KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA

INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA

11.2.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/7

Pubblikazzjoni tad-Dokument Uniku emendat wara l-approvazzjoni ta’ emenda minuri skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012

(2022/C 70/06)

Il-Kummissjoni Ewropea approvat din l-emenda minuri f’konformità mat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 6(2) tar-Regolament Delegat tal-Kummissjoni (UE) Nru 664/2014 (1).

L-applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ din l-emenda minuri tista’ tiġi kkonsultata fil-bażi tad-data eAmbrosia tal-Kummissjoni

DOKUMENT UNIKU

“Latvijas lielie pelēkie zirņi”

Nru tal-UE: PDO-LV-01194-AM01 – 12 ta’ April 2021

DOP (X) IĠP ( )

1. Isem

“Latvijas lielie pelēkie zirņi”

2. Stat Membru jew pajjiż terz

Il-Latvja

3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel

3.1. Tip ta’ prodott

Klassi 1.6. Frott, ħaxix u ċereali, friski jew ipproċessati

3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem f’(1)

Id-DOP “Latvijas lielie pelēkie zirņi” tirreferi għaż-żrieragħ nexfin tal-kultivar lokali “Retrija” tal-varjetà maculatum tal-piżella (Pisum sativum L.).

Dan il-legum imnixxef għandu l-karatteristiċi morfoloġiċi li ġejjin:

Apparenza: il-piżella tkun kbira, xierfa ħafna, kannella b’disinn immewweġ li jagħtiha lewn fil-griż, u b’ilo iswed.

Piż medju: piż ta’ elf qalba: 360-400 g;

densità tal-massa: 713-790 g/l.

Karatteristiċi kimiċi ta’ “Latvijas lielie pelēkie zirņi” (f’%):

—	kontenut ta’ ilma: sa 16 %

—	proteina kruda: 20-34 %,

—	xaħmijiet: 1,2-2,2 %,

—	fibra kruda: sa 6,8 %

—	irmied: sa 3,5 %

Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” jittieklu mingħajr ma titneħħa t-testa (jew il-qoxra taż-żerriegħa) tal-prodott, billi din ma tistax tiġi sseparata mill-bqija taż-żerriegħa; dan ifisser li l-prodott ma jiddiżintegrax meta jitgħalla, billi t-testa tibqa’ mwaħħla mal-bqija tal-piżella.

Il-piżella mgħollija għandha l-karatteristiċi organolettiċi li ġejjin:

—	konsistenza ratba, ramlija;

—	togħma ħafifa imma speċifika li tiġi mill-qoxra.

3.3. Għalf (għal prodotti li ġejjin mill-annimali biss) u materja prima (għal prodotti pproċessati)

—

3.4. Passi speċifiċi tal-produzzjoni li jridu jsiru fiż-żona ġeografika ddefinita

L-istadji kollha fil-produzzjoni – il-kultivazzjoni, it-tnixxif u l-għażla – jsiru fiż-żona kkonċernata.

3.5. Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, it-taħkik, l-ippakkjar, eċċ. tal-prodott li għalih jirreferi l-isem irreġistrat

—

3.6. Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar tal-prodott li għalih jirreferi l-isem irreġistrat

—

4. Definizzjoni konċiża taż-żona ġeografika

Iż-żona ġeografika fejn jiġi prodott il-prodott b’din id-DOP tkopri kważi l-Latvja kollha, ħlief għar-reġjuni li ġejjin: il-kosta tal-Baħar Baltiku u l-Golf ta’ Riga sa 5 km ’l ġewwa fil-muniċipalitajiet ta’ Nīca, Liepāja u Pāvilosta, iż-żona kostali tal-muniċipalità ta’ Ventspils, iż-żona kostali tal-muniċipalità ta’ Dundaga, u l-muniċipalitajiet ta’ Roja, Engure, Jūrmala, Riga, Carnikava, Ādaži, Saulkrasti u Salacgrīva.

5. Rabta maż-żona ġeografika

Il-fatturi ewlenin li jinfluwenzaw il-kwalità tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huma l-kundizzjonijiet klimatiċi lokali, il-karatteristiċi tal-ħamrija u l-fatturi storiċi u dawk marbuta mal-bniedem.

5.1. Speċifiċità taż-żona ġeografika

It-territorju fejn tiġi kkultivata l-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” tinsab fiż-żona ta’ klima temperata. Il-klima tal-Latvja hija influwenzata mill-prossimità tal-baħar u l-mases tal-arja deħlin mill-Oċean Atlantiku, allura l-klima tagħha hija predominantement moderata u umda, b’erba’ staġuni distinti. Is-sema spiss ikun imsaħħab (għal medja ta’ 160-180 jum fis-sena) filwaqt li x-xemx toħroġ għal medja ta’ 1 790 siegħa fis-sena. L-akbar numru ta’ ġranet xemxin, b’medja ta’ 28-30 jum, ikunu minn Mejju sa Awwissu, meta x-xemx toħroġ għal 8-10 siegħa kuljum. Il-preċipitazzjoni medja tvarja bejn 574 u 691 mm fis-sena. Il-klima predominantement moderata u umda toħloq il-kundizzjonijiet kollha meħtieġa għall-aħjar tkabbir, rimi tal-fjuri u formazzjoni tal-għalla, u għalhekk il-kwalitajiet u l-karatteristiċi ewlenin tal-legumi joħorġu l-aħjar preċiżament f’dik iż-żona ġeografika.

Il-ħamrija taż-żona ġeografika definita hija kkundizzjonata bejn moderatament u tajjeb u għandha konsistenza granulometrika, grassa u kalkaruża bl-ogħla pH tal-ħamrija madwar 7; ilkoll fatturi essenzjali għall-iprem tkabbir tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi”.

5.2. Speċifiċità tal-prodott

Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” nexfin huma distinti mill-piżelli l-oħra għaliex għandhom żrieragħ xierfa partikolarment kbar (massa ta’ 1 000 żerriegħa tiżen 360-400 g). Għalkemm f’kull miżwed ikun hemm ftit żrieragħ, il-kwalitajiet kulinarji tajbin tagħhom, bħall-ħin relattivament qasir għat-tgħollija (madwar 10 minuti inqas minn piżelli oħra) ipattu għal dan il-fatt. Karatteristiċi tal-piżella mgħollija: konsistenza ramlija, ratba u togħma ħafifa imma speċifika li tiġi mill-qoxra.

5.3. Rabta kawżali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott

Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huwa prodott li ġie żviluppat biss bl-influwenza ta’ kundizzjonijiet naturali speċifiċi u minħabba l-ħila tal-produtturi lokali.

1. Il-fatturi ambjentali li jiżguraw li l-prodott ikollu karatteristiċi ta’ kwalità ogħla (iż-żrieragħ huma xierfa u għandhom konsistenza ramlija):

—

il-klima: id-differenzi fl-umdità u fit-temperatura fl-istadji varji tat-tkabbir tal-pjanta huma kruċjali biex jinkisbu żrieragħ daqshekk kbar.

Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” għandhom staġun tat-tkabbir twil li jdum bejn 80 u 115-il jum. Il-prodott jikber u jiżviluppa pjuttost bil-mod fil-bidu tal-istaġun tat-tkabbir, iżda mbagħad jarmi l-fjuri u jsir pjuttost malajr. Għalhekk, il-kundizzjonijiet klimatiċi tal-Latvja huma adatti biex tinkiseb produzzjoni ta’ kwalità għolja (żrieragħ xierfa, ta’ konsistenza ramlija, ħin qasir tat-tgħollija). Huwa importanti ħafna fiż-żmien tar-rimi tal-fjuri, u speċjalment meta jkunu qed jiffurmaw l-imżiewed (fit-tieni nofs ta’ Ġunju u fl-ewwel nofs ta’ Lulju) li t-temp ikun umdu biżżejjed, billi dan ikollu effett deċiżiv fuq id-daqs taż-żrieragħ u fuq il-ħxuna tal-qoxra. L-umdità eċċessiva f’dan il-perjodu ma tħallix liż-żrieragħ isiru malajr filwaqt li l-kundizzjonijiet nexfin jirriżultaw f’piżelli ċkejknin b’qoxra eħxen. Fiż-żewġ każijiet, ir-riżultat ikun li l-ħin tat-tgħollija jitwal u l-karatteristiċi tat-togħma tal-kultivar jiddeterjoraw, allura l-piżelli għandhom jinżergħu kmieni – l-iktar kmieni fl-aħħar għaxart ijiem ta’ April imma mhux iktar tard mill-ewwel għaxart ijiem ta’ Mejju;

—

l-ogħla pH tal-ħamrija huwa 7.

Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huma iktar eżiġenti f’dak li għandu x’jaqsam mal-ambjent tat-tkabbir minn varjetajiet oħra ta’ piżelli. Huma adatti għal ħamrija kkundizzjonata tajjeb jew moderatament ta’ konsistenza granulometrika grossa kalkaruża, iżda ħamrija kkundizzjonata ħażin, ħamrija ramlija grassa u ħamrija minerali qarsa xorta jistgħu jipproduċu kwantitajiet iżgħar. L-aħjar pH tal-ħamrija għal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” huwa madwar 7, li huwa iktar minn ta’ varjetajiet tal-piżelli oħrajn li huma inqas eżiġenti.

2. Fatturi storiċi u marbutin mal-bniedem:

il-kultivazzjoni u l-għażla ta’ “Latvijas lielie pelēkie zirņi” fiż-żona ġeografika definita mal-ġenerazzjonijiet ipproduċew varjetà ta’ kwalità għolja li hija perfettament adatta għall-kundizzjonijiet lokali u li saret prodott gastronomiku favorit.

Hemm tradizzjoni twila tat-tkabbir tal-piżelli griżi fil-Latvja. Dan it-tip ta’ piżelli ilu jitkabbar fil-Latvja mill-bidu tas-seklu 18. Fil-bidu tas-seklu 20 ġew ippubblikati artikli dwar l-ispeċifiċitajiet tat-tkabbir tal-piżelli “griżi”. It-tnissil selettiv tal-piżelli fil-Latvja beda fl-1925 fl-Istitut tal-Istat ta’ Stende għat-Tnissil taċ-Ċereali, iżda tkompla fl-Istitut tal-Istat ta’ Priekuļi għat-Tnissil taċ-Ċereali mill-1945 ’l hawn, u dan juri li l-piżelli jistgħu jitkabbru fil-Latvja kollha. It-tnissil selettiv tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” nbeda minn persuni mhux esperti permezz tal-piżelli kbar kannella “Vidzeme”. L-Istitut tal-Istat ta’ Priekuļi għat-Tnissil taċ-Ċereali uża l-materjal magħżul b’dan il-mod u tejbu bis-selezzjoni immirata, jiġifieri billi ntagħżlu ż-żerriegħa l-anqas morri biex mill-imrar tal-varjetajiet selvaġġi nkisbu t-togħma u l-apparenza tajba taż-żerriegħa mgħollija, u ħoloq il-varjetà “Retrija” tal-“Latvijas lielie pelēkie zirņi”, l-unika waħda li għandha żerriegħa daqshekk kbira.

It-tkabbir tal-għalla u l-metodi tal-ħsad żviluppati tul bosta snin huma ta’ importanza kruċjali biex tkun żgurata kemm żieda fil-produzzjoni totali kif ukoll prodott ta’ kwalità għolja. Dawn jinkludu, pereżempju, it-tħejjija tal-ħamrija, l-għażla tal-proporzjon it-tajjeb għaż-żriegħ imħallat, u l-għażla taż-żmien it-tajjeb għall-ħsad. Il-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” jitkabbru biss fi żriegħ imħallat ma’ pjanti taċ-ċereali (ħafur, xgħir jew qamħ tar-rebbiegħa) li jservu bħala appoġġ. Il-proporzjon tal-għelejjel differenti fiż-żriegħ imħallat għandu jkun kif ġej: Il-proporzjon ta’ “Latvijas lielie pelēkie zirņi” maċ-ċereali huwa jew 1:2 jew 1:1.

Id-dris tal-prodott b’magna tad-dris jeħtieġ l-attenzjoni u l-ħila billi l-“Latvijas lielie pelēkie zirņi” misjur jinqasam min-nofs faċilment. Ladarba l-prodott ikun inħasad, jitnixxef bil-galbu fil-magni tat-tnixxif.

Il-Latvjani ilhom is-sekli jieklu l-piżelli. Il-piżelli, ix-xgħir u l-fażola ilhom parti essenzjali mid-dieta tagħhom u baqgħu importanti sakemm iddaħħlet il-patata fis-seklu 19. Illum “pelēkie zirņi” bil-bejken tissemma fil-kotba ta’ gwida għat-turisti bħala platt Latvjan tipiku, u li ta’ min wieħed iduqu.

Referenza għall-pubblikazzjoni tal-Ispeċifikazzjoni tal-prodott

(it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1) tar-Regolament)

https://www.pvd.gov.lv/lv/lauksaimniecibas-un-partikas-produktu-norazu-registracija

(1) ĠU L 179, 19.6.2014, p. 17.

11.2.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/11

Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ emenda, li ma hijiex minuri, fi Speċifikazzjoni tal-Prodott skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

(2022/C 70/07)

Din il-pubblikazzjoni tikkonferixxi d-dritt ta’ oppożizzjoni għall-applikazzjoni għal emenda skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) fi żmien tliet xhur mid-data ta’ din il-pubblikazzjoni.

APPLIKAZZJONI GĦALL-APPROVAZZJONI TA’ EMENDA FL-ISPEĊIFIKAZZJONI TAL-PRODOTT TA’ DENOMINAZZJONIJIET TA’ ORIĠINI PROTETTI JEW TA’ INDIKAZZJONIJIET ĠEOGRAFIĊI PROTETTI LI MA HIJIEX MINURI

Applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ emenda f’konformità mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012

“Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre”

Nru tal-UE: PDO-ES-0336-AM02 – 9 ta’ Settembru 2020

DOP (X) IĠP ( )

1. Grupp applikant u interess leġittimu

Consejo regulador de la DOP Arròs del Delta de l’Ebre [Bord Regolatorju tad-DOP “Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre”]

C/Salvador Dalí, 27-29

43870 Amposta (Spanja)

info@do-deltadelebre.com

http://do-deltadelebre.com

Il-Bord Regolatorju tad-DOP “Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre” jikkonsisti fil-kultivaturi u fil-proċessuri kollha tad-DOP “Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre” u għandu interess leġittimu fis-sottomissjoni ta’ din l-applikazzjoni għal emenda.

2. Stat membru jew pajjiż terz

Spanja

3. Intestatura fl-ispeċifikazzjoni tal-prodott affettwata mill-emenda/i

☐	Isem il-prodott

☒	Deskrizzjoni tal-prodott

☐	Żona ġeografika

☐	Prova tal-oriġini

☒	Metodu ta’ produzzjoni

☒

Rabta

☐

Tikkettar

☒	Oħrajn: korp ta’ kontroll, rekwiżiti legali

4. Tip ta’ emenda/i

☒	Emenda għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott ta’ DOP jew IĠP irreġistrata li ma għandhiex tikkwalifika bħala minuri f’konformità mat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

☐	Emenda għall-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott ta’ DOP jew IĠP irreġistrata li ma għandhiex tikkwalifika bħala minuri f’konformità mat-tielet subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012, li għaliha ma ġie ppubblikat l-ebda Dokument Uniku (jew ekwivalenti).

5. Emenda/i

Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem f’(1) (it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku):

—

Sabiex jiġu inklużi tliet varjetajiet ġodda u tiġi estiża l-protezzjoni biex tkopri wkoll ir-ross ismar, il-paragrafu li ġej mit-taqsimiet Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem f’(1) tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (it-taqsima B) u d-Dokument Uniku (il-punt 3.2):

“Ross abjad tal-varjetajiet ‘Bahía’, ‘Tebre’, ‘Gleva’, ‘Fonsa’, ‘Bomba’ u ‘Montsianell’ tal-ispeċi Oryza sativa L., f’konformità mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni ‘Extra Class’.”

ġie sostitwit bi:

“Ross abjad u ismar tal-varjetajiet ‘Bahía’, ‘Tebre’, ‘Gleva’, ‘Fonsa’, ‘Bomba’, ‘Montsianell’, ‘JSendra’, ‘Guara’ u ‘Olesa’ tal-ispeċi Oryza sativa L., imkabbar permezz ta’ metodi agrikoli konvenzjonali jew organiċi (jew sistemi ta’ produzzjoni sostenibbli oħrajn rikonoxxuti mill-gvern). Ir-ross abjad irid ikun f’konformità mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni ‘Extra Class’ u r-ross ismar (jiġifieri r-‘ross meħluf’) irid ikun f’konformità mal-uniku standard tal-kummerċjalizzazzjoni fis-seħħ għar-ross ismar.”

L-inklużjoni ta’ dawn it-tliet varjetajiet ġodda ta’ ross fissret li kien meħtieġ ukoll li jiġu adattati siltiet oħrajn fit-taqsimiet Deskrizzjoni tal-prodott (it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku).

It-test li ġej: “Il-varjetajiet ‘Bahía’, ‘Tebre’, ‘Fonsa’, ‘Montsianell’ u ‘Gleva’ għandhom karatteristiċi simili ħafna. Għalkemm jista’ jkun hemm varjazzjonijiet minuri fil-mod li bih dawn jitkabbru, ma hemm l-ebda differenza kbira fil-prodott finali.”

ġie sostitwit bi:

“Il-varjetajiet kollha koperti b’din id-DOP huma tas-subspeċi japonica. Prattikament kollha kemm huma (‘Bahía’, ‘Tebre’, ‘Fonsa’, ‘Montsianell’, ‘Gleva’, ‘JSendra’ u ‘Guara’) għandhom karatteristiċi simili ħafna. Għalkemm jista’ jkun hemm varjazzjonijiet minuri fil-mod li bih dawn jitkabbru, ma hemm l-ebda differenza kbira fil-prodott finali.”

It-test li ġej: “Għalkemm il-varjetà ‘Bomba’ hija differenti mill-oħrajn kemm f’kif titkabbar kif ukoll fir-rossa nnifisha, din ġiet inkluża fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott għall-kwalità tagħha u minħabba li din hija tradizzjonali għaż-żona Ebro Delta.”

ġie sostitwit bi:

“Għalkemm il-varjetà ‘Bomba’ hija differenti mill-oħrajn kemm f’kif titkabbar kif ukoll fir-rossa nnifisha, din ġiet inkluża fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott għall-kwalità tagħha u minħabba li din hija tradizzjonali għaż-żona Ebro Delta. Il-ħbub nejjin tal-varjetà ‘Olesa’ jidhru differenti ħafna minn dawk tal-varjetajiet l-oħrajn koperti bid-DOP, iżda din il-varjetà, li oriġinat ukoll fiż-żona ġeografika ddefinita, tipproduċi riżultati simili fil-kċina għall-varjetà ‘Bomba’.”

It-test li ġej: “Dawn il-varjetajiet għandhom konċentrazzjoni għolja ta’ lamtu fiċ-ċentru tal-ħabb, li tagħtihom ċentru abjad ġibsi deskritt bl-Ispanjol bħala ‘perlado’ jew ‘lewn il-perla’. Dan huwa dak li jippermetti lir-ross jassorbi t-togħmiet u l-kuluri tal-ingredjenti l-oħrajn użati f’riċetta waqt is-sajran.”

ġie sostitwit bi:

“Dawn il-varjetajiet għandhom biżżejjed kontenut ta’ amilożju li jippermetti lir-ross jassorbi sew it-togħmiet u l-kuluri tal-ingredjenti l-oħrajn f’riċetta waqt is-sajran.”

It-test li ġej: “Dawn il-varjetajiet kollha huma magħrufin għas-sajran bilanċjat tagħhom u għall-ħbub uniformi tagħhom. Dawn huma ideali għall-platti tar-ross lokali tar-reġjun minħabba li, għall-kuntrarju ta’ tipi oħrajn bħar-ross tal-ħabba twila, dawn jassorbu ħafna togħma.”

ġie sostitwit bi:

“Kollha kemm huma, huma magħrufin għas-sajran bilanċjat tagħhom u għall-ħbub uniformi tagħhom ladarba jissajru. Dawn huma ideali għall-platti tar-ross lokali tar-reġjun minħabba li, għall-kuntrarju ta’ tipi oħrajn bħall-maġġoranza tal-varjetajiet tal-ħabba twila, dawn jassorbu ħafna togħma. Għalkemm l-‘Olesa’ hija varjetà tal-ħabba twila, din tagħti riżultati simili fil-kċina għall-varjetajiet l-oħrajn koperti bid-DOP.”

Minħabba l-inklużjoni tar-ross ismar, li, kif inhuwa spjegat taħt Deskrizzjoni tal-prodott (it-taqsima B1 – Definizzjoni tal-prodott – tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku), huwa kopert bi standard tal-kummerċjalizzazzjoni differenti, kien meħtieġ li jiġi adattat ukoll il-paragrafu li ġej mit-taqsimiet Deskrizzjoni tal-prodott (it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku):

“Meta jintbagħtu għall-kummerċjalizzazzjoni, il-varjetajiet kollha protetti bid-DOP ‘Arroz del Delta del Ebro’ jridu jkunu konformi mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni ‘Extra Class’, u l-ħbub iridu jkunu tajba u ħielsa minn kwalunkwe fungu, taħsir, insett, parassita, jew riħa u/jew togħma estranja.”

Dan ġie sostitwit bi:

“Meta jintbagħtu għall-kummerċjalizzazzjoni, il-varjetajiet kollha protetti bid-DOP ‘Arroz del Delta del Ebro’ jridu jkunu konformi mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni rilevanti, u l-ħbub iridu jkunu tajba u ħielsa minn kwalunkwe fungu, taħsir, insett, parassita, jew riħa u/jew togħma estranja.”

Raġunijiet għall-inklużjoni tar-ross ismar:

Ir-ross ismar (imsejjaħ ukoll ross “cargo” jew “meħluf”) huwa dak li minnu jsir ir-ross abjad – s’issa l-uniku tip protett bid-DOP. Ir-ross ismar jikkonsisti fil-ħbub tar-ross maturi li minnhom ikunu tneħħew il-ħlifiet jew il-qxur, u li jkun fadlilhom is-saff tan-nuħħala, li jagħti lir-ross il-kulur tiegħu. Id-deċiżjoni li r-ross ismar jiżdied mat-tipi koperti bid-DOP “Arroz del Delta del Ebro” ttieħdet biex nadattaw għad-drawwiet dejjem jinbidlu tal-konsumatur, b’dan it-tip ta’ prodott li qed ikollu domanda dejjem tiżdied.

Raġunijiet għall-inklużjoni ta’ varjetajiet ġodda:

Flimkien mal-varjetajiet diġà koperti (“Bahía”, “Tebre”, “Fonsa”, “Bomba”, “Montsianell” u “Gleva”), it-tliet żidiet (“JSendra”, “Guara” u “Olesa”) huma t-tliet varjetajiet tar-ross li huma l-aktar kapaċi jadattaw għall-artijiet mistgħadra tal-Ebro Delta. Ir-ross misjur ta’ dawn il-varjetajiet il-ġodda għandu l-istess karatteristiċi bħal dawk tal-varjetajiet diġà koperti bid-DOP, u kollha kemm huma – antiki u ġodda – jappartjenu għas-subspeċi japonica.

“JSendra” hija varjetà li hija adattata sew għall-ambjent u għall-kundizzjonijiet prevalenti tat-temp, partikolarment ir-riħ, minħabba l-għoli tal-pjanti. Din hija reżistenti ħafna għat-twaqqigħ tal-ħbub, it-tagħtin u l-Piricularia oryzae. Bħala waħda mill-aktar varjetajiet li jinżergħu tard (fl-ewwel nofs ta’ Mejju), din hija fost l-aktar adattabbli għat-tibdil fil-klima. Il-karatteristiċi tagħha huma simili ħafna għal dawk tal-varjetajiet attwalment koperti bid-DOP.

Il-varjetà “Guara” hija wkoll adattata għall-ambjent u l-kundizzjonijiet prevalenti tat-temp. Din hija waħda mill-varjetajiet li jadattaw l-aħjar għall-ħamrija ramlija. Il-karatteristiċi tagħha huma simili ħafna għal dawk tal-varjetajiet attwalment koperti bid-DOP.

Il-varjetà “Olesa” oriġinat fl-Ebro Delta u hija adattata tajjeb għall-ambjent lokali. Bħala varjetà ta’ terminu qasir, din tista’ tiġi kkultivata b’mod sostenibbli, billi jintużaw inqas riżorsi naturali u bi prattiki agrikoli ekoloġiċi. Din hija reżistenti ferm għall-infezzjoni fungali u t-tagħtin, u għalhekk tadatta tajjeb għall-klima lokali. Il-proprjetajiet gastronomiċi huma simili ħafna għal dawk tal-varjetajiet diġà koperti bid-DOP.

Kemm jadattaw b’mod differenti l-varjetajiet tar-ross għat-tipi differenti ta’ ħamrija huwa s-suġġett ta’ riċerka mwettqa kemm fis-settur privat kif ukoll f’dak pubbliku, permezz tal-“Istazzjon Sperimentali ta’ Ebro” tal-Istitut għar-Riċerka u t-Teknoloġija Agro-Alimentari.

L-industrija hija wkoll konxja bis-sħiħ ta’ u sensittiva għall-valur ekoloġiku għoli taż-żona: l-ilħuq ta’ bilanċ bejn il-ġid tal-patrimonju naturali taż-żona u l-valur soċjoekonomiku tagħha dejjem kien prijorità kruċjali. L-għalla tar-ross fl-Ebro Delta hija eżempju ta’ kif għalla stabbilita tard fis-seklu 19 tista’ tkun ta’ kontribut kbir għall-valur għoli ta’ żona bħala sit tan-natura. Għalhekk ikomplu x-xogħol u r-riċerka, bl-għan li jidentifikaw varjetajiet tal-għelejjel aktar sostenibbli li jkollhom l-istess karatteristiċi li jiddistingwu l-varjetajiet eżistenti u li jistgħu jadattaw għall-kundizzjonijiet partikolari tal-Ebro Delta.

Il-varjetajiet proposti għall-inklużjoni huma magħrufa li:

a)	huma aktar reżistenti għall-mard fungali, partikolarment il-Pyricularia oryzae, u dan inaqqas il-ħtieġa ta’ fungiċidi;

b)	huma aktar reżistenti għas-salinità tal-ħamrija;

c)	jadattaw tajjeb għall-ħamrija ramlija, partikolarment il-“Guara”;

d)	huma aktar adattabbli għal varjazzjonijiet ikkawżati mit-tibdil fil-klima;

e)	jżommu kompatibbiltà agronomika u ambjentali fiż-żona definita.

Il-varjetajiet il-ġodda żdiedu fit-tabelli li jelenkaw il-karatteristiċi tar-ross fit-taqsimiet Deskrizzjoni tal-prodott (it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku).

—

Din it-tabella:

“Varjetà	Tul	Proporzjon tul-wisa’
‘Bahía’	8,2 mm (medja)	2,20 (semisferika)
‘Tebre’	8,1 mm (medja)	2,00 (sferika)
‘Fonsa’	7,9 mm (medja)	2,00 (sferika)
‘Bomba’	7,4 mm (qasira)	1,85 (sferika)
‘Montsianell’	8,3 mm (medja)	2,16 (semisferika)
‘Gleva’	7,9 mm (medja)	2,04 (semisferika)”

għalhekk ġiet sostitwita b’din:

“Varjetà	Tul	Proporzjon tul-wisa’
‘Bahía’	8,2 mm (medja)	2,20
‘Tebre’	8,1 mm (medja)	2,00
‘Fonsa’	7,9 mm (medja)	2,00
‘Bomba’	7,4 mm (qasira)	1,85
‘Montsianell’	8,3 mm (medja)	2,16
‘Gleva’	7,9 mm (medja)	2,04
‘JSendra’	8,2 mm (medja)	2,16
‘Guara’	8,0 mm (medja)	2,11
‘Olesa’	9,1 mm (twila)	3,10
Valuri ta’ referenza medji għal kull varjetà.”

Spjegazzjoni:

Il-varjetajiet il-ġodda żdiedu fit-tabella, u d-deskritturi ta’ kemm huma sferiċi l-ħbub tar-ross (“sferika” eċċ.) tneħħew minħabba li dawn ma humiex f’konformità mal-leġiżlazzjoni u minħabba li din l-informazzjoni diġà hija impliċita fil-proporzjon tul-wisa’.

It-tabella li ġejja dwar il-prodott finali (Deskrizzjoni tal-prodott – it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku) ġiet immodifikata wkoll:

“Varjetà	Kategorija	Tip
‘Bahía’	Ħabba mezzana	‘Perlado’ [b’ċentru abjad ġibsi]
‘Tebre’	Ħabba mezzana	‘Perlado’ [b’ċentru abjad ġibsi]
‘Fonsa’	Ħabba mezzana	‘Semiperlado’ [b’ċentru abjad ġibsi iżda inqas mill-‘perlado’]
‘Bomba’	Ħabba mezzana	‘Perlado’ [b’ċentru abjad ġibsi]
‘Montsianell’	Ħabba mezzana	‘Perlado’ [b’ċentru abjad ġibsi]
‘Gleva’	Ħabba mezzana	‘Perlado’ [b’ċentru abjad ġibsi]”

Din hija t-tabella l-ġdida:

“Varjetà	Kategorija	% ta’ amilożju
‘Bahía’	Ħabba mezzana	19,1
‘Tebre’	Ħabba mezzana	20,0
‘Fonsa’	Ħabba mezzana	20,3
‘Bomba’	Ħabba mezzana	24,9
‘Montsianell’	Ħabba mezzana	18,1
‘Gleva’	Ħabba mezzana	17,7
‘JSendra’	Ħabba mezzana	17,5
‘Guara’	Ħabba mezzana	17,5
‘Olesa’	Ħabba twila	24,0
Valuri ta’ referenza medji għal kull varjetà.”

Spjegazzjoni:

Il-varjetajiet il-ġodda żdiedu kif spjegat hawn fuq u l-parametru “Tip” li jirreferi għall-kwalità tal-perlado (li għandu ċentru abjad ġibsi) tneħħa mit-tabella u din issa minflok tagħti l-kontenut ta’ amilożju bħala perċentwal tal-lamtu totali (“ % ta’ amilożju”). L-amilożju huwa wieħed mill-forom ta’ lamtu li jinsab fir-ross.

Din il-bidla saret minħabba li, filwaqt li l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (u d-Dokument Uniku) qabel kienet tqabbel il-preżenza ta’ dan iċ-ċentru abjad ġibsi ma’ ċertu kontenut ta’ lamtu u proprjetajiet gastronomiċi, aħna issa nafu li dan ma huwiex eżattament il-każ. Din il-kwalità tal-perlado hija karatteristika żviluppata mill-ħbub tar-ross meta dawn jiffurmaw, iżda huwa l-perċentwal tal-amilożju li jsawwar il-kwalitajiet sensorji tar-ross misjur, minħabba li dan jiddetermina s-sawra, it-tarizza u kemm ikun iwaħħal ir-ross u kemm dan se jespandi fil-volum meta jissajjar. Fi kliem ieħor, il-karatteristika ewlenija ta’ varjetà f’termini tar-riżultati li din tagħti fil-kċina hija l-kontenut ta’ amilożju tagħha, u mhux il-kwalità tal-perlado kif wieħed kien jassumi fil-passat.

—

Minbarra l-bidliet ta’ hawn fuq kemm fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott kif ukoll fid-Dokument Uniku, l-introduzzjoni tat-tliet varjetajiet il-ġodda wasslet għal bidla ulterjuri li taffettwa l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott biss: din issa tinkludi deskrizzjoni fil-qosor u xi informazzjoni ewlenija (proprjetajiet bażiċi u rendimenti medji tat-tħin) għal kull waħda minn dawn il-varjetajiet il-ġodda – li jaqblu mad-dettalji diġà mogħtija għall-varjetajiet eżistenti – fis-subtaqsima B.2 (Deskrizzjoni tal-varjetajiet) tat-taqsima Deskrizzjoni tal-prodott. Id-deskrizzjoni ta’ kull varjetà tinkludi l-għoli tal-pjanta, il-perjodu tat-tkabbir, id-daqs u l-piż tal-ħabb, id-data rakkomandata taż-żrigħ u fatti notevoli dwar il-varjetà minn perspettiva agronomika. It-tabelli tal-proprjetajiet bażiċi u r-rendimenti tat-tħin – it-tnejn li huma fit-taqsima B2 tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott – issa jinkludu wkoll it-tliet varjetajiet il-ġodda.

—

Il-perjodi taż-żrigħ għall-varjetajiet “Fonsa”, “Montsianell” u “Bomba” saru aktar flessibbli (it-taqsima B2 tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott):

—	Għall-varjetà “Fonsa”, “iż-żrigħ isir mill-1 sal-10 ta’ Mejju” inbidlet għal “iż-żrigħ irid isir fl-ewwel nofs ta’ Mejju”.

—	Għall-varjetà “Montsianell”, “iż-żrigħ isir mill-20 sat-30 ta’ April” inbidlet għal “iż-żrigħ irid isir tard f’April”.

—	Għall-varjetà “Bomba”, “iż-żrigħ isir mill-20 ta’ April sal-5 ta’ Mejju” inbidlet għal “iż-żrigħ irid isir bejn tard f’April u kmieni f’Mejju”.

Spjegazzjoni:

Filwaqt li d-dati mogħtija fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott huma dawk rakkomandati, l-esperjenza matul is-snin uriet li d-dati taż-żrigħ jistgħu jvarjaw skont meta l-ilma jiġi rilaxxat mill-kanali tat-tisqija fl-għelieqi, jew skont il-kundizzjonijiet tat-temp matul ix-xitwa, li jistgħu jipprevjenu lill-kultivaturi milli jagħmlu x-xogħol meħtieġ fl-għelieqi. Għalhekk, ġie deċiż li l-perjodi taż-żrigħ isiru aktar flessibbli u li ma jkunx hemm dawn id-dati stretti fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott.

Metodu ta’ produzzjoni

—

Ir-referenzi għar-ross ismar żdiedu fit-taqsima E.b) tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Metodu ta’ produzzjoni), li jfisser li s-silta li ġejja:

“Ir-ross protett huwa ross abjad f’konformità mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni ‘Extra Class’.

Ir-ross abjad huwa ross li minnu s-saff tan-nuħħala kollu jew ftit minnu (il-qoxra taż-żerriegħa u l-perikarpu) ikun tneħħa permezz tat-tħin, li jħallilu kulur abjad (jew bajdani) uniformi.

Biex jiġu kkumerċjalizzati bħala ‘Extra Class’, il-ħbub sħaħ u mingħajr difetti jridu jammontaw għal mill-inqas 92,70 % tar-ross u r-ross imfarrak ma jistax jaqbeż l-4 %.”

ġiet emendata biex taqra:

“Ir-ross protett huwa ross abjad f’konformità mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni ‘Extra Class’ u r-ross ismar.

Ir-ross abjad huwa ross li minnu s-saff tan-nuħħala kollu jew ftit minnu (il-qoxra taż-żerriegħa u l-perikarpu) ikun tneħħa permezz tat-tħin, li jħallilu kulur abjad (jew bajdani) uniformi.

Ir-ross ismar huwa ross meħluf, jiġifieri ħbub tar-ross maturi li minnhom ikunu tneħħew il-ħlifiet jew il-qxur, u li jkun fadlilhom is-saff tan-nuħħala, li jagħti lir-ross il-kulur tiegħu. Dan irid jiġi ppakkjat għall-kummerċjalizzazzjoni f’konformità mal-uniku standard tal-kummerċjalizzazzjoni fis-seħħ għar-ross ismar.

Il-ħbub sħaħ u mingħajr difetti jridu jammontaw għal mill-inqas 92,70 % tar-ross u r-ross imfarrak ma jistax jaqbeż l-4 %.”

Spjegazzjoni:

Iż-żieda tar-ross ismar (għar-raġunijiet mogħtija fit-taqsima preċedenti) tfisser li l-informazzjoni dwar dan it-tip ta’ ross għandha tiżdied fit-taqsimiet differenti tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott. Dan jinkludi t-tabella tat-tolleranzi fil-kwalità u d-deskrizzjoni ta’ dan it-tip ta’ ross f’din it-taqsima.

—

Fit-taqsima E.b) tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Metodu ta’ produzzjoni), it-tabella tat-tolleranzi fil-kwalità ġiet sostitwita b’referenza għall-konformità mal-leġiżlazzjoni. Dan li ġej:

“Trid tingħata attenzjoni waqt l-ipproċessar biex jiġi żgurat li l-ebda fdal tas-saff tan-nuħħala ma jitħalla fuq il-ħbub tar-ross. Il-ħbub tar-ross iridu jkunu fi ħdan il-limiti li ġejjin:

Parametru	Ross abjad
Ħbub medji li ma jgħaddux minn għarbiel ta’ numru 14	3,75
Ħbub medji li ma jgħaddux minn għarbiel ta’ numru 13	---
Ħbub medji li JGĦADDU minn għarbiel ta’ numru 13	0,25
Ross imfarrak [inqas minn tliet kwarti tat-tul medju ta’ ħabb sħiħ]	---
Ħbub sofor jew ta’ kulur simili	0,20
Ħbub ħomor jew bi strixxi ħomor	0,50
Ħbub ġibsija u immaturi	2,00
Ħbub imtebbgħa jew imħassra mill-insetti	0,50
Materja estranja	0,10
Ammont minimu ta’ ħbub sħaħ u mingħajr difetti	92,70 ”

Għalhekk ġie sostitwit bi:

“Trid tingħata attenzjoni waqt l-ipproċessar biex jiġi żgurat li l-ebda fdal tas-saff tan-nuħħala ma jitħalla fuq il-ħbub tar-ross abjad. It-tolleranzi fil-kwalità stabbiliti fil-leġiżlazzjoni applikabbli jridu jiġu rrispettati.”

Spjegazzjoni:

It-tolleranzi fil-kwalità mogħtija fit-tabella kienu eżattament l-istess bħal dawk stabbiliti fil-leġiżlazzjoni għar-ross abjad. Din it-tabella kien ikollha tiġi estiża biex tinkludi t-tipi ġodda ta’ ross, bħar-ross ismar, koperti bid-DOP, iżda minħabba li l-valuri huma eżattament l-istess bħal dawk mogħtija fil-leġiżlazzjoni, ġie deċiż li jkun aħjar li tiġi ssimplifikata l-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott, filwaqt li t-tabella tiġi sostitwita b’referenza għall-konformità mal-leġiżlazzjoni. Għalhekk, din hija bidla editorjali mingħajr l-ebda effett fuq il-kwalità tal-prodott jew l-istandards tal-kwalità li dan għandu jissodisfa.

—

Taħt l-intestatura Ħżin u preservazzjoni tat-taqsima E.b) tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Metodu ta’ produzzjoni) saret korrezzjoni fir-referenza li ġejja għat-temperatura tal-arja użata waqt il-ħżin u l-preservazzjoni:

“Sabiex ir-ross jinżamm fl-aħjar kundizzjonijiet matul il-ħin tiegħu fis-sajlos jistenna li jiġi pproċessat, l-arja – preferibbilment arja kiesħa ta’ 5 °C jew f’temperatura ambjentali – tiġi ppompjata ġewwa f’intervalli.”

Inbidlet għal:

“Sabiex ir-ross jinżamm fl-aħjar kundizzjonijiet matul il-ħin tiegħu fis-sajlos jistenna li jiġi pproċessat, l-arja – preferibbilment arja kiesħa ta’ 10-15 °C jew f’temperatura ambjentali – tiġi ppompjata ġewwa f’intervalli.”

Spjegazzjoni:

Dan kien żball: 5 °C hija temperatura baxxa wisq u prattikament twassal biex ir-ross jiffriża. Għalhekk, dan il-valur ġie korrett minn 5 °C għal 10-15 °C.

—

Taħt l-intestatura Ippakkjar u tikkettar tat-taqsima E.b) tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Metodu ta’ produzzjoni), is-sentenza li ġejja:

“Ir-ross kollu f’kull pakkett irid ikun ross ‘Extra Class’ ta’ varjetà waħda.”

inbidlet għal:

“Ir-ross kollu f’kull pakkett irid ikun ta’ varjetà waħda.”

Spjegazzjoni:

Ir-referenza għall-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni “Extra Class” tneħħiet minn dan il-punt minħabba li, kif ġie spjegat hawn fuq, hemm klassi differenti għar-ross ismar.

Rabta maż-żona ġeografika (it-taqsima F tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 5 tad-Dokument Uniku):

Il-bidliet li ġejjin huma reviżjonijiet editorjali mhux kritiċi li kienu meħtieġa li jsiru fit-taqsima Rabta maż-żona ġeografika tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (it-taqsima F) u d-Dokument Uniku (il-punt 5), biex bażikament jiġu riflessi l-bidliet fid-deskrizzjoni tal-prodott fiż-żewġ dokumenti.

—

Fil-punt 5.2 tad-Dokument Uniku (Speċifiċità tal-prodott), is-silta li ġejja:

“Il-varjetajiet kollha huma magħrufa għas-sajran bilanċjat tagħhom, għall-ħbub uniformi tagħhom u għall-kapaċita ta’ assorbiment tajba tagħhom bis-saħħa tal-kontenut ta’ lamtu għoli li jinsab fiċ-ċentru abjad ġibsi tal-ħabb, kwalità magħrufa bħala ‘perlado’.

Ir-ross huwa apprezzat għal kemm jissajjar tajjeb, filwaqt li jagħti ħbub ħfief u separati (kapaċità ta’ aderenza bejn il-ħbub ta’ 7,3), u għall-ammont ta’ ilma li dan jassorbi (1,93 grammi ilma għal kull gramma ross), u dan jiżgura li r-ross jieħu ħafna togħma mid-diversi platti li fihom jintuża.”

inbidlet għal:

“Il-varjetajiet kollha koperti bid-DOP ‘Arroz del Delta del Ebro’ huma kkaratterizzati minn sajran bilanċjat, ħbub uniformi ladarba jissajru, u kapaċità ta’ assorbiment tajba bis-saħħa tal-kontenut ta’ amilożju għoli tagħhom bħala perċentwal tal-lamtu totali.

Ir-ross huwa apprezzat għal kemm jissajjar tajjeb, filwaqt li jagħti ħbub ħfief u separati, u għall-kapaċita tajba tiegħu li jassorbi l-ilma, li tiżgura li dan ikollu ħafna togħma mill-użu tiegħu fid-diversi platti taż-żona tal-Ebro Delta.”

L-istess bidla saret fit-taqsima F tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Rabta mal-ambjent).

Spjegazzjoni:

Kif ġie spjegat fir-rigward tal-emenda fid-Deskrizzjoni tal-prodott, fil-passat kien isir tqabbil bejn il-kwalità tal-perlado – il-ħbub tar-ross ikollhom ċentru abjad ġibsi – u l-kontenut ta’ lamtu u l-proprjetajiet gastronomiċi tar-ross. Madankollu, issa huwa magħruf li l-karatteristika ewlenija ta’ varjetà f’termini tar-riżultati li din tagħti fil-kċina hija l-kontenut ta’ amilożju tagħha, u mhux il-kwalità tal-perlado kif wieħed kien jassumi fil-passat. Għalhekk, it-test dwar ir-rabta inbidel ukoll.

Ir-referenzi għall-“kapaċità ta’ aderenza bejn il-ħbub” u “għall-ammont ta’ ilma li dan jassorbi” tneħħew mit-taqsima Rabta minħabba li dawn huma meqjusa bħala żejda. Din hija sempliċiment reviżjoni editorjali minħabba li l-informazzjoni dwar dawn il-kwalitajiet għall-varjetà ta’ referenza (“Bahía”) għadha tista’ tinstab taħt Deskrizzjoni tal-prodott (it-taqsima B tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott u l-punt 3.2 tad-Dokument Uniku), u ma nbidlet fl-ebda dokument.

—

Ir-referenza għall-kulur tar-ross tneħħiet minn din is-sentenza fil-punt 5.3 tad-Dokument Uniku (Rabta kawżali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott...):

“Ir-ross minn din iż-żona jagħti prova ta’ reputazzjoni fost il-konsumaturi għall-kulur abjad lewn il-perli tiegħu u għat-togħma u s-sawra mogħtija mill-proprjetajiet tal-varjetajiet użati u miż-żona li fiha jitkabbar.”

Il-verżjoni ġdida proposta hija:

“Ir-ross minn din iż-żona jagħti prova ta’ reputazzjoni fost il-konsumaturi għat-togħma u s-sawra mogħtija mill-proprjetajiet tal-varjetajiet użati u miż-żona li fiha jitkabbar.”

L-istess bidla saret fit-taqsima F tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott (Rabta mal-ambjent).

Spjegazzjoni:

Filwaqt li r-ross huwa storikament magħruf għall-kulur abjad tiegħu, id-dikjarazzjoni ta’ dan f’din it-taqsima tistà tkun qarrieqa issa li r-ross ismar żdied fid-DOP sabiex – kif ġie spjegat hawn fuq – nadattaw għad-drawwiet dejjem jinbidlu tal-konsumaturi. Għalhekk, din ir-referenza trid titneħħa.

Oħrajn

—	Korp ta’ kontroll (it-taqsima G tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott): id-dettalji tal-korp ta’ ċertifikazzjoni ġew aġġornati.

—	Rekwiżiti skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali (it-taqsima I tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott): din it-taqsima tneħħiet minħabba li ma hijiex meħtieġa skont ir-Regolament (UE) Nru 1151/2012.

DOKUMENT UNIKU

“Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre”

Nru tal-UE: PDO-ES-0336-AM02 – 9 ta’ Settembru 2020

DOP (X)IĠP ( )

1. Isem(Ismijiet) [tad-DPO jew tal-IĠP]

“Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre”

2. Stat Membru jew Pajjiż Terz

Spanja

3. Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel

3.1. Tip ta’ prodott

Klassi 1.6. Frott, ħaxix u ċereali, friski jew ipproċessati

3.2. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem f’(1)

Ross abjad u ismar tal-varjetajiet “Bahía”, “Tebre”, “Gleva”, “Fonsa”, “Bomba”, “Montsianell”, “JSendra”, “Guara” u “Olesa” tal-ispeċi Oryza sativa L., imkabbar permezz ta’ metodi agrikoli konvenzjonali jew organiċi (jew sistemi ta’ produzzjoni sostenibbli oħrajn rikonoxxuti mill-gvern). Ir-ross abjad irid ikun f’konformità mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni “Extra Class” u r-ross ismar (jiġifieri r-“ross meħluf”) irid ikun f’konformità mal-uniku standard tal-kummerċjalizzazzjoni fis-seħħ għar-ross ismar.

Il-karatteristiċi speċifiċi tal-ħbub tal-varjetà ta’ referenza (“Bahía”) huma kif ġej:

Karatteristiċi ta’ ħbub proċessati u nejjin

Tul: 5,53 mm

Wisa’: 2,99 mm

Ħxuna: 2,14 mm

Amilożju (bħala % ta’ estratt niexef): 19,41 %

Prestazzjoni tat-tħin:

kemm jiflaħ ir-ross għall-ipproċessar

Rendiment totali: 69,90 %

% ta’ ross imfarrak: 11,63 %

Karatteristiċi relatati mat-tisjir

Ħin tat-tisjir: 16-il minuta

Assorbiment tal-ilma*: 1,93

Żieda fit-tul tal-ħabb: 8,45 %

*(g. ilma/g. ross)

Karatteristiċi sensorji tar-ross misjur (permezz tal-iskala ta’ Batcher u analiżi sensorja permezz tad-dewqan*):

(*) Permezz ta’ skala ta’: 9 = tajjeb ħafna; 7 = tajjeb; 5 = normali; 3 = taħt l-istandard

Grad ta’ aderenza bejn il-ħbub misjura: 7,83

Aċċettata: 5,75

Dehra: 5,5

Il-varjetajiet kollha koperti b’din id-DOP huma tas-subspeċi japonica. Prattikament kollha kemm huma (“Bahía”, “Tebre”, “Fonsa”, “Montsianell”, “Gleva”, “JSendra” u “Guara”) għandhom karatteristiċi simili ħafna. Għalkemm jista’ jkun hemm varjazzjonijiet minuri fil-mod li bih dawn jitkabbru, ma hemm l-ebda differenza kbira fil-prodott finali.

Għalkemm il-varjetà “Bomba” hija differenti mill-oħrajn kemm f’kif titkabbar kif ukoll fir-rossa nnifisha, din ġiet inkluża fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott għall-kwalità tagħha u minħabba li din hija tradizzjonali għaż-żona Ebro Delta. Il-ħbub nejjin tal-varjetà “Olesa” jidhru differenti ħafna minn dawk tal-varjetajiet l-oħrajn koperti bid-DOP, iżda din il-varjetà, li oriġinat ukoll fiż-żona ġeografika ddefinita, tipproduċi riżultati simili fil-kċina għall-varjetà “Bomba”.

Abbażi tad-dimensjonijiet tal-ħbub tar-ross tal-ħliefa, il-varjetajiet huma kklassifikati kif ġej:

Varjetà	Tul	Proporzjon tul-wisa’
“Bahía”	8,2 mm (medja)	2,20
“Tebre”	8,1 mm (medja)	2,00
“Fonsa”	7,9 mm (medja)	2,00
“Bomba”	7,4 mm (qasira)	1,85
“Montsianell”	8,3 mm (medja)	2,16
“Gleva”	7,9 mm (medja)	2,04
“JSendra”	8,2 mm (medja)	2,16
“Guara”	8,0 mm (medja)	2,11
“Olesa”	9,1 mm (twila)	3,1
Valuri ta’ referenza medji għal kull varjetà.

Il-ħbub proċessati (ross abjad) huma kklassifikati kif ġej:

Varjetà	Kategorija	% ta’ amilożju
“Bahía”	Ħabba mezzana	19,1
“Tebre”	Ħabba mezzana	20,0
“Fonsa”	Ħabba mezzana	20,3
“Bomba”	Ħabba mezzana	24,9
“Montsianell”	Ħabba mezzana	18,1
“Gleva”	Ħabba mezzana	17,7
“JSendra”	Ħabba mezzana	17,5
“Guara”	Ħabba mezzana	17,5
“Olesa”	Ħabba twila	24,0
Valuri ta’ referenza medji għal kull varjetà.

Dawn il-varjetajiet għandhom biżżejjed kontenut ta’ amilożju li jippermetti lir-ross jassorbi sew it-togħmiet u l-kuluri tal-ingredjenti l-oħrajn f’riċetta waqt is-sajran.

Kollha kemm huma, huma magħrufin għas-sajran bilanċjat tagħhom u għall-ħbub uniformi tagħhom ladarba jissajru. Dawn huma ideali għall-platti tar-ross lokali tar-reġjun minħabba li, għall-kuntrarju ta’ tipi oħrajn bħall-maġġoranza tal-varjetajiet tal-ħabba twila, dawn jassorbu ħafna togħma. Għalkemm l-“Olesa” hija varjetà tal-ħabba twila, din tagħti riżultati simili fil-kċina għall-varjetajiet l-oħrajn koperti bid-DOP.

Meta jintbagħtu għall-kummerċjalizzazzjoni, il-varjetajiet kollha protetti bid-DOP “Arroz del Delta del Ebro” jridu jkunu konformi mal-istandard tal-kummerċjalizzazzjoni rilevanti, u l-ħbub iridu jkunu tajbin u ħielsa minn kwalunkwe fungu, taħsir, insett, parassita, jew riħa u/jew togħma estranja.

Il-kontenut ta’ ndewwa ma jistax jaqbeż il-15 % u ma jrid jitħalla l-ebda fdal tas-saff tan-nuħħala fuq il-ħabb (fil-każ tar-ross abjad).

3.3. Għalf (għall-prodotti li joriġinaw mill-annimali biss) u materja prima (għall-prodotti pproċessati biss)

—

3.4. Passi speċifiċi tal-produzzjoni li jridu jsiru fiż-żona ġeografika ddefinita

Il-proċess sħiħ, mit-tkabbir sat-tħin u l-illostrar tar-ross, isir fiż-żona ġeografika deskritta fil-punt 4.

3.5. Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, it-taħkik, l-ippakkjar, eċċ.

Ir-ross jiġi ppakkjat f’kaxex jew f’pakketti ta’ 5, 2, 1, 0,5 jew 0,25 kg li mbagħad jitqiegħdu f’kontenitur ieħor biex jiġi żgurat li l-kaxxa jew il-pakkett ta’ ġewwa jibqgħu intatti. Jistgħu jintużaw biss materjali tajbin għal mal-ikel li jkunu permessi bil-liġi għall-ippakkjar.

3.6. Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar

L-ippakkjar irid ikollu l-kliem “Arroz del Delta del Ebro”/“Arròs del Delta de l’Ebre”, kif ukoll id-DOP u l-logos tal-UE u l-informazzjoni ġenerali kollha meħtieġa mil-leġiżlazzjoni applikabbli.

Il-logo tad-DOP, bil-kulur, huwa kif ġej:

4. Definizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika

Iż-żona li fiha titkabbar u tiġi pproċessata d-DOP “Arroz del Delta del Ebro” hija l-Ebro Delta, fi ħdan id-distretti ta’ Baix Ebre u El Montsià fil-Provinċja ta’ Tarragona.

Iż-żona tal-produzzjoni tiġbor fiha t-territorju kollu tal-muniċipalitajiet ta’ Deltebre u Sant Jaume d’Enveja, u l-partijiet ta’ L’Aldea, Amposta, L’Ampolla, Camarles u Sant Carles de la Ràpita li jaqgħu fi ħdan iż-żona tal-Ebro Delta.

Iż-żona tat-tħin u tal-illostrar tiġbor fiha l-istess muniċipalitajiet bħaż-żona tal-produzzjoni.

5. Rabta maż-żona ġeografika

5.1. Speċifiċità taż-żona ġeografika

Fatturi storiċi

It-tkabbir tar-ross huwa tradizzjonali fiż-żona tal-Ebro Delta, b’rabtiet mill-qrib mal-formazzjoni u mal-iżvilupp fiżiku u ġeoloġiku tad-Delta.

Hemm ħafna referenzi bil-miktub li jagħtu prova tar-rabta bejn din it-tradizzjoni tat-tkabbir tar-ross u ż-żona tal-Ebro Delta. Eżempju notevoli huwa l-Geografía de Catalunya [Il-Ġeografija ta’ Catalonia] ta’ Lluís Solé i Sabaris (1958), li kiteb li “hemm evidena ta’ tentattivi ta’ tkabbir tar-ross fl-Ebro Delta fis-seklu ħmistax; madankollu, kien fis-seklu dsatax li t-tkabbir tar-ross tassew żviluppa bħala attività”. Fl-istess xogħol huwa jiddikjara wkoll li “fid-Delta, li kienet tintuża għar-ragħa ta’ bhejjem transumanzi, il-Canal de la Derecha [kanal tan-naħa tal-lemin], mibni f’Xerta fit-tieni nofs tas-seklu dsatax, ippermetta lill-art tgħargħar bl-ilma ħelu u l-istabbiliment ta’ għalla tar-ross. Minn dakinhar, it-tkabbir tar-ross kiber kontinwament, bil-benefiċċju li ħamrija tiġi desalinata u fl-istess ħin tagħti prodott tajjeb”.

L-attività kompliet mingħajr interruzzjonijiet sal-lum u r-ross issa huwa l-għalla ewlenija mkabbra fiż-żona.

Fatturi naturali

It-tkabbir tar-ross żviluppa fl-Ebro Delta kemm minħabba l-ħamrija u l-klima lokali kif ukoll minħabba s-salinità tal-art u l-livell tal-wiċċ tas-sukkursu.

Il-ħamrija xaħxija tal-Ebro Delta hija fertili ħafna u ideali għat-tkabbir tar-ross. L-għamla tal-ħamrija hija influwenzata ferm mit-tisqija u mill-prattika magħrufa bħala colmateo jew “mili bil-ħama” (taħlita ta’ movimenti tal-ilma u tal-ħamrija biex jiġi żgurat li l-ħmiemel ikunu f’kundizzjoni tajba qabel iż-żrigħ).

Ir-rendiment tal-għalla huwa fost l-ogħla fid-dinja, u dan jirrifletti l-pożizzjoni taż-żona fuq l-40 parallel tat-Tramuntana u l-iżoterm ta’ 19 °C.

Fattur ewlieni ieħor huwa s-salinità tal-ħamrija bħala riżultat tal-ilma baħar għaddej fid-Delta u tal-klima “Mediterranja kostali”. Ix-xtiewi huma moderati u ftit li xejn tagħmel xita, b’irjieħ min-N-NW (Mistral u Levant), filwaqt li s-sjuf huma sħan, b’nixfiet qawwija u b’arja niedja mis-S-SE (Ostro u Leveche). Kull sena jkun hemm mill-inqas żiffa ħafifa kważi kuljum.

Il-profil idroloġiku taż-żona huwa ffurmat mill-aħħar sezzjoni – madwar 30 km – tax-Xmara Ebro u miż-żewġ kanali (lemin u xellug) li jgħaddu mid-diga ta’ Xerta-Tivenys, bejn wieħed u ieħor b’mod parallel max-xmara, qabel joħorġu ’l barra f’network kbir ta’ kanali u drejns tat-tisqija meta jilħqu d-Delta. Bla dubju, il-fatt li l-ilma kollu użat għat-tisqija tal-għalla jiġi minn sors wieħed għandu rwol deċiżiv fl-uniformità tal-prodott imkabbar hemmhekk, u anke fl-għoti tal-karatteristiċi tiegħu li jiddistingwuh mir-ross imkabbar fi bnadi oħrajn.

5.2. Speċifiċità tal-prodott

Il-varjetajiet kollha koperti bid-DOP “Arroz del Delta del Ebro” huma kkaratterizzati minn sajran bilanċjat, ħbub uniformi ladarba jissajru, u kapaċità ta’ assorbiment tajba bis-saħħa tal-kontenut ta’ amilożju għoli tagħhom bħala perċentwal tal-lamtu totali.

Ir-ross huwa apprezzat għal kemm jissajjar tajjeb, filwaqt li jagħti ħbub ħfief u separati, u għall-kapaċita tajba tiegħu li jassorbi l-ilma, li tiżgura li r-ross ikollu ħafna togħma mill-użu tiegħu fid-diversi platti taż-żona tal-Ebro Delta.

5.3. Rabta kawżali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità jew il-karatteristiċi tal-prodott (għal DOP) jew il-kwalità, ir-reputazzjoni jew karatteristiċi oħra speċifiċi tal-prodott (għal IĠP)

Il-prodott għandu karatteristiċi uniformi f’termini ta’ kwalità minħabba li l-varjetajiet kollha jipproduċu prodott finali simili, għajr għall-varjetajiet “Bomba” u “Olesa”, li minkejja dan ġew inklużi fl-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott, l-ewwel waħda minħabba li din hija tradizzjonali għaż-żona u l-aħħar waħda minħabba li din oriġinat hemmhekk. Il-varjetà ma hijiex, madankollu, l-uniku fattur li jiddistingwi l-prodott mill-kompetituri tiegħu: iż-żona ġeografika, l-ambjent, il-klima, l-ilma u l-proċess tal-maturazzjoni kollha għandhom rwol importanti, u t-taħlita ta’ dawn il-fatturi kollha hija kostanti ħafna madwar iż-żona tal-produzzjoni.

L-inħawi naturali taż-żona jinfluwenzaw il-karatteristiċi tar-ross. Il-klima u l-ħamrija lokali, kif ukoll il-grad ta’ salinità u l-livell tal-wiċċ tas-sukkursu, ifissru li r-ross huwa l-unika għalla mkabbra fi ħdan iż-żona definita. L-għelieqi tal-ħliefa tad-Delta huma eċċellenti għall-kultivazzjoni, b’rendimenti tal-għalla għoljin.

Ir-ross minn din iż-żona jagħti prova ta’ reputazzjoni fost il-konsumaturi għat-togħma u s-sawra mogħtija mill-proprjetajiet tal-varjetajiet użati u miż-żona li fiha jitkabbar. Ir-ross huwa apprezzat ukoll għal kemm jissajjar tajjeb, filwaqt li jagħti ħbub ħfief u separati, u għall-kapaċita tajba tiegħu li jassorbi l-ilma, li tiżgura li r-ross ikollu ħafna togħma mill-użu tiegħu f’diversi platti.

Referenza għall-pubblikazzjoni tal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott

(it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 6(1) ta’ dan ir-Regolament)

L-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott aġġornata tista’ tinstab fuq http://agricultura.gencat.cat/web/.content/01-departament/informacio-publica-tramits/2020/sollicitud-modificacio-dop-arros-delta-ebre/enllacos-documents/fitxers-binaris/pliego-condiciones-dop-arroz-delta-ebro-modificacion.pdf filwaqt li l-proċess tal-emendar jinsab għaddej.

Din se tiġi ppublikata fuq http://agricultura.gencat.cat/ca/ambits/alimentacio/segells-qualitat-diferenciada/distintius-origen/dop-igp/normativa-dop-igp/plecs-condicions/en-vigor/castella/ ladarba tkun ġiet approvata.

(1) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.

11.2.2022

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 70/23

Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għar-reġistrazzjoni ta’ isem skont l-Artikolu 50(2)(b) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel

(2022/C 70/08)

Din il-pubblikazzjoni tikkonferixxi d-dritt ta’ oppożizzjoni għall-applikazzjoni skont l-Artikolu 51 tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) fi żmien tliet xhur mid-data ta’ din il-pubblikazzjoni.

SPEĊIFIKAZZJONI TAL-PRODOTT TA’ SPEĊJALITÀ TRADIZZJONALI GARANTITA

“Sopa da Pedra de Almeirim”

Nru tal-UE: TSG-PT-02627 – 6 ta’ Awwissu 2020

Stat Membru jew pajjiż terz: Il-Portugall

1. Isem li għandu jiġi rreġistrat / ismijiet li għandhom jiġu rreġistrati

“Sopa da Pedra de Almeirim”

2. Tip ta’ prodott

Klassi 2.21. Ikliet ippreparati.

3. Raġunijiet għar-reġistrazzjoni

3.1. Indika jekk il-prodott: (kaxxi ta’ kontroll ☒, ☐)

☒	jirriżultax minn metodu ta’ produzzjoni, ipproċessar jew kompożizzjoni li jikkorrispondi għal prattika tradizzjonali għal dak il-prodott jew l-oġġett tal-ikel;

☐	huwiex prodott minn materja prima jew minn ingredjenti li kienu jintużaw tradizzjonalment.

L-isem “Sopa da Pedra de Almeirim” ġieli jintuża ħażin, jiġifieri t-tiftix fuq l-internet kultant itella’ riċetti li jkopru firxa wiesgħa ta’ verżjonijiet ta’ “Sopa da Pedra de Almeirim” magħmulin miċ-ċanga, mill-karrotti u mill-kaboċċi, li ma humiex inklużi fir-riċetta ġenwina ta’ “Sopa da Pedra de Almeirim”, li dawk l-ingredjenti ma jiffurmawx parti minnha.

Għalhekk, meta jintuża l-isem “Sopa da Pedra de Almeirim”, dan jirreferi għal prodott speċifiku, magħmul minn ċerti ingredjenti (u minn dawk l-ingredjenti biss) li jikkonforma kemm mal-Ispeċifikazzjoni tal-Prodott kif ukoll mal-metodu ta’ produzzjoni partikolari.

3.2. Indika jekk l-isem:

☒	kienx jintuża tradizzjonalment sabiex jirreferi għall-prodott speċifiku;

☐	jidentifikax il-karattru tradizzjonali jew il-karattru speċifiku tal-prodott.

L-isem “Sopa da Pedra de Almeirim” għadu jintuża u ssir referenza għalih f’bosta kotba msemmija fil-punt 4.3.

Ilha soppa tipika f’Almeirim għal diversi sekli, u l-preżentazzjoni kummerċjali ta’ dan il-platt bħala “Sopa da Pedra de Almeirim” lil pubbliku ferm usa’ bdiet fl-1960, meta restorant beda jipprepara u joffri s-soppa b’dak l-isem. Minħabba l-karatteristiċi fiżiċi tagħha, peress li s-soppa fiha biċċiet kbar, hija ta’ lewn kannella ħamrani u fiha ħafna ingredjenti, tqabblet mal-ġebel li bih huma pavimentati ħafna mit-toroq fil-parti l-qadima ta’ Almeirim. B’hekk, saret magħrufa bħala “Sopa da Pedra de Almeirim”.

4. Deskrizzjoni

4.1. Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem imsemmi fil-punt 1, inklużi l-karatteristiċi fiżiċi, kimiċi, mikrobijoloġiċi jew organolettiċi tiegħu li juru l-karattru speċifiku tal-prodott (l-Artikolu 7(2) ta’ dan ir-Regolament)

“Sopa da Pedra de Almeirim” hija speċjalità magħmula mill-ħaxix, b’mod partikolari mill-fażola u mill-patata, u l-laħam tal-majjal (saqajn, ħaddejn, bacon u zalzett).

Karatteristiċi fiżiċi

“Sopa da Pedra de Almeirim” hija soppa ħoxna li fiha biċċiet kbar, minħabba l-preżenza ta’ ingredjenti bħall-fażola, il-patata u z-zalzett. Dawn il-karatteristiċi fiżiċi huma l-ispirazzjoni wara l-isem tal-platt, peress li jfakkru fil-ġebel li bih huma pavimentati l-eqdem toroq ta’ Almeirim.

Tabella I tistabbilixxi l-parametri fiżiċi prinċipali u l-meded rispettivi għall-ingredjenti prinċipali:

	Parametru (valuri medji)	Kummenti
Ingredjenti	Daqs (cm)
Fażola pinto mnixxfa	1,0 - 2,0
Patata	0,5 - 3,0	Maqtugħa f’biċċiet kubi żgħar
Majjal: saqajn u/jew ħaddejn	1,0 - 3,0	Dawn jistgħu jkunu s-saqajn ta’ quddiem jew ta’ wara
	Ħxuna (mm)
Zalzett: chouriço u morcela	4,0 - 10,0	Maqtugħ fi flieli
Zalzett: farinheira	5,0 - 12,0	Maqtugħ fi flieli

Karatteristiċi organolettiċi

Is-soppa hija ta’ lewn kannella ħamrani, b’biċċiet kbar ta’ daqsijiet differenti mxerrda tad-diversi ingredjenti tagħha, fosthom iz-zalzett, il-laħam, il-patata u l-kosbor.

Il-fażola tipproduċi speċi ta’ “krema” li tgħaqqad il-brodu u tipproduċi konċentrat, u l-kubi żgħar tal-patata wkoll jagħtu lis-soppa konsistenza iktar magħquda.

“Sopa da Pedra de Almeirim” hija soppa magħquda. Il-laħam tal-majjal jagħmilha kremuża u l-kombinazzjoni fluwida tal-fażola u l-patata tagħtiha sawra bellusija. Għandha togħma qawwija u bbilanċjata minħabba l-laħam tal-majjal u z-zalzett. Hemm ukoll ħjiliet ta’ ħwawar, bħall-imsiemer tal-qronfol u l-kemmun, miz-zalzett morcela, u ta’ bżar ħelu/paprika miċ-chouriço. Iż-żieda tal-kosbor frisk tagħti lis-soppa ċerta freskezza.

Is-soppa hija kombinazzjoni distintiva ta’ dawn it-togħmiet u sawriet, immarkata minn noti pikkanti miz-zalzett u l-majjal, u freskezza minħabba ż-żieda tal-kosbor frisk.

4.2. Deskrizzjoni tal-metodu ta’ produzzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem imsemmi fil-punt 1 li l-produtturi għandhom isegwu, inklużi, fejn xieraq, in-natura u l-karatteristiċi tal-materja prima jew tal-ingredjenti użati, kif ukoll il-metodu li permezz tiegħu jitħejja l-prodott (l-Artikolu 7(2) ta’ dan ir-Regolament)

Materja prima

Il-materja prima u l-ingredjenti addizzjonali użati biex issir “Sopa da Pedra de Almeirim” huma kif ġej (għal kwantità ta’ 50 litru):

—	Fażola pinto mnixxfa (6 sa 8 kg)

—	Chouriço tal-majjal (1,4 sa 2,1 kg)

—	Mazzit tal-morcela (1,4 sa 2,1 kg)

—	Zalzett farinheira (1,35 sa 2,25 kg)

—	Saqajn u/jew ħaddejn tal-majjal (15 sa 25 kg)

—	Bacon ippreservat (0,5 sa 1,5 kg)

—	Patata (15 sa 25 kg)

—	Basal (2,5 sa 5 kg)

—	Kosbor frisk – qabel u wara t-tisjir (30 sa 150 g)

—	Tewm (250 sa 500 g)

—	Werqa randa (10 sa 30 werqa randa mnixxfa)

—	Bżar (15 sa 25 g)

—	Paprika (30 sa 150 g) u/jew pejst tal-bżar aħmar (200 sa 350 g)

—	Żejt taż-żebbuġa (1 sa 2,5 l) u/jew xaħam għall-ikel (200 sa 400 g)

—	Ilma (biżżejjed biex issir il-kwantità ta’ soppa indikata)

—	Melħ, għat-togħma

Preparazzjoni – madwar 30 sa 60 minuta

Is-saqajn jiġu mmellħa l-ġurnata ta’ qabel, u mbagħad imlaħalħa immedjatament qabel it-tisjir biex jitneħħa l-melħ żejjed. Bl-istess mod, il-fażola mnixxfa trid tixxarrab minn qabel, jew inkella trid titlaħlaħ bl-ilma qabel ma titqiegħed fil-borma. Il-basal u t-tewm jinqatgħu f’biċċiet irqaq. Il-patata tinqata’ f’biċċiet żgħar.

Tisjir – madwar 2 sa 4 sigħat

L-ewwel nett, mal-borma jiżdied l-ilma, flimkien mal-fażola, mal-basal, mat-tewm, mal-paprika u/jew mal-pejst tal-bżar aħmar, mal-bżar, mal-weraq tar-rand u, jekk jintużaw, ma’ ħwawar oħra bħall-kosbor, maż-żejt taż-żebbuġa jew max-xaħam għall-ikel (mhux neċessarjament f’dik l-ordni). L-ingredjenti jitpoġġew fil-borma kesħin, mingħajr ma jinqlew.

Imbagħad, jiżdiedu s-saqajn, il-ħaddejn, il-bacon u z-zalzett. Iz-zalzett farinheira jista’ jiżdied aktar tard, meta s-saqajn u l-fażola pinto jkunu kważi saru. Xi koki saħansitru jippreferu jsajruhom għalihom, biex jevitaw li jinqasmu.

Meta jkun sar kollox, jitneħħew il-laħam u z-zalzett. Ladarba jibirdu, dawn jinqatgħu f’biċċiet żgħar u fi flieli, rispettivament.

Il-patata, maqtugħa f’kubi żgħar irregolari, imbagħad tiżdied mal-brodu, li jkun għadu jtektek fil-borma. F’dan il-punt, il-ħwawar jistgħu jiġu aġġustati, jekk ikun hemm bżonn. Ladarba l-patata tkun saret, jintefa n-nar. Is-soppa jenħtieġ li titħalla toqgħod biex il-fażola tipproduċi l-“krema” tagħha u tgħaqqad il-brodu. Il-patata jenħtieġ ukoll li tkun bdiet tiddiżintegra, b’tali mod li t-truf tal-kubi irregolari żgħar jiġu għat-tond, li wkoll jgħin biex il-brodu jagħqad. Dan jiżgura li l-ingredjenti kollha jingħaqdu flimkien b’mod tajjeb u jipproduċu soppa lixxa u bellusija.

4.3. Deskrizzjoni tal-elementi ewlenin li jistabbilixxu l-karattru tradizzjonali tal-prodott (l-Artikolu 7(2) ta’ dan ir-Regolament)

L-oriġini ta’ “Sopa da Pedra de Almeirim”, qabel ma kienet magħrufa b’dak l-isem, tmur lura għall-platti tradizzjonali tal-bdiewa lokali f’dan ir-reġjun agrikolu fuq ix-xtajta tax-xmara Tagus.

Il-biedja ta’ sussistenza kellha importanza partikolari f’dan ir-reġjun, peress li ż-żona kienet tintuża bħala riżerva tal-kaċċa għar-rikreazzjoni tar-Re u tan-nies tal-palazz tiegħu, jiġifieri in-nies tal-lokal ma kellhomx permess jikkaċċaw. B’riżultat ta’ dan, il-ħxejjex imkabbra fil-ġonna kulinarji u l-majjali mrobbija fid-djar, li kienu jinqatlu fix-xitwa u l-partijiet kollha tagħhom kienu jintużaw, kienu kruċjali għas-sopravivenza tal-popolazzjoni.

Kienu preċiżament dawn li kienu jikkostitwixxu l-ingredjenti tal-famuża “Sopa da Pedra de Almeirim”, anke jekk ir-riċetta tvarja bejn familja u oħra. In-nies kienu jkabbru l-fażola u l-patata, u l-laħam tal-majjal kien jiġi ppreservat f’kontenituri tat-tmelliħ u kien jintuża biex isir iz-zalzett. Bħala regola, dawn kienu l-prodotti li ffurmaw il-bażi tas-soppa tradizzjonali tar-reġjun, li kienet sustanzjuża ħafna u ideali biex tagħti s-saħħa meħtieġa għax-xogħol agrikolu iebes. Barra minn hekk, peress li kienet rikka, u kien fiha l-majjal, il-bacon u z-zalzett, kienet meqjusa ikla sħiħa. “Din ir-riċetta, li toriġina min-nies komuni, hija parti integrali mill-kultura popolari ta’ Almeirim,” jgħid l-istoriku lokali Eurico Henriques, li huwa wkoll il-kunsillier muniċipali ta’ Almeirim responsabbli għall-kultura.

Kien biss ħafna wara, fil-bidu tas-snin sittin (sitt deċennji), li s-soppa saret magħrufa bħala “Sopa da Pedra de Almeirim”. Il-popolarità ta’ din l-ispeċjalità lokali kibret l-iżjed bis-saħħa tal-ħanut żgħir tal-merċa mmexxi mill-bejjiegħ tal-ħut José Manuel “Toucinho” u minn martu Maria Manuela Aranha, li twieldet fl-1912 u hija meqjusa bħala “l-omm tas-sopa da pedra”, li ommha Mariana kienet ilha tagħmel din is-soppa tal-laħam u l-fażola minn ħafna qabel l-1960 [ara: Morreu a Mãe da Sopa da Pedra - YouTube, imtella’ fl-4 ta’ Mejju 2009].

Skont l-istorja tal-familja, dan il-ħanut fil-parti l-qadima tal-belt kien jilqa’ lill-bejjiegħa li jivvjaġġaw, li kienu jieqfu fl-inħawi biex ibigħu l-oġġetti tagħhom u biex jirkupraw saħħithom għall-bqija tal-vjaġġ tagħhom. Hawnhekk kienu jduqu wħud mill-platti reġjonali li kienet tipprepara l-familja. Is-soppa lokali tal-fażola, tal-patata u taz-zalzett dejjem kienet tkun fil-menù, u kienet favorita sew fost il-vjaġġaturi. Hélia Costa, bint il-koppja li stabbilew il-ħanut tal-merċa u aktar tard ir-restorant, tirrakkonta: “Dawn il-bejjiegħa kienu wkoll il-fornituri tagħna, nies li konna nafuhom sew. Darba waħda, wieħed minnhom ġie biex jiekol, u ommi servietu soppa minn riċetta li kienu jagħmlu n-nanniet tiegħi. Tant għoġbitu li ried iġib lil uħud minn sħabu biex iduquha. Imma peress li hawnhekk kienu jsiru sopop oħra, biex ikun jista’ jidentifika din ir-riċetta speċifika, qal: ‘Dik is-soppa skura u tqila, li qisha l-ġebel tat-triq’, b’referenza għat-toroq miksija biċ-ċagħaq taż-żona. Għad hawn ħafna toroq miksija b’ċagħaq bħal dawn f’dawn in-naħat.”

L-isem li ngħatat, ispirat mill-ġebel tal-pavimentar tal-eqdem toroq f’din il-belt fir-Ribatejo, sar l-isem kummerċjali ta’ soppa rustika tradizzjonali li, meta ġriet il-kelma, saret famuża u bdiet tiġbed il-viżitaturi lejn il-belt, li kienu jiġu hemm biss biex iduquha. Il-ħanut tal-merċa żgħir ta bidu, fl-1962, għar-restorant rinomat bħala “l-pijunier tas-Sopa da Pedra de Almeirim”. Matul is-snin, fetħu restoranti oħra u dawn bdew jagħmlu s-“Sopa da Pedra de Almeirim” skont ir-riċetti lokali, u din l-attività kulinari baqgħet dejjem tikber fl-importanza.

Inkluża fil-Contos Tradicionais do Povo Português [Ħrejjef Folkloristiċi Tradizzjonali mill-Portugall] (1883) ta’ Teófilo Braga, il-leġġenda tgħid li kollox beda minn fra li b’makakkerija kbira daħak b’bidwi u wasslu biex jemmen li kien għamel soppa tajba minn ġebla li kien qed iġorr fil-but. Mal-ġebla żied il-patata, il-fażola u z-zalzett biex issir is-soppa. Bl-assoċjazzjoni tal-isem “Sopa da Pedra” mas-soppa deskritta fl-istorja, u x-xebh tal-ingredjenti tagħha ma’ dawk tas-soppa ta’ Almeirim, il-fatti u l-ħrejjef malajr tħalltu. Din il-leġġenda saret reklam li għen jagħmel is-“Sopa da Pedra de Almeirim” ta’ veru popolari. Peress li l-viżitaturi fir-restoranti spiss kienu jistaqsu għall-ġebla, sar komuni li tiżdied waħda mas-suppiera qabel tisserva.

Il-fama tas-“Sopa da Pedra de Almeirim” infirxet mal-pajjiż kollu, u anke f’pajjiżi oħra, bis-saħħa tal-Confraria Gastronómica de Almeirim [is-Soċjetà Gastronomika ta’ Almeirim], li l-għan tagħha huwa li xxerred u tippreserva l-wirt kulturali, storiku, etnografiku u kulinari ta’ din il-muniċipalità fir-Ribatejo. “Fost ir-riċetti tipiċi kollha ta’ Almeirim, is-Sopa da Pedra tispikka b’mod ċar. Nivvjaġġaw madwar il-pajjiż kollu biex nippromwovuha, u diġà xandarna l-kelma f’pajjiżi bħal Spanja, Franza, il-Belġju u l-Ungerija,” jgħid Rui Figueiredo, il-Gran Mastru tas-Soċjetà, li, mill-2013, bdiet torganizza l-festival annwali tas-“Sopa da Pedra de Almeirim”.

Din l-ispeċjalità tradizzjonali tant hija assoċjata mill-qrib ma’ Almeirim, il-post tal-oriġini tagħha, li matul is-snin is-“Sopa da Pedra de Almeirim” bdiet tissejjaħ ikona kulinari ewlenija, waħda mill-ispeċjalitajiet l-aktar magħrufa tal-Portugall, fuq programmi televiżivi ddedikati għall-kċina nazzjonali (RTP, 2009, 7 Maravilhas da Gastronomia| Sopa da Pedra| Reportagem; RTP Memória, 2017, Horizontes da Memória, Sopa da Pedra, Almeirim, 1999; TV4Ribatejo, 2009, Morreu a Mãe da Sopa da Pedra).

Persuni ewlenin fil-preservazzjoni u t-tixrid ta’ platti nazzjonali, bħal Maria de Lourdes Modesto, inkludew is-“Sopa da Pedra de Almeirim” fost ir-riċetti popolari tagħhom mis-1960ijiet ’l hawn [Modesto, M.L. (1982), Cozinha Tradicional Portuguesa [Il-Kċina Tradizzjonali Portugiża], Verbo, Lisbona, l-ewwel edizzjoni].

Il-festival annwali tas-Sopa da Pedra, li ilu jsir kull sena mill-2013, diġà sar avveniment ewlieni fil-ħajja kulturali tal-belt u jġib eluf ta’ viżitaturi lejn il-belt. Bl-appoġġ tal-kunsill muniċipali, dan l-avveniment huwa promoss mis-Soċjetà Gastronomika ta’ Almeirim, li ġiet stabbilita bil-għan li tippromwovi l-affarijiet tipiċi lokali, u b’mod partikolari s-“Sopa da Pedra de Almeirim”.

(1) ĠU L 343, 14.12.2012, p. 1.

		ISSN 1977-0987
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		C 70

Edizzjoni bil-Malti	Informazzjoni u Avviżi	Volum 65 11 ta' Frar 2022

Werrej		Paġna
	II Komunikazzjonijiet
	KOMUNIKAZZJONIJIET MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA
	Il-Kummissjoni Ewropea
2022/C 70/01	Ebda oppożizzjoni għal konċentrazzjoni notifikata (Il-Każ M.10590 — PAI PARTNERS / OTPP / VEONET) ( 1 )	1
2022/C 70/02	Ebda oppożizzjoni għal konċentrazzjoni notifikata (Il-Każ M.10587 — BLACKSTONE / WARBURG PINCUS / INTRAFI GROUP) ( 1 )	2

	IV Informazzjoni
	INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET, KORPI, UFFIĊĊJI U AĠENZIJI TAL-UNJONI EWROPEA
	Il-Kummissjoni Ewropea
2022/C 70/03	Rata tal-kambju tal-euro — L-10 ta’ Frar 2022	3

	Munita	Rata tal-kambju
USD	Dollaru Amerikan	1,1439
JPY	Yen Ġappuniż	132,42
DKK	Krona Daniża	7,4404
GBP	Lira Sterlina	0,84248
SEK	Krona Żvediża	10,5275
CHF	Frank Żvizzeru	1,0571
ISK	Krona Iżlandiża	141,80
NOK	Krona Norveġiża	10,0693
BGN	Lev Bulgaru	1,9558
CZK	Krona Ċeka	24,350
HUF	Forint Ungeriż	354,02
PLN	Zloty Pollakk	4,4921
RON	Leu Rumen	4,9451
TRY	Lira Turka	15,4838
AUD	Dollaru Awstraljan	1,5894
CAD	Dollaru Kanadiż	1,4498
HKD	Dollaru ta’ Hong Kong	8,9142
NZD	Dollaru tan-New Zealand	1,7076
SGD	Dollaru tas-Singapor	1,5345
KRW	Won tal-Korea t’Isfel	1 367,52
ZAR	Rand ta’ l-Afrika t’Isfel	17,3078
CNY	Yuan ren-min-bi Ċiniż	7,2722
HRK	Kuna Kroata	7,5275
IDR	Rupiah Indoneżjan	16 390,21
MYR	Ringgit Malażjan	4,7855
PHP	Peso Filippin	58,583
RUB	Rouble Russu	85,0187
THB	Baht Tajlandiż	37,331
BRL	Real Brażiljan	5,9668
MXN	Peso Messikan	23,3584
INR	Rupi Indjan	85,9373

	V Avviżi
	PROĊEDURI DWAR L-IMPLIMENTAZZJONI TAL-POLITIKA TAL-KOMPETIZZJONI
	Il-Kummissjoni Ewropea
2022/C 70/04	Avviż minn qabel il-konċentrazzjoni (Il-Każ M.10543 — BISCUIT HOLDING / CONTINENTAL BAKERIES HOLDING) ( 1 )	4
2022/C 70/05	Avviż minn qabel ta’ konċentrazzjoni (Il-Każ M.10515 –ILIAD / UPC POLSKA) ( 1 )	6
	ATTI OĦRAJN
	Il-Kummissjoni Ewropea
2022/C 70/06	Pubblikazzjoni tad-Dokument Uniku emendat wara l-approvazzjoni ta’ emenda minuri skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 53(2) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012	7
2022/C 70/07	Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għall-approvazzjoni ta’ emenda, li ma hijiex minuri, fi Speċifikazzjoni tal-Prodott skont l-Artikolu 50(2)(a) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel	11
2022/C 70/08	Pubblikazzjoni ta’ applikazzjoni għar-reġistrazzjoni ta’ isem skont l-Artikolu 50(2)(b) tar-Regolament (UE) Nru 1151/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar skemi tal-kwalità għal prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel	23


	(1) Test b'rilevanza għaż-ŻEE.