6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/2

P9_TA(2022)0022

L-isfidi għaż-żoni urbani fl-era ta' wara l-COVID-19

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-isfidi għaż-żoni urbani fl-era ta' wara l-COVID-19 (2021/2075(INI))

(2022/C 342/01)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), b'mod partikolari t-Titolu XVIII tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2020/2221 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Diċembru 2020 li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fir-rigward ta' riżorsi addizzjonali u arranġamenti ta' implimentazzjoni biex jipprovdi assistenza għat-trawwim ta' miżuri li jsewwu d-dannu kkawżat mill-kriżi fil-kuntest tal-pandemija tal-COVID-19 u l-konsegwenzi soċjali tagħha u għat-tħejjija ta' rkupru ekoloġiku, diġitali u reżiljenti tal-ekonomija (REACT-EU) (1),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistipula dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi (2) (ir-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (KE) 2021/1058 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-Fond ta' Koeżjoni (3),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1059 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-mira tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea (Interreg) appoġġata mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u mill-istrumenti ta' finanzjament estern (4),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/1056 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta (5),

—	wara li kkunsidra l-Patt ta' Amsterdam li jistabbilixxi l-Aġenda Urbana tal-UE, miftiehma bejn il-Ministri tal-UE responsabbli għal kwistjonijiet urbani fit-30 ta' Mejju 2016,

—	wara li kkunsidra l-Ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC (COP21) li saret f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi),

—	wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli, b'mod partikolari l-Għan ta' Żvilupp Sostenibbli (SDG) 11 dwar bliet u komunitajiet sostenibbli,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Settembru 2015 dwar id-dimensjoni urbana tal-politiki tal-UE (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 dwar ir-rwol tar-reġjuni u tal-bliet tal-UE fl-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi tas-COP 21 dwar it-tibdil fil-klima (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2018 dwar ir-rwol tal-bliet fil-qafas istituzzjonali tal-Unjoni (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 dwar is-Sena Ewropea tal-Bliet Aktar Ekoloġiċi 2022 (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-21 ta' Jannar 2021 dwar l-aċċess għal akkomodazzjoni diċenti u affordabbli għal kulħadd (10),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni dwar l-Aġenda Urbana tal-UE, miftiehma bejn il-ministri responsabbli għall-koeżjoni territorjali u kwistjonijiet urbani fl-10 ta' Ġunju 2015,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2016 dwar Aġenda Urbana tal-UE,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (COM(2019)0640),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Lulju 2014 bit-titolu “Id-dimensjoni urbana tal-politiki tal-UE – aspetti prinċipali tal-aġenda urbana tal-UE” (COM(2014)0490),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE – Lejn żoni u komunitajiet rurali aktar b'saħħithom, konnessi, reżiljenti u prosperużi sal-2040” (COM(2021)0345),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Marzu 2021 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità 2021-2030” (COM(2021)0101),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Unjoni tal-Ugwaljanza: Qafas strateġiku tal-UE għar-Rom għall-ugwaljanza, għall-inklużjoni u għall-parteċipazzjoni” (COM(2020)0620),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ 2020-2025” (COM(2020)0698),

—	wara li kkunsidra n-New Leipzig Charter on the transformative power of cities for the common good (New Leipzig Charter dwar il-qawwa trasformattiva tal-bliet għall-ġid komuni), adottata fil-Laqgħat Ministerjali Informali organizzati fit-30 ta' Novembru 2020,

—	wara li kkunsidra l-Aġenda Urbana Ġdida adottata fil-Konferenza tan-NU dwar l-Akkomodazzjoni u l-Iżvilupp Urban Sostenibbli (Habitat III) fi Quito, l-Ekwador, fl-20 ta' Ottubru 2016,

—	wara li kkunsidra r-Rapport tal-Kummissjoni tal-2016 dwar l-Istat tal-Bliet Ewropej,

—	wara li kkunsidra l-Inizjattiva Ewlenija Globali tan-Nisa tan-NU “Safe Cities and Safe Public Spaces for Women and Girls” (Bliet Sikuri u Spazji Pubbliċi Sikuri għan-Nisa u l-Bniet),

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika, li nfetħet għall-iffirmar f'Istanbul fil-11 ta' Mejju 2011 (“il-Konvenzjoni ta' Istanbul”),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tagħha,

—	wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali u tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A9-0352/2021),

A.	billi l-bliet jibqgħu fuq quddiem nett tal-kriżi tal-COVID-19, bi tnaqqis fl-attività ekonomika, rati għoljin ta' infezzjoni, rati baxxi ta' tilqim u spiss riżorsi inadegwati; billi l-pandemija aggravat ukoll in-nuqqasijiet prevalenti fiż-żoni urbani, u kixfet il-vulnerabbiltajiet tagħhom;

billi l-inugwaljanzi li ilhom jeżistu kibru fil-bliet kbar u żgħar minħabba l-pandemija; billi n-nies f'sitwazzjonijiet vulnerabbli saru saħansitra aktar vulnerabbli; billi l-bliet jiffaċċjaw sfidi bħall-aċċess għall-akkomodazzjoni bi prezz raġonevoli, il-kondizzjoni ta' persuni mingħajr dar, l-esklużjoni soċjali, il-faqar u nuqqas ta' aċċess għas-servizzi pubbliċi, tas-saħħa u servizzi essenzjali oħra;

billi 72 % tan-nies fl-UE jgħixu fi bliet u fi bliet żgħar; billi l-bliet u l-bliet żgħar jeħtiġilhom ikunu involuti direttament fl-irkupru mill-COVID-19; billi l-isforzi ta' rkupru jridu jagħmlu ħilithom biex jindirizzaw vulnerabbiltajiet li ilhom jeżistu u jmorru lil hinn mill-indirizzar tal-impatti fuq is-saħħa tal-COVID-19 ħalli jindirizzaw l-inugwaljanzi persistenti;

billi l-pandemija kellha impatti fuq il-ġeneru li l-bliet, il-bliet żgħar u ż-żoni urbani funzjonali se jkollhom iqisu; billi l-kwarantini u r-rekwiżiti tat-tbegħid soċjali poġġew lin-nisa f'riskju akbar ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru u, fl-istess ħin, l-aċċess tan-nisa għal networks ta' appoġġ, servizzi soċjali u faċilitajiet tas-saħħa sesswali u riproduttiva naqas;

billi ż-żoni metropolitani huma l-aktar inugwali fir-rigward tal-aċċess għal riżorsi essenzjali bħall-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni u d-diġitalizzazzjoni, speċjalment għal persuni f'sitwazzjonijiet vulnerabbli; billi huma meħtieġa sforzi aktar sostnuti biex jiġu miġġielda forom multipli ta' diskriminazzjoni u inugwaljanza;

billi d-distakk diġitali huwa intersezzjonali u jkopri l-kategoriji kollha, inklużi d-differenzi bejn il-ġeneri, il-ġenerazzjonijiet u l-istatus soċjali, u ġie aggravat matul il-pandemija tal-COVID-19; billi ħafna akkomodazzjonijiet u istituzzjonijiet edukattivi ma għandhomx aċċess għal tagħmir diġitali adegwat u aġġornat;

billi t-telf ta' impjiegi huwa stmat li huwa ogħla fi bliet kbar milli bnadi oħra, u jolqot ħafna b'mod partikolari lill-ħaddiema b'livell baxx ta' ħiliet, lill-ħaddiema li jaħdmu għal rashom u lill-ħaddiema migranti, kif ukoll lil dawk b'kuntratti prekarji; billi r-riskju tal-qgħad huwa l-ogħla fost iż-żgħażagħ, li l-perkorsi tal-edukazzjoni u tat-taħriġ tagħhom u l-iżvilupp personali tagħhom ġew imfixkla, u ħafna minnhom ma sabux l-internships jew l-apprendistati meħtieġa sabiex itemmu l-istudji tagħhom;

billi l-pandemija tal-COVID-19 kellha impatt sinifikanti fuq is-setturi tal-kultura u tal-isport, u dan wassal għal reċessjoni ekonomika u telf ta' impjiegi; billi ż-żoni urbani, speċjalment iż-żoni metropolitani, jeħtieġu riżorsi adegwati għas-setturi kulturali u kreattivi biex jippermettu l-iżvilupp personali tal-abitanti tagħhom;

billi l-bliet, il-bliet żgħar u ż-żoni urbani funzjonali, bħaż-żoni metropolitani, huma pilastri ekonomiċi ewlenin biex tingħata spinta lit-tkabbir, jinħolqu l-impjiegi u tissaħħaħ il-kompetittività tal-Unjoni f'ekonomija globalizzata; billi ż-żoni urbani funzjonali u l-bliet ta' daqs medju, minkejja disparitajiet qawwija fil-kwalità tas-servizzi pprovduti bejn iż-żoni urbani u rurali, jistgħu jaġixxu bħala forzi li jmexxu 'l quddiem l-attraenza u l-iżvilupp rurali u jipprovdu liż-żoni rurali u depopolati ta' madwarhom b'aċċess għal għadd ta' servizzi;

billi fiż-żoni urbani, minbarra l-lista tal-isfidi eżistenti, l-emerġenza klimatika u l-isfidi demografiċi huma preżenti wkoll; billi l-multipliċità ta' sfidi fl-aħħar mill-aħħar tirrikjedi rispons li huwa bbażat fuq approċċ integrat li jiġbor flimkien setturi u sfidi differenti u jfittex soluzzjonijiet li jakkomodaw il-ħtiġijiet settorjali;

K.	billi r-rekwiżiti ta' tbegħid fiżiku enfasizzaw in-nuqqas ta' parks adegwati, żoni ħodor u faċilitajiet ta' rikreazzjoni fuq barra kif ukoll in-nuqqas ta' trasport adegwat u sikur u infrastruttura tat-trasport alternattiv fiż-żoni urbani u ta' madwarhom;

billi l-kriżi tal-COVID-19 aggravat l-isfidi bħat-trasport tal-ikel u tal-mediċini u l-forniment ta' servizzi tas-saħħa, u enfasizzat nuqqasijiet serji fl-infrastruttura medika u fit-taħriġ professjonali għall-ħaddiema tal-kura tas-saħħa dwar kif jindirizzaw il-pandemiji jew sitwazzjonijiet oħra ta' emerġenza tas-saħħa;

M.	billi l-akkomodazzjoni hija dritt universali u għalhekk l-Istati Membri għandhom jistabbilixxu strateġiji speċifiċi u miżuri xierqa biex jingħelbu l-ostakli għad-dritt għall-akkomodazzjoni; billi huwa meħtieġ investiment f'akkomodazzjoni bi prezz raġonevoli;

billi ż-żoni urbani huma responsabbli għall-akbar proporzjon ta' konsum tal-enerġija u ta' emissjonijiet ta' gassijiet serra fl-UE u għandhom rwol ewlieni fil-ġlieda tal-Unjoni kontra t-tibdil fil-klima; billi l-bliet, il-bliet żgħar u ż-żoni urbani funzjonali se jirrikjedu kostruzzjoni urbana estensiva u l-ħolqien ta' ekonomija ċirkolari biex tgħin fil-mitigazzjoni tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra, fil-limitazzjoni tat-tisħin globali, fit-tnaqqis tal-konġestjoni, fir-riċiklaġġ tal-iskart u fl-iżgurar tas-sostenibbiltà tal-ekonomija;

billi l-popolazzjoni urbana globali hija mistennija li tiżdied b'sa 3 biljun persuna sal-2050 u żewġ terzi tal-popolazzjoni globali se tkun qed tgħix fil-bliet, u se tikkonsma 75 % tar-riżorsi naturali tad-dinja u tipproduċi 50 % tal-iskart globali u 'l fuq minn 60 % tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra;

billi t-trasport pubbliku għandu rwol importanti fil-ġlieda kontra l-faqar fit-trasport; billi hemm ħtieġa urġenti ta' żieda rapida fl-investimenti fi trasport pubbliku sostenibbli u fit-titjib fl-aċċess għalih, u fl-infrastruttura tal-mixi u ċ-ċikliżmu aħjar għas-sikurezza tal-utenti tat-triq u speċjalment għall-utenti b'mobbiltà mnaqqsa u b'diżabilitajiet oħra;

Q.	billi l-bliet Ewropej kollha qed jiffaċċjaw żieda rekord fil-prezzijiet tal-enerġija li thedded li taffettwa l-irkupru ekonomiku ta' wara l-pandemija;

billi l-governanza f'diversi livelli, inkluż l-involviment attiv tal-awtoritajiet urbani, ibbażata fuq azzjoni koordinata mill-UE, mill-Istati Membri u mill-awtoritajiet reġjonali u lokali, u f'konformità mal-prinċipju ta' sħubija kif stabbilit fir-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni, huma elementi essenzjali għat-tfassil u l-implimentazzjoni tal-programmi kollha tal-UE; billi l-awtoritajiet urbani għandhom ġuriżdizzjoni fuq l-għażla tal-proġetti fl-ambitu tal-finanzjament mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) għall-iżvilupp urban sostenibbli u fl-ambitu tal-Inizjattiva Urbana Ewropea l-ġdida, li tissostitwixxi l-Azzjonijiet Innovattivi Urbani għall-perjodu ta' programmazzjoni ġdid u toffri aktar opportunitajiet biex jiġu ttestjati soluzzjonijiet u approċċi ġodda inklużi dawk li jappoġġjaw iż-żoni urbani għall-era ta' wara l-COVID-19;

Bliet inklużivi

Jirrikonoxxi d-diversità soċjali, ekonomika, territorjali, kulturali u storika taż-żoni urbani madwar l-Unjoni; u jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu indirizzati sfidi bħas-segregazzjoni u l-faqar;

Jissottolinja li filwaqt li d-densità tal-bliet għandha ħafna vantaġġi f'termini ta' għajxien sostenibbli, il-konċentrazzjoni għolja tal-popolazzjoni f'ċerti żoni urbani jista' anke jkollha riperkussjonijiet fuq l-aċċessibbiltà tal-prezzijiet tal-akkomodazzjoni, il-livell tat-tniġġis, il-kwalità tal-ħajja u r-riskju ta' diskriminazzjoni, faqar, inugwaljanza u esklużjoni soċjali;

Jissottolinja li l-pandemija tal-COVID-19 aċċentwat it-tendenza ta' depopolazzjoni f'żoni urbani sottożviluppati, li sikwit ma jkollhomx dħul proprju suffiċjenti biex jipprovdu lir-residenti servizzi pubbliċi ta' kwalità; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tipprovdi rakkomandazzjonijiet u trawwem il-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri rigward l-organizzazzjoni u r-riformi amministrattivi-territorjali;

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw miżuri ta' azzjoni pożittiva li jippromwovu l-inklużjoni ta' komunitajiet emarġinati bħal persuni b'diżabilità, persuni anzjani aktar iżolati, persuni mingħajr dar, migranti u refuġjati u minoranzi etniċi bħar-Rom; jappella biex il-ħtiġijiet ta' finanzjament jiġu indirizzati fil-livell lokali, inklużi dawk taż-żoni urbani, speċjalment iż-żoni metropolitani, kif ukoll fil-livell reġjonali, nazzjonali u tal-UE, sabiex dawn il-komunitajiet emarġinati jiġu appoġġjati b'mod sostenibbli; ifakkar li, minbarra riżorsi nazzjonali suffiċjenti, il-fondi strutturali huma essenzjali għall-implimentazzjoni b'suċċess tal-miżuri ta' politika mressqa mill-qafas strateġiku tal-UE dwar ir-Rom għall-ugwaljanza, l-inklużjoni u l-parteċipazzjoni; jisħaq fuq ir-rwol tal-awtoritajiet urbani biex jiżguraw li dawn il-miżuri jirriflettu l-ħtiġijiet reali tal-komunitajiet Rom;

Jissottolinja r-rwol vitali tal-aċċessibbiltà urbana biex il-persuni b'diżabilità jkunu jistgħu jeżerċitaw bis-sħiħ id-dritt tagħhom għall-mobilità, l-istudju u x-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi inklużività sħiħa u tipprovdi aċċess għall-finanzjament għall-iżvilupp urban biex tiżgura aċċessibbiltà sħiħa għal persuni b'diżabilità;

Jisħaq li biex l-ekonomiji urbani jirkupraw u ma jħallu lil ħadd jibqa' lura, l-investimenti u r-riformi għandhom iwasslu għal impjiegi stabbli u ta' kwalità għolja, infrastruttura u servizzi pubbliċi msaħħa, djalogu soċjali msaħħaħ u appoġġ għall-inklużjoni u l-integrazzjoni ta' gruppi żvantaġġati, inkluż permezz tat-tisħiħ tal-protezzjoni soċjali u s-sistemi tal-benessri;

Jenfasizza l-ħtieġa ta' qafas tal-UE biex jappoġġja strateġiji lokali u nazzjonali biex jiġġieldu kontra l-kondizzjoni ta' persuni mingħajr dar u jiżguraw aċċess ugwali għal akkomodazzjoni deċenti għal kulħadd billi jippromwovu approċċ integrat li jgħaqqad l-appoġġ tal-akkomodazzjoni ma' servizzi ta' kura soċjali u tas-saħħa, u inklużjoni attiva;

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet lokali u reġjonali jistabbilixxu strateġiji speċifiċi u miżuri xierqa biex jegħlbu l-ostakli għad-dritt għal-akkomodazzjoni bħad-diskriminazzjoni, il-finanzjalizzazzjoni, l-ispekulazzjoni, it-turistifikazzjoni, il-prattiki ta' self abbużiv u l-iżgumbramenti sfurzati;

Jisħaq li s-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali (SGEIs) fl-akkomodazzjoni għandhom ikunu prinċipalment iggwidati minn rekwiżiti speċifiċi ddeterminati mill-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali jew lokali, peress li dawn l-awtoritajiet għandhom il-kapaċità li jidentifikaw u jindirizzaw il-ħtiġijiet tal-akkomodazzjoni u l-kundizzjonijiet tal-għajxien ta' gruppi differenti, li jistgħu jvarjaw ħafna bejn iż-żoni rurali u urbani, u peress li dawn l-awtoritajiet għandhom rwoli kruċjali fit-teħid ta' deċiżjonijiet immirat sew; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tadatta d-definizzjoni tal-grupp fil-mira ta' akkomodazzjoni soċjali u ffinanzjata minn fondi pubbliċi fir-regoli dwar l-SGEIs, sabiex l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali jkunu jistgħu jappoġġjaw l-akkomodazzjoni għall-gruppi kollha li l-ħtiġijiet tagħhom għal akkomodazzjoni deċenti u bi prezz raġonevoli ma jistgħux jiġu ssodisfati faċilment f'kundizzjonijiet tas-suq, filwaqt li jiżguraw ukoll li jiġi allokat biżżejjed finanzjament lil dawk l-aktar żvantaġġati, sabiex jiġi żblukkat l-investiment u jiġu żgurati akkomodazzjoni bi prezz raġonevoli, newtralità fil-pussess ta' akkomodazzjoni u żvilupp urban sostenibbli, u jinħolqu viċinati b'diversità soċjali u tissaħħaħ il-koeżjoni soċjali;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu jżidu l-investiment f'akkomodazzjoni soċjali, pubblika, effiċjenti fl-użu tal-enerġija, adegwata u bi prezz raġonevoli, u fil-ġlieda kontra l-kundizzjoni ta' persuni mingħajr dar u l-esklużjoni mill-akkomodazzjoni fl-UE; jappella f'dan ir-rigward li jsir investiment permezz tal-FEŻR, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, l-InvestUE, il-FSE+, l-Orizzont Ewropa, in-Next Generation EU, u speċjalment permezz tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, l-Inizjattiva ta' Investiment fir-Rispons għall-Coronavirus u l-Inizjattiva ta' Investiment fir-Rispons għall-Coronavirus Plus; jappella biex ikun hemm kooperazzjoni akbar bejn dawn l-istrumenti; jilqa' l-finanzjament tas-self għax-xiri ta' akkomodazzjoni soċjali u bi prezz raġonevoli permezz ta' InvestEU u l-portafoll usa' tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI); jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintegraw il-progress soċjali bħala prijorità ta' investiment, flimkien ma' tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali, fil-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza sabiex il-persuni vulnerabbli jiġu mħarsa mill-impatt negattiv tal-kriżi attwali u jiġu inklużi l-pjanijiet ta' progress soċjali fil-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza, filwaqt li jiġi deskritt kif il-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali se jiġu implimentati u fejn se jiġu indirizzati l-investimenti soċjali, inkluż investiment fl-akkomodazzjoni soċjali; jistieden b'mod urġenti lill-Kummissjoni tiżgura li l-finanzjament tal-UE u tal-BEI jsir aktar aċċessibbli għall-fornituri lokali u reġjonali ta' akkomodazzjoni bi prezz raġonevoli, soċjali u pubblika; jistieden lill-BEI jipprova jżid il-finanzjament korrispondenti permezz ta' assistenza teknika mmirata u kooperazzjoni aktar mill-qrib ma' intermedjarji finanzjarji u l-Istati Membri;

11.

Jenfasizza l-isfidi soċjoekonomiċi taċ-ċentri urbani, speċjalment iż-żoni metropolitani b'popolazzjonijiet sinifikanti ta' migranti u refuġjati u persuni oħra f'komunitajiet vulnerabbli oħra; ifakkar li l-bliet għandhom rwol ewlieni fil-bini ta' komunitajiet inklużivi, aċċessibbli u akkoljenti fejn ħadd ma jitħalla jibqa' lura;

12.

Jinnota li l-migrazzjoni ekonomika għandha impatt dirett fuq l-inklużività tal-bliet, u tirrikjedi tweġibiet ta' politika mfassla apposta; jindika l-potenzjal tal-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Integrazzjoni u l-Inklużjoni 2021-2027 għall-bini ta' soċjetajiet inklużivi u koeżivi u l-immirar ta' programmi lejn il-viċinati l-aktar fil-bżonn; jinnota anke li l-istrateġiji ta' żvilupp lokali mmexxija mill-komunità huma għodda essenzjali biex jinħolqu l-impjiegi, jitnaqqas il-faqar u jiżdied l-aċċess għas-servizzi fiż-żoni urbani;

13.

Jenfasizza li f'żoni fil-bżonn, it-tfal ħafna drabi jesperjenzaw fatturi ta' riskju multipli, bħal akkomodazzjoni fqira, diskriminazzjoni, vjolenza u aċċess mhux ugwali għal servizzi bħall-kura tat-tfal, il-kura tas-saħħa u l-edukazzjoni; jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw skemi lokali ta' garanzija għat-tfal biex jindirizzaw l-isfidi urbani speċifiċi tal-faqar fost it-tfal;

14.

Jisħaq fuq ir-rwol tal-bliet favur l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u jfakkar li f'konformità mar-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni, l-azzjonijiet kollha implimentati fl-ambitu tal-politika ta' koeżjoni għandhom iqisu l-ugwaljanza bejn il-ġeneri bħala prinċipju ta' gwida matul il-preparazzjoni, l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ, ir-rapportar u l-evalwazzjoni tagħhom; jissottolinja li l-azzjoni li għandha l-għan li tnaqqas id-differenza bejn il-ġeneri fl-ambitu tal-politika ta' koeżjoni għandha tuża approċċ intersezzjonali li jieħu passi xierqa biex jipprevjeni kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni tal-ġeneru u li jibbaża ruħu fuq oqfsa strateġiċi nazzjonali għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri; jisħaq, madankollu, li l-benefiċjarji tal-programmi ta' politika ta' koeżjoni ma għandhomx jadottaw politiki diskriminatorji, speċjalment kontra l-minoranzi, bħall-komunità LGBTI; iħeġġeġ biex jiġu rrifjutati applikazzjonijiet minn benefiċjarji potenzjali, inkluż mill-awtoritajiet reġjonali jew lokali, li adottaw politiki diskriminatorji kontra membri tal-komunità LGBTI bħad-dikjarazzjoni ta' “żoni ħielsa mil-LGBT”;

15.

Jenfasizza li minbarra r-riskji għas-saħħa, in-nisa huma aktar vulnerabbli għar-riskji ekonomiċi assoċjati mal-pandemija tal-COVID-19; jirrikonoxxi li f'kuntest ta' wara l-pandemija, l-appoġġ lin-nisa fis-setturi formali u informali u l-integrazzjoni aħjar tan-nisa fl-ippjanar tal-politika għall-iżvilupp reġjonali u urban li jiffoka fuq it-tfassil ta' bliet u komunitajiet inklużivi għall-ġeneru huma essenzjali għall-irkupru ekonomiku urban;

16.

Jenfasizza d-differenza wiesgħa fid-data dwar il-ġeneri fil-qasam tal-politika ta' koeżjoni u l-ippjanar urban u jistieden lill-Istati Membri jintroduċu metodi għall-ġbir tad-data bl-użu ta' data diżaggregata skont il-ġeneru;

17.

Jenfasizza l-fatt li l-pandemija tal-COVID-19 wasslet għal żidiet qawwija fil-vjolenza domestika; jistieden lill-Istati Membri jallokaw finanzjament ta' politika ta' koeżjoni u jimmobilizzaw l-awtoritajiet urbani biex jindirizzaw iż-żieda globali fil-vjolenza abbażi tal-ġeneru; iħeġġeġ lill-bliet tal-UE jiżviluppaw, jimplimentaw, u jevalwaw approċċi komprensivi biex jipprevjenu u jirrispondu għall-fastidju sesswali u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru fi spazji pubbliċi billi jimpenjaw ruħhom favur il-prinċipji tal-Inizjattiva Ewlenija Globali tan-Nisa tan-NU “Safe Cities and Safe Public Spaces for Women and Girls” (Bliet Sikuri u Spazji Pubbliċi Sikuri għan-Nisa u l-Bniet);

18.

Jistieden lill-Istati Membri kollha jikkonkludu b'mod urġenti r-ratifika tal-Konvenzjoni ta' Istanbul dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa; jitlob lill-Kummissjoni tipproponi leġiżlazzjoni biex tindirizza kull forma ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru u tieħu l-passi meħtieġa ħalli tidentifika l-vjolenza abbażi tal-ġeneru bħala qasam ġdid ta' kriminalità li għandu jiġi elenkat fl-ambitu tal-Artikolu 83(1) tat-TFUE;

19.

Jirrikonoxxi l-piż imqiegħed fuq in-nisa bħala indokraturi ewlenin f'ambjenti formali u informali, kif ukoll il-valur soċjali ta' dik il-kura, speċjalment matul il-kriżi tal-COVID-19; jirrimarka li 80 % tal-kura kollha pprovduta madwar l-UE tingħata minn persuni li jindukraw b'mod informali (mhux bi ħlas), u li 75 % minnhom huma nisa; jindika r-rwol rilevanti tal-fondi strutturali Ewropej biex jiġi żgurat l-investiment fis-servizzi tal-indukrar; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipproponi strateġija Ewropea dwar l-indokrar;

20.

Jiġbed l-attenzjoni għall-qgħad u b'mod partikolari għall-qgħad fost iż-żgħażagħ, li ġie aggravat mill-pandemija tal-COVID-19; jistieden lill-Istati Membri jinvolvu b'mod attiv lill-awtoritajiet urbani fit-tfassil ta' programmi li jissodisfaw il-ħtiġijiet taż-żgħażagħ fil-bliet u fil-ħolqien ta' politiki li jiffokaw fuq is-saħħa mentali u l-benessri taż-żgħażagħ, li huma kruċjali, speċjalment fil-kuntest ta' wara l-COVID-19;

Bliet sostenibbli

21.

Jisħaq fuq l-importanza ta' żvilupp urban sostenibbli, inkluż trasport pubbliku sostenibbli u bi prezz raġonevoli, għall-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni u l-kwalità tal-ħajja tal-popolazzjoni tagħha u biex sa mhux aktar tard mill-2050 jintlaħqu l-għanijiet tagħha tan-newtralità klimatika; ifakkar fl-opportunitajiet għaż-żoni urbani ppreżentati mill-inizjattiva Bauhaus Ewropea l-Ġdida u l-prinċipji gwida li jinkludu s-sostenibbiltà, il-governanza fuq diversi livelli, l-estetika u l-inklużjoni;

22.

Jirrikonoxxi li għandha tiġi implimentata strateġija sinkronizzata li twieġeb għall-COVID-19 u li t-tranżizzjonijiet ekoloġiċi u diġitali għandhom jiġu implimentati biex jinbeda rkupru ekonomiku li jaċċellera t-tranżizzjoni sostenibbli;

23.

Jistieden lill-Unjoni u lill-Istati Membri, f'konformità mal-impenji tagħhom fl-ambitu tal-Ftehim ta' Pariġi u l-SDGs tan-NU biex jagħtu prijorità u jappoġġjaw oqfsa ta' ekonomija ċirkolari, investimenti fl-enerġija rinnovabbli, mobilità urbana u suburbana sostenibbli u bi prezz raġonevoli (b'mod partikolari networks ta' mogħdijiet għaċ-ċiklisti), infrastruttura alternattiva tat-trasport fiż-żoni urbani u madwarhom, manutenzjoni xierqa tal-infrastruttura eżistenti u investiment rapidu fl-infrastruttura ekoloġika, parks, faċilitajiet ekoloġiċi u rikreattivi fil-beraħ u rispett għall-prinċipji “la tagħmilx ħsara sinifikanti” u “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel”; jinnota li inizjattivi bħall-Bauhaus Ewropea l-Ġdida huma opportunità għal żoni urbani biex juru l-Mewġa ta' Rinnovazzjoni (11), u proġetti li jagħtu prijorità lill-ekonomija ċirkolari, lis-sostenibbiltà u lill-bijodiversità; huwa mħeġġeġ mill-fatt li l-Bauhaus Ewropea l-Ġdida hija ddedikata biex issegwi approċċ parteċipattiv u transdixxiplinari għall-bini ta' ambjent sostenibbli għall-persuni biex jgħixu fih;

24.

Jemmen li l-kriżi tal-COVID-19 uriet il-ħtieġa ta' soluzzjonijiet ġodda ta' ppjanar u mobilità urbana sabiex iż-żoni urbani jsiru aktar reżiljenti u adattabbli għad-domanda tal-mobilità u li l-kriżi għandha tittieħed bħala opportunità biex jitnaqqsu l-konġestjoni tat-trasport u l-emissjonijiet ta' gassijiet serra; jappella għal investimenti li jippromwovu mobilità urbana sostenibbli permezz ta' sistemi ta' trasport li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu promossi u żviluppati sistemi tat-trasport pubbliku sostenibbli fiż-żoni urbani, u li tiġi adattata l-kapaċità tat-trasport pubbliku għad-domanda dejjem tikber ta' vjaġġar għax-xogħol ta' kuljum fiċ-ċentri tal-bliet jew barra minnhom; jistieden lill-Istati Membri jivvalutaw mill-ġdid l-investiment tagħhom fil-mobilità urbana u jagħtu prijorità lill-infrastruttura diġitali li tibbenefika lill-passiġġieri kollha, inklużi persuni b'mobilità mnaqqsa;

25.

Jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li timpenja ruħha mal-bliet u mal-Istati Membri biex tiżgura li sal-2030 il-bliet il-kbar u n-nodi urbani kollha fin-Network trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T) ifasslu pjanijiet ta' mobilità urbana sostenibbli (SUMPs) sal-2030; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, f'dan ir-rigward, jaħdmu mill-qrib mar-reġjuni u mal-bliet, b'mod partikolari bejn il-fruntieri, biex itejbu u jlestu l-infrastruttura tal-aħħar mil u l-konnessjonijiet multimodali u transfruntiera li għadhom nieqsa tul it-TEN-T; jirrimarka li ħafna portijiet Ewropej jinsabu qrib ċentri urbani u huma nodi importanti tat-trasport fit-TEN-T;

26.

Jemmen li l-Kummissjoni għandha tiżgura li l-aċċess għall-programmi ta' finanzjament tal-UE għall-mobilità urbana, bħall-FEŻR, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, ikun jiddependi minn SUMPs eżistenti jew prospettivi; jenfasizza li l-politika ta' koeżjoni tista' tgħin biex jiġi sfruttat il-potenzjal kemm tal-intelliġenza artifiċjali kif ukoll tal-mudell tal-belt intelliġenti, perezempju billi ttejjeb il-kapaċità amministrattiva u l-ħiliet diġitali, u għandha tinkoraġġixxi bidla mill-esperimentazzjoni b'inizjattivi tal-bliet intelliġenti għal żieda fl-iskala tagħhom b'finanzjament u appoġġ relatat; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra modi kif tappoġġja l-bliet fit-tħejjija tal-SUMPs tagħhom skont l-ogħla standards; jisħaq li l-Kummissjoni, l-Istati Membri u r-reġjuni għandhom jassistu lill-awtoritajiet lokali kull fejn possibbli biex jilħqu dan l-għan; jilqa', barra minn hekk, l-intenzjoni tal-BEI li jaħdem flimkien mal-awtoritajiet pubbliċi biex jappoġġja programmi ta' investiment ambizzjużi li jippromwovu l-mobilità sostenibbli fil-livelli lokali u reġjonali, inkluż permezz ta' SUMPs u proġetti tat-trasport pubbliku;

27.

Jenfasizza li l-lockdown u l-miżuri sanitarji kellhom impatt konsiderevoli fuq id-domanda għall-mobilità u l-għażla tal-mod tat-trasport, u dan wassal sabiex in-nies biex jużaw anqas it-trasport pubbliku; jappella għall-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki fir-rigward tal-implimentazzjoni ta' sistema ta' ħruġ ta' biljetti unika u multimodali li tippermetti liċ-ċittadini jiċċaqalqu b'mod aktar faċli għall-utent u sikur bejn u ġewwa ż-żoni urbani fl-UE;

28.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni trawwem il-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki bejn iż-żoni urbani dwar l-urbaniżmu u l-infrastruttura sostenibbli, l-ippjanar urban ekoloġiku, l-enerġija nadifa, l-effiċjenza fl-enerġija, it-trasport pubbliku b'emissjonijiet żero, il-mobilità tal-persuni miexja u ċ-ċiklisti, il-ġestjoni effiċjenti tar-riżorsi tal-ilma u l-ġestjoni sostenibbli u ċirkolari tal-iskart;

29.

Jappella għar-reviżjoni tal-linji gwida tal-Kummissjoni dwar l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta' SUMPs; jappella biex dawk il-pjanijiet irawmu l-multimodalità u jindirizzaw xi riperkussjonijiet ta' konċentrazzjoni żejda tal-popolazzjoni f'ċerti żoni urbani, bħall-konġestjoni u kostijiet dejjem jiżdiedu tat-trasport, permezz ta', pereżempju, arranġamenti soċjoekonomiċi bbilanċjati biex jiġi żgurat li l-pjanijiet ma jkunux diskriminatorji;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni, fid-dawl tar-reviżjoni li jmiss tal-pakkett dwar il-mobilità urbana, biex tippromwovi sinerġiji bejn il-miżuri ta' sikurezza u ta' sostenibbiltà fiż-żoni urbani; jinkoraġġixxi l-possibbiltajiet ta' parkeġġ fid-dħul ta' żoni urbani (bħas-sistemi ta' park-and-ride), biex jiġi pprovdut aċċess faċli għal modi differenti tat-trasport pubbliku, sabiex jitnaqqsu sostanzjalment il-konġestjoni urbana, l-emissjonijiet tas-CO2 u l-parkeġġ fuq l-art u taħt l-art ġewwa l-bliet, u anke biex tinbena mill-ġdid u tissaħħaħ l-attraenza taċ-ċentri tal-bliet u jiġu attirati klijenti potenzjali biex jappoġġjaw is-settur tal-bejgħ bl-imnut imdgħajjef wara l-pandemija u jagħtu spinta lill-valur lokali;

31.

Jenfasizza li l-irkupru ekonomiku tal-bliet se jkun ostakolat minn prezzijiet tal-enerġija li qed jogħlew; jappella biex jittieħdu passi xierqa biex isir progress fl-Unjoni tal-Enerġija u tissaħħaħ ir-reżiljenza tas-suq tal-enerġija Ewropew; jissottolinja li enerġija orħos għal kulħadd fiż-żoni urbani hija indispensabbli; jinkoraġġixxi, għalhekk, l-istabbiliment ta' programmi massivi għall-iżolament tal-bini u t-tqegħid tal-pannelli solari fuq is-soqfa; jenfasizza li l-komunitajiet lokali tal-enerġija rinnovabbli għandhom jingħataw is-setgħa, sabiex jitnaqqas il-konsum tal-enerġija, titkompla d-dekarbonizzazzjoni tas-sistemi tal-enerġija, u jkunu jistgħu jitgawdew l-benefiċċji soċjali ta' suq tal-enerġija lokali;

32.

Jappella għal azzjoni biex titjieb il-kwalità tal-arja urbana biex jiġu mminimizzati r-riskji għas-saħħa tal-bniedem u jiġu miġġielda l-livelli ta' ħsejjes ambjentali, li qed jiżdiedu fiż-żoni urbani;

33.

Jinnota li apparati ġodda għall-mobilità personali (inklużi scooters elettroniċi u r-roti elettriċi) iqajmu għadd ta' punti ta' tħassib dwar is-sikurezza fiż-żoni urbani; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni toħroġ linji gwida għall-Istati Membri dwar il-ġestjoni ta' dawn il-kwistjonijiet ta' sikurezza;

34.

Jinnota li l-pandemija tal-COVID-19 wasslet għall-espansjoni tas-settur tal-konsenja fid-djar, li tat spinta lill-ħolqien ta' tipi ġodda ta' xogħol fuq pjattaformi u mudelli ta' negozju fiż-żoni urbani; jirrikonoxxi l-ħtieġa ta' rakkomandazzjonijiet dwar is-sikurezza tal-persunal tal-konsenja u dwar it-taħriġ fl-għodod diġitali li juża, bħal applikazzjonijiet u pjattaformi interattivi;

35.

Ifakkar li kważi 40 % tal-imwiet fit-toroq kollha fl-Ewropa jseħħu fiż-żoni urbani; itenni li l-veloċità eċċessiva hija fattur ewlieni f'madwar 30 % tal-ħabtiet fatali fit-toroq u fattur aggravanti fil-biċċa l-kbira tal-ħabtiet; jistieden lill-Kummissjoni tuża r-rakkomandazzjoni antiċipata tagħha dwar il-veloċità biex tagħmel il-veloċità ta' 30 km/h dik massima awtomatika f'żoni residenzjali u f'żoni b'għadd kbir ta' persuni miexja u ċiklisti, bil-possibbiltà ta' limiti ogħla fuq it-toroq arterjali ewlenin u protezzjoni xierqa għall-utenti vulnerabbli tat-triq; jilqa' l-fatt li l-UE affermat mill-ġdid l-għan strateġiku fuq terminu twil tagħha ta' kważi l-ebda mewt u korriment serju fit-toroq Ewropej sal-2050 (Vision Zero), u l-għan tagħha fuq terminu medju li tnaqqas l-imwiet u l-korrimenti serji b'50 % sal-2030; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex tintegra aħjar is-sikurezza fit-toroq fil-linji gwida tal-SUMP u jistieden lill-awtoritajiet lokali jippromwovu s-sikurezza fit-toroq permezz ta' inizjattivi ta' sensibilizzazzjoni, azzjonijiet xierqa u opportunitajiet ta' finanzjament;

36.

Iwissi li l-bliet u l-bliet żgħar huma vulnerabbli ħafna għall-impatti tat-tibdil fil-klima; huwa mħasseb ħafna li l-mewġiet tas-sħana, li diġà huma aktar estremi fil-bliet minħabba l-effetti ta' gżejjer ta' sħana urbana, qed jiżdiedu kemm fl-intensità kif ukoll fil-frekwenza, filwaqt li avvenimenti ta' preċipitazzjoni estrema u mareġġati x'aktarx li jirriżultaw f'aktar għargħar bħal dak li rajna fl-Ewropa fis-sajf 2021, jew maltempati bis-silġ estremi bħal fix-xitwa 2020-2021, li juru l-bżonn li r-reżiljenza għad-diżastri fil-bliet tiżdied b'mod sinifikanti; jistieden lill-Kummissjoni biex fejn xieraq issaħħaħ il-kollaborazzjoni tagħha mal-gvernijiet lokali permezz ta' strutturi eżistenti, bħall-Patt tas-Sindki tal-UE, il-Ftehim dwar il-Bliet Ekoloġiċi u l-Alleanza tas-Sindki għall-Patt Ekoloġiku Ewropew, biex jiġu identifikati l-ħtiġijiet u l-isfidi relatati mat-tibdil fil-klima li jiffaċċjaw iż-żoni urbani, jitfasslu b'mod konġunt soluzzjonijiet biex il-bliet isiru aktar ekoloġiċi u l-investimenti jitmexxew lejn azzjonijiet lokali; iħeġġeġ lill-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali jistabbilixxu, minbarra l-pjanijiet nazzjonali tagħhom dwar l-enerġija u l-klima, strateġiji urbani għall-adattament għat-tibdil fil-klima li jinkoraġġixxu l-investiment biex jittrasformaw il-bliet u jadattawhom għat-theddid tat-tibdil fil-klima;

37.

Itenni li 30 % tal-qafas finanzjarju pluriennali u 37 % tan-Next Generation EU huma ddedikati għall-azzjoni klimatika, filwaqt li 20 % tan-Next Generation EU huwa allokat għat-tranżizzjoni diġitali; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja u tipprovdi gwida u rakkomandazzjonijiet lill-Istati Membri biex tiżgura li l-ħiliet meħtieġa jiġu żviluppati ħalli jinkisbu t-tranżizzjonijiet doppji ekoloġiċi u diġitali; jiddeplora l-esklużjoni taż-żoni urbani fil-kuntest tan-Next Generation EU u għalhekk jappella għal involviment u parteċipazzjoni aħjar tal-bliet, tal-bliet żgħar u taż-żoni urbani funzjonali fl-ippjanar u fl-implimentazzjoni tal-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza;

38.

Jenfasizza l-ħtieġa li jitħawlu aktar siġar u li jiġu installati soqfa ekoloġiċi, minħabba li l-ekoloġizzazzjoni tal-bliet tipprovdi valur rikreattiv importanti għall-bnedmin u tnaqqas it-temperatura, tassorbi l-ilma tax-xita żejjed u għalhekk tikkontrobatti l-effetti tat-tibdil fil-klima u t-telfien tal-bijodiversità; jenfasizza li r-rinnovazzjoni tal-bini biex jitnaqqas l-użu tal-enerġija, u t-tfassil mill-ġdid tal-bliet biex jiżdiedu l-ispazji ekoloġiċi u jiġu promossi l-mixi u ċ-ċikliżmu, se jiġġeneraw iffrankar, joħolqu impjiegi, jgħinu fil-ġlieda kontra l-faqar enerġetiku, u jagħtu benefiċċji klimatiċi;

39.

Jisħaq li l-impenn taż-żoni urbani huwa kruċjali għat-tranżizzjoni lejn soċjetà newtrali għall-klima u għal ekonomija prospera, ġusta, sostenibbli u kompetittiva; jinnota li, f'xi każijiet, il-gvernijiet lokali ma għandhomx in-know-how, ir-riżorsi umani u l-aċċess għal data ta' kwalità għolja meħtieġa biex iniedu azzjonijiet u jsir progress; jemmen, għalhekk, li l-bini tal-kapaċitajiet, l-appoġġ tekniku u l-finanzjament iridu jintużaw bis-sħiħ, kif miftiehem fir-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni għall-awtoritajiet urbani u suburbani biex jintlaħqu l-miri tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u jemmen li l-awtoritajiet urbani jeħtiġilhom ikollhom aċċess dirett għall-finanzjament tal-UE fil-futur;

Bliet innovattivi

40.

Jenfasizza li d-diġitalizzazzjoni għenet biex jiġu indirizzati xi wħud mill-isfidi immedjati li jirriżultaw mill-pandemija, b'mod partikolari matul il-perjodi ta' lockdown, u li fost il-ħafna inugwaljanzi esposti mill-pandemija tal-COVID-19, id-distakk diġitali huwa wieħed serju; jinnota li l-pandemija aċċellerat id-diġitalizzazzjoni, u li t-teknoloġija saret imperattiva għat-telexogħol, għall-edukazzjoni mid-dar, għall-kummerċ elettroniku, għas-saħħa elettronika, għall-gvern elettroniku, għad-demokrazija diġitali, u għad-divertiment diġitali; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja mill-qrib dawn l-iżviluppi u tiżgura konformità sħiħa mal-acquis tal-Unjoni, b'mod partikolari fir-rigward tad-drittijiet soċjali u tal-ħaddiema; ifakkar li d-diġitalizzazzjoni u l-konnettività diġitali jridu jkunu prijorità għall-komunitajiet lokali fl-irkupru tagħhom; itenni l-importanza li jkun hemm dritt tal-kompetizzjoni adegwat u qafas ta' għajnuna mill-Istat li jagħti lill-Istati Membri flessibbiltà sħiħa fl-ambitu tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat biex jappoġġjaw l-ekonomija matul it-tifqigħa tal-coronavirus, speċjalment billi jużaw infrastruttura tal-broadband u tal-5G b'veloċità għolja fil-bliet kollha irrispettivament mid-daqs tagħhom; jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw il-konnettività, jipprovdu tagħmir u jiżguraw il-preżenza ta' persunal imħarreġ fl-istituzzjonijiet pubbliċi, soċjali u edukattivi;

41.

Jappella għal azzjonijiet u politiki għal tranżizzjoni diġitali ġusta, li għandhom jiġu applikati f'diversi livelli, mill-bliet għall-UE nnifisha; jappella biex l-inklużjoni diġitali tiġi rikonoxxuta bħala dritt għall-ġenerazzjonijiet kollha u għal impenn ċar biex tinkiseb konnettività universali tal-internet għall-bliet;

42.

Jisħaq li l-litteriżmu diġitali għandu jissaħħaħ biex jespandi l-aċċess għal opportunitajiet ġodda; iqis li l-investiment fl-edukazzjoni u t-taħriġ irid jingħata spinta bi programmi komprensivi kemm fis-settur pubbliku kif ukoll dak privat għat-titjib tal-ħiliet tal-ħaddiema, għat-taħriġ mill-ġdid u għat-tagħlim tul il-ħajja li jwieġbu għall-bidliet fid-domanda għall-ħiliet; jappella għall-avvanzi tan-nisa u tal-bniet fl-edukazzjoni u fil-karrieri fix-xjenza, fit-teknoloġija, fl-inġinerija u fil-matematika (STEM);

43.

Ifakkar li t-turiżmu urban kellu rwol essenzjali fil-ħolqien tal-politiki urbani; jirrimarka li ħafna mill-bliet tal-UE sofrew min-nuqqas fil-fluss tat-turiżmu wara t-tifqigħa tal-pandemija u li kellhom ifittxu modi operandi ġodda u aktar sostenibbli biex it-turiżmu jirkupra, u li dan wassal għal użu akbar ta' teknoloġiji diġitali ġodda, li ppermettew ġestjoni aħjar tal-ispazji urbani u l-moviment tat-turisti urbani sabiex tiġi evitata l-formazzjoni ta' gruppi kbar u sitwazzjonijiet ta' riskju fil-kuntest tal-pandemija;

44.

Jenfasizza li l-libreriji u ċ-ċentri kulturali huma vetturi għall-faċilitazzjoni tal-inklużjoni diġitali u soċjali, it-tagħlim tul il-ħajja u l-mogħdijiet għall-impjieg għall-komunitajiet urbani u għall-gruppi żvantaġġati; jiġbed l-attenzjoni, barra minn hekk, għall-ħtieġa ta' postijiet addizzjonali għall-iskambju personali u politiku;

45.

Jissottolinja li l-intelliġenza artifiċjali tippermetti soluzzjonijiet urbani intelliġenti, inklużi ġestjoni aktar effiċjenti tal-enerġija, tal-ilma u tal-iskart, u tnaqqis fit-tniġġis, l-ħsejjes u l-konġestjoni tat-traffiku; jinsab imħasseb li l-awtoritajiet lokali se jiffaċċjaw diversi sfidi diġitali, bħad-disponibbiltà u l-affidabbiltà tat-teknoloġija tad-data, id-dipendenza minn partijiet terzi privati u n-nuqqas ta' ħiliet; jisħaq li t-teknoloġiji emerġenti bħall-intelliġenza artifiċjali jridu jaderixxu ma' kriterji etiċi biex tiġi evitata r-riproduzzjoni tal-inugwaljanzi soċjali eżistenti;

46.

Jikkunsidra li l-istrutturi tas-saħħa primarja urbana eżistenti jeħtieġ li jissaħħu fiżikament u finanzjarjament; jinnota li l-bidla fl-għoti tal-kura tas-saħħa għandha wkoll iżżid l-innovazzjoni diġitali u ttejjeb l-integrazzjoni tal-kura permezz ta' kanali ta' informazzjoni aġġornati biex tagħti kura tas-saħħa aktar immirata, personalizzata, effettiva u effiċjenti; jistieden lill-Istati Membri jaħdmu mal-awtoritajiet lokali, reġjonali u speċjalment urbani biex jiżviluppaw networks ħalli jedukaw lin-nies fl-użu tal-kura tas-saħħa diġitali u l-amministrazzjoni pubblika diġitali, li jippermettu aċċess universali u ekwu, filwaqt li jipproteġu sew id-data sensittiva u jipprevjenu ċ-ċiberkriminalità; jenfasizza, għalhekk, ir-rwol kruċjali tal-Istati Membri fl-appoġġ tal-awtoritajiet tal-bliet fl-isforzi tagħhom biex isawru u jiżguraw l-inklużjoni diġitali, billi jipproteġu d-data personali u jagħtu s-setgħa lin-nies u lin-negozji lokali permezz tal-aċċess għad-data;

Bliet għat-tagħlim

47.

Jisħaq fuq l-effetti negattivi tal-pandemija tal-COVID-19 fuq l-edukazzjoni u jenfasizza l-ħtieġa li jiġu żgurati l-inklużjoni u l-aċċess għall-edukazzjoni;

48.

Jissottolinja l-ħtieġa ta' appoġġ għas-settur kulturali billi l-kultura u l-patrimonju kulturali huma ta' valur vitali għall-kompetittività reġjonali u l-koeżjoni soċjali u jgħinu biex tissawwar l-identità tal-bliet u r-reġjuni; jisħaq fuq l-importanza tal-ħolqien ta' aktar siti kulturali u li jiġi żgurat l-irkupru tagħhom wara l-COVID-19 u jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu attirati aktar żgħażagħ lejhom;

49.

Jissottolinja l-kontributi ekonomiċi u soċjali u l-impatt tas-setturi kulturali u sportivi lejn is-soċjetà; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkooperaw u jallokaw biżżejjed fondi nazzjonali u tal-UE biex tinħoloq infrastruttura kulturali u sportiva robusta u jippromwovu l-edukazzjoni għas-setturi ekonomiċi u rikreattivi, speċjalment għall-kultura tad-dilettanti u għall-isport mhux professjonali fiż-żoni urbani u suburbani; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri joħorġu bi pjan ta' azzjoni ħalli jirriġeneraw liż-żewġ setturi bħala partijiet importanti tal-ekonomija fil-livell lokali, nazzjonali u tal-UE u jagħtu spinta lir-reżiljenza tagħhom;

50.

Jisħaq fuq l-importanza li jitħarsu d-drittijiet tat-tfal u taż-żgħażagħ, kif ukoll il-ħtieġa li jinħolqu sistemi ta' edukazzjoni u taħriġ li huma robusti, inklużivi u funzjonali, li jissodisfaw il-ħtiġijiet reali tan-nies fiż-żoni urbani rispettivi tagħhom, u li jkunu mgħammra għal kwalunkwe kriżi tas-saħħa jew diżastru naturali li jista' jseħħ fil-futur;

51.

Jinnota bi tħassib li l-kriżi tal-COVID-19 kellha effetti drammatiċi fuq numru sinifikanti taż-żgħażagħ Ewropej, li dehret b'mod partikolari f'iżolament inkwetanti, telf qawwi ta' impjiegi u tfixkil tal-perkors tal-edukazzjoni jew tat-taħriġ; jissottolinja li din is-sitwazzjoni rriżultat f'bidliet kemm fil-kompożizzjoni kif ukoll fid-daqs tal-popolazzjoni taż-żgħażagħ mhux fl-edukazzjoni, l-impjiegi jew it-taħriġ, li hija sitwazzjoni li teħtieġ li tiġi vvalutata u identifikata sabiex jiġu ttrattati l-isfidi speċifiċi li jirriżultaw mill-kriżi u l-Istati Membri jiġu megħjuna fl-iżvilupp ta' strateġiji effettivi ta' sensibilizzazzjoni għaż-żgħażagħ; jissuġġerixxi li l-Kummissjoni twettaq studju dwar il-possibbiltà li jiġu żviluppati għodod Ewropej komuni biex jiġu mmappjati u mmonitorjati żgħażagħ li mhumiex fl-edukazzjoni, f'impjieg jew f'taħriġ, sabiex tkun tista' tingħata reazzjoni politika xierqa b'appoġġ għal dan il-grupp partikolarment vulnerabbli fil-kuntest tal-kriżi tal-COVID-19;

52.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu riveduti s-soluzzjonijiet għat-tiġdid taċ-ċentri tal-bliet li sofrew minn għeluq ta' negozji u siti kulturali, postijiet vakanti, telf ta' attraenza u żieda fil-kummerċ online matul u wara l-pandemija;

53.

Jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni jirrevedu u jfasslu mill-ġdid l-infrastruttura edukattiva f'konformità mal-iżviluppi l-ġodda fil-professjonijiet tal-edukazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jallokaw fondi suffiċjenti għall-iżvilupp ta' faċilitajiet edukattivi u għat-taħriġ kemm tal-għalliema kif ukoll tal-istudenti ta' kull età fl-iżvilupp ta' ħiliet ekoloġiċi u diġitali biex ikunu ppreparati għall-futur; ifakkar li d-diġitalizzazzjoni għandha timxi id f'id mhux biss mal-għoti ta' aċċess għall-internet, iżda anke tat-tagħmir neċessarju għall-użu tal-internet;

54.

Iqis li sensiela ta' kunċetti innovattivi, speċjalment l-użu ibridu u l-multifunzjonalità tal-ispazji urbani, il-ġustizzja fl-użu tal-art u l-“belt ta' 15-il minuta”, se jkollhom rwol kruċjali fil-mudell il-ġdid għaż-żoni urbani tal-UE;

Inizjattivi ta' politika mfassla apposta

55.

Jissottolinja l-ħtieġa li jkun hemm adattament għar-realtà l-ġdida fid-dawl tal-pandemija tal-COVID-19 u li ssir riflessjoni dwar mudell ġdid għaż-żoni urbani tal-UE, filwaqt li jingħata lok akbar għall-kreattività, għall-involviment ċiviku u għall-esperimentazzjoni; jemmen li l-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa hija opportunità biex il-bliet jinġiebu b'mod aktar prominenti fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE, u biex jingħataw rwol essenzjali fil-bini ta' demokrazija parteċipattiva u djalogu mar-residenti aktar b'saħħithom filwaqt li jiġi adottat approċċ minn isfel għal fuq u tiġi riveduta l-governanza urbana; jenfasizza l-importanza li jiġu żviluppati strateġiji komprensivi bbażati fuq il-Patt Ekoloġiku Ewropew, l-istrateġija Diġitali Ewropea (12) u l-viżjoni fit-tul għaż-żoni rurali tal-UE; ifakkar fil-karatteristiċi speċifiċi tar-reġjuni ultraperiferiċi f'konformità mal-Artikolu 349 tat-TFUE;

56.

Jirrikonoxxi l-fatt li minkejja n-nuqqas ta' kompetenzi espliċiti tal-UE fir-rigward tal-iżvilupp urban, firxa wiesgħa ta' inizjattivi tal-UE għandhom impatt fuq il-bliet, il-bliet żgħar u ż-żoni urbani funzjonali; jirrikonoxxi l-ħtieġa ta' kooperazzjoni aktar b'saħħitha dwar il-programmi u l-politiki tal-UE fost u fiż-żoni urbani; huwa mħasseb li filwaqt li diversi inizjattivi kibru f'dawn l-aħħar snin, il-koordinazzjoni tibqa' baxxa u b'riskji ta' duplikazzjoni u impatti vagi;

57.

Jilqa' l-Aġenda Urbana tal-UE bħala mudell ġdid ta' governanza f'diversi livelli; jesprimi dispjaċir għall-fatt li dan għadu proċess volontarju u jħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jimpenjaw ruħhom biex jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet; jissottolinja l-ħtieġa ta' involviment aktar b'saħħtu tas-soċjetà ċivili fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet kif ukoll ta' promozzjoni ta' approċċi minn isfel għal fuq sabiex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet lokali u reġjonali; jisħaq fuq l-importanza tal-parteċipazzjoni tal-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju u n-negozji ġodda fil-kuntest ta' strateġiji u pjanijiet ta' żvilupp urban u distrettwali;

58.

Jirrikonoxxi r-rwol importanti li ż-żoni urbani għandhom fl-implimentazzjoni konkreta ta' programmi u proġetti derivati mil-leġiżlazzjoni tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipprovdu appoġġ b'saħħtu lill-awtoritajiet lokali u reġjonali u lit-timijiet tal-ġestjoni tal-proġetti tagħhom dwar il-programmi tal-UE u l-opportunitajiet ta' finanzjament, filwaqt li jiżguraw l-eżistenza ta' faċilitajiet amministrattivi adegwati fil-bliet, fil-bliet żgħar u fiż-żoni urbani funzjonali, inkluż persunal imħarreġ kif xieraq;

59.

Jinsisti li l-awtoritajiet reġjonali u lokali għandhom rwol ewlieni x'jaqdu fl-istadji kollha tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-UE: ippjanar, preparazzjoni u implimentazzjoni; jappella biex aktar finanzjament tal-UE jkun disponibbli b'mod dirett għall-awtoritajiet lokali u reġjonali, sabiex tittejjeb l-effiċjenza, tiġi żgurata l-konsistenza u jitnaqqas il-piż amministrattiv; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, tipprovdi lill-Istati Membri bil-gwida kollha meħtieġa u tiffaċilita l-aċċess għall-finanzjament, filwaqt li tiddistingwi bejn il-bliet u r-reġjuni skont il-livell ta' diġitalizzazzjoni tagħhom;

60.

Itenni l-ħtieġa ta' aktar opportunitajiet ta' finanzjament aċċessibbli b'mod adegwat u dirett fil-futur għall-bliet biex jimplimentaw programmi fuq livell lokali; ifakkar li EUR 400 miljun mir-riżorsi għall-investimenti fl-impjiegi u t-tkabbir għandhom jiġu allokati għall-Inizjattiva Urbana Ewropea b'ġestjoni diretta jew indiretta mill-Kummissjoni kif stabbilit fir-Regolament (UE) 2021/1058; jistieden lill-Kummissjoni, fir-rieżami ta' nofs it-terminu tagħha tal-perjodu ta' programmazzjoni attwali, teżamina l-effettività tal-Inizjattiva Urbana Ewropea, b'mod partikolari l-baġit u l-kamp ta' applikazzjoni tagħha, u tinkoraġġixxi lill-Istati Membri jipprovdu riżorsi akbar biex jappoġġjaw it-twettiq tal-Aġenda Urbana;

61.

Jappella biex l-Inizjattiva Urbana Ewropea tingħata baġit u kamp ta' applikazzjoni akbar filwaqt li jiġi żgurat aċċess effettiv u ffaċilitat għall-bliet fir-reġjuni ultraperiferiċi; jinnota li għandu jappoġġja t-twettiq tal-Aġenda Urbana fil-perjodu ta' programmazzjoni attwali; iqis lill-komunitajiet urbani bħala atturi u partijiet ikkonċernati ewlenin fl-implimentazzjoni b'suċċess tal-politiki ffinanzjati mill-UE inkorporati fil-pjanijiet għall-irkupru u r-reżiljenza nazzjonali; jistieden lill-Kunsill u lill-Istati Membri jallokaw sa 15 % għaż-żoni urbani biex jindirizzaw l-isfidi ta' wara l-COVID;

62.

Jenfasizza l-importanza tal-finanzjament tal-UE għall-implimentazzjoni tal-inklużjoni soċjali fuq livell lokali; jappella biex l-impatt tiegħu jissaħħaħ permezz ta' qafas komuni ta' ġestjoni u rapportar;

63.

Jirrikonoxxi r-rwol kruċjali u uniku tal-awtoritajiet lokali u reġjonali biex jindirizzaw il-kwistjonijiet relatati mal-pandemija tal-COVID-19; jesprimi dispjaċir għall-fatt li ma hemm l-ebda possibbiltà attwali li jiġi stabbilit djalogu strutturat bejn il-Kummissjoni u l-bliet dwar il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza sabiex jiġi mmonitorjat l-involviment tal-awtoritajiet urbani fl-implimentazzjoni tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza; jistieden lill-Kummissjoni biex, fir-rieżami tagħha, tirrapporta dwar l-implimentazzjoni tal-faċilità biex teżamina r-rwol possibbli taż-żoni urbani funzjonali u, jekk meħtieġ, issaħħaħ ir-rwol tagħhom sabiex tiggarantixxi implimentazzjoni effettiva tal-faċilità; jissottolinja li l-awtoritajiet urbani għandhom jingħataw l-appoġġ meħtieġ biex jimplimentaw sewwa l-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza permezz tal-bini tal-kapaċitajiet, l-iskambji u l-assistenza teknika;

64.

Huwa tal-fehma li, fi ħdan il-politika ta' koeżjoni, l-appoġġ mill-fondi għandu jsaħħaħ il-proċessi ta' parteċipazzjoni biex jiġu ttestjati kunċetti ġodda u tiġi kondiviża l-esperjenza billi jitrawwem l-iżvilupp sostenibbli u integrat tat-tipi kollha ta' territorji u inizjattivi lokali; jemmen li l-bini tal-kapaċitajiet tal-atturi urbani huwa fattur importanti fil-ħolqien ta' bliet aktar reżiljenti u sostenibbli; jinkoraġġixxi lill-bliet, lill-bliet żgħar u liż-żoni urbani funzjonali biex jappoġġjaw l-inizjattivi taċ-ċittadini; jissottolinja li l-bliet huma laboratorji urbani, peress li huma postijiet fejn jistgħu jiġu ttestjati kunċetti u politiki futuri u fejn jistgħu jiġu żviluppati soluzzjonijiet għal komunitajiet intelliġenti u inklużivi;

65.

Ifakkar lil kull Stat Membru li għandu jħejji Ftehim ta' Sħubija, f'konformità mal-kodiċi ta' kondotta dwar is-sħubijiet, li jistabbilixxi standards minimi għall-involviment ta' awtoritajiet pubbliċi reġjonali, lokali, urbani u oħrajn, sħab ekonomiċi u soċjali u sħab oħra, kif iddikjarat fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament dwar Dispożizzjonijiet Komuni; jappella għal involviment akbar tas-sħab, inklużi dawk fl-akkademja, fl-innovazzjoni u r-riċerka, fil-preparazzjoni, fl-implimentazzjoni, fil-monitoraġġ u fl-evalwazzjoni tal-programmi tal-UE, inkluż fil-kumitati ta' monitoraġġ;

66.

Jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni jiżguraw sħubija komprensiva, inkluż mal-awtoritajiet urbani, biex ifasslu u jimplimentaw il-politika ta' koeżjoni u jinnotifikaw lill-awtoritajiet urbani r-raġunijiet li għalihom l-applikazzjonijiet għall-finanzjament jiġu rrifjutati; jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-ilment mill-partijiet ikkonċernati bħall-awtoritajiet urbani, inkluż fejn ma tingħata l-ebda ġustifikazzjoni valida għar-rifjut ta' applikazzjoni għal finanzjament;

67.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa strateġija għaż-żoni urbani funzjonali u għall-bliet ta' daqs medju, inklużi opportunitajiet ta' finanzjament għal azzjonijiet bħal sħubijiet ta' innovazzjoni u skemi ta' akkwist konġunt bejn il-bliet tal-UE u kooperazzjoni bejn il-bliet u r-reġjuni tal-UE;

o o

68.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-parlamenti tagħhom.

(1) ĠU L 437, 28.12.2020, p. 30.

(2) ĠU L 231, 30.6.2021, p. 159.

(3) ĠU L 231, 30.6.2021, p. 60.

(4) ĠU L 231, 30.6.2021, p. 94.

(5) ĠU L 231, 30.6.2021, p. 1.

(6) ĠU C 316, 22.9.2017, p. 124.

(7) ĠU C 162, 10.5.2019, p. 31.

(8) ĠU C 118, 8.4.2020, p. 2.

(9) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 167.

(10) ĠU C 456, 10.11.2021, p. 145.

(11) COM(2020)0662.

(12) COM(2020)0067.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/35

P9_TA(2022)0029

Il-Bank Ċentrali Ewropew – rapport annwali 2021

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-Bank Ċentrali Ewropew – rapport annwali 2021 (2021/2063(INI))

(2022/C 342/05)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) għas-sena 2020,

—	wara li kkunsidra l-“Feedback on the input provided by the European Parliament as part of its resolution on the ECB Annual Report 2019” (Feedback dwar il-kontribut tal-Parlament Ewropew mogħti bħala parti mir-riżoluzzjoni tiegħu dwar ir-Rapport Annwali tal-BĊE għas-sena 2019) tal-BĊE,

—	wara li kkunsidra r-Rieżami tal-Istrateġija tal-BĊE li ġie varat fit-23 ta' Jannar 2020 u li ġie konkluż fit-8 ta' Lulju 2021,

—	wara li kkunsidra l-istrateġija ta' politika monetarja l-ġdida tal-BĊE ppubblikata fit-8 ta' Lulju 2021,

—	wara li kkunsidra l-pjan ta' azzjoni tal-BĊE u l-pjan direzzjonali tiegħu biex il-konsiderazzjonijiet dwar it-tibdil fil-klima jkomplu jiġu inkorporati aktar fil-qafas ta' politika tiegħu, ippubblikati fit-8 ta' Lulju 2021,

—	wara li kkunsidra l-Istatut tas-Sistema Ewropea ta' Banek Ċentrali (SEBĊ) u tal-BĊE, b'mod partikolari l-Artikoli 2 u 15 tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 123, 125, 127(1) u (2), 130 u 284(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 3 u 13 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE),

—	wara li kkunsidra d-djalogi monetarji mal-President tal-BĊE, Christine Lagarde, tat-18 ta' Marzu, tal-21 ta' Ġunju, tas-27 ta' Settembru u tal-15 ta' Novembru 2021,

—	wara li kkunsidra l-projezzjonijiet makroekonomiċi tal-persunal tal-BĊE għaż-żona tal-euro ppubblikati fid-9 ta' Settembru 2021,

—	wara li kkunsidra d-Dokumenti Okkażjonali tal-BĊE Nri 263 sa 280 ta' Settembru 2021 dwar ir-rieżami tal-istrateġija tal-politika monetarja,

—	wara li kkunsidra s-“Survey on the Access to Finance of Enterprises (SAFE) in the euro area – October 2020 to March 2021” (Stħarriġ dwar l-Aċċess tal-Intrapriżi għall-Finanzjament (SAFE) fiż-żona tal-euro – Ottubru 2020 sa Marzu 2021) tal-BĊE, ippubblikat fl-1 ta' Ġunju 2021,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-BĊE dwar euro diġitali ppubblikat f'Ottubru 2020, ir-rapport tal-BĊE dwar il-konsultazzjoni pubblika dwar euro diġitali ppubblikat f'April 2021, u l-proġett ta' euro diġitali tal-BĊE li ġie varat fl-14 ta' Lulju 2021,

—	wara li kkunsidra d-Dokument Okkażjonali Nru 201 tal-BĊE ta' Novembru 2017 bit-titolu “The use of cash by households in the euro area” (L-użu tal-flus kontanti mill-unitajiet domestiċi fiż-żona tal-euro),

—	wara li kkunsidra t-test tal-istress klimatiku imwettaq mill-BĊE għall-ekonomija kollha ta' Settembru 2021,

—	wara li kkunsidra t-Tbassir Ekonomiku tal-Kummissjoni tal-Ħarifa 2021 ippubblikat fil-11 ta' Novembru 2021,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 dwar il-bilanċ bejn il-ġeneri fin-nomini fis-settur tal-affarijiet ekonomiċi u monetarji tal-UE (1),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030: Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna” (2),

—	wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs),

—	wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi adottat skont il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima,

—	wara li kkunsidra r-rapporti speċjali tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) dwar tisħin globali ta' 1,5 oC, dwar it-tibdil fil-klima u l-art, u dwar l-oċeani u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel,

—

wara li kkunsidra r-rapport tan-Network għall-Ekoloġizzazzjoni tas-Sistema Finanzjarja (NGFS) bit-titolu “Adapting central bank operations to a hotter world: Reviewing some options” (Adattament tal-operazzjonijiet tal-banek ċentrali għal dinja aktar sħuna: Riezami ta' xi għażliet), ippubblikat fl-24 ta' Marzu 2021,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 142(1) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (A9-0351/2021),

billi, skont it-Tbassir Ekonomiku tal-Kummissjoni tal-Ħarifa 2021, fl-2020 il-PDG naqas b'5,9 % fl-UE u b'6,4 % fiż-żona tal-euro; billi l-PDG huwa mbassar li jikber b'5 % fl-2021 u b'4,3 % fl-2022 kemm fl-UE kif ukoll fiż-żona tal-euro, b'differenzjal sinifikanti fit-tkabbir li jippersistu bejn l-Istati Membri; billi l-inċertezza u r-riskji marbuta mal-perspettiva tat-tkabbir huma għoljin u jiddependu mill-evoluzzjoni tal-pandemija tal-COVID-19 u l-pass li bih il-provvista taġġusta għall-bidla rapida fid-domanda wara l-ftuħ mill-ġdid tal-ekonomija; billi l-ekonomija tal-UE b'mod ġenerali reġgħet kisbet il-livell ta' output tagħha ta' qabel il-pandemija fit-tielet kwart tal-2021, għalkemm il-pass tal-irkupru mhuwiex uniformi minn pajjiż għall-ieħor; billi l-livelli għoljin b'mod persistenti ta' inflazzjoni għadhom wieħed mill-akbar riskji ta' telf ta' valur għall-irkupru;

billi, skont il-projezzjonijiet makroekonomiċi tal-persunal tal-BĊE ta' Settembru 2021, il-PDG reali globali (eskluża ż-żona tal-euro) huwa previst li jiżdied b'6,3 % fl-2021, qabel ma jonqos għal 4,5 % fl-2022 u 3,7 % fl-2023; billi l-attività globali kienet diġà qabżet il-livell tagħha ta' qabel il-pandemija fl-aħħar tal-2020;

billi, skont il-Eurostat, ir-rata tal-qgħad f'Settembru 2021 kienet ta' 6,7 % fl-UE u 7,4 % fiż-żona tal-euro, mifruxa b'mod irregolari madwar l-UE u fl-Istati Membri u r-rati tal-qgħad fost iż-żgħażagħ u n-nisa baqgħu ferm ogħla (15,9 % fl-UE u 16 % fiż-żona tal-euro u 7 % fl-UE u 7,7 % fiż-żona tal-euro, rispettivament); billi r-rata għolja tal-qgħad fost iż-żgħażagħ għadha kwistjoni serja li trid tiġi indirizzata fl-UE;

billi, skont il-projezzjonijiet makroekonomiċi tal-persunal tal-BĊE ta' Settembru 2021, l-inflazzjoni annwali għaż-żona tal-euro fl-Indiċi Armonizzat tal-Prezzijiet għall-Konsumatur (HICP) mistennija tkun ta' 2,2 % fl-2021 u mistennija tonqos għal 1,7 % fl-2022 u 1,5 % fl-2023 bħala medja; billi l-projezzjonijiet tal-inflazzjoni juru varjazzjoni sostanzjali fiż-żona tal-euro; billi l-inflazzjoni fiż-żona tal-euro telgħet għal 4,1 % f'Ottubru 2021, li tirrappreżenta l-ogħla livell f'għaxar snin; billi hemm tħassib dwar in-natura temporanja u tranżitorja tar-rati ogħla tal-inflazzjoni;

billi, fi tmiem l-2020, id-daqs tal-karta tal-bilanċ tal-Eurosistema kien laħaq l-ogħla livell tiegħu ta' EUR 6 979 324 miljun, żieda ta' kważi 50 % (EUR 2 306 233 miljun) meta mqabbel ma' tmiem l-2019, bħala riżultat tat-tielet serje ta' operazzjonijiet ta' rifinanzjament immirati fuq terminu itwal (TLTRO III), u t-titoli mixtrija fl-ambitu tal-Programm ta' Xiri ta' Emerġenza fil-każ ta' Pandemija (PEPP) u l-Programm ta' Xiri ta' Assi (APP);

billi l-profitt nett tal-BĊE għall-2020 ammonta għal EUR 1 643 miljun, meta mqabbel ma' EUR 2 366 miljun fl-2019; billi dan it-tnaqqis kien prinċipalment dovut għall-introjtu mill-imgħax nett aktar baxx fuq l-assi ta' riżerva barranija u fuq it-titoli miżmuma għal skopijiet ta' politika monetarja, b'mod partikolari t-tnaqqis sinifikanti ta' 50 % fl-introjtu mill-imgħax iġġenerat fil-portafoll tad-dollaru Amerikan, kif ukoll id-deċiżjoni mill-Kunsill Governattiv li jittrasferixxi EUR 48 miljun għall-provvediment tal-BĊE għar-riskji finanzjarji;

G.	billi, mingħajr preġudizzju għall-għan ewlieni ta' stabbiltà fil-prezzijiet, il-BĊE għandu wkoll jappoġġja l-linji ta' politika ekonomika ġenerali fl-Unjoni bil-għan li jikkontribwixxi għall-ilħuq tal-objettivi tal-Unjoni kif stabbiliti fl-Artikolu 3 tat-TUE;

billi l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) jikkostitwixxu s-sinsla tal-ekonomija tal-UE u jsaħħu l-koeżjoni ekonomika u soċjali, peress li jirrappreżentaw 99 % tan-negozji kollha fl-UE, jimpjegaw madwar 100 miljun ruħ, jammontaw għal aktar minn nofs il-PDG tal-UE u għandhom rwol ewlieni fiż-żieda tal-valur f'kull settur tal-ekonomija; billi l-SMEs intlaqtu ħażin ħafna mill-kriżi ekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19; billi żviluppi fil-perspettiva ekonomika ġenerali affettwaw b'mod ħażin l-aċċess tagħhom għall-finanzi; billi l-SMEs għalhekk jeħtieġu aktar appoġġ;

billi l-BĊE, fil-mandat tiegħu, impenja ruħu li jikkontribwixxi għall-objettivi tal-Ftehim ta' Pariġi; billi t-tibdil fil-klima, it-telfien tal-bijodiversità u l-konsegwenzi tagħhom jistgħu jxekklu l-effettività tal-politika monetarja, jaffettwaw it-tkabbir, u jżidu l-instabbiltà fil-prezzijiet u dik makroekonomika; billi, mingħajr miżuri b'saħħithom, l-impatt negattiv fuq il-PDG tal-UE jista' jkun sever;

billi l-ispejjeż tal-akkomodazzjoni jirrappreżentaw kważi kwart tan-nefqa tal-unitajiet domestiċi tal-EU-27; billi aktar minn żewġ terzi tal-popolazzjoni tal-UE huma s-sidien ta' darhom; billi l-prezzijiet tad-djar kienu soġġetti għal żieda qawwija ta' aktar minn 30 % f'dawn l-aħħar għaxar snin u l-kirjiet żdiedu bi kważi 15 % fl-UE;

K.	billi l-istħarriġ tal-Ewrobarometru Standard tax-Xitwa tal-2020-2021, ippublikat fit-23 ta' April 2021, sab li l-appoġġ pubbliku għall-unjoni ekonomika u monetarja Ewropea b'munita unika waħda, jiġifieri l-euro, kien ta' 79 % fiż-żona tal-euro;

L.	billi tnejn biss mill-membri tal-Bord Eżekuttiv tal-BĊE u tal-Kunsill Governattiv tal-BĊE huma nisa; billi n-nisa għadhom sottorappreżentati fil-ġerarkija tal-BĊE;

Ħarsa ġenerali

Jilqa' r-rwol tal-BĊE fis-salvagwardja tal-istabbiltà tal-euro; jenfasizza li l-indipendenza statutorja tal-BĊE, kif stabbilita fit-Trattati, hija prerekwiżit għalih biex iwettaq il-mandat tiegħu; jenfasizza wkoll li din l-indipendenza ma għandhiex tinkiser, u li din għandha dejjem tkun ikkomplementata minn livell korrispondenti ta' obbligu ta' rendikont;

Jilqa' r-Rieżami tal-Istrateġija tal-Politika Monetarja tal-BĊE adottat unanimament u mħabbar fit-8 ta' Lulju 2021, li jistabbilixxi kif jista' jinkiseb l-objettiv primarju li tinżamm l-istabbiltà tal-prezzijiet u jingħata kontribut għall-ilħuq tal-objettivi tal-Unjoni, li jinkludu tkabbir ekonomiku bbilanċjat u sostenibbli, ekonomija soċjali tas-suq kompetittiva ħafna mmirata lejn livell massimu ta' impjiegi u il-progress soċjali u l-konverġenza, u livell għoli ta' protezzjoni u titjib tal-kwalità tal-ambjent, mingħajr preġudizzju għall-objettiv primarju tal-istabbiltà tal-prezzijiet; jinnota li dan huwa l-ewwel rieżami tal-istrateġija fi 18-il sena; jilqa' d-deċiżjoni tal-BĊE, kif espressa wkoll mill-President Lagarde matul id-Djalogu Monetarju li sar fis-27 ta' Settembru 2021, li jivvaluta perjodikament l-adegwatezza tal-istrateġija tal-politika monetarja, filwaqt li l-valutazzjoni li jmiss mistennija ssir fl-2025, u b'hekk isaħħaħ ukoll is-sensibilizzazzjoni u l-involviment tal-pubbliku fil-politika monetarja;

Jinsab imħasseb dwar il-kriżi tal-kura tas-saħħa, soċjali u ekonomika bla preċedent ikkawżata mill-pandemija tal-COVID-19 u l-miżuri ta' konteniment sussegwenti, li rriżultaw fi tnaqqis qawwi tal-ekonomija taż-żona tal-euro, speċjalment f'pajjiżi li kienu diġà vulnerabbli, żieda qawwija fl-inugwaljanzi ekonomiċi u soċjali, u kundizzjonijiet tas-suq tax-xogħol li qed jiddeterjoraw b'mod rapidu; jinsab partikolarment imħasseb dwar l-effett tal-pandemija tal-COVID-19 fuq l-SMEs; jilqa' l-miżuri estensivi ta' appoġġ pubbliku meħuda b'reazzjoni mill-UE; jinnota li l-attività ekonomika taż-żona tal-euro qed tirkupra aktar malajr milli kien mistenni, iżda l-veloċità, l-iskala u l-uniformità tal-irkupru għadhom inċerti;

Jisħaq li t-tkabbir sostenibbli, ir-reżiljenza u l-istabbiltà tal-prezzijiet se jinkisbu permezz ta' reazzjoni komprensiva, inkluża taħlita kkalibrata ta' politika monetarja, politika fiskali ta' appoġġ u diskrezzjonarja u riformi u investimenti soċjalment ibbilanċjati u li jtejbu l-produttività; jappoġġja l-appell tal-President Lagarde għall-allinjament sħiħ tal-politika fiskali u dik monetarja fl-indirizzar determinat tal-kriżi tal-COVID-19, filwaqt li jenfasizza l-indipendenza tal-BĊE;

Jieħu nota tad-dikjarazzjoni tal-President tal-BĊE tal-10 ta' Ġunju 2021 li “pożizzjoni fiskali ambizzjuża u kkoordinata tibqa' kruċjali, peress li l-irtirar prematur tal-appoġġ fiskali jirriskja li jdgħajjef l-irkupru u jamplifika l-effetti ta' riperkussjonijiet fit-tul”; jirrikonoxxi l-importanza tal-politiki fiskali nazzjonali u dik Ewropea fl-għajnuna lill-unitajiet domestiċi u lin-negozji li l-aktar li ntlaqtu ħażin mill-pandemija; jinnota r-rati differenti ta' rkupru fost il-pajjiżi taż-żona tal-euro, li jistgħu jwasslu għal Ewropa b'veloċitajiet differenti wara li tkun intemmet il-pandemija; ifakkar li l-appoġġ fiskali u l-politika monetarja ma għandhomx jiddiżinċentivaw ir-riformi u l-investimenti mmirati lejn ir-riġenerazzjoni tal-ekonomija tal-UE, l-għoti ta' spinta lit-tkabbir sostenibbli u inklużiv, it-tħeġġiġ tat-tranżizzjoni ekoloġika u t-tisħiħ tal-awtonomija u l-kompetittività tal-Ewropa;

Jieħu nota tad-dikjarazzjoni tal-President Lagarde li “kapaċità fiskali ċentrali tista' tgħin biex tiġi orjentata l-pożizzjoni tal-politika fiskali aggregata taż-żona tal-euro u tiġi żgurata taħlita ta' politika makroekonomika aktar xierqa” u li “riformi strutturali fil-pajjiżi taż-żona tal-euro huma importanti biex tingħata spinta lill-produttività u lill-potenzjal tat-tkabbir taż-żona tal-euro, jitnaqqas il-qgħad strutturali u tiżdied ir-reżiljenza”; jissottolinja l-importanza li tiġi pprovduta funzjoni ta' stabbilizzazzjoni kontroċiklika u li jiġi ffaċilitat appoġġ f'waqtu u adegwat f'każ ta' xokkijiet ekonomiċi kif ukoll il-finanzjament tat-tranżizzjoni ekoloġika; jissottolinja l-importanza tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza fl-indirizzar tax-xokk ekonomiku u soċjali kkawżat mill-kriżi tal-COVID-19;

Jilqa' l-fatt li d-dibattitu dwar il-futur tal-qafas ta' governanza ekonomika tal-UE diġà beda;

Politika monetarja

Jilqa' r-reazzjoni rapida u sostanzjali tal-politika monetarja tal-BĊE għall-kriżi tal-COVID-19 fil-kuntest ta' emerġenza; jirrikonoxxi l-impatt pożittiv ta' din ir-reazzjoni fuq is-sitwazzjoni ekonomika taż-żona tal-euro, li tinkludi l-introduzzjoni tal-PEPP, l-illaxkar tal-kriterji tal-eliġibbiltà u tal-kollateral u l-offerta ta' operazzjonijiet ta' rifinanzjament immirati fuq terminu itwal ikkalibrati mill-ġdid (TLTRO III), kif ukoll operazzjonijiet ta' rifinanzjament ta' emerġenza pandemika fuq terminu itwal (PELTROs); ifakkar fl-intenzjoni tal-BĊE li jsostni l-appoġġ tiegħu sakemm iqis li jkun meħtieġ biex jissodisfa l-mandat tiegħu; jilqa', barra minn hekk, id-deċiżjoni tal-BĊE li jibqa' jżomm strumenti, bħal indikazzjonijiet għall-ġejjieni, xiri ta' assi u operazzjonijiet ta' rifinanzjament aktar fit-tul, bħala parti integrali mis-sett ta' għodod tiegħu; jistieden lill-BĊE jkompli jiżgura u jimmonitorja l-ħtieġa, l-adegwatezza u l-proporzjonalità tal-miżuri tal-politika monetarja tiegħu;

Jinnota d-deċiżjoni tal-BĊE li jżid id-daqs tal-PEPP mis-EUR 750 biljun inizjali għal EUR 1 850 biljun; jinnota li l-BĊE se jkompli jwettaq xiri nett ta' assi fl-ambitu tal-PEPP sakemm il-fażi tal-kriżi tal-COVID-19 tkun intemmet u fi kwalunkwe każ sa mill-inqas l-aħħar ta' Marzu 2022; jinnota li l-BĊE dan l-aħħar naqqas ir-ritmu tax-xiri nett ta' assi fl-ambitu tal-PEPP, abbażi tal-pożizzjoni tal-Kunsill Governattiv tiegħu li jistgħu jinżammu kundizzjonijiet ta' finanzjament favorevoli b'pass moderatament aktar baxx; jenfasizza d-dikjarazzjoni tal-President Lagarde tal-10 ta' Ġunju 2021 li “kwalunkwe diskussjoni dwar il-ħruġ mill-PEPP […] tkun prematura, għadu kmieni wisq u tista' ssir fi żmien debitu”; jistieden lill-BĊE jkompli jixtri fl-ambitu tal-PEPP sakemm iqis li jkun meħtieġ biex jissodisfa l-mandat tiegħu; jinnota l-intenzjoni tal-BĊE li jeżamina aktar kalibrazzjoni tax-xiri ta' assi; jinnota wkoll id-dikjarazzjoni tal-President Lagarde li, anki wara t-tmiem mistenni tal-emerġenza pandemika, xorta se jkun importanti li l-politika monetarja, inkluża l-kalibrazzjoni xierqa tax-xiri ta' assi, tappoġġja l-irkupru fiż-żona tal-euro kollha u r-ritorn sostenibbli tal-inflazzjoni għall-mira ta' 2 %;

10.

Jinnota d-deċiżjoni tal-BĊE li jixtri b'mod flessibbli fl-ambitu tal-PEPP bil-ħsieb li jipprevjeni l-issikkar tal-kundizzjonijiet ta' finanzjament li huwa inkonsistenti mal-isforzi tal-ġlieda kontra l-impatt negattiv tal-pandemija, filwaqt li jappoġġja t-trażmissjoni bla xkiel tal-politika monetarja;

11.

Jinnota li x-xiri nett ta' assi fl-ambitu tal-APP qed ikompli birrata ta' EUR 20 biljun fix-xahar; jinnota wkoll li x-xiri fl-ambitu tal-APP se jkompli għaddej sakemm ikun meħtieġ biex jissaħħaħ l-impatt akkomodanti tar-rati ta' politika tiegħu, u jintemm qabel ma jibda jgħolli r-rati tal-imgħax ewlenin; ifakkar li l-APP, il-programm ta' qabel il-pandemija, se jibqa' operattiv b'pass kostanti;

12.

Jilqa' l-inklużjoni tal-bonds Griegi fil-PEPP; jinnota, madankollu, li dawn għadhom mhumiex eliġibbli fl-ambitu tal-programm ta' xiri ta' assi tas-settur pubbliku (PSPP) minkejja l-progress sinifikanti li sar; jistieden lill-BĊE jivvaluta mill-ġdid l-eliġibbiltà tal-bonds Griegi fl-ambitu tal-PSPP u jipprovdi rakkomandazzjonijiet speċifiċi ferm qabel il-konklużjoni tal-PEPP għall-inklużjoni tagħhom fil-PSPP;

13.

Jinnota d-deċiżjoni tal-BĊE li jkompli jinvesti mill-ġdid il-pagamenti prinċipali minn titoli li jimmaturaw mixtrija fl-ambitu tal-PEPP tal-inqas sal-aħħar tal-2024 u li jkompli jinvesti mill-ġdid, b'mod sħiħ, il-pagamenti prinċipali minn titoli li jimmaturaw mixtrija fl-ambitu tal-APP għal perjodu estiż ta' żmien wara d-data meta jibda jgħolli r-rati tal-imgħax ewlenin tal-BĊE, u fi kwalunkwe każ sakemm ikun meħtieġ biex jinżammu kundizzjonijiet ta' likwidità favorevoli u grad għoli ta' akkomodazzjoni monetarja;

14.

Jinnota li l-ammont ta' operazzjonijiet ta' rifinanzjament tal-Eurosistema żdied għal EUR 1 850 biljun fi tmiem l-2020, primarjament minħabba t-TLTRO III; jinnota, barra minn hekk, li l-maturità medja ponderata tal-operazzjonijiet pendenti ta' rifinanzjament tal-Eurosistema żdiedet għal madwar 2,4 snin fi tmiem l-2020;

15.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-BĊE li jkompli jipprovdi l-likwidità permezz tal-operazzjonijiet ta' rifinanzjament tiegħu; jirrikonoxxi li l-finanzjament miksub permezz tat-TLTRO III għandu rwol kruċjali fl-appoġġ għaas-self bankarju lin-negozji u lill-unitajiet domestiċi; jisħaq, madankollu, li f'xi każijiet huwa porzjon żgħir ħafna minn dawn l-injezzjonijiet ta' likwidità li żied is-self mill-banek lill-ekonomija reali, speċjalment lill-SMEs; jistieden lill-BĊE jiżgura li tali miżuri verament jiffaċilitaw il-finanzjament tal-ekonomija reali;

16.

Jinnota d-deċiżjoni tal-BĊE dwar mira ta' inflazzjoni simetrika ġdida ta' 2 % fuq terminu medju u l-impenn tiegħu li jżomm pożizzjoni ta' politika monetarja akkomodanti b'mod persistenti sabiex jilħaq il-mira ta' inflazzjoni tiegħu; jemmen li n-nuqqas ta' referenza aritmetika tikkomplika l-interpretazzjoni tad-devjazzjonijiet mill-mira; jinnota li l-orjentazzjoni fuq terminu medju tal-istrateġija tal-politika monetarja tippermetti devjazzjonijiet inevitabbli fuq terminu qasir tal-inflazzjoni mill-mira; jistieden lill-BĊE jirrifletti, jekk meħtieġ, dwar kif iż-żieda fl-inflazzjoni tista' taffettwa l-pożizzjoni tal-politika monetarja tiegħu;

17.

Jinsab imħasseb dwar ir-rata ta' inflazzjoni fiż-żona tal-euro li laħqet l-ogħla livell f'għaxar snin ta' 5,1 % f'Jannar 2022, li tvarja minn 3,3 % għal 12,2 % fl-Istati Membri differenti, xprunata minn varjetà ta' fatturi bħall-effett bażi tal-prezzijiet tal-enerġija, il-konġestjonijiet fil-katina tal-provvista u l-irkupru wara reċessjoni drammatika; jisħaq li żidiet fl-inflazzjoni lil hinn mill-valur definit jistgħu jkunu partikolarment ta' ħsara għall-ifqar partijiet tal-popolazzjoni u jirriżultaw f'żieda fl-inugwaljanzi ekonomiċi u soċjali; ifakkar li l-inflazzjoni baqgħet ferm taħt il-mira ta' 2 % f'dawn l-aħħar għaxar snin; jistieden lill-BĊE jimmonitorja mill-qrib dawn ix-xejriet u l-konsegwenzi tagħhom u, jekk ikun meħtieġ, jieħu azzjoni biex jissalvagwardja l-istabbiltà tal-prezzijiet; itenni l-appell tal-President Lagarde biex il-politika monetarja tibqa' ffukata fuq li l-ekonomija tinħareġ mill-emerġenza pandemika b'mod sikur; jinnota li, skont l-Istħarriġ tal-Bassara Professjonisti tal-BĊE, l-aspettattivi dwar l-inflazzjoni fuq terminu medju għadhom ankrati sew mal-mira, filwaqt li xi miżuri bbażati fuq is-suq jimplikaw żieda żgħira fl-aspettattivi dwar l-inflazzjoni fuq terminu medju;

18.

Iqis li l-BĊE jista' jeżamina strumenti alternattivi ta' politika monetarja li jistgħu jħeġġu l-investimenti pubbliċi u privati;

19.

Jinnota li l-aspettattiva tal-BĊE li r-rati tal-imgħax ewlenin se jibqgħu fil-livelli attwali jew f'livelli aktar baxxi sakemm jara li l-inflazzjoni tilħaq 2 % sew qabel tmiem l-orizzont ta' projezzjoni tiegħu u b'mod durabbli għall-bqija tal-orizzont ta' projezzjoni; jissottolinja li rati tal-imgħax baxxi jistgħu joffru opportunitajiet lill-konsumaturi, lill-kumpaniji, inklużi l-SMEs, lill-ħaddiema u lil min jissellef, li jistgħu jibbenefikaw minn momentum ekonomiku aktar b'saħħtu, livelli aktar baxxi ta' qgħad u kostijiet tas-self aktar baxxi; jinsab imħasseb, madankollu, dwar l-impatt potenzjali ta' rati tal-imgħax baxxi fuq l-għadd ta' negozji mhux vijabbli u b'dejn kbir, fuq l-inċentiv għat-tkabbir u r-riformi u l-investimenti li jsaħħu s-sostenibbiltà, u fuq is-sistemi tal-pensjonijiet u tal-assigurazzjoni;

20.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-BĊE li jirrakkomanda l-iżvilupp ta' pjan direzzjonali biex jiġu inklużi l-kostijiet relatati mad-djar okkupati mis-sidien fl-Indiċi Armonizzat tal-Prezzijiet għall-Konsumatur (HICP) ħalli jirrappreżenta aħjar ir-rata ta' inflazzjoni li hija komparabbli u rilevanti għall-unitajiet domestiċi, peress l-kostijiet tal-akkomodazzjoni qed jiżdiedu kontinwament, u biex jitfasslu operazzjonijiet ta' politika monetarja informati aħjar; iqis, madankollu, li l-HICP fid-definizzjoni attwali tiegħu jirrifletti l-evoluzzjoni tan-nefqa reali li ssir mill-unitajiet domestiċi fuq beni jew servizzi; huwa tal-fehma li l-metodoloġiji li għandhom l-għan li jiżolaw il-komponent tal-investiment mill-komponent tal-konsum għandhom jiżguraw li l-impatt reali taż-żieda sinifikanti fil-prezz tad-djar fuq l-ispejjeż tal-konsumatur jinqabad b'mod adegwat; jirrikonoxxi li l-inklużjoni ta' dawn il-kostijiet hija proġett pluriennali; jisħaq li tali pass jista' jirriżulta f'żieda fl-indiċijiet tal-prezzijiet u, tal-inqas b'mod temporanju, iġib l-inflazzjoni 'l fuq mill-mira fuq terminu medju u b'hekk jitnaqqas l-ispazju ta' manuvrar tal-BĊE; jistieden lill-BĊE jħejji ruħu għal dawn ir-riskji u jindirizzahom b'mod effettiv;

21.

Jirrikonoxxi l-ħtieġa ta' aktar armonizzazzjoni tal-metodi għall-aġġustament tal-kwalità fl-HICP u ta' aktar trasparenza fir-rigward tal-aġġustament tal-kwalità fl-Istati Membri;

Azzjoni kontra t-tibdil fil-klima

22.

Ifakkar li l-BĊE, bħala istituzzjoni tal-UE, huwa marbut bl-impenji tal-UE fl-ambitu tal-Ftehim ta' Pariġi; jenfasizza li l-indirizzar determinat tal-emerġenza klimatika u tal-bijodiversità jirrikjedi li l-BĊE jieħu approċċ integrat li għandu jiġi rifless fil-politiki, fid-deċiżjonijiet u fl-operazzjonijiet kollha tiegħu, kif ukoll li jirrispetta l-mandat tiegħu li jappoġġja l-politiki ekonomiċi ġenerali tal-Unjoni, speċifikament, f'dan il-każ, il-kisba ta' ekonomija newtrali għall-klima sa mhux aktar tard mill-2050, kif deskritt fil-Liġi Ewropea dwar il-Klima; iqis li l-BĊE jeħtieġ li juża l-għodod kollha li għandu għad-dispożizzjoni tiegħu biex jiġġieled u jimmitiga r-riskji relatati mal-klima;

23.

Iqis li ż-żamma tal-istabbiltà tal-prezzijiet tista' tgħin biex jinħolqu l-kundizzjonijiet it-tajba għall-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi;

24.

Jinnota l-ewwel test tal-istress klimatiku tal-BĊE għall-ekonomija kollha; jinnota li r-riżultati jindikaw li, mingħajr miżuri b'saħħithom, l-impatt negattiv fuq il-PDG tal-UE jista' jkun sever; jilqa', għalhekk, l-impenn tal-BĊE li jwettaq testijiet regolari tal-istress klimatiku, kemm għall-ekonomija kollha kif ukoll fil-livell tal-banek individwali;

25.

Jinnota l-fatt li l-BĊE se jiżviluppa indikaturi għall-esponiment tal-istituzzjonijiet finanzjarji għal riskji fiżiċi relatati mal-klima permezz tal-portafolli tagħhom, inklużi indikaturi tal-marka tal-karbonju, kif ukoll immudellar makroekonomiku u analiżijiet tax-xenarji biex ir-riskji klimatiċi jiġu integrati fil-mudelli tal-BĊE u jiġi vvalutat l-impatt tagħhom fuq it-tkabbir potenzjali; jilqa' l-fatt li l-BĊE se jwettaq analiżijiet tax-xenarji tal-politiki ta' tranżizzjoni;

26.

Jilqa' l-pjan ta' azzjoni l-ġdid tal-BĊE u l-pjan direzzjonali dettaljat tiegħu ta' azzjonijiet relatati mat-tibdil fil-klima biex il-konsiderazzjonijiet dwar it-tibdil fil-klima jkomplu jiġu inkorporati aktar fil-qafas u l-mudelli ta' politika tiegħu; jinnota, madankollu, l-enfasi tiegħu fuq ir-riskji relatati mal-klima u jenfasizza l-prinċipju tal-materjalità doppja li huwa fil-qalba tal-qafas tal-finanzi sostenibbli tal-UE;

27.

Jinnota li l-kunċett tan-newtralità tas-suq huwa relatat mal-prinċipju ta' “ekonomija tas-suq miftuħa b'kompetizzjoni libera”; jistieden lill-BĊE, filwaqt li jirrispetta l-indipendenza tiegħu, jindirizza l-fallimenti tas-suq u jiżgura l-allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi fuq perjodu ta' żmien twil, filwaqt li jibqa' kemm jista' jkun apolitiku u jirrispetta l-prinċipju tan-newtralità tas-suq; jinnota li l-BĊE diġà ddevja min-newtralità tas-suq f'diversi każijiet;

28.

Jilqa' l-fatt li x-xiri ta' bonds ekoloġiċi u s-sehem tagħhom fil-portafoll tal-BĊE qed ikomplu jiżdiedu; iqis li s-sehem tagħhom, madankollu, huwa partikolarment baxx meta jitqiesu l-ħtiġijiet tat-tranżizzjoni ekoloġika; jistieden lill-BĊE jħaffef il-ħidma tiegħu biex iżid is-sehem tal-bonds ekoloġiċi fil-portafoll tiegħu; jilqa' l-ħolqien ta' standard ta' bonds ekoloġiċi tal-UE u l-appoġġ tal-BĊE f'din il-kwistjoni; jinnota, f'dan ir-rigward, id-deċiżjoni tal-BĊE li juża parti mill-portafoll tal-fondi tiegħu proprja biex jinvesti fil-fond ta' investiment f'bonds ekoloġiċi ddenominat f'euro għall-banek ċentrali (EUR BISIP G2); jistieden lill-BĊE biex, sadanittant, jeżamina l-effetti possibbli tal-bonds ekoloġiċi fuq l-istabbiltà tal-prezzijiet;

29.

Jinnota li l-bonds bi strutturi ta' kupuni marbuta ma' ċerti miri ta' prestazzjoni tas-sostenibbiltà li jirreferu għal objettiv ambjentali wieħed jew aktar stabbiliti fir-Regolament dwar it-Tassonomija tal-UE (3) u/jew għal wieħed jew aktar mill-SDGs tan-NU relatati mat-tibdil fil-klima jew mad-degradazzjoni ambjentali saru eliġibbli mill-1 ta' Jannar 2021 bħala kollateral għall-operazzjonijiet ta' kreditu tal-Eurosistema u għal xiri dirett tal-Eurosistema għal skopijiet ta' politika monetarja, dment li jikkonformaw mal-kriterji ta' eliġibbiltà l-oħrajn kollha;

30.

Jinnota li l-BĊE qed jieħu passi biex jinkorpora r-riskji relatati mal-klima fil-qafas tal-kollateral tiegħu iżda jwissi kontra d-dewmien fl-implimentazzjoni tiegħu; jilqa' l-impenn tal-BĊE li janalizza l-metodoloġiji u d-divulgazzjonijiet tal-aġenziji tal-klassifikazzjoni tal-kreditu u jivvaluta kif dawn jinkorporaw ir-riskju tat-tibdil fil-klima fil-klassifikazzjonijiet tal-kreditu; jinsab imħasseb, madankollu, dwar il-fatt li l-BĊE jkompli jiddependi b'mod eċċessiv u esklużivament mill-aġenziji esterni privati ta' klassifikazzjoni tal-kreditu (CRAs) għall-valutazzjoni tar-riskju; jistieden lill-BĊE jespandi l-kapaċità interna tiegħu dwar il-valutazzjonijiet tar-riskji relatati mal-klima u mal-bijodiversità;

31.

Jinnota bi tħassib li xi programmi ta' rifinanzjament u ta' xiri ta' assi tal-BĊE kienu qed jappoġġjaw indirettament attivitajiet b'intensità tal-karbonju;

32.

Jilqa' l-fatt li l-BĊE qed iħejji biex jallinja l-programmi ta' xiri ta' assi korporattivi tiegħu mal-Ftehim ta' Pariġi, bil-ħsieb li titnaqqas l-intensità tal-karbonju tal-portafoll tiegħu, iżda jwissi kontra d-dewmien;

33.

Jistieden lill-BĊE biex, bħala membru tal-NGFS, jibni fuq id-disa' għażliet ivvalutati mill-NGFS għall-banek ċentrali ħalli jqisu r-riskji relatati mal-klima fil-qafas operazzjonali tagħhom dwar l-operazzjonijiet ta' kreditu, il-kollateral u x-xiri ta' assi; jistieden lill-BĊE jsaħħaħ il-kooperazzjoni tiegħu fil-qasam tat-tibdil fil-klima ma' networks internazzjonali lil hinn mill-NGFS ukoll, u jtejjeb id-djalogu mas-soċjetà ċivili, bil-għan li jissaħħaħ ir-rwol tal-UE bħala mexxej globali fil-qasam tal-finanzi sostenibbli u l-azzjoni klimatika;

34.

Jilqa' l-isforzi tal-BĊE biex jimmonitorja u jnaqqas l-impronta ambjentali tiegħu; jilqa' l-ħolqien ta' ċentru għat-tibdil fil-klima biex jiġbor flimkien il-ħidma fuq kwistjonijiet klimatiċi f'partijiet differenti tal-BĊE; jistenna li l-BĊE jintensifika l-ħidma tiegħu biex jinkorpora b'mod effettiv il-konsiderazzjonijiet tal-klima fil-ħidma ta' rutina tiegħu;

Aspetti oħrajn

35.

Jissottolinja r-rwol ċentrali tal-intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (MSMEs) bħala s-sinsla tal-ekonomija tal-UE, tal-konverġenza ekonomika u soċjali u tal-impjiegi; jisħaq li l-MSMEs intlaqtu ħażin ħafna mill-kriżi ekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19, li wasslet għal deterjorament serju fil-fatturat ekonomiku u l-kompetittività tagħhom, fl-isforzi tagħhom biex jirnexxu fit-tranżizzjoni ekoloġika u fl-aċċess tagħhom għall-finanzjament; jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li jiġu inkoraġġiti l-investimenti pubbliċi u privati fl-UE, u għalhekk jistieden lill-BĊE ikompli bl-isforzi tiegħu biex jiffaċilita l-aċċess għall-finanzjament għall-MSMEs;

36.

Jilqa' l-appoġġ dejjiemi tal-BĊE għat-tlestija rapida tal-unjoni bankarja, u jisħaq fuq ir-riskji kkawżati minn dewmien serju; jinnota l-appoġġ tal-BĊE għall-istabbiliment ta' Skema Ewropea ta' Assigurazzjoni tad-Depożiti (EDIS) sħiħa; jirrikonoxxi li l-kondiviżjoni tar-riskju u t-tnaqqis tar-riskju huma interkonnessi u li l-iskemi ta' protezzjoni istituzzjonali għandhom rwol ewlieni fil-protezzjoni u l-istabbilizzar tal-istituzzjonijiet membri;

37.

Jinnota l-progress li sar s'issa fit-tnaqqis tas-self li ma jrendix (NPLs); jappella għall-introduzzjoni ta' protezzjoni legali adegwata mir-ripossessjoni għad-detenturi tal-ipoteki fil-livell tal-UE;

38.

Jistieden lill-BĊE jesplora modi kif isaħħaħ ir-rwol internazzjonali tal-euro; jinnota li l-fatt li l-euro jsir aktar attraenti bħala munita ta' riżerva se jkompli jsaħħaħ l-użu internazzjonali tiegħu u jżid il-kapaċità tal-UE li tfassal il-pożizzjoni politika tagħha b'mod indipendenti, element ewlieni fis-salvagwardja tas-sovranità ekonomika Ewropea; jisħaq li l-ħolqien ta' assi Ewropew sikur imfassal tajjeb jista' jiffaċilita l-integrazzjoni finanzjarja u jgħin biex jittaffew iċ-ċrieki vizzjużi bejn is-sovrani u s-setturi bankarji domestiċi; jissottolinja li t-tisħiħ tar-rwol tal-euro jirrikjedi l-approfondiment u t-tlestija għalkollox tal-unjoni ekonomika u monetarja Ewropea;

39.

Jilqa' l-fatt li, fl-2020, l-għadd ta' karti tal-flus tal-euro foloz naqas għal-livell l-aktar baxx tiegħu mill-2003 (17-il parti għal kull miljun); jistieden lill-BĊE jsaħħaħ il-ġlieda kontra l-falsifikazzjoni u l-kooperazzjoni tiegħu mal-Europol, l-Interpol u l-Kummissjoni Ewropea biex jintlaħaq dan l-għan; jistieden lill-BĊE, mingħajr preġudizzju għall-prerogattivi tal-Istati Membri, joħloq sistema biex jimmonitorja aħjar it-tranżazzjonijiet kbar bil-għan li jiġġieled lill-ħasil tal-flus, l-evażjoni tat-taxxa u l-finanzjament tat-terroriżmu u l-kriminalità organizzata;

40.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-BĊE li jvara fażi ta' investigazzjoni ta' 24 xahar dwar proġett ta' euro diġitali; jistieden lill-BĊE jindirizza b'mod effettiv l-aspettattivi u t-tħassib imqajma matul il-konsultazzjoni pubblika dwar euro diġitali, li jinkludu tħassib dwar il-privatezza, is-sigurtà, l-aċċessibbiltà, il-kapaċità ta' ħlas fiż-żona tal-euro kollha, il-prevenzjoni ta' kostijiet addizzjonali u l-użabbiltà offline; jinnota li din il-fażi ta' investigazzjoni mhi se tippreġudika l-ebda deċiżjoni dwar il-ħruġ possibbli ta' euro diġitali; itenni li euro diġitali ma jikkostitwix kriptoassi; jirrimarka li euro diġitali għandu jippromwovi l-inklużjoni finanzjarja, u jrid jagħti lill-konsumaturi u lill-kumpaniji privatezza tad-data u sigurtà legali addizzjonali; jaqbel mal-BĊE li euro diġitali se jkollu għalhekk jissodisfa firxa ta' rekwiżiti minimi, fosthom ir-robustezza, is-sikurezza, l-effiċjenza u l-protezzjoni tal-privatezza; jistieden lill-BĊE jallinja mill-qrib u jaqsam informazzjoni regolarment mal-Parlament dwar il-progress li jsir matul il-fażi ta' investigazzjoni;

41.

Itenni t-tħassib qawwi tiegħu dwar ir-riskji maħluqa minn stablecoins privati għall-istabbiltà finanzjarja, il-politika monetarja u l-protezzjoni tal-konsumatur;

42.

Ifakkar li l-pagamenti fi flus kontanti huma mezz importanti ħafna ta' pagament għaċ-ċittadini tal-UE u ma għandhomx jitpoġġew fil-periklu minn euro diġitali; jinnota li l-għadd u l-valur tal-karti tal-flus tal-euro fiċ-ċirkolazzjoni żdiedu b'madwar 10 % fl-2020; jieħu nota tal-Istrateġija tal-Flus Kontanti 2030 tal-Eurosistema li għandha l-għan li tiżgura li ċ-ċittadini u n-negozji kollha taż-żona tal-euro jibqa' jkollhom aċċess tajjeb għas-servizzi tal-flus kontanti u li l-flus kontanti jibqgħu mezz ta' pagament ġeneralment aċċettat, filwaqt li jiġu indirizzati l-kwistjonijiet tat-tnaqqis tal-impronta ekoloġika tal-karti tal-flus tal-euro u l-iżvilupp ta' karti tal-flus innovattivi u siguri; jinsab imħasseb dwar it-tnaqqis fid-daqs tan-network tas-settur bankarju f'xi Stati Membri; iqis li tali prattiki jistgħu jwasslu għal restrizzjonijiet sinifikanti fuq l-aċċess ugwali għas-servizzi u l-prodotti finanzjarji essenzjali;

43.

Jisħaq li s-settur finanzjarju għaddej minn trasformazzjoni konsiderevoli mmexxija mill-innovazzjoni u d-diġitalizzazzjoni; jissottolinja li din it-trasformazzjoni toħloq riskji akbar ta' sfrattar estern bħal-attakki ċibernetiċi fuq is-settur finanzjarju u bankarju; jilqa' l-isforzi kontinwi tal-BĊE biex isaħħaħ il-kapaċitajiet ta' rispons u ta' rkupru tiegħu fil-każ ta' attakki ċibernetiċi f'konformità mal-politika Ewropea l-ġdida dwar id-difiża ċibernetika; itenni t-tħassib tiegħu dwar l-interruzzjoni tas-servizz li affettwat serjament is-sistema TARGET2 u t-TARGET2 Securities fl-2020; jilqa' r-rieżami indipendenti ta' dawn l-inċidenti u jinnota li s-severità ta' għadd ta' sejbiet ġiet ikklassifikata bħala “għolja”; jilqa' l-aċċettazzjoni min-naħa tal-Eurosistema tal-konklużjonijiet ġenerali u l-impenn tagħha li timplimenta r-rakkomandazzjonijiet tar-rieżami; jistieden lill-BĊE jiżgura l-istabbiltà dejjiema ta' infrastruttura sensittiva bħas-sistema TARGET2, ikompli jsaħħaħ l-isforzi tiegħu fil-qasam taċ-ċibersigurtà u jkompli jippromwovi r-reżiljenza ċibernetika tal-infrastruttura tas-swieq finanzjarji;

44.

Jinnota d-diverġenza tal-bilanċi tat-TARGET2 fi ħdan is-Sistema Ewropea ta' Banek Ċentrali; jinnota li l-interpretazzjoni ta' dawn id-diverġenzi hija kkontestata;

45.

Jistieden lill-BĊE jiżgura bilanċ adegwat bejn li jingħata lok għal innovazzjoni finanzjarja regolatorja fil-qasam tal-FinTech u l-iżgurar tal-istabbiltà finanzjarja; jistieden ukoll lill-BĊE jintensifika l-monitoraġġ tiegħu tal-iżvilupp tal-kriptoassi sabiex jiġu pprevenuti effetti negattivi u riskji relatati f'dawk li huma stabbiltà finanzjarja, politika monetarja u l-funzjonament u s-sikurezza tal-infrastrutturi tas-suq u l-pagamenti; jisħaq li l-iżvilupp ta' kriptoassi jista’ jimponi tħassib addizzjonali f'termini taċ-ċibersigurtà, il-ħasil tal-flus, il-finanzjament tat-terroriżmu u attivitajiet kriminali oħrajn relatati mal-anonimità pprovduta mill-kriptoassi; jinnota li dawn ir-riskji jistgħu jittaffew permezz ta' leġiżlazzjoni xierqa, bħar-regolament li jmiss dwar is-swieq tal-kriptoassi (MiCA): jieħu nota tal-intenzjoni tal-BĊE li jiżviluppa u jimplimenta rispons ta' politika biex itaffi l-impatt negattiv potenzjali tal-istablecoins fuq il-pagamenti u x-xenarju finanzjarju tal-UE;

46.

Ifakkar fl-appoġġ tal-BĊE għall-implimentazzjoni ta' Basel III, peress li dan inaqqas ir-riskju ta' kriżi bankarja u b'hekk isaħħaħ l-istabbiltà finanzjarja fl-UE;

47.

Jinsab imħasseb dwar il-klawżoli u l-prattiki inġusti użati mis-settur bankarju fil-kuntratti tal-konsumatur f'ċerti Stati Membri u jisħaq fuq il-ħtieġa ta' implimentazzjoni effettiva u rapida mill-Istati Membri kollha tad-Direttiva 93/13/KEE dwar klawżoli inġusti f'kuntratti tal-konsumaturi (4); jistieden lill-BĊE jikkontribwixxi b'mod attiv għal dan billi juża l-mezzi kollha li għandu għad-disponibbli tiegħu, bil-ħsieb li tiġi żgurata kompetizzjoni ġusta;

48.

Jinnota li l-Bulgarija u l-Kroazja ngħaqdu mal-Mekkaniżmu Superviżorju Uniku (MSU) fl-2020 u b'hekk saru l-ewwel pajjiżi barra ż-żona tal-euro li pparteċipaw fis-superviżjoni bankarja Ewropea; jinnota r-rappreżentanza ugwali tal-banek nazzjonali tagħhom fuq il-Bord Superviżorju tal-BĊE; jinnota wkoll l-inklużjoni tal-lev Bulgaru u tal-kuna Kroata fil-mekkaniżmu tar-rata tal-kambju (ERM II) bħala waħda mill-prekundizzjonijiet għall-adozzjoni tal-euro;

49.

Jilqa' l-isforzi tal-BĊE biex jiżgura l-istabbiltà tas-swieq finanzjarji għall-kontinġenzi u l-konsegwenzi negattivi possibbli kollha relatati mal-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE, b'mod partikolari għar-reġjuni u l-pajjiżi affettwati b'mod aktar dirett;

Trasparenza, obbligu ta' rendikont u ugwaljanza bejn il-ġeneri

50.

Jilqa' l-feedback sostanzjali u dettaljat mogħti mill-BĊE rigward ir-riżoluzzjoni tal-Parlament dwar ir-Rapport Annwali tal-BĊE għas-sena 2019; jistieden lill-BĊE jkompli b'dan l-impenn favur l-obbligu ta' rendikont u jibqa' jippubblika l-feedback bil-miktub tiegħu għar-riżoluzzjonijiet tal-Parlament dwar ir-Rapport Annwali tal-BĊE kull sena;

51.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jkomplu jissaħħu l-arranġamenti ta' obbligu ta' rendikont u trasparenza tal-BĊE; jinsisti fuq l-appell tiegħu biex il-BĊE jieħu azzjoni rapida billi jvara negozjati dwar ftehim interistituzzjonali formali mill-aktar fis possibbli, u b'hekk jiżgura li l-indipendenza tiegħu timxi id f'id mal-obbligu ta' rendikont tiegħu; jistieden lill-BĊE jżid il-kooperazzjoni u l-iskambju ta' informazzjoni u jsaħħaħ it-trasparenza fil-konfront tal-Parlament u s-soċjetà ċivili billi jippubblika rapporti bil-lingwi kollha tal-UE u permezz tal-inizjattiva “ECB Listens”;

52.

Jinnota r-regoli eżistenti tal-persunal tal-BĊE dwar il-kunflitti ta' interess potenzjali tal-persunal u jinkoraġġixxi l-applikazzjoni wiesgħa tar-regoli tal-persunal; jirrikonoxxi l-passi meħuda mill-BĊE, bħall-adozzjoni tal-Kodiċi ta' Kondotta uniku għall-uffiċjali tal-BĊE ta' livell għoli u d-deċiżjoni li jiġu ppubblikati l-opinjonijiet tal-Kumitat tal-Etika indirizzati lill-membri attwali tal-Bord Eżekuttiv, il-Kunsill Governattiv u l-Bord Superviżorju li nħarġu mid-dħul fis-seħħ tal-Kodiċi ta' Kondotta uniku;

53.

Jilqa' l-pubblikazzjoni mill-BĊE tal-parteċipazzjonijiet aggregati b'kost amortizzat fl-ambitu tal-programmi ta' xiri għal titoli garantiti b'assi (ABSPP) u bonds koperti (CBPP3) u d-diżaggregazzjonijiet tal-parteċipazzjonijiet mixtrija fi swieq primarji u sekondarji, kif ukoll l-istatistika aggregata tal-parteċipazzjonijiet għal dawn il-programmi;

54.

Jilqa' d-divulgazzjoni mill-BĊE tal-profitti sħaħ magħmula mill-Eurosistema permezz tal-programm tas-swieq tat-titoli (SMP) u tal-parteċipazzjonijiet totali tal-SMP tal-Eurosistema mill-pajjiż emittent (l-Irlanda, il-Greċja, Spanja, l-Italja u l-Portugall); jistieden lill-Istati Membri jsegwu dan l-eżempju fir-rigward tal-ftehimiet dwar l-assi finanzjarji netti (ANFAs);

55.

Itenni l-appell tiegħu lill-BĊE biex jiżgura l-indipendenza tal-membri tal-Kumitat tal-Awditjar tiegħu, kif ukoll tal-Kumitat tal-Etika tiegħu; iħeġġeġ lill-BĊE jirrieżamina l-funzjonament tal-Kumitat tal-Etika sabiex jiġu pprevenuti l-kunflitti ta' interess; jistieden lill-BĊE jirrieżamina l-perjodu ta' rtirar tiegħu għall-membri li jkunu ħerġin;

56.

Jinnota l-fatt li aktar minn 90 % tal-membri tal-gruppi konsultattivi tal-BĊE huma mis-settur privat, li jista' jirriżulta fi preġudizzju, kunflitt ta' interess u kkapparrar tar-regolatur fil-proċess tat-tfassil tal-politika;

57.

Jilqa' t-tisħiħ tal-qafas intern tal-BĊE dwar l-iżvelar ta' informazzjoni protetta; jistieden lill-BĊE jiżgura l-integrità u l-effiċjenza tal-għodda interna l-ġdida sabiex jiffaċilita rappurtar verament sempliċi u sigur ta' ksur potenzjali tad-dmirijiet professjonali, imġiba mhux xierqa jew irregolaritajiet oħrajn, u li l-informaturi u x-xhieda jingħataw protezzjoni effettiva, kif stabbilit fid-Direttiva dwar il-Protezzjoni tal-Informaturi tal-UE (5);

58.

Jirrikonoxxi l-isforzi kontinwi mill-BĊE biex itejjeb il-komunikazzjoni mal-Parlament; jaqbel, barra minn hekk, mal-President Lagarde li l-BĊE għandu jimmodernizza l-komunikazzjoni tiegħu maċ-ċittadini dwar il-politiki tiegħu u l-impatt tagħhom; jinnota li stħarriġ rilevanti tal-Ewrobarometru jindika li 40 % biss tar-rispondenti miż-żona tal-euro għandhom it-tendenza li jafdaw lill-BĊE; jistieden lill-BĊE jkompli jinvolvi ruħu fi djalogu kostruttiv maċ-ċittadini biex jispjega d-deċiżjonijiet tiegħu u jisma' t-tħassib taċ-ċittadini; jilqa', f'dan ir-rigward, it-tħabbira tal-President Lagarde waqt id-Djalogu Monetarju li sar fis-27 ta' Settembru 2021 tad-deċiżjoni li l-avvenimenti ta' sensibilizzazzjoni jsiru karatteristika strutturali tal-interazzjoni tal-BĊE mal-pubbliku;

59.

Jinnota d-deċiżjoni tal-Ombudsman Ewropew dwar l-involviment tal-President tal-BĊE u tal-membri tal-korpi deċiżjonali tiegħu fil-“Grupp tat-Tletin” (Każ 1697/2016/ANA) sabiex jiżgura trasparenza sħiħa u fiduċja pubblika fl-indipendenza tal-BĊE;

60.

Jiddispjaċih u jesprimi tħassib qawwi li tnejn biss mill-membri tal-Bord Eżekuttiv tal-BĊE u tnejn biss mill-25 membru tal-Kunsill Governattiv tal-BĊE huma nisa; itenni li n-nomini tal-membri tal-Bord Eżekuttiv għandhom jitħejjew bir-reqqa u jieħdu approċċ ta' bilanċ bejn il-ġeneri, bi trasparenza sħiħa u flimkien mal-Parlament, f'konformità mat-Trattati; ifakkar li f'konformità mal-paragrafu 4 tar-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 dwar il-bilanċ bejn is-sessi fin-nomini fis-settur tal-affarijiet ekonomiċi u monetarji tal-UE, il-Parlament huwa impenjat li ma jqisx il-listi mqassra li ma jirrispettawx il-prinċipju tal-bilanċ bejn il-ġeneri; iħeġġeġ lill-BĊE jkompli jagħmel progress f'dan ir-rigward; jistieden lill-pajjiżi membri taż-żona tal-euro jinkorporaw bis-sħiħ il-prinċipju tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri fil-proċessi tal-ħatra tagħhom u jiżguraw opportunitajiet indaqs għall-ġeneri kollha għall-pożizzjoni ta' gvernatur tal-banek ċentrali nazzjonali tagħhom;

61.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-iżbilanċ bejn il-ġeneri jippersisti wkoll fl-istruttura organizzattiva tal-BĊE, b'mod partikolari fis-sehem tan-nisa fil-karigi maniġerjali għoljin; jinnota li, fi tmiem l-2019, is-sehem tan-nisa fil-pożizzjonijiet maniġerjali kollha tal-BĊE żdied għal 30,3 % u fil-pożizzjonijiet maniġerjali għoljin tiegħu għal 30,8 %; jistieden lill-BĊE jieħu azzjoni ulterjuri; jilqa', f'dan ir-rigward, l-istrateġija l-ġdida tal-BĊE biex itejjeb aktar il-bilanċ bejn il-ġeneri tal-persunal tiegħu fil-livelli kollha, inkluż l-objettiv li jiġu reklutati nisa biex jimlew mill-inqas nofs il-pożizzjonijiet ġodda u miftuħa tiegħu fil-livelli kollha u l-mira li s-sehem tan-nisa fil-livelli differenti jiżdied għal bejn 40 % u 51 % sal-2026; jistieden lill-BĊE jkompli jinċentiva aktar il-parteċipazzjoni tan-nisa u jippromwovi b'mod attiv rappreżentanza tal-ġeneri aktar ibbilanċjata fil-pożizzjonijiet kollha tiegħu fil-ġerarkija organizzattiva kollha kemm hi;

o o

62.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU C 23, 21.1.2021, p. 105.

(2) Testi adottati, P9_TA(2021)0277.

(3) Ir-Regolament (UE) 2020/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2020 dwar l-istabbiliment ta' qafas biex jiġi ffaċilitat l-investiment sostenibbli, u li jemenda r-Regolament (UE) 2019/2088 (ĠU L 198, 22.6.2020, p. 13).

(4) Id-Direttiva tal-Kunsill 93/13/KEE tal-5 ta' April 1993 dwar klawżoli inġusti f'kuntratti tal-konsumaturi (ĠU L 95, 21.4.1993, p. 29).

(5) Id-Direttiva (UE) 2019/1937 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2019 dwar il-protezzjoni ta' persuni li jirrapportaw dwar ksur tal-liġi tal-Unjoni (ĠU L 305, 26.11.2019, p. 17).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/45

P9_TA(2022)0030

Rapport ta' implimentazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali tal-farms

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar ir-rapport ta' implimentazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali tal-farms (2020/2085(INI))

(2022/C 342/06)

Il-Parlament Ewropew,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 13 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), li jafferma li “l-Unjoni u l-Istati Membri għandhom jgħatu konsiderazzjoni sħiħa tal-ħtiġijiet ta' trattament xieraq tal-annimali bħala esseri sensibbli, waqt li jirrispettaw id-dispożizzjonijiet leġiżlattivi jew amministrattivi u d-drawwiet tal-Istati Membri”,

—

wara li kkunsidra l-istudju mid-Dipartiment Tematiku għad-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali tad-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu ta' Novembru 2020 bit-titlu “End the cage age: Looking for alternatives” (Tmiem l-era tal-gaġeġ: Infittxu alternattivi), għar-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Ġunju 2021 dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej “End the Cage Age” (1), u għall-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ġunju 2021 dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej “End the Cage Age” (C(2021)4747),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 98/58/KE tal-20 ta' Lulju 1998 dwar il-ħarsien ta' annimali miżmuma għal skopijiet ta' biedja (2) (id-Direttiva Ġenerali),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 1999/74/KE tad-19 ta' Lulju 1999 li tistabbilixxi standards minimi għall-ħarsien ta' tiġieġ li jbid (3),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2007/43/KE tat-28 ta' Ġunju 2007 li tistabbilixxi regoli minimi għall-protezzjoni tat-tiġieġ miżmuma għall-produzzjoni tal-laħam (4),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2008/119/KE tat-18 ta' Diċembru 2008 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni ta' għoġġiela (5),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2008/120/KE tat-18 ta' Diċembru 2008 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni tal-majjali (6),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' riċerka tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew ta' Ġunju 2021 bit-titlu “Implementation of EU legislation on ‘on farm’ animal welfare: potential EU added value from the introduction of animal welfare labelling requirements at EU level” (Implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali fil-farms: Valur miżjud potenzjali tal-UE mill-introduzzjoni tar-rekwiżiti tat-tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali fil-livell tal-UE),

—	wara li kkunsidra l-istudju mfassal għall-Kummissjoni f'Ottubru 2020 b'appoġġ għall-evalwazzjoni tal-Istrateġija tal-UE għall-Protezzjoni u t-Trattament xieraq tal-Annimali 2012–2015,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2017 dwar l-istandards minimi għall-protezzjoni tal-fniek tat-trobbija (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2018 dwar it-trattament xieraq tal-annimali, l-użu tal-antimikrobiċi u l-impatt ambjentali tat-trobbija industrijali tat-tiġieġa tas-simna (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2021 dwar l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030: Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna (9),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2019 dwar it-trattament xieraq tal-annimali – parti integrali mill-produzzjoni sostenibbli tal-annimali,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-7 ta' Diċembru 2020 dwar tikketta għat-trattament xieraq tal-annimali għall-UE kollha,

—	wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri Nru 31 tal-14 ta' Novembru 2018 dwar it-trattament xieraq tal-annimali fl-UE, tnaqqis tad-distakk bejn għanijiet ambizzjużi u implimentazzjoni prattika,

—	wara li kkunsidra l-kontroll tal-idoneità tal-leġiżlazzjoni Ewropea dwar it-trattament xieraq tal-annimali li qed jitwettaq bħalissa mill-Kummissjoni,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni tal-5 ta' Diċembru 2018 dwar Ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni 2013 (10),

—	wara li kkunsidra l-Ewrobarometru Speċjali 505 bit-titlu "Making our food fit for the future – Citizens' expectations (Nagħmlu l-ikel tagħna adattat għall-ġejjieni – L-aspettattivi taċ-ċittadini),

—

wara li kkunsidra l-ħames libertajiet deskritti mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali, jiġifieri l-ħelsien mill-ġuħ, mill-malnutrizzjoni u mill-għatx, il-ħelsien mill-biża' u mid-dwejjaq, il-ħelsien minn stress termiku jew skumdità fiżika, il-ħelsien mill-uġigħ, mill-korriment u mill-mard, u l-libertà li jiġu espressi xejriet normali ta' mġiba,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Mejju 2021 bit-titlu “Linji gwida strateġiċi għal akkwakultura tal-UE aktar sostenibbli u kompetittiva għall-perjodu 2021-2030” (COM(2021)0236),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A9-0296/2021),

billi t-trattament xieraq tal-annimali, kunsiderazzjoni importanti għall-bdiewa tagħna, huwa kwistjoni etika u dejjem aktar importanti għall-konsumaturi u s-soċjetà tagħna b'mod ġenerali; billi l-interess tal-konsumatur fil-kwalità tal-ikel mixtri u t-trattament xieraq tal-annimali huwa ogħla minn qatt qabel u ċ-ċittadini tal-UE jridu jkunu jistgħu jagħmlu għażliet aktar infurmati bħala konsumaturi; billi l-kwalità tal-ikel fir-rigward tat-trattament xieraq tal-annimali u s-saħħa tal-annimali għandha rwol importanti fil-kisba tal-għanijiet tal-istrateġija “Mill-Għalqa sal-Platt”;

billi l-Artikolu 13 tat-TFUE jirrikonoxxi li l-annimali huma esseri senzjenti u jistipula li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha għandhom iqisu bis-sħiħ ir-rekwiżiti tat-trattament xieraq tagħhom fil-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni dwar l-agrikoltura u s-sajd, filwaqt li jirrispettaw id-drawwiet relatati mar-ritwali reliġjużi, it-tradizzjonijiet kulturali u l-wirt reġjonali fl-Istati Membri;

billi għalkemm l-istandards Ewropej ta' produzzjoni tal-ikel, inklużi l-kriterji tat-trattament xieraq tal-annimali, huma fost l-ogħla fid-dinja, għadhom jeħtieġu titjib; billi diversi pajjiżi u reġjuni ħadu passi ulterjuri f'din id-direzzjoni, bħall-projbizzjoni ta' ċerti forom ta' trobbija fil-gaġeġ;

billi l-iżgurar tal-formulazzjoni u l-applikazzjoni uniformi tal-leġiżlazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali u l-aġġornament tagħha f'konformità mal-aħħar għarfien xjentifiku huma prerekwiżit biex jogħlew l-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali u tiġi infurzata l-konformità sħiħa magħhom;

billi xi bdiewa Ewropej li jrabbu għamlu xi progress fis-snin reċenti, billi analizzaw b'mod kritiku l-prattiki tagħhom u wettqu tijib u aġġustamenti f'xogħolhom; billi qed jaħdmu fuq dan l-ipperfezzjonar bl-appoġġ ta' korpi konsultattivi u ta' riċerka u ta' ċerti organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs); billi l-użu ta' teknoloġiji tal-biedja intelliġenti biex jiġu mmonitorjati s-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali għandu l-potenzjal li jtejjeb ulterjorment il-prevenzjoni tal-mard u l-implimentazzjoni ta' standards tat-trattament xieraq tal-annimali; billi l-bdiewa Ewropej għandhom ir-rieda li jkomplu jevolvu f'dan il-qasam, iżda qed jiffaċċjaw ostakli tekniċi, leġiżlattivi u ekonomiċi; billi t-titjib tat-trattament xieraq tal-annimali għandu jqis l-aspetti relatati mas-saħħa partikolari għal kull speċi, u billi l-ispiża m'għandhiex tiġġarrab mill-produtturi waħedhom;

billi t-trobbija industrijali tal-annimali għandha rwol prominenti fl-agrikoltura tal-UE; billi fi ftit aktar minn għaxar snin, diversi miljuni ta' farms – iktar minn terz tal-farms kollha fl-Ewropa – ma baqgħux jeżistu, li l-maġġoranza vasta tagħhom kienu negozji tal-familja żgħar, minħabba l-espansjoni u l-intensifikazzjoni tas-sistema agrikola;

G.	billi l-volatilità ekonomika qed iġġiegħel lil dawk li jrabbu l-annimali biex iqisu perjodi twal ta' amortizzazzjoni u investiment, pereżempju fl-akkomodazzjoni tal-annimali maħsuba biex ittejjeb it-trattament xieraq tal-annimali;

H.	billi l-bdiewa Ewropej bħalissa qed jieħdu azzjoni ulterjuri rigward l-evoluzzjoni tat-trobbija u l-akkomodazzjoni tal-annimali bil-ħsieb li tissaħħaħ il-konverġenza mal-ħames libertajiet tal-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali;

I.	billi t-trattament xieraq tal-annimali jmur id f'id mat-trattament xieraq tal-bdiewa u tal-operaturi tal-farms, li kollha kemm huma għandhom jingħataw riżorsi xierqa u appoġġ prattiku akbar fil-livell tal-UE;

J.	billi l-pandemija tal-COVID-19 enfasizzat ir-rabta diretta bejn is-saħħa u l-benesseri tal-annimali u tal-bniedem; billi t-trattament xieraq tal-annimali huwa marbut ukoll mal-ambjent, kif ġie esplorat l-aħjar permezz tal-qafas “One Welfare”;

K.	billi l-farms tal-annimali Ewropej jimpjegaw madwar 4 miljun persuna (bis-salarju u mingħajr salarju), li 80 % minnhom jgħixu fl-Istati Membri l-ġodda (11);

billi l-kummerċ tal-ħut intra-UE għandu rwol essenzjali fil-kummerċ tas-sajd tal-UE kollu kemm hu, peress li fl-2014 ammonta għal 86 % tal-kummerċ totali fl-UE u barra minnha, b'volum totali ta' bejgħ ta' 5,74 miljun tunnellata għal valur ta' EUR 20,6 biljun – l-ogħla wieħed irreġistrat mill-2006 (12);

M.	billi s-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali huma kruċjali biex jiġu żgurati s-sikurezza tal-ikel, is-sigurtà tal-ikel u s-saħħa pubblika u biex dawn jikkontribwixxu għal standards ta' kwalità għolja fl-UE;

N.	billi annimali b'saħħithom huma komponent ewlieni fil-kisba ta' biedja sostenibbli b'livell baxx ta' karbonju;

O.	billi l-iżviluppi xjentifiċi u tekniċi jwasslu għal fehim aħjar tas-sensittività, l-imġiba u t-trattament xieraq tal-annimali;

billi jiġu ffaċċjati diffikultajiet sinifikanti fil-ġbir ta' data dwar l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali tal-farms, fir-rigward kemm tal-kwalità tad-data kif ukoll tad-disponibbiltà tagħha, minħabba nuqqas ta' rekwiżiti għall-monitoraġġ u l-ġbir tad-data dwar l-Istati Membri;

Q.	billi l-leġiżlazzjoni attwali hija parzjalment invalida u għadha lura meta mqabbla mal-għarfien dwar il-ħtiġijiet speċifiċi tal-annimali skont l-ispeċi, l-età, id-daqs u l-kundizzjoni fiżika tagħhom, kif ukoll l-avvanzi xjentifiċi u l-progress tekniku li sar fil-prattiki tal-biedja;

billi l-koeżistenza mal-liġijiet nazzjonali hija l-korp attwali tal-leġiżlazzjoni tal-UE, li tipprovdi taħlita ta' esklużjonijiet fakultattivi, eċċezzjonijiet u rekwiżiti mhux ċari u tonqos milli tipprovdi salvagwardji speċifiċi jew tiggarantixxi livelli ta' protezzjoni, u b'hekk tagħti lok għal għadd ta' prattiki mhux mixtieqa, li jirriżultaw fi frammentazzjoni leġiżlattiva u inċertezza legali fis-suq domestiku, li kollha huma meqjusa li fixklu l-kompetizzjoni;

billi l-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali tistabbilixxi biss standards minimi ta' trattament xieraq speċifiċi għall-ispeċi għall-majjali, għat-tiġieġ li jbid, għat-tiġieġ tas-simna u għall-għoġġiela, filwaqt li ma hemm l-ebda leġiżlazzjoni speċifika għall-ispeċi għal kwalunkwe speċi oħra mrobbija għall-produzzjoni tal-ikel, jiġifieri għall-baqar tal-ħalib u taċ-ċanga li għandhom aktar minn sitt xhur, għan-nagħaġ u għall-mogħoż, għall-għasafar ġenituri tat-tiġieġ tas-simna u għat-tiġieġ li jbid, għall-għattuq, għad-dundjani, għall-papri u għall-wiżż, għas-summien, għall-ħut u għall-fniek; billi l-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali bħalissa hija nieqsa minn dispożizzjonijiet speċifiċi għall-ispeċijiet u l-età li jkopru l-istadji kollha taċ-ċiklu tal-produzzjoni; billi għadd kbir ta' annimali terrestri mrobbija u ħut imrobbi li jappartjeni għal speċijiet differenti huma attwalment protetti biss mid-dispożizzjonijiet ġenerali tad-Direttiva Ġenerali;

T.	billi approċċi differenti mil-leġiżlazzjoni Ewropea u l-kontrolli uffiċjali kkontribwew għat-titjib tal-prattiki tat-trobbija; billi ħafna Stati Membri implimentaw l-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali tagħhom stess li huma aktar stretti minn dawk tal-UE;

U.	billi l-Istati Membri għandhom diskrezzjoni wiesgħa fir-rigward tal-ispeċifikazzjoni tar-rekwiżiti u l-mod kif jiġu vvalutati; billi l-approċċi adottati mill-Istati Membri għall-allokazzjoni tar-riżorsi u l-prijoritizzazzjoni tal-kontrolli uffiċjali huma varjati;

V.	billi l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni hija inkonsistenti ħafna fl-Istati Membri kollha; billi dan wassal għal livelli differenti ta' konformità u jirriskja li jkun ta' żvantaġġ għall-bdiewa konformi;

billi, bis-saħħa tad-Direttivi dwar it-tiġieġ li jbid, il-majjali (għall-majjali tqal) u l-għoġġiela, sar tibdil strutturali fil-mod kif jiġu mrobbija l-annimali; billi, fl-oqsma tal-bajd, tal-laħam tal-għoġġiela u tal-majjal, id-Direttivi wasslu għal modifiki importanti fil-bini u t-tagħmir u kkontribwew għal ċerti żviluppi fl-għadd u d-daqs tal-farms;

billi rriżulta li d-Direttiva Ġenerali ġeneralment kellha inqas impatt mid-direttivi speċifiċi għall-ispeċijiet u effett modest f'termini ta' titjib tat-trattament xieraq tal-annimali minħabba n-natura vaga tar-rekwiżiti tagħha, il-marġini wiesgħa tagħha għall-interpretazzjoni u n-nuqqas ta' protezzjonijiet speċifiċi għall-ispeċi għall-baqar tal-ħalib, il-brojlers u t-tiġieġ, il-fniek, in-nagħaġ u d-dundjani;

billi minħabba l-pressjoni tal-produzzjoni, il-kwistjonijiet ewlenin li l-leġiżlazzjoni tfasslet biex tindirizza għadhom mifruxa, inklużi l-mutilazzjonijiet u l-kundizzjonijiet impressjonati u stressanti; billi l-miri għall-akkomodazzjoni tal-majjali ma ntlaħqux u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni kienet inkonsistenti b'mod ġenerali, peress li l-akkomodazzjoni tal-majjali għadha fframmentata wisq u stressanti u nieqsa minn biżżejjed materjal ta' arrikkiment;

billi d-Direttiva 1999/74/KE dwar it-tiġieġ li jbid irnexxielha tipprovdi definizzjonijiet tajbin għas-sistemi differenti ta' produzzjoni; billi dan is-suċċess huwa limitat, madankollu, minħabba l-firxa wiesgħa ta' approċċi applikati mill-Istati Membri għall-implimentazzjoni tagħha u n-nuqqas ta' dispożizzjonijiet ċari, obbligatorji u komprensivi tad-Direttiva, li ppermettew li tippersisti kompetizzjoni mgħawġa fis-suq uniku, u minħabba li din id-direttiva wriet progress insuffiċjenti, ma ssodisfatx il-ħtiġijiet reali tat-tiġieġ li jbid u gradwalment ġabet pressjoni għall-bidla, li hija r-raġuni għaliex alternattivi għal sistema ta' akkomodazzjoni fil-gaġeġ (13) bdew jintużaw aktar fl-Istati Membri individwali;

AA.	billi huwa fl-interess kemm tal-bdiewa kif ukoll tal-konsumaturi li jiġu żgurati kondizzjonijiet ugwali fis-suq intern u kondizzjonijiet ugwali għall-importazzjonijiet ta' prodotti minn pajjiżi terzi;

AB.	billi għalkemm il-kundizzjonijiet tax-xogħol ittejbu għal bdiewa li jrabbu t-tiġieġ li jbid u l-produtturi tal-laħam tal-għoġġiela, dan ma kienx neċessarjament il-każ għal bdiewa li jrabbu l-majjali;

AC.	billi l-Kummissjoni ddeċidiet li se tlesti l-valutazzjoni tal-impatt tal-projbizzjoni tat-trobbija fil-gaġeġ imħejjija mill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) fl-2022 u r-reviżjoni tal-leġiżlazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali, inkluża d-Direttiva Ġenerali, sal-2023;

AD.	billi huwa indispensabbli li ssir distinzjoni bejn, minn naħa, in-nuqqas ta' konformità aneddotali, li jingħata wisq attenzjoni, u, min-naħa l-oħra, il-maġġoranza kbira ħafna ta' bdiewa li josservaw ir-regoli;

AE.	billi hemm differenzi fit-tipi ta' trobbija tal-annimali u fis-sistemi ta' produzzjoni fost l-Istati Membri;

AF.	billi d-demografija agrikola tal-Ewropa qed tesperjenza tnaqqis allarmanti; billi t-tiġdid ġenerazzjonali insuffiċjenti jkollu effett mhux mixtieq fuq l-implimentazzjoni tan-normi tat-trattament xieraq tal-annimali;

AG.	billi l-istrateġiji u l-miżuri agrikoli, ambjentali u kummerċjali internazzjonali tal-UE biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti fi ħdan is-suq uniku għandhom ikunu koerenti, komplementari u xierqa;

AH.

billi l-politika agrikola komuni (PAK) hija waħda mill-għodod regolatorji u finanzjarji li jistgħu jintużaw bħala stimolu biex jittejbu s-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali tal-farms, b'mod partikolari permezz ta' skemi ekoloġiċi iżda wkoll permezz ta' investimenti ta' appoġġ, għalkemm huwa meħtieġ ukoll finanzjament ieħor flimkien mal-PAK biex isir progress f'din id-direzzjoni; billi, skont l-evalwazzjoni tal-Kummissjoni tal-aħħar Strateġija tal-UE dwar it-Trattament Xieraq tal-Annimali, madankollu, l-Istati Membri naqsu milli jieħdu vantaġġ sħiħ mill-fondi għal skopijiet ta' trattament xieraq tal-annimali u miljuni ta' euro f'finanzjament għall-iżvilupp rurali tal-UE għat-titjib tat-trattament xieraq tal-annimali attwalment ma jintużawx jew jintużaw ħażin; billi t-trobbija tal-animali hija l-benefiċjarju ewlieni tal-għajnuna tat-tieni pilastru lill-farms f'żoni b'restrizzjonijiet naturali, li jikkostitwixxu 50 % taż-żona agrikola utilizzata tal-Ewropa, kif ukoll ta' miżuri agroambjentali, li jikkumpensaw għall-ispejjeż addizzjonali marbuta ma' post mhux favorevoli jew l-obbligu li tiġi rispettata leġiżlazzjoni speċifika (14);

AI.

billi għandha tingħata attenzjoni partikolari biex jiġi żgurat trattament xieraq tal-annimali tul iċ-ċiklu kollu tal-produzzjoni u għall-promozzjoni ta' standards ogħla tat-trattament xieraq tal-annimali kemm fis-suq domestiku kif ukoll f'dak internazzjonali, u biex jiġi żgurat li d-deċiżjonijiet politiċi tagħna ma jdgħajfux is-settur Ewropew tal-produzzjoni tal-annimali jew iservu biex inaqqsu l-produzzjoni, li jwassal għar-rilokazzjoni tal-produzzjoni lejn partijiet oħra tad-dinja fejn il-kundizzjonijiet u l-istandards tal-annimali huma aktar baxxi milli fl-Ewropa, kif ukoll problemi relatati oħra li huma ta' detriment mhux biss għall-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali iżda wkoll għall-objettivi ambjentali Ewropej;

AJ.

billi t-tikkettar jista' jkun effettiv biss jekk ikun ibbażat fuq ix-xjenza, ikun faċli għall-konsumaturi biex jifhmuh u jagħmel għażla infurmata, imfassal għal suq uniku integrat applikat għall-prodotti kollha tal-annimali, u bbażat fuq politika kummerċjali koerenti tal-UE biex il-prodotti magħmula bi standards aktar baxxi ma jidħlux fis-suq, u biss jekk ma jkollux implikazzjonijiet ekonomiċi addizzjonali għall-operaturi tas-settur tal-ikel, speċjalment il-bdiewa, u jkun verament fattibbli għall-produtturi tagħna mingħajr spejjeż jew restrizzjonijiet ta' implimentazzjoni onerużi żżejjed; billi dan it-tikkettjar għandu jgħin ukoll biex jinħoloq ftuħ fis-suq għall-produtturi; billi r-riċerka u r-riżultati tal-konsultazzjoni pubblika juru li ċerti partijiet interessati, speċjalment in-negozji, mhumiex kompletament wara l-proposta għal tikkettar obbligatorju; billi t-tikkettar volontarju se jaqla' benefiċċji fis-suq fin-nuqqas ta' differenzjazzjoni minn dan tal-aħħar abbażi tal-karatteristiċi tal-produzzjoni; billi ftit li xejn hemm fehim tal-impatt tas-sistemi ta' tikkettar studjati fuq in-negozji tal-ikel kif ukoll fuq il-fiduċja tal-konsumaturi u l-fehim tal-prattiki tat-trattament xieraq tal-annimali;

AK.	billi l-użu tat-teknoloġiji ta' traċċabbiltà tad-DNA għat-traċċar u t-traċċar ta' kull annimal marid jew ikel infettat għandu l-potenzjal li jserraħ moħħ il-konsumaturi billi jiżgura s-sikurezza tal-ikel u jipprevjeni l-frodi alimentari;

AL.

billi kwalunkwe għodda ta' informazzjoni maħsuba għall-konsumaturi għandha tkun iddisinjata b'tali mod li jinżammu kundizzjonijiet indaqs ta' kompetizzjoni u approċċ armonizzat, ħaġa li bħalissa hija impossibbli minħabba ż-żieda fl-inizjattivi privati li jużaw termini tat-trattament xieraq tal-annimali mhux protetti u regoli varjabbli; billi hemm suq li qed jikber fl-UE għall-prodotti tal-annimali minn sistemi mingħajr gaġeġ, ta' trobbija fil-beraħ u organiċi, u għal alternattivi bbażati fuq il-pjanti;

AM.	billi l-għan ta' azzjoni leġiżlattiva għandu jkun l-armonizzazzjoni u t-tijib tal-implimentazzjoni tar-regolamenti u tal-istandards;

AN.	billi l-maġġoranza tal-iskemi ta' tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali huma mibdija mis-settur privat, filwaqt li l-bqija huma r-riżultat ta' sħubijiet pubbliċi-privati jew – sa ċertu punt – inizjattivi minn atturi nazzjonali kompetenti f'xi Stati Membri;

AO.	billi s-sistemi tat-trattament xieraq tal-annimali fl-UE huma volontarji; billi l-biċċa l-kbira minnhom jinkludu aspetti oħra minbarra t-trattament xieraq tal-annimali, bħat-traċċabbiltà, is-sostenibbiltà u s-saħħa; billi dawn ivarjaw ħafna f'termini ta' tħaddim u disinn;

AP.

billi ma hemm l-ebda kunsens dwar il-prospett ta' regoli obbligatorji dwar it-tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali, prinċipalment minħabba l-implikazzjonijiet ekonomiċi li jirriżultaw mill-implimentazzjoni tagħhom, b'mod partikolari għall-bdiewa li jrabbu l-annimali; billi anke jekk ir-regoli obbligatorji kellhom jeliminaw ċerti irregolaritajiet fis-suq Ewropew, dawn ikollhom effett negattiv fuq inizjattivi privati mmirati lejn il-ħolqien ta' differenzjazzjoni tal-prodotti u l-użu tat-trattament xieraq tal-annimali bħala lieva kummerċjali;

Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

Implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni

Jilqa' l-evalwazzjoni u r-reviżjoni tal-Kummissjoni tal-leġiżlazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali sal-2023, inkluż dwar it-trasport tal-annimali u l-qtil tal-annimali, li għandha l-għan li tallinjaha mal-aħħar evidenza xjentifika, twessa' l-kamp ta' applikazzjoni tagħha, tagħmilha aktar faċli biex jiġi infurzat u żgurat livell ogħla ta' trattament xieraq tal-annimali, kif iddikjarat fl-istrateġija “Mill-Għalqa sal-Platt”;

Jirrikonoxxi l-progress li sar minn bosta fost il-bdeiewa li jrabbu l-annimali fil-farms tagħhom, b'mod partikolari fir-rigward tat-trattament xieraq tal-annimali, id-dinamika tagħhom u l-involviment ta' xi wħud fosthom fi proċess ta' progress u f'riflessjoni prospettiva;

Jirrakkomanda li l-bdiewa kollha li jrabbu l-annimali jingħataw, bis-saħħa ta' gwida fil-livell Komunitarju, il-mezzi biex ikunu involuti fi proċess ta' progress, ibbażat fuq indikaturi oġġettivi li jirreferu għall-ħames libertajiet fundamentali ddefiniti mill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali;

Jitlob li kull azzjoni leġiżlattiva futura (kemm jekk tinvolvi t-tfassil ta' leġiżlazzjoni ġdida kif ukoll ir-rieżami ta' testi eżistenti) li tinvolvi modifika jew bidla fis-sistema tal-produzzjoni (fosthom l-akkomodazzjoni) u kriterji tat-trattament xieraq tal-annimali tkun ibbażata fuq data jew studji xjentifiċi sodi u reċenti minn riċerka li tiffoka fuq approċċ sistematiku u li tieħu kont tal-aspetti kollha biex jinkisbu s-sostenibbiltà t-trattament xieraq tal-annimali; jirrakkomanda li jinżamm bilanċ, li l-pariri xjentifiċi dwar kif il-bidliet li għandhom jiġu introdotti jaffettwaw l-annimali, l-ambjent u l-bdiewa, speċjalment il-bdiewa ż-żgħar, u li l-korpi kompetenti tal-Istati Membri jiġu kkonsultati kmieni kemm jista' jkun fil-proċess leġiżlattiv;

Jenfasizza l-ħtieġa li jitwettqu valutazzjonijiet tal-impatt qabel ma tittieħed kwalunkwe deċiżjoni u l-ħtieġa li jiġi żviluppat approċċ skont l-ispeċi sabiex jiġu stabbiliti rekwiżiti speċifiċi għal kull tip ta' farm tal-annimali;

Jappella għal ġestjoni aħjar tal-prevenzjoni veterinarja u l-promozzjoni ta' standards għoljin tas-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, b'mod partikolari dwar it-tilqim u l-prevenzjoni tal-użu mhux meħtieġ tal-antimikrobiċi, sabiex jiġi evitat it-tixrid ta' mard żoonotiku;

Huwa konxju mill-fatt li l-EFSA pproduċiet diversi opinjonijiet dwar l-użu ta' miżuri bbażati fuq l-annimali għal speċijiet mhux koperti minn leġiżlazzjoni speċifika (baqar tal-ħalib u baqar taċ-ċanga) bi tweġiba għal talbiet mill-Kummissjoni; jiddispjaċih għall-fatt li s'issa dawn il-miżuri bbażati fuq l-annimali proposti mill-EFSA għadhom ma ġewx implimentati; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tiżgura li dawn il-miżuri bbażati fuq l-annimali jiġu aġġornati bl-aħħar għarfien xjentifiku u jiġu integrati fil-leġiżlazzjoni speċifika eżistenti;

Jirrikonoxxi li skont il-korpi xjentifiċi, il-miżuri bbażati fuq l-annimali – għalkemm mixtieqa – mhux dejjem ikunu infurzabbli u verifikabbli b'mod oġġettiv; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, fil-kuntest tar-reviżjoni tagħha tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali, biex tifformula rekwiżiti speċifiċi u verifikabbli ħafna fid-dawl tal-aħħar opinjonijiet xjentifiċi u d-diversi sistemi ta' produzzjoni madwar l-Istati Membri;

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-konformità mal-leġiżlazzjoni eżistenti dwar it-trattament xieraq tal-annimali u taġġorna r-regoli, fejn meħtieġ, biex tlaħħaqhom aħjar mad-domandi tas-soċjetà, fid-dawl tal-progress xjentifiku u s-sejbiet tar-riċerka f'dan il-qasam, filwaqt li twessa' l-kamp ta' applikazzjoni u l-flessibbiltà ta' dawk ir-regoli biex jadattaw għall-aħħar żviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi u l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku;

10.

Ifakkar li l-bidliet kwantifikabbli orjentati lejn l-output iridu jsiru wara evalwazzjoni xjentifika xierqa u f'konsultazzjoni mal-korpi kompetenti u l-partijiet interessati fl-Istati Membri, bil-għan li jiġu indirizzati l-isfidi li jiffaċċjaw dawk li jrabbu l-annimali, minn naħa waħda, u l-ħtiġijiet u l-aspettattivi taċ-ċittadini u s-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, min-naħa l-oħra, filwaqt li jitqiesu l-aħjar għażliet għall-konsumaturi u l-kapaċità tal-akkwist tagħhom; ifakkar li s-sistema tal-ikel Ewropea tagħna għandha tipprovdi aċċess għal ikel affordabbli u ta' kwalità għolja; iqis li l-produtturi għandhom jiġu ggarantiti sehem ġust tal-prezz tal-prodotti tal-ikel li jikkonformaw mal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali;

11.

Jitlob li jkun hemm ktajjen tal-provvista iqsar fin-nutrizzjoni, li jiddependu fuq ikel prodott lokalment jew reġjonalment biex il-konsumaturi jingħataw aċċess dirett aħjar għall-ikel lokali u jingħata appoġġ lill-bdiewa żgħar;

12.

Jistieden lil-leġiżlaturi jivvalutaw sew il-konsegwenzi ta' dawn l-iżviluppi u jkunu konxji sew tagħhom; jitlob li l-valutazzjoni tat-tibdil issir skont approċċ globali li jinkorpora l-komponenti soċjali, ambjentali, tat-trattament xieraq tal-annimali u ekonomiċi tas-sostenibbiltà, kif ukoll il-kwistjoni tal-ergonomija tal-bdiewa u l-aspetti tas-saħħa, u billi jittieħed kont partikolarment tal-approċċ “Saħħa Waħda”; ifakkar li t-trattament xieraq tal-annimali jrid jiġi kkombinat ma' approċċ ekonomiku sostenibbli;

13.

Jissottolinja l-ħtieġa li jittejbu t-trattament xieraq u s-saħħa tal-annimali fl-agrikoltura tal-annimali bħala parti mill-approċċ “Saħħa Waħda”; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, biex jintlaħaq dan l-għan, prattiki mtejba tat-trobbija tal-annimali huma essenzjali, peress li titjib fit-trattament xieraq tal-annimali jtejjeb is-saħħa tal-annimali, u b'hekk titnaqqas il-ħtieġa ta' medikazzjoni u jitrażżan it-tixrid ta' żoonożi; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa wkoll l-approċċ “Trattament Xieraq Wieħed” bħala parti mir-reviżjoni tal-leġiżlazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-kontrolli biex jimmonitorjaw il-preżenza ta' antibijotiċi u residwi kimiċi oħra pprojbiti li jinstabu f'importazzjonijiet minn pajjiżi mhux tal-UE, bħala parti mill-istrateġija tal-Kummissjoni biex tindirizza b'mod effettiv l-użu mhux irregolat ta' antibijotiċi u pestiċidi użati fil-produzzjoni tal-annimali, il-frott tal-baħar u l-akkwakultura;

15.

Jitlob li jiġu introdotti miżuri li jiggarantixxu s-sikurezza u l-integrità tal-bdiewa f'każ li jittieħdu ċerti azzjonijiet fil-konfront tal-annimali;

16.

Jenfasizza li kwalunkwe bidla trid tiġi kkunsidrata fid-dawl tal-ħin, l-appoġġ u l-finanzjament meħtieġa biex il-bdiewa li jrabbu l-annimali jimplimentawha, l-implikazzjonijiet ekonomiċi u burokratiċi tagħha u l-inerzja li tista' tinvolvi; jenfasizza l-ħtieġa li jitqiesu b'mod partikolari l-ispejjeż tal-investiment, fid-dawl tar-riskju li marġnijiet baxxi ta' profitt itawwlu d-durata tal-ħlas lura ta' self; jinnota li l-bidliet biex jittejjeb it-trattament xieraq tal-annimali fil-farms jeħtieġu perjodu ta' tranżizzjoni xieraq; jirrikonoxxi li l-bdiewa li jrabbu l-annimali huma involuti f'ċiklu ta' investiment kontinwu minħabba l-inizjattivi reċenti fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali u perjodi twal ta' ħlas lura;

17.

Jilqa' l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej “End the cage age” (Daqshekk annimali fil-gaġeġ) jirrimarka li kwalunkwe bidla fit-trobbija fil-gaġeġ jeħtieġ li tkun akkumpanjata minn definizzjonijiet preċiżi u mhux ambigwi ta' x'jikkostitwixxi gaġġa u l-karatteristiċi tagħha għal speċijiet differenti sabiex ikun hemm tranżizzjoni effettiva għal sistemi ta' akkomodazzjoni alternattivi, li diġà huma kummerċjalment vijabbli u li qed jintużaw, bħal sistemi ta' matmura tal-qamħ, ta' trobbija fil-miftuħ u organiċi għat-tiġieġ, sistemi ta' parks, imqajjel tal-art, sistemi ta' trobbija fil-miftuħ jew organiċi fil-beraħ għall-fniek, sistemi ta' ħlas fil-miftuħ u ta' akkomodazzjoni fi gruppi għall-majjala, sistemi ta' matmura tal-qamħ u guva għas-summien, u sistemi ta' akkomodazzjoni ta' tnejn jew fi gruppi għall-għoġġiela;

18.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni, bħala parti mill-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni l-ġdida, biex tiddefinixxi b'mod preċiż u ċar il-kundizzjonijiet u l-faċilitajiet għat-trobbija ta' speċijiet individwali ta' annimali, li għandhom ikunu bbażati fuq eżempji ta' prattiki tajba f'sistemi alternattivi ta' akkomodazzjoni; jirrakkomanda li l-Kummissjoni tiffoka l-attivitajiet tagħha fuq it-tisħiħ tas-sigurtà tal-ikel u fuq ir-reżiljenza tas-suq agrikolu tal-UE; jitlob ir-reviżjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 1999/74/KE dwar it-tiġieġ li jbid sabiex jiġu eliminati malajr u pprojbiti batteriji ta' gaġeġ u jiġu introdotti sistemi mingħajr gaġeġ għat-tiġieġ kollu li jbid, biex jinħolqu kundizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni u fl-istess ħin jittejjeb it-trattament xieraq tal-annimali miżmuma fl-UE;

19.

Ifakkar li l-investimenti fit-titjib tat-trattament xieraq tal-annimali jwasslu għal żieda fl-ispejjeż tal-produzzjoni, ikun xi jkun it-tip ta' trobbija kkunsidrat; jinnota li trid tiġi stabbilita għajnuna pubblika addizzjonali jew redditu ċar fuq l-investiment mis-suq, inkella ż-żieda fl-ispejjeż tal-produzzjoni se timpedixxi jew iżżomm lill-bdiewa milli jinvestu fit-trattament xieraq tal-annimali, li tkun sitwazzjoni mhux mixtieqa; iqis, għalhekk, li ż-żieda fl-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali għandha ssir gradwalment u b'mod responsabbli, abbażi ta' sistema ta' inċentivi finanzjarji, inklużi fondi barra mill-baġit tal-PAK;

20.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiddeċiedi dwar appoġġ finanzjarju xieraq għall-bdiewa li jrabbu l-annimali biex tħeġġiġhom jinvestu fit-titjib tat-trattament xieraq tal-annimali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tindirizza dawn in-nuqqasijiet b'mod urġenti u tinkoraġġixxi u timplimenta titjib sostenibbli fir-rimunerazzjoni tal-isforzi tal-bdiewa; jitlob aktar appoġġ finanzjarju speċjali għal dawk li jrabbu l-annimali b'rabta mat-tranżizzjoni għal sistemi alternattivi ta' akkomodazzjoni għall-annimali fil-kuntest tal-implimentazzjoni ta' leġiżlazzjoni ġdida li tipprojbixxi t-trobbija fil-gaġeġ, li l-Kummissjoni impenjat ruħha li tagħmel sal-2027 fuq il-bażi ta' talba mill-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Ġunju 2021 dwar l-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej “End the cage age”; jirrikonoxxi li dan jiddependi fuq miżuri li jiżguraw ir-riżorsi addizzjonali meħtieġa flimkien ma' prezzijiet tas-suq ġusti; jinnota li ż-żieda kontinwa tal-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali u oqsma oħra ta' regolamentazzjoni, għalkemm dejjem mixtieqa, tqiegħed piżijiet addizzjonali fuq il-bdiewa li jirrispettaw ir-regoli; jenfasizza li objettiv primarju għandu dejjem ikun l-iżgurar tal-konformità u l-konsistenza mal-istandards eżistenti bħala l-ewwel pass sabiex jiġi żgurat li l-bdiewa l-inqas konformi jinġiebu fil-livell mixtieq u jikkonformaw mal-istandards eżistenti qabel ma jitpoġġew piżijiet addizzjonali fuq il-bdiewa progressivi; jissottolinja li l-introjtu tal-bdiewa u l-kompetittività tal-produtturi Ewropej tal-annimali fis-suq agrikolu dinji jeħtieġ li jiġu kkunsidrati fuq il-bażi ta' reċiproċità fil-kuntest ta' miżuri intiżi sabiex isaħħu l-leġiżlazzjoni tal-UE relatata mat-trattament xieraq tal-annimali;

21.

Huwa konxju tal-koerenza globali limitata bejn il-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali u l-PAK 2014-2020, u l-integrazzjoni insuffiċjenti tal-leġiżlazzjoni speċifika fil-pjanijiet nazzjonali ta' żvilupp rurali u l-allokazzjoni insuffiċjenti ta' finanzjament maħsuba għall-objettiv tat-trattament xieraq tal-annimali, b'differenzi sostanzjali minn Stat Membru għal ieħor; iħeġġeġ lill-Istati Membri jfasslu ekoskemi tat-trattament xieraq tal-annimali fil-pjanijiet strateġiċi nazzjonali tagħhom u jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-pjanijiet strateġiċi nazzjonali jipprovdu appoġġ u gwida lill-bdiewa fit-titjib tal-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali; jitlob, b'mod urġenti, li jingħata appoġġ finanzjarju lill-bdiewa li jrabbu l-annimali li se jagħmlu tranżizzjoni fil-farms tagħhom, anki permezz ta' kundizzjonijiet ta' akkomodazzjoni aqwa li jissofisfaw il-ħtiġijiet fiżiċi u ta' mġiba tal-annimali, bis-saħħa ta' politiki pubbliċi (kombinazzjoni koerenti ta' għodod differenti, inkluża l-PAK u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd) jew tas-suq, u jitlob l-għoti ta' informazzjoni ċara u trasparenti għall-konsumaturi bl-għajnuna ta' tikkettar ċar u affidabbli tal-prodotti tal-annimali fir-rigward tal-aspetti tat-trattament xieraq taċ-ċiklu tal-produzzjoni kollu tagħhom, inkluż il-metodu ta' produzzjoni; jitlob, barra minn hekk, l-implimentazzjoni ta' strateġija ta' komunikazzjoni trasparenti, pożittiva u mhux stigmatizzanti għall-prodotti kollha tal-annimali, filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' ċerti prodotti reġjonali tradizzjonali, sabiex titqajjem kuxjenza dwar l-għarfien espert, l-importanza u l-kwalità tax-xogħol tal-bdiewa u ta' dawk li jrabbu l-annimali u l-benefiċċji tal-leġiżlazzjoni l-ġdida fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, b'mod aktar effettiv, tikkomunika u tagħti viżabbilità lill-prattiki tajba u tgħin lis-settur tal-annimali fl-isforzi tiegħu biex jagħmel progress permezz ta' azzjonijiet pożittivi, billi tappoġġja l-mezzi ta' implimentazzjoni, u b'hekk tirrispetta l-isforzi tal-partijiet interessati kollha biex jikkontrettizzaw l-inizjattivi tagħhom u tadotta pożizzjoni inkoraġġanti li tippromwovi l-inklużjoni ta' prattiki ġodda;

23.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jeskludu l-possibbiltà li l-bdiewa jirċievu appoġġ akkoppjat volontarju tal-PAK għall-bovini li l-bejgħ finali tagħhom huwa għal attivitajiet relatati mas-sarar mat-toru, billi jeskludu b'mod proporzjonali l-għadd ta' rjus ta' bhejjem mill-pagamenti;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni tinvesti fit-trattament xieraq tal-bdiewa li jrabbu l-annimali u l-attrazzjoni tal-okkupazzjoni tagħhom bil-ħsieb li ssaħħaħ il-motivazzjoni u l-produttività fost il-bdiewa stabbiliti u futuri, u b'hekk tagħti spinta diretta lit-trattament xieraq tal-annimali;

25.

Jipproponi l-iżvilupp tat-taħriġ aċċessibbli mil-lat ekonomiku għall-bdiewa u l-operaturi jrabbu l-annimali fis-settur permezz ta' modulu speċifiku ta' taħriġ inizjali u taħriġ kontinwu għat-titjib tal-ħiliet; jistieden lill-Kummissjoni twettaq reviżjonijiet regolari tal-isforzi tal-Istati Membri u tal-bdiewa biex itejbu l-kwalità tal-edukazzjoni u t-taħriġ u biex tippremja impenji speċjali kif xieraq; jappoġġja l-isforzi kontinwi biex jinġabru eżempji tal-aħjar prattika fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ u l-kondiviżjoni tagħhom mal-Istati Membri permezz ta' rapporti annwali; jinnota li ħafna mill-perikli għat-trattament xieraq tal-annimali identifikati oriġinaw mill-azzjoni u l-imġiba ta' dawk li jaħdmu mal-annimali u s-sidien tal-annimali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tivverifika li t-taħriġ għall-bdiewa u dawk li jaħdmu mal-annimali jkun inkluż fil-pjanijiet strateġiċi nazzjonali;

26.

Ifakkar li l-prattiki intiżi sabiex itejbu t-trattament xieraq tal-annimali jwasslu għal żieda fl-ispejjeż tal-produzzjoni u fl-ammont ta' xogħol għall-bdiewa, u li din iż-żieda għandha tkun ikkumpensata minn remunerazzjoni korrispondenti; jenfasizza, bħala eżempju, li l-introduzzjoni gradwali ta' mqawel miftuħa u msaqqfa f'unitajiet għall-ħlas tkun teħtieġ perjodu ta' tranżizzjoni twil biex jiġi żgurat li l-ispejjeż addizzjonali mġarrba jiġu rkuprati mis-swieq, u tkun teħtieġ il-kostruzzjoni ta' bini ġdid; jitlob il-kooperazzjoni tal-awtoritajiet rilevanti fil-ħruġ ta' permessi għall-bini u t-tnaqqis tal-piżijiet amministrattivi;

27.

Jenfasizza li ċerti miżuri meqjusa li se jtejbu t-trattament xieraq tal-annimali fil-fatt jistgħu jkunu kontroproduttivi u jistgħu jimminaw aspetti oħra tas-sostenibbiltà, jiġifieri t-trattament xieraq u s-saħħa u l-kwistjonijiet relatati mas-sigurtà u l-ġlieda kontra r-resistenza antimikrobika, kif ukoll sforzi sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' gassijiet serra jekk dawn ma ġewx żviluppati b'mod olistiku; isemmi l-fatt, bħala eżempju, li t-trobbija tal-fniek fil-beraħ iżżid l-istress u l-mortalità tal-annimali, u li l-gaġeġ fejn il-fenkiet tqal jinżammu flimkien iwasslu għal imġiba aggressiva bejn in-nisa, li tipprovoka stress, korrimenti u tnaqqis fil-produttività (15); jirrimarka li t-trobbija fil-beraħ tista' twassal ukoll għal inqas kontroll fuq il-ħmieġ u l-emissjonijiet u għal ammonti akbar ta' għalf meħtieġ, u b'hekk potenzjalment tista' tikkawża impatt akbar fuq il-karbonju; jinnota li hemm relazzjoni lineari bejn iż-żieda fid-dimensjonijiet tal-imqajjel u l-emissjonijiet tal-ammonijaka (16), li twassal għall-iffaċċjar mill-bdiewa ta' leġiżlazzjoni kontradittorja dwar it-trattament xieraq tal-annimali u kwistjonijiet ambjentali; jinnota li s-sistemi ta' alloġġ totalment “ta' ħlas fil-miftuħ” jew l-eliminazzjoni f'daqqa tat-trobbija fil-gaġeġ jistgħu joħolqu sorsi addizzjonali ta' infezzjoni fost l-annimali tal-farms u jżidu l-istress ikkawżat mid-dominanza territorjali u r-rivalità; jirrimarka li l-akkomodazzjoni f'imqajjel adegwati f'ċerti żminijiet fiċ-ċikli tal-ħajja tagħhom tista' tgħin biex titrażżan il-firxa tal-mard tal-annimali u l-infezzjonijiet patoġeniċi u tipprevjeni d-debilizzazzjoni u l-mortalità evitabbli fost l-għoġġiela jew il-qżieqeż ta' età żgħira (17); ifakkar, f'dan ir-rigward, li għalhekk huwa meħtieġ approċċ skont l-ispeċi; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta bir-reqqa kwalunkwe effett potenzjalment dannuż ta' kull proposta fuq is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali;

28.

Jenfasizza l-kumplessità multidimensjonali tal-problema serja tal-gdim tad-denb li taffettwa ħażin it-trattament xieraq fit-trobbija tal-majjali; josserva li nqalgħu diffikultajiet tekniċi fl-UE kollha matul riċerka u analiżi estensivi dwar il-fatturi ta' riskju li jipprovokaw din l-imġiba; jinnota li dan fisser li s'issa ma nstabet l-ebda soluzzjoni affidabbli u konsegwentement din l-imġiba wasslet għall-prattika mifruxa tal-qtugħ tad-denb minkejja l-isforzi konsiderevoli tal-Kummissjoni u tal-Parlament biex ixerrdu l-informazzjoni u l-aħjar prattiki dwar it-trobbija tal-majjali b'denb intatt; jiddispjaċih għall-fatt li żewġ Stati Membri biss ipprojbixxew il-prattika tal-qtugħ tad-denb s'issa; jenfasizza li l-provvista ta' arrikkiment ambjentali xieraq, b'mod partikolari materjal li jista' jiġi manipulat, kif ukoll l-iżgurar ta' spazju tajjeb, l-implimentazzjoni ta' prattiki tajbin relatati mal-għalf u l-provvista ta' art solida, jistgħu jnaqqsu b'mod sinifikanti l-problema tal-gdim tad-denb; jissuġġerixxi li tiġi ffinanzjata u mwettqa aktar riċerka xjentifika bil-għan li jiġi ppjanat perkors ekonomikament sostenibbli biex jiġi garantit li l-majjali jistgħu jitrabbew kummerċjalment fuq ġewwa bid-dnub intatti; jemmen li hemm bżonn ta' soluzzjonijiet fil-kamp ta' applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni attwali għas-salvagwardja tat-trattament xieraq tal-majjali u għat-tnaqqis tal-użu tal-antimikrobiċi għat-trattament tal-majjali midruba; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-Istati Membri kollha jikkonformaw mal-projbizzjoni tal-qtugħ sistematiku tad-denb tal-majjali; iqis, barra minn hekk, li hija meħtieġa ċarezza rigward il-penali f'każijiet ta' qtugħ tad-denb fejn il-majjali jkunu trabbew fi Stat Membru wieħed u jiġu esportati lejn ieħor għat-tismin (18);

29.

Ifakkar li l-implimentazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni attwali f'kull Stat Membru hija kruċjali biex jittejjeb it-trattament xieraq tal-annimali fil-farms u jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti u ġusti fis-suq intern;

30.

Jirrikonoxxi l-isforzi li saru mis-settur Ewropew tat-trobbija tal-majjali biex ifittex alternattivi għall-kastrazzjoni tal-qżieqeż u jenfasizza l-ħtieġa għal emendi għar-regoli veterinarji rigward il-farms tal-majjali biex jitqies il-progress fil-qasam tal-alternattivi għall-kastrazzjoni tal-qżieqeż;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħmel disponibbli fl-Istati Membri differenti lista armonizzata fil-livell tal-UE ta' prodotti u protokolli disponibbli għall-użu ta' analġeżiċi u anestetiċi għall-kastrazzjoni tal-qżieqeż; jitlob lill-Kummissjoni tawtorizza l-ħżin għal żmien qasir ta' mediċini veterinari fil-farms u tippermetti lill-veterinarji jħalluhom hemm, b'mod konformi mad-dispożizzjonijiet stretti tal-qafas regolatorju;

32.

Jinnota li l-produzzjoni tal-foie gras hija bbażata fuq proċeduri tal-biedja li jirrispettaw il-kriterji tat-trattament xieraq tal-annimali, peress li hija forma estensiva ta' produzzjoni li sseħħ l-aktar fil-farms tal-familja, fejn l-għasafar iqattgħu 90 % ta' ħajjithom fil-beraħ u fejn il-fażi tat-tismin, li ddum bejn 10 u 12-il jum bħala medja b'żewġ ikliet kuljum, tirrispetta l-parametri bijoloġiċi tal-annimal;

33.

Ifaħħar lill-Kummissjoni talli ppubblikat il-linji gwida strateġiċi fil-12 ta' Mejju 2021 għal akkwakultura tal-UE aktar sostenibbli u kompetittiva; jenfasizza l-importanza tal-promozzjoni tal-iżvilupp tas-settur tal-akkwakultura tal-UE lejn metodi aktar sostenibbli li jagħtu attenzjoni partikolari lit-trattament xieraq tal-ħut sabiex tiġi indirizzata d-dipendenza żejda attwali fuq l-importazzjonijiet; jilqa' l-fatt li l-Kumitat għas-Sajd tal-Parlament qed ifassal rapport fuq inizjattiva proprja dwar dawn il-linji gwida; jistieden lill-Kummissjoni tressaq dispożizzjonijiet speċifiċi u xjentifikament sodi għat-trattament xieraq tal-ħut imrobbi;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb is-suq intern billi tinkludi bidliet li jirriżultaw minn leġiżlazzjoni aġġornata tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali, tfassal strateġija armonizzata, komprensiva u kondiviża dwar it-trattament xieraq tal-annimali fil-pajjiżi Ewropej b'implimentazzjoni armonizzata tal-leġiżlazzjoni rilevanti u tiżgura li l-ambizzjoni u l-istandards għat-titjib tat-trattament xieraq tal-annimali ma jitnaqqsux, filwaqt li timmonitorja l-implimentazzjoni xierqa tal-leġiżlazzjoni eżistenti fl-Istati Membri kollha u l-konformità tagħhom magħha;

35.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinforma lill-konsumaturi u tqajjem kuxjenza dwar ir-realtà tat-trobbija tal-annimali u l-impatt reali tagħha fuq l-ambjent, il-bijodiversità u l-klima, u d-diversità tal-modi ta' produzzjoni u l-oriġini tagħhom, billi turi, mingħajr ma tkun dogmatika u mingħajr stigmatizzazzjoni, il-kura u l-attenzjoni li bdiewa jagħtu lill-annimali tiegħu; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu b'mod sinifikanti s-sensibilizzazzjoni u l-fehim tal-pubbliku dwar ir-realtà tat-trobbija tal-annimali u tat-trattament xieraq tal-annimali, inkluż permezz tal-edukazzjoni fl-iskejjel;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni tabbozza mill-ġdid il-qafas regolatorju tagħha biex ittejjeb it-trattament xieraq tal-annimali fl-UE billi tagħmlu aktar ċar, aktar komprensiv, aktar prevedibbli u aktar aċċessibbli bil-għan li l-objettivi u l-indikaturi jsiru aktar faċli biex jinftiehmu u b'hekk jitħalla inqas spazju għall-interpretazzjoni u tkun possibbli u tiġi ffaċilitata traspożizzjoni nazzjonali uniformi mill-Istati Membri, qabel ma r-regoli jiġu ristretti aktar jew jiżdiedu oħrajn magħhom; jissuġġerixxi li d-Direttiva Ġenerali tiġi aġġornata skont l-aħħar għarfien xjentifiku biex jiġu inklużi l-objettivi tal-Kummissjoni u l-aspettattivi taċ-ċittadini fir-rigward tat-trattament xieraq tal-annimali tal-farm u r-riżultati ta' riċerki sistematiċi, flimkien mal-ħidma fuq direttivi speċifiċi għall-ispeċijiet, filwaqt li jitqiesu n-natura tal-farm tal-annimali, l-istadji differenti tal-ħajja tal-annimali, il-prattiki li ma jaqgħux taħt it-trobbija, it-tradizzjoni u l-kundizzjonijiet reġjonali, iżda li jintużaw ġo farm, u d-diversità tal-kundizzjonijiet tal-ħamrija u tat-temp;

37.

Jinnota li l-leġiżlazzjoni attwali tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali mhijiex komprensiva u jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-ħtieġa għal u l-impatt ta' leġiżlazzjoni speċifika fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali fid-dawl tal-aħħar għarfien xjentifiku għall-ispeċijiet li jipproduċu l-ikel li bħalissa mhumiex koperti minn leġiżlazzjoni speċifika għall-ispeċijiet; jieħu nota tan-nuqqas ta' indikaturi tat-trattament xieraq ibbażati fuq l-annimali għad-Direttiva Ġenerali u id-Direttivi tal-Kunsill 2008/120/KE dwar il-majjali, 2007/43/KE dwar it-tiġieġ, u 1999/74/KE dwar it-tiġieġ li jbid; jirrikonoxxi, barra minn hekk, in-nuqqas ta' rekwiżiti kwantifikabbli għall-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-kundizzjonijiet ambjentali bħall-kwalità tal-arja (nitroġenu, CO2, trab), dawl (durata, luminożità) u storbju minimu, li mhux biss jaffettwa t-trattament xieraq tal-annimali iżda wkoll joħloq distorsjoni fil-kompetizzjoni minħabba l-marġni għall-interpretazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi indikaturi infurzabbli u kwantifikabbli, li għandhom ikunu speċifiċi għall-ispeċijiet u aġġornati mil-lat xjentifiku;

38.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiċċara l-qafas tagħha għall-monitoraġġ tal-Istati Membri u tiżgura li l-prattiki detrimentali jiġu indirizzati u tibda proċedimenti ta' ksur għal nuqqas ta' konformità; jenfasizza l-importanza ta' teknoloġiji ta' preċiżjoni tat-trobbija tal-annimali, inkluż il-potenzjal tal-għodod ta' monitoraġġ tas-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali fil-farms, li jgħinu fil-prevenzjoni u l-kontroll aħjar tat-tifqigħat ta' mard fil-farms; jissottolinja li r-rata ta' nuqqas ta' konformità mal-leġiżlazzjoni fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali tista' tiġi spjegata minn ħafna fatturi, inklużi indikaturi mhux infurzabbli u mhux kwantifikabbli bbażati fuq l-annimali; jinnota li l-frekwenza tal-ispezzjonijiet fl-Istati Membri tvarja minn minimu ta' 1 % sa massimu ta' 30 %; jinsab imħasseb li din il-varjazzjoni kbira fil-frekwenza tal-ispezzjonijiet jew tfisser nuqqas ta' konformità mar-Regolament ta' Kontroll (19) jew tinvolvi pressjoni konsiderevoli għall-bdiewa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, għalhekk, jarmonizzaw l-implimentazzjoni tar-Regolament ta' Kontroll biex jallinjaw il-frekwenza tal-ispezzjonijiet bejn l-Istati Membri u s-setturi tat-trobbija tal-annimali; jistieden lill-Kummissjoni tirrapporta lill-Parlament kull sena dwar l-azzjonijiet tagħha u l-azzjonijiet tal-Istati Membri biex itejbu t-trattament xieraq tal-annimali miżmuma fil-farms fl-UE;

39.

Jitlob lill-Kummissjoni biex takkumpanja kwalunkwe deċiżjoni b'valutazzjoni xjentifika u tal-impatt (inklużi l-impatti ambjentali, ekonomiċi u soċjali), li għandha tqis id-diversità tal-metodi tal-biedja f'kull settur fl-UE u tanalizza s-sitwazzjoni mill-perspettiva kemm tal-annimal (skont l-ispeċi u fi stadji differenti tal-produzzjoni) kif ukoll tal-bidwi, bil-ħsieb li jitqiesu l-aspettattivi taċ-ċittadini u li tinħoloq sistema ta' trobbija effettiva biex jiġi żgurat li l-annimali jgħixu f'kundizzjonijiet favorevoli, it-trattament xieraq tal-annimali jiġi rispettat u l-bdiewa jkunu ekonomikament profittabbli;

40.

Jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jipprevedu reġimi ta' infurzar xierqa, li jistgħu jiġu armonizzati bejn l-Istati Membri, u li l-Istati Membri jeħtiġilhom jiżguraw l-infurzar strett tal-leġiżlazzjoni tal-UE f'kull ħin; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta rapporti regolari lill-Parlament dwar l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali, li għandhom jidentifikaw lakuni u jinkludu tqassim tal-ksur skont l-Istat Membru, skont l-ispeċijiet u skont it-tip ta' ksur;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni ittejjeb il-kooperazzjoni bejn l-atturi kollha kkonċernati kif ukoll tiffaċilita d-djalogu bejn l-atturi differenti tal-Istati Membri sabiex tippermettilhom jirriflettu b'mod kollettiv fuq l-iżviluppi fis-sistemi tat-trobbija; iħeġġeġ il-kondiviżjoni ta' prattiki hekk imsejħa “tajba” bejn is-setturi tat-trobbija u bejn il-pajjiżi; jixtieq jara l-iżvilupp ta' għodod li jħeġġu lill-pijunieri tat-trobbija jipparteċipaw fil-proġetti ta' żvilupp; jitlob l-involviment ta' dawk li jrabbu u ta' xjenzati fil-qasam trat-trattament xieraq tal-annimali f'kull stadju tal-istudji mwettqa f'reġjuni differenti fl-Ewropa; jixtieq jara d-dokumenti ta' studju u ta' tixrid tal-prattiki tajba tradotti fil-lingwi kollha tal-Unjoni Ewropea; jirrikonoxxi l-potenzjal tal-programm Orizzont Ewropa għar-riċerka u l-innovazzjoni u jistenna ekwilibriju xieraq fost l-Istati Membri f'termini ta' proġetti; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tippromwovi approċċ orjentat lejn ir-riżultati, bħala ambjent xieraq biex jiltaqgħu r-rappreżentanti tal-Istati Membri, il-korpi xjentifiċi, il-partijiet ikkonċernati, il-bdiewa u l-NGOs u tiskambja fehmiet u l-aħjar prattiki bil-għan li tiżgura implimentazzjoni aktar uniformi tal-leġiżlazzjoni futura dwar it-trattament xieraq tal-annimali fl-Istati Membri kollha f'konformità mal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku;

42.

Jilqa' l-istabbiliment ta' ċentri ta' referenza tal-UE ddedikati għat-trattament xieraq ta' speċijiet u kategoriji differenti ta' annimali (EURCAWs) bħala parti mill-Istrateġija tal-UE għall-Protezzjoni u t-Trattament Xieraq tal-Annimali 2012-2015; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżviluppa aktar in-network tal-EURCAWs, speċjalment għall-ispeċijiet mhux koperti mil-leġiżlazzjoni speċifika, bħala pjattaforma effettiva għat-tixrid konsistenti u uniformi tal-informazzjoni teknika madwar l-Istati Membri dwar kif għandha tiġi implimentata l-leġiżlazzjoni tal-UE;

43.

Jinnota li l-prattiki ta' ġestjoni individwali mmirati spiss ikollhom influwenza sostanzjali fuq it-trattament xieraq tal-annimali; jistieden lill-Kummissjoni tintroduċi approċċ ibbażat fuq ir-riżultati għal proġetti futuri bbażati fuq evidenza xjentifika u għarfien espert, u fuq il-kondiviżjoni bejn il-pari tal-aħjar prattiki fost il-bdiewa;

44.

Jisħaq fuq l-importanza ta' skambju regolari mar-rappreżentanti tal-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali, l-assoċjazzjonijiet tal-bdiewa u tal-partijiet ikkonċernati, l-NGOs, iċ-ċittadini u l-esperti dwar eżempji ta' prattiki tajbin u titjib meħtieġ fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali; jinnota li, minkejja l-ispejjeż baxxi tiegħu, it-trasferiment tal-għarfien f'dan il-qasam huwa effiċjenti ħafna u għalhekk għandu jitqiegħed aktar fil-prattika; jilqa', f'dan ir-rigward, it-tiġdid tal-mandat tal-Pjattaforma dwar it-Trattament Xieraq tal-Annimali min-naħa tal-Kummissjoni; huwa tal-fehma li l-iskambju ta' prattiki tajba u tat-trasferiment tal-għarfien għandu jissaħħaħ u jiġi ffaċilitat aktar sabiex jgħin lill-partijiet involuti jħaffu u jissimplifikaw il-proċess ta' skambju regolari tagħhom, kif ukoll jaħżnu u jiżguraw il-flussi ta' informazzjoni tagħhom; jisħaq fuq l-importanza li jsiru skambji regolari bħal dawn anke ma' rappreżentanti ta' pajjiżi mhux tal-UE li jimportaw annimali mill-Unjoni;

45.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni torbot l-istrateġiji differenti tagħha flimkien permezz tal-implimentazzjoni ta' regoli mfassla b'konformità mal-Patt Ekoloġiku Ewropew, l-istrateġija “Mill-Għalqa sal-Platt”, l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 u l-politiki agrikoli relatati mal-kummerċ, il-prattiki kummerċjali u l-promozzjoni; jenfasizza li l-koerenza bejn dawn l-istrateġiji hija prekundizzjoni għal settur agrikolu vijabbli; jitlob li l-leġiżlazzjoni riveduta fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali tkun allinjata bis-sħiħ mal-prijoritajiet tal-Patt Ekoloġiku u l-istrateġija “Mill-Għalqa sal-Platt”, filwaqt li jitwessgħu l-kamp ta' applikazzjoni u l-flessibbiltà tagħha biex tadatta għall-aħħar żviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi; jistieden lill-Kummissjoni tallinja l-politika kummerċjali mal-istandards tal-UE dwar il-protezzjoni u t-trattament xieraq tal-annimali, billi tevalwa mill-ġdid il-ftehimiet kummerċjali ma' pajjiżi terzi u ddaħħal ir-reċiproċità fi ftehimiet kummerċjali bilaterali u multilaterali ġodda, sabiex toħloq kundizzjonijiet ekwivalenti u tevita li tiġi mminata l-profittabbiltà ekonomika tal-produtturi tagħha stess u tiżgura li dawn jissodisfaw l-istandards tal-UE dwar it-trattament xieraq tal-annimali u l-kwalità tal-prodotti;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni torganizza u torbot flimkien id-diversi testi relatati mat-trattament xieraq tal-annimali, kemm fil-farm, waqt it-trasport kif ukoll waqt it-tbiċċir;

Tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali

47.

Jesprimi dispjaċir dwar ir-redditu ekonomiku limitat għall-bdiewa li jinvolvu ruħhom f'approċċi volontarji ta' rikonoxximent tat-trattament xieraq tal-annimali; jinnota, barra minn hekk, li t-tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali se jkun ta' suċċess biss jekk ikun hemm redditu fuq l-investiment li jirriżulta minn prezz ogħla u jekk l-ispejjeż u l-benefiċċji jitqassmu b'mod ekwu tul il-katina agroalimentari kollha, li jagħti lill-bdiewa sehem ġust tal-prezz ogħla mħallas mill-konsumatur għax-xiri ta' prodotti tal-ikel li jikkonformaw mar-rekwiżiti tat-tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali tal-UE;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tinnegozja klawżoli ta' reċiproċità f'livell multilaterali u fi ftehimiet bilaterali fir-rigward tal-konformità mal-istandards tat-trattament tal-annimali għal prodotti importati, anki sabiex tingħata informazzjoni preċiża lill-konsumaturi;

49.

Jenfasizza li l-introduzzjoni ta' kwalunkwe tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali teħtieġ, fi stadju bikri, regoli obbligatorji armonizzati li jitfasslu f'kollaborazzjoni mal-partijiet interessati kollha u li jkunu bbażati fuq indikaturi xjentifiċi ċari flimkien ma' kampanji ta' promozzjoni fuq skala kbira u attivitajiet edukattivi li jipprovdu informazzjoni lill-konsumaturi Ewropej;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni tiggarantixxi wkoll it-trattament xieraq tal-annimali fil-bqija tal-katina downstream tal-produttur u tinkorporaha fid-dispożizzjonijiet tat-tikkettar volontarju armonizzat;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni tibda taħdem fuq sistema komprensiva tal-UE ta' tikkettar tal-annimali bil-ħsieb li tiżviluppa qafas obbligatorju tal-UE għat-tikkettar volontarju, li għandu jkopri l-farms tal-annimali kollha iżda jinkludi u jirrikonoxxi karatteristiċi speċifiċi għal kull speċi, sabiex jiġu limitati r-riskji ta' distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq intern, filwaqt li jitħalla biżżejjed spazju għal inizjattivi privati li jinvestu fid-diversità tal-prodotti u josservaw standards ogħla tat-trattament tal-annimali bħala ingranaġġ fis-suq;

52.

Jitlob lill-Kummissjoni tipproponi qafas armonizzat u mandatorju tal-UE b'rekwiżiti komuni għat-tikkettar volontarju tat-trattament xieraq tal-annimali li jkun ibbażat fuq ir-regoli tal-UE u li jistieden lill-Istati Membri jirreġistraw l-approċċi varji li qed jintużaw; jitlob li l-ispeċifikazzjonijiet tal-qafas jitfasslu skont approċċ teknikament realistiku u xjentifikament sod li jirrifletti l-metodi ta' produzzjoni matul iċ-ċiklu kollu u li dan il-qafas jiżgura li l-valur jitqassam mill-ġdid lill-bdiewa li jrabbu l-annimali sabiex ikun jista' jsir progress immexxi mis-suq fil-qasam tat-trattament xieraq tal-annimali; jinsisti li l-iskema ta' tikkettar trid tkun ibbażata fuq sett ċar ta' referenzi tekniċi, b'użu definit sew tat-termini u d-dikjarazzjonijiet li jistgħu jsiru fil-kummerċjalizzazzjoni, biex jiġi evitat li l-konsumaturi jiġu mqarrqa u li t-trattament xieraq tal-annimali jkun biss superfiċjali;

53.

Ifakkar li għall-finijiet ta' konsistenza, il-prodotti pproċessati u l-ingredjenti li joriġinaw mill-annimali jistgħu wkoll jibbenefikaw minn tali tikkettar; jirrakkomanda li l-iskema proposta ta' tikkettar tat-trattament xieraq tal-annimali tieħu kont tad-domanda dejjem akbar tal-konsumaturi għall-informazzjoni u l-objettivi konkorrenti ta' “Mill-Għalqa sal-Platt” fir-rigward tas-sostenibbiltà, is-saħħa u t-tħassib alimentari, flimkien mat-trattament xieraq tal-annimali;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni twettaq eżami fil-fond tal-implikazzjonijiet possibbli, b'mod partikolari għall-bdiewa li jrabbu l-annimali, tal-introduzzjoni ta' qafas obbligatorju tal-UE b'rekwiżiti komuni għat-tikketti, li jivvaluta bir-reqqa l-impatt fuq l-atturi kollha involuti fil-katina tal-provvista tal-ikel, mill-bdiewa sal-konsumaturi, filwaqt li jibbaża ruħu b'mod partikolari fuq l-esperjenza miksuba fi skemi pubbliċi riċenti ta' tikkettar f'ċerti Stati Membri; jistieden lill-Kummissjoni tevita kunflitti bejn skemi futuri possibbli u sistemi ta' tikkettar eżistenti, speċjalment fir-rigward tar-rekwiżiti obbligatorji fid-direttivi speċifiċi dwar it-trattament xieraq tal-annimali; jinsab imħasseb dwar ir-riżultati ta' valutazzjoni tal-impatt preċedenti mwettqa mill-Kummissjoni fl-2012, li indikaw li t-tikkettar iżid l-ispejjeż tal-industrija mingħajr ma neċessarjament iżid il-benefiċċji;

55.

Jistieden lill-Kummissjoni timplimenta politika li tipproteġi t-trobbija tal-annimali Ewropej billi tipprojbixxi l-importazzjoni fl-Ewropa ta' annimali jew laħam li ma jikkonformawx mal-istandards tat-trattament xieraq tal-annimali Ewropej;

o o

56.

Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) Testi adottati, P9_TA(2021)0295.

(2) ĠU L 221, 8.8.1998, p. 23.

(3) ĠU L 203, 3.8.1999, p. 53.

(4) ĠU L 182, 12.7.2007, p. 19.

(5) ĠU L 10, 15.1.2009, p. 7.

(6) ĠU L 47, 18.2.2009, p. 5.

(7) ĠU C 263, 25.7.2018, p. 90.

(8) ĠU C 345, 16.10.2020, p. 28.

(9) Testi adottati, P9_TA(2021)0277.

(10) ĠU C 86, 7.3.2019, p. 173.

(11) Studju li sar għall-Kummissjoni bit-titlu “Futur tal-annimali tal-UE: Kif nistgħu nikkontribwixxu għal settur agrikolu sostenibbli?”, Ġunju 2020.

(12) L-Osservatorju Ewropew tas-Suq tal-Prodotti tas-Sajd u tal-Akkwakultura, The EU fish market: 2015 edition (Is-suq tal-ħut tal-UE: edizzjoni tal-2015).

(13) Studju tal-Parlament Ewropew “End the cage age” Looking for alternatives" (Tmiem l-era tal-gaġeġ: Infittxu alternattivi), Novembru 2020.

(14) Studju li sar għall-Kummissjoni bit-titolu “Futur tal-annimali tal-UE: Kif nistgħu nikkontribwixxu għal settur agrikolu sostenibbli?”, Ġunju 2020.

(15) Fortun-Lamothe, L., Savietto, D., Gidenne, T., Combes, S., Le Cren, D., Davoust C., Warin, L., Démarche participative pour la conception d'un système d'élevage cunicole socialement accepté, “Colloque Bien-être animal: Des valeurs à partager” [Inizjattiva parteċipattiva bil-ħsieb li titfassal sistema ta' trobbija tal-fniek soċjalment aċċettabbli, "Simpożju: it-Trattament Xieraq tal-Annimali: valuri komuni], Strasburgu, l-1 u t-2 ta' Lulju 2019.

(16) Guingand, N, “Réduire la densité animale en engraissement: quelles conséquences sur l'émission d'odeurs et d'ammoniac?”, Journées Recherche Porcine [“It-tnaqqis tad-densità tal-annimal fil-fażi tat-tismin: effetti fuq l-emissjonijiet tal-irwejjaħ u tal-ammonija”, Jiem ta' Riċerka dwar il-Majjali], 39, pp. 43-48, 2007.

(17) Kollenda, E., Baldock, D., Hiller, N., Lorant, A., Assessment of environmental and socio-economic impacts of increased animal welfare standards: transitioning towards cage-free farming in the EU, [Valutazjoni tal-impatti ambjentali u soċjoekonomiċi assoċjati ma' titjib tal-istandards fil-qasam tal-benessere tal-annimali: it-tranżizzjoni lejn biedja mingħajr gaġeġ fl-UE], Rapport ta' Politika mill-Istitut għall-Politika Ambjentali Ewropea, Brussell u Londra, Ottubru 2020.

(18) Ara l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-5 ta' Ottubru 2021 dwar il-kriżi fis-settur tal-laħam tal-majjal u l-abbozz ta' rapport tal-Kummissjoni ta' awditu mwettaq fid-Danimarka mid-9 sat-13 ta' Ottubru 2017 sabiex jiġu evalwati l-attivitajiet tal-Istati Membri intiżi sabiex jiġi evitat il-gdim tad-denb u jiġi evitat il-qtugħ sistematiku tad-denb tal-majjali.

(19) Ir-Regolament (UE) 2017/625 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Marzu 2017 dwar il-kontrolli uffiċjali u attivitajiet uffiċjali oħra mwettqa biex jiżguraw l-applikazzjoni tal-liġi tal-ikel u tal-għalf, ta' regoli dwar is-saħħa u t-trattament xieraq tal-annimali, dwar is-saħħa tal-pjanti u dwar prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, (ĠU L 95, 7.4.2017, p. 1).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/66

P9_TA(2022)0032

Strateġija Ewropea għall-enerġija rinnovabbli offshore

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar strateġija Ewropea għall-enerġija rinnovabbli offshore (2021/2012(INI))

(2022/C 342/08)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 194 tiegħu,

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Ottubru 2003 li tistabbilixxi skema għall-iskambju ta' kwoti ta' emissjonijiet ta' gassijiet serra ġewwa l-Komunità u li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 96/61/KE (1),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2014/89/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Lulju 2014 li tistabbilixxi qafas għal ippjanar tal-ispazju marittimu (2),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli (3) (id-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 347/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' April 2013 dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1364/2006/KE u li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 713/2009, (KE) Nru 714/2009 u (KE) Nru 715/2009 (4) (ir-Regolament TEN-E),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, li jemenda r-Regolament (UE) Nru 913/2010 u jħassar ir-Regolamenti (KE) Nru 680/2007 u (KE) Nru 67/2010 (5), li bħalissa qiegħed jiġi rivedut,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-Governanza tal-Unjoni tal-Enerġija u tal-Azzjoni Klimatika, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 663/2009 u (KE) Nru 715/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi 94/22/KE, 98/70/KE, 2009/31/KE, 2009/73/KE, 2010/31/UE, 2012/27/UE u 2013/30/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kunsill 2009/119/KE u (UE) 2015/652 u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 525/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Frar 2018 dwar l-aċċelerazzjoni tal-innovazzjoni fil-qasam tal-enerġija nadifa (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 bit-titolu "It-tibdil fil-klima – viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima f'konformità mal-Ftehim ta' Pariġi (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Lulju 2020 dwar approċċ komprensiv Ewropew għall-ħżin tal-enerġija (10),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2020 dwar Strateġija Industrijali Ġdida għall-Ewropa (11),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2021 dwar Strateġija Ewropea għall-Idroġenu (12),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2021 dwar strateġija Ewropea għall-integrazzjoni tas-sistema tal-enerġija (13),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Lulju 2021 dwar l-impatt tal-parks eoliċi fuq il-baħar u ta' sistemi oħra ta' enerġija rinnovabbli fuq is-settur tas-sajd (14),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (COM(2019)0640),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Strateġija Industrijali Ġdida għall-Ewropa” (COM(2020)0102),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030: Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna” (COM(2020)0380) u r-riżoluzzjoni relatata tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2021 bl-istess titolu (15),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta' Lulju 2020 bit-titolu “Strateġija għall-idroġenu għal Ewropa newtrali għall-klima” (COM(2020)0301),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta' Lulju 2020 bit-titolu “Nixprunaw Ekonomija Newtrali għall-Klima: Strateġija tal-UE dwar l-Integrazzjoni tas-Sistema tal-Enerġija” (COM(2020)0299),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Settembru 2020 bit-titolu “It-tisħiħ tal-ambizzjoni klimatika tal-Ewropa għall-2030 – Ninvestu f'futur newtrali għall-klima għall-benefiċċju tal-popli tagħna” (COM(2020)0562),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Rapport tal-2020 dwar l-Istat tal-Unjoni tal-Enerġija skont ir-Regolament (UE) 2018/1999 dwar il-Governanza tal-Unjoni tal-Enerġija u tal-Azzjoni Klimatika” (COM(2020)0950),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Novembru 2020 bit-titlu “Strateġija tal-UE biex jiġi sfruttat il-potenzjal tal-enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta għal futur newtrali għall-klima” (COM(2020)0741),

—	wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-15 ta' Diċembru 2020 għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jirrevoka r-Regolament (UE) Nru 347/2013 (COM(2020)0824),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent Nru 3/2015 tal-1 ta' Ottubru 2015 bit-titolu “Marine protected areas in Europe's seas – an overview and perspectives for the future” (Żoni marini protetti fl-ibħra tal-Ewropa – ħarsa ġenerali u perspettivi għall-futur) u t-tgħarrif tagħha tas-6 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Management effectiveness in the EU's Natura 2000 network of protected areas” (L-effettività tal-ġestjoni tan-network Natura 2000 tal-UE ta' żoni protetti),

—	wara li kkunsidra l-ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni Qafas tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima (COP21) f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu u tal-Kumitat għas-Sajd,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A9-0339/2021),

billi l-UE rratifikat il-Ftehim ta' Pariġi, kif ukoll il-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-Liġi Ewropea dwar il-Klima li ġiet adottata dan l-aħħar, li jistabbilixxu mira tal-UE li jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' gassijiet serra b'mill-inqas 55 % sal-2030 u li tintlaħaq il-mira tan-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050, kif ukoll għanijiet komplementari, sabiex jiġu miġġielda l-effetti tat-tibdil fil-klima globali;

billi t-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima, effiċjenti ħafna fl-użu tal-enerġija u bbażata ferm fuq sorsi rinnovabbli teħtieġ tranżizzjoni rapida u nadifa tal-enerġija li tiżgura s-sostenibbiltà, is-sigurtà tal-provvista u l-affordabbiltà tal-enerġija, kif ukoll l-infrastruttura tal-enerġija meħtieġa;

billi t-tnaqqis drammatiku fil-prezzijiet tal-elettriku rinnovabbli offshore għamlu wieħed mis-sorsi tal-enerġija l-aktar ipprezzati b'mod kompetittiv, u l-medja ponderata globali tal-ispiża tal-enerġija eolika offshore naqset bi 48 % bejn l-2010 u l-2020, minn EUR 0,14 għal EUR 0,071 kWh, u konsegwentement element kritiku fit-tranżizzjoni ekoloġika, u dan iwitti t-triq għal ekonomija moderna, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u kompetittiva, u sar wieħed mill-aktar pilastri importanti tal-ambizzjonijiet klimatiċi tal-UE; billi l-enerġija rinnovabbli offshore (ORE) għandha l-kapaċità li tuża sorsi kbar ta' enerġija biex tipproteġi l-unitajiet domestiċi mill-faqar enerġetiku;

D.	billi l-istrateġija tal-UE dwar l-enerġija rinnovabbli offshore għandha tqis il-karatteristiċi ġeografiċi differenti tal-baċiri tal-baħar tal-UE, li jagħmluha diffiċli biex jiġi żviluppat approċċ “wieħed tajjeb għal kulħadd”;

E.	billi s-settur tal-produzzjoni tal-ORE tal-UE huwa mexxej teknoloġiku b'potenzjal sinifikanti li jagħti spinta lill-ekonomija tal-UE billi jappoġġja t-tkabbir tal-produzzjoni tal-enerġija nadifa fl-Ewropa u madwar id-dinja;

billi l-ammont totali disponibbli għall-programmi ta' riċerka u żvilupp (R&Ż) tal-UE għall-enerġija eolika offshore matul l-aħħar 10 snin kien ta' EUR 496 miljun; billi l-investimenti pubbliċi fir-R&Ż fil-katina tal-valur tal-enerġija eolika diġà kellhom rwol kruċjali biex is-settur ikun jista' jiżviluppa; billi l-investiment meħtieġ biex jitwettaq l-varar fuq skala kbira tal-ORE sal-2050 huwa stmat li jammonta għal kważi EUR 800 biljun, madwar żewġ terzi għall-finanzjament tal-infrastruttura tal-grilja assoċjata u madwar terz għall-ġenerazzjoni tal-enerġija offshore; billi l-pjan ta' rkupru Next Generation EU jipprovdi opportunità unika biex jiġu mobilizzati ammonti sinifikanti ta' kapital pubbliku flimkien ma' investimenti privati;

G.	billi l-ħiliet u l-kwalifiki tal-forza tax-xogħol huma essenzjali għas-suċċess tal-istrateġija tal-enerġija rinnovabbli offshore;

H.	billi l-portijiet tal-UE għandhom rwol kruċjali fl-iżgurar li l-enerġija eolika offshore tkun kosteffettiva, u jaġixxu bħala gateway għall-iżvilupp lokali fil-komunitajiet kostali;

billi l-Baħar tat-Tramuntana bħalissa huwa r-reġjun ewlieni fid-dinja għall-kapaċità użata fl-enerġija eolika offshore; billi baċiri tal-baħar Ewropej oħra bħalma huma l-Atlantiku, il-Mediterran, il-Baħar Baltiku u l-Baħar l-Iswed huma postijiet promettenti għall-espansjoni tal-varar u l-produzzjoni tal-enerġija eolika offshore fl-UE; billi l-Istati Membri tal-Punent tal-UE li jmissu mal-Atlantiku, għandhom potenzjal naturali għoli għall-enerġija eolika offshore kemm permezz ta' teknoloġija fissa mal-qiegħ kif ukoll galleġġanti; billi l-Istati Membri fin-Nofsinhar tal-UE li jmissu mal-Baħar Mediterran għandhom potenzjal għoli ta' enerġija eolika offshore, primarjament galleġġanti; billi l-Istati Membri tal-UE li jmissu mal-Baħar Baltiku għandhom potenzjal naturali għoli għall-enerġija eolika offshore permezz ta' teknoloġija fissa mal-qiegħ; billi l-Istati Membri fil-Lvant tal-UE li jmissu mal-Baħar l-Iswed għandhom potenzjal kbir ta' enerġija eolika offshore permezz ta' tagħmir imqabbad ma' qiegħ il-baħar kif ukoll galleġġanti;

J.	billi hija meħtieġa riċerka addizzjonali dwar l-impatt tal-infrastrutturi u t-teknoloġiji rinnovabbli offshore differenti fuq l-ekosistemi marini, il-bijodiversità marina u ż-żoni marini protetti;

billi t-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima għandha tkun akkumpanjata mir-restawr tan-natura, mingħajr ma jiġu kompromessi l-miri eżistenti dwar in-natura tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 u filwaqt li ħadd ma jitħalla jibqa' lura, kif stabbilit fil-Patt Ekoloġiku Ewropew; billi t-tranżizzjoni tal-enerġija għandha tkun ġusta u inklużiva;

billi l-proġetti tal-ORE u l-valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali tagħhom jeħtiġilhom isegwu l-approċċ tal-ġerarkija tal-mitigazzjoni; billi meta l-evitar ikun impossibbli jew diffiċli ħafna, għandhom jiġu adottati miżuri ta' tnaqqis, li għandhom jiġu implimentati b'mod effettiv matul il-fażijiet kollha, mill-għażla tas-sit sal-isfruttament u d-dekummissjonar. billi dawn il-miżuri ta' mitigazzjoni jinkludu dawk kontra l-istorbju taħt l-ilma stabbiliti fil-valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali;

M.	billi l-fattibbiltà li jiġu stabbiliti proġett importanti ta' interess Ewropew komuni għal park eoliku galleġġanti fuq skala kbira u proġett ta' konnessjoni tal-elettrolizzaturi għandha tiġi vvalutata mill-Kummissjoni;

billi teżisti l-possibbiltà li wieħed jibbenefika mill-kompatibbiltà bejn ir-rekwiżiti tal-ispazju tal-baħar biex tiġi żgurata l-konformità tal-ORE mal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030; billi l-parks eoliċi offshore jistgħu jkunu ta' benefiċċju għall-bijodiversità marina jekk jitfasslu u jinbnew b'mod sostenibbli; billi l-espansjoni kbira tal-produzzjoni tal-enerġija eolika offshore teħtieġ approċċ intelliġenti biex tiġi żgurata l-koeżistenza tagħha mal-attivitajiet li diġà jseħħu fiż-żoni affettwati, kif ukoll biex issir l-inqas ħsara possibbli lill-ambjent; billi t-tniġġis akustiku mill-kostruzzjoni u l-operat tal-parks eoliċi, u speċjalment mit-trasport marittimu, għandu impatt fuq l-ekosistema marina u għandu jiġi indirizzat fil-leġiżlazzjoni ambjentali; billi l-involviment tal-iżviluppaturi tal-enerġija rinnovabbli f'fażi bikrija tal-proċess, bla dubju se jikkontribwixxi għall-allokazzjoni b'suċċess tal-ispazju tal-baħar; billi l-allokazzjoni tal-ispazju għandha tkun ir-riżultat ta' ppjanar konġunt tal-ispazju marittimu u ġestjoni integrata tal-kosta li tmur lil hinn mill-fruntieri nazzjonali; billi rendimenti tal-elettriku mit-turbini eoliċi offshore jissuperaw dawk tat-turbini onshore u huwa aktar probabbli li jiġu aċċettati minn dawk li jgħixu fil-qrib;

O.	billi ma għandha tkun permessa l-ebda attività tal-bniedem, inkluża l-enerġija rinnovabbli, f'żoni strettament protetti tal-UE deżinjati bħala tali fil-qafas tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030;

P.	billi l-għan tal-istrateġija li jiġi pprovdut qafas fit-tul li jippromwovi koeżistenza soda bejn l-infrastrutturi offshore u użi oħra tal-ispazju tal-baħar, jikkontribwixxi għall-protezzjoni tal-ambjent u jagħti lok għal komunitajiet tas-sajd prosperużi;

Q.	billi tranżizzjoni ġusta tal-ħaddiema mis-settur taż-żejt u tal-gass offshore lejn is-settur tal-ORE għandha tiġi appoġġjata billi jittejjeb ir-rikonoxximent tal-ħiliet u l-kwalifiki tagħhom; billi r-rispett tal-ogħla standards soċjali u ambjentali huwa importanti;

billi l-użu tal-ORE jiddependi mill-isforzi tas-settur pubbliku u dak privat; billi l-kumpaniji bi sjieda pubblika jista' jkollhom rwol flimkien mal-kumpaniji privati fis-settur tal-ORE; billi r-reviżjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat u l-akkwist pubbliku għandha tipprovdi aktar flessibbiltà fl-implimentazzjoni tat-tranżizzjoni ekoloġika, inklużi l-proġetti tal-ORE;

Jemmen li l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima bl-użu tal-ORE hija vitali biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi u biex jinżamm l-impenn tal-UE li tinkiseb ekonomija newtrali għall-klima sa mhux aktar tard mill-2050, f'konformità mal-aħħar evidenza xjentifika, kif ikkonfermat fil-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-pjan ta' rkupru Next Generation EU; jisħaq li ekonomija newtrali għall-klima tirrikjedi li l-enerġija rinnovabbli tiġi implimentata fuq skala bla preċedent; jisħaq li ħafna Stati Membri għadhom lura fl-implimentazzjoni tal-enerġija u l-infrastruttura rinnovabbli meħtieġa; jisħaq ukoll li l-Istati Membri kollha għandhom jagħmlu sforzi konsiderevoli biex jilħqu l-potenzjal sħiħ tagħhom ta' enerġija rinnovabbli; jenfasizza li l-UE mhux se tkun tista' żżomm l-impenji klimatiċi tagħha jekk ma tittieħed l-ebda azzjoni ulterjuri biex jiġi aċċellerat l-varar tal-ORE;

Jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-ORE u teknoloġiji tal-enerġija rilevanti oħra, komponenti ewlenin tas-sistema tal-enerġija tal-UE sal-2050;

Jenfasizza li l-iffrankar enerġetiku, l-effiċjenza enerġetika u l-enerġija rinnovabbli huma fost il-fatturi ewlenin tal-kisba ta' ekonomija newtrali għall-klima; ifakkar fl-impenn tal-Unjoni favur il-prinċipju “l-effiċjenza enerġetika tiġi l-ewwel” u jissottolinja l-importanza tal-implimentazzjoni ta' dan il-prinċipju fil-leġiżlazzjoni u l-inizjattivi rilevanti kollha;

Jenfasizza li l-miri tal-produzzjoni tal-enerġija għall-ORE fil-baċiri tal-baħar kollha tal-UE, kif deskritt fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2020)0741, huma mill-inqas 60 GW sal-2030 u 340 GW sal-2050; ifakkar li skont il-valutazzjoni tal-impatt tal-Kummissjoni li takkumpanja l-komunikazzjoni COM(2020)0562 (16), il-kapaċità installata ta' enerġija eolika offshore għandha tkun bejn 70 u 79 GW biex tiġi żgurata rotta kostkompetittiva għal tnaqqis ta' 55 % sal-2030; jistieden lill-Istati Membri u lis-settur pubbliku u dak privat jaqbżu l-mira ta' tnaqqis ta' 55 % sal-2030; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tirrevedi r-regoli dwar l-akkwist pubbliku u l-għajnuna mill-Istat biex tiġi żgurata tranżizzjoni kostkompetittiva appoġġjata minn suq li jiffunzjona tajjeb li jimbotta l-użu tal-enerġija eolika offshore; jinnota li hemm żoni b'potenzjal tal-ORE li fil-biċċa l-kbira għadu mhux sfruttat, bħall-Atlantiku, il-Mediterran, il-Baħar Baltiku jew il-Baħar l-Iswed; jisħaq li d-deċiżjoni li jinstab spazju għal din il-kapaċità addizzjonali tal-ORE sal-2030 hija tal-akbar importanza u għandha titqies bħala prijorità u tali spazju għandu jiġi identifikat fl-UE qabel l-2023/2024 biex il-kostruzzjoni tkun tista' ssir sal-2030; jirrimarka li l-kompetittività tal-enerġija eolika offshore u l-enerġija mill-oċeani bħala sors tal-enerġija se tkompli tiżdied u l-prezzijiet se jkomplu jonqsu aktar b'pass mal-iżvilupp u l-varar fuq bażi kontinwa; jirrimarka li l-ORE hija sors vijabbli ta' enerġija u li sistema tal-enerġija sostenibbli u affidabbli jeħtieġ li tikkombina l-ORE ma' teknoloġiji oħra tal-enerġija, opportunitajiet ta' ħżin u konsum flessibbli tal-enerġija;

Jemmen li l-ORE jeħtiġilha tkun sostenibbli tul il-katina tal-valur kollha u jkollha impatti negattivi limitati fuq l-ambjent u fuq il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali; ifakkar fil-wegħda tal-Patt Ekoloġiku Ewropew li ħadd ma għandu jitħalla jibqa' lura; jissottolinja li l-benesseri tan-nies għandu jkun fil-qalba tat-tranżizzjoni ekoloġika;

Jinnota l-vantaġġ kompetittiv tal-kumpaniji u t-teknoloġiji tal-UE fis-settur tal-ORE; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-UE qed iżżomm it-tmexxija teknoloġika, filwaqt li żżomm it-talent u tipprovdi enerġija sostenibbli, sikura u bi prezz affordabbli filwaqt li tqis l-impatti potenzjali, inklużi dawk relatati mat-tibdil fil-klima u l-impatti fuq l-ambjent marin; jisħaq fuq l-importanza li jinżamm dan il-vantaġġ kompetittiv; jissottolinja l-potenzjal ta' tkabbir sinifikanti tas-settur u l-kontribut tiegħu għall-ekonomija tal-UE, inklużi l-esportazzjonijiet tat-teknoloġiji u tas-sistemi; jisħaq fuq l-importanza tal-appoġġ għall-investimenti fir-R&Ż u tal-progress abbażi tas-sistema industrijali innovattiva tat-teknoloġija tal-ORE permezz ta' kollaborazzjoni u sħubija transfruntiera fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa sabiex jiġu ffaċilitati u appoġġjati ktajjen tal-valur Ewropej robusti, li huma kruċjali għat-tranżizzjoni doppja, filwaqt li jiġi żgurat l-użu rapidu tal-innovazzjonijiet żviluppati f'dan il-qasam; jenfasizza l-importanza ta' postijiet tax-xogħol industrijali ta' kwalità għolja biex tiġi ffaċilitata tranżizzjoni ġusta;

Jissottolinja l-ħtieġa li tinżamm katina ta' provvista nadifa, kompetittiva u sostenibbli għall-ORE fl-Unjoni Ewropea; jisħaq għalhekk fuq il-ħtieġa li l-fornituri japplikaw l-ogħla standards tal-kwalità, tas-saħħa, tas-sikurezza u ambjentali skont iċ-ċertifikazzjoni u l-istandards Ewropej determinati fi proċess ta' djalogu mal-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha; jisħaq ukoll fuq il-ħtieġa li jiġu minimizzati l-kostijiet tat-trasport fil-katina tal-provvista; jemmen li l-offerti pubbliċi għandhom iqisu dawn l-elementi;

Jenfasizza li l-varar tal-ORE huwa opportunità ideali għar-reġjuni ultraperiferiċi u l-gżejjer biex jiddekarbonizzaw it-taħlita tal-enerġija tagħhom u jnaqqsu b'mod drammatiku d-dipendenza tagħhom fuq l-importazzjonijiet tal-fjuwils fossili; jitlob li tiġi intensifikata l-inizjattiva “Enerġija Nadifa għall-Gżejjer tal-UE”, b'enfasi qawwija fuq l-ORE; ifakkar li l-gżejjer huma partikolarment affettwati miż-żieda fil-livell tal-baħar;

Jistieden lill-Kummissjoni twettaq, mill-aktar fis possibbli, valutazzjoni tal-impatt biex tiċċara l-impatti ekonomiċi u soċjoekonomiċi tal-ORE, b'enfasi speċjali fuq l-impjiegi eżistenti u l-ħolqien tal-impjiegi bl-implimentazzjoni ta' bejn 300 u 450 GW ta' kapaċità sal-2050;

10.

Jitlob lill-awtoritajiet kompetenti lokali jivvalutaw l-inizjattivi li jagħtu spinta lill-ekonomiji lokali, l-impjiegi sostenibbli lokali u l-attivitajiet ekonomiċi bl-użu tal-ORE; jitlob l-identifikazzjoni tas-sinerġiji bejn is-setturi li jistgħu jappoġġjaw bl-aħjar mod it-tranżizzjoni ekoloġika u dik diġitali u li jgħinu biex l-irkupru ekonomiku jibqa' validu fil-futur, flimkien mal-iżvilupp ta' sinerġiji mal-azzjonijiet li jagħtu lok għal ekonomija blu sostenibbli;

Infrastruttura u grilji

Investiment fl-infrastruttura

11.

Jisħaq fuq l-urġenza li tittejjeb u tiġi estiża l-infrastruttura eżistenti, mingħajr preġudizzju għall-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 u l-leġiżlazzjoni tal-UE dwar in-natura, biex ikun jista' jiżdied l-użu ta' elettriku bbażat fuq l-enerġija rinnovabbli; jiddispjaċih li għadd ta' Stati Membri għadhom ma laħqux il-mira tagħhom ta' interkonnessjoni elettrika ta' 10 % sal-2020 u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw infrastruttura adegwata, bħal linji ta' trażmissjoni, biex jintegraw u jittrasportaw l-elettriku offshore mill-ORE; ifakkar fil-mira tal-UE għall-2030 ta' interkonnessjoni tal-elettriku ta' 15 % sal-2030, li hija stabbilita fl-Artikolu 2 tar-Regolament (UE) 2018/1999; jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta li tista' tħaffef l-varar tal-mira ta' interkonnessjoni; iqis li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha għandhom jiżviluppaw ftehimiet dwar l-infrastruttura tal-enerġija offshore ma' reġjuni ġeografiċi tal-viċinat;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw infrastruttura adegwata fl-UE biex jiġi żgurat l-varar kosteffettiv tal-ORE;

13.

Jirrimarka l-importanza li jiġi żgurat żvilupp sostenibbli u responsabbli tas-settur tal-ORE, filwaqt li jitqies ir-rwol importanti tat-trasport marittimu u l-portijiet marittimi; jisħaq li l-iżvilupp tal-ORE għandu jqis il-ħtieġa ta' kurituri u rotot ta' aċċess marittimi sikuri, u żoni ta' ankraġġ għat-trasport marittimu, kif ukoll l-iżvilupp futur potenzjali ta' rotot ta' aċċess marittimi għall-portijiet; jissottolinja l-importanza ta' portijiet marittimi moderni, sostenibbli u innovattivi għall-assemblaġġ, il-manifattura u l-manutenzjoni tat-tagħmir tal-ORE, u l-investiment konsiderevoli meħtieġ biex jittejbu l-infrastrutturi portwarji, inklużi t-terminals tat-trasport u l-bastimenti għall-provvediment ta' dawn is-servizzi; jinnota r-rwol tal-portijiet marittimi bħala punti ta' żbark onshore għall-enerġija rinnovabbli ġġenerata offshore u l-loġistika aassoċjata, u bħala hubs tal-enerġija rinnovabbli għall-konnessjonijiet tal-grilja elettrika offshore u l-interkonnetturi transfruntieri;

14.

Jissottolinja li l-aċċess għall-enerġija rinnovabbli offshore se jikkontribwixxi wkoll għall-ekoloġizzazzjoni tal-portijiet, anki f'termini tal-provvista tal-elettriku onshore għall-bastimenti meta jkunu rmiġġati u l-iżvilupp tagħhom bħala raggruppamenti industrijali ċirkolari; jisħaq li l-pjanijiet spazjali marittimi tal-Istati Membri għandhom ikunu kompatibbli max-xejriet futuri, inklużi l-flussi tat-traffiku ġodda, ir-rotot ġodda tat-tbaħħir u l-bastimenti ta' daqs akbar, u għandhom jiżguraw il-koeżistenza tal-infrastruttura tal-enerġija offshore mar-rotot tat-trasport marittimu, l-industrija tas-sajd, l-iskemi ta' separazzjoni tat-traffiku, iż-żoni ta' ankraġġ, l-attivitajiet u l-aċċess navali, u l-iżvilupp portwarju; jemmen bis-sħiħ li għandhom jiġu żgurati l-ogħla livelli ta' sikurezza għall-bastimenti li jgħaddu qrib l-infrastrutturi tal-ORE, inkluża kopertura suffiċjenti tas-servizzi tat-traffiku tal-bastimenti u l-provvista ta' bastimenti ta' appoġġ ta' emerġenza fiż-żona;

15.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għal reviżjoni tar-Regolament TEN-E biex jinkiseb l-objettiv tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-leġiżlazzjoni ssir adatta għall-mira ta' 1,5 oC, u jilqa' wkoll l-attenzjoni li tiddedika għall-ħtiġijiet u l-prijoritajiet tas-settur tal-ORE; jisħaq li l-iżvilupp ta' assi eoliċi offshore ibridi u radjali sostenibbli u effiċjenti għall-ġenerazzjoni, l-interkonnessjoni u t-trażmissjoni jeħtieġ ippjanar u investiment pubbliku u privat li jħares 'il quddiem; jemmen bil-qawwa li l-oqfsa regolatorji għandhom jiffaċilitaw l-investimenti antiċipatorji; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu żgurati l-koordinazzjoni u l-allinjament bejn il-pjanijiet ta' żvilupp tal-grilja onshore u offshore, inkluż permezz tal-identifikazzjoni tal-punti ta' żbark għall-konnessjonijiet offshore u t-trażmissjoni tal-enerġija prodotta għall-grilji onshore; iħeġġeġ lill-Istati Membri jħaffu l-infrastruttura meħtieġa tal-grilja biex jiffaċilitaw it-tranżizzjoni ekoloġika, li għaliha l-elettrifikazzjoni hija kruċjali; jirrikonoxxi li l-investimenti kbar li saru, li sikwit jiġu implimentati simultanjament, se jirrikjedu ppjanar bir-reqqa u preċiż;

16.

Jissottolinja l-importanza li l-Istati Membri jiddefinixxu u jaqblu b'mod konġunt biex jikkooperaw dwar l-ammont ta' ġenerazzjoni tal-enerġija rinnovabbli offshore li għandu jiġi introdott f'kull baċir tal-baħar fl-2030, l-2040 u l-2050, f'termini tal-iżgurar tas-sigurtà tal-investiment u l-kisba tal-għanijiet tal-klima u l-enerġija;

17.

Jirrikonoxxi l-potenzjal għall-ORE fil-baċiri tal-baħar Ewropej kollha u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu javvanzaw it-teknoloġiji ewlenin li se jisfruttaw din l-enerġija;

18.

Jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni fir-rigward tal-istrateġija biex tiffaċilita d-djalogu dwar is-sostenibbiltà ambjentali, ekonomika u soċjali tal-ORE u biex tippromwovi “komunità ta' prattika” fejn il-partijiet ikkonċernati kollha, inklużi l-industrija, l-NGOs, is-sajjieda u x-xjenzati, ikunu jistgħu jiskambjaw il-fehmiet, jikkondividu l-esperjenzi u jaħdmu fuq proġetti konġunti fi stadju bikri;

19.

Jinnota l-vantaġġi potenzjali li jiġu kkombinati l-faċilitajiet ta' produzzjoni offshore u l-assi ta' trażmissjoni fil-proċess tal-offerti; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri janalizzaw il-potenzjal u l-isfidi possibbli ta' dan l-approċċ ta' sejħiet għall-offerti b'kamp ta' applikazzjoni sħiħ u jivvalutaw l-applikabbiltà tiegħu għal strutturi differenti; jisħaq li din l-analiżi għandha tqis l-isfidi possibbli fir-rigward tal-iżgurar ta' inċentivi u ppjanar ottimali ta' grilji ta' trażmissjoni offshore u onshore;

20.

Ifakkar li l-produzzjoni tal-elettriku mill-ORE toħloq ukoll opportunità għall-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli kif deskritt fil-komunikazzjonijiet tal-Kummissjoni COM(2020)0741, COM(2020)0299 u COM(2020)0301;

21.

Jinnota l-komplementarjetà inerenti bejn teknoloġiji differenti tal-enerġija rinnovabbli, f'termini ta' infrastruttura kondiviża, sinerġiji tal-katina tal-provvista u produzzjoni aggregata tal-enerġija aktar affidabbli;

22.

Jissottolinja l-ħtieġa li jsir investiment fl-infrastruttura biex tiġi appoġġjata l-espansjoni tas-settur tal-ORE, b'mod partikolari investiment fil-portijiet biex jakkomodaw turbini u komponenti akbar, jipprovdu għal operazzjonijiet u manutenzjoni (inklużi faċilitajiet ta' taħriġ), kif ukoll jibnu ċentri ta' dekummissjonar u manifattura għat-tagħmir tal-enerġija mir-riħ offshore mqabbad ma' qiegħ il-baħar u galleġġanti; jenfasizza l-fatt li l-ORE se jkollha rilevanza kritika għas-sigurtà tal-provvista tal-enerġija u li jridu jittieħdu miżuri meħtieġa sabiex l-infrastruttura tiġi protetta kontra l-attakki ċibernetiċi;

Kollaborazzjoni mal-Istati Membri

23.

Jisħaq li l-kollaborazzjoni tal-Istati Membri hija vitali sabiex jiġi massimizzat l-użu effettiv tar-riżorsi tal-enerġija offshore, filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' kull żona; jenfasizza l-importanza tal-Kooperazzjoni tal-Enerġija fl-Ibħra tat-Tramuntana u l-ħtieġa li r-Renju Unit jerġa' jiġi inkluż; jinnota li l-qafas legali attwali għandu jittejjeb sabiex jiffaċilita tali kollaborazzjoni sal-punt li jkun suffiċjenti; jemmen bis-sħiħ li n-nuqqas ta' żieda fil-kollaborazzjoni bejn l-Istati Membri u pajjiżi mhux tal-UE interkonnessi se jimpedixxi l-introduzzjoni tal-enerġija offshore; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu l-azzjoni meħtieġa mingħajr ebda dewmien ulterjuri; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jikkoordinaw u jressqu minnufih pjanijiet għall-iżvilupp offshore;

24.

Jisħaq li l-kooperazzjoni reġjonali bejn l-Istati Membri u l-istati ġirien fil-livell tal-baċiri tal-baħar għandha titrawwem permezz ta' ppjanar konġunt, billi jitneħħew l-ostakoli regolatorji, u wkoll billi jinħolqu mapep reġjonali tal-użu spazjali marin li jkunu aċċessibbli għall-partijiet ikkonċernati kollha u li jkunu riveduti regolarment permezz ta' qafas ta' monitoraġġ komuni;

25.

Jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tikkoordina mal-Istati Membri biex tappoġġja l-varar ta' mill-inqas 100 MW ta' enerġija mill-mewġ u mill-marea sal-2025 u ta' mill-inqas 1 GW sal-2030;

26.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għal regolament dwar linji gwida għall-infrastruttura tal-enerġija trans-Ewropea u li jirrevoka r-Regolament (UE) Nru 347/20131 u tappoġġja l-ħolqien ta' punt uniku ta' kuntatt għal kull kuritur tal-grilja offshore ta' prijorità, li għandu jiffaċilita l-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri u l-proċess tal-permessi għal proġetti tal-ORE ta' interess komuni;

Tisħin u tkessiħ distrettwali

27.

Jinnota li l-elettriku u t-tisħin u t-tkessiħ diretti prodotti bl-użu tal-ORE jistgħu jikkontribwixxu għall-ekoloġizzazzjoni ta' kwalunkwe użu finali tal-elettriku, bħall-pompi tas-sħana, u b'hekk iwasslu għat-tnaqqis u eventwalment għall-eliminazzjoni tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra; jenfasizza l-potenzjal li l-ORE tiġi inkorporata fit-tisħin distrettwali permezz ta' elettriku nadif u pompi tas-sħana;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni tanalizza l-aħjar prattiki minn swieq maturi ta' tisħin u tkessiħ distrettwali għall-benefiċċju tas-swieq emerġenti; jisħaq li l-Istati Membri kapaċi jibnu l-kapaċità li jaħżnu t-tisħin u t-tkessiħ u b'hekk jinkoraġġixxu l-użu ta' ORE fluttwanti kbar; jisħaq li n-nuqqas ta' data u n-nuqqas ta' konnessjoni mal-istrateġiji ta' rinnovazzjoni tal-bini fil-livell muniċipali qed iżommu lura l-integrazzjoni ulterjuri tas-sorsi ta' enerġija rinnovabbli fis-swieq tat-tisħin u t-tkessiħ distrettwali;

29.

Jenfasizza r-rwol tal-awtoritajiet nazzjonali u lokali fl-ippjanar strateġiku għat-tisħin u t-tkessiħ u fl-għoti ta' appoġġ lill-operaturi tal-enerġija distrettwali billi jneħħu r-riskji tal-investimenti u jiffaċilitaw l-aċċess għal finanzjament dirett mis-settur pubbliku;

Riċerka u żvilupp

30.

Jemmen bis-sħiħ li l-UE u l-Istati Membri għandhom jappoġġjaw ir-riċerka u l-iżvilupp b'rabta ma' interkonnetturi b'diversi użi (MPIs); jisħaq fuq il-ħtieġa li jinħoloq qafas fit-tul għall-MPIs li jkun jista' jintegra b'mod effiċjenti s-swieq offshore u onshore; jistieden lill-Kummissjoni tassisti lill-manifatturi ta' tagħmir differenti fl-iżvilupp ta' standard komuni li jkun jista' jiżgura l-kompatibbiltà u l-interoperabbiltà fost l-interkonnetturi; jenfasizza li teknoloġiji ġodda, bħall-MPIs, jeħtieġ li jiġu ddisinjati, ittestjati, murija u meħlusa mir-riskji sabiex jitħaffef id-dħul fis-suq; jitlob li jinħolqu kundizzjonijiet ta' qafas xierqa sabiex jiġi żgurat li dawn it-teknoloġiji jiġu żviluppati malajr;

31.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lis-settur privat iżidu l-investiment rigward ir-riċerka u l-iżvilupp fid-disinn tal-ORE ċirkolari u li jinkludi n-natura, kif ukoll fit-teknoloġija għar-riċiklaġġ u ż-żarmar tal-istazzjonijiet tal-ORE;

32.

Jissottolinja li s-settur tal-ORE tal-UE qed jiddependi wkoll minn materja prima u komponenti importati għall-produzzjoni u li l-katina tal-provvista ta' dawn il-materjali għandha tiġi protetta; itenni l-ħtieġa li l-fornituri japplikaw l-ogħla standards ta' kwalità, saħħa, sikurezza u ambjent skont iċ-ċertifikazzjoni u l-istandards Ewropej;

33.

Jemmen bis-sħiħ li l-UE u l-Istati Membri għandhom jappoġġjaw ir-riċerka u l-iżvilupp b'rabta ma' stazzjonijiet tal-enerġija mir-riħ, mill-marea, mill-mewġ u mill-kurrenti offshore galleġġanti, li jistgħu jiġu adattati għall-kundizzjonijiet differenti ta' qiegħ il-baħar fl-Ewropa; jissottolinja wkoll, f'dan ir-rigward, il-ħtieġa li jiġu appoġġjati l-iżvilupp, iż-żieda u l-kummerċjalizzazzjoni tad-dekarbonizzazzjoni tal-katina tal-valur kollha kemm hi tal-ORE, ta' teknoloġiji li jużaw sorsi tal-enerġija rinnovabbli bħall-enerġija mir-riħ offshore għad-dekarbonizzazzjoni ta' setturi oħra, u ta' akkoppjament tas-setturi, u tiġi appoġġjata r-riċerka fihom;

34.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-ORE tiġi sfruttata fl-ilmijiet fondi; jenfasizza li t-teknoloġija galleġġanti tippermetti l-aċċess għal veloċitajiet ogħla u aktar kostanti tar-riħ li jistgħu jimminimizzaw ukoll l-impatt ambjentali tat-turbini u jnaqqsu l-pressjoni assoċjata mal-ippjanar kostali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu r-riċerka, l-iżvilupp, il-monitoraġġ u l-innovazzjoni relatati ma' teknoloġiji bħall-pjattaformi galleġġanti; jisħaq li din hija opportunità eċċellenti biex l-UE ssir mexxejja globali fit-teknoloġiji tal-ORE li se jkunu kruċjali għad-dekarbonizzazzjoni;

35.

Iqis li huwa essenzjali li jkun hemm segmenti ewlenin tal-ktajjen tal-valur tal-enerġija rinnovabbli fl-Ewropa sabiex jintlaħqu l-għanijiet klimatiċi tal-UE u jinġiebu benefiċċji ekonomiċi sinifikanti għar-residenti; jappella għal miżuri adegwati biex jappoġġjaw ir-rwol tal-kontenut lokali Ewropew fil-katina tal-provvista u l-leġiżlazzjoni tal-istrateġija tal-enerġija rinnovabbli;

36.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni u l-Bank Ewropew tal-Investiment huma impenjati li jaħdmu ma' istituzzjonijiet finanzjarji oħra biex jappoġġjaw investimenti strateġiċi u ta' riskju ogħla fl-enerġija offshore permezz ta' InvestEU, filwaqt li jiżguraw li l-UE tibqa' mexxej teknoloġiku;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, fil-kuntest tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, jagħmlu użu akbar mill-fondi tal-Unjoni biex jappoġġjaw l-iżvilupp tal-ORE fil-gżejjer u t-territorji ultraperiferiċi bil-għan li jnaqqsu b'mod effiċjenti d-dipendenza tagħhom mill-fjuwils fossili;

38.

Jenfasizza li l-espansjoni tal-ORE se tirrikjedi forza tax-xogħol speċjalizzata u kwalifikata kbira ferm u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu l-passi meħtieġa biex jantiċipaw nuqqas ta' ħaddiema tas-sengħa billi jiżguraw kundizzjonijiet tax-xogħol attraenti, filwaqt li jqisu s-saħħa u s-sikurezza; jappoġġja l-ambizzjoni tal-Kummissjoni li tappoġġja lill-awtoritajiet kompetenti nazzjonali u reġjonali fil-ħolqien u t-twettiq ta' programmi ta' edukazzjoni u taħriġ speċifiċi għall-ORE u l-ħtieġa li jiġi żviluppat grupp ta' ħiliet fil-qasam tal-ORE; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi l-qasam tal-ORE fl-aġenda Ewropea għall-ħiliet li jmiss tagħha sabiex tgħin lill-individwi, lill-intrapriżi multinazzjonali u lill-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju jiżviluppaw il-ħiliet meħtieġa għas-settur tal-ORE; jissottolinja l-importanza tal-impjieg tan-nisa fl-ambjent tekniku ħafna tas-settur offshore;

39.

Jemmen li, matul iċ-ċiklu sħiħ tal-proġett, huwa kruċjali li l-enerġija offshore rinnovabbli tiġi disinjata, żviluppata u varata b'mod ċirkolari u rinnovabbli; jisħaq b'mod speċjali li l-ammont sostanzjali ta' metalli u minerali meħtieġa biex jappoġġjaw it-tkabbir tat-teknoloġiji rinnovabbli jeħtieġ li jinkiseb b'mod responsabbli u ċirkolari;

40.

Jenfasizza l-opportunità sinifikanti li jiġi żviluppat idroġenu rinnovabbli offshore li jista' jikkontribwixxi għal żvilupp usa' tas-suq tal-idroġenu rinnovabbli; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta kif is-sorsi tal-ORE jistgħu jwittu t-triq għall-iżvilupp tal-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli;

41.

Jenfasizza l-importanza tal-investiment privat u pubbliku fis-settur tal-ORE għall-varar fuq skala kbira tat-teknoloġiji tal-ORE; itenni l-istedina tiegħu lill-Kummissjoni biex tadatta l-programm Orizzont Ewropa għall-iżvilupp, iż-żieda u l-kummerċjalizzazzjoni ta' teknoloġiji u innovazzjonijiet rivoluzzjonarji fl-Unjoni sabiex jitnaqqas id-distakk bejn l-innovazzjoni u l-introduzzjoni fis-suq, billi jiġi pprovdut finanzjament ta' riskju għal proġetti ta' teknoloġija u ta' dimostrazzjoni fi stadju bikri u billi jiġu żviluppati ktajjen tal-valur bikrin bħala appoġġ għall-iżvilupp tal-infrastruttura tar-riċerka, anke bil-għan li jitnaqqsu d-distakki eżistenti bejn l-Istati Membri;

42.

Jenfasizza li l-ħiliet imtejba fis-settur tal-ORE u l-għarfien speċifiku għas-settur huma assi li jistgħu jiġu esportati lejn pajjiżi mhux tal-UE u b'hekk jistgħu jappoġġjaw l-esportazzjoni tas-servizzi min-naħa tal-UE u jikkontribwixxu għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima fil-livell globali;

Permessi u pjanijiet tal-ispazju marittimu

Is-simplifikazzjoni tal-ħruġ tal-permessi

43.

Jisħaq li biex jintlaħqu l-miri tal-2030 u tal-2050 jeħtieġ li jitħaffef il-varar tal-ORE; jenfasizza l-ħtieġa ta' ġestjoni aktar sostenibbli tal-ispazju marittimu u tal-kosti sabiex jiġi sfruttat il-potenzjal tal-ORE; jemmen bis-sħiħ li proċess ta' ppjanar tal-ispazju marittimu xieraq jeħtieġ li jkun akkumpanjat minn approċċ sod favur il-parteċipazzjoni pubblika sabiex jiġu kkunsidrati l-fehmiet tal-partijiet ikkonċernati u tal-komunitajiet kostali kollha; jinnota li l-interess kbir fl-ORE se jattira għadd dejjem akbar ta' applikazzjonijiet għal permessi; jistieden lill-Istati Membri jissimplifikaw b'mod urġenti l-proċeduri rilevanti u jikkoordinaw l-isforzi tagħhom; iħeġġeġ lill-Istati Membri jħaddnu l-punti uniċi ta' kuntatt;

44.

Jinnota l-proċess attwali li jieħu fit-tul għall-varar ta' proġetti tal-ORE u l-ħtieġa urġenti li jitħaffef il-pass sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-2030 u tal-2050; jinnota li s-simplifikazzjoni tal-proċeduri u tal-istandards tekniċi fil-livell tal-Istati Membri se tiffaċilita varar aktar mgħaġġel; jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu proċess trasparenti u jqisu li jintroduċu limiti ta' żmien għall-ħruġ ta' permessi, inklużi l-istudji u l-valutazzjonijiet ambjentali meħtieġa kif ukoll il-konsultazzjonijiet mal-partijiet ikkonċernati, u jintroduċu limiti ta' żmien għall-awtorizzazzjoni meta jkunu ġew ipprovduti dossiers kompluti għalkollox, bi skadenza għal deċiżjoni; jisħaq fuq l-importanza li jitqassru l-proċeduri fejn meħtieġ u li jittieħdu miżuri biex jiġi żgurat li l-iskadenzi jiġu rispettati;

45.

Jissottolinja l-importanza u l-potenzjal ta' siti liċenzjati għall-iżvilupp offshore approvati minn qabel kif ukoll it-tqegħid ta' linji ta' konnessjoni u trażmissjoni sabiex titneħħa l-inċertezza li tikkonċerna l-proġetti u jitnaqqsu l-ħinijiet tat-twassil;

46.

Iqis li huwa tal-ogħla importanza li jinbena kunsens pubbliku wiesa' dwar il-proġetti tal-ORE permezz tal-involviment tal-atturi lokali sabiex tiżdied l-aċċettazzjoni pubblika tal-enerġija mir-riħ offshore u tal-infrastrutturi kbar li teħtieġ; jappella għall-involviment trasparenti u sinifikattiv tal-komunitajiet kostali fil-proġetti, inklużi dawk li jinsabu fil-gżejjer u r-reġjuni l-aktar periferiċi, kif ukoll partijiet ikkonċernati oħra; jisħaq fuq l-importanza li tiżdied il-fiduċja tal-pubbliku in ġenerali fil-kapaċità tal-enerġija rinnovabbli biex jinkisbu indipendenza enerġetika u provvista sigura tal-enerġija; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw one-stop shops b'informazzjoni simplifikata dwar il-possibbiltajiet ta' finanzjament għal proġetti ta' dimostrazzjoni għal teknoloġiji tal-ORE rivoluzzjonarji;

L-allinjament tal-pjanijiet tal-ispazju marittimu u tal-pjanijiet nazzjonali għall-enerġija u l-klima

47.

Jinnota li l-ispazju totali meħtieġ biex jiġi żgurat li l-kapaċità tal-enerġija mir-riħ offshore għall-ibħra tat-Tramuntana tilħaq l-għanijiet tal-2050 huwa mistenni li jkun ta' 2,8 %; jemmen bis-sħiħ li l-involviment bikri tal-iżviluppaturi tal-ORE fil-proċess se jikkontribwixxi għall-allokazzjoni b'suċċess tal-ispazju tal-baħar; jisħaq li l-allokazzjoni tal-ispazju għandha tkun ir-riżultat ta' ppjanar konġunt tal-ispazju marittimu u ta' ġestjoni integrata tal-kosta li tmur lil hinn mill-fruntieri nazzjonali; jitlob li proċess trasparenti u pjanijiet tal-ispazju marittimu reġjonali jkunu aċċessibbli sabiex jiġi ffaċilitat approċċ bikri u inklużiv għall-partijiet ikkonċernati kollha;

48.

Jiġbed l-attenzjoni għar-rakkomandazzjonijiet tal-proġett iffinanzjat minn Orizzont 2020 dwar l-użu multiplu f'ibħra Ewropej li qed jesplora l-opportunitajiet għal użu multiplu f'ibħra Ewropej fil-ħames baċiri tal-baħar tal-UE; ifakkar fil-gwida tiegħu li l-iżvilupp sostenibbli tal-oċean ma jistax jibqa' jiddependi minn ġestjoni ta' settur wieħed, iżda jirrikjedi approċċ aktar olistiku u integrat, u li l-użu multiplu mhuwiex limitat għall-kondiviżjoni tal-“istess” spazju marittimu, iżda għandu jħaddan l-użu konġunt ta' infrastrutturi u ta' assi oħra u attivitajiet konġunti;

49.

Jissottolinja l-urġenza li jiġi żgurat spazju suffiċjenti għall-iżvilupp tal-ORE, u jqis li l-ħtiġijiet tal-użu multiplu għandhom jiġu ffaċilitati u inċentivati b'mod proattiv permezz ta' korpi regolatorji pubbliċi u programmi ta' appoġġ rispettivi, li jmorru ferm lil hinn minn sempliċi soluzzjonijiet ta' ppjanar tal-ispazju; jinnota li meta kienu qegħdin jiżviluppaw il-pjanijiet tal-ispazju marittimu, l-Istati Membri ntalbu jfittxu mhux biss l-aħjar data disponibbli u parteċipazzjoni pubblika wiesgħa, iżda wkoll opportunitajiet għall-kolokazzjoni tal-attivitajiet marittimi;

50.

Jinnota li skont ir-Regolament (UE) 2018/1999, l-Istati Membri kellhom l-obbligu jissottomettu l-pjanijiet nazzjonali tagħhom għall-enerġija u l-klima (NECPs) sal-31 ta' Diċembru 2019 u għandhom l-obbligu jissottomettu rapport ta' progress kull sentejn; jinnota li skont id-Direttiva 2014/89/UE, l-Istati Membri kellhom l-obbligu jfasslu pjanijiet tal-ispazju marittimu sal-31 ta' Marzu 2021; jiddeplora l-fatt li mhux l-Istati Membri kollha ppreżentaw il-pjanijiet tal-ispazju marittimu tagħhom u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tieħu azzjoni; jinnota r-riskju ta' inkompatibbiltà tal-NECPs u tal-pjanijiet tal-ispazju marittimu fir-rigward tal-allokazzjoni spazjali; jisħaq li hemm bżonn ta' allinjament urġenti tad-Direttiva dwar l-Ippjanar tal-Ispazju Marittimu u tar-Regolament dwar l-NECP, kif ukoll ta' leġiżlazzjoni rilevanti oħra tal-UE; iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkoordinaw u jistabbilixxu minnufih pjanijiet għall-iżvilupp offshore għall-2030 u għal wara l-2030;

51.

Jilqa', f'dan ir-rigward, l-għan tal-istrateġija li tipprovdi qafas fit-tul li jippromwovi koeżistenza soda bejn installazzjonijiet offshore u użi oħra tal-ispazju tal-baħar u tikkontribwixxi għall-protezzjoni tal-ambjent;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jadottaw approċċ sħiħ u olistiku favur iċ-ċiklu tal-ħajja meta jippjanaw u jvaraw il-kapaċità tal-ORE ta' 300 GW sa 450 GW sal-2050;

53.

Jistieden lill-Kummissjoni twettaq analiżi tal-impatti tad-dekummissjonar tal-installazzjonijiet offshore u tadotta, jekk ikun meħtieġ, strateġija tal-UE dwar id-dekummissjonar sostenibbli tal-installazzjonijiet offshore sabiex jiġu minimizzati l-impatti fuq l-ambjent, fuq is-sikurezza u fuq l-ekonomija; jenfasizza li strateġija bħal din għandha tinkludi ż-żarmar tal-infrastruttura eżistenti u tkopri attivitajiet futuri ta' dekummissjonar; jisħaq li qafas legali futur għall-UE kollha jkun meħtieġ biss jekk l-analiżi turi nuqqasijiet sinifikanti fl-istrumenti u l-qafas legali attwali fl-Istati Membri tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi qafas ta' monitoraġġ sempliċi li jkun jista' jiżgura rappurtar trasparenti u effiċjenti dwar il-progress tal-varar tal-ORE li juri jekk l-Istati Membri humiex fit-triq it-tajba biex jilħqu l-miri tal-2030 u tal-2050 inkwantu l-GW; jemmen li l-Kummissjoni għandha tirrapporta lill-Parlament, f'konformità mar-rekwiżiti ta' rappurtar skont id-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli, dwar jekk il-varar tal-ORE huwiex fit-triq it-tajba;

54.

Jitlob li, sal-2025, il-pali tat-turbini eoliċi dekummissjonati jkunu pprojbiti milli jintremew fil-landfills tal-UE kollha kemm hi sabiex tiġi żgurata ċ-ċirkolarità, jiġu minimizzati l-impatti ambjentali negattivi fuq il-ħamrija u l-oċeani u jiżdied il-livell ta' protezzjoni tal-ħamrija;

Id-disinn tas-suq

55.

Jisħaq li l-użu tal-ORE jiddependi mill-implimentazzjoni adegwata ta' regoli tas-suq imfassla tajjeb u qafas regolatorju stabbli minħabba t-tul ta' żmien ta' tali investimenti; jenfasizza li l-ispiża tal-enerġija mir-riħ offshore naqset b'mod drammatiku matul l-aħħar għoxrin sena, u, bħala riżultat, jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-aħjar kundizzjonijiet ta' qafas possibbli għal żvilupp tal-enerġija mir-riħ offshore xprunat mis-suq; jisħaq li, mingħajr eliminazzjoni gradwali tal-fjuwils fossili u tas-sussidji tal-fjuwils fossili kemm jista' jkun malajr u żieda konsiderevoli fil-produzzjoni tal-enerġija mir-riħ offshore, ikun impossibbli li sal-aħħar tas-seklu jintlaħqu l-għanijiet tal-enerġija rinnovabbli u jiġi limitat it-tisħin globali għal inqas minn 1,5 oC;

56.

Jitlob li l-valutazzjoni tad-distribuzzjoni tal-kostijiet u tal-benefiċċji bejn il-ġenerazzjoni u t-trażmissjoni tal-ORE tkun sostenibbli u soċjoekonomikament vijabbli, filwaqt li tiżgura l-inċentivi t-tajba u qafas regolatorju stabbli għall-iżviluppaturi; jisħaq li l-inċertezza rigward id-distribuzzjoni tal-kostijiet u tal-benefiċċji qed tiskoraġġixxi lill-kumpaniji milli jvaraw proġetti tal-ORE; jistieden lill-Kummissjoni tħaffef il-pubblikazzjoni tal-gwida tal-UE dwar il-kondiviżjoni tal-kostijiet u l-benefiċċji ta' proġetti ibridi offshore;

57.

Jisħaq li l-istrumenti ta' finanzjament eżistenti tal-UE, bħall-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, jistgħu jappoġġjaw il-mobilizzazzjoni tal-finanzjament meħtieġ għall-promozzjoni ta' soluzzjonijiet tal-enerġija rinnovabbli transfruntiera u proġetti konġunti fl-UE; jinnota li l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa tista' tintuża biex tidentifika siti potenzjali ta' żvilupp offshore u tiffinanzja l-istudji meħtieġa u x-xogħlijiet ta' kostruzzjoni għal proġetti bejn żewġ Stati Membri tal-UE jew aktar;

58.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkoraġġixxi lill-Istati Membri, fejn rilevanti, jinkludu proġetti tal-ORE fil-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza tagħhom u fi programmi nazzjonali oħra ffinanzjati permezz ta' fondi tal-UE;

59.

Jappella għal reviżjoni tal-qafas regolatorju eżistenti li jirregola s-swieq tal-elettriku tal-UE sabiex jiġi ffaċilitat l-użu tal-ORE u jiġu eliminati ostakoli kummerċjali artifiċjali, prezzijiet fissi, sussidji u mekkaniżmi oħra ta' distorsjoni tas-suq li jipprevjenu l-integrazzjoni ulterjuri ta' suċċess tal-ORE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri janalizzaw bir-reqqa l-opzjoni li jinħolqu żoni tal-offerti offshore dedikati u żoni tal-offerti eżistenti u l-adegwatezza tagħhom għall-integrazzjoni tal-kapaċità dejjem akbar għall-ORE; jistieden lill-Kummissjoni tidentifika l-mekkaniżmi regolatorji eżistenti li jippromwovu b'suċċess l-integrazzjoni tal-ORE f'suq tal-enerġija li jiffunzjona tajjeb, bħala parti minn mudell li jibqa' validu fil-futur inkluż il-faċilitazzjoni ta' proġetti ibridi u forom ġodda ta' kollaborazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni teżamina kundizzjonijiet ta' żvilupp aħjar fi proġetti ibridi sabiex tiżgura implimentazzjoni aħjar u aktar rapida ta' proġetti ibridi tal-ORE u termini aktar flessibbli biex tissaħħaħ l-innovazzjoni, inklużi kategoriji ġodda ta' assi, b'mod partikolari għal parks eoliċi offshore konnessi ma' interkonnetturi għal żewġ swieq jew aktar; jirrikonoxxi li t-tariffi għandhom jakkomodaw ir-riskji tal-innovaturi industrijali li jinvestu fil-varar ta' teknoloġija ġdida;

60.

Jissottolinja l-ħtieġa ta' disinn tas-suq li jkun kompletament kompatibbli mal-ORE, inkluża l-ħtieġa li tiġi żgurata konfigurazzjoni ottimali għaż-żona tal-offerti tal-ORE; jemmen li l-infrastruttura tal-ORE fil-livell tat-trażmissjoni għandha tkun regolata abbażi ta' regoli ta' separazzjoni b'separazzjoni definita b'mod ċar tar-rwoli u r-responsabbiltajiet f'termini ta' responsabbiltà tas-sistemi, aċċess għal partijiet terzi u tariffi u kundizzjonijiet trasparenti, u b'hekk tikkontribwixxi għas-suq uniku u għall-unjoni tal-enerġija;

61.

Jirrikonoxxi li t-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa tirrikjedi li, meta jiġu sfruttati l-ORE u teknoloġiji tal-enerġija oħrajn, jitqiesu s-sostenibbiltà u l-impronta tal-karbonju fil-katina tal-valur sħiħa; jisħaq li l-proċessi tal-offerti offshore għandhom jinkludu kriterji ta' sostenibbiltà;

62.

Jirrikonoxxi li l-idroġenu rinnovabbli se jiżvolġi rwol ewlieni fit-triq tal-UE lejn in-newtralità tal-karbonju sal-2050; jisħaq li l-ORE, minħabba l-iskala kbira tal-proġetti u l-kapaċità għolja, se taqdi rwol essenzjali biex il-produzzjoni tal-idroġenu rinnovabbli ssir b'pass aktar mgħaġġel; jemmen li l-appoġġ għar-riċerka u l-iżvilupp huwa meħtieġ sabiex l-industrija tiġi inċentivata tuża l-idroġenu rinnovabbli fis-suq permezz ta' proġetti kummerċjali kbar, u b'hekk tinħoloq domanda sostenibbli reali f'setturi diffiċli sabiex jitrażżnu;

o o

63.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 275, 25.10.2003, p. 32.

(2) ĠU L 257, 28.8.2014, p. 135.

(3) ĠU L 328, 21.12.2018, p. 82.

(4) ĠU L 115, 25.4.2013, p. 39.

(5) ĠU L 348, 20.12.2013, p. 129.

(6) ĠU L 328, 21.12.2018, p. 1.

(7) ĠU C 463, 21.12.2018, p. 10.

(8) ĠU C 23, 21.1.2021, p. 116.

(9) ĠU C 270, 7.7.2021, p. 2.

(10) ĠU C 371, 15.9.2021, p. 58.

(11) ĠU C 425, 20.10.2021, p. 43.

(12) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 56.

(13) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 45.

(14) Testi adottati, P9_TA(2021)0338.

(15) Testi adottati, P9_TA(2021)0277.

(16) SWD(2020)0176.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/78

P9_TA(2022)0033

Valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE (2020/2136(INI))

(2022/C 342/09)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), b'mod partikolari l-Artikoli 50 u l-Artikolu 8 tiegħu,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), b'mod partikolari l-Artikolu 218 tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra n-notifika tad-29 ta' Marzu 2017 li r-Renju Unit bagħat lill-Kunsill Ewropew bl-intenzjoni tiegħu li joħroġ mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE u l-Artikolu 106a tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika,

—	wara li kkunsidra l-linji gwida tal-Kunsill Ewropew (l-Artikolu 50) tad-29 ta' April 2017 wara n-notifika tar-Renju Unit skont l-Artikolu 50 TUE, tal-15 ta' Diċembru 2017 għat-tieni fażi tan-negozjati tal-Brexit, u tat-23 ta' Marzu 2018 dwar il-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2017 li tistabbilixxi d-direttivi għan-negozjar ta' ftehim mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq li jistabbilixxi l-arranġamenti għall-ħruġ tagħha mill-Unjoni Ewropea, u d-Deċiżjoni tal-Kunsill tad-29 ta' Jannar 2018 li tissupplimenta d-Deċiżjoni tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2017 li tawtorizza l-ftuħ ta' negozjati mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq għal ftehim li jistabbilixxi arranġamenti għall-ħruġ tagħha mill-Unjoni Ewropea, li tistabbilixxi direttivi supplimentari għan-negozjati,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE, Euratom) 2020/266 tal-25 ta' Frar 2020 li tawtorizza l-ftuħ tan-negozjati mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq għal ftehim ta' sħubija ġdid (1) u d-direttivi li jinsabu fl-addendum tagħha dwar in-negozjar ta' sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq, li saru pubbliċi,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-5 ta' April 2017 dwar in-negozjati mar-Renju Unit wara n-notifika tiegħu li biħsiebu joħroġ mill-Unjoni Ewropea (2), tat-3 ta' Ottubru 2017 dwar il-qagħda tan-negozjati mar-Renju Unit (3), tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar il-qagħda tan-negozjati mar-Renju Unit (4), tal-14 ta' Marzu 2018 dwar il-qafas tar-relazzjonijiet futuri bejn l-UE u r-Renju Unit (5), tat-18 ta' Settembru 2019 dwar il-qagħda kurrenti tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea (6), tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-implimentazzjoni u s-sorveljanza tad-dispożizzjonijiet rigward id-drittijiet taċ-ċittadini fil-Ftehim dwar il-Ħruġ (7) u tat-12 ta' Frar 2020 dwar il-mandat propost għan-negozjati għal sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq (8),

—	wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tiegħu tat-18 ta' Ġunju 2020 dwar in-negozjati għal sħubija ġdida mar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tad-29 ta' Jannar 2020 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq mill-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (10),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tal-Kummissjoni għall-plenarja tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' April 2019,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq mill-Unjoni Ewropea u mill-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (11) (il-“Ftehim dwar il-Ħruġ”), u d-Dikjarazzjoni politika li tistabbilixxi l-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju Unit, li takkumpanja l-Ftehim dwar il-Ħruġ (12) (id-“Dikjarazzjoni Politika”),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew (UE) 2018/937 tat-28 ta' Ġunju 2018 li tistabbilixxi l-kompożizzjoni tal-Parlament Ewropew (13),

—	wara li kkunsidra s-sentenza tal-10 ta' Diċembru 2018 tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE), Andy Wightman u Oħrajn vs is-Segretarju tal-Istat għall-Ħruġ mill-Unjoni Ewropea, C-621/18, ECLI:EU:C:2018:999,

—	wara li kkunsidra l-analiżi fil-fond ta' Novembru 2020 tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew, bit-titolu “Article 50 TEU in practice: How the EU has applied the ‘exit’ clause” (L-Artikolu 50 tat-TUE fil-prattika: Kif l-UE applikat il-klawżola ta' “ħruġ”),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Marzu 2021 ikkummissjonat mid-Dipartiment Tematiku tal-Parlament Ewropew għad-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali, bit-titolu “Interpretation and implementation of Article 50 TEU – Legal and institutional assessment” (Interpretazzjoni u implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE – Valutazzjoni legali u istituzzjonali),

—	wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Belfast tal-10 ta' April 1998, iffirmat mill-Gvern tar-Renju Unit, mill-Gvern tal-Irlanda u mill-parteċipanti l-oħra fin-negozjati multilaterali (il-“Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira”),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-Deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin,

—	wara li kkunsidra l-ittra mingħand il-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali (A9-0357/2021),

billi l-objettiv ta' dan ir-rapport huwa li janalizza l-modi li bihom ġew interpretati u applikati d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, u l-mod kif ġiet organizzata u mwettqa l-proċedura għall-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE skont dak l-Artikolu, inklużi t-tagħlim meħud fir-rigward tad-dritt tal-UE u l-funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

billi r-riflessjonijiet dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 TUE jikkontribwixxu għal fehim aħjar tal-komponenti ewlenin tal-identità kostituzzjonali tal-UE, il-prinċipji li jsejsu l-integrazzjoni Ewropea, l-importanza tal-awtonomija tat-teħid ta' deċiżjonijiet u tad-dritt ta' regolamentazzjoni, li kollha kemm huma se jitqiesu fil-bidliet futuri fit-trattat;

billi l-Artikolu 50 tat-TUE indirizza l-inċertezza u l-ambigwità li kienu diġà jeżistu qabel dwar id-dritt ta' ħruġ mill-UE billi espliċitament ta lill-Istati Membri d-dritt unilaterali li joħorġu, soġġetti għall-ebda kundizzjoni minbarra l-konformità mar-rekwiżiti kostituzzjonali nazzjonali tagħhom stess;

D.	billi l-Artikolu 50 tat-TUE, billi jipprevedi espliċitament il-ħruġ skont id-dritt tal-UE, jistabbilixxi l-unika proċedura skont liema Stat Membru jista' joħroġ legalment mill-UE;

E.	billi l-Artikolu 50 tat-TUE ma jgħid xejn jew mhux ċar biżżejjed dwar diversi aspetti tal-proċedura li rriżultaw matul il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni;

F.	billi l-Artikolu 50 TUE ma jimponi l-ebda rekwiżit formali fuq in-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ mill-Unjoni jew fuq it-terminu jew ir-revoka ta' dik in-notifika; billi l-Artikolu 50 TUE ma jipprevedix espliċitament il-possibbiltà ta' arranġamenti tranżitorji;

G.	billi l-Artikolu 50 tat-TUE ma jiddefinixxix rekwiżiti speċifiċi dwar l-estensjoni possibbli tal-perjodu ta' sentejn stabbilit skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE, li għalhekk jippermetti flessibbiltà fil-proċess tan-negozjati;

billi l-Artikolu 50 tat-TUE jikkonferma li s-sħubija fl-UE hija volontarja, li jimplika li Stat Membru ma jistax jiġi sfurzat biex jibqa' jew biex joħroġ; billi d-deċiżjoni ta' ħruġ mill-Unjoni hija deċiżjoni sovrana ta' Stat Membru magħmula f'konformità ma' dik l-ordni kostituzzjonali interna tal-Istat li ħiereġ;

I.	billi l-prinċipju tal-kooperazzjoni leali jirrikjedi s-sottomissjoni tan-notifika malli tittieħed id-deċiżjoni ta' ħruġ;

billi fis-sentenza tagħha tal-10 ta' Diċembru 2018, fil-Kawża Andy Wightman u Oħrajn vs is-Segretarju tal-Istat għall-Ħruġ mill-Unjoni Ewropea, il-QĠUE ċċarat li l-Istat Membru li ħiereġ huwa liberu li jirrevoka b'mod unilaterali n-notifika tal-intenzjoni tiegħu li joħroġ mill-Unjoni waqt li t-Trattati jkunu għadhom japplikaw għal dak l-Istat Membru;

K.	billi l-Artikolu 50 tat-TUE mhuwiex ċar rigward l-applikazzjoni ta' partijiet mill-Artikolu 218 tat-TFUE, għajr il-paragrafu 3 tiegħu;

L.	billi r-rieda ta' ħruġ mill-UE, kif espressa mill-poplu Brittaniku minkejja li l-maġġoranza taċ-ċittadini fl-Iskozja u fl-Irlanda ta' Fuq ivvutaw favur li ma joħorġux, kienet irrispettata f'konformità mal-valuri tal-libertà u tad-demokrazija, kif imsemmi fl-Artikolu 2 tat-TUE;

billi r-referendum tar-Renju Unit ma kienx akkumpanjat minn għadd suffiċjenti ta' kampanji ta' sensibilizzazzjoni, peress li ċ-ċittadini qatt ma ngħataw stampa ċara tar-relazzjoni li pajjiżhom kien se jkollu mal-UE ladarba joħroġ minnha, u spiss kienu mqarrqa dwar l-implikazzjonijiet tal-ħruġ, speċjalment rigward l-Irlanda ta' Fuq, u dan juri r-riskji u l-isfidi maħluqa mill-miżinformazzjoni;

N.	billi l-Artikolu 50 tat-TUE jagħti lill-istituzzjonijiet tal-Unjoni l-kompetenza orizzontali eċċezzjonali biex jinnegozjaw ftehim li jkopri l-kwistjonijiet kollha meħtieġa biex jiġi organizzat il-ħruġ ta' Stat Membru;

O.	billi r-rwol tal-istituzzjonijiet kollha tal-UE fil-proċedura tal-ħruġ kien kruċjali fl-interpretazzjoni u fl-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, fit-tnaqqis tat-tfixkil istituzzjonali, fis-salvagwardja tal-unità tal-Istati Membri u fl-iżgurar ta' ħruġ ordinat;

P.	billi l-approċċ f'żewġ fażijiet adottat minn Michel Barnier, il-Kap Negozjatur f'isem il-Kummissjoni, wera li kien dak it-tajjeb;

billi skont it-TUE, iċ-ċittadini huma rappreżentati direttament fil-livell ta' Unjoni fil-Parlament Ewropew; billi l-Parlament huwa parti mill-proċedura tat-teħid tad-deċiżjonijiet skont l-Artikolu 50 tat-TUE u jeżerċita kontroll politiku ġenerali, kif previst fl-Artikolu 14 tat-TUE, u għalhekk għandu jkun involut mill-qrib fin-negozjati dwar il-ħruġ sabiex ikun jista' jagħti l-kunsens tiegħu skont l-Artikolu 50 tat-TUE;

billi, fil-proċedura prevista fl-Artikolu 50 tat-TUE u bħal fil-każijiet kollha ta' ftehimiet internazzjonali nnegozjati bl-użu tal-proċedura stabbilita fl-Artikolu 218(3) tat-TFUE, il-Parlament għandu rwol marġinali li huwa limitat għall-approvazzjoni ta' ftehim dwar il-ħruġ possibbli; billi, minkejja dawn il-limitazzjonijiet, il-Parlament impenja ruħu b'mod attiv fil-proċess tal-ħruġ sa mill-bidu nett u impenja ruħu li jipproteġi l-interessi taċ-ċittadini tal-UE u li jissalvagwardja l-integrità tal-Unjoni Ewropea matul il-proċess kollu;

S.	billi l-Parlament, matul il-proċess, kellu rwol kruċjali fir-rappreżentanza taċ-ċittadini kollha tal-UE, kemm mill-EU-27 kif ukoll mir-Renju Unit;

T.	billi l-ħruġ tar-Renju Unit kellu impatt fuq il-kompożizzjoni tal-Parlament Ewropew kif previst fl-Artikolu 3(2) tad-Deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew (UE) 2018/937;

billi l-proċess tal-ħruġ wassal għal nuqqas ta' prevedibbiltà u kkostitwixxa sfida mhux biss għall-UE u għall-Istat Membru li ħiereġ, iżda wkoll u saħansitra aktar għaċ-ċittadini u għall-entitajiet l-aktar affettwati direttament; billi l-ispejjeż ekonomiċi u soċjali ta' din l-inċertezza wrew li huma għoljin ħafna u għamlu wkoll pressjoni fuq ir-relazzjonijiet politiċi bejn l-UE u l-Istat Membru li ħiereġ; billi tista' tinkiseb ċertezza akbar matul il-proċess ta' separazzjoni billi, fost l-oħrajn, jintalab li n-notifika tad-deċiżjoni ta' ħruġ tkun akkumpanjata minn pjan dettaljat tar-relazzjoni futura li l-Istat Membru li ħiereġ għandu f'moħħu;

billi l-istituzzjonijiet tal-Unjoni għamlu l-isforzi kollha biex ma jippolitiċizzawx il-proċess ta' ħruġ, iżda il-ħruġ skont l-Artikolu 50 tat-TUE huwa xorta waħda politiku b'mod inerenti peress li jirriżulta u huwa influwenzat minn għażliet fundamentali dwar is-sħubija fl-UE u/jew mir-relazzjoni mal-UE;

W.	billi l-ħruġ mill-Unjoni Ewropea ta' Stat Membru jikkostitwixxi xokk politiku, ekonomiku u soċjali kbir li l-konsegwenzi negattivi tiegħu jistgħu jittaffew biss parzjalment permezz ta' arranġamenti ta' ħruġ ordnati, ippjanati u nnegozjati bir-reqqa;

X.	billi d-Dikjarazzjoni Politika li tistabbilixxi qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit tistabbilixxi l-parametri għal sħubija ambizzjuża, wiesgħa, profonda u flessibbli li tinkludi l-politika barranija, s-sigurtà u d-difiża u oqsma usa' ta' kooperazzjoni;

Y.	billi wara d-dħul fis-seħħ tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, l-unika triq legali għal adeżjoni mill-ġdid mal-UE hija abbażi tal-Artikolu 49 tat-TUE;

Z.	billi l-Artikolu 8 tat-TUE jenfasizza r-relazzjoni speċjali bejn l-UE u l-pajjiżi ġirien tagħha;

AA.	billi skont ir-regoli ta' proċedura tal-Parlament, il-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali huwa responsabbli għall-konsegwenzi istituzzjonali tal-ħruġ mill-Unjoni;

Proċess bla preċedent

Jenfasizza li l-ħruġ ta' wieħed mill-Istati Membri tagħha kien proċess bla preċedent u estremament kruċjali għall-Unjoni Ewropea;

Jirrikonoxxi iżda madankollu jqis li huwa ta' dispjaċir li r-Renju Unit se joħroġ mill-Unjoni Ewropea;

Jenfasizza li s-sinifikat storiku tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq is-sħubija fl-UE ma ddevjax u ma jiddevjax lill-Unjoni mill-proċess ta' integrazzjoni tagħha, peress li l-Artikolu 50 tat-TUE jipprovdi garanziji għall-ordni legali tal-UE u jipproteġi l-għanijiet fundamentali tal-integrazzjoni Ewropea;

Jissottolinja li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE u l-mod li bih ġew interpretati u implimentati jirriflettu u jżommu l-valuri u l-għanijiet komuni li huma l-pedament tal-Unjoni, b'mod partikolari l-libertà, d-demokrazija u l-istat tad-dritt;

Jemmen li l-Artikolu 50 tat-TUE laħaq l-objettiv tiegħu li jippreserva d-dritt sovran ta' Stat Membru li joħroġ mill-Unjoni Ewropea, b'hekk jikkonferma espliċitament in-natura volontarja tas-sħubija mal-UE, u l-objettiv tiegħu li jiżgura ħruġ ordnat tar-Renju Unit mill-Unjoni, filwaqt li jippermetti l-bini sussegwenti ta' relazzjoni msaħħa bejn l-UE u r-Renju Unit bħala pajjiż terz;

Prijoritajiet tal-UE

Iqis li l-għanijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE u n-negozjati dwar il-ħruġ mar-Renju Unit li jiżguraw firda mill-Unjoni, li jipprovdu stabbiltà legali u jimminimizzaw it-tfixkil, u li jagħtu viżjoni ċara tal-futur għaċ-ċittadini u għall-entitajiet legali, billi jiżguraw ħruġ ordnat, filwaqt li jipproteġu l-integrità u l-interessi tal-Unjoni Ewropea, taċ-ċittadini tagħha u tal-Istati Membri tagħha, ġeneralment intlaħqu;

Iqis li l-identifikazzjoni rapida u soda tal-prijoritajiet fil-kuntest tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni, u b'mod partikolari, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-miljuni ta' ċittadini tal-UE fir-Renju Unit u ċittadini tar-Renju Unit fl-UE affettwati mill-ħruġ, iċ-ċirkostanzi speċjali li qed taffaċċja l-gżira tal-Irlanda u saldu finanzjarju wieħed kienu kruċjali fl-istrutturar tal-proċess u fl-istabbilizzazzjoni tal-impatt tiegħu fl-Unjoni; iqis, madankollu, li għandu jkun hemm aktar ċarezza matul in-negozjati dwar is-soluzzjoni ta' kwalunkwe tilwim li jista' jinqala' mill-applikazzjoni tal-ftehim dwar il-ħruġ, b'mod partikolari fir-rigward tar-rwol tal-QĠUE;

Jemmen li d-diviżjoni ċara tal-kompiti fost l-istituzzjonijiet u l-approċċ inklużiv u trasparenti bla preċedent tal-Kummissjoni u tal-Kap Negozjatur tagħha, inkluż fil-konfront tal-Parlament, kienu ta' importanza fundamentali biex tinżamm il-konsistenza u l-unità fl-UE u bejn l-Istati Membri tagħha, jiġu promossi l-prijoritajiet u l-interessi tal-UE fin-negozjati u tiġi ssalvagwardjata l-integrità tal-ordni legali tal-Unjoni;

Ifaħħar lill-atturi istituzzjonali ewlenin talli ssalvagwardjaw l-unità fost is-27 Stat Membru kif ukoll fi ħdan u fost l-istituzzjonijiet tal-Unjoni, li rrispettaw in-natura tal-ħruġ bħala proċess tal-Unjoni;

10.

Jemmen li l-interessi tal-Unjoni ġew protetti bis-saħħa tal-organizzazzjoni strateġika u l-kundizzjonalità bejn id-diversi stadji tal-proċedura; ifakkar, b'mod partikolari, is-sekwenzjar tan-negozjati, li beda bi ftehim dwar l-arranġamenti tal-ħruġ, imbagħad kompla biex jindirizza l-arranġamenti tal-perjodu tranżitorju u mbagħad ikkonkluda bi ftehim dwar komprensjoni ġenerali dwar sħubija ġdida u mill-qrib bejn l-UE u r-Renju Unit abbażi ta' progress sostanzjali fin-negozjati dwar id-drittijiet taċ-ċittadini, il-kwistjoni tal-Irlanda u tal-Irlanda ta' Fuq, is-saldu finanzjarju u l-applikazzjoni ġustifikata u sinifikattiva tal-estensjoni tal-perjodu msemmi fl-Artikolu 50(3) tat-TUE;

11.

Japprezza li n-negozjati mar-Renju Unit taw prijorità lill-kwistjoni tad-drittijiet taċ-ċittadini, li hija u se tibqa' ta' tħassib kbir, u li dan il-kapitolu tal-arranġamenti tal-ħruġ ġie miftiehem pjuttost kmieni fin-negozjati, peress li l-verżjoni inizjali tal-abbozz tal-Ftehim dwar l-Ħruġ tad-19 ta' Marzu 2018 kien fiha t-Tieni Parti kompletament miftiehma dwar id-drittijiet taċ-ċittadini, inkluż dwar l-effett dirett tad-dispożizzjonijiet tiegħu, u dwar il-ġuriżdizzjoni tal-QĠUE rigward id-dispożizzjonijiet rilevanti dwar id-drittijiet taċ-ċittadini;

12.

Jisħaq li l-Unjoni identifikat b'mod ċar mill-bidu tal-proċess li ċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-gżira tal-Irlanda u l-ħtieġa li jiġi ssalvagwardjat il-Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira u li jiġu mmitigati l-effetti tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq l-Irlanda kienu kwistjonijiet li jikkonċernaw lill-UE kollha;

13.

Iqis li l-perjodu tranżitorju limitat fiż-żmien flimkien mal-applikazzjoni kontinwa ta' strumenti u strutturi regolatorji, baġitarji, superviżorji, ġudizzjarji u ta' infurzar eżistenti tal-UE wara l-ħruġ kien fl-interess taż-żewġ partijiet u ffaċilita n-negozjar tar-relazzjoni futura u t-tnaqqis tad-differenzi fiha;

14.

Ifakkar li l-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit huwa stabbilit fid-Dikjarazzjoni Politika li takkumpanja l-Ftehim dwar il-Ħruġ, li tinkludi dispożizzjonijiet ċari stabbiliti miż-żewġ partijiet dwar il-kooperazzjoni fl-oqsma tal-politika barranija, is-sigurtà u d-difiża;

15.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li n-natura legalment mhux vinkolanti tad-Dikjarazzjoni Politika tat lir-Renju Unit raġunijiet legali biex ma jinvolvix ruħu f'partijiet kruċjali tal-kontenut tagħha, b'mod partikolari dawk relatati mal-politika barranija u ta' sigurtà, u li għalhekk ma ffurmawx parti min-negozjati;

L-Istat Membru li ħiereġ

16.

Jemmen, madankollu, li l-proċess ta' ħruġ kien ikkaratterizzat, min-naħa tar-Renju Unit, minn inċertezza fit-tul sa mill-bidu nett, sa tmiem in-negozjati, li kienet riflessa fost l-oħrajn fil-perjodu ta' żmien bejn in-notifika tar-referendum u tal-ħruġ skont l-Artikolu 50 tat-TUE; jemmen li din l-inċertezza kellha impatt fuq iċ-ċittadini u fuq l-operaturi ekonomiċi, b'mod partikolari dawk fil-gżira tal-Irlanda; iqis li t-tqajjim tal-biża' ta' ħruġ mingħajr ebda ftehim ipperikola l-prospetti ta' ħruġ ordnat;

17.

Iqis, f'dan ir-rigward, li l-konsegwenzi politiċi u ekonomiċi tad-deċiżjoni ta' ħruġ mill-Unjoni huma sinifikanti; jemmen li dawn ma kinux ivvalutati b'mod ġenwin u sħiħ mir-Renju Unit qabel id-deċiżjoni tiegħu li joħroġ, u dan irriżulta f'nuqqas ta' tħejjija għall-proċedura; jemmen li ċ-ċittadini Brittaniċi ftit kellhom għarfien dwar l-Unjoni Ewropea u ma kinux informati b'mod adegwat dwar il-konsegwenzi estensivi tad-deċiżjoni li joħorġu mill-Unjoni;

18.

Huwa tal-fehma li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE dwar in-notifika u l-estensjoni tal-perjodu skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE ġew ittrattati b'mod flessibbli biżżejjed biex jirrispondu għall-inċertezzi u l-inkonsistenzi politiċi tal-gvernijiet suċċessivi tar-Renju Unit, filwaqt li jippreservaw l-integrità tal-proċess ta' ħruġ u jżommu l-ordni legali tal-Unjoni;

19.

Ifakkar li d-deċiżjoni ta' ħruġ hija d-dritt sovran ta' Stat Membru u li l-Unjoni hija obbligata tirrikonoxxi l-intenzjoni ta' dak l-Istat; jenfasizza li l-Artikolu 50 tat-TUE ma jispeċifikax u għalhekk ma jqiegħed l-ebda restrizzjoni fuq il-forma tan-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ; jemmen f'dan il-kuntest li meta Stat Membru ma jirrispettax id-dritt tal-UE u/jew jesprimi l-intenzjoni tiegħu li jirrifjuta li japplika t-Trattati jew jirrikonoxxi l-ġuriżdizzjoni tal-QĠUE u jirrispetta s-sentenzi tagħha, dan jirrappreżenta rifjut ċar tal-obbligi marbuta mas-sħubija fl-UE;

20.

Jirrimarka li l-ħruġ mill-Unjoni Ewropea huwa min-natura tiegħu proċess kumpless u li l-għażliet politiċi tal-Istat Membru li ħiereġ dwar ir-relazzjonijiet futuri tiegħu mal-Unjoni jistgħu jżidu ma' tali kumplessità;

L-importanza ta' ħruġ ordnat

21.

Jemmen li għalkemm il-ħruġ mhuwiex kundizzjonali fuq ftehim bejn l-Istat Membru li ħiereġ u l-Unjoni, il-proċess tal-ħruġ tar-Renju Unit juri l-importanza li jiġi konkluż ftehim dwar l-arranġamenti tal-ħruġ, b'mod partikolari bl-għan li jiġu protetti d-drittijiet u l-aspettattivi leġittimi taċ-ċittadini affettwati;

22.

Iqis li l-istituzzjonijiet tal-UE għamlu dak kollu li setgħu u wettqu l-obbligu tagħhom sabiex jiżguraw il-konklużjoni ta' ftehim; jilqa' l-isforzi li saru biex jiġi evitat xenarju ta' ebda ftehim; jinnota, f'dan ir-rigward, li f'konformità mal-Artikolu 50(3) tat-TUE, jekk ma jintlaħaqx ftehim, il-ħruġ isir effettiv sentejn wara li jiġi nnotifikat il-Kunsill; jenfasizza li ma hemm l-ebda dispożizzjoni fit-TUE biex jiġi indirizzat xenarju ta' ebda ftehim u ħruġ mhux ordnat;

23.

Jissottolinja li minħabba n-natura integrata ħafna tas-suq uniku tal-UE, il-ħruġ ta' Stat Membru jaffettwa l-oqsma kollha tal-attività ekonomika u huma meħtieġa aġġustamenti legali u amministrattivi fil-livelli kollha tal-UE, tal-Istat Membru u lokali; itenni l-importanza tal-ħidma mwettqa mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri fil-livelli kollha tal-amministrazzjoni pubblika u fis-sensibilizzazzjoni u fit-tħejjija taċ-ċittadini u tas-settur privat permezz tal-pubblikazzjoni ta' ħafna avviżi speċifiċi ta' tħejjija għall-partijiet ikkonċernati u l-adozzjoni f'waqtha ta' miżuri ta' kontinġenza unilaterali u temporanji biex tiġi indirizzata l-possibbiltà ta' xenarju ta' ebda ftehim u ta' ħruġ mhux ordnat;

24.

Jinnota li t-TUE ma jispeċifika l-ebda rekwiżit sostantiv dwar il-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-Istat Membru li ħiereġ u l-Unjoni u r-rabta tiegħu mal-arranġamenti ta' ħruġ; ifakkar madankollu li, skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE, il-ftehim dwar il-ħruġ għandu jqis il-qafas għar-relazzjoni futura tal-Istat li jkun ħiereġ mal-Unjoni;

25.

Jinnota li fil-każ tal-ħruġ tar-Renju Unit, il-perjodu ta' sentejn stabbilit fl-Artikolu 50(3) tat-TUE għal meta t-Trattati ma jibqgħux japplikaw għall-Istat Membru li ħiereġ mill-mument tan-notifika ta' ħruġ tiegħu wera li kien qasir wisq għal ħruġ ordnat, peress li tqiesu li kienu meħtieġa tliet estensjonijiet ta' dan il-perjodu kif ukoll perjodu tranżitorju sussegwenti; ifakkar li dan il-perjodu ta' żmien jista' jiżdied permezz ta' estensjoni f'konformità mal-Artikolu 50(3) tat-TUE; iqis li estensjoni bħal din tippermetti l-kontinwazzjoni tan-negozjati sabiex jiġi evitat effett ta' preċipizju; ifakkar, madankollu, li matul il-perjodu ta' sentejn u l-estensjonijiet tiegħu, iċ-ċittadini, l-operaturi ekonomiċi, l-Istati Membri u s-sħab kummerċjali ta' pajjiżi terzi ffaċċjaw livell bla preċedent u fit-tul ta' inċertezza tad-dritt;

26.

Josserva li l-ħruġ ta' Stat Membru pproduċa konsegwenzi legali bla preċedent għall-impenji internazzjonali tal-UE, b'mod partikolari fir-rigward tal-ħtieġa li jiġu nnegozjati mill-ġdid il-kwoti tariffarji miftiehma fuq il-livell tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) biex jitqies is-sehem tal-kwota użat mill-Istat Membru li se jitlaq, u b'hekk il-pajjiżi terzi setgħu jagħmlu talbiet addizzjonali għall-aċċess għas-suq; iqis li bil-ħruġ tar-Renju Unit, it-tqassim tal-kwoti tariffarji tal-UE kien, bħala prinċipju, ġestit tajjeb, billi l-ewwel ġie adottat att leġiżlattiv intern li jistabbilixxi l-ishma l-ġodda tal-kwota tal-UE li għadhom kif tqassmu (b'mod partikolari fil-forma tar-Regolament (UE) 2019/216 (14)) u li wara ġie segwit minn negozjati ma' pajjiżi terzi fil-livell tad-WTO minkejja li ma hemm l-ebda dispożizzjoni ġuridika f'dak il-livell li tindirizza d-diżintegrazzjoni ta' unjoni doganali;

Flessibbiltà skont l-Artikolu 50 tat-TUE

27.

Iqis li l-Artikolu 50 tat-TUE joħloq bilanċ tajjeb bejn l-iżgurar ta' proċess ta' ħruġ legalment sod u s-salvagwardja tal-flessibbiltà politika meħtieġa għall-adattament għaċ-ċirkostanzi speċifiċi; jinnota madankollu, in-nuqqas ta' dettall fid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE dwar l-aspetti li ġejjin:

—	ir-rekwiżiti formali għan-notifika tal-intenzjoni ta' ħruġ u l-possibbiltà espliċita tar-revoka tagħha,

—	il-qafas xieraq għall-estensjoni tal-perjodu ta' sentejn stabbilit skont l-Artikolu 50(3) tat-TUE, li jippermetti flessibbiltà fin-negozjati filwaqt li jirrispetta l-prinċipju tal-kooperazzjoni leali,

—	l-implikazzjonijiet tal-obbligu li jitqies il-qafas għar-relazzjoni futura,

—	l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 218 tat-TFUE, b'mod partikolari dwar ir-rwol tal-Parlament Ewropew u tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea,

—	arranġamenti tranżitorji possibbli;

28.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni kien jinvolvi t-tluq ta' komunità sħiħa ta' ċittadini tal-UE; ifakkar li l-Parlament Ewropew kien partikolarment attiv fil-promozzjoni ta' djalogu attiv, u l-involviment fih, maċ-ċittadini u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentawhom permezz ta' konsultazzjonijiet, seduti u laqgħat organizzati mill-kumitati parlamentari u mill-Grupp ta' Tmexxija dwar il-Brexit (BSG), li stinkaw biex jagħtu vuċi lit-tħassib u l-aspettattivi taċ-ċittadini matul il-proċess ta' ħruġ; iqis madankollu li l-istituzzjonijiet tal-UE setgħu għamlu aktar biex jipprovdu informazzjoni liċ-ċittadini matul il-fażijiet differenti tal-ħruġ;

29.

Jemmen li, minħabba n-nuqqas ta' prevedibbiltà tal-proċess ta' ħruġ, id-dispożizzjonijiet dwar il-ħruġ tat-TUE għandhom jiżguraw ċertezza tad-dritt għan-numru kbir ta' ċittadini tal-UE u ċittadini tal-Istat Membru li jitlaq affettwati mill-ħruġ, billi jissalvagwardjaw id-drittijiet tagħhom miksuba abbażi tad-dritt tal-UE u jiżguraw sistema effettiva ta' infurzar, mingħajr ma jiġi eskluż il-ħolqien ta' mekkaniżmi ta' segwitu u kampanji ta' informazzjoni; jissottolinja l-ħtieġa li ċ-ċittadini affettwati jkunu infurmati, b'mod partikolari ċ-ċittadini vulnerabbli, b'mod f'waqtu u adegwat dwar id-drittijiet u l-obbligi tagħhom li għandhom x'jaqsmu mal-ħruġ;

30.

Jemmen li, minħabba n-natura tad-deċiżjoni tal-ħruġ mill-Unjoni u l-impatti fundamentali tagħha fuq iċ-ċittadini tal-Istat Membru li jitlaq, it-twettiq ta' referendum biex tiġi kkonfermata d-deċiżjoni finali ta' ħruġ tista' tkun salvagwardja demokratika importanti; iqis li l-konferma ta' din l-għażla finali miċ-ċittadini tiegħu hija kruċjali wkoll f'każ li n-negozjati ta' ftehim ta' ħruġ jonqsu milli jiġu konklużi, u dan jipprovoka xenarju ta' ebda ftehim; iqis li għandhom jittieħdu l-passi kollha possibbli matul dan il-proċess biex jiġu evitati diżinformazzjoni, indħil barrani u irregolaritajiet fil-fondi;

Ir-rwol tal-istituzzjonijiet fil-proċess ta' ħruġ

31.

Jemmen li l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri kollettivament kienu risponsivi u segwew approċċ koerenti u unifikat, li jipprevedi definizzjoni f'waqtha, ċara u strutturata tajjeb tal-aspetti tal-proċess tal-ħruġ, inklużi dawk li mhumiex speċifikati b'mod espliċitu fl-Artikolu 50 tat-TUE, b'mod partikolari l-objettivi u l-prinċipji ġenerali tan-negozjati, il-kompetenzi tal-UE għal kwistjonijiet relatati mal-ħruġ, is-sekwenzjar tan-negozjati, il-kamp ta' applikazzjoni tal-Ftehim dwar il-Ħruġ, l-arranġamenti tranżitorji, u l-qafas tar-relazzjoni futura;

32.

Jenfasizza li l-Parlament kellu rwol ċentrali fil-proċess kollu tal-ħruġ u kkontribwixxa b'mod attiv għall-identifikazzjoni ta' strateġiji u għall-protezzjoni tal-interessi u l-prijoritajiet tal-UE u taċ-ċittadini tagħha b'riżoluzzjonijiet sostanzjati kif xieraq, sa mill-preparazzjoni għar-referendum tar-Renju Unit dwar is-sħubija fl-UE; ifakkar f'dan ir-rigward li l-kontribut tal-Parlament kien strutturat prinċipalment permezz tal-BSG), maħluq mill-Konferenza tal-Presidenti fis-6 ta' April 2017, bl-appoġġ u bl-involviment mill-qrib tal-kumitati tal-Parlament u tal-Konferenza tal-Presidenti;

33.

Jisħaq li l-Parlament ġie mmobilizzat b'mod ġenerali u flimkien għall-monitoraġġ tal-proċess ta' ħruġ, kemm permezz tal-korpi politiċi tiegħu kif ukoll permezz tal-kumitati tiegħu, li, minn kmieni, ġew mitluba jidentifikaw l-impatt tal-ħruġ tar-Renju Unit fuq l-oqsma ta' politika u l-leġiżlazzjoni fl-oqsma ta' responsabbiltà rispettivi tagħhom; itenni l-importanza tal-involviment kontinwu tal-kumitati responsabbli għall-politiki settorjali matul in-negozjati; ifaħħar il-ħidma preparatorja twila u eżawrjenti mwettqa mill-kumitati fil-ġbir ta' evidenza, pariri u għarfien espert permezz ta' seduti, workshops u studji dwar il-kwistjonijiet kollha relatati mal-ħruġ jew mar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit;

34.

Huwa tal-fehma li l-Kunsill Ewropew kellu rwol ta' aggregazzjoni u stabbilizzazzjoni fil-proċess, inkluż permezz tal-linji gwida tiegħu skont l-Artikolu 50(2) tat-TUE, billi interpreta u applika d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 50 tat-TUE, inkluż fir-rigward tal-elementi li d-dispożizzjonijiet ma jsemmu xejn dwarhom, u l-istabbiliment ta' direzzjoni politika ċara f'konformità mal-interessi tal-Unjoni fid-definizzjoni tat-termini tan-negozjati u fin-nomina tal-Kummissjoni bħala n-negozjatur tal-Unjoni;

35.

Jisħaq li skont l-Artikolu 50(4) tat-TUE, il-membru tal-Kunsill Ewropew jew tal-Kunsill li jirrappreżenta l-Istat Membru li ħiereġ ma jistax jipparteċipa fid-diskussjonijiet tal-Kunsill Ewropew jew tal-Kunsill jew f'deċiżjonijiet li jikkonċernaw il-proċess ta' ħruġ, filwaqt li l-Membri tal-Parlament Ewropew eletti fl-Istat Membru li ħiereġ jkomplu jservu bid-drittijiet u l-obbligi kollha tagħhom intatti sakemm il-ħruġ isir effettiv;

36.

Jirrikonoxxi n-natura bla preċedent tal-kooperazzjoni interistituzzjonali u tat-trasparenza fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE, inklużi l-metodi ta' ħidma u l-istrutturi involuti fin-negozjati, il-mezzi ta' informazzjoni, il-pubblikazzjoni ta' dokumenti ta' negozjar u l-parteċipazzjoni fil-laqgħat, b'mod partikolari fil-laqgħat tax-Sheripa u fil-laqgħat tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali;

37.

Jirrikonoxxi r-rilevanza tal-prinċipji ewlenin proposti mill-Parlament Ewropew u introdotti mill-Kunsill Ewropew fil-linji gwida suċċessivi tiegħu għan-negozjati, li sussegwentement ġew implimentati fin-negozjati u jikkonsistu minn:

—	il-protezzjoni tad-drittijiet taċ-ċittadini li jirriżultaw mill-istatus tagħhom bħala ċittadini tal-UE;

—	l-azzjoni fl-interess tal-Unjoni u l-preservazzjoni tal-integrità kostituzzjonali tagħha u l-awtonomija tat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħha;

—	is-salvagwardjar tar-rwol tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea;

—	il-preservazzjoni tal-istabbiltà finanzjarja tal-Unjoni;

—	id-difiża tat-tgawdija tad-drittijiet kollha tal-Istat li ħiereġ u l-issodisfar tal-obbligi kollha li jirriżultaw mit-Trattati, inkluż il-prinċipju tal-kooperazzjoni leali;

—	id-difiża tad-differenza ċara fl-istatus bejn l-Istati Membri u l-istati mhux membri, peress li Stat li ħareġ mill-Unjoni ma jistax ikollu l-istess drittijiet u obbligi bħal Stat Membru;

38.

Ikompli jappoġġja bis-sħiħ dawn il-prinċipji;

39.

Huwa tal-fehma li dawn il-prinċipji jilħqu lil hinn mill-kuntest tal-Artikolu 50 tat-TUE, peress li huma jsejsu l-integrazzjoni Ewropea u saru elementi kruċjali tal-identità kostituzzjonali u tal-ordni legali tal-UE minkejja li mhumiex parti mit-TUE;

40.

Jinnota li f'dan ir-rigward, il-proċedura ta' ħruġ prevista fl-Artikolu 50 tat-TUE wasslet kemm lill-UE kif ukoll lill-Istati Membri tagħha biex jaffermaw mill-ġdid l-identità kostituzzjonali tal-Unjoni;

Id-drittijiet u l-obbligi tal-UE u tal-Istat Membru li ħiereġ

41.

Itenni li, sakemm jidħol fis-seħħ ftehim dwar il-ħruġ jew, fin-nuqqas ta' dan, sakemm jew il-perjodu ta' sentejn jew il-perjodu estiż imsemmi fl-Artikolu 50(3) tat-TUE jkun għadda, l-Istat li se joħroġ jibqa' Stat Membru, u jgawdi mid-drittijiet kollha li jirriżultaw minn dan u huwa mingħajr eċċezzjoni taħt l-obbligi kollha li jirriżultaw mit-Trattati, inkluż mill-prinċipju tal-kooperazzjoni leali stabbilit fl-Artikolu 4(3) tat-TUE u mill-obbligu li jsiru elezzjonijiet għall-Parlament Ewropew, li jinħatru r-rappreżentanti tiegħu fl-istituzzjonijiet u fil-korpi tal-Unjoni, u li tkun żgurata protezzjoni sħiħa tad-drittijiet taċ-ċittadini u rispett tal-obbligi finanzjarji tagħha;

Skrutinju tal-Parlament

42.

Jenfasizza li r-rwol tas-sorveljanza politika tal-Parlament Ewropew huwa indispensabbli f'sistema demokratika parlamentari u jiggarantixxi trasparenza u obbligu ta' rendikont politiku; jinsisti, f'dan ir-rigward, li s-setgħat parlamentari rigward il-fażi ta' skrutinju għandhom jiġu garantiti u eżerċitati bi żmien suffiċjenti fir-rigward tal-konklużjoni ta' kwalunkwe ftehim internazzjonali, inkluż fil-każ ta' applikazzjonijiet proviżorji, b'mod partikolari, jekk jiġu konklużi fil-kuntest ta' ħruġ mill-Unjoni Ewropea; jinnota, f'dan ir-rigward, l-importanza tal-applikazzjoni sħiħa tal-Artikolu 218(10) tat-TFUE fir-rigward tal-prerogattivi tal-Parlament rigward il-ħruġ, li jiddikjara li l-Parlament Ewropew jeħtieġlu jkun infurmat fl-istadji kollha tal-proċedura tan-negozjati bejn l-Unjoni u pajjiżi terzi; jissottolinja li l-Kummissjoni jeħtiġilha żżomm lill-Parlament infurmat fuq l-istess livell mal-Kunsill;

43.

Jemmen li kemm il-BSG kif ukoll l-istrutturi tal-Grupp ta' Koordinazzjoni tar-Renju Unit maħluqa mill-Parlament Ewropew matul kull fażi tan-negozjati mar-Renju Unit kienu tal-akbar importanza biex jiġu ggarantiti s-segwitu u l-involviment tal-Parlament u tiġi żgurata t-trasparenza fin-negozjati; jemmen li l-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE pprovdiet eżempju tajjeb ta' koordinazzjoni kollettiva bejn l-istituzzjonijiet b'appoġġ għall-interessi tal-Unjoni li għandhom jiġu applikati għan-negozjati kollha ta' ftehimiet internazzjonali;

44.

Iqis, f'dan il-kuntest, li r-rwol tal-Parlament huwa essenzjali fis-salvagwardja tad-dimensjoni parlamentari u demokratika ta' proċedura b'tali impatt kostituzzjonali u istituzzjonali fuq l-Unjoni u fuq id-drittijiet taċ-ċittadini tal-UE; iqis li r-rwol tiegħu fis-sorveljanza politika għandu jiġi ssalvagwardjat u msaħħaħ biex jinkludi l-kunsens meħtieġ fl-aspetti rilevanti kollha tal-proċess;

45.

Jenfasizza, f'dan ir-rigward, li filwaqt li l-proċess tal-Artikolu 50 TUE ġie konkluż u l-ħruġ mill-UE daħal fis-seħħ, l-inverżjoni reali tas-sħubija fl-UE u l-implimentazzjoni tal-Ftehim dwar l-Ħruġ huma proċess fit-tul; itenni, f'dan il-kuntest, li l-Parlament se jkollu r-rwol sħiħ tiegħu fil-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-Ftehim dwar il-Ħruġ;

Kwistjonijiet għal riflessjoni

46.

Iqis li l-Artikolu 50 tat-TUE jindirizza u jippermetti li tinstab soluzzjoni tal-aspett proċedurali tal-ħruġ ta' Stat Membru, iżda ma jsolvix il-konsegwenzi politiċi, soċjali u ekonomiċi sinifikanti u l-effetti ta' tfixkil tal-ħruġ ta' Stat Membru mill-UE, fl-Istati Membri u madwarhom, u fuq livell internazzjonali;

47.

Itenni l-appell tiegħu għal riflessjoni fil-fond dwar il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea, u dwar l-impatt tiegħu fuq il-futur tal-UE; jemmen li tali riflessjoni għandha tiżgura djalogu miftuħ u estiż dwar ir-riformi li l-Unjoni teħtieġ sabiex issaħħaħ id-demokrazija u l-kapaċità li twettaq il-ħtiġijiet u l-aspettattivi taċ-ċittadini; ifakkar, għal dan il-għan, il-proċess ta' riflessjoni bla preċedent tal-Unjoni fuq il-futur tagħha fil-qafas tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa; jenfasizza li din ir-riflessjoni tinvolvi s-soċjetà ċivili u r-rappreżentanti tal-organizzazzjonijiet tad-drittijiet taċ-ċittadini;

48.

Jemmen li hija r-responsabbiltà u r-rwol tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha li jagħmlu aktar biex jippreservaw il-proċess ta' integrazzjoni Ewropea, jipproteġu l-valuri u l-prinċipji Ewropej, inkluż il-prinċipju tal-kooperazzjoni leali, u jipprevjenu r-ripetizzjoni ta' ħruġ mill-UE; jesprimi dispjaċir, f'dan il-kuntest, għat-trażżin u l-involviment limitat tal-Parlament Ewropew u tal-kumitati tiegħu fil-preparazzjoni għar-referendum tar-Renju Unit, li ħalla liċ-ċittadini tar-Renju Unit, li kienu ċittadini tal-UE dak iż-żmien, mingħajr aċċess sħiħ għall-informazzjoni dwar il-funzjonament tal-UE u l-implikazzjonijiet tal-ħruġ; jenfasizza li għandhom jiġu stabbiliti salvagwardji biex jiġi żgurat li d-dibattitu pubbliku ta' qabel l-iskattar tal-Artikolu 50 tat-TUE minn Stat Membru jippermetti liċ-ċittadini mħassba jieħdu deċiżjoni infurmata; jistieden lill-Istati Membri u lill-UE jipprovdu informazzjoni mifruxa b'mod konsistenti liċ-ċittadini tal-UE dwar il-funzjonament tal-Unjoni Ewropea, l-oqsma ta' azzjoni tagħha, u l-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħha, tad-drittijiet taċ-ċittadini u l-konsegwenzi tal-ħruġ mill-UE; iqis li għal dan il-għan, il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa toffri opportunità għal djalogu mtejjeb maċ-ċittadini u mas-soċjetà ċivili dwar l-Unjoni Ewropea u kif għandha tevolvi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposta biex il-partiti politiċi Ewropej ikunu jistgħu jiffinanzjaw kampanji ta' referendum li għandhom x'jaqsmu mal-implimentazzjoni tat-TUE jew tat-TFUE;

o o

49.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU L 58, 27.2.2020, p. 53.

(2) ĠU C 298, 23.8.2018, p. 24.

(3) ĠU C 346, 27.9.2018, p. 2.

(4) ĠU C 369, 11.10.2018, p. 32.

(5) ĠU C 162, 10.5.2019, p. 40.

(6) ĠU C 171, 6.5.2021, p. 2.

(7) ĠU C 270, 7.7.2021, p. 21.

(8) ĠU C 294, 23.7.2021, p. 18.

(9) ĠU C 362, 8.9.2021, p. 90.

(10) ĠU C 331, 17.8.2021, p. 38.

(11) ĠU L 29, 31.1.2020, p. 7.

(12) ĠU C 34, 31.1.2020, p. 1.

(13) ĠU L 165 I, 2.7.2018, p. 1.

(14) ĠU L 38, 8.2.2019, p. 1.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/88

P9_TA(2022)0034

Implimentazzjoni tas-Sitt Direttiva tal-VAT

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tas-Sitt Direttiva tal-VAT: X'inhu meħtieġ biex titnaqqas id-diskrepanza tal-VAT fl-UE? (2020/2263(INI))

(2022/C 342/10)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 4 u 14 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 113 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra s-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta' Mejju 1977 bit-titolu “L-Armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta' stima” (1) (is-Sitt Direttiva tal-VAT),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta' Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (2) (id-Direttiva tal-VAT),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2017/2455 tal-5 ta' Diċembru 2017 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE u d-Direttiva 2009/132/KE fir-rigward ta' ċerti obbligi tat-taxxa fuq il-valur miżjud għall-provvisti ta' servizzi u għall-bejgħ mill-bogħod ta' oġġetti (3),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2018/1910 tal-4 ta' Diċembru 2018 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE fir-rigward tal-armonizzazzjoni u s-simplifikazzjoni ta' ċerti regoli tas-sistema tat-taxxa fuq il-valur miżjud għat-tassazzjoni tal-kummerċ bejn l-Istati Membri (4),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2019/1995 tal-21 ta' Novembru 2019 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE fir-rigward tad-dispożizzjonijiet relatati ma' bejgħ b'distanza ta' merkanzija u ċerti provvisti domestiċi ta' merkanzija (5),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2020/285 tat-18 ta' Frar 2020 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud fir-rigward tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar u r-Regolament (UE) Nru 904/2010 fir-rigward tal-kooperazzjoni amministrattiva u l-iskambju ta' informazzjoni għall-finijiet tal-monitoraġġ tal-applikazzjoni korretta tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar (6),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2020/284 tat-18 ta' Frar 2020 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE rigward l-introduzzjoni ta' ċerti rekwiżiti għall-fornituri ta' servizzi ta' pagament (7),

—	wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) Nru 282/2011 tal-15 ta' Marzu 2011 li jistabbilixxi miżuri ta' implimentazzjoni fir-rigward tad-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (8),

—	wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/2454 tal-5 ta' Diċembru 2017 li jemenda r-Regolament (UE) Nru 904/2010 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva u l-ġlieda kontra l-frodi fil-qasam tat-taxxa fuq il-valur miżjud (9),

—

wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2017/2459 tal-5 ta' Diċembru 2017 li jemenda r-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) Nru 282/2011 li jistabbilixxi miżuri ta' implimentazzjoni fir-rigward tad-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (10),

—	wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2018/1541 tat-2 ta' Ottubru 2018 li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 904/2010 u (UE) 2017/2454 dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-taxxa fuq il-valur miżjud (11),

—

wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kunsill (UE) 2019/2026 tal-21 ta' Novembru 2019 li jemenda r-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) Nru 282/2011 fir-rigward ta' provvisti ta' merkanzija jew servizzi ffaċilitati permezz ta' interfaċċi elettroniċi u l-iskemi speċjali għal persuni taxxabbli li jipprovdu servizzi lil persuni mhux taxxabbli, li jbigħu b'distanza merkanzija u xi provvisti domestiċi ta' merkanzija (12),

—

wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2020/194 tat-12 ta' Frar 2020 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 904/2010 fir-rigward ta' skemi speċjali għal persuni taxxabbli li jipprovdu servizzi lil persuni mhux taxxabbli, li jbigħu b'distanza oġġetti u ċerti provvisti domestiċi ta' oġġetti (13), li għandu x'jaqsam mal-pakkett tal-VAT fuq il-kummerċ elettroniku,

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/847 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi l-programm “Fiscalis” għall-kooperazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1286/2013 (14),

—	wara li kkunsidra l-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar ir-rati tat-taxxa fuq il-valur miżjud (COM(2018)0020),

—	wara li kkunsidra l-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud rigward l-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar (COM(2018)0021),

—	wara li kkunsidra l-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE rigward l-introduzzjoni tal-miżuri tekniċi dettaljati għat-tħaddim tas-sistema definittiva tal-VAT għat-tassazzjoni ta' kummerċ bejn l-Istati Membri (COM(2018)0329) (15),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Diċembru 2011 bit-titolu “Il-Futur tal-VAT: Lejn sistema tal-VAT aktar sempliċi, robusta u effiċjenti mfassla għas-suq uniku” (COM(2011)0851),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-4 ta' Ottubru 2017 bit-titolu “Dwar is-segwitu għall-Pjan ta' Azzjoni dwar il-VAT: Lejn żona unika tal-VAT fl-UE – Wasal iż-żmien li naġixxu” (COM(2017)0566),

—	wara li kkunsidra il-pjan ta' azzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' April 2016 bit-titolu “Lejn żona unika tal-VAT fl-UE – Iż-żmien biex niddeċiedu” (COM(2016)0148),

—	wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tat-12 ta' Frar 2019 dwar il-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE rigward l-introduzzjoni tal-miżuri tekniċi dettaljati għat-tħaddim tas-sistema definittiva tal-VAT għat-tassazzjoni ta' kummerċ bejn l-Istati Membri (16),

—	wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2021 dwar il-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2011/16/UE dwar il-kooperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni (17),

—

wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2021 dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill fl-ewwel qari għall-adozzjoni ta' regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-programm “Fiscalis” għall-kooperazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 1286/2013 (06116/1/2021 – C9-0179/2021 – 2018/0233(COD)) (18),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ottubru 2011 dwar il-futur tal-VAT (19),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Novembru 2016 bit-titolu “Lejn sistema definittiva ta' VAT u l-ġlieda kontra l-frodi tal-VAT” (20),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Marzu 2019 dwar il-kriminalità finanzjarja, l-evażjoni tat-taxxa u l-evitar tax-taxxa (21),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Mejju 2021 bit-titolu “It-tiswir tal-futur diġitali tal-Ewropa: it-tneħħija tal-ostakli għall-funzjonament tas-suq uniku diġitali u t-titjib tal-użu tal-IA għall-konsumaturi Ewropej” (22),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Settembru 2021 bit-titolu “L-implimentazzjoni tar-rekwiżiti tal-UE għall-iskambju ta' informazzjoni dwar it-taxxa: il-progress, it-tagħlimiet miksuba u l-ostakli li jridu jingħelbu” (23),

—

wara li kkunsidra l-istudju tat-30 ta' Awwissu 2021 bit-titolu “Id-diskrepanza tal-VAT, ir-rati mnaqqsa tal-VAT u l-impatt tagħhom fuq l-ispejjeż tal-konformità għan-negozji u għall-konsumaturi” abbozzat mid-DIW Econ u ppubblikat mid-Direttorat Ġenerali għas-Servizzi ta' Riċerka Parlamentari tal-Parlament,

—

wara li kkunsidra l-Opinjoni Nru 11/2020 tal-Qorti tal-Awdituri (maħruġa skont l-Artikoli 287(4) u 322(2) tat-TFUE) tal-11 ta' Diċembru 2020 dwar l-abbozz ta' Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) li jemenda r-Regolament (KEE, Euratom) Nru 1553/89 dwar l-arranġamenti uniformi definittivi għall-ġbir ta' riżorsi proprji li jakkumulaw mit-taxxa tal-valur miżjud,

—	wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali Nru 12/2019 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri tas-16 ta' Lulju 2019 bit-titolu “Kummerċ elettroniku: ħafna mill-isfidi relatati mal-ġbir tal-VAT u d-dazji doganali għad iridu jiġu riżolti”,

—	wara li kkunsidra l-konsultazzjoni pubblika miftuħa bejn it-8 ta' Frar 2021 u t-3 ta' Mejju 2021 bit-titolu “Regoli tal-VAT għas-servizzi finanzjarji u tal-assigurazzjoni – rieżami”,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura għall-għoti ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (A9-0355/2021),

billi fl-1977, il-Kunsill adotta s-Sitt Direttiva tal-VAT li kellha l-għan li tikseb bażi tat-taxxa uniformi li għaliha kellhom jiġu applikati rati armonizzati; billi, dak iż-żmien, l-Istati Membri kollha kienu diġà adottaw sistema komuni tat-taxxa fuq il-valur miżjud skont l-ewwel (24) u t-tieni (25) Direttivi tal-Kunsill tal-11 ta' April 1967 dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri relatati mat-taxxi fuq il-fatturat; billi l-Istati Membri ddeċidew li jgħaddu minn perjodu ta' tranżizzjoni biex jiksbu dan, li minn dakinhar ġie estiż;

billi d-Direttiva tal-VAT tirriformula u tħassar is-Sitt Direttiva dwar il-VAT, fl-interessi taċ-ċarezza; billi tipprevedi li r-regoli tranżitorji jeħtiġilhom jiġu sostitwiti b'sistema definittiva bbażata fuq it-tassazzjoni fl-Istat Membru ta' oriġini; billi s-sistema tranżitorja hija kumplessa, fiha nuqqasijiet u hija strutturalment vulnerabbli għall-frodi;

C.	billi l-ġbir tal-VAT huwa primarjament ir-responsabbiltà ta' kull Stat Membru;

D.	billi fl-2013, inbdiet reviżjoni maġġuri biex tiġi introdotta sistema definittiva bbażata fuq il-prinċipju tad-destinazzjoni, li tkun inqas vulnerabbli għall-frodi (26); billi l-prinċipju tad-destinazzjoni jimplika li l-VAT jintbagħat lill-Istat Membru tal-konsum finali;

billi l-proposta għal direttiva adottata fil-25 ta' Mejju 2018 tintroduċi miżuri dettaljati għas-sistema definittiva tal-VAT għall-kummerċ intra-UE ta' merkanzija bejn in-negozji u ttemm is-sistema “tranżitorja” (27); billi l-Parlament adotta l-pożizzjoni tiegħu fit-12 ta' Frar 2019; billi l-Kunsill għadu ma ddeċidiex fuq dik tiegħu; billi dan l-imblokk ta' deċiżjoni qed idewwem deċiżjonijiet importanti dwar l-adattament tal-VAT għall-isfidi li se niffaċċjaw matul l-irkupru tal-ekonomija tal-UE u billi n-nuqqas ta' azzjoni jfisser li lakuni li jistgħu jippermettu li tikber id-diskrepanza tal-VAT ma nagħlqux;

billi d-diskrepanza tal-VAT fl-UE niżlet minn 20 % fl-2009 għal 10 % fl-2019, bi stimi preliminari f'dak iż-żmien li kienu jindikaw li d-diskrepanza tista' tinżel taħt EUR 130 biljun; billi minħabba l-pandemija u l-effetti soċjoekonomiċi tagħha, din ix-xejra nqalbet fl-2020; billi t-telf huwa stmat li huwa ta' EUR 164 biljun, li terz minnhom jaqgħu f'idejn il-frodisti u l-gruppi tal-kriminalità organizzata; billi dan it-telf jista' jirrappreżenta diskrepanza tal-VAT ta' 13,7 %; billi dan ix-xenarju jitlob għażliet ta' politika ta' strateġija;

G.	billi skont ir-Rapport Finali tal-2020 tal-10 ta' Settembru 2020 ta' “Studju u Rapporti dwar id-Diskrepanza tal-VAT fl-Istati Membri tal-EU-28” ippreparat għall-Kummissjoni, id-diskrepanza tal-VAT fl-Istati Membri tvarja ħafna, minn inqas minn 1 % għal aktar minn 33 %;

H.	billi dan it-telf huwa ta' detriment għall-baġit tal-UE (il-VAT huwa it-tieni riżorsa proprja tal-UE), għall-baġits nazzjonali, għan-negozji u għan-nies li jgħixu fl-UE;

billi l-programm “Fiscalis” għall-2021 sal-2027, b'baġit ta' EUR 269 miljun, għandu l-għan li jiġġieled kontra l-inġustizzja fiskali billi jgħin lill-awtoritajiet nazzjonali tat-taxxa jikkooperaw aħjar sabiex jiġġieldu l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa u l-ippjanar aggressiv tat-taxxa; billi l-programm preċedenti ġab EUR 591 miljun fi dħul għall-UE;

billi l-pjattaforma ta' esperti kontra l-frodi tal-Istati Membri, Eurofisc, li nħolqot fl-2010, trid, sabiex tkun effettiva, tissaħħaħ u tiġi pprovduta b'riżorsi suffiċjenti biex twettaq analiżijiet ta' riskju konġunti, tikkoordina investigazzjonijiet u tikkoopera mal-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF), mal-Europol u mal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew, b'mod partikolari bl-għan li tinvestiga l-frodi tal-VAT; billi sistema ta' rati tal-VAT iddifferenzjati u spejjeż tal-konformità għoljin jistgħu jżidu l-frodi;

billi ġiet ikkunsidrata l-Opinjoni Nru 11/2020 tal-Qorti tal-Awdituri dwar il-metodu ġdid propost għas-simplifikazzjoni tal-kalkolu tar-riżorsa proprja bbażata fuq il-VAT; billi din l-opinjoni tiddikjara li l-proposta “tissimplifika b'mod sinifikanti l-kalkolu tar-riżorsa proprja tal-Istati Membri bbażata fuq il-VAT meta mqabbla mas-sistema attwali” iżda “identifikat ir-riskju li r-Rata Medja Ponderabbli Pluriennali definittiva tista' ma tkunx rappreżentattiva għall-Istati Membri kollha”;

L.	billi l-kriżi soċjoekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19 kienet teħtieġ sforzi fiskali u baġitarji sostanzjali mill-gvernijiet tal-Istati Membri, inklużi fil-forma ta' għajnuna lin-negozji;

M.	billi r-riżorsa proprja bbażata fuq il-VAT kienet tammonta għal 11 % tal-baġit tal-UE fl-2019, għal total ta' EUR 17,8-il biljun;

billi l-“pjan ta' azzjoni għal tassazzjoni aktar ġusta u aktar sempliċi li tappoġġja l-istrateġija ta' rkupru” tal-Kummissjoni huwa parti mill-istrateġija l-ġdida tal-Unjoni Ewropea għas-simplifikazzjoni, l-adattament għad-diġitalizzazzjoni tal-ekonomija u t-tranżizzjoni ekoloġika tat-tassazzjoni, u l-ġlieda kontra l-frodi u l-evitar tat-taxxa; billi dan il-pjan ta' azzjoni jidentifika kwistjonijiet relatati mal-VAT bħala prijoritajiet, b'enfasi fuq il-ġlieda kontra l-frodi tal-VAT u l-modernizzazzjoni tal-VAT fuq is-servizzi finanzjarji, filwaqt li titqies id-diġitalizzazzjoni tal-ekonomija;

O.	billi, mill-adozzjoni tad-Direttiva tal-VAT, is-servizzi finanzjarji, b'xi eċċezzjonijiet, ġew eżenti mill-VAT minħabba li huma suġġetti għal taxxi oħra (bħat-taxxa fuq il-primjums tal-assigurazzjoni);

billi l-VAT, bħala taxxa indiretta miġbura minn kull wieħed mis-27 Stat Membru, tinġabar taħt diversi reġimi nazzjonali differenti, u billi huwa possibbli li jiġu identifikati prattiki tajbin minnhom kollu u li jiġu applikati għal riforma madwar l-UE; billi l-eżempji nazzjonali għandhom jitqiesu bħala mudelli li għandhom jiġu kkunsidrati u billi l-Kummissjoni jeħtiġilha taġixxi bħala pjattaforma għall-iskambju ta' tali prattiki tajbin; billi l-bidliet leġiżlattivi nazzjonali introdotti minn Stat Membru wieħed, li joħolqu inċentivi għall-konsumaturi li jitolbu l-fatturi fis-setturi li diffiċli li jiġu ntaxxati, huma wieħed mit-tali eżempji tajbin;

billi l-objettiv ġenerali tad-diġitalizzazzjoni tat-tassazzjoni huwa ċentrali għall-iżgurar tat-trasparenza, tas-sempliċità, tal-obbligu ta' rendikont u tar-rapportar awtomatizzat, u huwa essenzjali għal reġim tal-VAT definittiv, simplifikat u li jibqa' validu fil-futur; billi l-pandemija tal-COVID-19 kienet katalista għall-iżvilupp tad-diġitalizzazzjoni għat-tranżazzjonijiet kollha; billi l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) huma fiċ-ċentru ta' dan il-proċess ta' diġitalizzazzjoni u għandhom ikunu appoġġjati f'dan ir-rigward fl-akkwist tal-aħħar teknoloġija u l-għarfien espert;

R.	billi l-VAT hija armonizzata b'mod wiesa' fil-livell tal-UE u huwa riżorsa proprja għall-baġit tal-UE, u għalhekk jirrikjedi kooperazzjoni estensiva fil-livell tal-UE;

S.	billi l-Parlament jirrispetta b'mod sħiħ il-prinċipju tas-sovranità tat-taxxa nazzjonali;

Ir-rati tat-taxxa, il-bażijiet għat-taxxa u-diskrepanzi tal-VAT fl-Istati Membri

Jilqa' l-fatt li t-tendenza ġenerali hija pożittiva, bid-diskrepanza tal-VAT li tinżel għal 10 % fl-2019 minn 20 % fl-2009 fl-Istati Membri, li jissuġġerixxi li l-frodi tal-VAT fl-UE qed tonqos u li d-dħul mill-VAT bħala proporzjon tal-prodott domestiku gross qed jiżdied;

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri janalizzaw u jagħmlu skambju tal-aħjar prattiki f'dawk l-Istati Membri li rnexxielhom jevitaw diskrepanza tal-VAT sostanzjali; jappoġġja l-għan li jinstabu soluzzjonijiet tat-taxxa innovattivi f'konformità mar-realtajiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali ġodda;

Jinnota li skont xi estimi, riforma tat-taxxa ta' dħul newtrali tista' tnaqqas ir-rata standard tal-VAT bħala medja b'seba' punti perċentwali fl-EU-27, minbarra t-tnaqqis fl-ispejjeż tal-konformità; jenfasizza l-fatt li skont dawk l-istimi, id-daqs tat-tnaqqis ivarja bejn l-Istati Membri tal-UE, minn 2 punti perċentwali (l-Estonja) għal 13-il punt perċentwali (il-Greċja); jinnota li din mhijiex l-unika tweġiba għall-bżonn li tiġi trattata l-kumplessità tas-sistema tat-taxxa; josserva li rata standard aktar baxxa tal-VAT tista' tibbenefika lill-konsumaturi, b'mod partikolari l-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx; jinnota li l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà li jesploraw x'benefiċċji jkollha rata standard imnaqqsa unika għall-kompetizzjoni ġusta fis-suq tagħhom;

Huwa tal-fehma li l-applikazzjoni ta' għadd kbir ta' rati mnaqqsa għandha għan leġittimu fis-soċjetà, b'mod partikolari biex titnaqqas ir-rigressività tas-sistema tal-VAT u biex tgħin biex jintlaħqu ċerti objettivi ta' politika nazzjonali, bħall-aċċess għal oġġetti u setturi essenzjali bħas-saħħa u l-ikel, imma li din taggrava wkoll il-kumplessità u l-opaċità tas-sistema tat-taxxa, iżżid l-ispejjeż tal-konformità u tista' tiffaċilita l-frodi; jifhem li l-applikazzjoni ta' rati mnaqqsa tista' twassal għal tnaqqis fil-prezz għall-konsumatur, imma li dan jiddependi minn diversi fatturi oħra; jinnota, għalhekk, li hemm bżonn li jsiru analiżi u valutazzjoni tal-impatt bir-reqqa;

Jinnota d-differenzi sinifikanti fir-rati standard applikati fl-Istati Membri u l-kumplessità li dan iġib fis-sistema, anke jekk ikun iġġustifikat minn sistemi ekonomiċi nazzjonali differenti; jissottolinja li din il-kumplessità hija aggravata mill-modi differenti kif jiġu applikati r-rati mnaqqsa, li huwa leġittimu sabiex jintlaħqu l-objettivi soċjali u ambjentali; ifakkar fil-possibbiltà li jiġu applikati rati mnaqqsa ħafna (f'ħames Stati Membri) jew rati ta' parkeġġ (f'ħames Stati Membri) tikkostitwixxi ostaklu addizzjonali għal sistema komuni koerenti u kompletament interoperabbli;

Jifhem li s-sistema qed issir dejjem aktar ikkumplikata minħabba r-rati differenti, iżda wkoll minħabba l-eżenzjonijiet u d-derogi, li jridu jkunu eċċezzjonijiet; ifakkar fis-sitwazzjoni speċifika tat-trattament mhux ugwali tal-Istati Membri li ssieħbu qabel u wara l-1992, li għalihom japplikaw regoli differenti; jistieden lill-Kummissjoni tindirizza din il-kwistjoni fi proposti leġiżlattivi futuri;

Jinnota li, matul l-aħħar żewġ deċennji, il-Kummissjoni nediet kważi 200 proċedura ta' ksur fuq il-VAT; jistedinha tippreżenta sommarju tal-sejbiet ewlenin ta' dawn il-proċeduri bħala bażi għal proposti leġiżlattivi futuri, b'mod partikolari dwar ir-rati mnaqqsa, l-eżenzjonijiet u n-nuqqas ta' traspożizzjoni;

Jinnota li l-pandemija tal-COVID-19 iġġustifikat ir-regoli tal-eċċezzjoni marbuta mal-VAT, li wriet il-ħtieġa ta' livell ta' flessibilità meta jirriżultaw ċirkostanzi urġenti jew mhux mistennija; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tikkunsidra dan fi proposti leġiżlattivi futuri marbuta mal-VAT;

Josserva li d-diskrepanza tal-VAT titla' u tinżel skont iċ-ċiklu tan-negozju, u li konformità baxxa tat-taxxa xi drabi tkun assoċjata ma' rati standard tal-VAT għoljin, effiċjenza legali u ġudizzjarja aktar baxxa, istituzzjonijiet legali aktar dgħajfa, livelli perċepiti ogħla ta' korruzzjoni u tas-sehem globali tal-ekonomija sotterranja fl-ekonomija usa';

10.

Jinnota bi tħassib li xi Stati Membri ġeneralment ma jeżentawx donazzjonijiet in natura mill-VAT, li jwassal biex in-negozji jeqirdu l-prodotti għall-konsumatur, b'mod partikolari ritorni, anke jekk it-tali eżenzjoni hija possibbli skont id-Direttiva tal-VAT eżistenti; jistieden lill-Kummissjoni toħroġ gwida għall-Istati Membri, li tiċċara il-fatt li l-eżenzjonijiet tal-VAT għal donazzjonijiet in natura jkunu kompatibbli mal-liġi eżistenti tal-UE dwar il-VAT sakemm il-proposta tal-Kunsill COM(2018)0020 (l-Artikolu 98(2)) tiġi adottata mill-Istati Membri;

11.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li n-nuqqas ta' data disponibbli dwar id-differenzi reġjonali, li tista' tkun limitazzjoni ewlenija fil-kejl tad-diskrepanza tal-VAT; jistieden lill-Kummissjoni tivverifika jekk il-produzzjoni u l-pubblikazzjoni tal-kejl tad-diskrepanza reġjonali tal-VAT tistax tkun għodda siewja fit-titjib tat-trasparenza u fit-tnaqqis tad-diskrepanza tal-VAT;

L-impatt tal-varjetà wiesgħa ta' rati mnaqqsa fuq in-negozji

12.

Iqis li d-diversità attwali tar-rati mnaqqsa toħloq piżijiet amministrattivi addizzjonali għan-negozji; jinnota li l-ispiża totali tal-konformità mal-VAT tvarja bejn 1 % sa 4 % tal-fatturat ta' kumpanija fl-Istati Membri; jinnota li d-diġitalizzazzjoni tista' tikkontribwixxi ħafna għat-tnaqqis fl-ispejjeż tal-konformità għan-negozji;

13.

Josserva li l-SMEs iħallsu spejjeż tal-konformità proporzjonalment ogħla, billi dawn l-ispejjeż huma fissi u indipendenti mid-daqs tal-kumpanija, u li spejjeż għoljin tal-konformità huma ostaklu għad-dħul fis-suq intern tal-UE; huwa tal-opinjoni, għalhekk, li r-reġimi tal-VAT differenzjati fl-UE jistgħu jaġixxu bħala diżinċentiv għall-kummerċ intra-UE għan-negozji kollha, speċjalment għall-SMEs; jinnota, madankollu, li l-evidenza empirika hija inkonklużiva fir-rigward tal-effetti ta' sistemi tal-VAT differenzjati fuq il-kummerċ internazzjonali, u jekk dawn jistgħux joħolqu kundizzjonijiet inekwi fit-tali kummerċ, b'mod partikolari minħabba spejjeż għoljin tal-konformità, eżenzjonijiet u sistemi ta' rimborż inadegwati:

14.

Jieħu nota tal-potenzjal tad-diġitizzazzjoni biex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, għalkemm dawn il-benefiċċji jimmaterjalizzaw biss fit-tul; isostni li l-innovazzjonijiet diġitali (28) aktarx inaqqsu l-ispejjeż tal-konformità, jgħinu biex tiżdied it-trasparenza tat-tranżazzjonijiet kummerċjali u jnaqqsu l-burokrazija żejda; jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi żgurata s-sigurtà tad-data, il-privatezza tal-individwu u l-kunfidenzjalità korporattiva; jinsisti li n-negozji jeħtieġ li jkunu appoġġjati b'mod sussidjarju (29) permezz ta' programmi tal-UE, u li l-SMEs u atturi ekonomiċi vulnerabbli oħra b'mod partikolari jeħtieġ li jkunu appoġġjati permezz ta' taħriġ organizzat mill-UE dwar it-tranżizzjoni diġitali, sabiex jibbenefikaw minn u jikkontribwixxu għaliha; jisħaq fuq il-fatt li dan it-tip ta' approċċ ġenerali lejn l-aċċelerazzjoni tad-diġitalizzazzjoni tal-għarfien espert tal-SMEs u operazzjonijiet fil-prattika jista' fl-aħħar mill-aħħar ikun ta' benefiċċju għall-ġbir tal-VAT; jenfasizza l-potenzjal tat-teknoloġija ta' reġistru distribwit għall-prevenzjoni tal-frodi tal-VAT – eż. frodi intra-Komunitarja b'negozjant nieqes– u jħares 'il quddiem għall-proposta leġiżlattiva għall-modernizzazzjoni tal-obbligi ta' rapportar tal-VAT; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, tħejji inizjattiva li tiffoka fuq l-applikazzjoni b'mod faċli tat-teknoloġija ta' reġistru distribwit min-negozjanti u tnaqqis fil-burokrazija żejda;

15.

Huwa tal-opinjoni li sabiex jiġu ffaċilitati l-kummerċ u tiżdied iċ-ċarezza legali fis-suq intern, il-Kummissjoni, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, għandha ttejjeb il-bażi tad-data tat-Taxxi fl-Ewropa, portal ta' informazzjoni fuq il-web dwar il-VAT tal-UE għan-negozji; jisħaq fuq il-fatt li l-portal għandu jipprovdi aċċess rapidu, aġġornat u preċiż għal informazzjoni relevanti dwar l-implimentazzjoni tas-sistema tal-VAT fl-Istati Membri differenti, u b'mod partikolari dwar ir-rati tal-VAT korretti għal oġġetti u servizzi differenti fl-Istati Membri differenti, u l-kondizzjonijiet għal rata żero ta' VAT; jinnota li dan il-portal jista' jgħin biex tiġi indirizzata d-diskrepanza attwali tal-VAT; jipproponi li jiġi introdott il-Punt Uniku ta' Servizz tal-UE fil-portal ta' informazzjoni fuq il-web dwar il-VAT tal-UE;

16.

Jirrimarka għall-Punt Uniku ta' Servizz tal-EU bħala eżempju ta' innovazzjoni diġitali li tippermetti lin-negozji tal-UE li jissimplifikaw il-kontijiet tal-VAT tagħhom u għalhekk l-ispejjeż tal-konformità fil-qasam tal-bejgħ tal-kummerċ elettroniku fl-UE; jinnota li tnaqqis bħal dan fl-ispejjeż tal-konformità huwa partikolarment ta' benefiċċju għall-SMEs; jieħu nota tar-rieda tal-Kummissjoni li tipproponi, għall-2022/2023, emenda għad-Direttiva tal-VAT bl-għan li tkompli tespandi l-kamp ta' applikazzjoni tal-Punt Uniku ta' Servizz tal-VAT; jistieden lill-Kummissjoni tesplora kif tespandi l-kamp tal-applikazzjoni tal-Punt Uniku ta' Servizz;

17.

Jistieden lill-Istati Membri jżidu u jtejbu l-kooperazzjoni bejniethom u japplikaw bis-sħiħ is-sett ta' regoli dwar l-iskambju tad-data tal-ħlas tal-VAT biex jiġi ffaċilitat l-kxif tal-frodi tat-taxxa fi tranżazzjonijiet ta' kummerċ elettroniku transfruntiera, li ġew adottati fi Frar 2020;

18.

Jinnota li l-Istati Membri diġà qegħdin jużaw teknoloġiji ġodda biex itejbu l-effiċjenza tal-kontrolli fuq ix-xiri domestiku għall-finijiet tat-taxxa; jifhem li dawn il-miżuri nazzjonali iridu jitqiesu fi kwalunkwe riforma tas-sistema tal-VAT bħala prattiki tajbin li għandhom jiġu kkunsidrati; huwa favur aktar koordinazzjoni bejn l-Istati Membri f'dan ir-rigward, sabiex ikunu ffaċilitati t-tranżazzjonijiet transfruntiera, mingħajr spejjeż eċċessivi għall-operaturi u l-konsumaturi; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposti konkreti għall-promozzjoni ta' sistema aktar effiċjenti ta' skambju ta' informazzjoni dwar it-tranżazzjonijiet tal-VAT intra-UE u biex tkun interoperabbli mal-mekkaniżmi nazzjonali; huwa favur l-espansjoni tal-fatturazzjoni elettronika u jitlob l-introduzzjoni ta' standard tal-fatturazzjoni elettronika tal-UE li jarmonizza, b'mod partikolari, l-informazzjoni misjuba f'fattura elettronika sabiex tiġi ffaċilitata l-interoperabilità transfruntiera, tiġi żgurata l-konformità legali, tiżdied it-trasparenza fit-tranżazzjonijiet kummerċjali u b'hekk jiġu llimitati l-frodi u l-iżbalji;

19.

Jissottolinja l-urġenza li tiġi indirizzata l-frodi transfruntiera tal-VAT u l-frodi karusell permezz tal-implimentazzjoni xierqa tal-iskambju effiċjenti tal-mekkaniżmi tal-informazzjoni u mezzi adegwati (kemm umani, finanzjarji, tekniċi u teknoloġiċi) għall-awtoritajiet nazzjonali u awtoritajiet oħra bħall-OLAF; jisħaq fuq il-kontribut siewi ta' organiżmi bħall-Eurofisc; ifakkar fir-rwol ta' fornituri ta' servizzi ta' pagament u l-ħtieġa li jiġu ggarantiti standards għoljin ta' rappurtar dwar il-VAT; jikkunsidra li huwa meħtieġ li jirċievi studju tal-impatt mill-Kummissjoni biex jivvaluta l-introduzzjoni ta' mekkaniżmu tar-reverse charge ġeneralizzat f'diversi Stati Membri wara l-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill fuq l-applikazzjoni temporanja ta' mekkaniżmu tar-reverse charge ġeneralizzat relatat mal-provvisti ta' oġġetti u servizzi 'il fuq minn ċertu limitu (30), sabiex tiġi miġġielda l-frodi intra-komunitarja b'negozjant nieqes, u biex jiġi vvalutat, b'mod partikolari, l-impatt tagħha fuq il-ġlieda kontra kull tip ta' frodi tal-VAT u l-konsegwenzi għall-ispejjeż tal-konformità tan-negozji;

20.

Josserva li l-varjetà wiesgħa ta' rati tista' tikkawża distorsjoni tal-prezzijiet fis-suq intern, billi toħloq inċentivi għal xiri transfruntier; jinnota li b'mod partikolari, id-diversifikazzjoni tar-rati tal-VAT toħloq inċentiva biex jiġu sfruttati d-differenzi fil-prezzijiet bejn il-pajjiżi billi ċċaqlaq il-konsum lejn Stati Membri b'rati tal-VAT aktar baxxi, u xxekkel il-ġbir tad-dħul mill-gvernijiet;

21.

Ifakkar fil-fatt li l-kumpaniji jeħtieġu aċċess simplifikat u ċentralizzat għal informazzjoni dwar ir-rati, ir-rati korretti tal-VAT għal oġġetti u servizzi differenti fl-Istati Membri differenti, u l-kundizzjonijiet għal rata żero ta' VAT, kif ukoll regoli tal-VAT ċari u mhux ambigwi biex jiffaċilitaw in-negozju transfruntier u jnaqqsu l-piżijiet amministrattivi tagħhom; jilqa', f'dan ir-rispett, il-metodu simplifikat u diġitalizzat għar-reġistrazzjoni, permezz ta' portal online, għall-iskema tal-VAT għan-negozji ż-żgħar li jinvolvu ruħhom f'attivitajiet transfruntiera, li jnaqqas l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi; jinnota li 26 mis-27 Stat Membru jużaw rati mnaqqsa bħala parti inerenti tal-politiki fiskali u soċjali tagħhom; ifakkar fil-fatt li portal ta' informazzjoni komuni fuq il-web dwar l-implimentazzjoni ta' sistemi tal-VAT fi Stati Membri differenti tinkoraġġixxi n-negozju transfruntier u tnaqqas l-piżijiet amministrattivi tal-kumpaniji;

22.

Jilqa' t-tendenza pożittiva tat-tnaqqis fl-ispejjeż tal-konformità permezz tad-diġitalizzazzjoni kontinwa tan-negozji u tal-amministrazzjoni pubblika; jinnota li fil-pajjiżi tal-OECD, iż-żmien meħtieġ għall-konformità tat-taxxa niżel minn 230 siegħa għal 162 siegħa bejn l-2006 u l-2020, primarjament minħabba l-adozzjoni ta' sistemi ta' arkivjar u ħlas elettroniċi (31);

23.

Jisħaq fuq il-fatt li sistema tal-VAT imfassla tajjeb hija newtrali u ma għandhiex taffettwa l-kummerċ, iżda li fil-prattika dan il-prinċipju huwa diffiċli li jiġi vverifikat fil-livell globali minħabba l-prattika ta' eżenzjonijiet tal-VAT, in-nuqqas ta' sistemi ta' rimborż u l-varjetà kbira ta' rati, li jwasslu għal spejjeż tal-konformità ogħla; ifakkar li sistema tal-VAT effettiva tikkontribwixxi għall-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa u l-ottimizzazzjoni tat-taxxa; jisħaq fuq il-fatt li aktar u aktar SMEs huma lesti jinnegozjaw fl-UE, speċjalment permezz ta' tranżazzjonijiet online, u li s-sistema tal-VAT tal-UE għandha tkun immirata lejn l-iffaċilitar tat-tkabbir transfruntier;

24.

Jinnota li l-evidenza empirika turi li s-sistema attwali ta' rati tal-VAT multipli hija regressiva fl-Istati Membri meta titkejjel bħala perċentwal tal-introjtu nett, imma għandha t-tendenza li tkun proporzjonali jew xi ftit progressiva fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri meta titkejjel bħala perċentwal tan-nefqa; jinnota wkoll li meta jitkejlu f'termini ta' nefqa, ir-rati tal-VAT imnaqqsa jew ta' rata żero li jeżistu bħalissa jgħinu biex jagħmlu l-VAT aktar progressiv meta mqabbel mas-sistemi tal-VAT b'rata unika; jinnota, barra minn hekk, li l-evidenza turi wkoll li huma biss dawk ir-rati tal-VAT li huma mnaqqsa bl-għan li jappoġġjaw l-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx (bħal rati mnaqqsa fuq l-ikel) li jagħmlu l-VAT aktar progressiv; jistieden lill-Istati Membri, meta jkunu qed jimplimentaw ir-rati mnaqqsa tal-VAT, biex jagħmlu dan bl-għan speċifiku li jappoġġjaw l-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx;

25.

Jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jitħallew japplikaw rati żero ta' VAT fuq oġġetti essenzjali;

L-impatt ta' rati tal-VAT imnaqqsa fuq il-konsumaturi u fuq l-objettivi soċjali u ambjentali

26.

Josserva li l-applikazzjoni ta' rati mnaqqsa ma twassalx sistematikament għal tnaqqis permanenti fil-prezzijiet għall-konsumatur u li l-effettività ta' rata mnaqqsa tiddependi minn numru ta' fatturi, bħal kemm in-negozji jgħadduha lill-konsumaturi, it-tul ta' żmien tagħha, l-estent tat-tnaqqis u l-kumplessità tas-sistema tar-rata; jisħaq fuq il-fatt li l-proċess biex jingħadda t-tnaqqis kollu għalhekk huwa wieħed kumpless u ma għandux jiġi kkunsidrat mingħajr valutazzjoni tal-impatt tajba; jinnota li filwaqt li r-rati mnaqqsa jew żero tal-VAT eżistenti huma ta' benefiċċju proporzjonali akbar għall-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx fl-UE (imkejla bħala proporzjon tan-nefqa), huma tipikament ta' benefiċċju akbar għall-unitajiet domestiċi b'introjtu għoli f'termini (flus kontanti) assoluti; jinnota, għalhekk, li jeħtieġ li jsiru analiżijiet u valutazzjonijiet tal-impatt estensivi biex ikun żgurat li t-tnaqqis japplika biss fejn ikun ta' benefiċċju għall-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx;

27.

Jenfasizza l-fatt li r-rati mnaqqsa normalment isegwu l-iskop leġittimu li jiżguraw li l-oġġetti essenzjali jkunu aċċessibbli għal kulħadd; jisħaq fuq il-ħtieġa li r-rati mnaqqsa tal-VAT fuq in-neċessitajiet (eż. l-ikel) għandhom it-tendenza li jagħmlu l-VAT aktar progressiv; jisħaq fuq il-fatt li r-rati mnaqqsa jistgħu jkunu aktar effettivi f'soċjetajiet b'disparitajiet sinifikanti fl-introjtu u b'livell għoli ta' inugwaljanza soċjali u ekonomika; jinnota li l-evidenza empirika dwar l-effettività tar-rati mnaqqsa tal-VAT fil-promozzjoni tal-oġġetti ambjentali jew mixtieqa fis-soċjetà hija skarsa u ambigwa;

28.

Huwa mħasseb sew dwar in-natura regressiva tat-taxxi tal-konsum; jisħaq fuq il-fatt li l-VAT għandu jinżamm f'rati baxxi minħabba li jagħmel piż sproporzjonat fuq l-unitajiet domestiċi b'introjtu aktar baxx, li jaċċentwa l-inugwaljanza fid-distribuzzjoni tal-ġid;

29.

Josserva li l-effettività tar-rati mnaqqsa tal-VAT fil-promozzjoni ta' oġġetti ekoloġiċi xorta hija diffiċli biex tiġi vvalutata minħabba nuqqas ta' evidenza empirika, għalkemm f'ċerti studji tal-każ u skont ċerti mudelli, jistgħu jitkejlu l-impatti pożittivi; jisħaq, madankollu, fuq il-fatt li sabiex jiġi promoss il-konsum ekoloġiku, huwa ta' importanza kbira li l-Istati Membri jneħħu gradwalment ir-rati żero ta' VAT kollha u r-rati imnaqqsa għall-oġġetti u servizzi ekoloġiċi li jagħmlu l-ħsara lill-ambjent; jistieden lill-Istati membri jneħħu gradwalment ir-rati mnaqqsa għall-oġġetti u servizzi li jniġġsu ħafna sal-2030 biex jintlaħqu l-objettivi klimatiċi tal-UE stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew; jistieden lill-Istati Membri jistudjaw l-implimentazzjoni ta' mekkaniżmi ta' kumpens biex jgħinu lill-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx biex ilaħħqu mat-tnaqqis fl-introjtu nett li jirriżulta minn rati ogħla tal-VAT għall-oġġetti u servizzi li jniġġsu;

30.

Jisħaq, f'dan ir-rigward, li ir-rati mnaqqsa għandhom jikkunsidraw is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi; jinnota li razzjonalizzazzjoni mfassla biex tinkiseb sistema tal-VAT uniformi għandha tikkunsidra l-applikazzjoni storika u temporanja tar-rati mnaqqsa, sakemm kundizzjonijiet oħra jkunu sodisfatti;

31.

Jisħaq fuq il-fatt li l-evidenza tissuġġerixxi li r-rati mnaqqsa tal-VAT ħafna drabi jkunu strument pjuttost ineffiċjenti biex jinkisbu l-objettivi soċjali jew ambjentali peress li jwasslu għal spejjeż konsiderevoli għall-gvernijiet minħabba d-daqs tad-diskrepanza tar-rata, dħul imnaqqas mit-taxxa, żieda fl-ispejjeż amministrattivi, verifiki u spezzjonijiet għaljin, pressjoni minn spejjeż tal-konformità tar-rappreżentattivi soċjali u ekonomiċi, distorsjonijiet ekonomiċi jew saħansitra l-evażjoni tat-taxxa, u diffikultajiet biex jintlaħqu l-gruppi fil-mira;

32.

Jinnota li biex issir valutazzjoni sħiħa tal-effiċjenza u l-effettività ta' rati tal-VAT mhux standard, huwa meħtieġ li jitqabblu ma' strumenti ta' politika alternattivi; huwa tal-fehma li dawn il-miżuri jistgħu jkunu għodod aktar effettivi, flessibbli, viżibbli u kosteffettivi biex jintlaħqu dawn l-objettivi soċjali u ambjentali, jekk jintużaw b'mod effiċjenti mill-gvernijiet; jinnota, madankollu, li dawn l-istrumenti huma fil-qalba tas-sovranità fiskali nazzjonali u huma inklużi f'kompetenzi nazzjonali għaliex m'hemmx leġiżlazzjoni tal-UE li tarmonizzahom; jirrimarka li madankollu dawn iridu jirrispettaw il-politika tal-kompetizzjoni tal-UE;

33.

Jisħaq fuq il-fatt li sistema uniformi tal-VAT, flimkien ma' strumenti ta' politika alternattivi u pakkett ta' riformi soċjali u strumenti tat-taxxa ambjentali, huma kollha għażliet li jistgħu jiġu esplorati meta titfassal sistema tat-taxxa ekonomika, soċjali, ekoloġika u olistika effettiva, sakemm dawn ma jpoġġux piż bla bżonn fuq l-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx; jinnota li New Zealand għandha sistema tal-VAT b'rata fissa uniformi ta' 15 % u tapplika kreditu ta' taxxa għal unitajiet domestiċi b'introjtu baxx; jinnota li n-New Zealand għandha sistema tal-VAT uniformi b'rata fissa ta' 15 % u tapplika kreditu tat-taxxa għall-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx; jirrimarka li s-sussidji b'rata fissa u l-kampanji ta' informazzjoni jistgħu jkunu għażla għall-promozzjoni tal-beni skont il-mertu;

Konklużjoni

34.

Ifakkar fil-fatt li d-dħul mill-VAT huwa wieħed mill-aktar sorsi importanti ta' dħul pubbliku, li bħala medja jammonta għal madwar 21 % tad-dħul totali mit-taxxa fl-UE; jinnota li d-diskrepanza tal-VAT hija medja ta' 10 %, u li l-VAT huwa wkoll riżorsa proprja għall-baġit tal-UE; jisħaq fuq il-fatt li kwalunkwe tnaqqis fil-bażi tal-VAT jista' jwassal għal inqas dħul għall-finanzi pubbliċi; jistieden lill-awtoritajiet nazzjonali tat-taxxa biex jieħdu inizjattivi biex inaqqsu d-diskrepanza tal-VAT sabiex itejbu l-finanzi pubbliċi, speċjalment fid-dawl tat-tnaqqis tar-reċessjoni ekonomika kkawżata mill-pandemija tal-COVID-19, u biex iżidu r-riżorsi proprji tal-UE;

35.

Jilqa', f'dan ir-rigward, il-fatt li nkiseb progress sinifikanti dwar il-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri matul l-aħħar deċennju; jappoġġja diskussjonijiet ulterjuri bejn l-Istati Membri sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni amministrattiva;

36.

Japprova s-sejbiet tal-istudju ta' DIW Econ, li jisħaq fuq il-fatt li bħala medja, ġiet applikata r-rata standard għal 71 % tal-bażi għat-taxxa totali fl-Istati Membri fl-2019; jirrimarka li l-ispejjeż tal-konformità tas-sistemi tal-VAT diversifikati jistgħu jitnaqqsu b'ħafna bid-diġitalizzazzjoni kontinwa tan-negozji u l-amministrazzjonijiet pubbliċi; jirrimarka li l-ispejjeż ta' sistemi tal-VAT diversifikati fuq in-negozji, b'mod partikolari l-SMEs, id-distorsjonijiet li dawn jistgħu jikkawżaw fis-suq intern u fil-kummerċ, u l-impatt tagħhom fuq il-gvernijiet f'termini ta' telf ta' dħul jeħtieġ li jiġu vvalutati bir-reqqa sabiex tinkiseb sistema tal-VAT koeżiva, ġusta u effiċjenti fl-UE; jinnota li rati mnaqqsa fuq in-neċessitajiet (eż. l-ikel) għandhom tendenza li jagħmlu l-VAT aktar progressiv u li l-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx jibbenefikaw minn rati mnaqqsa tal-VAT anke jekk huma għodda inqas suffiċjenti biex jinkisbu l-objettivi tad-distribuzzjoni tad-dħul u dawk ambjentali;

37.

Jinnota li d-diffikultajiet fit-tnaqqis tad-diskrepanza tal-VAT bejn l-Istati Membri huma kkawżati minn kombinazzjoni ta' fatturi, bħall-ħtieġa li jinżammu numru ta' eżenzjonijiet tal-VAT għal ċerti oġġetti u servizzi u r-rieda tal-Istati Membri li jżommu rati mnaqqsa ta' mill-inqas 5 %; jirrikonoxxi li l-Istati Membri jeħtieġ li jżommu l-flessibilità biex jistabbilixxu r-rati tal-VAT tagħhom stess minħabba l-importanza ta' din it-taxxa bħala strument baġitarju;

38.

Jitlob sistema tal-VAT issimplifikata u modernizzata b'limiti fuq l-eżenzjonijiet u r-rati mhux standard li għandhom jiġu introdotti bl-għan li tiġi promossa l-kompetittività ġusta u effiċjenti fin-negozji fis-suq intern, jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità u tittejjeb il-konformità volontarja; jinnota li sistema tal-VAT simplifikata bħal din xorta tkun tibbenefika minn Punt Uniku ta' Servizz sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-konformità għal kumpaniji tal-UE u tingħata spinta lill-kummerċ intra-UE; jieħu nota tal-proposta ta' dik li kienet il-presidenza tal-Kunsill Portugiż u l-presidenza attwali tal-Kunsill Sloven li b'mod gradwali jitneħħew ir-rati żero ta' VAT kollha u r-rati mnaqqsa fuq l-oġġetti u s-servizzi li jagħmlu ħsara lill-ambjent fil-livell tal-Istati Membri, bħall-fjuwils fossili, il-pestiċidi kimiċi u l-fertilizzanti kimiċi; jitlob li tiġi studjata l-implimentazzjoni ta' miżuri soċjali għall-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx biex tikkumpensa għat-tnaqqis fl-introjtu nett li jirriżulta mir-rati ogħla tal-VAT għall-oġġetti u servizzi li jniġġsu; iħeġġeġ lill-Istati Membri jadottaw malajr il-proposta għal direttiva riveduta dwar ir-rati tal-VAT (32);

39.

Jisħaq fuq il-fatt li d-diskrepanza tal-VAT tiddependi ħafna minn taħlita ta' fatturi fl-Istati Membri kollha, bħal-lakuni leġiżlattivi, nuqqas ta' riżorsi u l-effiċjenza diġitali fl-amministrazzjonijiet tat-taxxa, l-ineffettività tal-miżuri ta' infurzar u kontroll, b'mod partikolari dawk kontra l-evażjoni u l-evitar tat-taxxa, u l-ippjanar aggressiv tat-taxxa; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Istati Membri biex itejbu l-kooperazzjoni amministrattiva u jtejbu l-prestazzjoni tal-awtoritajiet nazzjonali tat-taxxa; jilqa' l-għodda tal-Analiżi tan-Networks ta' Tranżazzjonijiet u jappoġġja l-istabbiliment ta' kooperazzjoni msaħħa bejn il-membri tal-Eurofisc biex il-frodi karusell tinkixef malajr; jistieden lill-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa tindirizza din il-kwistjoni fil-kuntest tal-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE;

40.

Jikkunsidra illi huwa meħtieġ li tiġi esplorata introduzzjoni aktar armonizzata tal-fatturazzjoni elettronika fl-Istati Membri kollha, lil hinn mill-użu obbligatorju attwali fl-akkwist pubbliku fl-UE, minħabba li din uriet li hija għodda effettiva fil-ġlieda kontra l-frodi u l-evażjoni fil-pajjiż fejn ġiet introdotta wkoll għal tipi oħra ta' tranżazzjonijiet, u wasslet ukoll għal simplifikazzjoni akbar u spejjeż tal-konformità mnaqqsa;

41.

Ifakkar fl-importanza tal-indipendenza u l-karattru mhux partiġġjan tal-Osservatorju tat-Taxxa tal-UE, li nħoloq fuq inizjattiva tal-Parlament; jisħaq fuq il-fatt li l-programm Fiscalis għall-2021-2027 huwa għodda essenzjali biex tiġi żgurata l-kooperazzjoni effiċjenti u kostruttiva bejn l-awtoritajiet tat-taxxa;

42.

Ifakkar fil-fatt li l-effettività tar-rati mnaqqsa bħala għodda politika trid dejjem tiġi vvalutata fil-kuntest speċifiku ta' għodod politiċi eżistenti oħra; iżid li r-rati mnaqqsa ħafna drabi huma kumplimentari għall-għodod eżistenti tal-politika soċjali u ambjentali, u li l-inċentivi diretti tat-taxxa huma strumenti li jippermettu l-immirar aħjar tal-unitajiet domestiċi b'introjtu baxx – eż. limitu mingħajr taxxa u rati tat-taxxa progressivi – u ġeneralment jinvolvu spejjeż aktar baxxi, sakemm jiġu ssodisfati kundizzjonijiet oħra;

43.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' tranżizzjoni lejn sistema tal-VAT definittiva bbażata fuq il-prinċipju tat-tassazzjoni fil-pajjiż tad-destinazzjoni; iħeġġeġ lill-Kunsill jadotta, mill-aktar fis possibbli, il-proposta għal direttiva tal-25 ta' Mejju 2018 (COM(2018)0329) minħabba l-grad tat-telf ta' riżorsi baġitarji nazzjonali u tal-UE taħt is-sistema attwali; jenfasizza, f'dan ir-rigward, il-prinċipji ewlenin tas-sistema tal-VAT definittiva prospettiva għat-tassazzjoni transfruntiera tal-oġġetti intra-UE fid-destinazzjoni u l-ħlas u l-ġbir tal-VAT fl-Istat Membru tad-destinazzjoni mill-fornitur;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni ssegwi dan ir-rapport bi proposti leġiżlattivi konkreti, li jindirizzaw is-suġġetti speċifiċi msemmija hawn fuq; jistieden lill-Kunsill japprezza d-djalogu u l-kooperazzjoni mal-Parlament fis-segwitu ta' riforma xierqa tas-sistema tal-VAT, filwaqt li jiġu kkunsidrati dawn il-proposti, kif ukoll il-ħtieġa fundamentali li jiġi ggarantit il-karattru demokratiku tal-bidliet tal-politika ta' tassazzjoni tal-UE;

45.

Jappoġġja l-proposta tal-Qorti tal-Awdituri (33) biex jitqies l-istabbiliment ta' mekkaniżmu li jirrevedi r-rata medja ponderata multiannwali matul il-perjodu kopert mill-qafas finanzjarju multiannwali sabiex jiġu evitati d-distorsjonijiet fil-livell ta' kontribuzzjonijiet abbażi tal-VAT matul dan il-perjodu jekk Stat Membru jiddeċiedi li jibdel il-politika tal-VAT tiegħu;

46.

Jinnota li d-Direttiva tal-VAT hija soġġetta għall-approvazzjoni anonima fil-Kunsill f'konformità mal-Artikolu 113 TFUE;

47.

Ifakkar fil-merti tan-numru ta' identifikazzjoni tal-kontribwent bħala strument utli biex tiġi ggarantita l-konformità mal-obbligi tat-taxxa u r-rispett lejhom; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jesploraw il-possibbiltajiet kollha tan-numru ta' identifikazzjoni tal-kontribwent bħala mekkaniżmu biex jiġu ssalvagwardjati standards ta' effiċjenza għoljin għar-rappurtar;

48.

Jappoġġja l-idea li jitwessa' l-ambitu tal-Punt Uniku ta' Servizz tal-VAT, li ilu stabbilit mill-2015, biex jinkludi d-dikjarazzjoni u l-ħlas tal-VAT; jissottolinja l-ħtieġa li l-adattament tal-Punt Uniku ta' Servizz ikun immirat b'mod speċifiku lejn l-espansjoni tal-kummerċ elettroniku;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-qafas attwali u tipproponi proposti leġiżlattivi konkreti dwar il-verifika tat-tranżazzjonijiet transfruntiera, li jridu jissaħħu biex jiġi assigurat il-VAT; jissottolinja, f'dan ir-rigward, il-ħtieġa li jiġu indirizzati b'mod speċifiku l-opportunitajiet li jirriżultaw mill-użu ta' teknoloġiji diġitali ġodda, bi standards għoljin ta' protezzjoni tad-data u ta' privatezza bħala korollarji tad-drittijiet tal-kontribwent;

50.

Ifakkar fl-importanza li tiġi ggarantita t-traspożizzjoni kompleta u l-implimentazzjoni xierqa tal-pakkett tal-kummerċ elettroniku tal-VAT; jistieden lill-Kummissjoni tevalwa l-istat preżenti f'dan ir-rigward u tippreżenta proposti konkreti biex jiġu adattati r-regoli, fejn hemm bżonn, filwaqt li tikkunsidra t-tkabbir esponenzjali; jinnota li hemm diskrepanza konsiderevoli fil-ġbir tal-VAT fis-settur tal-kummerċ elettroniku; jistieden lill-Kummissjoni tistudja l-konklużjonijiet tar-rapport speċjali tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri fuq il-kwistjoni, sabiex tingħalaq id-diskrepanza fil-ġbir;

51.

Ifakkar fl-importanza ta' djalogu aktar mill-qrib mas-sħab internazzjonali, prinċipalment is-sħab tan-negozju l-aktar relevanti, fir-rigward tal-VAT; iqis li din il-kooperazzjoni għandha tibda bi u tibbaża fuq il-prinċipju tal-kooperazzjoni amministrattiva, sabiex tiġi ggarantita loġika effettiva ta' skambju ta' informazzjoni li tista' ssaħħaħ il-ġlieda kontra skemi li jwasslu għal frodi jew evażjoni;

52.

Jinnota l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tibdel in-natura tal-Kumitat tal-VAT tagħha u l-objettiva tiegħu fir-rigward ta' kumitat futur tal-komitoloġija; jissottolinja l-ħtieġa li jserraħ fuq il-pożizzjoni tal-Parlament fuq din il-kwistjoni; ifakkar fil-ħtieġa li jiġi ggarantit rispett sħiħ lejn il-qafas istituzzjonali tal-UE dwar it-tassazzjoni u d-distribuzzjoni tal-kompetenzi fir-rigward tat-tassazzjoni indiretta;

o o

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU L 145, 13.6.1977, p. 1.

(2) ĠU L 347, 11.12.2006, p. 1.

(3) ĠU L 348, 29.12.2017, p. 7.

(4) ĠU L 311, 7.12.2018, p. 3.

(5) ĠU L 310, 2.12.2019, p. 1.

(6) ĠU L 62, 2.3.2020, p. 13.

(7) ĠU L 62, 2.3.2020, p. 7.

(8) ĠU L 77, 23.3.2011, p. 1.

(9) ĠU L 348, 29.12.2017, p. 1.

(10) ĠU L 348, 29.12.2017, p. 32.

(11) ĠU L 259, 16.10.2018, p. 1.

(12) ĠU L 313, 4.12.2019, p. 14.

(13) ĠU L 40, 13.2.2020, p. 114.

(14) ĠU L 188, 28.5.2021, p. 1.

(15) Id-dħul fis-seħħ ġie differit għall-1 ta' Lulju 2022.

(16) ĠU C 449, 23.12.2020, p. 295.

(17) ĠU C 474, 24.11.2021, p. 182.

(18) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 270.

(19) ĠU C 94 E, 3.4.2013, p. 5.

(20) ĠU C 224, 27.6.2018, p. 107.

(21) ĠU C 108, 26.3.2021, p. 8.

(22) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 204.

(23) Testi adottati, P9_TA(2021)0392.

(24) ĠU 71, 14.4.1967, p. 1301.

(25) ĠU 71, 14.4.1967, p. 1303.

(26) Kif deskritta fil-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar żona unika tal-VAT fl-UE.

(27) COM(2018)0329.

(28) Bħall-intelliġenza artifiċjali, il-big data u t-teknoloġija tal-blockchain.

(29) Dan ifisser li l-appoġġ jiġi l-ewwel mill-Istati Membri, imbagħad mill-UE.

(30) Id-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2018/2057 tal-20 ta' Diċembru 2018 li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud fir-rigward tal-applikazzjoni temporanja ta' mekkaniżmu tar-reverse charge ġeneralizzat b'rabta mal-provvisti ta' merkanzija u servizzi 'l fuq minn ċertu livell limitu (ĠU L 329, 27.12.2018, p. 3).

(31) Studju tal-PWC u l-World Bank Group tas-26 ta' Novembru 2019 bit-titolu “Paying Taxes 2020: The changing landscape of tax policy and administration across 190 economies” (Il-Ħlas tat-Taxxi fl-2020: Ix-xenarju li qed jinbidel tal-politika u l-amministrazzjoni tat-taxxa f'190 ekonomija), p. 27.

(32) COM(2018)0020.

(33) Opinjoni Nru 11/2020.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/99

P9_TA(2022)0037

Implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2009/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar is-sikurezza tal-ġugarelli (Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli) (2021/2040(INI))

(2022/C 342/11)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 dwar is-sikurezza tal-ġugarelli (1) (Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli),

—	wara li kkunsidra l-evalwazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Novembru 2020 tad-Direttiva 2009/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar is-sikurezza tal-ġugarelli (SWD(2020)0287),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2001/95/KE tal-Parlament u tal-Kunsill tat-3 ta' Diċembru 2001 dwar is-sigurtà ġenerali tal-prodotti (2) (DSĠP),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 765/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Lulju 2008 li jistabbilixxi r-rekwiżiti għall-akkreditament u għas-sorveljanza tas-suq relatati mal-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti, u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 339/93 (3),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 768/2008/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Lulju 2008 dwar qafas komuni għall-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti u li tħassar id-Deċiżjoni 93/465/KEE (4),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1025/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar l-istandardizzazzjoni Ewropea, li jemenda d-Direttivi tal-Kunsill 89/686/KEE u 93/15/KEE u d-Direttivi 94/9/KE, 94/25/KE, 95/16/KE, 97/23/KE, 98/34/KE, 2004/22/KE, 2007/23/KE, 2009/23/KE u 2009/105/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li jħassar id-Deċiżjoni tal-Kunsill 87/95/KEE u d-Deċiżjoni Nru 1673/2006/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/1020 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2019 dwar is-sorveljanza tas-suq u l-konformità tal-prodotti u li jemenda d-Direttiva 2004/42/KE u r-Regolamenti (KE) Nru 765/2008 u (UE) Nru 305/2011 (6),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/881 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' April 2019 dwar l-ENISA (l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għaċ-Ċibersigurtà) u dwar iċ-ċertifikazzjoni taċ-ċibersigurtà tat-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 526/2013 (l-Att dwar iċ-Ċibersigurtà) (7),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/690 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' April 2021 li jistabbilixxi programm għas-suq intern, għall-kompetittività tal-intrapriżi, inkluż l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju, għall-qasam tal-pjanti, l-annimali, l-ikel u l-għalf, u għall-istatistika Ewropea (Programm tas-Suq Uniku) u li jħassar ir-Regolamenti (UE) Nru 99/2013, (UE) Nru 1287/2013, (UE) Nru 254/2014 u (UE) Nru 652/2014 (8),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi, li jemenda d-Direttiva 1999/45/KE u li jħassar ir-Regolament (KEE) Nru 793/93 tal-Kunsill u r-Regolament (KE) Nru 1488/94 tal-Kummissjoni kif ukoll id-Direttiva 76/769/KEE tal-Kunsill u d-Direttivi 91/155/KEE, 93/67/KEE, 93/105/KE u 2000/21/KE tal-Kummissjoni (9),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar il-prodotti kożmetiċi (10),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet (Regolament CLP), li jemenda u jħassar id-Direttivi 67/548/KEE u 1999/45/KE, u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (11),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2014/53/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' April 2014 dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri marbuta mat-tqegħid fis-suq ta' tagħmir tar-radju u li tħassar id-Direttiva 1999/5/KE (12),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u tħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (13),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 85/374/KEE tal-25 ta' Lulju 1985 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri dwar responsabbiltà għall-prodotti difettużi (14) (Direttiva dwar ir-Responsabbiltà għall-Prodotti),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2011 dwar ir-restrizzjoni tal-użu ta' ċerti sustanzi perikolużi fit-tagħmir elettriku u elettroniku (15) (Direttiva RoHS),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar il-prodotti kożmetiċi (16) (“ir-Regolament dwar il-Kożmetiċi”),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1935/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ottubru 2004 dwar materjali u oġġetti maħsuba biex jiġu f'kuntatt mal-ikel u li jħassar id-Direttivi 80/590/KEE u 89/109/KEE (17) (ir-Regolament dwar il-Materjal li jiġi f'Kuntatt mal-Ikel),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/66/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-6 ta' Settembru 2006 dwar batteriji u akkumulaturi u skart ta' batteriji u ta' akkumulaturi u li tħassar id-Direttiva 91/157/KEE (18) (Direttiva dwar il-Batteriji),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet, li jemenda u li jħassar id-Direttivi 67/548/KEE u 1999/45/KE, u jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (19) (ir-Regolament CLP),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/1021 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2019 dwar il-pollutanti organiċi persistenti (20) (ir-Regolament POPs),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2020 dwar l-indirizzar tas-sigurtà tal-prodotti fis-suq uniku (21),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2020 lejn suq uniku aktar sostenibbli għall-impriżi u l-konsumaturi (22),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Frar 2020 dwar proċessi deċiżjonali awtomatizzati: niżguraw il-protezzjoni tal-konsumatur u l-moviment liberu tal-merkanzija u tas-servizzi (23),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Diċembru 2018 dwar il-pakkett dwar is-suq uniku (24),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2017 dwar l-istandards Ewropej għas-seklu 21 (25),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2017 dwar ħajja itwal għall-prodotti: benefiċċji għall-konsumaturi u l-kumpaniji (26),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Mejju 2016 dwar l-Istrateġija għas-Suq Uniku (27),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2020 li tinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar l-Att dwar is-Servizzi Diġitali: Titjib tal-funzjonament tas-Suq Uniku (28),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2020 b'rakkomandazzjonijiet għall-Kummissjoni dwar qafas tal-aspetti etiċi tal-intelliġenza artifiċjali, ir-robotika u t-teknoloġiji relatati (29),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta' April 2019 dwar qafas komprensiv tal-Unjoni Ewropea dwar l-interferenti endokrinali (30),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Lulju 2020 dwar l-Istrateġija għas-Sostenibbiltà fir-rigward tas-Sustanzi Kimiċi (31),

—	wara li kkunsidra l-briefing tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew (EPRS) ta' April 2021 bit-titolu “Id-Direttiva tal-UE dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli”,

—	wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar Suq Uniku Għas-Servizzi Diġitali (l-Att dwar is-Servizzi Diġitali) u li jemenda d-Direttiva 2000/31/KE (COM(2020)0825),

—	wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi regoli armonizzati dwar l-intelliġenza artifiċjali (l-Att dwar l-Intelliġenza artifiċjali) u li jemenda ċerti atti leġiżlattivi tal-Unjoni (COM(2021)0206),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 dwar pjan ta' azzjoni fit-tul għal implimentazzjoni u infurzar aħjar tar-regoli tas-suq uniku (COM(2020)0094),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Strateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà – Lejn Ambjent Ħieles mit-Tossiċità” (COM(2020)0667),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta' April 2021 bit-titolu “Fostering a European approach to Artificial Intelligence” (It-trawwim ta' approċċ Ewropew għall-Intelliġenza Artifiċjali) (COM(2021)0205),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Aġenda tal-Konsumatur ġdida li ssaħħaħ ir-reżiljenza tal-konsumatur għall-irkupru sostenibbli” (COM(2020)0696),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Marzu 2021 dwar strateġija tal-UE dwar id-drittijiet tat-tfal (COM(2021)0142),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Marzu 2021 bit-titolu “Sustainable Chemicals Strategy of the Union: Time to Deliver” (Strateġija tal-Unjoni dwar Sustanzi Kimiċi Sostenibbli: Żmien ta' Azzjoni),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura għall-għoti ta' awtorizzazzjoni għat-tfassil ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A9-0349/2021),

A.	billi d-Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli (TSD) ġiet adottata fl-2009 biex tiżgura livell għoli ta' saħħa u sikurezza għat-tfal u ttejjeb il-funzjonament tas-suq intern għall-ġugarelli billi tneħħi l-ostakli għall-kummerċ tal-ġugarelli bejn l-Istati Membri;

B.	billi l-qafas strett tal-UE għas-sikurezza tal-ġugarelli huwa mfassal biex jiżgura li t-tfal igawdu mill-esperjenza ta' logħob l-aktar sikura possibbli u huwa meqjus b'mod wiesgħa bħala punt ta' referenza globali;

billi l-logħob huwa rikonoxxut bħala dritt tat-tfal mill-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tat-Tfal, li l-Istati Membri kollha tal-UE huma firmatarji tagħha; billi l-logħob jikkontribwixxi għall-iżvilupp, is-saħħa u l-benesseri tat-tfal u huwa parti essenzjali mit-trobbija tagħhom; billi l-istudji juru li l-ġugarelli jistgħu jarrikkixxu l-logħob u jtawlu l-ħin tal-logħob tat-tfal;

billi t-TSD hija Direttiva ta' armonizzazzjoni massima, li jfisser li l-Istati Membri mhumiex permessi jadottaw xi rekwiżiti differenti minn dawk previsti fiha; billi r-regoli u r-rekwiżiti għall-ġugarelli huma, f'ħafna każijiet, aktar stretti minn dawk għal prodotti oħra minħabba l-vulnerabbiltà tal-konsumaturi li għalihom huma mfassla;

E.	billi l-effettività tat-TSD tal-UE spiss tiġi mminata mill-azzjonijiet ta' kummerċjanti diżonesti u mill-bejgħ online ta' prodotti mhux konformi;

billi, minkejja n-nuqqas ta' data komprensiva dwar l-impatt sħiħ tagħha, it-TSD għadha fil-biċċa l-kbira effettiva biex tiggarantixxi l-moviment liberu tal-ġugarelli fis-suq uniku u billi l-għadd ta' kumpaniji li joperaw fis-suq mill-applikazzjoni sħiħa tat-TSD żdied b'10 % mill-2013 sal-2017, filwaqt li l-fatturat tal-industrija tal-ġugarelli tal-UE żdied b'mod kostanti mid-dħul fis-seħħ tagħha; billi 99 % tal-kumpaniji fis-settur huma intrapriżi żgħar u medji (SMEs) u l-maġġoranza ta' dawn il-kumpaniji huma mikrointrapriżi;

billi t-TSD tirrikjedi li l-ġugarelli li jsiru disponibbli fis-suq tal-UE jkunu sikuri u tiżgura livell għoli ta' protezzjoni tat-tfal kontra perikli kkawżati minn sustanzi kimiċi fil-ġugarelli; billi jista' jkun meħtieġ adattament rapidu ta' rekwiżiti u standards speċifiċi jekk l-iżviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi juru l-ħolqien ta' riskji u sfidi relatati mal-ġugarelli li ma kinux magħrufa qabel;

billi fl-istrateġija dwar is-sustanzi kimiċi għas-sostenibbiltà, il-Kummissjoni saħqet fuq il-ħtieġa li jiġu introdotti jew rinfurzati dispożizzjonijiet biex jitqiesu l-effetti kombinati tas-sustanzi kimiċi, inkluż għall-ġugarelli, u biex testendi l-approċċ ġeneriku għall-ġestjoni tar-riskju biex tiżgura li l-prodotti għall-konsumatur, inklużi l-ġugarelli, ma jkunx fihom sustanzi kimiċi li jikkawżaw kanċers, mutazzjonijiet tal-ġeni, jaffettwaw is-sistema riproduttiva jew is-sistema endokrinali, jew ikunu persistenti u bijoakkumulattivi; billi l-istrateġija dwar is-sustanzi kimiċi għas-sostenibbiltà timpenja wkoll lill-Kummissjoni biex tivvaluta l-modalitajiet u ż-żmien għall-estensjoni tal-istess approċċ ġeneriku, fir-rigward tal-prodotti għall-konsumaturi, għal aktar sustanzi kimiċi ta' ħsara, inklużi dawk li jaffettwaw is-sistemi immunitarji, newroloġiċi jew respiratorji u s-sustanzi kimiċi tossiċi għal organu speċifiku;

I.	billi t-titjib fis-sostenibbiltà huwa importanti iżda s-sikurezza tal-ġugarelli għandha dejjem tieħu preċedenza; billi r-rekwiżiti għat-titjib tas-sostenibbiltà ma għandhomx jikkompromettu s-sikurezza;

Jilqa' r-rapport ta' evalwazzjoni tal-Kummissjoni dwar it-TSD, li għandu l-għan li jivvaluta l-funzjonament tagħha mid-dħul fis-seħħ tagħha;

Jirrikonoxxi l-valur miżjud tat-TSD fit-titjib tas-sikurezza tat-tfal u fl-iżgurar ta' livell ugwalment għoli ta' protezzjoni fis-suq uniku kollu, meta mqabbel mad-direttiva preċedenti, u r-rwol tagħha fl-għoti ta' ċertezza legali u kundizzjonijiet ekwivalenti għan-negozji; jesprimi dispjaċir għall-fatt li xi wħud mill-manifatturi mhux tal-UE qed ibigħu l-prodotti tagħhom fis-suq uniku, speċjalment permezz tas-swieq online, ma jikkonformawx mal-leġiżlazzjoni tal-UE u li ħafna ġugarelli mibjugħa fl-UE għadhom jippreżentaw theddid sinifikanti għat-tfal;

Jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tal-istandards li jippermettu l-applikazzjoni effiċjenti u aġli tad-direttiva mill-manifatturi, kif ukoll ir-rwol tal-korpi nnotifikati fl-iżgurar tal-konformità meta l-istandards ma jkunux disponibbli jew ma jiġux applikati; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiżdied l-għadd ta" korpi nnotifikati f"xi reġjuni; jenfasizza li l-Istati Membri għandu jkollhom standards miftuħa, inklużivi, sostenibbli, trasparenti u ta' kwalità għolja; jissottolinja li l-istandards għandhom ikunu wkoll teknoloġikament newtrali u bbażati fuq il-prestazzjoni, filwaqt li jiżguraw kundizzjonijiet ugwali ta' kompetizzjoni fost l-operaturi ekonomiċi, b'mod partikolari l-SMEs;

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu żviluppati standards ambizzjużi għall-ġugarelli adattivi, li jippermettu lit-tfal b'diżabilità jgawdu u jinteraġixxu ma' ġugarelli li nkella jaf ma jkunux jistgħu jużawhom;

Jinnota li xi awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq jiffaċċjaw problemi fl-infurzar tad-dispożizzjonijiet li jinsabu fl-Artikolu 11 tat-TSD, li jobbliga lill-manifatturi jimmarkaw twissijiet fuq il-ġugarelli b'mod li jidher ċar, jinqara faċilment, jinftiehem u preċiż; jissottolinja li problemi bħal dawn huma kkawżati minn nuqqas ta' rekwiżiti speċifikati u standards relatati; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni tintroduċi rekwiżiti speċifiċi dwar il-viżibbiltà u l-leġibbiltà tat-twissijiet fuq il-ġugarelli, sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jinfurzaw dawn ir-rekwiżiti b'mod uniformi;

Jirrikonoxxi li l-implimentazzjoni tal-applikazzjoni xierqa tat-TSD u t-tħejjija għaliha kienu proċess diffiċli li jestendi fuq ħafna snin u li jirrikjedi investiment finanzjarju sinifikanti mill-manifatturi tal-ġugarelli Ewropej; jisħaq fuq l-importanza tal-istabbiltà legali għall-iżvilupp stabbli tan-negozji domestiċi, speċjalment l-intrapriżi tal-familja żgħar u ta' daqs medju;

Jinnota, madankollu, li għad hemm inkonsistenzi li jitolbu reviżjoni tat-TSD; jitlob, għalhekk lill-Kummissjoni, biex tkompli l-proċess ta' evalwazzjoni tagħha u twettaq valutazzjoni tal-impatt eżawrjenti sabiex tivverifika jekk u kif għandhom jiġu indirizzati; jisħaq li huma meħtieġa aktar sforzi, speċjalment mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, biex jiġi żgurat li jiġu applikati rekwiżiti stretti ta' sikurezza mill-operaturi ekonomiċi kollha li jqiegħdu ġugarelli fis-suq tal-UE; jissottolinja l-ħtieġa li jitqiesu l-isfidi, ir-riskji speċifiċi u l-impatt negattiv fuq il-kumpaniji li jipproduċu ġugarelli konformi, li jirriżultaw mill-bejgħ ta' ġugarelli mhux konformi, mhux sikuri u foloz, li fil-biċċa l-kbira ġejjin minn pajjiżi mhux tal-UE, u li jiġu indirizzati r-riskji li jirriżultaw mill-użu ta' teknoloġiji ġodda;

Is-sustanzi kimiċi

Jirrikonoxxi l-flessibbiltà u n-natura relattivament adattata għall-futur tat-TSD attwali, peress li fil-perjodu 2012-2019, id-direttiva ġiet emendata 14-il darba biex tadatta għall-evidenza xjentifika l-ġdida li tindika riskji li qabel ma kinux magħrufa għat-tfal, speċjalment fil-qasam tas-sustanzi kimiċi; jinsab imħasseb, madankollu, li għad hemm problemi li jistgħu jipperikolaw is-sikurezza tat-tfal u li jistgħu jiġu solvuti parzjalment biss permezz ta' atti ta' implimentazzjoni;

Jenfasizza l-ħtieġa li l-ġugarelli li jitqiegħdu fis-suq tal-UE jikkonformaw mat-TSD, kif ukoll mal-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi, b'mod partikolari r-Regolament REACH u d-Direttiva RoHS, kif ukoll ir-Regolament dwar il-Kożmetiċi, ir-Regolament dwar il-Materjal li jiġi f'Kuntatt mal-Ikel, id-Direttiva dwar il-Batteriji, ir-Regolament CLP u r-Regolament dwar il-POPs, irrispettivament minn fejn huma manifatturati;

10.

Jisħaq li t-tixrid tar-rekwiżiti f'diversi biċċiet ta' leġiżlazzjoni, u l-provvediment ta' valuri ta' limitu differenti, jistgħu jkunu ta' piż, speċjalment għall-SMEs, u f'xi każijiet jistgħu jeħtieġu d-duplikazzjoni tal-kejl tas-sustanzi, bħal fil-każ tal-valuri ta' limitu tal-migrazzjoni u tal-kontenut; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tikkunsidra li tikkonsolida l-limiti applikabbli kollha għall-ġugarelli għal valuri uniformi, iġġustifikati b'valutazzjoni ulterjuri, f'biċċa leġiżlazzjoni waħda sabiex tissimplifika l-valutazzjoni tal-konformità u tagħmilha aktar faċli u inqas ta' piż biex tikkonforma mar-rekwiżiti; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, tikkunsidra s-simplifikazzjoni tal-aċċess għall-informazzjoni, inkluż permezz ta' portal online, sabiex tiċċara x'inhu meħtieġ f'liema ċirkostanzi u tiffaċilita n-navigazzjoni ta' dawn il-biċċiet differenti ta' leġiżlazzjoni għas-sorveljanza tas-suq, għall-operaturi ekonomiċi u għall-konsumaturi;

11.

Jinsab imħasseb dwar il-fatt li d-deroga mill-projbizzjoni ta' sustanzi kimiċi li huma karċinoġeniċi, mutaġeniċi jew tossiċi għar-riproduzzjoni (CMRs) stabbilita fit-TSD tippermetti f'każijiet speċifiċi l-preżenza ta' dawk is-sustanzi kimiċi f'konċentrazzjonijiet li jidhru li huma għoljin wisq biex tiġi żgurata l-protezzjoni tat-tfal; jistieden lill-Kummissjoni twettaq valutazzjoni tal-impatt sabiex tanalizza jekk il-limiti ġeneriċi għas-CMRs derogati fit-TSD għandhomx jitnaqqsu, wara r-rakkomandazzjonijiet magħmula mill-kumitat xjentifiku rilevanti, u tesplora jekk, f'konformità mal-istrateġija dwar is-sustanzi kimiċi għas-sostenibbiltà, il-possibbiltà ta' deroga mir-regoli dwar il-preżenza ta' CMRs li mhumiex aċċessibbli għat-tfal fil-ġugarelli għandha titħassar u jekk għandhomx isiru dispożizzjonijiet adegwati biex jiġi evitat l-esponiment tat-tfal għal sustanzi perikolużi, tossiċi, ta' ħsara, korrużivi u irritanti; jistieden lill-Kummissjoni tqis l-esponiment ikkombinat tat-tfal għas-sustanzi kimiċi kif ukoll l-effetti potenzjali ta' doża baxxa;

12.

Jissottolinja li valuri ta' limitu aktar baxxi fil-ġugarelli għal tfal taħt is-36 xahar jew maħsuba biex jitqiegħdu fil-ħalq għas-sustanzi kimiċi bħan-nitrożammini u s-sustanzi nitrosatabbli stabbiliti fil-livell nazzjonali meta mqabbla ma' dawk stabbiliti fit-TSD joħolqu inkonsistenzi, anke meta dawn ikunu ġġustifikati mill-Kummissjoni; jinnota, madankollu, li t-tfal kollha tal-UE għandhom igawdu l-istess livell għoli ta' protezzjoni; jirrikonoxxi li dan il-valur ta' limitu ma jistax jiġi emendat b'att ta' implimentazzjoni iżda jkun jirrikjedi proċedura leġiżlattiva; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex tevalwa l-ħtieġa li l-valur ta' limitu jiġi adattat għall-aktar valur baxx fis-seħħ fil-livell nazzjonali f'reviżjoni tat-TSD, wara valutazzjoni tal-impatt eżawrjenti, u biex jiġi pprovdut mekkaniżmu flessibbli li jippermetti adattament rapidu tal-valuri ta' limitu għal sustanzi kimiċi perikolużi u tiġi evitata sitwazzjoni fejn jiġu stabbiliti valuri differenti fil-livell nazzjonali, u b'hekk jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti fis-suq intern għall-benefiċċju tal-konsumaturi u tal-operaturi ekonomiċi; jissottolinja l-ħtieġa li jinżamm l-iskrutinju fil-fond mill-Parlament tal-atti ta' implimentazzjoni li għandhom jiġu adottati b'dak il-għan;

13.

Jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li testendi l-approċċ tar-riskju ġeneriku dwar is-CMRs għall-interferenti endokrinali, abbażi tad-definizzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) u li tanalizza fil-valutazzjoni tal-impatt jekk tapplikax f'reviżjoni futura tat-TSD biex jiġi żgurat li l-interferenti endokrinali jiġu pprojbiti fil-ġugarelli malli jiġu identifikati, kif ukoll biex titqies l-introduzzjoni ta' leġiżlazzjoni orizzontali b'dak il-għan, kif mitlub kemm-il darba mill-Parlament u mill-Kunsill, filwaqt li tirrispetta wkoll il-prinċipju ta' “sustanza waħda, valutazzjoni waħda” li jinsab fl-istrateġija għas-sustanzi kimiċi għas-sostenibbiltà; jilqa' f'dan ir-rigward l-impenn li tiġi vvalutata l-estensjoni ta' dan l-approċċ għal sustanzi kimiċi li jaffettwaw is-sistemi immunitarji, newroloġiċi jew respiratorji u għal sustanzi kimiċi tossiċi għal organu speċifiku, sabiex jiġi garantit livell għoli ta' protezzjoni kontra dawn is-sustanzi kimiċi kif ukoll biex jiġi żgurat rispons regolatorju li jibqa' validu fil-futur għall-użu tagħhom fil-ġugarelli, b'mod konsistenti mal-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipprijoritizza l-użi kollha ta' dawn is-sustanzi kimiċi għar-restrizzjonijiet tar-REACH;

14.

Huwa mħasseb li d-dispożizzjonijiet aktar stretti għas-sustanzi kimiċi fil-ġugarelli maħsuba għat-tfal taħt is-36 xahar ma jqisux il-fatt li t-tfal akbar fl-età jibqgħu vulnerabbli għal sustanzi perikolużi; jinnota li din id-distinzjoni tista' twassal biex il-manifatturi jevitaw id-dispożizzjonijiet billi jindikaw li l-ġugarell huwa maħsub għal tfal 'il fuq minn 36 xahar anke meta jidher ċar li dan mhuwiex il-każ; jisħaq li diversi partijiet ikkonċernati, il-Kummissjoni u l-Istati Membri indikaw li din id-distinzjoni hija b'mod ċar mhux adegwata, peress li tista' toħloq lakuni u tista' tillimita l-effettività tat-TSD, u talbu l-eliminazzjoni tagħha; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex tanalizza din il-kwistjoni fi ħdan il-valutazzjoni tal-impatt għar-reviżjoni tat-TSD u f"konformità sħiħa mal-aħħar evidenza xjentifika, tiddeċiedi jekk din id-distinzjoni teħtieġx li tiġi abolita u tistabbilixxi valuri ta' limitu speċifiċi għas-sustanzi kimiċi fil-ġugarelli; huwa tal-fehma li meta toħroġ evidenza xjentifika li turi li sustanza kimika titqies bħala perikoluża għat-tfal, l-użu tagħha għandu jkun ristrett fil-ġugarelli kif ukoll fil-prodotti kollha relatati mat-tfal;

Is-sorveljanza tas-suq u teknoloġiji ġodda

15.

Jinnota li t-TSD fiha obbligu għall-awtorità kompetenti tal-Istati Membri biex twettaq sorveljanza tas-suq li tqis b'mod xieraq il-prinċipju ta' prekawzjoni, tittestja l-ġugarelli fis-suq u tivverifika d-dokumentazzjoni tal-manifatturi bil-għan li tirtira l-ġugarelli mhux sikuri u tieħu azzjoni kontra dawk responsabbli għat-tqegħid tagħhom fis-suq; jinsab imħasseb li l-effettività tas-sorveljanza tas-suq skont it-TSD hija limitata, filwaqt li tibqa' essenzjali għall-protezzjoni tas-saħħa u s-sikurezza tat-tfal f'riskju u timmina l-kundizzjonijiet ekwivalenti u l-kompetittività tal-operaturi ekonomiċi li jikkonformaw mal-leġiżlazzjoni, għall-benefiċċju ta' kummerċjanti qarrieqa, li ma japplikawx ir-regoli tal-UE; jinnota li għad hemm xi diffikultajiet biex tinkiseb informazzjoni u dokumentazzjoni mingħand xi operaturi ekonomiċi;

16.

Jilqa' l-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2019/1020, li għandu l-għan li jtejjeb is-sorveljanza tas-suq billi jsaħħaħ u jarmonizza l-kontrolli mill-awtoritajiet nazzjonali biex jiġi żgurat li l-prodotti li jidħlu fis-suq uniku, inklużi l-ġugarelli, ikunu sikuri u jikkonformaw mar-regoli, u jistieden lill-Istati Membri biex jimplimentawh malajr u jgħammru lill-awtoritajiet tad-dwana u tas-sorveljanza tas-suq b'riżorsi umani, finanzjarji u tekniċi adegwati biex iżidu l-għadd u l-effikaċja tal-kontrolli, sabiex ikun jista' jiġi żgurat l-infurzar effettiv tat-TSD u tiġi evitata l-proliferazzjoni ta' ġugarelli mhux sikuri u mhux konformi fl-UE;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tar-Regolament (UE) 2019/1020 mill-Istati Membri u tipprovdi appoġġ attiv lill-Istati Membri fl-infurzar ta' strateġiji nazzjonali ta' sorveljanza tas-suq; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, tadotta atti ta' implimentazzjoni li jistabbilixxu parametri referenzjarji u tekniki għall-kontrolli abbażi ta' analiżi tar-riskju komuni fil-livell tal-UE sabiex jiġi żgurat infurzar konsistenti tal-liġi tal-UE, issaħħaħ il-kontrolli fuq il-prodotti li jidħlu fis-suq tal-UE u tevita diverġenzi u tikseb livell uniformi ta' tali kontrolli; jistieden lill-Kummissjoni tadotta atti ta' implimentazzjoni li jispeċifikaw il-proċeduri għad-deżinjazzjoni tal-faċilitajiet ta' ttestjar tal-UE f'konformità mal-Artikolu 21 tar-Regolament (UE) 2019/1020;

18.

jistieden lill-Kummissjoni tesplora kontinwament il-possibbiltajiet għall-użu ta' teknoloġiji ġodda bħat-tikkettar elettroniku, il-blockchain u l-intelliġenza artifiċjali bil-ħsieb li jiġu identifikati prodotti mhux sikuri, mitigazzjoni tar-riskju u titjib fil-konformità mat-TSD, kif ukoll tiffaċilita l-ħidma tal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq billi jipprovdu informazzjoni aċċessibbli faċilment, aġġornata, strutturata u, jekk possibbli, diġitali dwar il-prodotti u t-traċċabilità tagħhom fil-katina tal-provvista;

19.

Itenni l-finanzjament u r-riżorsi umani limitati, li f'dawn l-aħħar snin naqqsu l-effettività u l-firxa ta' ħafna awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq; jilqa', f"dan ir-rigward, l-adozzjoni tal-programm tas-suq uniku u l-introduzzjoni ta' għan speċifiku u ta' riżorsi ddedikati għas-sorveljanza tas-suq, b'linja baġitarja speċifika, li se jikkontribwixxu biex jiġu appoġġjati l-azzjonijiet tal-Istati Membri fl-iżgurar li l-ġugarelli sikuri u konformi biss jidħlu fis-suq tal-UE;

20.

Jissottolinja li sorveljanza effettiva tas-suq hija essenzjali sabiex jiġu identifikati ġugarelli mhux sikuri u tiġi żgurata l-applikazzjoni xierqa tat-TSD; jistieden lill-Istati Membri jżidu l-koordinazzjoni tal-attivitajiet tagħhom ta' sorveljanza tas-suq, inkluż permezz tal-iskambju tal-aħjar prattiki u d-diġitalizzazzjoni tas-sistemi tagħhom u jsaħħu l-kollaborazzjoni bejn l-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq u awtoritajiet oħra bħal dawk doganali, tat-telekomunikazzjoni u tal-protezzjoni tad-data; jistieden għalhekk lill-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq u dawk doganali, jaqsmu l-esperjenzi b'mod attiv u jżidu l-koordinazzjoni u l-kooperazzjoni bejniethom, inkluż fil-livell transfruntier, sabiex it-trasferiment rapidu ta' informazzjoni dwar ġugarelli mhux sikuri jkun jista' jiġi ffaċilitat u l-importazzjonijiet ta' ġugarelli mhux sikuri jkunu jistgħu jitwaqqfu b'mod effettiv; jisħaq li ż-żamma ta' kontrolli kostanti u effettivi fl-UE kollha fuq ġugarelli li jidħlu fis-suq intern tibqa' essenzjali sabiex jiġi żgurat li dawn jikkonformaw mar-rekwiżiti tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni torganizza u tiffinanzja azzjonijiet konġunti ta' sorveljanza tas-suq, inklużi attivitajiet ta' taħriġ, biex iżżid l-infurzar tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar il-ġugarelli, u tikkoopera mal-awtoritajiet kompetenti ta' pajjiżi mhux tal-UE biex jiskambjaw informazzjoni dwar ġugarelli mhux sikuri; jistieden lill-Istati Membri, barra minn hekk, jistabbilixxu rati minimi ta' kampjunar jew kontrolli biex itejbu l-infurzar;

21.

Jenfasizza li sabiex il-ġugarelli mhux sikuri jiġu identifikati b'mod aktar effiċjenti, l-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq għandhom jagħmlu xiri bil-moħbi fuq bażi regolari u mill-inqas darba fis-sena, inkluż fi swieq online, b'mod partikolari minħabba li l-ġugarelli huma l-prodotti li huma l-aktar notifikati ta' spiss fis-sistema tat-twissija rapida tal-UE għal prodotti perikolużi mhux tal-ikel (Safety Gate);

22.

Jinsab imħasseb dwar il-vulnerabbiltajiet u r-riskji ġodda maħluqa minn ġugarelli konnessi, f'termini ta' sikurezza, sigurtà, privatezza u saħħa mentali tat-tfal; jenfasizza l-importanza li tiġi ssalvagwardjata l-privatezza tat-tfal meta jużaw ġugarelli konnessi; jinsab imħasseb li xi wħud minn dawn il-ġugarelli li diġà tqiegħdu fis-suq tal-UE wrew sigurtà mhux adegwata, kif ukoll salvagwardji limitati jew l-ebda salvagwardja kontra t-theddid ċibernetiku; iħeġġeġ lill-produtturi ta' ġugarelli konnessi jintegraw mekkaniżmi ta' sikurezza u sigurtà fil-ġugarelli tagħhom skont id-disinn; jistieden lill-Kummissjoni tesplora għażliet differenti għal azzjoni fir-rigward tal-livell ta' riskju u l-prinċipju ta' proporzjonalità, bħall-estensjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tat-TSD biex jinkludi dispożizzjonijiet dwar il-privatezza u s-sigurtà tal-informazzjoni, l-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni orizzontali dwar ir-rekwiżiti taċ-ċibersigurtà għal prodotti konnessi u servizzi assoċjati, bħall-att Ewropew dwar ir-reżiljenza taċ-ċibersigurtà, jew it-tisħiħ tal-leġiżlazzjoni orizzontali rilevanti, bħad-Direttiva dwar it-tagħmir tar-radju, kif ukoll il-GDPR, filwaqt li tinvolvi lill-Parlament fl-għażliet tagħha;

23.

Jinsab imħasseb li l-konsumaturi ma jirreaġixxux tajjeb għas-sejħiet lura, u li ġugarelli mhux sikuri għadhom jintużaw mit-tfal anke jekk ikunu ġew irtirati; jitlob għalhekk lill-Kummissjoni tippubblika linji gwida dwar il-proċeduri ta' sejħa lura, inkluża lista ta' kontroll b'rekwiżiti konkreti u jitlob lis-swieq online jistabbilixxu mekkaniżmi effettivi biex jiżguraw li jkunu jistgħu jaslu għand l-utenti, ix-xerrejja u l-bejjiegħa tagħhom sabiex jinfurmawhom malajr kemm jista' jkun meta s-sejħiet lura jkunu meħtieġa u jżidu l-għadd ta' konsumaturi milħuqa mis-sejħiet lura;

Il-kummerċ elettroniku

24.

Jirrikonoxxi r-rwol pożittiv tal-kummerċ elettroniku, inkluż ir-rwol tas-swieq online, li ppermettew l-iżvilupp ta' manifatturi tal-UE tal-ġugarelli; jisħaq, f'dan il-kuntest, fuq it-tkabbir fl-attivitajiet ta' dawn in-negozji kemm ġewwa kif ukoll barra l-UE; jenfasizza li l-iżvilupp tal-kummerċ elettroniku jibbenefika lill-konsumaturi iżda jippreżenta wkoll sfidi għall-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq fl-iżgurar tal-konformità tal-prodotti mibjugħa online; jinnota li ħafna prodotti mixtrija online jonqsu milli jikkonformaw mar-rekwiżiti tas-sikurezza tal-UE u huwa mħasseb dwar l-għadd kbir ta' ġugarelli perikolużi mibjugħa online minn bejjiegħa diżonesti; iqis li huwa meħtieġ li jiġi eliminat il-bejgħ ta' ġugarelli mhux konformi u perikolużi online;

25.

Jilqa' l-gwida tal-Kummissjoni dwar l-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) 2019/1020, li tiċċara l-kompiti tal-operaturi ekonomiċi, b'mod partikolari fir-rigward tal-prodotti mibjugħa online u mqiegħda fis-suq tal-UE minn pajjiżi mhux tal-UE; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu indirizzati prodotti mhux konformi mibjugħa direttament lill-konsumaturi minn pajjiżi mhux tal-UE permezz ta' swieq online; ifakkar li l-operaturi ekonomiċi jistgħu jqiegħdu biss prodotti sikuri fis-suq tal-UE; jenfasizza li l-konformità mar-regoli tal-UE mill-operaturi ekonomiċi kollha hija essenzjali biex tiġi żgurata s-sikurezza tat-tfal u jiġu pprovduti kundizzjonijiet ekwivalenti għall-kumpaniji; jistieden lill-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq u dawk doganali jżidu l-kooperazzjoni tagħhom, inkluż l-iskambju ta' informazzjoni dwar sejbiet ta' nuqqas ta' konformità, u jwettqu azzjonijiet ta' infurzar robusti biex iwaqqfu lin-negozjanti qarrieqa milli jisfruttaw is-suq tal-UE;

26.

Jenfasizza l-valur miżjud tal-prinċipju “kun af il-klijent kummerċjali tiegħek” biex iżid il-konformità u t-traċċabbiltà tal-ġugarelli mibjugħa online; jirrimarka n-natura volontarja tal-wegħda dwar is-sikurezza tal-prodott u l-parteċipazzjoni limitata tal-operaturi tas-suq fiha; jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-wegħda dwar is-sikurezza tal-prodott s'issa wriet effetti limitati;

27.

Jisħaq li s-swieq online jista' jkollhom rwol tremend fil-limitazzjoni taċ-ċirkolazzjoni ta' ġugarelli mhux sikuri; jemmen għalhekk li għandhom ikunu obbligati jieħdu aktar responsabbiltà biex jiżguraw is-sikurezza u l-konformità tal-ġugarelli mibjugħa fuq il-pjattaformi tagħhom, b'mod partikolari fl-identifikazzjoni u t-tneħħija ta' ġugarelli mhux konformi, anke billi jikkonsultaw is-sistema “Safety Gate”, u jikkooperaw b'mod effettiv mal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq dwar it-tneħħija tal-ġugarelli mhux konformi u l-prevenzjoni tat-tfaċċar mill-ġdid ta' ġugarelli mhux sikuri; jinsisti bl-aktar mod qawwi, f'dan is-sens, li huwa fundamentali li jiġu żgurati infurzar effettiv u prevedibbli kif ukoll konsistenza sħiħa bejn it-TSD u strumenti differenti bħall-Att dwar is-Servizzi Diġitali, l-Att dwar l-Intelliġenza Artifiċjali, ir-Regolament dwar is-Sigurtà Ġenerali tal-Prodotti u l-att leġiżlattiv futur li jirrevedi d-Direttiva dwar ir-Responsabbiltà għall-Prodotti, sabiex jiġu garantiti l-ogħla standards dwar is-sikurezza u d-drittijiet fundamentali; jappella għal soluzzjonijiet li jippermettu n-notifika ta' ġugarelli mhux konformi minn organizzazzjonijiet tal-konsumatur u sinjalaturi fdati;

28.

Jenfasizza l-ħtieġa li tiżdied il-kooperazzjoni ma' pajjiżi mhux tal-UE bil-għan li jiġi evitat id-dħul fis-suq tal-UE ta' ġugarelli mhux sikuri u mhux konformi, filwaqt li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwivalenti għan-negozji; jistieden lill-Kummissjoni tippubblika informazzjoni dwar l-attivitajiet ta' monitoraġġ tagħha;

L-istrument legali u t-triq 'il quddiem

29.

Jistieden lill-Kummissjoni, peress li t-TSD taġixxi bħala regolament de facto, tikkunsidra jekk ir-reviżjoni tagħha tistax tkun l-opportunità li tiġi kkonvertita f'regolament sabiex jissaħħu l-effettività u l-effiċjenza tagħha u jiġu evitati inkonsistenzi fl-implimentazzjoni fost l-Istati Membri u l-frammentazzjoni tas-suq;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-ħtieġa ta' ambitu usa' għal emendi fir-reviżjoni futura, appoġġjat minn valutazzjoni tal-impatt fil-fond biex tanalizza jekk u kif ir-rekwiżiti mekkaniċi u fiżiċi, is-CMRs, il-valuri ta' limitu għan-nitrożammini u s-sustanzi nitrosatabbli, kif ukoll dispożizzjonijiet dwar it-tikkettar għal fwejjaħ allerġeniċi u sustanzi kimiċi perikolużi, jistgħu jiddaħħlu fir-reviżjoni futura tat-TSD, sabiex ikunu jistgħu jsiru modifiki faċli u flessibbli;

31.

Jinsab imħasseb li xi produtturi jevitaw li jikkonformaw mat-TSD billi jiddikjaraw li l-prodotti tagħhom mhumiex ġugarelli, filwaqt li jintużaw b'mod ċar bħala tali; jenfasizza li d-dokumenti ta' gwida mill-Kummissjoni huma ta' għajnuna biex jiġi ċċarat jekk il-prodott huwiex ġugarell jew le u tiġi żgurata l-implimentazzjoni armonizzata tat-TSD għall-benefiċċju kemm tal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq kif ukoll tal-operaturi ekonomiċi; jisħaq, madankollu, li għad hemm prodotti fiż-“żona griża” u għalhekk jistieden lill-Kummissjoni ssolvi din il-problema fid-definizzjoni tal-ġugarelli fir-reviżjoni futura tat-TSD; jenfasizza l-ħtieġa ta' djalogu miftuħ u kostruttiv mal-partijiet ikkonċernati rilevanti għal dak il-għan;

32.

Jenfasizza r-rwol importanti tal-ġugarelli fl-iżvilupp u fil-formazzjoni tal-ħiliet tat-tfal, u l-appoġġ pedagoġiku li jagħtu għat-twettiq ta' kompiti ġodda u għat-titjib u għat-tagħlim tal-ħiliet minn età żgħira ħafna; jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi d-direttiva dwar il-ġugarelli bil-għan li ttejjeb is-sikurezza tal-ġugarelli filwaqt li fl-istess ħin tnaqqas il-piż u l-ispejjeż amministrattivi u legali għall-manifatturi sabiex tiżgura perkors ċar lejn ġugarelli sikuri u bi prezz raġonevoli għat-tfal kollha fl-Unjoni Ewropea;

33.

Iqis li l-konsumaturi u l-atturi fil-ktajjen tal-valur jeħtieġu informazzjoni biex jippromwovu mġiba aktar sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex tanalizza fil-valutazzjoni tal-impatt jekk id-durabbiltà u t-tiswija tal-ġugarelli jistgħux jaffettwaw is-sikurezza tagħhom u jekk tingħata prova ta' tali effett, biex imbagħad tanalizza jekk informazzjoni aħjar dwar id-durabbiltà u t-tiswija tal-ġugarelli tistax tiżdied fid-dispożizzjonijiet tat-tikkettar b'mod proporzjonat u mhux restrittiv; jemmen f'dan ir-rigward li jistgħu jintużaw soluzzjonijiet innovattivi u diġitali biex din l-informazzjoni ssir disponibbli għall-konsumaturi, filwaqt li jiġi żgurat li l-informazzjoni dwar is-sikurezza tkun tista' tiġi identifikata b'mod ċar, filwaqt li jiġu evitati piżijiet eċċessivi fuq il-kumpaniji u jiġu minimizzati l-materjali tal-imballaġġ;

34.

Iqis li t-twissijiet u l-informazzjoni dwar is-sikurezza huma importanti għall-konsumaturi; jinnota li rekwiżiti addizzjonali ta' tikkettar għandhom jinżammu f'livell minimu biex jiġi evitat li l-attenzjoni tiġi ddevjata minn dan; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li tindika informazzjoni dwar il-konformità mhux maħsuba għall-konsumatur finali b'mod elettroniku;

Id-data

35.

Jenfasizza li n-nuqqas ta' statistika konsistenti madwar l-UE dwar inċidenti relatati mal-ġugarelli jagħmilha diffiċli biex jiġi vvalutat b'mod kwantitattiv il-livell ta' protezzjoni mogħti mit-TSD u li tingħata informazzjoni dwar il-ħidma ta' standardizzazzjoni fuq il-ġugarelli; jemmen li koordinazzjoni u finanzjament insuffiċjenti fil-livell tal-UE huwa kawża ewlenija tan-nuqqas ta' data konsistenti u jistieden lill-Kummissjoni tindirizza dan f'reviżjoni futura tad-direttiva; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li tistabbilixxi bażi tad-data pan-Ewropea dwar l-inċidenti u l-korrimenti b'taqsima speċjali għall-ġugarelli, li tkun pubblika, faċli għall-utent u aċċessibbli għall-konsultazzjoni mill-awtoritajiet pubbliċi, mill-konsumaturi u mill-manifatturi, u li tippermetti l-introduzzjoni u l-ġbir ta' informazzjoni dwar inċidenti u korrimenti li jseħħu minħabba ġugarelli perikolużi, inklużi dawk mibjugħa online; iqis, barra minn hekk, li għażla addizzjonali tkun billi jintużaw indikaturi u data bħal dawk miġbura mis-Sistema ta' Informazzjoni u Komunikazzjoni għas-Sorveljanza tas-Suq, is-“Safety Gate” u azzjonijiet konġunti biex tiġi vvalutata l-effiċjenza tat-TSD, u jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li jiġu stabbiliti soluzzjonijiet diġitali li jistgħu jtejbu t-traċċabbiltà tul il-katina tal-provvista u jikkontribwixxu għal livell ogħla ta' sikurezza għall-ġugarelli;

36.

Jistieden lill-Istati Membri jżidu l-ġbir ta' data tagħhom dwar it-TSD, li issa huwa irregolari, mhux rappreżentattiv u mhux komplut, u jiskambjaw informazzjoni dwar riskji u vulnerabbiltajiet fir-rigward tas-sikurezza tal-ġugarelli; jistieden lin-negozji jżidu l-kooperazzjoni mal-Istati Membri, jaqsmu aktar data dwar inċidenti relatati mal-ġugarelli, sabiex itejbu s-sikurezza tat-tfal u jtejbu l-fiduċja fil-ġugarelli mqiegħda fis-suq intern;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tuża l-opportunità pprovduta mir-reviżjoni tat-TSD ħalli tiżviluppa indikaturi biex tissorvelja l-implimentazzjoni korretta tagħha mill-Istati Membri u l-effettività ġenerali tagħha; jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb il-ġbir tad-data li għandha tiġi pprovduta regolarment mill-Istati Membri, mill-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq u mill-korpi nnotifikati; jirrakkomanda li l-Kummissjoni telabora rapport ġenerali fil-livell tal-UE bbażat fuq ir-rapporti nazzjonali, u tagħmilhom pubbliċi u aċċessibbli faċilment mill-partijiet interessati kollha;

o o

38.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 170, 30.6.2009, p. 1.

(2) ĠU L 11, 15.1.2002, p. 4.

(3) ĠU L 218, 13.8.2008, p. 30.

(4) ĠU L 218, 13.8.2008, p. 82.

(5) ĠU L 316, 14.11.2012, p. 12.

(6) ĠU L 169, 25.6.2019, p. 1.

(7) ĠU L 151, 7.6.2019, p. 15.

(8) ĠU L 153, 3.5.2021, p. 1.

(9) ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1.

(10) ĠU L 342, 22.12.2009, p. 59.

(11) ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.

(12) ĠU L 153, 22.5.2014, p. 62.

(13) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(14) ĠU L 210, 7.8.1985, p. 29.

(15) ĠU L 174, 1.7.2011, p. 88.

(16) ĠU L 342, 22.12.2009, p. 59.

(17) ĠU L 338, 13.11.2004, p. 4.

(18) ĠU L 266, 26.9.2006, p. 1.

(19) ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.

(20) ĠU L 169, 25.6.2019, p. 45.

(21) ĠU C 425, 20.10.2021, p. 19.

(22) ĠU C 425, 20.10.2021, p. 10.

(23) ĠU C 294, 23.7.2021, p. 14.

(24) ĠU C 388, 13.11.2020, p. 39.

(25) ĠU C 334, 19.9.2018, p. 2.

(26) ĠU C 334, 19.9.2018, p. 60.

(27) ĠU C 76, 28.2.2018, p. 112.

(28) ĠU C 404, 6.10.2021, p. 2.

(29) ĠU C 404, 6.10.2021, p. 63.

(30) ĠU C 158, 30.4.2021, p. 18.

(31) ĠU C 371, 15.9.2021, p. 75.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/109

P9_TA(2022)0038

It-tisħiħ tal-Ewropa fil-ġlieda kontra l-kanċer

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar it-tisħiħ tal-Ewropa fil-ġlieda kontra l-kanċer – lejn strateġija komprensiva u koordinata (2020/2267(INI))

(2022/C 342/12)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra d-deċiżjoni tiegħu tat-18 ta' Ġunju 2020 dwar it-twaqqif, ir-responsabbiltajiet, il-kompożizzjoni numerika u t-tul tal-mandat tal-kumitat speċjali għall-ġlieda kontra l-kanċer (1),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-Kumitat Speċjali tiegħu dwar il-ġlieda kontra l-kanċer tas-27 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Inputs of the Special Committee on Beating Cancer (BECA) to influence the future Europe's Beating Cancer Plan” (Kontributi tal-Kumitat Speċjali għall-Ġlieda kontra l-Kanċer (BECA) biex jiġi influwenzat il-Pjan futur tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer) (2),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Frar 2021 dwar il-Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer (COM(2021)0044),

—	wara li kkunsidra l-Programm Qafas tal-UE għar-Riċerka u l-Innovazzjoni 2021-2027 (Orizzont Ewropa) (3) u l-Missjoni ddedikata ta' Orizzont Ewropa dwar il-Kanċer (4),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (COM(2019)0640),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Ġunju 2021 dwar l-Aċċess għall-mediċini u l-apparat mediku għal UE aktar b'Saħħitha u Reżiljenti (2021/C 269 I/02) (5),

—	wara li kkunsidra l-gwidi żviluppati mill-Azzjonijiet Konġunti dwar il-kanċer (EPAAC, CANCON, iPAAC) u l-Aġenda dwar il-Kanċers Rari 2030 stabbilita fl-ambitu tal-Azzjoni Konġunta dwar il-Kanċers Rari (JARC),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Settembru 2020 dwar ŻER ġdida għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (COM(2020)0628),

—	wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 2003/878/KE tat-2 ta' Diċembru 2003 dwar l-iskrinjar tal-kanċer (6),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer (IARC) ta' Mejju 2017 rigward l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-iskrinjar tal-kanċer (7),

—	wara li kkunsidra l-linji gwida Ewropej għall-assigurazzjoni tal-kwalità fl-iskrinjar u fid-dijanjożi tal-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija ‘Mill-Għalqa sal-Platt’ għal sistema tal-ikel ġusta, tajba għas-saħħa u favur l-ambjent” (COM(2020)0381),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-28 ta' Ġunju 2021 intitolata “Qafas strateġiku tal-UE dwar is-saħħa u s-sikurezza fuq il-post tax-xogħol 2021-2027” (COM(2021)0323),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta' Novembru 2020 dwar Strateġija Farmaċewtika għall-Ewropa (COM(2020)0761),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Strateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà Lejn Ambjent Ħieles mit-Tossiċità” (COM(2020)0667),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Mejju 2021 intitolata “Perkors għal Pjaneta b'Saħħitha għal Kulħadd – Pjan ta' Azzjoni tal-UE: Lejn Tniġġis Żero għall-Arja, għall-Ilma u għall-Ħamrija” (COM(2021)0400),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2004/37/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema minn riskji relatati mal-espożizzjoni għal karċinoġeni jew mutaġeni fuq il-post tax-xogħol (id-Direttiva dwar il-Karċinoġeni u l-Mutaġeni – CMD) (8), inkluż it-tliet direttivi emendatorji tagħha u l-proposta tal-Kummissjoni għar-raba' direttiva emendatorja (COM(2020)0571),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 98/24/KE tas-7 ta' April 1998 dwar il-ħarsien tas-saħħa u tas-sikurezza tal-ħaddiema kontra r-riskji marbuta ma' aġenti kimiċi fuq il-post tax-xogħol (9),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' konsultazzjoni pubblika fil-qosor tal-Kumitat Speċjali tiegħu għall-Ġlieda kontra l-Kanċer tad-19 ta' April 2021 bit-titolu “The impact of the COVID-19 pandemic on cancer prevention, health services, cancer patients and research: lessons from a public health crisis” (L-impatt tal-pandemija tal-COVID-19 fuq il-prevenzjoni tal-kanċer, is-servizzi tas-saħħa, il-pazjenti bil-kanċer u r-riċerka: il-lezzjonijiet minn kriżi tas-saħħa pubblika),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Nibnu Unjoni Ewropea tas-Saħħa: tħejjija u reżiljenza” (COM(2020)0724), u l-proposti relatati tal-Kummissjoni, flimkien mal-ftehimiet proviżorji, għar-regolamenti tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Novembru 2020 dwar theddid transkonfinali serju għas-saħħa (COM(2020)0727), dwar rwol imsaħħaħ għall-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini fit-tħejjija għall-kriżijiet u fil-maniġġar tagħhom għall-prodotti mediċinali u għall-apparati mediċi (COM(2020)0725), u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 851/2004 li jistabbilixxi Ċentru Ewropew għall-prevenzjoni u l-kontroll tal-mard (COM(2020)0726),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/522 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Marzu 2021 li jistabbilixxi Programm għall-azzjoni tal-Unjoni fil-qasam tas-saħħa (il-“Programm l-UE għas-Saħħa”) għall-perjodu 2021-2027 (10),

—	wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal regolament, flimkien mal-ftehim, dwar Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-valutazzjoni tat-teknoloġija tas-saħħa u li jemenda d-Direttiva 2011/24/UE (COM(2018)0051),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 536/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' April 2014 dwar il-provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem u li jħassar id-Direttiva 2001/20/KE1 (ir-Regolament dwar il-Provi Kliniċi) (11) u s-Sistema ta' Informazzjoni dwar il-Provi Kliniċi stabbilita f'konformità ma' dan ir-Regolament,

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/694 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Programm Ewropa Diġitali (12),

—	wara li kkunsidra r-Rapport Nru 21/2019 tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent (EEA) intitolat “Healthy environment, healthy lives: kif l-ambjent jistabbilixxi s-saħħa u l-benesseri fl-Ewropa’ (13),

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tad-9 ta' Ġunju 2021 intitolata ‘Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer’ (14),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-istudju mħejji għall-Bord għall-Ġejjieni tax-Xjenza u t-Teknoloġija (STOA) f'Lulju 2021 intitolat ‘The health impact of 5G’ (L-impatt għas-saħħa tal-5G) (15),

—	wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU, b'mod partikolari l-SDG 3 dwar is-saħħa u l-benesseri tajbin,

—	wara li kkunsidra r-raba' edizzjoni tal-Kodiċi Ewropew Kontra l-Kanċer (16),

—	wara li kkunsidra l-Kodiċi Ewropew tal-Prassi kontra l-Kanċer (17),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Marzu 2021 intitolata ‘Strateġija tal-UE dwar id-drittijiet tat-tfal’ (COM(2021)0142),

—

wara li kkunsidra d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni tad-19 ta' Lulju 2018 intitolat ‘Combatting HIV/AIDS, viral hepatitis and tuberculosis in the European Union and neighbouring countries – State of play, policy instruments and good practices’ (Il-ġlieda kontra l-HIV/AIDS, l-epatite virali u t-tuberkolożi fl-Unjoni Ewropea u fil-pajjiżi ġirien – Sitwazzjoni attwali, strumenti politiċi u prattiki tajba) (SWD(2018)0387),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) tal-2020 intitolat ‘Alcohol and cancer in the WHO European Region: An appeal for better prevention’ (L-alkoħol u l-kanċer fir-reġjun Ewropew tad-WHO: appell għal prevenzjoni aħjar) (18),

—	wara li kkunsidra l-attività u l-konklużjonijiet tal-grupp ta' interess tal-partijiet kollha Membri tal-Parlament Ewropew Kontra l-Kanċer,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (19),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Marzu 2017 dwar l-għażliet tal-UE biex ittejjeb l-aċċess għall-mediċini (20),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Lulju 2020 dwar l-Istrateġija għas-sostenibbiltà fir-rigward tas-sustanzi kimiċi (21),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Frar 2019 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali (22),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Jannar 2019 dwar il-proċedura tal-Unjoni għall-awtorizzazzjoni tal-pestiċidi (23),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Lulju 2020 dwar l-istrateġija tal-UE dwar is-saħħa pubblika wara l-COVID-19 (24),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 bit-titolu ‘In-nuqqas ta' mediċini – kif nindirizzaw problema emerġenti’ (25),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Diċembru 2016 dwar ir-Regolament dwar il-mediċini pedjatriċi (26) u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tal-impatt tal-bidu relatata mar-reviżjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar il-mediċini għat-tfal u għall-mard rari,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat Speċjali tiegħu għall-Ġlieda kontra l-Kanċer (A9-0001/2022),

billi l-Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer (‘il-Pjan’) għandu jwieġeb b'mod effettiv għas-sejħa għall-progress mill-familji u mill-professjonisti tas-saħħa tal-1,3 miljun persuna li jmutu bil-kanċer kull sena fl-Ewropa, inklużi 6 000 tifel u tifla u żgħażagħ, il-ħtiġijiet kruċjali tal-pazjenti li bħalissa jeħtieġu dijanjożi rapida flimkien ma' trattamenti u kuri effikaċi, innovattivi, aċċessibbli u bi prezz raġonevoli għall-kanċer u għal kumplikazzjonijiet u komorbiditajiet relatati mal-kanċer, l-aspettattivi leġittimi ta' aktar minn 12-il miljun superstitu tal-kanċer u l-familji tagħhom li qed jiffaċċjaw ir-ritorn diffiċli lura għal ‘ħajja normali’, ir-rieda ċara tal-ġenerazzjonijiet futuri li għandhom jiġu protetti mit-theddid għas-saħħa u mill-fatturi ta' riskju, u t-tħassib tal-gvernijiet li qed jiffaċċjaw piż ekonomiku u soċjali dejjem akbar mill-kanċer u t-trattamenti relatati tiegħu; billi l-azzjonijiet tal-Unjoni fil-ġlieda kontra l-kanċer għandhom jimmiraw biex iżidu r-rata ta' sopravivenza ta' ħames snin tal-pazjenti bil-kanċer;

billi l-Ewropa tirrappreżenta inqas minn 10 % tal-popolazzjoni tad-dinja, iżda tirrappreżenta kwart tal-każijiet kollha tal-kanċer, u billi l-kanċer huwa t-tieni kawża ewlenija tal-mewt fl-Ewropa wara l-mard kardjovaskulari, u l-ewwel kawża ta' mewt minħabba marda fost it-tfal f'età akbar minn sena; billi l-bżonnijiet speċifiċi tat-tfal u tal-adolexxenti bil-kanċer jeħtieġu attenzjoni u appoġġ kontinwi u globali, u l-onkoloġija pedjatrika għandha tkun differenzjata mill-ġestjoni tal-kanċer fl-adulti; billi għalkemm kien hemm tnaqqis żgħir fir-rati ta' mortalità bis-saħħa ta' kampanji ta' skrinjar, titjib fil-metodi dijanjostiċi u innovazzjoni terapewtika, l-għadd ta' każijiet dijanjostikati xorta waħda qed jiżdied, b'mod partikolari minħabba stennija tal-ħajja itwal, li jirriżulta f'popolazzjonijiet li qed jixjieħu; billi kważi tliet kwarti tad-dijanjożijiet kollha tal-kanċer fl-UE jseħħu f'persuni ta' 60 sena jew aktar;

billi l-kanċer juri l-inġustizzja u l-inikwità soċjali fil-kura tas-saħħa, peress li d-differenzi fir-rati ta' sopravivenza tal-kanċer madwar l-Istati Membri tal-UE jaqbżu l-25 %; billi ċ-ċittadini tal-UE qegħdin iħabbtu wiċċhom ma' inikwitajiet f'termini ta' prevenzjoni u mhumiex protetti bl-istess mod mill-fatturi ta' riskju, mhumiex edukati bl-istess mod f'termini ta' mġiba tajba għas-saħħa u mhumiex mgħammra bl-istess mod kontra l-miżinformazzjoni; billi ċ-ċittadini tal-UE mhumiex ugwali f'termini ta' aċċess f'waqtu għal trattament u kura affordabbli u ta' kwalità minn Stat Membru għal ieħor u minn reġjun għal ieħor fi kwalunkwe pajjiż partikolari; billi l-aċċess għal timijiet mediċi totalment multidixxiplinari u multiprofessjonali jvarja b'mod wiesa' fl-Ewropa; billi wara l-irkupru jew meta jkunu f'remissjoni, iċ-ċittadini tal-UE mhumiex ugwali fil-kapaċità tagħhom li jirritornaw għax-xogħol, li jkunu finanzjarjament indipendenti u li jerġgħu lura għal ħajja familjari, soċjali u emozzjonali armonjuża; billi l-klassi u l-ġeneru huma miżuri u fatturi determinanti importanti tal-inugwaljanzi u tal-inikwitajiet fl-istadji kollha tal-marda;

billi ġew stabbiliti politiki nazzjonali jew reġjonali speċifiċi dwar il-kanċer fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri, li l-missjonijiet, il-kapaċitajiet u l-baġits tagħhom huma eteroġenji; billi ċerti reġjuni saru ċentri fil-ġlieda kontra l-kanċer, b'għarfien espert li għandu jinqasam mal-Unjoni kollha;

billi l-għan tal-Pjan ma għandux ikun biss li tiġi miġġielda kwistjoni kruċjali tas-saħħa pubblika u li l-pazjenti jgħixu ħajja itwal u aħjar, iżda għandu jkun ukoll li jingħata bidu għal tnaqqis fl-inugwaljanzi u fid-disparitajiet tas-saħħa u li jitnaqqas il-piż soċjali u ekonomiku tal-marda; billi l-Kummissjoni għandha tippromwovi approċċ ibbażat fuq id-drittijiet tal-pazjenti u taċ-ċittadini billi tintegra kunsiderazzjonijiet ta' ġustizzja, sostenibbiltà, ekwità, solidarjetà, innovazzjoni u kollaborazzjoni fil-qalba tal-Pjan, inkluża l-‘Inizjattiva ta' Għajnuna għat-Tfal bil-Kanċer’;

billi l-pandemija tal-COVID-19 ikkawżat, u għadha qiegħda tikkawża, tfixkil serju għall-programmi tal-iskrinjar, it-trattament, ir-riċerka, u s-sopravivenza u s-servizzi ta' segwitu tal-kanċer, bl-impatt sussegwent fuq il-pazjenti bil-kanċer, il-familji tagħom u l-professjonisti tal-kura tas-saħħa; billi l-pandemija ħolqot bżonn urġenti li jinbnew mill-ġdid is-servizzi relatati mal-kanċer fil-pajjiżi kollha tal-Ewropa u li jiġu indirizzati l-akkumuli ferm preokkupanti fl-azzjonijiet ta' prevenzjoni, kif ukoll fid-detezzjoni bikrija u fid-dijanjożi; billi, skont stimi, 100 miljun test ta' skrinjar ma sarux fl-Ewropa matul il-pandemija u miljun każ ta' kanċer mhumiex dijanjostikati; billi pazjent wieħed bil-kanċer minn ħamsa ma ngħatax fil-ħin it-trattament kirurġiku jew kemjoterapiku li kellu bżonn (27); billi l-professjonisti tal-kura tas-saħħa refgħu l-piż ta' pandemija u kellhom jaħdmu kif jistgħu f'ambjent stressanti immens;

billi l-litteriżmu fis-saħħa jinkludi l-akkwist tal-għarfien u l-ħiliet, l-għarfien tad-drittijiet u l-fiduċja biex tittieħed azzjoni biex tittejjeb is-saħħa personali u komunitarja; billi l-azzjonijiet għall-promozzjoni tal-litteriżmu fis-saħħa fl-ambitu tal-Pjan għandhom jiffukaw fuq l-għoti tas-setgħa lill-pazjenti u liċ-ċittadini permezz ta' għodod ta' komunikazzjoni mill-aktar avvanzati u wkoll billi jintalbu l-kompetenzi tal-organizzazzjonijiet tal-pazjenti u ta' NGOs oħra, kif ukoll issir kollaborazzjoni magħhom, li ilhom snin sħaħ jaħdmu fit-tixrid tal-litteriżmu fis-saħħa; billi t-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-pazjent tirrikjedi li l-pazjenti jiġu megħjuna jifhmu d-drittijiet tagħhom; billi l-isforzi kollha biex jiżdied il-litteriżmu fis-saħħa, inkluż il-litteriżmu diġitali, għandhom iqisu l-persuni li qegħdin jesperjenzaw esklużjoni u l-ħtiġijiet tal-persuni b'diżabilità fit-tagħlim; billi għandhom jitqiesu l-inugwaljanzi fl-għarfien dwar it-teknoloġiji tal-IT, flimkien mal-aċċess u l-użu għalihom, kif ukoll fid-differenzi reġjonali, nazzjonali, soċjali u ekonomiċi; billi l-informazzjoni meħtieġa għandha tkun disponibbli f'lingwi mhux tal-UE li huma komuni sabiex jintlaħqu migranti, wasliet ġodda u gruppi vulnerabbli u komunitajiet minoritarji oħra; billi fl-isforzi biex jitjieb il-litteriżmu fis-saħħa l-enfasi għandha titqiegħed ukoll fuq li tingħata assistenza liċ-ċittadini biex jidentifikaw il-miżinformazzjoni, jinnutaw l-impatti dannużi li din jista' jkollha fl-oqsma kollha relatati mal-kanċer, fosthom il-prevenzjoni, it-tilqim u t-trattament;

billi madwar 40 % tal-każijiet ta' kanċer fl-UE huma evitabbli; billi l-prevenzjoni hija aktar effikaċi minn kull kura kif ukoll l-aktar strateġija fit-tul ta' kontroll tal-kanċer effikaċi f'termini ta' kostijiet; billi l-Pjan għandu jindirizza l-fatturi ta' riskju u d-determinanti soċjali tal-kanċer fundamentali kollha; billi l-livell tal-UE huwa kruċjali fil-prevenzjoni tal-kanċer billi hija għandha kompetenzi sinifikanti li jħallu impatt fuq il-maġġoranza tal-fatturi ta' riskju għall-kanċer;

billi, skont ir-Rapport Nru 21/2019 tal-EEA, il-kanċer huwa l-ewwel marda mhux komunikabbli attribwibbli għall-ambjent li tħalli aktar minn 250 000 każ ta' mewt minħabba kanċer attribwiti lill-ambjent fl-2016 fi 32 pajjiż Ewropew b'introjtu għoli; billi l-EEA identifikat it-tniġġis tal-arja tal-ambjent, is-sustanzi kimiċi, il-kombustjoni tal-fjuwil mhux fil-beraħ u r-radjazzjoni bħala fatturi ta' riskju ambjentali għall-kanċer;

billi t-tniġġis tal-arja huwa l-fattur ewlieni tal-mortalità, u s-sustanzi niġġiesa minn firxa wiesgħa ta' sorsi, fosthom l-enerġija, it-trasport, l-agrikoltura u l-industrija, jikkontribwixxu għal 400 000 każ fis-sena ta' mewt qabel iż-żmien, anki minħabba kanċer fil-pulmun, mard kardijaku u puplesiji;

billi l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar kooperazzjoni iktar b'saħħitha fir-rigward tal-mard li jista' jiġi evitat bil-vaċċini (COM(2018)0245) tirrakkomanda li tiġi żviluppata gwida tal-UE għall-istabbiliment ta' sistemi komprensivi ta' informazzjoni elettroniċi dwar l-immunizzazzjoni fil-livell nazzjonali għal monitoraġġ effettiv tal-programmi ta' immunizzazzjoni; billi dan għandu jsir f'konformità sħiħa mar-regoli dwar il-protezzjoni tad-data; billi l-virus tal-papilloma uman (HPV) huwa infezzjoni trażmessa sesswalment assoċjata ma' kważi 5 % tal-kanċers kollha fin-nisa u l-irġiel madwar id-dinja, prinċipalment il-kanċers ċervikali u orofarinġali, iżda wkoll il-kanċers tal-anus, tal-pene, tal-vaġina u tal-vulva; billi kemm l-ilħuq tal-miri ta' kopertura tat-tilqim kontra l-HPV għall-bniet kif ukoll l-istabbiliment ta' skrinjar organizzat ta' kwalità għolja għall-kanċer ċervikali huma meħtieġa sabiex jintlaħqu l-għanijiet tad-WHO għall-2030 rigward l-eliminazzjoni tal-kanċer ċervikali bħala problema tas-saħħa pubblika; billi r-rati tat-tilqim kontra l-HPV huma baxxi b'mod inkwetanti madwar l-Istati Membri; billi, sfortunatament, hemm diskrepanzi kbar fil-kopertura tat-tilqim bejn l-Istati Membri, li jvarjaw minn inqas minn 30 % għal aktar minn 70 % (bil-livell meħtieġ ta' immunità tal-popolazzjoni jkun ta' 70 %); billi ifakkar li Helicobacter pylori huwa l-kawża infettiva prinċipali tal-kanċer madwar id-dinja, b'mod partikolari għal ‘non-cardia gastric adenocarcinoma’;

billi ċerti kanċers endokrini (bħall-kanċer tat-tirojde, tas-sider u dak testikolari) qegħdin jiżdiedu; billi t-trattamenti endokrini għall-kanċers ormonodipendenti jista' jkollhom effetti sekondarji endokrini; billi t-trattamenti tal-kanċer jista' jkollhom effetti fit-tul bħal komorbiditajiet endokrini fis-superstiti tal-kanċer; billi l-obeżità hija fattur ta' riskju magħruf għal bosta kanċers, fosthom dawk endokrini; billi huwa magħruf li l-esponiment għas-sustanzi kimiċi li jfixklu s-sistema endokrinali (EDCs) għandu effett fuq l-iżvilupp tal-obeżità u tal-kanċer; billi l-EDCs lill-Istati Membri jqumulhom bejn EUR 157 u EUR 270 biljun fis-sena (sa 2 % tal-PDG tal-UE) (28) f'termini ta' spejjeż tal-assistenza tas-saħħa u ta' potenzjal ta' qligħ mitluf, minħabba l-aktar disturbi u kanċers metaboliċi u tal-iżvilupp newroloġiku;

billi l-esponiment għal sustanzi perikolużi fuq il-post tax-xogħol huwa responsabbli għal madwar 120 000 każ ta' kanċer relatat max-xogħol kull sena, li jwassal għal madwar 80 000 fatalità fis-sena, li jirrappreżentaw 8 % tal-imwiet kollha mill-kanċer (12 % tal-imwiet mill-kanċer fost l-irġiel u 7 % tal-imwiet mill-kanċer fost in-nisa); billi, madankollu, jaf ikun diffiċli li jiġu stabbiliti relazzjonijiet kawżali minħabba perjodi twal ta' latenza; billi l-Aġenzija IARC tad-WHO identifikat 50 karċinoġenu ta' prijorità u wriet li l-ħaddiema huma esposti ħafna għalihom fl-Ewropa; billi l-maġġoranza l-kbira tal-kanċers ikkawżati minn karċinoġeni okkupazzjonali fuq il-post tax-xogħol jidhru li jistgħu jiġu evitati jekk il-karċinoġeni jiġu rregolati kif xieraq iżda, skont id-Direttiva 2004/37/KE, s'issa jeżistu valuri vinkolanti ta' limitu ta' esponiment okkupazzjonali (OEL) għal 27 minnhom biss; billi azzjoni ulterjuri hija meħtieġa biex jiġu prevenuti, identifikati u rikonoxxuti aħjar il-kanċers okkupazzjonali relatati ma' xogħol bix-shift ta' billejl kif ukoll ir-radjazzjoni UV (għal ħaddiema li jaħdmu fuq barra);

billi suq tax-xogħol f'evoluzzjoni bi żviluppi demografiċi, teknoloġiji ġodda u tipi ġodda ta' impjiegi għandu impatti potenzjali fuq is-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali; billi aktar ħaddiema qegħdin jgħaddu għal xogħol fuq pjattaforma diġitali, xogħol mhux tradizzjonali jew impjiegi atipiċi; billi fatturi bħar-radjazzjoni, l-istress, l-organizzazzjoni tax-xogħol u l-kundizzjonijiet tax-xogħol kollha ġew marbuta mal-kanċer relatat max-xogħol (29); billi attwalment hemm nuqqas ta' data affidabbli u komparabbli fil-livell tal-UE dwar l-esponiment fuq il-post tax-xogħol għall-fatturi ta' riskju tal-kanċer (30);

billi bil-maqlub tal-inċidenti fuq il-post tax-xogħol, fejn il-korrimenti jistgħu jiġu valutati aktar faċilment u l-indennizzi jingħataw aktar faċilment, jistgħu jgħaddu s-snin jew id-deċennji qabel ma l-kanċers relatati max-xogħol jiġu dijanjostikati u l-kawża identifikata b'mod korrett; billi r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-mard okkupazzjonali (31) tirrakkomanda li l-Istati Membri jintroduċu, mill-aktar fis possibbli, fid-dispożizzjonijiet leġiżlattivi, regolamentari jew amministrattivi li jikkonċernaw il-mard relatat max-xogħol li jista' jagħti lok għal indennizz, il-lista Ewropea stabbilita fl-Anness I tar-rakkomandazzjoni hawn fuq imsemmija; billi d-disparitajiet eżistenti bejn l-Istati Membri fir-rigward tar-rata ta' rikonoxximent tal-mard okkupazzjonali jfissru li bosta ħaddiema qatt ma jkollhom il-mard okkupazzjonali tagħhom rikonoxxut;

billi r-radon huwa gass radjuattiv li ma għandux kulur jew riħa, u hekk kif ir-radon jiddiżintegra fl-arja, huwa jirrilaxxa radjazzjoni li tista' tagħmel ħsara lid-DNA taċ-ċelloli ġol-ġisem; billi l-livelli tar-radon ivarjaw b'mod wiesgħa f'reġjuni differenti jew anke f'żoni residenzjali u jistgħu jkunu preżenti kemm fl-arja ta' ġewwa kif ukoll f'dik ta' barra;

billi fl-2011, l-IARC ikklassifikat il-kampi elettromanjetiċi tal-frekwenza tar-radju bħala possibbilment karċinoġeniċi għall-bniedem, abbażi ta' riskju miżjud ta' glijoma, assoċjata mal-użu tal-mobile; billi hemm studji, ippubblikati fl-2015 u l-2018, li juru żieda sinifikanti (aktar mid-doppju) fit-tumuri glioblastoma fuq perjodu ta' 20 sena (1995-2015) fil-gruppi kollha tal-età, u oħrajn li juru r-riskju miżjud ta' glioblastoma assoċjata mal-użu tal-mobile jew mat-telefons mingħajr fili f'persuni bl-età minn 18 sa 80 sena; billi huma meħtieġa aktar studji biex jiġu stabbiliti dawn ir-riskji assoċjati;

billi 24 % tad-dijanjożijiet kollha ġodda ta' kanċer, fosthom dawk f'età pedjatrika, fl-Ewropa fis-sena huwa forom rari ta' kanċer u fihom innifishom jirrappreżentaw sfida għas-saħħa pubblika; billi l-pazjenti b'kanċers rari jħabbtu wiċċhom ma' sfidi marbuta ma' dijanjożi tardiva jew mhux korretta, nuqqas ta' aċċess għat-terapiji u għall-kompetenzi tekniċi xierqa, nuqqas ta' komprensjoni tax-xjenza sottostanti, nuqqas ta' fattibbiltà kummeċjali fl-iżvilupp ta' terapiji ġodda, ftit banek tat-tessuti disponibbli, diffikultajiet fit-twettiq ta' studji kliniċi li jaħdmu tajjeb, kif ukoll sentimenti ta' iżolament;

billi l-Pjan għandu jiġi implimentat f'assoċjazzjoni mill-qrib mar-rakkomandazzjonijiet u l-azzjonijiet tal-IARC, tal-SDGs tan-NU għas-saħħa globali, inkluż l-objettiv li tinkiseb kopertura universali tas-saħħa, tar-rakkomandazzjonijiet u l-linji gwida tad-WHO, tal-ftehimiet internazzjonali dwar is-saħħa, inkluża l-Konvenzjoni Qafas tad-WHO dwar il-Kontroll tat-Tabakk u l-Inizjattiva Globali tad-WHO għall-Kanċer fit-Tfal, tal-Azzjonijiet Konġunti tal-UE dwar il-Kanċer u tar-rakkomandazzjonijiet u l-linji gwida minn esperti u assoċjazzjonijiet tal-pazjenti; billi l-Pjan għandu jirrikonoxxi bħala prijorità s-solidarjetà u s-sħubija tal-UE ma' pajjiżi bi dħul baxx u medju, inklużi dawk fir-reġjun aktar mifrux tal-Ewropa fi ħdan id-WHO;

T.	billi l-Att li jikkonċerna l-kundizzjonijiet tal-adeżjoni tal-Awstrija, il-Finlandja u l-Iżvezja jagħti eżenzjoni lill-Iżvezja mill-projbizzjoni fl-UE kollha tal-bejgħ ta' ċerti tipi ta' tabakk għal użu orali;

U.	billi d-dieta Mediterranja hija magħrufa bħala dieta tajba għas-saħħa u bbilanċjata li għandha rwol protettiv fil-prevenzjoni primarja u sekondarja tal-mard deġenerattiv kroniku ewlieni;

billi filwaqt li l-Pjan Ewropew biex Jingħeleb il-Kanċer jagħti attenzjoni notevoli lil firxa ta' ħtiġijiet ta' politika fir-rigward tal-iskrinjar tal-kanċer, qed tiġi offruta inqas inizjattiva għad-detezzjoni bikrija ta' kanċers li mhumiex koperti mill-programmi ta' skrinjar; billi għaldaqstant hija meħtieġa azzjoni mmirata biex jitrawwem għarfien aħjar tas-sinjali ta' twissija dwar il-kanċer fost iċ-ċittadini u l-professjonisti tal-kura tas-saħħa;

billi ż-żieda fil-prezzijiet tal-mediċini tal-kanċer qabżet iż-żieda tal-infiq totali għall-kanċer, u ġew identifikati bħala fattur determinanti importanti taż-żieda fin-nefqa għat-trattament tal-kanċer mediċini ġodda kontra l-kanċer li jidħlu fis-suq bi prezz għoli; billi r-Rapport Tekniku tad-WTO tal-2018 dwar il-prezzijiet tal-mediċini kontra l-kanċer u l-impatti tagħhom (32) irrikonoxxa li l-prezzijiet tal-mediċini kontra l-kanċer kienu ogħla minn dawk għal indikazzjonijiet oħra u l-kostijiet tagħhom kienu qed jitilgħu aktar malajr, fatt li jirriżulta f'nuqqas ta' aċċess għat-trattament għal ħafna pazjenti fid-dinja u jostakola l-kapaċità tal-gvernijiet li jfornu aċċess għall-but ta' kulħadd;

billi l-indirizzar tal-kanċer permezz ta' strateġija komprensiva, bħall-Pjan biex Jingħeleb il-Kanċer li ġie ppreżentat mill-Kummissjoni, jista' jintuża bħala mudell għal mard ieħor li ma jitteħidx, u billi l-pazjenti b'mard kroniku ieħor għandhom għalhekk jibbenefikaw ukoll mill-kisbiet u mill-prinċipji tal-Pjan, u pjanijiet simili għandhom jiġu żviluppati għal patoloġiji oħra b'rati ta' mortalità għoljin;

billi l-koordinament bejn il-pajjiżi Ewropej, politika komuni mmexxija fil-livell Ewropew u kondiviżjoni transfruntiera tal-għarfien huma assolutament essenzjali għall-progress fil-qasam tal-kanċer; billi r-responsabbiltà primarja għall-protezzjoni tas-saħħa u s-sistemi tal-kura tas-saħħa hija tal-Istati Membri;

billi huwa meħtieġ approċċ komprensiv, multidixxiplinari u kkoordinat biex jiġu indirizzati d-determinanti tas-saħħa relatati mal-imġiba, bijoloġiċi, ambjentali, relatati max-xogħol, soċjoekonomiċi u kummerċjali fil-livell reġjonali, nazzjonali u Ewropew sabiex jiġu appoġġjati azzjonijiet li jolqtu l-aspetti kollha tal-kanċer (il-prevenzjoni, id-detezzjoni, it-trattament, il-kura palljativa, il-kura ta' segwitu għas-superstiti u r-riintegrazzjoni) permezz tal-mobilizzazzjoni effettiva ta' għodod ewlenin bħal riżorsi u finanzjament, leġiżlazzjoni, riċerka u kondiviżjoni tal-għarfien li lkoll ikunu adegwati; billi l-approċċi ċċentrati fuq il-pazjent fil-konfront tat-trattament urew li jtejbu l-kwalità tal-ħajja u s-sopravivenza kumplessiva tal-pazjenti; billi t-teknoloġiji l-ġodda u l-intelliġenza artifiċjali għandhom potenzjal kbir għal titjib fil-qasam tar-riċerka dwar il-kanċer, tal-proċessi tat-trattament u tal-kura;

AA.

billi r-riċerka u l-innovazzjoni huma l-unika tama tagħna li xi darba l-kanċer jingħeleb definittivament; billi hemm bżonn finanzjamenti sostnuti u effikaċi biex jappoġġjaw il-proġetti ambizzjużi kif ukoll il-kundizzjonijiet ta' xogħol tajbin u stabbli għar-riċerkaturi li jaħdmu fil-qasam tal-kanċer; billi l-kumpaniji farmaċewtiċi, fosthom l-SMEs, huma partijiet ikkonċernati fundamentali għall-innovazzjoni fil-qasam tal-kanċer;

AB.	billi l-approċċi ‘Saħħa fil-Politiki kollha’ u ‘Saħħa Waħda’ għandhom jiġu promossi aktar, u l-isforzi għall-ġlieda kontra l-kanċer għandhom jiġu integrati fil-politiki kollha tal-UE;

AC.	billi l-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom jimmobilizzaw il-forzi tagħhom u jipprovdu inċentivi adegwati u baġits sostenibbli sabiex jintlaħaq l-objettiv ambizzjuż li jingħelbu l-piż tal-kanċer u l-fatalità tal-kanċer fl-Ewropa;

AD.	billi l-Pjan jista' għaldaqstant jirrappreżenta pass importanti lejn Unjoni Ewropea tas-Saħħa reali u turija pubblika liċ-ċittadini tas-suċċess li tista' tilħaq il-kooperazzjoni tal-UE fil-qasam tas-saħħa;

Jilqa' l-Pjan u jistieden lill-Kummissjoni tfittex sinerġiji ġodda bejn il-Pjan u l-Programm EU4Health, l-Istrateġija Farmaċewtika għall-Ewropa, l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi u l-Istrateġija Industrijali Ewropea aġġornata; iqis li qafas komprensiv bħal dan dwar il-kanċer jikkontribwixxi għall-prevenzjoni, l-identifikazzjoni bikrija u l-kura tal-kanċer; jistieden lill-Kummissjoni taħdem favur l-iżvilupp ta' politika komuni dwar il-kanċer li tinkludi, fejn meħtieġ, proposti għal abbozz ta' leġiżlazzjoni;

A. Oqsma ta' azzjoni

I. Il-prevenzjoni tal-kanċer fil-politiki Ewropej kollha

Jemmen bis-sħiħ li azzjonijiet preventivi komprensivi kontra l-kanċer, permezz ta' miżuri li jsostnu l-eliminazzjoni jew it-tnaqqis tad-danni ikkawżati mill-fatturi ta' riskju modifikabbli, għandhom jiġu implimentati fi ħdan il-politiki u fil-programmi ta' finanzjament Ewropej kollha; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex fil-politiki rilevanti kollha jintegraw kampanji ta' sensibilizzazzjoni pubblika dwar il-prevenzjoni tal-kanċer; jistieden lill-Kummissjoni tintegra l-objettivi tal-Pjan fil-politiki settorjali rilevanti kollha; jemmen bis-sħiħ li l-azzjonijiet preventivi għandhom ikunu bbażati fuq l-evidenza; għaldaqstant, jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-finanzjament għar-riċerka xjentifika dwar il-kawżi tal-kanċer u l-effiċjenza u l-implimentazzjoni ta' miżuri preventivi;

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jfasslu u jimplimentaw miżuri ta' prevenzjoni effettivi fil-livell nazzjonali u tal-UE, li jkunu bbażati fuq l-għarfien espert xjentifiku indipendenti, l-aħjar prattiki flimkien mat-tagħlimiet meħuda u l-gwida klinika; f'dan ir-rigward jitlob, b'mod partikolari, għall-implimentazzjoni tal-Kodiċi Ewropew Kontra l-Kanċer (ECAC) biex jitnaqqsu r-riskji tal-kanċer abbażi tal-aktar evidenza xjentifika reċenti, u għal aġġornamenti regolari tal-ECAC permezz ta' ċiklu li jkun ibbażat fuq monitoraġġ u evalwazzjoni kontinwi;

Jirrikonoxxi li aktar minn 40 % tal-kanċers kollha jistgħu jiġu evitati permezz ta' azzjonijiet ikkoordinati li jkollhom fil-mira id-determinanti tas-saħħa relatati mal-imġiba, bijoloġiċi, ambjentali, relatati max-xogħol, soċjoekonomiċi u kummerċjali; jitlob li tingħata aktar attenzjoni għaż-żamma ta' stil tal-ħajja tajjeb għas-saħħa sabiex jiġi evitat il-kanċer u titnaqqas ir-rikorrenza ta' ċerti kanċers;

Jappoġġja l-għan tal-Missjoni ta' Orizzont Ewropa dwar il-Kanċer li tevita aktar minn 3 miljun mewta addizzjonali qabel iż-żmien matul il-perjodu 2021-2030, billi taċċelera l-progress fil-programmi ta' prevenzjoni u kontroll tal-kanċer, filwaqt li tfittex li toħloq opportunitajiet aktar ugwali għall-aċċess għal dawn il-programmi; jistieden lill-Kummissjoni talloka finanzjamenti adegwati lill-Missjoni dwar il-Kanċer ta' Orizzont Ewropa u lil programmi rilevanti oħra (bħal ‘Xjenza u Politika għal Futur San’ – HBM4EU) biex jintlaħaq dan l-objettiv;

Jiddeplora l-inugwaljanzi u l-inikwitajiet sinifikanti fis-settur tas-saħħa fl-UE fir-rigward tal-prevenzjoni tal-kanċer; jinsisti fuq il-ħtieġa li jiġu identifikati, kif ukoll li tingħata attenzjoni speċjali, il-popolazzjonijiet vulnerabbli, emarġinati, esklużi soċjalment u l-persuni li jgħixu f'żoni remoti (bħal f'reġjuni rurali, iżolati jew ultraperiferiċi 'l bogħod miċ-ċentri mediċi), sabiex jiġi żgurat l-aċċess tagħhom għas-servizzi ta' prevenzjoni tal-kanċer; iqis, f'dan ir-rigward, li l-prevenzjoni tal-kanċer jeħtieġ ukoll li tiġi mmudellata fil-kuntest tal-ġustizzja soċjali li tinvolvi l-bżonn ta' bidliet sistemiċi permezz ta' politiki pubbliċi indirizzati għall-popolazzjoni kollha lil hinn mill-bidliet fl-imġiba individwali;

Jirrikonoxxi li l-użu tat-tabakk huwa bil-bosta l-akbar kawża ta' kanċer li tista' tiġi evitata fl-UE, bħala l-kawża ta' 15-20 % tal-każijiet Ewropej ta' kanċer u l-fattur ta' riskju ewlieni għall-mewt bil-kanċer fl-Ewropa (27 % tal-fatalitajiet tal-kanċer jammontaw għal 700 000 mewta bil-kanċer kull sena fl-UE); ifakkar li jeżistu differenzi kbar madwar l-UE peress li l-proporzjon ta' dawk li jpejpu jvarja b'aktar minn ħames darbiet minn pajjiż għal ieħor;

Jappoġġja bil-qawwa l-għan ta' ‘ġenerazzjoni ħielsa mit-tabakk’, kif stabbilit fil-Pjan, fejn l-għan huwa li inqas minn 5 % tal-popolazzjoni tkun tuża t-tabakk sal-2040, meta mqabbel ma' madwar 25 % tal-lum il-ġurnata; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi għanijiet intermedji li jiġu mmonitorjati fuq bażi kostanti u promossi, inkluż fil-livell nazzjonali, u jiġu rrapportati fir-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer biex l-isforzi jiġu orjentati bl-aħjar mod lejn il-ksib tal-objettiv ġenerali; jistieden lill-Kummissjoni tiffinanzja programmi li jippromwovu l-qtugħ tat-tipjip; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fl-iskambju tal-aħjar prattiki u tal-prattiki l-aktar effikaċi biex jonqos it-tipjip;

Jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tirrieżamina d-Direttiva dwar il-Prodotti tat-Tabakk (33), id-Direttiva dwar it-Taxxa fuq il-Prodotti tat-Tabakk (34) u l-qafas legali dwar ix-xiri transfruntier tat-tabakk minn individwi privati u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tieħu miżuri adegwati u tippreżenta proposti leġiżlattivi sabiex tintroduċi dan li ġej:

(a)

żieda u konverġenza 'l fuq fid-dazji tas-sisa minimi għall-prodotti kollha tat-tabakk u għall-prezz finali tas-suq tagħhom, li tista' ttejjeb il-prevenzjoni billi tnaqqas l-użu għall-ewwel darba u l-konsum tat-tabakk, b'mod partikolari fost dawk li attwalment ipejpu, u tevita li ż-żgħażagħ jibdew ipejpu;

(b)	rekwiżit għal imballaġġ sempliċi standardizzat u l-obbligu li jiġu inklużi twissijiet tas-saħħa fuq 80 % tal-parti ta' quddiem u ta' wara tal-imballaġġ tal-prodotti tat-tabakk, inkluż twissijiet permezz ta' stampi; kif ukoll

(c)	infurzar strett tal-projbizzjoni fuq aromi karatterizzati fil-prodotti kollha tat-tabakk biex jitnaqqas l-interess f'dawn il-prodotti għal dawk li jpejpu, dawk li ma jpejpux u għaż-żgħażagħ;

10.

Jitlob li jkun hemm evalwazzjoni u rieżami tal-metodi ta' kejl użati attwalment, tal-qatran, tan-nikotina u tal-monossidu tal-karbonju fit-tabakk u fil-prodotti relatati, abbażi ta' riċerka xjentifika indipendenti u reċenti;

11.

Jitlob li l-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ l-obbligi skont id-Direttiva(EU) 2019/904 dwar il-Plastik li Jintuża Darba Biss (35) fir-rigward tal-filtri fil-prodotti tat-tabakk li fihom il-plastik biex jiġi indirizzat it-tħassib ambjentali u tas-saħħa relatat ma' dawn il-filtri;

12.

Jitlob lill-Kummissjoni tagħmel segwitu għall-evalwazzjonijiet xjentifiċi tar-riskji għas-saħħa relatati mas-sigaretti elettroniċi, il-prodotti tat-tabakk imsaħħna u l-prodotti tat-tabakk ġodda, inkluża l-valutazzjoni tar-riskji tal-użu ta' dawn il-prodotti meta mqabbla mal-konsum ta' prodotti oħra tat-tabakk, u l-istabbiliment fil-livell Ewropew ta' lista ta' sustanzi li jinsabu f'dawn il-prodotti, u maħruġa minnhom; iqis li s-sigaretti elettroniċi jistgħu jippermettu lil xi persuni li jpejpu biex progressivament jieqfu jpejpu; iqis fl-istess waqt li s-sigaretti elettroniċi m'għandhomx ikunu attraenti għall-minorenni u għal dawk li ma jpejpux; jistieden lill-Kummissjoni, għaldaqstant, tevalwa, fil-qafas tad-Direttiva dwar il-Prodotti tat-Tabakk, liema togħmiet fis-sigaretti elettroniċi huma partikolarment attraenti għall-minorenni u għal dawk li ma jpejpux, u tipproponi projbizzjoni fuq dawn, u, barra minn hekk, tipproponi projbizzjoni fuq it-togħmiet karatteristiċi kollha fi prodotti tat-tabakk imsaħħna u prodotti tat-tabakk ġodda;

13.

Jappella għall-implimentazzjoni malajr u kompleta tal-Konvenzjoni ta' Qafas dwar il-Kontroll fuq it-Tabakk tad-WHO (FCTC) (36) u tal-Protokoll biex jiġi eliminat il-kummerċ illeċitu tal-prodotti tat-tabakk tad-WTO (37), filwaqt li tingħata attenzjoni speċifika lill-Artikolu 5.3 tal-FCTC u lil-linji gwida tiegħu dwar il-protezzjoni tal-politiki tas-saħħa pubblika mill-interessi personali tal-industrija tat-tabakk; iħeġġeġ lill-Kummissjoni timplimenta r-regoli speċifiċi ta' kondotta tal-uffiċjali u tal-aġenti l-oħra kollha tagħha huma u jinteraġixxu mal-industrija tat-tabakk, bi qbil mad-deċiżjoni tal-Ombudsman Ewropew fil-każ 852/2014/LP (38);

14.

Jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni li taġġorna r-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar ambjenti ħielsa mid-dħaħen tat-tipjip (39) biex testendi l-kopertura tagħha għal prodotti emerġenti, bħas-sigaretti elettroniċi u prodotti tat-tabakk imsaħħna, u testendi l-ambjenti ħielsa mid-dħaħen tat-tipjip biex tinkludi l-ispazji fuq barra;

15.

Ifakkar li l-etanol u l-aċetaldeid mill-metaboliżmu tal-etanol fix-xorb alkoħoliku huma kklassifikati bħala karċinoġeniċi għall-bnedmin mill-IARC, u li fl-Ewropa madwar 10 % tal-każijiet kollha tal-kanċer fl-irġiel u 3 % tal-każijiet kollha tal-kanċer fin-nisa huma attribwibbli għall-konsum tal-alkoħol (40); jissottolinja li aktar ma jkun baxx l-ammont ta' alkoħol ikkunsmat, aktar ikun baxx ir-riskju li jiġi żviluppat kanċer; jissottolinja li l-konsum tal-alkoħol dannuż huwa fattur ta' riskju għal ħafna kanċers differenti, pereżempju tal-kavità orali, tal-farinġi, tal-larinġi, tal-esofagu, tal-fwied, dak kolorettali u dak tas-sider fin-nisa; ifakkar fl-istudju msemmi mid-WHO (41) li jirrikonoxxi li l-livell l-aktar sikur ta' konsum tal-alkoħol huwa ta' żero fejn tidħol il-prevenzjoni tal-kanċer u jisħaq fuq il-bżonn li dan jitqies meta jitfasslu u jiġu implimentati l-politiki dwar il-prevenzjoni tal-kanċer (42);

16.

Jilqa' l-mira tal-Kummissjoni li tikseb tnaqqis ta' mill-inqas 10 % fl-użu dannuż tal-alkoħol sal-2025; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu azzjonijiet biex inaqqsu u jipprevjenu l-ħsara relatata mal-alkoħol fil-qafas ta' strateġija riveduta tal-UE dwar l-alkoħol (43), inkluża strateġija Ewropea ta' konsum żero tal-alkoħol għall-minorenni, akkumpanjata, fejn xieraq, minn proposti leġiżlattivi, filwaqt li jiġi rrispettat il-prinċipju tas-sussidjarjetà u l-leġislazzjonijiet nazzjonali attwali dwar il-limiti tal-età fuq il-konsum tal-alkoħol; jappoġġja l-għoti ta' informazzjoni aħjar lill-konsumaturi billi jittejjeb it-tikkettar tax-xorb tal-alkoħol biex jinkludi informazzjoni dwar konsum moderat u responsabbli u tiġi introdotta l-indikazzjoni obbligatorja tal-lista tal-ingredjenti u l-informazzjoni dwar in-nutrizzjoni, u, barra minn hekk, billi jiġi introdott tikkettar diġitali; jitlob lill-Kummissjoni tieħu azzjonijiet speċifiċi mmirati lejn ammont kbir u riskjuż ta' xorb (44); iqis li huwa importanti li l-minorenni jiġu protetti mill-komunikazzjoni kummerċjali dwar il-konsum tal-alkoħol, kif ukoll mit-tqegħid ta' prodotti u l-isponsorizzazzjoni ta' marki tal-alkoħol, inkluż fl-ambjent diġitali, billi r-reklamar ma jistax ikun immirat speċifikament lejn il-minorenni u ma jistax jinkoraġġixxi l-konsum tal-alkoħol; jappella għall-projbizzjoni tar-reklamar u l-isponsorizzazzjoni f'avvenimenti sportivi meta għal dawn l-avvenimenti jattendu prinċipalment għalihom il-minorenni u jappella għall-monitoraġġ mill-qrib tal-implimentazzjoni tad-Direttiva riveduta dwar is-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva (45); jistieden biex l-Att dwar is-Servizzi Diġitali propost issaħħaħ il-kapaċità tal-Istati Membri li jappoġġjaw u jinforzaw leġiżlazzjoni li tfittex li tipproteġi lill-minorenni u lil popolazzjonijiet vulnerabbli oħra minn komunikazzjoni kummerċjali għax-xorb alkoħoliku; jinkoraġġixxi l-allokazzjoni ta' fondi pubbliċi għal kampanji ta' sensibilizzazzjoni nazzjonali u Ewropej; jappoġġja r-rieżami ppjanat tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar it-tassazzjoni tal-alkoħol u dwar ix-xiri transfruntier tal-alkoħol minn individwi privati u rieżami tal-politiki dwar l-ipprezzar tal-alkoħol, inkluż li titqies żieda fit-taxxi fuq ix-xorb alkoħoliku;

17.

Jissottolinja li l-ikel għandu influwenza sinifikanti fuq is-saħħa tal-individwi, u li l-evidenza xjentifika turi li l-konsum ta' porzjonijiet tal-ikel b'daqs mhux xieraq għandu impatt negattiv fuq is-saħħa u jista' jżid ir-riskju tal-iżvilupp tal-kanċer; jappella għall-iżvilupp ta' kampanji komprensivi dwar in-nutrizzjoni, allinjati mal-Istrateġija tal-Unjoni Ewropea mill-Għalqa sal-Platt”;

18.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkunsidraw li l-konsultazzjonijiet dwar in-nutrizzjoni jkunu disponibbli fil-kura tas-saħħa primarja;

19.

Jenfasizza r-rwol ta' dieta tajba għas-saħħa fil-prevenzjoni u l-limitazzjoni tal-inċidenza u r-rikorrenza tal-kanċer, u jisħaq li r-riskji individwali tal-kanċer jistgħu jitnaqqsu b'konsum akbar ta' pjanti u ikel ibbażat fuq il-pjanti li jiġi prodott b'mod sostenibbli, bħall-frott u l-ħxejjex friski, iċ-ċereali integrali u l-legumi; jenfasizza, barra minn hekk, il-ħtieġa li jiġi indirizzat il-konsum eċċessiv ta' laħam u prodotti ultraproċessati, u prodotti b'livell għoli ta' zokkor, melħ u xaħmijiet; jilqa', għaldaqstant, ir-reviżjoni li jmiss tal-iskema tal-UE dwar il-frott, il-ħaxix u l-ħalib fl-iskejjel u l-politika tal-UE dwar il-promozzjoni ta' prodotti agrikoli; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinkoraġġixxu u jgħinu lill-konsumaturi jagħmlu għażliet infurmati, tajbin għas-saħħa u sostenibbli dwar il-prodotti tal-ikel permezz tal-adozzjoni ta' tikketta obbligatorja u armonizzata fuq quddiem tal-pakkett dwar in-nutrizzjoni li tiġi żviluppata abbażi ta' evidenza xjentifika robusta u indipendenti; jilqa' l-enfasi fuq nutrizzjoni tajba għas-saħħa fil-Garanzija tal-UE għat-Tfal (46) u jappella għal Pjan ta' Azzjoni tal-UE ġdid dwar l-Obeżità fit-Tfal; jappoġġja l-miżuri fiskali biex l-ikel frisk (bħall-frott u l-ħaxix, il-ħemes, il-legumi u ċ-ċereali integrali) ikollu prezz aktar għall-but ta' kulħadd u jkun aċċessibbli fil-livell nazzjonali, speċjalment għall-persuni li għandhom introjtu baxx; iħeġġeġ lill-Istati Membri jużaw politiki tal-ipprezzar, bħad-differenzjazzjoni fit-taxxa fuq il-valur miżjud, u l-kontrolli tal-kummerċjalizzazzjoni biex jinfluwenzaw id-domanda u l-aċċess għall-ikel u x-xorb li ma tantx għandhom xaħmijiet saturati, xaħmijiet trans, melħ u zokkor, u l-aċċessibbiltà tal-prezzijiet tagħhom; jappoġġja lill-Istati Membri fir-reviżjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti biex jiġi ristrett ir-reklamar ta' xorb dolċifikat u prodotti tal-ikel ipproċessati b'kontenut għoli ta' xaħmijiet, melħ u zokkor, inkluż reklamar fuq il-midja soċjali, u jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposta għal regolament komprensiv għall-UE kollha li jipprojbixxi tali reklamar lill-minorenni;

20.

Jirrikonoxxi li l-obeżità hija meqjusa bħala fattur ta' riskju għal ħafna tipi ta' kanċer, bħal kanċer kolorettali, tal-kliewi jew tas-sider, fost oħrajn; jistieden lill-Istati Membri jiġġieldu b'mod attiv kontra l-obeżità billi jagħmlu disponibbli għażliet dijetetiċi tajbin għas-saħħa u l-prattika tal-isport, mhux biss billi jedukaw u jħeġġu liċ-ċittadini jagħmlu l-aħjar għażliet, iżda anke billi jinkludu programmi integrali fil-kura tas-saħħa primarja li jgħinu lill-pazjenti li jbatu mill-obeżità jitilfu l-piż b'mod tajjeb għas-saħħa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw ir-riċerka u l-innovazzjoni relatati mal-obeżità li jfittxi li jiddeskrivu l-influwenza ta' fatturi ġenetiċi, il-mikrobijota tal-bniedem jew l-istat fiżjoloġiku, fost oħrajn, fuq il-piż tal-ġisem u biex jesploraw l-interventi l-aktar effettivi;

21.

Jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tindirizza l-preżenza ta' kontaminanti karċinoġeniċi fl-ikel; ifakkar lill-Kummissjoni fir-riżoluzzjoni tal-Parlament tat-8 ta' Ottubru 2020 (47) li titlob li jiġu stabbiliti limiti legali stretti għall-preżenza ta' akrilammid fl-ikel biex il-konsumaturi jiġu protetti b'mod adegwat, speċjalment dawk l-aktar vulnerabbli bħat-trabi u t-tfal; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq b'mod rapidu proposti regolatorji;

22.

Jitlob lill-Kummissjoni tagħti widen għat-talbiet varji tal-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Jannar 2019 għat-titjib tal-proċedura ta' awtorizzazzjoni tal-Unjoni għall-pestiċidi;

23.

Jistieden lill-Istati Membri, lill-gvernijiet reġjonali u lokali, lir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u lill-impjegaturi jippromwovu u jiffaċilitaw il-prattika ta' attivitajiet fiżiċi u sportivi matul il-ħajja, billi huma magħrufa li jillimitaw kemm l-inċidenza kif ukoll ir-rikorrenza tal-kanċer, kif ukoll inaqqsu l-problemi tas-saħħa mentali u jiffavorixxu l-inklużjoni soċjali; jenfasizza l-importanza li l-prattika tal-attività fiżika u l-isport issir aċċessibbli u inklużiva minn età żgħira, b'mod partikolari għal gruppi vulnerabbli, permezz tal-finanzjament ta' infrastrutturi, tagħmir u programmi pubbliċi; jistieden lill-Istati Membri jiffaċilitaw l-aċċess għall-attività fiżika għal pazjenti rikoverati l-isptar, jekk klinikament rakkomandat;

24.

Jilqa' t-tnedija tal-kampanja “HealthLifestyle4all” tal-UE li tinvolvi l-promozzjoni tal-isport, tal-attività fiżika u tad-dieti tajbin għas-saħħa, flimkien ma' setturi ewlenin oħra; jirrakkomanda li l-iskejjel jinkludu l-edukazzjoni dwar is-saħħa fil-kurrikuli tagħhom biex jiżguraw li l-minorenni u l-adolexxenti jitgħallmu kif ikollhom stil ta' ħajja tajjeb għas-saħħa u jsiru konxji tal-ECAC, u jitlob li l-edukazzjoni dwar is-saħħa tkun tagħmel parti integrali mill-politiki edukattivi dwar l-assistenza soċjali;

25.

Jirrimarka li r-radjazzjoni mix-xemx fiha radjazzjoni ultravjola (UV) inviżibbli li tista' twassal għall-kanċer tal-ġilda; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni tirrevedi d-Direttiva 2006/25/KE dwar l-espożizzjoni tal-ħaddiema għar-riskji li jirriżultaw mill-aġenti fiżiċi (radjazzjoni ottika artifiċjali) (48) u biex tinkludi r-radjazzjoni solari fil-kamp ta' applikazzjoni tagħha; jappoġġja t-tisħiħ tal-protezzjoni mill-esponiment għar-radjazzjoni UV fil-livell tal-UE, speċjalment permezz tal-leġiżlazzjoni dwar is-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali għall-ħaddiema fuq barra; jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li tesplora miżuri dwar l-esponiment għar-radjazzjoni UV, inkluż minn apparat għal tixmix artifiċjali (sodod għat-tixmix) (49); jirrimarka l-importanza ta' kampanji informattivi biex in-nies isiru konxji dwar ir-riskji assoċjati mal-esponiment eċċessiv għax-xemx u biex jiġu mgħallma kif jagħrfu sinjali possibbli ta' twissija; jappella għal miżuri speċifiċi biex il-minorenni u l-adolexxenti jiġi inqas esposti għar-radjazzjoni UV; jappella biex ikun hemm leġiżlazzjoni aktar stretta dwar l-użu ta' sodod għat-tixmix għal skopijiet kożmetiċi u projbizzjoni li jużawhom il-minorenni; jappella lill-Istati Membri jinkludu r-rapportar dwar il-kanċer tal-ġilda tat-tip melanoma fir-reġistri nazzjonali tal-kanċer;

26.

Jirrikonoxxi li madwar 2 % tal-piż Ewropew tal-kanċer jista' jiġi attribwit għar-radjazzjoni jonizzanti u li l-esponiment fuq ġewwa għar-radon u l-prodotti tad-diżintegrazzjoni tiegħu huwa t-tieni kawża ewlenija tal-kanċer tal-pulmun fl-Ewropa; jistenna bil-ħerqa r-riżultati tal-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Euratom (50), li ser itejbu l-għarfien dwar l-esponiment għar-radon, u l-kontromiżuri proposti biex titnaqqas l-akkumulazzjoni tiegħu fl-abitazzjonijiet; ifakkar li r-radjazzjoni jonizzanti tista' tkun preżenti wkoll fid-djar privati; iħeġġeġ għaldaqstant lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimmappjaw l-oqsma kritiċi attwali u potenzjali sabiex jirreaġixxu b'mod effettiv għal din it-theddida; jistieden lill-Kummissjoni talloka fondi għall-ħolqien ta' tali mappa ta' tbassir u tippromwovi kampanji ta' informazzjoni għall-pubbliku għas-sensibilizzazzjoni dwar din il-kwistjoni; iħeġġeġ lill-Istati Membri jaġġornaw b'mod regolari l-pjanijiet nazzjonali tagħhom biex inaqqsu l-esponiment għar-radon, kif mitlub fid-Direttiva dwar l-Esponiment għal Sorsi Radjuattivi (51) u biex jaġġornaw il-linji gwida dwar il-mitigazzjoni tar-radon għal kostruzzjonijiet ġodda; jappella lill-Kummissjoni tivvaluta l-implimentazzjoni u l-effikaċja tal-miżuri attwali għall-protezzjoni tal-ħaddiema esposti għar-radjazzjoni jonizzanti bħall-ekwipaġġi tal-linji tal-ajru, il-ħaddiema tal-impjanti tal-enerġija nukleari, il-ħaddiema f'ambjenti industrijali rilevanti u r-riċerkaturi, l-professjonisti tas-saħħa u l-veterinarji li jaħdmu fis-setturi tar-radjoloġija, tar-radjoterapija jew tal-mediċina nukleari, u tirrieżamina dawn il-miżuri kif meħtieġ u xieraq;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi riċerka xjentifika multidixxiplinari dwar l-eżistenza ta' rabtiet bejn il-kampi elettromanjetiċi (EMFs), inkluż il-5G, u l-kanċer sabiex tinġabar evidenza xjentifika dwar l-effetti fit-tul tal-EMFs, u tinforma lill-pubbliku fil-ħin dwar l-eżitu ta' dawn l-istudji; jitlob li tiġi promossa r-riċerka fl-iżvilupp ta' teknoloġija li tnaqqas l-esponiment għall-frekwenzi tar-radju;

28.

Iqis il-Patt Ekoloġiku Ewropew bħala fattur sinifikanti li jikkontribwixxi għall-prevenzjoni tal-kanċer fl-Ewropa, permezz tat-tnaqqis tat-tniġġis tal-arja, tal-ikel, tal-ilma u tal-ħamrija u tal-esponiment kimiku; jappella għall-integrazzjoni ta' evalwazzjoni tal-impatt tal-politiki dwar l-inċidenza tal-kanċer fl-Istrateġija mill-Għalqa sal-Platt, fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà, l-Istrateġiji ta' Tniġġis Żero u fl-Ambjent Ħieles mis-Sustanzi Tossiċi; jilqa' r-reviżjoni li jmiss tal-istandards tal-UE dwar il-kwalità tal-arja u jappella lill-Kummissjoni tallinjahom mal-linji gwida tad-WHO kif imsemmi fir-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-25 ta' Marzu 2021 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttivi dwar il-Kwalità tal-Arja fl-Ambjent (52); jappella lill-Kummissjoni tiżgura li l-politika agrikola komuni tgħin lill-bdiewa jnaqqsu l-użu tal-pestiċidi; jinkoraġġixxi r-riċerka, l-użu u l-iżvilupp ta' mediċini li huma aktar sikuri għall-ambjent, u jinkoraġġixxi l-implimentazzjoni ta' mekkaniżmi effiċjenti għat-tneħħija tal-iskart li jevitaw li jniġġsu l-ambjent, skont l-objettivi tal-Istrateġija Farmaċewtika għall-Ewropa;

29.

Jisħaq fuq il-ħtieġa tal-implimentazzjoni sħiħa tad-Direttiva riveduta dwar l-Ilma tax-Xorb (53) u l-implimentazzjoni u l-infurzar tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma (54), li ser inaqqsu l-konċentrazzjonijiet fl-ilmijiet tal-wiċċ u tal-art ta' ċerti sustanzi niġġiesa li jistgħu jikkontribwixxu għall-inċidenza tal-kanċer;

30.

Jitlob b'mod partikolari t-tisħiħ tar-rekwiżiti tal-informazzjoni dwar il-karċinoġeniċità fl-ambitu tar-Regolament dwar ir-Reġistrazzjoni, il-Valutazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni ta' Sustanzi Kimiċi (REACH) (55) sabiex ikunu jistgħu jiġu identifikati s-sustanzi karċinoġeniċi kollha mmanifatturati jew importati, irrispettivament mill-volum tagħhom, f'konformità mal-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà, u jappella wkoll għar-reġistrazzjoni, l-evalwazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni tas-sustanzi kimiċi, inkluż l-EDCs, fl-ambitu tar-Regolament REACH jitwettqu flimkien mal-valutazzjonijiet tal-IARC u tad-WHO; jilqa' l-impenn tal-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà għall-estensjoni tal-approċċ ġeneriku għall-ġestjoni tar-riskju biex ikun żgurat li l-prodotti tal-konsumatur ma jkunx fihom sustanzi kimiċi li jikkawżaw il-kanċer u l-mutazzjonijiet ta' ġeni u li jaffettwaw is-sistema riproduttiva jew endokrinali, jew li huma persistenti u bjoakkumulattivi u tossiċi; jistieden lill-Kummissjoni timplimenta b'mod rapidu l-miżuri ppjanati fl-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà biex jitnaqqas l-esponiment taċ-ċittadini għal sustanzi karċinoġeniċi u li jfixklu s-sistema endokrinali permezz tal-mogħdijiet kollha ta' esponiment; jistieden lill-Kummissjoni tagħti attenzjoni partikolari lis-segmenti tal-popolazzjoni li huma partikolarment vulnerabbli għas-sustanzi kimiċi perikolużi u tqis aħjar lil dawk il-popolazzjonijiet vulnerabbli fil-valutazzjonijiet tar-riskju tas-sustanzi kimiċi; jisħaq li informazzjoni lill-konsumaturi dwar mogħdijiet ta' esponiment fil-ħajja ta' kuljum tagħhom hija kruċjali biex tissaħħaħ il-prevenzjoni u jilqa' f'dan ir-rigward l-istabbiliment tal-bażi tad-data dwar Sustanzi ta' Tħassib fil-Prodotti; jappella lill-EEA tipproduċi rapport flimkien mal-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi dwar is-sustanzi kimiċi fl-ambjent fl-Ewropa; jappella biex ir-rapport jivvaluta n-natura sistemika tas-sustanzi kimiċi karċinoġeniċi u tal-EDCs fis-sistemi tal-produzzjoni u l-konsum tal-Ewropa, l-użu tagħhom fi prodotti, l-okkorrenza tagħhom fl-ambjent tal-Ewropa u l-ħsara kkawżata lis-saħħa tal-bniedem, b'mod speċjali fir-rigward tal-kanċer;

31.

Iqis li l-eżami li jmiss tal-ECAC ser ikollu jqis l-aktar għarfien reċenti dwar il-karċinoġeni ambjentali; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi mingħajr dewmien reviżjoni tal-Artikolu 68(2) ta' REACH, ir-Regolament dwar il-Materjali li Jiġu f'Kuntatt mal-Ikel (56), ir-Regolament dwar il-Prodotti Kożmetiċi (57), id-Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli (58) u leġiżlazzjoni rilevanti oħra dwar il-prodotti tal-konsumaturi biex ikun żgurat li prodotti tal-konsumaturi ma jkunx fihom sustanzi kimiċi li jikkawżaw il-kanċer skont l-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà; jappella, barra minn hekk, għar-reviżjoni regolari ta' din il-leġiżlazzjoni biex tqis l-iżvilupp ta' materjali, xejriet u prodotti ġodda; jissottolinja li interferenti endokrinali (EDs) huma preżenti fl-ikel, materjali li jiġu f'kuntatt mal-ikel, kożmetiċi, oġġetti għall-konsumatur, ġugarelli, kif ukoll l-ilma tax-xorb u li esponiment, anke f'dożi baxxi, jistgħu jinduċu effetti avversi fuq terminu qasir u twil, inkluż il-kanċer (59); jenfasizza li minħabba l-esponiment mifrux tal-popolazzjoni tal-UE għal ħafna EDs issuspettati u magħrufa u l-fatt li l-esponiment kombinat għal diversi EDs li jaġixxu fuq mogħdijiet simili jew differenti jista' jkollhom effetti kumulattivi, hemm il-ħtieġa li jiġi minimizzat l-esponiment għal EDs u li r-regolamentazzjoni tal-UE ssir aktar konsistenti fis-setturi; jinkoraġġixxi aktar riċerka sabiex tiġi determinata l-kapaċità ta' sustanzi kimiċi li jaġixxu bħala interferenti endokrinali;

32.

Jappoġġja bis-sħiħ l-impenn tal-Kummissjoni fl-ambitu tal-Istrateġija dwar is-Sustanzi Kimiċi għas-Sostenibbiltà biex jiġi emendat ir-Regolament dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet (ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 (60)) biex jiġu introdotti klassijiet ġodda ta' periklu dwar, fost oħrajn, EDs, inklużi EDs ssuspettati, u biex jiġu aġġornati r-rekwiżiti ta' informazzjoni fil-leġiżlazzjoni rilevanti kollha biex tkun tista' ssir l-identifikazzjoni tagħhom;

33.

Jappella lill-Kummissjoni biex tintegra l-approċċ “disinn mingħajr tniġġis (benign by design)” fir-rekwiżiti regolatorji kollha relatati mal-produzzjoni tas-sustanzi kimiċi u farmaċewtiċi, sabiex tieħu approċċ verament ta' prekawzjoni għall-mitigazzjoni tar-riskji għas-saħħa, is-soċjetà u l-ambjent tagħna;

34.

Jilqa' l-pubblikazzjoni tal-qafas strateġiku l-ġdid tal-UE dwar is-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali għall-perjodu 2021-2027, b'mod partikolari l-approċċ “Vision Zero” għal imwiet relatati mal-post tax-xogħol kif ukoll is-summit ta' analiżi tas-saħħa u s-sigurtà okkupazzjonali ppjanat fl-2023 sabiex jiġi evalwat il-progress lejn “Vision Zero”; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' involviment mill-qrib u regolari tas-sħab soċjali u tal-partijiet ikkonċernati f'din l-istrateġija; jiddispjaċih, madankollu, dwar l-għadd limitat ta' sustanzi indirizzati fl-istrateġija; jinkoraġġixxi l-analiżijiet u r-riċerka kostanti dwar sustanzi ġodda ssuspettati li huma karċinoġeniċi, mutaġenċi u/jew tossiċi għar-riproduzzjoni, l-istabbiliment ta' OELs għas-sustanzi kimiċi li għalihom għadhom ma jeżistux, u reviżjonijiet perjodiċi kull meta dan isir neċessarju fid-dawl ta' data xjentifika u żviluppi tekniċi aktar reċenti; jilqa' l-istħarriġ tal-ħaddiema mħejji mill-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà u s-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol (EU-OSHA) dwar l-esponiment għal fatturi ta' riskju għall-kanċer; jisħaq li programmi ta' bijomonitoraġġ uman aktar sistematiċi, f'konformità sħiħa mal-miżuri tal-protezzjoni tad-data, kemm f'ambjenti okkupazzjonali kif ukoll f'dawk mhux okkupazzjonali, jistgħu jkunu wieħed minn diversi sorsi rilevanti ta' informazzjoni dwar l-effetti ġenerali tal-esponiment kimiku u impatti fuq is-saħħa; jappella, għaldaqstant, lill-Kummissjoni biex iżżid l-ambizzjoni tagħha bħala kwistjoni urġenti permezz ta' aġġornamenti ambizzjużi u regolari tad-Direttiva 2004/37/KE dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema mir-riskji relatati mal-esponiment għal karċinoġeni jew mutaġeni fuq il-post tax-xogħol; biex isir dan, jappella lill-Kummissjoni, b'segwitu għal konsultazzjoni mal-Kumitat Konsultattiv dwar is-Saħħa u s-Sikurezza, tippreżenta pjan ta' azzjoni biex jinkisbu valuri OEL għal mill-inqas 25 sustanza, grupp ta' sustanzi jew sustanzi ġġenerati minn proċess, addizzjonali sal-2024; jisħaq fuq il-ħtieġa, f'dan ir-rigward, li l-Kummissjoni żżid il-kapaċità biex tirrieżamina l-OELs u li żżid oħrajn ġodda, inkluż permezz taż-żieda fl-għadd ta' persunal fl-unitajiet u l-awtoritajiet rilevanti; ifakkar, f'dan il-kuntest, li n-negozjati li għaddejjin dwar ir-raba' reviżjoni tad-Direttiva 2004/37/KE huma opportunità biex fl-Anness 1 jiġi inkluż ukoll xogħol li jinvolvi esponiment għal prodotti mediċinali perikolużi li jissodisfaw il-kriterji għall-klassifikazzjoni bħala karċinoġeniċi, mutaġeniċi u/jew tossiċi tal-kategorija ta' riproduzzjoni 1A jew 1B stipulati fl-Anness I tar-Regolament (KE) Nru 1272/2008, sabiex jiġu żgurati l-aħjar miżuri ta' protezzjoni ġenerali u individwali għall-ħaddiema li jaħdmu b'dawn il-prodotti; itenni l-appell tiegħu biex ikun hemm sistema koerenti, trasparenti u bbażata fuq ir-riskju ġdida li għandha tiġi stabbilita ħalli jiġu stipulati limiti ta' esponiment u jitqies aħjar l-esponiment tal-ħaddiema għal kombinazzjoni ta' sustanzi; jilqa' l-impenn mill-Kummissjoni li żżid l-EDs bħala kategorija ta' sustanzi ta' tħassib serju ħafna taħt ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (ir-Regolament REACH) u biex tikklassifikahom taħt ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008; jisħaq fuq li l-ħaddiema għandhom jiġu protetti wkoll mill-esponiment għall-EDs; jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li fl-2022 tippreżenta proposta legali biex tkompli tnaqqas l-esponiment tal-ħaddiema għall-asbestos, karċinoġenu li ġie pprovat (Grupp 1) skont l-IARC, li għadu responsabbli għal madwar nofs il-kanċers okkupazzjonali kollha fl-Ewropa; itenni f'dan ir-rigward it-talbiet tal-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2021 dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema mill-asbestos (61), b'mod partikolari t-talba tiegħu għal strateġija Ewropea għat-tneħħija tal-asbestos kollu u l-proposti tiegħu għal evalwazzjoni aħjar tar-riskji marbuta mal-esponiment okkupazzjonali għall-asbestos; jitlob lill-Istati Membri jiffaċilitaw ir-rikonoxximent u l-kumpens għal kanċers li hemm provi li huma relatati max-xogħol u jsaħħu l-monitoraġġ mill-ispettorati tax-xogħol għall-esponiment relatat max-xogħol;

35.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jilħqu l-SDGs tan-NU mmirati lejn il-mard li jittieħed sabiex jippromwovu l-prevenzjoni ta' tipi ta' kanċer relatati ma' mard infettiv; jilqa' l-programmi ta' tilqim fil-ġlieda kontra t-trażmissjoni tal-HPV; jinsisti li fl-Istati Membri jiġi implimentat programm ta' tilqim kontra l-HPV li jkun newtrali għall-ġeneru u ffinanzjat pubblikament sabiex tiġi żgurata l-eliminazzjoni ta' kull kanċer relatat mal-HPV, u jitlob li 90 % tal-bniet jitlaqqmu kompletament, u li jiżdied b'mod sinifikanti t-tilqim tas-subien, b'tilqima kontra l-HPV qabel l-età ta' 15-il sena sal-2030; iħeġġeġ li l-progress lejn l-objettivi tal-Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer dwar it-tilqim kontra l-HPV isir rapport dwaru fir-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' Diċembru 2018 dwar kooperazzjoni msaħħa kontra l-mard li jista' jiġi evitat bit-tilqim (62) sabiex jitnaqqsu l-inugwaljanzi fl-immunizzazzjoni fost gruppi vulnerabbli u tittejjeb l-immunizzazzjoni fit-tfal; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipproponi rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar tipi ta' kanċer li jistgħu jiġu evitati bit-tilqim; jenfasizza, f'dan il-kuntest, il-bżonn ta' azzjonijiet koordinati mmirati lejn viruses karċinoġeniċi, bħall-HPV u l-virus tal-epatite B (HBV), sabiex tiġi evitata t-trażmissjoni tagħhom; jappella għal armonizzazzjoni akbar f'dak li għandu x'jaqsam mat-tilqim kontra l-HPV u l-HBV fil-programmi nazzjonali tal-Istati Membri, filwaqt li jiġi żgurat l-għoti ta' informazzjoni dwar it-tilqim u l-promozzjoni ta' aċċess ugwali għall-gruppi ta' adulti vulnerabbli u f'riskju; iħeġġeġ monitoraġġ regolari tat-tilqim attwali kontra l-HPV u l-HBV fil-livell tal-UE permezz ta' sistema ta' traċċar simili għal dik żviluppata għall-COVID-19 miċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC), li jinkoraġġixxi wkoll lill-Istati Membri jadottaw l-aħjar prattika u jżommu l-momentum; jistieden lill-Istati Membri jarmonizzaw id-data, iżidu l-interoperabbiltà u jkomplu jiżviluppaw is-sistemi nazzjonali tad-data dwar l-immunizzazzjoni; jissottolinja li l-ECDC għandu jkollu rwol ewlieni fil-monitoraġġ tal-progress magħmul mill-Istati Membri; jesprimi l-appoġġ tiegħu favur aktar riċerka għall-iżvilupp ta' vaċċini kontra viruses oħrajn bħall-virus tal-epatite C u l-human immunodeficiency virus (HIV); iqis li, sadanittant, għandu jsir użu massiċċ minn soluzzjonijiet terapewtiċi sabiex jintlaħaq l-objettiv tad-WHO li l-epatite C tinqered sal-2030 u jistieden lill-Kummissjoni tiffinanzja sforzi relatati mal-iskrinjar permezz ta' riżorsi finanzjarji mill-Fond għall-Irkupru u r-Reżiljenza sabiex jintlaħqu dawn il-miri; jitlob kooperazzjoni mal-Istati Membri u mal-organizzazzjonijiet internazzjonali biex jiġi miġġieled l-impatt tal-miżinformazzjoni fuq it-tilqim u tiġi indirizzata l-eżitazzjoni għat-tilqim; jappella biex il-programm l-UE għas-Saħħa u flussi ta' finanzjament oħrajn tal-UE jintużaw għal dan il-għan, inkluż b'appoġġ għal sforzi biex titqajjem kuxjenza fost iċ-ċittadini, l-edukaturi u l-professjonisti fil-kura tas-saħħa kif ukoll b'appoġġ għar-riċerka komportamentali fl-ambitu tal-programm Orizzont Ewropa; jirrakkomanda applikazzjoni msaħħa tal-Kodiċi ta' Prattika tal-UE dwar id-Diżinformazzjoni, partikolarment fir-rigward ta' miżinformazzjoni dwar il-vaċċini;

36.

Jirrimarka li data reċenti tikkonferma li persuni li jbatu minn infjammazzjoni kronika, inkluż minn mard rewmatiku u muskoloskeletali (RMDs) għandhom riskju akbar li jiżviluppaw kanċer u tumuri malinni oħra; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħtu spinta lir-riċerka dwar ir-relazzjoni bejn l-infjammazzjoni kronika, il-kanċer u l-RMDs;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu jinvestu fir-riċerka fil-kawżi tal-kanċer fl-adulti iżda anke dak fit-tfal u fl-adolexxenti;

38.

Jenfasizza l-importanza li jiġi allokat finanzjament xieraq għar-riċerka fix-xjenza u l-istudji umanistiċi soċjali sabiex jiġu evalwati l-inugwaljanzi fl-aċċess għall-istandards tal-kura u l-innovazzjoni fil-kanċer fit-tfulija madwar l-Ewropa, li jirrappreżentaw differenzi fir-rati ta' sopravivenza tal-pazjenti bil-kanċer pedjatriku ta' madwar 20 % fost l-Istati Membri, u li jiġu fformulati miżuri ta' mitigazzjoni sabiex jiġu ggarantiti drittijiet ekwi u aċċess għat-trattament għat-tfal u ż-żgħażagħ kollha bil-kanċer fl-Ewropa; jesprimi dispjaċir f'dan ir-rigward għad-disparitajiet f'termini ta' aċċess għal servizzi tal-kura tas-saħħa ta' kwalità għolja fost l-Istati Membri kif ukoll bejn reġjuni differenti fl-Istati Membri u jitlob lill-Kummissjoni tindirizza dawk id-disparitajiet permezz ta' miżuri leġiżlattivi xierqa sabiex tiżgura drittijiet indaqs fl-UE;

39.

Jirrakkomanda t-tħeġġiġ tat-treddigħ biex jitnaqqas ir-riskju ta' kanċer tas-sider fin-nisa billi l-ommijiet jiġu infurmati u edukati dwar il-benefiċċji tat-treddigħ;

40.

Jirrimarka li ntweriet predispożizzjoni ġenetika għall-kanċer relatata ma' mutazzjonijiet ta' ġeni speċifiċi; jenfasizza li jeżistu metodi biex jiġu identifikati dawn il-mutazzjonijiet, mat-twelid għad-detezzjoni ta' ċerti tipi ta' kanċer fit-tfal jew tul il-ħajja, speċjalment għall-kanċer tas-sider, tal-ovarji u kolorettali, u li d-detezzjoni ta' dawn il-mutazzjonijiet tista' tgħin fil-prevenzjoni jew fid-detezzjoni ta' kanċer fi stadju bikri u jiggwidaw għażliet ta' trattament; jirrakkomanda, għalhekk, li l-Istati Membri jappoġġjaw aċċess akbar għall-pazjenti fl-etajiet kollha għall-ittestjar ġenetiku flimkien ma' konsulenza medika u dijanjostika ta' sekwenzjar avvanzat billi jallokaw finanzjament u joħolqu perkorsi ċari għal rimborż rapidu u effiċjenti, u jqajmu kuxjenza dwar sa liema punt iċ-ċittadini jistgħu jaċċessaw tali servizzi fl-Unjoni; jirrakkomanda li tingħata spinta lill-investiment fl-infrastruttura u l-ħiliet relatati mal-pjattaformi ta' sekwenzjar ġenetiku u t-taħriġ ta' konsulenti ġenetiċi speċjalizzati f'unitajiet speċifiċi, kif diġà hemm f'xi ċentri; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja r-riċerka fil-ġenetika sabiex jinstabu ġenotipi bi probabbiltà akbar li jiżviluppaw ċerti tipi ta' kanċer, inkluż il-kanċer fit-tfal, bħala mard b'esponiment qasir għal aġenti esterni;

41.

Jenfasizza li tekniki bħall-epidemjoloġija molekulari jistgħu jipprovdu għarfien ġdid fl-interazzjonijiet ġenetiċi u ambjentali fil-kanċer meta mqabbla ma' epidemjoloġija regolari; jirrimarka li dan l-għarfien, flimkien ma' studji oħra fl-epiġenetika, jista' jintuża biex titjieb il-komprensjoni ta' fatturi ta' riskju li jikkontribwixxu għall-kawżi tal-kanċer u tiżdied id-detezzjoni bikrija;

42.

Jappoġġja bil-qawwa r-reviżjoni ppjanata tal-ECAC sabiex jiġu żviluppati, kondiviżi u implimentati l-aħjar prattiki fil-programmi għall-prevenzjoni tal-kanċer, b'enfasi fuq gruppi żvantaġġati, u t-tnedija ta' applikazzjoni Ewropea mobbli u faċli biex tintuża li tassisti lill-persuni u tkopri l-prevenzjoni tal-kanċer u l-edukazzjoni għall-kura, kif imħabbar fil-Pjan; jenfasizza li, minbarra li tkun disponibbli fuq applikazzjonijiet mobbli, l-informazzjoni aġġornata għandha tkun disponibbli f'formati mhux diġitali wkoll biex tiġi żgurata l-inklużività; jisħaq li l-ECAC għandu jiġi evalwat sistematikament u li x-xogħol fuq l-evalwazzjoni għandu jkompli jiġi kkoordinat mill-Kummissjoni;

43.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu jippromwovu l-litteriżmu fis-saħħa dwar ir-riskji u d-determinanti tal-kanċer kif ukoll il-litteriżmu diġitali relatat miegħu, jiżviluppaw għodod edukattivi għall-prevenzjoni u jappoġġjaw il-ħolqien ta' pjattaformi u applikazzjonijiet ta' apprendiment elettroniku; jitlob li tingħata attenzjoni partikolari lill-persuni żvantaġġati, vulnerabbli, esklużi soċjalment u emarġinati, u jenfasizza li kampanji speċifiċi ta' sensibilizzazzjoni għal gruppi bi ħtiġijiet partikolari ta' litteriżmu fis-saħħa huma essenzjali; jinnota l-importanza li jiżdied il-litteriżmu fis-saħħa dwar sustanzi karċinoġeniċi fuq il-post tax-xogħol u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li min iħaddem jipprovdi taħriġ xieraq; jissottolinja li l-fornituri tal-kura tas-saħħa primarja għandhom rwol importanti fil-promozzjoni tas-saħħa fost diversi gruppi tal-popolazzjoni, peress li jistgħu jadattaw l-azzjonijiet tagħhom fil-promozzjoni tas-saħħa għall-ħtiġijiet tal-pazjenti fid-dawl tal-ħiliet diġitali ta' dawn tal-aħħar, u anke fl-assenza ta' ħiliet; iqis li l-prevenzjoni tal-kanċer tikkostitwixxi l-ewwel pass lejn politika Ewropea ta' edukazzjoni dwar is-saħħa pubblika;

44.

Jappella għat-tisħiħ kontinwu taċ-Ċentru tal-Għarfien dwar il-Kanċer, li għandu jkun inkarigat bil-ħolqien ta' pjan direzzjonali Ewropew għat-tfassil u l-koordinazzjoni ta' kampanji ta' prevenzjoni fuq skala kbira, f'sinerġija ma' programmi nazzjonali, u kampanji ta' komunikazzjoni effettivi dwar il-promozzjoni tas-saħħa fi programmi edukattivi (imġiba li ma tagħmilx ħsara, nutrizzjoni tajba għas-saħħa, attività fiżika, rotot ta' trażmissjoni ta' viruses karċinoġeniċi u opportunitajiet ta' tilqim u trattament għal infezzjonijiet bħal dawn, eċċ.) b'enfasi speċjali fuq iż-żgħażagħ u l-gruppi żvantaġġati; jinnota l-importanza tal-kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili nazzjonali u lokali fl-iżvilupp tal-messaġġ għal kampanji bħal dawn;

45.

Jissottolinja li l-konsum tat-tabakk u l-konsum dannuż tal-alkoħol, nutrizzjoni ħażina, indiċi tal-massa tal-ġisem għoli, stil ta' ħajja sedentarju u t-tniġġis tal-ambjent huma fatturi ta' riskju komuni għal mard kroniku ieħor; jemmen, għalhekk, li l-prevenzjoni tal-kanċer u l-miżuri għat-tnaqqis tar-riskju għandhom jiġu implimentati fil-kuntest ta' programm integrat għall-prevenzjoni tal-mard kroniku, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Grupp ta' Tmexxija dwar il-Promozzjoni tas-Saħħa, il-Prevenzjoni tal-Mard u l-Ġestjoni tal-Mard mhux Komunikabbli; jappella għal summit ta' rendikont u prevenzjoni li jiffoka fuq id-determinanti tal-kanċer prodotti kummerċjalment u mard kroniku ieħor, li jlaqqa' flimkien lill-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri, l-assoċjazzjonijiet tal-pazjenti u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili attivi fil-qasam tas-saħħa;

46.

Jappella biex l-implimentazzjoni ta' programmi ta' prevenzjoni tkun inklużiva, bl-involviment tar-reġjuni u l-muniċipalitajiet, iċ-ċittadini, is-soċjetà ċivili u l-assoċjazzjonijiet tal-pazjenti fil-proċess deċiżjonali kollu, speċjalment permezz tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa;

II. L-inklużività fl-iskrinjar u d-detezzjoni tal-kanċer

47.

Jiddeplora d-dewmien frekwenti u n-nuqqasijiet fid-dijanjożi f'waqtha ta' kanċers sintomatiċi minħabba nuqqas ta' informazzjoni jew aderenza mal-proċessi ta' skrinjar u detezzjoni tal-kanċer; jirrikonoxxi l-bżonn li tingħata attenzjoni partikolari lill-kontinwità tal-programmi ta' skrinjar u s-servizzi għad-detezzjoni bikrija u l-kura tal-kanċer waqt kriżi tas-saħħa (bħall-kriżi tal-COVID-19) jew f'sitwazzjonijiet fejn tonqos il-kapaċità tas-sistemi tal-kura tas-saħħa; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jorganizzaw, bi sħab mal-partijiet ikkonċernati fil-qasam tal-kanċer, kampanji tas-saħħa pubblika li jindirizzaw kwalunkwe dewmien fl-iskrinjar, id-detezzjoni bikrija u l-kura li tista' tikkawża kriżi tas-saħħa; jisħaq fuq l-importanza ta' data veloċi u aġġornata dwar il-programmi ta' skrinjar tal-kanċer li jippermetti reazzjoni rapida u segwitu f'każ ta' tfixkil fil-kapaċitajiet ta' skrinjar regolari bl-għan li l-posponiment tal-iskrinjar jitnaqqas għal minimu assolut;

48.

Jiddeplora l-inugwaljanzi li jeżistu bejn Stat Membru u ieħor fl-aċċess għall-iskrinjar tal-kanċer, li jirriżultaw f'inqas possibbiltajiet ta' sopravivenza minħabba d-dijanjożi tardiva tal-kanċer, li jirrappreżenta diskriminazzjoni inaċċettabbli fil-konfront taċ-ċittadini tal-UE abbażi tal-pajjiż fejn jgħixu; jissottolinja li, skont l-Eurostat, il-kopertura tal-iskrinjar tal-kanċer tas-sider madwar l-UE tvarja tal-anqas b'għaxar darbiet; jirrimarka li l-pubblikazzjoni “Health at a Glance: Europe 2018” innutat li, għall-iskrinjar tal-kanċer ċervikali, id-differenza bejn l-Istati Membri fil-kopertura tal-popolazzjoni fil-mira tvarja minn 25 % sa 80 %; jinnota, pereżempju, li fl-aktar rapport reċenti tal-IARC dwar l-implimentazzjoni tar-Rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill tal-2003 dwar l-iskrinjar, 18-il Stat Membru biss irrappurtaw li għandhom programmi ta' skrinjar nazzjonali jew reġjonali bbażati fuq il-popolazzjoni għall-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja proġetti, pereżempju permezz tal-programm l-UE għas-Saħħa, il-Missjoni dwar il-Kanċer ta' Orizzont Ewropa jew programmi rilevanti oħra, li jesploraw l-ostakli li jillimitaw id-detezzjoni bikrija u d-dijanjożi bikrija tal-kanċer fl-Ewropa;

49.

Jistieden lill-Istati Membri jaħdmu flimkien, speċjalment f'reġjuni transkonfinali u żoni iżolati (inklużi żoni muntanjużi u żoni urbani mbiegħda miċ-ċentri tal-iskrinjar), biex jitnaqqsu l-inugwaljanzi soċjali u ġeografiċi fl-iskrinjar tal-kanċer u s-servizzi ta' dijanjożi bikrija;

50.

Jappoġġja t-tnedija ta' skema ġdida għall-iskrinjar tal-kanċer appoġġjata mill-UE, kif imħabbar fil-Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer, li tgħin lill-Istati Membri jiżguraw li, sal-2025, 90 % tal-popolazzjoni tal-UE li tikkwalifika għall-iskrinjar tal-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali tiġi offruta skrinjar; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi tipi oħra ta' kanċer fl-iskema, abbażi tal-aħħar evidenza xjentifika, b'miri ċari għal kull tip ta' kanċer; jappoġġja r-riċerka dwar tipi oħra ta' kanċer li jistgħu jiġu identifikati b'mod effettiv permezz tal-iskrinjar; jistieden lill-Kummissjoni tevalwa r-riżultati tal-iskema ta' skrinjar tal-kanċer f'termini ta' aċċess ugwali għall-popolazzjoni fil-mira kull sentejn, iżżomm kont tal-inugwaljanzi bejn l-Istati Membri u r-reġjuni, tipproponi miżuri ġodda xierqa u torbot il-programmi ta' skrinjar mal-aktar riżultati reċenti fir-riċerka dwar l-iskrinjar tal-kanċer u, jekk ikun hemm bżonn, tressaq miżuri għaż-żieda fl-iskrinjar u s-servizzi ta' prevenzjoni fl-Istati Membri; iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jimmonitorjaw u jirrappurtaw dwar il-progress fl-ilħuq tal-miri tal-iskrinjar fir-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer;

51.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jippromwovu l-iskrinjar għall-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali bħala parti minn programmi nazzjonali u reġjonali organizzati bbażati fuq il-popolazzjoni, inkluż fir-reġjuni remoti u ultraperiferiċi, u jipprovdu riżorsi adegwati għal dan; itenni li, fl-istess ħin, fil-Pjan għandha ssir enfasi akbar fuq l-inizjattivi ta' skrinjar, dijanjożi u trattament għat-tipi ta' kanċer li ma jistgħux jiġu evitati; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu skrinjar immirat għal gruppi f'riskju kbir; jirrakkomanda bil-qawwa li l-Istati Membri jiżviluppaw politika komprensiva ta' skrinjar li tippermetti skrinjar f'waqtu meta jiġu identifikati tipi ta' kanċer b'karatteristiċi ereditarji; jirrakkomanda li l-Istati Membri joħolqu programmi ta' riċerka u żvilupp dwar metodi ta' dijanjożi bikrija effettivi, preċiżi, mhux invażivi u innovattivi, bħall-bijomarkaturi, għal tipi differenti ta' kanċer;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ il-linji gwida Ewropej għall-assigurazzjoni tal-kwalità fl-iskrinjar għall-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali u s-servizzi ta' detezzjoni bikrija, biex tiġi minimizzata t-tempistika tad-dijanjożi għal dawn it-tipi ta' kanċer; jirrakkomanda li jiġu indirizzati l-inugwaljanzi fl-Istati Membri fir-rigward tal-iskrinjar, possibbilment billi l-kriterji għall-iskrinjar tal-kanċer, l-oqfsa legali u l-governanza kif ukoll l-istrutturi tal-assigurazzjoni tal-kwalità jsiru aktar rigorużi u bbażati fuq ix-xjenza; iqis li sabiex jiġu indirizzati d-disparitajiet fl-iskrinjar tal-kanċer, hemm bżonn protokolli ta' skrinjar standardizzati komuni fil-livell tal-UE, li jmorru lil hinn mil-linji gwida dwar l-aħjar prattika, eż. dwar algoritmi għall-organizzazzjoni ta' programmi ta' skrinjar u indikaturi għall-valutazzjoni tal-kwalità tagħhom;

53.

Jinkoraġġixxi t-titjib u l-armonizzazzjoni tal-ġbir tad-data dwar l-iskrinjar tal-kanċer biex ikun jista' jsir rapport Ewropew annwali; jinkoraġġixxi, barra minn hekk, il-monitoraġġ regolari tal-programmi ta' skrinjar attwali fil-livell tal-UE; jenfasizza l-bżonn ta' kollegament bejn is-settijiet tad-data dwar l-inċidenza tal-kanċer mill-programmi ta' skrinjar u l-kategoriji okkupazzjonali, li jista' jgħin biex jiġu identifikati miżuri preventivi xierqa; iqis li t-titjib tas-servizzi tas-saħħa pubblika (inklużi l-finanzjament, l-infrastruttura u aspetti li jinvolvu l-professjonisti tas-saħħa) huwa essenzjali biex jitjiebu l-prevenzjoni, l-iskrinjar u d-dijanjożi tal-kanċer; jenfasizza l-importanza tal-iskrinjar u l-ġbir ta' data dwar komorbiditajiet frekwenti tal-kanċer, sabiex dawn ikunu jistgħu jiġu antiċipati bl-aħjar mod; jissottolinja li l-avvanzi xjentifiċi fit-tbassir tar-riskju tal-kanċer għandhom jippermettu l-iżvilupp ta' programmi ta' skrinjar adatti għar-riskju;

54.

Jisħaq fuq il-bżonn ta' monitoraġġ mill-qrib tal-pazjenti tal-epatite B u C attwali u preċedenti biex jiġi evitat l-iżvilupp tal-kanċer;

55.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tikkunsidra l-possibbiltà li tiffaċilita sistema tat-“tieni opinjoni” fi ħdan id-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali (63) għal każijiet ta' kanċer diffiċli jew atipiċi, u jirrakkomanda li l-Istati Membri jintroduċu d-dritt tal-pazjenti li jitolbu li speċjalisti minn Stat Membru jkunu jistgħu jfittxu l-parir ta' speċjalisti minn Stat Membru ieħor fil-qafas ta' sistema koerenti waħda;

56.

Jilqa' l-proċess mibdi mill-Grupp ta' Konsulenti Xjentifiċi Ewlenin tal-Kummissjoni u l-Mekkaniżmu ta' Konsulenza Xjentifika dwar l-aġġornament li jmiss tar-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tal-2003 dwar l-iskrinjar tal-kanċer tas-sider, ċervikali u kolorettali, biex jitqiesu testijiet ġodda ta' skrinjar u l-aktar data reċenti dwar l-aħjar protokolli ta' skrinjar (immaġnijiet b'riżonanza manjetika u ttestjar tal-HPV, approċċi stratifikati skont ir-riskju u kalkulaturi tar-riskju); jenfasizza li l-informazzjoni dwar dawk il-programmi ta' skrinjar għandha tiġi trażmessa liċ-Ċentru tal-Għarfien dwar il-Kanċer taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (l-età tal-bidu u l-konkorrenza sussegwenti, l-impatt fuq is-sopravivenza, il-kosteffikaċja eċċ.) u li dawn għandhom jiġu evalwati regolarment mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa linji gwida tal-UE għat-trawwim ta' sforzi ta' riċerka sabiex tiġi vvalutata l-inklużjoni ta' programmi ġodda ta' skrinjar tal-kanċer ibbażati fuq ix-xjenza (inkluż il-kanċer tal-pulmun, tal-prostata, tal-istonku u tal-ovarji) u r-rwol tal-intelliġenza artifiċjali bħala parti mill-aġġornament tar-rakkomandazzjoni tal-Kunsill fl-2022, f'kooperazzjoni mill-qrib mal-IARC, id-WHO, il-professjonisti fil-kura tas-saħħa u l-organizzazzjonijiet tal-pazjenti; jitlob li tiġi rikonoxxuta l-evidenza li turi l-effett pożittiv tal-iskrinjar immirat tal-kanċer tal-pulmun fuq il-mortalità; iħeġġeġ lill-Kunsill biex, abbażi tal-eżitu tal-valutazzjoni msemmija hawn fuq, jikkunsidra li jinkludi l-iskrinjar tal-kanċer tal-pulmun u tal-prostata fl-aġġornament tar-rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill fl-2022; jitlob li, fid-dawl tal-opinjoni tal-Konsulenti Xjentifiċi Ewlenin tal-Kummissjoni u l-aġġornament tal-2022 tar-rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar l-iskrinjar tal-kanċer, jiġu stabbiliti miri ċari u tanġibbli dwar kwalunkwe kanċer ġdid li jrid jiġi indirizzat;

57.

Jirrakkomanda t-tnedija ta' pjattaforma għaċ-ċentri nazzjonali tal-iskrinjar fil-livell tal-UE, abbażi tal-esperjenza ta' pjattaformi simili għall-iskambju u l-kooperazzjoni bħan-Network Ewropew għall-Valutazzjoni tat-Teknoloġija tas-Saħħa u l-Kapijiet tal-Aġenziji tal-Mediċini; jirrakkomanda li din il-pjattaforma tiġi fdata bil-kondiviżjoni tal-għarfien espert u l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki, id-diskussjoni dwar sfidi komuni, il-kollaborazzjoni, it-taħriġ u l-bini tal-kapaċitajiet għat-titjib tal-kwalità fil-programmi ta' skrinjar, taġixxi bħala hub ċentrali għal proġetti u inizjattivi dwar il-kanċer appoġġjati mill-UE, u tmantni fuq terminu twil in-network ta' fornituri tad-data għar-rapport ta' implimentazzjoni tal-IARC dwar l-iskrinjar tal-kanċer;

58.

Jisħaq fuq l-importanza ta' detezzjoni bikrija fost iċ-ċittadini tal-UE, kif ukoll li titqajjem aktar kuxjenza dwar l-iskrinjar tal-kanċer u tiżdied il-konkorrenza għalih, permezz ta' kampanja ta' sensibilizzazzjoni fl-Unjoni kollha bħala parti mill-Jiem Ewropej għall-Għarfien, studji dwar il-motivazzjoni u implimentazzjoni aħjar tal-kampanji ta' komunikazzjoni eżistenti; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw, jiffinanzjaw u jimplimentaw aktar azzjonijiet immirati lejn is-sensibilizzazzjoni dwar l-iskrinjar tal-kanċer u l-promozzjoni tal-parteċipazzjoni fl-iskrinjar kemm fost il-popolazzjoni ġenerali kif ukoll għar-residenti eliġibbli permezz ta' notifiki diretti; iħeġġeġ lill-Istati Membri jaħdmu attivament fuq strateġiji edukattivi fiċ-ċentri tal-kura tas-saħħa primarja; jinkoraġġixxi r-riċerka dwar fatturi ta' aderenza komportamentali u ostakli li jimpedixxu d-detezzjoni u d-dijanjożi bikrija tal-kanċer sabiex tingħata spinta lill-parteċipazzjoni fi programmi ta' skrinjar, bl-appoġġ ta' finanzjament mill-UE bħal dak mogħti fl-ambitu tal-programm ta' riċerka Orizzont Ewropa;

59.

Jitlob kooperazzjoni aktar b'saħħitha ma' pajjiżi terzi u speċjalment mar-reġjun Ewropew b'mod ġenerali biex tiġi mħeġġa l-organizzazzjoni ta' kampanji ta' skrinjar u programmi ta' dijanjożi bikrija, b'mod partikolari għall-kanċer fin-nisa u speċjalment f'pajjiżi bi dħul baxx u medju u għall-komunitajiet minoritarji, filwaqt li jitqiesu wkoll l-ispeċifiċitajiet tal-kanċer fin-nisa f'dawk il-pajjiżi; jenfasizza li dan jista' jimmarka kontribut importanti min-naħa tal-UE biex jintlaħqu miri internazzjonali fil-qasam tal-kanċer, bħall-objettiv tad-WHO għall-eliminazzjoni tal-kanċer ċervikali bħala problema tas-saħħa pubblika;

60.

Jirrikonoxxi l-importanza tal-medjaturi tas-saħħa, in-navigaturi tal-pazjenti u l-organizzazzjonijiet mhux governattivi u jappella għall-inklużjoni tagħhom fil-proċessi deċiżjonali u fl-istrateġiji għall-allokazzjoni tar-riżorsi; jirrikonoxxi wkoll ir-rwol essenzjali li għandhom, b'mod speċjali fil-kampanji ta' prevenzjoni u tilqim billi jgħinu biex jitneħħew l-ostakli bejn l-awtoritajiet u s-soċjetà, inklużi l-gruppi vulnerabbli;

61.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jsaħħu l-kooperazzjoni mad-WHO u jaħdmu favur l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet u l-linji gwida tal-politika tad-WHO;

IIIa. L-ugwaljanza fl-aċċess għall-kura tal-kanċer: lejn kura tal-aqwa kwalità

62.

Jiddeplora l-fatt li l-pazjenti fl-UE għadhom jiffaċċjaw sfidi biex jiksbu aċċess għas-servizzi tal-kura tas-saħħa u jipparteċipaw fi provi kliniċi fi Stati Membri oħra u li minoranza biss ta' pazjenti, u mhux il-professjonisti kollha fil-kura tas-saħħa, huma konxji mid-dritt tagħhom li jfittxu kura tas-saħħa f'pajjiż ieħor fl-ambitu ta' żewġ oqfsa eżistenti: id-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali u r-Regolament dwar is-Sigurtà Soċjali (64); jitlob riforma tad-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali, b'tali mod li din tippermetti mobbiltà u aċċess għal tagħmir u kura speċjalizzati ħafna bit-tisħiħ tal-punti ta' kuntatt nazzjonali permezz ta' aktar riżorsi baġitarji kif ukoll l-iżvilupp ta' linji gwida tal-Kummissjoni li jistabbilixxu skadenzi aċċettabbli u armonizzati għal rieżami u approvazzjoni biex jitħaffef iż-żmien għat-trattament fl-UE skont ir-Regolament dwar is-Sigurtà Soċjali; jitlob żieda fl-għadd ta' kampanji ta' informazzjoni dwar id-drittijiet tal-pazjenti għall-kura tas-saħħa transkonfinali, inklużi dawk immirati lejn il-professjonisti tas-saħħa, kif ukoll l-iżvilupp ta' punt uniku ta' servizz għal informazzjoni dwar il-perkorsi ta' aċċess transkonfinali fl-UE; jenfasizza l-bżonn li jitnaqqsu l-ostakli loġistiċi u lingwistiċi li jħabbtu wiċċhom magħhom il-pazjenti fl-aċċess għall-kura tas-saħħa fi Stat Membru ieħor tal-UE; jisħaq fuq il-bżonn li l-pazjenti jingħataw informazzjoni ċara dwar ir-rekwiżiti ta' awtorizzazzjoni preliminari applikabbli għal ċerti Stati Membri; jissottolinja l-ħtieġa li jingħata appoġġ finanzjarju partikolari lill-ġenituri bi dħul baxx li jakkumpanjaw lil uliedhom barra minn pajjiżhom għat-trattament; jenfasizza l-bżonn li jiġi ffaċilitat il-proċess, permezz tar-reviżjoni olistika tal-oqfsa dwar il-kura tas-saħħa transkonfinali, filwaqt li jingħata piż indaqs lid-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali u r-Regolament dwar is-Sigurtà Soċjali, għall-pazjenti li, fid-dawl ta' ħtiġijiet mhux issodisfati u benefiċċji potenzjali, jivvjaġġaw barra mill-pajjiż għal provi kliniċi u jistgħu jiffaċċjaw problemi bħal nuqqas ta' ċarezza dwar protokolli ta' segwitu wara r-ritorn tagħhom u dwar il-kopertura tal-ispejjeż relatati mal-parteċipazzjoni tagħhom fil-provi kliniċi mill-aġenziji nazzjonali tal-assigurazzjoni; jenfasizza l-bżonn ta' kjarifika rigward l-aċċess għal provi kliniċi transkonfinali, billi din mhix ċara fid-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali; jissottolinja li l-ispejjeż kollha relatati ma' trattament għandhom jiġu ffinanzjati qabel jibda, biex tiġi evitata l-esklużjoni ta' pazjenti b'introjtu baxx; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra, fil-kuntest tar-reviżjoni li jmiss tal-oqfsa eżistenti, il-ħolqien ta' sett uniku ta' regoli ta' awtorizzazzjoni u rimborż għall-aċċess għall-kura tas-saħħa transkonfinali, inkluż id-dritt għat-tieni opinjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu flimkien biex jevalwaw regolarment l-istrateġija tal-Kummissjoni dwar is-servizzi elettroniċi tas-saħħa mill-2018 b'tali mod li jiġu żgurati rekords elettroniċi interkonnessi, interoperabbiltà aħjar, kif ukoll titjib fil-kwalità tad-data, il-privatezza u s-sigurtà għall-pazjenti bil-kanċer fil-livell reġjonali, nazzjonali u Ewropew u aderenza stretta mar-regoli dwar il-privatezza u s-sigurtà tad-data dwar is-saħħa tal-pazjenti; jinnota l-potenzjal tar-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer bħala mezz ta' rappurtar u kejl tat-titjib f'dawn l-oqsma;

63.

Jinnota l-importanza ta' kura mogħtija malajr u ta' riżultati f'waqthom f'dak li għandu x'jaqsam ma' eżamijiet mediċi rilevanti għall-pazjenti bil-kanċer, billi aktar ma jgħaddi ż-żmien, aktar tavvanza l-marda, u dan jhedded is-sopravivenza tal-pazjenti; jiddispjaċih li, f'ċerti Stati Membri, ir-riżorsi pubbliċi mhumiex adegwati biex jiggarantixxu detezzjoni u trattament f'waqthom, u dan iħalli lill-pazjenti li jiddependu minn assigurazzjoni soċjali pprovduta pubblikament b'inqas possibbiltajiet ta' sopravivenza, u b'hekk bl-ebda għażla oħra ħlief is-settur privat;

64.

Jitlob li jiġi kkunsidrat ir-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki mediċi fil-kura tal-kanċer madwar l-UE u skema ta' rikonoxximent komuni għall-pajjiżi terzi, kif mitlub fid-Direttiva 2005/36/KE (65), li jiżgura li tkun faċilitattiva għall-ispeċjalitajiet relatati mal-onkoloġija; jitlob l-iżvilupp ta' programmi ta' titjib tal-ħiliet biex dawk li jkunu jixtiequ jidħlu fil-qasam tal-onkoloġija jkunu jistgħu jagħmlu dan fi kwalunkwe punt fil-karriera tagħhom;

65.

Jappella għar-rikonoxximent sħiħ tal-onkoloġija medika u l-onkoloġija pedjatrika bħala dixxiplini speċjalistiċi, l-istabbiliment ta' standards ta' kwalità pan-Ewropej għall-amministrazzjoni u s-superviżjoni ta' trattamenti mediċi għall-kanċer, kemm għall-adulti kif ukoll għat-tfal, u l-faċilitazzjoni tal-aċċess tal-pazjenti għall-ispeċjalisti tal-kanċer sabiex ikunu jistgħu jibbenefikaw minn innovazzjonijiet u aċċess għal provi kliniċi bikrija dwar mediċini promettenti ġodda, teknoloġiji tas-saħħa u ċentri ta' referenza għal trattamenti kumplessi bħat-terapija taċ-ċelloli u tal-ġeni; jissottolinja l-bżonn li jiġi żgurat li l-aċċess għall-innovazzjoni fi provi kliniċi bikrin f'każ ta' rikaduta jew għal tumuri malinni diffiċli biex jiġu ttrattati jkun kopert mid-dispożizzjonijiet rilevanti;

66.

Jappella għat-tisħiħ tal-ħiliet fil-kirurġija fl-UE permezz tar-rikonoxximent tal-onkoloġija kirurġika bħala dixxiplina speċjalistika, l-istabbiliment ta' standards ta' kwalità pan-Ewropej għall-kirurġija tal-kanċer, il-faċilitazzjoni tal-aċċess tal-pazjenti għal ċentri ta' “volum għoli” għall-kirurġija tal-kanċer u l-aċċess għal proċeduri kirurġiċi innovattivi; jappella għar-rikonoxximent ta' kirurġija ta' kwalità għolja u jissottolinja l-importanza tagħha fil-kura ta' tipi ta' kanċer identifikati fi stadju bikri; jenfasizza l-bżonn li jiġi promoss l-iżvilupp ta' kurrikulu ewlieni fl-onkoloġija kirurġika u taħriġ individwali speċjalistiku fl-onkoloġija kirurġika, u jitlob programmi li jarmonizzaw l-edukazzjoni tal-onkoloġija kirurġika fl-UE; jesprimi l-appoġġ tiegħu għall-iżvilupp ta' provi kliniċi fl-onkoloġija kirurġika bħala parti mit-trattament lokali-reġjonali u jippromwovi investiment akbar ta' fondi ta' riċerka u innovazzjoni tal-UE u nazzjonali fir-riċerka dwar l-onkoloġija kirurġika; jisħaq fuq l-importanza ta' trattamenti tal-onkoloġija kirurġika standardizzati biex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja fit-tul għas-superstiti tal-kanċer;

67.

Jappoġġja t-titjib ta' terapija tar-radjazzjoni ta' kwalità għolja fl-UE, kif ukoll iż-żieda u l-ugwaljanza fl-aċċess għaliha, permezz tar-rikonoxximent tal-fiżika medika u t-terapija bir-radjazzjoni bħala dixxiplini dedikati, il-promozzjoni ta' standards komuni tal-edukazzjoni u t-taħriġ, żieda fil-finanzjament tal-UE għall-Istati Membri biex jespandu l-infrastruttura tat-terapija tar-radjazzjoni tagħhom, u investiment akbar f'fondi ta' riċerka u innovazzjoni tal-UE u nazzjonali fir-riċerka dwar it-terapija bir-radjazzjoni;

68.

Jitlob il-promozzjoni tal-onkoloġija ġerjatrika bħala fergħa li jistħoqqilha kunsiderazzjoni speċjali u li jeħtieġ li tiġi arrikkita permezz ta' riċerka xjentifika sabiex jiġu aċċertati l-aħjar metodi ta' trattament u dijanjożi għall-pazjenti anzjani; ifakkar li, fl-UE, aktar minn 60 % tal-każijiet ġodda ta' kanċer u aktar minn 70 % tal-imwiet mill-kanċer iseħħu f'persuni li għandhom 65 sena jew aktar; jinnota li, aktar ma l-popolazzjoni tal-UE tixjieħ, dan il-proporzjon huwa mistenni jiżdied u b'hekk jirrappreżenta sfida kruċjali għas-sistemi tal-kura tas-saħħa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jindirizzaw din is-sitwazzjoni b'urġenza permezz ta' azzjonijiet konkreti; jitlob speċifikament lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni sabiex jiffaċilitaw il-provi kliniċi fl-anzjani, l-implimentazzjoni ta' mudelli multidixxiplinari u komprensivi ta' kura onkoġerjatrika f'mogħdijiet kliniċi ta' rutina, u l-ħolqien ta' ċentri ta' eċċellenza fl-onkoloġija ġerjatrika; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu opportunitajiet għat-taħriġ u t-titjib tal-ħiliet tal-ħaddiema fil-qasam tal-onkoloġija fil-prinċipji tal-ġerjatrija;

69.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippjanaw azzjonijiet li jippromwovu, fil-kuntest tal-kura u t-trattament, attenzjoni akbar għall-protezzjoni tal-fertilità tal-pazjenti u b'mod partikolari fil-każ tal-kanċer fit-tfal u fl-adolexxenti;

70.

Jilqa' l-pjan ta' azzjoni l-ġdid fil-qafas tal-aġenda strateġika għall-applikazzjonijiet tar-radjazzjoni jonizzanti medika (66), li se jkun qed jgħin fis-sigurtà tal-kapaċitajiet ta' produzzjoni u l-provvista ta' isotopi radjuattivi permezz tas-sostituzzjoni tal-flotta attwali li qed tiqdiem u l-implimentazzjoni ta' teknoloġiji eżistenti, b'mod partikolari r-reatturi u l-aċċeleraturi tal-partiċelli, fl-ambitu ta' strumenti finanzjarji eżistenti, l-evitar ta' nuqqasijiet ta' isotopi radjuattivi billi jiġi ffaċilitat il-qsim tal-fruntieri u l-eżenzjonijiet għat-trasport, u t-titjib tal-kwalità u s-sikurezza tat-teknoloġija tar-radjazzjoni fil-mediċina, li bħalissa mhijiex disponibbli b'mod ugwali fl-Istati Membri kollha tal-UE, permezz tal-evalwazzjoni tal-isotopi radjuattivi permezz ta' valutazzjonijiet tat-teknoloġija tas-saħħa, l-armonizzazzjoni tal-aċċess għas-suq, l-affermazzjoni tal-mediċina nukleari bħala speċjalità medika kompletament indipendenti, il-promozzjoni ta' standards ta' taħriġ u l-investiment fir-riċerka dwar il-mediċina nukleari;

71.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi, u lill-Istati Membri jsaħħu, ir-rwol tal-prattikanti ġenerali, il-pedjatri, l-infermiera, il-professjonisti tal-kura primarja u l-ispeċjalisti, fid-dawl tar-rwol importanti li jiżvolġu fir-riferiment tal-pazjenti għal testijiet dijanjostiċi u speċjalisti fl-onkoloġija, kif ukoll ir-rwol tan-nutrizzjonisti jew id-djetologi, il-psikologi u l-ispeċjalisti tar-riabilitazzjoni matul it-trattament tal-kanċer u l-kura ta' segwitu, sabiex jiġi żgurat l-aċċess għat-trattament u l-kura t-tajba fil-mument it-tajjeb permezz ta' perkors ta' kura ottimali; jappella għall-iżvilupp ta' timijiet multidixxiplinari għall-ġestjoni tal-pazjenti bil-kanċer tul il-perkors tat-trattament tagħhom, u teħid ta' deċiżjonijiet multidixxiplinari fil-qafas ta' laqgħat ta' konċertazzjoni ddedikati (consilia) li jlaqqgħu flimkien diversi speċjalisti tal-kanċer u professjonisti tal-kura primarja; jissottolinja l-importanza li l-professjonisti tas-saħħa jingħataw taħriġ kostanti biex jinżammu aġġornati dwar għażliet ġodda ta' trattament tal-kanċer; jappella biex ir-rwol ta' koordinatur tat-trattament jinfirex aktar sabiex jiġi żgurat li t-trattament tal-pazjenti jkun koordinat kif xieraq u biex il-pazjenti jingħataw aċċess faċli għal informazzjoni aġġornata b'rabta mad-dijanjożi tal-kanċer u pariri dwar kif għandhom jużaw is-sistema tas-saħħa;

72.

Iqis li l-kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva 2005/36/KE għandu jiġi rivedut b'tali mod li jippermetti r-rikonoxximent reċiproku tal-edukazzjoni dwar l-infermerija tal-kanċer u l-edukazzjoni għal persunal mediku ieħor li jassisti fil-proċess tat-trattament;

73.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw, fil-programmi nazzjonali tagħhom għall-kontroll tal-kanċer (NCCPs), strateġiji li jinkorporaw u jimplimentaw miżuri preventivi kontra r-riskju ta' eżawriment fost il-professjonisti tal-kura tal-kanċer; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-EU-OSHA jagħtu attenzjoni lil dan it-tħassib, u jenfasizza li dawn għandhom jitqiesu bħala sħab importanti fl-implimentazzjoni tal-Pjan f'dan ir-rigward;

74.

Jinkoraġġixxi, fejn ikun fattibbli u sikur, l-użu ta' trattamenti ambulatorji sabiex tiġi ppreservata l-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti bil-kanċer u l-familji tagħhom; jisħaq, b'mod partikolari, fuq il-promozzjoni ta' trattamenti ambulatorji għat-tfal dment li l-ispazji/ambjenti rilevanti u l-apparat mediku disponibbli jkunu mfassla b'tali mod li jaqdu l-ħtiġijiet tal-pazjenti pedjatriċi; jenfasizza r-rwol tal-ispiżjara, l-onkologi u l-infermiera fis-segwitu multidixxiplinari tal-pazjenti li jieħdu mediċini orali kontra l-kanċer; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw jew itejbu t-teknoloġiji tas-saħħa elettronika u s-servizzi tat-telemediċina u t-telekura biex jiżguraw il-kontinwità tal-kura tal-kanċer inpatient u outpatient kif ukoll il-kura fil-komunità; iħeġġeġ lill-Kummissjoni timmobilizza finanzjament għar-riċerka fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa biex jiġi appoġġjat l-użu tat-telemediċina, u biex jiġi assistit il-ħolqien ta' linji gwida bbażati fuq l-evidenza; jitlob li jittieħdu azzjonijiet biex tiġi żgurata l-ugwaljanza fl-aċċess għas-servizzi tat-telemediċina fl-Istati Membri kollha u finanzjament mill-programmi l-UE għas-Saħħa u Ewropa Diġitali bħala appoġġ biex jiżdied il-litteriżmu diġitali għall-pazjenti u l-professjonisti fil-kura tas-saħħa;

75.

Jistieden lill-Istati Membri jipprovdu servizzi ta' kura palljativa integrali u multidixxiplinari għall-pazjenti bil-kanċer sabiex jittaffewlhom l-uġigħ u l-iskumdità, tiġi promossa l-kura tal-konfort u tiġi żgurata l-preżenza ta' infermiera jew persuni li jieħdu ħsiebhom, filwaqt li tiġi ppreservata d-dinjità tagħhom u tingħata kunsiderazzjoni lill-ippjanar tal-kura minn qabel u l-awtonomija tal-pazjent; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja u tikkoordina skambji regolari ta' informazzjoni u l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki dwar il-kura palljativa u fl-isptarijiet fil-livell tal-UE; jitlob l-iżvilupp ta' kura palljativa speċifika għat-tfal, speċjalment fl-Istati Membri fejn kura ta' dan it-tip għadha mhix offruta b'mod estensiv; iħeġġeġ lill-Istati Membri jindirizzaw il-kura palljativa fl-NCCPs tagħhom, jimmassimizzaw l-għadd ta' unitajiet palljativi f'kull reġjun sabiex l-għadd tagħhom jiġi aġġustat kif xieraq skont il-ħtiġijiet tal-pazjenti, jitnaqqas il-ħin ta' stennija u jiżguraw finanzjament sostenibbli u biżżejjed persunal imħarreġ tajjeb; iqis li l-qafas regolatorju tal-UE għar-rikonoxximent tal-kwalifiki professjonali għandu jitwessa' biex jippermetti l-istandardizzazzjoni tal-edukazzjoni dwar il-kura palljativa u l-aħjar prattiki għall-professjonisti tas-saħħa; jenfasizza l-bżonn ta' networks ta' referenza għall-kura palljativa u l-integrazzjoni tagħhom mal-perkorsi tal-kura tal-kanċer fil-livelli kollha, inkluż fl-isptarijiet speċjalizzati, fil-kura primarja, fl-ospizji u fid-dar, kif ukoll il-bżonn ta' integrazzjoni bejn l-isptarijiet u t-territorji; jenfasizza li l-aċċess tal-pazjenti għall-kura ta' appoġġ u l-kura palljativa (inklużi s-servizzi psikoonkoloġiċi) fl-UE kollha għandu jitkejjel u jiġi rrappurtat permezz tar-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer; jitlob kooperazzjoni aktar profonda bejn is-sistemi tal-kura tas-saħħa u s-sistemi tal-assistenza soċjali fl-Istati Membri kollha;

76.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jadottaw kriterji u skemi speċifiċi għall-assigurazzjoni tal-kwalità (inklużi standards ta' kura komuni, organizzazzjoni, infrastruttura u kompetenzi adegwati, prattika multidixxiplinari, edukazzjoni kontinwa għall-professjonisti, edukazzjoni tal-pazjenti u parteċipazzjoni fir-riċerka klinika), kif ukoll linji gwida kliniċi konġunti biex tiġi żgurata l-applikazzjoni ta' standards ta' akkreditazzjoni għall-isptarijiet pubbliċi u privati li jittrattaw il-pazjenti bil-kanċer, sabiex tiġi ggarantita l-ġestjoni effiċjenti, sikura u ugwali tal-kanċer fl-UE kollha; jinsisti li dawn il-kriterji jridu jaderixxu mal-ogħla standards disponibbli tax-xjenza bbażata fuq l-evidenza ppubblikati f'ġurnali xjentifiċi evalwati bejn il-pari; jinsisti li kemm l-istituzzjonijiet pubbliċi kif ukoll dawk privati li jissodisfaw il-kriterji tal-assigurazzjoni tal-kwalità għandhom jiġu inklużi fl-NCCPs bħala parti mill-Pjan bil-ħsieb li jingħata l-ogħla livell ta' trattament tal-kanċer lill-pazjenti kollha fl-UE; jistieden lill-Istati Membri joħolqu mapep tal-ħtiġijiet tas-saħħa fl-onkoloġija u jgħaqqduhom ma' mmappjar realistiku u inventarji tal-infrastruttura onkoloġika eżistenti tagħhom; huwa tal-fehma li dan l-eżerċizzju ta' mmappjar jippermetti lill-Istati Membri jippjanaw aħjar l-aċċess għall-infrastruttura medika eżistenti, jiddeterminaw oqsma ċari ta' azzjoni, jipprijoritizzaw l-allokazzjoni tar-riżorsi u jippjanaw il-kooperazzjoni transkonfinali bejn iċ-ċentri ta' referenza fl-onkoloġija;

77.

Jilqa' l-pjanijiet, kif imħabbar fil-Pjan, għat-twaqqif ta' network tal-UE li jgħaqqad ċentri komprensivi tal-kanċer rikonoxxuti (ċentri ta' referenza) f'kull Stat Membru biex jiġu ffaċilitati id-dijanjożi u trattamenti b'assigurazzjoni tal-kwalità, inkluż permezz ta' taħriġ, riċerka u promozzjoni fil-qasam tal-provi kliniċi fl-UE kollha; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jappoġġjaw l-istabbiliment ta' tali ċentri għal tipi ta' kanċer rari u oħrajn li jirrikjedu trattamenti kumplessi; jistieden lill-Kummissjoni tidentifika ċentri eżistenti ta' dan it-tip fl-UE, tippromwovi t-twaqqif ta' ċentru komprensiv simili wieħed jew aktar f'kull Stat Membru u tappoġġja l-koordinazzjoni tan-network ta' dawn iċ-ċentri; jenfasizza li l-objettivi ta' dan in-network għandhom jinkludu t-tnaqqis fl-inugwaljanzi u t-tisħiħ tar-riċerka traslazzjonali, klinika u f'termini ta' riżultati; jenfasizza li l-promozzjoni u l-iżvilupp tar-riċerka traslazzjonali għandhom jitqiesu bħala objettiv bażiku importanti tan-Network tal-UE ta' Ċentri Komprensivi tal-Kanċer; jinnota li, fl-iżvilupp ta' dan in-network tal-UE, il-Kummissjoni għandha tqis il-bżonn li tinvesti f'tagħmir tal-ogħla livell, tobba mħarrġa tajjeb u speċjalisti oħra tal-kura tas-saħħa bi speċjalitajiet differenti, u jirrakkomanda li varjetà ta' speċjalitajiet fil-kanċer u dixxiplini mediċi żviluppati sew ikunu involuti mill-bidu nett fil-ħidma tan-Network tal-UE ta' Ċentri Nazzjonali Komprensivi tal-Kanċer previst biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni multidixxiplinari u b'hekk il-pazjenti jkollhom riżultati aħjar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jgħinu fis-sostenibbiltà tal-kollaborazzjonijiet li diġà jeżistu bejn pajjiżi differenti, bħan-Networks Ewropej ta' Referenza u dawk relatati mal-kanċer pedjatriku; jistieden lill-Kummissjoni tgħin lill-Istati Membri billi talloka parti mill-baġit fil-fondi ta' koeżjoni u l-fondi reġjonali b'appoġġ għat-twaqqif ta' dawn iċ-ċentri sabiex tiġi żgurata kopertura sħiħa tal-popolazzjoni;

78.

Jitlob l-identifikazzjoni, it-tisħiħ jew il-ħolqien ta' NCCP f'kull Stat Membru, f'konformità mal-gwida tad-WHO dwar l-NCCPs, li jkun jikkonsisti fi struttura unika, possibbilment istitut nazzjonali tal-kanċer, inkarigat mill-implimentazzjoni u s-segwitu tal-NCCP rispettiv, b'objettivi u riżorsi adegwati; jitlob li l-kontenut tal-NCCPs ikun allinjat kemm jista' jkun mill-qrib mal-Pjan sabiex jiġi ffaċilitat is-suċċess fl-implimentazzjoni ta' dan tal-aħħar; jirrakkomanda li l-NCCPs jitfasslu skont il-Gwida Ewropea għall-Programmi Nazzjonali ta' Kontroll tal-Kanċer ta' Kwalità mnedija mis-Sħubija Ewropea għall-Azzjoni Kontra l-Kanċer (EPAAC) u jitlob li fl-NCCPs kollha jiġi inkluż komponent iddedikat għall-kanċer pedjatriku u għal tipi ta' kanċer rari biex ikun żgurat li jiġu allokati riżorsi xierqa u jiġu introdotti programmi ta' implimentazzjoni adegwati li jissodisfaw il-ħtiġijiet speċifiċi ta' dawn il-pazjenti; jilqa' t-twaqqif ta' network ta' dawn l-organizzazzjonijiet; jisħaq li l-NCCPs għandu jkun fihom dispożizzjonijiet dwar kapaċitajiet adegwati tal-persunal sabiex jiġi garantit għadd suffiċjenti ta' ħaddiema fl-onkoloġija f'kull Stat Membru, f'għadd proporzjonali mal-popolazzjoni ġenerali;

IIIb. L-ugwaljanza fl-aċċess għall-kura u l-mediċini tal-kanċer fl-UE

79.

Jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ is-suq tal-mediċini tal-UE sabiex titjieb l-ugwaljanza fl-aċċess għat-trattament, inklużi l-innovazzjonijiet u l-mediċina personalizzata, jitnaqqsu l-iskarsezzi fil-mediċini, tingħeleb il-problema tal-prezzijiet għoljin għal teknoloġiji u trattamenti innovattivi, jiġi mħeġġeġ l-użu ta' mediċini ġeneriċi u bijosimili u jitjiebu t-trattamenti tal-kanċer għall-adulti u t-tfal; jistieden lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni jivvalutaw is-suq tal-mediċini tal-UE billi jiffukaw fuq l-akkwiżizzjonijiet ta' SMEs minn-naħa ta' kumpaniji farmaċewtiċi kbar li jimminaw il-kompetizzjoni ġusta; jinkoraġġixxi djalogu bejn id-diversi partijiet ikkonċernati dwar l-aċċess għall-mediċini u l-innovazzjonijiet abbażi ta' mudelli bħal ACCELERATE (67) fis-settur tal-kanċer pedjatriku bl-involviment tal-atturi rilevanti kollha inklużi s-settur akkademiku, l-industrija, il-professjonisti tas-saħħa u r-rappreżentanti tal-pazjenti;

80.

Jistieden lill-Istati Membri jżidu l-kapaċità ta' riċerka u produzzjoni nazzjonali għall-mediċini u prodotti oħra tas-saħħa, inkluż bit-twaqqif ta' laboratorji nazzjonali tal-mediċini, bl-għan li jipprovdu aċċess ugwali għat-trattament, inaqqsu l-iskarsezzi fil-mediċini u d-dipendenza mill-industrija farmaċewtika, jiżguraw aċċess bla spejjeż għal trattamenti innovattivi u jtejbu t-trattamenti tal-kanċer għall-adulti u t-tfal; jistieden ukoll lill-Istati Membri jipprovdu aċċess bla ħlas għal trattamenti u mediċini użati minn pazjenti bil-kanċer permezz tas-servizzi tas-saħħa pubblika tagħhom u jikkunsidraw politiki mediċinali li jipprovdu aċċess mingħajr ħlas għall-mediċina lil dawk li għandhom aktar minn 65 sena, dawk li jbatu b'mard kroniku u familji f'diffikultà ekonomika;

81.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi d-Direttiva 2001/83/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-6 ta' Novembru 2001 li tistabbilixxi kodiċi tal-Komunità li għandu x'jaqsam ma' prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem (68) u r-Regolament (KE) Nru 726/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta' Marzu 2004 i jistabbilixxi proċeduri Komunitarji għall-awtorizzazzjoni u s-sorveljanza ta' prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem u veterinarju u li jistabbilixxi l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (69) (EMA) biex issaħħaħ il-qafas tal-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq, ittejjeb id-disponibbiltà tal-mediċini u żżid il-kompetizzjoni fil-mediċini ġeneriċi u bijosimili;

82.

Jinnota li l-pazjenti bil-kanċer spiss jiġu affettwati minn skarsezzi fil-mediċini u li tfixkil serju fil-provvista tat-trattamenti tal-kanċer ikun ta' detriment kbir għalihom, għall-persuni li jieħdu ħsiebhom u għall-familji tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu flimkien biex jimpedixxu u jimmaniġġjaw l-iskarsezzi fil-mediċini u l-prodotti mediċi kollha u b'mod partikolari l-mediċini kontra l-kanċer, inklużi l-iskarsezzi f'mediċini mhux għaljin iżda essenzjali kontra l-kanċer; jappoġġja l-iżvilupp ta' basket komuni ta' mediċini kontra l-kanċer li jistgħu jkunu soġġetti għal skarsezzi biex jiġi żgurat li l-pazjenti jkollhom aċċess kontinwu għal trattament xieraq, abbażi ta' ħtiġijiet definiti b'mod trasparenti u xieraq;

83.

Jitlob tisħiħ u diversifikazzjoni fil-katina tal-provvista, b'mod partikolari dik tal-mediċini kontra l-kanċer, fl-UE, monitoraġġ mill-qrib tat-tensjonijiet u l-iskarsezzi fil-provvista tal-mediċini, u l-ħolqien ta' riżerva strateġika ta' tali mediċini kritiċi, ingredjenti attivi u materja prima, partikolarment fejn l-ammont ta' fornituri jkun limitat; jitlob li l-leġiżlazzjoni farmaċewtika tal-UE tintroduċi obbligu legali fuq il-kumpaniji farmaċewtiċi biex jinfurmaw lill-EMA fir-rigward ta' stokkijiet ta' sikurezza adegwati ta' mediċini essenzjali kontra l-kanċer; jisħaq fuq l-importanza tar-rwol ta' prattiki tal-akkwist sostenibbli fil-prevenzjoni ta' skarsezzi fil-mediċini; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, fil-kuntest tad-Direttiva dwar l-Akkwist Pubbliku fl-UE (70), tiżviluppa linji gwida b'appoġġ għal prattiki ta' akkwist pubbliku fil-qasam farmaċewtiku għall-mediċini kontra l-kanċer, partikolarment fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-kriterji għall-aktar offerta ekonomikament vantaġġjuża, li għandha l-għan li tiżgura s-sostenibbiltà, il-kompetizzjoni u s-sigurtà tal-provvista fit-tul u tistimula l-investiment fil-manifattura;

84.

Jirrimarka li l-mediċini ġeneriċi u bijosimili jippermettu kura tal-kanċer effiċjenti u sikura, żieda fil-kompetizzjoni, l-innovazzjoni u ffrankar għas-sistemi tal-kura tas-saħħa, u b'hekk jgħinu biex jittejjeb l-aċċess għall-mediċini; jitlob li fil-Pjan u fl-NCCPs jiġi introdott objettiv strateġiku biex jiġi promoss b'mod attiv l-użu ta' mediċini li tkun skaditilhom il-privattiva, meta jkun adatt u ta' benefiċċju għall-pazjenti; jisħaq li d-dħul tagħhom fis-suq m'għandux jiġi mfixkel jew imdewwem u l-proċess ta' żvilupp tagħhom għandu jiġi promoss u ffinanzjat; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura b'urġenza kompetizzjoni b'saħħitha mal-iskadenza tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali billi tiżgura l-aċċessibbiltà ta' mediċini bijosimili mill-bidu nett u tneħħi l-ostakli kollha għall-aċċess għall-kompetizzjoni, pereżempju permezz ta' rabtiet bejn il-privattivi, tipprojbixxi l-prattiki ta' proprjetà intellettwali għal perjodu indeterminat li jdewmu bla bżonn l-aċċess għall-mediċini u tippermetti żvilupp globali uniku;

85.

Iqis li l-Istati Membri għandhom jikkonverġu fuq l-evalwazzjoni ta' teknoloġiji mediċi; jilqa', għalhekk, il-qbil milħuq mill-Parlament Ewropew u l-Kunsill fit-22 ta' Ġunju 2021 rigward ir-Regolament dwar il-Valutazzjoni tat-Teknoloġija tas-Saħħa b'appoġġ għal valutazzjoni armonizzata ta' dijanjożi u trattamenti innovattivi tal-kanċer, u aċċess aktar mgħaġġel għalihom, u jqis li, fost miżuri oħra, proċess deċiżjonali aktar effiċjenti jista' jiffaċilita dan kollu; jilqa' l-fatt li l-mediċini kontra l-kanċer huma fost l-ewwel gruppi ta' prodotti mediċinali li għandhom jiġu vvalutati b'mod konġunt skont ir-Regolament dwar il-Valutazzjoni tat-Teknoloġija tas-Saħħa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu aktar miżuri li jkollhom l-għan li jħeġġu l-adozzjoni u l-użu tal-valutazzjonijiet kliniċi konġunti li għandhom jitwettqu skont ir-regolament; jenfasizza l-eżistenza ta' għodod li qed jintużaw mid-WHO biex il-mediċini kontra l-kanċer jiġu inkorporati fil-Lista Mudell ta' Mediċini Essenzjali tad-WHO;

86.

Ifakkar li l-pazjenti kollha għandhom id-dritt għal trattament ottimali, irrispettivament mill-mezzi finanzjarji, il-ġeneru, l-età jew in-nazzjonalità tagħhom; jinnota bi tħassib li jeżistu differenzi kbar fid-disponibbiltà ta' terapiji differenti tal-kanċer u fl-aċċess għalihom, u li waħda mir-raġunijiet ewlenin għal dan hija l-fatt li huma għaljin wisq; jinsisti, għaldaqstant, fuq il-bżonn li jiġi żgurat aċċess ugwali għal mediċini sikuri, effettivi u bi prezzijiet raġonevoli, b'mod partikolari l-mediċini kontra l-kanċer, fl-UE; jitlob lill-Istati Membri jikkunsidraw negozjar konġunt dwar il-prezzijiet mal-kumpaniji farmaċewtiċi, bi qbil mal-Inizjattiva Beneluxa dwar il-Politika Farmaċewtika u d-Dikjarazzjoni tal-Belt Valletta; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-ipprezzar ġust u aċċessibbli ta' trattamenti ġodda element ewlieni tal-Pjan u tal-Istrateġija Farmaċewtika għall-Ewropa, partikolarment billi torbot kondizzjonalitajiet mal-finanzjament pubbliku tal-UE (eż. fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa u l-Inizjattiva għal Saħħa Innovattiva) u tiżgura li jitqies l-investiment pubbliku fir-riċerka u l-iżvilupp u li l-mediċini li jirriżultaw minn riċerka ffinanzjata pubblikament ikunu disponibbli bi prezzijiet ġusti u raġonevoli; jissottolinja li dan għandu jkun ukoll il-każ għal mediċini li jibbenefikaw minn protezzjoni regolatorja jew tas-suq speċifika bħal mediċini żviluppati biex jittrattaw tipi ta' kanċer rari jew pedjatriċi; jitlob aktar trasparenza fis-sistema farmaċewtika kollha, speċjalment fir-rigward tal-komponenti tal-ipprezzar, il-kriterji ta' rimborż u l-prezzijiet (netti) effettivi tal-mediċini fi Stati Membri differenti biex jiġu żgurati prezzijiet aktar ġusti u jiddaħħal l-obbligu ta' rendikont lejn il-pubbliku fis-settur farmaċewtiku;

87.

Jirrakkomanda bil-qawwa l-estensjoni ta' proċeduri ta' akkwist konġunt, speċjalment għal mediċini u trattament kontra tipi ta' kanċer (ultra) rari, pedjatriċi u ġodda, proċeduri djanjostiċi, testijiet djanjostiċi ta' akkumpanjament u vaċċini li jipprevjenu l-kanċer bħal dawk kontra l-HPV u l-epatite B, biex jiġu eliminati l-iskarsezzi u jittejbu l-aċċessibbiltà tal-prezzijiet u l-aċċess għat-trattamenti tal-kanċer fil-livell tal-UE; jinnota li l-proċeduri ta' akkwist konġunt għandhom iħaffu r-rispons u jkunu trasparenti; jenfasizza li l-akkwist pubbliku konġunt m'għandux ifixkel l-aċċess tal-pazjenti u l-innovazzjoni medika;

88.

Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja qafas regolatorju li jsaħħaħ l-inċentivi għat-trattament tat-tipi ta' kanċer rari fl-UE biex jiġu indirizzati b'mod effettiv in-nuqqasijiet eżistenti; jissottolinja li s-sistemi tal-privattivi madwar id-dinja kollha huma mfassla b'mod li għal perjodu speċifiku ta' żmien – jiġifieri għat-tul tal-privattiva – l-inventur biss ikun jista' jisfrutta kummerċjalment il-privattiva tiegħu, u li wara dan, il-produzzjoni tkun tista' ssir liberament minn kwalunkwe persuna; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa inċentivi ġodda mmirati biex jiġi żgurat aċċess ekwu għall-mediċini kontra l-kanċer anke fejn, altrimenti, l-iżvilupp ta' prodotti ma jkunx sostenibbli;

89.

Jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta għar-reviżjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 89/105/KEE dwar it-trasparenza ta' miżuri li jirregolaw il-prezzijiet ta' prodotti mediċinali (71) sabiex jiġu żgurati kontrolli effettivi u trasparenza sħiħa tal-proċeduri użati biex jiġu ddeterminati l-prezz u l-ammont tar-rimborż tal-mediċini, b'mod partikolari l-mediċini kontra l-kanċer, fl-Istati Membri; iħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti jitolbu lill-kumpaniji farmaċewtiċi jipprovdu informazzjoni dwar l-ispejjeż tar-riċerka u l-iżvilupp, inkluż il-finanzjament minn riżorsi pubbliċi, qabel l-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq, kif ukoll dwar il-benefiċċji u s-sussidji tat-taxxa li jkunu rċevew; jitlob li fil-kalkolu tal-ispejjeż tal-mediċini jitqies l-użu ta' fondi pubbliċi; jistieden lill-EMA żżid l-għadd ta' awditi sabiex tivvaluta l-konformità tal-kumpaniji farmaċewtiċi mal-obbligi relatati mat-trasparenza;

90.

Jinnota li avvanzi kbar fil-bijoloġija żvelaw li l-kanċer huwa terminu ġeneriku għal aktar minn 200 marda, u li mediċina ta' preċiżjoni jew personalizzata tista' titqiegħed għad-dispożizzjoni bl-immirar tal-mediċini għal diversi mutazzjonijiet; iqis li l-mediċina ta' preċiżjoni jew personalizzata, li tikkonsisti f'għażla ta' trattament ibbażata fuq bijomarkaturi ta' tumuri individwali li jirriflettu l-ġenotipi jew il-fenotipi, hija mod promettenti ta' kif jista' jittejjeb it-trattament tal-kanċer; iħeġġeġ lill-Istati Membri, għalhekk, jiżviluppaw il-mediċina personalizzata fl-UE kollha permezz ta' kooperazzjoni bejniethom, jippromwovu l-implimentazzjoni ta' pjattaformi tal-ġenetika molekulari reġjonali u jiffaċilitaw aċċess ugwali u rapidu għal dijanjostika avvanzata u trattament personalizzat għall-pazjenti, b'rispett sħiħ għall-privatezza tad-data u l-iżgurar li l-pazjenti jkunu infurmati dwar l-użu tad-data dwar is-saħħa tagħhom u jagħtu l-permess għal dan għal finijiet ta' riċerka; jinnota li l-frammentazzjoni u l-klassifikazzjoni ta' tipi differenti ta' kanċer abbażi ta' ġenotipi speċifiċi m'għandhomx iwasslu biex dawn jiġu definiti bħala “mard rari artifiċjali” bl-iskop li jiżdied il-kumpens finanzjarju;

91.

Ifakkar li fil-kuntest tal-mediċina personalizzata, il-mediċina u t-terapiji bbażati fuq il-ġeneru jitqiesu bħala strateġiji ta' trattament effettivi anke għall-kura tal-kanċer, filwaqt li jitqiesu d-differenzi fil-livell bijoloġiku, ġenetiku u muskoloskeletali bejn l-irġiel u n-nisa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiffaċilitaw l-iżvilupp ta' trattament ibbażat fuq il-ġeneru għall-kanċer, f'konformità mal-indikazzjonijiet tal-prattikanti mediċi u t-tobba;

92.

Jilqa' l-proġett Ġenomika għas-Saħħa Pubblika u t-tfassil ta' pjan direzzjonali għall-prevenzjoni personalizzata fil-Pjan, biex jiġu identifikati l-lakuni fir-riċerka u l-innovazzjoni, u jappoġġja approċċ biex jiġu identifikati l-anomaliji bijoloġiċi magħrufa kollha li jwasslu għas-suxxettibbiltà għall-kanċer, inklużi tipi ta' kanċer ereditarji, li jammontaw għal bejn 5 % u 10 % tal-każijiet;

93.

Jitlob l-applikazzjoni sħiħa u rapida tar-Regolament (UE) Nru 536/2014 tas-16 ta' April 2014 dwar il-provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem (72); iqis li l-applikazzjoni tar-regolament tiffaċilita t-tnedija ta' provi kliniċi kbar madwar l-Ewropa kollha mwettqa b'mod armonizzat, effiċjenti u kkoordinat fil-livell Ewropew sabiex tiġi ffaċilitata r-riċerka dwar il-mediċini kontra l-kanċer u tittejjeb il-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti bil-kanċer u l-familji tagħhom; iqis, barra minn hekk, li r-regolament għandu jiġi applikat b'mod konsistenti fl-Istati Membri kollha bil-għan li jiġu razzjonalizzati l-proċeduri għat-twettiq ta' riċerka klinika; jenfasizza l-importanza li jsir rieżami ġdid tal-opportunitajiet biex jitnaqqas il-piż amministrattiv assoċjat mal-provi kliniċi; jappella biex jinsiltu tagħlimiet fit-tul mill-pandemija tal-COVID-19 dwar forom ta' kooperazzjoni internazzjonali fil-proċessi u l-kondiviżjoni tal-informazzjoni fil-futur;

94.

Jirrimarka li l-iskema PRIME varata mill-EMA tista' tkun strument effiċjenti ħafna biex jittejjeb l-appoġġ għall-iżvilupp ta' mediċini innovattivi fl-onkoloġija sabiex dawn ikunu jistgħu jaslu għand il-pazjent aktar malajr;

95.

Jitlob ambjent aktar sostenibbli, inkluż fir-rigward ta' appoġġ finanzjarju, għat-twettiq ta' riċerka u l-analiżi tar-riċerka eżistenti dwar l-għoti ta' skop mill-ġdid lill-mediċini għat-trattament tal-kanċer, speċjalment dik minn partijiet terzi mingħajr ebda intenzjoni kummerċjali u għall-ħolqien ta' proġett addizzjonali li jagħmel użu minn computing ta' prestazzjoni għolja għal ittestjar rapidu tal-molekuli eżistenti u kombinazzjonijiet ġodda ta' mediċini, qabelxejn għal bżonnijiet kbar mhux issodisfati, bħat-trattament għal tipi ta' kanċer bi pronjożi batuta, metastatiċi u rari;

96.

Jenfasizza l-importanza li tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-użu ta' mediċini mhux skont it-tikketta, inklużi mediċini mhux għaljin u mediċini użati għal tipi ta' kanċer rari; jistieden lill-Kummissjoni tanalizza s-sitwazzjoni eżistenti dwar l-użu ta' mediċini mhux skont it-tikketta;

97.

Jirrikonoxxi li ħafna teknoloġiji tal-futur (bħat-terapiji taċ-ċelloli u tal-ġeni) jirrikjedu regolamenti kumplessi; iqis li l-Unjoni għandha tiffinanzja, tinċentiva u tiżgura proċess regolatorju li jinkoraġġixxi attivament ir-riċerka u l-innovazzjoni, jantiċipa l-bżonnijiet tar-riċerkaturi fis-settur akkademiku, fl-industrija u fil-klinika, jinfurmahom u jiggwidahom attivament dwar il-proċessi regolatorji, iħejji l-bażi għat-teknoloġiji futuri u jevalwahom pass pass u jrawwem id-dħul ta' trattamenti ġodda sikuri u effettivi fis-suq;

98.

Itenni l-importanza li tiġi ġġenerata u rrappurtata evidenza b'saħħitha dwar l-effikaċja u s-sikurezza tal-mediċini, kemm fil-provi kliniċi kif ukoll fl-istudji ta' segwitu wara d-dħul fis-suq; jappoġġja l-iżvilupp ta' provi kliniċi dwar l-użu ta' mediċini ġodda u bi prezzijiet raġonevoli kontra l-kanċer fl-adulti u fit-tfal; jappoġġja l-iżvilupp ta' provi kliniċi multiċentriċi fl-Ewropa kollha għall-iskoperta ta' forom aħjar ta' trattament u kura għall-pazjenti, inklużi t-tfal u l-pazjenti akbar fl-età; jissottolinja li l-awtoritajiet għandhom jiżguraw it-trasparenza, il-konformità mar-rekwiżiti tat-twettiq tal-istudji u l-komunikazzjoni rapida tad-data rilevanti lill-EMA u lill-pubbliku ġenerali;

99.

Jieħu nota tal-proposta leġiżlattiva tal-Kummissjoni biex titwaqqaf Awtorità għat-Tħejjija u għar-Rispons f'Każ ta' Emerġenza tas-Saħħa (HERA); jinnota li, sal-2023 u kull sentejn wara, il-Kummissjoni għandha twettaq rieżami fil-fond tal-implimentazzjoni tal-operazzjonijiet tal-HERA, inklużi l-istruttura, il-governanza, il-finanzjament u r-riżorsi umani tagħha; jinnota li tali rieżami jrid jindirizza, partikolarment, kwalunkwe bżonn ta' modifika fl-istruttura tal-HERA, inkluż iżda mhux limitat għall-possibbiltà li din issir aġenzija awtonoma, jiġi rivedut il-mandat tagħha u jiġu mifhuma l-implikazzjonijiet finanzjarji ta' kwalunkwe modifika bħal din; jinnota li l-Kummissjoni għandha tirrapporta dwar il-konklużjonijiet tar-rieżami lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u li dawn għandhom jiġu ppubblikati; jinnota li kull rieżami għandu jkun akkumpanjat, fejn xieraq, minn proposta leġiżlattiva biex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet deskritti, filwaqt li jiġi rispettat bis-sħiħ ir-rwol tal-Parlament Ewropew bħala koleġiżlatur; iqis li, jekk il-HERA ssir aġenzija awtonoma, tkun tista' tantiċipa, tinċentiva, tiżviluppa flimkien u tiffaċilita aċċess rapidu, ugwali u sostenibbli għall-innovazzjonijiet tal-kanċer għall-pazjenti bil-kanċer, inklużi proċeduri tad-dijanjostika kif ukoll testijiet dijanjostiċi ta' akkumpanjament; iqis li, fit-tul, il-HERA tista' tikkollabora mill-qrib ma' entitajiet pubbliċi u privati fl-ippjanar, il-koordinazzjoni u l-bini ta' ekosistema ta' kapaċitajiet privati u pubbliċi li jkunu jistgħu jipprovdu oqfsa ta' emerġenza xierqa għall-aċċess tal-UE għal materja prima ewlenija f'każ ta' xokkijiet fil-provvista globali;

100.

Jisħaq fuq il-bżonn li tiġi promossa l-innovazzjoni ta' trattamenti tal-kanċer li jsalvaw il-ħajja; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, toħloq qafas ta' leġiżlazzjoni farmaċewtika għal mediċini u terapiji onkoloġiċi li jippromwovi innovazzjonijiet rivoluzzjonarji reali u mhux l-hekk imsejħa prodotti farmaċewtiċi “simili”, li huma biss sustanza oħra bl-istess użu mingħajr benefiċċji kbar, jew prodotti farmaċewtiċi għaljin ħafna li joffru biss titjib żgħir għall-pazjenti; jitlob li konsorzju kbir ta' awtoritajiet pubbliċi, kumpaniji privati u NGOs, inklużi assoċjazzjonijiet tal-pazjenti u s-superstiti u s-settur akkademiku, jaħdmu flimkien biex jiggarantixxu l-aċċessibbiltà tal-għażliet u tal-prezzijiet ta' trattament tal-kanċer li jirrikjedu teknoloġiji kumplessi, pereżempju, trattamenti kumplessi bħat-terapija taċ-ċelloli (ċelloli CAR T), it-terapija tal-ġeni, l-immunoterapija adottiva permezz tal-użu ta' estratti tal-ġenoma tat-tumur (RNA messaġġier) u n-nanoteknoloġiji; jenfasizza li, biex jiġi ffaċilitat użu usa' ta' terapiji innovattivi, l-UE u l-Istati Membri mhux biss jeħtiġilhom jagħmlu dak kollu li jistgħu biex jiffinanzjaw it-terapiji disponibbli bħalissa iżda jappoġġjaw ukoll l-iżvilupp ta' metodi aktar kosteffiċjenti; jemmen li t-tnaqqis tal-ispejjeż tal-aktar terapiji innovattivi u effettivi se jżid id-disponibbiltà usa' tagħhom għall-benefiċċju tal-pazjenti fl-UE u lil hinn minnha; jitlob li jiġi żgurat aċċess ugwali għal terapiji innovattivi, kemm f'reġjuni urbani b'popolazzjoni densa kif ukoll f'żoni iżgħar, rurali jew remoti;

IIIc. L-ugwaljanza fl-aċċess għal kura tal-kanċer multidixxiplinari u ta' kwalità: lejn rispons aħjar għall-impatt tal-kriżijiet tas-saħħa fuq il-pazjenti bil-kanċer

101.

Jissottolinja li l-kriżi tal-COVID-19 kellha, u għad għandha, impatt sinifikanti fuq is-sopravivenza u l-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti bil-kanċer fl-istadji kollha tal-marda, minħabba dewmien fl-attivitajiet ta' prevenzjoni bħat-tilqim, posponimenti fl-iskemi ta' prevenzjoni, provi kliniċi, skrinings, riferimenti mediċi, dijanjożi, proċeduri u trattamenti kirurġiċi, nuqqasijiet fil-provvista ta' mediċina u provvisti mediċi oħra, nuqqas ta' ħaddiema speċjalizzati, komunikazzjoni mnaqqsa mal-professjonisti tas-saħħa u l-biża' ta' infezzjoni min-naħa tal-pazjenti; jenfasizza li l-evidenza tissuġġerixxi li t-tobba madwar l-Ewropa kollha raw 1,5 miljun pazjent inqas bil-kanċer fl-ewwel sena tal-pandemija u huwa stmat li saru 100 miljun anqas test ta' skrinjar għall-kanċer, u għaldaqstant, miljun ċittadin fl-UE bħalissa jistgħu ma jiġux iddijanjostikati bil-kanċer bħala konsegwenza tal-pandemija tal-COVID-19 (73);

102.

Iqis li l-pandemija tal-COVID-19 kienet test tal-istress reali għas-sistemi tas-saħħa tal-UE; jissottolinja li l-lezzjoni ewlenija meħuda għandha tkun il-ħtieġa li jsir investiment fis-settur tas-saħħa pubblika u li tinbena strateġija ta' emerġenza li tippermetti lill-Istati Membri jirreaġixxu b'mod koordinat kontra kwalunkwe kriżi tas-saħħa fil-futur; jisħaq li l-gruppi vulnerabbli, inklużi l-pazjenti bil-kanċer, huma partikolarment esposti matul kriżi tas-saħħa; jisħaq li miżuri speċifiċi skont din l-istrateġija ta' emerġenza għandhom ikunu mmirati lejn il-protezzjoni ta' gruppi vulnerabbli, inklużi l-pazjenti bil-kanċer, li ma jistgħux jistennew it-tmiem tal-kriżi; jisħaq fuq il-fatt li dawn il-miżuri speċifiċi għandhom jappoġġjaw l-iżvilupp, il-produzzjoni u l-ħżin ta' prodotti għall-protezzjoni ta' dawn il-gruppi vulnerabbli;

103.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiġbru b'diliġenza d-data permezz ta' reġistri xierqa biex jimmonitorjaw l-effetti tat-tilqim kontra l-COVID-19 fil-popolazzjonijiet vulnerabbli, inklużi pazjenti bil-kanċer u r-rispons immunitarju sussegwenti tagħhom;

104.

Jinnota bi tħassib li l-pandemija tal-COVID-19 aggravat in-nuqqas ta' ħaddiema tas-saħħa li kien jeżisti minn qabel; jirrikonoxxi l-urġenza li jiġi żgurat għadd suffiċjenti ta' professjonisti tas-saħħa speċjalizzati fil-kura tal-kanċer; itenni li miżuri speċifiċi fl-ambitu tal-istrateġija ta' emerġenza għandu jkollhom l-għan li jindirizzaw in-nuqqas ta' ħaddiema permezz tar-reklutaġġ ta' professjonisti tas-saħħa, kemm fil-kura primarja kif ukoll f'dik speċjalizzata, u t-taħriġ mill-ġdid tagħhom jekk ikunu speċjalisti f'oqsma oħra; jissuġġerixxi li r-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer jista' jservi ta' għodda fil-kejl u r-rapportar dwar nuqqasijiet ta' ħaddiema li kienu jeżistu minn qabel; jissottolinja li huma meħtieġa approċċi ġodda għall-kura tas-saħħa ċċentrata fuq il-bniedem sabiex jiġi żgurat l-aċċess għad-dijanjostika, il-kura terapewtika u servizzi tas-saħħa pubblika ta' kwalità għal kulħadd; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' ħidma fuq taħlita ta' ħiliet sabiex jiġi ottimizzat ir-rispons għall-ħtiġijiet tal-persunal fis-settur tas-saħħa; jappoġġja l-iskambju ta' prattiki tajba bejn l-Istati Membri f'dan ir-rigward; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu pjattaformi ta' taħriġ online għall-professjonisti tal-kura tas-saħħa bħall-persuni li jindukraw, u biex joħolqu programmi ta' kura terapewtika li jagħtu kwalifiki u jirrikonoxxu l-kompetenzi tagħhom;

105.

Jiddeplora l-fatt li l-pazjenti għadhom jiffaċċjaw ħafna diffikultajiet biex jaċċessaw servizzi tal-kura tas-saħħa pubblika ta' kwalità peress li ħafna dipartimenti tal-onkoloġija fl-isptarijiet pubbliċi qed ibatu minn nuqqas ta' ħaddiema u nuqqas ta' kapaċità; jitlob, għalhekk, li jinħolqu dipartimenti ta' radjoterapija ta' kwalità għolja u ċentri tal-onkoloġija moderni fl-isptarijiet pubbliċi, abbażi ta' linji gwida Ewropej u f'konformità mal-aktar evidenza xjentifika reċenti;

106.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet rilevanti jirrikonoxxu r-rwol kruċjali tal-persuni li jindukraw b'mod informali, biex jintegrawhom fit-tim tas-saħħa u tal-kura u jagħtuhom is-setgħa bil-possibbiltà li jagħmlu għażliet infurmati dwar il-miżuri ta' appoġġ disponibbli bl-appoġġ tal-professjonisti tal-kura tas-saħħa; jirrikonoxxi li l-pandemija aggravat ir-rwol kruċjali tal-persuni li jindukraw b'mod informali, li jipprovdu l-biċċa l-kbira tal-kura ta' kuljum għall-pazjenti bil-kanċer u li jiffaċċjaw nuqqas ċar ta' appoġġ prattiku u ta' politika, inkluż fir-rigward tad-drittijiet soċjali, taħriġ, għajnuna psikoloġika, informazzjoni, rikonoxximent; jindika l-perċentwal għoli ta' persuni li jindukraw b'mod informali fost il-popolazzjoni tal-UE u d-disparitajiet fir-rigward tal-mod kif jiġu appoġġjati u kif id-drittijiet tagħhom jiġu rikonoxxuti fost l-Istati Membri; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra li tifformalizza l-kura informali, li għandu jiżgura r-rikonoxximent ta' ċertu standard minimu ta' drittijiet, speċjalment għal dawk li qed jipprovdu kura fit-tul;

107.

Jirrakkomanda l-iżvilupp ta' kanal ta' komunikazzjoni diġitali tas-saħħa biex jiġu mmonitorjati s-sintomi b'mod remot u jiġi żgurat trattament kontinwu tal-kanċer fil-kura barra l-isptar; jitlob li jiġi ggarantit aċċess permanenti għall-konsultazzjonijiet mediċi u għas-servizzi psikosoċjali, kif ukoll il-kuntatt bejn il-pazjent u l-professjonisti tas-saħħa u bejn il-professjonisti tas-saħħa t-tabib u bejn il-professjonist tas-saħħa preżenti fil-mument u l-familja tal-pazjent, permezz tal-użu tat-telemediċina u t-telekura, kif ukoll l-integrazzjoni tagħhom fis-sistemi tas-saħħa, f'ambjenti mingħajr theddid għas-saħħa fl-isptarijiet jew, fejn possibbli u sikur, fl-ispiżeriji; jitlob l-istimular tal-iżvilupp tat-terapewtika li tista' tappoġġja tranżizzjoni għall-kura fid-dar;

108.

Jappella għal komunikazzjoni mtejba bejn il-professjonisti tas-saħħa, il-pazjenti, is-superstiti, l-indukraturi, il-ġenituri u l-awtoritajiet pubbliċi dwar l-effettività u s-sikurezza tal-interventi tas-saħħa, b'mod partikolari l-iskrinjar, id-dijanjożi u t-trattament tal-kanċer, u aktar kampanji ta' sensibilizzazzjoni għall-prevenzjoni fi żminijiet ta' kriżijiet;

109.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jadottaw pjanijiet Ewropej ta' prevenzjoni u ta' ġestjoni bħala parti minn strateġija koerenti u olistika ta' kontinġenza biex jevitaw u jindirizzaw in-nuqqas ta' mediċini, apparati, prodotti u persunal fi żminijiet ta' kriżijiet tas-saħħa; jissottolinja r-responsabbiltajiet tad-detenturi tal-awtorizzazzjoni tas-suq u tad-distributuri bl-ingrossa fir-rigward tal-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE;

IV. Appoġġ b'saħħtu lill-pazjenti bil-kanċer, lis-superstiti u lill-persuni li jindukraw

110.

Jisħaq li l-pazjenti bil-kanċer m'għandhomx isofru “piena doppja” fil-ħajja ta' kuljum tagħhom; jappella għall-adozzjoni ta' Direttiva kontra d-diskriminazzjoni, kif ukoll għall-implimentazzjoni ġusta u ugwali tad-direttivi dwar is-servizzi finanzjarji, bħad-Direttiva dwar il-Kreditu tal-Konsumatur (74), mingħajr ebda diskriminazzjoni kontra l-pazjenti bil-kanċer u s-superstiti minnu;

111.

Jinnota li hemm il-ħtieġa dejjem akbar li nagħmlu enfasi fuq il-kwalità tal-ħajja għal għadd dejjem akbar ta' pazjenti bil-kanċer kroniku li l-mard tagħhom ma jistax jitfejjaq iżda li jista' jiġi stabbilizzat għal numru ta' snin; jenfasizza l-importanza ta' rakkomandazzjonijiet speċifiċi tal-UE biex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti u s-superstiti, inkluż permezz ta' kura ta' appoġġ komprensiva integrata fil-kura tal-kanċer, li tibda mid-dijanjożi u li tkompli matul l-iżvilupp tal-marda (inkluż is-serħan mill-uġigħ, servizzi psikoloġiċi, attività fiżika adattata, terapiji komplementari xjentifiċi bbażati fuq l-evidenza, aċċess għall-edukazzjoni, appoġġ nutrizzjonali, assistenza soċjali li tinkludi l-kompiti kollha ta' kuljum bħal għajnuna fid-dar jew tħaris tat-tfal, aċċess għas-saħħa riproduttiva u r-restawr tal-integrità estetika) u l-aċċess għal-ċentri speċjalizzati ta' appoġġ; jitlob lill-Istati Membri jirrikonoxxu l-konsegwenzi (diżabilitajiet fiżiċi jew mentali), kif ukoll id-diskriminazzjoni soċjali, inkluż fil-post tax-xogħol; jitlob lill-Kummissjoni tipproponi linji gwida għall-Istati Membri biex jindirizzaw l-importanza li jiġu stabbiliti sistemi ta' kopertura komprensivi li jiggarantixxu li dawn il-ħtiġijiet jiġu ssodisfati; jirrikonoxxi li l-kanċer huwa marda li ġġorr magħha piż finanzjarju, anke lil hinn mit-trattamenti tal-kanċer; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi pjattaforma għall-iskambju tal-aħjar prattiki fil-kura palljativa u tappoġġja r-riċerka fil-kura palljativa;

112.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra strateġija tal-UE għall-kura u l-indukrar, biex tiżgura kura fit-tul xierqa, aċċessibbli u ta' kwalità għolja;

113.

Jenfasizza l-fatt li mediċina integrattiva xjentifikament rikonoxxuta u approvata mill-awtoritajiet tas-saħħa pubblika jista' jkollha benefiċċji għall-pazjenti fir-rigward tal-effetti paralleli ta' mard differenti, bħall-kanċer, u t-trattament tagħhom; jisħaq fuq l-importanza li jiġi żviluppat approċċ olistiku, integrattiv u ċċentrat fuq il-pazjenti u li jiġi mħeġġeġ, fejn xieraq, l-użu komplementari ta' dawn it-terapiji taħt is-superviżjoni tal-professjonisti tal-kura tas-saħħa;

114.

Jissottolinja li r-riżultati tat-trattament tal-kanċer jistgħu jiġu mxekkla mill-malnutrizzjoni u għalhekk l-aqwa kura nutrizzjonali hija parti essenzjali mill-kura tal-kanċer; jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw rakkomandazzjonijiet għall-inkorporazzjoni tan-nutrizzjoni klinika fl-aspetti kollha tal-kura tal-kanċer, inklużi t-trattament, l-appoġġ u r-riċerka; iqis li, kull fejn ikun indikat, il-pazjenti bil-kanċer iridu jiġu pprovduti b'appoġġ nutrittiv kliniku minn speċjalista tad-dieta li għandu jiġi inkluż fit-tim multidixxiplinari; jilqa', għalhekk, it-taħriġ interspeċjalizzat ippjanat dwar l-appoġġ għan-nutrizzjoni u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw standards minimi għal taħriġ kontinwu dwar il-kura nutrizzjonali għall-forza tax-xogħol multidixxiplinari; jirrakkomanda li l-ġestjoni tan-nutrizzjoni tkun parti integrali u etika tar-riċerka kollha li tinvolvi l-pazjenti bil-kanċer; jirrakkomanda, barra minn hekk, li fil-Karta tad-Drittijiet tal-pazjenti bil-kanċer jiġi inkluż appoġġ nutrizzjonali xieraq;

115.

Iħeġġeġ bis-sħiħ lill-Istati Membri jiżguraw li l-pazjenti kollha bil-kanċer ikunu kompletament infurmati dwar il-possibbiltà ta' proċeduri ta' preservazzjoni tal-fertilità qabel jibda t-trattament attiv; jappella għall-iżvilupp ta' linji gwida fil-livell tal-UE għall-professjonisti tas-saħħa, li jiddefinixxu l-età li fiha l-pazjenti bil-kanċer għandhom jiġu infurmati dwar id-disponibbiltà tal-proċeduri tas-saħħa riproduttiva; iħeġġeġ, barra minn hekk, lill-Istati Membri jagħmlu dispożizzjoni biex il-pazjenti kollha bil-kanċer koperti mill-assigurazzjoni tas-saħħa nazzjonali obbligatorja jiġu rimborżati għal tali servizzi minn skemi nazzjonali tal-assigurazzjoni tas-saħħa;

116.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jqisu l-eżawriment frekwenti tal-familji u tal-qraba tal-pazjenti bil-kanċer u jipprovdulhom assistenza psikoloġika u soċjoekonomika, speċjalment lil dawk l-aktar vulnerabbli, u b'perjodi ta' mistrieħ fuq il-post tax-xogħol, tul il-progress tal-marda, kif ukoll appoġġ f'każ ta' mewt; jinkoraġġixxi, barra minn hekk, li jiġu żviluppati skemi ta' appoġġ integrati, adegwati u aċċessibbli għall-pazjenti bil-kanċer u l-familji tagħhom, li jikkunsidraw is-servizzi tas-saħħa, tal-komunità u dawk soċjali;

117.

Ifakkar li l-għoti tas-setgħa lill-pazjenti u l-litteriżmu tas-saħħa huma kruċjali għall-istrateġija Ewropea dwar il-kanċer u li approċċ iffukat fuq l-pazjent u t-teħid ta' deċiżjonijiet parteċipattiv iridu jkunu fil-qalba tal-proċessi ta' trattament u ta' żvilupp tal-kura; jinkoraġġixxi l-promozzjoni ta' pazjenti infurmati tajjeb li huma involuti b'mod attiv fit-trattament tagħhom stess u jappella għall-edukazzjoni terapewtika ta' dawk li jagħtu l-kura u tal-pazjenti u l-għoti tas-setgħa tagħhom fil-programmi ta' kura; iqis li għandha tintuża metodoloġija mfassla b'mod speċifiku għat-taħriġ u l-għoti tas-setgħa lill-pazjenti pedjatriċi, b'kunsiderazzjoni tal-karatteristiċi u l-ħtiġijiet speċifiċi tagħhom; jitlob teħid ta' deċiżjonijiet parteċipattiv b'informazzjoni personalizzata u li tinftiehem ibbażata fuq l-evidenza li għandha tiġi pprovduta lill-pazjenti bħala parti integrali mill-NCCPs, appoġġjati mill-Pjan; jappella favur l-appoġġ ta' inizjattivi u azzjonijiet bħal dawn biex il-pazjenti bil-kanċer jingħataw is-setgħa permezz ta' finanzjament mill-UE, speċjalment mill-Programm l-UE għas-Saħħa;

118.

Jirrikonoxxi r-rwol ċentrali tal-assoċjazzjonijiet indipendenti tal-pazjenti u tal-persuni li jindukraw fir-rigward tal-promozzjoni u l-akkumpanjament tal-pazjenti, is-servizzi pprovduti lill-pazjenti bil-kanċer u lill-indukraturi, it-tixrid tal-litteriżmu fis-saħħa, u s-sensibilizzazzjoni u l-appoġġ kontinwu kemm fil-livell tal-UE kif ukoll f'dak nazzjonali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jqisu l-parteċipazzjoni formali ta' dawn l-assoċjazzjonijiet, kif ukoll it-talbiet u r-rakkomandazzjonijiet tagħhom meta jfasslu politiki u leġiżlazzjoni relatati mal-kanċer u jipprovdulhom appoġġ pubbliku fl-għamla kemm ta' għotjiet operazzjonali u kemm ta' għotjiet relatati mal-proġett, sabiex jiggarantixxu l-indipendenza tagħhom mill-finanzjament privat; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi kriterji ċari li abbażi tagħhom jista' jingħata l-appoġġ finanzjarju pubbliku; iqis li l-pazjenti pedjatriċi għandu jkollhom rwol, kemm fuq bażi individwali kif ukoll kollettiva, fit-titjib tal-proċeduri tal-kura tas-saħħa u tar-riċerka għall-pazjenti kollha billi jikkontribwixxu bl-esperjenzi speċifiċi tagħhom; huwa tal-fehma, għalhekk, li għandhom jiġu żviluppati u ffinanzjati b'mod xieraq l-għodod edukattivi u tat-tagħlim adegwati biex jiġi ppjanat u żgurat l-involviment tat-tfal;

119.

Jisħaq fuq l-importanza li jiġu garantiti għażliet xierqa ta' talba għal kumpens għall-ħaddiema f'każijiet ta' kanċer okkupazzjonali; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Settembru 2003 dwar il-mard okkupazzjonali u jiżguraw li jkun hemm għażliet xierqa ta' talba għal kumpens għall-ħaddiema f'każijiet ta' kanċer okkupazzjonali, li għandhom jiżguraw li kull ħaddiem ikollu ċ-ċans li jiġi kkumpensat wara li jkun ġie espost għal sustanzi ta' ħsara jew ikun ġie affettwat minn kanċer relatat max-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni toħloq lista minima ta' mard okkupazzjonali bi kriterji ta' rikonoxximent komparabbli madwar l-UE;

120.

Jistieden lill-Istati Membri jtejbu r-riintegrazzjoni ta' superstiti tal-kanċer f'attivitajiet soċjali u fis-suq tax-xogħol, filwaqt li jgħinuhom ukoll fit-tranżizzjoni għal rwoli professjonali ġodda f'każ ta' konsegwenzi li jipprevjenu li jkomplu fl-istess impjieg, u jiffaċilitaw ir-ritorn tas-superstiti tal-kanċer pedjatriku jirritornaw l-iskola jew lejn l-istituzzjonijiet ta' edukazzjoni ogħla; jinnota s-sottovalutazzjoni ġenerali tal-kura ta' segwitu meta mqabbla mal-prevenzjoni tal-kanċer daqstant importanti; ifakkar fir-rakkomandazzjonijiet u l-għodod żviluppati mill-Azzjoni Konġunta CHRODIS+ biex titrawwem iż-żamma tal-pazjenti fuq il-post tax-xogħol, il-kapaċità li jirritornaw għax-xogħol u l-integrazzjoni mill-ġdid tagħhom fis-suq tax-xogħol u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tappoġġja l-implimentazzjoni ta' dawn ir-rakkomandazzjonijiet u l-għodod fl-Istati Membri kollha; jirrakkomanda rakkomandazzjonijiet speċifiċi tal-UE għal miżuri rigward superstiti tal-kanċer biex tiġi evitata r-rikorrenza tal-kanċer primarju u l-iżvilupp ta' kanċers ġodda, kif ukoll miżuri għar-riabilitazzjoni tagħhom, inklużi dispożizzjonijiet speċifiċi għal kura ta' segwitu fit-tul għas-superstiti tal-kanċer fit-tfal hekk kif dawn jgħaddu għall-età adulta; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' kura medika u psikoloġika ta' segwitu għas-superstiti tal-kanċer;

121.

Iqis li l-EU-OSHA għandha tingħata l-mandat li jkollha rwol aktar b'saħħtu fil-promozzjoni ta' prattiki tajbin fl-Istati Membri fir-rigward tal-integrazzjoni tal-pazjenti bil-kanċer u ta' superstiti tal-kanċer fil-post tax-xogħol u l-protezzjoni tagħhom mid-diskriminazzjoni; jistenna bil-ħerqa l-istudju l-ġdid, imħabbar fil-Pjan, dwar ir-ritorn għax-xogħol ta' superstiti tal-kanċer, li se jidentifika l-politiki nazzjonali dwar l-impjiegi u l-protezzjoni soċjali u jidentifika l-ostakli u l-isfidi li jifdal;

122.

Jissottolinja r-rwol essenzjali tal-ispettorati tax-xogħol fl-iżgurar tal-konformità mal-leġiżlazzjoni dwar is-saħħa u s-sikurezza u l-prevenzjoni tal-kanċer relatat max-xogħol; jistieden lill-Istati Membri jsaħħu l-ispettorati tax-xogħol u jiżguraw li jiġu ffinanzjati b'mod adegwat; jenfasizza li l-monitoraġġ u l-verifika huma ta' importanza partikolari għall-ħaddiema mobbli; jappella għall-implimentazzjoni l-aktar rapida possibbli tal-Awtorità Ewropea tax-Xogħol (ELA), u jitlob li din issir operattiva malajr kemm jista' jkun, u jistieden lill-ELA tipprovdi setgħa reali ta' spezzjoni tax-xogħol f'każijiet transkonfinali u timmonitorja l-konformità mal-leġiżlazzjoni dwar is-saħħa u s-sikurezza; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinvolvu lill-ELA f'sitwazzjonijiet transkonfinali biex jiġi żgurat infurzar xieraq tal-leġiżlazzjoni dwar is-saħħa u s-sikurezza;

123.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tagħti attenzjoni lill-bidliet fis-suq tax-xogħol tal-UE, u tiżgura finanzjament suffiċjenti għal ġbir xieraq ta' data; jemmen li l-ġbir estensiv u bir-reqqa ta' informazzjoni u data huwa ta' importanza assoluta u prijorità kontinwa għall-Kummissjoni sabiex tirrispondi bl-inizjattivi leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi meħtieġa li jikkonċernaw il-prevenzjoni tal-kanċer relatat max-xogħol; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu stabbiliti reġistri nazzjonali komprensivi għall-Istati Membri kollha, li jippermettu l-ġbir ta' data madwar l-UE kollha dwar l-espożizzjoni għall-karċinoġeni u jisħaq li dawn ir-reġistri għandhom ikopru l-karċinoġeni rilevanti kollha; jappella għal kooperazzjoni mill-qrib bejn l-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri, l-EU-OSHA u l-partijiet ikkonċernati rilevanti, filwaqt li jiġu involuti wkoll b'mod qawwi s-sħab soċjali; jitlob li jsir użu mid-data miġbura biex jingħata segwitu bil-miżuri leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi meħtieġa għall-ġlieda kontra l-kanċers relatati max-xogħol;

124.

Jappoġġja l-introduzzjoni li jmiss ta' Kard Intelliġenti għas-Superstiti tal-Kanċer, kif imħabbar fil-Pjan, għas-superstiti Ewropej kollha tal-kanċer, speċjalment is-superstiti ta' kanċers tat-tfulija u tal-adolexxenza, li għalihom il-mudell tal-Passaport tas-Sopravivenza jeżisti bħala bażi, għall-ġbir fil-qosor tal-istorja klinika tagħhom, inkluża l-esperjenza proprja tal-pazjenti, u tiffaċilita u timmonitorja l-kura ta' segwitu; jisħaq fuq in-natura sensittiva tad-data dwar is-saħħa individwali u għaldaqstant dwar il-ħtieġa li l-Kard Intelliġenti tiġi protetta bis-sħiħ skont ir-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data (GDPR) (75);

125.

Iqis li l-assiguraturi u l-banek m'għandhomx iqisu l-istorja medika ta' persuni li ġew affettwati mill-kanċer; jitlob li l-leġiżlazzjoni nazzjonali tiżgura li s-superstiti tal-kanċer ma jiġux diskriminati meta mqabbla ma' konsumaturi oħra; jinnota l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tinvolvi ruħha man-negozji biex tiżviluppa kodiċi ta' kondotta biex tiżgura li l-iżviluppi fit-trattamenti tal-kanċer u l-effettività mtejba tagħhom jiġu riflessi fil-prattiki kummerċjali tal-fornituri tas-servizzi finanzjarji; jappoġġja, b'mod parallel, il-promozzjoni tal-avvanzi li saru fi Franza, fil-Belġju, fil-Lussemburgu u fin-Netherlands, fejn is-superstiti tal-kanċer igawdu d-“dritt li wieħed ikun minsi”; jitlob li sa mhux aktar tard mill-2025, l-Istati Membri kollha għandhom jiggarantixxu d-dritt li wieħed ikun minsi lill-pazjenti Ewropej kollha għaxar snin wara t-tmiem tat-trattament tagħhom, u sa ħames snin wara t-tmiem tat-trattament għall-pazjenti li d-dijanjożi tagħhom tkun saret qabel l-età ta' 18-il sena; jappella għall-introduzzjoni ta' standards komuni għad-dritt li wieħed ikun minsi skont id-dispożizzjonijiet rilevanti rigward il-politika dwar il-protezzjoni tal-konsumatur tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, sabiex jiġu rrimedjati l-prattiki nazzjonali frammentati fil-qasam tal-valutazzjoni tal-affidabbiltà kreditizja u jiġi żgurat aċċess ugwali għall-kreditu għas-superstiti tal-kanċer; jitlob li d-dritt li tkun minsi għas-superstiti tal-kanċer jiġi inkorporat fil-leġiżlazzjoni rilevanti tal-UE biex tiġi evitata d-diskriminazzjoni u jitjieb l-aċċess għas-superstiti tal-kanċer għas-servizzi finanzjarji;

126.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-Kodiċi Ewropew għall-Prattika tal-Kura tal-Kanċer li tnieda mill-Organizzazzjoni Ewropea għall-Kanċer, li huwa għodda ta' setgħa u informattiva biex jiġi żgurat li tingħata l-aħjar kura disponibbli lill-pazjenti Ewropej;

127.

Jara ħtieġa urġenti ta' karta Ewropea tad-drittijiet tal-pazjenti bil-kanċer; jitlob li din il-karta tqis il-perkors tal-kura tal-kanċer (jiġifieri l-aċċess għall-prevenzjoni, id-dijanjożi inizjali u matul it-trattament) f'kull stadju u li din tapplika b'mod ugwali għaċ-ċittadini kollha tal-UE, irrispettivament mill-pajjiż jew ir-reġjun li jgħixu fih;

V. Sfidi tal-kanċer fost it-tfal, l-adolexxenti u l-adulti żgħażagħ

128.

Jilqa' l-inizjattivi ta' attenzjoni għall-kanċer fit-tfulija mħabbra mill-Kummissjoni; jappella għal rekwiżiti ta' politika ċari rigward il-ħtiġijiet ta' riċerka dwar il-kanċer pedjatriku; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jirrimedjaw l-allokazzjoni mhux ugwali tal-investiment għall-kanċers pedjatriċi; iqis li għandu jkun iddedikat fluss ta' finanzjament tal-UE ċar u speċifiku għar-riċerka u t-trattament dwar il-kanċer pedjatriku u li l-allokazzjonijiet baġitarji għandhom jiġu allokati fil-programmi rilevanti kollha tal-UE; jenfasizza l-importanza li jiġu appoġġjati pjattaformi ta' riċerka akkademika internazzjonali fil-kanċers pedjatriċi, infurmati minn riċerka mwettqa minn atturi rilevanti oħra;

129.

Jinnota li l-ammont ta' xogħol burokratiku attwali tal-attivazzjoni tal-provi fl-Ewropa huwa għoli wisq għal ħafna mard rari inkluż il-kanċers fit-tfulija minħabba li l-provi mmexxija mill-investigaturi jbatu minn nuqqas ta' sponsorizzazzjoni kummerċjali u ħafna organizzazzjonijiet mhux kummerċjali għadhom mhumiex lesti li jwettqu r-rwol ta' sponsor fil-livell pan-Ewropew għal provi multinazzjonali fit-tfal; jistieden lill-Kummissjoni tirrevedi l-leġiżlazzjoni eżistenti f'dan ir-rigward u tiffaċilita l-provi multinazzjonali għat-tfal;

130.

Jitlob il-promozzjoni tad-donazzjoni tal-mudullun fl-Istati Membri sabiex il-ħajjiet ta' eluf ta' persuni dijanjostikati bil-lewkimja jkunu jistgħu jiġu salvati, numru li qed jiżdied b'mod kostanti u li jinkludi bosta tfal, peress li huwa l-aktar kanċer komuni fit-tfulija; jenfasizza li t-trapjant tal-mudullun huwa l-unika tama għal ħafna persuni affettwati mil-lewkimja u mard ieħor fid-demm, u li tlieta minn kull erba' pazjenti mhux se jkollhom membru tal-familja kompatibbli, għalhekk se jkollhom bżonn donatur;

131.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiffukaw fuq l-iżgurar ta' aċċess ugwali u ġeografikament ibbilanċjat għall-aħjar dijanjostika speċjalizzata u trattamenti multidixxiplinari għat-tfal bil-kanċer, u jtejbu l-eżiti tat-trattament tal-kanċer fl-Istati Membri kollha; iqis li l-ispeċjalizzazzjoni akkademika u l-figura professjonali tal-onkoloġista pedjatriku għandha tiġi rikonoxxuta fl-Istati Membri kollha; jemmen li kull pazjent li esperjenza l-kanċer bħala tifel jew tifla jew adolexxenti għandu jirċievi kura medika kontinwa u monitoraġġ anke wara li jilħaq l-età adulta, u għalhekk jitlob għal miżuri biex il-kooperazzjoni bejn professjonisti tas-saħħa pedjatriċi u tal-adulti ssir aktar flessibbli; iħeġġeġ l-iskambju ta' għarfien dwar il-kors tal-kanċers fost it-tfal u l-adolexxenti;

132.

Jisħaq fuq il-ħtieġa għal reġistri komprensivi tal-kanċer tat-tfal ibbażati fuq il-popolazzjoni abbażi ta' sistemi ta' klassifikazzjoni tal-kanċer tat-tfal maqbula internazzjonalment, biex tiġi żgurata data komparabbli ta' kwalità għolja madwar l-Ewropa; itenni l-ħtieġa li jiġu ppubblikati n-numru ta' każijiet ta' kanċer fit-tfal u fl-adolexxenti fl-Unjoni u f'kull Stat Membru tal-inqas fuq bażi annwali;

133.

Jitlob li l-adolexxenti u l-adulti żgħażagħ (AYAs) bil-kanċer jiġu rikonoxxuti fil-livell tal-UE bħala grupp partikolari bi ħtiġijiet mediċi u psikosoċjali speċifiċi, u għall-ħolqien ta' programmi skolastiċi ddedikati għalihom;

134.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġu indirizzati b'mod effettiv il-kwistjonijiet tas-saħħa mentali fit-tfal u l-AYA bil-kanċer u s-superstiti; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw aċċess ugwali u disponibbiltà ta' miżuri ta' appoġġ psikosoċjali xierqa għal dan il-grupp ta' pazjenti;

135.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jissaħħaħ id-dritt għall-kura transkonfinali għal pazjenti tfal u AYAs bil-kanċer meta l-aħjar trattament ma jkunx disponibbli fil-pajjiż ta' residenza tagħhom, u li jiġi żgurat li l-aċċess għall-innovazzjoni permezz ta' provi kliniċi għal tumuri li rkadew jew malinni diffiċli biex jiġu ttrattati huwa kopert mil-leġiżlazzjoni rilevanti, billi tissaħħaħ is-sostenibbiltà tal-kollaborazzjonijiet transkonfinali eżistenti inklużi n-Networks ta' Referenza Ewropej (NREs), b'mod partikolari l-NRE dwar il-kanċer pedjatriku; jenfasizza l-ħtieġa għal kjarifika rigward l-aċċess għal provi kliniċi transkonfinali, li mhijiex speċifikata biċ-ċar fid-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transkonfinali;

136.

Jinnota b'sodisfazzjon li kemm ir-regolamenti dwar il-prodotti mediċinali pedjatriċi (76) kif ukoll dawk orfni (77) rawmu l-iżvilupp u d-disponibbiltà ta' mediċini għal pazjenti b'mard rari u għat-tfal u ddiriġew mill-ġdid l-investimenti privati u pubbliċi lejn żoni li qabel kienu ttraskurati; jappella għal reviżjoni ambizzjuża tar-regolamenti dwar il-prodotti mediċinali pedjatriċi u orfni sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp ta' u l-aċċess għal mediċini tal-kanċer innovattivi, jiġu identifikati l-aktar mediċini importanti biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet tat-tfal b'kanċers bi pronjożi batuta, jiġu appoġġjati r-riċerka akkademika l-involviment tal-SMEs, jitnaqqas id-dewmien sabiex it-tfal ikollhom aċċess aktar veloċi għal mediċini pedjatriċi u t-terapiji ġenetiċi u ċellulari, tiġi stimulata l-kompetizzjoni bl-adattar tal-qafas regolatorju u l-inkoraġġiment ta' investimenti f'mediċini pedjatriċi u orfni li tkun skaditilhom il-privattiva u jiġi indirizzat l-aċċess limitat għal ċerti mediċini essenzjali minħabba nuqqas ta' mediċini u l-prezz għoli tal-mediċini innovattivi; jirrakkomanda żieda ta' 20 % fil-mediċini pedjatriċi ġodda tal-kanċer disponibbli sal-2027, kif ukoll żieda fl-aċċessibilità ta' mediċina personalizzata; iqis, konsegwentement, li obbligu ċar li tiġi inkluża r-riċerka pedjatrika għandu jitqies bħala kundizzjoni għal applikazzjoni għall-finanzjament; jistieden lill-Kummissjoni, fejn xieraq fi djalogu mal-Istati Membri, biex taħdem fuq sistema li tiffavorixxi innovazzjoni reali u aċċessibbli għall-pazjenti tal-kanċer pedjatriku; jistieden lill-Kummissjoni tiffaċilita l-għoti ta' skop ġdid lill-mediċini li jfallu fl-adulti meta jkun hemm raġunament xjentifiku u prekliniku, u tipprovdi inċentivi aktar effettivi u mfassla apposta biex trawwem l-iżvilupp ta' mediċini għall-kanċer fit-tfal u l-iżvilupp tal-ewwel fost it-tfal ta' mediċini pedjatriċi ġodda kontra l-kanċer; jistieden lill-Kummissjoni tinkoraġġixxi l-iżvilupp f'waqtu tal-mediċina pedjatrika u tnaqqas id-dewmien, bħal permezz ta' premjijiet proporzjonati bikrija allokati b'mod inkrementali u mhux esklussivament fi tmiem iċ-ċertifikat ta' protezzjoni supplimentari; jistieden lill-Kummissjoni tneħħi l-Artikolu 11(b) tar-Regolament Pedjatriku fir-rieżami li jmiss sabiex l-iżvilupp tal-mediċina tal-kanċer pedjatriku jkun xprunat mix-xjenza u mill-mekkaniżmu ta' azzjoni tal-mediċina;

137.

Jappella għall-ħolqien ta' grupp konsultattiv fil-livell tal-UE ta' partijiet ikkonċernati ddedikat għall-kanċers fit-tfulija u fl-AYAs, li jista' jappoġġja l-implimentazzjoni xprunata mill-għanijiet u koerenti ta' azzjonijiet rilevanti fil-Pjan, Orizzont Ewropa u l-Istrateġija Farmaċewtika u l-Programm l-UE għas-Saħħa;

138.

Jisħaq fuq l-importanza tal-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u jistieden lill-Istati Membri jittrasponu bis-sħiħ id-Direttiva (UE) 2019/1158 tal-20 ta' Ġunju 2019 dwar il-bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għall-ġenituri u għall-persuni li jindukraw (78), li tintroduċi liv għall-persuni li jindukraw u l-possibbiltà li jintalbu arranġamenti ta' ħinijiet tax-xogħol flessibbli ħalli l-ħaddiema jkollhom id-dritt għal liv tal-persuni li jindukraw ta' ħamest ijiem ta' xogħol fis-sena sabiex jipprovdu kura jew appoġġ personali lil qarib, jew lil persuna li tgħix fl-istess unità domestika bħall-ħaddiem, u li teħtieġ kura jew appoġġ sinifikanti għal raġuni medika serja, skont kif definit minn kull Stat Membru;

139.

Jilqa' l-ħolqien ta' Network tal-UE ta' Superstiti Żgħażagħ tal-Kanċer imħabbar mill-Kummissjoni;

140.

Jappoġġja r-rakkomandazzjoni tal-JARC għall-introduzzjoni ta' identifikatur uniku Ewropew tal-pazjent, il-Passaport tas-Sopravivenza u l-linji gwida dwar is-sorveljanza fit-tul u t-tranżizzjoni minn kura pedjatrika għal dik adulta, sabiex jiġi żgurat il-monitoraġġ tal-eżiti fit-tul fis-superstiti tal-kanċer fit-tfulija f'ambjent transkonfinali; jisħaq fuq il-ħtieġa li d-dritt li tkun minsi jkun adattat skont il-ħtiġijiet ta' din il-popolazzjoni;

VI. Sfidi ta' kanċers rari għall-adulti

141.

Jirrikonoxxi li l-kanċers rari għall-adulti huma sfida għas-saħħa pubblika; ifakkar li l-pazjenti affettwati minn kanċers rari għall-adulti jikkondividu l-isfidi marbuta mar-rarità u n-natura mhux komuni tal-marda tagħhom, inkluż dewmien twil fid-dijanjożi, u kultant dijanjożi ħażina, u diffikultà biex jaċċessaw kura u trattamenti f'waqthom u adegwati; jinnota li l-pazjenti spiss iħossuhom waħidhom u iżolati u jbatu minn kwalità ta' ħajja mnaqqsa ħafna, u li l-indukraturi tagħhom jintlaqtu wkoll b'mod sinifikanti u negattiv; jitlob li r-Reġistru tal-Inugwaljanzi b'Rabta mal-Kanċer jintegra l-informazzjoni dwar il-kanċers rari li jammontaw għal madwar 24 % tal-każijiet ġodda ta' kanċer li jseħħu fil-gruppi tal-età kollha;

142.

Jappoġġja l-introduzzjoni ta' inizjattiva ewlenija ddedikata dwar il-kanċers rari tal-adulti fi ħdan il-Pjan biex jiġu indirizzati l-isfidi speċifiċi li qed tiffaċċja din il-komunità tal-pazjenti u jsir l-aħjar użu minn dawn ir-rakkomandazzjonijiet stabbiliti fl-Aġenda 2030 dwar il-Kanċer Rari biex titrawwem ir-riċerka u tittejjeb il-kura f'kull pass tal-vjaġġ tal-pazjenti b'kanċer rari; jisħaq fuq l-importanza li jiġi żgurat li l-kanċers rari tal-adulti jiġu inklużi fl-inizjattivi kollha fl-erba' pilastri tal-Pjan;

143.

Jitlob finanzjament iddedikat għal proġetti ta' riċerka dwar il-kanċer rari tal-adulti taħt Orizzont Ewropa, inkluż taħt il-Missjoni dwar il-Kanċer (pereżempju taħt l-UNCAN.eu – l-Inizjattiva Ewropea biex Nifhmu l-Kanċer) biex jiġu żviluppati terapiji mmirati, u jiġi appoġġjat l-iżvilupp ta' bażijiet ta' data, reġistri u bijobanek rilevanti għall-kanċers rari tal-adulti;

144.

Jisħaq fuq il-fatt li d-diffikultà li l-kanċers rari tal-adulti jiġu dijanjostikati b'mod aktar f'waqtu; jirrakkomanda għalhekk aċċess aktar faċli u f'waqtu għall-ittestjar molekulari li jista' jgħin lill-pazjenti jirċievu dijanjożi preċiża u terapija mmirata, u anke jkollhom aċċess għall-provi kliniċi rilevanti fejn xieraq; jisħaq, barra minn hekk, li r-riċerka dwar il-bijomarkaturi hija kritika f'dak il-qasam;

145.

Jitlob li tiżdied is-sensibilizzazzjoni dwar rigward il-kanċers rari tal-adulti fost il-professjonisti tal-kura tas-saħħa primarja u sekondarja u li jiġu implimentati riferimenti adegwati lil ċentri esperti multidixxiplinari speċjalizzati kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak Ewropew;

146.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jistabbilixxu networks nazzjonali għal kanċers rari tal-adulti biex jottimizzaw ir-riferiment tal-pazjenti għal ċentri speċjalizzati fil-ħin u jiffaċilitaw l-interazzjonijiet mal-NREs biex jimmassimizzaw l-iskambju ta' għarfien multidixxiplinari u kura ta' kwalità għolja kif ukoll biex irawmu r-riċerka klinika;

147.

Jappella li jitjieb l-aċċess għal provi kliniċi u għal programmi ta' użu kompassjonali għal pazjenti adulti b'kanċer rari; jiddispjaċih li għadu diffiċli ħafna għall-pazjenti b'kanċer rari tal-adulti minn ħafna pajjiżi biex jaċċessaw programmi u provi ta' użu kompassjonali barra mill-pajjiż; jitlob implimentazzjoni aħjar tal-iskemi tal-UE biex pazjenti b'kanċer rari tal-adulti jkollhom aċċess għall-kura tas-saħħa barra mill-pajjiż, u jqis illi s-sistemi tal-kura tas-saħħa nazzjonali għandhom jiffaċilitaw l-aċċess għall-provi u l-programmi għall-użu kompassjonali għall-pazjenti b'kanċers rari tal-adulti li għandhom ftit għażliet ta' trattament;

148.

Jinkoraġġixxi approċċi regolatorji ġodda li jippermettu lill-pazjenti b'kanċer rari tal-adulti jkollhom aċċess għal terapiji ġodda u innovattivi taħt monitoraġġ sikur, filwaqt li jiġi ffaċilitat il-ġbir ta' data fid-dinja reali flimkien mad-data miġbura fi provi kliniċi;

149.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-kanċer rari tal-adulti jiġi inkluż fil-“programm ta' taħriġ dwar il-kanċer interspeċjalizzat” li jinkludi wkoll taħriġ speċjalizzat tal-infermerija, flimkien man-NRE għall-kanċers rari tal-adulti; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu appoġġjati programmi edukattivi mmirati lejn pazjenti b'kanċer rari tal-adulti, persuni li jindukraw il-pazjenti u rappreżentanti tal-pazjenti flimkien man-NRE, biex jiżdied il-livell ta' litteriżmu dwar is-saħħa u fl-aħħar mill-aħħar il-pazjenti u l-familji tagħhom jiġu megħjuna jagħmlu għażliet infurmati dwar l-għażliet ta' kura u l-kura ta' segwitu;

150.

Jirrikonoxxi l-ispeċifiċitajiet tal-kanċers rari tal-adulti fi programmi ddedikati għat-titjib tal-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti bil-kanċer, tas-superstiti u ta' dawk li jindukrawhom; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw taħriġ speċifiku għall-professjonisti, minbarra l-fornituri tal-kura tas-saħħa (eż. ħaddiema soċjali, maniġers tal-każijiet eċċ.), li qegħdin jieħdu ħsieb pazjenti b'kanċer rari tal-adulti; Jisħaq fuq il-fatt li l-pazjenti b'kanċer rari tal-adulti jeħtieġ li jirċievu appoġġ psikoloġiku adegwat, riabilitazzjoni u monitoraġġ tal-effetti sekondarji fit-tul tat-trattamenti minn professjonisti li jifhmu l-marda rari tagħhom u l-ispeċifiċitajiet tagħha; jirrakkomanda li l-pazjenti kollha b'kanċer rari tal-adulti jingħataw ukoll pjan ta' kura tas-superstiti; iqis li dawk li jieħdu ħsieb pazjenti b'kanċer rari tal-adulti (spiss membri tal-familja) jeħtieġu wkoll aċċess għal appoġġ psikosoċjali speċifiku biex ikampaw mas-severità u l-kumplessità tal-marda, u l-piż sinifikanti tal-kura li jieħdu;

151.

Jistieden lill-Istati Membri jinkludu taqsima speċifika dwar il-ġestjoni tal-kanċers rari tal-adulti fl-NCCPs tagħhom (flimkien ma' taqsima ddedikata għall-kanċers fit-tfal) kif rakkomandat fl-Aġenda 2030 dwar il-Kanċer Rari; iqis li dawn l-ispeċifiċitajiet għandhom jiġu rikonoxxuti f'taqsimiet speċifiċi distinti fl-NCCPs kollha, inklużi b'sinerġiji rilevanti mal-pjanijiet nazzjonali dwar il-mard rari, biex titrawwem ir-riċerka kif ukoll jittejbu l-ġestjoni tal-kura u l-perkorsi ta' kura għal dawn il-pazjenti, mill-kura primarja sa ċentri tal-kura tas-saħħa multidixxiplinari speċjalizzati ħafna, li jappartjenu għal, jew f'kuntatt mill-qrib ma' NRE rilevanti; jinnota li, sal-lum, ħafna mill-NCCPs tal-Istati Membri ma jinkludux biżżejjed il-kanċers rari fl-adulti u fil-kanċers pedjatriċi;

152.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet nazzjonali rilevanti jinvolvu lill-organizzazzjonijiet tal-pazjenti tal-kanċer rari tal-adulti bħala sħab fl-NCCPs biex jagħtu widen għall-ħtiġijiet u l-aspettattivi tal-pazjenti tal-kanċer rari tal-adulti, kif ukoll jipparteċipaw b'mod attiv fl-implimentazzjoni ta' miżuri ddedikati għall-kanċers rari tal-adulti;

B. Għodod għall-azzjoni

I. Riċerka olistika u l-implikazzjonijiet tagħha

153.

Jisħaq li l-Pjan għandu jiġi implimentat f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Missjoni dwar il-Kanċer fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa u l-għanijiet tiegħu li jippromwovi l-investiment tal-UE fir-riċerka, fil-produzzjoni pubblika u l-innovazzjoni dwar il-kanċer; jilqa' l-fatt li Orizzont Ewropa se jiffinanzja l-infrastrutturi tar-riċerka, il-cloud computing u l-azzjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra l-kanċer pedjatriku bħala suġġett għal sħubija Ewropea taħt il-programm strateġiku li jmiss ta' Orizzont Ewropa; jirrakkomanda li jingħata finanzjament xieraq lill-proġetti taħt Orizzont Ewropa li jkunu ddedikati għal mediċini ġodda kontra l-kanċer pedjatriku sabiex jimtela l-vojt eżistenti fil-mediċini pedjatriċi;

154.

Ifakkar li r-riċerka multidixxiplinari dwar il-kanċer, u li din tissarraf fil-prattika klinika ta' kuljum, huma fundamentali biex jiġi żgurat titjib kontinwu fil-prevenzjoni, fid-dijanjożi, fit-trattament u fil-kura ta' segwitu għall-kanċer għas-superstiti tal-kanċer; jilqa', għalhekk, it-tnedija ta' sħubijiet ta' Orizzont Ewropa biex l-għarfien xjentifiku jissarraf f'innovazzjonijiet li jilħqu lill-pazjenti; jitlob lill-Kummissjoni ssegwi mill-qrib l-attività ta' sħubijiet ta' Orizzont Ewropa u t-traduzzjoni tar-riċerka f'appoġġ b'valur miżjud għall-prattika medika attwali;

155.

Jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar iż-Żona Ewropea tar-Riċerka ġdida għar-Riċerka u l-Innovazzjoni, li tistabbilixxi l-objettivi u l-azzjonijiet strateġiċi li għandhom jiġu implimentati f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri; jappoġġja l-mira ta' investiment ta' 3 % tal-PDG tal-UE fir-riċerka u l-iżvilupp li se jgħin fil-promozzjoni tal-eċċellenza fir-riċerka madwar l-UE u jippermetti li r-riżultati tar-riċerka jilħqu l-komunità xjentifika, is-soċjetà u l-ekonomija reali; jiddeplora l-inugwaljanzi sinifikanti fil-finanzjament tar-riċerka madwar l-UE; jistieden lill-Istati Membri jadottaw patt għar-riċerka u l-innovazzjoni fl-Ewropa li jinkludi l-impenn li l-infiq pubbliku fuq ir-riċerka u l-innovazzjoni jiżdied għal 1,25 % tal-PDG, sal-2030, b'mod koordinat madwar l-UE;

156.

Jistieden lill-Istati Membri jippromwovu u jiżguraw karrieri xjentifiċi attraenti għar-riċerkaturi fl-Ewropa, b'enfasi partikolari fuq in-nisa; jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu forza tax-xogħol xjentifika u infrastruttura strutturati sew, u jiżguraw finanzjament kontinwu għaċ-ċentri ta' riċerka tagħhom; jilqa' l-fatt li l-Inizjattiva tas-Saħħa Innovattiva proposta se tgħin biex tinħoloq ekosistema ta' riċerka u innovazzjoni mifruxa mal-UE kollha, filwaqt li tippromwovi l-kooperazzjoni bejn l-industrija tas-saħħa, l-akkademja u partijiet interessati oħra biex l-għarfien xjentifiku jissarraf f'innovazzjonijiet li jindirizzaw il-prevenzjoni, id-dijanjożi, it-trattament u l-ġestjoni tal-mard, inkluż il-kanċer;

157.

Itenni s-sejħa tiegħu għal finanzjament sostenibbli u adegwat għal riċerka Ewropea kompetittiva dwar il-kanċer; Jisħaq fuq il-fatt li tali riċerka għandu jkollha l-għan li tindirizza oqsma ta' ħtieġa għolja mhux issodisfata u għandha titwettaq fil-partijiet kollha tal-kontinwità tal-kura tal-kanċer, inkluż għall-modalitajiet kollha tat-trattament; jistieden lill-Istati Membri jżidu b'mill-inqas 20 % il-mobilizzazzjoni tar-riċerka pubblika dwar l-innovazzjonijiet terapewtiċi, dijanjostiċi u tal-iskrining tal-kanċer, li tkopri l-popolazzjonijiet tal-pazjenti kollha kkonċernati; jitlob, barra minn hekk, biex Orizzont Ewropa u l-programmi nazzjonali ta' riċerka jappoġġjaw ir-riċerka dwar il-mediċini pedjatriċi u orfni permezz ta' fondi ta' premju; iqis li l-kundizzjonijiet għall-aċċess għall-finanzjament pubbliku għandhom jiġu riveduti, filwaqt li tiġi żgurata t-trasparenza tal-kuntratti stipulati bejn l-entitajiet pubbliċi u privati kif ukoll il-kundizzjonalitajiet fir-rigward tal-aċċessibbiltà u l-affordabbiltà ta' innovazzjonijiet ġodda meta l-proġetti jkunu ta' suċċess;

158.

Jappoġġja r-rakkomandazzjoni mill-Bord tal-Missjoni Negħlbu l-Kanċer biex jiġi stabbilit programm ta' riċerka bil-kompitu li jidentifika strateġiji u metodi effettivi għall-prevenzjoni tal-kanċer fir-rigward tad-determinanti kummerċjali tas-saħħa u l-espożizzjoni għall-karċinoġeni okkupazzjonali (79); jappoġġja r-rakkomandazzjoni għall-ħolqien ta' Faċilità ta' Appoġġ għall-Politika biex tissaħħaħ il-kondiviżjoni tal-għarfien u tiġi appoġġjata l-implimentazzjoni ta' politiki ta' prevenzjoni relatati mal-kanċer fil-livell tal-UE, nazzjonali u lokali;

159.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jistabbilixxu programmi biex jipprovdu l-appoġġ meħtieġ għall-komunità Ewropea tal-mediċini interċettivi bbażati fuq iċ-ċelloli li għadha kif ġiet konsolidata u li se toħloq u tintegra teknoloġiji ċellulari u tal-intelliġenza artifiċjali rivoluzzjonarji biex jifhmu l-avvenimenti bikrija fir-rispons għall-kanċer u t-terapija u jużaw dan l-għarfien biex itejbu l-eżiti tal-pazjenti; jappoġġja l-ħolqien ta' pjattaforma għal mediċina interċettiva bbażata fuq iċ-ċelloli biex tikkoordina u tistabbilixxi sinerġiji bejn ir-riċerka, l-innovazzjoni u l-attivitajiet multisettorjali; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' investiment f'approċċi ta' riċerka u innovazzjoni biex jinħolqu strateġiji innovattivi ta' detezzjoni bikrija bbażata fuq iċ-ċelloli u ta' trattament personalizzat għall-kanċer;

160.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' riċerka indipendenti u multidixxiplinari dwar il-kanċer “mil-laboratorju sas-sodda tal-pazjent”, jiġifieri mil-laboratorju għall-istudji applikati fil-pazjenti, u wkoll għar--rievalwazzjoni regolari tal-effikaċja tal-mediċini li diġà qegħdin fis-suq; jisħaq fuq il-ħtieġa li r-riżultati ta' din ir-riċerka jsiru pubbliċi b'mod trasparenti u sempliċi; jappella l-istabbiliment ta' miżuri biex jiġu limitati r-riskji tas-saħħa kkawżati mid-diżinformazzjoni u mill-miżinformazzjoni, speċjalment fuq il-midja soċjali, b'attenzjoni speċjali għall-miżuri ta' protezzjoni tat-tfal u ż-żgħażagħ; jitlob appoġġ għal inizjattivi ta' tixrid tax-xjenza;

161.

Jisħaq fuq l-importanza tal-investiment fl-iżvilupp ta' metodoloġiji ta' riċerka ġodda mhux ibbażati fuq l-annimali, bħal in silico u organojdi, bil-għan li jitqassru l-perjodi ta' osservazzjoni prekliniċi, tiżdied l-effiċjenza fir-riċerka u jitnaqqsu l-esperimenti bla bżonn u spiss inqas affidabbli fuq l-annimali; jissottolinja li l-metodi mhux ibbażati fuq l-annimali għall-ittestjar tal-karċinoġeniċità tas-sustanzi kimiċi ambjentali, bħall-istrateġiji tal-ittestjar iffukati fuq il-mekkaniżmi bijoloġiċi sottostanti li jwasslu għall-kanċer, għandhom jipprovdu aktar informazzjoni rilevanti mill-metodi bbażati fuq l-annimali li bħalissa qed jintużaw għall-valutazzjoni tas-sikurezza kimika, u b'hekk l-awtoritajiet ikunu jistgħu jieħdu miżuri aktar rapidi biex jillimitaw l-esponiment għal sustanzi kimiċi ta' ħsara li jistgħu jwasslu għall-kanċer;

162.

Jistieden lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom bis-sħiħ biex jinkoraġġixxu kooperazzjoni pubblika-privata, xprunata mill-ħtiġijiet tas-saħħa pubblika u jneħħu l-ostakli għall-kompetittività madwar l-UE;

163.

Iqis l-impatt potenzjali sinifikanti tal-użu tal-intelliġenza artifiċjali, tal-analiżi algoritmika tal-“big data” u tat-teknoloġiji moderni oħra fid-dijanjożi u fit-teħid ta' deċiżjonijiet għall-kanċers fis-snin li ġejjin; jissottolinja li l-kombinazzjoni tad-data tad-dinja reali, l-immudellar matematiku, l-intelliġenza artifiċjali u l-għodod diġitali se tgħin b'mod sinifikanti biex jiġu żviluppati trattamenti innovattivi b'mod aktar kosteffiċjenti, u potenzjalment jitnaqqas in-numru ta' pazjenti rikjesti għall-provi kliniċi u l-użu tal-annimali fir-riċerka; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu l-għarfien tal-bijoloġija tal-kanċer permezz tal-implimentazzjoni tal-infrastrutturi tal-ġenomika u tal-informatika; iħeġġeġ lis-sħab kollha inkarigati mill-implimentazzjoni biex dejjem ikunu konxji tal-prinċipji tal-privatezza u s-sigurtà tad-data, ta' fiduċja, trasparenza, ċentriċità tal-pazjenti u involviment tal-pazjenti;

164.

Jenfasizza l-importanza kruċjali tar-riċerka klinika u jistieden lill-Istati Membri jiffaċilitaw il-konċiljazzjoni tal-kura tal-pazjenti ma' inizjattivi ta' riċerka u innovazzjoni, speċjalment f'ċentri iżgħar, filwaqt li jnaqqsu l-ammont ta' xogħol u l-proporzjon ta' pazjenti għal kull professjonist tas-saħħa;

165.

Jitlob li ssir riċerka dwar l-impatt pożittiv potenzjali tal-intelliġenza artifiċjali u t-teknoloġiji moderni fid-dijanjożi, il-monitoraġġ, it-teħid tad-deċiżjonijiet u l-kura tal-kanċer; jilqa' t-tnedija tal-proġett Ġenomika għas-Saħħa Pubblika li se jagħti aċċess sigur għal ammonti kbar ta' data ġenomika li għandha tintuża fil-mediċina P4 (preventiva, predittiva, personalizzata u parteċipattiva);

166.

Jappoġġja l-ħolqien ta' riżorsi u pjattaformi diġitali ġodda, bħall-Inizjattiva Ewropea dwar l-Immaġnijiet tal-Kanċer, u t-tisħiħ tas-Sistema Ewropea ta' Informazzjoni dwar il-Kanċer, li se jippermettu lill-awtoritajiet kompetenti jagħmlu użu tajjeb mill-intelliġenza artifiċjali applikata għall-big data fis-snin li ġejjin; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' aċċess ugwali u trasparenti għall-informazzjoni inkluża f'dawn il-pjattaformi;

167.

Jilqa' t-tnedija tal-inizjattiva emblematika “Dijanjostika u Trattament tal-Kanċer għal Kulħadd” fl-ambitu tal-Pjan, li għandu l-għan li jtejjeb l-aċċess għal dijanjożi u trattament innovattivi tal-kanċer u tippromwovi l-użu tat-teknoloġija “sekwenzjar tal-ġenerazzjoni li jmiss” għal profili ġenetiċi rapidi u effiċjenti taċ-ċelloli tat-tumur, filwaqt li tippermetti lir-riċerkaturi u t-tobba jkunu jistgħu jaqsmu l-profili tal-kanċer u japplikaw l-istess approċċi dijanjostiċi u terapewtiċi jew simili għal pazjenti bi profili tal-kanċer paragunabbli; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu kkunsidrati trattamenti personalizzati bbażati fuq provi kliniċi mfassla tajjeb b'valur terapewtiku miżjud ippruvat għall-pazjenti;

168.

Jilqa' s-Sħubija ppjanata għall-Mediċina Personalizzata, imħabbra fil-Pjan u li se tiġi ffinanzjata fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa, li se tidentifika l-prijoritajiet għar-riċerka u l-edukazzjoni fil-mediċina personalizzata, tappoġġja proġetti ta' riċerka dwar il-prevenzjoni, id-dijanjożi u t-trattament tal-kanċer, u tagħmel rakkomandazzjonijiet għall-introduzzjoni ta' approċċi personalizzati tal-mediċina fil-prattika medika ta' kuljum; jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi stabbilita terminoloġija definita tajjeb u globalment konsistenti għal “mediċini personalizzati” li tissimplifika l-investiment fir-riċerka u tkun ta' benefiċċju għal-litteriżmu tas-saħħa tal-pazjenti; jappoġġja l-istabbiliment ta' pjan direzzjonali għall-prevenzjoni personalizzata li jippermetti l-identifikazzjoni ta' lakuni fir-riċerka u l-innovazzjoni u għall-immappjar tal-anomaliji bijoloġiċi magħrufa kollha li jwasslu għas-suxxettibbiltà għall-kanċer, inklużi fatturi ereditarji u ambjentali u kwistjonijiet pedjatriċi; jitlob li dawn is-soluzzjonijiet isiru potenzjalment aċċessibbli permezz ta' sistemi pubbliċi tal-kura tas-saħħa;

169.

Jitlob li jissaħħu l-bini tal-kapaċità, l-infrastruttura, il-kollaborazzjoni u l-finanzjament tar-riċerka dwar provi kliniċi mingħajr skop ta' qligħ biex jittejbu l-istrateġiji ta' trattament, b'enfasi fuq il-popolazzjonijiet ta' pazjenti anzjani, kif ukoll fuq dawk vulnerabbli u sottorappreżentati, inklużi n-nisa u t-tfal; jitlob l-appoġġ tal-UE għas-sistema tas-saħħa u l-aġenda tal-ottimizzazzjoni tat-trattament;

170.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu studji ddedikati għax-xjenzi umani u soċjali, b'mod partikolari dawk li jindirizzaw l-inugwaljanzi fis-saħħa fl-istadji differenti tal-mard tal-kanċer, kif ukoll riċerka dwar l-ottimizzazzjoni tat-trattament tal-kanċer, il-finanzjament tas-servizzi u l-fornituri tal-kura tas-saħħa, l-organizzazzjoni tat-twassil tas-servizzi tal-kura tas-saħħa u l-funzjonament tal-istituzzjonijiet ta' mmaniġġjar; jitlob li l-istudji jinkludu l-inugwaljanzi fil-kura tal-kanċer relatati ma' fatturi bħall-ġeneru, l-età u l-istatus soċjoekonomiku, b'attenzjoni partikolari għall-gruppi marġinalizzati u vulnerabbli fis-soċjetà;

171.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġjaw l-iżvilupp ta' provi kliniċi Ewropej b'diversi ċentri, b'mod partikolari fil-każ ta' kanċers b'inċidenza baxxa u/jew kanċers b'għażliet ta' trattament imnaqqsa, u jsaħħu l-kooperazzjoni multinazzjonali u t-twettiq ta' provi kliniċi transkonfinali, filwaqt li jibnu fuq strutturi eżistenti fejn xieraq, bħall-Kunsill Ewropew għar-Riċerka Klinika fis-settur tal-kanċer pedjatriku, u jinkoraġġixxu l-involviment ta' pajjiżi iżgħar; jenfasizza, barra minn hekk, il-ħtieġa li l-inizjattivi kollha tal-politika tal-UE dwar il-kanċer jiġu kkoordinati lejn għanijiet definiti u kondiviżi;

172.

Jappoġġja r-riċerka klinika biex jiġu evalwati l-fattibbiltà, l-effikaċja u l-kosteffettività tal-interventi mhux relatati mat-trattament, bħal studji dwar id-determinanti tas-saħħa (inklużi l-fatturi ambjentali) u l-kwalità tal-ħajja;

173.

Jemmen bis-sħiħ li pazjenti u l-assoċjazzjonijiet tal-pazjenti indipendenti, kif ukoll il-ġenituri u dawk li jindukraw, għandhom ikunu involuti fid-definizzjoni ta' prijoritajiet u punti ta' tmiem tar-riċerka għall-provi kliniċi, sabiex jiġi żgurat li l-provi jindirizzaw il-ħtiġijiet mhux issodisfati ta' pazjenti Ewropej, inkluż dwar il-kwalità tal-ħajja bħala l-punt ta' tmiem primarju; iqis li r-riżultati finali tal-provi għandhom jiġu kkomunikati lill-pazjenti parteċipanti u lill-pubbliku; jappella biex il-pazjenti pedjatriċi jiġu involuti fid-definizzjoni ta' ħtiġijiet mhux issodisfati, jipprovdu input fit-tfassil tal-protokoll għall-provi kliniċi, itejbu l-komunikazzjoni mal-popolazzjoni fil-mira u jsaħħu l-metodi għat-tixrid tas-sejbiet; jisħaq li l-punt sa fejn id-dispożizzjonijiet dwar it-trasparenza fi ħdan ir-Regolament dwar il-Provi Kliniċi qed jiġu ssodisfati, għandu jinżamm taħt sorveljanza, u għandu jsir rapport dwaru b'mod regolari;

174.

Jirrakkomanda skrutinju aktar robust tal-provi kliniċi, u aktar trasparenza fil-proċess tar-riċerka u l-iżvilupp tat-trattamenti tal-kanċer, inkluż it-twaqqif ta' portal li jippermetti lill-pazjenti jaċċessaw informazzjoni dwar il-provi kliniċi disponibbli fl-Ewropa; jappella għal trasparenza dwar l-aċċess u l-użu tad-data tal-provi kliniċi fil-livell tal-UE, inklużi dawk li ġew abbandunati; jissottolinja li dan għandu jinkludi wkoll informazzjoni mfassla apposta għat-tfal u l-pazjenti żgħar;

175.

Jirrakkomanda li r-riċerka tkun parametru tar-Reġistru tal-Inugwaljanzi tal-Kanċer sabiex jitkejlu u jiġu mmonitorjati l-inugwaljanzi fir-rigward tal-aċċess għal provi kliniċi kif ukoll biex jiġu mifhuma u indirizzati aħjar id-differenzi reġjonali u nazzjonali fl-attività tal-prova, u biex jiġi segwit titjib minn inizjattivi li għandhom jittieħdu permezz tal-Pjan, bħan-Netwerk tal-UE ta' Ċentri Komprensivi Kontra l-Kanċer;

176.

Jenfasizza li d-differenzi assoċjati mal-ġeneri fir-riċerka dwar il-kanċer għandhom jiġu kkunsidrati, kemm fl-istadju prekliniku kif ukoll f'dak kliniku, biex jiġu deskritti d-differenzi fil-fiżjopatoloġija tal-marda u l-komorbiditajiet relatati u fil-farmakokinetika/farmakodinamika tal-mediċina, fost l-oħrajn;

177.

Ifaħħar id-Dikjarazzjoni ta' Porto tal-2021 dwar ir-Riċerka dwar il-Kanċer li tenfasizza l-opportunitajiet għal approċċ komprensiv ta' riċerka traslazzjonali dwar il-kanċer bil-potenzjal li tinkiseb sopravivenza speċifika għall-kanċer ta' 10 snin għal 75 % tal-pazjenti dijanjostikati fl-2030 fl-Istati Membri b'sistemi tal-kura tas-saħħa żviluppati sew; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinvolvi ruħha b'mod attiv u jkollha rwol ewlieni fil-kisba ta' dan il-għan;

178.

Jilqa' l-fatt li l-Azzjonijiet Marie Sklodowska-Curie se jkomplu jedukaw u jħarrġu lir-riċerkaturi fil-prevenzjoni, it-tbassir, id-detezzjoni, id-dijanjożi u t-trattamenti tal-kanċer;

II. Għarfien kondiviż

179.

Iqis li l-kondiviżjoni tal-għarfien espert, tad-data, tal-programmi ta' taħriġ u tal-għodod ta' komunikazzjoni hija meħtieġa biex jittejjeb l-għarfien dwar il-kanċer kemm fost il-professjonisti tas-saħħa, ir-riċerkaturi kif ukoll fost il-pazjenti; jenfasizza li l-kollaborazzjoni u l-kondiviżjoni tal-għarfien transsettorjali u transkonfinali huma kruċjali biex tittejjeb aktar il-kwalità tal-kura tal-kanċer fl-UE; jinnota li l-kondiviżjoni tad-data hija essenzjali għall-applikazzjoni tal-intelliġenza artifiċjali u l-għodod ta' tagħlim awtomatiku għar-riċerka dment li jkun hemm sorveljanza umana, kif ukoll biex tippermetti t-trasformazzjoni diġitali tal-kura tas-saħħa, tindirizza d-disparitajiet fil-prevenzjoni, id-dijanjożi u t-trattament tal-kanċer madwar l-Ewropa u tottimizza l-użu tar-riżorsi tas-sistemi tal-kura tas-saħħa billi żżid l-effiċjenza u b'hekk tippermetti disponibbiltà usa' ta' data dwar il-kura onkoloġika, inkluż f'żoni inqas urbanizzati u aktar remoti; jenfasizza n-natura sensittiva tad-data dwar is-saħħa; jappella għall-konformità sħiħa mar-Regolament (UE) 2016/679 tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (80) biex jiġu evitati restrizzjonijiet bla bżonn dwar il-kura tas-saħħa transkonfinali; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' interpretazzjoni u implimentazzjoni armonizzata tal-GDPR, speċjalment mill-awtoritajiet tal-protezzjoni tad-data, inklużi l-Premessi 33 u 157, u l-interazzjoni tiegħu mar-Regolament dwar il-Provi Kliniċi ladarba applikabbli, inklużi l-Premessa 29 u l-Artikolu 28(2) ta' dak ir-regolament, fl-UE kollha biex tiġi ffaċilitata r-riċerka xjentifika; jitlob lill-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data jiżgura li l-linji gwida tiegħu rigward ir-riċerka dwar is-saħħa jiġu aġġornati bl-għan li titrawwem ir-riċerka, u jistieden lill-Kummissjoni tagħmel proposti konkreti sa tmiem l-2022;

180.

Jitlob lill-Kummissjoni tivvaluta l-funzjonament tal-NREs, speċjalment ir-rwol tagħhom fil-ġbir u l-kondiviżjoni tal-għarfien espert u tal-aħjar prattiki, u b'hekk tissimplifika r-riferiment tal-pazjenti fil-ġestjoni ta' kanċers rari, li jaffettwaw madwar 5,1 miljun pazjent madwar l-Ewropa u jirrikjedu kooperazzjoni fuq skala kbira; jenfasizza l-importanza tal-NRE fir-rigward tal-għelbien tal-inugwaljanzi fis-settur tas-saħħa u l-iżgurar ta' trattament aktar sikur u ta' kwalità għolja bejn il-fruntieri tal-UE;

181.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw finanzjament fit-tul xieraq u regolari għall-NRE, u li jintegrawhom fis-sistemi tas-saħħa nazzjonali; jappella biex il-finanzjament ikopri, inter alia, il-kumpens ta' konsultazzjonijiet virtwali, l-appoġġ għall-programmi ta' twinning u edukattivi, u r-rimborż tal-ivvjaġġar tal-pazjent b'konformità mad-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa transkonfinali meta dan ikun meħtieġ, sabiex jitrawmu standards imtejba ta' kura u aċċess ugwali għall-aħjar interventi possibbli għall-pazjenti kollha li jeħtiġuhom madwar l-Ewropa; jitlob ukoll appoġġ għall-introduzzjoni, l-aġġornament u l-funzjonament bla xkiel tal-infrastruttura diġitali li tissimplifika u tiffaċilita l-aċċess għall-ERNs, kif ukoll għall-ħolqien ta' strateġija tal-UE għad-data dwar is-saħħa biex jittejbu r-reġistri attwali tal-mard rari fi spazju tad-data komuni u uniformi; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi garantit finanzjament għall-funzjonament kontinwu tal-NRE, l-UE għas-Saħħa, il-Programm Orizzont Ewropa, il-fondi strutturali, u permezz tal-Artikolu 195 tar-Regolament Finanzjarju; jappoġġja l-espansjoni tal-erba' NREs eżistenti (PaedCan dwar il-kanċers pedjatriċi, EURACAN dwar il-kanċer solidu rari għall-adulti, EuroBloodNet dwar mard ematoloġiku rari inkluż sindromi malinni ematoloġiċi rari u GENTURIS dwar is-sindromi tar-riskju tat-tumur ġenetiku) biex jiġu inklużi kanċers rari, kumplessi u li ma jistgħux jiġu kkurati ħażin u kanċers pedjatriċi, peress li dan jista' jiffaċilita l-aċċess ugwali għall-pazjenti, inklużi t-tfal u l-AYA, għall-aħjar kura disponibbli madwar l-Ewropa u jtejjeb il-funzjonalità tal-NREs u l-eżiti tas-saħħa fil-popolazzjonijiet ta' pazjenti b'mard rari;

182.

Jemmen li l-iżvilupp u l-ottimizzazzjoni ulterjuri tal-NRE jirrikjedu l-parteċipazzjoni tal-Istati Membri kollha fl-NRE eżistenti, b'kull Stat Membru jkollu mill-inqas membru “sħiħ” jew “affiljat” wieħed f'kull NRE u f'kull dominju subkliniku/network tematiku tal-NRE, il-faċilitazzjoni tal-vjaġġ individwali tal-pazjenti permezz tal-kollaborazzjoni effettiva tal-punti ta' kuntatt nazzjonali mal-NRE, l-evalwazzjoni tal-funzjonament tal-NRE billi tiġi kondiviża data dwar il-prestazzjoni u n-networking tagħhom fil-qasam tal-kanċers rari, l-varar ta' għodod tat-telemediċina effiċjenti li jippermettu l-kondiviżjoni tar-rekords tal-każijiet u tar-riżultati tal-immaġnijiet b'manjiera sikura biex jiġu diskussi każijiet kumplessi ta' kanċer rari, u l-allokazzjoni ta' finanzjament adegwat u fit-tul, kemm fil-livell tal-Unjoni (l-UE għas-Saħħa) kif ukoll f'dak nazzjonali;

183.

Jistieden lill-Istati Membri jagħtu kunsiderazzjoni xierqa lill-importanza tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi lokali, reġjonali u nazzjonali li jgħaqqdu lill-pazjenti bil-kanċer, lis-superstiti u lill-qraba tagħhom, f'termini tal-parteċipazzjoni tagħhom fil-proċess tal-kondiviżjoni tal-għarfien, fil-ġlieda kontra l-kanċer, f'termini ta' appoġġ leġiżlattiv, u f'termini tal-għoti ta' finanzjament separat għal dawn l-organizzazzjonijiet, speċjalment dawk involuti fi programmi għall-ġlieda kontra l-kanċer;

184.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jappoġġjaw approċċ iddedikat u mfassal apposta għall-kanċers rari fl-adulti u l-kanċers pedjatriċi, filwaqt li jqisu l-inizjattivi tal-UE, u jintegraw bis-sħiħ in-NRE fis-sistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa tagħhom; jitlob il-ħolqien ta' protokolli komuni u konsistenti li jirregolaw il-ġbir tad-data u għall-ħolqien ta' sett uniku ta' definizzjonijiet li jispjegaw id-data miġbura; jitlob li l-organizzazzjonijiet tal-pazjenti bil-kanċer rari jiġu assoċjati mal-NREs u maċ-ċentru ta' referenza Ewropew;

185.

Ifakkar li ċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka ħa rwol attiv fl-appoġġ tal-attivitajiet u fl-isfruttar tad-data tar-reġistri tal-kanċer; Iqis li l-mandat, il-finanzjament u l-appoġġ politiku għaċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka biex ikompli u jaċċellera l-ħidma ta' koordinazzjoni tiegħu mar-reġistri tal-kanċer għandhom jissaħħu, b'mod partikolari f'termini tal-ġbir ta' riżultati tal-pazjenti, evidenza tad-dinja reali u l-identifikazzjoni ta' raggruppamenti tal-kanċer, u l-integrazzjoni tagħhom fir-reġistri eżistenti tal-kanċer;

186.

Jilqa' l-iżvilupp ta' infrastruttura Ewropea tar-riċerka ddedikata kompletament għar-riċerka pedjatrika, inkluż ukoll l-onkoloġija, li se tiffaċilita r-riċerka pedjatrika bażika, preklinika u transnazzjonali li tirfed id-disponibbiltà ta' provi kliniċi u tal-mediċini għat-tfal;

187.

Jilqa' t-tnedija ta' Ċentru ta' Għarfien dwar il-Kanċer fl-2021, sabiex jikkontribwixxi għall-iskambji u l-koordinazzjoni ta' inizjattivi xjentifiċi u tekniċi relatati mal-kanċer fil-livell tal-UE; iqis li l-ċ-ċentru tal-għarfien għandu jinvolvi lill-partijiet ikkonċernati kollha (rappreżentanti ta' kull NCCP, assoċjazzjonijiet tal-pazjenti u tal-persuni li jindukraw, soċjetajiet tal-għerf, aġenziji u korpi tal-UE rilevanti, rappreżentanti tal-operaturi ekonomiċi eċċ.); jemmen li dan iċ-ċentru ta' għarfien għandu jkun ibbażat fuq l-iskrinjar tad-data, ir-rapporti tal-NRE u r-reġistri tal-kanċer; iqis li l-missjoni tiegħu għandha tkun definita b'mod ċar u tinkludi:

(a)	il-koordinazzjoni tan-network tal-NCCPs kollha;

(b)	il-produzzjoni ta' pjan direzzjonali Ewropew biex jingħata bidu għal kampanji ta' prevenzjoni fuq skala kbira u programmi edukattivi dwar il-promozzjoni tas-saħħa;

(c)	il-koordinazzjoni tal-istabbiliment ta' kriterji komuni ta' kwalità biex jiggwidaw l-akkreditazzjoni nazzjonali ta' programmi ta' skrinjar, reġistri tal-kanċer u ċentri għall-kura tal-kanċer;

(d)	l-iżvilupp, abbażi tal-aħħar evidenza xjentifika, linji gwida dwar il-prattika klinika u skemi ta' assigurazzjoni tal-kwalità biex itejbu l-perkors kollu tal-kura għat-tipi kollha ta' kanċer, u b'mod partikolari għall-kanċers rari u pedjatriċi;

(e)	l-abbozzar ta' rapporti annwali u t-twaqqif ta' oqfsa għat-titjib tal-ġbir tad-data minn programmi ta' skrinjar, reġistri tal-kanċer u NRE fil-livell tal-UE;

(f)	il-preżentazzjoni ta' studji dwar l-impatt tal-prevenzjoni u d-dijanjożi, inklużi stimi li jikkonċernaw it-tnaqqis tal-ispejjeż ekonomiċi ġġenerati permezz ta' żieda fl-investiment fil-prevenzjoni u fid-dijanjożi;

(g)	il-koordinazzjoni tal-iskambju tal-aħjar prattiki u tar-riżultati bejn in-NRE u ċ-Ċentri Komprensivi tal-Kanċer;

(h)	il-ġenerazzjoni ta' mudell komprensiv ibbażat fuq il-Pjan u Orizzont Ewropa, u b'input mill-pazjenti u mill-indukraturi, sabiex jiġu identifikati l-prijoritajiet ta' riċerka u possibbilment ikun jista' jiġi żviluppat korp ta' riċerka koordinat u effiċjenti dwar il-kanċer fl-Ewropa;

(i)	l-iffaċilitar tal-kondiviżjoni ta' data anonimizzata, miġbura fi Cloud Ewropew tal-Kanċer, għal kliniċisti u riċerkaturi, kif ukoll għal entitajiet li jiżviluppaw servizzi tas-saħħa u soluzzjonijiet teknoloġiċi moderni għall-pazjenti bil-kanċer;

(j)	l-appoġġ ta' programmi komuni ta' taħriġ għall-professjonisti tas-saħħa, għall-pazjenti u għall-persuni li jindukraw;

(k)	it-twassil ta' informazzjoni aġġornata, iċċertifikata u trasparenti liċ-ċittadini u lill-professjonisti dwar il-kawżi tal-kanċer, it-trattamenti u l-leġiżlazzjoni tal-UE;

(l)	il-monitoraġġ tal-livell ta' implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet rilevanti fl-NCCPs tal-Istati Membri, u d-disponibbiltà regolari tar-riżultati ta' dan il-monitoraġġ;

(m)	il-proposta ta' indikaturi li jistgħu jitkejlu u riproduċibbli għall-eżiti ewlenin deskritti fil-Pjan;

188.

Ifakkar li r-riċerkaturi jridu jaħdmu flimkien biex isibu l-aħjar trattament possibbli speċjalment għall-pazjenti li jbatu minn kanċer rari, iżda li qed jiffaċċjaw ostakli serji; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni biex, permezz tal-mekkaniżmu ta' konsulenza xjentifika tagħha jew permezz tal-ħatra ta' Mibgħut Speċjali dwar ir-riċerka transkonfinali dwar il-kanċer, tħares b'mod sistematiku lejn l-ostakli kollha fir-riċerka u l-kooperazzjoni transkonfinali dwar il-kanċer, inkluża r-regolamentazzjoni, sabiex tippromwovi r-riċerka transkonfinali dwar il-kanċer;

189.

Jirrakkomanda l-ħolqien ta' mill-inqas reġistru wieħed tal-kanċer f'kull reġjun tal-UE, inklużi r-reġjuni remoti u ultraperiferiċi; iqis li huwa kruċjali li jiġi żgurat il-funzjonament bla xkiel tar-reġistri tal-kanċer; jappoġġja t-tisħiħ tal-kapaċità tar-reġistri nazzjonali tal-kanċer biex jiġbru riżultati standardizzati rrappurtati mill-pazjenti, biex jiġu identifikati aħjar l-istili ta' ħajja taċ-ċittadini tal-UE, inklużi l-kundizzjonijiet soċjoekonomiċi, l-informazzjoni dwar ix-xogħol, il-fatturi ambjentali, u data oħra, u biex jiġu identifikati l-kawżi tal-inugwaljanzi fl-inċidenza, il-prevalenza u s-sopravivenza tal-kanċer; jenfasizza l-ħtieġa essenzjali li tinġabar data b'mod kollaborattiv fl-Istati Membri kollha; jitlob għall-komparabbiltà tas-sorsi tad-data u l-interoperabbiltà tar-reġistri reġjonali u nazzjonali tal-kanċer permezz tal-armonizzazzjoni tal-kamp ta' applikazzjoni u l-kwalità tal-ġbir tad-data, u għal aċċess sigur għal tali data; jappella biex ir-reġistri nazzjonali tal-kanċer jingħataw mandat biex janalizzaw id-differenzi fil-morbożità u biex jagħmlu rakkomandazzjonijiet lill-kunsilli nazzjonali tal-kanċer u liċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka dwar il-ħtieġa għal interventi; jitlob l-użu ta' metodi moderni, epidemjoloġiċi u ġenetiċi molekulari biex tiġi analizzata l-prevalenza tal-kanċer u jiġu identifikati l-kawżi tiegħu; jitlob l-implimentazzjoni ta' reġistri speċifiċi tal-kanċer għal tumuri pedjatriċi malinni f'konformità mal-Klassifikazzjoni Internazzjonali tal-Kanċer tat-Tfulija; jappella li jittejjeb l-aċċess għal provi kliniċi u għal użu kompassjonali għal pazjenti adulti b'kanċer rari;

190.

Jappoġġja bis-sħiħ il-ħolqien ta' Reġistru tal-Inugwaljanzi b'rabta mal-Kanċer fil-livell Ewropew, imħabbar fil-Pjan, sabiex jiġu identifikati x-xejriet, id-disparitajiet u l-inugwaljanzi bejn u fi ħdan l-Istati Membri; jemmen li dan ir-reġistru se jgħin biex jiġu identifikati l-isfidi u l-oqsma speċifiċi ta' azzjoni sabiex jiggwida l-investiment u l-intervent u biex tiġi faċilitata r-riċerka dwar l-inugwaljanzi fil-livell tal-UE, nazzjonali u reġjonali; jitlob li r-Reġistru jsir aċċessibbli għall-pubbliku; jisħaq fuq il-ħtieġa li r-Reġistru ikopri wkoll l-inugwaljanzi soċjali bħal dawk relatati mal-istatus soċjoekonomiku, okkupazzjonali u tal-ġeneru;

191.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-pubblikazzjoni tar-riżultati xjentifiċi b'aċċess miftuħ, biex tagħmilhom disponibbli faċilment għall-professjonisti u r-riċerkaturi tas-saħħa kollha;

192.

Jappoġġja l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tippermetti lill-pazjenti bil-kanċer jaċċessaw b'mod sigur u jaqsmu r-rekords elettroniċi tas-saħħa bejn il-fruntieri; iqis li l-Kummissjoni tista' tistabbilixxi l-pedament għall-Ispazju Ewropew tad-Data dwar is-Saħħa, flimkien ma' Digital Health Europe, billi tiġbor, tanalizza u tiskambja data medika anonimizzata (mir-reġistri tal-kanċer, mill-isptarijiet, mill-provi kliniċi akkademiċi u mill-koorti) u data bijoloġika (minn kampjuni tad-demm u tat-tumur) fi Cloud Ewropew tal-Kanċer; jissottolinja li interpretazzjoni armonizzata tal-GDPR fl-Istati Membri kollha hija l-pedament għal inizjattivi ġodda ta' kondiviżjoni tad-data bħall-Ispazju Ewropew tad-Data dwar is-Saħħa; jinkoraġġixxi l-użu ta' data dwar is-saħħa għal skopijiet ta' riċerka (altruwiżmu fir-rigward tad-data); jilqa' l-ħolqien ippjanat ta' Ċentru Diġitali Ewropew virtwali għall-Pazjenti bil-Kanċer fl-ambitu tal-Missjoni dwar il-Kanċer ta' Orizzont Ewropa sabiex jiġi appoġġjat approċċ standardizzat għall-parteċipazzjoni ta' pazjenti li jixtiequ jkunu parti mid-depożitu u fl-iskambju tad-data standardizzata u definita b'mod uniformi dwar is-saħħa tagħhom; jirrakkomanda l-inklużjoni tal-pazjenti fi kwalunkwe azzjoni relatata mal-ħażna u l-użu ta' data dwar is-saħħa għal skopijiet ta' tfassil ta' politika u riċerka; jilqa' l-espansjoni ppjanata tas-Sistema Ewropea ta' Informazzjoni dwar il-Kanċer qabel l-2022;

193.

Jappella għal standards imtejba fl-edukazzjoni u t-taħriġ tal-professjonisti tas-saħħa; jinkoraġġixxi programmi ta' taħriġ komuni u multidixxiplinari għall-professjonisti tas-saħħa f'kollaborazzjoni mill-qrib mas-soċjetajiet Ewropej tal-għerf; jilqa' t-tnedija ta' programm ta' taħriġ interspeċjalizzat dwar il-kanċer f'kull stadju tal-perkors tat-trattament u l-kura, inklużi d-dijanjożi, it-trattament, il-kumplikazzjonijiet u l-komorbiditajiet, is-sopravivenza u l-kura fi tmiem il-ħajja;

III. Il-Finanzjament tal-Pjan tal-Ewropa biex Jingħeleb il-Kanċer

194.

Jenfasizza li l-Pjan m'għandux jitqies biss bħala impenn politiku biex tiġi xprunata l-bidla iżda bħala sett ta' inizjattivi konkreti u ambizzjużi li se jappoġġjaw, jikkoordinaw u jikkomplementaw l-isforzi tal-Istati Membri biex inaqqsu t-tbatija fiżika u mentali kkawżata mill-kanċer; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tottimizza l-implimentazzjoni koerenti tal-inizjattivi deskritti fil-Pjan, bi gwida ċara għall-Istati Membri rigward azzjonijiet konkreti kontra l-aċċess mhux ugwali għad-dijanjożi u t-trattament tal-kanċer, kif ukoll finanzjament adegwat, speċjalment biex indirizzat l-aċċess mhux ugwali; jissottolinja, madankollu, il-kapaċità differenti li għandhom l-Istati Membri f'dak li huwa assorbiment tal-fondi ddedikati għall-programmi tal-kura tas-saħħa s'issa; jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi lill-Istati Membri bi gwida u b'ħarsa ġenerali ċara tar-riżorsi ddedikati tal-UE, il-perkorsi definiti b'mod speċifiku li jorbtu l-azzjonijiet deskritti fil-Pjan mal-mekkaniżmi ta' finanzjament tal-UE identifikati fih, u s-sinerġiji u l-komplementarjetajiet possibbli bejn il-programm l-UE għas-Saħħa u oħrajn – bħall-Ewropa Diġitali, Orizzont Ewropa, NextGenerationEU/Faċilità ta' Rkupru u Reżiljenza, fondi strutturali u ta' koeżjoni – sabiex jissaħħaħ l-aċċess ekwu għal dijanjożi u kura ta' kwalità, jiġi żgurat investiment adegwat fil-prevenzjoni u l-innovazzjoni tal-kanċer u biex titjieb ir-reżiljenza tas-sistemi tas-saħħa; jenfasizza l-importanza tal-fondi ta' koeżjoni għall-kisba tal-ugwaljanza tal-aċċess għall-kura tas-saħħa b'mod partikolari f'partijiet inqas żviluppati tal-UE, inklużi r-reġjuni rurali, permezz ta' investiment fl-infrastruttura tas-saħħa u fil-forza tax-xogħol;

195.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li jiġu allokati fondi suffiċjenti għall-implimentazzjoni xierqa tal-Pjan u tal-NCCPs rispettivi tagħhom; iqis li mhux aktar minn 30 % tal-Pjan għandu jiġi allokat għall-implimentazzjoni tal-NCCPs;

196.

Jilqa' l-pjan ta' finanzjament ta' EUR 4 biljun u jinnota l-komplementarjetà tas-sorsi ta' finanzjament kif stabbilit fil-Pjan innifsu; jinnota li l-baġit propost għandu jitqies bħala l-ewwel pass lejn it-twettiq tal-azzjonijiet kollha skont il-Pjan; ifakkar li l-Pjan se jibbenefika minn sorsi differenti ta' finanzjament, bħall-programmi l-UE għas-Saħħa, Orizzont Ewropa u Ewropa Diġitali, il-fondi tal-politika ta' koeżjoni, u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza; jenfasizza l-ħtieġa li l-ġlieda kontra l-kanċer tiġi inkluża fis-sorsi kollha ta' finanzjament b'mod koerenti u trasparenti; jisħaq, b'mod partikolari, fuq l-importanza li jittejbu r-riċerka dwar il-kanċer u l-innovazzjoni u l-prevenzjoni u l-ħtieġa li jiġu ddedikati aktar fondi għalihom; jisħaq fuq il-ħtieġa għal reviżjoni regolari tal-allokazzjoni baġitarja proposta għall-Pjan, bil-ħsieb li potenzjalment jiżdied meta jkun possibbli; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-mobilizzazzjoni ta' dawn il-fondi mill-Istati Membri sabiex jikkonformaw mal-ħtiġijiet identifikati minn kull pajjiż, u li jkunu diretti lejn il-benefiċċju tal-interess pubbliku u s-servizzi tas-saħħa pubblika;

o o

197.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri, u lill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa.

(1) ĠU C 362, 8.9.2021, p. 182.

(2) Dokument ta' ħidma tas-27 ta' Ottubru 2020.

(3) Ir-Regolament (UE) 2021/695 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Orizzont Ewropa – il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni, li jistabbilixxi r-regoli tiegħu għall-parteċipazzjoni u d-disseminazzjoni (ĠU L 170, 12.5.2021, p. 1).

(4) Rapport interim tal-Bord għall-Missjoni dwar il-Kanċer bit-titolu “Conquering cancer: Mission possible” (Negħlbu lill-kanċer: Missjoni possibbli).

(5) ĠU C 269 I, 7.7.2021, p. 3.

(6) ĠU L 327, 16.12.2003, p. 34.

(7) https://ec.europa.eu/health/sites/default/files/major_chronic_diseases/docs/2017_cancerscreening_2ndreportimplementation_en.pdf

(8) ĠU L 158, 30.4.2004, p. 50.

(9) ĠU L 131, 5.5.1998, p. 11.

(10) ĠU L 107, 26.3.2021, p. 1.

(11) ĠU L 158, 27.5.2014, p. 1.

(12) ĠU L 166, 11.5.2021, p. 1.

(13) https://www.eea.europa.eu/publications/healthy-environment-healthy-lives

(14) ĠU C 341, 24.8.2021, p. 76.

(15) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2021/690012/EPRS_STU(2021)690012_EN.pdf

(16) https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/mt/

(17) https://www.europeancancer.org/2-standard/66-european-code-of-cancer-practice

(18) https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/336595/WHO-EURO-2020-1435-41185-56004-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y

(19) ĠU C 270, 7.7.2021, p. 2.

(20) ĠU C 263, 25.7.2018, p. 4.

(21) ĠU C 371, 15.9.2021, p. 75.

(22) ĠU C 449, 23.12.2020, p. 71.

(23) ĠU C 411, 27.11.2020, p. 48.

(24) ĠU C 371, 15.9.2021, p. 102.

(25) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 83.

(26) ĠU C 238, 6.7.2018, p. 128.

(27) https://www.europeancancer.org/resources/201:time-to-act.html

https://www.europeancancer.org/timetoact/impact/data-intelligence

(28) https://www.endocrine.org/news-and-advocacy/news-room/2015/estimated-costs-of-endocrine-disrupting-chemical-exposure-exceed-150-billion-annually-in-eu

(29) EU-OSHA: https://osha.europa.eu/mt/themes/work-related-diseases/work-related-cancer

(30) EU-OSHA: https://osha.europa.eu/mt/publications/worker-survey-exposure-cancer-risk-factors/view

(31) Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Settembru 2003 dwar l-iskeda Ewropea tal-mard relatat max-xogħol (ĠU L 238, 25.9.2003, p. 28).

(32) https://www.who.int/publications/m/item/technical-report-on-pricing-of-cancer-medicines-and-its-impacts

(33) Id-Direttiva 2014/40/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-3 ta' April 2014 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri rigward il-manifattura, il-preżentazzjoni u l-bejgħ tat-tabakk u prodotti relatati (ĠU L 127, 29.4.2014, p. 1).

(34) Id-Direttiva tal-Kunsill 2011/64/UE tal-21 ta' Ġunju 2011 dwar l-istruttura u r-rati tad-dazju tas-sisa fuq it-tabakk manifatturat (ĠU L 176, 5.7.2011, p. 24).

(35) Id-Direttiva (UE) 2019/904 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Ġunju 2019 dwar it-tnaqqis tal-impatt ta' ċerti prodotti tal-plastik fuq l-ambjent (ĠU L 155, 12.6.2019, p. 1).

(36) https://fctc.who.int/who-fctc/overview

(37) https://fctc.who.int/protocol/overview

(38) https://www.ombudsman.europa.eu/mt/decision/en/73774

(39) ĠU C 296, 5.12.2009, p. 4.

(40) Scoccianti C., Cecchini M., Anderson A.S. et al., 'European Code against Cancer 4th Edition: Alcohol drinking and cancer', Cancer Epidemiol. 2016 Dec; 45: p. 181-188. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27816465/

(41) https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/alcohol-use/news/news/2018/09/there-is-no-safe-level-of-alcohol,-new-study-confirms

(42) https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2818%2931310-2

(43) Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ottubru 2006 rigward l-Istrateġija tal-UE li tappoġġja lill-Istati Membri għat-tnaqqis ta' ħsara relatata mal-alkoħol (COM(2006)0625).

(44) https://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045(21)00279-5/fulltext

(45) Id-Direttiva (UE) 2018/1808 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta' Novembru 2018 li temenda d-Direttiva 2010/13/UE dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fi Stati Membri dwar il-forniment ta' servizzi tal-media awdjoviżiva (Direttiva dwar is-Servizzi tal-Media Awdjoviżiva) fid-dawl ta' realtajiet tas-suq li qed jinbidlu, ĠU L 303, 28.11.2018, p. 69.

(46) Il-Proposta tal-Kummissjoni tal-24 ta' Marzu 2021 għal rakkomandazzjoni tal-Kunsill li tistabbilixxi l-Garanzija Ewropea għat-Tfal (COM(2021)0137).

(47) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 32.

(48) ĠU L 114, 27.4.2006, p. 38.

(49) Id-Direttiva 2014/35/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2014 dwar l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri relattivament għat-tqegħid fis-suq ta' tagħmir elettriku ddisinjat għall-użu fi ħdan ċerti limiti tal-vultaġġ (ĠU L 96, 29.3.2014, p. 357).

(50) Ir-Regolament tal-Kunsill (Euratom) 2021/765 tal-10 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi l-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika għall-perjodu 2021-2025 li jikkomplementa Orizzont Ewropa – il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni u li jħassar ir-Regolament (Euratom) 2018/1563 (ĠU L 167 I, 12.5.2021, p. 81).

(51) Id-Direttiva tal-Kunsill 2013/59/Euratom tal-5 ta' Diċembru 2013 li tistabbilixxi standards bażiċi ta' sikurezza għal protezzjoni kontra l-perikli li jirriżultaw minn esponiment għal radjazzjoni jonizzanti u li jħassar id-Direttive 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom u 2003/122/Euratom (ĠU L 13, 17.1.2014, p. 1).

(52) ĠU C 494, 8.12.2021, p. 64.

(53) Id-Direttiva (UE) 2020/2184 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2020 dwar il-kwalità tal-ilma maħsub għall-konsum mill-bniedem (ĠU L 435, 23.12.2020, p. 1).

(54) Id-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1).

(55) Ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-Reġistrazzjoni, l-Evalwazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea tas-Sustanzi Kimiċi (ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1).

(56) Ir-Regolament (KE) Nru 1935/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Ottubru 2004 dwar materjali u oġġetti maħsuba biex jiġu f'kuntatt mal-ikel (ĠU L 338, 13.11.2004, p. 4).

(57) Ir-Regolament (KE) Nru 1223/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Novembru 2009 dwar il-prodotti kożmetiċi (ĠU L 342, 22.12.2009, p. 59).

(58) Id-Direttiva 2009/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Ġunju 2009 dwar is-sikurezza tal-ġugarelli(ĠU L 170, 30.6.2009, p. 1).

(59) https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/608866/IPOL_STU(2019)608866_MT.pdf.

(60) ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.

(61) Testi adottati, P9_TA(2021)0427.

(62) ĠU C 466, 28.12.2018, p. 1.

(63) Id-Direttiva 2011/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Marzu 2011 dwar l-applikazzjoni tad-drittijiet tal-pazjenti fil-qasam tal-kura tas-saħħa transkonfinali, ĠU L 88, 4.4.2011, p. 45.

(64) Ir-Regolament (KE) Nru 883/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 dwar il-kordinazzjoni ta' sistemi ta' sigurtà soċjali (ĠU L 166, 30.4.2004, p. 1).

(65) Id-Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Settembru 2005 dwar ir-rikonoxximent ta' kwalifiki professjonali (ĠU L 255, 30.9.2005, p. 22).

(66) Id-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni bit-titlu “Strategic Agenda for Medical Ionising Radiation Applications” (SAMIRA), (SWD(2021)0014).

(67) https://www.accelerate-platform.org/

(68) ĠU L 311, 28.11.2001, p. 67.

(69) ĠU L 136, 30.4.2004, p. 1.

(70) Id-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2014 dwar l-akkwist pubbliku (ĠU L 94, 28.3.2014, p. 65).

(71) Id-Direttiva tal-Kunsill 89/105/KEE tal-21 ta' Diċembru 1988 dwar it-trasparenza ta' miżuri li jirregolaw il-prezzijiet ta' prodotti mediċinali għall-użu tal-persuna u li jkunu parti mill-pjan ta' sistemi nazzjonali ta' assigurazzjoni tas-saħħa (ĠU L 40, 11.2.1989, p. 8).

(72) ĠU L 158, 27.5.2014, p. 1.

(73) L-organizzazzjoni Ewropea Kontra l-Kanċer, “Cancer Will Not Wait for the Covid-19 Pandemic to End. It is Time to Act” (Il-Kanċer mhux se jistenna l-pandemija tal-COVID-19 tispiċċa. Wasal iż-żmien li naġixxu.), tal-11 ta' Mejju 2021, aċċessata fil-21 ta' Diċembru 2021.

(74) ĠU L 133, 22.5.2008, p. 66.

(75) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(76) ĠU L 378, 27.12.2006, p. 1 (“Ir-Regolament Pedjatriku”).

(77) ĠU L 18, 22.1.2000, p. 1.

(78) ĠU L 188, 12.7.2019, p. 79.

(79) Bord ta' Missjoni għall-Kanċer, Conquering Cancer – Mission Possible, Kummissjoni Ewropea, 2020.

(80) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/148

P9_TA(2022)0039

Implimentazzjoni tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni – rapport annwali 2021

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tal-politika estera u ta' sigurtà komuni – rapport annwali 2021 (2021/2182(INI))

(2022/C 342/13)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), b'mod partikolari l-Artikoli 21 u 36 tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-Karta tan-NU, il-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Liġi tal-Baħar, l-Att Finali ta' Ħelsinki tal-1 ta' Awwissu 1975 u d-dokumenti sussegwenti tiegħu u l-Karta ta' Pariġi għal Ewropa Ġdida tad-19-21 ta' Novembru 1990,

—	wara li kkunsidra r-rapport tas-16 ta' Ġunju 2021 tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP / RGħ) intitolat “CFSP Report – Our priorities in 2021” (Rapport PESK – il-prijoritajiet tagħna fl-2021) (HR(2021)94),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 1325(2000) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti tal-31 ta' Ottubru 2000 dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà,

—	wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tiegħu tas-16 ta' Settembru 2021 dwar id-direzzjoni tar-relazzjonijiet politiċi bejn l-UE (1) u r-Russja u r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Diċembru 2021 dwar is-sitwazzjoni fil-fruntiera tal-Ukrajna u fit-territorji tal-Ukrajna okkupati mir-Russja (2),

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet konġunti dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO tal-10 ta' Lulju 2016 u tat-8 ta' Lulju 2018,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar is-sitwazzjoni f'Hong Kong, inklużi dawk tat-8 ta' Lulju 2021 dwar Hong Kong, b'mod partikolari l-każ ta' Apple Daily (3), u tad-19 ta' Ġunju 2020 dwar il-liġi tal-PRC dwar is-sigurtà nazzjonali għal Hong Kong u l-ħtieġa li l-UE tiddefendi l-livell għoli ta' awtonomija ta' Hong Kong (4),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċeduri tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0354/2021),

billi l-Parlament għandu d-dmir u r-responsabbiltà li jeżerċita s-sorveljanza u l-iskrutinju demokratiċi tiegħu fuq il-politika estera u ta' sigurtà komuni (PESK) u l-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni u għandu jikseb l-informazzjoni neċessarja b'mod trasparenti u f'waqtu kif ukoll ikollu l-mezzi effikaċi biex jaqdi dan ir-rwol bis-sħiħ u b'mod effikaċi;

billi l-iżviluppi internazzjonali u l-isfidi multidimensjonali ta' dan l-aħħar u ambjent ġeopolitiku li qed jinbidel malajr ħaffew it-tendenzi eżistenti li jolqtu lill-aspetti fundamentali tal-PESK tal-UE, kixfu l-vulnerabbiltà tal-UE għal avvenimenti u pressjonijiet esterni, enfasizzaw il-ħtieġa ta' azzjoni aktar b'saħħitha, aktar ambizzjuża, kredibbli, strateġika u unifikata tal-UE fix-xena dinjija, u aċċentwaw il-ħtieġa li l-UE tkun tista' tistabbilixxi b'mod awtonomu l-objettivi strateġiċi tagħha u tiżviluppa l-kapaċitajiet biex dawn jiġu segwiti;

billi dawn l-iżviluppi u l-isfidi jinkludu l-pandemija bla preċedent tal-COVID-19 li oriġinat f'Wuhan, fiċ-Ċina, u l-konsegwenzi tagħha; ir-rwol f'evoluzzjoni tal-Istati Uniti fix-xena globali, l-isforzi tar-Russja biex iżżarma l-arkitettura tas-sigurtà Ewropea u l-attakki kontinwi tagħha fuq l-Ukrajna u l-okkupazzjoni ta' territorji fil-Georgia u fl-Ukrajna, l-attakki ibridi kontra l-Istati Membri tal-UE, bħall-istrumentalizzazzjoni tal-migranti, immirati biex iqiegħdu f'dubju l-pedamenti demokratiċi tagħna; il-ksur kontinwu tad-dritt internazzjonali min-naħa tal-Belarussja; l-assertività dejjem akbar tal-Partit Komunista Ċiniż u ta' reġimi awtoritarji u totalitarji oħrajn; il-kollass rapidu reċenti tal-istrutturi statali tal-Afganistan u t-teħid sussegwenti tal-kontroll tal-pajjiż min-naħa tat-Talibani; it-tensjonijiet fir-reġjun Indo-Paċifiku, speċjalment fl-Ibħra tan-Nofsinhar u tal-Lvant taċ-Ċina kif ukoll fl-Istrett ta' Tajwan; il-proliferazzjoni ta' armi ta' qerda massiva; it-tqegħid f'dubju tal-ftehimiet dwar il-kontroll tal-armi; it-tibdil fil-klima; il-kriminalità finanzjarja; l-aggravar ta' kunflitti reġjonali li ġġeneraw spostament tal-popolazzjoni; il-kompetizzjoni għar-riżorsi naturali; l-iskarsezza tal-enerġija u tal-ilma; l-Istati “falluti”; it-terroriżmu; il-kriminalità transnazzjonali organizzata; l-attakki ċibernetiċi u l-kampanji ta' diżinformazzjoni;

billi dawn it-tendenzi li għaddejjin bħalissa huma r-riżultat ta' ċaqliq fil-bilanċ globali tal-poter lejn dinja multipolari kkaratterizzata mill-intensifikazzjoni tal-kompetizzjoni ġeopolitika, li qed tagħmel il-governanza globali u l-forniment ta' beni pubbliċi internazzjonali aktar diffiċli proprju meta dawn huma aktar meħtieġa;

E.	billi d-dinja daħlet f'era ġdida ta' “nonpaċi”, żmien ta' inċertezza ġeopolitika dejjem akbar ikkaratterizzata mill-multiplikazzjoni tal-kunflitti reġjonali u mill-kompetizzjoni bejn il-potenzi l-kbar fil-qasam tal-enerġija b'riperkussjonijiet sinifikanti fuq is-sigurtà tal-UE;

billi l-iskjerament militari kontinwu tal-forzi militari Russi tul il-fruntiera tal-Ukrajna u fit-territorji okkupati illegalment tagħha, kif ukoll fil-Belarussja u fid-Distrett ta' Kaliningrad jikkostitwixxi theddida kredibbli u serja għas-sigurtà tal-Ukrajna u tal-Ewropa; billi kwalunkwe azzjoni militari u attakk ibridu ulterjuri mill-Federazzjoni Russa għandhom iwasslu għall-adozzjoni ta' sanzjonijiet ekonomiċi u finanzjarji severi f'koordinazzjoni mill-qrib mal-Istati Uniti, in-NATO u sħab oħra;

G.	billi r-riperkussjonijiet negattivi tat-tibdil fil-klima fuq is-sigurtà tal-UE qed isiru dejjem aktar ċari;

billi aktar minn nofs it-tkabbir demografiku tad-dinja sal-2050 mistenni jsir fl-Afrika, u dan mistenni li se jikkorrispondi għal 1,3 biljun miż-2,4 biljun ruħ addizzjonali fuq il-pjaneta; billi l-konċentrazzjoni ta' dan it-tkabbir f'xi wħud mill-ifqar pajjiżi, flimkien mal-effetti tat-tibdil fil-klima, se jwasslu għal sensiela ta' sfidi ġodda li, jekk ma jiġux indirizzati minnufih, se jkollhom effetti tassew problematiċi kemm għall-pajjiżi inkwistjoni kif ukoll għall-UE; billi r-rapport tal-2019 dwar il-kummerċ u l-iżvilupp tal-Konferenza tan-NU dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp (5) jikkalkola li kull sena se jkunu meħtieġa USD 2,5 triljun addizzjonali biex jiġi żgurat ir-rispett tal-impenji tal-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli;

billi l-UE jeħtieġ li taġixxi fix-xena globali b'vuċi koerenti waħda 'għeruq fil-kultura strateġika komuni biex tiżviluppa r-rwol ta' tmexxija tagħha u terġa' tqajjem u tirriforma l-multilateraliżmu mmexxi mill-valuri tagħha ta' demokrazija, stat tad-dritt, ġustizzja soċjali, drittijiet fundamentali fosthom l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-appoġġ għal-libertà fuq livell globali, u l-viżjoni tagħha għal futur sostenibbli u inklużiv;

billi maġġoranza wiesgħa taċ-ċittadini tal-UE u l-kummenti li waslu sa issa fuq il-pjattaforma diġitali tal-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa jappoġġaw rwol aktar b'saħħtu tal-UE u approċċ Ewropew komuni fi kwistjonijiet tal-politika estera u ta' sigurtà, u jixtiequ jaraw politika estera u ta' sigurtà tal-UE aktar koerenti u effikaċi;

Jenfasizza li sabiex tilħaq l-objettiv strateġiku li tiżviluppa r-rwol ta' tmexxija globali tagħha, l-UE għandha ssawwar il-PESK tagħha abbażi tas-sitt azzjonijiet li ġejjin:

—	tiddefendi l-ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli abbażi tal-prinċipji u l-impenji minquxa fil-Karta tan-NU, l-Att Finali ta' Ħelsinki u l-Karta ta' Pariġi għal Ewropa Ġdida,

—	tassumi rwol ta' tmexxija fit-tisħiħ tas-sħubijiet multilaterali f'dawk li huma prijoritajiet globali, b'mod partikolari s-sħubija tagħha man-NU, u fil-protezzjoni u fil-promozzjoni tad-demokrazija u tad-drittijiet tal-bniedem fuq livell globali,

—

ittejjeb il-viżibbiltà u l-proċess deċiżjonali tal-UE u tisfrutta b'mod sħiħ u aktar effikaċi l-istrumenti tas-setgħa ta' koerċizzjoni (hard power) u tas-setgħa ta' persważjoni (soft power) tal-UE, anki bl-introduzzjoni tal-vot b'maġġoranza kwalifikata għat-teħid ta' deċiżjonijiet fil-politika estera tal-UE,

—	tikseb is-sovranità Ewropea billi torbot flimkien l-azzjonijiet esterni u interni tal-UE b'mod koerenti, billi tikkombina l-kapaċità li taġixxi b'mod awtonomu jekk ikun meħtieġ mar-rieda li tiġi segwita solidarjetà strateġika ma' sħab tal-istess fehma,

—	tiżviluppa aktar l-istrateġiji reġjonali, anki f'dak li għandu x'jaqsam mal-impenn diplomatiku u ekonomiku u mal-kooperazzjoni fil-qasam tas-sigurtà,

—	issaħħaħ is-sorveljanza, l-iskrutinju u r-responsabbiltà demokratiċi u d-dimensjoni parlamentari tal-PESK tal-UE;

Tassumi rwol ta' tmexxija fit-tisħiħ tas-sħubijiet multilaterali f'dawk li huma prijoritajiet globali, b'mod partikolari s-sħubija tagħha man-NU, u fil-protezzjoni u fil-promozzjoni tad-demokrazija u tad-drittijiet tal-bniedem fuq livell globali

Jilqa' pożittivament l-ambizzjoni u l-inizjattivi dejjem akbar tal-UE biex tassumi rwol ta' tmexxija fil-promozzjoni tas-sħubijiet globali f'dawk li huma prijoritajiet kruċjali u fit-tisħiħ tal-ordni multilaterali bbażat fuq ir-regoli u fuq il-valuri permezz ta' riforma tal-istituzzjonijiet u tal-organizzazzjonijiet prinċipali sabiex ittejjeb l-effiċjenza tagħhom u żżid ir-reżiljenza tagħhom u permezz ta' użu aħjar ta' mekkaniżmi u istituzzjonijiet eżistenti għall-governanza globali multilaterali; jinnota li dawn l-inizjattivi jagħmluha possibbli għall-komunità internazzjonali, irregolata mid-dritt internazzjonali, li tindirizza b'mod effikaċi l-isfidi globali bħat-tibdil fil-klima, il-pandemiji, il-kriżi tal-enerġija u t-theddid terroristiku, u li tiġġieled kontra l-influwenza ta' atturi awtoritarji malizzjużi; itenni li l-politika estera u ta' sigurtà tal-UE trid tiżgura l-implimentazzjoni tal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU għall-2030;

Jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi żviluppata sħubija tassew strateġika bejn l-UE u n-NU fir-rigward tal-azzjoni dwar il-klima u tad-drittijiet tal-bniedem u fil-kuntest tal-ġestjoni tal-kriżijiet; jistieden lill-Istati Membri u lill-gvernijiet tad-dinja kollha jattribwixxu aktar kompetenzi, riżorsi u kapaċità ta' intervent lill-organi tan-NU; jesprimi dispjaċir għall-fatt li ċ-Ċina u r-Russja jipprevjenu lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU milli jikkundanna r-reġimi oppressivi għall-azzjonijiet tagħhom, jostakolaw risposta internazzjonali magħquda lid-diversi kriżijiet, u jimpedixxu l-implimentazzjoni tad-deċiżjonijiet tal-G7 fil-livell tan-NU; itenni l-appoġġ qawwi tiegħu lill-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI) u jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jagħtu appoġġ finanzjarju adegwat biex jippermettu lill-QKI twettaq il-kompiti tagħha;

Jenfasizza l-ħtieġa li l-UE tiddefendi u tippromwovi d-demokrazija fuq livell globali billi tagħti l-eżempju, inkluż billi tiżgura konformità stretta mal-prinċipji tad-demokrazija, tad-drittijiet tal-bniedem u tal-istat tad-dritt fl-Istati Membri kollha; jitlob lill-UE tippromwovi alleanza tad-demokraziji fid-dinja kollha; jinsisti fuq il-bżonn li jiġu akkomunati r-riżorsi, jiġu skambjati l-aħjar prattiki, jiġu kkoordinati l-azzjonijiet komuni u jiġu żviluppati strateġiji kondiviżi fir-rigward tal-ġlieda kontra l-indħil malizzjuż u d-diżinformazzjoni min-naħa ta' Stati awtoritarji u tad-delegati tagħhom, ta' atturi u organizzazzjonijiet mhux statali ostili u ta' atturi antidemokratiċi fi ħdan is-soċjetajiet demokratiċi; jemmen li, biex jinkisbu riżultati pożittivi f'dan ir-rigward, l-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom jippromwovu, permezz ta' kooperazzjoni mill-qrib man-NATO, fost l-oħrajn, approċċ ta' gvern sħiħ u min-naħa tas-soċjetà kollha biex jiġi miġġieled it-theddid ibridu, flimkien ma' aġenda ambizzjuża ta' appoġġ għad-demokrazija li tiffoka fuq il-preservazzjoni u l-promozzjoni tal-libertà tal-kelma u l-indipendenza tal-media; jesprimi, f'dan ir-rigward, l-appoġġ sħiħ tiegħu għas-Summits għad-Demokrazija ospitati mill-Istati Uniti, li qed jiffukaw fuq azzjonijiet konkreti biex jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem universali, jipprevjenu r-rigress demokratiku u jiġġieldu l-korruzzjoni;

Jitlob lill-UE tiżviluppa s-sett ta' għodod tagħha għall-ġlieda kontra l-indħil, il-propaganda u l-operazzjonijiet ta' influwenza barranin, inkluż l-iżvilupp ta' strumenti ġodda li jippermettu li jiġu imposti kostijiet fuq dawk responsabbli u t-tisħiħ ta' strutturi rilevanti, b'mod speċifiku t-task forces għall-komunikazzjoni strateġika tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE); jilqa' b'sodisfazzjon ir-reviżjoni li għaddejja bħalissa tal-Kodiċi ta' Prattika dwar id-Diżinformazzjoni tal-Kummissjoni; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-UE żżid il-viżibbiltà tal-azzjonijiet tagħha permezz ta' komunikazzjoni aħjar u aktar strateġika tal-azzjonijiet esterni tagħha mmirati lejn iċ-ċittadini tagħha stess u mhux;

Huwa mħasseb ħafna bir-rigress demokratiku kontinwu u d-daqqiet ta' ħarta lid-drittijiet tal-bniedem f'għadd dejjem akbar ta' pajjiżi mhux tal-UE, inklużi attakki fuq id-drittijiet politiċi u l-integrità elettorali; jafferma mill-ġdid l-importanza tal-appoġġ kontinwu tal-UE għall-proċessi elettorali fid-dinja permezz ta' missjonijiet ta' osservazzjoni elettorali, fost l-oħrajn, u jfakkar fir-rwol fundamentali tal-Parlament f'dan ir-rigward; jisħaq fuq l-importanza li jiġi żgurat l-ogħla livell ta' protezzjoni għall-osservaturi elettorali nazzjonali; jitlob lill-UE tkompli ssaħħaħ il-kooperazzjoni tagħha fl-osservazzjoni elettorali mas-sħab rilevanti kollha bħall-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE), il-Kunsill tal-Ewropa u l-organizzazzjonijiet li japprovaw id-Dikjarazzjoni ta' Prinċipji għall-Osservazzjoni Internazzjonali tal-Elezzjonijiet u l-Kodiċi ta' Kondotta għall-Osservaturi Internazzjonali tal-Elezzjonijiet;

Jinkoraġġixxi lill-UE tiżviluppa aktar ir-rwol ta' tmexxija tagħha fil-qasam tad-difiża u tal-protezzjoni tal-libertà, tad-demokrazija u tad-drittijiet tal-bniedem fi ħdan il-fora multilaterali u, b'mod partikolari, fin-Nazzjonijiet Uniti; jemmen li l-UE għandha tiżgura użu trasparenti u effikaċi tar-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem (GHRSR) (Liġi Magnitsky tal-UE), inkluż billi tespandi l-kamp ta' applikazzjoni tal-GHRSR biex jinkludi reati relatati mal-korruzzjoni; itenni li l-UE għandha tinforza aħjar id-dispożizzjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem tal-ftehimiet internazzjonali li tkun ikkonkludiet; ifakkar fin-natura politika tal-GHRSR tal-UE, li huwa parti mill-approċċ politiku integrat u komprensiv tal-UE;

Jinsisti fuq l-implimentazzjoni sħiħa u l-integrazzjoni sistematika tal-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri u tal-pjan ta' azzjoni tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi III (GAP III) fl-azzjoni esterna kollha tal-UE, fil-livelli kollha ta' impenn u fl-attivitajiet u fil-kunċetti rilevanti kollha, anki lil hinn mill-validità tal-GAP III; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri jeżerċitaw rwol ta' tmexxija fl-implimentazzjoni tar-riżoluzzjoni 1325 (2000) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà; iħeġġeġ lis-SEAE jtejjeb il-bilanċ ġeografiku tiegħu sabiex ikun hemm rappreżentanza nazzjonali xierqa li tirrifletti d-diversità tal-Istati Membri kollha, kif indikat fl-Artikolu 27 tar-Regolamenti tal-Persunal għall-Uffiċjali (6);

Jiltob l-implimentazzjoni effikaċi tal-Kunċett tal-Medjazzjoni għall-Paċi 2020 tal-UE biex tiġi kkonsolidata l-pożizzjoni tal-UE bħala attur globali influwenti li jinvesti fil-prevenzjoni u fil-medjazzjoni tal-kunflitti, u bħala protagonista fil-promozzjoni u fl-implimentazzjoni tal-paċi fil-livell internazzjonali; ifakkar fil-vantaġġ komparattiv tal-UE fil-qasam tal-prevenzjoni u tar-riżoluzzjoni tal-kunflitti fil-konfront tal-Istati Membri individwali; jenfasizza r-rwol ewlieni li żvolġa l-Parlament f'dan il-qasam permezz tad-diplomazija parlamentari; jirrikonoxxi r-rwol tal-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ fil-bini ta' soċjetajiet paċifiċi, u fil-promozzjoni ta' kultura ta' paċi, tolleranza u djalogu interkulturali u interreliġjuż;

10.

Itenni t-talba tiegħu għal appoġġ akbar favur l-istrateġija tal-UE dwar is-sigurtà marittima, billi ż-żamma tal-libertà ta' navigazzjoni toħloq sfida li qed tikber kemm fuq livell globali kif ukoll fil-viċinat; jissottolinja li l-libertà ta' navigazzjoni għandha tiġi rrispettata dejjem; jitlob lill-UE tikkonċentra aktar fuq l-iżgurar tal-libertà ta' navigazzjoni u fuq miżuri li jiffukaw fuq it-taffija tat-tensjonijiet u l-prevenzjoni ta' kunflitt armat u inċidenti militari fuq il-baħar;

11.

Jitlob aġenda ambizzjuża tal-UE, f'kooperazzjoni mas-sħab ewlenin, biex tkun sostnuta l-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin barra mill-UE u biex titqajjem il-kwistjoni tal-persekuzzjonijiet abbażi tar-reliġjon jew tat-twemmin; jinnota li l-appoġġ favur il-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin jikkontribwixxi għat-trawwim ta' paċi dejjiema u, għalhekk, biex jiġu indirizzati bosta mill-isfidi li għandhom quddiemhom l-UE u l-pajjiżi sħabha; iħeġġeġ lill-Kummissjoni taħtar, mill-aktar fis possibbli, Mibgħut Speċjali ġdid tal-UE għall-promozzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin;

12.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-isforzi li għamlet l-UE bħala pijunier globali fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u jħeġġeġ lill-Kummissjoni u lis-SEAE jipproponu inizjattivi ġodda, bħall-internazzjonalizzazzjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew kif ukoll inizjattivi biex jirreaġixxu għar-riskji għas-sigurtà relatati mal-klima, u biex jiġi indirizzat l-impatt tat-tibdil fil-klima fil-livell lokali, b'mod partikolari f'popolazzjonijiet vulnerabbli u f'komunitajiet milquta ħafna; jemmen li l-UE għandha tappoġġa objettivi ambizzjużi fit-tnaqqis tas-CO2 fil-pajjiżi mhux tal-UE u jisħaq fuq il-ħtieġa li d-diplomazija dwar il-klima tiżvolġi rwol kruċjali; jistenna li l-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew se jkollha konsegwenzi ġeopolitiċi sinifikanti u se tinfluwenza r-relazzjonijiet tal-UE ma' wħud minn sħabha, pereżempju billi tiġi indirizzata d-dipendenza tal-UE mill-provvisti ta' fjuwils fossili Russi;

13.

Jilqa' pożittivament l-approċċ tal-UE u r-rwol ta' tmexxija globali fl-għoti ta' vaċċini kontra l-COVID-19 u fl-indirizzar tal-konsegwenzi soċjali u ekonomiċi tal-pandemija permezz tal-mekkaniżmu COVAX u l-pakkett globali tal-irkupru tat-Tim Ewropa; jistieden lill-UE tiżviluppa strateġija tas-saħħa globali soda, li tinkludi sforzi fuq livell globali u tal-UE biex jiġu żgurati tħejjija globali u rispons effikaċi għall-kriżijiet futuri u tiggarantixxi aċċess ħieles, ġust, bi prezzijiet raġonevoli u ekwu għall-vaċċini fid-dinja kollha; itenni l-ħtieġa li l-UE ssir aktar awtonoma fir-rigward tal-kwistjonijiet tas-saħħa u li tiddiversifika l-ktajjen tal-provvista tagħha sabiex tintemm id-dipendenza minn reġimi awtoritarji u totalitarji; jilqa' favorevolment is-sħubija bejn l-UE u l-Istati Uniti fil-kampanja ta' tilqim globali kontra l-COVID-19;

14.

Jirrikonoxxi li t-teknoloġija, il-konnettività u l-fluss tad-data huma dimensjonijiet importanti tar-relazzjonijiet esterni u tal-ftehimiet ta' sħubija tal-UE u għandhom implikazzjonijiet ġeopolitiċi sinifikanti; iħeġġeġ lill-UE tiżviluppa sħubijiet globali għall-ħolqien ta' normi u standards ġusti, miftuħa u mmexxija mill-valuri dwar użu tat-teknoloġiji etiku, ibbażat fuq ir-regoli u ċċentrat fuq il-bniedem, li jirrispettaw il-privatezza tal-utenti individwali, b'mod partikolari fir-rigward tal-intelliġenza artifiċjali u tal-governanza tal-internet billi tqiegħed id-diplomazija ċibernetika fil-qalba tal-azzjonijiet esterni tagħha; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-UE tiżgura l-kooperazzjoni u l-koordinament fost id-demokraziji f'dan ir-rigward u li tiżgura r-rispett tad-dritt internazzjonali u umanitarju meta tindirizza l-kunflitti; jisħaq fuq it-theddida speċifika li t-teknoloġiji diġitali l-ġodda jistgħu joħolqu għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u għal oħrajn billi jikkontrollaw, jillimitaw u jimminaw l-attivitajiet tagħhom, kif muri dan l-aħħar mir-rivelazzjonijiet ta' Pegasus; jitlob lill-UE tieħu l-inizjattiva biex tippromwovi moratorju fuq l-esportazzjoni ta' teknoloġiji ta' spyware għal għanijiet repressivi u l-adozzjoni ta' qafas regolatorju internazzjonali robust f'dan il-qasam; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri jiżguraw diliġenza dovuta fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u skrutinju xieraq tal-esportazzjonijiet tat-teknoloġija Ewropea ta' sorveljanza u assistenza teknika f'konformità mar-Regolament dwar l-Użu Doppju (7); jitlob li l-UE u l-Istati Membri jiddjalogaw mal-gvernijiet ta' pajjiżi mhux tal-UE biex itemmu l-prattiki u l-leġiżlazzjoni repressivi dwar iċ-ċibersigurtà u l-ġlieda kontra t-terroriżmu; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-UE tippreserva d-drittijiet tal-individwu; jissottolinja, għalhekk, li s-sistemi ta' punteġġ għaċ-ċittadini mhumiex konformi mal-valuri fundamentali tal-UE; jisħaq li politiki u strumenti ta' sorveljanza bħal dawn fl-ebda ċirkostanza ma għandhom jiġu introdotti u użati fl-UE; jissottolinja, għalhekk, li l-UE jeħtiġilha taħdem biex tillimita u tiġġieled il-firxa transnazzjonali tar-repressjoni diġitali; jinnota li l-esportazzjonijiet tal-armi u tat-teknoloġiji tad-difiża hija kompetenza tal-Istati Membri;

15.

Itenni li l-UE għandha tiżviluppa u timplimenta strateġija dwar il-konnettività globali bħala estensjoni tal-Istrateġija dwar il-Konnettività UE-Asja attwali u bħala risposta strateġika biex tissaħħaħ l-influwenza tagħha f'ħafna reġjuni tad-dinja bħall-Amerka Latina, l-Afrika u l-Asja; jilqa' pożittivament, għalhekk, l-inizjattiva ambizzjuża u multidimensjonali “Global Gateway” ippreżentata mill-Kummissjoni fl-1 ta' Diċembru 2021, li għandha l-għan li tinvesti, fost affarijiet oħra, fin-networks diġitali u fl-infrastrutturi ta' kwalità mas-sħab fid-dinja kollha b'mod ġust u sostenibbli, u twiegħed sħubijiet aktar b'saħħithom mingħajr ma toħloq dipendenzi; jisħaq fuq il-fatt li l-Kummissjoni għandha tagħmel proġetti ta' konnettività mal-pajjiżi mhux tal-UE subordinati għar-rispett tad-drittijiet soċjali u tax-xogħol stretti, tat-trasparenza, tad-drittijiet tal-bniedem, tad-diliġenza dovuta, tal-interoperabbiltà, tal-governanza tajba u tal-istandards demokratiċi, u għall-użu etiku tat-teknoloġija kemm fuq livell nazzjonali kif ukoll barra mill-pajjiż; jinnota, f'dan ir-rigward, li l-Kummissjoni għandha tiżviluppa strateġija għat-titjib tal-aċċess tas-sħab tagħha għal teknoloġija affidabbli u sikura; jenfasizza li l-investimenti fil-konnettività jeħtieġ li jappoġġaw ir-reżiljenza ekonomika u d-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija li hija kompatibbli mal-Ftehim ta' Pariġi; jitlob li jsiru aktar sforzi biex jiġu implimentati s-sħubijiet ta' konnettività tal-UE u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżviluppa dawn il-proġetti ta' konnettività flimkien mas-sħab tal-istess fehma u f'kooperazzjoni magħhom; kieku jilqa' pożittivament l-istabbiliment ta' sħubija ta' konnettività mal-Unjoni Afrikana (UA) fis-Summit li jmiss bejn l-UA u l-UE;

16.

Jilqa' favorevolment l-inizjattiva globali tal-G7 “Build Back Better World” u jħeġġeġ lill-UE tiżvolġi rwol attiv fl-iżvilupp ulterjuri tagħha, inkluż billi tidentifika rabtiet u sinerġiji mal-istrateġija “Global Gateway”;

Ittejjeb il-viżibbiltà u l-proċess deċiżjonali tal-UE u tisfrutta b'mod sħiħ u aktar effikaċi l-istrumenti tas-setgħa ta' koerċizzjoni (hard power) u tas-setgħa ta' persważjoni (soft power) tal-UE, anki bl-introduzzjoni tal-vot b'maġġoranza kwalifikata għat-teħid ta' deċiżjonijiet fil-politika estera tal-UE

17.

Itenni li l-UE l-ewwel u qabel kollox għandha bżonn l-unità u r-rieda politika reali u aktar qawwija min-naħa tal-Istati Membri tagħha biex jaqblu flimkien fuq għanijiet tal-UE tal-politika estera komuni tal-UE u fuq il-kooperazzjoni tal-UE fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża mmirati biex jimplimentaw l-objettivi, il-valuri, il-prinċipji u n-normi tal-Artikolu 21 tat-TUE, kif ukoll biex jippromwovuhom; jissottolinja l-ħtieġa li tiġi stabbilita Unjoni tas-Sigurtà u d-Difiża li sservi bħala punt tat-tluq għall-implimentazzjoni ta' politika Ewropea ta' difiża komuni, f'konformità mad-dispożizzjoni stabbilita fl-Artikolu 42(2) tat-TUE;

18.

Jissottolinja li l-politika estera tal-UE jeħtieġ li jkollha l-istrumenti tagħha stess f'dawk li huma affarijiet barranin, drittijiet tal-bniedem u sigurtà u difiża; ifakkar li l-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) ġiet minquxa fit-Trattat ta' Lisbona iżda ġiet stabbilita biss fl-2017; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kunsill, għalhekk, jadottaw b'kuraġġ u bil-mod l-aktar effiċjenti possibbli l-istrumenti kollha tal-politika estera disponibbli fit-Trattati;

19.

Jisħaq fuq il-bżonn li l-UE, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, issaħħaħ il-kapaċità tagħha li taġixxi b'mod effiċjenti, f'waqtu, proattiv u indipendenti, u li ssawwar ir-risposta tal-UE għall-isfidi tal-lum u ta' għada; jisħaq fuq il-ħtieġa urġenti li l-UE tistabbilixxi mekkaniżmu ta' skambju awtomatiku ta' informazzjoni u intelligence bejn l-Istati Membri u l-UE dwar kwistjonijiet ta' affarijiet barranin u ta' sigurtà li jseħħu barra mill-UE, inkluż dwar it-terroriżmu li għadu theddida għall-valuri u s-sigurtà Ewropej u li jirrikjedi approċċ multidimensjonali; jilqa' pożittivament il-proċess “Boxxla Strateġika” li għaddej bħalissa bħala l-punt tat-tluq biex isir progress lejn Unjoni Ewropea tas-Sigurtà u s-Difiża u lejn is-sovranità strateġika tal-UE relatata mas-sigurtà u d-difiża tagħha, kif ukoll biex tinbet kultura strateġika komuni Ewropea ta' sigurtà u difiża mmexxija mill-valuri u mill-objettivi kondiviżi tagħna u fehim komuni tat-theddid, kif ukoll ir-rispett tal-politiki speċifiċi fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża tal-Istati Membri; jistenna li l-Boxxla Strateġika se tgħin biex tissawwar viżjoni komuni tas-sigurtà u d-difiża tal-UE biex tinkiseb awtonomija strateġika; jisħaq fuq il-fatt li l-eżitu għandu jkun rifless f'verżjoni riformata tal-Istrateġija Globali tal-UE tal-2016 li tqis it-theddidiet, l-isfidi u l-opportunitajiet ewlenin, u toffri perkorsi biex l-UE tiżvolġi rwol globali aktar proattiv; jenfasizza, barra minn hekk, li dawn ir-riżultati għandhom jirrappreżentaw il-bażi għal reviżjoni ta' dokumenti oħrajn bħall-Pjan tal-Iżvilupp tal-Kapaċitajiet tal-2018;

20.

Jisħaq fuq il-fatt tal-importanza tad-drittijiet tal-bniedem bħala element integrali tas-sett ta' għodod tal-UE dwar l-affarijiet barranin u jenfasizza l-komplementarjetà tagħhom; jinkoraġġixxi lill-UE tikkoordina mal-pajjiżi sħab fid-difiża tad-drittijiet tal-bniedem u fl-applikazzjoni tas-sanzjonijiet biex iżżid l-impatt tagħhom; jirrimarka li l-applikazzjoni konsistenti u uniformi tal-miżuri restrittivi fl-Istati Membri kollha hija prekundizzjoni għall-kredibbiltà u l-effikaċja tal-politika esterna tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, fir-rwol tagħha bħala gwardjan tat-Trattati, u lill-Kunsill u lill-VP/RGħ bħala dawk responsabbli mill-unità, il-konsistenza u l-effikaċja tal-politika esterna tal-UE, biex jiżguraw li r-reazzjonijiet nazzjonali għall-ksur tal-miżuri restrittivi adottati mill-UE jkunu effikaċi, proporzjonati u dissważivi; jistieden lill-UE, f'dan ir-rigward, tiżgura l-effikaċja tal-miżuri restrittivi tal-UE imposti b'reazzjoni għall-aggressjoni tar-Russja lejn l-Ukrajna u l-annessjoni illegali tagħha tal-Krimea, u tiżgura wkoll il-konformità sħiħa ma tali miżuri; iħeġġeġ lill-UE żżomm koordinament u kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Uniti fl-użu tas-sanzjonijiet meta ssegwi objettivi kondiviżi tal-politika estera u ta' sigurtà, filwaqt li tevita kwalunkwe konsegwenza mhux intenzjonata għall-interessi taż-żewġ pajjiżi;

21.

Jenfasizza wkoll li, mal-adozzjoni mill-Kunsill, il-Boxxla Strateġika għandu jkollha valur miżjud sinifikanti għall-PESK u l-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni (PSDK) tal-UE u għandha tkompli ssaħħaħ is-solidarjetà fost l-Istati Membri; jilqa' l-fatt li l-Boxxla Strateġika tibni fuq analiżi komuni tat-theddid u tal-isfidi li għandhom quddiemhom l-UE u l-Istati Membri tagħha, tidentifika l-lakuni fil-kapaċità preżenti u futuri – kemm istituzzjonali kif ukoll f'termini ta' assi – u tipprovdi pjan direzzjonali ċar biex dawn jimtlew; itenni l-intenzjoni tal-Parlament li jkun involut fil-proċess, b'mod partikolari billi jeżerċita d-dritt tiegħu għall-iskrutinju u l-istabbiliment ta' proċedura ta' rieżami regolari;; jistenna li l-abbozz finali tal-Boxxla Strateġika u l-Kunċett Strateġiku tan-NATO jkunu koerenti ma' xulxin biex jiġu żgurati kollaborazzjoni u kondiviżjoni tal-piżijiet imsaħħa, u biex jiġu identifikati modi kif tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO; itenni l-prinċipju ta' ġabra waħda ta' forzi; jitfa' pressjoni fuq l-Istati Membri biex jilħqu, ladarba titlesta l-Boxxla Strateġika, kultura strateġika komuni, kif ukoll fehim komuni ambizzjuż tal-Artikolu 42(7) tat-TUE u tal-Artikolu 222 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u r-relazzjoni tagħhom mal-Artikolu 5 tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana; jistenna li l-Boxxla Strateġika tkun kapaċi tipprovdi aktar opportunitajiet għall-pajjiżi tas-sħubija, inkluża s-Sħubija tal-Lvant, relatati mat-tisħiħ tar-reżiljenza għal theddid u sfidi moderni għas-sigurtà; iqis li l-politika estera u ta' sigurtà aggressiva attwali tar-Russja għandha tiġi identifikata f'dan id-dokument bħala theddida kbira għas-sigurtà tal-kontinent Ewropew;

22.

Ifakkar li t-Trattati jipprevedu l-possibbiltà li jitjiebu l-proċeduri deċiżjonali għall-PESK; ifakkar fil-fatt li l-Artikolu 31(2) tat-TUE, li jippermetti lill-Kunsill jieħu ċerti deċiżjonijiet dwar kwistjonijiet tal-PESK permezz ta' vot b'maġġoranza kwalifikata (VMK), u l-“klawżola passerelle” li tinsab fl-Artikolu 31(3) tat-TUE, li tipprevedi l-possibbiltà ta' bidla progressiva f'VMK għal deċiżjonijiet fil-qasam tal-PESK li ma jkollhomx implikazzjonijiet militari jew ta' difiża iżda li jsaħħu s-solidarjetà u l-assistenza reċiproka tal-UE f'każ ta' kriżi; jisħaq fuq il-fatt li l-unanimità li tostakola l-kapaċità ta' azzjoni tal-UE u jħeġġeġ għaldaqstant lill-Istati Membri jirrikorru għall-VMK fil-proċess deċiżjonali dwar il-PESK; itenni, b'mod partikolari, l-appell tiegħu għall-introduzzjoni tal-VMK għall-adozzjoni ta' dikjarazzjonijiet dwar kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem internazzjonali u deċiżjonijiet relatati mad-drittijiet tal-bniedem, l-introduzzjoni u l-implimentazzjoni ta' sanzjonijiet skont il-GHRSR, u għad-deċiżjonijiet kollha rigward missjonijiet tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni (PSDK) ċivili; jenfasizza li r-rikors għall-Artikoli 31 u 44 tat-TUE jista' jtejjeb il-flessibbiltà u l-kapaċità tal-UE li taġixxi fuq firxa wiesgħa ta' kwistjonijiet tal-politika estera;

23.

Jappella għal konsultazzjonijiet aktar b'saħħithom bejn l-UE u n-NATO fil-livell tal-Kumitat Politiku u ta' Sigurtà u l-Kunsill tal-Atlantiku tat-Tramuntana;

24.

Itenni l-appell tiegħu għall-ħolqien ta' formati ġodda ta' kooperazzjoni, bħall-Kunsill Ewropew tas-Sigurtà, sabiex jiġi żviluppat approċċ integrat għall-kunflitti u għall-kriżijiet; jissottolinja li l-kompożizzjoni u l-mandat possibbli ta' din il-kooperazzjoni għandhom ikunu suġġetti għal kunsiderazzjoni; ifakkar li l-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa li għaddejja bħalissa sservi ta' qafas rilevanti biex jiġu fformulati proposti innovattivi f'dan ir-rigward; jitlob li l-Konferenza tkun aktar ambizzjuża fir-rigward tad-dimensjoni esterna tal-politiki tal-UE, inkluż dwar is-sigurtà u d-difiża, pereżempju permezz tal-istabbiliment ta' unitajiet militari multinazzjonali permanenti tal-UE u l-introduzzjoni tal-VMK fil-proċess deċiżjonali tal-politika estera tal-UE; jinnota, madankollu, li oqfsa istituzzjonali ġodda waħedhom mhux se jsolvu l-isfidi strutturali u politiċi li għandha quddiemha l-PSDK; itenni l-appell tiegħu għall-ħolqien ta' Kunsill ta' Ministri tad-Difiża;

25.

Jisħaq fuq l-istrumenti proprji tal-UE li għandhom jinkludu l-ħolqien ta' Akkademja Diplomatika Ewropea, li fiha jitħejjew diplomatiċi tal-UE bħala tali mill-bidu nett u jikkonverġu fuq valuri u interessi komuni tal-UE, biex jinħoloq “spirtu ta' tim” veru ddeterminat minn kultura diplomatika komuni f'perspettiva Ewropea; jitlob l-implimentazzjoni sħiħa tal-proġett pilota “Lejn il-ħolqien ta' Akkademja Diplomatika Ewropea”, li tista' twitti t-triq għall-istabbiliment ta' din l-akkademja u għandha tinkludi l-istabbiliment ta' proċess ta' selezzjoni għad-dħul fis-SEAE u fid-Delegazzjonijiet tal-UE; jissottolinja l-importanza tat-tisħiħ tar-rappreżentanza diplomatika tal-UE fil-pajjiżi mhux tal-UE u l-isforz għal rappreżentanza diplomatika sħiħa f'organizzazzjonijiet multilaterali b'mod ġenerali u n-NU b'mod partikolari; jenfasizza li rappreżentanza tal-UE aktar b'saħħitha fil-pajjiżi mhux tal-UE u fl-organizzazzjonijiet multilaterali tkun tippromwovi b'mod sinifikanti l-unità tant meħtieġa fost l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri fir-rigward tal-indirizzar tal-isfidi globali fil-qasam tal-PESK;

26.

Jisħaq fuq il-fatt li approċċ olistiku fil-konfront tal-PESK jirrikjedi s-sinerġija tar-riżorsi disponibbli kollha tal-UE fil-qasam tal-azzjoni esterna; jevidenzja, f'dan ir-rigward, ir-rwol fundamentali u l-vantaġġ komparattiv tal-Parlament Ewropew fid-diplomazija tal-UE, b'mod partikolari permezz ta' relazzjonijiet interparlamentari u l-impenn estensiv tal-Parlament permezz ta' programmi ta' appoġġ għad-demokrazija mal-partijiet terzi; jistieden lill-Kummissjoni, lis-SEAE u lill-Istati Membri jirrikonoxxu lill-Parlament bħala parti integrali ta' “Tim Ewropa” u li dan juruh fl-istrutturi operattivi; jenfasizza li l-kultura saret strument diplomatiku utli u parti fundamentali mis-setgħa ta' persważjoni tal-UE; jissottolinja li l-kultura għandha potenzjal kbir biex tippromwovi l-valuri tal-UE;

27.

Jistieden lis-SEAE u lill-Kunsill jieħdu passi biex jirrieżaminaw l-kompetenzi u l-mandati tar-Rappreżentanti Speċjali u tal-Mibgħuta Speċjali tal-UE u biex jiżguraw valutazzjoni trasparenti u komprensiva tal-effikaċja u l-valur miżjud ta' dawn il-pożizzjonijiet, kif mitlub mill-Parlament fir-rakkomandazzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2019 (8); iħeġġeġ lis-SEAE u lill-Kunsill jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jikkonformaw mar-rakkomandazzjoni tal-Parlament fl-iqsar żmien possibbli;

28.

Jilqa' favorevolment l-isforzi tal-Kummissjoni maħsuba biex iqawwu l-kapaċitajiet ta' prospettiva tal-UE, anki fir-rigward tal-PESK kif illustrat mit-tieni Rapport annwali ta' Prospettiva Strateġika dwar “The EU’s capacity and freedom to act” (Il-kapaċità u l-libertà tal-UE li taġixxi); jipproponi li attivitajiet ta' prospettiva interistituzzjonali jsiru fil-livell politiku biex il-prospettiva tiġi integrata fit-tfassil tal-politika u biex it-tħejjija tal-UE titjieb fid-dawl tal-isfidi futuri bħall-kriżijiet u l-kunflitti mqanqla mill-klima, u biex tissaħħaħ il-kapaċità tagħha li ssawwar żviluppi reġjonali u globali;

29.

Jenfasizza li d-dimensjoni esterna tal-baġit tal-UE trid tkun iffinanzjata b'mod xieraq u mħejjija biex twieġeb mingħajr dewmien għall-isfidi attwali, emerġenti u futuri; jinsisti li l-baġit għall-azzjoni esterna għandu jiffoka fuq oqsma prijoritarji, kemm mil-lat ġeografiku kif ukoll minn dak tematiku, u fuq oqsma li fihom l-azzjoni tal-UE tista' ġġib l-aktar valur miżjud;

Tikseb is-sovranità Ewropea billi torbot flimkien l-azzjonijiet esterni u interni tal-UE b'mod koerenti, billi tikkombina l-kapaċità li taġixxi b'mod awtonomu jekk ikun meħtieġ mar-rieda li tiġi segwita solidarjetà strateġika ma' sħab tal-istess fehma

30.

Jistieden lill-UE żżid is-sovranità strateġika tagħha f'oqsma speċifiċi li huma fundamentali għall-preminenza kontinwa tal-Unjoni fix-xena internazzjonali, bħall-promozzjoni tal-valuri tal-UE, id-drittijiet fundamentali, il-kummerċ ekwu, l-ekonomija, is-sigurtà u t-teknoloġija, il-ġustizzja soċjali, it-tranżizzjoni ekoloġika u diġitali, l-enerġija u r-rwol tagħha fl-indirizzar tal-assertività tar-reġimi awtoritarji u totalitarji; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-azzjonijiet esterni u l-politiki interni tal-UE jkunu marbutin b'mod koerenti; itenni l-appell tiegħu għall-ħolqien ta' Unjoni Ewropea tas-Sigurtà u d-Difiża, li sservi bħala punt tat-tluq għall-implimentazzjoni ta' difiża Ewropea komuni, f'konformità mad-dispożizzjoni stabbilita fl-Artikolu 42(2) tat-TUE, u li tippermetti lill-UE taġixxi b'mod awtonomu biex tissalvagwardja l-interessi tas-sigurtà tagħha meta jkun meħtieġ u tikkontribwixxi biex l-UE ssir sieħeb strateġiku aktar kapaċi u kredibbli għall-alleati tagħha, inklużi n-NATO u l-Istati Uniti; jitlob li l-kooperazzjoni fil-qasam tad-difiża tiġi intensifikata u semplifikata, pereżempju dwar kwistjonijiet relatati mat-tagħmir tad-difiża;

31.

Jisħaq fuq il-fatt li l-awtonomija tal-UE fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża tfisser l-iżvilupp, il-koordinament u l-użu rapidu ta' kapaċitajiet strateġiċi affidabbli u interoperabbli meħtieġa għall-ġestjoni effikaċi tal-kriżijiet; il-protezzjoni tal-UE u taċ-ċittadini tagħha; it-taħriġ ta' sħab ewlenin; il-kooperazzjoni effiċjenti, it-teħid ta' deċiżjonijiet u t-tqassimi tax-xogħol, il-kapaċitajiet ta' żvilupp u ta' produzzjoni bejn l-Istati Membri f'solidarjetà sħiħa u fil-livell tal-UE, u organizzazzjonijiet internazzjonali oħrajn bħan-NU u n-NATO; u l-kapaċità li tiddeċiedi u taġixxi b'mod awtonomu u indipendenti jekk ikun meħtieġ u f'konformità mal-interessi, il-prinċipji u l-valuri tagħha stess kif stabbiliti fl-Artikolu 21 tat-TUE, b'mod partikolari billi tistabbilixxi lilha nnifisha bħala attur globali effettiv, u fir-rispett sħiħ tad-dritt internazzjonali; jenfasizza li għandha tingħata prijorità lill-bini ta' alleanzi, sħubijiet u arranġamenti multilaterali b'saħħithom u affidabbli u lill-bini ta' solidarjetà strateġika mal-pajjiżi tal-istess fehma; jenfasizza li dan l-approċċ għandu jsaħħaħ aktar il-kooperazzjoni mas-sħab, b'mod partikolari fil-qafas tan-NATO; jinnota li dawn il-kapaċitajiet u l-istrutturi strateġiċi Ewropej imsaħħa għandhom ikunu kompatibbli u komplementari man-NATO; jilqa' b'sodisfazzjon, f'dan ir-rigward, il-fatt li l-President tal-Kummissjoni ħabbret li se jsir Summit dwar id-Difiża Ewropea taħt il-Presidenza Franċiża tal-Kunsill; jenfasizza li l-UE u n-NATO se jippreżentaw, qabel tmiem l-2021, dikjarazzjoni konġunta dwar il-kooperazzjoni; jitlob il-ħolqien ta' “Kapaċità ta' Skjerament Rapidu”, kif ippreżentata mill-VP/RGħ, bħala l-ewwel pass lejn l-istabbiliment ta' unitajiet militari multinazzjonali permanenti tal-UE; jisħaq li tali forza tkun teħtieġ li tipprovdi valur miżjud meta mqabbla mal-Gruppi Tattiċi tal-UE, li qatt ma ġew skjerati; jistieden, għalhekk, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jivvalutaw u jiżviluppaw għażliet għall-istabbiliment ta' unitajiet militari multinazzjonali permanenti tal-UE ffinanzjati kemm mill-Faċilità Ewropea għall-Paċi kif ukoll mill-baġit tal-UE billi jagħmlu użu sħiħ mill-possibbiltajiet attwali offruti mit-Trattati tal-UE;

32.

Jirrikonoxxi lin-NATO bħala l-pedament kontinwu tas-sigurtà u d-difiża kollettivi Ewropej u jinkoraġġixxi lill-alleati fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku biex jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom favur in-NATO bħala l-istituzzjoni prinċipali għad-difiża taż-żona Ewro-Atlantika; itenni l-appell tiegħu biex l-alleati jżommu u jissodisfaw ir-rekwiżiti miftiehma dwar il-kondiviżjoni tal-piżijiet, inkluż l-infiq fuq id-difiża bl-objettiv ta' 2 % tal-PDG, kif miftiehem fis-Summit tan-NATO fi Newport fl-2014;

33.

Jistieden lill-Istati Membri jallinjaw il-politika tagħhom dwar l-esportazzjonijiet tal-armi abbażi tad-dispożizzjonijiet tal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK tat-8 ta' Diċembru 2008 li tiddefinixxi regoli komuni li jirregolaw il-kontroll tal-esportazzjonijiet ta' teknoloġija u tagħmir militari (9), u jadottaw applikazzjoni stretta tal-kriterji kollha; itenni l-appell tiegħu lill-VP/RGħ biex jagħti prijorità lill-qasam tan-nonproliferazzjoni, tad-diżarm u tal-kontroll tal-armi, peress li xi reġimi ta' kontroll jiġu kkontestati minn atturi statali malizzjużi u oħrajn fil-biċċa l-kbira jiġu injorati, u qed jiġu żviluppati u użati teknoloġiji ġodda li għandhom il-potenzjal li jiġu kkwalifikati mhux biss bħala distruttivi, iżda bħala rivoluzzjonarji fl-affarijiet militari;

34.

Jissottolinja l-bżonn li l-Unjoni tkompli tiżviluppa u ssaħħaħ is-sovranità u l-għarfien espert tagħha f'termini teknoloġiċi, operattivi u diġitali permezz tat-tisħiħ ta' industrija u suq Ewropej tad-difiża b'saħħithom, l-iżvilupp tal-Bażi Industrijali u Teknoloġika tad-Difiża Ewropea, żieda fir-riċerka u fl-iżvilupp militari konġunti, l-akkwist, it-taħriġ, il-manutenzjoni, approċċ komuni għas-sigurtà tal-provvista, u kooperazzjoni aktar ambizzjuża mal-alleati demokratiċi; jisħaq fuq il-ħtieġa li tingħata attenzjoni partikolari lit-teknoloġiji emerġenti distruttivi, il-miżuri taċ-ċibersigurtà u d-difiża ċibernetika, il-protezzjoni u r-reżiljenza tal-infrastrutturi kritiċi, u s-sigurtà tal-provvista ta' komponenti teknoloġiċi ewlenin bħall-mikrokondutturi; ifakkar fl-opportunitajiet offruti mill-istrumenti u mill-mekkaniżmi eżistenti bħall-PESCO, il-Fond Ewropew għad-Difiża u r-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża; jistieden lill-Istati Membri jużaw dawn l-istrumenti u l-mekkaniżmi bis-sħiħ; jilqa' b'sodisfazzjon l-ewwel sejħiet għal proposti għall-Fond Ewropew għad-Difiża li huwa strument essenzjali għat-tisħiħ tas-sigurtà u d-difiża Ewropej kif ukoll għas-sovranità strateġika tal-UE;

35.

Huwa kawt fir-rigward tad-dipendenza teknoloġika tal-UE minn fornituri mhux tal-UE, b'mod partikolari minn stati mhux demokratiċi; jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-Ewropa tiddependi minn strumenti barranin għaċ-ċibersigurtà tagħha; jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE jibnu kunsens fl-UE kollha dwar il-ħtieġa li tiġi ppreservata l-indipendenza Ewropea f'diversi oqsma teknoloġiċi ewlenin u biex iressqu approċċ pragmatiku u awtonomu biex jiġu evitati d-dipendenzi u l-koerċizzjoni ġeopolitika f'setturi teknoloġiċi kritiċi; jissottolinja, b'mod partikolari, l-importanza strateġika tal-5G u tal-infrastruttura tal-kejbils sottomarini;

36.

Jissottolinja li politika komuni dwar id-difiża ċibernetika u kapaċitajiet sostanzjali tad-difiża ċibernetika huma elementi ewlenin għall-iżvilupp ta' Unjoni Ewropea tas-Sigurtà u d-Difiża Ewropea aktar profonda u msaħħa; jisħaq fuq il-ħtieġa urġenti li jiġu żviluppati u msaħħa kemm il-kapaċitajiet militari komuni kif ukoll dawk tal-Istati Membri fil-qasam tad-difiża ċibernetika; jissottolinja l-ħtieġa li l-istituzzjonijiet kollha tal-UE u l-Istati Membri jikkooperaw fil-livelli kollha biex jibnu strateġija taċ-ċibersigurtà; jistieden lis-SEAE jiżgura livelli adegwati ta' ċibersigurtà għar-riżorsi, għall-bini u għall-attivitajiet tiegħu, inklużi s-sede tiegħu u d-delegazzjonijiet tal-UE;

37.

Jisħaq fuq il-fatt li s-settur spazjali Ewropew huwa settur li jippermetti li tinkiseb l-awtonomija tal-UE fil-livell globali kif ukoll il-prosperità u as-sigurtà tas-soċjetajiet tagħna; jesprimi tħassib gravi li l-ispazju malajr qiegħed isir arena politika li tirrifletti l-kompetizzjoni ġeopolitika fid-dinja u fruntiera teknoloġika ġdida, u għandu l-potenzjal li malajr jinbidel f'żona militari, jekk ma jiġux stabbiliti l-istrumenti ġuridiċi internazzjonali adegwati; jappoġġa l-inizjattivi li l-għan tagħhom huwa li jagħtu spinta lill-politika spazjali tal-UE, inkluż il-programm spazjali ambizzjuż il-ġdid tal-UE, li jrid ifittex li jipproteġi r-riżorsi spazjali Ewropej attwali u futuri; jinsisti li l-UE għandha tqabbel l-impenji politiċi u finanzjarji mal-ambizzjonijiet tagħha fil-qasam spazjali; jitlob żieda fl-impenn tal-UE għall-iżvilupp ta' regolament internazzjonali komprensiv dwar l-ispazju, sabiex tiġi evitata l-“arsenalizzazzjoni” tal-ispazju; jappoġġa liċ-Ċentru Satellitari tal-Unjoni Ewropea biex jipprovdi lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet bi twissijiet bikrija ta' kriżijiet potenzjali u sensibilizzazzjoni dwar is-sitwazzjoni globali;

Tiżviluppa aktar l-istrateġiji reġjonali, anki f'dak li għandu x'jaqsam mal-impenn diplomatiku u ekonomiku u mal-kooperazzjoni fil-qasam tas-sigurtà

38.

Jilqa' pożittivament il-konklużjonijiet tas-Summit tal-Balkani tal-Punent li sar fi Brdo pri Kranju taħt il-Presidenza Slovena tal-Kunsill; itenni l-appoġġ tiegħu għall-perspettiva Ewropea tal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent u jtenni f'dan is-sens l-appell tiegħu għall-aċċelerazzjoni tal-proċess ta' tkabbir u l-għoti ta' perkors ċar għall-pajjiżi li kandidati għall-adeżjoni mal-UE; iħeġġeġ lill-Istati Membri jżommu fl-aħħar wegħdiethom u jisħaq fuq l-urġenza li minnufih isiru l-ewwel konferenzi intergovernattivi mal-Albanija u mal-Maċedonja ta' Fuq u li tingħata l-liberalizzazzjoni tal-viża lill-Kosovo; jenfasizza li l-proċess ta' tkabbir jibqa' bbażat b'mod sod fuq it-twettiq tal-kriterji rilevanti kollha mill-pajjiżi kandidati kif iddefinit mill-Kunsill Ewropew b'enfasi qawwija fuq it-tisħiħ tad-demokrazija, tal-istat tad-dritt, u tad-drittijiet tal-bniedem u tal-minoranzi, kif ukoll il-promozzjoni tar-rikonċiljazzjoni u tal-progress ekonomiku fil-Balkani tal-Punent, bħala rekwiżiti preliminari għal paċi, stabbiltà u prosperità dejjiema; jenfasizza l-ħtieġa ta' kooperazzjoni msaħħa fl-indirizzar ta' sfidi komuni; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' eżerċizzju ta' “tagħlimiet meħuda” dwar il-politika tat-tkabbir kif ukoll ta' żieda fil-viżibbiltà u aktar investimenti fir-reġjun biex tingħata spinta lis-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku u b'hekk lill-kredibbiltà u lill-impenn tal-UE; jitlob l-impenn tal-UE fil-konfront tal-pajjiżi fil-Balkani tal-Punent biex jinstabu soluzzjonijiet għall-problemi li jimpedixxu aktar riformi, inkluża l-implimentazzjoni tal-14-il prijorità ewlenija fil-Bożnija-Ħerzegovina u li jiżguraw l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Paċi ta' Dayton; jissottolinja l-importanza tal-integrazzjoni Ewropea ta' dawn l-istati sħab għall-istabbiltà u għas-sigurtà tal-kontinent kollu kemm hu; jitlob l-appoġġ tal-UE għas-soċjetà ċivili fil-Balkani tal-Punent fil-promozzjoni u fit-tixrid tal-valuri Ewropej; ifaħħar il-ħidma tal-Operazzjoni Althea tal-EUFOR, li tikkontribwixxi għall-paċi, l-istabbilizzazzjoni u l-integrazzjoni Ewropea tal-Bożnija-Ħerzegovina; itenni l-fatt li din l-operazzjoni għadha tiżvolġi rwol ċentrali għas-sigurtà u għall-istabbiltà tal-Bożnija-Ħerzegovina u tar-reġjun; jenfasizza, fid-dawl ta' tkabbir futur possibbli, il-ħtieġa ta' teħid ta' deċiżjonijiet aktar effiċjenti fil-livell tal-UE; jikkundanna bil-qawwa l-azzjonijiet seċessjonisti mhux kostituzzjonali mill-awtoritajiet tar-Repubblika Srpska li għandhom l-għan li joħolqu istituzzjonijiet paralleli fil-mediċina u l-apparat mediku, il-ġustizzja, id-difiża, is-sigurtà u t-tassazzjoni, u b'hekk jimminaw l-istrutturi statali tal-Bożnija-Ħerzegovina u joħolqu theddida eżistenzjali għall-unità u l-integrità territorjali tagħha; jiddenunzja r-rwol detrimentali li għandhom l-atturi reġjonali u l-indħil barrani Russu; jistieden lill-Kunsill jimponi sanzjonijiet immirati fuq Milorad Dodik u l-alleati tiegħu għall-attivitajiet korrotti tiegħu, għad-destabbilizzazzjoni kontinwa tal-pajjiż, u għall-imminar tas-sovranità u l-integrità territorjali tal-Bożnija-Ħerzegovina;

39.

Jissottolinja li l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni 2021-2027 (IPA III), adottat dan l-aħħar, għandu jsostni investimenti fit-tul fil-ġejjieni Ewropew tar-reġjun u li l-kundizzjonalità mtejba tal-istrument għandha tintuża b'mod effikaċi biex jinkisbu riżultati konkreti; jilqa' pożittivament kundizzjonalità aktar b'saħħitha relatata mad-demokrazija, mad-drittijiet tal-bniedem u mal-istat tad-dritt skont l-IPA III modernizzat; jilqa' favorevolment il-pjan ekonomiku u ta' investiment għall-Balkani tal-Punent u jitlob l-implimentazzjoni immedjata tiegħu biex jiġi ffaċilitat l-irkupru fit-tul u t-tkabbir ekonomiku taż-żona u l-konnettività sostenibbli tagħha, u b'hekk il-Balkani tal-Punent jinġiebu eqreb lejn is-suq uniku tal-UE;

40.

Jafferma mill-ġdid l-appoġġ sod tiegħu favur il-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant (SL), u b'mod partikolari fir-rigward tal-indipendenza, tas-sovranità u tal-integrità territorjali tagħhom fil-konfini tagħhom rikonoxxuti fuq livell internazzjonali kif ukoll tar-rispett tar-rieda tal-poplu li jiddeċiedi l-futur u l-politika estera tiegħu stess, ħieles minn indħil barrani; jappella għall-implimentazzjoni sħiħa tal-Ftehimiet ta' Assoċjazzjoni mal-Georgia, mal-Moldova u mal-Ukrajna u tal-Ftehim ta' Sħubija Komprensiv u Msaħħaħ mal-Armenja; jissottolinja l-ħtieġa li jitkomplew in-negozjati dwar il-Ftehim ta' Sħubija Komprensiv u Msaħħaħ bejn l-UE u l-Ażerbajġan skont il-kundizzjonijiet stabbiliti mill-Parlament Ewropew fir-rakkomandazzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2018 dwar in-negozjati dwar il-Ftehim Komprensiv bejn l-UE u l-Ażerbajġan (10); iħeġġeġ lill-pajjiżi tas-SL, u b'mod partikolari lil dawk li għażlu li jimxu fit-triq lejn id-demokrazija u l-integrazzjoni Ewropea, jiżguraw li l-libertajiet fundamentali, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt jiġu rrispettati u jkomplu jimplimentaw ir-riformi soċjali, ekonomiċi u politiċi meħtieġa; jilqa' l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni tat-18 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Il-politika tas-Sħubija tal-Lvant lil hinn mill-2020 – It-Tisħiħ tar-Reżiljenza – Sħubija tal-Lvant li tikseb riżultati għal kulħadd” (JOIN(2020)0007); itenni li l-appoġġ tal-UE għal aktar integrazzjoni huwa subordinat għall-progress konkret f'dawk ir-riformi; jappoġġa l-prinċipju tal-kundizzjonalità u tad-differenzjazzjoni tal-UE, inklużi l-inċentivi; jisħaq li s-suċċess tal-pajjiżi tas-SL jista' jintwera u jiġi kkonsolidat biss permezz tal-proċess ta' integrazzjoni tal-UE, u jista' juri wkoll lill-poplu Russu liema tip ta' benefiċċji soċjoekonomiċi jistgħu jġibu riformi tat-tip Ewropew; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jużaw is-Summit tas-SL li jmiss biex jibagħtu messaġġ qawwi ta' appoġġ lis-sħab tagħna; jistieden lill-mexxejja tal-UE jiżguraw li l-ħames għanijiet fit-tul u l-10 objettivi l-ġodda għall-2025, b'finanzjament mogħti skont il-pjan ekonomiku u ta' investiment propost f'Ġunju 2021, se jagħtu kontribut reali għall-irkupru soċjali u ekonomiku mill-pandemija tal-COVID-19, isaħħu r-rabtiet ekonomiċi u jistabbilixxu rotot kummerċjali bejn l-UE u l-pajjiżi sħab;

41.

Jikkundanna l-involviment dirett u indirett tar-Russja u ta' atturi esterni oħrajn fil-kunflitti armati kif ukoll f'attakki ibridi, fl-okkupazzjonijiet u fit-tisħiħ tal-forzi militari fir-reġjun jew fil-fruntieri tagħha mar-reġjun; jissottolinja li t-theddida kontinwa fil-prossimità tagħna tirrikjedi l-preżenza fiżika kemm tal-UE kif ukoll tan-NATO fir-reġjun; jappoġġa t-tisħiħ tal-kooperazzjoni bejn l-UE u l-pajjiżi tas-SL fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża, b'mod partikolari fir-rigward tal-promozzjoni tar-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti reġjonali, l-indirizzar tat-theddid ibridu, l-attakki ċibernetiċi, id-diżinformazzjoni u l-kampanji ta' propaganda, il-waqfien tal-indħil minn partijiet terzi fil-proċessi demokratiċi u ż-żieda tar-reżiljenza soċjetali; jirrikonoxxi l-konverġenza tat-tliet sħab assoċjati mal-PESK u jappoġġa l-kooperazzjoni msaħħa fil-qasam tal-PSDK, inkluża l-parteċipazzjoni fil-PESCO jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet;

42.

Huwa mħasseb sew bis-sitwazzjoni fil-Belarussja; jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli l-atti ta' vjolenza kontra d-dimostranti paċifiċi u jitlob il-ħelsien immedjat u mingħajr kundizzjoni u t-tneħħija tal-akkużi kollha fil-konfront tal-priġunieri politiċi kollha, qabel u wara l-hekk imsejħa elezzjoni presidenzjali tad-9 ta' Awwissu 2020; itenni n-nonrikonoxximent tiegħu ta' Aliaksandr Lukashenka bħala president tal-Belarussja; jistieden lill-Kunsill jimplimenta mingħajr dewmien, u f'koordinament mill-qrib mas-sħab internazzjonali, l-aktar sanzjonijiet stretti u l-aktar wiesgħa possibbli kontra l-awturi Belarussi kollha ta' frodi elettorali, vjolenza u repressjoni fil-Belarussja u kontra individwi u entitajiet li jorganizzaw jew li jikkontribwixxu għal attivitajiet li jiffaċilitaw il-qsim illegali tal-fruntieri esterni tal-UE; jistieden lill-Kunsill ikompli jsegwi koordinament internazzjonali mmirat lejn l-iżolament imsaħħaħ tad-dittatur u tar-reġim tiegħu; jikkundanna bil-qawwa l-attakki ibridi tar-reġim ta' Lukashenka kontra l-UE, inkluż l-użu tal-migranti irregolari fil-fruntieri esterni tal-UE u l-istrumentalizzazzjoni tal-bnedmin għal skopijiet politiċi, bi ksur tan-normi internazzjonali; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jirreaġixxu malajr għat-theddid emerġenti f'konformità mad-dritt tal-Unjoni u mal-obbligi internazzjonali u biex tadatta l-politiki tal-PESK u l-migrazzjoni u l-ażil tagħha għall-isfidi l-ġodda; juri solidarjetà mal-Istati Membri li qed jiffaċċjaw tali theddid; jesprimi t-tħassib tiegħu rigward l-istazzjonament fuq skala kbira tat-truppi Russi fil-Belarussja, iqis tali skjerament bħala theddida għas-sigurtà Ewropea u għas-sovranità tal-Belarussja, u jitlob l-irtirar immedjat u r-rispett tal-imsemmija sovranità; jisħaq fuq l-appoġġ sod tiegħu għall-Belarussja demokratika u jenfasizza l-importanza ta' aktar involviment mar-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili Belarussa u tal-oppożizzjoni demokratika; jenfasizza l-importanza tal-pjattaforma tal-Parlament fil-ġlieda kontra l-impunità fil-Belarussja u jħeġġeġ l-użu tal-mezzi legali kollha disponibbli biex Lukashenka u l-membri tar-reġim tiegħu jitressqu quddiem il-ġustizzja;

43.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' żieda fl-impenn tal-UE u tal-Istati Membri fil-Kawkasu tan-Nofsinhar għall-istabbiltà u għall-prosperità tar-reġjun kif ukoll biex jiġu miġġielda l-influwenza u l-indħil tas-setgħat reġjonali; jilqa' b'sodisfazzjon l-impenn tal-President tal-Kunsill Ewropew biex itaffi l-kriżi politika fil-Georgia; iqisu bħala att ta' tmexxija tal-UE u jitlob approċċ simili għal sitwazzjonijiet ta' kriżi u ta' kunflitt fir-reġjun tas-SL u lil hinn minnu; isostni l-integrità territorjali tal-Georgia u jikkundanna l-okkupazzjoni Russa tat-territorji tal-Georgia, inklużi l-Abkażja u r-Reġjun ta' Tskhinvali / l-Ossezja tan-Nofsinhar; ifakkar lir-Russja fl-obbligi internazzjonali tagħha skont il-ftehim ta' waqfien mill-ġlied tal-2008 medjat mill-UE taħt il-Presidenza Franċiża; jistieden lir-Russja taġixxi b'mod kostruttiv u tippermetti progress fid-Diskussjonijiet Internazzjonali ta' Ġinevra; jistieden lir-Russja tieqaf tikser id-drittijiet tal-bniedem fit-territorji okkupati tal-Georgia u jfakkar lill-Federazzjoni Russa fl-obbligu ġuridiċi tagħha bħala s-setgħa li teżerċita l-“kontroll effettiv”, kif innotat fis-sentenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-każ tal-Il-Georgia vs ir-Russja (II) (11); jikkundanna l-provokazzjonijiet mill-forzi ta' okkupazzjoni, inkluż il-ħtif ta' ċittadini tal-Georgia, il-qtil, id-detenzjonijiet illegali u l-frunterizzazzjoni persistenti; jistieden lill-UE, lill-Istati Membri tagħha u lill-VP/RGħ jimpenjaw ruħhom b'mod attiv biex tinstab soluzzjoni dejjiema bejn l-Armenja u l-Ażerbajġan dwar in-Nagorno-Karabakh u biex jipprevjenu eskalazzjoni ulterjuri tat-tensjonijiet fir-reġjun, b'mod partikolari billi jagħmlu pressjoni fuq l-Ażerbajġan u l-Armenja biex jindirizzaw kwistjonijiet ta' wara l-gwerra, inklużi d-demarkazzjoni tal-fruntieri u l-ħelsien tal-priġunieri tal-gwerra kollha li fadal; jinnota li l-Grupp ta' Minsk tal-OSKE jibqa' l-uniku format rikonoxxut fil-livell internazzjonali għar-riżoluzzjoni ta' dan il-kunflitt, abbażi tal-prinċipji tal-integrità territorjali, in-nonużu tal-forza, l-awtodeterminazzjoni u d-drittijiet ugwali, u r-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti; jitlob ir-ritorn rapidu tiegħu għar-rwol ta' medjazzjoni tiegħu;

44.

Itenni l-kundanna tiegħu tal-politiki aggressivi tar-Russja fir-rigward tal-Ukrajna, b'mod partikolari t-tisħiħ tal-forzi militari bla preċedent mal-fruntieri tal-Ukrajna, fid-Donbas okkupat u fil-Krimea illegalment annessa, u fil-Belarussja, l-appoġġ finanzjarju u militari kontinwu għall-formazzjonijiet armati illegali fid-Donbas, l-okkupazzjoni illegali tar-Repubblika Awtonoma tal-Krimea u l-belt ta' Sevastopol, l-imblokk tal-Baħar ta' Azov u l-attakki ċibernetiċi u ibridi oħra ripetuti fil-konfront tal-Ukrajna; jissottolinja li t-tisħiħ tal-forzi militari Russi jirrappreżenta theddida għall-paċi, għall-istabbiltà u għas-sigurtà fl-Ewropa; jistieden lill-Gvern Russu jirtira l-forzi tiegħu mill-fruntieri tal-Ukrajna u jieqaf jhedded il-ġirien tiegħu; jisħaq fuq il-fatt li aggressjoni Russa ulterjuri fil-konfront tal-Ukrajna se twassal għal sanzjonijiet politiċi, ekonomiċi, finanzjarji u personali severi fil-konfront tal-Federazzjoni Russa, tal-ekonomija tagħha u tad-deċiżuri tagħha;; jilqa' pożittivament l-istabbiliment tal-Pjattaforma Internazzjonali tal-Krimea u jitlob lill-istituzzjonijiet tal-UE, lill-Istati Membri u lis-sħab kollha tal-istess fehma jimpenjaw ruħhom b'mod attiv f'din l-inizjattiva mmirata lejn ir-ripristinu tal-integrità territorjali tal-Ukrajna; itenni l-appoġġ tiegħu għall-Mejlis tal-Poplu tat-Tatari tal-Krimea bħala l-uniku organu rappreżentattiv rikonoxxut fil-livell internazzjonali tat-Tatari tal-Krimea u jfaħħar il-pożizzjoni indomabbli taċ-ċittadini tal-Ukrajna fil-Krimea okkupata, b'mod partikolari t-Tatari tal-Krimea; jitlob li tingħata spinta ġdida lill-Proċess ta' Minsk biex jintemm il-kunflitt militari fl-Ukrajna tal-Lvant; jappoġġa l-appelli kontinwi favur iżjed assistenza militari u fil-qasam tas-sigurtà kredibbli lill-Ukrajna fir-riformi tas-settur tas-sigurtà u dak militari tagħha, u qed jikkunsidra li jipprovdi taħriġ militari lill-uffiċjali tal-forzi armati tal-Ukrajna; jirrikonoxxi l-ewwel laqgħa tad-Djalogu Ċibernetiku bejn l-UE u l-Ukrajna u jitlob iżjed assistenza tal-UE fil-qasam taċ-ċibersigurtà lill-Ukrajna; jilqa' b'sodisfazzjon id-diskussjoni dwar Missjoni ta' Konsulenza u Taħriġ Militari tal-UE fl-Ukrajna u jesprimi l-appoġġ tiegħu;

45.

Jikkundanna bil-qawwa l-atti mifruxa ta' vjolenza li faqqgħu wara protesti paċifiċi fil-Każakistan f'Jannar 2022; jistieden lill-awtoritajiet tal-Każakistan jibdew investigazzjoni internazzjonali komprensiva u indipendenti dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali li seħħew matul id-diżordni;

46.

Jenfasizza l-urġenza tad-djalogu li għaddej dwar is-sigurtà fl-Ewropa bejn l-Istati Uniti, l-alleati Ewropej tagħha u r-Russja; jinsisti li l-UE jeħtiġilha tkun sieħeb integrali ta' dawn id-diskussjonijiet sabiex iżżomm l-indipendenza, is-sovranità u l-integrità territorjali tal-istati Ewropej kollha, trawwem miżuri għall-bini tal-fiduċja u tnaqqas it-tensjonijiet fil-kontinent Ewropew; jenfasizza, fl-istess ħin, li jekk il-Federazzjoni Russa tinvadi l-Ukrajna, l-UE jeħtiġilha tkun ippreparata, flimkien mal-Istati Uniti u alleati u sħab mill-qrib oħra, li timponi sanzjonijiet estensivi kontra r-Russja;

47.

Itenni li l-Georgia u l-Ukrajna għandhom perspettiva Ewropea skont l-Artikolu 49 tat-TUE u jistgħu japplikaw biex isiru Stati Membri tal-Unjoni, dment li jaderixxu mal-kriterji ta' Copenhagen kollha u mal-prinċipji tad-demokrazija, jirrispettaw il-libertajiet fundamentali, id-drittijiet tal-bniedem u dawk tal-minoranzi u jiżguraw l-istat tad-dritt; jistieden, għalhekk, lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jirrikonoxxu l-perspettiva Ewropea tal-Georgia u tal-Ukrajna, li hija meqjusa bħala element ta' importanza vitali għas-sigurtà u l-istabbiltà tal-pajjiżi, kif ukoll bħala xprun biex ikomplu jimplimentaw ir-riformi interni;

48.

Jilqa' pożittivament il-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tal-VP/RGħ tad-9 ta' Frar 2021 dwar is-sħubija mġedda mal-viċinat tan-Nofsinhar (12) u jappoġġa l-prinċipji tal-paċi, stabbiltà, prosperità u dawk demokratiċi fir-reġjun; jistieden lill-Kummissjoni timplimenta bis-sħiħ l-inizjattivi deskritti f'din il-komunikazzjoni konġunta; jesprimi dispjaċir għall-fatt li, 25 sena wara t-tnedija tal-Proċess ta' Barċellona, il-bini ta' spazju komuni ta' prosperità, stabbiltà u libertà mal-pajjiżi Mediterranji tal-Viċinat tan-Nofsinhar għadu ma tlestiex; itenni, madankollu, l-appell tiegħu għal rieżami kuraġġuż tal-politika Ewropea tal-viċinat kollha fir-rigward tal-finanzjament u tal-għajnuna għad-dispożizzjoni tal-pajjiżi barranin ġirien tal-UE biex jiġi żgurat li s-sħab tal-viċinat jagħmlu progress f'dawk li huma riformi u jimpenjaw ruħhom favur djalogu u kooperazzjoni mill-qrib mal-UE, filwaqt li jiggarantixxu politiki mfasslin apposta;

49.

Ifakkar fl-impenn tal-UE fir-rigward tal-Proċess ta' Paċi fil-Lvant Nofsani u l-konklużjoni ta' ftehim bejn iż-żewġ partijiet, inkluż dwar il-kwistjonijiet rigward qbil dwar l-istatus definittiv, billi tiffoka, b'mod partikolari, fuq il-ħtieġa li jinżammu l-kundizzjonijiet fil-prattika għal soluzzjoni paċifika msejsa fuq il-koeżistenza ta' żewġ stati, ibbażata fuq il-fruntieri tal-1967, b'Ġerusalemm kapitali taż-żewġ Stati, bi Stat ta' Iżrael sigur u Stat Palestinjan indipendenti, demokratiku, kontigwu u sostenibbli, li jgħixu flimkien fil-paċi u s-sigurtà, abbażi tad-dritt għall-awtodeterminazzjoni u tar-rispett sħiħ tad-dritt internazzjonali; jitlob, f'dan l-ispirtu, li jitkomplew l-isforzi ġenwini ta' paċi mmirati lejn il-ksib ta' riżultati tanġibbli bejn iż-żewġ naħat bl-appoġġ tal-komunità internazzjonali; jitlob lill-UE żżid l-impenn tagħha biex terġa' tagħti ħajja lill-proċess ta' paċi bejn l-Iżraeljani u l-Palestinjani, anki permezz ta' miżuri tal-bini tal-fiduċja, djalogu reġjonali u kooperazzjoni trans-Atlantika akbar fir-reġjun kif ukoll billi tagħmel użu aħjar mill-influwenza tagħha lejn iż-żewġ partijiet; jisħaq fuq il-ħtieġa kontinwa li jiġi appoġġat il-forniment ta' servizzi vitali lill-miljuni ta' refuġjati Palestinjani madwar il-Lvant Nofsani; jitlob, għalhekk, li jingħata appoġġ kontinwu tal-UE u internazzjonali – kemm politiku kif ukoll finanzjarju – lill-Aġenzija ta' Fondi u tax-Xogħol tan-NU għar-Refuġjati tal-Palestina fil-Lvant Qarib (UNRWA);

50.

Jitlob it-tmiem tal-azzjonijiet li jistgħu jimminaw il-fattibbiltà tas-soluzzjoni ta' żewġ stati fil-prattika, bħall-bini ta' insedjamenti ta' Iżrael u t-twaqqigħ ta' djar u infrastruttura Palestinjani fix-Xatt tal-Punent okkupat, inkluż f'Ġerusalemm tal-Lvant; jitlob soluzzjoni politika biex jintemm l-imblokk tal-kriżi umanitarja fl-Istrixxa ta' Gaża u biex dan jittaffa, inklużi l-garanziji ta' sigurtà meħtieġa biex tiġi evitata l-vjolenza kontra Iżrael; jikkundanna bil-qawwa t-terroriżmu; jenfasizza l-importanza tal-elezzjonijiet Palestinjani għar-ripristinu tal-leġittimità demokratika ta' appoġġ popolari għall-istituzzjonijiet politiċi fil-Palestina;

51.

Jenfasizza l-anniversarju ta' sena mill-Ftehimiet ta' Abram u jisħaq fuq l-importanza tagħhom għall-paċi, l-istabbiltà u l-kooperazzjoni fir-reġjun; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jappoġġaw in-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet bejn Iżrael u l-Istati Għarab permezz tal-implimentazzjoni u l-estensjoni tal-Ftehimiet ta' Abram bħala kontribut importanti biex tinkiseb paċi dejjiema fil-Lvant Nofsani; jirrikonoxxi r-rwol importanti li kellhom l-Istati Uniti;

52.

Jesprimi tħassib gravi għas-sitwazzjoni fil-Libanu u jħeġġeġ bil-qawwa lill-Gvern Libaniż jopera b'mod kredibbli, responsabbli u orjentat lejn il-missjoni, li jkun ħieles minn indħil barrani; jisħaq fuq ir-responsabbiltà partikolari ta' Hezbollah u ta' fazzjonijiet oħrajn fir-repressjoni tal-moviment popolari Libaniż fl-2019 u fil-kriżi politika u ekonomika tal-Libanu; jistieden lill-Iran jastjeni milli jindaħal fl-affarijiet interni tal-Libanu u jitlob li s-sovranità u l-indipendenza politika tal-Libanu jiġu rrispettati; jikkundanna bil-qawwa l-isparar ta' rokits minn Hezbollah min-Nofsinhar tal-Libanu lejn żoni ċivili f'Iżrael; jirrifjuta kwalunkwe rwol għall-President Bashar al-Assad fis-Sirja ta' wara l-kunflitt b'referenza għar-riżoluzzjoni 2254 (2015) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU; jilqa' b'sodisfazzjon u jappoġġa l-inkjesti kriminali mmirati lejn al-Assad u l-assoċjati tiegħu rigward l-użu ta' armi kimiċi u jżommhom responsabbli għal bosta delitti tal-gwerra; jirrakkomanda li l-Istati Membri jespandu l-lista ta' dawk soġġetti għal sanzjonijiet immirati biex tinkludi uffiċjali ċivili u militari fir-reġim ta' Assad li huma implikati b'mod kredibbli f'delitti tal-gwerra, f'delitti kontra l-umanità u fi ksur gravi ieħor; itenni l-appell tiegħu lill-Kummissjoni biex tippreżenta pjan ta' azzjoni tal-UE dwar l-impunità, b'kapitolu speċifiku dwar is-Sirja; jisħaq li dan il-pjan ta' azzjoni għandu jfittex koordinament u armonizzazzjoni aħjar fir-riżorsi u fl-isforzi tal-Istati Membri biex il-kriminali tal-gwerra jitressqu quddiem il-ġustizzja fl-UE;

53.

Jinsab imħasseb ħafna dwar il-politika estera dejjem aktar assertiva tal-Gvern Tork, li mhux darba jew tnejn qiegħdet lill-pajjiż f'tilwima mal-UE kollha kemm hi, mal-Istati Membri individwali tagħha u ma' pajjiżi ġirien; jinnota li skont ir-Rapport tal-Kummissjoni tal-2021 dwar it-Turkija tad-19 ta' Ottubru 2021 (13), it-Turkija żammet rata ta' allinjament tal-PESK baxxa ħafna ta' madwar 14 % f'Awwissu 2021; ifakkar fis-sitwazzjoni li ilha sejra għall-agħar f'dak li għandu x'jaqsam mad-drittijiet tal-bniedem u mad-demokrazija fit-Turkija; jinnota li l-finanzjament tal-UE lit-Turkija se jkun soġġett għal regoli marbuta mal-kundizzjonalità, inkluż ir-rispett tal-prinċipji tal-Karta tan-NU, tad-dritt internazzjonali u tal-valuri u tal-prinċipji Ewropej; jitlob li jissokta d-djalogu diplomatiku biex jinstabu soluzzjonijiet sostenibbli għat-tilwim fil-Lvant tal-Mediterran; jirrikonoxxi li t-Turkija se tkompli tkun pajjiż ta' interess strateġiku fundamentali għall-UE u li l-impenn jeħtieġ li jiġi intensifikat f'oqsma ta' interess komuni, b'enfasi speċjali fuq ċerti oqsma ta' politika bħat-tibdil fil-klima, il-ġlieda kontra t-terroriżmu, il-migrazzjoni, is-sigurtà u jtenni l-apprezzament tiegħu lit-Turkija talli ospitat miljuni ta' migranti u rifuġjati Sirjani; u l-ekonomija; jilqa' pożittivament, f'dan ir-rigward, id-djalogu ta' livell għoli reċenti u li sar għall-ewwel darba dwar il-migrazzjoni u s-sigurtà; jikkonkludi li bħalissa, il-prospettiva li t-Turkija ssir Stat Membru tal-UE mhuwiex realistiku; jinsisti b'konvinzjoni, għalhekk, li, jekk it-tendenza negattiva attwali ma titreġġax lura b'mod urġenti u konsistenti, f'konformità mal-qafas ta' negozjar minn Ottubru 2005, il-Kummissjoni għandha tirrakkomanda s-sospensjoni formali tan-negozjati ta' adeżjoni mat-Turkija, sabiex iż-żewġ naħat jirrieżaminaw b'mod realistiku u permezz ta' djalogu strutturat u ta' livell għoli, l-adegwatezza tal-qafas attwali u l-kapaċità tiegħu li jiffunzjona u biex jiġu esplorati mudelli komprensivi ġodda u alternattivi possibbli għar-relazzjonijiet futuri; ifakkar fil-fatt li l-UE hija lesta li tuża l-istrumenti kollha għad-dispożizzjoni tagħha, inklużi sanzjonijiet, biex tiddefendi l-interessi tagħha u dawk tal-Istati Membri tagħha kif ukoll biex tħares l-istabbiltà reġjonali;

54.

Jissottolinja l-importanza tal-implimentazzjoni sħiħa tal-Ftehim dwar il-Ħruġ tar-Renju Unit mill-UE, inkluż tal-Protokoll dwar l-Irlanda/l-Irlanda ta' Fuq kif ukoll tal-Ftehim dwar il-Kummerċ u l-Kooperazzjoni; jisħaq fuq l-importanza tal-Protokoll għaż-żamma tal-paċi u tal-istabbiltà, u għall-integrità u għall-funzjonament xieraq tas-suq uniku Ewropew; jilqa' favorevolment il-passi lejn l-istabbiliment ta' Assemblea Parlamentari ta' Sħubija għall-Membri tal-Parlament Ewropew u għall-Membri tal-Parlament tar-Renju Unit, kif previst fil-ftehim; jibqa' miftuħ għal aktar żvilupp u tisħiħ tal-qafas ta' kooperazzjoni bejn l-UE u r-Renju Unit, li jista' jwassal għal ftehim dwar il-politika estera, ta' sigurtà u ta' difiża u l-kwistjonijiet ta' tħassib komuni; jissottolinja, f'dak ir-rigward, l-importanza ta' kooperazzjoni mill-qrib bejn l-UE u r-Renju Unit fil-fora internazzjonali, b'mod partikolari n-NU, filwaqt li jitqiesu l-bosta valuri u interessi kondiviżi u l-prossimità ġeografika;

55.

Jissottolinja l-bżonn li tissaħħaħ il-kooperazzjoni trans-Atlantika bejn l-UE u l-Istati Uniti fuq il-bażi ta' sħubija bejn partijiet ugwali, ibbażata fuq valuri u objettivi kondiviżi u fuq il-prinċipju ta' sħubija fit-tmexxija u r-responsabbiltà, filwaqt li jiġu rrispettati l-awtonomija, l-interessi u l-aspirazzjonijiet tal-parti l-oħra; jilqa' b'sodisfazzjon, f'dan il-kuntest, id-dikjarazzjoni “Towards a renewed Transatlantic partnership” (Lejn sħubija Trans-Atlantika mġedda) tas-summit bejn l-UE u l-Istati Uniti tal-2021, li sservi ta' bażi tajba għal aġenda trans-Atlantika ambizzjuża; isostni b'mod sħiħ u jimpenja ruħu li jsegwi sinerġiji u objettivi komuni fil-qasam tal-politika estera u ta' sigurtà billi jkompli japprofondixxi l-kooperazzjoni fil-qafas tad-djalogu trans-Atlantiku bejn l-UE u l-Istati Uniti biex jindirizza bosta mill-isfidi globali ewlenin bħat-tibdil fil-klima u t-theddida kkawżata minn reġimi awtoritarji u totalitarji; jilqa' b'sodisdazzjon il-varar tal-Kunsill Trans-Atlantiku tal-Kummerċ u t-Teknoloġija; jirrakkomanda li s-summits bejn l-UE u l-Istati Uniti jsiru fuq bażi regolari sabiex jagħtu spinta sostnuta fl-ogħla livell għal kooperazzjoni trans-Atlantika essenzjali; itenni l-appoġġ tiegħu għall-istabbiliment ta' Kunsill Politiku Trans-Atlantiku, immexxi mill-kapijiet tal-politika estera taż-żewġ partijiet; jissottolinja li relazzjoni trans-Atlantika b'saħħitha tirrikjedi wkoll li l-UE tkompli tiżviluppa l-kapaċitajiet tagħha li taġixxi; jenfasizza l-ħtieġa li l-UE tadatta malajr għar-rwol li qed jinbidel tal-Istati Uniti fix-xena globali sabiex tissalvagwardja l-interessi essenzjali tagħha u ssegwi l-għanijiet tal-politika estera tagħha; jissottolinja li l-UE u l-Istati Uniti jeħtiġilhom jikkoordinaw l-isforzi tagħhom biex jiġġieldu t-terroriżmu u r-radikalizzazzjoni u jiżguraw li l-isforzi li jsiru jkunu appoġġati mir-riżorsi meħtieġa; jitlob lill-UE u lill-Istati Uniti jindirizzaw b'mod kollaborattiv it-theddid konsistenti u li qed jikber għall-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-wirt kulturali, b'mod partikolari fiż-żoni ta' kunflitt;

56.

Jenfasizza li r-relazzjonijiet tal-UE mal-Afrika huma ta' importanza kbira sabiex iwieġbu l-ħtiġijiet u biex jiġi żviluppat il-potenzjal kbir tal-pajjiżi sħab kif ukoll biex jiġu segwiti l-interessi kondiviżi; jissottolinja li din ir-relazzjoni mal-kontinent ġar tal-UE għandha tirrifletti destin komuni u għandha tiffoka fuq il-ħolqien ta' perspettiva kredibbli, b'mod partikolari għall-ġenerazzjonijiet l-aktar ġodda; jilqa' pożittivament il-komunikazzjoni konġunta tad-9 ta' Marzu 2020 tal-Kummissjoni u tal-VP/RGħ intitolata “Lejn strateġija komprensiva mal-Afrika” (14), u jtenni l-appell tiegħu li mmorru lil hinn mir-relazzjoni bejn id-donatur u d-destinatarju u li niffavorixxu sħubija vera, bl-iżvilupp tal-bniedem u bil-protezzjoni tar-riżorsi naturali fil-qalba tagħha; jinsisti fuq il-bżonn, f'dan ir-rigward, li l-Kummissjoni u l-VP/RGħ jiġu mistiedna jidħlu aktar fil-fond fid-diskussjonijiet mas-sħab Afrikani tal-UE – kemm mal-pajjiżi individwali kif ukoll mal-organizzazzjonijiet reġjonali, bħall-Mekkaniżmu Ekonomiku Reġjonali u l-Komunitajiet Ekonomiċi Reġjonali li jiffurmaw l-Unjoni Afrikana (UA); jisħaq fuq l-importanza li l-UA u l-komponenti reġjonali tagħha jiġu appoġġati fl-isforzi tagħhom biex jistabbilixxu arkitettura ta' sigurtà effikaċi għall-prevenzjoni tal-kunflitti u għall-ġestjoni tal-kunflitti permezz ta', fost affarijiet oħrajn, appoġġ komprensiv għall-operazzjonalizzazzjoni tal-Forza Afrikana ta' Intervent fil-Pront u l-komponenti reġjonali tagħha; jitlob l-implimentazzjoni stretta tal-SDGs fl-oqsma kollha tar-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Afrika; jilqa' b'sodisfazzjon il-konklużjoni tal-Ftehim ta' Wara Cotonou f'April 2021 u t-tisħiħ tar-rabtiet tal-UE mal-pajjiżi tal-Organizzazzjoni tal-Istati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku u ż-żieda fil-kooperazzjoni fil-fora multilaterali dwar l-Aġenda għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-azzjoni dwar il-klima; jesprimi tħassib dwar id-dewmien biex isir progress fl-iffirmar tal-Ftehim ta' Wara Cotonou; jieħu nota tal-ftehimiet ta' riammissjoni mal-pajjiżi Afrikani;

57.

Huwa mħasseb serjament dwar in-nuqqas ta' sigurtà li dejjem qed tikber fir-reġjun tas-Saħel li taffettwa s-sigurtà u l-kundizzjonijiet tal-ħajja ta' numru enormi ta' ċivili u l-għadd li qiegħed jiżdied b'mod drammatiku ta' attakki minn militanti Iżlamisti li qed ikollhom impatt serju fuq l-istabbiltà fir-reġjun, b'mod partikolari għall-Mali u l-Burkina Faso; jappella lill-UE u lill-G5 tas-Saħel jieħdu passi biex jevitaw kollass fis-sigurtà fir-reġjun usa'; jilqa' pożittivament, f'dan ir-rigward, is-sħubija mġedda bejn in-NATO u l-Mauritania, li hija l-alleat reġjonali ewlieni tal-UE u li l-forzi tagħha jinsabu fuq quddiem nett fil-ġlieda kontra t-terroriżmu fir-reġjun; jikkundanna l-preżenza fl-Afrika ta' kumpaniji militari u ta' sigurtà privati, b'mod partikolari l-Grupp Wagner Russu appoġġjat mill-Kremlin li kkommetta ksur mifrux tad-drittijiet tal-bniedem filwaqt li aġixxa b'appoġġ għall-interessi ta' Stati mhux demokratiċi, għad-detriment ta' persuni ċivili u tas-sigurtà, l-istabbiltà u l-prosperità ta' pajjiżi Afrikani mifnija bil-gwerra; jinsisti fuq il-ħtieġa li l-istrateġija UE-Afrika tiġi aġġornata permezz ta' approċċ integrat li jista' jiżgura s-sigurtà u l-iżvilupp sabiex tinkiseb l-istabbiltà fis-sitwazzjoni inkwetanti fis-Saħel, filwaqt li jitqiesu l-iżviluppi osservati fl-2021 u minħabba l-instabbiltà dejjem akbar li hemm u l-impatt ewlieni li għandhom l-avvenimenti fir-reġjun mhux biss għall-Afrika, iżda wkoll għall-UE u l-Istati Membri tagħha; jenfasizza, fid-dawl ta' dan, il-ħtieġa li jkun hemm kollaborazzjoni dwar strateġija fl-oqsma tad-difiża, tal-iżvilupp u tal-bini tal-paċi biex tiġi miġġielda ż-żieda ġiħadista fir-reġjun tas-Saħel u f'partijiet oħrajn tal-Afrika;

58.

Jinsab imħasseb bil-kbir bl-iżviluppi fir-Russja u jtenni l-interess tal-UE biex jinżammu l-libertà, l-istabbiltà u l-paċi fil-kontinent Ewropew u lil hinn minnu; jemmen li l-UE għandha tikkoopera u tikkoordina mill-qrib man-NATO u ma' sħab oħrajn biex tiskoraġġixxi lir-Russja milli twettaq azzjonijiet destabbilizzanti u sovversivi fl-Ewropa, b'mod partikolari fl-Istati Baltiċi u fl-Ewropa tal-Lvant, inkluż permezz ta' ndħil elettorali, kampanji ta' diżinformazzjoni u appoġġ għall-partiti tal-lemin estrem; jenfasizza l-ħtieġa li jiżdiedu l-konsegwenzi li jkollhom iħallsu l-awtoritajiet Russi għar-repressjoni taċ-ċittadini tagħhom stess; jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-forzi militari Russi għadhom jokkupaw partijiet mill-Ukrajna u mill-Georgia bi ksur tad-dritt internazzjonali, li għadhom preżenti fir-Repubblika tal-Moldova, u li r-Russja tkompli tiddestabbilizza l-paċi u s-sigurtà fir-reġjun u tuża b'mod attiv miżuri ibridi kontra d-demokraziji fl-Ewropa; jinsab allarmat bl-indħil Russu fir-reġjun tal-Balkani tal-Punent, li jsir permezz ta' tattiki ibridi li jinkludu kampanji ta' diżinformazzjoni maħsubin biex jimminaw ir-rwol u l-impenn tal-UE għall-futur Ewropew tal-pajjiżi individwali; jisħaq fuq il-ħtieġa li nitkellmu b'vuċi waħda rigward il-politika tal-UE f'dak il-kuntest, inkluż dwar l-infurzar tas-sanzjonijiet; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni tikkoordina aktar mill-qrib l-istrateġija tagħha dwar ir-Russja mal-Istati Membri sabiex l-UE tippreżenta front magħqud quddiem it-theddid Russu; jissottolinja li l-Parlament irrakkomanda li l-UE tirrieżamina, flimkien mal-Istati Membri, il-politika tal-UE fir-rigward tar-Russja, u tiżviluppa strateġija komprensiva tal-UE għaliha; iħeġġeġ lill-UE tiżviluppa strateġija dwar ir-relazzjonijiet futuri tal-UE ma' Russja demokratika, li turi b'mod ċar lill-poplu tar-Russja l-vantaġġi li tali relazzjonijiet jistgħu jġibu magħhom; jissottolinja li ma jista' jkun hemm l-ebda bidla sostanzjali fir-relazzjonijiet mar-Russja sakemm din issegwi politiki aggressivi fil-konfront tal-UE u tal-ġirien tagħha; itenni li l-UE trid tagħmilha ċara li jekk ir-Russja tkompli l-politika attwali tagħha dwar il-Belarussja, l-UE se jkollha tintroduċi miżuri addizzjonali ta' trażżin u deterrenza fuq ir-Russja; jesprimi tħassib dwar il-ksur ripetut min-naħa tar-Russja tal-ftehimiet u l-istandards dwar il-kontroll tal-armi, li wasslu għall-kollass tat-Trattat dwar il-Forzi Nukleari ta' Medda Intermedja, kif ukoll il-ksur tar-Russja tal-konvenzjoni dwar l-armi kimiċi, bl-użu ta' aġenti nervini ta' tip militari, kemm fit-territorju tagħha stess kif ukoll fit-territorju tal-UE; jissottolinja l-ħtieġa li tkun eżerċitata pressjoni fuq il-Federazzjoni Russa biex tikkonforma mad-dritt u mat-trattati internazzjonali; jiddeplora l-użu tar-riżorsi tal-enerġija mir-Russja bħala strument ġeopolitika ta' pressjoni, b'mod partikolari l-provvista tagħha ta' gass lill-Istati Membri permezz tal-Ukrajna, u jitlob li d-dipendenza enerġetika mir-Russja tiġi minimizzata billi tiġi mħeġġa d-diversifikazzjoni tas-sorsi u tar-rotot tal-enerġija, inkluż billi jitwaqqaf il-proġett Nord Stream 2; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu s-sigurtà tal-enerġija Ewropea, speċjalment fid-dawl taż-żieda attwali fil-prezzijiet tal-gass u tal-elettriku; iħeġġeġ lill-UE timpenja ruħha aktar mill-qrib mal-poplu Russu, anki billi tiżviluppa objettiv ta' “impenn” definit b'mod ċar, li għandu jkun iċċentrat mhux biss fuq l-impenn selettiv tradizzjonali mal-Kremlin, iżda wkoll fuq impenn “strateġiku” u aktar dinamiku mal-oppożizzjoni Russa u mas-soċjetà ċivili;

59.

Jisħaq li l-Artiku għandu importanza strateġika u ġeopolitika għall-UE u jissottolinja l-impenn tal-UE li tkun attur responsabbli, li jimmira lejn l-iżvilupp sostenibbli u paċifiku fit-tul tar-reġjun; jenfasizza l-kumplessità unika tal-isfidi li għandu quddiemu r-reġjun Artiku, li jirrikjedu aktar soluzzjonijiet u impenn min-naħa tal-UE, filwaqt li jitqiesu wkoll l-għarfien u r-rieda tal-abitanti tal-Artiku, inklużi l-popli indiġeni; jilqa' pożittivament, f'dan ir-rigward, il-komunikazzjoni konġunta tat-13 ta' Ottubru 2021 tal-Kummissjoni u tal-VP/RGħ intitolata “Impenn aktar b'saħħtu tal-UE għal Artiku paċifiku, sostenibbli u prosperu” (15); jistieden lill-partijiet ikkonċernati kollha jirreaġixxu għall-effetti u għall-konsegwenzi tassew allarmanti tat-tibdil fil-klima fl-Artiku; jenfasizza li l-prospettiva tal-militarizzazzjoni tal-Artiku ġġib magħha riskji sostanzjali ta' sigurtà fir-reġjun u lil hinn minnu u huwa mħasseb dwar il-konsegwenzi potenzjali tal-kwistjonijiet ta' sigurtà globali fl-Artiku u dwar it-tisħiħ tal-forzi militari Russi progressiv u sostanzjali fl-Artiku kif ukoll l-impatt ta' inizjattivi u ambizzjonijiet estensivi ta' żvilupp u infrastruttura Ċiniżi fir-reġjun; josserva li l-Artiku jiżvolġi rwol kruċjali fis-sigurtà tal-Ewropa kollha kemm hi; jisħaq li l-UE jeħtiġilha jkollha viżjoni ċara tar-rwol tagħha fi kwistjonijiet ta' sigurtà fl-Artiku flimkien ma' kooperazzjoni tajba man-NATO; jenfasizza l-importanza li jiġu rrispettati l-liġijiet u l-ftehimiet internazzjonali biex l-Artiku jinżamm żona ta' tensjoni baxxa; jitlob li tingħata attenzjoni aktar mill-qrib lill-ewwel kejbil fibrottiku tal-Artiku, bħala parti mis-sistema ċentrali tal-internet, li qed issir dejjem aktar is-suġġett ta' operazzjonijiet ta' intelligence internazzjonali; iħeġġeġ lill-membri tal-Kunsill tal-Artiku jindirizzaw il-militarizzazzjoni miżjuda u jfittxu pjattaformi biex jindirizzaw dan b'mod adegwat kemm mal-membri kif ukoll ma' dawk li mhumiex membri tal-Kunsill tal-Artiku; huwa favur iż-żieda fl-isforzi tal-UE biex tikseb status ta' osservatur fil-Kunsill tal-Artiku għal influwenza ġeopolitika aktar b'saħħitha;

60.

Jenfasizza li ċ-Ċina hija sieħeb ta' kooperazzjoni u negozjar għall-UE, iżda hija wkoll kompetitur f'għadd dejjem akbar ta' oqsma, u rivali sistemiku; itenni, kif sottolinjat fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Settembru 2021 dwar strateġija ġdida bejn l-UE u ċ-Ċina (16), l-appell tiegħu lill-UE biex tiżviluppa strateġija UE-Ċina aktar assertiva, komprensiva u konsistenti li tgħaqqad lill-Istati Membri kollha u tifforma relazzjonijiet ma' Ċina dejjem aktar assertiva u intervenzjonista fl-interess tal-UE kollha kemm hi; jenfasizza li din l-istrateġija għandha tippromwovi ordni multilaterali bbażat fuq ir-regoli, ikollha d-difiża tal-valuri u l-interessi tal-UE fil-qalba tagħha u għandha tissejjes fuq it-tliet prinċipji tal-kooperazzjoni fejn possibbli, tal-kompetizzjoni fejn meħtieġa u tal-konfront fejn neċessarju; jitlob kooperazzjoni akbar bejn il-pajjiżi demokratiċi biex jiġu indirizzati l-assertività u r-repressività dejjem akbar tal-Partit Komunista Ċiniż;

61.

Jirrakkomanda ħafna l-parteċipazzjoni sinifikattiva tat-Tajwan, bħala osservatur, fil-laqgħat, fil-mekkaniżmi u fl-attivitajiet tal- organizzazzjonijiet internazzjonali u għal kooperazzjoni aktar profonda bejn l-UE u t-Tajwan, inkluż ftehim bilaterali ta' investiment (BIA); jistieden lill-VP/RGħ u lill-Kummissjoni jibdew b'mod urġenti valutazzjoni tal-impatt, konsultazzjoni pubblika u eżerċizzju dwar l-ambitu fuq BIA mal-awtoritajiet tat-Tajwan bi tħejjija għan-negozjati biex jiġu approfonditi r-rabtiet ekonomiċi bilaterali; jinnota bi tħassib serju l-wiri reċenti tal-forza u l-intesifikazzjoni tat-tensjonijiet f'hotspots reġjonali bħall-Baħar tan-Nofsinhar u l-Baħar tal-Lvant taċ-Ċina u l-Istrett tat-Tajwan; jesprimi tħassib serju dwar il-manuvri militari kontinwi taċ-Ċina fl-Istrett tat-Tajwan, inklużi dawk immirati lejn it-Tajwan jew li jseħħu fiż-Żona ta' Identifikazzjoni tad-Difiża tal-Ajru tat-Tajwan; jistieden lir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina twaqqaf dan it-theddid militari li joħloq theddid serju għall-paċi u l-istabbiltà fl-Istrett tat-Tajwan u fir-reġjun Indo-Paċifiku; itenni li r-relazzjoni bejn iċ-Ċina u t-Tajwan għandha tiġi żviluppata b'mod kostruttiv permezz ta' djalogu; jisħaq li l-oppożizzjoni tiegħu għal kwalunkwe azzjoni unilaterali tista' ddgħajjef l-istatus quo tal-Istrett ta' Tajwan; jisħaq li kwalunkwe bidla fir-relazzjonijiet bejn iċ-Ċina u t-Tajwan ma tridx issir kontra r-rieda taċ-ċittadini Tajwaniżi; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jassumu rwol proattiv fil-kollaborazzjoni ma' sħab internazzjonali tal-istess fehma biex jippruvaw jiksbu l-paċi u l-istabbiltà fl-Istrett tat-Tajwan, u biex jistabbilixxu sħubijiet mal-Gvern demokratiku tat-Tajwan;

62.

Jikkundanna bil-qawwa l-ksur kontinwu tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina, b'mod partikolari kontra l-minoranzi etniċi u reliġjużi li, fil-biċċa l-kbira, jimmiraw lejn l-Ujguri Musulmani, l-Insara u t-Tibetani, iżda jikkundanna wkoll ir-repressjoni tad-demokrazija u tal-libertajiet fil-Macao u f'Hong Kong, inkluż permezz tal-impożizzjoni tal-Liġi Nazzjonali dwar is-Sigurtà ħarxa fl-2020; jikkundanna l-imġiba aggressiva taċ-Ċina fil-Baħar tan-Nofsinhar u fil-Baħar tal-Lvant taċ-Ċina li għandha impatt fuq il-libertà ta' navigazzjoni, kif ukoll il-pożizzjoni reviżjonista taċ-Ċina fl-Asja tal-Lvant, li rriżultat f'għadd ta' ġlied fil-fruntieri mal-ġirien tagħha;

63.

Itenni l-kundanna qawwija tiegħu tas-sanzjonijiet mingħajr bażi u arbitrarji imposti mill-awtoritajiet Ċiniżi fuq diversi individwi u entitajiet Ewropej, inklużi ħames Membri tal-Parlament Ewropew; itenni l-appell tiegħu lill-Gvern Ċiniż biex ineħħi dawn il-miżuri restrittivi kompletament inġustifikati;

64.

Jikkundanna l-azzjonijiet tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina f'Hong Kong u jissottolinja li l-imminar kontinwu tal-awtonomija ta' Hong Kong mhux biss imur kontra l-obbligi tat-trattati bilaterali taċ-Ċina u d-dritt internazzjonali, iżda jqajjem ukoll dubju fir-rigward tar-rwol ta' Beijing bħala sieħeb kredibbli; isaħħaħ l-impenn tiegħu għas-sanzjonijiet immirati skont ir-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem kontra l-uffiċjali Ċiniżi involuti fil-ksur tad-drittijiet tal-bniedem f'Hong Kong u fix-Xinjiang, u jħeġġeġ ukoll lill-Kunsill jadotta sanzjonijiet immirati, inkluża l-implimentazzjoni ta' projbizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar u ffriżar tal-assi, kontra individwi u entitajiet f'Hong Kong u fir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina għall-ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem u tad-dritt internazzjonali f'Hong Kong; jistieden lil dawk l-Istati Membri li għad għandhom trattati ta' estradizzjoni maċ-Ċina u Hong Kong biex jissospendu l-estradizzjonijiet individwali kull meta l-estradizzjoni ta' individwu tpoġġih f'riskju ta' tortura jew ta' trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti, jekk dak l-individwu jkun sottopost għal akkużi għal raġunijiet politikament motivati, f'sitwazzjonijiet oħrajn li fihom b'mod ġenerali jkunu mmirati l-minoranzi etniċi, ir-rappreżentanti tal-oppożizzjoni favur id-demokrazija f'Hong Kong u d-dissidenti, u kull meta dan ikun qed jikser l-obbligi tal-UE fl-ambitu tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

65.

Jissottolinja l-importanza li l-UE tingħaqad mas-sħab trans-Atlantiċi tagħha fit-twettiq ta' investigazzjoni esterna indipendenti dwar l-oriġini tal-virus tal-COVID-19 li oriġina f'Wuhan, fiċ-Ċina, sabiex jinstabu it-tweġibiet u l-informazzjoni tant meħtieġa dwar il-prevenzjoni possibbli ta' diżastri globali futuri li jaffettwaw direttament il-politika estera u ta' sigurtà;

66.

Jiddenunzja l-koerċizzjoni min-naħa tal-Partit Komunista Ċiniż fil-konfront tal-Litwanja u tal-Istati Membri u ta' sħab oħrajn tal-UE, u jitlob solidarjetà akbar mal-pajjiżi suġġetti għall-koerċizzjoni min-naħa tal-Partit Komunista Ċiniż, inkluż permezz ta' kollaborazzjoni mal-alleati demokratiċi tagħna fil-ftuħ tas-swieq tagħna għal ekonomiji li qed ibatu mill-koerċizzjoni ekonomiku min-naħa tal-Partit Komunista Ċiniż; jilqa' d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tvara każ kontra ċ-Ċina fl-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ biex tiddefendi lil-Litwanja;

67.

Jilqa' pożittivament il-fatt li l-President tal-Kummissjoni ħabbret il-pjanijiet għall-preżentazzjoni ta' komunikazzjoni konġunta ġdida dwar sħubija mar-reġjun tal-Golf; jistieden lill-UE tippreżenta strateġija koerenti għal impenn ibbilanċjat tal-UE fir-reġjun, bil-promozzjoni tas-sigurtà u tal-kooperazzjoni reġjonali bħala objettiv strateġiku fundamentali; jinnota li tali impenn għandu jistinka biex jinħolqu sinerġiji mal-atturi reġjonali, bħal permezz tal-Konferenza ta' Bagdad għall-Kooperazzjoni u s-Sħubija u permezz ta' appoġġ akbar tal-UE għall-inizjattivi ta' djalogu Track II li jinvolvu d-dinja akkademika, is-soċjetà ċivili, il-mexxejja reliġjużi u atturi oħrajn; huwa mħeġġeġ mit-taffija tat-tensjonijiet bejn l-Iran u l-Arabja Sawdija u jistieden liż-żewġ pajjiżi jikkonkludu malajr il-proċess ta' ripristinu tar-relazzjonijiet diplomatiċi sħaħ; itenni li l-prijorità tal-UE tikkonsisti fir-reintroduzzjoni tal-Pjan ta' Azzjoni Komprensiv Konġunt (PAKK) għal finijiet ta' sigurtà għall-Ewropa u għar-reġjun; ifakkar fil-fatt li l-PAKK jibqa' l-uniku mod biex jieqfu l-attivitajiet nukleari inkwetanti tal-Iran; ifaħħar ir-rwol tal-VP/RGħ u tas-SEAE fil-medjazzjoni bejn l-Istati Uniti u l-Iran fl-isforzi biex il-PAKK jiġi introdott mill-ġdid; jistieden lill-Istati Uniti u lill-Iran isegwu negozjati sinifikattivi bil-għan li jirritornaw għall-konformità mal-PAKK; jinsisti li t-triq lejn ir-reintroduzzjoni tal-PAKK tgħaqqad ir-ritorn sħiħ tal-Iran għall-obbligi tiegħu skont il-PAKK mat-tneħħija tas-sanzjonijiet kollha tal-Istati Uniti relatati mal-PAKK; jinnota l-ħtieġa li jiġu indirizzati u miġġielda l-attivitajiet malizzjużi u destabbilizzanti usa' tal-Iran fil-Lvant Nofsani u lil hinn minnu, inkluż fit-territorju tal-Istati Membri; jisħaq li kwalunkwe ftehim mal-Iran jeħtieġ li jinkludi garanziji suffiċjenti sabiex l-Iran ma jkunx jista' jikseb armi nukleari; jesprimi tħassib serju dwar in-nuqqas ta' aċċess għat-tagħmir ta' monitoraġġ u ta' sorveljanza tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika (IAEA) irrappurtat f'faċilitajiet u f'postijiet nukleari fl-Iran, li jostakola ħafna l-kapaċità tal-IAEA li tivverifika u timmonitorja l-attivitajiet nukleari tal-Iran, u dwar il-fatt li l-kwistjonijiet tal-garanziji għadhom ma ssolvewx f'dawn l-aħħar sentejn; jikkundanna l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem tal-Iran kontra l-poplu tiegħu stess, il-programm tal-missili ballistiċi u l-attivitajiet ta' terroriżmu fir-reġjun;

68.

Jissottolinja li s-sitwazzjoni fl-Afganistan isservi ta' twissija biex l-UE tivvaluta mill-ġdid l-approċċ internazzjonali għall-bini tan-nazzjon barra mill-pajjiż u biex tfassal mill-ġdid b'mod strateġiku approċċ integrat tal-politiki esterni tagħha, biex iżżid is-sehem tagħha ta' responsabbiltà fis-sigurtà globali u biex timmira lejn sovranità akbar fil-politika estera u ta' sigurtà tagħha; jinsab imħasseb bis-sitwazzjoni umanitarja, politika, ekonomika u ta' sigurtà drammatika fl-Afganistan, b'mod partikolari peress li ċittadini Afgan minn kull tlieta jbati ġuħ kbir; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jżidu l-għajnuna umanitarja u jużaw l-istrumenti kollha disponibbli sabiex jiżguraw li l-Afgani f'riskju jkollhom aċċess għall-protezzjoni; jisħaq fuq il-bżonn li r-reġim Taliban jerfa' r-responsabbiltà u jagħti kont ta' għemilu f'dawk li huma l-protezzjoni tal-ħajja tal-bniedem u tal-proprjetà u għar-ripristinu tas-sigurtà, tal-ordni ċivili u tas-servizzi pubbliċi; itenni li n-nisa u l-bniet Afgani, in-nies fi professjonijiet marbutin mas-soċjetà ċivili Afgana, id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, l-attivisti politiċi, il-ġurnalisti, id-dinja akkademika, l-artisti, il-minoranzi reliġjużi u etniċi u gruppi oħrajn f'riskju, bħall-persuni Afgani kollha, jistħoqqilhom li jgħixu fis-sikurezza, fis-sigurtà u fid-dinjità u li jkollhom aċċess sħiħ għall-edukazzjoni u għall-ħajja pubblika, u jilqa' pożittivament l-appoġġ internazzjonali estensiv għad-drittijiet u għal-libertajiet tagħhom; jitlob l-evakwazzjoni ulterjuri tal-Afgani f'riskju, b'mod partikolari l-imħallfin nisa, id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, il-ġurnalisti, il-persunal lokali u persuni oħrajn f'riskju minħabba l-attivitajiet tagħhom fil-promozzjoni tad-demokrazija u tal-libertajiet fundamentali; jistieden lill-UE żżomm ir-riżultati li kisbet f'dawn l-aħħar 20 sena u tiżgura li l-Afganistan ma jerġax jinbidel f'rifuġju sikur għall-gruppi terroristiċi; jistieden lill-UE twettaq skrutinju bir-reqqa u li tislet tagħlimiet mill-impenn li dan 20 sena fl-Afganistan u li tiżviluppa minnufih strateġija komprensiva tal-UE bbażata fuq it-tagħlimiet għall-Afganistan u għall-pajjiżi tal-madwar; jenfasizza l-importanza li jkun hemm kooperazzjoni mal-pajjiżi ġirien u reġjonali biex jiġu żgurati s-sigurtà globali u l-istabbiltà reġjonali, filwaqt li jitqies li mhux il-ġirien u s-setgħat reġjonali kollha tal-Afganistan kellhom l-istess għanijiet bħall-koalizzjoni mmexxija mill-Istati Uniti; jenfasizza, f'dan ir-rigward, ir-rwol importanti li kellhom ċerti pajjiżi fir-rimpatriju tal-Ewropej u fl-evakwazzjoni ta' Afgani f'diffikultà, b'mod partikolari billi eżerċitaw pressjoni diplomatika sinifikanti fuq il-forzi Talibani;

69.

Jilqa' pożittivament l-impenn imġedded tal-UE fir-reġjun Indo-Paċifiku u r-rikonoxximent tal-importanza dejjem ikbar tiegħu għall-interessi tal-UE kif imsemmi fil-komunikazzjoni konġunta tas-16 ta' Settembru 2021 mill-VP/RGħ u mill-Kummissjoni dwar l-istrateġija tal-UE għall-kooperazzjoni fl-Indo-Paċifiku (17) kif ukoll il-konklużjonijiet tal-Kunsill tad-19 ta' April 2021 dwar l-istess suġġett; huwa favur kooperazzjoni aktar b'saħħitha mal-pajjiżi fir-reġjun, b'mod partikolari l-Ġappun, l-Assoċjazzjoni tan-Nazzjonijiet tax-Xlokk tal-Asja (ASEAN), l-Awstralja, New Zealand u l-Korea; jirrikonoxxi l-kompetizzjoni ġeopolitika intensa u t-tilwim territorjali fir-reġjun, imqanqla l-aktar minħabba l-assertività dejjem akbar taċ-Ċina mal-ġirien tagħha; jistieden lill-partijiet kollha jaderixxu mal-prinċipji tad-dritt internazzjonali, b'mod partikolari l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Dritt tal-Baħar; jissottolinja l-bżonn ta' impenn strateġiku fit-tul fir-reġjun Indo-Paċifiku u tal-ħolqien ta' mekkaniżmi komprensivi u strateġiċi ta' djalogu bilaterali u multilaterali mal-pajjiżi tal-Indo-Paċifiku u mas-soċjetajiet tagħhom, b'mod partikolari ma' pajjiżi tal-istess fehma bħal, fost l-oħrajn, il-Ġappun, il-Korea t'Isfel, l-Awstralja u New Zealand; jissottolinja l-importanza tas-sigurtà u tal-istabbiltà fl-Indo-Paċifiku għall-prosperità u s-sigurtà fl-UE; jinnota sħubijiet emerġenti ġodda fir-reġjun bħall-ħolqien tal-alleanza militari trilaterali bejn l-Awstralja, ir-Renju Unit u l-Istati Uniti (AUKUS) u jesprimi d-dispjaċir tiegħu dwar il-fatt li din is-sħubija nħolqot b'livell baxx ta' koordinament;

70.

Jenfasizza l-influwenza reġjonali u ġeopolitika dejjem tikber tal-Indja; jissottolinja li hemm bżonn żieda fl-impenn politiku biex tissaħħaħ is-sħubija UE-Indja u jiġi sfruttat il-potenzjal sħiħ tar-relazzjonijiet bilaterali; itenni l-bżonn ta' sħubija aktar profonda li għandha tkun ibbażata fuq valuri komuni u rispett sħiħ tad-drittijiet tal-bniedem; jirrikonoxxi li l-Indja hija sieħeb kruċjali għall-UE minħabba l-pożizzjoni tagħha u r-rwol ewlieni tagħha f'oqsma fundamentali; jirrimarka li l-viċinat Indjan u r-reġjun Indo-Paċifiku saru dejjem aktar żona fejn iċ-Ċina, bil-politika u l-miri espansjonisti tagħha, qed toħloq sfidi strateġiċi, ġeopolitiċi, ekonomiċi u kummerċjali li qed jikbru;

71.

Jitlob żieda u titjib fil-kooperazzjoni mas-sħab tagħna fl-Amerka Latina; jemmen li relazzjoni msaħħa mal-Amerka Latina u mal-Karibew (ALK) hija importanti ħafna għall-istrateġija ġeopolitika tal-UE fid-dinja; jisħaq fuq il-bżonn li l-Unjoni ssaħħaħ ir-rabtiet li jgħaqqdu l-UE u l-pajjiżi tal-ALK, b'mod partikolari fid-difiża tal-ordni multilaterali bbażat fuq ir-regoli; jistieden lill-UE tuża l-istrumenti kollha għad-dispożizzjoni biex tapprofondixxi l-kooperazzjoni tagħha mas-sħab tal-ALK; iħeġġeġ lill-UE terġa' tokkupa l-pożizzjoni tagħha bħala sieħba privileġġjata tal-pajjiżi tal-Amerka Latina fid-dawl ta' atturi ġeopolitiċi oħrajn li qegħdin jokkupaw dejjem aktar spazju fir-reġjun, speċjalment bħala konsegwenza tal-pandemija tal-COVID-19 u d-diplomazija tal-vaċċini; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jimplimentaw politiki aktar assertivi fil-konfront ta' reġimi awtoritarji li bbenefikaw mir-relazzjonijiet tagħhom mal-UE u li neħħew, kisru jew rażżnu direttament id-drittijiet u l-libertajiet taċ-ċittadini tagħhom;

Issaħħaħ is-sorveljanza, l-iskrutinju u r-responsabbiltà demokratiċi u d-dimensjoni parlamentari tal-PESK tal-UE

72.

Jenfasizza l-kontribut speċifiku li ta l-Parlament Ewropew lill-politika estera u ta' sigurtà tal-UE permezz tar-riżorsi parlamentari tad-diplomazija tiegħu, pereżempju permezz tar-rapporti u tar-riżoluzzjonijiet tiegħu, ix-xibka spissa ta' organi interparlamentari permanenti tiegħu, id-djalogu politiku tiegħu ma' detenturi ta' kariga fid-dinja kollha u l-attivitajiet tiegħu fir-rigward tas-sostenn għad-demokrazija, tal-medjazzjoni u tal-osservazzjoni elettorali; jirreferi għall-missjoni tiegħu ta' ġbir ta' informazzjoni fl-Ukrajna, f'Jannar u fi Frar 2022, bħala eżempju tar-rispons tad-diplomazija parlamentari tiegħu; jafferma li l-Parlament għandu jagħmel użu sħiħ mis-setgħat baġitarji u ta' sorveljanza tiegħu fid-deċiżjonijiet tal-Unjoni fix-xena internazzjonali; jenfasizza l-importanza tal-programmi ta' sostenn għad-demokrazija tal-Parlament li għandhom potenzjal qawwi biex isaħħu r-rwol tal-UE fid-dinja billi jinvolvu lill-partijiet politiċi kkonċernati fundamentali u jiffaċilitaw il-governanza demokratika sostenibbli fil-pajjiżi mhux tal-UE;

73.

Jissottolinja li d-djalogu politiku u tekniku bejn il-parlamenti huwa kruċjali u jrid ikun ikkoordinat sewwa mal-azzjonijiet tal-eżekuttiv; jisħaq, f'dan is-sens, fuq l-importanza ta' skambju mingħajr intoppi tal-informazzjoni pertinenti kollha bejn l-istituzzjonijiet fil-qasam tal-PESK, inkluż l-iskambju tal-informazzjoni kunfidenzjali rilevanti, fl-interess tal-effikaċja tal-azzjoni esterna tal-UE fl-intier tagħha u ta' PESK aktar responsabbli;

74.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippermettu u jsaħħu s-sorveljanza parlamentari tal-azzjoni esterna tal-UE, inkluż billi jkomplu l-konsultazzjonijiet regolari tagħhom mal-VP/RGħ u mal-Kummissjoni; jissottolinja li tali sorveljanza tiżvolġi rwol importanti biex jiġu żgurati l-funzjonament tajjeb tad-demokrazija Ewropea u l-fiduċja tal-pubbliku; jisħaq li tali sorveljanza tista' sservi bħala l-punt tat-tluq għal rwol istituzzjonali aktar b'saħħtu għall-Parlament fil-PESK; jitlob il-konklużjoni rapida tan-negozjati biex jissostitwixxu l-Ftehim Interistituzzjonali tal-2002 dwar l-aċċess tal-Parlament għall-informazzjoni sensittiva tal-Kunsill fil-qasam tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża (18); jitlob il-koordinament tas-servizzi tas-sigurtà u tal-informazzjoni tal-Istati Membri;

75.

Jissottolinja l-importanza tal-Assemblej Parlamentari bħala spazji għall-kooperazzjoni u għad-djalogu istituzzjonali u l-kontribut siewi tagħhom għall-azzjoni estera Ewropea f'materji ta' sigurtà kif ukoll il-ħtieġa li tiġi promossa l-attività tagħhom u li jiġu ggarantiti l-funzjonament u l-iżvilupp korrett tagħhom; jitlob it-tisħiħ tas-sorveljanza tal-Parlament tal-ħidma tad-Delegazzjonijiet tal-UE fir-rappreżentanza tal-valuri u l-prinċipji tal-UE barra mill-pajjiż u fit-tiftix tat-twettiq tal-interessi tal-UE mingħajr ma jiġi injorat l-approċċ tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza l-ħtieġa li d-Delegazzjonijiet tal-UE jkollhom ir-riżorsi u l-kapaċitajiet kollha meħtieġa u xierqa biex jaġixxu b'mod effikaċi f'dawn il-kompiti;

76.

Jitlob l-użu sħiħ taż-żieda fl-involviment tal-Parlament Ewropew fil-programmazzjoni tal-Ewropa Globali u tal-IPA III; jilqa' pożittivament l-introduzzjoni ta' Djalogu Ġeopolitiku ta' Livell Għoli fuq bażi semestrali għall-istrumenti ta' finanzjament estern bħala strument kritiku biex mhux biss jagħmlu skrutinju, iżda wkoll biex jiddefinixxu b'mod attiv il-prijoritajiet tal-politika estera tal-UE; jissottolinja li dawn id-djalogi ġeopolitiċi għandhom l-għan li jippermettu lill-Parlament jipprovdi orjentamenti, tmexxija strateġika u gwida għall-programmazzjoni u għall-implimentazzjoni fil-prijoritajiet tematiċi u ġeografiċi kollha tal-Ewropa Globali u tal-IPA III; jinsisti, madankollu, li l-Parlament għandu jirċievi dokumenti preparatorji rilevanti fil-ħin u b'livell adegwat ta' dettall sabiex iwettaq skrutinju sinifikattiv; jitlob trasparenza mtejba fl-implimentazzjoni tal-istrumenti finanzjarji permezz tal-ħolqien ta' bażi tad-data pubblika trasparenti, komuni u unika ta' proġetti u azzjonijiet;

77.

Ifakkar lill-Kunsill dwar id-dritt tal-Parlament li jiġi infurmat dwar l-istadji kollha tal-proċeduri marbutin man-negozjati u mal-konklużjonijiet tal-ftehimiet internazzjonali u l-prerogattiva tiegħu li jagħti jew li jċaħħad il-kunsens għal tali ftehimiet; huwa determinat li juża dawn is-setgħat, kif definiti fit-Trattati, sabiex jiżgura t-trasparenza u s-sorveljanza demokratika fuq il-ftehimiet internazzjonali nnegozjati f'isem l-UE, kif ukoll l-implimentazzjoni tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi, kif indikat fir-rakkomandazzjoni tiegħu tat-28 ta' Marzu 2019 (19), inkluż fir-rigward tal-komplementarjetà tiegħu ma' strumenti oħrajn tal-UE fil-qasam tal-azzjoni esterna;

78.

Itenni l-fehma tiegħu li wasal iż-żmien għal reviżjoni tad-dikjarazzjoni tal-2010 dwar ir-responsabbiltà politika bil-għan li titjieb din il-bażi għar-relazzjonijiet bejn il-Parlament u l-VP/RGħ;

o o

79.

Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-President tal-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) Testi adottati, P9_TA(2021)0383.

(2) Testi adottati, P9_TA(2021)0515.

(3) Testi adottati, P9_TA(2021)0356.

(4) ĠU C 362, 8.9.2021, p. 71.

(5) Konferenza tan-NU dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp, Trade and Development Report 2019 – Financing a Global Green Deal (Rapport dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp 2019 – Il-Finanzjament ta' Patt Ekoloġiku Globali), 2019.

(6) ĠU L 56, 4.3.1968, p. 1.

(7) Ir-Regolament (UE) 2021/821 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi reġim tal-Unjoni għall-kontroll tal-esportazzjonijiet, is-senserija, l-assistenza teknika, it-tranżitu u t-trasferiment ta' oġġetti b'użu doppju (ĠU L 206, 11.6.2021, p. 1).

(8) Ir-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Marzu 2019 lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà dwar il-kompetenzi u l-mandat tar-Rappreżentanti Speċjali tal-UE, (ĠU C 23, 21.1.2021, p. 146).

(9) ĠU L 335, 13.12.2008, p. 99.

(10) ĠU C 118, 8.4.2020, p. 158.

(11) Is-Sentenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-21 ta' Jannar 2021, Il-Georgia vs ir-Russja (II).

(12) JOIN(2021)0002.

(13) SWD(2021)0290.

(14) JOIN(2021)0027.

(15) JOIN(2021)0027.

(16) Testi adottati, P9_TA(2021)0382.

(17) JOIN(2021)0024.

(18) ĠU C 298, 30.11.2002, p. 1.

(19) Ir-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew tat-28 ta' Marzu 2019 lill-Kunsill u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà dwar il-Proposta tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, bl-appoġġ tal-Kummissjoni, lill-Kunsill għal Deċiżjoni tal-Kunsill li tistabbilixxi Faċilità Ewropea għall-Paċi (ĠU C 108, 26.3.2021, p. 141).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/167

P9_TA(2022)0040

Implimentazzjoni tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni – rapport annwali 2021

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni – rapport annwali 2021 (2021/2183(INI))

(2022/C 342/14)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra t-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Frar 2014 dwar l-użu ta' drones armati (1),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-mobbiltà militari (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2018 dwar sistemi ta' armi awtonomi,

—

wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tas-26 ta' Novembru 2019 dwar il-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud u d-Direttiva 2008/118/KE dwar l-arranġamenti ġenerali għad-dazju tas-sisa fir-rigward ta' sforz ta' difiża fi ħdan il-qafas tal-Unjoni (3),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni – rapport annwali (4),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni – rapport annwali (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Settembru 2020 dwar l-esportazzjoni ta' armi: implimentazzjoni tal-Pożizzjoni Komuni 2008/944/PESK (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' Ottubru 2020 dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri fil-politika estera u ta' sigurtà komuni tal-UE (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Marzu 2021 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2009/81/KE, rigward l-akkwist pubbliku fl-oqsma tad-difiża u tas-sigurtà, u tad-Direttiva 2009/43/KE, rigward it-trasferiment ta' prodotti relatati mad-difiża (8),

—

wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tat-28 ta' April 2021 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni, tal-Ftehim ta' Kummerċ u Kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, minn naħa waħda, u r-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq, min-naħa l-oħra, u tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta' Fuq dwar il-proċeduri tas-sigurtà għall-iskambju u l-protezzjoni ta' informazzjoni klassifikata (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Lulju 2021 dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO fil-kuntest tar-relazzjonijiet transatlantiċi (10),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Ottubru 2021 dwar l-istat tal-kapaċitajiet ta' difiża ċibernetika tal-UE (11),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/697 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2021 li jistabbilixxi l-Fond Ewropew għad-Difiża u li jħassar ir-Regolament (UE) 2018/1092 (12),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/947 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-Istrument ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali – Ewropa Globali, li jemenda u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 466/2014/UE u jħassar ir-Regolament (UE) 2017/1601 u r-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 480/2009 (13),

—

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Implimentazzjoni dwar is-Sigurtà u d-Difiża – dokument ippreżentat lill-Kunsill mill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) fl-14 ta' Novembru 2016 – u l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-14 ta' Novembru 2016 dwar l-implimentazzjoni tal-istrateġija globali tal-UE fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża, li jistabbilixxu livell ġdid ta' ambizzjoni għall-UE fis-sigurtà u d-difiża,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill u tar-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri, imlaqqgħin fi ħdan il-Kunsill fid-19 ta' Novembru 2018, dwar l-istabbiliment ta' Patt dwar id-Dimensjoni Ċivili tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni (PSDK),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-10 ta' Diċembru 2018 dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar iż-żgħażagħ, il-paċi u s-sigurtà tas-7 ta' Ġunju 2018 u l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar iż-żgħażagħ fl-azzjoni esterna tal-5 ta' Ġunju 2020,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-20 ta' Novembru 2020 dwar ir-Rieżami Strateġiku tal-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) għall-2020,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-membri tal-Kunsill Ewropew tas-26 ta' Frar 2021 dwar is-sigurtà u d-difiża,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta' April 2021 dwar Sħubija mġedda mal-Viċinat tan-Nofsinhar – Aġenda ġdida għall-Mediterran,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta' April 2021 dwar l-istrateġija integrata tal-Unjoni Ewropea fis-Saħel,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2013, tat-18 ta' Novembru 2014, tat-18 ta' Mejju 2015, tas-27 ta' Ġunju 2016, tal-14 ta' Novembru 2016, tat-18 ta' Mejju 2017, tas-17 ta' Lulju 2017, tal-25 ta' Ġunju 2018, tas-17 ta' Ġunju 2019, tal-10 ta' Diċembru 2019, tas-17 ta' Ġunju 2020, tat-12 ta' Ottubru 2020, tal-20 ta' Novembru 2020, tas-7 ta' Diċembru 2020 u tal-10 ta' Mejju 2021 dwar il-PSDK,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-18 ta' Ottubru 2021 dwar l-Operazzjoni EUFOR Althea,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2021 dwar l-attakki ibridi mnedija mir-reġim Belarussu bl-istrumentalizzazzjoni tal-migranti,

—	wara li kkunsidra l-Aġenda Strateġika Ġdida 2019-2024 adottata mill-Kunsill Ewropew fl-20 ta' Ġunju 2019,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta tal-membri tal-Kunsill Ewropew mal-Istati Membri tal-G5 tas-Saħel tat-28 ta' April 2020,

—	wara li kkunsidra l-Kunċett għal Approċċ Integrat dwar it-Tibdil fil-Klima u s-Sigurtà kif adottat mill-Kunsill fil-5 ta' Ottubru 2021,

—	wara li kkunsidra l-Pjan Direzzjonali dwar it-Tibdil fil-Klima u d-Difiża ppubblikat mill-Kunsill fid-9 ta' Novembru 2020,

—	wara li kkunsidra r-rapport dwar ir-rieżami annwali tad-difiża mill-Aġenzija Ewropea għad-Difiża ppreżentat lill-Kunsill waqt il-laqgħa tiegħu tal-20 ta' Novembru 2020,

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2019/797 tas-17 ta' Mejju 2019 dwar miżuri restrittivi kontra attakki ċibernetiċi li jheddu lill-Unjoni jew l-Istati Membri tagħha (14),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2017/2315 tal-11 ta' Diċembru 2017 li tistabbilixxi Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) u li tiddetermina l-lista ta' Stati Membri Parteċipanti (15),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2021/509 tat-22 ta' Marzu 2021 li tistabbilixxi Faċilità Ewropea għall-Paċi, u li tħassar id-Deċiżjoni (PESK) 2015/528 (16),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjonijiet tal-Kunsill (PESK) 2021/748, 2021/749 u 2021/750 tas-6 ta' Mejju 2021 dwar il-parteċipazzjoni tal-Kanada, tar-Renju tan-Norveġja u tal-Istati Uniti tal-Amerka fil-proġett PESCO Mobbiltà Militari,

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2021/1143 tat-12 ta' Lulju 2021 dwar Missjoni ta' Taħriġ Militari tal-Unjoni Ewropea fil-Mozambique (EUTM Mozambique),

—	wara li kkunsidra l-istrateġija globali intitolata “Viżjoni Kondiviża, Azzjoni Komuni: Ewropa iktar b'saħħitha – Strateġija globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea”, ippreżentata mill-VP/RGħ fit-28 ta' Ġunju 2016,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-6 ta' Marzu 2014 bit-titolu “Għal qasam marittimu mondjali miftuħ u sigur: l-elementi għal Strateġija ta' Sigurtà Marittima tal-Unjoni Ewropea” (JOIN(2014)0009),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-7 ta' Ġunju 2017 bit-titolu “Approċċ Strateġiku għar-Reżiljenza fl-azzjoni esterna tal-UE” (JOIN(2017)0021),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-16 ta' Diċembru 2020 bit-titolu “L-istrateġija tal-UE dwar iċ-Ċibersigurtà għad-Deċennju Diġitali” (JOIN(2020)0018),

—	wara li kkunsidra l-indirizzi tal-President von der Leyen dwar l-Istat tal-Unjoni tal-2020 u l-2021 u l-ittri ta' intenzjoni li jakkumpanjawhom,

—	wara li kkunsidra l-programm ta' ħidma annwali għall-2021 tal-Fond Ewropew għad-Difiża, adottat mill-Kummissjoni fit-30 ta' Ġunju 2021,

—	wara li kkunsidra r-Rapport Analitiku Nru 09/2019 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri tat-12 ta' Settembru 2019 dwar id-Difiża Ewropea,

—	wara li kkunsidra t-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana,

—	wara li kkunsidra ż-żewġ Dikjarazzjonijiet Konġunti dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO, iffirmati fit-8 ta' Lulju 2014 u fl-10 ta' Lulju 2018,

—	wara li kkunsidra s-sitt rapport ta' progress tas-17 ta' Mejju 2021 dwar l-implimentazzjoni tas-sett komuni ta' proposti approvati mill-Kunsilli tal-UE u tan-NATO fis-6 ta' Diċembru 2016 u l-5 ta' Diċembru 2017,

—	wara li kkunsidra s-sett komuni ta' 74 proposta għall-implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni Konġunta ta' Varsavja approvata mill-Kunsilli tal-UE u tan-NATO fis-6 ta' Diċembru 2016 u l-5 ta' Diċembru 2017,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-summit UE-Stati Uniti tal-15 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Lejn sħubija trans-Atlantika mġedda”,

—	wara li kkunsidra l-invażjoni u l-annessjoni illegali tal-Krimea min-naħa tar-Russja,

—	wara li kkunsidra l-ksur tal-ispazju tal-ajru u l-fruntieri marittimi tal-Istati Membri min-naħa tar-Russja,

—	wara li kkunsidra l-preżenza ekonomika u militari dejjem akbar taċ-Ċina fil-pajjiżi Mediterranji u Afrikani,

—	wara li kkunsidra t-theddida tat-terroriżmu domestiku u barrani, primarjament minn gruppi bħall-ISIS,

—

wara li kkunsidra t-teknoloġiji l-ġodda bħall-intelliġenza artifiċjali, il-kapaċitajiet spazjali u l-computing kwantistiku, li joffru opportunitajiet ġodda għall-umanità iżda joħolqu wkoll sfidi ġodda fl-ambitu tal-politika estera u ta' difiża li għalihom hemm bżonn strateġija ċara u kunsens fost l-alleati,

—	wara li kkunsidra l-Karta tan-NU u l-Att Finali ta' Ħelsinki tal-1975 tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar,

—	wara li kkunsidra l-komunikat finali tas-summit straordinarju tal-Komunità Ekonomika tal-Istati tal-Afrika tal-Punent (ECOWAS) tat-8 ta' Settembru 2021,

—	wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU u partikolarment l-SDG 16, li għandu l-għan li jippromwovi soċjetajiet paċifiċi u inklużivi għall-iżvilupp sostenibbli,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0358/2021),

A.	billi fl-2020 il-pandemija tal-COVID-19 ħarġet fid-dieher iż-żieda fit-theddid globali u l-vulnerabbiltà tal-Unjoni minħabba d-dipendenzi esterni tagħha; billi l-pandemija wessgħet il-kunċett ta' sigurtà u awtonomija strateġika għal tħassib relatat mas-saħħa, it-teknoloġija u l-ekonomija;

billi l-Ewropa qed tiffaċċja deterjorament rapidu u permanenti fl-ambjent strateġiku tagħha; billi t-terroriżmu għadu theddida importanti; billi xi Stati qed jesprimu l-ambizzjonijiet tagħhom għal aktar poter u qed isegwu strateġiji espansivi li jinvolvu l-użu tal-forza armata; billi r-riżultat ta' tali strateġiji huwa r-riskju li l-baħar, l-ispazju, l-Artiku u ċ-ċiberspazju jiġu militarizzati, kif ukoll li t-tellieqa tal-armi terġa' tingħata l-ħajja;

billi l-proliferazzjoni ta' attakki ċibernetiċi fil-konfront ta' infrastruttura strateġika matul il-kriżi tal-COVID-19, u aktar reċentement il-kwistjoni Pegasus, huma eżempji li jiġġustifikaw l-iżvilupp rapidu ta' miżuri protettivi kontra l-aktar forom reċenti ta' theddid ċibernetiku u l-aktar tekniki ta' spjunaġġ avvanzati; billi l-UE impenjat ruħha li tinvesti EUR 1,6 biljun f'kapaċità ta' rispons u fl-introduzzjoni ta' għodod taċ-ċibersigurtà għall-awtoritajiet pubbliċi, l-intrapriżi u l-individwi, u li żżid il-kooperazzjoni bejn is-settur pubbliku u s-settur privat f'dan il-qasam;

D.	billi l-Parlament, bħala l-forum għall-espressjoni tad-demokrazija Ewropea, jikkostitwixxi mira; billi d-diġitalizzazzjoni tal-attivitajiet li jirriżultaw mit-telexogħol matul il-pandemija tal-COVID-19 kompliet iżżid l-esponiment tagħna għat-theddid attwali;

E.	billi, permezz tal-kapaċitajiet militari tal-Istati Membri tagħha, l-UE għandha baġit totali ta' EUR 395 biljun, li jpoġġiha fit-tieni post globalment; billi l-kapaċitajiet tal-Ewropa huma frammentati u jbatu minn duplikazzjoni, lakuni u nuqqas ta' interoperabbiltà;

billi l-kumplessità dejjem akbar tat-theddid hija marbuta mal-iżvilupp teknoloġiku, id-diġitalizzazzjoni tas-soċjetajiet u l-integrazzjoni tal-ekonomiji internazzjonali; billi, minħabba f'hekk, it-theddid ibridu qed jiżdied, b'taħlita ta' mezzi militari u/jew nonmilitari bħad-diżinformazzjoni, l-użu tal-migrazzjoni bħala rikatt, attakki ċibernetiċi jew pressjoni ekonomika li jmorru kontra l-interessi u l-valuri Ewropej u jikkostitwixxu theddida dejjem akbar għas-sigurtà tal-UE, l-intrapriżi tagħha, is-servizzi pubbliċi tagħha u ċ-ċittadini tagħha;

billi, sabiex jiġu indirizzati r-riskji ta' kriżi li qed jimmultiplikaw fil-fruntieri tal-Unjoni u fl-oqsma li fihom għandha interessi, l-Istati Membri ntrabtu li jipprovdu kapaċitajiet ta' rispons rapidu f'konformità mal-objettivi primarji tal-UE, b'mod partikolari gruppi tattiċi; billi dawn ibatu minn diversi limitazzjonijiet f'termini politiċi, organizzattivi u finanzjarji; billi, minħabba f'hekk, dawn qatt ma ġew skjerati;

billi l-iskjerament mingħajr preċedent tal-forzi Russi fl-Ukrajna u madwarha marbuta mat-talbiet imressqa mill-Kremlin tista' — jekk ma tiġix miġġielda — twassal għar-ritorn ta' sferi ta' influwenza fl-Ewropa u tnaqqas l-ambizzjonijiet tas-sħab tal-Lvant tal-UE, bħall-Ukrajna u l-Georgia, li jingħaqdu man-NATO;

billi l-komunità internazzjonali, u b'mod speċjali l-UE, ħadet impenn fil-konfront tas-Saħel u l-Mali b'mod partikolari; billi l-ġunta tal-Mali laqgħet u diġà tagħmel użu minn għalliema militari u merċenarji Russi konnessi mal-hekk imsejjaħ Grupp Wagner biex tipparteċipa f'attivitajiet militari fil-Mali; billi din l-impriża kkommettiet atroċitajiet kull fejn intervjeniet;

billi l-irtirar mill-Afganistan u r-ritorn tat-Talibani fil-poter qed iwasslu għal riskju terroristiku akbar għar-reġjun u anke lil hinn minnu; billi l-UE bagħtet missjoni tal-PSDK, Missjoni tal-Pulizija tal-Unjoni Ewropea fl-Afganistan (EUPOL Afghanistan) mill-2007 sal-2016, u tat EUR 17-il biljun lill-Afganistan; billi matul l-irtirar, l-Istati Membri kellhom joqogħdu fuq l-Istati Uniti, li skjeraw 6 000 suldat biex jiggarantixxu s-sigurtà tal-ajruport ta' Kabul fi żmien qasir ħafna, u b'hekk iċ-ċittadini Ewropej kif ukoll iċ-ċittadini Afgani li kienu f'periklu setgħu jiġu evakwati; billi, f'din is-sitwazzjoni, l-UE ma setgħetx tistabbilixxi pont tal-ajru jew tikkoordina l-evakwazzjonijiet tagħha stess; billi kieku l-UE kellha tmexxi operazzjoni simili għall-evakwazzjoni minn Kabul, ma tkunx tista', kif inhuma l-affarijiet bħalissa, tieħu deċiżjonijiet malajr, tibgħat truppi jew timplimenta b'suċċess evakwazzjonijiet jew pontijiet tal-ajru b'mod effettiv u proattiv; billi, għalhekk, l-UE u l-Istati Membri tagħha jeħtiġilhom jitgħallmu l-lezzjonijiet kollha tal-kriżi Afgana b'urġenza sabiex isaħħu l-kapaċità tal-UE li taġixxi b'mod awtonomu f'ċirkustanzi simili; billi l-Boxxla Strateġika għandha tippermetti li jiġi stabbilit il-livell ta' ambizzjoni tal-UE, partikolarment f'termini tal-lezzjonijiet meħuda mill-falliment fl-Afganistan;

L-għoti ta' prinċipju ta' sigurtà u difiża lill-UE permezz tal-Boxxla Strateġika, mezz għall-awtonomija strateġika

Jenfasizza li l-UE qed tiffaċċja:

—

theddid ġdid u li qed jevolvi, li ġej kemm minn atturi statali kif ukoll minn atturi mhux statali f'dinja multipolari, bħat-terroriżmu, iż-żieda fl-awtoritarjaniżmu, it-theddid ibridu permezz ta' mezzi ta' gwerra ibrida bħal attakki ċibernetiċi, u l-istrumentalizzazzjoni tal-migrazzjoni, id-diżinformazzjoni u l-indħil barrani, li ċajpru l-linji bejn il-gwerra u l-paċi, żieda fit-theddid għar-riżorsi naturali, is-sigurtà tal-enerġija, u t-tibdil fil-klima;

—

żieda fil-militarizzazzjoni madwar id-dinja, b'kompetizzjoni globali rikorrenti għall-poter b'dimensjoni militari u tensjonijiet ġeopolitiċi dejjem akbar, era ta' “paċi fittizja” kkaratterizzata minn kompetizzjoni ostili, tnaqqis fl-isforzi għad-diżarm u reġimi internazzjonali għall-kontroll tal-armi, il-proliferazzjoni tal-armi ta' qerda massiva (AQM), inklużi armi nukleari, u l-użu ta' armi kimiċi;

—	viċinat li għadu instabbli, kemm fil-Lvant kif ukoll fin-Nofsinhar;

iqis li l-instabbiltà u l-imprevedibbiltà fil-fruntieri tal-Unjoni u fil-viċinat immedjat tagħha (l-Afrika ta' Fuq, il-Lvant Nofsani, il-Kawkasu, il-Balkani, il-Lvant tal-Mediterran, eċċ.), kif ukoll fil-viċinat estiż tagħha (is-Saħel, il-Qarn tal-Afrika, eċċ.), flimkien mal-aggressjoni tar-Russja fil-konfront tal-Ukrajna u l-Georgia, jirrappreżentaw theddida diretta u indiretta għas-sigurtà tal-kontinent; jenfasizza r-rabta indissolubbli bejn is-sigurtà interna u dik esterna; jirrikonoxxi li involviment attiv fil-viċinat huwa fl-interess tal-Unjoni Ewropea; jenfasizza l-importanza tal-istabbiltà fil-Balkani tal-Punent; jinnota bi tħassib il-militarizzazzjoni dejjem akbar tal-peniżola tal-Krimea u t-tentattivi tal-Federazzjoni Russa li tiddestabbilizza r-reġjun tal-Baħar l-Iswed;

Jikkundanna bil-qawwa l-iskjerament militari Russu fl-Ukrajna u madwarha, kif ukoll it-talba tal-Kremlin biex titwaqqaf l-espansjoni ulterjuri tan-NATO u tissawwar mill-ġdid l-arkitettura tas-sigurtà Ewropea bbażata fuq idea skaduta ta' “sferi ta' influwenza”; jenfasizza l-fatt li kull pajjiż demokratiku huwa liberu li jagħżel l-alleanzi tiegħu stess u f'dan ir-rigward, jappoġġja bil-qawwa l-aspirazzjonijiet tal-Ukraina u tal-Georgia favur il-Punent, inklużi s-sħubija tagħhom man-NATO u l-adeżjoni futura mal-UE;

Jinnota li l-2020 kienet iddominata mill-pandemija tal-COVID-19 u bosta sfidi għall-politika estera, ta' sigurtà u ta' difiża tal-Unjoni, li esponew il-koordinazzjoni insuffiċjenti u d-dipendenzi tagħna fuq il-bqija tad-dinja; jenfasizza li l-UE trid tislet tagħlimiet minn dan, partikolarment bil-ħsieb li ssaħħaħ is-sovranità diġitali u teknoloġika u l-awtonomija strateġika ġenerali bħala attur internazzjonali, u l-kapaċità u r-rieda tagħha li tiddeċiedi u taġixxi b'mod awtonomu, jekk ikun hemm bżonn, fi kwistjonijiet ta' affarijiet barranin, sigurtà u difiża u li tevalwa mill-ġdid id-dipendenzi tagħha fuq atturi li ma jħaddnux l-istess valuri; itenni l-ħtieġa li l-Unjoni ssaħħaħ ukoll l-awtonomija tagħha fil-kura tas-saħħa;

Jilqa' t-tnedija tal-ħidma fuq il-Boxxla Strateġika, eżerċizzju ta' riflessjoni strateġika bla preċedent, li għandha titlesta sa Marzu 2022; jenfasizza li l-iżvilupp tal-Boxxla Strateġika huwa punt tat-tluq għall-implimentazzjoni ta' difiża Ewropea komuni f'konformità mad-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 42(2) tat-TUE, u għad-definizzjoni tal-PSDK, u li għandu jikkostitwixxi pass importanti lejn unjoni tad-difiża Ewropea ġenwina li tqis is-sitwazzjoni kostituzzjonali speċifika ta' ċerti Stati Membri; iqis li l-Boxxla Strateġika għandha tiżviluppa koeżjoni akbar fl-isfera tas-sigurtà u d-difiża; jenfasizza li – f'dinja multipolari ħafna b'kompetizzjoni akbar bejn is-superpotenzi – il-piż ikkombinat tal-Unjoni jista' jikkontribwixxi biex tiġi żgurata s-sigurtà tal-Membri tal-UE u li hemm bżonn politika ta' difiża tal-UE robusta biex l-UE jkollha l-mezzi biex taħdem b'mod effettiv għall-paċi, is-sigurtà tal-bniedem, id-demokrazija u l-iżvilupp sostenibbli; jenfasizza li unjoni Ewropea tad-difiża tkun parti mill-objettiv iddikjarat tal-UE li tikseb awtonomija strateġika; jinnota li, f'dan il-kuntest, ir-rispons għall-isfidi tas-sigurtà esterna tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha jinsab primarjament fl-affermazzjoni u l-implimentazzjoni prattika tal-kapaċitajiet għal valutazzjoni aħjar ta' sitwazzjonijiet ta' kriżi, teħid ta' deċiżjonijiet aktar rapidu u azzjoni aktar robusta meta ċ-ċirkustanzi jirrikjedu dan, b'mod awtonomu fejn meħtieġ, sabiex jiddefendu l-interessi u l-valuri tagħha, filwaqt li jirrispettaw l-alleanzi u s-sħubijiet; jinnota li dan jiżviluppa koerenza akbar fis-sigurtà u d-difiża fil-livell tal-Unjoni; jemmen li hemm bżonn urġenti li tiġi żviluppata unjoni Ewropea reali tas-sigurtà u d-difiża li tinkludi l-aspetti, l-istrumenti, il-baġits u l-kapaċitajiet kollha tas-sigurtà militari u ċivili u ċ-ċiklu sħiħ ta' kunflitt mill-prevenzjoni għall-istabbilizzazzjoni ta' wara l-kunflitti, u li tkun ibbażata fuq kunċett modern, progressiv u b'saħħtu ta' sigurtà tal-bniedem li jindirizza l-esiġenzi taċ-ċittadini tal-UE f'dak li għandu x'jaqsam mas-sigurtà, il-popolazzjonijiet lokali, kif ukoll is-sigurtà u l-istabbiltà tal-istituzzjonijiet tal-istat; iħeġġeġ lill-UE ssaħħaħ il-kapaċitajiet istituzzjonali tagħha għall-prevenzjoni tal-kunflitti, il-medjazzjoni, id-djalogu u t-tnaqqis tat-tensjoni;

Jisħaq fuq l-importanza li din tiġi magħquda ma' analiżi komprensiva tat-theddid; jenfasizza li l-Boxxla Strateġika trid tkun ir-risposta ambizzjuża tal-UE għal din l-analiżi, li l-konklużjonijiet tagħha jridu jkunu soġġetti għal rieżami regolari u realistiku bil-għan li jiġi żviluppat mekkaniżmu għal valutazzjoni kontinwa tat-theddid u konsultazzjoni parlamentari;

Jenfasizza li l-Boxxla Strateġika trid tippermetti t-tisħiħ tal-kapaċità tal-Unjoni li taġixxi bħala sieħeb strateġiku dejjem aktar kredibbli u attur globali għall-paċi li jsaħħaħ u jiddefendi sistema internazzjonali bbażata fuq ir-regoli u l-kooperazzjoni multilaterali, kif ukoll il-kapaċità li taġixxi b'mod awtonomu jekk ikun meħtieġ; jenfasizza li dan l-eżerċizzju jrid jiġi aġġornat regolarment u jistabbilixxi perkors ambizzjuż, bil-għan li jkun realistiku u operattiv u jinkludi kalendarju għall-implimentazzjoni ta' deċiżjonijiet u mekkaniżmi ta' monitoraġġ; jenfasizza li l-eżerċizzju jrid jippermetti lill-Unjoni tagħmel progress konsistenti u effikaċi lejn politika ta' difiża koerenti, kultura strateġika komuni, fehim komuni tal-isfidi strateġiċi tal-UE u l-kapaċità li tantiċipa t-theddid, u jipprevedi reazzjoni rapida u kkoordinata, xenarji ta' intervent għall-futur u kapaċità għal reżiljenza awtonoma sabiex l-UE tkun tista' timmobilizza riżorsi abbażi tas-solidarjetà, f'konformità mat-Trattati, meta Stat Membru jkun mhedded u meta l-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà internazzjonali jiġu attakkati barra mill-UE, u fl-aħħar mill-aħħar jiżgura l-protezzjoni taċ-ċittadini, l-interessi u l-valuri Ewropej; ifakkar li l-livell attwali ta' ambizzjoni tal-UE għas-sigurtà u d-difiża, kif stabbilit fil-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-14 ta' Novembru 2016, jinkludi r-rispons għal kunflitti u kriżijiet esterni, il-bini tal-kapaċitajiet tas-sħab u “l-protezzjoni tal-Unjoni u ċ-ċittadini tagħha”; jenfasizza l-importanza ta' approċċ integrat bħala bażi tar-rispons tal-UE għall-kunflitti u l-kriżijiet;

Jenfasizza l-importanza li l-Parlament, b'mod partikolari s-Sottokumitat tiegħu għas-Sigurtà u d-Difiża, jirċievi aġġornamenti u rapporti regolari dwar l-implimentazzjoni tal-Boxxla Strateġika mingħand is-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) ladarba l-Boxxla Strateġika tkun ġiet approvata f'Marzu 2022;

Missjonijiet u operazzjonijiet tal-PSDK fl-2020 – evalwazzjoni u rakkomandazzjonijiet

Ifakkar li l-Unjoni attwalment għandha skjerati 11-il missjoni ċivili u seba' missjonijiet u operazzjonijiet militari; ifakkar li tlieta biss minn dawn huma operazzjonijiet b'mandat eżekuttiv: l-operazzjoni ATALANTA tal-Forza Navali tal-Unjoni Ewropea (EUNAVFOR) fis-Somalja, l-operazzjoni IRINI tal-EUNAVFOR fil-Mediterran (EUNAVFOR MED IRINI) u l-forza militari tal-UE fil-Bożnija-Ħerzegovina (EUFOR ALTHEA); ifakkar fl-impenn ġenerali tal-UE fis-Saħel u l-Qarn tal-Afrika permezz ta' sitt missjonijiet ċivili (il-Missjoni ta' Bini tal-Kapaċità tal-UE fil-Mali (EUCAP Sahel Mali), l-EUCAP Sahel Niger, EUCAP Somalia) u sitt missjonijiet militari (il-Missjoni ta' Taħriġ tal-Unjoni Ewropea fil-Mali (EUTM Mali), l-EUTM Somalia, EUNAVFOR ATALANTA, EUNAVFOR MED IRINI); jinnota li dawn il-missjonijiet u l-operazzjonijiet għadhom ma laħqux il-potenzjal sħiħ tagħhom u qed isofru l-impatt tal-pandemija tal-COVID-19, li affettwat l-attività tagħhom u llimitat l-effikaċja tagħhom; jissuġġerixxi li l-baġit, l-ippjanar u t-tagħmir tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK tal-UE jiġu vvalutati fid-dawl tat-tagħlimiet meħuda mill-COVID-19 u għalhekk jikkunsidra rieżami tar-riżultati u possibbilment l-adattament tal-mandat tagħhom bħala parti mir-rieżami strateġiku standard ta' missjoni;

Jissottolinja l-importanza li stabbiltà sostenibbli, is-sigurtà tal-bniedem u l-prosperità fil-viċinat tagħha għandhom għall-Unjoni; jinnota li l-missjonijiet militari tal-PSDK issa huma kważi esklużivament iffukati fuq it-taħriġ tal-forzi armati (EUTMs), mingħajr ebda dimensjoni eżekuttiva u b'appoġġ limitat; iqis li, mingħajr ma tiġi affettwata d-dimensjoni mhux eżekuttiva ta' dawn il-missjonijiet, il-mandat tagħhom għandu jissaħħaħ, b'enfasi fuq l-ikkowċjar, sabiex konsulenti Ewropej ikunu jistgħu jivverifikaw fuq il-post bl-aktar mod preċiż possibbli jekk il-programmi ta' taħriġ ikunux ġew implimentati kif suppost u jekk humiex konformi mal-ħtiġijiet operattivi tal-forzi armati lokali;

10.

Jenfasizza li l-konsenja ta' armi taħt il-kappa tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi għandha ssir b'rispett sħiħ tal-Pożizzjoni Komuni tal-UE dwar l-esportazzjoni tal-armi, id-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-dritt umanitarju, u tinkludi dispożizzjonijiet effettivi dwar it-trasparenza;

11.

Jiddeplora l-azzjoni tal-parteċipanti fil-kolp ta' stat fil-Mali; jinsab imħasseb ħafna dwar in-nuqqas ta' servizzi essenzjali tal-Istat fit-territorju tal-Mali u fis-Saħel b'mod ġenerali; jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar id-deterjorament tas-sigurtà fir-reġjun; jinsab imħasseb ħafna dwar ir-rapporti tas-Segretarju Ġenerali tan-NU li jelenkaw abbużi passati u attwali serji fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u ksur serju tad-dritt umanitarju internazzjonali, inklużi allegati delitti tal-gwerra, imwettqa minn gruppi armati inklużi gruppi terroristiċi, forzi armati tal-Mali u forzi armati oħra tal-G5 tas-Saħel; jiddeplora bil-qawwa l-impunità f'dan ir-rigward u jenfasizza li reati bħal dawn li għaddejjin jimminaw ukoll l-isforzi Ewropej u internazzjonali biex jinħoloq ambjent sigur u sikur u jiġu miġġielda l-gruppi armati u t-terroristi; jenfasizza l-involviment dejjem akbar ta' atturi ostili f'reġjun li huwa fundamentali għas-sigurtà tagħna, li jista' jipperikola s-sigurtà tal-bniedem, il-paċi, l-istabbiltà u l-iżvilupp sostenibbli fil-pajjiż, li jikkostitwixxu objettiv komuni għall-UE u l-Mali, fejn atturi oħra li mhux neċessarjament jikkondividu l-istess prinċipji etiċi bħall-UE u l-Istati Membri tagħha huma lesti li jimlew il-lakuni fil-kapaċità, irrispettivament mir-rispett għall-istandards internazzjonali tal-istat tad-dritt jew il-liġi tal-gwerra; jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-influwenza dejjem akbar ta' kumpaniji militari privati barranin u l-pjanijiet possibbli tal-gvern Maljan li jagħti bidu għal kooperazzjoni ma' kumpanija militari Russa privata – il-Grupp Wagner, organizzazzjoni qrib il-Kremlin – fit-taħriġ tal-forzi armati tiegħu; jirrimarka li tali kooperazzjoni hija inkompatibbli mal-kooperazzjoni fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża mal-UE, partikolarment mal-EUTM Mali, u għalhekk tirrikjedi li l-UE tivvaluta mill-ġdid l-impenn tagħha fil-Mali; iħeġġeġ lill-awtoritajiet attwali tal-Mali ma jqabbdux lill-Grupp Wagner u ma jippermettux lill-persunal tiegħu jidħol fit-territorju tal-Mali; jenfasizza l-bżonn, b'mod aktar ġenerali, li jsir monitoraġġ mill-qrib tal-azzjonijiet ta' kumpaniji tas-sigurtà privati u militari li qed iżidu l-impronta globali tagħhom f'żoni vulnerabbli inklużi l-Afrika, l-Amerka Latina u l-Ewropa tal-Lvant, u jfakkar fl-importanza li l-Parlament jinżamm infurmat dwar il-kwistjoni;

12.

Jieħu nota tar-riorganizzazzjoni tal-azzjoni militari Franċiża fis-Saħel imħabbra flimkien u f'konsultazzjoni mas-sħab internazzjonali u Afrikani tagħna; jenfasizza li dawn l-iżviluppi għandhom isiru f'konsultazzjoni mill-qrib mas-sħab internazzjonali kollha preżenti fis-Saħel, partikolarment dawk Ewropej; jilqa' l-impenn kontinwu tal-UE u tal-Istati Membri favur l-istabbilizzazzjoni tal-pajjiżi tal-G5 tas-Saħel, partikolarment bl-appoġġ għall-Forza Konġunta tal-G5 tas-Saħel, bit-tisħiħ tal-missjonijiet tal-PSDK tal-UE u l-involviment dejjem akbar tal-forzi armati tal-Istati Membri Ewropej fit-Task Force Takuba;

13.

Jilqa' l-adattament tal-mandat estiż il-ġdid tal-EUTM Mali; jitlob li jissaħħu l-kooperazzjoni strutturali u l-appoġġ mhux eżekuttiv għall-forzi armati u li jitħaffef il-proċess ta' reġjonalizzazzjoni li jippermetti lill-missjoni tipprovdi assistenza militari lill-forzi armati tal-pajjiżi tal-G5 u b'mod partikolari lill-Burkina Faso u lin-Niġer, li se jkollu implikazzjonijiet għas-sħab internazzjonali, Ewropej u Afrikani; jenfasizza l-possibbiltajiet miftuħin mill-Faċilità Ewropea għall-Paċi fir-rigward tal-forniment ta' tagħmir maħsub għat-taħriġ tal-forzi armati tal-Mali, li se jkun essenzjali għat-tisħiħ tal-azzjoni u l-effikaċja tal-azzjoni Ewropea; jesprimi l-konvinzjoni tiegħu li l-UE jeħtiġilha żżid b'mod rapidu u effettiv il-kapaċitajiet tagħha biex tipprovdi tagħmir b'tali mod li l-missjonijiet EUCAP u EUTM ma jitilfux il-kredibbiltà tagħhom mal-awtoritajiet lokali, dment li dawk il-forzi tas-sigurtà josservaw id-dritt umanitarju internazzjonali u d-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem u jkunu taħt kontroll demokratiku;

14.

Jistieden lill-Istati Membri jagħtu kontribut sinifikanti għall-attività konsultattiva tal-EUTM Mali u jibagħtu l-persunal li jkun kapaċi jikkontribwixxi għaliha; ifakkar li fis-Saħel, il-proċess ta' reġjonalizzazzjoni tal-PSDK għandu jkompli jsaħħaħ il-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni mal-atturi internazzjonali kif ukoll mal-Istati Membri tal-UE involuti fir-reġjun, permezz ta' inizjattivi li għaddejjin bħas-Sħubija għas-Sigurtà u l-Istabbiltà fis-Saħel (P3S); jissottolinja li l-UE qed tipprovdi wkoll appoġġ robust għall-operazzjonalizzazzjoni tal-Forza Konġunta tal-G5 tas-Saħel u l-komponent tal-pulizija relatat magħha; jilqa' l-Istrateġija Integrata l-ġdida tal-UE għas-Saħel, li tinkludi approċċ usa' ffukat fuq it-tisħiħ tal-governanza u li tagħmel enfasi partikolari fuq il-bżonn ta' tisħiħ fil-preżenza tal-istat u s-servizzi pubbliċi fil-pajjiżi tar-reġjun; jissottolinja l-isforzi magħmula mill-EUCAP Sahel Mali b'appoġġ għall-iskjerament tal-forzi tas-sigurtà Maljani fiċ-ċentru tal-pajjiż; jissottolinja l-isforzi tal-EUCAP Sahel Niger biex tgħin lin-Niġer fl-iżvilupp ta' politika ta' difiża u sigurtà nazzjonali; ifakkar li r-reġjonalizzazzjoni tal-azzjonijiet tal-PSDK tappoġġja l-approċċ integrat tal-UE għas-Saħel u li, bħala tali, ix-xogħol taċ-Ċellula ta' Konsulenza u Koordinazzjoni Reġjonali (RACC) għandu jibqa' għaddej; jemmen li approċċ reġjonalizzat għall-PSDK fis-Saħel huwa rilevanti iżda jirrikjedi organizzazzjoni u koordinazzjoni aktar ċari bejn il-missjonijiet ċivili u militari attwali tal-PSDK, l-atturi lokali u organizzazzjonijiet internazzjonali oħra bħall-missjoni tan-NU għaż-żamma tal-paċi – il-Missjoni Multidimensjonali Integrata tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Istabbilizzazzjoni fil-Mali (MINUSMA) – u l-operazzjonijiet immexxija mill-militar Franċiż; jinsisti li hemm bżonn sforz sostanzjali b'għajnuna għall-Burkina Faso, minħabba l-intensità tat-theddid li qed jiffaċċja dan il-pajjiż b'kapaċità limitata; ifakkar li biex ikunu effettivi fit-tul, ir-risposti militari u tas-sigurtà jridu jkunu akkumpanjati minn miżuri konkreti u viżibbli li jipprovdu servizzi essenzjali għall-popolazzjoni; jenfasizza l-importanza li l-istati li jmissu mal-Golf tal-Guinea jkunu jistgħu jingħataw appoġġ aktar attiv sabiex ikunu f'qagħda li jiġġieldu t-theddida terroristika dejjem akbar li qed jiffaċċjaw; jenfasizza l-bżonn li tingħata attenzjoni partikolari lill-instabbiltà li qed tikber fir-reġjuni tas-Saħel, l-Afrika tal-Punent u l-Qarn tal-Afrika u l-implikazzjonijiet importanti li l-iżviluppi f'dawn ir-reġjuni għandhom mhux biss għall-kontinent Afrikan iżda anke għall-Unjoni Ewropea;

15.

Jilqa' d-diskussjonijiet li għaddejjin bħalissa dwar il-parteċipazzjoni tal-Mozambique u l-Indja f'missjonijiet u operazzjonijiet tal-PSDK fl-Afrika; jilqa' l-parteċipazzjoni attiva tal-Georgia fl-azzjonijiet tal-PSDK u b'mod partikolari l-parteċipazzjoni tagħha f'missjonijiet ta' taħriġ fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (RCA) u fil-Mali;

16.

Ifakkar li s-sitwazzjoni tas-sigurtà fis-Somalja hija ta' tħassib kbir u sors ta' destabbilizzazzjoni fil-Qarn tal-Afrika kollu u anke lil hinn minnu; jenfasizza li Al-Shabab għadu fost l-aktar organizzazzjonijiet terroristiċi b'saħħithom marbuta ma' Al-Qaeda u li dan għandu jħeġġeġ lill-Istati Membri jikkunsidraw parteċipazzjoni akbar f'missjonijiet u operazzjonijiet Ewropej f'dan ir-reġjun strateġiku u l-forniment tal-assi meħtieġa għalihom; jemmen li t-tisħiħ tal-qafas tal-EUTM Somalia b'kapaċità konsultattiva fi strutturi ta' kmand jippermetti li tiġi eżerċitata influwenza sinifikanti fuq kif jitwettqu l-operazzjonijiet fil-qafas multilaterali tal-assistenza militari; jissottolinja li l-EUNAVFOR ATALANTA, l-EUCAP u l-EUTM Somalia jiffurmaw grupp koerenti li jappoġġja l-qafas strateġiku tal-UE għall-Qarn tal-Afrika; jilqa' r-rwol kruċjali tal-operazzjoni ATALANTA fil-ġlieda kontra l-piraterija u t-traffikar fil-Qarn tal-Afrika, li b'hekk tipproteġi b'suċċess il-bastimenti tal-Programm Dinji tal-Ikel, kif ukoll dak ta' EUCAP Somalia fl-għoti ta' pariri lill-awtoritajiet federali u reġjonali ta' Puntland u Somaliland fir-rigward tal-iżvilupp ta' attivitajiet tal-gwardja tal-kosta u l-pulizija marittima; jissottolinja li l-impenn tal-UE fir-reġjun tal-Qarn tal-Afrika għadu rilevanti għat-tisħiħ tal-kapaċità tal-forzi tas-sigurtà Somali u jinnota wkoll il-ħtieġa li tittejjeb l-effikaċja tagħhom; jilqa' u jkompli jinkoraġġixxi l-parteċipazzjoni ta' sħab tal-istess fehma sabiex jiġu żgurati passaġġi tal-ilma sikuri fil-Golf ta' Aden u fl-Oċean Indjan; jappella għal approċċ integrat biex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet ta' żvilupp u governanza li jalimentaw il-piraterija;

17.

Jinnota bi tħassib id-deterjorament tas-sitwazzjoni politika u tas-sigurtà fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (RCA); jappella għar-ristabbiliment ta' djalogu inklużiv bejn il-Gvern, l-oppożizzjoni demokratika u s-soċjetà ċivili, u għar-rivitalizzazzjoni tal-ftehim ta' paċi; jiddeplora l-fatt li mill-2018 'l hawn il-President tar-RCA rrikorra għall-Grupp Wagner, kumpanija militari privata qrib il-gvern Russu, li hija responsabbli għal delitti tal-gwerra u ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem fir-RCA; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-impatt ta' din id-deċiżjoni fuq il-vijabbiltà u l-effikaċja tal-missjoni ta' taħriġ għat-truppi Ċentru-Afrikani; jiddenunzja ż-żieda fit-theddid u l-inċidenti ostili kontra l-Missjoni Multidimensjonali Integrata tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Istabbilizzazzjoni fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (MINUSCA) minn ċerti forzi armati lokali u barranin, inklużi kumpaniji tas-sigurtà barranin, u l-kampanji ta' diżinformazzjoni mmirati lejn l-azzjoni tal-Unjoni; jilqa' t-twaqqif tal-Missjoni Konsultattiva tal-Unjoni Ewropea fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (EUAM RCA) u jappoġġjaha totalment; jilqa' l-ħidma tal-missjoni EUTM, b'mod partikolari t-taħriġ tal-uffiċjali u l-uffiċjali mhux kummissjonati tal-Forzi Armati tar-Repubblika Ċentru-Afrikana (FACA) u l-kontribut tagħha għall-proċess ġenerali tar-riforma tas-settur tas-sigurtà (SSR) ikkoordinat mill-MINUSCA, u jappoġġjaha bis-sħiħ; jinsisti fuq il-bżonn ta' komunikazzjoni mal-popolazzjoni fir-rigward tal-objettivi u l-progress tal-missjoni; jenfasizza l-importanza li tiġi vvalutata l-kapaċità reali tal-UE li tirrispondi għall-ħtiġijiet ta' tagħmir tal-FACA, bħala parti mir-rieżami strateġiku li għandu jsir fl-ewwel nofs tal-2022; jinsisti li l-appoġġ fil-qafas tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi għall-unitajiet iffurmati mill-EUTM għandu jingħata bil-kundizzjoni li l-awtoritajiet tar-RCA jippromwovu żviluppi pożittivi fis-sitwazzjoni politika, interna u reġjonali;

18.

Ifakkar fl-importanza strateġika tal-Kanal tal-Mozambique; jilqa' l-impenn tal-Istati Membri u tal-VP/RGħ li jirreaġixxu għall-aggravar tat-theddida terroristika f'Cabo Delgado u jesprimi tħassib dwar ir-riskju li din it-theddida tinfirex fiż-żona; jilqa' d-deċiżjoni tal-Kunsill li jniedi missjoni ta' taħriġ militari tal-Unjoni Ewropea fil-Mozambique (EUTM Mozambique); jinnota l-użu tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi għall-ħlas tal-ispejjeż komuni tal-EUTM Mozambique u għall-forniment ta' tagħmir militari; jistieden lill-Kunsill u lis-SEAE jagħmlu l-aħjar użu mill-Faċilità Ewropea għall-Paċi u jieħdu vantaġġ minn din l-esperjenza għat-titjib u l-espansjoni tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi fil-futur; jinnota li l-EUTM tissodisfa objettiv speċifiku, jiġifieri t-taħriġ tal-unitajiet tal-forzi speċjali fil-ġlieda kontra r-ribelli Iżlamisti fir-reġjun ta' Cabo Delgado, inkluż il-moviment ġiħadista Ansar al-Sunna; jitlob l-iskjerament tagħha malajr kemm jista' jkun minħabba s-sitwazzjoni; iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkontribwixxu għall-ġenerazzjoni tal-forzi għall-missjoni b'mod aktar ekwu; jissottolinja l-bżonn ta' strateġija koerenti komprensiva u fit-tul għall-Mozambique, li wkoll trid tiġġieled ir-ribelli Iżlamisti biex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fil-governanza u l-ħtiġijiet ta' żvilupp sabiex tinstab soluzzjoni sostenibbli għall-kunflitt; jenfasizza l-bżonn li jiġi żgurat li l-forzi governattivi jirrispettaw id-dritt umanitarju internazzjonali u li l-awturi ta' eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji, atti ta' tortura, serq u abbużi oħra jitressqu quddiem il-ġustizzja;

19.

Jilqa' l-impenn inekwivoku tal-Kunsill għall-operazzjoni EUFOR Althea kif iddikjarat fil-konklużjonijiet tiegħu tat-18 ta' Ottubru 2021 bit-tiġdid tal-operazzjoni Althea fl-2020 u bl-iffukar mill-ġdid tal-mandat tiegħu b'appoġġ għall-awtoritajiet tal-Bożnija-Ħerzegovina biex jinżamm ambjent sikur u sigur, kif ukoll permezz tat-tielet rieżami strateġiku tal-operazzjoni ppreżentata f'Ġunju 2021; ifakkar li din il-missjoni wittiet it-triq lejn il-paċi, l-istabbilizzazzjoni u l-integrazzjoni Ewropea tal-Bożnija-Ħerzegovina, u li din il-missjoni għad għandha rwol ċentrali għas-sigurtà u l-istabbiltà tal-Bożnija-Ħerzegovina u r-reġjun; ifakkar li l-esperjenzi u t-tagħlimiet meħuda minn din il-missjoni huma ta' valur sostanzjali għall-missjonijiet u l-operazzjonijiet militari u ċivili kollha attwali u futuri tal-PSDK; jinsab allarmat bil-possibbiltà ta' azzjonijiet antikostituzzjonali u seċessjonisti mill-membru Serb tal-Presidenza tal-Bożnija-Ħerzegovina, Milorad Dodik, li jimminaw il-Ftehim ta' Paċi ta' Dayton u, għaldaqstant, is-sigurtà u l-paċi fir-reġjun kollu kemm hu; jenfasizza li għad hemm bżonn li tinżamm kapaċità suffiċjenti ta' rinforz “over the horizon” sabiex ikun hemm reazzjoni rapida f'każ li s-sitwazzjoni tas-sigurtà tiddeterjora; jinnota li din il-missjoni tista' tissaħħaħ permezz ta' kanali ta' informazzjoni u komunikazzjoni siguri lejn il-bliet kapitali tal-Istati Membri u t-titjib tal-kapaċitajiet ta' ġbir ta' intelligence u analiżi b'sors miftuħ; jenfasizza l-importanza li titkompla l-attività sekondarja tat-tneħħija tal-mini u t-taħriġ kollettiv tal-forzi armati tal-Bożnija-Ħerzegovina; iħeġġeġ lill-Istati Membri jissodisfaw l-impenji tagħhom rigward il-ġenerazzjoni ta' forzi għall-Althea; jistenna bil-ħerqa l-parteċipazzjoni tal-Ukrajna fil-missjoni Althea; jirrikonoxxi l-kooperazzjoni importanti bejn l-UE u n-NATO fil-Balkani tal-Punent, partikolarment permezz tal-missjoni EUFOR Althea, li l-kwartieri ġenerali tal-operazzjoni tagħha jinsabu fil-Kwartieri Ġenerali Supremi tal-Potenzi Alleati fl-Ewropa (SHAPE) bis-saħħa tal-arranġament Berlin Plus;

20.

Jinnota b'sodisfazzjon ir-riżultati tal-Missjoni ta' Monitoraġġ tal-Unjoni Ewropea fil-Georgia (EUMM Georgia); japprova l-estensjoni tagħha għal sentejn; jisħaq fuq il-bżonn li tissokta r-riflessjoni fuq l-impenji tal-PSDK fir-reġjun; jikkundanna bil-qawwa l-okkupazzjoni u l-militarizzazzjoni illegali tar-reġjuni Georgjani tal-Abkażja u Tskhinvali/l-Ossezja tan-Nofsinhar min-naħa tar-Russja bi ksur tad-dritt internazzjonali, li jikkostitwixxu theddida serja għar-reġjun tas-Sħubija tal-Lvant u l-Ewropa kollha kemm hi; jinsab imħasseb dwar id-deterjorament tas-sitwazzjoni tas-sigurtà fit-territorji okkupati tal-Georgia u dwar l-attivitajiet tal-Federazzjoni Russa, li qed jiddestabbilizzaw il-paċi u s-sigurtà fir-reġjun tas-Sħubija tal-Lvant; iħeġġeġ lill-UE tkompli titlob lir-Russja tinvolvi ruħha b'mod kostruttiv fid-Diskussjonijiet Internazzjonali ta' Ġinevra u tissodisfa l-obbligi tagħha skont il-Ftehim ta' Waqfien mill-Ġlied medjat mill-UE fit-12 ta' Awwissu 2008, b'mod partikolari biex tirtira l-forzi militari kollha tagħha mit-territorji okkupati tal-Georgia u tagħti aċċess bla xkiel għat-territorju kollu tal-Georgia lill-Missjoni ta' Monitoraġġ tal-UE; jiddenunzja d-detenzjonijiet u l-ħtif illegali ta' ċittadini Georgjani u ż-żieda fl-attivitajiet ta' “frunterizzazzjoni” tul il-linja ta' demarkazzjoni amministrattiva; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-kampanji ta' diżinformazzjoni mmirati lejn il-missjoni EUMM Georgia u jappella għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet ta' monitoraġġ, analiżi u komunikazzjoni strateġika tagħha; jerġa' jafferma l-appoġġ sod tiegħu favur il-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant, u b'mod partikolari favur l-indipendenza, is-sovranità u l-integrità territorjali tagħhom fil-konfini rikonoxxuti internazzjonalment; iħeġġeġ lill-UE ssaħħaħ l-impenn tagħha fir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti fir-reġjun kollu tas-Sħubija tal-Lvant; itenni l-appell tiegħu biex l-UE tiżgura li d-dimensjoni tas-sigurtà tal-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant tkun riflessa b'mod xieraq anke fil-Boxxla Strateġika tal-UE u tikkunsidra t-tnedija ta' sensiela ta' patti dwar is-sigurtà – oqfsa għal aktar investiment u assistenza fis-sigurtà, il-militar, l-intelligence u l-kooperazzjoni ċibernetika – mal-Georgia, il-Moldova u l-Ukrajna bħala pajjiżi assoċjati, b'tali mod li r-reżiljenza u s-sigurtà tagħhom jissaħħu;

21.

Jinnota t-tisħiħ tal-missjoni konsultattiva tal-UE (EUAM) fl-Iraq bl-inklużjoni ta' appoġġ għall-implimentazzjoni tar-riforma tas-sigurtà interna u l-implimentazzjoni ta' strateġiji nazzjonali għall-ġlieda u l-prevenzjoni tat-terroriżmu (inkluża l-ġlieda kontra l-estremiżmu vjolenti) u l-kriminalità organizzata, b'referenza speċifika għall-ġestjoni tal-fruntieri, il-kriminalità finanzjarja, b'mod partikolari l-korruzzjoni, il-ħasil tal-flus u t-traffikar tal-proprjetà ta' wirt kulturali;

22.

Jitlob li l-UE tindirizza t-theddid konsistenti u dejjem akbar għall-ħarsien u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali u trażżan il-kuntrabandu ta' artefatti kulturali, speċjalment f'żoni ta' kunflitt; jinnota li fl-Iraq, il-fatt li xi komunitajiet sfaw imċaħħda mill-wirt kulturali u l-għeruq storiċi tagħhom għamilhom aktar suxxettibbli għar-radikalizzazzjoni; ifakkar li l-EUAM Iraq hija l-unika missjoni jew operazzjoni tal-PSDK li għandha komponent ta' ħarsien tal-wirt kulturali inkluż fil-mandat tagħha sabiex tingħata assistenza u edukazzjoni lis-sħab lokali fl-indirizzar tal-isfidi tas-sigurtà relatati mal-preservazzjoni u l-ħarsien tal-wirt kulturali; jistieden lill-Kunsill u lis-SEAE jinkludu komponent simili f'missjonijiet u operazzjonijiet oħra;

23.

Jinkoraġġixxi li membri tal-Missjoni tal-Unjoni Ewropea ta' Assistenza għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri fil-Libja (EUBAM Libya) jintbagħtu fi Tripli, mnejn tkun qed twettaq l-attivitajiet tagħha; jipproponi li din il-missjoni, li hija impenjata fl-appoġġ lill-awtoritajiet Libjani biex jiżżarmaw in-networks kriminali organizzati involuti fil-faċilitazzjoni ta' immigrazzjoni illegali, it-traffikar tal-bnedmin u t-terroriżmu fl-oqsma tal-ġestjoni tal-fruntieri, għandha tkompli tesplora fi ħdan il-qafas ta' strateġija reġjonali l-possibbiltajiet ta' appoġġ għall-iżvilupp immexxi mill-UE fir-rigward tal-kapaċitajiet tal-fruntieri tal-Istati tas-Saħel b'rabta mal-missjonijiet tal-PSDK fis-Saħel (b'mod partikolari l-EUCAP Sahel Niger); jesprimi t-tħassib tiegħu dwar id-destin tal-migranti, l-applikanti għall-ażil u r-rifuġjati fil-Libja; jappella għall-għeluq tal-faċilitajiet ta' detenzjoni għall-migranti mill-awtoritajiet u l-milizzji Libjani;

24.

Jilqa' t-tnedija tal-operazzjoni tal-PSDK fil-Mediterran, EUNAVFOR MED IRINI u l-proroga tagħha sal-31 ta' Marzu 2023; jenfasizza r-rwol kruċjali tagħha fl-implimentazzjoni tal-embargo fuq l-armi fil-konfront tal-Libja skont ir-Riżoluzzjoni 2526 (2020) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU; jenfasizza li l-bini tal-kapaċità qed iħarbat it-traffikar tal-bnedmin u tal-armi; jirrimarka li fl-2020, l-EUNAVFOR MED IRINI irċeviet ħafna rifjuti biex tiġi awtorizzata tagħmel spezzjonijiet, anke fuq bastimenti Torok; jitlob komunikazzjoni trasparenti min-naħa tas-SEAE dwar din il-kwistjoni; jinnota li sal-lum l-EUNAVFOR MED ftit li xejn għandha assi, u dan jillimita b'mod sinifikanti l-kapaċitajiet tagħha; jesprimi tħassib dwar il-fatt li n-NATO, li hija attiva fiż-żona permezz tal-operazzjoni Sea Guardian, mhijiex qed tikkollabora b'mod effettiv permezz ta' aktar koeżjoni fil-kooperazzjoni jew bil-kondiviżjoni ta' informazzjoni u riżorsi; jenfasizza l-importanza strateġika tal-komunikazzjoni pubblika dwar il-missjoni tagħha u t-tlugħ abbord bastimenti, approċċi amikevoli u spezzjonijiet, inklużi rifjuti; jenfasizza l-obbligi internazzjonali dwar it-tiftix u s-salvataġġ ta' persuni f'diffikultà fuq il-baħar f'konformità sħiħa mal-liġi marittima; jitlob li l-UE jkollha rwol sinifikanti fil-Mediterran, billi saret attur li kapaċi jiggarantixxi stabbiltà fir-reġjun; jilqa' r-riżultati taċ-Ċellula ta' Kollegament u Ppjanar tal-UE (EULPC) fl-għoti ta' għarfien espert dwar is-sigurtà, l-intelligence u l-ippjanar lill-atturi tal-UE fi Brussell u fuq l-art jew fuq il-baħar (delegazzjoni tal-UE, EUBAM, EUNAVFOR MED) u lill-Missjoni ta' Appoġġ tan-NU fil-Libja (UNSMIL);

25.

Jiddispjaċih dwar ir-rwol destabbilizzanti ġenerali tat-Turkija f'ħafna oqsma ta' tħassib fl-UE u fil-viċinati tagħha, li jhedded il-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà reġjonali; jinsab imħasseb ħafna dwar l-attivitajiet illegali u t-theddid ta' azzjoni militari tat-Turkija kontra l-Istati Membri tal-UE, b'mod partikolari l-Greċja u Ċipru, fil-Lvant tal-Mediterran u l-attivitajiet illegali tagħha li għadhom kif tħabbru fiż-żoni marittimi Ċiprijotti u Griegi, u jikkundannhom bil-qawwa kollha; jinnota l-isforzi biex titnaqqas it-tensjoni, iżda jiddeplora l-azzjonijiet provokatorji u t-theddid ta' aggressjoni kontra l-operazzjoni MED IRINI minn bastimenti militari Torok, bi ksur tad-dritt internazzjonali u d-drittijiet sovrani tal-Istati Membri tal-UE; itenni li l-Unjoni tinsab lesta li tuża l-istrumenti u l-għażliet kollha għad-dispożizzjoni tagħha, inklużi dawk skont l-Artikolu 29 tat-TUE u l-Artikolu 215 tat-TFUE, sabiex tiddefendi l-interessi tagħha u dawk tal-Istati Membri tagħha, kif ukoll biex tħares l-istabbiltà reġjonali;

26.

Ifaħħar il-ħidma tal-Missjoni ta' Konsulenza tal-Unjoni Ewropea għar-Riforma tas-Settur tas-Sigurtà Ċivili fl-Ukrajna (EUAM Ukraine); jinnota r-rapport ta' valutazzjoni tal-ħtiġijiet tas-SEAE dwar is-settur tal-edukazzjoni militari professjonali (PME) fl-Ukrajna u jilqa' l-ħidma li għaddejja biex jiġi indirizzat l-involviment possibbli tal-UE fl-Ukrajna fuq il-bażi tar-rapport, li jikkomplementa l-isforzi li saru mill-Ukrajna u s-sħab internazzjonali tagħha fir-riforma tal-PME tal-pajjiż;

27.

Jappella għar-rivitalizzar tal-PSDK ċivili permezz tal-implimentazzjoni tat-22 impenn tal-Patt dwar id-Dimensjoni Ċivili tal-PSDK; jisħaq fuq il-fatt li l-Boxxla Strateġika jeħtiġilha jistabbilixxi l-ambizzjoni tat-tiġdid tal-PSDK ċivili, u li l-Patt 2.0 għandu jiġi adottat f'waqtu; jappoġġja l-idea li l-Boxxla Strateġika għandha tiddeskrivi l-aspetti fundamentali tal-PSDK ċivili, inkluż l-iżvilupp tal-kapaċità ċivili lil hinn mill-2023; jappoġġja l-idea li l-prijoritajiet strateġiċi għall-PSDK ċivili għandhom ikunu marbuta mal-proċess ta' rieżami annwali tal-Patt; jisħaq li jeħtieġ rabta aktar b'saħħitha bejn il-PSDK, il-Ġustizzja u l-Intern u l-azzjoni mmexxija mill-Kummissjoni, meta jkun xieraq u b'kunsiderazzjoni xierqa għall-kompiti u l-proċeduri differenti taż-żewġ politiki preskritti mit-Trattat, u l-atturi rilevanti l-oħra tal-ġestjoni tal-kriżijiet sabiex jissaħħaħ il-kontribut tal-PSDK għar-rispons tal-Unjoni għall-isfidi tas-sigurtà; jistieden lill-UE tirrifletti u tieħu azzjoni dwar il-proċeduri attwali għall-iskjerament ta' missjonijiet bil-għan li l-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet isir aktar rapidu u aktar effiċjenti; jemmen li l-UE għandha tkompli l-valutazzjoni komprensiva tagħha tal-missjonijiet ċivili EUCAP Sahel Mali, EUCAP Sahel Niger, EUCAP Somalia u EUAM RCA, u tirrevedi l-mandat, il-baġit u r-riżorsi umani tagħhom, filwaqt li tiżgura li jissodisfaw il-ħtiġijiet reali, sabiex trawwem il-kapaċità u l-effikaċja tal-operat tagħhom;

28.

Jirrikonoxxi l-kontribut tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK għall-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà, iżda jirrimarka d-dgħufija strutturali persistenti u l-proċessi twal ta' teħid ta' deċiżjonijiet għall-missjonijiet u l-operazzjonijiet ċivili u militari tal-PSDK; jisħaq fuq l-importanza li l-missjonijiet militari jingħataw mandati aktar flessibbli u aktar b'saħħithom imfassla skont is-sitwazzjoni fil-post; jappella għal bidliet strutturali u proċedurali fil-PSDK sabiex il-missjonijiet ikunu jistgħu jiġu stazzjonati b'modi aktar rapidi, flessibbli u koerenti; jissottolinja l-ħtieġa urġenti għal rabtiet aktar mill-qrib bejn l-operazzjonijiet Ewropej ad hoc attwali u l-missjonijiet jew l-operazzjonijiet militari tal-PSDK, speċjalment meta tiġi indirizzata kriżi urġenti jew jiġi garantit aċċess għal oqsma strateġiċi kkontestati; jenfasizza li kwalunkwe mandat futur għandu jkollu strateġija ta' ħruġ ċara u komprensiva flimkien ma' lista tar-riżorsi meħtieġa għal dan il-għan; jisħaq li jeħtieġ li l-missjonijiet kollha, u b'mod partikolari l-missjonijiet militari, jaħdmu mal-popolazzjoni lokali biex tinbena l-kapaċità fi żmien raġonevoli bil-ħsieb li jitħalla ħruġ sostenibbli;

29.

Jisħaq fuq il-fatt li hija meħtieġa evalwazzjoni regolari, sistematika u trasparenti tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet kollha tal-PSDK abbażi ta' kriterji strateġiċi u operattivi rilevanti; jistieden lill-VP/RGħ iniedi proċess biex jinsiltu tagħlimiet mill-missjonijiet, l-operazzjonijiet u l-azzjonijiet tal-passat u dawk li għaddejjin bħalissa, u jiffoka fuq liema ċirkostanzi politiċi, istituzzjonali, iżda wkoll soċjoekonomiċi jeħtieġu jiġu ssodisfati biex l-azzjonijiet ta' sigurtà u ta' difiża jappoġġjaw b'mod effettiv il-bini tal-paċi dejjiemi u t-tisħiħ ta' strutturi ta' governanza sostenibbli u demokratiċi; iqis li jeħtieġ jiġu ddelegati aktar responsabbiltajiet operattivi għat-tmexxija u l-ġestjoni tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet lill-kmand militari tagħhom; jappella b'mod aktar ġenerali biex l-istrutturi militari tal-UE jiġu involuti b'mod sistematiku fil-politiki u l-istrumenti kollha b'impatt fuq l-impenn operattiv tal-forzi armati Ewropej, u b'mod partikolari fil-ħidma tal-Kumitat tal-Programm tal-EDF;

30.

Jinsab imħasseb ħafna dwar il-ġenerazzjoni baxxa ta' forzi tal-operazzjonijiet u l-missjonijiet, u jħeġġeġ bil-qawwa lill-Istati Membri biex jindirizzaw dan mill-aktar fis possibbli; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jagħtu lill-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK il-persunal, it-taħriġ u l-kapaċitajiet meħtieġa biex jissodisfaw il-mandati tagħhom u jkunu aktar attenti u aktar reżiljenti f'ċirkostanzi anqas propizji; jenfasizza f'dan ir-rigward il-proġett tal-“Grupp Ristrett li jħaddem ir-rispons għall-kriżijiet” tal-PESCO li qed jiġi diskuss bħalissa, li għandu l-għan li jtejjeb il-proċess tal-ġenerazzjoni tal-forzi; jiddispjaċih fl-istess ħin li sa issa sitt Stati Membri biss jipparteċipaw f'dan il-proġett tal-PESCO; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jagħmlu użu sħiħ mill-Faċilità Ewropea għall-Paċi u l-possibbiltajiet għall-finanzjament mill-baġit tal-Unjoni previst mit-Trattati sabiex tiġi ffaċilitata l-ġenerazzjoni tal-forza kif ukoll l-iskjeramenti militari; jappoġġja l-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi fl-operazzjonijiet u l-missjonijiet tal-PSDK meta dawn jikkonformaw mal-interessi u l-valuri Ewropej; jemmen li din il-parteċipazzjoni għandha tiġi estiża meta u fejn xieraq;

31.

Jinsab imħasseb dwar iż-żieda fil-manipulazzjoni tal-informazzjoni, id-diżinformazzjoni u t-theddid ibridu li jirriżulta b'mod partikolari mir-Russja u miċ-Ċina, iżda wkoll minn atturi oħra, li jaffettwaw diversi teatri u missjonijiet u operazzjonijiet tal-PSDK direttament, jiddestabbilizzaw reġjuni sħaħ u jiddeleġittimizzaw il-missjonijiet tal-UE barra mill-Unjoni; jappella għal rispons strutturat tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK għal dan it-theddid bħala kwistjoni ta' urġenza; jissottolinja f'dan ir-rigward li jeħtieġu sforzi konġunti mill-UE, l-Istati Membri u l-pajjiżi sħab, inkluż b'antiċipazzjoni ta' theddid ibridu, attakki ċibernetiċi, u riskji kimiċi, bijoloġiċi, radjoloġiċi u nukleari (CBRN); jilqa' l-ħolqien ta' riżerva ta' kapaċità ta' rispons għall-kriżijiet għal inċidenti CBRN; iħeġġeġ lis-SEAE jipprovdi appoġġ konkret lill-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK permezz ta' komunikazzjoni strateġika;

32.

Jappella li jissaħħu l-istrutturi tal-kmand tal-Unjoni, b'mod partikolari l-Istat Maġġur (EUMS) u l-Kapaċità Militari tal-Ippjanar u t-Tmexxija (MPCC), li għandhom jiġu pprovduti mill-aktar fis possibbli bil-persunal, it-tagħmir u l-mezzi meħtieġa, kif ukoll bil-possibbiltà li jiskambjaw informazzjoni klassifikata b'mod sigur, inkluż mal-Istati Membri u l-missjonijiet jew l-operazzjonijiet; jiddeplora, f'dan ir-rigward, il-posponiment tat-tranżizzjoni għat-tieni fażi tal-MPCC u jistieden lill-Istati Membri jonoraw bis-sħiħ l-impenji tagħhom biex din isseħħ; jisħaq fuq l-importanza li l-MPCC issir struttura vera u proprja ta' kmand u kontroll (HQ) mill-aktar fis possibbli, waħda li tkun kapaċi tipprovdi funzjoni ta' antiċipazzjoni strateġika u li tħares 'il quddiem, tidderieġi l-operazzjonijiet u l-missjonijiet Ewropej bir-rispons u l-flessibbiltà meħtieġa mill-kuntest strateġiku u li ssaħħaħ l-awtonomija operattiva strateġika tal-Ewropej;

33.

Jenfasizza li l-parteċipazzjoni tan-nisa f'missjonijiet tal-PSDK tikkontribwixxi għall-effikaċja tal-missjoni u hija mutur tal-kredibbiltà tal-UE bħala promotur tad-drittijiet ugwali għan-nisa u l-irġiel madwar id-dinja; jappella għal implimentazzjoni aktar sistematika tar-Riżoluzzjoni 1325 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà (WPS) u tar-Riżoluzzjoni 2250 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar iż-Żgħażagħ, il-Paċi u s-Sigurtà (YPS), u għat-tisħiħ tal-aġenda tal-UE dwar id-WPS u l-YPS; jappella għal integrazzjoni sinifikanti tal-perspettiva tal-ġeneri fil-formulazzjoni tal-PSDK, b'mod partikolari permezz ta' bilanċ aħjar bejn il-ġeneri fil-persunal u t-tmexxija tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK u t-taħriġ speċifiku tal-persunal skjerat; jappella għal miżuri li jiżguraw ambjent tax-xogħol ħieles mill-fastidju sesswali u mill-fastidju abbażi tal-ġeneru; itenni t-talba tiegħu biex fl-istrumenti l-ġodda tal-PSDK tiġi nkluża analiżi tal-ġeneru, inkluż il-Fond Ewropew għad-Difiża (EDF) u l-Faċilità Ewropea għall-Paċi; jilqa' l-fatt li l-missjonijiet ċivili kollha tal-PSDK issa ħatru konsulent dwar kwistjonijiet relatati mal-ġeneru u jistieden lill-missjonijiet militari tal-PSDK jagħmlu l-istess; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri tal-UE jippreżentaw kandidati għall-pożizzjonijiet vakanti eżistenti; jiddispjaċih li l-għadd ta' nisa li jaħdmu fil-missjonijiet tal-PSDK u speċjalment fl-operazzjonijiet militari għadu baxx ħafna; iħeġġeġ lis-SEAE jippromwovi l-ħtieġa ta' mira konkreta biex jiżdied l-għadd ta' nisa fil-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-UE għall-ġestjoni tal-kriżijiet; iħeġġeġ lill-Istati Membri jfittxu modi li jsaħħu l-politiki ta' reklutaġġ u ta' żamma u jippromwovu l-parteċipazzjoni tan-nisa f'missjonijiet ta' bini tal-paċi u ta' żamma tal-paċi; jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi inkluża linja baġitarja ġdida tal-UE li tiffinanzja l-pożizzjoni tal-konsulenti tal-ġeneru fil-missjonijiet militari tal-PSDK;

34.

Jistenna l-komunikazzjoni konġunta dwar approċċ strateġiku għall-appoġġ tad-diżarm, id-demobilizzazzjoni u r-reintegrazzjoni tal-eks ġellieda, imħabbra fl-ittra ta' intenzjoni tal-2020 dwar l-Istat tal-Unjoni (SOTEU), li huwa jqis reviżjoni f'waqtha tal-Kunċett tal-UE tal-2006 għall-Appoġġ għad-diżarm, id-demobilizzazzjoni u r-reintegrazzjoni (DDR); jissottolinja l-importanza prijoritarja tal-RSS, b'mod partikolari għall-missjonijiet tal-PSDK tagħna; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni u lis-SEAE jkabbru l-komunikazzjoni konġunta li jmiss dwar id-DDR għall-RSS u l-bini tal-kapaċità b'appoġġ għas-sigurtà u l-iżvilupp (CBSD) sabiex jinkiseb approċċ konsistenti, koerenti u mġedded profondament tal-Unjoni lejn l-assistenza tas-sigurtà għal pajjiżi terzi; jappella għal konsistenza bejn l-istrumenti tal-PSDK u l-għajnuna għall-iżvilupp tal-UE;

Antiċipazzjoni u ġestjoni tal-kriżijiet

35.

Jilqa' l-kapaċità ta' kooperazzjoni tal-armati Ewropej għas-servizz taċ-ċittadini fil-ġlieda kontra l-pandemija fl-2020; huwa tal-fehma li l-kontribut siewi tal-forzi armati matul il-pandemija tal-COVID-19 wera l-importanza tal-użu tal-assi u l-kapaċitajiet militari tal-Istati Membri b'appoġġ għall-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jikkunsidraw serjament u jagħmlu użu sħiħ mill-arranġamenti dettaljati għall-implimentazzjoni tal-Artikolu 44 tat-TUE sabiex l-Unjoni tkun tista' tirrispondi b'mod rapidu, effettiv u bil-flessibbiltà meħtieġa għall-kriżijiet tas-sigurtà b'dimensjoni kollettiva qawwija tal-UE, inkluż billi tippermetti operazzjoni ad hoc li diġà qed titwettaq minn grupp ta' Stati Membri biex sussegwentement jirċievu mandat ex post tal-UE; jilqa' r-rwol pożittiv ta' akkomunament u koordinazzjoni tal-forzi tal-ajru matul il-pandemija tal-COVID-19, b'mod partikolari t-trasferimenti għat-trattament mediku u l-kunsinni ta' tagħmir bejn l-Istati Membri, kif ukoll is-sinerġiji maħluqa mal-infrastrutturi u l-assi tal-alleati tan-NATO għat-trasport bl-ajru u t-trasport ta' tagħmir essenzjali; jilqa', b'mod partikolari, ir-rwol tal-Kmand Ewropew tat-Trasport bl-Ajru (EATC) fl-evakwazzjoni u t-trasferiment ta' pazjenti u l-kunsinna ta' provvisti mediċi matul il-pandemija; iħeġġeġ b'mod ġenerali l-użu tal-mobilità militari bl-ajru, inkluż it-trasport, l-għoti tal-fjuwil waqt it-titjira u l-evakwazzjoni ajrumedika fl-Ewropa, li jiżgura l-effikaċja u l-effiċjenza tal-isforzi militari tat-trasport bl-ajru fl-Ewropa; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Istati Membri jikkunsidraw l-iżvilupp konġunt ta' dan it-tagħmir strateġiku tad-difiża u jinkoraġġixxi l-ħolqien ta' unità militari ta' emerġenza tal-UE bil-għan li jiġi ffaċilitat l-użu transfruntiera tal-kapaċitajiet loġistiċi militari biex jiġu ffaċċjati l-emerġenzi, sabiex ikun hemm aktar koordinazzjoni, sinerġija u solidarjetà fl-għoti ta' assistenza lill-operazzjonijiet ta' appoġġ ċivili;

36.

Jappoġġja l-ambizzjoni li tinħoloq “forza ta' dħul rapidu” rakkomandata mill-VP/RGħ li għandha tinkludi brigata multinazzjonali tal-art ta' madwar 5 000 truppa u komponenti ta' forzi tal-ajru, marittimi u speċjali li jistgħu jiġu mobilizzati f'emerġenza ta' sigurtà; ifakkar li llum l-UE m'għandhiex l-għarfien espert u l-kapaċitajiet meħtieġa dwar l-art, il-baħar u l-ajru biex twettaq operazzjonijiet tal-ewwel dħul biex terġa' tiġi stabbilita s-sigurtà f'teatru; jemmen li huwa realistiku u neċessarju li, bħala l-ewwel pass, l-Istati Membri jaqblu fi ħdan il-qafas tal-Boxxla Strateġika dwar iċ-ċirkostanzi li jagħmluha neċessarja li tiġi mobilizzata forza bħal din, u jaqblu dwar xenarju operazzjonali wieħed jew aktar, inkluż fi skadenzi estremament qosra; ifakkar, madankollu, li f'aktar minn 15-il sena ta' eżistenza, il-gruppi tattiċi tal-UE qatt ma ntużaw, b'mod partikolari minħabba n-nuqqas ta' kunsens politiku fost l-Istati Membri u l-kumplessità tal-implimentazzjoni u l-finanzjament, minkejja l-possibbiltà li dawn jiġu skjerati f'diversi okkażjonijiet; ifakkar fil-ħtieġa li dawn isiru operattivi billi jwettqu eżerċizzji regolari fuq il-post; jiddeplora n-nuqqas ta' impenn tal-Istati Membri għall-gruppi tattiċi, kemm f'termini politiċi u wkoll f'termini prattiċi; jikkritika l-fatt li fl-2021 kien operattiv grupp tattiku wieħed biss, immexxi mill-Italja; jinsab imħasseb dwar id-dgħufija tal-ippjanar strateġiku għall-2022 u l-2023 u jitlob li dan jiġi rivedut; jistieden lill-Istati Membri jżidu l-impenn tagħhom għall-kapaċitajiet militari tal-UE; jiddikjara li l-kunċett ta' forza ta' skjerament rapidu jeħtieġ li jipprovdi valur miżjud meta mqabbel mal-gruppi tattiċi tal-UE; jistieden, għalhekk, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jivvalutaw bir-reqqa, jesploraw u jiżviluppaw għażliet għall-istabbiliment ta' forza permanenti li tkun stazzjonata b'mod permanenti u li titħarreġ flimkien; jemmen li l-“forza ta' dħul rapidu” l-ġdida għandha jew tkun ir-riżultat tar-riforma ambizzjuża tal-gruppi tattiċi jew tissostitwixxihom kompletament sabiex jiġu evitati duplikazzjonijiet ta' kapaċità ulterjuri fil-PSDK tal-UE; jikkondividi l-livell ta' ambizzjoni stabbilit mill-VP/RGħ f'termini ta' robustezza tal-għodod militari tal-UE, speċjalment strumenti ad hoc; jistieden lill-Kunsill u lis-SEAE jistudjaw kif l-aħjar jorganizzaw l-iskjerament tal-gruppi tattiċi tal-UE jew il-“forza ta' dħul rapidu” ġdida, l-implimentazzjoni tal-Artikolu 44 tat-TUE, u l-komponent operazzjonali tal-PESCO li għadu mhux sfruttat; jistenna li l-artikolazzjoni ta' dawn l-elementi għandha tippermetti lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jirrispondu malajr u b'mod effikaċi għall-kriżijiet fil-viċinat tagħha permezz ta' mezzi militari, u jwettqu l-kompiti stabbiliti fl-Artikolu 43(1) tat-TUE, magħrufa wkoll bħala l-Kompiti ta' Petersberg;

37.

Jisħaq fuq l-importanza ta' intelligence preċiża u f'waqtha għall-appoġġ tat-teħid ta' deċiżjonijiet u l-iżgurar ta' missjonijiet u operazzjonijiet siguri, u l-ġlieda aħjar kontra l-influwenza u l-kampanji ta' diżinformazzjoni mmirati lejhom; jistieden lis-SEAE jdaħħal fis-seħħ kapaċità ta' intelligence f'teatri tal-operazzjonijiet billi joħloq unitajiet ta' intelligence fil-missjonijiet u l-operazzjonijiet kollha tal-PSDK, li jikkontribwixxu għall-intelligence f'ħin reali liċ-Ċentru tal-Intelligence u l-Analiżi tal-UE (IntCen tal-UE), l-EUMS u l-Kapaċità Ċivili tal-Ippjanar u t-Tmexxija (CPCC) biex jappoġġjaw it-teħid tad-deċiżjonijiet; jissottolinja, b'mod aktar ġenerali, li l-ħidma tal-IntCen tal-UE u d-Direttorat tal-Intelligence tal-EUMS (EUMS INT) tiddependi fuq ir-rieda tal-Istati Membri li jikkondividu l-informazzjoni u jitlob li jiżdiedu r-riżorsi finanzjarji u tekniċi tal-IntCen tal-UE; jaqbel mal-analiżi tal-President tal-Kummissjoni fl-indirizz tas-SOTEU tagħha tal-2021 li l-UE teħtieġ ittejjeb il-kooperazzjoni fl-intelligence; jisħaq fuq l-importanza tal-għarfien tas-sitwazzjoni u tal-koordinazzjoni bejn is-servizzi ta' intelligence nazzjonali, u jilqa' t-talba tal-President tal-Kummissjoni għal ċentru konġunt ta' għarfien tas-sitwazzjoni tal-UE, għodda kruċjali biex jittejjeb it-tbassir strateġiku u l-awtonomija strateġika tal-UE;

38.

Jilqa' t-twaqqif tal-EPF fl-2020; ifakkar li l-EPF se tkun tista' tipprovdi lill-Unjoni bil-kapaċità li tirrispondi b'mod aktar rapidu u effettiv għall-isfidi attwali tas-sigurtà u għalhekk jitlob li din issir operattiva malajr; jissottolinja li t-tagħmir meħtieġ, inkluż it-tagħmir letali fejn rilevanti u meħtieġ, u t-taħriġ għandu jitwassal fit-teatri tal-operazzjonijiet rilevanti, filwaqt li titqies in-natura ġeografikament ibbilanċjata tal-faċilità, b'rispett sħiħ għat-tmien kriterji tal-Pożizzjoni Komuni 944, id-drittijiet tal-bniedem u l-liġi umanitarja, soġġett għal valutazzjoni tar-riskju ex ante komprensiva u monitoraġġ permanenti fil-livell tal-UE tal-provvista tat-teknoloġija militari lil atturi ta' pajjiżi terzi u dispożizzjonijiet ta' trasparenza effettivi; jisħaq li s-SEAE jrid jimmonitorja mill-qrib u jiżgura t-traċċabbiltà u l-użu xieraq tal-materjal mogħti lis-sħab tagħna taħt il-FEP, filwaqt li jżomm f'moħħu l-approċċ globali tal-EPF; jirrimarka li l-EPF ma tindirizzax biss il-forniment ta' tagħmir lis-sħab iżda tiffunzjona wkoll bħala għażla ta' finanzjament għall-ispejjeż komuni tal-operazzjoni militari fi ħdan il-PSDK li għandhom jintużaw sal-punt meħtieġ; jimpenja ruħu li jiżgura l-koerenza u l-komplementarjetà bejn il-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK, l-istrument finanzjarju tal-Unjoni NDICI u l-EPF; itenni t-talba tiegħu għall-ħolqien ta' diviżjoni amministrattiva ġdida fi ħdan is-SEAE biex timmaniġġja dan l-istrument il-ġdid; jisħaq fuq il-ħtieġa li jintuża l-Boxxla Strateġika biex tiġi żviluppata viżjoni ċara dwar kif l-Istati Membri jridu jużaw l-EPF fuq żmien qasir, medju u twil;

39.

Jilqa' l-pjan direzzjonali tas-SEAE ta' Novembru 2020 dwar it-tibdil fil-klima u d-difiża li jinkludi azzjonijiet konkreti li jindirizzaw ir-rabta dejjem aktar rilevanti bejn il-klima u s-sigurtà; jissottolinja l-okkorrenza dejjem aktar frekwenti ta' diżastri naturali, pandemiji globali, jew diżastri kkawżati mill-bniedem, li bħat-theddid ċibernetiku u ibridu jkattru l-isfidi attwali tas-sigurtà u għalhekk jeħtieġu riżorsi addizzjonali; iħeġġeġ lill-Unjoni u lill-Istati Membri tagħha jiżviluppaw il-kapaċitajiet tagħhom biex jindirizzaw dawn l-isfidi ġodda; jisħaq fuq il-fatt li l-indirizzar ta' dawn l-isfidi l-ġodda fil-qasam tas-sigurtà m'għandux jiddevja r-riżorsi mill-kapaċitajiet tradizzjonali u konvenzjonali tad-difiża u tas-sigurtà;

40.

Iqis l-istrumentalizzazzjoni tal-flussi migratorji fil-fruntieri esterni tal-Lvant tal-UE flimkien ma' kampanji ta' diżinformazzjoni bħala forma ta' gwerra ibrida kkombinata li għandha l-għan li tintimida u tiddestabbilizza l-UE; jistieden lill-Unjoni tiżviluppa leġiżlazzjoni rilevanti li tipprovdi s-salvagwardji meħtieġa biex tirreaġixxi b'mod effettiv u tirreaġixxi għall-istrumentalizzazzjoni tal-migrazzjoni għal skopijiet politiċi minn pajjiżi terzi, tiżgura l-protezzjoni effettiva tal-fruntieri esterni tal-UE u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tad-dinjità tal-bniedem, u tadotta miżuri għall-prevenzjoni tal-qsim irregolari; itenni s-solidarjetà tiegħu mal-Latvja, il-Litwanja u l-Polonja quddiem l-istrumentalizzazzjoni tal-migrazzjoni mir-reġim ta' Lukashenko, bl-iskop li jiddestabbilizza l-UE;

Unjoni aktar reżiljenti: l-iżgurar tal-aċċess għall-ispazji strateġiċi kkontestati u t-tisħiħ tal-assistenza reċiproka u s-sigurtà bejn l-Istati Membri

Il-ħarsien tal-libertà tat-traffiku fuq il-baħar

41.

Jirrimarka li, minħabba t-tensjonijiet ġeopolitiċi marittimi attwali, l-Unjoni trid tiddefendi l-valuri u l-prinċipji universali, il-Karta tan-NU, id-dritt internazzjonali bħall-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Dritt tal-Baħar (UNCLOS), il-multilateraliżmu u l-kooperazzjoni internazzjonali, u tipproteġi l-interessi tagħha billi tiggarantixxi l-libertà tan-navigazzjoni, is-sikurezza tal-linji marittimi ta' komunikazzjoni u l-infrastruttura offshore; ifakkar li l-interessi marittimi tal-Unjoni huma marbuta mill-qrib mal-benesseri, il-prosperità u s-sigurtà taċ-ċittadini tagħha, u li madwar 90 % tal-kummerċ estern tal-Unjoni u 40 % tal-kummerċ intern tagħha jiġi ttrasportat bil-baħar; jissottolinja l-kompetenzi u s-setgħa tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari dawk normattivi, fil-qasam tar-reżiljenza;

42.

Itenni l-ħtieġa li jissaħħaħ ir-rwol tal-Unjoni bħala fornitur tas-sigurtà marittima internazzjonali; jistieden lill-UE tibni fuq l-operazzjonijiet navali tagħha tal-PSDK u tiżviluppahom sabiex ikollha pjattaforma soda għall-iżvilupp ulterjuri ta' impenn operattiv aktar permanenti fil-livell internazzjonali; jappella biex tingħata kunsiderazzjoni għall-possibbiltà li torganizza eżerċizzji navali regolari li għandhom jikkombinaw assi b'ekwipaġġ u mingħajr ekwipapp meta jkun possibbli biex issaħħaħ l-interoperabbiltà; iqis li huwa importanti ħafna li l-Unjoni żżomm ambjent stabbli u sigur fl-ibħra ta' madwarha; jinnota bi tħassib li r-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża (CARD) irrikonoxxa li l-kapaċitajiet ta' kmand u kontroll, intelligence, sorveljanza u rikonjizzjoni marittimi jirrappreżentaw “lakuni sinifikanti”; jilqa' s-sitt proġetti tal-PESCO li jiffukaw fuq l-iżvilupp tal-kapaċitajiet marittimi, kif ukoll il-programmi konġunti ta' żvilupp tal-kapaċitajiet navali; jissottolinja l-ħtieġa li l-Unjoni u n-NATO jikkooperaw mill-qrib biex jadottaw approċċ komuni effettiv għat-theddid għas-sigurtà marittima, bħall-kriminalità transfruntiera u organizzata, inklużi n-networks tal-kriminalità organizzata involuti fit-traffikar tal-bnedmin, it-traffikar tal-armi u tad-drogi, il-kuntrabandu u s-sajd illegali;

43.

Jilqa', f'dan il-kuntest, it-tnedija tal-kunċett ta' Preżenzi Marittimi Koordinati (CMP) u ta' proġett pilota fil-Golf tal-Guinea; jitlob li dan il-kunċett, ibbażat fuq analiżi tal-ħtiġijiet, li jinkludi l-possibbiltà li jikkontribwixxi għat-tnaqqis tat-tensjonijiet reġjonali, jiġi estiż għal oqsma oħra ta' interess, b'mod partikolari r-reġjun Indo-Paċifiku, sabiex jiġu żgurati u salvagwardjati l-pożizzjoni u l-valuri internazzjonali tal-Ewropa; jappella biex dan il-kunċett u l-missjonijiet attwali rilevanti jiġu evalwati u diskussi fil-Parlament; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tagħti attenzjoni partikolari lill-aspetti tas-sigurtà u d-difiża fl-aġġornament li jmiss tal-komunikazzjoni tagħha dwar il-governanza internazzjonali tal-oċeani skedata għall-2022; jistieden lill-Istati Membri marittimi jsaħħu l-kapaċitajiet navali militari tagħhom biex jindirizzaw kemm it-theddid asimmetriku kif ukoll dak konvenzjonali għas-sigurtà marittima, il-libertà tan-navigazzjoni u l-ekonomija blu tal-UE; jistieden lill-UE taġġorna l-istrateġija tagħha dwar is-sigurtà marittima sal-2022; jilqa' t-tnedija, fil-bidu tal-2020, tal-missjoni ta' Għarfien Marittimu Ewropew fl-Istrett ta' Hormuz (EMASOH), u jappoġġja l-objettiv doppju tagħha: “biex jiġi garantit ambjent ta' navigazzjoni sikur, u biex jittaffew it-tensjonijiet reġjonali attwali”; jilqa' r-rieżami strateġiku “komprensiv u koordinat” tal-EUNAVFOR ATALANTA, EUTM Somalia u EUCAP Somalia u l-estensjoni tagħhom, bil-ħsieb li jiġu inklużi l-aspetti kollha ta' sigurtà;

Il-ġlieda kontra t-theddid ibridu

44.

Jikkundanna l-atti malizzjużi mwettqa kontra l-Istati Membri, bħal attakki ibridi li jistrumentalizzaw il-migrazzjoni; jistieden lill-Unjoni u lill-Istati Membri jtejbu l-kapaċitajiet tagħhom biex jidentifikaw it-theddid ibridu; jinsisti li l-Unjoni u l-Istati Membri jirreaġixxu b'mod sod u koordinat kontra kwalunkwe attività ċibernetika malizzjuża, illegali jew destabbilizzanti ġdida billi jagħmlu użu sħiħ mill-istrumenti disponibbli għall-UE u f'koordinazzjoni mas-sħab tagħha; jistieden lill-Istati Membri jtejbu l-kapaċitajiet nazzjonali taċ-ċiberdifiża; jistieden lill-Unjoni taħdem favur il-ħolqien ta' strument legali biex tirrispondi għat-theddid ibridu u tiżviluppa kapaċità ċibernetika komprensiva li tinkludi networks siguri, komunikazzjonijiet u kondiviżjoni ta' informazzjoni, taħriġ u eżerċizzji, inkluż permezz ta' proġetti PESCO, u tagħmel użu tajjeb mis-sett ta' għodod taċ-ċiberdiplomazija tal-UE; jitlob reviżjoni urġenti tal-qafas politiku taċ-ċiberdifiża sabiex tiżdied il-kapaċità ta' prevenzjoni, attribuzzjoni, deterrenza u rispons tal-Unjoni u l-Istati Membri tagħha billi jsaħħu l-pożizzjoni, l-għarfien tas-sitwazzjoni, l-għoddod u l-proċeduri tagħhom; jissottolinja l-ħtieġa li l-istituzzjonijiet kollha tal-UE u l-Istati Membri tal-UE jikkooperaw fil-livelli kollha biex jibnu strateġija ta' ċibersigurtà, li l-objettiv ewlieni tagħha għandu jkun li tkompli ssaħħaħ ir-reżiljenza, u li tiżviluppa kapaċitajiet u kooperazzjoni ċibernetiċi nazzjonali, sodi, ċivili u militari li jkunu komuni, iżda wkoll aħjar, sabiex jirrispondu għall-isfidi dejjiema tas-sigurtà; jilqa' għalhekk it-tħabbira tas-SOTEU tal-2021 ta' politika Ewropea dwar iċ-ċiberdifiża; jilqa' ż-żieda fil-kooperazzjoni fost l-Istati Membri dwar iċ-ċiberdifiża fil-qafas tal-PESCO, inklużi timijiet ta' rispons rapidu ċibernetiċi; ifakkar li l-implimentazzjoni b'suċċess tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-UE qed tiddependi dejjem aktar mill-aċċess mingħajr interruzzjoni għal ċiberspazju sigur, u għalhekk tirrikjedi kapaċitajiet operazzjonali ċibernetiċi sodi u reżiljenti, kif ukoll risponsi adegwati għal attakki kontra installazzjonijiet, missjonijiet u operazzjonijiet militari; jirrikonoxxi li, sa ċertu punt, iċ-ċiberdifiża tkun aktar effettiva jekk ikun fiha wkoll xi mezzi u miżuri offensivi, dment li l-użu tagħhom ikun konformi mad-dritt internazzjonali; jinsab imħasseb dwar id-dipendenza tal-UE u tal-Istati Membri tagħha fuq għodod barranin biex tiġi garantita ċ-ċibersigurtà tagħhom; jisħaq fuq il-fatt li jeħtieġ li titrawwem kultura taċ-ċibersigurtà fi ħdan l-entitajiet pubbliċi u privati Ewropej, inkluż permezz tal-introduzzjoni ta' korsijiet u kurrikuli ddedikati; jinnota l-ħidma importanti ta' taħriġ imwettqa mill-Kulleġġ Ewropew ta' Sigurtà u ta' Difiża (KESD) dwar iċ-ċiberdifiża, u jilqa', f'dan ir-rigward, l-istabbiliment tal-edukazzjoni, it-taħriġ, l-evalwazzjoni u l-eżerċizzju ċibernetiċi (ETEE); jisħaq li l-KESD għandu jibbenefika mill-finanzjament strutturali tal-Unjoni sabiex ikun jista' jsaħħaħ il-kontribut tiegħu għat-trawwim tal-ħiliet tal-UE fil-qasam taċ-ċiberdifiża, speċjalment minħabba l-ħtieġa akbar ta' esperti ċibernetiċi tal-ogħla livell; jirrikonoxxi l-importanza dejjem akbar tal-kapaċitajiet ta' intelligence ċibernetiċi u awtomatizzati; jisħaq fuq il-fatt li dawn huma theddidiet għall-Istati Membri u għall-istituzzjonijiet kollha tal-UE; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet u l-Istati Membri kollha tal-UE jkomplu jtejbu t-teknoloġiji ċibernetiċi u awtomatizzati tagħhom, u jħeġġeġ kooperazzjoni akbar dwar dawn l-avvanzi teknoloġiċi; jirrakkomanda li għandhom jiġu esplorati għażliet biex jitrawwem it-tisħiħ tal-kapaċitajiet ċibernetiċi tas-sħab tagħna, bħall-estensjoni tal-mandat tal-missjonijiet ta' taħriġ tal-UE biex ikopru kwistjonijiet ta' ċiberdifiża jew il-varar ta' missjonijiet ċibernetiċi ċivili; jilqa' l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet kontra l-awturi Russi, Ċiniżi u tal-Korea ta' Fuq ta' attakki ċibernetiċi, inklużi WannaCry, NotPetya u Operation Cloud Hopper;

45.

Jistieden lis-SEAE joħloq sett ta' għodod tal-UE, f'konformità mal-pjan ta' azzjoni Ewropew għad-demokrazija, maħsub mhux biss biex jiffoka fuq it-tisħiħ tar-reżiljenza tal-Istati Membri u tal-partijiet ikkonċernati għad-diżinformazzjoni, iżda wkoll biex jistabbilixxi rekwiżiti obbligatorji għall-pjattaformi soċjali u biex jippermetti liċ-ċittadini jieħdu deċiżjonijiet infurmati, kif ukoll biex itejjeb il-kapaċità tal-UE li ssaħħaħ il-ġlieda kontra d-diżinformazzjoni u l-imġiba malizzjuża intenzjonata, sabiex dawn jiġu identifikati, attribwiti, evitati, miġġielda u sanzjonati;

46.

Jinsisti, fid-dawl tal-evoluzzjoni ta' din it-theddida u l-adattament meħtieġ tal-istituzzjonijiet tagħna, li jiddaħħlu fis-seħħ miżuri fl-istituzzjonijiet Ewropej, inkluż il-Parlament, biex jiġu kkonsolidati l-kapaċitajiet interni tiegħu; jisħaq fuq l-importanza tal-koordinazzjoni interistituzzjonali stabbilita mill-Iskwadra ta' Rispons f'Emerġenza relatata mal-Kompjuters għall-Istituzzjonijiet, il-korpi u l-aġenziji tal-UE (CERT-UE); iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet Ewropej, b'mod partikolari lill-Kummissjoni, biex iqegħdu għad-dispożizzjoni r-riżorsi umani meħtieġa biex tissaħħaħ is-CERT-UE; iħeġġeġ lill-VP/RGħ, f'dan ir-rigward, u/jew lill-Istati Membri jżidu r-riżorsi finanzjarji u tal-persunal sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tal-UE li tiddefendi lilha nnifisha kontra l-attakki ċibernetiċi;

47.

Jappella biex l-assistenza operattiva reċiproka bejn l-Istati Membri tissaħħaħ; jisħaq fuq l-importanza li jitwettqu eżerċizzji addizzjonali bbażati fuq xenarji ta' ġestjoni tal-kriżijiet; iħeġġeġ lill-Istati Membri jilħqu, wara t-tlestija tal-Boxxla Strateġika, fehim komuni ambizzjuż dwar l-Artikoli 42(7) tat-TUE u 222 tat-TFUE, inkluż dwar l-attivazzjoni tal-Artikolu 222 tat-TFUE u l-Artikolu 42(7) tat-TUE f'xenarju ipotetiku ta' attakk ċibernetiku; jisħaq, f'dan ir-rigward, li l-kundizzjonijiet għall-attivazzjoni tal-Artikolu 42(7) tat-TUE u l-modalitajiet tal-assistenza meħtieġa qatt ma ġew definiti b'mod ċar, u jitlob implimentazzjoni aktar operattiva ta' din l-għodda;

Il-preservazzjoni tas-sovranità tal-UE fl-ispazju u fl-ajru

48.

Jistieden lill-Unjoni tiżviluppa strateġija ta' difiża spazjali sabiex tippreserva l-aċċess awtonomu u bla xkiel tal-UE u tal-Istati Membri tagħha għall-assi spazjali f'kull ħin; jinsisti fuq il-ħtieġa li jiġi promoss il-ħolqien ta' kultura strateġika Ewropea komuni ta' sigurtà u difiża fl-ispazju, bil-għan li jitnaqqsu d-dipendenzi strateġiċi u li tittejjeb il-governanza operattiva tal-programmi spazjali Ewropej, li eventwalment jimmiraw lejn awtonomija strateġika fl-oqsma l-oħra kollha; jappoġġja inizjattivi li għandhom l-għan li jixprunaw il-politika spazjali tal-UE, inkluż il-programm spazjali ġdid ambizzjuż tal-UE, li jrid ifittex li jipproteġi l-assi spazjali Ewropej attwali u tal-imgħoddi; jinkoraġġixxi lill-Unjoni ttejjeb l-għarfien tas-sitwazzjoni u l-appoġġ tal-ġeointelligence tagħha billi ssaħħaħ il-kapaċitajiet ta' għarfien espert tagħha permezz taċ-Ċentru Satellitari tal-UE (SATCEN) u dawk tal-Istati Membri sabiex tiżgura r-rabta bejn il-PSDK u l-programm spazjali tal-UE permezz ta' Galileo, b'mod partikolari l-PRS u Copernicus, biex tieħu vantaġġ mill-possibbiltajiet ta' investiment (b'mod partikolari taħt Orizzont Ewropa u l-EDF) u tesplora sinerġiji possibbli oħra bejn l-ispazju u d-difiża (inklużi l-kapaċitajiet); jisħaq fuq l-importanza li l-Unjoni jkollha aċċess awtonomu għall-ispazju u l-lanċjaturi tagħha stess; jinsisti li l-Unjoni għandha twitti t-triq għat-tisħiħ tad-dritt spazjali internazzjonali, li huwa qasam dejjem aktar ikkontestat; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jippromwovu attivament inizjattivi internazzjonali dwar id-diżarm fl-ispazju;

49.

Iwissi li l-ispazju extratmosferiku għandu l-potenzjal li malajr isir arena militari jekk ma jiġux stabbiliti l-istrumenti legali internazzjonali t-tajba; jinsisti li l-Unjoni għandha tkun minn ta' quddiem fit-tisħiħ tal-qasam dejjem aktar ikkontestat tad-dritt spazjali internazzjonali, tistinka biex tipprevjeni li l-ispazju jimtela bl-armamenti billi taħdem lejn strument legali internazzjonali komprensiv, u trawwem alleanzi, kooperazzjoni internazzjonali u soluzzjonijiet multilaterali f'dan ir-rigward;

50.

Jilqa' l-proposta għal proġett Ewropew ġdid ta' konnettività sigura, inklużi s-satelliti quantum; jappella biex dan il-proġett jitlesta malajr, sabiex jittejjeb il-livell tas-sigurtà tat-telekomunikazzjoni fl-Unjoni; jissottolinja r-riskju dejjem jikber ta' attakki ċibernetiċi u fiżiċi fuq satelliti Ewropej u tal-Istati Membri; jinsisti fuq il-ħtieġa li jiġu evitati attakki bħal dawn u li jiġu stabbiliti mekkaniżmi difensivi kontrihom;

51.

Jinsab imħasseb dwar iż-żieda kontinwa fl-iskart spazjali, speċjalment f'orbita baxxa, li tpoġġi l-kapaċitajiet tas-satelliti tagħna f'riskju, u bin-numru ta' mikrosatelliti; jisħaq fuq il-fatt li l-megakostellazzjonijiet ġodda ta' satelliti jkomplu jżidu r-riskju ta' kolliżjoni; jilqa' l-ħidma li għaddejja dwar l-iżvilupp ta' politika Ewropea għall-ġestjoni tat-traffiku spazjali, u jitlob li jiġu intensifikati n-negozjati sabiex jingħataw risposti internazzjonali għal dan; iqis li waħda mill-kisbiet konkreti ta' politika bħal din għandha twassal għal titjib fil-kapaċità għall-monitoraġġ tal-iskart spazjali; jissuġġerixxi li s-SATCEN jiġi kkummissjonat biex janalizza u jabbozza rapport dwar is-sikurezza u/jew il-vulnerabbiltajiet tas-satelliti tal-UE u tal-Istati Membri għall-iskart spazjali, l-attakki ċibernetiċi u l-attakk missilistiku dirett;

52.

Jinnota l-ħidma importanti mwettqa mis-SATCEN tal-UE; jiddispjaċih li l-finanzjament tal-missjonijiet tas-SATCEN ma jistax jibbenefika mill-programmazzjoni fit-tul tal-baġit tal-UE u jenfasizza li s-SATCEN tal-UE għandu jibbenefika minn finanzjament strutturali tal-Unjoni biex ikun jista' jżomm il-kontribuzzjonijiet tiegħu għall-azzjonijiet tal-Unjoni, b'mod partikolari sabiex jipprovdi immaġni bis-satellita b'riżoluzzjoni għolja b'appoġġ għall-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK; iqis li l-ħtiġijiet ta' żvilupp teknoloġiku tas-SATCEN għandhom jitqiesu fil-programm ta' ħidma tal-EDF; jissuġġerixxi l-ħolqien ta' komunità tal-analiżi tad-data ġeospazjali fi ħdan il-qafas tal-PESCO; jemmen li s-SATCEN jeħtieġ ikollu rwol ewlieni f'dan il-kuntest; jissuġġerixxi li jiġi ffirmat ftehim mill-Parlament u s-SATCEN li jippermetti lill-Parlament ikollu aċċess għas-servizzi ta' immaġnijiet u analiżi taċ-ċentru li huwa jqis utli għall-informazzjoni u għall-iżvilupp tal-pożizzjonijiet u t-teħid ta' deċiżjonijiet tiegħu, f'konformità sħiħa mal-proċeduri ta' kunfidenzjalità u sigurtà tas-SATCEN;

53.

Jinsisti fuq ir-rispett għal-libertà tat-traffiku tal-ajru; jistieden lill-Unjoni tipproteġi lilha nnifisha kontra kull theddida diretta lejn l-avjazzjoni ċivili jew nuqqas ta' rispett tal-ispazju tal-ajru tagħha u tiddefendi s-sigurtà internazzjonali tal-ajru f'kooperazzjoni mal-missjoni ta' pulizija tan-NATO u mas-sħab tal-UE; jistieden lill-VP/RGħ jibda l-ħidma biex jivvaluta kemm hu rakkomandabbli li l-kunċett ta' preżenza marittima kkoordinata jiġi estiż għall-ambjent tal-ajru;

Il-protezzjoni tal-infrastruttura strateġika

54.

Jenfasizza t-theddid ġdid li qed tiffaċċja l-Ewropa, inkluża l-koerċizzjoni ekonomika, il-kampanji ta' diżinformazzjoni, l-indħil fl-elezzjonijiet u s-serq tal-proprjetà intellettwali (IP); jinnota li s'issa dawn it-theddidiet ma jiskattawx l-Artikolu 5 tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana jew l-Artikolu 42(7) tat-TUE, iżda li għandu jingħatalhom rispons kollettiv; jappella għal aktar koordinazzjoni Ewropea biex jiġu vvalutati, analizzati u evitati aktar attakki ibridi minn xi atturi internazzjonali; jitlob li l-istrumenti attwali tal-Unjoni jsiru operattivi sabiex ikunu jistgħu jikkontribwixxu b'mod aktar effettiv għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-theddid ibridu u għall-protezzjoni tal-infrastruttura kritika u l-funzjonament tal-istituzzjonijiet demokratiċi tagħna, kif ukoll għall-iżgurar tal-ktajjen tal-provvista tagħna, filwaqt li jitqiesu l-istrutturi attwali u l-possibbiltà ġdida li jiġu eżegwiti kontromiżuri kollettivi bħala parti mis-sett ta' għodod ibridi usa'; jissottolinja l-ħtieġa urġenti li l-istituzzjonijiet, l-aġenziji u l-korpi oħra Ewropej jiżviluppaw il-kapaċitajiet ta' komunikazzjoni strateġika tagħhom, jgħammru lilhom infushom b'sistemi ta' komunikazzjoni siguri u kapaċità ta' reazzjoni rapida għall-attakki, u jżidu bil-kbir ir-reżiljenza tagħhom;

55.

Jistieden lill-Unjoni timplimenta t-tagħlimiet meħuda mill-eżerċizzji bbażati fuq xenarji tal-Artikolu 42(7) tat-TUE u tiżviluppa analiżi flessibbli u mhux vinkolanti għall-attivazzjoni tagħha sabiex tissaħħaħ l-assistenza reċiproka u solidarjetà bejn l-Istati Membri;

56.

Jisħaq fuq il-fatt li l-kejbils fibrottiċi huma s-sinsla tal-ekonomiji diġitali tagħna fuq l-internet madwar id-dinja, li minnhom jgħaddi 97 % tat-traffiku kollu tal-internet; jisħaq li għalkemm dawn il-kejbils huma parti ċentrali u indispensabbli mill-infrastruttura kritika tal-UE u għalhekk huma ta' importanza ġeopolitika kbira, dan l-aħħar dawn kienu l-miri ta' operazzjonijiet ta' sabotaġġ jew ta' spjunaġġ barrani; iqis li l-UE għandha tagħti prijorità lis-sigurtà u l-protezzjoni ta' dawn il-kejbils; jistieden lill-UE tistabbilixxi programm ta' sigurtà tal-kejbil fibrottiku tal-UE, inklużi r-riċerka, il-koordinazzjoni, l-iżvilupp tal-politika, ir-rappurtar tal-inċidenti, l-investigazzjoni u l-monitoraġġ u t-taħriġ tal-gwardja kostali; jirrimarka li l-ekonomiji moderni tagħna b'mod ġenerali, iżda wkoll l-industriji tad-difiża u s-sigurtà b'mod partikolari, jiddependu ħafna fuq is-semikondutturi; jilqa', f'dan ir-rigward, it-tħabbira tal-President tal-Kummissjoni li n-nuqqas ta' semikondutturi għandu jiġi indirizzat billi jissaħħu r-riċerka, id-disinn u l-produzzjoni fl-UE permezz ta' att Ewropew dwar iċ-ċipep; jissottolinja bil-qawwa f'dan il-kuntest ir-rwol tal-industrija Ewropea tad-difiża u s-sigurtà fl-UE, peress li tipprovdi l-mezzi biex tiggarantixxi s-sikurezza taċ-ċittadini Ewropej kif ukoll l-iżvilupp ekonomiku sostenibbli tal-Unjoni; jilqa' l-isforzi tal-UE biex jintlaħqu dawn l-għanijiet u l-ħolqien tal-Alleanza Ewropea dwar il-Materja Prima (ERMA);

L-iżvilupp tal-kapaċitajiet ċivili u militari, it-titjib tal-proċessi u l-iżvilupp u l-iżgurar tal-koerenza tagħhom

57.

Jinnota li l-pandemija kixfet il-vulnerabbiltajiet, id-dgħufijiet u l-isfidi kontinwi tagħna; jinnota li l-UE ma kellhiex il-kapaċitajiet kollha biex tiżgura l-evakwazzjoni sikura u kkoordinata taċ-ċittadini tagħha mill-Afganistan matul l-evakwazzjoni militari kaotika mill-Ajruport Internazzjonali ta' Kabul; jappella, għalhekk, li ssir evalwazzjoni bir-reqqa; jappella li jkun hemm rieda politika li taġixxi wkoll waqt emerġenzi u kriżijiet b'mod rapidu, effettiv u ċar u għal tnaqqis fid-dipendenzi strateġiċi tal-Ewropa, inkluż meta dawn jaffettwaw il-kapaċità tal-Ewropa għal azzjoni militari; ifakkar fl-objettiv li tissaħħaħ l-awtonomija strateġika tal-Unjoni Ewropea sabiex tkun sieħba strateġika kredibbli, li hija eżiġenti u kapaċi tiddefendi l-interessi u l-valuri tagħha; jilqa', f'dan ir-rigward, il-ħidma u l-inizjattivi tal-Kummissjoni u l-attivitajiet tas-SEAE;

58.

Jilqa' l-progress li sar biex ikun jista' jsir l-iżvilupp ta' kapaċitajiet militari Ewropej ġodda b'rabta mal-Programm Ewropew għall-Iżvilupp fl-Industrija tad-Difiża (EDIDP) u l-Azzjoni Preparatorja fuq ir-Riċerka dwar id-Difiża (PADR) bit-tisħiħ tal-Bażi Industrijali u Teknoloġika tad-Difiża Ewropea (EDTIB), li hija kruċjali għall-kisba tal-awtonomija strateġika; jissottolinja l-importanza ta' EDTIB b'saħħitha, kompetittiva u innovattiva, flimkien mal-emerġenza ta' suq tat-tagħmir tad-difiża tal-UE li jirrispetta bis-sħiħ ir-regoli tas-suq intern u l-Pożizzjoni Komuni tal-UE dwar l-esportazzjoni tal-armi; jistieden lill-Kummissjoni tislet tagħlimiet utli minn dawn l-istrumenti għall-EDF, bil-għan li jinkisbu riżultati operazzjonali; jilqa' bi pjaċir l-adozzjoni tar-Regolament dwar l-EDF u r-regoli ċari li hemm fih; ifakkar fin-natura sensittiva ħafna u strateġika tar-riċerka dwar id-difiża, kemm għall-kompetittività industrijali kif ukoll għall-awtonomija strateġika tal-UE; iqis li sabiex tiġi ppreservata l-kompetittività tal-EDTIB, huwa essenzjali li l-kumpaniji tagħha jingħataw sostenn biex jaċċessaw il-finanzjament bankarju u mhux bankarju; jissottolinja li l-produzzjoni tad-difiża hija fil-biċċa l-kbira tagħha ta' natura doppja u taqdi d-dominju ċivili; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-ekotikketta Ewropea, filwaqt li tinkoraġġixxi lill-industrija jkun aktar favur l-ambjent, tippreserva l-kompetittività tal-industrija tad-difiża Ewropea, b'mod partikolari peress li għandha rwol importanti għall-awtonomija strateġika tal-UE;

59.

Iħeġġeġ l-istabbiliment ta' governanza effiċjenti li tinvolvi lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri għall-ġestjoni ta' proġetti kemm fil-livell statali u f'dak industrijali; jirrakkomanda lill-Kummissjoni li għandha tesplora għażliet biex ittaffi l-piż burokratiku sabiex tiffaċilita l-parteċipazzjoni tal-kumpaniji, b'mod partikolari l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs), fil-proġetti tal-EDF; jinkoraġġixxi inizjattivi bħall-EDIDP, il-PESCO u l-EDF biex jiġi ffaċilitat l-involviment tal-SMEs billi jiżdiedu l-isforzi ta' appoġġ għall-inkubazzjoni u l-investiment kapitali; jirrakkomanda l-istabbiliment ta' mekkaniżmu konġunt għall-ittestjar fuq il-post tal-kapaċitajiet żviluppati fil-qafas tal-EDIDP u l-EDF sabiex tiġi ffaċilitata l-integrazzjoni ta' dawn il-kapaċitajiet fl-armati nazzjonali; jilqa' d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar l-Akkwist Pubbliku fil-Qasam tad-Difiża (Direttiva 2009/81/KE) li għandhom l-għan li jrawmu akkwist kooperattiv fid-difiża, u jistieden lill-Istati Membri jagħmlu użu sħiħ mill-isforzi ta' żvilupp imwettqa skont l-EDF kif ukoll jiżguraw li jinkiseb livell adegwat ta' ekonomiji ta' skala;

60.

Jobbliga lill-Kummissjoni tkompli bl-isforzi tagħha biex tiġġieled kontra l-frammentazzjoni tas-suq intern tal-UE għall-prodotti tad-difiża, li għadha qed twassal għal duplikazzjoni bla bżonn u l-multiplikazzjoni tal-ineffiċjenzi fl-infiq għad-difiża mill-Istati Membri;

61.

Jiddeplora t-tnaqqis fl-ammonti assenjati taħt il-QFP, lill-EDF u għall-mobilità militari, li jagħmel il-koerenza bejn l-inizjattivi tad-difiża tal-Unjoni (PESCO, CARD, EDF u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (FNE)) saħansitra aktar meħtieġa; jenfasizza, f'dan ir-rigward, ir-rwol tal-Aġenzija Ewropea għad-Difiża (EDA); ifakkar fil-konklużjonijiet tal-ewwel CARD u, b'mod partikolari, l-importanza li tiżdied il-konsistenza bejn l-inizjattivi ta' prijoritizzazzjoni tal-kapaċitajiet Ewropej u l-proċessi ta' ppjanar nazzjonali, speċjalment fuq il-perjodu twil, sabiex ġenwinament jintlaħqu l-ħtiġijiet tal-forzi armati; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jintegraw aktar ir-rakkomandazzjonijiet tal-CARD fil-programmi ta' ħidma futuri tal-EDF u l-proġetti PESCO sabiex titjieb il-koerenza bejn dawn l-istrumenti; ifakkar, f'dan ir-rigward, fir-responsabbiltà aħħarija tal-Istati Membri li jiksbu l-objettiv ta' koerenza tax-xenarju tal-kapaċità Ewropea, b'mod partikolari fl-oqsma identifikati mir-rapport CARD; ifakkar ukoll fl-importanza tal-impenn tal-Istati Membri, li sar f'oqfsa differenti, biex iżommu pass sostnut tal-investiment fid-difiża u biex jużaw l-opportunitajiet tal-EDF biex jistimulaw investiment ġdid; jissottolinja li livelli xierqa ta' riżorsi finanzjarji, persunal u assi huma essenzjali biex jiġi żgurat li l-Unjoni jkollha s-saħħa u l-kapaċità li tippromwovi l-paċi u s-sigurtà fil-fruntieri tagħha u fid-dinja; jitlob żieda fil-baġit għall-EDF wara l-2027;

62.

Jieħu nota tat-tnedija tal-fond ta' innovazzjoni tan-NATO dwar teknoloġiji emerġenti u fixkiela, li ġie ffirmat minn 16-il Stat Membru tal-UE u mir-Renju Unit; jenfasizza li dan il-fond jindirizza suġġetti koperti wkoll fi ħdan l-EDF, u għalhekk jistieden lill-Istati Membri tal-UE parteċipanti kollha jiżguraw komplementarjetà mal-EDF sabiex tiġi evitata duplikazzjoni bla bżonn; jisħaq, f'dan il-kuntest, fuq il-ħtieġa ta' kooperazzjoni mill-qrib bejn l-UE u r-Renju Unit dwar kwistjonijiet ta' sigurtà u difiża;

63.

Jistieden lill-Istati Membri tal-UE li huma alleati tan-NATO jimmiraw li jiżguraw li l-baġits tad-difiża nazzjonali tagħhom jammontaw għal mill-inqas 2 % tal-PDG tagħhom;

64.

Jenfasizza li l-PESCO u l-EDF huma l-ewwel u qabel kollox għodod għas-servizz tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha; jissottolinja li l-PESCO u l-EDF għandhom jippermettu t-tisħiħ tal-kooperazzjoni dwar id-difiża b'valur miżjud Ewropew għoli bejn l-Istati Membri; ifakkar, għalhekk, fl-objettivi tat-tisħiħ tal-awtonomija strateġika tal-Unjoni, iż-żieda fl-operazzjonalità tal-forzi Ewropej u l-interoperabbiltà tas-sistemi tad-difiża, it-tnaqqis tal-frammentazzjoni tax-xenarju tal-kapaċità u s-suq Ewropew tad-difiża għal dawn l-inizjattivi, l-appoġġ għall-kompetittività tal-EDTIB, it-tisħiħ tal-awtonomija strateġika, is-sovranità teknoloġika, it-titjib tal-kapaċità operattiva u t-tnaqqis tal-frammentazzjoni tas-suq Ewropew tad-difiża;

65.

Jiddispjaċih dwar id-dewmien akkumulat fir-reviżjoni tad-deċiżjoni dwar il-governanza tal-PESCO; ifakkar fil-ħtieġa li jiġu żviluppati inċentivi finanzjarji; ifakkar li l-parteċipazzjoni ta' pajjiżi terzi fi proġetti individwali tal-PESCO trid tiġi deċiża fuq bażi ta' każ b'każ, meta tali parteċipazzjoni tkun fl-interess strateġiku tal-Unjoni, b'mod partikolari għall-forniment ta' għarfien espert tekniku jew kapaċitajiet addizzjonali, u titwettaq b'mod kundizzjonali ħafna u abbażi ta' reċiproċità stabbilita u effettiva; jitlob li jkun involut bis-sħiħ fid-deċiżjoni li kwalunkwe proġett tal-PESCO jinfetaħ għall-parteċipazzjoni ta' partijiet terzi; jilqa' l-ewwel passi tal-proġett tal-mobbiltà militari u jitlob l-implimentazzjoni rapida ta' dawk li jmiss; jilqa' l-parteċipazzjoni tal-Istati Uniti, tan-Norveġja u tal-Kanada fil-proġett tal-mobbiltà militari; jilqa' s-sħubijiet bilaterali dwar id-djalogu dwar is-sigurtà u d-difiża, b'mod partikolari mal-Kanada u n-Norveġja, żewġ kontributuri importanti għall-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK;

66.

Jenfasizza li l-EDF irid jippromwovi t-tisħiħ u l-konsolidazzjoni tas-setturi industrijali Ewropej u l-promoturi industrijali Ewropej, u jrawwem il-kompetittività tal-SMEs permezz ta' loġika ta' programmazzjoni pluriennali li tinkorpora l-iżvilupp ta' pjanijiet direzzjonali teknoloġiċi u ta' kapaċità sabiex tiġi żgurata l-prevedibbiltà meħtieġa li hija indispensabbli għal proġetti kumplessi fit-tul, u biex jittieħed vantaġġ minn sinerġiji ċivili u tad-difiża; jinsisti għalhekk fuq il-ħtieġa li jiġu stabbiliti sinerġiji ma' politiki differenti tal-Unjoni, u b'mod partikolari Orizzont Ewropa u l-programm spazjali Ewropew, sabiex ikun hemm konċentrazzjoni effettiva tar-riżorsi tal-EDF fuq kwistjonijiet militari f'sens ristrett; jilqa' l-pjan ta' azzjoni tal-Kummissjoni għal sinerġiji bejn l-industriji ċivili, tad-difiża u tal-ispazju, li jippromwovi l-innovazzjoni f'oġġetti b'użu doppju; jistieden lill-Unjoni u lill-Kummissjoni jqisu b'mod sistematiku l-kontribut tal-EDTIB għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni fil-politiki kollha tagħha; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta wkoll strateġija industrijali speċifika għall-EDTIB;

67.

Jilqa' bi pjaċir il-fatt li r-rieżami strateġiku tal-PESCO wassal għal tnaqqis fl-għadd ta' proġetti, li huma iktar iffukati, u għal żieda fil-monitoraġġ politiku tiegħu; ifakkar lill-Istati Membri fl-importanza li jissodisfaw l-impenji tagħhom f'dan il-qafas sabiex jagħmlu l-proġetti aktar effiċjenti u jiksbu kapaċità operattiva sħiħa fil-ħin, u b'mod partikolari qabel l-2025; jistenna għalhekk li r-rieżami strateġiku li jmiss jinkludi wkoll valutazzjoni bir-reqqa li trid twassal għat-twassil tar-riżultati tal-proġetti PESCO;

68.

Jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni għall-eżenzjoni mill-VAT għat-tagħmir tad-difiża mfassal u żviluppat fi ħdan l-UE, li hija miżura pożittiva li tfittex li tistandardizza l-prattiki fil-livell globali u trawwem l-awtonomija strateġika Ewropea;

69.

Iqis li l-pakkett ta' kapaċitajiet tal-Boxxla Strateġika għandu jkollu l-objettivi li ġejjin:

—	li jiddefinixxi l-prijoritajiet ċari għar-reviżjoni tal-Pjan tal-Iżvilupp tal-Kapaċitajiet (CDP) u taċ-ċikli sussegwenti tal-objettivi primarji (jiġifieri l-objettivi primarji (HLG)),

—	li jissimplifika l-proċessi tal-ippjanar u tal-iżvilupp tal-kapaċitajiet (CDP, HLG/Għan ta' Kapaċità ta' Impatt Għoli (HICG), PESCO, CARD) u jżomm il-koerenza tar-riżultati mal-proċessi rilevanti tan-NATO, b'mod partikolari l-Proċess tal-Ippjanar tad-Difiża tan-NATO (NDPP),

—	li jintegra l-proċessi ta' żvilupp tal-kapaċitajiet militari tal-UE, il-proċessi tal-ippjanar tad-difiża, u jagħmel l-aħjar użu mill-inizjattivi tad-difiża tal-UE permezz tal-PESCO u l-CARD,

—	li jikkonċentra fuq għadd żgħir ta' proġetti li huma konsistenti mal-objettivi tal-PSDK, huma meħtieġa għall-kisba tal-ambizzjoni fil-livell tal-UE, isaħħu l-kapaċitajiet tal-Istati Membri, huma operattivi u jipprovdu valur miżjud Ewropew;

70.

Jissottolinja li s-settur diġitali huwa sfera ta' opportunitajiet fejn hemm ukoll theddid sinifikanti ta' azzjonijiet malizzjużi kontra s-sigurtà u d-demokraziji tagħna, minn atturi statali jew mhux statali, filwaqt li jitħassru l-linji definiti fil-liġi tal-kunflitti armati, u li dan is-settur ma għandux fruntieri; jemmen li huwa meħtieġ li jsir aktar biex jiġi garantit l-aċċess tal-Ewropej għal dan is-settur li issa huwa dubjuż, u biex tiġi żviluppata kultura ta' sigurtà u solidarjetà bejn l-Ewropej kif ukoll għodod effettivi biex dan jinkiseb; jitlob li tingħata attenzjoni partikolari lill-impatt tat-teknoloġiji emerġenti sabiex jiġi żgurat li dawn jiġu applikati u użati madwar l-Unjoni, li jiġu ffaċilitati r-riċerka u l-innovazzjoni u tiżdied ir-reżiljenza tal-Unjoni, billi tiġi żgurata l-ħtieġa li jiġi kkontrollat l-użu tagħhom u biex b'mod speċifiku:

—	jiġi analizzat l-impatt tal-intelliġenza artifiċjali (IA) fuq is-sigurtà u d-difiża, inkluż l-użu malizzjuż ta' dan it-tip ta' teknoloġija u l-użu tal-IA mill-Istati Membri kontra dan it-theddid;

—	tiġi ssottolinjata l-importanza ta' EDTIB innovattiva u kompetittiva (li hija l-mezz biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet definiti mill-Istati Membri u l-UE) kif ukoll biex jiġu identifikati l-punti b'saħħithom u l-vulnerabbiltajiet;

—	tiġi żgurata s-sigurtà tal-ktajjen tal-provvista (kemm ġewwa kif ukoll barra l-UE), inkluż għall-materja prima, il-komponenti kritiċi u t-teknoloġiji;

—	jiġu kondiviżi twissijiet, informazzjoni u theddid f'ħin reali permezz tal-konnessjoni ta' ċentri operazzjonali;

71.

Jitlob, għalhekk, lill-UE tkun mexxejja tal-isforzi globali biex jiġi stabbilit qafas regolatorju komprensiv għall-iżvilupp u l-użu ta' armi li jitħaddmu bl-IA; jistieden lill-VP/RGħ, lill-Istati Membri u lill-Kunsill Ewropew jadottaw pożizzjoni konġunta dwar sistemi ta' armi awtonomi li tiżgura kontroll uman sinifikanti fuq il-funzjonijiet kritiċi tas-sistemi tal-armi; jinsisti fuq il-ħtieġa li jibdew negozjati internazzjonali dwar strument legalment vinkolanti li jipprojbixxi l-armi awtonomi kompletament; jappoġġja l-ħidma fuq sistemi ta' armi awtonomi letali fi ħdan il-Konvenzjoni dwar Ċerti Armi Konvenzjonali (CCW), li bħalissa hija l-uniku forum internazzjonali fejn jiġu diskussi dawn il-kwistjonijiet;

72.

Jilqa' l-impenn imġedded tal-Istati Membri għall-Pożizzjoni Komuni kif emendata bid-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2019/1560 u jissottolinja l-importanza ta' valutazzjoni bir-reqqa tal-applikazzjonijiet għall-awtorizzazzjoni għall-esportazzjoni ta' teknoloġija u tagħmir militari, f'konformità mal-kriterji stabbiliti fiha; jinnota li d-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2019/1560 u l-konklużjonijiet korrispondenti tas-16 ta' Settembru 2019 jirriflettu sensibilizzazzjoni dejjem tikber fost l-Istati Membri dwar il-ħtieġa għal aktar trasparenza u konverġenza fil-livell nazzjonali u Ewropew dwar l-esportazzjoni tal-armi; jilqa' l-isforzi li saru biex jiżdiedu t-trasparenza u l-iskrutinju pubbliku u parlamentari tal-esportazzjonijiet tal-armi; jitlob sforz konġunt biex jittejbu l-valutazzjonijiet tar-riskju, il-kontrolli tal-utenti aħħarin u l-verifiki ta' wara l-konsenji;

73.

Jemmen bis-sħiħ li, peress li l-UE qed issir dejjem aktar ambizzjuża fi kwistjonijiet tad-difiża, hemm il-ħtieġa ta' konverġenza u konsistenza akbar fil-politiki tal-Istati Membri dwar l-esportazzjoni tal-armi; jistieden lill-Istati Membri jikkonformaw bis-sħiħ mal-Pożizzjoni Komuni 2008/944/PESK li tiddefinixxi regoli komuni li jirregolaw il-kontroll ta' esportazzjonijiet ta' teknoloġija u tagħmir militari kif emendata bid-Deċiżjoni tal-Kunsill (PESK) 2019/1560, u biex jimplimentaw b'mod strett il-kriterju 4 dwar l-istabbiltà reġjonali; jitlob li jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' konsultazzjoni fost l-Istati Membri biex tiġi vvalutata l-konformità mal-Pożizzjoni Komuni;

74.

Jieħu nota tal-isforzi konġunti ta' xi Stati Membri biex jiżviluppaw kapaċitajiet futuri essenzjali barra l-qafas tal-UE, b'mod partikolari s-Sistema Futura għall-Ġlied fl-Ajru (FCAS) u s-Sistema Ewlenija għall-Ġlied fuq l-Art (MGCS); jenfasizza li dawn il-proġetti huma importanti għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet militari Ewropej b'mod ġenerali; jenfasizza li r-riżultati tal-ewwel CARD, li identifikaw il-modernizzazzjoni u l-akkwist ta' sistemi ta' tankijiet tal-gwerra ewlenin bħala qasam ta' prijorità għall-kooperazzjoni; jirrakkomanda li l-Istati Membri kkonċernati jesploraw aktar kooperazzjoni u possibbiltajiet ta' finanzjament fil-livell Ewropew, speċjalment l-EDF, sabiex isir użu sħiħ mill-potenzjal tal-innovazzjoni tal-industriji tad-difiża Ewropej u jinkisbu ekonomiji ta' skala akbar; iqis f'dan il-kuntest li l-proġett Tempest immexxi mir-Renju Unit li fih jipparteċipaw ukoll l-Istati Membri tal-UE huwa duplikazzjoni bla bżonn tal-FCAS u għalhekk iħeġġeġ lill-istati li qed jipparteċipaw fiż-żewġ proġetti biex jikkombinaw iż-żewġ proġetti sabiex jiksbu ekonomiji ta' skala kif ukoll biex jiżguraw l-interoperabbiltà bejn l-UE u r-Renju Unit; jenfasizza, f'dan il-kuntest, il-ħtieġa għal kooperazzjoni mill-qrib bejn l-UE u r-Renju Unit dwar kwistjonijiet ta' sigurtà u difiża, il-bini ta' sħubijiet tad-difiża aktar b'saħħithom u l-appoġġ għall-awtonomija tal-pajjiżi sħab;

It-tisħiħ tas-sħubiji tad-difiża u l-appoġġ tas-sovranità tal-pajjiżi sħab

Id-difiża tal-multilateraliżmu fil-kontroll tal-armi, id-diżarm u n-nonproliferazzjoni

75.

Jitlob appoġġ għat-tisħiħ u l-preservazzjoni tal-arkitettura tal-kontroll tal-armi fl-Ewropa f'kuntest ta' erożjoni progressiva mmarkat mill-irtirar tal-Istati Uniti u tar-Russja mit-Trattat dwar is-Sema Miftuħ; jitlob li jiġu appoġġjati u msaħħa b'mod attiv is-sistemi u l-fora tad-diżarm fl-aspetti kollha: l-universalizzazzjoni, l-appoġġ għall-implimentazzjoni, l-appoġġ politiku u istituzzjonali, u l-appoġġ finanzjarju; jistieden lill-Unjoni tagħti attenzjoni partikolari lir-riskju CBRN fil-kuntest tal-Organizzazzjoni għall-Projbizzjoni ta' Armi Kimiċi, b'enfasi partikolari fuq is-sistema ta' projbizzjoni u l-obbligi konvenzjonali imposti mill-Konvenzjoni dwar l-Armi Kimiċi (CWC) u fuq il-ġlieda kontra l-impunità;

76.

Jilqa' l-estensjoni tat-Trattat dwar it-Tnaqqis tal-Armi Strateġiċi ġdid (it-Trattat START ġdid) u jesprimi dispjaċir għat-tmiem tat-Trattat dwar il-Forzi Nukleari ta' Medda Intermedja (INF); jinnota l-proliferazzjoni ta' missili ipersoniċi; jemmen li l-Unjoni Ewropea għandha tikkontribwixxi għall-prevenzjoni ta' tellieqa internazzjonali għall-armi ta' missili ipersoniċi; jafferma mill-ġdid l-appoġġ sħiħ tiegħu għall-impenn tal-UE u tal-Istati Membri tagħha għat-Trattat dwar in-Nonproliferazzjoni tal-Armi Nukleari (TNP) bħala l-pedament tar-reġim tan-nonproliferazzjoni u d-diżarm nukleari; itenni s-sejħiet tiegħu għall-adozzjoni ta' miżuri konkreti u effettivi matul l-10 Konferenza ta' Rieżami tat-TNP; jinsisti fuq il-ħtieġa li jiġi żgurat li l-UE jkollha rwol b'saħħtu u kostruttiv fl-iżvilupp u fit-tisħiħ tal-isforzi globali għan-nonproliferazzjoni bbażati fuq ir-regoli u l-arkitettura tal-kontroll tal-armi u tad-diżarm;

77.

Itenni l-appoġġ kontinwu tiegħu għall-Pjan ta' Azzjoni Komprensiv Konġunt (PAKK) bħala l-aħjar mezz possibbli biex jinkisbu assigurazzjonijiet ta' nonproliferazzjoni fl-Iran; jilqa' t-tkomplija tat-taħditiet u jistieden lill-partijiet kollha biex jerġgħu lura għal konformità sħiħa; jistieden lill-Unjoni tiżgura li l-obbligi skont is-CWC jiġu ssodisfati mill-partijiet kollha u tiġġieled kontra l-impunità; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jistinkaw biex jiġi konkluż protokoll għall-Konvenzjoni dwar l-Armi Bijoloġiċi li jistabbilixxi mekkaniżmi ta' verifika;

It-tisħiħ tad-djalogu, is-sħubijiet u l-kooperazzjoni dwar is-sigurtà u d-difiża

78.

Jinsisti li l-UE għandha tadotta approċċ strateġiku għas-sħubijiet tagħha ta' benefiċċju reċiproku bbażat, b'mod partikolari, fuq il-valuri u l-prinċipji kondiviżi u fuq il-ħarsien tal-interessi tagħha u l-għan tagħha li tikseb awtonomija strateġika; jissottolinja li huwa fl-interess tal-Unjoni li taġixxi flimkien mas-sħab, b'rispett sħiħ tal-alleanzi, fejn l-awtonomija strateġika tkun parti mill-qafas multilaterali;

79.

Jitlob kooperazzjoni aktar imsaħħa mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u b'mod partikolari man-NU, fost oħrajn bejn il-missjonijiet tal-PSDK u l-operazzjonijiet taż-żamma tal-paċi, speċjalment f'operazzjonijiet konġunti; jisħaq fuq l-importanza tal-kooperazzjoni mal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE) fil-qasam tas-sigurtà;

80.

Jenfasizza l-ħtieġa li tissaħħaħ il-kooperazzjoni transatlantika bejn l-UE u l-Istati Uniti abbażi ta' sħubija ugwali bbażata fuq valuri u objettivi kondiviżi, filwaqt li jiġu rrispettati l-awtonomija, l-interessi u l-aspirazzjonijiet tal-parti l-oħra; jilqa' l-istabbiliment ta' djalogu strateġiku bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar is-sigurtà u d-difiża bil-għan li jikkontribwixxi għal relazzjoni transatlantika bbilanċjata u ta' benefiċċju reċiproku; jilqa' b'mod partikolari d-djalogi li għaddejjin bħalissa jew li ġejjin bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar iċ-Ċina, ir-Russja u l-Indo-Paċifiku; jisħaq fuq id-dimensjoni operazzjonali tas-sħubija billi jiġi żgurat li tiġi ppreservata l-awtonomija strateġika tal-Unjoni, b'mod partikolari f'dak li jikkonċerna r-regolamenti Amerikani dwar it-traffikar internazzjonali tal-armi (ITAR); jilqa' r-rilevanza ta' dan il-format biex jiġi indirizzat it-theddid ibridu; jilqa', f'dan ir-rigward, l-involviment ta' pajjiżi terzi mal-EDA abbażi ta' ftehimiet amministrattivi, sakemm ikun akkumpanjat minn miżuri u salvagwardji quid pro quo legalment vinkolanti, li jippermettu l-preservazzjoni tal-interessi tad-difiża u tas-sigurtà tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha; jiddispjaċih għall-fatt li kien hemm ftit konsultazzjoni u informazzjoni mal-Alleati tal-UE dwar l-irtirar mill-Afganistan u dwar il-patt ta' sigurtà trilaterali tal-AUKUS; jisħaq li dan għandu jfakkar lill-UE għal darb'oħra dwar il-ħtieġa urġenti li twettaq id-difiża tal-UE sabiex tiżgura l-kapaċità tal-UE li tkun attur globali għall-paċi;

81.

Jirrimarka li l-kooperazzjoni meħtieġa man-NATO minquxa fl-Artikolu 42(2) tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana trid tiżviluppa b'kunsiderazzjoni xierqa tal-karatteristiċi u r-rwoli speċifiċi tan-NATO u tal-UE, b'rispett sħiħ għall-awtonomija tat-teħid tad-deċiżjonijiet taż-żewġ organizzazzjonijiet; jappella għal NATO aktar b'saħħitha appoġġjata minn Unjoni Ewropea aktar b'saħħitha (il-pilastru Ewropew fi ħdan in-NATO) u jixtieq jara żvilupp tanġibbli ħafna fis-sħubija UE-NATO, b'mod partikolari fid-dawl tal-ibridizzazzjoni dejjem tikber tat-theddid, u li għandha tinkludi parametri li mhumiex direttament militari fil-kompetizzjoni strateġika fi żmien ta' paċi; jirrikonoxxi li għal theddid ġdid fuq it-territorju Ewropew, bħad-diżinformazzjoni, is-serq tal-PI, il-koerċizzjoni ekonomika jew is-sabotaġġ ċibernetiku, l-Unjoni Ewropea qed issaħħaħ il-kapaċitajiet tagħha sabiex issir fornitur tas-sigurtà; jenfasizza li s-sitwazzjoni strateġika attwali titlob appoġġ inekwivoku min-NATO għall-inizjattivi Ewropej dwar id-difiża, inkluża l-kapaċità, filwaqt li jiġu rrispettati l-prerogattivi ta' kull organizzazzjoni; ifakkar fl-importanza tal-implimentazzjoni sħiħa tal-ftehim “Berlin Plus” u li tkun permessa l-komunikazzjoni ta' dokumenti klassifikati bejn iż-żewġ organizzazzjonijiet; iqis li l-ħidma li qed titwettaq b'mod parallel kemm fuq il-Boxxla Strateġika tal-UE kif ukoll fuq l-aġġornament mistenni tal-Kunċett Strateġiku tan-NATO tirrappreżenta opportunità unika biex jiġu stabbiliti prijoritajiet ċari u koerenza kif ukoll biex jiġu identifikati sinerġiji addizzjonali sabiex tissaħħaħ ir-rabta trans-Atlantika u tkompli l-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO; jitlob, f'dan il-kuntest, li l-kunċett strateġiku l-ġdid tan-NATO jqis u jkun koerenti mal-Boxxla Strateġika tal-UE; jirrikonoxxi r-rwol tan-NATO bħala l-pedament tas-sigurtà kollettiva għal dawk l-Istati Membri li huma wkoll membri tan-NATO; jinnota bi tħassib, madankollu, li diverġenzi profondi u persistenti ma' pajjiż terz membru tan-NATO qed ixekklu l-kooperazzjoni bejn iż-żewġ organizzazzjonijiet u qed idgħajfu s-solidarjetà bejn l-Istati Membri, b'mod partikolari fiż-żona strateġika tal-Mediterran tal-Lvant; jistenna bil-ħerqa d-Dikjarazzjoni Konġunta l-ġdida bejn l-UE u n-NATO;

82.

Jinnota ż-żieda esponenzjali potenzjali fit-theddid mill-estremisti wara l-irtirar tan-NATO minn, u t-teħid tal-poter mit-Taliban, fl-Afganistan; jitlob li ssir riflessjoni bir-reqqa dwar it-tagħlimiet meħuda mill-Afganistan u li jkun hemm strateġija attiva fir-reġjun biex jittaffa l-impatt tal-Afganistan bħala art ġdida sikura għall-estremiżmu u t-terroriżmu; jafferma mill-ġdid li għandu jsir kull sforz biex jiġu salvagwardjati s-sigurtà u d-drittijiet tal-bniedem tal-Afgani u biex jiġu protetti mill-vjolenza, il-persekuzzjoni u l-qtil; jisħaq fuq il-ħtieġa li jitkomplew l-evakwazzjonijiet, b'mod partikolari ta' dawk li ħadmu għall-UE; jinnota li l-irtirar mill-Afganistan enfasizza l-ħtieġa li l-UE żżid is-sehem tagħha ta' responsabbiltà fis-sigurtà globali, u li tikkontribwixxi b'mod sinifikanti għat-tisħiħ tal-abbiltajiet u tal-kapaċitajiet tagħha;

83.

Jitlob it-tisħiħ tar-relazzjonijiet mal-istati demokratiċi fir-reġjun Indo-Paċifiku, u f'setturi tematiċi speċifiċi (iċ-ċibersigurtà, is-settur ibridu, marittimu, il-kontroll tal-armi eċċ.), mal-Assoċjazzjoni tan-Nazzjonijiet tax-Xlokk tal-Asja (ASEAN) u mas-sħab mill-Amerka Latina; jenfasizza l-isfidi tas-sigurtà fir-reġjun Indo-Paċifiku, li għandu interess sinifikanti għall-UE; jinnota bi tħassib dejjem akbar iż-żieda kostanti tal-armi u l-pożizzjoni militari taċ-Ċina, b'mod partikolari t-test irrapportat ta' missila ipersonika u l-vjolazzjonijiet dejjem akbar taż-Żona ta' Identifikazzjoni tad-Difiża tal-Ajru tat-Tajwan; jitlob lill-partijiet ikkonċernati kollha jsolvu d-differenzi tagħhom permezz ta' mezzi paċifiċi u biex jitnaqqsu t-tensjonijiet kif ukoll joqogħdu lura milli jieħdu azzjoni unilaterali biex jibdlu l-istatus quo; jistieden lill-partijiet kollha jaderixxu mal-prinċipji tad-dritt internazzjonali, b'mod partikolari l-UNCLOS; jenfasizza r-rilevanza dejjem akbar tad-diżinformazzjoni li toriġina fl-Indo-Paċifiku li thedded li timmina l-attivitajiet tal-UE fir-reġjun u għalhekk jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jindirizzaw din l-isfida b'mod simili għad-diżinformazzjoni li toriġina min-naħa tal-Lvant tal-UE; jinnota bi tħassib serju l-wiri reċenti tal-forza u t-tensjonijiet li qed jiżdiedu fil-hotspots reġjonali bħan-Nofsinhar u l-Lvant tal-Baħar taċ-Ċina u l-Istrett tat-Tajwan; jissottlinja li l-paċi u l-istabbiltà fir-reġjuni Indo-Paċifiċi huma ta' importanza kbira għall-UE u l-Istati Membri tagħha; jesprimi tħassib serju dwar il-manuvri militari kontinwi taċ-Ċina fl-Istrett tat-Tajwan, inklużi dawk immirati lejn it-Tajwan jew li qed iseħħu fiż-Żona ta' Identifikazzjoni tad-Difiża tal-Ajru tat-Tajwan; jistieden lir-RPĊ biex tieqaf minn dan it-theżżiż tas-snien militari, li joħloq theddid serju għall-paċi u l-istabbiltà fl-Istrett tat-Tajwan u fir-reġjun Indo-Paċifiku; itenni l-ħtieġa għal djalogu, mingħajr koerċizzjoni jew tattiki destabbilizzanti miż-żewġ naħat; jisħaq fuq l-oppożizzjoni tiegħu għal kwalunkwe azzjoni unilaterali li tista' ddgħajjef l-istatus quo tal-Istrett tat-Tajwan, u li kwalunkwe bidla fir-relazzjonijiet bejn l-Istrett ma tridx issir kontra r-rieda taċ-ċittadini tat-Tajwan; jenfasizza li l-attitudni dejjem aktar belliġerenti taċ-Ċina lejn ċerti stati u territorji hija kawża ta' tħassib; jisħaq li l-UE għandha twettaq valutazzjoni tal-konsegwenzi possibbli ta' kunflitt reġjonali fuq is-sigurtà tal-UE, li għandha tiżen ukoll kif l-UE għandha tirreaġixxi għal sitwazzjoni ta' sigurtà li qed tiddeterjora fir-reġjun Indo-Paċifiku u lil hinn minnu; jilqa' d-diskussjoni għaddejja bħalissa dwar il-parteċipazzjoni tal-Ġappun f'EUTM fil-Mali u l-Mozambique u dwar il-parteċipazzjoni Indjana f'operazzjonijiet u missjonijiet Afrikani tal-PSDK;

84.

Jilqa' l-iffirmar tal-Ftehim ta' Kooperazzjoni Militari u ta' Difiża Strateġika bejn il-Greċja u Franza bħala pass pożittiv lejn l-awtonomija strateġika Ewropea u l-ħolqien ta' Unjoni Ewropea tad-Difiża vera u li tiffunzjona; jappella għal kooperazzjoni msaħħa mal-pajjiżi sħab fil-Mediterran fil-ġlieda kontra l-estremiżmu, it-terroriżmu, il-kummerċ illeċitu tal-armi u t-traffikar tal-bnedmin;

85.

Jissottolinja l-importanza ġeopolitika tal-Unjoni fir-rwol mexxej tagħha fl-istabbiltà, is-sigurtà u l-prosperità reġjonali u fil-prevenzjoni ta' proċessi destabbilizzanti fil-viċinat tal-UE fil-Lvant, fin-Nofsinhar u fl-Artiku; jirrikonoxxi l-valur politiku, ekonomiku, ambjentali, tas-sigurtà u strateġiku dejjem akbar taċ-Ċirku Artiku; iħeġġeġ lill-Istati Membri jkomplu jikkooperaw mal-Kunsill tal-Artiku fil-kwistjonijiet kollha ta' interess għall-UE u jiżviluppaw strateġija komprensiva għar-reġjun; jinnota l-isfidi emerġenti għas-sigurtà fl-Artiku kkawżati mill-ambjent li qed jinbidel u l-interess ġeopolitiku li qed jikber fir-reġjun; jenfasizza l-ħtieġa li l-politika tal-UE dwar l-Artiku tiġi inkluża fil-PSDK; jisħaq li l-UE għandu jkollha viżjoni ċara tar-rwol tagħha fi kwistjonijiet ta' sigurtà tal-Artiku u tinvolvi ruħha f'kooperazzjoni effettiva man-NATO; jenfasizza li l-Artiku jrid jibqa' żona ta' kooperazzjoni paċifika, u jwissi kontra żieda fil-militarizzazzjoni tar-reġjun;

86.

Jirrikonoxxi l-importanza tal-involviment tal-PSDK fil-Viċinat tal-Lvant; jappoġġja l-approfondiment tal-kooperazzjoni militari u ta' sigurtà mal-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant biex tinżamm l-istabbiltà fil-fruntieri tal-Unjoni; itenni t-talba tiegħu għall-iżvilupp ta' rwol aktar attiv tal-UE fir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti għaddejjin bħalissa u fil-prevenzjoni ta' kwalunkwe kunflitt futur fir-reġjun; jitlob li jingħata appoġġ lill-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant u l-involviment tal-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant interessati fl-attivitajiet taċ-Ċentru Ewropew għall-Ġlieda kontra t-Theddid Ibridu; jitlob li titwaqqaf pjattaforma ta' kooperazzjoni Komunikazzjoni Strateġika-Sħubija tal-Lvant tal-UE biex jiġu indirizzati kwistjonijiet relatati mal-indirizzar tad-diżinformazzjoni bil-għan li tittejjeb ir-reżiljenza tal-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant;

87.

Jirrikonoxxi l-kontribut tal-Georgia, ir-Repubblika tal-Moldova u l-Ukrajna għall-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK; jappoġġja kooperazzjoni aktar mill-qrib fil-qasam tad-difiża u s-sigurtà ma' dawn is-sħab apprezzati;

88.

Itenni l-kundanna qawwija tiegħu għall-imġiba aggressiva tar-Russja lejn l-Ukrajna, b'mod partikolari t-tisħiħ sostanzjali tal-forzi militari mal-fruntieri tal-Ukrajna u fid-Donbas, fil-peniżola okkupata tal-Krimea u fil-Belarussja, l-appoġġ finanzjarju u militari kontinwu għal gruppi armati fid-Donbas, l-okkupazzjoni illegali tar-Repubblika Awtonoma tal-Krimea u l-belt ta' Sevastopol, l-imblokk tal-Baħar ta' Azov u l-attakki ċibernetiċi u ibridi oħra ripetuti fil-konfront tal-Ukrajna; jissottolinja li t-tisħiħ tal-forzi militari Russi u l-ksur ripetut tal-waqfien mill-ġlied jirrappreżenta theddida għall-paċi, għall-istabbiltà u għas-sigurtà fl-Ewropa; jistieden lill-Gvern Russu jirtira l-forzi tiegħu mill-fruntieri tal-Ukrajna u jieqaf jhedded il-ġirien tiegħu; ifakkar li l-Format tan-Normandija u l-Ftehimiet ta' Minsk I & II huma l-uniċi inizjattivi diplomatiċi li għandhom l-għan li jtemmu l-ostilitajiet bejn l-Ukrajna u s-separatisti appoġġjati mir-Russja f'Donetsk u f'Luhansk u jitlob appoġġ għall-isforzi biex jerġgħu jinbdew it-taħditiet fl-ambitu tal-Format tan-Normandija u jinkisbu riżultati tanġibbli; ifaħħar l-isforzi konsiderevoli biex tiġi sostnuta kooperazzjoni intensa bejn l-UE, l-Istati Membri tagħha u l-Istati Uniti u fost l-Istati Membri fir-rigward tas-sitwazzjoni; jappella għal assistenza militari u ta' sigurtà akbar u kredibbli lill-Ukrajna, skont il-ħtiġijiet tagħha, inkluż bil-mobilizzazzjoni tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi; iħeġġeġ lill-Istati Membri jagħtu assistenza militari u ta' sigurtà bilaterali akbar lill-Ukrajna; jirrikonoxxi l-ewwel laqgħa tad-djalogu ċibernetiku bejn l-UE u l-Ukrajna u jesprimi l-volontà tiegħu li jappoġġja, jekk ikun hemm bżonn, iżjed assistenza lill-Ukrajna mill-UE fil-qasam taċ-ċibersigurtà; jilqa' t-tnedija tad-djalogu bejn l-UE u l-Ukrajna dwar iċ-ċibersigurtà u jħeġġeġ impenn simili ma' pajjiżi oħra interessati tas-Sħubija tal-Lvant;

89.

Jesprimi dispjaċir għan-nuqqas ta' sħubija bejn ir-Renju Unit u l-UE dwar il-kooperazzjoni fis-sigurtà u d-difiża, minħabba n-nuqqas ta' interess muri mill-gvern Brittaniku, minkejja l-assigurazzjonijiet mogħtija fid-dikjarazzjoni politika li tistipula l-qafas għar-relazzjoni futura bejn l-UE u r-Renju Unit; jissottolinja l-ħtieġa ta' ftehim dwar il-politika barranija u l-kooperazzjoni fil-qasam tas-sigurtà bejn l-UE u r-Renju Unit sabiex ikunu jistgħu jiġu indirizzati aħjar l-isfidi tas-sigurtà globali komuni; jistieden lill-Gvern tar-Renju Unit jiftaħ negozjati għall-istabbiliment ta' kooperazzjoni b'saħħitha dwar il-politika barranija, is-sigurtà, id-difiża u l-iżvilupp tal-kapaċitajiet; jitlob li tinbena kooperazzjoni aktar mill-qrib u sħubija aktar b'saħħitha mal-organizzazzjonijiet Afrikani rilevanti, bħall-Unjoni Afrikana, l-ECOWAS, il-Komunità għall-Iżvilupp tan-Nofsinhar tal-Afrika (SADC), il-G5 tas-Saħel, il-Parlament Pan-Afrikan, il-promozzjoni ta' rwol parlamentari akbar fl-Afrika; jistieden lill-UE, barra minn hekk, biex tonora l-impenji tagħha li ħadet fir-Raba' Summit UE-Afrika biex tappoġġja l-istabbiltà ekonomika u politika u biex tkompli tappoġġja l-kapaċitajiet tal-Forza Afrikana ta' Intervent fil-Pront; jenfasizza, minħabba n-natura ċiklika tal-kunflitti fir-reġjun, il-ħtieġa għal aktar involviment politiku mal-gvernijiet appoġġjati mill-UE sabiex tiġi żgurata trasparenza akbar, tiġi miġġielda l-korruzzjoni, titrawwem l-inklużività u jkun hemm involviment maċ-ċittadini fi sforz biex titrażżan l-isplużjoni ta' kunflitti armati u etniċi fl-Afrika;

90.

Jitlob kooperazzjoni dwar it-taħriġ u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet militari mal-pajjiżi sħab li ddgħajfu minn kunflitti jew theddid reġjonali jew li kienu fil-mira ta' interferenza barranija malizzjuża;

91.

Jirrikonoxxi r-rwol taż-żieda fil-fluss tal-flus illeċiti lejn ir-rifuġji fiskali u r-riskju li joħolqu f'termini ta' żieda fil-militarizzazzjoni, il-finanzjament ta' attivitajiet terroristiċi u l-instabbiltà globali li qed tmur għall-agħar; jappella għal aktar azzjonijiet biex jitrażżnu l-ħasil tal-flus, u l-għoti tas-setgħa lis-sħab, speċjalment fl-Afrika u fl-Amerika Latina, permezz ta' mekkaniżmi biex jitrażżnu t-tranżazzjonijiet finanzjarji oskuri li jinvolvu l-awtoritajiet ta' rifuġju fiskali;

It-titjib tal-governanza Ewropea tal-PSDK

92.

Jilqa' l-fatt li beda jopera d-Direttorat Ġenerali għall-Industrija tad-Difiża u l-Ispazju (DĠ DEFIS); jilqa' t-tħabbir ta' summit Ewropew dwar id-Difiża li se jsir fil-bidu tal-2022, kif ukoll il-fatt li l-President tal-Kunsill Ewropew iddikjara s-sena 2022 bħala s-sena tad-difiża Ewropea; jistenna li ż-żewġ inizjattivi jagħtu impetu ġdid għal aktar żvilupp tal-Unjoni Ewropea tad-Difiża; jistieden liċ-ċittadini, lill-akkademja, lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u lis-settur privat jesprimu l-aspettattivi tagħhom dwar l-arkitettura tal-PSDK, il-paċi, id-difiża, l-aġenda tas-sigurtà, il-Boxxla Strateġika u r-rwol tal-UE fid-dinja matul il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa; jitlob lill-istituzzjonijiet tal-UE jqisu tali aspettattivi billi jsarrfuhom fi proposti u azzjonijiet konkreti; jissottolinja l-importanza li jittejbu l-għodod disponibbli għas-soċjetà ċivili biex jiġi żgurat l-involviment sinifikanti tagħha fil-formulazzjoni u s-sorveljanza tal-politika ta' difiża; jitlob li jinħoloq Kumitat dwar is-Sigurtà u d-Difiża b'funzjonalità sħiħa fil-Parlament u li jiġi fformalizzat Kunsill tal-Ministri għad-Difiża tal-UE;

93.

Ifakkar fir-rwol tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà; jistieden lill-Istati Membri jivvalutaw riforma tal-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet, b'mod partikolari l-Artikolu 31 tat-TUE, li tippermetti li l-votazzjoni b'maġġoranza kwalifikata tiġi estiża għall-politika estera u ta' sigurtà tal-UE f'oqsma relatati mal-PSDK, kif ukoll jesploraw l-użu sħiħ tal-“klawżoli passerelle” u l-kamp ta' applikazzjoni tal-artikoli li jsaħħu s-solidarjetà u l-assistenza reċiproka tal-UE fil-każ ta' kriżi;

94.

Jindika li l-Parlament għandu jiġi kkonsultat minn qabel u jiġi infurmat sew dwar l-ippjanar, il-modifika u l-possibbiltà li jitwaqqfu l-missjonijiet tal-PSDK; jissottolinja l-ħtieġa li l-Parlament ikun involut b'mod attiv fl-evalwazzjoni tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK bil-għan li tissaħħaħ it-trasparenza tagħhom u l-appoġġ politiku u pubbliku tagħhom; hu tal-fehma li għandu jittieħed kont kif xieraq tar-rakkomandazzjonijiet nazzjonali disponibbli; hu determinat li jaqdi b'mod sħiħ ir-rwol superviżorju tiegħu fuq l-istrument Ewropa Globali, u b'mod partikolari fuq id-dimensjoni tal-paċi u s-sigurtà tiegħu kif ukoll fl-implimentazzjoni tal-EDF;

95.

Jenfasizza l-ħtieġa li tiġi żviluppata kooperazzjoni dejjem aktar mill-qrib mal-parlamenti nazzjonali dwar kwistjonijiet tal-PSDK sabiex jissaħħu l-obbligu ta' rendikont u l-iskrutinju u tissaħħaħ id-diplomazija fil-qasam tad-difiża;

96.

Jinsisti li l-Parlament għandu jiġi infurmat u kkonsultat b'mod regolari dwar l-implimentazzjoni tal-PESCO, minħabba l-ħtieġa li tkun ikkoordinata mal-istrumenti finanzjarji differenti tal-PSDK, b'mod partikolari l-EDF, li jaqa' taħt l-iskrutinju tal-Parlament Ewropew;

97.

Jinsisti fuq l-importanza ta' koordinazzjoni effettiva bejn l-istrutturi differenti ta' governanza tal-UE (il-Kummissjoni, is-SEAE, l-EDA, eċċ.), u fuq il-ħtieġa li jitrawmu relazzjonijiet tajba mal-Parlament Ewropew, bħala l-uniku korp li jirrappreżenta liċ-ċittadini tal-Unjoni, skont id-dispożizzjonijiet rilevanti tat-Trattati;

98.

Se jagħti attenzjoni partikolari biex jiżgura li n-natura speċjali tal-affarijiet militari tkun riflessa aħjar fil-liġi tal-Unjoni Ewropea; ifakkar, għal dan il-għan, li l-Parlament huwa favur il-preservazzjoni tal-istatus militari, li jissodisfa r-rekwiżiti speċifiċi ħafna tal-professjoni militari u jikkostitwixxi l-garanzija tal-effikaċja tal-forzi armati f'kull wieħed mill-Istati Membri; jitlob li jinżammu l-kapaċitajiet ta' intervent tas-servizzi tal-intelligence, peress li dawn is-servizzi ma jistgħux iwettqu l-kompitu tagħhom li jipproteġu s-sigurtà nazzjonali mingħajr ma jżommu l-aċċess għad-data ta' konnessjoni pprovduta b'mod sħiħ, bħala miżura preventiva, għal perjodu ta' żmien suffiċjenti u taħt is-superviżjoni tal-qrati nazzjonali u tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem; jieħu nota tal-adozzjoni mill-Kunsill tal-approċċ ġenerali tiegħu dwar il-pakkett tal-Ajru Uniku Ewropew; ifakkar fil-ħtieġa li jiġu ssalvagwardjati s-sovranità tal-Istati Membri u l-libertà tal-forzi armati Ewropej li jaġixxu; ifakkar, fir-rigward tal-għoti ta' servizzi, l-imperattivi ta' sigurtà nazzjonali relatati mal-aċċess, l-affidabbiltà u l-integrità tad-data, u jinsisti li l-inklużjoni ta' klawżoli ta' salvagwardja militari fir-regolamenti tal-UE għandha tagħmilha possibbli li tiġi indirizzata din l-isfida doppja;

o o

99.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà / Viċi President tal-Kummissjoni, lill-President tal-Kummissjoni Ewropea u l-Kummissarji kompetenti bħall-Kummissarju għas-Suq Intern, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, lis-Segretarju Ġenerali tan-NATO, lill-aġenziji tal-Unjoni Ewropea li joperaw fl-oqsma tal-ispazju, tas-sigurtà u tad-difiża, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU C 285, 29.8.2017, p. 110.

(2) ĠU C 388, 13.11.2020, p. 22.

(3) ĠU C 232, 16.6.2021, p. 71.

(4) ĠU C 270, 7.7.2021, p. 54.

(5) ĠU C 270, 7.7.2021, p. 41.

(6) ĠU C 385, 22.9.2021, p. 47.

(7) ĠU C 404, 6.10.2021, p. 202.

(8) ĠU C 494, 8.12.2021, p. 54.

(9) ĠU C 506, 15.12.2021, p. 159.

(10) Testi adottati, P9_TA(2021)0346.

(11) Testi adottati, P9_TA(2021)0412.

(12) ĠU L 170, 12.5.2021, p. 149.

(13) ĠU L 209, 14.6.2021, p. 1.

(14) ĠU L 129 I, 17.5.2019, p. 13.

(15) ĠU L 331, 14.12.2017, p. 57.

(16) ĠU L 102, 24.3.2021, p. 14.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/191

P9_TA(2022)0041

Id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja – rapport annwali 2021

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni – rapport annwali 2021 (2021/2181(INI))

(2022/C 342/15)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 2, 3, 8, 21 u 23 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 17 u 207 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u trattati u strumenti oħra tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) dwar id-drittijiet tal-bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Prevenzjoni u l-Kastig tad-Delitt ta' Ġenoċidju tal-1948 u r-Riżoluzzjoni 43/29 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tat-22 ta' Ġunju 2020 dwar il-prevenzjoni tal-ġenoċidju,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa tat-18 ta' Diċembru 1979,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha ta' Intolleranza u ta' Diskriminazzjoni Bbażata fuq Reliġjon jew Twemmin, ipproklamata mir-Riżoluzzjoni 36/55 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tal-25 ta' Novembru 1981,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni li jagħmlu parti minn Minoranzi Nazzjonali, Etniċi, Reliġjużi u Lingwistiċi tat-18 ta' Diċembru 1992,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem, adottata b'konsensus fl-10 ta' Diċembru 1998,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-20 ta' Novembru 1989 u ż-żewġ Protokolli Fakultattivi tagħha, adottati fil-25 ta' Mejju 2000,

—	wara li kkunsidra t-Trattat tan-NU dwar il-Kummerċ tal-Armi rigward l-Esportazzjoni u l-Valutazzjoni tal-Esportazzjoni u l-Kodiċi ta' Kondotta tal-UE dwar l-Esportazzjoni ta' Armi,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Beijing ta' Settembru 1995,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u d-Dinjità tal-Bniedem fir-rigward tal-Applikazzjoni tal-Bijoloġija u l-Mediċina (STKE Nru 164), adottati fl-4 ta' April 1997, u l-protokolli tagħhom, dwar Azzjoni kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (STKE Nru 197), adottata fis-16 ta' Mejju 2005, u dwar il-Protezzjoni tat-Tfal kontra l-Isfruttament u l-Abbuż Sesswali (STKE Nru 201), adottata fil-25 ta' Ottubru 2007,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (minn hawn 'il quddiem il-“Konvenzjoni ta' Istanbul”) tal-11 ta' Mejju 2011, li mhux l-Istati Membri kollha rratifikawha,

—	wara li kkunsidra l-Protokoll Nru 6 tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali dwar l-Abolizzjoni tal-Piena tal-Mewt,

—	wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/1998 tas-7 ta' Diċembru 2020 dwar miżuri restrittivi kontra ksur u abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem (1),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/821 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2021 li jistabbilixxi reġim tal-Unjoni għall-kontroll tal-esportazzjonijiet, is-senserija, l-assistenza teknika, it-transitu u t-trasferiment ta' oġġetti b'użu doppju (2),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/947 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Ġunju 2021 li jistabbilixxi l-Istrument ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali – Ewropa Globali (3),

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2020-2024, adottat mill-Kunsill fit-18 ta' Novembru 2020,

—	wara li kkunsidra s-Sejħa tas-Segretarju Ġenerali tan-NU għal Azzjoni dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta' Novembru 2015 dwar l-appoġġ tal-UE għall-ġustizzja tranżizzjonali,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-17 ta' Frar 2020 dwar il-Prijoritajiet tal-UE fil-Fora tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Bniedem fl-2020, u tat-22 ta' Frar 2021 dwar il-Prijoritajiet tal-UE fil-Fora tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Bniedem fl-2021,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-13 ta' Lulju 2020 dwar il-prijoritajiet tal-UE fin-NU u l-75 Assemblea Ġenerali tan-NU, Settembru 2020 – Settembru 2021 u tat-12 ta' Lulju 2021 dwar il-prijoritajiet tal-UE fin-NU matul is-76 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, Settembru 2021 – Settembru 2022,

—	wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, adottata fil-25 ta' Settembru 2015, u b'mod partikolari l-għanijiet Nri 1, 4, 5, 8 u 10 tagħha,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet 1325, 1820, 1888, 1889, 1960, 2106, 2122 u 2242 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tat-28 ta' Mejju 2019 li tistabbilixxi l-Jum Internazzjonali ta' Tifkira għall-Vittmi ta' Atti ta' Vjolenza bbażata fuq ir-Reliġjon jew it-Twemmin u tad-19 ta' Diċembru 2017 li tistabbilixxi l-Jum Internazzjonali biex Jiġu Mfakkra u Onorati l-Vittmi tat-Terroriżmu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet għal-libertà ta' għaqda paċifika u ta' assoċjazzjoni tas-17 ta' Mejju 2019 dwar l-eżerċizzju ta' dawk id-drittijiet fl-era diġitali,

—	wara li kkunsidra n-nota ta' informazzjoni tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet għal-libertà ta' għaqda paċifika u ta' assoċjazzjoni dwar litigazzjoni strateġika kontra l-parteċipazzjoni pubblika u d-drittijiet għal-libertà ta' għaqda u ta' assoċjazzjoni,

—	wara li kkunsidra r-rapport tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-dritt għal-libertà ta' opinjoni u espressjoni tat-28 ta' Mejju 2019 dwar l-effett avvers tal-industrija tas-sorveljanza fuq il-libertà tal-espressjoni,

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri u l-Għoti tas-Setgħa lin-Nisa fl-Azzjoni Esterna tal-UE 2021-2025 (GAP III),

—	wara li kkunsidra l-Istrateġija tal-UE dwar id-Drittijiet tat-Tfal 2021-2024,

—	wara li kkunsidra l-kumment dwar id-drittijiet tal-bniedem tal-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa tas-27 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Żmien biex tittieħed azzjoni kontra s-SLAPPs”,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida riveduti tal-UE tas-16 ta' Settembru 2019 għall-politika tal-UE lejn pajjiżi terzi dwar it-tortura u t-trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tal-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin tal-24 ta' Ġunju 2013,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Settembru 2012 bit-titolu “L-għeruq ta' demokrazija u żvilupp sostenibbli: il-kooperazzjoni tal-Ewropa mas-Soċjetà Ċivili fir-relazzjonijiet esterni” (COM(2012)0492),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tat-8 ta' April 2020 dwar ir-rispons globali tal-UE għall-COVID-19 (JOIN(2020)0011),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Settembru 2020 dwar Patt Ġdid dwar il-Migrazzjoni u l-Ażil (COM(2020)0609),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ 2020-2025” (COM(2020)0698),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u mir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-17 ta' Frar 2021 dwar it-tisħiħ tal-kontribut tal-UE għall-multilateraliżmu bbażat fuq ir-regoli (JOIN(2021)0003),

—	wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija fid-Dinja 2020,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2018 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-popli indiġeni fid-dinja, inkluż il-ħtif tal-art (4),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2019 dwar il-Linji Gwida tal-UE u l-mandat tal-Mibgħut Speċjali tal-UE dwar il-promozzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin barra l-UE (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' Ottubru 2020 dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri fil-politika estera u ta' sigurtà tal-UE (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Jannar 2021 dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni – rapport annwali 2019 (7), u r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar rapporti annwali preċedenti,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2021 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar diliġenza dovuta korporattiva u obbligu ta' rendikont korporattiv (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2021 dwar l-effetti tat-tibdil fil-klima fuq id-drittijiet tal-bniedem u r-rwol tad-difensuri ambjentali fuq din il-kwistjoni (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Settembru 2021 li tinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar l-identifikazzjoni ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru bħala qasam ġdid ta' kriminalità elenkat fl-Artikolu 83(1) tat-TFUE (10),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet kollha tiegħu adottati fl-2020 u fl-2021 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-istat tad-dritt (magħrufa bħala riżoluzzjonijiet ta' urġenza) f'konformità mal-Artikolu 144 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-Premju Sakharov tiegħu għal-Libertà tal-Ħsieb, li fl-2020 ingħata lill-oppożizzjoni demokratika fil-Belarussja u li fl-2021 ingħata lil Alexei Navalny,

—	wara li kkunsidra d-definizzjoni ta' organizzazzjoni tas-soċjetà ċivili fil-glossarju tas-sommarji tal-leġiżlazzjoni tal-UE,

—	wara li kkunsidra l-qafas ta' politika tal-UE dwar l-appoġġ għall-ġustizzja tranżizzjonali,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0353/2021),

billi l-Unjoni hija msejsa fuq il-valuri tar-rispett għad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, kif stipulat fl-Artikolu 2 tat-TUE; billi ħadd ma għandu jiġi ppersegwitat jew iffastidjat b'xi mod għall-involviment tiegħu f'attivitajiet li jipproteġu u jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem jew id-demokrazija; billi t-tiskit tal-ilħna kuntrarji u t-trażżin tal-parteċipazzjoni pubblika u l-aċċess għall-informazzjoni għandhom impatt dirett fuq id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija;

billi t-theddid serju għall-multilateraliżmu u għad-dritt internazzjonali li jidher fil-preżent huwa tali li jirrikjedi li l-UE jkollha rwol saħansitra aktar impenjat fil-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja; billi l-politiki u l-azzjonijiet tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem għandhom iwasslu għal azzjonijiet aktar assertivi, deċiżivi u effettivi, bl-għajnuna tal-istrumenti kollha għad-dispożizzjoni tagħha; billi l-UE għandha tesplora b'mod kostanti l-aħjar modi biex taġixxi b'mod effettiv, billi tuża l-aktar strumenti xierqa biex tindirizza l-ksur u l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja, u għandha twettaq valutazzjoni regolari tas-sett ta' għodod tagħha dwar id-drittijiet tal-bniedem għal dan il-għan;

C.	billi l-Parlament Ewropew għandu pożizzjoni kruċjali bħala istituzzjoni tal-UE b'vuċi qawwija fid-difiża tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali u sostenitur b'intensità tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem mid-dinja kollha;

billi l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2020-2024 huwa pjan direzzjonali tal-prijoritajiet tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem, li għandhom ikunu fil-qalba tal-politiki esterni kollha tal-UE; billi sabiex tavvanza b'mod effettiv id-drittijiet tal-bniedem fid-dinja, l-UE jeħtiġilha tiżgura l-koerenza bejn id-diversi politiki interni u esterni tagħha;

L-isfidi ġenerali u l-għodod ta' politika

Jinsab imħasseb ħafna dwar l-isfidi għad-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija, li jirriżultaw fid-dgħajfien tal-protezzjoni tal-istituzzjonijiet demokratiċi u tad-drittijiet universali tal-bniedem, kif ukoll tal-ispazju dejjem jiċkien għas-soċjetà ċivili, osservat madwar id-dinja; jissottolinja r-rabta bejn l-istat tad-dritt, id-demokrazija u l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jagħmlu sforzi aktar b'saħħithom biex jindirizzaw l-isfidi għad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja kollha, kemm individwalment kif ukoll f'kooperazzjoni ma' sħab internazzjonali tal-istess fehma, inkluż fin-NU; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex imexxu bl-eżempju u jaġixxu bħala mexxejja verament globali fil-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-istat tad-dritt, u li jiġu miġġielda bil-qawwa l-attakki kontra l-prinċipji tal-universalità, l-inaljenabbiltà, l-indiviżibbiltà, l-interdipendenza u l-interrelazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem;

Jissottolinja l-importanza kemm tal-Istrument il-ġdid ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI) – Ewropa Globali, kif ukoll tal-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2020-2024 għal dan il-għan; ifakkar li l-użu tar-regola tal-votazzjoni b'maġġoranza kwalifikata fil-Kunsill dwar kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem jirriżulta f'politika estera u ta' sigurtà tal-UE aktar effettiva u proattiva, u jsaħħaħ il-kooperazzjoni dwar kwistjonijiet ta' interess strateġiku ewlieni għall-UE, filwaqt li jirrifletti l-valuri fundamentali tagħha; jisħaq fuq il-ħtieġa li wieħed jasal għal pożizzjonijiet komuni u kunsens fost l-Istati Membri; jisħaq fuq l-importanza li l-Istati Membri jieħdu s-sjieda tal-pjan ta' azzjoni tal-UE u jirrapportaw pubblikament dwar l-azzjoni tagħhom skont dan id-dokument strateġiku; iħeġġeġ lill-parlamenti nazzjonali u reġjonali, lill-istituzzjonijiet nazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem u lill-organizzazzjonijiet lokali tas-soċjetà ċivili biex jinvolvu ruħhom mal-awtoritajiet tagħhom fil-livell tal-Istati Membri dwar il-kontribut tagħhom għat-twettiq tal-politika esterna tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem;

Huwa mħasseb ħafna bin-numru dejjem jikber ta' demokraziji illiberali u reġimi awtokratiċi, li fil-maġġoranza tagħhom jinsabu madwar id-dinja għall-ewwel darba f'20 sena, u li jfittxu li jrażżnu lin-nies tagħhom stess u li jdgħajfu l-libertà, il-governanza demokratika u n-normi internazzjonali; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri jagħmlu użu sħiħ mill-għodod għad-dispożizzjoni tagħhom, inkluż l-ingranaġġ ekonomiku tagħhom fir-relazzjonijiet kummerċjali reċiproċi, biex jiżviluppaw appoġġ aktar ambizzjuż għal-libertà, il-governanza tajba, l-istat tad-dritt u l-istituzzjonijiet demokratiċi, kif ukoll biex jgħinu biex jiġi żgurat l-ispazju għas-soċjetà ċivili globalment;

Jistieden lill-UE tkompli tintensifika l-kooperazzjoni tagħha mal-Istati Uniti u ma' sħab demokratiċi oħrajn li jaħsbuha bl-istess mod biex tappoġġja l-libertà u d-demokrazija madwar id-dinja u biex ikun hemm oppożizzjoni għar-reġimi awtoritarji u totalitarji; jitlob l-adozzjoni ta' għodod u strumenti internazzjonali ġodda għad-difiża tad-demokrazija; jistieden lill-Kummissjoni tirrieżamina, taġġorna u tiżviluppa aktar il-programmi tal-UE għall-bini tal-istat, iżżid l-effiċjenza tagħhom, u ttejjeb is-sostenibbiltà tar-riżultati miksuba;

Jenfasizza li l-impenn ambizzjuż u r-retorika tal-politika esterna tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem jirrikjedu li din tkun konsistenti u li tmexxi bl-eżempju sabiex tevita li ddgħajjef il-kredibbiltà tagħha meta topponi t-tnaqqis fid-demokrazija globali; jitlob lill-UE, għal dan il-għan, tagħti attenzjoni partikolari biex tivvaluta u tipprevjeni kwalunkwe ksur marbut mal-politiki, il-proġetti u l-finanzjament tagħha stess f'pajjiżi terzi u biex tiżgura t-trasparenza tagħhom sabiex jiġu evitati approċċi inkonsistenti għal sitwazzjonijiet komparabbli tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja, u li tistabbilixxi mekkaniżmu ta' lmenti għal dawk li d-drittijiet tagħhom setgħu ġew miksura mill-attivitajiet tal-UE;

Jissottolinja l-importanza tal-appoġġ tal-UE għall-proċessi ta' medjazzjoni u elettorali permezz tal-assistenza tagħha lill-osservaturi nazzjonali u permezz tal-missjonijiet ta' osservazzjoni elettorali, li fihom il-Parlament għandu rwol attiv; jisħaq fuq l-importanza li jiġi pprovdut l-ogħla livell ta' protezzjoni għall-osservaturi elettorali nazzjonali u jitlob aktar appoġġ f'dan ir-rigward; jenfasizza l-ħtieġa ta' segwitu effettiv għar-rapporti u r-rakkomandazzjonijiet ta' dawn il-missjonijiet, sabiex jissaħħu l-istandards demokratiċi u jiġu ffaċilitati tranżizzjonijiet demokratiċi paċifiċi u żviluppi futuri fil-pajjiżi kkonċernati; ifakkar fl-għodod ta' medjazzjoni politika tal-Parlament, li jistgħu jiġu żviluppati aktar biex jassistu f'dan l-approċċ ġenerali; jisħaq fuq l-importanza li l-Viċi President tal-Kummissjoni / ir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) u s-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) ikomplu jippreżentaw ir-rapporti mfassla mill-missjonijiet ta' esplorazzjoni lill-Parlament Ewropew fi żmien u f'forma xierqa skont il-prattika miftiehma;

Jitlob lill-UE taħdem mill-qrib ma' organizzazzjonijiet nazzjonali u internazzjonali bħall-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE), il-Kunsill tal-Ewropa u l-organizzazzjonijiet li approvaw id-Dikjarazzjoni ta' Prinċipji għall-Osservazzjoni Internazzjonali tal-Elezzjonijiet sabiex jidentifikaw b'mod effettiv l-ostakli għal kwalunkwe kampanja elettorali ta' kandidat, il-frodi elettorali, l-irregolaritajiet fil-votazzjoni u l-persekuzzjoni ta' media ħielsa għar-rapportar tagħhom dwar il-proċessi elettorali;

Jisħaq li l-Parlament Ewropew għandu jagħmel ħiltu biex jikseb komunikazzjoni aktar effettiva dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż billi jittraduċi r-riżoluzzjonijiet ta' urġenza tiegħu dwar l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem fil-lingwi lokali tal-pajjiżi kkonċernati u jippubblikahom u jqassamhom kif xieraq;

Il-programm tematiku dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija

Ifakkar li r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-istat tad-dritt huwa objettiv trasversali fl-istrument sħiħ tal-NDICI – Ewropa Globali kif stipulat fl-Artikolu 3 (objettivi) tar-Regolament; jissottolinja l-importanza tal-programm tematiku dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija adottat taħt l-Istrument NDICI – Ewropa Globali għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-promozzjoni tal-libertà u d-demokrazija madwar id-dinja;

10.

Jerġa' jsostni li d-diversifikazzjoni u l-massimizzazzjoni tal-arranġamenti u l-mekkaniżmi ta' finanzjament għall-atturi tas-soċjetà ċivili skont l-NDICI huma elementi essenzjali u għandhom jiġu mħeġġa billi jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' dawk l-atturi u jiġi żgurat li la l-ambitu tagħhom għall-azzjoni u lanqas in-numru ta' interlokuturi potenzjali ma jkunu ristretti, minbarra li jkomplu jaħdmu lejn awtonomija akbar tal-ispazju ċiviku f'konformità mal-prinċipju tal-koerenza tal-politika għall-iżvilupp; jitlob li l-livell u l-flessibbiltà tal-finanzjament għas-soċjetà ċivili u għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem skont il-programm tematiku tal-NDICI dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija, inkluż għal ProtectDefenders.eu u l-Fond Ewropew għad-Demokrazija, jirriflettu s-serjetà tar-reazzjoni vjolenti illiberali tal-lum u t-tnaqqis tal-ispazju tas-soċjetà ċivili madwar id-dinja;

11.

Jitlob li jkun hemm trasparenza akbar fir-rigward tad-dispożizzjonijiet relatati mad-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet ta' finanzjament taħt l-NDICI u kjarifika tal-mekkaniżmu u l-kriterji għas-sospensjoni ta' ftehimiet bħal dawn fil-każ ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, tal-prinċipji demokratiċi u tal-istat tad-dritt jew ta' każijiet serji ta' korruzzjoni; jistieden lill-Kummissjoni toqgħod strettament lura milli tħallas appoġġ baġitarju lill-gvernijiet ta' pajjiżi terzi bħala modalità operazzjonali għad-dispożizzjoni ta' għajnuna f'pajjiżi li jkunu qed jesperjenzaw ksur mifrux tad-drittijiet tal-bniedem u r-repressjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;

12.

Jilqa' d-djalogu strateġiku bejn il-Kummissjoni u l-Parlament dwar il-komponenti kollha tal-NDICI, u jistieden lill-Kummissjoni tqis bis-sħiħ il-kontribut tal-Parlament dwar il-prijoritajiet tad-drittijiet tal-bniedem, kemm fil-programm tematiku kif ukoll fil-programmi ġeografiċi kollha; jisħaq fuq il-fatt li l-impatt sħiħ tal-istrument jista' jinkiseb biss jekk l-aġenda tad-drittijiet tal-bniedem tiġi integrata fil-politiki u l-programmi esterni kollha tal-UE, jekk tkun koerenti mal-politiki interni tagħha, u jekk l-UE titqies bħala attur internazzjonali kredibbli impenjat li jiddefendi u jmexxi 'l quddiem id-drittijiet tal-bniedem;

13.

Ifaħħar il-ħidma tal-Fond Ewropew għad-Demokrazija fl-appoġġ tas-soċjetà ċivili u tal-media ħielsa fil-viċinati tan-Nofsinhar u tal-Lvant tal-UE, kif ukoll fil-Balkani tal-Punent; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-mekkaniżmi ta' għoti mill-ġdid fi ħdan il-programmi ta' appoġġ għad-demokrazija tal-UE sabiex jissaħħu l-approċċi minn isfel għal fuq għall-appoġġ tad-demokrazija u jiġi żgurat li inizjattivi iżgħar f'livell reġjonali jew lokali jkunu jistgħu jibbenefikaw ukoll mill-appoġġ tal-UE;

14.

Itenni l-appoġġ tiegħu għall-ħidma tal-fondazzjonijiet politiċi Ewropej fl-appoġġ u fl-għoti tas-setgħa lill-ġenerazzjoni li jmiss ta' mexxejja politiċi fil-viċinat tal-UE u lil hinn minnu;

Ir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem

15.

Jilqa' l-kontribut tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem (RSUE) għad-difiża u l-avvanz tad-drittijiet tal-bniedem fid-dinja; jissottolinja r-rwol importanti tar-RSUE fit-tisħiħ tal-effikaċja tal-politiki tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem permezz ta' impenn ma' pajjiżi terzi, il-kooperazzjoni ma' sħab tal-istess fehma biex tiġi avvanzata l-aġenda tad-drittijiet tal-bniedem u ż-żieda fil-koerenza interna u esterna tal-politiki tal-UE fil-qasam; itenni li l-ħatra tar-RSUE għandha tkun soġġetta għal seduta ta' smigħ minn qabel fil-Parlament;

16.

Jinnota li l-mandat tar-RSUE u l-viżibbiltà tar-rwol tagħhom għandhom jissaħħu sabiex ikun hemm impatt sinifikanti fuq id-drittijiet tal-bniedem; jissottolinja li r-RSUE għandu mandat flessibbli li jista' jiġi adattat għaċ-ċirkostanzi li qed jevolvu; huwa tal-fehma li l-pożizzjoni tar-RSUE tista' ssir aktar effettiva billi jissaħħu l-attivitajiet ta' komunikazzjoni u jiġi żviluppat profil aktar pubbliku permezz, fost l-oħrajn, tal-pubblikazzjoni ta' dikjarazzjonijiet pubbliċi b'appoġġ għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li jinsabu f'riskju, inklużi r-rebbieħa u l-finalisti tal-Premju Sakharov, u għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li ilhom il-ħabs għal perjodi twal, u b'hekk jgħinu biex jipproteġu l-integrità fiżika u l-ħidma essenzjali tagħhom; jisħaq fuq l-importanza li r-RSUE jikkoopera mill-qrib ma' rappreżentanti speċjali oħra tal-UE f'pajjiżi u reġjuni sabiex jiġu ssimplifikati d-drittijiet tal-bniedem fil-politiki reġjonali tal-UE;

17.

Jirrakkomanda li r-RSUE jagħti attenzjoni speċjali lill-pajjiżi u lis-suġġetti indirizzati fir-riżoluzzjonijiet ta' urġenza ta' kull xahar tal-Parlament dwar l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem, u lil kwalunkwe ksur tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari dawk imwettqa taħt reġimi awtoritarji;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-VP/RGħ u lill-Istati Membri jiżguraw appoġġ politiku u riżorsi umani u finanzjarji adegwati għar-RSUE u għat-tim tiegħu;

19.

Iħeġġeġ lir-RSUE jagħmel sforzi diplomatiċi biex itejjeb l-appoġġ tal-UE għad-dritt umanitarju internazzjonali u għall-ġustizzja internazzjonali; itenni s-sejħa tiegħu għal rappreżentant speċjali tal-UE ddedikat għal din il-kwistjoni;

Id-djalogi tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem

20.

Jirrikonoxxi li d-djalogi tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem għandhom il-potenzjal li jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fir-relazzjonijiet bilaterali ma' pajjiżi terzi, iżda jissottolinja li sabiex ikunu effettivi, jeħtieġ li jiġu segwiti b'mod orjentat lejn ir-riżultati u abbażi ta' punti ta' riferiment ċari biex jiġu evalwati l-eżiti tagħhom; jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-linji gwida riveduti tal-UE dwar id-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem ma' pajjiżi sħab/pajjiżi terzi, filwaqt li jistabbilixxu objettivi speċifiċi, jonqsu milli jidentifikaw indikaturi li jippermettu li titwettaq evalwazzjoni xierqa; jitlob lis-SEAE jwettaq tali evalwazzjonijiet għal kull djalogu, f'konformità mal-linji gwida tal-UE, inkluż segwitu għal każijiet individwali mqajma kemm fil-kuntest tad-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem kif ukoll mill-Parlament; huwa tal-fehma li n-nuqqas li jinkisbu riżultati konkreti dwar id-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem ma' pajjiżi terzi jkun jirrikjedi valutazzjoni ulterjuri dwar kif għandhom jitwettqu relazzjonijiet bilaterali;

21.

Itenni l-impenn meħud fil-linji gwida tal-UE dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem biex jitqajmu każijiet individwali ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem f'riskju matul id-djalogi tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem ma' pajjiżi sħab/terzi, u jisħaq fuq il-ħtieġa li tkun konsistenti fl-iżgurar li każijiet bħal dawn jitqajmu f'dawn l-okkażjonijiet; jistenna li s-SEAE jagħti attenzjoni partikolari lill-każijiet individwali mqajma mill-Parlament, b'mod partikolari fir-riżoluzzjonijiet ta' urġenza tiegħu, kif ukoll lir-rebbieħa u lill-finalisti tal-Premju Sakharov f'riskju, u jirrapporta lura dwar l-azzjoni meħuda;

22.

Jissottolinja li d-djalogi għandhom ikunu waħda mill-għodod fl-involviment komprensiv tal-UE fid-drittijiet tal-bniedem u li ma għandhomx jitqiesu bħala sostitut għal diskussjonijiet relatati mad-drittijiet tal-bniedem f'fora ta' livell għoli mal-atturi rilevanti kollha u, b'mod partikolari, mas-sħab strateġiċi tal-UE; jistieden lis-SEAE jikkondividi l-informazzjoni dwar id-djalogi previsti – kemm dawk bilaterali kif ukoll dawk fi ħdan fora internazzjonali – biżżejjed minn qabel mal-Kumitat tal-Parlament għall-Affarijiet Barranin u s-Sottokumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem u mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

23.

Jisħaq li l-atturi kollha tas-soċjetà ċivili, inkluż organizzazzjonijiet indipendenti tas-soċjetà ċivili, organizzazzjonijiet ta' ispirazzjoni reliġjuża, trade unions, organizzazzjonijiet immexxija mill-komunità, u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, għandhom rwol essenzjali fid-djalogi li jipprovdu kontribut kemm lid-djalogi nfushom kif ukoll lill-evalwazzjoni tal-eżiti tagħhom; jissottolinja li l-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom jiżguraw konsultazzjoni u parteċipazzjoni ġenwini, aċċessibbli u inklużivi ta' tali organizzazzjonijiet fil-qafas ta' djalogi uffiċjali u informali, fejn possibbli u xieraq, kif ukoll ta' taħditiet esploratorji; jistieden lis-SEAE u lill-Kummissjoni jtejbu l-komunikazzjoni u t-trasparenza fir-rigward tas-soċjetà ċivili; jistieden, għal dan il-għan, lis-SEAE u lill-Kummissjoni jsaħħu u jżidu l-viżibbiltà tal-punti fokali tad-drittijiet tal-bniedem fid-diviżjonijiet ġeografiċi tal-kwartieri ġenerali tagħhom u jsaħħu l-appoġġ għas-soċjetà ċivili, inkluż l-appoġġ tekniku, b'mod partikolari f'pajjiżi fejn ir-reġimi oppressivi jfittxu li jipprevjenu l-ħidma tas-soċjetà ċivili;

24.

Jenfasizza li d-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem huma maħsuba biex ikunu parti ċentrali mis-sett ta' għodod tal-politika barranija tal-UE u għalhekk dawn ma jistgħux ikunu għan fihom infushom; itenni li skont l-Artikolu 21 tat-TUE, il-valuri li fuqhom twaqqfet l-Unjoni jridu jiggwidaw l-aspetti kollha tal-politiki esterni tagħha; jistieden lis-SEAE u lill-Kunsill, għalhekk, biex isibu bilanċ aħjar bejn id-diplomazija, l-interessi u l-valuri, li jkun aktar konformi mal-objettivi tad-drittijiet tal-bniedem li jirfdu l-azzjoni esterna tal-UE, b'enfasi akbar fuq il-perspettiva fit-tul; itenni, għalhekk, li r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem irid ikun kundizzjoni li tenfasizza l-appoġġ tal-UE lil pajjiżi terzi;

Il-multilateraliżmu u l-ġustizzja internazzjonali

25.

Jinnota li s-sena 2020 kienet il-75 anniversarju tan-Nazzjonijiet Uniti, li huma forum universali essenzjali għall-bini ta' kunsens internazzjonali dwar il-paċi u s-sigurtà, l-iżvilupp sostenibbli u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u d-dritt internazzjonali; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jżommu l-appoġġ vitali tagħhom lin-NU u jkomplu bl-isforzi tagħhom biex jitkellmu b'vuċi waħda fin-NU u f'fora multilaterali oħra; jiġbed attenzjoni lejn l-isfidi għat-tgawdija universali tad-drittijiet tal-bniedem u jenfasizza l-ħtieġa ta' multilateraliżmu aktar inklużiv u effettiv u għal kooperazzjoni internazzjonali; jenfasizza r-rwol vitali tal-korpi tan-NU bħala l-forum għall-avvanz tal-paċi, ir-riżoluzzjoni tal-kunflitti u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, u jitlob azzjoni u riżorsi msaħħa f'dan ir-rigward; jilqa' s-Sejħa tas-Segretarju Ġenerali tan-NU għal Azzjoni dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

26.

Jesprimi dispjaċir għall-prattika kontinwa ta' standards doppji minn ċerti pajjiżi fit-trattament ta' sitwazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja; jikkundanna ż-żieda fit-tentattivi biex jiġi mminat il-funzjonament tal-korpi tan-NU, b'mod partikolari l-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem, billi titpoġġa fid-dubju l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem, u biex tiġi ostakolata l-ordni internazzjonali bbażata fuq ir-regoli; jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-pajjiżi li kellhom reġimi awtokratiċi u ksur ripetut tad-drittijiet tal-bniedem saru parti mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem u jiddeplora l-indifferenza sfaċċata tagħhom għall-obbligi tagħhom tad-drittijiet tal-bniedem u r-riżultati passati deplorabbli fir-rigward tal-kooperazzjoni mal-mekkaniżmi tan-NU stabbiliti permezz tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem; jappella, f'dan ir-rigward, għal riforma fundamentali tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem, inkluż l-istabbiliment ta' kriterji ċari għall-membri tiegħu; jistieden lis-SEAE, b'mod partikolari, biex jibda u jmexxi l-isforzi lejn pożizzjoni kkoordinata tal-UE u tal-Istati Membri dwar is-sħubija tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem, li tippromwovi trasparenza akbar fil-proċess elettorali, b'mod partikolari billi tagħmel il-voti tal-Istati Membri pubbliċi u tipprovdi r-raġuni għall-voti tagħhom; jenfasizza l-ħtieġa, barra minn hekk, għal proċess ġenwinament kompetittiv billi jiġi żgurat li t-tliet blokok reġjonali li fihom l-Istati Membri huma preżenti joffru aktar kandidati minn siġġijiet u jtejbu l-obbligu ta' rendikont tal-kandidati billi jiskrutinizzaw il-wegħdiet volontarji tagħhom u r-riżultati passati tagħhom fir-rigward tal-kooperazzjoni mal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem u mal-korpi tat-trattat tan-NU u proċeduri speċjali;

27.

Jikkundanna bil-qawwa l-attakki kollha kontra d-detenturi tal-mandati tal-proċeduri speċjali tan-NU u l-indipendenza u l-imparzjalità tal-mandati tagħhom; jisħaq li s-sovranità tal-istat ma tistax tintuża bħala pretest biex jiġi evitat il-monitoraġġ tad-drittijiet tal-bniedem mill-komunità internazzjonali peress li, skont il-Karta tan-NU u r-Riżoluzzjoni 60/251 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, l-istati kollha – irrispettivament mis-sistemi politiċi, ekonomiċi u kulturali tagħhom – għandhom id-dmir u r-responsabbiltà li jippromwovu u jipproteġu d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali kollha għal kulħadd, u l-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem għandu jindirizza sitwazzjonijiet ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem;

28.

Jistieden lill-Istati Membri u lis-sħab demokratiċi tal-UE jiġġieldu b'mod deċiżiv dawn it-tentattivi u jsaħħu r-rispons tagħhom għal ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem internazzjonali; jistieden lill-Kunsill u lill-Istati Membri jaħdmu favur ir-riforma tal-istituzzjonijiet multilaterali biex isiru aktar reżiljenti u kapaċi jieħdu deċiżjonijiet li jkunu aktar konsistenti u adattabbli;

29.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' finanzjament adegwat għall-korpi kollha tan-NU għad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari l-korpi tat-trattat u l-proċeduri speċjali; jistieden lis-Segretarju Ġenerali tan-NU, għal dan il-għan, jipprovdi riżorsi xierqa mill-baġit tan-NU u jħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE jżidu l-kontribuzzjonijiet volontarji tagħhom;

30.

Jissottolinja l-ħtieġa li jitwettaq rieżami imparzjali, ġust u trasparenti tal-applikazzjonijiet għal status konsultattiv dwar il-Kunsill Ekonomiku u Soċjali tan-NU minn organizzazzjonijiet mhux governattivi (NGOs); jappoġġja s-sejħa tal-UE għall-approvazzjoni ta' applikazzjonijiet b'dewmien kbir minn ċerti NGOs ta' reputazzjoni tajba;

31.

Jiddenunzja r-ritaljazzjonijiet u l-atti ta' intimidazzjoni kontra madwar 240 membru individwali tas-soċjetà ċivili, difensur tad-drittijiet tal-bniedem u ġurnalist f'45 pajjiż talli kkooperaw man-NU matul l-aħħar sena, kif irrapportat mis-Segretarju Ġenerali tan-NU; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jieħdu azzjoni robusta kontra tali ritaljazzjonijiet, inkluż permezz ta' passi politiċi globali fil-konfront tal-pajjiżi kkonċernati, u biex jieħdu l-miżuri kollha possibbli biex jgħinu biex jipprovdu spazji sikuri u miftuħa għall-interazzjoni mill-individwi u mill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili man-NU u mar-rappreżentanti u l-mekkaniżmi tagħha;

32.

Itenni l-appoġġ qawwi tiegħu lill-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI) bħala l-unika istituzzjoni internazzjonali li tista' tieħu passi legali kontra wħud mill-aktar reati atroċi tad-dinja u ssir ġustizzja għall-vittmi tagħhom; jenfasizza l-indipendenza u l-imparzjalità tal-QKI; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jipprovdu appoġġ finanzjarju adegwat biex il-QKI tkun tista' twettaq il-kompiti tagħha; jappoġġja l-universalità tal-Istatut ta' Ruma u jitlob lill-UE tinkludi klawżola speċifika dwar ir-ratifika u l-aċċess tiegħu fil-ftehimiet li għandhom jiġu konklużi ma' pajjiżi terzi; jitlob li l-UE żżid l-involviment tagħha mal-pajjiżi li għadhom ma aderewx mal-Istatut ta' Ruma; jikkundanna bil-qawwa kwalunkwe attakk fuq il-persunal jew fuq l-indipendenza tal-QKI; huwa tal-fehma li t-tentattivi biex jiddgħajfu l-kredibbiltà u r-rwol essenzjali tal-QKI jikkostitwixxu attakki fuq il-multilateraliżmu u għandhom jiġu kkontestati bħala tali mill-UE u l-Istati Membri tagħha, inkluż meta joriġinaw minn pajjiżi sħab fil-qrib; jisħaq li l-QKI teħtieġ aċċess sħiħ għall-pajjiżi li tinvestiga biex tkun tista' twettaq il-kompiti tagħha; jissottolinja l-potenzjal ta' għodod innovattivi oħra biex l-awturi tar-reati internazzjonali jagħtu kont ta' għemilhom, inkluża l-ġuriżdizzjoni universali fil-ġudikaturi fil-livell nazzjonali; jissottolinja, f'dan il-kuntest, id-diskussjonijiet attwali fil-Kummissjoni tad-Dritt Internazzjonali tan-NU dwar l-immunità tal-uffiċjali tal-istat u jitlob segwitu għalihom; jistieden lill-UE tkompli ssaħħaħ il-bini tal-kapaċità fil-livell nazzjonali f'pajjiżi terzi, filwaqt li tappoġġja t-tribunali u l-mekkaniżmi kriminali internazzjonali, kif ukoll pjattaformi u organizzazzjonijiet iddedikati għall-ġlieda kontra l-impunità bħall-Koalizzjoni għall-QKI;

33.

Itenni s-sejħa tiegħu għal azzjoni biex tiġi miġġielda l-impunità u jiġi promoss l-obbligu ta' rendikont fir-reġjuni u fil-pajjiżi affettwati mill-kunflitti; jinnota l-adozzjoni mill-Parlament u mill-Kunsill tal-proġett pilota dwar l-Osservatorju Ewropew tal-Ġlieda kontra l-Impunità; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Kummissjoni u lis-SEAE jimplimentaw għodod simili biex jagħtu s-setgħa u jappoġġjaw lill-vittmi permezz tal-aċċess għar-rimedju u r-riparazzjonijiet, inklużi dawk relatati mal-korruzzjoni;

L-isfidi speċifiċi tad-drittijiet tal-bniedem

COVID-19

34.

Jissottolinja li l-COVID-19 saħħet b'mod sinifikanti x-xejriet reċenti ta' demokraziji illiberali u reġimi awtokratiċi li jdgħajfu d-demokrazija; jikkundanna l-abbuż tal-kriżi epidemjoloġika minn dawn ir-reġimi biex ikomplu jillimitaw il-libertajiet tal-espressjoni, tal-għaqda u tar-reliġjon u tat-twemmin billi jillimitaw il-funzjonament tal-istituzzjonijiet demokratiċi u jrażżnu d-dissens, inkluż billi jillimitaw il-libertà tal-media kemm online kif ukoll offline u jpoġġu fil-mira tagħhom lill-kritiċi u lill-informaturi b'kampanji ta' malafama; bl-istess mod jikkundanna l-fatt li dawn ir-reġimi wettqu wkoll diskriminazzjoni kontra popolazzjonijiet emarġinati, b'mod partikolari popolazzjonijiet indiġeni u minoranzi oħra, l-użu tal-massa tal-għodod ta' sorveljanza, kampanji ta' diżinformazzjoni, restrizzjonijiet fuq l-aċċess għall-informazzjoni, b'mod partikolari minn media pluralistika u indipendenti permezz ta' waqfien ġenerali tal-internet, trażżin tal-wisa' tal-banda u kontenut imblukkat, l-implimentazzjoni ta' miżuri ta' emerġenza mingħajr kriterji ċari għar-revoka tagħhom, restrizzjonijiet fuq l-eżerċizzju demokratiku tal-elezzjonijiet, u l-użu ta' aċċess selettiv għall-kura tas-saħħa bħala mezz ta' diskriminazzjoni kontra ċerti partijiet tal-popolazzjoni;

35.

Jirrikonoxxi r-rwol importanti tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem fir-rispons għall-COVID-19 billi jieħdu għadd kbir ta' rwoli ġodda minbarra x-xogħol tagħhom ta' kuljum dwar id-drittijiet tal-bniedem, minkejja r-riskji sinifikanti u sproporzjonati li jiffaċċjaw; jinnota bi tħassib li gvernijiet madwar id-dinja użaw il-pandemija bħala opportunità biex jattakkaw speċifikament lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem billi jirrifjutaw li jeħilsuhom mill-ħabs, billi jestendu d-detenzjoni incommunicado tagħhom, jirrestrinġu ż-żjarat fil-ħabsijiet, u jagħtu sentenzi fuq akkużi foloz f'seduti ta' smigħ bil-bibien magħluqa;

36.

Jisħaq li l-pandemija tal-COVID-19 kellha impatt negattiv fuq id-drittijiet ekonomiċi u soċjali fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi madwar id-dinja, filwaqt li s-saħħa u l-kriżi ekonomika sussegwenti wasslu għat-tkabbir tal-inugwaljanza fi ħdan il-pajjiżi u bejniethom; jiddenunzja t-tentattivi kontinwi mill-awtoritajiet biex iżommu informazzjoni vitali mill-investigaturi internazzjonali dwar l-oriġini u t-tixrid tal-COVID-19; jenfasizza li l-konsegwenzi negattivi ħafna tal-COVID-19 affettwaw b'mod sproporzjonat lill-gruppi affettwati f'sitwazzjonijiet vulnerabbli, inkluż in-nisa, persuni LGBTIQ, persuni foqra, tfal, persuni b'diżabbiltà, migranti, rifuġjati, persuni li jfittxu l-ażil, minoranzi tar-reliġjon, twemmin u oħrajn, ħaddiema informali u persuni fil-ħabs jew detenzjoni, fost l-oħrajn; jisħaq li l-gruppi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli huma wkoll aktar affettwati mill-konsegwenzi ekonomiċi u soċjali negattivi tal-pandemija, kif ukoll ir-restrizzjonijiet fl-aċċess għall-kura tas-saħħa u l-edukazzjoni; jinnota bi tħassib iż-żieda fl-intolleranza, fid-diskriminazzjoni u fid-diskors ta' mibegħda kontra ċerti gruppi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli, b'mod partikolari gruppi ta' minoranzi, kif ukoll restrizzjonijiet fuq il-libertajiet fundamentali;

37.

Jisħaq li l-UE għandha żżid l-appoġġ tagħha biex tindirizza l-konsegwenzi negattivi tal-COVID-19, b'mod partikolari għall-gruppi f'sitwazzjonijiet vulnerabbli; jitlob, għal dan il-għan, li l-UE ssaħħaħ b'mod urġenti l-isforzi tagħha biex telimina l-iżbilanċ allarmanti fid-distribuzzjoni globali tal-vaċċini, biex b'hekk twettaq l-impenn preċedenti tagħha li tappoġġja l-vaċċin tal-COVID-19 bħala ben pubbliku globali permezz ta', fost l-oħrajn, it-trasferiment teknoloġiku u ż-żieda tal-produzzjoni lokali, inkluż permezz tal-Pul ta' Aċċess għat-Teknoloġija tal-COVID-19 (C-TAP), sabiex tiżgura li l-vaċċini jkunu disponibbli, aċċessibbli u affordabbli għall-akbar numru ta' nies; jisħaq fuq l-importanza li jiġi appoġġjat it-tisħiħ tas-sistemi tal-edukazzjoni u tal-kura tas-saħħa biex dawn isiru reżiljenti għal theddid futur; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jżidu l-finanzjament għall-forniment ta' servizzi bażiċi tas-saħħa pubblika; jissottolinja, f'dan il-kuntest, l-importanza tal-protezzjoni soċjali; jappella għal appoġġ akbar għat-teknoloġiji innovattivi għal dan il-għan u jilqa' r-rispons ta' Tim Ewropa; jirrikonoxxi d-dritt għas-saħħa fiżika u mentali, li f'ħafna pajjiżi għadha soġġetta għal stigma u diskriminazzjoni, u jissottolinja kif il-pandemija tal-COVID-19 żvelat negliġenza enormi fl-għoti tal-kura tas-saħħa mentali;

Id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem

38.

Ifaħħar il-ħidma importanti li saret mid-difensuri kollha tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja, xi kultant bl-aktar konsegwenzi severi, u jieħu din l-opportunità biex jirrikonoxxi l-kontribut tad-difensuri kollha tad-drittijiet tal-bniedem għall-moviment tad-drittijiet tal-bniedem; itenni li d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem spiss ikunu l-uniċi interlokuturi li jistgħu jwettqu monitoraġġ fuq il-post u protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f'territorji bħal dawk taħt okkupazzjoni jew annessjoni, speċjalment f'ċerti żoni ta' kunflitt iffriżat, fejn ikun hemm kapaċitajiet limitati ta' involviment kemm għall-komunità internazzjonali kif ukoll għall-UE;

39.

Jinsab imħasseb serjament dwar is-sitwazzjoni prekarja tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u jiddeplora l-fatt li huma l-vittmi ta' vjolenza li qed tiżdied, inkluż qtil immirat; jinnota li xi pajjiżi għandhom riżultati passati partikolarment inkwetanti fir-rigward tal-persekuzzjoni, il-fastidju, l-intimidazzjoni, il-ħtif u l-qtil ekstraġudizzjarju tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; jissottolinja s-sitwazzjoni partikolarment severa għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem nisa, tax-xogħol, ambjentali u indiġeni, li kompliet tiġi aggravata mill-COVID-19; jiddeplora ż-żieda fl-użu ta' tekniki bħal fastidju, kriminalizzazzjoni u kampanji ta' malafama, arresti arbitrarji u detenzjoni bla limitu f'kundizzjonijiet inumani użati biex isikktu lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, spiss abbażi ta' akkużi ta' terroriżmu ddefiniti ħażin; itenni t-talba tiegħu lid-Delegazzjonijiet tal-UE u lill-ambaxxati tal-Istati Membri f'pajjiżi terzi biex jistudjaw l-iżviluppi u l-isfidi dwar id-dritt għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, biex ifittxu, jirċievu u jwieġbu għal informazzjoni dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, biex iżuru lil dawn regolarment fil-ħabs, jimmonitorjaw il-proċessi tagħhom, u jippromwovu l-aċċess tagħhom għall-ġustizzja u għall-protezzjoni; jistieden ukoll lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jiżviluppaw strateġija għal azzjoni ambizzjuża tal-UE biex jindirizzaw in-numru dejjem jikber ta' attakki kontra d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;

40.

Jappella b'mod urġenti għall-ħolqien ta' skema madwar l-UE kollha għall-ħruġ ta' viżi għal soġġorn qasir għar-rilokazzjoni temporanja tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari permezz tal-inklużjoni ta' struzzjonijiet fil-Manwal tal-UE dwar il-Viżi u l-emendar tal-istrumenti legali dwar il-viżi, b'mod partikolari l-Kodiċi dwar il-Viża; jiddeplora n-nuqqas ta' progress dwar din il-kwistjoni matul l-aħħar sena u jħeġġeġ ir-reviżjoni, b'mod sinifikanti, ta' politika tal-UE aktar ikkoordinata dwar il-ħruġ ta' viżi ta' emerġenza għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem mill-Istati Membri;

41.

Jitlob li l-Parlament Ewropew jingħata sorveljanza akbar tal-azzjonijiet tad-Delegazzjonijiet tal-UE fir-rigward tal-ksur u l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi u biex jieħu miżuri konkreti u vigorużi jekk ma jkunux jistgħu jissodisfaw dawk ir-responsabbiltajiet; jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żgurat li d-Delegazzjonijiet tal-UE jkunu jistgħu jiddependu mir-riżorsi u l-kapaċitajiet kollha meħtieġa u xierqa biex jaġixxu b'mod effettiv fil-każ ta' kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi;

42.

Jikkundanna bil-qawwa l-qtil tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja u jitlob il-ġustizzja u l-obbligu ta' rendikont għal dawk l-attakki fl-ogħla livell tat-teħid ta' deċiżjonijiet; jisħaq li l-biċċa l-kbira minn dawn id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem kienu involuti fil-protezzjoni tal-art u tal-ambjent tagħhom u fid-difiża tad-drittijiet tal-popli indiġeni; itenni s-sejħa tiegħu biex jiġi żgurat li l-prinċipju ta' kunsens liberu, minn qabel u infurmat jiġi rrispettat bis-sħiħ, f'konformità mal-Konvenzjoni Nru 169 tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) dwar il-Popli Indiġeni u Tribali; jisħaq fuq il-ħtieġa li jittejjeb l-aċċess għall-ġustizzja fid-dinja kollha bil-għan li tiġi miġġielda l-impunità mifruxa għal qtil bħal dan; jinnota, madankollu, li huma meħtieġa sforzi akbar mhux biss fir-riparazzjoni u r-rimedju, iżda anki fil-prevenzjoni permezz tat-tisħiħ tal-pjanijiet nazzjonali għall-protezzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi, fost miżuri oħrajn;

Il-libertajiet tal-espressjoni, l-għaqda paċifika u l-assoċjazzjoni

43.

Jisħaq li r-rivelazzjonijiet reċenti bħall-iskandlu NSO Pegasus jikkonfermaw li l-ispjunaġġ fuq id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u l-ġurnalisti, fost l-oħrajn, huwa kwistjoni estremament inkwetanti u jidher li jikkonferma l-perikli tal-użu ħażin tat-teknoloġija ta' sorveljanza biex jiġu mminati d-drittijiet tal-bniedem; jappella għall-promozzjoni ta' spazju sikur u miftuħ u kapaċità akbar għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, għall-ġurnalisti u għal individwi oħra kkonċernati sabiex jiġu protetti mis-sorveljanza ċibernetika u mill-indħil; jissottolinja l-ħtieġa ta' regolamentazzjoni nazzjonali u internazzjonali aktar robusta f'dan il-qasam;

44.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar ir-restrizzjonijiet partikolari fuq il-libertajiet tal-espressjoni, l-għaqda paċifika u l-assoċjazzjoni u jenfasizza l-ħtieġa li dawn jiġu ggarantiti u rispettati; itenni l-isfidi speċifiċi għal-libertà tal-opinjoni u tal-espressjoni u r-rabta tagħhom mal-libertà tal-informazzjoni, inkluż l-aċċess għal informazzjoni indipendenti u affidabbli kemm online kif ukoll offline;

45.

Jinnota li l-ġurnaliżmu indipendenti u l-eżistenza ta' mezzi tal-media affidabbli qatt ma kienu vitali daqs kif inhuma llum biex jinżammu soċjetajiet sikuri, b'saħħithom u li jiffunzjonaw kif suppost, u jisħaq fuq il-ħtieġa ta' aktar appoġġ pubbliku għal ġurnaliżmu indipendenti madwar id-dinja kollha; jikkundanna ż-żieda fil-fastidju legali u fil-leġiżlazzjoni restrittiva bħala mezz ta' tiskit ta' lħna kritiċi bħal permezz ta' kawżi strateġiċi kontra l-parteċipazzjoni pubblika u l-kriminalizzazzjoni ta' malafama online u offline, li jintużaw biex ibeżżgħu lill-ġurnalisti, lill-informaturi u lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem biex iwaqqfu l-investigazzjonijiet tagħhom dwar u jesponu l-korruzzjoni u kwistjonijiet oħra ta' interess pubbliku f'ħafna pajjiżi; ifakkar fil-ħtieġa li tiġi żgurata t-trasparenza tas-sjieda tal-media, inklużi l-azzjonisti, minħabba r-rwol tagħha li tiggarantixxi l-pluraliżmu tal-media;

46.

Itenni l-isfidi speċifiċi għal-libertà ta' assoċjazzjoni maħluqa minn leġiżlazzjoni restrittiva bħal-leġiżlazzjoni kontra t-terroriżmu, kontra l-estremiżmu u kontra l-korruzzjoni kontra l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, u r-riskji sussegwenti ta' rekwiżiti ta' reġistrazzjoni, finanzjament u rapportar onerużi bħala forom ta' kontroll mill-istat, kif ukoll miżuri oħra bħas-soppressjoni tad-dimostrazzjonijiet permezz tal-użu tal-forza, tal-fastidju u tad-detenzjoni arbitrarja; jikkundanna tali użu ħażin tas-setgħa leġiżlattiva u tal-pulizija jew ta' miżuri ta' sigurtà biex jiġi ristrett id-dritt ta' protesta; jissottolinja li fl-2020 u fl-2021 għexieren ta' dimostrazzjonijiet ġew imrażżna, inklużi l-qtil ta' dimostranti u d-detenzjoni arbitrarja ta' mijiet ta' dimostranti paċifiċi, li ħafna minnhom kienu soġġetti għal tortura u trattament ħażin u kienu mġiegħla jħallsu multi kbar f'kawżi mingħajr garanzija ta' standards proċedurali minimi; jikkundanna l-ksur tad-dritt għal negozjar kollettiv, konsultazzjoni u l-parteċipazzjoni tal-ħaddiema u tat-trade unions;

47.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar ir-restrizzjoni tal-libertà akkademika u ż-żieda fiċ-ċensura u l-inkarċerazzjoni ta' akkademiċi madwar id-dinja, li għandhom konsegwenzi sinifikanti għad-dritt għall-edukazzjoni; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jżidu l-isforzi diplomatiċi tagħhom permezz ta' involviment bilaterali u multilaterali fir-rigward ta' theddid jew attakki fuq il-libertà akkademika minn atturi statali u mhux statali; jistieden lis-SEAE u lill-Kummissjoni jirrevedu l-mekkaniżmi eżistenti ta' appoġġ u protezzjoni għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, sabiex tiġi żviluppata l-kapaċità li tiġi identifikata u pprovduta assistenza, inklużi l-protezzjoni u l-appoġġ ta' emerġenza, f'każijiet li jinvolvu attakki fuq il-libertà akkademika; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura appoġġ kontinwu ta' livell għoli liċ-Ċentru Interuniversitarju Ewropew għad-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokratizzazzjoni u lill-Kampus Globali dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, bħala inizjattiva ewlenija tal-appoġġ tal-UE għall-edukazzjoni dwar id-drittijiet tal-bniedem mad-dinja kollha;

48.

Jikkundanna l-prattika dejjem tikber minn stati awtoritarji li jospitaw avvenimenti sportivi jew kulturali enormi sabiex isaħħu l-leġittimità internazzjonali tagħhom filwaqt li jrażżnu ulterjorment id-dissens nazzjonali; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jinvolvu ruħhom mal-federazzjonijiet sportivi nazzjonali, mal-atturi korporattivi u mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili dwar l-arranġamenti għall-parteċipazzjoni tagħhom f'avvenimenti bħal dawn, inklużi l-Olimpijadi tax-Xitwa tal-2022 f'Beijing; jappella għall-iżvilupp ta' qafas ta' politika tal-UE dwar l-isport u d-drittijiet tal-bniedem;

Id-dritt għal ambjent sikur u san

49.

Jirrikonoxxi li t-tibdil fil-klima huwa wieħed mill-akbar theddidiet li qed jiffaċċjaw id-drittijiet tal-bniedem tal-ġenerazzjoni tagħna u ta' dawk li ġejjin, li joħloq riskji partikolarment serji għad-drittijiet fundamentali għall-ħajja, għas-saħħa, għall-ikel, għall-akkomodazzjoni u għal standard ta' għajxien adegwat għall-individwi u għall-komunitajiet; jisħaq li l-gvernijiet għandhom obbligi fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u l-iżvilupp sostenibbli; huwa konxju tar-relazzjoni mill-qrib bejn id-drittijiet tal-bniedem, ambjent san, il-bijodiversità u l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, u jilqa' t-talba tan-NU għar-rikonoxximent globali tad-dritt għal ambjent sikur, nadif, san u sostenibbli; jissottolinja r-rwol vitali li jaqdu d-difensuri tad-drittijiet ambjentali tal-bniedem u l-popolazzjonijiet lokali u indiġeni fil-preservazzjoni ta' tali ambjent, minkejja t-theddid ta' vjolenza li spiss jiffaċċjaw minn dawk responsabbli ta' prattiki li jagħmlu ħsara lill-ambjent u li japprofittaw ruħhom minn tali prattiki; jinkoraġġixxi lill-UE u lill-Istati Membri jippromwovu r-rikonoxximent tal-ekoċidju bħala reat internazzjonali skont l-Istatut ta' Ruma tal-QKI, u jitlob li l-Kummissjoni tistudja r-rilevanza tal-ekoċidju għal-liġi tal-UE u għad-diplomazija tal-UE; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jieħdu inizjattivi kuraġġużi biex jiġġieldu l-impunità tar-reati ambjentali fil-livell globali;

50.

Jenfasizza l-obbligi u r-responsabbiltajiet tal-istati u ta' entitajiet oħra li jġorru d-dmirijiet, inklużi n-negozji, biex itaffu l-effetti tat-tibdil fil-klima, jipprevjenu l-impatti negattivi tiegħu fuq id-drittijiet tal-bniedem u d-degradazzjoni u t-telf tal-bijodiversità, u jippromwovu politiki xierqa li jkunu ambizzjużi biżżejjed u mhux diskriminatorji u li jipprovdu għall-parteċipazzjoni taċ-ċittadini u l-aċċess għal rimedji effettivi u li jkunu proporzjonati mal-obbligi tad-drittijiet tal-bniedem; iħeġġeġ lill-UE tfittex li tiġġieled l-effetti tal-kriżi klimatika globali, fost l-oħrajn billi tintroduċi azzjonijiet ta' politika effettivi u sostenibbli, u biex tikkonforma mal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi; itenni t-talba tiegħu lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex isaħħu r-relazzjoni bejn id-drittijiet tal-bniedem u l-ambjent matul l-azzjoni esterna tagħhom u biex jipprovdu protezzjoni effettiva għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u tal-ambjent;

51.

Jiġbed attenzjoni partikolari għar-rabta bejn l-isfruttament tar-riżorsi u l-finanzjament tal-kunflitti, tal-gwerer u tal-vjolenza u jirrikonoxxi li l-konsegwenzi ambjentali tat-tibdil fil-klima jistgħu jaggravaw il-migrazzjoni u l-ispostament furzat;

52.

Jisħaq li l-popli indiġeni spiss kienu l-ewwel vittmi tad-deforestazzjoni, li tipperikola d-drittijiet tagħhom għall-art, fost affarijiet oħra, u l-aċċess għar-riżorsi vitali; jissottolinja, f'dan ir-rigward, id-dritt li jiġu determinati u stabbiliti prijoritajiet u strateġiji għall-iżvilupp tagħhom stess u għall-użu tal-artijiet, it-territorji u riżorsi oħra tagħhom; ifakkar li l-impunità għall-ksur tad-drittijiet tal-popli indiġeni hija forza li tmexxi d-deforestazzjoni u għalhekk iqis li l-obbligu ta' rendikont għal dan il-ksur huwa essenzjali;

Id-drittijiet tan-nisa, it-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri

53.

Jissottolinja l-importanza kruċjali li jsir progress fid-drittijiet tan-nisa u jilqa' l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri u l-Għoti tas-Setgħa lin-Nisa fl-Azzjoni Esterna 2021-2025 (GAP III) bħala sinjal tal-impenn tal-UE f'dan il-qasam; ifaħħar ir-rwol importanti mwettaq mill-mexxejja politiċi nisa u mill-attivisti ċiviċi fil-movimenti politiċi, soċjali u ambjentali, u jiddeplora l-fatt li n-nisa spiss isiru l-miri ta' vjolenza bħala riżultat kemm tal-ġeneru kif ukoll tal-attivitajiet tagħhom, u saħansitra jħallsu għalihom b'ħajjithom;

54.

Ifakkar li l-Konvenzjoni ta' Istanbul, bħala l-ewwel trattat vinkolanti b'mod universali li jiġġieled kontra l-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u l-vjolenza domestika, jistabbilixxi l-punt ta' riferiment għal standards internazzjonali li jeħtieġ li jiġu ratifikati u implimentati;

55.

Jirrikonoxxi l-impatt sproporzjonat li kellha l-pandemija fuq in-nisa, b'mod partikolari ż-żieda fil-vjolenza abbażi tal-ġeneru bħala riżultat ta' miżuri ta' lockdown; jiddeplora l-fatt li n-nisa, inkluż fl-UE, għadhom jikkostitwixxu l-maġġoranza tal-vittmi tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru, bħall-vjolenza domestika u l-vjolenza u l-abbuż sesswali, inkluża l-mutilazzjoni ġenitali femminili, u li jħabbtu wiċċhom ma' diskriminazzjoni fil-ħajja politika u professjonali, kif ukoll fl-aċċess għall-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa; jisħaq li l-għoti ta' kura, protezzjoni u aċċess għall-ġustizzja għall-vittmi ta' vjolenza u traffikar abbażi tal-ġeneru naqas b'mod sinifikanti bħala riżultat tal-pandemija; jappella lill-UE biex tippromwovi l-iżvilupp ta' pjanijiet u protokolli ta' assistenza ta' emerġenza kemm fin-NU kif ukoll f'pajjiżi sħab bl-għan li l-programmi ta' assistenza jiġu adattati għaċ-ċirkostanzi tal-pandemija, il-konsegwenzi tagħha u l-kriżijiet futuri; jilqa' l-isforzi u l-investimenti konġunti tal-UE, flimkien man-NU, fil-varar tal-Inizjattiva Spotlight li għandha l-għan li telimina kull forma ta' vjolenza kontra n-nisa u l-bniet;

56.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-progress ġenerali fid-drittijiet tan-nisa huwa ferm inqas mill-impenji tal-pajjiżi tan-NU inklużi fil-Konvenzjoni ta' Beijing tal-1995 u jinsab imħasseb dwar it-tendenza ta' rigress fil-progress miksub; jinsab imħasseb ħafna dwar id-deterjorament tad-dritt li kull individwu jkollu kontroll sħiħ fuq kwistjonijiet relatati mas-sesswalità tiegħu, kif ukoll is-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati (SRHR), mingħajr koerċizzjoni u diskriminazzjoni, b'mod partikolari fir-rigward tal-aċċess sikur u liberu għall-abort legali; jikkundanna t-tentattivi kollha biex jiġu rrestawrati l-intitolamenti u l-protezzjonijiet eżistenti fil-qasam tal-SRHR, kif ukoll il-leġiżlazzjoni, il-politiki u l-prattiki li jkomplu jiċħdu jew jirrestrinġu dawn id-drittijiet f'ħafna pajjiżi madwar id-dinja; jissottolinja li l-aċċess għall-SRHR u d-dritt għall-edukazzjoni, l-informazzjoni, l-ippjanar tal-familja, il-metodi moderni ta' kontraċettivi, l-abort sikur u legali, u l-kura tas-saħħa materna, ta' qabel it-twelid u ta' wara t-twelid iridu jiġu garantiti għal kulħadd; jappella lill-UE u lill-Istati Membri biex jaffermaw mill-ġdid id-drittijiet inaljenabbli tan-nisa għall-integrità fiżika, id-dinjità u t-teħid awtonomu tad-deċiżjonijiet, biex jirrispettaw l-universalità u l-indiviżibilità tad-drittijiet kollha tal-bniedem fil-kuntesti kollha, u biex jippromwovu l-SRHR bħala parti mill-impenji internazzjonali tagħhom u f'konformità mal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU;

57.

Jesprimi tħassib serju dwar l-użu tal-vjolenza sesswali u abbażi tal-ġeneru bħala arma tal-gwerra; jisħaq fuq il-fatt li l-Istatut ta' Ruma jqis ir-reati sesswali u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru bħala delitti tal-gwerra, delitti kontra l-umanità jew elementi kostituttivi ta' ġenoċidju jew tortura; jappella għal azzjoni miftiehma biex jintemm l-użu tal-vjolenza sesswali bħala arma tal-gwerra; jappella lill-UE biex tiġġieled l-impunità għall-ksur tad-drittijiet sesswali u riproduttivi f'sitwazzjonijiet ta' kunflitt u jappoġġja d-drittijiet tan-nisa u l-bniet għall-verità, rimedji effettivi u kumpens għall-ksur ta' dawn id-drittijiet;

58.

Jisħaq li l-istimi ppubblikati mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa jindikaw li madwar mara waħda minn kull tlieta (30 %) madwar id-dinja kienu soġġetti għal vjolenza fiżika u/jew sesswali minn sieħeb intimu jew għal vjolenza sesswali mhux minn sieħeb tul ħajjithom; jissottolinja li l-biċċa l-kbira minn din il-vjolenza hija vjolenza minn sieħeb intimu; jisħaq fuq il-fatt li 137 mara jinqatlu kuljum minn membru tal-familja tagħhom; jappella lill-UE u lill-atturi globali biex jikkundannaw bil-qawwa l-vjolenza minn sieħeb intimu u jużaw l-istrumenti kollha disponibbli biex jipprevjenu l-vjolenza minn sieħeb intimu, jipproteġu lill-vittmi u jinbdew kawżi kontra l-awturi tar-reati; jikkundanna r-reati mwettqa kontra l-bniet u n-nisa fil-kuntest tal-familja fir-rigward ta' mġiba perċepita bħala mhux xierqa sabiex terġa' tinkiseb is-suppost reputazzjoni tal-familja;

59.

Jinnota li l-2020 rat deterjorament konsiderevoli fis-sitwazzjoni tal-vittmi tat-traffikar, li l-maġġoranza tagħhom huma nisa, peress li tħallew f'pożizzjoni saħansitra aktar vulnerabbli minħabba l-pandemija tal-COVID-19; jilqa' l-varar tal-Istrateġija tal-UE dwar il-Ġlieda kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (2021-2025); jenfasizza l-ħtieġa partikolari li tiżdied il-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u tal-gruppi tal-kriminalità organizzata involuti fih; jissottolinja li l-identifikazzjoni tal-vittmi tat-traffikar saret saħansitra aktar ikkumplikata matul il-pandemija tal-COVID-19; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha, għalhekk, biex jintensifikaw l-isforzi tagħhom fil-kooperazzjoni ġudizzjarja u tal-infurzar tal-liġi internazzjonali biex jipprevjenu t-traffikar u jidentifikaw il-vittmi, filwaqt li jevitaw il-kriminalizzazzjoni tagħhom, u jipprovduhom bl-appoġġ tas-saħħa u bl-appoġġ psikoloġiku meħtieġa f'kooperazzjoni mill-qrib mal-Uffiċċju tan-NU dwar id-Droga u l-Kriminalità, l-NGOs u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili ddedikati għall-protezzjoni tal-vittmi;

60.

Jikkundanna l-prattika kummerċjali tal-maternità surrogata, fenomenu globali li jesponi lin-nisa madwar id-dinja għall-isfruttament u t-traffikar tal-bnedmin filwaqt li jolqot b'mod partikolari lin-nisa finanzjarjament u soċjalment vulnerabbli; jenfasizza l-impatt serju tagħha fuq in-nisa, id-drittijiet tan-nisa, is-saħħa tan-nisa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, u jissottolinja l-implikazzjonijiet transfruntieri tagħha; jappella għal qafas ġuridiku Ewropew biex jiġu indirizzati l-konsegwenzi negattivi tal-maternità surrogata kummerċjali;

Id-drittijiet tat-tfal

61.

Ifakkar li ma hemm l-ebda konfini għad-drittijiet tat-tfal u jitlob approċċ sistematiku u koerenti għall-promozzjoni u d-difiża tad-drittijiet tat-tfal fl-Ewropa u lil hinn f'konformità mal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal u mal-Aġenda tal-2030;

62.

Itenni t-talba tiegħu lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex iżidu l-isforzi tagħhom biex jeliminaw kull forma ta' abbuż kontra t-tfal; jilqa' l-Istrateġija dwar id-Drittijiet tat-Tfal (2021-2024) adottata riċentement; jisħaq, madankollu, fuq il-fatt li t-tfal għadhom vittmi ta' vjolenza, żwieġ bikri u sfurzat, konverżjoni furzata, prostituzzjoni, pornografija tat-tfal u pedofilija, abbuż sesswali, inkluż il-mutilazzjoni ġenitali, traffikar, separazzjoni furzata mill-ġenituri tagħhom, tħaddim tat-tfal u reklutaġġ bħala suldati tfal, u jkomplu jbatu minn nuqqas ta' aċċess għall-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa u minn nuqqas ta' ikel sustanzjuż u faqar, b'mod partikolari matul kriżijiet umanitarji u kunflitti armati; jisħaq li l-2021 hija s-Sena Internazzjonali għall-Eliminazzjoni tat-Tħaddim tat-Tfal; jappella biex id-drittijiet tat-tfal u l-Aġenda tan-NU dwar it-Tfal u l-Kunflitti Armati biex jiġu ssimplifikati fil-politiki esterni kollha tal-UE; iħeġġeġ lill-UE tiżgura li l-politiki kummerċjali u ta' żvilupp tagħha jkunu kompletament koerenti sabiex jiġi eradikat it-tħaddim tat-tfal; jenfasizza, f'dan ir-rigward, id-djalogu pilota bejn diversi partijiet ikkonċernati dwar il-kawkaw sostenibbli; jistieden lill-Istati Membri jonoraw ir-responsabbiltajiet tagħhom fir-rigward tal-protezzjoni tat-tfal tal-ġellieda barranin li huma ċittadini tal-UE;

63.

Jistieden lill-UE tintegra d-drittijiet tat-tfal u l-protezzjoni tat-tfal fil-politiki esterni kollha tal-UE, inkluż fil-kuntest tad-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem, il-ftehimiet internazzjonali u kummerċjali, l-Istrument għall-Assistenza ta' qabel l-Adeżjoni u l-NDICI – Ewropa Globali; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu segwiti l-interventi kollha tal-UE rilevanti għat-tfal u li jiġi żgurat li jiġi implimentat b'mod sħiħ approċċ ta' “la tagħmilx ħsara” għad-drittijiet tat-tfal;

It-traffikar tal-bnedmin u x-xogħol furzat

64.

Jikkundanna l-forom kollha ta' traffikar tal-bnedmin, ta' xogħol furzat u ta' skjavitù moderna fost firxa wiesgħa ta' gruppi inklużi n-nisa, it-tfal, l-immigranti u l-ħaddiema tas-sengħa, fost l-oħrajn; ifakkar lill-Istati Membri dwar il-ħtieġa li jinbdew kawżi u jinqatgħu sentenzi kontra dawk involuti f'dawn l-attivitajiet kemm fil-pajjiżi ta' oriġini tagħhom kif ukoll meta jittraffikaw gruppi b'mod internazzjonali; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' monitoraġġ u awditjar komprensivi tar-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u tal-impjiegi meta jsiru kontribuzzjonijiet biex ikopru l-ispiża tas-servizzi essenzjali f'pajjiżi terzi li jirrikjeduhom, sabiex jiġi evitat li dawk is-servizzi jiġu pprovduti taħt kundizzjonijiet ħżiena li jiksru d-drittijiet tal-bniedem; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jmexxu azzjoni f'fora multinazzjonali biex jeliminaw il-forom kollha ta' traffikar tal-bnedmin, xogħol furzat u skjavitù moderna, li minbarra li huma reati abominabbli, huma s-sors ta' migrazzjoni f'kundizzjonijiet ħżiena li jwasslu għal sitwazzjonijiet ta' vulnerabbiltà u tbatija estremi; jitlob, minħabba l-gravità ta' dan il-ksur, li l-UE tinkludi klawżola speċifika li tikkundanna u tesprimi l-irrikonċiljabbiltà ta' kwalunkwe forma ta' traffikar tal-bnedmin, xogħol furzat u skjavitù moderna fost firxa wiesgħa ta' gruppi inklużi n-nisa, l-immigranti u l-ħaddiema tas-sengħa, fost l-oħrajn, kemm fil-ftehimiet attwali kif ukoll f'dawk magħmula ma' pajjiżi terzi;

L-intolleranza u d-diskriminazzjoni

65.

Itenni l-kundanna qawwija tiegħu tad-diskriminazzjoni, il-ksenofobija, l-intolleranza, il-persekuzzjoni u l-qtil marbuta mar-razza, l-etniċità, in-nazzjonalità, il-klassi soċjali, id-diżabilità, il-kasta, ir-reliġjon, it-twemmin, l-età, l-orjentazzjoni sesswali u l-identità tal-ġeneru, li għadhom problema ewlenija f'ħafna pajjiżi; jisħaq fuq l-impatt sproporzjonat ħafna tal-pandemija tal-COVID-19 fuq id-diskriminazzjoni razzjali u etnika, il-ksenofobija u l-intolleranza relatata; jilqa' l-varar tal-Pjan ta' Azzjoni tal-UE Kontra r-Razziżmu 2020-2025, li jirrikonoxxi mhux biss id-dimensjonijiet individwali u soċjali, iżda wkoll in-natura strutturali ta' dan il-fenomenu; jisħaq fuq il-fatt li minkejja 20 sena ta' ħidma mill-adozzjoni tad-Dikjarazzjoni u l-Programm ta' Azzjoni ta' Durban fl-2001, ir-razziżmu, id-diskriminazzjoni, il-ksenofobija u l-intolleranza relatata għadhom pjaga madwar id-dinja u jitlob li jkun hemm approċċ ta' tolleranza żero għal dawn il-fenomeni; jistieden lill-gvernijiet, lill-organizzazzjonijiet reġjonali, lis-soċjetà ċivili u lil partijiet ikkonċernati oħra biex jirdoppjaw l-isforzi tagħhom biex jimplimentaw id-dikjarazzjoni b'mod effettiv u biex jiżviluppaw u jimplimentaw pjanijiet ta' azzjoni għall-ġlieda kontra r-razziżmu, id-diskriminazzjoni razzjali, il-ksenofobija u l-intolleranza relatata; jappella lill-UE biex torganizza summit globali kontra r-razziżmu dwar il-ġlieda kontra r-razziżmu u d-diskriminazzjoni madwar id-dinja f'kollaborazzjoni ma' sħab tal-istess fehma u ma' organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-OSKE, in-NU, l-Unjoni Afrikana, l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani u l-Kunsill tal-Ewropa;

66.

Jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-popli indiġeni jkomplu jiffaċċjaw diskriminazzjoni u persekuzzjoni mifruxa u sistematika mad-dinja kollha, inklużi spostamenti furzati, arresti arbitrarji u qtil tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u tal-art; itenni l-appell tiegħu lill-UE, l-Istati Membri tagħha u s-sħab tagħhom fil-komunità internazzjonali biex jadottaw il-miżuri kollha meħtieġa għar-rikonoxximent, il-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-popli indiġeni, inklużi l-lingwa, l-artijiet, it-territorji u r-riżorsi tagħhom, u l-ħolqien ta' mekkaniżmu ta' lmenti biex jitressqu lmenti dwar ksur u abbużi; jilqa' l-ħidma tas-soċjetà ċivili u tal-NGOs fuq dawn il-kwistjonijiet; jirreferi għall-ħatra tiegħu ta' rapporteur permanenti dwar il-popli indiġeni fil-Parlament, bil-għan li jimmonitorja s-sitwazzjoni tal-popli indiġeni relatata mad-drittijiet tal-bniedem; iħeġġeġ lill-pajjiżi jirratifikaw id-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni Nru 169 tal-ILO dwar il-Popli Indiġeni u Tribali; jirrakkomanda li l-UE u l-Istati Membri tagħha jinkludu referenzi għall-popli indiġeni u d-drittijiet li jinsabu fid-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Popli Indiġeni fl-oqfsa rilevanti u emerġenti għad-diliġenza dovuta;

67.

Jinnota bi tħassib kbir l-iskala u l-konsegwenzi tal-ġerarkiji tal-kasti, tad-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta u t-tkomplija tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem ibbażat fuq il-kasta, inkluż it-tiċħid tal-aċċess għas-sistema ġuridika jew għall-impjieg, is-segregazzjoni kontinwa, il-faqar u l-istigmatizzazzjoni, u l-ostakli relatati mal-kasta għall-eżerċitar tad-drittijiet bażiċi tal-bniedem u l-faċilitazzjoni tal-iżvilupp tal-bniedem; itenni t-talba tiegħu lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jintensifikaw l-isforzi u l-inizjattivi ta' appoġġ fin-NU u f'pajjiżi terzi rilevanti biex tiġi eliminata d-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta;

Id-drittijiet tal-persuni LGBTIQ

68.

Jikkundanna bil-qawwa l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, id-diskriminazzjoni, il-persekuzzjoni u t-theddid għall-ħajja u l-qtil ta' persuni leżbjani, gay, bisesswali, trans, mhux binarji, intersesswali u queer (LGBTIQ) madwar id-dinja, li ġew aggravati bl-użu tal-COVID-19 bħala skuża biex jiġu mrażżna d-difensuri tal-LGBTIQ u biex issir malafama omofobika u transfobika; jistieden lill-UE jkollha rwol ewlieni fid-difiża tad-drittijiet tal-persuni LGBTIQ f'fora internazzjonali, inkluża l-ħidma lejn id-dekriminalizzazzjoni tal-orjentazzjoni sesswali, l-identità tal-ġeneru, l-espressjoni tal-ġeneru u l-karatteristiċi tas-sess u l-eliminazzjoni tal-mutilazzjoni ġenitali ta' persuni intersesswali, l-hekk imsejħa “terapija ta' konverżjoni” u l-isterilizzazzjoni furzata tal-persuni transġeneru; jilqa' l-fatt li l-Istrateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ 2020-2025 tinkludi l-impenn tal-UE li tinkludi l-kwistjonijiet tal-LGBTIQ fil-politiki esterni kollha tagħha, inkluż l-appoġġ taħt l-NDICI – l-Istrument tal-Ewropa Globali u l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri japplikaw bir-reqqa u b'mod konsistenti l-Linji Gwida tal-UE għall-promozzjoni u l-protezzjoni tat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem kollha minn persuni LGBTIQ fil-politika esterna tagħha;

Id-dritt għal-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza, tar-reliġjon jew tat-twemmin

69.

Jappoġġja għalkollox id-dritt għal-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza u tar-reliġjon, li persuna tħaddan twemmin, jew li ma temminx, u d-dritt li timmanifesta u li tibdel jew titlaq ir-reliġjon jew it-twemmin tagħha mingħajr biża' ta' vjolenza, persekuzzjoni, jew diskriminazzjoni; jisħaq fuq l-importanza li tiġi indirizzata l-persekuzzjoni fuq il-bażi ta' reliġjon jew twemmin u jikkundanna l-persekuzzjoni mġarrba minn minoranzi għal dawn ir-raġunijiet f'ħafna postijiet madwar id-dinja; jistieden lill-Istati Membri u lis-SEAE jieħdu nota speċjali ta' dawn il-każijiet u jirreaġixxu għalihom kif xieraq; jikkundanna l-abbuż li jsir mil-liġijiet tad-dagħa biex issir diskriminazzjoni u jiddeplora l-użu tar-reliġjon u tal-istituzzjonijiet reliġjużi għad-detriment tad-drittijiet tal-bniedem permezz tal-persekuzzjoni, inkluż permezz ta' mezzi legali, ta' twemmin jew minoranzi u komunitajiet reliġjużi, nisa, persuni LGBTIQ u oħrajn f'sitwazzjonijiet vulnerabbli; itenni l-kundanna tiegħu ta' kwalunkwe tentattiv mill-awtoritajiet jew mill-gvernijiet biex jiċħdu l-għażla jew jinterferixxu fl-għażla ta' mexxejja reliġjużi jew tat-twemmin; jisħaq li l-istati għandhom ir-responsabbiltà li jippromwovu u jissalvagwardjaw id-drittijiet tal-bniedem ta' persuni li jappartjenu għal twemmin jew minoranzi reliġjużi; jissottolinja l-importanza tal-inizjattivi tas-soċjetà ċivili f'dan ir-rigward;

70.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jimplimentaw programmi ambizzjużi biex jiddefendu l-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin madwar id-dinja, inkluż l-inkoraġġiment u l-appoġġ ta' sforzi internazzjonali biex tinġabar evidenza ta' delitti ta' atroċità, it-tressiq tal-qorti ta' dawk li jwettqu r-reati, l-infurzar ta' sentenzi kriminali, u l-kumpens lill-vittmi; jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lis-SEAE u lill-Istati Membri jaħdmu ma' pajjiżi terzi biex jadottaw miżuri għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra r-reati ta' mibegħda;

71.

Jinnota li l-kariga ta' Mibgħut Speċjali tal-UE għall-promozzjoni tal-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin barra mill-UE baqgħet vakanti għal aktar minn sena b'kollox; itenni l-appell tiegħu lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex iwettqu valutazzjoni trasparenti u komprensiva mill-aktar fis possibbli dwar l-effettività u l-valur miżjud tal-pożizzjoni tal-Mibgħut Speċjali, biex jipprovdu lill-Mibgħut Speċjali b'riżorsi adegwati, u li jappoġġjaw b'mod adegwat il-mandat, il-kapaċità u d-dmirijiet istituzzjonali tagħhom;

Minoranzi nazzjonali, etniċi u lingwistiċi

72.

Ifakkar fl-obbligi tal-istati li jipproteġu d-drittijiet tal-minoranzi nazzjonali, etniċi, kulturali, reliġjużi u lingwistiċi tagħhom fit-territorji rispettivi tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja l-protezzjoni tad-drittijiet tal-persuni li jappartjenu għall-minoranzi madwar id-dinja, inkluż fi ħdan il-programm tematiku tagħha dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija;

73.

Jistieden lill-gvernijiet tal-pajjiżi sħab tal-UE biex jirrispettaw id-drittijiet fundamentali tal-bniedem tal-minoranzi nazzjonali, etniċi u lingwistiċi, inklużi l-kultura, il-lingwa, ir-reliġjon, it-tradizzjonijiet u l-istorja tagħhom, sabiex jippreservaw il-kulturi u d-diversità tagħhom; itenni l-ħtieġa li dawk il-gvernijiet jissodisfaw l-obbligi u l-impenji li ħadu skont it-trattati u l-ftehimiet internazzjonali; jikkundanna kwalunkwe tentattiv biex jiġu injorati d-drittijiet fundamentali u tal-bniedem tal-minoranzi etniċi u lingwistiċi permezz tal-assimilazzjoni furzata tagħhom;

Id-dritt ta' parteċipazzjoni f'elezzjonijiet ħielsa u ġusti

74.

Jissottolinja li d-dritt ta' parteċipazzjoni fit-tmexxija tal-affarijiet pubbliċi, b'mod partikolari fl-elezzjonijiet, minbarra li huwa dritt tal-bniedem fih innifsu, huwa marbut b'mod intrinsiku ma' għadd ta' drittijiet tal-bniedem oħra, li t-tgawdija tagħhom hija kruċjali għal proċess elettorali sinifikanti, u huma fil-qalba tal-gvernijiet demokratiċi;

75.

Jikkundanna bil-qawwa l-erożjoni tal-valuri demokratiċi f'għadd ta' pajjiżi terzi u l-isfidi għall-integrità elettorali, il-vjolenza elettorali, l-użu ħażin tar-riżorsi amministrattivi mill-partiti governattivi, it-trażżin tal-avversarji politiċi, iċ-ċensura u t-theddid għal media indipendenti, u ż-żieda tad-diżinformazzjoni; iħeġġeġ lill-UE tindirizza u tiġġieled din is-sitwazzjoni estremament inkwetanti u tressaq proposti konkreti u effettivi, filwaqt li tafferma mill-ġdid ir-rieda tagħha li tieħu rwol ewlieni fil-promozzjoni ta' valuri demokratiċi u elezzjonijiet ħielsa u ġusti f'pajjiżi terzi;

76.

Jiddeplora l-fatt li reġimi awtoritarji u illiberali qed jitbiegħdu mit-triq ta' demokraziji maturi, drittijiet universali tal-bniedem u standards demokratiċi, u dan joħloq impressjoni falza ta' leġittimità permezz ta' proċessi elettorali foloz li la huma ħielsa u lanqas ġusti u trasparenti; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jsaħħu l-promozzjoni tal-Unjoni tar-reżiljenza demokratika f'pajjiżi terzi bl-użu tal-istrumenti kollha għad-dispożizzjoni tagħhom;

77.

Jitlob l-istabbiliment tal-protezzjoni tal-proċessi demokratiċi u elettorali bħala tħassib globali primarju u għall-iżvilupp ta' qafas effettiv għal reazzjonijiet għal kull tip ta' ndħil fil-proċessi elettorali, b'kollaborazzjoni mill-qrib ma' organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-OSKE;

Il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem

78.

Iqis li l-korruzzjoni tiffaċilita, tipperpetwa u tistituzzjonalizza l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u taffettwa b'mod sproporzjonat lill-individwi u lill-gruppi l-aktar vulnerabbli u emarġinati fis-soċjetà; jisħaq li l-UE u l-Istati Membri tagħha jeħtiġilhom jindirizzaw il-korruzzjoni bħala tali fl-azzjoni esterna tagħhom billi japplikaw l-ogħla standards ta' trasparenza għall-finanzjament tagħhom lil pajjiżi terzi, kif ukoll billi jappoġġjaw organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, ġurnalisti u informaturi kontra l-korruzzjoni, filwaqt li jippromwovu l-istabbiliment ta' istituzzjonijiet effettivi kontra l-korruzzjoni u l-adozzjoni ta' oqfsa regolatorji robusti u jindirizzaw il-ġuriżdizzjonijiet ta' segretezza u r-rifuġji fiskali;

79.

Jistieden lill-UE tadotta għodod kontra mexxejja intergovernattivi u l-faċilitaturi finanzjarji tagħhom, inklużi dawk involuti fil-frodi elettorali, biex jidentifikaw u jiffriżaw assi illeċiti, u jippromwovu l-applikazzjoni ta' ġuriżdizzjoni universali f'każijiet ta' ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem;

80.

Huwa konxju mill-fatt li l-UE ma tistax isservi bħala eżempju tajjeb fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni sakemm xi wħud mill-Istati Membri tagħha u xi atturi bbażati fl-UE jkollhom riżultati passati ħżiena f'dan il-qasam; jistenna li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jżidu l-azzjoni konkreta kontra l-prattika ħażina f'dawn l-oqsma; jirrakkomanda li l-Parlament, il-Kummissjoni u l-Istati Membri jipprovdu appoġġ sinifikanti lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, lill-ġurnalisti u lill-informaturi kontra l-korruzzjoni;

81.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġu żviluppati prinċipji dwar u li ssir ħidma lejn definizzjoni legali rikonoxxuta internazzjonalment ta' korruzzjoni kbira, inkluża n-natura sistemika tagħha, bħala reat fil-liġi nazzjonali u internazzjonali;

82.

Jappella għall-indirizzar tal-każijiet ta' impunità li għaddejjin bħalissa għall-korruzzjoni kbira permezz ta' infurzar aktar b'saħħtu tal-liġijiet kontra l-korruzzjoni sabiex jiġi żgurat l-obbligu ta' rendikont għall-awturi ta' skemi ta' korruzzjoni kbira; jappella għall-esplorazzjoni ta' approċċi komprensivi li jinkludu riformi għall-istituzzjonijiet internazzjonali tal-ġustizzja, bħall-estensjoni tal-ġuriżdizzjoni tal-QKI;

Ir-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem (UE GHRSR – “l-Att Magnitsky tal-UE”)

83.

Jilqa' l-adozzjoni tar-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem (UE GHRSR – “l-Att Magnitsky tal-UE”) bħala żieda essenzjali mas-sett ta' għodod tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-politika barranija, li jsaħħaħ ir-rwol tal-UE bħala attur globali tad-drittijiet tal-bniedem billi jippermettilha tieħu miżuri restrittivi kontra persuni ġuridiċi u persuni fiżiċi involuti fi ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem fid-dinja; ifaħħar lill-Kunsill għall-adozzjoni tal-ewwel sanzjonijiet immirati skont ir-reġim u jistieden lill-Kunsill jadotta miżuri addizzjonali jekk ikun meħtieġ; iqis li l-applikazzjoni tal-GHRSR tal-UE ma twaqqafx jew teskludi l-adozzjoni ta' strumenti oħra tal-UE dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, li jistgħu jiġu kkombinati u jkunu komplementari; jikkundanna kwalunkwe miżura arbitrarja u mhux ġustifikata imposta fuq l-UE jew entitajiet oħra bħala reazzjoni għad-deċiżjonijiet tal-UE skont l-UE GHRSR; jesprimi dispjaċir għall-fatt li l-Kunsill iddeċieda li japplika l-unanimità fil-votazzjoni u jtenni l-appell tiegħu għall-introduzzjoni ta' votazzjoni b'maġġoranza kkwalifikata meta jkun qed jadotta sanzjonijiet dwar kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem;

84.

Itenni t-talba tiegħu li jiġi estiż il-kamp ta' applikazzjoni tal-UE GHRSR biex jiġu inklużi atti ta' korruzzjoni sabiex jiġi żgurat li l-faċilitaturi ekonomiċi u finanzjarji tal-persuni li jabbużaw mid-drittijiet tal-bniedem ikunu mmirati b'mod effettiv; jenfasizza l-possibbiltà alternattiva li l-Kummissjoni tressaq proposta leġiżlattiva biex tadotta reġim ġdid ta' sanzjonijiet tematiċi biex jiġu indirizzati atti serji ta' korruzzjoni definiti abbażi tal-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' strateġija effettiva biex l-UE GHRSR jiġi implimentat b'mod konsistenti, kemm mal-politiki esterni l-oħra tal-UE, b'mod partikolari dwar id-drittijiet tal-bniedem, kif ukoll mal-oqfsa internazzjonali eżistenti dwar is-sanzjonijiet; jenfasizza li l-UE GHRSR jeħtieġlu jirrispetta l-prinċipju li ma tiġix affettwata b'mod negattiv il-popolazzjoni ġenerali tal-pajjiż fil-mira f'konformità mad-dritt kriminali internazzjonali u mad-dritt umanitarju internazzjonali; ifakkar li l-applikazzjoni konsistenti u uniformi ta' miżuri restrittivi fl-Istati Membri kollha hija prekundizzjoni għall-kredibbiltà u l-effettività tal-azzjoni esterna tal-UE; jilqa' t-tħabbira tal-Kummissjoni li sa tmiem l-2021 se twettaq rieżami tal-prattiki li jdgħajfu s-sanzjonijiet u tal-obbligi ta' rappurtar eżistenti għall-Istati Membri dwar l-implimentazzjoni u l-infurzar tagħhom; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, fir-rwol tagħha bħala gwardjan tat-Trattati, u lill-VP/RGħ, bħala l-persuna responsabbli għall-unità, il-koerenza u l-effettività tal-politika barranija tal-UE, biex jiżguraw li r-reazzjonijiet nazzjonali għan-nuqqas ta' konformità mal-miżuri restrittivi adottati mill-UE jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi;

Il-migrazzjoni u l-ażil

85.

Jafferma mill-ġdid id-drittijiet tal-bniedem inaljenabbli tal-migranti u r-rifuġjati, u jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jilqgħuhom u jinkluduhom bis-sħiħ fil-kooperazzjoni tagħhom ma' pajjiżi terzi, kemm f'termini tal-istabbiliment ta' standards legali għolja kif ukoll, bl-istess importanza, l-operazzjonalizzazzjoni tagħhom sabiex jassiguraw il-protezzjoni effettiva ta' dawn id-drittijiet fil-prattika; ifakkar li fl-azzjonijiet esterni u ekstraterritorjali tagħhom, fil-ftehimiet u fil-kooperazzjoni fil-qasam tal-migrazzjoni, tal-fruntieri u tal-ażil, l-UE u l-Istati Membri tagħha jeħtiġilhom jirrispettaw u jipproteġu d-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari dawk stabbiliti fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, inkluż id-dritt għall-ħajja, il-libertà u l-ażil, b'mod partikolari l-valutazzjoni individwali tal-applikazzjonijiet għall-ażil;

86.

Itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni biex twettaq rieżami tal-impatt tal-kooperazzjoni fuq id-drittijiet tal-bniedem fuq il-migrazzjoni ma' pajjiżi terzi, inklużi kemm il-valutazzjoni minn qabel kif ukoll evalwazzjoni tal-mekkaniżmi ta' monitoraġġ, u biex twettaq valutazzjonijiet tar-riskju ex ante trasparenti dwar l-impatt fuq id-drittijiet tal-migranti, tar-rifuġjati, u persuni spostati b'mod furzat ta' kwalunkwe kooperazzjoni formali, informali jew finanzjarja tal-UE ma' pajjiżi terzi; jappella, barra minn hekk, għal trasparenza akbar u għal livell adegwat ta' skrutinju parlamentari u sorveljanza demokratika fuq l-attività tiegħu f'dan il-qasam; jissottolinja r-riskji relatati mal-arranġamenti informali dwar ir-ritorn u r-riammissjoni, li mhumiex soġġetti għal skrutinju ġudizzjarju u għalhekk ma jippermettux rimedju effettiv għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem li l-migranti u l-persuni li jfittxu ażil iġarrbu; itenni, għalhekk, it-talba tiegħu lill-UE biex tiżgura li l-ftehimiet kollha dwar il-kooperazzjoni fil-migrazzjoni u r-riammissjoni ma' stati mhux tal-UE jikkonformaw strettament mad-drittijiet internazzjonali tal-bniedem, mad-dritt tar-rifuġjati u dak marittimu, b'mod partikolari mal-Konvenzjoni dwar l-Istatus tar-Rifuġjati; jinsisti li d-drittijiet tal-bniedem jeħtieġ li jiġu integrati u mmonitorjati fl-attivitajiet kollha mwettqa mill-Frontex u mill-Uffiċċju Ewropew ta' Appoġġ fil-qasam tal-Ażil;

87.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jindirizzaw il-kawżi ewlenin tal-migrazzjoni u jappoġġjaw u jippromwovu l-iżvilupp, jinvestu fl-edukazzjoni u jipprovdu assistenza diretta biex itejbu l-opportunitajiet tal-ħajja, li jistgħu jikkontribwixxu għal soċjetajiet aktar stabbli u sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni, f'dan ir-rigward, teżamina l-aħjar metodi ta' involviment ma' pajjiżi terzi; jitlob li l-UE u l-Istati Membri tagħha jappoġġjaw id-dritt tar-rifuġjati u ta' dawk li jfittxu l-ażil li jirritornaw lejn pajjiżhom ladarba l-persekuzzjoni jew il-vjolenza li kkawżat l-ispostament tagħhom tkun intemmet, filwaqt li jirrispettaw il-prinċipju ta' non-refoulement;

88.

Jistieden lill-Kummissjoni tħejji proposti leġiżlattivi sabiex tipprovdi lill-Istati Membri bis-salvagwardji meħtieġa biex jirrispondu b'mod effettiv għall-istrumentalizzazzjoni tal-migrazzjoni minn pajjiżi terzi; jistieden lill-pajjiżi sħab u lill-organizzazzjonijiet internazzjonali jiżguraw l-implimentazzjoni ta' oqfsa legali u jirdoppjaw l-isforzi tagħhom għall-kooperazzjoni dwar il-kwistjoni tat-traffikar tal-migranti, jiżguraw il-protezzjoni tal-migranti u jipprevjenu l-isfruttament tagħhom;

89.

Jikkundanna l-għadd ta' mwiet li jseħħu tul ir-rotot migratorji u jtenni l-appell tiegħu għall-istabbiliment ta' approċċ Ewropew koordinat sabiex jiġi appoġġjat u żgurat proċess ta' identifikazzjoni fil-pront u effettiv ta' dawk li mietu fi triqithom lejn l-UE; jesprimi dispjaċir għall-fatt li ċerti migranti saħansitra ntbagħtu lura lejn il-fruntiera jew tkeċċew lejn postijiet fejn ħajjithom kienet fil-periklu, bi ksur tad-dritt internazzjonali u b'mod partikolari tad-dritt tal-ażil; jikkundanna l-attakki fuq NGOs li jgħinu lill-migranti; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jistabbilixxu trasparenza totali rigward il-fondi allokati għal pajjiżi terzi għal kooperazzjoni dwar il-migrazzjoni, u jiżguraw li din il-kooperazzjoni ma tkunx ta' benefiċċju – direttament jew indirettament – għal entitajiet statali involuti fi ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu definiti oqfsa għall-protezzjoni tal-migranti, b'mod partikolari billi jinfetħu mogħdijiet sikuri u legali għall-migranti u jittejjeb l-aċċess għall-viżi umanitarji, u biex tittejjeb l-applikazzjoni tagħhom; jappella lill-Parlament Ewropew biex jimmonitorja l-ftehimiet dwar il-migrazzjoni;

Id-dritt umanitarju internazzjonali

90.

Jissottolinja li r-rispett universali għad-dritt umanitarju internazzjonali u għad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem huwa tal-akbar importanza, u jitlob li l-partijiet fil-kunflitti armati tad-dinja jassiguraw li l-aġenziji tal-għajnuna umanitarja jkollhom aċċess sħiħ, f'waqtu u mingħajr xkiel għall-popolazzjonijiet u ż-żoni vulnerabbli, u li jipproteġu lil dawn il-popolazzjonijiet ċivili, b'mod partikolari lin-nisa u t-tfal, kif ukoll lill-ħaddiema umanitarji u dawk mediċi, kif garantit mill-Konvenzjonijiet ta' Ġinevra u protokolli addizzjonali sussegwenti; jissottolinja l-importanza li jingħata kontribut għall-ħolqien ta' kurituri umanitarji għal sitwazzjonijiet ta' emerġenza, inklużi dawk li jinvolvu riskju jew riskju imminenti ta' eskalazzjoni f'abbużi mifruxa u mill-akbar tad-drittijiet tal-bniedem;

91.

Itenni li l-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom jappoġġjaw b'mod attiv l-appell tas-Segretarju Ġenerali tan-NU u tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU għal waqfien mill-ġlied globali, inkluż permezz ta' miżuri effettivi kontra l-kummerċ illeċitu tal-armi u billi jsaħħu t-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont tal-esportazzjonijiet tal-armi tal-Istati Membri; jiddeplora l-fatt li l-pandemija tal-COVID-19 u l-effetti tagħha żiedu l-vjolenza politika, intensifikaw il-kompetizzjoni bejn il-gruppi armati u aggravaw it-tensjonijiet li ilhom jinħmew, filwaqt li ħallew iżjed lill-vittmi mingħajr protezzjoni; jesprimi tħassib serju dwar iż-żieda fil-vjolenza sesswali relatata mal-kunflitti f'dan il-kuntest, minkejja li l-2020 jaħbat l-20 anniversarju tar-Riżoluzzjoni 1325 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà;

92.

Ifakkar ir-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Frar 2014 dwar l-użu tad-drones armati (11) u jesprimi t-tħassib kontinwu tiegħu dwar l-użu tad-drones armati barra l-qafas legali internazzjonali; itenni s-sejħa tiegħu lill-UE biex tiżviluppa b'mod urġenti qafas ġuridikament vinkolanti għall-użu ta' drones armati sabiex jiġi żgurat li l-Istati Membri, f'konformità mal-obbligi ġuridiċi tagħhom, ma jwettqux qtil immirat illegali jew jiffaċilitaw tali qtil minn stati terzi; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, iżżomm lill-Parlament infurmat sew dwar l-użu tal-fondi tal-UE għall-proġetti kollha ta' riċerka u żvilupp assoċjati mal-kostruzzjoni ta' drones; jappella għal valutazzjonijiet tal-impatt tad-drittijiet tal-bniedem fir-rigward ta' proġetti ulterjuri ta' żvilupp ta' drones; ifakkar fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2018 dwar sistemi awtonomi tal-armi (12) u jħeġġeġ lill-VP/RGħ u lill-Istati Membri jipprojbixxu l-iżvilupp, il-produzzjoni u l-użu ta' armi kompletament awtonomi li ma għandhomx kontroll sinifikanti mill-bniedem fuq il-funzjonijiet kritiċi tal-għażla u l-attakk tal-objettivi; jinsisti li jinbdew negozjati internazzjonali dwar strument legalment vinkolanti li jipprojbixxi armi awtonomi letali mingħajr kontroll sinifikanti mill-bniedem; iħeġġeġ lill-VP/RGħ u lill-Istati Membri jadottaw pożizzjoni komuni għal negozjati internazzjonali f'dan ir-rigward;

L-eżistenza ta' gwerer u kunflitti madwar id-dinja u l-impatt tagħhom fuq id-drittijiet tal-bniedem

93.

Jisħaq li t-theddida multidimensjonali għat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem ikkawżata mill-kunflitti armati moderni, li, minbarra l-istati, spiss jinvolvu aġenti mhux statali u organizzazzjonijiet terroristiċi u għandhom konsegwenzi umanitarji diżastrużi; jissottolinja l-ksur u l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem imwettqa minn kumpaniji militari u tas-sigurtà privati; jenfasizza li l-vittmi ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem għandhom aċċess limitat ħafna għall-ġustizzja f'territorji bħal dawk taħt okkupazzjoni jew annessjoni inkluż f'żoni ta' kunflitt iffriżat, fejn strutturi legali u istituzzjonalizzati żviluppati għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem jew ikunu nieqsa jew ikunu inadegwati; itenni t-talba tiegħu biex l-UE ssaħħaħ ir-rispons tagħha għall-kunflitti, li għandha tiżviluppa bis-sħiħ u tkun kapaċi timplimenta l-istrumenti tagħha b'mod awtonomu, anke f'kollaborazzjoni mal-pajjiżi sħab u mal-organizzazzjonijiet reġjonali, inkluża enfasi qawwija fuq l-għajnuna umanitarja, il-prevenzjoni tal-kunflitti, il-ġustizzja tranżizzjonali, il-medjazzjoni u l-bon offiċji, kif ukoll ir-rikonċiljazzjoni, l-indirizzar tal-kawżi fundamentali tal-kunflitti, u l-għoti tal-appoġġ meħtieġ għall-missjonijiet internazzjonali ta' konsolidazzjoni tal-paċi u taż-żamma tal-paċi, kif ukoll il-missjonijiet tal-UE fil-qafas tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni, u l-operazzjonijiet ta' rikostruzzjoni ta' wara l-kunflitti li jappoġġjaw u japplikaw l-integrazzjoni u l-iskrutinju b'saħħithom tad-drittijiet tal-bniedem u perspettiva tal-ġeneru robusta;

94.

Jilqa' l-kunċett il-ġdid ta' medjazzjoni għall-paċi tal-UE, l-estensjoni tas-sett ta' għodod tal-UE għall-ġestjoni tal-kriżijiet għall-għan usa' tat-trasformazzjoni tal-kunflitti, u jinkoraġġixxi l-iżvilupp ta' aktar għodod u kapaċitajiet ta' djalogu f'dan il-qasam; itenni l-appell tiegħu lill-Istati Membri biex jgħinu fil-kontroll tal-kunflitti armati u l-ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem jew id-dritt umanitarju internazzjonali billi jikkonformaw strettament mad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7 tat-Trattat tan-NU dwar il-Kummerċ tal-Armi u l-Kodiċi ta' Kondotta tal-Unjoni Ewropea dwar l-Esportazzjoni ta' Armi, inkluż fil-każ ta' kwalunkwe trasferiment ta' armi, sorveljanza u tagħmir ta' intelliġenza li jirriżulta fir-riskju ta' importazzjoni ta' atturi statali u mhux statali li jwettqu jew jiffaċilitaw ksur tad-drittijiet tal-bniedem jew tad-dritt umanitarju internazzjonali; itenni t-talbiet tiegħu għal kontrolli aktar stretti madwar l-UE kollha fuq l-esportazzjonijiet tal-armi tal-UE, kontroll aħjar tal-użu aħħari tal-armi esportati, u aktar koordinazzjoni tad-deċiżjonijiet nazzjonali dwar l-esportazzjonijiet tal-armi;

95.

Jistieden lill-VP/RGħ u lill-Kunsill jagħtu attenzjoni speċjali lis-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fit-territorji okkupati jew annessi u jieħdu miżuri effettivi biex jipprevjenu abbużi gravi tad-drittijiet tal-bniedem fil-prattika; jinsisti fuq l-importanza li tiġi żgurata l-koerenza tal-politika tal-UE fir-rigward tal-okkupazzjoni jew l-annessjoni ta' territorju; ifakkar li d-dritt umanitarju internazzjonali għandu jiggwida l-politika tal-UE fir-rigward ta' dawn is-sitwazzjonijiet kollha, inkluż f'każijiet ta' okkupazzjoni fit-tul; jenfasizza r-responsabbiltà tal-korporazzjonijiet ibbażati fl-UE li japplikaw il-politiki l-aktar stretti ta' diliġenza dovuta għal kwalunkwe attività ekonomika jew finanzjarja f'dawn it-territorji jew magħhom, u li jiżguraw konformità stretta mad-dritt internazzjonali u mal-politiki ta' sanzjonijiet tal-UE meta applikabbli għal dawn is-sitwazzjonijiet;

Ġustizzja tranżizzjonali

96.

Jappella għall-promozzjoni ta' proċessi tal-ġustizzja tranżizzjonali li jagħtu s-setgħa lis-soċjetà ċivili, lill-vittmi, lill-popolazzjonijiet emarġinati u vulnerabbli, lin-nisa, lit-tfal, liż-żgħażagħ, kif ukoll lir-residenti rurali u urbani; jinkoraġġixxi l-ħolqien ta' rabtiet bejn strutturi permanenti bħas-sistemi tal-ġustizzja nazzjonali u l-istituzzjonijiet nazzjonali u n-networks ta' prevenzjoni għall-atroċitajiet u inizjattivi tranżizzjonali tal-ġustizzja; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-vittmi u l-komunitajiet affettwati jiġu pprovduti b'għodod, spazju u aċċess għall-informazzjoni;

Diliġenza dovuta u responsabbiltà korporattiva

97.

Jenfasizza li l-UE għandha opportunità unika li teżerċita influwenza fuq in-negozji biex jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem fil-livell globali bil-leġiżlazzjoni vinkolanti tal-UE li jmiss dwar id-diliġenza dovuta korporattiva u r-responsabbiltà korporattiva, li tobbliga lill-kumpaniji jipprevjenu, jidentifikaw, jikkomunikaw, jagħtu rendikont tal-impatti negattivi potenzjal u/jew reali fuq id-drittijiet tal-bniedem, l-ambjent u l-governanza tajba fil-katina tal-valur tagħhom u biex jipprovdu reġimi ta' responsabbiltà ċivili u aċċess għall-ġustizzja għall-vittmi u jiżguraw l-obbligu ta' rendikont; jappella biex il-leġiżlazzjoni tapplika għall-impriżi kbar kollha rregolati mil-liġi ta' Stat Membru, stabbiliti fit-territorju tal-Unjoni jew li joperaw fis-suq intern, kif ukoll għal kumpaniji żgħar u ta' daqs medju elenkati pubblikament (SMEs) u SMEs f'setturi ta' riskju għoli, filwaqt li jikkunsidra kif xieraq il-prinċipju tal-proporzjonalità; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu stabbiliti u infurzati kontrolli u sanzjonijiet amministrattivi biex il-leġiżlazzjoni ssir effettiva u jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għall-impriżi; iqis li huwa meħtieġ li l-istrateġiji ta' diliġenza dovuta tal-kumpaniji jiġu ddefiniti u implimentati permezz ta' konsultazzjoni sinifikanti u regolari mal-partijiet ikkonċernati u jsiru disponibbli għall-pubbliku; jilqa' d-dħul fis-seħħ bis-sħiħ tar-Regolament tat-Tassonomija tal-UE (13) fl-2020 u r-Regolament dwar il-Minerali ta' Kunflitt tal-UE (14) fl-2021 bħala passi kostruttivi f'dan il-qasam;

98.

Itenni li madwar żewġ terzi tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem maqtula madwar id-dinja s-sena l-oħra kienu involuti fil-protezzjoni tal-art u tal-ambjent tagħhom u fid-difiża tad-drittijiet tal-popli indiġeni, spiss fil-kuntest tan-negozju; jenfasizza l-ħtieġa dejjem aktar kruċjali, kif espressa mid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, biex l-UE timplimenta leġiżlazzjoni obbligatorja dwar id-diliġenza dovuta tad-drittijiet tal-bniedem għall-kumpaniji;

99.

Itenni t-talbiet tiegħu biex jiġġieled u jeqred ix-xogħol furzat u forom oħra ta' abbużi tad-drittijiet tal-bniedem fil-ktajjen tal-provvista, inklużi abbużi tad-drittijiet ambjentali, indiġeni u tax-xogħol u t-theddid u attakki kontra d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE jmexxu bl-eżempju u jwettqu valutazzjonijiet bir-reqqa tad-diliġenza dovuta tal-bejjiegħa, inklużi s-sottokuntratturi, li jiġu minn barra l-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jipprojbixxu l-importazzjonijiet kollha ta' prodotti magħmula bħala riżultat ta' ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż ix-xogħol furzat fuq bażi ugwali; jistieden lill-kumpaniji Ewropej jissodisfaw ir-responsabbiltà korporattiva tagħhom billi jwettqu rieżami bir-reqqa tal-ktajjen tal-provvista tagħhom biex jiżguraw li ma jkunux implikati f'abbużi tad-drittijiet tal-bniedem;

100.

Jinnota li l-2021 huwa l-10 anniversarju tal-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem, qafas ġenwin li l-linji gwida tiegħu, b'mod partikolari dawk fit-tielet pilastru ffukat fuq ir-rispett għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, jipprovdu qafas essenzjali għall-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi dwar il-prevenzjoni, kif ukoll dwar l-aċċess għall-mekkaniżmi ta' lment u rimedju ġudizzjarji u mhux ġudizzjarji għall-vittmi; jisħaq fuq l-importanza li l-pajjiżi kollha jimplimentaw bis-sħiħ il-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem, u jistieden lil dawk l-Istati Membri tal-UE li għadhom ma adottawx il-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali dwar id-drittijiet tan-negozju biex jagħmlu dan mill-aktar fis possibbli; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi stabbilit strument internazzjonali vinkolanti li jirregola l-attivitajiet ta' korporazzjonijiet transnazzjonali u kumpaniji oħra fid-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jipparteċipaw b'mod kostruttiv fil-ħidma tal-Grupp ta' Ħidma Intergovernattiv dwar il-Korporazzjonijiet Transnazzjonali u Intrapriżi Kummerċjali Oħrajn tan-NU fir-rigward tad-Drittijiet tal-Bniedem; iqis li dan huwa pass neċessarju 'l quddiem fil-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem;

L-importanza ta' klawżoli b'saħħithom dwar id-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet internazzjonali

101.

Itenni l-appell tiegħu għall-inklużjoni sistematika ta' klawżoli tad-drittijiet tal-bniedem li jistgħu jiġu infurzati fil-ftehimiet kollha bejn l-UE u pajjiżi mhux tal-UE, inkluż ftehimiet għall-kummerċ ħieles, ftehimiet ta' assoċjazzjoni u ftehimiet tal-protezzjoni tal-investiment separati; jappella għat-titjib tal-użu ta' dawn il-klawżoli, inkluż billi jiġu stabbiliti mekkaniżmi ddedikati għall-monitoraġġ u s-soluzzjoni tal-problemi; jappella biex dawn il-klawżoli jiġu infurzati permezz ta' parametri referenzjarji ċari u jiġu mmonitorjati, bl-involviment tal-Parlament, tas-soċjetà ċivili u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti; jissottolinja li l-istabbiliment ta' parametri referenzjarji speċifiċi jista' jwassal biex l-UE tesplora l-introduzzjoni tal-proporzjonalità fis-sanzjonijiet għan-nuqqas ta' konformità; jissottolinja li l-ksur tal-ftehimiet għandu jiskatta konsegwenzi ċari, inklużi, bħala l-aħħar alternattiva, is-sospensjoni jew l-irtirar tal-UE mill-ftehim għall-każijiet l-aktar severi u persistenti ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jirrakkomanda l-inklużjoni ta' mekkaniżmi ta' monitoraġġ dwar id-drittijiet tal-bniedem fil-ftehimiet ta' kummerċ u ta' investiment barrani, kif ukoll mekkaniżmi ta' lmenti, sabiex jiġi assigurat rikors effettiv għal rimedju għaċ-ċittadini u l-partijiet ikkonċernati lokali affettwati;

Il-kummerċ u l-Iskema Ġeneralizzata ta' Preferenzi (SĠP)

102.

Jissottolinja r-rabta qawwija li hemm bejn il-kummerċ u d-drittijiet tal-bniedem u r-rwol ta' inċentivar li l-aċċess għall-kummerċ jaqdi fir-rigward tar-rispett tal-kundizzjonalità tad-drittijiet tal-bniedem għall-pajjiżi terzi; jinnota l-proposta reċenti tal-Kummissjoni għal Regolament SĠP rivedut (15), li hija opportunità għal tisħiħ ulterjuri ta' din ir-rabta; jenfasizza l-kontribut meħtieġ tal-SĠP biex jintlaħqu l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, fost politiki oħra, u jissuġġerixxi l-esplorazzjoni tal-possibbiltà li jiġi offrut trattament preferenzjali lil oġġetti sostenibbli; jissottolinja li l-aċċess għall-SĠP+ jiddependi mir-rispett għall-konvenzjonijiet internazzjonali u mill-progress fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u jitlob l-applikazzjoni stretta tal-kundizzjonalità għall-pajjiżi sħab, inkluż ir-revoka tal-istatus ta' SĠP+, jekk meħtieġ; jistieden lill-Kummissjoni tuża parametri referenzjarji ċari u trasparenti meta tivvaluta l-konformità mal-obbligi tal-SĠP+;

103.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' involviment u djalogu kontinwi bejn l-UE u l-partijiet ikkonċernati kollha fil-pajjiżi benefiċjarji, b'mod partikolari l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u t-trade unions, kif ukoll ta' aktar titjib fit-trasparenza u l-monitoraġġ sabiex jiġi żgurat li l-iskema tal-SĠP tissodisfa l-objettiv tagħha ta' żvilupp sostenibbli u governanza tajba;

It-teknoloġiji diġitali

104.

Jissottolinja r-rwol importanti tat-teknoloġiji diġitali, b'mod partikolari matul il-pandemija tal-COVID-19; jisħaq li dawn it-teknoloġiji se jkomplu jiġu implimentati madwar id-dinja fil-perjodu ta' wara l-pandemija u li għandhom jiġu rregolati b'mod xieraq biex tiġi sfruttata s-saħħa tagħhom filwaqt li jiġu evitati l-effetti negattivi tagħhom fuq id-drittijiet tal-bniedem; jisħaq, b'mod partikolari, fuq l-importanza ta' salvagwardji effettivi għad-dritt għall-privatezza u l-protezzjoni tad-data fis-sistemi ta' sorveljanza tal-massa relatati mas-saħħa, u tal-użu proporzjonat tagħhom li għandu jkun ukoll limitat fiż-żmien; jisħaq fuq ir-riskji evidenti li t-teknoloġiji ta' sorveljanza jintużaw b'mod mhux xieraq kontra d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, il-persuni involuti fl-oppożizzjoni, il-ġurnalisti, is-soċjetà ċivili u oħrajn, mhux l-inqas minħabba li teknoloġiji bħal dawn joħolqu ostakolu serju għad-difiża tad-drittijiet tal-bniedem, riskju għall-privatezza u l-libertà tal-espressjoni u theddida serja għall-istituzzjonijiet demokratiċi; jistieden lill-UE tfassal b'mod urġenti qafas regolatorju robust f'dan il-qasam biex tiggarantixxi li l-użu ta' dawn it-teknoloġiji jkun konformi mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jiżguraw diliġenza sħiħa dovuta tad-drittijiet tal-bniedem u skrutinju xieraq tal-esportazzjonijiet tat-teknoloġija Ewropea ta' sorveljanza u tal-assistenza teknika; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jikkoordinaw ma' gvernijiet ta' pajjiżi terzi biex itemmu prattiki leġiżlattivi ripressivi dwar iċ-ċibersigurtà u l-ġlieda kontra t-terroriżmu; jistieden lill-UE tieħu l-inizjattiva biex tippromwovi moratorju globali immedjat fuq il-bejgħ, it-trasferiment u l-użu tat-teknoloġija tal-ispyware;

105.

Jinnota l-benefiċċji li jġib miegħu l-użu akbar tal-intelliġenza artifiċjali, iżda jisħaq li t-teknoloġiji jridu jiġu żviluppati, varati u użati taħt superviżjoni umana sinifikanti, bi trasparenza sħiħa u filwaqt li jiġu assigurati l-obbligu ta' rendikont u n-nondiskriminazzjoni, b'mod partikolari biex jiġu evitati kemm il-preġudizzju fid-deċiżjonijiet awtomatizzati kif ukoll il-ksur tal-protezzjoni tad-data;

106.

Jisħaq fuq ir-rwol vitali li għandhom il-pjattaformi soċjali fl-avvanz tal-libertà tal-espressjoni u tal-organizzazzjoni, iżda jissottolinja l-ħtieġa ta' salvagwardji xierqa biex jipprevjenu l-manipulazzjoni jew il-limitazzjoni mhux ġustifikata jew il-kontroll tal-kontenut tal-utenti, inkluża ċ-ċensura awtomatizzata, minn naħa waħda, u t-tixrid ta' diskors ta' mibegħda, aħbarijiet foloz, diżinformazzjoni u kontenut intenzjonalment ta' ħsara, min-naħa l-oħra; jappella lill-UE tipproponi modi kif tiffaċilita l-ħidma tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem online u tippromwovi r-rikonoxximent tal-kunċett li d-dibattitu dwar id-drittijiet tal-bniedem għandu jiġi promoss u protett fiċ-ċirkostanzi kollha; jilqa' l-adozzjoni tar-regoli l-ġodda tal-UE dwar il-kontroll tal-esportazzjonijiet, is-senserija, l-assistenza teknika, it-tranżitu u t-trasferiment ta' teknoloġiji b'użu doppju;

107.

Jenfasizza li d-demokrazija qed tiffaċċja theddid dejjem akbar permezz ta' finanzjament barrani moħbi, diżinformazzjoni u interferenza oħra online, u jissottolinja l-fatt li fl-istati awtoritarji, l-internet u ċ-ċiberspazju spiss ikunu l-uniku żona ħielsa mill-kontroll tal-Istat u ċ-ċensura tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, tal-media ħielsa u tal-oppożizzjoni prodemokratika; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill isaħħu r-rispons u l-ħidma tal-UE lejn il-ħolqien ta' salvagwardji internazzjonali dwar id-diżinformazzjoni, l-attakki ċibernetiċi u theddid ibridu ieħor li jirriżulta minn atturi barranin malizzjużi li jfittxu li jimminaw ir-reżiljenza tas-soċjetà u l-proċessi demokratiċi madwar l-UE, fil-viċinat tagħna u lil hinn minnu; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' aktar appoġġ pubbliku fir-riċerka dwar modi ġodda biex jiġi miġġieled it-tixrid ta' aħbarijiet foloz;

Il-piena tal-mewt, it-tortura u forom oħra ta' trattament ħażin

108.

Itenni l-oppożizzjoni qawwija tiegħu għall-piena tal-mewt minħabba n-natura krudili u irriversibbli tagħha u jitlob li l-UE tintensifika l-isforzi tagħha biex tippromwovi l-abolizzjoni universali; jissottolinja li fl-2020 tfaċċat xejra pożittiva favur moratorju fuq l-eżekuzzjonijiet bil-għan li l-piena tal-mewt tiġi abolita kompletament, u 123 stat ivvotaw favur ir-riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU dwar din il-kwistjoni; jinsab imħasseb ferm, madankollu, dwar iż-żieda drammatika fl-eżekuzzjonijiet f'ċerti pajjiżi; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jiddefendu l-abolizzjoni fil-fora internazzjonali kollha u jippromwovu l-akbar appoġġ possibbli għal din il-pożizzjoni;

109.

Jiddeplora l-fatt li t-tortura u t-trattament inuman jew degradanti għadhom mifruxa f'ħafna pajjiżi u jappella biex l-UE ssaħħaħ l-isforzi tagħha bl-għan tal-qerda ta' dawn il-prattiki, filwaqt li tappoġġja lill-vittmi u tippromwovi mekkaniżmi biex l-awturi tar-reati jinżammu responsabbli; iħeġġeġ lill-pajjiżi kollha li għadhom m'għamlux dan biex jirratifikaw biex il-Konvenzjoni tan-NU Kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti oħra u l-Protokoll Fakultattiv tagħha (OPCAT); jirrikonoxxi l-importanza tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem fil-ġlieda kontra t-tortura u forom oħra ta' trattament ħażin; jikkundanna bil-qawwa kollha l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem li ġie rrapportat f'postijiet ta' detenzjoni u jitlob li ssir investigazzjoni sistematika tal-allegazzjonijiet kollha ta' ksur;

o o

110.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, lis-Segretarju Ġenerali tan-NU, lill-President tas-76 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, lill-President tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, lill-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem u lill-Kapijiet ta' Delegazzjoni tal-UE.

(1) ĠU L 410 I, 7.12.2020, p. 1.

(2) ĠU L 206, 11.6.2021, p. 1.

(3) ĠU L 209, 14.6.2021, p. 1.

(4) ĠU C 118, 8.4.2020, p. 15.

(5) ĠU C 411, 27.11.2020, p. 30.

(6) ĠU C 404, 6.10.2021, p. 202.

(7) ĠU C 456, 10.11.2021, p. 94.

(8) ĠU C 474, 24.11.2021, p. 11.

(9) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 111.

(10) Testi adottati, P9_TA(2021)0388.

(11) ĠU C 285, 29.8.2017, p. 110.

(12) ĠU C 433, 23.12.2019, p. 86.

(13) ĠU L 198, 22.6.2020, p. 13.

(14) ĠU L 130, 19.5.2017, p. 1.

(15) Proposta tal-Kummissjoni għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-applikazzjoni ta' skema ġeneralizzata ta' preferenzi tariffarji u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 978/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (COM(2021)0579).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/212

P9_TA(2022)0043

L-indirizzar ta' ostakli mhux tariffarji u mhux fiskali fis-suq uniku

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-indirizzar ta' ostakli mhux tariffarji u mhux fiskali fis-suq uniku (2021/2043(INI))

(2022/C 342/16)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 bit-titolu “L-identifikazzjoni u l-indirizzar tal-ostakli għas-Suq Uniku” (COM(2020)0093),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Pjan ta' azzjoni fit-tul għal implimentazzjoni u infurzar aħjar tar-regoli tas-suq uniku” (COM(2020)0094),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Aġenda tal-Konsumatur ġdida li ssaħħaħ ir-reżiljenza tal-konsumatur għall-irkupru sostenibbli” (COM(2020)0696),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Aġġornament tal-Istrateġija Industrijali l-Ġdida tal-2020: Nibnu Suq Uniku aktar b'saħħtu għall-irkupru tal-Ewropa” (COM(2021)0350),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Marzu 2021 bit-titolu “Triq komuni lejn ftuħ mill-ġdid sikur u sostenibbli” (COM(2021)0129),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Jannar 2021 dwar it-tisħiħ tas-suq uniku: il-futur tal-moviment liberu tas-servizzi (1), u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali dwarha,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2018/1724 tat-2 ta' Ottubru 2018 li jistabbilixxi gateway diġitali unika li tipprovdi aċċess għal informazzjoni, għal proċeduri u għas-servizzi ta' assistenza u ta' soluzzjoni tal-problemi u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1024/2012 (2) (“ir-Regolament dwar Gateway Diġitali Unika”),

—	wara li kkunsidra l-Opinjoni tal-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni – ir-Rapport dwar l-Ostakli għas-Suq Uniku u l-Pjan ta' Azzjoni għall-Infurzar tas-Suq Uniku (COR 2020/02355),

—

wara li kkunsidra l-Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar (a) il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni — “Pjan ta' azzjoni fit-tul għal implimentazzjoni u infurzar aħjar tar-regoli tas-suq uniku” (COM(2020)0094) u (b) il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni — “L-identifikazzjoni u l-indirizzar tal-ostakli għas-Suq Uniku” (COM(2020)0093) (EESC 2020/01412),

—	wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-10 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Business Journey on the Single Market: Practical Obstacles and Barriers” (Il-Vjaġġ tan-Negozju fis-Suq Uniku: Ostakli Prattiċi) (SWD(2020)0054),

—	wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tat-8 ta' Settembru 2020 bit-titolu “Evaluation of the Vertical Block Exemption Regulation” (Evalwazzjoni tar-Regolament ta' Eżenzjoni ta' Kategorija Vertikali) (SWD(2020)0172),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Lulju 2020 tad-Direttorat Ġenerali għas-Suq Intern, l-Industrija, l-Intraprenditorija u l-SMEs tal-Kummissjoni Ewropea bit-titolu “Territorial supply constraints in the EU retail sector” (Restrizzjonijiet territorjali tal-provvista fis-settur tal-bejgħ bl-imnut tal-UE),

—	wara li kkunsidra l-istudju ta' Frar 2018 mill-Unjoni tal-Benelux bit-titolu “Territorial Supply Constraints in the Retail Trade in Belgium, The Netherlands and Luxembourg” (Restrizzjonijiet Territorjali tal-Provvista fil-Kummerċ tal-Konsumaturi fil-Belġju, in-Netherlands u l-Lussemburgu),

—	wara li kkunsidra l-istudju ta' Novembru 2020 mid-Dipartiment Tematiku tal-Parlament Ewropew għall-Politika Ekonomika, Xjentifika u tal-Kwalità tal-Ħajja bit-titolu “Legal Obstacles in Member States to Single Market rules” (Ostakli Legali fl-Istati Membri għar-regoli tas-Suq Uniku),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Ottubru 2020 mill-Unità tas-Sostenn għall-Governanza Ekonomika tal-Parlament Ewropew bit-titolu “Background Reader On The European Semester Autumn 2020 Edition – The European Semester from a Parliamentary perspective” (Qari ta' Referenza dwar l-Edizzjoni tal-Ħarifa 2020 tas-Semestru Ewropew – Is-Semestru Ewropew mill-Perspettiva tal-Parlament),

—	wara li kkunsidra l-istudju ta' Frar 2021 mid-Dipartiment Tematiku tal-Parlament Ewropew għall-Politika Ekonomika, Xjentifika u tal-Kwalità tal-Ħajja bit-titolu “The impact of COVID-19 on the Internal Market” (L-impatt tal-COVID-19 fuq is-Suq Intern),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Frar 2019 mid-Dipartiment Tematiku għall-Politika Ekonomika, Xjentifika u tal-Kwalità tal-Ħajja tal-Parlament Ewropew bit-titolu “Contribution to Growth: The Single Market for Services – Delivering economic benefits for citizens and businesses” (Kontribut għat-Tkabbir: Is-Suq Uniku għas-Servizzi – Inwasslu benefiċċji ekonomiċi liċ-ċittadini u n-negozji),

—	wara li kkunsidra r-Rapport speċjali Nru 05/2016 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri tal-14 ta' Marzu 2016 bit-titolu “Il-Kummissjoni żgurat l-implimentazzjoni effettiva tad-Direttiva dwar is-Servizzi?”,

—	wara li kkunsidra l-istudju tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew ta' April 2019 bit-titolu “L-Immappjar tal-Kost tan-Non-Ewropa”,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Diċembru 2018 dwar il-pakkett dwar is-suq uniku (3),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċeduri tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A9-0336/2021),

A.	billi s-suq uniku jammonta għal 56 miljun impjieg Ewropew u jiġġenera 25 % tal-PDG tal-UE; billi s-settur agroalimentari huwa l-akbar settur tal-manifattura tal-UE f'termini ta' impjiegi u valur miżjud;

B.	billi l-iżvilupp sostenibbli u livelli għoljin ta' standards soċjali u ambjentali huma prerekwiżiti għal produttività li tkun kompatibbli mal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tal-Aġenda 2030 tan-NU u mal-objettiv li tinkiseb in-newtralità klimatika sal-2050;

billi l-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet soċjali, tax-xogħol u tat-trade unions, inkluż in-negozjar kollettiv, il-pagi ġusti u l-kundizzjonijiet tax-xogħol tajbin, huma parti integrali mill-ħolqien ta' suq uniku li jkun jiffunzjona tajjeb, ikun ġust, inklużiv u sostenibbli li jipprovdi prodotti u servizzi ta' kwalità; billi l-libertajiet ekonomiċi li wieħed jipprovdi prodotti u servizzi m'għandhomx jegħlbu jew idgħajfu d-drittijiet fundamentali, inklużi d-drittijiet soċjali, tax-xogħol u tat-trade unions;

D.	billi valutazzjoni komprensiva tal-ostakli mhux tariffarji fis-suq uniku, speċjalment fis-settur agroalimentari, tista' tintuża biex tipprovdi impetu biex jiġu indirizzati dawn l-ostakli;

billi kwalunkwe valutazzjoni tal-ostakli għas-suq uniku għandha tkun ibbażata, fost l-oħrajn, fuq l-esperjenzi u l-perċezzjonijiet tan-negozji, tal-ħaddiema u tal-konsumaturi li jinvolvu ruħhom sa ċertu punt fis-suq uniku ta' kuljum kif ukoll fuq l-iskop tar-regoli tas-suq uniku; billi l-ostakli eżistenti għas-suq uniku jaffettwaw jew saħansitra jippenalizzaw b'mod sproporzjonat lill-SMEs u lill-mikrointrapriżi, u jxekklu l-attivitajiet transfruntiera tagħhom;

F.	billi l-funzjonament tas-suq uniku, l-implimentazzjoni effettiva tad-dritt eżistenti tal-UE u l-abolizzjoni tal-ostakli huma r-responsabbiltà kemm tal-Kummissjoni kif ukoll tal-Istati Membri;

billi ħafna ostakli li jaffettwaw is-suq uniku jirriżultaw mill-applikazzjoni skorretta jew mhux kompluta tal-leġiżlazzjoni tal-UE, min-nuqqas ta' traspożizzjoni xierqa tad-dritt tal-UE fl-oqfsa legali nazzjonali, min-nuqqas ta' miżuri xierqa tad-dritt tal-UE mmirati biex jindirizzaw l-ostakli eżistenti, mill-aċċess imxekkel għall-informazzjoni meħtieġa, jew minn miżuri ta' politika unilaterali meħuda mill-Istati Membri; billi l-intervenzjoni regolatorja bla bżonn fil-livell tal-UE tista' wkoll taffettwa b'mod negattiv lis-suq uniku, u toħloq ostakli bħal spejjeż għoljin ta' konformità jew inċertezza legali għall-konsumaturi individwali;

billi l-frammentazzjoni, ir-regolamenti nazzjonali restrittivi, l-implimentazzjoni inadegwata jew skorretta, il-burokrazija żejda u l-“gold-plating”, kif ukoll in-nuqqas ta' infurzar jew ta' miżuri xierqa tad-dritt tal-UE li jindirizzaw l-ostakli jista' jkollhom konsegwenzi negattivi kemm fil-livell tal-UE kif ukoll f'dak nazzjonali, u jċaħħdu liċ-ċittadini mill-impjiegi, lill-konsumaturi mill-għażliet, u lill-imprendituri mill-opportunitajiet;

billi ostakolu mhux tariffarju huwa azzjoni regolatorja sproporzjonata jew diskriminatorja li tirriżulta f'piż jew spiża li jiġġarrbu minn kumpanija li qed tipprova tidħol fis-suq, u li ma jiġġarrbux minn kumpaniji li diġà qegħdin fis-suq, jew spiża li hija dovuta minn kumpaniji barranin li ma tiġġarrabx minn kumpaniji domestiċi, mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Istati Membri li jirregolaw u għall-ilħuq tal-objettivi leġittimi tal-politika pubblika bħall-protezzjoni tal-ambjent u tad-drittijiet tal-konsumatur jew tal-impjieg; billi l-Parlament indirizza l-ostakli mhux tariffarji fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Mejju 2016 (4);

billi l-“gold-plating” ifisser “prattiki li jirriżultaw fl-introduzzjoni ta' rekwiżiti amministrattivi addizzjonali mhux ġustifikati mill-Istati Membri li ma jkunux relatati mal-objettivi tal-leġiżlazzjoni u li jistgħu jimminaw il-funzjonament bla xkiel tas-suq intern”; billi l-gold-plating għandu, madankollu, ikun differenzjat mill-istabbiliment ta' standards ogħla li jmorru lil hinn mill-istandards minimi għall-UE kollha għall-protezzjoni ambjentali u tal-konsumatur, il-kura tas-saħħa u s-sikurezza tal-ikel;

billi l-Kummissjoni attwali għadha ma ppreżentatx pakkett leġiżlattiv komprensiv li jindirizza l-fallimenti fl-eżerċizzju tal-libertajiet ta' qofol tas-suq uniku lil hinn mill-infurzar, għajr inizjattivi diġitali; billi l-Kummissjoni tat prijorità lill-ħtieġa ta' infurzar aħjar tal-leġiżlazzjoni eżistenti tas-suq uniku flimkien ma' għadd ta' inizjattivi diġitali u ekoloġiċi li jwittu t-triq għat-tranżizzjoni doppja;

L.	billi l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tas-suq intern iridu dejjem jiżguraw l-involviment xieraq tas-sħab soċjali u tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

M.	billi l-Parlament u l-Kunsill irrifjutaw uħud mill-proposti tal-Pakkett tas-Servizzi tal-2016;

N.	billi maġġoranza ċara tan-negozji jqisu li s-suq uniku mhuwiex integrat biżżejjed; billi l-frammentazzjoni tar-regoli għall-kummerċ transfruntier taffettwa b'mod profond in-negozju u l-konsumaturi fis-suq intern kollu;

O.	billi minkejja l-isforzi li saru fl-imgħoddi permezz ta' diversi programmi u applikazzjonijiet, il-kummerċjanti sikwit għadhom isibuha diffiċli biex isibu informazzjoni dwar ir-regoli u l-proċeduri għall-forniment transfruntier ta' servizzi u għall-bejgħ ta' prodotti;

billi 71 % tal-SMEs li pprovaw is-sistema attwali ta' rikonoxximent reċiproku għal prodotti mhux armonizzati ngħataw deċiżjoni ta' ċaħda tal-aċċess għas-suq, u billi r-reviżjoni reċenti tar-regolament li jirregola din is-sistema għandha l-għan li tiffaċilita l-applikazzjoni tagħha għan-negozji billi tirregola aħjar it-teħid ta' deċiżjonijiet nazzjonali;

billi d-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali (5) hija strument ewlieni biex jiġi żgurat il-funzjonament tajjeb tas-suq uniku iżda n-nuqqas ta' strumenti ta' rikonoxximent awtomatiku għall-kwalifiki u l-ħiliet bejn l-Istati Membri qed ifixkel il-mobbiltà tal-professjonisti u b'hekk joħloq ostakli mhux ġustifikati;

R.	billi s-suq uniku tal-UE huwa proġett li qatt ma jitlesta u l-veloċità rapida tal-iżviluppi soċjetali u teknoloġiċi tista' toħloq ostakli ġodda għas-suq uniku li jfixklu t-twettiq sħiħ tiegħu;

billi d-diġitalizzazzjoni u l-użu tal-IA u tat-teknoloġiji l-ġodda għandhom il-potenzjal li jżidu valur sinifikanti lis-suq uniku billi jgħinu biex jitnaqqsu l-ostakli u l-piżijiet eżistenti u jippermettu opportunitajiet ġodda ta' negozju u l-funzjonament sħiħ tas-suq uniku diġitali għall-benefiċċju tal-konsumaturi u tal-intrapriżi; billi l-użu ta' teknoloġiji ġodda u tal-IA jista' jkun ta' għajnuna biex jingħelbu uħud mill-ostakli fis-suq uniku diġitali;

T.	billi n-nuqqas ta' armonizzazzjoni u standardizzazzjoni minima insuffiċjenti jġibu magħhom spejjeż addizzjonali u jnaqqsu s-sikurezza tal-prodotti fis-suq uniku filwaqt li jnaqqsu l-kompetittività Ewropea fis-swieq internazzjonali;

U.	billi għall-qafas tas-suq uniku huwa vitali li l-libertajiet ekonomiċi, id-drittijiet soċjali, l-interessi tal-konsumaturi, tal-ħaddiema, tan-negozji u l-interess ġenerali jiġu bbilanċjati b'mod korrett;

V.	billi dan l-aħħar tressqu diversi petizzjonijiet lill-Kumitat għall-Petizzjonijiet tal-Parlament (PETI) relatati mal-ostakli mhux tariffarji, bħal pereżempju l-petizzjonijiet 0179/2021 u 0940/2020;

billi l-kriżi tal-COVID-19 kienet xokk kemm għall-produzzjoni kif ukoll għall-konsum, u tat forma ġdida lill-attivitajiet domestiċi u transfruntiera, u ħalliet effett fuq il-konsumaturi, in-negozji, il-ħaddiema u l-forniment tas-servizzi; billi xi wħud minn dawn l-effetti jistgħu jkunu temporanji, iżda oħrajn se jkollhom konsegwenzi dejjiema fuq il-forma u l-ħtiġijiet tas-suq uniku; billi r-rispons għall-pandemija ħaffef il-qalba lejn is-servizzi diġitali; billi l-kriżi wriet l-importanza tal-integrazzjoni Ewropea, tal-istituzzjonijiet b'saħħithom u tar-regolamentazzjoni; billi l-prattiki arbitrarji tal-akkwist pubbliku implimentati matul il-pandemija tal-COVID affettwaw serjament is-suq intern u ħolqu theddid serju għat-trasparenza; billi s-sitwazzjoni diffiċli attwali tirrikjedi l-eliminazzjoni mhux biss tar-restrizzjonijiet relatati mal-COVID iżda wkoll tal-ostakli mhux ġustifikati li baqgħu jeżistu fis-suq intern għal snin sħaħ, sabiex jittejjeb u jiġi approfondit is-suq uniku li huwa wieħed mill-modi kif noħorġu mill-kriżi;

L-istat tas-suq uniku u l-objettivi ta' politika tiegħu

Jilqa' l-Pakkett dwar il-Governanza tas-Suq Uniku ta' Marzu 2020, li għandu l-għan li jtejjeb l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni Ewropea billi iniżjalment jippreżenta ħarsa ġenerali tal-inizjattivi eżistenti u futuri; iqis ukoll li għad hemm nuqqasijiet leġiżlattivi u tal-infurzar, li qed ifixklu l-funzjonament xieraq tas-suq uniku; iqis b'mod partikolari li hemm nuqqas ta' inizjattivi biex jittejjeb is-suq uniku għas-servizzi;

Jappoġġja l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar pjan ta' azzjoni fit-tul għal implimentazzjoni u infurzar aħjar tar-regoli tas-suq uniku, u speċjalment il-proposti biex is-SOLVIT jissaħħaħ bħala għodda għas-soluzzjoni tat-tilwim fis-suq uniku, jiżdied ir-rwol tal-Kummissjoni biex tgħin lill-Istati Membri jittrasponu l-liġi tal-UE b'mod korrett, sħiħ u fil-ħin sabiex tiġi żgurata interpretazzjoni armonizzata u jiġi evitat il-gold-plating, tinħoloq għodda għall-ostakli tas-suq uniku fil-qafas tal-Gateway Diġitali Unika, u ċ-ċittadini u n-negozji jkunu jistgħu jirrappurtaw b'mod anonimu dwar l-ostakli regolatorji li jiltaqgħu magħhom meta jeżerċitaw id-drittijiet tagħhom tas-suq intern;

Jirrimarka li l-prezz għal implimentazzjoni inadegwata jitħallas kemm min-negozji kif ukoll mill-konsumaturi u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprijoritizza azzjonijiet ta' infurzar adegwati;

Jenfasizza l-isforzi biex jiġi żgurat li l-funzjonament xieraq tas-suq uniku jimxi id f'id mal-isforzi biex jinkisbu l-objettivi fundamentali tal-UE fir-rigward tal-iżvilupp sostenibbli u ekonomija tas-suq soċjali, kif ukoll livell għoli ta' protezzjoni u titjib tal-kwalità tal-ambjent;

Jissottolinja li s-suq uniku għadu wieħed mill-akbar kisbiet tal-Unjoni Ewropea; iħeġġeġ, għalhekk, lill-Kummissjoni timmira r-riżorsi lejn kwistjonijiet li qed jolqtu lis-suq uniku, b'mod partikolari l-ostakli mhux tariffarji mhux ġustifikati, li ma jħallux li jintlaħaq il-potenzjal sħiħ tas-suq uniku għall-konsumaturi, il-ħaddiema u għan-negozji, speċjalment l-SMEs, billi joħolqu ostakli bla bżonn u inġusti għall-moviment liberu tal-prodotti u s-servizzi;

Jirrikonoxxi li, biex jitneħħew b'mod effettiv tali ostakli u sabiex tiġi approfondita aktar l-integrazzjoni tas-suq uniku, x'aktarx li jkunu meħtieġa monitoraġġ aktar b'saħħtu wkoll mill-Istati Membri, kif ukoll prudenza regolatorja, is-simplifikazzjoni ta' kif jiġi applikat il-qafas regolatorju attwali tal-UE, u enfasi politika mkabbra fuq is-suq uniku;

Jirrikonoxxi l-importanza fundamentali tal-politika tal-ħarsien tal-konsumatur bħala fattur li jsaħħaħ is-suq uniku u li jikkontribwixxi għall-integrazzjoni tiegħu;

Jistieden lill-Kummissjoni tuża r-riżorsi tal-programm tas-suq uniku biex issaħħaħ il-governanza tas-suq uniku u ttejjeb il-funzjonament tiegħu, b'mod partikolari fir-rigward tal-ostakli mhux tariffarji;

Jistieden lill-Istati Membri jirrispettaw l-integrità tas-suq uniku billi jiskambjaw aħjar l-informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-liġi tal-UE u jikkoordinawha, bl-għajnuna tal-Kummissjoni, u joqogħdu lura kemm jista' jkun milli jintroduċu regoli nazzjonali diverġenti u jfittxu soluzzjonijiet fil-livell Ewropew, japplikaw linji gwida għal Regolamentazzjoni Aħjar għall-introduzzjoni ta' regoli nazzjonali, jipprovdu valutazzjonijiet tal-impatt xierqa u jappoġġjaw lill-partijiet ikkonċernati sabiex ikunu jistgħu jikkontribwixxu b'mod xieraq għall-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet, u japplikaw ir-regoli kollha b'mod ġustifikat, proporzjonat u nondiskriminatorju;

10.

Jissottolinja li l-kisba sħiħa tal-objettivi fl-aġenda tal-Patt Ekoloġiku u fl-Aġenda Diġitali għall-Ewropa tiddependi l-aktar fuq il-funzjonament effettiv tas-suq uniku u fuq politika pubblika xierqa, li huwa faċilitatur ewlieni tal-effiċjenza tas-suq u tal-innovazzjoni u waħda mid-diversi għodod għall-immodernizzar tal-ekonomiji Ewropej; jemmen, għalhekk, li n-nuqqasijiet tas-suq uniku jistħoqqilhom l-istess livell ta' attenzjoni bħall-aġenda tal-Patt Ekoloġiku u l-Aġenda Diġitali għall-Ewropa; jenfasizza li politiki Ewropej oħra għandhom iqisu r-regoli tas-suq uniku u jridu jirrispettaw il-prinċipji tiegħu; jafferma mill-ġdid l-impenn tiegħu stess li jiżviluppa u li jissalvagwardja suq intern robust, sostenibbli favur il-konsumaturi, il-ħaddiema u n-negozji;

11.

Jesprimi dispjaċir li għadd ta' ostakoli mhux tariffarji jistgħu jimpedixxu milli jintlaħqu l-għanijiet tal-istrateġija industrijali tal-UE, speċjalment ir-rilokazzjoni tal-produzzjoni u t-tisħiħ tar-reżiljenza tal-ekonomija Ewropea; jenfasizza li suq uniku integrat solidu fejn l-ostakoli mhux tariffarji jiġu eliminati huwa prekundizzjoni biex jintlaħqu l-għanijiet tal-istrateġija industrijali tal-UE;

12.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw li jaġixxu bi proporzjonalità u f'allinjament strett ma' objettivi leġittimi tal-politika pubblika bħas-saħħa pubblika, l-ambjent, is-servizzi pubbliċi u l-interess ġenerali; jiddispjaċih, madankollu, li xi Stati Membri għadhom jirreferu għall-interess pubbliku biex jiżolaw lis-swieq interni tagħhom; jenfasizza, barra minn hekk, li rekwiżiti bħal restrizzjonijiet territorjali bla bażi, rekwiżiti lingwistiċi bla bżonn u testijiet tal-ħtiġijiet ekonomiċi joħolqu ostakli mhux ġustifikati fi ħdan is-suq uniku u jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb il-monitoraġġ tal-Istati Membri f'dan ir-rigward, inklużi l-obbligi ta' notifika legali;

13.

Jiddeplora l-fatt li skont studju tal-Parlament, l-għadd ta' proċedimenti ta' ksur kontra l-Istati Membri fil-qasam tas-suq uniku żdied bejn l-2017 u l-2019, u laħaq it-800 każ fl-2019, l-ogħla livell tiegħu mill-2014;

Ostakli għall-moviment liberu ta' prodotti u servizzi

14.

Jindika li l-Kummissjoni u l-partijiet ikkonċernati identifikaw grupp ta' ostakli mhux ġustifikati ewlenin għall-attivitajiet transfruntiera, fost l-oħrajn:

id-disparitajiet regolatorji u l-implimentazzjoni inkonsistenti tal-dritt tal-UE, li jikkumplikaw l-iskambji transfruntiera u jġiegħlu lill-kumpaniji jimpenjaw riżorsi għall-proċess impenjattiv tal-analiżi tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-UE, u jiddevjaw l-investimenti lil hinn minn attivitajiet li joħolqu l-impjiegi jew jappoġġjaw it-tkabbir;

b)	l-infurzar inadegwat tal-leġiżlazzjoni tal-UE kif ukoll proċeduri twal u kumplessi biex jissolvew każijiet ta' ksur tal-liġi tal-UE;

rekwiżiti jew prattiki amministrattivi ta' piż u kultant kumplessi, bħal spezzjonijiet persistenti ripetuti u sanzjonijiet sproporzjonati għat-trasgressjoni, informazzjoni insuffiċjenti u inaċċessibbli jew ineżistenti u linji limitati ta' komunikazzjoni mal-amministrazzjoni pubblika, li jillimitaw ukoll il-possibbiltajiet ta' servizzi ġodda jew ta' kompetizzjoni f'postijiet ġodda li jkunu jagħtu għażla akbar lill-konsumaturi;

d)	restrizzjonijiet territorjali tal-provvista li jxekklu b'mod ċar l-iżvilupp tas-suq uniku u l-benefiċċju potenzjali tiegħu għall-konsumaturi;

e)	rekwiżiti tekniċi addizzjonali adottati fil-livell nazzjonali li jiġġeneraw piżijiet amministrattivi eċċessivi u mhux ġustifikati li jistgħu jimminaw il-funzjonament bla xkiel tas-suq intern;

f)	in-nuqqas ta' għodod u mekkaniżmi effettivi biex jiffaċilitaw l-għarfien tal-obbligi eżistenti jew in-nuqqas ta' standards tekniċi armonizzati, li jżidu l-ispejjeż tal-konformità għall-kumpaniji li joperaw bejn il-fruntieri;

g)	in-nuqqas ta' trasparenza u ta' informazzjoni u rekwiżiti proċedurali kumplessi li jżidu d-diffikultajiet fl-aċċess għall-akkwist transfruntier, b'mod partikolari għall-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs);

h)	regoli insuffiċjenti għall-kummerċ elettroniku transfruntier;

i)	diffikultajiet biex jissolvew tilwimiet kummerċjali u amministrattivi fil-ħin;

15.

Jinnota li eżempji konkreti ta' ostakli msemmija hawn fuq diġà ġew irrappurtati minn kumpaniji tal-UE li joperaw fis-suq intern, inklużi, pereżempju, rekwiżiti fuq fornituri ta' servizzi barranin biex jirreġistraw kumpanija f'reġistru kummerċjali u tal-kumpaniji ta' Stat Membru ospitanti, anke jekk jibagħtu ħaddiema fit-territorju tal-Istat Membru ospitanti biss fuq bażi temporanja u ma jkollhom l-ebda infrastruttura hemmhekk li minnha jwettqu attivitajiet b'mod abitwali, stabbli u kontinwu;

16.

Jenfasizza li l-aktar mod effettiv biex titnaqqas il-frammentazzjoni tas-suq uniku huwa li wieħed jimmira għall-armonizzazzjoni fejn din tkun possibbli; jenfasizza li din l-armonizzazzjoni m'għandhiex twassal, madankollu, għal aktar piż regolatorju għall-kumpaniji;

17.

Jenfasizza li r-rispett tal-istat tad-dritt isaħħaħ l-integrità tas-suq uniku u jfakkar lill-Istati Membri dwar l-obbligi ta' notifika legali tagħhom;

18.

Jenfasizza li l-ostakoli mhux tariffarji, fost l-oħrajn, għandhom impatt serju fuq is-settur tas-servizzi u għalhekk fuq segmenti oħra tal-ekonomija sostnuti mis-settur tas-servizzi; jenfasizza, barra minn hekk, li l-Kummissjoni identifikat 24 restrizzjoni speċifika fi 13-il settur li jiksru r-regoli stabbiliti mid-Direttiva dwar is-Servizzi (6), inklużi xi wħud li huma diskriminatorji jew li huma rekwiżiti dwar l-istabbiliment jew in-nazzjonalità; jinnota li l-objettiv tal-eżerċizzju kien li tiġi ddokumentata l-preżenza jew in-nuqqas ta' restrizzjonijiet, u li l-valutazzjoni tal-proporzjonalità tar-restrizzjonijiet kienet barra mill-ambitu tal-eżerċizzju u l-eżerċizzju ma vvalutax jekk ir-restrizzjoni rilevanti kinitx ġustifikata jew proporzjonata;

19.

Jirrikonoxxi li r-rapport juri tnaqqis żgħir fil-livell tal-ostakli kważi fis-setturi vvalutati kollha, li jitlob valutazzjoni ulterjuri mill-Kummissjoni; jenfasizza, madankollu, li skont il-Kummissjoni, l-identifikazzjoni tat-tnaqqis tal-ostakli fis-setturi tas-servizzi differenti saret bil-mod wara l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Servizzi fl-2006 sal-2017 u li, għas-settur tal-bejgħ bl-imnut, l-ostakli identifikati saħansitra żdiedu bejn l-2011 u l-2017, biex b'hekk ixxejjen il-progress li kien sar;

20.

Jiddispjaċih li wħud mir-restrizzjonijiet identifikati skont id-Direttiva dwar is-Servizzi jirriżultaw mill-inċertezza legali li din ħolqot sa mid-dħul fis-seħħ tagħha fir-rigward tal-kamp ta' applikazzjoni tagħha, b'mod partikolari għall-SMEs fis-settur tat-turiżmu;

21.

Jirrimarka li s-servizzi pubbliċi jibbenefikaw minn protezzjoni speċjali fir-rigward tar-regoli tas-suq intern minħabba l-missjonijiet ta' interess ġenerali li huma assenjati lilhom, li jfisser li r-regoli stabbiliti mill-awtoritajiet pubbliċi għal funzjonament tajjeb tagħhom ma jikkostitwixxux ostakli mhux tariffarji; ifakkar, f'dan ir-rigward, li s-servizzi soċjali u tas-saħħa mhumiex soġġetti għad-Direttiva dwar is-Servizzi;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom biex ineħħu l-ostakli għall-bejgħ bl-imnut u jaġixxu malajr meta jiġu identifikati ostakli ġodda; jistieden lill-Kummissjoni tħejji gwida dwar il-proporzjonalità tal-proċeduri ta' awtorizzazzjoni għall-bejgħ bl-imnut sabiex iżżid iċ-ċertezza legali u l-prevedibbiltà għall-bejgħ bl-imnut u tippreżenta pjan ta' azzjoni ġdid għas-settur Ewropew tal-bejgħ bl-imnut sa nofs l-2022;

23.

Ifakkar li għadd konsiderevoli ta' problemi bil-forniment transfruntier ta' servizzi jirriżulta minn prattiki amministrattivi u mhux minn inkompatibbiltà mad-dritt tal-UE;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tiżviluppa linji gwida biex tindirizza l-leġiżlazzjoni bi prestazzjoni baxxa; jirrimarka li n-nuqqas ta' interpretazzjoni komuni tal-liġijiet tal-UE li jiffaċilitaw il-moviment liberu tal-ħaddiema jista' jwassal għal nuqqas ta' ċarezza legali u piżijiet burokratiċi għall-kumpaniji u l-ħaddiema li jipprovdu servizzi f'diversi Stati Membri; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja lill-Istati Membri fil-proċess ta' traspożizzjoni biex tiggarantixxi approċċ aktar armonizzat;

25.

Jiddispjaċih dwar l-użu insuffiċjenti tal-proċedura ta' notifika fl-ambitu tad-Direttiva dwar is-Servizzi u s-sistema ta' notifika TRIS (7); jenfasizza li dan idgħajjef il-kapaċità tal-Kummissjoni li tiżgura li l-liġijiet ġodda dwar is-servizzi jkunu konformi mad-Direttiva dwar is-Servizzi; jistieden lill-Istati Membri jissodisfaw l-obbligi ta' notifika tagħhom skont id-Direttiva dwar is-Servizzi; jistieden lill-Kummissjoni tressaq pjan ta' azzjoni sa nofs l-2022 dwar it-titjib tal-qafas attwali; jinnota fir-rigward tal-intenzjoni tal-Kummissjoni li taġġorna l-manwal dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Servizzi sabiex tinkorpora l-elementi li jirriżultaw mill-aħħar ġurisprudenza u biex ittejjeb l-infurzar tad-direttiva;

26.

Jisħaq li l-ostakli jistgħu jirriżultaw ukoll mill-kapaċitajiet limiti tal-amministrattivi nazzjonali biex jipprovdu servizzi b'lingwi oħra, u minn nuqqas ta' taħriġ rilevanti u ta' infrastruttura; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li l-informazzjoni u d-dokumenti relatati mal-aċċess għas-suq ma jkunux disponibbli biss fil-lingwa uffiċjali tal-Istat Membru iżda wkoll bl-Ingliż jew bil-lingwa l-oħra li tintuża l-aktar fl-ekonomija lokali;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jadottaw għodod prattiċi, konċiżi u lesti biex jintużaw għall-awtoritajiet nazzjonali biex jindirizzaw prattiki skorretti u vjolazzjonijiet u jinfurzaw ir-regoli tas-suq intern;

28.

Ifakkar li l-politika pubblika, is-saħħa pubblika jew is-sigurtà pubblika jistgħu jiġu invokati minn Stat Membru biss meta dan ikun jista' jipprova l-eżistenza ta' theddida ġenwina u serja biżżejjed li taffettwa wieħed mill-interessi fundamentali tas-soċjetà; iqis, għalhekk, inaċċettabbli kwalunkwe forma ta' diskriminazzjoni sponsorjata mill-istat, pereżempju kontra persuni b'diżabilità jew abbażi ta' pożizzjoni ekonomika, nazzjonalità, età, razza jew oriġini etnika, reliġjon jew twemmin, professjoni, sess jew orjentazzjoni sesswali (inkluża l-fobija mil-LGBTIQ); iqis li tali diskriminazzjoni tista' tirrestrinġi l-libertajiet tas-suq intern u b'hekk tistabbilixxi ostaklu mhux tariffarju li jaffettwa l-moviment liberu tal-prodotti u s-servizzi, peress li tipprevjeni lill-produtturi u lill-fornituri tas-servizzi milli jipprovdu l-istess prodotti u servizzi b'mod ugwali fl-UE kollha u lill-konsumaturi milli jibbenefikaw mill-kisbiet tas-suq uniku;

29.

Jilqa' t-titjib sinifikanti għall-moviment liberu tal-prodotti f'dawn l-aħħar snin bis-saħħa ta' regolamenti bħar-Regolament (UE) 2018/302 (8) (Ir-Regolament dwar l-imblukkar ġeografiku), ir-Regolament (UE) 2019/1020 (9) (Ir-Regolament dwar is-sorveljanza tas-suq u l-konformità tal-prodotti), u l-aktar importanti bis-saħħa tar-Regolament (UE) 2019/515 (10) (Ir-Regolament dwar ir-rikonoxximent reċiproku tal-merkanzija); ifakkar li l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku japplika biss għall-prodotti mhux armonizzati u jenfasizza l-importanza ta' armonizzazzjoni ta' livell għoli biex jiġi żgurat livell għoli ta' sikurezza tal-prodotti u ta' protezzjoni tal-konsumaturi; jemmen li l-applikazzjoni bir-reqqa tal-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku u l-istrumenti definiti riċentement mir-Regolament (UE) 2019/515 tmexxi 'l quddiem b'mod effiċjenti l-aġenda tas-suq uniku, speċjalment fl-oqsma fejn għad hemm diffikultajiet;

30.

Iqis li l-adozzjoni u l-applikazzjoni tar-Regolament dwar l-Imblukkar Ġeografiku kienu ta' benefiċċju għall-konsumaturi fil-faċilitazzjoni tax-xiri transfruntier; ifakkar, madankollu, li għad hemm ċerti ostakli, b'mod partikolari fil-provvista ta' servizzi u kontenut awdjoviżivi, u li dan jirriżulta f'inqas fiduċja tal-konsumatur fix-xiri transfruntier online; jistieden lill-Kummissjoni, fil-kuntest tar-rapport ta' evalwazzjoni skedat għall-2022, tipproponi modi biex tneħħi l-ostakli ġeografiċi mhux ġustifikati u ineffiċjenti u taħdem biex jinbena suq uniku diġitali armonizzat;

31.

Jenfasizza l-eżistenza ta' prattiki diskriminatorji u antikompetittivi bħar-restrizzjonijiet territorjali tal-provvista, li qed ixekklu l-iżvilupp tas-suq uniku u jdgħajfu l-benefiċċji potenzjali tiegħu għall-konsumaturi; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta miżuri adegwati biex telimina r-restrizzjonijiet territorjali tal-provvista u b'hekk tnaqqas l-ostakoli għall-kummerċ transfruntier bil-ħsieb li jinkiseb suq uniku li jiffunzjona bis-sħiħ;

32.

Jilqa' l-fatt li l-armonizzazzjoni tal-kwalifiki permezz tar-rikonoxximent reċiproku diġà kkontribwiet għat-tkabbir tas-suq uniku fir-rigward ta' diversi professjonijiet; jiddispjaċih, madankollu, li l-avvanz ulterjuri eventwali huwa serjament ristrett mill-ostakli amministrattivi imposti mill-Istati Membri; jenfasizza li r-rikonoxximent reċiproku tad-diplomi, kwalifiki, ħiliet u kompetenzi bejn l-Istati Membri jsaħħaħ il-moviment liberu tal-ħaddiema u s-servizzi u jħeġġeġ lill-Istati Membri jestendu r-rikonoxximent reċiproku għal-livelli kollha possibbli tal-edukazzjoni u tat-taħriġ u jtejbu jew jintroduċu l-proċeduri meħtieġa għal tali estensjoni mill-aktar fis possibbli;

33.

Ifakkar fl-istatus speċifiku li għandhom il-professjonijiet regolati fi ħdan is-suq uniku u r-rwol tagħhom fl-indirizzar tal-interess pubbliku, iżda jenfasizza wkoll li dan l-istatus speċifiku m'għandux jintuża biex jinżammu fis-seħħ ostakli mhux ġustifikati li jirriżultaw fil-frammentazzjoni tas-suq uniku;

34.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jeliminaw ir-restrizzjonijiet indebiti fuq il-kwalifiki professjonali u lill-Kummissjoni tibqa' viġilanti biex tniedi proċeduri ta' ksur fejn l-Istati Membri ma jikkonformawx mal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki;

35.

Ifakkar li d-Direttiva dwar il-Kwalifiki professjonali hija mibnija fuq il-prinċipju tat-trattament ugwali u l-projbizzjoni tad-diskriminazzjoni abbażi tan-nazzjonalità;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu kontinwament is-sensibilizzazzjoni fost in-negozji u l-ħaddiema li jista' jkun li ma jkollhomx għarfien dwar ir-rikonoxximent reċiproku u regoli rilevanti oħra li jiffaċilitaw l-operazzjonijiet transfruntiera;

37.

Jitlob li jiġi promoss il-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki u li tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni tiegħu madwar l-UE biex dan isir għodda ta' rikonoxximent aċċettata b'mod wiesgħa;

38.

Jiddispjaċih dwar l-aċċess insuffiċjenti għall-informazzjoni fir-rigward tal-mobbiltà tal-forza tax-xogħol fis-setturi tas-servizzi, u jinsab imħasseb dwar il-proċeduri onerużi f'ċerti Stati Membri biex jinkisbu dokumenti essenzjali u l-problemi kontinwi biex iċ-ċittadini jingħataw formola A1 fil-ħin; jissottolinja li l-aċċess għall-informazzjoni, pereżempju dwar ftehimiet kollettivi domestiċi fejn applikabbli u rilevanti, kif rikjest skont id-Direttiva 2014/67/UE (11), għandu jittejjeb biex tiġi ffaċilitata l-konformità għan-negozji u l-informazzjoni għall-ħaddiema; jinsisti li din l-informazzjoni għandha tkun disponibbli permezz tal-Gateway Diġitali Unika; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Awtorità Ewropea tax-Xogħol jieħdu passi xierqa sabiex itejbu l-aċċess għall-informazzjoni;

39.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tintroduċi – kif ippjanat – formola diġitali għad-dikjarazzjoni tal-istazzjonar tal-ħaddiema fl-ewwel kwart tal-2022, kif deskritt fl-aġġornament tagħha tal-istrateġija industrijali l-ġdida tal-2020, li tistabbilixxi forma diġitali sempliċi, faċli għall-utent u interoperabbli li tissodisfa l-ħtiġijiet tal-kumpaniji Ewropej u b'mod partikolari l-SMEs;

40.

Ifakkar li l-aċċess għall-informazzjoni huwa kruċjali u għandu jiġi ffaċilitat kemm jista' jkun għall-utenti; huwa tal-fehma li l-miżuri meħuda bħala parti mill-pakkett ta' “prodotti” biex jittejjeb l-aċċess għall-informazzjoni dwar ir-regoli u l-obbligi applikabbli għan-negozji huma żvilupp favorevoli li jiffaċilita l-kummerċ transfruntier filwaqt li jżommu livell għoli ta' protezzjoni tal-konsumatur; jitlob li jiġu allokati biżżejjed riżorsi għat-twaqqif ta' punti uniċi ta' servizz;

41.

Jieħu nota tal-għadd dejjem jikber ta' regolamenti dwar l-aċċess għall-vetturi urbani applikati kemm għall-vetturi privati kif ukoll għal dawk kummerċjali; jitlob lill-Kummissjoni tivvaluta jekk hijiex meħtieġa koordinazzjoni fil-livell tal-UE;

42.

Jenfasizza li t-tħaddim xieraq tas-suq uniku huwa essenzjali għas-salvagwardja ta' provvisti suffiċjenti ta' prodotti għall-but ta' kulħadd u ta' kwalità għolja, inkluż ta' prodotti agroalimentari, fl-UE kollha;

43.

Jenfasizza l-importanza tat-tisħiħ tad-dinamiżmu u tar-reżiljenza tas-sistemi tal-provvista tal-UE, inkluż fil-livelli reġjonali u lokali, u tat-tisħiħ tal-ktajjen ta' provvista qosra, intelliġenti u integrati biex jiġu żgurati provvisti kontinwi tal-prodotti madwar l-UE kollha;

44.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi żgurat li s-suq uniku jkun armonizzat kemm jista' jkun permezz ta' approċċ uniformi fl-UE kollha għat-tikkettar li jista' jneħħi kemm l-ostakli għall-funzjonament tas-suq uniku kif ukoll jiżgura li l-informazzjoni pprovduta lill-konsumaturi tibqa' ċara, trasparenti, traċċabbli u li tinftiehem;

45.

Jilqa' l-adozzjoni tad-Direttiva riveduta dwar il-Prattiki Kummerċjali Żleali (12) u l-inċentivi tal-Kummissjoni għal dak il-għan u jappoġġja l-ħidma u s-sejbiet taċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka, li kollha kemm huma jfittxu li jindirizzaw il-kwistjoni tal-kwalità dupliċi;

Id-diġitalizzazzjoni u l-użu tal-IA fl-indirizzar tal-ostakli għas-suq uniku

46.

Jissottolinja l-importanza ta' suq uniku diġitali li jiffunzjona bis-sħiħ li jkun ta' benefiċċju għall-konsumaturi u l-intrapriżi u jitlob li l-SMEs jiġu appoġġjati sabiex jiffaċċjaw l-ostakli u d-diffikultajiet fit-trasformazzjoni diġitali tagħhom;

47.

Jemmen li d-diġitalizzazzjoni u t-teknoloġiji emerġenti bħall-IA jistgħu jikkontribwixxu għall-kisba tal-objettivi tal-UE u japprofondixxu s-suq intern; jenfasizza li, jekk tali teknoloġiji jintużaw b'mod korrett, dawn jistgħu jkunu pożittivi u trasformattivi u jindirizzaw ħafna sfidi biex jiġu eliminati l-ostakli fis-suq uniku;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tivvaluta l-possibbiltà li tħalli u li tinkoraġġixxi l-użu ta' soluzzjonijiet diġitali li jistgħu jgħinu biex tiġi pprovduta informazzjoni obbligatorja dwar il-prodott jew l-imballaġġ mingħajr il-ħtieġa li jiżdied id-daqs tal-imballaġġ jew li jiġi ppakkjat mill-ġdid;

49.

Jilqa' l-proposti tal-Kummissjoni għal att dwar is-servizzi diġitali (COM(2020)0825) u att dwar is-swieq diġitali (COM(2020)0842) u jitlob lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri jadottaw oqfsa li jkunu koerenti mal-politiki l-oħra tas-suq intern u tal-UE; iqis li huwa tal-akbar importanza għall-kumpaniji u speċjalment għall-SMEs u l-konsumaturi li jkollhom sett ta' regoli ċari, armonizzati u robusti;

50.

Jilqa' l-pjan tal-Kummissjoni li tistabbilixxi punt ta' dħul uniku Ewropew ta' informazzjoni għall-awtoritajiet ta' kontroll dwar prodotti mhux tal-ikel;

51.

Jistieden lill-awtoritajiet rilevanti tal-UE u nazzjonali jieħdu passi xierqa bil-għan li jiżviluppaw mudell uniku għas-siti web nazzjonali uffiċjali u biex dawn ikunu kompatibbli mal-Portal Diġitali Uniku sabiex jittejjeb l-aċċess għall-informazzjoni rilevanti fost l-Istati Membri;

52.

Jirrikonoxxi li bosta ostakli jirriżultaw mill-kapaċità limitata tal-amministrazzjonijiet li jipprovdu servizzi ta' kwalità għolja f'ambjenti transfruntiera; jemmen li d-diġitalizzazzjoni tas-servizzi pubbliċi u l-kapaċitajiet ta' Gvern kompletament elettroniku għadhom essenzjali biex jiġu eliminati xi wħud mill-ostakoli mhux tariffarji onerużi; jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-użu ta' għodod diġitali u jħeġġeġ lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom bis-sħiħ għad-diġitalizzazzjoni tas-servizzi pubbliċi; jinsisti fuq l-iżvilupp u l-użu ta' għodod interoperabbli u b'sors miftuħ tal-Gvern elettroniku sabiex jiġi promoss l-iżvilupp ta' proċeduri amministrattivi online kompatibbli bejn il-pajjiżi; ifakkar, f'dan ir-rigward, li d-dispożizzjonijiet ewlenin tal-gateway diġitali unika kellhom ikunu fis-seħħ fl-Istati Membri kollha tal-UE sat-12 ta' Diċembru 2020; jissottolinja l-importanza tal-prinċipji “diġitali b'mod awtomatiku” u ta' “darba biss”, li se jiffrankaw liċ-ċittadini u lin-negozji l-ħin u l-flus, b'mod partikolari jekk jintużaw b'mod aktar wiesa'; jilqa' l-proposta li tiżdied għodda għall-ostakli tas-suq uniku mal-gateway diġitali unika;

53.

Jiddispjaċih li l-implimentazzjoni tal-Portal Diġitali Uniku miexja bil-mod; jistieden lill-Istati Membri jiddedikaw biżżejjed riżorsi biex jimplimentaw malajr il-Portal Diġitali Uniku b'mod faċli għall-SMEs billi jipprovdu informazzjoni ċċentrata fuq l-utent dwar ir-regoli tas-suq uniku u l-proċeduri amministrattivi sabiex dan isir punt uniku ta' servizz virtwali kemm jista' jkun; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jestendu l-kamp ta' applikazzjoni tal-Portal Diġitali Uniku għall-proċeduri amministrattivi kollha rilevanti għan-negozju;

54.

Jenfasizza li s-SOLVIT għandu potenzjal kbir li jsir l-għodda ewlenija informali għas-soluzzjoni tal-problemi għan-negozji u l-konsumaturi f'każijiet ta' applikazzjoni ħażina tad-dritt tal-UE; jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li s-SOLVIT isir l-għodda prestabbilita għas-soluzzjoni tat-tilwim tas-suq uniku; huwa tal-fehma li dan jirrikjedi promozzjoni akbar fir-rigward tal-eżistenza ta' dawn l-istrumenti għas-soluzzjoni tat-tilwim;

55.

Jinnota li minkejja l-attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri, is-SOLVIT għadu mhux magħruf minn ħafna ċittadini u negozji; jenfasizza li l-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jieħdu aktar miżuri biex iżidu l-profil tiegħu;

56.

Jinnota li s-SOLVIT huwa bbażat fuq rakkomandazzjoni aktar milli fuq il-liġi u ma jistax jieħu deċiżjonijiet li jorbtu legalment; jenfasizza li jista' jsir titjib sostanzjali fl-operazzjonijiet tas-SOLVIT;

57.

Jinnota li ħafna ċentri tas-SOLVIT għad m'għandhomx biżżejjed persunal, u m'għandhomx ir-riżorsi u t-taħriġ rilevanti għall-persunal, u, għaldaqstant, l-għarfien meħtieġ; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li ċ-ċentri tas-SOLVIT ikollhom riżorsi adegwati biex joperaw kif mitlub mill-Kummissjoni fil-komunikazzjoni COM(2017)0255;

58.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-prattiki ta' kontroll mhux ġustifikati, sproporzjonati u diskriminatorji applikati mill-Istati Membri, inklużi multi eċċessivi jew l-aċċess għad-data ta' kumpaniji f'kompetizzjoni, huma wkoll forma ta' ostaklu fis-suq intern; jinnota li l-kumpaniji Ewropej qed jirrapportaw regolarment eżempji ta' prattiki bħal dawn permezz tas-SOLVIT, jew billi jressqu petizzjonijiet lill-Kumitat PETI jew ilmenti lill-Kummissjoni;

59.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' punt ta' kuntatt lest biex jgħin u aċċessibbli għaċ-ċittadini Ewropej, in-negozji u r-rappreżentanti tagħhom biex iqajmu kwistjonijiet dwar miżuri meħuda mill-Istati Membri li jfixklu s-suq uniku tal-UE; jenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm segwitu bla xkiel għal dawn l-ilmenti sabiex jiġu indirizzati l-ostakli mhux ġustifikati għas-suq uniku mill-aktar fis possibbli;

60.

Ifakkar li s-settur internazzjonali tat-trasport tal-merkanzija bit-triq huwa soġġett għal għadd ta' ostakoli mhux tariffarji li jirrestrinġu l-aċċess għas-swieq nazzjonali, u dan jillimita l-kompetittività tiegħu;

61.

Jenfasizza l-importanza tal-armonizzazzjoni tal-istandards għas-suq intern u jenfasizza l-importanza li l-partijiet ikkonċernati u n-negozji jiġu involuti aħjar fil-proċess tal-armonizzazzjoni sabiex jiġu evitati ostakoli bla bżonn għall-aċċess għas-suq uniku tal-UE;

Infurzar u monitoraġġ tal-konformità

62.

Jilqa' fil-prinċipju t-Taskforce dwar l-Infurzar tas-Suq Uniku (SMET), li għandha l-għan li tivvaluta l-konformità tal-liġi nazzjonali mar-regoli tas-suq uniku u li tagħti prijorità lill-aktar ostakli urġenti, tindirizza l-gold-plating u tiddiskuti kwistjonijiet ta' infurzar orizzontali; jindika li l-SMET ma għandhiex biss tidentifika l-problemi, iżda tipproponi wkoll soluzzjonijiet possibbli; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-inklużjoni akbar tal-partijiet ikkonċernati fil-funzjonament tal-SMET;

63.

Ifakkar li l-pjan tal-Kummissjoni li żżid l-infurzar tad-dritt tal-Unjoni permezz tas-SMET, li kellha l-ewwel laqgħa tagħha f'April 2020, s'issa ta riżultati limitati biss; jiddispjaċih li l-metodi ta' ħidma tal-SMET huma nieqsa mit-trasparenza; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu t-trasparenza tal-SMET u jinkludu lill-partijiet ikkonċernati fil-laqgħat tagħha, kif ukoll jiżguraw li l-SMET tippubblika listi ta' parteċipanti, aġendi u minuti tal-laqgħat tagħha fuq is-sit web tal-Kummissjoni; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta riżultati konkreti tal-ħidma tal-SMET sa tmiem l-2022, u tippreżentahom lill-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur tal-Parlament u lill-Kunsill Kompetittività skont il-komunikazzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2020 dwar pjan ta' azzjoni fit-tul għal implimentazzjoni u infurzar aħjar tar-regoli tas-suq uniku (COM(2020)0094);

64.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta regolarment, u tal-anqas kull tliet snin, rapport annwali dwar l-ostakoli mhux tariffarji, tespandi t-Tabella ta' Valutazzjoni tas-Suq Uniku eżistenti b'mod trasparenti, u telenka l-proċeduri ta' ksur u r-regolamenti nazzjonali suspettati li jiksru d-dritt tal-UE;

65.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jivvalutaw b'mod konsistenti, malajr u rigoruż jekk ir-regoli nazzjonali humiex ixekklu s-suq intern u fejn dan ikun il-każ, tivvaluta jekk humiex meħtieġa, nondiskriminatorji, proporzjonati u ġustifikati kif stipulat mid-Direttiva (UE) 2015/1535 dwar l-għoti ta' informazzjoni dwar regolamenti tekniċi u d-Direttiva (UE) 2018/958 (13) dwar l-aċċess għal professjonijiet regolati; jinnota li valutazzjonijiet tal-impatt xierqa u ġustifikazzjonijiet spjegati tajjeb huma neqsin, speċjalment fir-rigward tar-regoli nazzjonali dwar il-prodotti u s-servizzi; jitlob lill-Kummissjoni tieħu deċiżjonijiet malajr dwar l-ilmenti biex tiżgura li l-kwistjonijiet rilevanti mill-perspettiva tal-utent finali jiġu ttrattati fil-pront u jiġu solvuti b'mod effiċjenti;

66.

Ifakkar li matul iċ-ċiklu tal-ħajja regolatorju, l-Istati Membri u l-Kummissjoni jeħtiġilhom jaqsmu r-responsabbiltà li jiżguraw ir-rispett għar-regoli tas-suq uniku, filwaqt li jitqiesu wkoll il-Ftehim ta' Pariġi u l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, u li d-drittijiet taċ-ċittadini, inklużi tal-ħaddiema u tal-konsumaturi, ikunu infurzati; jenfasizza l-ħtieġa ta' regoli armonizzati fil-livell Ewropew dwar il-frekwenza u l-kwalità tal-kontrolli u attivitajiet oħra ta' sorveljanza tas-suq, b'mod partikolari dwar is-sikurezza tal-prodotti, u għall-promozzjoni ta' għodod għall-iskambju ta' informazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali sabiex tissaħħaħ il-kooperazzjoni f'dan il-qasam;

67.

Jistieden lil kull Stat Membru jiżgura li l-awtoritajiet kompetenti kollha fil-ġurisdizzjoni tiegħu jkollhom is-setgħat minimi kollha kif ukoll il-baġit u l-persunal meħtieġa biex jiżguraw l-applikazzjoni xierqa tal-acquis tas-suq intern;

68.

Jiġbed l-attenzjoni għall-importanza tas-sorveljanza, tal-ispezzjoni u tas-sanzjonar proporzjonati mill-awtoritajiet rilevanti tal-operaturi ekonomiċi li ma jikkonformawx mal-leġiżlazzjoni, irrispettivament mill-Istat Membru tal-istabbiliment tagħhom; jenfasizza li huwa essenzjali mhux biss li jsir użu mill-istrumenti għall-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali u l-Kummissjoni Ewropea fil-qasam tas-sorveljanza tas-suq, iżda wkoll li jiġu żviluppati oħrajn ġodda sabiex tingħata twissija bikrija ta' problemi ta' nuqqas ta' konformità li jipperikolaw is-sikurezza tal-konsumatur, b'mod partikolari billi titwettaq aktar superviżjoni fil-livell Ewropew;

69.

Jenfasizza l-importanza ta' livell miżjud ta' armonizzazzjoni li jinkludi kooperazzjoni effikaċi u effiċjenti fl-infurzar fost l-awtoritajiet kompetenti sabiex il-vjolazzjonijiet jiġu identifikati, investigati u ordnati li jitwaqqfu jew jiġu pprojbiti

70.

Jisħaq fuq l-importanza tal-monitoraġġ, u għalhekk jilqa' t-Tabella ta' Valutazzjoni tas-Suq Uniku bħala għodda għall-monitoraġġ tal-prestazzjoni; jenfasizza l-ħtieġa ta' dibattitu rikorrenti dwar l-eżiti tat-Tabella ta' Valutazzjoni fl-ogħla livelli politiċi, li jiżgura impenn politiku biex jiġu indirizzati l-ostakli identifikati, mhux biss mill-perspettiva tan-negozju, iżda wkoll fir-rigward tal-isfidi esperjenzati mill-ħaddiema, il-konsumaturi u ċ-ċittadini, filwaqt li jitqiesu kif xieraq il-kunsiderazzjonijiet tal-politika soċjali u ambjentali;

71.

Jilqa' t-tisħiħ tal-kapaċitajiet għall-amministrazzjonijiet pubbliċi nazzjonali, il-professjonisti tal-akkwist pubbliku, l-imħallfin u prattikanti legali oħra li għalihom huwa possibbli li jingħata finanzjament taħt il-programm ta' appoġġ għal riformi;

Ostakli għas-suq uniku minħabba r-rispons għall-COVID-19

72.

Ifakkar li r-rispons inizjali għall-pandemija mill-Istati Membri u mill-Kummissjoni ma kkunsidrax il-ħtiġijiet tas-suq uniku, u jfakkar fl-impatt serju li dan kellu fuq il-moviment transfruntier liberu tal-merkanzija, tal-persuni u tas-servizzi; jemmen li se tkun meħtieġa valutazzjoni ulterjuri tal-impatt tal-pandemija fuq is-suq uniku, sabiex jinsiltu konklużjonijiet mill-kriżi tal-COVID-19;

73.

Jistieden lill-Istati Membri, f'każ li s-sitwazzjoni tal-pandemija tmur għall-agħar, jimplimentaw bis-sħiħ il-linji gwida tal-Kummissjoni dwar l-eżerċizzju tal-moviment liberu tal-ħaddiema matul it-tifqigħa tal-COVID-19 u l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Lejn approċċ gradwali u kkoordinat għar-ritorn tal-libertà ta' moviment u t-tneħħija tal-kontrolli fil-fruntieri interni” (C(2020)3250) sabiex il-ħaddiema, b'mod partikolari l-ħaddiema tat-trasport, tal-fruntiera, il-ħaddiema stazzjonati u staġjonali, u l-fornituri tas-servizzi jkunu jistgħu jaqsmu l-fruntieri u jkollhom aċċess bla xkiel għall-post tax-xogħol tagħhom;

74.

Jilqa' l-pakkett ta' rkupru Next Generation EU, il-linji gwida tal-UE għall-ġestjoni tal-fruntieri, il-korsiji ħodor tat-trasport, iċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE biex jiġi ffaċilitat il-moviment liberu, u aktar miżuri li għandhom l-għan li jippermettu lis-suq uniku jopera b'mod normali;

75.

Jiddispjaċih li xi Stati Membri introduċew restrizzjonijiet addizzjonali fuq l-ivvjaġġar, bħall-kwarantina għal xi detenturi taċ-Ċertifikat COVID Diġitali tal-UE; jinnota li dawn ir-restrizzjonijiet huma partikolarment ta' piż għall-ħaddiema transfruntiera u dawk stazzjonati u għas-sewwieqa tat-trakkijiet;

76.

Ifakkar fl-importanza li jiġi żgurat li l-miżuri tal-COVID-19 ma jaffettwawx il-fluss tal-prodotti, speċjalment tal-ikel, fi ħdan l-UE, inkluż fir-rigward ta' territorji mhux konnessi mal-Ewropa kontinentali;

77.

Jinnota li l-pandemija tal-COVID-19 wasslet għal ċerti restrizzjonijiet bejn l-Istati Membri u fi ħdanhom, flimkien ma' tnaqqis fis-settur tal-lukandi, tar-ristoranti u tal-catering, b'impatt devastanti fuq il-produzzjoni tal-ikel;

78.

Huwa tal-fehma li l-iżvilupp sostenibbli, it-tranżizzjoni ġusta, l-inklużjoni soċjali u l-ħolqien ta' impjiegi ta' kwalità għandhom iwittu t-triq għall-irkupru;

79.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li tippreżenta Strument ta' Emerġenza tas-Suq Uniku; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppah bħala għodda strutturali legalment vinkolanti biex tiżgura l-moviment liberu tal-persuni, tal-prodotti u tas-servizzi f'każ ta' kriżijiet futuri;

80.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jużaw b'mod proattiv it-tagħlimiet meħuda u jiżviluppaw pjan ta' rispons għall-emerġenzi, li għandu jimmira li jassigura rispons konġunt u jissalvagwardja kemm jista' jkun il-moviment liberu tas-servizzi, tal-prodotti u tal-persuni, speċjalment tal-ħaddiema transfruntiera; ifakkar fil-ħtieġa tan-notifika immedjata mill-Istati Membri tal-miżuri nazzjonali li jillimitaw il-moviment liberu tal-prodotti u s-servizzi;

81.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għal regolament dwar theddid transkonfinali serju għas-saħħa u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 1082/2013/UE (COM(2020)0727), b'mod partikolari l-proposta tagħha għall-ħolqien ta' mekkaniżmu għall-kontroll ta' restrizzjonijiet fuq l-esportazzjoni ta' tagħmir mediku fis-suq intern;

82.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti li jitwessa' l-aċċess għas-servizzi u t-teknoloġiji diġitali li huma essenzjali matul l-emerġenzi sabiex is-suq uniku jiffunzjona bla xkiel u sabiex iċ-ċittadini u n-negozji jkollhom aċċess għas-servizzi pubbliċi permezz ta' soluzzjonijiet tal-Gvern elettroniku; jirrikonoxxi l-esklużjoni diġitali u n-nuqqas ta' aċċess għall-internet bħala wħud mill-aktar ostakli mhux tariffarji sinifikanti għat-trasformazzjoni diġitali tas-suq uniku tal-UE;

o o

83.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU C 456, 10.11.2021, p. 14.

(2) ĠU L 295, 21.11.2018, p. 1.

(3) ĠU C 388, 13.11.2020, p. 39.

(4) ĠU C 76, 28.2.2018, p. 105.

(5) Id-Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Settembru 2005 dwar ir-rikonoxximent ta' kwalifiki professjonali (ĠU L 255, 30.9.2005, p. 22).

(6) Id-Direttiva 2006/123/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar is-servizzi fis-suq intern (ĠU L 376, 27.12.2006, p. 36.)

(7) Id-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Settembru 2015 li tistabbilixxi proċedura għall-għoti ta' informazzjoni fil-qasam tar-regolamenti tekniċi u tar-regoli dwar is-servizzi tas-Soċjetà tal-Informatika (ĠU L 241, 17.9.2015, p. 1).

(8) Ir-Regolament (UE) 2018/302 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Frar 2018 dwar l-indirizzar tal-imblukkar ġeografiku mhux ġustifikat u forom oħrajn ta' diskriminazzjoni abbażi tan-nazzjonalità, tal-post tar-residenza jew tal-post tal-istabbiliment tal-klijenti fi ħdan is-suq intern (ĠU L 60 I, 2.3.2018, p. 1).

(9) Ir-Regolament (UE) 2019/1020 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2019 dwar is-sorveljanza tas-suq u l-konformità tal-prodotti (ĠU L 169, 25.6.2019, p. 1).

(10) Ir-Regolament (UE) 2019/515 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-19 ta' Marzu 2019 dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta' merkanzija kummerċjalizzati legalment fi Stat Membru ieħor (ĠU L 91, 29.3.2019, p. 1).

(11) Id-Direttiva 2014/67/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Mejju 2014 dwar l-infurzar tad-Direttiva 96/71/KE dwar l-istazzjonament tal-ħaddiema fil-qafas ta' forniment tas-servizzi (ĠU L 159, 28.5.2014, p. 11).

(12) Id-Direttiva 2005/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2005 dwar prattiċi kummerċjali żleali fin-negozju mal-konsumatur fis-suq intern (ĠU L 149, 11.6.2005, p. 22).

(13) Id-Direttiva (UE) 2018/958 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Ġunju 2018 dwar test tal-proporzjonalità qabel l-adozzjoni ta' regolamentazzjoni ġdida tal-professjonijiet (ĠU L 173, 9.7.2018, p. 25).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/225

P9_TA(2022)0044

Statut għall-assoċjazzjonijiet u l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ transfruntieri Ewropej

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta’ Frar 2022 li jinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar statut għall-assoċjazzjonijiet u l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ transfruntieri Ewropej (2020/2026(INL))

(2022/C 342/17)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 225 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (“TFUE”),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 114 u 352 tat-TFUE,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 11 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, u b'mod partikolari l-Artikolu 12 tagħha,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 11 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tiegħu (1) dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal regolament dwar l-Istatut għal assoċjazzjoni Ewropea (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 1987 dwar l-assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fil-Komunitajiet Ewropej (3),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Ottubru 2020 dwar l-istabbiliment ta' Mekkaniżmu tal-UE għad-Demokrazija, l-Istat tad-Dritt u d-Drittijiet Fundamentali (4),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2011 dwar l-istabbiliment ta' statuti Ewropej għas-soċjetajiet mutwi, l-assoċjazzjonijiet u l-fondazzjonijiet (5),

—	wara li kkunsidra l-Opinjoni tal-KESE dwar “European Philanthropy: an untapped potential (Exploratory opinion at the request of the Romanian Presidency) (Filantropija Ewropea: potenzjal mhux sfruttat (Opinjoni esploratorja fuq talba tal-Presidenza Rumena))”,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida Konġunti dwar il-Libertà ta' Assoċjazzjoni (CDL-AD(2014)046) adottati mill-Kummissjoni Ewropea għad-Demokrazija permezz tad-Dritt (Kummissjoni ta' Venezja) u l-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem (ODIHR),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 47 u 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A9-0007/2022),

billi l-Artikolu 63 tat-TFUE flimkien mal-Artikoli 7, 8 u 12 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”) jistabbilixxu l-libertà ta' assoċjazzjoni fil-livelli kollha u jipproteġu lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ minn restrizzjonijiet diskriminatorji, mhux meħtieġa u mhux ġustifikati fir-rigward tal-finanzjament tal-attivitajiet tagħhom;

billi t-terminu “organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ” għandu, għall-fini ta' din ir-riżoluzzjoni, jinftiehem li jirrifletti l-għadd kbir ta' forom ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-Unjoni, kemm ibbażati fuq sħubija kif ukoll mhux ibbażati fuq sħubija, pereżempju assoċjazzjonijiet, organizzazzjonijiet filantropiċi, organizzazzjonijiet li l-assi tagħhom huma allokati għall-kisba ta' għan speċifiku, bħal fondazzjonijiet, u organizzazzjonijiet simili oħra;

billi l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem irrikonoxxiet li l-Istat għandu obbligu pożittiv li jiżgura t-tgawdija tad-dritt għal-libertà ta' assoċjazzjoni u sabet fis-sentenza tagħha tal-21 ta' Ottubru 2005, Ouranio Toxo a.o. vs il-Greċja (6), li “r-rispett ġenwin u effettiv għal-libertà ta' assoċjazzjoni ma jistax jitnaqqas għal sempliċi dmir min-naħa tal-Istat li m'għandux jinterferixxi”; billi fis-sentenza tagħha fil-Kawża C-78/18 (7), il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE) iddeċidiet li l-libertà ta' assoċjazzjoni ma tinkludix biss il-kapaċità ta' ħolqien jew xoljiment ta' assoċjazzjoni iżda tkopri wkoll il-possibbiltà li assoċjazzjoni taġixxi fil-frattemp;

billi l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma fundamentali biex jirrappreżentaw l-interessi taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili, inkluż billi jipprovdu servizzi f'oqsma li spiss ma jħallux qligħ fis-settur soċjali, jinkoraġġixxu l-parteċipazzjoni fil-ħajja soċjali u jiddefendu d-drittijiet tal-minoranzi; billi, barra minn hekk, dawn għandhom rwol ewlieni fl-antiċipazzjoni u l-indirizzar tal-isfidi soċjoekonomiċi kif ukoll fit-tnaqqis tal-lakuni fis-servizzi u fl-attivitajiet ekonomiċi, flimkien mal-gvernijiet nazzjonali, reġjonali u lokali;

E.	billi l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ spiss jużaw u jippromwovu l-libertà tal-espressjoni, b'mod partikolari fir-rigward tal-promozzjoni tal-interess pubbliku, jappoġġjaw il-parteċipazzjoni attiva fil-ħajja demokratika, u jiffunzjonaw bħala skejjel tad-demokrazija;

billi l-kriżi tal-COVID-19 enfasizzat ir-rwol vitali tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ biex jgħinu lin-nies jiffaċċjaw il-ħafna diffikultajiet, u b'hekk jiggarantixxu l-koeżjoni soċjali; billi, madankollu, l-istatus tagħhom ġie mxekkel mill-kriżi tal-COVID-19 b'mod partikolari minħabba li din interrompiet l-attivitajiet tagħhom u ħolqot ukoll ħtiġijiet u missjonijiet ġodda;

billi d-demokrazija Ewropea tiddependi mill-fatt li s-soċjetà ċivili u l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi jkunu jistgħu jiffunzjonaw liberament u b'mod transfruntier; billi r-rwol essenzjali tas-soċjetà ċivili u tal-organizzazzjonijiet rappreżentattivi fil-kontribut għad-demokrazija jitqies bħala valur fundamentali tal-Unjoni, kif rikonoxxut b'mod partikolari mill-Artikolu 11 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (“TUE”), u jirrikjedi l-eżistenza ta' djalogu miftuħ, trasparenti u strutturat;

billi l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma parti integrali mis-soċjetà ċivili tal-Unjoni u jinkludu organizzazzjonijiet filantropiċi bħal fondazzjonijiet li jikkontribwixxu għall-ħidma tal-individwi u tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għall-interess pubbliku, u jiffaċilitaw din il-ħidma;

I.	billi informazzjoni statistika affidabbli dwar l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ hija skarsa jew mhux faċilment disponibbli;

J.	billi l-istatuti Ewropej għall-Kumpaniji Ewropej, għas-Soċjetajiet Kooperattivi Ewropej jew għall-Partiti Ewropej mhumiex adatti biex jippermettu lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jikkooperaw b'mod transfruntier;

K.	billi n-negozji, l-impriżi kummerċjali u l-gruppi b'interess ekonomiku għandhom il-possibbiltà li jiffurmaw Gruppi Ewropej b'Interess Ekonomiku;

L.	billi l-korpi pubbliċi jistgħu joħolqu Ragruppament Ewropew ta' Koperazzjoni Territorjali;

M.	billi Statut Ewropew għal Assoċjazzjoni għandu jkun miftuħ għal organizzazzjonijiet u persuni li jixtiequ jinvolvu ruħhom fi skambji u tagħlim reċiproku b'mod transfruntier;

N.	billi t-talba tal-Parlament biex ikun hemm reġistri nazzjonali tal-istatistika għall-atturi tal-ekonomija soċjali ma tkoprix l-organizzazzjonijiet barra mill-ekonomija soċjali;

billi ħafna organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jiżvolġu rwol sħiħ fl-ekonomija u fl-iżvilupp tas-suq intern, billi jinvolvu ruħhom f'xi attività ekonomika fuq bażi regolari; billi l-volum tal-flussi finanzjarji transfruntiera bejn assoċjazzjonijiet jew organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ żdied b'mod konsiderevoli f'dawn l-aħħar għaxar snin;

billi llum il-ġurnata żdiedet is-sensibilizzazzjoni fost dawk li jfasslu l-politika u s-soċjetà ċivili dwar il-potenzjal tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ f'termini ta' provvista ta' servizzi, involviment taċ-ċittadini u innovazzjoni soċjali; billi l-potenzjal tagħhom probabbilment mhuwiex sfruttat f'firxa wiesgħa ta' oqsma bħall-edukazzjoni, il-kultura, il-kura tas-saħħa, is-servizzi soċjali, ir-riċerka, l-għajnuna għall-iżvilupp, l-għajnuna umanitarja u t-tħejjija għad-diżastri;

Q.	billi l-potenzjal soċjoekonomiku tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-Unjoni Ewropea qed jiżdied b'mod kostanti, bil-ħolqien ta' opportunitajiet ta' impjieg f'firxa wiesgħa ta' setturi;

R.	billi l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jiżvolġu rwol ewlieni fl-appoġġ lill-individwi biex jipparteċipaw b'mod attiv fil-ħajja demokratika;

billi l-maġġoranza l-kbira tal-attivitajiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jitwettqu fil-livell nazzjonali, għalkemm għadd dejjem jikber ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ qed joperaw b'mod transfruntier, u b'hekk qed isaħħu l-koeżjoni soċjali bejn l-Istati Membri fil-livell tas-soċjetà, speċjalment fir-reġjuni tal-fruntieri li jammontaw għal kważi 40 % tat-territorju tal-Unjoni;

billi l-organizzazzjonijiet transfruntiera mingħajr skop ta' qligħ jikkontribwixxu bil-kbir, b'mod partikolari, għall-ilħuq tal-objettivi tal-Unjoni u jiżviluppaw ħafna attivitajiet ta' interess ġenerali, u li huma varjati, b'rilevanza transnazzjonali, li jibbenefikaw l-interess ġenerali f'oqsma differenti; billi dan jinkludi iżda mhuwiex limitat għall-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet u l-valuri fundamentali, il-protezzjoni ambjentali, l-edukazzjoni, il-kultura, il-ħidma soċjali u l-għajnuna għall-iżvilupp;

U.	billi, minkejja l-għadd dejjem jikber ta' organizzazzjonijiet transfruntiera mingħajr skop ta' qligħ fl-Unjoni Ewropea, ma hemm l-ebda qafas leġiżlattiv pan-Ewropew armonizzat li jippermettilhom joperaw u jorganizzaw lilhom infushom b'mod xieraq fil-livell transfruntier;

V.	billi, fil-preżent, fin-nuqqas ta' regolamentazzjoni tal-Unjoni ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, l-attivitajiet transfruntiera tagħhom huma kkaratterizzati minn disparitajiet kulturali, ġudizzjarji u politiċi li jirriżultaw mil-liġi nazzjonali;

W.	billi l-Parlament enfasizza sa mill-1987 il-ħtieġa li jiġi introdott Regolament Ewropew xieraq għall-organizzazzjonijiet Ewropej mingħajr skop ta' qligħ fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 1987 dwar assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fil-Komunitajiet Ewropej;

X.	billi kwalunkwe organizzazzjoni li tibbenefika minn statut Ewropew jew minn standards minimi komuni Ewropej għandha taġixxi favur il-promozzjoni u l-implimentazzjoni tal-valuri u l-objettivi komuni tal-UE minquxa fit-Trattati u fil-Karta;

Is-sitwazzjoni attwali

Jinnota li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ma għandhomx forma ġuridika fil-livell tal-Unjoni biex iqiegħdu r-rappreżentanza tal-interessi tas-soċjetà ċivili fuq l-istess livell bħal dak tal-impriżi kummerċjali u tal-gruppi b'interess ekonomiku li għalihom ilha li ġiet stabbilita forma ġuridika fil-livell tal-Unjoni;

Josserva li d-differenzi ġuridiċi, kulturali, politiċi u ekonomiċi bejn l-Istati Membri jkomplu jagħmlu l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ kumplessi ħafna, u li t-trattament amministrattiv u fiskali attwali tal-attivitajiet transfruntiera ta' tali organizzazzjonijiet jirriżulta fi spejjeż ta' tranżazzjoni ogħla milli fil-livell nazzjonali;

Jenfasizza li l-qafas ġuridiku attwali fil-livell tal-Unjoni u dak nazzjonali mhuwiex biżżejjed biex jistabbilixxi u jappoġġja soċjetà ċivili pan-Ewropea b'saħħitha, li l-eżistenza tagħha hija meħtieġa għad-demokrazija; jidentifika, għaldaqstant, il-ħtieġa li tiġi introdotta forma ġuridika ġdida, jiġifieri dik ta' Assoċjazzjoni Ewropea, inklużi regoli dwar l-istabbiliment, it-trasparenza, il-kontabbiltà u l-governanza ta' assoċjazzjoni Ewropea;

Jissottolinja l-importanza li tiġi żgurata l-koordinazzjoni fil-livell tal-Unjoni, tiġi evitata l-frammentazzjoni u jiġi appoġġjat approċċ armonizzat madwar l-Unjoni fir-rigward ta' Assoċjazzjoni Ewropea, permezz ta' Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej maħtur; għal dan il-għan, jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-għażliet differenti u tressaq proposta għall-aktar forma u status xierqa għal dan il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, li fih huma rappreżentati l-Istati Membri kollha u li għandu setgħat ta' teħid ta' deċiżjonijiet definiti sew;

Jemmen li leġiżlazzjoni tal-Unjoni li tappoġġja lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ hija meħtieġa wkoll għat-tlestija tas-suq intern;

Jisħaq li, għalkemm il-libertà ta' moviment u dik tal-istabbiliment huma minquxa fit-Trattati, id-dritt fundamentali ta' assoċjazzjoni għadu mhux appoġġjat u promoss bis-sħiħ f'diversi ġuriżdizzjonijiet tal-Istati Membri minħabba n-nuqqas ta' forom organizzattivi xierqa u n-nuqqas ta' trattament ugwali tal-forom eżistenti fl-Unjoni kollha, li minn naħa, ifixkel attivitajiet u proġetti transnazzjonali, missjonijiet transfruntiera u l-mobbiltà tas-soċjetà ċivili, u, min-naħa l-oħra, jikkawża inċertezza tad-dritt;

Jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' strument li jiffaċilita aktar il-libertà ta' moviment għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, irrispettivament mill-Istat Membru li fih ikunu ġew stabbiliti, jew fejn il-membri tagħhom jirrisjedu, b'mod partikolari billi jneħħi l-ostakli legali u amministrattivi;

Jenfasizza li, minħabba n-nuqqas ta' approssimazzjoni tal-prattiki, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li joperaw madwar l-Unjoni spiss jiffaċċjaw restrizzjonijiet mhux ġustifikati bħal tariffi, formalitajiet, u ostakli amministrattivi u ostakli oħra, li jpoġġu l-attivitajiet ta' kuljum tagħhom f'riskju u jiskoraġġixxu tali organizzazzjonijiet milli jestendu l-missjonijiet tagħhom b'mod transfruntier; jissottolinja li taliostakli jwasslu wkoll għal żieda sinifikanti fl-ammont ta' xogħol minħabba l-ħtieġa li jiġu segwiti ħafna proċeduri amministrattivi differenti f'aktar minn Stat Membru wieħed;

Jiddeplora l-fatt li, f'għadd ta' Stati Membri, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ tħallew barra mill-iskemi ta' għajnuna ta' rispons għall-pandemija;

10.

Jenfasizza li n-nuqqas ta' approssimazzjoni tal-prattiki jwassal ukoll għal kundizzjonijiet mhux ekwi minħabba l-kundizzjonijiet differenti tas-suq u ostakli oħra li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jiffaċċjaw fi Stati Membri differenti, pereżempju meta jiftħu kontijiet bankarji, jiġbru u jikkontabbilizzaw fondi barranin, jaċċessaw miżuri u skemi ta' benefiċċju pubbliku, jibbenefikaw minn ċerti tipi ta' trattament finanzjarju jew fiskali, jew jimpjegaw persunal, b'mod partikolari meta jwettqu reklutaġġ transfruntier, li għandu jiġi ffaċilitat f'konformità mal-libertà ta' moviment tal-ħaddiema;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-forom differenti li taħthom joperaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-Istati Membri u tfassal analiżi komparattiva;

12.

Jirrimarka li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jikkontribwixxu għall-innovazzjoni, ir-riċerka, l-iżvilupp ekonomiku, u l-ħolqien tal-impjiegi, b'mod partikolari fis-setturi soċjali, intraprenditorjali, teknoloġiċi u kulturali;

13.

Jirrikonoxxi l-kontributi tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għal ċerti għanijiet strateġiċi tal-Unjoni, bħall-ġlieda kontra l-kriżi klimatika, l-indirizzar tat-trasformazzjoni diġitali, u l-irkupru mill-pandemija tal-COVID-19; jissottolinja li l-kisba ta' dawk l-għanijiet se tkun impossibbli mingħajr il-kontribut tas-soċjetà ċivili li tippromwovi dawk il-kwistjonijiet fl-Ewropa kollha, b'mod partikolari fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-politiki meħtieġa fil-livelli lokali, reġjonali, nazzjonali u tal-Unjoni, filwaqt li jiġu rispettati l-interessi u d-drittijiet ta' dawk affettwati;

14.

Jiddispjaċih li d-data hija skarsa jew skaduta; jitlob lill-Istati Membri jipprovdu regolarment data diżaggregata u lill-Kummissjoni toħloq riżorsi ta' statistika affidabbli u frekwentement aġġornati, ibbażati fuq metodoloġija stabbilita li tiżgura t-trasparenza u l-komparabbiltà, u tagħmilha possibbli li tali data tiġi inkluża fil-Eurostat dwar attivitajiet u kontribuzzjonijiet transfruntiera; jirrimarka li, skont l-istudju tal-2017 ikkummissjonat mill-KESE, “Recent evolutions of the social economy in the European Union” (Evoluzzjonijiet reċenti tal-ekonomija soċjali fl-Unjoni Ewropea), minn total ta' 13,6 miljun post imħallas f'kooperattivi, soċjetajiet mutwi, assoċjazzjonijiet, fondazzjonijiet u entitajiet simili fl-Unjoni Ewropea, 9 miljuni kienu ġejjin minn impjiegi f'assoċjazzjonijiet u fondazzjonijiet, li jagħmluhom is-sors ewlieni ta' impjieg f’ dak is--settur; jenfasizza l-fatt li dan juri wkoll l-importanza tad-disponibbiltà ta' aktar data li tikkonċerna qasam akbar mill-ekonomija soċjali;

15.

Jiddispjaċih li l-Kummissjoni u l-Istati Membri ma ressqux leġiżlazzjoni biex jiżguraw ambjent abilitanti li fih huwa possibbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jikkontribwixxu għall-funzjonament tas-suq intern, u biex jiżguraw fluss liberu tal-kapital bejn il-fruntieri, u li ma ġiex stabbilit statut għal Assoċjazzjoni Ewropea minkejja diversi tentattivi u bosta talbiet mis-soċjetà ċivili u mill-Parlament;

16.

Jilqa' l-Pjan ta' Azzjoni dwar l-Ekonomija Soċjali li jmiss u jqis li, peress li ċerti organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ biss qed joperaw fl-ekonomija soċjali, dak il-Pjan ta' Azzjoni jeħtieġ li jinkludi rakkomandazzjonijiet dwar kif jingħelbu l-ostakli transfruntiera, u jeħtieġ li jiġi kkomplementat minn inizjattivi leġiżlattivi separati mmirati lejn l-appoġġ għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ;

17.

Iqis li, minħabba l-karattru partikolari tagħhom, l-istrumenti ġuridiċi proposti ma jridx ikollhom impatt fuq ir-regolamentazzjoni tal-partiti politiċi; ifakkar, barra minn hekk, li l-Unjoni tirrispetta l-istatus ta' knejjes, organizzazzjonijiet jew komunitajiet reliġjużi, kif ukoll organizzazzjonijiet filosofiċi jew mhux konfessjonali skont id-dritt nazzjonali; jissottolinja li dan ma jipprekludix lill-organizzazzjonijiet, li l-valuri u l-għanijiet tagħhom huma bbażati fuq twemmin reliġjuż, filosofiku jew mhux konfessjonali, bħall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ tal-karità ta' ispirazzjoni reliġjuża, milli jibbenefikaw mill-kamp ta' applikazzjoni ta' dawk l-istrumenti proposti; jindika li t-trade unions f'diversi Stati Membri jingħataw status ta' benefiċċju speċjali u li t-trade unions għandhom għalhekk ikunu esklużi mill-istrumenti proposti; jirrimarka li l-persuni li jixtiequ jwaqqfu assoċjazzjoni huma liberi li jagħmlu użu mid-dispożizzjonijiet tar-regolament propost u jieħdu l-forma ta' Assoċjazzjoni Ewropea; jinnota li d-Direttiva proposta dwar standards minimi għandha tapplika għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ kollha fl-Unjoni;

Is-salvagwardja tas-soċjetà ċivili u l-libertà ta' assoċjazzjoni

18.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar it-tfixkil li qed jiffaċċjaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ madwar l-Unjoni, u dwar id-disparitajiet li jirriżultaw mil-liġijiet, mir-regolamenti jew mill-prattiki jew il-politiki amministrattivi nazzjonali; jirrimarka li dan jista' jaffettwa b'mod negattiv lis-soċjetà ċivili, jirrestrinġi bla bżonn id-drittijiet fundamentali, speċjalment il-libertà ta' assoċjazzjoni, ta' espressjoni, u tal-informazzjoni, u jiskoraġġixxi lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ milli jestendu l-attivitajiet tagħhom b'mod transfruntier;

19.

Iqis kif xieraq il-possibbiltajiet li d-diġitalizzazzjoni u l-internet jipprovdu biex jiffaċilitaw l-eżerċizzju tad-dritt għal-libertà ta' assoċjazzjoni, pereżempju billi jagħmlu r-reġistrazzjoni u l-formazzjoni ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ aktar faċli u faċilment disponibbli online;

20.

Jenfasizza li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma strumentali għad-demokrazija u għat-tfassil tal-politika fil-livelli kollha; huma jippromwovu u jaħdmu għall-ġid pubbliku, huma parti mill-ekwilibriju ta' setgħat meħtieġa għall-istat tad-dritt, u huma xpruni għall-involviment ċiviku; jilqa' l-involviment tas-soċjetà ċivili fil-promozzjoni tal-interess pubbliku, l-attiviżmu u bħala parti mill-ħajja soċjali attiva;

21.

Itenni li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għandhom il-libertà ta' parteċipazzjoni fi kwistjonijiet ta' dibattitu politiku jew pubbliku permezz tal-objettivi jew l-attivitajiet tagħhom; jikkundanna t-tentattivi biex l-ispazju ċiviku jiġi ristrett għal raġunijiet politiċi, u jikkundanna ċ-ċaħda, ir-rifjut jew l-isfida tal-istatus tagħhom bħala organizzazzjonijiet ta' benefiċċju pubbliku, ibbażati fuq attività politika perċepita jew reali, fejn l-attivitajiet tagħhom mhumiex maħsuba biex jibbenefikaw partit partikolari wieħed jew jissostitwixxu l-politika tal-partiti; iqis li każijiet bħal dawn huma perikolużi għad-demokrazija Ewropea;

22.

Jisħaq fuq l-importanza tal-indipendenza tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u l-ħtieġa li jiġi żgurat ambjent abilitanti għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, filwaqt li tiġi rispettata l-pluralità tagħhom u jiġu mifhuma l-organizzazzjonijiet għall-benefiċċju pubbliku bħala li jikkontribwixxu mhux biss għall-forniment ta' servizzi fuq il-post, iżda wkoll għall-promozzjoni tal-ġid pubbliku u l-monitoraġġ tal-politiki pubbliċi;

23.

Ifakkar fl-importanza tal-ġurnaliżmu indipendenti, imparzjali, professjonali u responsabbli fir-rigward tal-għoti ta' informazzjoni dwar l-attivitajiet ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ kemm fil-media privata kif ukoll dik pubblika, kif ukoll l-importanza tal-aċċess għal informazzjoni pluralistika bħala pilastri ewlenin tad-demokrazija; jinsab imħasseb dwar kampanji ta' malafama u litigazzjoni abbużiva f'diversi Stati Membri użati kontra atturi involuti fil-parteċipazzjoni pubblika, inklużi organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, minn uffiċjali eletti, korpi pubbliċi jew entitajiet ikkontrollati pubblikament kif ukoll minn individwi u entitajiet privati; jenfasizza l-fatt li l-Parlament adotta riżoluzzjoni dwar SLAPPs fil-11 ta' Novembru 2021 (8);

24.

Isostni li regolament li jistabbilixxi qafas legali se jkun ta' benefiċċju għas-soċjetà ċivili Ewropea biss jekk l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ikunu jistgħu jagħmlu użu minn finanzjament adegwat u faċilment aċċessibbli kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak Ewropew; jindika li l-finanzjament pubbliku, kif ukoll il-finanzjament privat tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, huma importanti peress li għandhom inqas aċċess għall-introjtu minn attivitajiet ta' qligħ; jissottolinja, f'dan il-kuntest, l-eżistenza tal-programm dwar iċ-Ċittadini, l-Ugwaljanza, id-Drittijiet u l-Valuri, li huwa mmirat, fost l-oħrajn, lejn organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ; jirrimarka li, skont ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9), l-għotjiet tal-Unjoni għandhom jinvolvu kofinanzjament li jista' jiġi pprovdut fil-forma ta' fondi proprji, introjtu ġġenerat mill-azzjoni jew mill-programm ta' ħidma, jew kontribuzzjonijiet finanzjarji jew in natura minn partijiet terzi; huwa tal-fehma li, b'mod partikolari fil-każ ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ b'riżorsi finanzjarji limitati ħafna, għandu jiġi evalwat limitu għar-rekwiżit ta' fondi proprji u għandhom jingħaddu l-kontribuzzjonijiet mhux monetarji bħala tali, dment li tali trattament ma jfixkilx il-kompetizzjoni fl-aċċess għall-finanzjament; jinnota li ħafna drabi l-fondi tal-Unjoni disponibbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jeħtieġu kofinanzjament, li jfisser li l-benefiċjarju jkollu jiġbor sehem mill-fondi meħtieġa minn sorsi oħra; jirrimarka li r-rekwiżit ta' sehem għoli wisq tar-riżorsi proprji jkun ta' detriment għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, peress li dawn jaf ma jkunux jistgħu jiġbru tali fondi, u dan iwassal biex xi organizzazzjonijiet jiġu esklużi; jemmen għalhekk, li l-limitu tas-sehem tal-kofinanzjament għandu jkun evalwat u li jeħtieġ li jitqiesu mezzi differenti li jistgħu jiġu monetarizzati, bħall-ħin tal-volontarjat jew il-kontribuzzjonijiet in natura;

25.

Jirrimarka li huwa importanti li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jipprovdu informazzjoni rilevanti lill-pubbliku; jiġbed ukoll l-attenzjoni għall-fatt li t-trasparenza fir-rigward tal-finanzjament għandha titqies bħala interess pubbliku fejn l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ikollhom influwenza sinifikanti fuq il-ħajja pubblika u d-dibattitu pubbliku;

26.

Iqis li l-introduzzjoni ta' status għall-Assoċjazzjonijiet Ewropej se tipprovdi opportunità għall-organizzazzjonijiet nazzjonali u lokali biex jinvolvu ruħhom aktar mill-qrib fi kwistjonijiet Ewropej, biex jinvolvu ruħhom f'tagħlim reċiproku u skambji transfruntiera, u se tappoġġjahom fl-aċċess għall-finanzjament fil-livell tal-Unjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu fondi adegwati disponibbli għall-atturi tas-soċjetà ċivili, iżidu l-aċċessibbiltà tal-fondi u jissimplifikaw aktar il-proċeduri biex jiffaċilitaw l-aċċess tal-atturi tas-soċjetà ċivili għall-fondi, inklużi l-organizzazzjonijiet żgħar u lokali;

27.

Iqis, barra minn hekk, li l-leġiżlazzjoni proposta jeħtieġ li tiġi kkomplementata minn miżuri li jappoġġjaw djalogu regolari, sinifikanti u strutturat mas-soċjetà ċivili u mal-organizzazzjonijiet rappreżentattivi, f'konformità mal-Artikolu 11 tat-TUE; jistieden f'dan ir-rigward lill-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li tiżviluppa status parteċipattiv għall-organizzazzjonijiet ta' benefiċċju pubbliku fil-livell tal-Unjoni;

28.

Jenfasizza l-fatt li diskriminazzjoni arbitrarja u politikament motivata bbażata fuq l-objettivi u l-attivitajiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta’ qligħ, kif ukoll fuq is-sorsi ta' finanzjament, tfixkel il-libertà ta' assoċjazzjoni u għalhekk hija theddida għal-libertà ta' espressjoni;

Ir-rikonoxximent tal-assoċjazzjonijiet, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u l-benefiċċju pubbliku madwar l-Unjoni kollha

29.

Jirrikonoxxi li jeżistu approċċi differenti fil-leġiżlazzjoni fil-livell nazzjonali u fit-tradizzjonijiet legali tal-Istati Membri għad-definizzjoni jew ir-rikonoxximent ta' diversi organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ibbażati fuq sħubija ta' membri u mhux ibbażati fuq sħubija ta' membri, kif ukoll għad-definizzjoni, ir-rikonoxximent u l-għoti ta' status ta' benefiċċju pubbliku; jissottolinja li, minkejja dawn id-differenzi, hemm fehim komuni tal-ħtieġa ta' standards minimi Ewropej u biex l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jingħataw il-possibbiltà li jakkwistaw personalità ġuridika;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrikonoxxi u tippromwovi l-attivitajiet ta' benefiċċju pubbliku tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ billi tarmonizza l-istatus ta' benefiċċju pubbliku fl-Unjoni; jenfasizza li l-liġijiet u l-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, inkluż dwar il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, it-trattament finanzjarju u fiskali jew il-miżuri ta' ħelsien mit-taxxa tagħhom, kif ukoll l-attivitajiet transfruntiera, ma għandhomx jiddiskriminaw abbażi tal-post tal-istabbiliment tal-organizzazzjoni jew kontra kwalunkwe grupp jew individwu fuq kwalunkwe bażi;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra li tadotta f'kull Stat Membru proposta biex tiffaċilita r-rikonoxximent reċiproku tal-organizzazzjonijiet ta' benefiċċju pubbliku eżentati mit-taxxa, inklużi l-organizzazzjonijiet filantropiċi, jekk ikunu rikonoxxuti bħala ta' benefiċċju pubbliku eżentati mit-taxxa f'wieħed mill-Istati Membri għal finijiet ta' taxxa;

32.

Jenfasizza l-fatt li r-regolamentazzjoni tal-istatut fil-livell tal-Unjoni u l-istandards minimi għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jistgħu jgħinu biex joħolqu kundizzjonijiet ekwi, u b'hekk jiffaċilitaw it-tlestija tas-suq intern;

33.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżviluppa strateġija dedikata u komprensiva biex issaħħaħ is-soċjetà ċivili fl-Unjoni, inkluż billi tintroduċi miżuri li jiffaċilitaw l-operazzjonijiet ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fil-livelli kollha;

34.

Jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta, abbażi tal-Artikolu 352 tat-TFUE, proposta għal regolament li jistabbilixxi statut għal Assoċjazzjoni Ewropea, filwaqt li ssegwi r-rakkomandazzjonijiet stabbiliti f'din ir-riżoluzzjoni u fil-Parti I tal-Anness tagħha;

35.

Jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta, abbażi tal-Artikolu 114 tat-TFUE, proposta għal Direttiva dwar standards minimi komuni għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-Unjoni, bil-ħsieb li toħloq kundizzjonijiet ekwi għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ billi jiġu stabbiliti standards minimi, li tippermetti lis-soċjetà ċivili tibbenefika mil-libertajiet u d-drittijiet fundamentali, kif ukoll li tikkontribwixxi għat-tisħiħ tad-demokrazija Ewropea, wara r-rakkomandazzjonijiet stabbiliti f'din ir-riżoluzzjoni u fil-Parti II tal-Anness tagħha;

36.

Jitlob lill-Kummissjoni tuża r-riżultati tal-analiżi komparattiva mwettqa skont il-paragrafu 11 biex takkumpanja b'mod xieraq il-proposta għal regolament li tinsab fil-Parti I tal-Anness tagħha u l-proposta għal direttiva li tinsab fil-Parti II tal-Anness tagħha b'lista ta' forom nazzjonali ta' organizzazzjonijiet li għandhom jitqiesu koperti skont l-Artikolu 3(2) tal-proposta li tinsab fil-Parti I tal-Anness u l-Artikolu 1 tal-proposta li tinsab fil-Parti II tal-Anness;

o o

37.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni kif ukoll ir-rakkomandazzjonijiet li jinsabu fl-anness lill-Kummissjoni u lill-Kunsill.

(1) Riżoluzzjoni leġiżlattiva li tinkorpora l-opinjoni tal-Parlament Ewropew dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Kunsill (KEE) dwar l-istatut għal assoċjazzjoni Ewropea (ĠU C 42, 15.2.1993, p. 89).

(2) Proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Kunsill (KEE) dwar l-Istatut għal Assoċjazzjoni Ewropea (COM(1991)0273 – SYN 386).

(3) ĠU C 99, 13.4.1987, p. 205.

(4) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 2.

(5) ĠU C 199 E, 7.7.2012, p. 187.

(6) Is-sentenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-21 ta' Ottubru 2005, Ouranio Toxo a.o. vs Il-Greċja, Nru 74989/01, EECLI:CE:ECHR:2005:1020JUD007498901.

(7) Is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-18 ta' Ġunju 2020, Il-Kummissjoni Ewropea vs L-Ungerija, C-78/18, ECLI:EU:C:2020:476, paragrafu 113.

(8) Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Novembru 2021 dwar it-tisħiħ tad-demokrazija u tal-libertà u l-pluraliżmu tal-media fl-UE: l-użu indebitu ta' azzjonijiet fl-ambitu tad-dritt ċivili u kriminali biex jissikktu l-ġurnalisti, l-NGOs u s-soċjetà ċivili (2021/2036(INI)).

(9) Ir-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Lulju 2018 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni, li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1296/2013, (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1304/2013, (UE) Nru 1309/2013, (UE) Nru 1316/2013, (UE) Nru 223/2014, (UE) Nru 283/2014, u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE u li jħassar ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 (ĠU L 193, 30.7.2018, p. 1).

ANNESS GĦAR- RIŻOLUZZJONI

RAKKOMANDAZZJONIJIET DWAR IL-KONTENUT TAL-PROPOSTA MITLUBA

PARTI I

Proposta għal

REGOLAMENT U TAL-KUNSILL

dwar Statut għal Assoċjazzjoni Ewropea

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 352 tiegħu,

Billi:

(1)

Il-proġetti transfruntiera u forom oħra ta' kooperazzjoni li jinvolvu b'mod partikolari lis-soċjetà ċivili jikkontribwixxu b'mod deċiżiv għall-kisba tal-objettivi tal-Unjoni, inkluża l-promozzjoni tal-valuri tagħha, u għall-iżvilupp ta' ħafna attivitajiet differenti ta' rilevanza transnazzjonali li huma ta' benefiċċju għall-interess ġenerali f'għadd kbir ta' oqsma.

(2)

Il-kooperazzjoni Ewropea b'mod transfruntier bejn iċ-ċittadini u l-assoċjazzjonijiet rappreżentattivi hija essenzjali għall-ħolqien ta' soċjetà ċivili Ewropea komprensiva, li hija element importanti tad-demokrazija Ewropea u l-integrazzjoni Ewropea f'konformità mal-Artikoli 11 u 15 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.

(3)	Fit-twettiq tal-objettivi tagħhom, ħafna assoċjazzjonijiet jiżvolġu rwol sinifikanti fl-ekonomija u fl-iżvilupp tas-suq intern, billi jinvolvu ruħhom fuq bażi regolari f'attività ekonomika.

(4)	Id-Direttiva …/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (“id-Direttiva dwar l-Istandards Minimi”) għandha l-għan li tapprossimizza l-liġijiet tal-Istati Membri biex tipprovdi standards minimi u ambjent abilitanti li jiffaċilita l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fit-twettiq ta' xogħolhom.

(5)

L-assoċjazzjonijiet huma l-kolla li żżomm is-soċjetà tagħna flimkien. Huma għandhom rwol ewlieni biex jgħinu, jinkoraġġixxu u jagħtu s-setgħa lill-individwi jipparteċipaw b'mod attiv fil-ħajja demokratika u soċjali tal-Unjoni, b'mod partikolari dawk li qed jiffaċċjaw l-esklużjoni u d-diskriminazzjoni, u jista' jkollhom rwol kruċjali fil-proċess tal-iżvilupp tal-politiki tal-Unjoni.

(6)

L-Unjoni jenħtieġ li tipprovdi assoċjazzjonijiet, li huma forma ta' organizzazzjoni rikonoxxuta b'mod ġenerali fl-Istati Membri kollha, bi strument ġuridiku adegwat kapaċi li jrawwem l-attivitajiet transnazzjonali u transfruntieri tagħhom, kif ukoll jikkontribwixxi għad-djalogu ċiviku fil-livell tal-Unjoni.

(7)	L-introduzzjoni ta' forma ta' organizzazzjoni fil-livell tal-Unjoni tiffaċilita l-assoċjazzjonijiet kollha fit-twettiq tal-objettivi u l-attivitajiet transfruntieri tagħhom fis-suq intern.

(8)

L-Artikolu 63 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u l-Artikoli 7, 8 u 12 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”) jipproteġu l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ minn restrizzjonijiet diskriminatorji jew mhux ġustifikati għall-aċċess għar-riżorsi u l-moviment liberu tal-kapital fl-Unjoni. Dan jikkonċerna wkoll il-kapaċità li jfittxu, jiżguraw u jużaw riżorsi ta' oriġini kemm nazzjonali kif ukoll barranija, li hija essenzjali għall-eżistenza u għall-operat ta' kwalunkwe entità ġuridika. Skont is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tat-18 ta' Ġunju 2020 fil-Kawża C-78/18, il-Kummissjoni vs l-Ungerija (1), ir-restrizzjonijiet jenħtieġ li jiġu imposti biss għal għanijiet leġittimi, bħal fl-interess tas-sigurtà nazzjonali, tas-sigurtà pubblika jew tal-ordni pubbliku, u jenħtieġ li jkunu proporzjonati mal-objettiv tal-protezzjoni ta' tali interessi, u l-mezzi l-inqas intrużivi biex jintlaħaq l-objettiv mixtieq. Dan jikkonċerna, fost affarijiet oħra, ir-restrizzjonijiet li jirriżultaw mir-regoli dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, li huma applikati f'konformità mal-prinċipji ta' ħtieġa u proporzjonalità, wara li jiġu kkunsidrati b'mod partikolari l-obbligi ta' valutazzjoni tar-riskju skont id-dritt internazzjonali u tal-Unjoni. Għalhekk, l-Istati Membri ma jistgħux japplikaw miżuri mhux raġonevoli, intrużivi żżejjed jew ta' tfixkil, inklużi rekwiżiti ta' rappurtar li jqiegħdu piż eċċessiv jew li jiswa l-flus fuq l-organizzazzjonijiet.

(9)

Il-persuni fiżiċi u ġuridiċi jistgħu joħolqu kumpaniji Ewropej abbażi tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2157/2001 (2), is-Soċjetajiet Kooperattivi Ewropej abbażi tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1435/2003 (3), u l-partiti Ewropej abbażi tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 1141/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4). Madankollu, l-ebda wieħed minn dawn l-istrumenti ma jipprevedi li l-assoċjazzjonijiet ikunu jistgħu jikkooperaw b'mod transfruntier.

(10)

Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) jipprevedi l-ħolqien ta' raggruppamenti Ewropej ta' koperazzjoni territorjali (REKT). Dawn ir-raggruppamenti huma ffurmati l-aktar minn awtoritajiet tal-Istat jew lokali jew minn entitajiet oħra rregolati bil-liġi pubblika. Għalhekk, l-atturi tas-soċjetà ċivili mhux governattivi u ċ-ċittadini mhumiex koperti.

(11)

Il-Gruppi Ewropej b'Interess Ekonomiku (GEIE), kif previst fir-Regolament (KEE) Nru 2137/85 (6), jippermetti li ċerti attivitajiet jitwettqu b'mod komuni, filwaqt li madankollu jippreserva l-indipendenza tal-membri tiegħu. Madankollu, il-GEIE ma jissodisfax il-ħtiġijiet speċifiċi tal-assoċjazzjonijiet tas-soċjetà ċivili.

(12)	Huwa għalhekk meħtieġ li fil-livell tal-Unjoni jiġi stabbilit qafas regolatorju armonizzat xieraq u regoli li jippermettu l-ħolqien ta' assoċjazzjonijiet Ewropej bil-personalità ġuridika tagħhom stess, u li jirregolaw il-formazzjoni u l-operat transfruntier ta' tali assoċjazzjonijiet.

(13)

Il-partiti politiċi u t-trade unions, kif ukoll il-knejjes u komunitajiet reliġjużi oħra u organizzazzjonijiet filosofiċi jew mhux konfessjonali jenħtieġ li jiġu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament minħabba n-nuqqas ta' kompetenza tal-Unjoni biex tirregola l-istatus tagħhom, u minħabba li għandhom status partikolari fil-liġi nazzjonali. Għal dawn ir-raġunijiet, jenħtieġ li dawn jiġu ttrattati b'mod differenti minn assoċjazzjonijiet oħra li ma għandhomx tali status, bħal organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ tal-karità, b' ispirazzjoni reliġjuża jew organizzazzjonijiet li jiġġieldu d-diskriminazzjoni inkluż fis-suq tax-xogħol.

(14)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tal-ħaddiema u tat-trade unions, inklużi d-drittijiet u l-protezzjonijiet eżistenti fil-kuntest ta' proċeduri ta' insolvenza u ristrutturar, fużjonijiet, trasferimenti ta' impriżi, u fir-rigward tal-informazzjoni u l-pagi. L-impjegaturi jenħtieġ li jissodisfaw l-obbligi tagħhom irrispettivament mill-forma li biha jkunu qed joperaw.

(15)

Huwa importanti li jiġi żgurat li jkun hemm koordinazzjoni fil-livell tal-Unjoni, biex tiġi evitata l-frammentazzjoni u jiġi appoġġjat approċċ armonizzat madwar l-Unjoni għall-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament. F'dan ir-rigward, dan ir-Regolament jenħtieġ li jipprevedi l-ħatra ta' Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, fi ħdan jew b'rabta mal-Kummissjoni u/jew istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji rilevanti tal-Unjoni.

(16)	Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej jenħtieġ li jistieden rappreżentant tal-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali għal-laqgħat tiegħu meta dawn jittrattaw il-libertà ta' assoċjazzjoni jew il-libertà ta' espressjoni, f'konformità mal-Artikolu 2 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 168/2007 (7).

(17)

Dan ir-Regolament jenħtieġ li jintroduċi perjodi speċifiċi għall-proċeduri amministrattivi, inkluż fir-rigward tar-reġistrazzjoni u l-proċess tal-għoti tal-istatus ta' benefiċċju pubbliku. Meta tivvaluta l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, il-Kummissjoni jenħtieġ li b'mod partikolari tħares lejn kif tali perjodi jiġu applikati fil-prattika.

(18)

Għall-fini tal-verifika tar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 6, il-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali jistgħu jitolbu l-ismijiet u l-indirizzi tal-membri fundaturi. L-identità tal-fundaturi u l-membri ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jkunu persuni fiżiċi tista' tikkostitwixxi informazzjoni sensittiva, u għalhekk l-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li kwalunkwe rekwiżit li jwassal għall-ipproċessar ta' tali data personali jkun mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data), u b'mod partikolari għall-Artikolu 9 tiegħu;

(19)

Assoċjazzjoni Ewropea tista' tkun tixtieq tiddistingwi bejn kategoriji differenti ta' membri, sabiex tagħti drittijiet tal-vot biss lil membri sħaħ, filwaqt li tirrikonoxxi lil membri assoċjati li jappoġġjaw il-kawża, mingħajr id-dritt tal-vot, u/jew membri onorarji eżentati mill-obbligu li jħallsu tariffa tas-sħubija, iżda bid-drittijiet tal-vot. Il-kategorizzazzjoni tal-membri jenħtieġ li ma twassalx għal diskriminazzjoni mhux ġustifikata, b'mod partikolari abbażi taċ-ċittadinanza.

(20)	Peress li l-kamp ta' applikazzjoni ta' dan ir-Regolament huwa limitat għal assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, it-TFUE ma jipprovdi l-ebda bażi ġuridika oħra għajr dik stabbilita fl-Artikolu 352.

(21)

Ladarba l-objettivi ta' dan ir-Regolament, jiġifieri l-istabbiliment ta' Assoċjazzjoni Ewropea, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri imma jistgħu pjuttost, għar-raġunijiet stabbiliti hawn fuq, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà, kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE). F'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità, kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-objettivi,

ADOTTA DAN IR-REGOLAMENT:

Kapitolu I

Suġġett u dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Suġġett

1. Dan ir-Regolament jistabbilixxi l-kundizzjonijiet u l-proċeduri li jirregolaw il-formazzjoni, il-governanza, ir-reġistrazzjoni u r-regolamentazzjoni tal-entitajiet ġuridiċi fil-forma ta' Assoċjazzjoni Ewropea.

2. Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun entità transfruntiera indipendenti u awtoregolata stabbilita fuq bażi permanenti fit-territorju tal-Unjoni bi ftehim volontarju bejn persuni fiżiċi jew ġuridiċi għal skop komuni mingħajr skop ta' qligħ.

3. Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun libera li tiddetermina l-objettivi tagħha kif ukoll l-attivitajiet meħtieġa biex twettaqhom.

4. L-objettivi ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandhom ikunu tali li jirrispettaw u jappoġġjaw il-promozzjoni tal-objettivi u l-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni kif stabbilit fl-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.

5. Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun ibbażata fuq is-sħubija u tkun libera li tiddetermina l-kompożizzjoni tas-sħubija tagħha. Din tista' tinkludi d-determinazzjoni ta' rekwiżiti speċjali għall-membri, abbażi ta' kriterji raġonevoli u oġġettivi u soġġetta għall-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni.

Artikolu 2

Definizzjonijiet

Għall-fini ta' dan ir-Regolament, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

(a)

“mingħajr skop ta' qligħ” tfisser li ma jkunx hemm bħala għan primarju l-ġenerazzjoni ta' profitt, anki jekk jistgħu jitwettqu attivitajiet ekonomiċi. Meta jiġi ġġenerat profitt minn organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, dan jiġi investit fl-organizzazzjoni għat-twettiq tal-objettivi tagħha, u ma jiġix distribwit fost il-membri, il-fundaturi jew xi parti privata oħra. L-għoti ta' status ta' benefiċċju pubbliku skont l-Artikolu 21 mhuwiex kundizzjoni meħtieġa biex organizzazzjoni titqies li għandha natura mingħajr skop ta' qligħ. Madankollu, fejn jingħata status ta' benefiċċju pubbliku, l-għan tal-organizzazzjoni għandu jitqies bħala mingħajr skop ta' qligħ;

(b)

“indipendenti” tfisser, fir-rigward tal-assoċjazzjonijiet, ħielsa minn kull interferenza bla bżonn mill-Istat u mhux parti minn struttura tal-gvern jew amministrattiva. F'dan ir-rigward, la l-finanzjament governattiv irċevut u lanqas il-parteċipazzjoni f'korp konsultattiv għall-gvern ma għandhom jipprekludi assoċjazzjoni milli titqies bħala indipendenti, sakemm l-awtonomija tal-funzjonament u tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-assoċjazzjoni ma tkunx affettwata minn tali finanzjament jew parteċipazzjoni;

(c)	“awtoregolata” tfisser, fir-rigward tal-assoċjazzjonijiet, li jkollha struttura istituzzjonali li tippermetti l-eżerċizzju tal-funzjonijiet organizzattivi interni u esterni kollha, u tippermetti t-teħid ta' deċiżjonijiet essenzjali b'mod indipendenti;

(d)	“benefiċċju pubbliku” tfisser titjib fil-benesseri tas-soċjetà jew ta' parti minnha, li b'hekk ikun ta' benefiċċju għall-interess ġenerali tas-soċjetà;

(e)

“transfruntiera” tfisser, fir-rigward ta' assoċjazzjonijiet, il-kisba tal-objettiv ta' kooperazzjoni transnazzjonali jew kooperazzjoni transfruntiera fl-Unjoni, jew li l-membri fundaturi ta' assoċjazzjoni jkunu ġejjin minn tal-anqas żewġ Stati Membri, li jimplika li huma ċittadini jew residenti ta' Stat Membru jekk ikunu persuni fiżiċi, jew ikollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom fi Stat Membru jekk ikunu persuni ġuridiċi;

(f)

“membru” tfisser persuna fiżika jew ġuridika li tkun applikat volontarjament u intenzjonalment biex tingħaqad ma' assoċjazzjoni ħalli tappoġġja l-objettivi u l-attivitajiet tagħha, u li tkun ġiet aċċettata fl-assoċjazzjoni abbażi tal-istatuti ta' dik l-assoċjazzjoni. Meta assoċjazzjoni tiġi ffurmata bħala riżultat ta' konverżjoni jew fużjoni, ir-rieda tas-sħubija tista' tiġi preżunta b'mod konklużiv.

Artikolu 3

Regoli applikabbli għall-Assoċjazzjonijiet Ewropej

1. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu rregolati minn dan ir-Regolament u mill-istatuti tagħhom. Għal kwistjonijiet mhux indirizzati b'dan ir-Regolament, Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun irregolata mil-liġi tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha.

2. L-Istati Membri għandhom jidentifikaw l-entità ġuridika jew il-kategorija ta' entitajiet ġuridiċi li għalihom Assoċjazzjoni Ewropea għandha titqies bħala komparabbli għall-finijiet tal-identifikazzjoni tal-liġi applikabbli skont il-paragrafu 1, b'mod konsistenti mad-dispożizzjonijiet u l-objettivi ta' dan ir-Regolament.

Artikolu 4

Korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali

1. L-Istati Membri għandhom jaħtru awtorità pubblika indipendenti (il-“korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali”) u għandhom jinfurmaw lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej imsemmi fl-Artikolu 5 u lill-Kummissjoni b'dan. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jkun responsabbli għar-reġistrazzjoni tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, f'konformità mal-Artikolu 10, u għall-monitoraġġ tal-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament f'konformità sħiħa mad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej kif previst fit-Trattati u fil-Karta.

2. Kull korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jikkontribwixxi għall-applikazzjoni konsistenti ta' dan ir-Regolament fl-Unjoni kollha. Għal dan il-għan, il-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandhom jikkooperaw ma' xulxin, inkluż fil-qafas tal-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej f'konformità mal-Artikoli 5 u 22.

Artikolu 5

Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej

1. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej huwa b'dan maħtur.

2. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jkun assistit minn segretarjat.

3. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jkun magħmul minn rappreżentant ta' kull korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali u minn tliet rappreżentanti tal-Kummissjoni.

4. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jaġixxi b'mod indipendenti meta jwettaq il-kompiti tiegħu u jeżerċita s-setgħat tiegħu.

5. Sabiex jiġi żgurat li dan ir-Regolament jiġi applikat b'mod konsistenti, il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu:

(a)	jiżviluppa, f'kooperazzjoni mal-Kummissjoni u l-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali, forom komuni jew għodod oħra biex jappoġġja r-reġistrazzjoni elettronika tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej skont l-Artikolu 10;

(b)	jistabbilixxi u jiġġestixxi l-bażi tad-data diġitali tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej fil-livell tal-Unjoni bħala għodda għal finijiet ta' informazzjoni u statistika, kif ukoll għall-appoġġ ta' djalogu ċivili strutturat dwar kwistjonijiet tal-Unjoni;

(c)	jipproċessa avviżi ta' reġistrazzjoni, ta' xoljiment u ta' deċiżjonijiet rilevanti oħra dwar l-Assoċjazzjonijiet Ewropej għall-fini ta' pubblikazzjoni f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea, kif previst f'dan ir-Regolament;

(d)	jivvaluta l-adegwatezza tal-identifikazzjoni tal-entitajiet ġuridiċi komparabbli mill-Istati Membri skont l-Artikolu 3(2);

(e)	jirċievi, jeżamina u jsegwi lmenti rigward l-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament, mingħajr preġudizzju għall-kompiti tal-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali;

(f)	jiddeċiedi dwar appelli, fejn rilevanti, permezz tal-kumitat tal-appelli tiegħu skont l-Artikoli 10 u 11;

(g)	jeżamina kwalunkwe kwistjoni relatata mal-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament u jikkonsulta mal-partijiet ikkonċernati u l-partijiet interessati u l-esperti rilevanti, fuq inizjattiva proprja tiegħu jew fuq talba ta' wieħed mill-membri tiegħu jew tal-Kummissjoni;

(h)	joħroġ linji gwida u rakkomandazzjonijiet, u jidentifika l-aħjar prattiki għall-korpi ta' assoċjazzjoni nazzjonali u l-Assoċjazzjonijiet Ewropej sabiex jiżgura li dan ir-Regolament jiġi applikat b'mod konsistenti;

(i)

jagħti opinjonijiet u rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni, fuq inizjattiva proprja tiegħu, jew fuq talba ta' wieħed mill-membri tiegħu jew tal-Kummissjoni, u wara konsultazzjoni mal-partijiet rilevanti, il-partijiet ikkonċernati u l-esperti, dwar kwalunkwe kwistjoni relatata mal-Assoċjazzjonijiet Ewropej jew il-miżuri li jirriżultaw mid-Direttiva dwar l-Istandards Minimi;

(j)

jagħti opinjonijiet u rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni rigward il-fondi strutturali u operattivi mmirati lejn il-finanzjament tas-soċjetà ċivili, l-organizzazzjoni tad-djalogu ċivili, kif ukoll il-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet u l-valuri tal-Unjoni kif minquxa fit-TUE, it-TFUE u fil-Karta, bil-għan li jiġu sostnuti u msaħħa l-iżvilupp ta' soċjetajiet miftuħa, ibbażati fuq id-drittijiet, demokratiċi, ugwali u inklużivi bbażati fuq l-istat tad-dritt;

(k)	jippromwovi kooperazzjoni, u l-iskambju bilaterali u multilaterali effettiv ta' informazzjoni u l-aħjar prattiki, mal-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali u bejniethom;

(l)	jippromwovi programmi komuni ta' taħriġ u jiffaċilita l-iskambji tal-persunal bejn l-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali.

6. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jagħti rendikont lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, u għandu jirrapporta kull sena dwar l-attivitajiet tiegħu lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

7. Id-diskussjonijiet tal-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej u tal-membri tiegħu għandhom ikunu rregolati mir-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

8. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jadotta r-regoli ta' proċedura tiegħu stess u jorganizza l-arranġamenti operattivi tiegħu stess.

9. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jistieden lir-rappreżentanti tal-Aġenziji Ewropej u lil esperti indipendenti, b'mod partikolari mill-akkademja u mis-soċjetà ċivili, għal-laqgħat tiegħu u jikkonsulta magħhom fuq bażi regolari.

Kapitolu II

Formazzjoni u reġistrazzjoni

Artikolu 6

Formazzjoni

1. Għandha tiġi ffurmata Assoċjazzjoni Ewropea:

(a)	bi ftehim ta' mill-inqas tliet membri fundaturi; il-membri fundaturi għandhom jiġu minn tal-anqas żewġ Stati Membri, li jimplika li huma ċittadini jew residenti ta' Stat Membru jekk ikunu persuni fiżiċi, jew ikollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom fi Stat Membru jekk ikunu persuni ġuridiċi; jew

(b)	bħala r-riżultat ta' konverżjoni f'Assoċjazzjoni Ewropea ta' entità eżistenti ffurmata skont il-liġi ta' Stat Membru, li tissodisfa l-istess kundizzjonijiet bħall-punt (a) u li jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha fl-Unjoni; jew

(c)	bħala r-riżultat ta' fużjoni bejn mill-inqas żewġ Assoċjazzjonijiet Ewropej eżistenti; jew

(d)	bħala r-riżultat ta' fużjoni bejn mill-inqas Assoċjazzjoni Ewropea eżistenti waħda u mill-inqas entità waħda li tkun tappartjeni għall-kategoriji identifikati skont l-Artikolu 3(2); jew

(e)

bħala r-riżultat ta' fużjoni bejn mill-inqas żewġ entitajiet identifikati skont l-Artikolu 3(2), iffurmati skont il-liġijiet tal-Istati Membri u li għandhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom fl-Unjoni, dment li flimkien, dawn l-entitajiet ikollhom mill-inqas tliet membri u li dawk il-membri joriġinaw minn mill-inqas żewġ Stati Membri differenti.

2. Stat Membru jista' jipprevedi li entità fost dawk identifikati skont l-Artikolu 3(2) u li l-uffiċċju reġistrat tagħha ma jkunx fl-Unjoni tista' tipparteċipa fil-formazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea, dment li tali entità tiġi ffurmata skont il-liġi ta' Stat Membru, ikollha uffiċċju reġistrat f'dak l-Istat Membru u jkollha rabta ekonomika, soċjali jew kulturali dimostrabbli u kontinwa ma' dak l-Istat Membru.

3. Il-formazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandha tiġi eżegwita permezz ta' ftehim bil-miktub bejn il-membri fundaturi kollha jew permezz ta' minuti bil-miktub li jiddokumentaw il-laqgħa kostituttiva ffirmata mill-membri fundaturi kollha u vverifikati kif xieraq jekk tali verifika tkun meħtieġa mil-liġi nazzjonali għall-formazzjoni ta' assoċjazzjonijiet.

4. It-tluq ta' membru fundatur minn Assoċjazzjoni Ewropea ma għandux awtomatikament iwassal biex l-Assoċjazzjoni Ewropea tiġi terminata jew xolta, dment li din tkompli twettaq l-attivitajiet tagħha abbażi tal-ftehim ta' mill-inqas l-għadd ta' persuni msemmija fil-paragrafu 1, punt (a).

5. Il-formazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea jew kwalunkwe proċess ta' ristrutturar ma għandhomx jintużaw biex jimminaw id-drittijiet tal-ħaddiema jew tat-trade unions jew il-kundizzjonijiet tax-xogħol. F'konformità mal-ftehimiet kollettivi applikabbli u d-dritt tal-Unjoni u dak nazzjonali, l-obbligi tal-impjegaturi fir-rigward tal-impjegati u l-kredituri għandhom jibqgħu jiġu ssodisfati u li l-impjegati, il-voluntiera, it-trade unions u r-rappreżentanti tal-ħaddiema għandhom jiġu infurmati u kkonsultati kif xieraq. Il-ftehimiet kollettivi u d-drittijiet ta' rappreżentanza tal-ħaddiema fil-livell tal-bord għandhom jiġu rispettati u miżmuma, fejn applikabbli.

Artikolu 7

Sħubija

L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu liberi li jiddistingwu bejn membri sħaħ u kategoriji oħra ta' membri. L-istatuti ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandhom jiddeterminaw id-drittijiet u l-obbligi ta' dawn il-kategoriji ta' membri, b'mod partikolari fir-rigward tad-dritt tagħhom tal-vot.

Artikolu 8

Statuti

1. Il-membri fundaturi għandhom ifasslu u jiffirmaw l-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea fiż-żmien tal-formazzjoni tagħha jew fil-laqgħa kostituttiva tagħha.

2. L-istatuti għandu jkun fihom mill-inqas l-informazzjoni li ġejja rigward l-Assoċjazzjoni Ewropea:

(a)	l-isem tagħha, ippreċedut jew segwit mill-abbrevjazzjoni “AE”;

(b)	dikjarazzjoni preċiża tal-objettivi tagħha, in-natura mingħajr skop ta' qligħ tagħha u, fejn applikabbli, deskrizzjoni tal-għanijiet ta' benefiċċju pubbliku tagħha;

(c)	l-indirizz tal-uffiċċju reġistrat tagħha;

(d)	l-assi tagħha fil-mument tal-formazzjoni tagħha;

(e)	l-isem u l-indirizz tal-uffiċċji reġistrati tal-membri fundaturi tagħha, fejn dawn ikunu persuni ġuridiċi;

(f)	il-kundizzjonijiet u l-proċeduri għall-ammissjoni, it-tkeċċija u r-riżenja tal-membri tagħha;

(g)	id-drittijiet u l-obbligi tal-membri tagħha, u l-kategoriji differenti tal-membri, jekk dawn il-kategoriji huma preżenti, u d-drittijiet u l-obbligi tal-membri f'kull kategorija;

(h)

id-dispożizzjonijiet li jirregolaw l-għadd ta' membri tal-Bord tad-Diretturi, il-kompożizzjoni, il-ħatra u t-tkeċċija tal-Bord tad-Diretturi, il-kundizzjonijiet għall-bidu, f’isem l-assoċjazzjoni, ta' proċedimenti kontra membri tal-Bord tad-Diretturi kif ukoll id-dispożizzjonijiet li jirregolaw il-funzjonament tal-Bord tad-Diretturi, is-setgħat tiegħu u r-responsabbiltajiet tiegħu, inklużi s-setgħat ta' rappreżentanza f'negozjati ma' partijiet terzi;

(i)	id-dispożizzjonijiet li jirregolaw il-funzjonament, is-setgħat u r-responsabbiltajiet tal-Assemblea Ġenerali tagħha, kif imsemmi fl-Artikolu 16, inklużi r-rekwiżiti tal-maġġoranza u tal-kworum;

(j)	id-dispożizzjonijiet li jikkonċernaw id-drittijiet u l-obbligi tal-membri, inklużi d-drittijiet tal-vot u d-drittijiet li jiġu sottomessi mozzjonijiet;

(k)	ir-raġunijiet u l-proċeduri għax-xoljiment volontarju tagħha;

(l)	l-impenn espliċitu tagħha li tirrispetta l-valuri tal-Unjoni kif minquxa fl-Artikolu 2 tat-TUE;

(m)	jekk tiddisponix jew le mill-kapital fundatur u, jekk iva, l-ammont ta' dak il-kapital;

(n)	il-frekwenza li biha għandha tissejjaħ Assemblea Ġenerali; u

(o)	id-data tal-adozzjoni tal-istatuti u l-proċedura għall-emendar tagħhom.

Artikolu 9

Uffiċċju reġistrat

1. L-uffiċċju reġistrat ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandu jkun fit-territorju tal-Unjoni, fil-post speċifikat fl-istatuti tagħha. L-uffiċċju reġistrat għandu jkun fil-post fejn l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-amministrazzjoni ċentrali tagħha jew il-post ta' attività ċentrali fl-Unjoni.

2. Fil-każ tal-formazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea permezz ta' konverżjoni skont il-l-Artikolu 6(1), il-punt (b) il-membri tagħha għandhom jiddeċiedu jekk l-uffiċċju reġistrat tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandux jibqa' fl-Istat Membru fejn tkun ġiet irreġistrata l-entità oriġinali, jew jekk għandux jiġi ttrasferit lejn Stat Membru ieħor.

3. Fil-każ ta' formazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea permezz ta' fużjoni skont l-Artikolu 6(1), il-punti (c), (d) jew (e), il-membri tagħha għandhom jiddeċiedu f'liema wieħed mill-Istati Membri li fihom ikunu rreġistrati l-entitajiet li jkunu qed jiġu fużi għandu jkun l-uffiċċju reġistrat tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

Artikolu 10

Reġistrazzjoni

1. Il-membri fundaturi ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandhom, fi żmien 30 jum mid-data tal-formazzjoni tal-Assoċjazzjoni Ewropea kif previst fl-Artikolu 6(3), jippreżentaw applikazzjoni għar-reġistrazzjoni lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali.

2. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu, wara li jkun ivverifika l-konformità tal-applikanti mar-rekwiżiti stabbiliti f'dan ir-Regolament, jieħu deċiżjoni dwar ir-reġistrazzjoni tal-Assoċjazzjoni Ewropea, fi żmien 30 jum minn meta jirċievi l-applikazzjoni.

3. L-Istat Membru ma għandux jimponi rekwiżiti oħra għar-reġistrazzjoni għajr dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament.

4. Jekk il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali jaċċetta l-applikazzjoni, għandu jirreġistra l-Assoċjazzjoni Ewropea fir-reġistru nazzjonali xieraq u jikkomunika d-deċiżjoni tiegħu fi żmien 15-il jum lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, li għandu jipproċedi billi jinkludi l-Assoċjazzjoni Ewropea fil-bażi tad-data diġitali tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej stabbilita skont l-Artikolu 5(5), il-punt (b). Fl-istess perjodu ta' żmien, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jikkomunika wkoll id-deċiżjoni tiegħu lill-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, li mbagħad għandu jiżgura li l-informazzjoni tiġi ppubblikata mingħajr dewmien f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

5. Jekk, fi żmien 30 jum mit-tressiq tal-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni, l-applikazzjoni tkun ġiet miċħuda jew ma tkun ittieħdet l-ebda deċiżjoni dwarha, l-applikant jista', fi żmien 15-il jum minn meta jirċievi d-deċiżjoni taċ-ċaħda jew malli jiskadi l-perjodu ta' 30 jum għat-teħid ta' deċiżjoni, jappella quddiem il-Kumitat tal-Appelli stabbilit skont l-Artikolu 11.

Il-Kumitat tal-Appelli għandu jieħu deċiżjoni dwar l-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni fi żmien 30 jum mill-appell.

Jekk il-Kumitat tal-Appelli japprova l-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni jew jonqos milli joħroġ deċiżjoni fi żmien 30 jum, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jipproċedi bir-reġistrazzjoni fi żmien 15-il jum minn tali deċiżjoni jew minn tali nuqqas ta' azzjoni.

Kwalunkwe deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għar-reġistrazzjoni għandha tiġi kkomunikata lill-applikanti u għandha tinkludi raġunijiet debitament sostanzjati għaċ-ċaħda.

6. Mal-inklużjoni fir-reġistru nazzjonali xieraq skont il-paragrafu 4, ir-reġistrazzjoni ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandha ssir effettiva fl-Unjoni kollha.

7. Ir-reġistrazzjoni għandha ssir permezz tal-formoli ta' reġistrazzjoni komuni jew tal-għodod l-oħra msemmija fl-Artikolu 5. Il-proċedura ta' reġistrazzjoni għandha tkun elettronika u aċċessibbli u għandha tippermetti lill-applikanti jużaw il-lingwa uffiċjali jew waħda mil-lingwi uffiċjali tal-Istat Membru fejn l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha. It-tariffi tar-reġistrazzjoni ma għandhomx ikunu ogħla minn dawk applikabbli għall-entitajiet imsemmija fl-Artikolu 3(2) u ma għandhomx jaqbżu l-ispejjeż amministrattivi tagħhom jew jikkostitwixxu piż finanzjarju bla bżonn, soġġett għall-prinċipju ta' proporzjonalità. Il-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandhom jagħmluha possibbli li r-reġistrazzjoni ssir b'mezzi mhux elettroniċi.

8. Malli jirċievi applikazzjoni minn Assoċjazzjoni Ewropea għall-għoti ta' status ta' benefiċċju pubbliku, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jivvaluta l-applikazzjoni fir-rigward tar-rekwiżiti stabbiliti f'dan ir-Regolament. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali ma għandu jimponi l-ebda rekwiżit ieħor għajr dawk stabbiliti f'dan ir-Regolament.

9. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu, fi żmien 15-il jum minn meta jirċievi l-applikazzjoni għal status ta' benefiċċju pubbliku, jadotta deċiżjoni vinkolanti dwar l-applikazzjoni. Dak il-perjodu jista' jiġi estiż bi 15-il jum f'każijiet debitament motivati, fejn il-valutazzjoni tal-applikazzjoni tkun tirrikjedi li tiġi eżaminata ulterjorment jew tintalab l-opinjoni tal-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jinforma lill-Assoċjazzjoni Ewropea minnufih bit-tul ta' żmien ta' tali estensjoni tal-perjodu inizjali ta' 15-il jum, u bir-raġunijiet għal tali estensjoni.

10. Jekk il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali jaċċetta l-applikazzjoni għal status ta' benefiċċju pubbliku, għandu jirreġistra d-deċiżjoni fir-reġistru nazzjonali xieraq u jikkomunika d-deċiżjoni tiegħu fi żmien 15-il jum lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, li għandu jipproċedi billi jinkludi l-istatus ta' benefiċċju pubbliku fil-bażi tad-data diġitali tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej stabbilita skont l-Artikolu 5(5), il-punt (b). Fl-istess limitu ta' żmien, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jikkomunika wkoll id-deċiżjoni tiegħu lill-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, li mbagħad għandu jiżgura li l-informazzjoni tiġi ppubblikata mingħajr dewmien f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

11. Malli tiġi inkluża fir-reġistru nazzjonali xieraq skont il-paragrafu 10, id-deċiżjoni adottata rigward l-istatus ta' benefiċċju pubbliku għandha ssir effettiva fl-Unjoni kollha.

12. Meta l-applikazzjoni għal status ta' benefiċċju pubbliku tkun ġiet miċħuda jew ma tkun ittieħdet l-ebda deċiżjoni dwarha sa tmiem il-perjodu ta' żmien imsemmi fil-paragrafu 9, l-applikant jista', fi żmien 15-il jum minn meta jirċievi d-deċiżjoni taċ-ċaħda, jappella quddiem il-Kumitat tal-Appelli, jew, malli jiskadi l-perjodu għat-teħid ta' deċiżjoni, jirreferi l-applikazzjoni lill-Kumitat tal-Appelli stabbilit skont l-Artikolu 11.

Il-Kumitat tal-Appelli għandu jieħu deċiżjoni fi żmien 15-il jum mill-appell jew mir-riferiment tal-applikazzjoni, jew fi żmien 30 jum f'każijiet debitament motivati.

Jekk il-Kumitat tal-Appelli japprova l-applikazzjoni għal status ta' benefiċċju pubbliku jew jonqos milli joħroġ deċiżjoni sa tmiem il-perjodu previst fl-ewwel subparagrafu, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jipproċedi bl-għoti tal-istatus ta' benefiċċju pubbliku fi żmien 15-il jum minn tali deċiżjoni jew minn tali nuqqas ta' azzjoni.

Kwalunkwe deċiżjoni li tiċħad applikazzjoni għar-reġistrazzjoni għandha tiġi kkomunikata lill-applikanti u għandha tinkludi raġunijiet debitament sostanzjati għaċ-ċaħda.

13. Il-membri fundaturi ta' Assoċjazzjoni Ewropea jistgħu jiddeċiedu li jressqu simultanjament applikazzjoni għar-reġistrazzjoni u għal status ta' benefiċċju pubbliku, f'liema każ id-deċiżjoni dwar it-tnejn li huma għandha tiġi ttrattata bħala deċiżjoni waħda u għandhom ikunu applikabbli l-perjodi ta' żmien itwal.

Artikolu 11

Kumitat tal-Appelli

1. Sa … [… xhur wara d-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament], il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jwaqqaf Kumitat tal-Appelli, li jkun magħmul minn rappreżentant wieħed għal kull Stat Membru, flimkien ma' rappreżentant wieħed tal-Kummissjoni. Ir-rappreżentant tal-Kummissjoni għandu jkun il-president.

2. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi s-segretarjat għall-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej.

3. Il-Kumitat tal-Appelli għandu jissejjaħ mill-president tiegħu u d-deċiżjonijiet tiegħu għandhom jiġu adottati bil-maġġoranza assoluta tal-membri tiegħu.

Artikolu 12

Trasferiment ta' uffiċċju reġistrat

1. L-uffiċċju reġistrat ta' Assoċjazzjoni Ewropea jista' jiġi ttrasferit lejn Stat Membru ieħor f'konformità ma’ dan l-Artikolu. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li ma jkun hemm l-ebda ostaklu għat-trasferiment ta' assi u dokumenti li jappartjenu għall-Assoċjazzjoni Ewropea li tkun qed tittrasferixxi l-uffiċċju reġistrat tagħha. Tali trasferiment ma għandu jwassal għall-ebda bidla fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea għajr dawk previsti f'dan l-Artikolu, jew għall-istralċ tal-Assoċjazzjoni Ewropea, jew għall-ħolqien ta' persuna ġuridika ġdida, u tali trasferiment lanqas ma għandu jaffettwa kwalunkwe dritt u obbligu li jkunu jeżistu qabel it-trasferiment, apparti dawk li jkollhom rabta inerenti mat-trasferiment.

2. Proposta għal trasferiment għandha titfassal mill-Bord tad-Diretturi tal-Assoċjazzjoni Ewropea u għandha tiġi ppubblikata f'konformità mar-regoli nazzjonali tal-Istat Membru li fih jinsab l-uffiċċju reġistrat.

3. Proposta għal trasferiment imfassla skont il-paragrafu 2 għandha tinkludi dettalji ta':

(a)	l-uffiċċju reġistrat intiż u l-isem propost fl-Istat Membru ta' destinazzjoni;

(b)	l-isem u l-indirizz tal-Istat Membru ta' oriġini;

(c)	l-istatuti emendati proposti, inkluż l-isem il-ġdid tal-Assoċjazzjoni Ewropea, fejn ikun applikabbli;

(d)	l-iskeda ta' żmien proposta għat-trasferiment; u

(e)	il-konsegwenzi ġuridiċi u ekonomiċi mistennija tat-trasferiment.

4. L-ebda deċiżjoni għal trasferiment ma għandha tittieħed sa xahrejn wara l-pubblikazzjoni tal-proposta. Id-deċiżjonijiet għal trasferiment għandhom ikunu rregolati mill-kundizzjonijiet stabbiliti għall-emenda tal-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

5. Il-kredituri u d-detenturi ta' drittijiet oħra fil-konfront tal-Assoċjazzjoni Ewropea li tkun ġiet stabbilita qabel il-pubblikazzjoni tal-proposta għal trasferiment għandu jkollhom id-dritt li jirrikjedu li l-Assoċjazzjoni Ewropea tipprovdilhom garanziji xierqa. Il-provvista ta' tali garanziji għandha tkun irregolata mid-dritt nazzjonali tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea kellha l-uffiċċju reġistrat tagħha qabel it-trasferiment. L-Istati Membri jistgħu jestendu l-applikazzjoni ta' din id-dispożizzjoni biex jinkludu djun li l-Assoċjazzjoni Ewropea tkun daħlet għalihom ma' entitajiet pubbliċi qabel id-data tat-trasferiment.

6. L-awtorità kompetenti fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha għandha toħroġ ċertifikat biex tirrikonoxxi li l-atti u l-formalitajiet meħtieġa qabel it-trasferiment ikunu tlestew kif xieraq.

7. Ir-reġistrazzjoni l-ġdida ma għandhiex titwettaq qabel ma jkun ġie prodott iċ-ċertifikat previst fil-paragrafu 8. It-trasferiment tal-uffiċċju reġistrat tal-Assoċjazzjoni Ewropea u l-bidla li tirriżulta fl-istatuti tagħha għandhom isiru effettivi fid-data li fiha t-trasferiment ikun irreġistrat skont l-Artikolu 10.

8. Stat Membru jista', fir-rigward ta' Assoċjazzjonijiet Ewropej li jkollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom fit-territorju tiegħu, jiċħad it-trasferiment tal-uffiċċju reġistrat, f'każ li tiġi ppreżentata oġġezzjoni formali minn awtorità kompetenti deżinjata sa tmiem il-perjodu ta' xahrejn speċifikat fil-paragrafu 6. Tali oġġezzjoni tista' tiġi ppreżentata jekk msejsa biss fuq raġunijiet ta' sigurtà pubblika u għandha tiġi kkomunikata lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru ta' destinazzjoni u lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej.

9. Jekk it-trasferiment tal-uffiċċju reġistrat ikun miċħud skont il-paragrafu 8, l-Assoċjazzjoni Ewropea tista', fi żmien 15-il jum minn meta tirċievi d-deċiżjoni taċ-ċaħda, tappella quddiem il-Kumitat tal-Appelli stabbilit skont l-Artikolu 11. Il-Kumitat tal-Appelli għandu jieħu deċiżjoni fi żmien 15-il jum, u fi żmien 30 jum f'każijiet debitament motivati fejn il-valutazzjoni tal-applikazzjoni tkun tirrikjedi li tiġi eżaminata ulterjorment.

10. Jekk il-Kumitat tal-Appelli japprova t-trasferiment jew jonqos milli jagħmel dan sa tmiem il-perjodu previst fil-paragrafu 11, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istati Membri kompetenti għandu japprova t-trasferiment fi żmien 15-il jum minn tali deċiżjoni jew minn tali nuqqas ta' azzjoni.

Kwalunkwe deċiżjoni li tiċħad trasferiment għandha tiġi kkomunikata lill-applikanti u għandha tkun akkumpanjata minn raġunijiet debitament sostanzjati għad-deċiżjoni.

11. Jekk it-trasferiment ta’ uffiċċju reġistrat ikunu saru definittivi, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea kellha l-uffiċċju reġistrat tagħha qabel it-trasferiment għandu jikkomunika dik l-informazzjoni fi żmien 15-il jum lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkun beħsiebha tittrasferixxi l-uffiċċju reġistrat tagħha u lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej. Mhux aktar tard minn 15-il jum wara li jirċievi din l-informazzjoni, il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru ta' destinazzjoni għandu jinkludi l-Assoċjazzjoni Ewropea fir-reġistru nazzjonali xieraq. Il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jiżgura li d-dettalji tat-trasferiment jiġu ppubblikati fil-bażi tad-data diġitali tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej kif ukoll f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea mhux aktar tard minn 15-il jum wara li jirċievi l-komunikazzjoni mill-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea kellha l-uffiċċju reġistrat tagħha qabel it-trasferiment. It-trasferiment tal-uffiċċju reġistrat tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandu jsir effettiv u jista' jiġi invokat fil-konfront ta' partijiet terzi sa mid-data li fiha l-Assoċjazzjoni Ewropea tiġi inkluża fir-reġistru nazzjonali tal-Istat Membru tal-uffiċċju reġistrat il-ġdid tagħha.

12. Assoċjazzjoni Ewropea li tkun is-suġġett ta' xoljiment, stralċ, likwidazzjoni, insolvenza, sospensjoni ta' pagamenti jew proċeduri oħra bħal dawn ma tistax tittrasferixxi l-uffiċċju reġistrat tagħha.

Artikolu 13

Personalità ġuridika

1. Assoċjazzjoni Ewropea għandha takkwista personalità ġuridika fl-Istati Membri kollha malli tiġi rreġistrata bħala Assoċjazzjoni Ewropea fir-reġistru nazzjonali xieraq.

2. Wara l-avviż ta' reġistrazzjoni iżda qabel l-inklużjoni fir-reġistru nazzjonali xieraq, l-Assoċjazzjoni Ewropea tista' teżerċita d-drittijiet tagħha bħala persuna ġuridika jekk tuża “Assoċjazzjoni Ewropea li qed tiġi ffurmata” bħala parti minn isimha, u f'konformità mar-regoli nazzjonali dwar is-superviżjoni prekawzjonarja applikabbli għall-assoċjazzjonijiet nazzjonali fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha waqt li tkun qed tiġi ffurmata. Jekk, qabel ma takkwista personalità ġuridika, ikunu twettqu azzjonijiet f'isem l-Assoċjazzjoni Ewropea u l-Assoċjazzjoni Ewropea ma tassumix l-obbligi li jirriżultaw minn dawk l-azzjonijiet, il-persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jwettqu dawk l-azzjonijiet għandhom ikunu responsabbli in solidum għalihom, dment li ma jkunx previst mod ieħor mir-regoli nazzjonali applikabbli tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha waqt li tkun qed tiġi ffurmata.

3. Sa minn… [id-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament], huma biss dawk l-Assoċjazzjonijiet Ewropej iffurmati u rreġistrati skont dan ir-Regolament illi jistgħu jinkludu d-denominazzjoni “Assoċjazzjoni Ewropea” f'isimhom, bil-lingwa jew lingwi uffiċjali tal-Istat Membru li fihom ikunu stabbiliti. Għandhom jiġu awtorizzati jagħmlu dan malli jiġu inklużi fir-reġistru nazzjonali xieraq skont l-Artikolu 10(4).

4. Bħala persuni ġuridiċi, l-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jkollhom il-kapaċità li jeżerċitaw, f'isimhom stess, is-setgħat, id-drittijiet u l-obbligi li huma meħtieġa għat-twettiq tal-objettivi tagħhom, taħt l-istess kundizzjonijiet bħal entità ġuridika fost dawk identifikati skont l-Artikolu 3(2) u ffurmati f'konformità mad-dritt tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha.

5. Bħala konsegwenza tal-akkwist tagħha tal-personalità ġuridika, Assoċjazzjoni Ewropea għandha tikseb id-dritt u l-kapaċità li:

(a)	tikkonkludi kuntratti u twettaq atti ġuridiċi oħra, inkluż l-akkwist ta' proprjetà mobbli u immobbli;

(b)	tiġbor il-fondi b'appoġġ għall-attivitajiet mingħajr skop ta' qligħ tagħha;

(c)	tirċievi donazzjonijiet u legati;

(d)	timpjega persunal;

(e)	tkun parti fi proċedimenti legali; u

(f)	ikollha aċċess għal servizzi finanzjarji.

Artikolu 14

Governanza u korpi

1. Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun libera li tiddetermina l-istrutturi ta' ġestjoni interna u l-governanza tagħha fl-istatuti tagħha, soġġett għad-dispożizzjonijiet l-oħra ta' dan ir-Regolament. Tali strutturi u governanza għandhom, fi kwalunkwe każ, ikunu f'konformità mal-prinċipji demokratiċi u l-valuri fundamentali tal-Unjoni.

2. Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun irregolata minn tal-inqas żewġ korpi, il-Bord tad-Diretturi u l-Assemblea Ġenerali.

3. Korpi oħra ta' governanza jistgħu jiġu stabbiliti mill-Bord tad-Diretturi jew mill-Assemblea Ġenerali, skont il-kundizzjonijiet u f'konformità mal-proċeduri stabbiliti f'dan ir-Regolament u fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

Artikolu 15

Bord tad-Diretturi

1. Il-Bord tad-Diretturi għandu jiġġestixxi l-Assoċjazzjoni Ewropea fl-interessi tal-Assoċjazzjoni Ewropea u fil-ħidma għat-twettiq tal-objettivi tagħha, kif previst fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

2. Il-Bord tad-Diretturi għandu jinħatar mill-Assemblea Ġenerali, f'konformità mal-istatuti. L-informazzjoni dwar il-kompożizzjoni tal-Bord tad-Diretturi għandha ssir disponibbli għall-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali fi żmien 6 xhur mid-data tal-elezzjoni tiegħu. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jinforma b'dan lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej. Kwalunkwe bidla fil-kompożizzjoni għandha ssir disponibbli bl-istess mod. L-Assoċjazzjoni Ewropea għandha tqiegħed tali informazzjoni għad-dispożizzjoni tal-pubbliku.

3. Persuna ma għandhiex tkun eliġibbli biex issir membru tal-Bord tad-Diretturi jew ikollha setgħat mogħtija lilha jew tingħata responsabbiltajiet ta' ġestjoni jew rappreżentanza skont il-paragrafu 6 ta' hawn taħt jekk tkun ġiet skwalifikata milli tkun parti minn bord jew minn korp maniġerjali jew superviżorju simili ieħor ta' entità ġuridika minħabba:

(a)	id-dritt tal-Unjoni jew dak nazzjonali applikabbli għal dik il-persuna;

(b)	id-dritt tal-Unjoni jew dak nazzjonali applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha; jew

(c)	deċiżjoni ġudizzjarja jew amministrattiva adottata jew rikonoxxuta fi Stat Membru.

4. Fil-kamp ta' applikazzjoni tal-funzjonijiet attribwiti lilhom minn dan ir-Regolament u mill-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea, il-membri kollha tal-Bord tad-Diretturi għandu jkollhom l-istess drittijiet u obbligi.

5. Il-Bord tad-Diretturi jista' jiddelega setgħat jew responsabbiltajiet ta' ġestjoni lil kumitati magħmula minn membru wieħed jew aktar tal-Assoċjazzjoni Ewropea. L-istatuti jew l-Assemblea Ġenerali għandhom jadottaw il-kundizzjonijiet għall-eżerċizzju ta' tali delega.

6. Il-Bord tad-Diretturi jista' jorganizza laqgħat ordinarji u straordinarji. Fil-qafas tal-laqgħat ordinarji tiegħu, il-Bord tad-Diretturi għandu jiltaqa' f'intervalli stabbiliti mill-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea, u mill-inqas darbtejn fis-sena, biex jiddiskuti l-kontijiet, l-attivitajiet u l-prospetti prevedibbli tal-proġetti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

7. Il-Bord tad-Diretturi għandu, darba fis-sena, ifassal rapport dwar il-kontijiet u l-attivitajiet tal-Assoċjazzjoni Ewropea u għandu jgħaddih lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali u lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej. L-Assoċjazzjoni Ewropea għandha tqiegħed ukoll tali rapport annwali għad-dispożizzjoni tal-pubbliku.

8. Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 22(2) u dment li japplika għall-entitajiet imsemmija fl-Artikolu 3(2), il-Bord tad-Diretturi għandu, darba fis-sena, ifassal rapport finanzjarju dwar il-kontijiet tal-Assoċjazzjoni Ewropea, li jkun jinkludi indikazzjoni dwar l-introjtu ġġenerat mill-attivitajiet ekonomiċi u fondi bħal krediti u self mill-banek, u donazzjonijiet jew flus kontanti jew proprjetà riċevuti mingħajr kumpens matul is-sena kalendarja preċedenti, kif ukoll estimu tal-baġit għas-sena finanzjarja li jmiss. F'konformità mad-dritt nazzjonali, l-Istati Membri jistgħu jirrikjedu li l-Bord tad-Diretturi jiddivulga r-rapport finanzjarju lill-awtorità kompetenti u lill-membri tal-assoċjazzjoni. F'tali każ, il-membri jistgħu jitolbu lill-Bord tad-Diretturi jipprovdi aktar informazzjoni, inkluż dwar is-sorsi ta' finanzjament. Il-membri jistgħu jagħmlu dan biss meta, wara l-eżami tar-rapport finanzjarju annwali, dan ikun meħtieġ għall-finijiet ta' trasparenza u ta' obbligu ta' rendikont, u bil-kundizzjoni li dan ikun proporzjonali. Għal dak il-għan, l-Assoċjazzjoni Ewropea għandha tkun obbligata żżomm rekords sħaħ u preċiżi tat-tranżazzjonijiet finanzjarji kollha msemmija fl-Artikolu 23(1).

9. Il-membri tal-Bord tad-Diretturi għandu jkollhom is-setgħa li jirrappreżentaw lill-Assoċjazzjoni Ewropea f'negozjati ma' partijiet terzi u fi proċedimenti legali, fil-limiti u skont il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-istatuti tagħha. Meta żewġ membri jew aktar jingħataw l-awtorità ta' rappreżentanza tal-Assoċjazzjoni Ewropea f'negozjati ma' partijiet terzi, huma għandhom jeżerċitaw dik l-awtorità b'mod kollettiv.

10. Kwalunkwe att imwettaq mill-membri tal-Bord tad-Diretturi f'isem l-Assoċjazzjoni Ewropea għandu jorbot lill-Assoċjazzjoni Ewropea fil-konfront ta' partijiet terzi, dment li ma jmorrux lil hinn mis-setgħat mogħtija lill-Bord tad-Diretturi mid-dritt applikabbli, jew mogħtija legalment lill-Bord tad-Diretturi mill-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

Artikolu 16

Assemblea Ġenerali

1. Il-laqgħa ġenerali tal-Assoċjazzjoni Ewropea, li tiġbor il-membri kollha, għandha tissemma l-Assemblea Ġenerali.

2. Il-Bord tad-Diretturi għandu jsejjaħ l-Assemblea Ġenerali f'konformità mal-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

3. Il-membri għandhom jiġu informati b'Assemblea Ġenerali mhux aktar tard minn 15-il jum qabel id-data stabbilita għal-Assemblea Ġenerali.

4. Il-Bord tad-Diretturi jista' jsejjaħ Assemblea Ġenerali fi kwalunkwe ħin, jew fuq inizjattiva tiegħu stess jew fuq talba ta' mill-inqas kwart tal-membri. L-istatuti jistgħu jistabbilixxu limitu aktar baxx.

5. L-Assemblea Ġenerali tista' ssir b'membri preżenti fiżikament, preżenti online, jew taħlita tat-tnejn, mingħajr ma dan jaffettwa l-validità tal-Assemblea Ġenerali, jew il-validità tad-deċiżjonijiet adottati. Il-Bord tad-Diretturi għandu jiddeċiedi dwar liema waħda mit-tliet forom tintuża għal kull Assemblea Ġenerali, sakemm maġġoranza tal-membri tal-assoċjazzjoni ma tipproponix forma oħra.

6. It-talba għal Assemblea Ġenerali għandha tiddikjara r-raġunijiet għaliex din għandha tissejjaħ u l-punti li għandhom jiġu inklużi fl-aġenda.

7. Kull membru għandu jkollu d-dritt li jikseb informazzjoni u jkollu aċċess għad-dokumenti, f'konformità mar-regoli stabbiliti fl-istatuti, qabel kull Assemblea Ġenerali.

8. Kull membru għandu jkollu d-dritt li jipparteċipa fl-Assemblea Ġenerali, li jitkellem u li jressaq mozzjonijiet.

9. Id-dritt tal-membri li jivvotaw u jressqu mozzjonijiet fl-Assemblea Ġenerali għandu jiġi eżerċitat f'konformità mal-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea, bi qbil mal-Artikolu 8(2), il-punt (j).

10. Il-membri jistgħu jaħtru membru ieħor biex jirrappreżentahom f'Assemblea Ġenerali qabel l-assemblea, skont proċedura li għandha tiġi stabbilita fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea. Membru ma jistax jirrappreżenta aktar minn żewġ membri oħra.

11. Id-deċiżjonijiet mill-Assemblea Ġenerali dwar kwistjonijiet ordinarji għandhom jiġu adottati, sakemm ma jkunx previst mod ieħor, b'maġġoranza tal-voti tal-membri preżenti jew rappreżentati. Il-voti għandhom jitqassmu f'konformità mar-regoli stabbiliti fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea.

Artikolu 17

Kapitoli ta' assoċjazzjoni u membri ewlenin

1. Assoċjazzjoni Ewropea jista' jkollha kapitoli reġjonali. Ma għandux jitqies li l-kapitoli jkollhom personalità ġuridika distinta, iżda jistgħu jorganizzaw u jiġġestixxu attivitajiet f'isem l-assoċjazzjoni, soġġett għar-rekwiżiti tal-istatuti tagħhom.

2. Il-Bord tad-Diretturi ta' Assoċjazzjoni Ewropea jista' jaħtar kapitoli jew membri li jkunu persuni ġuridiċi biex ikunu atturi ewlenin fl-eżekuzzjoni u fl-implimentazzjoni tal-proġetti tal-Assoċjazzjoni Ewropea. L-Istati Membri għandhom jawtorizzaw lill-kapitoli jew lill-membri jimplimentaw proġetti taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom bħala atturi ewlenin ta' Assoċjazzjoni Ewropea.

Artikolu 18

Emendi tal-istatuti

1. Kwalunkwe emenda għall-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandha tiġi diskussa f'Assemblea Ġenerali li tissejjaħ għal dak il-fini.

2. Il-membri għandhom jiġu nnotifikati b'Assembleji Ġenerali bil-għan li jiddiskutu u jiddeċiedu dwar l-emendi proposti tal-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea mill-inqas 30 jum kalendarju qabel id-data stabbilita għall-assemblea. In-notifika għandha tinkludi l-proposti inkwistjoni.

3. L-Assemblea Ġenerali għandu jkollha s-setgħa li tagħmel emendi għall-istatuti, jekk mill-inqas nofs il-membri tal-Assoċjazzjoni Ewropea u membru wieħed ieħor ikunu preżenti jew rappreżentati.

4. L-emendi għall-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandhom jiġu adottati jekk mill-inqas żewġ terzi tal-membri preżenti jew rappreżentati tal-Assemblea Ġenerali jivvutaw favur.

5. L-emendi għall-għan iddikjarat tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandhom jiġu adottati jekk mill-inqas tliet kwarti tal-membri preżenti jew rappreżentati tal-Assemblea Ġenerali jivvutaw favur.

6. It-test tal-istatuti adottati għandu jsir disponibbli fi żmien 6 xhur mid-data tal-adozzjoni tagħhom għall-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali, li għandu jinforma b'dan lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej. Tali informazzjoni għandha titqiegħed għad-dispożizzjoni tal-pubbliku mill-Assoċjazzjoni Ewropea u għandha tiġi kkomunikata lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej sabiex tiġi inkluża fil-bażi tad-data Ewropea msemmija fl-Artikolu 5(5), il-punt (b).

Kapitolu III

Dispożizzjonijiet dwar it-trattament tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej fl-Istati Membri

Artikolu 19

Prinċipju ta' nondiskriminazzjoni

1. Kwalunkwe trattament diskriminatorju tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jkun ipprojbit.

2. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom jirċievu l-istess trattament bħall-entitajiet nazzjonali ekwivalenti identifikati f'konformità mal-Artikolu 3(2).

Artikolu 20

Status ta' benefiċċju pubbliku

1. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej jistgħu jingħataw status ta' benefiċċju pubbliku jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin:

(a)

l-għan u l-attivitajiet tal-organizzazzjoni jsegwu objettiv ta' benefiċċju pubbliku li jservi l-benesseri tas-soċjetà jew ta' parti minnha, u għaldaqstant ikun ta' benefiċċju għall-ġid pubbliku, ħlief fejn dak il-għan u dawk l-attivitajiet ikunu sistematikament u direttament immirati biex ikunu ta' benefiċċju għall-istrutturi ta' partit politiku speċifiku. L-għanijiet li ġejjin, fost l-oħrajn, għandhom jitqiesu bħala li huma orjentati lejn objettiv ta' benefiċċju pubbliku:

(i)	l-arti, il-kultura jew il-preżervazzjoni storika;

(ii)	il-protezzjoni tal-ambjent u t-tibdil fil-klima;

(iii)

il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u tal-valuri tal-Unjoni, inklużi d-demokrazija, l-istat tad-dritt u l-eliminazzjoni ta' kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq il-ġeneru, ir-razza, l-etniċità, ir-reliġjon, id-diżabilità, l-orjentazzjoni sesswali jew kwalunkwe raġuni oħra;

(iv)	il-ġustizzja soċjali, l-inklużjoni soċjali u l-prevenzjoni jew it-tnaqqis tal-faqar;

(v)	l-assistenza umanitarja u l-għajnuna umanitarja, inkluża l-għajnuna f'każ ta' diżastru;

(vi)	l-għajnuna għall-iżvilupp u l-kooperazzjoni għall-iżvilupp;

(vii)

il-protezzjoni ta' sezzjonijiet vulnerabbli tal-popolazzjoni, inklużi t-tfal, l-anzjani, il-persuni b'diżabilità, il-persuni li jfittxu protezzjoni internazzjonali jew li jibbenefikaw minnha u l-persuni mingħajr dar, kif ukoll l-assistenza u l-appoġġ għal tali sezzjonijiet tal-popolazzjoni;

(viii)

il-protezzjoni tal-annimali;

(ix)	ix-xjenza, ir-riċerka u l-innovazzjoni;

(x)	l-edukazzjoni u t-taħriġ u l-involviment taż-żgħażagħ;

(xi)	il-promozzjoni u l-protezzjoni tas-saħħa u l-benesseri, inkluża l-provvista ta' kura medika;

(xii)

il-protezzjoni tal-konsumatur; u

(xiii)

l-isport mhux professjonali u l-promozzjoni tiegħu.

(b)	kwalunkwe surplus minn kwalunkwe attività ekonomika jew ta' introjtu ieħor iġġenerat mill-organizzazzjoni jintuża biss biex jippromwovi l-objettivi ta' benefiċċju pubbliku tal-organizzazzjoni;

(c)	fil-każ ta' xoljiment tal-organizzazzjoni, is-salvagwardji statutorji jiggarantixxu li l-assi kollha jkomplu jaqdu l-objettivi ta' benefiċċju pubbliku; u

(d)	il-membri tal-istrutturi governattivi tal-organizzazzjoni li ma humiex impjegati bħala persunal ma jkunux eliġibbli għal remunerazzjoni lil hinn mill-allowances għall-ispejjeż adegwati.

2. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej jistgħu japplikaw mal- korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru fejn ikollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom biex jiksbu rikonoxximent għall-fatt li jikkontribwixxu għall-benefiċċju pubbliku, f'konformità mar-rekwiżiti stabbiliti fil-paragrafu 1.

3. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jieħu deċiżjoni dwar l-applikazzjoni għall-istatus ta' benefiċċju pubbliku skont il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 10(8) u (9).

4. L-Istati Membri għandhom jittrattaw Assoċjazzjoni Ewropea li tingħata status ta' benefiċċju pubbliku bl-istess mod bħall-entitajiet ġuridiċi li jkunu ngħataw status korrispondenti taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom.

Artikolu 21

Prinċipju ta' trattament nazzjonali

L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu soġġetti għad-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih ikollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom.

Artikolu 22

Prinċipju ta' trattament mhux arbitrarju

L-Assoċjazzjonijiet Ewropej ma għandhomx ikunu soġġetti għal trattament differenzjali mill-Istati Membri jekk dan isir esklużivament abbażi tal-konvenjenza politika tal-għan, il-qasam tal-attivitajiet jew is-sorsi ta' finanzjament tagħhom.

Kapitolu IV

Finanzjament u rappurtar

Artikolu 23

Ġbir ta' fondi u użu liberu ta' assi

1. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu jistgħu jitolbu jew jirċievu kwalunkwe riżorsa, inkluż finanzjarja, in natura u materjali, jew li jiddisponu minnha jew jagħtuha b'donazzjoni u jitolbu riżorsi umani lil kwalunkwe sors jew jirċevuhom minnu, kemm jekk ikunu korpi pubbliċi, individwi privati jew korpi privati, fi kwalunkwe Stat Membru u f'pajjiżi terzi.

2. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu soġġetti għad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni u d-dritt nazzjonali applikabbli rigward it-tassazzjoni, id-dwana, il-kambju, il-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, kif ukoll għar-regoli li jirregolaw il-finanzjament tal-elezzjonijiet u tal-partiti politiċi, kif applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih ikollhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom.

3. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ikunu soġġetti għall-obbligi ta' rappurtar u ta' divulgazzjoni pubblika f'konformità mad-dritt nazzjonali, inkluż rigward il-kompożizzjoni tal-Bord tad-Diretturi, id-dispożizzjonijiet tal-istatuti, il-finanzjament u r-rapporti finanzjarji, sa fejn tali obbligi jissodisfaw l-objettiv ta' interess ġenerali li jiġi żgurat li l-Assoċjazzjonijiet Ewropej joperaw b'mod trasparenti, ikollhom obbligu ta' rendikont u dment li tali obbligi jkunu meħtieġa u proporzjonati.

Il-konformità mal-obbligi msemmija fl-ewwel subparagrafu ma għandhiex twassal biex l-Assoċjazzjonijiet Ewropej isiru soġġetti għal regoli aktar stretti minn dawk applikabbli għall-entitajiet nazzjonali ekwivalenti identifikati skont l-Artikolu 3(2) u għall-entitajiet bi skop ta' qligħ. Tali obbligi ta' rappurtar u ta' divulgazzjoni pubblika ma għandhomx iwasslu għal xi differenza fit-trattament jew xi limitazzjoni tad-drittijiet u l-obbligi tal-Assoċjazzjoni Ewropea irrispettivament mill-konvenjenza tal-għan jew is-sorsi ta' finanzjament tagħha.

Artikolu 24

Kontabbiltà u awditjar

1. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom iżommu rekords sħaħ u preċiżi tat-tranżazzjonijiet finanzjarji kollha.

2. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandhom ifasslu mill-inqas darba fis-sena:

(a)	il-kontijiet annwali tagħhom;

(b)	il-kontijiet konsolidati tagħhom, jekk ikun il-każ;

(c)	estimu tal-baġit għas-sena finanzjarja li jmiss; u

(d)	rapport annwali tal-attività.

Il-Bord tad-Diretturi għandu jgħaddi r-rapport annwali tal-attività u r-rapport finanzjarju lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali skont l-Artikolu 14(7) u (8).

3. Ir-rapport annwali tal-attività għandu jkun fih mill-inqas:

(a)	informazzjoni dwar l-attivitajiet tal-Assoċjazzjoni Ewropea fis-sena ta' referenza;

(b)	informazzjoni dwar il-prospetti prevedibbli, jekk ikunu disponibbli; u

(c)	deskrizzjoni ta' kif l-għan ta' benefiċċju pubbliku jkun ġie promoss matul is-sena preċedenti, jekk l-Assoċjazzjoni Ewropea tkun ingħatat l-istatus korrispondenti.

4. Il-kontijiet annwali ta’ Assoċjazzjonijiet Ewropej, u, fejn ikun applikabbli, il-kontijiet konsolidati tagħhom, għandhom jiġu awditjati skont id-dispożizzjonijiet applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea kkonċernata jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha. L-awditu għandu jitwettaq mill-inqas darba kull erba' snin u mhux aktar minn darba kull sentejn.

5. Ir-rapport li jirriżulta mill-awditu msemmi fil-paragrafu 4 għandu jiġi ddivulgat bil-mod previst mid-dritt tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha.

6. L-awtoritajiet tal-Istati Membri ma għandhomx jirrikjedu li l-Assoċjazzjonijiet Ewropej jipprovdu aċċess għall-informazzjoni dwar il-membri tagħhom li huma persuni fiżiċi, ħlief jekk dan ikun meħtieġ għall-fini ta' investigazzjoni kriminali pubblika li tirrigwarda reati kriminali punibbli b'piena li ċċaħħad il-libertà ta' massimu ta' mill-inqas sena u wara l-ħruġ ta' deċiżjoni minn qorti jew tribunal indipendenti.

7. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jipprovdi stampa ġenerali darbtejn fis-sena bl-informazzjoni rilevanti dwar l-awditi kollha msemmija fil-paragrafu 4 lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej, li għandu jipprevedi l-pubblikazzjoni tar-rapport f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea kif ukoll fuq is-sit web tiegħu.

8. Ir-regoli dwar il-kontabbiltà u l-awditjar applikabbli għall-Assoċjazzjonijiet Ewropej ma għandhomx ikunu inqas favorevoli minn dawk applikabbli għall-impriżi fl-applikazzjoni tad-Direttiva 2006/43/KE (10) jew tad-Direttiva 2013/34/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

9. Dan l-Artikolu għandu japplika mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet nazzjonali korrispondenti aktar favorevoli fl-Istat Membru tal-uffiċċju reġistrat.

Kapitolu V

Kooperazzjoni mal-Istati Membri u responsabbiltà

Artikolu 25

Kooperazzjoni mal-Istati Membri

1. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali tal-Istat Membru tar-reġistrazzjoni għandu jikkonsulta fi żmien debitu mal-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali ta' Stati Membri oħra dwar kwalunkwe kwistjoni sostanzjali rigward il-legalità u r-responsabbiltà ta' Assoċjazzjoni Ewropea partikolari, u għandu jinforma b'dan lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej.

2. Sakemm ma jkunx previst mod ieħor minn dan ir-Regolament, il-korpi tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandhom jikkomunikaw, fuq bażi annwali, stampa ġenerali ta' kwalunkwe informazzjoni rilevanti rigward deċiżjonijiet li jikkonċernaw Assoċjazzjonijiet Ewropej fuq it-territorju tal-Istat Membru tagħhom. Dan għandu jinkludi lista ta' każijiet fejn ikunu nbdew investigazzjonijiet kriminali kontra l-Assoċjazzjonijiet Ewropej, inkluż fejn tkun intalbet id-divulgazzjoni ta' informazzjoni dwar il-membri skont l-Artikolu 24(6).

3. Jekk il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej iqis li korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali jkun naqas milli jikkonforma ma' dan ir-Regolament, għandu jipprovdi l-informazzjoni rilevanti kollha lill-Kummissjoni. Il-Kummissjoni għandha tivvaluta dik l-informazzjoni u tieħu azzjoni kif xieraq.

4. L-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jkollhom għad-dispożizzjoni tagħhom rimedji effettivi biex jikkontestaw id-deċiżjonijiet meħuda mill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali li jkunu jikkonċernawhom, inkluża l-possibbiltà li jiksbu rieżami ġudizzjarju ta' kwalunkwe waħda minn tali deċiżjonijiet.

Artikolu 26

Responsabbiltà tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej u tal-membri tal-Bord tad-Diretturi tagħhom

1. Ir-responsabbiltà tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandha tkun irregolata mid-dispożizzjonijiet applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha.

2. Il-membri tal-Bord tad-Diretturi ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandhom ikunu responsabbli in solidum għal telf jew dannu mġarrab minn Assoċjazzjoni Ewropea bħala riżultat ta' ksur tal-obbligi marbuta mal-funzjonijiet tagħhom. Madankollu, ir-responsabbiltà ma għandhiex tkun in solidum għal telf jew dannu mġarrab mill-Assoċjazzjoni Ewropea, fejn ikun intwera li hemm ksur ta' obbligi speċifiċi marbuta biss mal-funzjonijiet ta' dak il-membru.

3. L-istatuti għandhom jistabbilixxu l-kundizzjonijiet għall-bidu ta' proċedimenti, f’isem l-Assoċjazzjoni Ewropea, kontra membri tal-Bord tad-Diretturi.

Kapitolu VI

Xoljiment, insolvenza, likwidazzjoni

Artikolu 27

Xoljiment volontarju

1. Assoċjazzjoni Ewropea tista' tiġi xolta b'mod volontarju:

(a)	b'deċiżjoni tal-Bord tad-Diretturi skont id-dispożizzjonijiet fl-istatuti tal-Assoċjazzjoni Ewropea, bil-qbil tal-Assemblea Ġenerali; jew

(b)	b'deċiżjoni tal-Assemblea Ġenerali; tali deċiżjoni tista' tiġi rtirata mill-Assemblea Ġenerali qabel ma x-xoljiment jew il-likwidazzjoni tal-Assoċjazzjoni Ewropea jsiru effettivi formalment.

2. L-Assoċjazzjoni Ewropea għandha tinforma lill-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali bi kwalunkwe deċiżjoni ta' xoljiment volontarju tagħha meħuda skont il-paragrafu 1 mhux aktar tard minn 15-il jum wara li tkun ġiet adottata tali deċiżjoni.

3. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jneħħi minnufih l-Assoċjazzjoni Ewropea mir-reġistru nazzjonali xieraq u jinforma lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej kif ukoll lill-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea bix-xoljiment tal-Assoċjazzjoni Ewropea skont il-paragrafu 1, mhux aktar tard minn 15-il jum wara li jkun sar jaf bix-xoljiment. Minnufih wara tali notifika, l-Awtorità tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandha tippubblika avviż dwar ix-xoljiment tal-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea u tneħħi l-Assoċjazzjoni Ewropea mill-bażi tad-data diġitali tal-Unjoni, u l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet għandu jippubblika avviż dwar ix-xoljiment tal-Assoċjazzjoni Ewropea f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

4. Ix-xoljiment tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandu jsir effettiv fl-Unjoni kollha mid-data tat-tneħħija tal-assoċjazzjoni mir-reġistru nazzjonali xieraq.

Artikolu 28

Xoljiment involontarju

1. Assoċjazzjoni Ewropea tista' tiġi xolta biss b'deċiżjoni finali ta' qorti jew tribunal kompetenti tal-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha, jew l-aħħar li kellha, l-uffiċċju reġistrat tagħha, jekk:

(a)	l-uffiċċju reġistrat tal-Assoċjazzjoni Ewropea jeħtieġ li jiġi ttrasferit jew ikun ġie ttrasferit barra mit-territorju tal-Unjoni;

(b)	il-kundizzjonijiet għall-formazzjoni tal-Assoċjazzjoni Ewropea kif stabbiliti f'dan ir-Regolament ma jkunux issodisfati aktar; jew

(c)	l-attivitajiet tal-Assoċjazzjoni Ewropea ma jibqgħux kompatibbli mal-objettivi u l-valuri tal-Unjoni jew joħolqu theddida serja għall-politika pubblika, għas-sigurtà pubblika.

2. Meta tittieħed deċiżjoni dwar ix-xoljiment skont il-paragrafu 1, il-punti (a) jew (b), l-Awtorità tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandha tagħti lill-Assoċjazzjoni Ewropea perjodu raġonevoli biex tirregolarizza l-pożizzjoni tagħha qabel ma d-deċiżjoni ssir effettiva.

3. L-applikanti għandu jkollhom aċċess għal rimedji effettivi biex jappellaw deċiżjoni dwar ix-xoljiment quddiem qrati jew tribunali tal-appell kompetenti.

4. Il-korp tal-assoċjazzjonijiet nazzjonali għandu jneħħi minnufih l-Assoċjazzjoni Ewropea mir-reġistru nazzjonali xieraq u jinforma lill-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej kif ukoll lill-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea bix-xoljiment involontarju tal-Assoċjazzjoni Ewropea, mhux aktar tard minn 15-il jum wara li d-deċiżjoni tkun saret finali. Minnufih wara tali notifika, il-Bord tal-Assoċjazzjonijiet Ewropej għandu jneħħi l-Assoċjazzjoni Ewropea mill-bażi tad-data diġitali tal-Unjoni u l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet għandu jippubblika avviż dwar ix-xoljiment tal-Assoċjazzjoni Ewropea f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

5. Ix-xoljiment tal-Assoċjazzjoni Ewropea għandu jsir effettiv fl-Unjoni kollha mid-data tat-tneħħija tal-assoċjazzjoni mir-reġistru nazzjonali xieraq.

Artikolu 29

Likwidazzjoni u insolvenza

1. L-istralċ ta' Assoċjazzjoni Ewropea għandu jwassal għal-likwidazzjoni tagħha. Tali likwidazzjoni għandha tkun irregolata mid-dritt applikabbli għall-entitajiet ġuridiċi identifikati skont l-Artikolu 3(2) fl-Istat Membru li fih l-Assoċjazzjoni Ewropea jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha.

2. Assoċjazzjoni Ewropea għandha żżomm il-kapaċità tagħha, skont it-tifsira tal-Artikolu 13, sakemm tiġi konkluża l-likwidazzjoni tagħha.

Artikolu 30

Rieżami u evalwazzjoni

Sa … [ħames snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan ir-Regolament], il-Kummissjoni għandha tgħaddi lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew rapport dwar l-applikazzjoni ta' dan ir-Regolament u proposti għal emendi, fejn ikun xieraq.

Kapitolu VII

Artikolu 31

Dispożizzjonijiet finali

Dan ir-Regolament għandu jidħol fis-seħħ fi […] jum wara l-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali ta' l-Unjoni Ewropea.

PARTI II

Proposta għal

DIRETTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar standards minimi komuni għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-Unjoni (Direttiva dwar l-Istandards Minimi)

IL-PARLAMENT EWROPEW U L-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidraw it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 114 tiegħu,

Filwaqt li jaġixxu skont il-proċedura leġiżlattiva ordinarja,

Billi:

(1)

Il-libertà ta' assoċjazzjoni hija dritt fundamentali, rikonoxxut mit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”) u mill-kostituzzjonijiet tal-Istati Membri u hija kruċjali għall-funzjonament tad-demokrazija, peress li tikkostitwixxi kundizzjoni essenzjali għall-eżerċizzju ta' drittijiet fundamentali oħra mill-individwi, inkluż id-dritt għal-libertà ta' espressjoni.

(2)	L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ igawdu mill-protezzjoni ta' ċerti drittijiet, inklużi d-drittijiet fundamentali, fil-kapaċità tagħhom stess, abbażi tal-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE) u tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem.

(3)	L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jagħtu kontribut ewlieni għall-ilħuq tal-għanijiet li huma fl-interess pubbliku u għall-ilħuq tal-objettivi tal-Unjoni, inkluż billi jippromwovu l-parteċipazzjoni attiva fil-ħajja ekonomika, demokratika u soċjali tas-soċjetajiet tagħna.

(4)

Illum, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, fit-twettiq tal-għanijiet tagħhom, jiżvolġu rwol sħiħ fl-ekonomiji tagħna u fl-iżvilupp tas-suq intern, inkluż billi jinvolvu ruħhom f'diversi attivitajiet ta' rilevanza kemm nazzjonali kif ukoll transnazzjonali u jinvolvu ruħhom b'mod regolari f'attivitajiet ekonomiċi.

(5)

L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma, b'mod partikolari, il-katalizzaturi ewlenin tal-iżvilupp tat-tielet settur, li huwa stmat li jirrappreżenta madwar 13 % tal-forza tax-xogħol madwar l-Ewropa, abbażi tar-riżultati tal-proġett tal-2014-2017 dwar “Il-Kontribut tat-Tielet Settur għall-Iżvilupp Soċjoekonomiku tal-Ewropa” kkoordinat mill-Istitut għar-Riċerka Soċjali (ISF) ta' Oslo (12).

(6)

L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma attur ewlieni fl-iżvilupp u fl-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni li jappoġġjaw is-suq intern, kif muri mill-involviment tagħhom f'varjetà ta' gruppi ta' esperti bħall-Forum ta' Livell Għoli dwar it-Titjib tal-Funzjonament tal-Katina tal-Provvista tal-Ikel.

(7)

Ir-rapporti, inkluż mill-Aġenzija tal-UE għad-Drittijiet Fundamentali, jindikaw ħafna tfixkil li jirriżulta mil-liġijiet, mir-regolamenti jew mill-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, li jaffettwaw il-kapaċità tal-persuni ġuridiċi jew fiżiċi jew tal-gruppi ta' tali persuni, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, li jistabbilixxu, jirreġistraw jew joperaw organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ madwar l-Unjoni.

(8)

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew appella lill-Istati Membri biex jistabbilixxu ambjent favorevoli għall-filantropija, f'konformità mal-libertajiet u d-drittijiet fundamentali tal-Unjoni, li jinkoraġġixxi l-azzjoni filantropika u taċ-ċittadini, id-donazzjonijiet privati għal kawżi ta' benefiċċju pubbliku u l-ħolqien ta' organizzazzjonijiet filantropiċi (13). Huwa għaldaqstant importanti li tissaħħaħ il-komplementarjetà bejn il-ħidma tal-istituzzjonijiet pubbliċi u l-organizzazzjonijiet filantropiċi u li jiġi żgurat li l-leġiżlazzjoni nazzjonali u l-politika tal-Unjoni jiffaċilitaw id-donazzjoni ta' riżorsi privati għall-ġid komuni permezz tal-fluss liberu tal-kapital flimkien mal-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni u t-trattament fiskali ugwali tal-organizzazzjonijiet filantropiċi Ewropej, sabiex jiġi sfruttat il-potenzjal tad-donazzjonijiet u l-investimenti transfruntiera għall-ġid komuni.

(9)	Minkejja l-għadd dejjem jikber ta' assoċjazzjonijiet u organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ transfruntiera fl-Unjoni, fil-preżent ma hemm l-ebda qafas leġiżlattiv pan-Ewropew armonizzat li jippermettilhom joperaw u jorganizzaw lilhom infushom b'mod xieraq fil-livell transfruntier.

(10)	Minħabba l-importanza tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, huwa vitali li l-formazzjoni u l-operazzjonijiet tagħhom jiġu ffaċilitati u protetti b'mod effettiv fil-leġiżlazzjoni tal-Istati Membri.

(11)

Fir-rakkomandazzjoni CM/Rec(2007)14 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa dwar l-istatus ġuridiku tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi fl-Ewropa, l-Istati Membri diġà rrikonoxxew ir-rwol tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, u b'mod partikolari l-organizzazzjonijiet mhux governattivi, bħala element essenzjali tal-kontribut tas-soċjetà ċivili għat-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont ta' gvern demokratiku u stabbilew l-istandards minimi li għandhom jiġu rispettati fir-rigward tal-ħolqien, il-ġestjoni u l-attivitajiet ġenerali ta' tali organizzazzjonijiet.

(12)

Il-Linji Gwida Konġunti dwar il-Libertà ta' Assoċjazzjoni (CDL-AD(2014)046), adottati mill-Kummissjoni Ewropea għad-Demokrazija permezz tad-Dritt (il-Kummissjoni ta' Venezja) u l-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem (ODIHR), jipprovdu gwida lil-leġiżlaturi għat-traspożizzjoni tal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem rigward id-dritt għal-libertà ta' assoċjazzjoni fil-liġijiet nazzjonali.

(13)

Huwa meħtieġ fil-livell tal-Unjoni li wieħed jibni fuq standards eżistenti, f'konformità mal-libertà ta' assoċjazzjoni u l-fluss liberu tal-kapital, għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, bil-għan li jiġu żgurati livell uniformi ta' protezzjoni u kundizzjonijiet ekwi għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ kollha stabbiliti fl-Unjoni, sabiex jiġi żgurat ambjent abilitanti li fih tali organizzazzjonijiet jistgħu jikkontribwixxu mingħajr tfixkil għall-funzjonament tas-suq intern.

(14)	Din id-Direttiva jenħtieġ li tqarreb il-liġijiet tal-Istati Membri rigward ċerti aspetti tal-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, ir-rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ.

(15)

Din id-Direttiva jenħtieġ li ma taffettwax ir-regoli tal-Istati Membri dwar it-tassazzjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom. Huma u jimplimentaw id-dispożizzjonijiet tagħha l-Istati Membri jenħtieġ li joqogħdu attenti li ma jintroduċux jew li ma japplikawx dispożizzjonijiet fil-qasam tal-liġi dwar it-taxxa li jaffettwaw ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament u l-movimenti transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ b'mod li jevitaw l-ittra jew l-ispirtu tar-regoli stabbiliti f'din id-Direttiva.

(16)

Din id-Direttiva jenħtieġ li ma taffettwax il-liġi kriminali tal-Istati Membri. Huma u jittrasponu d-dispożizzjonijiet tagħha, l-Istati Membri jenħtieġ li joqogħdu attenti li ma jintroduċux jew li ma japplikawx dispożizzjonijiet tal-liġi kriminali li jirregolaw jew jaffettwaw b'mod speċifiku r-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament u l-movimenti transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ b'tali mod li jevitaw l-ittra jew l-ispirtu tar-regoli stabbiliti f'din id-Direttiva.

(17)

Din id-Direttiva jenħtieġ li tapplika għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fl-Unjoni li huma maħsuba bħala assoċjazzjonijiet volontarji ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi, kif ukoll għall-organizzazzjonijiet li ma humiex ibbażati fuq is-sħubija u li l-assi tagħhom huma allokati għat-twettiq ta' għan speċifiku, bħall-fondazzjonijiet, stabbiliti għal perjodu ta' żmien indefinit, li jsegwu għan primarju għajr dak li jiġġeneraw profitt u li huma indipendenti u awtoregolati. Il-fatt li organizzazzjoni ma tingħatax personalità ġuridika jenħtieġ li ma jeskludihiex mill-protezzjoni prevista f'din id-Direttiva.

(18)

Meta jiġi ddeterminat jekk organizzazzjoni hijiex mingħajr skop ta' qligħ skont din id-Direttiva, il-benefiċjarji diretti ta' organizzazzjonijiet li l-għan tagħhom huwa li jipprovdu servizzi ta' kura għal individwi bi ħtiġijiet soċjali jew kundizzjonijiet tas-saħħa speċifiċi jenħtieġ li ma jitqisux bħala partijiet privati.

(19)	Il-partiti politiċi jenħtieġ li jiġu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva, peress li l-attivitajiet tagħhom ma jkunux relatati biss mat-twettiq ta' interessi, attivitajiet jew għanijiet komuni, iżda jkunu mmirati lejn il-kisba u l-użu kollettiv tas-setgħa politika.

(20)

It-trade unions u l-assoċjazzjonijiet ta' trade unions jenħtieġ li jiġu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Jenħtieġ li din l-esklużjoni ma tintużax mill-Istati Membri biex jiġġustifikaw limitazzjoni tal-prerogattivi u d-drittijiet tat-trade unions rikonoxxuti fid-dritt nazzjonali, tal-Unjoni jew internazzjonali jew l-istrumenti tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari l-Karta Soċjali Ewropea tal-Kunsill tal-Ewropa u l-Konvenzjonijiet u r-Rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol u l-ġurisprudenza relatata;

(21)

Din id-Direttiva jenħtieġ li tkun mingħajr preġudizzju għall-kompetenza tal-Istati Membri fir-rigward tal-istatus ta' organizzazzjonijiet reliġjużi, filosofiċi u mhux konfessjonali kif imsemmi fl-Artikolu 17 TFUE. F'dan ir-rigward, jenħtieġ li l-organizzazzjonijiet b'għan primarjament reliġjuż, filosofiku u mhux konfessjonali, bħall-knejjes u l-komunitajiet reliġjużi u mhux, jiġu esklużi mill-applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Madankollu, dan jenħtieġ li ma jintużax mill-Istati Membri biex jeskludu mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva organizzazzjonijiet oħra li l-valuri u l-għanijiet tagħhom huma msejsa fuq twemmin reliġjuż, filosofiku jew mhux konfessjonali, bħall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ bbażati fuq il-fidi li jagħmlu l-karità.

(22)

Jenħtieġ li jkun hemm preżunzjoni tal-eżistenza ta' interess leġittimu meta jkun hemm aċċess għal mekkaniżmu ta' lmenti u għal rimedju amministrattiv u ġudizzjarju għal persuni li jkunu jew kienu direttament involuti ma' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, bħall-fundaturi, id-diretturi u l-membri tal-persunal tagħhom, iżda wkoll għall-persuni kollha li għandhom il-kapaċità fir-rigward tal-proċedimenti li jikkonċernaw l-attivitajiet tal-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ. Jenħtieġ li dik il-preżunzjoni teżisti wkoll għall-benefiċjarji tal-attivitajiet tal-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fejn tali benefiċjarji jaf ma jkunux membri, iżda fejn jirċievu jew ikunu rċevew servizzi, jew ikunu jew kienu soġġetti għal deċiżjonijiet tal-organizzazzjoni li affettwawlhom ħajjithom ta' kuljum, bħal pazjenti jew residenti ta' faċilitajiet jew xelters immexxija minn organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, jew riċevituri ta' donazzjonijiet tal-karità bħall-ikel jew il-ħwejjeġ.

(23)

L-istituzzjonijiet nazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem huma istituzzjonijiet indipendenti stabbiliti bil-liġi u f'konformità mal-Prinċipji ta' Pariġi adottati fl-1993 mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, u għandhom il-mandat li jipproteġu u jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem fil-livell nazzjonali skont in-normi u l-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem.

(24)

Il-libertà tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jiddeterminaw l-objettivi u l-attivitajiet tagħhom tirriżulta minn standards internazzjonali u reġjonali tad-drittijiet tal-bniedem. Dan jimplika wkoll il-libertà ta' tali organizzazzjonijiet li jiddeterminaw il-kamp ta' applikazzjoni tal-operazzjonijiet tagħhom, kemm jekk lokali, reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali, u li jsiru membri ta' organizzazzjonijiet, federazzjonijiet u konfederazzjonijiet oħra tal-organizzazzjonijiet.

(25)

Informazzjoni dwar l-identità tal-fundaturi u l-membri ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li huma persuni fiżiċi tista' tikkostitwixxi informazzjoni sensittiva. L-Istati Membri jenħtieġ għalhekk li jiżguraw li kwalunkwe rekwiżit li jwassal għall-ipproċessar ta' tali data personali jkun mingħajr preġudizzju għar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14) (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data), u b'mod partikolari għall-Artikolu 9 tiegħu;

(26)

Kull persuna jenħtieġ li tkun libera li tiddeċiedi jekk għandhiex jew le tingħaqad ma' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ jew tibqa' membru tagħha u l-organizzazzjonijiet jenħtieġ li jkunu liberi li jiddeterminaw ir-regoli tagħhom għas-sħubija, soġġett biss għall-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni. Is-sħubija f'organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li ma tikkostitwix raġuni għall-applikazzjoni ta' penali jew miżuri restrittivi, sakemm ma tkunx konsegwenza tal-infurzar tal-liġijiet kriminali.

(27)

Ir-regoli dwar l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li jkunu konformi mal-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni. Dan jinkludi l-obbligu li l-Istati Membri jiżguraw li kwalunkwe persuna jew grupp ta' persuni li jixtiequ jifformaw assoċjazzjoni jenħtieġ li ma jkunux indebitament f'vantaġġ jew żvantaġġ fir-rigward ta' persuna jew grupp ta' persuni oħra.

(28)

L-implimentazzjoni tar-regoli dwar l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li titwettaq mill-awtoritajiet regolatorji li jaġixxu b'mod imparzjali, indipendenti u fil-ħin f'konformità mad-dritt għal amministrazzjoni tajba. Id-deċiżjonijiet u l-atti li jaffettwaw l-eżerċizzju min-naħa tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ tad-drittijiet u l-obbligi tagħhom jenħtieġ li jkunu miftuħa għal rieżami indipendenti, inkluż minn qorti jew tribunal.

(29)

Is-simplifikazzjoni u t-tnaqqis tal-burokrazija u tar-rekwiżiti regolatorji, ir-rispett tan-natura awtonoma tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, l-iżgurar tal-fatt li dawk ir-rekwiżiti ma jkunux ta' piż bla bżonn, is-simplifikazzjoni tar-regoli dwar il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni u d-dereġistrazzjoni, u l-immodernizzar ta' proċeduri u sistemi relatati huma meħtieġa biex jiġi żgurat ambjent favorevoli għall-operazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ madwar l-Unjoni kollha u jittejbu t-trasparenza u l-fiduċja fis-settur. Għal dak il-għan, jenħtieġ li f'din id-Direttiva jiġu stabbiliti obbligi ġenerali fir-rigward tas-simplifikazzjoni tar-regoli amministrattivi kif ukoll obbligi speċifiċi fir-rigward ta' ċerti aspetti tal-qafas regolatorju.

(30)	L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jikkontribwixxu għall-benefiċċju pubbliku jiżvolġu rwol partikolarment importanti u għalhekk jenħtieġ li jingħataw trattament favorevoli fl-Istati Membri kollha taħt kundizzjonijiet uniformi.

(31)

F'konformità mal-prinċipju ta' ħtieġa u proporzjonalità tar-restrizzjonijiet fuq id-dritt ta' assoċjazzjoni, il-projbizzjoni u x-xoljiment tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li dejjem ikunu miżuri tal-aħħar istanza u jenħtieġ li qatt ma jkunu l-konsegwenza ta' infrazzjonijiet minuri li jistgħu jiġu rettifikati jew rimedjati.

(32)	Jenħtieġ li jiġi stabbilit sett ta' regoli dwar it-trattament ugwali u l-konverżjonijiet u l-fużjonijiet transfruntiera li jirrigwardaw organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ bil-għan li tiġi ffaċilitata l-mobbiltà tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ madwar l-Unjoni.

(33)	Il-libertà ta' assoċjazzjoni hija dritt fundamentali, u filwaqt li l-leġiżlazzjoni tal-Istati Membri jaf ma jirrikonoxxux assoċjazzjonijiet li mhumiex stabbiliti formalment, dan jenħtieġ li ma jaffettwax id-dritt ta' tali assoċjazzjonijiet li jeżistu u joperaw fit-territorju tagħhom.

(34)	L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ igawdu d-dritt li jeżistu u jkunu attivi skont il-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u l-Karta, anke meta r-reġistrazzjoni tagħhom tkun ġiet miċħuda arbitrarjament mill-awtoritajiet tal-Istat Membru ta' stabbiliment tagħhom.

(35)

L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li jkollhom il-libertà li jfittxu, jirċievu u jużaw riżorsi finanzjarji, materjali u umani, kemm jekk nazzjonali, barranin jew internazzjonali, għat-twettiq tal-attivitajiet tagħhom. L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ madwar l-Unjoni kollha rrappurtaw li qed ikollhom aċċess dejjem aktar diffiċli għar-riżorsi, inkluż il-finanzjament pubbliku, u hemm tħassib f'għadd dejjem akbar ta' Stati Membri fir-rigward tal-proporzjonalità tar-regoli stretti li qed jiġu adottati rigward l-aċċess tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għall-finanzjament barrani. Barra minn hekk, l-organizzazzjonijiet filantropiċi rrappurtaw diffikultajiet biex jagħmlu donazzjonijiet jew għotjiet f'xi każijiet. Għalhekk huwa meħtieġ li jiġu stabbiliti prinċipji u standards dwar il-finanzjament tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, inkluż fir-rigward tal-aċċess għal riżorsi privati u finanzjament pubbliku u l-użu tagħhom, it-twettiq ta' attivitajiet ekonomiċi u l-obbligu li l-finanzjament transfruntier ma jiġix ristrett bla bżonn, f'konformità mar-regoli dwar il-moviment liberu tal-kapital stabbiliti fit-Trattat.

(36)

L-Artikolu 63 TFUE u l-Artikoli 7, 8 u 12 tal-Karta jipproteġu l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ minn restrizzjonijiet diskriminatorji, mhux meħtieġa u mhux ġustifikati fuq l-aċċess għar-riżorsi u l-moviment liberu tal-kapital fl-Unjoni. Dan jikkonċerna wkoll il-kapaċità li jfittxu, jiżguraw u jużaw riżorsi ta' oriġini kemm nazzjonali kif ukoll barranija, li hija essenzjali għall-eżistenza u għall-operat ta' kwalunkwe entità ġuridika. Skont is-sentenza tal-QĠUEtat-18 ta' Ġunju 2020 fil-Kawża C-78/18, Il-Kummissjoni Ewropea vs l-Ungerija (15), ir-restrizzjonijiet jistgħu jiġu imposti biss fl-interessi tal-ordni pubbliku jew tas-sigurtà pubblika, u jenħtieġ li jkunu proporzjonati mal-objettiv tal-protezzjoni ta' tali interessi u li jkkostitwixxu l-inqas mezz intrużiv biex jintlaħaq l-objettiv mixtieq. Dan jikkonċerna, fost l-oħrajn, ir-restrizzjonijiet li jirriżultaw mir-regoli dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, li huma applikati f'konformità mal-prinċipji ta' ħtieġa u proporzjonalità, wara li jiġu kkunsidrati b'mod partikolari l-obbligi ta' valutazzjoni tar-riskju skont id-dritt internazzjonali u dak tal-Unjoni. Għalhekk, l-Istati Membri jenħtieġ li ma japplikawx miżuri mhux raġonevoli, intrużivi żżejjed jew ta' tfixkil, inklużi rekwiżiti ta' rappurtar li jqiegħdu piż eċċessiv fuq l-organizzazzjonijiet jew għali. Bil-ħsieb li jkun hemm rispons għall-interess pubbliku fil-garanzija tat-trasparenza, b'mod partikolari fir-rigward ta' organizzazzjonijiet li għandhom influwenza fuq il-ħajja pubblika u d-dibattitu pubbliku, l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li jkunu soġġetti għal obbligi ta' rappurtar u ta' divulgazzjoni pubblika fir-rigward tar-rappreżentanti tagħhom u l-membri tal-korpi governattivi tagħhom, id-dispożizzjonijiet tal-istatuti tagħhom u l-finanzjament tagħhom. Tali obbligi ta' rappurtar u ta' divulgazzjoni pubblika jenħtieġ li ma jwasslu għall-ebda limitazzjoni tad-drittijiet u l-obbligi tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ.

(37)

Fil-ġurisprudenza tagħha, il-QĠUE tirrikonoxxi l-applikazzjoni tal-prinċipju tal-moviment liberu tal-kapital għal objettivi fl-interess pubbliku u interpretat il-libertajiet fundamentali minquxa fit-TUE u t-TFUE fis-sens li jirrikjedu li l-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni jiġi applikat għad-donaturi u l-organizzazzjonijiet ta' benefiċċju pubbliku fl-Unjoni, inkluż fir-rigward tat-trattament tat-taxxa ta' entitajiet ta' benefiċċju pubbliku u d-donaturi tagħhom (16). Għalhekk, fejn id-dritt nazzjonali jkompli jiddiskrimina jew japplika proċeduri għaljin u onerużi għall-organizzazzjonijiet mhux nazzjonali, ikun qed imur kontra d-dritt tal-Unjoni.

(38)

L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u l-membri tagħhom jenħtieġ li jgawdu bis-sħiħ id-dritt għall-privatezza u l-kunfidenzjalità. Filwaqt li l-protezzjoni pprovduta mir-regoli tal-Unjoni u dawk nazzjonali dwar l-ipproċessar ta' data personali diġà tapplika għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, jenħtieġ li jiġu stabbiliti garanziji minimi b'mod partikolari fir-rigward tal-kunfidenzjalità tas-sħubija tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u d-divulgazzjoni pubblika ta' informazzjoni kunfidenzjali u sensittiva. L-Istati Membri jenħtieġ li jipprojbixxu kwalunkwe forma ta' sorveljanza tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ barra mill-qafas tal-liġi kriminali.

(39)

L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jenħtieġ li jiġu kkonsultati fil-ħin u b'mod sinifikattiv dwar l-introduzzjoni, ir-rieżami u l-implimentazzjoni ta' kwalunkwe leġiżlazzjoni, politika u prattika li jaffettwaw l-operazzjonijiet tagħhom, inkluż fir-rigward tat-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva. Għal dak il-għan, jenħtieġ li jiġi stabbilit djalogu ċivili regolari u trasparenti fil-livelli governattivi kollha.

(40)	Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għad-drittijiet tal-ħaddiema, inklużi d-drittijiet eżistenti fil-kuntest ta' insolvenzi u li jikkonċernaw il-pagi. L-impjegaturi huma obbligati jissodisfaw l-obbligi tagħhom irrispettivament mill-forma li biha jkunu qed joperaw.

(41)

Din id-Direttiva tintroduċi standards minimi u jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jintroduċu jew iżommu dispożizzjonijiet li jkunu aktar favorevoli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, dment li tali dispożizzjonijiet ma jfixklux l-obbligi li jirriżultaw minn din id-Direttiva. It-traspożizzjoni ta' din id-Direttiva jenħtieġ li, taħt l-ebda ċirkostanza, ma tikkostitwixxi raġuni valida għat-tnaqqis tal-livell ta' protezzjoni diġà mogħtija lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fl-ambitu tad-dritt nazzjonali, fl-oqsma li dan tapplika għalihom.

(42)

Skont l-Artikolu 26(2) TFUE, is-suq intern irid jinkludi żona mingħajr fruntieri interni li fiha jkun żgurat il-moviment liberu ta' merkanzija u servizzi. L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jikkontribwixxu dejjem aktar għall-iżvilupp tas-suq intern, inkluż billi jinvolvu ruħhom f'attivitajiet transfruntiera u transnazzjonali. Għaldaqstant, l-Artikolu 114 tat-TFUE huwa l-bażi ġuridika xierqa sabiex jiġu adottati l-miżuri meħtieġa għall-istabbiliment u l-funzjonament tas-suq intern.

(43)

Din id-Direttiva tirrispetta, tippromwovi u tipproteġi d-drittijiet u l-prinċipji fundamentali li jorbtu lill-Unjoni u lill-Istati Membri tagħha skont l-Artikolu 6 TUE, kif rikonoxxut b'mod partikolari mill-Karta. Din id-Direttiva hija maħsuba biex timplimenta speċifikament l-Artikolu 12 tal-Karta dwar id-dritt għal-libertà ta' assoċjazzjoni u l-Artikolu 11 tal-Karta dwar id-dritt għal-libertà ta' espressjoni u ta' informazzjoni, li għandhom jinqraw fid-dawl tad-dispożizzjonijiet korrispondenti tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Għaldaqstant, huwa essenzjali li d-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva jiġu implimentati u applikati f'konformità mal-obbligu li ma jiġix ristrett bla bżonn u li jiġi ffaċilitat l-eżerċizzju tad-drittijiet għal-libertà ta' assoċjazzjoni u l-libertà ta' espressjoni u ta' informazzjoni, u li jiġi żgurat ir-rispett sħiħ ta' drittijiet u prinċipji fundamentali oħra inkluż, fost l-oħrajn, id-dritt għall-protezzjoni tad-data personali, il-libertà li wieħed imexxi negozju, id-dritt għan-nondiskriminazzjoni, id-dritt għal amministrazzjoni tajba, id-dritt għal rimedju effettiv u d-drittijiet tad-difiża,

(44)

Minħabba li l-għanijiet ta' din id-Direttiva, jiġifieri li tipprovdi standards minimi għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fl-Unjoni, ma jistgħux jinkisbu b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri iżda jistgħu pjuttost, minħabba l-iskala u l-effetti ta' din id-Direttiva, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-TUE. F'konformità mal-prinċipju ta' proporzjonalità kif stabbilit f'dak l-Artikolu, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkisbu dawk l-għanijiet.

ADOTTAW DIN ID-DIRETTIVA:

Kapitolu I

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 1

Għan

Din id-Direttiva għandha l-għan li tipprovdi sett komuni ta' miżuri għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fl-Unjoni sabiex toħloq ambjent abilitanti li fih ikun possibbli li tali organizzazzjonijiet jikkontribwixxu għall-funzjonament tas-suq intern. Għandha l-għan li tqarreb il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri fir-rigward ta' ċerti aspetti tal-objettivi u l-attivitajiet, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, ir-rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ.

Artikolu 2

Kamp ta' applikazzjoni

1. Din id-Direttiva tapplika għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fl-Unjoni.

2. Skont din id-Direttiva, it-terminu “organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ” jirreferi għal assoċjazzjonijiet volontarji u permanenti ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi b'interess, attività jew skop komuni, kif ukoll għal organizzazzjonijiet li ma humiex ibbażati fuq sħubija u li l-assi tagħhom huma allokati għall-kisba ta' għan speċifiku, bħall-fondazzjonijiet, li, irrispettivament mill-forma li fiha l-assoċjazzjonijiet jew l-organizzazzjonijiet huma stabbiliti:

(a)

isegwu għan primarju li ma huwiex dak li jiġġeneraw profitt, jiġifieri jekk ikun hemm xi profitti mill-attivitajiet tal-organizzazzjoni, dawn ma jistgħux jitqassmu bħala tali fost il-membri, il-fundaturi jew kwalunkwe parti privata oħra tagħha, iżda jridu jiġu investiti għat-twettiq tal-objettivi tagħha;

(b)

huma indipendenti, fis-sens li l-organizzazzjoni mhijiex parti minn gvern jew minn struttura amministrattiva u hija ħielsa minn kwalunkwe ndħil bla bżonn mill-Istat jew minn interessi kummerċjali. Il-finanzjament governattiv ma għandux jipprekludi lil organizzazzjoni milli titqies indipendenti, sakemm l-awtonomija tal-funzjonament u tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-organizzazzjoni ma tiġix affettwata;

(c)	huma awtonomi, fis-sens li l-organizzazzjoni għandha struttura istituzzjonali li tippermettilha teżerċita bis-sħiħ il-funzjonijiet organizzattivi interni u esterni tagħha u li tieħu deċiżjonijiet essenzjali b'mod awtonomu u mingħajr indħil bla bżonn mill-Istat jew minn atturi esterni oħra.

3. Din id-Direttiva tapplika għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fil-paragrafu 2, irrispettivament minn jekk humiex ibbażati fuq sħubija jew le u minn jekk humiex reġistrati jew ingħatawx personalità ġuridika jew le skont id-dritt tal-Istat Membru li fih huma bbażati.

4. Il-partiti politiċi huma esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva.

5. It-trade unions u l-assoċjazzjonijiet ta' trade unions huma esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva.

6. L-organizzazzjonijiet b'għan primarjament reliġjuż, filosofiku u mhux konfessjonali huma esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Madankollu, din l-esklużjoni ma tapplikax għal organizzazzjonijiet oħra mingħajr tali għan speċifiku li l-valuri u l-għanijiet tagħhom huma bbażati fuq twemmin reliġjuż, filosofiku jew mhux konfessjonali.

Artikolu 3

Relazzjoni ma' dispożizzjonijiet oħra tad-dritt tal-Unjoni

1. L-Istati Membri għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva f'konformità mar-regoli tat-Trattati dwar il-libertà ta' stabbiliment u l-moviment liberu tas-servizzi u mal-atti rilevanti tal-Unjoni li jirregolaw l-eżerċizzju ta' tali drittijiet, inkluża d-Direttiva 2006/123/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) dwar is-servizzi fis-suq intern.

2. Din id-Direttiva hija mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Unjoni u dak nazzjonali dwar il-protezzjoni tad-data personali, b'mod partikolari għar-Regolament (UE) 2016/679 u d-dispożizzjonijiet korrispondenti tad-dritt nazzjonali.

Kapitolu II

Obbligi ġenerali

Artikolu 4

Standards minimi

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fl-Unjoni jgawdu l-garanziji minimi previsti f'din id-Direttiva.

2. Il-limitazzjonijiet fuq il-garanziji minimi previsti f'din id-Direttiva jistgħu jsiru biss jekk ikunu meħtieġa u proporzjonati fir-rigward tal-ilħuq tal-objettivi ta' interess ġenerali rikonoxxuti mid-dritt tal-Unjoni jew fir-rigward tal-ħtieġa li jiġu protetti d-drittijiet u l-libertajiet tal-oħrajn.

3. Din id-Direttiva għandha tkun mingħajr preġudizzju għad-dritt tal-Istati Membri li jintroduċu jew iżommu dispożizzjonijiet li jkunu aktar favorevoli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, dment li tali dispożizzjonijiet ma jfixklux l-obbligi li jirriżultaw minn din id-Direttiva.

Artikolu 5

Nondiskriminazzjoni

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-liġijiet u l-prattiki amministrattivi tagħhom li jirregolaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, inkluż fir-rigward tal-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, it-trattament finanzjarju u tat-taxxa jew il-miżuri ta' ħelsien mit-taxxa u l-attivitajiet transfruntiera tagħhom ma jiddiskriminawx abbażi tal-post tal-istabbiliment tal-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, inklużi fir-rigward tal-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament u l-attivitajiet transfruntiera tagħhom, ma jiddiskriminaw kontra l-ebda grupp jew individwu għall-ebda raġuni, bħall-età, it-twelid, il-kulur, il-ġeneru, l-orjentazzjoni sesswali, l-identità tal-ġeneru, il-kundizzjoni tas-saħħa, l-istatus ta' immigrazzjoni jew ta' residenza, il-lingwa, l-oriġini nazzjonali, etnika jew soċjali, l-opinjoni politika jew opinjoni oħra, id-diżabilità fiżika jew mentali, il-proprjetà, ir-razza, ir-reliġjon jew it-twemmin, jew status ieħor.

Artikolu 6

Is-simplifikazzjoni tar-regoli amministrattivi

1. L-Istati Membri għandhom jissimplifikaw, sa fejn ikun possibbli, il-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, l-obbligi ta' rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera ta' organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, sabiex jiżguraw li l-libertà ta' assoċjazzjoni tkun protetta fil-livelli kollha u biex jeliminaw kwalunkwe ostaklu u diskriminazzjoni mhux ġustifikata li jaffettwaw il-kapaċità ta' persuni ġuridiċi jew fiżiċi jew gruppi ta' tali persuni, irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom, li jistabbilixxu, jirreġistraw jew joperaw fit-territorju tal-Istat Membru organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, inkluż, pereżempju, billi jippermettu l-aċċess għal servizzi bankarji u finanzjarji, kif ukoll jiggarantixxu kanali sikuri u siguri għal donazzjonijiet transfruntiera u allokazzjonijiet tal-assi, kemm fl-Unjoni kif ukoll lil hinn minnha.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ikollhom aċċess għal skemi ta' identifikazzjoni elettronika bil-għan li jwettqu proċeduri amministrattivi, f'konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE) Nru 910/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18) (ir-Regolament eIDAS).

Artikolu 7

Id-dritt għal amministrazzjoni tajba

1. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-applikazzjoni tal-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, l-obbligi ta' rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom titwettaq minn awtorità regolatorja maħtura li s-setgħat u l-funzjonijiet tagħha għandhom jiġu ddefiniti b'mod ċar mil-liġi u eżerċitati f'konformità mad-dritt ta' amministrazzjoni tajba, inkluż fir-rigward tad-dritt ta' kull persuna li l-affarijiet tagħha jiġu ttrattati b'mod imparzjali, ġust u fi żmien raġonevoli.

2. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jinstabu li jkunu qed jiksru l-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, l-obbligi ta' rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ huma pprovduti b'avviż adegwat dwar l-allegat ksur u jingħataw biżżejjed opportunità biex jirrimedjaw ksur ta' natura amministrattiva.

3. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li r-regolamenti u l-prattiki dwar is-sorveljanza u s-superviżjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ikunu previsti mil-liġi u jkunu proporzjonati għall-għanijiet leġittimi li jsegwu. Dan għandu jinkludi l-iżgurar li tali regolamenti u prattiki ma jkunux, bħala regola, aktar eżiġenti minn dawk applikabbli għal negozji privati, u li l-implimentazzjoni tagħhom ma tfixkilx il-ġestjoni interna tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u ma tirriżultax f'piż amministrattiv jew finanzjarju bla bżonn għall-organizzazzjonijiet ikkonċernati.

4. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li s-sorveljanza u r-reġistrazzjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jitwettqu minn awtoritajiet superviżorji maħtura li s-setgħat u l-funzjonijiet tagħhom għandhom jiġu ddefiniti b'mod ċar mil-liġi u eżerċitati b'indipendenza f'konformità mad-dritt ta' amministrazzjoni tajba, inkluż fir-rigward tar-raġunijiet għal spezzjonijiet u awditi possibbli, il-proċeduri, it-tul ta' żmien u l-kamp ta' applikazzjoni tal-ispezzjonijiet u l-awditi u s-setgħat tal-uffiċjali tal-ispezzjoni u tal-awditjar.

5. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li informazzjoni komprensiva u aċċessibbli u li tinftiehem faċilment, tkun disponibbli għall-pubbliku fir-rigward tal-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali li jirregolaw il-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, l-obbligi ta' rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom, kif ukoll il-kompetenza, il-proċeduri u l-funzjonament tal-awtoritajiet regolatorji u superviżorji kompetenti.

Artikolu 8

Id-dritt għal rimedju effettiv

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-persuni kollha b'interess leġittimu relatat mal-formazzjoni, ir-reġistrazzjoni, l-operazzjonijiet, il-finanzjament, l-obbligi ta' rappurtar u l-attivitajiet transfruntiera tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju ta' Stat Membru jkollhom aċċess għal mekkaniżmi effettivi ta' lment quddiem awtorità indipendenti kompetenti bħal ombudsperson jew l-istituzzjoni nazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem sabiex ifittxu assistenza biex jasserixxu d-drittijiet tagħhom, u jkollhom aċċess għal rimedju amministrattiv u ġudizzjarju effettiv sabiex ifittxu rieżami ta' dawk l-atti jew deċiżjonijiet li jaffettwaw l-eżerċizzju tad-drittijiet u l-obbligi tagħhom. Tali persuni għandhom jinkludu organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, il-fundaturi, id-diretturi, il-membri tal-persunal tagħhom, u l-benefiċjarji tal-attivitajiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kwalunkwe appell kontra deċiżjoni li tipprojbixxi jew li xxolji organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, li tissospendi l-attivitajiet tagħha jew li tiffriża l-assi tagħha, jew kwalunkwe kontestazzjoni tagħha, jkollu, bħala regola, effett sospensiv ta' tali deċiżjoni, sakemm dan l-effett sospensiv ma jirriżultax li jipprevjeni l-infurzar tad-dispożizzjonijiet tal-liġijiet kriminali.

3. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ b'personalità ġuridika jingħataw pożizzjoni ġuridika quddiem il-qrati nazzjonali, inkluż, fejn rilevanti, għall-preżentazzjoni ta' xhieda ta' partijiet terzi fi proċedimenti ġudizzjarji.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li ma għandhomx personalità ġuridika jkunu jistgħu jiġu rappreżentati minn individwi maħtura quddiem l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti u l-qrati għall-fini ta' aċċess għar-rimedji msemmija f'dan l-Artikolu.

Kapitolu III

Qafas regolatorju

Artikolu 9

Objettivi u attivitajiet

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-libertà tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li joperaw fit-territorju tagħhom li jiddeterminaw l-objettivi tagħhom u jwettqu l-attivitajiet meħtieġa għall-kisba ta' tali objettivi tista' tkun limitata biss għal raġunijiet eċċezzjonali ta' sigurtà pubblika. Huma għandhom ineħħu kwalunkwe ostaklu jew restrizzjoni li taffettwa l-kapaċità tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li jsegwu tali objettivi u jwettqu tali attivitajiet.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fit-territorju tagħhom ikunu liberi li jiddeterminaw il-kamp ta' applikazzjoni tal-operazzjonijiet tagħhom, kemm jekk lokali, reġjonali, nazzjonali jew internazzjonali.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kwalunkwe formalità li tirregola l-formazzjoni u l-operazzjonijiet ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fit-territorju tagħhom, kif previst fid-dritt, fir-regolamenti jew fil-prattiki amministrattivi nazzjonali, ma tikkostitwix piż finanzjarju u amministrattiv bla bżonn. Dan għandu jinkludi, fil-każ ta' organizzazzjonijiet mhux ibbażati fuq sħubija, il-possibbiltà li tali organizzazzjonijiet jiġu stabbiliti legalment permezz ta' rigal jew legat.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fit-territorju tagħhom ikunu jistgħu jsiru membri ta' organizzazzjoni oħra mingħajr skop ta' qligħ, ta' federazzjoni jew ta' konfederazzjoni stabbiliti jew irreġistrati fit-territorju tagħhom jew fit-territorju ta' Stat Membru ieħor, u għandhom jiżguraw li tali sħubija ma tirriżulta fl-ebda żvantaġġ għall-organizzazzjoni kkonċernata.

Artikolu 10

Sħubija

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika tkun tista' tapplika għas-sħubija, fejn ikun possibbli fid-dawl tal-forma ġuridika tagħha, f'organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ stabbilita, irreġistrata jew li topera fit-territorju tagħhom, skont l-istatuti u l-kostituzzjonijiet ta' dik l-organizzazzjoni, u li tkun tista' teżerċita b'mod liberu d-drittijiet ta' sħubija soġġetti għal-limitazzjonijiet statutorji u regolatorji tal-organizzazzjoni.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li ma tiġi applikata l-ebda penali jew miżura restrittiva bħala konsegwenza tas-sħubija ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ stabbilita, irreġistrata jew li topera fit-territorju tagħhom skont il-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali, ħlief meta tali konsegwenzi jkunu r-riżultat tal-infurzar tad-dispożizzjonijiet tal-liġi kriminali.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ikunu liberi li jiddeċiedu dwar il-kompożizzjoni tas-sħubija tagħhom. Dan jista' jinkludi d-determinazzjoni ta' rekwiżiti speċjali għall-membri, abbażi ta' kriterji raġonevoli u oġġettivi.

Artikolu 11

Statuti

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ikunu liberi li jadottaw l-istatuti, il-kostituzzjonijiet u r-regoli tagħhom stess, inklużi regoli li jiddeterminaw l-istruttura ta' ġestjoni interna tagħhom u li jaħtru l-bordijiet u r-rappreżentanti tagħhom.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali dwar l-istatuti tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ma jkunux jirrikjedu li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jipprovdu fl-istatuti tagħhom kwalunkwe informazzjoni għajr:

(a)	l-isem u l-indirizz tal-organizzazzjoni (uffiċċju reġistrat);

(b)	l-objettivi u l-attivitajiet tal-organizzazzjoni;

(c)	ir-regoli ta' governanza tal-organizzazzjoni, is-setgħat tal-korpi governattivi tagħha u, fejn ikun applikabbli, il-ħatra ta' persuni li huma intitolati li jaġixxu f'isimha;

(d)	id-drittijiet u l-obbligi tal-membri tal-organizzazzjoni;

(e)	id-data meta l-istatuti ġew adottati u l-isem u l-indirizz tal-uffiċċju reġistrat tal-membri fundaturi, meta dawn ikunu persuni ġuridiċi;

(f)	il-proċedura applikabbli għat-tibdil tal-istatuti; u

(g)	il-proċeduri applikabbli għax-xoljiment tal-organizzazzjoni jew għall-fużjoni tagħha ma' organizzazzjoni oħra mingħajr skop ta' qligħ.

3. L-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jistgħu jkunu obbligati jiddivulgaw u jippubblikaw, fl-istatuti tagħhom jew permezz ta' rappurtar annwali, aktar informazzjoni dwar l-operazzjonijiet, il-funzjonament, il-membri tal-korpi governattivi, ir-rappreżentanti u l-finanzjament tagħhom, sa fejn dan ikun meħtieġ biex jintlaħaq l-objettiv ta' interess ġenerali, fir-rigward tal-objettivi u l-attivitajiet tal-organizzazzjoni.

Artikolu 12

Personalità ġuridika

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fit-territorju tagħhom tkun libera li tiddeċiedi jekk għandhiex takkwista personalità ġuridika, minkejja l-fatt li l-Istati Membri jistgħu jistipulaw liema forom ta' organizzazzjoni għandhom personalità ġuridika.

2. Meta organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tkun akkwistat personalità ġuridika, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-personalità ġuridika tal-organizzazzjoni tkun tista' tiġi distinta b'mod ċar minn dik tal-membri, tal-fundaturi jew ta' persuni ġuridiċi oħra tagħha marbuta ma' tali organizzazzjoni.

3. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li r-reġistrazzjoni, fejn ikun meħtieġ, jew il-finalizzazzjoni tal-att ta' stabbiliment tkun biżżejjed biex l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jakkwistaw personalità ġuridika.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtorizzazzjoni minn qabel qatt ma tkun prekundizzjoni għall-akkwist ta' personalità ġuridika minn organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ u għall-eżerċizzju tal-kapaċità ġuridika korrispondenti.

5. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li gruppi ta' persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jikkooperaw u li ma jkunux fittxew li jakkwistaw personalità ġuridika ma jitqiesx li jikkostitwixxu organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ b'personalità ġuridika għall-iskop uniku li jkunu soġġetti għal-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali, u b'hekk jirregolaw jew jaffettwaw l-operazzjonijiet, il-finanzjament u l-attivitajiet transfruntiera tagħhom, sakemm ma jkunx hemm raġunijiet biex jiġi sostnut li l-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tkun organizzazzjoni kriminali skont id-dritt nazzjonali.

Artikolu 13

Reġistrazzjoni

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li r-reġistrazzjoni formali ma tkunx prekundizzjoni jew ostaklu għall-formazzjoni jew għall-operazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti jew li joperaw fit-territorju tagħhom.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-proċeduri għar-reġistrazzjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ fit-territorju tagħhom ikunu aċċessibbli, faċli biex jintużaw u trasparenti.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-formalitajiet applikabbli għar-reġistrazzjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fit-territorju tagħhom skont il-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali tagħhom ma jikkostitwux piż amministrattiv bla bżonn. Dan għandu jinkludi l-provvista ta' mekkaniżmu ta' approvazzjoni taċita applikabbli fi żmien 30 jum wara l-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni u n-nuqqas ta' introduzzjoni ta' rekwiżiti ta' reġistrazzjoni mill-ġdid u ta' tiġdid.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li t-tariffi applikabbli għar-reġistrazzjoni tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ma jaqbżux l-ispejjeż amministrattivi tagħhom, u fi kwalunkwe każ ma jikkostitwux piż finanzjarju bla bżonn, soġġett għall-prinċipju ta' proporzjonalità.

5. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti fit-territorju tagħhom ikunu jistgħu jiġu rreġistrati b'mezzi elettroniċi, filwaqt li jiżguraw li dik ir-reġistrazzjoni tkun possibbli wkoll bl-użu ta' mezzi mhux elettroniċi.

6. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-obbligu li persuna tidher personalment quddiem qorti jew awtorità nazzjonali kompetenti oħra għall-fini tar-reġistrazzjoni ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ ikun limitat biss għal meta jkun meħtieġ li tiġi ddeterminata l-identità ta' applikant.

7. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-applikanti li jirrisjedu jew li għandhom l-uffiċċju reġistrat tagħhom fi Stat Membru ieħor u li huma obbligati jidhru quddiem qorti jew awtorità nazzjonali kompetenti oħra għall-fini tar-reġistrazzjoni ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ ikunu jistgħu jagħmlu dan quddiem il-qorti kompetenti jew awtorità kompetenti oħra fl-Istat Membru tar-residenza tagħhom u li tali dehra titqies suffiċjenti għall-fini tar-reġistrazzjoni fl-Istat Membru ta' reġistrazzjoni.

8. L-Istati Membri għandhom iżommu bażi tad-data tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ irreġistrati li tkun aċċessibbli għall-pubbliku, inkluża informazzjoni statistika dwar l-għadd ta' applikazzjonijiet aċċettati u miċħuda, b'kunsiderazzjoni xierqa għall-prinċipji tal-protezzjoni tad-data u d-dritt għall-privatezza.

Artikolu 14

Status ta' benefiċċju pubbliku

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ stabbilita jew irreġistrata fi Stat Membru tal-Unjoni tkun tista' tapplika biex tikseb rikonoxximent għall-fatt li tikkontribwixxi għall-benefiċċju pubbliku u tkun tista' tingħata status korrispondenti kif previst mil-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali, abbażi biss tal-għan, l-istruttura u l-attivitajiet iddikjarati jew fattwali tagħha relatati mat-territorju tal-Istat Membru li jagħti l-istatus.

2. L-Istati Membri għandhom jadottaw liġijiet, regolamenti u prattiki amministrattivi nazzjonali meħtieġa biex jippermettu li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jiksbu rikonoxximent għall-fatt li jikkontribwixxu għall-benefiċċju pubbliku u jingħataw status korrispondenti jekk jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kumulattivi li ġejjin:

(a)

l-għan u l-attivitajiet effettivi tal-organizzazzjoni jsegwu objettiv ta' benefiċċju pubbliku li jservi l-benesseri tas-soċjetà jew ta' parti minnha, u għaldaqstant huwa ta' benefiċċju għall-ġid pubbliku, ħlief fejn dan ikun sistematikament u direttament immirat biex ikun ta' benefiċċju għall-istrutturi ta' partit politiku speċifiku. L-għanijiet li ġejjin, fost l-oħrajn, għandhom jitqiesu bħala orjentati lejn il-benefiċċju pubbliku:

(i)	l-arti, il-kultura jew il-preservazzjoni storika;

(ii)	il-protezzjoni tal-ambjent u t-tibdil fil-klima;

(iii)

il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u tal-valuri tal-Unjoni, inklużi d-demokrazija, l-istat tad-dritt, l-eliminazzjoni ta' kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq il-ġeneru, ir-razza, l-etniċità, ir-reliġjon, id-diżabilità, l-orjentazzjoni sesswali jew kwalunkwe raġuni oħra;

(iv)	il-ġustizzja soċjali, l-inklużjoni soċjali u l-faqar, inklużi l-prevenzjoni jew it-tnaqqis tal-faqar;

(v)	l-assistenza umanitarja u l-għajnuna umanitarja, inkluża l-għajnuna f'każ ta' diżastru;

(vi)	l-għajnuna għall-iżvilupp u l-kooperazzjoni għall-iżvilupp;

(vii)

il-protezzjoni ta' setturi vulnerabbli tal-popolazzjoni, inklużi t-tfal, l-anzjani, il-persuni b'diżabilità, il-persuni li jfittxu protezzjoni internazzjonali jew li jibbenefikaw minnha u l-persuni mingħajr dar, u l-assistenza u l-appoġġ għal tali setturi tal-popolazzjoni;

(viii)

il-protezzjoni tal-annimali;

(ix)	ix-xjenza, ir-riċerka u l-innovazzjoni;

(x)	l-edukazzjoni u t-taħriġ u l-involviment taż-żgħażagħ;

(xi)	il-promozzjoni u l-protezzjoni tas-saħħa u l-benesseri, inkluża l-provvista ta' kura medika;

(xii)

il-protezzjoni tal-konsumatur;

(xiii)

l-isport mhux professjonali u l-promozzjoni tiegħu.

(b)	is-surplus minn kwalunkwe attività ekonomika jew ta' introjtu ieħor iġġenerat mill-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ jintuża biss biex jippromwovi l-objettivi ta' benefiċċju pubbliku tal-organizzazzjoni;

(c)	fil-każ ta' xoljiment tal-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, is-salvagwardji statutorji jiggarantixxu li l-assi kollha tagħhom ikomplu jaqdu l-objettivi ta' benefiċċju pubbliku;

(d)	il-membri tal-istrutturi governattivi tal-organizzazzjoni li ma humiex impjegati bħala persunal ma jkunux eliġibbli għal remunerazzjoni lil hinn minn allowances għall-ispejjeż adegwati.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ li tkun kisbet rikonoxximent għall-fatt li tikkontribwixxi għall-benefiċċju pubbliku u li tkun ingħatat status korrispondenti skont il-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali jista' jkollha biss tali status irrevokat meta l-awtorità regolatorja kompetenti tkun ipproduċiet evidenza suffiċjenti li l-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ ma tkunx tissodisfa aktar il-kundizzjonijiet stabbiliti fil-paragrafu 2.

Artikolu 15

Terminazzjoni, projbizzjoni u xoljiment

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-eżistenza ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tkun tista' tiġi tterminata biss b'deċiżjoni tal-membri tagħha jew b'deċiżjoni ta' qorti jew tribunal.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li t-terminazzjoni, il-projbizzjoni jew ix-xoljiment b'mod involontarju ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ ikunu jistgħu jsiru biss b'konsegwenza ta' ksur tad-dritt nazzjonali li ma jkunx jista' jiġi rettifikat jew rimedjat.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li t-terminazzjoni, il-projbizzjoni u x-xoljiment b'mod involontarju ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ jistgħu jkunu biss il-konsegwenza ta' falliment, inattività fit-tul jew imġiba ħażina serja li tmur kontra s-sigurtà pubblika kif rikonoxxut mid-dritt tal-Unjoni.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-għemejjel ħżiena individwali tal-fundaturi, tad-diretturi, tal-membri tal-persunal jew tal-membri ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ, meta ma jaġixxux f'isem l-organizzazzjoni, ma jirriżultawx, bħala regola, fit-terminazzjoni, il-projbizzjoni u x-xoljiment b'mod involontarju tal-organizzazzjoni.

5. Il-protezzjoni prevista f'dan l-Artikolu għandha tapplika wkoll għas-sospensjoni tal-attivitajiet ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fejn tali sospensjoni tista' tirriżulta fi ffriżar tal-operazzjonijiet tal-organizzazzjoni li jkun ekwivalenti għal xoljiment.

Kapitolu IV

Trattament ugwali u mobbiltà

Artikolu 16

Trattament ugwali

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ li joperaw fil-ġuriżdizzjoni tagħhom li jkunu ġew stabbiliti jew irreġistrati fi Stat Membru ieħor jiġu ttrattati bl-istess mod bħall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti jew irreġistrati fil-ġuriżdizzjoni tagħhom, inkluż fir-rigward tal-aċċess għas-servizzi, bħas-servizzi bankarji, l-għoti ta' awtorizzazzjonijiet u, fejn ikun rilevanti, it-trattament finanzjarju u tat-taxxa soġġett għal-liġijiet, ir-regolamenti u l-prattiki amministrattivi nazzjonali applikabbli kif ukoll l-aċċess għall-finanzjament għal attivitajiet li jseħħu fil-ġuriżdizzjoni tal-Istat Membru jew li jkunu ta' benefiċċju għall-ġid pubbliku fl-Istat Membru.

2. Għall-finijiet tal-paragrafu 1, l-Istati Membri ma għandhomx jirrikjedu li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti jew irreġistrati fi Stat Membru ieħor. iżda li joperaw fil-ġuriżdizzjoni tagħhom, jissottomettu kwalunkwe prova għajr l-evidenza ta' stabbiliment jew reġistrazzjoni bħala organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fi Stat Membru ieħor.

Artikolu 17

Prinċipju ta' trattament mhux arbitrarju

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li r-regoli nazzjonali li jirregolaw l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ma jirriżultawx f'diskriminazzjoni mhux ġustifikata bbażata biss fuq il-konvenjenza politika tal-għan ta' organizzazzjoni, il-qasam tal-attivitajiet jew fuq is-sorsi ta' finanzjament tagħha.

Artikolu 18

Mobbiltà u kontinwità transfruntiera

1. L-Istati Membri għandhom jeliminaw kwalunkwe ostaklu li jaffettwa l-eżerċizzju minn organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti jew irreġistrati fi Stat Membru ieħor tad-dritt tagħhom għal-libertà ta' stabbiliment, il-moviment liberu tas-servizzi u l-fluss liberu tal-kapital fit-territorju tagħhom. Dan huwa mingħajr preġudizzju għall-prerogattiva tal-Istati Membri li jirrikjedu li, biex organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tingħata status formali, l-organizzazzjoni tkun kisbet personalità ġuridika jew tkun inkluża f'reġistru nazzjonali, skont id-dritt tal-Istat Membru fejn tkun ġiet stabbilita u/jew tfittex li topera.

2. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ irreġistrata fi Stat Membru ieħor ikollha d-dritt li:

(a)	tmexxi s-sede reġistrata tagħha fit-territorju tagħhom mingħajr il-ħtieġa ta' fondazzjoni jew inkorporazzjoni bħala persuna ġuridika ġdida;

(b)	ikollha aċċess għal proċedura ta' reġistrazzjoni simplifikata li tirrikonoxxi l-informazzjoni u d-dokumentazzjoni diġà pprovduti mill-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ lill-Istat Membru li fih tkun ġiet irreġistrata qabel.

Artikolu 19

Konverżjonijiet u fużjonijiet transfruntiera

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ stabbilita jew irreġistrata fil-ġuriżdizzjoni tagħhom tkun tista' tikkonverti f'organizzazzjoni oħra mingħajr skop ta' qligħ stabbilita jew irreġistrata fi Stat Membru ieħor, jew tiġi fuża magħha, mingħajr ma tali fużjoni jew konverżjoni tirriżulta fit-terminazzjoni, il-projbizzjoni jew ix-xoljiment b'mod involontarju, jew is-sospensjoni tal-attivitajiet tal-organizzazzjoni.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, fil-każ ta' konverżjoni jew fużjoni kif imsemmi fil-paragrafu 1, l-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ li tkun qed tikkonverti jew li tkun qed tiġi fuża tkun libera li tistabbilixxi uffiċċju jew operazzjonijiet fl-Istat Membru ta' destinazzjoni.

3. L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu l-forma ġuridika li l-organizzazzjoni kkonvertita jew fuża għandha tieħu abbażi tal-prinċipju ta' ekwivalenza.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li, jekk l-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ li tirriżulta minn konverżjoni jew fużjoni msemmija fil-paragrafu 1 tonqos milli tikkonforma mal-kundizzjonijiet u r-rekwiżiti stabbiliti fil-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali tal-Istat Membru ospitanti, l-organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tingħata skadenza raġonevoli biex tieħu l-miżuri meħtieġa biex tirregolarizza l-pożizzjoni tagħha.

5. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li la l-konverżjonijiet u lanqas il-fużjonijiet transfruntiera ma jkollhom l-effett li jimminaw id-drittijiet tal-ħaddiema jew tat-trade unions, jew il-kundizzjonijiet tax-xogħol. Huma għandhom jiżguraw li, f'konformità mal-ftehimiet kollettivi applikabbli u d-dritt tal-Unjoni u dak nazzjonali, l-obbligi tal-impjegaturi fir-rigward tal-impjegati u l-kredituri jibqgħu jiġu ssodisfati u li l-impjegati, il-voluntiera, it-trade unions u r-rappreżentanti tal-ħaddiema jiġu infurmati u kkonsultati kif xieraq. Il-ftehimiet kollettivi u d-drittijiet ta' rappreżentanza tal-ħaddiema fil-livell tal-bord għandhom jiġu rispettati u miżmuma, fejn ikun applikabbli.

Kapitolu V

Finanzjament

Artikolu 20

Ġbir ta' fondi u użu liberu tal-assi

1. L-Istati Membri għandhom ineħħu kwalunkwe ostaklu li jaffettwa l-kapaċità tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom li jitolbu jew jirċievu kwalunkwe riżorsa, inkluż finanzjarja, in natura u materjali, jew li jiddisponu minnha jew jagħtuha b'donazzjoni, jew jitolbu riżorsi umani lil kwalunkwe sors jew jirċevuhom minnu, inklużi entitajiet nazzjonali, barranin jew internazzjonali, kemm jekk ikunu korpi pubbliċi, individwi privati jew korpi privati.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali ma jwasslux għal differenza fit-trattament tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ abbażi tas-sorsi jew id-destinazzjoni ta' finanzjament tagħhom.

3. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ikunu intitolati li jkollhom proprjetà u assi, u li jiddisponu liberament minnhom, soġġetti għal-liġijiet nazzjonali applikabbli għal entitajiet simili taħt il-ġuriżdizzjoni tagħhom.

4. L-Istati Membri għandhom jimminimizzaw il-piż amministrattiv fir-rigward tal-allokazzjoni transfruntiera tal-assi u jippermettu lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ jiġġeneraw profitti għall-investiment mill-ġdid fi proġetti tal-karità.

Artikolu 21

Finanzjament pubbliku

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-finanzjament pubbliku jsir disponibbli u jiġi allokat lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ permezz ta' proċeduri ċari, trasparenti u mhux diskriminatorji.

2. Il-paragrafu 1 għandu japplika wkoll għall-finanzjament mill-Unjoni żborżat mill-Istati Membri taħt ġestjoni kondiviża, soġġett għad-dispożizzjonijiet tar-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (19).

Artikolu 22

Finanzjament transfruntier

1. F'konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar il-moviment liberu tal-kapital, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ma jġarrbu l-ebda żvantaġġ bħala konsegwenza tat-talba jew tar-riċeviment ta' finanzjament minn persuni fiżiċi jew ġuridiċi li jirrisjedu jew li huma stabbiliti fl-Unjoni jew fiż-ŻEE, iżda barra mit-territorju tagħhom.

2. F'konformità mar-regoli tal-Unjoni dwar il-moviment liberu tal-kapital, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-persuni fiżiċi jew ġuridiċi ma jġarrbu l-ebda żvantaġġ bħala konsegwenza tal-provvista ta' finanzjament lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw barra mit-territorju tagħhom.

Artikolu 23

Attivitajiet ekonomiċi

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom jkunu liberi li jinvolvu ruħhom fi kwalunkwe attività ekonomika, ta' negozju jew kummerċjali legali, dment li tali attivitajiet jappoġġjaw direttament jew indirettament l-objettivi tagħhom mingħajr skop ta' qligħ, soġġett għar-rekwiżiti ta' liċenzjar jew regolatorji ġeneralment applikabbli għall-attivitajiet ikkonċernati skont il-liġijiet, ir-regolamenti u l-prattiki amministrattivi nazzjonali.

Artikolu 24

Rappurtar u trasparenza fir-rigward tal-finanzjament

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-obbligi ta' rappurtar u trasparenza applikabbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ skont il-liġijiet, ir-regolamenti u l-prattiki amministrattivi nazzjonali ma jkunux ta' piż bla bżonn u jkunu proporzjonati għad-daqs tal-organizzazzjoni u għall-kamp ta' applikazzjoni tal-attivitajiet tagħha, filwaqt li jitqies il-valur tal-assi u tal-introjtu tagħha.

2. Għall-finijiet tal-paragrafu 1, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-obbligi ta' rappurtar u trasparenza applikabbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ skont il-liġijiet, ir-regolamenti u l-prattiki amministrattivi nazzjonali dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, inklużi dawk li jimplimentaw l-obbligi tal-Unjoni u dawk internazzjonali, ikunu bbażati fuq valutazzjoni mmirata u aġġornata bbażata fuq ir-riskju tas-settur u tal-organizzazzjonijiet ikkonċernati u ma jirriżultawx f'rekwiżiti sproporzjonati jew fil-limitazzjoni bla bżonn tal-aċċess tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għas-servizzi finanzjarji.

3. Skont l-Artikolu 11(3), l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ għandhom jirrapportaw kull sena dwar il-kontijiet tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, u għandhom jippubblikaw dawk ir-rapporti. Dawk ir-rapporti għandhom jinkludu informazzjoni dwar il-finanzjament riċevut matul is-sena kalendarja preċedenti, informazzjoni dwar l-oriġini u l-valur tal-finanzjament, krediti, self bankarju u donazzjonijiet jew flus kontanti jew proprjetà riċevuti mingħajr kumpens.

4. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-obbligi ta' rappurtar u trasparenza applikabbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, skont il-liġijiet, ir-regolamenti u l-prattiki amministrattivi nazzjonali, ma jwasslux għal differenza fit-trattament ta' tali organizzazzjonijiet jew ta' kwalunkwe limitazzjoni tad-drittijiet jew l-obbligi tagħhom, abbażi tas-sorsi tal-finanzjament tal-organizzazzjonijiet, l-objettivi jew l-attivitajiet tagħhom.

Kapitolu VI

Kunfidenzjalità

Artikolu 25

Kunfidenzjalità tas-sħubija

1. Meta organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ tkun ibbażata fuq sħubija, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-informazzjoni dwar il-membri tkun tista' tibqa' kunfidenzjali.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-informazzjoni dwar is-sħubija ta' organizzazzjoni mingħajr skop ta' qligħ fir-rigward ta' membri li huma persuni fiżiċi jkun jista' jinkiseb aċċess għaliha biss minn awtorità kompetenti meta tali aċċess ikun meħtieġ għall-fini tal-investigazzjoni kriminali pubblika li tirrigwarda reati kriminali punibbli b'piena li ċċaħħad il-libertà ta' massimu ta' mill-inqas sena, u wara l-ħruġ ta' deċiżjoni ta' qorti jew tribunal indipendenti.

Artikolu 26

Informazzjoni kunfidenzjali u sensittiva

1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-liġijiet, ir-regolamenti jew il-prattiki amministrattivi nazzjonali ma jkollhomx l-effett li jirrikjedu li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom jiddivulgaw pubblikament informazzjoni kunfidenzjali u sensittiva bħal data personali li tirrigwarda l-persunal, il-voluntiera, il-membri, il-fundaturi u d-donaturi tal-organizzazzjoni.

2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom ikollhom aċċess għal rimedji effettivi sabiex jipprevjenu l-akkwist, l-użu jew id-divulgazzjoni illegali tal-informazzjoni kunfidenzjali jew sensittiva tagħhom, jew jiksbu rimedju għalihom.

3. L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-protezzjoni mill-akkwist, l-użu jew id-divulgazzjoni illegali ta' informazzjoni kunfidenzjali jew sensittiva tal-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ, skont dan l-Artikolu, tapplika fir-rigward ta' spezzjonijiet, awditi u kwalunkwe attività superviżorja oħra mwettqa mill-awtoritajiet kompetenti.

Artikolu 27

Sorveljanza

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ ma jkunux soġġetti għal sorveljanza mhux ġustifikata u sproporzjonata, b'mod partikolari tal-operazzjonijiet jew il-komunikazzjonijiet tagħhom, jew ta’ dawk tal-fundaturi tal-organizzazzjoni, membri tal-istrutturi governattivi tagħha, membri oħra, persunal, voluntiera, donaturi, jew partijiet privati oħra relatati magħha, sakemm ma jkunx ġustifikat għal finijiet ta' sigurtà pubblika.

Kapitolu VII

Dispożizzjonijiet finali

Artikolu 28

Trattament aktar favorevoli u klawżola ta' nonregressjoni

1. L-Istati Membri jistgħu jintroduċu jew iżommu dispożizzjonijiet li jagħtu trattament aktar favorevoli lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom minn dak preskritt f'din id-Direttiva.

2. L-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva ma għandhiex tikkostitwixxi raġunijiet validi għat-tnaqqis fil-livell ta' protezzjoni diġà mogħtija mid-dritt nazzjonali, tal-Unjoni jew internazzjonali, inkluż fir-rigward tad-drittijiet fundamentali, fl-oqsma koperti minn din id-Direttiva.

Artikolu 29

Traspożizzjoni

1. Sa … [sena wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta' din id-Direttiva], l-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw il-miżuri meħtieġa biex jikkonformaw ma' din id-Direttiva. Huma għandhom jgħarrfu minnufih lill-Kummissjoni dwar dan.

2. L-Istati Membri għandhom jikkonsultaw lill-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ diġà stabbiliti, irreġistrati jew li joperaw fit-territorju tagħhom fil-ħin u b'mod trasparenti u sinifikattiv dwar it-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva.

Artikolu 30

Rappurtar, evalwazzjoni u rieżami

1. L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni l-informazzjoni kollha rilevanti dwar l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni ta' din id-Direttiva. Abbażi tal-informazzjoni pprovduta, il-Kummissjoni għandha tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni ta' din id-Direttiva mhux aktar tard minn tliet snin wara l-iskadenza għat-traspożizzjoni tagħha.

2. Il-Kummissjoni għandha, filwaqt li tqis ir-rapport tagħha ppreżentat skont il-paragrafu 1, tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-impatt tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li tittrasponi din id-Direttiva, mhux aktar tard minn tliet snin wara l-iskadenza tat-traspożizzjoni tagħha. Ir-rapport għandu jevalwa l-mod li bih iffunzjonat din id-Direttiva u jikkunsidra l-ħtieġa ta' miżuri addizzjonali, inkluż, fejn xieraq, emendi bil-ħsieb li tkompli jiġi armonizzata d-dritt nazzjonali applikabbli għall-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ.

3. Il-Kummissjoni għandha tagħmel ir-rapporti msemmija fil-paragrafi 1 u 2 ta' hawn fuq pubblikament disponibbli u faċilment aċċessibbli.

Artikolu 31

Dħul fis-seħħ

Din id-Direttiva għandha tidħol fis-seħħ fl-għoxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

(1) Is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-18 ta' Ġunju 2020, Il-Kummissjoni Ewropea vs L-Ungerija, C-78/18, ECLI:EU:C:2020:476.

(2) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2157/2001 tat-8 ta' Ottubru 2001 dwar l-Istatut ta' Kumpanija Ewropea (SE) (ĠU L 294, 10.11.2001, p. 1).

(3) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1435/2003 tat-22 ta' Lulju 2003 dwar l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) (ĠU L 207, 18.8.2003, p. 1).

(4) Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 1141/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar l-istatut u l-finanzjament tal-partiti politiċi Ewropej u l-fondazzjonijiet politiċi Ewropej (ĠU L 317, 4.11.2014, p. 1).

(5) Ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar raggruppament Ewropew ta' koperazzjoni territorjali (REKT) (ĠU L 210, 31.7.2006, p. 19).

(6) Ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2137/85 tal-25 ta' Lulju 1985 dwar il-Gruppi Ewropej b'Interess Ekonomiku (GEIE) (ĠU L 199, 31.7.1985, p. 1).

(7) Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 168/2007 tal-15 ta' Frar 2007 li jistabbilixxi Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (ĠU L 53, 22.2.2007, p. 1).

(8) Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(9) Ir-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni (ĠU L 145, 31.5.2001, p. 43).

(10) Id-Direttiva 2006/43/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Mejju 2006 dwar il-verifiki statutorji tal-kontijiet annwali u tal-kontijiet konsolidati, li temenda d-Direttivi tal-Kunsill 78/660/KEE u 83/349/KEE u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 84/253/KEE (ĠU L 157, 9.6.2006, p. 87).

(11) Id-Direttiva 2013/34/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2013 dwar id-dikjarazzjonijiet finanzjarji annwali, id-dikjarazzjonijiet finanzjarji kkonsolidati u r-rapporti relatati ta' ċerti tipi ta' impriżi, u li temenda d-Direttiva 2006/43/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttivi tal-Kunsill 78/660/KEE u 83/349/KEE, Test b'rilevanza għaż-ŻEE (ĠU L 182, 29.6.2013, p. 19).

(12) https://cordis.europa.eu/project/id/613034/reporting.

(13) L-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, Il-filantropija Ewropea: potenzjal mhux sfruttat, SOC/611.

(14) Ir-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(15) Is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tat-18 ta' Ġunju 2020, Il-Kummissjoni Ewropea vs l-Ungerija, C-78/18, ECLI:EU:C:2020:476.

(16) Stauffer: C-386/04 Centro di Musicologia Walter Stauffer/Finanzamt München für Körperschaften [2006] ECR I-8203; Hein-Persche: C-318/07 Hein Persche/Finanzamt Lüdenscheid [2009] ECR I-359 u Missionswerk: C-25/10 Missionswerk Werner Heukelbach eV/Belgien [2011] 2 C.M.L.R. 35.

(17) Id-Direttiva 2006/123/EC tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar is-servizzi fis-suq intern (ĠU L 376, 27.12.2006, p. 36).

(18) Ir-Regolament (UE) Nru 910/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Lulju 2014 dwar l-identifikazzjoni elettronika u s-servizzi fiduċjarji għal tranżazzjonijiet elettroniċi fis-suq intern u li jħassar id-Direttiva 1999/93/KE (ĠU L 257, 28.8.2014, p. 73).

(19) Ir-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ġunju 2021 li jistipula dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew Plus, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura u r-regoli finanzjarji għalihom u għall-Fond għall-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni, il-Fond għas-Sigurtà Interna u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi (ĠU L 231, 30.6.2021, p. 159).

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/265

P9_TA(2022)0045

It-tisħiħ tal-pożizzjoni taż-żgħażagħ Ewropej: l-impjiegi u l-irkupru soċjali wara l-pandemija

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar it-tisħiħ tal-pożizzjoni taż-żgħażagħ Ewropej: l-impjiegi u l-irkupru soċjali wara l-pandemija (2021/2952(RSP))

(2022/C 342/18)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 2, 3 u 5(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 166 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 14, 15, 32 u 34 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, b'mod partikolari l-prinċipji 1, 3 u 4,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità, u d-dħul fis-seħħ tagħha fil-21 ta' Jannar 2011, f'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/48/KE tas-26 ta' Novembru 2009 dwar il-konklużjoni, mill-Komunità Ewropea, tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità, iffirmata u rratifikata mill-UE u mill-Istati Membri kollha tagħha (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 27 tagħha dwar ix-Xogħol u l-Impjiegi,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' April 2020 dwar azzjoni koordinata tal-UE biex tikkumbatti l-pandemija tal-COVID-19 u l-konsegwenzi tagħha (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2020 dwar il-Garanzija għaż-Żgħażagħ (3),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Frar 2021 dwar l-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ u fuq l-isport (4),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Mejju 2021 dwar id-dritt għall-informazzjoni tal-Parlament rigward il-valutazzjoni li għaddejja tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Diċembru 2020 dwar Ewropa soċjali b'saħħitha għal Tranżizzjonijiet Ġusti,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Ottubru 2019 dwar il-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027 u r-riżorsi proprji: wasal iż-żmien li nissodisfaw l-aspettattivi taċ-ċittadini (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Ġunju 2021 dwar il-fehmiet tal-Parlament dwar il-valutazzjoni li qed issir mill-Kummissjoni u mill-Kunsill tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-29 ta' April 2021 dwar il-Garanzija Ewropea għat-Tfal (8),

—	wara li kkunsidra l-pożizzjoni tiegħu tat-8 ta' Ġunju 2021 dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill fl-ewwel qari għall-adozzjoni tar-regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+) (9),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2021/241 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Frar 2021 li jistabbilixxi l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (10),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol tal-21 ta' Ottubru 2021 bit-titolu “Youth Employment in Times of COVID-19” (Impjieg taż-Żgħażagħ fi Żminijiet tal-COVID-19),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Avveniment Ewropew taż-Żgħażagħ 2021 bit-titolu “Youth Ideas Report for the Conference on the Future of Europe” (Rapport dwar l-Ideat taż-Żgħażagħ għall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa),

—	wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar is-Sena Ewropea taż-Żgħażagħ (EYY) 2022,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Eurofound tad-9 ta' Novembru 2021 bit-titolu “Impact of COVID-19 on young people in the EU” (L-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ fl-UE),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Forum Ewropew taż-Żgħażagħ tas-17 ta' Ġunju 2021 bit-titolu “Beyond Lockdown: the 'pandemic scar' on young people” (Lil hinn mil-Lockdown: “iċ-ċikatriċi tal-pandemija” fuq iż-żgħażagħ) (11),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u tar-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri mlaqqgħin fil-Kunsill dwar qafas għall-kooperazzjoni Ewropea fil-qasam taż-żgħażagħ: L-Istrateġija tal-Unjoni Ewropea għaż-Żgħażagħ 2019-2027 (12), b'mod partikolari t-taqsima dwar l-Għanijiet Ewropej dwar iż-Żgħażagħ,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-12 ta' Ottubru 2021 dwar l-impjiegi u l-iżviluppi soċjali fl-Ewropa bit-titolu “Towards a strong social Europe in the aftermath of the COVID-19 crisis: Reducing disparities and addressing distributional impacts” (Lejn Ewropa soċjali b'saħħitha wara l-kriżi tal-COVID-19: It-tnaqqis tad-disparitajiet u l-indirizzar tal-impatti distributtivi),

—	wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-30 ta' Ottubru 2020 bit-titolu “Pont għall-Impjiegi – It-tisħiħ tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ” (13),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Ottubru 2021 dwar is-sitwazzjoni tal-artisti u l-irkupru kulturali fl-UE (14),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Frar 2021 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni Aġenda għall-Ħiliet għall-Ewropa għall-kompetittività sostenibbli, il-ġustizzja soċjali u r-reżiljenza (15),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Settembru 2021 dwar kundizzjonijiet tax-xogħol ekwi, drittijiet u protezzjoni soċjali għall-ħaddiema tal-pjattaformi – forom ġodda ta' impjieg marbuta mal-iżvilupp diġitali (16),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Ideat taż-Żgħażagħ għall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa mill-Avveniment Ewropew taż-Żgħażagħ tal-2021,

—	wara li kkunsidra l-mistoqsijiet lill-Kunsill u lill-Kummissjoni dwar it-tisħiħ tal-pożizzjoni taż-żgħażagħ Ewropej: l-impjiegi u l-irkupru soċjali wara l-pandemija (O-000075 – B9-0002/2022 u O-000077 – B9-0003/2022),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 136(5) u 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali,

billi l-pandemija tal-COVID-19 kellha effett devastanti fuq l-impjiegi u s-sitwazzjoni soċjali taż-żgħażagħ fl-Ewropa, bi tnaqqis jew twaqqif temporanju tal-opportunitajiet għall-iżvilupp personali, tnaqqis fir-rati ta' impjieg, u żieda konsegwenti fl-għadd ta' żgħażagħ li mhumiex f'impjieg, edukazzjoni jew taħriġ (NEET); billi l-introjtu personali taż-żgħażagħ naqas b'mod sinifikanti u żdied ir-riskju tal-faqar u tal-esklużjoni soċjali; billi l-possibbiltajiet tagħhom ta' involviment futur fis-suq tax-xogħol huma f'riskju; billi hija meħtieġa azzjoni immedjata biex jiġu żgurati u mtejba l-futur u l-benessri taż-żgħażagħ; billi r-rata tal-qgħad fost iż-żgħażagħ hija ta' 15,9 %, li hija darbtejn u nofs ogħla mir-rata tal-qgħad ġenerali;

billi r-rata tal-faqar hija mbassra li tiżdied bħala riżultat tal-pandemija tal-COVID-19; billi l-pajjiżi li kienu partikolarment milquta b'mod serju matul il-kriżi finanzjarja tal-2007-2008 għal darb'oħra raw żieda aktar mill-medja fil-qgħad fost iż-żgħażagħ; billi n-nisa, iż-żgħażagħ, il-persuni akbar fl-età, il-persuni b'diżabilità u l-familji kbar huma f'periklu akbar minħabba dan l-iżvilupp; billi l-previżjoni ekonomika tal-Kummissjoni għall-ħarifa tal-2022 turi ċifri promettenti bi tnaqqis fil-qgħad u fis-swieq tax-xogħol li mistennija jirkupraw għal-livelli ta' qabel il-pandemija fl-2022; billi l-kriżi tkompli taffettwa b'mod partikolari liż-żgħażagħ; billi n-numru ta' ħaddiema żgħażagħ naqas meta mqabbel mal-ewwel kwart tal-2021 u billi fl-2022 u l-2023, huwa mistenni li jinħolqu 3,4 miljun impjieg (17) u jkun essenzjali li jiġi żgurat li ż-żgħażagħ jieħdu sehem f'dawn l-opportunitajiet ġodda ta' impjieg; billi għadd dejjem akbar ta' żgħażagħ issa qed jiddependu mill-għajxien fid-dar tal-ġenituri tagħhom biex jipproteġihom mill-faqar; billi 29 % tal-unitajiet domestiċi ta' tliet ġenerazzjonijiet jinsabu f'riskju ta' faqar u 13 % huma mċaħħda serjament;

C.	billi raggruppamenti tal-pajjiżi qabel il-COVID-19 jippersistu b'mod wiesa', inkluż fir-rigward tar-rati NEET;

billi fl-2020, ir-rati NEET fost in-nisa kienu bħala medja 1,3 darbiet ogħla mir-rati NEET fost l-irġiel; billi d-differenza fir-rati NEET bejn l-irġiel u n-nisa hija partikolarment ogħla fil-pajjiżi Ewropej tal-Lvant minħabba responsabbiltajiet tal-familja; billi l-probabbiltà li wieħed isir NEET qed tkompli tonqos hekk kif jiżdiedu l-livelli tal-edukazzjoni; billi fil-pajjiżi tan-Nofsinhar u tal-Mediterran, il-proporzjon ta' ħaddiema li ilhom qiegħda għal żmien twil u li jaqtgħu qalbhom huwa ogħla fil-grupp NEET;

billi ż-żgħażagħ huma l-bażi għal prosperità ekonomika u soċjali sostenibbli għall-Ewropa u huma prijorità ewlenija għall-UE kif affermat mill-istrateġija Ewropea għaż-żgħażagħ u mill-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, u għalhekk jeħtieġu miżuri ta' prijorità għall-appoġġ, il-protezzjoni, il-gwida, l-inklużjoni tagħhom u jistħoqqilhom li jkollhom opportunitajiet maħluqa għalihom;

billi t-telf ta' impjiegi bħala riżultat tal-pandemija tal-COVID-19 kien ogħla fil-grupp ta' età ta' bejn 15 u 24 sena milli fil-grupp ta' età ta' bejn 25 u 29 sena, b'mod partikolari fost in-nisa; billi ż-żgħażagħ kienu partikolarment affettwati aktar mill-fatt li naqsu s-sigħat tax-xogħol aktar milli li naqsu l-impjiegi b'mod ġenerali; billi l-għadd ta' persuni qiegħda jirrifletti biss proporzjon żgħir tal-impjiegi mitlufa fil-kriżi tal-COVID-19, peress li ħafna żgħażagħ li tilfu l-impjieg tagħhom ma kinux eliġibbli għal benefiċċji tal-qgħad jew appoġġ ieħor għall-introjtu;

G.	billi t-titjib tal-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fil-ħajja ċivika huwa għan tal-istrateġija Ewropea għaż-żgħażagħ (2019-2027);

H.	billi r-rati tax-xogħol mhux standard huma għoljin ħafna fost iż-żgħażagħ, bi 43,8 % taż-żgħażagħ fl-UE involuti f'xogħol temporanju;

billi f'Settembru 2021, il-President von der Leyen ħabbret proposta biex tinnomina l-2022 bħala l-EYY ħalli ssir riflessjoni fuq il-perspettivi taż-żgħażagħ fl-Ewropa u ssir enfasi fuq politiki Ewropej, nazzjonali, reġjonali u lokali u proposti leġiżlattivi li joħolqu opportunitajiet għaż-żgħażagħ madwar l-UE; billi din il-proposta għandha tipprovdi impetu ġenwin u effiċjenti biex jittejbu l-kundizzjonijiet tax-xogħol taż-żgħażagħ fl-UE;

billi s-saħħa mentali taż-żgħażagħ marret għall-agħar b'mod sinifikanti matul il-pandemija, bil-problemi relatati mas-saħħa mentali jirduppjaw f'diversi Stati Membri meta mqabbla ma' livelli qabel il-kriżi; billi 64 % taż-żgħażagħ fil-grupp ta' età ta' bejn 18 u 34 sena kienu f'riskju ta' depressjoni fir-rebbiegħa tal-2021, parzjalment bħala konsegwenza tan-nuqqas ta' impjieg tagħhom u l-prospetti finanzjarji u edukattivi fuq terminu itwal ta' żmien kif ukoll bħala riżultat ta' solitudni u iżolament soċjali; billi disa' miljun adolexxent fl-Ewropa (li għandhom bejn 10 u 19-il sena) qed jgħixu b'disturbi tas-saħħa mentali, bl-ansjetà u d-depressjoni jammontaw għal aktar minn nofs il-każijiet; billi d-deterjorament tas-saħħa mentali jista' jiġi attribwit ukoll għat-tfixkil fl-aċċess għal servizzi tas-saħħa mentali u żieda fl-ammont tax-xogħol, u kriżi tas-suq tax-xogħol li affettwaw liż-żgħażagħ b'mod sproporzjonat; billi 19 % tas-subien li għandhom bejn 15 u 19-il sena fl-UE jbatu minn disturbi tas-saħħa mentali, segwiti minn aktar minn 16 % tal-bniet tal-istess età; billi s-suwiċidju huwa t-tieni kawża ewlenija tal-mewt fl-Ewropa fost iż-żgħażagħ;

billi t-tfal li jikbru fi skarsezza ta' riżorsi u f'sitwazzjonijiet prekarji tal-familja huma aktar probabbli li jesperjenzaw il-faqar u l-esklużjoni soċjali, b'impatti estensivi fuq l-iżvilupp tagħhom u l-istat tagħhom ta' adult aktar tard, u ma jkollhomx aċċess għal ħiliet adegwati u jkollhom għażliet ta' impjieg limitati, u dan ikattar ċirku vizzjuż ta' faqar interġenerazzjonali; billi l-Unjoni jista' jkollha rwol ewlieni fil-ġlieda globali kontra l-faqar fost it-tfal u l-esklużjoni soċjali tat-tfal; billi l-għan tal-Garanzija Ewropea għat-Tfal huwa li tipprevjeni u tiġġieled kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali billi tiggarantixxi aċċess b'xejn u effettiv għat-tfal fil-bżonn ta' servizzi ewlenin bħall-edukazzjoni u l-indukrar bikrin tat-tfal, attivitajiet edukattivi u bbażati fl-iskejjel, il-kura tas-saħħa, nutrizzjoni tajba għas-saħħa u mill-inqas ikla waħda tajba għas-saħħa għal kull ġurnata tal-iskola, u akkomodazzjoni adegwata;

billi stħarriġ globali ppubblikat f'Settembru 2021 immexxi mill-Università ta' Bath u mwettaq f'10 pajjiżi żvela li kważi 60 % taż-żgħażagħ qalu li jħossuhom inkwetati ħafna jew inkwetati ferm dwar l-emerġenza klimatika, b'aktar minn 45 % tal-parteċipanti f'dan l-istħarriġ iddikjaraw li s-sentimenti tagħhom dwar il-klima affettwaw il-ħajjiet ta' kuljum tagħhom u tliet kwarti qalu li ħasbu li l-futur kien tal-biża'; billi 83 % qablu li nqasna milli nieħdu ħsieb il-pjaneta filwaqt li 65 % emmnu li l-gvernijiet qed jonqsu liż-żgħażagħ;

M.	billi l-parteċipazzjoni ċivika toffri benefiċċji għall-benessri ta' persuna billi tespandi n-network soċjali tagħhom, tipprovdi aktar opportunitajiet biex wieħed ikun ekonomikament, soċjalment u fiżikament attiv u tnaqqas ir-riskju tal-iżvilupp ta' disturbi tas-saħħa mentali;

billi, fid-dawl tal-konsegwenzi tal-pandemija, ġenerazzjoni sħiħa ta' artisti u ħaddiema kulturali żgħażagħ se jsibuha diffiċli biex isibu l-post tagħhom fis-soċjetajiet tagħna; billi l-artisti u l-ħaddiema kulturali u kreattivi għandhom it-tendenza li jkollhom mudelli tax-xogħol atipiċi u ħafna drabi ma jkollhomx protezzjoni tas-sigurtà soċjali xierqa, b'mod partikolari f'kuntesti transfruntiera, u dan ħafna drabi jwassal għall-esklużjoni tagħhom minn pagamenti ta' pensjoni, għall-kura tas-saħħa u għall-qgħad; billi n-nuqqas ta' negozjar kollettiv għall-artisti u l-ħaddiema kulturali u kreattivi li jaħdmu għal rashom ikompli jdgħajjef il-pożizzjoni tagħhom fis-suq tax-xogħol u jwassal għal nuqqas ta' protezzjonijiet soċjali adegwati;

billi l-artisti u l-professjonisti kulturali minn gruppi ta' minoranza, inklużi nisa, żgħażagħ, rappreżentanti ta' minoranzi razzjali, etniċi u ġeografiċi, persuni minn sfondi soċjoekonomiċi vulnerabbli, persuni b'diżabilità u persuni LGBTIQ+ għandhom inqas aċċess għal karrieri artistiċi u kulturali u huma milquta l-aktar mill-konsegwenzi tal-pandemija;

billi l-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+) huwa l-fond ewlieni Ewropew li għandu l-għan li jtejjeb l-aċċess taż-żgħażagħ għall-impjieg, jippromwovi aċċess indaqs għal edukazzjoni u taħriġ inklużivi u ta' kwalità u t-tlestija tagħhom, permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ ġenerali u vokazzjonali sal-livell terzjarju, inkluż bil-promozzjoni tat-tagħlim tul il-ħajja u l-iffaċilitar tal-mobilità għat-tagħlim, kif ukoll bil-promozzjoni tal-integrazzjoni soċjali taż-żgħażagħ f'riskju ta' faqar jew ta' esklużjoni soċjali, inklużi ż-żgħażagħ l-aktar fil-bżonn;

billi l-element ċentrali tan-Next Generation EU, il-faċilità għall-irkupru u r-reżiljenza (RRF), jikkostitwixxi strument storiku tal-UE biex jgħin lill-Istati Membri jtaffu l-impatt ekonomiku u soċjali tal-COVID-19 permezz ta' riformi u investimenti f'sitt pilastri, li wieħed minnhom huwa ddedikat għar-riformi u l-investimenti fit-tfal u ż-żgħażagħ;

billi l-inklużjoni soċjali u fix-xogħol taż-żgħażagħ tirreferi għall-aċċess indaqs tagħhom għal impjieg ta' kwalità, stabbli u mħallas tajjeb, akkomodazzjoni deċenti u bi prezz raġonevoli u nutrizzjoni adegwata, servizzi ta' kwalità ta' kura tas-saħħa u ta' prevenzjoni, inkluż protezzjoni tas-saħħa mentali, u standards minimi ta' infrastruttura diġitali; billi l-inizjattivi għall-edukazzjoni u l-iżvilupp tal-ħiliet, il-volontarjat, it-traineeships ta' kwalità u l-programmi ta' tagħlim tul il-ħajja huma essenzjali biex jiġu żgurati opportunitajiet indaqs u aċċess għas-swieq tax-xogħol filwaqt li ż-żgħażagħ jitħallew jibdew il-ħajja adulta tagħhom b'fiduċja;

billi l-kriżi finanzjarja preċedenti wriet li jekk iż-żgħażagħ ma jiġux ipprovduti bi traineeships u impjiegi ta' kwalità – abbażi ta' ftehimiet bil-miktub u kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti, inkluża paga li tiggarantixxi l-għajxien, konsulenza dwar il-karriera, gwida u taħriġ ulterjuri – għad jerġa' jkun hemm riskju għoli li jkunu sfurzati jaċċettaw impjiegi prekarji, iħallu pajjiżhom biex isibu xogħol, jew jirreġistraw ripetutament fl-edukazzjoni jew it-taħriġ, anki jekk ikunu qed ifittxu impjieg permanenti full-time;

billi l-investimenti fiż-żgħażagħ, b'mod partikolari l-investimenti b'impatt soċjali, huma magħrufa li għandhom impatt pożittiv fuq l-impjiegi u l-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ fis-soċjetà u jipproduċu redditi soċjali u finanzjarji li jistgħu jitkejlu fuq il-fondi investiti, li jrawmu l-iżvilupp ekonomiku filwaqt li jiksbu għanijiet soċjali; billi l-għodod u l-mekkaniżmi eżistenti jridu jiġu implimentati daqstant, strumenti ġodda għandhom jiġu kkunsidrati aktar;

billi s-silos tal-politika dwar ix-xogħol taż-żgħażagħ u l-inklużjoni soċjali jistgħu jwasslu għal infiq doppju jekk il-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati rilevanti għadha fil-bidu u ma jkun hemm ebda struttura permanenti li tista' tikkoordina d-diversi atturi, timmassimizza l-effetti, tiżgura li ma jkun hemm l-ebda distakk fil-kopertura u tixpruna l-innovazzjoni;

billi inizjattivi u politiki eżistenti bħall-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, id-Djalogu Ewropew taż-Żgħażagħ, Erasmus+ u l-Korp Ewropew ta' Solidarjetà, u proposti ġodda bħal mira, tagħlima, ħakma, kisba (ALMA), iridu jilħqu liż-żgħażagħ u jindirizzaw l-isfidi taż-żgħażagħ fl-2022, bħall-qgħad fost iż-żgħażagħ; billi dawn l-inizjattivi u l-politiki għandhom jinkludu politiki tas-suq tax-xogħol attivi u passivi, aċċess effettiv għal miżuri ta' inklużjoni soċjali u għal servizzi soċjali, tas-saħħa u tal-akkomodazzjoni għaż-żgħażagħ; billi ċ-Ċentru Ewropew għall-Iżvilupp ta' Taħriġ Vokazzjonali kkonkluda li mhux l-apprendistati u l-opportunitajiet ta' taħriġ kollha huma ta' kwalità għolja, u mhux l-apprendisti kollha huma intitolati għal drittijiet ta' impjieg jew protezzjoni soċjali; billi fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2020, il-Parlament esprima tħassib dwar il-kwalità tal-offerti disponibbli fl-ambitu tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, u saħaq li t-traineeships u l-opportunitajiet ta' xogħol ipprovduti fl-ambitu ta' programmi u inizjattivi ġodda u eżistenti jridu jitħallsu u jkunu limitati fit-tul u fin-numru, sabiex iż-żgħażagħ ma jkunux maqbuda fi traineeships ripetuti li ma jintemmu qatt u sfruttati bħala ħaddiema bl-irħis jew saħansitra bla ħlas mingħajr protezzjoni soċjali u drittijiet tal-pensjoni; billi l-istudji juru li l-ġenerazzjoni attwali ta' żgħażagħ isibu l-ewwel impjieg reali tagħhom fil-bidu tat-tletinijiet f'termini tal-età tagħhom;

billi l-iżvilupp kontinwu ta' ħiliet orizzontali ġodda fost iż-żgħażagħ, bħall-ħiliet diġitali, kif ukoll l-iżvilupp ta' ħiliet b'potenzjal ekonomiku, bħall-ħiliet ekoloġiċi jew intraprenditorjali, huwa kruċjali għal suq tax-xogħol Ewropew b'saħħtu, inklużiv u orjentat lejn il-futur u għandu joħloq aċċess għal kull żagħżugħ Ewropew għal impjieg ta' kwalità; billi l-istess japplika għall-edukazzjoni vokazzjonali, il-ħiliet fil-kummerċ u l-ħiliet għall-ħajja; billi 40 % tal-impjegaturi ma jistgħux isibu persuni bil-ħiliet it-tajba biex jimlew il-postijiet tax-xogħol vakanti tagħhom; billi l-UE jeħtieġ li tegħleb il-forom kollha ta' nuqqas ta' qbil fil-ħiliet sabiex tagħmel użu effettiv mill-kapital uman tagħha; billi l-qgħad fost iż-żgħażagħ sar problema serja fir-rigward tal-ekonomija u tas-soċjetà f'ħafna pajjiżi tal-UE (18); billi l-aċċess għal infrastruttura diġitali xierqa u għat-taħriġ dwar il-ħiliet diġitali għandu jkun disponibbli għal kulħadd sabiex jingħalaq id-distakk fil-litteriżmu diġitali fost iż-żgħażagħ u jiġu żgurati opportunitajiet indaqs għal kulħadd fis-sistema tal-edukazzjoni u fis-suq tax-xogħol; billi l-ħiliet personali bħall-ħsieb kritiku, ix-xogħol f'tim u l-komunikazzjoni interkulturali huma daqstant importanti biex tinħoloq ħajja b'saħħitha u bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata għaż-żgħażagħ;

billi l-involviment taż-żgħażagħ fix-xogħol taż-żgħażagħ, il-movimenti soċjali, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u l-intraprenditorija soċjali huwa kruċjali għall-ħolqien ta' soluzzjonijiet ġodda; billi l-involviment ta' atturi privati, kumpaniji u s-settur tan-negozju huwa meħtieġ biex tittejjeb it-tranżizzjoni mill-edukazzjoni għas-suq tax-xogħol u jiġi pprovdut aċċess kontinwu għat-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid u t-tagħlim tul il-ħajja għaż-żgħażagħ;

billi d-diskriminazzjoni kontra ż-żgħażagħ b'mod ġenerali tibqa' problema fl-UE, b'nisa żgħażagħ u żgħażagħ minn gruppi vulnerabbli ta' spiss jesperjenzaw diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru, l-isfond etniku tagħhom (pereżempju r-Roma), l-orjentazzjoni u l-identità sesswali, id-diżabilità, jew l-isfond soċjoekonomiku żvantaġġat tagħhom, filwaqt li jkunu f'riskju ferm akbar ta' qgħad, ta' faqar fost dawk li jaħdmu u ta' esklużjoni soċjali;

billi ż-żgħażagħ fl-Ewropa u r-rappreżentanti u l-organizzazzjonijiet tagħhom, inklużi t-trade unions, huma attivi fl-organizzazzjoni tal-parteċipazzjoni sinifikattiva taż-żgħażagħ u fil-produzzjoni ta' rakkomandazzjonijiet ta' politika b'soluzzjonijiet għat-titjib tal-inklużjoni soċjali u tax-xogħol inkluż permezz tal-involviment tagħhom bħala parti mill-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa; billi jeħtiġilhom jitqiesu bħala sħab essenzjali fil-ħolqien konġunt, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-EYY u lil hinn minnha;

AA.

billi l-opportunitajiet ta' impjieg għal ħafna mill-gruppi msemmija hawn fuq, b'mod partikolari ż-żgħażagħ b'diżabilità u ż-żgħażagħ li jagħmlu parti mill-komunità Roma jew komunitajiet ta' vjaġġaturi, huma llimitati b'mod serju minn diffikultajiet fl-aċċess għall-edukazzjoni ta' kwalità għolja li jeħtieġu biex ikunu ppreparati b'mod adegwat għas-suq tax-xogħol modern;

AB.	billi ż-żgħażagħ huma assi vitali għall-irkupru u l-iżvilupp tar-reġjuni kollha tal-UE, b'mod partikolari r-reġjuni ulterperiferiċi; billi f'Mayotte, nofs il-popolazzjoni għandha inqas minn 18-il sena, filwaqt li fil-Guyana Franċiża, abitant wieħed minn kull żewġ abitanti għandu inqas minn 25 sena;

AC.	billi fl-2016 terz mill-maniġers tal-azjendi agrikoli fl-UE kellhom 65 sena jew aktar u 11 % biss tal-maniġers tal-azjendi agrikoli fl-UE kienu bdiewa żgħażagħ taħt l-40 sena;

AD.	billi s-settur agrikolu u l-farms fl-UE jirrappreżentaw is-sinsla tal-ekonomija tagħna; billi sabiex tiġi żgurata s-sigurtà tal-ikel u jsir kontribut għat-tranżizzjoni ekoloġija, huwa kruċjali li ż-żgħażagħ jiġu attirati lejn il-biedja;

AE.	billi d-depopolazzjoni taż-żoni rurali u l-eżodu taż-żgħażagħ lejn żoni urbani juru li hemm il-ħtieġa li nidentifikaw soluzzjonijiet u nikkunsidraw strateġiji fuq terminu qasir, medju u twil, biex iż-żgħażagħ jinżammu fiż-żoni rurali;

AF.	billi wisq żgħażagħ b'diżabilità huma offruti biss xogħol f'impjieg protett, filwaqt li f'xi Stati Membri mhumiex offruti l-istess drittijiet tal-ħaddiema jew tas-salarju bħal persuni fis-suq tax-xogħol miftuħ;

AG.

billi r-rapport tal-Ideat taż-Żgħażagħ għall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa prodott matul l-Avveniment Ewropew taż-Żgħażagħ tal-2021 ikkonkluda li:

—	Iż-żgħażagħ jitolbu appoġġ sabiex jitħarrġu l-esperti tas-saħħa mentali u tissaħħaħ il-pożizzjoni tagħhom fl-iskejjel,

—

Il-qgħad fost iż-żgħażagħ għandu jkun prijorità għall-UE, u l-internships bla ħlas jeħtieġ li jitwaqqfu għal persuni tal-isfondi edukattivi u tal-istatus soċjali kollha; l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u l-impjegaturi għandhom jaħdmu flimkien biex jilħqu lil “persuni li jitilqu kmieni mill-iskola” u biex dawn jiġu edukati dwar l-opzjonijiet tagħhom; għandha tingħata wkoll assistenza lill-Istati Membri biex jistabbilixxu apprendistati għal dawk li jfittxu l-ażil,

—	Ħadd ma għandu jitħalla jibqa' lura fid-dinja diġitali u l-ġenerazzjonijiet kollha jeħtiġilhom jiġu edukati biex jużaw il-preżenza diġitali tagħhom b'attenzjoni; il-litteriżmu diġitali għandu jiġi integrat fil-kurrikuli tal-iskejjel,

—

L-UE għandha talloka aktar finanzjament biex tippermetti liż-żgħażagħ Ewropej kollha jipparteċipaw f'edukazzjoni mhux formali u tinħoloq pjattaforma biex tgħaqqad l-għalliema tal-iskola mal-fornituri tas-servizzi li jistgħu jipprovdu għarfien espert dwar suġġetti rilevanti għall-ħajja kontemporanja;

Jilqa' l-fatt li l-President von der Leyen innominat l-2022 bħala l-EYY; iqis li l-2022 għandha tipprovdi impetu addizzjonali għall-implimentazzjoni xierqa u sħiħa tal-istrateġija Ewropea għaż-żgħażagħ permezz ta' azzjonijiet ambizzjużi biex jiġu indirizzati l-isfidi li jiffaċċjaw iż-żgħażagħ, b'mod partikolari l-effetti negattivi tal-pandemija tal-COVID-19 li għaddejja bħalissa, u permezz tal-implimentazzjoni konkreta ta' għodod eżistenti oħra bħall-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa biex jiġu miġġielda l-effetti fuq il-qgħad u dawk soċjali li jirriżultaw mill-COVID-19; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jiżguraw li l-politiki kollha mmirati lejn iż-żgħażagħ ikunu intersezzjonali u jqisu d-diversità taż-żgħażagħ madwar l-Ewropa u l-isfidi li jiffaċċjaw; iqis li l-EYY għandha tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tal-prinċipji 1 u 3 tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali;

Jenfasizza li l-kriżi tal-COVID-19 diġà ħalliet ħafna nies mingħajr impjieg, b'mod partikolari ż-żgħażagħ li jsibu ruħhom b'mod aktar frekwenti f'impjieg prekarju, u huma aktar probabbli li jaħdmu b'kuntratti temporanji jew part-time, u li ma jkollhomx flus imfaddla; jilqa', f'dan il-kuntest, il-pjanijiet tal-Kummissjoni li ssaħħaħ il-Garanzija għaż-Żgħażagħ, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu l-ġlieda kontra l-qgħad fost iż-żgħażagħ prijorità;

Jinnota bi tħassib kbir il-livell għoli ta' qgħad fost iż-żgħażagħ f'għadd ta' Stati Membri u l-fraġilità tal-kuntratti tax-xogħol tal-ħaddiema żgħażagħ, b'mod partikolari f'setturi milquta serjament mill-COVID-19; jitlob strument ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħaħ li għandu l-objettiv li jnaqqas il-qgħad fit-tul u l-qgħad fost iż-żgħażagħ b'mill-inqas 50 % sal-2030, u li jinkludi wkoll kriterji għall-ħolqien ta' impjiegi ta' kwalità f'konformità mal-Għan ta' Żvilupp Sostenibbli 8 tal-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli; jemmen li wasal iż-żmien li l-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa ssir kemm vinkolanti kif ukoll inklużiva għall-Istati Membri kollha, inklużi miżuri ta' sensibilizzazzjoni attivi lejn NEETs fit-tul u żgħażagħ minn sfondi soċjoekonomiċi żvantaġġati, bħal żgħażagħ b'diżabilità, żgħażagħ LGBTIQ+ u żgħażagħ Roma;

Ifaħħar l-inklużjoni tas-saħħa mentali bħala waħda mill-prijoritajiet fl-għanijiet taż-żgħażagħ kif speċifikat fl-EYY, u jistieden lill-Kummissjoni tagħti wkoll prijorità lis-saħħa mentali fl-istrateġija li jmiss tal-UE dwar il-kura; jissottolinja li trid tiġi indirizzata r-rabta bejn fatturi soċjoekonomiċi, bħall-qgħad, l-insigurtà dwar l-akkomodazzjoni, is-saħħa mentali u l-benessri, biex jiġi żgurat approċċ olistiku u komprensiv fir-rigward tas-saħħa mentali fil-livell tal-UE; jenfasizza li l-inċertezza dwar il-futur, inkluż l-impatt tat-tibdil fil-klima, qed ikollha effett detrimentali fuq is-saħħa mentali taż-żgħażagħ; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jagħmlu s-saħħa mentali parti integrali mill-irkupru soċjoekonomiku tal-UE mill-pandemija u prijorità tas-saħħa okkupazzjonali, b'mod partikolari f'ambjenti edukattivi u fuq il-post tax-xogħol; jitlob li l-kura tas-saħħa mentali ssir aċċessibbli u tkun bi prezz raġonevoli għall-gruppi kollha ta' età, b'mod partikolari għaż-żgħażagħ u t-tfal, u li l-inugwaljanzi fis-saħħa jiġu indirizzati permezz tal-għoti ta' appoġġ adegwat lil gruppi vulnerabbli ta' żgħażagħ; jistieden lill-Kummissjoni twettaq studju bir-reqqa dwar il-kawżi differenti tal-uġigħ psikoloġiku taż-żgħażagħ fl-Ewropa;

Jisħaq fuq ir-rwol vitali li ż-żgħażagħ jeħtiġilhom ikollhom fit-tfassil tal-politiki soċjali u tal-impjiegi fl-Ewropa; jilqa' d-djalogu tal-UE maż-żgħażagħ u l-ħidma taż-żgħażagħ u l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ li jqarrbu lill-UE aktar lejn iż-żgħażagħ, dment li l-proċessi ta' parteċipazzjoni taż-żgħażagħ ikunu segwiti minn inizjattivi konkreti minn dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet; jinkoraġġixxi l-promozzjoni tal-prinċipju ta' ġestjoni konġunta fl-iżvilupp ta' politiki taż-żgħażagħ, li fihom iż-żgħażagħ u r-rappreżentanti taż-żgħażagħ huma inklużi fil-proċess ta' żvilupp; jistieden lill-Kummissjoni tirrikonoxxi l-impatt pożittiv tat-tielet settur, inklużi l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ, u l-opportunitajiet ta' tagħlim mhux formali u informali li jipprovdu permezz ta' opportunitajiet bħall-volontarjat u l-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ, u biex jiġu rikonoxxuti formalment l-għarfien u l-ħiliet miksuba miż-żgħażagħ permezz tat-tielet settur sabiex iż-żgħażagħ jiġu megħjuna jsaħħu l-perspettivi tagħhom fis-suq tax-xogħol; jinkoraġġixxi r-rikonoxximent tal-involviment ċiviku bħala esperjenza ta' xogħol meritevoli matul il-proċess tar-reklutaġġ; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra li tappoġġja l-proġett tal-Kapitali Ewropej taż-Żgħażagħ bħala kontinwazzjoni tal-EYY; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkunsidraw klawżola dwar iż-żgħażagħ li tivvaluta l-impatt ta' inizjattiva fuq iż-żgħażagħ meta jippreżentaw inizjattivi ġodda fl-oqsma ta' politika kollha;

Jenfasizza li huwa meħtieġ li l-Istati Membri jkomplu jinvestu biżżejjed riżorsi tal-FSE+ f'miżuri li jappoġġjaw l-impjieg taż-żgħażagħ; jissottolinja li l-Istati Membri jeħtiġilhom jallokaw tal-inqas 15 % tar-riżorsi tal-FSE+ tagħhom b'ġestjoni kondiviża għal azzjonijiet immirati u riformi strutturali biex jappoġġjaw impjiegi taż-żgħażagħ ta' kwalità; ifakkar fil-ħtieġa ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ vinkolanti, aktar effettiva u inklużiva fi ħdan qafas ta' kriterji ċari ta' kwalità li jipprovdi traineeships, apprendistati u internships imħallsa għan-NEETs kollha;

Investiment fil-ġenerazzjoni taż-żgħażagħ

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jagħmlu użu sħiħ u ottimali mill-finanzjament disponibbli fl-ambitu tal-qafas finanzjarju pluriennali 2021-2027 mingħajr preġudizzju għall-programmi diġà stabbiliti fl-ambitu tal-FSE+, wara problemi strutturali relatati mal-qgħad u l-faqar fost iż-żgħażagħ; ifakkar li r-reġjuni ultraperiferiċi huma partikolarment affettwati minn dawn il-kwistjonijiet u għalhekk jeħtieġu appoġġ speċifiku; jilqa', f'dan ir-rigward, id-disponibbiltà ta' fondi fl-ambitu tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza għal miżuri ddedikati għat-tfal u ż-żgħażagħ u jistenna li dan iwassal għall-ħolqien ta' opportunitajiet sinifikanti għaż-żgħażagħ fl-Ewropa; jitlob li s-sħab soċjali u l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ ikunu involuti fil-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-pjanijiet nazzjonali għall-irkupru u r-reżiljenza; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li l-fond għal tranżizzjoni ġusta u l-FSE+ jappoġġjaw il-pjanijiet integrati fil-livell lokali biex jgħinu fit-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid, b'mod partikolari għall-gruppi l-aktar vulnerabbli affettwati mit-tranżizzjoni;

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw il-komplementarjetà bejn il-miżuri fl-ambitu tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza u programmi oħra tal-UE bħall-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, il-Garanzija Ewropea għat-Tfal u investiment u miżuri nazzjonali biex jippromwovu l-ħiliet, l-edukazzjoni, it-taħriġ u l-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol f'konformità mal-ħtiġijiet tagħhom stess u l-kundizzjonijiet nazzjonali speċifiċi; jistieden lill-Kummissjoni tkompli timmonitorja l-investiment u l-infiq fuq il-prijoritajiet taż-żgħażagħ fi ħdan in-Next Generation EU, il-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza u l-FSE+ u żżomm lill-Parlament involut mill-qrib; ifakkar fl-opportunità pprovduta mit-tieqa tal-investiment soċjali u l-ħiliet ta' InvestEU biex jiġu ġġenerati investimenti ta' impatt soċjali; jieħu nota tal-attenzjoni dejjem akbar mogħtija lill-kunċett ta' bonds ta' impatt soċjali u ta' kuntratti b'eżiti soċjali mmirati lejn iż-żgħażagħ filwaqt li jiġi involut ukoll is-settur privat fit-tfassil u l-implimentazzjoni tagħhom;

Jilqa' ż-żieda fl-appoġġ għall-bdiewa żgħażagħ fil-Politika Agrikola Komuni li jmiss;

10.

Jilqa' l-ambitu mwessa' tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa biex ikopri l-grupp ta' età ta' bejn 15 u 29 sena; ifakkar li l-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa għandha tiżgura opportunitajiet ta' impjieg reali aktar milli traineeships ta' kwalità baxxa jew taħriġ li ma jintemm qatt;

L-integrazzjoni taż-żgħażagħ fis-suq tax-xogħol

11.

Jinnota bi tħassib li l-Garanzija għaż-Żgħażagħ sa issa għadha ma laħqitx għalkollox l-għanijiet tagħha u jappella għal miżuri msaħħa, inkluż l-użu sħiħ tal-opportunitajiet ipprovduti mill-FSE+, biex jippromwovu l-impjiegi permezz ta' interventi attivi għall-integrazzjoni tas-suq tax-xogħol u l-ħolqien ta' pożizzjonijiet sostenibbli fil-livell tad-dħul li jiżguraw li ż-żgħażagħ ikollhom aċċess għal sigurtà soċjali u remunerazzjoni ġusta; jistieden lill-Kummissjoni Ewropea titlob lill-Istati Membri jippreżentaw skemi aġġornati ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa u jintroduċu qafas bi standards ta' kwalità ċari u vinkolanti għall-offerti pprovduti fl-ambitu tal-inizjattivi sabiex jiġu promossi eżiti pożittivi u sostenibbli għaż-żgħażagħ u t-tranżizzjoni b'suċċess tagħhom lejn is-suq tax-xogħol; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħeġġu lill-kumpaniji biex ikollhom rwol attiv fil-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa; ifakkar li wieħed mill-objettivi tal-FSE+ huwa li jippromwovi l-parteċipazzjoni bilanċjata tal-ġeneru fis-suq tax-xogħol permezz ta' miżuri bil-għan li jiġu żgurati, fost l-oħrajn, kundizzjonijiet ta' xogħol indaqs, bilanċ aħjar bejn ix-xogħol u l-ħajja privata u aċċess għall-indukrar tat-tfal, inkluż edukazzjoni u indukrar bikrin tat-tfal; ifakkar ukoll li l-FSE+ għandu jkollu wkoll l-għan li jipprovdi ambjent tax-xogħol san u adattat sew sabiex iwieġeb għar-riskji tas-saħħa relatati ma' forom tax-xogħol li qed jinbidlu, u għall-ħtiġijiet ta' forza tax-xogħol li qed tixjieħ;

12.

Ifakkar li s-sħubiji mal-partijiet ikkonċernati huma element ewlieni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, iżda li attwalment ma jeżisti l-ebda korp jew mekkaniżmu formali fil-livell tal-UE għall-parteċipazzjoni tagħhom fil-monitoraġġ u l-implimentazzjoni tal-iskemi ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja l-implimentazzjoni tal-iskemi ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa permezz tal-Kumitat tal-Impjiegi (EMCO) u biex tirrapporta b'mod regolari lill-EMCO dwar l-implimentazzjoni u r-riżultati tal-iskemi ta' Garanzija għaż-Żgħażagħ, filwaqt li żżomm lill-Parlament infurmat; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi grupp ta' ħidma permanenti għall-implimentazzjoni tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, li jlaqqa' flimkien lill-partijiet ikkonċernati rilevanti, inklużi s-sħab ċiviċi, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u s-sħab soċjali, fil-ħidma tal-EMCO sabiex jiġu ffaċilitati l-koordinazzjoni u l-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-UE u l-awtoritajiet nazzjonali, flimkien mas-sħab ċiviċi u l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ, kif ukoll biex jiġi vvalutat l-impatt tagħha fuq bażi regolari u jiġu proposti rakkomandazzjonijiet għal titjib;

13.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li s-servizzi pubbliċi tal-impjiegi (PES) jaħdmu mal-awtoritajiet lokali, is-settur tal-edukazzjoni, l-organizzazzjonijiet taż-żgħażagħ u mas-settur privat permezz tan-Network Ewropew tal-PES biex jippromwovu impjiegi ta' kwalità, stabbli u mħallsa tajjeb u jagħtu spinta lill-appoġġ imfassal apposta għat-taħriġ, it-tiftix ta' impjiegi u l-konsulenza għaż-żgħażagħ, u jħeġġeġ lill-Istati Membri jgħammru l-PES b'mod adegwat biex jipprovdu riżorsi u taħriġ dwar iż-żamma ta' saħħa mentali tajba minkejja klima ekonomika inċerta u matul l-isfidi tat-tiftix għall-impieg;

14.

Jirrakkomanda t-tisħiħ tal-enfasi fuq l-impjieg ta' sistemi tal-kura tas-saħħa mentali, b'mod partikolari billi ssir enfasi fuq il-kontribut pożittiv li x-xogħol ta' kwalità jista' jagħti lill-irkupru tas-saħħa mentali;

15.

Jistieden lill-Istati Membri jiffaċilitaw l-aċċess għaż-żgħażagħ għal traineeships u apprendistati mħallsa, ta' kwalità u inklużivi; jappella għat-tisħiħ tal-iskemi ta' monitoraġġ, filwaqt li jiġi żgurat li ż-żgħażagħ jirċievu l-ewwel opportunitajiet tax-xogħol adegwati u ta' kwalità għat-titjib tal-ħiliet u kwalifiki jew kredenzjali ġodda; jikkundanna l-prattika ta' apprendistati mhux imħallsa bħala forma ta' sfruttament ta' ħaddiema żgħażagħ, u ksur tad-drittijiet tagħhom, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, b'kollaborazzjoni mal-Parlament, u b'rispett tal-prinċipju tas-sussidjarjetà, jipproponu qafas legali komuni biex tkun żgurata remunerazzjoni ġusta għal traineeships u apprendistati sabiex jiġu evitati prattiki ta' sfruttament; jikkundanna l-prattika ta' kuntratti ta' żero sigħat u jistieden lill-Istati Membri jipprovdu appoġġ lill-impjegaturi li jipprovdu traineeships u apprendistati lil persuni żgħażagħ b'diżabilità;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrieżamina l-istrumenti Ewropej eżistenti bħall-Qafas ta' Kwalità għat-Traineeships u l-Qafas Ewropew għal Apprendistati ta' Kwalità u Effettivi u tinkludi kriterji ta' kwalità għall-offerti magħmula liż-żgħażagħ, inkluż il-prinċipju ta' remunerazzjoni ġusta għat-trainees u l-internati, l-aċċess għall-protezzjoni soċjali, l-impjieg sostenibbli u d-drittijiet soċjali;

Il-mobilità tal-forza tax-xogħol u l-ħiliet għall-futur

17.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-inizjattiva l-ġdida ALMA tgħin liż-żgħażagħ, b'mod partikolari liż-żgħażagħ li jkunu barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ (NEETs), fis-sejba ta' esperjenza ta' xogħol temporanju ta' kwalità fi Stat Membru ieħor; jinsisti li l-programm ALMA jrid jikkonforma ma' standards ta' kwalità li jirrispettaw id-drittijiet tax-xogħol taż-żgħażagħ bħal remunerazzjoni deċenti, kundizzjonijiet tax-xogħol tajbin u l-aċċess għall-protezzjoni soċjali;

18.

Jissottolinja li l-ħiliet diġitali huma essenzjali għaż-żgħażagħ u l-industriji kollha fis-seklu 21 u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkunsidraw l-iżvilupp ta' aċċess permanenti, iċċertifikat u bla ħlas għaż-żgħażagħ għal korsijiet online u offline għal ħiliet diġitali u litteriżmu fil-lingwi kollha tal-UE bi sħubija ma' entitajiet pubbliċi u kumpaniji privati; jappella għall-ħolqien ta' spazji ta' skambju dwar it-tagħlim elettroniku għall-istudenti u tat-tagħlim elettroniku għall-għalliema; jinsisti li l-UE u l-Istati Membri jiżviluppaw aktar programmi bħall-eTwinning u l-Pjattaforma Elettronika għat-Tagħlim għall-Adulti fl-Ewropa; jinnota li jeħtieġ li jingħelbu limitazzjonijiet serji f'ħafna Stati Membri f'termini ta' aċċess għal hardware, faċilitajiet, ħarrieġa adegwati u infrastruttura diġitali xierqa; ifakkar, għalhekk, fil-ħtieġa li l-aċċess għall-korsijiet online jintrabat mal-inizjattivi msaħħa biex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fl-aċċess għall-internet u l-għodod diġitali ħalli ħadd ma jitħalla jibqa' lura, u jinsisti li l-korsijiet għandhom jitfasslu b'mod aċċessibbli ħalli tiġi evitata l-esklużjoni taż-żgħażagħ b'diżabilità;

19.

Jisħaq fuq l-importanza tal-iżvilupp ta' ħiliet ekoloġiċi u għal opportunitajiet ta' impjieg ta' kwalità f'ekonomija newtrali għall-klima, effiċjenti fl-enerġija u ċirkolari, b'mod speċjali fir-reġjuni l-aktar milquta mit-tranżizzjoni ekoloġika, bħal dawk li huma dipendenti ħafna mis-settur agrikolu u dawk involuti fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, il-produzzjoni tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli, it-tnaqqis fl-emissjonijiet tal-karbonju, iż-żieda fl-effiċjenza fl-enerġija, il-ġestjoni tal-iskart u tal-ilma, it-titjib tal-kwalità tal-arja u r-restawr u l-preservazzjoni tal-bijodiversità; jistieden lill-impjegaturi jiżguraw it-titjib tal-ħiliet u/jew it-taħriġ mill-ġdid tal-forza tax-xogħol tagħhom, u jtejbu l-forniment ta' apprendistati aktar effettivi f'konformità mal-Qafas Ewropew għal Apprendistati ta' Kwalità u Effettivi;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni biex fl-2022 tipproponi għodod u inizjattivi ġodda mmirati lejn l-iżvilupp tal-intraprenditorija taż-żgħażagħ u l-investiment soċjali taż-żgħażagħ fil-pjan ta' azzjoni għall-ekonomija soċjali;

21.

Jiddeplora l-korrelazzjoni insuffiċjenti bejn ir-riformi u l-investimenti fl-edukazzjoni u t-taħriġ ma' miżuri li jiżguraw l-inklużjoni fis-suq tax-xogħol għaż-żgħażagħ, b'mod partikolari n-NEETs; jinkoraġġixxi mogħdijiet ta' tagħlim flessibbli, inklużivi, aċċessibbli u miftuħa permezz ta' kontijiet ta' tagħlim individwali u mikrokredenzjali għaż-żgħażagħ, il-ħaddiema żgħażagħ, il-ħarrieġa u l-professjonisti, inkluż permezz tal-ħiliet u l-kompetenzi miksuba permezz tal-edukazzjoni mhux formali u t-tagħlim informali; jissottolinja li t-tisħiħ tal-gwida għall-karriera minn età bikrija, u l-appoġġ għal aċċess ugwali għall-informazzjoni u l-konsulenza għall-istudenti u għall-istudenti adulti, jistgħu jgħinu liż-żgħażagħ jagħżlu mogħdijiet edukattivi u vokazzjonali xierqa li jwasslu għal opportunitajiet ta' impjieg adatt għalihom;

22.

Itenni l-appell tiegħu lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex ikomplu jħeġġu l-iżvilupp ta' edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali (VET) u jippromwovu aħjar il-ħiliet fil-kummerċ, filwaqt li jaħdmu biex jevitaw il-perċezzjonijiet negattivi tal-edukazzjoni mhux formali li huma prevalenti f'diversi Stati Membri, filwaqt li tiżdied l-attrazzjoni tal-VET permezz ta' kampanji ta' komunikazzjoni u sensibilizzazzjoni, permezz ta' kurrikuli, ċentri jew hubs ta' ħiliet fil-kummerċ għaż-żgħażagħ, ekosistemi speċjali għall-VET fil-komunitajiet lokali, sistemi ta' edukazzjoni doppja u mobilità fit-tul għall-apprendisti; jilqa', f'dan ir-rigward, l-inizjattiva li jiġu stabbiliti Ċentri Ewropej ta' Eċċellenza Vokazzjonali bil-għan li jiġu pprovduti ħiliet vokazzjonali ta' kwalità għolja u jiġu appoġġjati l-attivitajiet intraprenditorjali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu Żona tal-VET awtonoma u statut għall-apprendisti Ewropej; itenni li l-apprendistati għandhom ikunu parti mill-iżvilupp edukattiv u professjonali u għalhekk għandhom dimensjoni pedagoġika; jisħaq fuq l-importanza li jittejbu l-mekkaniżmi għar-rikonoxximent transfruntier tal-ħiliet u l-kwalifiki, u jinsisti fuq il-promozzjoni ta' prattiki bħas-solidarjetà interġenerazzjonali u l-mentoraġġ, u l-appoġġ għalihom, sabiex jitnaqqsu l-inugwaljanzi u jiġi żgurat l-appoġġ għaż-żgħażagħ;

23.

Jinkoraġġixxi ż-żieda tal-attivitajiet relatati mal-parteċipazzjoni ċivika mal-attivitajiet li huma kkunsidrati mill-postijiet tax-xogħol bħala ta' benefiċċju għall-iżvilupp personali u professjonali tal-impjegati, speċjalment l-impjegati żgħażagħ;

24.

Jenfasizza li l-protezzjoni tal-paga minima wriet li hija mezz effettiv biex jiġi indirizzat il-faqar fost dawk li jaħdmu; jisħaq li f'xi Stati Membri, il-ħaddiema żgħażagħ fil-prattika jirċievu remunerazzjoni taħt il-paga minima statutorja minħabba l-varjazzjonijiet attwali, u b'hekk tinżamm sitwazzjoni ta' diskriminazzjoni strutturali abbażi tal-età; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw trattament indaqs għaż-żgħażagħ fis-suq tax-xogħol, inkluż fir-rigward tal-paga minima statutorja, fil-proposta għal direttiva dwar pagi minimi adegwati fl-Unjoni Ewropea (COM(2020)0682);

25.

Jenfasizza li ż-żgħażagħ mhumiex kapaċi jaċċessaw bis-sħiħ skemi ta' introjtu minimu jew huma esklużi minnhom kompletament f'ħafna Stati Membri bħala riżultat ta' kriterji ta' eliġibbiltà abbażi tal-età; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu miżuri biex jiffaċilitaw l-aċċess taż-żgħażagħ għal dawn l-iskemi fir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill li ġejja dwar l-introjtu minimu;

Il-ġlieda kontra l-esklużjoni taż-żgħażagħ u l-evitar ta' ġenerazzjoni mitlufa

26.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa rakkomandazzjoni biex tiżgura li t-traineeships, l-apprendistati u l-kollokamenti f'impjieg jgħoddu bħala esperjenza tax-xogħol u konsegwentement jagħtu aċċess għall-benefiċċji soċjali; jitlob tnaqqis fil-perjodu minimu ta' kontribuzzjonijiet meħtieġa għall-aċċess għall-benefiċċji soċjali; jilqa' l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tistabbilixxi Grupp ta' Esperti ta' Livell Għoli biex jiġi studjat il-futur tal-istat soċjali u l-isfidi ewlenin li ż-żgħażagħ jiffaċċjaw biex jibbenefikaw mill-protezzjoni soċjali;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-fattibilità li tgħaqqad il-pjattaformi eżistenti tal-Portal Ewropew taż-Żgħażagħ, tal-Europass u tal-Eures fi spazju diġitali uniku bil-għan li tipprovdi informazzjoni u opportunitajiet liż-żgħażagħ Ewropej kollha rigward taħriġ, impjiegi, internships, offerti ta' edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali, għajnuna finanzjarja, programmi ta' mobilità, pariri dwar it-twaqqif ta' negozju, programmi ta' mentoraġġ, skemi ta' volontarjat, drittijiet assoċjati maċ-ċittadinanza Ewropea, aċċess għall-kultura, eċċ.; jissuġġerixxi li l-pjattaforma unika tista' tiċċentralizza l-applikazzjonijiet għal diversi offerti u programmi u tipprovdi referenzi għall-opportunitajiet kollha li l-UE toffri liż-żgħażagħ Ewropej skont is-sitwazzjoni personali tagħhom; jilqa' l-ħolqien ta' punti uniċi ta' servizz f'għadd ta' Stati Membri u jappoġġja tali aggregazzjoni ta' servizzi offline, li hija kruċjali biex jintlaħqu l-benefiċjarji u jiġu pprovduti bi gwida u assistenza, u jappoġġja l-ħolqien tagħhom fl-Istati Membri kollha, f'diversi bliet, sabiex jintlaħqu l-aktar gruppi vulnerabbli taż-żgħażagħ;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-inizjattiva l-ġdida ALMA tgħin liż-żgħażagħ, b'mod partikolari lin-NEETs, jiksbu aċċess għall-inklużjoni soċjali u fis-suq tax-xogħol fil-pajjiż ta' oriġini tagħhom, billi jsibu xogħol temporanju ta' kwalità u esperjenza ta' taħriġ ta' ħiliet li tirrispetta l-istandards ta' kwalità li jsostnu d-drittijiet tax-xogħol taż-żgħażagħ fi Stat Membru ieħor bħar-remunerazzjoni ġusta u l-aċċess għall-protezzjoni soċjali; jisħaq li l-akkumpanjament u l-offerta ta' gwida liż-żgħażagħ qabel, matul u wara l-parteċipazzjoni fil-programm huma kruċjali; jenfasizza li ALMA trid trawwem programmi reali ta' mobilità u żvilupp ta' ħiliet ta' kwalità, taħriġ vokazzjonali jew impjieg għall-parteċipanti kollha, inklużi żgħażagħ b'diżabilità jew żgħażagħ li ġejjin minn sfondi żvantaġġati, u trid tinkludi strateġija ta' inklużjoni mfassla mal-kontribut tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u s-sħab soċjali sabiex tiżgura aċċess ugwali, tipprevjeni d-diskriminazzjoni u tindirizza kwalunkwe ostaklu li jista' jinqala' u li ALMA ma ssirx strument li joħloq kundizzjonijiet ta' impjieg prekarji għaż-żgħażagħ; jinnota li għandu jingħata appoġġ lill-PES nazzjonali għall-implimentazzjoni tagħha permezz tal-linja baġitarja tal-FSE+ f'koordinazzjoni ma' sħab privati u pubbliċi, filwaqt li jinħolqu sinerġiji maż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura l-valur miżjud ta' ALMA flimkien mal-opportunitajiet eżistenti fl-ambitu ta' Erasmus+ u tal-Korp Ewropew ta' Solidarjetà, u tiżgura li t-tagħlim virtwali u l-kooperazzjoni jibqgħu kkombinati mal-mobilità fiżika fl-ambitu tal-FSE+; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta jekk ALMA tistax tiġi inkluża bħala wieħed mill-komponenti ta' mobilità tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa;

29.

Iqis il-benesseri taż-żgħażagħ bħala responsabbiltà kondiviża tal-atturi pubbliċi u privati; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu mal-impjegaturi nazzjonali u Ewropej biex jimplimentaw rakkomandazzjonijiet dwar ir-responsabbiltà soċjali korporattiva (CSR) ħalli jgħinu liż-żgħażagħ vulnerabbli u jinkludu dispożizzjonijiet dwar iż-żgħażagħ f'inizjattivi futuri relatati mas-CSR;

30.

Ifakkar fil-fatt li n-nisa żgħażagħ jinsabu f'riskju akbar ta' diskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol (19), aggravat mill-inugwaljanzi intersezzjonali, il-qgħad, li jkunu ġenitur wieħed u li jkunu indokraturi informali fit-tul, li spiss jeskludihom mill-forza tax-xogħol jew jista' iżommhom taħt il-linja tal-faqar; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jikkunsidraw miri minimi u indikattivi għall-assistenza u skemi ta' għajnuna mfassla apposta f'inizjattivi għaż-żgħażagħ u l-impjiegi mill-2022 'il quddiem għan-nisa żgħażagħ f'riskju; jistieden lill-Kummissjoni taħdem mal-Istati Membri biex tintegra l-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali ta' garanzija għat-tfal ma' miżuri ta' integrazzjoni fix-xogħol fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali biex jiġu appoġġjati l-ġenituri żgħażagħ waħedhom;

31.

Itenni l-importanza ta' aċċess għal akkomodazzjoni deċenti u bi prezz raġonevoli u għal servizzi soċjali mfassla apposta għaż-żgħażagħ, b'mod partikolari dawk li jappartjenu għal gruppi vulnerabbli, inkluż iż-żgħażagħ b'diżabilità u ż-żgħażagħ minn familji kbar; jitlob lill-Kummissjoni taħdem mal-Istati Membri dwar l-akkomodazzjoni l-ewwel għall-programmi taż-żgħażagħ ikkomplementati minn servizzi ta' appoġġ għall-impjiegi, soċjali u tas-saħħa; jisħaq fuq l-importanza tal-investiment privat u pubbliku fl-infrastruttura soċjali għaż-żgħażagħ; jilqa' l-Pjattaforma Ewropea għall-ġlieda kontra l-kondizzjoni ta' persuni mingħajr dar imnedija mill-Kummissjoni u l-objettiv aħħari tagħha li sal-2030 tispiċċa l-kondizzjoni ta' persuni mingħajr dar, u l-potenzjal li dan jirrappreżenta għaż-żgħażagħ; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jieħdu miżuri u jimplimentaw programmi għaż-żgħażagħ li għalqu t-18-il sena u li jkunu f'riskju li jispiċċaw mingħajr dar, b'mod partikolari għal gruppi vulnerabbli bħall-kondizzjoni ta' persuni LGBTIQ+ mingħajr dar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-garanzija għaż-żgħażagħ imsaħħa tikkontribwixxi għall-indirizzar tal-kondizzjoni ta' żgħażagħ mingħajr dar, li qed tiżdied f'ħafna pajjiżi tal-UE;

32.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tindirizza l-ostakoli ewlenin li jżommu liż-żgħażagħ milli jidħlu fl-agrikoltura, bħall-aċċess għall-art, il-finanzi, l-għarfien u l-innovazzjoni;

33.

Jinnota bi tħassib id-deterjorament tal-kundizzjonijiet għal ħafna żgħażagħ b'mod ġenerali u, b'mod partikolari, żgħażagħ vulnerabbli li diġà qed ibatu minn qgħad fit-tul u minn esklużjoni soċjali bħaż-żgħażagħ Roma, żgħażagħ b'diżabilità, membri żgħażagħ tal-komunità LGBTIQ+ u migranti żgħażagħ, u jappella għal approċċ ikkoordinat biex jinħolqu u jiġu offruti opportunitajiet għall-inklużjoni soċjali fil-qafas tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ imsaħħa, l-FSE+ u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza;

34.

Jistieden lill-istituzzjonijiet Ewropej u lill-Istati Membri jiżguraw l-inkwadrar nondiskriminatorju tal-politiki kollha mmirati lejn iż-żgħażagħ, filwaqt li jitqiesu d-diversità taż-żgħażagħ madwar l-Ewropa u l-isfidi li jiffaċċjaw;

o o

35.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 23, 27.1.2010, p. 35.

(2) ĠU C 316, 6.8.2021, p. 2.

(3) ĠU C 395, 29.9.2021, p. 101.

(4) ĠU C 465, 17.11.2021, p. 82.

(5) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 184.

(6) ĠU C 202, 28.5.2021, p. 31.

(7) ĠU C 67, 8.2.2022, p. 90.

(8) ĠU C 506, 15.12.2021, p. 94.

(9) ĠU C 67, 8.2.2022, p. 186.

(10) ĠU L 57, 18.2.2021, p. 17.

(11) Moxon, D., Bacalso, C, u Șerban, A. M., Beyond the pandemic: The impact of COVID-19 on young people in Europe (Lil hinn mill-pandemija: L-impatt tal-COVID-19 fuq iż-żgħażagħ fl-Ewropa), il-Forum Ewropew taż-Żgħażagħ, Brussell, 2021.

(12) ĠU C 456, 18.12.2018, p. 1.

(13) ĠU C 372, 4.11.2020, p. 1.

(14) Testi adottati, P9_TA(2021)0430.

(15) ĠU C 465, 17.11.2021, p. 110.

(16) Testi adottati, P9_TA(2021)0385.

(17) Id-Direttorat Ġenerali għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji, European Economic Forecast – Autumn 2021 (Tbassir Ekonomiku Ewropew – Ħarifa 2021), il-Kummissjoni Ewropea, 2021.

(18) Eichhorst, W., Hinte H. u Rinne, U., “IZA Dokument ta' Politika. Nru 65: Youth Unemployment in Europe: What to Do about It?”Intereconomics, (Dokument ta' Politika tal-IZA Nru 65: Il-Qgħad fost iż-Żgħażagħ fl-Ewropa: X'għandu Jsir Dwaru? Interekonomija), 2013, 48 (4), pp. 230-235.

(19) Baptista, I., Marlier, E. et al., Social protection and inclusion policy responses to the COVID-19 crisis – An analysis of policies in 35 countries (Risponsi tal-politika tal-protezzjoni soċjali u l-inklużjoni għall-kriżi tal-COVID-19 – Analiżi tal-politiki fil-35 pajjiż), Network Ewropew dwar il-Politika Soċjali, Brussell 2021.

6.9.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 342/295

P9_TA(2022)0042

Il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem

Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 fuq ir-rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew lill-Kunsill u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà dwar il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem (2021/2066(INI))

(2022/C 342/23)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra l-Korruzzjoni (UNCAC) li daħlet fis-seħħ fl-14 ta' Diċembru 2005,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti,

—	wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi u l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) dwar il-Ġlieda kontra t-Tixħim tal-Uffiċjali Pubbliċi Barranin fit-Tranżazzjonijiet Kummerċjali Internazzjonali u r-Rakkomandazzjoni tal-2009 tal-Kunsill għall-Ġlieda Ulterjuri kontra t-Tixħim, ir-Rakkomandazzjoni tal-1996 dwar il-Possibbiltà ta' Tnaqqis tat-Taxxa tat-Tixħim għall-Uffiċjali Pubbliċi Barranin u strumenti oħra relatati,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-OECD tal-2010 bit-titolu “Post-Public Employment: Good practices for preventing Conflict of Interest” (Wara l-impjieg pubbliku: Prattiki tajbin għall-prevenzjoni ta' Kunflitt ta' Interess),

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-1997 dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni li tinvolvi uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej jew uffiċjali tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (1),

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2020-2024, adottat mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea fit-18 ta' Novembru 2020,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem kif adottati fl-2914-il laqgħa tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali tat-8 ta' Diċembru 2008,

—	wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) stabbiliti fir-riżoluzzjoni tan-NU tal-25 ta' Settembru 2015 bit-titolu “Nittrasformaw id-dinja tagħna: l-aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli”, inkluż l-SDG 16 li jkopri l-isforzi biex tiġi miġġielda l-korruzzjoni,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) tat-8 ta' Novembru 2013 bit-titolu “Policy on preventing and deterring prohibited conduct in European Investment Bank activities” (EIB Anti-Fraud Policy) (Politika dwar il-prevenzjoni u t-trażżin ta' aġir ipprojbit fl-attivitajiet tal-Bank Ewropew tal-Investiment (Politika Kontra l-Frodi tal-BEI)),

—	wara li kkunsidra l-Prinċipji Gwida dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem: l-Implimentazzjoni tal-Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti “Protezzjoni, Rispett u Rimedju”,

—	wara li kkunsidra l-edizzjoni tal-2011 tal-Linji Gwida tal-OECD għall-Intrapriżi Multinazzjonali u l-istandards li żviluppat fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2016 dwar in-negozju u d-drittijiet tal-bniedem,

—	wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2020/1998 tas-7 ta' Diċembru 2020 dwar miżuri restrittivi kontra ksur u abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Lulju 2021 dwar ir-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem (l-Att Magnitsky tal-UE) (3),

—	wara li kkunsidra r-Regolamenti tar-Renju Unit tal-2021 dwar Sanzjonijiet Globali Kontra l-Korruzzjoni u l-prinċipji ġenerali tiegħu biex jiġu kkumpensati vittmi barranin (inklużi Stati affettwati) f'każijiet ta' tixħim, korruzzjoni u kriminalità ekonomika,

—	wara li kkunsidra l-adozzjoni mill-Parlament Franċiż ta' dispożizzjonijiet vinkolanti ġodda għar-restituzzjoni tal-assi misruqa kkonfiskati lill-popli fil-pajjiżi ta' oriġini,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Marzu 2021 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar diliġenza dovuta korporattiva u obbligu ta' rendikont korporattiv (4),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Diċembru 2020 dwar il-governanza korporattiva sostenibbli (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2021 dwar l-effetti tat-tibdil fil-klima fuq id-drittijiet tal-bniedem u r-rwol tad-difensuri ambjentali f'din il-kwistjoni (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2020 dwar il-konsegwenzi tat-tifqigħa tal-COVID-19 għall-politika barranija (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2017 dwar il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi, (8)

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2016 dwar ir-responsabbiltà tal-kumpaniji għal abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Lulju 2015 dwar l-evitar tat-taxxa u l-evażjoni tat-taxxa bħala sfidi għall-governanza, il-protezzjoni soċjali u l-iżvilupp fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw (10),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Ottubru 2013 dwar il-korruzzjoni fis-settur pubbliku u f'dak privat: l-impatt fuq id-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi (11),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/843 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 dwar il-prevenzjoni tal-użu tas-sistema finanzjarja għall-finijiet tal-ħasil tal-flus jew il-finanzjament tat-terroriżmu (12), u l-pakkett ta' proposti leġiżlattivi tal-Kummissjoni Ewropea biex jissaħħu r-regoli tal-UE kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu (AML/CTF), ippubblikati fl-20 ta' Lulju 2021,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 83(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) dwar reati b'dimensjoni transkonfinali, inkluża l-korruzzjoni, li jipprevedi li l-UE tista' tistabbilixxi regoli komuni permezz ta' direttivi,

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2014/42/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-3 ta' April 2014, dwar l-iffriżar u l-konfiska ta' mezzi strumentali u r-rikavat minn attività kriminali fl-Unjoni Ewropea (13),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2019/1153 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2019 li tistabbilixxi regoli li jiffaċilitaw l-użu ta' informazzjoni finanzjarja u informazzjoni oħra għall-prevenzjoni, l-identifikazzjoni, l-investigazzjoni jew il-prosekuzzjoni ta' ċerti reati kriminali, u li tħassar id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2000/642/ĠAI (14),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet tal-Liġi Kriminali u Ċivili tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Korruzzjoni, u strumenti legali u rakkomandazzjonijiet politiċi oħra dwar din il-kwistjoni adottati mill-korpi tal-Kunsill tal-Ewropa, inkluż dwar ir-regoli komuni kontra l-korruzzjoni fil-finanzjament tal-partiti politiċi u l-kampanji elettorali, u r-Riżoluzzjonijiet (98) 7 u (99) 5, adottati mill-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa fil-5 ta' Mejju 1998 u fl-1 ta' Mejju 1999 rispettivament, li jistabbilixxu l-Grupp ta' Stati kontra l-Korruzzjoni (GRECO),

—	wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa (97) 24 tas-6 ta' Novembru 1997 dwar l-Għoxrin Prinċipju ta' Gwida għall-Ġlieda kontra l-Korruzzjoni,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tal-GRECO tal-15 ta' April 2020 dwar ir-Riskji ta' Korruzzjoni u r-Referenzi Legali Utli fil-kuntest tal-COVID-19,

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) Nru 1141/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar l-istatut u l-finanzjament tal-partiti politiċi Ewropej u l-fondazzjonijiet politiċi Ewropej (15),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni politika bit-titolu “Our common commitment to effectively addressing challenges and implementing measures to prevent and combat corruption and strengthen international cooperation” (L-impenn komuni tagħna biex nindirizzaw b'mod effettiv l-isfidi u nimplimentaw miżuri biex nipprevjenu u niġġieldu l-korruzzjoni u nsaħħu l-kooperazzjoni internazzjonali), adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fit-2 ta' Ġunju 2021 matul is-sessjoni speċjali tagħha kontra l-korruzzjoni, u l-kontribut tal-UE għad-dokument ta' eżitu tas-Sessjoni Speċjali tal-Assemblea Ġenerali tan-NU dwar il-korruzzjoni tas-17 ta' Diċembru 2019,

—

wara li kkunsidra r-rapport tas-17 ta' Ġunju 2020 tal-Grupp ta' Ħidma tan-NU dwar il-kwistjoni tad-drittijiet tal-bniedem u korporazzjonijiet transnazzjonali u intrapriżi oħra tan-negozju bit-titolu “Connecting the business and human rights and the anti-corruption agendas” (Ngħaqqdu n-negozju u d-drittijiet tal-bniedem u l-aġendi kontra l-korruzzjoni),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU dwar l-istituzzjonijiet nazzjonali għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem adottata fis-17 ta' Diċembru 2015 u r-riżoluzzjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem dwar l-istituzzjonijiet nazzjonali għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem adottata fid-29 ta' Settembru 2016,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-21 ta' April 2020 tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR) dwar l-isfidi ffaċċjati u l-aħjar prattiki applikati mill-Istati fl-integrazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fl-istrateġiji u l-politiki nazzjonali tagħhom għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni, inklużi dawk li jindirizzaw lill-atturi mhux Statali, bħas-settur privat,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-15 ta' April 2016 tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem dwar l-aħjar prattiki biex jiġi miġġieled l-impatt negattiv tal-korruzzjoni fuq it-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem kollha, u r-rapport finali tal-5 ta' Jannar 2015 tal-Kumitat Konsultattiv tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-kwistjoni tal-impatt negattiv tal-korruzzjoni fuq it-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Abbozz tal-Linji Gwida tal-OHCHR dwar Qafas tad-Drittijiet tal-Bniedem għall-Irkupru tal-Assi,

—	wara li kkunsidra l-inizjattiva “Global Compact” tan-NU biex l-istrateġiji u l-miżuri jkunu bbażati fuq il-prinċipji universali tad-drittijiet tal-bniedem, tal-impjiegi, tal-ambjent u tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni,

—	wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjonijiet tat-Task Force ta' Azzjoni Finanzjarja,

—	wara li kkunsidra l-Indiċi dwar il-Perċezzjoni tal-Korruzzjoni ta' Transparency International,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 118 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0012/2022),

billi l-korruzzjoni tiffaċilita, tipperpetwa u tistituzzjonalizza l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u xxekkel l-osservanza u l-implimentazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; billi l-korruzzjoni hija reat elenkat fl-Artikolu 83(1) TFUE li tirrikjedi definizzjoni u approċċ komuni minħabba n-natura partikolarment serja u d-dimensjoni transkonfinali tagħha;

billi l-korruzzjoni taffettwa b'mod sproporzjonat lill-individwi u l-gruppi l-aktar vulnerabbli u emarġinati fis-soċjetà, tikser id-dritt ta' nondiskriminazzjoni u teskludihom, b'mod partikolari n-nisa, mill-aċċess ugwali għall-parteċipazzjoni politika, is-servizzi bażiċi u pubbliċi, il-ġustizzja, ir-riżorsi naturali, l-impjiegi, l-edukazzjoni, is-saħħa u l-akkomodazzjoni; billi l-korruzzjoni taggrava l-faqar u l-inugwaljanza permezz ta' miżapproprijazzjoni tal-ġid u l-beni pubbliċi filwaqt li tagħmel ħsara lill-preservazzjoni tal-ambjent naturali u s-sostenibbiltà ambjentali;

billi l-korruzzjoni hija fenomenu kumpless u globali li jeżisti fil-pajjiżi kollha tad-dinja minkejja s-sistemi ekonomiċi u politiċi tagħhom; billi l-ġlieda kontra l-korruzzjoni teħtieġ kooperazzjoni internazzjonali u hija parti integrali mill-impenji internazzjonali biex jiġu ssodisfati d-drittijiet tal-bniedem, tiġi protetta l-pjaneta u jiġi żgurat li n-nies kollha jgawdu l-paċi u l-prosperità sal-2030, fil-qafas tal-SDGs tan-NU, b'mod partikolari l-SDG 16 li jiffoka fuq il-promozzjoni ta' soċjetajiet ġusti, paċifiċi u inklużivi, u fost l-oħrajn, jimpenja lill-komunità internazzjonali biex issaħħaħ l-irkupru u ritorn ta' assi misruqa;

billi l-korruzzjoni tipikament tinvolvi l-abbuż ta' poter, nuqqas ta' obbligu ta' rendikont, l-ostruzzjoni tal-ġustizzja, l-użu ta' influwenza mhux xierqa, l-istituzzjonalizzazzjoni tad-diskriminazzjoni, il-klijenteliżmu, il-manipulazzjoni tal-Istat, in-nepotiżmu, il-kontinwazzjoni tal-kleptokraziji u d-distorsjoni tal-mekkaniżmi tas-suq fost affarijiet oħra, filwaqt li ħafna drabi hija marbuta mal-kriminalità organizzata, u hija ffaċilitata minn trasparenza u aċċess inadegwati għall-informazzjoni; billi l-awtoritarjaniżmu li qed jiżdied u l-ħolqien ta' reġimi mhux demokratiċi jipprovdu bażi fertili għall-korruzzjoni, li l-ġlieda tagħha titlob kooperazzjoni internazzjonali ma' demokraziji tal-istess fehma; billi l-korruzzjoni tagħmel lill-pajjiżi vulnerabbli għal influwenza barranija malizzjuża u tagħmel ħsara ulterjuri lill-istituzzjonijiet demokratiċi;

billi l-pajjiżi, il-komunitajiet, il-kumpaniji jew l-individwi jistgħu jisfaw vittmi ta' korruzzjoni, b'mod partikolari dawk involuti fi sforzi ta' investigazzjoni, rappurtar, prosekuzzjoni u proċess ta' korruzzjoni, li huma f'riskju akbar u jeħtieġu protezzjoni effettiva; billi r-rappurtar tal-korruzzjoni huwa kawża ewlenija għall-qtil ta' ġurnalisti, u skont il-Kumitat għall-Protezzjoni tal-Ġurnalisti, fl-2021 ħames ġurnalisti li investigaw il-korruzzjoni kienu nqatlu sa Ottubru; billi l-protezzjoni tal-informaturi minn azzjoni ta' ritaljazzjoni u l-għoti ta' protezzjoni legali effettiva u proċeduri ta' rappurtar sikuri lilhom fis-setturi pubbliċi u privati huma integrali għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni; billi l-miżuri kollha kontra l-korruzzjoni jeħtieġ li jikkonformaw mal-istandards tad-drittijiet tal-bniedem;

billi l-korruzzjoni timmina l-governanza u l-kwalità tas-servizzi pubbliċi, tagħmel ħsara lill-effiċjenza u l-effettività ta-istituzzjonijiet demokratiċi, il-governanza tal-korporazzjonijiet, is-sistema ta' kontrokontrolli u l-prinċipji demokratiċi, iddgħajjef l-istat tad-dritt, tnaqqar mill-fiduċja pubblika u timpedixxi l-iżvilupp sostenibbli, filwaqt li twassal għall-impunità tal-awturi, l-arrikkiment illeċitu ta' dawk fil-poter u l-ħtif tal-poter biex jevitaw il-prosekuzzjoni; billi n-nuqqas ta' sistema ġudizzjarja indipendenti jimmina r-rispett għall-istat tad-dritt; billi l-korruzzjoni hija katalist u fattur ewlieni ta' kunflitt, b'mod partikolari fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, u tiddestabbilizza l-isforzi għall-konsolidazzjoni tal-paċi, filwaqt li tikkawża ksur massiv tad-drittijiet tal-bniedem u f'xi każijiet telf ta' ħajja; billi l-flussi finanzjarji illeċiti minn pajjiżi li qed jiżviluppaw huma ffaċilitati u mħeġġa minn ġuriżdizzjonijiet ta' segretezza u rifuġji fiskali, kif ukoll minn atturi finanzjarji u legali, li ħafna minnhom huma bbażati fl-Ewropa; billi l-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta' tali reati għadhom limitati;

billi l-prattiki korrotti fil-politika, bħall-frodi elettorali, il-finanzjament illeċitu ta' kampanji politiċi u partiti politiċi u l-klijenteliżmu jdgħajfu d-drittijiet ċivili u politiċi li wieħed jieħu sehem fl-affarijiet pubbliċi, jivvota u jiġi elett f'kariga pubblika, filwaqt li jnaqqru l-fiduċja fil-partiti politiċi, ir-rappreżentanti eletti, il-proċessi demokratiċi u l-gvernijiet, u b'hekk jimminaw il-leġittimità demokratika u l-fiduċja pubblika fil-politika; billi fin-nuqqas ta' regolamentazzjoni effettiva, il-finanzjament tal-kampanji politiċi u l-finanzjament tal-partiti huma partikolarment esposti għal riskji ta' korruzzjoni u jintużaw madwar id-dinja kollha, b'mod partikolari minn atturi privati u Stati barranin, biex jeżerċitaw influwenza u jinterferixxu fl-elezzjonijiet, fil-kampanji ta' referendum u fid-dibattiti soċjali; billi xi Stati barranin u atturi mhux Statali qed jużaw il-korruzzjoni bħala għodda ta' politika barranija biex ixekklu l-progress lejn demokraziji li jiffunzjonaw u qed jimplimentaw dejjem aktar strateġiji ta' manipulazzjoni tal-ogħla livell u l-koopzjoni ta' impjegati taċ-ċivil kemm fl-UE kif ukoll fid-dinja, bil-ħsieb li javvanzaw l-interessi tagħhom fil-proċessi leġiżlattivi u politiċi;

billi f'xi pajjiżi l-kriżi tal-COVID-19 li għaddejja bħalissa aggravat l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem relatati mal-korruzzjoni, peress li pajjiżi b'livelli ogħla ta' korruzzjoni jiffaċċjaw għadd akbar ta' mwiet relatati mal-COVID-19, u l-aktar komunitajiet vulnerabbli huma affettwati b'mod sproporzjonat; billi l-korruzzjoni tillimita t-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem, tal-libertajiet fundamentali u ta' standard tal-għajxien ekwu peress li toħnoq il-kapaċità tal-Istati li jipprovdu u jqassmu b'mod ġust is-servizzi tas-saħħa pubblika jew il-vaċċini; billi l-prodotti farmaċewtiċi u t-tagħmir mediku huma partikolarment vulnerabbli għall-korruzzjoni; billi ħafna gvernijiet użaw ħażin is-setgħat ta' emerġenza relatati mal-COVID-19 biex jikkonċentraw il-poteri tagħhom, iżidu r-ripressjonijiet fuq il-ġurnalisti, l-informaturi u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jaħdmu għall-kxif tal-korruzzjoni;

billi l-kredibbiltà esterna tal-UE tiddependi wkoll minn azzjoni effettiva kontra l-korruzzjoni fl-Istati Membri tagħha u fil-livell tal-UE; billi diversi Stati Membri tal-UE jikklassifikaw fuq nett fl-Indiċi tas-Segretezza Finanzjarja tan-Networks tal-Ġustizzja Fiskali tal-2020, li jikklassifika l-ġuriżdizzjonijiet skont il-livell ta' segretezza tagħhom u l-iskala tal-attivitajiet offshore tagħhom; billi n-nuqqasijiet ġew dokumentati fl-Istati Membri fir-rieżamijiet imwettqa mill-Forum Globali tal-OECD dwar it-Trasparenza u l-Iskambju ta' Informazzjoni għal Skopijiet ta' Taxxa u t-Task Force ta' Azzjoni Finanzjarja; billi l-Istati Membri tal-UE għandhom iżidu t-trasparenza tas-sjieda tal-media;

billi l-iskemi ta' ċittadinanza u ta' residenza b'investiment fis-seħħ f'xi Stati Membri jintużaw ħażin għall-finijiet tal-ħasil tal-flus jew tal-ħabi ta' fondi miksuba minn attivitajiet korrotti; billi ħafna Stati Membri għandhom regoli biex jipprevjenu l-influwenza indebita u l-korruzzjoni mil-leġiżlaturi u l-uffiċjali pubbliċi, inkluż għal eks uffiċjali pubbliċi, li għandhom rwol fundamentali fil-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-monitoraġġ ta' attivitajiet korrotti, iżda dawn ir-regoli huma biss parzjalment infurzati, filwaqt li r-regoli armonizzati fil-livell tal-UE mhumiex biżżejjed u jeħtieġ li jissaħħu;

billi l-Assemblea Ġenerali tan-NU, fid-dikjarazzjoni politika tagħha tat-2 ta' Ġunju 2021, irrikonoxxiet ir-responsabbiltà tagħha u l-ħtieġa li tieħu azzjoni urġenti kontra l-korruzzjoni u impenjat ruħha li tirdoppja l-isforzi preventivi u li ssegwi approċċ multilaterali kontra l-korruzzjoni, speċjalment fid-dawl tal-pandemija tal-COVID-19;

billi l-UE tappoġġja lil pajjiżi terzi fil-ġlieda tagħhom kontra l-korruzzjoni mhux biss permezz ta' assistenza teknika, azzjoni diplomatika u appoġġ finanzjarju, kif ukoll permezz ta' fora multilaterali, iżda wkoll permezz ta' leġiżlazzjoni tal-UE u l-istabbiliment ta' standards, linji gwida u oqfsa dwar azzjoni esterna;

billi l-Kunsill impenja ruħu biex tiġi indirizzata l-korruzzjoni fil-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem għall-2020-2024 permezz ta' assistenza komprensiva li tikkonsisti fl-appoġġ għar-riforma tal-amministrazzjoni pubblika, strateġiji effettivi kontra l-korruzzjoni u oqfsa legali, inklużi informaturi u protezzjoni tax-xhieda, korpi speċjalizzati, parlamenti, media indipendenti u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, kif ukoll permezz ta' appoġġ għar-ratifika u l-implimentazzjoni tal-UNCAC; billi l-kredibbiltà esterna tal-UE tiddependi wkoll minn azzjoni effettiva kontra l-korruzzjoni fl-Istati Membri tagħha;

billi s-settur privat u l-intrapriżi tan-negozju, b'mod partikolari l-kumpaniji multinazzjonali u l-entitajiet bankarji, jista' jkollhom rwol ewlieni fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni globalment u fit-tnaqqis tal-impatti tagħha fuq id-drittijiet tal-bniedem; billi l-entitajiet bankarji jistgħu jikkontribwixxu b'mod sinifikanti għall-identifikazzjoni tal-ħasil tal-flus, il-finanzjament tat-terroriżmu u attivitajiet illeċiti oħra relatati mal-korruzzjoni, u b'hekk jenfasizzaw l-importanza li jiġu stabbiliti relazzjonijiet kooperattivi produttivi bejn l-istituzzjonijiet tal-Istat u s-settur privat;

billi l-leġiżlazzjonijiet obbligatorji dwar id-diliġenza dovuta korporattiva huma mezzi indispensabbli biex jipprevjenu, jindirizzaw u jirrimedjaw b'mod effettiv il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u tal-ambjent globalment tul il-katina tal-provvista kollha, u ma għandhomx jaffettwaw b'mod negattiv lill-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs); billi d-dispożizzjonijiet tal-UNCAC għandhom jiffurmaw parti mill-obbligi ta' diliġenza dovuta previsti fil-proposta li jmiss tal-Kummissjoni dwar il-kwistjoni;

billi r-reġimi ta' sanzjonijiet tal-UE bbażati fuq il-pajjiż diġà jippermettu miżuri mmirati kontra persuni u entitajiet responsabbli li jimminaw id-demokrazija u l-istat tad-dritt, inkluża mġiba finanzjarja ħażina serja li tikkonċerna fondi pubbliċi sa fejn l-atti huma koperti mill-UNCAC; billi l-adozzjoni tar-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem (l-Att Magnitsky tal-UE) hija żieda essenzjali mas-sett ta' għodod tal-UE; billi l-Parlament talab ripetutament l-estensjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tiegħu biex jinkludi b'mod espliċitu atti ta' korruzzjoni, bil-ħsieb li jiġi miġġieled b'mod effettiv il-ksur kollu tad-drittijiet tal-bniedem, irrispettivament min-natura tar-reat, u għall-ħolqien ta' reġim komplementari f'każ li atti ta' korruzzjoni ma jkunux inklużi fir-reviżjoni tar-reġim attwali; billi l-Istati Uniti, il-Kanada u r-Renju Unit adottaw reġimi simili ta' sanzjonijiet kontra l-korruzzjoni;

Jirrakkomanda lill-Kunsill u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà:

Lejn strateġija globali tal-UE kontra l-korruzzjoni

(a)

li jirikonoxxu r-rabta bejn il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem u li l-korruzzjoni hija ostaklu enormi għat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem kollha; jadottaw, għalhekk, approċċ ibbażat fuq id-drittijiet tal-bniedem fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, bil-vittmi tal-korruzzjoni jitqiegħdu fil-qalba tagħha, u jqiegħdu l-ġlieda kontra l-korruzzjoni fuq quddiem nett u fiċ-ċentru tal-isforzi u l-politiki kollha tal-UE li jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-istat tad-dritt madwar id-dinja; jindirizzaw il-korruzzjoni bħala fenomenu globali li jeħtieġ istituzzjonijiet effettivi kontra l-korruzzjoni, mekkaniżmi ta' prevenzjoni u qafas regolatorju internazzjonali, kif ukoll l-irkupru tal-assi u l-prosekuzzjoni kriminali fl-UE; jibdew ħidma fuq definizzjoni ta' korruzzjoni rikonoxxuta internazzjonalment, bl-użu tal-UNCAC bħala linja gwida; jirrikonoxxu li l-ġlieda kontra l-korruzzjoni teħtieġ azzjoni globali kkoordinata u kollaborazzjoni akbar bejn l-ispeċjalisti kontra l-korruzzjoni u dawk tad-drittijiet tal-bniedem; jippromwovu l-kooperazzjoni bejn l-UE, l-Istati Membri tagħha u pajjiżi terzi, speċjalment fil-livell tal-kooperazzjoni ġudizzjarja u tal-infurzar tal-liġi, u l-iskambju ta' informazzjoni, bil-ħsieb li jiġu skambjati prattiki tajba u għodod effettivi fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni;

(b)

li jirrikonoxxu li t-trasparenza għandha tkun il-pedament tal-istrateġiji kollha kontra l-korruzzjoni; fid-dawl ta' dan, jitolbu li jitneħħew ir-regoli eċċessivi dwar is-segretezza professjonali fis-setturi rilevanti, speċjalment fis-settur finanzjarju, u li jiġi promoss l-iskambju awtomatiku ta' informazzjoni dwar il-frodi tat-taxxa u l-evitar tat-taxxa, kif ukoll ir-rappurtar pubbliku pajjiż b'pajjiż minn kumpaniji multinazzjonali u reġistri pubbliċi tas-sidien benefiċjarji tal-kumpaniji; jadottaw politika ta' tolleranza żero fir-rigward tar-rifuġji fiskali, minħabba li jippermettu li l-flussi finanzjarji illeċiti jiġu moħbija faċilment;

(c)

li jirrikonoxxu t-tendenza attwali lejn l-irtirar ta' demokraziji u ż-żieda ta' kleptokraziji madwar id-dinja, kif ukoll ir-rabta intrinsika bejniethom, u li huma wkoll dovuti għar-rwol tal-oligarki f'xi pajjiżi; jieħdu rwol ewlieni fil-fora multilaterali biex jiffurmaw koalizzjoni ta' demokraziji ħalli jiġġieldu kontra din it-theddida globali tal-kleptokrazija u l-awtoritarjaniżmu;

(d)

li jifformulaw strateġija globali tal-UE kontra l-korruzzjoni koerenti u effiċjenti billi jagħmlu rendikont tal-istrumenti eżistenti kontra l-korruzzjoni u l-prattiki tajbin fis-sett ta' għodod tal-UE, jidentifikaw il-lakuni, iżidu l-finanzjament, u jkabbru l-appoġġ għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili kontra l-korruzzjoni, kif diġà mitlub mill-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2017 dwar il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi; jassenjaw prijorità lill-prevenzjoni fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni billi jistabbilixxu miżuri, politiki u prattiki preventivi, inklużi kampanji ta' sensibilizzazzjoni u taħriġ fis-settur pubbliku u dak privat;

(e)	li jistabbilixxu grupp ta' ħidma dedikat tal-Kunsill għal ħidma preparatorja dwar kwistjonijiet kontra l-korruzzjoni (simili għas-COHOM, il-Grupp ta' Ħidma dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, jew immudellat fuqu) sabiex jinforma d-diskussjonijiet fil-Kunsill;

(f)

li jsaħħu r-rwol tal-Parlament Ewropew fl-iskrutinju tal-isforzi kontra l-korruzzjoni; jinnotaw id-determinazzjoni tal-Parlament biex iħejji rapport ta' aġġornament regolari dwar il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem f'kull leġiżlatura; iħejju valutazzjonijiet annwali tal-progress miksub dwar ir-rakkomandazzjonijiet f'dawn ir-rapporti;

(g)

li jinsistu fuq l-implimentazzjoni u l-infurzar fuq bażi sħiħa tal-istrumenti nazzjonali u internazzjonali eżistenti kontra l-korruzzjoni bħall-UNCAC, il-Konvenzjoni tal-OECD dwar il-Ġlieda Kontra t-Tixħim tal-Uffiċjali Pubbliċi Barranin, l-istandards u r-rakkomandazzjonijiet kontra l-korruzzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa, il-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem u l-Konvenzjonijiet tal-Liġi Kriminali u Ċivili tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Korruzzjoni; iħeġġu lill-Istati kollha li għadhom ma għamlux dan biex jirratifikaw malajr dawn l-istrumenti kontra l-korruzzjoni; iwettqu minnufih proċess inklużiv u komprensiv biex tiġi rieżaminata l-implimentazzjoni tal-UE tal-UNCAC, kif ukoll l-introduzzjoni fil-pront ta' proċess ta' segwitu għar-rieżamijiet tal-UNCAC;

Koerenza interna-esterna

(h)

li jsaħħu l-kredibbiltà tal-azzjoni esterna tal-UE kontra l-korruzzjoni billi jiġġieldu b'mod aktar effettiv il-korruzzjoni, kif ukoll l-evażjoni tat-taxxa, il-kummerċ illeċitu, is-segretezza bankarja u l-ħasil tal-flus fl-UE; jirrikonoxxu r-rwol u r-responsabbiltà proprji ta' għadd kritiku ta' individwi u entitajiet ibbażati fl-UE bħala l-inizjaturi, il-faċilitaturi u l-benefiċjarji tal-korruzzjoni f'pajjiżi terzi; jirrikonoxxu li bħala Stati firmatarji tal-UNCAC, l-Istati Membri kollha tal-UE impenjaw ruħhom li jagħmlu t-tixħim ta' uffiċjali pubbliċi nazzjonali u barranin reat kriminali; jirrikonoxxu li l-korruzzjoni sistemika u n-nuqqas ta' prosekuzzjoni effettiva tat-tixħim barrani f'xi Stati Membri tal-UE jimminaw l-isforzi kontra l-korruzzjoni f'pajjiżi terzi, u jieħdu azzjoni biex jeliminaw dawn in-nuqqasijiet; jirrikonoxxu li nuqqas ta' azzjoni armonizzata u determinata, dewmien u lakuni fl-implimentazzjoni tar-regolamenti kontra l-korruzzjoni fi ħdan l-UE jħeġġu lil atturi korrotti barra mill-UE; jiżguraw l-obbligu ta' rendikont għall-awturi ta' skemi ta' korruzzjoni fuq skala mifruxa u jadottaw standards komuni dwar it-trasparenza, il-kontroll u s-sorveljanza tal-investiment għat-tnaqqis tar-riskji ta' korruzzjoni u ħasil tal-flus maħluqa mill-hekk imsejħa programmi ta' viża tad-deheb;

(i)	li jitolbu lill-Kummissjoni ssaħħaħ il-qafas tal-UE kontra l-korruzzjoni u tressaq direttiva tal-UE kontra l-korruzzjoni abbażi tal-Artikolu 83 tat-TFUE, li jistabbilixxi regoli komuni tal-UE għal sanzjonijiet kriminali għall-korruzzjoni;

(j)

li jirrikonoxxu li l-UE hija destinazzjoni għal fondi u assi miżapproprjati, li l-maġġoranza tagħhom ma jiġux ikkonfiskati u ritornati, li l-qafas legali għall-irkupru tal-assi misruqa għadu frammentat ħafna u li r-ritorn ta' assi miżapproprjati huwa imperattiv morali f'termini ta' ġustizzja u obbligu ta' rendikont, kif ukoll il-kredibbiltà tal-politika tal-UE dwar l-appoġġ għad-demokrazija; imexxu 'l quddiem l-isforzi fl-Istati Membri kollha tal-UE biex jiffriżaw u jikkonfiskaw l-assi misruqa fil-ġuriżdizzjonijiet tagħhom, f'konformità mal-UNCAC, u biex jirritornawhom b'mod trasparenti u responsabbli lejn il-pajjiż tal-oriġini u lill-vittmi, inkluż billi jtejbu b'mod sinifikanti t-trasparenza, l-aċċess għall-informazzjoni dwar assi barranin miżmuma fit-territorju tal-UE u jinvolvu b'mod sinifikattiv l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili; isegwu minnufih l-impenji tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tal-2021 dwar l-irkupru tal-assi, inklużi dawk relatati mal-konfiska mingħajr kundanna kriminali, il-konfiska u r-ritorn tar-rikavati tal-korruzzjoni b'rabta ma' soluzzjonijiet barra l-qorti, u l-ġbir u l-pubblikazzjoni ta' data dwar l-irkupru tal-assi; ifasslu sekwenzjar xieraq tal-azzjonijiet (sanzjonijiet, konfiska ċivili u kriminali ta' assi, prosekuzzjoni kriminali, mekkaniżmi ta' ritorn tal-assi) li fl-aħħar mill-aħħar iwasslu għall-użu mill-ġdid tal-assi misruqa għall-benefiċċju tal-vittmi tal-korruzzjoni; jistabbilixxu kooperazzjoni effettiva bejn l-Istati Membri dwar din il-kwistjoni; jabbozzaw komunikazzjoni li tiddeskrivi inizjattivi possibbli fil-livell tal-UE u dak internazzjonali biex jiġi żgurat irkupru rapidu u effiċjenti ta' assi akkwistati b'mod illeċitu wara proċessi ta' tranżizzjoni demokratika u biex jiġi żgurat li ma jkun hemm l-ebda rifuġju sikur għal dawn l-assi; jistabbilixxu regoli komuni tal-UE għar-ritorn ta' assi misruqa, li jirrikjedu li ladarba rikorrent jistabbilixxi każ inizjali, l-entità intimata jew l-intimat għandhom fir-rigward ta' reati serji kif definiti mil-liġi nazzjonali juru li ssodisfaw l-obbligi legali u finanzjarji tagħhom, bħal dwar l-oriġini leċita tal-finanzjament jew assi oħra; iħarrku lil dawk responsabbli, jiffaċilitaw aċċess adegwat għall-vittmi għal rimedji u jappoġġjaw il-kapaċità tal-parlamenti li jeżerċitaw sorveljanza baġitarja effettiva;

(k)

li jissorveljaw bir-reqqa l-indħil barrani u jistabbilixxu u jiżguraw infurzar strett tar-regoli ta' finanzjament Ewropej għall-partiti u l-fondazzjonijiet politiċi, l-NGOs u l-media, speċjalment meta l-finanzjament joriġina minn pajjiżi mhux demokratiċi u atturi mhux Statali, bil-ħsieb li jiġu evitati l-ħtif tar-riżorsi mill-elit, l-influwenza malizzjuża u l-interferenza fil-proċessi demokratiċi u l-affarijiet pubbliċi tal-UE u tal-pajjiżi sħab; jippromwovu t-trasparenza tas-sjieda tal-media bħala komponent essenzjali tad-demokrazija; jippromwovu programmi ddedikati dwar il-finanzjament tal-partiti politiċi u l-infiq tal-kampanji bħala parti mill-appoġġ għad-demokrazija esterna tal-UE lill-pajjiżi tagħhom; jadottaw standards stretti dwar l-impjieg wara l-impjieg pubbliku ta' persuni eletti u uffiċjali pubbliċi għolja, jevitaw każijiet ta' “revolving door” u jiżguraw regoli armonizzati u l-infurzar tagħhom fil-livell tal-UE permezz ta' sistema ta' sorveljanza robusta;

Id-drittijiet tal-bniedem u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni: l-arrikkiment u l-operazzjonalizzazzjoni tas-sett ta' għodod tal-UE

(l)

li jsaħħu l-integrazzjoni ta' approċċ kontra l-korruzzjoni bbażat fuq id-drittijiet tal-bniedem fl-azzjoni esterna tal-UE, inkluż fl-Istrument ta' Viċinat, Żvilupp u Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI), fl-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA) u fil-fondi fiduċjarji tal-UE; jagħtu prijorità lil impenji vinkolanti kontra l-korruzzjoni b'miri u skedi ta' żmien; jagħtu preċedenza lit-tkabbir tad-dħul domestiku fil-pajjiżi sħab billi jappoġġjaw il-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa u jsaħħu l-governanza tajba; issaħħu l-monitoraġġ u l-infurzar rigorużi sabiex jiġi evitat li l-fondi tal-UE jintużaw mill-gvernijiet għal attivitajiet illeċiti; jinkludu s-soċjetà ċivili fil-monitoraġġ tal-użu tal-fondi tal-UE u jsaħħu r-rwol tal-Parlament f'dan il-qasam; itejbu l-komunikazzjoni bejn l-aġenziji speċjalizzati tal-UE u s-sħab fil-prattika; jinvestu f'metodi diġitali u mmexxija mid-data għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni, b'mod partikolari fil-kapaċitajiet investigattivi teknoloġiċi tal-aġenziji tal-infurzar tal-liġi; jippromwovu kooperazzjoni msaħħa bejn l-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) u l-Uffiċċju tal-Prosekutur Ewropew; jiżguraw bażi tad-data konsistenti, komprensiva u aċċessibbli tal-benefiċjarji finali tal-fondi tal-UE fiċ-ċiklu kollu tal-akkwist;

(m)

li jtejbu l-programmi fl-ambitu tal-istrumenti ta' azzjoni esterna tal-UE biex jappoġġjaw il-bini tal-kapaċità kontra l-korruzzjoni, abbażi tal-prinċipji tat-trasparenza, l-obbligu ta' rendikont, in-nondiskriminazzjoni u l-parteċipazzjoni sinifikanti tal-partijiet ikkonċernati, u f'konformità mar-regolamenti rilevanti dwar dawn l-istrumenti; iżidu l-effiċjenza tal-infiq tal-UE billi jinkludu miri u skedi ta' żmien ċari tal-programm; itejbu t-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont tal-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp tagħha sabiex tikkonforma mal-istandards stabbiliti fil-prinċipji tal-effettività tal-iżvilupp maqbula internazzjonalment; jiżviluppaw sistema olistika ta' ġestjoni tar-riskju biex jipprevjenu li fondi tal-UE jikkontribwixxu għall-korruzzjoni billi pereżempju l-appoġġ baġitarju jkun marbut mal-objettivi kontra l-korruzzjoni u billi tingħata attenzjoni speċjali lill-monitoraġġ tal-implimentazzjoni; iwettqu monitoraġġ rigoruż tal-proġetti ffinanzjati mill-UE f'pajjiżi terzi u jiżguraw li dawn ma jintużawx bħala strumenti għall-finanzjament ta' attivitajiet illeċiti; jistabbilixxu awditi biex jivverifikaw li dawn il-fondi jkunu qed jintużaw f'konformità mal-objettivi stabbiliti fir-regolamenti għal kull strument; jissospendu l-appoġġ baġitarju f'pajjiżi fejn il-korruzzjoni hija mifruxa u fejn l-awtoritajiet manifestament jonqsu milli jieħdu azzjoni ġenwina, filwaqt li jiżguraw li l-assistenza tasal għand il-popolazzjoni ċivili permezz ta' mezzi oħra; fil-finanzjament tal-UE, jagħtu attenzjoni partikolari lill-ġestjoni tajba tal-assi pubbliċi ta' pajjiżi terzi, f'konformità mar-Regolament Finanzjarju tal-UE, u jappoġġjaw l-isforzi tal-OECD biex ittejjeb il-governanza korporattiva tal-intrapriżi tal-Istat; jesploraw il-possibbiltà li tinħoloq task force tal-UE kontra l-korruzzjoni b'setgħat, għarfien espert u riżorsi adegwati biex twettaq investigazzjonijiet u evalwazzjonijiet f'pajjiżi terzi u biex tipprovdi assistenza teknika u operazzjonali, inklużi pjanijiet ta' riforma mfassla apposta, lill-Istati li jirċievu fondi tal-UE li m'għandhomx biżżejjed kapaċità biex jindirizzaw il-korruzzjoni u jixtiequ jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom mal-UE; jinkoraġġixxu lid-Delegazzjonijiet tal-UE u l-ambaxxati tal-Istati Membri jirrappurtaw regolarment dwar il-korruzzjoni u jipprovdu taħriġ tekniku għall-persunal tad-Delegazzjoni tal-UE sabiex ikunu jistgħu jindirizzaw problemi f'dan il-qasam u jipproponu soluzzjonijiet għal kuntesti nazzjonali speċifiċi;

(n)

li jiżguraw li jiġu applikati l-ogħla standards etiċi u ta' trasparenza fil-finanzjament tal-UE, inkluż il-finanzjament ta' proġetti u self mill-BEI, li l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u l-atturi indipendenti jkunu involuti bis-sħiħ fil-monitoraġġ ta' dawn il-fondi u li l-mekkaniżmi ta' lmentar ikunu disponibbli, aċċessibbli u jiżguraw l-obbligu ta' rendikont għall-użu ħażin possibbli tal-fondi; jiżguraw li l-korpi u l-aġenziji kollha tal-UE jiggarantixxu aċċess liberu, rapidu u faċli għall-informazzjoni, inkluż dwar l-allokazzjoni, ir-riċevitur finali tal-finanzjament u l-użu finali tal-fondi;

(o)	li jagħtu prijorità lill-ġlieda kontra l-korruzzjoni fin-negozjati u l-kriterji ta' qabel l-adeżjoni; jiffukaw fuq il-bini tal-kapaċitajiet, bħal korpi speċjalizzati kontra l-korruzzjoni;

(p)

li jinkludu fil-ftehimiet kummerċjali u ta' investiment bejn l-UE u l-pajjiżi terzi kollha qafas ta' kundizzjonalità b'saħħtu u obbligatorju tad-drittijiet tal-bniedem b'dispożizzjonijiet ta' trasparenza u klawżoli vinkolanti u infurzabbli dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni; bħala l-aħħar alternattiva, jimponu sanzjonijiet jew jissospendu ftehimiet fil-każ ta' atti serji ta' korruzzjoni jew ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem; jiżguraw li n-negozjati kummerċjali jkunu inklużivi u trasparenti, b'sorveljanza pubblika sinifikanti u sensibilizzazzjoni tal-istrateġiji u l-prijoritajiet;

(q)

li jsaħħu l-enfasi fuq il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fid-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-diplomazija pubblika, jippromwovu djalogu miftuħ bejn l-Istati u s-soċjetà ċivili dwar il-problemi u s-soluzzjonijiet potenzjali u billi jinkludu b'mod attiv lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili involuti f'attivitajiet kontra l-korruzzjoni;

(r)

li jimmonitorjaw ir-riskji ta' korruzzjoni involuti fi proġetti ta' kostruzzjoni u investiment fuq skala kbira ta' pajjiżi terzi awtoritarji, imwettqa fuq livell globali iżda wkoll fl-Istati Membri, inkluż fis-setturi tal-enerġija, tal-industrija estrattiva, tal-infrastruttura, tad-difiża u tas-saħħa; jagħtu attenzjoni partikolari għat-trasparenza f'dawn il-proġetti, li spiss iqajmu tħassib dwar il-finanzjament mhux trasparenti jew ir-riskji fiskali; jipproċedu bl-implimentazzjoni rapida tal-programm tal-UE Ewropa Konnessa Globalment approvat mill-Kunsill fit-12 ta' Lulju 2021, li għandu l-potenzjal li jikkontribwixxi biex tiġi indirizzata din il-problema billi jippromwovi l-valuri u l-interessi tal-UE fil-politika ekonomika, tal-iżvilupp u tas-sigurtà;

L-appoġġ lis-soċjetà ċivili, lill-ġurnalisti u lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem

(s)

li jirrikonoxxu r-rwol kruċjali tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili indipendenti, tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, tal-attivisti kontra l-korruzzjoni, tal-informaturi u tal-ġurnalisti investigattivi fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, permezz ta' normi soċjetali li jinbidlu, il-ġlieda kontra l-impunità, il-ġbir ta' data, u l-kisba ta' implimentazzjoni u infurzar aħjar tal-miżuri kontra l-korruzzjoni; jaħdmu favur il-ħolqien ta' ambjent sikur u abilitanti għal dawk li jipprevjenu u jiġġieldu l-korruzzjoni, inklużi l-informaturi u l-ġurnalisti, kif ukoll għax-xhieda; jipprovdu appoġġ għall-vittmi tal-korruzzjoni – individwi kif ukoll komunitajiet – sabiex ikunu jistgħu jiġu identifikati u infurmati, jipparteċipaw fi proċedimenti ġudizzjarji u jitolbu u jirċievu kumpens għad-danni kkawżati; imexxu 'l quddiem l-isforzi biex jinkisbu traspożizzjoni u implimentazzjoni rapidi tad-Direttiva tal-UE dwar l-Informaturi min-naħa tal-Istati Membri; jaħdmu ma' pajjiżi terzi dwar il-protezzjoni tal-informaturi, inkluż permezz ta' impenji biex jiġu żgurati standards għoljin tal-protezzjoni tagħhom fil-ftehimiet kummerċjali u ta' investiment kollha tal-UE f'konformità mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem; jappoġġjaw l-isforzi biex l-awturi tar-reati jitressqu quddiem il-ġustizzja;

(t)

li jfasslu programmi biex jipprovdu aktar appoġġ finanzjarju lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, lill-media indipendenti, lill-informaturi, lill-ġurnalisti investigattivi u lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li jaħdmu fuq il-prevenzjoni u l-kxif tal-korruzzjoni, l-avvanz tat-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont, inkluż l-appoġġ kontra kawżi strateġiċi kontra l-parteċipazzjoni pubblika (kawżi SLAPP); itejbu l-aċċess tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fuq skala iżgħar għall-finanzjament tal-UE; jinsistu fuq l-istabbiliment ta' direttiva tal-UE ambizzjuża u effettiva kontra l-SLAPP, anke fir-rigward ta' fastidju ġudizzjarju possibbli minn awtoritajiet, korporazzjonijiet jew oħrajn barra mill-UE;

(u)

li jsaħħu l-protezzjoni tax-xhieda, tal-informaturi, tal-ġurnalisti investigattivi u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem kontra l-korruzzjoni u l-qraba tagħhom, kif xieraq, inkluż permezz tal-ħruġ ta' viżi ta' emerġenza u l-għoti ta' kenn temporanju fl-Istati Membri tal-UE, kif ukoll billi jiġu allokati riżorsi ddedikati lid-delegazzjonijiet tal-UE u r-rappreżentanzi tal-Istati Membri; jappellaw għal investigazzjoni bir-reqqa rigward il-vjolenza fuq u l-qtil ta' ġurnalisti investigattivi, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u attivisti oħra kontra l-korruzzjoni, u ġustizzja għalihom;

Trasparenza u obbligu ta' rendikont tal-korpi pubbliċi

(v)

li jippromwovu aċċess mifrux għal-liġijiet dwar l-informazzjoni, u l-għoti ta' data tal-gvern sinifikanti, komprensiva, f'waqtha, aċċessibbli u diġitalizzata mingħajr ma jiġu imposti tariffi, trasparenza mtejba tal-akkwist pubbliku u l-lobbjar, b'korpi ta' sorveljanza indipendenti; iħeġġu lill-Istati jakkwistaw servizzi minn impriżi li jkunu kkonformaw mal-obbligi ta' diliġenza dovuta tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi dispożizzjonijiet kontra l-korruzzjoni;

(w)	li jwettqu programmi biex jappoġġjaw il-kapaċità parlamentari li jiġu eżerċitati kontroll baġitarju u attivitajiet oħra ta' sorveljanza;

(x)

li jappoġġjaw u jsaħħu l-korpi ġudizzjarji indipendenti, imparzjali, b'riżorsi tajbin, imħarrġa tajjeb u effettivi u l-korpi tal-prosekuzzjoni u tal-infurzar tal-liġi għas-suċċess fl-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u l-aġġudikazzjoni ta' reati ta' korruzzjoni; jappoġġjaw il-ħolqien u l-professjonalizzazzjoni ta' korpi Statali speċjalizzati kontra l-korruzzjoni f'pajjiżi terzi;

(y)

li jkomplu jappoġġjaw proċessi elettorali ħielsa u ġusti u jippromwovu l-obbligu ta' rendikont fil-konfront tal-votanti, b'attenzjoni speċjali għall-frodi elettorali u x-xiri tal-voti; jippromwovu regoli ta' trasparenza biex jikkumbattu l-finanzjament politiku illeċitu; jiżguraw segwitu aktar sistematiku tar-rakkomandazzjonijiet tal-missjonijiet internazzjonali ta' osservazzjoni;

Il-ġlieda kontra l-korruzzjoni f'fora multilaterali

(z)

li jassumu rwol ta' tmexxija fil-formazzjoni ta' koalizzjoni ta' demokraziji biex tiġi miġġielda ż-żieda globali tal-kleptokraziji; jinsistu li l-ġlieda kontra l-korruzzjoni tiġi inkluża fl-aġenda tas-summits internazzjonali li jmiss, bħall-G7, u jappellaw għal implimentazzjoni sħiħa tal-aġenda kontra l-korruzzjoni miftiehma fis-Summit għad-Demokrazija propost mill-Istati Uniti; ikomplu jikkontribwixxu b'mod proattiv għall-ħidma tal-fora internazzjonali u reġjonali biex jiġġieldu l-korruzzjoni u jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem;

(aa)

li jilqgħu d-dikjarazzjoni politika storika dwar il-korruzzjoni adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU u jieħdu din l-opportunità biex jagħtu segwitu għar-rakkomandazzjonijiet tagħha u jsaħħu l-kooperazzjoni mal-korpi tan-NU bħall-OHCHR u l-Uffiċċju tan-NU kontra d-Droga u l-Kriminalità (UNODC); jinsistu fuq l-importanza tal-parteċipazzjoni sistematika tas-soċjetà ċivili fid-diskussjonijiet fil-livell tan-NU u l-mekkaniżmi ta' monitoraġġ dwar il-korruzzjoni;

(ab)

li jinkoraġġixxu l-approfondiment u t-twettiq tal-impenji internazzjonali biex il-ġlieda kontra l-korruzzjoni titqiegħed fil-qalba tal-SDGs bħala triq għall-ġlieda kontra l-faqar globali u għat-twettiq tad-drittijiet ekonomiċi, soċjali u kulturali, b'attenzjoni speċjali għad-dritt għall-edukazzjoni u l-parteċipazzjoni politika; jirrikonoxxu li l-korruzzjoni taġixxi bħala ostaklu għal ħafna aspetti tal-edukazzjoni, u dan jirriżulta fil-ħela ta' talenti u effetti negattivi fuq l-ekonomija; jenfasizzaw li l-edukazzjoni u l-informazzjoni huma għodod fundamentali għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni; għalhekk, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fl-edukazzjoni jagħmluha prijorità u jinkoraġġixxu lill-UE tiżviluppa u timplimenta programmi speċifiċi ddedikati għas-sensibilizzazzjoni dwar il-korruzzjoni, dwar x'tiswilha lis-soċjetà u l-mezzi biex din tiġi miġġielda;

(ac)

li jinsistu fuq il-ħatra ta' Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-kriminalità finanzjarja, il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem b'mandat komprensiv, inkluż pjan orjentat lejn l-objettivi u evalwazzjoni perjodika tal-miżuri kontra l-korruzzjoni meħuda mill-Istati; ikunu minn ta' quddiem fil-mobilizzazzjoni tal-appoġġ fost l-Istati membri tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem, u b'mod konġunt jisponsorjaw riżoluzzjoni li twettaq il-mandat propost; jiddeskrivu fid-dettall, f'dan ir-rigward, ir-rekwiżiti li għandhom jiġu ssodisfati mill-kandidati għall-kariga sabiex jiġi żgurat it-twettiq xieraq tal-mandat tagħhom, u jispeċifikaw il-proċess ta' trasparenza u ta' sjieda li l-kandidat magħżul ikun soġġett għalihom qabel ma jieħu l-kariga;

(ad)	li jibdew il-proċedura biex l-UE ssir membru sħiħ tal-GRECO, li fih l-UE għandha status ta' osservatur mill-2019; jinsistu mal-Istati Membri tal-UE biex jippubbliċizzaw u jilqgħu r-rakkomandazzjonijiet tal-GRECO;

(ae)

li jmexxu 'l quddiem id-diskussjonijiet dwar infrastruttura internazzjonali biex tiġi indirizzata l-impunità ta' individwi b'saħħithom involuti f'każijiet ta' korruzzjoni fuq skala kbira, inklużi mekkaniżmi investigattivi, prosekuturi u qrati internazzjonali; jesploraw approċċi komprensivi li jistgħu jirriformaw l-istituzzjonijiet tal-ġustizzja internazzjonali, bħall-estensjoni tal-ġuriżdizzjoni tal-Qorti Kriminali Internazzjonali, l-użu ta' ġuriżdizzjoni universali għall-prosekuzzjoni ta' atti ta' korruzzjoni fil-livelli għolja jew l-istabbiliment possibbli ta' Qorti Internazzjonali Kontra l-Korruzzjoni; jirrikonoxxu l-importanza tat-trasparenza u jipprevedu għall-obbligu ta' rendikont tal-organizzazzjonijiet internazzjonali u l-uffiċjali għolja;

(af)

li jippromwovu standards Ewropej, inkluż dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus, it-trasparenza tas-sjieda benefiċjarja u l-protezzjoni tal-informaturi f'fora multinazzjonali oħra, u jappoġġjaw l-adozzjoni ta' dawn l-istandards minn pajjiżi terzi; jappoġġjaw ir-riforma tal-liġijiet dwar is-sjieda benefiċjarja, li għandhom jiżguraw li r-reġistri jkunu aġġornati u aċċessibbli, kemm fl-UE kif ukoll madwar id-dinja, sabiex ikun hemm trasparenza xierqa tal-entitajiet legali rilevanti, inklużi trusts u kumpaniji fittizji, bil-ħsieb li l-vittmi tal-korruzzjoni kif ukoll l-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u tat-taxxa jkunu jistgħu jidentifikaw is-sidien effettivi ta' tali entitajiet;

(ag)	li jippromwovu l-inklużjoni ta' partijiet ikkonċernati mhux governattivi, inklużi akkademiċi u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, bħala osservaturi f'korpi sussidjarji tal-Konferenza tal-Istati Parti għall-UNCAC u mekkaniżmi multilaterali oħra kontra l-korruzzjoni;

Negozju, korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem

(ah)

li jistabbilixxu, b'mod urġenti, leġiżlazzjoni obbligatorja tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-diliġenza dovuta ambjentali imposta fuq l-entitajiet u r-relazzjonijiet kummerċjali kollha fuq il-katina tal-valur kollha ta' kumpanija li tirrikjedi li l-impriżi, inklużi dawk li jipprovdu prodotti u servizzi finanzjarji, jiżguraw l-identifikazzjoni, il-valutazzjoni, il-mitigazzjoni, il-prevenzjoni, il-waqfien, ir-responsabbiltà għal u n-notifika ta' kwalunkwe impatt negattiv tan-negozji u l-ktajjen tal-provvista tagħhom fuq id-drittijiet tal-bniedem, l-ambjent u l-governanza tajba; u li tinkludi l-ogħla standards, dispożizzjonijiet b'saħħithom kontra l-korruzzjoni, mekkaniżmi obbligatorji ta' lmentar u reġimi ta' responsabbiltà li jippermettu lill-vittmi jżommu l-kumpaniji responsabbli u jfittxu rimedju; jiżguraw li l-obbligi ta' diliġenza dovuta japplikaw għat-tixħim ta' uffiċjali pubbliċi barranin, li jseħħ direttament jew permezz ta' intermedjarji; jenfasizza f'dan ir-rigward li l-leġiżlazzjoni futura dwar id-diliġenza dovuta għandha timminimizza l-piżijiet burokratiċi fuq il-kumpaniji, b'mod partikolari l-SMEs;

(ai)

li jmexxu 'l quddiem l-isforzi għall-prevenzjoni tal-korruzzjoni, isaħħu l-istandards tal-kontabbiltà u tal-awditjar fis-settur privat, f'konformità mal-UNCAC u jinforzaw b'mod effettiv il-penali fuq korporazzjonijiet għal atti ta' korruzzjoni; jirrakkomandaw li l-kumpaniji kbar u elenkati kollha jirrappurtaw dwar l-attivitajiet tagħhom u l-implimentazzjoni tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni u kontra t-tixħim tagħhom; jippromulgaw dispożizzjonijiet u jfasslu gwida għall-kumpaniji biex jipprovdu rappurtar sikur u kunfidenzjali dwar ksur tar-regoli kontra l-korruzzjoni u biex jipproteġu lil dawk li joħorġu fil-beraħ b'tali informazzjoni; jinkoraġġixxu lill-pajjiżi terzi jallokaw riżorsi adegwati għall-punti ta' kuntatt nazzjonali u jistabbilixxu mekkaniżmi oħra ta' lmentar mhux ġudizzjarji biex jipprovdu rimedji lill-individwi u lill-komunitajiet affettwati minn prattiki kummerċjali korrotti;

(aj)

li jiżviluppaw pjan ta' azzjoni biex isaħħu d-drittijiet tal-bniedem u d-diliġenza dovuta f'setturi bħall-finanzi, il-kontabbiltà jew il-proprjetà immobbli, li spiss jipprovdu l-istruttura abilitanti għall-korruzzjoni f'livell globali billi jipprovdu mezzi biex ir-rikavat mill-korruzzjoni isib triqtu lejn l-ekonomija leġittima;

(ak)

li jikkonfermaw mill-ġdid l-importanza tal-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem billi jiżguraw li l-Istati Membri kollha li għadhom ma adottawx il-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali jagħmlu dan mill-aktar fis possibbli, u jippromwovu l-adozzjoni ta' pjanijiet ta' azzjoni u diliġenza dovuta korporattiva minn pajjiżi terzi; jinvolvu ruħhom b'mod kostruttiv u attiv fin-negozjati dwar it-Trattat Vinkolanti tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem;

Sanzjonar tal-korruzzjoni permezz tal-Att Magnitsky tal-UE

(al)

li jressqu malajr proposta leġiżlattiva li b'mod effettiv timmira lejn u timponi sanzjonijiet fuq il-faċilitaturi ekonomiċi u finanzjarji ta' dawk li jabbużaw mid-drittijiet tal-bniedem biż-żamma ta' assi u proprjetajiet fl-UE, f'konformità mat-talbiet ripetuti tal-Parlament biex jiġi emendat ir-Reġim Globali ta' Sanzjonijiet tal-UE b'rabta mad-Drittijiet tal-Bniedem billi jiġi estiż il-kamp ta' applikazzjoni tiegħu biex jinkludi atti ta' korruzzjoni, jew alternattivament titressaq proposta leġiżlattiva biex jiġi adottat reġim tematiku ġdid ta' sanzjonijiet kontra atti serji ta' korruzzjoni, u tiġi introdotta votazzjoni b'maġġoranza kwalifikata għall-adozzjoni ta' sanzjonijiet fil-kamp ta' applikazzjoni ta' dan ir-reġim ta' sanzjonijiet; jiżguraw rwol proattiv għall-Parlament f'dan ir-rigward; jikkooperaw mill-qrib mar-Renju Unit, li adotta reġim ġdid ta' sanzjonijiet dwar il-korruzzjoni, u ma' demokraziji oħra tal-istess fehma; jinnotaw ir-riskju li atturi korrotti jmexxu l-assi tagħhom lejn l-UE hekk kif aktar u aktar pajjiżi jadottaw oqfsa aktar stretti; jitolbu, għalhekk, li s-sanzjonijiet jiġu adottati malajr u debitament implimentati mill-Istati Membri, b'mod partikolari fir-rigward tal-projbizzjonijiet fuq id-dħul, l-identifikazzjoni u l-iffriżar tal-assi, għall-prevenzjoni li l-UE ssir ċentru tal-ħasil tal-flus, u jieħdu azzjoni kontra dawk l-Istati Membri li ma jissodisfawx l-obbligi tagħhom;

Effetti tal-COVID-19

(am)

li jiżguraw li l-miżuri kontra l-korruzzjoni jiġu integrati fir-rispons għall-COVID-19 sabiex jiġu pprovduti u distribwiti b'mod ġust is-servizzi tas-saħħa pubblika u l-aċċess għall-vaċċini, inkluż billi jissaħħu l-istituzzjonijiet pubbliċi u tiġi żgurata trasparenza sħiħa tal-miżuri u l-użu tal-finanzjament;

(an)	li jiżguraw li l-appoġġ finanzjarju tal-UE relatat mal-pandemija lil pajjiżi terzi jkun marbut ma' impenn robust għall-isforzi kontra l-korruzzjoni;

(ao)	li jipprovdu appoġġ immirat għall-ġurnalisti u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jaħdmu fuq il-kxif tal-korruzzjoni, li kienu vittmi ta' trażżin intensifikat permezz tal-abbuż tal-liġijiet ta' emerġenza waqt il-pandemija;

Korruzzjoni, tibdil fil-klima u drittijiet tal-bniedem

(ap)

li jirrikonoxxu r-rabtiet bejn id-degradazzjoni u l-qerda ambjentali bħala impediment għat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem, u n-networks sottostanti ta' korruzzjoni, tixħim jew kriminalità organizzata; jintegraw il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fl-azzjoni globali tal-UE dwar il-klima u l-ambjent, filwaqt li jmexxu 'l quddiem it-trasparenza u l-governanza tajba tar-riżorsi naturali u l-ġlieda kontra l-ħtif tal-art, u jiffokaw fuq is-setturi l-aktar fir-riskju, bħall-industriji estrattivi;

(aq)

li jinnotaw li d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem fil-qasam ambjentali, id-difensuri tal-art u l-avukati tagħhom, b'mod partikolari n-nisa u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem indiġeni jiffaċċjaw l-akbar riskju ta' diskriminazzjoni, intimidazzjoni, vjolenza u qtil, u b'hekk jieħdu azzjoni deċiżiva biex jipproteġuhom, inkluż billi joħorġu viżi ta' emerġenza u jipprovdu kenn temporanju fl-Istati Membri tal-UE;

Impatti tal-korruzzjoni abbażi tal-ġeneru

(ar)

li jinnotaw li l-korruzzjoni taggrava l-inugwaljanza bejn il-ġeneri u taffettwa sa liema punt id-drittijiet tan-nisa jiġu rispettati u protetti; jippromwovu l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri u d-diversità fl-azzjoni kontra l-korruzzjoni, kif rakkomandat mill-UNODC u jevalwaw l-aspetti tal-ġeneru tal-korruzzjoni u l-impatt differenzjat tagħha; jindirizzaw l-impatt tal-korruzzjoni fuq id-drittijiet tan-nisa u jiżguraw li n-nisa jkunu konxji mid-drittijiet tagħhom sabiex titnaqqas il-vulnerabbiltà tagħhom għall-korruzzjoni; iqisu r-rabtiet bejn it-traffikar ta' bnedmin u l-korruzzjoni;

(as)	li jqisu l-fatt li l-korruzzjoni taffettwa u taggrava wkoll l-inugwaljanza għal gruppi vulnerabbli oħra bħat-tfal, il-persuni b'diżabilità, l-anzjani, il-persuni f'sitwazzjoni ta' vulnerabbiltà ekonomika jew il-persuni li jagħmlu parti minn minoranzi;

(at)

li jirrikonoxxu l-estorsjoni sesswali bħala forma ta' korruzzjoni; ifasslu programmi biex jgħinu lill-vittmi ta' estorsjoni sesswali, forma ta' korruzzjoni partikolarment estrema u speċifika għall-ġeneru li tinvolvi lill-ġisem tal-bniedem bħala l-munita tal-korruzzjoni; jiġbru data biex titkejjel il-prevalenza tal-estorsjoni sesswali, biex jadottaw oqfsa u strumenti legali sabiex jiġu indirizzati u sanzjonati b'mod adegwat każijiet ta' estorsjoni sesswali, u jippromwovu dawn il-passi f'fora multilaterali;

o o

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex tgħaddi din ir-rakkomandazzjoni lill-Kunsill u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà.

(1) ĠU C 195, 25.6.1997, p. 2.

(2) ĠU L 410 I, 7.12.2020, p. 1

(3) Testi adottati, P9_TA(2021)0349.

(4) ĠU C 474, 24.11.2021, p. 11.

(5) ĠU C 445, 29.10.2021, p. 94.

(6) ĠU C 15, 12.1.2022, p. 111.

(7) ĠU C 425, 20.10.2021, p. 63.

(8) ĠU C 337, 20.9.2018, p. 82.

(9) ĠU C 215, 19.6.2018, p. 125.

(10) ĠU C 265, 11.8.2017, p. 59.

(11) ĠU C 181, 19.5.2016, p. 2.

(12) ĠU L 156, 19.6.2018, p. 43.

(13) ĠU L 127, 29.4.2014, p. 39.

(14) ĠU L 186, 11.7.2019, p. 122.

(15) ĠU L 317, 4.11.2014, p. 1.

KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA

		ISSN 1977-0987
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		C 342

Edizzjoni bil-Malti	Informazzjoni u Avviżi	Volum 65 6 ta' Settembru 2022

	II Komunikazzjonijiet
	KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA
	Il-Parlament Ewropew
	It-Tlieta 15 ta’ Frar 2022
2022/C 342/24	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar it-talba għat-tneħħija tal-immunità ta' Elena Yoncheva (2019/2155(IMM))	307
2022/C 342/25	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar it-talba għall-ħarsien tal-privileġġi u l-immunitajiet ta' Mario Borghezio (2021/2159(IMM))	310
2022/C 342/26	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar it-talba għat-tneħħija tal-immunità ta' Jörg Meuthen (2021/2160(IMM))	311
2022/C 342/27	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar it-talba għat-tneħħija tal-immunità ta' Álvaro Amaro (2021/2082(IMM))	313

	III Atti preparatorji
	Il-Parlament Ewropew
	It-Tlieta 15 ta’ Frar 2022
2022/C 342/28	Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar l-adeżjoni tal-Unjoni Ewropea għall-Konvenzjoni dwar il-Konservazzjoni u l-Ġestjoni ta' Riżorsi tas-Sajd f'Ibħra Miftuħa fit-Tramuntana tal-Oċean Paċifiku (12617/2021 – C9-0420/2021 – 2021/0184(NLE))	315
2022/C 342/29	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar il-kompożizzjoni numerika tad-delegazzjonijiet interparlamentari (2022/2547(RSO))	316
2022/C 342/30	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar ir-Regolament delegat tal-Kummissjoni tal-5 ta' Novembru 2021 li jissupplimenta r-Regolament (UE) 2021/1139 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura fir-rigward tal-perjodu ta' żmien u d-dati għall-inammissibbiltà tal-applikazzjonijiet għall-appoġġ (C(2021)7701 – 2021/2961(DEA))	319
	L-Erbgħa 16 ta’ Frar 2022
2022/C 342/31	Emendi adottati mill-Parlament Ewropew fis-16 ta' Frar 2022 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi programm ta' dokumentazzjoni tal-qbid għat-tonn (Thunnus thynnus) u li jirrevoka r-Regolament (UE) Nru 640/2010 (COM(2020)0670 – C9-0336/2020 – 2020/0302(COD))	320
2022/C 342/32	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-mobilizzazzjoni tal-Fond Ewropew ta' Aġġustament għall-Globalizzazzjoni għall-Ħaddiema Ssensjati wara applikazzjoni minn Franza – EGF/2021/005 FR/Airbus (COM(2021)0698 – C9-0011/2022 – 2021/0363(BUD))	324
2022/C 342/33	P9_TA(2022)0035 Ferroviji: titwil tal-applikazzjoni ta' miżuri temporanji dwar l-impożizzjoni ta' imposti – COVID-19 ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-16 ta’ Frar 2022 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2020/1429 fir-rigward tad-durata tal-perjodu ta’ referenza għall-applikazzjoni ta’ miżuri temporanji dwar l-impożizzjoni ta’ imposti għall-użu tal-infrastruttura ferrovjarja (COM(2021)0832 – C9-0001/2022 – 2021/0437(COD)) P9_TC1-COD(2021)0437 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-16 ta’ Frar 2022 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2022/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2020/1429 fir-rigward tad-durata tal-perijodu ta’ referenza għall-applikazzjoni ta’ miżuri temporanji dwar l-impożizzjoni ta’ imposti għall-użu tal-infrastruttura ferrovjarja	328
2022/C 342/34	P9_TA(2022)0036 Assistenza makrofinanzjarja lill-Ukrajna ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-16 ta’ Frar 2022 dwar il-proposta għal decizjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-provvediment ta’ assistenza makrofinanzjarja lill-Ukrajna (COM(2022)0037 – C9-0028/2022 – 2022/0026(COD)) P9_TC1-COD(2022)0026 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-16 ta’ Frar 2022 bil-ħsieb tal-adozzjoni tad-Deċiżjoni (UE) 2022/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li tipprovdi assistenza makrofinanzjarja lill-Ukrajna	329
	Il-Ħamis 17 ta’ Frar 2022
2022/C 342/35	P9_TA(2022)0046 Protezzjoni tal-ħaddiema minn riskji relatati mal-espożizzjoni għal karċinoġeni jew mutaġeni fuq il-post tax-xogħol ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2004/37/KE dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema minn riskji relatati mal-espożizzjoni għal karċinoġeni jew mutaġeni fuq il-post tax-xogħol (COM(2020)0571 – C9-0301/2020 – 2020/0262(COD)) P9_TC1-COD(2020)0262 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fis-17 ta’ Frar 2022 bil-ħsieb tal-adozzjoni tad-Direttiva (UE) 2022/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2004/37/KE dwar il-protezzjoni tal-ħaddiema minn riskji relatati mal-espożizzjoni għal karċinoġeni jew mutaġeni fuq il-post tax-xogħol	330
2022/C 342/36	Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill fl-ewwel qari bil-ħsieb tal-adozzjoni ta' direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttivi 1999/62/KE, 1999/37/KE u (UE) 2019/520, fir-rigward tal-ħlas li jrid isir mill-vetturi għall-użu ta' ċerti infrastrutturi (10542/1/2021 – C9-0423/2021 – 2017/0114(COD))	332

Test propost mill-Kummissjoni	Emenda
6. BCD ivvalidat għandu jinkludi, kif ikun xieraq, l-informazzjoni stabbilita fl-Anness 1 tar-Rakkomandazzjoni tal-ICCAT [18-13] . L-istruzzjonijiet dwar il-ħruġ, in-numerazzjoni, il-mili, u l-validazzjoni tad-dokument tal-qbid huma stabbiliti fl-Anness 3 tar-Rakkomandazzjoni tal-ICCAT [18-13] .	6. BCD ivvalidat għandu jinkludi, kif ikun xieraq, l-informazzjoni msemmija fil-punt 2 tal-Anness ta' dan ir-Regolament . L-istruzzjonijiet dwar il-ħruġ, in-numerazzjoni, il-mili, u l-validazzjoni tad-dokument tal-qbid huma msemmija fil-punt 3 tal-Anness ta' dan ir-Regolament.

Test propost mill-Kummissjoni	Emenda
3. Il-BFTRC ivvalidat għandu jinkludi l-informazzjoni stabbilita fl-Annessi 4 u 5 tar-Rakkomandazzjoni tal-ICCAT [18-13] .	3. Il-BFTRC ivvalidat għandu jinkludi l-informazzjoni msemmija fil-punti 4 u 5 tal-Anness ta' dan ir-Regolament .

Werrej		Paġna

	IL-PARLAMENT EWROPEW SESSJONI 2021–2022 Dati tas-seduti: 14–17 ta’ Frar 2022 TESTI ADOTTATI	1

	I Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet
	RIŻOLUZZJONIJIET
	Il-Parlament Ewropew
	It-Tlieta 15 ta’ Frar 2022
2022/C 342/01	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-isfidi għaż-żoni urbani fl-era ta' wara l-COVID-19 (2021/2075(INI))	2
2022/C 342/02	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-impatt tar-riformi fiskali nazzjonali fuq l-ekonomija tal-UE (2021/2074(INI))	14
2022/C 342/03	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li fihom, jikkonsistu minn, jew li huma prodotti minn fażola tas-sojja ġenetikament modifikata GMB151 (BCS-GM151-6), skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (D075506/01 – 2021/2947(RSP))	22
2022/C 342/04	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Frar 2022 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni li ġġedded l-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq ta' prodotti li jkun fihom, ikunu jikkonsistu, jew ikunu prodotti minn qoton ġenetikament modifikat GHB614 (BCS-GHØØ2-5) skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (D076839/01 – 2021/3006(RSP))	29
	L-Erbgħa 16 ta’ Frar 2022
2022/C 342/05	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-Bank Ċentrali Ewropew – rapport annwali 2021 (2021/2063(INI))	35
2022/C 342/06	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar ir-rapport ta' implimentazzjoni dwar it-trattament xieraq tal-annimali tal-farms (2020/2085(INI))	45
2022/C 342/07	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar ir-rapport annwali rigward l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew fis-sena 2020 (2021/2167(INI))	58
2022/C 342/08	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar strateġija Ewropea għall-enerġija rinnovabbli offshore (2021/2012(INI))	66
2022/C 342/09	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar il-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 50 tat-TUE (2020/2136(INI))	78
2022/C 342/10	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tas-Sitt Direttiva tal-VAT: X'inhu meħtieġ biex titnaqqas id-diskrepanza tal-VAT fl-UE? (2020/2263(INI))	88
2022/C 342/11	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2009/48/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar is-sikurezza tal-ġugarelli (Direttiva dwar is-Sikurezza tal-Ġugarelli) (2021/2040(INI))	99
2022/C 342/12	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2022 dwar it-tisħiħ tal-Ewropa fil-ġlieda kontra l-kanċer – lejn strateġija komprensiva u koordinata (2020/2267(INI))	109
	Il-Ħamis 17 ta’ Frar 2022
2022/C 342/13	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tal-politika estera u ta' sigurtà komuni – rapport annwali 2021 (2021/2182(INI))	148
2022/C 342/14	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni – rapport annwali 2021 (2021/2183(INI))	167
2022/C 342/15	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni – rapport annwali 2021 (2021/2181(INI))	191
2022/C 342/16	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-indirizzar ta' ostakli mhux tariffarji u mhux fiskali fis-suq uniku (2021/2043(INI))	212
2022/C 342/17	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta’ Frar 2022 li jinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar statut għall-assoċjazzjonijiet u l-organizzazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ transfruntieri Ewropej (2020/2026(INL))	225
2022/C 342/18	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar it-tisħiħ tal-pożizzjoni taż-żgħażagħ Ewropej: l-impjiegi u l-irkupru soċjali wara l-pandemija (2021/2952(RSP))	265
2022/C 342/19	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar il-prijoritajiet tal-UE għas-66 sessjoni tal-Kummissjoni tan-NU dwar l-Istatus tan-Nisa (2022/2536(RSP))	276
2022/C 342/20	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar l-iżviluppi reċenti fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem fil-Filippini (2022/2540(RSP))	281
2022/C 342/21	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar il-piena tal-mewt fl-Iran (2022/2541(RSP))	286
2022/C 342/22	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 dwar il-kriżi politika fil-Burkina Faso (2022/2542(RSP))	290
	RAKKOMANDAZZJONIJIET
	Il-Parlament Ewropew
	Il-Ħamis 17 ta’ Frar 2022
2022/C 342/23	Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew tas-17 ta' Frar 2022 fuq ir-rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew lill-Kunsill u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà dwar il-korruzzjoni u d-drittijiet tal-bniedem (2021/2066(INI))	295

Test propost mill-Kummissjoni	Emenda
1. Sal-15 ta' Awwissu ta' kull sena, l-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni b'rapport li jinkludi l-informazzjoni deskritta fl-Anness 6 tar-Rakkomandazzjoni tal-ICCAT [18-13] , li jkopri l-perjodu mill-1 ta' Jannar sal-31 ta' Diċembru tas-sena preċedenti.	1. Sal-15 ta' Awwissu ta' kull sena, l-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-Kummissjoni b'rapport li jinkludi l-informazzjoni msemmija fil-punt 7 tal-Anness ta' dan ir-Regolament , li jkopri l-perjodu mill-1 ta' Jannar sal-31 ta' Diċembru tas-sena preċedenti.

Test propost mill-Kummissjoni	Emenda
2. Ir-rapporti ġġenerati mis-sistema tal-eBCD għandhom jintużaw biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tar-rapportar annwali. Fir-rapport annwali tagħhom, l-Istati Membri għandhom jipprovdu l-elementi deskritti fl-Anness 6 tar-Rakkomandazzjoni tal-ICCAT [18-13] li ma jistgħux jiġu prodotti mis-sistema tal-eBCD.	2. Ir-rapporti ġġenerati mis-sistema tal-eBCD għandhom jintużaw biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tar-rapportar annwali. Fir-rapport annwali tagħhom, l-Istati Membri għandhom jipprovdu l-elementi msemmija fil-punt 7 tal-Anness ta' dan ir-Regolament li ma jistgħux jiġu prodotti mis-sistema tal-eBCD.