(1)

Permezz ta’ ittra tas-26 ta’ Jannar 2004 il-Kummissjoni talbet lill-Gvern Federali Ġermaniż għal aktar informazzjoni għall-istampa dwar għajnuna mill-Istat għall-introduzzjoni tat-televiżjoni diġitali terrestri (DVB-T) fin-North Rhine-Westphalia (aktar ’il quddiem ukoll “NRW”). Il-Gvern Federali Ġermaniż ta din l-informazzjoni permezz ta’ ittra tat-23 ta’ Marzu 2004 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment). Fit-2 ta’ Ġunju 2004 saret laqgħa tas-servizzi tal-Kummissjoni mal-Landesanstalt (l-uffiċċju reġjonali) responsabbli għall-miżura kkonċernata għall-midja fin-North Rhine-Westphalia (aktar ’il quddiem “LfM”) u fl-10 ta’ Diċembru 2004 saret laqgħa mar-rappreżentanti tal-Land North Rhine-Westphalia.

(2)

Permezz ta’ ittra tat-13 ta’ Jannar 2005 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment) il-Gvern Federali informa lill-Kummissjoni skond l-Artikolu 88(3) tat-Trattat tal-KE dwar miżura ta’ għajnuna għall-introduzzjoni tad-DVB-T fl-NRW. Il-Gvern Federali ħabbar din il-miżura għal raġunijiet ta’ sigurtà legali.

(3)

Permezz ta’ ittra ta’ l-10 ta’ Marzu 2005 il-Kummissjoni talbet aktar informazzjoni, li l-Gvern Federali ta wara estensjoni tat-terminu taż-żmien permezz ta’ ittra tad-29 ta’ April 2005 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment). Fit-23 ta’ Ġunju 2005 saret laqgħa tas-servizzi tal-Kummissjoni mar-rappreżentanti tal-LfM u tal-Land NRW, li fiha n-NRW ppreżentat aktar informazzjoni.

(4)

Fid-9 ta’ Novembru 2005 l-Kummissjoni adottat deċiżjoni finali, li biha l-għajnuna għad-DVB-T f’Berlin-Brandenburg b’riżorsi mill-Istat ġiet iddikjarata bħala inkompatibbli mas-suq komuni (2). Peress li ż-żewġ każijiet kienu simili, il-Kummissjoni u l-Ġermanja qablu li fil-każ preżenti ma jkomplux il-proċedura ta’ notifikazzjoni (3), sabiex jagħtu lill-awtoritajiet l-opportunità li jevalwaw x’effett se jkollha d-deċiżjoni fil-każ ta’ Berlin-Brandenburg fuq il-proċedura ta’ eżami preliminari kurrenti fil-każ ta’ NRW. Fl-istess ħin twaqqfet ukoll il-proċedura ta’ notifikazzjoni f’każ simili li jikkonċerna l-Land tal-Bavarja, li kienet tħabbret mill-Kummissjoni fit-8 ta’ Diċembru 2004 (4).

(5)

Permezz ta’ ittra tat-12 ta’ April 2006 il-Kummissjoni talbet lill-Ġermanja biex fi żmien xahar tagħtiha l-opinjoni tagħha dwar il-proċedura ta’ notifikazzjoni kurrenti. Permezz ta’ ittra tat-12 ta’ Mejju 2006 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment) il-Ġermanja kkomunikat lill-Kummissjoni, li ma kellhiex ħsieb li tirtira jew temenda l-miżura fl-NRW.

(6)

Permezz ta’ ittra tad-19 ta’ Lulju 2006 il-Kummissjoni għarrfet lir-Repubblika Federali tal-Ġermanja dwar id-deċiżjoni tagħha, li tiftaħ il-proċedura f’dan il-każ skond l-Artikolu 88(2) tat-Trattat tal-KE. Id-deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar il-ftuħ tal-proċedura ġiet ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea (5). Il-Kummissjoni talbet lill-partijiet interessati biex iressqu l-kummenti tagħhom dwar dan il-każ.

(7)

Wara estensjoni tat-terminu taż-żmien, il-Ġermanja tat l-opinjoni tagħha dwar id-deċiżjoni tal-ftuħ permezz ta’ ittra ta’ l-4 ta’ Ottubru 2006 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment). Barra dan il-Kummissjoni ngħatat l-opinjoni tal-European Satellite Operators Association (l-Assoċjazzjoni Ewropea ta’ l-Operaturi tas-Satelliti; aktar ’il quddiem “ESOA”) (6), ta’ l-Assoċjazzjoni ta’ l-Operaturi Privati tan-Netwerk tal-Kejbil (aktar ’il quddiem “ANGA”) (7) u ta’ l-ish NRW Ltd. (aktar ’il quddiem “ish”) (8)

(8)

Il-Kummissjoni kkomunikat lill-Ġermanja dawn l-opinjonijiet permezz ta’ ittra tad-19 ta’ Diċembru 2006 u talbitha biex tikkummenta dwarhom. Il-korpi responsabbli taw l-opinjoni tagħhom wara estensjoni tat-terminu taż-żmien permezz ta’ ittra tas-16 ta’ Frar 2007 (reġistrata bl-istess data ta’ riċeviment). Fid-19 ta’ April 2007 il-Kummissjoni ltaqgħet ma’ rappreżentanti tal-LfM għall-skambju ta’ opinjonijiet dwar valutazzjoni konklussiva. Permezz ta’ e-mail ta’ l-24 ta’ Mejju 2007 il-Kummissjoni kkomunikat talba oħra għal informazzjoni, li l-Ġermanja kienet issodisfat b’e-mail fil-5 ta’ Lulju 2007 (reġistrata fis-6 ta’ Lulju 2007).

(9)

Is-suġġett tal-miżura notifikata huwa l-introduzzjoni tat-televiżjoni diġitali terrestri fin-North Rhine-Westphalia. Dan għandu jitqies fid-dawl tad-diġitalizzazzjoni tax-xandir, li tikkonċerna l-metodi kollha tax-xandir preżenti għas-sinjali tax-xandir, għalhekk il-kejbil, is-satellita u t-terrestri.

(10)

Il-vantaġġ ewlieni tad-diġitalizzazzjoni fil-metodi kollha tax-xandir huwa l- kapaċitajiet akbar tax-xandir permezz ta’ l-użu effiċjenti ta’ l-ispettru ta’ frekwenzi. B’hekk jistgħu jiġu offruti servizzi ta’ xandir ġodda u aħjar. Barra dan bit-tneħħija tat-televiżjoni terrestri analogu jibdew jintużaw frekwenzi ġodda u bla ħlas. Dħul ġdid fis-suq possibbli jista’ jinkoraġġixxi l-kompetizzjoni u l-innovazzjoni. Minħabba dawn il-vantaġġi l-Kummissjoni tgħin b’mod attiv fid-diġitalizzazzjoni (9). Kemm il-Ġermanja kif ukoll Stati Membri oħra bħalissa jinsabu f’din il-fażi ta’ bidla, li l-għan ewlieni tagħha huwa l-iswitch-off totali analogali fil-pajjiżi kollha ta’ l-Unjoni Ewropea sal-bidu ta’ l-2012 (10).

(11)

Sabiex tiġi promossa d-diġitalizzazzjoni tax-xandir fil-Ġermanja, fl-aħħar ta’ l-1997 permezz tad-deċiżjoni tal-kabinett Ġermaniż tnediet l-inizjattiva “xandir diġitali” (IDR) b’konsiderazzjoni ta’ deċiżjoni tal-Prim Ministru tal-Länder. Fl-IDR il-Federazzjoni, il-Länder u operaturi oħra fis-suq stipulaw rakkomandazzjonijiet dwar id-diġitalizzazzjoni. L-ewwel rapport ta’ l-IDR ġie approvat mill-kabinett Ġermaniż f’Awissu 1998; dan ġie segwit bil-pjan sħiħ għall-introduzzjoni tat-televiżjoni diġitali, “ix-xenarju tal-bidu 2000” (11). F’dan jiġi fost l-oħrajn stabbilit, li d-diġitalizzazzjoni tax-xandir bil-kejbil, bis-satellita u tax-xandara televiżivi fil-Ġermanja trid tispiċċa l-aktar tard sa l-2010.

(12)

Il-bidla diġitali fl-NRW se titmexxa mil-LfM. Skond l-Artikolu 27(1) tal-liġi dwar il-medja reġjonali fin-Nordrhein-Westfalen (12) (aktar ’il quddiem “LMG NRW”) “[l-LfM] jagħti l-appoġġ tiegħu għall-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali”. Fil-bidla diġitali dan irid “joffri stazzjonijiet varji b’kundizzjonijiet xierqa permezz ta’ l-interazzjoni tal-metodi varji tax-xandir”. Inkarigu ġenerali ieħor tal-LfM huwa li jissorvelja lix-xandara privati.

(13)

Fil-kuntest tad-diġitalizzazzjoni tal-kejbil, tas-satellita u tax-xandir terrestri l-miżura kkonċernata tikkonċerna biss il-bidla fil-qasam tax-xandir terrestri. Ix-xandir terrestri diġitali jikkonċerna ġeneralment lil żewġ gruppi ta’ operaturi, li taħt ċerti ċirkostanzi jistgħu jkunu integrati: operaturi ta’ netwerks tax-xandir, li jieħdu ħsieb li jiġu trażmessi s-sinjali tax-xandir, u x-xandara, li jipproduċu l-kontenut tal-programmi u joffruhom bħala pakkett.

(14)

Minn meta daħlu l-kejbil u s-satellita fit-tmeninijiet is-sehem tas-suq tat-terrestri fil-Ġermanja mar lura ħafna. Skond l-informazzjoni tal-Ġermanja n-netwerks tal-kejbil fit-tmeninijiet kienu ġew stabbiliti b’għajnuna konsiderevoli mill-Istat (13). Il-Ġermanja ssostni li kważi l-familji kollha fil-Ġermanja jistgħu jkollhom televiżjoni mhux kodifikata bis-satellita.

(15)

Dan it-tnaqqis fis-sehem tas-suq, li tista’ tarah ukoll fid-deċiżjoni tal-ftuħ, jidher fil-grafika t’hawn taħt.

Grafika 1

Is-sehem tas-suq tat-terrestri fil-Ġermanja kollha u fl-NRW (14)

(16)

Mill-bidu tal-bidla għat-televiżjoni diġitali fl-2004 stabbilizza ruħu s-sehem tas-suq tat-terrestri li qed jonqos, u fl-2005 t-tendenza nqalbet. Skond l-informazzjoni fir-rapport ta’ diġitalizzazzjoni 2007 (15) l-ishma fil-Ġermanja tqassmu f’nofs l-2007 skond il-metodu kif jirċievu kif ġej: 53,7 % kejbil, 42,5 % satellita, 11,5 % terrestri (żieda ta’ 2 perċentwali fuq l-2006). Skond ir-rapport is-sehem tat-televiżjoni terrestri diġitali żdied b’mod konsiderevoli: 3.6 miljun familja – kważi d-doppju tas-sena ta’ qabel – jirċievu d-DVB-T. Barra dan id-diġitalizzazzjoni tax-xandir terrestri diġà tammonta għal kważi 90 %. Fir-rapport ta’ diġitalizzazzjoni tingħata wkoll ħarsa lejn l-estensjoni tad-DVB-T skond iż-żoni (16). Skond din l-informazzjoni s-sehem tas-suq tat-telespettaturi fl-NRW f’dawk li jissejħu oqsma ċentrali, li jkopru biss żoni li jirċievu d-DVB-T żdied minn 9,5 % fl-2005 għal 16,5 % fl-2007 (ara grafika 2).

Grafika 2

Is-sehem tas-suq tat-terrestri diġitali fil-Ġermanja kollha u fl-NRW wara l-bidla

(17)

Minn perspettiva teknika l-iżvilupp tax-xandir terrestri diġitali jeħtieġ li n-nies jadattaw ruħhom għat-teknoloġija tax-xandir mill-operaturi tan-netwerk u l-frekwenzi għax-xandir. Biex il-vantaġġi tad-diġitalizzazzjoni jkunu jistgħu jintużaw, ix-xandir analogu jrid jitneħħa b’mod progressiv. Fil-fażi li fiha x-xandir analogu u dak diġitali jiġu operati b’mod parallel (permezz ta’ dak li jissejjaħ “simulcast”) il-bidla tista’ effettivament twassal għal nuqqas kbir ta’ frekwenzi (17). Biex jevitaw in-nuqqas ta’ frekwenzi u jżżommu l-ispejjeż tax-xandir parallel kemm jista’ jkun baxxi, l-operaturi fis-suq iridu jaqblu fuq data komuni li fiha jitneħħa x-xandir analogu u jibda jopera x-xandir diġitali. Fid-dawl tal-kumplessità tal-bidla għat-televiżjoni terrestri diġitali x-xenarju tal-bidu ta’ l-2000 jipprevedi introduzzjoni progressiva tad-DVB-T f’kull Land fil-Ġermanja, fejn id-DVB-T għall-ewwel se jiġi introdott f’żoni b’popolazzjoni densa (18).

(18)

Bħala l-ewwel inizjattiva fl-NRW l-LfM (19) fis-27 ta’ Novembru 1998 iddeċieda li jibda esperiment tad-DVB-T, li kien sar fl-1999 u fis-sena 2000 f’Cologne. Għat-twettiq ta’ l-għanijiet tax-xenarju tal-bidu tas-sena 2000 aktar tard l-awtoritajiet tan-NRW iddikjaraw ruħhom lesti li jikkooperaw mal-korpi responsabbli fil-Länder tan-naħa ta’ fuq tas-Sassonja t’Isfel, Schleswig-Holstein, Hamburg u Bremen u biex fl-istess ħin u għalhekk b’mod aktar effiċjenti jwettqu d-diġitalizzazzjoni tax-xandir terrestri.

(19)

Fl-20 ta’ Ottubru 2003 l-LfM, l-entitajiet pubbliċi tax-xandir ARD, ZDF u WDR ta’ Cologne (aktar ’il quddiem “l-entitajiet pubbliċi tax-xandir”), (20) ix-xandara privati l-RTL Television (“RTL”), VOX Film u Fernseh-GmbH & Co. KG (“VOX”) u ProSiebenSat.1 Media AG (“ProSiebenSat.1”) iffirmaw f’Cologne il-Ftehim għall-introduzzjoni tat-televiżjoni diġitali terrestri (DVB-T) fin-North Rhine-Westphalia. F’dan il-Ftehim fi prinċipju ġie stabbilit, li d-DVB-T wara l-bidla b’suċċess fir-reġjun ta’ Berlin-Potsdam f’pass li jmiss għandu jiġi introdott fiż-żoni metropolitani ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet. Il-Ftehim ma fih l-ebda partikularitajiet dwar il-miżuri ta’ għajnuna ppjanati. Hemm jintqal biss: “Bħala miżura ta’ għajnuna l-uffiċċju reġjonali għall-midja fin-North Rhine-Westphalia qed jippromwovi l-infrastruttura teknika għall-estensjoni tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia”. Fl-Anness tkopli ssir referenza għat-tfassil ta’ kunċett ta’ għajnuna għad-dgħufija soċjali (21).

(20)

Il-Ftehim fi prinċipju ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003 ġie kkomplimentat mill-Ftehim ta’ kooperazzjoni għall-introduzzjoni tat-televiżjoni diġitali terrestri (DVB-T) fin-North Rhine-Westphalia, li ġie ffirmat mill-istess partijiet (WDR f’isem l-ARD) kif ukoll mil-Land tan-NRW fl-10 ta’ Diċembru 2003. Fil-Ftehim ta’ kooperazzjoni ġew stabbiliti prinċipji komuni għall-komunikazzjoni fil-qasam tad-DVB-T u nħatru l-korpi responsabbli għat-twettiq tal-Ftehim: Il-Kumitat tat-Tmexxija li għandu s-setgħa li jieħu d-deċiżjonijiet u uffiċċju ta’ proġett għat-twettiq tal-Ftehim. L-uffiċċju ta’ proġett ġie mwaqqaf fl-14 ta’ Jannar 2004 permezz ta’ kuntratt bejn l-LfM (LfM Nova GmbH), id-WDR (ukoll f’isem l-ARD) u z-ZDF.

(21)

Il-kapaċità totali tax-xandir tan-netwerk tad-DVB-T tkopri sitt multiplessi (22), li kull wieħed huwa ddisinjat b’kollox għal 24 skeda ta’ programmi fir-reġjuni ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet. Biex ikunu jistgħu jibdew bix-xandir terrestri diġitali, il-frekwenzi meħtieġa jridu jiġu assenjati b’liċenzji li jawtorizzaw lix-xandara li jxandru l-istazzjonijiet tagħhom u lill-operaturi tan-netwerk li joperaw il-pjattaforma tad-DVB-T. Għax-xandir ta’ l-istazzjonijiet fiż-żoni metropolitani ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet ingħata multipless għal kull entità pubblika tax-xandir (ARD, ZDF u WDR). Il-kapaċita prevista għax-xandara privati ingħatat mil-LfM, u l-liċenzji tad-DVB-T relevanti ngħataw fl-14 ta’ Mejju 2004. Il-liċenzji għall-operat ta’ netwerks dak iż-żmien ġew allokati mill-awtorità regolatorja għat-telekomunikazzjoni u l-posta (RegTP), l-aġenzija tan-netwerk Ġermaniż tal-lum għall-elettriċità, it-telekomunikazzjoni, il-posta u l-ferroviji (BNetzA) 2004 (għad-dettalji dwar il-proċedura ta’ allokazzjoni ara l-premessi 24 - 30).

(22)

Skond id-dati stabbiliti fil-Ftehim fi prinċipju ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003 x-xandir terrestri diġitali ġie introdott fir-reġjun ta’ Cologne/Bonn fl-24 ta’ Mejju 2004 u fir-reġjun ta’ Düsseldorf/Ruhrgebiet fit-8 ta’ Novembru 2004. Ix-xandir terrestri analogu tax-xandara privati (“ATT”) twaqqaf mid-dati rispettivi li fihom tnieda x-xandir tad-DVB-T. Madankollu x-xandir terrestri analogu tat-tliet stazzjonijiet ta’ l-entitajiet pubbliċi tax-xandir, ARD-Das Erste, ZDF u WDR tkompla għal madwar ħames xhur oħra (simulcast) u mbagħad tneħħa mir-reġjun ta’ Cologne/Bonn fit-8 ta’ Novembru 2004 u mir-reġjun ta’ Düsseldorf/Ruhrgebiet fl-4 ta’ April 2005. Fid-19 ta’ Novembru 2004 l-LfM stabbilixxa “d-Direttiva dwar l-għajnuna tad-DVB-T”, li daħlet fis-seħħ b’mod retroattiv fit-3 ta’ Mejju 2004.

(23)

Minn mindu ġie introdott fiż-żoni metropolitani ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet ix-xandir tad-DVB-T ġie estiż ukoll f’reġjuni oħra tan-NRW. Fid-29 ta’ Mejju 2006 id-DVB-T ġie introdott f’żewġ partijiet oħra tan-NRW (Wuppertal u East Westphalia-Lippe). F’Münsterland id-DVB-T beda fit-12 ta’ Ġunju 2007 u f’November 2007 iż-żona ta’ distribuzzjoni għandha tiġi estiża f’Aachen u fis-South Westphalia. Għall-kuntrarju tar-reġjuni ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet il-bidla f’dawn ir-reġjuni se ssir biss fix-xandara pubbliċi u mhux fix-xandara privati (23).

(24)

B’konformità ma’ l-Artikolu 52a(1) tat-Trattat dwar ix-xandir ta' l-Istat (24), l-Artikolu 28 tal-Liġi dwar il-Midja NRW jgħid li “meta jiġu allokati għall-ewwel darba l-kapaċitajiet tax-xandir terrestri diġitali fit-televiżjoni, għandha tingħata prijorità li dawk ix-xandara b'kanali ta' programmi li jixxandru fiż-żona ta’ distribuzzjoni speċifikata lilhom b’mod analogu.”

(25)

Fl-14 ta’ Novembru 2003 l-LfM adotta r-regoli dwar l-allokazzjoni tal-kapaċitajiet tax-xandir terrestri għall-programmi televiżivi u tar-radju kif ukoll servizzi tal-medja (ir-regola dwar l-allokazzjoni). Iżda d-diġitalizzazzjoni kienet teħtieġ ukoll l-użu tal-kanali terrestri analogi eżistenti, li ġew allokati ’l-RTL Television (mill-RTL Television GmbH), VOX/DTCP (mill-VOX Film- und Fernseh GmbH & Co. KG, li flimkien mad-DTCP GmbH hija parti mill-RTL Group) u s-SAT1 (Sat1 Satelliten Fernsehen GmbH, aktar ’il quddiem “ProSiebenSat.1”). Il-liċenzji analogi relevanti ġew allokati fl-2002 u fl-2003 mil-LfM u se jiskadu fil-21 ta’ Lulju 2008 (RTL Television), fil-31 ta’ Jannar 2007 (VOX) u fil-31 ta’ Ottubru 2010 (SAT1). Permezz ta’ ittra tat-13 ta’ Novembru 2003 l-LfM talab lix-xandara privati RTL, VOX u ProSiebenSat.1, biex jiddikjaraw bil-miktub li kienu lesti li jneħħu l-kanali analogi tagħhom biex ikunu jistgħu jkomplu bl-allokazzjoni tal-kapaċitajiet tax-xandir. Wara li kellu l-kunsens tax-xandara (25), l-LfM fl-4 ta’ Diċembru 2003 ħabbar l-ewwel allokazzjoni tal-kapaċitajiet tax-xandir tad-DVB-T lix-xandara privati għar-reġjuni ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet (ippubblikat fil-gazzetta ministerjali tar-reġjun tat-30 ta’ Diċembru 2003) (26).

(26)

Is-sejħa għall-offerti kienet tikkonċerna l-kapaċitajiet tax-xandir previsti għax-xandara privati, jiġifieri tliet multiplessi u 12-il skeda ta’ programmi f’kull żona ta’ mira. Is-sejħa għall-offerti kienet tinkludi kriterji ta’ l-għażla fil-każ li jkun hemm aktar applikanti milli skedi ta’ programmi u tkun trid tittieħed deċiżjoni ta’ prijorità. B’konformità mal-LMG NRW għall-kriterji kienu jgħoddu l-kontribut ta’ programm għall-varjetà ta’ programmi u xandara kif ukoll il-preżenza ta’ xandar fin-netwerk terrestri analogu (27). Is-sejħa għall-offerti ma kienet tinkludi la dettalji dwar il-ħlas għax-xandir ta’ stazzjon bid-DVB-T u lanqas referenza għal għajnuna finanzjarja possibbli bħala sostenn għall-bidla diġitali. Id-data ta’ l-għeluq ta’ l-applikazzjonijiet kienet it-3 ta’ Marzu 2004.

(27)

Għas-sejħa għall-offerti b’kollox fl-LfM irċieva 21 offerta minn xandara u operaturi tal-medja. Il-ProSiebenSat.1 u l-RTL Group applikaw għal multipless b’diversi pakketti ta’ stazzjonijiet (28). Fit-23 ta’ April 2004 il-kummissjoni tal-medja tal-LfM iddeċidiet dwar l-allokazzjoni ta’ l-iskedi ta’ programmi previsti għax-xandara privati. Fuq il-bażi ta’ din id-deċiżjoni l-LfM fl-14 ta’ Mejju 2004 ħareġ notifikazzjoni ta’ allokazzjoni għal-liċenzji tad-DVB-T relevanti. Skond din id-deċiżjoni ġie allokat multipless lil kull wieħed mix-xandara privati RTL Group u ProSiebenSat.1 u l-kapaċità tal-multipless wieħed li kien fadal ġie allokat lix-xandara tal-kanali tal-programmi individwali: VIVA (VIVA Fernsehen GmbH), CNN (Turner Broadcasting Systems Deutschland GmbH), Eurosport (Eurosport S.A.) u onyx.tv/Terra Nova (Onyx Television GmbH) (29).

(28)

Skond l-Artikolu 12(2) tal-LMG NRW, li għalih tirreferi wkoll in-notifikazzjoni tas-sejħa għall-offerti, l-ewwel permess jista' jingħata mill-inqas għal erba’ snin u l-aktar għal għaxar snin. Skond in-notifikazzjoni tal-LfM ta’ l-14 ta’ Mejju 2004 l-liċenzji ġew allokati lill-ProSiebenSat.1, RTL u CNN għal ħames snin, lill-VIVA sa t-2 ta’ Diċembru 2008, lill-Eurosport S.A. għal tliet snin u lit-Terra Nova sas-17 ta’ Ġunju 2009. Iżda t-Terra Nova fl-1 ta’ Lulju 2007 waqqaf ix-xandir mill-pjattaforma tad-DVB-T u ġie sostitwit mit-Tele 5 (TM-TV GmbH) (30), li ntgħażel mil-LfM minn 7 applikanti. Tabella 1 tagħti ħarsa lejn il-bidla fir-reġjun ta’ Cologne/Bonn inkluż il-fażi tas-simulcast mill-entitajiet pubbliċi tax-xandir (mhux mix-xandara privati, ara l-premessa 22).

Tabella 1

Ix-xandir terrestri fir-reġjun ta’ Cologne/Bonn qabel u wara l-bidla

(29)

Fuq talba tal-Kanċellerija Nazzjonali tan-NRW l-awtorità regolatorja għat-telekomunikazzjoni u l-posta (aktar ’il quddiem “RegTP”) fl-4 ta’ Frar 2004 fetħet il-proċedura ta’ l-assenjazzjoni tal-frekwenzi (31). L-istess bħax-xandara, l-operaturi tan-netwerk terrestri analogu għall-ewwel irtiraw il-liċenzji analogi tagħhom, li ma kellhomx restrizzjoni ta' żmien. Il-ħtieġa totali għax-xandir diġitali ġiet maqsuma f’ħames ħtiġiet ta’ servizzi (A sa E), li jikkonċernaw il-kanali tax-xandir kollha (multiplessi diġitali). Fir-regolament relevanti madankollu ma ġiex osservat li fis-27 ta’ Novembru 2002 kienet diġà ġiet ippubblikata żona ta' servizzi ulterjuri fil-Ġermanja kollha (32). Din iż-żona ta’ servizzi ġiet allokata lit-T-Systems (sussidjarja tad-Deutsche Telekom) u tkopri x-xandir tal-programmi televiżivi taż-ZDF.

(30)

Fil-proċedura ta’ l-assenjazzjoni tal-frekwenzi fin-NRW, it-T-Systems applikat għall-frekwenzi għall-ħtiġiet ta’ servizzi C, D u E, li huma allokati lill-multiplessi għax-xandara privati, u d-WDR għall-ħtiġiet ta’ servizzi A u B, li huma allokati lill-entitajiet pubbliċi tax-xandir. Peress li għal kull wieħed mill-ħames setturi ta’ servizzi hemm biss applikjazzjoni waħda ta’ allokazzjoni, ir-RegTP assenja l-frekwenzi f’dik li tissejjaħ proċedura ta’ l-applikazzjoni u seta’ għalhekk jevita t-tieni pass tal-proċedura ta’ l-assenjazzjoni tal-frekwenzi, li jiftaħ il-proċedura ta’ sejħa għall-offerti. Billi t-T-Systems u d-WDR diġà kienu operaturi tan-netwerk terrestri analogu u kosegwentement kellhom permess għat-telekomunikazzjoni, dan ir-rekwiżit għall-allokazzjoni tal-frekwenzi fuq talba kien ukoll sodisfatt. Id-drittijiet għall-operat tan-netwerk tad-DVB-T ingħataw għal madwar għoxrin sena sal-31 ta’ Diċembru 2025.

(31)

Is-suġġett tan-notifikazzjoni huwa l-għajnuna finanzjarja, li l-LfM irid jagħti lix-xandara privata għax-xandir terrestri diġitali ta’ l-istazzjonijiet tagħhom fiż-żoni metropolitani ta’ Cologne/Bonn u Düsseldorf/Ruhrgebiet. Skond evalwazzjonijiet tal-Ġermanja permezz ta’ l-introduzzjoni tad-DVB-T f’dawn ir-reġjuni madwar 14-il miljun minn madwar 18-il miljun resident fin-NRW se jkunu jistgħu jirċievu d-DVB-T (33).

(32)

Il-bażi legali ta’ din l-għajnuna hija l-Artikolu 40 tat-Trattat ta’ l-Istat dwar ix-xandir (paragrafu 1, Nru 2) u l-Artikolu 88 tal-LMG NRW (paragrafu 3, Nru 8), li jipprovdi li l-uffiċċju reġjonali għall-midja (LfM) għandu l-inkarigu, li mis-sehem tiegħu mill-ħlas tal-liċenzji tax-xandir jippromwovi fost l-oħrajn l-infrastruttura teknoloġika għall-provvista tax-xandir u proġetti għat-teknoloġiji ta’ xandir ġodda. Il-baġit tal-LfM jiġi ffinanzjat bażikament minn sehem ta’ 2 % tad-dħul mill-ħlas tal-liċenzji tax-xandir korrispondenti għal NRW (skond l-Artikolu 40 dwar l-RStV b’konnessjoni ma’ l-Artikolu 55 dwar l-RStV, l-Artikolu 10 u 11 dwar l-RFinStV u l-Artikolu 116 (1) tal-LMG NRW) (34). Il-ħlas tal-liċenzji tax-xandir jinġabar mill-korpi ċentrali inkarigati mill-ġbir tal-ħlas, u jiġi trasferit lil-LfM u riċevituri leġittimi oħra.

(33)

Il-kundizzjonijiet eżatti għall-għajnuna finanzjarja tax-xandara privati mil-LfM huma stabbiliti fid-Direttiva dwar l-għajnuna tad-DVB-T (35) tad-19 ta’ Novembru 2004. Skond l-Artikolu 2 tad-Direttiva tista’ tingħata għajnuna għall-ħlas għall-operat tan-netwerks tax-xandir. Skond l-Artikolu 3 l-benefiċjarji jistgħu jkunu x-xandara kollha tal-programmi televiżivi u/jew xandara ta’ servizzi tal-midja, li jkunu ġew allokati kapaċitajiet tax-xandir terrestri diġitali. Skond l-Artikolu 4 l-fondi jingħataw fil-forma ta’ allokazzjoni. Fl-Artikolu 5(1) it-tul ta’ żmien ta’ l-għajnuna jiġi llimitat għal ħames snin ta’ operat. L-Artikolu 5(2) jgħid: “L-għajnuna m’għandhiex (…) tammonta għal aktar minn 30 % tal-ħlas għall-operat tan-netwerk tax-xandir u ssir b’mod digressiv. Din tibda b’40 % tal-ħlas għall-operat tan-netwerk tax-xandir fl-ewwel sena ta’ operat u titnaqqas kull sena għal ħames punti perċentwali, b’hekk fil-ħames sena ta’ operat il-kwota ta’ għajnuna tammonta biss għal 20 %”. L-Artikolu 5(3) jgħid: “It-tfaddil permezz tat-tneħħija tax-xandir analogu (‘profitt mit-tneħħija’) jingħadd ma’ l-għajnuna”

(34)

L-implimentazzjoni konkreta tad-Direttiva dwar l-għajnuna ġiet spjegata fid-dettall fin-notifikazzjoni. Lix-xandara ta’ l-istazzjonijiet Viva, Eurosport, CNN u Terra Nova (rispettivament mill-1 ta’ Lulju 2007, Tele 5), li qabel ma kinux ixandru b’mod analogu, tingħata l-istess għajnuna: skond l-Artikolu 5(2) id-Direttiva dwar l-għajnuna tnaqqas l-għajnuna gradwalment minn 40 % tal-ħlas għall-operat tan-netwerk tax-xandir għal ħames punti perċentwali kull sena, b’hekk fil-ħames sena ta’ operat il-kwota ta’ għajnuna tammonta biss għal 20 %.

(35)

Fin-notifikazzjoni ma ġiex previst tnaqqis imqassam ta’ l-għajnuna skond l-Artikolu 5(2) tad-Direttiva dwar l-għajnuna għall-RTL Group u ProSiebenSat.1, għalhekk għax-xandara privati, li qabel kienu jxandru l-istazzjon tagħhom b’mod analogu. Fil-każ ta’ dawn ix-xandara, li ġew allokati multipless sħiħ kull wieħed, il-kalkolazzjoni tas-sussidju hija bbażata fuq id-differenza ta’ l-ammont totali tal-ħlas tax-xandir għax-xandir analogu u dak diġitali fin-North Rhine-Westphalia u fil-Länder tal-Ġermanja tan-naħa ta’ fuq. Skond il-Ġermanja b’dan il-mod fil-kalkolazzjoni se jippruvaw jikkunsidraw it-tfaddil li jkun sar permezz tat-tneħħija tax-xandir analogu skond l-Artikolu 5(3) tad-Direttiva dwar l-għajnuna.

(36)

Fin-notifikazzjoni l-Ġermanja tat aktar dettalji dwar l-ammont ta’ għajnuna ppjanat, li jxaqleb lejn il-ħlas stmat tax-xandir tad-DVB-T. Ġie wkoll avżat li l-kalkolazzjoni ta’ l-għajnuna pubblika tkun ibbażata fuq il-ħlas tax-xandir attwali, li l-operaturi tan-netwerk jiġbru mix-xandara privati fiż-żmien li jingħataw il-fondi ta’ għajnuna. Skond il-liġi dwar it-telekomunikazzjoni l-ħlas tax-xandir jiġi mbagħad stabbilit biss mill-aġenzija tan-netwerk Ġermaniża, jekk ikun ġie stabbilit, li l-operaturi tan-netwerk ikollhom setgħa sinifikanti fis-suq relevanti. Is-suq relevanti għat-trażmissjoni tas-sinjali tax-xandir ġie definit mill-BNetzA f’Lulju ta’ l-2006 skond il-leġislazzjoni Komunitarja relevanti. Skond din, l-operatur tan-netwerk għax-xandara privati, T-Systems, ikollu setgħa sinifikanti fis-suq biss għax-xandir tar-radju terrestri bil-VHF (36). Minħabba dan, it-T-Systems tista’ tkompli tistabbilixxi hi stess l-ammont ta’ ħlas tax-xandir tad-DVB-T għax-xandara privati.

(37)

Skond in-notifikazzjoni l-Ġermanja stmat il-ħlas tax-xandir tad-DVB-T għal multipless għal EUR 2,7 miljun fis-sena. Il-ħlas tax-xandir għal skeda ta’ programmi ġie stmat korrispondentement għal EUR 0,675 miljun fis-sena u EUR 3,375 miljun għall-ħames snin tat-tul taż-żmien ta’ l-iskema (37) u huwa għalhekk aktar baxx mill-ħlas għax-xandir terrestri analogu għal kull skeda ta’ programmi.

(38)

Fuq il-bażi ta’ din l-informazzjoni għall-istazzjonijiet Viva, Eurosport, CNN u Terra Nova (mill-1 ta’ Lulju 2007, Tele 5) ġiet ippjanata għajnuna li b’kollox tammonta għal EUR 4 050 000. L-għajnuna li se tingħata għal kull skeda ta’ programmi għat-tul taż-żmien ta’ ħames snin tidher fit-tabella 2.

Tabella 2

Il-ħlas tax-xandir stmat għall-Viva, Eurosport, CNN u Terra Nova (Tele 5)

(39)

Il-kalkolazzjoni għall-RTL Group u għall-ProSiebenSat.1 tidher fit-tabella 3. Il-Länder Federali li jibqa’ huma deskritti fil-qosor taħt “Il-Ġermanja tat-tramuntana” (38).

Tabella 3

Il-kalkoli ta’ “l-ispejjeż addizzjonali” tal-Ġermanja għall-ProSiebenSat.1 u l-RTL (39)

(40)

Fuq il-bażi ta’ din il-kalkolazzjoni l-LfM m’għandux ħsieb li jagħti għajnuna lill-RTL Group. Min-naħa l-waħda ġie stabbilit, li l-RTL Group għandu bilanċ totali pożittiv. Min-naħa l-oħra fin-notifikazzjoni ġie ddikjarat, li l-RTL Group fil-kuntest tan-negozjati dwar ir-restituzzjoni tal-liċenzji għax-xandir analogu rrifjuta b’mod espliċitu għall-għajnuna. Fil-każ tal-ProSiebenSat.1 qed jitqiesu “l-ispejjeż addizzjonali” sa EUR 600 000 fis-sena, b’hekk il-Ġermanja għat-tul ta’ żmien ta’ l-iskeda ta’ ħames snin tqis għajnuna annwali sa EUR 550 000 (b’kollox sa EUR 2,75 miljun). Dan jikkorrespondi għal madwar 28 % tal-ħlas tax-xandir tad-DVB-T mħallas mill-ProSiebenSat.1 fin-NRW.

(41)

Skond dawn il-kalkolazzjonijiet il-baġit ta’ għajnuna għax-xandir tad-DVB-T minn xandara privati għall-ħames snin jammonta għal approssimattivament EUR 6,8 miljun.

(42)

L-LfM jagħti l-għajnuna deskritta biss għall-iskedi ta’ programmi tax-xandara privati. L-entitajiet pubbliċi tax-xandir jiffinanzjaw in-nefqiet tagħhom għax-xandir tad-DVB-T mill-parti dovuta lilhom tad-dħul mill-ħlas tal-liċenzji tax-xandir. Mill-informazzjoni kkomunikata mill-Ġermanja joħroġ li d-WDR għandu għad-dispożizzjoni tiegħu madwar EUR 40,8 miljun għall-perjodu mill-2001 sa l’2008, biex jiffinanzja l-ispejjeż tal-bidla. Min-naħa l-oħra ż-ZDF, fil-perjodu mill-2001 sa l-2004, kellu b’kollox għad-dispożizzjoni tiegħu EUR 36,8 miljun u bejn l-2005 u l-2008 kellu b’kollox EUR 33,2 miljun għall-bidla għad-DVB-T fil-Ġermanja kollha.

(43)

Id-Direttiva dwar l-għajnuna daħlet fis-seħħ b’mod retroattiv fit-3 ta’ Mejju 2004. Madankollu l-Ġermanja minħabba deċiżjoni tal-kummissjoni tal-midja kkommettiet ruħha ma' l-LfM, li ma tagħtix għajnuna, qabel ma l-Kummissjoni tagħti permess legali għall-għajnuna. Għalhekk ix-xandara privati fil-kuntest ta’ l-iskema għadhom ma ngħatawx fondi għall-għajnuna.

(44)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni kienet provviżorjament tal-fehma li l-għajnuna ppjanata mil-LfM tkun tissodisfa r-rekwiżiti kollha ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE u b’hekk tkun tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat. Fil-Fehma tal-Kummissjoni l-miżura tingħata mir-riżorsi ta’ l-Istat u trid tiġi attribwita lill-Istat. Il-Kummissjoni kompliet issostni li l-għajnuna tagħti vantaġġ lix-xandara privati bħala benefiċjarji diretti u indirettament jistgħu jibbenefikaw minnha wkoll l-operaturi tan-netwerk tat-T-Systems.

(45)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni kellha wkoll dubju dwar jekk il-proċedura għall-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir u tan-netwerk kinitx saret b’tali mod li tillimita jew telimina l-vantaġġ ekomomiku selettiv minħabba s-sussidju u għalhekk kinitx ta’ impediment għat-tfixkil tal-kompetizzjoni. Il-Kummissjoni kienet tal-fehma, li l-miżura kienet tikkonċerna għajnuna settorjali u din setgħet tfixkel il-kompetizzjoni bejn il-pjattaformi varji tax-xandir (terrestri, kejbil, satellita). Ġie wkoll innutat li l-miżura setgħet ukoll tfixkel il-kompetizzjoni bejn ix-xandara privati. Fid-dawl tal-kompetizzjoni internazzjonali kemm bejn ix-xandara kif ukoll bejn l-operaturi tan-netwerk il-Kummissjoni kienet tal-fehma li l-miżura setgħet taffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri.

(46)

Il-Kummissjoni kellha wkoll dubju dwar kemm il-miżura hija kompatibbli mat-Trattat tal-KE. Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni ħarġet bil-konklużjoni li-r-rekwiżiti għall-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 87(3)(c), l-Artikolu 87(3)(d) u l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE ma setgħux jiġu ssodisfati. B’mod partikolari l-Kummissjoni kienet tal-fehma li ma kien hemm l-ebda evidenza li l-miżura fid-dawl tal-qagħda tas-suq fin- NRW setgħet titqies bħala xierqa, meħtieġa u proporzjonata, biex taffronta falliment tas-suq, li jista’ jagħmel diffiċli l-bidla għat-televiżjoni diġitali. Fid-deċiżjoni tal-ftuħ kien hemm il-perspettiva li l-għajnuna ma kinitx marbuta ma’ kontenut kulturali speċifiku. Il-Kummissjoni kellha wkoll dubju dwar jekk il-miżura setgħetx titqies bħala kumpens għal servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali.

(47)

Finalment il-Kummissjoni introduċiet ukoll il-proċedura formali ta’ eżami, sabiex tagħti lill-Ġermanja u partijiet terzi l-opportunità li jagħtu l-opinjoni tagħhom dwar l-evalwazzjoni proviżorja tal-Kummissjoni fir-rigward tal-miżura deskritta u jagħmlu informazzjoni relevanti dwar il-miżura aċċessibbli għall-Kummissjoni.

(48)

L-ANGA enfasizzat li l-għajnuna għad-DVB-T tfixkel il-kompetizzjoni bejn il-metodi differenti tax-xandir bi żvantaġġ għall-operaturi tal-kejbil. L-introduzzjoni tad-DVB-T diġà wasslet għal telf ta’ klijenti ta’ l-operaturi tal-kejbil fil-Länder tal-Ġermanja kkonċernati. Min-naħa l-oħra l-bidla tal-klijenti tat-televiżjoni terrestri għall-kejbil wara t-tneħħija tat-televiżjoni terrestri analoga tkun aktar limitata u ma tkun ta’ l-ebda kumpens għall-moviment kontinwu tal-klijenti tal-kejbil. Skond l-ANGA permezz tal-miżura s-sehem tax-xandir bil-kejbil għandu jonqos, għalkemm il-kompetizzjoni ferm kbira ma’ l-operaturi tas-satellita u dawk broadband (u ta’ l-IPTV) kif ukoll ma’ l-operaturi varji tal-kejbil diġà qed tiddomina. L-ANGA tikkontesta wkoll it-trasparenza tal-konklużjonijiet tal-proċedura għall-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir u tan-netwerk. Fir-rigward ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir l-assoċjazzjoni ssostni li l-proċedura tagħti vantaġġ lix-xandara li diġà kienu xandru l-istazzjonijiet tagħhom b’mod analogu (ProSiebenSat.1 u RTL group), billi ġew allokati lilhom il-multiplessi kollha li jintużaw ukoll għax-xandir ta’ stazzjonijiet li ma kinux xandru b’mod analogu. Skond l-ANGA, bl-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk kien ċar mill-bidu nett, li lill-entitajiet tax-xandir ta’ l-ARD u lill-operaturi tan-netwerk tat-T-Systems kienu se jingħataw il-liċenzji. L-assoċjazzjoni ssostni, li d-Deutsche Telekom għandha vantaġġ bis-sussidji, u dan iwassal għal tfixkil tal-kompetizzjoni mhux biss fil-qasam tax-xandir, iżda wkoll fil-qasam tal-komunikazzjoni elettronika, jekk id-Deutsche Telekom torbot l-offerta tad-DVB-T tas-sussidjarja tagħha t-T-Systems ma’ l-offerti tal-broadband għall-klijenti tagħha stess. Fl-aħħar l-ANGA tafferma li hemm alternattivi oħra rrelatati mas-suq għall-iffinanzjar tad-DVB-T, bħall-kodifikazzjoni ta’ l-istazzjonijiet u ż-żieda fil-ħlas għall-użu tagħhom.

(49)

L-ish NRW GmbH, l-akbar operatur tal-kejbil broadband fin-NRW kien ta’ fehma simili għal dik ta’ l-ANGA u qabel bis-sħiħ mal-perspettiva tal-Kummissjoni fid-deċiżjoni tal-ftuħ tagħha. L-ish jafferma fil-kummenti tiegħu li minħabba l-introduzzjoni tad-DVB-T kellu telf kbir ta’ klijenti (madwar 500 000 fl-2005), u ċertament b’mod partikolari minħabba r-reċezzjoni “bla ħlas” (sussidjata) meta mqabbla mal-kejbil bil-ħlas (41). Dan it-telf ta’ klijenti ma kienx ikkumpensat b’żieda minima ta’ klijenti wara li tneħħa x-xandir terrestri analogu. Skond l-ish in-numru ta’ klijenti seta’ jiġi stabbilizzat biss permezz ta’ l-investimenti kbar fl-immodernizzar ta’ l-infrastruttura tal-kejbil u tat-tiġdid ta’ l-istruttura tal-prodott. L-għan tas-sussidji hu li jkun hemm teknoloġija, li l-profittabbiltà tagħha tkun dubjuża u li tkun tista’ tiġi ffinanzjata b’mezzi oħrajn bħall-kodifikazzjoni jew ħlas għall-użu. L-ish hu ta’ l-istess opinjoni ta’ l-ANGA, li l-miżura ssaħħaħ ukoll il-pożizzjoni tad-Deutsche Telekom fis-suq broadband. Fl-aħħar l-ish afferma li x-xandara li jxandru mill-pjattaforma terrestri jkomplu jibbenefikaw mill-għajnuna finanzjarja diretta, għalkemm l-ish fid-dawl tad-dispożizzjonijiet Must-Carry fl-Artikolu 16(2) tal-LMG NRW, skond liema l-operaturi tal-kejbil huma obbligati li jxandru l-istazzjonijniet estensivi terrestri fin-netwerk tagħhom stess minħabba l-allokazzjoni tal-LfM, diġà ħa vantaġġ fuq l-operaturi tal-kejbil.

(50)

L-Assoċjazzjoni Ewropea ta' l-Operaturi bis-Satellita taqbel ukoll bis-sħiħ mal-perspettiva ppreżentata mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni tal-ftuħ. L-ESOA hi tal-fehma li l-għajnuna tal-LfM twassal għal tfixkil tal-kompetizzjoni bejn il-pjattaformi varji tax-xandir. Din issostni bis-sħiħ, li l-indħil mill-Istat fl-għajnuna tal-bidla trid tkun trasparenti u ġustifikata, mingħajr diskriminazzjoni u teknoloġikament newtrali. L-għajnuna tat-terrestri tikkontribwixxi għat-tneħħija mis-suq ta’ metodi oħra tax-xandir. L-ESOA tenfasizza li l-operaturi tas-satellita kellhom idaħħlu x-xandir tas-satellita diġitali mingħajr għajnuna mill-Istat u tiddikjara li minkejja l-investimenti kbar meħtieġa għal dan, l-operat tas-satellita għandu ċerti vantaġġi fuq it-terrestri (eż. medda twila, xandir mingħajr interruzzjoni, spejjeż ta’ l-infrastruttura minimi).

(51)

Il-Ġermanja m’hijiex tal-fehma li l-miżura tikkonċerna għajnuna mill-Istat. Hija wkoll tal-fehma li l-miżura, anki jekk għandha elementi ta’ għajnuna, hija kompatibbli mas-suq komuni. Barra l-osservazzjonijiet aktar preċiżi dwar il-karatterizzazzjoni u l-kompatibbiltà tal-miżura, fit-tweġibiet bil-miktub ġew ukoll sostnuti argumenti ġenerali dwar il-politika u r-responsabbiltà tal-Kummissjoni skond ir-regoli ta’ l-għajnuna mill-Istat.

(52)

Bażikament, il-Ġermanja hi tal-fehma li l-Kummissjoni m’għandhiex dritt tindaħal fid-deċiżjoni politika tal-Federazzjoni u l-Länder favur ir-reċezzjoni u d-diġitalizzazzjoni tal-pjattaforma terrestri. Fil-fehma tagħha, il-Kummissjoni m’hijiex awtorizzata biex tiġġudika minflok l-awtoritajiet ta’ l-Istati Membri, jekk miżuri oħra kinux ikunu aktar xierqa. Il-Ġermanja ma tqisx it-talba għan-newtralità teknoloġika bħala kriterju xieraq għall-ġudizzju dwar il-kompatibbiltà tal-miżuri ta’ l-għajnuna fil-qasam tat-televiżjoni diġitali. Hemm dubju dwar jekk il-pożizzjoni tal-Kummissjoni u t-tul ta’ l-eżaminazzjoni tal-miżura kkonċernata humiex konformi ma’ l-isforz tal-Kummissjoni biex tippromwovi d-diġitalizzazzjoni. Fl-osservazzjonijiet ġie oġġezzjonat li d-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni m’humiex koerenti, b’mod partikolari fir-rigward tal-prinċipji bażiċi għall-ġudizzju tal-kompatibbiltà. L-għajnuna għat-twettiq ta’ dan fid-deċiżjonijiet finali dwar il-miżura f’Berlin-Brandenburg m’hijiex applikabbli f’dan il-każ u ma tagħtix lill-awtoritajiet kompetenti informazzjoni biżżejjed dwar il-kompatibbiltà tal-miżuri, li jikkontribwixxu għar-reċezzjoni tal-pjattaforma terrestri mas-suq komuni.

(53)

Għal dak li jikkonċerna l-karatterizzazzjoni ta’ din il-miżura, kif affermat il-Ġermanja b’mod ripetut, il-ħlas ippjanat iservi bħala kumpens għal servizz ta’ interess ekonomiku komuni u l-kriterji ta’ Altmark ikunu ssodisfati. Il-Ġermanja ssostni wkoll li l-miżura la tfixkel il-kompetizzjoni bejn ix-xandara u lanqas bejn il-pjattaformi varji tax-xandir. Qed jiġi enfasizzat li l-proċedura għall-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir mil-LfM kif ukoll l-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk mir-RegTP kienet tkun trasparenti u f’kull rigward kienet tkun konformi mal-liġi nazzjonali fis-seħħ. Għalkemm l-għajnuna ma ssemmietx fin-notifikazzjoni għas-sejħa ta’ l-offerti tal-liċenzji tax-xandir skond il-ftehim ta’ kooperazzjoni ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003, il-Ġermanja ssostni, l-applikanti kollha kellhom ikunu jafu bil-miżura ta’ għajnuna ppjanata.

(54)

Fit-tweġiba għall-kumment tal-fergħa kummerċjali tal-kejbil il-Ġermanja għandha dubju dwar it-telf allegat ta’ klijenti ta’ l-operaturi tal-kejbil u tpoġġi fid-dubju l-informazzjoni ppreżentata mill-ish. Skond il-Ġermanja, il-moviment kontinwu tal-klijenti tal-kejbil, anki jekk dan sar, ma kienx neċessarjament ikun minħabba l-introduzzjoni tad-DVB-T. F’dan il-kuntest il-Ġermanja tfakkar li fit-tmeninijiet in-netwerks tal-kejbil broadband kienu ġew stabbiliti b’għajnuna mill-Istat u x-xandir bil-kejbil ħa wkoll benefiċċju legali (Regolament dwar il-kiri tal-bini u spejjeż relatati). Il-Ġermanja tafferma wkoll li l-approċċ globali li jrid ikun hemm huwa teknoloġikament newtrali u, jekk ikun meħtieġ, tingħata wkoll għajnuna għad-diġitalizzazzjoni tal-kejbil.

(55)

Fid-dawl ta’ l-ishma kbar tas-suq tal-kejbil u tas-satellita, il-Ġermanja hi tal-fehma li m’hemmx il-periklu li x-xandara minħabba d-DVB-T ma jużawx dawn il-pjattaformi jew jinfluwenzaw l-għażla tal-klijent. Il-pożizzjoni tas-suq ta’ l-operaturi tal-kejbil u tas-satellita ma tiġix influwenzata mill-miżura, pjuttost issir pressjoni ta’ kompetizzjoni pożittiva fuqha, li permezz tagħha tiġi inkoraġġita wkoll id-diġitalizzazzjoni ta’ dawn il-pjattaformi. Fl-opinjoni li ngħatat kien hemm ukoll dubju dwar jekk il-kejbil, is-satellita u t-terrestri fid-dawl tad-differenzi teknoloġiċi kbar u ta’ l-ispejjeż li jqumu minħabba l-bidla minn metodu tax-xandir għall-ieħor, humiex fl-istess suq. Skond il-Ġermanja t-televiżjoni terrestri m’hijiex f’kompetizzjoni diretta mat-televiżjoni bis-satellita u bil-kejbil, iżda pjuttost għandha karattru kumplementari.

(56)

Il-Ġermanja mhix tal-fehma li l-miżura tagħti vantaġġ indirett lill-operatur tan-netwerk T-Systems. Il-vantaġġ possibbli li jista’ jirriżulta għall-operatur tan-netwerk permezz ta’ l-għajnuna, la huwa verifikabbli u lanqas kwantifikabbli u m’huwiex biżżejjed biex jikkategorizza lit-T-Systems bħala benefiċjarju indirett mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna. Il-Ġermanja ssostni li l-użu garantit tan-netwerk ma jirriżultax mill-miżura iżda mill-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir. Barra dan, it-T-Systems, minħabba l-miżura, ma titqiegħedx neċessarjament f’pożizzjoni li titlob aktar ħlas jew li timmira għal aktar dħul. Fir-rigward ta’ l-effetti tal-miżura fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri, il-Ġermanja hi tal-fehma li l-fatt biss li x-xandara u l-operaturi tan-netwerk isibu ruħhom fil-kompetizzjoni internazzjonali ma jkunx biżżejjed biex tkun tista’ tgħid li hemm impatt fuq il-kummerċ intrakomunitarju.

(57)

Anki jekk il-miżura tiġi meqjusa bħala għajnuna mill-Istat, din trid tiġi ddikjarata bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 86(2), l-Artikolu 87(3)(c) jew (b) tat-Trattat tal-KE. Il-Ġermanja tafferma li l-introduzzjoni tat-televiżjoni terrestri diġitali tikkonċerna servizz ta’ interess ekonomiku komuni. Lix-xandara privati ngħata dan l-inkarigu permezz ta’ l-allokazzjoni tal-kapaċitajiet tax-xandir tad-DVB-T.

(58)

Barra minn hekk, fir-rigward ta’ l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE il-Ġermanja kompliet tafferma li l-Kummissjoni ma qisitx l-aspetti pożittivi ta’ l-introduzzjoni tad-DVB-T kif xieraq. B’mod partikolari, il-Kummissjoni ma qisitx il-kontribut tad-DVB-T għall-pluraliżmu tal-midja, kemm il-pjattaforma terrestri hi adattata għax-xandir ta’ stazzjonijiet reġjonali u lokali, il-potenzjal tad-DVB-T għall-innovazzjoni (b’mod partikolari għar-reċezzjoni fuq terminali li jinżammu fl-idejn) kif ukoll il-kontribut tal-miżura għall-kopertura tad-DVB-T fiż-żoni lokali u remoti. Il-Kummissjoni ma qisitx ukoll il-profitti ta’ effiċjenza li l-LfM għamel permezz ta’ l-għajnuna għal bidla mgħaġġla u l-koordinazzjoni ta’ dan il-proċess mal-Länder tal-Ġermanja tat-tramuntana. Il-fatt li d-DVB-T jiġi introdott f’reġjuni oħra tan-NRW mingħajr il-parteċipazzjoni tax-xandara privati juri li l-operaturi privati mingħajr inċentivi addizzjonali mhumiex interessati li jipparteċipaw f’din il-pjattaforma. Bażikament il-Ġermanja hi tal-fehma li l-miżura hi konformi mal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali (aktar ’il quddiem “il-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali”) (42). Skond il-Ġermanja, l-għajnuna sservi biex jingħelbu d-diffikultajiet imsemmija fil-Komunikazzjoni u sa ċertu punt toffri kumpens għall-ispejjeż kbar tal-bidla mġarrba fuq perjodu qasir, li ssemmew ukoll fil-Komunikazzjoni.

(59)

Il-Ġermanja hi wkoll tal-fehma li l-Kummissjoni għandha tivverifika l-kompatibbiltà tal-miżura skond l-Artikolu 87(3)(b) tat-Trattat tal-KE, għax il-miżura hija pjan importanti ta’ interess Ewropew komuni. Dan jirriżulta mill-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali u mill-użu sostanzjali ekonomiku, soċjali u politiku tad-diġitalizzazzjoni.

(60)

Il-Kummissjoni vverifikat jekk il-miżura għandhiex tiġi kkategorizzata bħala għajnuna mill-Istat fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE, skond liema “kwalunkwe għajnuna mogħtija mill-Istat jew minn riżorsi ta’ l-Istat fi kwalunkwe forma li tfixkel jew thedded li tfixkel il-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti intrapriżi jew il-produzzjoni ta’ ċerti oġġetti, sakemm taffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri, hija inkompatibbli mas-suq komuni.” Biex tkun tgħodd bħala għajnuna mill-Istat, ir-rekwiżiti kollha li ġejjin iridu jiġu ssodisfati: a) il-miżura trid tingħata minn riżorsi ta’ l-Istat u trid tkun attribwibbli lill-Istat; b) trid tagħti lill-intrapriżi kkonċernati vantaġġ ekonomiku; ċ) il-vantaġġ irid ikun selettiv u jrid ifixkel jew thedded li jfixkel il-kompetizzjoni; d) il-miżura taffettwa l-kummerċ intrakomunitarju.

(61)

Skond il-ġurisprudenza kostanti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropej il-vantaġġi jridu, sabiex ikunu jistgħu jitqiesu bħala għajnuna fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE, l-ewwelnett jingħataw b’mod dirett jew indirett minn riżorsi ta’ l-Istat u t-tieninett ikunu attribwibbli lill-Istat (43). Bejn għajnuniet mogħtija mill-Istat u minn riżorsi ta’ l-Istat issir distinzjoni sabiex taħt id-definizzjoni ta’ għajnuna ma taqax biss għajnuna mogħtija b’mod dirett mill-Istat, iżda wkoll għajnuna minn korpi pubbliċi jew privati li jkunu ġew maħtura jew stabbiliti mill-Istat għal dan il-għan (44). Fir-rigward tad-dritt Komunitarju ma jistax ikun aċċettat li d-dispożizzjonijiet dwar l-għajnuna mill-Istat jiġu evitati billi jinħolqu korpi indipendenti li jiġi assenjat lilhom it-tqassim ta’ l-għajnuna (45).

(62)

Fil-proċedura l-Ġermanja targumenta li l-għajnuna ma tingħatax minn riżorsi ta’ l-Istat għax il-fondi għaliha jinħarġu mill-ħlas tax-xandir li jħallsu t-telespettaturi u għalhekk dan ma jkunx ta’ piż fuq il-baġit ta’ l-Istat. Din l-interpretazzjoni tirriżulta mis-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-każijiet PreussenElektra (46), Sloman Neptun (47) u Pearle et (48).

(63)

Il-Ġermanja ma tikkontestax il-fatt li l-LfM jikkonċerna korp pubbliku stabbilit mill-Istat, li għandu funzjoni ta’ servizz pubbliku, u li l-għajnuna tingħata mill-fondi tiegħu. L-LfM huwa korp b’personalità ġuridika, irregolat mid-dritt pubbliku, li ġie stabbilit skond il-liġi tal-midja lokali tan-NRW. Din il-liġi tistabbilixxi l-istruttura organizzattiva tal-LfM u tassenjalu diversi servizzi pubbliċi fil-ġestjoni tax-xandir u tal-frekwenzi. L-LfM huwa suġġett għas-sorveljanza ġuridika statali tal-Gvern lokali tan-North Rhine-Westphalia (49). Ir-rendikonti finanzjarji tiegħu jiġu vverifikati mill-Qorti ta’ l-Awdituri lokali (50). Is-servizzi pubbliċi relevanti għal dan il-każ u l-għajnuna ta’ l-infrastruttura tax-xandir teknoloġika u ta’ proġetti ta’ tipi ġodda ta’ teknoloġiji tax-xandir huma stabbiliti fit-Trattat ta’ l-Istat dwar ix-xandir (51). Barra dan fil-LMG tan-NRW huwa stabbilit b’mod espliċitu li l-LfM jgħin u jakkumpanja l-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali (52). L-LfM għandu għalhekk jiġi meqjus bħala korp pubbliku li ġie stabbilit mill-Istat fl-interess pubbliku.

(64)

L-għajnuna mogħtija skond il-miżura kkonċernata hija definittivament ta’ piż fuq il-baġit tal-LfM. Il-fatt li r-riżorsi ta’ l-Istat li l-LfM għandu għad-dispożizzjoni tiegħu, joriġinaw mill-ħlas tax-xandir li jitħallas mid-djar privati, ma jbiddel xejn mill-fatt li l-fondi baġitarji tal-LfM jiġu kkategorizzati bħala riżorsi ta’ l-Istat. Is-sempliċi fatt li s-sussidji jingħataw mill-baġit ta’ korp pubbliku huwa biżżejjed biex jiġi konkluż li r-riżorsi ta’ l-Istat huma disponibbli. Barra dan, min għandu televiżjoni u radju huwa obbligat li jħallas u l-ħlas jinġabar bl-istess mod bħat-taxxi. L-ammont tal-ħlas tax-xandir jiġi stabbilit flimkien mal-Länder fil-liġijiet rispettivi. Kif spjegat fil-premessa 32, is-sehem allokat lil-LfM tad-dħul mill-ħlas tal-liċenzji tax-xandir huwa stabbilit fit-Trattat ta’ l-Istat dwar ix-xandir, fit-Trattat ta’ l-Istat dwar l-iffinanzjar tax-xandir u fil-LMG tan-NRW. Il-ħlas tal-liċenzji tax-xandir huwa għalhekk ħlas legali, li jiġi kkontrollat mill-Istat, u għandu jiġi meqjus bħala riżors ta’ l-Istat (53).

(65)

Fid-dawl ta’ din l-informazzjoni u b’konformità mal-ġurisprudenza kostanti fil-qasam tal-ħlas simili għat-taxxi (54) l-Kummissjoni hi tal-fehma li l-miżura in kwistjoni tingħata minn riżorsi ta’ l-Istat. Din il-konklużjoni hija konformi mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, li għaliha l-Ġermanja tagħmel referenza. Il-każijiet li tirreferi għalihom il-Ġermanja jikkonċenaw diversi tipi ta’ miżuri, li ma kien fihom l-ebda vantaġġ minħabba r-riżorsi tal-korpi pubbliċi.

(66)

Barra dan il-Ġermanja affermat li l-miżura kkonċernata m’hijiex attribwibbli lill-Istat. B’referenza għall-Kawżi Stardust Marine (55) u Pearle et (56) il-Ġermanja tafferma li l-fatt biss li l-LfM huwa korp pubbliku taħt sorveljanza statali ma jfissirx li l-miżura trid tiġi attribwita wkoll lill-Istat. Minħabba d-distakk bejn l-Istat u l-LfM skond id-dritt Ġermaniż, l-Istat m’għandu l-ebda sovranità fuq il-miżura.

(67)

Il-Kummissjoni hi tal-fehma, li din l-indipendenza tal-LfM skond id-dritt Ġermaniż m’għandha l-ebda influwenza fuq il-fatt li l-miżura mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna tiġi meqjusa bħala attribwibbli lill-Istat. Mill-informazzjoni ppreżentata mill-Ġermanja jirriżulta li l-miżura tingħata mil-LfM fil-kuntest tas-servizz pubbliku tiegħu skond l-RStV u l-LMG tan-NRW. Għalkemm l-LfM minħabba dawn id-dispożizzjonijiet jingħata ċertu ammont ta’ awtonomija biex jipproteġi l-indipendenza tax-xandir, il-marġini ta’ diskrezzjoni tiegħu fir-riżorżi li għandu għad-dispożizzjoni tiegħu huwa minimu.

(68)

Irrispettivament mill-awtonomija tal-LfM dan jikkonċerna, kif diġà spjegat, korp pubbliku li l-funzjoni tiegħu hija bbażata b’mod espliċitu fuq l-ordni pubblika. Fil-kuntest tal-miżura l-għotjiet ppjanati li m’humiex rimborżabbli lil xandara privati mingħajr użu ekonomiku dirett għal-LfM ma jistgħux ikunu bbażati fuq konsiderazzjonijiet ekonomiċi. Fil-fehma tal-Kummissjoni l-għajnuna mogħtija mil- LfM lill-Istat tista’ tiġi wkoll attribwita lil dawn iċ-ċirkostanzi. Is-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja, li l-Ġermanja għamlet referenza għalihom, jikkonċernaw sitwazzjonijiet oħrajn (ħlas għal skopijiet purament kummerċjali fil-Kawża ta’ Pearle et u intrapriżi pubbliċi, li għandhom attività kummerċjali, fil-Kawża ta’ Stardust Marine) u m’humiex adattati biex jissostanzjaw l-argument tal-Ġermanja.

(69)

Fuq il-bażi tas-sitwazzjoni preżenti l-Kummissjoni hi tal-fehma li l-miżura tingħata minn riżorsi ta’ l-Istat u hija attribwibbli lill-Istat.

(70)

Biex tiġi kkategorizzata bħala għajnuna mill-Istat fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE, miżura trid tkun ta’ vantaġġ għal intrapriża waħda jew aktar. Fid-deċiżjoni tal-ftuħ tagħha l-Kummissjoni kienet tal-fehma proviżorja li l-miżura kienet apparentement ta’ vantaġġ kemm għax-xandara privati li jirċievu l-għajnuna bħala benefiċjarji diretti, kif ukoll b’mod indirett għall-operatur tan-netwerk tad-DVB-T għax-xandara privati, it-T-Systems. Il-Ġermanja affermat, li l-miżura la tagħti vantaġġ dirett lill-operaturi tax-xandir u lanqas vantaġġ indirett lill-operatur tan-netwerk.

(71)

Il-Ġermanja hi tal-fehma, li l-għajnuna ma tagħti l-ebda vantaġġ ekonomiku lix-xandara privati li jieħdu l-għajnuna skond il-miżura. L-ewwelnett l-għajnuna ma tikkonċerna l-ebda vantaġġ, għax ix-xandara jieħdu biss kumpens għar-riskji ekonomiċi fir-rigward tal-parteċipazzjoni tagħhom fl-introduzzjoni tad-DVB-T. It-tieninett il-miżura tkopri b’mod esklussiv “l-ispejjeż addizzjonali” li jqumu minħabba x-xandir terrestri diġitali meta mqabbel max-xandir analogu.

(72)

Mill-informazzjoni ppreżentata mill-Ġermanja jirriżulta li bil-miżura jiġi ssussidjat il-ħlas tax-xandir li x-xandara privati jħallsu lill-operaturi tan-netwerk. Dawn l-ispejjeż jiffurmaw parti mill-ispejjeż operattivi tax-xandara. Billi l-miżura toffri kumpens għal parti mill-ħlas, ix-xandara huma eżenti mill-ispejjeż li jiffurmaw parti mill-ispejjeż operattivi normali tagħhom. Għalhekk il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-għajnuna pubblika ppjanata tagħti lill-benefiċjarji vantaġġ ekonomiku, irrispettivament minn jekk din hijiex maħsuba bħala kumpens għar-“riskji ekonomiċi” jew għall-“ispejjeż addizzjonali”.

(73)

Il-Kummissjoni tafferma li l-miżura, għall-kuntrarju ta’ l-argument tal-Ġermanja, ma tistax titqies bħala miżura li tkopri “l-ispejjeż addizzjonali” attwali tax-xandara minħabba d-DVB-T. Barra dan ma ġietx ipprovduta l-evidenza, li dan l-argument japplika wkoll għax-xandara, li qabel kienu jxandru l-istazzjon tagħhom bil-pjattaforma terrestri analoga u li għalhekk ma kellhomx spejjeż tax-xandir terrestri analogu fl-NRW. Fil-każ ta’ dawn ix-xandara ma sar l-ebda paragun ta’ l-ispejjeż u l-Ġermanja ma tat l-ebda ġustifikazzjoni għas-sehem tal-ħlas tax-xandir effettwat mill-miżura.

(74)

Mill-bqija, mill-metodu ta’ kalkolazzjoni li l-Ġermanja użat fil-każ tax-xandara privati li qabel kienu jxandru l-programmi bil-pjattaforma terrestri analoga, ma ħarġux l-ispejjeż addizzjonali attwali għall-bidla għax-xandir terrestri diġitali. B’paragun skond l-iskedi ta’ programmi, il-ħlas tax-xandir għad-DVB-T huwa effettivament aktar baxx minn dak għax-xandir analogu. L-“ispejjeż addizzjonali” allegati jqumu biss minħabba n-numru kbir ta’ stazzjonijiet li jixxandru minn dawn ix-xandara (ara t-tabella 4, ħarsa lejn l-ammont tal-ħlas tax-xandir fin-NRW u s-sussidji ppjanati).

Tabella 4

Ħarsa lejn il-ħlas tax-xandir għal kull skeda ta’ programmi u l-għajnuna pubblika ppjanata fin-NRW - il-ħlas kollu f'EUR

(75)

It-tieletnett, il-Ġermanja affermat li s-sussidju jikkostitwixxi kumpens għal dawk ix-xandara li qabel l-iskadenza tal-liċenzji analogi tagħhom kellhom jirrifjutaw dan, sabiex ikun jista’ jiġi introdott id-DVB-T. Il-Kummissjoni tistabbilixxi li dan l-argument ma japplikax għax-xandara li qabel ma kinux rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga u b’hekk ma kinux jiddisponu mil-liċenzji rispettivi.

(76)

Għal dak li jikkonċena lix-xandara li kienu jxandru bil-pjattaforma analoga, kif iddikjarat il-Ġermanja fl-argument tagħha, l-eżistenza ta’ liċenzja u l-perjodu sa l-iskadenza tagħha m’għandha l-ebda influwenza fuq l-ammont ta’ għajnuna, għax l-iżvantaġġ ekonomiku kkaġunat minħabba r-rifjut għall-kapaċitajiet tax-xandir analogi fil-fehma tagħha ma jistax jiġi speċifikat b’mod preċiż. Skond il-Ġermanja r-restituzzjoni prematura tal-liċenzji analogi minflok ġiet meqjusa fil-kuntest ta' l-allokazzjoni tal-multiplessi diġitali lix-xandara kkonċernati (61). Sussegwentement ingħatat liċenzja għal erba’ kanali ta’ programmi kemm lill-RTL Group, li s’issa xandru b’żewġ kanali terrestri analogi kif ukoll lill-ProSiebenSat.1, li kien ixandar kanal bil-pjattaforma terrestri analoga. Li l-għajnuna m’hijiex marbuta mar-restituzzjoni tal-liċenzji jista’ jiġi konkluż mill-fatt li skond il-metodu ta’ kalkolazzjoni speċifikat mill-Ġermanja, il-ProSiebenSat.1 biss huwa intitolat għall-għajnuna. Il-Kummissjoni hi għalhekk tal-fehma, li l-miżura ma tistax titqies bħala kumpens għall-valur ekonomiku tal-perjodu tal-liċenzji analogi sa l-iskadenza tagħhom, li l-RTL Television, il-VOX/DTCP u s-Sat1 irrifjutaw.

(77)

B’referenza għall-kumment tal-ProSiebenSat.1 fil-każ ta’ Berlin-Brandenburg (62) il-Ġermanja tafferma wkoll fit-tweġibiet tagħha dwar l-introduzzjoni tal-proċedura ta’ eżami formali, li x-xandara privati fit-tifsira tad-deċiżjoni tal-ftuħ tal-Kummissjoni fi kwalunkwe każ se jgħaddu l-vantaġġ ekonomiku li jinħoloq mill-għajnuna fil-forma ta’ ħlas għax-xandir lill-operatur tan-netwerk it-T-Systems.

(78)

Dan l-argument fil-fehma tal-Kummissjoni jikkontradixxi l-argumenti l-oħra tal-Ġermanja rigward l-eżistenza ta’ vantaġġ ekonomiku u ma ġiex sostanzjat mill-Ġermanja. Kif spjegat fil-punti (80) u (88), il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-operatur tan-netwerk T-Systems jista’ jieħu vantaġġ indirett permezz tal-miżura. Minkejja dan, m’għandux jiġi konkluż li t-trasferiment totali tal-vantaġġ ekonomiku li x-xandara jgawdu permezz ta’ l-għajnuna diretta ta’ l-ispejjeż operattivi mġarrba tagħhom huwa garantit. Għalhekk il-Kummissjoni jkollha tirrifjuta wkoll dan l-argument.

(79)

Il-Kummissjoni tafferma wkoll li l-proċedura deskritta fil-punti (24) u (28) għall-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir ma tistax titqies bħala waħda xierqa biex tneħħi jew tnaqqas il-vantaġġ ekonomiku li jingħata lix-xandara privati. In-notifikazzjoni tas-sejħa għall-offerti ma kien fiha l-ebda referenza għall-għajnuna. Fil-Ftehim fi prinċipju ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003 bejn l-LfM, l-entitajiet pubbliċi tax-xandir u x-xandara privati rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga, ġew aċċennati miżuri ta’ għajnuna possibbli biss b’mod indirett mingħajr dettalji eżatti dwar l-għajnuna ppjanata. Ix-xandara għalhekk ma kellhom l-ebda possibbiltà li jqisu l-ammont ta’ l-għajnuna fis-sottomissjoni tat-talbiet tagħhom għal-liċenzja.

(80)

Il-Ġermanja temmen li l-operatur tan-netwerk T-Systems ma jieħu l-ebda vantaġġ indirett mill-għajnuna tax-xandara privati. Il-kunċett ta’ benefiċjarju indirett jista’ jiġi applikat biss f’każijiet eċċezzjonali. B’referenza għas-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-Kawżi Il-Ġermanja vs Il-Kummissjoni (63) u L-Olanda vs Il-Kummissjoni (64), il-Ġermanja hi tal-fehma li l-intrapriża interessata tista’ titqies mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna bħala benefiċjarja indiretta biss jekk din tieħu vantaġġ li jirriżulta b’mod awtomatiku mill-miżura. Il-Ġermanja tafferma wkoll li l-kunċett ta’ benefiċjarju indirett jista’ jiġi applikat biss jekk il-vantaġġ għall-kuntrarju tal-każ preżenti jkun verifikabbli u kwantifikabbli.

(81)

Fid-dawl taċ-ċirkostanzi mogħtija fil-każ preżenti l-Ġermanja targumenta li l-operatur tan-netwerk T-Systems minħabba l-miżura ma jistax neċessarjament jitlob ħlas tax-xandir għoli mix-xandara. Skond il-Ġermanja, l-ammont ta’ ħlas tax-xandir jiddependi minn diversi fatturi oħra. Barra dan, kull abbuż fir-rigward tal-ħlas tax-xandir jiġi finalment penalizzat mill-awtorità regolatorja (il-BNetzA, qabel l-RegTP). B’konnessjoni ma’ l-argument li qam rigward il-vantaġġ tax-xandara, il-Ġermanja argumentat ukoll li dawn m’għandu jkollhom l-ebda interess fil-ħlas tax-xandir bil-prezz tas-suq għax dawn ħadu biss kumpens għall-“ispejjeż addizzjonali”.

(82)

Il-Ġermanja tikkontesta wkoll li l-miżura tiggarantixxi lit-T-Systems ċertu dħul. Dan “id-dħul garantit” jirriżulta mill-użu ta’ l-infrastruttura minħabba l-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir u mhux minħabba l-għajnuna. Anki jekk l-użu tan-netwerk effettivament jiżdied minħabba l-miżura, kwalunkwe żieda fid-dħul tonqos minħabba l-ispejjeż addizzjonali għas-servizzi ta’ netwerk mogħtija mit-T-Systems.

(83)

Il-Kummissjoni ma taqbilx ma’ l-argumentazzjoni tal-Ġermanja li t-T-Systems tista’ tieħu vantaġġ indirett mill-miżura, peress li bil-miżura tingħata għajnuna għall-ħlas tax-xandir li x-xandara jħallsu lit-T-Systems, billi dan il-vantaġġ jiddependi mill-użu tal-pjattaforma tad-DVB-T u għandu fil-mira għajnuna li tirriżulta mill-pjattaforma operata mit-T-Systems.

(84)

Il-Kummissjoni ma tistax taċċetta l-interpretazzjoni restrittiva tal-kunċett ta’ benefiċjarju indirett ippreżentat mill-Ġermanja. Fiż-żewġ sentenzi ċċitati mill-Ġermanja, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat il-kategorizzazzjoni ta’ l-intrapriża bħala benefiċjarju indirett. Fil-każ Il-Ġermanja/Il-Kummissjoni, il-perspettiva tal-Qorti tal-Ġustizzja kienet li l-fatt li l-vantaġġ indirett jirriżulta mid-deċiżjoni awtonoma tal-benefiċjarju dirett ma jeskludix il-konnessjoni bejn il-miżura u l-vantaġġ indirett mogħti li tirriżulta mill-bidla tal-kundizzjonijiet tas-suq ikkaġunata mill-miżura. (65) Peress li l-għajnuna fil-każ preżenti għadha ma ngħatatx, il-vantaġġ indirett li t-T-Systems tista’ possibbilment tieħu mill-miżura fil-fatt m’huwiex kwantifikabbli. Iżda l-Kummissjoni m’hijiex obbligata tikkwantifika b’eżattezza l-vantaġġ biex tkun tista’ tistabbilixxi l-eżistenza ta’ vantaġġ ekonomiku favur intrapriża skond id-dritt ta’ l-għajnuna.

(85)

Fil-każ preżenti l-Kummissjoni hi tal-fehma li l-għajnuna għall-ħlas tax-xandir li jħallsu x-xandara privati twassal għal bidla fil-kundizzjonijiet operattivi tax-xandara u minħabba f’hekk dawn finalment ikollhom iħallsu aktar. Kif spjegat fil-premessi 73 u 74, l-għajnuna m’hijiex adattata biex tkopri l-ispejjeż addizzjonali attwali tax-xandara privati kkaġunati minħabba l-introduzzjoni tad-DVB-T. Għalkemm l-ammont tal-ħlas tax-xandir jiddependi minn diversi fatturi, il-kwistjoni dwar jekk ix-xandara privati jkollhomx ibatu spejjeż ogħla, hija bla dubju waħda mill-konsiderazzjonijiet ekonomiċi bażiċi li operatur tan-netwerk jagħmel fl-istabbiliment tal-ħlas tax-xandir. Skond il-liġi dwar it-telekomunikazzjoni, il-BNetzA huwa biss awtorizzat jistabbilixxi l-ħlas tax-xandir jekk setgħa konsiderevoli tas-suq ta’ l-operatur tkun ġiet stabbilita. Kif spjegat fil-premessa 36, il-BNetzA s’issa ma kkategorizzax lit-T-Systems bħala operatur tan-netwerk b’setgħa konsiderevoli tas-suq. Konsegwentement, it-T-Systems tista’ tkompli tistabbilixxi hi stess l-ammont tal-ħlas tax-xandir tad-DVB-T għax-xandara privati.

(86)

Għal dak li jikkonċerna l-argument li “d-dħul garantit” tat-T-Systems jirriżulta mill-allokazzjoni tal-liċenzji u mhux mill-miżura, il-Kummissjoni tagħraf li l-interess tax-xandara privati fi preżenza fil-pjattaforma u li jkunu lesti li jbatu l-ispejjeż marbutin ma’ dan, huwa indikat min-numru kbir ta’ applikazzjonijiet għal-liċenzji. Iżda l-Kummissjoni hija wkoll tal-fehma li jekk ix-xandara jirċievu għajnuna għal parti mill-ispejjeż operattivi fuq perjodu ta’ ħames snin, dawn ikunu aktar lesti li jbatu spejjeż ogħla, sabiex ikunu rappreżentati b’mod kontinwu fuq il-pjattaforma. B’hekk il-miżura għat-T-Systems mill-ħlas tax-xandir li ġej minnha tax-xandara privati tista’ twassal għal dħul addizzjonali. Ma jistax jiġi assunt li dan id-dħul imur kompletament għas-servizzi ta’ netwerk li jingħataw u li l-operatur tan-netwerk li jaħdem taħt il-kundizzjonijiet tas-suq ma jkollu l-ebda gwadann.

(87)

Fid-dawl tal-każ preżenti l-Kummissjoni hi tal-fehma li t-T-Systems tista’ tieħu vantaġġ indirett permezz tal-miżura ta’ għajnuna. Bl-għajnuna mill-Istat tal-ħlas tax-xandir, it-T-Systems jista’ jkollha dħul aktar għoli milli kieku mingħajr l-għajnuna.

(88)

Il-Kummissjoni tistabbilixxi wkoll li l-proċedura tar-RegTP għall-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk ma tistax titqies bħala adattata biex tneħħi jew tnaqqas il-vantaġġ indirett li possibbilment jingħata lill-operatur tan-netwerk T-Systems permezz tal-miżura. Fil-kuntest tal-proċedura kkonċernata ma kien hemm l-ebda indikazzjoni dwar il-miżura ta’ għajnuna ppjanata tal-LfM. Għalhekk it-T-Systems ma setgħetx tqis il-possibbiltà ta’ tali għajnuna għax-xandara privati fl-applikazzjoni għal-liċenzja tan-netwerk. Barra dan, għandu jiġi assunt li t-T-Systems bħala l-operatur ewlieni fil-Ġermanja u l-proprjetarja tan-netwerk fl-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk għandha vantaġġ fuq l-operaturi ġodda fis-suq fil-kompetizzjoni. Fi proċedura mnedija fl-2002 l-intrapriża diġà kienet ingħatat liċenzja għall-operat ta’ multipless tad-DVB-T fil-Ġermanja kollha. Barra dan kien hemm biss madwar xahrejn bejn id-data ta’ l-għeluq fil-proċedura ta’ l-allokazzjoni tal-frekwenzi (17 ta’ Marzu 2004) u l-bidu ta’ l-operat tad-DVB-T (24 ta’ Mejju 2004) u b’hekk kien jibqa’ biss ftit żmien għall-operaturi potenzjali ġodda fis-suq biex jistabbilixxu netwerk li kien ikun jista’ jibda bix-xandir tad-DVB-T attwali fid-data stipulata.

(89)

Biex tistabbilixxi li l-ħlas ippjanat ma jikkonċernax għajnuna mill-Istat, iżda pjuttost kumpens għal servizz ta’ interess ekonomiku komuni, il-Ġermanja tibbaża l-argumenti tagħha wkoll fuq is-sentenza ta’ Altmark (66). Skond din is-sentenza l-kumpens għall-għoti ta’ servizz pubbliku ma jirrappreżenta l-ebda benefiċċju fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE, jekk dawn l-erba' rekwiżiti kollha li ġejjin jiġu sodisfatti:

(90)

Skond l-ewwel kriterju ta’ Altmark jaqbel l-ewwelnett li jiġi vverifikat jekk l-intrapriżi benefiċjarji għandhomx obbligi tas-servizz pubbliku definiti b’mod ċar.

(91)

Il-Ġermanja tafferma li x-xandir tal-programmi mix-xandara privati bit-terrestri diġitali jirrappreżenta servizz ta’ interess ekonomiku komuni u konsegwentement ma jikkontradixxix il-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali. Mill-perspettiva tal-Ġermanja l-aspett ta’ interess komuni fit-televiżjoni terrestri diġitali (DVB-T) qiegħed fil-kontribut tiegħu għax-xandir ta’ programmi lokali u reġjonali, għall-għajnuna li tingħata għalll-innovazzjoni u l-pluraliżmu tal-midja kif ukoll għall-kompetizzjoni infrastrutturali bejn il-pjattaformi tax-xandir diversi. Fil-fehma tal-Ġermanja dawn l-obbligi tas-servizz pubbliku ġejjin mil-LMG tan-NRW, li tobbliga b’mod espliċitu lil-LfM biex jagħti l-appoġġ tiegħu għall-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali (67).

(92)

Il-Ġermanja tafferma li bl-allokazzjoni tal-liċenzji għax-xandir terrestri diġitali lix-xandara privati dawn jieħdu f’idejhom is-servizz ta’ interess ekonomiku komuni li huma obbligati jipprovdu. Fis-sistema tax-xandir doppja tal-Ġermanja, li tikkonsisti minn entitajiet pubbliċi tax-xandir u minn xandara privati, ix-xandara pubbliċi kkunsidraw ukoll l-interess pubbliku u fir-rigward ta’ l-istazzjonijiet tagħhom huma marbutin b’obbligi legali. Mingħajr l-għajnuna finanzjarja ta’ l-awtoritajiet pubbliċi xi wħud mix-xandara privati (b’mod partikolari l-ProSiebenSat.1) ma kinux jieħdu sehem fl-introduzzjoni tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia. Dawn jargumentaw li n-nuqqas ta' finanzjament pubbliku ikun ifisser ostaklu għall-forniment ta' dan is-servizz u jipperikola l-kontinwità ta’ l-eżistenza tal-pjattaforma terrestri (68).

(93)

Il-Kummissjoni ma tistax tissostanzja l-argument tal-Ġermanja. Il-Kummissjoni m’għandhiex dubju li d-diġitalizzazzjoni tax-xandir hija fl-interess pubbliku. Madankollu l-eżistenza ta’ għanijiet ta’ interess pubbliku komuni fir-rigward tal-bidla m’hijiex biżżejjed biex b’hekk f’dan il-każ speċifiku x-xandir sussegwenti mix-xandara privati ta’ l-istazzjonijiet mill-pjattaforma terrestri diġitali tan-North Rhine-Westphalia jkun jista’ jiġi stmat bħala obbligu tas-servizz pubbliku. Mill-fatt li x-xandara privati jikkostitwixxu parti integrali mis-sistema tax-xandir doppja fil-Ġermanja u l-istazzjonijiet tagħhom huma soġġetti għad-dispożizzjonijiet komuni tad-dritt tax-xandir tan-North Rhine-Westphalia, ma jistax jiġi konkluż li dawn bix-xandir ta’ l-istazzjonijiet tagħhom mill-pjattaforma terrestri diġitali għandhom obbligu tas-servizz pubbliku x’jissodisfaw (69).

(94)

Fil-fehma tal-Kummissjoni, id-dispożizzjonjiet komuni dwar is-servizzi pubbliċi tal-LfM b’konnessjoni mal-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali ma fihom l-ebda obbligu tas-servizz pubbliku tax-xandara privati ddefinit b’mod ċar. Barra dan, il-Kummissjoni tafferma li fl-ebda dokument uffiċjali dwar l-introduzzjoni tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia (eż. il-Ftehimiet dwar il-bidla jew dokumenti uffiċjali li jirreferu għall-applikazzjoni tal-liċenzji tad-DVB-T) ma jirreferi għall-kunċett ta’ obbligu tas-servizz pubbliku. Barra dan, il-kundizzjonijiet għal-liċenzji tax-xandir ma fihom l-ebda obbligu partikolari fir-rigward tas-sodisfazzjon ta’ obbligu tas-servizz pubbliku (70). Barra dan, ix-xandara m’humiex obbligati jxandru l-istazzjonijiet tagħhom fuq id-DVB-T, kif tafferma l-Ġermanja: il-liċenzji jistgħu b’mod assolut, kif ivverifika x-xandar Terra Nova, jingħataw lura fuq deċiżjoni tax-xandara stess.

(95)

Kif diġa spjegat fid-deċiżjoni tal-ftuħ (71), il-Ġermanja tenfasizza b’mod evidenti li bl-allokazzjoni tal-liċenzji u bil-bidu tax-xandir bin-netwerk diġitali terrestri kien hemm għal dan l-iskop servizz ta’ interess ekonomiku komuni. Mill-perspettiva tal-Kummissjoni x-xandir tal-programmi tagħhom bin-netwerk diġitali terrestri madankollu ma jikkonċernax obbligu tas-servizz pubbliku, iżda offerta kummerċjali normali tax-xandara privati.

(96)

Għal dawn ir-raġunijiet il-Kummissjoni hi tal-fehma li bil-miżura kkonċernata tingħata għajnuna għall-attività kummerċjali regolari ta’ l-intrapriżi kummerċjali u ma jingħata l-ebda kumpens għall-ispejjeż li jqumu bis-sodisfazzjon ta’ obbligu tas-servizz pubbliku. B’hekk l-ewwel kriterju ta’ Altmark m’huwiex issodisfat.

(97)

Fir-rigward tat-tieni kriterju ta’ Altmark, il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-parametri tal-kumpens allegat la ġew stabbiliti minn qabel u lanqas ma ġew stabbiliti b’mod oġġettiv u trasparenti. Id-direttiva dwar l-għajnuna tad-DVB-T ġiet adottata fid-19 ta’ Novembru 2004 (b’mod retroattiv mit-3 ta’ Mejju 2004), filwaqt li l-liċenzji ġew allokati bin-notifikazzjoni ta’ l-14 ta’ Mejju 2004 (in-notifikazzjoni ta’ l-allokazzjoni tad-DVB-T tal-LfM). Konsegwentement, il-parametri ta’ l-iffinanzjar fil-każ preżenti ma ġewx stabbiliti minn qabel. Barra dan, min-notifikazzjoni ta’ l-allokazzjoni ma jirriżultax b’mod ċar kif l-iffinanzjar għal dawk ix-xandara li s’issa xandru fuq il-pjattaforma analoga jiġi kkalkolat. Dan seta’ jiġi inferit biss min-notifikazzjoni. Il-parametri għalhekk ma ġewx stabbiliti b’mod trasparenti. Fil-fehma tal-Kummissjoni l-kalkolazzjoni wkoll ma tistax titqies bħala oġġettiva, peress li fil-kalkolazzjoni ta’ l-għajnuna finanzjarja għax-xandara privati individwali la jiġu meqjusa l-iskedi ta’ programmi addizzjonali għax-xandara li diġà huma rappreżentati fil-pjattaforma analoga u lanqas id-dħul addizzjonali mistenni mir-reklami minħabba l-preżenza tagħhom fil-pjattaforma terrestri (ara wkoll il-premessa (123)). Għalhekk it-tieni kriterju ta’ Altmark skond il-Kummissjoni m’huwiex issodisfat.

(98)

Fir-rigward tat-tielet kriterju ta’ Altmark, skond liema l-ħlas ta’ kumpens ma jistax jaqbeż l-ispejjeż netti għas-sodisfazzjon ta’ l-obbligi tas-servizz pubbliku u profitt xieraq, il-Ġermanja hi tal-fehma, li dan il-kriterju għandu jiġi applikat biss f’każijiet, li fihom l-ispejjeż, id-dħul u l-profitt xieraq ikunu effettivament jistgħu jiġu kkalkolati. F’każijiet bħal dak preżenti, meta jingħata finanzjament biex jittieħdu l-ewwel passi biex jitnaqqsu r-riskji ekonomiċi ta’ l-operaturi tas-suq, irid jiġi deċiż permezz ta’ kriterji oħrajn jekk il-miżura in kwistjoni tikkonċernax għajnuna mill-Istat. Il-miżura kkonċernata hija llimitata għal minimu u parti mill-approċċ teknoloġikament newtrali.

(99)

Fil-fehma tal-Kummissjoni r-rekwiżiti fformulati fis-sentenza ta’ Altmark, kif affermat mill-Ġermanja, ma jistgħux jiġu sostitwiti minn konsiderazzjonijiet oħrajn. Billi d-dħul tax-xandara rispettivi jiġi meqjus, l-għajnuna mill-Istat ippjanata, kif diġà spjegat fil-premessa (97), m’hijiex ibbażata fuq kriterji oġġettivi stabbiliti; barra dan, l-għajnuna ma tikkorrispondix għall-ispejjeż addizzjonali attwali tax-xandara privati (ara l-premessi (73) u (74)).

(100)

Fir-rigward tar-raba’ kriterju ta’ Altmark, il-Kummissjoni tistabbilixxi li fin-nuqqas ta’ obbligu tas-servizz pubbliku definit b’mod ċar ma jistax jiġi ddeterminat jekk l-ammont ta’ ħlas ta’ kumpens għas-sodisfazzjon ta’ l-obbligi tas-servizz pubbliku jikkorrispondix għall-ispejjeż ta’ intrapriża medja mmexxija tajjeb. Fir-rigward ta’ dan, il-Ġermanja ma ressqet l-ebda kummenti. Is-sussidju jkopri parti mill-ħlas tax-xandir, li ġie stabbilit mit-T-Systems, l-operatur tan-netwerk għax-xandara privati. Peress li l-liċenzji tan-netwerk ġew allokati mingħajr sejħa għall-offerti f’dik li tissejjaħ proċedura tat-talba, jista’ jiġi stabbilit li l-ammont ta’ dan il-ħlas tax-xandir ma ġiex stabbilit permezz ta’ sejħa pubblika għall-offerti.

(101)

Għal dawn ir-raġunijiet skond il-Kummissjoni fil-każ preżenti l-ebda wieħed mill-erba’ kriterji ta' Altmark ma jista’ jitqies bħala ssodisfat.

(102)

Skond l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE miżura tikkwalifika bħala għajnuna mill-Istat jekk tkun selettiva u tkun tfixkel jew thedded li tfixkel il-kompetizzjoni. Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni kienet tal-fehma proviżorja li l-miżura tikkonċerna għajnuna settorjali peress li tagħti vantaġġ lill-pjattaforma tad-DVB-T fuq metodi oħra tax-xandir. Barra dan, il-Kummissjoni hi tal-fehma, li ammonti diversi ta’ għajnuna ta’ l-awtoritajiet pubbliċi jistgħu jwasslu għal tfixkil tal-kompetizzjoni bejn ix-xandara li jipparteċipaw fid-DVB-T fl-NRW. Fil-proċedura għall-allokazzjoni tal-liċenzji meħtieġa tan-netwerk u tax-xandir ma ġiex meqjus biżżejjed li jeliminaw is-selettività tal-miżura u jipprevjenu xi tfixkil tal-kompetizzjoni li jiġi mill-miżura.

(103)

Il-Ġermanja temmen li l-miżura ma tfixkilx il-kompetizzjoni, peress li l-liċenzji meħtieġa tan-netwerk u tax-xandir ġew allokati bi proċeduri miftuħa u trasparenti li jikkorrispondu għal-liġijiet rilevanti tal-Ġermanja. Bażikament, kull xandar jew operatur tan-netwerk seta’ jibbenefika mill-għajnuna, biex b’hekk il-miżura ma kinitx tkun tista’ titqies bħala selettiva.

(104)

Fir-rigward ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir il-Ġermanja tiġġustifika l-konsiderazzjoni prijoritarja tax-xandara li s’issa kienu rappreżentati fil-pjattaforma tax-xandir analogu billi ssostni li din tikkonċerna kumpens għar-restituzzjoni tal-liċenzji analogi tagħhom u għalhekk miżura meħtieġa għall-bidla.

(105)

L-LfM fil-fatt implimenta proċedura miftuħa għall-allokazzjoni tal-liċenzji għall-iskedi ta’ programmi tad-DVB-T kollha, li kienu mfassla għax-xandara privati (ara l-premessa 24 sa 28). Il-kriterji ta’ l-għażla kienu japplikaw għall-pluralità tal-programmi u tax-xandara u qiesu l-konsiderazzjoni prijoritarja ta’ dawk ix-xandara li qabel kienu jxandru l-programmi tagħhom b’mod terrestri-analogu. Skond din il-konsiderazzjoni prijoritarja għall-grupp RTL u ProSiebenSat.1 ġew allokati multiplessi sħaħ għal numru speċifiku ta’ programmi. Għall-avviż pubbliku kien hemm rispons ta’ b’kollox 21 applikazzjoni għal-liċenzja, li sitta minnhom ġew eventwalment ikkunsidrati.

(106)

Il-Kummissjoni m’għandhiex dubju dwar ir-regolarità tal-proċedura ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji. Iżda għandha dubju dwar jekk din ta’ l-aħħar mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna tneħħix ukoll id-dubju dwar is-selettività tal-miżura kkonċernata. L-ewwelnett għandu jiġi meqjus li minħabba l-proċedura jista’ jintgħażel biss numru limitat ta’ xandara. Fil-proċedura ta’ l-għażla jiġu meqjusa bi prijorità x-xandara li s’issa xandru l-programmi tagħhom b’mod analogu (72). Barra dan, jiġu meqjusa biss xandara bil-liċenzja tad-DVB-T għall-għajnuna fil-kuntest tal-miżura. It-tieninett l-allokazzjoni tal-liċenzji kienet tikkonċerna b’mod esklussiv ix-xandir tal-programmi televiżivi bid-DVB-T.

(107)

Għall-proċedura ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk kien responsabbli r-RegTP (ara l-punti (29) u (30)). Peress li għal kull waħda mill-ħames ħtiġijiet ta’ servizzi stabbiliti għan-North Rhine-Westphalia ntlaqgħet biss talba waħda (it-T-Systems applikat għas-setturi ta’ servizzi li jikkonċernaw lix-xandara privati, u d-WDR għal dawk li jikkonċernaw l-istituzzjonijiet ta’ l-ARD), il-liċenzji ġew allokati f’dik li tissejjaħ proċedura ta’ l-applikazzjoni mingħajr sejħa pubblika għall-offerti.

(108)

L-istess bħal fl-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir hawn il-Kummissjoni hi wkoll tal-fehma li l-proċedura għall-allokazzjoni tal-liċenzji tan-netwerk mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna m’hijiex adattata biex telimina s-selettività tal-miżura. Il-proċedura kienet tikkonċerna b’mod partikolari l-operat tax-xandir tan-netwerk tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia. Barra dan, it-T-Systems bħala operatur tan-netwerk tax-xandir terrestri stabbilit, fl-applikazzjoni għal-liċenzji tan-netwerk sab ruħu f’pożizzjoni partikolarment favorevoli.

(109)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni esprimiet il-fehma li l-miżura tikkonċerna għajnuna settorjali għax-xandir televiżiv bid-DVB-T peress illi s-sussidji huma maħsuba għax-xandara li jxandru l-programmi tagħhom b’mod terrestri-diġitali, u pereżempju mhux għax-xandir b’mezzi oħra.

(110)

Il-Ġermanja tafferma, li l-miżura ma tfixkilx il-kompetizzjoni bejn ix-xandir bil-kejbil, bis-satellita u dak terrestri. Dawn il-metodi tax-xandir huma f’kompetizzjoni ma’ xulxin biss b’mod limitat. Ix-xandir terrestri pjuttost jikkomplementa x-xandir bil-kejbil u bis-satellita, peress li b’dawn il-metodi jiġu pprovduti reġjuni fejn m’hemmx televiżjoni bil-kejbil biex f’dawn ikun possibbli x-xandir ta’ stazzjonijiet reġjonali u lokali u barra minn hekk ikun jista’ jintuża bħala bażi biex jippromwovi r-reċezzjoni ċellulari.

(111)

Il-Ġermanja tosserva li l-għajnuna tad-DVB-T f’dan it-tip ta’ penetrazzjoni kbira tas-suq tat-televiżjoni tal-kejbil u tas-satellita u fis-sehem tas-suq minimu tat-terrestri bilkemm jista’ jkollha effett negattiv fuq il-pożizzjoni tas-suq ta’ metodi oħra tax-xandir. Skond il-Ġermanja, min-naħa l-waħda x-xandir terrestri, minħabba s-sehem tas-suq minimu tiegħu, m’huwiex f’pożizzjoni li jiġbed lejh lix-xandara minn metodi oħra tax-xandir, u min-naħa l-oħra l-miżura ma jkollha lanqas effett fuq il-possibbiltà ta’ l-għażla tal-konsumatur, peress li l-bidla għal metodu ieħor tax-xandir hija marbuta ma’ ostakli minħabba fatturi tekniċi, legali u finanzjarji. Id-DVB-T mhux se tissostitwixxi x-xandir tal-kejbil u tas-satellita, iżda pjuttost se tagħmel “pressjoni ta’ kompetizzjoni pożittiva” fuq metodi oħra tax-xandir, se tagħti vantaġġ lill-kompetizzjoni infrastrutturali u b’hekk tiffaċilita d-diġitalizzazzjoni ta’ pjattaformi oħrajn.

(112)

Barra dan il-Ġermanja toġġezzjona għall-informazzjoni mogħtija mill-operaturi tan-netwerk tal-kejbil dwar l-effetti ta’ l-introduzzjoni tad-DVB-T fuq in-numru tal-klijenti tal-kejbil. Il-figuri preżenti tal-LfM għall-kuntrarju ta’ l-informazzjoni ta’ l-ish NRW GmbH juru biss telf minimu ta’ klijenti (81 000 familja meta mqabbla ma’ 147 000 familja bejn l-2003 u l-2006). L-awtoritajiet Ġermaniżi għadhom isostni li l-moviment kontinwu tal-klijenti tal-kejbil m’għandux ikun neċessarjament marbut ma’ l-introduzzjoni tad- DVB-T. Din il-miżura ma tikkonċerna bl-ebda mod danni mmirati ta’ l-operaturi tan-netwerk tal-kejbil. Il-Ġermanja tfakkar li n-netwerk tal-kejbil broadband ġie stabbilit fit-tmeninijiet permezz ta’ għajnuna mill-Istat u l-operaturi tan-netwerk tal-kejbil għadhom jibbenefikaw sal-lum mid-dispożizzjonijiet amministrattivi (eż. il-ħlas għall-użu tal-kejbil skond ir-Regolament dwar il-kiri tal-bini u spejjeż relatati). Skond il-Ġermanja, il-kunċett ta’ għajnuna huwa fl-intier tiegħu teknoloġikament newtrali: jekk ikun meħtieġ, il-Ġermanja tagħti wkoll għajnuna għad-diġitalizzazzjoni tar-reċezzjoni tal-kejbil. Biex din l-attitudni pożittiva dwar il-kejbil tkun sostanzjata l-Ġermanja tafferma li l-LfM bin-notifikazzjoni tas-17 ta’ Frar 2007 approva d-diġitalizzazzjoni tal-kanal tal-kejbil analogu ta’ l-ish (73).

(113)

Fil-fehma tal-Kummissjoni fil-konsiderazzjonijiet fil-premessi 110 sa 112 m’hemmx dubju li dawn jikkonċernaw għajnuna settorjali li tgħin b’mod selettiv lix-xandara tan-netwerk tad-DVB-T u possibilment twassal għal vantaġġ indirett ta’ l-operatur tan-netwerk tax-xandir it-T-Systems. Il-miżura ppjanata tikkonċerna l-għajnuna ta’ attività ekonomika speċifika ħafna, jiġifieri tat-trażmissjoni tas-sinjali tax-xandir; b’hekk tingħata lit-terrestri għajnuna selettiva. L-għajnuna hija selettiva kemm fir-rigward tan-naħa tad-domanda (ix-xandara privati li jxandru l-programmi tagħhom b’mod terrestri-diġitali) kif ukoll tan-naħa ta’ l-offerta (jiġifieri ta’ l-operatur tan-netwerk terrestri diġitali T-Systems).

(114)

Il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-metodi tax-xandir diversi għas-sinjali tax-xandir (jiġifieri l-kejbil, is-satellita, it-terrestri u dejjem aktar ukoll l-IPTV) qegħdin f’kompetizzjoni diretta ma’ xulxin. Minkejja l-vantaġġi u d-dgħufijiet rispettivi tagħhom il-pjattaformi tad-diversi metodi ta' xandir għandhom bażikament l-istess skop, jiġifieri x-xandir tal-programmi u huma interkambjabbli kemm fil-livell tas-suq bl-ingrossa (mill-perspettiva tax-xandara privati) kif ukoll fil-livell tas-suq bl-imnut (mill-perspettiva tat-telespettaturi). Fil-Ġermanja hemm fuq it-tliet pjattaformi kollha (il-kejbil, is-satellita u t-terrestri) numru kbir ta’ programmi televiżivi mhux kodifikati (free-to-air), u dan huwa sa ċertu punt simili għall-offerta. L-offerta preżenti b’total ta’ 24 kanal televiżiv imxandra b’mod terrestri-diġitali hija komparabbli ma’ l-offerta tan-netwerk tal-kejbil analogu, li fin-North Rhine-Westphalia għadu l-metodu tax-xandir predominanti, anki jekk il-kejbil diġitali qiegħed dejjem jikber fl-importanza.

(115)

Is-sehem tas-suq relattivament żgħir tat-televiżjoni terrestri meta mqabbel mar-reċezzjoni bil-kejbil u bis-satellita fil-Ġermanja b’mod ġenerali u fin-North Rhine-Westphalia b’mod partikolari, ma jeskludix li l-pjattaformi diversi tax-xandir huma f’kompetizzjoni ma’ xulxin. Mill-figuri li juru l-operaturi tan-netwerk tal-kejbil jirriżulta li wara l-introduzzjoni tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia, in-numru tal-klijenti tal-kejbil naqas. Fl-istess ħin l-operaturi tan-netwerk tal-kejbil fil-kummenti tagħhom juru li n-numru tal-klijenti tal-kejbil żdied faċilment wara li tneħħiet it-televiżjoni terrestri analoga, u dan jagħmel l-interkambjabbiltà taż-żewġ metodi tax-xandir ċara mill-perspettiva tal-konsumatur finali. Jekk il-Ġermanja tafferma li l-miżura tagħmel “pressjoni ta’ kompetizzjoni pożittiva” fuq il-metodi l-oħra tax-xandir u tgħin “il-kompetizzjoni infrastrutturali”, għalhekk dan ikun jirriżulta b’mod impliċitu minn relazzjoni kompetittiva bejn il-kejbil, is-satellita u t-terrestri. Il-fatt li n-netwerk tal-kejbil qabel kien jingħata għajnuna mill-Istat u l-operaturi tan-netwerk tal-kejbil għandhom ċerti vantaġġi minħabba ċerti dispożizzjonijiet amministrattivi, ma jibdel xejn dwar is-selettività u t-tfixkil tal-kompetizzjoni marbut mal-miżura kkonċernata.

(116)

It-tfixkil tal-kompetizzjoni li jirriżulta mill-miżura kkonċernata jista’ jaffettwa wkoll swieq oħra barra x-xandir televiżiv. Mill-perspettiva tax-xandara l-għajnuna settorjali kkonċernata tgħin biex jintlaħaq pubbliku akbar u jintrebħu l-klijenti li jirreklamaw. Billi l-klijenti li jirreklamaw jitilqu minn midja oħra, l-għajnuna tad-DVB-T jista’ jkollha effett negattiv fuq numru ta’ intrapriżi f’industriji tal-midja oħra.

(117)

Għal dak li jikkonċerna l-operaturi tan-netwerk tax-xandir, l-għajnuna tan-netwerk tad-DVB-T tista’ possibbilment ukoll tkun importanti għal swieq ġodda. Bid-DVB-T jistgħu jiġu offruti servizzi ta’ Pay-TV bħal ma dawn l-iżviluppi reċenti juru fi Stati Membri oħra bħall-Italja, Franza, l-Iżvezja u r-Renju Unit.

(118)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni tistabbilixxi li l-miżura tista’ tfixkel il-kompetizzjoni bejn id-diversi xandara li jxandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma tad-DVB-T billi s-sehem tal-ħlas tax-xandir mogħti bħala għajnuna m’huwiex l-istess għax-xandara privati kollha.

(119)

Il-Ġermanja tafferma li l-miżura ma tfixkilx il-kompetizzjoni bejn ix-xandara privati, peress li l-ammont tas-sussidju dejjem ġie kkalkolat skond l-istess prinċipji. L-ammonti ta’ għajnuna differenti huma kaġun tal-qagħda differenti tax-xandara u l-piżijiet differenti tagħhom minħabba l-bidla diġitali.

(120)

Kif spjegat fil-premessi 34 sa 40, is-sussidju għax-xandara li qabel kienu jxandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga (l-RTL group u l-ProSiebenSat.1, li t-tnejn li huma jiddisponu minn erba’ skedi ta’ kanali għal programmi diġitali), jiġi kkalkulat b’mod differenti mis-sussidju għal dawk ix-xandara li daħlu fix-xandir terrestri biss permezz tad-DVB-T u ġew allokati kanal kull wieħed għall-programmi.

(121)

Dawn ta’ l-aħħar jikkonċernaw l-għajnuna finanzjarja fl-ewwel ħames snin fil-medja ta’ 30 % tal-ħlas tax-xandir għal kull skeda ta’ programm, u l-kwota ta’ l-għajnuna ta’ 40 % fl-ewwel sena operattiva tinżel kull sena b'5 % minn 40 % fl-ewwel sena għal 20 % fil-ħames sena. Dan jgħodd bl-istess mod għall-erba’ xandara privati kkonċernati kollha.

(122)

Għall-grupp RTL u l-ProSiebenSat.1, is-sussidju jiġi kkalkolat fuq il-bażi tad-differenza bejn l-ispejjeż totali tagħhom għax-xandir terrestri diġitali u analogu fin-North Rhine-Westphalia kif ukoll fil-Länder tal-Ġermanja tat-tramuntana (ara t-tabella 3 u l-premessi 35, 39 u 40). Skond dikjarazzjonijiet tal-Ġermanja il-grupp RTL ma jiġix meqjus biex jingħata għajnuna peress li bil-ħlas tax-xandir imfaddal fil-Länder l-oħra tal-Ġermanja tat-tramuntana għall-metodu tax-xandir diġitali tista’ tiġi koperta ż-żieda ta’ l-ispejjeż totali fin-North Rhine-Westphalia. Barra dan, l-RTL ma talab l-ebda għajnuna.

(123)

Fil-fehma tal-Kummissjoni l-metodu li jintuża għall-kalkolazzjoni tas-sussidju m’huwiex oġġettiv, peress li l-ispejjeż tax-xandara għax-xandir bid-DVB-T min-naħa l-waħda u d-dħul tagħhom min-naħa l-oħra ma jiġux inklużi fid-dettall. Iżda anki għax-xandara li s’issa xandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga, kif diġà spjegat fil-premessa 74, il-metodu ta’ kalkolazzjoni kkonċernat ma jistax jitqies bħala metodu oġġettiv għall-kalkolazzjoni ta’ l-ispejjeż addizzjonali possibbli tax-xandir diġitali, peress li n-numru akbar ta’ skedi ta’ programmi li huwa kaġun ta’ dawn l-ispejjeż ma ġiex meqjus. Il-kalkolazzjoni fit-tabella 3 hija wkoll arbitrarja, peress li l-grupp RTL u l-ProSiebenSat.1 ma kellhomx l-istess numru ta’ skedi ta’ programmi fin-North Rhine-Westphalia u fil-Ġermanja tat-tramuntana u minħabba distanzi operattivi differenti kellhom ibatu spejjeż differenti. Mill-figuri kkomunikati mill-Ġermanja jirriżulta li fil-każ preżenti l-ħlas tax-xandir għal kull skeda ta’ programmi għall-metodu tax-xandir diġitali huwa aktar baxx minn dak għall-pjattaforma analoga (ara t-tabella 4). Skond il-Ġermanja, il-ProSiebenSat.1 u l-RTL setgħu jingħataw multiplessi sħaħ fil-kuntest tal-proċedura ta’ l-allokazzjoni għal-liċenzji tax-xandir u tal-konsiderazzjoni prijoritarja ta’ l-operaturi tal-pjattaforma analoga bħala kumpens għar-restituzzjoni tal-liċenzji analogi tagħhom qabel l-iskadenza tal-perjodu attwali. Barra dan, permezz ta’ l-għajnuna dawn ikollhom il-possibbiltà għal bejn wieħed u ieħor l-istess spejjeż totali bħal tax-xandir analogu sabiex ixandru aktar stazzjonijiet fin-North Rhine-Westphalia. Il-Ġermanja s’issa għadha ma tatx spjegazzjoni għaliex is-sehem ta’ l-ispejjeż kopert mill-għajnuna fil-każ tal-ProSiebenSat.1 ivarja minn dak tax-xandara li ma ħadux sehem fil-pjattaforma analoga.

(124)

Għal dawn ir-raġunijiet il-Kummissjoni hi tal-fehma, li l-vantaġġi mill-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir li jieħdu dawk ix-xandara li s’issa xandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga, u l-kalkolazzjoni oġġettiva tas-sussidju inġustifikabbli jwasslu għal tfixkil tal-kompetizzjoni bejn dawn ix-xandara u dawk li daħlu fit-terrestri permezz tad-DVB-T.

(125)

Skond l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE l-indħil mill-Istat jikkonċerna għajnuna mill-Istat biss, jekk din tkun taffettwa l-kummerċ intrakomunitarju. Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni kienet tal-fehma li l-miżura tista’ taffettwa l-kummerċ intrakomunitarju peress li x-xandara joperaw internazzjonalment u l-operatur tan-netwerk tax-xandir jikkompeti ma’ operaturi tan-netwerk tal-kejbil internazzjonali u ma’ kumpaniji tal-midja kif ukoll ma’ operaturi tas-satellita.

(126)

Il-Ġermanja għadha tal-fehma li l-miżura ma taffettwax il-kummerċ bejn l-Istati Membri. L-għajnuna hija tant żgħira li l-effetti fuq il-kummerċ bilkemm ikunu jinħassu. Barra dan, mill-fatt biss li l-kumpaniji kkonċernati joperaw internazzjonalment ma jistax jiġi konkluż li hemm għalfejn ikun hemm biża’ mill-effetti fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri. Il-Ġermanja tasal pjuttost għall-konklużjoni li fir-rigward tax-xandara privati m’hemm l-ebda effetti fuq il-kummerċ.

(127)

Skond il-ġurisprudenza rispettiva tal-qrati Komunitarji “għajnuna finanzjarja li tingħata mill-Istat jew mir-riżorsi ta’ l-Istat taffettwa l-kummerċ intrakomunitarju jekk din issaħħaħ il-pożizzjoni ta’ kumpanija vis-à-vis kumpaniji kompetittivi fil-kummerċ intrakomunitarju (74).” Barra dan, għandu jiġi osservat li skond il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja l-ammont relattivament żgħir ta’ għajnuna ma jeskludix mill-bidunett il-possibbiltà ta’ effett avvers tal-kummerċ bejn l-Istati Membri (75), b’mod partikolari jekk il-qasam industrijali li fih il-kumpanija benefiċjarja tkun topera jkun ikkaratterizzat minn kompetizzjoni qawwija (76).

(128)

Għalhekk il-Kummissjoni hi tal-fehma, li l-miżura ppjanata tista’ taffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri. Kif diġà spjegat, il-miżura tagħti vantaġġ dirett lix-xandara privati u tista’ wkoll tkun marbuta ma’ vantaġġ indirett għall-operatur tan-netwerk tax-xandir T-Systems. Kemm ix-xandara privati kif ukoll l-operatur tan-netwerk tax-xandir jikkompetu fuq livell internazzjonali ma’ kumpaniji oħrajn. Ix-xandara privati kollha affettwati mill-miżura kkonċernata huma rappreżentati fis-swieq għar-reklamar televiżiv u d-drittijiet fuq il-films u hemm qegħdin f’kompetizzjoni ma’ intrapriżi ta’ telekomunikazzjoni u xandara oħra (77). Operaturi tan-netwerk bħat-T-Systems, is-sussidjarja tad-Deutsche Telekom, jikkompetu ma’ operaturi tal-kejbil u ma’ kumpaniji tal-midja bħall-UPC (Liberty Media), ma’ operaturi tas-satellita bħas-SES Astra, NSAB und Eutelsat kif ukoll ma’ kumpaniji oħra, li joffru servizzi ta’ infrastruttura għax-xandara. Fl-istess ħin f’diversi Stati Membri, it-terrestri, l-operaturi tal-kejbil broadband u l-operaturi tas-satellita qed jikkompetu għall-konsumatur finali.

(129)

Skond il-Kummissjoni, għajnuna f’ammont komplessiv ta’ madwar EUR 6.8 miljun ma tistax tiġi identifikata bħala “relattivament żgħira”. Barra dan, kif jista’ jiġi inferit mill-ġurisprudenza rispettiva tal-Qorti tal-Ġustizzja u tal-Qorti tal-Prim’Istanza tal-Komunitajiet Ewropej, kontribut żgħir ta’ għajnuna, b’mod partikolari meta teżisti kompetizzjoni qawwija, jista’ wkoll jaffettwa l-kummerċ.

(130)

Għal dawn ir-raġunijiet il-Kummissjoni tasal għall-konklużjoni li s-sussidji ppjanati tal-LfM jikkonċernaw għajnuna mill-Istat fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE. Il-benefiċjarji diretti huma x-xandara privati li jirċievu l-għajnuna finanzjarja. Fl-fl-istess ħin it-T-Systems, l-operatur tal-multiplessi użati mix-xandara privati, jista’ jieħu vantaġġ indirett mill-miżura.

(131)

Il-Kummissjoni tgħin b’mod attiv id-diġitalizzazzjoni tax-xandir. Il-vantaġġi tal-bidla diġitali ġew spjegati fid-dettall fil-pjan ta’ azzjoni “eEurope 2005: Soċjetà ta’ l-informazzjoni għal kulħadd” u fiż-żewġ Komunikazzjonijiet dwar il-bidla diġitali (78). Il-bidla diġitali ġġib vantaġġi kbar fil-forma ta’ użu aktar effiċjenti tal-frekwenzi u ta’ possibbiltajiet ta’ xandir aħjar. Dawn iwasslu għal servizzi ġodda u aqwa kif ukoll għal għażla akbar għall-konsumaturi. Fil-Komunikazzjoni tagħha “i2010 – Soċjetà ta’ l-informazzjoni Ewropea għat-tkabbir u għall-impjieg” il-Kummissjoni enfasizzat li t-tneħħija ppjanata sa l-2012 tat-televiżjoni terrestri analoga se tiffaċilita l-aċċess għall-ispettru tal-frekwenzi.

(132)

Il-Kummissjoni hija konxja li l-bidla diġitali ddum aktar ma ssir taħt ċerti ċirkostanzi, jekk din tkun totalment f’idejn il-qawwiet tas-suq. Il-Kummissjoni m’għandha għalhekk l-ebda oġġezzjoni fil-prinċipju kontra l-indħil mill-Istat f’dan il-qasam. L-awtoritajiet ta’ l-Istat għandhom diversi possibbiltajiet biex jiffaċilitaw u jippromwovu l-bidla, pereżempju mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni, kampanji ta’ informazzjoni, riżorsi regolatorji jew għajnuna finanzjarja. Jekk l-intervent isir fil-forma ta’ għajnuna mill-Istat, dan irid ikun konformi mad-dispożizzjonijiet rispettivi tat-Trattat tal-KE.

(133)

Fit-tifsira ta’ l-approċċ ġenerali tal-Kummissjoni għal inqas għajnuna mill-Istat u għalhekk għajnuna aktar adattata, l-Istati Membri jistgħu bażikament jagħtu għajnuna mill-Istat bħala rimedju għall-falliment tas-suq speċifiku jew biex jiggarantixxu l-koeżjoni soċjali jew reġjonali. Iżda f’dawn il-każijiet irid jiġi pprovat kull darba li l-għajnuna ppjanata hija l-mezz adattat biex tingħeleb il-problema, li din hija limitata għall-minimu meħtieġ u li din ma tfixkilx il-kompetizzjoni bil-ħlas. Fl-istess ħin il-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali tipprovdi li f’ċerti oqsma tad-diġitalizzazzjoni l-indħil mill-Istat huwa ġustifikat taħt żewġ rekwiżiti: l-ewwel, jekk l-interess komuni jkun fir-riskju, u t-tieni f’każ ta’ falliment tas-suq, jiġifieri meta l-qawwiet tas-suq waħedhom ma jkunux biżżejjed biex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fir-rigward ta’ l-interess pubbliku. Fi kwalunkwe każ, intervent ta’ l-awtoritajiet pubbliċi skond il-Komunikazzjoni jrid ikun ibbażat fuq analiżi tas-suq magħmula bir-reqqa.

(134)

Fil-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali din tiġi deskritta bħala sfida kbira għall-qasam industrijali li l-attività kummerċjali tiegħu għandha titmexxa mis-suq. Fil-prinċipju, kull netwerk irid jieħu sehem fil-kompetizzjoni permezz tar-riżorsi tiegħu stess. Biex jinżamm dan il-prinċipju, kull intervent mill-Istat għandu jkun kemm jista’ jkun teknoloġikament newtrali. Eċċezzjonijiet, kif diġà spjegat, huma biss permessi jekk l-għajnuna mill-Istat ippjanata sservi bħala rimedju għall-falliment tas-suq jew biex telimina xi sproporzjon, u jekk l-għajnuna in kwistjoni tkun tikkonċerna metodu adattat, meħtieġ u proporzjonali biex din il-problema tiġi riżolta.

(135)

Huwa ġeneralment magħruf li ċerti tipi ta’ fallimenti tas-suq jistgħu jagħmlu l-bidla diġitali diffiċli. Barra dan, hemm il-periklu li gruppi ta’ popolazzjoni bi żvantaġġi soċjali ma jkunux jistgħu jibbenefikaw mill-vantaġġi tat-televiżjoni diġitali (problema tal-koeżjoni soċjali). Kif spjegat fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar l-introduzzjoni tad-DVB-T f’Berlin-Brandenburg, jista’ pereżempju jkun hemm falliment tas-suq jekk l-operaturi tas-suq ma jkunux lesti li jaqblu fuq skeda komuni għat-tranżizzjoni għat-televiżjoni diġitali għax ikunu qed jistennew li l-oħrajn jagħmlu l-ewwel pass (problema ta’ koordinazzjoni), jew jekk l-operaturi tas-suq ma jqisux l-effetti pożittivi tal-bidla diġitali fuq is-soċjetà sħiħa, peress li dawn ma jingħatawx inċentivi adattati għalhekk (effetti esterni pożittivi).

(136)

Fir-rigward tal-koeżjoni soċjali, l-Istati Membri jkunu jridu jiżguraw li wara li titneħħa t-televiżjoni analoga ċ-ċittadini kollha jkollhom aċċess għat-televiżjoni diġitali. Peress li l-bidla diġitali ġġib magħha ċerti spejjeż għall-konsumatur u tkun teħtieġ bidla fid-drawwiet tal-konsumatur, f’dawn iċ-ċirkostanzi l-Istati Membri jkunu jridu jagħtu għajnuna b’mod partikolari lill-gruppi ta’ nies bi żvantaġġi soċjali bħal nies anzjani, familji bi dħul baxx jew residenti f’żoni remoti.

(137)

Fit-tliet snin li għaddew il-Kummissjoni eżaminat diversi miżuri dwar l-għajnuna tal-bidla diġitali ta’ diversi Stati Membri (79). F’diversi deċiżjonijiet dwar l-għajnuna li kienu bbażati fuq il-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali, il-Kummissjoni kkummentat dwar l-applikazzjoni tar-regoli ta’ l-għajnuna fuq dan il-qasam industrijali u tat informazzjoni prattika lill-partijiet interessati privati kif ukoll lil dawk statali. L-Istati Membri jistgħu jieħdu diversi miżuri dwar l-għajnuna mill-Istat għall-bidla diġitali, sakemm din ma tikkaġunax distorsjonijiet mhux neċessarji bejn it-teknoloġiji u l-intrapriżi u tibqa’ limitata għal minimu (80):

(138)

Il-Ġermanja affermat il-kompatibbiltà tal-miżura mas-suq komuni skond l-Artikoli 87(3)(c), (b) u (d) kif ukoll skond l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE. Hawn taħt il-Kummissjoni vvalutat il-kompatibbiltà tal-miżura fir-rigward ta’ dawn id-dispożizzjonijiet fuq l-isfond tal-kosiderazzjonijiet ġenerali msemmija hawn fuq (81).

(139)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ il-Kummissjoni kellha dubju dwar jekk il-miżura hijiex kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE. Il-Kummissjoni żżomm din il-fehma wkoll skond il-valutazzjoni tal-kummenti tal-partijiet interessati u l-ispjegazzjonijiet tal-Ġermanja.

(140)

L-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE jikkonċerna “għajnuna biex jiġi promoss l-iżvilupp ta’ ċerti oqsma kummerċjali jew żoni ekonomiċi, sakemm din ma tibdilx il-kundizzjonijiet tas-suq b’tali mod li jmur kontra l-interess komuni.”

(141)

Sabiex għajnuna tkun tista’ tingħadd bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE, biha jrid, bl-evidenza tan-neċessità u l-adegwatezza, jiġi segwit għan ta’ interess komuni. B’mod partikolari fl-eżaminazzjoni tal-miżura jridu jiġu meqjusa l-aspetti li ġejjin:

(142)

Skond il-Ġermanja, il-miżura ppjanata hija konformi mar-rekwiżiti ta’ l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE. B’referenza għall-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali l-Ġermanja tafferma li l-għajnuna tal-pjattaforma terrestri-diġitali tikkonċerna l-interess pubbliku ġenerali u tagħti kontribut importanti għat-twettiq ta’ diversi għanijiet ta’ interess pubbliku. Il-miżura hija importanti għas-sostenn tat-terrestri u tista’ tgħin biex jiġi rimedjat il-falliment tas-suq f’oqsma partikolari. Barra dan, il-miżura fir-rigward ta’ l-għan tagħha hija kemm xierqa kif ukoll proporzjonata.

(143)

Kif jirriżulta mill-konsiderazzjonijiet ġenerali fil-punti (131) sa (137), il-Kummissjoni taqbel mal-Ġermanja, li t-tranżizzjoni mix-xandir analogu għal dak diġitali tista’ titqies bħala għan ta’ interess komuni. Iżda din ma tistax, kif enfasizzat fil-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali u f’dokumenti oħra relevanti tal-Kummissjoni, tinftiehem bħala raġuni ġenerali għal dan, għaliex id-diġitalizzazzjoni tat-terrestri biss għandha tiġi promossa. Il-punt ta’ tluq huwa pjuttost li t-tranżizzjoni għandha titmexxa mis-suq u kull netwerk għandu jkun f’pożizzjoni li jikkompeti permezz tar-riżorsi tiegħu stess. Biex jibqa’ jinżamm dan il-prinċipju, kull intervent mill-Istat għandu jkun kemm jista’ jkun teknoloġikament newtrali. Il-kriterju tan-newtralità teknoloġika m’huwiex issodisfat fil-każ preżenti.

(144)

Fl-argument tagħha l-Ġermanja għandha dubju dwar l-adegwatezza tal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika għall-evalwazzjoni mill-perspettiva ġuridika ta’ l-għajnuna u tafferma li n-newtralità teknoloġika ta’ miżura ta’ l-għajnuna individwali prattikament m’hijiex possibbli. Kollox ma’ kollox, il-politika ta’ l-għajnuna tal-Ġermanja hija għall-kollox teknoloġikament newtrali u l-Ġermanja, jekk ikun meħtieġ, tippromwovi wkoll metodi oħra tax-xandir. Filwaqt li x-xandir bis-satellita m’għandu bżonn l-ebda għajnuna għall-bidla diġitali, id-diġitalizzazzjoni tal-kejbil għadha ma waslitx fi stadju adegwat biex titqies bħala miżura konkreta ta’ l-għajnuna. Preżentement il-Kummissjoni m’għandha l-ebda informazzjoni konkreta mill-Ġermanja, li minnha jirriżulta li għal metodi oħra tax-xandir hemm ppjanati wkoll riżorsi mill-Istat.

(145)

Skond il-Kummissjoni dawn l-argumenti ġenerali kontra l-applikazzjoni tal-prinċipju tan-newtralità teknoloġika m’humiex validi. Hemm differenza bejn għajnuna finanzjarja għall-bidla diġitali u miżuri li jgħinu biss it-terrestri diġitali bħala tali. Sussidji li huma mmirati għal waħda mit-teknoloġiji tax-xandir kompetittivi jwasslu għal tfixkil tal-kompetizzjoni sinifikanti bejn dawn it-teknoloġiji.

(146)

Skond l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE u l-ġurisprudenza rispettiva, tali tfixkil tal-kompetizzjoni huwa biss permess jekk dan iservi bħala rimedju għall-falliment tas-suq jew biex jelimina xi sproporzjon, u jekk l-għajnuna kkonċernata tkun tikkonċerna metodu adattat, meħtieġ u proporzjonali biex jintlaħqu l-għanijiet rispettivi. Skond ir-regoli ta’ l-għajnuna, din l-evalwazzjoni trid issir b’mod separat għal kull miżura individwali.

(147)

Barra l-għan ġenerali ta’ l-għajnuna tal-bidla diġitali l-Ġermanja tafferma li l-għajnuna finanzjarja ta’ l-introduzzjoni tad-DVB-T sservi wkoll għas-sostenn tat-terrestri bħala teknoloġija tax-xandir. B’hekk il-kompetizzjoni bejn ix-xandara tissaħħaħ u tingħata għajnuna għat-twettiq ta’ diversi għanijiet ta’ interess pubbliku fil-qasam ta’ l-infrastruttura tax-xandir.

(148)

Il-Ġermanja b’mod partikolari tirrimarka li d-diġitalizzazzjoni tat-terrestri tikkontribwixxi għall-pluraliżmu fil-midja peress li x-xandara privati kellhom il-possibbiltà li jxandru l-programmi tagħhom fin-NRW minn 12-il kanal, u mhux minn tliet kanali biss kif għamlu s’issa bil-metodu analogu. Għax-xandir ta’ stazzjonijiet reġjonali u lokali l-pjattaforma terrestri hija aktar adattata mill-kejbil jew mis-satellita. Barra dan il-miżura tiggarantixxi s-servizzi essenzjali medjali tal-popolazzjoni. Il-Ġermanja tkompli tafferma li s-servizzi pprovduti f’żoni lokali u remoti jiswew ħafna flus minħabba t-topoloġija taż-żoni pprovduti bis-servizzi fin-North Rhine-Westphalia, u konsegwentement l-introduzzjoni tad-DVB-T mill-perspettiva kummerċjali hija inqas interessanti minn pereżempju f’reġjun bħal Berlin-Brandenburg. Il-miżura hija l-ewwel pass li minnu ġej l-effett ta’ inċentiv u li jwitti t-triq biex ’il quddiem jiġi introdott id-DVB-T f’dawn ir-reġjuni.

(149)

Barra dan, il-Ġermanja tenfasizza b’referenza għall-potenzjal innovattiv partikolari tat-terrestri diġitali li l-iżvilupp tal-possibbiltajiet ta’ reċezzjoni ċellulari diġitali jista’ jiġi promoss biss bid-DVB-T.

(150)

Il-Kummissjoni tieħu nota ta’ l-għanijiet ta’ interess pubbliku ġenerali allegati mill-Ġermanja, iżda hi tal-fehma, kif spjegat hawn taħt, li l-għajnuna finanzjarja la tikkonċerna b’mod espliċitu l-pluraliżmu tal-midja, kontenut ta’ programmi lokali jew reġjonali u servizzi essenzjali medjali u lanqas servizzi aħjar f’żoni lokali jew għajnuna għall-innovazzjoni u l-miżura m’hijiex meħtieġa, xierqa u proporzjonali fir-rigward ta’ l-għanijiet maħsuba li jintlaħqu.

(151)

Il-Ġermanja temmen li l-miżura hija meħtieġa biex jintlaħqu l-għanijiet imsemmija hawn fuq u biex tirrimedja falliment tas-suq f’ċerti oqsma. Bażikament il-Kummissjoni m’għandhiex id-dritt tikkontesta d-deċiżjoni tal-Federazzjoni u tal-Länder biex tappoġġja t-terrestri u tippromwovi d-diġitalizzazzjoni tiegħu. Barra dan il-Kummissjoni m’hijiex awtorizzata tiddeċiedi jekk miżuri oħrajn kinux ikunu pjuttost adattati biex jilħqu l-istess għan.

(152)

Fuq kollox, il-Kummissjoni tixtieq tiċċara li l-oġġett tad-deċiżjoni preżenti huwa l-miżura nnotifikata mill-Ġermanja dwar l-introduzzjoni tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia u mhux id-deċiżjoni politika tal-Ġermanja dwar l-appoġġ tat-terrestri. Fil-kuntest ta’ din il-proċedura l-Kummissjoni għandha tivverifika skond ir-regoli ta’ l-għajnuna rispettivi jekk l-għajnuna mill-Istat mogħtija għall-ispejjeż ta’ l-operat tax-xandir tax-xandara privati fir-rigward ta’ l-għanijiet ta’ interess pubbliku ġenerali allegati mill-Ġermanja hijiex meħtieġa u proporzjonali fil-kuntest ta’ din il-miżura.

(153)

Analiżi ta’ l-adegwatezza ta’ l-għajnuna mill-Istat tikkostitwixxi parti integrali ta’ din il-verifika. Fil-fehma tal-Kummissjoni mhux biss għandha tiġi pprovduta l-evidenza għan-neċessità ta’ miżura, iżda għandha wkoll tingħata raġuni għaliex l-għajnuna mill-Istat bħala forma speċifika ta’ l-indħil mill-Istat fil-każ rispettiv hija strument xieraq biex jintlaħaq l-għan ta’ interess komuni. Jekk l-għajnuna mill-Istat ma tkunx strument xieraq biex jiġi indirizzat il-falliment tas-suq jew il-problema ta’ koeżjoni, din tista’ twassal għat-tfixkil tal-kompetizzjoni u l-kummerċ, li jkun seta’ ġie evitat bi strumenti oħra bħal miżuri regolatorji.

(154)

Hawn taħt il-Kummissjoni tivverifika punt b’punt jekk il-miżura kkonċernata tistax titqies bħala meħtieġa u xierqa biex jintlaħqu l-għanijiet ta’ interess pubbliku ġenerali allegati mill-Ġermanja, u jekk din hijiex ġustifikata u xierqa biex tirrimedja xi falliment tas-suq possibbli f’ċerti oqsma li jista’ jagħmel diffiċli t-twettiq ta’ dawn l-għanijniet. Il-Kummissjoni teżamina wkoll jekk il-miżura preżenti hijiex proporzjonali biex tinsab soluzzjoni għad-diffikultajiet.

(155)

Fir-rigward tat-tisħiħ tal-kompetizzjoni bejn id-diversi metodi tax-xandir, il-Ġermanja tafferma li l-għajnuna lix-xandir terrestri diġitali tagħmel pressjoni ta’ kompetizzjoni pożittiva fuq pjattaformi oħra tax-xandir u tħajjar lill-operaturi tan-netwerk tax-xandir ta’ pjattaformi oħra biex jaġġornaw u jtejbu s-servizzi tagħhom sabiex eventwalment tiġi mgħaġġla wkoll id-diġitalizzazzjoni tal-pjattaformi l-oħra. Dan l-argument ma jikkontradixxix biss l-affermazzjoni tal-Ġermanja li l-miżura ma tfixkilx il-kompetizzjoni; u l-Ġermanja s’issa ma tatx provi konvinċenti li x-xandir fin-North Rhine-Westphalia huwa affettwat minn problemi ta’ kompetizzjoni strutturali. Anki mingħajr ix-xandir terrestri, il-kejbil u s-satellita diġà qed joffru firxa wiesgħa ta’ stazzjonijiet televiżivi mhux kodifikati, u dawn huma disponibbli b’mod estensiv. Kompetizzjoni addizzjonali tista’ tiżviluppa mit-televiżjoni bil-broadband (eż. mit-teknoloġija xDSL), li qiegħda fil-punt li tistabbilixxi ruħha bħala pjattaforma addizzjonali għax-xandir. Għalhekk, u kif spjegat f’deċiżjonijiet oħra tal-Kummissjoni dwar miżuri ta’ l-għajnuna pubbliċi favur it-televiżjoni diġitali (82), l-għoti ta’ għajnuna b’din ir-raġuni ma jistax jiġi aċċettat.

(156)

Għal dak li jikkonċerna l-pluraliżmu tal-midja u ta’ l-istazzjonijiet, l-iskedi ta’ programmi terrestri-diġitali ġew allokati b’tali mod, li x-xandara stabbiliti ħadu trattament prijoritarju u ġie aċċettat biss numru żgħir wisq ta’ operaturi tas-suq ġodda (83). Il-miżura m’għandhiex l-għan espliċitu li żżid il-pluraliżmu tax-xandara. Kif spjegat fid-deċiżjoni tal-ftuħ (84), in-netwerk tad-DVB-T m’huwiex effiċjenti meta mqabbel man-numru ta’ stazzjonijiet disponibbli fuq il-kejbil jew fuq is-satellita, anki jekk il-kapaċitajiet tax-xandir jiżdiedu permezz tad-diġitalizzazzjoni. Anki fil-metodu analogu, iż-żewġ metodi tax-xandir l-oħra joffru aktar stazzjonijiet mid-DVB-T, u l-biċċa l-kbira, jekk mhux l-istazzjonijiet kollha offruti bid-DVB-T, jistgħu wkoll ikunu riċevuti bil-kejbil u bis-satellita.

(157)

Il-miżura ma tokkonċerna lanqas għajnuna speċifika ta’ stazzjonijiet lokali u reġjonali jew ta’ xandara li jxandru tali stazzjonijiet. Għalhekk f’ħafna reġjuni tan-North Rhine-Westphalia il-programmi teliviżivi lokali qed jixxandru bil-kejbil, filwaqt li l-pjattaforma terrestri-diġitali fin-NRW ma toffrix programmi bħal dawn. Fis-sejħa għall-offerti għal-liċenzji tax-xandir l-istazzjonijiet lokali u reġjonali m’humiex speċifikament inklużi. Ħadd mill-benefiċjarji m’huwa xandar lokali jew reġjonali u x-xandir ta’ stazzjonijiet bħal dawn m’għandu wkoll l-ebda rwol fl-allokazzjoni tar-riżorsi ta’ l-għajnuna lix-xandara privati.

(158)

Barra minn hekk, fir-rigward tas-sostenn allegat mill-Ġermanja tas-servizzi essenzjali medjali tal-popolazzjoni għandu jkun ippreċiżat li l-mira tal-miżura mhix għal dawk ir-reġjuni li fihom jista’ jkun hemm problemi ta’ servizzi minħabba l-bidla għat-terrestri diġitali. Il-Ġermanja rrikonoxxiet li mil-lat purament tekniku kull bini fin-North Rhine-Westphalia jista’ jirċievi programmi televiżivi mhux kodifikati bis-satellita. Preżentement dan ma japplikax għad-DVB-T: il-miżura kkonċernata hija limitata għal żoni urbani b’densità għolja ta’ popolazzjoni, li fihom il-kejbil broadband huwa normalment disponibbli.

(159)

L-ispjegazzjonijiet li tat il-Ġermanja dwar l-introduzzjoni tad-DVB-T aktar ’il quddiem f’żoni lokali u reġjonali ma baqgħux jiġu ssostanzjati, u m’hemm l-ebda ħjiel li l-miżura tista’ sservi wkoll għall-promozzjoni tad-DVB-T fiż-żoni li huma inqas popolati, għax il-miżura timmira biss lejn l-inqas reġjuni popolati fin-North Rhine-Westphalia. Barra dan, il-miżura ma tipprovdi l-ebda inċentiv partikolari li jista’ jħajjar lix-xandara biex jespandu l-offerta tagħhom għal żoni remoti. Diġà fil-kuntest tax-xandir analogu x-xandara privati ma kinux ixandru l-istazzjonijiet tagħhom barra miċ-ċentri urbani fin-North Rhine-Westphalia.

(160)

Rigward l-għajnuna għall-innovazzjoni allegata mill-Ġermanja, il-Kummissjoni temmen li l-għajnuna ppjanata mill-Istat ma tingħatax għall-midja innovattiva jew għas-servizzi ta’ telekomunikazzjoni iżda biss għas-sussidji ta’ l-ispejjeż ta’ operat tax-xandara għax-xandir tal-programmi televiżivi tagħhom.

(161)

Mill-informazzjoni li għandha, il-Kummissjoni tinferixxi li n-netwerk tad-DVB-T fin-North Rhine-Westphalia juża l-istandard ta’ kompressjoni MPEG-2, għalkemm l-istandard avvanzat MPEG-4 (DVB-T 2) dalwaqt se jkun disponibbli fis-suq b’użu tal-frekwenzi konsiderevolment aħjar. Fir-reċezzjoni ċellulari tat-televiżjoni l-pjattaforma tad-DVB-T li tintuża fin-North Rhine-Westphalia għadha ferm lura fejn it-teknoloġiji avvanzati tat-televiżjoni ċellulari bħad-DVB-H (Trażmissjoni Vidjo Diġitali bix-Xandir ( Digital Video Broadcast transmission ) għal terminali li jinżammu fl-idejn) (85), li joffru reċezzjoni tas-sinjali aktar stabbli u jirrikjedu inqas konsum ta’ enerġija. Fil-kuntest tal-potenzjal innovattiv ta’ servizzi interattivi huwa osservat li d-DVB-T ma jipprovdi l-ebda kanal tas-sinjali li jiġu lura (feedback channel) u s-sinjal jiġi trażmess lill-konsumatur finali. B’hekk l-interattività m’hijiex karatteristika intrinsika tad-DVB-T.

(162)

Mill-perspettiva innovattiva, id-DVB-T ma jikkonċernax waħda mit-teknoloġiji espliċitament superjuri. L-għajnuna ppjanata mill-Istat tad-DVB-T tista’ wkoll, kif diġà spjegat, tirrestrinġi l-innovazzjoni li tirriżulta minn teknoloġiji u pjattaformi oħra tax-xandir.

(163)

Il-Ġermanja tafferma, li l-għajnuna għas-sostenn tat-terrestri bħala teknoloġija tax-xandir hija meħtieġa. Il-preżenza tax-xandara privati u b’mod partikolari tal-familji kbar tax-xandir l-RTL u l-ProSiebenSat.1 mill-perspettiva tat-telespettaturi hija indispensabbli li l-pjattaforma tkun attraenti fuq perjodu twil. Skond informazzjoni mogħtija mill-Ġermanja dawn il-gruppi tax-xandir huma lesti li jieħdu sehem fid-DVB-T biss, jekk bl-introduzzjoni tax-xandir terrestri-diġitali ma jkollhomx spejjeż addizzjonali meta mqabbel max-xandir analogu. Anki jekk il-grupp RTL ma jitlobx għajnuna, il-parteċipazzjoni tiegħu tkun xorta waħda indipendenti mill-preżenza tal-ProSiebenSat.1 fuq il-pjattaforma.

(164)

F’dan il-kuntest il-Ġermanja fl-ispjegazzjoni ta’ l-argumentazzjoni tagħha semmiet reġjuni oħra tan-North Rhine-Westphalia (Wuppertal, East Westphalia-Lippe, Münsterland, Aachen u South Westphalia), li fihom se tiġi jew ġiet introdotta l-pjattaforma tad-DVB-T mingħajr il-parteċipazzjoni tax-xandara privati u fejn intwera li x-xandara privati m’humiex interessati fil-parteċipazzjoni fil-pjattaforma tad-DVB-T mingħajr għajnuna mill-Istat.

(165)

Skond il-Kummissjoni mill-informazzjoni kkomunikata mill-Ġermanja jirriżulta, li mingħajr riżorsi ta’ l-Istat is-sostenn tat-terrestri m’huwiex possibbli. Barra dan il-Ġermanja ma pprovatx li l-għajnuna ppjanata tqajjem interess kbir fost ix-xandara privati għal preżenza fuq il-pjattaforma terrestri. Barra dan ma ġiex pprovat, li l-miżura ta’ l-għajnuna ppjanata fil-fatt tikkaġuna bidla fl-imġiba tax-xandara benefiċjarji.

(166)

Il-Ftehim fi prinċipju dwar l-introduzzjoni tat-televiżjoni terrestri diġitali (DVB-T) fin-North Rhine-Westphalia fil-fatt fih skeda mandatorja għall-bidla, iżda ma fih l-ebda informazzjoni ċara dwar l-għajnuna ppjanata. Kif enfasizzat f’punt (19), fil-Ftehim hemm biss formolazzjonijiet vagi, li jirreferu għall-għajnuna ta’ “l-infrastruttura teknika għall-espansjoni tad-DVB-T” u għall-elaborazzjoni tal-“kunċett ta’ għajnuna għal persuni soċjalment dgħajfa”. In-notifikazzjoni dwar l-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir ma fiha l-ebda informazzjoni dwar għajnuna possibbli. Il-kundizzjonijiet eżatti għall-għajnuna finanzjarja ġew stabbiliti bid-Direttiva dwar l-għajnuna tad-DVB-T tad-19 ta’ Novembru 2004, jiġifieri biss wara l-allokazzjoni tal-liċenzji tax-xandir u ftit xhur wara l-introduzzjoni tad-DVB-T.

(167)

Ix-xandara privati kienu konsegwentement lesti li jieħdu sehem fl-għajnuna finanzjarja għad-DVB-T mingħajr dettalji. Ix-xandara preżenti fix-xandir terrestri analogu qablu ma’ l-iskeda mandatorja għall-bidla mingħajr dettalji preċiżi dwar il-miżura ta’ l-għajnuna kkonċernata. Barra dan, għandu jiġi inferit mill-informazzjoni kkomunikata fir-rigward tax-xandara privati li ma kinux ixandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga li l-LfM kellu ferm aktar applikazzjonijiet għal-liċenzji diġitali, minn kemm kien hemm skedi ta’ programmi għad-dispożizzjoni. F’dan ir-rigward il-Ġermanja tafferma li minħabba l-Ftehim fi prinċipju ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003 x-xandara kollha ġew informati dwar għajnuna possibbli. Iżda anki kieku l-applikanti kollha kienu jafu b’dan il-Ftehim fi prinċipju (iżda li sa ċertu punt ma jiffurmawx parti minnu), xorta ma kienx ikollhom dettalji preċiżi dwar il-miżura ta’ l-għajnuna.

(168)

Barra dan, il-Kummissjoni tirrimarka li x-xandara privati diġà ilhom ixandru l-istazzjonijiet tagħhom bid-DVB-T għal aktar minn tliet snin mingħajr l-ebda għajnuna mill-Istat. Għalkemm it-Terra Nova reċentament waqaf milli juża l-pjattaforma, din l-iskeda ta’ programmi wara seba’ applikazzjonijiet mix-xandara privati fl-aħħar ingħatat lix-xandar Tele 5. Għal dawn ix-xandara, fid-dawl tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni fil-każ ta’ Berlin-Brandenburg u tal-proċedura kontinwa, ma kien hemm assolutament l-ebda garanzija għal għajnuna mill-Istat. Fir-reġjuni ta’ Länder oħra tal-Ġermanja, pereżempju fir-Rhein-Main u fil-Ġermanja tat-tramuntana, ix-xandara privati jxandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma tad-DVB-T (86) mingħajr ma jieħdu għajnuna mill-Istat.

(169)

Fir-rigward tax-xandara li diġà kienu jxandru l-istazzjonijiet tagħhom mill-pjattaforma analoga, il-Ġermanja tafferma li l-miżura kienet meħtieġa biex tkopri “l-ispejjeż addizzjonali” tagħhom tax-xandir diġitali.

(170)

Iżda kif diġà stabbilit fil-premessi 74 u 123, “l-ispejjeż addizzjonali” allegati tal-ProSiebenSat.1 u tal-grupp RTL jirriżultaw b’mod esklussiv min-numru kbir ta’ stazzjonijiet, peress li l-ispejjeż għal kull skeda ta’ programmi huma inqas fix-xandir diġitali milli f’dak analogu. Il-Ġermanja ma tatx raġuni għaliex dawn ix-xandara għandhom ikunu rappreżentati fuq il-pjattaforma diġitali b’aktar stazzjonijiet u għaliex id-dħul kummerċjali ma ġiex meqjus fil-kalkolazzjoni ta’ l-għajnuna ppjanata.

(171)

Il-Kummissjoni tmur kontra l-argument tal-Ġermanja dwar l-introduzzjoni tad-DVB-T f’reġjuni oħra tan-North Rhine-Westphalia mingħajr il-parteċipazzjoni tax-xandara privati, li dawn ir-reġjuni, għal dak li jikkonċerna d-densità tal-popolazzjoni u t-tħajjir għax-xandara privati, m’humiex komparabbli maż-żoni urbani. Mill-eżempji spjegati jista’ jiġi wkoll konkluż li l-introduzzjoni tal-pjattaforma terrestri diġitali hija wkoll possibbli mingħajr il-parteċipazzjoni tax-xandara privati u bil-parteċipazzjoni ta’ l-entitajiet pubbliċi tax-xandir biss.

(172)

Il-Ġermanja tafferma li bil-miżura, il-falliment tas-suq f’ċerti oqsma li jostakola t-tranżizzjoni għat-televiżjoni terrestri diġitali għandu jiġi rimedjat. B’referenza għall-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali l-Ġermanja tafferma li hemm problemi ta’ koordinazzjoni bejn l-operaturi tas-suq, ċerti riskji, effetti esterni pożittivi u żidiet fl-ispejjeż għal perjodu qasir b’konnessjoni mal-bidla. Fid-dawl tas-sehem li qed jonqos tat-terrestri fix-xandir u ta’ l-ispejjeż kbar tax-xandir, hemm il-periklu li x-xandara privati jeliminaw għal kollox ix-xandir analogu u assolutament ma jxandrux aktar l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma terrestri u minħabba dan jintilfu l-vantaġġi tat-terrestri deskritti fil-punti (147) sa (149) fir-rigward tal-pluraliżmu tal-midja, tas-servizzi essenzjali medjali, tax-xandir ta’ stazzjonijiet lokali u reġjonali, tal-potenzjal innovattiv u tal-kompetizzjoni infrastrutturali.

(173)

F’dan ir-rigward għandu jiġi eżaminat aktar fil-fond jekk il-problema hijiex tassew falliment tas-suq li minħabba fih is-suq m’huwiex f’pożizzjoni li jilħaq l-aħjar għan possibbli fir-rigward ta’ l-interess pubbliku. It-tieninett irid jiġi eżaminat jekk l-għajnuna mill-Istat hijiex meħtieġa u xierqa bħala rimedju għal dan it-tip ta’ falliment tas-suq, u jekk il-miżura hijiex proporzjonali fir-rigward ta’ l-għan li jrid jintlaħaq. Biss jekk tkun kemm meħtieġa kif ukoll xierqa, il-miżura tkun tista’ titqies bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE.

(174)

Il-Kummissjoni tista’ tifhem sa ċertu punt il-problema ta’ koordinazzjoni msemmija mill-Ġermanja, sakemm din fil-prinċipju tista’ tirrappreżenta falliment tas-suq li jostakola l-bidla mix-xandir analogu għal dak diġitali. Il-problema tinħoloq għax ix-xandara jridu jaqblu fuq data komuni biex jieqfu mix-xandir analogu u jibdew bix-xandir diġitali, sabiex jikkonfrontaw in-nuqqas ta’ frekwenzi u jżommu l-ispejjeż tax-xandir parallel baxxi kemm jista’ jkun. Il-konsumatur ikun jista’ jaqleb għax-xandir diġitali biss jekk l-offerta’ ta’ l-istazzjonijiet hemmhekk tilħaq ammont relevanti. Jista’ jkun ukoll li x-xandara jkunu jridu jistennew qabel jaqilbu huma, sakemm xandara oħra jaqilbu għall-pjattaforma diġitali. Mingħajr koordinazzjoni, konsiderazzjonijiet bħal dawn jistgħu jdewmu l-bidla.

(175)

Il-Kummissjoni tirrikonoxxi wkoll li t-tneħħija mgħaġġla tax-xandir analogu bil-għan li jintuża aħjar l-ispettru ta’ frekwenzi mhux kodifikati tista’ tkun raġuni kompletament valida għall-intervent mill-Istat.

(176)

Filwaqt li tqis il-problema ta’ koordinazzjoni msemmija u b’konformità ma’ l-approċċ li ttieħed fid-Deċiżjoni ta’ Berlin-Brandenburg (87) il-Kummissjoni tasal għall-konklużjoni, li l-għajnuna kkonċernata la hija meħtieġa u lanqas hija strument xieraq għas-soluzzjoni tal-problema. Il-ħtieġa għall-koordinazzjoni fil-kuntest tal-bidla diġitali tista’ tiġi ssodisfata u fil-każ in kwistjoni ġiet meqjusa b’riżorsi, li għal dan il-għan kienu aktar xierqa u fl-istess ħin ma kinux ifixklu daqshekk il-kompetizzjoni.

(177)

Fil-każ preżenti, l-LfM u x-xandara rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga fil-Ftehim fi prinċipju ta’ l-20 ta’ Ottubru 2003 qablu fuq skeda komuni. Barra dan, l-LfM irnexxielu jistabbilixxi data għax-xandara kollha biex jiġu restitwiti l-liċenzji tax-xandir analogu. L-LfM ikkoordina wkoll il-bidla diġitali mal-Länder tal-Ġermanja tat-tramuntana. B’dan il-mod il-pjattaforma terrestri diġitali setgħet fl-istess ħin tiġi mibdija f’diversi Länder tal-Ġermanja skond skeda komuni u mingħajr fażi simulcast għax-xandara privati. Għalhekk l-għajnuna finanzjarja ta’ l-ispejjeż tax-xandara matul il-bidla tidher li m’hijiex meħtieġa.

(178)

Skond il-Ġermanja, il-ħlas ippjanat ma serviex biss biex inaqqas lix-xandara privati parti mill-“ispejjeż addizzjonali” għax-xandir terrestri-diġitali, iżda wkoll bħala kumpens għal ċerti riskji ekonomiċi tax-xandara privati (eż. minħabba dħul kummerċjali aktar baxx). Fil-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali ta’ l-2003 f’dan ir-rigward jintqal: “Il-probabbiltà ta’ falliment tas-suq hija konnessa ma’ l-ambjent li fih issir il-bidla, kif ukoll ma’ l-interazzjoni bejn il-partijiet interessati ewlenin (88).” Fil-każ preżenti l-kumplessità setgħet tinżamm minima ħafna permezz tal-miżuri preparatorji tal-LfM biex b’hekk kull xandar kien informat dwar l-ispejjeż tax-xandir stmati u seta’ jistma hu stess id-dħul u l-infiq minn qabel.

(179)

Il-Ġermanja qatt ma ssostanzjat jew ikkwantifikat l-argumenti tagħha u lanqas tat deskrizzjoni eżatta tal-grad tar-riskji allegati. Il-Kummissjoni kellha dubju dwar jekk fil-bidla li s’issa rnexxiet mingħajr għajnuna mill-Istat kienx hemm riskji oħra għax-xandara privati barra r-riskji ekonomiċi marbutin ma’ l-attività kummerċjali tagħhom (89), li m’humiex marbutin mal-pjattaforma li minnha jxandru l-istazzjonijiet tagħhom. Il-fatt li fin-North Rhine-Westphalia kien hemm aktar applikazzjonijiet għal-liċenzji għax-xandir diġitali milli kien hemm liċenzji għad-dispożizzjoni jiċċara li x-xandara privati huma lesti wkoll mingħajr garanzija soda ta’ għajnuna mill-Istat li jieħdu sehem fid-DVB-T, li jħallsu l-ispejjeż tax-xandir imġarrba u li jieħdu r-riskju ekonomiku rispettiv.

(180)

Għal dak li jikkonċerna l-effetti esterni pożittivi permezz tar-rilaxx ta’ l-ispettru tal-frekwenzi, dawn il-vantaġġi jinħolqu prinċipalment bit-tneħħija tal-pjattafiorma terrestri analoga.Dwar din is-sitwazzjoni m’hemmx dubju fil-każ tan-North Rhine-Westphalia. Peress li bil-miżura l-ispejjeż tax-xandara privati, li madankollu huma inqas għal kull skeda tax-xandir bil-pjattaforma diġitali milli bil-metodu analogu, għandhom jiġu ssussidjati, il-miżura ma tista’ lanqas titqies bħala meħtieġa biex tkopri l-ispejjeż li jqumu għal perjodu qasir matul il-bidla.

(181)

Barra dan, il-Ġermanja affermat li l-għajnuna hija meħtieġa biex jitħallas kumpens lix-xandara privati għar-restituzzjoni prematura tal-liċenzji analogi tagħhom. Iżda fl-istess ħin, mill-argumenti tal-Ġermanja jista’ jiġi inferit li x-xandara privati li qabel kienu rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga ġew meqjusa bi prijorità bħala kumpens għar-restituzzjoni prematura tal-liċenzji analogi fil-proċedura ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji diġitali, b’hekk l-RTL u l-ProSiebenSat.1 setgħu japplikaw għal multiplessi sħaħ b’pakketti ta’ programmi.

(182)

F’dan ir-rigward il-Kummissjoni tirrimarka li dan l-argument huwa biss relevanti fil-każ ta’ l-għoti ta’ fondi ta’ għajnuna lix-xandara tal-pjattaforma analoga, iżda ma jistax jintuża biex jagħti raġuni għan-neċessità ta’ l-għajnuna tax-xandara l-ġodda fuq il-pjattaforma tad-DVB-T. Iżda anki fir-rigward tax-xandara li s’issa kienu rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga, dan l-argument m’huwiex tassew sostenibbli. Minn dak il-grupp ta’ xandara li rrestitwixxew il-liċenzji analogi tagħhom, il- ProSiebenSat.1 biss jirċievi għajnuna fil-kuntest tar-Regolament preżenti. Fil-kalkolazzjoni li għamlet il-Ġermanja ta’ dan is-sussidju, il-validità potenzjali tat-tul taż-żmien li jibqa’ tal-liċenzja ma ġietx meqjusa. F’dawn iċ-ċirkostanzi l-għajnuna għall-ispejjeż tax-xandir ma tistax titqies li hija marbuta mar-restituzzjoni tal-liċenzji analogi u fir-rigward ta’ dan l-iskop ma tistax titqies bħala meħtieġa u xierqa.

(183)

Dan huwa minnu, peress li x-xandara diġà ħadu kumpens fil-kuntest ta’ l-allokazzjoni tal-liċenzji għax-xandir terrestri-diġitali. It-trattament prijoritarju ma ġiex illimitat għal garanzija ta’ disponibbiltà kontinwa ta’ l-istazzjonijiet analogi tagħhom fil-metodu diġitali, iżda ppermetta lill-RTL u lill-ProSiebenSat.1 li jkabbru l-offerta ta’ programmi tagħhom fil-metodu diġitali (żewġ skedi ta’ programmi addizzjonali għall-grupp RTL u tliet skedi ta’ programmi addizzjonali għall-ProSiebenSat.1). Fl-istess ħin xandara oħra applikaw ukoll għal liċenzja li fil-fatt, minħabba n-numru limitat ta’ kanali tax-xandir, ma setgħetx tingħatalhom.

(184)

Il-Ġermanja tafferma li l-miżura hija proporzjonali fir-rigward ta’ l-għanijiet tagħha. Mill-perspettiva tal-Ġermanja l-għajnuna tikkonċerna l-minimu meħtieġ biex tiġbed lix-xandara privati lejn il-pjattaforma tad-DVB-T u b’hekk biex tiżgura wkoll il-kontinwità ta’ l-eżistenza tat-terrestri. Fl-opinjoni tagħha, il-proporzjonalità hija żgurata permezz tal-finanzjament ta' “is-spejjeż addizzjonali” li jinqalgħu minħabba x-xandir diġitali għal dawk ix-xandara, li qabel kienu jxandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga u permezz ta' provvediment għal finanzjament digressiv għall-operaturi l-ġodda tad-DVB-T. Dwar l-ammont ta’ għajnuna għax-xandara li s’issa ma kinux rappreżentati fuq il-pjattaforma analoga, il-Ġermanja ma ppreżentat l-ebda informazzjoni li tiġġustifika s-sehem tal-ħlas tax-xandir kopert mill-għajnuna mill-Istat.

(185)

Kif diġà spjegat, il-Kummissjoni f’bosta aspetti kellha dubju dwar il-pertinenza tal-kummenti u l-kalkolazzjonijiet li jikkonċernaw “l-ispejjeż addizzjonali” allegati mill-Ġermanja. Il-Kummissjoni tistabbilixxi li l-miżura preżenti tissussidja l-ispejjeż tax-xandara li huma inqas għal kull skeda tax-xandir bit-terrestri diġitali milli bil-metodu analogu. Iżda “l-ispejjeż addizzjonali” allegati fil-każ tal-RTL u tal-ProSiebenSat.1 jiġu mġarrba biss għaliex dawn, għall-kuntrarju tax-xandir ta’ qabel bil-pjattaforma analoga, joffru aktar stazzjonijiet fin-North Rhine-Westphalia. Ix-xandara li s’issa ma kinux rappreżentati fuq il-pjattaforma terrestri ma jġarrbux “spejjeż addizzjonali” bħal dawn.

(186)

Għal dak li jikkonċerna lix-xandara, li qabel kienu jxandru l-istazzjonijiet tagħhom bil-pjattaforma analoga, il-miżura ma tistax titqies bħala kumpens għall-“ispejjeż addizzjonali” tax-xandir diġitali. Peress li l-bidla diġitali tax-xandara privati saret mingħajr il-fażi simulcast, ma ġġarbu wkoll l-ebda spejjeż tas-simulcast. “L-ispejjeż addizzjonali” minħabba l-investimenti f’tagħmir meħtieġ għall-bidla u f’affarijiet simili, ma ġewx allegati mill-Ġermanja. F’dawn iċ-ċirkostanzi l-Kummissjoni tasal għall-konklużjoni li l-għajnuna, anki kieku ġiet meqjusa bħala meħtieġa u xierqa (quod non), ma kinitx limitata għall-minimu neċessarju.

(187)

Għal dawn ir-raġunijiet il-Kummissjoni tasal għall-konklużjoni li l-għanijiet ta’ interess pubbliku ġenerali allegati mill-Ġermanja u l-falliment tas-suq ipprovat marbut mal-bidla diġitali m’humiex raġuni suffiċjenti għall-għajnuna mogħtija. Il-Kummissjoni m’hijiex konvinta li l-għajnuna tikkonċerna miżura meħtieġa, xierqa u proporzjonali biex jiġi rimedjat il-falliment tas-suq f’ċerti oqsma u biex jintlaħqu l-għanijiet ta’ interess pubbliku ġenerali msemmija mill-Ġermanja. Jekk is-suq, bħal fil-kuntest tas-suq preżenti, ikun jista’ jagħmel għad-dispożizzjoni diversi teknoloġiji (90) u bil-kundizzjonijiet tas-suq ikunu jistgħu jiżviluppaw diversi soluzzjonijiet kompetittivi, l-għajnuna mill-Istat għall-ispejjeż ta’ l-operat tax-xandara privati fuq il-pjattaforma tad-DVB-T tkun tirrappreżenta devjazzjoni mhux ġustifikata mill-prinċipju tan-newtralità teknoloġika u twassal għal tfixkil tal-kompetizzjoni mhux neċessarju.

(188)

Għalhekk il-miżura ma tistax titqies bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE.

(189)

Skond l-Artikolu 87(3)(b) tat-Trattat tal-KE “l-għajnuna biex jiġu promossi proġetti importanti ta’ interess Ewropew komuni” tista’ titqies bħala kompatibbli mas-suq komuni.

(190)

Skond il-Ġermanja, il-miżura ppjanata hija konformi mar-rekwiżiti ta’ l-Artikolu 87(3)(b) tat-Trattat tal-KE. Il-bidla għax-xandir diġitali tirrappreżenta proġett importanti ta’ interess Ewropew komuni fit-tifsira tal-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali li għandha wkoll effetti ekonomiċi, soċjali u politiċi. Il-miżura tikkonċerna l-ispejjeż kbar tal-bidla mġarrba fuq perjodu qasir u n-nuqqas ta’ mekkaniżmi ta’ koordinazzjoni b’rabta mal-bidla diġitali, li ġew ukoll ittrattati fil-Komunikazzjoni dwar il-bidla diġitali.

(191)

Il-Kummissjoni hi tal-fehma li m’huwiex biżżejjed li ssegwi għan ġenerali ta’ interess Ewropew komuni sabiex ikun jista’ jiġi invokat l-Artikolu 87(3)(b) tat-Trattat tal-KE. Il-proġett li jitwettaq permezz tal-miżura ma jridx biss ikun ta’ interess Ewropew komuni, iżda jrid ikollu wkoll dimensjoni Ewropea u jkun parti minn programm Ewropew transnazzjonali, li jew jiġi ffinanzjat b’mod konġunt minn diversi gvernijiet ta’ l-Istati Membri jew inkella jiġi mfassal minn azzjoni kkonċentrata ta’ diversi Stati Membri ġodda. Il-Qorti tal-Ġustizzja f’sentenza għamlet din il-formulazzjoni: “Is-sempliċi fatt li l-investimenti intenzjonati ġabu magħhom l-applikazzjoni ta’ teknoloġija ġdida ma jagħmilx il-proġett wieħed ta’ interess Ewropew komuni (91).”

(192)

Għal dawn ir-raġunijiet il-Kummissjoni tasal għall-konklużjoni li l-għajnuna mmirata tat-televiżjoni terrestri-diġitali f’żewġ żoni urbani fin-North Rhine-Westphalia ma tistax titqies bħala “proġett importanti ta’ interess Ewropew komuni.”

(193)

L-Artikolu 87(3)(d) tat-Trattat tal-KE jikkonċerna “l-għajnuna biex tiġi promossa l-kultura u l-konservazzjoni tal-wirt kulturali, sakemm din ma taffettwax il-kundizzjonijiet tal-kummerċ u tal-kompetizzjoni fis-soċjetà sal-punt li tmur kontra l-interess komuni.” Barra dan, l-Artikolu 151(4) tat-Trattat tal-KE jgħid: “Is-soċjetà fl-attività tagħha minħabba dispożizzjonijiet oħra ta’ dan it-Trattat tqis l-aspetti kulturali, b’mod partikolari għall-preservazzjoni u d-diversità tal-kulturi tagħha.”

(194)

Il-Ġermanja tafferma li l-miżura taqa’ taħt l-Artikolu 87(3)(d) tat-Trattat tal-KE, peress li din tikkontribwixxi għal żona tax-xandir bilanċjata u b’hekk tippromwovi wkoll il-kultura fit-tifsira ta' l-Artikolu 151 tat-Trattat tal-KE.

(195)

Skond l-Artikolu 151(4) tat-Trattat tal-KE is-soċjetà fl-attività tagħha trid tqis l-aspetti kulturali. Skond il-Kummissjoni “d-dispożizzjoni derogatorja kulturali” mfissra fl-Artikolu 87(3)(d) tat-Trattat tal-KE bħal kull eċċezzjoni oħra għandha madankollu tiġi interpretata b’mod ristrett. Għalhekk, din id-deroga skond il-Kummissjoni tista’ tiġi implimentata biss f’każijiet li fihom l-assi kulturali jkunu identifikati b’mod ċar jew ikunu jistgħu jiġu identifikati (92). Barra dan, il-kunċett ta’ kultura għandu jkun japplika għall-kontenut u għat-tip tal-prodott ikkonċernat u mhux sempliċiment għall-mezz tal-midja u x-xandir tiegħu (93).

(196)

Fil-każ preżenti l-għajnuna tikkonċerna t-trażmissjoni tas-sinjali tax-xandir u m’għandha l-ebda rabta ma’ kontenut kulturali partikolari, li mod ieħor ma kienx jiġi mxandar. Għalhekk ir-rekwiżiti għall-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 87(3)(d) tat-Trattat tal-KE skond il-Kummissjoni m’humiex issodisfati.

(197)

L-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE jgħid: “Ir-Regolamenti ta’ dan it-Trattat jgħoddu għall-kumpaniji li jagħtu servizzi ta’ interess ekonomiku komuni jew li għandhom il-karattru ta’ monopolju finanzjarju, b’mod partikolari r-regoli tal-kompetizzjoni, sakemm l-applikazzjoni ta’ dawn ir-Regolamenti ma tostakolax legalment jew effettivament is-sodisfazzjon ta’ l-obbligi speċifiċi li jingħatawlhom. L-iżvilupp tal-kummerċ ma jistax ikun affettwat b’mod li jmur kontra l-interess tal-Komunità.”

(198)

Kif diġa spjegat fil-premessa 91 u 92, il-Ġermanja tafferma li l-miżura tikkonċerna kumpens biex jiġi pprovdut servizz ta’ interess ekonomiku ġenerali, f’dan il-każ ix-xandir ta’ l-istazzjonijiet bil-pjattaforma tad-DVB-T. Ix-xandara privata permezz tal-liċenzji li ġew allokati għax-xandir għandhom funzjoni ta’ servizz pubbliku li jobbligahom għax-xandir pubbliku ta’ l-istazzjonijiet tagħhom. Finanzjament insuffiċjenti jostakola s-sodisfar ta’ dawn l-obbligi tas-servizz pubbliku. Mingħajr il-miżura ppjanata, ix-xandara privati ma kinux ikunu lesti li jieħdu sehem fl-introduzzjoni tad-DVB-T, u dan imbagħad kien jipperikola l-kontinwità ta’ l-eżistenza tat-terrestri. Barra dan, l-iżvilupp tal-kummerċ minħabba l-għajnuna ma ġiex affettwat b’mod li jmur kontra l-interess tal-Komunità.

(199)

Skond il-ġurisprudenza rispettiva għall-interpretazzjoni ta’ l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE min jirċievi l-għajnuna jrid jingħata l-funzjoni ta’ servizz speċifiku ta’ interess ekonomiku komuni minn Stat Membru, b’hekk l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE jkun jista’ jiġi applikat. Att ta’ tali responsabbiltà jrid ikun fih dettalji preċiżi dwar it-tip, l-ambitu u t-tul tas-servizz pubbliku u jrid isemmi l-kumpanija interessata.

(200)

Kif spjegat fil-premessa 93, il-Kummissjoni m’għandhiex dubju dwar jekk id-diġitalizzazzjoni tax-xandir hijiex ta’ interess pubbliku ġenerali. Fuq il-bażi tar-riżultati spjegati fil-premessa 92 sa 96 il-Kummissjoni madankollu tasal għall-konklużjoni li l-miżura li biha għandha tingħata għajnuna l-attività kummerċjali regolari ta’ intrapriżi kummerċjali ma tistax titqies bħala kumpens għas-sodisfazzjon ta’ l-obbligi tas-servizz pubbliku fit-tifsira ta’ l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE.

(201)

Anki jekk ix-xandara privati jkollhom funzjoni ta’servizz pubbliku (quod non), il-ħlas ta’ kumpens skond l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE ma jistax jaqbeż l-ispejjeż netti għas-sodisfazzjon ta’ l-obbligi tas-servizz pubbliku taħt konsiderazzjoni relevanti u ma jistax jaqbeż profitt xieraq.

(202)

Kif spjegat fil-premessa 97 sa 99, l-għajnuna ppjanata mill-Istat m’hijiex ibbażata fuq kriterji oġġettivi kif stipulat fl-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE. Il-miżura fil-fatt tqis l-ispejjeż tax-xandara privati minħabba x-xandir bil-pjattaforma terrestri-diġitali, iżda mhux id-dħul tagħhom (eż. mir-reklami).

(203)

Biex ikun żgurat li l-kriterju tan-neċessità bbażat fuq l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE jiġi ssodisfat, l-awtoritajiet iridu jirregolaw l-għoti tas-sussidji permezz tar-Regolamenti, bħal ma jrid jiġi kkalkolat u vverifikat l-ammont ta’ kumpens. L-Istati Membri għandhom jiżguraw permezz ta’ kontrolli regolari li ma jingħatawx kumpensi żejda. Għall-miżura kkonċernata, dawn it-tipi ta’ Regolamenti u kontrolli m’humiex ipprovduti mill-awtoritajiet kompetenti.

(204)

Minħabba dawn il-konsiderazzjonijiet il-Kummissjoni hi tal-fehma li l-għajnuna ma tistax titqies bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE.

(205)

Il-Kummissjoni tasal għalhekk għall-konklużjoni li l-għajnuna ppjanata mil-LfM għax-xandara privati tikkonċerna għajnuna mill-Istat fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE li ma tistax titqies bħala kompatibbli mas-suq komuni skond l-Artikolu 87(3)(c), l-Artikolu 87(3)(b), l-Artikolu 87(3)(d) u l-Artikolu 86(2) tat-Trattat tal-KE,

(1)

Il-proġett ta’ għajnuna għal taħriġ favur l-impjant ta’ mmuntar ta’ karozzi Volvo f’Gent (Volvo Cars Gent, minn hawn ‘il quddiem imsejjaħ “VCG”) ġie nnotifikat lill-Kummissjoni permezz ta’ l-ittra ta’ l-4 ta’ Mejju 2007. Fil-31 ta’ Mejju 2007 saret laqgħa mas-servizzi tal-Kummissjoni. Wara din il-laqgħa, il-Belġju bagħat informazzjoni supplementari bl-ittra tas-6 ta’ Lulju 2007.

(2)

B’ittra tat-12 ta’ Settembru 2007, il-Kummissjoni informat lill-Belġju bid-deċiżjoni tagħha li tibda’ l-proċedura prevista fl-Artikolu 88(2) tat-Trattat fir-rigward tal-miżura notifikata (minn hawn ‘il quddiem imsejħa “id-deċiżjoni tal-ftuħ”).

(3)

Id-Deċiżjoni li tinfetaħ il-proċedura ġiet ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea (2). Il-Kummissjoni stiednet lill-partijiet interessati sabiex iressqu l-kummenti tagħhom. Hija ma rċeviet l-ebda kumment.

(4)

Il-Belġju wieġeb għad-deċiżjoni tal-ftuħ permezz ta’ ittra bid-data tal-15 ta’ Ottubru 2007. Fit-23 ta’ Ottubru 2007, l-awtoritajiet Belġjani, il-benefiċjarju, u l-Kummissjoni ltaqgħu u f’din iċ-ċirkostanza ġew ippreżentati xi dokumenti lill-Kummissjoni. Il-Belġju bagħat informazzjoni ulterjuri bl-ittra tat-23 ta’ Novembru 2007. Il-Kummissjoni talbet għal xi kjarifiki permezz ta’ ittra bid-data tal-21 ta’ Diċembru 2007 u l-Belġju wieġeb b’ittri bid-dati tat-8, il-15 u s-16 ta’ Jannar 2008.

(5)

Il-benfiċjaru ta’ l-għajnuna tkun il-VCG. Din l-impriża, li ilha mill-1999 tagħmel parti mill-Ford Motor Company (minn hawn ‘il quddiem imsejħa “FMC”), timpjega 5 000 ruħ. Il-programm ta’ taħriġ, li għalih kienet indirizzata l-għajnuna, kien mifrux fuq perjodu bejn Settembru ta’ l-2006 u Settembru ta’ l-2009, u kien parzjalment marbut ma’ l-istabbiliment ta’ pjattaforma ġdida tal-produzzjoni – il-pjattaforma Ewropea EUCD – li, fi ħdan l-FMC, hija l-istandard għall-produzzjoni ta’ vetturi ta’ daqs medju (is-segmenti C u D tas-suq tal-karozzi). L-introduzzjoni ta’ din il-pjattaforma ġdida se tippreżenta investiment ta’ kapital fiss li jammonta għal EUR 26,3 miljun. Bis-saħħa ta’ din il-pjattaforma l-impjant se jkun jista’ jipproduċi mhux biss il-mudelli Volvo, iżda wkoll mudelli Ford u Jaguar. Dan it-titjib tal-flessibbiltà ta’ l-impjant se jikkontribwixxi għat-tisħiħ ta’ l-attivitajiet ta’ Ford f’Gent filwaqt li ma jintilfux impjiegi.

(6)

In-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007 indikat spejjeż tat-taħriġ li jammontaw għal madwar 37 miljun ewro. Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 68/2001 tat-12 ta’ Jannar 2001 dwar it-tħaddim ta’ l-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat tal-KE dwar l-għajnuna għat-taħriġ (3) jistipula limitu fuq il-parti eliġibbli ta’ l-ispejjeż tal-pagi tal-persunal tal-parteċipanti fil-proġett ta’ taħriġ li jammonta għall-istess ċifra ta’ spejjeż eliġibbli oħrajn, u l-ispejjeż eliġibbli notifikati mill-Belġju kienu limitati għal 19-il miljun ewro. Peress li Gent hija f’żona mhux assistita, l-intensità massima ta’ l-għajnuna hija ta’ 50 % għat-taħriġ ġenerali u ta’ 25 % għat-taħriġ speċifiku. Skond in-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, ir-Reġjun Fjamming (Vlaams Gewest) għandu l-intenzjoni li jagħti għajnuna li tammonta għal 6 018 558,91 ewro fil-forma ta’ għajnuna ad hoc.

(7)

Fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, il-programm ta’ taħriġ inqasam f’ħames partijiet, li minnhom it-tnejn ta’ l-aħħar huma ta’ dimensjoni limitata.

(8)

Fin-notifika, il-Belġju indika li t-taħriġ imur lilhinn mill-ħtiġijiet immedjati ta’ l-impriża. Meta mistieden mill-Kummissjoni sabiex jiċċara dan il-punt, il-Belġju spjega, fl-ittra tiegħu tas-6 ta’ Lulju 2007, li l-partijiet 1 u 4 tal-programm ta’ taħriġ se jsiru xorta waħda mill-VCG, anki jekk ma tingħatax l-għajnuna. Min-naħa l-oħra, il-partijiet 2, 3 u 5 huma taħriġ supplimentari li jsir possibbli minħabba l-għajnuna. Madankollu, il-Belġju ma pprovda l-ebda spjegazzjoni preċiża f’appoġġ għal dawn l-affermazzjonijiet.

(9)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni osservat li l-ħtieġa ta’ l-għajnuna hija kriterju ġenerali tal-kompatibilità. B’mod aktar partikolari, fir-rigward tal-kompatibilità mat-titolu ta’ l-artikolu 87(3)(c), tat-Trattat, l-għajnuna ma “tiffaċilitax” l-iżvilupp ta’ l-attivitajiet ekonomiċi jekk il-kumpanija kienet xorta waħda se twettaq l-attivitajiet issussidjati, anki fl-assenza ta’ l-għajnuna.

(10)

Fir-rigward tal-programm ta’ taħriġ ippjanat minn VCG, l-effett ta’ inċentiva ta’ l-għajnuna tpoġġa fid-dubju, ladarba meta l-kumpanija ddeċidiet li tistabbilixxi l-pjattaforma EUCD, hija se jkollha neċessarjament toħroġ xi spejjeż ta’ taħriġ sabiex twettaq din id-deċiżjoni kummerċjali. Fl-industrija tal-karrozzi, l-introduzzjoni ta’ pjattaforma ta’ produzzjoni ġdida hija fattur regolari, neċessarju għaż-żieda tal-flessibbiltà u l-produttività, u b’hekk għaż-żieda tal-kompetittività. Sabiex topera pjattaforma ġdida b’mod effiċjenti, il-ħaddiema għandhom jiġu mħarrġa dwar it-tekniki ġodda u l-metodi ta’ ħidma li għandhom jiġu adottati. L-ispejjeż tat-taħriġ assoċjati ma’ l-introduzzjoni ta’ linja ta’ produzzjoni ġdida huma għalhekk normalment minfuqa mill-produtturi tal-karozzi fuq il-bażi unika ta’ l-inċentiv tas-suq. Huwa għalhekk probabbli ħafna li VCG kienet, fi kwalunkwe każ, u anki fl-assenza ta’ għajnuna, twettaq parti mill-attivitajiet ta’ taħriġ ikkonċernati. Dan il-komportament jidher ukoll li huwa dak tal-biċċa l-kbira tal-kompetituri fis-settur. Minħabba li l-kontenut tal-partijiet 2, 3 u 5 tal-programm jidher li hu direttament marbut ma’ l-implimentazzjoni tal-pjattaforma l-ġdida u jidher neċessarju għall-operat tagħha, il-Kummissjoni ddubitat l-affermazzjonijiet tal-Belġju li dawn il-partijiet ma kinux isiru mingħajr l-għajnuna.

(11)

L-ebda parti interessata ma fformulat osservazzjonijiet wara l-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni tal-ftuħ fil-Ġurnal Uffiċjali.

(12)

Wara l-ftuħ tal-proċedura, il-Belġju bidel b’mod sinifikanti l-preżentazzjoni tiegħu tal-fatti. Huwa issa rrikonoxxa li partijiet kbar mill-programm ta’ taħriġ kienu se jsiru fi kwalunkwe każ, anki fl-assenza ta’ l-għajnuna, għaliex huma neċessarji għall-isfruttament tal-pjattaforma l-ġdida. Madankollu, huwa tal-fehma li ċerti partijiet mill-programm m’għandhom xejn x’jaqsmu ma’ l-implimentazzjoni tal-pjattaforma u li partijiet oħra huma marbuta magħha, iżda li l-għajnuna tippermetti lil Volvo Car Gent sabiex tħarreġ lill-persunal lilhinn minn dak li huwa strettament neċessarju sabiex titħaddem il-pjattaforma.

(13)

Il-Belġju aċċetta li jappoġġa biss l-ispejjeż li għalihom l-għajnuna hija meħtieġa u, għalhekk naqqas l-ispejjeż eliġibbli b’mod sinifikanti.

(14)

It-tabella li ġejja tqabbel l-ispejjeż ammissibbli mogħtija fin-notifika oriġinali ma’ dawk li l-Belġju issa għandu l-intenzjoni li jappoġġa.

(15)

Fir-rigward tal-parti 1, il-Belġju qed jafferma, kif kien diġà għamel fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, li l-kontenut tagħha mhux marbut ma’ l-implimentazzjoni tal-pjattaforma l-ġdida tal-produzzjoni u għalhekk mhux neċessarju biex din tintuża. Hija tikkonsisti f’taħriġ ta’ bażi dwar suġġetti ġenerali u hija maħsuba sabiex ittejjeb il-kwalifiki ta’ l-impjegati. Skond il-Belġju, dan jirriżulta b’mod ċar mill-kontenut tal-kors. Minkejja li l-unions jitolbu dan it-tip ta’ taħriġ, għaliex huwa jtejjeb il-pożizzjoni tal-ħaddiema fis-suq tax-xogħol, VCG ma kenitx se twettaq din il-parti tal-programm mingħajr l-għajnuna, u dan għal numru ta’ raġunijiet. L-ewwelnett, ġie organizzat bosta taħriġ ta’ dan it-tip f’dawn l-aħħar snin minħabba reklutament qawwi, iżda l-affluss ta’ ħaddiema ġodda prattikament waqaf (6) u l-biċċa l-kbira ta’ l-impjegati diġà rċevew taħriġ simili. Minbarra dan, l-impriża nnutat li l-ħaddiema bi kwalifiki għolja għandhom it-tendenza li jitilqu. Aktar preċiżament, l-impriżi stabbiliti fir-reġjun ta’ Gent, li jkunu qed ifittxu kwalifiki simili, jirreklutaw attivament ħaddiema ta’ VCG (7) u, minħabba l-kontenut ġenerali tiegħu, it-taħriġ ikkonċernat iżid il-probabbiltà li l-ħaddiema li jkunu bbenefikaw minnu jħallu l-impriża. Minbarra dan, dawn il-kwalifiki ta’ bażi huma disponibbli b’mod aktar wiesa’ fis-suq tax-xogħol, wara li ġew żviluppati programmi ta’ taħriġ f’dawn l-oqsma mill-iskejjel tekniċi u l-VDAB (l-uffiċċju Fjamming ta’ l-impjiegi).

(16)

F’dak li jirrigwarda l-parti 2, il-Belġju ddikjara, kif kien diġà għamel fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, li hija tkopri suġġetti tekniċi u teknoloġiċi fir-rigward tal-pjattaforma l-ġdida ta’ produzzjoni. Il-Belġju qed jafferma li l-biċċa l-kbira tas-sigħat ta’ taħriġ ippjanati huma neċessarji sabiex tiġi sfruttata l-pjattaforma l-ġdida u se jsiru fi kwalunkwe każ. Madankollu, parti mill-kors tmur lilhinn mil-livell neċessarju għall-isfruttament tal-pjattaforma EUCD (8). Aktar preċiżament, grazzi għall-għajnuna, VCG taċċetta li tiddedika aktar sigħat għall-kors milli huwa neċessarju u milli jkun ġustifikabbli mil-lat ekonomiku mingħajr is-sussidju. Il-Belġju pprovda informazzjoni ddettaljata dwar is-sigħat ta’ taħriġ supplimentari mogħtija minn VCG minħabba l-għajnuna (9).

(17)

Fir-rigward tal-parti 3, il-Belġju qed jafferma, kif kien diġà għamel fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, li l-kontenut tagħha huwa għal kollox marbut mal-pjattaforma EUCD. Quddiem id-dubji espressi fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Belġju jirrikonoxxi li parti importanti mis-sigħat ta’ taħriġ previst huma neċessarji sabiex tiġi sfruttata l-pjattaforma l-ġdida u se jsiru fi kwalunkwe każ, anki mingħajr l-għajnuna. Madankollu, huwa qed jgħid li, grazzi għall-għajnuna ta’ l-awtoritajiet Fjammingi, VCG qed taċċetta li toffri numru konsiderevolment ogħla ta’ sigħat ta’ taħriġ. Fil-fatt, hija se tagħti taħriġ lil numru akbar ta’ ħaddiema u xi korsijiet li, għal raġunijiet ta’ ġestjoni razzjonali ta’ l-ispejjeż, kienu se jkunu riżervati għal ħaddiema bl-esperjenza, se jkunu miftuħa wkoll għal ħaddiema ġodda. Sabiex jingħataw it-taħriġ ħaddiema ġodda, huwa meħtieġ li jiġu organizzati korsijiet supplimentari filwaqt li jiżdied it-tul u l-kontenut ta’ korsijiet oħra (10). Minbarra dan, minħabba li l-ħaddiema l-ġodda ma jkunux għadhom urew il-kapaċità tagħhom li jassimilaw dan it-tagħrif ġdid, il-probabbiltajiet tas-suċċess tat-taħriġ huma iżgħar. Sabiex tamministra l-ispejjeż b’mod razzjonali, VCG kienet tirriżerva dan it-taħriġ għal ħaddiema b’aktar esperjenza li diġà ħadu sehem f’taħriġ simili. It-tul tat-taħriġ u l-ispejjeż marbuta miegħu kienu jkunu jistgħu jitnaqqsu b’mod konsiderevoli. Xi korsijiet kienu jistgħu jiġu ssimplifikati u oħrajn kienu jistgħu jitneħħew għal kollox.

(18)

Fir-rigward tal-parti 4, il-Belġju qed jafferma, kif kien diġà għamel fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007, li hija tirrigwarda l-bidliet li għandhom isiru għall-ġestjoni u għall-komportament u li hija għalhekk ta’ natura ġenerali ħafna. Huwa spjega li numru ta’ sigħat ta’ taħriġ se jiġu organizzati mill-VCG fi kwalunkwe każ, anki fl-assenza ta’ l-għajnuna, għaliex huma jikkontribwixxu biżżejjed għat-titjib tal-flessibilità u ta’ l-effikaċja tal-ħaddiema u għalhekk jikkontribwixxu b’mod qawwi għas-suċċess fit-tul ta’ l-introduzzjoni tal-pjattaforma EUCD (11). Min-naħa l-oħra, il-benefiċċji konkreti mistennija mis-sigħat l-oħra mhumiex biżżejjed sabiex jiġġustifikaw l-ispejjeż marbuta magħhom, tant li dawn ma jintefqux jekk ma tingħatax l-għajnuna.

(19)

Fir-rigward tal-parti 5, il-Belġju jispjega li hija tirrigwarda t-tagħlim ta’ teknika ta’ kontroll tal-kwalità. Dawn il-korsijiet mhumiex neċessarji għall-użu tal-pjattaforma u s-sistemi l-oħra ta’ produzzjoni u se jiġu organizzati biss jekk tingħata l-għajnuna.

(20)

Wara dawn il-bidliet, il-Belġju uffiċjalment informa lill-Kummissjoni li, ladarba huwa aċċetta li jagħti għajnuna biss għall-attivitajiet ta’ taħriġ li għalihom l-għajnuna hija neċessarja, huwa kien biħsiebu jagħti biss 3,5 miljun ewro minflok is-6 miljuni li kienu oriġinalment notifikati.

(21)

Il-Kummissjoni tosserva li l-Belġju mmodifika n-notifika tiegħu b’mod sostanzjali wara d-deċiżjoni tal-ftuħ. Fl-ittra tiegħu tas-16 ta’ Jannar 2008, il-Belġju kkonferma aktar preċiżament li kien biħsiebu jagħti għajnuna għat-taħriġ li tammonta biss għal 3 538 580,57 ewro minflok is-6 018 558,91 oriġinalment previsti fin-notifika ta’ l-4 ta’ Mejju 2007. L-ammont ta’ l-għajnuna mnaqqas b’dan il-mod huwa bbażat fuq l-ispejjeż ammissibbli mnaqqsa li ġew deskritti fl-ittra tal-15 ta’ Jannar 2008 tal-Belġju. Hija għalhekk din l-għajnuna li tammonta għal 3 538 580,57 ewro, ibbażata fuq l-ispejjeż ammissibbli mnaqqsa, li l-Kummissjoni se tevalwa fid-deċiżjoni preżenti.

(22)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni waslet għall-konklużjoni li l-għotja ta’ sussidju lil VCG tikkostitwixxi għajnuna mill-Istat skond it-tifsira ta’ l-artikolu 87, paragrafu 1, tat-Trattat. Il-Belġju ma kkontestax dan.

(23)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni indikata li għajnuna li tammonta għal aktar minn 1 miljun euro ma tibbenefikax mill-eżenzjoni prevista mir-regolament (KE) Nru 68/2001 u għandha għaldaqstant tiġi evalwata direttament abbażi ta’ l-artikolu 87(3)(c), tat-Trattat. Madankollu, il-Kummissjoni tapplika b’analoġija l-istess prinċipji ta’ gwida li jinsabu fir-Regolament (KE) Nru 68/2001. Dan normalment ifisser li ssir verifika li l-kundizzjonijiet formali l-oħra għall-eżenzjoni msemmija hemm huma rispettati, iżda l-Kummissjoni mhix marbuta li żżomm ma’ din il-verifika sempliċi.

(24)

Il-Belġju ma kkontestax dawn il-konklużjonijiet, li għadhom applikabbli ladarba l-għajnuna, anki jekk imnaqqsa, tammonta għal aktar minn miljun euro.

(25)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni indikat li l-għajnuna nnotifikata tidher li tissodisfa l-kundizzjonijiet formali msemmija fl-Artikolu 4 tar-Regolament (KE) Nru 68/2001. Ma ġie ppreżentat l-ebda element ġdid li jista’ jbiddel din il-valutazzjoni inizjali. Il-Kummissjoni tosserva li din il-valutazzjoni hija valida għall-għajnuna mnaqqsa, ladarba din ta’ l-aħħar hija bbażata fuq parti mill-ispejjeż ammissibbli nnotifikati fl-4 ta’ Mejju 2007 u ġġudikati bħala riċevibbli fid-deċiżjoni tal-ftuħ. Minbarra dan, il-Belġju ma mmodifikax l-intensità ta’ l-għajnuna, jiġifieri 50 % għat-taħriġ ġenerali u 25 % għat-taħriġ speċifiku.

(26)

Kif indikat qabel, l-uniku dubju li tqajjem fid-deċiżjoni tal-ftuħ kien jirrigwarda l-ħtieġa ta’ l-għajnuna prevista, partikolarment tal-partijiet tal-programm ta’ taħriġ li jidhru li huma marbuta ma’ investiment ġdid – il-pjattaforma tal-produzzjoni EUCD – u jidhru indispensabbli għall-isfruttament tagħha.

(27)

Il-Kummissjoni tinnota li l-Belġju aċċetta l-prinċipju li biss l-attivitajiet ta’ taħriġ li ma kinux isiru mingħajr l-għajnuna jistgħu jingħataw l-għajnuna.

(28)

Sabiex jikkonforma ma’ dan il-prinċipju, il-Belġju għamel distinzjoni bejn l-attivitajiet li kienu jsiru fi kwalunkwe każ minn VCG, għaliex huma neċessarji għall-isfruttament tal-pjattaforma l-ġdida, u dawk li jirrigwardaw għanijiet “li l-forzi tas-suq biss ma jagħmlux possibbli” (12), għaliex huma jmorru lilhinn minn dak li huwa neċessarju u għaliex il-benefiċċji li tieħu minnhom VCG mhumiex biżżejjed biex jiġġustifikaw l-ispejjeż. Il-Kummissjoni analizzat l-ispjegazzjonijiet ipprovduti mill-Belġju, li huma ppreżentati fil-qosor fil-paragrafi 15 sa 19 ta’ din id-deċiżjoni. Fil-qosor, il-Belġju qed jafferma li spejjeż sostanzjali ammissibbli relevanti tal-partijiet 1 u 3 tal-programm ma jsirux mingħajr l-għajnuna. Il-Kummissjoni taqbel li huwa ċar li l-parti 1 mhijiex marbuta mal-pjattaforma l-ġdida. Għalhekk, hija mhix neċessarja biex din tkun tista’ tiġi sfruttata. Ladarba l-attivitajiet ta’ taħriġ huma ta’ natura pjuttost ġenerali u numru ta’ fatturi jiskoraġġixxu lil VCG milli twettaqhom, il-Kummissjoni hija tal-fehma li huwa probabbli ħafna li l-parti 1 ma tiġix organizzata mingħajr l-għajnuna. Fir-rigward tal-parti 3, il-Belġju eskluda l-ispejjeż tat-taħriġ li, abbażi ta’ dak li ġie nnutat fil-passat għal investimenti simili, huma neċessarji sabiex tiġi sfruttata l-pjattaforma l-ġdida u llimita l-ispejjeż ammissibbli għall-attivitajiet ta’ taħriġ li jmorru lilhinn minn dak li huwa indispensabbli.

(29)

Għaldaqstant, il-Kummissjoni tqis li l-Belġju identifika b’mod korrett l-attivitajiet ta’ taħriġ li ma jsirux mingħajr l-għajnuna ta’ l-Istat. Ladarba l-Belġju biħsiebu li ma jgħinx ħlief dan it-tip ta’ attivitajiet u li ma jagħti l-ebda għajnuna għat-taħriġ li VCG se torganizza xorta waħda, il-Kummissjoni tikkonkludi li, f’konformità ma’ l-għan stabbilit fil-paragrafu 10 tar-Regolament (KE) Nru 68/2001, l-għajnuna “[t]kabbar in-numru ta’ ħaddiema mħarrġa li minnhom jistgħu jagħżlu intrapriżi oħra” u li, għaldaqstant, f’konformità mal-kundizzjoni stabbilita fl-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat, hija “tiffaċilita l-iżvilupp ta’ ċerti attivitajiet jew ta’ ċerti reġjuni ekonomiċi”.

(30)

Meta jitqies dan, il-Kummissjoni tikkonkludi li l-għajnuna hija kompatibbli mas-suq komuni,

(1)

Permezz ta’ ittra bid-data tat-28 ta’ Frar 2007, irreġistrata mal-Kummissjoni fis-6 ta’ Marzu 2007, ir-Renju Unit innotifika lill-Kummissjoni dwar l-għajnuna msemmija hawn fuq għall-impjant ta’ immuntar ta’ General Motors Corporation (“GM”) Vauxhall fil-Port ta’ Ellesmere. Il-Kummissjoni talbet informazzjoni komplimentarja permezz ta’ ittra bid-data ta’ l-4 ta’ April 2007 (ref. D/51586), li għaliha l-awtoritajiet wieġbu permezz ta’ ittra bid-data tat-22 ta’ Mejju 2007.

(2)

Permezz ta’ ittra bid-data ta’ l-10 ta’ Lulju 2007, il-Kummissjoni infurmat lir-Renju Unit li kienet iddeċiediet tibda l-proċedura stipulata fl-Artikolu 88(2) tat-Trattat fir-rigward ta’ l-għajnuna.

(3)

Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni biex tibda l-proċedura (“id-Deċiżjoni tal-ftuħ”) kienet ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea (2) Il-Kummissjoni sejħet lill-partijiet interessati biex jissottomettu l-kummenti tagħhom.

(4)

Ir-Renju Unit issottometta l-kummenti tiegħu permezz ta’ ittri bid-data ta’ l-10 ta’ Awwissu 2007 (irreġistrata mal-Kummissjoni fl-istess data bħala ref. A/36735) u tad-29 ta’ Jannar 2008 (irreġistrata mal-Kummissjoni fl-istess data bħala ref. A/1724). Fl-10 ta’ Jannar 2008 saret laqgħa bejn is-servizzi tal-Kummissjoni u l-awtoritajiet tar-Renju Unit fil-preżenza tal-benefiċjarju ta’ l-għajnuna.

(5)

Il-Kummissjoni rċeviet il-kummenti mill-partijiet interessati. Il-Kummissjoni għaddiethom lir-Renju Unit, li ngħata l-opportunità jwieġeb.

(6)

Il-benefiċjarju ta’ l-għajnuna huwa Vauxhall Motors Ltd, Ellesmere Port, UK (“Vauxhall”), impjant li jipproduċi l-karozzi li huwa unità operattiva ta’ Vauxhall Motors Ltd u parti minn GM. Jipproduci karozzi mill-firxa ta’ mudelli tal-marka Opel (li jinbiegħu fir-Renju Unit bil-marka Vauxhall), attwalment il-mudell bl-isem “Astra” li l-produzzjoni tiegħu se tieqaf fis-sena 2009. Vauxhall tinsab fil-Port ta’ Ellesmere f’Cheshire fir-reġjun tal-Majjistral ta’ l-Ingilterra (3) u timpjega qrib l-2 200 ħaddiem.

(7)

Fis-17 ta’ April 2007, GM ħabbret li Vauxhall kienet se tkun fost il-lokalitajiet ta’ GM Ewropej li ntagħżlu biex jipproduċu l-“Vettura Kompatta Globali”, il-mudell li se jieħu post il-mudell bl-isem “Astra”.

(8)

Vauxhall bi ħsiebha timplimenta programm ta’ taħriġ ta’ firxa wiesgħa għall-ħaddiema tagħha. It-taħriġ se jinqasam fit-tmien oqsma ta’ taħriġ individwali, li minnhom is-sitta li ġejjin huma meqjusa bħala eliġibbli għal għajnuna ta’ taħriġ mir-Renju Unit:

(a)   Taħriġ dwar Is-Sistema ta’ Produzzjoni: dan jikkonċerna taħriġ fl-elementi kollha tas-sistemi ta’ produzzjoni u tal-kontroll tal-kwalità ta’ Vauxhall. L-oġġettiv huwa li l-ħaddiema jingħatalhom tagħrif aħjar dwar il-proċess tal-produzzjoni u b’hekk jintlaħqu standards ta’ xogħol aktar għoljin, ikun hemm tnaqqis fid-difetti u titjib fis-soluzzjonijiet tal-problemi.

(b)   Pjan ta’ Taħriġ Integrat: din il-parti tat-taħriġ tikkonċerna l-implimentazzjoni ta’ “Sistema ta’ Produzzjoni Ġenerali” (“SPG”) li tinkorpora l-aħjar prattiċi u teknoloġiji f’sistema ta’ produzzjoni komuni għall-operat ta’ GM. Permezz ta’ din is-serje ta’ oġġettivi (l-“Involviment tan-Nies”, “l-Istandardizzazzjoni”, “il-Kwalità fil-Prodott”, “Tnaqqis fiż-Żmien ta’ Produzzjoni”, “Titjib Kontinwu”) it-taħriġ se jagħti lill-ħaddiema ta’ Vauxhall il-kapaċità biex jipproduċu l-ġenerazzjoni ta’ karozzi tal-futur aħjar.

(c)   Bidla Kulturali: l-iskop ta’ dan it-taħriġ huwa li jnissel sens ta’ għan komuni u responsabilità kollettiva fil-ħaddiema u joħloq kultura ta’ tim ibbażata fuq l-eċċellenza fil-produzzjoni.

(d)   Ħila Doppja: l-iskop ta’ dan it-taħriġ huwa li jiżviluppa forza tax-xogħol flessibbli billi jħalli ħaddiema b’ħila ewlenija fl-inġinerija mekkanika jiżviluppaw ħiliet fl-inġinerija elettrika u, bl-istess mod, iħalli lil dawk li għandhom ħiliet fl-inġinerija elettrika jakkwistaw ħiliet fl-inġinerija mekkanika.

(e)   Lean Manufacturing: dan il-proġett se jiżgura li l-prinċipji u t-teknika ta’ “lean manufacturing” jitnisslu fil-forza tax-xogħol u li l-impjegati jkunu konxji mill-benefiċċji li dawn jagħtu meta applikati għall-proċess ta’ produzzjoni li tuża Vauxhall. Parti ċentrali tat-taħriġ taħt din il-kategorija għandu jkun l-issekondar tal-persunal għall-impjant ieħor ta’ GM barra mir-Renju Unit.

(f)   Studenti: dan huwa programm fejn Vauxhall torganizza korsijiet ta’ 12-il xhar għal żgħażagħ studenti universitarji. Il-programmi differenti (per eżempju “l-Inġinerija dwar l-Ippjanar tal-Qafas tal-Karozzi”, “l-Analiżi tal-Finanzi”, “l-Inġenjerija ta’ l-Ippjanar ta’ Immuntar Ġenerali”) jgħaqqdu flimkien it-tagħlim u l-esperjenza tax-xogħol taħt is-superviżjoni ta’ konsulent. Ma hemm ebda obbligu kuntrattwali min-naħa taż-żewġ partijiet sabiex tkun mantenuta r-relazzjoni ta’ ħidma meta jispiċċa t-taħriġ.

(9)

Minbarra s-sitt oqsma ta’ taħriġ li se jibbenefikaw mill-għajnuna mill-Istat notifikata hemm ukoll l-oqsma tat-taħriġ “Apprentisti” (jigifieri skema ta’ apprendistat għaż-żgħażagħ), “Bidla fil-Mudell” (li huwa t-taħriġ neċessarju biex il-ħaddiema jaddattaw ruħhom għall-produzzjoni tal-Vettura Kompatta Globali) u attivitajiet relatati mat-“Taħriġ u l-Ewalwazzjoni tar-Rendiment”. Minn barra dan, Vauxhall se jwettaq “taħriġ ta’ rutina” fil-ħiliet neċessarji għall-operat normali ta’ l-impjant.

(10)

Skond l-informazzjoni pprovduta mir-Renju Unit, it-taħriġ li se jiġi ffinanzjat mill-għajnuna se jikkonsisti principalment f’taħriġ ġenerali, b’xi elementi ta’ taħriġ speċifiċi. (4) Il-pjan ta’ taħriġ għandu jiġi implimentat fuq perjodu ta’ sitt snin (mill-2007 sa l-2012 inklużi) u se jikkonċerna l-impjegati kollha ta’ Vauxhall. Ir-Renju Unit żgura lill-Kummisjoni li l-għajnuna se tingħata biss wara li tkun ġiet awtorizzata mill-Kummissjoni stess.

(11)

L-għajnuna se tingħata f’forma ta’ għotja diretta ta’ GBP 8 784 767 li titħallas f’sitt pagamenti matul it-tul tal-programm tat-taħriġ. L-għajnuna għandha tkun implimentata bħala għajnuna individwali mill-Aġenzija għall-Iżvilupp Reġjonali tal-Majjistral (Renaissance House, Centre Park, Warrington WA1 1XB).

(12)

Skond l-informazzjoni pprovduta mir-Renju Unit, l-ispejjeż eliġibbli għat-taħriġ u l-għajnuna se jintqassmu kif stipulat fit-tabella li ġejja (l-ispejjeż għall-oqsma tat-taħriġ “Apprentistati”, “Bidla fil-Mudell” u “il-Baġit tar-Rutina tat-Taħriġ” m’humiex ikkunsidrati bħala eliġibbli għall-għajnuna għat-taħrig mir-Renju Unit) (5)

(13)

Skond ir-Renju Unit, l-ammonti ta’ l-għajnuna jirrispettaw l-intensitajiet ta’ għajnuna għal impriżi kbar taħt l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ, jiġifieri 50 % għat-taħriġ ġenerali u 25 % għat-taħriġ speċifiku, b’żieda ta’ 3,7 punti perċentwali għat-taħriġ għall-ħaddiema żvantaġġati, kif definit fl-Artikolu 2(g) tar-Regolament (6)

(14)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, tqajmu dubbji dwar il-kompatibbilità ta’ l-għajnuna mas-suq komuni fuq il-bażijiet stipulati mis-sezzjonijet 3.1 u 3.2.

(15)

Għar-raġunijiet imfissrin iżjed fid-dettal fis-Sezzjoni 7, is-Sezzjoni ta’ l-“Evalwazzjoni”, it-taħriġ jista’ jiġi kkunsidrat bħala kompatibbli mas-suq komuni biss jekk joħloq inċentiv neċessarju għat-taħriġ iffinanzjat, li fin-nuqqas ta’ dan it-taħriġ ma jseħħx. It-Taħriġ li huwa parti mill-operat normali ta’ l-impriża u li għalih il-forzi tas-suq waħedhom għandhom jipprovdu inċentiv biżżejjed ma jikkwalifikax bħala għajnuna ta’ taħriġ.

(16)

L-effett ta’ inċentiv ta’ l-għajnuna għall-oqsma ta’ taħriġ li ġejjin kien dubbjuż fid-Deċiżjoni tal-ftuħ: Taħriġ dwar is-Sistema ta’ Produzzjoni, Pjan ta’ Taħriġ Integrat u taħriġ għall-Istudenti. In-natura ta’ dawn id-dubbji hija mfissra iżjed fid-dettal fis-Sezzjoni 7.

(17)

Għall-partijiet differenti tal-programm ta’ taħriġ ta’ Vauxhall l-awtoritajiet tar-Renju Unit taw indikazzjoni jekk jikkunsidrawx it-taħriġ bħala wieħed ġenerali jew speċifiku u, konsegwentament, liema intenstià massima ta’ l-għajnuna għandha tapplika skond l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ Il-kwalifikazzjoni magħmula mir-Renju Unit fir-rigward ta’ l-oqsma ta’ taħriġ li ġejjin xorta tqiegħdu fid-dubju fil-ftuħ tad-deċiżjoni: Taħriġ dwar Sistemi ta’ Produzzjoni, Pjan Integrat ta’ Taħriġ, Bidla Kulturali u Lean Manufacturing. In-natura ta’ dawn id-dubji hija mfissra iżjed fid-dettal fis-Sezzjoni 7.

(18)

Il-Kummissjoni rċeviet kummenti mill-partijiet interessati li huma elenkati fl-Anness. Il-kummenti kienu prinċipalment simili u ffukkaw fuq l-aspetti ġenerali mingħajr ma daħlu wisq fid-dettalji ta’ l-għajnuna. Ebda kumment ma wasal mill-kompetituri ta’ Vauxhall.

(19)

Il-kummenti tal-partijiet interessati jistgħu jinġabru fil-qosor kif ġej:

(20)

Fir-rigward ta’ l-effet ta’ inċentiv, ir-Renju Unit argumenta li l-ħiliet meħtieġa biex tiġi mantenuta l-produzzjoni, u li jkunu konsegwentament ipprovduti anke mingħajr l-għajnuna, huma pprovduti mit-taħriġ ta’ rutina għall-persunal, flimkien ma’ taħriġ ieħor kif meħtieġ meta l-mudell tal-karozzi jkun inbidel. Fir-rigward ta’ taħriġ ta’ rutina, ir-Renju Unit ta indikazzjoni li n-nefqa annwali, mingħajr in-nefqa eċċezzjonali tat-taħriġ għal-Bidla tal-mudell, baqgħet stabbli b’medja ta’ GBP […] fis-sena, bejn l-2002 u l-2007 (7).

(21)

B’kuntrast, il-programm ta’ taħriġ imsemmi fil-Premessa 8 għandu l-għan li jnissel ħiliet fil-ħaddiema li jmorru lil hinn mill-bżonn li tinżamm il-kompetittività li konsegwentament ma jkunx iggustifikat biss mill-forzi tas-suq. Il- programm ta’ taħriġ huwa differenti mill-programm ta’ taħriġ ta’ rutina ta’ Vauxhall u mit-taħriġ speċifiku li se jkun ipprovdut b’konnessjoni mad-deċiżjoni li l-Vettura Kompatta Globali tkun manifatturata minn Vauxhall. L-għajnuna b’hekk ma tissussidjax sempliċiment taħriġ ta’ l-operat essenzjali iżda tipprovdi inċentiv neċessarju għal taħriġ addizzjonali.

(22)

Iktar speċifikament dwar oqsma differenti ta’ taħriġ tal-programm ta’ taħriġ indirizzati fid-deċiżjoni tal-ftuħ:

(23)

Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni: ir-Renju Unit spjega li Vauxhall tapplika taħriġ ta’ rutina li pprovda l-persunal b’sett ta’ metodi riġidament standardizzati għal kull biċċa xogħol. Dan hu bbażat fuq it-tagħlim bl-amment iktar milli biex il-proċess jiftiehem aħjar. Dan it-taħriġ ta’ rutina jipprovdi l-ħiliet neċessarji għall-operat normali ta’ l-impjant u ħa jkompli b’mod parallel mal-programm tat-taħriġ. Minn naħa l-oħra l-programm ta’ taħriġ huwa żieda fuq it-taħriġ ta’ rutina u għandu l-għan li jipprovdi lill-ħaddiema b’ħiliet iktar mill-bżonnijiet ta’ l-operat ta’ l-impjant u li jista’ jkun iġġustifikat mill-forza tas-suq biss. Ir-Renju Unit ipprovda wkoll dettalji fuq il-kontenut kemm tal-programm ta’ taħriġ ta’ rutina kif ukoll tat-Taħriġ tas-Sistema tal-Produzzjoni ippjanat. (8)

(24)

Pjan ta’ Taħriġ Integrat: taħriġ tal-GMS kien ingħata fil-passat, u Vauxhall konsistentement laħqet il-bżonnijiet interni tal-grupp GM dwar il-konformità mal-GMS (9). Vauxhall għandha tkun tista’ tkompli tilħaq dawn l-istandards bit-taħriġ ta’ rutina minimu. Il-Programm ta’ Taħriġ Integrat imur lill hinn mill-bżonnijiet ta’ produzzjoni u dak li hemm bżonn biex jintlaħqu l-istandards tal-grupp GM. L-għan huwa li l-ħaddiema jmorru lil hinn mit-taħriġ neċessarju biex sempliċiment iwettqu x-xogħol assenjat lilhom u jgħinhom jaslu li jifmhu aħjar il-prinċipji bażiċi tal-proċess tal-manifattura. Minħabba l-ispejjeż sinifikanti involuti, dan it-taħriġ mhux essenzjali ma jkunx ipprovdut fil-baġit normal tat-taħriġ ta’ Vauxhall.

(25)

Studenti: għalkemm dan it-taħriġ kien ingħata fil-passat mingħajr għajnuna, il-benefiċċji tiegħu għal Vauxhall kienu limitati ħafna minħabba li Vauxhall f’dawn l-aħħar snin sabet diffikulta fir-reklutaġġ ta’ lawreati li għandhom kif iggradwaw. Il-programm għall-Istudenti, li għandu bżonn staff permanenti biex jgħaddi ħafna ħin iħarreġ l-istudenti, jista’ jkun li jkollu jitwaqqaf mingħajr għajunua.

(26)

B’risposta għad-Deċiżjoni tal-ftuħ, ir-Renju Unit għamel dawn il-kummenti rigward il-kwalifikazzjoni ta’ taħriġ ġenerali u speċifiku fl-oqsma differenti tat-taħriġ.

(27)

Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni: il-ħiliet ipprovduti f’dan it-taħriġ huma trasferibbli sew fl-industrija tal-karozzi u sew fis-settur tal-manifattura sempliċi in ġenerali. It-taħriġ huwa pprovdut minn għalliema esterni u tipikament juża apparat ta’ terzi (prinċiparjament makkinarji li mhux speċifiku għal Vauxhall iżda wżat ħafna f’industriji differenti (10). Ir-Rejnu Unit ipprovda eżempji dettaljati tal-kontenut ta’ dan it-taħriġ biex juri li hu fil-verità trasferibbli.

(28)

Pjan ta’ Taħriġ Integrat: il-GMS mhux proċess ta’ manifattura kunfidenzjali iżda sempliċiment branding intern għal GM (użat biex jagħti l-impressjoni lill-ħaddiema ta’ sett konsistenti ta’ korsijiet iddedikati għall-faċilità) ta’ sett ta’ metodi ta’ manifattura ġeneriċi, ibbażati fuq tekniki mibdija mill-manifattura Ġappuniża u u li llum huma ġeneralment applikati għall-industrija tal-karozzi kollha u għal setturi oħra. Għalkemm il-korsijiet huma marbuta sew ma’ elementi prattiċi tal-proċess tal-manifattura, dan isir minħabba l-bżonn li t-taħriġ isir fil-kuntest biex ikunu jistgħu jitwasslu l-ħiliet ġenerali lill-ħaddiema.

(29)

Bidla Kulturali: dan it-taħriġ mhux iffukat fuq il-kultura korporattiva ta’ Vauxhall iżda għandu l-għan li jagħti stampa ta’ l-imġieba ġenerali ta’ l-atitudnijiet lejn il-bidla. It-taħriġ kollu se jkun ippjanat u mogħti minn konsulenti esterni b’użu ta’ pakketti ta’ taħriġ ġeneriċi.

(30)

Lean Manufacturing: l-għan ta’ dan it-taħriġ huwa li jagħmel lill-ħaddiema konxji tal-prinċipji ġenerali tal-lean manufacturing li jsaħħaħ il-ħiliet prattiċi koperti minn partijiet oħra tal-programm ta’ taħriġ. Dan huwa taħriġ teoretiku li huwa totalment differenti mix-xogħol ta’ kuljum tal-persunal fil-proċess tal-produzzjoni u ma jkoprix il-proċess ta’ bini jew produzzjoni. Fil-fatt, l-intenzjoni hija li l-ħaddiema ma jibqgħux fl-ambjent tax-xogħol tagħhom ordinarju u jitħarrġu f’Ambjent ta’ Xogħol Simulat (11) jew josservaw il-prinċipji lean applikati f’impjanti oħra “ta’ referenza”.

(31)

Il-kummenti tal-partijiet interessati kienu mibgħuta lir-Renju Unit, li ma rrispondiex għalihom.

(32)

Skond l-Artikolu 87(1) tat-Trattat, “… kull għajnuna mogħtija minn Stat Membru jew permezz ta’ riżorsi ta’ l-Istat, f’kull forma tkun xi tkun, li tikkawża, jew thedded li tikkawża, distorsjoni fil-kompetizzjoni billi tiffavorixxi ċerti impriżi jew il-produzzjoni ta’ ċerti prodotti” sakemm dan ikun jaffettwa l-kummerċ bejn l-Istati Membri, hija inkompatibbli mas-suq komuni, sakemm għajnuna bħal din ma tkunx tista’ tiġi ġġustifikata skond l-Artikolu 87(2) jew (3) tat-Trattat.

(33)

L-għajnuna notifikata għandha tkun ikkunsidrata bħala għajnuna mill-Istat skond it-tifsira ta’ l-Artikolu 87(1) tat-Trattat tal-KE. Il-fondi jieħdu l-forma ta’ għotja mill-baġit ġenerali tar-reġjun tal-Majjistral, u għalhekk jitqiesu bħala finanzjament minn riżorsi ta’ l-Istat. L-għajnuna hija selettiva billi hija llimitata għal Vauxhall. Hija probabbli li tgħawweġ il-kompetizzjoni fis-suq komuni billi, bit-tnaqqis ta’ l-ispejjeż tat-taħriġ, il-miżura se tipprovdi lil Vauxhall b’vantaġġ fuq il-kompetituri li mhumiex jirċievu għajnuna. Fl-aħħarnett, is-suq tal-karozzi huwa kkaratterizzat minn kummerċjalizzazzjoni estensiva bejn l-Istati Membri.

(34)

Ir-Renju Unit innotifika l-għajnuna bħala għotja ta’ għajnuna individwali skond l-Artikolu 5 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ li jipprovdi li meta ammont ta’ għajnuna mogħtija lil impriża għal proġett wieħed ta’ taħriġ taqbeż il-EUR 1 miljun, l-għajnuna mhix eżentata mill-bżonn tan-notifika. Huwa nnutat li l-għajnuna tammonta għal GBP 8 784 767 u għalhekk taqbeż il-EUR 1 miljun, se titħallas lil impriża waħda, u l-proġett ta’ taħriġ huwa proġett uniku. Għalhekk, il-bżonn tan-notifika japplika għal din l-għajnuna u kien rispettat mir-Renju Unit.

(35)

Meta tkun ivvalutata għajnuna għat-taħriġ individwali li ma tikkwalifikax għall-eżenzjoni stipulata mill-Artikolu 3 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ u, f’konformità ma deċiżjonijiet (12) meħudin qabel, tkun saret valutazzjoni individwali ta’ l-għajnuna fuq bażi tal-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat tal-KE. Mandanakollu, għall-iskopijiet ta’ din il-valutazzjoni individwali, b’analoġija, wieħed joqgħod fuq il-provedimenti tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ u partikolarment il-kundizzjonijet għall-kriterji ta’ eżenzjoni stipulati mill-Artikolu 4 tiegħu.

(36)

Kif iddikjarat fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, u f’konformità mal-prattika stabbilita fil-Kummissjoni, għandha ssir valutazzjoni tan-neċessità ta’ l-għajnuna biex isir it-taħriġ in kwistjoni. In-neċessità ta l-għajnuna hija kundizzjoni ġenerali biex l-għajnuna tinstab kompatibbli mas-suq komuni (13). Jekk l-għajnuna ma twassalx għal taħriġ ulterjuri, ma tistax tkun ikkunsidrata li tiffaċilita l-iżvilupp ta’ l-ekonomija ta’ ċerti attivitajiet ekonomiċi jew ta’ ċerti żoni ekonomiċi fit-tifsira ta’ l-Artikolu 87(3)(c) tat-Trattat u lanqas li tikkoreġi l-imperfezzjonijiet tas-suq li jwasslu l-kumpaniji biex jinvestu inqas fit-taħriġ, skond ir-riferiment fil-Premessa 10 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ.

(37)

Il-Kummissjoni nnotat li t-taħriġ neċessarju għall-introduzzjoni tal-mudell tal-Vettura Kompatta Globali, kif ukoll it-taħrig baziku ta’ rutina, huma esklużi mill-ispejjeż li huma eliġibbli għall-għajnuna għat-taħriġ fin-notifika.

(38)

Fid-dawl tal-kummenti li għamel ir-Renju Unit matul l-investigazzjonijiet formali, il-Kummissjoni tikkonkludi dan li ġej għall-partijiet differenti tal-programm ta’ taħriġ.

(39)

Fid-deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni kkunsidrat li dan it-taħriġ jidher li huwa neċessarju biex jiżgura l-operat normali ta’ Vauxhall, li għandu jagħti biżżejjed inċentiv lil Vauxhall biex tipprovdi t-taħriġ mingħajr għajnuna. B’hekk hemm id-dubbji jekk l-għajnuna hiex neċessarja biex Vauxhall tagħti t-Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni.

(40)

Wara li nfetħet id-Deċiżjoni, ir-Renju Unit issottometta kummenti sostanzjati li juru li t-taħriġ li huwa neċessarju għall-operat ta’ l-impjant huwa pprovdut bħala parti mit-taħrig annwali ta’ rutina. It-Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni, għalkemm għandu x’jaqsam ukoll mal-ħiliet tal-manifattura, isaħħaħ it-taħriġ ta’ rutina u jespandih biex ikopri kategoriji ta’ staff li ma jaqgħux taħt it-taħriġ ta’ rutina. Kif imsemmi fil-Premessa 20, huwa nnutat li l-baġit tat-taħriġ ta’ rutina annwali baqa’ stabbli fil-perjodu bejn l-2002 u l-2007, li juri li l-livell normali ta’ taħriġ ta’ rutina huwa biżżejjed għall-bżonnijiet ta’ l-operat normali ta’ Vauxhall. B’hekk it-taħriġ li għandu jsir bħala parti mit-Taħriġ fis-sistema tal-Produzzjoni huwa iktar milli Vauxhall qatt jista’ jkollha bżonn anke mingħajr għajnuna.

(41)

Għalhekk, għandu jinstab li l-għajnuna se tipprovdi inċentiv f’dan il-qasam ta’ taħriġ.

(42)

Fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, l-opinjoni preliminarja kienet li t-taħriġ fil-GMS jidher essenzjali għall-operat normali ta’ Vauxhall u għalhekk huwa probabbli li jsir mingħajr għajnuna. B’hekk hemm id-dubbji jekk l-għajnuna hix neċessarja biex Vauxhall timplimenta l-Pjan ta’ Taħriġ Integrat. Dawn id-dubbji kienu msaħħa bil-fatt li Vauxhall ikollha bżonn tilħaq standards ogħla ta’ konformità ta’ GMS fl-2008 (jiġifieri […] kontra […] milħuqa minn Vauxhall fl-2007) biex tilħaq l-istandards interni tal-grupp GM, fatt li jista’ jipprovdi lil Vauxhall b’inċentiv biex twettaq għallinqas parti mit-taħriġ mingħajr għajnuna mill-Istat.

(43)

Mill-kummenti tar-Renju Unit skond id-Deċiżjoni tal-ftuħ, joħroġ li taħriġ GMS kien ingħata fil-passat u li Vauxhall irnexxhielha tilħaq l-istandards interni ta’ GM għall-konformità GMS. Dan juri li Vauxhall diġa’ irnexxhielha tipprovdi t-taħriġ GMS neċessarju għall-operat tagħha fil-baġit tat-taħriġ ta’ rutina.

(44)

Il-bżonn li tilħaq livell ogħla ta’ konformità GMS fl-2008 jista’ jipprovdi lil Vauxhall b’inċentiv li tipprovdi taħriġ GMS ulterjuri. Madanakollu, it-titjib marġinali neċessarju mhux probabbli li jipprovdi inċentiv biżżejjed għall-programm ta’ taħriġ li jfisser żieda fil-baġit tat-taħriġ ta’ rutina annwali ta’ Vauxhall ta’ madwar 60 % (billi l-ispejjeż eliġibbli għal Pjan ta’ Taħriġ Integrat huma ta’ madwar GBP […]/sena, mqabbel mal-baġit tat-taħrig ta’ rutina ta’ GBP […]/sena).

(45)

Għalhekk, għandu jinstab li l-Programm ta’ Taħriġ Integrat għandu jkun implimentat mingħajr għajnuna.

(46)

Fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, kien innutat li l-programm għall-Istudenti ilu jeżisti għal numru ta’ snin mingħajr għajnuna mill-Istat, li jista’ jindika li l-għajnuna notifikata mhix inċentiv neċessarju għal dan it-taħriġ.

(47)

Fil-kummenti dwar id-Deċiżjoni tal-ftuħ, ir-Renju Unit spjega li, minħabba restrizzjonijiet fil-baġit, Vauxhall ma rrekluta lil ħadd mis-60 student li għaddew mill-programm għall-Istudenti mis-sena 2002. Ir-Renju Unit indika li l-baġit għall-programm għall-Istudenti qed ikun rivedut u probabbilment jitnaqqas.

(48)

Huwa aċċettat li n-nuqqas ta’ abilità ta’ Vauxhall li tinternalizza l-benefiċċji tat-taħriġ u iġġib lura l-ispejjeż tat-taħriġ inaqqas b’ħafna l-inċentiv li tipprovdi dan it-taħrig mir-riżorsi tagħha biss (14). Għalhekk, it-taħriġ probabbilment ma jibqax isir mingħajr l-inċentiv ta’ l-għajnuna.

(49)

It-termini taħrig speċifiku u taħriġ ġenerali huma ddefiniti fil-punti (d) u (e) ta’ l-Artikolu 2 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ. Taħriġ speċifiku “jinvolvi tagħlim direttament u prinċipalment applikabbli għall-pożizzjoni preżenti jew futura tal-ħaddiem fl-intrapriża mgħejuna u li jipprovdi l-kwalifiki li mhumiex jew huma biss sa ċertu punt trasferibbli lil intrapriżi jew oqsma ta’ xogħol oħra”. Taħriġ ġenerali, minn naħa l-oħra, jipprovdi l-kwalifiki li huma trasferibbli b’mod liberu lil intrapriżi jew oqsma tax-xogħol oħra u għalhekk itejjeb b’mod sostanzjali l-opportunità tax-xogħol għall-ħaddiem’. Id-differenza bażika bejn iż-żewġ forom ta’ taħriġ hija għalhekk it-trasferibbiltà tal-ħiliet akkwisati.

(50)

Fid-dawl tal-kummenti sottomessi matul l-investigazzjonijiet formali mir-Renju Unit, il-Kummissjoni tikkonkludi dan li ġej għall-partijiet differenti tal-programm ta’ taħriġ.

(51)

Dan it-taħriġ jirrigwarda is-sistemi ta’ manifattura u kontroll tal-kwalità ta’ Vauxhall. Fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, kien ikkunsidrat li l-Kummissjoni ma kellhiex biżżejjed informazzjoni biex tkun tista’ tkun żgura li t-taħriġ kollu mogħti taħt dan it-titlu huwa fil-verità trasferibbli u għalhekk huwa taħriġ ġenerali.

(52)

Fil-kummenti dwar id-Deċiżjoni tal-ftuħ, ir-Renju Unit ipprovda informazzjoni dettaljata dwar il-korsijiet fit-Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni. Kif imsemmi fil-Premessa 27, dawn il-korsijiet kollha huma magħmula minn għalliema esterni li jużaw apparat ta’ terzi li huma użati spiss fis-settur tal-manifattura. Fuq il-bażi ta’ din l-informazzjoni, għandu jinstab li t-Taħriġ fis-Sistema tal-Produzzjoni għandu jipprovdi ħiliet li huma trasferibbli għall-intrapriżi oħra jew oqsma ta’ xogħol ieħor.

(53)

Fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, kien hemm id-dubbji fuq jekk it-taħriġ f’dak li kien jidher li hu s-sistema ta’ manifattura kunfidenzjali setgħax ikun ikkunsidrat li jipprovdi kwalifiki trasferibbli. Kien ikkunsidrat li t-taħriġ, sa fejn għandu x’jaqsam mal-proċess tal-produzzjoni speċifika għal GM, kellu jkun probabbilment speċifiku.

(54)

Mill-kummenti rċevuti mir-Renju Unit wara l-ftuħ tad-Deċiżjoni, deher li GMS ma jkoprix il-proċeduri li huma speċifiċi għal Vauxhall jew għal GM, iżda iktar il-proċessi li huma komuni għas-settur tal-karozzi u wkoll għas-settur tal-manifattura iktar wiesgħa. L-iskop tal-Pjan ta’ Taħriġ Integrat huwa li l-ħaddiema jifhmu iktar il-prinċipji ġeneriċi ta’ proċess ta’ lean manufacturing modern. Ir-Renju Unit issostanzja dan billi pprovda dettalji dwar numru ta’ korsijiet fil-Pjan ta’ Taħriġ Integrat (15).

(55)

Minn din l-informazzjoni komplimentarja li ta r-Renju Unit, għandu jinstab li l-korsijiet fil-Programm ta’ Taħriġ Integrat notifikati bħala taħriġ ġenerali se jipprovdi ħiliet trasferibbli verament.

(56)

Fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, il-Kummissjoni nnutat li l-awtoritajiet tar-Renju Unit ma kienu ssottomettew ebda dettalji dwar il-kontenut u r-riżultat mistenni ta’ dan it-taħriġ. Il-Kummissjoni esprimiet id-dubbji tagħha dwar it-trasferabilità tal-ħiliet akkwistati bħala parti mit-taħriġ dwar il-Bidla kulturali li jidher li għandu l-għan speċifiku li jbiddel il-kultura korporattiva ta’ Vauxhall.

(57)

Il-Kummissjoni nnutat li dan it-taħriġ se jkun ipprovdut minn konsulenti esterni li jużaw pakketti tat-taħriġ standardizzati li huma applikabbli għal firxa kbira ta’ setturi tan-negozju (16). It-taħriġ għalhekk mhux se jindirizza kwistjonijiet speċifiċi għal Vauxhall iżda jiffoka fuq kwistjonijiet ġeneriċi marbuta mal-ġestjoni tal-bidliet kulturali. Fuq il-bażi ta’ dan, għandu jinstab li l-programm dwar il-Bidla Kulturali għandu jipprovdi ħiliet li huma trasferibbli għall-impriżi jew industriji oħra.

(58)

Fin-notifika, ir-Renju Unit stqarr li l-prinċipji ta’ lean manufacturing huma ġeneralment applikati fl-industrija tal-manifattura u li jekk wieħed jifhem aħjar dawn il-prinċipji ikollu kwalifiki li huma trasferibbli sew. Mandanakollu, fid-Deċiżjoni tal-ftuħ, tqajmu dubbji dwar jekk it-taħriġ setgħax ikun disassoċjat mill-applikazzjoni tiegħu f’Vauxhall u għalhekk jekk il-kwalifiki li dan jipprovdi jkunux trasferibbli sew mill-impjegati individwali għal imprizi oħra jew oqsma tax-xogħol oħra.

(59)

Fil-kummenti tiegħu, ir-Renju Unit wera li t-taħrig tal-Lean Manufacturing ma jkoprix il-proċess tal-produzzjoni tal-karozzi u mhux ippjanat biex jipprovdi l-persunal b’ħiliet prattiċi li huma immedjatament applikabbli fix-xogħol tagħhom normali (dan jista’ jintlaħaq b’ħafna inqas spejjeż b’taħriġ tradizzjonali fuq il-post tax-xogħol). Il-Kummissjoni nnutat partikolarment li l-elementi prattiċi tat-taħriġ se jkunu bbażati fuq oqsma differenti minn dawk li min qed jitħarreġ is-soltu jaħdem fihom. Lean Manufacturing huwa kors teoretiku (l-aspetti prattiċi tal-lean manufacturing huma prinċiparjament integrati fil-Pjan ta’ Taħriġ Integrat) u l-persunal se jiċċaqlaq mill-kuntest tax-xogħol ordinarju biex jagħmel it-taħriġ. Dan it-taħriġ mhux fuq il-post tax-xogħol se jkun ipprovdut f’Ambjent ta’ Xogħol Simulat jew f’impjant ieħor ta’ GM (17).

(60)

Għandu jinstab li l-prinċipji ġenerali tal-lean manufacturing huma trasferibbli għall-impriżi u setturi oħra.

(61)

Għar-raġunijiet imfissra hawn fuq, għandu jkun konkluż li l-għajnuna nnotifikata tipprovdi inċentiv għall-programm ta’ taħriġ.

(62)

Ir-Renju Unit issottometta evidenza dokumentata trasparenti u strutturata ta’ l-ispejjeż tat-taħriġ. Fuq il-bażi ta’ din l-evidenza, għandu jkun konkluż li r-Renju Unit għamel valutazzjoni ġusta ta’ l-ispejjeż eleġibbli kif stabbilit fil-Premessa 12 hawn fuq. Speċifikament, għandu jinstab li l-kumpens għall-ispejjeż tal-persunal li qed jitħarreġ ma jaqbiżx it-total ta’ l-ispejjeż l-oħra eliġibbli kif rikjest mill-Artikolu 4(7)(g) tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ.

(63)

Fid-Dawl tal-konsiderazzjonijiet stabbiliti hawn fuq, għandu jkun konkluż li n-notifika tagħmel id-distinzjoni ġusta bejn it-taħriġ ġenerali u speċifiku kif definit fl-Artikolu 2 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħriġ.

(64)

L-intensitajiet ta’ l-għajnuna jikkonformaw ma’ l-Artikolu 4 tar-Regolament dwar l-Għajnuna għat-Taħrig. Partikolarment, iż-żieda fl-intensità ta’ l-għajnuna għall-ħaddiema żvantaġġati tikkonforma ma’ l-Artikolu 4(4) tar-Regolament.

(65)

L-awtoritajiet tar-Renju Unit żguraw li l-għajnuna notifikata ma tistax tkun flimkien ma’ għajnuna mill-Istati oħra biex tkopri l-istess spejjeż eliġibbli u li Vauxhall ma rċeviet ebda għajnuna mill-Istat li għaliha hemm ordni ta’ rkupru.

(66)

Fid-dawl ta’ dan, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-għajnuna hija kompatibbli mas-suq komuni.