—

wara li kkunsidra l-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB) tal-1992, u l-15-il laqgħa li jmiss tal-Konferenza tal-Partijiet tagħha (COP15),

—

wara li kkunsidra t-Trattat Internazzjonali dwar ir-Riżorsi Ġenetiċi tal-Pjanti għall-Ikel u l-Agrikoltura,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU tal-2007 dwar id-Drittijiet tal-Popli Indiġeni,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU tal-2018 dwar id-Drittijiet tal-Bdiewa u Persuni Oħra li Jaħdmu f'Żoni Rurali,

—

wara li kkunsidra r-rapport speċjali tal-2019 tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) tan-NU dwar it-tibdil fil-klima u l-art,

—

wara li kkunsidra r-rapport speċjali tal-IPCC tal-2019 dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' valutazzjoni globali tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-servizzi Ekosistemiċi (IPBES) tal-2019 dwar il-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema,

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Workshop tal-IPBES dwar il-Bijodiversità u l-Pandemiji tad-29 ta' Ottubru 2020,

—

wara li kkunsidra r-rapport tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet tal-popli indiġeni, ippreżentat lill-Assemblea Ġenerali tan-NU fl-2016,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni 169 tal-1989 tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) dwar il-popli indiġeni u tribali,

—

wara li kkunsidra l-5 Perspettiva Globali dwar il-Bijodiversità tas-Segretarjat tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika tal-15 ta' Settembru 2020,

—

wara li kkunsidra s-Summit tan-NU dwar il-Bijodiversità tat-30 ta' Settembru 2020,

—

wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Baħar,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Cancun dwar il-Promozzjoni tal-Pastoraliżmu Sostenibbli u l-Produzzjoni tal-Bhejjem għall-Konservazzjoni tal-Bijodiversità fil-Bwar u r-Artijiet tal-Merħliet tal-KDB COP 13 tal-14 ta' Diċembru 2016,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Grupp ta' Esperti ta' Livell Għoli tal-Kumitat dwar is-Sigurtà Alimentari Dinjija (CFS) dwar is-Sigurtà Alimentari u n-Nutrizzjonali, ta' Lulju 2019, bit-titolu “Approċċi Agroekoloġiċi u approċċi innovattivi oħra għal agrikoltura sostenibbli u sistemi alimentari li jtejbu s-sigurtà tal-ikel u n-nutrizzjoni”,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-FAO dwar l-Istat tal-għarfien tal-bijodiversità tal-ħamrija – Status, sfidi u potenzjalitajiet, ippubblikat fl-2020,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar il-Kummerċ Internazzjonali fl-Ispeċijiet ta' Fawna u Flora Selvaġġi fil-Periklu (CITES) u l-Konvenzjoni dwar il-Konservazzjoni tal-Ispeċi Migratorji tal-Annimali Selvaġġi (CMS),

—

wara li kkunsidra l-analiżi globali tal-2020 tal-Front Line Defenders,

—

wara li kkunsidra r-Razzjonalizzazzjoni tal-Indikaturi Ewropej tal-Bijodiversità (SEBI) 2020, maħruġa mill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tad-9 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Lejn strateġija komprensiva mal-Afrika” (JOIN(2020)0004),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Frar 2021 bit-titolu “Insawru Ewropa reżiljenti għall-klima – L-Istrateġija l-ġdida tal-UE dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima” (COM(2021)0082),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija ‘Mill-Għalqa sal-Platt’ għal sistema tal-ikel ġusta, tajba għas-saħħa u favur l-ambjent” (COM(2020)0381),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 – Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna” (COM(2020)0380),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2013/396/UE tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar prinċipji komuni għal mekkaniżmi ta' rimedju kollettiv ta' inġunzjoni u kumpensatorji fl-Istati Membri li jirrigwardaw il-ksur tad-drittijiet skont il-Liġi tal-Unjoni (1),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Lulju 2019 dwar it-tisħiħ tal-azzjoni tal-UE għall-protezzjoni u għar-restawr tal-foresti tad-dinja (COM(2019)0352) u l-konklużjonijiet sussegwenti tal-Kunsill,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Mejju 2017 dwar il-popli indiġeni,

—

wara li kkunsidra l-Kunsens Ewropew ġdid għall-Iżvilupp tal-2017,

—

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE għall-Infurzar tal-Liġi, il-Governanza u l-Kummerċ Forestali adottat f'Novembru 2003,

—

wara li kkunsidra l-analiżi fil-fond dwar il-Kummerċ u l-Bijodiversità, ippubblikata mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Esterni tiegħu f'Ġunju 2020 (2),

—

wara li kkunsidra r-rieżami ta' nofs it-terminu tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità (3),

—

wara li kkunsidra l-analiżi fil-fond bit-titolu “Ir-rabta bejn it-telfien tal-bijodiversità u t-tixrid dejjem akbar tal-mard żoonotiku”, ippubblikata mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Esterni tiegħu f'Diċembru 2020 (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2018 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-popli indiġeni fid-dinja, inkluż il-ħtif tal-art (5),

—

wara li kkunsidra l-istudju intitolat “Il-popli indiġeni, l-industriji estrattivi u d-drittijiet tal-bniedem”, ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Esterni tiegħu f'Settembru 2014 (6),

—

wara li kkunsidra l-analiżi fil-fond bit-titolu “L-isfidi għad-drittijiet ambjentali u tal-popli indiġeni fir-reġjun tal-Amażonja”, ippubblikata mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Esterni tiegħu f'Ġunju 2020 (7),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Ottubru 2020 li tinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar qafas legali tal-UE biex titwaqqaf u titreġġa' lura d-deforestazzjoni globali li l-UE hija responsabbli għaliha (8),

—

wara li kkunsidra l-Patt Ekoloġiku Ewropew,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp (A9-0258/2021),

A.

billi madwar 70 % tal-foqra tad-dinja jiddependu direttament fuq id-diversità bijoloġika għall-għajxien tagħhom;

B.

billi l-maġġoranza tat-telfien tal-bijodiversità jseħħ fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

C.

billi l-bijodiversità għadha sors kritiku għall-iżvilupp tal-mediċini;

D.

billi l-aktar stima globali komprensiva tissuġġerixxi li s-servizzi tal-ekosistema jipprovdu benefiċċji ta' USD 125-140 triljun fis-sena, jiġifieri aktar minn darba u nofs id-daqs tal-PDG globali (9);

E.

billi l-bijodiversità hija affettwata kemm mit-tibdil fil-klima kif ukoll tagħti kontribut importanti għall-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima permezz tas-servizzi tal-ekosistemi li tappoġġa;

F.

billi l-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi huma previsti li jonqsu matul id-deċennji li ġejjin, filwaqt li l-provvista u d-domanda għal materjali derivati minn riżorsi naturali b'valur tas-suq attwali (ikel, għalf, injam u bijoenerġija) huma previsti li jiżdiedu;

G.

billi pressjonijiet ewlenin fuq il-bijodiversità terrestri, tal-baħar u akkwatika oħra jinkludu t-telf u l-frammentazzjoni tal-ħabitats (partikolarment minħabba l-espansjoni u l-intensifikazzjoni agrikola), l-isfruttament żejjed tar-riżorsi naturali (eż. il-ħut), it-tniġġis, l-ispeċijiet aljeni invażivi u t-tibdil fil-klima;

H.

billi skont ir-rapport ta' valutazzjoni globali IPBES 2019 dwar il-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema, il-biċċa l-kbira tal-Miri tal-Bijodiversità ta' Aichi għall-2020 ma ntlaħqux;

I.

billi r-Rapport dwar ir-Riskji Globali tal-Forum Ekonomiku Dinji tal-2020 identifika r-riskji ambjentali bħala l-akbar riskji sistemiċi għall-ekonomija globali tagħna;

J.

billi l-OECD tistma li l-flussi finanzjarji potenzjalment dannużi għall-bijodiversità (abbażi tal-fjuwils fossili u s-sussidji agrikoli) jammontaw għal USD 500 biljun fis-sena, daqs ordni ta' kobor għaxar darbiet ogħla mill-flussi finanzjarji globali għall-konservazzjoni tal-bijodiversità u l-użu sostenibbli, u billi l-ispejjeż tan-nuqqas ta' azzjoni fuq it-telfien tal-bijodiversità huma għoljin u huma mistennija li jiżdiedu (10);

K.

billi l-IPBES tirrapporta li l-użu ġdid tal-art, l-espansjoni agrikola u l-urbanizzazzjoni huma responsabbli għal aktar minn 30 % tal-avvenimenti ta' mard emerġenti;

L.

billi studji reċenti juru li bejn 1,65 u 1,87 biljun persuna indiġeni, komunitajiet lokali, u persuni ta' nisel Afrikan jgħixu f'żoni importanti ta' konservazzjoni tal-bijodiversità fid-dinja; billi sejba oħra turi li 56 % tan-nies li jgħixu f'żoni importanti ta' konservazzjoni tal-bijodiversità jinsabu f'pajjiżi bi dħul baxx u medju baxx; billi 9 % biss jgħixu f'pajjiżi bi dħul għoli; billi, skont l-Inizjattiva tad-Drittijiet u r-Riżorsi, dan il-fatt jissottolinja l-impatt sproporzjonat tal-konservazzjoni fuq in-Nofsinhar Globali;

M.

billi hemm evidenza xjentifika ta' rabta kumplessa bejn it-telfien tal-bijodiversità u r-riskju dejjem jikber ta' mard żoonotiku bħall-COVID-19;

N.

billi l-popli u l-komunitajiet indiġeni u lokali (IPLC) jiddependu ħafna fuq l-art, ir-riżorsi naturali u l-ekosistemi għall-ħtiġijiet bażiċi u l-għajxien tagħhom, filwaqt li jitqies il-fatt li l-livell baxx ta' għajxien tagħhom u l-esklużjoni mill-ħajja politika u ekonomika tagħhom jistgħu jimplikaw kunflitti kruċjali rigward l-użu ta' riżorsi naturali u drittijiet tal-art;

O.

billi t-territorji indiġeni tradizzjonali jinkludu madwar 22 % tal-wiċċ tal-art tad-dinja, u jikkoinċidu ma' żoni li għandhom 80 % tal-bijodiversità tal-pjaneta;

P.

billi ż-żoni protetti għandhom il-potenzjal li jissalvagwardjaw il-bijodiversità għall-benefiċċju tal-umanità kollha, iżda, f'xi każijiet, ġew assoċjati wkoll ma' ksur tad-drittijiet tal-bniedem fuq skala kbira kontra l-IPLC;

Q.

billi l-popli indiġeni għadhom fost l-ifqar foqra, u billi waħda mid-diffikultajiet ewlenin li jiffaċċjaw il-popli indiġeni globalment hija li jiksbu rikonoxximent legali tas-sjieda kollettiva fuq l-artijiet tal-antenati tagħhom, speċjalment meta dawn ġew iddikjarati territorji protetti;

R.

billi huwa stmat li 50 % taż-żoni protetti madwar id-dinja ġew stabbiliti f'artijiet tradizzjonalment okkupati u użati mill-popli indiġeni, u li dan il-proporzjon huwa l-ogħla fl-Ameriki, fejn jista' jaqbeż id-90 % fl-Amerika Ċentrali;

S.

billi n-nuqqas ta' rikonoxximent għad-drittijiet tal-art konswetudinarji tal-popli u l-komunitajiet indiġeni jiġġenera riskji ta' ħtif tal-art, u b'hekk jipperikola l-għajxien u l-kapaċità tagħhom li jindirizzaw it-tibdil fil-klima jew it-telfien tal-bijodiversità;

T.

billi r-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-popli indiġeni identifika l-industriji estrattivi bħala s-sors ewlieni ta' kunflitt u vjolenza fit-territorji tal-popli indiġeni;

U.

billi skont l-Analiżi Globali tal-2020 tal-Front Line Defenders, mill-inqas 331 difensur tad-drittijiet tal-bniedem inqatlu fl-2020, li minnhom 69 % kienu difensuri ambjentali u 26 % ħadmu speċifikament fuq id-drittijiet tal-popli indiġeni;

V.

billi l-UE għandha l-għan li tinsisti għal mira ta' mill-inqas 30 % ta' protezzjoni tal-bijodiversità skont il-KDB;

W.

billi corpus ta' riċerka dejjem akbar jindika li l-IPLC għandhom għarfien kruċjali u rwol vitali fil-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-konservazzjoni tal-bijodiversità, kif ukoll biex itejbu l-għajxien rurali u jsaħħu r-reżiljenza tal-popolazzjonijiet u l-komunitajiet lokali; billi l-miri tal-bijodiversità globali ma jistgħux jintlaħqu mingħajr ir-rikonoxximent u r-rispett tad-drittijiet tal-IPLC;

X.

billi l-UE ressqet impenji u miri ekoloġiċi b'saħħithom permezz tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, madankollu l-impronta ekoloġika totali tal-UE għadha għolja, li għandu konsegwenzi negattivi għall-ambjent fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw; billi l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għandha l-għan li tikseb sitwazzjoni li fiha l-ekosistemi kollha tad-dinja jkunu ġew restawrati, reżiljenti u protetti b'mod adegwat sal-2050, f'konformità mal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, u tesprimi impenn favur l-objettiv li ttemm l-estinzjoni tal-ispeċijiet ikkawżata mill-bniedem sal-2050, iggwidata minn responsabbiltà interġenerazzjonali u mill-prinċipju tal-ugwaljanza, inkluż ir-rispett għad-drittijiet, u l-parteċipazzjoni sħiħa u effettiva tal-IPLC; billi l-istrateġija tal-UE u tal-Istati Membri tagħha b'appoġġ għall-pajjiżi li qed jiżviluppaw għandha tkun imfassla biex tantiċipa l-effetti tat-tibdil fil-klima u t-telfien tal-bijodiversità;

Y.

billi l-bijodiversità hija kruċjali għas-sigurtà tal-ikel, il-benessri tal-bniedem u l-iżvilupp madwar id-dinja; billi l-benefiċċji li l-bnedmin jiksbu mill-ekosistemi jinkludu, fost affarijiet oħra, il-purifikazzjoni tal-ilma u l-arja, il-kontroll tal-pesti u l-mard, id-dakkir tal-għelejjel, il-fertilità tal-ħamrija, id-diversità ġenetika, il-proviżjonament tal-ilma ħelu, il-protezzjoni kontra l-għargħar, is-sekwestru tal-karbonju u r-reżiljenza għat-tibdil fil-klima; billi l-foresti hemm aktar minn 75 % tal-bijodiversità terrestri tad-dinja u aktar minn 25 % tal-popolazzjoni dinjija tiddependi fuq ir-riżorsi tal-foresti għall-għajxien tagħha; billi l-pandemija tal-COVID-19 enfasizzat l-oqsma ta' inugwaljanzi fis-sistemi agroalimentari u l-ħtieġa li l-produzzjoni tal-azjendi agrikoli żgħar tiġi adattata u titjieb b'mod sostenibbli fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, it-trasformazzjoni ta' sistemi agroalimentari u l-orjentazzjoni mill-ġdid tal-agrikoltura lejn is-sostenibbiltà tal-klima;

Z.

billi r-rapport speċjali tal-IPCC dwar it-tibdil fil-klima u l-art tat-8 ta' Awwissu 2019 juri li l-popli indiġeni għandhom rekord twil ta' adattament għall-varjabbiltà klimatika, abbażi tal-għarfien tradizzjonali tagħhom, li jsaħħaħ ir-reżiljenza tagħhom;

AA.

billi r-rapport speċjali tal-IPCC dwar l-oċeani u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel tal-24 ta' Settembru 2019, bl-istess mod jipprovdi evidenza tal-benefiċċji tal-kombinazzjoni tal-għarfien xjentifiku ma' dak lokali u indiġenu biex tiġi żgurata r-reżiljenza;

AB.

billi l-Artikolu 8(j) tal-KDB jimpenja lill-Istati partijiet biex jirrispettaw u jżommu l-għarfien, l-innovazzjonijiet u l-prattiki tal-komunitajiet indiġeni u lokali, li huma rilevanti għall-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tad-diversità bijoloġika; billi l-KDB, madankollu, tonqos milli tinkludi rikonoxximent espliċitu tad-drittijiet tal-bniedem tal-popli indiġeni;

AC.

billi l-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-NU (FAO) tistma li madwar 75 % tad-diversità ġenetika tal-pjanti ntilfet madwar id-dinja, filwaqt li 75 % tal-ikel dinji issa huwa ġġenerat biss minn tnax-il speċi ta' pjanti u minn ħames speċijiet ta' annimali, li joħloq riskju serju għas-sigurtà globali tal-ikel;

AD.

billi t-telf tad-diversità ġenetika, speċjalment is-sostituzzjoni ta' razez lokali u adattati tajjeb, iżid il-vulnerabbiltà għall-pesti, il-mard u t-tibdil ambjentali, inkluż it-tibdil fil-klima; billi l-globalizzazzjoni tas-suq tal-agrikoltura xprunat it-tisħiħ ta' din l-erożjoni tal-bijodiversità agrikola, li jfisser inqas kapaċità ta' innovazzjoni u adattament għat-tibdil fil-klima;

AE.

billi huwa stmat li globalment, 30 % tat-theddid għall-ispeċijiet huwa dovut għall-kummerċ internazzjonali;

AF.

billi l-kummerċ illegali ta' organiżmi selvaġġi u l-kummerċ illegali fl-injam u l-materja prima jistgħu jaċċelleraw id-degradazzjoni u l-qerda tal-bijodiversità f'pajjiżi b'istituzzjonijiet u regolamenti ambjentali dgħajfa;

AG.

billi l-oċeani huma ġibjuni enormi ta' bijodiversità u r-regolaturi primarji tal-klima globali; billi l-konservazzjoni tagħhom hija kruċjali għall-iżvilupp sostenibbli u għall-qerda tal-faqar, filwaqt li tipprovdi għajxien sostenibbli u sigurtà tal-ikel għal biljuni ta' nies; billi t-tniġġis tal-ekosistemi tal-baħar mill-plastik huwa problema globali kif ukoll lokali, b'konsegwenzi potenzjalment severi għall-organiżmi selvaġġi, l-attivitajiet ekonomiċi u s-saħħa tal-bniedem fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw; billi l-iskala ta' dan it-tniġġis ġiet sottovalutata ħafna u għad hemm lakuni fl-għarfien, b'mod partikolari dwar l-impatti fuq l-artijiet u l-komunitajiet kostali; billi skont ir-rapport reċenti tal-Programm Ambjentali tan-NU “Neglected: Environmental Justice Impacts of Marine Litter and Plastic Pollution (L-impatti tal-Ġustizzja Ambjentali tal-Iskart tal-Baħar u t-Tniġġis tal-Plastik)”, dan l-iskart u t-tniġġis jimpattaw b'mod sproporzjonat lill-persuni vulnerabbli, jheddu t-tgawdija sħiħa u effettiva tad-drittijiet tal-bniedem u joħolqu ostakli sostanzjali għall-kisba tal-SDGs;

AH.

billi l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità hija impenjata favur il-kondiviżjoni ġusta u ekwa tal-benefiċċji mill-użu ta' riżorsi ġenetiċi marbuta mal-bijodiversità u għat-trawwim ta' qafas ta' abilitazzjoni, bl-użu tal-għodod ta' riċerka, l-innovazzjoni u t-teknoloġija;

AI.

billi r-reati ambjentali, li l-valur tagħhom ġie stmat mill-Programm Ambjentali tan-NU u mill-Interpol, li huma kważi d-doppju tal-baġit tal-għajnuna globali, jaċċelleraw it-telfien tal-bijodiversità u t-tibdil fil-klima, b'mod partikolari permezz ta' delitti tal-forestrija;

AJ.

billi hemm trikkib bejn hotspots tal-bijodiversità u żoni li jbatu mill-faqar, peress li l-biċċa l-kbira tal-hotspots ta' konservazzjoni jinsabu f'pajjiżi bi prevalenza għolja ta' faqar u nuqqas ta' sigurtà tal-ikel;

AK.

billi r-Repubblika tal-Maldivi, fid-dikjarazzjoni tagħha tat-3 ta' Diċembru 2019, talbet li l-Istatut ta' Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali jiġi emendat bil-għan li jiġu rikonoxxuti atti kriminali li jammontaw għal ekoċidju;

AL.

billi l-IPBES tirrapporta li l-kummerċ legali internazzjonali tal-organiżmi selvaġġi żdied b'500 % fil-valur mill-2005, u 2 000 % mit-tmenijijet 'l hawn (11);

AM.

billi l-UE hija waħda mill-akbar importaturi ta' organiżmi selvaġġi u prodotti relatati mal-organiżmi selvaġġi madwar id-dinja;

AN.

billi t-traffikar globali tal-organiżmi selvaġġi huwa wieħed mill-aktar forom profittabbli ta' attività kriminali transfruntiera organizzata;

AO.

billi f'xenarju li jinżamm l-istatus quo, it-tibdil fil-klima huwa mistenni li jnaqqas il-bijomassa tal-ħut b'bejn it-30 % u l-40 % f'xi reġjuni tropikali sal-2100 u għandu impatt qawwi fuq il-bijodiversità tal-baħar; billi l-pajjiżi f'dawn iż-żoni jiddependu ħafna mis-sajd, iżda ma għandhomx ir-riżorsi soċjali u finanzjarji biex jadattaw u jħejju għall-futur;

AP.

billi l-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura tippromwovi t-trasformazzjoni ta' mill-inqas 30 % tal-ħabitats tal-baħar kollha sal-2020 f'network ta' żoni tal-baħar protetti bi protezzjoni għolja ħafna;

AQ.

billi s-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU) jhedded is-sostenibbiltà tar-riżorsi tal-baħar globali billi jikkontribwixxi għall-isfruttament żejjed tagħhom;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikoli 2 u 6 tiegħu, u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikolu 16 tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”), b'mod partikolari l-Artikoli 6, 7, 8, 11, 12, 13, 20, 21, 24 u 47 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Protezzjoni ta' Individwi fir-rigward tal-Ipproċessar Awtomatiku ta' Data Personali (STKE 108), u l-protokoll emendatorju tagħha (il-Konvenzjoni 108+),

—

wara li kkunsidra l-Karta Ewropea tal-Etika dwar l-użu tal-intelliġenza artifiċjali fis-sistemi ġudizzjarji u l-ambjent tagħhom tal-Kummissjoni Ewropea għall-Effikaċja tal-Ġustizzja (CEPEJ) tal-Kunsill tal-Ewropa,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-8 ta' April 2019 intitolata “Nibnu l-Fiduċja fl-Intelliġenza Artifiċjali Ċċentrata Fuq il-Bniedem” (COM(2019)0168),

—

wara li kkunsidra l-Linji Gwida dwar l-Etika għal AI Affidabbli ppubblikati mill-Grupp ta' Esperti ta' Livell Għoli tal-Kummissjoni dwar l-Intelliġenza Artifiċjali fit-8 ta' April 2019,

—

wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tad-19 ta' Frar 2020“L-Intelliġenza Artifiċjali – Approċċ Ewropew għall-eċċellenza u għall-fiduċja” (COM(2020)0065),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Frar 2020 bit-titolu “Strateġija Ewropea għad-data” (COM(2020)0066),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u tħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (1),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni ta' persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet tal-prevenzjoni, l-investigazzjoni, is-sejbien jew il-prosekuzzjoni ta' reati kriminali jew l-eżekuzzjoni ta' pieni kriminali, u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li tħassar id-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/977/ĠAI (2),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2018/1725 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2018 dwar il-protezzjoni ta' persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Lulju 2002 dwar l-ipproċessar tad-data personali u l-protezzjoni tal-privatezza fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika (Direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjoni elettronika) (4),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2016/794 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2016 dwar l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni fl-Infurzar tal-Liġi (Europol) u li jissostitwixxi u jħassar id-Deċiżjonijiet tal-Kunsill 2009/371/ĠAI, 2009/934/ĠAI, 2009/935/ĠAI, 2009/936/ĠAI u 2009/968/ĠAI (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Ġunju 2020 dwar il-protesti kontra r-razziżmu wara l-mewt ta' George Floyd (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2017 dwar l-implikazzjonijiet tal-Big Data fuq id-drittijiet fundamentali: il-privatezza, il-protezzjoni tad-data, in-nondiskriminazzjoni, is-sigurtà u l-infurzar tal-liġi (7),

—

wara li kkunsidra s-seduta ta' smigħ fil-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (LIBE) fl-20 ta' Frar 2020 dwar l-intelliġenza artifiċjali fil-liġi kriminali u l-użu tagħha mill-pulizija u l-awtoritajiet ġudizzjarji f'materji kriminali,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-missjoni LIBE lill-Istati Uniti fi Frar 2020,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-opinjonijiet tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur u tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A9-0232/2021),

A.

billi t-teknoloġiji diġitali b'mod ġenerali u l-proliferazzjoni tal-ipproċessar u l-analitika tad-data mwettqa mill-intelliġenza artifiċjali (IA) b'mod partikolari jġibu magħhom potenzjalità u riskji straordinarji; billi l-iżvilupp fl-IA għamel avvanzi kbar fis-snin reċenti, u b'hekk saret waħda mit-teknoloġiji strateġiċi tas-seklu 21, bil-potenzjal li tiġġenera benefiċċji sostanzjali fl-effiċjenza, il-preċiżjoni u l-konvenjenza, u għalhekk iġġib bidla pożittiva fl-ekonomija u s-soċjetà Ewropej, iżda wkoll riskji kbar għad-drittijiet fundamentali u d-demokraziji bbażati fuq l-istat tad-dritt; billi l-IA m'għandhiex titqies bħala għan aħħari fiha nnifisha, iżda bħala għodda għas-servizz tal-persuni, bl-għan aħħari li żżid il-benesseri tal-bniedem, il-kapaċitajiet tal-bniedem u s-sikurezza;

B.

billi minkejja l-avvanzi kontinwi fil-veloċità tal-ipproċessar tal-kompjuter u l-kapaċità tal-memorja, s'issa għad m'hemm l-ebda programm li jista' jlaħħaq mal-flessibbiltà tal-bniedem fuq oqsma usa' jew f'kompiti li jirrikjedu fehim tal-kuntest jew analiżi kritika; billi, xi applikazzjonijiet tal-IA kisbu l-livelli ta' prestazzjoni ta' esperti umani u professjonisti fit-twettiq ta' ċerti kompiti speċifiċi (eż. teknoloġija legali), u jistgħu jipprovdu riżultati f'veloċità drastikament ogħla u fuq skala ikbar;

C.

billi xi pajjiżi, inklużi bosta Stati Membri, jagħmlu aktar użu mill-applikazzjonijiet tal-IA, jew sistemi tal-IA integrati, fl-infurzar tal-liġi u fil-ġudikatura minn oħrajn, li huwa parzjalment dovut għal nuqqas ta' regolamentazzjoni u differenzi regolatorji li jippermettu jew jipprojbixxu l-użu tal-IA għal ċerti skopijiet; billi l-użu dejjem akbar tal-IA fil-qasam tal-liġi kriminali huwa bbażat b'mod partikolari fuq il-wegħdiet li din tnaqqas ċerti tipi ta' kriminalità u twassal għal deċiżjonijiet aktar oġġettivi; billi dawn il-wegħdiet, madankollu, mhux dejjem huma veri;

D.

billi d-drittijiet u l-libertajiet fundamentali minquxa fil-Karta jenħtieġ li jiġu ggarantiti tul iċ-ċiklu tal-ħajja tal-IA u t-teknoloġiji relatati, b'mod partikolari matul id-disinn, l-iżvilupp, l-introduzzjoni u l-użu tagħhom, u jenħtieġ li japplikaw għall-infurzar tal-liġi fiċ-ċirkostanzi kollha;

E.

billi t-teknoloġija tal-IA jenħtieġ li tiġi żviluppata b'tali mod li tpoġġi lin-nies fiċ-ċentru tagħha, tkun jistħoqqilha l-fiduċja tal-pubbliku u dejjem taħdem għas-servizz tal-bniedem; billi s-sistemi tal-IA jenħtieġ li jkollhom il-garanzija finali li jiġu mfassla b'tali mod li jkunu jistgħu jintfew dejjem minn operatur uman;

F.

billi s-sistemi tal-IA jeħtieġ li jiġu mfassla għall-protezzjoni u l-benefiċċju tal-membri kollha tas-soċjetà (inkluża l-kunsiderazzjoni tal-persuni vulnerabbli u dawk marġinalizzati fit-tfassil tagħhom), ikunu nondiskriminatorji, sikuri, id-deċiżjonijiet tagħhom ikunu jistgħu jiġu spjegati u trasparenti, u jirrispettaw l-awtonomija tal-bniedem u d-drittijiet fundamentali sabiex ikunu affidabbli, kif deskritt fil-Linji Gwida dwar l-Etika tal-Grupp ta' Esperti ta' Livell Għoli dwar l-Intelliġenza Artifiċjali;

G.

billi l-Unjoni, flimkien mal-Istati Membri, għandha r-responsabbiltà kritika li tiżgura li d-deċiżjonijiet li għandhom x'jaqsmu maċ-ċiklu tal-ħajja u l-użu tal-applikazzjonijiet tal-IA fil-qasam tal-ġudikatura u tal-infurzar tal-liġi jsiru b'mod trasparenti, jissalvagwardjaw bis-sħiħ id-drittijiet fundamentali, u b'mod partikolari ma jippermettux it-tkomplija tad-diskriminazzjoni, il-preferenzi jew il-preġudizzji fejn dawn jeżistu; billi l-għażliet ta' politika rilevanti jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipji tan-neċessità u tal-proporzjonalità sabiex jiggarantixxu l-kostituzzjonalità u sistema ġudizzjarja ġusta u umana;

H.

billi l-applikazzjonijiet tal-IA jistgħu joffru opportunitajiet tajbin ħafna fil-qasam tal-infurzar tal-liġi, b'mod partikolari fit-titjib tal-metodi ta' ħidma tal-aġenziji tal-infurzar tal-liġi u l-awtoritajiet ġudizzjarji, u fil-ġlieda kontra ċerti tipi ta' kriminalità b'mod aktar effiċjenti, b'mod partikolari l-kriminalità finanzjarja, il-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, l-abbuż tat-tfal online u l-isfruttament tat-tfal kif ukoll ċerti tipi ta' ċiberkriminalità, u b'hekk jikkontribwixxu għas-sikurezza u s-sigurtà taċ-ċittadini tal-UE, filwaqt li fl-istess ħin jistgħu jinvolvu riskji sinifikanti għad-drittijiet fundamentali tan-nies; billi kwalunkwe applikazzjoni ġenerali tal-IA għall-fini ta' sorveljanza tal-massa tkun sproporzjonata;

I.

billi l-iżvilupp u l-operazzjoni ta' sistemi tal-IA għall-pulizija u l-awtoritajiet ġudizzjarji jinvolvu l-kontribut ta' diversi individwi, organizzazzjonijiet, komponenti tal-magni, algoritmi tas-software, u utenti umani f'ambjenti ta' spiss kumplessi u li joħolqu sfida; billi l-applikazzjonijiet tal-IA fl-infurzar tal-liġi u l-ġudikatura huma fi stadji differenti ta' żvilupp, li jvarjaw minn kunċettwalizzazzjoni permezz ta' prototipi jew evalwazzjoni sa użu ta' wara l-approvazzjoni; billi possibbiltajiet ġodda għal użu jistgħu jinħolqu fil-futur hekk kif it-teknoloġiji jimmaturaw aktar minħabba r-riċerka xjentifika għaddejja li qed issir madwar id-dinja;

J.

billi huwa imperattiv li jiġi stabbilit mudell ċar għall-assenjazzjoni tar-responsabbiltà legali għall-effetti potenzjali ta' ħsara tas-sistemi tal-IA fil-qasam tal-liġi kriminali; billi d-dispożizzjonijiet regolatorji f'dan il-qasam għandhom dejjem iżommu r-responsabbiltà umana u għandhom jimmiraw, l-ewwel u qabel kollox, li jevitaw li jibdew kwalunkwe effetti ta' ħsara;

K.

billi fl-aħħar mill-aħħar hija r-responsabbiltà tal-Istati Membri li jiggarantixxu r-rispett sħiħ tad-drittijiet fundamentali meta jintużaw sistemi tal-IA fil-qasam tal-infurzar tal-liġi u tal-ġudikatura;

L.

billi r-relazzjoni bejn il-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u policing effettiv għandha dejjem tkun element essenzjali fid-diskussjonijiet dwar jekk l-IA għandhiex tintuża mis-settur tal-infurzar tal-liġi u kif għandha tintuża, fejn id-deċiżjonijiet jista' jkollhom konsegwenzi dejjiema fuq il-ħajja u l-libertà tal-individwi; billi dan huwa partikolarment importanti peress li l-IA għandha l-potenzjal li tkun parti permanenti mill-ekosistema tal-ġustizzja kriminali tagħna billi tipprovdi analiżi investigattiva u assistenza;

M.

billi l-IA li qed tintuża mill-infurzar tal-liġi tinkludi applikazzjonijiet bħat-teknoloġiji tar-rikonoxximent tal-wiċċ, pereżempju biex jiġu mfittxija bażijiet tad-data ta' persuni suspettati u jiġu identifikati vittmi ta' traffikar tal-bnedmin jew ta' sfruttament u abbuż sesswali tat-tfal, tar-rikonoxximent awtomatizzat tal-pjanċi, tal-identifikazzjoni tal-kelliem, tal-identifikazzjoni tad-diskors, teknoloġiji tal-qari tax-xufftejn, is-sorveljanza tas-sinjali akustiċi (jiġifieri algoritmi ta' detezzjoni ta' sparaturi), ir-riċerka u l-analiżi awtonomi ta' bażijiet tad-data identifikati, it-tbassir (l-analitika tal-policing predittiv u tal-hotspots tal-kriminalità), għodod għad-detezzjoni tal-imġiba, għodod avvanzati għall-awtopsja virtwali biex jgħinu jiddeterminaw il-kawża tal-mewt, għodod awtonomi għall-identifikazzjoni tal-frodi finanzjarji u tal-finanzjament tat-terroriżmu, il-monitoraġġ tal-midja soċjali (scraping u ħsad tad-data għal konnessjonijiet ta' estrazzjoni), u sistemi ta' sorveljanza awtomatizzati li jinkorporaw kapaċitajiet differenti ta' detezzjoni (bħad-detezzjoni tat-taħbit tal-qalb u l-kameras termali); billi l-applikazzjonijiet imsemmija hawn fuq, flimkien ma' applikazzjonijiet oħra potenzjali jew futuri tat-teknoloġija tal-IA fl-infurzar tal-liġi, jista' jkollhom gradi li jvarjaw ħafna ta' affidabbiltà u ta' preċiżjoni u impatt fuq il-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u fuq id-dinamika ta' sistemi tal-ġustizzja kriminali; billi ħafna minn dawn l-għodod jintużaw f'pajjiżi mhux fl-UE iżda jkunu illegali taħt l-acquis u l-ġurisprudenza tal-protezzjoni tad-data tal-Unjoni; billi l-implimentazzjoni ta' rutina tal-algoritmi, anke b'rata żgħira ta' pożittivi foloz, tista' tirriżulta f'ħafna aktar twissijiet żbaljati minn twissijiet korretti;

N.

billi l-għodod u l-applikazzjonijiet tal-IA jintużaw ukoll mill-ġudikatura f'bosta pajjiżi madwar id-dinja kollha, inkluż biex jappoġġaw deċiżjonijiet dwar arrest preventiv (qabel is-smigħ tal-kawża), fl-għoti ta' pieni, fil-kalkolu tal-probabbiltajiet għar-reċidività u fid-determinazzjoni tal-probation, fis-soluzzjoni tat-tilwim online, fil-ġestjoni tal-ġurisprudenza u fil-provvediment ta' aċċess iffaċilitat għal-liġi; billi dan wassal għal tfixkil u tnaqqis fl-opportunitajiet għal nies b'kulur tal-ġilda differenti u minoranzi oħra; billi fil-preżent fl-UE, bl-eċċezzjoni ta' xi Stati Membri, l-użu tagħhom huwa limitat prinċipalment għal kwistjonijiet ċivili;

O.

billi l-użu tal-IA fl-infurzar tal-liġi jinvolvi għadd ta' riskji potenzjalment kbar, u f'xi każijiet inaċċettabbli, riskji għall-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-individwi, bħat-teħid ta' deċiżjonijiet mhux trasparenti, tipi differenti ta' diskriminazzjoni u żbalji inerenti fl-algoritmu sottostanti li jistgħu jiġu msaħħa bi ċrieki ta' feedback, kif ukoll b'riskji għall-protezzjoni tal-privatezza u tad-data personali, għall-protezzjoni tal-libertà ta' espressjoni u ta' informazzjoni, għall-preżunzjoni ta' innoċenza, għad-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali, kif ukoll ir-riskji għal-libertà u s-sigurtà tal-individwi;

P.

billi s-sistemi tal-IA użati mill-infurzar tal-liġi u l-ġudikatura huma wkoll vulnerabbli għall-attakki li għandhom il-kapaċità tal-IA kontra s-sistemi ta' informazzjoni jew l-avvelenament tad-data, fejn sett ta' data ħażin jiġi inkluż bl-iskop li jipproduċi riżultati preġudikati; billi f'dawn is-sitwazzjonijiet il-ħsara li tirriżulta hija potenzjalment saħansitra aktar sinifikanti, u tista' tirriżulta f'livelli esponenzjalment ogħla ta' dannu kemm għall-individwi kif ukoll għall-gruppi;

Q.

billi l-użu tal-IA fil-qasam tal-infurzar tal-liġi u tal-ġudikatura ma għandux jitqies bħala sempliċi fattibbiltà teknika, iżda pjuttost bħala deċiżjoni politika dwar it-tfassil u l-objettivi tal-infurzar tal-liġi u tas-sistemi tal-ġustizzja kriminali; billi l-liġi kriminali moderna hija bbażata fuq l-idea li l-awtoritajiet jirreaġixxu għal reat wara li jkun sar, mingħajr ma tassumi li n-nies kollha huma perikolużi u jeħtieġu jiġu mmonitorjati b'mod kostanti sabiex tiġi evitata mġiba ħażina potenzjali; billi t-tekniki ta' sorveljanza bbażati fuq l-IA jisfidaw ħafna dan l-approċċ u jagħmluha urġenti li l-leġiżlaturi madwar id-dinja jivvalutaw bir-reqqa l-konsegwenzi li jippermettu l-użu ta' teknoloġiji li jnaqqsu r-rwol tal-bnedmin fl-infurzar tal-liġi u fl-aġġudikazzjoni;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u l-Artikoli 6, 8 u 67 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità (id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Vittmi) (1),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 21, 23, 24 u 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (Konvenzjoni ta' Istanbul), li daħlet fis-seħħ fl-1 ta' Awwissu 2014,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-20 ta' Novembru 1989,

—

wara li kkunsidra l-Kumment Ġenerali Nru 13 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tat-18 ta' April 2011 dwar id-dritt tat-tfal li ma jkunu soġġetti għall-ebda forma ta' vjolenza,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' The Hague tal-25 ta' Ottubru 1980 dwar l-Aspetti Ċivili tal-Ħtif Internazzjonali ta' Minuri,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' The Hague tad-29 ta' Mejju 1993 dwar il-Protezzjoni tal-Ulied u l-Kooperazzjoni f'Adozzjonijiet bejn Pajjiż u ieħor,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2016/800 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2016 dwar il-garanziji proċedurali għal tfal li huma suspettati jew li huma persuni akkużati fi proċedimenti kriminali (2),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa adottata fit-18 ta' Diċembru 1979, u r-Rakkomandazzjoni Ġenerali Nru 35 dwar il-vjolenza abbażi tal-ġeneru kontra n-nisa, li taġġorna r-Rakkomandazzjoni Ġenerali Nru 19 tal-Kumitat għall-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni kontra n-Nisa dwar il-vjolenza kontra n-nisa,

—

wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u, b'mod partikolari, il-Prinċipju 2 tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, li daħlet fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2016, u b'mod partikolari l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli 5 dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u 16.2 dwar it-tmiem tal-abbuż, l-isfruttament, it-traffikar u kull forma ta' vjolenza kontra u t-tortura tat-tfal,

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-4 ta' Marzu 2016 għal deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni Ewropea, tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (COM(2016)0109),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija ta' Ugwaljanza bejn is-Sessi għall-2020-2025” (COM(2020)0152), b'mod partikolari l-ewwel mira tagħha biex in-nisa u l-bniet jinħelsu mill-vjolenza u l-istereotipi,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Unjoni ta' Ugwaljanza: Strateġija dwar l-Ugwaljanza tal-LGBTIQ 2020-2025” (COM(2020)0698),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ġunju 2020 bit-titolu “Strateġija tal-UE dwar id-drittijiet tal-vittmi (2020-2025)” (COM(2020)0258),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tas-6 ta' Marzu 2019 bit-titolu “2019 report on equality between women and men in the EU” (Rapport tal-2019 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-UE) (SWD(2019)0101),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2017 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, mill-Unjoni Ewropea, tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' Novembru 2019 dwar l-adeżjoni tal-UE għall-Konvenzjoni ta' Istanbul u l-miżuri l-oħra biex tiġi miġġielda l-vjolenza abbażi tal-ġeneru (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Diċembru 2020 dwar il-ħtieġa ta' konfigurazzjoni speċifika tal-Kunsill dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-21 ta' Jannar 2021 dwar il-perspettiva tal-ġeneru fil-kriżi tal-COVID-19 u fil-perjodu ta' wara l-kriżi (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-21 ta' Jannar 2021 dwar l-Istrateġija tal-UE għall-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri (7),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/99/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Diċembru 2011 dwar l-ordni Ewropea ta' protezzjoni (8),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 606/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta' miżuri ta' protezzjoni f'materji ċivili (9),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/2003 tas-27 ta' Novembru 2003 dwar il-ġuriżdizzjoni u r-rikonoxximent u l-infurzar ta' sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta' responsabbiltà tal-ġenituri (ir-Regolament Brussell IIa) (10),

—

wara li kkunsidra l-Indiċi dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-2020 tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE),

—

wara li kkunsidra l-Istudju tal-EIGE tat-12 ta' Ġunju 2019 bit-titolu “Understanding intimate partner violence in the EU: the role of data” (Il-fehim tal-vjolenza minn sieħeb intimu fl-UE: ir-rwol tad-data),

—

wara li kkunsidra l-istudju tal-EIGE tat-18 ta' Novembru 2019 bit-titolu “A guide to risk assessment and risk management of intimate partner violence against women for police” (Gwida għall-valutazzjoni tar-riskju u l-ġestjoni tar-riskju tal-vjolenza minn sieħeb intimu kontra n-nisa għall-pulizija),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) tat-3 ta' Marzu 2014 bit-titolu “Violence against women: an EU-wide survery” (Vjolenza kontra n-nisa: stħarriġ madwar l-UE kollha),

—

wara li kkunsidra l-Pjattaforma ta' Mekkaniżmi ta' Esperti Indipendenti dwar id-Diskriminazzjoni u l-Vjolenza kontra n-Nisa (Pjattaforma EDVAW), u d-dikjarazzjoni tagħha tal-31 ta' Mejju 2019 bit-titolu “Intimate partner violence against women is an essential factor in the determination of child custody” (Il-vjolenza minn sieħeb intimu kontra n-nisa hija fattur essenzjali fid-determinazzjoni tal-kustodja tat-tfal),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-24 ta' Marzu 2020 mill-President tal-Grupp ta' Esperti dwar l-Azzjoni kontra l-Vjolenza fuq in-Nisa u l-Vjolenza Domestika tal-Kunsill tal-Ewropa, Marceline Naudi, bit-titolu “For many women and children, the home is not a safe place” (Għal ħafna nisa u tfal, id-dar mhix post sikur) dwar il-ħtieġa li jiġu rrispettati l-istandards tal-Konvenzjoni ta' Istanbul fi żminijiet ta' pandemija,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tagħha,

—

wara li kkunsidra d-deliberazzjonijiet konġunti tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali kif ukoll tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi skont l-Artikolu 58 tar-Regoli ta' Proċedura,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali kif ukoll tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A9-0254/2021),

A.

billi l-ugwaljanza bejn il-ġeneri hija valur fundamentali u objettiv ewlieni tal-UE, u għandha tiġi riflessa fil-politiki kollha tal-UE; billi d-dritt għal trattament indaqs u għan-nondiskriminazzjoni huwa dritt fundamentali minqux fit-Trattati (11) u fil-Karta (12) u għandu jiġi rispettat bis-sħiħ; billi l-vjolenza abbażi tal-ġeneru fil-forom kollha tagħha tikkostitwixxi forma estrema ta' diskriminazzjoni kontra n-nisa u ksur tad-drittijiet tal-bniedem li għandu l-oriġini tiegħu fl-inugwaljanza bejn il-ġeneri, li jikkontribwixxi biex din tissokta u tissaħħaħ; billi dan it-tip ta' vjolenza joriġina minn stereotipi marbuta mal-ġeneru dwar ir-rwoli u l-kapaċitajiet tan-nisa u tal-irġiel u minn relazzjonijiet tal-poter mhux ugwali fis-soċjetajiet, u jżommhom; billi għadha mifruxa u taffettwa lin-nisa fil-livelli kollha tas-soċjetà, irrispettivament mill-età, l-edukazzjoni, l-introjtu, il-pożizzjoni soċjali jew il-pajjiż ta' oriġini jew residenza, u billi hija wieħed mill-aktar ostakli serji biex tinkiseb l-ugwaljanza bejn il-ġeneri; billi n-nisa u t-tfal madwar l-UE ma jibbenefikawx mill-istess protezzjoni mill-vjolenza abbażi tal-ġeneru minħabba d-differenzi bejn il-politiki u l-leġiżlazzjonijiet tal-Istati Membri;

B.

billi, minkejja għadd kbir ta' każijiet ta' rikonoxximent formali u progress dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, in-nisa għadhom diskriminati u żvantaġġati, u l-inugwaljanzi soċjali, ekonomiċi u kulturali jippersistu; billi skont l-Indiċi tal-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri tal-EIGE 2020, s'issa l-ebda Stat Membru tal-UE għadu ma kiseb l-ugwaljanza totali bejn in-nisa u l-irġiel; billi l-progress tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri għadu miexi bil-mod, bil-punteġġ tal-indiċi jittejjeb b'medja ta' punt kull sentejn; billi b'din ir-rata, l-UE se tieħu aktar kważi 70 sena biex tikseb l-ugwaljanza bejn il-ġeneri; billi dan il-Parlament diġà talab li titwaqqaf konfigurazzjoni ġdida tal-Kunsill tal-ministri u s-segretarji tal-Istat responsabbli għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri;

C.

billi forom differenti ta' oppressjoni ma jeżistux separatament iżda jikkoinċidu u jaffettwaw lill-individwi simultanjament, u dan iwassal għal forom intersezzjonali ta' diskriminazzjoni; billi d-diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru spiss tikkoinċidi mad-diskriminazzjoni abbażi ta' raġunijiet oħra, bħar-razza, il-kulur, l-oriġini etnika jew soċjali, il-karatteristiċi ġenetiċi, il-lingwa, ir-reliġjon jew it-twemmin, l-opinjoni politika jew kwalunkwe opinjoni oħra, l-appartenenza għal minoranza nazzjonali, il-proprjetà, it-twelid, id-diżabilità, l-età u l-orjentazzjoni sesswali;

D.

billi dan id-deċennju qed jesperjenza attakk viżibbli u organizzat fil-livell globali u tal-UE kontra l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u d-drittijiet tan-nisa, inkluż fl-UE;

E.

billi l-ugwaljanza bejn il-ġeneri hija kundizzjoni essenzjali għal ekonomija tal-UE innovattiva, kompetittiva u prospera, li twassal għall-ħolqien ta' impjiegi ġodda u għal żieda fil-produttività, speċjalment fil-kuntest tad-diġitalizzazzjoni u tat-tranżizzjoni lejn ekonomija ħadra;

F.

billi l-vjolenza minn sieħeb intimu tirreferi għal kwalunkwe att ta' vjolenza fiżika, sesswali, psikoloġika jew ekonomika li sseħħ bejn konjuġi jew sħab preċedenti jew attwali, kemm jekk l-awtur jikkondividi jew ikun qasam residenza mal-vittma jew le; billi l-vjolenza minn sieħeb intimu hija waħda mill-aktar forom prevalenti ta' vjolenza sessista, b'madwar 22 % tan-nisa li esperjenzaw vjolenza fiżika u/jew sesswali, u 43 % esperjenzaw vjolenza psikoloġika mis-sieħeb tagħhom (13); billi n-nisa u t-tfal huma affettwati b'mod sproporzjonat minn dan it-tip ta' vjolenza; billi vjolenza domestika tirreferi għal “l-atti kollha ta' vjolenza fiżika, sesswali, psikoloġika jew ekonomika li jseħħu fi ħdan il-familja jew unità domestika jew bejn konjuġi jew sħab preċedenti jew attwali, kemm jekk l-awtur tar-reat jaqsam jew kien jaqsam l-istess residenza mal-vittma” (14); billi l-vjolenza domestika hija problema soċjali serja u ħafna drabi fit-tul u moħbija li toħloq trawma fiżika u/jew psikoloġika sistematika b'konsegwenzi serji għall-vittmi u b'impatt qawwi fuq il-benesseri emozzjonali, ekonomiku u soċjali tal-familja kollha, peress li l-awtur tar-reat huwa persuna li l-vittma għandha tkun tista' tafda; billi bejn 70 % u 85 % tat-tfal li huma vittmi ta' vjolenza jafu lill-persuna li tabbużahom u billi l-maġġoranza l-kbira ta' dawn it-tfal huma vittmi ta' persuni li jafdaw (15); billi l-vittmi spiss ikunu soġġetti għal kontroll koerċittiv minn min jabbuża, ikkaratterizzat minn intimidazzjoni, kontroll, iżolament u abbuż;

G.

billi r-rati ta' vjolenza minn sieħeb intimu f'komunitajiet rurali u remoti huma saħansitra akbar minn dawk f'żoni urbani; billi n-nisa f'żoni rurali u remoti jesperjenzaw rati ogħla ta' vjolenza minn sieħeb intimu u frekwenza u severità akbar ta' abbuż fiżiku, psikoloġiku u ekonomiku li huwa intensifikat mill-fatt li jgħixu aktar' il bogħod mnn riżorsi u servizzi disponibbli fejn ikunu jistgħu jsibu għajnuna; billi n-nuqqas ta' fehim tal-vjolenza domestika mis-servizzi tas-saħħa, soċjali u ġuridiċi f'reġjuni rurali u remoti jista' jiġi identifikat bħala problema sinifikanti għas-superstiti tal-vjolenza minn sieħeb intimu;

H.

billi fil-livell tal-UE, il-maġġoranza tal-unitajiet domestiċi b'ġenitur wieħed huma mmexxija minn ommijiet waħedhom li huma partikolarment ekonomikament vulnerabbli, speċjalment dawk fil-kategoriji b'paga baxxa, u aktar probabbli li jħallu s-suq tax-xogħol kmieni meta jsiru ġenituri, u b'hekk ipoġġuhom fi żvantaġġ meta jippruvaw jerġgħu jidħlu fis-suq tax-xogħol; billi fl-UE, 40,3 % tal-unitajiet domestiċi b'ġenitur wieħed kienu f'riskju ta' faqar jew esklużjoni soċjali fl-2019 (16);

I.

billi 30 % tan-nisa li ġew vittimizzati sesswalment minn sieħeb preċedenti jew attwali esperjenzaw ukoll vjolenza sesswali fit-tfulija, u billi 73 % tal-ommijiet li sfaw vittmi ta' vjolenza fiżika u/jew sesswali minn sieħeb jindikaw li mill-inqas wieħed mit-tfal tagħhom sar konxju li tali vjolenza qed isseħħ (17);

J.

billi f'ħafna Stati Membri, il-miżuri ta' lockdown u ta' tbegħid soċjali matul il-pandemija tal-COVID-19 ġew assoċjati ma' żieda esponenzjali fil-prevalenza u fl-intensità ta' każijiet ta' vjolenza minn sieħeb intimu, vjolenza psikoloġika u kontroll koerċittiv u vjolenza ċibernetika, u b'żieda ta' 60 % fit-telefonati ta' emerġenza rrapportati mill-vittmi ta' vjolenza domestika (18); billi r-rekwiżit li jibqgħu d-dar u ż-żieda allarmanti fil-“pandemija parallela” għamluha diffiċli għan-nisa u t-tfal biex jaċċessaw protezzjoni effettiva, servizzi ta' appoġġ u ġustizzja u żvelaw li r-riżorsi u l-istrutturi ta' appoġġ ma kinux biżżejjed u li l-vittmi kellhom aċċess limitat għas-servizzi ta' appoġġ, li jħalli lil ħafna minnhom mingħajr protezzjoni adegwata u f'waqtha; billi l-aħjar prattiki f'miżuri speċifiċi biex tiġi pprovduta assistenza f'waqtha u aċċessibbli lill-vittmi, inkluż l-istabbiliment ta' sistemi ta' messaġġi ta' emerġenza jew il-ħolqien ta' punti ta' kuntatt biex ifittxu għajnuna fl-ispiżeriji u s-supermarkets għandhom jinqasmu bejn l-Istati Membri; billi minkejja l-prevalenza tal-fenomenu, il-vjolenza minn sieħeb intimu kontra n-nisa għadha mhijiex irrapportata biżżejjed fl-UE mill-vittmi, mill-familji tagħhom, mill-ħbieb, mill-konoxxenti u mill-ġirien, għal diversi raġunijiet, speċjalment matul il-pandemija tal-COVID-19, u billi hemm nuqqas sinifikanti ta' data komprensiva, komparabbli u diżaggregata skont il-ġeneru, li tagħmilha diffiċli li jiġi vvalutat bis-sħiħ l-impatt tal-kriżi; billi l-istħarriġ mill-FRA dwar il-vjolenza kontra n-nisa jindika li l-vittmi jirrapportaw l-aktar inċidenti serji tagħhom ta' vjolenza minn sieħeb lill-pulizija f'14 % biss tal-każijiet, u li żewġ terzi tal-vittmi nisa sistematikament ma jirrapportawx lill-awtoritajiet, jew minħabba biża' jew nuqqas ta' informazzjoni dwar id-drittijiet tal-vittmi, jew minħabba twemmin ġenerali li l-vjolenza minn sieħeb intimu hija kwistjoni privata, li ma għandhiex tiġi publiċizzata (19);

K.

billi l-vjolenza domestika u abbażi tal-ġeneru żdiedet b'riżultat tal-miżuri ta' lockdown stabbiliti matul il-pandemija tal-COVID-19 u, skont l-aħħar Rapport tal-Europol (20), l-abbuż sesswali tat-tfal fuq l-internet fl-UE żdied b'mod drammatiku;

L.

billi matul il-lockdowns, ġiet irrapportata żieda sinifikanti fil-vjolenza domestika kontra persuni LGBTI+, speċjalment żgħażagħ;

M.

billi l-vjolenza ekonomika kontra n-nisa, fil-forma ta' ħsara lill-proprjetà, restrizzjoni tal-aċċess għar-riżorsi finanzjarji, l-edukazzjoni jew is-suq tax-xogħol, jew nuqqas ta' konformità mar-responsabbiltajiet ekonomiċi bħall-ħlas tal-pensjoni tal-manteniment, jistħoqqilha l-attenzjoni dovuta, peress li t-tfixkil tal-indipendenza finanzjarja u l-ġid tal-familja jmur id f'id mal-forom l-oħra ta' vjolenza, u jwassal għal nassa addizzjonali għall-vittmi; billi l-vittmi li mhumiex finanzjarjament indipendenti spiss jiġu mġiegħla jkomplu jgħixu mat-trasgressuri tagħhom biex jevitaw insigurtà finanzjarja, kundizzjoni ta' persuni mingħajr dar jew faqar u billi din it-tendenza kienet aggravata mill-pandemija tal-COVID-19; billi remunerazzjoni ġusta u indipendenza ekonomika huma essenzjali biex in-nisa jkunu jistgħu jitilqu minn relazzjonijiet abbużivi u vjolenti; billi f'xi Stati Membri, l-infurzar ta' deċiżjonijiet tal-qorti relatati ma' kumpens finanzjarju jista' jirrikjedi li l-vittma tibqa' f'kuntatt ma' min jabbużaha, u dan ipoġġiha f'riskju ta' abbuż fiżiku u emozzjonali ulterjuri;

N.

billi t-tfal jistgħu jġarrbu wkoll dik li tissejjaħ “vjolenza mixhuda (21)” fid-dar u l-ambjent tal-familja, billi jesperjenzaw kwalunkwe forma ta' trattament ħażin imwettqa permezz ta' atti ta' vjolenza fiżika, verbali, psikoloġika, sesswali u ekonomika kontra figuri ta' referenza jew figuri oħra sinifikanti b'mod affettiv; billi tali vjolenza għandha konsegwenzi serji ħafna għall-iżvilupp psikoloġiku u emozzjonali tat-tfal, u billi huwa għalhekk essenzjali li tingħata attenzjoni xierqa lil dan it-tip ta' vjolenza f'separazzjonijiet u arranġamenti ta' kustodja tal-ġenituri, filwaqt li jiġi żgurat li l-aħjar interessi tat-tfal ikunu l-kunsiderazzjoni primarja, b'mod partikolari sabiex jiġu determinati d-drittijiet ta' kustodja u ta' aċċess f'każijiet ta' separazzjoni; billi l-vjolenza mixhuda mhux dejjem tkun rikonoxxibbli faċilment u billi n-nisa vittmi ta' vjolenza domestika jgħixu fi stat ta' tensjoni u diffikultà emozzjonali; billi f'każijiet li jinvolvu kemm vjolenza domestika kif ukoll kwistjonijiet ta' protezzjoni tat-tfal, il-qrati għandhom jirreferu għal esperti bl-għarfien u l-għodod biex jiġu evitati deċiżjonijiet kontra l-omm li ma jqisux kif xieraq iċ-ċirkostanzi kollha;

O.

billi l-edukazzjoni għandha rwol fundamentali fil-bini tal-ħiliet tat-tfal u taż-żgħażagħ biex tgħinhom jiffurmaw relazzjonijiet b'saħħithom, b'mod partikolari billi tgħallimhom dwar in-normi tal-ġeneru, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, id-dinamika tal-poter fir-relazzjonijiet, il-kunsens u r-rispett għal-limiti, u tgħin fil-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru; billi skont il-Gwida Teknika Internazzjonali tal-UNESCO dwar l-Edukazzjoni rigward is-Sesswalità, il-programmi bbażati fuq il-kurrikulu dwar l-edukazzjoni komprensiva dwar is-sesswalità jippermettu lit-tfal u liż-żgħażagħ jiżviluppaw għarfien, attitudnijiet pożittivi u ħiliet f'dan il-qasam, inkluż ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, il-kunsens u d-diversità u billi tagħti s-setgħa lit-tfal u liż-żgħażagħ;

P.

billi, sabiex tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-eradikazzjoni tal-vjolenza sessista, huwa meħtieġ li wieħed joqgħod fuq data amministrattiva konsistenti u komparabbli, ibbażata fuq qafas robust u koordinat għal ġbir ta' data; billi d-data disponibbli attwali miġbura mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u tal-ġustizzja tal-Istati Membri tonqos milli tirrifletti l-firxa sħiħa tal-vjolenza minn sieħeb intimu u l-impatt u l-effetti fit-tul tagħha kemm fuq in-nisa kif ukoll fuq it-tfal, peress li ħafna mill-Istati Membri la jiġbru data komparabbli segregata skont il-ġeneru dwar il-vjolenza u lanqas ma jirrikonoxxu l-vjolenza minn sieħeb intimu bħala reat speċifiku, u b'hekk dan jirriżulta f'żona griża li tirrifletti l-fatt li l-prevalenza u l-inċidenza reali tal-vjolenza minn sieħeb intimu ma tkunx kwantifikata u mmappjata b'mod sinifikanti; billi hemm ukoll nuqqas ta' data dwar ir-riskji u l-prevalenza ogħla ta' vjolenza domestika u minn sieħeb intimu għal gruppi speċifiċi, bħal għal gruppi ta' nisa żvantaġġati jew diskriminati;

Q.

billi f'xi Stati Membri l-vjolenza minn sieħeb intimu kontra n-nisa spiss tiġi injorata u r-regola prestabbilita tal-kustodja konġunta jew l-awtorità tal-ġenituri tidher li tipprevali f'każijiet ta' kustodja tat-tfal, aċċess, kuntatt u arranġamenti u deċiżjonijiet ta' aċċess; billi n-nuqqas ta' kunsiderazzjoni ta' din il-vjolenza jwassal għal konsegwenzi gravi għan-nisa u t-tfal, li jistgħu jeskalaw f'femminiċidju u/jew infantiċidju; billi l-vittmi tal-vjolenza minn sieħeb intimu jeħtieġu miżuri ta' protezzjoni speċjali; billi s-sitwazzjoni tal-vittmi tmur għall-agħar b'mod konsiderevoli jekk ikunu ekonomikament jew soċjalment dipendenti mill-awtur tar-reat; billi għalhekk huwa essenzjali li jitqies bis-sħiħ dan it-tip ta' vjolenza meta tittieħed deċiżjoni dwar arranġamenti ta' separazzjoni u kustodja u li jiġu indirizzati allegazzjonijiet ta' vjolenza qabel kwistjonijiet ta' kustodja u ta' aċċess; billi l-qrati tal-Istati Membri għandhom jiżguraw li titwettaq valutazzjoni komprensiva fl-ambitu tal-prinċipju ta' “l-aħjar interess tat-tfal” biex jiġu ddeterminati d-drittijiet ta' kustodja u aċċess, li tinkludi s-smigħ tat-tfal, l-involviment tas-servizzi rilevanti kollha, l-għoti ta' appoġġ psikoloġiku u l-kunsiderazzjoni tal-kompetenza tal-professjonisti kollha involuti;

R.

billi l-valutazzjonijiet tar-riskju tal-infurzar tal-liġi fil-biċċa l-kbira tal-Istati Membri ma jinkludux b'mod sistematiku informazzjoni pprovduta mit-tfal dwar l-esperjenzi tagħhom ta' vjolenza minn sieħeb intimu;

S.

billi l-aħjar interessi tal-wild minuri għandhom dejjem ikunu l-kunsiderazzjoni primarja fid-deċiżjonijiet kollha li jikkonċernaw it-tfal, inklużi t-tilwim tal-familja u billi d-dritt ta' kull wild minuri li jżomm kuntatt maż-żewġ ġenituri, implikat fl-Artikolu 8 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u fl-Artikolu 9 tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal, għandu għalhekk jiġi ristrett jekk ikun meħtieġ fl-aħjar interessi tal-wild minuri;

T.

billi skont l-Artikolu 12 tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal u l-Artikoli 4 u 16 tad-Direttiva (UE) 2016/800, it-tfal għandhom id-dritt li jesprimu l-fehmiet tagħhom fil-kwistjonijiet kollha li jaffettwawhom, inkluż fi proċedimenti ġudizzjarji u amministrattivi, b'mod adatt għat-tfal u billi dawn il-fehmiet għandhom dejjem jingħataw kunsiderazzjoni primarja skont l-età u l-maturità tal-wild minuri;

U.

billi tnejn mill-aktar istituzzjonijiet prestiġjużi f'dik li hija saħħa mentali, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa u l-Assoċjazzjoni Psikoloġika Amerikana, jirrifjutaw l-użu tal-hekk imsejjaħ sindromu tal-aljenazzjoni tal-ġenituri u kunċetti u termini simili, peress li jistgħu jintużaw bħala strateġija kontra l-vittmi tal-vjolenza billi jitqajmu dubji dwar il-ħiliet tal-ġenituri tal-vittmi, billi tiġi miċħuda l-kelma tagħhom u tiġi injorata l-vjolenza li għaliha huma esposti t-tfal; billi skont ir-rakkomandazzjoni tal-Pjattaforma EDVAW, l-akkużi ta' aljenazzjoni tal-ġenituri minn missirijiet abbużivi kontra l-ommijiet iridu jitqiesu bħala kontinwazzjoni tal-poter u l-kontroll mill-aġenziji u l-atturi tal-istat, inklużi dawk li jiddeċiedu dwar il-kustodja tat-tfal (22);

V.

billi lmenti anonimi u lmenti li aktar tard jiġu rtirati minn vittmi jistgħu jfixklu investigazzjoni ulterjuri mill-awtoritajiet u jkunu ostaklu għall-prevenzjoni ta' aktar vjolenza;

W.

billi l-proċedimenti kriminali li jirriżultaw minn ilment dwar vjolenza domestika spiss jiġu ttrattati b'mod kompletament separat mill-proċedimenti ta' separazzjoni u kustodja; billi dan jista' jfisser li tiġi ordnata kustodja konġunta tat-tfal u/jew jiġu imposti drittijiet ta' żjara li jipperikolaw id-drittijiet u s-sikurezza tal-vittma u tat-tfal; billi dan jista' jkollu konsegwenzi irriversibbli għall-iżvilupp mentali u emozzjonali tat-tfal, u fil-fatt jaffettwa l-aħjar interessi tagħhom; billi għalhekk hemm il-ħtieġa li l-Istati Membri jiżguraw li l-vittmi, skont il-ħtiġijiet tagħhom, ikollhom aċċess għal servizzi kunfidenzjali ta' appoġġ lill-vittmi, mingħajr ħlas, li jaġixxu fl-interessi tal-vittmi qabel, matul u għal żmien xieraq wara l-proċedimenti kriminali, inkluż permezz ta' sistema ta' appoġġ psikosoċjali, b'mod partikolari matul u wara l-proċeduri ta' mistoqsijiet, li tqis it-tensjonijiet emozzjonali assoċjati maċ-ċirkostanzi;

X.

billi skont l-Artikolu 67 TFUE, “l-Unjoni għandha tikkostitwixxi spazju ta' libertà, sigurtà u ġustizzja b'rispett għad-drittijiet fundamentali”, li fih l-aċċess mhux diskriminatorju għall-ġustizzja għal kulħadd huwa strumentali;

Y.

billi jeħtieġ li jiġi żgurat li s-sikurezza u l-protezzjoni tal-vittmi jingħataw kunsiderazzjoni primarja f'każijiet tal-liġi tal-familja, u billi mekkaniżmi ta' soluzzjoni alternattiva għat-tilwim, bħall-medjazzjoni, m'għandhomx jintużaw f'każijiet fejn il-vjolenza kontra n-nisa u t-tfal tkun preżenti, kemm qabel kif ukoll matul il-proċedimenti ġudizzjarji, sabiex tiġi evitata aktar ħsara lill-vittmi;

Z.

billi l-Konvenzjoni ta' Istanbul tirrikjedi li l-Partijiet jadottaw miżuri leġiżlattivi jew miżuri neċessarji oħra biex jiżguraw li inċidenti ta' vjolenza domestika jitqiesu meta jiġu ddeterminati d-drittijiet ta' kustodja u ta' żjara fir-rigward tat-tfal, u li l-eżerċizzju ta' kwalunkwe dritt ta' żjara jew kustodja ma jipperikolax id-drittijiet u s-sikurezza tal-vittma jew tat-tfal tagħhom (23); billi tmien snin mid-dħul tagħha fis-seħħ, il-Konvenzjoni ta' Istanbul għadha ma ġietx ratifikata minn sitt Stati Membri tal-UE jew mill-UE; billi l-Konvenzjoni ta' Istanbul hija l-aktar qafas internazzjonali importanti eżistenti għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru;

AA.

billi l-kustodja konġunta f'sitwazzjonijiet ta' vjolenza minn sieħeb intimu tesponi lin-nisa għal kontinwazzjoni ta' vjolenza li tista' tiġi evitata, billi ġġegħilhom jibqgħu fil-viċinanza ġeografika ta' dawk li jabbużaw, u tagħmilhom soġġetti għal aktar esponiment għal vjolenza fiżika u psikoloġika, kif ukoll għal abbuż emozzjonali, li jista' jkollhom impatt dirett jew indirett fuq it-tfal tagħhom; billi, f'każijiet ta' vjolenza minn sieħeb intimu, id-dritt tan-nisa u tat-tfal li jiġu protetti u li jgħixu ħajja ħielsa minn vjolenza fiżika u psikoloġika għandu jieħu preċedenza fuq il-preferenza għal kustodja konġunta; billi t-trattament ħażin tat-tfal minn dawk li jwettqu vjolenza minn sieħeb intimu jista' jintuża biex jiġi eżerċitat poter fuq l-omm u jitwettqu atti ta' vjolenza kontra l-omm, li hija tip ta' vjolenza indiretta abbażi tal-ġeneru magħrufa f'xi Stati Membri bħala vjolenza mwettqa minn ħaddieħor;

AB.

billi l-linji għall-għajnuna huma mezz kritiku biex jinkiseb l-appoġġ iżda billi 13-il Stat Membru biss implimentaw il-linja għall-għajnuna 116 006 tal-UE għall-vittmi kollha ta' reati, u ftit Stati Membri biss għandhom linji għall-għajnuna speċjalizzati għall-vjolenza minn sieħeb intimu;

AC.

billi l-vjolenza minn sieħeb intimu hija interkonnessa b'mod inerenti mal-vjolenza kontra t-tfal u l-abbuż tat-tfal; billi l-esponiment tat-tfal għall-vjolenza domestika għandu jitqies bħala vjolenza kontra t-tfal; billi t-tfal li huma esposti għall-vjolenza domestika jsofru konsegwenzi negattivi fuq is-saħħa mentali u/jew fiżika li jistgħu jkunu ta' natura akuta u kronika; billi l-vittimizzazzjoni tat-tfal f'sitwazzjonijiet ta' vjolenza kontra n-nisa tista' tkompli u teskala fil-kuntest ta' tilwim tal-ġenituri dwar il-kustodja u l-kura; billi s-saħħa mentali u l-benessri tat-tfal iddeterjoraw minħabba l-miżuri ta' konteniment stabbiliti biex jindirizzaw il-COVID-19; billi n-numru ta' servizzi tas-saħħa mentali għat-tfal ivarja b'mod sinifikanti bejn l-Istati Membri u f'ħafna minnhom mhuwiex biżżejjed;

AD.

billi t-tkabbir f'ambjent domestiku vjolenti għandu implikazzjonijiet negattivi ħafna għall-iżvilupp fiżiku, emozzjonali u soċjali tal-wild minuri u l-imġiba sussegwenti bħala adult; billi l-esponiment għall-vjolenza bħala tifel jew tifla, jew permezz ta' trattament ħażin u/jew xhieda ta' vjolenza mis-sieħeb, jikkostitwixxi fattur ta' riskju li wieħed isir vulnerabbli għall-vittimizzazzjoni, li jwettaq vjolenza bħala adult jew li jesperjenza problemi fl-imġiba, fiżiċi jew ta' saħħa mentali;

AE.

billi minkejja l-progress li sar, rapporti reċenti juru li l-vittmi tal-kriminalità għadhom ma jistgħux jeżerċitaw bis-sħiħ id-drittijiet tagħhom fl-UE; billi l-aċċess għas-servizzi ta' appoġġ huwa kritiku għan-nisa esposti għall-vjolenza minn sieħeb intimu; billi għad hemm għadd insuffiċjenti ta' servizzi ta' appoġġ speċjalizzati u ġeneralisti għall-vittmi ta' vjolenza minn sieħeb intimu, u billi l-vittmi spiss jiffaċċjaw diffikultajiet biex jiksbu ġustizzja minħabba nuqqas ta' informazzjoni u appoġġ u protezzjoni insuffiċjenti; billi l-vittmi spiss jiffaċċjaw vittimizzazzjoni sekondarja fi proċedimenti kriminali u meta jitolbu kumpens; billi hemm diversi każijiet li fihom l-uffiċjali tal-infurzar tal-liġi u s-sistemi ġudizzjarji ma jkunux jistgħu jipprovdu appoġġ suffiċjenti lin-nisa u lit-tfal vittmi ta' vjolenza domestika, u billi l-vittmi ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru saħansitra jkunu ġew soġġetti għal imġiba ta' negliġenza jew għal kummenti mhux xierqa meta jirrapportaw il-vjolenza; billi l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u pubbliċi, b'mod partikolari dawk li jaħdmu mat-tfal u l-vittmi tal-vjolenza domestika u abbażi tal-ġeneru, u għalihom, huma atturi importanti fil-prevenzjoni u l-indirizzar tal-vjolenza minn sieħeb intimu; billi organizzazzjonijiet bħal dawn jistgħu jipprovdu wkoll kontributi siewja għall-politiki u l-leġiżlazzjoni minħabba l-esperjenza ta' bażi tagħhom; billi l-programmi ta' finanzjament tal-UE bħall-Programm dwar il-Ġustizzja u l-Programm dwar iċ-Ċittadini, l-Ugwaljanza, id-Drittijiet u l-Valuri jistgħu jintużaw biex jappoġġjaw attivitajiet għall-protezzjoni u l-appoġġ tal-vittmi ta' vjolenza domestika u abbażi tal-ġeneru, inkluż biex jiġi żgurat l-aċċess għall-ġustizzja u l-finanzjament tal-organizzazzjonijiet li jaħdmu mal-vittmi;

AF.

billi l-proċeduri transfruntiera ta' separazzjoni, divorzju u kustodja huma aktar kumplessi fin-natura tagħhom u ġeneralment jieħdu aktar żmien; billi ż-żieda fil-mobbiltà fi ħdan l-UE wasslet għal għadd dejjem akbar ta' tilwim transfruntier dwar ir-responsabbiltà tal-ġenituri u l-kustodja tal-wild minuri; billi r-rikonoxximent awtomatiku ta' deċiżjonijiet dwar proċedimenti marbuta mad-drittijiet ta' kustodja fejn tkun involuta l-vjolenza abbażi tal-ġeneru huwa problematiku peress li l-leġiżlazzjoni dwar il-vjolenza abbażi tal-ġeneru tvarja f'kull Stat Membru u mhux l-Istati Membri kollha jirrikonoxxu l-vjolenza minn sieħeb intimu bħala reat kriminali u forma ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru; billi l-Kummissjoni jeħtiġilha żżid l-isforzi tagħha biex tippromwovi fl-Istati Membri kollha l-implimentazzjoni konsistenti u konkreta tal-prinċipji u l-objettivi stabbiliti fil-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal, li ġiet irratifikata mill-Istati Membri kollha tal-UE; billi l-Istati Membri, bħala partijiet għall-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal, jeħtiġilhom jagħmlu l-aħjar interessi tat-tfal bħala kunsiderazzjoni primarja fl-azzjoni pubblika kollha, inkluż meta jittrattaw tilwim transfruntier tal-familja; billi l-Artikolu 83(1) TFUE jipprevedi l-possibbiltà li “jiġu stabbiliti regoli minimi dwar id-definizzjoni ta' reati kriminali u sanzjonijiet fl-oqsma tal-kriminalità partikolarment serja b'dimensjoni transfruntiera li tirriżulta min-natura jew l-impatt ta' tali reati jew minn ħtieġa speċjali li jiġu miġġielda fuq bażi komuni”; billi l-Artikolu 83(2) TFUE jipprevedi l-possibbiltà li “jiġu stabbiliti regoli minimi fir-rigward tad-definizzjoni ta' reati u sanzjonijiet kriminali, sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva ta' politika tal-Unjoni f'qasam li kien soġġett għal miżuri ta' armonizzazzjoni”;

AG.

billi l-Artikolu 82(2) TFUE jipprevedi l-possibbiltà tal-istabbiliment ta' regoli minimi applikabbli fl-Istati Membri sabiex “ikunu ffaċilitati r-rikonoxximent reċiproku ta' sentenzi u ta' deċiżjonijiet ġudizzjarji u l-kooperazzjoni tal-pulizija u dik ġudizzjarja fi kwistjonijiet kriminali, ta' natura transfruntiera”, b'mod partikolari fir-rigward tad-drittijiet tal-vittmi tal-kriminalità;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

—

wara li kkunsidra d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ġunju 2019 bit-titolu "Qafas ta' Politika tal-UE dwar is-Sikurezza fit-Toroq 2021-2030 – Il-passi li jmiss lejn “Viżjoni Żero” (SWD(2019)0283),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-9 ta' Diċembru 2020 bit-titolu “Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti – inqiegħdu t-trasport Ewropew fit-triq it-tajba għall-futur” (COM(2020)0789),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2015/413 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 2015 li tiffaċilita l-iskambju transkonfinali ta' informazzjoni dwar reati tat-traffiku relatati mas-sikurezza fit-toroq (1) (Direttiva dwar l-Infurzar Transkonfinali),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/126/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Diċembru 2006 dwar il-liċenzji tas-sewqan (2) (Direttiva dwar il-Liċenzji tas-Sewqan),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/2144 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' Novembru 2019 dwar rekwiżiti tal-approvazzjoni tat-tip għall-vetturi bil-mutur u t-trejlers tagħhom, kif ukoll għas-sistemi, għall-komponenti u għall-unitajiet tekniċi separati maħsubin għat-tali vetturi, fir-rigward tas-sikurezza ġenerali tagħhom u tal-protezzjoni tal-okkupanti tal-vetturi u l-utenti vulnerabbli tat-triq (3) (Regolament dwar is-Sikurezza Ġenerali)

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' April 2021 dwar ir-rapport ta' implimentazzjoni dwar l-aspetti tas-sikurezza fit-toroq tal-Pakkett dwar l-Affidabbiltà Stradali (4).

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2017 dwar is-sigurtà fit-toroq – li japprovaw id-Dikjarazzjoni tal-Belt Valletta ta' Marzu 2017,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Stokkolma tad-19-20 ta' Frar 2020 li saret matul it-Tielet Konferenza Ministerjali Globali dwar is-Sikurezza fit-Toroq,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tal-Kunsill tas-7 ta' Ottubru 2015 dwar iċ-ċikliżmu bħala mod tat-Trasport li ma jagħmilx ħsara lill-klima, iffirmata mill-Ministri għat-Trasport tal-UE f'laqgħa informali fil-Lussemburgu;

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċeduri tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu (A9-0211/2021),

A.

billi kull sena madwar 22 700 persuna għadhom jitilfu ħajjithom fit-toroq tal-UE u madwar 120 000 ikorru serjament; billi aktar minn 11 800 tifel u tifla u żagħżugħ u żagħżugħa sal-età ta' 17-il sena mietu f'ħabtiet tat-traffiku fit-toroq fl-UE matul dawn l-aħħar 10 snin; billi l-progress fit-tnaqqis tar-rati ta' mwiet fl-UE staġna f'dawn l-aħħar snin u, b'riżultat ta' dan, il-mira li jitnaqqas bin-nofs l-għadd ta' mwiet fit-toroq bejn l-2010 u l-2020 ma ntlaħqitx; billi ċ-ċifri msemmija hawn fuq jirrappreżentaw prezz uman u soċjali inaċċettabbli għaċ-ċittadini tal-UE u l-ispiża esterna tal-ħabtiet fit-toroq fl-UE jirrappreżentaw madwar 2 % tal-PDG annwali tagħha;

B.

billi l-UE qed tiffaċċja xejriet u sfidi ġodda fl-awtomatizzazzjoni li jista' jkollhom impatt enormi fuq is-sikurezza fit-toroq; billi l-fenomenu li qed jikber tad-distrazzjoni minn apparati mobbli jeħtieġ li jiġi indirizzat; billi fil-futur qrib, il-preżenza kemm tal-vetturi b'firxa wiesgħa ta' karatteristiċi awtomatizzati/konnessi u kif ukoll tal-vetturi tradizzjonali fi traffiku mħallat se toħloq riskju ġdid, speċjalment għall-utenti vulnerabbli tat-triq bħall-motoċiklisti, iċ-ċiklisti u l-persuni miexja;

C.

billi l-avvanzi teknoloġiċi, il-konnettività, l-awtomatizzazzjoni u l-ekonomija ta' kondiviżjoni jipprovdu opportunitajiet ġodda għas-sikurezza fit-toroq u biex tiġi indirizzata l-konġestjoni, speċjalment f'żoni urbani; billi l-iżvilupp tas-sinerġiji bejn il-miżuri ta' sikurezza u ta' sostenibbiltà u l-insegwiment tal-bidla modali lejn modi ta' trasport pubbliku u mobilità attiva jistgħu jwasslu għal emissjonijiet tas-CO2 aktar baxxi, itejbu l-kwalità tal-arja u jgħinu fl-iżvilupp ta' stili ta' ħajja aktar attivi u tajbin għas-saħħa;

D.

billi l-passiġġieri fil-karozzi li ġew ikklassifikati b'ħames stilel fl-aħħar testijiet għall-European New Car Assessment Programme (Programm Ewropew ta' Ttestjar tal-Karozzi Ġodda, il-Euro NCAP) kellhom riskju ta' korriment fatali ta' 68 % inqas u riskju ta' korriment serju ta' 23 % inqas mill-passiġġieri f'karozzi kklassifikati b'żewġ stilel;

E.

billi s-sehem ta' mwiet fit-toroq tal-utenti vulnerabbli tat-triq qed jiżdied, filwaqt li l-utenti tal-karozzi kienu l-benefiċjarji ewlenin tas-sikurezza mtejba tal-vetturi u ta' miżuri oħra ta' sikurezza fit-toroq; billi l-piż, il-qawwa u l-ogħla veloċità tal-karozzi ġodda mibjugħa fl-UE qed jiżdiedu u dan iżid iktar ir-riskji għas-sikurezza fit-toroq; billi s-sikurezza tal-motoċiklisti, taċ-ċiklisti u tal-persuni miexja trid tiġi indirizzata b'mod urġenti;

F.

billi, għalkemm jirrappreżentaw biss 2 % tal-għadd totali ta' kilometri vvjaġġati, il-vetturi motorizzati b'żewġ roti jirrappreżentaw 17 % tal-għadd totali ta' mwiet fit-toroq; billi hemm disparitajiet sinifikanti bejn il-pajjiżi; billi l-UE għandha tagħti prijorità lit-teħid ta' azzjoni ulterjuri biex ittejjeb is-sikurezza ta' dawn il-vetturi fl-għaxar snin li ġejjin;

G.

billi skont studju tal-Kummissjoni, 8 % biss tal-imwiet iseħħu fuq l-awtostradi, filwaqt li 37 % jseħħu f'żoni urbani u 54 % f'toroq rurali; billi investiment ġdid u manutenzjoni xierqa tal-infrastruttura eżistenti matul iċ-ċiklu tal-ħajja tagħha huma essenzjali għas-sikurezza fit-toroq;

H.

billi mhux il-vittmi kollha ta' inċidenti jiġu rrappurtati, u dan jgħawweġ l-istatistika disponibbli; billi jeħtieġ li jiġu żviluppati metodi ta' ttestjar effettivi biex jiġi ddeterminat in-numru reali tal-vittmi ta' inċidenti tat-triq;

I.

billi l-iżgurar u l-infurzar tal-imġiba sikura tal-utenti tat-triq, bħal meta persuna tivvjaġġa bil-veloċità t-tajba, tuża tagħmir protettiv bħaċ-ċinturini tas-sikurezza u l-elmi ta' protezzjoni, ma ssuqx meta tkun taħt l-influwenza tal-alkoħol jew tad-drogi, u ssuq, tirkeb jew timxi mingħajr distrazzjonijiet, huma kruċjali għall-prevenzjoni u l-mitigazzjoni tal-ħabtiet fatali fit-toroq;

J.

billi hemm inugwaljanzi bejn il-ġeneri u l-etajiet u inugwaljanzi soċjali fil-mobilità u s-sikurezza fit-toroq;

K.

billi l-kisba tal-miri l-ġodda tal-UE għas-sikurezza fit-toroq teħtieġ sforzi kooperattivi aktar intensivi biex jiġu żviluppati politiki Ewropej b'saħħithom dwar is-sikurezza fit-toroq mal-partijiet ikkonċernati, appoġġ għar-riċerka u l-innovazzjoni, sabiex jitħejjew soluzzjonijiet ibbażati fuq politiki abbażi ta' data solida u analiżi tal-impatt, kif ukoll aktar miżuri ta' infurzar u mmirati aħjar fil-livell nazzjonali u kooperazzjoni transkonfinali effettiva dwar l-infurzar tal-penali;

L.

billi 40 sa 60 % tal-fatalitajiet kollha relatati max-xogħol huma inċidenti tat-triq li jseħħu matul ix-xogħol jew waqt l-ivvjaġġar għax-xogħol; billi l-għeja tas-sewwieqa hija komuni fit-toroq tal-UE;

M.

billi l-implimentazzjoni tal-pjanijiet nazzjonali għas-sikurezza fit-toroq u tal-qafas il-ġdid ta' politika tal-UE dwar is-sikurezza fit-toroq teħtieġ riżorsi finanzjarji stabbli u suffiċjenti kemm mill-Istati Membri kif ukoll mill-baġit tal-UE;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (COM(2019)0640) u r-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (1),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija ‘Mill-Għalqa sal-Platt’ għal sistema tal-ikel ġusta, tajba għas-saħħa u favur l-ambjent” (COM(2020)0381),

—

wara li kkunsidra l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 stabbilita fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2020 bit-titolu “Strateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 – Inreġġgħu n-natura lura f'ħajjitna” (COM(2020)0380), b'mod partikolari l-punt 2.2.6 dwar li “Nirrestawraw l-istatus ambjentali tajjeb tal-ekosistemi tal-baħar”, “inkluż billi jkunu pprovduti inċentivi finanzjarji permezz ta' strumenti finanzjari futuri għas-sajd u l-politika marittima għaż-żoni marittimi protetti (inklużi ż-żoni ta' Natura 2000 u dawk stabbiliti permezz ta' ftehimiet internazzjonali jew reġjonali)”,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Ġunju 2020 bit-titolu “Lejn sajd aktar sostenibbli fl-UE: is-sitwazzjoni attwali u l-orjentazzjonijiet għall-2021” (COM(2020)0248),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Settembru 2020 bit-titolu “L-Istrateġija Annwali għat-Tkabbir Sostenibbli tal-2021” (COM(2020)0575),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1967/2006 tal-21 ta' Diċembru 2006 dwar miżuri ta' ġestjoni għall-isfruttament sostenibbli ta' riżorsi tas-sajd fil-Baħar Mediterran (2),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 li tistabbilixxi Qafas għal Azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-Politika tal-Ambjent Marin (Direttiva ta' Qafas dwar l-Istrateġija Marina) (3),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1005/2008 tad-29 ta' Settembru 2008 li jistabbilixxi sistema Komunitarja sabiex tipprevjeni, tiskoraġġixxi u telimina sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (4),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1380/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar il-Politika Komuni tas-Sajd (5),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 508/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Mejju 2014 dwar il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (6) u l-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament (UE) Nru 508/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (COM(2018)0390),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill (UE) 2017/159 tad-19 ta' Diċembru 2016 li timplimenta l-Ftehim li jikkonċerna l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni dwar ix-Xogħol fis-Sajd, 2007, tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol, konkluż fil-21 ta' Mejju 2012 bejn il-Konfederazzjoni Ġenerali tal-Kooperattivi Agrikoli fl-Unjoni Ewropea (COGECA), il-Federazzjoni Ewropea tal-Ħaddiema tat-Trasport (ETF) u l-Assoċjazzjoni ta' Organizzazzjonijiet Nazzjonali tal-Intrapriżi tas-Sajd fl-Unjoni Ewropea (Europêche) (7),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2017/1004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Mejju 2017 dwar l-istabbiliment ta' qafas tal-Unjoni għall-ġbir, il-ġestjoni u l-użu ta' data fis-settur tas-sajd u appoġġ għall-parir xjentifiku fir-rigward tal-Politika Komuni dwar is-Sajd (8),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2017/2107 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Novembru 2017, li jistabbilixxi l-miżuri ta' ġestjoni, ta' konservazzjoni u ta' kontroll applikabbli fiż-żona tal-Konvenzjoni tal-Kummissjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tat-Tonn tal-Atlantiku (ICCAT) (9),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/1022 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ġunju 2019 li jistabbilixxi pjan pluriennali għas-sajd li jisfrutta l-istokkijiet tal-ħut tal-qiegħ fil-Punent tal-Mediterran (10),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2019/982 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1343/2011 dwar ċerti dispożizzjonijiet għas-sajd fiż-żona tal-Ftehim tal-GFCM (Kummissjoni Ġenerali tas-Sajd għall-Mediterran) (11),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2020/560 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' April 2020 li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 508/2014 u (UE) Nru 1379/2013 f'dak li għandu x'jaqsam ma' miżuri speċifiċi biex jittaffa l-impatt tat-tifqigħa tal-COVID-19 fuq is-settur tas-sajd u tal-akkwakultura (12),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tal-25 ta' Ġunju 2020 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina (id-Direttiva 2008/56/KE) (COM(2020)0259),

—

wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali Nru 26/2020 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri tas-26 ta' Novembru 2020 bit-titolu “Ambjent tal-baħar: il-protezzjoni tal-UE hija wiesgħa iżda mhux approfondita”,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni Konġunta lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni tad-9 ta' Frar 2021 bit-titolu “Sħubija mġedda mal-Viċinat tan-Nofsinhar – Aġenda Ġdida għall-Mediterran” (JOIN(2021)0002),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 38 u 39 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Politika Ewropea tal-Viċinat (PEV) tal-UE,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar (UNCLOS),

—

wara li kkunsidra l-istrateġija ta' nofs it-terminu tal-GFCM (2017-2020), li għandha l-għan li jkun hemm sostenibbiltà fis-swieq tal-ħut tal-Mediterran u tal-Baħar l-Iswed,

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-2018 tal-GFCM dwar il-qagħda tas-sajd fil-Mediterran u fil-Baħar l-Iswed,

—

wara li kkunsidra l-Għan ta' Żvilupp Sostenibbli (SDG) 14, “Il-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tal-oċeani, l-ibħra u r-riżorsi tal-baħar għall-iżvilupp sostenibbli”, adottat mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fil-25 ta' Settembru 2015,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2020 tal-Kumitat Xjentifiku, Tekniku u Ekonomiku għas-Sajd (STECF) tal-Kummissjoni dwar il-monitoraġġ tal-prestazzjoni tal-politika komuni tas-sajd (STECF-Adhoc-20-01),

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' evalwazzjoni retrospettiva tar-Regolament dwar il-Baħar Mediterran ta' Mejju 2016 tal-Kummissjoni,

—

wara li kkunsidra r-rapport Nru 17/2019 tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent bit-titolu “Marine messages II – Navigating the course towards clean, healthy and productive seas through implementation of an ecosystem-based approach” (Messaġġi dwar il-baħar II – Ninnavigaw lejn ibħra nodfa, b'saħħithom u produttivi bis-saħħa tal-implimentazzjoni ta' approċċ ibbażat fuq l-ekosistema),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tal-Ambjent tal-Baħar u tar-Reġjun Kostali tal-Mediterran (il-Konvenzjoni ta' Barċellona) u l-protokolli u d-deċiżjonijiet tal-UE relatati,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Ministerjali MedFish4Ever tal-Istati kostali fil-Mediterran adottata fil-Belt Valletta, Malta, fit-30 ta' Marzu 2017,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Ministerjali ta' Sofija tas-7 ta' Ġunju 2018,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Ministerjali tas-26 ta' Settembru 2018 bil-għan li jiġi implimentata Pjan Reġjonali ta' Azzjoni għas-Sajd fuq Skala Żgħira u Sostenibbli fil-Mediterran u fil-Baħar l-Iswed,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' valutazzjoni globali tal-2019 dwar il-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES),

—

wara li kkunsidra r-rapporti speċjali tal-2019 tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) dwar l-Oċeani u l-Krijosfera fi Klima li qed Tinbidel,

—

wara li kkunsidra t-Taqsima 2 tal-Parti II tal-UNCLOS bit-titolu “Il-limiti tal-baħar territorjali”,

—

wara li kkunsidra l-Ewwel Rapport ta' Valutazzjoni tal-Mediterran (MAR1) min-network indipendenti ta' Esperti Mediterranji dwar it-Tibdil fil-Klima u l-Ambjent (MedECC),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO) u tal-GFCM bit-titolu “The State of Mediterranean and Black Sea Fisheries 2020”,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Sajd tiegħu dwar il-konsegwenzi taż-żieda fit-temperatura tal-ibħra għall-istokkijiet tal-ħut u għas-sajd (2019/2163(INI)),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għas-Sajd għall-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali dwar Strateġija “Mill-Għalqa sal-Platt” għal sistema tal-ikel ġusta, tajba għas-saħħa u favur l-ambjent (2020/2260(INI)) PECH_AD(2021)662054,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tas-17 ta' April 2020 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1379/2013 u r-Regolament (UE) Nru 508/2014 f'dak li għandu x'jaqsam ma' miżuri speċifiċi biex jittaffa l-impatt tat-tifqigħa tal-COVID-19 fuq is-settur tas-sajd u tal-akkwakultura (COM(2020)0142 – C9-0093/2020 – 2020/0059(COD)) (13),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-21 ta' Jannar 2021 bit-titolu “Aktar ħut fl-ibħra? Miżuri biex jippromwovu l-irkupru tal-istokkijiet 'il fuq mir-Rendiment Massimu Sostenibbli (MSY), inklużi ż-żoni ta' rkupru tal-istokkijiet tal-ħut u ż-żoni tal-baħar protetti” (14),

—

wara li kkunsidra l-impatt soċjoekonomiku negattiv attwali u fit-tul tal-pandemija tal-COVID-19 fuq is-settur, inklużi l-bejjiegħa bl-imnut u l-kummerċ tal-ikel frisk fuq skala żgħira,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tas-Sajd (A9-0225/2021),

A.

billi l-Baħar Mediterran huwa wieħed miż-żoni bl-akbar bijodiversità fid-dinja minbarra li huwa baċir li fih jgħixu komunitajiet kostali li jiddependu ħafna mis-sajd, u b'mod partikolari mis-sajd fuq skala żgħira; billi l-istatus ambjentali inkwetanti attwali tiegħu, parzjalment minħabba s-sajd eċċessiv, qed jipperikola serjament mhux biss il-bijodiversità iżda wkoll is-sopravivenza ta' settur li t-telf ta' profittabbiltà tiegħu jista' jkollu riperkussjonijiet soċjoekonomiċi negattivi immens fuq il-komunitajiet tas-sajd, l-industrija tas-sajd u s-setturi anċillari tagħha;

B.

billi l-istokkijiet tal-ħut m'għandhomx kapaċitajiet riproduttivi bla limitu u d-domanda u l-konsum tal-ħut qed jiżdiedu b'mod kostanti;

C.

billi l-Mediterran – speċjalment il-Mediterran tal-Punent fejn qed jiġu implimentati miżuri ġodda, għalkemm għadu kmieni wisq biex dawn jiġu vvalutati bis-sħiħ peress li huma meħtieġa aktar inizjattivi – u l-Baħar l-Iswed baqgħu fil-biċċa l-kbira l-istess minn meta beda l-ġbir tad-data fl-2003, għalkemm seta' kien hemm żieda żgħira fil-bijomassa mill-2012;

D.

billi skont ir-rapport tal-2020 tal-GFCM dwar l-istat tas-sajd fil-Mediterran u fil-Baħar l-Iswed, fil-Mediterran il-proporzjon ta' stokkijiet mistada żżejjed naqas minn 88 % fl-2014 għal 75 % fl-2018, li juri biċ-ċar li għad fadal ħafna xogħol xi jsir, iżda dan jirrifletti riżultati li qed jitjiebu gradwalment minħabba l-impenn tas-sajjieda fir-reġjun kollu; billi skont l-STECF, is-sitwazzjoni ta' ħafna stokkijiet għadha kritika peress li aktar minn 80 % tal-istokkijiet ivvalutati xjentifikament huma sfruttati 'l fuq mil-livelli tar-rendiment massimu sostenibbli (MSY);

E.

billi r-Regolament li jistabbilixxi pjan pluriennali għall-ġestjoni tas-sajd għall-ħut tal-qiegħ fil-Punent tal-Mediterran ġie adottat fl-2019, u billi jeħtieġ li nistennew u naraw x'se jkunu l-effetti tal-miżuri adottati fih;

F.

billi l-impatt soċjoekonomiku sinifikanti tar-restrizzjonijiet fuq l-attivitajiet tas-sajd jimminaw il-profittabbiltà ta' eluf ta' kumpaniji sal-punt li jipperikolaw is-sopravivenza tagħhom stess, b'impatt potenzjalment devastanti fuq l-impjiegi u l-koeżjoni soċjali fiż-żoni kostali;

G.

billi t-tnaqqis tal-istokkijiet u l-erożjoni tal-bijodiversità tal-baħar qed jheddu s-sigurtà tal-ikel tal-komunitajiet kostali, l-impjiegi u d-dħul tul il-katina tal-valur tas-sajd artiġjanali;

H.

billi l-livelli mhux ugwali ta' konformità mar-restrizzjonijiet fuq l-attivitajiet tas-sajd jipprekludu t-twettiq tal-għanijiet iddikjarati, u jpoġġu lil dawk li jikkonformaw magħhom fi żvantaġġ ċar;

I.

billi l-Fond Ewropew għas-Sajd u l-Akkwakultura għandu jintuża kemm biex itaffi l-effetti soċjoekonomiċi negattivi kif ukoll biex jiddiversifika s-settur;

J.

billi l-maġġoranza tal-flotta tas-sajd tal-Mediterran tikkonsisti f'bastimenti tas-sajd artiġjanali fuq skala żgħira, li jammontaw għal madwar 84 % tal-flotta tas-sajd u 60 % tal-impjiegi fil-baċir tal-Mediterran, u billi minkejja li xi flotot naqsu b'mod sinifikanti, għalkemm fi gradi differenti madwar l-UE u pajjiżi mhux Ewropej b'impatti kbar fuq l-ekonomiji lokali, ix-xejriet fuq l-għadd ta' bastimenti baqgħu relattivament stabbli;

K.

billi għall-biċċa l-kbira taż-żoni kostali u tal-gżejjer, is-sajd fuq skala żgħira huwa forma tradizzjonali ta' sajd li huwa parti minn stil ta' ħajja u jipprovdi għajxien sinifikanti, li jitlob miżuri u appoġġ speċifiċi biex jippermettulu jikber u jiżviluppa;

L.

billi jeħtieġ li jintlaħqu livelli tajbin ta' stokkijiet tal-ħut biex jiġi evitat it-telf tal-impjiegi u biex jiġu sostnuti setturi ekonomiċi importanti li jiddependu fuq is-sajd;

M.

billi, minbarra s-sajd, il-fatturi li jeżerċitaw pressjoni fuq l-istokkijiet tal-ħut tal-Mediterran u l-bijodiversità tal-baħar jinkludu problemi kkawżati mill-bniedem bħat-tniġġis tal-plastik, it-tixrid tal-fjuwil, it-telf tal-ħabitats, it-traffiku marittimu, u t-tibdil fil-klima, kif ukoll il-proliferazzjoni ta' speċijiet aljeni invażivi;

N.

billi l-istatistika turi żieda kostanti fil-konsum tal-prodotti tal-ħut flimkien ma' żieda relattiva fl-importazzjonijiet;

O.

billi hemm lok għal titjib fit-tikkettar tal-prodotti Ewropej bil-ħsieb li jissaħħaħ il-valur tas-sajd fil-Mediterran u tittejjeb it-traċċabbiltà filwaqt li jiġi miġġieled is-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU);

P.

billi kien hemm tnaqqis kostanti fil-produzzjoni u jinħtieġu miżuri sabiex tiġi restawrata s-sostenibbiltà tar-riżorsi;

Q.

billi s-sajd u l-akkwakultura huma fost is-setturi l-aktar milquta mill-pandemija tal-COVID-19, peress li kien hemm tnaqqis f'daqqa fid-domanda;

R.

billi l-Kummissjoni pproponiet firxa ta' miżuri temporanji u mmirati biex tindirizza l-isfidi li qed tiffaċċja l-komunità tal-frott tal-baħar minħabba l-COVID-19;

S.

billi l-istat tal-instabbiltà politika u l-inkwiet politiku fil-Libja qed joħolqu theddida tanġibbli għas-sajjieda tal-UE li huma attivi fin-Nofsinhar tal-Mediterran, u jipperikolaw il-libertà personali tagħhom u s-sikurezza tal-operazzjonijiet tas-sajd;

T.

billi filwaqt li s-sajjieda tal-UE huma meħtieġa jikkonformaw mar-regoli għall-konservazzjoni tal-istokkijiet tal-ħut, dawk minn pajjiżi oħrajn tal-Mediterran mhumiex meħtieġa jikkonformaw mal-istess regoli, u b'hekk jimminaw l-isforzi biex jerġgħu jinbnew l-istokkijiet filwaqt li jikkompetu b'mod inġust mas-sajd tal-UE;

U.

billi l-Baħar Mediterran qed jisħon b'sa 20 fil-mija aktar malajr mill-bqija tad-dinja; billi skont il-MedECC, it-tibdil fil-klima jista' jwassal għall-estinzjoni lokali ta' sa 50 % tal-ħut kummerċjali u tal-invertebrati tal-baħar sal-2050;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

—

wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2021/1449 tat-3 ta' Settembru 2021 li jemenda r-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) Nru 540/2011 rigward l-estensjoni tal-perjodi tal-approvazzjoni tas-sustanzi attivi 2-Fenilfenol (inkluż il-melħ tiegħu, bħall-melħ sodju), 8-idrossikwinolina, amidosulfuron, bifenox, chlormequat, chlorotoluron, clofentezine, clomazone, cypermethrin, daminozide, deltamethrin, dikamba, etofenprox, fenoxaprop-P, fenpropidin, fludioxonil, flufenacet, fosthiazate, indoxacarb, lenacil, MCPA, MCPB, nicosulfuron, żjut tal-paraffin, żejt tal-paraffin, penconazole, picloram, propaquizafop, prosulfocarb, kwiżalofop-P-etil, kwiżalofop-P-tefuril, kubrit, tetraconazole, tri-allate, triflusulfuron, u tritosulfuron (1),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (2), u b'mod partikolari l-Artikolu 21, l-ewwel paragrafu, u l-Artikolu 21 tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/408 tal-11 ta' Marzu 2015 dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 80(7) tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jistabbilixxi lista ta' kandidati għas-sostituzzjoni (3),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 11 u 13 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 dwar il-Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-10 ta' Ottubru 2019 u tas-26 ta' Novembru 2020 li joġġezzjonaw għall-estensjonijiet preċedenti tal-perjodu ta' approvazzjoni tas-sustanza attiva chlorotoluron (6),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 112(2) u (3) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

A.

billi l-klorotoluron ġie inkluż fl-Anness I tad-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE (7) fl-1 ta' Marzu 2006 mid-Direttiva tal-Kummissjoni 2005/53/KE (8) u tqies li ġie approvat skont ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009;

B.

billi proċedura għat-tiġdid tal-approvazzjoni tal-klorotoluron skont ir-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 844/2012 (9) ilha għaddejja mill-2013;

C.

billi l-perjodu ta' approvazzjoni tas-sustanza attiva klorotoluron diġà ġie estiż b'sena bir-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) Nru 533/2013 (10), u sussegwentement b'sena kull sena mill-2017 bir-Regolamenti ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/1511 (11), (UE) 2018/1262 (12), (UE) 2019/1589 (13), (UE) 2020/1511 (14) u issa mill-ġdid b'sena permezz tar-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) 2021/1449, li jestendi l-perjodu ta' approvazzjoni sal-31 ta' Ottubru 2022;

D.

billi l-Kummissjoni naqset milli tispjega r-raġunijiet għall-estensjoni apparti li sostniet li: “Billi l-valutazzjoni ta' dawk is-sustanzi ddewmet għal raġunijiet li ma kinux fil-kontroll tal-applikanti, x'aktarx li l-approvazzjonijiet ta' dawk is-sustanzi attivi se jiskadu qabel ma tkun ittieħdet deċiżjoni dwar it-tiġdid tagħhom”;

E.

billi r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 għandu l-għan li jiżgura livell għoli ta' protezzjoni kemm tas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali kif ukoll tal-ambjent u fl-istess ħin li jissalvagwardja l-kompetittività tal-agrikoltura tal-Unjoni; billi għandha tingħata attenzjoni partikolari lill-protezzjoni ta' gruppi vulnerabbli tal-popolazzjoni, inklużi n-nisa tqal, it-trabi u t-tfal;

F.

billi għandu japplika l-prinċipju ta' prekawzjoni, u billi r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 jispeċifika li s-sustanzi għandhom jiġu inklużi biss fi prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fejn ikun ġie ddimostrat li dawn jippreżentaw benefiċċju ċar għall-produzzjoni tal-pjanti u li mhuwiex mistenni li jkollhom xi effett ta' ħsara fuq is-saħħa tal-bniedem jew tal-annimali jew xi effett inaċċettabbli fuq l-ambjent;

G.

billi r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 jindika li fl-interess tas-sikurezza, il-perjodu ta' approvazzjoni għal sustanzi attivi għandu jkun limitat fiż-żmien; billi l-perjodu ta' approvazzjoni għandu jkun proporzjonat għar-riskji possibbli inerenti fl-użu ta' tali sustanzi, iżda f'dan il-każ huwa ċar li ebda proporzjonalità bħal din ma teżisti;

H.

billi matul il-15-il sena mill-approvazzjoni tiegħu bħala sustanza attiva, il-klorotoluron ġie identifikat bħala sustanza li probabbilment tfixkel is-sistema endokrinali, u minkejja dan, matul dan iż-żmien, l-approvazzjoni tiegħu ma ġietx riveduta jew irtirata;

I.

billi l-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà u r-responsabbiltà li jaġixxu skont il-prinċipju ta' prekawzjoni, meta l-possibbiltà ta' effetti ta' ħsara fuq is-saħħa jkunu ġew identifikati iżda tkun tippersisti inċertezza xjentifika, billi jiġu adottati miżuri provviżorji ta' ġestjoni tar-riskju li jkunu meħtieġa biex jiġi żgurat livell għoli ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem;

J.

billi, b'mod aktar speċifiku, l-Artikolu 21 tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 jipprevedi li l-Kummissjoni tista' tirrieżamina l-approvazzjoni ta' sustanza attiva fi kwalunkwe ħin, speċjalment fejn, fid-dawl ta' għarfien xjentifiku u tekniku ġdid, hija tqis li jkun hemm indikazzjonijiet li s-sustanza m'għadhiex tissodisfa l-kriterji għall-approvazzjoni previsti fl-Artikolu 4 ta' dak ir-Regolament, u dan ir-rieżami jista' jwassal biex tiġi rtirata jew emendata l-approvazzjoni tas-sustanza;

K.

billi, skont ir-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15), il-klorotoluron għandu klassifikazzjoni armonizzata bħala tossiku ħafna għall-organiżmi akwatiċi, tossiku ħafna għall-organiżmi akwatiċi b'effetti fit-tul, suspettat li jikkawża l-kanċer (Carc. 2), u suspettat li jagħmel ħsara lit-tarbija fil-ġuf (Repr. 2);

L.

billi l-klorotoluron ġie assoċjat ma' proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali f'pubblikazzjonijiet xjentifiċi (16);

M.

billi fl-2015 il-klorotoluron tpoġġa fil-“lista ta' kandidati għas-sostituzzjoni” permezz tar-Regolament ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/408 minħabba li huwa meqjus li għandu proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali li jistgħu jikkawżaw effetti negattivi fil-bniedem, u minħabba li jissodisfa l-kriterji biex jiġi kkunsidrat bħala sustanza persistenti u tossika;

N.

billi, skont il-punt 3.6.5 tal-Anness II tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009, sustanza attiva ma tistax tiġi approvata meta titqies li għandha proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali li jistgħu jikkawżaw effetti avversi fil-bnedmin, sakemm l-esponiment tal-bnedmin għal dik is-sustanza attiva fi prodott għall-protezzjoni tal-pjanti, f'kundizzjonijiet proposti realistiċi ta' użu, ma jkunx negliġibbli, jiġifieri, il-prodott jintuża f'sistemi magħluqa jew f'kundizzjonijiet oħra li jeskludu l-kuntatt mal-bnedmin u fejn ir-residwi tas-sustanza attiva kkonċernata fuq ikel u għalf ma jeċċedux il-valur stabbilit f'konformità mal-punt (b) tal-Artikolu 18(1) tar-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17);

O.

billi mhuwiex aċċettabbli li sustanza li x'aktarx tissodisfa l-kriterji ta' limitu għas-sustanzi attivi li għandhom proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali tibqa' titħalla tintuża fl-Unjoni, u b'hekk is-saħħa pubblika u ambjentali titqiegħed f'riskju;

P.

billi l-applikanti jistgħu jieħdu vantaġġ mis-sistema awtomatika li hemm fil-metodi ta' ħidma tal-Kummissjoni li testendi b'mod immedjat il-perjodi ta' approvazzjoni ta' sustanzi attivi jekk il-valutazzjoni mill-ġdid tar-riskju ma tkunx ġiet iffinalizzata, billi jtawlu l-proċess ta' rivalutazzjoni b'mod maħsub billi jipprovdu data mhux kompluta u billi jitolbu għal aktar derogi u kundizzjonijiet speċjali, li jwassal għal riskji inaċċettabbli għall-ambjent u għas-saħħa tal-bniedem minħabba li matul dan il-perjodu l-esponiment għas-sustanza perikoluża jitkompla;

Q.

billi fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2018, il-Parlament stieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri “jiżguraw li l-estensjoni proċedurali tal-perjodu ta' approvazzjoni għat-tul tal-proċedura, skont l-Artikolu 17 tar-Regolament, mhijiex ser tintuża għal sustanzi attivi li huma mutaġeniċi, karċinoġeniċi u tossiċi għar-riproduzzjoni, u li għaldaqstant jaqgħu taħt il-kategorija 1A jew 1B, jew sustanzi attivi li għandhom karatteristiċi li jfixklu s-sistema endokrinali u jagħmlu ħsara lill-bniedem u lill-annimali, kif attwalment hu l-każ tas-sustanzi bħall-flumjoksażina, it-tijakloprid, il-klorotoluron u d-dimossistrobin”;

R.

billi l-Parlament diġà oġġezzjona għall-estensjonijiet preċedenti tal-perjodu ta' approvazzjoni tal-klorotoluron fir-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-10 ta' Ottubru 2019 u tas-26 ta' Novembru 2020;

S.

billi l-Kummissjoni fir-reazzjonijiet (18) tagħha għall-oġġezzjonijiet preċedenti għall-estensjonijiet tal-perjodu ta' approvazzjoni tal-klorotoluron tirreferi biss għall-“istudju li jirfed il-valutazzjoni tal-impatt li saret qabel l-adozzjoni tar-Regolament tal-Kummissjoni (UE) 2018/605” (19) li fih il-“klorotoluron ma ġiex identifikat bħala sustanza li potenzjalment tfixkel is-sistema endokrinali”, iżda tonqos milli tirrikonoxxi li dak l-istudju ma wassalx għat-tneħħija tal-klorotoluron mil-lista ta' kandidati għas-sostituzzjoni;

T.

billi wara l-adozzjoni tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) 2017/2100 (20) u r-Regolament (UE) 2018/605, il-Kummissjoni inkarigat lill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) u lill-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA) biex jiżviluppaw gwida armonizzata biex jiġi żgurat li l-kriterji tas-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali adottati mill-Unjoni jiġu applikati b'mod konsistenti għall-valutazzjoni tal-bijoċidi u l-pestiċidi fl-Unjoni; billi din il-gwida li tinkorpora testijiet ġodda tal-OECD ġiet ippubblikata f'Ġunju 2018 (21), iżda ma ntużatx biex jiġu vvalutati l-proprjetajiet li jfixklu s-sistema endokrinali tal-klorotoluron;

U.

billi għalhekk, il-klorotoluron ma ġiex ivvalutat kif xieraq biex ma jibqax jitqies bħala sustanza li tfixkel is-sistema endokrinali;

V.

billi l-abbozz tar-rapport ta' valutazzjoni tat-tiġdid fir-rigward tal-klorotoluron għadu ma ġiex ivvalutat mill-EFSA;

W.

billi wara l-estensjoni preċedenti fl-2020 ta' diversi sustanzi attivi, inkluż il-klorotoluron, skont ir-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) 2020/1511, waħda biss mis-27 sustanza koperti minn dak ir-Regolament ta' Implimentazzjoni ma ġietx imġedda, filwaqt li skont ir-Regolament ta' Implimentazzjoni (UE) 2021/1449, il-perjodi ta' approvazzjoni ta' 39 sustanza se jerġgħu jiġu estiżi, ħafna minnhom għat-tielet jew għar-raba' darba;

X.

billi d-difenokonażol użat waħdu, kif ukoll flimkien ma' ażoli differenti, bħall-penkonażol, huwa suspettat li jipproduċi reżistenza għat-triażoli fir-razza fungali Aspergillus fumigatus (22);

Y.

billi r-reżistenza għat-triażoli fl-Aspergillus fumigatus hija tħassib li qed jikber għas-saħħa pubblika (23); billi d-data minn diversi studji (24) tissuġġerixxi bil-qawwa li l-ażoli agrikoli huma responsabbli għan-nuqqas ta' suċċess tat-trattament mediku f'pazjenti li qatt ma ngħataw l-ażoli f'kuntesti kliniċi;

Z.

billi wieħed minn kull erba' pazjenti li ddaħħlu fit-taqsima tal-kura intensiva minħabba problemi tas-saħħa relatati mal-COVID-19 instabu li huma infettati bl-Aspergillus fumigatus, li 15 % minnhom huma dijanjostikati b'varjant reżistenti ta' Aspergillus fumigatus; billi dawk il-pazjenti kważi ma jistgħux jiġu ttrattati u r-rata ta' sopravivenza tagħhom huwa stmat li hija ta' 20 % biss (25);

AA.

billi l-estensjoni tal-perjodi ta' approvazzjoni ta' sustanzi li jwasslu għal reżistenza għal mediċini fungali hija inaċċettabbli minn perspettiva tas-saħħa;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tat-2 ta' Diċembru 2020 dwar aġenda ġdida għal bidla globali bejn l-UE u l-Istati Uniti (JOIN(2020)0022),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta tad-Djalogu Trans-Atlantiku tal-Leġiżlaturi tal-24 ta' Awwissu 2020 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Istati Uniti,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-7 ta' Diċembru 2020 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Uniti,

—

wara li kkunsidra x-xhieda tas-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti Antony Blinken quddiem il-Kumitat għar-Relazzjonijiet Barranin tas-Senat tal-Istati Uniti fid-19 ta' Jannar 2021,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-membri tal-Kunsill Ewropew tas-26 ta' Frar 2021 dwar is-sigurtà u d-difiża,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta għall-istampa tal-President von der Leyen u s-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti, Blinken, tal-24 ta' Marzu 2021,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta tas-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti tal-Amerka u l-Viċi President tal-Kummissjoni/r-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tal-24 ta' Marzu 2021,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tad-Dipartiment tal-Istat tal-Istati Uniti tas-26 ta' April 2021 bit-titolu “L-Impenn tal-Istati Uniti favur il-Balkani tal-Punent”,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-14 ta' Novembru 2016 dwar l-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea, bit-titolu “Viżjoni Kondiviża, Azzjoni Komuni: Ewropa Aktar b'Saħħitha”,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta dwar il-Kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO, iffirmata f'Varsavja fit-8 ta' Lulju 2016 mill-Presidenti tal-Kunsill Ewropew u tal-Kummissjoni Ewropea, u mis-Segretarju Ġenerali tan-NATO,

—

wara li kkunsidra l-iskambju ta' fehmiet mas-Segretarju Ġenerali tan-NATO matul il-laqgħa konġunta tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin, is-Sottokumitat għas-Sigurtà u d-Difiża u d-Delegazzjoni għar-relazzjonijiet mal-Assemblea Parlamentari tan-NATO, li saret fil-15 ta' Marzu 2021,

—

wara li kkunsidra l-parteċipazzjoni tal-VP/RGħ fil-laqgħa tal-Ministri tad-Difiża tan-NATO tas-17 u t-18 ta' Frar 2021, u fil-laqgħa tal-Ministri tal-Affarijiet Barranin tan-NATO tat-23 u l-24 ta' Marzu 2021,

—

wara li kkunsidra l-Komunikat maħruġ mill-Kapijiet ta' Stat u ta' Gvern li pparteċipaw fil-laqgħa tal-Kunsill tal-Atlantiku tat-Tramuntana fi Brussell tal-14 ta' Ġunju 2021,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tas-Summit UE-Stati Uniti bit-titolu “Lejn Sħubija Trans-Atlantika Mġedda”, maħruġa fil-15 ta' Ġunju 2021,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2018 dwar ir-relazzjonijiet UE-NATO (1),