—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal (CRC) tal-20 ta' Novembru 1989,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (KEDB),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 24 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (CFR),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/93/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-13 ta' Diċembru 2011 dwar il-ġlieda kontra l-abbuż sesswali u l-isfruttament sesswali tat-tfal u l-pedopornografija, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2004/68/ĠAI (1),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2016/800 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2016 dwar il-garanziji proċedurali għal tfal li huma suspettati jew li huma persuni akkużati fi proċedimenti kriminali (2),

—

wara li kkunsidra l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, b'mod partikolari l-prinċipju 11 tiegħu dwar l-indukrar tat-tfal u l-appoġġ għat-tfal,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Mejju 2018 dwar il-protezzjoni tat-tfal migranti (3) u l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' April 2017 dwar il-protezzjoni tat-tfal migranti (COM(2017)0211),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Frar 2019 dwar id-drittijiet tal-persuni intersesswali (4),

—

wara li kkunsidra l-Kumment Ġenerali Nru 10 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-25 ta' April 2007 dwar id-drittijiet tat-tfal fil-ġustizzja tal-minorenni,

—

wara li kkunsidra l-Kumment Ġenerali Nru 13 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tat-18 ta' April 2011 dwar id-dritt tat-tfal li ma jkunu soġġetti għall-ebda forma ta' vjolenza,

—

wara li kkunsidra l-Kumment Ġenerali Nru 14 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tad-29 ta' Mejju 2013 dwar id-dritt tat-tfal li jkollhom l-aħjar interessi tagħhom meqjusa bħala kunsiderazzjoni primarja,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 37 tas-CRC tal-Kumment Ġenerali Nru 6 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tal-1 ta' Settembru 2005, u r-Rapport tal-Jum ta' Diskussjoni Ġenerali dwar id-Drittijiet tat-Tfal Kollha fil-Kuntest tal-Migrazzjoni Internazzjonali 2012 tal-Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal tat-28 ta' Settembru 2012,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-UNICEF intitolat “The State of the World's Children 2019” (L-Istat tal-Tfal fid-Dinja 2019),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Artikolu 1 tas-CRC jistipula li “għall-finijiet tal-Konvenzjoni preżenti, it-tfal huma definiti bħala kull persuna taħt l-età ta' tmintax-il sena, sakemm l-età maġġuri ma tintlaħaqx qabel permezz tal-liġi applikabbli għat-tfal”;

B.

billi fl-Ewropa jgħixu 100 miljun tifel u tifla u jirrappreżentaw aktar minn 20 % tal-popolazzjoni tal-UE, u t-tfal taħt it-18-il sena jirrappreżentaw aktar minn 40 % tal-popolazzjoni fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw;

C.

billi l-politiki tal-UE għandhom l-għan espliċitu li jippromwovu d-drittijiet tat-tfal kif minqux fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE, li tistipula li l-aħjar interessi tat-tfal għandhom jingħataw kunsiderazzjoni primarja fl-azzjonijiet kollha tal-UE;

D.

billi s-CRC hija t-trattat internazzjonali l-aktar ratifikat dwar id-drittijiet tal-bniedem, li ġiet ratifikata mill-Istati Membri kollha tal-UE u tistabbilixxi obbligi legali ċari li jippromwovu, jipproteġu u jiddefendu d-drittijiet tat-tfal kollha fil-ġurisdizzjoni tagħhom; billi l-Parlament Ewropew se jospita konferenza ta' livell għoli, fl-20 ta' Novembru, biex ifakkar it-30 anniversarju tas-CRC; billi l-President tal-Parlament Ewropew wiegħed li l-Jum Dinji tat-Tfal jiġi ċċelebrat kull sena fl-20 ta' Novembru b'avveniment li jsir fil-Parlament Ewropew u li jinvolvi lit-tfal;

E.

billi d-drittijiet tat-tfal għadhom qed jinkisru f'bosta partijiet tad-dinja, inkluż fl-Istati Membri tal-UE, bħala riżultat ta' vjolenza, abbuż, sfruttament, faqar, esklużjoni soċjali u diskriminazzjoni abbażi tar-reliġjon, id-diżabilità, il-ġeneru, l-identità sesswali, l-età, l-etniċità, il-migrazzjoni jew l-istatus ta' residenza;

F.

billi l-Artikolu 12 tas-CRC u l-Artikolu 24 tas-CFR jirrispettaw id-dritt tat-tfal li jinstemgħu u li jingħata kont tal-fehmiet tagħhom dwar kwistjonijiet li jikkonċernawhom, skont l-età u l-maturità tagħhom;

G.

billi l-Artikolu 5 tas-CRC jipprevedi li “l-Istati Partijiet għandhom jirrispettaw ir-responsabilitajiet, id-drittijiet u d-dmirijiet tal-ġenituri jew, fejn applikabbli, tal-membri tal-familja estiża jew tal-komunità kif previst mid-drawwiet lokali, mill-kustodji legali jew minn persuni oħra legalment responsabbli għat-tfal, li jipprovdu, b'mod konsistenti mal-kapaċitajiet li jevolvu tat-tfal, direzzjoni u gwida xierqa fl-eżerċizzju mit-tfal tad-drittijiet rikonoxxuti f'din il-Konvenzjoni”;

H.

billi l-kwistjonijiet globali, bħat-tibdil fil-klima, it-teknoloġiji l-ġodda u d-diġitalizzazzjoni jirrappreżentaw theddid ġdid għat-tfal, filwaqt li joffru wkoll opportunitajiet ġodda ta' tagħlim u konnessjoni;

I.

billi l-UE impenjat ruħha li timplimenta s-17-il Għan ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs), kemm fil-politiki interni kif ukoll f'dawk esterni tagħha, inkluż l-SDĠ 16.2 biex “itemm l-abbuż, l-isfruttament, it-traffikar u kull forma ta' vjolenza fuq it-tfal u t-tortura tat-tfal”;

J.

billi kważi 25 miljun tifel u tifla taħt it-18-il sena jinsabu f'riskju ta' faqar jew ta' esklużjoni soċjali fl-UE; billi l-faqar iċaħħad lit-tfal minn opportunitajiet edukattivi, indukrar tat-tfal, aċċess għall-kura tas-saħħa, ikel u akkomodazzjoni adegwati, appoġġ għall-familja u saħansitra protezzjoni mill-vjolenza, u jista' jkollu effetti dejjiema ħafna; billi l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali enfasizzat li l-ġlieda kontra l-faqar fost it-tfal hija wkoll kwistjoni ta' drittijiet fundamentali u ta' obbligi legali (5);

K.

billi l-Kunsens Ewropew rivedut għall-Iżvilupp iddeskriva lit-tfal u liż-żgħażagħ bħala aġenti ta' żvilupp u ta' bidla, kif ukoll bħala kontributuri essenzjali għall-Aġenda 2030, inkluż permezz tal-kapaċità tagħhom li jkunu innovattivi; billi l-Kunsens isostni wkoll li l-UE u l-Istati Membri tagħha se jsaħħu d-drittijiet taż-żgħażagħ u se jagħtuhom is-setgħa li jmexxu kwistjonijiet pubbliċi billi jippromwovu l-parteċipazzjoni tagħhom fl-ekonomiji, is-soċjetajiet u t-teħid ta' deċiżjonijiet lokali;

L.

billi l-investiment fil-futur tat-tfal, l-importanza tal-protezzjoni tat-tfal permezz ta' strateġija komprensiva dwar id-drittijiet tat-tfal u l-istabbiliment tal-“Garanzija għat-Tfal” bħala għodda ta' ġlieda kontra l-faqar u bħala garanzija li t-tfal ikollhom aċċess għal servizzi bażiċi, huma enfasizzati bħala prijoritajiet għolja fl-ittri ta' missjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni għad-Demokrazija u d-demografija, Dubravka Šuica, kif ukoll tal-Kummissarju nnominat għall-impjiegi, Nicolas Schmit;

M.

billi t-tfal huma grupp vulnerabbli li huma milquta b'mod qawwi mill-impatti negattivi tat-tibdil fil-klima u huma fost l-ewwel vittmi tal-effetti negattivi tagħha, bħan-nixfa, l-għargħar u l-maltempati, il-kriżijiet tal-ikel u t-tniġġis; billi wieħed minn kull erba' mwiet ta' tfal taħt l-età ta' ħames snin madwar id-dinja għandhom rabta diretta jew indiretta mar-riskji ambjentali (6);

N.

billi t-tfal jirrappreżentaw kważi wieħed minn kull erba' vittmi ta' traffikar ta' bnedmin irreġistrati fl-UE, inkluż fi ħdan l-Istat Membru tagħhom; billi l-bniet huma mira ewlenija u jiġu ttraffikati għal skopijiet ta' sfruttament sesswali (7);

O.

billi l-abbuż u l-isfruttament sesswali tat-tfal online huwa ksur serju tad-drittijiet fundamentali tat-tfal, li jirriżultaw fi trawma enormi u konsegwenzi ta' ħsara dejjiema għall-vittmi tfal li jistgħu jkomplu jitfaċċaw fl-età adulta, u huwa fenomenu li qed jevolvi; billi forom ġodda ta' kriminalità, bħall-“pornografija ta' vendetta” u l-estorsjoni sesswali qed jiżdiedu fuq l-internet u hemm bżonn li jiġu indirizzati b'miżuri konkreti mill-Istati Membri; billi, skont l-aħħar ċifri, l-għadd ta' xbihat li juru materjal ta' abbuż sesswali tat-tfal (CSAM) online żdied b'mod drammatiku u b'rata bla preċedent, u saru mifruxa minħabba l-internet, b'rapporti ta' aktar minn 45 miljun immaġni u filmati li ġew identifikati bħala abbuż sesswali tat-tfal (8);

P.

billi d-dritt tat-tfal għal edukazzjoni għandu jiġi ggarantit dejjem;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-Alġerija, b'mod partikolari dik tat-30 ta' April 2015 dwar il-priġunerija tal-ħaddiema u attivisti tad-drittijiet ta' bniedem fl-Alġerija (1), u r-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Marzu 2019 intitolata “Wara r-Rebbiegħa Għarbija: It-triq 'il quddiem għar-reġjun tal-Lvant Nofsani u l-Afrika ta' Fuq (MENA)” (2),

—

wara li kkunsidra l-aġġornament dwar il-pajjiż tal-Alġerija fir-Rapport Annwali tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija fid-Dinja 2018, adottat mill-Kunsill Ewropew fit-18 ta' Marzu 2019,

—

wara li kkunsidra l-11-il sessjoni tal-Kunsill ta' Assoċjazzjoni UE-Alġerija tal-14 ta' Mejju 2018,

—

wara li kkunsidra t-tielet Rieżami Perjodiku Universali (UPR) dwar l-Alġerija, adottat mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fis-36 sessjoni tiegħu fil-21 u t-22 ta' Settembru 2017,

—

wara li kkunsidra l-prijoritajiet kondiviżi ta' sħubija adottati skont il-Politika Ewropea tal-Viċinat (PEV) riveduta mir-Repubblika Demokratika Popolari tal-Alġerija u l-Unjoni Ewropea fit-13 ta' Marzu 2017, li jiffukaw fuq l-implimentazzjoni tar-reviżjoni kostituzzjonali u l-appoġġ tal-UE għall-progress tad-demokrazija u tad-drittijiet tal-bniedem fl-Alġerija,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Alġerija (3) u b'mod partikolari l-Artikolu 2 tiegħu, li jistipula li r-rispett għall-prinċipji demokratiċi u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem iridu jikkostitwixxu element essenzjali tal-ftehim u jispiraw il-politiki interni u internazzjonali tal-partijiet fih,

—

wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni tal-Alġerija, kif riveduta fis-7 ta' Frar 2016, u b'mod partikolari l-Artikoli 2, 34, 35, 36, 39, 41, 42, 48 u 54 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, dwar il-piena tal-mewt, dwar it-tortura u trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti oħra, dwar il-libertà ta' espressjoni online u offline, u dwar id-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, kif ukoll il-Qafas Strateġiku u l-Pjan ta' Azzjoni l-ġodda tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija, li għandu l-għan li jqiegħed il-protezzjoni u s-sorveljanza tad-drittijiet tal-bniedem fil-qalba tal-politiki kollha tal-UE,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi (ICCPR), il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali (ICESCR), il-Konvenzjoni Kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti oħra, u l-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948 u d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha tal-Intolleranza u d-Diskriminazzjoni abbażi tar-Reliġjon jew tat-Twemmin,

—

wara li kkunsidra l-Karta Afrikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli,

—

wara li kkunsidra l-Liġi Alġerina 12-06 dwar l-assoċjazzjonijiet u l-Ordinanza 06-03 li tirregola l-qima reliġjuża mhux Musulmana,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Alġerija hija ġar qrib u sieħba ewlenija tal-Unjoni Ewropea u tar-reġjun tal-Afrika ta' Fuq;

B.

billi, fis-16 ta' Frar 2019, għaxart ijiem wara li Abdelaziz Bouteflika ħabbar il-kandidatura tiegħu għall-ħames mandat presidenzjali, bdew fl-Alġerija l-protesti paċifiċi magħrufa bħala l-Hirak (il-Moviment); billi, fit-2 ta' April 2019, Bouteflika rriżenja; billi l-President tal-Kunsill tan-Nazzjon, Abdelkader Bensalah, assuma l-kariga ta' Aġent Kap tal-Istat; billi t-tmexxija militari taħt il-Logutenent Ġeneral Ahmed Gaïd Salah ilha apertament iżżomm il-poter f'idejha fil-pajjiż mir-riżenja ta' Bouteflika 'l hawn;

C.

billi Abdelaziz Bouteflika kien ilu President sa mill-1999; billi r-reviżjoni kostituzzjonali tal-2016 llimitat l-għadd massimu ta' termini presidenzjali ta' presidenti futuri għal żewġ mandati biss; billi r-reviżjoni kostituzzjonali ma setgħetx tiġi applikata b'mod retroattiv, hekk li Bouteflika tħalla joħroġ kandidat għall-ħames mandat; billi l-elezzjoni presidenzjali, oriġinarjament skedata għat-18 ta' April 2019, ġiet inizjalment posposta għall-4 ta' Lulju 2019 u wara għat-12 ta' Diċembru 2019;

D.

billi saru dimostrazzjonijiet paċifiċi fil-pajjiż kollu fi Frar, Marzu u April 2019, u mbagħad kull nhar ta' Tlieta u nhar ta' Ġimgħa għal dawn l-aħħar 40 ġimgħa; billi, f'dawn l-aħħar ġimgħat, id-dimostranti bdew jagħmlu mixjiet ta' bil-lejl fil-pajjiż kollu;

E.

billi l-Hirak igawdi appoġġ kbir u jikkostitwixxi l-akbar moviment ta' protesta fl-Alġerija; billi ż-żgħażagħ jikkostitwixxu l-maġġoranza tad-dimostranti; billi d-dimostranti qed jitolbu li jintemmu l-korruzzjoni, in-nuqqas ta' opportunitajiet għall-impenn politiku, ir-rati għolja tal-qgħad u r-repressjoni tad-dimostrazzjonijiet, kif ukoll qafas aktar pluralista u inklużiv bi tħejjija għal elezzjonijiet ħielsa, bħala parti mit-tranżizzjoni politika usa';

F.

billi l-Indiċi Dinji tal-Libertà tal-Istampa tal-2019 jikklassifika l-Alġerija fil-141 post mill-180 stat li ġew mistħarrġa, u billi jiddeskrivi l-libertà tal-istampa fil-pajjiż bħala “mhedda” u jinnota li l-ġurnalisti spiss iħabbtu wiċċhom mal-persekuzzjoni; billi organizzazzjonijiet tal-midja indipendenti, ċittadini ġurnalisti tal-midja soċjali u sorsi medjatiċi oħra jiffaċċjaw ċensura strutturali min-naħa tal-awtoritajiet Alġerini għal kwalunkwe rappurtaġġ li jitqies li jagħti appoġġ lil pożizzjonijiet ta' dissens;

G.

billi, minn Jannar 2018, l-awtoritajiet Alġerini għalqu bosta knejjes, li l-maġġoranza vasta tagħhom huma parti mill-Église protestante d'Algérie (EPA), l-organizzazzjoni li tħaddan fiha l-knejjes Protestanti fl-Alġerija u li tgawdi rikonoxximent legali;

H.

billi l-kap editur tal-istazzjon tar-radju pubbliku La Chaîne 3, Meriem Abdou, irriżenja fit-23 ta' Frar 2019 bi protesta kontra t-trattament preġudikat tal-Hirak; billi diversi ġurnalisti oħra ġew arrestati jew soġġetti għal intimidazzjoni, bħall-ex korrispondent Għarbi ta' France 24, Sofiane Merakchi, u l-ġurnalisti Alla El Sheikh u Abdelmouji Khelladi, li ilhom miżmuma mis-26 ta' Settembru 2019 u mill-14 ta' Ottubru 2019 rispettivament;

I.

billi, fl-4 ta' Marzu 2019, Nadia Madassi, li kienet ilha tippreżenta Canal Algérie għal dawn l-aħħar 15-il sena, irriżenjat fost allegazzjonijiet li kienet ġiet iċċensurata; billi, fil-5 ta' Marzu 2019, il-gazzetta Echorouk u l-istazzjon televiżiv El Bilad ġew sanzjonati mill-Ministeru tal-Komunikazzjoni talli rrappurtaw dwar id-dimostrazzjonijiet; billi l-grupp “Algérie – Debout!” fuq Facebook, b'aktar minn 500 000 membru, safa magħluq, filwaqt li l-fundatur u l-amministratur tiegħu Sofiane Benyounes ġie ffastidjat u interrogat diversi drabi qabel ma tressqu akkużi kontrih; billi l-pubblikazzjonijiet Jeune Afrique, Tout Sur l'Algérie, Algérie Part, Interlignes, u Observ'Algérie ġew iċċensurati;

J.

billi dimostranti tal-Hirak, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, ġurnalisti u bloggers kull ma jmur dejjem aktar qed jiġu fil-mira jew jisfaw arrestati biex ma jitħallewx jeżerċitaw il-libertà tagħhom ta' espressjoni, ta' assoċjazzjoni jew ta' għaqda paċifika;

K.

billi l-kamra tal-avukati tal-Alġerija (Union nationale des ordres des avocats, UNOA) unanimament iddenunzjat l-arresti ta' attivisti tal-Hirak u s-soppressjoni tal-libertajiet; billi, fl-24 ta' Ottubru 2019, madwar 500 avukat iddimostraw fl-Alġier biex jesiġu li jiġu rrispettati d-dritt tad-dimostranti għal proċess ġust u l-indipendenza tal-ġudikatura; billi l-UNOA waqqfet kumitat biex jappoġġja lill-avukati li jiddefendu lid-dimostranti u lid-dissidenti miżmuma;

L.

billi, skont il-Lega Alġerina għad-Difiża tad-Drittijiet tal-Bniedem (Ligue algérienne pour la défense des droits de l'homme, LADDH), aktar minn mitt persuna ġew arrestati u miżmuma b'rabta mal-protesti paċifiċi mindu beda l-Hirak; billi l-akkużi li jinżammu fuqhom – “li jimminaw l-unità nazzjonali u l-integrità territorjali”, “li jxewxu favur għaqdiet illegali” u “li jdgħajfu l-moral tal-armata” – huma vagi u jiksru l-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem;

M.

billi, ta' 87 sena, Lakhdar Bouregaa – veteran tal-gwerra tal-indipendenza – safa arrestat fid-29 ta' Ġunju 2019 talli kkritika lill-kap tal-armata; billi studenta tal-liġi ta' 22 sena, Nour el Houda Dahmani, inħelset fil-25 ta' Novembru 2019 wara li ġiet ikkundannata għal sentenza ta' sitt xhur priġunerija, wara dimostrazzjoni tal-istudenti fis-17 ta' Settembru 2019 u saret ikona għad-dimostrazzjonijiet tal-istudenti ta' kull ġimgħa; billi Ibrahim Daouadji u erba' attivisti oħra ġew arrestati fit-12 ta' Ottubru 2019 talli kkontestaw żjara mill-Ministru għaż-Żgħażagħ;

N.

billi Kamal Eddine Fekhar, tabib, difensur tad-drittijiet tal-bniedem, difensur tal-komunità Amazigh At-Mzab u ex membru tal-LADDH, miet fid-detenzjoni fit-28 ta' Mejju 2019, wara li kien ġie arrestat waqt protesti fuq skala kbira, wara 53 jum fuq strajk tal-ġuħ, u billi huwa mifhum li mewtu kienet ir-riżultat tal-kundizzjonijiet li fihom kien miżmum u ta' negliġenza medika; billi Ramzi Yettou, żagħżugħ ta' 22 sena, miet minħabba l-ġrieħi li ġarrab meta l-pulizija sawtuh b'mod brutali f'April 2019;

O.

billi Karim Tabbou, protagonista ewlieni tal-oppożizzjoni, ex segretarju ġenerali tal-Front tal-Forzi Soċjalisti (Front des forces socialistes, FFS), partit storiku tal-oppożizzjoni u llum kap tal-partit mhux rikonoxxut Unjoni Soċjali u Demokratika, safa arrestat fit-12 ta' Settembru 2019; billi nħeles mill-Qorti ta' Tipaza fis-26 ta' Settembru 2019, iżda inqas minn 14-il siegħa wara reġa' ġie arrestat taħt ġurisdizzjoni differenti (Sidi M'Hamed) iżda taħt kundizzjonijiet simili, u issa qed jinżamm f'reklużjoni de facto;

P.

billi bosta membri tal-assoċjazzjoni Rassemblement actions jeunesse (RAJ), fosthom il-fundatur tagħha Hakim Addad, il-President tagħha Abdelouahab Fersaoui, u l-membri tagħha Massinissa Aissous, Djalal Mokrani, Ahmed Bouider, Kamel Ouldouali, Karim Boutata, Ahcene Kadi, Wafi Tigrine u Khireddine Medjani ġew arrestati waqt dimostrazzjonijiet paċifiċi b'appoġġ għall-priġunieri tal-kuxjenza fl-Alġerija;

Q.

billi diversi dimostranti, bħal Samir Belarbi, Fodil Boumala, Fouad Ouicher, Saida Deffeur u Raouf Rais, li għadhom miżmuma, u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem – fosthom Said Boudour, Hamid Goura u Slimane Hamitouche – qed jiġu mħarrka minħabba li “jdgħajfu l-moral tal-armata”;

R.

billi, fil-11 ta' Novembru 2019, il-qorti ta' Sidi M'Hamed fl-Alġier fetħet il-proċess ta' 42 attivist, fosthom membru tal-Assemblea Provinċjali ta' Wilaya, Samira Messouci, fuq akkużi li “kkompromettew l-integrità tat-territorju nazzjonali” talli refgħu l-emblema tal-Amazigh; billi din il-bandiera tperpret maġenb dik nazzjonali fil-pajjiż kollu matul id-dimostrazzjonijiet ta' kull ġimgħa; billi diversi tribunali fil-pajjiż ħelsu lid-dimostranti li kienu ġew arrestati fuq l-istess akkuża;

S.

billi libertajiet fundamentali huma minquxa fil-Kostituzzjoni Alġerina, inkluża l-libertà ta' assoċjazzjoni, li hija definita ulterjorment mil-Liġi 12-06; billi l-Liġi 12-06 tirrikjedi li kull assoċjazzjoni, inklużi dawk li diġà rnexxielhom jirreġistraw ruħhom, jirreġistraw u jiksbu riċevuta tar-reġistrazzjoni mill-Ministeru tal-Intern qabel ma jkunu jistgħu joperaw legalment; billi l-applikazzjonijiet għall-prereġistrazzjoni ta' diversi organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, mhux governattivi, reliġjużi u karitatevoli, bħal LADDH, Euromed Rights, RAJ, Amnesty International, l-Assoċjazzjoni Protestanta tal-Alġerija, il-Kummissjoni Nazzjonali għall-Gruppi Reliġjużi mhux Musulmani u l-Assoċjazzjoni Femminista għall-Iżvilupp Personali u l-Eżerċizzju taċ-Ċittadinanza (AFEPEC) għadhom pendenti, minkejja li jissodisfaw ir-rekwiżiti legali kollha; billi għaldaqstant ma għandhomx status legali uffiċjali;

T.

billi, skont il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi, li l-Alġerija rratifikatu, il-gvernijiet iridu jiżguraw id-dritt għal-libertà tar-reliġjon, tal-ħsieb u tal-kuxjenza ta' kull persuna taħt il-ġurisdizzjoni tagħhom, u b'mod partikolari tal-minoranzi reliġjużi; billi dan id-dritt jinkludi l-libertà li wieħed jeżerċita r-reliġjon jew it-twemmin tal-għażla tiegħu, pubblikament jew privatament, waħdu jew ma' oħrajn;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar Kuba, b'mod partikolari dawk tas-17 ta' Novembru 2004 dwar Kuba (1), tat-2 ta' Frar 2006 dwar il-politika tal-UE lejn il-Gvern Kuban (2), tal-21 ta' Ġunju 2007 dwar Kuba (3), tal-11 ta' Marzu 2010 dwar il-priġunieri ta' kuxjenza f'Kuba (4), tal-5 ta' Lulju 2017 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni Ewropea, tal-Ftehim ta' Djalogu Politiku u ta' Kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u r-Repubblika ta' Kuba, min-naħa l-oħra (5), u tal-15 ta' Novembru 2018 (6),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Djalogu Politiku u ta' Kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u Kuba, iffirmat f'Diċembru 2016 u applikat b'mod proviżorju mill-1 ta' Novembru 2017,

—

wara li kkunsidra t-tieni Kunsill Konġunt bejn l-UE u Kuba li sar fid-9 ta' Settembru 2019 f'Havana,

—

wara li kkunsidra t-tieni Djalogu formali dwar id-Drittijiet tal-Bniedem bejn l-UE u Kuba, li sar fl-ambitu tal-Ftehim ta' Djalogu Politiku u ta' Kooperazzjoni bejn l-UE u Kuba, fit-3 ta' Ottubru 2019 fi Brussell,

—

wara li kkunsidra r-Rieżami Perjodiku Universali tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU dwar Kuba ta' Mejju 2018,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi (ICCPR) u trattati u strumenti internazzjonali oħra fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra t-Tortura u Trattamenti jew Pieni Oħra Krudili, Inumani jew Degradanti, adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fl-10 ta' Diċembru 1984 u li Kuba hija Stat Parti tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, li Kuba hija pajjiż firmatarju tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi, fl-1 ta' Ottubru 2019, il-mexxej tal-oppożizzjoni tal-Unjoni Patrijottika ta' Kuba (UNPACU), José Daniel Ferrer, ġie arrestat b'mod arbitrarju mingħajr l-ebda akkuża u ġie miċħud kuntatt estern għal mill-inqas 72 siegħa;

B.

billi l-awtoritajiet Kubani żammewh il-ħabs, ippersegwitawh u intimidawh għal aktar minn għaxar snin minħabba l-attiviżmu politiku paċifiku tiegħu; billi fl-2018, inżamm f'iżolament għal għaxart ijiem;

C.

billi fit-2 ta' Novembru 2019, is-Sur Ferrer irnexxielu jibgħat ittra bil-moħbi li fiha stqarr li kien ġie ttorturat u maltrattat, li ħajtu tqiegħdet f'periklu waqt li kien qed jinżamm f'detenzjoni, u li ma ngħatax attenzjoni medika xierqa; billi skont informazzjoni pprovduta mill-familja tiegħu fil-15 ta' Novembru 2019, hu qed jiġi miżmum fil-ħabs ta' Aguadores f'Santiago de Cuba, fejn ittieħed f'ċella ta' kastig; billi fis-7 ta' Novembru 2019, martu ratu għal ftit minuti u kkonfermat li s-saħħtu kienet fi stat kritiku minħabba li kien tilef nofs il-piż ta' ġismu, b'riżultat ukoll ta' strajk tal-ġuħ li kien beda jagħmel;

D.

billi, skont diversi NGOs, is-Sur Ferrer huwa biss wieħed minn 120 priġunier politiku f'Kuba; billi ħafna ġurnalisti indipendenti, dissidenti paċifiċi u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, li fil-parti l-kbira tagħhom huma membri tal-oppożizzjoni demokratika, qed jiġu ppersegwitati, detenuti b'mod arbitrarju jew miżmuma l-ħabs f'Kuba, b'mod partikolari José Guía Piloto, Silverio Portal Contreras, Mitzael Díaz Paseiro, Orlando Zapata Tamayo, Eliecer Bandera Barrera, Edilberto Ronal Azuaga u Roberto de Jesús Quiñones Hacess;

E.

billi fit-28 ta' Ottubru 2019, miet Armando Sosa Fortuny – il-priġunier politiku Kuban li dam l-itwal ammont ta' żmien detenut – (43 sena); billi l-awtoritajiet Kubani ma qablux li jeħilsuh minkejja l-kundizzjoni ħażina ta' saħħtu;

F.

billi skont l-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem dawk kollha li jiġu arrestati jew detenuti jridu jiġu infurmati bir-raġunijiet fil-mument tal-arrest tagħhom, u jitressqu quddiem imħallef mingħajr dewmien;

G.

billi l-azzjonijiet tal-Gvern Kuban jiksru d-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 1(5) u 22 tal-Ftehim ta' Djalogu Politiku u ta' Kooperazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u Kuba ffirmat fl-2016, li fih il-Gvern Kuban jimpenja ruħu li jirrispetta u jtejjeb id-drittijiet tal-bniedem;

H.

billi, fil-5 ta' Lulju 2017, il-Parlament ta l-approvazzjoni tiegħu għall-Ftehim ta' Djalogu Politiku u ta' Kooperazzjoni; billi l-approvazzjoni tal-Parlament tesprimi b'mod ċar it-tħassib kbir tiegħu dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f'Kuba u tinkludi klawsola ta' sospensjoni fil-każ ta' ksur tad-dispożizzjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem;

I.

billi d-djalogu dwar id-drittijiet tal-bniedem bejn l-UE u Kuba, immexxi mir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għad-Drittijiet tal-Bniedem, beda fl-2015, bil-ħames sensiela ssir fid-9 ta' Ottubru 2018; billi fit-3 ta' Ottubru 2019, l-UE u Kuba kellhom it-tieni Djalogu formali tagħhom dwar id-Drittijiet tal-Bniedem; billi dan ma tax riżultati tanġibbli minkejja r-rielezzjoni ta' Kuba fil-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU għall-perjodu 2017-2019; billi kull djalogu politiku jrid jinkludi djalogu dirett intensiv mas-soċjetà ċivili u mal-oppożizzjoni mingħajr ebda restrizzjoni;

J.

billi fi żmien it-tieni laqgħa tal-Kunsill Konġunt bejn l-UE u Kuba fid-9 ta' Settembru 2019 f'Havana, aktar minn 100 attivist ġew arrestati b'mod arbitrarju; billi l-UE baqgħet siekta dwar dawn l-azzjonijiet, u baqgħet siekta wkoll rigward il-każ tas-Sur Ferrer;

K.

billi l-Parlament ta l-Premju Sakharov għal-Libertà tal-Ħsieb lil attivisti Kubani fi tliet okkażjonijiet: Oswaldo Payá fl-2002, in-Nisa Lebsin l-Abjad fl-2005 u Guillermo Fariñas fl-2010; billi r-rebbieħa tal-Premju Sakharov u qrabathom għadhom jiġu ffastidjati u intimidati b'mod regolari, u miżmuma milli jitilqu mill-pajjiż u jipparteċipaw f'avvenimenti internazzjonali;

L.

billi d-drittijiet tal-bniedem, il-libertà, u d-dinjità u l-interess tan-nies huma rappreżentati u difiżi bl-aħjar mod f'demokrazija;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Haiti, b'mod partikolari dik tad-19 ta' Jannar 2011 dwar is-sitwazzjoni fil-Haiti sena wara t-terremot: għajnuna umanitarja u rikostruzzjoni (1) u dik tat-8 ta' Frar 2018 dwar l-iskjavitù tat-tfal fil-Haiti (2),

—

wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-UE dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija fid-Dinja 2018, b'mod partikolari l-aġġornament tiegħu dwar il-Haiti, adottat mill-Kunsill fit-13 ta' Mejju 2019,

—

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Missjoni ta' Segwitu Elettorali tal-UE fil-Haiti bejn id-19 u t-23 ta' Novembru 2018,

—

wara li kkunsidra r-rapport annwali tal-Missjoni għall-Istabbilizzazzjoni fil-Haiti (MINUSTAH) u tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR) tan-Nazzjonijiet Uniti dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Haiti, mill-1 ta' Lulju 2015 sal-31 ta' Diċembru 2016, ta' Lulju 2017,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-MINUSTAH u tal-OHCHR tan-NU dwar allegazzjonijiet ta' ksur u abbużi tad-drittijiet tal-bniedem tat-13 u l-14 ta' Novembru 2018 fid-distrett ta' La Saline, Port-au-Prince,

—

wara li kkunsidra r-Rieżami Perjodiku Universali (UPR) dwar il-Haiti, adottat mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fl-34 sessjoni tiegħu fis-17 ta' Marzu 2017,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali, adottat mill-Assemblea Ġenerali tan-NU fis-16 ta' Diċembru 1966 u li għalih il-Haiti huwa Stat parti,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Cotonou,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal, li tagħha il-Haiti huwa firmatarju,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni 2476 (2019) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tal-25 ta' Ġunju 2019,

—

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Missjoni ta' Osservazzjoni Elettorali tal-UE tal-2015,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà f'isem l-Unjoni Ewropea dwar is-sitwazzjoni fil-Haiti tas-7 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra l-artiklu ppubblikat minn Amnesty International fil-31 ta' Ottubru 2019, li jipprovdi evidenza ta' użu eċċessiv tal-forza kontra d-dimostranti,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Uffiċċju għall-Koordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji tan-NU rigward is-sitwazzjoni fil-Haiti tal-1 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni magħmula mid-Delegazzjoni tal-Unjoni Ewropea għall-Haiti fit-28 ta' Mejju 2019,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 144(5) u 132(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi d-dikjarazzjoni tal-gvern f'Lulju 2018 li se jelimina s-sussidji, b'żidiet sa 50 % fil-prezzijiet tal-fjuwil, wasslet għal protesti mifruxa u l-agħar diżordni ċivili li l-pajjiż ra fis-snin; billi din il-miżura kienet reazzjoni għat-tnaqqis maqbul mal-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI) fi Frar 2018 bi skambju għal self finanzjarju ta' USD 96 miljun biex il-pajjiż jiġi megħjun iħallas id-dejn estern tiegħu;

B.

billi d-dimostrazzjonijiet organizzati mill-mexxejja tal-oppożizzjoni talbu b'insistenza r-riżenja tal-President Jovenel Moïse minħabba inflazzjoni rampanti, allegazzjonijiet ta' korruzzjoni sistematika tal-gvern li kienu jinvolvu wkoll l-eks president Michel Martelly, u nuqqas ta' sigurtà ekonomika u alimentari, mingħajr ma dan ingħata attenzjoni kbira mid-dinja esterna; billi d-dimostrazzjonijiet li bdew aktar minn sena ilu bi protesta għall-iskandli ta' korruzzjoni li kienu jinvolvu l-awtoritajiet tal-Haiti ħallew madwar mitt ruħ mejta u eskalaw f'qerda kbira; billi jidher li l-korruzzjoni hija problema endemika tas-soċjetà u l-politika tal-Haiti;

C.

billi l-forzi tas-sigurtà rażżnu l-protesti bl-użu ta' munizzjon attiv u gass tad-dmugħ; billi, skont l-OHCHR tan-NU, fi Frar mietu 41 ruħ u ndarbu 100 fil-protesti; billi, skont l-aħħar ċifri tal-OHCHR, bejn il-15 ta' Settembru u l-1 ta' Novembru 2019 mill-inqas 42 persuna mietu fi protesti simili, li minnhom 19 inqatlu mill-forzi tal-infurzar tal-liġi, u 86 sfaw midruba;

D.

billi l-Haiti ilu minn Marzu 2019 mingħajr gvern, fatt li xekkel il-kapaċità tal-pajjiż li jkollu aċċess għal fondi ta' għajnuna internazzjonali u self mill-Bank Dinji; billi minn Jannar 2020 il-Haiti se jkun mingħajr parlament minħabba li naqas milli jorganizza elezzjonijiet parlamentari f'Ottubru 2019; billi s-Sur Moïse indika l-intenzjoni tiegħu li jintroduċi riformi kostituzzjonali li jsaħħu s-setgħat tal-uffiċċju tal-President;

E.

billi ma ttieħdet ebda azzjoni legali minkejja d-dimostrazzjonijiet; billi din l-impunità u n-nuqqas ta' attenzjoni mill-komunità internazzjonali komplew ikebbsu l-vjolenza; billi waħda mill-konsegwenzi ta' din il-kriżi mġebbda u kontinwa hija li kompliet tillimita l-aċċess għall-kura tas-saħħa, l-ikel, l-edukazzjoni u ħtiġijiet oħra, kif ukoll ikkawżat aktar skarsezzi fil-provvista tal-elettriku u tal-fjuwil;

F.

billi ħafna komunitajiet għadhom neqsin mill-aċċess għall-grilja elettrika wara t-terremot tal-2010 u jiddependu minn ġeneraturi tal-elettriku għall-ħtiġijiet tagħhom ta' kuljum; billi ż-żieda fil-prezz tal-fjuwil kompliet tillimita l-opportunitajiet ekonomiċi;

G.

billi hemm evidenza kredibbli li pulizija armati b'azzarini semiawtomatiċi sparaw munizzjon attiv matul il-protesti, bi ksur tad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem u tal-istandards internazzjonali dwar l-użu tal-forza; billi l-ġurnalisti huma fil-mira ta' fastidju u attakki fiżiċi kontinwi; billi Néhemie Joseph, ġurnalist ma' Radio Méga li rrapporta dwar il-protesti, inqatel b'arma tan-nar fil-karozza tiegħu fil-11 ta' Ottubru 2019, il-fotoġurnalist tal-Associated Press Chery Dieu-Nalio qala' tir ta' arma tan-nar f'wiċċu f'Settembru 2019, il-ġurnalist ta' Radio Sans Fin Pétion Rospide nqatel b'arma tan-nar fil-karozza tiegħu f'Ġunju 2019 u l-ġurnalist Vladjimir Legagneur għeb f'Marzu 2018;

H.

billi l-impunità pprevaliet ukoll f'każijiet bħall-massakru f'La Saline, fil-periferija tal-kapitali Port-au-Prince, fejn f'Ottubru 2018 inqatlu 70 persuna b'mod arbitrarju u ġew stuprati13-il mara; billi l-gvern attribwixxa l-massakru għal gwerra bejn gruppi kriminali; billi l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani (OAS) u l-Missjoni tan-NU għall-Appoġġ tal-Ġustizzja fil-Haiti (MINUJUSTH), abbażi tal-informazzjoni miġbura min-Netwerk Nazzjonali tad-Drittijiet tal-Bniedem (RNDDH), jattribwixxu dan il-massakru għal tentattiv min-naħa ta' mart il-President, Martine Moïse, u diversi rappreżentanti tal-gvern biex ixaħħmu l-poplu ta' La Saline bil-għan li jwaqqfu d-dimostrazzjonijiet kontra l-President Moïse, u jallegaw li l-massakru kien konsegwenza tar-rifjut tagħhom li jaċċettaw it-tixħim; billi l-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem fil-Haiti appellaw biex il-massakru jiġi investigat minn missjoni tal-OAS;

I.

billi s-sitwazzjoni tas-sigurtà fil-pajjiż marret lura drastikament minn Ottubru 2017 'l hawn, meta l-forzi taż-żamma tal-paċi tal-Missjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Istabbilizzazzjoni fil-Haiti (UNSTAMIH) ġew sostitwiti mill-MINUJUSTH, li l-persunal tagħha għandu taħriġ tal-pulizija limitat;

J.

billi d-diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru għadha toħloq tħassib serju fil-pajjiż; billi l-Haiti għandu Indiċi ta' Inugwaljanza tal-Ġeneru ta' 0,593 u jikklassifika fil-142 post minn 159 fl-Indiċi 2015; billi fil-Haiti d-diskriminazzjoni, l-istigmatizzazzjoni, l-esklużjoni u l-vjolenza kontra l-persuni LGBTI huma sistemiċi u mifruxa; billi l-bniet iż-żgħar ma jirċievu l-ebda edukazzjoni jew inkella ftit li xejn; billi l-liġijiet li jikkriminalizzaw l-istupru u l-vjolenza domestika ma ġewx adottati qabel l-2005, il-kodiċi kriminali ma ġiex rivedut mill-1835 'l hawn u ħafna drabi n-nisa u l-bniet iħabbtu wiċċhom ma' protezzjoni legali inugwali; billi, fis-7 ta' Novembru 2019, 10 detenuti ta' sess femminil, inkluża tifla ta' 15-il sena, ġew stuprati fil-Ħabs Ċivili ta' Gonaïves; billi l-affollament eċċessiv, l-ikel skars, in-nuqqas ta' żjarat mill-familji u kundizzjonijiet inumani oħrajn ilhom mifruxa fil-ħabsijiet tal-Haiti sa mill-bidu tal-protesti;

K.

billi l-biċċa l-kbira tat-tfal fil-Haiti ilhom ma jistgħux imorru skola sa mill-bidu tas-sena skolastika f'Settembru; billi l-illitteriżmu u l-aċċess għall-edukazzjoni huma problemi kbar fil-Haiti, peress li madwar nofs il-Haitjani ta' 15-il sena u aktar huma illitterati u fost it-tfal u ż-żgħażagħ mill-anqas 350 000 għadhom barra mill-iskola primarja u sekondarja fil-pajjiż kollu;

L.

billi fil-pajjiż għadha tiġi prattikata s-sistema tar-“Restavèk”, forma moderna ta' skjavitù li permezz tagħha t-tfal Haitjani minn djar foqra jintbagħtu mill-ġenituri tagħhom biex jgħixu ma' familji oħra u jaħdmu għalihom bħala sefturi fid-djar, fejn ħafna drabi jġarrbu abbuż u trattament ħażin u ma jkollhom ebda aċċess għat-tagħlim fl-iskejjel;

M.

billi, fl-Indiċi tal-Iżvilupp tal-Bniedem tal-UNDP, il-Haiti kklassifika fil-168 post f'livell dinji, liema pożizzjoni hija aktar baxxa minn dik ta' snin preċedenti, u jinsab fi bżonn kontinwu ta' għajnuna umanitarja u ta' għajnuna għall-iżvilupp; billi, skont il-Bank Dinji, il-Haiti għadu l-aktar pajjiż fqir fil-Kontinent Amerikan u wieħed mill-aktar pajjiżi foqra tad-dinja, peress li 59 % tal-popolazzjoni jgħixu taħt is-soll nazzjonali tal-faqar u 24 % jgħixu taħt is-soll nazzjonali tal-faqar estrem, filwaqt li 'l fuq minn 40 % tal-popolazzjoni jinsabu qiegħda; billi l-korruzzjoni tal-gvern hija bla rażan u l-Indiċi 2018 dwar il-Perċezzjoni tal-Korruzzjoni ta' Transparency International jikklassifika lill-Haiti fil-161 post minn fost il-180 pajjiż li ġew mistħarrġa;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) tat-22 ta' Ottubru 2019 dwar il-proċess elettorali fil-Bolivja u tal-15 ta' Novembru 2019 dwar is-sitwazzjoni fil-Bolivja,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Missjoni ta' Osservazzjoni Elettorali tal-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani (OAS) fil-Bolivja tal-21 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Grupp tal-Awdituri dwar il-Proċess Elettorali fil-Bolivja tal-10 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem, Michelle Bachelet, tas-16 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra r-referendum kostituzzjonali li sar fil-Bolivja fil-21 ta' Frar 2016,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar is-sitwazzjoni fil-Bolivja,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi,

—

wara li kkunsidra l-aħħar dikjarazzjonijiet għall-istampa dwar il-Bolivja maħruġa mill-Kummissjoni Inter-Amerikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, b'mod partikolari dawk tat-23 ta' Ottubru, tat-12 ta' Novembru u tad-19 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni tal-Bolivja,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fl-20 ta' Ottubru 2019, saru l-elezzjonijiet presidenzjali u leġiżlattivi fil-Bolivja f'ambjent polarizzat ferm, peress li l-President Morales huwa persunaġġ kontroversjali ħafna u li kien hemm kontroversja dwar l-aċċettazzjoni tal-kandidatura tiegħu;

B.

billi, wara li ma rnexxilux jirbaħ referendum biex jemenda l-Kostituzzjoni tal-Bolivja fl-2016, Evo Morales ippreżenta ruħu bħala kandidat għar-raba' mandat bl-approvazzjoni tal-Qorti Kostituzzjonali, deċiżjoni li wriet in-nuqqas ċar ta' indipendenza tal-ġudikatura fil-Bolivja;

C.

billi wara li kienu ngħaddew aktar minn 80 % tal-voti permezz tas-sistema rapida u sikura għat-trażmissjoni tar-riżultati preliminari (TREP), il-Qorti Elettorali Suprema waqfet milli tiżvela aktar riżultati preliminari; billi, f'dan il-punt, iċ-ċifri kienu jindikaw b'mod ċar li l-votazzjoni kellha ssir it-tieni darba; billi, 24 siegħa wara, il-Qorti Elettorali Suprema “ppreżentat data b'bidla inspjegabbli fix-xejra, li mmodifikat radikalment l-eżitu tal-elezzjoni u ġġenerat telf ta' fiduċja fil-proċess elettorali”, kif iddikjarat mill-OAS; billi t-Tribunal Kostituzzjonali eskluda l-possibbiltà li l-votazzjoni ssir it-tieni darba fuq il-bażi li d-differenza perċentwali meħtieġa ta' 10 % bejn iż-żewġ kandidati ewlenin kienet intlaħqet;

D.

billi l-azzjonijiet tat-Tribunal Elettorali Suprem wasslu għal nuqqas ta' qbil u suspetti ta' frodi mhux biss fost il-partitarji tal-kandidati tal-oppożizzjoni, iżda anke fost l-osservaturi nazzjonali u internazzjonali u l-maġġoranza tal-komunità internazzjonali;

E.

billi l-President Morales ipproklama lilu nnifsu pubblikament bħala r-rebbieħ tal-elezzjoni, anke qabel ma r-riżultati uffiċjali kollha ġew trażmessi u mħabbra pubblikament;

F.

billi dikjarazzjonijiet tal-OAS, l-UE u l-komunità internazzjonali esprimew tħassib serju dwar l-interruzzjoni mhux ġustifikata tal-għadd tal-voti, li tindika l-possibbiltà ta' approċċ preġudikat mill-osservaturi tal-Kummissjoni Elettorali; billi r-rakkomandazzjoni tal-interlokuturi domestiċi u internazzjonali kienet li l-elezzjoni ssir it-tieni darba bħala mod kif tissolva l-kriżi politika;

G.

billi l-interruzzjoni mhux mistennija tal-għadd tal-voti u l-proklamazzjoni tar-rebħa mill-President Morales wasslu għal protesti u mobilizzazzjoni enormi mill-partitarji tal-oppożizzjoni, kif ukoll mill-partitarji tal-President Morales stess; billi dawn id-dimostrazzjonijiet kienu kawża ta' tħassib kbir għall-komunità internazzjonali kollha u, sal-lum, wasslu għall-qtil ta' mill-inqas 32 ruħ, filwaqt li mijiet aktar indarbu u aktar minn 600 ruħ ġew arrestati; billi l-pajjiż kien qed ibati minħabba nuqqas ta' ikel u ta' fjuwil li qed ikollu konsegwenzi serji għall-popolazzjoni ċivili minħabba mblokki fit-toroq mis-sostenituri ta' Morales; billi hemm tħassib dwar il-vjolenza, allegazzjonijiet ta' użu mhux meħtieġ u sproporzjonat tal-forza mill-forzi tas-sigurtà u t-tifrik tas-soċjetà;

H.

billi l-korp inkarigat mill-amministrazzjoni tal-elezzjonijiet ma kellu ebda kredibbiltà, u wieħed mill-membri tiegħu rriżenja matul l-għadd tal-voti; billi l-oppożizzjoni ma rrikonoxxietx ir-riżultat tal-elezzjoni li saret f'ċirkustanzi bħal dawn, u ddenunzjat il-frodi elettorali allegata;

I.

billi l-UE ma bagħtitx missjoni ta' osservazzjoni elettorali sħiħa iżda kienet rappreżentata biss minn tim tekniku żgħir magħmul minn tliet uffiċjali bi grad iktar baxx;

J.

billi, bil-għan li terġa' tiġi stabbilita l-fiduċja, kemm il-gvern kif ukoll l-awtoritajiet elettorali aċċettaw awditu tekniku vinkolanti minn tim professjonali tal-OAS; billi dan l-awditu kellu l-appoġġ tas-Segretarju Ġenerali tan-NU;

K.

billi, fl-10 ta' Novembru 2019, l-awditu tal-OAS żvela irregolaritajiet u manipulazzjoni gravi matul l-elezzjoni, talab l-annullament tar-riżultat tal-elezzjoni u rrakkomanda proċess elettorali ġdid li għandu jinkludi awtoritajiet elettorali ġodda sabiex jiġi żgurat li jsiru elezzjonijiet kredibbli;

L.

billi, wara l-preżentazzjoni tar-rapport tal-awditu tal-OAS fl-10 ta' Novembru 2019 li talab li l-proċess elettorali jiġi annullat u jsir mill-ġdid, ħafna uffiċjali tal-istat bi grad għoli rriżenjaw, inklużi l-President, il-Viċi President, il-President tas-Senat u rappreżentanti tal-korp elettorali; billi Evo Morales u xi membri oħra tal-gvern tiegħu kellhom jirriżenjaw, jitilqu mill-pajjiż u jabbandunaw il-funzjonijiet tagħhom; billi membri anzjani tal-forzi armati ssuġġerew li l-ex President Evo Morales kellu jirreżenja; billi l-forzi armati u l-pulizija għandhom iżommu lura milli jinfluwenzaw il-proċessi politiċi u għandhom ikunu soġġetti għall-kontroll ċivili;

M.

billi Jeanine Áñez iffirmat digriet kontroversjali li jipproteġi lill-forzi armati mill-prosekuzzjoni minħabba atti li jwettqu biex jerġa' jiġi stabbilit l-ordni pubbliku;

N.

billi diversi riżenji wasslu biex it-Tieni Viċi President, Jeanine Áñez, assumiet il-presidenza interim, bl-obbligu li titlob malajr li jsiru elezzjonijiet presidenzjali ġodda peress li dan huwa l-uniku mod demokratiku u kostituzzjonali biex tissolva l-kriżi attwali;

O.

billi kemm it-tieni kamra kif ukoll l-ewwel kamra tal-Parlament tal-Bolivja approvaw b'mod unanimu, fit-23 ta' Novembru 2019, leġiżlazzjoni li twitti t-triq għal elezzjoni presidenzjali ġdida, li sussegwentement ġiet iffirmata mill-President interim Áñez; billi l-leġiżlazzjoni approvata tipprojbixxi lil dawk li servew għal żewġ mandati konsekuttivi bħala president milli joħorġu għall-elezzjoni, u b'hekk Evo Morales mhuwiex eliġibbli;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u l-Protokoll ta' Kjoto anness magħha,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC (COP21) li saret f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB),

—

wara li kkunsidra l-aktar evidenza xjentifika reċenti u komprensiva dwar l-effetti ta' ħsara tat-tibdil fil-klima li tinsab fir-rapport speċjali tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) bit-titlu “It-Tisħin Globali ta' 1,5 °C”, il-ħames rapport ta' valutazzjoni tiegħu (AR5) u r-rapport ta' sintesi tiegħu, kif ukoll ir-rapport speċjali tiegħu dwar it-tibdil fil-klima u l-art, u r-rapport speċjali tiegħu dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel,

—

wara li kkunsidra t-theddida qawwija li ġejja mit-telf tal-bijodiversità kif deskritta fis-sintesi għal dawk li jfasslu l-politika tar-rapport ta' valutazzjoni globali dwar il-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi tal-Ekosistema tad-29 ta' Mejju 2019,

—

wara li kkunsidra l-25 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC (COP25) li se ssir f'Madrid, Spanja mit-2 sat-13 ta' Diċembru 2019,

—

wara li kkunsidra s-26 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC li se ssir f'Diċembru 2020 u l-fatt li l-Partijiet kollha għall-UNFCCC jeħtieġu jżidu l-kontribuzzjonijiet tagħhom stabbiliti fil-livell nazzjonali bi qbil mal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi,

—

wara li kkunsidra l-15-il Konferenza tal-Partijiet għall-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (COP15) li se ssir f'Kunming, iċ-Ċina, f'Ottubru 2020, fejn il-Partijiet jeħtieġ jiddeċiedu fuq il-qafas globali ta' wara l-2020 biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 dwar it-tibdil fil-klima – viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima f'konformità mal-Ftehim ta' Pariġi (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' Novembru 2019 dwar il-Konferenza tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima 2019 f'Madrid, Spanja (COP25) (2),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi huwa kruċjali li tittieħed azzjoni immedjata u ambizzjuża li tillimita t-tisħin globali għal 1,5 °C u tipprevjeni t-telf tal-massa tal-bijodiversità;

B.

billi din l-azzjoni trid tkun ibbażata fuq ix-xjenza u trid tinkludi ċ-ċittadini u s-setturi kollha tas-soċjetà u tal-ekonomija, inkluża l-industrija, b'mod soċjalment ibbilanċjat u sostenibbli; billi trid tappoġġja l-kompetittività tal-ekonomiji tagħna u tiġi akkumpanjata minn miżuri soċjali u inklużivi qawwija biex jiżguraw tranżizzjoni ġusta u ekwa li ssostni l-ħolqien tal-impjiegi, filwaqt li jiġi rispettat il-bżonn ta' standard ta' benesseri għoli u ta' impjiegi u taħriġ ta' kwalità għolja;

C.

billi l-ebda emerġenza ma għandha tintuża biex tnawwar l-istituzzjonijiet demokratiċi jew biex timmina d-drittijiet fundamentali; billi l-miżuri kollha dejjem jiġu adottati permezz ta' proċess demokratiku;

1.

2.

3.

4.

5.

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u l-Protokoll ta' Kjoto anness magħha,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim adottat fil-21 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC (COP 21) li saret f'Pariġi fit-12 ta' Diċembru 2015 (il-Ftehim ta' Pariġi),

—

wara li kkunsidra l-24 Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC (COP 24) u l-14-il sessjoni tal-Laqgħa tal-Partijiet għall-Protokoll ta' Kjoto (CMP 14), kif ukoll it-tielet parti tal-ewwel sessjoni tal-Konferenza tal-Partijiet li serviet bħala l-Laqgħa tal-Partijiet għall-Ftehim ta' Pariġi (CMA 1.3), li saret f'Katowice, il-Polonja, bejn it-2 u l-14 ta' Diċembru 2018,

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Bureau tal-COP tal-UNFCCC tal-1 ta' Novembru 2019 li taċċetta l-proposta mill-Gvern taċ-Ċilì, bħala l-Presidenza li jmiss, biex il-COP 25 issir f'Madrid, Spanja mit-2 sat-13 ta' Diċembru 2019,

—

wara li kkunsidra l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti,

—

wara li kkunsidra s-Summit dwar it-Tibdil fil-Klima organizzat mis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti u li sar fit-23 ta' Settembru 2019,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2018 dwar il-Konferenza tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima 2018 f'Katowice, il-Polonja (COP 24) (1),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2019 dwar it-tibdil fil-klima – viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima f'konformità mal-Ftehim ta' Pariġi (2),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-28 ta' Novembru 2018 intitolata “Pjaneta Nadifa għal kulħadd – Viżjoni strateġika Ewropea fit-tul għal ekonomija għanja, moderna, kompetittiva u newtrali għall-klima” (COM(2018)0773),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-20 ta' Ġunju 2019,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-4 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra li fis-6 ta' Marzu 2015 il-Latvja u l-Kummissjoni Ewropea ressqu l-kontribut maħsub determinat fil-livell nazzjonali tal-UE u l-Istati Membri tagħha lill-UNFCCC,

—

wara li kkunsidra r-rapport speċjali tal-Grupp Intergovernattiv ta' Esperti dwar it-Tibdil fil-Klima (IPCC) dwar it-tisħin globali ta' 1,5 oC, il-ħames rapport ta' valutazzjoni tiegħu (AR5) u r-rapport ta' sinteżi tiegħu, kif ukoll ir-rapport speċjali tiegħu dwar it-tibdil fil-klima u l-art, u r-rapport speċjali dwar l-oċean u l-krijosfera fi klima li qed tinbidel;

—

wara li kkunsidra r-rapport ewlieni dwar l-adattament għall-klima tal-Kummissjoni Dinjija dwar l-Adattament,

—

wara li kkunsidra d-disa' rapport ta' sinteżi tal-Programm tan-NU għall-Ambjent (UNEP) ta' Novembru 2018 (Ir-Rapport tal-2018 dwar id-Distakk f'Termini ta' Emissjonijiet) u r-raba' rapport ta' adattament dwar id-distakk f'termini ta' adattament tiegħu għall-2018;

—

wara li kkunsidra l-valutazzjoni tal-indikaturi tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent intitolata “economic losses from climate-related extremes in Europe” (Telfien ekonomiku minħabba fenomeni estremi relatati mal-klima fl-Ewropa), ippubblikata fit-2 ta' April 2019,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni mill-Organizzazzjoni Meteoroloġika Dinjija (WMO) dwar l-istat tal-klima globali fl-2018 ta' Marzu 2019 kif ukoll l-14-il “Greenhouse Gas Bulletin” (Bulettin dwar il-gassijiet b'effett ta' serra) tat-22 ta' Novembru 2018,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tas-Silesia dwar is-Solidarjetà u t-Tranżizzjoni Ġusta, id-Dikjarazzjoni Ministerjali tas-Silesia “Foresti għall-Klima” u s-Sħubija “Nixprunaw il-Bidla Flimkien” għall-Elettromobbiltà u t-Trasport b'Emissjonijiet Żero, iffirmati fil-marġni tal-konferenza dwar il-klima tal-COP 24,

—

wara li kkunsidra s-sinteżi – intiża għal dawk li jfasslu l-politika – tar-rapport ta' valutazzjoni globali dwar il-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistema tal-Pjattaforma Intergovernattiva tal-Politika tax-Xjenza dwar il-Bijodiversità u s-servizzi tal-Ekosistema (IPBES) tad-29 ta' Mejju 2019,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2017 dwar Pjan ta' Azzjoni għan-natura, in-nies u l-ekonomija (3),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' sintesi ta' livell għoli dwar l-aħħar informazzjoni dwar ix-xjenza klimatika mlaqqa' mill-Grupp Konsultattiv dwar ix-Xjenza tas-Summit dwar l-Azzjoni Klimatika tan-NU 2019, intitolat “United in Science” (Magħqudin fix-Xjenza),

—

wara li kkunsidra l-istħarriġ tal-Ewrobarometru ta' April 2019 dwar it-tibdil fil-klima,

—

wara li kkunsidra l-mistoqsija lill-Kunsill (O-000029/2019 – B9-0055/2019) u lill-Kummissjoni (O-000030/2019 – B9-0056/2019) dwar il-Konferenza tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima tal-2019 f'Madrid, Spanja (COP 25),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 136(5) u 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Ftehim ta' Pariġi daħal fis-seħħ fl-4 ta' Novembru 2016; billi mid-19 ta' Novembru 2019, 187 mill-197 Parti għall-UNFCCC kienu ppreżentaw l-istrumenti tagħhom ta' ratifika, aċċettazzjoni, approvazzjoni jew adeżjoni man-NU;

B.

billi, fis-6 ta' Marzu 2015, l-UE u l-Istati Membri tagħha ppreżentaw il-kontribut maħsub stabbilit fil-livell nazzjonali tagħhom lill-UNFCCC, b'hekk huma impenjaw ruħhom li jilħqu mira vinkolanti ta' mill-inqas 40 % ta' tnaqqis fl-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra sal-2030 meta mqabbel mal-livelli tal-1990;

C.

billi l-impenji meħuda s'issa mill-firmatarji tal-Ftehim ta' Pariġi mhux se jkunu biżżejjed biex tintlaħaq il-mira komuni tiegħu; billi l-kontribut stabbilit fil-livell nazzjonali (NDC) attwali ppreżentat mill-UE u l-Istati Membri tagħha mhuwiex konformi mal-għanijiet stabbiliti fil-Ftehim ta' Pariġi u jeħtieġ jiġi rivedut;

D.

billi r-rapport tal-IPCC dwar iż-żieda ta' 1,5 oC juri li l-impatti fuq iż-żieda fit-temperatura x'aktarx ikunu ferm inqas gravi b'żieda ta' 1,5 oC minn żieda ta' 2 oC;

E.

billi dawn l-aħħar erba' snin – mill-2015 sal-2018 – kienu l-iktar erba' snin sħan b'rekord globali, u billi fl-2018 ġie rreġistrat l-ogħla livell ta' emissjonijiet globali tal-karbonju; billi Lulju 2019 kien l-iktar xahar sħun irreġistrat, u billi fis-sena 2019 qed tippersisti l-istess xejra attwali, b'mod li l-perjodu 2015-2019 jinsab fit-triq biex ikun l-iktar ħames snin sħan irreġistrati, skont id-WMO;

F.

billi, skont id-WMO, il-konċentrazzjoni globali ta' CO2 kienet ta' 407,8 parti għal kull miljun (ppm) fl-2018, 2,2 ppm ogħla mill-2017, u l-konċentrazzjonijiet tas-CO2 jinsabu fit-triq biex jilħqu jew saħansitra jaqbżu l-410 ppm sa tmiem l-2019;

G.

billi f'185 pajjiż madwar id-dinja ġew organizzati strajks dwar il-klima bħala parti minn moviment globali, b'rekord ta' 7,6 miljun persuna li niżlu fit-toroq f'Settembru 2019, b'hekk saret l-ikbar mobilizzazzjoni klimatika fl-istorja;

H.

billi l-preambolu għall-Ftehim ta' Pariġi jirrikonoxxi l-importanza li tiġi żgurata l-integrità tal-ekosistemi kollha, inklużi l-oċeani, u l-Artikolu 4(1)(d) tal-UNFCCC jenfasizza li l-Partijiet għalih għandhom jippromwovu l-ġestjoni sostenibbli, u l-konservazzjoni u t-titjib tal-bjar u tar-riservi tal-gassijiet b'effett ta' serra kollha, inklużi l-bijomassa, il-foresti u l-oċeani kif ukoll ekosistemi terrestri, kostali u tal-baħar oħra;

I.

billi ċ-Ċilì, bħala l-Presidenza li jmiss tal-COP 25, diġà indika li se jenfasizza r-rwol tal-oċeani fil-ġlieda kontra t-tisħin globali, deċiżjoni li tagħmel iktar sens wara l-pubblikazzjoni ta' rapport allarmanti ġdid mill-IPCC dwar it-tisħin tal-oċeani;

J.

billi l-foresti jikkontribwixxu sostanzjalment għall-mitigazzjoni u l-adattament għat-tibdil fil-klima; billi madwar 10 % tal-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra tal-UE huma assorbiti minn foresti li qed jikbru; billi d-deforestazzjoni tirrappreżenta kważi 20 % tal-emissjonijiet globali ta' gassijiet b'effett ta' serra u hija kkawżata partikolarment mill-espansjoni tal-produzzjoni industrijali tal-bhejjem, tas-sojja u taż-żejt tal-palm, inklużi dawk destinati għas-suq tal-UE; billi l-UE għandha tnaqqas il-kontribuzzjonijiet indiretti tagħha għad-deforestazzjoni (“embodied deforestation”), li għalihom għandha wkoll responsabbiltà;

K.

billi l-Parlament issa talab diversi drabi lill-Kummissjoni, inkluż fir-riżoluzzjoni tiegħu dwar it-tibdil fil-klima tal-14 ta' Marzu 2019, biex teżamina l-ipprezzar tas-CO2 f'setturi li għadhom mhumiex koperti mill-iskema tal-UE għall-iskambju ta' kwoti tal-emissjonijiet (ETS);

L.

billi t-tibdil fil-klima jaffettwa b'mod sproporzjonat lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw, minkejja l-fatt li dawn joħolqu emissjonijiet tas-CO2 ferm inqas mill-pajjiżi żviluppati;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

101.

102.

103.

104.

105.

106.

107.

108.

109.

110.

111.

112.

113.

114.

115.

116.

117.

118.

119.

120.

121.

122.

123.

124.

125.

126.

127.

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Prevenzjoni u l-Ġlieda Kontra l-Vjolenza fuq in-Nisa u l-Vjolenza Domestika, li nfetħet għall-iffirmar f'Istanbul fil-11 ta' Mejju 2011 (minn hawn 'il quddiem il-“Konvenzjoni ta' Istanbul”),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing adottati mir-Raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fil-15 ta' Settembru 1995 u d-dokumenti finali sussegwenti adottati fis-sessjonijiet speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Beijing + 5 (2005), Beijing + 15 (2010) u Beijing + 20 (2015),

—

wara li kkunsidra d-dispożizzjonijiet tal-istrumenti ġuridiċi tan-NU fl-isfera tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari dawk li jikkonċernaw id-drittijiet tan-nisa,

—

wara li kkunsidra l-proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill tal-4 ta' Marzu 2016 (COM(2016)0109),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/865 tal-11 ta' Mejju 2017 dwar l-iffirmar, f'isem l-Unjoni Ewropea, tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika fir-rigward ta' materji relatati mal-kooperazzjoni ġudizzjarja f'materji kriminali (1),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2017/866 tal-11 ta' Mejju 2017 dwar l-iffirmar, f'isem l-Unjoni Ewropea, tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika fir-rigward tal-asil u n-non-refoulement (2),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' Vjenna dwar il-Liġi tat-Trattati tat-23 ta' Mejju 1969, u, b'mod partikolari. l-Artikoli 26 u 27 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (QEDB),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2001/220/ĠAI (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/99/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Diċembru 2011 dwar l-ordni Ewropea ta' protezzjoni (4) u r-Regolament (UE) Nru 606/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta' miżuri ta' protezzjoni f'materji ċivili (5),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/36/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' April 2011 dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u l-protezzjoni tal-vittmi tiegħu, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2002/629/ĠAI (6), kif ukoll id-Direttiva 2011/93/UE tat-13 ta' Diċembru 2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-abbuż sesswali u l-isfruttament sesswali tat-tfal u l-pedopornografija, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2004/68/ĠAI (7),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol (8) u d-Direttiva tal-Kunsill 2004/113/KE tat-13 ta' Diċembru 2004 li timplimenta l-prinċipju ta' trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għal u l-provvista ta' merkanzija u servizzi (9), li jiddefinixxu u jikkundannaw il-fastidju u l-fastidju sesswali,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' April 2019 li titlob opinjoni mill-Qorti tal-Ġustizzja dwar il-kompatibbiltà mat-Trattati tal-proposti għall-adeżjoni tal-Unjoni Ewropea għall-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika u dwar il-proċedura għal dik l-adeżjoni (10),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Settembru 2018 dwar miżuri għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-fastidju morali u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE (11),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Ottubru 2017 dwar il-ġlieda kontra l-fastidju u l-abbuż sesswali fl-UE (12),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2017 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, mill-Unjoni Ewropea, tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (COM(2016)0109 – 2016/0062(NLE)) (13),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2015 dwar l-istrateġija tal-UE għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel wara l-2015 (14),

—

wara li kkunsidra l-linji gwida tat-8 ta' Diċembru 2008 tal-UE dwar il-vjolenza fuq in-nisa u l-bniet u l-ġlieda kontra l-forom kollha ta' diskriminazzjoni kontrihom,

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tat-3 ta' Diċembru 2015 intitolat “Strategic engagement for gender equality 2016-2019” (Impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri 2016-2019) (SWD(2015)0278),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) ta' Marzu 2014 intitolat “Violence against women: an EU-wide survey” (Il-vjolenza fuq in-nisa: stħarriġ madwar l-UE),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kummissjoni ta' Venezja tal-14 ta' Ottubru 2019 dwar l-Armenja, dwar l-implikazzjonijiet kostituzzjonali tar-ratifika tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Qafas 2008/913/ĠAI tal-Kunsill tat-28 ta' Novembru 2008 dwar il-ġlieda kontra ċerti forom u espressjonijiet ta' razziżmu u ksenofobija permezz tal-liġi kriminali (15),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-ugwaljanza bejn il-ġeneri hija valur fundamentali tal-UE; billi d-dritt għal trattament indaqs u għan-nondiskriminazzjoni huwa dritt fundamentali minqux fit-Trattati u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u għandu jiġi rispettat bis-sħiħ;

B.

billi, skont l-Indiċi tal-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE), l-ebda pajjiż tal-UE għadu ma kiseb l-ugwaljanza totali bejn in-nisa u l-irġiel; billi l-eliminazzjoni tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru hija rekwiżit essenzjali biex dan l-għan jintlaħaq;

C.

billi l-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru hija waħda mill-prijoritajiet tal-Impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn il-ġeneri għall-perjodu 2016-2019;

D.

billi skont id-definizzjoni fil-Konvenzjoni ta' Istanbul, bi “vjolenza fuq in-nisa” hu mifhum vjolazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u forma ta' diskriminazzjoni kontra n-nisa, u tfisser l-atti kollha ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru li jirriżultaw, jew x'aktarx jirriżultaw, fi ħsara jew tbatija ta' natura fiżika, sesswali, psikoloġika jew ekonomika fil-konfront tan-nisa, inkluż it-theddid ta' atti bħal dawn, koerċizzjoni jew privazzjoni arbitrarja tal-libertà, kemm fil-ħajja pubblika kif ukoll fil-ħajja privata;

E.

billi l-Mekkaniżmu ta' Monitoraġġ tal-Konvenzjoni ta' Belém do Pará (MESECVI) iddefinixxa t-terminu “femminiċidju” bħala l-mewt vjolenti ta' mara għal raġunijiet ta' ġeneru, li jsir f'kuntest tal-familja, f'konvivenza domestika jew fi kwalunkwe relazzjoni interpersonali oħra, fil-komunità, minn kwalunkwe persuna, jew meta dan isir jew jiġi tollerat, permezz ta' azzjoni jew l-ommissjoni tagħha, mill-Istat jew mill-aġenti tiegħu (16);

F.

billi l-Konvenzjoni ta' Istanbul tistabbilixxi li d-dispożizzjonijiet kollha tagħha, b'mod partikolari l-miżuri biex jiġu protetti d-drittijiet tal-vittmi, għandhom jiġu assigurati mingħajr diskriminazzjoni għal ebda raġuni bħalma huma sess, razza, kulur, lingwa, reliġjon, opinjoni politika jew ta' natura oħra, oriġini nazzjonali jew soċjali, assoċjazzjoni ma' minoranza nazzjonali, proprjetà, twelid, orjentament sesswali, identità sesswali, età, stat tas-saħħa, diżabilità, status matrimonjali, status ta' migrant jew rifuġjat jew status ieħor;

G.

billi l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru, kemm fiżika kif ukoll psikoloġika, huma mifruxin u jolqtu lin-nisa fil-livelli kollha tas-soċjetà, indipendentement mill-età, il-livell ta' edukazzjoni, l-introjtu, il-pożizzjoni soċjali jew il-pajjiż ta' oriġini jew residenza;

H.

billi l-vjolenza abbażi tal-ġeneru tikkostitwixxi kemm kawża kif ukoll konsegwenza tal-inugwaljanzi strutturali li jgħaddu minnhom in-nisa f'bosta aspetti tal-ħajja – ix-xogħol, is-saħħa, l-aċċess għar-riżorsi finanzjarji, il-poter u l-għarfien kif ukoll il-ġestjoni tal-ħin personali; billi l-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru teħtieġ li l-kawżi u l-fatturi li jikkontribwixxu għaliha jiġu mifhuma;

I.

billi huwa importanti li tiġi rikonoxxuta l-vjolenza strutturali jew istituzzjonali, li tista' tkun iddefinita bħala subordinazzjoni tan-nisa fil-ħajja ekonomika, soċjali u politika, fit-tentattiv li tiġi spjegata l-prevalenza tal-vjolenza fuq in-nisa fis-soċjetajiet tagħna;

J.

billi n-nisa ma jibbenefikawx mill-istess protezzjoni mill-vjolenza abbażi tal-ġeneru fl-UE kollha minħabba d-differenzi bejn il-politiki u l-leġiżlazzjonijiet tal-Istati Membri;

K.

billi s-sistemi ġudizzjarji spiss ma joffrux biżżejjed sostenn lin-nisa; billi, f'ħafna każijiet, il-vittma tista' tisfa fil-mira ta' kummenti degradanti minn uffiċjali tal-infurzar tal-liġi jew tinsab f'pożizzjoni ta' dipendenza, u dan ikabbar il-biża' tagħhom li jirrapportaw il-vjolenza;

L.

billi dan id-deċennju huwa kkaratterizzat minn offensiva viżibbli u organizzata fil-livell dinji u Ewropew kontra l-ugwaljanza tal-ġeneru u d-drittijiet tan-nisa, inklużi s-saħħa sesswali u riproduttiva u d-drittijiet relatati;

M.

billi l-istħarriġ li sar fl-2014 mill-FRA wera li terz tan-nisa kollha fl-Ewropa sfaw vittma ta' atti ta' vjolenza fiżika jew sesswali tal-anqas darba mill-età ta' 15-il sena, li 55 % tan-nisa ħabbtu wiċċhom ma' forma jew forom ta' fastidju sesswali, li 11 % ġarrbu fastidju online, mara waħda minn għoxrin (5 %) ġiet stuprata u aktar minn mara waħda minn għaxra ġarrbet vjolenza sesswali li tinvolvi l-użu tal-forza; billi, f'ħafna Stati Membri, aktar minn nofs in-nisa kollha vittmi ta' omiċidju huma maqtula minn sieħeb intimu, qarib jew membru tal-familja; billi l-vittmi kienu rrapportaw lill-pulizija l-aktar inċidenti gravi tagħhom ta' vjolenza minn id is-sieħeb tagħhom f'14 % biss tal-każijiet, u l-aktar inċidenti gravi ta' vjolenza mhux minn id is-sieħeb tagħhom fi 13 % biss tal-każijiet, u dan juri rata ta' rapportar estremament baxxa; billi f'dawn l-aħħar snin il-moviment #metoo ħeġġeġ lin-nisa u lill-bniet jirrapportaw il-każijiet ta' abbuż, vjolenza u fastidju;

N.

billi l-forom moderni ta' skjavitù u traffikar tal-bnedmin, li jolqtu l-aktar lin-nisa, għadhom persistenti fl-UE; billi 71 % tal-vittmi kollha tat-traffikar tal-bnedmin fil-livell dinji huma nisa u bniet, u tliet nisa jew bniet minn dawn in-nisa jew bniet huma sfruttati sesswalment (17);

O.

billi l-vjolenza u l-fastidju online spiss għandhom konsegwenzi fiżiċi u joħolqu r-riskju gravi li tali vjolenza ssir peress li jinkoraġġixxu lill-utenti online jimitaw il-vjolenza u l-fastidju li qraw dwarhom u jikkommettu atti bħal dawn;

P.

billi ċerti gruppi ta' nisa u bniet, ngħidu aħna l-migranti nisa, ir-rifuġjati nisa u n-nisa li jfittxu asil, in-nisa u l-bniet b'diżabbiltà, in-nisa LBTI u n-nisa Rom, huma esposti għal forom trasversali u multipli ta' diskriminazzjoni, u għaldaqstant huma saħansitra aktar vulnerabbli għar-riskju ta' vjolenza abbażi tal-ġeneru u jiġihom impedit l-aċċess għall-ġustizzja u għas-servizzi ta' assistenza u protezzjoni kif ukoll l-eżerċizzju tad-drittijiet fundamentali tagħhom;

Q.

billi n-nisa vittmi tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru u wliedhom spiss għandhom bżonn assistenza speċjali u protezzjoni, minħabba r-riskju għoli ta' intimidazzjoni, ritaljazzjoni u vittimizzazzjoni ulterjuri marbuta ma' din il-vjolenza;

R.

billi l-vjolenza abbażi tal-ġeneru timmina d-drittijiet tal-bniedem, l-istabbiltà soċjali u s-sigurtà, is-saħħa pubblika, l-opportunitajiet ta' edukazzjoni u ta' impjieg tan-nisa, kif ukoll il-benesseri u l-prospettivi ta' żvilupp tat-tfal u tal-komunitajiet;

S.

billi l-espożizzjoni għall-vjolenza u għall-abbuż fiżiċi, sesswali jew psikoloġiċi tħalli impatt qawwi fuq il-vittmi, li tista' tirriżulta fi ħsara fiżika, sesswali, emottiva jew psikoloġika dejjiema jew telf ekonomiku u finanzjarju;

T.

billi l-impunità għal dawk responsabbli minn reati kontra n-nisa għadha tippersisti u trid tinqered billi jiġi żgurat li dawk responsabbli jittellgħu quddiem il-ġustizzja u li n-nisa u l-bniet li kienu vittmi tal-vjolenza jirċievu sostenn u rikonoxximent xierqa mis-sistema ġudizzjarja; billi huwa fundamentali li jiġu offruti korsijiet ta' taħriġ lill-fornituri ta' servizzi li jittrattaw il-kwistjonijiet tal-vjolenza kontra n-nisa, bħall-uffiċjali tal-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi, l-imħallfin u dawk li jfasslu l-politiki;

U.

billi l-UE jeħtiġilha tieħu l-miżuri kollha meħtieġa, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri tagħha, biex tippromwovi u tħares id-dritt tan-nisa u tal-bniet kollha li jgħixu ħielsa mill-vjolenza, kemm fl-isfera pubblika kif ukoll f'dik privata;

V.

billi, tmien snin wara l-approvazzjoni tagħha, il-Konvenzjoni ta' Istanbul għadha ma ġietx ratifikata mill-Istati Membri kollha jew mill-UE;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Federazzjoni Russa,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (il-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Assistenza Reċiproka f'Materji Kriminali.

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Prinċipji Bażiċi tan-NU dwar l-Indipendenza tal-Ġudikatura,

—

wara li kkunsidra l-iskambju riċenti ta' fehmiet li sar fil-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern fit-12 ta' Novembru 2019 (1),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi bħala konsegwenza diretta tal-Patt Molotov-Ribbentrop, l-USSR Komunista annettiet ir-Repubblika tal-Litwanja, flimkien ma' pajjiżi oħra;

B.

billi l-Federazzjoni Russa, li ħadet impenji fil-qafas tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, u bħala membru sħiħ tal-Kunsill tal-Ewropa u tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa, ikkommettiet ruħha li tosserva l-prinċipji tad-demokrazija, l-istat tad-dritt u r-rispett tal-libertajiet u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem;

C.

billi bejn il-11 u t-13 ta' Jannar 1991 il-forzi armati tal-USSR wettqu att ta' aggressjoni kontra l-Istat indipendenti tal-Litwanja u n-nies li kienu qed jipprovaw jiddefendu b'mod paċifiku it-torri tat-televiżjoni ta' Vilnius, li rriżulta f'14-il persuna mejta u kważi 800 feruta; billi l-azzjonijiet soppressivi tal-forzi armati Sovjetiċi komplew sat-tentattiv ta' kolp ta' stat li sar f'Awwissu 1991 f'Moska;

D.

billi t-tixrid ta' demm ġie kkundannat madwar id-dinja kollha, inkluż mill-Kap tal-Kunsill Suprem tar-Repubblika Soċjalista Federattiva Sovjetika Russa waqt dimostrazzjoni tal-massa f'Moska ftit jiem wara;

E.

billi l-Federazzjoni Russa, fit-Trattat bejn ir-Repubblika tal-Litwanja u r-Repubblika Soċjalista Federattiva Sovjetika Russa fuq il-Bażi tar-Relazzjonijiet bejn l-Istati tad-29 ta' Lulju 1991, irrikonoxxiet ir-restawr tar-Repubblika tal-Litwanja indipendenti fil-11 ta' Marzu 1990;

F.

billi l-Federazzjoni Russa assumiet id-drittijiet u l-obbligi tal-eks Unjoni Sovjetika u hija l-Istat suċċessur tagħha;

G.

billi fis-27 ta' Marzu 2019 il-Qorti Reġjonali ta' Vilnius tat deċiżjoni fl-hekk imsejħa “kawża tat-13 ta' Jannar”, li fiha Dmitry Yazov, l-eks ministru tad-difiża tal-Unjoni Sovjetika, Vladimir Uskhopchik, l-eks kmandant tal-gwarniġjon ta' Vilnius tal-Armata Sovjetika, Mikhail Golovatov, l-eks kmandant tal-forzi speċjali tal-KGB, u 64 ċittadin Russu, Belarussu u Ukren instabu ħatja ta' delitti tal-gwerra u delitti kontra l-umanità għall-involviment tagħhom fl-att ta' aggressjoni kontra l-Istat tal-Litwana;

H.

billi l-awturi kollha ta' dan l-attakk kienu kontumaċi fil-proċess, minbarra tnejn minnhom, Yuri Mel u Gennady Ivanov, eks uffiċjali tal-armata Sovjetika, u l-imputati ġew ikkundannati għal perjodu ta' priġunerija sa 14-il sena; billi s-sentenzi li ngħataw fir-rebbiegħa 2019 jikkonċernaw il-ġrajjiet traġiċi li ġraw wara d-dikjarazzjoni tal-indipendenza Litwana tal-11 ta' Marzu 1990 u t-tentattivi Sovjetiċi biex jisfurzaw lil-Litwanja tirrevoka d-dikjarazzjoni tal-indipendenza tagħha, tentattivi li bdew b'imblokk ekonomiku fl-ewwel nofs tal-1990 u kkulminaw fi sforz brutali biex iwaqqgħu lill-Gvern Litwan f'Jannar 1991;

I.

billi, fit-twettiq tal-investigazzjoni preliminari għall-kawża tat-13 ta' Jannar, l-awtoritajiet tar-Repubblika tal-Litwanja talbu b'mod attiv li l-awtoritajiet kompetenti tal-Federazzjoni Russa jipprovdu assistenza legali f'dawn il-proċedimenti kriminali, iżda l-Federazzjoni Russa ma kkooperatx;

J.

billi huwa mifhum li l-Federazzjoni Russa qiegħda toffri b'mod attiv kenn u protezzjoni lill-uffiċjali kapijiet eżekuttivi u awturi tal-atti ta' aggressjoni armata kontra persuni ċivili innoċenti u mhux armati, bħall-ogħla uffiċjal militari matul l-avvenimenti ta' Jannar 1991, Mikhail Golovatov, u qiegħda tieħu l-miżuri possibbli kollha biex tgħinhom jevitaw li jinżammu responsabbli;

K.

billi r-reazzjoni inizjali tar-Russja għad-deċiżjoni tal-qorti kienet negattiva, u d-Duma tal-Istat Russu ppremettiet li l-proċess kien “politikament motivat” u “tentattiv biex l-istorja tinkiteb mill-ġdid”, u l-Ministeru għall-Affarijiet Barranin tar-Russja ħabbar li “mhux se joqgħod mingħajr ma jirreaġixxi ulterjorment”;

L.

billi bejn Lulju 2018 u April 2019 il-Kumitat Investigattiv tal-Federazzjoni Russa fetaħ diversi proċedimenti kriminali kontra l-prosekuturi, l-investigaturi u l-imħallfin tar-Repubblika tal-Litwanja li kienu involuti fl-investigazzjoni jew fid-deċiżjonijiet fil-kawża tat-13 ta' Jannar, fuq il-bażi tal-Artikoli 299 u 305 tal-Kodiċi Kriminali tal-Federazzjoni Russa, li jipprevedu responsabbiltà kriminali għal min “jistabbilixxi r-responsabbiltà kriminali ta' persuna magħrufa bħala innoċenti” u għall-“imħallef (imħallfin) li joħorġu sentenza, deċiżjoni jew kwalunkwe att ġuridiku ieħor intenzjonalment inġusti”;

M.

billi din il-prosekuzzjoni kriminali, ibbażata fuq motivazzjonijiet politiċi, mibdija mill-Federazzjoni Russa tista' tirriżulta f'tentattivi ta' użu ħażin tas-sistema Interpol u ta' ftehimiet ta' kooperazzjoni bilaterali u multilaterali oħra sabiex jiġu ristretti d-drittijiet tal-prosekuturi investigattivi u l-imħallfin aditi fil-kawża tat-13 ta' Jannar matul il-perkwiżizzjonijiet, l-interrogazzjonijiet u l-arresti; billi l-Federazzjoni Russa jaf tipprova tikseb mandati ta' arrest internazzjonali kontra l-uffiċjali Litwani involuti f'dawn il-proċedimenti;

N.

billi qed issir kampanja ta' propaganda u diżinformazzjoni fil-midja kkontrollata mill-Istat tal-Federazzjoni Russa, kif ukoll mir-rappreżentanti uffiċjali tiegħu, immirata lejn l-iżvilupp ta' teoriji ta' konfoffa dwar il-kawża tat-13 ta' Jannar, u hija parti mit-theddid ibridu kontra l-UE u d-demokraziji;

O.

billi l-istat tad-dritt, inkluża l-indipendenza ġudizzjarja, huwa wieħed mill-valuri komuni li fuqhom hija mibnija l-UE; billi l-Kummissjoni, flimkien mal-Parlament u mal-Kunsill, hija responsabbli taħt it-Trattati biex tiggarantixxi r-rispett tal-istat tad-dritt bħala valur fundamentali tal-Unjoni u biex tiżgura li d-dritt, il-valuri u l-prinċipji tal-UE jiġu rispettati;

P.

billi l-imħallfin ta' kwalunkwe Stat Membru huma wkoll imħallfin tal-Unjoni Ewropea kollha kemm hi;

Q.

billi l-indipendenza tal-ġudikatura hija l-bażi tal-istat tad-dritt u hija essenzjali għall-funzjonament tad-demokrazija u l-osservanza tad-drittijiet tal-bniedem; billi l-indipendenza tal-ġudikatura hija minquxa fl-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u l-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

R.

billi l-Prinċipji Bażiċi tan-NU dwar l-Indipendenza tal-Ġudikatura jistipulaw li huwa d-dmir tal-istituzzjonijiet governattivi u oħrajn kollha li jirrispettaw u josservaw l-indipendenza tal-ġudikatura; billi huma jiddikjaraw ukoll li ma jrid ikun hemm ebda ndħil mhux xieraq jew mhux ġustifikat fil-proċess ġudizzjarju (2);

S.

billi fid-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem hemm minqux b'mod partikolari l-prinċipji ta' ugwaljanza f'għajnejn il-liġi, il-preżunzjoni ta' innoċenza u d-dritt għal smigħ ġust u pubbliku minn tribunal kompetenti, indipendenti u imparzjali stabbilit bil-liġi;

T.

billi l-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni Ewropea dwar l-Assistenza Reċiproka f'Materji Kriminali – li ġiet ratifikata mill-Federazzjoni Russa – jistipula li “l-Partijiet Kontraenti jimpenjaw ruħhom li jagħtu lil xulxin, skont id-dispożizzjonijiet ta' din il-Konvenzjoni, l-assistenza reċiproka l-aktar wiesgħa possibbli, fil-proċeduri li jikkonċernaw reati li l-piena li għalihom, fi żmien it-talba għall-assistenza, taqa' taħt il-ġurisdizzjoni tal-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Parti li tagħmel it-talba”;

U.

billi l-Federazzjoni Russa qed tikser dejjem aktar id-dritt u l-impenji internazzjonali u tieħu pożizzjonijiet li jmorru kontra r-relazzjonijiet tajbin ta' viċinat, u b'hekk timmina kwalunkwe prospett ta' kooperazzjoni futura;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni li ttieħdet mill-arbitru tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) fit-tilwima dwar is-sussidju tal-Airbus (DS316) fitt-2 ta' Ottubru 2019, li tawtorizza lill-Istati Uniti japplikaw kontromiżuri fuq l-esportazzjonijiet tal-UE għall-valur ta' USD 7,5 biljun (EUR 6,8 biljun),

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni formali meħuda mill-Korp għas-Soluzzjoni tat-Tilwim tad-WTO fl-14 ta' Ottubru 2019 li ta l-approvazzjoni tiegħu għal dawk il-kontromiżuri,

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Istati Uniti li jintroduċu tariffa ġdida ta' 25 % ad valorem fuq xi prodotti agroalimentari u xi prodotti mhux agrikoli u 10 % ad valorem fuq prodotti mhux agrikoli, sa mit-18 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra l-artikoli rilevanti fir-Regolament (UE) Nru 1144/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar azzjonijiet ta' informazzjoni u ta' promozzjoni rigward prodotti agrikoli implimentati fis-suq intern u f'pajjiżi terzi u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 3/2008 (1) (minn hawn 'il quddiem “ir-Regolament dwar il-Promozzjoni”) u d-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Novembru 2019 dwar l-adozzjoni tal-programm ta' ħidma għall-2020 ta' azzjonijiet ta' informazzjoni u ta' promozzjoni rigward prodotti agrikoli implimentati fis-suq intern u f'pajjiżi terzi,

—

wara li kkunsidra l-artikoli rilevanti fir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni tas-swieq fi prodotti agrikoli (2) (ir-Regolament dwar l-Organizzazzjoni Komuni tas-Suq Unika (OKS Unika)),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Istati Uniti tal-Amerika huma d-destinazzjoni numru wieħed għall-esportazzjonijiet agrikoli mill-UE-28, li ammontaw għal EUR 22,3 biljun fl-2018 (16,2 % tal-esportazzjonijiet agroalimentari kollha), u għalhekk jirrappreżentaw suq insostitwibbli f'termini kemm ta' valur kif ukoll ta' volum;

B.

billi l-esportazzjonijiet agroalimentari tal-UE b'valur ta' EUR 4,3 biljun (60 % tal-valur totali tal-kontromiżuri) se jintlaqtu minn tariffi ġodda, li se jkunu ekwivalenti għal EUR 1,1 biljun;

C.

billi r-Renju Unit, Franza, Spanja, l-Italja, il-Ġermanja u l-Irlanda huma l-pajjiżi ewlenin li huma affettwati mid-deċiżjoni tal-Istati Uniti, filwaqt li s-setturi agroalimentari ta' Stati Membri oħra tal-UE ukoll se jiġu affettwati b'mod negattiv;

D.

billi l-prodotti agrikoli ewlenin fil-mira tas-sanzjonijiet tal-Istati Uniti se jkunu prodotti emblematiċi tal-UE b'valur miżjud għoli ħafna li ta' spiss huma protetti taħt l-iskemi tal-kwalità tal-UE (inbejjed u spirti bħal pereżempju s-“single malt whisky”, iż-żejt taż-żebbuġa, u prodotti tal-ħalib bħall-butir u l-ġobon);

E.

billi prodotti agroalimentari oħra, bħaż-żebbuġ tal-mejda, il-majjal, il-kafè, il-gallettini ħelwin, il-frott ipproċessat, il-frott taċ-ċitru, il-molluski, il-likuri u l-kaxmer huma wkoll fil-mira, għalkemm b'inqas intensità;

F.

billi l-bdiewa u l-operaturi fil-katina agroalimentari huma għal darb'oħra, wara l-embargo Russu, vittmi ta' kunflitt kummerċjali mhux agrikolu li ma jaqax taħt l-influwenza tagħhom u billi d-deċiżjoni tal-Istati Uniti li japplikaw dawn it-tariffi se tibqa' fis-seħħ indefinittivament sa meta l-Istati Membri jikkonformaw mar-riżoluzzjoni tad-WTO dwar it-tilwima tal-Airbus;

G.

billi l-kontromiżuri tal-Istati Uniti se jżidu inċertezzi ekonomiċi u legali għall-produtturi Ewropej f'settur li huwa diġà volatili min-natura tiegħu stess, u se jżidu aktar instabbiltà fis-suq intern tal-UE, li diġà qed ikollu jħabbat wiċċu mad-disturb ikkawżat mill-embargo Russu u qed ikollu jipprepara ruħu għar-riperkussjonijiet ekonomiċi minħabba l-ħruġ potenzjali tar-Renju Unit mill-UE;

H.

billi l-Istati Uniti tal-Amerika jistgħu, skont dispożizzjonijiet fil-liġi tal-Istati Uniti, jintroduċu l-hekk imsejjaħ karusell ta' tariffi li jkollu effett indirett fuq prodotti oħra, jamplifika l-konsegwenzi ekonomiċi tal-kontromiżuri u jkollu impatt sproporzjonat fuq is-settur agroalimentari;

I.

billi t-tilwima dwar is-sussidji tal-Boeing għadha pendenti quddiem id-WTO;

J.

billi għal ftit setturi, bħal dak taż-żebbuġ tal-mejda (diġà affettwat mill-applikazzjoni tat-tariffi tal-Istati Uniti sa minn Novembru 2017) u taż-żejt taż-żebbuġa, id-deċiżjoni tal-Istati Uniti se tkompli tipperikola aktar is-sitwazzjoni diġà fraġli tas-suq intern, filwaqt li għal setturi oħra bħal dawk tal-inbid, tal-whisky u tal-prodotti tal-ħalib, dan jirriskja li jikkawża disturbi serji fis-suq b'mod ġenerali; billi tali deċiżjoni għalhekk thedded it-tkabbir, l-investiment u l-ħolqien tal-impjiegi u twassal għal telf sinifikanti ta' kompetittività u ta' sehem mis-suq – li ħadu s-snin biex jiġu stabbiliti u se jkun diffiċli li wieħed jirkupra minn dan it-telf;

K.

billi t-tariffi se jwasslu għal żidiet sinifikanti fil-prezzijiet għall-konsumaturi u telf ekonomiku u telf ta' impjiegi għall-kumpaniji fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku, u fl-aħħar mill-aħħar huma l-produtturi li ma jiġux mill-UE u l-Istati Uniti li se jibbenefikaw minn dan;

L.

billi skont ir-regoli attwali tal-UE, il-kampanji ta' promozzjoni li diġà ġew approvati u li għandhom is-suq tal-Istati Uniti fil-mira ma jistgħux jiġu pprogrammati mill-ġdid, u xi azzjonijiet li diġà ttieħdu għall-promozzjoni ta' prodotti ta' valur għoli ħafna jistgħu jkunu inutli jekk jiġu applikati t-tariffi tal-Istati Uniti;

M.

billi l-agrikoltura tal-UE, li min-natura tagħha stess għandha sensitivitajiet partikolari, qed tiġi dejjem aktar integrata fis-swieq internazzjonali, u b'hekk tiġi enfasizzata l-importanza ta' relazzjonijiet kummerċjali kostruttivi b'mod ġenerali u ż-żamma ta' katina tal-provvista tal-ikel bi prodotti ta' kwalità għolja li jissodisfaw id-domanda tal-konsumaturi;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Marrakesh tal-15 ta' April 1994 li jistabbilixxi l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 17 tal-Fehim dwar ir-regoli u l-proċeduri li jirregolaw is-soluzzjoni tat-tilwim (DSU), li jistabbilixxi l-Korp tal-Appell Permanenti tal-Korp għas-Soluzzjoni tat-Tilwim tad-WTO,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Unjoni Ewropea, iċ-Ċina, il-Kanada, l-Indja, in-Norveġja, New Zealand, l-Iżvizzera, l-Awstralja, ir-Repubblika tal-Korea, l-Iżlanda, Singapore, il-Messiku, il-Costa Rica u l-Montenegro lill-Kunsill Ġenerali tad-WTO tal-11 ta' Diċembru 2018 (WT/GC/W/752/Rev. 2) u l-Komunikazzjoni mill-Unjoni Ewropea, iċ-Ċina, il-Kanada, l-Indja u l-Montenegro lill-Kunsill Ġenerali tad-WTO tal-11 ta' Diċembru 2018 (WT/GC/W/753/Rev.1),

—

wara li kkunsidra l-arranġament interim tal-arbitraġġ ta' appell bejn l-UE u l-Kanada, skont l-artikolu 25 tad-DSU, tal-25 ta' Lulju 2019, kif ukoll arranġament simili man-Norveġja, konkluż fil-21 ta' Ottubru 2019,

—

wara li kkunsidra l-proċess informali dwar kwistjonijiet relatati mal-funzjonament tal-Korp tal-Appell taħt l-awspiċi tal-Kunsill Ġenerali u r-rapporti pprovduti mill-Ambaxxatur ta' New Zealand, David Walker, lill-Kunsill Ġenerali tad-WTO fit-28 ta' Frar 2019 (JOB/GC/215), is-7 ta' Mejju 2019 (JOB/GC/217), it-23 ta' Lulju 2019 (JOB/GC/220), u l-15 ta' Ottubru 2019 (JOB/GC/222), kif ukoll l-abbozz tad-Deċiżjoni tal-Kunsill Ġenerali dwar il-Funzjonament tal-Korp tal-Appell ippreżentat mill-Ambaxxatur Walker lill-Kunsill Ġenerali fil-15 ta' Ottubru 2019, kif anness mar-rapport tiegħu ta' dik id-data,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta' Novembru 2019,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali,

A.

billi d-WTO nħolqot biex issaħħaħ il-multilateraliżmu, tippromwovi ordni ekonomika dinjija inklużiva u trawwem sistema kummerċjali multilaterali miftuħa, ibbażata fuq ir-regoli u mhux diskriminatorja;

B.

billi s-sistema tas-soluzzjoni tat-tilwim tad-WTO, bis-saħħa tal-karattru vinkolanti tagħha, ta' żewġ livelli ta' aġġudikazzjoni u tal-indipendenza u l-imparzjalità tal-aġġudikaturi tagħha, ikkontribwiet b'suċċess fl-iżgurar tar-rispett tar-regoli tad-WTO u tas-sigurtà u l-prevedibilità tas-sistema kummerċjali multilaterali, u b'hekk evitat miżuri unilaterali;

C.

billi l-Korp tal-Appell tad-WTO għandu rwol fundamentali fis-sistema tas-soluzzjoni tat-tilwim tad-WTO;

D.

billi l-Istati Uniti ilhom mill-2017 jimblokkaw is-sostituzzjoni ta' kwalunkwe membru mis-seba' membri tal-Korp tal-Appell u ċaħdu bosta proposti biex jibda l-proċess tal-għażla għall-assenjazzjoni tal-postijiet vakanti li fadal;

E.

billi fl-10 ta' Diċembru 2019 se jiskadu l-mandati ta' tnejn mit-tliet membri li fadal tal-Korp tal-Appell u l-Korp tal-Appell mhux se jkun jista' jkompli jisma' appelli ġodda, peress li hemm bżonn ta' tliet membri biex dan ikun jista' jsir;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.