7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/2

P9_TA(2020)0005

Il-Patt Ekoloġiku Ewropew

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (2019/2956(RSP))

(2021/C 270/01)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Diċembru 2019 dwar “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew” (COM(2019)0640),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-28 ta' Novembru 2018 bit-titolu “Pjaneta Nadifa għal kulħadd – Viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima” (COM(2018)0773) u l-analiżi fil-fond li tappoġġa dik il-komunikazzjoni,

—	wara li kkunsidra l-Programm ta' Azzjoni Ambjentali sal-2020 tal-UE u l-viżjoni tagħha għall-2050,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC), il-Protokoll ta' Kjoto għaliha u l-Ftehim ta' Pariġi,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB),

—	wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent (EEA) tal-4 ta' Diċembru 2019 bit-titolu “The European environment – state and outlook 2020” (L-ambjent Ewropew – l-istat u l-prospetti 2020),

—

wara li kkunsidra r-rapport speċjali tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) bit-titolu “Global Warming of 1,5 oC” (Tisħin globali ta' 1,5 oC), il-ħames rapport ta' valutazzjoni tiegħu (AR5) u r-rapport ta' sinteżi dwaru, kif ukoll ir-rapport speċjali tiegħu dwar it-tibdil fil-klima u l-art, u r-rapport speċjali tiegħu dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qiegħda tinbidel,

—	wara li kkunsidra r-Rapport dwar id-Diskrepanza fl-Emissjonijiet 2019 tal-Programm Ambjentali tan-NU, ippubblikat fis-26 ta' Novembru 2019, u l-ewwel rapport ta' sinteżi dwar il-produzzjoni tal-karburanti fossili ta' Diċembru 2019 (Rapport dwar id-Diskrepanza fil-Produzzjoni 2019),

—	wara li kkunsidra r-Rapport ta' Valutazzjoni Globali dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES) tal-31 ta' Mejju 2019,

—	wara li kkunsidra l-Global Resources Outlook 2019 (Il-prospettivi tar-riżorsi globali 2019) tal-Panel tar-Riżorsi Internazzjonali fi ħdan il-Programm Ambjentali tan-NU,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-konvenzjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO),

—	wara li kkunsidra l-Karta Soċjali Ewropea riveduta tal-Kunsill tal-Ewropa,

—	wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali,

—	wara li kkunsidra s-26 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC li se ssir f'Novembru 2020 u l-fatt li l-Partijiet kollha għall-UNFCCC jeħtieġu jżidu l-kontribuzzjonijiet tagħhom stabbiliti fil-livell nazzjonali bi qbil mal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi,

—	wara li kkunsidra l-15-il Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (COP 15), li ser issir f'Kunming, iċ-Ċina, f'Ottubru 2020, fejn il-Partijiet jeħtieġ jiddeċiedu fuq il-qafas globali ta' wara l-2020 biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 bit-titolu “It-tibdil fil-klima – viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima f'konformità mal-Ftehim ta' Pariġi” (1),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' Novembru 2019 dwar l-emerġenza klimatika u ambjentali (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' Novembru 2019 dwar il-Konferenza tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima 2019 f'Madrid, Spanja (COP 25 (3)),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tat-12 ta' Diċembru 2019,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

billi din ir-riżoluzzjoni tikkostitwixxi r-reazzjoni ġenerali inizjali tal-Parlament għall-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew; billi l-Parlament, malli tipprogressa l-ħidma dwar il-Patt Ekoloġiku, se jirritorna b'pożizzjonijiet aktar dettaljati dwar l-azzjonijiet ta' politika u l-miżuri speċifiċi u se juża s-setgħat leġiżlattivi kollha tiegħu biex jeżamina mill-ġdid u jemenda kwalunkwe proposta mill-Kummissjoni biex jiżgura li tali proposti jappoġġaw l-għanijiet kollha tal-Patt Ekoloġiku;

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti ta' azzjoni ambizzjuża biex jiġu indirizzati l-isfidi ambjentali u tat-tibdil fil-klima, biex it-tisħin globali jiġi limitat għal 1,5 C u biex jiġi evitat telf massiv tal-bijodiversità; jilqa' għalhekk il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar “Il-Patt Ekoloġiku Ewropew”; jikkondividi l-impenn tal-Kummissjoni favur it-trasformazzjoni tal-UE f'soċjetà aktar b'saħħitha, sostenibbli, ġusta u prospera b'newtralità f'termini ta' emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra; jappella għat-tranżizzjoni meħtieġa lejn soċjetà newtrali għall-klima sa mhux aktar tard mill-2050 u biex din tkun storja Ewropea ta' suċċess;

Jenfasizza li n-nies kollha li jgħixu fl-Ewropa għandhom jingħataw id-dritt fundamentali għal ambjent sikur, nadif, san u sostenibbli u għal klima stabbli, mingħajr diskriminazzjoni, u li dan id-dritt irid ikun jingħata permezz ta' politiki ambizzjużi u jrid ikun kompletament infurzabbli permezz tas-sistema ġudizzjarja fil-livell nazzjonali u f'dak tal-UE;

Jemmen bis-sħiħ li l-Patt Ekoloġiku Ewropew għandu jrawwem approċċ integrat u bbażat fuq ix-xjenza u jġib flimkien is-setturi kollha sabiex jitqiegħdu fuq l-istess binarju lejn l-istess għan; iqis li l-integrazzjoni tal-politiki differenti lejn viżjoni olistika hija l-valur miżjud reali tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u għalhekk għandha tissaħħaħ; iqis il-Patt Ekoloġiku bħala katalist għal tranżizzjoni soċjetali inklużiva u nondiskriminatorja bin-newtralità klimatika, il-protezzjoni tal-ambjent, l-użu sostenibbli tar-riżorsi u s-saħħa u l-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini fi ħdan il-limiti pjanetarji bħala għanijiet ewlenin;

Jenfasizza li l-Patt Ekoloġiku għandu jkun fil-qalba tal-istrateġija tal-Ewropa għal tkabbir sostenibbli ġdid, f'rispett tal-limiti pjanetarji tad-Dinja u għall-ħolqien ta' opportunitajiet ekonomiċi, filwaqt li jiġi xprunat l-investiment u jiġu pprovduti impjiegi ta' kwalità; jemmen li dan ikun ta' benefiċċju għall-kumpaniji u ċ-ċittadini Ewropej u jġib miegħu ekonomija moderna, effiċjenti fl-użu tar-riżorsi u kompetittiva fejn it-tkabbir ekonomiku jkun diżakkoppjat mill-ġenerazzjoni tal-iskart, l-użu tar-riżorsi u l-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra globali tal-UE; jenfasizza li l-Patt Ekoloġiku jrid iwassal għal progress soċjali, permezz tat-titjib tal-benesseri għal kulħadd u t-tnaqqis tal-inugwaljanzi soċjali, tal-iżbilanċi ekonomiċi bejn l-Istati Membri, u tad-disparitajiet bejn is-sessi u l-ġenerazzjonijiet; jemmen li tranżizzjoni ġusta ma għandha tħalli lill-ebda persuna u lill-ebda post jibqgħu lura u għandha tindirizza l-inugwaljanzi soċjali u ekonomiċi;

Jemmen li i l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU għandhom ikunu fil-qalba tal-proċess tal-UE għat-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politiki sabiex l-UE tippromwovi mudell għall-iżvilupp tal-bniedem li jkun kompatibbli ma' pjaneta b'saħħitha; jenfasizza, f'dan ir-rigward, il-fatt li l-Patt Ekoloġiku Ewropew irid jikkombina d-drittijiet soċjali, l-integrità ambjentali, il-koeżjoni reġjonali, is-sostenibbiltà u industriji li jibqgħu validi fil-futur u li jkunu globalment kompetittivi, għall-benefiċċju ta' kulħadd;

Jenfasizza li l-Patt Ekoloġiku jrid jimmira għal ekonomija prosperuża, ġusta, sostenibbli u kompetittiva li taħdem għal kulħadd, fir-reġjuni kollha fl-Ewropa; jemmen li l-Patt Ekoloġiku għandu joħloq opportunitajiet ekonomiċi u ġustizzja fost il-ġenerazzjonijiet; jisħaq fuq l-importanza tar-rispett u t-tisħiħ tad-djalogu soċjali fil-livelli u s-setturi kollha sabiex tkun żgurata tranżizzjoni ġusta; jenfasizza l-ħtieġa ta' perspettiva ta' ugwaljanza bejn is-sessi fl-azzjonijiet u l-għanijiet fil-Patt Ekoloġiku, inklużi azzjonijiet ta' integrazzjoni ta' kwistjonijiet ta' ugwaljanza bejn is-sessi u azzjonijiet sensittivi għal kwistjonijiet ta' ġeneru; itenni li t-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima u soċjetà sostenibbli trid titwettaq flimkien mal-implimentazzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u jinsisti li l-inizjattivi kollha meħuda skont il-Patt Ekoloġiku Ewropew iridu jkunu kompatibbli bis-sħiħ mal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali;

Jissottolinja li sabiex l-Unjoni tilħaq l-għanijiet tal-Patt Ekoloġiku, jeħtieġ jiġu mmobilizzati investimenti pubbliċi u privati sostanzjali, u jqisu dan bħala prekundizzjoni għas-suċċess tal-Patt Ekoloġiku; jemmen li l-UE trid tipprovdi prevedibbiltà regolatorja u ċertezza fit-tul għall-investituri kif ukoll qafas finanzjarju adegwat, riżorsi u inċentivi fiskali u tas-suq għal tranżizzjoni ekoloġika ta' suċċess għal bidla soċjali, industrijali u ekonomika pożittiva; itenni li l-Patt Ekoloġiku għandu jqiegħed lill-Ewropa fit-triq ta' benesseri, prosperità u tkabbir sostenibbli u fit-tul, filwaqt li jiżgura li l-politiki ambjentali, ekonomiċi u soċjali tagħna jiġu żviluppati biex tiġi żgurata tranżizzjoni ġusta;

Jenfasizza li l-isfidi globali tat-tibdil fil-klima u d-degradazzjoni ambjentali jirrikjedu reazzjoni globali; jenfasizza l-ħtieġa li l-UE turi ambizzjoni u l-ħtieġa li jiġu mobilizzati wkoll reġjuni oħra tad-dinja biex kulħadd jaħdem fl-istess direzzjoni; jenfasizza r-rwol tal-UE bħala mexxej globali fir-rigward tal-azzjoni ambjentali u klimatika;

Jipproponi li l-azzjonijiet kollha skont il-Patt Ekoloġiku għandu jkollhom approċċ ibbażat fuq ix-xjenza u jkunu bbażati fuq valutazzjonijiet tal-impatt olistiċi;

10.

Jirrikonoxxi r-responsabbiltà istituzzjonali tiegħu li jnaqqas il-marka tal-karbonju tiegħu; jipproponi li jadotta l-miżuri proprji għat-tnaqqis tal-emissjonijiet, inkluż bit-tibdil tal-vetturi tal-flotta tiegħu b'vetturi b'emissjonijiet żero, u jistieden urġentement lill-Istati Membri kollha jaqblu fuq sede unika għall-Parlament Ewropew;

Inżidu l-ambizzjoni klimatika tal-UE għall-2030 u l-2050

11.

Jemmen li impenn legalment vinkolanti tal-UE favur newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050 se jkun għodda b'saħħitha biex jiġu mmobilizzati l-forzi soċjetali, politiċi, ekonomiċi u teknoloġiċi meħtieġa għat-tranżizzjoni; jissottolinja bis-sħiħ li t-tranżizzjoni hija sforz komuni għall-Istati Membri kollha, u li kull Stat Membru jrid jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tan-newtralità klimatika fl-UE sa mhux aktar tard mill-2050; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposta għal Liġi Ewropea dwar il-Klima sa Marzu 2020;

12.

Jitlob Liġi Ewropea dwar il-Klima ambizzjuża b'mira domestika u għall-ekonomija kollha li tkun legalment vinkolanti biex tintlaħaq newtralità f'termini ta' emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra sa mhux aktar tard mill-2050, u miri intermedji tal-UE għall-2030 u l-2040 biex jiġu ffinalizzati bħala parti minn dik il-liġi sa mhux aktar tard minn meta tiġi adottata mill-koleġiżlaturi, abbażi ta' valutazzjonijiet tal-impatt kif ukoll qafas ta' governanza b'saħħtu; jenfasizza li l-Liġi dwar il-Klima trid tirrifletti l-aħjar xjenza disponibbli, bl-għan li t-tisħin globali jiġi limitat għal 1,5oC, u li din il-liġi għandha tinżamm aġġornata sabiex tirrifletti l-iżviluppi fil-qafas legali tal-UE u ċ-ċiklu ta' rieżami tal-Ftehim ta' Pariġi; jemmen li l-Liġi dwar il-Klima trid tinkludi wkoll komponenti ta' adattament speċifiċi, jiġifieri billi tirrikjedi li l-Istati Membri kollha jadottaw pjanijiet ta' azzjoni ta' adattament;

13.

Jappella żieda fil-mira tat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta' serra domestiċi tal-UE għall-2030 għal 55 % meta mqabbla mal-livelli tal-1990; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tressaq proposta għal dan il-għan mill-aktar fis possibbli sabiex l-UE tkun tista' tadotta din il-mira bħala l-kontribut aġġornat tagħha stabbilit fil-livell nazzjonali (NDC) ferm qabel il-COP 26; jappella, barra minn hekk, biex din il-mira tiġi sussegwentement integrata fil-Liġi Ewropea dwar il-Klima;

14.

Jemmen li l-UE għandu jkollha rwol attiv u għandha turi tmexxija b'saħħitha fit-tħejjijiet għall-COP 26, fejn il-Partijiet għandhom iżidu l-impenji kollettivi dwar il-klima sabiex dawn jirriflettu l-ogħla livell ta' ambizzjoni possibbli; jemmen, b'kont meħud ta' dan, li l-UE għandha tadotta NDC aktar ambizzjuż kemm jista' jkun malajr fl-2020 sabiex tinkoraġġixxi lil pajjiżi oħra li mhumiex fl-UE, b'mod partikolari l-emittenti ewlenin, jagħmlu l-istess; jissottolinja, f'dan il-kuntest, il-ħtieġa li jkun hemm qbil dwar NDC aktar ambizzjuż qabel is-Summit bejn l-UE u ċ-Ċina ppjanat għal Settembru u s-Summit bejn l-UE u l-Afrika;

15.

Jirrikonoxxi li l-Istati Membri jista' jkollhom trajettorji differenti biex jiksbu n-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050 b'mod ġust u kosteffettiv, u jirrikonoxxi li l-pajjiżi għandhom punti ta' tluq u riżorsi differenti u li wħud minnhom qegħdin jimxu b'rata aktar mgħaġġla mill-oħrajn, iżda li t-tranżizzjoni ekoloġika għandha tiġi ttrasformata f'opportunità ekonomika u soċjali għar-reġjuni kollha tal-Ewropa;

16.

Jenfasizza li l-emissjonijiet netti se jkollhom jitnaqqsu għal kważi żero fis-setturi tal-ekonomija kollha sabiex jikkontribwixxu b'mod konġunt għall-għan li tinkiseb newtralità klimatika; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta, fejn meħtieġ, proposti bbażati fuq valutazzjonijiet tal-impatt, bil-ħsieb li jiġu riveduti l-miżuri leġiżlattivi tal-UE fil-qasam tal-klima u l-enerġija sa Ġunju 2021 sabiex titwettaq iż-żieda fl-ambizzjoni klimatika fuq terminu medju u twil; jitlob lill-Kummissjoni tuża wkoll il-potenzjal addizzjonali ta' leġiżlazzjoni eżistenti oħra tal-UE biex tikkontribwixxi għall-azzjoni klimatika, bħad-Direttiva dwar l-Ekodisinn, il-leġiżlazzjoni tal-UE dwar l-iskart, il-miżuri relatati mal-ekonomija ċirkolari u r-Regolament dwar il-Gassijiet Fluworurati; jissottolinja, barra minn hekk, li soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura jistgħu jgħinu lill-Istati Membri jilħqu l-għanijiet tagħhom ta' tnaqqis tal-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u tal-bijodiversità, iżda jinsisti li dawn għandhom ikunu addizzjonali għat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra f'ras il-għajn;

17.

Jemmen li l-miri ġodda u miżjuda tal-gassijiet b'effett ta' serra jirrikjedu li s-Sistema tal-UE għall-Iskambju ta' Kwoti tal-Emissjonijiet (ETS) tkun adattata għall-iskop tagħha; jistieden lill-Kummissjoni teżamina mill-ġdid u b'mod rapidu d-Direttiva dwar l-ETS, inkluż billi tindirizza l-fattur lineari ta' tnaqqis, ir-regoli għall-allokazzjoni tal-kwoti mingħajr ħlas u l-ħtieġa potenzjali ta' prezz minimu tal-karbonju;

18.

Fid-dawl tad-differenzi globali persistenti fl-ambizzjoni klimatika, jappoġġa l-intenzjoni tal-Kummissjoni li taħdem fuq mekkaniżmu ta' aġġustament tal-karbonju kompatibbli mad-WTO; iqis l-iżvilupp ta' tali mekkaniżmu bħala parti minn strateġija usa' għal ekonomija kompetittiva u dekarbonizzata tal-UE li tiddefendi l-ambizzjoni klimatika tal-UE filwaqt li tiżgura kundizzjonijiet ekwi; jinnota l-fehma tal-Kummissjoni li l-mekkaniżmu jkun alternattiva għall-miżuri eżistenti għar-rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju fl-EU ETS; jenfasizza li l-miżuri attwali biex tiġi indirizzata r-rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju m'għandhomx jitħassru sakemm tidħol fis-seħħ sistema ġdida u jitlob lill-Kummissjoni, qabel ma tressaq kwalunkwe proposta, biex twettaq analiżi fil-fond tal-forom differenti li l-mekkaniżmu ta' aġġustament tal-karbonju fil-fruntieri jista' jieħu qabel ir-rieżami tal-leġiżlazzjoni dwar il-klima li mistennija ssir f'Ġunju 2021; jemmen li mekkaniżmu ta' aġġustament tal-karbonju fil-fruntiera għandu jżomm inċentivi ekonomiċi għal tranżizzjoni ekoloġika b'suċċess, anki għal dawk avvanzati fir-rigward tal-klima, jappoġġa suq għal prodotti b'livell baxx ta' karbonju fl-UE, u jiżgura prezz effettiv għall-karbonju fl-UE filwaqt li jippromwovi l-ipprezzar tal-karbonju f'partijiet oħra tad-dinja; jemmen li dan għandu jqis l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur, u li jkun jista' jiġi introdott b'mod gradwali f'setturi magħżula, filwaqt li tiġi evitata kwalunkwe spiża amministrattiva żejda, speċjalment għall-SMEs Ewropej;

19.

Jilqa' l-proposta ppjanata biex tiġi riveduta d-Direttiva dwar it-Tassazzjoni tal-Enerġija fir-rigward ta' kwistjonijiet ambjentali sabiex jiġi applikat il-prinċipju ta' min iniġġes iħallas, filwaqt li jitqiesu l-politiki fiskali nazzjonali u filwaqt li jiġi evitat kwalunkwe twessigħ tal-inugwaljanzi;

20.

Jitlob strateġija tal-UE ġdida u aktar ambizzjuża dwar l-adattament għat-tibdil fil-klima; ifakkar li jinħtieġu aktar sforzi rigward il-protezzjoni kontra t-tibdil fil-klima, it-tisħiħ tar-reżiljenza, il-prevenzjoni u t-tħejjija fl-UE u l-Istati Membri tagħha; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu mmobilizzati investimenti pubbliċi u privati fl-adattament u jappella għal koerenza politika ġenwina fl-infiq tal-UE sabiex l-adattament u r-reżiljenza għall-klima jiġu vvalutati bħala kriterji ewlenin fil-finanzjament rilevanti kollu tal-UE; fl-istess waqt jemmen li l-prevenzjoni tad-diżastri, it-tħejjija u r-reazzjoni għalihom għandhom jifformaw strument ta' solidarjetà b'saħħtu u b'riżorsi suffiċjenti; jappella għal allokazzjoni konsistenti u suffiċjenti ta' fondi fil-baġit tal-UE u akkomunament tar-riżorsi għall-mekkaniżmu tal-UE għall-protezzjoni ċivili;

21.

Jilqa' l-aħbar li l-Kummissjoni se tniedi Patt Klimatiku Ewropew; jenfasizza li l-Patt Klimatiku Ewropew irid iġib flimkien liċ-ċittadini, ir-reġjuni, il-komunitajiet lokali, is-soċjetà ċivili, in-negozji (inklużi l-SMEs) u t-trade unions bħala parteċipanti attivi fit-tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika, abbażi ta' djalogu ġenwin u proċessi trasparenti u parteċipattivi, inkluż fit-tfassil, l-implimentazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politiki; iqis li huwa importanti li jkun hemm kooperazzjoni mal-partijiet konċernati minn setturi intensivi fl-użu tal-enerġija u s-sħab soċjali rilevanti, speċjalment l-impjegaturi, il-ħaddiema, l-NGOs u l-qasam akkademiku, sabiex isir kontribut biex jinstabu soluzzjonijiet sostenibbli fit-tranżizzjoni lejn ekonomiji newtrali f'termini ta' emissjonijiet tal-karbonju;

Il-provvista ta' enerġija nadifa, għal but kulħadd u sigura

22.

Jenfasizza r-rwol ċentrali tal-enerġija fit-tranżizzjoni lejn ekonomija b'emissjonijiet żero netti ta' gassijiet b'effett ta' serra u jilqa' l-mira tal-Kummissjoni li tkompli tiddekarbonizza s-sistema tal-enerġija sabiex l-UE tkun tista' tilħaq l-emissjonijiet żero netti sa mhux aktar tard mill-2050; jitlob li d-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli tiġi riveduta f'konformità ma' din l-ambizzjoni, b'miri nazzjonali vinkolanti stabbiliti għal kull Stat Membru; jilqa', barra minn hekk, il-prijorità mogħtija lill-effiċjenza enerġetika; f'dan il-kuntest, jitlob li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jimplimentaw il-prinċipju “l-ewwel l-effiċjenza enerġetika” fis-setturi u l-politiki kollha, li huwa fundamentali għat-tnaqqis tad-dipendenza enerġetika u tal-emissjonijiet tal-UE mill-produzzjoni tal-enerġija, filwaqt li jipprovdi wkoll impjiegi lokali f'xogħlijiet ta' rinnovament u jnaqqas il-kontijiet tal-enerġija taċ-ċittadini; jitlob li d-Direttiva dwar l-Effiċjenza Enerġetika (EED) u d-Direttiva dwar l-Effiċjenza Enerġetika tal-Binjiet (EEBD) jiġu riveduti skont l-ambizzjoni klimatika mqawwija tal-UE, u li l-implimentazzjoni tagħhom tiġi msaħħa, permezz ta' miri nazzjonali vinkolanti, b'attenzjoni speċjali għaċ-ċittadini vulnerabbli, filwaqt li titqies ukoll il-ħtieġa tal-prevedibbiltà ekonomika għas-setturi kkonċernati;

23.

Jenfasizza li, sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Ftehim ta' Pariġi, l-infurzar fil-livell nazzjonali u f'dak tal-UE huwa kruċjali; jitlob li l-Istati membri u l-Kummissjoni jiżguraw li l-pjanijiet nazzjonali dwar l-enerġija u l-klima jkunu għalkollox allinjati mal-miri tal-UE; ifakkar fil-kompetenza tal-Istati Membri li jiddeċiedu dwar it-taħlita tal-enerġija tagħhom fi ħdan il-qafas tal-UE għall-klima u l-enerġija;

24.

Jissottolinja l-fatt li, sabiex jilħqu l-għanijiet tal-UE dwar il-klima u s-sostenibbiltà, is-setturi kollha jridu jżidu l-użu li jagħmlu mill-enerġija rinnovabbli; jitlob li ssir reviżjoni tal-linji gwida dwar l-enerġija trans-Ewropea (TEN-E) qabel ma tiġi adottata l-lista li jmiss ta' proġetti ta' interess komuni (PCI) biex il-qafas leġiżlattiv jiġi allinjat mal-prijorità ta' implimentazzjoni ta' grilja intelliġenti u biex ma jitħalliex li jseħħ intrappolament f'investimenti li jinvolvu ħafna karbonju; jenfasizza l-ħtieġa li jitħaddem approċċ strateġiku rigward ir-raggruppamenti tal-enerġija tal-UE bil-għan li jintużaw l-aktar investimenti effikaċi f'sorsi tal-enerġija rinnovabbli; jilqa' b'sodisfazzjon, għalhekk, it-tħabbira ta' strateġija dwar l-enerġija mir-riħ fuq il-baħar; iqis li l-politiki tal-UE għandhom itejbu speċifikament l-innovazzjoni u l-użu tal-ħżin tal-enerġija sostenibbli u tal-idroġenu ekoloġiku; jenfasizza l-ħtieġa li niżguraw li l-użu tas-sorsi tal-enerġija bħall-gass naturali jkun biss ta' natura tranżizzjonali, fid-dawl tal-objettiv li nilħqu n-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050;

25.

Jissottolinja li huwa kruċjali li fl-Ewropa niżguraw suq tal-enerġija li jiffunzjona tajjeb u jkun għalkollox integrat, iċċentrat fuq il-konsumatur u kompetittiv; jissottolinja l-importanza ta' interkonnessjonijiet transfruntieri għal suq tal-enerġija għalkollox integrat; jilqa' t-tħabbira li l-Kummissjoni sejra tipproponi miżuri dwar l-integrazzjoni intelliġenti sa nofs l-2020, u jissottolinja li aktar integrazzjoni tas-suq tal-enerġija tal-UE se taqdi rwol importanti fit-tisħiħ tas-sigurtà tal-provvista tal-enerġija u fit-twettiq ta' ekonomija b'emissjonijiet żero netti ta' gassijiet b'effett ta' serra; jirrileva li Aġenzija għall-Kooperazzjoni bejn ir-Regolaturi tal-Enerġija hija meħtieġa biex issaħħaħ u tkabbar il-kooperazzjoni reġjonali bejn l-Istati Membri;

26.

Jinsisti fuq l-eliminazzjoni gradwali tas-sussidji diretti u indiretti tal-fjuwils fossili sal-2020, fl-UE u f'kull Stat Membru;

27.

Jilqa' l-mewġa mħabbra ta' rinnovament ta' binjiet pubbliċi u privati u jħeġġeġ li jsir enfasi fuq ir-rinnovament tal-iskejjel u tal-isptarijiet kif ukoll tal-akkomodazzjoni soċjali u tal-akkomodazzjoni mikrija, biex jgħinu lill-familji bi dħul baxx; jissottolinja l-ħtieġa li l-istokk tal-binjiet eżistenti jiġi rinnovat hekk li dawn isiru binjiet bi kważi żero konsum tal-enerġija, bil-għan li nilħqu n-newtralità tal-karbonju sa mhux aktar tard mill-2050: jissottolinja li s-settur tal-bini għandu potenzjal kbir ta' ffrankar tal-enerġija, kif ukoll potenzjal għall-produzzjoni tal-enerġija rinnovabbli fil-post, fatt li jista' jagħti spinta lill-impjiegi u jgħin lill-SMEs jespandu; iqis li qafas leġiżlattiv intelliġenti u li jħares lejn il-ġejjieni huwa esenzjali; jilqa', għalhekk, il-proposti għal tnaqqis tal-ostakli regolatorji nazzjonali għar-rinnovament, kif ukoll ir-reviżjoni tar-Regolament dwar il-Prodotti tal-Kostruzzjoni; jitlob li jkun hemm infurzar rigoruż tal-obbligi tal-Istati Membri li jirrinnovaw il-binjiet pubbliċi skont id-Direttiva dwar l-Effiċjenza Enerġetika; jinkoraġġixxi l-promozzjoni tal-bini bl-injam u tal-materjali tal-bini ekoloġiċi;

28.

Jirrileva li t-tranżizzjoni tal-enerġija trid tkun soċjalment sostenibbli u ma taggravax il-faqar enerġetiku, u jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni f'dak ir-rigward; jemmen li l-komunitajiet li jiġġieldu kontra l-faqar enerġetiku jridu jkunu mgħammra bl-għodod meħtieġa biex jipparteċipaw fit-tranżizzjoni ekoloġika permezz tal-edukazzjoni u s-servizzi ta' konsulenza, u billi jistimulaw investimenti fit-tul; jitlob azzjonijiet immirati b'kooperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u l-iskambju tal-aħjar prattiki, bil-għan li l-faqar enerġetiku jitnaqqas filwaqt li jiġi appoġġjat l-aċċess ugwali għal għodod ta' finanzjament għal xogħlijiet ta' rinnovament għall-effiċjenza enerġetika; jemmen li l-ispejjeż ta' xogħlijiet ta' rinnovament għall-effiċjenza enerġetika ma għandhomx iġarrbuhom familji bi dħul baxx; jirrileva, barra minn hekk, ir-rwol tat-tisħin distrettwali fil-provvista ta' enerġija għal but kulħadd;

29.

Jappoġġja, b'mod ġenerali, l-idea ta' miżuri bbażati fis-suq bħala waħda mill-għodod biex għall-ilħiq tal-objettivi tal-klima; jesprimi riserva, madankollu, dwar l-inklużjoni potenzjali tal-emissjonijiet mill-binjiet fl-ETS tal-UE, peress li dan jista' jneħħi r-responsabbiltà mill-azzjoni pubblika u jwassal għal kontijiet tal-enerġija ogħla għal min jikri u għas-sidien tad-djar; iqis li kwalunkwe miżura ta' dan it-tip tirrikjedi aktar analiżi;

Il-mobilizzazzjoni tal-industrija għal ekonomija nadifa u ċirkolari

30.

Huwa tal-fehma li t-tranżizzjoni lejn bażi industrijali newtrali għall-klima, effiċjenti ħafna fl-użu tar-riżorsi u kompetittiva fl-UE sa mhux aktar tard mill-2050 hija sfida u opportunità ewlenija, u jilqa' l-aħbar li l-Kummissjoni se tressaq strateġija industrijali ġdida, kif ukoll strateġija għall-SMEs, f'Marzu 2020; jenfasizza li l-kompetittività industrijali u l-politika dwar il-klima jsaħħu lil xulxin b'mod reċiproku, u li r-riindustrijalizzazzjoni innovattiva u newtrali għall-klima sejra toħloq impjiegi lokali u tiżgura l-kompetittività tal-ekonomija Ewropea;

31.

Jenfasizza li l-istrateġija industrijali għandha tiffoka fuq l-inċentivar ta' katini ta' valur għal prodotti, proċessi u mudelli kummerċjali ekonomikament vijabbli u sostenibbli, immirati lejn l-ilħiq tan-newtralità klimatika, tal-effiċjenza tar-riżorsi, taċ-ċirkolarità u ta' ambjent mhux tossiku, filwaqt li żżomm u tiżviluppa l-kompetittività internazzjonali u tevita d-delokalizzazzjoni tal-industriji Ewropej; jaqbel mal-Kummissjoni li l-industriji li jużaw ħafna enerġija bħal dawk tal-azzar, tal-kimika u tas-siment huma kruċjali għall-ekonomija tal-Ewropa, u li l-modernizzazzjoni u d-dekarbonizzazzjoni ta' dawn l-industriji huma kruċjali;

32.

Jitlob li l-Kummissjoni tiżgura l-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tat-tranżizzjonijiet, b'attenzjoni partikolari lir-reġjuni l-aktar żvantaġġati, iż-żoni milquta minn tranżizzjoni industrijali (prinċipalment reġjuni tal-minjieri tal-faħam u żoni li jiddependu fuq industriji b'livell għoli ta' karbonju bħall-manifattura tal-azzar), iż-żoni b'popolazzjoni baxxa u t-territorji vulnerabbli mil-lat ambjentali;

33.

Jissottolinja li l-istrateġiji industrijali u tal-SMEs iridu jistabbilixxu pjanijiet direzzjonali ċari biex jipprovdu sett komprensiv ta' inċentivi u opportunitajiet ta' finanzjament għall-innovazzjoni, kif ukoll għall-użu ta' teknoloġiji li jġibu qabża 'l quddiem, kif ukoll għat-tneħħija ta' ostakli regolatorji mhux meħtieġa; jitlob li l-UE tagħti appoġġ lil dawk li jinsabu fuq quddiem nett rigward il-klima u r-riżorsi, permezz ta' approċċ newtrali għat-teknoloġija li jkun konsistenti mal-aqwa xjenza disponibbli u mal-objettivi fit-tul tal-UE rigward il-klima u l-ambjent; jissottolinja r-rwol tal-ġbir u l-ħżin tad-diossidu tal-karbonju, b'mod sikur u li ma jagħmilx ħsara lill-ambjent, biex l-industrija tqila ssir newtrali għall-klima, fejn ma jkun hemm disponibbli l-ebda alternattiva ta' tnaqqis dirett tal-emissjonijiet;

34.

Ifakkar fir-rwol fundamentali tat-teknoloġiji diġitali fl-appoġġ lit-tranżizzjoni ekoloġika, pereżempju billi jtejbu l-effiċjenza fir-riżorsi u fl-enerġija u permezz ta' monitoraġġ ambjentali aħjar, kif ukoll permezz tal-benefiċċji klimatiċi ta' diġitalizzazzjoni sħiħa tat-trażmissjoni u d-distribuzzjoni u tal-applikazzjonijiet intelliġenti; iqis li l-istrateġija industrijali għandha tintegra ma' xulxin, kif ġie propost, it-trasformazzjoni ekoloġika u dik diġitali, u għandha tidentifika l-objettivi ewlenin u l-ostakli li jfixklu l-isfruttament sħiħ tal-potenzjal tat-teknoloġiji diġitali; jitlob li l-Kummissjoni tiżviluppa strateġiji u finanzjament għall-użu ta' teknoloġiji diġitali innovattivi; fl-istess ħin, jenfasizza l-importanza li jittejbu l-effiċjenza enerġetika u l-prestazzjoni tal-ekonomija ċirkolari tas-settur diġitali nnifsu, u jilqa' l-impenji tal-Kummissjoni f'dan ir-rigward; jitlob li l-Kummissjoni tistabbilixxi metodoloġija għall-monitoraġġ u l-kwantifikazzjoni tal-impatt ambjentali tat-teknoloġiji diġitali, li qiegħed jikber, mingħajr ma toħloq piżijiet amministrattivi mhux meħtieġa;

35.

Jenfasizza li l-istrateġija industrijali trid tinkludi l-kunsiderazzjoni debita tal-impatti fuq il-forza tax-xogħol, kif ukoll tat-taħriġ, tat-taħriġ mill-ġdid u tat-titjib tal-ħiliet tal-ħaddiema; jitlob li l-Kummissjoni teżamina bir-reqqa d-dimensjoni reġjonali ta' din l-istrateġija, b'tali mod li tiżgura li ħadd u l-ebda reġjun ma jitħalla jaqa' lura; jinsisti li din l-istrateġija trid tinkludi djalogu soċjali li l-ħaddiema jkunu involuti fih bis-sħiħ;

36.

Jitlob pjan ta' azzjoni ġdid u ambizzjuż għal ekonomija ċirkolari, li jrid ikollu l-għan li jnaqqas l-impronta totali tal-produzzjoni u l-konsum tal-UE fuq l-ambjent u r-riżorsi, filwaqt li jipprovdi inċentivi qawwija għall-innovazzjoni, għal negozji u swieq sostenibbli bi prodotti ċirkolari, newtrali għall-klima u mhux tossiċi, bl-użu effiċjenti tar-riżorsi, b'żero tniġġis u bil-prevenzjoni tal-iskart bħala prijoritajiet ewlenin; jenfasizza s-sinerġiji qawwija bejn l-azzjoni klimatika u l-ekonomija ċirkolari, b'mod partikolari fl-industriji b'użu intensiv tal-enerġija u b'ħafna karbonju; jitlob li tiġi stabbilita mira fil-livell tal-UE għall-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi;

37.

Jitlob li l-Kummissjoni tipproponi miri għall-ġbir separat, it-tnaqqis tal-iskart, l-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ, kif ukoll azzjonijiet speċifiċi oħra bħar-responsabbiltà estiża tal-produttur, f'setturi ta' prijorità bħall-iskart kummerċjali, it-tessuti, il-plastik, l-elettronika, il-kostruzzjoni u l-ikel; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tiżviluppa miżuri li jappoġġjaw is-suq għal materjali riċiklati fl-Ewropa, inklużi standards ta' kwalità komuni, kif ukoll miri mandatorji għall-użu ta' materjali rkuprati f'setturi ta' prijorità, fejn dan ikun fattibbli; jissottolinja li huwa importanti li jiġu żviluppati ċikli ta' materjali mhux tossiċi, li tiġi intensifikata s-sostituzzjoni ta' sustanzi li jagħtu lok għal tħassib gravi ħafna, u li jiġu promossi r-riċerka u l-innovazzjoni għall-iżvilupp ta' prodotti mhux tossiċi; jitlob li l-Kummissjoni tikkunsidra miżuri li jindirizzaw prodotti importati li jkun fihom sustanzi jew komponenti pprojbiti fl-UE, u jqis li dawn ma għandhomx jerġgħu jiddaħħlu fis-suq tal-UE fi prodotti għall-konsumatur permezz ta' attivitajiet ta' riċiklaġġ;

38.

Jappoġġja miżuri ta' politika għal prodotti sostenibbli, inkluża espansjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tal-ekodisinn b'leġiżlazzjoni li l-prodotti tagħmilhom jifilħu aktar għall-istrapazz, jistgħu jissewwew u jistgħu jintużaw mill-ġdid u jiġu rriċiklati, u programm qawwi ta' ħidma fl-ekodisinn u l-ekotikkettar mill-2020 'il quddiem, li jkun jinkludi wkoll smartphones u tagħmir ġdid ieħor tal-IT; jitlob proposti leġiżlattivi dwar id-dritt għat-tiswija, l-eliminazzjoni tal-obsolexxenza programmata, u chargers komuni għat-tagħmir tal-IT mobbli; japprova l-pjanijiet tal-Kummissjoni għal proposti leġiżlattivi biex jiżguraw katina tal-valur tal-batteriji sikura, ċirkolari u sostenibbli għall-batteriji kollha, u jistenna li din il-proposta jkun fiha, tal-anqas, miżuri dwar l-ekodisinn, miri għall-użu mill-ġdid u riċiklaġġ, kif ukoll sorsi ta' provvista sostenibbli u soċjalment responsabbli; jenfasizza l-ħtieġa li jinħoloq raggruppament qawwi u sostenibbli dwar il-batteriji u l-ħżin fl-Ewropa; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu promossi l-konsum u l-produzzjoni lokali abbażi tal-prinċipji ta' rifjut, riduzzjoni, użu mill-ġdid, riċiklaġġ u tiswija, biex jitwaqqfu l-istrateġiji ppjanati tan-negozju tal-obsolexxenza fejn il-prodotti huma mfassla biex ikollhom perjodu qasir ta' żmien u jeħtieġ li jiġu sostitwiti, u biex il-konsum jiġi adattat għal-limiti tal-pjaneta; jemmen li d-dritt għat-tiswija u l-appoġġ kontinwu għas-servizzi tal-IT huma imperattivi biex jinkiseb konsum sostenibbli; jitlob biex dawn id-drittijiet jiġu stabbiliti fid-dritt tal-UE;

39.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tkompli tintensifika l-miżuri tal-UE kontra t-tniġġis tal-plastik, b'mod partikolari fl-ambjent tal-baħar, u jitlob li jiġu imposti restrizzjonijiet usa' fuq oġġetti tal-plastik li jintużaw darba biss u li dawn jiġu sostitwiti; jappoġġja l-iżvilupp ta' leġiżlazzjoni maħsuba biex tindirizza l-imballaġġ żejjed u tiżgura li l-imballaġġ kollu fl-UE li ma jistax jerġa' jintuża jew jiġi riċiklat b'mod ekonomikament vijabbli, ma jitħalliex jidħol fis-suq tal-UE sa mhux aktar tard mill-2030, filwaqt li tiżgura s-sikurezza tal-ikel; jitlob miżuri li jippromwovu l-koordinament transfruntiera tas-sistemi ta' depożitu u ritorn; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tindirizza l-mikroplastiċi b'mod komprensiv, inkluż bili tadotta eliminazzjoni gradwali tal-mikroplastiċi li jiġu miżjuda intenzjonalment u permezz ta' miżuri ġodda, inklużi miżuri regolatorji, kontra r-rilaxx mhux intenzjonat tal-plastik, pereżempju mit-tessuti, mit-tajers u mill-boċoċ tal-plastik; jieħu nota li l-Kummissjoni biħsiebha tiżviluppa qafas regolatorju għall-plastik bijodegradabbli u b'bażi bijoloġika; jirrileva l-ħtieġa ta' ekonomija tal-plastik għalkollox ċirkolari;

40.

Jitlob li jkun hemm suq uniku ekoloġiku tal-UE li jagħti spinta lid-domanda għal prodotti sostenibbli, b'dispożizzjonijiet speċifiċi bħat-twessigħ tal-użu tal-akkwist pubbliku ekoloġiku; jilqa', f'dan ir-rigward, l-impenji tal-Kummissjoni li tipproponi aktar leġiżlazzjoni u gwida dwar l-akkwist pubbliku ekoloġiku; jitlob li l-akkwist mill-istituzzjonijiet tal-UE jkun eżemplari; jissottolinja l-ħtieġa, barra minn hekk, li jsiru rieżami u reviżjoni tar-regoli tal-UE dwar l-akkwist pubbliku, biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għall-kumpaniji tal-UE, speċjalment għal dawk li jipproduċu prodotti jew servizzi sostenibbli, bħal fil-qasam tat-trasport pubbliku;

41.

Jisħaq fuq l-importanza li l-konsumaturi jkollhom is-setgħa u jkunu infurmati sewwa; jitlob miżuri li jiżguraw li l-konsumaturi jingħataw informazzjoni trasparenti, komparabbli u armonizzata dwar il-prodotti, inkluż it-tikkettar ta' prodotti, abbażi ta' data tajba u evidenza xjentifika, b'mod li jgħinuhom jagħmlu għażliet aktar sani u sostenibbli, u biex ikunu infurmati dwar kemm il-prodotti jkunu jifilħu għall-istrapazz u jkunu jistgħu jissewwew, kif ukoll dwar l-impronta ambjentali tagħhom; jissottolinja l-ħtieġa li l-konsumaturi jkunu mgħammra b'rimedji effettivi, li jinftiehmu faċilment u li jkunu infurzabbli, filwaqt li jqisu l-aspetti ta' sostenibbiltà u jagħtu prijorità lill-użu mill-ġdid jew lit-tiswija, minflok ir-rimi ta' prodotti li ma jaħdmux sewwa;

42.

Jemmen li l-materjali rinnovabbli minn sorsi sostenibbli se jkollhom rwol importanti fit-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima, u jirrileva l-ħtieġa li jiġu stimulati l-investimenti fl-iżvilupp ta' bijoekonomija sostenibbli li fiha l-materjali fossili jiġu sostitwiti b'oħrajn rinnovabbli u b'bażi bijoloġika, pereżempju fil-binjiet, fit-tessuti, fil-prodotti kimiċi, fl-imballaġġ, fil-bini tal-bastimenti u, meta s-sostenibbiltà tkun tista' tiġi żgurata, fil-produzzjoni tal-enerġija; jenfasizza li dan se jkollu jsir b'mod sostenibbli u li jirrispetta l-limiti ekoloġiċi; jirrileva l-potenzjal tal-bijoekonomija biex toħloq impjiegi ekoloġiċi ġodda, inkluż f'partijiet rurali tal-UE, u biex tistimula l-innovazzjoni; jitlob appoġġ għar-riċerka u għall-innovazzjoni f'soluzzjonijiet bijoekonomiċi sostenibbli, li għandhom iqisu l-ħtieġa li jipproteġu l-bijodiversità u l-ekosistemi uniċi; jitlob l-implimentazzjoni effiċjenti tal-Istrateġija tal-UE dwar il-Bijoekonomija bħala parti mill-Patt Ekoloġiku Ewropew;

L-aċċelerar tal-bidla lejn mobbiltà sostenibbli u intelliġenti

43.

Jilqa' l-istrateġija mistennija għal mobbiltà sostenibbli u intelliġenti, u jaqbel mal-Kummissjoni li l-modi kollha tat-trasport (it-trasport bit-triq, bil-ferrovija, bl-ajru u fuq l-ilma) ser ikollhom jikkontribwixxu għad-dekarbonizzazzjoni tas-settur tat-trasport f'konformità mal-objettiv li tintlaħaq ekonomija newtrali għall-klima, filwaqt li jirrikonoxxi li dan se jkun sew sfida u sew opportunità; jappoġġja l-applikazzjoni tal-prinċipju li min iniġġes iħallas; jitlob strateġija olistika fit-tul għal tranżizzjoni ġusta li tqis ukoll il-kontribut tas-settur tat-trasport għall-ekonomija tal-UE u l-ħtieġa li livell għoli ta' konnettività tat-trasport aċċessibbli u għal but kulħadd, kif ukoll aspetti soċjali u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-ħaddiema, ikunu żgurati;

44.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li tagħti spinta lit-trasport multimodali bil-għan li tqawwi l-effiċjenza u tnaqqas l-emissjonijiet; jemmen, madankollu, li l-multimodalità tista' titwettaq bl-aħjar mod biss permezz ta' proposti leġiżlattivi konkreti; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipproponi miżuri biex tkabbar l-interkonnettività bejn it-toroq, il-ferroviji u l-passaġġi fuq l-ilma interni, b'mod li jwassal għal bidla modali ġenwina; jitlob li jissaħħu u jiġu appoġġjati investimenti fil-konnettività tan-netwerks ferrovjarji tal-UE, b'mod li jippermetti aċċess ugwali għat-trasport pubbliku bil-ferrovija madwar l-UE kollha, u jagħmel it-trasport ferrovjarju tal-passiġġieri aktar attraenti; jenfasizza li ż-Żona Ferrovjarja Unika Ewropea hija prerekwiżit għall-bidla modali, u jitlob li l-Kummissjoni tressaq strateġija sa tmiem l-2020, u warajha proposti leġiżlattivi konkreti, biex ittemm il-frammentazzjoni tas-suq intern;

45.

Jissottolinja li t-trasport fil-passaġġi fuq l-ilma b'żero emissjonijiet huwa essenzjali għall-iżvilupp ta' trasport multimodali sostenibbli; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tiżviluppa qafas Ewropew u koordinat ta' regoli għall-passaġġi fuq l-ilma interni; jitlob li l-Kummissjoni tappoġġja b'mod attiv l-intermodalità li tinvolvi l-passaġġi fuq l-ilma interni, speċjalment it-tixbik transfruntiera tas-sistemi nazzjonali tal-passaġġi fuq l-ilma, li jridu jittejbu;

46.

Itenni li l-Ajru Uniku Ewropew (SES) kapaċi jnaqqas l-emissjonijiet tal-avjazzjoni mingħajr kosti kbar, iżda fih innifsu mhuwiex se jwassal għal tnaqqis sinifikanti fl-emissjonijiet tal-avjazzjoni b'mod li jaqbel mal-għan fit-tul tal-UE; jitlob pjan direzzjonali regolatorju ċar għad-dekarbonizzazzjoni tal-avjazzjoni, abbażi ta' soluzzjonijiet teknoloġiċi, infrastruttura, rekwiżiti għal fjuwils alternattivi sostenibbli u operazzjonijiet effiċjenti, flimkien ma' inċentivi għal bidla modali;

47.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li tirrevedi d-Direttiva dwar l-Infrastruttura tal-Karburanti Alternattivi u r-Regolament dwar in-Netwerk trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T) bil-ħsieb li titħaffef l-adozzjoni ta' vetturi u bastimenti b'emissjonijiet żero jew baxxi; jilqa' l-enfasi fuq iż-żieda fl-infrastruttura tal-iċċarġjar għall-vetturi elettriċi; jitlob, madankollu, pjan ta' mobbiltà urbana aktar komprensiv biex titnaqqas il-konġestjoni u jitjieb l-għajxien fil-bliet u l-irħula, pereżempju permezz ta' appoġġ għal trasport pubbliku b'emissjonijiet żero u infrastruttura għar-roti u l-mixi, speċjalment f'żoni urbani;

48.

Iqis li hu kruċjali li jiġi żgurat biżżejjed investiment fl-iżvilupp ta' infrastruttura adegwata għal mobbiltà b'emissjonijiet żero, u li l-fondi rilevanti kollha tal-UE (il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa, InvestEU, eċċ.) kif ukoll is-self tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) għat-trasport għandhom ikunu mfassla apposta għal dan; jistieden lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom favur finanzjament adegwat u jħaffu l-pass fl-adozzjoni ta' strateġiji innovattivi, infrastrutturi tal-iċċarġjar u fjuwils alternattivi; iqis li d-dħul mit-taxxi jew mill-miżati fuq it-trasport għandu jiġi allokat biex jgħin f'din it-tranżizzjoni sabiex dawn l-ispejjeż ikunu aktar soċjalment aċċettabbli; jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li jiġu żviluppati sistemi intelliġenti għall-ġestjoni tat-traffiku u soluzzjonijiet ta' “mobbiltà bħala servizz”, speċjalment f'żoni urbani; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet innovattivi, teknoloġiji ġodda, mudelli kummerċjali ġodda u sistemi ġodda u innovattivi ta' mobbiltà fl-Ewropa kollha; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex, fil-futur, tinvolvi l-bliet – bl-esperjenza prattika u n-know-how tagħhom – fid-diskussjoni dwar l-implimentazzjoni ta' politiki ta' mobbiltà fil-livell tal-UE;

49.

Jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tinkludi s-settur marittimu fl-ETS; jenfasizza li l-UE għandha tiddefendi livell għoli ta' ambizzjoni fit-tnaqqis ta' GHGs fis-settur marittimu kemm fil-livell internazzjonali kif ukoll f'dak tal-UE, filwaqt li kwalunkwe miżura ġdida tal-UE m'għandhiex timmina l-kompetittività internazzjonali ta' vapuri li jtajru bandiera tal-UE; jemmen li l-miżuri meħuda fil-livell internazzjonali u dawk meħuda fil-livell tal-UE għandhom jimxu id f'id sabiex jiġi evitat il-ħolqien ta' regolamenti doppji għall-industrija u li kwalunkwe azzjoni, jew nuqqas ta' azzjoni, meħuda fil-livell globali m'għandhiex tfixkel il-kapaċità tal-UE li tieħu azzjoni aktar ambizzjuża fil-livell tal-Unjoni; jissottolinja wkoll il-ħtieġa ta' miżuri li jitbiegħdu mill-użu tal-HFO u l-bżonn ta' investimenti urġenti fir-riċerka f'teknoloġiji ġodda għad-dekarbonizzazzjoni tas-settur marittimu u l-iżvilupp ta' vapuri b'emissjonijiet żero u bastimenti ekoloġiċi;

50.

Jappoġġja l-miżuri proposti biex jitnaqqsu l-emissjonijiet fis-settur tal-avjazzjoni u t-tisħiħ tal-ETS f'konformità mal-ambizzjoni tal-UE dwar il-klima, u l-eliminazzjoni gradwali tal-allokazzjoni libera tal-kwoti lil-linji tal-ajru għal titjiriet intra-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex, fl-istess ħin, jagħmlu l-almu tagħhom biex isaħħu l-iskema ta' kumpens u tnaqqis tal-karbonju għall-avjazzjoni internazzjonali (CORSIA) u jappoġġjaw l-adozzjoni ta' għan fit-tul għat-tnaqqis tal-emissjonijiet fis-settur min-naħa tal-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO), filwaqt li titħares l-awtonomija leġiżlattiva tal-UE fl-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-ETS; jissottolinja li, bħala koleġiżlaturi, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill huma l-uniċi istituzzjonijiet li jistgħu jiddeċiedu dwar kwalunkwe modifika tad-Direttiva tal-ETS fil-futur; jenfasizza l-fatt li kwalunkwe modifika tad-Direttiva tal-ETS għandha ssir biss jekk tkun konsistenti mal-impenn tal-UE għat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta' GHGs;

51.

Jissottolinja l-importanza li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi bejn il-modi ta' trasport differenti; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tagħmel proposti għal miżuri kkoordinati biex – fil-kuntest tar-reviżjoni tad-Direttiva dwar it-Tassazzjoni fuq l-Enerġija – jintemmu l-eżenzjonijiet fiskali għall-fjuwils marittimi u tal-avjazzjoni fl-Istati Membri, filwaqt li jiġu evitati konsegwenzi ambjentali, ekonomiċi jew soċjali negattivi involontarji;

52.

Jistenna bil-ħerqa l-proposti imminenti tal-Kummissjoni għal standards aktar stretti dwar l-emissjonijiet ta' sustanzi li jniġġsu l-arja għal vetturi b'magna bil-kombustjoni (Euro 7), u għal standards riveduti dwar ir-rendiment tal-emissjonijiet tas-CO2 għall-karozzi u l-vannijiet, kif ukoll għat-trakkijiet, biex b'hekk jiġi żgurat perkors lejn mobbiltà b'emissjonijiet żero mill-2025 'il quddiem; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa metodoloġiji għall-valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja; ifakkar fir-riżultat tal-analiżi fil-fond li takkumpanja l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titlu “Pjaneta Nadifa għal kulħadd: Viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima” li, mill-2040 'il quddiem – fix-xenarji biex sal-2050 tintlaħaq il-mira ta' newtralità klimatika – il-karozzi l-ġodda kollha introdotti fis-suq tal-UE jridu jkunu b'emissjonijiet żero, u jappella għal qafas ta' politika koerenti u skemi ta' tranżizzjoni li jappoġġaw dan l-iżvilupp; jinnota li se jkun hemm bżonn issir reviżjoni tar-regoli attwali biex il-pajjiżi li qegħdin fuq quddiem ikunu jistgħu japplikaw miżuri aktar stretti fil-livell nazzjonali meta l-Istati Membri jiddeċiedu hekk;

53.

Jilqa' l-pjanijiet tal-Kummissjoni li tindirizza t-tniġġis fl-arja mit-trasport marittimu u mill-avjazzjoni, inkluż bir-regolamentazzjoni tal-aċċess għall-portijiet tal-UE għall-vapuri li jniġġsu l-aktar u b'azzjoni regolatorja biex jiġi indirizzat it-tniġġis mill-vapuri rmiġġati fil-portijiet; jenfasizza l-importanza li jitrawwem l-iżvilupp ta' infrastruttura ta' portijiet b'emissjonijiet żero li jużaw enerġija rinnovabbli; jissottolinja li l-introduzzjoni ta' żoni ta' kontroll tal-emissjonijiet ġodda, kif previst mill-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Prevenzjoni tat-Tniġġis mill-Vapuri (MARPOL), kif ukoll it-tnaqqis tal-veloċità tat-tbaħħir, huma soluzzjonijiet rilevanti – u li jistgħu jiġu implimentati faċilment – biex jitnaqqsu l-emissjonijiet;

54.

Jieħu nota tal-pjanijiet tal-Kummissjoni li tikkunsidra l-estensjoni tas-sistema ta' skambju ta' kwoti tal-emissjonijiet Ewropea għall-emissjonijiet mit-trasport bit-triq; jopponi inklużjoni diretta fl-iskema tal-EU ETS u t-twaqqif ta' kwalunkwe tip ta' skema parallela; jenfasizza bil-qawwa li l-ebda sistema ta' pprezzar m'għandha tissostitwixxi jew iddgħajjef l-istandards eżistenti jew futuri tas-CO2 għall-karozzi u t-trakkijiet u tqiegħed xi piż żejjed direttament fuq il-konsumaturi;

“Mill-għalqa sal-platt”: it-tfassil ta' sistema alimentari ġusta, tajba għas-saħħa u favorevoli għall-ambjent

55.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni biex fl-2020 tiġi ppreżentata strateġija “mill-għalqa sal-platt” li twassal għal politika alimentari aktar sostenibbli billi jinġabru flimkien l-isforzi biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima, jitħares l-ambjent u tiġi ppreservata u rrestawrata l-bijodiversità, bl-ambizzjoni li l-Ewropej ikollhom ikel affordabbli, ta' kwalità għolja u sostenibbli, filwaqt li jiġi żgurat li l-bdiewa u s-sajjieda jkollhom għajxien deċenti u li s-settur agrikolu jibqa' kompetittiv; jemmen li l-politika agrikola komuni (PAK) għandha tkun konformi bis-sħiħ mal-ambizzjoni dejjem akbar tal-UE fil-qasam tal-klima u l-bijodiversità; jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li tara li l-ikel Ewropew isir standard globali għas-sostenibbiltà; jistieden lill-Kummissjoni tuża l-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” biex tibni viżjoni verament fit-tul għal sistemi alimentari sostenibbli u kompetittivi filwaqt li tippromwovi r-reċiproċità tal-istandards tal-produzzjoni tal-UE fil-ftehimiet kummerċjali;

56.

Jirrimarka r-rwol importanti li se jkollhom il-bdiewa u l-agrikoltura sostenibbli biex jiġu indirizzati l-isfidi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; jenfasizza l-importanza tal-agrikoltura Ewropea u l-potenzjal tagħha li tikkontribwixxi għall-azzjoni klimatika, l-ekonomija ċirkolari u t-tisħiħ tal-bijodiversità filwaqt li tippromwovi l-użu sostenibbli ta' materja prima rinnovabbli; jenfasizza li l-bdiewa tal-UE għandhom jingħataw l-għodod meħtieġa biex jiġġieldu kontra t-tibdil fil-klima u jadattaw ruħhom għalih, pereżempju bl-investiment fit-tranżizzjoni lejn sistemi agrikoli aktar sostenibbli; jenfasizza li l-mira tal-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” għandha tkun dik ta' tnaqqis ambizzjuż fl-emissjonijiet tal-gassijiet serra agrikoli u d-degradazzjoni tal-art;

57.

Jissottolinja li l-pożizzjoni tal-bdiewa fil-katina tal-provvista agroalimentari trid tissaħħaħ; jenfasizza li għandu jiġi indirizzat l-impatt tal-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE fuq is-sostenibbiltà tal-katina tal-provvista tal-ikel, pereżempju billi jiġu miġġielda l-prattiki kummerċjali inġusti u jiġu ppremjati l-produtturi li jissupplixxu ikel u beni pubbliċi ta' kwalità għolja bħal standards ogħla fir-rigward tal-ambjent u l-benessri tal-annimali li attwalment mhumiex riflessi biżżejjed fil-prezzijiet barra mill-irziezet;

58.

Jitlob PAK sostenibbli li tappoġġja attivament lill-bdiewa u li, permezz tal-miżuri tagħha, tinkoraġġihom jipproduċu aktar benefiċċji ambjentali u klimatiċi u jimmaniġġjaw aħjar il-volatilità u l-kriżijiet; jitlob lill-Kummissjoni tanalizza l-kontribut tar-riforma tal-PAK għall-impenji tal-UE favur l-ambjent, il-klima u l-ħarsien tal-bijodiversità sabiex tallinjaha bis-sħiħ mal-għanijiet stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew, filwaqt li tqis il-ħtieġa li jinżammu kundizzjonijiet ekwi fl-Ewropa u li tkun possibbli produzzjoni agrikola b'saħħitha, reżiljenti u sostenibbli; jenfasizza li l-pjanijiet strateġiċi tal-PAK iridu jirriflettu bis-sħiħ l-ambizzjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u jistieden lill-Kummissjoni biex – meta tivvaluta l-pjanijiet strateġiċi – iżżomm sod dwar dan il-punt u, speċjalment, tivverifika l-ambizzjoni u l-effikaċja tal-ekoskemi tal-Istati Membri u ssegwi mill-qrib ir-riżultati tal-implimentazzjoni tagħhom; jisħaq fuq l-importanza ta' approċċ ibbażat fuq ir-riżultati u mmirat b'aktar simplifikazzjoni u trasparenza dwar riżultati konkreti tanġibbli u objettivi ta' valur miżjud fl-ambitu tal-mudell ta' implimentazzjoni l-ġdid; iqis li l-bdiewa hemm bżonn jiġu megħjuna jagħmlu t-tranżizzjoni lejn agrikoltura aktar sostenibbli u, għal dan il-għan, jaqbel li l-PAK tingħata baġit li jippermettilha tikseb l-objettivi kollha tagħha, inkluż li tissodisfa l-ambizzjoni ambjentali tal-UE;

59.

Itenni li t-tnaqqis tad-dipendenza fuq il-pestiċidi jikkostitwixxi waħda mill-miri prijoritarji għal agrikoltura sostenibbli; jilqa', f'dan ir-rigward, l-impenn tal-Kummissjoni li tindirizza l-pressjoni li joħolqu l-pestiċidi fuq l-ambjent u s-saħħa, u li jitnaqqas b'mod sinifikanti l-użu u r-riskju tal-pestiċidi kimiċi kif ukoll l-użu ta' fertilizzanti u antibijotiċi, inkluż permezz ta' miżuri leġiżlattivi; jenfasizza li l-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” għandha tinkludi miri ta' tnaqqis vinkolanti għall-pestiċidi perikolużi; jitlob strateġija tal-UE li tiffaċilita l-aċċess għas-suq għal alternattivi sostenibbli ssostanzjati xjentifikament; jistieden lill-Kummissjoni tieħu azzjoni fuq l-appelli magħmula fir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2019 dwar il-proċedura tal-Unjoni għall-awtorizzazzjoni tal-pestiċidi (4);

60.

Jinnota bi tħassib li l-agrikoltura, is-sajd u l-produzzjoni tal-ikel għadhom l-akbar kawża ta' telf ta' bijodiversità terrestri u tal-baħar; jemmen li t-telf tad-dakkara, inklużi n-naħal, huwa ta' tħassib partikolari mil-lat ta' sigurtà alimentari peress li l-għelejjel li jiddependu mid-dakkara għandhom rwol importanti fid-dieti tagħna; jitlob li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżguraw b'urġenza l-adozzjoni sħiħa tal-gwida tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) tal-2013 dwar in-naħal u jħeġġeġ lill-Istati Membri jallinjaw il-valutazzjonijiet tagħhom dwar il-pestiċidi skont dik il-gwida;

61.

Jenfasizza li hemm bżonn tekniki u metodi ta' produzzjoni agrikola intelliġenti sabiex jiġi żgurat biżżejjed ikel nutrittiv għal popolazzjoni dejjem akbar u jkun hemm inqas telf u ħela ta' ikel; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu aktar biex inaqqsu l-ħela tal-ikel u jiġġieldu l-frodi alimentari; jitlob mira infurzabbli ta' 50 % tnaqqis fil-ħela tal-ikel fl-UE kollha sal-2030, abbażi ta' metodoloġija komuni; jissottolinja l-effetti pożittivi li ktajjen tal-provvista tal-ikel qosra jista' jkollhom biex tonqos il-ħela tal-ikel;

62.

Jenfasizza li l-leġiżlazzjoni dwar il-materjal li jiġi f'kuntatt mal-ikel u l-livell massimu ta' residwi tal-pestiċidi għandha tiġi riveduta u tkun ibbażata fuq l-aħħar sejbiet xjentifiċi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprojbixxi l-addittivi tal-ikel li huma ta' ħsara għas-saħħa tal-bniedem; ifakkar fir-rwol kruċjali tal-ikel tajjeb għas-saħħa biex jitnaqqas il-mard kardjovaskulari, kif ukoll il-kanċer; jenfasizza l-importanza li jinħoloq qafas legali – li jinkludi mekkaniżmi ta' infurzar – biex il-prodotti tal-ikel impurtati jkunu konformi mal-istandards ambjentali Ewropej;

63.

Jinnota li ċ-ċittadini tal-UE jqisu li “l-provvista ta' ikel sikur, tajjeb għas-saħħa u ta' kwalità tajba” għall-konsumaturi kollha għandha tkun il-prijorità ewlenija tal-PAK u l-politika komuni tas-sajd (PKS); jemmen li mezzi informattivi diġitali jistgħu jissupplimentaw iżda mhux jissostitwixxu l-informazzjoni fuq it-tikketta; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni, għalhekk, li tesplora modi ġodda kif il-konsumaturi jistgħu jingħataw informazzjoni aħjar; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra titjib fit-tikkettar tal-ikel – pereżempju f'termini ta' tikkettar dwar in-nutrizzjoni, tikkettar dwar il-pajjiż tal-oriġini ta' ċertu ikel u tikkettar dwar l-ambjent u l-benessri tal-annimali – bil-għan li tiġi evitata l-frammentazzjoni tas-suq uniku u tingħata informazzjoni oġġettiva, trasparenti u li faċli tinftiehem mill-konsumatur;

64.

Jirrimarka li l-agrikoltura għandha l-potenzjal li tgħin lill-UE tnaqqas l-emissjonijiet tagħha permezz ta' prattiki sostenibbli, bħalma huma l-agrikoltura bi preċiżjoni, il-biedja organika, l-agroekoloġija, l-agroforestrija, it-titjib fil-benessri tal-annimali u fil-prevenzjoni ta' mard tal-bniedem u tal-annimali, inklużi l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, il-ġbir tal-karbonju u t-titjib fil-ġestjoni tan-nutrijenti, sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; jisħaq fuq l-importanza li l-bdiewa jingħataw inċentiv biex jaqilbu għal metodi li jġibu magħhom benefiċċji akbar għall-klima, l-ambjent u l-bijodiversità b'mod ġust, f'waqtu u ekonomikament vijabbli; jilqa' l-fatt li l-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” se tindirizza wkoll il-benefiċċji ta' teknoloġiji ġodda, inkluża d-diġitalizzazzjoni, u ttejjeb l-effiċjenza, l-użu tar-riżorsi u s-sostenibbiltà ambjentali filwaqt li ġġib magħha benefiċċji ekonomiċi għas-settur; itenni l-appell tiegħu biex jiġi implimentat pjan strateġiku wiesa' għall-produzzjoni u l-provvista tal-proteini veġetali fil-livell Ewropew ibbażat fuq l-iżvilupp sostenibbli tal-għelejjel kollha mkabbra fl-UE;

65.

Jistieden lill-Kummissjoni tintegra l-prodotti tas-sajd u tal-akkwakultura fl-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” bil-għan li ssaħħaħ il-katina tal-valur sostenibbli fis-settur tas-sajd (mis-sajd sal-konsum); jirrikonoxxi l-potenzjal tas-settur tas-sajd fil-kontribut li jista' jagħti għall-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; jenfasizza bil-qawwa l-ħtieġa li s-settur ikun konformi mal-objettivi tal-UE dwar l-ambjent, il-klima u s-sostenibbiltà kif ukoll max-xjenza; jenfasizza l-importanza li jiġi żgurat appoġġ adegwat għas-sajjieda rġiel u nisa Ewropej fit-tranżizzjoni tagħhom lejn attivitajiet tas-sajd sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta biex ittejjeb it-traċċabbiltà tal-prodotti kollha tal-frott tal-baħar, inkluż it-tikkettar tal-oriġini ta' prodotti tal-ħut fil-laned u r-rifjut ta' prodotti li jagħmlu ħsara fl-ambjent tal-baħar jew idgħajfuh;

66.

Jemmen fl-importanza li jogħlew l-istandards eżistenti dwar il-benessri tal-annimali u li, jekk ikun il-każ, jiġu żviluppati oħrajn ġodda – abbażi ta' sejbiet xjentifiċi ġodda – u li jinbdew proċeduri ta' ksur fil-konfront ta' kwalunkwe nonkonformità sistemika min-naħa tal-Istati Membri fl-implimentazzjoni u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni eżistenti dwar il-benessri tal-annimali; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta, mingħajr dewmien żejjed, strateġija ġdida għall-benessri tal-annimali li twitti t-triq għal liġi qafas dwar il-benessri tal-annimali u tiżgura li l-annimali jitqiesu bħala ħlejjaq senzjenti fil-politiki rilevanti kollha;

Il-preservazzjoni u r-restawr tal-ekosistemi u l-bijodiversità

67.

Jiddispjaċih ħafna li l-Ewropa u d-dinja qed ikomplu jitilfu l-bijodiversità b'rata allarmanti u li l-miri attwali – inklużi l-miri ta' Aichi biex jitrażżan it-telf tal-bijodiversità – mhumiex qed jintlaħqu; jenfasizza l-bżonn li l-bijodiversità tiġi ppreservata u rrestawrata, u jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li sa Marzu 2020 – qabel il-15-il Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika – tkun ippreżentat strateġija għall-bijodiversità; jenfasizza li l-UE għandha tinsisti fuq ftehim globali ambizzjuż u vinkolanti dwar qafas għall-bijodiversità għal wara l-2020 b'objettivi ċari u miri vinkolanti dwar żoni protetti kemm fl-UE kollha kif ukoll globalment; jemmen li hu kruċjali li, sal-2030, jitwaqqaf u jitreġġa' lura t-telf tal-bijodiversità kemm fl-UE kif ukoll globalment, inkluż b'azzjonijiet speċifiċi għat-territorji extra-Ewropej;

68.

Jissottolinja li l-istrateġija tal-bijodiversità għall-2030 irid ikun fiha miżuri legali ambizzjużi u infurzabbli kif ukoll miri vinkolanti biex issaħħaħ il-protezzjoni u r-restawr ta' ekosistemi vulnerabbli kif ukoll miżuri komprensivi li jindirizzaw il-fatturi li jwasslu għat-telf tal-bijodiversità; jenfasizza l-importanza li jiżdiedu l-effikaċja u d-daqs tan-netwerks ta' żoni protetti, kemm għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u kemm biex il-bijodiversità tkun tista' tirkupra; jistieden lill-Kummissjoni biex, fl-istrateġija għall-bijodiversità, tinkludi mira għall-eliminazzjoni gradwali tas-sustanzi kimiċi perikolużi u torbotha mal-istrateġija għal ambjent mhux tossiku; jieħu nota tal-pjanijiet tal-Kummissjoni li tidentifika miżuri li jtejbu u jirrestawraw l-ekosistemi li tkun saritilhom ħsara, u li tipproponi pjan ta' restawr tan-natura; jemmen li żoni ta' infrastruttura ekoloġika urbana b'bijodiversità rikka jgħinu biex jiġi indirizzat it-tniġġis tal-arja, l-istorbju, l-effetti tat-tibdil fil-klima, il-mewġiet tas-sħana, l-għargħar u problemi ta' saħħa pubblika; jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni se tagħmel proposti biex il-bliet Ewropej isiru aktar ekoloġiċi u tiżdied il-bijodiversità fl-ispazji urbani;

69.

Jenfasizza li l-koerenza politika kemm fil-livell tal-UE kif ukoll dak nazzjonali hija kruċjali għal politika ta' suċċess għall-protezzjoni tan-natura u l-bijodiversità; fir-rigward tal-implimentazzjoni, iqis li hu importanti li jiġu skambjati l-aħjar prattiki u esperjenzi fost l-Istati Membri; jitlob li l-Kummissjoni tibda proċeduri ta' ksur kontra Stati Membri li ma jirrispettawx il-leġiżlazzjoni dwar il-protezzjoni tan-natura; jitlob li l-Kummissjoni ssaħħaħ id-Direttiva dwar ir-Responsabbiltà Ambjentali f'konformità mar-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament Ewropew fir-riżoluzzjoni tiegħu adottata fit-26 ta' Ottubru 2017;

70.

Iqis li l-kawżi tat-telf tal-bijodiversità huma globali u mhumiex limitati għal fruntieri nazzjonali; jappoġġja għaldaqstant il-proposta tal-Kummissjoni għal mira globali vinkolanti għall-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità li għandha tiġi stabbilita fil-Konferenza dwar il-Bijodiversità tan-NU f'Ottubru 2020; jitlob li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jingħaqdu fl-isforzi biex jintlaħaq qbil dwar mira ambizzjuża għal żoni protetti globali għal żoni tal-baħar u terrestri;

71.

Ifakkar li l-foresti huma indispensabbli għall-pjaneta u għall-bijodiversità tagħna; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tindirizza d-deforestazzjoni globali u jitlobha li tintensifika l-azzjonijiet tagħha; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi, mingħajr dewmien, proposta għal qafas legali Ewropew abbażi tad-diliġenza dovuta biex tiżgura katini ta' provvista sostenibbli u mingħajr deforestazzjoni għal prodotti li jitqiegħdu fis-suq tal-UE, b'enfasi partikolari fuq l-indirizzar tal-kawżi ewlenin ta' deforestazzjoni importata u minflok tinkoraġġixxi importazzjonijiet li ma joħolqux deforestazzjoni barra mill-Unjoni;

72.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta Strateġija ġdida ambizzjuża tal-UE għall-Foresti biex tirrikonoxxi b'mod xieraq ir-rwol importanti, multifunzjonali u transettorjali li l-foresti Ewropej, is-settur u l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti għandhom fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u t-telf tal-bijodiversità, filwaqt li jitqiesu wkoll aspetti soċjali, ekonomiċi u ambjentali; ifakkar fil-ħtieġa li tittieħed azzjoni biex jiġi miġġieled il-qtugħ illegali tas-siġar fl-Ewropa; jisħaq li l-isforzi kollha ta' afforestazzjoni, riforestazzjoni u restawr għandhom jimmiraw li jipproteġu u jtejbu l-bijodiversità kif ukoll il-ħżin tal-karbonju;

73.

Jenfasizza li t-traffikar tal-organiżmi selvaġġi u l-kummerċ illegali tal-organiżmi selvaġġi huma xprunaturi ewlenin għat-telf tal-bijodiversità; jissottolinja l-fatt li l-pjan ta' azzjoni tal-2016 kontra t-traffikar ta' organiżmi selvaġġi jispiċċa fl-2020; iħeġġeġ lill-Kummissjoni ġġedded u ssaħħaħ id-dispożizzjonijiet tagħha, biex tintegrahom bis-sħiħ fl-Istrateġija dwar il-Bijodiversità tal-2030 u biex tiżgura finanzjament adegwat; jistieden lill-Kummissjoni tqiegħed il-kooperazzjoni mal-pajjiżi sħab element ewlieni fil-ġlieda kontra l-kriminalità marbuta mal-organiżmi selvaġġi u t-tnaqqis tal-bijodiversità;

74.

Jirrikonoxxi r-rwol tal-ekonomija blu fl-indirizzar tat-tibdil fil-klima; jissottolinja l-fatt li l-Ekonomija Blu, inklużi l-enerġija rinnovabbli, it-turiżmu u l-industrija, trid tkun verament sostenibbli peress li l-użu tar-riżorsi tal-baħar jiddependi direttament jew indirettament mill-kwalità u mir-reżiljenza fit-tul tal-oċeani; jemmen li l-oċeani għandhom ikunu in-naħa ta' fuq tal-aġenda tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tagħti dimensjoni “blu” lill-Patt Ekoloġiku u tinkludi bis-sħiħ id-dimensjoni tal-oċeani bħala element ewlieni tal-Patt Ekoloġiku, filwaqt li tirrikonoxxi bis-sħiħ is-servizzi ekosistemiċi li jipprovdu l-oċeani, billi tiżviluppa “Pjan ta' Azzjoni għall-Oċeani u l-Akkwakultura”, inklużi azzjonijiet konkreti li jġibu flimkien viżjoni strateġika integrata għal kwistjonijiet tal-politika marittima bħat-trasport, l-innovazzjoni u l-għarfien, il-bijodiversità, l-ekonomija blu, l-emissjonijiet u l-governanza;

75.

Jemmen li l-Politika Komuni tas-Sajd għandu jkollha l-għan li ttemm is-sajd eċċessiv u li terġa' tibni l-istokkijiet tal-ħut lil hinn mir-rendiment massimu sostenibbli, biex jiġu żviluppati sistemi sostenibbli tal-akkwakultura tal-baħar u tal-ilma ħelu, u biex tiġi stabbilita sistema ta' ġestjoni effikaċi u integrata bbażata fuq l-ekosistemi li tqis il-fatturi kollha li għandhom impatt fuq l-istokkijiet tal-ħut u l-ekosistema tal-baħar, inklużi t-tibdil fil-klima u t-tniġġis; jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta dwar riforma tal-PAK f'dan ir-rigward;

76.

Jenfasizza l-ħtieġa għal sforzi ta' konservazzjoni tal-oċean u tal-kosta, kemm dawk ta' mitigazzjoni kif ukoll ta' adattament għat-tibdil fil-klima, biex jiġu protetti u rrestawrati l-ekosistemi marini u kostali u jitlob li jkun hemm proposta għat-twaqqif ta' mira vinkolanti għall-espansjoni tan-netwerk ta' żoni protetti tal-baħar għal mill-inqas 30 % fil-livell tal-UE fl-istrateġija tal-bijodiversità għall-2030, sabiex tissaħħaħ il-protezzjoni tal-Oċean; jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħu r-riżorsi finanzjarji u ta' kapaċità biex jitjieb l-għarfien dwar il-baħar fir-rigward tal-bijodiversità, il-klima u t-tniġġis, sabiex jiġu mifhuma aħjar l-impatti tal-attivitajiet fuq l-ekosistemi tal-baħar u l-istat tal-istokkijiet tal-ħut u biex jiġu stabbiliti pjanijiet ta' azzjoni xierqa ta' adattament u ta' mitigazzjoni;

77.

Jenfasizza l-importanza li jitrawwem ir-rwol tal-UE bħala mexxej globali fil-governanza tal-oċeani, inkluża d-dimensjoni kummerċjali, billi tiġi promossa l-adozzjoni ta' mekkaniżmu internazzjonali taħt il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar għall-protezzjoni tal-bijodiversità u l-ekosistemi tal-baħar lil hinn mill-oqsma ta' ġurisdizzjoni nazzjonali kif ukoll politika ta' tolleranza żero kontra s-sajd illegali, inkluża strateġija komuni mal-pajjiżi ġirien għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tat-tniġġis; jirrimarka l-ħtieġa li jissaħħaħ ir-rwol tal-UE fil-kontribut għad-Deċennju tan-Nazzjonijiet Uniti għax-Xjenza dwar l-Oċeani għall-Iżvilupp Sostenibbli sabiex ikun hemm involviment aħjar fix-xjenza tal-oċeani u jingħata kontribut biex jintlaħqu l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli;

Ambizzjoni ta' żero tniġġis għal ambjent ħieles mit-tossiċità

78.

Jilqa' l-pjanijiet tal-Kummissjoni li tippreżenta pjan ta' azzjoni ta' żero tniġġis tal-arja, tal-ilma u l-ħamrija, li għandu jindirizza wkoll it-tniġġis mill-art għall-ilma, għandu jinkludi monitoraġġ imsaħħaħ, u għandu jiffoka l-azzjonijiet tiegħu fuq il-prevenzjoni tat-tniġġis; iqis li huwa ta' dispjaċir li l-preżentazzjoni ta' Strateġija ta' Ambjent Mhux Tossiku ma seħħitx, u jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta Strateġija ambizzjuża transettorjali dwar Ambjent Mhux Tossiku mingħajr dewmien fl-2020 biex tiżgura li l-Ewropej kollha jkunu protetti kif xieraq kontra sustanzi ta' ħsara, inklużi l-konsumaturi, il-ħaddiema u l-popolazzjonijiet vulnerabbli;

79.

Iqis li l-Istrateġija Ambjentali Mhux Tossika għandha tagħlaq il-lakuni regolatorji kollha fil-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi u tikkontribwixxi b'mod effettiv għas-sostituzzjoni rapida ta' sustanzi ta' tħassib serju ħafna u ta' sustanzi kimiċi perikolużi oħra inklużi interferenti endokrinali, sustanzi kimiċi persistenti ħafna, newrotossikanti u immuno-tossikanti, kif ukoll l-indirizzar tal-effetti kkombinati ta' sustanzi kimiċi, nanoforom ta' sustanzi, u l-esponiment għal sustanzi kimiċi perikolużi minn prodotti; itenni li kwalunkwe projbizzjoni ta' dawn is-sustanzi kimiċi għandha tqis l-aspetti kollha tas-sostenibbiltà; jissottolinja l-ħtieġa ta' impenn ċar biex jiġu żgurati fondi għal riċerka ta' alternattivi aktar sikuri u li jagħmlu riċerka dwarhom, u biex jiġu promossi s-sostituzzjoni ta' sustanzi kimiċi ta' ħsara, il-produzzjoni nadifa u l-innovazzjoni sostenibbli; jissottolinja l-ħtieġa li l-ittestjar fuq l-annimali jitnaqqas fil-valutazzjonijiet tar-riskju, u jitlob li jkun hemm aktar sforzi u fondi għal dan l-għan;

80.

Jitlob proposta leġiżlattiva ambizzjuża sa Ġunju 2020 li tindirizza l-interferenti endokrinali speċjalment fil-kożmetiċi, il-ġugarelli u l-imballaġġ tal-ikel, u pjan ta' azzjoni li jipprovdi qafas komprensiv b'miri u skadenzi li jnaqqsu l-esponiment taċ-ċittadini għal interferenti endokrinali kimiċi (EDCs); jindika li l-qafas komprensiv ġdid dwar l-EDCs irid jiżgura li jitqiesu l-effetti tat-taħlita u tal-esponimenti kkombinati;

81.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu azzjoni leġiżlattiva ċara dwar it-trattament tal-farmaċewtiċi fl-ambjent, kemm bħala riżultat tal-proċess ta' manifattura kif ukoll tal-użu u r-rimi tal-farmaċewtiċi; jinnota bi tħassib ir-rwol li għandhom il-farmaċewtiċi biex jikkontribwixxu għar-reżistenza antimikrobika meta jiġu rilaxxati fl-ambjent permezz tar-rimi tad-demel tal-annimali

82.

Jindika li l-Pjan ta' Azzjoni ta' Tniġġis Żero għall-arja, l-ilma u l-ħamrija jrid jifforma strateġija komprensiva u trasversali li tħares is-saħħa taċ-ċittadini mid-degradazzjoni ambjentali u t-tniġġis; jistieden lill-Kummissjoni tgħolli l-livell ta' protezzjoni tal-kwalità tal-arja, f'konformità mal-aħħar sejbiet xjentifiċi u linji gwida tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO); iħeġġeġ monitoraġġ aħjar tat-tniġġis tal-arja fl-Istati Membri permezz tal-implimentazzjoni ta' metodi ta' kejl robusti u armonizzati, u aċċess faċli għall-informazzjoni għaċ-ċittadini Ewropej; jitlob li tittieħed azzjoni komprensiva kontra s-sustanzi niġġiesa kollha rilevanti, sabiex il-funzjonijiet naturali tal-art u tal-ilma tal-wiċċ jiġu restawrati; jissottolinja l-fatt li r-reviżjoni tad-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali għandha tagħmel enfasi fuq il-prevenzjoni tat-tniġġis, il-koerenza mal-politiki dwar l-ekonomija ċirkolari u d-dekarbonizzazzjoni; jitlob, barra minn hekk, li ssir reviżjoni tad-Direttiva Seveso;

Il-finanzjament tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-iżgurar ta' tranżizzjoni ġusta

83.

Jilqa' b'sodisfazzjon ir-rikonoxximent tal-ħtiġijiet finanzjarji konsiderevoli biex nilħqu l-għanijiet stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew; jilqa' wkoll ir-rikonoxximent fil-komunikazzjoni li s-sostenibbiltà għandha tiġi inkorporata aktar fis-setturi kollha; iqis li l-Kummissjoni għandha tressaq pjan ta' finanzjament komprensiv ibbażat fuq sett koerenti ta' proposti li għandu jkollu l-għan li jagħti spinta lill-investimenti pubbliċi u privati f'kull livell; jemmen li pjan bħal dan huwa meħtieġ sabiex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet ta' finanzjament konsiderevoli u l-investiment addizzjonali meħtieġ għall-implimentazzjoni tal-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, li jaqbeż sew iċ-ċifra konservattiva ta' EUR 260 biljun iddikjarata mill-Kummissjoni, li ma tqisx, pereżempju, il-ħtiġijiet ta' investiment għall-adattament għall-klima u għal sfidi ambjentali oħra bħall-bijodiversità, jew l-investiment pubbliku meħtieġ biex jiġu indirizzati l-ispejjeż soċjali; jenfasizza li issa l-ispejjeż tad-dekarbonizzazzjoni qawwija huma ferm inqas mill-ispejjeż li jirriżultaw mill-effetti tat-tibdil fil-klima;

84.

Jappoġġja l-pjanijiet għal Pjan ta' Investiment Sostenibbli biex jgħin ħalli tingħalaq id-diskrepanza fl-investiment, jgħin biex tiġi ffinanzjata t-tranżizzjoni għal ekonomija newtrali f'termini ta' emissjonijiet tal-karbonju u jiżgura tranżizzjoni ġusta madwar ir-reġjuni kollha tal-UE; jissottolinja l-fatt li l-pjan għandu jqis l-esperjenzi tal-programmi preċedenti (il-“Pjan Juncker”) u jagħmel enfasi speċjali fuq l-investimenti verament addizzjonali ta' valur miżjud Ewropew; jappella għal azzjonijiet koordinati biex tiġi indirizzata d-diskrepanza fl-investiment fl-UE kollha, inkluż permezz tal-baġit tal-UE, il-finanzjament mill-BEI u istituzzjonijiet finanzjarji oħra u l-programmi tal-UE, pereżempju permezz ta' InvestEU;

85.

Jilqa' l-politika ġdida ta' self għall-enerġija u l-istrateġija l-ġdida għall-azzjoni klimatika u s-sostenibbiltà ambjentali adottata mill-BEI fl-14 ta' Novembru 2019 bħala kontribut importanti biex jintlaħaq il-Patt Ekoloġiku Ewropew; jilqa' l-fatt li l-BEI se jiġi trasformat fil-Bank Klimatiku Ewropew l-ġdid tal-UE, b'50 % tal-operazzjonijiet tiegħu ddedikati għall-azzjoni klimatika u s-sostenibbiltà ambjentali sal-2025, bil-għan li jtemm l-appoġġ tiegħu għal proġetti tal-fjuwils fossili sal-2021, u bl-attivitajiet kollha ta' finanzjament tiegħu allinjati mal-prinċipji u l-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi sal-2020; iħeġġeġ lill-BEI jieħu rwol attiv fl-appoġġ ta' proġetti li jsostnu tranżizzjoni ġusta, bħar-riċerka, l-innovazzjoni u d-diġitalizzazzjoni, l-aċċess tal-SMEs għall-finanzi u l-investiment soċjali u fil-ħiliet; jitlob li l-politika ta' investiment tal-BEI tipprovdi finanzjament immirat għal inizjattivi tal-Ftehim Ekoloġiku Ewropew bħala kwistjoni ta' prijorità, filwaqt li titqies l-addizzjonalità li l-finanzjament tal-BEI jista' jipprovdi flimkien ma' sorsi oħra; jenfasizza li l-koordinament ma' strumenti ta' finanzjament oħra huwa kruċjali minħabba li l-BEI waħdu ma jistax jiffinanzja l-inizjattivi kollha tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; jilqa' d-dikjarazzjonijiet reċenti mill-President elett ġdid tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) li l-istituzzjoni, kemm fir-rwol monetarju kif ukoll f'dak superviżorju tiegħu, għandu jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima; iħeġġeġ lill-Kummissjoni taħdem mal-BĊE f'dan ir-rigward ħalli tiżgura l-azzjoni koerenti mwiegħda fil-komunikazzjoni dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew, mingħajr preġudizzju għall-mandat tal-BĊE skont it-Trattati;

86.

Jenfasizza li jrid jiġi indirizzat l-iżbilanċ kurrenti tas-suq bejn il-provvista baxxa u d-domanda għolja ta' prodotti finanzjarji sostenibbli; itenni r-rwol ta' finanzjament sostenibbli u jqis li huwa essenzjali li l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali ewlenin jadottaw u jiżviluppaw malajr finanzjament sostenibbli bil-għan li jiżguraw trasparenza sħiħa tal-livell ta' sostenibbiltà tas-sistema finanzjarja tal-UE u jwasslu għal dekarbonizzazzjoni b'suċċess tal-ekonomija globali; jissottolinja l-ħtieġa li nkomplu nibnu fuq is-suċċessi ta' strateġija ta' finanzjament sostenibbli u jissottolinja l-ħtieġa li jiġi implimentat malajr il-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar il-Finanzi Sostenibbli, inkluża tikketta ekoloġika għal prodotti finanzjarji, l-istandard dwar il-bonds ekoloġiċi u l-integrazzjoni tal-fatturi (ESG) ambjentali, soċjali u ta' governanza fil-qafas prudenzjali tal-banek, u jilqa' t-twaqqif tal-Pjattaforma Internazzjonali dwar il-Finanzi Sostenibbli;

87.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' appoġġ għal tranżizzjoni ġusta u jilqa' l-impenji tal-Kummissjoni f'dan ir-rigward; jemmen li l-Mekkaniżmu ta' Tranżizzjoni Ġusta mfassal tajjeb, inkluż Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, se jkun għodda importanti li tiffaċilita t-tranżizzjoni u tilħaq miri klimatiċi ambizzjużi filwaqt li tindirizza l-impatti soċjali; jenfasizza li finanzjament robust ta' dan l-istrument, inklużi riżorsi baġitarji addizzjonali, se jkun element ewlieni għall-implimentazzjoni b'suċċess tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; jemmen li tranżizzjoni ġusta hija aktar minn sempliċiment finanzjament, iżda hija approċċ ta' politika globali bbażat fuq investiment li jrid jiżgura li ħadd ma jibqa' lura, u jenfasizza r-rwol tal-politiki soċjali tal-Istati Membri f'dan il-kuntest; jemmen li l-mekkaniżmu ma għandux ikun sempliċiment trasferiment nett għall-gvernijiet nazzjonali jew kumpaniji, u lanqas ma għandu jintuża biex jitħallsu obbligazzjonijiet korporattivi, iżda għandu jgħin b'mod konkret lill-ħaddiema tas-setturi u tal-komunitajiet kollha fl-UE l-aktar affettwati mid-dekarbonizzazzjoni, bħall-minjieri tal-faħam u reġjuni b'użu intensiv tal-faħam, biex jagħmlu t-tranżizzjoni lejn ekonomija nadifa tal-futur, filwaqt li ma jkunx hemm effett skoraġġanti fuq proġetti u inizjattivi proattivi; jemmen li l-fond għandu inter alia jippromwovi t-titjib tal-ħiliet u t-taħriġ mill-ġdid sabiex iħejji u jadatta l-ħaddiema għal perspettivi, rekwiżiti u kompetenzi ta' impjiegi ġodda u jappoġġja l-ħolqien ta' impjiegi ta' kwalità għolja u sostenibbli; jenfasizza bil-qawwa li l-finanzjament għal tranżizzjoni ġusta jrid ikun kundizzjonali fuq progress dwar miżuri ta' dekarbonizzazzjoni konkreti u vinkolanti f'konformità mal-Ftehim ta' Pariġi, speċjalment l-eliminazzjoni gradwali tal-faħam u t-trasformazzjoni ta' reġjuni ekonomiċi b'użu intensiv tal-karbonju; iqis li huwa importanti li jiġi żgurat qafas ta' monitoraġġ xieraq sabiex ikun hemm segwitu dwar kif qed jiġu użati l-fondi fl-Istati Membri; jenfasizza, madankollu, li l-fondi waħedhom ma jistgħux jipprovdu t-tranżizzjoni u li hija meħtieġa strateġija komprensiva tal-UE bbażata fuq djalogu ġenwin u sħubija mal-poplu u l-komunitajiet ikkonċernati, inklużi t-trejdjunjins;

88.

Jenfasizza r-rwol strumentali tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) 2021-2027 għat-twettiq tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-ħtieġa urġenti għal qabża kbira oħra fl-isforzi politiċi u finanzjarji, inklużi approprjazzjoni baġitarji ġodda, sabiex jinkisbu l-objettivi tiegħu, kif ukoll tranżizzjoni ġusta lejn ekonomija newtrali f'termini ta' karbonju bbażati fuq l-ogħla kriterji ta' ġustizzja soċjali sabiex ħadd ma jitħalla barra; jistenna li l-mezzi baġitarji matul il-perjodu ta' programmazzjoni finanzjarja li jmiss ikunu proporzjonati ma' din l-ambizzjoni, filwaqt li jenfasizza li QFP imnaqqas ovvjament jirrappreżenta pass lura;

89.

Jitlob li jiġi stabbilit mekkaniżmu li jiżgura koordinazzjoni, koerenza u konsistenza tajba bejn il-politiki kollha disponibbli, l-istrumenti ta' finanzjament u l-investimenti tal-UE, inkluż il-BEI, bil-ħsieb li tiġi evitata d-duplikazzjoni u jissaħħu s-sinerġiji, il-komplementarjetajiet u l-addizzjonalità tal-finanzjament tagħhom, u biex jiġi sfruttat l-investiment privat u pubbliku sostenibbli, b'hekk jiġi ottimizzat u integrat aħjar l-appoġġ finanzjarju għall-Patt Ekoloġiku Ewropew; jenfasizza, f'dan ir-rigward, l-appoġġ tiegħu għall-prinċipju tal-integrazzjoni tal-miri fil-QFP sabiex tinkiseb koerenza politika; iqis li l-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, l-evażjoni tat-taxxa, l-ippjanar aggressiv tat-taxxa u l-ħasil tal-flus għandha rwol importanti x'taqdi sabiex jintlaħqu l-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u tissawwar soċjetà ġusta u ekonomija b'saħħitha;

90.

Jitlob li jiġu stabbiliti miri ambizzjużi u vinkolanti għall-infiq għall-bijodiversità u għall-integrazzjoni klimatika sistematika, li jmorru lil hinn mil-livell ta' ishma ta' infiq immirat kif stabbilit fir-rapport interim tal-Parlament dwar il-QFP, inkluża metodoloġija stretta u komprensiva għad-definizzjoni u t-traċċar ta' infiq rilevanti għall-klima u l-bijoversità; jitlob li l-Kummissjoni tiżgura li l-ebda finanzjament pubbliku tal-UE, minn kwalunkwe politika tal-UE, ma jmur kontra l-għan tal-Ftehim ta' Pariġi jew kontra l-objettivi ambjentali u l-impenji u l-obbligi internazzjonali l-oħra tal-UE;

91.

Jappoġġa l-introduzzjoni ta' pakkett ta' riżorsi proprji ekoloġiċi ġodda u mmirati sew li jikkorrispondu għall-objettivi tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u jippromwovu u jiffaċilitaw tranżizzjoni ekoloġika u soċjalment ġusta, inkluża l-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-protezzjoni tal-ambjent; iqis il-proposti tal-Kummissjoni bħala punt ta' tluq f'dan ir-rigward;

92.

Jemmen li r-reviżjoni ppjanata tal-linji gwida dwar l-għajnuna mill-Istat għandha tirrifletti l-objettivi tal-politika tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u timmira li ssaħħaħ u tissimplifika l-investiment f'soluzzjonijiet sostenibbli, filwaqt li tiżgura t-tneħħija gradwali rapida tas-sussidji diretti u indiretti għall-faħam u l-fjuwils fossili fl-Unjoni u tipprovdi linji gwida konsistenti għalkollox mal-objettivi tat-tnaqqis tal-gassijiet b'effett ta' serra u mal-objettivi ambjentali għall-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali, li r-rwol tagħhom se jkun strumentali f'implimentazzjoni effettiva u innovattiva tal-Patt Ekoloġiku Ewropew; iqis li r-reviżjoni għandha tagħti lok għal appoġġ nazzjonali għal bidliet strutturali dovuti għat-tneħħija gradwali tal-faħam li jsegwi l-istess kundizzjonalità bħall-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta; jisħaq fuq il-fatt li reviżjoni ta' dan it-tip m'għandhiex iddgħajjef is-sett qawwi ta' regoli tal-kompetizzjoni tal-UE;

93.

Jenfasizza li ammont sostanzjali ta' finanzjament meħtieġ mill-Patt Ekoloġiku se jkollu jiġi mill-baġits tal-Istati Membri; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li taħdem mal-Istati Membri fuq l-ekoloġizzazzjoni tal-baġits nazzjonali; jinsab imħasseb dwar il-fatt li mingħajr politika fiskali sostenibbli u sitwazzjoni finanzjarja kredibbli fl-Istati Membri, kwalunkwe mudell finanzjarju futur tal-Patt Ekoloġiku Ewropew jaf ikun ipperikolat; jitlob, għaldaqstant, l-introduzzjoni ta' qafas abilitanti għal investimenti pubbliċi sostenibbli biex jinkisbu l-għanijiet stabbiliti fil-Patt Ekoloġiku Ewropew, iżda jenfasizza li jkun liema jkun il-mudell ta' finanzjament li jintagħżel, dan jeħtieġ li ma jdgħajjifx is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi fl-UE; jissottolinja, madankollu, li l-investimenti sostenibbli fl-ambitu tal-Patt Ekoloġiku Ewropew għandhom verament ikunu addizzjonali, u m'għandhomx jirriżultaw f'esklużjoni tal-finanzjament tas-suq; jindika, f'dan ir-rigward, il-possibiltajiet tal-investimenti privati u pubbliċi li jibbenefikaw mill-ambjent prevalenti ta' imgħaxijiet baxxi;

94.

Jitlob li l-aġenda trasformattiva tal-Patt Ekoloġiku Ewropew tiġi riflessa f'Semestru Ewropew aktar ekoloġiku; jissottolinja l-fatt li s-Semestru Ewropew kif jiffunzjona attwalment m'għandux jiġi mdgħajjef; jemmen li l-SDGs tan-NU għandhom jiġu integrati, sabiex il-proċess isir mutur tal-bidla lejn benesseri sostenibbli għall-kulħadd fl-Ewropa; jappoġġa, għalhekk, l-integrazzjoni ulterjuri ta' indikaturi u miri soċjali u ambjentali fis-semestru fejn l-Istati Membri jkunu meħtieġa jippreżentaw pjanijiet nazzjonali għall-kisba tagħhom; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tipprovdi valutazzjonijiet dwar il-konsistenza tal-baġits tal-Istati Membri mal-objettivi klimatiċi aġġornati tal-UE;

Il-mobilizzazzjoni tar-riċerka u t-trawwim tal-innovazzjoni

95.

Jenfasizza li r-riċerka u l-innovazzjoni mexxejja fil-livell dinja huma fundamentali għall-futur tal-Ewropa u essenzjali għall-kisba tal-għanijiet ambjentali u klimatiċi tagħna, għall-iżgurar ra' strateġija bbażata fuq ix-xjenza biex tinkiseb Ewropa newtrali f'termini ta' emissjonijiet tal-karbonju sa mhux aktar tard mill-2050 u t-tranżizzjoni nadifa tas-soċjetà, filwaqt li fl-istess ħin jiġu żgurati l-kompetittività ekonomika u l-prosperità; jilqa' l-enfasi tal-Kummissjoni fuq il-ħtieġa ta' ħidma bejn is-setturi u d-dixxiplini; jenfasizza l-bżonn ta' integrazzjoni klimatika u reżiljenza klimatika sistemiċi għall-programmi kollha fl-aġenda tal-UE fir-rigward tar-riċerka u l-innovazzjoni; jinnota r-rwol ta' teknoloġiji ġodda fl-għoti ta' benefiċċji addizzjonali fit-tranżizzjoni lejn ekonomija sostenibbli; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu r-riċerka fit-teknoloġiji ta' adattament;

96.

Jissottolinja l-importanza tal-programm Orizzont Ewropa 2021-2027 orjentat lejn il-missjonijiet, li jipprovdi opportunità biex tiġi involuta firxa wiesgħa ta' atturi, inklużi ċ-ċittadini Ewropej, biex tiġi indirizzata l-isfida globali urġenti tat-tibdil fil-klima u biex nimxu lejn riċerka aktar kollaborattiva u prattiki innovattivi biex jitwettaq il-Patt Ekoloġiku Ewropew; jenfasizza l-ħtieġa li jinżamm baġit ambizzjuż għall-Orizzont Ewropa ta' EUR 120 biljun fi prezzijiet kurrenti bil-għan li jiġu indirizzati l-isfidi sinifikanti tal-innovazzjoni għal tranżizzjoni lejn in-newtralità klimatika, filwaqt li jitqies li mill-inqas 35 % tal-baġit ta' Orizzont Ewropa għandu jikkontribwixxi għall-għanijiet klimatiċi; jenfasizza li fondi oħra tal-UE għandhom jiddedikaw sehem akbar mill-baġit tagħhom għar-riċerka u l-innovazzjoni fil-qasam tat-teknoloġiji nodfa; jitlob li l-Kummissjoni timmassimizza l-opportunitajiet li jirriżultaw mill-ambjent ta' innovazzjoni usa' minħabba li diversi teknoloġiji abilitanti essenzjali ġodda se jkunu kruċjali għall-ksib tan-newtralità klimatika sa mhux aktar tard mill-2050;

97.

Jenfasizza li l-UE jeħtiġilha żżomm u tkompli tiżviluppa l-programmi spazjali ċivili emblematiċi tagħha, Copernicus u Galileo, u l-Aġenzija tal-UE għall-Programm Spazjali, li jipprovdu kontribut siewi għall-monitoraġġ u l-ġbir ta' data ambjentali; jenfasizza li s-servizzi tat-tibdil fil-klima ta' Copernicus għandhom jibdew joperaw bis-sħiħ mill-aktar fis possibbli, b'hekk jipprovdu l-fluss kontinwu tad-data meħtieġa għal azzjonijiet effettivi ta' mitigazzjoni u ta' adattament għat-tibdil fil-klima;

98.

Jissottolinja l-importanza tat-tisħiħ tat-trasferiment tat-teknoloġija u l-kondiviżjoni tal-għarfien fl-oqsma tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima, l-adattament, il-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità, l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi u ċ-ċirkolarità, u teknoloġiji bi ftit emissjonijiet ta' karbonju kif ukoll teknoloġiji mingħajr ebda emissjonijiet ta' karbonju, inkluż il-ġbir ta' data biex jiġi appoġġat it-twettiq tal-objettivi tal-Ftehim Ekoloġiku Ewropew; jinsisti fuq l-importanza li tiġi appoġġata l-introduzzjoni fis-suq, li hi mutur ewlieni fit-trasformazzjoni tal-assi sostanzjali ta' għarfien tal-UE f'innovazzjonijiet; hu tal-fehma li l-Patt Ekoloġiku Ewropew huwa wkoll opportunità biex jiġu stabbiliti rabtiet bejn is-setturi differenti involuti, li għandhom ikollhom benefiċċji simbjotiċi; jemmen, f'dan ir-rigward, li l-bijoekonomija tipprovdi l-opportunità li jinħolqu benefiċċji simbjotiċi ta' dan it-tip f'setturi differenti u tiġi komplementata l-ekonomija ċirkolari;

99.

Itenni li l-politiki tal-UE għandhom jappoġġaw l-eċċellenza xjentifika u x-xjenza parteċipattiva, isaħħu l-kollaborazzjoni bejn l-akkademja u l-industrija u jippromwovu t-tfassil ta' politika dwar l-innovazzjoni u bbażata fuq l-evidenza filwaqt li jrawmu l-kooperazzjoni internazzjonali fil-qasam, inkluż l-iffaċilitar ta' skambji ta' prattiki tajba sabiex jissaħħu l-ħiliet marbuta mat-tranżizzjoni ekoloġika fil-professjonijiet il-ġodda assoċjati wkoll magħha, għall-ħaddiema, l-għalliema u ż-żgħażagħ; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li taġġorna l-Aġenda Ġdida għall-Ħiliet u l-Garanzija għaż-Żgħażagħ biex issaħħaħ l-impjegabbiltà fl-ekonomija ekoloġika u jħeġġeġ lill-Istati Membri jinvestu fis-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ, inklużi azzjonijiet relatati mat-taħriġ vokazzjonali; iqis li l-promozzjoni tal-“mobbiltà ekoloġika” fil-programm Erasmus+ 2021-2027 hi kwistjoni ta' koerenza mal-objettivi tal-komunikazzjoni;

“Tagħmel ebda ħsara” – l-integrazzjoni tas-sostenibbiltà fil-politiki kollha tal-UE

100.

Jilqa' l-kunċett tal-prinċipju “tagħmel ebda ħsara” u l-impenn tal-Kummissjoni li tiżgura li l-azzjonijiet kollha tal-UE għandhom jgħinu lill-UE tikseb futur sostenibbli u tranżizzjoni ġusta, inkluż l-użu ta' għodod tal-ibbaġitjar ekoloġiku, u biex taġġorna l-linji gwida ta' regolamentazzjoni aħjar skont il-ħtieġa; jinsisti fuq approċċ koerenti għall-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi, il-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika u l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, kemm fil-politiki interni kif ukoll f'dawk esterni; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tassisti lill-Istati Membri fl-implimentazzjoni sħiħa u korretta tal-leġiżlazzjoni ambjentali u klimatika attwali u imminenti fl-Istati Membri u tiżgura li jkun hemm konsegwenzi f'każijiet ta' nuqqas ta' konformità;

101.

Jenfasizza r-rwol essenzjali tal-prinċipju ta' prekawzjoni fl-iggwidar tal-azzjonijiet tal-UE fl-isferi kollha tal-politika, flimkien mal-prinċipju ta' “tagħmel ebda ħsara”, bl-akbar attenzjoni għall-prinċipju tal-koerenza tal-politiki; jemmen li l-prinċipju ta' prekawzjoni għandu jirfed l-azzjonijiet kollha meħuda fil-kuntest tal-Patt Ekoloġiku Ewropew sabiex jgħin biex jitħarsu s-saħħa u l-ambjent; jinsisti li l-UE jeħtieġ tapplika l-prinċipju ta' min iniġġes iħallas meta tressaq proposti għal miżuri ġusti u kkoordinati għall-indirizzar tal-isfidi klimatiċi u ambjentali;

102.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-proposti leġislattivi futuri kollha, jiġu bbażati fuq valutazzjonijiet komprensivi tal-impatt li jidentifikaw l-effetti soċjoekonomiċi, ambjentali u fuq is-saħħa ta' għażliet differenti, inklużi l-impatti klimatiċi u ambjentali totali u l-prezz ta' nuqqas ta' azzjoni, kif ukoll l-effetti fuq il-kompetittività internazzjonali tan-negozji tal-UE, inklużi l-SMEs, u l-ħtieġa li tiġi evitata r-rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju, l-effetti fuq Stati Membri, reġjuni u setturi differenti, l-effetti fuq l-impjiegi, u l-effetti fuq iċ-ċertezza tal-investiment fit-tul; jenfasizza l-ħtieġa li jintwerew lill-pubbliku l-benefiċċji ta' kull proposta filwaqt li tiġi żgurata l-koerenza mal-miri tat-tnaqqis fl-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u mal-miri tal-limitazzjoni tat-tisħin dinji għal 1,5 oC, u li jiġi żgurat li ma jkunux qed jikkontribwixxu għat-telf tal-bijodiversità; jilqa' l-fatt li l-memorandum ta' spjegazzjoni li jakkumpanja l-proposti leġiżlattivi u l-atti delegati kollha se jkun fih taqsima speċifika li tispjega kif kull inizjattiva tiddefendi l-prinċipju ta' “tagħmel ebda ħsara”; jitlob li dan jiġi estiż biex jinkludi l-atti ta' implimentazzjoni u miżuri tal-proċedura regolatorja bi skrutinju (PRS);

103.

Itenni li huwa essenzjali li jiġi ggarantit liċ-ċittadini tal-UE l-aċċess ġenwin għall-ġustizzja u d-dokumenti inkorporat fil-Konvenzjoni ta' Aarhus; jistieden lill-Kummissjoni, għaldaqstant, tiżgura li l-UE tikkonforma mal-Konvenzjoni, u jilqa' l-kunsiderazzjoni tal-Kummissjoni tar-reviżjoni tar-Regolament ta' Aarhus;

104.

Jistieden lill-Kummissjoni tissodisfa x-Xenarju 1 tad-Dokument ta' Riflessjoni “Lejn Ewropa sostenibbli sal-2030”, kif mitlub mill-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-14 ta' Marzu 2019 bit-titolu “Rapport strateġiku annwali dwar l-implimentazzjoni u t-twettiq tal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) (5),”, li tirrikjedi, inter alia, li prinċipju ta' “sostenibbiltà l-ewwel” jiġi integrat fl-Aġendi għal Regolamentazzjoni Aħjar tal-UE u tal-Istati Membri tagħha;

105.

Jenfasizza li t-8 Programm ta' Azzjoni Ambjentali jrid jirrifletti l-ambizzjoni ppreżentata fil-Ftehim Ekoloġiku Ewropew u jkun allinjat bis-sħiħ ma' u jmexxi 'l quddiem l-implimentazzjoni tal-SDGs;

106.

Jenfasizza l-impronta klimatika u ambjentali kbira tal-konsum tal-UE f'pajjiżi barra mill-UE; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa mira biex titnaqqas l-impronta globali tal-konsum u l-produzzjoni tal-UE, b'rispett tal-limiti tal-pjaneta; jilqa', f'dan ir-rigward, l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tippromwovi ktajjen ta' provvista sostenibbli biex iżżid il-benefiċċji tal-ekonomija ċirkolari fil-livell domestiku u dinji;

L-UE bħala mexxejja dinjija

107.

Jissottolinja l-fatt li bħala l-akbar suq uniku fid-dinja, l-UE tista' tistabbilixxi standards li japplikaw għal ktajjen tal-valur dinjija, u jemmen li l-UE għandha ssaħħaħ is-sensibilizzazzjoni politika tagħha abbażi ta' “diplomazija dwar il-Patt Ekoloġiku” kif ukoll “diplomazija dwar il-klima”; jemmen li l-UE għandha tistimola d-dibattitu f'pajjiżi oħra sabiex tkabbar l-ambizzjonijiet klimatiċi tagħhom, u għandha ssaħħaħ l-ambizzjoni tagħha fl-istabbiliment ta' standards ġodda għat-tkabbir sostenibbli u tuża l-piż ekonomiku tagħha biex issawwar standards internazzjonali li jkunu tal-inqas konformi mal-ambizzjonijiet ambjentali u klimatiċi tal-UE; jenfasizza li l-UE għandha rwol x'tiżvolġi fl-iżgurar ta' tranżizzjoni ġusta u ordnata fil-partijiet kollha tad-dinja, speċjalment f'reġjuni li huma dipendenti ħafna fuq il-fjuwils fossili;

108.

Jilqa' l-movimenti dinjija tal-klima, bħall-moviment “Fridays for Future” li qed ipoġġu l-kriżi klimatika fuq quddiem nett tad-dibattitu u l-kuxjenza pubbliċi;

109.

Iqis il-Patt Ekoloġiku Ewropew bħala opportunità ta' spinta ġdida għad-dibattitu pubbliku Ewropew; jenfasizza kemm hu importanti li ċ-ċittadini, il-parlamenti nazzjonali u reġjonali, is-soċjetà ċivili u l-partijiet konċernati bħall-NGOS, l-għaqdiet tal-ħaddiema u n-negozji jiġu involuti fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew;

110.

Jenfasizza li l-kummerċ jista' jkun għodda importanti għall-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli u biex jgħin fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima; jemmen li l-Patt Ekoloġiku Ewropew għandu jiżgura li l-ftehimiet internazzjonali kollha tal-kummerċ u l-investiment jinkludu kapitoli sodi, vinkolanti u infurzabbli dwar l-iżvilupp sostenibbli, fosthom dwar il-klima u l-ambjent, li jirrispettaw għalkollox l-impenji internazzjonali, b'mod partikolari l-Ftehim ta' Pariġi, u li jkunu konformi mar-regoli tad-WTO; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tinkludi l-Ftehim ta' Pariġi bħala element essenzjali tal-ftehimiet kollha kummerċjali u tal-investiment fil-futur u li tiżgura li s-sustanzi kimiċi, il-materjali, l-ikel u l-prodotti l-oħra kollha imqiegħda fis-suq Ewropew ikunu konformi għalkollox mar-regolamenti u l-istandards rilevanti tal-UE;

111.

Jemmen li l-fatt li ma ntlaħaqx kunsens dwar livell globali akbar ta' ambizzjoni klimatika, flimkien mal-ħruġ tal-Istati Uniti mill-Ftehim ta' Pariġi, jissottolinja l-ħtieġa dejjem tikber li l-UE tiżvolġi rwol mexxej fil-livell dinji, u se jirrikjedi li l-UE ssaħħaħ id-diplomazija klimatika u ambjentali tagħha u żżid l-impenji bilaterali ma' pajjiżi sħab, speċjalment qabel il-COP26 fi Glasgow u l-COP15 f'Kunming, iċ-Ċina; iqis il-COP26 bħala mument kruċjali li se jimmina jew isaħħaħ l-integrità tal-Ftehim ta' Pariġi;

112.

Jilqa' l-enfasi li saret fuq id-diplomazija dwar il-klima u jinsisti li sabiex tikseb riżultati l-UE trid titkellem b'vuċi waħda, filwaqt li tiżgura konsistenza u koerenza bejn il-politiki kollha tagħha u matul iċ-ċiklu kollu tal-politika, f'konformità mal-prinċipju tal-koerenza tal-politika għall-iżvilupp, u jeħtiġilha tindirizza d-diplomazija ambjentali u dwar il-klima tal-UE b'mod olistiku billi toħloq rabtiet bejn it-tibdil fil-klima, il-protezzjoni tal-bijodiversità, l-iżvilupp sostenibbli, l-agrikoltura, is-soluzzjoni tal-kunflitti u s-sigurtà, il-migrazzjoni, id-drittijiet tal-bniedem u l-kwistjonijiet umanitarji u tal-ġeneru; jenfasizza li l-attivitajiet esterni kollha tal-UE għandu jsirilhom “skrinjar ekoloġiku”;

113.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, fl-isforzi tagħha biex tippromwovi lill-UE bħala protagonista fin-negozjati internazzjonali dwar il-klima u l-bijodiversità, tfassal pjan ta' azzjoni konkret biex jitwettqu l-impenji tal-Pjan ta' Azzjoni dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi fuq ħames snin – imġedded u maqbul waqt il-COP25 (il-programm ta' ħidma msaħħaħ ta' Lima) – filwaqt li tippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-proċess tal-UNFCCC u taħtar punt fokali permanenti tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u t-tibdil fil-klima, b'riżorsi baġitarji suffiċjenti, biex ikun hemm implimentazzjoni u monitoraġġ ta' azzjoni klimatika sensittiva għal kwistjonijiet relatati mal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-UE u madwar id-dinja;

114.

Ifakkar il-fatt li t-tibdil fil-klima jdgħajjef il-progress fl-iżvilupp u fit-tnaqqis tal-faqar u jista' jpoġġi lil miljuni ta' nies f'pożizzjoni ta' faqar estrem sal-2030; jinsisti, għalhekk, li l-Patt Ekoloġiku Ewropew u l-implimentazzjoni tal-Aġenda 2030 għandhom ikunu interrelatati mill-qrib;

115.

Itenni l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-konsegwenzi drammatiċi li t-tibdil fil-klima għandu fuq l-iżvilupp ekonomiku fit-tul tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw, b'mod partikolari l-pajjiżi l-anqas żviluppati (LDCs) u l-istati gżejjer żgħar li qed jiżviluppaw (SIDS); jemmen li l-istati b'emissjonijiet kbar ta' CO2, bħall-Istati Membri tal-UE, għandhom dmir morali li jgħinu lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw jadattaw għat-tibdil fil-klima; iqis li l-kooperazzjoni tal-UE mal-pajjiżi li qed jiżviluppaw għandha tintegra l-istrateġiji klimatiċi bħala parti essenzjali, f'approċċ imfassal apposta u msejjes fuq il-ħtiġijiet, għandha tiżgura l-involviment tal-partijiet konċernati lokali u reġjonali, inklużi l-gvernijiet, is-settur privat u s-soċjetà ċivili, u għandha tallinja mal-pjanijiet nazzjonali u l-istrateġiji klimatiċi tal-pajjiżi sħab;

116.

Jenfasizza li l-Unjoni Ewropea għandha tipprovdi għajnuna finanzjarja u teknika addizzjonali biex tgħin lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw fit-tranżizzjoni ekoloġika; jistieden b'mod partikolari lill-UE żżid il-finanzjament klimatiku tagħha għall-pajjiżi li qed jiżviluppaw, b'mod partikolari l-pajjiżi l-inqas żviluppati, l-SIDS u l-pajjiżi fraġli, u tagħti prijorità lill-investimenti fil-bini tar-reżiljenza, l-innovazzjoni, l-adattament u t-teknoloġiji b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju u l-infrastruttura reżiljenti u bl-inqas ħsara possibbli għall-klima, sabiex twieġeb għall-intensifikazzjoni tad-diżastri naturali; jemmen li huma meħtieġa aktar sforzi f'termini ta' kondiviżjoni tal-għarfien, żvilupp tal-kapaċitajiet u trasferiment ta' teknoloġija lil pajjiżi li qed jiżviluppaw;

117.

Jenfasizza li l-Istrateġija Komprensiva għall-Afrika u l-ftehim ta' sħubija AKP-UE futur jipprovdu opportunitajiet uniċi biex jiġu mwettqa l-aspetti esterni tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, tiġi riveduta s-sħubija tal-UE mal-pajjiżi li qed jiżviluppaw f'termini ta' klima u ambjent u jiġu allinjati l-politiki tal-UE mal-impenji internazzjonali l-aktar reċenti tagħha;

118.

Jappoġġa l-ambizzjoni tal-Kummissjoni li ttemm l-esportazzjoni mill-UE tar-riżorsi tal-iskart u li ssaħħaħ l-ekonomija ċirkolari madwar id-dinja; jitlob l-introduzzjoni ta' projbizzjoni dinjija fuq il-plastik li jintuża darba biss;

119.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu l-inizjattiva għal ftehim internazzjonali biex jiġu miġġielda t-tixrid tar-reżistenza antimikrobika u l-mard infettiv li kulma jmur qed jitfaċċa dejjem aktar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jindirizzaw kif xieraq ir-riskju ta' nuqqas ta' mediċini;

o o

120.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) Testi adottati, P8_TA(2019)0217.

(2) Testi adottati, P9_TA(2019)0078.

(3) Testi adottati, P9_TA(2019)0079.

(4) Testi adottati, P8_TA(2019)0023.

(5) Testi adottati, P9_TA(2019)0220.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/25

P9_TA(2020)0007

Rapport annwali dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni – rapport annwali 2018 (2019/2125(INI))

(2021/C 270/03)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u t-trattati u l-istrumenti l-oħra tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-drittijiet tal-bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 2, 3, 8, 21 u 23 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 17 u 207 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra l-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea, ippreżentata fit-28 ta' Ġunju 2016,

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2015-2019, adottat mill-Kunsill fl-20 ta' Lulju 2015, u r-Rieżami ta' Nofs it-Terminu tiegħu ta' Ġunju 2017,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin li ġew adottati fl-24 ta' Ġunju 2013,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE għall-promozzjoni u l-protezzjoni tat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem kollha mill-persuni leżbjani, gay, bisesswali, transġeneru u intersesswali (LGBTI), adottati fl-24 ta' Ġunju 2013,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar il-piena tal-mewt, dwar il-libertà tal-espressjoni online u offline, u dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida riveduti tal-UE għall-politika tal-UE lejn pajjiżi terzi dwar it-tortura u t-trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra, adottati fis-16 ta' Settembru 2019,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem fir-rigward tal-ilma tax-xorb sikur u s-sanità, adottati fis-17 ta' Ġunju 2019,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (minn hawn 'il quddiem il-“Konvenzjoni ta' Istanbul”) tal-11 ta' Mejju 2011, li mhux l-Istati Membri kollha rratifikawha,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Ġlieda kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (CETS Nru 197) u dwar il-Protezzjoni tat-Tfal kontra l-Isfruttament u l-Abbuż Sesswali (CETS Nru 201),

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Ħarsien tal-Minoranzi Nazzjonali u l-Karta Ewropea għal-Lingwi Reġjonali jew Minoritarji,

—	wara li kkunsidra s-17-il Għan ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-NU u l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli,

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi II (GAP II) “L-Ugwaljanza bejn is-Sessi u t-Tisħiħ tal-Pożizzjoni tan-Nisa: Nibdlu l-Ħajja tal-Bniet u n-Nisa permezz tar-Relazzjonijiet Esterni tal-UE 2016-2020”, tal-21 ta' Settembru 2015;

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-20 ta' Novembru 1989, u ż-żewġ Protokolli Fakultattivi tagħha,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità tat-30 ta' Marzu 2007,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjonijiet tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni li jappartjenu għal Minoranzi Nazzjonali, Etniċi, Reliġjużi u Lingwistiċi u dwar id-Drittijiet tal-Popli Indiġeni,

—	wara li kkunsidra r-rapport tat-8 ta' Awwissu 2017 tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet tal-popli indiġeni għall-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU (1),

—	wara li kkunsidra l-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem tas-16 ta' Ġunju 2011,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Dritt u r-Responsabbiltà ta' Individwi, Gruppi u Organi tas-Soċjetà li Jippromwovu u Jħarsu d-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali Universalment Rikonoxxuti, adottata fid-9 ta' Diċembru 1998,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW), il-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing u l-Programm ta' Azzjoni tal-Konferenza Internazzjonali dwar il-Popolazzjoni u l-Iżvilupp, u l-eżiti tal-konferenzi ta' rieżami tagħhom,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem fit-Tielet Kumitat tal-Assemblea Ġenerali tan-NU fi New York, tal-15 ta' Ottubru 2019,

—	wara li kkunsidra l-Prinċipji ta' Yogyakarta (dwar l-applikazzjoni tad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem b'rabta mal-orjentazzjoni sesswali u l-identità tal-ġeneru), adottati f'Novembru 2006, u l-10 prinċipji komplementari (“plus 10”), adottati fl-10 ta' Novembru 2017,

—	wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tat-28 ta' Mejju 2019 li taħtar it-22 ta' Awwissu bħala l-Jum Internazzjonali tan-NU ta' Tifkira għall-Vittmi ta' Atti ta' Vjolenza bbażata fuq Reliġjon jew Twemmin,

—	wara li kkunsidra konvenzjonijiet ewlenin tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO),

—	wara li kkunsidra l-Patt Globali għal Migrazzjoni Sikura, Ordnata u Regolari, adottat mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fl-10 u fil-11 ta' Diċembru 2018,

—	wara li kkunsidra l-Patt Globali dwar ir-Rifuġjati, affermat mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fis-17 ta' Diċembru 2018,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (2),

—	wara li kkunsidra l-Protokoll tal-Kunsill tal-Ewropa tal-10 ta' Ottubru 2018 li jemenda l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni ta' Individwi fir-rigward tal-Ipproċessar Awtomatiku ta' Data Personali,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill, tal-25 ta' Ġunju 2018, dwar il-prijoritajiet tal-UE fin-Nazzjonijiet Uniti u fit-73 Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill, tas-17 ta' Lulju 2018 dwar il-Qorti Kriminali Internazzjonali fl-okkażjoni tal-20 anniversarju tal-adozzjoni tal-Istatut ta' Ruma,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta' April 2016 intitolata “Lejn Ħajja b'Dinjità: minn dipendenza fuq l-għajnuna għal ħajja indipendenti” (COM(2016)0234) u l-konklużjonijiet sussegwenti tal-Kunsill tat-12 ta' Mejju 2016 dwar l-approċċ tal-UE għall-ispostament furzat u l-iżvilupp,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar id-demokrazija, adottati fl-14 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) u tal-Ministri għall-Affarijiet Barranin jew ir-Rappreżentanti tat-13-il Stat Membru tan-NU parteċipanti, tas-27 ta' Settembru 2018, dwar l-Inizjattiva ta' Stejjer Tajbin dwar id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija fid-Dinja 2018,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Diċembru 2018 dwar ir-rapport annwali dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja 2017 u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni (3), u r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar rapporti annwali preċedenti,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' Novembru 2016 dwar komunikazzjoni strateġika tal-UE biex tikkontrobatti l-propaganda kontriha minn partijiet terzi (4) u r-rakkomandazzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2019 lill-Kunsill u lill-VP/RGħ dwar l-analiżi tas-segwitu mogħti mis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) sentejn wara r-Rapport tal-PE dwar komunikazzjoni strateġika tal-UE biex tikkontrobatti l-propaganda kontriha minn partijiet terzi (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2019 dwar il-Linji Gwida tal-UE u l-mandat tal-Mibgħut Speċjali tal-UE dwar il-promozzjoni tal-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin barra l-UE (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2018 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-popli indiġeni fid-dinja, inkluż il-ħtif tal-art (7),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Frar 2019 dwar il-futur tal-Lista ta' Azzjonijiet LGBTI (2019-2024) (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Frar 2019 dwar ir-rigressjoni attwali tad-drittijiet tan-nisa u tal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-UE (9),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet kollha tiegħu adottati fl-2018 dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-istat tad-dritt (magħrufa bħala riżoluzzjonijiet ta' urġenza) skont l-Artikolu 144 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-Premju Sakharov għal-Libertà tal-Ħsieb, li fl-2018 ingħata lil Oleg Sentsov, reġista Ukren u priġunier politiku miżmum fir-Russja,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-ittra mill-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0051/2019),

billi matul iċ-ċelebrazzjoni tas-70 anniversarju tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem fl-2018, l-UE saħqet fuq l-importanza politika li jiġi żviluppat ordni globali msejjes fuq ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tenniet l-impenn profond u sod tagħha favur il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fid-dinja kollha; billi f'Novembru 2018 il-Parlament Ewropew organizza, għall-ewwel darba, il-Ġimgħa tad-Drittijiet tal-Bniedem, li fiha enfasizza r-riżultati ewlenin li kiseb mindu ġiet adottata d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, kif ukoll l-isfidi tal-lum għad-drittijiet tal-bniedem;

billi r-rispett, il-promozzjoni, l-indiviżibbiltà u s-salvagwardja tal-universalità tad-drittijiet tal-bniedem, kif ukoll il-promozzjoni tal-prinċipji u l-valuri demokratiċi inkluż l-istat tad-dritt, ir-rispett għad-dinjità tal-bniedem u l-prinċipji tal-ugwaljanza u tas-solidarjetà, huma l-pedamenti tal-acquis etiku u legali tal-UE u tal-politika estera u ta' sigurtà komuni (PESK) tagħha, kif ukoll tal-azzjoni esterna kollha tagħha; billi l-UE għandha tkompli tistinka biex tkun l-attur globali ewlieni fil-promozzjoni u l-protezzjoni universali tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż fil-livell ta' kooperazzjoni multilaterali, b'mod partikolari permezz ta' rwol attiv u kostruttiv f'diversi korpi tan-NU u f'konformità mal-Karta tan-NU, mal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u mad-dritt internazzjonali, kif ukoll mal-obbligi fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u mal-impenji li ttieħdu fl-ambitu tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli;

billi d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, inkwantu ġabra ta' valuri, prinċipji u normi universali li jiggwidaw l-Istati Membri tan-NU, tqiegħed lill-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-qalba tal-governanza tajba; billi, fl-ispirtu tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Artikolu 21 tat-TUE, l-UE tinsab fuq quddiem nett biex issegwi politiki bbażati fuq id-drittijiet tal-bniedem u hija impenjata b'mod kostanti li tindirizza l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem;

billi l-UE, permezz ta' azzjonijiet f'livell bilaterali u multilaterali, kompliet tappoġġja l-progress tad-drittijiet tal-bniedem fl-2018, b'mod partikolari billi ssaħħaħ id-djalogu politiku ma' pajjiżi mhux membri tal-UE, inklużi dawk li jfittxu l-integrazzjoni Ewropea, u istituzzjonijiet reġjonali oħra bħall-Unjoni Afrikana, u billi tistabbilixxi ftehimiet internazzjonali ġodda li jinkludu l-kummerċ u s-sħubijiet ekonomiċi; billi impenn ambizzjuż jirrikjedi li l-UE tkun konsistenti u tmexxi bl-eżempju;

billi l-politiki tal-UE jridu jiżguraw il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem tal-gruppi l-aktar vulnerabbli, bħal minoranzi etniċi, lingwistiċi u reliġjużi, il-persuni b'diżabilità, il-komunità LGBTI, in-nisa, it-tfal, il-persuni li jfittxu asil u l-migranti; billi matul iċ-ċelebrazzjoni tad-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem, l-UE rrikonoxxiet ir-rwol kruċjali li jiżvolġu d-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem fit-tisħiħ tad-demokrazija u l-istat tad-dritt; billi s-Summit Dinji 2018 tad-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem wassal għal Pjan ta' Azzjoni bi prijoritajiet għad-difiża tad-drittijiet tal-bniedem; billi fl-2018, għadd kbir ta' Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem kienu fil-mira u nqatlu, filwaqt li kienu soġġetti għal attakki, theddid u persekuzzjoni; billi xi kumpaniji privati militari u ta' sigurtà kienu implikati f'għadd ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, ksur li jrid jiġi investigat b'mod xieraq filwaqt li dawk responsabbli jitressqu quddiem il-ġustizzja;

billi saħansitra fil-preżent, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u d-drittijiet tan-nisa huma soġġetti għal restrizzjonijiet u attakki kontrihom fuq livell internazzjonali; billi s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati huma msejsa fuq id-drittijiet bażiċi tal-bniedem u huma aspetti essenzjali tad-dinjità tal-bniedem; billi l-vjolenza fuq in-nisa u l-bniet huwa wieħed mill-vjolazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem l-aktar mifruxa fid-dinja li jaffettwa l-livelli kollha tas-soċjetà u jikkostitwixxi ostaklu ewlieni għall-kisba tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri; billi strateġija komprensiva u vinkolanti tal-UE għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri, eżattament kif talab il-Parlament, trid tipprevedi l-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri fil-politiki kollha tal-UE u ssaħħaħ l-impatt tal-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi III;

G.	billi l-promozzjoni tal-paċi u s-sigurtà internazzjonali hija parti mir-raison d'être tal-UE; billi l-UE hija impenjata li taġixxi fix-xena internazzjonali f'isem il-prinċipji li ispiraw il-ħolqien tagħha, u f'konformità mal-prinċipji tal-Karta tan-NU u d-dritt internazzjonali u li tappoġġjahom;

billi l-emerġenzi ambjentali, li jinkludu t-tisħin globali u d-deforestazzjoni, huma riżultat tal-azzjonijiet tal-bniedem u jagħtu lok għal ksur tad-drittijiet tal-bniedem kontra l-persuni affettwati direttament, permezz tat-telf tad-djar u l-ħabitats tagħhom, iżda anke l-umanità kollha kemm hi; billi huwa importanti li tiġi rikonoxxuta r-rabta bejn id-drittijiet tal-bniedem, il-protezzjoni tas-saħħa u dik ambjentali; billi l-iżgurar tal-aċċess għall-ilma huwa essenzjali għall-prevenzjoni ta' tensjonijiet f'ċerti reġjuni;

billi iżjed koerenza bejn il-politiki interni u dawk esterni tal-UE, kif ukoll fost dawn tal-aħħar, tirrappreżenta rekwiżit indispensabbli għal politika tal-UE effikaċi u ta' suċċess fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; billi l-politiki ta' appoġġ favur id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija għandhom jiġu integrati fil-politiki kollha l-oħra tal-UE b'dimensjoni esterna, bħall-iżvilupp, il-migrazzjoni, is-sigurtà, il-ġlieda kontra t-terroriżmu, id-drittijiet tan-nisa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, it-tkabbir u l-kummerċ, b'mod partikolari permezz tal-implimentazzjoni ta' klawżoli dwar id-drittijiet tal-bniedem fi ftehimiet bejn l-UE u l-pajjiżi mhux membri tal-UE; billi konsistenza akbar għandha tippermetti lill-UE tirreaġixxi aktar malajr matul l-istadji bikrija tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u tkun attur tad-drittijiet tal-bniedem aktar attiv u kredibbli fil-livell globali;

J.	billi t-tranżizzjoni demokratika u l-istabbiliment jew il-konsolidament tal-istat tad-dritt f'bosta pajjiżi huma proċessi twal u diffiċli, u biex ikollhom eżitu pożittiv huwa essenzjali li jingħata appoġġ estern fuq perjodu twil, anke min-naħa tal-UE;

Drittijiet tal-bniedem u demokrazija: tendenzi ġenerali u sfidi ewlenin

Jesprimi t-tħassib kbir tiegħu dwar l-attakki fuq id-demokrazija u l-istat tad-dritt fid-dinja kollha matul l-2018, li jirriflettu l-qawmien tal-awtoritarjaniżmu bħala proġett politiku, li jinkarna l-inosservanza tad-drittijiet tal-bniedem, ir-repressjoni tad-dissens, ġustizzja politiċizzata u riżultati tal-elezzjonijiet predeterminati, spazju li qed jiċkien għas-soċjetà ċivili biex topera fih, u limitazzjonijiet fuq il-libertà ta' għaqda u espressjoni; jissottolinja l-importanza ta' soċjetà ċivili li tippermetti reazzjonijiet flessibbli, f'waqthom u effettivi għal reġimi li jiksru d-dritt internazzjonali, id-drittijiet tal-bniedem u l-prinċipji demokratiċi;

Huwa tal-fehma li l-pajjiżi li jaqgħu taħt reġimi awtoritarji jsiru aktar vulnerabbli għall-instabbiltà, il-kunflitt, il-korruzzjoni, l-estremiżmu vjolenti u l-involviment f'kunflitti militari barranin; jesprimi t-tħassib tiegħu li għad hemm reġimi li jiċħdu l-eżistenza nnifisha tad-drittijiet tal-bniedem universali minquxa fid-dritt internazzjonali; jilqa' l-fatt li, madankollu, għadd ta' pajjiżi taw bidu għal proċessi ta' paċi u demokratizzazzjoni, implimentaw riformi kostituzzjonali u ġudizzjarji, u ddjalogaw mas-soċjetà ċivili f'dibattiti miftuħin u pubbliċi bil-għan li jippromwovu l-libertajiet fundamentali u d-drittijiet tal-bniedem, kif ukoll l-abolizzjoni tal-piena tal-mewt; jiddispjaċih għall-fatt li minkejja x-xejra dejjem tikber lejn l-abolizzjoni tal-piena tal-mewt madwar id-dinja, għadd ta' pajjiżi għad iridu jistabbilixxu moratorju;

Isostni li l-istati kollha li jirrispettaw il-libertajiet fundamentali rikonoxxuti internazzjonalment bħala l-pilastri tad-demokrazija jeħtiġilhom ikunu fuq quddiem nett fit-tixrid tal-prattiki ta' governanza demokratika bbażati fuq id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt fid-dinja kollha, u fit-tisħiħ tal-istrumenti leġiżlattivi internazzjonali għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jissottolinja l-isfidi maħluqa mill-użu tal-influwenzi ta' ħsara li jpoġġu f'riskju l-governanza demokratika u l-valuri intrinsiċi tad-drittijiet tal-bniedem, u b'hekk ixekklu l-isforzi pożittivi tal-istati demokratiċi; jinsab ferm imħasseb dwar ir-rabtiet bejn ir-reġimi awtoritarji u l-partiti u l-gvernijiet populisti fil-livell nazzjonali; jemmen li dawn ir-rabtiet jimminaw il-kredibbiltà tal-isforzi tal-UE biex tippromwovi l-valuri fundamentali;

Ifakkar li ma jista' jkun hemm ebda ġerarkija tad-drittijiet tal-bniedem; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu żgurati r-rispett sħiħ u l-konformità sħiħa mal-prinċipju li d-drittijiet tal-bniedem huma universali u inaljenabbli, indiviżibbli, interdipendenti u interrelatati; jisħaq li t-tentattivi biex jintużaw id-drittijiet ta' ċerti gruppi ħalli jiġġustifikaw il-marġinalizzazzjoni ta' oħrajn huma kompletament inaċċettabbli;

Jenfasizza l-pjaga tal-kunflitti armati u l-attakki militari bil-għan, fost l-oħrajn, tat-tindif etniku, li għadha tikkaġuna l-mewt ta' ċivili u tikkawża spostamenti tal-massa, li fl-ambitu tagħha l-atturi statali u mhux statali jaħarbu mir-responsabbiltà tagħhom li jżommu mad-dritt internazzjonali umanitarju u mad-dritt internazzjonali fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jisħaq fuq il-fatt li r-reġjuni fil-gwerra jew f'sitwazzjonijiet ta' kunflitt iħabbtu wiċċhom ma' ksur gravi tad-drittijiet tal-bniedem, ta' natura eċċezzjonali u mmirati li jċaħħdu d-dinjità umana, u li huma kemm devastanti għall-vittmi kif ukoll degradanti għall-awturi; jenfasizza, bħala eżempju, l-użu tat-tortura u ta' trattamenti krudili, inumani u degradanti oħra, l-għajbien furzat, il-qtil extraġudizzjarju, il-vjolenza u l-ikkawżar intenzjonat tal-ġuħ bħala armi tal-gwerra mfassla biex jeqirdu, jiddestabbilizzaw u jiddemoralizzaw individwi, familji, komunitajiet u soċjetajiet, speċjalment it-tfal; jenfasizza l-vulnerabbiltà partikolari tan-nisa minn minoranzi etniċi u reliġjużi għall-vjolenza sesswali, b'mod speċjali dawk li jikkonvertu; jikkundanna bil-qawwa l-attakki fatali fuq sptarijiet, skejjel u fuq persuni ċivili oħra fil-mira li seħħew madwar id-dinja f'kunflitti armati fl-2018; ifakkar li d-dritt għall-ħajja huwa dritt importanti tal-bniedem, u li l-atti illegali tal-gwerra jridu dejjem jiġu kkundannati b'mod unanimu u indirizzati b'mod effettiv;

Jiddenunzja l-atti li jitfgħu lura l-multilateraliżmu u l-ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli, li qed joħloq sfida serja għad-drittijiet tal-bniedem fuq skala dinjija; jemmen bis-sħiħ f'approċċi u deċiżjonijiet meħuda f'kooperazzjoni fi ħdan qafas multilaterali, b'mod partikolari fi ħdan il-korpi tan-NU u f'formati ta' negozjar eżistenti maqbula fi ħdan organizzazzjonijiet reġjonali bħall-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE), bħala l-aktar mezz effettiv biex jiġu moqdija l-interessi tal-umanità, biex jinstabu soluzzjonijiet sostenibbli għall-kunflitti bbażati fuq in-normi u l-prinċipji tad-dritt internazzjonali, il-Karta tan-NU u l-Att Finali ta' Ħelsinki, u biex jitrawwem progress fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jinsab estremament imħasseb dwar il-fatt li s-siġġijiet ta' diversi korpi relatati mad-drittijiet tal-bniedem tan-NU, inkluż il-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, huma okkupati minn pajjiżi b'rekord ippruvat ta' ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem;

Jinsab serjament inkwetat biż-żieda fl-għadd ta' omiċidji, attakki kemm fiżiċi kif ukoll malafamanti u l-użu tal-pieni tal-mewt, persekuzzjonijiet, inkarċerazzjonijiet, fastidji u intimidazzjonijiet fil-konfront tal-persuni li jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem fid-dinja kollha, speċjalment il-ġurnalisti, l-akkademiċi, l-avukati, il-politiċi u l-attivisti tas-soċjetà ċivili, inklużi l-attivisti tad-drittijiet tan-nisa, l-ambjentalisti, id-difensuri tal-artijiet u d-difensuri tal-minoranzi reliġjużi, prinċipalment fil-pajjiżi b'livelli għoljin ta' korruzzjoni u b'riżultati skarsi f'dawk li huma rispett tal-istat tad-dritt u sorveljanza ġudizzjarja; jinsab partikolarment imħasseb dwar l-attakki sfaċċati li dejjem qed jiżdiedu fuq art barranija, f'xi każijiet bi ksur tal-liġijiet u d-drawwiet relatati mal-privileġġi u l-immunitajiet diplomatiċi; jeżiġi ġustizzja u responsabbiltà fl-ogħla livell ta' teħid ta' deċiżjonijiet għal dawk l-attakki; jinnota li d-difensuri kollha tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari n-nisa, jiffaċċjaw riskji speċifiċi u jeħtieġu protezzjoni adegwata; jiddenunzja l-fatt li xi gvernijiet adottaw leġiżlazzjoni li tillimita l-attivitajiet tas-soċjetà ċivili jew tal-moviment soċjali, fosthom l-għeluq tal-NGOs jew l-iffriżar tal-assi tagħhom; jinsab ferm imħasseb dwar l-użu ta' leġiżlazzjoni repressiva dwar iċ-ċibersigurtà u kontra t-terroriżmu biex trażżan id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;

Jisħaq fuq l-importanza li jsir progress fl-ugwaljanza bejn il-ġeneri u fid-drittijiet tan-nisa u l-bniet fuq skala dinjija; jenfasizza li minkejja l-progress, in-nisa u l-bniet għadhom isofru diskriminazzjoni u vjolenza; jisħaq fuq il-fatt li l-maġġoranza tas-soċjetajiet għadhom ibatu biex jagħtu lin-nisa u lill-bniet drittijiet indaqs skont il-liġi u aċċess indaqs għall-edukazzjoni, għall-assistenza fis-saħħa, għal xogħol dinjituż, għal pagi ndaqs u għar-rappreżentanza politika u ekonomika; jesprimi tħassib dwar l-attakki kontinwi mifruxa fuq id-drittijiet tan-nisa u s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati tagħhom, u l-leġiżlazzjoni li f'bosta partijiet tad-dinja tirrestrinġi dawn id-drittijiet; jenfasizza li l-mutilazzjoni ġenitali femminili u ż-żwieġ tat-tfal huma fost l-aktar ksur mifrux tad-drittijiet tal-bniedem; jesprimi tħassib li n-nisa li jesprimu fidi jew twemmin huma vulnerabbli doppjament għall-persekuzzjoni; jilqa' l-Inizjattiva Spotlight bejn l-UE u n-NU dwar tmiem il-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u jitlob li tiġi msaħħa;

Jisħaq fuq il-fatt li r-rispett u l-promozzjoni tad-drittijiet tat-tfal, il-ġlieda kontra kull forma ta' abbuż, abbandun, maltrattament, traffikar u sfruttament tat-tfal, inklużi ż-żwiġijiet furzati u r-reklutaġġ jew l-użu tas-suldati tfal fil-kunflitti armati, u l-għoti ta' kura u edukazzjoni lit-tfal huma kwistjonijiet kruċjali għall-ġejjieni tal-umanità; jappoġġja, f'dan ir-rigward, il-mekkaniżmu ta' monitoraġġ u rappurtar stabbilit bir-Riżoluzzjoni 1612 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar it-tfal u l-kunflitt armat;

10.

Jisħaq fuq l-importanza li tingħata kunsiderazzjoni sħiħa lill-bżonnijiet speċifiċi tal-persuni b'diżabilità; jitlob li l-UE tinkorpora l-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni ta' persuni b'diżabilità fil-politiki tagħha ta' azzjoni esterna u dwar l-għajnuna għall-iżvilupp, flimkien mal-ġlieda għal aċċess ugwali għas-suq tax-xogħol u l-aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ, filwaqt li tippromwovi soluzzjonijiet li jagħmluha aktar faċli għall-persuni b'diżabilità li joperaw fi ħdan is-soċjetà;

11.

Jiġbed l-attenzjoni għal każi ta' persekuzzjoni u diskriminazzjoni relatati mal-etnija, in-nazzjonalità, il-klassi soċjali, il-kasta, ir-reliġjon, it-twemmin, il-lingwa, l-età, is-sess, is-sesswalità, u l-identità tal-ġeneru, li għadhom ferm imxerrdin f'bosta pajjiżi u soċjetajiet; jinsab serjament imħasseb bir-risposti dejjem aktar intolleranti u mimlija mibegħda mogħtija lill-persuni li jisfaw vittmi ta' dan il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jitlob li l-persuni responsabbli għal dak il-ksur jagħtu kont ta' għemilhom;

12.

Jinnota li l-għadd ta' persuni spostati b'mod furzat fl-2018 qabeż is-70 miljun ruħ, li jinkludi 26 miljun rifuġjat, 41 miljun persuna spostati internament u 3,5 miljun persuna li qed ifittxu asil (10); jinnota, barra minn hekk, li hemm madwar 12-il miljun persuna apolida fid-dinja kollha; huwa tal-fehma li l-gwerer, il-kunflitti, it-terroriżmu, il-vjolenza, l-oppressjoni politika, il-persekuzzjoni minħabba r-reliġjon jew it-twemmin, il-faqar, u l-insigurtà tal-ilma u l-ikel jagħtu lok għal riskji ta' kunflitti ġodda u għal aktar spostament tal-popolazzjonijiet; jirrikonoxxi li l-konsegwenzi ambjentali tat-tibdil fil-klima, bħall-aċċess aktar limitat għall-ilma tax-xorb sikur, jistgħu jaggravaw l-ispostament tal-popolazzjonijiet;

13.

Jisħaq fuq il-fatt li l-emerġenza klimatika u t-telf tal-massa tal-bijodiversità jikkostitwixxu theddid serju għall-popolazzjoni; ifakkar li d-drittijiet fundamentali tal-bniedem għall-ħajja, is-saħħa, l-ikel u l-ilma sikur ikunu f'riskju mingħajr ambjent tajjeb għas-saħħa; jiġbed l-attenzjoni għall-impatt li għandha l-qerda ambjentali fuq id-drittijiet tal-bniedem, kemm għall-popolazzjonijiet ikkonċernati kif ukoll fir-rigward tad-dritt għall-ambjent, għall-umanità kollha; jissottolinja l-obbligi u r-responsabbiltajiet essenzjali tal-istati u ta' entitajiet oħrajn li jieħdu d-deċiżjonijiet biex jikkonformaw mal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi tal-2015 biex jiġġieldu kontra t-tibdil fil-klima u l-effetti tiegħu, jimpedixxu l-effetti negattivi tiegħu fuq id-drittijiet tal-bniedem u jippromwovu politiki xierqa f'konformità mal-obbligi tad-drittijiet tal-bniedem; ifakkar fl-obbligi tal-istati li jipproteġu l-bijodiversità u jipprovdu aċċess għal rimedji effettivi f'każijiet ta' telf u degradazzjoni tal-bijodiversità; jesprimi l-appoġġ tiegħu għal sforzi leġiżlattivi naxxenti f'livell internazzjonali b'rabta ma' reati ambjentali;

14.

Jisħaq fuq il-fatt li l-libertà tal-kelma u tal-espressjoni u l-pluraliżmu tal-midja, kemm online kif ukoll offline, huma fil-qalba tas-soċjetajiet demokratiċi reżiljenti; jikkundanna l-użu ħażin ta' għanijiet leġittimi bħall-ġlieda kontra t-terroriżmu, is-sigurtà tal-istat u l-infurzar tal-liġi sabiex jillimitaw il-libertà tal-espressjoni; jikkundanna l-propaganda tal-midja u l-miżinformazzjoni kontra l-minoranzi; jitlob li jiġu stabbiliti l-aħjar salvagwardji possibbli kontra d-diskors ta' mibegħda u r-radikalizzazzjoni, il-kampanji ta' diżinformazzjoni u l-propaganda ostili, speċjalment dawk li joriġinaw minn stati awtoritarji u atturi mhux statali bħal gruppi terroristiċi, billi jiġi żviluppat qafas legali, kemm fil-livell tal-UE kif ukoll f'dak internazzjonali, biex jiġi indirizzat it-theddid ibridu, inkluża l-gwerra ċibernetika u tal-informazzjoni, filwaqt li ma jiġux kompromessi d-drittijiet fundamentali; ifakkar li l-midja għandha tirrifletti pluralità ta' opinjonijiet diversi filwaqt li tappoġġja u tobdi l-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni; jisħaq, f'dan ir-rigward, li persuni li jappartjenu għal minoranzi għandu jkollhom aċċess indiskriminat għall-mezzi tax-xandir, inkluż fil-lingwa tagħhom stess;

Il-politika barranija fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem tal-UE ssir aktar effikaċi

15.

Ifakkar fl-impenn tal-UE li tqiegħed id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fil-qalba tar-relazzjonijiet tagħha mal-pajjiżi mhux membri tal-UE; jisħaq, għaldaqstant, li l-objettiv ta' progress tad-drittijiet tal-bniedem u tad-demokrazija fid-dinja kollha jirrikjedi li dan jiġi integrat fil-politiki kollha tal-UE b'dimensjoni esterna; jitlob li l-UE tissodisfa dawn l-impenji u tiżgura li l-involviment tagħha ma jsaħħaħx involontarjament ir-reġimi awtoritarji;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jadottaw Pjan ta' Azzjoni ġdid, ambizzjuż, komprensiv u vinkolanti dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija għall-ħames snin li ġejjin; jinsisti fuq il-fatt li l-isfidi kollha tad-drittijiet tal-bniedem, li jinkludu d-drittijiet diġitali, id-drittijiet ambjentali, id-drittijiet tal-anzjani, id-drittijiet tal-isport u d-drittijiet tal-bniedem, flimkien mad-drittijiet tal-migranti għandhom jiġu indirizzati b'mod adegwat fil-Pjan ta' Azzjoni futur; jitlob li jinħoloq mekkaniżmu ta' monitoraġġ b'saħħtu biex jivvaluta l-implimentazzjoni u l-impatt tal-Pjan ta' Azzjoni; jistieden lill-Istati Membri jieħdu responsabbiltà akbar tal-Pjan ta' Azzjoni u jirrapportaw dwar l-implimentazzjoni tiegħu;

17.

Jinnota l-importanza tar-riżoluzzjonijiet tiegħu dwar il-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, tad-demokrazija u l-istat tad-dritt u tal-ħidma tas-Sottokumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem; jirrakkomanda bil-qawwa li l-Kummissjoni u s-SEAE jsaħħu l-involviment tagħhom mas-Sottokumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Parlament sabiex ikun jista' jipparteċipa fil-Pjan ta' Azzjoni futur u jimmonitorja l-implimentazzjoni tiegħu; jistieden lis-SEAE jipprovdi lill-Parlament rapporti regolari dwar l-azzjonijiet ta' segwitu li ħa dwar ir-riżoluzzjonijiet kollha ta' urġenza u/jew ir-rakkomandazzjonijiet dwarhom;

18.

Jenfasizza l-fatt li l-kummerċ, il-politiki tal-UE f'dan il-qasam u d-drittijiet tal-bniedem jistgħu u għandhom isaħħu lil xulxin, u li l-komunità tan-negozju tiżvolġi rwol importanti biex toffri inċentivi pożittivi għall-promozzjoni tad-drittjiet tal-bniedem, tad-demokrazija u tar-responsabbiltà tal-kumpaniji; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lis-SEAE jagħmlu użu effettiv mill-klawżoli tad-drittijiet tal-bniedem fi ftehimiet internazzjonali, mhux biss permezz ta' djalogu politiku, valutazzjonijiet regolari tal-progress u rikors għal proċeduri ta' konsultazzjoni fuq talba, iżda anke billi joħolqu mekkaniżmu effettiv għall-monitoraġġ ta' ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem li jista' jseħħ permezz ta' attivitajiet kummerċjali; jitlob li l-klawżoli dwar id-drittijiet tal-bniedem jiġu infurzati b'mod adegwat u mmonitorjati kif xieraq, anke permezz ta' punti ta' riferiment li jistgħu jitkejlu, bl-involviment tal-Parlament, tas-soċjetà ċivili u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti; jitlob li jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' lmenti effettiv u indipendenti għall-gruppi ta' ċittadini u partijiet interessati li huma affettwati minn ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jisħaq fuq il-fatt li l-UE u l-Istati Membri tagħha jeħtiġilhom jimpedixxu kull tip ta' abbuż tad-drittijiet tal-bniedem korporattiv u l-impatt negattiv tal-attivitajiet kummerċjali;

19.

Isostni d-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem mal-pajjiżi mhux membri tal-UE, bħala strument essenzjali għall-impenn bilaterali fil-promozzjoni u fil-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; ifakkar li l-Linji Gwida tal-UE dwar id-djalogi tad-drittijiet tal-bniedem ma' pajjiżi terzi jiddeskrivu għadd ta' kriterji għall-bidu ta' djalogu inkluż “kemm il-gvern huwa lest li jtejjeb is-sitwazzjoni, l-impenn tal-gvern fir-rigward tal-konvenzjonijiet internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, ir-rieda tal-gvern li jikkoopera mal-proċeduri u l-mekkaniżmi tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-drittijiet tal-bniedem kif ukoll l-attitudni tal-gvern lejn is-soċjetà ċivili”; jitlob li s-SEAE jagħmel valutazzjoni regolari ta' kull djalogu, kif previst fil-linji gwida msemmija hawn fuq, u jiżgura li jekk ma jsirx progress tanġibbli, l-UE għandha taġġusta l-għanijiet tagħha u terġa' tikkunsidra l-approċċ tagħha; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE, b'involviment aktar b'saħħtu tal-gruppi tas-soċjetà ċivili u l-organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti, jgħaqqdu l-isforzi tagħhom biex jindirizzaw id-drittijiet tal-bniedem u l-obbligi relatati fid-djalogi jew fin-negozjati fi kwalunkwe qasam politiku u ekonomiku, mal-gvernijiet tal-pajjiżi mhux membri tal-UE, bil-għan li jissaħħaħ l-impatt tad-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem; jirrakkomanda li jinstema' t-tħassib li qed jitqajjem dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f'dawk il-pajjiżi u li tittieħed azzjoni xierqa, inkluż billi jitqajmu każijiet individwali fil-kuntest ta' djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem; jappella għal involviment aktar attiv tal-Parlament meta jitfasslu l-aġendi tad-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li l-istrateġiji tal-pajjiżi dwar id-drittijiet tal-bniedem u r-rapporti annwali ta' implimentazzjoni tagħhom jikkostitwixxu strument essenzjali biex tiġi żgurata l-konsistenza politika, jiġu identifikati l-prijoritajiet strateġiċi ewlenin, jiġu definiti objettivi għal perjodu twil u qasir ta' żmien, u jiġu stabbiliti azzjonijiet konkreti sabiex isir progress fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem; itenni l-appell tiegħu biex il-Membri tal-PE jingħataw aċċess għall-kontenut tal-istrateġiji tal-pajjiżi dwar id-drittijiet tal-bniedem; jilqa' s-seminars tas-soċjetà ċivili ta' qabel id-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem u jħeġġeġ li l-konklużjonijiet tagħhom jiġu segwiti, bl-involviment iddedikat tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (OSĊ);

20.

Jagħmel appell b'saħħtu biex l-UE tindirizza b'mod konsistenti d-diskriminazzjoni billi tagħmel l-aħjar użu mis-sett ta' għodda tagħha dwar id-drittijiet tal-bniedem, ukoll permezz ta' djalogu, billi tikkundanna u tappoġġja s-soċjetà ċivili u l-inizjattivi konġunti fil-livell tan-NU, f'konformità mal-linji gwida adottati reċentement tal-UE dwar in-nondiskriminazzjoni fl-azzjoni esterna u mal-Istrument ta' Gwida tan-NU dwar id-diskriminazzjoni bbażata fuq id-dixxendenza, ippubblikat fl-2017;

21.

Isostni bil-qawwa l-ħidma u l-isforzi tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem (RSUE) fil-protezzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem madwar id-dinja; jissottolinja l-objettiv importanti fil-mandat tal-RSUE biex tissaħħaħ l-effikaċja tal-Unjoni f'dan il-qasam; jistieden lill-RSUE jaġixxi fuq il-mandat tiegħu biex itejjeb l-isforzi tal-UE sabiex issaħħaħ id-demokrazija; jinsisti fuq it-talba tiegħu li l-mandat tal-RSUE jsirlu rieżami sabiex ir-Rappreżentant Speċjali jsir permanenti u aktar responsabbli, u jingħata setgħat ta' inizjattiva proprja, riżorsi adegwati u l-kapaċità li jitkellem pubblikament sabiex jirrapporta dwar il-kisbiet ta' żjarat f'pajjiżi terzi u jikkomunika l-pożizzjonijiet tal-UE dwar suġġetti relatati mad-drittijiet tal-bniedem; itenni t-talba tiegħu għal aktar trasparenza dwar l-attivitajiet u l-missjonijiet tal-RSUE u jinsisti li r-rapporti regolari tiegħu lill-Kunsill jiġu kondiviżi wkoll mal-Parlament; jilqa' l-espansjoni tal-mandat tal-RSUE biex jinkludi l-promozzjoni ta' appoġġ għall-ġustizzja kriminali internazzjonali u jistenna li l-RSUE jkun partikolarment attiv f'dan il-qasam;

22.

Jilqa' l-isforzi tas-SEAE u tal-Kummissjoni biex kontinwament isaħħu is-sensibilizzazzjoni tal-uffiċjali tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem; jilqa' l-fatt li l-punti fokali tad-drittijiet tal-bniedem u l-uffiċjali ta' kollegament dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem issa huma preżenti fid-Delegazzjonijiet kollha tal-UE; jistieden lis-SEAE joħroġ rapport dettaljat lill-Parlament dwar it-tlestija ta' dan in-netwerk ta' punti fokali sabiex jevalwah u jiżgura li jiġi implimentat b'mod konsistenti madwar id-Delegazzjonijiet kollha tal-UE; jistieden lid-Delegazzjonijiet kollha tal-UE u lill-punti fokali rispettivi tagħhom dwar id-drittijiet tal-bniedem biex b'mod konsistenti jirrispettaw l-obbligu tagħhom li jiltaqgħu mad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, iżuru attivisti detenuti, jimmonitorjaw il-proċessi tagħhom u jippromwovu l-protezzjoni tagħhom fil-post;

23.

Jirrikonoxxi l-progress li sar f'termini tal-proċedura u l-format tar-Rapport Annwali tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija 2018, iżda jistenna li l-Kunsill u l-VP/RGħ iqisu aktar il-pożizzjonijiet espressi mill-Parlament fir-riżoluzzjonijiet u/jew ir-rakkomandazzjonijiet rilevanti tiegħu sabiex tiġi żgurata interazzjoni aktar profonda u aktar effikaċi bejn l-istituzzjonijiet tal-UE fir-rigward tal-kwistjonijiet relatati mad-drittijiet tal-bniedem; jitlob lill-Kunsill ikompli bl-isforzi tiegħu biex jiffinalizza dawn ir-rapporti annwali aktar kmieni matul is-sena; jinkoraġġixxi lill-Kunsill jiżgura li l-adozzjoni tar-rapport annwali li jmiss tkun ibbażata fuq proċess ta' konsultazzjoni adegwat;

Żvilupp ta' soluzzjonijiet għall-promozzjoni u għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tad-demokrazija

Governanza demokratika u spazju favorevoli għas-soċjetà ċivili

24.

Jitlob li l-UE u l-Istati Membri jkomplu jżommu taħt monitoraġġ mill-qrib l-iżviluppi li jolqtu negattivament il-governanza u l-ispazju tas-soċjetà ċivili fid-dinja kollha, mingħajr eċċezzjoni, u jirrispondu b'mod sistematiku, bis-saħħa tal-mezzi adegwati kollha, għall-politiki u għall-bidliet leġiżlattivi mmexxija mill-gvernijiet awtoritarji mmirati biex jimminaw il-governanza bbażata fuq il-prinċipji demokratiċi fundamentali u biex iċekknu l-ispazju tas-soċjetà ċivili; huwa tal-fehma li għandu jkun hemm sinerġiji akbar bejn il-Kummissjoni, is-SEAE u l-Parlament dwar din il-kwistjoni; jilqa' l-assistenza imprezzabbli pprovduta lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fid-dinja kollha fl-ambitu tal-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u għad-Drittijiet tal-Bniedem (EIDHR), li tibqa' l-għodda ewlenija tal-UE għall-implimentazzjoni tal-politika esterna tagħha dwar id-drittijiet tal-bniedem; jitlob li taħt is-suċċessur tal-EIDHR ikompli jiżdied il-finanzjament għas-soċjetà ċivili u għad-drittijiet tal-bniedem; jisħaq fuq il-fatt li fl-2018, mijiet ta' dimostranti paċifiċi tas-soċjetà ċivili ġew arrestati, soġġetti għal trattament ħażin u detenzjoni arbitrarja, u ġew mġiegħla jħallsu multi bħala riżultat tal-proċessi tagħhom;

L-approċċ tal-UE fir-rigward tal-kunflitti u r-responsabbiltà għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem

25.

Jisħaq fuq ir-rabta bejn iż-żieda fil-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u l-impunità mifruxa u n-nuqqas ta' responsabbiltà f'dawk ir-reġjuni u fil-pajjiżi mifnija mill-kunflitti jew ikkaratterizzati minn intimidazzjoni, diskriminazzjoni, fastidju u aggressjoni, sekwestri ta' persuni, operazzjonijiet tal-pulizija vjolenti, arresti arbitrarji, każijiet ta' tortura, u qtil; jistieden lill-komunità internazzjonali tappoġġja azzjonijiet immirati lejn il-ġlieda kontra l-impunità u l-promozzjoni tar-responsabbiltà, speċjalment f'dawk ir-reġjuni u l-pajjiżi fejn id-dinamika tal-impunità tippremja lil dawk li għandhom l-akbar responsabbiltà u li ma tagħtix setgħa lill-vittmi; jenfasizza, barra minn hekk, li l-minoranzi u l-gruppi emarġinati spiss jintlaqtu b'mod partikolari mill-kunflitti;

26.

Ifakkar fir-riżoluzzjonijiet tiegħu li jiddenunzjaw responsabbiltajiet speċifiċi għal kunflitti li fl-2018 wasslu għal mijiet ta' vittmi tfal matul attakki deliberati kontra popolazzjonijiet ċivili u infrastrutturi umanitarji; jistieden lill-Istati Membri kollha tal-UE jikkonformaw b'mod strett mal-Kodiċi ta' Kondotta tal-UE dwar l-Esportazzjoni tal-Armi, sabiex iwaqqfu t-trasferimenti kollha tal-armi jew ta' sorveljanza u t-tagħmir tal-intelligence li jista' jintuża mill-gvernijiet fir-repressjoni tad-drittijiet tal-bniedem, speċjalment fil-kuntest tal-kunflitti armati; jinsisti fuq il-ħtieġa għal trasparenza sħiħa u rappurtar regolari mill-Istati Membri tal-UE dwar it-trasferimenti tagħhom tal-armi; ifakkar fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Frar 2014 dwar l-użu ta' drones armati (11), jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-użu ta' drones armati barra l-qafas ġuridiku internazzjonali; jitlob ukoll lill-Kummissjoni żżomm lill-Parlament informat sew dwar l-użu tal-fondi tal-UE għall-proġetti kollha ta' riċerka u żvilupp assoċjati mal-kostruzzjoni tad-drones; iħeġġeġ lill-VP/RGħ tipprojbixxi l-iżvilupp, il-produzzjoni u l-użu ta' armi kompletament awtonomi, li jippermettu li jsiru attakki mingħajr intervent uman;

27.

Jikkundanna bil-qawwa d-delitti faħxin kollha u l-ksur kollu tad-drittijiet tal-bniedem kommessi minn atturi statali u mhux statali, inkluż kontra ċittadini li kienu qegħdin jeżerċitaw id-drittijiet tal-bniedem tagħhom b'mod paċifiku; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jużaw il-piż politiku kollu tagħhom biex jevitaw kwalunkwe att li jista' jitqies bħala ġenoċidju, delitt tal-gwerra jew delitt kontra l-umanità, jirrispondu b'mod effiċjenti u koordinat meta jseħħu delitti bħal dawn, jimmobilizzaw ir-riżorsi kollha meħtieġa biex iressqu quddiem il-ġustizzja lil dawk kollha responsabbli, jgħinu lill-vittmi u jappoġġjaw il-proċessi ta' stabbilizzazzjoni u rikonċiljazzjoni; jistieden lill-komunità internazzjonali tiżviluppa strumenti li jimminimizzaw l-intervall bejn it-twissija u r-reazzjoni, bħas-sistema ta' twissija bikrija tal-UE, sabiex jiġi evitat li l-kunflitti vjolenti jfeġġu, ifeġġu mill-ġdid jew jeskalaw; jistieden lis-SEAE u lill-Kummissjoni jinkludu strateġija ambizzjuża dwar il-ġlieda kontra l-impunità fit-tielet Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija; jirrakkomanda bil-qawwa l-istabbiliment ta' osservatorju Ewropew dwar il-prevenzjoni, ir-responsabbiltà, u l-ġlieda kontra l-impunità; itenni t-talba tiegħu lill-VP/RGħ biex taħtar Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Dritt Umanitarju Internazzjonali u l-Ġustizzja Internazzjonali bil-mandat li jippromwovi, jintegra u jirrappreżenta l-impenn tal-UE fil-ġlieda kontra l-impunità;

28.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-isforzi tal-UE biex tippromwovi l-universalità tal-Istatut ta' Ruma fl-2018, is-sena li fiha ġie ċċelebrat l-20 anniversarju minn mindu ġie adottat, u jtenni l-appoġġ sod tiegħu favur il-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI); jinnota li d-dritt internazzjonali bħalissa jinsab taħt pressjoni serja; jinsab imħasseb li, minħabba l-ġurisdizzjoni wiesgħa tal-QKI, minn 193 Stat Membru tan-NU, 122 biss huma membri tal-QKI u 38 biss irratifikaw l-Emenda ta' Kampala, li tagħti s-setgħat lill-QKI li tressaq quddiem il-ġustizzja lil min iwettaq delitti ta' aggressjoni; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jħeġġu lill-Istati Membri kollha tan-NU jirratifikaw u jimplimentaw l-Istatut ta' Ruma, u jinsab diżappuntat dwar l-irtirar mill-Istatut u t-theddid li partijiet jagħmlu dan; jistieden ukoll lill-firmatarji kollha tal-Istatut ta' Ruma jikkoordinaw u jikkooperaw mal-QKI; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jappoġġjaw b'mod sistematiku l-eżamijiet, l-investigazzjonijiet u d-deċiżjonijiet tal-QKI, u jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jimpedixxu każijiet ta' nuqqas ta' kooperazzjoni mal-QKI; jitlob l-appoġġ għal organizzazzjonijiet li jiġbru, iżommu u jipproteġu evidenza – diġitali jew f'formati oħra – tad-delitti mwettqa minn kwalunkwe parti għall-kunflitti, sabiex tiġi ffaċilitata l-prosekuzzjoni tagħhom f'livell internazzjonali; jistieden lill-Istati Membri tal-UE u lin-Netwerk tal-UE kontra l-Ġenoċidju jappoġġjaw lit-tim investigattiv tan-NU fil-ġbir, fil-preservazzjoni u fil-ħażna ta' evidenza ta' reati li attwalment qed jitwettqu jew li saru dan l-aħħar sabiex ma jintilfux; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jeżaminaw modi u jippreżentaw strumenti ġodda biex jgħinu lill-vittmi tal-ksur tad-dritt internazzjonali fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u tad-dritt internazzjonali umanitarju jkollhom aċċess għall-ġustizzja internazzjonali u jiksbu rimedju u kumpens għad-danni, inkluż permezz tal-bini tal-kapaċità tal-pajjiżi mhux membri tal-UE biex japplikaw il-prinċipju ta' ġurisdizzjoni universali fis-sistemi ġuridiċi domestiċi tagħhom;

29.

Jilqa' d-diskussjonijiet esploratorji inizjali, u jitlob li jitkomplew, fi ħdan il-Kunsill fir-rigward tat-twaqqif ta' mekkaniżmu globali ta' sanzjonijiet tal-UE għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, l-hekk imsejħa “Lista Magnitsky”, li tippermetti l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet immirati kontra individwi kompliċi fil-ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem, kif appella l-Parlament f'bosta okkażjonijiet, speċjalment f'Marzu 2019; jistieden lill-Kunsill iħaffef id-diskussjonijiet tiegħu sabiex jadotta l-leġiżlazzjoni meħtieġa, jistabbilixxi dan il-mekkaniżmu, u jiffinanzjah b'mod adegwat mill-aktar fis possibbli; jisħaq fuq l-importanza li din is-sistema tkun konformi mal-mekkaniżmu ta' rieżami ġudizzjarja tal-UE; jenfasizza wkoll, bħala eżempju biex jiġi segwit, il-promulgazzjoni minn xi Stati Membri tal-UE ta' liġijiet li jipprevedu li jiġu imposti sanzjonijiet fuq individwi li jitqiesu responsabbli għall-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem;

30.

Jistieden lill-VP/RGħ u lill-Kunsill jagħtu attenzjoni speċjali lis-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f'territorji okkupati illegalment; itenni li l-okkupazzjoni illegali ta' territorju jew parti minnu hija ksur kontinwu tad-dritt internazzjonali; jissottolinja r-responsabbiltà tas-setgħa okkupanti lejn il-popolazzjoni ċivili skont id-dritt umanitarju internazzjonali; jiddispjaċih għall-inklużjoni mill-ġdid ta' rappreżentanti minn pajjiż li jokkupa t-territorju ta' stat ieħor fl-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa;

Difensuri tad-drittijiet tal-bniedem (DDB)

31.

Jisħaq fuq ir-rwol imprezzabbli u essenzjali li jiżvolġu d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem waqt li jissugraw ħajjithom stess, partikolarment id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem tan-nisa; jissottolinja l-ħtieġa għal koordinazzjoni b'saħħitha tal-UE dwar l-involviment ma' awtoritajiet ta' pajjiżi terzi rigward id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li fl-2018 fakkarna l-20 anniversarju tad-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem; jirrakkomanda li tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri, biex b'hekk ikunu jistgħu jagħtu appoġġ kontinwu lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u jipproteġuhom; japprezza l-mekkaniżmu “protectdefenders.eu” li ġie stabbilit biex jipproteġi lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem f'riskju gravi, u jitlob li jissaħħaħ;

32.

Jissottolinja l-ħtieġa għal approċċ tal-UE orjentat lejn il-protezzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, strateġiku, viżibbli u orjentat lejn l-impatt; jistieden lill-Kunsill joħroġ konklużjonijiet annwali tal-Kunsill Affarijiet Barranin dwar l-azzjoni tal-UE għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem fil-politika barranija tal-UE; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jistabbilixxu proċedura koordinata biex jingħataw il-viżi lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, u fejn ikun xieraq, biex ikun iffaċilitat l-għoti ta' kenn temporanju; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw finanzjament suffiċjenti għall-protezzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem fil-programmi tematiċi rilevanti tal-Istrument ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI), u jiżguraw li dan ikun aċċessibbli u jilħaq lil dawk l-aktar fil-bżonn, li huma l-aktar emarġinati; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel użu sħiħ minn dan l-istrument fil-futur u jinsisti li d-Delegazzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri għandhom iżidu l-finanzjament u l-kapaċità tagħhom għall-protezzjoni ta' emerġenza u għall-appoġġ għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li jinsabu f'riskju; jikkundanna l-impożizzjoni kontinwa ta' projbizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar fil-konfront ta' attivisti tad-drittijiet tal-bniedem li jixtiequ jattendu sessjonijiet tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU f'Ġinevra u istituzzjonijiet internazzjonali oħra; jistieden lill-gvernijiet ikkonċernati biex ineħħuhom;

Id-drittijiet tan-nisa u l-ugwaljanza bejn il-ġeneri

33.

Jappoġġja bis-saħħa l-impenn strateġiku tal-UE favur l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u l-isforzi kontinwi tagħha biex titjieb is-sitwazzjoni tan-nisa u tal-bniet f'termini ta' drittijiet tal-bniedem, konformement mal-SDGs tal-2030; jenfasizza li l-ugwaljanza bejn il-ġeneri għandha tkun prijorità ewlenija fir-relazzjonijiet ta' ħidma, fil-politiki u fl-azzjonijiet esterni kollha tal-UE, peress li hija prinċipju għall-UE u l-Istati Membri tagħha stess skont it-Trattati; jitlob li l-UE tadotta Strateġija komprensiva għall-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri ladarba jiskadi l-impenn strateġiku; jistieden lill-Kummissjoni tħejji u tadotta komunikazzjoni għat-tiġdid tal-Pjan ta' Azzjoni dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi wara l-2020, bħala strument importanti tal-UE li jikkontribwixxi għad-drittijiet tan-nisa u tal-bniet madwar id-dinja; jistieden lill-Istati Membri japprovaw il-Pjan ta' Azzjoni dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi III fil-konklużjonijiet tal-Kunsill; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jkomplu jikkontribwixxu għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri u għat-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-bniet u tan-nisa billi jaħdmu mill-qrib mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u mal-pajjiżi mhux membri tal-UE, sabiex jiżviluppaw u jimplimentaw oqfsa ġuridiċi ġodda rigward l-ugwaljanza bejn il-ġeneri;

34.

Jisħaq fuq iż-żieda allarmanti ta' vjolenza kontra n-nisa u l-bniet; jikkundanna kull sura ta' vjolenza fiżika, sessista, psikoloġika u abbażi tal-ġeneru; jesprimi tħassib serju dwar l-użu eskalat ta' tortura fis-sura ta' vjolenza sesswali u abbażi tal-ġeneru bħala arma tal-gwerra; jisħaq fuq il-fatt li l-Istatut ta' Ruma jqis li d-delitti sesswali u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru huma delitti tal-gwerra, delitti kontra l-umanità jew elementi kostituttivi ta' ġenoċidju jew tortura; iħeġġeġ lill-pajjiżi jsaħħu l-leġiżlazzjoni tagħhom sabiex jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet; itenni l-appell tiegħu lill-Istati Membri tal-UE u lill-membri tal-Kunsill tal-Ewropa li għadhom ma għamlux dan biex jirratifikaw u jimplimentaw il-Konvenzjoni ta' Istanbul mill-aktar fis possibbli; jitlob li tittieħed aktar azzjoni biex jinqerdu l-forom kollha ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru u prattiki li jagħmlu ħsara lin-nisa u lill-bniet, bħaż-żwieġ furzat jew prekoċi, il-mutilazzjoni ġenitali femminili, il-vjolenza sesswali kif ukoll il-konverżjoni reliġjuża furzata; jappoġġja t-tkomplija tal-Inizjattiva konġunta Spotlight bejn l-UE u n-NU; jistieden lid-Delegazzjonijiet tal-UE jiżguraw li tinġabar id-data dwar il-vjolenza kontra n-nisa, ifasslu rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż u jippromwovu mekkaniżmi ta' protezzjoni u strutturi ta' appoġġ għall-vittmi;

35.

Jafferma li l-aċċess għas-saħħa huwa dritt tal-bniedem, li s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati huma msejsa fuq id-drittijiet bażiċi tal-bniedem u huma elementi essenzjali tad-dinjità tal-bniedem; jirrimarka li aċċess inadegwat għall-beni vitali u s-servizzi soċjali (pereżempju l-ilma, in-nutrizzjoni, is-saħħa, l-edukazzjoni u s-sanità), kif ukoll id-diffikultajiet biex jinkiseb aċċess għas-saħħa sesswali u riproduttiva jirrappreżentaw ksur inaċċettabbli tad-drittijiet tal-bniedem; jikkundanna l-ksur tad-drittijiet sesswali u riproduttivi tan-nisa, inkluża ċ-ċaħda ta' aċċess għal servizzi rilevanti; jenfasizza li kura tas-saħħa xierqa u għall-but ta' kulħadd, li tinkludi l-kura tas-saħħa mentali bħall-appoġġ psikoloġiku, u r-rispett universali u l-aċċess għas-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati u l-edukazzjoni għandhom ikunu ggarantiti għan-nisa kollha, u li n-nisa għandhom ikunu jistgħu jieħdu deċiżjonijiet liberi u responsabbli dwar saħħithom, inkluża s-saħħa sesswali u riproduttiva tagħhom; jinnota li dawn is-servizzi huma importanti biex jiġu salvati ħajjet in-nisa u biex titnaqqas il-mortalità tat-trabi u t-tfal; iqis li huwa inaċċettabbli li s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati tan-nisa u l-bniet għadhom battalja, inkluż f'kuntesti multilaterali; jisħaq fuq il-fatt li n-nisa u l-bniet vittmi ta' kunflitti armati għandhom id-dritt li jirċievu l-kura medika neċessarja; jenfasizza r-rwol tan-nisa fil-prevenzjoni u r-riżoluzzjoni tal-kunflitti, fiż-żamma tal-paċi, fl-operazzjonijiet ta' għajnuna umanitarja u ta' rikostruzzjoni wara kunflitt u fil-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u r-riformi demokratiċi;

36.

Jitlob lill-UE taħdem ma' pajjiżi oħra biex iżżid l-azzjonijiet tagħhom fl-oqsma tal-edukazzjoni, il-kura tas-saħħa u s-servizzi soċjali, il-ġbir tad-data, il-finanzjament u l-ipprogrammar, biex tipprevjeni u tirrispondi aħjar għall-vjolenza sesswali u għall-vjolenza abbażi tal-ġeneru madwar id-dinja; jirrimarka li l-edukazzjoni hija strument essenzjali għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni u l-vjolenza kontra n-nisa u t-tfal; jitlob miżuri li jiffaċilitaw l-aċċess tan-nisa u l-bniet għall-edukazzjoni u għas-suq tax-xogħol, u li tingħata attenzjoni partikolari lill-bilanċ bejn il-ġeneri meta jimtlew pożizzjonijiet maniġerjali mill-kumpaniji; jitlob ukoll l-inklużjoni tal-edukazzjoni tal-bniet fil-ftehimiet tal-UE mal-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

Drittijiet tat-tfal

37.

Jissottolinja l-fatt li l-minorenni ħafna drabi huma esposti għal forom speċifiċi ta' abbuż, bħal żwieġ tat-tfal furzat, prostituzzjoni ta' tfal, l-użu ta' tfal suldati, mutilazzjoni ġenitali, tħaddim tat-tfal u traffikar tat-tfal, speċjalment fi kriżijiet umanitarji u kunflitti armati, u għalhekk jirrikjedu protezzjoni msaħħa; jiġbed attenzjoni partikolari lejn it-tfal apolidi, migranti u rifuġjati; jitlob li l-UE tikkoopera ma' pajjiżi mhux membri tal-UE sabiex jintemmu ż-żwiġijiet prekoċi, tat-tfal u furzati billi jiġi stabbilit li l-età ta' 18-il sena tkun l-età legali minima għal żwieġ, tintalab il-verifika tal-età taż-żewġ konjuġi u tal-kunsens sħiħ u liberu tagħhom, jiġu introdotti reġistri taż-żwieġ obbligatorji, u tiġi żgurata l-konformità ma' dawn ir-regoli; jappella għal inizjattivi ġodda tal-UE biex jippromwovu u jipproteġu d-drittijiet tat-tfal, inkluż biex jimpedixxu u jiġġieldu l-abbuż tat-tfal fid-dinja, biex jirriabilitaw u jintegraw mill-ġdid lit-tfal affettwati mill-kunflitt, speċjalment dawk vittmi ta' gruppi estremisti, u tfal li jbatu minn diskriminazzjoni multipla u intersezzjonali, u biex jipprovdulhom ambjent protett, familjari u bbażat fuq il-familja u l-komunità bħala l-kuntest naturali għal ħajjithom, fejn il-kura u l-edukazzjoni jkunu fundamentali; jistieden lill-UE tagħti bidu għal moviment internazzjonali biex tiddefendi d-drittijiet tat-tfal, billi, fost affarijiet oħra, torganizza konferenza internazzjonali dwar il-protezzjoni tat-tfal f'kuntesti fraġli; jafferma mill-ġdid il-ħtieġa urġenti għar-ratifika universali u l-implimentazzjoni effikaċi tal-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal tan-NU u l-Protokolli Fakultattivi tagħha;

Drittijiet tal-bniedem ta' persuni leżbjani, gay, bisesswali, transġeneru u intersesswali (LGBTI)

38.

Jikkundanna d-detenzjoni, it-tortura, il-persekuzzjoni u l-qtil arbitrarji tal-persuni LGBTI; jinnota li f'għadd ta' pajjiżi madwar id-dinja, il-persuni LGBTI għadhom jiffaċċjaw persekuzzjoni u vjolenza abbażi tal-orjentazzjoni sesswali tagħhom; jiddispjaċih għall-fatt li ħafna pajjiżi għadhom jikkriminalizzaw l-omosesswalità, inklużi wħud li jipprevedu l-piena tal-mewt għall-omosesswalità; jemmen li l-prattiki u l-atti ta' vjolenza kontra individwi abbażi tal-orjentazzjoni sesswali tagħhom ma għandhomx jitħallew bla kastig, u jridu jinqerdu; jappella għall-implimentazzjoni tal-Linji Gwida tal-UE għall-promozzjoni u l-protezzjoni tat-tgawdija tad-drittijiet tal-bniedem kollha minn persuni leżbjani, gay, bisesswali, transġeneru u intersesswali,

Drittijiet tal-persuni b'diżabilità

39.

Jilqa' pożittivament ir-ratifiki tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità; itenni l-importanza tal-implimentazzjoni effettiva min-naħa tal-Istati Membri tal-UE u tal-istituzzjonijiet tal-UE; jisħaq fuq l-importanza tan-nondiskriminazzjoni u l-bżonn li jiġi integrat b'mod kredibbli l-prinċipju tal-aċċessibbiltà universali u li jiġu żgurati d-drittijiet kollha tal-persuni b'diżabilità fil-politiki kollha rilevanti tal-UE, inkluż fil-politika tal-iżvilupp; jappella għall-ħolqien ta' ċentru globali ta' eċċellenza għal ħiliet li jibqgħu validi fil-futur u għal ħiliet intraprenditorjali għall-persuni b'diżabilità;

Il-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta

40.

Jinnota bi tħassib kbir l-iskala u l-konsegwenzi tal-ġerarkiji tal-kasti, tad-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta u t-tkomplija tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem ibbażat fuq il-kasta, inkluża ċ-ċaħda tal-aċċess għas-sistema ġuridika jew għall-impjieg, is-segregazzjoni kontinwa, il-faqar u l-istigmatizzazzjoni, u l-ostakli relatati mal-kasti għall-eżerċitar tad-drittijiet bażiċi tal-bniedem u l-faċilitazzjoni tal-iżvilupp tal-bniedem; itenni t-talba tiegħu għall-iżvilupp ta' politika tal-UE dwar id-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta, u jitlob li l-UE taġixxi fuq it-tħassib serju tagħha dwar id-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta; jappella għall-adozzjoni ta' strument tal-UE għall-prevenzjoni u l-eliminazzjoni ta' diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta; itenni l-appell tiegħu lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jintensifikaw l-isforzi u jappoġġjaw inizjattivi fil-livell tan-NU u fil-livell tad-delegazzjoni biex tiġi eliminata d-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta; jinnota li tali inizjattivi għandhom jinkludu l-promozzjoni ta' indikaturi speċifiċi, data diżaggregata u miżuri speċjali biex tiġi indirizzata d-diskriminazzjoni bbażata fuq il-kasta fl-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli għall-2030 u l-osservanza tal-Istrument ta' Gwida l-ġdid tan-NU dwar id-diskriminazzjoni bbażata fuq id-dixxendenza u l-appoġġ għall-istati;

Il-popli indiġeni

41.

Jinsab inkwetat ħafna li l-popli indiġeni jiffaċċjaw diskriminazzjoni mifruxa u sistematika u persekuzzjoni madwar id-dinja, inklużi arresti arbitrarji u qtil ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, spostament furzat, ħtif tal-art u ksur tad-drittijiet tagħhom minn korporazzjonijiet; jinnota li l-biċċa l-kbira tal-popli indiġeni jgħixu taħt il-livell limitu tal-faqar; jistieden lill-Istati kollha jinkludu lill-popli indiġeni fil-proċess ta' teħid ta' deċiżjonijiet dwar strateġiji għall-indirizzar tat-tibdil fil-klima; jistieden lill-pajjiżi jirratifikaw id-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni Nru 169 tal-ILO dwar il-Popli Indiġeni u Tribali;

Il-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza, tar-reliġjon jew tat-twemmin

42.

Jenfasizza li d-dritt għal-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza, tar-reliġjon jew tat-twemmin (aktar magħruf bħala l-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin), li jinkludi d-drittijiet li wieħed ma jemminx u li jħaddan opinjonijiet teistiċi, anjostiċi jew atei u d-dritt għall-apostasija u li ma jħaddan l-ebda reliġjon irid ikun garantit madwar id-dinja kollha u jiġi ppreservat mingħajr kundizzjonijiet; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, lis-SEAE u lill-Istati Membri jintensifikaw l-attivitajiet ta' sensibilizzazzjoni fir-rigward tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin, u jagħtu bidu għal djalogu mal-Istati u mar-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u mal-għaqdiet ta' fidi, mhux konfessjonali, umanistiċi u filosofiċi, u knejjes, assoċjazzjonijiet reliġjużi u komunitajiet biex jitwaqqfu l-atti ta' vjolenza, il-persekuzzjoni, l-intolleranza u d-diskriminazzjoni fil-konfront ta' persuni abbażi tal-ħsieb, tal-kuxjenza, tal-opinjonijiet filosofiċi, tar-reliġjon jew tat-twemmin; jiddeplora l-liġijiet kontra l-konverżjoni u dwar il-blasfemija, li effettivament jillimitaw u anke jċaħħdu lill-minoranzi reliġjużi u lill-atei mil-libertà tagħhom ta' reliġjon jew ta' twemmin; iħeġġeġ ukoll lill-Kummissjoni, lis-SEAE u lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ il-Linji Gwida tal-UE dwar il-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin;

43.

Jitlob li l-UE u l-Istati Membri tagħha jkomplu jibnu alleanzi u jsaħħu l-kooperazzjoni ma' firxa wiesgħa ta' pajjiżi u organizzazzjonijiet reġjonali, sabiex titwettaq bidla pożittiva dwar il-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin, speċjalment f'żoni ta' kunflitt fejn il-gruppi ta' twemmin, bħall-Insara fil-Lvant Nofsani, huma l-aktar vulnerabbli; jappoġġja bis-sħiħ il-prattika tal-UE li tieħu l-inizjattiva dwar riżoluzzjonijiet tematiċi fil-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, u dwar il-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin fl-Assemblea Ġenerali tan-NU;

44.

Jappoġġja l-ħidma u l-isforzi tal-Mibgħut Speċjali għall-promozzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin barra mill-UE; itenni l-appelli tiegħu lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex iwettqu valutazzjoni trasparenti u komprensiva tal-effettività u l-valur miżjud tal-pożizzjoni tal-Mibgħut Speċjali fil-proċess tat-tiġdid u t-tisħiħ tal-mandat u l-pożizzjoni tagħhom mill-Kummissjoni; jinsisti li l-ħidma tagħhom għandha tingħata riżorsi adegwati biex tissaħħaħ l-effikaċja tal-UE f'dan il-qasam; ifakkar lill-Kunsill u lill-Kummissjoni dwar il-ħtieġa li jappoġġjaw b'mod adegwat, f'konsultazzjoni permanenti mal-organizzazzjonijiet reliġjużi u filosofiċi, il-mandat istituzzjonali, il-kapaċità u d-dmirijiet tal-Mibgħut Speċjali għall-promozzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin barra l-UE, billi jesploraw il-possibbiltà ta' terminu pluriennali soġġett għal rieżami annwali, u billi jiżviluppaw netwerks ta' ħidma fi ħdan l-istituzzjonijiet rilevanti kollha tal-UE, f'konformità mar-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Jannar 2019 dwar il-Linji Gwida tal-UE u l-mandat tal-Mibgħut Speċjali tal-UE dwar il-promozzjoni tal-libertà ta' reliġjon jew ta' twemmin barra mill-UE;

Il-libertà tal-espressjoni, il-libertà tal-midja u d-dritt għall-informazzjoni

45.

Jiddenunzja bil-qawwa u jikkundanna l-qtil, il-ħtif, l-inkarċerazzjoni u l-intimidazzjoni ta' bosta ġurnalisti, bloggers u informaturi, u l-attakki kontrihom, kemm fiżikament kif ukoll b'mod ġudizzjarju, flimkien mat-theddid li ffaċċjaw fl-2018; jappella lill-UE tagħmel kull sforz biex fil-futur tipproteġihom; ifakkar li l-libertà tal-espressjoni u tal-midja jrawmu kultura ta' pluraliżmu, u huma komponenti essenzjali tal-fondazzjonijiet ta' soċjetà demokratika; ifakkar li l-ġurnalisti għandhom ikunu liberi li jeżerċitaw il-professjoni tagħhom mingħajr biża' ta' prosekuzzjoni jew inkarċerazzjoni; jenfasizza li kwalunkwe restrizzjoni fuq l-eżerċizzju tal-libertà tal-espressjoni u tal-midja, bħat-tneħħija ta' kontenut onlajn, trid tkun eċċezzjonali, b'attenzjoni speċjali għall-prinċipji tan-neċessità u tal-proporzjonalità, u trid tkun preskritta mil-liġi u ġudikata f'qorti tal-ġustizzja;

46.

Jitlob lill-UE, lill-Istati Membri tagħha, u lir-RSUE tagħha b'mod partikolari, jagħtu attenzjoni speċjali lill-protezzjoni tal-libertà tal-espressjoni u l-libertà, l-indipendenza u l-pluraliżmu tal-midja madwar id-dinja, jimmonitorjaw aħjar kull forma ta' restrizzjoni – online jew offline – fuq il-libertà tal-espressjoni u tal-midja, jikkundannaw b'mod sistematiku tali restrizzjonijiet, u jużaw il-mezzi u l-għodod diplomatiċi kollha disponibbli biex dawn jintemmu; jisħaq fuq l-importanza li jiġu kkundannati u miġġielda d-diskors ta' mibegħda u l-inċitament għall-vjolenza online u offline bħala theddida diretta għall-istat tad-dritt u għall-valuri mħaddna fid-drittijiet tal-bniedem; jappoġġja inizjattivi li jgħinu biex issir distinzjoni bejn l-aħbarijiet foloz jew l-informazzjoni ħażina bi propaganda u l-informazzjoni miġbura bħala parti mill-ħidma ta' ġurnaliżmu ġenwin u indipendenti; jenfasizza l-importanza li tiġi żgurata implimentazzjoni effikaċi u sistematika tal-Linji Gwida tal-UE dwar il-libertà tal-espressjoni online u offline, u li jsir monitoraġġ regolari tal-impatt tagħhom;

Il-piena tal-mewt, it-tortura u forom oħra ta' trattament ħażin

47. Jikkundanna l-użu tat-tortura, tat-trattament inuman jew degradanti u tal-piena tal-mewt, li għadhom iseħħu f'bosta pajjiżi madwar id-dinja kollha; jinsab imħasseb dwar l-għadd ta' kundanni u eżekuzzjonijiet għal raġunijiet li ma jaqgħux taħt id-definizzjoni ta' reati serji, u dan imur kontra d-dritt internazzjonali; jistieden lill-pajjiżi li għadhom m'għamlux dan biex jistabbilixxu moratorju immedjat fuq il-piena tal-mewt bħala pass lejn l-abolizzjoni tagħha; jitlob lill-UE tintensifika l-isforzi tagħha biex tinqered it-tortura u l-piena tal-mewt; jitlob li l-UE u l-Istati Membri tagħha jkunu partikolarment viġilanti fir-rigward tal-istati li qed jheddu li jerġgħu jdaħħlu l-piena tal-mewt fil-liġi jew fil-fatt; jitlob li jieqaf il-kummerċ globali ta' oġġetti użati għat-tortura u l-piena kapitali;

48. Iqis li huwa essenzjali li jiġu miġġielda l-forom kollha ta' tortura u trattament ħażin, inkluż l-abbuż psikoloġiku, ta' persuni fil-ħabs jew f'postijiet oħra ta' detenzjoni, li jiżdiedu l-isforzi biex tiġi żgurata l-konformità mad-dritt internazzjonali rilevanti f'dan il-qasam, u li jiġi żgurat il-kumpens għall-vittmi; jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-istat tal-ħabsijiet u l-kundizzjonijiet ta' detenzjoni f'għadd ta' pajjiżi, inkluż l-aċċess għall-kura u l-mediċini, b'mod partikolari għal mard bħall-epatite jew l-HIV; ifakkar li r-rifjut li jingħata aċċess lil priġunieri għall-kura tas-saħħa jikkostitwixxi trattament ħażin jew saħansitra tortura, u jista' jkun nuqqas ta' assistenza lil persuna fil-periklu; jilqa' l-politika riveduta tal-UE lejn pajjiżi terzi dwar it-tortura u t-trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra; jistieden lill-Istati Membri jintegraw is-salvagwardji kontra t-tortura u trattament ħażin ieħor fl-azzjonijiet u l-politiki kollha tagħhom;

49. Jilqa' l-istabbiliment tal-Grupp ta' Koordinament Kontra t-Tortura tal-UE fl-2017; jilqa', f'dan ir-rigward, l-aġġornamenti għal-leġiżlazzjoni tal-UE mitluba fir-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tad-29 ta' Novembru 2018 dwar il-kummerċ f'ċerti oġġetti li jistgħu jintużaw għall-piena kapitali, it-tortura jew trattament jew pieni krudili oħra (12); jenfasizza l-importanza li tissaħħaħ aktar il-kooperazzjoni mal-mekkaniżmi tan-NU, mal-korpi reġjonali u mal-atturi rilevanti, bħall-QKI, l-OSĊ u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, fil-ġlieda kontra t-tortura u trattament ħażin ieħor;

Negozju u drittijiet tal-bniedem

50.

Itenni li l-attivitajiet tal-kumpaniji kollha, sew jekk joperaw f'livell nazzjonali sew jekk f'livell transfruntier, iridu jirrispettaw bis-sħiħ l-istandards internazzjonali fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jerġa' jafferma, barra minn hekk, l-importanza tal-promozzjoni tar-responsabbiltà soċjali korporattiva; jissottolinja l-importanza tal-intrapriżi Ewropej li jiżvolġu rwol ewlieni fil-promozzjoni tal-istandards internazzjonali dwar in-negozju u d-drittijiet tal-bniedem; ifakkar fir-responsabbiltà tan-negozji li jiżguraw li l-operazzjonijiet u l-ktajjen ta' provvista tagħhom ma jkunux implikati f'abbużi tad-drittijiet tal-bniedem, bħalma huma x-xogħol furzat u tat-tfal, il-ksur tad-drittijiet tal-popli indiġeni, il-ħtif tal-art, it-theddid u l-attakki fuq id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, u d-degradazzjoni ambjentali;

51.

Jisħaq fuq il-bżonn li jiġi stabbilit strument internazzjonali vinkolanti sabiex, fid-dritt internazzjonali fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem, jirregola l-attivitajiet tal-kumpaniji transnazzjonali u ta' kumpaniji oħrajn; jitlob li jkun hemm proposta leġiżlattiva dwar id-drittijiet tal-bniedem korporattivi u d-diliġenza dovuta biex jiġu evitati l-abbużi fl-operazzjonijiet globali tal-kumpaniji, u biex jissaħħaħ l-aċċess għal rimedju ġudizzjarju għall-vittmi ta' mġiba korporattiva ħażina; jisħaq fuq l-importanza li l-pajjiżi kollha jimplimentaw bis-sħiħ il-Prinċipji Gwida tan-NU dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem, u jistieden lil dawk l-Istati Membri tal-UE li għadhom ma adottawx il-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali dwar id-drittijiet tan-negozju biex jagħmlu dan mill-aktar fis possibbli; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jipparteċipaw b'mod kostruttiv fix-xogħol tal-Grupp ta' Ħidma Intergovernattiv dwar il-Korporazzjonijiet Transnazzjonali u Intrapriżi Kummerċjali Oħrajn tan-NU fir-rigward tad-Drittijiet tal-Bniedem; iqis li dan huwa pass neċessarju 'l quddiem fil-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem;

52.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-proġetti appoġġjati mill-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) u l-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (BERŻ) ikunu konformi mal-politika u l-impenji tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem u li jkun hemm mekkaniżmi ta' responsabbiltà għall-individwi biex jagħmlu pubbliku l-ksur relatat mal-attivitajiet tal-BEI u l-BERŻ; iqis li task force interistituzzjonali tal-UE dwar in-negozju u d-drittijiet tal-bniedem tkun għodda addizzjonali utli; jistieden lis-settur privat, b'mod partikolari lill-kumpaniji finanzjarji, tal-assigurazzjoni u tat-trasport, biex jipprovdu s-servizzi tagħhom lill-atturi umanitarji li jwettqu attivitajiet ta' għajnuna, b'konformità sħiħa mal-eżenzjonijiet umanitarji u l-eżenzjonijiet previsti fil-leġiżlazzjoni tal-UE; jilqa' t-twaqqif tal-Ombudsperson Kanadiż Indipendenti għar-Responsabbiltà Intraprenditorjali;

53.

Jieħu nota pożittiva tas-sistema ta' preferenzi SPĠ+ bħala mezz biex tiġi stimolata l-implimentazzjoni effikaċi tas-27 konvenzjoni internazzjonali fundamentali dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-istandards tax-xogħol; jirrikonoxxi li l-ktajjen ta' valur mondjali jikkontribwixxu għat-titjib tal-istandards internazzjonali fundamentali tax-xogħol, dawk ambjentali u soċjali, u jirrappreżentaw opportunità f'termini ta' żvilupp sostenibbli, b'mod partikolari fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, u f'pajjiżi b'riskju akbar minħabba t-tibdil fil-klima; jenfasizza li l-pajjiżi mhux membri tal-UE li jibbenefikaw mis-sistema ta' preferenzi SPĠ+ għandhom juru progress fl-aspetti kollha tad-drittijiet tal-bniedem; jinnota li mekkaniżmi ta' monitoraġġ imtejba u effettivi jistgħu jsaħħu l-potenzjal ta' ingranaġġ ta' skemi ta' preferenza kummerċjali bi tweġiba għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jappoġġja l-introduzzjoni u l-implimentazzjoni tal-klawżoli ta' kondizzjonalità tad-drittijiet tal-bniedem fi ftehimiet internazzjonali bejn l-UE u l-pajjiżi mhux membri tal-UE, inkluż fl-oqsma tal-kummerċ u l-investiment; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja b'mod sistematiku l-implimentazzjoni ta' dawn il-klawżoli biex tiżgura li huma rispettati mill-pajjiżi benefiċjarji, u tirrapporta b'mod regolari lill-Parlament dwar ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem mill-pajjiżi sħab;

Teknoloġiji ġodda u drittijiet tal-bniedem

54.

Jisħaq fuq l-importanza li tkun elaborata strateġija tal-UE biex it-teknoloġiji l-ġodda, bħall-intelliġenza artifiċjali, jitqiegħdu għas-servizz tan-nies, u biex tindirizza t-theddida potenzjali li joħolqu t-teknoloġiji l-ġodda għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-diżinformazzjoni, is-sorveljanza tal-massa, l-aħbarijiet foloz, id-diskors ta' mibegħda, ir-restrizzjonijiet sponsorjati mill-istat u l-abbuż tal-intelliġenza artifiċjali, jisħaq ukoll fuq it-theddida speċifika li dawn it-teknoloġiji jistgħu joħolqu fil-kontroll, ir-restrizzjoni u l-imminar ta' attivitajiet leġittimi; jissottolinja l-importanza li jinstab bilanċ tajjeb bejn id-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari d-dritt għall-privatezza u kunsiderazzjonijiet leġittimi oħra bħas-sigurtà jew il-ġlieda kontra l-kriminalità, it-terroriżmu u l-estremiżmu; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar iż-żieda fl-impjiegi ta' ċerti teknoloġiji ta' ċibersorveljanza b'użu doppju fil-konfront ta' attivisti tad-drittijiet tal-bniedem, ġurnalisti, avversarji politiċi u avukati;

55.

Jitlob li l-UE u l-Istati Membri jimpenjaw ruħhom ma' gvernijiet ta' pajjiżi terzi biex itemmu l-prattiki u l-leġiżlazzjoni repressivi dwar iċ-ċibersigurtà u l-ġlieda kontra t-terroriżmu; ifakkar fl-obbligu li kull sena jiġi aġġornat l-Anness I tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 428/2009 (13), li jelenka oġġetti b'użu doppju li jirrikjedu awtorizzazzjoni; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' kooperazzjoni diġitali effettiva bejn il-gvernijiet, is-settur privat, is-soċjetà ċivili, il-komunitajiet akkademiċi u tekniċi, is-sħab soċjali u partijiet interessati oħra sabiex jiġi żgurat ġejjieni sikur u inklużiv għal kulħadd, f'konformità mal-leġiżlazzjoni internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem;

Migranti u rifuġjati

56.

Jisħaq fuq il-ħtieġa urġenti li jiġu indirizzati l-kawżi fundamentali tal-flussi migratorji bħall-gwerer, il-kunflitti, ir-reġimi awtoritarji, il-persekuzzjoni, in-netwerks tal-migrazzjoni irregolari, it-traffikar tal-bnedmin, il-kuntrabandu, il-faqar, l-inugwaljanza ekonomika u t-tibdil fil-klima, u li jinstabu soluzzjonijiet fit-tul ibbażati fuq ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u d-dinjità; jissottolinja l-ħtieġa li jinħolqu mezzi u passaġġi legali għall-migrazzjoni, u li jiġu ffaċilitati r-ritorni volontarji, fejn possibbli, inkluż f'konformità mal-prinċipju ta' non-refoulement;

57.

Jitlob li tiġi indirizzata d-dimensjoni esterna tal-kriżi tar-rifuġjati, anki billi jinstabu soluzzjonijiet sostenibbli għall-kunflitti bis-saħħa tal-bini ta' kooperazzjoni u sħubijiet mal-pajjiżi terzi kkonċernati; jemmen li l-konformità mad-dritt internazzjonali dwar ir-rifuġjati u d-drittijiet tal-bniedem hija element importanti għall-kooperazzjoni ma' pajjiżi terzi; jisħaq fuq il-ħtieġa li jittieħdu passi ġenwini, bi qbil mal-Patti Globali dwar il-Migrazzjoni u r-Rifuġjati, biex tissaħħaħ l-awtosuffiċjenza tar-rifuġjati, jiżdied l-aċċess għal soluzzjonijiet għal pajjiżi terzi, u jittejbu l-kundizzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem fil-ġestjoni tal-migrazzjoni, speċjalment tal-pajjiżi ta' oriġini jew ta' tranżitu, u għar-ritorn sikur fid-dinjità; jitlob li l-UE u l-Istati Membri tagħha jkunu kompletament trasparenti dwar il-politiki ta' kooperazzjoni mal-pajjiżi terzi u l-allokazzjoni tal-fondi lil dawn il-pajjiżi għall-kooperazzjoni dwar il-migrazzjoni; iqis li huwa importanti li r-riżorsi għall-iżvilupp u l-kooperazzjoni ma jiġux iddevjati mill-objettivi tagħhom, u ma jridux ikunu ta' benefiċċju għal dawk responsabbli għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jitlob lill-UE tappoġġja l-inizjattiva tal-UNHCR biex ittemm l-apolidija sal-2024 fl-UE u barra minnha;

58.

Jiddenunzja l-imwiet ta' rifuġjati u migranti u l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem li jġarrbu fil-Baħar Mediterran; jikkundanna wkoll l-attakki kontra l-NGOs li jgħinu lil dawn in-nies; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jżidu l-għajnuna umanitarja għal persuni spostati b'forza; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jipprovdu appoġġ lill-komunitajiet li jospitaw lir-rifuġjati; jinsisti li l-implimentazzjoni tal-Patti Globali dwar il-Migrazzjoni u r-Rifuġjati jridu jimxu pari passu mal-implimentazzjoni tal-Aġenda 2030 tan-NU, kif definita fl-SDGs, kif ukoll ma' żieda fl-investimenti fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

59.

Jisħaq fuq il-fatt li l-emerġenza klimatika u t-telf tal-massa tal-bijodiversità jikkostitwixxu theddid serju għad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jaħdmu favur strateġija tal-UE biex jitħares ambjent b'saħħtu permezz ta' ħidma mill-qrib ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-UNHCR, li dan l-aħħar nediet strateġija konġunta mal-Programm tan-NU għall-Ambjent (UNEP); jissottolinja l-fatt li n-NU jistimaw li sal-2050 se jkun hemm ħafna persuni spostati minħabba raġunijiet ambjentali; ifakkar fl-obbligi u r-responsabbiltajiet ta' stati u korpi oħra responsabbli biex itaffu l-effetti tat-tibdil fil-klima u biex ma jħallux lil dan it-tibdil ikollu impatt negattiv fuq id-drittijiet tal-bniedem; jilqa' l-isforzi internazzjonali għall-promozzjoni tal-integrazzjoni tal-kwistjonijiet ambjentali, tad-diżastri naturali u tat-tibdil fil-klima mad-drittijiet tal-bniedem; jitlob lill-UE tipparteċipa b'mod attiv fid-dibattitu internazzjonali dwar qafas normattiv possibbli għall-protezzjoni ta' “persuni spostati minħabba kwistjonijiet ambjentali u klimatiċi”;

Appoġġ għad-demokrazija

60.

Jisħaq li l-UE għandha tkompli tappoġġja b'mod attiv il-pluraliżmu politiku demokratiku u effikaċi fl-istituzzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem, il-midja indipendenti, il-parlamenti u s-soċjetà ċivili fl-isforzi tagħhom biex jippromwovu d-demokratizzazzjoni, b'mod sensittiv għall-kuntest, filwaqt li jitqies l-isfond kulturali u nazzjonali tal-pajjiżi terzi kkonċernati sabiex jissaħħu d-djalogu u s-sħubija; ifakkar li d-drittijiet tal-bniedem huma pedament fundamentali tal-proċessi ta' demokratizzazzjoni; jieħu nota pożittiva tal-involviment konsistenti tal-Fond Ewropew għad-Demokrazija (EED) fil-Balkani tal-Punent u fil-viċinat tal-Lvant u tan-Nofsinhar tal-UE għall-promozzjoni tad-demokrazija u tar-rispett tad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali; ifakkar li l-esperjenza miksuba u t-tagħlimiet meħuda mit-tranżizzjonijiet lejn demokrazija fil-qafas tal-politiki tat-tkabbir u tal-viċinat jistgħu jagħtu kontribut pożittiv lill-identifikazzjoni tal-aħjar prattiki li jistgħu jintużaw għall-appoġġ u l-konsolidament ta' proċessi oħrajn ta' demokratizzazzjoni mad-dinja kollha; ifakkar li t-tkabbir tal-UE wera li huwa l-aktar għodda effettiva għall-appoġġ tad-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet tal-bniedem fil-kontinent Ewropew, u li l-għażla tal-adeżjoni mal-UE għandha għalhekk tibqa' miftuħa għall-pajjiżi li huma lesti li jissieħbu u li implimentaw riformi kif stipulat fl-Artikolu 49 tat-TUE; iħeġġeġ lill-UE ssegwi mill-qrib l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet li jħarsu d-drittijiet tal-bniedem u d-drittijiet ta' persuni li jappartjenu għal minoranzi, fil-fażijiet kollha tal-proċess ta' tkabbir;

61.

Jilqa' l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-14 ta' Ottubru 2019 dwar id-demokrazija bħala l-bidu tal-proċess ta' aġġornament u tisħiħ tal-approċċ tal-UE għat-tisħiħ tad-demokrazija; f'dan ir-rigward, jenfasizza r-rwol tal-edukazzjoni dwar id-drittijiet tal-bniedem flimkien mad-demokratizzazzjoni bħala għodod essenzjali biex jiġu kkonsolidati dawn il-valuri kemm fl-UE kif ukoll barra minnha; jisħaq fuq l-importanza li jiġu adottati regoli speċifiċi ta' finanzjament għal programmi tal-UE ta' appoġġ għad-demokrazija, filwaqt li titqies in-natura ta' bidliet demokratiċi; jenfasizza l-ħtieġa li jsir investiment f'riżorsi adegwati biex jiġu koordinati aħjar il-programmi ta' appoġġ għad-demokrazija u l-prijoritajiet ta' politika; jappoġġja l-isforz biex tiġi żgurata t-trasparenza dwar l-għajnuna tal-UE f'dan il-qasam; jimpenja ruħu li jippromwovi trasparenza akbar fil-proċessi demokratiċi, b'mod partikolari fil-finanzjament minn atturi differenti mhux statali ta' kampanji politiċi u kampanji dwar kwistjonijiet speċifiċi;

62.

Itenni l-opinjoni pożittiva tiegħu tal-appoġġ kontinwu tal-UE għall-proċessi elettorali u l-għoti, min-naħa tagħha, ta' assistenza elettorali u appoġġ għall-osservaturi nazzjonali; jilqa' pożittivament u jsostni b'mod sħiħ, f'dan il-kuntest, il-ħidma tal-Grupp għas-Sostenn għad-Demokrazija u Koordinazzjoni tal-Elezzjonijiet tal-Parlament; ifakkar fl-importanza li jingħata segwitu adegwat lir-rapporti u r-rakkomandazzjonijiet tal-missjonijiet ta' osservazzjoni elettorali, u dan bħala mod kif jissaħħaħ l-impatt tagħhom u l-appoġġ tal-UE għal standards demokratiċi fil-pajjiżi kkonċernati; jenfasizza fuq il-ħtieġa li tiġi appoġġjata d-demokrazija matul iċ-ċiklu elettorali permezz ta' programmi fit-tul u flessibbli li jirriflettu n-natura tal-bidla demokratika; iħeġġeġ li jkun hemm segwitu rigoruż ta' każijiet ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem kontra kandidati matul il-proċessi elettorali, b'mod partikolari kontra dawk li jappartjenu għal gruppi vulnerabbli jew minoranzi;

o o

63.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, lis-Segretarju Ġenerali tan-NU, lill-President tal-74 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, lill-President tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, lill-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem u lill-Kapijiet tad-delegazzjonijiet tal-UE.

(1) https://undocs.org/A/HRC/36/46/Add.2

(2) ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(3) Testi adottati, P8_TA(2018)0515.

(4) ĠU C 224, 27.6.2018, p. 58.

(5) Testi adottati, P8_TA(2019)0187.

(6) Testi adottati, P8_TA(2019)0013.

(7) Testi adottati, P8_TA(2018)0279.

(8) Testi adottati, P8_TA(2019)0129.

(9) Testi adottati, P8_TA(2019)0111.

(10) UNHCR – rapport Global Trends 2018 (19 ta' Ġunju 2019).

(11) ĠU C 285, 29.8.2017, p. 110.

(12) Testi adottati, P8_TA(2018)0467.

(13) ĠU L 134, 29.5.2009, p. 1.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/41

P9_TA(2020)0008

Rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni – rapport annwali (2019/2136(INI))

(2021/C 270/04)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-rapport annwali tal-Kunsill lill-Parlament Ewropew dwar il-politika estera u ta' sigurtà komuni,

—	wara li kkunsidra t-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE),

—	wara li kkunsidra l-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Att Finali ta' Helsinki tal-1975 tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE),

—	wara li kkunsidra t-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana u d-dikjarazzjoni konġunta dwar il-kooperazzjoni UE-NATO tal-10 ta' Lulju 2018,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) dwar ir-responsabbiltà politika (1),

—	wara li kkunsidra l-Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea tal-2016,

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tas-7 ta' Ġunju 2017 dwar Approċċ Strateġiku għar-Reżiljenza fl-azzjoni esterna tal-UE (JOIN(2017)0021),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Sofija tas-17 ta' Mejju 2018 u l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar it-tkabbir u l-proċess ta' stabbilizzazzjoni u ta' assoċjazzjoni tas-26 ta' Ġunju 2018 u tat-18 ta' Ġunju 2019,

—	wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni A/RES70/1 tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, “Nittrasformaw id-dinja tagħna: l-aġenda 2030 għall-iżvilupp sostenibbli”, tal-25 ta' Settembru 2015,

—	wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni 1325 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti, li stabbiliet l-Aġenda dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà (WPS) fl-2000,

—	wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2017 lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) dwar is-Sħubija tal-Lvant, fit-tħejjija għas-Summit ta' Novembru 2017 (2),

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0054/2019),

A.	billi l-Parlament għandu d-dmir u r-responsabbiltà li jeżerċita l-kontroll demokratiku tiegħu tal-politika estera u ta' sigurtà komuni (PESK) u tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni (PSDK) u għandu jingħata l-mezzi neċessarji u effettivi biex jissodisfa dan ir-rwol;

billi l-azzjoni esterna tal-UE għandha impatt dirett fuq il-benesseri taċ-ċittadini tagħha, kemm fi ħdan l-UE kif ukoll lil hinn minnha, u tfittex li tiżgura s-sigurtà u l-istabbiltà filwaqt li tippromwovi l-valuri Ewropej tal-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem; billi l-kredibilità tal-Unjoni Ewropea bħala attur globali għall-paċi u s-sigurtà hija bbażata fuq li hija taderixxi b'mod prattiku mal-valuri tagħha, li b'hekk ifisser li politika barranija bbażata fuq il-valur hija fl-interess immedjat tal-Unjoni;

C.	billi l-Unjoni Ewropea ma tistax tippromwovi l-valuri ċentrali tagħha jekk dawn ma jkunux protetti u rrispettati fl-Istati Membri kollha tagħha;

D.	billi bħalissa qegħdin nosservaw l-irtirar ta' sħab tradizzjonali mix-xena globali, iż-żieda fil-pressjoni fuq il-kooperazzjoni multilaterali u fuq l-istituzzjonijiet, u ż-żieda fil-qawwa tas-setgħat reġjonali;

billi, għal xi żmien issa, l-ambjent strateġiku tal-Unjoni qiegħed jiddeterjora, li jfisser li l-ħtieġa għal Ewropa aktar b'saħħitha, li taġixxi fuq ir-relazzjonijiet esterni tagħha b'mod unifikat, hija aktar urġenti minn qatt qabel sabiex tiffaċċja d-diversi sfidi li jaffettwaw b'mod dirett jew indirett is-sigurtà tal-Istati Membri tagħha u taċ-ċittadini tagħha; billi kwistjonijiet li jaffettwaw is-sigurtà taċ-ċittadini tal-UE jinkludu: kunflitti armati fil-fruntieri tal-Lvant u tan-Nofsinhar tal-kontinent Ewropew u stati fraġli; terroriżmu, u b'mod partikolari l-Ġiħad, attakki ċibernetiċi u kampanji ta' diżinformazzjoni; interferenza barranija fil-proċessi politiċi u elettorali Ewropej; proliferazzjoni ta' armi ta' qerda massiva u dubji dwar il-ftehimiet dwar in-nonproliferazzjoni tal-armi; iggravar ta' kunflitti reġjonali li wasslu għal spostament furzat tal-popolazzjonijiet u flussi migratorji mhux ikkontrollati; tensjonijiet dwar il-provvista tal-enerġija tal-Istati Membri; kompetizzjoni għal riżorsi naturali, dipendenza enerġetika u sigurtà tal-enerġija; żieda fil-kriminalità organizzata fil-fruntieri u fl-Ewropa; dgħajfien tal-isforzi ta' diżarm; tibdil fil-klima;

F.	billi llum il-Ġiħadiżmu huwa wieħed mill-isfidi ewlenin li qiegħed jhedded is-sikurezza pubblika fl-UE, u billi jeħtieġ li tittieħed azzjoni rapida, assertiva u kkoordinata kemm domestikament kif ukoll lil hinn minnha;

billi ebda Stat Membru individwali ma jista' jindirizza, waħdu, kwalunkwe sfida li l-kontinent Ewropew u l-viċinat tiegħu qegħdin jiffaċċjaw illum; billi l-prinċipju ta' ugwaljanza bejn l-Istati Membri fit-tfassil tal-politika estera u ta' sigurtà tal-UE u l-azzjonijiet għandhom jiġu rrispettati u ggarantiti; billi l-prerogattivi tal-parlamenti nazzjonali fil-qasam tal-politika estera u ta' sigurtà nazzjonali proprja għandhom jiġu rispettati; billi politika estera komuni li tkun ambizzjuża, kredibbli u effettiva trid tiġi appoġġata minn riżorsi finanzjarji adegwati u minn azzjonijiet f'waqthom u deċiżivi mill-UE; billi l-istrumenti tal-politika estera tal-UE jeħtieġ li jintużaw b'mod aktar koerenti u koeżiv;

billi l-multilateraliżmu huwa l-unika garanzija għall-paċi, għas-sigurtà u għall-iżvilupp sostenibbli u inklużiv f'ambjent internazzjonali tassew polarizzat; billi l-pedamenti tagħha jiġu mhedda minn dubji jew abbużi tar-regoli u tal-valuri universali, inklużi d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, id-dritt internazzjonali u d-dritt umanitarju; billi l-multilateraliżmu jinsab fil-qalba tal-approċċ tal-Unjoni Ewropea għall-PESK tagħha, hekk kif stabbilit fit-TUE;

billi d-dinja qiegħda tiffaċċja bidla globali fis-setgħat b'tendenza ewlenija fil-politika barranija xxaqleb lejn il-kompetizzjoni ġeopolitika li teħtieġ mekkaniżmi u kapaċitajiet ta' rispons rapidi, unifikati u adegwati; billi l-UE hija fil-biċċa l-kbira assenti f'din il-bidla globali fis-setgħat u fil-kompetizzjoni ġeopolitika minħabba nuqqas ta' unità fost l-Istati Membri tagħha;

billi atturi statali ġodda u setgħat ekonomiċi ġodda qegħdin ifittxu li potenzjalment jiddestabbilizzaw l-ambizzjonijiet globali u reġjonali u jipperikolaw il-paċi u l-istabbiltà fil-viċinat Ewropew, b'konsegwenzi imprevedibbli għall-paċi, flimkien mas-sigurtà Ewropea u globali; billi l-Ewropa qiegħda tissogra li tispiċċa fil-marġni fir-rigward tat-teħid ta' deċiżjonijiet u b'riżultat ta' dan ser tkun żvantaġġata ħafna; billi din ir-rikonfigurazzjoni globali qiegħda tiffaċilita l-prominenza ta' mexxejja awtokratiċi, atturi mhux statali vjolenti u movimenti ta' protesta popolari;

billi l-ambjent ta' sigurtà tal-UE, li jiddependi fuq il-paċi u fuq l-istabbiltà tal-viċinat tagħha, huwa aktar instabbli, imprevedibbli, kumpless u vulnerabbli għal pressjoni esterna – dan diġà qiegħed iseħħ fil-forma ta' gwerra ibrida li tinkludi propaganda ostili mir-Russja u minn atturi oħra, minbarra ż-żieda fit-theddid minn gruppi terroristiċi radikali, li jxekklu lill-UE milli teżerċita s-sovranità u l-awtonomija strateġika tagħha; billi l-instabilità u l-imprevedibbiltà fil-fruntieri tal-UE u fil-viċinat immedjat tagħha jirrappreżentaw theddida diretta għas-sigurtà tal-kontinent; billi r-rabta bejn is-sigurtà interna u esterna hija inseparabbli; billi din il-pressjoni esterna timplika kemm dimensjoni fiżika kif ukoll online; billi d-diżinformazzjoni u l-forom oħra ta' interferenza barranija, minn forzi esterni, joħolqu riskji serji għas-sovranità Ewropea u huma theddida serja għall-istabbiltà u s-sigurtà tal-Unjoni;

billi l-inugwaljanza soċjoekonomika, l-oppressjoni, it-tibdil fil-klima u n-nuqqas ta' inklużjoni parteċipattiva huma l-kawżi ewlenin tal-kunflitt globali; billi l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti ġew adottati fl-2015 mill-Istati Membri kollha tan-NU biex jiġi previst pjan direzzjonali għal kooperazzjoni globali ekwa, ġusta, sostenibbli u inklużiva;

billi l-effetti tat-tibdil fil-klima qegħdin ikollhom impatti dejjem aktar serji fuq aspetti differenti tal-ħajja tal-bniedem, fuq opportunitajiet ta' żvilupp u fuq l-ordni ġeopolitika u l-istabbiltà fid-dinja kollha; billi dawk li għandhom inqas riżorsi biex jadattaw għat-tibdil fil-klima ser jintlaqtu l-agħar mill-impatt tiegħu; billi l-politika estera tal-UE għandha tiffoka aktar fuq il-promozzjoni ta' attivitajiet multilaterali permezz ta' kooperazzjoni fuq kwistjonijiet speċifiċi relatati mal-klima, ħolqien ta' sħubiji strateġiċi u tisħiħ tal-kooperazzjoni u tal-interazzjonijiet bejn l-atturi statali u mhux statali, inklużi l-kontributuri ewlenin għat-tniġġis globali;

N.	billi d-drittijiet tal-bniedem qegħdin jitneħħew fil-livell globali; billi persuni mir-reġjuni kollha madwar id-dinja qegħdin, meta abbundanti mill-gvernijiet tagħhom stess, ifittxu l-appoġġ tal-Ewropa biex jiġi żgurat li d-drittijiet tal-bniedem tagħhom jiġu rrispettati;

O.	billi l-politika tat-tkabbir tal-UE hija strument effikaċi ta' politika estera tal-Unjoni; billi l-Politika Ewropea tal-Viċinat (PEV) hija strument ewlieni fir-rigward tal-ġirien tal-Lvant u tan-Nofsinhar tal-UE;

billi sal-2050 aktar minn nofs it-tkabbir demografiku tad-dinja mistenni li jseħħ fl-Afrika, li mistennija tirrappreżenta 1,3 biljun miż- 2,4 biljun ruħ oħra fuq il-pjaneta; billi l-konċentrazzjoni ta' dan it-tkabbir f'xi wħud mill-ifqar pajjiżi, flimkien mal-effetti tat-tibdil fil-klima, ser iwasslu għal sensiela ta' sfidi ġodda li, jekk ma jiġux indirizzati minnufih, ser ikollhom konsegwenzi estremament problematiċi kemm għall-pajjiżi kkonċernati kif ukoll għall-Unjoni Ewropea; billi r-rapport reċenti tal-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp (UNCTAD) dwar il-Kummerċ u l-Iżvilupp 2019 jinkludi ċifri għal USD 2,5 triljun addizzjonali fis-sena sabiex jintlaħqu l-għanijiet stipulati fl-Aġenda 2030 tan-NU dwar l-SDGs;

billi fid-dawl tal-kollass tal-ftehimiet importanti dwar il-kontroll tal-armi u d-diżarm, kif ukoll fid-dawl ta' “teknoloġiji emerġenti” bħat-teknoloġija ċibernetika u armi awtonomi, il-kontroll tad-diżarm u n-nonproliferazzjoni tal-armi għandhom isiru l-konċentrazzjoni ewlenija tal-politika estera u ta' sigurtà tal-UE; billi l-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK (3) għandha tiġi rieżaminata u aġġornata sabiex il-kriterji jiġu applikati u implimentati b'mod strett u jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' sanzjonijiet;

Il-multilateraliżmu inkwistjoni: ħtieġa urġenti għal Ewropa aktar magħquda u b'saħħitha

Ifakkar li f'mument meta s-setgħat li qegħdin jikkompetu kontra xulxin qegħdin jikkontestaw dejjem aktar l-ordni globali bbażat fuq ir-regoli, aħna, bħala Ewropej, irridu niddefendu l-valuri, ir-regoli u l-prinċipji universali – b'mod partikolari l-multilateraliżmu, id-dritt internazzjonali, l-istat tad-dritt, id-demokrazija, ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet fundamentali, il-kummerċ liberu u ġust, ir-riżoluzzjoni tal-konflitti mingħajr vjolenza u l-interessi Ewropej komuni – kemm fl-UE kif ukoll lil hinn minnha; jisħaq li, sabiex iżżomm il-kredibilità bħala portatriċi ta' valuri universali bħad-demokrazija, l-Unjoni Ewropea għandha tieħu azzjoni li tkun konsistenti mal-prinċipji tagħha;

Jissottolinja li l-multilateraliżmu għandu jkun fil-qalba tal-isforzi tal-UE biex tipprevjeni, timmitiga u tirriżolvi l-konflitti abbażi ta' normi u prinċipji tad-dritt internazzjonali, il-Karta tan-NU u l-Att Finali ta' Ħelsinki tal-1975 maħruġ mill-OSKE u l-multilateraliżmu huwa l-aħjar mod kif jiġu garantiti d-djalogu politiku transnazzjonali, il-paċi u l-ordni globali stabbilizzat; jisħaq fuq il-konvinzjoni soda tiegħu li, f'ambjent strateġiku li qiegħed jiddeterjora konsiderevolment, l-UE u l-Istati Membri tagħha għandhom responsabbiltà dejjem akbar li jikkontribwixxu għas-sigurtà internazzjonali;

Jiddeskrivi kif il-multilateraliżmu huwa l-pedament tal-politika estera u ta' sigurtà tal-UE u jirrappreżenta l-aħjar mod kif jiġu żgurati l-paċi, is-sigurtà, id-drittijiet tal-bniedem u l-prosperità; jisħaq li dan l-approċċ joffri benefiċċji għan-nies fl-Ewropa u madwar id-dinja; jirrikonoxxi approċċ fi tliet stadji tal-multilateraliżmu abbażi ta' dawn il-prinċipji: rispett tad-dritt internazzjonali u jiġi żgurat li l-azzjoni tal-UE tkun ibbażata fuq regoli u normi tad-dritt internazzjonali u tal-kooperazzjoni internazzjonali, estensjoni tal-multilateraliżmu għal realtà globali ġdida li tinkoraġġixxi approċċ kollettiv u tqis il-potenzjal li jittieħed vantaġġ mill-kapaċità normattiva, mill-awtonomija u mill-influwenza tal-UE fi ħdan l-organizzazzjonijiet internazzjonali, preservazzjoni u estensjoni tal-influwenza tagħhom u riforma tal-organizzazzjonijiet internazzjonali, li jagħmlu l-organizzazzjonijiet multilaterali adatti għall-iskop tagħhom; jirrikonoxxi wkoll li jekk il-multilateraliżmu għandu jkun effikaċi, il-kwistjoni tal-inugwaljanzi fis-setgħat bejn l-atturi statali u dawk mhux statali jeħtiġilha tiġi indirizzata u solvuta; jilqa' l-azzjoni meħuda mill-Unjoni rigward l-appoġġ deċiżiv tagħha għall-Ftehim ta' Pariġi, għall-ftehimiet ta' paċi reġjonali u għad-diżarm nukleari;

Jesprimi d-dispjaċir tiegħu dwar l-irtirar gradwali tal-Istati Uniti mill-ordni dinji multilaterali, jiġifieri l-irtirar tagħhom mill-Ftehim ta' Pariġi, il-Pjan ta' Azzjoni Komprensiv Konġunt (PAKK), il-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU u l-UNESCO, u d-deċiżjoni tagħhom li jissospendu l-finanzjament tagħhom għall-Aġenzija ta' Fondi u tax-Xogħol tan-Nazzjonijiet Uniti għar-rifuġjati tal-Palestina fil-Lvant Qarib (UNRWA); jappoġġja bis-sħiħ il-preservazzjoni u l-implimentazzjoni sħiħa mill-partijiet kollha tal-PAKK bħala parti integrali mis-sistema globali ta' ordni multilaterali u ta' nonproliferazzjoni u l-kontribut għas-sigurtà reġjonali fil-Lvant Nofsani; jirrifjuta r-riimpożizzjoni unilaterali u extraterritorjali ta' sanzjonijiet mill-Istati Uniti wara l-ħruġ tiegħu mill-PAKK, billi dan jinterferixxi serjament fl-interessi leġittimi ekonomiċi u tal-politika estera tal-UE; jappella lill-UE u lill-Istati Membri tagħha sabiex jibnu l-unità, id-deterrenza u r-reżiljenza tagħhom kontra sanzjonijiet sekondarji minn pajjiżi terzi, u jkunu lesti jadottaw kontromiżuri kontra kwalunkwe pajjiż li jagħmel ħsara lill-interessi leġittimi tal-UE permezz ta' sanzjonijiet sekondarji;

Jesprimi d-dispjaċir tiegħu dwar il-fatt li s-sħubija transatlantika qiegħda tħabbat wiċċha ma' għadd sinifikanti ta' sfidi u tfixkil, iżda għadha indispensabbli għas-sigurtà u l-prosperità fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku; jesprimi d-dispjaċir tiegħu dwar l-irtirar progressiv tal-Istati Uniti mill-ordni dinji multilaterali ibbażat fuq ir-regoli;

Jappella, għal darb'oħra, sabiex l-Istati Membri jappoġġaw riformi fil-kompożizzjoni u fil-funzjonament tal-Kunsill tas-Sigurtà; jenfasizza li l-UE hija impenjata li ssaħħaħ ir-rwol internazzjonali tan-NU;

Jappella għal Unjoni Ewropea aktar b'saħħitha, magħquda, effikaċi, proattiva u strateġika, speċjalment billi għadu kemm beda ċiklu politiku Ewropew ġdid u l-politika estera u ta' sigurtà tal-UE hija soġġetta għal tibdil; jemmen li ebda Stat Membru ma jista' jipprovdi, waħdu, rispons effikaċi għall-isfidi globali ta' llum; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-kooperazzjoni Ewropea jkollha influwenza fix-xena dinjija – element li jeħtieġ approċċ magħqud u li mhux possibbli jekk l-UE tkun maqsuma; jappella lill-UE tintensifika l-isforzi tagħha biex tħares l-interessi u l-valuri, filwaqt li taġixxi bħala sieħeb internazzjonali affidabbli; jemmen li huwa importanti li tingħata spinta lill-effikaċja u lis-setgħat ta' infurzar proprji tal-UE fil-livell internazzjonali, u jappella lill-istituzzjonijiet tal-UE jiffokaw fuq li jkunu orjentati għaċ-ċittadin u jaġixxu fl-interess tan-nies; jisħaq li l-UE għandha tikkomunika l-objettivi tal-politika, tistabbilixxi prijoritajiet u miri li jinvolvu liċ-ċittadini, tiffoka fuq in-nies u mhux fuq il-proċessi, tipprovdi riżultati tanġibbli u ma twassalx għal aktar burokrazija; jappella lill-UE ttejjeb id-djalogu ma' atturi governattivi u mhux governattivi ta' pajjiżi terzi meta tiżviluppa proposti ta' politika b'dimensjoni internazzjonali sabiex l-UE tkun tista' titkellem b'vuċi waħda;

Itenni l-ħtieġa urġenti li tissaħħaħ ir-reżiljenza u l-indipendenza tal-UE billi tissaħħaħ PESK maħsuba għall-paċi, għas-sigurtà reġjonali u internazzjonali, għad-drittijiet tal-bniedem, għall-ġustizzja soċjali, għal-libertajiet fundamentali u għall-istat tad-dritt fl-UE, fil-viċinat tagħha u madwar id-dinja; jisħaq fuq li l-kredibilità tal-UE fid-dinja tiddependi mill-protezzjoni u mill-konformità ma' dawn il-prinċipji; jemmen li din il-PESK imsaħħa għandha tkun aktar koerenti, billi ma tinkludix biss is-setgħa ta' persważjoni tradizzjonali, iżda tkun ukoll PSDK b'saħħitha, permezz ta' politika ta' sanzjonijiet effettiva u kooperazzjoni transfruntiera kontra t-terroriżmu; itenni l-appell tiegħu għall-adozzjoni rapida ta' mekkaniżmu ta' sanzjonijiet tal-UE rigward id-drittijiet tal-bniedem (jiġifieri verżjoni tal-UE tal-“Att Magnitsky”), li jippermetti sanzjonijiet immirati kontra individwi li r-rwol tagħhom huwa kompliċi fi ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem;

Jemmen li l-Unjoni Ewropea jeħtieġ li ssir attur globali kredibbli u effikaċi sabiex tkun tista' tieħu rwol ta' tmexxija globali li jkun responsabbli, tanġibbli, proattiv u prominenti fix-xena internazzjonali u tuża l-potenzjal politiku tagħha sabiex taħseb u taġixxi bħala setgħa ġeopolitika b'impatt sinifikanti, filwaqt li tiddefendi u tippromwovi l-objettivi tal-Artikolu 21 TUE, il-prinċipji u r-regoli universali tagħha, il-valuri komuni – bħall-paċi u d-drittijiet tal-bniedem – u l-interessi tagħha fid-dinja, tgħin tirriżolvi l-konflitti madwar id-dinja u ssawwar il-governanza globali; jirriafferma l-ħtieġa li jiġu żgurati l-awtonomija strateġika tal-UE, b'mod partikolari t-titjib fit-teħid ta' deċiżjonijiet, il-kapaċitajiet u l-kapaċitajiet ta' difiża adegwati, rikonoxxuti fl-Istrateġija Globali tal-UE u rrikkonfermati f'Ġunju 2018 mit-28 kap ta' stat u ta' gvern, u l-ħtieġa li tiġi promossa UE aktar kapaċi u indipendenti fi żmien ta' kompetizzjoni ġeopolitika li qiegħda tikber;

10.

Jappoġġja bis-sħiħ id-deċiżjoni tal-President tal-Kummissjoni li tittrasforma l-fergħa eżekuttiva tal-UE f'“Kummissjoni ġeopolitika”, li l-enfasi tagħha hija fuq il-bini ta' attur estern kredibbli li jindirizza sistematikament kwistjonijiet ta' azzjoni esterna; jilqa' l-impenn tal-VP/RGħ li jikkoordina d-dimensjonijiet esterni tal-azzjoni tal-Kummissjoni u li jiżgura rabta aħjar bejn l-aspetti interni u esterni tal-politiki tiegħu; jissottolinja li, għaldaqstant, Kummissjoni ġeopolitika tkun mistennija tadotta approċċ proattiv aktar milli reattiv għall-kwistjonijiet globali u li tagħmel il-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) li jmiss jirrifletti dan il-mandat; jemmen, f'dan ir-rigward, li l-Unjoni Ewropea għandha tfittex li ssir attur aktar assertiv, mingħajr preġudizzju għall-pożizzjoni tagħha bħala setgħa normattiva; jisħaq fuq li Kummissjoni ġeopolitika hija sabiex tissalvagwardja l-interessi tagħha b'rispett sħiħ tad-dritt internazzjonali u tal-valuri proprji; jissottolinja li l-UE għandha tuża s-setgħat kollha fi spirtu ta' kooperazzjoni u ftuħ, filwaqt li żżomm id-dritt li tirritalja fejn meħtieġ;

11.

Jafferma mill-ġdid l-impenn tiegħu lejn l-Istrateġija Globali tal-UE bħala pass deċiżiv 'il quddiem minn ġestjoni tal-kriżi ad hoc għal approċċ integrat lejn il-politika barranija tal-Unjoni Ewropea; jemmen li reviżjoni strateġika tal-Istrateġija Globali tal-UE tkun f'waqtha u meħtieġa, b'mod partikolari fid-dawl ta' xi bidliet ġeopolitiċi profondi li seħħew mill-adozzjoni tagħha 'l hawn (eż. diverġenzi politiċi madwar is-sħubija transatlantika, l-emerġenza ta' setgħat ġodda aktar assertivi bħaċ-Ċina, u l-aggravazzjoni tal-emerġenza klimatika), li kollha għandhom implikazzjonijiet serji għall-għanijiet tal-politika barranija tal-Unjoni u għall-politika ta' sigurtà ġenerali; jitlob, b'riżultat ta' dan, lill-VP/RGħ tibda proċess ta' konsultazzjonijiet komprensivi u inklużivi, li jibda mill-Istati Membri u esperti ewlenin fil-politika barranija tal-UE minn barra l-istituzzjonijiet tal-UE, u billi jinkludi l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

12.

Iqis li l-UE għandha tiddependi aktar mill-istrumenti kummerċjali u ta' żvilupp bħal ftehimiet bilaterali u ftehimiet ta' kummerċ ħieles ma' pajjiżi terzi, billi tagħmel ir-ratifika ta' ftehim kundizzjonali fuq l-iffirmar tal-Ftehim ta' Pariġi u r-rispett għall-valuri fundamentali Ewropej;

13.

Iqis ukoll li l-UE, sabiex iżżomm il-kredibbiltà esterna tagħha, għandha tpoġġi r-rispett għall-klawżoli dwar id-drittijiet tal-bniedem fil-qalba tal-ftehimiet tal-UE ma' pajjiżi terzi, billi tagħmilhom kundizzjonali u tapplikahom meta jkun meħtieġ;

14.

Jemmen li l-Unjoni Ewropea jeħtieġ li tkun kapaċi tirreaġixxi għall-kriżijiet aktar malajr u b'mod aktar effettiv, bl-istrumenti diplomatiċi u ekonomiċi kollha li għandha disponibbli u tinkludi aktar missjonijiet ċivili u militari bħala parti mill-PSDK; ifakkar, għal dan il-għan, li għandu jagħmel enfasi akbar fuq il-prevenzjoni ta' konflitti billi jindirizza l-kawżi ewlenin tal-instabbiltajiet u billi joħloq strumenti biex ikampaw magħhom; ifakkar, f'dan ir-rigward, fil-ħtieġa li r-riżorsi baġitarji tal-UE jingħataw spinta sinifikanti għall-QFP li jmiss u li tal-anqas jirdoppjaw il-fondi għall-prevenzjoni tal-konflitti, il-konsolidazzjoni tal-paċi u l-medjazzjoni; ifakkar fir-rwol fundamentali tal-UE li trawwem id-demokrazija fil-viċinat Ewropew, speċjalment permezz tal-programmi ta' appoġġ tal-Fond Ewropew għad-Demokrazija;

15.

Jisħaq fuq il-fatt li l-Unjoni Ewropea għandha taqleb minn approċċ reattiv għal approċċ antiċipatorju u fuq l-importanza li tissieħeb ma' sħab strateġiċi tal-UE li jaħsbuha bl-istess mod, partikolarment in-NATO u l-pajjiżi emerġenti sabiex jiddefendu l-ordni globali bbażat fuq ir-regoli li huwa msejjes fuq id-dritt internazzjonali u umanitarju u t-trattati multilaterali; ifakkar li l-PESK tal-UE hija bbażata fuq sħubija u multilateraliżmu, li jgħinu biex jgħaqqdu s-setgħat reġjonali u globali rilevanti; jissottolinja l-ħtieġa urġenti li jiġu esplorati forom flessibbli ġodda ta' kooperazzjoni ta' alleanza, speċjalment fil-monitoraġġ u l-kontroll tal-flussi tat-teknoloġija, il-kummerċ u l-investimenti u li jinstabu mekkaniżmi innovattivi u inklużivi għall-kooperazzjoni, li jiżviluppaw multilateraliżmu intelliġenti; jitlob li jsiru sforzi konġunti għar-riforma ta' organizzazzjonijiet multilaterali biex ikunu jistgħu jaqdu l-iskop tagħhom;

16.

Jippromwovi politika barranija tal-UE li tgħaqqad flimkien l-istituzzjonijiet tal-UE u l-Istati Membri wara politika estera komuni u b'saħħitha fil-livell tal-UE, u b'hekk tingħata aktar kredibbiltà lill-UE; japprova l-idea li politika bħal din għandha tappoġġa bis-sħiħ ir-rwol vitali mwettaq mill-VP/RGħ; iħeġġeġ l-istabbiliment ta' koalizzjonijiet ad hoc ta' Stati Membri li jikkontribwixxu għal aktar flessibbiltà u rispons aħjar tal-azzjoni esterna tal-Unjoni, billi titnaqqas il-pressjoni maħluqa mill-ħtieġa li jintlaħaq kunsens fost l-Istati Membri; iħeġġeġ l-istabbiliment mill-ġdid ta' forom ta' kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn il-VP/RGħ u l-ministri għall-affarijiet barranin, sabiex dawn tal-aħħar jiġu ddelegati biex jaġixxu f'isem l-UE sabiex tissaħħaħ il-koeżjoni u l-leġittimità demokratika tal-UE; jitlob li l-UE tikkomunika aħjar il-viżjoni tagħha u l-objettivi tal-politika tal-PESK liċ-ċittadini tagħha;

17.

Jappella għal aktar solidarjetà u koordinament imtejjeb bejn l-UE u l-Istati Membri tagħha; ifakkar fil-ħtieġa għal konsistenza fost il-politiki esterni tal-Unjoni u ma' politiki oħrajn b'dimensjoni esterna, u li dawn il-politiki jiġu kkoordinati ma' sħab internazzjonali; jemmen li kooperazzjoni bejn l-Istati Membri hija fundamentali għas-salvagwardja tad-demokrazija, tal-valuri komuni, tal-libertajiet u tal-istandards soċjali u ambjentali tal-UE; jissottolinja l-ħtieġa li l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, il-pajjiżi sħab u l-organizzazzjonijiet internazzjonali tiġi estiża; itenni l-importanza tal-Artikolu 24(3) tat-TUE, li jiddikjara li l-Istati Membri għandhom isostnu l-politika esterna u ta' sigurtà tal-Unjoni mingħajr riserva u fi spirtu ta' lealtà u solidarjetà reċiproka u għandhom joqogħdu lura minn kwalunkwe azzjoni li tmur kontra l-interess tal-Unjoni; jissottolinja li, kif stabbilit fit-Trattat, il-Kunsill Affarijiet Barranin tal-UE huwa l-forum fejn il-ministri nazzjonali jippreżentaw il-fehmiet tagħhom u jaqblu dwar politiki, u li, ladarba jkun hemm qbil dwar il-politika, l-Istati Membri għandhom jappoġġaw bis-sħiħ lill-VP/RGħ fl-eżekuzzjoni ta' din il-politika, inkluż fl-isforzi diplomatiċi tagħhom stess;

18.

Jisħaq fuq il-fatt li l-Unjoni jeħtiġilha timplimenta bis-sħiħ id-dispożizzjonijiet tat-Trattat ta' Lisbona u tuża l-istrumenti eżistenti b'mod aktar effettiv; jitlob li l-UE taġixxi b'mod aktar armonizzat u koerenti sabiex ittejjeb il-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħha u ssir attur estern effikaċi u kredibbli, u li s-SEAE jkollu rwol ċentrali;

It-tisħiħ tal-Parlament Ewropew bħala pilastru tal-PESK

19.

Jissottolinja li l-Unjoni Ewropea tista' twettaq il-potenzjal sħiħ tagħha biss meta titkellem u taġixxi bħala vuċi waħda u meta t-teħid ta' deċiżjonijiet isir gradwalment, mil-livell nazzjonali għal dak supranazzjonali, u b'hekk tisfrutta għalkollox il-possibbiltajiet li joffru t-trattati tal-UE, l-istituzzjonijiet u l-proċeduri tagħhom u filwaqt li tikkonforma għalkollox mal-prinċipju tas-sussidjarjetà u tirrispetta l-kompetenzi tal-Istati Membri; jisħaq li l-Unjoni Ewropea għandha tuża l-mezzi kollha disponibbli biex tilħaq dan il-għan, inklużi dawk li toffri d-diplomazija parlamentari;

20.

Itenni, f'dan ir-rigward, li matul is-snin, il-Parlament żviluppa sensiela ta' strumenti u netwerks fil-qasam tal-azzjoni esterna, bħal kumitati parlamentari konġunti u kumitati ta' kooperazzjoni parlamentari ma' pajjiżi terzi, kif ukoll il-ħidma ta' delegazzjonijiet interparlamentari, delegazzjonijiet ad hoc u missjonijiet ta' osservazzjoni elettorali, li huma differenti mill-istrumenti u n-netwerks tal-fergħa eżekuttiva tal-UE iżda fl-istess ħin jikkomplementawhom; jissottolinja s-setgħat ta' sorveljanza u ta' kontroll imwettqa mill-Parlament u jisħaq li r-rapporti u r-riżoluzzjonijiet tiegħu jistħoqqilhom attenzjoni akbar; jenfasizza l-importanza tal-assembleji parlamentari bħala fora għall-kooperazzjoni u d-djalogu istituzzjonali filwaqt li jenfasizza l-kontribut siewi li jagħtu lill-azzjoni esterna tal-Unjoni Ewropea u lill-qasam tas-sigurtà u d-difiża; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu promossi l-attivitajiet tagħhom u li jiġi ggarantit it-twettiq xieraq ta' xogħolhom;

21.

Jissottolinja r-rwol essenzjali tal-missjonijiet ta' osservanza elettorali tal-UE; jisħaq fuq ir-responsabbiltà politika tal-Osservaturi Prinċipali, li huma nominati minn fost il-Membri tal-PE; jitlob, għalhekk, li jkun hemm approċċ aktar integrat għall-politika barranija u ta' sigurtà tal-UE, li jinkludi dimensjoni parlamentari; jitlob li jkun hemm aktar kooperazzjoni interistituzzjonali fit-tfassil ta' strateġiji lejn pajjiżi u reġjuni terzi, b'enfasi speċjali fuq il-Balkani tal-Punent u l-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant; ifakkar fl-importanza tar-relazzjonijiet parlamentari diplomatiċi u interparlamentari biex dawn l-għanijiet ikunu sostnuti; jafferma li l-Parlament jeħtieġlu jkollu rwol aktar b'saħħtu fil-PESK u fix-xena internazzjonali; jiddeskrivi l-ħtieġa li l-UE u l-Istati Membri jaħdmu flimkien biex jistabbilixxu strateġija ta' politika ġenerali għal diplomazija parlamentari ffokata mill-ġdid li tinkludi approċċ aktar integrat tal-politika barranija u ta' sigurtà tal-UE u li tadatta l-mod kif jaħdmu;

22.

Jissottolinja r-rwol ta' kull istituzzjoni involuta fil-PESK/PSDK fir-reviżjoni tal-metodi ta' ħidma tagħha u fl-evalwazzjoni tal-aħjar mod biex twettaq ir-rwol tagħha skont it-Trattati;

23.

Jappella għal kooperazzjoni interistituzzjonali mtejba fis-sens li l-Parlament jirċievi informazzjoni, f'biżżejjed żmien, biex ikun jista' jesprimi l-opinjoni tiegħu, jekk ikun xieraq, u biex il-Kummissjoni u s-SEAE jkunu jistgħu jqisu l-opinjonijiet tal-Parlament; jappella għall-kondiviżjoni tal-informazzjoni effettiva u komprensiva mill-Kummissjoni u mis-SEAE ħalli l-Parlament ikun jista' jeżerċita r-rwol ta' skrutinju tiegħu b'mod effiċjenti u f'waqtu, inkluż fil-qasam tal-PESK; jilqa' l-impenn tal-VP/RGħ li tinforma aħjar u aktar malajr, u tinvolvi u tikkonsulta lill-Parlament dwar l-għażliet fundamentali tal-PESK;

24.

Jitlob li jissaħħu r-rwoli tal-Parlament fis-sorveljanza u l-skrutinju tal-azzjoni esterna tal-UE, anke billi jkomplu jsiru konsultazzjonijiet regolari mal-VP/RGħ, mas-SEAE u mal-Kummissjoni; jitlob il-konklużjoni tan-negozjati dwar l-aċċess tal-Parlament għal informazzjoni sensittiva tal-Kunsill fil-qasam tal-PESK u tal-PSDK;

25.

Jinnota li jekk/meta jseħħ il-Brexit, il-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (AFET) tal-Parlament, bħala l-kumitat ewlieni responsabbli mir-relazzjonijiet ma' pajjiżi terzi, għandu jingħata l-informazzjoni kollha meħtieġa mill-eżekuttiv tal-UE biex ikun jista' jagħmel skrutinju, f'isem il-Parlament, tal-proċess ta' negozjar f'konformità mal-Artikolu 218 tat-TFUE u biex jipprovdi input f'waqtu dwar il-ftehim(iet) futur(i) mar-Renju Unit, li jkun jirrikjedi l-kunsens tal-Parlament; jenfasizza l-importanza ta' kooperazzjoni futura bejn l-Unjoni Ewropea u r-Renju Unit fl-oqsma tal-PESK u tal-PSDK u jirrikonoxxi l-ħtieġa li jinstabu soluzzjonijiet kreattivi;

26.

Jenfasizza l-isforzi tal-UE biex b'mod konsistenti tafferma l-importanza li jinżamm u jissaħħaħ ordni internazzjonali liberu u miftuħ ibbażat fuq ir-rispett tal-istat tad-dritt;

27.

Jitlob li, qabel l-adozzjoni mill-Kummissjoni u s-SEAE ta' strateġija jew komunikazzjoni relatata mal-PESK, jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' konsultazzjoni mal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin u l-korpi rilevanti;

28.

Jappella għal approċċ aktar strateġiku, aktar koerenza, konsistenza u komplementarjetà, kif stabbilit fit-Trattati, bejn l-istrumenti ta' finanzjament estern tal-UE u l-PESK sabiex l-Unjoni Ewropea tkun tista' tindirizza l-isfidi li dejjem qed jiżdiedu tas-sigurtà u tal-politika barranija; jenfasizza li PESK kredibbli u effettiva trid tkun ibbażata fuq riżorsi finanzjarji adegwati; jitlob li dawn jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-azzjoni esterna tal-UE fil-QFP li jmiss (2021-2027), u li l-UE tiffoka r-riżorsi tagħha fuq prijoritajiet strateġiċi;

29.

Jinnota l-proposta tal-Kummissjoni li tikkombina l-maġġoranza tal-istrumenti eżistenti għal azzjoni esterna fi strument uniku: l-Istrument ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI); itenni li l-akkomunament ta' strumenti ta' azzjoni esterna f'fond uniku jista' jwassal għal sinerġiji, effikaċja u rapidità fil-proċessi ta' teħid ta' deċiżjonijiet u l-iżborż ta' fondi, iżda ma għandux jiddevja l-finanzjament tal-Unjoni mill-għanijiet li ilhom jeżistu u ġenerali tal-politika barranija tal-qerda tal-faqar, l-iżvilupp sostenibbli u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jilqa' l-istruttura simplifikata tal-istrumenti esterni proposti fl-ambitu tal-NDICI; jappella għal kontrolli u bilanċi xierqa, livell suffiċjenti ta' trasparenza, u kontribut politiku strateġiku u skrutinju regolari tal-applikazzjoni mill-Parlament; jisħaq fuq l-importanza tal-prinċipju ta' differenzjazzjoni fl-assistenza għall-pajjiżi tal-viċinat b'livell ogħla ta' impenn għar-riformi Ewropej skont il-prinċipju “aktar għal aktar” u “anqas għal anqas”;

30.

Jisħaq fuq il-ħtieġa għal rwol akbar tal-Parlament matul l-iskrutinju u t-tmexxija tal-istrumenti esterni kollha tal-UE, inkluż għall-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni għall-2021-2027 (IPA III); jenfasizza r-rwol tal-Istrument li jikkontribwixxi għall-Istabbiltà u l-Paċi (IcSP), b'mod partikolari fl-appoġġ għall-paċi u l-istabbiltà madwar id-dinja; jistenna adozzjoni f'waqtha tal-istrumenti ta' wara l-2020, u anke tal-Faċilità Ewropea għall-Paċi sabiex jiġu evitati diskrepanzi ta' finanzjament bla bżonn;

31.

Jemmen li l-prevenzjoni tal-konflitti, il-konsolidazzjoni tal-paċi u l-medjazzjoni u r-riżoluzzjoni paċifika tal-konflitti mtawla, b'mod partikolari fil-viċinat immedjat tal-UE, għandhom ikunu prijorità fis-snin li ġejjin; jissottolinja li tali approċċ jagħti livell għoli ta' valur miżjud tal-UE f'termini politiċi, soċjali, ekonomiċi u ta' sigurtà; ifakkar li l-prevenzjoni tal-konflitti u l-attivitajiet ta' medjazzjoni jgħinu biex jiġu affermati l-preżenza u l-kredibbiltà tal-UE fix-xena internazzjonali u li din il-prevenzjoni flimkien mal-attivitajiet għandhom jiffurmaw parti minn approċċ olistiku li jgħaqqad flimkien is-sigurtà, id-diplomazija u l-iżvilupp; jirrimarka l-ħtieġa li l-Unjoni Ewropea tiġi kkonsolidata bħala attur globali influwenti u li jsir investiment fil-prevenzjoni tal-konflitti u fil-medjazzjoni; jitlob li l-UE tkompli tagħti prijorità lill-prevenzjoni tal-konflitti u l-medjazzjoni; jenfasizza l-kontribut siewi tal-Parlament fil-qasam tar-riżoluzzjoni tal-konflitti u l-kontribut għall-medjazzjoni, għad-djalogu u għall-promozzjoni tal-valuri tad-demokrazija, l-istat tad-dritt, ir-rispett għall-minoranzi u d-drittijiet fundamentali, partikolarment fil-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent, tas-Sħubija tal-Lvant u tal-Viċinat tan-Nofsinhar u jappella għal żvilupp ulterjuri fil-kooperazzjoni interistituzzjonali dwar il-medjazzjoni; jilqa' r-rwol akbar tal-UE fir-riżoluzzjoni tal-konflitti u fit-tisħiħ tal-fiduċja fil-qafas jew bħala appoġġ tal-formati u l-prinċipji ta' negozjar eżistenti maqbula;

32.

Ifakkar fl-importanza ta' PEV b'saħħitha, fejn l-UE timpenja ruħha għall-interessi komuni tas-soċjetà, politiċi u ekonomiċi mal-pajjiżi sħab tal-Lvant u n-Nofsinhar; jissottolinja r-rwol strateġiku li l-Unjoni jista' jkollha permezz tal-PEV billi ssaħħaħ ir-reżiljenza tas-sħab tal-UE, bħala prijorità ewlenija, quddiem it-theddidiet u l-pressjonijiet li qed jesperjenzaw; jirrikonoxxi li biex l-Unjoni Ewropea tkun attur globali b'saħħtu, jeħtieġ li l-UE tkun attur rilevanti fil-viċinat;

33.

Ifakkar li d-demokraziji moderni jirrikjedu fergħat leġiżlattivi li jiffunzjonaw kompletament u, f'dan ir-rigward, jissottolinja l-importanza li tiġi appoġġata l-ħidma tal-parlamenti kemm fil-Balkani tal-Punent kif ukoll fil-viċinat;

34.

Jirrikonoxxi l-importanza tal-istabbiltà tal-Viċinat tal-Lvant għall-istabbiltà tal-Unjoni stess u l-potenzjal trasformattiv tal-UE għar-reġjuni u l-pajjiżi tal-viċinat; itenni l-appoġġ tiegħu għas-Sħubija tal-Lvant, li fl-2019 iċċelebrat l-10 anniversarju tagħha; jisħaq, madankollu, li sabiex is-Sħubija tal-Lvant tkun aktar ta' suċċess, hija teħtieġ inizjattivi u impenji ġodda miż-żewġ naħat (jiġifieri, min-naħa tal-UE u tas-sħab tagħha); iħeġġeġ l-iżvilupp ta' relazzjonijiet dejjem aktar mill-qrib mas-Sħubija tal-Lvant, inklużi strateġiji mmirati għall-Ukrajna, il-Georgia u l-Moldova u l-importanza li tittieħed nota tal-ideat bħalma huma t-Triju ta' Strateġiji 2030 u l-ideat mill-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant assoċjati mal-UE li huma l-aktar avvanzati; jenfasizza li tali approċċ għandu jkun ibbażat fuq il-prinċipju ta' “aktar għal aktar” u “anqas għal anqas”, immexxi mill-istituzzjonijiet tal-UE u l-koalizzjoni ta' Stati Membri tal-istess fehma, magħrufa bħala l-proċess tat-Triju Ewropew, b'enfasi fuq proġetti u programmi tanġibbli biex jiġu segwiti l-aħjar prattiki mill-proċess ta' Berlin u l-integrazzjoni taż-Żona Ekonomika Ewropea; jemmen li s-suċċess tat-trasformazzjoni fil-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant – speċjalment il-pajjiżi assoċjati mal-UE tal-Ukrajna, il-Moldova u l-Georgia – jista' jagħti riżultati pożittivi, li jista' jkollhom ukoll influwenza fuq is-soċjetà fil-pajjiżi ġirien tar-Russja;

35.

Ifakkar u jenfasizza li l-kooperazzjoni mal-pajjiżi tas-Sħubija tal-Lvant u ma' pajjiżi ġirien oħra tal-UE għandha tkun prijorità għall-PESK minħabba l-interess vitali tal-UE fl-iżvilupp u d-demokratizzazzjoni ta' dawn il-pajjiżi; jistieden lill-Kummissjoni u lis-SEAE jkomplu jsaħħu r-rabtiet ekonomiċi u ta' konnettività, bl-użu ta' ftehimiet kummerċjali u ta' assoċjazzjoni, l-aċċess għas-suq uniku u kuntatti aktar profondi bejn il-persuni, fosthom permezz tal-faċilitazzjoni u l-liberalizzazzjoni tal-viżi meta jkunu ġew issodisfati r-rekwiżiti kollha; jenfasizza li dawn ta' hawn fuq jistgħu jservu bħala inċentivi biex jitrawmu r-riformi demokratiċi u l-adozzjoni ta' regoli u tal-istandards tal-UE;

36.

Itenni l-impenn tal-UE li tappoġġa s-sovranità, l-integrità territorjali u l-indipendenza politika tal-Ukrajna u tal-pajjiżi kollha tas-Sħubija tal-Lvant fi ħdan il-fruntieri tagħhom rikonoxxuti internazzjonalment, skont id-dritt, in-normi u l-prinċipji internazzjonali, sabiex jiżdied l-appoġġ għar-residenti affettwati mill-konflitti, il-persuni spostati internament u r-rifuġjati, u li jiġu miġġielda l-attentati ta' destabbilizzazzjoni minn pajjiżi terzi, b'mod partikolari r-Russja; jirrifjuta l-użu tal-forza jew it-theddida ta' forza meta jiġu riżolti l-konflitti u jtenni l-viżjoni tiegħu li l-konflitti attwali fil-pajjiżi kollha tas-Sħubija tal-Lvant għandhom jiġu riżolti b'konformità man-normi u l-prinċipji tad-dritt internazzjonali; jibqa' impenjat bis-sħiħ għall-politika ta' nuqqas ta' rikonoxximent tal-annessjoni illegali tal-Krimea; jissottolinja bil-qawwa l-importanza tal-pożizzjoni proattiva bbażata fuq id-dritt internazzjonali kontra l-konflitti mtawla fil-Viċinat tal-Lvant; jikkundanna, barra minn hekk, il-militarizzazzjoni kontinwa fit-territorji okkupati Georgjani tal-Abkażja u r-Reġjun ta' Tskhinvali/l-Ossezja tan-Nofsinhar, u jistieden lir-Russja tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-dritt internazzjonali; jissottolinja, li aktar minn għaxar snin wara t-tmiem tal-att ta' aggressjoni Russu fil-Georgia u waqfien mill-ġlied sussegwenti nnegozjat mill-UE, ir-Russja għadha qed taġixxi bi ksur sfaċċat ta' xi wħud mid-dispożizzjonijiet tagħha stess u li l-proċess ta' “frunterizzazzjoni” għadu għaddej; jitlob li jissaħħaħ il-mandat tal-Missjoni ta' Monitoraġġ tal-Unjoni Ewropea fil-Georgia (EUMM) u li titjieb il-viżibbiltà tagħha; iħeġġeġ lill-Federazzjoni Russa, bħala l-forza ta' okkupazzjoni, biex tonora l-obbligi internazzjonali tagħha u tagħti lill-EUMM aċċess bla xkiel għar-reġjuni okkupati;

37.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-affermazzjoni mill-ġdid tal-President Kummissjoni dwar il-perspettiva Ewropea tal-Balkani tal-Punent u jisħaq fuq l-impenn tiegħu favur it-tkabbir, li jibqa' politika ewlenija u jservi ta' forza propulsiva tal-UE; itenni l-ħtieġa li l-pożizzjoni tal-UE dwar it-tkabbir tkun ambizzjuża u kredibbli;

38.

Jappella għal strateġija ta' tkabbir kredibbli tal-UE fil-Balkani tal-Punent, imsejsa fuq kundizzjonalità stretta u ekwa skont l-applikazzjoni tal-kriterji ta' Copenhagen, u li tibqa', għal raġunijiet ta' politika barranija, għodda importanti għall-promozzjoni tas-sigurtà billi ssaħħaħ ir-reżiljenza tal-pajjiżi f'reġjun ta' importanza strateġika għall-UE;

39.

Itenni li, minbarra l-PESK ġenerali, l-objettivi tal-politika tal-UE dwar il-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent huma li tiggwidahom lejn l-adeżjoni; jenfasizza li dan il-proċess ta' tkabbir huwa bbażat fuq il-mertu u jiddependi mir-rispett tagħhom għall-kriterji ta' Copenhagen, il-prinċipji tad-demokrazija, ir-rispett għal-libertajiet fundamentali u d-drittijiet tal-bniedem u tal-minoranzi, l-osservanza tal-istat tad-dritt u l-kisbiet individwali tagħhom biex jissodisfaw il-kriterji imposti;

40.

Jissottolinja l-importanza ta' proċess ta' riforma li għaddej marbut mal-effett trasformattiv fuq il-pajjiżi kandidati; jibqa' impenjat bis-sħiħ li jappoġġa r-riformi u l-proġetti orjentati lejn l-UE, b'mod partikolari dawk li jiffukaw fuq it-tisħiħ ulterjuri tal-istat tad-dritt u l-governanza tajba, il-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali u t-trawwim tar-rikonċiljazzjoni, ir-relazzjonijiet tajbin ta' viċinat u l-kooperazzjoni reġjonali; jinnota b'dispjaċir it-tnaqqis fir-ritmu tal-proċess;

It-tisħiħ tal-PESK għall-ġlieda kontra t-theddid globali

41.

Jappella għat-tisħiħ tal-kapaċità tal-UE u tal-Istati Membri li jaġixxu b'mod awtonomu fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża; jenfasizza li sħubijiet effiċjenti u mill-qrib ma' organizzazzjonijiet sħab, bħan-NU jew in-NATO, u ma' istituzzjonijiet internazzjonali oħra, bħall-Unjoni Afrikana u l-OSKE, huma aktar vitali minn qatt qabel; jenfasizza li n-NATO hija s-sieħba ewlenija tas-sigurtà tal-UE; jissottolinja l-importanza ta' kooperazzjoni mill-qrib man-NATO fir-rigward tal-kwistjonijiet kollha relatati mad-difiża u tal-indirizzar tal-isfidi tas-sigurtà li qed tiffaċċja l-UE u l-viċinat tagħha, b'mod partikolari dawk li jirrigwardaw il-ġlieda kontra t-theddid ibridu;

42.

Jilqa' l-isforzi tal-UE biex issaħħaħ is-sigurtà u d-difiża tal-UE sabiex tipproteġi aħjar lill-Unjoni u liċ-ċittadini tagħha u biex tikkontribwixxi għall-paċi u l-istabbiltà fil-viċinat u lil hinn minnu, f'konformità mad-dikjarazzjoni konġunta dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO tal-10 ta' Lulju 2018;

43.

Jissottolinja r-rwol tan-NATO bħala pilastru importanti tas-sigurtà Ewropea u jilqa' l-proċess li għaddej tat-tkabbir tan-NATO, li jikkontribwixxi għall-istabbiltà u l-benesseri tal-Ewropa;

44.

Jemmen li l-votazzjoni b'maġġoranza kwalifikata (VMK) tagħmel il-politika estera u ta' sigurtà tal-UE aktar effettiva u tħaffef il-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet; jistieden lill-Kunsill juża l-VMK regolarment fil-każijiet previsti fl-Artikolu 31(2) tat-TUE u jistieden lill-Kunsill juża din l-inizjattiva billi juża l-klawsola “passerelle” prevista fl-Artikolu 31(3) tat-TUE; jinkoraġġixxi lill-Kunsill jikkunsidra l-estensjoni tal-VMK għal setturi oħra tal-PESK;

45.

Jappoġġa d-dibattitu fl-UE dwar formati ġodda, bħal Kunsill tas-Sigurtà tal-UE fi djalogu sħiħ u f'kooperazzjoni sħiħa mal-Istati Membri, u dwar modi ġodda ta' koordinazzjoni aktar mill-qrib fl-UE u mal-awtoritajiet internazzjonali sabiex jiġi ffaċilitat proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet aktar effiċjenti fil-qasam tal-politika tas-sigurtà;

46.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-President tal-Kummissjoni li, fi żmien ħames snin, tinbena Unjoni Ewropea tad-Difiża ġenwina u operattiva, u jappella għal skambji trasparenti mal-Parlament u l-Istati Membri għall-istabbiliment ta' unjoni tad-difiża; jemmen li, f'dan il-kuntest, l-UE għandha tagħmel l-aħjar użu mill-mekkaniżmi u l-istrumenti diġà eżistenti, bħall-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO), il-Mobbiltà Militari u l-Fond Ewropew għad-Difiża (EDF), li għandhom l-għan li jtejbu l-kapaċitajiet nazzjonali u Ewropej u jappoġġaw it-titjib tal-effiċjenza tal-industriji Ewropej tad-difiża; jappella għall-ħolqien ta' mekkaniżmu għall-kontroll demokratiku parlamentari tal-istrumenti l-ġodda kollha fil-qasam tad-difiża;

47.

Jissottolinja l-ħtieġa li tiġi żgurata l-evalwazzjoni kostanti tal-PESCO u tal-EDF u l-modi kif jikkontribwixxu għall-objettivi tal-PESK, sabiex tiġi żgurata l-provvista ta' riżorsi adegwati skont l-impenji tal-PESCO, u biex id-deċiżjonijiet tal-UE jiġu implimentati b'mod effettiv u koerenti – anki permezz ta' Bażi Industrijali u Teknoloġika tad-Difiża Ewropea (EDTIB) aktar integrata – b'mod li jiggarantixxi li l-Unjoni tibqa' miftuħa għall-kooperazzjoni;

48.

Ifakkar li l-Artikolu 20(2) tat-TUE, li jistabbilixxi dispożizzjonijiet għal kooperazzjoni msaħħa, jipprevedi possibbiltajiet addizzjonali għall-Istati Membri biex jimxu 'l quddiem bil-PESK u, għaldaqstant, għandu jintuża;

49.

Ifakkar li t-tibdil fil-klima għandu impatt fuq l-aspetti kollha tal-ħajja tal-bniedem, u li, inter alia, iżid il-probabbiltà ta' konflitti u vjolenza; jenfasizza li t-tħassib dwar is-sigurtà tal-klima u r-rieda li tiġi infurzata l-governanza ambjentali globali għandhom jiġu integrati fil-politika barranija tal-UE;

50.

Jissottolinja l-fatt li l-UE għandha tiżviluppa l-kapaċitajiet biex tissorvelja r-riskji relatati mat-tibdil fil-klima, li għandhom jinkludu politiki dwar is-sensittività għall-konflitti u l-prevenzjoni tal-kriżijiet; jirrikonoxxi, f'dan il-kuntest, li l-konnessjoni ta' miżuri ta' adattament għall-klima u ta' konsolidazzjoni tal-paċi ssaħħaħ il-prevenzjoni tal-konflitti; jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żviluppat approċċ komprensiv u antiċipatorju għat-tibdil fil-klima; jitlob lill-UE u lill-Istati Membri jaġixxu b'ambizzjonijiet kbar fil-konferenza internazzjonali dwar il-klima u jimplimentaw l-obbligi tagħhom; jenfasizza l-valur tad-diplomazija dwar il-klima f'dan ir-rigward;

51.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġi żviluppat approċċ komprensiv għat-tibdil fil-klima u s-sigurtà f'konformità mal-SDGs, b'mod partikolari l-SDG 13 u l-SDG 16, li jiġu żgurati flussi ekwi u suffiċjenti ta' finanzjament għall-klima skont il-Ftehim ta' Pariġi u li jiġu ddedikati livelli ogħla ta' finanzjament għal tali azzjonijiet taħt l-IcSP attwali u l-NDICI li jmiss;

52.

Jissottolinja l-importanza ġeopolitika li qed tikber tal-Artiku u l-effetti tagħha fuq is-sitwazzjoni tas-sigurtà kemm fl-UE kif ukoll f'livell globali; iħeġġeġ lill-UE taħdem għal politika interna u esterna tal-UE aktar koerenti, strateġija għall-Artiku u pjan ta' azzjoni konkret dwar l-impenn tal-UE fl-Artiku li jqis ukoll l-aspett ġeostrateġiku u tas-sigurtà; jinnota l-kapaċità tal-UE li tikkontribwixxi għar-riżoluzzjoni ta' sfidi potenzjali ġeostrateġiċi u fil-qasam tas-sigurtà;

53.

Jappella għal appoġġ aktar b'saħħtu għall-istrateġija dwar is-sigurtà marittima tal-UE, billi l-libertà tan-navigazzjoni hija sfida li qed tikber kemm globalment kif ukoll għall-viċinat; jinsisti li l-libertà tan-navigazzjoni trid tiġi rrispettata f'kull ħin u li jeħtieġ li l-miżuri jiffukaw fuq id-dieskalazzjoni u fuq il-prevenzjoni tal-konflitti armati u tal-inċidenti militari;

54.

Jesprimi d-dispjaċir tiegħu li t-tensjonijiet qed jiżdiedu u li l-ksur tad-Dritt tal-Baħar u tad-dritt marittimu internazzjonali għadu jippersisti madwar ħafna mill-hotspots marittimi ewlenin fid-dinja, bħal fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar, l-Istrett ta' Hormuz, il-Golf ta' Aden u l-Golf tal-Guinea; ifakkar fis-sitwazzjoni volatili fil-Baħar ta' Azov; jinnota li ħafna minn dawn it-tensjonijiet huma ta' natura ġeopolitika;

55.

Jitlob lill-UE tieħu miżuri attivi u tikkunsidra miżuri restrittivi b'reazzjoni għal ksur serju tal-libertà tan-navigazzjoni u tad-dritt marittimu internazzjonali;

56.

Ifakkar li reġimi internazzjonali effettivi ta' kontroll tal-armi, ta' diżarm u ta' nonproliferazzjoni huma pedament tas-sigurtà globali u Ewropea; jinnota li trasferimenti irresponsabbli ta' armi lejn pajjiżi terzi jipperikolaw u jdgħajfu l-PESK, b'mod partikolari l-isforzi tal-UE favur il-paċi, l-istabbiltà u l-iżvilupp sostenibbli; jappella għal konformità stretta mat-tmien kriterji stabbiliti fil-Pożizzjoni Komuni 2008/944/PESK dwar il-kontroll ta' esportazzjonijiet ta' armi u jappella għal mekkaniżmu għall-monitoraġġ u l-kontroll fil-livell tal-UE f'dan ir-rigward; jenfasizza l-ħtieġa ta' industrija tad-difiża li tuża l-flus tal-kontribwenti b'mod effikaċi u effiċjenti, flimkien mal-ħtieġa li l-UE trawwem suq intern aktar integrat fl-oġġetti tad-difiża u politika koordinata għall-appoġġ tar-riċerka u l-iżvilupp fil-qasam tad-difiża; jistieden lill-Istati Membri jagħmlu d-diżarm nukleari multilaterali prijorità tal-politika estera u ta' sigurtà tal-UE; jemmen li l-UE trid tkompli bl-isforzi tagħha biex iżżomm il-ftehim nukleari mal-Iran ħaj; iħeġġeġ lill-VP/RGħ juża l-mezzi politiċi u diplomatiċi kollha disponibbli biex jissalvagwardja l-pjan ta' azzjoni komprensiv konġunt (PAKK) u t-trattat dwar it-tnaqqis tal-armi strateġiċi ġdid (START ġdid), u jvara strateġija koerenti u kredibbli għal negozjati multilaterali dwar miżuri reġjonali ta' dieskalazzjoni u tisħiħ tal-fiduċja fil-Golf li tinvolvi lill-atturi kollha fir-reġjun; jenfasizza li l-kapaċità tal-UE li tinvolvi ruħha b'mod diplomatiku mal-atturi kkonċernati kollha hija vantaġġ qawwi li għandu jiġi sfruttat bis-sħiħ għal dak il-għan;

57.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkonformaw bis-sħiħ mal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK dwar il-kontroll ta' esportazzjoni ta' armi, biex jimplimentaw b'mod strett l-obbligi tagħhom li jirriżultaw minn din il-Pożizzjoni Komuni, b'mod partikolari l-kriterju 4 dwar il-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà reġjonali, rigward il-politika tagħhom dwar l-esportazzjoni tal-armi lejn it-Turkija, u biex jimponu embargo fuq l-armi lejn it-Turkija wara l-invażjoni illegali tagħha tat-Tramuntana tas-Sirja u l-azzjonijiet illegali tagħha fil-Lvant tal-Mediterran – b'mod partikolari, l-invażjoni tagħha taż-żona ekonomika esklussiva u tal-ilmijiet territorjali tar-Repubblika ta' Ċipru; itenni l-pożizzjoni tiegħu li l-Pożizzjoni Komuni għandha tiġi rieżaminata u aġġornata sabiex il-kriterji jiġu applikati u implimentati b'mod strett u jiġi stabbilit mekkaniżmu ta' sanzjonijiet; jistieden lill-VP/RGħ jagħti prijorità lil dan id-dossier;

58.

Jistieden lill-VP/RGħ jippromwovi strateġija ta' kooperazzjoni bireġjonali multidimensjonali mal-Amerka Latina u l-Karibew fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża, iħeġġeġ id-difiża konġunta tal-ordni multilaterali, it-tisħiħ tal-kooperazzjoni fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata u fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-effetti tiegħu fuq l-istabbiltà soċjali, politika u ekonomika, u jrawwem id-djalogu bħala għodda għall-kisba ta' soluzzjonijiet negozjati paċifiċi għall-konflitti politiċi li qed nesperjenzaw;

59.

Jitlob li tiġi studjata l-possibbiltà li jinħoloq forum ġdid għall-kooperazzjoni multilaterali fost l-alleati tal-Punent, jiġifieri l-UE, l-Istati Uniti tal-Amerka, il-Ġappun, il-Kanada, il-Korea t'Isfel, l-Awstralja u New Zealand, permezz tal-legat tal-Kumitat ta' Koordinazzjoni għall-Kontrolli Strateġiċi Multilaterali tal-Esportazzjoni; jenfasizza li l-mandat ta' forum ġdid għandu jkopri l-monitoraġġ u l-kontroll tal-esportazzjoni tat-teknoloġiji, tal-flussi kummerċjali u tal-investimenti sensittivi lejn pajjiżi ta' tħassib;

60.

Jenfasizza li t-tisħiħ ta' relazzjonijiet sostanzjali mal-Asja tal-Lvant u tax-Xlokk huwa essenzjali għall-istrateġija dwar il-konnettività tal-UE bbażata fuq ir-regoli, komprensiva u sostenibbli, u vice versa; għalhekk, jippromwovi s-sostenibbiltà, approċċ ibbażat fuq ir-regoli u l-QFP bħala strument deċiżiv;

61.

Jieħu nota tat-tqawwija tal-forzi militari fir-reġjun u jitlob lill-partijiet kollha involuti jirrispettaw il-libertà tan-navigazzjoni, jirriżolvu d-differenzi b'mezzi paċifiċi u jastjenu milli jieħdu azzjonijiet unilaterali biex ibiddlu l-istatus quo, anki fil-Baħar taċ-Ċina tal-Lvant, fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar u fl-Istrett tat-Tajwan; jinsab mħasseb minħabba l-fatt li l-indħil barrani minn reġimi awtokratiċi fl-elezzjonijiet ġenerali li jmiss, permezz ta' azzjonijiet ta' diżinformazzjoni u attakki informatiċi, jhedded id-demokraziji Asjatiċi u l-istabbiltà tar-reġjun; itenni l-appoġġ tiegħu għall-parteċipazzjoni sinifikanti tat-Tajwan fl-organizzazzjonijiet, fil-mekkaniżmi u fl-attivitajiet internazzjonali;

62.

Jenfasizza li l-Kummissjoni għandha tintegra strateġija ta' ċibersigurtà fl-isforzi ta' diġitalizzazzjoni tal-UE u tippromwovi l-inizjattiva fl-Istati Membri kollha bħala parti minn impenn politiku u ekonomiku b'saħħtu favur l-innovazzjoni diġitali;

63.

Jistieden lill-VP/RGħ, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom fir-rigward tal-ġlieda kontra t-theddid ċibernetiku u ibridu li huma kombinazzjoni ta' pożizzjonijiet ambigwi, billi jissaħħu l-mekkaniżmi ta' ċiberdifiża tal-UE u tal-Istati Membri tagħha u r-reżiljenza tagħhom għat-theddid ibridu, u billi jibnu infrastrutturi kritiċi li jkunu ċiberreżiljenti; jappella, f'dan ir-rigward, għall-iżvilupp ta' kapaċitajiet u metodi konġunti u komprensivi biex jiġu analizzati r-riskji u l-vulnerabbiltà; jenfasizza li tenħtieġ koordinazzjoni aħjar sabiex tali sfidi jingħelbu b'mod effettiv; ifakkar li l-komunikazzjoni strateġika u d-diplomazija pubblika għandhom isaħħu l-influwenza ġeopolitika u l-immaġni ġenerali tal-UE fid-dinja u għandhom jipproteġu l-interessi tal-UE;

64.

Jenfasizza li l-indħil barrani fl-affarijiet tal-UE huwa riskju kbir għas-sigurtà u għall-istabbiltà tal-UE; jappoġġa bil-qawwa t-tisħiħ tal-kapaċitajiet ta' komunikazzjoni strateġika tal-Unjoni Ewropea; jitlob, f'dan ir-rigward, li jingħata aktar appoġġ għat-tliet task forces għall-komunikazzjoni strateġika (il-Balkani tal-Lvant, tan-Nofsinhar u tal-Punent); jitlob, għalhekk, li jingħata aktar appoġġ lit-Taqsima tal-Komunikazzjoni Strateġika tas-SEAE, peress li għandha rwol fundamentali, billi tinbidel f'unità kompluta fi ħdan is-SEAE li tkun responsabbli għall-viċinat tal-Lvant u tan-Nofsinhar, b'persunal xieraq u b'riżorsi baġitarji adegwati – possibbilment permezz ta' linja baġitarja dedikata addizzjonali;

65.

Jistieden lill-Istati Membri jsaħħu l-kapaċitajiet tagħhom u jħeġġu l-kooperazzjoni u l-kondiviżjoni ta' informazzjoni biex ma jħallux lil atturi statali u mhux statali minn pajjiżi terzi jeżerċitaw indħil ostili fit-teħid ta' deċiżjonijiet tal-UE u tal-Istati Membri; jemmen li kapaċitajiet akbar ta' komunikazzjoni strateġika tal-UE jistgħu jikkontribwixxu għal dak il-għan;

66.

Jissottolinja li l-indħil fl-elezzjonijiet huwa parti minn strateġija usa' ta' gwerra ibrida u li għalhekk ir-rispons għalih jibqa' kwistjoni fundamentali ta' sigurtà u ta' politika barranija; jistieden lill-VP/RGħ, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw strateġija komprensiva fil-ġlieda kontra l-indħil barrani fl-elezzjonijiet u d-diżinformazzjoni fil-proċessi demokratiċi nazzjonali u Ewropej, inklużi dawk li jkunu ġejjin minn propaganda Russa sostnuta mill-istat;

67.

Jinnota li r-Russja hija l-aktar sors imminenti ta' theddid għas-sigurtà konvenzjonali u ibridu għall-UE u l-Istati Membri tagħha, u qed taħdem attivament biex iddgħajjef l-għaqda, l-indipendenza, il-valuri universali u n-normi internazzjonali Ewropej; isostni li, filwaqt li ma tista' tkun mistennija ebda bidla fil-politika aggressiva taħt it-tmexxija attwali f'Moska, il-bidla pożittiva għal pajjiż aktar demokratiku u fuq stil Ewropew hija possibbli f'futur aktar imbiegħed; jappella, għalhekk, għal aktar sforzi biex tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-UE u tal-Istati Membri tagħha u għall-ħolqien ta' strateġija fit-tul tal-UE fil-konfront tar-Russja li tkun mibnija fuq it-tliet pilastri ta' deterrenza, trażżin u trasformazzjoni;

68.

Jistieden lill-Kunsill jissupplementa s-sett ta' għodod tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-politika barranija b'reġim ta' sanzjonijiet globali tat-tip “Magnitsky Act” biex isaħħaħ dak li diġà jeżisti billi jippermetti l-impożizzjoni ta' ffriżar tal-assi u ta' projbizzjonijiet tal-viża fuq individwi involuti fi ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem;

69.

Jenfasizza l-ħtieġa li jittieħed benefiċċju mill-vantaġġ kompetittiv tal-UE sabiex l-UE tkun tista' tistabbilixxi malajr pożizzjoni strateġika fit-tellieqa internazzjonali tat-teknoloġiji emerġenti, l-informazzjoni, id-difiża, l-industriji tal-enerġija rinnovabbli, l-użu tal-5G, l-ekosistema tal-Impriża Konġunta għall-Computing ta' Prestazzjoni Għolja Ewropew (EuroHPC) u l-aċċess awtonomu, affidabbli u kosteffikaċi tal-UE għall-ispazju sabiex l-UE ma ssirx dipendenti fuq ġganti teknoloġiċi u diġitali mhux Ewropej f'pajjiżi terzi; jenfasizza li l-iżvilupp ta' teknoloġija ta' intelliġenza artifiċjali affidabbli huwa essenzjali biex tiġi żgurata l-awtonomija strateġika tal-UE, b'mod partikolari, fir-rigward tat-teħid ta' deċiżjonijiet u tal-kapaċitajiet; għalhekk, jistieden lill-Unjoni żżomm u żżid l-investiment tagħha f'dan il-qasam;

70.

Jirrikonoxxi r-rwol fundamentali tal-missjonijiet ċivili u militari li jagħmlu parti mill-PSDK u jirrimarka li dawk il-missjonijiet iridu jingħataw ir-riżorsi umani u materjali biex iżommu l-paċi, jevitaw il-konflitti, isaħħu s-sigurtà internazzjonali u jirrinfurzaw l-identità Ewropea u l-awtonomija strateġika tal-UE; jesprimi dispjaċir li l-effikaċja ta' dawn il-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK qed tiġi mminata minn dgħufijiet strutturali persistenti, disparità qawwija fil-kontributi tal-Istati Membri u l-limiti tal-mandati tagħha;

71.

Jemmen li l-UE għadha ma għamlitx użu adegwat mir-riżorsi abbundanti tagħha fil-qasam tal-PSDK; jistieden lill-VP/RGħ, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom fil-qasam tal-kooperazzjoni fil-PESK, sabiex il-missjonijiet ċivili u militari tal-PSDK isiru aktar robusti, biex itejbu l-kapaċità operattiva tagħhom permezz ta' aktar flessibbiltà, iżidu l-effiċjenza u l-effikaċja fil-post, u jagħmlu l-mandati tagħhom aktar komprensivi, semplifikati u ċari; jemmen li strumenti ġodda bħall-Faċilità Ewropea għall-Paċi jistgħu jsaħħu s-solidarjetà u l-kondiviżjoni tal-piżijiet bejn l-Istati Membri f'dak li jirrigwarda l-kontribut għall-operazzjonijiet tal-PSDK u jistgħu jgħinu b'mod aktar ġenerali biex tiżdied l-effikaċja tal-azzjoni esterna tal-UE;

72.

Ifakkar li approċċ inklużiv għall-prevenzjoni, il-mitigazzjoni u r-riżoluzzjoni tal-konflitti huwa fundamentali għall-vijabbiltà fit-tul tagħhom u jfakkar fis-suċċess akbar tar-riżoluzzjoni tal-konflitti meta l-ugwaljanza u l-parità bejn il-ġeneri jiġu rrispettati tul il-proċess; jitlob li jiżdiedu l-parteċipazzjoni u l-pożizzjonijiet maniġerjali tan-nisa f'missjonijiet bħal dawn, inkluż fit-teħid ta' deċiżjonijiet u fin-negozjati; jenfasizza li perspettiva ta' ugwaljanza bejn il-ġeneri għandha tiġi integrata b'mod aktar sistematiku fil-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK, u biex tikkontribwixxi b'mod attiv għall-implimentazzjoni tar-Riżoluzzjoni 1325 tal-KSNU dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà u r-riżoluzzjonijiet ta' segwitu tagħha dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà, u r-Riżoluzzjoni 2250 (2015) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar iż-Żgħażagħ, il-Paċi u s-Sigurtà; għalhekk, jistieden lill-Kummissjoni tipprevedi l-inklużjoni strutturali tan-nisa, taż-żgħażagħ, tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, tal-minoranzi reliġjużi u etniċi u ta' minoranzi oħra fl-attivitajiet kollha tagħha relatati mal-ġestjoni tal-konflitti;

73.

Jappella għall-integrazzjoni effettiva tal-ugwaljanza bejn il-ġeneri u tad-drittijiet tal-minoranzi fl-aspetti strateġiċi u operattivi tal-azzjoni esterna tal-UE, li jistgħu jinkludu l-programmazzjoni mmirata fl-istrument finanzjarju NDICI l-ġdid; jilqa' l-impenn li ħa l-VP/RGħ li tintlaħaq il-mira li 40 % tal-pożizzjonijiet maniġerjali u ta' Kapijiet ta' Delegazzjoni jkunu nisa sa tmiem il-mandat tiegħu; jistieden lis-SEAE jagħti lill-Parlament aġġornamenti regolari dwar l-implimentazzjoni ta' dak l-impenn;

74.

Jenfasizza li t-theddida tat-terroriżmu għadha preżenti kemm fl-Ewropa kif ukoll lil hinn minnha; jemmen bis-sħiħ li l-ġlieda kontra t-terroriżmu għandha tibqa' prijorità għall-UE fis-snin li ġejjin; jistieden lill-Kummissjoni l-ġdida tippreżenta pjan ta' azzjoni tal-UE kontra t-terroriżmu;

75.

Jenfasizza l-importanza tat-tisħiħ u l-garanzija tal-kooperazzjoni fl-intelligence fi ħdan l-UE, peress li t-terroriżmu qed jhedded il-valuri fundamentali Ewropej tagħna kif ukoll is-sigurtà tagħna, u jirrikjedi approċċ multidimensjonali li jinvolvi lill-awtoritajiet tal-fruntieri, lill-pulizija, lill-qrati u lis-servizzi tal-intelligence tal-Istati Membri kollha, flimkien ma' pajjiżi barra l-UE;

o o

76.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-President tal-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, u lill-Istati Membri.

(1) ĠU C 210, 3.8.2010, p. 1.

(2) Testi adottati, P8_TA(2017)0440.

(3) ĠU L 335, 13.12.2008, p. 99.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/54

P9_TA(2020)0009

Rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni – rapport annwali (2019/2135(INI))

(2021/C 270/05)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea(TFUE),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-20 ta' Diċembru 2013, tas-26 ta' Ġunju 2015, tal-15 ta' Diċembru 2016, tat-22 ta' Ġunju 2017, tat-28 ta' Ġunju 2018, tal-14 ta' Diċembru 2018 u tal-20 ta' Ġunju 2019,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni tal-25 ta' Novembru 2013, tat-18 ta' Novembru 2014, tat-18 ta' Mejju 2015, tas-27 ta' Ġunju 2016, tal-14 ta' Novembru 2016, tat-18 ta' Mejju 2017, tas-17 ta' Lulju 2017, tal-25 ta' Ġunju 2018 u tas-17 ta' Ġunju 2019,

—

wara li kkunsidra d-dokument bit-titlu “Viżjoni Kondiviża, Azzjoni Komuni: Ewropa Aktar b'Saħħitha – Strateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea”, ippreżentat mill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika Soċjali (VP/RGħ) fit-28 ta' Ġunju 2016,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet konġunti tat-8 ta' Lulju 2016 u tal-10 ta' Lulju 2018 tal-Presidenti tal-Kunsill Ewropew u tal-Kummissjoni Ewropea u tas-Segretarju Ġenerali tan-NATO,

—

wara li kkunsidra s-sett komuni ta' 42 proposta approvat mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u mill-Kunsill tal-Atlantiku tat-Tramuntana fis-6 ta' Diċembru 2016 u r-rapporti ta' progress tal-14 ta' Ġunju u tal-5 ta' Diċembru 2017 dwar l-implimentazzjoni tagħhom, u s-sett il-ġdid ta' 32 proposta approvat miż-żewġ Kunsilli fil-5 ta' Diċembru 2017,

—	wara li kkunsidra d-Dokument ta' Riflessjoni dwar il-Futur tad-Difiża Ewropea tas-7 ta' Ġunju 2017 (COM(2017)0315),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2013 dwar l-istrutturi militari tal-UE: is-sitwazzjoni attwali u l-prospetti futuri (1),

—	wara li kkunsidra l-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Att Finali ta' Helsinki tal-1 ta' Awwissu 1975 tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2017 dwar Strateġija Spazjali għall-Ewropa (2),

—	wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet tiegħu tal-15 ta' Novembru 2017 lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lis-SEAE dwar is-Sħubija tal-Lvant, fit-tħejjija għas-Summit ta' Novembru 2017 (3),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Novembru 2016 dwar l-Unjoni Ewropea tad-Difiża (4),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Marzu 2017 dwar l-implikazzjonijiet kostituzzjonali, legali u istituzzjonali ta' politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni: possibilitajiet offruti mit-Trattat ta' Lisbona (5),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Lulju 2017 dwar il-mandat għat-trilogu dwar l-abbozz ta' baġit 2018 (6),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Diċembru 2018 dwar il-mobbiltà militari (7),

—	wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2018/1092 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Lulju 2018 li jistabbilixxi l-Programm Ewropew għall-Iżvilupp fl-Industrija tad-Difiża bil-għan li jappoġġja l-kompetittività u l-kapaċità ta' innovazzjoni tal-industrija tad-difiża tal-Unjoni (8),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tat-18 ta' April 2019 dwar il-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Fond Ewropew għad-Difiża (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tat-23 ta' Novembru 2016 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni (abbażi tar-Rapport Annwali tal-Kunsill lill-Parlament Ewropew dwar il-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni) (10), tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar ir-Rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni (11) u tat-12 ta' Diċembru 2018 dwar ir-rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni (12),

—	wara li kkunsidra d-dokument bit-titlu “Implementation Plan on Security and Defence” (Pjan ta' Implimentazzjoni dwar is-Sigurtà u d-Difiża) ippreżentat mill-VP/RGħ fl-14 ta' Novembru 2016,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2018 dwar ir-relazzjonijiet UE-NATO (13),

—	wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2016 dwar il-Pjan ta' Azzjoni Ewropew għad-Difiża (COM(2016)0950),

—	wara li kkunsidra l-pakkett tad-difiża l-ġdid ippreżentat mill-Kummissjoni fis-7 ta' Ġunju 2017 fl-istqarrija għall-istampa bit-titlu “Ewropa li tiddefendi: Il-Kummissjoni tiftaħ dibattitu dwar il-mixja lejn unjoni tas-sigurtà u d-difiża”,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-14 ta' Diċembru 2016 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni (14), tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar ir-Rapport Annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni (15) u tat-12 ta' Diċembru 2018 dwar ir-Rapport annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni (16),

—	wara li kkunsidra l-invażjoni u l-annessjoni illegali tal-Krimea min-naħa tar-Russja,

—	wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Forzi Nukleari fuq Distanza Medja (Trattat INF), il-ksur ripetut tiegħu min-naħa tar-Russja, inkluż l-iżvilupp u l-istazzjonar ta' sistemi ta' missili tal-kruċiera 9M729 illanċati mill-art, u l-irtirar tal-Istati Uniti u tar-Russja mit-Trattat,

—	wara li kkunsidra l-ksur tal-ispazju tal-ajru u tal-fruntieri marittimi tal-Istati Membri min-naħa tar-Russja,

—	wara li kkunsidra ż-żieda fil-preżenza ekonomika u militari taċ-Ċina fil-pajjiżi Mediterranji u Afrikani,

—	wara li kkunsidra t-theddida tat-terroriżmu intern u barrani, b'mod partikolari min-naħa ta' gruppi bħall-ISIS u al-Qaeda,

—

wara li kkunsidra t-teknoloġiji l-ġodda bħall-intelliġenza artifiċjali, il-kapaċitajiet spazjali u l-informatika kwantistika, li joffru opportunitajiet ġodda għall-umanità, iżda joħolqu wkoll sfidi ġodda fl-ambitu tal-politika estera u ta' difiża li għalihom hemm bżonn strateġija ċara u kunsens bejn l-alleati,

—	wara li kkunsidra s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QĠUE), tal-24 ta' Ġunju 2014, fil-Kawża C-658/11, Il-Parlament Ewropew, sostnut mill-Kummissjoni Ewropea, vs Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea (17),

—	wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar il-Mobbiltà Militari ppubblikat fit-28 ta' Marzu 2018,

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar it-Tisħiħ tas-Sħubija Strateġika NU-UE dwar l-Operazzjonijiet ta' Paċi u l-Ġestjoni ta' Kriżijiet: Prijoritajiet 2019-2021, adottati fit-18 ta' Settembru 2018,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin (A9-0052/2019),

Kuntest ta' sigurtà inċert u imprevedibbli fit-tul

Jieħu nota tad-deterjorament kostanti tal-ambjent tas-sigurtà tal-Unjoni Ewropea, li quddiemu għandu diversi sfidi li jaffettwaw, direttament jew indirettament, is-sigurtà tal-Istati Membri u taċ-ċittadini tagħha: kunflitt armati u stati fraġli fuq il-kontinent Ewropew u fil-viċinanzi tiegħu li jikkaġunaw spostamenti tal-popolazzjoni bil-massa u abbużi tad-drittijiet tal-bniedem iffaċilitati minn xbieki transnazzjonali tal-kriminalità organizzata, terroriżmu ġiħadista, attakki ċibernetiċi, theddid ibridu, armi kontra l-pajjiżi Ewropej, sforzi ta' diżarm u reġimi internazzjonali għall-kontroll tal-armi dejjem aktar dgħajfa, żieda fit-theddid għar-riżorsi naturali, insigurtà enerġetika u tibdil fil-klima;

Iqis li l-instabbiltà u l-imprevedibbiltà fil-fruntieri tal-Unjoni u fil-viċinat immedjat tagħha (l-Afrika ta' Fuq, il-Lvant Nofsani, il-Kawkasu, il-Balkani, il-Mediterran tal-Lvant, l-aggressjoni Russa kontra l-Ukrajna u l-Georgia, eċċ.), kif ukoll fil-viċinat estiż tagħha (is-Saħel, il-Qarn tal-Afrika, eċċ.), jirrappreżentaw theddida diretta u indiretta għas-sigurtà tal-kontinent; jenfasizza r-rabta indissolubbli bejn is-sigurtà interna u dik esterna; jirrikonoxxi li involviment attiv fil-viċinat hu fl-interessi tal-Unjoni Ewropea;

Josserva li ċerti atturi globali (l-Istati Uniti, iċ-Ċina u r-Russja) iżda wkoll għadd dejjem jikber ta' atturi reġjonali (it-Turkija, l-Iran, l-Arabja Sawdija, eċċ.) qed jadottaw approċċi ta' affermazzjoni tal-poter li jikkombinaw pożizzjonijiet diplomatiċi unilaterali, bdil tal-alleanzi, destabbilizzazzjoni tal-attivitajiet ta' natura prinċipalment ibrida u tisħiħ tal-kapaċitajiet militari;

Jissottolinja l-importanza ġeopolitika dejjem akbar tal-Artiku u l-effetti tiegħu fuq is-sitwazzjoni tas-sigurtà fl-UE u f'livell globali; iħeġġeġ lill-UE taħdem għal politika interna u esterna aktar koerenti, strateġija għall-Artiku u pjan ta' azzjoni konkret dwar l-impenn tal-UE fl-Artiku, filwaqt li tqis ukoll l-aspetti ġeostrateġiċi u tas-sigurtà; josserva l-kapaċità tal-UE li tikkontribwixxi biex jissolvew l-isfidi ġeostrateġiċi u fil-qasam tas-sigurtà potenzjali;

Jesprimi tħassib kbir għall-imġiba ġeneralment destabbilizzanti tar-Turkija, inklużi l-attivitajiet illegali tagħha fiż-żona ekonomika esklużiva (ŻEE)/fil-blata kontinentali ta' Ċipru, li tikser id-dritt internazzjonali u r-relazzjonijiet ta' bon viċinat u thedded il-paċi u l-istabbiltà f'reġjun diġà fraġli;

Jiddeplora li, f'dan il-kuntest, uħud minn dawn l-atturi qegħdin jevitaw deliberatament jew qegħdin jippruvaw jeqirdu l-mekkaniżmi multilaterali, il-prinċipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u d-dispożizzjonijiet rilevanti tad-dritt internazzjonali indispensabbli għaż-żamma tal-paċi; josserva li jafu jsiru theddida diretta għas-sigurtà tal-UE u jipperikolaw ir-relazzjonijiet bilaterali bejn l-UE u l-pajjiżi sħab;

Jisħaq fuq l-importanza tan-negozjati multilaterali bejn l-UE u l-partijiet kkonċernati, bil-għan li tiġi indirizzata t-theddida tal-proliferazzjoni nukleari; iħeġġeġ li jiġu rispettati t-trattati nukleari; iħeġġeġ, barra minn hekk, li jingħata sostenn lill-konklużjoni ta' trattat ġdid li jieħu post it-Trattat INF u jġedded it-Trattat dwar in-Nonproliferazzjoni tal-Armi Nukleari (TNP) fl-2020;

Jisħaq fuq il-fatt li t-tisħiħ tar-relazzjonijiet sostanzjali mal-Asja tal-Lvant u tax-Xlokk huwa fundamentali għal strateġija tal-UE fil-qasam tal-konnettività bbażata fuq ir-regoli, komprensiva u sostenibbli; jieħu nota tat-tqawwija tal-forzi militari fir-reġjun u jistieden lill-partijiet kollha involuti jirrispettaw il-libertà ta' navigazzjoni, jirriżolvu d-differenzi bil-mezzi paċifiċi u jastjenu milli jieħdu azzjonijiet unilaterali biex ibiddlu l-istatus quo, anki fil-Baħar taċ-Ċina tal-Lvant, fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar u fl-Istrett tat-Tajwan; jinsab mħasseb minħabba l-fatt li l-indħil barrani minn reġimi awtokratiċi fil-kuntest tal-elezzjonijiet ġenerali li jmiss, permezz ta' azzjonijiet ta' diżinformazzjoni u attakki ċibernetiċi, jheddu d-demokraziji Asjatiċi u l-istabbiltà tar-reġjun; itenni s-sostenn tiegħu għall-parteċipazzjoni sinifikanti tat-Tajwan fl-organizzazzjonijiet, fil-mekkaniżmi u fl-attivitajiet internazzjonali;

Jinsab imħasseb bl-attivitajiet u bil-politiki tar-Russja li jkomplu jiddestabbilizzaw u jibdlu l-kundizzjoni tas-sigurtà; jenfasizza li l-okkupazzjoni tar-Russja fl-Ukrajna tal-Lvant qiegħda tkompli, u li l-ftehimiet ta' Minsk ma ġewx implimentati u li l-annessjoni illegali u l-militarizzazzjoni tal-Krimea u tad-Donbass għadhom għaddejjin; jinsab imħasseb bil-kunflitti ffriżati attwali li r-Russja żżomm fl-Ewropa (fil-Moldova u fil-Georgia); jisħaq fuq il-bżonn li nitkellmu b'vuċi waħda dwar il-politika tal-UE f'dan il-kuntest;

10.

Għadu jikkundanna l-intervent militari tar-Russja u l-annessjoni illegali tal-peniżola tal-Krimea; jesprimi s-sostenn tiegħu għall-indipendenza, għas-sovranità u għall-integrità territorjali tal-Ukrajna;

11.

Ifakkar fl-importanza li tiġi żgurata l-koerenza tal-politika tal-UE fir-rigward ta' sitwazzjonijiet ta' okkupazzjoni jew annessjoni ta' territorji;

12.

Josserva li l-Unjoni damet biex irreaġixxiet u biex adattat ruħha – politikament, diplomatikament u militarment – għall-kriżijiet il-ġodda u għal dan il-kuntest internazzjonali l-ġdid; iqis li, fil-qasam speċifiku tad-difiża, l-investimenti insuffiċjenti, in-nuqqas ta' kapaċitajiet u n-nuqqas ta' interoperabbiltà, iżda wkoll u fuq kollox riluttanza politika biex jiġu implimentati d-dispożizzjonijiet sodi previsti mit-trattati Ewropej u bosta forom ta' kooperazzjoni bejn l-Istati Membri jostakolaw il-kapaċità tal-UE li tiżvolġi rwol deċiżiv fil-kriżijiet esterni u li twettaq il-potenzjal tagħha b'mod sħiħ; jirrikonoxxi u jissottolinja wkoll li l-ebda pajjiż jista' jindirizza waħdu l-isfidi fil-qasam tas-sigurtà fil-kontinent Ewropew u fl-ambjent immedjat tiegħu; jitlob lill-Kunsill Ewropew jirrikorri għall-votazzjoni b'maġġoranza kwalifikata fi ħdan il-Kunsill fil-qasam tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni (PSDK) bħala prijorità politika jekk it-TUE jippermettiha; jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw approċċ integrat effikaċi għall-kriżijiet u għall-kunflitti, li jikkombinaw il-mezzi ċivili u militari bl-aħjar mod possibbli u bl-aktar mod ibbilanċjat; jemmen li l-kapaċità tal-Unjoni li tirreaġixxi b'mod adegwat għall-kriżijiet u għall-kunflitti emerġenti tiddependi wkoll mill-veloċità tal-proċess deċiżjonali; josserva li miżuri restrittivi mmirati jistgħu jkunu strumenti effikaċi, iżda jenfasizza li ma għandhomx jolqtu lill-persuni innoċenti u għandhom ikunu konformi mal-prinċipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u tal-politika estera u ta' sigurtà komuni (PESK);

13.

Jilqa' favorevolment ir-rikonoxximent ta' interessi kondiviżi fil-qasam tas-sigurtà u tar-rieda politika dejjem akbar, min-naħa tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u tal-pajjiżi Ewropej l-oħra u tal-istituzzjonijiet Ewropej, li jaġixxu kollettivament għas-sigurtà tagħhom b'aktar mezzi ta' azzjoni u b'mod aktar preventiv, rapidu, effikaċi u awtonomu; josserva li bis-saħħa ta' approċċ kollettiv biss tista' l-UE ssir aktar b'saħħitha u tkun tista' tieħu aktar responsabbiltà fir-rigward tas-sigurtà u tad-difiża tagħha;

14.

Jenfasizza li l-pajjiżi, ilkoll flimkien, jindirizzaw aħjar dawn l-isfidi, mhux kull wieħed għalih waħdu; iqis li huwa essenzjali li l-UE taffronta dawn l-isfidi malajr, b'mod koerenti u effikaċi, b'vuċi waħda u flimkien mal-alleati, mas-sħab u mal-organizzazzjonijiet internazzjonali l-oħra;

15.

Huwa konvint li r-risposta għall-isfidi tal-Unjoni fil-qasam tas-sigurtà tinsab primarjament fid-definizzjoni u fit-tisħiħ tal-awtonomija strateġika tagħha, tal-kapaċitajiet tagħha u tal-possibbiltà li taħdem fl-ambitu ta' sħubija strateġika ma' oħrajn;

16.

Jissottolinja li s-sħubija strateġika bejn l-UE u n-NATO hija fundamentali biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-sigurtà li l-UE u l-viċinat tagħha għandhom quddiemhom; jisħaq fuq il-fatt li l-awtonomija strateġika tal-UE ma tikkostitwix sfida għan-NATO u ma tikkompromettix l-arkitettura attwali tas-sigurtà fl-Ewropa; jisħaq fuq il-fatt li Ewropa aktar b'saħħitha ssaħħaħ in-NATO u tippermetti lill-UE taffronta man-NATO sfidi aktar globali;

17.

Jilqa' pożittivament ir-riżultati li nkisbu f'dawn l-aħħar ħames snin f'termini ta' tisħiħ tal-PSDK u jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jiżviluppaw ulterjorment il-kapaċità tal-Unjoni li taġixxi bħala sieħba globali, u tirrappreżenta l-interessi taċ-ċittadini Ewropej u tkun forza pożittiva fir-relazzjonijiet internazzjonali;

18.

Jilqa' pożittivament u jsostni l-operazzjoni Atlantic Resolve u l-Preżenza Avvanzata Msaħħa tan-NATO fil-kontinent Ewropew; jirrikonoxxi wkoll l-importanza tat-truppi tan-NATO għall-isforzi mmirati biex jiddiżinċentivaw aggressjoni ulterjuri min-naħa tar-Russja u biex jingħata sostenn kruċjali f'każ ta' kunflitt;

19.

Jirrikonoxxi l-involviment u s-sostenn Ewropew għal-operazzjoni Resolute Support fl-Afganistan; jirrikonoxxi barra minn hekk l-importanza ta' din il-missjoni għall-istabbiltà u għas-sigurtà tal-Afganistan u tar-reġjun;

Il-ħtieġa li tkun żviluppata u tissaħħaħ l-awtonomija strateġika Ewropea

20.

Josserva li l-ambizzjoni li tinkiseb l-awtonomija strateġika Ewropea ġiet ppreżentata għall-ewwel darba fil-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta' Diċembru 2013 u rikonoxxuta għall-ewwel darba fl-“Istrateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea”, ippreżentata mill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) fit-28 ta' Ġunju 2016, li ddefiniet l-awtonomija strateġika Ewropea bħala objettiv fit-tul u talbet sinkronizzazzjoni gradwali u adattament reċiproku taċ-ċikli ta' ppjanar tad-difiża nazzjonali u tal-prattiki ta' żvilupp tal-kapaċitajiet;

21.

Iqis li l-awtonomija strateġika Ewropea hija bbażata fuq il-kapaċità tal-Unjoni li ssaħħaħ il-libertà tagħha li tivvaluta l-kapaċità operattiva indipendenti tagħha, magħmula minn forzi militari kredibbli, il-kapaċità industrijali tagħha li tipproduċi t-tagħmir li tiegħu l-forzi tagħha għandhom bżonn u l-kapaċità politika tagħha li tieħu deċiżjonijiet meta ċ-ċirkostanzi jeħtieġu hekk, u tirrifletti l-objettiv li tieħu fuq spallejha aktar responsabbiltà għas-sigurtà Ewropea, bil-għan li tiddefendi l-interessi u l-valuri komuni tagħha, mas-sħab meta possibbli u waħedha, jekk neċessarju; jenfasizza li s-sigurtà enerġetika hija komponent importanti biex tinkiseb awtonomija strateġika; jemmen b'konvinzjoni li l-awtonomija strateġika Ewropea għandha tinkludi l-kapaċità li tistazzjona l-forzi militari fil-periferija tal-UE;

22.

Iqis għalhekk li l-awtonomija strateġika Ewropea hija bbażata, l-ewwel u qabel kollox, fuq il-kapaċità tal-Unjoni li tivvaluta sitwazzjoni ta' kriżi u li tieħu deċiżjoni b'mod awtonomu, u dan neċessarjament jimplika proċess deċiżjonali indipendenti u effiċjenti, mezzi ta' valutazzjoni u libertà ta' analiżi u ta' azzjoni; iqis, barra minn hekk, li l-awtonomija strateġika Ewropea hija bbażata fuq il-kapaċità tal-Unjoni li taġixxi waħedha, meta l-interessi tagħha jkunu involuti (teatri ta' operazzjonijiet li ma jitqisux bħala prijoritarji mill-Istati Membri tal-UE) jew fil-qafas ta' forom ta' kooperazzjoni eżistenti; jissottolinja li l-awtonomija strateġika Ewropea tagħmel parti minn qafas multilaterali li jirrispetta l-impenji fi ħdan in-NU u li jikkomplementa b'mod adegwat l-alleanzi u s-sħubijiet li tagħhom il-biċċa l-kbira tal-Istati Membri huma firmatarji; jenfasizza bil-qawwa li l-awtonomija strateġika ma tfissirx li l-Unjoni taġixxi sistematikament waħedha, fi kwalunkwe post u fi kwalunkwe ħin;

23.

Iqis li l-affermazzjoni tal-awtonomija strateġika Ewropea tiddependi mill-ħolqien ta' PSDK komprensiva, sostnuta mill-kooperazzjoni Ewropea tad-difiża fl-oqsma teknoloġiċi, tal-kapaċitajiet, industrijali u operattivi; iqis li hija biss kooperazzjoni konkreta u flessibbli bbażata fuq inizjattivi pragmatiċi li se tagħmilha possibbli li jingħelbu b'mod gradwali d-diffikultajiet, li tiġi stabbilita kultura strateġika komuni vera u proprja u li jitfasslu risposti komuni adattati għall-isfidi ewlenin ta' sigurtà u ta' difiża tal-UE;

24.

Jenfasizza li, biex tiżdied l-awtonomija strateġika tal-UE, l-Istati Membri għandhom bżonn iżidu l-infiq tagħhom għad-difiża u jimmiraw għall-objettiv ta' 2 % tal-PDG; iqis li ż-żieda fl-investimenti fis-sigurtà u fid-difiża hija kwistjoni urġenti għall-Istati Membri u għall-UE u li s-solidarjetà u l-kooperazzjoni fil-qasam tad-difiża jmisshom isiru n-norma;

25.

Jenfasizza li l-awtonomija strateġika Ewropea tista' tassew tinkiseb biss jekk l-Istati Membri juru rieda politika, koeżjoni u solidarjetà, u dan huwa wkoll rifless b'mod partikolari fil-ħtieġa li tingħata prijorità lill-ksib ta' kapaċitajiet Ewropej meta t-tagħmir ikun effettivament konformi mal-ogħla istandards u jkun disponibbli u kompetittiv, biex jinkiseb l-aċċess reċiproku għas-swieq tal-armamenti ferm protetti;

26.

Itenni li l-awtonomija strateġika Ewropea hija ambizzjoni leġittima u neċessarja u trid tibqa' objettiv prijoritarju tal-PESK u tal-politika Ewropea tad-difiża; jenfasizza li l-implimentazzjoni prattika u operattiva tagħha tmiss kemm lill-UE kif ukoll lill-Istati Membri tagħha;

Progress reali li għandu jiġi kkonsolidat biex tinkiseb l-awtonomija strateġika Ewropea

27.

Isostni li l-awtonomija strateġika Ewropea trid tiġi artikolata fl-oqsma tal-politika estera u ta' sigurtà, tal-industrija, tal-kapaċitajiet (programmi komuni, investimenti fit-teknoloġiji ta' difiża) u fl-oqsma operattivi (finanzjament tal-operazzjonijiet, tisħiħ tal-kapaċitajiet tas-sħab, kapaċità ta' ppjanar u ta' tmexxija tal-missjonijiet);

28.

Iqis li jixraq li tkun persegwita politika restrittiva fil-qasam tal-esportazzjoni tat-tipi kollha ta' armi, inklużi l-prodotti b'użu doppju; iħeġġeġ lill-Istati Membri jirrispettaw il-Kodiċi ta' Kondotta tal-Unjoni Ewropea dwar l-Esportazzjoni ta' Armi; itenni l-bżonn li l-Istati Membri kollha japplikaw b'mod rigoruż ir-regoli stabbiliti fil-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK tat-8 ta' Diċembru 2008 (18) dwar l-esportazzjonijiet tal-armi, inkluż l-applikazzjoni soda tat-tieni kriterju dwar ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż tad-destinazzjoni finali;

Missjonijiet u operazzjonijiet tal-PSDK

29.

Iqis li d-difiża tal-Ewropa hija bbażata fil-biċċa l-kbira tagħha fuq il-kapaċità tal-Unjoni u fuq ir-rieda politika tal-Istati Membri li jintervjenu militarment, b'mod kredibbli, fit-teatri tal-operazzjonijiet esterni; isostni li l-Unjoni għandha għad-dispożizzjoni tagħha riżorsi umani, finanzjarji, tekniċi u militari konsiderevoli, li jikkonferulha kapaċità unika li tmexxi operazzjonijiet militari u ċivili u li tirrispondi fil-pront u b'mod preventiv għall-isfidi futuri fil-qasam tas-sigurtà, pereżempju permezz ta' missjonijiet attivi taż-żamma tal-paċi;

30.

Jisħaq fuq il-fatt li, mill-adozzjoni tal-Istrateġija Globali tal-UE fl-2016, il-proliferazzjoni tal-kunflitti reġjonali u lokali, anki qrib il-viċinat Ewropew immedjat, toħloq bosta sfidi għas-sigurtà tal-Unjoni, peress li dawn il-kunflitti spiss għandhom effetti konsegwenzjali; iqis, f'dan ir-rigward, li l-Unjoni għandha tieħu rwol aktar importanti fil-ġestjoni tal-kriżijiet, fir-riżoluzzjoni tal-kunflitti u fiż-żamma tal-paċi, kull meta jkun possibbli flimkien mal-organizzazzjonijiet reġjonali u internazzjonali l-oħra bħan-Nazzjonijiet Uniti u l-Unjoni Afrikana, konformement mal-impenji tagħha favur il-multilateraliżmu, iżda wkoll waħedha meta s-sitwazzjoni titlob hekk;

31.

Jinkoraġġixxi lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u lill-Istati Membri jadottaw approċċ li jħares aktar 'il quddiem fir-rigward tal-ippjanar u tal-iżvilupp tal-kapaċitajiet, u jantiċipaw il-bżonnijiet futuri ta' risposta b'saħħitha tal-UE għall-kriżijiet u għall-kunflitti;

32.

Josserva li attwalment l-Unjoni hija preżenti fi tliet kontinenti, fejn huma stazzjonati sittax-il missjoni ċivili jew militari (għaxra ċivili u sitta militari, fosthom tliet missjonijiet eżekuttivi u tliet missjonijiet mhux eżekuttivi); jirrikonoxxi l-kontribut ta' dawn il-missjonijiet għall-paċi, għas-sigurtà u għall-istabbiltà internazzjonali; jenfasizza li l-implimentazzjoni tagħhom għandha tkun akkumpanjata minn bidla fl-istrumenti magħżula stabbiliti fit-Trattat ta' Lisbona u introdotti f'dawn l-aħħar snin, sabiex isiru aktar effikaċi u tiżdied is-sigurtà taċ-ċittadini tal-UE; jippromwovi l-għan li jinkiseb livell ogħla ta' effikaċja tal-missjonijiet PSDK billi jintlaħaq l-objettiv ta' 70 % għall-perċentwal ta' persunal sekondat u jistieden lill-Istati Membri jagħtu kontributi akbar;

33.

Jilqa' favorevolment l-involviment tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri fl-awditjar tal-missjonijiet u tal-operazzjonijiet tal-PSDK u jinkoraġġiha tfassal aktar rapporti speċjali dwar missjonijiet u operazzjonijiet oħra;

34.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-istrutturi Ewropej iżommu impenn prijoritarju u sostnut fl-Afrika; jilqa' għalhekk favorevolment id-deċiżjoni tal-Kunsill ta' Lulju 2018 li l-mandat tal-Missjoni ta' Taħriġ Militari tal-Unjoni Ewropea fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (EUTM RCA) jiġi estiż b'sentejn u r-rieda tal-Kunsill li jniedi missjoni ċivili li tikkomplementa l-komponent militari; josserva li dawn l-iżviluppi reċenti huma sinjal pożittiv ta' impenn imġedded tal-Istati Membri, iżda jisħaq fuq il-fatt li l-kundizzjoni tas-sigurtà u tad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż għadha ferm problematika;

35.

Jenfasizza l-impenn globali tal-Unjoni fis-Saħel u fil-Qarn tal-Afrika permezz ta' sitt missjonijiet ċivili (EUCAP Mali, EUCAP Niġer, EUCAP Somalja) u militari (EUTM Mali, EUTM Somalja, ATALANTA); jilqa' pożittivament u jinkoraġġixxi l-isforzi li saru biex jiġi reġjonalizzat il-funzjonament tal-missjonijiet ċivili fis-Saħel quddiem l-isfidi tas-sigurtà li jmorru lil hinn mill-Istati fejn jkunu stazzjonati l-missjonijiet Ewropej; jilqa' wkoll pożittivament is-sostenn tal-UE għall-operazzjoni G5 Saħel; jikkritika, f'dan ir-rigward, il-fatt li s-SEAE ma stabbiliex indikaturi adegwati biex jimmonitorja r-riżultati tal-missjonijiet EUCAP Niġer u EUCAP Mali u li l-monitoraġġ u l-valutazzjoni tal-attivitajiet tal-missjonijiet kienu inadegwati u inadatti biex iqis l-implikazzjonijiet tagħhom;

36.

Jinsab imħasseb ħafna dwar l-għexieren ta' każijiet ta' abbużi serji ħafna tad-drittijiet tal-bniedem imwettqa mill-forzi tas-sigurtà tal-Mali, kif investigat u rrappurtat mill-Missjoni Multidimensjonali Integrata tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Istabbilizzazzjoni fil-Mali (MINUSMA), li jistgħu jammontaw għal delitti tal-gwerra skont il-liġi umanitarja; iħeġġeġ lill-VP/RGħ jiżgura li s-sħab tal-UE jikkonformaw b'mod strett mad-dritt umanitarju internazzjonali u d-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem minbarra mar-regolamenti legalment vinkolanti tal-UE, u li dawn il-każijiet jinġiebu quddiem il-ġustizzja mingħajr dewmien; jistieden lis-SEAE jirrapporta lill-Parlament dwar dawn il-każijiet bħala kwistjoni ta' urġenza;

37.

Jinsab imħasseb bid-deterjorament tas-sitwazzjoni fil-Burkina Faso u bir-riperkussjonijiet ġeopolitiċi fir-reġjun tas-Saħel u fil-Punent, li jistgħu jiġġustifikaw missjoni ċivili u/jew militari bil-għan li tissaħħaħ il-governanza tas-settur tas-sigurtà, ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u terġa' tinġieb il-fiduċja fost iċ-ċittadini fir-rigward tal-forzi tas-sigurtà tagħhom;

38.

Itenni l-importanza strateġika tal-Balkani tal-Punent għas-sigurtà u għall-istabbiltà tal-UE; jisħaq fuq il-bżonn li jitjiebu l-impenn, l-integrazzjoni u l-koordinament tal-UE fir-reġjun, anki permezz tal-mandat tal-missjonijiet tal-PSDK tal-UE; itenni li l-politika tal-UE fil-Balkani tal-Punent għandha l-għan li ġġib lill-pajjiżi tar-reġjuni allinjati mal-acquis tal-UE u li tgħinhom fil-mixja tagħhom lejn l-adeżjoni, billi ttejjeb il-ġestjoni tal-paċi u tal-istabbiltà għall-ġid tal-Ewropa kollha kemm hi;

39.

Itenni l-importanza strateġika tal-Ewropa tal-Lvant u tal-Balkani tal-Punent għall-istabbiltà u għas-sigurtà tal-UE u l-bżonn li l-impenn politiku tal-UE jiġi ċċentrat u msaħħaħ fir-rigward ta' dawn ir-reġjuni, anki bis-saħħa ta' mandat b'saħħtu tal-missjonijiet tal-PSDK tal-UE;

40.

Jenfasizza r-rwol ċentrali tal-operazzjoni EUFOR Althea fil-Bożnija-Ħerzegovina biex tmexxi 'l quddiem u żżomm il-paċi u s-sigurtà fil-pajjiż u fir-reġjun; jilqa' b'sodisfazzjon il-konklużjonijiet tal-Kunsill ta' Ottubru 2019 favur il-preżenza kontinwa ta' forzi militari Ewropej fil-Bożnija-Ħerzegovina;

41.

Jitlob l-implimentazzjoni rapida u effikaċi tal-patt dwar il-missjonijiet ċivili, adottat f'Novembru 2018 mill-Kunsill u mill-Istati Membri, bil-għan li jissaħħu r-riżorsi tal-PSDK ċivili sabiex jintlaħaq in-numru ta' persunal maqbul u sabiex il-missjonijiet isiru aktar flessibbli u operattivi, b'hekk jiġi żgurat li l-azzjoni tal-UE fil-post tkun effikaċi u kredibbli; iħeġġeġ lill-Istati Membri jagħmlu rieżami annwali qawwi li jgħinna naraw fiex wasal il-progress li sar fl-implimentazzjoni tal-patt dwar id-dimensjoni ċivili tal-PSDK u li jkun jista' jsostni l-professjonalizzazzjoni ulterjuri tal-missjonijiet ċivili tal-PSDK wara l-2023, inklużi miżuri intiżi li jiżguraw ir-responsabbiltà tal-atturi kollha involuti fir-riżultati li jiksbu l-missjonijiet; jistieden lill-Istati Membri jittestjaw mill-aktar fis possibbli l-proġett il-ġdid tal-istazzjonar ta' skwadri speċjalizzati fuq il-post permezz ta' miżuri pilota, billi jintużaw biex isiru disponibbli kapaċitajiet speċjalizzati għal żmien limitat u jimtela l-vojt attwali ta' kapaċitajiet, u biex jiġu evalwati t-tagħlimiet mill-ewwel stazzjonamenti;

42.

Jevidenzja li attwalment hemm 10 missjonijiet ċivili PSDK b'valur miżjud għoli f'termini ta' paċi u sigurtà stazzjonati fil-viċinat tal-UE, b'mod partikolari fl-Afrika u fil-Lvant Nofsani, fil-Balkani tal-Punent u fl-Ewropa tal-Lvant;

43.

Jevidenzja li l-implimentazzjoni tal-patt dwar id-dimensjoni ċivili tal-PSDK ma għandhiex tkun it-tmiem tat-tisħiħ tad-dimensjoni ċivili tal-PSDK;

44.

Josserva, madankollu, li l-effikaċja tal-missjonijiet u tal-operazzjonijiet tal-PSDK ġeneralment hija mxekkla minn nuqqasijiet strutturali persistenti u minn nuqqas ta' volontà dejjem tiżdied min-naħa tal-Istati Membri u tal-istituzzjonijiet Ewropej biex jagħmlu dawn il-missjonijiet u l-operazzjonijiet aktar robusti, kemm f'termini ta' riżorsi umani kif ukoll f'termini ta' mandat u jagħmel appell biex tinħoloq soluzzjoni komuni Ewropea biex tindirizzahom; josserva li l-operazzjonijiet militari tal-PSDK għandhom tendenza li jissejsu dejjem aktar fuq missjonijiet ta' taħriġ tal-forzi armati (EUTM) mingħajr dimensjoni eżekuttiva u josserva li, avolja l-persunal tal-EUTM jagħmel xogħol siewi, il-limiti f'termini ta' taħriġ u l-assenza ta' armi jwasslu għal funzjonament insuffiċjenti tal-unitajiet iffurmati, li mhumiex kapaċi jrażżnu l-irvellijiet armati u l-progressjoni tat-terroriżmu ġiħadista;

45.

Jiddeplora l-fatt li l-proċessi deċiżjonali u ta' implimentazzjoni qegħdin jipproċedu b'veloċità differenti ħafna, skont ir-rieda politika komuni; jirrimarka li, dan l-aħħar, kienu ftit ħafna l-operazzjonijiet militari li kellhom mandat eżekuttiv għaliex il-proċessi deċiżjonali ma setgħux jagħmlu tajjeb għan-nuqqas ta' rieda politika u jitlob, f'dan il-kuntest, li l-Istati Membri, meta jkollhom kriżi quddiemhom, juru r-rieda politika meħtieġa biex jagħmlu użu attiv tal-istrutturi u tal-proċeduri attwali tal-PSDK sabiex l-missjonijiet ikunu jistgħu jiġu stazzjonati b'mod aktar rapidu, flessibbli u koerenti; jistieden lill-VP/RGħ jispjega lill-Parlament il-loġika wara dak li huwa, evidentement, strument ġdid ta' ġestjoni tal-kriżijiet, jiġifieri l-varar tal-minimissjonijiet skont l-Artikolu 28 tat-TUE;

46.

Jenfasizza n-nuqqas ta' flessibbiltà fil-proċeduri amministrattivi u baġitarji li jikkawża problemi serji lill-persunal li jintbagħat fuq il-post;

47.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-missjonijiet u l-operazzjonijiet jiġu evalwati regolarment sabiex titjieb l-effikaċja tagħhom; jistieden lis-SEAE u lill-Kummissjoni jistabbilixxu mandati, baġits, regoli tal-ingaġġ u proċeduri operattivi li jikkorrispondu għall-operazzjonijiet u jipprevedu strateġija ta' ħruġ; jitlob, f'dan il-kuntest, skambji ta' informazzjoni u konsultazzjonijiet aktar regolari mal-kumitati parlamentari kompetenti qabel, waqt u wara l-missjonijiet, u jistieden lill-kumitati jikkonċentraw il-missjonijiet tagħhom u d-delegazzjonijiet tagħhom fiż-żoni fejn jiġu stazzjonati l-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK; jinsisti li l-Parlament Ewropew, flimkien mal-parlamenti nazzjonali, ikollu rwol imsaħħaħ fir-rigward tal-PSDK, bil-għan li jiggarantixxi superviżjoni parlamentari tal-PSDK u tal-baġit tagħha;

48.

Jevidenzja l-importanza li jiġu organizzati taħriġ u eżerċizzji konġunti bejn il-forzi armati Ewropej kif ukoll eżerċizzji paralleli u kkoordinati bejn il-forzi tal-UE u tan-NATO, b'hekk jiġu promossi l-interoperabbiltà organizzattiva, proċedurali, u teknika kif ukoll il-mobbiltà militari, bil-għan li jitħejjew bl-aqwa mod il-missjonijiet, tkun żgurata l-komplementarjetà, tiġi evitata d-duplikazzjoni bla bżonn u tiġi indirizzata firxa wiesgħa ta' theddid, kemm konvenzjonali kif ukoll mhux konvenzjonali; jilqa' pożittivament, f'dan ir-rigward, l-Inizjattiva Ewropea għall-Iskambju ta' Uffiċjali Żgħażagħ (Erasmus Militari – EMILYO), immexxija mill-Kulleġġ Ewropew ta' Sigurtà u ta' Difiża, li għandha l-għan li tippermetti lill-istituti nazzjonali ta' edukazzjoni u taħriġ militari jgħarblu l-possibbiltajiet ta' skambji kwantitattivi u kwalitattivi ta' għarfien u ta' kompetenzi; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li ġie rikonoxxut li ma tistax tiġi garantita s-sigurtà mingħajr in-nisa u jisħaq fuq l-importanza tal-parteċipazzjoni tan-nisa fin-negozjati u fil-missjonijiet;

49.

Jenfasizza n-nuqqas kostanti tat-tagħmir tal-forzi armati tal-Istati li fihom il-missjonijiet tal-UE qegħdin jintervjenu, li jirrappreżenta xkiel għas-suċċess tal-missjonijiet ta' taħriġ; josserva d-diffikultà li jiġi fornut tagħmir adegwat fi żmien raġonevoli, speċjalment minħabba proċeduri ta' akkwist pubbliku li jsiru bil-mod; huwa tal-fehma li fil-futur mhux se jkun possibbli li jinkisbu riżultati pożittivi f'termini ta' taħriġ u konsulenza favur il-forzi armati tal-pajjiżi terzi mingħajr il-kapaċità li dawn l-isforzi jiġu akkumpanjati minn programmi ta' forniment ta' tagħmir utli u kkoordinat; jilqa' pożittivament l-inizjattiva “Tisħiħ tal-Kapaċitajiet għas-Sigurtà u l-Iżvilupp” (CBSD), li wasslet għar-reviżjoni tal-Istrument li jikkontribwixxi għall-istabbiltà u l-paċi (“IcSP+”) fl-2017 li jiffinanzja l-azzjonijiet ta' taħriġ u l-forniment ta' tagħmir mhux letali lill-forzi armati tal-pajjiżi terzi; josserva li s'issa, ġew adottati tliet proġetti fil-Mali, fir-Repubblika Ċentru-Afrikana u fil-Burkina Faso; jissottolinja d-domanda qawwija tal-popolazzjonijiet lokali għal appoġġ fil-qasam tat-taħriġ u tal-forniment ta' tagħmir;

50.

Jitlob li l-UE tindirizza t-theddid konsistenti u li qed jikber għall-protezzjoni u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali u trażżan il-kuntrabandu ta' artefatti kulturali, speċjalment f'żoni ta' kunflitt; jinnota li ċ-ċaħda tas-soċjetajiet mill-wirt kulturali u l-għeruq storiku tagħhom tagħmilhom iżjed vulernabbli għar-radikalizzazzjoni u aktar suxxettibbli għal ideoloġiji ġiħadisti globali; jistieden lill-UE tiżviluppa strateġija wiesgħa biex tiġġieled tali theddid;

51.

Jiddispjaċih bil-problema tal-kostituzzjoni ta' forzi b'mod partikolari waqt il-varar ta' missjonijiet militari; jenfasizza li l-EUTM Somalja qiegħda ssibha diffiċli biex iġġib flimkien il-forzi meħtieġa; josserva li l-aħħar konferenza ġenerali tal-kostituzzjoni ta' forzi tal-4 ta' Ġunju 2019 semmiet il-falliment possibbli tal-missjoni minħabba nuqqas ta' persunal; josserva li l-operazzjonijiet militari attwali tal-Unjoni jikkonċernaw biss bejn wieħed u ieħor għaxar Stati Membri; jenfasizza li l-kompetenza, il-professjonalità u d-dedikazzjoni tal-persunal fuq il-post huma l-elementi ewlenin biex missjoni tirnexxi; jistieden lill-Istati Membri jieħdu impenn akbar fir-rigward tal-kwalità tal-persunal li jintbagħat fil-missjonijiet u jżidu r-rata ta' okkupazzjoni tal-postijiet ta' xogħol assenjati għall-missjonijiet;

52.

Jistieden lill-Kunsill jispjega r-raġuni għala ċerti missjonijiet baqgħu operattivi minkejja li l-iskop limitat tagħhom fil-livell militari jew ċivili diġà ntlaħaq; iqis bħala tajjeb li ssir evalwazzjoni tal-missjonijiet eżistenti kollha biex jiġi ddeterminat liema minnhom għadhom rilevanti; huwa tal-fehma li l-Unjoni għandha tikkonċentra l-isforzi tagħha fuq il-missjonijiet li fihom għandha l-akbar valur miżjud; huwa favur id-definizzjoni u r-rispett tal-kriterji oġġettivi li bis-saħħa tagħhom jitkejjel tali valur miżjud u jiġi deċiż jekk missjoni għandhiex titkompla;

53.

Jieħu nota tad-deċiżjoni tas-26 ta' Settembru 2019 li testendi għal sitt xhur, sal-31 ta' Marzu 2020, l-operazzjoni marittima tal-UE fil-Mediterran (EUNAVFOR MED Operazzjoni Sophia); jiddispjaċih ħafna bit-tkomplija tas-sospensjoni tal-preżenza navali; jenfasizza l-urġenza li jintlaħaq ftehim bejn l-Istati Membri u jitlob ir-ritorn tal-mezzi navali u l-implimentazzjoni sħiħa tal-mandat;

54.

Iqis li l-kwistjoni tal-finanzjament tal-missjonijiet u tal-operazzjonijiet tal-PSDK hija essenzjali għas-sostenibbiltà ta' din il-politika; jenfasizza l-importanza li jiġi eżaminat mill-ġdid il-mekkaniżmu Athena bil-għan li jsir aktar effikaċi l-mekkaniżmu ta' finanzjament tal-operazzjonijiet u tal-missjonijiet militari tal-PSDK; isostni, f'dan ir-rigward, il-proposta tar-VP/RGħ, appoġġjata mill-Kummissjoni, li tinħoloq Faċilità Ewropea għall-Paċi, li tiffinanzja parzjalment l-ispejjeż tal-attivitajiet ta' difiża tal-Unjoni, b'mod partikolari l-ispejjeż komuni tal-operazzjonijiet militari tal-PSDK u dawk marbuta mat-tisħiħ tal-kapaċitajiet militari tas-sħab; jittama li l-Istati Membri jilħqu ftehim malajr sabiex dan l-istrument ikun jista' jiddaħħal; jenfasizza l-importanza li jkun hemm aktar flessibbiltà fir-regoli finanzjarji tal-Unjoni, biex tiżdied il-kapaċità tagħha li tirreaġixxi għall-kriżijiet u tkun iffaċilitata l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Trattat ta' Lisbona; jitlob lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jikkunsidraw mekkaniżmu flessibbli li jgħin lill-Istati Membri li jkunu jixtiequ jipparteċipaw f'missjoni tal-PSDK iħallsu l-ispejjeż, u b'hekk tiġi ffaċilitata d-deċiżjoni tagħhom li jagħtu bidu għal missjoni jew li jsaħħuha; josserva li dan l-istrument ikun jissodisfa kompletament l-għanijiet tal-awtonomija strateġika tal-Unjoni fil-qasam operattiv;

55.

Jistieden lill-VP/RGħ jikkonsulta regolarment lill-Parlament Ewropew dwar l-aspetti u l-għażliet fundamentali kollha tal-politika ta' sigurtà u ta' difiża komuni; iqis, f'dan ir-rigward, li l-Parlament għandu jkun ikkonsultat minn qabel dwar l-ippjanar strateġiku tal-missjonijiet PSDK, dwar il-modifika tal-mandat tagħhom u dwar il-possibbiltà li jintemmu;

56.

Jappoġġja l-ħolqien tal-Kapaċità Militari tal-Ippjanar u t-Tmexxija (MPCC) għall-missjonijiet eżekuttivi li twettaq l-operazzjonijiet militari kollha tal-PSDK; jitlob li tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-MPCC u l-Kapaċità Ċivili tal-Ippjanar u t-Tmexxija; jiġbed l-attenzjoni għall-problema ta' reklutaġġ u ta' provvista ta' mezzi sabiex l-MPCC tkun kompletament effettiva; jistieden lis-SEAE jbiddel l-MPCC minn entità virtwali, b'postijiet ta' xogħol f'bosta assenjazzjonijiet, għal entità militari soda ta' ppjanar u ta' tmexxija tal-ispettru kollu kemm hu tal-operazzjonijiet militari skont l-Artikolu 43(1) tat-TUE;

57.

Jieħu nota tal-falliment tal-proġett rigward il-gruppi tattiċi tal-Unjoni – li għadhom qatt ma ġew stazzjonati mindu nħolqu fl-2007 u ntużaw biss bħala strument biex jittrasformaw lill-forzi armati Ewropej – speċjalment minħabba r-retiċenza tal-Istati Membri kollha, il-kumplessità tal-implimentazzjoni u tal-finanzjament tagħhom, f'kuntrast mal-objettiv oriġinali ta' ħeffa u effiċjenza; hu tal-fehma li s-sistema tal-gruppi tattiċi tal-UE għandha tiġi ristrutturata, żviluppata ulterjorment fil-livell politiku u mgħammra b'biżżejjed finanzjamenti biex isir funzjonali, utilizzabbli, rapida u effiċjenti; jitlob evalwazzjoni mill-ġdid tal-proġett rigward il-gruppi tattiċi u li jingħata nifs ġdid lil dan il-proġett abbażi tat-tagħlimiet li nsiltu;

58.

Josserva li l-klawżola ta' assistenza reċiproka (Artikolu 42(7) tat-TUE), li ġiet invokata darba, b'mod partikolari bħala reazzjoni għall-attakk armat fit-territorju ta' Stat Membru, turi s-solidarjetà li teżisti fost l-Istati Membri; josserva, madankollu, li l-kundizzjonijiet għall-attivazzjoni tal-Artikolu kif ukoll il-modalitajiet tal-assistenza meħtieġa qatt ma ġew iddefiniti b'mod ċar; jitlob linji gwida preċiżi biex jingħata qafas iddefinit sew għall-attivazzjoni futura u implimentazzjoni aktar operattiva ta' dan l-istrument, għal aktar diskussjoni dwar l-esperjenza fl-invokazzjoni ta' din il-klawżola ġuridika u għall-isforzi konġunti biex tkun iċċarata l-portata tagħha;

59.

Ifakkar li l-klawżola ta' solidarjetà (Artikolu 222 tat-TFUE) tagħti wkoll lill-Unjoni u lill-Istati Membri l-possibbiltà li jipprovdu assistenza lil Stat Membru li jkun sofra attakk terroristiku jew li jkun vittma ta' diżastru naturali jew ikkaġunat mill-bniedem; ifakkar li l-Istrateġija taċ-Ċibersigurtà tal-Unjoni Ewropea tal-2013 tgħid li “[i]nċident jew attakk ċibernetiku partikolarment serju jista' jkun biżżejjed biex Stat Membru jsejjaħ il-Klawżola ta' Solidarjetà tal-UE (l-Artikolu 222 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea)”; ifakkar ukoll li d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/415/UE dwar l-arranġamenti għall-implimentazzjoni mill-Unjoni tal-klawżola ta' solidarjetà tistabbilixxi li l-klawżola ta' solidarjetà titlob li l-Unjoni timmobilizza l-istrumenti kollha li għandha għad-dispożizzjoni tagħha, inklużi l-istrutturi żviluppati fil-qafas tal-PSDK; jistieden lill-Istati Membri jikkunsidraw l-attivazzjoni tal-klawżola ta' solidarjetà fil-futur.

60.

Jemmen li l-implimentazzjoni tal-missjonijiet u tal-operazzjonijiet tal-PSDK għandha tkun akkumpanjata minn strumenti flessibbli sabiex tiġi ffaċilitata l-kapaċità tal-Unjoni u tal-Istati Membri tagħha li jimpenjaw ruħhom sabiex jiżguraw l-awtonomija strateġika Ewropea, għas-servizz tal-istabbiltà tal-kontinent Ewropew; jenfasizza, f'dan ir-rigward, l-effikaċja ta' strutturi ta' kmand modulari, versatili u tassew operattivi bħall-Korp Ewropew (Eurocorps); jinnota li l-missjonijiet ta' dan il-persunal militari ġew estiżi u ddiversifikati b'suċċess; bejn l-2015 u l-2018, il-Korp Ewropew ġie stazzjonat erba' darbiet fil-qafas tal-missjonijiet ta' taħriġ tal-Unjoni fil-Mali u fir-Repubblika Ċentru-Afrikana (EUTM Mali u EUTM RCA); jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jimxu fuq dan l-eżempju ta' kooperazzjoni flessibbli u operattiva li diġà ta prova tal-utilità u l-effikaċja tiegħu;

61.

Jistenna li l-Unjoni tuża b'mod effikaċi l-istrumenti politiċi eżistenti kollha tal-PESK u tal-PSDK fl-oqsma tad-diplomazija, tal-kooperazzjoni, tal-iżvilupp, tal-għajnuna umanitarja, tal-ġestjoni tal-kunflitti u taż-żamma tal-paċi; ifakkar li l-istrumenti militari u ċivili tal-PSDK fl-ebda każ ma jistgħu jkunu l-unika soluzzjoni għall-problemi ta' sigurtà u li dejjem għandu jiġi adottat “approċċ integrat”; iqis li l-użu ta' dawn l-istrumenti kollha bbażat fuq dan l-“approċċ integrat” biss se jipprovdi l-flessibbiltà meħtieġa biex jintlaħqu b'mod effikaċi l-aktar għanijiet ambizzjużi ta' sigurtà;

62.

Ifakkar li, meta l-ugwaljanza u l-parità bejn il-ġeneri jiġu rispettati tul il-proċess, jiżdied is-suċċess tar-riżoluzzjoni tal-kunflitti; jitlob li tiżdied il-parteċipazzjoni tan-nisa u jiżdied in-numru ta' pożizzjonijiet maniġerjali okkupati min-nisa f'missjoni bħal dawn, li perspettiva tal-ġeneru tkun integrata b'mod aktar sistematiku fil-missjonijiet PSDK u kontribut attiv fl-implimentazzjoni tar-riżoluzzjoni 1325 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti dwar in-nisa, il-paċi u s-sigurtà; jistieden lis-SEAE u lill-Istati Membri jagħtu bidu għal azzjonijiet ambizzjużi biex tiżdied ir-rappreżentanza tan-nisa fost l-esperti internazzjonali fil-livelli kollha tal-missjonijiet u tal-operazzjonijiet tal-PSDK, possibbilment permezz ta' pjan ta' azzjoni ddedikat, inċentivi mmirati, miżuri ta' ppjanar tal-karriera għan-nisa jew mekkaniżmi ta' reklutaġġ li jiżguraw rappreżentanza akbar;

63.

Jistieden lill-VP/RGħ jikkonsulta regolarment lill-Parlament dwar kwistjonijiet urġenti marbuta mal-implimentazzjoni tal-PSDK; jemmen li VP/RGħ, jew uffiċjal kompetenti tas-SEAE li jista' jeżerċita superviżjoni diretta fuq l-istrutturi ta' kmand tal-PSDK u involut fil-proġettazzjoni, fl-implimentazzjoni u fil-valutazzjoni tal-operazzjonijiet ċivili u militari attwali, għandu jinforma fil-pront lill-Parlament bil-bidliet importanti fl-istruttura ta' dawn l-operazzjonijiet, partikolarment f'dak li għandu x'jaqsam man-natura kumplessiva, mal-mandat, mat-tul ta' żmien jew mat-tmiem antiċipat tagħhom;

64.

Jenfasizza r-rwol dejjem akbar u essenzjali tan-nisa fil-missjonijiet għaż-żamma tal-paċi u fil-politika ta' sigurtà u ta' difiża u jistieden lill-VP/RGħ jidħol fi djalogu mal-Parlament dwar l-istrumenti li għandhom jiddaħħlu u l-azzjonijiet li għandhom jittieħdu;

65.

Jissottolinja l-bżonn li jiġu żviluppati ulterjorment in-natura u d-dimensjoni parlamentari u demokratika tal-PSDK; jemmen li PSDK effikaċi u adatta għall-isfidi fil-qasam tas-sigurtà tas-seklu XXI trid tmur id f'id ma' skrutinju parlamentari sod u standards ta' trasparenza għoljin fil-livell kemm nazzjonali kif ukoll tal-UE; huwa tal-fehma li t-tisħiħ tad-dimensjoni parlamentari tal-PSDK tikkorrispondi għar-rikjesti ta' sigurtà, paċi u aktar kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fis-setturi tas-sigurtà u tad-difiża, imressqa miċ-ċittadini tal-UE;

Il-qasam tal-kapaċitajiet u dak industrijali

66.

Jenfasizza li l-ksib tal-awtonomija strateġika Ewropea huwa bbażat neċessarjament fuq żieda fil-kapaċitajiet tal-Istati Membri u tal-baġit tagħhom iddedikat għad-difiża, kif ukoll fuq it-tisħiħ ta' bażi industrijali u teknoloġika tad-difiża Ewropea;

67.

Josserva li hekk kif qegħdin ifiġġu teknoloġiji avvanzati (ir-robotika, l-intelliġenza artifiċjali, iċ-ċiberteknoloġija, eċċ.), l-industrija tad-difiża u dik spazjali qegħdin iħabbtu wiċċhom ma' kompetizzjoni dinjija liema bħala u sfidi teknoloġiċi importanti;

68.

Jilqa' pożittivament il-fatt li fil-baġits tad-difiża hemm inverżjoni tat-tendenza favur il-forzi armati; jistieden, b'dan ir-rigward, lill-Istati Membri jinvestu b'mod intelliġenti ż-żieda fil-finanzjamenti fi programmi ta' kooperazzjoni; huwa tal-fehma li dan għandu jkun appoġġjat u mħeġġeġ fil-livell tal-Unjoni; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jgħollu l-infiq tagħhom għad-difiża għal 2 % tal-PDG;

69.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-isforzi reċenti tal-istituzzjonijiet tal-UE u tal-Istati Membri li segwew il-pubblikazzjoni tal-“Istrateġija Globali tal-UE” sabiex jagħtu ħajja ġdida lill-istrumenti tal-PSDK attwali u jimplimentaw kompletament id-dispożizzjonijiet previsti fit-Trattat ta' Lisbona; jenfasizza li dawn l-ambizzjonijiet promettenti issa għandhom jiġu kkonsolidati u jkunu segwiti minn azzjonijiet konkreti sabiex jikkontribwixxu b'mod effikaċi għas-sigurtà tal-kontinent Ewropew u tal-viċinat immedjat tiegħu;

70.

Jinnota b'sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea tat-2 ta' Mejju 2018 li tinħoloq linja baġitarja ta' EUR 13-il biljun iddedikata għall-kooperazzjoni għad-difiża tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) li jmiss, li ssostni r-riċerka kollaborattiva u l-iżvilupp tal-kapaċitajiet fis-settur tad-difiża; jinnota li din il-proposta, li tirrifletti impenn mingħajr preċedenti tal-Kummissjoni, tibqa' suġġetta għall-ftehim unanimu tal-Istati Membri u sussegwentement għall-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew fil-QFP li jmiss;

71.

Jilqa' favorevolment il-proposta tal-Kummissjoni ta' Ġunju 2017 biex jinħoloq Fond Ewropew għad-Difiża (FED) li jikkoordina, jikkompleta u jamplifika l-investimenti nazzjonali fid-difiża, irawwem il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri bil-għan li jiġu żviluppati teknoloġiji u tagħmir tad-difiża ultramoderni u interoperabbli u jsostni, fl-Unjoni kollha, industrija tad-difiża innovattiva u kompetittiva, li tinkludi lill-SMEs transfruntieri; josserva li din il-proposta hija l-ewwel inizjattiva li għaliha jintużaw fondi Komunitarji biex jiġu appoġġjati direttament proġetti komuni kooperattivi tal-UE fis-settur tad-difiża; jirrikonoxxi li dan huwa pass importanti fid-difiża Ewropea, kemm fil-livell politiku kif ukoll f'dak industrijali; josserva li l-FED jista' jikkontribwixxi għall-finanzjament tar-riċerka u tal-iżvilupp għal proġetti strutturali bħas-sistema tal-ajru futura Ewropea tal-kumbattiment, il-karrijiet armati Ewropej tal-futur, l-inġenju tal-ajru Ewropew tal-futur għal tagħbijiet tqal jew difiża antimissilistika Ewropea, kif ukoll proġetti żgħar u medji maħsuba biex joħolqu soluzzjonijiet innovattivi għad-difiża orjentata lejn il-futur; jilqa' pożittivament il-programm ta' ħidma 2019 għall-azzjoni preparatorja, li se tiddedika EUR 25 miljun lir-riċerka dwar il-prevalenza tal-ispettru elettromanjetiku u t-teknoloġiji rivoluzzjonarji futuri fis-settur tad-difiża, li huma żewġ setturi essenzjali biex l-indipendenza teknoloġika tal-Ewropa tinżamm fit-tul; jilqa' wkoll b'mod pożittiv l-adozzjoni mill-Kummissjoni, f'Marzu 2019, tal-ewwel Programm Ewropew għall-Iżvilupp fl-Industrija tad-Difiża (EDIDP), li jipprevedi kofinanzjament ta' EUR 500 miljun għall-iżvilupp konġunt ta' kapaċitajiet ta' difiża fil-perjodu 2019-2020, u l-pubblikazzjoni ta' disa' sejħiet għal proposti għall-2019, fosthom il-Eurodrone, li hija kapaċità essenzjali għall-awtonomija strateġika tal-Ewropa; jirrimarka li tnax-il sejħa għal proposti oħra se jsegwu fl-2020, li jkopru temi ta' prijorità fl-oqsma kollha (tal-ajru, tal-art, tal-baħar, taċ-ċibernetika u tal-ispazju); josserva r-rabta bejn id-deċiżjonijiet ta' akkwist meħuda llum il-ġurnata mill-Istati Membri u l-prospetti ta' kooperazzjoni industrijali u teknoloġika skont il-FED;

72.

Jilqa' favorevolment l-implimentazzjoni effikaċi ta' Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO), li hija pass essenzjali lejn kooperazzjoni msaħħa fis-setturi tas-sigurtà u tad-difiża bejn l-Istati Membri; jenfasizza li din id-dispożizzjoni, introdotta fit-Trattat ta' Lisbona tal-2009 (Artikolu 46 tat-TUE), hija ġuridikament vinkolanti u tinkludi sensiela ta' impenji ambizzjużi għall-pajjiżi Ewropej li jixtiequ jħaffu l-progress fir-rigward tal-proġetti ta' difiża komuni; jirrikonoxxi l-parti li tista' tiżvolġi l-PESCO fl-istrutturar tad-domanda Ewropea; jinnota li għadd konsiderevoli ta' proġetti eliġibbli għall-programm EDIDP huma żviluppati fil-qafas tal-PESCO u jistgħu jibbenefikaw ukoll minn rati ogħla ta' sussidji; jappoġġja l-konsistenza sħiħa bejn il-proġetti PESCO u l-FED;

73.

Jevidenzja li huwa indispensabbli li l-PESCO tkun allinjata mar-Rieżami Annwali Koordinat dwar id-Difiża (CARD), imniedi fl-2017, u mal-FED, biex jissaħħu l-kapaċitajiet ta' difiża tal-pajjiżi Ewropej u jiġu ottimizzati n-nefqa tagħhom fil-baġit f'dan is-settur; jikkritika għal darb'oħra l-fatt li, s'issa, ma kien hemm l-ebda ġustifikazzjoni strateġika tal-miżuri fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet ta' politika tad-difiża; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jfasslu, flimkien mal-Parlament Ewropew, white paper tal-UE dwar is-sigurtà u d-difiża f'forma ta' ftehim interistituzzjonali u dokument strateġiku dwar l-industrija tad-difiża għall-perjodu 2021-2027; jenfasizza li l-proġetti l-ġodda għandhom jiġu inklużi fil-Pjan ta' Żvilupp tal-Kapaċitajiet (CDP) li se jsaħħaħ il-kollaborazzjoni bejn l-Istati Membri sabiex jiġu eliminati d-diskrepanzi fil-kapaċitajiet, fil-qafas tal-Aġenzija Ewropea għad-Difiża; iqis li l-CARD għandu jikkontribwixxi b'mod effikaċi għall-armonizzazzjoni u għall-komplementarjetà tal-investimenti u tal-kapaċitajiet tal-forzi armati nazzjonali, u b'hekk jiggarantixxi l-awtonomija strateġika u operattiva tal-Unjoni u jippermetti lill-Istati Membri jinvestu b'mod aktar effikaċi fid-difiża;

74.

Jilqa' pożittivament il-koordinament sħiħ bejn il-pjan direzzjonali tal-kapaċitajiet stabbilit mill-Aġenzija Ewropea għad-Difiża u l-ippjanar tal-kapaċitajiet li sar sal-lum, li juru li hemm interoperabbiltà miżjuda bejn l-armati tal-Istati Membri tal-UE li huma membri tan-NATO;

75.

Jissottolinja l-importanza tal-mobbiltà militari; jilqa' pożittivament il-proposta tal-Kummissjoni li jiġu allokati EUR 6,5 biljun għall-proġetti ta' mobbiltà militari fil-QFP li jmiss; jenfasizza li jeħtieġ li jsir progress fil-qasam tal-mobbiltà militari għas-servizz kemm tal-UE kif ukoll tan-NATO; japprezza l-fatt li dan il-proġett jagħmel parti mill-PESCO; jisħaq fuq il-fatt li l-mobbiltà militari għandha żewġ sfidi quddiemha: tissemplifika l-proċeduri u tespandi l-infrastrutturi; jirrimarka li s-sigurtà u d-difiża kollettivi tal-Istati Membri u l-kapaċità tagħhom li jintervjenu fil-kriżijiet barranin jiddependu b'mod sostanzjali mill-fakultà tagħhom li jiċċaqalqu, malajr u bla impedimenti, truppi alleati u persunal, materjal u tagħmir għall-ġestjoni ċivili tal-kriżijiet bejn it-territorji rispettivi tagħhom u lil hinn mill-konfini tal-UE; jevidenzja li l-mobbiltà militari hija strument strateġiku li se jippermetti lill-UE ssegwi l-interessi tagħha fis-settur tas-sigurtà u tad-difiża b'mod effikaċi u komplementari ma' ħidmet organizzazzjonijiet oħra, bħan-NATO;

76.

Iqajjem dubji dwar ir-ritmu bil-mod li ħa l-bidu tal-34 proġett PESCO u d-dewmien fil-varar tat-tielet sensiela ta' 13-il proġett, peress li l-ebda wieħed minnhom għadu ma beda, u jisħaq fuq il-bżonn ta' skadenzi konkreti għar-realizzazzjoni tal-proġetti u ħarsa ġenerali aktar ċara tal-kontenut tal-prodotti finali tagħhom; josserva li, fl-2019, erba' proġetti biss se jilħqu l-kapaċità operattiva inizjali tagħhom; iqajjem il-kwistjoni ta' nuqqas ta' ambizzjoni u ta' forza ta' ċerti proġetti, li ma jindirizzawx in-nuqqasijiet tal-kapaċità l-aktar evidenti, b'mod partikolari dawk tal-ewwel sensiela li huma essenzjalment proġetti ta' kapaċità li jinkludu l-akbar għadd ta' Stati Membri; jistieden lill-VP/RGħ jgħarraf minnufih lill-Parlament dwar liema proġetti PESCO għandhom jiġu interrotti qabel iż-żmien u fuq liema bażi; josserva li l-inklużjoni mixtieqa tal-parteċipazzjoni fil-proġetti tal-PESCO ma għandhiex tikkomprometti ambizzjoni ta' livell għoli min-naħa tal-Istati Membri parteċipanti; iqis li l-involviment ta' pajjiżi terzi u entitajiet ta' pajjiżi terzi fil-PESCO għandu jkun suġġett għal kundizzjonijiet rigorużi stabbiliti sa mill-bidu nett u bbażati fuq reċiproċità ddefinita u effikaċi; jiġbed l-attenzjoni, f'dan ir-rigward, għad-drittijiet tal-Parlament Ewropew li ġejjin mis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fil-kawża C-658/11; jistieden lill-Istati Membri jippreżentaw proġetti b'dimensjoni strateġika Ewropea, biex b'hekk tissaħħaħ il-bażi industrijali u teknoloġika tad-difiża Ewropea (EDTIB), sabiex jiġu sodisfatti direttament il-bżonnijiet operattivi tal-forzi armati Ewropej;

77.

Jistieden lill-Kunsill jadotta l-pożizzjoni tal-Parlament dwar l-Artikolu 5 tar-regolament futur dwar il-FED; jissottolinja l-bżonn li jiġi finalizzat mill-aktar fis il-FED; jirrimarka li dan l-istrument għadu ma ġiex approvat b'mod definittiv, billi f'April 2019 ġie ffinalizzat biss il-Ftehim Parzjali u Politiku; jisħaq fuq l-importanza li tinżamm il-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew dwar l-ammont tal-FED, il-ftuħ għall-pajjiżi terzi u l-istabbiliment ta' politika dwar il-proprjetà intellettwali adegwata b'rabta mas-sigurtà u d-difiża sabiex jiġu protetti r-riżultati tar-riċerka; ifakkar li s-suq Ewropew tad-difiża huwa notevolment miftuħ għal fornituri ta' pajjiżi terzi; jafferma mill-ġdid li l-Fond Ewropew għad-Difiża ma jista' bl-ebda mod jiġi konfuż ma' kwalunkwe tip ta' strument protezzjonist; jitlob lill-pajjiżi alleati tal-Unjoni Ewropea biex jikkunsidraw jiftħu b'mod reċiproku s-swieq tad-difiża tagħhom; jiġbed l-attenzjoni, f'dan ir-rigward, għan-natura sensittiva u strateġika ħafna tar-riċerka dwar id-difiża, kemm għall-kompetittività industrijali kif ukoll għall-awtonomija strateġika tal-Unjoni; jitlob li jitqiesu b'mod xieraq l-ewwel tagħlimiet li ttieħdu mill-implimentazzjoni tal-EDIDP, b'mod partikolari dwar l-applikazzjoni tad-derogi għall-entitajiet eliġibbli, tal-proġett pilota u tal-azzjoni preparatorja tal-Unjoni fir-rigward tar-riċerka dwar id-difiża; jitlob li l-Istati Membri jkunu involuti bis-sħiħ fil-proċess deċiżjonali inkwantu huma l-klijenti finali tal-industriji tad-difiża, bil-għan li jiġi żgurat li l-programmi jilħqu l-bżonnijiet strateġiċi tal-PSDK u tal-Istati Membri; iqis li s-suċċess tal-FED se jiddependi mill-kapaċità tiegħu li jintegra l-bżonnijiet speċifiċi tad-difiża tal-Istati parteċipanti, jippromwovi l-materjal ta' difiża li jista' jintuża u jiggarantixxi d-disponibbiltà ta' biżżejjed riżorsi baġitarji filwaqt li jiżgura li l-għarfien espert industrijali ma jiġix idduplikat, li l-investimenti fil-qasam tad-difiża nazzjonali jkunu kkomplementati u li l-kooperazzjoni ma ssirx eċċessivament ikkumplikata u tissejjes fuq l-istandardizzazzjoni u l-interoperabbiltà tal-armamenti u tat-tagħmir militari komuni tal-UE' iqis li l-iżvilupp tal-industrija Ewropea tad-difiża, billi jiġi rregolat l-aċċess tal-entitajiet ikkontrollati minn partijiet terzi mhux tal-UE għall-proġetti ffinanzjati mill-Fond, huwa konformi bis-sħiħ mal-ambizzjoni Ewropea tal-awtonomija strateġika u ma jmurx kontra l-interessi ta' sigurtà u difiża tal-UE u tal-Istati Membri tagħha;

78.

Jittama li fl-ebda każ id-deċiżjonijiet dwar il-parteċipazzjoni ta' partijiet terzi fi proġetti tal-PESCO ma jippreġudikaw il-kundizzjonijiet maqbula fin-negozjati dwar il-FED u l-EDIDP, billi l-finanzjament ta' dawn il-programmi jevidenzja l-valur miżjud Ewropew;

79.

Jenfasizza d-dimensjoni strateġika tas-settur spazjali għall-Ewropa, iqis li politika spazjali ambizzjuża tista' tikkontribwixxi b'mod effikaċi għat-titjib tal-PSDK u jissottolinja l-ħtieġa li jsir progress fl-iżvilupp ta' teknoloġiji li għandhom applikazzjonijiet kemm ċivili kif ukoll militari li huma kapaċi jiżguraw l-awtonomija strateġika Ewropea; jilqa' favorevolment l-inklużjoni fil-QFP li jmiss tal-proposta għal regolament tal-Kummissjoni li jistabbilixxi programm spazjali tal-UE u l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Programm Spazjali biex tingħata spinta lir-rwol ta' tmexxija tal-UE fis-settur spazjali; itenni l-proposta tiegħu għall-finanzjament tal-programm sal-ammont massimu ta' EUR 16,9-il biljun; jilqa' b'sodisfazzjon il-progress li sar fil-livell tas-servizzi satellitari fl-UE (Galileo, Copernicus, EGNOS); jenfasizza l-bżonn, għall-finijiet tal-awtonomija deċiżjonali u operattiva tal-Unjoni, li jkunu disponibbli mezzi satellitari adegwati fl-oqsma tat-teħid ta' immaġnijiet spazjali, tal-ġbir tal-informazzjoni, tal-komunikazzjonijiet u tas-sorveljanza tal-ispazju; jisħaq fuq l-importanza għall-UE li jkollha aċċess awtonomu għall-ispazju; iqis li s-servizzi spazjali għandhom ikunu kompletament operattivi sabiex jappoġġjaw il-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PSDK permezz ta' immaġnijiet bis-satellita b'riżoluzzjoni għolja; jisħaq fuq il-bżonn li jiġu ffinanzjati, permezz tal-FED, proġetti industrijali b'dimensjoni spazjali li fihom l-Unjoni jista' jkollha tabilħaqq valur miżjud;

80.

Jenfasizza li l-komunikazzjonijiet bis-satellita huma elementi essenzjali għad-difiża, għas-sigurtà, għall-għajnuna umanitarja, għall-interventi urġenti u għall-komunikazzjoni diplomatika u li huma element fundamentali għall-missjonijiet ċivili u għall-operazzjonijiet militari; jilqa' favorevolment l-inizjattiva fil-qasam tal-komunikazzjoni governattiva bis-satellita (GOVSATCOM) li se tikkontribwixxi b'mod sinifikanti biex tissaħħaħ l-awtonomija strateġika tal-Unjoni billi tagħti lill-Istati Membri aċċess garantit għal telekomunikazzjonijiet satellitari siguri;

81.

Jitlob analiżi urġenti tal-applikazzjonijiet ċivili possibbli tal-kapaċitajiet ġeospazjali taċ-Ċentru Satellitari tal-Unjoni Ewropea; jemmen li, lil hinn mis-sigurtà, il-kapaċitajiet satellitari tal-UE għandhom jintużaw bħala sostenn tal-attivitajiet tal-UE u tal-Istati Membri fil-monitoraġġ tal-oqsma tal-migrazzjoni, tal-agrikoltura, tal-ġestjoni forestali, tat-tiftix għal riżorsi naturali, tas-sigurtà tal-fruntieri, tal-istat tal-icebergs u ta' bosta aspetti oħra;

82.

Jenfasizza l-vulnerabbiltà tal-infrastrutturi spazjali fil-konfront tal-indħil, tal-attakki u ta' sensiela ta' theddid ieħor, inklużi kolliżjonijiet ma' skart spazjali u satelliti oħra; itenni li huwa importanti li jiġu żgurati s-sigurtà tal-infrastrutturi u tal-mezzi ta' komunikazzjoni kritiċi kif ukoll li jiġu żviluppati teknoloġiji reżiljenti; huwa tal fehma li jeħtieġ li jissaħħu l-kapaċitajiet biex jiġi indirizzat it-theddid emerġenti fl-ambitu spazjali, u jilqa' pożittivament il-proposta tal-Kummissjoni, bħala parti mill-programm spazjali, biex jissaħħu s-servizzi attwali ta' sorveljanza u insegwiment fl-ispazju (SST);

83.

Jenfasizza li llum numru dejjem akbar ta' potenzi għandu kapaċitajiet militari fl-ispazju; ifakkar fil-prinċipju kontra l-“arsenalizzazzjoni” tal-ispazju stabbilit mid-dritt internazzjonali; josserva, madankollu, li ċerti potenzi kisru dan il-prinċipju billi ressqu proposta għal leġiżlazzjoni biex titwaqqaf forza armata speċjalizzata fl-ambjent spazjali fil-veru sens tal-kelma u jiddefinixxu l-ispazju bħala ambitu ta' kunflitt armat; huwa tal-fehma li l-Unjoni jeħtiġilha tikkundanna din it-tendenza ta' arsenalizzazzjoni tal-ispazju kif ukoll l-implimentazzjoni ta' deterrenti spazjali maħsuba biex jimminaw il-kapaċitajiet spazjali tal-għedewwa, peress li dawn il-fenomeni huma sinjali ta' sitwazzjoni ta' instabbiltà strateġika;

84.

Huwa tal-fehma li d-Direttorat Ġenerali futur għall-Industrija tad-Difiża u l-Ispazju fi ħdan il-Kummissjoni għandu janalizza s-sinerġiji bejn il-programmi spazjali Ewropej u l-Pjan ta' Azzjoni Ewropew għad-Difiża ta' Novembru 2016, biex tkun garantita l-konsistenza ġenerali ta' dan is-settur strateġiku;

85.

Jinsab konvint li l-Unjoni għandha interess vitali fl-implimentazzjoni ta' ambjent marittimu sikur u miftuħ u li jippermetti l-passaġġ ħieles ta' oġġetti u ta' persuni; jisħaq fuq il-fatt li l-libertà ta' navigazzjoni hija fundamentali u ma tistax tiġi kompromessa; josserva li l-biċċa l-kbira tar-riżorsi strateġiċi, l-infrastruttura kritika u l-kapaċitajiet huma taħt il-kontroll tal-Istati Membri u li r-rieda tagħhom li jsaħħu l-kooperazzjoni hija ta' importanza kbira għas-sigurtà Ewropea; jafferma mill-ġdid ir-rwol tal-Unjoni bħala fornitur tas-sigurtà marittima fuq livell dinji u jisħaq fuq l-importanza li jiġu żviluppati kapaċitajiet militari u ċivili rilevanti; jilqa' pożittivament, f'dan ir-rigward, ir-reviżjoni tal-Pjan ta' Azzjoni tal-Istrateġija ta' Sigurtà Marittima tal-Unjoni Ewropea f'Ġunju 2018;

86.

Jemmen li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha qed jiffaċċjaw theddid mingħajr preċedenti fil-forma ta' attakki ċibernetiċi, kriminalità u terroriżmu ċibernetiċi min-naħa ta' atturi statali u mhux statali; jisħaq fuq il-fatt li l-inċidenti ċibernetiċi sikwit ħafna għandhom element transfruntier u, għaldaqstant, jikkonċernaw aktar minn Stat Membru wieħed tal-UE; jemmen li n-natura tal-attakki ċibernetiċi tagħmilhom theddida li tirrikjedi risposta fil-livell tal-Unjoni li tinkludi kapaċitajiet komuni ta' sostenn analitiku; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jipprovdu assistenza reċiproka f'każ ta' attakk ċibernetiku kontra kwalunkwe wieħed minnhom;

87.

Iqis bħala essenzjali li l-UE u n-NATO mhux biss ikomplu iżda jintensifikaw il-kondiviżjoni tal-intelligence sabiex jippermettu l-attribuzzjoni formali tal-attakki ċibernetiċi u, konsegwentement, jippermettu l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet restrittivi fuq dawk responsabbli minn tali attakki; iqis neċessarja ż-żamma ta' interazzjoni attiva bejn l-UE u n-NATO permezz tal-parteċipazzjoni u f'eżerċizzji ċibernetiċi u taħriġ konġunt fis-settur tas-sigurtà u d-difiża ċibernetiċi;

88.

Jitlob sors ta' finanzjament stabbli għat-Taqsima għall-Komunikazzjoni Strateġika tas-SEAE, b'allokazzjonijiet sostanzjali għat-Task Force East StratCom;

89.

Iħeġġeġ lis-SEAE u lill-Kunsill jintensifikaw l-isforzi tagħhom ta' bħalissa biex itejbu ċ-ċibersigurtà, b'mod partikolari għall-missjonijiet tal-PSDK, fost l-oħrajn billi jieħdu miżuri fil-livell tal-UE u tal-Istati Membri biex jittaffa t-theddid għall-PSDK, pereżempju bit-tisħiħ tar-reżiljenza permezz tal-edukazzjoni, it-taħriġ u l-eżerċizzji u bis-semplifikazzjoni tal-offerta ta' edukazzjoni u taħriġ għaċ-ċiberdifiża tal-UE;

90.

Jilqa' favorevolment l-isforzi biex tissaħħaħ il-kapaċità tal-UE li tindirizza t-theddid magħruf bħala “ibridu”, li huwa kombinazzjoni ta' pożizzjonijiet ambigwi, ta' pressjonijiet diretti u indiretti u ta' assoċjazzjoni ta' kapaċitajiet militari u mhux militari u li huwa kontinwità tal-isfidi tas-sigurtà interni u esterni li tiffaċċja l-UE; jieħu nota tar-riflessjonijiet dwar l-attivazzjoni tal-klawżola ta' assistenza reċiproka fir-rigward tat-theddid ibridu sabiex l-Unjoni Ewropea jkollha tweġiba komuni effikaċi;

91.

Jirrikonoxxi l-importanza dejjem akbar tal-kapaċitajiet ta' intelligence ċibernetiċi u awtomatizzati; jisħaq fuq il-fatt li dawn il-kapaċitajiet jirrappreżentaw theddid għall-Istati Membri u għall-istituzzjonijiet kollha tal-UE; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet u lill-Istati Membri kollha tal-UE jkomplu jtejbu t-teknoloġiji ċibernetiċi u awtomatizzati tagħhom; ikompli jinkoraġġixxi l-kooperazzjoni f'dan il-progress teknoloġiku;

92.

Jirrikonoxxi r-rwol dejjem aktar importanti tal-intelliġenza artifiċjali fid-difiża Ewropea; josserva, b'mod partikolari, il-bosta applikazzjonijiet militari li jirriżultaw mill-kontroll tal-intelliġenza artifiċjali biex jiġi ġestit u stimolat l-ambjent operattiv, tingħata għajnuna fil-proċess deċiżjonali, jiġi identifikat it-theddid u tiġi pproċessata l-informazzjoni miġbura; jenfasizza li l-iżvilupp ta' intelliġenza artifiċjali affidabbli fil-qasam tad-difiża hija teknoloġija indispensabbli biex tiġi żgurata l-awtonomija strateġika Ewropea fil-qasam tal-kapaċitajiet u dak operattiv; jistieden lill-Unjoni mhux biss tappoġġja iżda wkoll iżżid l-investimenti tagħha f'dan il-qasam u, b'mod partikolari, fit-teknoloġiji rivoluzzjonarji permezz tal-istrumenti eżistenti (Fond Ewropew għad-Difiża, Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni, Orizzont Ewropa futur, programm Ewropa diġitali); jistieden lill-Unjoni tieħu sehem attiv fir-regolamentazzjoni dinjija tas-sistemi ta' armi letali awtonomi;

93.

Josserva li għandhom jiġu żviluppati u applikati t-teknoloġiji emerġenti, fosthom l-intelliġenza artifiċjali, użati fis-sistemi tal-armi skont il-prinċipji tal-innovazzjoni responsabbli u l-prinċipji etiċi, bħar-responsabbiltà u r-rispett tad-dritt internazzjonali; jisħaq fuq il-fatt li l-UE jeħtiġilha teżamina il-possibbiltajiet tal-intelliġenza artifiċjali u tiggarantixxi, fl-istess ħin, ir-rispett totali tad-drittijiet tal-bniedem u tad-dritt internazzjonali, u tieħu kont tal-kunċett ferm kontroversjali tas-sistemi tal-armi totalment awtonomi;

94.

Josserva li, skont ir-rapport tal-Europol tal-2019 dwar is-Sitwazzjoni u t-Tendenzi tat-Terroriżmu tal-UE, fl-2018 kien hemm żieda ġenerali fil-propaganda terroristika, fit-tutorials u fit-theddid kimiċi, bijoloġiċi, radjoloġiċi u nukleari (CBRN) u tnaqqsu l-ostakli għall-akkwiżizzjoni tal-għarfien dwar l-użu tal-armi CBRN; jenfasizza, f'dan ir-rigward, il-bżonn li tiżdied is-sigurtà CBRN fl-Ewropa;

95.

Jirrikonoxxi kapaċità ġdida li se toffri lill-unitajiet fit-teatru tal-operazzjonijiet opportunitajiet ġodda biex jikkollaboraw f'ambjent diġitali immersiv u jibqgħu jkunu protetti kważi f'ħin reali, speċjalment meta l-5G ikun assoċjat ma' innovazzjonijiet oħra bħall-cloud tad-difiża u sistemi ta' difiża ipersoniċi;

96.

Jissottolinja li, billi r-riskju ta' proliferazzjoni u użu ta' armi kimiċi jirrappreżenta theddida serja għall-paċi u s-sigurtà internazzjonali, l-UE jeħtiġilha tkompli ssostni bil-qawwa u b'mod konsistenti l-Organizzazzjoni għall-Projbizzjoni ta' Armi Kimiċi (OPCW) fl-implimentazzjoni tal-mandat tiegħu, f'livell kemm politiku kif ukoll finanzjarju, u tintensifika r-reżiljenza tagħha għat-theddid ibridu u fl-ambitu CBRN;

97.

Josserva li kooperazzjoni fil-qasam tal-kapaċitajiet tinsab biss fi stadju bikri qabel ma l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha jkunu jistgħu jibbenefikaw mir-riżultati konkreti ta' kooperazzjoni kontinwa u msaħħa; jemmen li l-implimentazzjoni operattiva tal-ambizzjonijiet Ewropej hija waħda fit-tul u bbażata fuq rieda politika kontinwa min-naħa tal-Istati Membri; jenfasizza l-ħtieġa ta' kooperazzjoni flessibbli permezz ta' strumenti flessibbli u modulari li jiffaċilitaw l-approssimazzjoni tal-kulturi strateġiċi u l-interoperabbiltà bejn sħab volontiera u b'kapaċitajiet; jitlob kooperazzjoni spontanja jew mekkaniżmi ta' mutwalizzazzjoni bħall-EATC (Kmand Ewropew tat-Trasport bl-Ajru), li diġà wera l-effikaċja tiegħu, u jappoġġja l-estensjoni tiegħu għal oqsma oħra (ħelikopter, appoġġ mediku);

98.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li tiġi applikata perspettiva tal-ġeneru fl-azzjoni tal-PSDK tal-UE, filwaqt li jitqies ir-rwol li n-nisa għandhom fil-gwerer, fl-istabbilizzazzjoni ta' wara kunflitt u fil-proċessi tal-konsolidament tal-paċi; jenfasizza l-ħtieġa li l-vjolenza sessista tiġi indirizzata bħala strument ta' gwerra f'reġjuni ta' kunflitt; jissottolinja li n-nisa huma affettwati b'mod aktar negattiv mill-gwerer meta mqabbla mal-irġiel; jistieden lill-UE u lis-sħab internazzjonali tagħha jinvolvu lin-nisa b'mod attiv fil-proċessi ta' paċi u stabbilizzazzjoni, u jindirizzaw il-ħtiġijiet speċifiċi tas-sigurtà tagħhom;

99.

Josserva l-importanza dejjem akbar tas-sigurtà fl-ispazju u tas-satelliti; jisħaq fuq l-importanza taċ-Ċentru Satellitari tal-Unjoni Ewropea u jitlob lill-aġenzija tanalizza u tipproduċi rapport dwar is-sigurtà tas-satelliti tal-UE u tal-Istat Membru u/jew dwar il-vulnerabbiltajiet tagħhom għall-iskart spazjali, għall-attakki ċibernetiċi u għall-attakki missilistiċi diretti;

Kooperazzjoni ta' difiża u sħubijiet tal-PSDK

100.

Jenfasizza li l-ambizzjoni tal-awtonomija strateġika Ewropea hija bbażata fuq il-kapaċità tal-Ewropej li jaġixxu biex jiddefendu l-interessi tagħhom, kemm b'mod awtonomu jew, preferibbilment, fil-qafas ta' kooperazzjoni istituzzjonali (NATO, Nazzjonijiet Uniti);

101.

Iqis li l-multilateraliżmu huwa valur essenzjali għas-sigurtà u d-difiża u jissottolinja li l-UE se tirriżulta bħala attur effikaċi u kredibbli tas-sigurtà biss jekk azzjonijietha jkunu bbażati fuq kooperazzjoni sostenibbli u sħubijiet strateġiċi ma' pajjiżi u organizzazzjonijiet li jikkondividu l-valuri tal-Unjoni; jilqa' favorevolment, barra minn hekk, il-kontributi li s-sħab tal-PSDK jagħtu lill-missjonijiet u lill-operazzjonijiet tal-Unjoni;

102.

Jisħaq fuq il-fatt li s-sħubijiet u l-kooperazzjoni mal-pajjiżi u mal-organizzazzjonijiet li jikkondividu l-istess valuri tal-UE jikkontribwixxu għal PSDK aktar effikaċi; jilqa' favorevolment il-kontributi tas-sħab tal-PSDK għall-missjonijiet u għall-operazzjonijiet tal-UE li għaddejjin bħalissa li jikkontribwixxu biex jissaħħu l-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà reġjonali;

103.

Jenfasizza li wara l-Brexit l-UE u r-Renju Unit xorta se jikkondividu l-istess ambjent strateġiku u l-istess theddid għall-paċi u s-sigurtà tagħhom u iqis għaldaqstant essenzjali li tinżamm kooperazzjoni b'saħħitha, stretta u speċjali fis-settur tad-difiża u tas-sigurtà bejn l-Unjoni u r-Renju Unit wara l-Brexit; jenfasizza li l-ħidma b'kooperazzjoni mar-Renju Unit se tipprovdi lill-Unjoni kapaċitajiet tal-ogħla livell fil-qasam tal-kapaċitajiet u dak operattiv; iqis li mhuwiex il-każ li tkun prevista kooperazzjoni fil-qasam tad-difiża li teskludi lir-Renju Unit b'mod sistematiku; jipproponi li jiġi konkluż trattat ta' difiża u ta' sigurtà mar-Renju Unit li permezz tiegħu dan ikun jista' jipparteċipa kemm jista' jkun fl-istrumenti tal-Unjoni;

104.

Jiġbed l-attenzjoni għar-rwol fundamentali tan-NATO fid-difiża kollettiva, kif rikonoxxut b'mod espliċitu fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea; jemmen li s-sħubija strateġika bejn l-UE u n-NATO hija essenzjali biex jiġu indirizzati l-isfidi fil-qasam tas-sigurtà li l-Ewropa u l-viċinat tagħha jkollhom iħabbtu wiċċhom magħhom; jemmen li l-kooperazzjoni EU-NATO għandha tissaħħaħ reċiprokament, tieħu kont sħiħ tal-ispeċifiċitajiet u tar-rwoli ta' kull waħda miż-żewġ istituzzjonijiet u tkompli turi rispett sħiħ lill-prinċipji ta' inklużività u reċiproċità u l-awtonomija deċiżjonali taż-żewġ organizzazzjonijiet, partikolarment meta jkunu involuti l-interessi komuni jew tal-UE; jilqa' pożittivament il-kooperazzjoni UE-NATO permezz tal-eżerċizzju Defender-Europe 20 u jqis li dan l-eżerċizzju jikkostitwixxi opportunità reali biex tiġi sperimentata l-kapaċità tal-Ewropa li tirreaġixxi għal atti ta' aggressjoni, iżda wkoll jiġu eżaminati l-iżviluppi u t-titjib fil-qsim tal-fruntieri u fil-mobbiltà militari;

105.

Josserva l-importanza tas-sħubija bejn l-UE u n-NU fir-riżoluzzjoni tal-kunflitti internazzjonali u fl-attivitajiet ta' konsolidament tal-paċi; jistieden liż-żewġ organizzazzjonijiet jikkoordinaw aktar l-isforzi tagħhom fiż-żoni fejn jistazzjonaw missjonijiet ċivili u militari importanti, sabiex tiġi evitata d-duplikazzjoni u jiġu massimizzati s-sinerġiji;

106.

Jisħaq fuq l-importanza tal-kooperazzjoni bejn l-Unjoni u l-istituzzjonijiet internazzjonali l-oħra, b'mod partikolari l-Unjoni Afrikana u l-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni (OSKE); iqis li l-Unjoni għandha ssaħħaħ ukoll id-djalogu u l-kooperazzjoni mal-pajjiżi terzi li jikkondividu l-valuri u l-prijoritajiet strateġiċi tagħha kif ukoll mal-organizzazzjonijiet reġjonali u subreġjonali;

107.

Jappoġġja, b'mod parallel mal-kooperazzjoni u s-sħubijiet istituzzjonali, il-kombinazzjoni ta' forom differenti ta' kooperazzjoni flessibbli, multidimensjonali, miftuħa u fl-istess ħin operattivi, ambizzjużi u impenjattivi, kemm ġewwa kif ukoll barra l-istrutturi tal-UE, tan-NATO u tan-NU, li jistgħu jiffaċilitaw l-impenji konġunti fl-operazzjonijiet u b'hekk isaħħu l-objettivi operattivi tal-Unjoni; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-eżempji ta' kooperazzjoni bħall-Inizjattiva Ewropea ta' Intervent, il-Kooperazzjoni Nordika għad-Difiża (NORDEFCO), il-Grupp ta' Visegrád jew l-integrazzjoni dejjem akbar tal-forzi armati Ġermaniżi u Netherlandiżi jagħmlu parti minn din il-loġika ta' tisħiħ tal-kooperazzjoni militari bejn l-Istati Membri;

108.

Jirrikonoxxi li l-istabbiltà politika u ekonomika, flimkien mal-kapaċitajiet militari u mal-kooperazzjoni fl-Afrika Sub-Saħarjana, huma fundamentali biex tittaffa ż-żieda fl-attività ġiħadista u l-kriżijiet tal-migranti u biex ikunu miġġielda t-tixrid u l-influwenza tal-estremiżmu;

109.

Jirrikonoxxi u jsostni l-Missjoni tal-Unjoni Ewropea ta' Assistenza fil-Fruntieri (EUBAM) fil-Libja, li assistiet fit-tranżizzjoni lejn id-demokrazija billi forniet taħriġ u servizzi ta' konsulenza fis-settur tas-sigurtà tal-fruntieri u ħadmet biex tiżviluppa s-sigurtà tal-fruntieri fil-konfini Libjani tal-art, tal-ajru u tal-baħar;

110.

Jistieden lill-UE żżomm l-impenji li ħadet fir-Raba' Summit UE-Afrika biex issostni l-istabbiltà ekonomika u politika u l-kapaċitajiet tal-Forza Afrikana ta' Intervent fil-Pront;

111.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri jkomplu l-kooperazzjoni mal-Unjoni Afrikana u jonoraw l-impenji li ħadu s'issa;

112.

Jirrikonoxxi l-valur politiku, ekonomiku, ambjentali, tas-sigurtà u strateġiku dejjem akbar taċ-Ċirku Artiku; iħeġġeġ lill-Istati Membri jkomplu jikkooperaw mal-Kunsill tal-Artiku fil-kwistjonijiet kollha ta' interess għall-UE u jifformulaw strateġija komprensiva għar-reġjun;

Qafas istituzzjonali

113.

Iqis li l-progress fil-qasam tad-difiża Ewropea jwitti t-triq għal bidliet strutturali importanti; jilqa' pożittivament t-tħabbira tal-ħolqien ta' Direttorat Ġenerali għall-Industrija tad-Difiża u l-Ispazju fi ħdan il-Kummissjoni Ewropea taħt ir-responsabbiltà tal-Kummissarju għas-Suq Intern; jilqa' pożittivament il-fatt li dan id-DĠ il-ġdid se jkun responsabbli biex jappoġġja, jikkoordina u jikkomplementa l-azzjonijiet tal-Istati Membri fil-qasam tad-difiża Ewropea u b'hekk se jikkontribwixxi għat-tisħiħ tal-awtonomija strateġika Ewropea; jieħu nota tad-definizzjoni tal-ħames kompiti prinċipali tiegħu (implimentazzjoni u kontroll tal-FED, ħolqien ta' suq Ewropew tat-tagħmir ta' difiża miftuħ u kompetittiv, implimentazzjoni tal-Pjan ta' Azzjoni dwar il-Mobbiltà Militari, tisħiħ ta' industrija spazjali b'saħħitha u innovattiva, implimentazzjoni tal-programm spazjali futur); jistieden lill-Kummissjoni tispeċifika f'aktar dettall dwar ir-rwol u r-responsabbiltajiet tad-DĠ il-ġdid; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tippreżenta pjan li jispjega l-mod kif se tikkoordina xogħolha mal-istrutturi l-oħra attivi fil-qasam tal-politika tad-difiża b'responsabbiltajiet oħra (l-Aġenzija Ewropea għad-Difiża, is-SEAE, eċċ.), bil-għan li timmassimizza l-effiċjenza tal-użu tar-riżorsi disponibbli u tiżgura kooperazzjoni effikaċi;

114.

Jimpenja ruħu li jiggarantixxi monitoraġġ u skrutinju parlamentari rigoruż tal-missjonijiet, tal-istrumenti u tal-inizjattivi fl-ambitu tad-difiża Ewropea; jistieden lill-VP/RGħ, lill-Kunsill u lid-diversi strutturi Ewropej ikkonċernati jirrapportaw regolarment lis-Sottokumitat għas-Sigurtà u d-Difiża dwar it-tlestija tal-mandat tagħhom;

115.

Jitlob li titfassal strateġija Ewropea ta' difiża, peress li hija komplement neċessarju tal-Istrateġija Globali tal-2016 u qafas għall-orjentament u l-ippjanar, it-tnejn li huma kruċjali għall-implimentazzjoni effikaċi tal-istrumenti u tar-riżorsi l-ġodda;

116.

Jevidenzja li, filwaqt li jiġu rispettati t-tradizzjonijiet tan-newtralità militari f'għadd ta' Stati Membri, huwa kruċjali li jiġi żgurat l-appoġġ taċ-ċittadini tal-UE biex tintrifed l-ambizzjoni politika tal-politika ta' difiża tal-UE; jissottolinja l-fatt li, skont l-aħħar stħarriġ tal-opinjoni pubblika, tliet kwarti taċ-ċittadini tal-UE huma favur li jkun hemm aktar kooperazzjoni bejn l-Istati Membri fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża, u b'hekk jappoġġjaw politika ta' difiża u sigurtà komuni għall-Istati Membri, perċentwal li, mill-2004 'l hawn baqa' ogħla minn 70 %;

117.

Jitlob li jittieħdu passi progressivi lejn politika ta' difiża komuni (l-Artikolu 42(2) tat-TUE) u, imbagħad, difiża komuni, filwaqt li jissaħħu wkoll l-approċċi ta' prevenzjoni u riżoluzzjoni tal-kunflitti, anki permezz ta' żieda fir-riżorsi finanzjarji, amministrattivi u umani ddedikati għall-medjazzjoni, id-djalogu, ir-rikonċiljazzjoni, il-bini tal-paċi u r-risposti immedjati għall-kriżijiet;

118.

Iqis li White Paper tal-UE dwar is-sigurtà u d-difiża tkun għodda strateġika essenzjali biex tissaħħaħ il-governanza tal-politika ta' difiża tal-UE u li, hi u tiddefinixxi b'mod progressiv l-Unjoni Ewropea tad-Difiża, ikun jipprevedi ppjanar strateġiku fit-tul u jippermetti s-sinkronizzazzjoni gradwali taċ-ċikli ta' difiża fl-Istati Membri kollha; jistieden lill-Kunsill u lill-VP/RGħ ifasslu għodda bħal din, bil-għan li jinkluduha, fost oħrajn, fl-ippjanar tal-QFP, bl-objettiv ulterjuri li tkun żgurata l-konsistenza bejn il-Pjan ta' Implimentazzjoni tal-Istrateġija Globali tal-UE fil-qasam tas-Sigurtà u d-Difiża, il-CARD u l-PESCO;

119.

Ifakkar fl-eżistenza tal-Artikolu 44 tat-TUE, li jipprevedi aktar flessibbiltà u jintroduċi l-possibbiltà li tiġi fdata l-implimentazzjoni ta' kompiti ta' ġestjoni tal-kriżijiet lil grupp ta' Stati Membri, li jwettqu tali kompiti f'isem l-UE u taħt il-kontroll politiku u l-gwida strateġika tal-Kumitat Politiku u ta' Sigurtà u tas-SEAE;

120.

Jisħaq fuq il-fatt li l-Konferenza li ġejja dwar il-Futur tal-Ewropa għandha tinkludi riflessjonijiet fuq il-futur tal-Unjoni Ewropea tad-Difiża u, b'mod partikolari, il-ħtieġa li tiġi stabbilita forza ta' intervent Ewropea mogħnija b'kapaċitajiet ta' difiża biżżejjed effikaċi biex twettaq attivitajiet ta' żamma tal-paċi u ta' prevenzjoni tal-kunflitti u biex issaħħaħ is-sigurtà internazzjonali skont il-Karta tan-NU u l-kompiti previsti fl-Artikolu 43(1) tat-TUE;

121.

Iwissi dwar il-multipliċità ta' atturi istituzzjonali u s-sovrappożizzjoni tal-ambjent tad-difiża tal-UE; jistieden lill-partijiet ikkonċernati kollha jirriflettu dwar il-mod kif dan l-ambjent jista' jittejjeb sabiex ikun jista' jinftiehem aħjar miċ-ċittadini, ikun aktar loġiku u koerenti mil-lat istituzzjonali u aktar effikaċi biex jilħaq l-objettivi;

122.

Jappella għal riflessjoni dwar ir-rwol li l-Aġenzija Ewropea għad-Difiża għandu jkollha fid-definizzjoni progressiva ta' politika ta' difiża komuni tal-UE;

o o

123.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kummissarju għas-Suq Intern, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, lis-Segretarju Ġenerali tan-NATO, lill-aġenziji tal-Unjoni Ewropea fl-oqsma tal-ispazju, tas-sigurtà u tad-difiża, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU C 93, 9.3.2016, p. 144.

(2) ĠU C 337, 20.9.2018, p. 11.

(3) ĠU C 356, 4.10.2018, p. 130.

(4) ĠU C 224, 27.6.2018, p. 18.

(5) ĠU C 263, 25.7.2018, p. 125.

(6) ĠU C 334, 19.9.2018, p. 253.

(7) Testi adottati, P8_TA(2018)0498.

(8) ĠU L 200, 7.8.2018, p. 30.

(9) Testi adottati, P8_TA(2019)0430.

(10) ĠU C 224, 27.6.2018, p. 50.

(11) ĠU C 369, 11.10.2018, p. 36.

(12) Testi adottati, P8_TA(2018)0514.

(13) Testi adottati, P8_TA(2018)0257.

(14) ĠU C 238, 6.7.2018, p. 89.

(15) ĠU C 369, 11.10.2018, p. 47.

(16) Testi adottati, P8_TA(2018)0513.

(17) Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja), tal-24 ta' Ġunju 2014, Il-Parlament Ewropew vs Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, C-658/11, ECLI:EU:C:2014:2025.

(18) Il-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK tat-8 ta' Diċembru 2008 li tiddefinixxi regoli komuni li jirregolaw il-kontroll ta' esportazzjonijiet ta' teknoloġija u tagħmir militari (ĠU L 335, 13.12.2008, p. 99).

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/71

P9_TA(2020)0010

Il-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew rigward il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew rigward il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa (2019/2990(RSP))

(2021/C 270/06)

Il-Parlament Ewropew,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-16 ta' Frar 2017 dwar it-titjib tal-funzjonament tal-Unjoni Ewropea bl-isfruttament tal-potenzjal tat-Trattat ta' Lisbona (1), tas-16 ta' Frar 2017 dwar evoluzzjonijiet u aġġustamenti possibbli tal-istruttura istituzzjonali attwali tal-Unjoni Ewropea (2), tas-16 ta' Frar 2017 dwar il-kapaċità baġitarja għaż-żona tal-euro (3), u tat-13 ta' Frar 2019 dwar l-istat tad-dibattitu dwar il-futur tal-Ewropa (4),

—	wara li kkunsidra l-proposta mill-President Nominat tal-Kummissjoni Ursula von der Leyen tas-16 ta' Lulju 2019 fil-qafas tal-linji gwida politiċi għall-Kummissjoni Ewropea li jmiss 2019-2024 u l-organizzazzjoni ta' Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa (“il-Konferenza”),

—	wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-12 ta' Diċembru 2019 dwar l-approċċ ġenerali għall-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa,

—	wara li kkunsidra l-opinjoni fil-forma ta' ittra tad-9 ta' Diċembru 2019 tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali rigward l-organizzazzjoni ta' Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa,

—	wara li kkunsidra l-eżitu tal-laqgħa tad-19 ta' Diċembru 2019 tal-grupp ta' ħidma tal-Konferenza tal-Presidenti rigward l-organizzazzjoni ta' Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.	billi l-parteċipazzjoni tal-votanti fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew tal-2019 żdiedet, b'mod li juri li l-involviment u l-interess taċ-ċittadini fil-proċess ta' integrazzjoni Ewropea qiegħed jikber, kif ukoll l-istennija li l-Ewropa sejra tindirizza l-isfidi kurrenti u futuri tagħha;

billi hemm bżonn li jiġu indirizzati sew l-isfidi interni u sew dawk esterni li l-Ewropa qed tiffaċċja, kif ukoll l-isfidi soċjetali u transnazzjonali ġodda li ma kinux għalkollox previsti meta ġie adottat it-Trattat ta' Lisbona; billi l-għadd ta' kriżijiet sinifikanti li għaddiet minnhom l-Unjoni juri li jeħtieġ li jsiru proċessi ta' riforma f'għadd ta' oqsma ta' governanza;

billi l-prinċipju tal-integrazzjoni Ewropea, sa mill-ħolqien tal-Komunità Ekonomika Ewropea fl-1957, u wara kkonfermat mill-ġdid mill-kapijiet ta' stat u ta' gvern kollha kif ukoll mill-parlamenti nazzjonali tal-Istati Membri f'kull ċiklu ta' integrazzjoni u ta' bidliet suċċessivi fit-Trattati, minn dejjem kien “il-ħolqien ta' għaqda dejjem iżjed ravviċinata fost il-popli tal-Ewropa”;

D.	billi hemm kunsens li l-mandat ta' Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa għandu jkun proċess li jieħu sentejn, u li l-ħidma tal-Konferenza tibda preferibbilment f'Jum Schuman, id-9 ta' Mejju 2020 (is-70 anniversarju mid-Dikjarazzjoni ta' Schuman), bil-ħsieb li tiġi kkompletata sas-sajf tal-2022;

E.	billi dan il-proċess tal-Konferenza għandu jkun okkażjoni biex iċ-ċittadini tal-UE jiġu involuti mill-qrib f'eżerċizzju minn isfel għal fuq, li fih jinstemgħu u l-vuċijiet tagħhom jikkontribwixxu għad-dibattiti dwar il-futur tal-Ewropa;

F.	billi l-Parlament Ewropew huwa l-unika istituzzjoni tal-UE li hija eletta direttament miċ-ċittadini tal-UE, u billi għandu jkollu rwol ewlieni f'dan il-proċess tal-Konferenza;

L-għan u l-ambitu tal-Konferenza

Jilqa' l-proposta għal Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa u jemmen li, għaxar snin wara d-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta' Lisbona, dan huwa żmien propizju biex iċ-ċittadini tal-UE jingħataw opportunità ġdida ħalli jissieħbu f'dibattitu robust dwar il-futur tal-Ewropa, għat-tiswir tal-Unjoni li fiha rridu ngħixu flimkien;

Jemmen li l-Konferenza hija opportunità biex nidentifikaw dak li l-UE twettaq sewwa u x'miżuri ġodda teħtieġ biex twettaq aħjar, biex tkabbar il-kapaċità tagħha li taġixxi u biex issir aktar demokratika; iqis li l-għan tagħha għandu jkun li tadotta approċċ minn isfel għal fuq biex tinvolvi liċ-ċittadini direttament fi djalogu sinifikanti, u huwa tal-fehma li, fit-tul, għandu jkun previst mekkaniżmu permanenti għall-ħidma maċ-ċittadini fil-ħsieb dwar il-futur tal-Ewropa;

Huwa tal-fehma li, qabel ma jiġi varat il-proċess ta' konferenza, għandha tinbeda fażi ta' smigħ biex iċ-ċittadini minn madwar l-Unjoni Ewropea jkunu jistgħu jesprimu l-ideat tagħhom, jagħmlu suġġerimenti u jipproponu l-viżjoni proprja tagħhom dwar dak li l-Ewropa tfisser għalihom; jipproponi li l-metodoloġiji użati biex jinġabru u jiġu pproċessati l-kontributi taċ-ċittadini jkunu uniformi u konsistenti fl-Istati Membri kollha u fil-livell tal-UE;

Jemmen li l-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-proċess tal-Konferenza għandha tkun organizzata b'tali mod li d-diversità tas-soċjetajiet tagħna tkun rappreżentata bis-sħiħ; jemmen li l-konsultazzjonijiet għandhom jiġu organizzati bl-użu tal-aktar pjattaformi effiċjenti, innovattivi u adatti, inklużi għodod online, u għandhom jilħqu kull parti tal-UE, sabiex jiġi garantit li kwalunkwe ċittadin jista' jkun involut matul il-ħidma tal-Konferenza; jemmen li l-iżgurar tal-parteċipazzjoni taż-żgħażagħ se jkun parti essenzjali mill-impatti dejjiema tal-Konferenza;

Jissottolinja li l-proċess tal-Konferenza għandu jkun wieħed miftuħ u trasparenti li jieħu approċċ inklużiv, parteċipattiv u bbilanċjat sew għaċ-ċittadini u sew għall-partijiet ikkonċernati; jenfasizza li l-involviment taċ-ċittadini, tas-soċjetà ċivili organizzata u ta' firxa ta' partijiet ikkonċernati fil-livell Ewropew u f'dawk nazzjonali, reġjonali u lokali għandu jkun l-element prinċipali ta' dan il-proċess innovattiv u oriġinali;

Jipproponi li l-Konferenza għandha tkun proċess immexxi minn firxa ta' korpi b'responsabbiltajiet definiti/ad hoc, inklużi korpi istituzzjonali, u bl-involviment dirett taċ-ċittadini;

Jipproponi li l-Plenarja tal-Konferenza għandha tagħti lok għal forum miftuħ għal diskussjonijiet fost il-parteċipanti differenti, mingħajr eżitu predeterminat, filwaqt li tinkludi kontribut mill-Agoras taċ-Ċittadini, u mingħajr ma tillimita l-ambitu għal oqsma ta' politika jew metodi ta' integrazzjoni predefiniti; jissuġġerixxi li, bħala massimu, jistgħu jiġu identifikati prijoritajiet ta' politika predefiniti iżda mhux eżawrjenti, bħal:

—	il-valuri, id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali Ewropej,

—	l-aspetti demokratiċi u istituzzjonali tal-UE,

—	l-isfidi ambjentali u l-kriżi tal-klima,

—	il-ġustizzja soċjali u l-ugwaljanza,

—	il-kwistjonijiet ekonomiċi u tal-impjiegi, inkluża t-tassazzjoni,

—	it-trasformazzjoni diġitali,

—	is-sigurtà u r-rwol tal-UE fid-dinja;

jissottolinja li din hija ġabra mhux eżawrjenti ta' politiki li jistgħu jservu ta' gwida għall-Konferenza; jissuġġerixxi li jsiru stħarriġiet speċjali tal-Ewrobarometru biex jappoġġjaw it-tfassil tal-aġenda u d-dibattiti fil-qafas tal-proċess tal-Konferenza;

Jemmen li l-Konferenza għandha tieħu kont tal-inizjattivi li ntużaw fit-tħejjija għall-elezzjonijiet tal-2019; jemmen li, sabiex inħejju sewwa bil-quddiem għall-elezzjonijiet Ewropej li jmiss fl-2024, matul il-proċess tal-Konferenza għandu jittieħed kont tal-ħidma fuq kwistjonijiet bħas-sistema tal-kandidati ewlenin u l-listi transnazzjonali, fil-qies tal-iskadenzi eżistenti u bl-użu tal-għodod interistituzzjonali, politiċi u leġiżlattivi kollha disponibbli;

L-organizzazzjoni, il-kompożizzjoni u l-governanza tal-proċess tal-Konferenza

Jipproponi li l-Konferenza tkun magħmula minn firxa ta' korpi b'responsabbiltajiet differenti, bħal: Plenarja tal- Konferenza, Agoras taċ-Ċittadini, agoras taż-żgħażagħ, Kumitat ta' Tmexxija u Bord ta' Koordinament Eżekuttiv; jitlob li l-korpi kollha fil-livelli kollha tal-Konferenza jkunu bbilanċjati bejn is-sessi;

10.

Jipproponi li, tul il-proċess sħiħ tal-konferenza, isiru diversi Agoras taċ-Ċittadini tematiċi li jirriflettu l-prijoritajiet ta' politika, u li dawn għandhom ikunu magħmula minn massimu ta' 200-300 ċittadin b'minimu ta' tlieta għal kull Stat Membru, ikkalkulati skont il-prinċipju ta' proporzjonalità digressiva; jenfasizza li dawn isiru f'postijiet differenti madwar l-Unjoni u jridu jkunu rappreżentattivi (f'termini ta' ġeografija, sess, età, sfond soċjoekonomiku u/jew livell ta' edukazzjoni);

11.

Jipproponi wkoll li l-għażla taċ-ċittadini li jieħdu sehem minn fost iċ-ċittadini kollha tal-UE ssir b'mod aleatorju minn istituzzjonijiet indipendenti fl-Istati Membri skont il-kriterji msemmija hawn fuq, u li l-kriterji jkunu definiti biex jiggarantixxu li politiċi eletti, rappreżentanti għolja tal-gvern u rappreżentanti ta' gruppi ta' interess professjonali ma jkunux jistgħu jipparteċipaw fl-Agoras taċ-Ċittadini; jitlob li l-Agoras taċ-Ċittadini jkollhom parteċipanti differenti fil-postijiet differenti, filwaqt li kull Agora taċ-Ċittadini tematika individwali trid tkun magħmula mill-istess parteċipanti f'kull waħda mil-laqgħat tagħha, biex jiġu żgurati l-koerenza u l-konsistenza; jinsisti fuq minimu ta' żewġ laqgħat ta' kull Agora taċ-Ċittadini tematika, sabiex jagħtu kontribut lill-Plenarja tal-Konferenza u jirċievu feedback globali dwar id-deliberazzjonijiet f'laqgħa oħra f'format ta' djalogu; jissottolinja li l-Agoras taċ-Ċittadini għandhom ifittxu li jilħqu qbil b'kunsens u, fejn dan ma jkunx possibbli, tista' tiġi espressa opinjoni tal-minoranza;

12.

Jipproponi li, minbarra l-Agora taċ-Ċittadini, isiru tal-anqas żewġ agoras taż-żgħażagħ: waħda fil-bidu tal-Konferenza, u waħda lejn tmiemha, peress li ż-żgħażagħ jistħoqqilhom li jkollhom forum proprju tagħhom minħabba li l-ġenerazzjonijiet żgħażagħ huma l-futur tal-Ewropa, u huma dawk li sejrin jintlaqtu l-aktar minn kwalunkwe deċiżjoni li tittieħed illum dwar id-direzzjoni futura tal-UE; jitlob li l-età tal-parteċipanti tiġi stabbilita bejn 16-il sena u 25 sena u li l-għażla, id-daqs, l-istatus u l-metodi ta' ħidma jkunu bbażati fuq l-istess kriterji bħal dawk li jintużaw għall-Agora taċ-Ċittadini;

13.

Jitlob li jsiru arranġamenti biex jiġi żgurat li ċ-ċittadini kollha (inklużi ż-żgħażagħ) li jieħdu sehem fil-proċess tal-Konferenza jiġu assistiti f'termini ta' rimborż tal-ispejjeż tal-ivvjaġġar u tal-akkomodazzjoni tagħhom u, fejn xieraq, tal-arranġamenti għal leave awtorizzat ta' assenza mill-post tax-xogħol tagħhom kif ukoll kumpens għall-kosti soċjali (eż. t-telfien ta' introjtu, faċilitajiet ta' kura u arranġamenti speċjali għall-persuni b'diżabbiltà);

14.

Jitlob li s-sħubija fil-Plenarja tal-Konferenza tkun kostitwita minn:

—	il-Parlament Ewropew, li jirrappreżenta liċ-ċittadini tal-Unjoni, b'massimu ta' 135 membru,

—	il-Kunsill li jirrappreżenta lill-Istati Membri, b'27 membru,

—	il-parlamenti nazzjonali, b'bejn żewġ membri u erba' membri għal kull parlament ta' Stat Membru,

—	il-Kummissjoni Ewropea, irrappreżentata mit-tliet Kummissarji korrispondenti,

—	il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u l-Kumitat tar-Reġjuni, b'erba' membri kull wieħed,

—	is-sħab soċjali fil-livell tal-UE b'żewġ membri kull naħa;

15.

Jenfasizza li, bil-għan li ċ-ċirkwit ta' feedback ikun żgurat, ir-rappreżentanti mill-Agoras taċ-Ċittadini tematiċi u mill-Agora taż-Żgħażagħ se jiġu mistiedna għall-Plenarja tal-Konferenza biex jippreżentaw u jiddiskutu l-konklużjonijiet tagħhom, sabiex dawn ikunu jistgħu jiġu kkunsidrati matul id-deliberazzjoni fil-plenarja tal-Konferenza;

16.

Jinsisti li r-rappreżentanza tal-Kunsill trid tkun fil-livell ministerjali u li r-rappreżentanti mill-Parlament Ewropew u mill-parlamenti nazzjonali għandhom jiżguraw rappreżentanza politika bbilanċjata li tirrifletti d-diversità rispettiva tagħhom; jissottolinja li l-partiti istituzzjonali tal-Konferenza sejrin jipparteċipaw bħala sħab ugwali, u li se tiġi żgurata parità stretta bejn il-Parlament Ewropew, min-naħa l-waħda, u l-Kunsill u l-parlamenti nazzjonali, min-naħa l-oħra; jinsisti li jsir sforz biex jintlaħaq kunsens fuq ir-rakkomandazzjonijiet tal-Plenarja tal-Konferenza jew, bħala minimu, li r-rakkomandazzjonijiet jirrappreżentaw il-fehmiet tal-maġġoranza tar-rappreżentanti ta' kull waħda mit-tliet istituzzjonijiet tal-UE u tal-parlamenti nazzjonali;

17.

Jipproponi li l-Konferenza tiltaqa' f'sessjoni plenarja tal-anqas darbtejn f'kull semestru fil-Parlament Ewropew; jissuġġerixxi li, fl-ewwel laqgħa tagħha, il-Plenarja tal-Konferenza tadotta pjan ta' ħidma u li, wara kull laqgħa tal-Plenarja tal-Konferenza, rapport tal-plenarja b'konklużjonijiet u rapporti tal-gruppi ta' ħidma jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-parteċipanti tal-Konferenza u tal-pubbliku ġenerali; huwa tal-fehma li l-konklużjonijiet finali għandhom jiġu adottati fil-laqgħa finali tal-Plenarja tal-Konferenza, b'mod li jiġbru fil-qosor l-eżitu tal-proċess tal-Konferenza kollha kemm hi;

18.

Jenfasizza l-ħtieġa li jingħata appoġġ permezz ta' sessjonijiet preparatorji u minn organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u minn esperti oħra stabbiliti sew u ta' esperjenza; jirrikonoxxi l-importanza tal-għarfien espert ta' NGOs, universitajiet, ċentri ta' riċerka u gruppi ta' riflessjoni madwar l-Ewropa, u jistedinhom isostnu l-proċess tal-Konferenza fil-livelli differenti u jipprovdu appoġġ lill-korpi differenti;

19.

Jemmen li l-Konferenza għandha tifittex modi kif il-pajjiżi kandidati għall-adeżjoni mal-UE jiġu involuti fid-diskussjonijiet dwar il-futur tal-Ewropa;

20.

Huwa tal-fehma li l-patroċinju għandu jkun żgurat mit-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-UE fl-ogħla livell, jiġifieri mill-Presidenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill Ewropew u tal-Kummissjoni Ewropea; jemmen li dan il-patroċinju ta' livell għoli għandu jiggarantixxi l-proċess u jipprovdi għas-sorveljanza fuqu kollha kemm hu, kif ukoll jagħti bidu għall-proċess tal-Konferenza;

21.

Huwa tal-fehma li, biex tiġi żgurata gwida effiċjenti tal-proċess kollu kemm hu u għall-korpi kollha kkonċernati, il-governanza tal-proċess tal-Konferenza għandha tkun żgurata minn Kumitat ta' Tmexxija u minn Bord ta' Koordinament Eżekuttiv;

22.

Jipproponi li l-Kumitat ta' Tmexxija jkun magħmul minn:

—	rappreżentanti tal-Parlament (b'rappreżentanza tal-gruppi politiċi kollha, kif ukoll b’rappreżentant tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali u rappreżentant tal-Bureau tal-Parlament Ewropew),

—	rappreżentanti tal-Kunsill (il-Presidenzi tal-UE),

—	rappreżentanti tal-Kummissjoni (it-tliet Kummissarji responsabbli);

jitlob li l-Kumitat ta' Tmexxija jkun kompost b'tali mod li jiżgura bilanċ politiku u istituzzjonali u li l-komponenti kollha tal-Kumitat ta' Tmexxija jkollhom l-istess piż;

23.

Huwa tal-fehma li l-Kumitat ta' Tmexxija għandu jkun responsabbli għat-tħejjija tal-laqgħat tal-Plenarja tal-Konferenza (tfassil ta' aġendi, rapporti u konklużjonijiet tal-plenarja) kif ukoll tal-Agoras taċ-Ċittadini għas-sorveljanza tal-attivitajiet u tal-organizzazzjoni tal-proċess tal-Konferenza;

24.

Jipproponi wkoll li l-Bord ta' Koordinament Eżekuttiv ikun magħmul mit-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-UE taħt it-tmexxija tal-Parlament; jinsisti li membri tal-Bord ta' Koordinament Eżekuttiv ikunu parti mill-Kumitat ta' Tmexxija; jirrakkomanda li l-Bord ikun responsabbli għat-tmexxija ta' kuljum tal-proċess tal-Konferenza, b'mod partikolari tal-organizzazzjoni prattika tal-Konferenza, tal-gruppi ta' ħidma, tal-Agoras taċ-Ċittadini u ta' kwalunkwe inizjattiva oħra ddeterminata mill-Kumitat ta' Tmexxija;

25.

Jipproponi li l-proċess tal-Konferenza jkun assistit minn segretarjat, li l-membri tiegħu għandhom jittieħdu mit-tliet istituzzjonijiet ewlenin tal-UE;

Il-komunikazzjoni u memorandum politiku tal-proċess tal-Konferenza

26.

Huwa tal-fehma li l-komunikazzjoni maċ-ċittadini u l-parteċipazzjoni tagħhom fil-proċess tal-Konferenza, kif ukoll fil-ħidma u fl-eżitu tal-Konferenza, huma ta' importanza kbira; jenfasizza li l-għodod ta' komunikazzjoni eżistenti u ġodda kollha għall-parteċipazzjoni diġitali u fiżika għandhom jiġu kkoordinati bejn it-tliet istituzzjonijiet, qabelxejn permezz tar-riżorsi eżistenti tal-Parlament u l-Uffiċċji ta' Kollegament tal-Parlament Ewropew (EPLOs), biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jżommu ruħhom aġġornati dwar il-proċess sħiħ tal-konferenza, u jkunu jistgħu jsegwu l-proċedimenti ladarba s-sessjonijiet plenarji u l-Agoras taċ-Ċittadini u taż-Żgħażagħ ikunu bdew;

27.

Huwa tal-fehma li l-laqgħat kollha tal-Konferenza (inklużi l-laqgħat plenarji u l-Agoras taċ-Ċittadini u taż-żgħażagħ) għandhom jixxandru dirett fuq l-internet u jkunu miftuħa għall-pubbliku; jinsisti li d-dokumenti kollha li jappartjenu għall-Konferenza jiġu ppubblikati, inklużi l-kontributi mill-partijiet ikkonċernati, u li l-proċedimenti kollha jsiru bil-lingwi uffiċjali tal-Unjoni;

28.

Huwa tal-fehma li l-proċess tal-Konferenza, flimkien mal-kunċett, l-istruttura, iż-żminijiet u l-ambitu tagħha, għandhom jiġu miftiehma f'memorandum ta' qbil, b'mod konġunt mill-Parlament, mill-Kummissjoni u mill-Kunsill;

Riżultati

29.

Jitlob li l-Konferenza tipproduċi rakkomandazzjonijiet konkreti li mbagħad iridu jiġu indirizzati mill-istituzzjonijiet u jissarrfu f'azzjonijiet sabiex jissodisfaw l-istennijiet taċ-ċittadini u tal-partijiet interessati wara proċess u dibattitu ta' sentejn;

30.

Jitlob impenn ġenerali mill-parteċipanti kollha fil-Konferenza biex jiżguraw li r-riżultati tagħha jkollhom segwitu xieraq, kull wieħed minnhom skont ir-rwoli u l-kompetenzi rispettivi tagħhom;

31.

Jimpenja ruħu favur segwitu ġenwin tal-Konferenza mingħajr dewmien, bi proposti leġiżlattivi, bil-ftuħ ta' bidliet fit-trattati jew b'kull mod ieħor; jitlob li ż-żewġ istituzzjonijiet l-oħra jieħdu l-istess impenn;

o o

32.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-President tal-Kummissjoni, lill-President tal-Kunsill Ewropew u lill-presidenza tal-Kunsill fil-kariga.

(1) ĠU C 252, 18.7.2018, p. 215.

(2) ĠU C 252, 18.7.2018, p. 201.

(3) ĠU C 252, 18.7.2018, p. 235.

(4) Testi adottati, P8_TA(2019)0098.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/76

P9_TA(2020)0011

Il-Burundi, b'mod partikolari l-libertà ta' espressjoni

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar il-Burundi, b'mod partikolari l-libertà ta' espressjoni (2020/2502(RSP))

(2021/C 270/07)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Burundi, b'mod partikolari dawk tad-9 ta' Lulju 2015 (1), tas-17 ta' Diċembru 2015 (2), tad-19 ta' Jannar 2017 (3), tas-6 ta' Lulju 2017 (4) u tal-5 ta' Lulju 2018 (5),

—	wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Ottubru 2019 dwar il-finanzjament tal-programm ta' azzjoni annwali tal-2019 għar-Repubblika tal-Burundi,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tad-29 ta' Novembru 2019 mill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) f'isem l-UE dwar l-allinjament ta' ċerti pajjiżi terzi fir-rigward tal-miżuri restrittivi minħabba s-sitwazzjoni fil-Burundi,

—	wara li kkunsidra r-rapporti tas-Segretarju Ġenerali tan-NU tat-23 ta' Frar 2017, 25 ta’ Jannar 2018 u tal-24 ta' Ottubru 2019 dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni ta' Inkjesta tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU dwar il-Burundi, ippubblikat f'Settembru 2019,

—	wara li kkunsidra l-ittra tad-9 ta' Diċembru 2019, iffirmata minn 39 Membru tal-Parlament Ewropew, li tappella għall-ħelsien tal-ġurnalisti tal-midja tal-aħbarijiet Burundjana “Iwacu”,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-10 ta' Diċembru 2019 tal-VP/RGħ f'isem l-UE dwar Jum id-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet 2248 tat-12 ta' Novembru 2015 u 2303 tad-29 ta' Lulju 2016 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni ta' Inkjesta dwar il-Burundi ppreżentat lill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fil-15 ta' Ġunju 2017,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni għall-istampa tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tat-13 ta' Marzu 2017 dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Investigazzjoni Indipendenti tan-NU dwar il-Burundi (UNIIB), ippubblikat fl-20 ta' Settembru 2016,

—	wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Arusha għall-Paċi u r-Rikonċiljazzjoni fil-Burundi (il-Ftehim ta' Arusha) tat-28 ta' Awwissu 2000,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni dwar il-Burundi adottata fis-Summit tal-Unjoni Afrikana fit-13 ta' Ġunju 2015,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 36/19 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tad-29 ta' Settembru 2017 dwar it-tiġdid tal-mandat tal-Kummissjoni ta' Inkjesta dwar il-Burundi,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/1755 tal-1 ta' Ottubru 2015 (6) u d-Deċiżjonijiet tal-Kunsill (PESK) 2015/1763 tal-1 ta' Ottubru 2015 (7), (CFSP) 2016/1745 tad-29 ta' Settembru 2016 (8) u (PESK) 2019/1788 tal-24 ta' Ottubru 2019 (9) dwar miżuri restrittivi fid-dawl tas-sitwazzjoni fil-Burundi,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tat-8 ta' Mejju 2018 tal-VP/RGħ, f'isem l-Unjoni Ewropea, dwar is-sitwazzjoni fil-Burundi qabel ir-referendum kostituzzjonali,

—	wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Sħubija bejn il-membri tal-gruppi tal-Istati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku, minn naħa waħda, u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa l-oħra, iffirmat f'Cotonou fit-23 ta' Ġunju 2000 (il-Ftehim ta' Cotonou),

—	wara li kkunsidra l-Karta Afrikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli li ġiet adottata fis-27 ta' Ġunju 1981 u daħlet fis-seħħ fil-21 ta' Ottubru 1986, u ġiet ratifikata mill-Burundi,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2016/394 tal-14 ta' Marzu 2016 dwar il-konklużjoni tal-proċedura ta' konsultazzjoni mar-Repubblika tal-Burundi skont l-Artikolu 96 tal-Ftehim ta' Sħubija bejn il-membri tal-gruppi tal-Istati Afrikani, tal-Karibew u tal-Paċifiku, minn naħa waħda, u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, min-naħa l-oħra (10),

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra t-taqsima tar-rapport Dinji tal-2019 tal-Human Rights Watch dwar il-Burundi,

—	wara li kkunsidra l-Indiċi Dinji tal-Libertà tal-Istampa tal-2019 tar-Reporters mingħajr fruntieri,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

billi l-elezzjonijiet presidenzjali tal-2015 fil-Burundi ħolqu inkwiet ċiviku, ġew ikkatterizzati, skont il-Missjoni ta' Osservazzjoni Elettorali tan-Nazzjonijiet Uniti fil-Burundi, b'deterjorament sever tal-kundizzjonijiet essenzjali għall-eżerċizzju effettiv tad-dritt tal-vot, u ġew ibbojkottjati mill-oppożizzjoni;

billi l-istazzjonijiet tar-radju indipendenti jibqgħu magħluqa, għexieren ta' ġurnalisti għadhom ma jistgħux jirritornaw mill-eżilju awtoimpost, u dawk li baqgħu jsibuha diffiċli biex jaħdmu b'mod liberu, spiss minħabba l-fastidju min-naħa tal-forzi tas-sigurtà, li huwa mħeġġeġ mid-dibattiti uffiċjali li jassoċjaw lill-midja mhux allinjata mal-għedewwa tan-nazzjon;

billi s-sitwazzjoni fil-Burundi għadha inkwetanti, b'ħafna rapporti dwar ksur ta' libertajiet ċiviċi u politiċi fundamentali, filwaqt li ż-żieda fil-prezzijiet qed ikollha impatt negattiv fuq id-drittijiet ekonomiċi u soċjokulturali, bħad-dritt għal livell ta' għajxien adegwat, id-dritt għall-edukazzjoni, id-drittijiet għal ikel adegwat u l-ħelsien mill-ġuħ, id-drittijiet tan-nisa, id-dritt għax-xogħol u d-drittijiet sindikali;

billi l-istaġnar fil-progress biex tinstab soluzzjoni politika permezz tad-Djalogu Intern għall-Burundi jhedded serjament l-organizzazzjoni tal-elezzjonijiet skedati għal Mejju 2020; billi dawn l-elezzjonijiet jistgħu jikkonsolidaw aktar id-deġenerazzjoni tal-Burundi f'awtoritarjaniżmu fin-nuqqas ta' djalogu politiku sinifikanti; billi għad hemm inċertezza dwar il-parteċipazzjoni tal-partijiet interessati kollha fil-proċess, fost spazju politiku li qed jiċkien u l-ħtieġa li jinħoloq ambjent li jwassal għal elezzjonijiet paċifiċi, trasparenti u kredibbli;

billi l-Kummissjoni ta' Inkjesta dwar il-Burundi (COIB) inkarigata mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, fir-rapport tagħha tal-4 ta' Settembru 2019, issottolinjat li ftit xhur qabel l-elezzjonijiet presidenzjali u parlamentari tal-2020, kien hemm klima ta' biża' u intimidazzjoni għal dawk li kienu kontra l-partit CNDD-FDD li jinsab fil-gvern, u filwaqt li t-tensjonijiet komplew jiżdiedu hekk kif kienu qed jersqu l-elezzjonijiet ta' Mejju 2019, l-awtoritajiet lokali u l-membri tas-sezzjoni notorja taż-żgħażagħ, l-Imbonerakure, komplew iwettqu vjolenza b'motivazzjoni politika u abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem; billi minkejja t-talbiet ripetuti tas-COIB, il-Gvern tal-Burundi rrifjuta li jikkoopera magħha;

billi l-Uffiċċju tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem fil-Burundi, li ħadem mal-Gvern tal-Burundi dwar il-bini tal-paċi, ir-riforma tas-settur tas-sigurtà u r-riforma tas-settur tal-ġustizzja u għen biex tinbena l-kapaċità istituzzjonali u tas-soċjetà ċivili dwar kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem, ingħalaq f'Marzu 2019 fuq l-insistenza tal-Gvern tal-Burundi, li kien diġà ssospenda kull forma ta' kooperazzjoni mal-Uffiċċju f'Ottubru 2016;

billi l-Bank Dinji stima li t-tkabbir ekonomiku tal-Burundi kien ta' 1,8 % fl-2019, meta mqabbel ma' 1,7 % fl-2018; billi l-baġit ġenerali tal-Istat għall-2019–2020 juri defiċit ta' FBu 189,3 biljun (14,26 %), meta mqabbel mad-defiċit ta' FBu 163,5 biljun għall-istess perjodu fl-2018–2019; billi skont l-UNHCR, mit-30 ta' Settembru 2019, 369 517 refuġjat Burundjan kienu f'pajjiżi ġirien; billi total ta' 78 000 refuġjat reġgħu marru lura b'mod volontarju fil-Burundi minn Settembru 2017; billi 130 562 Burundjan ġew spostati internament mill-28 ta' Frar 2019;

billi Reporters mingħajr fruntieri jikklassifikaw il-Burundi fil-159 post minn 180 fl-Indiċi Dinji tal-Libertà tal-Istampa tagħhom tal-2019; billi l-libertà ta' espressjoni u l-libertà tal-kelma huma vitali biex jiġu żgurati elezzjonijiet ħielsa u infurmati; billi l-ġurnaliżmu ħieles, indipendenti u mhux parzjali jirrappreżenta estensjoni tad-dritt fundamentali tal-bniedem għal-libertà ta' espressjoni; billi l-midja tradizzjonali kkontrollata mill-Istat bħar-radju u l-gazzetti tibqa' sors dominanti ta' informazzjoni; billi t-tisħiħ tal-litteriżmu fil-midja u l-aċċess għall-internet u l-midja soċjali huma meħtieġa biex jippermettu aċċess għal informazzjoni u jsaħħu l-istabbiltà u d-djalogu soċjali u politiċi, u għalhekk jiżguraw elezzjonijiet ħielsa, infurmati u ġusti;

billi l-Burundi huwa wieħed mill-ifqar pajjiżi fid-dinja, u 74,7 % tal-popolazzjoni tiegħu tgħix fil-faqar, u huwa kklassifikat fil-185 post mill-189 fl-Indiċi tal-Iżvilupp tal-Bniedem; billi aktar minn 50 % tal-popolazzjoni Burundjana tbati minn nuqqas ta' sigurtà kronika tal-ikel, kważi nofs il-popolazzjoni hija taħt l-età ta' 15-il sena u, fl-2019 biss, aktar minn tmien miljun ruħ ħadu l-malarja, li 3 000 minnhom mietu bil-marda; billi l-faqar, is-servizzi soċjali fqar, il-qgħad għoli fost iż-żgħażagħ u n-nuqqas ta' opportunitajiet qed ikomplu joħolqu l-vjolenza fil-pajjiż;

billi fis-27 ta' Settembru 2018, il-Kunsill tas-Sigurtà Nazzjonali tal-Burundi ħabbar sospensjoni ta' tliet xhur mill-organizzazzjonijiet internazzjonali mhux governattivi (NGOs), u b'hekk xekkel serjament il-ħidma ta' madwar 130 NGO internazzjonali, li xi wħud minnhom kienu qed jipprovdu assistenza li ssalva l-ħajjiet;

K.	billi fit-18 ta' Lulju 2019, il-Gvern adotta żewġ digrieti li ħolqu kumitat interministerjali ta' monitoraġġ u evalwazzjoni dwar l-NGOs internazzjonali li joperaw fil-Burundi;

billi l-Gvern irrifjuta li jirrikonoxxi kwalunkwe ksur tad-drittijiet tal-bniedem sa mill-għeluq tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem (UNHCHR) fil-Burundi fit-28 ta' Frar 2019 u ma wera l-ebda impenn li jżomm kwalunkwe forma ta' kooperazzjoni mal-Uffiċċju; billi s-COIB bħalissa huwa l-uniku mekkaniżmu internazzjonali indipendenti li qed jinvestiga l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u l-abbużi mwettqa fil-Burundi;

M.	billi l-awtoritajiet Burundjani komplew jirrifjutaw ix-xogħol tas-COIB b'mod sħiħ u sistematiku, u rrifjutaw li jagħtuha aċċess għall-pajjiż, hekk kif ikkunsidrawha politikament preġudikata, iżda ma offrew l-ebda evidenza biex jissostanzjaw l-akkużi tagħhom;

N.	billi f'Ottubru 2017, il-Burundi rtira mill-Istatut ta' Ruma li stabbilixxa l-Qorti Kriminali Internazzjonali; billi minkejja l-appelli mill-komunità internazzjonali biex titnieda proċedura biex jerġa' jaċċedi għall-Istatut ta' Ruma, ma ttieħdet l-ebda azzjoni min-naħa tal-Gvern tal-Burundi;

billi t-Tanzanija u l-Burundi ffirmaw ftehim fl-2019 għar-ritorn tal-180 000 refuġjat Burundjan fit-Tanzanija lejn il-pajjiż ta' oriġini tagħhom, kemm jekk b'mod volontarju kif ukoll jekk le, sal-31 ta' Diċembru 2019; billi f'Awwissu 2019, il-UNHCR irrapporta li l-kundizzjonijiet fil-Burundi ma kinux se jwasslu għall-promozzjoni tar-ritorni peress li r-rimpatrijati kienu fost il-miri ewlenin tal-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem;

billi fit-30 ta' Diċembru 2019, il-prosekutur pubbliku tal-Burundi talab għal sentenza ta' 15-il sena għal erba' ġurnalisti minn Iwacu Press Group, Christine Kamikazi, Agnès Ndirubusa, Térence Mpozenzi, Egide Harerimana, u s-sewwieq tagħhom Adolphe Masabarakiza, li ġew arrestati fit-22 ta' Ottubru 2019 fid-Distrett ta' Musigati, il-Provinċja ta' Bubanza, hekk kif kienu qed jirrapportaw dwar il-kunflitti bejn ir-ribelli u l-forzi tal-gvern fil-majjistral tal-Burundi, u ġew akkużati b'kompliċità f'attakk kontra s-sigurtà interna tal-istat;

billi l-ġurnalist Jean Bigirimana tal-grupp Iwacu ilu nieqes mill-22 ta' Lulju 2016 u, skont rapporti, l-aħħar li deher kien fil-kustodja ta' membri tas-Servizz Nazzjonali tal-Intelligence (SNR) f'Muramvya, 45 km lejn il-Lvant tal-Kapitali Bujumbura; billi l-awtoritajiet Burundjani qatt ma qalu xejn dwar l-għajbien tiegħu;

R.	billi fit-13 ta' Ottubru 2015, il-ġurnalist Christophe Nkezabahizi, martu u ż-żewġt uliedu nqatlu f'darhom f'Bujumbura; billi l-awtoritajiet ma għamlu l-ebda sforz reali biex jinvestigaw dan ir-reat vjolenti u jressqu lill-awturi tar-reat quddiem il-ġustizzja;

billi l-Artikolu 31 tal-Kostituzzjoni tal-Burundi jiggarantixxi l-libertà ta' espressjoni, inkluża l-libertà tal-istampa; billi l-Burundi huwa wkoll parti għall-Karta Afrikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli, li tiggarantixxi d-dritt ta' kull Burundjan li jirċievi u jxerred l-informazzjoni; billi l-Gvern Burundjan huwa responsabbli għall-promozzjoni u l-ħarsien tad-drittijiet tal-libertà ta' espressjoni u ta' assoċjazzjoni kif minquxa fil-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi (ICCPR), li tiegħu l-Burundi huwa Stat Parti;

billi f'dawn l-aħħar snin l-ispazju għas-soċjetà ċivili u l-midja sar ħafna aktar limitat, u ħafna attivisti tas-soċjetà ċivili u ġurnalisti indipendenti għadhom fl-eżilju; billi ħafna minn dawk li baqgħu fil-Burundi qed jiffaċċjaw intimidazzjoni, detenzjoni jew proċessi abbażi ta' akkużi infondati;

billi l-Gvern u l-membri tat-taqsima taż-żgħażagħ tal-partit fil-gvern, l-Imbonerakure, orkestraw kampanja nazzjonali biex jinġabru kontribuzzjonijiet “volontarji” mill-popolazzjoni, biex jiffinanzjaw l-elezzjonijiet tal-2020; billi r-rapport tal-Human Rights Watch tas-6 ta' Diċembru 2019 sab li, għal dak il-għan, membri tal-Imbonerakure u uffiċjali tal-gvern lokali spiss għamlu użu minn vjolenza u intimidazzjoni, minn restrizzjoni ta' moviment u ta' aċċess għas-servizzi pubbliċi, u sawtu lil dawk li naqsu milli jobdu;

billi l-attivist tad-drittijiet tal-bniedem, Germain Rukuki, membru tal-Azzjoni mill-Insara għall-Abolizzjoni tat-Tortura (ACAT), ġie kkundannat għal 32 sena ħabs f'April 2019 fuq akkużi ta' ribelljoni u theddid għas-sigurtà tal-istat, parteċipazzjoni f'moviment ta' insurrezzjoni u attakki fuq il-Kap tal-Istat; billi f'Awwissu 2018, l-attivist, Nestor Nibitanga, osservatur għall-Assoċjazzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Persuni Detenuti (APRODH), ġie kkundannat għal ħames snin talli hedded is-sigurtà tal-istat;

billi l-BBC u l-Voice of America (VOA) ġew esklużi mix-xandir fil-Burundi minn Mejju 2019 meta l-liċenzji tagħhom ġew sospiżi, oriġinarjament għal sitt xhur, kif ġie rrappurtat dak iż-żmien mill-Kumitat għall-Ħarsien tal-Ġurnalisti; billi fid-29 ta' Marzu 2019, ir-regolatur tal-midja tal-Burundi, il-Kunsill Nazzjonali tal-Komunikazzjoni (CNC), ħabbar li kien irtira l-liċenzja operattiva tal-BBC u kien ġedded is-sospensjoni tiegħu tal-VOA; billi is-CNC ipprojbixxa wkoll lil kwalunkwe ġurnalist fil-Burundi milli “jforni informazzjoni diretta jew indiretta li tista' tiġi mxandra” mill-BBC jew mill-VOA;

X.	billi fl-24 ta' Ottubru 2019, il-Kunsill ġedded il-miżuri restrittivi tal-UE fis-seħħ kontra l-Burundi sal-24 ta' Ottubru 2020;

Y.	billi dawn il-miżuri jikkonsistu fi projbizzjoni fuq l-ivvjaġġar u ffriżar tal-assi kontra erba' persuni li l-attivitajiet tagħhom tqiesu li qed idgħajfu d-demokrazija jew ifixklu l-ħidma għal soluzzjoni politika għall-kriżi fil-Burundi;

billi l-isforzi tal-Komunità tal-Afrika tal-Lvant (EAC) biex tinstab soluzzjoni medjata għall-kriżi politika li nħolqot mid-deċiżjoni tal-President fl-2015 li jikkontesta għat-tielet mandat komplew jistaġnaw; billi l-President, Pierre Nkurunziza, tenna f'diversi okkażjonijiet li huwa ma kienx se jikkontesta għal mandat ieħor fil-kariga, iżda l-partit fil-gvern għad irid jinnomina l-kandidat tiegħu għall-elezzjoni presidenzjali li jmiss;

Jikkundanna bil-qawwa r-restrizzjonijiet kurrenti fuq il-libertà ta' espressjoni fil-Burundi, inklużi l-limitazzjonijiet usa' għal-libertajiet pubbliċi, kif ukoll il-ksur fuq skala kbira tad-drittijiet tal-bniedem, l-intimidazzjoni u l-arresti arbitrarji ta' ġurnalisti u l-projbizzjonijiet tax-xandir li saħħew il-klima ta' biża' għall-midja tal-Burundi, żiedu r-restrizzjonijiet fuq ir-rappurtar u pprevjenew il-kopertura xierqa, b'mod partikolari fil-perjodu ta' qabel l-elezzjonijiet tal-2020;

Jibqa' mħasseb ħafna dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Burundi, li timmina kwalunkwe inizjattiva għar-rikonċiljazzjoni, il-paċi u l-ġustizzja, b'mod partikolari, il-persistenza ta' arresti arbitrarji u ta' eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji;

Jikkundanna bil-qawwa d-deterjorament kontinwu tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż, b'mod partikolari għall-partitarji reali u suspettati tal-oppożizzjoni, inkluż għall-Burundjani li jirritornaw minn barra l-pajjiż; ifakkar li l-Burundi huwa marbut bil-klawżola dwar id-drittijiet tal-bniedem tal-Ftehim ta' Cotonou; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Burundjani sabiex minnufih ireġġgħu lura din ix-xejra abbużiva u jiddefendu l-obbligi tal-pajjiż dwar id-drittijiet tal-bniedem, inklużi dawk minquxa fil-Karta Afrikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli, fl-ICCPR u f'mekkaniżmi internazzjonali oħra li l-Gvern irratifika;

Ifakkar lill-Gvern tal-Burundi li l-kundizzjonijiet għaż-żamma ta' elezzjonijiet inklużivi, kredibbli, paċifiċi u trasparenti jimplikaw id-dritt għal-libertà ta' espressjoni, l-aċċess għall-informazzjoni, il-libertà tal-istampa, il-libertà tal-midja u l-eżistenza ta' żona ħielsa li fiha d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem ikunu jistgħu jitkellmu mingħajr intimidazzjoni jew biża' ta' ritaljazzjoni; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Burundjani, għalhekk, ineħħu l-miżuri li jillimitaw jew jostakolaw ix-xogħol tas-soċjetà ċivili u li jillimitaw l-aċċess għal u l-libertà tal-midja indipendenti tradizzjonali u moderna;

Jappella lill-awtoritajiet Burundjani jirtiraw l-akkużi kontra u jeħilsu immedjatament u mingħajr kundizzjonijiet il-ġurnalisti tal-grupp Iwacu li ġew arrestati dan l-aħħar u lill-ġurnalisti l-oħrajn kollha arrestati talli eżerċitaw id-drittijiet fundamentali tagħhom;

Jenfasizza r-rwol kruċjali mwettaq mis-soċjetà ċivili u l-ġurnalisti f'soċjetà demokratika, partikolarment fil-kuntest tal-elezzjonijiet li qed joqorbu, u jappella lill-awtoritajiet Burundjani jwaqqfu l-intimidazzjoni, il-fastidju u l-arrest arbitrarju ta' ġurnalisti, ta' attivisti tad-drittijiet tal-bniedem u ta' membri tal-oppożizzjoni; jitlob ukoll lill-awtoritajiet jippermettu lill-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem u lill-ġurnalisti jwettqu d-dmirijiet leġittimi tagħhom li jinvestigaw u jirrapportaw l-abbużi tad-drittijiet tal-bniedem mingħajr xkiel;

Jinnota bi tħassib kbir l-għadd dejjem jikber ta' persuni spostati internament mill-Burundi u mill-pajjiżi ġirien; jistieden lill-UE żżid il-finanzjament u l-isforzi umanitarji oħra għal dawk il-Burundjani li sfaw spostati internament jew li huma refuġjati;

Jappella lill-awtoritajiet Burundjani jtemmu l-estorsjoni taċ-ċittadini u jiżguraw li l-ebda individwu ma jinżamm milli jaċċessa beni u servizzi pubbliċi, bħall-kura tas-saħħa, l-ikel, l-ilma u l-edukazzjoni, u jħallu l-atturi umanitarji joperaw b'mod indipendenti u joffru assistenza abbażi tad-dmir li jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet l-aktar urġenti;

Jissottolinja li jinħtieġ li jseħħ titjib konsiderevoli fis-sitwazzjoni politika u tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari fir-rigward tal-libertajiet fundamentali bħal-libertà ta' espressjoni, il-libertà tal-istampa, u l-libertà ta' assoċjazzjoni u ta' għaqda, kif ukoll progress dwar ir-rikonċiljazzjoni, biex jiġu organizzati elezzjonijiet kredibbli; jappella lill-Gvern tal-Burundi jiżgura li l-ksur ta' dawn id-drittijiet jiġi investigat b'mod imparzjali u li l-awturi tar-reati jitressqu l-qorti fi proċessi li jissodisfaw l-istandards internazzjonali;

10.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet iwettqu investigazzjonijiet bir-reqqa u trasparenti biex iressqu quddiem il-ġustizzja fi proċessi ġusti u kredibbli l-awturi kollha allegati ta' qtil, għajbien, swat, arresti arbitrarji, theddid, fastidju, jew tipi ta' abbużi oħrajn; jesprimi tħassib kbir dwar l-impunità kontinwa tal-awturi ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem imwettaq mill-Imbonerakure; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Burundjani jniedu investigazzjoni indipendenti dwar l-għajbien tal-ġurnalisti Jean Bireimirana, li ilu nieqes mit-22 ta' Lulju 2016, u Christophe Nkezabahzi, li nqatel flimkien ma' martu u ż-żewġt uliedu fit-13 ta' Ottubru 2015;

11.

Jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tar-reġjun, b'mod partikolari l-EAC u l-Unjoni Afrikana (UA), biex tinstab soluzzjoni sostenibbli għall-kriżi politika fil-Burundi, u jenfasizza l-ħtieġa għal approċċ aktar attiv u għal sforzi akbar biex tintemm il-kriżi u tiġi protetta l-popolazzjoni Burundjana, sabiex tiġi evitata eskalazzjoni ulterjuri reġjonali; jistieden lill-UA tiskjera b'urġenza l-osservaturi tad-drittijiet tal-bniedem tagħha fil-Burundi u tiżgura li dawn ikollhom aċċess bla xkiel madwar il-pajjiż sabiex iwettqu l-mandat tagħhom;

12.

Jesprimi dispjaċir dwar l-impass fl-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Arusha u jħeġġeġ lill-garanti tal-ftehim biex jirsistu għar-rikonċiljazzjoni; jesprimi l-impenn tiegħu għad-Djalogu Intern għall-Burundi; jistieden lill-VP/RGħ jappoġġja l-EAC biex jiġi ffaċilitat id-Djalogu Intern għall-Burundi; iħeġġeġ lill-parteċipanti kollha fid-Djalogu Intern għall-Burundi jikkollaboraw b'mod kostruttiv u jippermettu l-parteċipazzjoni mingħajr ostakoli tal-oppożizzjoni, tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

13.

Iħeġġeġ lill-Burundi jerġa' lura għall-aġenda tal-laqgħat komunitarji reġjonali u internazzjonali biex jilħaq ftehim dwar kompromess għall-implimentazzjoni tad-deċiżjonijiet eżistenti fil-livell tan-NU u tal-UA, b'mod partikolari: l-implimentazzjoni tar-riżoluzzjoni 2303; l-iffirmar tal-Memorandum ta' Qbil mal-Osservaturi tal-UA; l-issoktar tal-kooperazzjoni mal-OHCHR;

14.

Jiddispjaċih li l-Burundi kompla jirrifjuta li jikkoopera mal-Kummissjoni ta' Inkjesta tan-NU u jagħti kunsens għall-issoktar tal-attivitajiet tal-uffiċċju lokali tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem;

15.

Jitlob lin-NU tkompli l-investigazzjonijiet imparzjali dwar l-allegazzjonijiet kollha ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem u tad-dritt umanitarju, inklużi dawk imwettqa minn aġenti statali u mil-lega taż-żgħażagħ tal-Imbonerakure, u biex tressaq quddiem il-ġustizzja lil dawk responsabbli b'mod xieraq; jenfasizza li l-kriminali u l-qattiela għandhom jitressqu quddiem il-ġustizzja, irrispettivament mill-grupp li jappartjenu għalih, u li jrid jiġi pprovdut rimedju xieraq lill-vittmi u lis-superstiti ta' ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem fil-Burundi;

16.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri tal-UE jipprovdu appoġġ finanzjarju flessibbli u dirett lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u tal-midja, inklużi l-organizzazzjonijiet tan-nisa, li għadhom jaħdmu fil-qasam, iżda wkoll lil dawk li jinsabu f'eżilju, b'mod partikolari dawk li jaħdmu għall-promozzjoni u l-protezzjoni tad-drittijiet politiċi, ċivili, ekonomiċi, soċjali u tal-midja;

17.

Jistieden lill-UE u lid-diplomatiċi tal-Istati Membri tal-UE fil-Burundi jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa tal-linji gwida tal-UE dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż b'mod partikolari billi jattendu għas-seduti tal-proċessi tal-ġurnalisti, priġunieri politiċi u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem kollha fil-Burundi, b'mod partikolari tal-ġurnalisti tal-grupp Iwacu, u billi jżuru lid-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, lill-attivisti u lill-ġurnalisti li jinsabu l-ħabs;

18.

Jitlob li jiġu estiżi s-sanzjonijiet immirati tal-UE u jħeġġeġ lill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU jimponi s-sanzjonijiet immirati proprji, inklużi l-projbizzjonijiet fuq l-ivvjaġġar u l-iffriżar tal-assi, kontra individwi responsabbli għal ksur serju kontinwu tad-drittijiet tal-bniedem fil-Burundi; jitlob lill-VP/RGħ iħejji b'urġenza, lista estiża ta' ismijiet ta' dawk responsabbli għall-ippjanar, l-organizzazzjoni u l-eżekuzzjoni ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, bil-għan li dawn jiżdiedu mal-lista ta' dawk l-uffiċjali Burundjani li diġà jinsabu suġġetti għal sanzjoni tal-UE;

19.

Jiddispjaċih ħafna li ma ttieħdet l-ebda azzjoni mill-Burundi biex jaderixxi mill-ġdid mal-Istatut ta' Ruma; iħeġġeġ lill-Gvern Burundjan biex minnufih, jibda tali proċedura; jistieden lill-UE tappoġġja l-isforzi kollha tal-Qorti Kriminali Internazzjonali biex tinvestiga r-reati mwettqa fil-Burundi u tressaq lill-awturi tar-reati quddiem il-ġustizzja;

20.

Jiddispjaċih għas-sottofinanzjar kontinwu għall-kriżi tar-refuġjati Burundjani, li qed tħalli impatt serju fuq is-sikurezza u l-benesseri tar-refuġjati; jistieden lill-komunità internazzjonali u lill-aġenziji umanitarji jżidu l-assistenza tagħhom għal dawk kollha li attwalment huma refuġjati jew spostati mill-kunflitt; iħeġġeġ lill-UE u lill-Istati Membri tagħha, kif irrakkomandat mill-Kummissjoni ta' Inkjesta tan-NU dwar il-Burundi, jagħtu status ta' refuġjat lill-applikanti għall-ażil mill-Burundi u biex isegwu mill-qrib is-sitwazzjoni fil-Burundi fir-rigward tal-elezzjonijiet tal-2020;

21.

Jesprimi tħassib serju dwar rapporti ta' żieda fil-pressjoni fuq ir-refuġjati Burundjani biex jirritornaw lejn djarhom qabel l-elezzjonijiet tal-2020; jistieden lill-gvernijiet fir-reġjun jiżguraw li r-ritorn tar-refuġjati jkun volontarju, ibbażat fuq deċiżjonijiet infurmati u mwettaq b'mod sikur u dinjituż; ifakkar li l-UNHCR jikkunsidra l-fatt li l-kundizzjonijiet għal ritorni sikuri, dinjitużi u volontarji ma ġewx issodisfati;

22.

Jappella lill-Gvern tal-Burundi jħalli lill-avversarji politiċi li jinsabu fl-eżilju jirritornaw u jagħmlu kampanja ħielsa mingħajr intimidazzjoni, arrest jew vjolenza, u jippermetti lill-osservaturi esterni josservaw it-tħejjijiet għall-elezzjoni, kif ukoll il-proċeduri tal-votazzjoni u tal-għadd tal-voti;

23.

Itenni li djalogu politiku inklużiv, taħt medjazzjoni internazzjonali u f'konformità mal-Ftehim ta' Arusha u mal-Kostituzzjoni tal-Burundi, jibqa' l-uniku mod li bih tiġi żgurata paċi dejjiema fil-Burundi; jitlob, għalhekk, lill-EAC, bħala l-koordinatur ewlieni tad-Djalogu Intern għall-Burundi, biex tieħu l-miżuri xierqa biex timpenja lill-Gvern Burundjan b'mod sod u mingħajr dewmien fi djalogu inklużiv biex tinstab soluzzjoni paċifika u dejjiema għall-kriżi kurrenti;

24.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, u lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-President tar-Repubblika tal-Burundi, lill-Ispeaker tal-Parlament tal-Burundi, lill-Assemblea Parlamentari AKP-UE u lill-Unjoni Afrikana u lill-istituzzjonijiet tagħha.

(1) ĠU C 265, 11.8.2017, p. 137.

(2) ĠU C 399, 24.11.2017, p. 190.

(3) ĠU C 242, 10.7.2018, p. 10.

(4) ĠU C 334, 19.9.2018, p. 146.

(5) Testi adottati, P8_TA(2018)0305.

(6) ĠU L 257, 2.10.2015, p. 1.

(7) ĠU L 257, 2.10.2015, p. 37.

(8) ĠU L 264, 30.9.2016, p. 29.

(9) ĠU L 272, 25.10.2019, p. 147.

(10) ĠU L 73, 18.3.2016, p. 90.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/83

P9_TA(2020)0012

In-Niġerja, b'mod partikolari l-attakki terroristiċi reċenti

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar in-Niġerja, b'mod partikolari l-attakki terroristiċi reċenti (2020/2503(RSP))

(2021/C 270/08)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar in-Niġerja, l-iktar waħda reċenti tat-18 ta' Jannar 2018 (1),

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-24 ta' Diċembru 2019 tal-Kelliem tas-Segretarju Ġenerali tan-NU dwar in-Niġerja,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-25 ta' Novembru 2019 tal-Mibgħut Speċjali għall-promozzjoni tal-libertà tar-reliġjon jew tat-twemmin barra l-Unjoni Ewropea,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni ta' tmiem iż-żjara tat-2 ta' Settembru 2019 tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji, sommarji jew arbitrarji dwar iż-żjara tagħha fin-Niġerja,

—	wara li kkunsidra l-Istqarrija għall-Istampa tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tal-31 ta' Lulju 2019 dwar l-Atti ta' Terroriżmu fil-Grigal tan-Niġerja,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tad-29 ta' Lulju 2018 mill-Kelliem tal-VP / RGħ dwar l-attakk terroristiku ta' Boko Haram f'Borno, fil-Grigal tan-Niġerja,

—	wara li kkunsidra t-taqsima dwar in-Niġerja tal-Rapport dwar id-Drittijiet tal-Bniedem tal-Watch World għall-2019,

—	wara li kkunsidra l-osservazzjonijiet ta' għeluq tal-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tad-29 ta' Awwissu 2019, fin-nuqqas tat-tieni rapport perjodiku speċjali tiegħu,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha ta' Intolleranza u Diskriminazzjoni abbażi tar-Reliġjon u t-Twemmin,

—	wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar il-Promozzjoni u l-Protezzjoni tal-Libertà tar-Reliġjon jew tat-Twemmin tal-2013,

—	wara li kkunsidra l-għoti tal-Premju Sakharov tal-Parlament Ewropew għal-Libertà tal-Ħsieb lid-difensur tad-drittijiet tal-bniedem Hauwa Ibrahim fl-2005,

—	wara li kkunsidra l-Indiċi tat-Terroriżmu Globali tal-2019,

—	wara li kkunsidra l-ittra dwar ir-restrizzjonijiet fuq l-azzjonijiet umanitarji fil-Grigal tan-Niġerja indirizzata lill-VP / RGħ u lill-Kummissarju għall-Għajnuna Umanitarja u l-Ġestjoni tal-Kriżijiet mill-President tal-Kumitat għall-Iżvilupp,

—	wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni tar-Repubblika Federali tan-Niġerja, b'mod partikolari d-dispożizzjonijiet tagħha fil-Kapitolu IV dwar il-protezzjoni tal-libertà tar-reliġjon, u d-dritt għal-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza u tar-reliġjon,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-1989, ratifikata min-Niġerja f'April 1991,

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW) tal-1979,

—	wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Cotonou,

—	wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

billi s-sitwazzjoni tas-sigurtà fin-Niġerja iddeterjorat b'mod sinifikanti f'dawn l-aħħar snin, u dan ħoloq theddida serja għas-sigurtà reġjonali u internazzjonali; billi l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u l-qtil tal-massa huma mifruxa, b'mod partikolari fir-reġjun tal-Grigal tal-pajjiż; billi aktar minn 36 000 ruħ inqatlu mill-insurġenza tal-Boko Haram fin-Niġerja sa mill-2009;

billi l-pajjiż jinsab fl-10 sena tiegħu ta' kunflitt armat reġjonalizzat; billi l-estremiżmu vjolenti u l-attivitajiet terroristiċi, b'mod partikolari, qed jiżdiedu, bi gruppi ġiħadisti, bħall-Boko Haram u l-Istat Iżlamiku fil-Provinċja tal-Afrika tal-Punent (ISWAP), qed jikbru fis-setgħa u fl-influwenza; billi l-Boko Haram attakka l-pulizija u l-militar, il-politiċi, l-iskejjel, il-binjiet reliġjuż, l-istituzzjonijiet pubbliċi u ċ-ċivili fin-Niġerja b'żieda fir-regolarità mill-2009 'l hawn; billi l-maġġoranza l-kbira tal-vittmi huma Musulmani;

C.	billi n-Niġerja tinsab fit-tielet post fost 163 pajjiż fl-Indiċi tat-Terroriżmu Globali wara l-Iraq u l-Afganistan, u b'hekk hija t-tielet waħda fil-lista ta' pajjiżi l-aktar milquta mit-terroriżmu;

D.	billi s-sitwazzjoni ta' sigurtà ġiet aggravata minn eskalazzjoni tal-vjolenza reliġjuża u etnika f'xi partijiet tal-pajjiż, inkluż il-kunflitt fil-Faxxa Ċentrali agrikola, fejn il-bdiewa u r-rgħajja nomadiċi jinsabu f'kunflitt dwar l-art u r-riżorsi tal-ilma;

E.	billi huwa mifhum li l-ISWAP bħalissa għandu tużżani ta' detenuti, inklużi mexxejja Nsara, forzi tas-sigurtà u ħaddiema umanitarji;

billi l-popolazzjoni tan-Niġerja, l-akbar waħda fl-Afrika, hija distribwita kważi b'mod ugwali bejn Musulmani u Nsara; billi l-pajjiż jospita l-akbar komunità Nisranija tar-reġjun, bi kważi 30 miljun Nisrani jgħixu fit-Tramuntana tan-Niġerja; billi r-rivalità storika bejn it-Tramuntana li fil-biċċa l-kbira hija Musulmana u n-Nofsinhar Nisranija, kompliet tintensifika b'mod drammatiku mat-tixrid tal-Iżlam radikali;

G.	billi ISWAP ħa responsabbiltà għall-eżekuzzjoni ta' 11-il persuna f'vidjo li ntwera fis-26 ta' Diċembru 2019; billi l-grupp qal li dawk kollha li nqatlu kienu Nsara, u li l-attakk kien b'ritaljazzjoni għall-mewt tal-mexxej tal-IS Abu Bakr al-Baghdadi fis-Sirja;

billi dan il-qtil huwa parti minn sensiela usa' ta' atti terroristiċi, inkluż l-attakk tal-24 ta' Diċembru 2019 fuq villaġġ Nisrani qrib Chibok li rriżulta fil-qtil ta' seba' persuni mill-villaġġ u fil-ħtif ta' tifla adolexxenti, il-qtil ta' tliet ċivili barra Biu fit-23 ta' Diċembru 2019, u l-qtil ta' seba' persuni ċivili fi Nganzai fit-22 ta' Diċembru 2019;

billi skont l-Għajnuna Umanitarja Relief Trust, aktar minn 6 000 Nisrani nqatlu mill-2015 mill-gruppi ġiħadisti jew mietu bħala riżultat tal-politika “artek jew demmek” imwettqa minn militanti Fulani; billi fl-Istati tax-Xarija, l-Insara jiffaċċjaw diskriminazzjoni kostanti, u ta' spiss huma kkunsidrati bħala ċittadini tat-tieni klassi;

billi għalkemm il-President Muhammadu Buhari kkundanna l-qtil u ħeġġeġ lill-popolazzjoni biex ma tibqax maqsuma fuq linji reliġjużi, dawn l-attakki twettqu b'impunità sħiħa, fejn rari min wettaq l-attakki inżammu responsabbli; billi rapport ta' Amnesty International wera negliġenza intenzjonali mill-Forzi ta' Sigurtà Niġerjani b'rabta mal-attakki qattiela kontra l-komunitajiet tal-bdiewa;

billi Human Rights Watch irrapportat li l-militar Niġerjan arresta aktar minn 3 600 tifel u tifla, nofshom bniet, issuspettati b'involviment ma' gruppi armati Iżlamisti u mhux statali, spiss fuq il-bażi ta' ftit evidenza jew ta ebda evidenza; billi ħafna detenuti sofrew abbuż, inkluża vjolenza sesswali, u mietu f'detenzjoni mill-mard, il-ġuħ, id-deidratazzjoni jew feriti ta' armi tan-nar; billi l-militar b'mod sistematiku ċaħad l-aċċess għall-faċilitajiet ta' detenzjoni biex jiġu vverifikati l-kundizzjonijiet li fihom jinżammu t-tfal;

L.	billi s-sitwazzjoni tal-bniet u tan-nisa fin-Niġerja hija partikolarment problematika minħabba prattiki diskriminatorji ġeneralizzati, aċċess limitat għas-servizzi tas-saħħa u għall-edukazzjoni, il-mutilazzjoni ġenitali femminili mifruxa u ż-żwiġijiet tat-tfal;

billi l-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI) iddikjarat li hemm raġunijiet raġonevoli biex wieħed jemmen li twettqu delitti kontra l-umanità skont l-Artikolu 7 tal-Istatut ta' Ruma fin-Niġerja mill-Boko Haram u mill-Forzi ta' Sigurtà Niġerjani, inklużi qtil u persekuzzjoni; billi fir-Rapport tagħha tal-2019 dwar Eżamijiet Preliminari, il-QKI tikkonkludi li minkejja numru ta' passi meħuda mill-awtoritajiet Niġerjani biex tiġi aċċertata r-responsabbiltà kriminali tal-awturi allegati, il-passi investigattivi jew prosekutorjali li ttieħdu sa issa fir-rigward tal-membri tal-Boko Haram u tal-NSF jidhru li kienu limitati kemm fil-firxa kif ukoll fil-profondità;

billi mill-2015 il-gvern ġie kkritikat talli naqas milli jsolvi b'mod adegwat l-insurġenza Iżlamika fil-pajjiż; billi l-militar u l-pulizija tan-Niġerja qed iħabbtu wiċċhom ma' għadd kbir ta' theddidiet għas-sigurtà u jidher li mhumiex qed ilaħħqu u mhumiex kapaċi jindirizzaw kriżijiet ta' sigurtà simultanji;

billi t-Task Force Konġunta Multinazzjonali keċċiet lil gruppi terroristiċi minn ħafna żoni taħt il-kontroll tagħhom minn mindu ġiet stabbilita fl-2015, għalkemm ir-reġjun għadu ferm instabbli; billi l-irtirar reċenti ta' 1 200 suldat Chadjan, li ħabat ma' żieda ta' vjolenza fir-Reġjun tal-Grigal, ikkawża tħassib fost il-popolazzjoni; billi mijiet ta' ċivili Niġerjani installati fil-qrib ħarbu miż-żona minħabba biża' ta' attakki ġodda mill-ġiħadisti wara dan l-irtirar;

billi l-UE, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja u l-Komunità Ekonomika tal-Istati tal-Afrika tal-Punent (ECOWAS) nedew proġett dwar l-Arkitettura u l-Operazzjonijiet tal-Paċi u s-Sigurtà (EPSAO) f'Ottubru 2019; billi l-objettiv tal-proġett huwa li jsaħħaħ il-mekkaniżmi tal-ECOWAS u l-kapaċità li jimmaniġġja l-kunflitti u jappoġġja ambjent ta' wara l-kunflitt fl-Afrika tal-Punent;

billi skont l-Uffiċċju tan-NU għall-Koordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji (OCHA), is-sitwazzjoni fin-Niġerja kkawżat kriżi umanitarja bla preċedent u wasslet għall-ispostament ta' aktar minn żewġ miljun ruħ fil-Grigal; billi skont il-Human Rights Watch il-parti l-kbira tal-persuni spostati internament ma tistax teżerċita d-drittijiet bażiċi tagħha għall-ikel, l-akkomodazzjoni, l-edukazzjoni, is-saħħa, il-ħarsien mill-ħsara, kif ukoll id-dritt għal-libertà tal-moviment; billi l-UE allokat EUR 28,3 miljun biex tappoġġja l-għajnuna umanitarja fil-pajjiż; billi l-ħtiġijiet tal-għajnuna umanitarja għad fadlilhom biex jiġu ssodisfati mill-fondi attwali;

R.	billi skont it-taqsima dwar in-Niġerja tar-Rapport Dinji 2019 tal-Human Rights Watch, fl-2018, aktar minn 35 000 ruħ spostati internament irritornaw lejn il-komunitajiet tal-Grigal minkejja tħassib dwar is-sigurtà u n-nuqqas ta' ħtiġijiet bażiċi, li jinkludu l-ikel u l-kenn;

S.	billi kważi nofs il-popolazzjoni Niġerjana tgħix f'faqar estrem; billi huwa stmat li aktar minn seba' miljun Niġerjan huma fi bżonn urġenti ta' assistenza li ssalva l-ħajjiet;

T.	billi eluf ta' Niġerjani qed jissugraw ħajjithom fuq ir-rotot migratorji lejn l-UE bit-tama li jgħixu f'kundizzjonijiet ekonomiċi, soċjali u ta' sigurtà aħjar;

billi l-ispazju umanitarju fil-pajjiż naqas, minħabba l-ħtif u l-qtil ta' diversi ħaddiema umanitarji; billi fl-2019, inqatlu tmien ħaddiema umanitarji, parti minn total ta' 26 li tilfu ħajjithom fil-kunflitt sa mill-2011; billi r-riskji tas-sigurtà spiss ixekklu t-twassil tal-għajnuna u kkawżaw it-tluq ta' ħafna organizzazzjonijiet umanitarji;

billi, barra minn hekk, il-Gvern issospenda għadd ta' aġenziji u għaqdiet ta' karità tal-għajnuna internazzjonali, filwaqt li ddikjara li kienu qed jagħmluha ta' ħassiela tal-flus għal gruppi Iżlamisti; billi f'Settembru 2019, il-Forzi Armati Niġerjani talbu li jingħalqu mingħajr preavviż Azzjoni Kontra l-Ġuħ u Mercy Corps, u dan ħalla 400 000 persuna mingħajr aċċess għall-għajnuna;

W.	billi, skont l-Artikolu 8 tal-Ftehim ta' Cotonou, l-UE tipparteċipa fi djalogu politiku regolari man-Niġerja dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-prinċipji demokratiċi, li jinkludu kwistjonijiet bħad-diskriminazzjoni etnika, reliġjuża u razzjali;

Jiddeplora l-attakki terroristiċi li seħħew fil-pajjiż; itenni t-tħassib tiegħu dwar il-kriżi mtawla fin-Niġerja u s-sitwazzjoni tas-sigurtà instabbli fil-Grigal, u jikkundanna bil-qawwa l-ksur ripetut tad-drittijiet tal-bniedem, tad-dritt internazzjonali u dak umanitarju, kemm jekk ibbażat fuq ir-reliġjon kif ukoll fuq l-etniċità;

Jikkundanna b'mod partikolari ż-żieda reċenti fil-vjolenza kontra komunitajiet etniċi u reliġjużi, inklużi l-attakki kontra l-istituzzjonijiet reliġjużi u l-fidili;

Jestendi l-kondoljanzi tiegħu lill-familji tal-vittmi, u jesprimi s-solidarjetà tiegħu mal-poplu Niġerjan, li ilu jbati mill-effetti tat-terroriżmu fir-reġjun għal aktar minn għaxar snin;

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Niġerjani jiggarantixxu r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż, u jipproteġu lill-popolazzjoni ċivili mit-terroriżmu u mill-vjolenza; jinsisti li dawn l-isforzi jridu jitwettqu f'konformità sħiħa mar-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt, f'konformità mal-obbligi internazzjonali tal-pajjiż;

Iqis kull forma ta' esterminazzjoni ta' bnedmin jew ta' tindif etniku bħala att barbaru u delitt kontra l-umanità; iħeġġeġ lill-Gvern Niġerjan jindirizza l-kawżi fundamentali tal-vjolenza billi jiżgura drittijiet indaqs għaċ-ċittadini kollha u leġiżlazzjoni kontra d-diskriminazzjoni; jinsisti, f'dan ir-rigward, fuq il-ħtieġa li jiġu promossi aktar id-djalogu interreliġjuż u l-koeżistenza paċifika taċ-ċittadini irrispettivament mir-reliġjon tagħhom, bl-involviment tal-partijiet interessati rilevanti kollha, inkluż il-Kunsill Interreliġjuż Niġerjan;

Ifakkar li n-nisa u t-tfal huma l-aktar vulnerabbli għall-effetti tal-kunflitt, tat-terroriżmu u tal-vjolenza fil-pajjiż; jiddeplora l-fatt li t-tfal qegħdin dejjem aktar jiġu reklutati minn gruppi terroristiċi u użati bħala suldati tfal jew bħala qattiela suwiċidi bil-bombi;

Huwa inkwetat ħafna bir-rapporti dwar il-maltrattament tat-tfal miżmuma f'faċilitajiet militari; jistieden lill-awtoritajiet Niġerjani jippermettu lin-NU l-aċċess għall-faċilitajiet ta' detenzjoni militari, jiffirmaw protokoll ta' trasferiment formali biex jiżguraw li t-tfal miżmuma mill-militar jiġu trasferiti malajr għal awtoritajiet xierqa għall-protezzjoni tat-tfal, u jtemmu d-detenzjoni militari tat-tfal; jinsisti li r-rispons kontra t-terroriżmu, kif ukoll il-qafas tal-ġudikatura u tal-infurzar tal-liġi, għandhom ikunu mfassla biex jipproteġu d-drittijiet tal-popolazzjonijiet l-aktar vulnerabbli, inklużi t-tfal;

Ifakkar lill-awtoritajiet Niġerjani dwar l-obbligu tagħhom li jipproteġu d-drittijiet tat-tfal u jiżguraw protezzjoni u jipprovdu kura lil dawk milquta mit-terroriżmu jew mill-kunflitt, inkluż billi jiżguraw l-aċċess tagħhom għall-edukazzjoni; ifakkar ukoll li l-opportunitajiet edukattivi u ekonomiċi huma għodod b'saħħithom kontra r-radikalizzazzjoni, u jħeġġeġ lis-sħab internazzjonali jappoġġjaw l-għoti ta' edukazzjoni aċċessibbli u ta' kwalità bħala parti minn strateġija kontra t-terroriżmu fir-reġjun;

Jinsab ferm imħasseb li n-nisa Niġerjani għadhom vittmi ta' diskriminazzjoni, vjolenza, abbuż sesswali u stupru; iħeġġeġ lin-Niġerja timplimenta għalkollox is-CEDAW; iħeġġeġ appoġġ akbar għall-vittmi tal-vjolenza mifruxa sesswali u abbażi tal-ġeneru, inkluż l-appoġġ psikoloġiku;

10.

Jisħaq li l-ġlieda kontra l-impunità hija fundamentali għall-istabbiltà tal-pajjiż u għall-bini ta' paċi dejjiema; jistieden, għalhekk, lill-awtoritajiet Niġerjani jwettqu investigazzjonijiet immedjati, bir-reqqa u trasparenti biex iressqu lill-awturi tar-reati quddiem il-ġustizzja u jżommuhom responsabbli; ikompli jappella għal miżuri li jtejbu l-kapaċità u l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja tan-Niġerja bħala mezz biex jiġi promoss l-użu effettiv tal-ġustizzja kriminali biex jiġu miġġielda l-vjolenza, it-terroriżmu u l-korruzzjoni;

11.

Jiddeplora l-fatt li l-progress waqaf fil-ġlieda kontra l-Boko Haram u ISWAP, u li qed isiru aktar u aktar attakki suwiċidali gravi u attakki diretti kontra l-pożizzjonijiet militari; ifakkar li l-President Buhari tan-Niġerja ġie rielett fl-2019 bil-wegħda ta' ġlieda kontra l-estremiżmu vjolenti promoss minn Boko Haram u minn gruppi terroristiċi oħra, u jħeġġeġ lill-President jimplimenta l-wegħdiet tal-kampanja tiegħu;

12.

Jappoġġja l-objettivi tal-proġett ta' Operazzjonijiet tal-Arkitettura għall-Paċi u s-Sigurtà mmexxi mill-UE u mill-ECOWAS; iħeġġeġ appoġġ qawwi min-naħa tal-Istati Membri biex jikkontribwixxu għall-bini tal-kapaċità u għar-riżoluzzjoni tal-kunflitti fl-Afrika tal-Punent;

13.

Jerġa' jafferma l-appoġġ tiegħu għat-Task Force Konġunta Multinazzjonali reġjonali, u jfaħħar l-isforzi tagħha biex tiġġieled b'mod effettiv it-terroriżmu u terġa' tistabbilixxi l-istabbiltà fir-reġjun tal-Lag Chad; ifakkar li t-terroriżmu ma jafx fruntieri, u jistieden lill-pajjiżi tar-reġjun ikomplu jikkoordinaw l-isforzi tagħhom biex ir-reġjun kollu kemm hu jsir sikur;

14.

Iħeġġeġ aktar riforma fis-settur tas-sigurtà fin-Niġerja sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tal-atturi nazzjonali u reġjonali fil-ġlieda kontra t-terroriżmu; jistieden lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u lill-Istati Membri jkomplu bl-assistenza teknika tal-UE f'dan il-qasam;

15.

Iwissi kontra strumentalizzazzjoni tal-kunflitt bejn il-bdiewa u r-rgħajja bħala mezz biex tixxerred il-mibegħda bbażata fuq ir-reliġjon; iħeġġeġ lill-Gvern Niġerjan jimplimenta l-Pjan Nazzjonali ta' Trasformazzjoni tal-Bhejjem li għandu l-għan li jipproteġi l-interessi kemm tal-bdiewa kif ukoll tal-pastoralisti; jemmen li huma meħtieġa passi ulterjuri, bħat-tisħiħ ta' mekkaniżmi ta' medjazzjoni f'kunflitt, ta' riżoluzzjoni, ta' rikonċiljazzjoni u ta' bini tal-paċi;

16.

Jisħaq fuq l-interdipendenza tal-iżvilupp, tad-demokrazija, tad-drittijiet tal-bniedem, tal-governanza tajba u tas-sigurtà fil-pajjiż; jemmen li l-azzjoni militari waħedha mhijiex biżżejjed biex tiġġieled it-terroriżmu b'mod effettiv; jistieden lill-Gvern Niġerjan jiżviluppa strateġija komprensiva li tindirizza l-kawżi fundamentali tat-terroriżmu, billi jiffoka fuq approċċ preventiv li jkollu l-għan li jelimina l-appell ta' ideoloġija terroristika, irażżan l-opportunitajiet għar-reklutaġġ u r-radikalizzazzjoni, u jaqta' l-finanzjament tiegħu, kif ukoll billi jappoġġja u jiffinanzja programmi ffokati fuq il-komunità tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

17.

Jistieden lill-UE, lill-Unjoni Afrikana u lill-komunità internazzjonali jżidu l-isforzi tagħhom fl-appoġġ għall-ġlieda kontra t-terroriżmu fin-Niġerja, u jfittxu assistenza politika u ta' sigurtà kontinwa fil-pajjiż kif ukoll fir-reġjun kollu;

18.

Jinsab imħasseb ħafna dwar l-impatt tas-sitwazzjoni tas-sigurtà fil-pajjiż fuq l-effikaċja tal-għajnuna umanitarja u tal-għajnuna għall-iżvilupp; jitlob lill-UE tkompli bl-isforzi umanitarji u ta' żvilupp tagħha mhux biss fin-Niġerja, iżda anke fir-reġjun kollu kemm hu; jilqa' b'sodisfazzjon il-EUR 50 miljun addizzjonali mwiegħda mill-UE fl-2019 biex jappoġġjaw l-irkupru u r-reżiljenza fin-Niġerja;

19.

Jirrikonoxxi l-pressjonijiet tan-Niġerja u tal-pajjiżi ġirien minħabba l-ispostament reġjonali; jappella għal aktar appoġġ u koordinazzjoni tad-donaturi għall-popolazzjoni spostata fin-Niġerja, inklużi riżorsi finanzjarji addizzjonali mill-komunità internazzjonali; ifakkar li l-fondi għall-iżvilupp m'għandhomx jiġu ddevjati mill-objettiv inizjali tagħhom biex jinqered il-faqar fil-forom kollha tiegħu;

20.

Jikkundanna l-attakki kollha fuq persunal jew faċilitajiet ta' għajnuna umanitarja, u jħeġġeġ miżuri biex jiżguraw is-sikurezza tal-ħaddiema umanitarji u ambjent sigur għall-organizzazzjonijiet umanitarji biex iwettqu x-xogħol essenzjali tagħhom;

21.

Jinsab estremament imħasseb dwar l-intensifikar rapidu tat-tibdil fil-klima u l-impatt tiegħu fuq il-ħajja u l-għajxien, b'mod partikolari fil-Faxxa Ċentrali; itenni li jeħtieġ li jinstabu soluzzjonijiet fit-tul għall-protezzjoni tar-riżorsi naturali u li jiġi żgurat l-aċċess għalihom; ifakkar li l-indirizzar tal-emerġenza klimatika huwa komponent vitali biex jiġu żgurati l-istabbiltà ekonomika u l-paċi fir-reġjun;

22.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-President u lill-Parlament tan-Niġerja, lill-Unjoni Afrikana, lill-Assemblea Parlamentari Konġunta AKP-UE, u lill-Parlament Pan-Afrikan.

(1) ĠU C 458, 19.12.2018, p. 43.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/94

P9_TA(2020)0015

Il-COP15 għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (Kunming 2020)

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar il-15-il laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet (COP15) għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (2019/2824(RSP))

(2021/C 270/11)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-rieżami ta' nofs it-terminu tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità u r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Frar 2016 dwar ir-rieżami ta' nofs it-terminu tal-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità (1),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2017 dwar Pjan ta' Azzjoni għan-natura, in-nies u l-ekonomija (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2018 dwar l-14-il laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (COP14) (3),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2015 bit-titlu “Il-qagħda tan-natura fl-Unjoni Ewropea: Rapport dwar l-istatus u x-xejriet għat-tipi ta' ħabitats u għall-ispeċijiet li jkopru d-Direttiva tal-Għasafar u d-Direttiva tal-Ħabitats għall-perjodu 2007-2012 bħalma jeżiġi l-Artikolu 17 tad-Direttiva tal-Ħabitats u bħalma jeżiġi l-Artikolu 12 tad-Direttiva tal-Għasafar” (COM(2015)0219),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2008/56/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2008 li tistabbilixxi Qafas għal Azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-Politika tal-Ambjent Marin (4) (Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina),

—	wara li kkunsidra d-Direttiva 2000/60/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2000 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ilma (5) (Direttiva Qafas dwar l-Ilma),

—	wara li kkunsidra r-rapport dwar valutazzjoni globali tal-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi, maħruġ mill-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES) fil-31 ta' Mejju 2019,

—	wara li kkunsidra l-Lista l-Ħamra ta' Speċijiet Mhedda tal-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura,

—	wara li kkunsidra l-Karta ta' Metz dwar il-Bijodiversità tas-6 ta' Mejju 2019,

—	wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti, kif ukoll id-Dokument ta' Riflessjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Jannar 2019 bit-titlu “Lejn Ewropa Sostenibbli sal-2030” (COM(2019)0022),

—

wara li kkunsidra r-rapporti speċjali tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) dwar it-tibdil fil-klima, id-deżertifikazzjoni, id-degradazzjoni tal-art, il-ġestjoni sostenibbli tal-art, is-sigurtà tal-ikel u l-flussi tal-gassijiet b'effett ta' serra fl-ekosistemi terrestri, ir-rapport speċjali tiegħu tal-25 ta’ Settembru 2019 dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel, kif ukoll ir-rapport speċjali dwar it-tisħin globali ta' 1,5 oC, il-ħames rapport ta' valutazzjoni tiegħu (AR5) u r-rapport ta' sinteżi tiegħu ta' Settembru 2018,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Lulju 2019 bit-titlu “It-Tisħiħ tal-Azzjoni tal-UE għall-Protezzjoni u għar-Restawr tal-Foresti tad-Dinja” (COM(2019)0352) u l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2013 bit-titlu “Strateġija ġdida tal-UE għall-Foresti: għall-foresti u s-settur ibbażat fuq il-foresti” (COM(2013)0659),

—	wara li kkunsidra r-rapport maħruġ mill-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO) fl-2019 dwar l-istat tal-bijodiversità tad-dinja għall-ikel u l-agrikoltura,

—	wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni magħmula fil-15 ta' Ottubru 2019 mill-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem quddiem it-Tielet Kumitat tal-Assemblea Ġenerali tan-NU fi New York,

—	wara li kkunsidra l-Appell ta' Beijing għall-Konservazzjoni tal-Bijodiversità u t-Tibdil fil-Klima tas-6 ta' Novembru 2019,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent tal-4 ta' Diċembru 2019 bit-titlu “The European environment – state and outlook 2020” (L-ambjent Ewropew – l-istat u l-prospetti 2020) (SOER 2020);

—	wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-mistoqsijiet magħmula lill-Kummissjoni u lill-Kunsill dwar il-COP15 għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika f'Kunming, iċ-Ċina, fl-2020 (O-000044/2019 u O-000043/2019),

billi l-istqarrija tal-missjoni tal-Pjan Strateġiku għall-Bijodiversità 2011-2020 hi li tittieħed azzjoni effettiva u urġenti biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità sabiex jiġi żgurat li sal-2020 l-ekosistemi jkunu reżistenti u jibqgħu jipprovdu servizzi essenzjali li jiżguraw u jikkonservaw il-varjetà tal-ħajja tal-pjaneta u jikkontribwixxu għall-benessri tal-bniedem u l-qerda tal-faqar;

billi l-Viżjoni 2050 adottata fil-qafas tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB) hi dik ta' “għajxien f'armonija man-natura” u li, sal-2050, il-bijodiversità tkun apprezzata, ikkonservata, restawrata u użata bi ħsieb, filwaqt li jiġu ppreservati s-servizzi ekosistemiċi, tiġi sostnuta pjaneta b'saħħitha u jinġiebu benefiċċji essenzjali għal kulħadd u għall-ġenerazzjonijiet tal-futur;

billi l-Viżjoni 2050 adottata fil-qafas tal-KDB hi sostnuta minn ħames objettivi ġenerali li jinkwadraw ukoll il-Miri tal-Bijodiversità ta' Aichi għall-2020, jiġifieri: (a) li jiġu indirizzati l-kawżi li jwasslu għat-telf tal-bijodiversità bl-integrazzjoni tagħha fl-ambiti kollha tal-gvern u tas-soċjetà; (b) li jitnaqqsu l-pressjonijiet diretti fuq il-bijodiversità u jiġi promoss l-użu sostenibbli; (c) li jittejjeb l-istatus tal-bijodiversità billi jitħarsu l-ekosistemi, l-ispeċijiet u d-diversità ġenetika; (d) li jissaħħu l-benefiċċji għal kulħadd mill-bijodiversità u mis-servizzi ekosistemiċi; u (e) li tissaħħaħ l-implimentazzjoni permezz tal-ippjanar parteċipattiv, il-ġestjoni tal-għarfien u l-bini tal-kapaċitajiet;

billi, kif enfasizzat fil-valutazzjoni globali tal-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tal-IPBES, ix-xejriet negattivi attwali fil-bijodiversità u l-ekosistemi se jimminaw il-progress lejn 80 % tal-miri vvalutati b'rabta mal-SDGs relatati mal-faqar, il-ġuħ, is-saħħa, l-ilma, il-bliet, il-klima, l-oċeani u l-art; billi l-popli indiġeni u ħafna mill-ifqar komunitajiet tad-dinja mistennija jintlaqtu primarjament u b'mod aktar gravi; billi, għaldaqstant, it-telf u d-degradazzjoni tal-bijodiversità jridu jitqiesu mhux biss bħala kwistjonijiet ambjentali iżda anke bħala kwistjonijiet ekonomiċi, soċjali, morali u li jaffettwaw l-iżvilupp;

E.	billi l-użu massiv ta' erbiċidi sistemiċi b'azzjoni mifruxa bħall-glifosat huwa direttament responsabbli għal telf massiv tal-bijodiversità;

F.	billi skont l-IPCC u l-IPBES, ma jeżistux soluzzjonijiet permanenti biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima mingħajr implimentazzjoni usa' ta' soluzzjonijiet konsistenti u effettivi bbażati fuq in-natura;

G.	billi t-tibdil fil-klima huwa rikonoxxut bħala l-forza ewlenija wara ż-żieda f'daqqa f'avvenimenti ta' temp estrem li jikkawżaw diżastri naturali fid-dinja kollha, inklużi n-nirien fil-foresti;

H.	billi l-Protokoll ta' Nagoya dwar l-Aċċess u l-Qsim tal-Benefiċċji (ABS) jipprovdi qafas legali trasparenti għall-qsim ġust u ekwu tal-benefiċċji li jirriżultaw mill-użu tar-riżorsi ġenetiċi u l-għarfien tradizzjonali assoċjat magħhom;

I.	billi l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità 2020 għandha l-għan li twaqqaf it-telf tal-bijodiversità u tas-servizzi ekosistemiċi fl-UE u tgħin sabiex jitwaqqaf it-telf globali tal-bijodiversità sal-2020;

J.	billi l-UE u l-Istati Membri adottaw l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u s-17-il SDG tagħha u huma impenjati bis-sħiħ favur l-implimentazzjoni tagħhom;

K.	billi, fil-linji gwida politiċi tagħha, il-Kummissjoni 2019-2024 tafferma li l-ambizzjoni tagħha hi li l-UE taħdem ma' sħabha madwar id-dinja biex fil-ħames snin li ġejjin jitrażżan it-telf tal-bijodiversità;

L.	billi l-foresti huma indispensabbli għas-sussistenza tad-dinja kollha u, filwaqt li jkopru 30 % biss taż-żona terrestri tad-dinja, fihom 80 % tal-bijodiversità tagħha;

billi l-ħabitats u l-ispeċijiet huma mhedda mit-tibdil fil-klima, kif tixhed il-qirda tal-biċċa l-kbira tal-Great Barrier Reef fl-Awstralja, u avvenimenti estremi tat-temp bħan-nirien enormi li ħakkmu l-bush Awstraljana, li qatlu aktar minn biljun annimal; billi l-konservazzjoni tan-natura u t-twaqqif tat-telf tal-bijodiversità huma kruċjali għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u għall-adattament għalih;

N.	billi erbgħa mid-disa' limiti tal-pjaneta, hekk kif definiti miċ-Ċentru ta' Reżiljenza ta' Stokkolma, inqabżu;

Rimarki ġenerali

Jinnota bi tħassib li l-valutazzjoni globali tal-IPBES dwar il-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tenfasizza b'mod ċar il-kobor tal-kriżi ekoloġika u l-bżonn ta' sforzi urġenti u miftiehma li jrawmu bidla trasformattiva, peress li n-natura tinsab f'deklin globali b'rati bla preċedent fl-istorja tal-bniedem, il-pass fir-rata tal-estinzjoni tal-ispeċijiet qed jiżdied u madwar miljun speċi ta' annimali u pjanti huma mhedda bl-estinzjoni, fatt li għandu impatt serju fuq il-popolazzjonijiet tad-dinja kollha u se jaffettwa l-ħajja tal-ġenerazzjonijiet futuri tagħna;

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-istress addizzjonali għall-bijodiversità kkawżat mit-tibdil fil-klima fuq l-art kif spjegat fir-rapport speċjali tal-IPCC tat-8 ta' Awwissu 2019; jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar it-tnaqqis fil-popolazzjoni tal-mammiferi tal-baħar u fi stokkijiet oħra ta' ħut, kif ukoll l-għajbien drammatiku tal-iskollijiet tal-qroll li, kif dokumentat fir-rapport speċjali tal-IPCC tal-24 ta' Settembru 2019, aktar minn 99 % minnhom mistennija jispiċċaw jekk iż-żieda ta' 2 oC ipotizzata mir-rapport speċjali tal-IPCC dwar it-tisħin globali ta' 1,5 oC issir realtà;

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu wara l-pubblikazzjoni tar-rapport tal-IPCC dwar l-oċeani u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel, li jirrikonoxxi t-tibdil fil-klima bħala wieħed mill-muturi diretti ewlenin tat-telf tal-bijodiversità u jenfasizza li l-effetti negattivi tiegħu fuq in-natura u l-bijodiversità, is-servizzi ekosistemiċi, l-oċeani u s-sigurtà tal-ikel mistennija jsiru dejjem aktar sinifikanti fid-deċennji li ġejjin; jissottolinja li l-IPCC jwissi wkoll li, fil-preżent, is-saħħa tal-ekosistemi tal-oċeani u tal-baħar hija affettwata mit-tisħin globali, it-tniġġis, l-isfruttament eċċessiv tal-bijodiversità tal-baħar, l-għoli fil-livelli tal-baħar, l-aċidifikazzjoni, id-deossiġenazzjoni, il-mewġiet ta' sħana fil-baħar, it-tidwib bla preċedent tal-glaċieri u s-silġ tal-baħar, l-erożjoni kostali u diżastri naturali aktar frekwenti, li qed jaffettwaw l-ekosistemi tal-baħar u tal-kosta billi jimmodifikaw il-funzjonament tagħhom u jaċċeleraw it-tnaqqis fil-popolazzjoni tal-mammiferi u l-ħut, kif ukoll l-għajbien drammatiku tal-iskollijiet tal-qroll u l-mangrovji; ifakkar li l-oċeani huma parti mis-soluzzjoni għall-mitigazzjoni tal-effetti tat-tibdil fil-klima u għall-adattament għalihom; jitlob, għaldaqstant, li l-UE tagħti prijorità lill-oċeani fl-istrateġija tagħha għall-bijodiversità, u jistieden lill-Partijiet kollha tal-KDB (“il-Partijiet”) jirrikonoxxu l-oċeani bħala ġid komuni tal-umanità, sabiex jiġi żviluppat approċċ ġdid li jpoġġi r-responsabbiltajiet individwali u kollettivi f'livell ferm ogħla mill-prinċipji tradizzjonali tal-libertà u s-sjieda tal-oċeani u b'hekk tiġi żgurata l-preservazzjoni tagħhom;

Jemmen li qed niffaċċjaw emerġenza ambjentali li tirrikjedi azzjoni sinifikanti kemm fil-livell tal-UE kif ukoll globalment; jistieden lill-Kummissjoni biex, fil-Patt Ekoloġiku Ewropew, flimkien mat-tibdil fil-klima tagħti prijorità ewlenija lill-protezzjoni u r-restawr tan-natura;

Jinnota bi tħassib li l-Miri tal-Bijodiversità ta' Aichi għall-2020 mhumiex ser jintlaħqu bit-trajettorja preżenti tat-telf tal-bijodiversità, u jerġa' jistieden lill-Partijiet kollha jżidu b'urġenza l-isforzi tagħhom; jiddispjaċih li l-UE mhijiex fi triqitha biex tilħaq il-mira ewlenija tagħha li twaqqaf it-telf tal-bijodiversità u d-degradazzjoni tal-ekosistema sal-2020; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom fi sforzi obbligatorji immedjati, sostanzjali u addizzjonali fil-konservazzjoni u r-restawr tal-bijodiversità sabiex jintlaħqu l-miri globali u tal-UE u jingħata kontribut biex jintlaħqu l-miri ta' Aichi;

Ifakkar li l-bijodiversità u ekosistemi b'saħħithom, inklużi l-oċeani, li jassorbu aktar minn 25 % tal-emissjonijiet ta' CO2 u li huma l-fornitur ewlieni tal-ossiġnu, huma kruċjali biex jintlaħqu l-objettivi tal-Ftehim ta' Pariġi u jissaħħu l-kapaċitajiet tal-UE f'dak li għandu x'jaqsam mar-reżiljenza u l-adattament għat-tibdil fil-klima; jinnota b'dispjaċir li 7 % biss tal-oċeani huma protetti formalment; ifakkar fl-importanza li jiġu żviluppati u implimentati soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura għall-preservazzjoni tal-bijodiversità u għall-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima, speċjalment fl-assorbiment tal-karbonju; jitlob, għalhekk, li l-Konvenzjonijiet ta' Rio (6) jkollhom aktar konsistenza u sinerġija bejniethom u li jkunu allinjati aħjar mal-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-integrazzjoni sħiħa tal-bijodiversità fil-politiki tagħha dwar il-klima;

Jilqa' l-Appell ta' Beijing għall-Konservazzjoni tal-Bijodiversità u t-Tibdil fil-Klima tas-6 ta' Novembru 2019;

Jisħaqli l-kompromessi bejn il-protezzjoni tal-klima u l-protezzjoni tal-bijodiversità għandhom jiġu dejjem evitati, b'mod partikolari fis-settur tal-bijoekonomija, li jista' jkollu rwol ċentrali fit-tranżizzjoni lejn ekonomija newtrali għall-klima, dment li ma jheddidx il-kwalità tal-ekosistemi; jesprimi t-tħassib tiegħu li kompromessi bħal dawn ma ġewx indirizzati biżżejjed f'diskussjonijiet reċenti dwar din il-politika; jappella lill-Kummissjoni u lill-partijiet ikkonċernati kollha jiżviluppaw approċċ koeżiv sabiex tinbena bijoekonomija verament sostenibbli bbażata fuq il-konservazzjoni tan-natura u fuq soluzzjonijiet oħra bbażati fuq l-ekosistema, billi approċċ bħal dan joffri l-aħjar riżultati kemm għall-klima kif ukoll għall-bijodiversità;

Jenfasizza li l-bijodiversità mhijiex biss indispensabbli għall-produzzjoni tal-ikel, il-fjuwil u l-mediċini iżda, flimkien ma' ambjent naturali san, hija wkoll importanti għall-iżvilupp ekonomiku fit-tul;

10.

Jilqa' l-impenji meħuda minn Ursula von der Leyen fil-linji gwida politiċi tal-Kummissjoni 2019-2024 u fl-ittra ta' missjoni tal-10 ta' Settembru 2019 lill-Kummissarju għall-Ambjent u l-Oċeani, biex – fl-ewwel 100 jum tal-Kummissjoni fil-kariga – tiġi ppreżentata Strateġija għall-Bijodiversità ambizzjuża għall-2030 bħala parti mill-Patt Ekoloġiku Ewropew, u l-intenzjoni tagħha li l-UE tmexxi lid-dinja fil-Konferenza tal-Partijiet għall-KDB tal-2020, kif għamlet fil-Konferenza ta' Pariġi dwar il-Klima tal-2015; jinsisti li din tkun prijorità għolja għall-Kummissjoni l-ġdida u li l-UE tiggalvanizza l-ambizzjoni globali f'dak li għandu x'jaqsam mal-bijodiversità bi tħejjija għall-COP15; jistieden lill-Kummissjoni biex, fid-dawl tal-kriżi globali tal-bijodiversità enfasizzata fir-rapport reċenti tal-IPBES, tadotta approċċ ġdid u, minflok impenji volontarji, tipproponi Strateġija għall-Bijodiversità ambizzjuża u inklużiva għall-2030 li tistabbilixxi miri legalment vinkolanti għall-UE u għall-Istati Membri tagħha, inklużi miri speċifiċi biex jintlaħqu tal-inqas 30 % taż-żoni terrestri u marini protetti u r-restawr ta' tal-inqas 30 % tal-ekosistemi degradati fil-livell tal-Unjoni sal-2030;

11.

Jemmen li f'din l-istrateġija l-ġdida għandha tingħata attenzjoni speċjali lir-restawr tal-ekosistemi, tal-ħabitats u tal-ispeċijiet – partikolarment permezz tar-riċerka u l-innovazzjoni – biex tiġi promossa ekonomija bbażata fuq in-natura fis-setturi kollha, li huwa kruċjali biex jintlaħqu l-miri tal-bijodiversità;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jitolbu lill-COP15 tadotta dispożizzjonijiet dwar analiżi tal-prospettivi, il-valutazzjoni tat-teknoloġija u l-monitoraġġ ta' żviluppi teknoloġiċi ġodda, inklużi dawk li jirriżultaw mill-bijoloġija sintetika;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex fil-COP15 jappellaw għal moratorju globali fuq ir-rilaxxi ta' organiżmi ta' sfurzar ġenetiku fin-natura, inklużi fil-provi fuq il-post, sabiex dawn it-teknoloġiji l-ġodda ma jitħallewx jiġu rilaxxati qabel iż-żmien u biex jitħares il-prinċipju ta' prekawzjoni, li huwa stabbilit fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea kif ukoll fil-KDB;

14.

Jenfasizza li l-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-bijodiversità globali jikkostitwixxu sfida essenzjali u, bħala kwistjoni ta' interess strateġiku għall-UE, għandhom jingħataw l-akbar attenzjoni politika; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkollaboraw attivament ma' pajjiżi terzi – b'mod partikolari permezz ta' strumenti ta' azzjoni esterna bħall-Istrument ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI) – sabiex jippromwovu u jistabbilixxu miri għall-miżuri u l-governanza tal-protezzjoni, il-konservazzjoni u r-restawr tal-bijodiversità, speċjalment f'dak li għandu x'jaqsam ma' ftehimiet multilaterali u kummerċjali u miżuri kontra n-nonkonformità; jistieden lill-Kummissjoni biex, għaldaqstant, tinkludi kapitli vinkolanti u infurzabbli dwar il-kummerċ u l-iżvilupp sostenibbli fil-ftehimiet kummerċjali kollha tal-futur;

15.

Ifakkar fil-pożizzjoni tiegħu stess li 45 % tal-fondi tal-NDICI għandhom jiġu allokati għal investimenti li jikkontribwixxu għall-objettivi klimatiċi, il-ġestjoni u l-protezzjoni ambjentali, il-bijodiversità u l-ġlieda kontra d-deżertifikazzjoni;

16.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' approċċ ta' governanza komprensiv u f'diversi livelli li jindirizza l-protezzjoni, il-konservazzjoni, ir-restawr u l-użu sostenibbli tal-bijodiversità u tas-servizzi ekosistemiċi; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jibqgħu impenjati b'mod qawwi biex ikomplu jsaħħu l-KDB, jassumu rwol ewlieni fit-tħejjija għall-qafas ta' wara l-2020, b'mod partikolari bi tħejjija għall-COP15, jimpenjaw ruħhom dwar il-bijodiversità bħalma sar għall-mira ta' 1,5 oC fil-Ftehim ta' Pariġi, u jistabbilixxu b'mod trasparenti l-viżjonijiet u l-prijoritajiet tagħhom għall-qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020;

17.

Ifakkar li l-bijodiversità u l-preservazzjoni tal-ekosistemi huma intrinsikament sinerġistiċi u fundamentali biex jintlaħqu l-SDGs; jenfasizza l-ħtieġa u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw l-integrazzjoni effettiva tan-natura u l-bijodiversità mal-miri tal-bijodiversità fis-setturi kollha, jimmodifikaw il-mudell ekonomiku billi jmorru fid-direzzjoni ta' aktar sostenibbiltà li tindirizza l-impronta tal-UE, u jtejbu l-koerenza tal-politika ambjentali fil-politiki interni u esterni kollha tal-UE, inkluż fl-agrikoltura, is-sajd, l-enerġija rinnovabbli, it-trasport, il-kummerċ u l-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) għall-2021-2027; iqis li hemm bżonn kollaborazzjoni akbar fis-setturi kollha biex il-protezzjoni, il-konservazzjoni u r-restawr tal-bijodiversità jiġu integrati aħjar; jenfasizza li għandha tingħata attenzjoni speċjali liċ-ċiklu tal-ħajja tal-prodotti mill-konċepiment sal-konsum, biex jiġu protetti r-riżorsi naturali u jitqiesu l-impatti akkumulati inkluż it-trasport;

18.

Jemmen fil-kritiċità li jiġu indirizzati l-fatturi ewlenin tat-telf tal-bijodiversità b'approċċ strateġiku fit-tul u li jiġu identifikati u salvagwardati b'urġenza l-aktar hotspots kritiċi u strateġiċi tal-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi – kif ukoll l-ekosistemi ta' integrità għolja – abbażi tas-sensittività ta' kull żona, il-preżenza ta' speċijiet fil-periklu, il-lakuni fl-għarfien u/jew il-ġestjoni effettiva, u l-preżenza ta' speċijiet komuni li huma fundamentali għall-proċessi ekoloġiċi, u li jiġu limitati t-telf tal-bijodiversità u l-effetti negattivi fuq it-territorji u l-għajxien tal-komunitajiet indiġeni u lokali;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jagħmlu pressjoni fuq il-COP15 biex jiżguraw li l-kunsens liberu, minn qabel u infurmat tal-popli indiġeni u tal-komunitajiet lokali jintalab u jinkiseb qabel ir-rilaxx ta' kwalunkwe teknoloġija li jista' jkollha impatt fuq l-għarfien tradizzjonali, l-innovazzjoni, il-prattiki, l-għajxien u l-użu tal-art, tar-riżorsi u tal-ilma tagħhom; jenfasizza li dan għandu jsir b'mod parteċipattiv li jkun jinvolvi lill-komunitajiet kollha potenzjalment milquta qabel kwalunkwe użu;

20.

Itenni li minkejja l-importanza tar-restawr, dan l-aspett għadu prattikament injorat mill-Istati Membri fil-kuntest tal-Isfida ta' Bonn;

21.

Jenfasizza li l-emerġenza klimatika u l-konsegwenzi tat-telf tal-massa tal-bijodiversità jikkostitwixxu theddida serja għad-drittijiet tal-bniedem; ifakkar li, mingħajr ambjent san, id-drittijiet fundamentali tal-bniedem għall-ħajja, is-saħħa, l-ikel u l-ilma sikur ikunu f'riskju; jistieden lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) jaħdmu favur strateġija tal-UE biex jitħares id-dritt għal ambjent san, permezz ta' ħidma mill-qrib ma' pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli għad-Drittijiet Umani (OHCHR), li dan l-aħħar nieda strateġija konġunta mal-Programm Ambjentali tan-NU (UNEP);

L-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni u tal-Pjan Strateġiku għall-Bijodiversità 2011-2020

22.

Jilqa' d-deċiżjoni meħuda waqt il-COP14 fl-Eġittu, li tħeġġeġ lill-Partijiet biex, fost l-oħrajn, iħaffu b'mod sinifikanti l-isforzi tagħhom biex jimplimentaw il-Pjan Strateġiku għall-Bijodiversità 2011-2020 u jikkunsidraw il-possibbiltà li jwettqu valutazzjonijiet dwar il-bijodiversità u l-funzjonijiet u s-servizzi ekosistemiċi fil-livell nazzjonali; iqis li hu tal-akbar importanza li jiżdiedu l-isforzi fl-implimentazzjoni tal-Pjan Strateġiku għall-Bijodiversità 2011-2020, ikun hemm enfasi fuq il-kisba tal-Miri tal-Bijodiversità ta' Aichi u l-Protokoll ta' Nagoya dwar l-ABS u ssir ħidma fuq pjan strateġiku u mekkaniżmu ta' implimentazzjoni ambizzjuż għal wara l-2020 li jinkludi formalment l-awtoritajiet lokali u reġjonali u, fir-rigward tax-xenarju għall-2050, jitqiesu l-isfidi l-ġodda fil-qasam tal-bijodiversità f'konformità mal-għanijiet tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli;

23.

Jinnota bi tħassib li fl-UE, skont il-valutazzjonijiet (7) tal-istatus ta' konservazzjoni tal-ispeċijiet u t-tipi ta' ħabitats ta' interess għall-konservazzjoni, huma biss 7 % tal-ispeċijiet tal-baħar u 9 % tat-tipi ta' ħabitats tal-baħar li juru “status ta' konservazzjoni favorevoli” u li 27 % tal-valutazzjonijiet tal-ispeċijiet u 66 % tal-valutazzjonijiet tat-tipi ta' ħabitats juru “status ta' konservazzjoni sfavorevoli”; jenfasizza wkoll li, skont l-istess valutazzjonijiet, 48 % tal-ispeċijiet ta' annimali u pjanti tal-baħar li għandhom evoluzzjoni demografika magħrufa naqsu kostantement tul l-aħħar għaxar snin, u għalhekk qed jiżdied ir-riskju li speċijiet monitorjati jsiru estinti;

Il-qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020

24.

Jilqa' l-progress li sar fil-COP14 dwar proċess komprensiv u parteċipattiv biex jiġi żviluppat qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020; jappoġġja l-Karta ta' Metz dwar il-Bijodiversità adottata mill-G7;

25.

Jenfasizza l-bżonn li jiżdiedu l-ambizzjoni, l-inklużività u l-funzjonament tal-qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-mekkaniżmi ta' implimentazzjoni tal-KDB, u jsegwu attivament l-iżvilupp ta' miri ambizzjużi u legalment vinkolanti, skadenzi dettaljati, indikaturi tal-prestazzjoni ċari, strumenti ta' traċċar u mekkaniżmi ta' rappurtar/evalwazzjoni bejn il-pari bbażati fuq standards komuni – idealment f'kooperazzjoni mal-awtoritajiet subnazzjonali – biex jitjiebu t-trasparenza u r-responsabbiltà tal-Partijiet u l-effikaċja ġenerali tal-pjan strateġiku għall-bijodiversità li jmiss;

26.

Jenfasizza li hemm bżonn qafas internazzjonali fl-għamla ta' ftehim globali u legalment vinkolanti biex titħares il-bijodiversità globali, jitwaqqaf id-deterjorament attwali tagħha u jiġu restawrati l-aspetti kollha tal-bijodiversità; jemmen li tali qafas irid ikun ibbażat fuq miri speċifiċi, miżurabbli, kwantifikabbli, ambizzjużi, realistiċi, settorjali u bi skadenzi preċiżi, kif ukoll fuq impenji sodi, li jinkludu strateġiji u pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali aktar b'saħħithom dwar il-bijodiversità u strumenti oħra adatti bħal pjanijiet ta' azzjoni subnazzjonali, impenji finanzjarji u garanziji ta' tisħiħ tal-kapaċitajiet aqwa, kif ukoll mekkaniżmu ta' monitoraġġ u rieżami kull ħames snin, b'enfasi fuq trajettorja ta' ambizzjoni akbar; jenfasizza l-bżonn ta' rappurtar regolari mill-Partijiet u armonizzazzjoni fil-ġbir u t-trattament ta' data u indikaturi komparabbli u konsistenti għal proċess ta' monitoraġġ tajjeb;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jitolbu li l-Qafas Globali tal-Bijodiversità għal wara l-2020 jistabbilixxi, bħala l-pilastri ewlenin, il-prinċipju tal-prekawzjoni, approċċ ibbażat fuq id-drittijiet u l-analiżi tal-prospettivi, il-valutazzjoni u l-monitoraġġ tat-teknoloġija, fir-rigward tal-adozzjoni ta' teknoloġiji ġodda;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu d-definizzjoni ta' mira globali ġdida biex sal-2030 titreġġa' lura l-kurva tat-telf tal-bijodiversità globali u biex in-natura titqiegħed fit-triq tar-riġenerazzjoni għall-benefiċċju ta' kulħadd u jingħata kontribut għall-protezzjoni tal-bijodiversità, għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, għall-ġlieda kontra d-deżertifikazzjoni u d-degradazzjoni tal-art, u għaż-żieda fis-sigurtà tal-ikel; jistieden lill-UE tinsisti fuq livell ogħla ta' ambizzjoni waqt in-negozjati u potenzjalment titlob il-protezzjoni ta' nofs il-pjaneta sal-2050; huwa tal-fehma li fil-qafas ta' wara l-2020 għandu jkun minqux objettiv ta' konservazzjoni globali ċar ta' mill-inqas 30 % taż-żoni naturali u r-restawr ta' 30 % tal-ekosistemi degradati li jistgħu jiġu restawrati, u li l-UE għandha tistabbilixxi objettivi simili internament;

29.

Jissottolinja li l-isforzi u l-ftehimiet internazzjonali jiġu rispettati biss jekk il-partijiet ikkonċernati kollha jkunu involuti attivament; jitlob il-ħolqien ta' koalizzjoni ta' partijiet ikkonċernati, kemm mis-settur privat kif ukoll mis-settur pubbliku, biex jiġi implimentat il-qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020; jindika l-utilità tal-“aġenda ta' soluzzjonijiet” imfassla fl-ambitu tal-Ftehim ta' Pariġi biex tiġi żviluppata aġenda pożittiva għall-partijiet ikkonċernati kollha rilevanti fl-ambitu tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u jitlob l-inklużjoni ta' azzjonijiet simili fil-qafas ta' wara l-2020;

30.

Jenfasizza l-importanza li jiġi minimizzat id-dewmien li jista' jinqala' bejn l-adozzjoni tal-qafas globali tal-bijodiversità għal wara l-2020 u t-traduzzjoni tiegħu f'miri nazzjonali u pjanijiet ta' azzjoni subnazzjonali dwar il-bijodiversità sabiex jiġi evitat dewmien fit-teħid ta' azzjonijiet konkreti biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità;

L-Istrateġija għall-Bijodiversità 2030 tal-UE

31.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tfassal strateġija li tindirizza l-muturi ewlenin tat-telf tal-bijodiversità, kemm internament kif ukoll globalment;

32.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw il-konsistenza tal-istrateġija “mill-għalqa sal-platt” u l-ambizzjoni ta' tniġġis żero mal-Politika Agrikola Komuni wara l-2020, b'mod partikolari biex jiġi indirizzat it-tnaqqis fl-użu tal-pestiċidi;

33.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI) jinkludu komponenti ta' kontroll fir-rigward tal-bijodiversità fl-istrumenti finanzjarji tagħhom sabiex jiġu evitati effetti negattivi fuq il-bijodiversità; jistieden lill-BEI jaġġorna l-istandards ambjentali u soċjali tiegħu f'konformità mad-dispożizzjonijiet tal-Istrateġija għall-Bijodiversità għall-2030;

34.

Jitlob li jkun hemm mira legalment vinkolanti fl-UE kollha biex il-ħabitats degradati jiġu restawrati sal-2030, permezz tar-restawr ta' foresti naturali, torbieri, pjanuri tal-għargħar, artijiet mistagħdra, bwar rikki fil-bijodiversità, żoni kostali u żoni tal-baħar; jiddispjaċih li l-Istrateġija għall-Bijodiversità 2020 naqset milli tilħaq il-mira li jiġu rrestawrati 15 % tal-ekosistemi degradati;

35.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-BEI jinkludu komponenti ta' kontroll tal-bijodiversità fl-azzjoni esterna tagħhom, b'mod partikolari fl-istrumenti finanzjarji esterni tagħhom, sabiex jiġi żgurat li l-ebda skema ta' finanzjament jew fond tal-UE ma tikkontribwixxi għat-telf nett tal-bijodiversità;

36.

Huwa tal-fehma li l-ambizzjoni globali tal-UE trid tkun konsistenti mal-azzjonijiet fit-territorju tagħha fil-qafas tal-Istrateġija għall-Bijodiversità 2030 tal-UE;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkludi t-tnaqqis tal-impronta globali tal-UE bħala punt fokali importanti tal-Istrateġija għall-Bijodiversità 2030 tal-UE sabiex tiġi evitata l-inkonsistenza bejn l-azzjonijiet interni u internazzjonali tagħha;

Kunsiderazzjonijiet ekonomiċi u finanzjament

38.

Jilqa' l-ftehim milħuq fil-COP14 minn 196 gvern biex jiżdiedu l-investimenti fin-natura u fin-nies sal-2020 u lil hinn; jenfasizza li l-uniku mod kif it-tkabbir ekonomiku jista' jiffaċilita l-iżvilupp sostenibbli huwa billi jkun diżakkoppjat kompletament mid-degradazzjoni tal-bijodiversità u tal-kapaċità tal-ambjent naturali li jikkontribwixxi għall-benessri tan-nies;

39.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' finanzjament xieraq u suffiċjenti għall-bijodiversità; jitlob li fil-QFP li jmiss jiġu inklużi miżuri ta' titjib tal-bijodiversità u ta' protezzjoni klimatika kif ukoll żieda fl-integrazzjoni tal-bijodiversità fl-oqsma ta' politika kollha sabiex isir progress sinifikanti u pożittiv lejn il-kisba tal-Viżjoni 2050; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jistabbilixxu mira ċara ta' nfiq għall-integrazzjoni tal-bijodiversità ta' mill-inqas 10 % fil-QFP, b'mod addizzjonali għall-infiq fuq l-integrazzjoni tal-klima; jenfasizza, barra minn hekk, il-ħtieġa li tiġi stabbilita metodoloġija aktar trasparenti, komprensiva u stretta għall-intraċċar tan-nefqa fuq il-klima u l-bijodiversità; itenni l-appelli tiegħu biex il-livell ta' finanzjament attwali tal-programm LIFE tal-anqas jirdoppja; jitlob, barra minn hekk, l-eliminazzjoni gradwali ta' sussidji dannużi u li tiġi żgurata l-koerenza bejn il-fondi u l-programmi kollha tal-UE sabiex l-ebda nefqa taħt il-baġit tal-UE ma tkun tista' tikkontribwixxi għat-telf tal-bijodiversità;

40.

Jenfasizza li l-integrazzjoni tal-bijodiversità jeħtieġ tkun akkumpanjata minn ġbir ta' data; jinnota bi tħassib li r-riċerka bażika, inkluża t-tassonomija, li hija kruċjali għal dan l-iskop, għandha nuqqas sinifikanti ta' riżorsi u ma tirċevix livell suffiċjenti ta' finanzjament għall-politika u r-riċerka; jitlob finanzjament adegwat għall-proġetti ta' riċerka bażika u l-bini tal-kapaċità li għandhom jiġu allokati taħt Orizzont Ewropa u li l-assi ta' assistenza teknika ta' fondi oħra tal-UE jintużaw għal dan l-iskop;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu l-ħolqien ta' mekkaniżmi finanzjarji internazzjonali addizzjonali għall-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-bijodiversità marbuta mal-KDB filwaqt li jsiru l-isforzi kollha favur l-integrazzjoni tal-bijodiversità fil-fondi eżistenti; jinnota li l-attivitajiet ekonomiċi jistgħu jkunu xprunaturi importanti tat-tnaqqis tal-bijodiversità globali u tat-telf tal-kapital naturali; jistieden għalhekk lin-negozji u lill-organizzazzjonijiet finanzjarji jieħdu impenji b'saħħithom u jikkondividu kontribuzzjonijiet għall-bijodiversità, inkluż billi jissottoponu l-attivitajiet tagħhom għal kontrolli tal-bijodiversità, u jenfasizza l-importanza li jiġu stimulati inizjattivi ta' finanzjament privat f'dan ir-rigward; jiddispjaċih għall-inkonsistenza tas-settijiet ta' data dwar il-flussi ta' finanzjament għall-bijodiversità li ġejjin minn sorsi pubbliċi u privati domestiċi u internazzjonali, li jqiegħdu f'riskju s-sistemi ta' traċċar u rapportar u jaffettwaw b'mod negattiv kwalunkwe riforma potenzjali; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-BEI jiżviluppaw standards koerenti dwar settijiet ta' data dwar il-flussi ta' finanzjament għall-bijodiversità; jenfasizza li l-pjan ta' finanzjament sostenibbli tal-futur irid jgħin lill-parteċipanti fis-swieq finanzjarji jifhmu r-riskji relatati mat-telf tal-bijodiversità tagħhom billi jinkludu l-bijodiversità fir-rekwiżiti ta' divulgazzjoni finanzjarja;

42.

Jenfasizza l-importanza li jiżdied l-investiment, inkluż f'soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura u inizjattivi korrispondenti, li jirriżultaw f'kobenefiċċji għall-bijodiversità u l-azzjoni klimatika li mbagħad inaqqsu l-impatt tat-tibdil fil-klima fuq il-bijodiversità, filwaqt li jiġu eliminati gradwalment investimenti li jagħmlu ħsara lill-ambjent; ifakkar li l-maġġoranza tal-investimenti magħmula fil-qafas tal-Ftehim ta' Pariġi għandhom jintużaw biex tiġi ppreservata u rrestawrata l-bijodiversità; jiddispjaċih li minkejja l-potenzjal ta' soluzzjonijiet klimatiċi naturali, l-isforzi ta' sekwestru minn fuq l-art jibbenefikaw minn madwar 2,5 % biss tal-baġit globali għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima; jitlob żieda fl-użu tal-finanzjament għall-klima min-naħa tal-UE u fil-livell internazzjonali biex jiġu protetti u restawrati l-ekosistemi naturali bħala mod li bih jinkisbu benefiċċji kondiviżi bejn il-bijodiversità u l-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima;

43.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-Grupp tal-BEI li jallinja l-attivitajiet ta' finanzjament tiegħu mal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi u li jiddedika mill-inqas 50 % tal-finanzjament tal-BEI għall-azzjoni klimatika; jistieden lill-BEI jkompli jespandi miżuri ta' protezzjoni u konservazzjoni tal-bijodiversità fi ħdan il-pakkett finanzjarju tiegħu; jistieden lill-Kummissjoni tikkollabora mal-Istati Membri u s-settur finanzjarju biex jallinjaw l-attivitajiet tagħhom mal-Ftehim ta' Pariġi u tiżgura l-verifika fir-rigward tal-klima u tal-bijodiversità tat-tranżazzjonijiet u l-investimenti fil-livell tal-UE u lil hinn minnha;

44.

Jirrimarka li organizzazzjonijiet internazzjonali bħalma huma l-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI), l-UNEP u l-OECD jaqblu li t-tassazzjoni ambjentali hija għodda essenzjali biex jiġu indirizzati sfidi ambjentali bħat-telf tal-bijodiversità; jilqa' inizjattivi bħall-“Green Fiscal Policy Network” (in-Netwerk ta' Politika Fiskali Ekoloġika) tal-UNEP u l-FMI biex jiġu ffaċilitati l-kondiviżjoni tal-għarfien u d-djalogu dwar riforma fiskali ekoloġika; jiġbed l-attenzjoni lejn it-tielet mira ta' Aichi u l-ħtieġa ta' inċentivi pożittivi għall-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tal-bijodiversità kif ukoll fir-rigward tal-SDG 15 u l-ħtieġa li r-riżorsi finanzjarji jiġu mobilizzati u miżjuda b'mod sinifikanti mis-sorsi kollha għall-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tal-bijodiversità u l-ekosistemi; jenfasizza, għalhekk, il-potenzjal ta' tassazzjoni ambjentali ġusta – li hi konformi mal-prinċipju ta' min iniġġes iħallas – bħala mod kif titnaqqas il-ħsara lill-ambjent u jiġu ġġenerati riżorsi finanzjarji għall-protezzjoni tan-natura; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jorjentaw mill-ġdid is-sistemi tat-taxxa lejn użu akbar ta' tassazzjoni ambjentali;

45.

Jinnota bi tħassib li 8,3 % biss tal-impenji finanzjarji totali huma relatati ma' miżuri maħsuba biex ireġġgħu lura d-deklin tal-bijodiversità, u dan huwa l-aktar perċentwal baxx mill-2015, minkejja r-rata ta' estinzjoni mingħajr preċedent u aċċelerata tal-ispeċijiet osservati; jitlob lill-Kummissjoni żżid l-allokazzjoni tar-riżorsi biex tiġi żgurata l-protezzjoni fit-tul u koerenti tal-bijodiversità fl-UE kollha; jinsisti li l-QFP li jmiss għandu jiddependi fuq metodoloġija robusta sabiex tiġi traċċata l-bijodiversità u jiġi evitat ir-riskju ta' sopravalutazzjoni tal-azzjoni favur il-bijodiversità;

Il-forestrija, l-agrikoltura, is-sajd u l-ħamrija

46.

Jenfasizza li l-attivitajiet agrikoli u tas-sajd, ħamrija b'saħħitha u l-konservazzjoni tal-bijodiversità huma marbutin mill-qrib ma' xulxin; jinnota l-impatti negattivi ta' agrikoltura, forestrija u sajd insostenibbli fuq il-bijodiversità; jenfasizza, madankollu, li agrikoltura, forestrija u sajd sostenibbli jistgħu jnaqqsu l-effetti negattivi fuq il-varjetà ta' speċijiet, ħabitats u ekosistemi u l-effetti tat-tibdil fil-klima;

47.

Jistieden għalhekk lill-UE u lill-Partijiet juru impenji b'saħħithom lejn sistemi tal-ikel, agrikoltura, forestrija u sajd sostenibbli, inklużi rekwiżiti u strateġiji għall-użu sostenibbli ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u nutrijenti, it-tnaqqis fl-użu tal-pestiċidi u l-protezzjoni tal-ħamrija, il-ħabitats u l-ispeċijiet li jipprovdu servizzi ekosistemiċi ewlenin, bħad-dakra, kif ukoll żieda fis-selettività biex jitnaqqsu l-impatti akkumulati fuq l-ekosistemi tal-baħar u kostali u biex ikun hemm parteċipazzjoni fl-irkupru tal-istokkijiet tal-ħut f'żoni sensittivi u ta' sajd eċċessiv; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi miri vinkolanti ta' tnaqqis fl-UE kollha fir-reviżjoni li jmiss tad-Direttiva tal-UE dwar l-użu sostenibbli tal-pestiċidi (2009/128/KE) u lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-gvernijiet reġjonali biex jindirizzaw l-appoġġ għall-agrikoltura, il-forestrija u s-sajd lejn prattiki sostenibbli u skemi ekoloġiċi;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw b'mod finanzjarju l-prattiki tal-biedja u tal-forestrija li jkunu konsistenti mal-miri tal-bijodiversità, bħall-ġestjoni integrata tal-organiżmi ta' ħsara u tan-nutrijenti, l-agrikoltura organika, il-prattiki agroekoloġiċi, il-prattiki ta' konservazzjoni tal-ħamrija u tal-ilma, l-agrikoltura ta' konservazzjoni, l-agroforestrija, is-sistemi ta' silvipastoraliżmu, il-ġestjoni tal-irrigazzjoni, sistemi żgħar jew korrettivi, u prattiki li jtejbu l-benessri tal-annimali;

49.

Ifakkar li skont il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar it-Tisħiħ tal-Azzjoni tal-UE għall-Protezzjoni u għar-Restawr tal-Foresti tad-Dinja, il-foresti huma indispensabbli għas-sistemi tagħna ta' appoġġ għall-ħajja tal-pjaneta, filwaqt li jkopru 30 % taż-żona tal-art tad-dinja u jospitaw 80 % tal-bijodiversità tagħha; jenfasizza li d-deforestazzjoni hija kawża ewlenija tad-deklin tal-bijodiversità u li l-użu tal-art, bdil fl-użu tal-art u l-emissjonijiet mill-forestrija marbuta mad-deforestazzjoni huma kawża sinifikanti tat-tibdil fil-klima; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-impatt tal-konsum tal-UE fuq id-deforestazzjoni peress li l-UE hija l-konsumatur finali ta' 10 % tal-prodotti assoċjati mad-deforestazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tadotta definizzjoni unifikata u unika għat-terminu ta' “ma jikkontribwixxux għad-deforestazzjoni”;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni tipproponi sett komprensiv ta' miżuri biex jitnaqqas l-impatt tal-konsum tal-UE fuq l-art, inkluża leġiżlazzjoni, abbażi tad-diliġenza dovuta, li tiżgura ktajjen ta' provvista sostenibbli u mingħajr deforestazzjoni għall-prodotti introdotti fis-suq tal-UE, kif ukoll pjan ta' azzjoni tal-UE dwar iż-żejt tal-palm; huwa tal-fehma li l-azzjoni tal-UE kontra d-deforestazzjoni għandha tindirizza l-ixprunaturi ewlenin tagħha, bħaż-żejt tal-palm, is-sojja, iċ-ċanga u l-kakaw; jitlob lill-Kummissjoni biex, malajr kemm jista' jkun, telimina gradwalment il-bijofjuwils użati fl-UE li huma ferm probabbli li jikkawżaw bidliet indiretti fl-użu tal-art;

51.

Jenfasizza li l-politiki tal-foresti jridu jkunu konsistenti, jiġġieldu t-telf tal-bijodiversità u l-impatti tat-tibdil fil-klima b'mod ugwali, u jżidu l-bjar naturali tal-UE filwaqt li jipproteġu, jikkonservaw u jtejbu l-bijodiversità;

52.

Jenfasizza li l-ebda effett sostituttiv ta' prodotti bbażati fuq il-foresti ma jikkumpensa għat-telf tal-foresti primordjali u primarji, li huma rikonoxxuti bħala insostitwibbli (8) u għandhom jiġu protetti bi strumenti legali u ta' inċentiv li jimmiraw għall-kumplessità, il-konnettività u r-rappreżentanza tagħhom;

53.

Jirrimarka li, skont il-Prospetti tal-Popolazzjoni Dinjija ta' Ġunju 2019, il-popolazzjoni tad-dinja mistennija tiżdied b'2 biljuni fit-30 sena li ġejjin, u dan iżid l-impatt tal-użu tal-art u tal-baħar fuq il-bijodiversità u s-sekwestru tal-karbonju; jinnota li ż-żieda fit-telf tal-bijodiversità tqiegħed is-sigurtà tal-ikel u tan-nutrizzjoni f'riskju; jistieden lill-Partijiet jippromwovu l-użu sostenibbli tal-bijodiversità fi programmi li jikkontribwixxu għas-sigurtà tal-ikel u jtejbu n-nutrizzjoni filwaqt li jikkontribwixxu biex jintlaħqu l-għanijiet tal-SDG, b'attenzjoni speċjali għall-SDG 2 (“żero ġuħ”);

Żoni urbani

54.

Jinnota li t-tniġġis, l-espansjoni urbana, l-issiġillar tal-ħamrija u l-qerda tal-ħabitats huma kawżi ewlenin oħra tal-qerda tal-bijodiversità; ifakkar li l-valutazzjoni globali dwar il-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi tal-IPBES turi li mill-1992 is-superfiċje taż-żoni urbani rdoppjat u li 2 minn kull 3 ċittadini tal-UE jgħixu f'żoni urbani; jitlob valutazzjoni aħjar tar-rwol taż-żoni urbani u tal-ibliet fil-preservazzjoni tal-bijodiversità u l-involviment akbar tal-ibliet u tal-awtoritajiet lokali fid-definizzjoni ta' politiki għall-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-bijodiversità u servizzi tal-ekosistema kif ukoll il-monitoraġġ, ir-rapportar u l-verifika;

55.

Jinsisti li qed jiġi sottovalutat il-potenzjal tal-bliet li jgħinu fil-protezzjoni tas-servizzi tal-ekosistema u tal-bijodiversità; ifakkar li t-titjib tal-benefiċċji mill-bijodiversità, mis-servizzi tal-ekosistema u mill-infrastruttura ekoloġika urbana fil-bliet u ż-żoni periurbani jtejjeb is-saħħa tal-bniedem; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu l-inkorporazzjoni u l-integrazzjoni ulterjuri tal-funzjonijiet tal-bijodiversità u tal-ekosistemi fid-disinn urban, fil-politika u fl-ippjanar filwaqt li jnaqqsu l-emissjonijiet tal-karbonju u jtejbu l-adattament għat-tibdil fil-klima;

56.

Jinnota li ż-żoni urbani jista' jkollhom rwol trasformattiv fi ħdan l-UE f'termini ta' bijodiversità; jenfasizza li t-tniġġis mill-plastik u tal-ilma huma kawżi importanti għat-telf tal-bijodiversità; jemmen li ekonomija ċirkolari b'saħħitha, fil-kuntest tal-Pjan ta' Azzjoni ġdid għal Ekonomija Ċirkolari, tista' tkun strumentali fl-isforzi tal-UE li tirrestawra l-bijodiversità;

57.

Jiddeplora l-fatt li l-plastik u t-tniġġis, pereżempju minn impjanti tat-trattament tal-ilma, minn prodotti farmakoloġiċi u minn prattiki agrikoli mhux sostenibbli, bħall-użu ta' nutrijenti intensivi, jaffettwa b'mod qawwi s-saħħa tal-ekosistemi fl-oċeani;

Żoni protetti tal-UE

58.

Jappella li ssir analiżi fil-fond taż-żoni protetti kollha tal-UE, inklużi s-siti ta' Natura 2000, u li dawn iż-żoni jitjiebu, jkunu konnessi aħjar u jiġu estiżi; jissottolinja l-ħtieġa ta' metodu standardizzat għall-kalkolu ta' żoni protetti kif ukoll definizzjoni ċara ta' x'jikkostitwixxi “żona protetta” fl-UE; jenfasizza li fid-dawl tar-rapport reċenti tal-IPCC dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel, hija meħtieġa valutazzjoni komprensiva u żieda sinifikanti ta' żoni kostali u tal-baħar protetti tal-UE kif ukoll il-governanza tagħhom; jitlob li ż-żoni protetti tal-baħar tal-UE jiġu estiżi biex jinkludu aktar ilmijiet lil hinn mill-kosta; jenfasizza li minbarra l-kwantità, il-kwalità taż-żoni protetti hija essenzjali biex jiġi evitat it-telf tal-bijodiversità u li għalhekk jeħtieġ titqiegħed aktar enfasi fuq ġestjoni tajba u sostenibbli;

59.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tieħu azzjoni legali meta tistabbilixxi li l-liġijiet tal-UE dwar il-protezzjoni tan-natura ma jkunux qed jiġu rispettati; jirrimarka li l-proċeduri jridu jkunu aktar effiċjenti fil-qasam tal-ksur ambjentali minħabba r-riskju ta' ħsara irriversibbli għall-ambjent; jenfasizza li huwa neċessarju li jiġi żgurat b'mod urġenti l-infurzar xieraq tad-direttivi dwar in-natura u li jkun hemm segwitu trasparenti għall-ilmenti dwar ksur tal-leġiżlazzjoni;

60.

Jinnota li l-qafas ta' konservazzjoni tan-natura jista', soġġett għal implimentazzjoni dgħajfa, potenzjalment joħloq ambjent ostili għall-attivisti u l-konservazzjonisti u jwassal direttament jew indirettament biex tiġi pperikolata ħajjithom; jissottolinja l-fatt li l-qtil ta' ambjentalisti u konservazzjonisti għandu jiġi kkundannat b'mod attiv mill-UE;

61.

Jenfasizza li l-infrastruttura ekoloġika tipprovdi servizzi ekosistemiċi li jappoġġaw il-bijodiversità, billi pereżempju tiżdied il-kwantità ta' kurituri ekoloġiċi fl-ambjenti urbani;

Innovazzjoni, riċerka u edukazzjoni

62.

Ifakkar fl-importanza tal-innovazzjoni, ir-riċerka u l-iżvilupp biex jintlaħqu l-objettivi tal-Viżjoni 2050; jissottolinja l-importanza li jiġu appoġġati r-riċerka u x-xjenzi parteċipattivi biex jissaħħaħ l-għarfien, b'mod partikolari fir-rigward tal-oċeani, li ħafna minnhom ma ġewx esplorati; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill iżidu l-allokazzjoni tal-baġit għal Orizzont Ewropa għal EUR 120 biljun fil-QFP li jmiss, b'mod partikolari għall-benefiċċju tar-raggruppament tar-riżorsi naturali, li jinkludi kemm riċerka bażika kif ukoll applikata, pereżempju fil-qasam tat-tassonomija, u biex titnieda missjoni dwar il-protezzjoni u r-restawr tal-bijodiversità fi ħdan Orizzont Ewropa; jistieden lill-Partijiet jiffukaw b'mod partikolari fuq ir-rabtiet bejn il-preservazzjoni tal-bijodiversità u l-benefiċċji għas-saħħa tal-bniedem u l-benessri ekonomiku, u jikkoordinaw il-miżuri tal-ġbir ta' data;

63.

Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa aktar riċerka dwar l-effetti tal-użu tal-art u l-bdil fl-użu tal-art, inklużi d-deforestazzjoni u l-produzzjoni tal-bijoenerġija, kif ukoll dwar l-emissjonijiet ta' gassijiet serra, u tqis ir-riżultati fit-tfassil tal-politika tal-ġejjieni;

64.

Jinnota li, skont l-Istrateġija Ewropea għall-Plastiks adottata fis-16 ta' Jannar 2018, il-150 miljun tunnellata ta' plastik li akkumulaw fl-oċeani tad-dinja jistgħu jirduppjaw sal-2030, u b'hekk jipperikolaw aktar minn 660 speċi u jagħmlu ħsara lill-ambjent tagħna; jistieden lill-Kummissjoni twettaq inizjattivi ewlenin kontra t-tniġġis mill-plastik u l-effett tiegħu fuq il-bijodiversità; jissottolinja l-każ speċifiku tal-mikroplastik, li jammonta għal aktar minn 80 % tal-iskart miġbur mill-baħar u li jipperikola l-bijodiversità tal-baħar; jilqa', għalhekk, l-impenn ta' Ursula von der Leyen biex tiftaħ front ġdid fil-ġlieda tagħna kontra l-iskart tal-plastik billi jiġi indirizzat il-mikroplastik; jenfasizza l-ħtieġa ta' approċċ ta' ekonomija ċirkolari li jitfa' enfasi fuq ir-riċerka u l-innovazzjoni għal prodotti sostenibbli;

65.

Jenfasizza l-importanza tal-edukazzjoni biex tikber is-sensibilizzazzjoni dwar il-bijodiversità u l-protezzjoni tal-ambjent; jinnota li ż-żoni protetti għal skop edukattivhuma għodda rilevanti u effiċjenti biex titqajjem is-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku u tissaħħaħ il-preservazzjoni;

Il-bini tal-kapaċità, is-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku u l-involviment tal-atturi kollha

66.

Jenfasizza li l-bini tal-kapaċità u s-sensibilizzazzjoni huma essenzjali għal implimentazzjoni b'suċċess u biex jinħoloq fehim akbar dwar l-importanza tal-bijodiversità; jilqa', għalhekk, id-deċiżjoni tal-COP14, li tistieden lill-partijiet, lill-gvernijiet u lid-donaturi l-oħra biex jipprovdu riżorsi finanzjarji għall-bini tal-kapaċità, l-assistenza teknika u t-trasferiment tat-teknoloġija jekk ikunu f'pożizzjoni li jagħmlu dan;

67.

Jenfasizza l-importanza li tiġi pprovduta informazzjoni komprensiva u li wieħed ifittex involviment aktar mill-qrib min-naħa tas-soċjetà ċivili u tal-membri tal-pubbliku minn gruppi ta' etajiet differenti biex jintlaħqu l-miri globali u tal-UE;

68.

Jistieden lill-Partijiet jippromwovu l-għarfien pubbliku u l-involviment tad-diversi partijiet ikkonċernati biex jiżguraw soluzzjonijiet imfassla apposta mal-komunitajiet lokali u l-popli indiġeni sabiex jitrawwem l-użu sostenibbli tal-artijiet għal aktar bijodiversità b'tali mod li d-differenzi reġjonali fil-pajsaġġi u l-ħabitats jiġu rispettati bis-sħiħ;

69.

Jilqa' l-intenzjoni li jiġi segwit b'mod attiv approċċ bl-involviment tad-diversi partijiet ikkonċernati, li huwa fundamentali għall-valorizzazzjoni, il-protezzjoni, il-konservazzjoni, l-użu sostenibbli u r-restawr tal-bijodiversità u jissottolinja l-fatt li t-titjib fl-involviment mal-livelli, is-setturi u l-atturi privati ta' governanza u bejniethom joħloq opportunitajiet għall-integrazzjoni tal-objettivi tal-bijodiversità f'politiki oħra; jemmen li huwa kruċjali li jiġu involuti n-negozji u l-organizzazzjonijiet finanzjarji u, f'dan ir-rigward, jilqa' l-isforzi tal-Kummissjoni li tinvolvi lis-settur privat fil-preservazzjoni tal-bijodiversità speċjalment permezz tal-Pjattaforma tan-Negozju u l-Bijodiversità tal-UE; jilqa', f'din il-perspettiva, l-inizjattivi tas-settur privat bħat-tnedija tal-koalizzjoni “One Planet Business for Biodiversity” (Negozju wieħed tal-Pjaneta għall-Bijodiversità) fis-Summit tan-NU dwar l-Azzjoni Klimatika fi New York;

70.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra metodoloġija armonizzata għall-kalkolu tal-impronta ekoloġika tal-kumpaniji tal-UE kif ukoll l-impatt tagħhom fuq il-bijodiversità;

71.

Iqis li l-bidliet trasformattivi fis-soċjetajiet huma meħtieġa biex jiġu indirizzati t-tibdil fil-klima, id-degradazzjoni tal-ambjent u t-telf tal-bijodiversità; jenfasizza l-importanza li jiġi segwit il-prinċipju ta' tranżizzjoni ġusta li jiżgura li l-proċess ikun inklużiv u ekwu;

72.

Jinnota li l-għarfien pubbliku u l-aċċess għal informazzjoni komprensiva u faċli tinftiehem jippermettu lill-konsumaturi jagħmlu għażliet ta' xiri infurmat u jippromwovu konsum sostenibbli, u jinsisti, għalhekk, li dawn għandhom ikunu parti minn sett ta' miżuri komprensibbli, b'mod partikolari fir-rigward tal-prodotti li jwasslu għad-deforestazzjoni, il-qerda tal-ekosistema u l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu t-traċċabbiltà u l-kontroll tal-prodotti permezz tal-ktajjen tal-valur u tal-provvista tagħhom u b'hekk jiżguraw trasparenza sħiħa għall-konsumaturi;

73.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-ekotikkettar u ċ-ċertifikazzjoni kontra d-deforestazzjoni jiġu żviluppati aħjar;

74.

Jilqa' l-laqgħa tal-2020 tal-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura f'Marsilja; jistieden lill-Kummissjoni tibgħat sinjali viżibbli tal-appoġġ tagħha għall-impenji favur il-bijodiversità f'dan il-forum;

o o

75.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1) ĠU C 35, 31.1.2018, p. 2.

(2) ĠU C 356, 4.10.2018, p. 38.

(3) Testi adottati, P8_TA(2018)0431.

(4) ĠU L 164, 25.6.2008, p. 19.

(5) ĠU L 327, 22.12.2000, p. 1.

(6) Il-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika, il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Ġlieda kontra d-Deżertifikazzjoni u l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima.

(7) Ir-rapport dwar valutazzjoni reġjonali tal-bijodiversità u s-servizzi ekosistemiċi għall-Ewropa u l-Asja Ċentrali: https://ipbes.net/assessment-reports/eca

(8) Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni tat-23 ta' Lulju 2019 dwar It-Tisħiħ tal-azzjoni tal-UE għall-protezzjoni u r-restawr tal-foresti fid-dinja (COM(2019)0352).

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/105

P9_TA(2020)0016

Attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew fl-2018

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew – rapport annwali 2018 (2019/2134(INI))

(2021/C 270/12)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra r-rapport annwali rigward l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew fis-sena 2018,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 15, it-tielet paragrafu tal-Artikolu 24 u l-Artikolu 228 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 11, 41, 42 u 43 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (“il-Karta”),

—	wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (UNCRPD),

—	wara li kkunsidra d-Deċiżjoni 94/262/KEFA, KE, Euratom tal-Parlament Ewropew tad-9 ta' Marzu 1994 rigward ir-regolamenti u l-kundizzjonijiet ġenerali li jirregolaw it-twettiq tal-obbligi tal-Ombudsman (1),

—	wara li kkunsidra l-Kodiċi Ewropew ta' Mġiba Amministrattiva Tajba, kif adottat mill-Parlament fis-6 ta' Settembru 2001,

—	wara li kkunsidra l-Ftehim Qafas dwar il-Kooperazzjoni konkluż bejn il-Parlament u l-Ombudsman Ewropew fil-15 ta' Marzu 2006, li daħal fis-seħħ fl-1 ta' April 2006,

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Jannar 2019 dwar l-inkjesta strateġika OI/2/2017 tal-Ombudsman dwar it-trasparenza tad-diskussjonijiet leġiżlattivi fil-korpi preparatorji tal-Kunsill tal-UE (2),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Frar 2019 dwar l-eżitu tad-deliberazzjonijiet tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet matul is-sena 2018 (3),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 54 u l-Artikolu 232(1) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-ittra mingħand il-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali,

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet (A9-0032/2019),

billi r-rapport annwali rigward l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew fis-sena 2018 ġie ppreżentat uffiċjalment lill-President tal-Parlament Ewropew fit-2 ta' Ottubru 2019, u billi l-Ombudsman, Emily O'Reilly, ippreżentat ir-rapport tagħha lill-Kumitat għall-Petizzjonijiet fl-4 ta' Settembru 2019 fi Brussell;

billi l-Artikoli 24 u 228 tat-TFUE jagħtu s-setgħa lill-Ombudsman Ewropew li jirċievi lmenti li jikkonċernaw każijiet ta' amministrazzjoni ħażina fl-attivitajiet tal-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji jew l-organi tal-Unjoni, bl-eċċezzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet ġudizzjarji tagħha;

C.	billi l-Artikolu 10(3) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea jiddikjara li “kull ċittadin għandu d-dritt li jipparteċipa fil-ħajja demokratika tal-Unjoni” u li “d-deċiżjonijiet għandhom jittieħdu b'mod kemm jista' jkun miftuħ u qrib iċ-ċittadin”;

billi l-Artikolu 15 tat-TFUE jistipula li “sabiex tiġi promossa t-tmexxija tajba u sabiex tiġi assigurata l-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili, l-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi tal-Unjoni għandhom iwettqu x-xogħol tagħhom b'mod kemm jista' jkun miftuħ” u “kull ċittadin tal-Unjoni, u kull persuna fiżika jew ġuridika li toqgħod jew li jkollha l-uffiċċju reġistrat tagħha fi Stat Membru, għandu jkollha d-dritt għall-aċċess għal dokumenti tal-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi tal-Unjoni”;

E.	billi l-Artikolu 41(1) tal-Karta jistabbilixxi li “kull persuna għandha d-dritt li dak kollu li jirrigwardaha jiġi ttrattat b'mod imparzjali u ġust u fi żmien raġonevoli mill-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi tal-Unjoni”;

billi l-Artikolu 43 tal-Karta jistabbilixxi li “kull ċittadin tal-Unjoni u kull persuna fiżika jew ġuridika li tirrisjedi jew li jkollha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fi Stat Membru għandhom id-dritt li jirrikorri għand l-Ombudsman Ewropew f'każijiet ta' amministrazzjoni ħażina fl-attivitajiet tal-istituzzjonijiet, tal-korpi jew tal-aġenziji tal-Unjoni, bl-eċċezzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea meta tkun qed taġixxi fir-rwol ġudizzjarju tagħha”;

billi fl-2018 l-Ombudsman fetħet 490 inkjesta, li minnhom 482 kienu bbażati fuq ilmenti u 8 kienu fuq inizjattiva proprja, filwaqt li għalqet 545 inkjesta (534 ibbażati fuq ilmenti u 11 fuq inizjattiva proprja); billi l-biċċa l-kbira tal-inkjesti kienu jikkonċernaw lill-Kummissjoni (285 inkjesta jew 58,2 %), it-tieni l-akbar numru kkonċernaw l-aġenziji tal-UE (43 inkjesta jew 8,8 %), u l-bqija tqassmu kif ġej: il-Parlament (30 inkjesta jew 6,1 %), l-Uffiċċju Ewropew għas-Selezzjoni tal-Persunal (EPSO) (23 inkjesta jew 4,7 %), is-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) (23 inkjesta jew 4,7 %), il-Bank Ewropew tal-Investiment (16-il inkjesta jew 3,3 %), l-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) (14-il inkjesta jew 2,8 %) u istituzzjonijiet oħra (56 inkjesta jew 11,4 %);

billi t-tliet kwistjonijiet prinċipali fl-inkjesti magħluqa mill-Ombudsman fl-2018 kienu: it-trasparenza, l-obbligu ta' rendikont u l-aċċess tal-pubbliku għall-informazzjoni u d-dokumenti (24,6 %), il-kultura tas-servizz (19,8 %) u l-użu xieraq tad-diskrezzjoni (16,1 %). billi kwistjonijiet oħra kienu jinkludu r-rispett tad-drittijiet proċedurali, bħad-dritt ta' smigħ, ir-rispett tad-drittijiet fundamentali, ir-reklutaġġ, kwistjonijiet etiċi, il-parteċipazzjoni pubblika fit-teħid ta' deċiżjonijiet tal-UE, inkluż fi proċeduri ta' ksur, il-ġestjoni finanzjarja tajba ta' offerti, għotjiet u kuntratti tal-UE, ir-reklutaġġ, u l-ġestjoni tajba ta' kwistjonijiet tal-persunal tal-UE;

I.	billi r-rata ta' konformità ta' 76 % tar-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman għal amministrazzjoni tajba mill-Kummissjoni Ewropea fl-2018 turi tnaqqis kontinwu, minn 82 % fl-2016 u 77 % fl-2017, rispettivament;

J.	billi fl-2018, 17 996 ċittadin talbu lis-servizzi tal-Ombudsman għall-għajnuna; billi 14 596 ingħataw konsulenza permezz tal-gwida interattiva tas-sit web tagħha; billi 1 220 talba ntbagħtu post ieħor għal skopijiet ta' informazzjoni; billi l-Ombudsman ħadet azzjoni fuq 2 180 ilment li rċeviet;

billi fil-ħidma strateġika tiegħu fl-2018, l-uffiċċju tal-Ombudsman fetaħ ħames inkjesti strateġiċi ġodda, rispettivament dwar it-trattament ta' persuni b'diżabilità taħt ir-Reġim Komuni tal-Assigurazzjoni tal-Mard, dwar l-aċċessibilità tas-siti web tal-Kummissjoni għall-persuni b'diżabilità, dwar attivitajiet ta' qabel is-sottomissjoni tal-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA), dwar il-ġestjoni mill-Kummissjoni ta' sitwazzjonijiet ta' “bibien iduru” dwar sitwazzjonijiet tal-persunal tal-UE, u dwar l-obbligu ta' rendikont tal-ħidma leġiżlattiva tal-Kunsill; billi fl-2018 l-Ombudsman fetħet għaxar inizjattivi strateġiċi dwar, fost suġġetti oħra, l-użu tal-lingwi fis-servizz ċivili tal-UE, il-politiki kontra l-fastidju fis-servizz ċivili tal-UE, u l-protezzjoni tat-tfal fil-migrazzjoni;

billi l-Ombudsman għandu rwol kruċjali x'jaqdi biex jagħmel il-proċess leġiżlattiv tal-UE aktar miftuħ u responsabbli lejn iċ-ċittadini, sabiex dawn iċ-ċittadini jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt tagħhom li jieħdu sehem fil-ħajja demokratika tal-Unjoni u b'hekk jiżdiedu l-involviment u l-fiduċja tagħhom;

billi l-Ombudsman għandu rwol kruċjali biex jiżgura l-obbligu ta' rendikont tal-istituzzjonijiet tal-UE u t-trasparenza u l-imparzjalità massimi tal-amministrazzjoni tal-UE u l-proċessi tat-teħid ta' deċiżjonijiet sabiex jipproteġi d-drittijiet taċ-ċittadini, u b'hekk iżid il-fiduċja, l-involviment u l-parteċipazzjoni tagħhom fil-ħajja demokratika tal-Unjoni;

N.	billi l-prijorità ewlenija tal-Ombudsman Ewropew hija li jiżgura li d-drittijiet taċ-ċittadini jiġu rrispettati għalkollox;

billi fl-2018 l-Ombudsman nediet sit web ġdid, li jinkludi interfaċċa riveduta u faċli għall-utent għal ilmentaturi potenzjali; billi l-proċedura “rapida” tal-Ombudsman biex jiġu ttrattati lmenti dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tirrifletti l-impenn tal-Ombudsman li tipprovdi assistenza u tieħu deċiżjonijiet fi żmien 40 jum għal dawk li jfittxu l-għajnuna, fl-24 lingwa uffiċjali kollha tal-UE; billi din l-inizjattiva l-ġdida hija parti minn strateġija biex tittejjeb l-effikaċja tal-uffiċċju tagħha;

billi l-inkjesta strateġika OI/2/2017/TE tal-Ombudsman sabet li l-Kunsill huwa nieqes mit-trasparenza fir-rigward tal-aċċess pubbliku għad-dokumenti leġiżlattivi tiegħu u fir-rigward tal-prattiki kurrenti tiegħu fil-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet tiegħu u b'mod aktar speċifiku matul il-fażi preparatorja fil-livell tal-Kumitat tar-Rappreżentanti Permanenti (il-COREPER) u fil-livell tal-gruppi ta' ħidma; billi wara r-riluttanza tal-Kunsill li jimplimenta r-rakkomandazzjonijiet tagħha, fis-16 ta' Mejju 2018, l-Ombudsman ippreżenta Rapport Speċjali OI/2/2017/TE dwar it-trasparenza tal-proċess leġiżlattiv tal-Kunsill lill-Parlament; billi fis-17 ta' Jannar 2019 il-Parlament adotta r-rapport tiegħu dwar l-inkjesta strateġika tal-Ombudsman, fejn ir-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman ġew approvati; billi l-Presidenza Finlandiża esprimiet l-impenn tagħha li l-aċċess miftuħ u t-trasparenza leġiżlattiva tal-Kunsill tal-UE jissaħħu;

billi fit-12 ta' Frar 2019 il-Parlament approva abbozz ta' regolament tal-Parlament Ewropew li jistabbilixxi r-regolamenti u l-kundizzjonijiet ġenerali li jirregolaw it-twettiq tal-obbligi tal-Ombudsman (Statut tal-Ombudsman Ewropew) u li jħassar id-Deċiżjoni 94/262/KEFA, KE, Euratom (4), li għalih huwa għandu responsabilità leġiżlattiva primarja; billi l-approvazzjoni tal-Kunsill ta' dan ir-regolament il-ġdid hija pendenti;

R.	billi trasparenza akbar u aċċess aktar miftuħ fir-rigward tal-pożizzjonijiet meħuda mill-gvernijiet tal-Istati Membri fil-Kunsill se jtejbu l-fiduċja fl-UE u jnaqqsu l-Ewroxettiċiżmu u l-populiżmu;

S.	billi aktar trasparenza fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet fit-trilogi ssaħħaħ il-fiduċja taċ-ċittadini fl-istituzzjonijiet tal-UE;

billi fl-2018 l-Ombudsman nediet inizjattiva strateġika kontra l-fastidju li teżamina l-politiki kontra l-fastidju li l-amministrazzjoni tal-UE għandha stabbiliti; billi fl-2018 l-Ombudsman iddeċidiet li tikteb lil 26 istituzzjoni u aġenzija tal-UE biex titlob dettalji dwar il-politiki u kif dawn jiġu implimentati;

U.	billi fl-2018 l-Ombudsman nediet inkjesta dwar id-diskriminazzjoni sesswali u t-tħassib dwar l-opportunitajiet indaqs fil-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI); billi l-BEI segwa r-rakkomandazzjonijiet u s-suġġerimenti tal-Ombudsman dwar l-opportunitajiet indaqs u l-parità bejn is-sessi;

V.	billi l-Ombudsman jagħmel parti mill-qafas tal-UE taħt il-UNCPRD, inkarigat bil-protezzjoni, il-promozzjoni u l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni ta' dik il-Konvenzjoni fil-livell tal-istituzzjonijiet tal-UE;

W.	billi f'Marzu 2018 saret konferenza li ġabret flimkien in-Netwerk Ewropew tal-Ombudsmen u l-Kumitat għall-Petizzjonijiet tal-Parlament Ewropew, u wieħed mill-punti ewlenin tad-diskussjoni kien dwar kif l-ombudsmen jistgħu jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom;

Jilqa' r-rapport annwali għall-2018 ippreżentat mill-Ombudsman Ewropew;

Jifraħ lil Emily O'Reilly għax-xogħol eċċellenti u l-isforzi kostruttivi tagħha biex ittejjeb il-kwalità tal-amministrazzjoni tal-UE u l-aċċessibilità u l-kwalità tas-servizzi li din toffri liċ-ċittadini;

Jenfasizza l-importanza tat-trasparenza u l-aċċess pubbliku għad-dokumenti miżmuma mill-Kunsill; jisħaq li livell għoli ta' trasparenza tal-proċess leġiżlattiv huwa essenzjali biex iċ-ċittadini, il-media u l-partijiet ikkonċernati jkunu jistgħu jżommu lill-uffiċjali u lill-gvernijiet eletti tagħhom responsabbli ta' għemilhom; jirrikonoxxi r-rwol siewi li l-Ombudsman għandu fil-koordinament u l-medjazzjoni bejn l-istituzzjonijiet u ċ-ċittadini tal-UE; jemmen li l-Kunsill jeħtieġlu jirrevedi l-politika ta' kunfidenzjalità tiegħu; jissottolija l-ħidma tal-Ombudsman biex il-proċess leġiżlattiv tal-UE jkun aktar responsabbli lejn il-pubbliku;

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' parteċipazzjoni aktar attiva min-naħa taċ-ċittadini fit-teħid tad-deċiżjonijiet u l-importanza tagħha, flimkien mal-ħtieġa ta' trasparenza akbar fil-mod ta' kif l-amministrazzjoni topera, bħala miżuri li jsaħħu l-leġittimità demokratika tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni li għandhom l-għan li jerġgħu jibnu l-fiduċja;

Iħeġġeġ lill-Ombudsman tiżgura aktar trasparenza fil-proċess ta' teħid tad-deċiżjonijiet fit-trilogi;

Jisħaq fuq il-punt li l-bini mill-ġdid tal-fiduċja taċ-ċittadini fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni hija ta' importanza primarja għall-Parlament Ewropew u hija importanti immens mil-lat soċjopolitiku u etiku;

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jittejjeb u jissaħħaħ id-djalogu soċjali, kif ukoll id-djalogu li jsir bejn il-korpi, l-istituzzjonijiet u ċ-ċittadini tal-Unjoni;

Jappoġġja bis-sħiħ ir-rakkomandazzjonijiet li għamlet l-Ombudsman Ewropew lill-Kunsill, u jħeġġeġ lill-Kunsill jieħu l-miżuri kollha meħtieġa biex jimplimenta dawn ir-rakkomandazzjonijiet malajr kemm jista' jkun;

Iħeġġeġ lill-Ombudsman toffri aktar gwida lill-istituzzjonijiet tal-UE dwar kif jikkomunikaw aħjar maċ-ċittadini bil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE; iħeġġeġ lill-Ombudsman tipprovdi gwida lill-istituzzjonijiet dwar kif jiżviluppaw il-politika lingwistika tagħhom b'tali mod li jkunu jistgħu jinħolqu kontenut u informazzjoni rilevanti fl-akbar numru ta' lingwi possibbli;

10.

Jilqa' l-istrateġija tal-Ombudsman li għandha l-għan li żżid l-impatt u l-viżibilità tal-mandat tagħha fost iċ-ċittadini;

11.

Jilqa' t-tfassil mill-ġdid tas-sit web tal-Ombudsman Ewropew, li jagħmlu strument aktar funzjonali u aċċessibbli għaċ-ċittadini;

12.

Jesiġi li l-Kunsill, bħala koleġiżlatur, jallinja l-metodi ta' ħidma tiegħu mal-istandards ta' demokrazija parlamentari kif jitolbu t-Trattati, pjuttost milli jaġixxi bħal forum diplomatiku, li mhuwiex il-funzjoni maħsuba tiegħu; ifakkar li, wara l-inkjesta strateġika tagħha OI/2/2017/TE, l-Ombudsman ikkonkludiet li l-prattiki tal-Kunsill fir-rigward tat-trasparenza jikkostitwixxu każ ta' amministrazzjoni ħażina; iħeġġeġ lill-Kunsill jimplimenta immedjatament ir-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman li joħorġu mill-inkjesta strateġika tagħha, inklużi dawk ipprovduti mill-Parlament fir-rapport tiegħu stess dwar ir-Rapport Speċjali; iħeġġeġ lill-Ombudsman tkompli tagħti segwitu għall-progress relatat mal-inkjesta strateġika tagħha;

13.

Itenni s-sejħa tiegħu għal aġġornament tal-leġiżlazzjoni dwar l-aċċess għad-dokumenti u jesiġi li r-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2001 rigward l-aċċess tal-pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni (5) jiġi rivedut sabiex jiġi ffaċilitat ix-xogħol tal-Ombudsman fl-eżami bir-reqqa tal-għoti ta' aċċess għad-dokumenti mill-Parlament, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni; iqis li huwa ta' dispjaċir li l-Kunsill imblokka r-reviżjoni tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001 u jħeġġeġ lill-Kunsill jerġa' jiftaħ id-diskussjonijiet tiegħu abbażi tal-pożizzjoni adottata mill-Parlament fit-tieni qari kif stabbilit fir-riżoluzzjoni tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar l-impass fir-reviżjoni tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001 (6);

14.

Itenni t-talba tiegħu għal reviżjoni tar-Regolament (KE) Nru 1049/2001, għax dan assolutament m'għadux validu u m'għadux jirrifletti s-sitwazzjoni legali attwali u l-prattiki istituzzjonali implimentati mill-istituzzjonijiet, l-uffiċċji, il-korpi u l-aġenziji tal-UE;

15.

Jilqa' t-tnedija formali tal-proċedura rapida għall-inkjesti dwar l-aċċess għad-dokumenti, u jirrikonoxxi r-riżultati pożittivi għall-ilmentaturi;

16.

Jissottolinja bil-qawwa l-importanza li l-Ombudsman tkompli timmonitorja mill-qrib u tmexxi inkjesti strateġiċi rigward it-trasparenza tal-Kummissjoni; jistqarr li huwa konxju tal-fatt li l-fenomenu tal-bibien iduru għadu jeżisti, b'mod partikolari fost l-uffiċjali tal-ogħla pożizzjonijiet fl-istituzzjonijiet; iħeġġeġ lill-Ombudsman tkompli timmonitorja l-implimentazzjoni tar-regoli riveduti tal-Kummissjoni dwar il-bibien iduru, li ġew stabbiliti f'Settembru 2018, b'riżultat ta' inkjesta fuq inizjattiva tagħha stess;

17.

Jisħaq fuq il-punt li l-kwistjoni tal-kunflitti ta' interess hija usa' mill-każijiet ta' bibien iduru, u jinsisti li jeħtieġ li jiġu żviluppati aktar regoli u kriterji aktar stretti sabiex jiġi ggarantit li d-deċiżjonijiet u l-leġiżlazzjoni jsiru bil-ħsieb tal-interessi taċ-ċittadini;

18.

Ifakkar li l-prinċipji tad-disponibilità pubblika, l-aċċess miftuħ u t-trasparenza huma inerenti għall-proċess leġiżlattiv tal-UE, sabiex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jifhmu x'inhuma l-kunsiderazzjonijiet li jirfdu l-azzjonijiet leġiżlattivi, u għalhekk dan jiżgura eżerċizzju effettiv tad-drittijiet demokratiċi tagħhom (7); jirrikonoxxi l-ħtieġa tat-trasparenza fil-proċess ta' teħid ta' deċiżjonijiet tal-UE; jappoġġja l-iżvilupp bejn is-servizzi tat-tliet istituzzjonijiet fl-istabbiliment tal-Portal Leġiżlattiv Konġunt, li għandu l-għan li jipprovdi mezz faċli għall-utent li jippermetti lil dawk li mhumiex speċjalisti li jkollhom aċċess għall-informazzjoni dwar il-proċeduri leġiżlattivi li jkunu għaddejjin;

19.

Jappoġġja l-pubblikazzjoni tad-dokumenti tat-trilogu finali; jissottolinja l-fatt li s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża De Capitani (T-540/15) f'Marzu 2018 tiddikjara li l-fehmiet tal-istituzzjonijiet riflessi fid-dokumenti “b'erba' kolonni” ma kinux jaqgħu taħt preżunzjoni ġenerali ta' nuqqas ta' żvelar; jinnota li n-natura sensittiva tas-suġġett rifless fid-dokumenti tat-trilogu ma kinitx ikkunsidrata fiha nnifisha li tikkostitwixxi bażi suffiċjenti biex jiġi rifjutat l-aċċess għall-pubbliku; iqis li, sabiex tinkiseb it-trasparenza fit-trilogi, it-tliet istituzzjonijiet għandhom jagħtu l-kontribut tagħhom; jirrikonoxxi li d-dritt li għandu l-pubbliku li jkollu aċċess għad-dokumenti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni huwa d-dritt protett u inaljenabbli ta' kull ċittadin tal-UE li jirriżulta direttament mill-prinċipju demokratiku u d-dritt fundamentali tal-libertà tal-espressjoni, sabiex jiġi stabbilit obbligu korrispondenti tal-Unjoni ta' konformità u obbligu ta' rendikont; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu promossi aktar l-istituzzjonijiet rilevanti tat-trasparenza, bħall-Uffiċċju tal-Ombudsman, sabiex l-Unjoni tissodisfa l-obbligu tagħha msemmi hawn fuq;

20.

Itenni li l-integrità tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) u l-indipendenza tiegħu minn interessi finanzjarji privati jridu jiġu żgurati; jenfasizza li l-membri tal-Bord Eżekuttiv tiegħu jeħtiġilhom jastjenu milli jkunu simultanjament membri ta' fora jew ta' organizzazzjonijiet oħra, li jinkludu uffiċjali eżekuttivi ta' banek sorveljati mill-BĊE, u jeħtieġ li ma jiħdux sehem f'fora li ma jkunux miftuħa għall-pubbliku; jilqa' l-opinjoni tal-Ombudsman tal-5 ta' Lulju 2018;

21.

Jiddispjaċih li r-rakkomandazzjoni tal-adozzjoni u l-applikazzjoni ta' regoli minimi għall-obbligu ta' rendikont mill-BĊE għadha ma ġietx segwita; iqis li n-nuqqas ta' żgurar tat-trasparenza tal-attivitajiet tal-BĊE jista' jwassal għal dubji dwar l-indipendenza tiegħu minn interessi finanzjarji privati;

22.

Jappoġġja r-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman tal-15 ta' Jannar 2018 dwar l-involviment tal-President tal-Bank Ċentrali Ewropew u ta' membri tal-korpi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tiegħu fil-“Grupp ta' Tletin”, u jħeġġeġ lill-BĊE jemenda r-regoli rilevanti sabiex jiżgura li l-ogħla standards ta' etika u ta' obbligu ta' rendikont jiġu implimentati b'mod konkret;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni, fil-fażi ta' djalogu informali bejnha u l-Istati Membri, biex tiżgura livell għoli ta' trasparenza u aċċess għad-dokumenti u l-informazzjoni fir-rigward tal-EU Pilot u tal-proċeduri ta' ksur, partikolarment dwar dawk relatati mal-petizzjonijiet riċevuti, u aċċess sħiħ b'mezzi xierqa għall-EU Pilot u l-proċeduri ta' ksur li jkunu spiċċaw diġà; jistieden lill-Kummissjoni tieħu approċċ differenti fir-rigward tal-investigazzjonijiet ta' ksur tad-dritt tal-UE u tniedi proċeduri ta' ksur mingħajr ma toqgħod biss fuq il-mekkaniżmu tal-EU Pilot;

24.

Jisħaq fuq l-importanza tal-miżuri meħuda biex tissaħħaħ it-trasparenza tad-deċiżjonijiet li jittieħdu fil-proċeduri ta' ksur; ifakkar li fl-2014 il-Kummissjoni waqqfet pjattaforma ċentralizzata b'informazzjoni komprensiva dwar każijiet ta' ksur, fuq is-sit web Europa; jissottolinja li l-Kummissjoni tipprovdi lill-Parlament Ewropew u lill-pubbliku b'informazzjoni dwar il-fajls tal-EU Pilot u dwar il-każijiet ta' ksur fir-rapporti annwali tagħha dwar il-monitoraġġ tal-applikazzjoni tad-dritt tal-UE;

25.

Jappoġġja għalkollox l-impenn tal-Ombudsman biex ittejjeb it-trasparenza tal-lobbjar tal-UE; jappoġġja l-impenn tal-Kummissjoni li timplimenta r-regoli orizzontali riveduti dwar il-gruppi ta' esperti, inklużi dawk li jirrigwardaw it-trasparenza u l-kunflitt ta' interess; jisħaq fuq l-importanza li jiġu rreġistrati individwi u organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw interessi privati fir-Reġistru ta' Trasparenza, sabiex il-ħatriet ikunu jistgħu jsiru f'konformità mar-regoli orizzontali;

26.

Jissottolinja l-ħtieġa ta' ftehim tripartitiku bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni, li jikkostitwixxi pass lejn it-tisħiħ tar-regoli eżistenti dwar il-lobbjar u l-għeluq tal-lakuni; iqis, madankollu, li l-istituzzjonijiet m'għandhomx jieqfu hawn, iżda għandhom ikomplu jaħdmu għal miżuri leġiżlattivi vinkolanti għall-istituzzjonijiet u l-aġenziji kollha tal-UE;

27.

Jisħaq fuq l-importanza tal-fatt li kull informazzjoni dwar l-influwenza tal-lobbisti tkun magħmula disponibbli mingħajr ħlas, tkun tinftiehem għalkollox u aċċessibbli faċilment għall-pubbliku, u li tittejjeb il-preċiżjoni tad-data fir-Reġistru ta' Trasparenza tal-UE; jissottolinja l-fatt li trid tiġi żgurata trasparenza sħiħa rigward il-finanzjament tar-rappreżentanti kollha tal-interessi, u jitlob li kwalunkwe organizzazzjoni li tikser ir-regoli tal-bibien iduru tiġi sospiża;

28.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġi adottat att legali sabiex ir-Reġistru ta' Trasparenza jkun magħmul obbligatorju għalkollox u legalment vinkolanti għall-istituzzjonijiet u l-aġenziji kollha tal-UE u għal partijiet terzi, u b'hekk tkun żgurata t-trasparenza sħiħa tal-lobbjar; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE jikkunsidraw liema arranġamenti prattiċi jistgħu jwasslu għal ftehim effiċjenti u fil-pront;

29.

Jiddispjaċih li d-diskriminazzjoni sesswali u r-rappreżentanza tas-sessi tibqa' kwistjoni rilevanti fl-istituzzjonijiet tal-UE; jinnota bi tħassib is-sejbiet fil-każ 366/2017/AMF, u jħeġġeġ bil-qawwa lill-BEI jikkonforma għalkollox mar-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman għall-kisba ta' rappreżentanza bbilanċjata tas-sessi fil-pożizzjonijiet maniġerjali;

30.

Jilqa' l-inkjesta tal-Ombudsman fl-2018 dwar il-proċedura tal-ħatra tal-ex Segretarju Ġenerali tal-Kummissjoni u jirrikonoxxi l-fatt li hija sabet erba' każijiet ta' amministrazzjoni ħażina; jesprimi d-dispjaċir tiegħu li, minkejja l-appoġġ tal-Parlament għar-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman, il-Kummissjoni preċedenti naqset milli timplimentahom; jinnota bi tħassib partikolari l-fatt li ma stabbilietx proċedura ta' ħatra speċifika, u jesiġi li l-Kummissjoni l-ġdida tagħmel dan biex tiżgura l-ogħla standards f'termini ta' trasparenza, etika u l-istat tad-dritt;

31.

Jinnota bi tħassib li qed tonqos ir-rata ta' konformità min-naħa tal-Kummissjoni mar-rakkomandazzjonijiet, is-suġġerimenti u s-soluzzjonijiet proposti mill-Ombudsman; jistieden lill-Kummissjoni turi impenn akbar biex issolvi l-każijiet kollha ta' amministrazzjoni ħażina misjuba mill-Ombudsman fl-attivitajiet tagħha;

32.

Iħeġġeġ lill-Ombudsman timmonitorja l-implimentazzjoni tar-Regoli ta' Proċedura l-ġodda tal-Parlament għas-seduti ta' smigħ tal-Kummissarji nnominati, b'mod partikolari dawk stabbiliti fl-Anness VII, Artikolu 2 rigward l-eżami tal-interessi finanzjarji fl-ispirtu tat-trasparenza u tal-oġġettività;

33.

Jirrikonoxxi l-proposta adottata mill-Kummissjoni fil-31 ta' Jannar 2018 għal Kodiċi ta' Kondotta ġdid għall-Membri tal-Kummissjoni Ewropea; jemmen li jrid isir aktar tisħiħ tad-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi;

34.

Itenni u jemmen bil-qawwa li jeħtieġ li jiġu applikati regoli u standards etiċi stretti fl-istituzzjonijiet kollha tal-UE bil-għan li jiġi żgurat rispett għad-dmir tal-integrità;

35.

Jemmen bil-qawwa li t-trasparenza hija komponent essenzjali tal-istat tad-dritt, u li trid tiġi osservata matul il-proċess leġiżlattiv kollu, peress li tinfluwenza l-materjalizzazzjoni effettiva tad-dritt tal-vot u d-dritt li wieħed joħroġ għall-elezzjonijiet, minbarra drittijiet oħra (jiġifieri l-libertà tal-espressjoni, il-libertà tal-kelma u l-libertà li tingħata informazzjoni); iqis li l-ħolqien ta' ċittadinanza attiva tal-UE tirrikjedi skrutinju pubbliku, rieżami u evalwazzjoni tal-proċess u l-potenzjal li l-eżitu jiġi kkontestat; jissottolinja l-fatt li dan jgħin sabiex iċ-ċittadini jsiru aktar u aktar familjari mal-kunċetti bażiċi tal-proċess leġiżlattiv u jrawwem il-parteċipazzjoni fil-ħajja demokratika tal-Unjoni;

36.

Jilqa' l-isforzi kontinwi tal-Ombudsman biex tinfluwenza l-bidla fl-istituzzjonijiet tal-UE billi tipparteċipa f'konsultazzjonijiet pubbliċi relatati ma' oqsma tal-ħidma tagħha; jilqa' s-suġġerimenti tagħha biex titjieb it-trasparenza tal-mudell tal-valutazzjoni tar-riskju tal-UE fil-katina alimentari, li jinkludu rakkomandazzjonijiet li l-Aġenzija Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel tippubblika l-aġendi u l-minuti tal-laqgħat relatati mal-valutazzjoni tar-riskju;

37.

Iħeġġeġ lill-Ombudsman tkompli l-inkjesta fuq l-inizjattiva tagħha stess dwar it-trasparenza tal-applikazzjonijiet ta' qabel is-sottomissjoni tal-kumpaniji tal-EMA u dawk farmaċewtiċi għall-interazzjoni ta' awtorizzazzjoni tas-suq, u l-konsultazzjoni pubblika li damet għaddejja sa Jannar 2019;

38.

Jilqa' l-inkjesta tagħha dwar r-rapporti tas-sikurezza tal-Aġenzija tas-Sikurezza tal-Avjazzjoni tal-Unjoni Ewropea (EASA), li wasslet biex l-aġenzija tbiddel il-prattika tagħha sabiex dawk li jirrappurtaw każijiet ta' tħassib dwar is-sikurezza jirċievu rispons;

39.

Iħeġġeġ lill-Ombudsman tkompli timmonitorja l-konformità tar-Reġim Komuni tal-Assigurazzjoni tal-Mard (JSIS) mal-UNCPRD; iħeġġeġ lill-Kummissjoni taġġorna t-test tad-Dispożizzjonijiet Ġenerali ta' Implimentazzjoni (DĠI), li jirregolaw l-operat tal-JSIS fir-rigward tal-ispejjeż mediċi u l-ispejjeż marbuta ma' akkomodazzjoni raġonevoli fil-post tax-xogħol ta' persuni b'diżabilità jew mard serju; jistieden lill-Ombudsman tiżgura l-implimentazzjoni sħiħa tal-UNCPRD mill-amministrazzjoni kollha tal-Unjoni Ewropea;

40.

Jilqa' r-rakkomandazzjonijiet prattiċi tal-Ombudsman rigward l-aċċessibilità tal-proċeduri ta' selezzjoni tal-Uffiċċju Ewropew għas-Selezzjoni tal-Persunal (EPSO) għal kandidati b'insuffiċjenza fil-vista; jistieden lill-Ombudsman timmonitorja l-konformità sħiħa tal-EPSO mar-rekwiżiti ta' aċċessibilità għall-proċeduri ta' selezzjoni online; jistieden lill-Ombudsman tagħti segwitu għall-proposti tagħha għal teknoloġiji ta' assistenza waqt it-testijiet ibbażati fuq il-kompjuter li jsiru madwar id-dinja;

41.

Jappoġġja lill-Ombudsman fis-sensibilizzazzjoni tal-istituzzjonijiet tal-UE fir-rigward tal-introduzzjoni ta' politiki aktar b'saħħithom kontra l-fastidju;

42.

Jappoġġja l-inizjattiva tal-Ombudsman li tagħti segwitu għall-moviment #MeToo, u jitlob li jkun hemm aktar monitoraġġ dwar il-politiki kontra l-fastidju li l-amministrazzjoni tal-UE għandha stabbiliti;

43.

Jappoġġja l-isforzi tal-Ombudsman biex tiffaċilita l-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fit-tfassil tal-politiki tal-UE; Jesiġi li l-Ombudsman tkompli ssegwi l-użu tal-għodda tal-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej (ECI), inkluż il-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tar-regolament rivedut dwar l-ECI;

44.

Jinnota li, mindu nħoloq ir-rwol tal-Ombudsman Ewropew, dan evolva maż-żmien, u fejn qabel kien jieħu ħsieb il-prevenzjoni ta' amministrazzjoni ħażina, issa sar jippromwovi l-amministrazzjoni tajba; iqis li l-evoluzzjoni loġika ta' din it-tendenza hija li jitkomplew l-isforzi ta' promozzjoni attiva ta' amministrazzjoni aħjar u tal-aħjar prattiki amministrattivi fil-waqt;

45.

Jilqa' l-inizjattiva tal-Ombudsman għal Premju għal Amministrazzjoni Tajba, li jirrikonoxxi l-isforzi tas-servizz ċivili tal-UE biex jinstabu mezzi innovattivi ta' kif għandhom jiġu implimentati politiki favur iċ-ċittadini;

46.

Itenni t-talba li ilu jagħmel biex il-Kodiċi Ewropew ta' Mġiba Amministrattiva Tajba attwali jiġi aġġornat u jsir regolament vinkolanti kif suppost għall-istituzzjonijiet u l-aġenziji kollha tal-UE;

47.

Ifakkar fl-impenn tal-Ombudsman favur livell għoli ħafna ta' trasparenza, min-naħa tal-UE, matul in-negozjati dwar il-ftehim dwar il-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea;

48.

Iħeġġeġ lill-Ombudsman tkompli tikkoopera mal-ombudsmen nazzjonali permezz tan-Netwerk Ewropew tal-Ombudsmen; jisħaq fuq il-ħtieġa li jkomplu jiġu żviluppati tali eżempji ta' kooperazzjoni bejn id-diversi ombudsmen nazzjonali;

49.

Ifakkar li l-abbozz tal-Istatut il-ġdid tal-Ombudsman Ewropew, li ġie adottat reċentement mill-Parlament, fih dispożizzjoni dwar il-fatt li jridu jgħaddu tliet snin qabel ma Membru tal-Parlament Ewropew ikun eliġibbli għall-kariga tal-Ombudsman;

50.

Itenni li huwa ta' importanza kruċjali li jiġu ppreservati l-indipendenza u l-integrità tal-Ombudsman, u li jiġi żgurat li l-kariga tingħata lil persuni li jkunu ħielsa minn affiljazzjonijiet ovvji ma' partiti politiċi, kunflitti ta' interess u jkollhom sens ta' etika qawwi;

51.

Jesprimi l-apprezzament tiegħu għall-każ ta' kooperazzjoni eċċellenti u produttiva tal-Ombudsman u t-tim tagħha mal-Kumitat għall-Petizzjonijiet;

52.

Jirrikonoxxi l-każijiet eċċellenti ta' kooperazzjoni li mexxiet l-Ombudsman tul il-mandat tagħha u jistieden lill-Ombudsman li jmiss isegwi tali kooperazzjoni u djalogu strutturali mal-Kumitat għall-Petizzjonijiet bil-għan li jkomplu jittejbu l-kwalità tal-amministrazzjoni tal-UE u l-aċċessibbiltà u l-kwalità tas-servizzi li toffri liċ-ċittadini tagħha;

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni u r-rapport tal-Kumitat għall-Petizzjonijiet lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Ombudsman Ewropew, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri kif ukoll lill-Ombudsmen tal-Istati Membri jew lil awtoritajiet simili.

(1) ĠU L 113, 4.5.1994, p. 15.

(2) Testi adottati, P8_TA(2019)0045.

(3) Testi adottati, P8_TA(2019)0114.

(4) Testi adottati, P8_TA(2019)0080.

(5) ĠU L 145, 31.5.2001, p. 43.

(6) Testi adottati, P7_TA(2013)0271.

(7) Kawżi magħquda C-39/05 u C-52/05 P, Ir-Renju tal-Iżvezja u Maurizio Turco vs Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, Rapporti tal-Qorti Ewropea 2008 I-04723.

7.7.2021

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 270/113

P9_TA(2020)0017

L-istituzzjonijiet u l-korpi fl-Unjoni Ekonomika u Monetarja: Il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar l-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja: il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku (2019/2950(RSP))

(2021/C 270/13)

Il-Parlament Ewropew,

—	wara li kkunsidra l-Artikolu 298 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra r-Regolament Nru 31 (KEE), 11 (KEEA), li jistabbilixxi r-Regolamenti tal-Persunal għall-Uffiċjali u l-Kondizzjonijiet tal-Impjieg ta' Aġenti Oħra tal-Komunità Ekonomika Ewropea u tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (ir-Regolamenti tal-Persunal), u b'mod partikolari l-Artikoli 11(a), 12, 16 u 17 tiegħu (1),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Mejju 2011 dwar il-Kwittanza 2009: rendiment, ġestjoni finanzjarja u kontroll tal-Aġenziji (2),

—	wara li kkunsidra r-Rapport Speċjali Nru 15/2012 tal-Qorti tal-Awdituri, intitolat “Il-ġestjoni ta' kunflitti ta' interessi f'Aġenziji magħżula tal-UE” (3),

—	wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Ġunju 2018 dwar attivitajiet u kompiti esterni u dwar attivitajiet okkupazzjonali wara t-tluq mis-servizz (C(2018)4048),

—	wara li kkunsidra l-istqarrija għall-istampa tal-Awtorità Bankarja Ewropea (EBA) tas-17 ta' Settembru 2019 dwar l-avviż ta' riżenja ta' Adam Farkas mill-kariga tiegħu bħala Direttur Eżekuttiv tal-EBA, b'effett mill-31 ta' Jannar 2020 (4),

—	wara li kkunsidra l-mistoqsija lill-Kummissjoni dwar il-ħatra tad-Direttur Eżekuttiv tal-EBA Adam Farkas bħala Kap Eżekuttiv tal-Assoċjazzjoni tas-Swieq Finanzjarji fl-Ewropa (AFME) (O-000031/2019 – B9-0054/2019) u t-tweġibiet mogħtija mill-Kummissjoni fl-24 ta' Ottubru 2019 (5),

—	wara li kkunsidra t-tweġibiet mogħtija mill-President tal-EBA waqt seduta ta' smigħ organizzata mill-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji fl-4 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) tat-23 ta' Awwissu 2010 intitolat “Post-Public Employment: Good Practices for Preventing Conflict of Interest” (Wara l-Impjieg fis-Settur Pubbliku: Prattiki Tajbin għall-Prevenzjoni tal-Kunflitt ta' Interess) (6),

—	wara li kkunsidra d-Dokument ta' Ħidma 06/2010 ta' Transparency International intitolat “Regulating the Revolving Door” (Ir-Regolazzjoni tal-Bibien Iduru) (7),

—	wara li kkunsidra l-abbozzi ta' rakkomandazzjoni tal-Ombudsman Ewropew fl-inkjesta dwar l-ilment 775/2010/ANA kontra l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) (8),

—	wara li kkunsidra l-ittra tal-Ombudsman lid-Direttur tal-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 16 tar-Regolamenti tal-Persunal tal-UE (9),

—	wara li kkunsidra l-ittra tal-Ombudsman lid-Direttur tal-EBA tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Artikolu 16 tar-Regolamenti tal-Persunal tal-UE (10),

—	wara li kkunsidra r-rapport tal-Ombudsman Ewropew tat-28 ta' Frar 2019 dwar il-pubblikazzjoni ta' informazzjoni dwar ex membri ta' livell għoli tal-persunal sabiex tiġi infurzata l-projbizzjoni ta' sena fuq il-lobbjar u l-konsulenza: SI/2/2017/NF (11),

—	wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Frar 2019 dwar abbozz ta' regolament tal-Parlament Ewropew li jistabbilixxi r-regolamenti u l-kundizzjonijiet ġenerali li jirregolaw it-twettiq tal-obbligi tal-Ombudsman (Statut tal-Ombudsman Ewropew) (12),

—	wara li kkunsidra l-linji gwida politiċi għall-Kummissjoni Ewropea 2019-2024 li jmiss (13),

—	wara li kkunsidra l-mistoqsija lill-Kummissjoni intitolata “L-istituzzjonijiet u l-korpi fl-Unjoni Ekonomika u Monetarja: Il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku” (O-000048/2019 – B9-0001/2020),

—	wara li kkunsidra l-Artikoli 136(5) u 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—	wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji,

A.	billi l-Artikolu 298(1) tat-TFUE jistipula li “fit-twettiq tal-missjonijiet tagħhom, l-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi tal-Unjoni għandu jkollhom l-appoġġ ta' amministrazzjoni Ewropea miftuħa, effiċjenti u indipendenti”;

billi l-Artikolu 68(1) tar-Regolament (UE) Nru 1093/2010 (14) jistipula li “r-Regolamenti dwar il-Persunal, il-Kondizzjonijiet ta' Impjieg ta' Uffiċjali Oħrajn u r-regoli adottati b'mod konġunt mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni għall-fini li dawn jiġu applikati, għandhom japplikaw għall-persunal tal-Awtorità, inkluż id-Direttur Eżekuttiv tagħha u l-President tagħha”;

C.	billi, b'mod partikolari, l-Artikoli 16 u 17 tar-Regolamenti tal-Persunal jistabbilixxu l-prinċipji għall-persunal li jitlaq mill-istituzzjonijiet, inklużi d-dispożizzjonijiet dwar il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess;

D.	billi d-Direttur Eżekuttiv tal-EBA aċċetta l-ħatra tiegħu bħala l-Kap Eżekuttiv tal-AFME mill-1 ta' Frar 2020 u ħabbar ir-riżenja tiegħu mill-kariga tiegħu bħala Direttur Eżekuttiv tal-EBA, li se tidħol fis-seħħ fil-31 ta' Jannar 2020;

billi l-Bord Maniġerjali u l-Bord tas-Superviżuri tal-EBA ddeċidew li l-impjieg il-ġdid tad-Direttur Eżekuttiv tal-EBA bħala Kap Eżekuttiv tal-AFME għandu jiġi approvat; billi l-Bord tas-Superviżuri ħa deċiżjoni li jimponi restrizzjonijiet pjuttost ħfief fuq id-Direttur Eżekuttiv tiegħu, li skont l-EBA jindirizzaw il-kunflitt ta' interess li jirriżulta mill-fatt li dan tal-aħħar aċċetta l-pożizzjoni l-ġdida tiegħu fl-AFME; billi dawn ir-restrizzjonijiet japplikaw għal attivitajiet imwettqa kemm waqt is-servizz fl-EBA u kemm wara t-tluq mill-EBA;

F.	billi, f'seduta ta' smigħ quddiem il-Parlament Ewropew, il-President tal-EBA ssottolinja d-diffikultà li jiġu infurzati restrizzjonijiet fuq tali attivitajiet imwettqa wara l-impjieg fis-servizz pubbliku;

G.	billi fil-preżent l-uffiċjali eżekuttivi ta' livell għoli li jitilqu minn awtoritajiet superviżorji ma jirċevux allowance temporanja;

H.	billi s-sitwazzjonijiet ta' kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku jew ta' ''bibien iduru'' huma kwistjonijiet rikorrenti u ġew ivvalutati u analizzati minn korpi internazzjonali u tal-UE, b'mod partikulari mill-Ombudsman tal-UE u mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri;

I.	billi tali każijiet ta' “bibien iduru” jagħtu lill-gruppi interessati l-opportunità li jippremjaw lir-regolaturi għal imġiba passata, u b'hekk jiftħu l-bieb għal inċentivi dannużi;

Jissottolinja l-importanza ta' amministrazzjoni Ewropea miftuħa, effiċjenti u indipendenti għall-UE kollha kemm hi, inklużi l-istituzzjonijiet, il-korpi u l-aġenziji fl-Unjoni Ekonomika u Monetarja;

Jinsab imħasseb dwar il-kunflitt ta' interess li nħoloq minħabba l-ħatra tad-Direttur Eżekuttiv tal-EBA bħala Kap Eżekuttiv tal-AFME mill-1 ta' Frar 2020; jinnota li din il-kariga wara l-impjieg fis-servizz pubbliku mingħajr perjodu ta' preklużjoni tikkostitwixxi riskju mhux biss għar-reputazzjoni u l-indipendenza tal-EBA iżda wkoll għall-istituzzjonijiet kollha tal-UE u għall-proġett Ewropew kollu kemm hu;

Ifakkar li s-sitwazzjonijiet ta' kunflitt ta' interessi mhux indirizzati għandhom mnejn mhux biss jikkompromettu l-infurzar ta' standards etiċi għoljin fl-amministrazzjoni Ewropea kollha, iżda wkoll jipperikolaw id-dritt għal amministrazzjoni tajba, u b'hekk jheddu l-kundizzjonijiet ekwi meħtieġa għall-funzjonament tajjeb tas-suq uniku;

Jappella għall-applikazzjoni effikaċi u konsistenti tar-Regolamenti tal-Persunal, b'mod partikolari l-Artikolu 16 tagħhom, sabiex jiġu evitati l-kunflitti ta' interess, b'mod partikolari – iżda mhux biss – fir-rigward ta' uffiċjali ta' livell għoli; jissottolinja li l-Artikolu 16 jippermetti li l-istituzzjonijiet tal-UE jiċħdu talba ta' ex uffiċjal li jibda impjieg speċifiku jekk ir-restrizzjonijiet ma jkunux biżżejjed biex jipproteġu l-interessi leġittimi tal-istituzzjonijiet; jenfasizza li, fil-każ tas-Sur Farkas, il-projbizzjoni ta' ċaqliqa diretta lejn l-AFME setgħet ġiet ikkunsidrata fid-dawl tal-Artikolu 21(3)(b) tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2018)4048, peress li l-AFME tista' titqies bħala parti avversa;

Jibża' li ħafna drabi ma jkunx possibbli li jiġu infurzati l-kundizzjonijiet imposti fuq l-attivitajiet ta' wara l-impjieg fis-servizz pubbliku; iħeġġeġ, għalhekk, lill-istituzzjonijiet u lill-aġenziji tal-UE jikkunsidraw il-firxa sħiħa tal-għodod disponibbli bis-saħħa tal-Artikolu 16 tar-Regolamenti tal-Persunal;

Jinsab dubjuż dwar id-deċiżjoni tal-Bord tas-Superviżuri u l-Bord Maniġerjali tal-EBA li s-Sur Farkas jitħalla jassumi l-pożizzjoni ta' Kap Eżekuttiv tal-AFME; jistedinhom jirrevedu d-deċiżjoni tagħhom;

Jinnota li, għalkemm l-esperjenza fis-settur privat tista' tkun ta' siwi għall-ħidma fl-istituzzjonijiet, is-sistema ta' “bibien iduru” tista' tfeġġ ukoll bħala riżultat ta' kariga fis-settur privat qabel l-impjieg fis-servizz pubbliku, meta tkun teżisti rabta diretta bejn l-impjegatur preċedenti u l-pożizzjoni l-ġdida fl-istituzzjoni, u li dan għandu l-potenzjal li jikkomprometti l-integrità tal-istituzzjonijiet tal-UE u jagħmel ħsara lill-fiduċja taċ-ċittadini fihom; jisħaq, għalhekk, fuq il-ħtieġa emerġenti li jiġi evalwat kif il-kunflitti ta' interess jistgħu jirriżultaw ukoll minn pożizzjonijiet qabel l-impjieg fis-servizz pubbliku jew qabel il-ħatra għal karigi li jinvolvu setgħat u responsabbiltajiet regolatorji jew eżekuttivi, u jirrakkomanda li dan jingħata aktar kunsiderazzjoni;

Jenfasizza li s-sitwazzjonijiet ta' kunflitt ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku u ta' “bibien iduru” huma problema komuni għall-istituzzjonijiet, il-korpi, l-uffiċċji u l-aġenziji kollha madwar l-UE u l-Istati Membri tagħha; jissottolinja, għalhekk, il-ħtieġa ta' qafas legali unifikat biex dawn il-kwistjonijiet jiġu indirizzati b'mod effiċjenti;

Jinnota l-ħidma li saret f'livell internazzjonali (OECD) biex jiġi żgurat qafas armonizzat għas-sitwazzjonijiet wara l-impjieg fis-settur pubbliku; jinnota, fil-livell tal-UE, il-ħidma mwettqa għal dan il-għan mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri u mill-Ombudsman tal-UE; jinnota li implimentazzjoni f'waqtha ta' dawn ir-rakkomandazzjonijiet tista' tipprevjeni kwistjonijiet simili fil-futur;

10.

Jenfasizza li, filwaqt li l-esperjenza miksuba bis-saħħa tal-impjieg fis-settur privat minn membri tal-persunal ta' korp regolatorju jew superviżorju tista' tkun ta' siwi għal tali korp, il-korpi u l-istituzzjonijiet tal-Unjoni għandhom iħaddnu etika b'saħħitha ta' servizz pubbliku biex jaqdu bl-aħjar mod liċ-ċittadini tal-Ewropa;

11.

Jistieden lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri twettaq analiżi komprensiva tal-approċċ tal-korpi u l-aġenziji fl-Unjoni Ekonomika u Monetarja rigward il-ġestjoni ta' sitwazzjonijiet fejn hemm kunflitti ta' interess potenzjali; jistieden lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri tidentifika l-aħjar prattiki;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-prattika kurrenti fejn jidħlu karigi wara l-impjieg fis-servizz pubbliku fil-livell tal-UE u f'dak nazzjonali bil-ħsieb li jiġu identifikati miżuri aktar b'saħħithom għall-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess li jinqalgħu meta uffiċjali ta' livell għoli tal-korpi tal-UE jħallu l-kariga tagħhom biex jibdew impjieg fis-settur privat jew meta individwi li jkunu ġejjin mis-settur privat jinħatru f'pożizzjonijiet ta' livell għoli f'korp tal-UE, u jistedinha tqis ir-riżultati tagħha hija u tikkunsidra qafas legali armonizzat għall-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-settur pubbliku;

13.

Ifakkar fl-impenn meħud mill-Kummissjoni waqt id-dibattitu fil-plenarja tal-24 ta' Ottubru 2019 li tirrevedi l-qafas legali applikabbli wara t-tmiem tal-impjieg; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi qafas legali armonizzat għall-prevenzjoni ta' sitwazzjonijiet ta' kunflitt ta' interess wara l-impjieg fis-settur pubbliku sabiex jiġu żgurati standards etiċi għoljin; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-prattika tal-UE tiġi allinjata mal-istandards internazzjonali; jissottolinja li għandhom jiġu applikati l-istess standards fil-livell tal-UE u f'dak nazzjonali;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, fir-reviżjoni tagħha tal-qafas applikabbli wara l-impjieg fis-settur pubbliku, tiddefinixxi oqsma ta' riskju speċifiċi li għandu mnejn ikun meħtieġ li jissaħħu, inkluża it-twessigħ tal-possibbiltà li jiġi mblukkat iċ-ċaqliq minn xogħol għal ieħor, u tikkunsidra estensjoni possibbli ta' perjodi ta' preklużjoni ta' uffiċjali ta' livell għoli, proporzjonati għall-każ speċifiku, sabiex jiġi żgurat trattament ugwali f'konformità mal-Artikolu 15 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea; jenfasizza li r-rekwiżit għall-iżvelar ex ante tal-kunflitti ta' interess stabbilit fl-Artikolu 11 tar-Regolamenti tal-Persunal għandu jiġi implimentat b'mod li jiżgura li l-kunflitti ta' interess potenzjali tal-kandidati jiġu żvelati ferm qabel ma jibdew jaħdmu f'korp tal-UE; jenfasizza wkoll li l-korpi kollha tal-UE għandhom jippubblikaw ir-regoli interni tagħhom dwar kif jittrattaw il-kunflitti ta' interess fuq is-siti web tagħhom u għandhom jagħtu kas ir-rakkomandazzjonijiet tal-2017 tal-Ombudsman Ewropew dwar il-pubblikazzjoni tal-informazzjoni annwali skont ma jirrikjedi l-Artikolu 16(4) tar-Regolamenti tal-Persunal;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni testendi din ir-reviżjoni għall-kunflitti ta' interess qabel l-impjieg fis-settur pubbliku, tikkunsidra li ssaħħaħ il-miżuri eżistenti, bħaċ-ċessjoni obbligatorja ta' interessi f'impriżi li huma soġġetti għall-awtorità tal-istituzzjoni li għaliha jkun jappartjeni uffiċjal maħtur ġdid jew li jkollhom kuntatti ma' tali istituzzjoni, u tikkunsidra wkoll tipi ġodda ta' miżuri preventivi, bħall-iskwalifika obbligatorja fi kwistjonijiet li jaffettwaw lil xi ħadd li qabel kien impjegatur fis-settur privat;

16.

Iqis li l-projbizzjoni fuq iċ-ċaqliq minn xogħol għal ieħor meta l-persuna kkonċernata jkollha impjieg u meta l-projbizzjoni tkun immirata u ġġustifikata biżżejjed ma tikkostitwix ksur tad-dritt għall-impjieg;

17.

Jirrimarka li, jekk jiġu introdotti perjodi itwal ta' preklużjoni għall-uffiċjali ta' livell għoli li jitilqu minn aġenzija, tkun tista' tiġi kkunsidrata wkoll il-possibbiltà li jingħataw allowance temporanja xierqa; jissottolinja li tali allowances temporanji għandhom jintemmu jekk jinbeda impjieg ġdid matul il-perjodu ta' preklużjoni;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta jekk ikunx xieraq li l-aġenziji tal-UE kkonċernati jiddeċiedu għalihom infushom dwar l-infurzar tar-regoli dwar il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess u kif tista' tiġi żgurata l-applikazzjoni konsistenti tar-regoli; iqis li l-korp tal-etika indipendenti previst mill-President tal-Kummissjoni Ursula von der Leyen huwa l-aktar korp adatt għat-teħid ta' deċiżjonijiet relatati ma' kunflitti ta' interess li jikkonċernaw membri tal-persunal tal-UE fil-futur;

19.

Jissuġġerixxi lill-Membri kollha tal-Parlament Ewropew u lir-rappreżentanti kollha tal-Kummissjoni Ewropea u tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea jastjenu milli jkollhom kuntatt mad-Direttur Eżekuttiv attwali jekk u meta jassumi l-pożizzjoni tiegħu bħala Kap Eżekuttiv tal-AFME għal perjodu ta' sentejn; jistieden lis-servizzi responsabbli għall-forniment ta' permessi ta' aċċess permanenti (“badges kannella”) għall-bini tal-Parlament jikkunsidraw bir-reqqa l-każ tas-Sur Farkas u jqisu l-possibbiltà li ma joħorġux tali badge għall-istess perjodu ta' sentejn, sabiex jiġi evitat kunflitt ta' interess potenzjali;

20.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri u lill-Ombudsman Ewropew.

(1) ĠU 45, 14.6.1962, p. 1385.

(2) ĠU L 250, 27.9.2011, p. 268.

(3) https://www.eca.europa.eu/lists/ecadocuments/sr12_15/sr12_15_mt.pdf

(4) https://eba.europa.eu/adam-farkas-steps-down-as-eba-executive-director

(5) https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/O-9-2019-000031_MT.html

(6) https://read.oecd-ilibrary.org/governance/post-public-employment_9789264056701-en#page7

(7) https://www.transparency.org/whatwedo/publication/working_paper_06_2010_regulating_the_revolving_door

(8) https://www.ombudsman.europa.eu/en/recommendation/en/11089

(9) https://www.ombudsman.europa.eu/en/correspondence/en/80697

(10) https://www.ombudsman.europa.eu/en/correspondence/en/80699

(11) https://www.ombudsman.europa.eu/en/report/en/110521

(12) Testi adottati, P8_TA(2019)0080.

(13) https://ec.europa.eu/info/files/political-guidelines-next-commission-2019-2024-union-strives-more-my-agenda-europe_mt

(14) Ir-Regolament (UE) Nru 1093/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 li jistabbilixxi Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Bankarja Ewropea) (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 12).

		ISSN 1977-0987
Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea		C 270

Edizzjoni bil-Malti	Informazzjoni u Avviżi	Volum 64 7 ta' Lulju 2021

	III Atti preparatorji
	Il-Parlament Ewropew
	L-Erbgħa, 15 ta’ Jannar 2020
2021/C 270/14	Deċiżjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-kompożizzjoni numerika tal-kumitati permanenti (2020/2512(RSO))	117
2021/C 270/15	Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Protokoll bejn l-Unjoni Ewropea, l-Iżlanda u r-Renju tan-Norveġja għall-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u r-Repubblika tal-Iżlanda u r-Renju tan-Norveġja dwar il-kriterji u l-mekkaniżmi biex jiġi stabbilit l-Istat responsabbli għall-eżami ta' talba għall-ażil ippreżentata fi Stat Membru jew fl-Iżlanda jew in-Norveġja fir-rigward ta' aċċess fil-Eurodac għall-finijiet tal-infurzar tal-liġi (15791/2018 – C9-0155/2019 – 2018/0419(NLE))	119
2021/C 270/16	Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni, tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u l-Gvern tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina dwar ċerti aspetti tas-servizzi tal-ajru (11033/2019 – C9-0049/2019 – 2018/0147(NLE))	120
2021/C 270/17	Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-abbozz ta' direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud rigward l-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar u r-Regolament (UE) Nru 904/2010 fir-rigward tal-kooperazzjoni amministrattiva u l-iskambju ta' informazzjoni għall-finijiet tal-monitoraġġ tal-applikazzjoni korretta tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar (13952/2019 – C9-0166/2019 – 2018/0006(CNS))	121

Werrej		Paġna

	IL-PARLAMENT EWROPEW SESSJONI 2019–2020 Dati tas-seduti: 13–16 ta’ Jannar 2020 Il-Minuti ta’ din is-sessjoni ġew ippubblikati fil- ĠU C 239, 18.6.2021 . TESTI ADOTTATI	1

	I Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet
	RIŻOLUZZJONIJIET
	Il-Parlament Ewropew
	L-Erbgħa, 15 ta’ Jannar 2020
2021/C 270/01	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-Patt Ekoloġiku Ewropew (2019/2956(RSP))	2
2021/C 270/02	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-implimentazzjoni u s-sorveljanza tad-dispożizzjonijiet rigward id-drittijiet taċ-ċittadini fil-Ftehim dwar il-Ħruġ (2020/2505(RSP))	21
2021/C 270/03	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija fid-dinja u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni – rapport annwali 2018 (2019/2125(INI))	25
2021/C 270/04	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni – rapport annwali (2019/2136(INI))	41
2021/C 270/05	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar l-Implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni – rapport annwali (2019/2135(INI))	54
2021/C 270/06	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-15 ta' Jannar 2020 dwar il-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew rigward il-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa (2019/2990(RSP))	71
	Il-Ħamis, 16 ta’ Jannar 2020
2021/C 270/07	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar il-Burundi, b'mod partikolari l-libertà ta' espressjoni (2020/2502(RSP))	76
2021/C 270/08	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar in-Niġerja, b'mod partikolari l-attakki terroristiċi reċenti (2020/2503(RSP))	83
2021/C 270/09	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar is-sitwazzjoni fil-Venezwela wara l-elezzjoni illegali tal-President il-ġdid u tal-Uffiċċju l-ġdid tal-Assemblea Nazzjonali (kolp ta' stat parlamentari) (2020/2507(RSP))	88
2021/C 270/10	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar is-seduti ta' smigħ li għaddejjin bħalissa skont l-Artikolu 7(1) tat-TUE fir-rigward tal-Polonja u l-Ungerija (2020/2513(RSP))	91
2021/C 270/11	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar il-15-il laqgħa tal-Konferenza tal-Partijiet (COP15) għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (2019/2824(RSP))	94
2021/C 270/12	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar l-attivitajiet tal-Ombudsman Ewropew – rapport annwali 2018 (2019/2134(INI))	105
2021/C 270/13	Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Jannar 2020 dwar l-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja: il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess wara l-impjieg fis-servizz pubbliku (2019/2950(RSP))	113