ISSN 1977-0987

Il-Ġurnal Uffiċjali

tal-Unjoni Ewropea

C 433

European flag  

Edizzjoni bil-Malti

Informazzjoni u Avviżi

Volum 62
23 ta' Diċembru 2019


Werrej

Paġna

 

 

IL-PARLAMENT EWROPEW SESSJONI 2018‒2019 Dati tas-seduti: 10-13 ta’ Settembru 2018Il-Minuti ta' din is-sessjoni ġew ippubblikati fil- ĠU C 227, 5.7.2019 . TESTI ADOTTATI

1


 

I   Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet

 

RIŻOLUZZJONIJIET

 

Il-Parlament Ewropew

2019/C 433/02

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-impatt tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fuq l-Irlanda ta' Fuq (2017/2225(INI))

2

 

RIŻOLUZZJONIJIET

2019/C 433/03

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni ta' miżuri speċifiċi għall-Greċja skont ir-Regolament (UE) 2015/1839 (2018/2038(INI))

5

2019/C 433/04

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-mezzi possibbli ta' reintegrazzjoni tal-ħaddiema li qed jirkupraw minn korriment u mard f'impjieg ta' kwalità (2017/2277(INI))

9

2019/C 433/05

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u pajjiżi terzi li jikkonċernaw ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tas-servizzi finanzjarji (2017/2253(INI))

19

2019/C 433/06

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar Spinta lit-tkabbir u l-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE (2018/2054(INI))

24

2019/C 433/07

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar miżuri għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-fastidju morali u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE (2018/2055(INI))

31

2019/C 433/08

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-ugwaljanza tal-lingwi fl-era diġitali (2018/2028(INI))

42

2019/C 433/09

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-ġestjoni trasparenti u responsabbli tar-riżorsi naturali fil-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw: il-każ tal-foresti (2018/2003(INI))

50

2019/C 433/10

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar proposta li titlob lill-Kunsill jiddetermina, skont l-Artikolu 7(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, l-eżistenza ta' riskju ċar ta' ksur serju mill-Ungerija tal-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni (2017/2131(INL))

66

2019/C 433/11

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar sistemi ta' armi awtonomi (2018/2752(RSP))

86

2019/C 433/12

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Stati Uniti (2017/2271(INI))

89

2019/C 433/13

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Ċina (2017/2274(INI))

103

2019/C 433/14

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-Uganda, l-arrest ta' deputati tal-oppożizzjoni (2018/2840(RSP))

121

2019/C 433/15

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-Myanmar, b'mod partikolari l-każ tal-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo (2018/2841(RSP))

124

2019/C 433/16

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-Kambodja, b'mod partikolari l-każ ta' Kem Sokha (2018/2842(RSP))

128

2019/C 433/17

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar in-nirien ta' Lulju 2018 f'Mati fir-reġjun ta' Attika, il-Greċja, u r-reazzjoni tal-UE (2018/2847(RSP))

132

2019/C 433/18

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar it-theddida ta' demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar u ta' villaġġi Bedwini oħra (2018/2849(RSP))

134

2019/C 433/19

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar strateġija Ewropea għall-plastik f'ekonomija ċirkolari (2018/2035(INI))

136

2019/C 433/20

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (2018/2589(RSP))

146

2019/C 433/21

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 Pjan ta' Azzjoni Ewropew "Saħħa Waħda" kontra r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi (AMR) (2017/2254(INI))

153

2019/C 433/22

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar Ewropa f'Moviment: aġenda għall-futur tal-mobilità fl-UE (2017/2257(INI))

173

2019/C 433/23

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament dwar il-Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti (KE) Nru 1107/2009 (2017/2128(INI))

183

2019/C 433/24

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-kwalità dupliċi tal-prodotti fis-suq uniku (2018/2008(INI))

191


 

III   Atti preparatorji

 

IL-PARLAMENT EWROPEW

2019/C 433/25

P8_TA(2018)0318 Ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2003/17/KE fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fil-Brażil għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti tal-għalf, u għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u ż-żerriegħa taċ-ċereali prodotti fil-Brażil, kif ukoll fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fil-Moldova għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-ħxejjex, u fir-rigward tal-ewkivalenza taż-żerriegħa taċ-ċereali, taż-żerriegħa tal-ħxejjex u taż-żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra prodotti fil-Moldova (COM(2017)0643 – C8-0400/2017 – 2017/0297(COD))

201

P8_TC1-COD(2017)0297 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2003/17/KE fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fir-Repubblika Federattiva tal-Brażil għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u ż-żerriegħa taċ-ċereali prodotti fir-Repubblika Federattiva tal-Brażil, kif ukoll fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fir-Repubblika tal-Moldova għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-ħxejjex u uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa taċ-ċereali, taż-żerriegħa tal-ħxejjex u taż-żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra prodotti fir-Repubblika tal-Moldova

202

2019/C 433/26

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud rigward l-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar (COM(2018)0021 – C8-0022/2018 – 2018/0006(CNS))

203

2019/C 433/27

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta’ Deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kunsill li tissottoponi s-sustanzi psikoattivi l-ġodda N-phenyl-N-[1-(2-phenylethyl)piperidin-4-yl]cyclopropanecarboxamide (cyclopropylfentanyl) and 2-methoxy-N-phenyl-N-[1-(2-phenylethyl)piperidin-4-yl]acetamide (methoxyacetylfentanyl) għal miżuri ta' kontroll (09420/2018 – C8-0278/2018 – 2018/0118(NLE))

216

2019/C 433/28

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-mobilizzazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja (COM(2018)0360 – C8-0245/2018 – 2018/2078(BUD))

217

2019/C 433/29

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill dwar l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018 tal-Unjoni Ewropea għas-sena finanzjarja 2018 li jakkumpanja l-proposta biex jiġi mobilizzat il-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja (11738/2018 – C8-0395/2018 – 2018/2082(BUD))

220

2019/C 433/30

P8_TA(2018)0328 Korp Ewropew ta' Solidarjetà ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar li jistabbilixxi l-qafas legali tal-Korp Ewropew ta’ Solidarjetà u li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1288/2013, (UE) Nru 1293/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1305/2013, (UE) Nru 1306/2013 u d-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE (COM(2017)0262 – C8-0162/2017 – 2017/0102(COD))

222

P8_TC1-COD(2017)0102 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-qafas legali tal-Korp Ewropew ta' Solidarjetà u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1288/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1293/2013 u d-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE

223

2019/C 433/31

P8_TA(2018)0329 Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali: pakkett finanzjarju u objettiv ġenerali ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2017/825 biex jiżdied il-pakkett finanzjarju tal-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali u li jadatta l-objettiv ġenerali tiegħu (COM(2017)0825 – C8-0433/2017 – 2017/0334(COD))

225

P8_TC1-COD(2017)0334 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2017/825 biex jiżdied il-pakkett finanzjarju tal-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali u jadatta l-objettiv ġenerali tiegħu

226

2019/C 433/32

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta’ Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2019-2020) li jikkumplimenta l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020 (COM(2017)0698 – C8-0009/2018 – 2017/0312(NLE))

228

2019/C 433/33

P8_TA(2018)0334 Kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni tal-ispirtu ddistillat darba biss imsejjaħ "shochu"***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 110/2008 f'dak li għandu x'jaqsam mal-kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni tal-ispirtu ddistillat darba biss imsejjaħ "shochu", li jsir fil-Ġappun b'lampik tat-tip "pot still"u li jiġi bbottiljat f'dan il-pajjiż (COM(2018)0199 – C8-0156/2018 – 2018/0097(COD))

244

P8_TC1-COD(2018)0097Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 110/2008 fir-rigward ta' kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni ta' shochu, spirtu ddistillat darba biss, li jsir b’lampik tat-tip pot still u bbottiljat fil-Ġappun

245

2019/C 433/34

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni, tal-Emenda 1 għall-Memorandum ta' Kooperazzjoni NAT-I-9406 bejn l-Istati Uniti tal-Amerka u l-Unjoni Ewropea (05800/2018 – C8-0122/2018 – 2018/0009(NLE))

246

2019/C 433/35

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, ta' Protokoll li jemenda l-Ftehim dwar it-Trasport bl-Ajru bejn il-Kanada u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, sabiex titqies l-adeżjoni tar-Repubblika tal-Kroazja mal-Unjoni Ewropea (12256/2014 – C8-0080/2017 – 2014/0023(NLE))

247

2019/C 433/36

Emendi adottati mill-Parlament Ewropew fit-12 ta’ Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar id-drittijiet tal-awtur fis-Suq Uniku Diġitali (COM(2016)0593 – C8-0383/2016 – 2016/0280(COD)) 1 1

248

2019/C 433/37

P8_TA(2018)0338 Kontrolli fir-rigward tal-flus deħlin u ħerġin mill-Unjoni ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-flus deħlin jew ħerġin mill-Unjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005 (COM(2016)0825 – C8-0001/2017 – 2016/0413(COD))

302

P8_TC1-COD(2016)0413 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar kontrolli fir-rigward ta' flus kontanti deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005

303

2019/C 433/38

P8_TA(2018)0339 Il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali (COM(2016)0826 – C8-0534/2016 – 2016/0414(COD))

304

P8_TC1-COD(2016)0414 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tad-Direttiva (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali

305

2019/C 433/39

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kunsill li tapprova l-konklużjoni mill-Eurojust tal-Ftehim dwar il-Kooperazzjoni bejn il-Eurojust u l-Albanija (08688/2018 – C8-0251/2018 – 2018/0807(CNS))

306

2019/C 433/40

P8_TA(2018)0348 Protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, mill-korpi, mill-uffiċċji u mill-aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu tat-tali data ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, mill-korpi, mill-uffiċċji u mill-aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu tat-tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE (COM(2017)0008 – C8-0008/2017 – 2017/0002(COD))

307

P8_TC1-COD(2017)0002 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-13 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE

308

2019/C 433/41

P8_TA(2018)0349 Portal Diġitali Uniku ***I Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istabbiliment ta' portal diġitali uniku li jipprovdi informazzjoni, proċeduri, u servizzi ta' assistenza u ta' soluzzjoni tal-problemi u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1024/2012 (COM(2017)0256 – C8-0141/2017 – 2017/0086(COD))

310

P8_TC1-COD(2017)0086 Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-13 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi gateway diġitali unika li tipprovdi aċċess għal informazzjoni, għal proċeduri u għas-servizzi ta' assistenza u ta' soluzzjoni tal-problemi u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1024/2012

311


MT

 


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/1


IL-PARLAMENT EWROPEW

SESSJONI 2018‒2019

Dati tas-seduti: 10-13 ta’ Settembru 2018

Il-Minuti ta' din is-sessjoni ġew ippubblikati fil-ĠU C 227, 5.7.2019.

TESTI ADOTTATI

 


I Riżoluzzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet

RIŻOLUZZJONIJIET

Il-Parlament Ewropew

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/2


P8_TA(2018)0323

L-impatt tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fuq l-Irlanda ta' Fuq

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-impatt tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fuq l-Irlanda ta' Fuq (2017/2225(INI))

(2019/C 433/02)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-impatt tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fuq l-Irlanda ta' Fuq,

wara li kkunsidra d-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta' Belfast tal-1998 (il-Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat dwar l-Iżvilupp Reġjonali u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit (A8-0240/2018),

A.

billi l-politika ta' koeżjoni tal-UE fl-Irlanda ta' Fuq topera permezz ta' diversi strumenti, inklużi l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, il-Programm PEACE għall-Irlanda ta' Fuq u r-Reġjuni mal-Fruntiera u l-programmi transfruntiera tal-Interreg;

B.

billi huwa ċar li l-Irlanda ta' Fuq hija reġjun li bbenefika ħafna mill-politika ta' koeżjoni tal-UE; billi l-impenn ta' finanzjament futur fl-abbozz tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) tal-Kummissjoni għall-2027-2021 qed jintlaqa' b'mod pożittiv ferm;

C.

billi, apparti l-fondi aktar ġenerali tal-politika ta' koeżjoni, l-Irlanda ta' Fuq ibbenefikat b'mod partikolari minn programmi transfruntiera u programmi interkomunitarji u transkomunitarji speċjali, inkluż il-Programm PEACE;

D.

billi l-politika ta' koeżjoni tal-UE, b'mod partikolari permezz tal-Programm PEACE, ikkontribwiet b'mod deċiżiv għall-proċess ta' paċi fl-Irlanda ta' Fuq, tappoġġja l-Ftehim tal-Ġimgħa l-Kbira u tkompli tappoġġja r-rikonċiljazzjoni tal-komunitajiet;

E.

billi wara l-ħolqien tal-ewwel Programm PEACE fl-1995, intefqu aktar minn EUR 1,5 biljun bl-għan doppju li tiġi promossa l-koeżjoni bejn il-komunitajiet involuti fil-kunflitt fl-Irlanda ta' Fuq u fil-kontej mal-fruntiera tal-Irlanda, kif ukoll l-istabbiltà ekonomika u soċjali;

F.

billi s-suċċess tal-finanzjament ta' koeżjoni tal-UE jirriżulta parzjalment mill-fatt li dan jitqies bħala "flus newtrali", jiġifieri flus mhux marbuta direttament mal-interessi tal-ebda waħda minn dawn il-komunitajiet;

1.

Jenfasizza l-kontribuzzjoni importanti u pożittiva tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fl-Irlanda ta' Fuq, partikolarment fir-rigward tal-assistenza għall-irkupru ta' oqsma urbani u rurali li jinsabu fil-bżonn, l-indirizzar tat-tibdil fil-klima u l-bini ta' kuntatti transkomunitarji u transfruntiera fil-kuntest tal-proċess ta' paċi; jinnota, b'mod partikolari, li l-assistenza għal żoni urbani u rurali li jinsabu fil-bżonn spiss tieħu l-forma ta' appoġġ għal żvilupp ekonomiku ġdid li jippromwovi l-ekonomija tal-għarfien, bħalma huma l-Parks tax-Xjenza f'Belfast u f'Derry/Londonderry;

2.

Jenfasizza li aktar minn EUR 1 biljun f'assistenza finanzjarja tal-UE ser jintefqu fl-iżvilupp ekonomiku u soċjali fl-Irlanda ta' Fuq u fir-reġjuni ġirien fil-perjodu finanzjarju kurrenti, li minnhom EUR 230 miljun ser jiġu investiti fil-Programm PEACE tal-Irlanda ta' Fuq (b'baġit totali ta' kważi EUR 270 miljun) u EUR 240 miljun fil-programm Interreg V-A għall-Irlanda ta' Fuq, l-Irlanda u l-Iskozja (b'baġit totali ta' EUR 280 miljun);

3.

Jikkunsidra li l-programmi speċjali tal-UE għall-Irlanda ta' Fuq, speċjalment il-Programm PEACE, huma ta' importanza ewlenija biex jinżamm il-proċess ta' paċi, peress li jrawmu r-rikonċiljazzjoni u l-kuntatti interkomunitarji, transkomunitarji u transfruntiera; jinnota li ċ-ċentri soċjali transkomunitarji u transfruntiera u s-servizzi kondiviżi huma partikolarment importanti f'dan ir-rigward;

4.

Jilqa' l-passi importanti 'l quddiem li ttieħdu fl-Irlanda ta' Fuq permezz tal-Programm PEACE, u jirrikonoxxi l-ħidma tal-partijiet kollha f'dan il-proċess;

5.

Josserva li l-miżuri interkomunitarji u transkomunitarji għall-bini tal-fiduċja, u l-miżuri għal koeżistenza paċifika, bħalma huma l-ispazji kondiviżi u n-netwerks ta' appoġġ, kellhom rwol ewlieni fil-proċess ta' paċi, peress li l-ispazji kondiviżi jippermettu lill-komunitajiet fl-Irlanda ta' Fuq jinġabru flimkien bħala komunità waħda għal attivitajiet konġunti u jiżviluppaw fiduċja u rispett reċiproċi, u b'hekk jgħinu biex titfejjaq il-firda;

6.

Jenfasizza l-importanza tal-iżvilupp lokali mmexxi mill-komunità u tal-approċċ minn isfel għal fuq, li jinkoraġġixxu lill-komunitajiet kollha jieħdu s-sjieda tal-proġetti, u b'hekk jissaħħaħ il-proċess ta' paċi;

7.

Jinnota l-impenn tal-partijiet interessati kollha fl-Irlanda ta' Fuq għall-kontinwazzjoni tal-għanijiet tal-politika ta' koeżjoni tal-UE fir-reġjun; jisħaq, f'dan ir-rigward, fuq l-importanza ta' governanza f'diversi livelli kkoordinata u fuq il-prinċipju tas-sħubija;

8.

Huwa tal-opinjoni, madankollu, li jista' jsir aktar biex jiżdiedu s-sensibilizzazzjoni u l-viżibilità ġenerali tal-impatt u l-bżonn ta' finanzjament tal-UE fl-Irlanda ta' Fuq, b'mod partikolari billi l-pubbliku ġenerali jiġi informat dwar l-impatt tal-proġetti ffinanzjati mill-UE għall-proċess ta' paċi u l-iżvilupp ekonomiku tar-reġjun;

9.

Jilqa' l-fatt li s-sistemi ta' ġestjoni u kontroll fir-reġjuni qegħdin jaħdmu kif suppost u li għaldaqstant l-assistenza finanzjarja tal-UE qiegħda tintefaq b'mod effettiv; jisħaq, madankollu, li meta tiġi vvalutata l-prestazzjoni ta' dan il-programm, iridu dejjem jitqiesu, apparti l-konformità, l-objettivi sottostanti tal-Programm PEACE;

10.

Mingħajr ħsara għan-negozjati li għaddejjin bejn l-UE u r-Renju Unit, jemmen li, wara l-2020, huwa kruċjali għall-Irlanda ta' Fuq li tkun kapaċi tipparteċipa f'ċerti programmi speċjali tal-UE, bħal pereżempju l-Programm PEACE u l-programm Interreg V-A għall-Irlanda ta' Fuq, l-Irlanda u l-Iskozja, peress li dan ikun ta' benefiċċju kbir għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali sostenibbli, b'mod partikolari fiż-żoni rurali, żvantaġġati u mal-fruntiera, billi jitnaqqsu d-differenzi eżistenti; iħeġġeġ, barra minn hekk, fil-kuntest tal-QFP ta' wara l-2020, li jintużaw l-istrumenti finanzjarji rilevanti kollha sabiex jippermettu t-tkomplija tal-objettivi tal-politika ta' koeżjoni;

11.

Iqis li, wara l-2020, mingħajr ħsara għan-negozjati li għaddejjin bħalissa bejn l-UE u r-Renju Unit, l-appoġġ tal-UE għall-kooperazzjoni territorjali, speċjalment fir-rigward ta' proġetti transfruntiera u transkomunitarji, għandu jitkompla fid-dawl tal-kisbiet tal-programmi ta' koeżjoni tal-UE speċjali għall-Irlanda ta' Fuq, jiġifieri l-Programm PEACE u l-programmi Interreg, li huma partikolarment importanti għall-istabbiltà tar-reġjun; jibża' li, jekk jintemmu dawn il-programmi, jiġu pperikolati l-attivitajiet transfruntiera u dawk interkomunitarji u transkomunitarji għall-bini ta' fiduċja u, bħala konsegwenza, il-proċess ta' paċi;

12.

Jenfasizza li 85 % tal-finanzjament għall-programmi PEACE u Interreg jiġi mill-UE; iqis, għaldaqstant, li huwa importanti li l-UE għandha tkompli tagħmel kuntatt mal-komunitajiet fl-Irlanda ta' Fuq wara l-2020 billi jkollha rwol attiv fl-amministrazzjoni tal-finanzjament tal-koeżjoni u dawk interkomunitarji u transkomunitarji disponibbli tal-UE fl-Irlanda ta' Fuq, u b'hekk jiġu megħjuna jegħlbu d-diviżjonijiet soċjetali; f'dan il-kuntest, jemmen li l-finanzjament għandu jinżamm f'livell adegwat wara l-2020; jisħaq fuq il-fatt li dan huwa importanti biex jippermetti li tkompli l-ħidma għall-bini tal-paċi;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-esperjenza tal-Irlanda ta' Fuq b'finanzjament tal-koeżjoni, speċjalment bil-Programm PEACE, bħala eżempju ta' kif l-UE qed tindirizza l-kunflitti interkomunitarji u d-diviżjonijiet fil-komunità; jisħaq fuq il-fatt, f'dan ir-rigward, li l-proċess ta' rikonċiljazzjoni fl-Irlanda ta' Fuq huwa eżempju pożittiv għal żoni oħra fl-UE li jkunu esperjenzaw kunflitt;

14.

Jisħaq fuq il-fatt li prattiki tajba b'finanzjament tal-koeżjoni u l-Programm PEACE għandhom jittieħdu bħala mudell tal-UE u promossi sabiex jegħlbu n-nuqqas ta' fiduċja fost il-komunitajiet f'kunflitt u biex tinkiseb il-paċi dejjiema f'partijiet oħra tal-Ewropa u anke madwar id-dinja;

15.

Iqis li huwa essenzjali li l-poplu tal-Irlanda ta' Fuq, u b'mod partikolari ż-żgħażagħ, għandu jibqa' jkollu aċċess għall-iskambji ekonomiċi, soċjali u kulturali madwar l-Ewropa, partikolarment għall-programm Erasmus+;

16.

Jinnota l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipproponi t-tkomplija tal-programmi PEACE u Interreg fil-proposta tagħha għall-QFP 2021-2027. jinnota, barra minn hekk, id-dokument ta' pożizzjoni tar-Renju Unit dwar il-futur tal-Politika ta' Koeżjoni ta' April 2018, li fih ir-Renju Unit jiddikjara r-rieda tiegħu li jesplora suċċessur potenzjali għal PEACE IV, kif ukoll Interreg V-A, għall-perjodu ta' wara l-2020 mal-Eżekuttiv tal-Irlanda ta' Fuq, il-Gvern Irlandiż u l-UE, kif ukoll l-impenn tiegħu li jonora l-impenji għal PEACE u Interreg taħt il-QFP kurrenti;

17.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, lill-Assemblea u l-Eżekuttiv tal-Irlanda ta' Fuq, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u r-reġjuni tagħhom.

RIŻOLUZZJONIJIET

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/5


P8_TA(2018)0324

Miżuri speċifiċi għall-Greċja

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni ta' miżuri speċifiċi għall-Greċja skont ir-Regolament (UE) 2015/1839 (2018/2038(INI))

(2019/C 433/03)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (1),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-15 ta' Lulju 2015 intitolata "Bidu ġdid għat-tkabbir u l-impiegi fil-Greċja"(COM(2015)0400),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2015/1839 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta' Ottubru 2015 li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 fir-rigward ta' miżuri speċifiċi għall-Greċja (2),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2017/825 dwar l-istabbiliment ta' Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali għall-perijodu mill-2017 sal-2020 (SRSP) (3),

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tad-19 ta' Settembru 2016 dwar evalwazzjonijiet ex post tal-FEŻR u tal-Fond ta' Koeżjoni 2007-2013 (SWD(2016)0318),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Ministeru Grieg tal-Ekonomija u l-Iżvilupp dwar l-użu tal-ammonti taħt ir-Regolament (UE) 2015/1839 (perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013) (4),

wara li kkunsidra l-Mistoqsija Orali lill-Kummissjoni dwar l-Implimentazzjoni tar-Regolament (UE) Nru 2015/1839 dwar miżuri speċifiċi għall-Greċja (O-000100/2017(B8-0001/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 tad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni għat-tħejjija ta' rapporti fuq inizjattiva proprja,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A8-0244/2018),

A.

billi l-politika ta' koeżjoni hija espressjoni ta' solidarjetà u l-istrument ewlieni ta' investiment tal-UE, u tkopri r-reġjuni kollha u tnaqqas id-disparitajiet; billi l-importanza tal-valur miżjud u tal-flessibbiltà tagħha matul il-kriżi ekonomika u finanzjarja ġew ikkonfermati f'diversi okkażjonijiet; billi, bir-riżorsi baġitarji eżistenti, il-politika ta' koeżjoni kkontribwiet biex jinżammu opportunitajiet tant meħtieġa ta' investiment pubbliku, għenet biex żammet il-kriżi milli taggrava u ppermettiet lill-Istati Membri u r-reġjuni jadottaw risponsi mfassla apposta bil-għan li tiżdied ir-reżiljenza tagħhom fil-konfront ta' avvenimenti mhux mistennija u xokkijiet esterni;

B.

billi l-appoġġ bejn l-2007 u l-2015 mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni fil-Greċja ammonta għal EUR 15,8 biljun, ekwivalenti għal madwar 19 % tat-total tan-nefqa kapitali tal-gvern;

C.

billi l-kriżi ekonomika u finanzjarja kienet wasslet għal rati ta' tkabbir negattivi persistenti fil-Greċja, li ma setgħux jiġu indirizzati mit-tliet pakketti ta' salvataġġ internazzjonali, kif ukoll għal problemi ta' likwidità serji u nuqqas ta' fondi pubbliċi;

D.

billi l-Greċja u l-gżejjer Griegi ntlaqtu u għadhom qed jintlaqtu b'mod partikolari mill-kriżi tar-rifuġjati u tal-migrazzjoni u jinsabu taħt pressjoni kbira mill-flussi akbar ta' migranti u rifuġjati, u dan issarraf f'daqqa ta' ħarta kbira lill-ekonomika lokali, b'mod partikolari fil-qasam tat-turiżmu;

E.

billi bejn l-2007 u l-2013, il-PDG tal-Greċja naqas b'26 % f'termini reali u filwaqt li r-reċessjoni ntemmet fl-2014, it-tkabbir matul is-sentejn ta' wara kien inqas minn 1 %. billi r-rata tal-impjiegi niżlet minn 66 % għal 53 % fl-2013, u dan jimplika li kienu biss nofs in-nies fl-età tax-xogħol li kellhom impjieg, waqt li l-qgħad żdied minn 8,4 % għal 27,5 % matul l-istess perjodu, u dan kellu impatt qawwi fuq il-kapaċità tal-akkwist tal-popolazzjoni Griega u laqat ħażin ħafna lil diversi setturi, inkluża s-saħħa; billi skont l-aktar data reċenti tal-Eurostat, ir-rata ta' qgħad hija ta' 20,8 %, b'livell għoli ta' qgħad fost iż-żgħażagħ;

F.

billi l-Kummissjoni u l-koleġiżlaturi rrikonoxxew, fl-2015, li l-Greċja ntlaqtet mill-kriżi b'mod uniku, li seta' kellu impatt enormi kemm fuq il-finalizzazzjoni tal-operazzjonijiet taħt il-programmi operazzjonali 2000-2006 u 2007-2013 kif ukoll fuq il-bidu tal-implimentazzjoni tal-programmi tal-politika ta' koeżjoni 2014-2020;

G.

billi l-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2015/1839 kienet maħsuba biex tipprovdi lill-Greċja b'likwidità f'mument kruċjali qabel ma l-implimentazzjoni ta' programmi kienet intemmet u l-opportunitajiet ta' investiment meħtieġa kienu ntilfu, minħabba li ammonti sostanzjali kienu jiġu rkuprati f'każ ta' nuqqas ta' tlestija tal-proġetti mill-perjodi 2000-2006 u 2007-2013;

H.

billi r-Regolament (UE) 2015/1839 stabbilixxa prefinanzjament inizjali addizzjonali għall-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 ta' żewġ pagamenti ta' 3,5 % kull wieħed tal-ammont ta' appoġġ mill-fondi tal-politika ta' koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS), kif ukoll l-applikazzjoni għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 ta' rata ta' kofinanzjament ta' 100 % għan-nefqa eliġibbli u r-rilaxx bikri tal-aħħar 5 % tal-pagamenti tal-UE li fadal, li kellhom jinżammu sa tmiem il-programmi;

I.

billi r-Regolament ġie adottat bil-għan li jirrispondi mill-aktar fis possibbli għal sitwazzjoni ta' kriżi serja u li jiżgura li l-Greċja jkollha biżżejjed fondi biex tlesti l-proġetti taħt il-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 u biex tibda l-implimentazzjoni taħt il-perjodu attwali;

J.

billi skont l-Artikolu 152(6)2, il-Greċja kellha tippreżenta, sa tmiem l-2016, rapport lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet relatati mal-applikazzjoni tar-rata ta' kofinanzjament ta' 100 % u mal-limitu massimu għall-pagamenti għall-programmi fi tmiem il-perjodu ta' programmazzjoni;

K.

billi l-UE ħallset ukoll 95 % tal-ispiża totali tal-investiment fil-perjodu ta' finanzjament 2007-2013 fil-Greċja (il-massimu ta' 85 % normalment applikabbli), permezz tar-Regolament (UE) Nru 1311/2011 li jippermetti l-hekk imsejħa miżura "supplimentari";

L.

billi f'Ottubru 2015 ġie stabbilit kont delimitat, li fih ġew trasferiti l-fondi kollha allokati għall-finanzjament ta' proġetti ffinanzjati mill-UE sabiex ikun żgurat li dawn jintużaw biss għal pagamenti lil benefiċjarji u operazzjonijiet taħt il-programmi operazzjonali;

M.

billi l-Greċja rċeviet ukoll appoġġ mill-2011 permezz tat-Task Force għall-Greċja tal-Kummissjoni, li pprovdiet assistenza teknika għall-proċess ta' riforma tal-pajjiż, u mill-2015 permezz tas-Servizz ta' Sostenn għar-Riforma Strutturali li pprovda assistenza għat-tħejjija, għat-tfassil, għall-implimentazzjoni u għall-evalwazzjoni ta' riformi li jsaħħu t-tkabbir; billi r-Regolament (UE) 2017/825 dwar l-istabbiliment ta' Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali (SRSP) għall-perijodu mill-2017 sal-2020 daħal fis-seħħ fl-20 ta' Mejju 2017 u kien mument importanti għall-impenji tas-Servizz ta' Sostenn għar-Riforma Strutturali mal-Istati Membri interessati, inkluża l-Greċja;

1.

Itenni r-rwol importanti li tiżvolġi l-politika ta' koeżjoni fl-ilħuq tal-objettivi tal-UE ta' tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, ġlieda kontra l-qgħad, tnaqqis fl-inugwaljanzi u tisħiħ tal-kompetittività fir-reġjuni kollha tal-UE, fl-espressjoni tas-solidarjetà Ewropea u fl-ikkomplementar ta' politiki oħra; ifakkar, barra minn hekk, li l-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej (FSIE) huma l-akbar sors ta' investiment dirett fil-Greċja;

2.

Jieħu nota tar-rapport dwar l-użu tal-ammonti taħt ir-Regolament (UE) 2015/1839 relatat mal-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 li kien dovut fl-aħħar tal-2016; jinnota li r-rapport tressaq mill-awtoritajiet Griegi f'Mejju 2017 u tpoġġa għad-dispożizzjoni tal-Parlament f'Diċembru 2017, wara ħafna talbiet; japprezza li l-Kummissjoni pprovdiet lill-Parlament b'valutazzjoni proviżorja tal-lista ta' 181 proġett ta' prijorità, li jammontaw għal EUR 11,5 biljuni u ekwivalenti għal madwar 55 % tat-total tal-allokazzjonijiet tal-FEŻR, FK u FSE lill-Greċja, li minnhom 118 kienu diġà ġew implimentati b'suċċess sa tmiem il-perjodu ta' programmazzjoni u 24 meqjusa li ġew eliminati gradwalment;

3.

Jenfasizza li, skont id-data pprovduta fir-rapport imsemmi hawn fuq, wara l-adozzjoni tar-Regolament fir-rigward tal-miżuri speċifiċi għall-Greċja, l-impatt dirett fuq il-likwidità fl-2015 kien ta' EUR 1 001 709 731,50 u fl-2016 l-inputs ammontaw għal EUR 467 674 209,45; madankollu, jinnota li flimkien maż-żieda tal-prefinanzjament inizjali għall-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020, il-Greċja rċeviet madwar EUR 2 biljun fl-2015-2016;

4.

Japprezza l-fatt li l-ammonti mħallsa ġew allokati għal firxa wiesgħa ta' proġetti: it-trasport u infrastrutturi oħra (l-ambjent, it-turiżmu, il-kultura, ir-riġenerazzjoni urbana u rurali, l-infrastrutturi soċjali), proġetti ta-soċjetà tal-informazzjoni, u azzjonijiet biex jiġu żviluppati riżorsi umani; barra minn hekk, jilqa' l-fatt li 63 % tal-pagamenti totali għal proġetti ta' għajnuna mill-Istat ikkonċernaw għajnuna għall-impriżi u l-proġetti kummerċjali, li kkontribwew direttament għall-kompetittività u għat-tnaqqis tar-riskju intraprenditorjali, filwaqt li 37 % ikkonċernaw azzjonijiet ta' għajnuna mill-Istat għal proġetti ta' infrastrutura, u b'hekk issupplementaw l-arranġamenti rigward il-kundizzjonijiet tas-suq u t-titjib kummerċjali;

5.

Japprezza l-fatt li r-rapport imressaq mill-awtoritajiet Griegi jirrikonoxxi li ż-żieda tal-likwidità rrappreżentat fl-istess ħin titjib tad-dħul finanzjarju, b'madwar EUR 1,5 biljun, u tal-programm ta' investiment pubbliku għall-2015-2016;

6.

Jilqa' l-effetti tal-miżuri fir-rigward tat-titjib tal-attività ekonomika, in-normalizzazzjoni u l-konsolidazzjoni tal-fatturat u l-kapital operatorju ta' numru sinifikanti ta' negozji, il-ħolqien u ż-żamma tal-impjiegi, u t-tlestija ta' infrastrutturi tal-produzzjoni importanti, riflessi wkoll f'impatt sinifikanti fuq id-dħul mit-taxxa fil-baġit;

7.

Jifhem li l-fondi mħallsa mill-UE li rriżultaw mill-implimentazzjoni tar-Regolament intużaw fl-2015 għat-tlestija tal-proġetti taħt il-Programmi Operazzjonali sa tmiem il-perjodu ta' eliġibbiltà, u li fl-2016, l-ammont li fadal li tħallas flimkien mar-riżorsi nazzjonali kkontribwixxa wkoll għat-tlestija ta' proġetti oħra;

8.

Japprezza l-fatt li l-awtoritajiet Griegi impenjaw ruħhom li jorganizzaw mill-ġdid il-klassifikazzjoni tal-proġetti u jidentifika proġetti ewlenin li għandhom jintgħażlu għal tlestija; jissottolinja li dan għen b'mod sinifikanti biex jingħelbu l-ostakli istituzzjonali u amministrattivi u biex jiġu stabbiliti azzjonijiet prijoritarji li għandhom jiġu implimentati bla dewmien ulterjuri, u b'hekk anke jiġu prevenuti l-korrezzjonijiet finanzjarji; jilqa' l-fatt li l-fondi mħallsa mill-UE taħt ir-Regolament (UE) 2015/1839 naqqsu b'mod sinifikanti n-numru ta' proġetti ddikjarati bħala mhux kompluti; jinnota li, meta mqabbel mal-perjodu ta' programmazzjoni 2000-2006, li fih madwar 900 proġett ma kinux tlestew, 79 proġett kien għadhom ma tlestewx fi żmien tas-sottomissjoni tat-talbiet finali għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, iżda li dawn huma mistennija li jitlestew bl-użu ta' fondi nazzjonali;

9.

Jissottolinja li l-assorbiment tal-fondi strutturali tjieb notevolment, u li sa tmiem Marzu 2016, ir-rata tal-pagamenti fil-Greċja għall-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 kienet aktar minn 97 % (5) u li skont il-livell ta' eżekuzzjoni tal-pagamenti totali u tal-impenji pendenti ("reste à liquider"(RAL)) għall-programmi għall-2017-2013 fil-31 ta' Marzu 2018, il-Greċja ma kellha l-ebda RAL taħt l-Intestatura 1b (6); jilqa' l-fatt li l-Greċja kienet l-ewwel Stat Membru li ħadet ir-riżorsi disponibbli kollha u laħqet rata ta' assorbiment ta' 100 % meta mqabbla mal-medja tal-UE ta' 96 %;

10.

Jirrikonoxxi, madankollu, li r-rati ta' assorbiment jipprovdu biss informazzjoni indikattiva u li enfasi fuq l-assorbiment tal-fondi m'għandhiex issir askapitu tal-effikaċja, il-valur miżjud u l-kwalità tal-investimenti; jinnota li l-miżuri speċifiċi huma ta' natura makroekonomika u li l-effetti tagħhom huma diffiċli li jiġu ttraċċati għal proġetti individwali;

11.

Ifakkar li l-FSIE għandhom impatt sinifikanti fuq il-PDG u indikaturi oħra f'diversi Stati Membri, kif ukoll fuq il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali b'mod ġenerali, u li l-investiment sostnut mill-politiki ta' koeżjoni u tal-iżvilupp rurali fil-Greċja huwa stmat li fl-2015 żied il-PDG, fi tmiem il-perjodu ta' programmazzjoni preċedenti, b'aktar minn 2 % 'l fuq mil-livell li kien jilħaq mingħajr il-fondi pprovduti; ifakkar li l-użu tal-fondi strutturali tal-UE jeħtieġ li jiffoka dejjem fuq it-twettiq tal-objettivi bbażati fuq it-Trattat u fuq il-kisba ta' valur miżjud reali tal-UE, jimmira fuq il-prijoritajiet tal-UE u jmur lil hinn minn sempliċi tkabbir tal-PDG;

12.

Jieħu nota tal-analiżi primarjament kwantitattiva tar-rapport imressaq mill-awtoritajiet Griegi dwar l-użu tal-ammonti taħt ir-Regolament (UE) 2015/1839 b'rabta mal-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013, li jikkonforma mar-rekwiżiti legali; jirrikonoxxi li l-effett tal-miżuri speċifiċi ma jistax jiġi separat mill-impatt ġenerali tal-FSIE fil-Greċja iżda jikkunsidra li valutazzjoni kwalitattiva, minkejja li hi diffiċli biex titwettaq, tgħin biex tiġi komplementata l-analiżi u biex jiġu mifhuma r-riżultati miksuba; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprovdi aktar informazzjoni f'termini ta' żieda fil-kompetittività u l-produttività u s-sostenibbiltà fl-aspetti soċjali u ekoloġiċi;

13.

Japprezza l-fatt li, skont id-data finali kkomunikata mill-Kummissjoni fil-31 ta' Diċembru 2016, l-ammont ta' talbiet għall-ħlas mill-awtoritajiet Griegi kien ta' EUR 1,6 biljun u li l-Greċja wriet, mill-31 ta' Marzu 2018, rata ta' implimentazzjoni ta' 28 % għall-perjodu ta' programmazzjoni 2014-2020 (7), li jfisser li kienet fost l-Istati Membri bl-aqwa prestazzjoni, b'mod ġenerali, minkejja xi differenzi li ġew innotati rigward il-livell ta' tqassim jew ir-rata ta' assorbiment skont il-fond; japprova, barra minn hekk, l-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2015/1839 bħala miżura importanti, xierqa biex tipprovdi appoġġ imfassal apposta f'mument kruċjali għall-Greċja; jilqa' l-fatt li kif mitlub, il-prefinanzjament addizzjonali kien kompletament kopert minn talbiet intermedji għal ħlas mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, filwaqt li nnota li ma kienx kompletament kopert mill-FSE (madwar 4 %) jew l-FEMS;

14.

Ifakkar fl-importanza tar-riformi strutturali rilevanti; jirrikonoxxi l-isforzi magħmula u jistieden lill-Greċja biex tkompli tagħmel użu sħiħ mill-possibbiltajiet ta' assistenza taħt il-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali sabiex jinħoloq ambjent tan-negozju sod għall-użu effiċjenti u effettiv tal-FSIE u għall-massimizzazzjoni tal-impatt soċjoekonomiku tagħhom;, sabiex

15.

Jirrikonoxxi li bis-sostenn tal-investiment pubbliku u l-implimentazzjoni flessibbli tal-investimenti tal-UE, permezz tar-riprogrammazzjoni tal-fondi jew biż-żieda tar-rata ta' kofinanzjament, il-politika reġjonali taffiet l-impatt tal-kriżi finanzjarja u tal-konsolidazzjoni fiskali sostnuta f'diversi Stati Membri; jenfasizza, f'dan il-kuntest, l-importanza li jiġi żgurat il-finanzjament xieraq tagħhom fil-Qafas Finanzjarju Pluriennali li jmiss; itenni madankollu li l-politika ta' koeżjoni għandha titqies bħala l-għodda ewlenija ta' investiment pubbliku u bħala katalizzatur biex jiġi attirat finanzjament pubbliku u privat addizzjonali, u li miżuri simili li jirriżultaw fi tnaqqis fil-kwoti ta' kofinanzjament nazzjonali meħtieġa għall-għoti ta' finanzjament għall-programmi operazzjonali ffinanzjati mill-Fondi Strutturali, għall-Greċja jew Stat Membru ieħor, għandhom ikunu previsti fuq bażi eċċezzjonali biss u qabel l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tagħhom, għandhom jiġu analizzati mill-perspettiva tal-effikaċja tagħhom, u ġustifikati kif jixraq;

16.

Jinnota li xi reġjuni jħabbtu wiċċhom ma' diffikultajiet biex jikkofinanzjaw proġetti taħt l-FSIE; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni biex tikkunsidra, bħala kwistjoni ta' urġenza, fil-kuntest tas-Semestru Ewropew u l-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir, l-impatt fuq il-kalkolu tad-defiċits tal-gvern tal-istrumenti reġjonali kkofinanzjati permezz tal-FSIE, speċjalment ta' dawk fir-reġjuni inqas żviluppati;

17.

Ifakkar lill-awtoritajiet Griegi fl-importanza li jiżguraw komunikazzjoni u viżibbiltà xierqa tal-proġetti taħt l-FSIE;

18.

Jilqa' l-valutazzjoni preliminari li l-perjodu ta' programmazzjoni 2007-2013 huwa mistenni li jingħalaq mingħajr ebda telf ta' fondi għall-Greċja; jistieden lill-Kummissjoni tinforma lill-Parlament dwar ir-riżultati tal-proċess ta' għeluq, li hu mistenni li jiġi konkluż fl-ewwel nofs tal-2018, kif ukoll tipprovdi aġġornament dwar il-proġetti li għandhom jitlestew b'fondi nazzjonali u dawk li kienu għadhom ma tlestewx fil-31 ta' Marzu 2018;

19.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 320.

(2)  ĠU L 270, 15.10.2015, p. 1.

(3)  ĠU L 129, 19.5.2017, p. 1.

(4)  Ateni, Mejju 2017.

(5)  Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni dwar evalwazzjonijiet ex post tal-FEŻR u tal-Fond ta' Koeżjoni 2007-2013.

(6)  Livell ta' eżekuzzjoni tal-pagamenti totali u livell tar-"reste à liquider"(RAL) għall-Intestatura 1b (programmi 2007-2013) - Ħatra ta' awtoritajiet nazzjonali u livell ta' eżekuzzjoni tal-pagamenti interim tal-Programmi Operazzjonali 2014-2020 tal-FSIE (Status fil-31 ta' Marzu 2018).

(7)  Livell ta' eżekuzzjoni tal-pagamenti totali u livell tar-"reste à liquider"(RAL) għall-Intestatura 1b (programmi 2007-2013) - Ħatra ta' awtoritajiet nazzjonali u livell ta' eżekuzzjoni tal-pagamenti interim tal-Programmi Operazzjonali 2014-2020 tal-FSIE (Status fil-31 ta' Marzu 2018).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/9


P8_TA(2018)0325

Mezzi possibbli ta' reintegrazzjoni tal-ħaddiema li qed jirkupraw minn korriment u mard f'impjieg ta' kwalità

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-mezzi possibbli ta' reintegrazzjoni tal-ħaddiema li qed jirkupraw minn korriment u mard f'impjieg ta' kwalità (2017/2277(INI))

(2019/C 433/04)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Proklamazzjoni Interistituzzjonali dwar il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali,

wara li kkunsidra l-Karta Soċjali Ewropea tat-3 ta' Mejju 1996,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Settembru 2016 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta’ Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (‘l-Ugwaljanza fl-Impjiegi’) (1),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta tal-Alleanza Ewropea għall-Mard Kroniku ta' Novembru 2017 dwar "Improving the employment of people with chronic diseases in Europe"(Intejbu l-impjieg tal-persuni b'mard kroniku fl-Ewropa),

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (NU CRPD) u d-dħul fis-seħħ tagħha fl-UE fil-21 ta' Jannar 2011 f'konformità mad-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/48/KE tas-26 ta' Novembru 2009,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2015 dwar Qafas Strateġiku tal-UE dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol 2014-2020 (2),

wara li kkunsidra r-rapport konġunt tal-2014 mill-Aġenzija Ewropea għas-Sigurtà u s-Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol (EU-OSHA) u tal-Fondazzjoni Ewropea għat-Titjib tal-Kondizzjonijiet tal-Ħajja u tax-Xogħol (Eurofound) dwar "Riskji psikosoċjali fl-Ewropa – Prevalenza u strateġiji ta' prevenzjoni",

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-30 ta' Novembru 2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropea tad-Diżabilità (3),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Lulju 2016 dwar l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità, b'riferiment partikolari għall-Osservazzjonijiet Konklużivi tal-Kumitat tan-NU dwar is-CRPD (4),

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Philadelphia tal-10 ta' Mejju 1944 dwar l-għanijiet u l-objettivi tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' Mejju 2007 dwar il-promozzjoni tax-xogħol diċenti għal kulħadd (5),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta’ Lulju 2008 bit-titolu "Aġenda soċjali mġedda: Opportunitajiet, aċċess u solidarjetà fl-Ewropa tas-seklu 21"(COM(2008)0412),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-24 ta’ Frar 2011 dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim Qafas tas-sħab soċjali Ewropej dwar l-Istress fuq il-Post tax-Xogħol (SEC(2011)0241),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta’ Frar 2007 bit-titolu "Intejbu l-kwalità u l-produttività fuq ix-xogħol: strateġija Komunitarja 2007-2012 għas-saħħa u s-siġurtà fuq il-post tax-xogħol"(COM(2007)0062),

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta' Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (6),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2000/78/KE kontra d-diskriminazzjoni u l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (QtĠUE) bħall-Kawżi Magħquda C-335/11 u C-337/11 tal-11 ta' April 2013 (HK Danimarka), li flimkien jistabbilixxu l-projbizzjoni għal min iħaddem li jiddiskrimina meta mard fit-tul jista' jiġi assimilat ma' diżabilità, kif ukoll l-obbligu għal min iħaddem li jagħmel adattamenti raġonevoli għall-kondizzjonijiet tax-xogħol,

wara li kkunsidra l-Azzjoni Konġunta dwar is-Saħħa u l-Benessri Mentali mnedija fl-2013,

wara li kkunsidra l-kampanja tal-UE-OSHA bit-titolu "Inqas Stress għal iktar Saħħa fuq il-Post tax-Xogħol",

wara li kkunsidra l-proġett pilota tiegħu, dwar is-saħħa ta' ħaddiema kbar fl-età, imwettaq mill-EU-OSHA,

wara li kkunsidra r-rapport tal-EU-OSHA tal-2016 bit-titolu "Riabilitazzjoni u ritorn għax-xogħol: Rapport ta' analiżi dwar il-politiki, l-istrateġiji u l-programmi tal-UE u l-Istati Membri",

wara li kkunsidra r-"Rapport dwar l-opportunitajiet ta' xogħol għal persuni b'mard kroniku"tal-2014, tal-Eurofound,

wara li kkunsidra d-dokument ta' Business Europe tal-2012 dwar "Il-prattiki ta' min iħaddem għal Tixjiħ Attiv",

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A8-0208/2018),

A.

billi l-istress relatat max-xogħol huwa problema li qed tikber kif ukoll it-tieni l-aktar problema tas-saħħa relatata max-xogħol irrapportata b'mod frekwenti fl-Ewropa; billi 25 % (7) tal-ħaddiema jirrapportaw li jesperjenzaw stress relatat max-xogħol; billi l-istress fuq il-post tax-xogħol jista' jimmina d-dritt tal-individwu għal kondizzjonijiet tax-xogħol sani; billi l-istress relatat max-xogħol ikompli jikkontribwixxi għall-assenteiżmu u għal livell baxx ta' sodisfazzjon fl-impjieg, filwaqt li jaffettwa b'mod negattiv il-produttività u jammonta għal kważi nofs l-ammont ta' jiem ta' xogħol mitlufa kull sena;

B.

billi t-tixjiħ tal-forza tax-xogħol Ewropea tippreżenta sfidi ġodda fir-rigward tal-ambjent tax-xogħol u l-evoluzzjoni tal-organizzazzjoni tax-xogħol; billi t-tixjiħ huwa akkumpanjat minn riskju ogħla ta' żvilupp ta' problemi kroniċi tas-saħħa mentali kif ukoll ts-saħħa fiżika, inklużi diżabilitajiet u mard, li jagħmlu l-prevenzjoni, ir-reintegrazzjoni u r-riabilitazzjoni linji ta' politika importanti sabiex il-postijiet tax-xogħol kif ukoll is-sistemi tal-pensjonijiet u tas-sigurtà soċjali jinżammu sostenibbli; billi l-mard kroniku ma jikkonċernax biss il-popolazzjoni kbira fl-età;

C.

billi l-assenza mix-xogħol fit-tul għandha impatt negattiv fuq is-saħħa mentali u fiżika, kif ukoll spejjeż soċjali u ekonomiċi għolja, u tista' timpedixxi r-ritorn għax-xogħol; billi s-saħħa u l-benessri jaqdu rwol ċentrali fil-bini ta' ekonomiji sostenibbli; billi huwa importanti li wieħed iqis l-impatt finanzjarju serju ta' mard jew diżabilità fuq il-familji jekk il-persuni kkonċernati ma jistgħux jirritornaw għax-xogħol;

D.

billi filwaqt li teżisti distinzjoni bejn diżabilità, korriment, mard u kundizzjonijiet assoċjati mal-età, dawn ta' spiss jikkoinċidu u jirrikjedu approċċ komprensiv iżda fuq il-bażi ta' każ b'każ b'mod individwali;

E.

billi t-tixjiħ huwa wieħed mill-isfidi soċjali ewlenin li qed tiffaċċja l-UE; billi għalhekk hemm il-bżonn ta' politiki li jippromwovu t-tixjiħ attiv biex il-persuni jkunu jistgħu jibqgħu attivi u fl-impjieg sal-età tal-irtirar, jew lil hinn jekk din tkun ix-xewqa tagħhom; billi l-ġenerazzjoni aktar anzjana u l-esperjenza tagħha huma indispensabbli għas-suq tax-xogħol; billi l-persuni kbar fl-età li jixtiequ jibqgħu jaħdmu ta' spiss ifittxu sigħat flessibbli jew arranġamenti ta' xogħol speċifiċi għalihom; billi l-mard, id-diżabilità u l-esklużjoni mix-xogħol għandhom konsegwenzi finanzjarji serji;

F.

billi t-tipjip, l-alkoħol u l-abbuż mid-drogi huma fost l-aktar fatturi sinifikanti ta' riskju għas-saħħa tal-persuni fl-età tax-xogħol fl-UE, marbuta kemm ma' korrimenti kif ukoll ma' diversi mard li ma jitteħidx (8); billi bejn l-20 % u l-25 % tal-inċidenti kollha fuq il-post tax-xogħol jinvolvu persuni taħt l-influwenza tal-alkoħol (9), u billi huwa stmat li bejn il-5 % u l-20 % tal-popolazzjoni attiva fl-Ewropa għandhom problemi serji relatati mal-użu tal-alkoħol (10); billi r-reintegrazzjoni tal-ħaddiema li sofrew minn problemi ta' abbuż tad-drogi f'impjieg ta' kwalità tippreżenta sfidi speċifiċi għal min iħaddem;

G.

billi l-persuni b'diżabilità jew mard kroniku, jew dawk li jkunu qed jirkupraw minn korriment jew mard jinsabu f'qagħda vulnerabbli u għandhom jibbenefikaw minn appoġġ individwalizzat meta jirritornaw fuq il-post tax-xogħol tagħhom jew fis-suq tax-xogħol; billi xi persuni b'kundizzjonijiet kroniċi ma jixtiqux jew ma jistgħux jirritornaw għax-xogħol;

H.

billi l-qasam ta' riabilitazzjoni tax-xogħol u r-ritorn għax-xogħol jistgħu jipprovdu opportunitajiet siewja ta' volontarjat, pereżempju billi wieħed iwettaq xogħol ta' volontarjat wara li jirtira; billi l-volontarjat għandu jiġi appoġġjat fi kwalunkwe età;

I.

billi l-ewwel u qabel kollox jeħtieġ li min iħaddem jippromwovi kultura tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol; billi l-fatt li wieħed jieħu sehem minn jeddu f'attivitajiet relatati mas-sigurtà u s-saħħa fuq il-post tax-xogħol (OSH), bħall-gruppi ta' ħidma, jista' jikkontribwixxi wkoll sabiex ikun hemm tibdil fil-kultura;

J.

billi x-xogħol għandu rwol importanti fl-iffaċilitar tal-proċess ta' rkupru u ta' riabilitazzjoni minħabba l-benefiċċji psikosoċjali pożittivi ewlenin li x-xogħol iġib għall-impjegati (OSH); billi l-prattiki tajba fir-rigward tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol huma kruċjali għal forza tax-xogħol produttiva u motivata, li jgħinu lill-kumpaniji jibqgħu kompetittivi u innovattivi, jiżguraw il-benessri tal-ħaddiema u jgħinu biex jippreservaw il-ħiliet u l-esperjenza professjonali prezzjuża, biex tonqos ir-rotazzjoni tal-persunal u jiġu evitati l-esklużjoni, l-inċidenti u l-korrimenti; billi, għalhekk, il-Kummissjoni hija mħeġġa tqis il-kostijiet tal-ispejjeż kollha fil-qasam tal-inklużjoni attiva u soċjali; billi l-adozzjoni ta' approċċi xierqa u mfassla b'mod individwali lejn ir-reintegrazzjoni tal-persuni li jkunu qed jirkupraw minn korriment jew mard f'impjieg ta' kwalità hija fattur importanti sabiex jiġi evitat assenteiżmu addizzjonali jew preżenteiżmu f'każ ta' mard;

K.

billi d-definizzjoni ta' persuna b'kapaċità ta' xogħol ridotta tista' tvarja minn Stat Membru għall-ieħor;

L.

billi l-SMEs u l-mikrointrapriżi għandhom ħtiġijiet partikolari f'dan ir-rigward peress li għandhom inqas riżorsi meħtieġa biex jikkonformaw mal-obbligi assoċjati mal-prevenzjoni tal-mard u tal-inċidenti u, għalhekk, spiss jeħtieġu appoġġ sabiex jilħqu l-għan tagħhom tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol (OSH); billi, min-naħa l-oħra, prattiki tajba tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol huma kruċjali għall-SMEs u l-mikrointrapriżi, partikolarment għas-sostenibbiltà tan-negozji tagħhom; billi diversi programmi ffinanzjati mill-UE joffru possibilitajiet għal skambju siewi ta' innovazzjonijiet u l-aħjar prattiki sostenibbli fil-qasam tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol (OSH);

M.

billi fatturi psikosoċjali negattivi fuq il-post tax-xogħol mhumiex marbuta biss mal-eżiti tas-saħħa iżda anke ma' żieda fl-assenteiżmu u ma' livell baxx ta' sodisfazzjon fl-impjieg; billi miżuri tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol imfassla b'mod individwali jistgħu jippermettu li individwu b'bidla fil-kapaċitajiet tax-xogħol jibqa' jaħdem u jkun ta' benefiċċju għall-forza tax-xogħol fl-intier tagħha; billi filwaqt li assenza mix-xogħol xi drabi hija meħtieġa medikament, hemm ukoll effetti negattivi oħra psikosoċjali għal persuni li jqattgħu żmien itwal 'il bogħod mix-xogħol u li, minħabba f'hekk, hemm inqas probabilità li xi darba jirritornaw għax-xogħol; billi l-kura bikrija kkoordinata, bil-għan ewlieni jkun il-benessri tal-impjegat, hija kruċjali sabiex jittejbu l-eżiti tar-ritorn għax-xogħol u jiġu evitati konsegwenzi negattivi fit-tul għall-individwu;

N.

billi d-disponibbiltà u l-komparabbiltà tad-data dwar il-mard ikkaġunat mix-xogħol fil-livell tal-UE ta' spiss mhumiex suffiċjenti; billi skont il-Eurofound kważi 28 % tal-Ewropej jirrapportaw li għandhom problema tas-saħħa kronika fiżika jew mentali, mard jew diżabilità (11); billi huwa stmat li persuna minn kull erbgħa fl-età tax-xogħol tgħix bi problemi tas-saħħa fit-tul (12); billi d-diżabilità u l-mard jistgħu simultanjament ikunu l-kawżi u l-konsegwenza tal-faqar; billi studju tal-OECD sab li l-introjtu tal-persuni b'diżabilità huwa, bħala medja, 12 % inqas mill-bqija tal-popolazzjoni (13); billi f'xi pajjiżi din id-diskrepanza fl-introjtu tammonta għal 30 %; billi studju li twettaq fl-2013 wera li 21,8 % tal-pazjenti morda bil-kanċer ta' bejn it-18 u s-57 sena jisfaw qiegħda eżattament wara li ssirilhom id-dijanjożi, b'91,6 % ta' dan il-grupp jisfaw qiegħda 15-il xahar wara d-dijanjożi (14); billi l-istudju tal-Eurostat tal-2011 (15) sab li fost il-persuni impjegati li għandhom kapaċitajiet tax-xogħol limitati minħabba problema ta' saħħa u/jew diffikultà bażika fl-attivitajiet għal tul ta' żmien, 5.2 % biss jirrapportaw li jagħmlu użu minn arranġamenti tax-xogħol speċjali; billi skont l-istess studju tal-Eurostat 24,2 % ta' dawk li huma qiegħda jippreċiżaw li se jeħtieġu arranġamenti tax-xogħol speċjali biex jiġi ffaċilitat ir-ritorn għax-xogħol tagħhom;

O.

billi d-diġitalizzazzjoni x'aktarx li twassal għal trasformazzjonijiet kbar fir-rigward tal-organizzazzjoni tax-xogħol u tista' tgħin sabiex jittejbu l-opportunitajiet għall-ħaddiema li għandhom, pereżempju, kapaċitajiet fiżiċi ridotti; billi l-ġenerazzjonijiet kbar fl-età tista' tiffaċċja sett uniku ta' sfidi f'dan ir-rigward; billi dawn għandhom ukoll jibbenefikaw minn dawn il-bidliet;

P.

billi d-dritt għal kundizzjonijiet tax-xogħol li jirrispettaw is-saħħa, is-sigurtà u d-dinjità ta' kull ħaddiem huwa minqux fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u billi l-kundizzjonijiet tax-xogħol tajba għandhom valur pożittiv fihom infushom; billi bi qbil mad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, kull persuna għandha d-dritt għal standard ta' għajxien adegwat għas-saħħa u l-benessri tagħha ,kif ukoll id-dritt għax-xogħol u għal kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti u favorevoli; billi t-titjib tas-saħħa u l-integrazzjoni mill-ġdid tal-ħaddiema żiedu l-benessri ġenerali tas-soċjetà u għandhom benefiċċji ekonomiċi għall-Istati Membri, l-impjegati u min iħaddem, inklużi ħaddiema kbar fl-età u individwi li għandhom kundizzjonijiet mediċi, kif ukoll għenu biex jiġu ppreservati sal-età tal-irtirar il-ħiliet li inkella kienu jintilfu; billi min iħaddem, il-ħaddiema, il-familji u l-komunitajiet jibbenefikaw meta diżabilità għax-xogħol tiġi trasformata f'kapaċità għax-xogħol;

Prevenzjoni u interventi bikrija

1.

Iqis bħala essenzjali t-titjib tal-ġestjoni tal-assenzi minħabba mard fl-Istati Membri kif ukoll li l-postijiet tax-xogħol isiru aktar adattabbli għall-kundizzjonijiet kroniċi u d-diżabilitajiet, billi tiġi indirizzata d-diskriminazzjoni bl-infurzar aħjar tad-Direttiva 2000/78/KE dwar l-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol; jirrikonoxxi li, biex iseħħ it-titjib, irid ikun hemm leġiżlazzjoni li tiffunzjona b'sorveljanza effettiva fl-Istati Membri biex jiġi żgurat li min iħaddem jagħmel il-postijiet tax-xogħol aktar inklużivi għal dawk li jbatu minn kundizzjonijiet kroniċi u minn diżabilitajiet, inkluż pereżempju billi jimmodifika l-kompiti, it-tagħmir u l-iżvilupp tal-ħiliet; iħeġġeġ lill-Istati Membri jappoġġjaw adattamenti raġonevoli għall-postijiet tax-xogħol biex jiżguraw ritorn f'waqtu lejn ix-xogħol;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi miżuri ta' integrazzjoni u ta' riabilitazzjoni u tappoġġja l-isforzi tal-Istati Membri billi tqajjem kuxjenza u tidentifika u tikkondividi l-aħjar prattiki dwar l-akkomodazzjonijiet u l-aġġustamenti fuq il-post tax-xogħol; jistieden lill-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha, li huma marbuta mar-ritorn għax-xogħol, biex jiffaċilitaw l-iskambju ta' informazzjoni dwar l-ostakli mhux mediċi potenzjali għar-ritorn għax-xogħol, u biex jikkoordinaw l-azzjonijiet sabiex jidentifikawhom u jindirizzawhom;

3.

Iħeġġeġ lill-Eurofound tkompli teżamina u tanalizza l-opportunitajiet ta' impjieg u l-livell ta' impjegabbiltà ta' persuni b'mard kroniku; jitlob li l-użu ta' politika bbażata fuq l-evidenza jsir prattika standard u jifforma l-bażi tal-approċċi relatati mar-ritorn għax-xogħol; jistieden lil dawk li jfasslu l-politika biex jieħdu r-riedni ħalli jiżguraw li min iħaddem u l-impjegati tagħhom ikollhom aċċess sew għall-informazzjoni u sew għall-kura medika, u li dawn l-aħjar prattiki jiġu promossi fil-livell Ewropew;

4.

Huwa tal-fehma li l-Qafas Strateġiku tal-UE li jmiss dwar is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol wara l-2020 għandu jipprijoritizza aktar l-investimenti permezz tal-fondi tal-UE mmirati lejn il-prolungament u l-promozzjoni ta' ħajjiet tax-xogħol aktar sani, u ta' arranġamenti tax-xogħol individwalizzati, kif ukoll dwar l-appoġġ għall-faċilitazzjoni ta' reklutaġġ u r-ritorn adattat għax-xogħol, meta mixtieq jew meta l-kundizzjonijiet mediċi jippermettu; iqis li parti integrali ta' din l-istrateġija hija l-investiment f'mekkaniżmi ta' prevenzjoni primarja u sekondarja permezz ta’, pereżempju, il-provvista ta' teknoloġiji elettroniċi tas-saħħa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipprijoritizzaw il-prevenzjoni tar-riskji u tal-mard fuq il-post tax-xogħol;

5.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom bis-sħiħ fil-kampanja Ewropea 2020-2022 li ġejja dwar il-prevenzjoni ta' mard muskoloskeletali marbut max-xogħol (MSDs) biex isibu soluzzjonijiet innovattivi mhux leġiżlattivi u biex jiskambjaw informazzjoni u prattiki tajba mas-sħab soċjali; jitlob l-involviment attiv tal-Istati Membri fit-tixrid ta' informazzjoni pprovduta mill-EU-OSHA; itenni l-istedina tiegħu lill-Kummissjoni biex tippreżenta, mingħajr dewmien, att legali dwar l-MSDs; jistieden lill-Istati Membri jwettqu studji – imqassma skont il-ġeneru, l-età u l-qasam ta' attività ekonomika – fl-inċidenza ta' MSDs, bil-ħsieb li jimpedixxu u jiġġieldu l-ħolqien ta' mard bħal dan u biex tiġi żviluppata strateġija komprensiva tal-UE għall-prevenzjoni u l-interventi bikrija kontra l-mard kroniku;

6.

Jistieden lill-Istati Membri u lil min iħaddem biex jaqdu rwol proattiv fl-integrazzjoni tal-informazzjoni pprovduta mill-EU-OSHA fil-politiki u l-programmi tal-post tax-xogħol tagħhom; jilqa' t-tnedija reċenti ta' taqsima fuq is-sit web tal-EU-OSHA dedikat għal mard relatat max-xogħol, ir-riabilitazzjoni u r-ritorn lura għax-xogħol, bil-għan li tipprovdi informazzjoni dwar il-politika u l-prattiki ta' prevenzjoni;

7.

Huwa tal-fehma li prevenzjoni sistematika tar-riskji psikosoċjali hija karatteristika essenzjali tal-postijiet tax-xogħol moderni; jinnota bi tħassib iż-żieda f'każijiet rapportati ta' problemi ta' saħħa mentali u psikosoċjali tul dawn l-aħħar snin, u l-fatt li l-istress relatat max-xogħol huwa problema li qed tikber għall-impjegati u għal min iħaddem; jistieden lill-Istati Membri u lis-sħab soċjali, sabiex jipprovdu appoġġ lin-negozji fl-implimentazzjoni ta' ġabra koerenti ta' politiki u programmi fuq il-post tax-xogħol biex tissaħħaħ il-prevenzjoni ta' dawn il-problemi, tiġi indirizzata l-istigma u tiġi appoġġjata s-saħħa mentali tal-individwi li qed jiffaċċjaw kundizzjonijiet eżistenti, billi jippermettu aċċess għal appoġġ psikoloġiku; jenfasizza, bil-għan li jimmotiva lill-ħaddiema jieħdu azzjoni ulterjuri, il-benefiċċji – inkluż ir-redditu fuq l-investiment ippruvat – li jinkisbu bil-prevenzjoni tar-riskji psikosoċjali u bil-promozzjoni tas-saħħa; jinnota li l-leġiżlazzjoni u r-rikonoxximent tar-riskji psikosoċjali u tal-problemi mentali u tas-saħħa, bħall-istress kroniku u l-eżawriment, ivarjaw fost l-Istati Membri;

8.

Jenfasizza l-importanza li jiġu aġġornati u pprovduti indikaturi tas-saħħa komuni u definizzjonijiet ta' mard relatat max-xogħol, inkluż l-istress fuq il-post tax-xogħol, u d-data statistika għall-UE kollha bil-ħsieb li jiġu stabbiliti miri biex titnaqqas l-inċidenza ta' mard ikkawżat mix-xogħol;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw u jimplimentaw programm għall-monitoraġġ, il-ġestjoni u l-appoġġ b'mod sistematiku għall-ħaddiema affettwati minn riskji psikosoċjali, inklużi l-istress, id-dipressjoni u l-eżawriment sabiex, fost l-oħrajn, ifasslu rakkomandazzjonijiet u linji gwida effettivi li jiġġieldu kontra dawn ir-riskji; jenfasizza li l-istress kroniku fuq il-post tax-xogħol huwa rikonoxxut bħala ostaklu ewlieni għall-produttività u għall-kwalità tal-ħajja; jinnota li r-riskji psikosoċjali u l-istress relatat max-xogħol huma problemi strutturali marbuta mal-organizzazzjoni tax-xogħol u li l-prevenzjoni u l-ġestjoni ta' dawn ir-riskji huma possibbli; jenfasizza l-ħtieġa li jitwettqu studji, titjieb il-prevenzjoni, u jiġu kondiviżi l-aħjar prattiki u l-għodod għall-integrazzjoni mill-ġdid tal-persuni milquta fis-suq tax-xogħol;

10.

Jitlob it-tmiem tal-istigmatizzazzjoni ta' problemi ta' saħħa mentali u ta' persuni b'diżabilitajiet fit-tagħlim; iħeġġeġ inizjattivi li jissensibilizzaw u jappoġġjaw il-bidla f'dan ir-rigward bl-iżvilupp ta' politiki u ta' azzjonijiet ta' prevenzjoni tar-riskji psikosoċjali fil-livell tal-kumpaniji; ifaħħar, f'dan il-kuntest, l-azzjonijiet tas-sħab soċjali fl-Istati Membri li qed jikkontribwixxu għal bidla pożittiva; ifakkar l-importanza li l-fornituri tas-servizzi tas-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol kif ukoll l-ispetturi tax-xogħol jiġu mħarrġa kif suppost fir-rigward tal-prattiki dwar il-ġestjoni tar-riskju psikosoċjali; jitlob kooperazzjoni msaħħa u rivitalizzazzjoni ta' inizjattivi tal-UE li jindirizzaw riskji psikosoċjali fuq il-post tax-xogħol u li l-kwistjoni tiġi pprijoritizzata fil-qafas strateġiku li jmiss tal-EU OSHA;

11.

Jirrikonoxxi l-fatt li r-reintegrazzjoni tal-ħaddiema li sofrew minn problemi ta' abbuż mid-drogi tippreżenta sfidi speċifiċi għal min iħaddem; jinnota, f'dan ir-rigward, l-eżempju tal-mudell Alna mmexxi mis-sħab soċjali Żvediżi (16) li jappoġġja lill-postijiet tax-xogħol biex jieħdu miżuri proattivi u ta' intervent bikri kif ukoll biex jassisti fil-proċess ta' riabilitazzjoni tal-impjegati li kellhom problemi marbuta mal-abbuż mid-drogi;

12.

Jilqa' l-kampanja "Inqas Stress għal iktar Saħħa fuq ix-Xogħol"; jenfasizza li inizjattivi li jindirizzaw l-istress marbut max-xogħol iridu jinkludu d-dimensjoni tal-ġeneru, b'konsiderazzjoni tal-kundizzjonijiet speċifiċi tax-xogħol fir-rigward tan-nisa;

13.

Jenfasizza l-importanza ta' aktar investiment fil-politiki ta' prevenzjoni tar-riskji u l-appoġġ ta' kultura ta' prevenzjoni; jirrimarka li l-kwalità tas-servizzi preventivi hija ċentrali biex jingħata appoġġ lill-kumpaniji; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw politiki effettivi dwar id-dieti tajbin għas-saħħa, il-konsum tal-alkoħol u t-tabakk u dwar il-kwalità tal-arja u jippromwovu tali politiki fuq il-post tax-xogħol; jistieden, barra minn hekk, lill-Istati Membri jiżviluppaw servizzi tas-saħħa integrati ma' servizzi soċjali, psikoloġiċi u tax-xogħol kif ukoll tal-mediċina okkupazzjonali; iħeġġeġ lill-Istati Membri jipprovdu lill-ħaddiema b'aċċess xieraq għall-kura tas-saħħa sabiex jiġi identifikat minn kmieni l-bidu ta' mard fiżiku u mentali u jiġi ffaċilitat il-proċess ta' reintegrazzjoni; ifakkar li investiment bikri u azzjoni preventiva jistgħu jnaqqsu l-impatt psikosoċjali fit-tul fuq l-individwu, kif ukoll l-ispejjeż ġenerali għas-soċjetà fuq medda twila ta' żmien;

14.

Jitlob li l-politiki ta' reintegrazzjoni għandhom ikunu:

konsistenti ma' approċċ ta' ċiklu tal-ħajja fir-rigward tal-edukazzjoni, tat-tagħlim tul il-ħajja, tal-politiki soċjali u tal-impjieg;

imfassla apposta, immirati u orjentati lejn il-ħtiġijiet, mingħajr ma jimponu fuq il-parteċipanti talbiet li x'aktarx ma jistgħux jissodisfaw minħabba l-kundizzjoni tagħhom;

ikunu parteċipattivi u bbażati fuq approċċ integrat, u

jirrispettaw il-prekundizzjonijiet meħtieġa biex jippermettu l-parteċipazzjoni, mingħajr ma joħolqu kundizzjonijiet li jipperikolaw l-introjtu minimum għall-għajxien;

15.

Iqis li l-Istati Membri għandhom jipprovdu benefiċċji addizzjonali mmirati għall-persuni b'diżabilità jew b'mard kroniku, li jkopru spejjeż addizzjonali b'rabta, fost affarijiet oħra, ma' appoġġ u għajnuna personali, l-użu ta' faċilitajiet speċifiċi u kura medika u soċjali, filwaqt li jistabbilixxu fost l-oħrajn livelli ta' prezzijiet affordabbli għall-mediċini għal gruppi soċjali inqas vantaġġjati; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu żgurati livelli diċenti ta' pensjonijiet tal-invalidità u ta' rtirar mix-xogħol;

Ritorn lejn ix-xogħol

16.

Jirrikonoxxi li x-xogħol hu sors importanti ta' benessri psikosoċjali pożittiv għall-individwi u li l-integrazzjoni f'impjieg, fir-rigward ta' individwi qiegħda għal żmien twil permezz ta' miżuri mfassla individwalment, hija fattur ewlieni għall-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali u għandha wkoll benefiċċji psikosoċjali preventivi oħra; jenfasizza li l-integrazzjoni ta' persuni li jirritornaw għax-xogħol wara korriment jew mard, kemm fiżiku kif ukoll mentali, tħalli effetti pożittivi multipli: dan huwa ta' benefiċċju għall-benessri tal-individwi kkonċernati, inaqqas l-ispejjeż għas-sistemi tas-sigurtà soċjali nazzjonali u għall-intrapriżi individwali, jappoġġja l-ekonomija b'mod aktar wiesa’, bħal pereżempju billi jagħmel is-sistemi tal-pensjonijiet u tas-sigurtà soċjali aktar sostenibbli għall-ġenerazzjonijiet futuri; jinnota d-diffikultajiet li jaffaċċjaw il-ħaddiema fil-ġestjoni tas-sistemi ta' kumpens li jistgħu jirriżultaw f'dewmien bla bżonn biex dawn jiksbu l-kura, u li f'xi każijiet jistgħu jwasslu biex jitilfu l-interess; jitlob b'mod urġenti approċċ iċċentrat fuq il-klijenti għall-proċeduri amministrattivi kollha assoċjati mar-reintegrazzjoni tal-ħaddiema; jistieden lill-Istati Membri jaġixxu, f'kooperazzjoni mal-Kummissjoni u mal-aġenziji tal-UE rilevanti, biex jingħelbu l-effetti negattivi fit-tul tal-assenza mix-xogħol, bħall-iżolament, id-diffikultajiet psikosoċjali, il-konsegwenzi soċjoekonomiċi u l-kapaċità ta' impjegabbiltà ridotta;

17.

Huwa tal-fehma li l-Istati Membri u min iħaddem għandhom jieħdu approċċ pożittiv u orjentat lejn ix-xogħol għall-ħaddiema b'diżabilità, ħaddiema kbar fl-età u ħaddiema li sofrew minn mard mentali jew fiżiku jew korriment, inklużi persuni li ġew dijanjostikati b'mard terminali, b'iffukar fuq evalwazzjoni bikrija tal-kapaċità u r-rieda għax-xogħol li jkun fadallu l-individwu, u l-organzizzazzjoni ta' counselling psikoloġiku, soċjali u tal-impjieg fi stadju bikri u l-adattament tal-post tax-xogħol, b'kont meħud tal-profil professjonali u s-sitwazzjoni soċjoekonomika tal-persuna kif ukoll is-sitwazzjoni tal-intrapriża; iħeġġeġ lill-Istati Membri jtejbu d-dispożizzjonijiet fis-sistemi ta' sigurtà soċjali tagħhom li jiffavorixxu r-ritorn għax-xogħol dment li dan ikun mixtieq mill-impjegat u jekk jippermettu l-kundizzjonijiet mediċi;

18.

Jinnota r-rwol pożittiv li qdew l-intrapriżi soċjali, speċifikament l-Intrapriżi Soċjali għall-Integrazzjoni fix-Xogħol (WISEs), fir-reintegrazzjoni tal-persuni qiegħda fit-tul fil-forza tax-xogħol; jistieden lill-Istati Membri jipprovdu r-rikonoxximent u l-appoġġ tekniku meħtieġa għal dawn l-intrapriżi;

19.

Iħeġġeġ f'dan ir-rigward ir-referenzi għall-Konvenzjoni tan-UN CRDP u l-Protokoll Fakultattiv tagħha (A/RES/61/106), u l-użu tal-Klassifikazzjoni internazzjonali tal-funzjonament, tad-diżabilità u tas-saħħa (ICF) tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) għall-miżuri u l-politiki rilevanti kollha; jaqbel mal-fehma li d-diżabilità hija esperjenza tas-saħħa li tippreżenta ruħha f'kuntest soċjoekonomiku;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw u jipprovdu linji gwida dwar l-aħjar prattiki kif ukoll ikkowċjar, appoġġ u konsulenza għal min iħaddem dwar kif jiġu żviluppati u implimentati l-pjanijiet ta' reintegrazzjoni, filwaqt li jiżguraw djalogu kontinwu bejn is-sħab soċjali, bil-ħsieb li l-impjegati jkunu konxji mid-drittijiet tagħhom sa mill-bidu nett tar-ritorn għax-xogħol; jinkoraġġixxi aktar l-iskambju tal-aħjar prattiki fi ħdan u bejn l-Istati Membri, il-komunitajiet professjonali, is-sħab soċjali, l-NGOs u dawk li jfasslu l-politika dwar l-integrazzjoni mill-ġdid ta' ħaddiema li qed jirkupraw minn mard jew korriment;

21.

Jistieden lill-Istati Membri jikkooperaw mas-sħab soċjali biex jipprovdu appoġġ estern li jiżgura gwida u appoġġ tekniku għall-SMEs u l-mikrointrapriżi b'esperjenza limitata fir-riabilitazzjoni professjonali kif ukoll miżuri għar-ritorn għax-xogħol; jirrikonoxxi l-importanza li jitqiesu sew is-sitwazzjoni u l-bżonnijiet u l-isfidi speċifiċi fir-rigward tal-konformità li qed jiffaċċjaw mhux biss l-SMEs u l-mikrointrapriżi iżda wkoll ċerti setturi tas-servizz pubbliku fil-kuntest tal-implimentazzjoni tal-miżuri fil-livell tal-kumpaniji; jenfasizza li s-sensibilizzazzjoni, l-iskambju tal-aħjar prattiki, il-konsultazzjoni u l-pjattaformi online huma ta' importanza assoluta sabiex l-SMEs u l-mikrointrapriżi jkunu megħjuna f'dan il-proċess; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu jiżviluppaw għodod u linji gwida prattiċi, li jistgħu jappoġġjaw l-SMEs u l-mikrointrapriżi b'esperjenza limitata fir-riabilitazzjoni professjonali kif ukoll miżuri għar-ritorn għax-xogħol; jirrikonoxxi l-importanza ta' investiment f'taħriġ għall-ġestjoni;

22.

Jinnota r-riskju li approċċi aktar oriġinali għar-reintegrazzjoni ta' dawk l-aktar imbiegħda mis-suq tax-xogħol jistgħu jkunu neqsin minn finanzjament favur approċċ aktar limitat ibbażat fuq riżultati li jistgħu jitkejlu; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex ittejjeb il-finanzjament ta' approċċi minn isfel għal fuq taħt il-Fondi Strutturali, b'mod partikolari l-FSE;

23.

Jieħu nota tas-suċċess tal-approċċ tal-ġestjoni tal-każijiet ta' programmi ta' reintegrazzjoni u jenfasizza l-ħtieġa għal appoġġ imfassal individwalment u integrat mill-ħaddiema soċjali u l-konsulenti maħtura; jemmen li huwa essenzjali għall-kumpaniji li jżommu kuntatt mill-qrib mal-ħaddiema, jew mar-rappreżentanti tagħhom, matul l-assenza tagħhom minħabba mard jew korriment;

24.

Jemmen li l-politiki ta' ritorn għax-xogħol għandhom jiġu inklużi f'approċċ olistiku usa' favur ħajja tax-xogħol sana bil-għan li jiżguraw ambjent tax-xogħol fiżikament u mentalment sigur u ħieles mill-periklu tul il-ħajja tax-xogħol tal-persuni kif ukoll favur tixjiħ attiv u b'saħħtu għall-ħaddiema kollha; jenfasizza l-importanza ewlenija tal-komunikazzjoni, l-għajnuna ta' speċjalisti fil-ġestjoni ta' riabilitazzjoni tax-xogħol (assistenti tax-xogħol) u approċċ integrat li jinvolvi l-partijiet kollha kkonċernati lejn ir-riabilitazzjoni fiżika u tax-xogħol tal-ħaddiema b'suċċess; jemmen li l-post tax-xogħol għandu jkun il-fokus ċentrali tas-sistemi ta' ritorn għax-xogħol; ifaħħar is-suċċess tal-approċċ prattiku u mhux burokratiku tal-programm Awstrijak 'fit2work' (17) bl-enfasi tiegħu fuq komunikazzjoni faċli aċċessibbli għall-ħaddiema kollha (bħal pereżempju l-użu ta' lingwaġġ simplifikat);

25.

Jenfasizza l-importanza li persuni b'kapaċità ta' xogħol ridotta jibqgħu jaħdmu, inkluż billi jiġi żgurat li l-SMEs u l-mikrointrapriżi jkollhom ir-riżorsi li jeħtieġu biex iwettqu dan b'mod effettiv; iħeġġeġ bil-qawwa r-reintegrazzjoni tal-ħaddiema li jkunu qed jirkupraw minn mard jew korriment f'impjieg ta' kwalità jekk dan ikun mixtieq mill-impjegat u jekk il-kundizzjonijiet mediċi jippermettu, permezz ta' taħriġ mill-ġdid u titjib tal-ħiliet fis-suq tax-xogħol miftuħ; jenfasizza l-importanza li d-dispożizzjonijiet ta' politika jiġu ffukati fuq il-kapaċità għax-xogħol tal-individwi u fuq il-fatt li min iħaddem jara l-benefiċċji taż-żamma tal-esperjenza u l-għarfien ta' ħaddiem li jinsab f'riskju li jitlef l-impjieg tiegħu kaġun ta' liv permanenti minħabba l-mard; jirrikonoxxi, madankollu, l-importanza li jkun hemm fis-seħħ xibka ta' sikurezza permezz ta' sistema tas-sigurtà soċjali nazzjonali għall-individwi li ma jistgħux jirritornaw għax-xogħol;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintroduċu politiki attivi tas-suq tax-xogħol u inċentivi ta' politika għal min iħaddem biex jappoġġjaw l-impjieg ta' persuni b'diżabilità u mard kroniku, inkluż billi jsiru aġġustamenti xierqa biex jingħelbu l-ostakli fuq il-post tax-xogħol ħalli jiffaċilitaw l-integrazzjoni mill-ġdid tagħhom; ifakkar li huwa essenzjali li l-kumpaniji u l-persuni kkonċernati jkunu infurmati dwar l-inċentivi u d-drittijiet eżistenti;

27.

Jirrikonoxxi f'dan ir-rigward li arranġamenti flessibbli, imfasslin b'mod individwali u adattabbli tax-xogħol – bħat-telexogħol, il-ħin flessibbli tax-xogħol u t-tnaqqis fis-sigħat u fl-ammont tax-xogħol – għandhom rwol importanti biex dawn il-ħaddiema jirritornaw għax-xogħol; jenfasizza l-importanza li jiġi inkoraġġit minn kmieni u/jew b'mod gradwali r-ritorn għax-xogħol (jekk il-kundizzjonijiet mediċi jippermettu), u dan jista' jiġi akkumpanjat minn benefiċċji tal-mard parzjali li jassiguraw li l-individwi kkonċernati ma jsofrux telf ta' dħul mar-ritorn għax-xogħol, filwaqt li jinżammu l-inċentivi finanzjarji għan-negozji; jenfasizza li dawn l-arranġamenti, li jinkludu flessibbiltà ġeografika, temporali u funzjonali, iridu jkunu fattibbli kemm għall-ħaddiema kif ukoll għal min iħaddem, filwaqt li jiffaċilitaw il-ġestjoni tal-organizzazzjoni tax-xogħol u jqisu l-varjazzjonijiet fiċ-ċikli tal-produzzjoni;

28.

Ifaħħar il-programmi u l-inizjattivi nazzjonali li għenu sabiex tiġi ffaċilitata r-reintegrazzjoni f'impjieg ta' kwalità ta' persuni b'mard kroniku, bħall-programm Ġermaniż "Job4000" (18) li juża approċċ integrat biex itejjeb l-integrazzjoni professjonali stabbli ta' persuni b'diżabilità serja u li jkollhom diffikultajiet partikolari biex isibu impjieg, u l-istabbiliment ta' aġenziji ta' reintegrazzjoni li jgħinu persuni b'mard kroniku jsibu impjieg li jkun adatt għas-sitwazzjoni u l-abilitajiet tagħhom (19);

29.

Jinnota l-benefiċċji psikoloġiċi importanti u ż-żieda fil-produttività assoċjata b'livelli għolja ta' awtonomija fuq il-post tax-xogħol; iqis li livell ta' awtonomija fuq il-post tax-xogħol jista' jkun essenzjali fl-iffaċilitar tal-proċess tar-reintegrazzjoni ta' ħaddiema b'mard jew korriment b'kundizzjonijiet u ħtiġijiet differenti;

30.

Jirrikonoxxi l-valur tar-ritorn għax-xogħol fil-proċess tal-kura, peress li għal bosta individwi x-xogħol jippermetti indipendenza finanzjarja u jtejjeb il-ħajja, filwaqt li xi kultant jista' jkun fattur kruċjali fi proċess ta' rkupru;

31.

Jistieden lill-Istati Membri ma jwaqqfux immedjatament il-benefiċċji soċjali meta l-persuni b'mard kroniku jiksbu impjieg sabiex jgħinuhom jevitaw in-"nassa tal-benefiċċji";

It-tibdil fl-attitudnijiet lejn ir-reintegrazzjoni tal-ħaddiema

32.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, f'kooperazzjoni mas-sħab soċjali, biex fil-komunikazzjonijiet tagħhom jiżguraw linji gwida u politiki sabiex min iħaddem jara l-proċess ta' reintegrazzjoni bħala opportunità li biha jibbenefika mill-ħiliet, il-kompetenzi u l-esperjenza tal-ħaddiema; huwa tal-fehma li min iħaddem u r-rappreżentanti tal-ħaddiema huma atturi importanti mill-bidu nett fil-proċess ta' ritorn għax-xogħol u huma parti mill-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet;

33.

Ifakkar l-Artikoli 26 u 27 tal-UN CRDP li jorbtu lill-Istati parti biex jorganizzaw, isaħħu u jestendu s-servizzi u l-programmi ta' riabilitazzjoni, b'mod partikolari fl-oqsma tas-saħħa, l-impjieg, l-edukazzjoni u s-servizzi soċjali u biex jippromwovu opportunitajiet ta' impjiegi u avvanz fil-karriera għal persuni b'diżabilità fis-suq tax-xogħol, kif ukoll għajnuna fir-ritorn għax-xogħol;

34.

Jenfasizza li s-sensibilizzazzjoni dwar ir-riabilitazzjoni professjonali u l-politiki u l-programmi ta' ritorn għax-xogħol kif ukoll it-titjib tal-kultura tal-kumpaniji huma fatturi essenzjali ta' suċċess fil-proċess għar-ritorn għax-xogħol u fil-ġlieda kontra l-attitudnijiet negattivi kif ukoll fl-indirizzar tal-preġudizzji u d-diskriminazzjoni; huwa tal-fehma li timijiet ta' esperti bħall-psikologi u l-kowċis imħarrġa fir-riabilitazzjoni professjonali jistgħu jiġu kondiviżi b'mod effettiv bejn diversi kumpaniji sabiex kumpaniji żgħar ikunu jistgħu jibbenefikaw ukoll mill-għarfien espert tagħhom; huwa tal-fehma li f'dan il-proċess hemm lok ukoll għal appoġġ u impenn kumplimentari mill-NGOs u l-voluntiera;

35.

Ifaħħar dawk l-intrapriżi li ħadu inizjattivi biex jappoġġjaw persuni bi problemi tas-saħħa, diżabilitajiet jew kapaċità tax-xogħol mibdula billi pprovdew, pereżempju programmi ta' prevenzjoni, modifika tal-kompiti, taħriġ u taħriġ mill-ġdid, jew billi ħejjew impjegati oħra għall-kapaċitajiet mibdula tal-ħaddiema li jkunu rritornaw, u b'hekk għenu fir-reintegrazzjoni tagħhom; iħeġġeġ bil-qawwa aktar intrapriżi biex jinvolvu ruħhom f'dan is-sens u jressqu inizjattivi bħal dawn; iqis li huwa essenzjali li miżuri li jiffaċilitaw ir-reintegrazzjoni tal-ħaddiema fil-kumpaniji jkunu parti integrali mill-kultura tal-kumpanija;

36.

Jappella għal fehim aħjar tal-isfidi u d-diskriminazzjoni li jwasslu għal inqas opportunitajiet għal persuni bi problemi tas-saħħa jew b'diżabilitajiet, speċjalment sfidi bħan-nuqqas ta' għarfien, il-preġudizzju, il-perċezzjonijiet dwar produttività baxxa u l-istigma soċjali;

37.

Hu tal-fehma li l-edukazzjoni u l-bidliet fil-kultura tal-kumpaniji, kif ukoll kampanji madwar l-UE bħal "Vision Zero", għandhom rwol importanti f'dak li għandu x'jaqsam mal-opinjoni popolari; jitlob kuxjenza akbar tal-isfidi demografiċi li qed jiffaċċjaw is-swieq tax-xogħol Ewropej; iqis bħala inaċċettabbli li persuni akbar fl-età spiss huma esposti għax-xjuħija; jenfasizza l-importanza ta' kampanji għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni bbażata fuq l-età tal-ħaddiema, il-promozzjoni ta' miżuri ta' prevenzjoni u tas-saħħa u ta' sigurtà fuq il-post tax-xogħol; jistieden lill-Istati Membri u lill-Unjoni jikkunsidraw ir-riżultati tal-Proġett pilota tal-Parlament Ewropew dwar is-saħħa u s-sigurtà tal-ħaddiema kbar fl-età;

38.

Huwa tal-fehma li l-oqsfa nazzjonali ta' politika għandhom impatt deċiżiv fuq il-ħolqien ta' ambjent li jappoġġja l-immaniġġjar tal-età u t-tixjiħ attiv u b'saħħtu; iqis ukoll li dan jista' jiġi appoġġjat b'mod effettiv permezz ta' azzjonijiet tal-UE, bħalma huma l-linji ta' politika, il-linji ta' gwida, l-iskambju tal-għarfien u l-użu ta' diversi strumenti finanzjarji, bħall-FSE u l-FSIE; jistieden lill-Istati Membri jippromwovu miżuri ta' riabilitazzjoni u reintegrazzjoni tal-ħaddiema kbar fl-età, meta possibbli u mixtieq mill-individwi kkonċernati, pereżempju billi jimplimentaw ir-riżultati tal-proġett pilota tal-UE dwar is-saħħa u s-sigurtà tal-ħaddiema kbar fl-età;

39.

Jirrikonoxxi l-fatt li l-persuni li jkunu ġew dijanjostikati b'marda terminali jżommu d-dritt fundamentali għax-xogħol; jirrikonoxxi wkoll li dawn l-individwi jaffaċċjaw sett uniku ta' sfidi relatat mas-sitwazzjoni tal-impjieg tagħhom li huwa differenti mill-isfidi li jaffaċċjaw gruppi oħra ta' pazjenti, peress li ħafna drabi dawn ikollhom ftit żmien biex jadattaw għat-tibdil fil-kundizzjonijiet tagħhom u biex isiru aġġustamenti fuq il-post tax-xogħol; ifaħħar l-inizjattivi bħall-kampanja "Dying to Work"biex titqajjem kuxjenza dwar din is-sensiela ta' problemi speċifiċi; iħeġġeġ lil min iħaddem biex iżomm djalogu kemm jista' jkun ma' impjegati li kellhom dijanjosi terminali, sabiex jassigura li jistgħu jittieħdu l-miżuri neċessarji u l-adattamenti possibbli kollha biex il-ħaddiem iwettaq ħidmietu jekk hu jew hi hekk jixtiequ; huwa tal-opinjoni li, għal bosta pazjenti, il-fatt li wieħed jibqa' jaħdem huwa ħtieġa personali, psikoloġika jew ekonomika imperattiva u ċentrali għad-dinjità u l-kwalità tal-ħajja; iħeġġeġ lill-Istati Membri jappoġġjaw l-adattament raġonevoli tal-postijiet tax-xogħol għas-sett uniku ta' sfidi li qed jiffaċċja dan il-grupp ta' persuni; jistieden lill-Kummissjoni tindirizza n-nuqqas ta' data dwar l-istatus tal-impjieg tal-persuni b'kanċer u tappoġġja l-ġbir aħjar tad-data, li tkun paragunabbli fost l-Istati Membri, sabiex jittejbu s-servizz ta' appoġġ għalihom;

40.

Jenfasizza, f'dan ir-rigward, l-importanza tal-iżvilupp u l-aġġornament tal-ħiliet tal-ħaddiema, it-tqabbil tal-ħtiġijiet tal-kumpaniji mal-ħtiġijiet tas-suq, b'enfasi speċjali fuq il-ħiliet diġitali, billi l-ħaddiema jingħataw taħriġ rilevanti u aċċess għat-tagħlim tul il-ħajja; jenfasizza ż-żieda tad-diġitalizzazzjoni tas-suq tax-xogħol; jirrimarka li t-titjib tal-ħiliet diġitali jista' jkun parti integrali mit-tħejjija għar-ritorn għax-xogħol, partikolarment għall-popolazzjoni kbira fl-età;

41.

Jinnota li kemm il-persuni li jipprovdu l-kura b'mod formali kif ukoll b'mod informali għandhom rwol ewlieni x'jaqdu fir-riabilitazzjoni professjonali; jirrikonoxxi li 80 % tal-kura li tingħata fl-Ewropa hi mogħtija bla ħlas minn persuni li jipprovdu l-kura (20) u li l-att tal-għoti tal-kura jnaqqas b'mod sinifikanti l-prospetti ta' impjieg fit-tul ta' dan il-grupp ta' persuni; jirrikonoxxi wkoll li, minħabba l-fatt li l-parti l-kbira tal-persuni li jipprovdu l-kura huma nisa, hemm dimensjoni ċara tal-ġeneru fil-kwistjoni tas-sitwazzjoni tal-impjieg ta' dawn il-persuni; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri u lil min iħaddem jagħtu konsiderazzjoni speċjali lill-implikazzjonijiet tal-impjieg għal dawk li jipprovdu l-kura;

o

o o

42.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU C 204, 13.6.2018, p. 179.

(2)  ĠU C 366, 27.10.2017, p. 117.

(3)  Testi Adottati, P8_TA(2017)0474.

(4)  ĠU C 101, 16.3.2018, p. 138.

(5)  ĠU C 102 E, 24.4.2008, p. 321.

(6)  ĠU L 303, 2.12.2000, p. 16.

(7)  https://osha.europa.eu/en/tools-and-publications/publications/reports/psychosocial-risks-eu-prevalence-strategies-prevention/view

(8)  Istitut tal-Metrika u l-Evalwazzjoni tas-Saħħa (2016) Viżwalizzazzjoni tat-Tqabbil tad-Data GBD. http:// vizhub.healthdata.org/gbd-compare

(9)  Grupp Xjentifiku tal-Forum Ewropew dwar l-Alkoħol u s-Saħħa (2011) "Alcohol, Work and Productivity"(L-Alkoħol, ix-Xogħol u l-Produttività). https://ec.europa.eu/health//sites/health/files/alcohol/docs/science_02_en.pdf

(10)  Eurofound (2012), "Use of alcohol and drugs at the workplace"(L-użu tal-alkoħol u d-droga fuq il-post tax-xogħol). https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_files/docs/ewco/tn1111013s/tn1111013s.pdf

(11)  Eurofound’s Third European Quality of Life Survey 2001–2012, https://www.eurofound.europa.eu/surveys/european-quality-of-life-surveys/european-quality-of-life-survey-2012

(12)  p. 7 fi https://ec.europa.eu/health//sites/health/files/social_determinants/docs/final_sum_ecorys_web.pdf

(13)  p. 7, riżultati ewlenin https://www.oecd.org/els/emp/42699911.pdf

(14)  p. 5 https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/policies/docs/2017_chronic_framingdoc_en.pdf

(15)  Eurostat, 2011 LFS ad hoc module, imsemmi fi: https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/policies/docs/2017_chronic_framingdoc_en.pdf

(16)  http://www.alna.se/in-english

(17)  "EU-OSHA Case Study on Austria — Fit2Work programme"https://osha.europa.eu/en/tools-and-publications/publications/austria-fit2work/view

(18)  Sors: Riżultat tanġibbli 5.2 tal-proġett Pathways "Scoping Paper on the Available Evidence on the Effectiveness of Existing Integration and Re-Integration into Work Strategies for Persons with Chronic Conditions"(Dokument ta' Deskrizzjoni dwar l-Evidenza Disponibbli dwar l-Effettività ta' Strateġiji Eżistenti ta' Integrazzjoni u Reintegrazzjoni għall-Persuni b'Kundizzjonijiet Kroniċi)

(19)  Sors: Servizzi ta' assistenza professjonali rigward ir-ritorn għax-xogħol għal persuni b'mard kroniku minn "esperti b'esperjenza"ċċertifikati: in-Netherlands. Studju tal-Każ. EU-OSHA

(20)  http://www.ecpc.org/WhitePaperOnCancerCarers.pdf


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/19


P8_TA(2018)0326

Relazzjonijiet bejn l-UE u pajjiżi terzi li jikkonċernaw ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tas-servizzi finanzjarji

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u pajjiżi terzi li jikkonċernaw ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tas-servizzi finanzjarji (2017/2253(INI))

(2019/C 433/05)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-rapport tal-25 ta' Frar 2009 tal-Grupp ta' Livell Għoli dwar is-Superviżjoni Finanzjarja fl-UE, ippresedut minn Jacques de Larosière,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Marzu 2014 li tinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar ir-Rieżami tas-Sistema Ewropea ta' Superviżjoni Finanzjarja (SESF) (1),

wara li kkunsidra d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni tal-15 ta' Mejju 2014 bit-titolu "Rieżami Ekonomiku tal-Aġenda tar-Regolamentazzjoni Finanzjarja"(SWD(2014)0158),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-8 ta' Awwissu 2014 dwar l-operat tal-Awtoritajiet Superviżorji Ewropej (ASE) u s-Sistema Ewropea ta' Superviżjoni Finanzjarja (SESF) (COM(2014)0509),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' April 2016 dwar ir-rwol tal-UE fil-qafas tal-istituzzjonijiet u l-korpi internazzjonali finanzjarji, monetarji u regolatorji (2),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Novembru 2016 bit-titolu "Sejħa għal Evidenza – Qafas regolatorju tal-UE għal servizzi finanzjarji"(COM(2016)0855),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Jannar 2016 dwar "Analiżi u sfidi tar-Regolament tal-UE dwar is-Servizzi Finanzjarji: l-impatt u t-triq 'il quddiem lejn qafas tal-UE aktar effiċjenti u effikaċi għal Regolamentazzjoni Finanzjarja u Unjoni tas-Swieq Kapitali" (3),

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tas-27 ta' Frar 2017 bit-titolu "Id-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza tal-UE fil-politika dwar is-servizzi finanzjarji: valutazzjoni"(SWD(2017)0102),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Marzu 2018 dwar il-qafas tar-relazzjonijiet futuri bejn l-UE u r-Renju Unit (4),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (A8-0263/2018),

A.

billi sa mill-kriżi finanzjarja, ġew adottati aktar minn 40 test ġdid ta' leġiżlazzjoni finanzjarja tal-UE, li minnhom 15 jinkludu "dispożizzjonijiet relatati mal-pajjiżi terzi"li jagħtu lill-Kummissjoni, f'isem l-UE, id-diskrezzjoni biex tiddeċiedi unilateralment jekk dispożizzjonijiet regolatorji ta' ġurisdizzjonijiet barranin jistgħux jitqiesu ekwivalenti;

B.

billi l-ekwivalenza u d-drittijiet ta' passaport huma kunċetti differenti ħafna, li jipprovdu drittijiet u obbligi differenti għar-regolaturi, is-superviżuri, l-istituzzjonijiet finanzjarji u l-parteċipanti tas-suq; billi deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza ma jagħtux "drittijiet ta' passaport"lil istituzzjonijiet finanzjarji stabbiliti f'pajjiżi terzi peress li dan il-kunċett huwa marbut inseparabbilment mas-suq intern bil-qafas regolatorju, superviżorju, ta' infurzar u ġudizzjarju komuni tiegħu;

C.

billi l-ebda ftehim kummerċjali konkluż mill-UE għadu ma inkorpora dispożizzjonijiet dwar l-aċċess reċiproku transfruntier għas-servizzi finanzjarji;

D.

billi m'hemmx qafas uniku li jifforma l-bażi għad-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza; billi kull att leġiżlattiv jistabbilixxi reġim ta' ekwivalenza speċifiku magħmul apposta għall-objettivi ta' politika tiegħu; billi d-dispożizzjonijiet dwar l-ekwivalenza attwali joffru approċċi differenti li jippermettu firxa ta' benefiċċji possibbli skont il-fornitur tas-servizzi finanzjarji u tas-suq li fih jopera;

E.

billi l-ekwivalenza hija, fost affarijiet oħra, għodda li tippromwovi l-konverġenza regolatorja internazzjonali, li tista' twassal għal aktar kompetizzjoni fis-suq intern tal-UE b'kundizzjonijiet ekwi, filwaqt li tevita l-arbitraġġ regolatorju, tipproteġi l-konsumaturi u l-investituri, tippreserva l-istabbiltà finanzjarja tal-UE u żżomm il-konsistenza fi ħdan is-suq uniku tagħha; billi l-ekwivalenza hi wkoll għodda li tiżgura trattament regolatorju u superviżorju ġust u ugwali bejn l-istituzzjonijiet finanzjarji tal-UE u dawk ta' pajjiżi terzi;

F.

billi d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza huma bbażati fuq ġabra unika ta' regoli tal-UE u huma bbażati fuq valutazzjoni teknika; billi, madankollu, dawn għandhom ikunu suġġett għal livell ogħla ta' skrutinju mill-Parlament;

G.

billi l-Kummissjoni tiddeskrivi l-ekwivalenza bħala "strument ewlieni li jiġġestixxi b'mod effikaċi l-attività transfruntiera ta' parteċipanti tas-suq f'ambjent prudenzjali sod u sigur ma' ġurisdizzjonijiet ta' pajjiżi terzi li jaderixxu mal-istess standards għoljin ta' regoli prudenzjali bħall-UE, jimplimentawhom u jinfurzawhom b'mod rigoruż";

H.

billi l-ħruġ futur tar-Renju Unit mill-UE potenzjalment ser ikollu impatt sinifikanti fuq ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tas-servizzi finanzjarji, minħabba r-rabta mill-qrib li attwalment teżisti bejn l-Istati Membri f'dan il-qasam; billi n-negozjati għall-ħruġ tar-Renju Unit mill-UE għadhom għaddejjin;

I.

billi fil-każ li jiġi miftiehem u ratifikat il-Ftehim tal-Irtirar, inkluż il-perjodu ta' tranżizzjoni, l-istituzzjonijiet finanzjarji jkollhom perjodu itwal biex jadattaw għall-Brexit; billi, fin-nuqqas ta' perjodu ta' tranżizzjoni, il-Kummissjoni u l-ASE jridu jkunu lesti jipproteġu l-istabbiltà finanzjarja, l-integrità tas-suq intern u l-awtonomija tat-teħid ta' deċiżjonijiet fl-UE;

J.

billi huwa neċessarju, għall-iskop tal-istabbiltà finanzjarja tal-Unjoni, li titqies bis-sħiħ l-interkonnettività bejn is-swieq ta' pajjiżi terzi u s-suq uniku tal-UE;

K.

billi fir-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Jannar 2016 dwar "Analiżi u sfidi tar-Regolament tal-UE dwar is-Servizzi Finanzjarji", il-Parlament stieden lill-Kummissjoni "tipproponi pjan konsistenti, koerenti, trasparenti u qafas prattiku għal proċeduri u deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza ta' pajjiżi terzi, b'kont meħud ta' analiżi bbażata fuq ir-riżultati u ta' standards jew ftehimiet internazzjonali";

Ir-relazzjonijiet ma' pajjiżi terzi minn wara l-kriżi

1.

Jinnota li minn wara l-kriżi finanzjarja, l-UE żviluppat aktar ir-regolamentazzjoni finanzjarja tagħha permezz ta' riformi wiesgħa u tal-implimentazzjoni ta' standards internazzjonali; jilqa' b'sodisfazzjon iż-żieda fil-kooperazzjoni regolatorja u superviżorja bejn l-UE u pajjiżi terzi; jirrikonoxxi li dan ikkontribwixxa biex titjieb il-konsistenza globali fir-regolamentazzjoni finanzjarja u kkontribwixxa biex għamel lill-UE aktar reżiljenti għal xokkijiet finanzjarji globali;

2.

Iqis li l-UE għandha tippromwovi riformi regolatorji finanzjarji globali speċifiċi biex jitnaqqas ir-riskju sistemiku u tissaħħaħ l-istabbiltà finanzjarja, u għandha taħdem lejn sistema finanzjarja miftuħa, integrata, effiċjenti u reżiljenti li tappoġġja t-tkabbir ekonomiku sostenibbli u inklużiv, il-ħolqien tal-impjiegi u l-investimenti; jenfasizza li kwalunkwe qafas ta' kooperazzjoni regolatorja u superviżorja internazzjonali għandu jissalvagwardja l-istabbiltà finanzjarja fl-Unjoni u jirrispetta s-sistema u l-istandards regolatorji u superviżorji tagħha u l-applikazzjoni tagħhom;

3.

Jinnota bi tħassib li l-kooperazzjoni internazzjonali qed issir dejjem iżjed diffiċli biex tintlaħaq minħabba l-interessi nazzjonali differenti u l-inċentiv inerenti li r-riskji jiġu orjentati lejn ġurisdizzjonijiet oħrajn;

Il-proċeduri dwar l-ekwivalenza tal-UE

4.

Jinnota li diversi atti leġiżlattivi tal-UE fihom dispożizzjonijiet speċifiċi għall-kooperazzjoni regolatorja ma' pajjiżi terzi, relatati ma' kooperazzjoni superviżorja u miżuri prudenzjali;

5.

Jenfasizza li l-għoti ta' ekwivalenza hija deċiżjoni unilaterali meħuda mill-UE, abbażi ta' standards tal-UE; iqis li f'xi każijiet speċifiċi l-kooperazzjoni internazzjonali tista' titħeġġeġ ukoll bis-saħħa ta' arranġamenti ta' kooperazzjoni bejn l-UE u pajjiżi terzi;

6.

Jenfasizza li l-UE għandha tinkoraġġixxi ġurisdizzjonijiet oħrajn biex jagħtu aċċess għas-swieq finanzjarji tagħhom lill-parteċipanti tas-suq tal-UE;

7.

Jenfasizza li, permezz tar-relazzjoni tal-UE ma' pajjiżi terzi dwar ir-regolamentazzjoni u s-superviżjoni tas-servizzi finanzjarji, l-UE għandha ssaħħaħ il-kooperazzjoni fiskali ma' pajjiżi terzi, f'konformità mal-istandards internazzjonali u tal-UE; jemmen li deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza għandhom isiru dipendenti fuq regoli sodisfaċenti ta' pajjiżi terzi dwar il-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa, il-frodi tat-taxxa, l-evitar tat-taxxa u l-ħasil tal-flus;

8.

Jirrikonoxxi li r-reġim ta' ekwivalenza tal-UE huwa parti integrali minn għadd ta' atti leġiżlattivi regolatorji u superviżorji tagħha għas-servizzi finanzjarji u jista' joffri bosta benefiċċji, bħal: aktar kompetizzjoni, aktar flussi ta' kapital lejn l-UE, u aktar strumenti u għażliet ta' investiment għall-kumpaniji tal-UE u għall-investituri, aktar protezzjoni għall-investituri u għall-konsumaturi u stabbiltà finanzjarja;

9.

Itenni li, f'bosta każijiet, id-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza ma jagħtux id-dritt lill-istituzzjonijiet finanzjarji stabbiliti f'pajjiżi terzi li jipprovdu servizzi finanzjarji fl-UE kollha; jirrimarka li f'xi każijiet dawn jistgħu jagħtu lill-istituzzjonijiet ta' pajjiżi terzi aċċess limitat għas-suq uniku għal ċerti prodotti jew servizzi;

10.

Jissottolinja min-naħa l-oħra li "passaport tal-UE"jagħti lill-impriżi d-dritt li jipprovdu servizzi finanzjarji fil-pajjiżi kollha taż-ŻEE, skont il-liċenzja maħruġa minn pajjiżhom u taħt is-superviżjoni ta' pajjiżhom u li, għaldaqstant, ma tkunx disponibbli għal istituzzjonijiet finanzjarji stabbiliti f'pajjiżi mhux taż-ŻEE minħabba li dan jiddependi fuq ġabra ta' rekwiżiti prudenzjali armonizzati fl-ambitu tad-dritt tal-UE u fuq ir-rikonoxximent reċiproku tal-liċenzji;

11.

Jenfasizza li r-reġim ta' ekwivalenza tal-UE għandu l-għan li jippromwovi l-konverġenza regolatorja internazzjonali u jsaħħaħ il-kooperazzjoni superviżorja abbażi tal-istandards tal-UE u dawk internazzjonali u li jiżgura trattament ugwali bejn l-istituzzjonijiet tal-UE u dawk ta' pajjiżi terzi filwaqt li jippreserva l-istabbiltà finanzjarja tal-UE u jipproteġi lill-investituri u lill-konsumaturi;

12.

Iqis li, kif inhuma l-affarijiet bħalissa, il-proċess tal-UE għall-għoti tal-ekwivalenza jibbenefika minn trasparenza akbar fir-rigward tal-Parlament Ewropew; jemmen li t-trasparenza tista' tittejjeb permezz ta' qafas strutturat, orizzontali u prattiku flimkien ma' linji gwida dwar ir-rikonoxximent ta' oqfsa superviżorji ta' pajjiżi terzi kif ukoll minn livell ta' granularità tal-valutazzjoni ta' oqfsa bħal dawn;

13.

Jemmen li d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza għandhom ikunu oġġettivi, proporzjonati, sensittivi għar-riskju filwaqt li jżommu l-istandards għolja tar-regolamentazzjoni tal-UE; barra minn hekk, iqis li d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza għandhom jittieħdu fl-aħjar interessi tal-Unjoni, tal-Istati Membri tagħha u taċ-ċittadini tagħha, filwaqt li titqies l-istabbiltà finanzjarja tal-Unjoni jew ta' wieħed jew aktar mill-Istati Membri tagħha, l-integrità tas-suq, il-protezzjoni tal-investitur u tal-konsumatur u l-funzjonament tas-suq intern;

14.

Iqis li l-valutazzjonijiet tal-ekwivalenza huma ta' natura teknika, iżda jinnota li d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza għandhom dimensjoni politika ċara, u possibbilment joħolqu bilanċ bejn objettivi differenti ta' politika; jinsisti li l-proċess għall-għoti tal-ekwivalenza lil pajjiż terz fil-qasam tas-servizzi finanzjarji għandu dejjem ikun suġġett għall-iskrutinju tal-Parlament u tal-Kunsill u li, għall-finijiet ta' trasparenza akbar, dawn id-deċiżjonijiet għandhom jittieħdu permezz ta' atti delegati, u fejn meħtieġ faċilitati minn proċedura bikrija ta' nuqqas ta' oġġezzjoni;

15.

Jinnota li d-deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta' Diċembru 2017 li tagħti l-ekwivalenza lill-pjattaformi Svizzeri tan-negozjar ta' ishma bħala parti mill-proċedura ta' ekwivalenza MiFID/MiFIR – limitata għal perjodu ta' 12-il xahar bil-possibbiltà ta' estensjoni, dment li jsir progress suffiċjenti dwar qafas istituzzjonali komuni – kellha dimensjoni politika ċara;

16.

Jinnota li l-Kummissjoni għandha d-dritt li tirtira d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza, partikolarment f'każijiet ta' diverġenza regolatorja materjali ta' pajjiż terz, u jemmen li l-Parlament għandu jiġi kkonsultat kif xieraq, fil-prinċipju qabel ma tittieħed deċiżjoni ta' rtirar bħal din; jitlob l-introduzzjoni ta' proċeduri trasparenti li jirregolaw l-adozzjoni, l-irtirar jew is-sospensjoni ta' deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza;

17.

Iqis li għandu jiġi żviluppat qafas konsistenti għal superviżjoni kontinwa ta' reġim ekwivalenti ta' pajjiż terz; iqis li l-Awtoritajiet Superviżorji Ewropej (ASE) għandu jkollhom is-setgħa li jagħtu pariri lill-Kummissjoni u jirrieżaminaw żviluppi regolatorji u superviżorji f'pajjiżi terzi, minħabba li dawn l-iżviluppi jista' jkollhom effett fuq l-Unjoni permezz tal-interkonnettività tas-sistema finanzjarja; jitlob li l-Parlament jinżamm infurmat dwar ir-rieżamijiet regolatorji u superviżorji kontinwi ta' pajjiżi terzi; jinnota, f'dan ir-rigward, il-pakkett leġiżlattiv dwar ir-rieżami tas-sistema Ewropea ta' sorveljanza finanzjarja, li jipprevedi żieda fil-monitoraġġ wara deċiżjoni dwar l-ekwivalenza, fost l-oħrajn fir-rigward ta' kwistjonijiet regolatorji, ta' superviżjoni u infurzar u dwar is-sitwazzjoni fis-suq tal-pajjiż terz;

18.

Iqis li permezz tal-qafas futur tal-UE dwar l-ekwivalenza, il-pajjiżi terzi jridu jżommu lill-ASE infurmati dwar kwalunkwe żvilupp regolatorju nazzjonali u li d-deċiżjoni dwar l-ekwivalenza għandha tirrikjedi kooperazzjoni regolatorja u superviżorja tajba u skambju tal-informazzjoni; iqis li, bl-istess mod, il-pajjiżi terzi għandhom iżommu djalogu mill-qrib mal-UE;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrieżamina u tipprovdi qafas ċar għall-applikazzjoni trasparenti, koerenti u konsistenti ta' proċeduri ta' ekwivalenza li jintroduċi proċess imtejjeb għad-determinazzjoni, ir-rieżami, is-sospensjoni jew l-irtirar tal-ekwivalenza; jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-benefiċċji tal-introduzzjoni ta' proċess ta' applikazzjoni għall-għoti tal-ekwivalenza għal pajjiżi terzi;

20.

Jitlob li d-deċiżjonijiet dwar l-ekwivalenza jkunu suġġetti għal monitoraġġ kontinwu mill-ASE rilevanti u sabiex ir-riżultat ta' dan il-monitoraġġ jiġi ppubblikat; jenfasizza li tali monitoraġġ għandu jindirizza l-leġiżlazzjoni, il-prattiki ta' infurzar u l-prattiki superviżorji rilevanti, kif ukoll l-emendi leġiżlattivi ewlenin u l-iżviluppi tas-suq, fil-pajjiż terz ikkonċernat; jistieden barra minn hekk lill-ASE sabiex jagħmlu valutazzjonijiet ad hoc tal-iżviluppi f'pajjiżi terzi abbażi ta' talbiet motivati mill-Parlament, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni;

21.

Jitlob lill-Kummissjoni tirrifletti dwar l-ekwivalenza tar-reġim attwali u biex tivvaluta jekk dan jikkontribwixxix biex jintlaħqu kundizzjonijiet ekwi bejn l-istituzzjonijiet finanzjarji tal-UE u ta' pajjiżi terzi, filwaqt li tiġi ppreservata l-istabbiltà finanzjarja tal-Unjoni jew ta' wieħed jew aktar mill-Istati Membri tagħha, l-integrità tas-suq, il-protezzjoni tal-investitur u tal-konsumatur u l-funzjonament tas-suq intern; iqis li dan ir-rieżami, flimkien ma' proposti għal titjib fejn applikabbli, għandhom isiru pubbliċi;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrapporta kull sena lill-Parlament Ewropew b'kull deċiżjoni dwar l-ekwivalenza, inkluża l-ekwivalenza mogħtija, sospiża u rtirata, u biex tispjega r-raġunijiet għal dawk id-deċiżjonijiet;

23.

Ifakkar fl-importanza tal-ASE fl-analiżi u l-monitoraġġ tal-oqfsa superviżorji u regolatorji ta' pajjiżi terzi, u jitlob, f'dan ir-rigward, li l-ASE rilevanti jkollhom il-kapaċità u s-setgħat li jiġbru, iqabblu u janalizzaw id-data; ifakkar fir-rwol tal-Awtoritajiet Nazzjonali Kompetenti fil-proċess ta' awtorizzazzjoni għall-istituzzjonijiet finanzjarji li jixtiequ jiddelegaw parti mill-immaniġġjar tal-portafoll tagħhom jew tal-ġestjoni tar-riskji lill-fornituri ta' servizzi f'pajjiżi terzi fejn ir-reġim regolatorju huwa komparabbli ma' dak tal-UE, kif ukoll fl-importanza tal-konverġenza superviżorja; jilqa' r-rieżami li għaddej tal-ASE, b'mod partikolari l-proposti dwar is-superviżjoni tad-delegazzjoni, l-esternalizzazzjoni jew l-arranġamenti ta' trasferiment tar-riskju minn istituzzjonijiet finanzjarji; iqis li l-ASE u l-Awtoritajiet Nazzjonali Kompetenti għandhom jikkooperaw mill-qrib sabiex jaqsmu l-aħjar prattiki u jiżguraw implimentazzjoni uniformi tal-kooperazzjoni u l-attivitajiet regolatorji ma' pajjiżi terzi;

Ir-rwol tal-UE fl-iffissar tal-istandards globali għal regolamentazzjoni finanzjarja

24.

Jissottolinja l-importanza tar-rwol attiv tal-UE fl-iffissar tal-istandards globali bħala mezz li jwassal għall-konsistenza internazzjonali fir-regolamentazzjoni finanzjarja, bil-għan li tiġi mmassimizzata l-istabbiltà finanzjarja, jitnaqqsu r-riskji sistemiċi, jiġu protetti l-konsumaturi u l-investituri u jiġu evitati l-lakuni regolatorji bejn il-ġurisdizzjonijiet u tiġi żviluppata sistema finanzjarja internazzjonali effiċjenti;

25.

Jitlob il-parteċipazzjoni attiva tal-Unjoni u tal-Istati Membri f'korpi li jistabbilixxu l-istandards globali fis-servizzi finanzjarji; ifakkar fit-talbiet magħmula mill-Kummissjoni fir-rapport tagħha dwar ir-rwol tal-UE fil-qafas tal-istituzzjonijiet u l-korpi internazzjonali finanzjarji, monetarji u regolatorji;

26.

Barra minn hekk, għal dan il-għan jitlob li l-Forum Finanzjarju Regolatorju Konġunt bejn l-UE u l-Istati Uniti jiġi aġġornat sabiex jinkludi laqgħat aktar regolari bil-għan ta' koordinazzjoni aktar frekwenti u konsistenti;

27.

Jirrimarka li t-titjib tar-relazzjonijiet ma' pajjiżi terzi fil-qasam tas-servizzi finanzjarji u t-tisħiħ tas-swieq tal-kapital tal-UE ma jridux jitqiesu bħala reċiprokament esklużivi; jenfasizza għalhekk il-ħtieġa li jsir progress fir-rigward tal-proġett tal-Unjoni tas-Swieq Kapitali;

o

o o

28.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  Testi adottati, P7_TA(2014)0202.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2016)0108.

(3)  Testi adottati, P8_TA(2016)0006.

(4)  Testi adottati, P8_TA(2018)0069.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/24


P8_TA(2018)0327

It-tisħiħ tat-tkabbir u tal-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar Spinta lit-tkabbir u l-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE (2018/2054(INI))

(2019/C 433/06)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) kif ukoll l-Artikoli 4, 162, 174 sa 178 u 349 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1303/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi dispożizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew u li jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew, il-Fond ta' Koeżjoni u l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 (1),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1299/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għall-appoġġ mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali għall-għan ta' kooperazzjoni territorjali Ewropea (2),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1082/2006 dwar raggruppament Ewropew ta' kooperazzjoni territorjali (REKT) (3),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Marzu 2011 dwar l-applikazzjoni tad-drittijiet tal-pazjenti fil-qasam tal-kura tas-saħħa transkonfinali (4),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2017 bit-titolu "Spinta lit-tkabbir u l-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE"(COM(2017)0534),

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2017 li jakkumpanja l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu "Spinta lit-tkabbir u l-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE"(SWD(2017)0307),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 dwar ir-reġjuni li għadhom lura fl-UE (5),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' April 2018 dwar it-tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali fl-UE: is-seba' rapport tal-Kummissjoni Ewropea (6),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar l-elementi fundamentali għal politika ta' koeżjoni tal-UE wara l-2020 (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2017 dwar iż-żieda fl-involviment tas-sħab u l-viżibilità fil-prestazzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej (8),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-18 ta' Mejju 2017 dwar it-taħlita ta' finanzjament it-tajba għar-reġjuni mal-Ewropa: ibbilanċjar tal-istrumenti u l-għotjiet finanzjarji fil-politika ta' koeżjoni tal-UE (9),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Frar 2017 dwar l-investiment f'impjiegi u tkabbir – nimmassimizzaw il-kontribuzzjoni tal-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej: evalwazzjoni tar-rapport skont l-Artikolu 16(3) tas-CPR (10),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-8 ta' Frar 2017 dwar il-konnessjonijiet neqsin fit-trasport fir-reġjuni tal- fruntiera (11),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 dwar il-Politika ta' Koeżjoni u l-Istrateġiji ta' Riċerka u Innovazzjoni għall-Ispeċjalizzazzjoni Intelliġenti (RIS3) (12),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Settembru 2016 dwar il-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea – l-aħjar prattiki u miżuri innovattivi (13),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Mejju 2016 dwar għodod ġodda għall-iżvilupp territorjali fil-politika ta' koeżjoni 2014-2020: Investiment Territorjali Integrat (ITI) u Żvilupp Lokali Mmexxi mill-Komunità (CLLD) (14),

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ta' Livell Għoli dwar is-semplifikazzjoni għall-benefiċjarji tal-Fondi SIE,

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni (A8-0266/2018),

A.

billi l-UE u l-ġirien immedjati tagħha fi ħdan l-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) għandhom 40 fruntiera interna fuq l-art u reġjuni tal-fruntieri interni tal-UE, u dawn ir-reġjuni jkopru 40 % tat-territorju tal-Unjoni, jammontaw għal 30 % tal-popolazzjoni tal-UE u jipproduċu kważi terz tal-PDG tal-UE;

B.

billi r-reġjuni tal-fruntiera, speċjalment dawk b'densità tal-popolazzjoni aktar baxxa, x'aktarx li jiffaċċjaw kundizzjonijiet aktar imwiegħra għall-iżvilupp soċjali u ekonomiku, u ġeneralment il-prestazzjoni ekonomika tagħhom tkun aktar batuta minn reġjuni fi ħdan l-Istati Membri, u l-potenzjal ekonomiku sħiħ tagħhom mhuwiex utilizzat;

C.

billi l-ostakli fiżiċi u/jew ġeografiċi jikkontribwixxu wkoll għal koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali ristretta bejn ir-reġjuni tal-fruntiera, kemm fi ħdan kif ukoll barra l-UE, b'mod partikolari fil-każ ta' reġjuni muntanjużi;

D.

billi, minkejja l-isforzi li diġà saru, l-ostakli – magħmula prinċipalment minn ostakli amministrattivi, lingwistiċi u legali – għadhom jippersistu u jxekklu t-tkabbir, l-iżvilupp ekonomiku u soċjali u l-koeżjoni bejn u fir-reġjuni tal-fruntieri;

E.

billi fl-2017 il-Kummissjoni stmat li t-tneħħija ta' 20 % biss tal-ostakli eżistenti fir-reġjuni tal-fruntieri ser twassal għal żieda fil-PDG tagħhom ta' 2 %, jew madwar EUR 91 biljun, li tissarraf f'madwar miljun impjieg ġdid; billi ġie rikonoxxut b'mod ġenerali li l-kooperazzjoni territorjali, inkluża l-kooperazzjoni transfruntiera, tissarraf f'valur miżjud ġenwin u viżibbli, b'mod partikolari għaċ-ċittadini tal-UE li jgħixu tal-fruntieri interni;

F.

billi n-numru totali ta' ħaddiema u studenti transfruntiera li huma attivi f'pajjiż ieħor tal-UE huwa ta' madwar 2 miljun, li minnhom 1.3 miljun huma ħaddiema, jirrappreżentaw 0,6 % tal-impjegati kollha madwar l-UE-28;

G.

billi fil-qafas finanzjarju pluriennali attwali (QFP), 95 % tal-fondi tan-Netwerk Trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T) u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (FNE) huma allokati għat-taqsimiet ewlenin ta' TEN-T, filwaqt li proġetti żgħar dwar in-netwerk komprensiv u l-interventi marbuta man-netwerk TEN-T, minkejja li essenzjali għas-soluzzjoni ta' problemi speċifiċi u għall-iżvilupp ta' konnessjonijiet u ekonomiji transfruntiera, spiss mhumiex eliġibbli għal kofinanzjament jew għal finanzjament nazzjonali;

H.

billi l-Kummissjoni għandha l-ħsieb ukoll li tippreżenta l-pożizzjoni tagħha dwar ir-reġjuni tal-fruntieri marittimi interni;

I.

billi d-diversi sfidi li r-reġjuni tal-fruntieri esterni tal-UE jiffaċċjaw, inklużi r-reġjuni ultraperiferiċi, iż-żoni rurali, iż-żoni milquta minn tranżizzjoni industrijali u r-reġjuni fl-Unjoni li jsofru mid-distanza, insularità jew żvantaġġi naturali jew demografiċi oħrajn gravi u permanenti fl-ambitu tal-Artikolu 174 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), ikun jistħoqqilhom ukoll pożizzjoni adottata mill-Kummissjoni;

1.

Jilqa' l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata "Spinta lit-tkabbir u l-koeżjoni fir-reġjuni tal-fruntieri tal-UE"li, bħala r-riżultat ta' sentejn ta' riċerka u djalogu, tipprovdi informazzjoni siewja dwar l-isfidi u l-ostakli li jħabbtu wiċċhom magħhom ir-reġjuni tal-fruntieri interni tal-UE; jissottolinja, f'dan il-kuntest, l-importanza tal-użu u l-pubblikazzjoni ta' prattiki tajba u stejjer ta' suċċess, kif tagħmel din il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni, u jħeġġeġ segwitu b'analiżi simili rigward ir-reġjuni tal-fruntieri esterni tal-UE;

Immirar lejn l-ostakli persistenti

2.

Jirrimarka li l-aċċess għas-servizzi pubbliċi, skont l-iżvilupp tagħhom, huwa kruċjali għall-popolazzjoni ta' żoni transfruntiera interni li tammonta għal 150 miljun, u ta' spiss huwa mxekkel minn bosta ostakli legali u amministrattivi, inklużi dawk lingwistiċi; jappella, għaldaqstant, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jagħmlu l-aktar sforzi possibbli u jżidu l-kooperazzjoni biex ineħħu dawn l-ostakli u jippromwovu u jistabbilixxu l-użu ta' Gvern-e, speċjalment fir-rigward tas-servizzi tas-saħħa, it-trasport, il-bini ta' infrastruttura fiżika kruċjali, l-edukazzjoni, il-kultura, l-isport, il-komunikazzjoni, il-mobilità tax-xogħol, l-ambjent, kif ukoll ir-regolamentazzjoni, il-kummerċ transfruntier u l-iżvilupp tan-negozju;

3.

Jissottolinja li l-problemi u l-isfidi li jħabbtu wiċċhom magħhom ir-reġjuni tal-fruntieri huma komuni sa ċertu punt, imma wkoll ivarjaw minn reġjun għal ieħor, jew bejn l-Istati Membri, u jiddependu mill-ispeċifiċitajiet legali, amministrattivi, ekonomiċi u ġeografiċi partikolari ta' reġjun partikolari, u dan ifisser li huwa meħtieġ approċċ individwali għal kull wieħed minn dawn ir-reġjuni; jirrikonoxxi l-potenzjal tal-iżvilupp komuni tar-reġjuni transfruntiera b'mod ġenerali; jinkoraġġixxi approċċi mfassla apposta, integrati u bbażati fuq il-post, bħall-Iżvilupp Lokali Mmexxi mill-Komunità (CLLD);

4.

Jissottolinja li l-oqfsa legali u istituzzjonali differenti tal-Istati Membri jistgħu jwasslu għal inċertezza tad-dritt fir-reġjuni tal-fruntieri, li tirriżulta f'żieda fiż-żmien meħtieġ u l-ispejjeż tal-implimentazzjoni tal-proġetti, u tikkostitwixxi ostaklu addizzjonali għaċ-ċittadini, l-istituzzjonijiet u l-intrapriżi fir-reġjuni tal-fruntiera u li ta' spiss ixxekkel inizjattivi pożittivi; jenfasizza, għalhekk, li huwa tajjeb li jkun hemm aktar komplementarjetà, koordinazzjoni u komunikazzjoni aħjar, interoperabbiltà u rieda sabiex jitneħħew l-ostakli bejn l-Istati Membri, jew tal-inqas fil-livell tar-reġjuni tal-fruntiera;

5.

Jirrikonoxxi s-sitwazzjoni speċjali ta' ħaddiema transfruntiera, li huma dawk li jiġu milquta bl-aktar mod serju mill-isfidi preżenti fir-reġjuni tal-fruntieri, inkluż, b'mod partikolari, ir-rikonoxximent ta' diplomi u kwalifiki oħra miksuba wara t-taħriġ mill-ġdid, il-kura tas-saħħa, it-trasport u aċċess għal informazzjoni dwar postijiet tax-xogħol battala, sistemi ta' sigurtà soċjali u ta' tassazzjoni; jistieden, f'dan il-kuntest, lill-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom biex jegħlbu dawn l-ostakli u jippermettu għal aktar setgħat, fondi u biżżejjed flessibilità biex l-awtoritajiet reġjonali u lokali fir-reġjuni tal-fruntiera jikkoordinaw aħjar is-sistemi nazzjonali legali u amministrattivi ġirien sabiex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja ta' ħaddiema transfruntiera; jissottolinja f'dan il-kuntest l-importanza tat-tixrid u l-użu tal-aħjar prattiki madwar l-UE kollha; jisħaq li dawn il-problemi huma aktar kumplessi għal ħaddiema transfruntiera lejn u minn pajjiżi li mhumiex fl-UE;

6.

Jiġbed l-attenzjoni għall-isfidi relatati ma' attivitajiet kummerċjali mwettqa fir-reġjuni tal-fruntieri, b'mod partikolari meta jkunu relatati mal-adozzjoni u l-implimentazzjoni tal-liġijiet tax-xogħol u dawk kummerċjali, it-tassazzjoni, l-akkwist pubbliku u s-sistemi tas-sigurtà soċjali; jappella lill-Istati Membri u lir-reġjuni sabiex jallinjaw jew jarmonizzaw aħjar id-dispożizzjonijiet legali rilevanti mal-isfidi ta' ċerti żoni transfruntiera, u jippromwovu l-komplimentarjetà u jiksbu konverġenza fl-oqfsa regolatorji sabiex jippermettu aktar koerenza u flessibbiltà legali fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni nazzjonali, kif ukoll sabiex itejbu t-tixrid tal-informazzjoni dwar kwistjonijiet transfruntiera, pereżempju billi joħolqu punti uniċi ta' servizz li jippermettu lill-ħaddiema u lill-kumpaniji jonoraw l-obbligi tagħhom u jwettqu d-drittijiet tagħhom b'mod sħiħ, hekk kif mitlub mis-sistema leġiżlattiva tal-Istat Membru fejn jipprovdu s-servizzi tagħhom; jappella għal użu aħjar mis-soluzzjonijiet eżistenti u garanziji għal finanzjament għall-istrutturi ta' kooperazzjoni eżistenti;

7.

Jesprimi diżappunt li l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni ma inkludietx valutazzjoni speċifika ta' intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs), inkluż appoġġ addizzjonali li jista' jingħatalhom; jemmen li l-SMEs jiffaċċjaw sfidi partikolari fir-rigward ta' interazzjoni transfruntiera li tinkludi, iżda mhijiex limitata għal, dawk relatati mal-lingwa, il-kapaċità amministrattiva, id-differenzi kulturali u d-diverġenza legali; jisħaq li huwa tassew importanti li din l-isfida tiġi indirizzata billi l-SMEs jimpjegaw 67 % tal-ħaddiema fis-setturi kummerċjali mhux finanzjarji tal-UE u jiġġeneraw 57 % tal-valur miżjud (15);

8.

Jindika li f'reġjuni transfruntiera, speċjalment dawk b'densità tal-popolazzjoni aktar baxxa, it-trasport, b'mod partikolari s-servizzi tat-trasport pubbliku transfruntier, għadu mhux żviluppat u kkoordinat biżżejjed, parzjalment minħabba konnessjonijiet nieqsa jew mhux użati, li jxekklu l-mobilità transfruntiera u l-prospettivi għall-iżvilupp ekonomiku; jenfasizza, barra minn hekk, li l-infrastruttura tat-trasport transfruntier hija wkoll partikolarment affettwata ħażin minn arranġamenti regolatorji u amministrattivi kumplessi; jissottolinja l-potenzjal eżistenti għall-iżvilupp ta' trasport sostenibbli, primarjament abbażi tat-trasport pubbliku, u f'dan ir-rigward jistenna l-istudju li jmiss tal-Kummissjoni dwar il-konnessjonijiet ferrovjarji nieqsa tul il-fruntieri interni tal-UE; jissottolinja li kwalunkwe studju jew rakkomandazzjonijiet futuri bħal dawn għandhom ikunu bbażati, fost oħrajn, fuq informazzjoni u esperjenzi tal-awtoritajiet lokali, reġjonali u nazzjonali u jieħdu kont ta' kwalunkwe proposti għall-kooperazzjoni transfruntiera u, fejn dan huwa diġà fis-seħħ, għal konnessjonijiet transfruntiera aħjar transkonfinali u jappella lill-awtoritajiet reġjonali transfruntiera biex jipproponu modi kif jiġu indirizzati n-nuqqasijiet eżistenti fin-netwerks tat-trasport; ifakkar li xi infrastruttura ferrovjarja eżistenti mhijiex qiegħda tintuża aktar minħabba nuqqas ta' appoġġ; jisħaq fuq il-benefiċċji għall-ekonomiji lokali u reġjonali li jistgħu jirriżultaw minn żvilupp ulterjuri tal-passaġġi fuq l-ilma; jappella għal assi tas-CEF, b'baġit adegwat, li jkun dedikat għat-tneħħija tal-konnessjonijiet nieqsa fl-infrastruttura tat-trasport sostenibbli fir-reġjuni tal-fruntiera; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu indirizzati l-ostakli fit-trasport li jxekklu l-attivitajiet ekonomiċi bħat-trasport, it-turiżmu u l-ivvjaġġar taċ-ċittadini;

9.

Jieħu nota li l-attrazzjoni taż-żoni transfruntiera għall-għajxien u l-investiment tiddependi ħafna fuq il-kwalità tal-ħajja, id-disponibbiltà ta' servizzi pubbliċi u kummerċjali għaċ-ċittadini u n-negozji u l-kwalità tat-trasport – kundizzjonijiet li jistgħu jintlaħqu u jinżammu biss permezz ta' kooperazzjoni mill-qrib bejn l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali kif ukoll man-negozji fuq kull naħa tal-fruntiera;

10.

Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-proċeduri differenti u kumplessi ta' awtorizzazzjoni preliminari għas-servizzi tal-kura tas-saħħa u l-metodi ta' pagament u rimborż użati, il-piżijiet amministrattivi għall-pazjenti fir-rigward ta' konsultazzjonijiet transfruntiera mal-ispeċjalisti, l-inkompatibbiltajiet fl-użu tat-teknoloġija u fil-kondiviżjoni tad-data tal-pazjenti kif ukoll in-nuqqas ta' informazzjoni unifikata aċċessibbli mhux biss jillimitaw l-aċċessibbiltà għal kull naħa tal-fruntiera, u għalhekk ifixklu l-użu komplut tal-faċilitajiet tal-kura tas-saħħa, iżda wkoll jimpedixxu lis-servizzi ta' emerġenza u salvataġġ fit-twettiq tal-interventi transfruntiera tagħhom;

11.

Jenfasizza r-rwol li r-reġjuni tal-fruntiera tal-UE jista' jkollhom rigward l-ambjent u l-preservazzjoni tiegħu, billi t-tniġġis ambjentali u d-diżastri naturali ta' spiss huma kwistjonijiet transfruntiera; jappoġġja, f'dan il-kuntest, proġetti transfruntiera dwar il-protezzjoni ambjentali għar-reġjuni tal-fruntieri esterni tal-UE, billi dawn ir-reġjuni spiss jiffaċċjaw sfidi ambjentali kkawżati minn standards ambjentali u regolamentazzjoni legali differenti fil-pajjiżi ġirien tal-UE; jappella wkoll għal kooperazzjoni u koordinazzjoni aħjar dwar il-ġestjoni tal-ilma intern biex jiġu evitati diżastri naturali bħall-għargħar;

12.

Jappella lill-Kummissjoni biex b'mod urġenti tindirizza l-problemi li jirriżultaw mill-ostakli fiżiċi u ġeografiċi eżistenti bejn ir-reġjuni tal-fruntiera;

Tisħiħ tal-kooperazzjoni u l-fiduċja

13.

Iqis li l-fiduċja reċiproka, ir-rieda politika u approċċ flessibbli fost id-diversi livelli tal-partijiet ikkonċernati, kemm fil-livell lokali kif ukoll f'dak nazzjonali, huma kruċjali sabiex jiġu indirizzati l-ostakli persistenti msemmija hawn fuq; jemmen li l-valur tal-politika ta' koeżjoni għar-reġjuni tal-fruntiera huwa bbażat fuq l-għan li tingħata spinta lill-impjiegi u t-tkabbir u li din l-azzjoni għandha tinbeda fil-livell tal-Unjoni, dak tal-Istati Membri, dak reġjonali u dak lokali; jappella, għaldaqstant, għal koordinazzjoni u djalogu aħjar, skambju aktar effettiv tal-informazzjoni u aktar skambju tal-aħjar prattiki fost l-awtoritajiet, partikolarment fil-livell lokali u dak reġjonali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu din il-kooperazzjoni u jipprovdu finanzjament għall-istrutturi ta' kooperazzjoni sabiex tiġi żgurata awtonomija funzjonali u finanzjarja adegwata tal-awtoritajiet lokali u reġjonali rispettivi;

14.

Jissottolinja l-importanza tal-edukazzjoni u l-kultura, u, b'mod partikolari, l-opportunitajiet biex jiżdiedu l-isforzi għall-promozzjoni tal-multilingwiżmu u d-djalogu interkulturali fir-reġjuni tal-fruntiera; jenfasizza l-potenzjal tal-iskejjel u l-mezzi tal-komunikazzjoni tal-massa lokali f'dawn l-isforzi u jinkoraġġixxi lill-Istati Membri, lir-reġjuni u lill-muniċipalitajiet tal-fruntieri interni sabiex jintroduċu t-tagħlim tal-lingwi tal-pajjiżi ġirien fil-kurrikuli tagħhom mill-edukazzjoni preskolari; jisħaq, barra minn hekk, fuq l-importanza li jiġi promoss approċċ multilingwi fil-livelli amministrattivi kollha;

15.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiffaċilitaw u jinkoraġġixxu r-rikonoxximent reċiproku u fehim aħjar taċ-ċertifikati, id-diplomi, u l-kwalifiki vokazzjonali u professjonali bejn reġjuni ġirien; jinkoraġġixxi, għaldaqstant, l-inklużjoni ta' ħiliet speċifiċi fil-kurrikulu bl-għan li jiżdiedu l-opportunitajiet ta' impjieg transfruntier, inklużi l-validazzjoni u r-rikonoxximent tal-ħiliet;

16.

Jinkoraġġixxi diversi miżuri li għandhom l-għan li jiġġieldu lill-forom kollha ta' diskriminazzjoni fir-reġjuni tal-fruntiera u li jneħħu l-ostakli għall-persuni vulnerabbli biex isibu impjieg u jiġu integrati fis-soċjetà; jappoġġja, f'dan ir-rigward, il-promozzjoni u l-iżvilupp ta' intrapriżi soċjali fir-reġjuni tal-fruntiera bħala sors ta' ħolqien ta' impjiegi, b'mod partikolari għall-gruppi vulnerabbli bħalma huma ż-żgħażagħ qiegħda u l-persuni b'diżabilità;

17.

Jilqa' l-Pjan ta' Azzjoni dwar Gvern-e għall-2016-2020 (16) bħala għodda biex tinkiseb amministrazzjoni pubblika effiċjenti u inklużiva, u jirrikonoxxi l-valur partikolari ta' dan il-pjan għal miżuri ta' semplifikazzjoni fir-reġjuni tal-fruntieri; jinnota li l-interoperabilità tas-sistemi eżistenti ta' gvern-e hija meħtieġa fil-livelli amministrattivi nazzjonali, reġjonali u lokali; huwa mħasseb madankollu dwar l-inkonsistenzi fl-implimentazzjoni tal-pjan f'xi Stati Membri; huwa wkoll imħasseb dwar l-interoperabbiltà ta' spiss inadegwata tas-sistemi elettroniċi tal-awtoritajiet u l-livell baxx ta' servizzi online disponibbli għal intraprendituri barranin li jibdew negozju f'pajjiż ieħor; jappella, għaldaqstant, biex l-Istati Membri jieħdu miżuri sabiex jiffaċilitaw l-aċċess, inklużi l-għodod lingwistiċi, għas-servizzi diġitali tagħhom għal utenti potenzjali minn żoni ġirien u jappella lill-awtoritajiet fir-reġjuni transfruntiera biex jistabbilixxu portali elettroniċi għall-iżvilupp ta' inizjattivi kummerċjali transfruntiera; iħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-Istati Membri, reġjonali u lokali biex iżidu l-isforzi tagħhom fuq proġetti ta' gvern-e li jħallu impatt pożittiv fuq il-ħajja u x-xogħol taċ-ċittadini tal-fruntiera;

18.

Jinnota li xi reġjuni tal-fruntieri interni u esterni qegħdin iħabbtu wiċċhom ma' sfidi serji ta' migrazzjoni li ta' spiss imorru lil hinn mill-kapaċità tar-reġjuni tal-fruntiera, u jinkoraġġixxi l-użu xieraq ta' programmi Interreg, kif ukoll l-iskambju ta' prattiki tajba bejn l-awtoritajiet lokali u reġjonali fiż-żoni tal-fruntieri, fil-qafas tal-integrazzjoni tar-rifuġjati taħt il-protezzjoni internazzjonali; jenfasizza l-ħtieġa għal appoġġ u koordinazzjoni fil-livell Ewropew, kif ukoll ħtieġa li l-gvernijiet nazzjonali jappoġġjaw lill-awtoritajiet lokali u reġjonali fl-indirizzar ta' dawn l-isfidi;

19.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tippreżenta l-perspettivi tagħha dwar l-indirizzar tal-isfidi ppreżentati lir-reġjuni marittimi interni kif ukoll dawk tal-fruntieri esterni; jappella għal aktar appoġġ għall-proġetti transfruntiera bejn ir-reġjuni tal-fruntieri esterni tal-UE u r-reġjuni tal-fruntiera ta' pajjiżi ġirien, b'mod partikolari reġjuni ta' dawk il-pajjiżi terzi li huma involuti fil-proċess ta' integrazzjoni tal-UE; itenni, f'dan il-kuntest, li l-karatteristiċi u l-isfidi li jħabbtu wiċċhom magħhom ir-reġjuni tal-fruntieri kollha huma komuni sa ċertu punt, filwaqt li jeħtieġu approċċ differenzjat imfassal apposta; jisħaq fuq il-ħtieġa li jingħataw attenzjoni speċjali u appoġġ adegwat lir-reġjuni ultraperiferiċi tal-fruntieri esterni tal-UE;

20.

Jisħaq li l-politika ta' koeżjoni futura għandha tqis b'mod adegwat u tipprovdi appoġġ lir-reġjuni tal-UE l-aktar milquta mill-konsegwenzi tal-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari dawk li, bħala riżultat ta' dan, ser isibu ruħhom tal-fruntiera tal-UE (art jew baħar);

21.

Jappella lill-Istati Membri biex itejbu l-komplementarjetà tas-servizzi tas-saħħa tagħhom fir-reġjuni tal-fruntiera u jiżguraw kooperazzjoni ġenwina fl-għoti ta' servizzi ta' emerġenza transfruntiera bħall-interventi għall-kura tas-saħħa, tal-pulizija u tas-servizzi tat-tifi tan-nar sabiex b'hekk jiżguraw li jiġu rrispettati d-drittijiet tal-pazjenti, kif previst fid-Direttiva dwar il-Kura tas-Saħħa Transfruntiera, kif ukoll jiżdiedu d-disponibbiltà u l-kwalità tas-servizzi; jappella lill-Istati Membri, lir-reġjuni u lill-muniċipalitajiet biex jikkonkludu ftehimiet qafas bilaterali jew multilaterali dwar il-kooperazzjoni rigward il-kura tas-saħħa transfruntiera u, f'dan il-kuntest, jiġbed l-attenzjoni għaż-żoni hekk imsejħa ZOAST (Zones Organisées d'Accès aux Soins Transfrontaliers) fejn ir-residenti tat-territorji tal-fruntiera jistgħu jirċievu kura tas-saħħa fuq kull naħa tal-fruntiera f'istituzzjonijiet tal-kura tas-saħħa apposta mingħajr ebda ostaklu amministrattiv jew finanzjarju u li saru punti ta' riferiment għall-kooperazzjoni dwar il-kura tas-saħħa transfruntiera madwar l-Ewropa;

22.

Jappella lill-Kummissjoni tesplora l-possibbiltajiet li ttejjeb il-kooperazzjoni u tegħleb l-ostakli għall-iżvilupp reġjonali tal-fruntieri esterni ma' reġjuni ġirien, b'mod partikolari, mar-reġjuni ta' dawk il-pajjiżi li qegħdin iħejju għall-adeżjoni mal-UE;

23.

Jenfasizza l-importanza ta' proġetti fuq skala żgħira u transfruntiera bil-għan li jgħaqqdu lin-nies u b'hekk jinħoloq potenzjal ġdid għall-iżvilupp lokali;

24.

Jissottolinja l-importanza li nitgħallmu mill-potenzjal tal-istejjer ta' suċċess minn xi reġjuni tal-fruntiera u nagħmlu użu ulterjuri minnu;

25.

Jissottolinja l-importanza tal-isport bħala għodda li tiffaċilita l-integrazzjoni ta' komunitajiet li jgħixu fir-reġjuni tal-fruntiera u jappella lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni Ewropea biex jallokaw riżorsi ekonomiċi xierqa għal programmi ta' kooperazzjoni territorjali biex tiġi ffinanzjata l-infrastruttura għall-isport lokali;

L-isfruttar ta' għodod tal-UE għal koerenza mtejba

26.

Jissottolinja r-rwol importanti u pożittiv ħafna tal-programmi tal-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (ETC), u b'mod partikolari l-programmi ta' kooperazzjoni transfruntiera fl-iżvilupp ekonomiku u soċjali u fil-koeżjoni tar-reġjuni tal-fruntiera inklużi reġjuni marittimi u tal-fruntieri esterni; jilqa' l-fatt li fil-proposta tal-Kummissjoni għall-QFP 2021-2027, l-ETC inżamm bħala objettiv importanti bi rwol aktar distint fi ħdan il-politika ta' koeżjoni wara l-2020 u jappella għal żieda sinifikanti fil-baġit, partikolarment għall-komponent transfruntier; jissottolinja l-valur miżjud Ewropew perċepit tal-ETC u jappella lill-Kunsill biex jadotta l-approprjazzjonijiet proposti f'dan ir-rigward; jissottolinja fl-istess waqt il-ħtieġa li jiġu ssimplifikati l-programmi, tiġi żgurata koerenza aħjar tal-ETC mal-għanijiet ġenerali tal-UE u l-programmi jingħataw flessibilità sabiex jindirizzaw aħjar l-isfidi lokali u reġjonali, jitnaqqsu l-piżijiet amministrattivi għall-benefiċjarji u jiġi ffaċilitat aktar investiment fi proġetti ta' infrastruttura sostenibbli permezz tal-programmi ta' kooperazzjoni transfruntiera; jappella lill-awtoritajiet fir-reġjuni transfruntiera biex jagħmlu użu aktar intensiv mill-appoġġ mogħti permezz ta' dawn il-programmi;

27.

Jappella lill-Kummissjoni biex regolarment tippreżenta rapport lill-Parlament Ewropew dwar lista ta' ostakli li jkunu tneħħew fil-qasam tal-kooperazzjoni transfruntiera; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni ssaħħaħ l-użu ta' għodod innovattivi eżistenti, li jikkontribwixxu għall-modernizzazzjoni u l-approfondiment li għaddejjin bħalissa tal-kooperazzjoni transfruntiera, bħall-Punt Fokali tal-Fruntieri, SOLVIT imsaħħaħ, kif ukoll il-Gateway Diġitali Unika, bl-għan li jiġi organizzat għarfien espert u pariri dwar aspetti reġjonali transfruntiera, u li jiġu żviluppati ulterjorment oħrajn ġodda; jappella lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex l-amministrazzjonijiet pubbliċi jagħmluhom diġitali b'mod standard sabiex jiżguraw servizzi pubbliċi diġitali mill-bidu sal-aħħar għaċ-ċittadini u għan-negozji fir-reġjuni tal-fruntiera;

28.

Jissottolinja l-importanza li l-Kummissjoni tiġbor informazzjoni dwar l-interazzjoni transfruntiera bil-għan ta' proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet aħjar u aktar informat f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, ir-reġjuni u l-muniċipalitajiet, u tappoġġja u tiffinanzja proġetti pilota, programmi, studji, analiżi u riċerka territorjali;

29.

Jappella biex isir użu aħjar mill-potenzjal tal-istrateġiji makroreġjonali tal-UE fl-indirizzar tal-isfidi relatati mar-reġjuni tal-fruntiera;

30.

Jemmen li l-politika ta' koeżjoni għandha tkun aktar orjentata lejn l-investiment fin-nies billi l-ekonomiji tar-reġjuni tal-fruntiera jistgħu jingħataw spinta permezz ta' ġabra effettiva ta' investimenti fl-innovazzjoni, fil-kapital uman, fil-governanza tajba u fil-kapaċità istituzzjonali;

31.

Jiddispjaċih li l-potenzjal tar-Raggruppament Ewropew ta' Kooperazzjoni Territorjali mhux qiegħed jiġi sfruttat bis-sħiħ, li jista' jkun parzjalment dovut għar-riżervi tal-awtoritajiet reġjonali u lokali, u parzjalment għall-biża' tagħhom dwar trasferiment ta' kompetenzi u nuqqas attwali ta' sensibilizzazzjoni fir-rigward tal-kompetenzi rispettivi tagħhom; jappella sabiex kwalunkwe kawża oħra possibbli ta' din is-sitwazzjoni tiġi identifikata u indirizzata malajr; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi miżuri biex jingħelbu l-ostakli għall-applikazzjoni effettiva ta' dan l-istrument; ifakkar li r-rwol prinċipali tal-Kummissjoni fil-programmi tal-ETC għandu jkun li tiffaċilita l-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri;

32.

Iħeġġeġ li tingħata konsiderazzjoni lill-esperjenzi tal-bosta Euroregions li jeżistu u li qegħdin joperaw bejn ir-reġjuni tal-fruntiera interna u esterna tal-UE sabiex jittejbu l-opportunitajiet għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali u l-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini li jgħixu fir-reġjuni tal-fruntiera; jappella sabiex issir valutazzjoni tal-ħidma ta' Euroregions fil-qasam tal-kooperazzjoni reġjonali u fir-relazzjoni tagħhom mal-inizjattivi u l-ħidma tar-reġjuni tal-fruntiera tal-UE, sabiex jiġu kkoordinati u ottimizzati r-riżultati tal-ħidma tagħhom f'dan il-qasam;

33.

Jissottolinja li l-Valutazzjoni tal-Impatt Territorjali tikkontribwixxi għal fehim aħjar tal-impatt spazjali tal-politiki; jappella lill-Kummissjoni tikkunsidra tagħti rwol aktar b'saħħtu lill-Valutazzjoni tal-Impatt Territorjali meta jiġu proposti inizjattivi leġiżlattivi tal-UE;

34.

Jemmen bis-sħiħ li konvenzjoni Ewropea transfruntiera (ECBC) li tippermetti, fil-każ ta' infrastruttura jew servizz transfruntieri territorjalment limitati (pereżempju sptar jew linja tat-tramm), l-applikazzjoni tal-qafas normattiv nazzjonali u/jew l-istandards ta' wieħed miż-żewġ pajjiżi jew aktar ikkonċernati tkompli tnaqqas l-ostakli transfruntiera; jilqa' f'dan il-kuntest il-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar mekkaniżmu sabiex jiġu solvuti ostakli legali u amministrattivi f'kuntest transfruntier (COM(2018)0373) li ġiet ippubblikata reċentement;

35.

Jistenna l-proposta prospettiva għal regolament tal-Kummissjoni dwar għodda ta' ġestjoni tal-kooperazzjoni transfruntiera sabiex tiġi vvalutata l-utilità tagħha għar-reġjuni kkonċernati;

o

o o

36.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni, lill-Kunsill, lill-parlamenti nazzjonali u reġjonali tal-Istati Membri, lill-KtR u lill-KESE.

(1)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 320.

(2)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 259.

(3)  ĠU L 210, 31.7.2006, p. 19.

(4)  ĠU L 88, 4.4.2011, p. 45.

(5)  Testi adottati, P8_TA(2018)0067.

(6)  Testi adottati, P8_TA(2018)0105.

(7)  Testi Adottati, P8_TA(2017)0254.

(8)  Testi adottati, P8_TA(2017)0245.

(9)  Testi adottati, P8_TA(2017)0222.

(10)  Testi adottati, P8_TA(2017)0053.

(11)  ĠU C 207, 30.6.2017, p. 19.

(12)  Testi adottati, P8_TA(2016)0320.

(13)  Testi adottati, P8_TA(2016)0321.

(14)  Testi adottati, P8_TA(2016)0211.

(15)  Rapport Annwali dwar l-SME Ewropej, 2016/2017, p. 6.

(16)  Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' April 2016 intitolata "Il-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar il-Gvern elettroniku għall-2016-2020 – Inħaffu t-trasformazzjoni diġitali tal-amministrazzjoni pubblika"(COM(2016)0179).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/31


P8_TA(2018)0331

Miżuri biex jiġu evitati u miġġielda l-mobbing u l-fastidju sesswali fil-post tax-xogħol, fl-ispazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar miżuri għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-fastidju morali u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE (2018/2055(INI))

(2019/C 433/07)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikoli 8, 10, 19 u 157 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, li daħlet fis-seħħ bit-Trattat ta' Lisbona f'Diċembru 2009 (1), u, b'mod partikolari, l-Artikoli 1, 20, 21, 23 u 31 tagħha,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) tal-2014 bit-titlu "Violence against women: an EU-wide survey"(Il-vjolenza fuq in-nisa: stħarriġ madwar l-UE) (2),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol (3),

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2004/113/KE tat-13 ta' Diċembru 2004 li timplimenta l-prinċipju ta' trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għal u l-provvista ta' merkanzija u servizzi, li tiddefinixxi u tikkundanna l-fastidju u l-fastidju sesswali (4),

wara li kkunsidra l-Indiċi tal-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE),

wara li kkunsidra l-pubblikazzjoni tal-EIGE ta' Ġunju 2017 bit-titlu "Il-vjolenza ċibernetika kontra n-nisa u l-bniet",

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tat-Triju ta' Presidenzi tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel tad-19 ta' Lulju 2017 mill-Estonja, il-Bulgarija u l-Awstrija,

wara li kkunsidra l-istrumenti legali tan-Nazzjonijiet Uniti fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u b'mod partikolari tad-drittijiet tan-nisa, bħalma huma l-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, id-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, il-Patti Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi u dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali, il-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW) u l-Protokoll tagħha, il-Konvenzjoni kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti Oħra,

wara li kkunsidra strumenti oħra tan-NU dwar il-fastidju sesswali u l-vjolenza fuq in-nisa, bħalma huma d-Dikjarazzjoni ta' Vjenna u l-Programm ta' Azzjoni tal-25 ta' Ġunju 1993 adottati mill-Konferenza Dinjija dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, id-Dikjarazzjoni mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Eliminazzjoni tal-Vjolenza kontra n-Nisa tal-20 ta' Diċembru 1993, ir-Riżoluzzjoni dwar miżuri għall-prevenzjoni tal-kriminalità u għall-ġustizzja kriminali sabiex tiġi eliminata l-vjolenza kontra n-nisa tal-21 ta' Lulju 1997, ir-rapporti mir-Rapporteurs Speċjali tan-NU dwar il-vjolenza fuq in-nisa, u r-rakkomandazzjoni Ġenerali Nru 19 mill-kumitat CEDAW,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Beijing u l-Pjattaforma ta' Azzjoni adottata mir-Raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fil-15 ta' Settembru 1995, u d-dokumenti ta' eżitu sussegwenti adottati fis-sessjonijiet speċjali tan-NU Beijing +5 (2000), Beijing +10 (2005), Beijing +15 (2010) u Beijing +20 (2015),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2001/220/ĠAI (5) (id-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Vittmi),

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-14 ta' Novembru 2012 għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-titjib tal-bilanċ bejn is-sessi fost diretturi mhux eżekuttivi ta' kumpaniji elenkati f'borża u miżuri relatati (Direttiva dwar in-Nisa fuq Bordijiet) (COM(2012)0614),

wara li kkunsidra l-Ftehim Qafas dwar il-Fastidju u l-Vjolenza fuq il-Post tax-Xogħol tas-26 ta' April 2007 bejn KETU/CES, BUSINESSEUROPE, UEAPME u CEEP,

wara li kkunsidra r-rapport tan-Netwerk Ewropew għall-korpi tal-ugwaljanza (EQUINET) bit-titlu "The Persistence of Discrimination, Harassment and Inequality for Women. The work of equality bodies informing a new European Commission Strategy for Gender Equality"(Il-Persistenza tad-Diskriminazzjoni, il-Fastidju u l-Inugwaljanza fil-konfront tan-Nisa. Ix-xogħol tal-korpi tal-ugwaljanza li jinfurmaw dwar Strateġija ġdida tal-Kummissjoni Ewropea għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi), ippubblikat fl-2015,

wara li kkunsidra r-rapport EQUINET bit-titlu "Harassment on the Basis of Gender and Sexual Harassment: Supporting the Work of Equality Bodies"(Fastidju Abbażi tal-Fastidju Sesswali u dak ibbażat fuq il-Ġeneri: Appoġġ għall-Ħidma tal-Korpi tal-Ugwaljanza), ippubblikat fl-2014,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' Istanbul dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika, b'mod partikolari l-Artikoli 2 u 40 tagħha (6), u r-riżoluzzjoni tal-Parlament tat-12 ta' Settembru 2017 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, mill-Unjoni Ewropea tal-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-20 ta' Settembru 2001 dwar il-fastidju fuq il-post tax-xogħol (8), tas-26 ta' Novembru 2009 dwar l-eliminazzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa (9), tal-5 ta' April 2011 dwar prijoritajiet u punti prinċipali ta' qafas politiku ġdid tal-UE rigward il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa (10), tal-15 ta' Diċembru 2011 dwar ir-rieżami ta' nofs il-perjodu tal-istrateġija Ewropea 2007-2012 dwar is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol (11), tal-25 ta' Frar 2014 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar il-ġlieda kontra l-Vjolenza Fuq in-Nisa (12) u l-Valutazzjoni tal-Valur Miżjud Ewropew li takkumpanjahom ta' Novembru 2013, u tal-24 ta' Novembru 2016 dwar l-adeżjoni tal-UE għall-Konvenzjoni ta' Istanbul dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa (13),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-14 ta' Marzu 2017 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea fl-2014-2015 (14), tal-10 ta' Marzu 2015 dwar progress dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea fl-2013 (15), tal-24 ta' Ottubru 2017 dwar miżuri leġittimi għall-ħarsien ta' informaturi li jkunu qed jaġixxu fl-interess pubbliku meta jiżvelaw informazzjoni kunfidenzjali dwar kumpaniji u korpi pubbliċi (16),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Ottubru 2017 dwar il-ġlieda kontra l-fastidju u l-abbuż sesswali fl-UE (17),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Konfederazzjoni Ewropea tat-Trade Unions bit-titlu "Safe at home, safe at work – Trade union strategies to prevent, manage and eliminate work-place harassment and violence against women"(Sikuri d-dar, sikuri fuq il-post tax-xogħol – Strateġiji tat-trade unions sabiex jiġu evitati, ġestiti u eliminati l-fastidju u l-vjolenza fuq in-nisa fuq il-post tax-xogħol),

wara li kkunsidra r-rapport għal-Laqgħa ta' Esperti dwar il-Vjolenza fuq in-Nisa u l-Irġiel fid-Dinja tax-Xogħol (3-6 ta' Ottubru 2016), organizzata mill-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol,

wara li kkunsidra l-istudju tal-Unjoni Interparlamentari bit-titlu "Sexism, harassment and violence against women parliamentarians (2016)"(Sessiżmu, fastidju u vjolenza fuq il-parlamentari nisa, ippubblikat fl-2016 (18),

wara li kkunsidra l-istudju bit-titlu "Bullying and sexual harassment at the workplace, in public spaces, and in political life in the EU"(il-Bullying u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE, ippubblikat mid-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni tiegħu f'Marzu 2018 (19),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A8-0265/2018),

A.

billi l-ugwaljanza bejn is-sessi hija valur fundamentali tal-UE, rikonoxxut fit-Trattati u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali; billi l-vjolenza bbażata fuq is-sessi tirriżulta minn bilanċ ta' poter u responsabbiltajiet mhux ugwali fir-relazzjonijiet bejn l-irġiel u n-nisa u hija marbuta mal-patrijarkiżmu u d-diskriminazzjoni persistenti bbażata fuq is-sessi;

B.

billi l-anzjani, speċjalment in-nisa waħedhom aktar anzjani, jirrappreżentaw grupp soċjali partikolarment vulnerabbli meta jħabbtu wiċċhom ma' fastidju psikoloġiku u fiżiku u bullying;

C.

billi l-fastidju sesswali huwa ddefinit fid-Direttiva 2002/73/KE bħala "fejn kwalunkwe forma ta' mġiba mhux mixtieqa verbali jew mhux verbali ta' natura sesswali sseħħ bl-iskop jew bl-effett li twaqqa' d-dinjità ta' persuna, b'mod partikolari meta toħloq intimidazzjoni, ambjent ostili, degradanti, umiljanti jew offensiv";

D.

billi din id-definizzjoni għandha tiġi riformulata fid-dawl tal-iżviluppi u d-drawwiet soċjali u teknoloġiċi, li maż-żmien raw evoluzzjoni u tibdil;

E.

billi l-ġlieda kontra l-fastidju minħabba raġunijiet ta' tqala u ta' maternità hija meħtieġa sabiex jinkiseb bilanċ reali bejn ix-xogħol u l-ħajja għan-nisa;

F.

billi l-fastidju sesswali huwa forma ta' vjolenza u huwa l-aktar forma estrema, saħansitra persistenti, ta' diskriminazzjoni bbażata fuq is-sessi; billi madwar 90 % tal-vittmi ta' fastidju sesswali huma nisa u madwar 10 % huma rġiel; billi, skont studju tal-FRA li twettaq fl-2014 madwar l-UE bit-titlu "Violence against women"(Il-vjolenza fuq in-nisa), mara waħda minn kull tlieta esperjenzat vjolenza fiżika jew sesswali matul il-ħajja adulta tagħha; billi sa 55 % tan-nisa ġarrbu fastidju sesswali fl-UE; billi 32 % tal-vittmi kollha fl-UE rrappurtaw li l-awtur kien superjur, kollega jew klijent; billi 75 % tan-nisa fi professjonijiet li jirrikjedu kwalifiki speċifiċi jew f'impjiegi ta' maniġment superjuri ġarrbu fastidju sesswali; billi 61 % tan-nisa impjegati fis-settur tas-servizzi kienu soġġetti għal fastidju sesswali; billi, b'mod globali, bejn 5 % u 10 % tal-forza tax-xogħol Ewropea qed tkun soġġetta għal bullying fi kwalunkwe ħin speċifiku;

G.

billi l-fastidju sesswali u dak psikoloġiku huma pprojbiti fl-impjiegi fil-livell tal-UE, inkluż fir-rigward tal-aċċess għall-impjiegi, it-taħriġ vokazzjonali u l-promozzjoni, u jaqgħu taħt il-kunsiderazzjonijiet tas-saħħa u s-sigurtà;

H.

billi hija r-responsabbiltà tal-istituzzjonijiet u l-aġenziji tal-UE li jkomplu jtejbu l-mekkaniżmi fis-seħħ billi jimplimentaw ir-regoli l-aktar effiċjenti sabiex jissensibilizzaw dwar id-definizzjoni ta' fastidju sesswali u jipproteġu lill-ħaddiema;

I.

billi l-każijiet ta' fastidju sesswali huma rrappurtati b'mod sinifikantement aktar baxx minħabba s-sensibilizzazzjoni soċjali baxxa dwar il-kwistjoni, il-biża' u l-mistħija assoċjati mat-taħdit ma' persuni oħra dwar is-suġġett, il-biża' mit-tkeċċija, id-diffikultajiet fil-ksib ta' evidenza ir-rappurtar insuffiċjenti, il-kanali għall-monitoraġġ u l-protezzjoni tal-vittmi, u n-normalizzazzjoni tal-vjolenza;

J.

billi r-rappurtar ta' fastidju sesswali fuq ix-xogħol jista' f'ħafna każijiet iwassal għal tkeċċija jew iżolament tal-vittma fuq il-post tax-xogħol; billi reati anqas serji, meta jitħallew mhux ittrattati, jipprovdu motivazzjoni għal reati aktar serji;

K.

billi l-bullying u l-fastidju sesswali jkomplu jirrappreżentaw problemi serji f'varjetà ta' kuntesti soċjali, inkluż il-post tax-xogħol, l-ispazji pubbliċi, l-ispazji virtwali bħall-internet, u l-ħajja politika, u qed jitwettqu dejjem aktar bl-użu ta' teknoloġiji ġodda, pereżempju siti web jew netwerks soċjali, li jippermettu lil dawk li jwettqu r-reati jħossuhom sikuri fl-anonimità;

L.

billi fil-kuntest ta' forom ġodda emerġenti tal-organizzazzjoni tax-xogħol u tal-ħajja soċjali u nuqqas ta' ċarezza fil-konfini bejn il-ħajja privata, professjonali u soċjali, l-imġiba negattiva lejn individwi jew gruppi soċjali tista' tiġi intensifikata; billi l-bullying fuq il-post tax-xogħol jista' ħafna drabi jieħu varjetà ta' forom, u jseħħ kemm fir-relazzjonijiet vertikali (imwettqa minn superjur jew minn subordinati) kif ukoll fir-relazzjonijiet orizzontali (imwettqa minn kollegi tax-xogħol fl-istess livell tal-ġerarkija);

M.

billi l-fastidju sesswali u dak psikoloġiku huma fenomeni li jinvolvu vittmi u awturi ta' kull età, sfond edukattiv u kulturali, introjti u pożizzjonijiet soċjali, u billi dan il-fenomenu għandu konsegwenzi fiżiċi, sesswali, emozzjonali u psikoloġiċi għall-vittmi; billi l-isterjotipi tas-sessi u s-sessiżmu, inkluż diskors ta' mibegħda sessista, offline u online, huma l-kawżi prinċipali ta' bosta forom ta' vjolenza u diskriminazzjoni kontra n-nisa u jipprevjenu l-emanċipazzjoni tan-nisa;

N.

billi d-Direttiva dwar id-Drittijiet tal-Vittmi tiddefinixxi l-vjolenza bbażata fuq is-sessi bħala ksur tal-libertajiet fundamentali tal-vittma u tinkludi vjolenza sesswali (inklużi stupru, attakki u fastidji sesswali); billi l-vittmi nisa ta' vjolenza bbażata fuq is-sessi u t-tfal tagħhom ta' spiss jirrikjedu appoġġ u protezzjoni speċjali minħabba r-riskju għoli li jiġu ripetuti l-vittimizzazzjoni, l-intimidazzjoni u r-ritaljazzjoni marbuta ma' tali vjolenza;

O.

billi l-vjolenza fid-dinja tax-xogħol ta' spiss hija indirizzata b'mod sporadiku, li primarjament jiffoka fuq forom aktar viżibbli, bħall-vjolenza fiżika; billi, madankollu, il-fastidju sesswali u dak psikoloġiku jista' jkollhom effetti distruttivi saħansitra akbar fuq l-individwu kkonċernat;

P.

billi l-atti ta' sessiżmu u l-fastidju sesswali li jirriżulta, li n-nisa jistgħu jkunu soġġetti għalihom fuq il-post tax-xogħol, huma fattur kontribwenti li jimbuttahom 'il barra mis-suq tax-xogħol, li għandu effett negattiv fuq l-indipendenza ekonomika u fuq id-dħul tal-familja tagħhom;

Q.

billi n-nisa li huma vittmi ta' fastidju u vjolenza f'żoni rurali u remoti fl-UE normalment ikollhom aktar diffikultà biex jiksbu l-assistenza sħiħa u l-protezzjoni mill-aggressuri;

R.

billi l-effetti kemm tal-fastidju fiżiku kif ukoll dak verbali, inkluż dak imwettaq online, għandhom effetti ta' ħsara mhux biss fuq terminu qasir iżda wkoll fuq terminu twil, u jistgħu jinkludu per eżempju l-istress u d-depressjoni klinika severa u anki jwasslu lill-vittmi għas-suwiċidju, kif intwera miż-żieda fir-rapporti ta' tali każijiet; billi, flimkien mar-riżultati negattivi tas-saħħa, il-bullying u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol għandhom ukoll impatti negattivi fuq il-karriera ta' individwu, fuq l-organizzazzjonijiet u fuq is-soċjetà, bħal żieda fl-assenteiżmu, produttività u kwalità tas-servizz imnaqqsa, u t-telf ta' kapital uman;

S.

billi d-dritt tal-UE jirrikjedi lill-Istati Membri u l-istituzzjonijiet u l-aġenziji tal-UE li jiżguraw li jkun stabbilit korp tal-ugwaljanza biex jipprovdi għajnuna indipendenti lill-vittmi ta' fastidju, iwettaq stħarriġ indipendenti, jiġbor data rilevanti, diżaggregata u komparabbli, iwettaq riċerka dwar definizzjonijiet u klassifikazzjonijiet, jippubblika rapporti indipendenti u jagħmel rakkomandazzjonijiet dwar kwistjonijiet relatati mal-impjieg u t-taħriġ, dwar l-aċċess għall-oġġetti u s-servizzi u l-provvista tagħhom, u għal dawk impjegati għal rashom;

T.

billi n-nisa fl-UE mhumiex protetti b'mod ugwali kontra l-vjolenza bbażata fuq is-sessi u l-fastidju sesswali u psikoloġiku minħabba l-fatt li l-politiki u l-leġiżlazzjoni jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor; billi s-sistemi ġudizzjarji mhux dejjem jipprovdu biżżejjed appoġġ lin-nisa; billi l-awturi tal-vjolenza bbażata fuq is-sessi ta' spiss ikunu persuni li l-vittma diġà tkun tafhom, u billi, f'ħafna każijiet, il-vittmi jkunu f'pożizzjoni ta' dipendenza, filwaqt li dan il-fatt iżid il-biża' tagħhom biex jirrappurtaw il-vjolenza;

U.

billi l-Istati Membri kollha ffirmaw il-Konvenzjoni ta' Istanbul, iżda mhux kollha rratifikawha, u billi dan id-dewmien qed jimpedixxi l-implimentazzjoni sħiħa tal-Konvenzjoni;

V.

billi s-sessiżmu u l-fastidju sesswali u psikoloġiku tan-nisa parlamentari huma reali u mifruxa; billi l-awturi tal-fastidju u tal-voljenza ma jappartjenux biss għall-gradi ta' avversarji politiċi, iżda jistgħu jkunu wkoll membri tal-istess partit politiku, kif ukoll mexxejja reliġjużi, awtoritajiet lokali, u saħansitra membri tal-familja;

W.

billi l-politiċi, bħala rappreżentanti eletti taċ-ċittadini, għandhom responsabbiltà kruċjali li jaġixxu bħala mudelli pożittivi fil-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-fastidju sesswali fis-soċjetà;

X.

billi l-leġittimità tan-nisa fl-isfera politika għadha xi kultant tiġi sfidata, u billi n-nisa huma vittmi ta' sterjotipi, li jiskoraġġuhom milli jinvolvu ruħhom fil-politika, fenomenu li huwa partikolarment kospikwu kull fejn in-nisa fil-politika jkunu inqas rappreżentati;

Y.

billi la l-parlamenti nazzjonali u reġjonali kollha, u lanqas il-kunsilli lokali kollha m'għandhom fis-seħħ strutturi u regoli interni speċifiċi li jistabbilixxu mezzi xierqa sabiex jiġu żgurati tressiq u trattament sikuri, kunfidenzjali ta' lmenti dwar fastidju; billi t-taħriġ dwar il-fastidju sesswali u psikoloġiku jenħtieġ li jkun obbligatorju għall-persunal kollu u għall-membri kollha tal-parlament, inkluż il-Parlament Ewropew;

Z.

billi l-vjolenza domestika hija wkoll kwistjoni ta' post tax-xogħol, peress li jista' jkollha impatt fuq il-parteċipazzjoni, il-prestazzjoni u s-sikurezza tax-xogħol tal-vittma;

AA.

billi l-fastidju sesswali u psikoloġiku ma jsirux biss fuq il-post tax-xogħol, iżda anke fi spazji pubbliċi, inkluż f'ambjenti edukattivi formali u informali, f'faċilitajiet tal-kura tas-saħħa u ta' rikreazzjoni, fit-toroq u fit-trasport pubbliku;

AB.

billi l-istalking ċibernetiku u l-fastidju ċibernetiku jinvolvu l-użu ta' teknoloġiji ta' informazzjoni u ta' komunikazzjoni biex iwettqu stalking, jagħtu fastidju, jikkontrollaw jew jimmanipulaw persuna; billi l-fastidju ċibernetiku huwa problema partikolari għaż-żgħażagħ nisa minħabba li dawn jagħmlu użu akbar minn dawn il-mezzi; billi 20 % taż-żgħażagħ nisa (ta' bejn it-18 u d-29 sena) fl-UE-28 esperjenzaw fastidju ċibernetiku;

AC.

billi studju tal-2016 sab li aktar minn nofs in-nisa esperjenzaw xi forma ta' fastidju sesswali fuq il-postijiet tax-xogħol fir-Renju Unit, iżda erbgħa minn kull ħamsa ma rrappurtawx il-fastidju lil min iħaddimhom (20);

AD.

billi t-teknoloġiji ġodda għandhom ukoll il-potenzjal li jkunu alleat fl-analiżi, il-fehim u l-prevenzjoni ta' każijiet ta' vjolenza;

AE.

billi n-nisa, in-nisa żgħażagħ b'mod partikolari, qed jiġu soġġetti għal bullying u fastidju sesswali li jinvolvu l-użu ta' teknoloġiji ġodda, pereżempju siti web u netwerks soċjali, xi drabi organizzati permezz ta' fora jew gruppi sigrieti fuq il-midja soċjali; billi dawn l-atti jinkludu theddid ta' stupru, theddid tal-mewt, attentati ta' hacking u l-pubblikazzjoni ta' informazzjoni privata u ritratti; billi, fil-kuntest tal-użu mifrux tal-midja online u soċjali, huwa stmat li waħda minn kull għaxar bniet kienet diġà esperjenzat, sal-età ta' 15-il sena, xi forma ta' vjolenza ċibernetika, inkluż stalking ċibernetiku u fastidju; billi n-nisa li jkollhom rwol pubbliku, fost l-oħrajn il-ġurnalisti u b'mod partikolari LGBTI u nisa b'diżabbiltà, huma l-mira ewlenija ta' bullying ċibernetiku u vjolenza online, u billi xi wħud kellhom iħallu n-netwerks soċjali bħala riżultat, peress li jkunu esperjenzaw biża' fiżika, stress, problemi ta' konċentrazzjoni, biża' li jmorru d-dar u inkwiet dwar l-għeżież tagħhom;

AF.

billi l-prevenzjoni ta' fastidju f'ambjenti tax-xogħol tista' tinkiseb biss meta kemm il-kumpaniji privati kif ukoll dawk pubbliċi joħolqu kultura li fiha n-nisa jiġu ttrattati bħala ugwali u l-impjegati jittrattaw lil xulxin b'rispett;

AG.

billi r-riċerka wriet li l-fastidju huwa komuni ħafna fil-postijiet tax-xogħol fejn l-irġiel jiddominaw il-maniġment u n-nisa għandhom ftit poter, bħall-industriji tad-divertiment u tal-midja, iżda li dan jiġri wkoll f'kumpaniji tat-teknoloġija u tal-liġi, fil-bejgħ u f'ħafna setturi oħra jekk timijiet ta' maniġment iddominati mill-irġiel jittolleraw it-trattament sesswalizzat tal-ħaddiema; billi kumpaniji b'aktar nisa fil-maniġment għandhom inqas fastidju sesswali;

Rakkomandazzjonijiet ġenerali

1.

Jikkundanna bil-qawwa kull tip ta' vjolenza kontra n-nisa (VAW) kif deskritt f'CEDAW u l-Konvenzjoni ta' Istanbul;

2.

Jenfasizza li l-fastidju sesswali huwa ksur tad-drittijiet tal-bniedem marbut ma' strutturi ta' poter patrijarkali li jeħtieġ li jingħata sura ġdida bħala kwistjoni ta' urġenza;

3.

Jenfasizza r-rwol ċentrali tal-irġiel kollha sabiex jitneħħew il-forom kollha ta' fastidju u vjolenza sesswali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri kollha jinvolvu b'mod attiv lill-irġiel f'kampanji ta' sensibilizzazzjoni u ta' prevenzjoni, kif ukoll f'kampanji edukattivi għall-ugwaljanza bejn is-sessi; jenfasizza li l-kampanji ta' prevenzjoni jeħtieġ ukoll li jiffokaw fuq reati inqas serji;

4.

Isostni li miżuri ta' sensibilizzazzjoni u kampanji għall-prevenzjoni tal-vjolenza kontra tfajliet u nisa għandhom jiġu estiżi għas-subien ukoll u għandhom jiġu organizzati matul l-istadji inizjali tal-edukazzjoni;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jimmonitorjaw l-implimentazzjoni korretta tad-direttivi tal-UE li jipprojbixxu l-fastidju sesswali;

6.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw pjanijiet ta' azzjoni u leġiżlazzjoni nazzjonali komprensivi dwar il-VAW, filwaqt li jagħtu attenzjoni xierqa biex jipprovdu riżorsi adegwati, inkluż imma mhux limitat għal taħriġ tal-persunal u ffinanzjar suffiċjenti, għall-korpi tal-ugwaljanza;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkompila eżempji tal-aħjar prattiki fil-ġlieda kontra l-fastidju sesswali u psikoloġiku u l-fastidju rigward it-tqala u l-maternità fuq il-post tax-xogħol u fi sferi oħra, u xxerred ir-riżultati ta' din il-valutazzjoni b'mod wiesa';

8.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw mekkaniżmi ta' finanzjament xierqa u adegwati għal programmi u azzjonijiet kontra l-fastidju sesswali u psikoloġiku kontra n-nisa fil-livelli kollha, b'enfasi partikolari fuq l-użu ta' teknoloġiji ġodda u l-mezzi pprovduti mill-innovazzjoni, pereżempju permezz ta' investiment akbar fi proċessi ta' riċerka u innovazzjoni li jfittxu li jittimbraw dan il-fenomenu;

9.

Jistieden lill-Ombudsman Ewropew tiġbor data dwar ir-regoli ta' protezzjoni differenti li jeżistu fi ħdan l-istituzzjonijiet u l-aġenziji tal-UE u toħroġ konklużjonijiet vinkolanti sabiex tarmonizza r-regoli bl-aħjar standards;

10.

Jiddispjaċih li xi Stati Membri għadhom ma rratifikawx il-Konvenzjoni ta' Istanbul u jistieden lill-Istati Membri kollha li għadhom ma għamlux dan, biex jirratifikawha u jimplimentawha bis-sħiħ mingħajr dewmien; jistieden, barra minn hekk, lill-Istati Membri li diġà rratifikaw il-Konvenzjoni ta' Istanbul biex jimplimentawha b'mod sħiħ;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiksbu stampa ċara tal-kwistjoni dwar il-fastidju sesswali madwar l-UE bi studji aħjar u xjentifikament aktar sodi, inklużi sfidi ġodda bħall-bullying ċibernetiku;

12.

Jilqa' d-dibattitu pubbliku ġdid mifrux, inkluż fuq il-midja soċjali, li qed jikkontribwixxi għat-tfassil mill-ġdid tal-konfini fir-rigward tal-fastidju sesswali u tal-imġiba aċċettabbli; jilqa', b'mod partikolari, inizjattivi bħall-moviment #MeToo u jappoġġja bis-sħiħ lin-nisa u lit-tfajliet kollha li pparteċipaw fil-kampanja, inklużi dawk li ddenunzjaw lill-awturi tagħhom;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposta biex tikkumbatti l-fastidju morali u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi u fil-ħajja politika, u biex tinkludi fiha definizzjoni aġġornata u komprensiva ta' fastidju (kemm sesswali kif ukoll mod ieħor) u fastidju morali;

14.

Jenfasizza l-bżonn li jiġu miġġielda l-fastidju jew l-intimidazzjoni persistenti u prolongati tal-ħaddiema li jikkawżaw, jew huma maħsuba biex jikkawżaw l-umiljazzjoni jew l-iżolament tagħhom jew l-esklużjoni tagħhom mit-tim ta' koħaddiema tagħhom;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex, f'kooperazzjoni mal-Eurostat u l-EIGE, itejbu, jippromwovu u jiżguraw il-ġbir sistematiku ta' data rilevanti, komparabbli, diżaggregata abbażi tas-sessi u l-età, dwar każijiet ta' diskriminazzjoni sesswali u dik ibbażata fuq is-sessi u l-fastidju psikoloġiku, inkluż il-fastidju ċibernetiku, fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali; iħeġġeġ lill-organizzazzjonijiet tal-impjegaturi, lit-trade unions u lill-impjegaturi biex jipparteċipaw b'mod attiv fil-proċess tal-ġbir tad-data, billi jipprovdu għarfien espert speċifiku għas-settur u għax-xogħol;

16.

Jinnota li biex jinkisbu ċifri komparabbli dwar il-prevalenza tal-fastidju sesswali u tal-bullying madwar l-Istati Membri, għandhom jiġu prijoritizzati aktar is-sensibilizzazzjoni u r-rikonoxximent tal-problemi permezz ta' sforzi konċertati biex tinxtered l-informazzjoni u jingħata t-taħriġ;

17.

Itenni l-appell tiegħu lill-Kummissjoni biex tissottometti proposta għal direttiva sabiex jiġu indirizzati l-forom kollha ta' vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u l-vjolenza bbażata fuq is-sessi, li għandha tinkludi definizzjonijiet komuni tat-tipi differenti ta' VAW, inkluża definizzjoni aġġornata u komprensiva tal-fastidju (b'mod sesswali jew mod ieħor) u l-fastidju morali, u standards legali komuni dwar il-kriminalizzazzjoni tal-VAW; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta strateġija komprensiva tal-UE kontra kull forma ta' vjolenza bbażata fuq is-sessi, inklużi l-fastidju sesswali u l-abbuż tan-nisa u l-bniet, li tkun ibbażata fuq testimonjanzi fil-forma ta' stejjer tan-nisa u esperjenza diretta;

18.

Jistieden lill-Istati Membri jipprovdu finanzjament pubbliku adegwat biex jiżguraw li l-uffiċjali tal-infurzar tal-liġi, l-imħallfin u l-uffiċjali ċivili kollha li jittrattaw każijiet ta' bullying u ta' fastidju sesswali jkunu mħarrġa biex jifhmu l-vjolenza u l-fastidju fuq il-post tax-xogħol u lil hinn minnu;

19.

Jistieden lill-Istati Membri jiggarantixxu servizzi speċjalizzati ta' kwalità għolja, faċilment aċċessibbli u ffinanzjati b'mod adegwat għall-vittmi tal-vjolenza bbażata fuq is-sessi u tal-fastidju sesswali u dik psikoloġika, u jirrikonoxxu li dawn il-manifestazzjonijiet ta' VAW huma interkonnessi u li jridu jiġu indirizzati permezz ta' approċċ olistiku li jfittex kemm li jkopri l-aspetti soċjokulturali li jagħtu lok għal VAW u li jippermetti lil servizzi speċjalizzati jattrezzaw lilhom infushom b'għodod ta' prevenzjoni u mmaniġġjar teknoloġiku;

20.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-gvernijiet lokali u reġjonali jipprevedu pjanijiet u riżorsi adegwati sabiex jiggarantixxu li l-vittmi tal-vjolenza u l-fastidju fiż-żoni rurali u remoti ma jiċċaħħdux mill-aċċess, jew ikunu ristretti fl-aċċess tagħhom, għall-assistenza u l-protezzjoni;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni tindirizza forom emerġenti ta' vjolenza bbażata fuq is-sessi, bħall-fastidju online, billi tespandi d-definizzjoni ta' diskors ta' mibegħda illegali kif definit fil-liġi tal-UE fid-Deċiżjoni Qafas dwar il-ġlieda kontra ċerti forom u espressjonijiet ta' razziżmu u ksenofobija permezz tal-liġi kriminali biex tinkludi l-misoġinija, u tiżgura li l-Kodiċi tal-Kondotta dwar il-ġlieda kontra d-diskors ta' mibegħda online illegali jkopri wkoll dawn ir-reati; jitlob l-iżvilupp ta' programmi edukattivi biex in-nisa jitħeġġu jtejbu l-ħiliet tagħhom fl-użu tat-teknoloġiji l-ġodda, sabiex ikunu jistgħu jiffaċċjaw aħjar il-forom kollha ta' fastidju sesswali u tal-bullying fiċ-ċiberspazju, u jħeġġeġ servizzi speċjalizzati biex jaħdmu flimkien biex jistabbilixxu data u sistemi ta' riżorsi kapaċi li jissorveljaw u janalizzaw il-problema tal-vjolenza bbażata fuq is-sessi mingħajr ma jiksru r-Regolament Ġenerali l-ġdid dwar il-Protezzjoni tad-Data (ir-Regolament (UE) 2016/679);

22.

Jikkundanna, barra minn hekk, l-okkorrenza wiesgħa ta' fastidju sesswali u tipi oħra ta' abbuż, b'mod partikolari fil-logħob online u fil-midja soċjali, u jinkoraġġixxi lill-kumpaniji tal-midja u l-operaturi jimmonitorjaw u jirreaġixxu mingħajr dewmien għal kwalunkwe każ ta' fastidju; jitlob, għalhekk, għal miżuri differenti, inklużi s-sensibilizzazzjoni, taħriġ speċjali u regoli interni dwar sanzjonijiet dixxiplinari fil-konfront ta' min iwettaq il-fastidju, u appoġġ psikoloġiku u/jew legali għall-vittmi ta' dawn il-prattiki, għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-bullying u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol kif ukoll f'ambjenti online;

Vjolenza fuq il-post tax-xogħol

23.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti għall-Istati Membri, l-awtoritajiet lokali u reġjonali, l-organizzazzjonijiet tal-impjegaturi u t-trade unions li jifhmu l-ostakoli li jiffaċċjaw in-nisa meta jirrappurtaw każijiet ta' fastidju sesswali, diskriminazzjoni u vjolenza bbażata fuq is-sessi, u, għalhekk, joffru appoġġ sħiħ u inkoraġġiment għan-nisa biex jirrapportaw każijiet ta' fastidju sesswali, diskriminazzjoni bbażata fuq is-sessi, fastidju minħabba raġunijiet ta' tqala u ta' maternità u bullying, fost l-oħrajn, mingħajr biża' ta' konsegwenzi possibbli, u jistabbilixxu mekkaniżmi li jagħtu s-setgħa u jappoġġjaw lin-nisa fir-rappurtar sikur ta' każijiet ta' abbuż;

24.

Jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw politiki attivi u effettivi biex jipprevjenu u jiġġieldu kontra kull forma ta' vjolenza kontra n-nisa, inkluż fastidju sesswali u atti ta' sessiżmu u fastidju morali li l-maġġoranza tan-nisa huma soġġetti għalihom fuq il-post tax-xogħol;

25.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti ta' standards dwar il-vjolenza u l-fastidju fuq il-post tax-xogħol, li għandhom jipprovdu qafas leġiżlattiv għall-gvernijiet, l-impjegaturi, il-kumpaniji u l-azzjoni tat-trade unions fil-livelli kollha;

26.

Jinnota li xi setturi u xogħol huma esposti aktar għall-vjolenza, b'mod partikolari l-kura tas-saħħa, is-servizzi pubbliċi tal-emerġenza, il-politika, l-edukazzjoni, it-trasport, ix-xogħol domestiku, l-agrikoltura u l-ekonomija rurali, kif ukoll is-setturi tat-tessuti, tal-ħwejjeġ, tal-ġilda u taż-żraben;

27.

Jinnota li xi gruppi ta' ħaddiema jistgħu jiġu affettwati aktar mill-bullying u l-vjolenza fuq il-post tax-xogħol, speċjalment nisa tqal u ġenituri, nisa b'diżabbiltà, nisa migranti, nisa indiġeni, persuni LGBTI u nisa li jaħdmu part-time, bħala trainees jew b'kuntratti temporanji;

28.

Jinnota li mġiba mhux mixtieqa tista' toriġina simultanjament minn sorsi differenti jew tkun relatata simultanjament ma' ħajja professjonali, privata jew soċjali, li għandha effett negattiv fuq l-individwi, il-gruppi professjonali jew il-gruppi soċjali kollha f'dawk l-isferi;

29.

Jistieden lill-Istati Membri jintroduċu miżuri li jipprevjenu u jiġġieldu l-vjolenza u l-fastidju fuq il-post tax-xogħol permezz ta' politiki li jistabbilixxu miżuri ta' prevenzjoni, proċeduri effettivi, trasparenti u kunfidenzjali biex jittrattaw l-ilmenti, sanzjonijiet b'saħħithom u dissważivi għall-awturi, informazzjoni u korsijiet ta' taħriġ komprensivi sabiex jiżguraw li l-ħaddiema jifhmu l-politiki u l-proċeduri, u appoġġ għall-kumpaniji biex ifasslu pjanijiet ta' azzjoni ħalli jimplimentaw dawn il-miżuri kollha; jenfasizza li dawn il-miżuri m'għandhomx jiġu inkorporati fi strutturi eżistenti jekk dawn l-istrutturi diġà jkollhom ostakoli inerenti relatati mas-sessi;

30.

Jistieden lill-Istati Membri jinvestu fit-taħriġ tal-ispetturi tax-xogħol, f'kollaborazzjoni ma' psikologi speċjalisti, u jiżguraw li l-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet jipprovdu appoġġ professjonali u psikosoċjali speċjalizzat għall-vittmi;

31.

Jistieden lill-Istati Membri u lis-sħab soċjali jiżguraw li kemm il-kumpaniji u l-organizzazzjonijiet pubbliċi kif ukoll dawk privati jorganizzaw taħriġ obbligatorju dwar il-fastidju sesswali u l-bullying għall-impjegati kollha u dawk fi rwoli maniġerjali; jenfasizza li taħriġ effettiv għandu jkun interattiv, kontinwu, imfassal għall-post tax-xogħol partikolari u mogħti minn esperti esterni;

32.

Jenfasizza n-nuqqas serju ta' rappurtar ta' każijiet ta' fastidju u jenfasizza l-importanza tal-preżenza ta' kunsilliera kunfidenzjali mħarrġa f'kull organizzazzjoni biex jappoġġjaw lill-vittmi, jassistu fir-rappurtar u jipprovdu assistenza legali;

33.

Jenfasizza li l-kumpaniji għandu jkollhom approċċ ta' tolleranza żero għall-fastidju sesswali u politiki li jwasslu għalih, u li kumpaniji jridu jiżguraw li l-impjegati kollha jkunu konxji minn dawn il-politiki, proċeduri ta' rappurtar u drittijiet u responsabbiltajiet tagħhom fir-rigward tal-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol;

34.

Jistieden lill-kumpaniji tal-midja jipproteġu u jappoġġjaw lill-ġurnalisti li huma vittmi ta' bullying ċibernetiku u jadottaw sensiela ta' prattiki tajbin bħalma huma l-kampanji ta' sensibilizzazzjoni, it-taħriġ adegwat ta' mmaniġġjar inkluż dwar il-prevenzjoni tal-għoti ta' kolpevolezza lill-vittmi u tal-vittimizzazzjoni sekondarja, il-miżuri li jtejbu ċ-ċibersigurtà u l-għoti ta' appoġġ legali meta jitressaq ilment lill-persuna kkonċernata;

35.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri biex jiżguraw paga ugwali għan-nisa u l-irġiel bħala mezz biex jiġi evitat l-abbuż tal-poter u tiġi promossa l-ugwaljanza bejn is-sessi u r-rispett għad-dinjità tal-bniedem, li huma fundamentali għall-ġlieda kontra l-VAW; jenfasizza li paga ugwali għandha tiġi garantita permezz ta' trasparenza fil-pagi, u billi jinżamm id-dritt għall-informazzjoni għal vittmi preżunti, filwaqt li jiġu żgurati t-trattament ugwali u l-opportunitajiet ta' impjieg bejn in-nisa u l-irġiel, u billi jiġu żgurati u ffaċilitati l-aċċess tan-nisa għal karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet u ta' maniġment superjuri, kemm fis-settur pubbliku kif ukoll f'dak privat, biex b'hekk tiġi żgurata rappreżentazzjoni bbilanċjata tan-nisa fil-bordijiet tad-diretturi; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jżidu l-isforzi tagħhom biex jiżblokkaw id-Direttiva dwar in-Nisa fuq il-Bordijiet, li ilha wieqfa fil-Kunsill mill-2013;

36.

Iqis li huwa meħtieġ approċċ komprensiv għall-vjolenza fuq il-post tax-xogħol, li għandu jinkludi r-rikonoxximent tal-koeżistenza tal-bullying u l-fastidju sesswali u fastidju abbażi tat-tqala u l-maternità b'diversi forom ta' xogħol mhux imħallas fl-ekonomiji formali u informali (bħall-agrikoltura ta' sussistenza, it-tħejjija tal-ikel, il-kura tat-tfal u l-anzjani) u firxa ta' skemi ta' esperjenzi tax-xogħol (bħall-apprendistati, l-internships u x-xogħol volontarju);

37.

Jitlob l-adozzjoni rapida tar-reviżjoni tad-Direttiva dwar id-Dikjarazzjoni bil-Miktub (id-Direttiva tal-Kunsill 91/533/KEE);

38.

Jirrikonoxxi li l-vjolenza domestika ta' spiss ikollha riperkussjonijiet fuq il-post tax-xogħol, b'impatt negattiv fuq il-ħajja tal-ħaddiema u l-produttività tal-intrapriżi, u li din ir-riperkussjoni tista' tmur ukoll fid-direzzjoni opposta, mill-post tax-xogħol għad-dar; jistieden lill-Kummissjoni, f'dan il-kuntest, tipprovdi gwida dwar l-applikabbiltà ta' ordnijiet Ewropej ta' protezzjoni fuq il-post tax-xogħol u tiċċara l-kwistjoni tar-responsabbiltajiet tal-impjegaturi;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jirrikonoxxu dan il-fenomenu ta' fastidju abbażi ta' tqala u maternità fl-impjieg;

Vjolenza fil-ħajja politika

40.

Jistieden lill-politiċi kollha jżommu l-ogħla standards ta' mġiba u jaġixxu bħala mudelli responsabbli fil-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-fastidju sesswali fil-parlamenti u lil hinn;

41.

Jikkundanna l-forom kollha ta' fastidju fil-konfront tal-politiċi nisa fuq il-midja soċjali fil-forma ta' "trolling", li jinvolvi l-ippowstjar ta' messaġġi sessisti u abbużivi, inkluż theddid ta' mewt u ta' stupru;

42.

Jenfasizza l-importanza li jiġu stabbiliti politiki u proċeduri bejn il-partiti biex jipproteġu lill-individwi eletti f'karigi politiċi, kif ukoll lill-impjegati;

43.

Jirrikonoxxi l-fatt li l-listi ta' parità fil-livelli kollha għandhom rwol essenzjali biex jippermettu l-parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika u jsawru mill-ġdid l-istrutturi tal-poter li jiddiskriminaw kontra n-nisa; jistieden lill-Istati Membri jintroduċu listi bħal dawn għall-elezzjonijiet għall-Parlament Ewropew;

44.

Jistieden lill-partiti politiċi kollha, inklużi dawk rappreżentati fil-Parlament Ewropew, jieħdu passi konkreti biex jindirizzaw din il-problema, inkluża l-introduzzjoni ta' pjanijiet ta' azzjoni u r-reviżjoni tar-regolamenti dwar il-partiti interni biex jintroduċu politika ta' tolleranza żero, miżuri preventivi, proċeduri biex jiġu indirizzati l-ilmenti u sanzjonijiet xierqa għal min iwettaq fastidju sesswali u bullying tan-nisa fil-politika;

45.

Jistieden lill-parlamenti nazzjonali u reġjonali u lill-kunsilli lokali jappoġġjaw bis-sħiħ lill-vittmi fil-qafas ta' proċeduri interni u/jew mal-pulizija, jinvestigaw każijiet, iżommu reġistru kunfidenzjali ta' każijiet tul iż-żmien, jiżguraw taħriġ obbligatorju għall-persunal kollu u l-membri kollha dwar ir-rispett u d-dinjità, u jadottaw azzjonijiet oħra tal-aqwa prassi sabiex jiggarantixxu tolleranza żero fil-livelli kollha fl-istituzzjonijiet rispettivi tagħhom;

46.

Iħeġġeġ lill-atturi rilevanti kollha jiżguraw l-implimentazzjoni komprensiva u rapida tar-riżoluzzjoni tiegħu tal-2017 dwar il-ġlieda kontra l-fastidju sesswali u l-abbuż fl-UE; iqis li huwa dmir tiegħu li jiżgura tolleranza żero tal-fastidju sesswali u li jipproteġi b'mod adegwat lill-vittmi u jappoġġjahom; jitlob, f'dan ir-rigward għal:

task force ta' esperti indipendenti li jeżaminaw is-sitwazzjoni tal-fastidju sesswali u l-abbuż fil-Parlament;

evalwazzjoni u, jekk meħtieġ, reviżjoni tal-kompożizzjoni tal-korpi kompetenti tal-Parlament sabiex jiġu żgurati l-indipendenza u l-bilanċ bejn is-sessi;

taħriġ obbligatorju għall-persunal kollu u l-Membri;

skeda ta' żmien ċara għall-implimentazzjoni komprensiva tat-talbiet kollha li jkunu saru fir-riżoluzzjoni;

47.

Jistieden lill-politiċi jħeġġu t-taħriġ fil-maniġment u jattendu t-taħriġ huma nfushom sabiex jiġu evitati attitudnijiet ta' laissez-faire min-naħa tat-tmexxija u jiġu identifikati sitwazzjonijiet li fihom isseħħ il-VAW;

Vjolenza fi spazji pubbliċi

48.

Jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta definizzjoni ta' spazju pubbliku, filwaqt li tqis l-evoluzzjoni tat-teknoloġiji tal-komunikazzjoni u għalhekk tinkludi f'dik id-definizzjoni spazji pubbliċi "virtwali"bħal netwerks soċjali u siti web;

49.

Jistieden lill-Istati Membri jikkunsidraw li jintroduċu leġiżlazzjoni speċifika dwar il-fastidju fi spazji pubbliċi, inklużi programmi ta' intervent, b'fokus speċifiku fuq ir-rwol ta' intervent minn dawk il-persuni li jkunu fil-qrib;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jwettqu aktar riċerka dwar il-kawżi u l-konsegwenzi tal-fastidju sesswali fi spazji pubbliċi, inkluż l-impatt li r-reklami sessisti u sterjotipati jista' jkollhom fuq l-inċidenza ta' vjolenza u fastidju;

51.

Jenfasizza li l-kampanji ta' sensibilizzazzjoni għall-ġlieda kontra l-isterjotipi tas-sessi u r-relazzjonijiet ta' poter patrijarkali u l-promozzjoni ta' tolleranza żero tal-fastidju sesswali huma fost l-aħjar għodod biex jgħinu jindirizzaw il-vjolenza bbażata fuq is-sessi fi spazji pubbliċi;

52.

Jenfasizza li l-edukazzjoni dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi f'kull livell hija għodda fundamentali għall-evitar u l-eliminazzjoni ta' dawn il-forom ta' mġiba ħażina, it-tibdil tal-inklinazzjonijiet mentali u t-tnaqqis tat-tolleranza kulturali tas-sessiżmu u l-fastidju sesswali; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu introdotti programmi edukattivi u dibattiti dwar is-suġġett fl-iskejjel; jinnota li, f'kooperazzjoni ma' NGOs u korpi għall-ugwaljanza rilevanti, dawn il-programmi u dibattiti għandhom, fejn meħtieġ u xieraq, jinkludu informazzjoni u diskussjonijiet dwar il-prevenzjoni tal-fastidju sesswali u l-miżuri kontrieh sabiex iqajmu kuxjenza dwar id-drittijiet tal-vittmi u jfakkru lin-nies tar-rabtiet tiegħu mal-oġġettifikazzjoni tan-nisa;

53.

Jistieden lill-Istati Membri jinkoraġġixxu kampanji ta' sensibilizzazzjoni fl-iskejjel sekondarji u jinkludu l-kwistjoni tal-bullying ċibernetiku f'kurrikuli edukattivi, fl-iskejjel u fl-universitajiet; jitlob, b'mod partikolari, għat-tkomplija tal-kampanja ta' suċċess "Aqta' l-Bullying Ċibernetiku"u l-inizjattiva "Internet Aktar Sikur", bil-għan li jiġġieldu l-bullying u l-fastidju sesswali sabiex jgħinu liż-żgħażagħ, iċ-ċittadini futuri tal-UE, jifhmu l-bżonn li nersqu eqreb lejn l-ugwaljanza bejn is-sessi u nirrispettaw lin-nisa;

54.

Jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu sistema ta' rapporti fl-iskejjel biex jinżamm rendikont tal-każijiet kollha tal-bullying ċibernetiku;

55.

Jinnota li xi miżuri li ttieħdu mill-Istati Membri wrew li huma effettivi biex inaqqsu l-fastidju fi spazji pubbliċi, bħas-sorveljanza formali (iż-żieda fil-preżenza tal-pulizija u/jew persunal tat-trasport fuq it-trasport pubbliku, televiżjoni b'ċirkwit magħluq (CCTV)) u sorveljanza naturali (viżibbiltà aħjar u dawl aħjar);

56.

Jistieden lill-Istati Membri jfakkru lill-fornituri tas-servizz tal-internet dwar id-dmir tagħhom li jipproteġu lill-klijenti online tagħhom billi jindirizzaw każijiet ta' abbuż ripetittiv jew stalking sabiex jipproteġu lill-vittma, jinfurmaw lill-awturi li dawn ma jistgħux jaġixxu b'impunità, u b'hekk ibiddlu l-imġiba tal-awtur;

57.

Jistieden lill-Istati Membri, bl-għajnuna ta' esperti tal-IT u korpi superviżorji xierqa, pereżempju forzi tal-pulizija postali, jeżerċitaw skrutinju akbar fuq il-websajts sabiex jipproteġu lill-vittmi tal-bullying u l-fastidju sesswali u, fejn meħtieġ, jipprevjenu u jikkastigaw ir-reati;

58.

Jistieden lill-Istati Membri jużaw il-mezzi meħtieġa biex jeliminaw il-lingwaġġ użata fil-midja, il-politika u d-diskors pubbliku li jinkoraġġixxi mġiba vjolenti u jmaqdar lin-nisa, u b'hekk jikser id-dinjità umana tagħhom;

59.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jarmonizzaw il-leġiżlazzjoni tagħhom u d-definizzjoni tagħhom ta' vjolenza bbażata fuq is-sessi f'konformità mad-definizzjoni tal-VAW fil-Konvenzjoni ta' Istanbul, sabiex tiżdied l-effettività tal-liġijiet kontra l-fastidju u l-fastidju morali;

60.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu l-mekkaniżmi ta' monitoraġġ għall-implimentazzjoni adegwata tal-leġiżlazzjoni tal-UE li tipprojbixxi l-fastidju sesswali u jiżguraw li l-korpi tal-ugwaljanza f'kull Stat Membru jkollhom riżorsi suffiċjenti biex jaġixxu kontra d-diskriminazzjoni;

o

o o

61.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU C 326, 26.10.2012, p. 391.

(2)  http://fra.europa.eu/en/publication/2014/violence-against-women-eu-wide-survey-main-results-report

(3)  ĠU L 204, 26.7.2006, p. 23.

(4)  ĠU L 373, 21.12.2004, p. 37.

(5)  ĠU L 315, 14.11.2012, p. 57.

(6)  https://rm.coe.int/168008482e

(7)  Testi adottati, P8_TA(2017)0329.

(8)  ĠU C 77 E, 28.3.2002, p. 138.

(9)  ĠU C 285 E, 21.10.2010, p. 53.

(10)  ĠU C 296 E, 2.10.2012, p. 26.

(11)  ĠU C 168 E, 14.6.2013, p. 102.

(12)  ĠU C 285, 29.8.2017, p. 2.

(13)  Testi adottati, P8_TA(2016)0451.

(14)  Testi adottati, P8_TA(2017)0073.

(15)  ĠU C 316, 30.8.2016, p. 2.

(16)  Testi adottati, P8_TA(2017)0402.

(17)  Testi adottati, P8_TA(2017)0417.

(18)  https://www.ipu.org/resources/publications/reports/2016-10/sexism-harassment-and-violence-against-women-parliamentarians

(19)  Studju – "Bullying and sexual harassment at the workplace, in public spaces, and in political life in the EU"(Il-Bullying u l-fastidju sesswali fuq il-post tax-xogħol, fi spazji pubbliċi, u fil-ħajja politika fl-UE), il-Parlament Ewropew, id-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni, id-Dipartiment tal-Politika għad-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali, Marzu 2018.

(20)  https://www.tuc.org.uk/sites/default/files/SexualHarassmentreport2016.pdf


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/42


P8_TA(2018)0332

L-ugwaljanza tal-lingwi fl-era diġitali

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-ugwaljanza tal-lingwi fl-era diġitali (2018/2028(INI))

(2019/C 433/08)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

wara li kkunsidra l-Artikoli 21(1) u 22 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-UNESCO tal-2003 għall-Ħarsien tal-Patrimonju Kulturali Intanġibbli,

wara li kkunsidra d-Direttiva 2003/98/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Novembru 2003 dwar l-użu mill-ġdid ta' informazzjoni tas-settur pubbliku (1),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2013/37/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2013 li temenda d-Direttiva 2003/98/KE dwar l-użu mill-ġdid tal-informazzjoni tas-settur pubbliku (2),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni (UE) 2015/2240 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Novembru 2015 li tistabbilixxi programm dwar soluzzjonijiet ta' interoperabilità u oqfsa komuni għall-amministrazzjonijiet pubbliċi, in-negozji u ċ-ċittadini Ewropej (Programm ISA2) bħala mezz għall-modernizzazzjoni tas-settur pubbliku (3),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-21 ta' Novembru 2008 dwar strateġija Ewropea għall-multilingwiżmu (2008/C 320/01) (4),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill tat-3 ta' Diċembru 2013 li tistabbilixxi l-programm speċifiku li jimplimenta Orizzont 2020 – il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (2014-2020) u li tħassar id-Deċiżjonijiet 2006/971/KE, 2006/972/KE, 2006/973/KE, 2006/974/KE u 2006/975/KE (5),

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (UN CRPD), irratifikata mill-UE fl-2010,

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Settembru 2008 intitolata "Il-Multilingwiżmu: vantaġġ għall-Ewropa u impenn komuni"(COM(2008)0566),

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta' Awwissu 2010 intitolata "Aġenda Diġitali għall-Ewropa"(COM(2010)0245),

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Jannar 2012 intitolata "Qafas koerenti għall-bini ta' fiduċja fis-Suq Uniku Diġitali tal-kummerċ elettroniku u tas-servizzi online"(COM(2011)0942),

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Mejju 2015 intitolata "Strateġija għal Suq Uniku Diġitali għall-Ewropa"(COM(2015)0192),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni dwar "Aġenda Diġitali għall-Ewropea"(COM(2010)0245) (6),

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni dwar il-Promozzjoni u l-Użu tal-Multilingwiżmu u l-Aċċess Universali għaċ-Ċiberspazju adottata mill-Konferenza Ġenerali tal-UNESCO fit-32 sessjoni tagħha f'Pariġi fil-15 ta' Ottubru 2003,

wara li kkunsidra l-Ewrobarometru Speċjali 386 "L-Ewropej u l-Lingwi tagħhom"ippubblikat f'Ġunju 2012,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta' Barċellona tal-15 u s-16 ta' Marzu 2002 (SN 100/1/02 REV 1),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Ġunju 1988 dwar il-lingwi tas-sinjali għall-persuni neqsin mis-smigħ (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Jannar 2004 dwar "Il-preservazzjoni u l-promozzjoni tad-diversità kulturali: ir-rwol tar-reġjuni Ewropej u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali bħall-UNESCO u l-Kunsill tal-Ewropa" (8), u r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Settembru 2003 dwar "Lingwi Ewropej reġjonali u li jintużaw anqas – l-ilsna tal-minoranzi fl-UE – fil-kuntest tat-tkabbir u tad-diversità kulturali" (9),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Marzu 2009 dwar il-multilingwiżmu: vantaġġ għall-Ewropa u impenn komuni (10),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Settembru 2013 dwar il-lingwi Ewropej fil-periklu ta' estinzjoni u d-diversità lingwistika fl-Unjoni Ewropea (11),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Frar 2018 dwar il-protezzjoni u n-nondiskriminazzjoni fir-rigward tal-minoranzi fl-Istati Membri tal-UE (12),

wara li kkunsidra l-istudju tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew (EPRS) u tal-Unità tal-Prospettiva Xjentifika (STOA) intitolat "L-ugwaljanza tal-lingwi fl-era diġitali – Lejn Proġett tal-Lingwi Umani", ippubblikat f'Marzu 2017,

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A8-0228/2018),

A.

billi t-teknoloġiji tal-lingwi jistgħu jagħmlu l-komunikazzjoni aktar faċli għall-persuni torox u b'diffikultajiet ta' smigħ, għall-persuni għomja u b'vista batuta u għall-persuni b'dislessija, u billi, għall-finijiet ta' dan ir-rapport, "it-teknoloġija tal-lingwa"tirreferi għal teknoloġija li tirfed mhux biss il-lingwi mitkellma, iżda wkoll il-lingwi tas-sinjali, fl-għarfien li l-lingwi tas-sinjali huma element importanti tad-diversità lingwistika tal-Ewropa;

B.

billi l-iżvilupp tat-teknoloġiji tal-lingwa (TL) jkopri bosta oqsma ta' riċerka u dixxiplini, fosthom il-lingwistika komputazzjonali, l-intelliġenza artifiċjali, ix-xjenza tal-informatika u l-lingwistika, b'applikazzjonijiet bħall-ipproċessar tal-lingwi naturali, l-analitika tat-testi, it-teknoloġija tat-taħdit u l-estrazzjoni tad-data, fost oħrajn;

C.

billi, skont ir-rapport tal-Ewrobarometru Speċjali 386 intitolat "L-Ewropej u l-Lingwi Tagħhom", ftit aktar minn nofs (54 %) tal-Ewropej huma kapaċi jżommu konversazzjoni għaddejja b'tal-anqas lingwa waħda addizzjonali, kwart (25 %) jafu jitkellmu b'tal-anqas żewġ lingwi addizzjonali u wieħed minn kull għaxra (10 %) jafu tal-anqas tliet lingwi;

D.

billi hemm 24 lingwa uffiċjali u aktar minn 60 lingwa nazzjonali, reġjonali u minoritarja fl-Unjoni Ewropea, minbarra l-lingwi tal-migranti u, taħt il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità (UNCRPD), id-diversi lingwi tas-sinjali li jgawdu rikonoxximent statali; billi l-multilingwiżmu huwa wieħed mill-akbar assi tad-diversità kulturali fl-Ewropa, u fl-istess ħin, jirrappreżenta waħda mill-aktar sfidi sinifikanti għall-ħolqien ta' suq tal-UE tassew integrat;

E.

billi l-apoġġ għall-komunitajiet lokali, bħal dawk indiġeni, rurali jew imbiegħda, biex jegħlbu l-ostakli ġeografiċi, soċjali u ekonomiċi għall-aċċess għall-broadband huwa prerekwiżit kruċjali għal politika effiċjenti tal-UE rigward il-multilingwiżmu;

F.

billi l-multilingwiżmu jaqa' fl-ambitu ta' sensiela ta' oqsma ta' politika tal-UE, fosthom il-kultura, l-ekonomija, is-suq uniku diġitali, it-tagħlim tul il-ħajja, l-impjiegi, l-inklużjoni soċjali, il-kompetittività, iż-żgħażagħ, is-soċjetà ċivili, il-mobilità, ir-riċerka u l-midja; billi jeħtieġ li tingħata aktar attenzjoni għat-twarrib tal-ostakli għad-djalogu bejn il-kulturi u bejn il-lingwi, u għal stimoli għall-komprensjoni reċiproka;

G.

billi l-Kummissjoni tirrikonoxxi li s-Suq Uniku Diġitali jrid ikun multilingwi; billi ma ġiet proposta l-ebda politika komuni tal-UE biex tindirizza l-problema tal-ostakli lingwistiċi;

H.

billi t-teknoloġiji tal-lingwa jintużaw f'tista' tgħid il-prodotti u s-servizzi diġitali kollha ta' kuljum, minħabba li l-parti l-kbira tagħhom jużaw il-lingwa fi gradi differenti, speċjalment il-prodotti kollha relatati mal-internet bħalma huma magni ta' tiftix, networks soċjali u servizzi tal-kummerċ elettroniku billi l-użu tat-teknoloġiji tal-lingwa għandu impatt ukoll fuq setturi ta' importanza fundamentali għall-benessri ta' kuljum taċ-ċittadini Ewropej, bħal dawk tal-edukazzjoni, tal-kultura u tas-saħħa;

I.

billi l-kummerċ elettroniku transfruntiera huwa baxx ħafna, hekk li fl-2015 biss 16 % taċ-ċittadini Ewropej xtraw online minn pajjiżi oħra tal-UE; billi t-teknoloġiji tal-lingwa jistgħu jikkontribwixxu għal komunikazzjoni transfruntiera u translingwistika fl-Ewropa tal-ġejjieni, jagħtu spinta lit-tkabbir ekonomiku u lill-istabilità soċjali u jnaqqsu l-ostakli naturali, u b'hekk jirrispettaw u jippromwovu l-koeżjoni u l-konverġenza u jsaħħu l-kompetittività tal-UE madwar id-dinja;

J.

billi l-iżvilupp teknoloġiku qed jibbaża dejjem aktar fuq il-lingwi u għandu konsegwenzi għat-tkabbir u għas-soċjetà; billi hemm ħtieġa urġenti ta' politiki li jkunu aktar konxji mil-lingwa, u ta' riċerka u edukazzjoni teknoloġika, iżda anke ġenwinament multidixxiplinari, dwar il-komunikazzjoni diġitali u t-teknoloġiji tal-lingwa u dwar ir-relazzjoni tagħhom mat-tkabbir u mas-soċjetà;

K.

billi t-twettiq tal-objettiv ta' Barċellona li ċ-ċittadini jkunu kapaċi jikkomunikaw tajjeb bil-lingwa materna tagħhom u b'żewġ lingwi oħra jkun ifisser li n-nies ikollhom aktar opportunitajiet biex jaċċedu għall-kontenuti kulturali, edukattivi u xjentifiċi fil-forma diġitali u jipparteċipaw bħala ċittadini, minbarra li jaċċedu għas-suq uniku diġitali; billi mezzi u għodod addizzjonali, speċjalment dawk ipprovduti mit-teknoloġiji tal-lingwa, huma essenzjali għall-ġestjoni tajba tal-multilingwiżmu Ewropew u għall-promozzjoni tal-multilingwiżmu tal-individwi;

L.

billi saru avvanzi sostanzjali fl-intelliġenza artifiċjali, u billi t-teknoloġiji tal-lingwa żviluppaw b'pass mgħaġġel; billi l-intelliġenza artifiċjali ċċentrata fuq il-lingwa toffri opportunitajiet ġodda għall-komunikazzjoni diġitali, għall-komunikazzjoni mtejba diġitalment, għall-komunikazzjoni abilitata bit-teknoloġija, u għall-kooperazzjoni bil-lingwi Ewropej kollha (u lil hinn minnhom), hekk li kelliema ta' lingwi differenti jkollhom aċċess ugwali għall-informazzjoni u għall-għarfien, u li l-funzjonalitajiet tan-networks tal-IT jittejbu;

M.

billi l-valuri komuni Ewropej ta' kooperazzjoni, solidarjetà, ugwaljanza, rikonoxximent u rispett għandhom ifissru li ċ-ċittadini kollha jkollhom aċċess sħiħ u ugwali għat-teknoloġiji diġitali, b'mod li mhux biss jittejbu l-koeżjoni u l-benessri fl-Ewropa, imma wkoll li jiġi abilitat Suq Uniku Diġitali u multilingwi;

N.

billi d-disponibilità ta' għodod teknoloġiċi bħal-logħob tal-kompjuter jew l-applikazzjonijiet edukattivi b'lingwi minoritarji u li jintużaw anqas hija ċentrali għall-iżvilupp tal-ħiliet lingwistiċi, speċjalment fost it-tfal;

O.

billi jeħtieġ li dawk li jitkellmu b'lingwi Ewropej li jintużaw anqas ikunu jistgħu jesprimu ruħhom b'modi li jkollhom sinifikat kulturali u li joħolqu l-kontenuti kulturali proprji tagħhom bil-lingwi lokali;

P.

billi l-feġġ ta' metodi bħat-tagħlim profond, imsejsa fuq it-tkattir tal-kapaċità komputazzjonali u fuq l-aċċess għal ammonti enormi ta' data, qed jagħmel it-teknoloġiji tal-lingwa soluzzjoni reali għall-għelib tal-ostakli lingwistiċi;

Q.

billi l-ostakli lingwistiċi għandhom effett konsiderevoli fuq il-bini tal-identità Ewropea u fuq il-ġejjieni tal-proġett tal-integrazzjoni Ewropea; billi t-teħid ta' deċiżjonijiet u l-politiki tal-UE għandhom jiġu kkomunikati liċ-ċittadini tal-UE bl-ilsien nattiv tagħhom, sew online u sew offline;

R.

billi l-lingwa tirrappreżenta parti kbira ħafna tal-ġid dejjem jikber tal-big data;

S.

billi ammont enormi ta' data huwa espress f'lingwi umani; billi l-ġestjoni tat-teknoloġiji tal-lingwa tista' tagħti lok għal firxa wiesgħa ta' prodotti u servizzi innovattivi tal-IT fl-industrija, fil-kummerċ, fil-gvern, fir-riċerka, fis-servizzi pubbliċi u fl-amministrazzjoni, filwaqt li tnaqqas l-ostakli naturali u l-ispejjeż tas-suq;

L-ostakli kurrenti għall-ilħiq tal-ugwaljanza tal-lingwi fl-era diġitali fl-Ewropa

1.

Jiddispjaċih li, minħabba n-nuqqas ta' politiki adegwati, bħalissa fl-Ewropa d-distakk teknoloġiku bejn il-lingwi mogħnija b'biżżejjed riżorsi u dawk li għandhom anqas riżorsi qiegħed jikber, sew jekk tal-aħħar humiex lingwi uffiċjali, kouffiċjali jew mhux uffiċjali fl-UE; jiddispjaċih, barra minn hekk, għall-fatt li aktar minn 20 lingwa Ewropea jinsabu fil-periklu tal-estinzjoni diġitali; jinnota li l-UE u l-istituzzjonijiet tagħha għandhom id-dmir li jtejbu, jippromwovu u jħaddnu d-diversità lingwistika fl-Ewropa;

2.

Jirrimarka li, matul l-aħħar għaxar snin, it-teknoloġija diġitali kellha impatt sinifikanti fuq l-evoluzzjoni tal-lingwi, impatt li l-evalwazzjoni tiegħu għadha diffiċli; jirrakkomanda li min ifassal il-politiki jikkunsidra serjament studji li juru li l-komunikazzjoni diġitali qed tnaqqar il-ħiliet tal-qari fost l-adulti żgħażagħ, b'mod li jwassal għal barrieri ta' grammatika u ta' litteriżmu bejn il-ġenerazzjonijiet u għal ftaqir ġenerali tal-lingwi; huwa tal-fehma li l-komunikazzjoni diġitali għandha taqdi biex twessa', tarrikkixxi u tavvanza l-lingwi, u li dawn l-iżviluppi għandhom ikunu riflessi fl-edukazzjoni għal-litteriżmu u fil-politiki nazzjonali tal-litteriżmu;

3.

Jenfasizza li lingwi Ewropej li jintużaw anqas għandhom żvantaġġ sinifikanti minħabba nuqqas akut ta' għodod, riżorsi u finanzjament għar-riċerka, li qed jirrestrinġi u jċekken l-ambitu tax-xogħol tar-riċerkaturi li, anke meta jkollhom il-ħiliet teknoloġiċi meħtieġa, ma jkunux jistgħu jibbenefikaw bis-sħiħ mit-teknoloġiji tal-lingwa;

4.

Jinnota d-distakk diġitali bejn il-lingwi li jintużaw fil-wisa' u dawk li jintużaw anqas, kif ukoll id-diġitalizzazzjoni dejjem akbar tas-soċjetà Ewropea, fatturi li qed iwasslu għal disparitajiet f'dak li jirrigwarda l-aċċess għall-informazzjoni, b'mod partikolari għall-persuni bi ftit ħiliet, għall-anzjani, għal dawk bi dħul baxx u għal dawk minn sfondi żvantaġġati; jenfasizza li l-inugwaljanza titnaqqas jekk il-kontenut isir disponibbli b'diversi lingwi tal-UE;

5.

Jinnota li, filwaqt li għandha bażi xjentifika soda fl-inġinerija u fit-teknoloġiji tal-lingwa, u fi żmien meta dawn tal-aħħar jikkostitwixxu opportunità enormi, kemm mil-lat ekonomiku u kemm minn dak kulturali, l-Ewropa għadha lura ħafna, minħabba l-frammentazzjoni tas-suq, investiment inadegwat fl-għarfien u fil-kultura, nuqqasijiet fil-koordinament tar-riċerka, finanzjament insuffiċjenti u ostakli legali; jinnota wkoll li s-suq bħalissa jiddominawh atturi mhux Ewropej, li mhumiex jindirizzaw il-ħtiġijiet speċifiċi ta' Ewropa multilingwi; jirrileva l-ħtieġa li din il-paradigma tinbidel u li r-rwol mexxej tal-Ewropa fit-teknoloġiji tal-lingwa jissaħħaħ billi jinħoloq proġett imfassal apposta għall-ħtiġijiet u għad-domanda tal-Ewropa;

6.

Jinnota li t-teknoloġiji tal-lingwa jsiru disponibbli l-ewwel bl-Ingliż; huwa konxju li l-manifatturi u l-kumpaniji Ewropej u dinjija kbar spiss jiżviluppaw it-teknoloġiji tal-lingwa wkoll għal-lingwi Ewropej ewlenin li għandhom swieq relattivament kbar: l-Ispanjol, il-Franċiż u l-Ġermaniż (dawn il-lingwi diġà huma nieqsa minn riżorsi f'ċerti oqsma sekondarji); jenfasizza, madankollu, li għandha tittieħed azzjoni ġenerali fil-livell tal-UE (politika, finanzjament, riċerka u edukazzjoni) biex tiżgura li jiġu żviluppati teknoloġiji tal-lingwa għal-lingwi uffiċjali tal-UE li ma tantx huma mitkellma u li jinbdew azzjonijiet speċjali fil-livell tal-UE (politika, finanzjament, riċerka u edukazzjoni) biex il-lingwi reġjonali u minoritarji jiġu inklużi u inkuraġġuti f'dan l-iżvilupp;

7.

Jinsisti fuq il-ħtieġa li jsir użu aħjar ta' approċċi teknoloġiċi ġodda, imsejsa fuq aktar qawwa komputazzjonali u aċċess aħjar għal ammonti mdaqqsa ta' data, sabiex jitrawwem l-iżvilupp tan-networks newronali tat-tagħlim profond li qed jagħmlu t-teknoloġiji tal-lingwa umana (HLTs) soluzzjoni reali għall problema tal-ostakoli lingwistiċi; jistieden lill-Kummissjoni, għaldaqstant, tissalvagwardja biżżejjed finanzjament biex tappoġġja dan l-iżvilupp teknoloġiku;

8.

Jinnota li l-lingwi b'anqas kelliema jeħtieġu appoġġ adatt minn għadd ta' partijiet ikkonċernati, inklużi disinji tat-tipa għall-marki dijakritiċi, manifatturi tat-tastieri u sistemi tal-ġestjoni tal-kontenuti, biex ikunu jistgħu jaħżnu, jipproċessaw u juru l-kontenuti b'dawn il-lingwi; jitlob li l-Kummissjoni tivvaluta kif dan l-appoġġ jista' jiġi instigat u kif jista' jiġi rrakkomandat fil-proċess ta' akkwist fi ħdan l-UE;

9.

Jistieden lill-Istati Membri jagħtu spinta lill-użu ta' għadd ta' lingwi fis-servizzi diġitali, bħall-applikazzjonijiet tal-mobile;

10.

Jinnota bi tħassib li s-Suq Uniku Diġitali għadu frammentat minħabba għadd ta' ostakli, fosthom ostakli lingwistiċi, b'mod li jfixkel il-kummerċ online, il-komunikazzjoni permezz tan-networks soċjali u kanali ta' komunikazzjoni oħra, u l-iskambju transfruntier ta' kontenuti kulturali, kreattivi u awdjoviżivi, kif ukoll l-użu aktar mifrux ta' servizzi pubbliċi pan-Ewropej; jenfasizza li d-diversità kulturali u l-multilingwiżmu fl-Ewropa jistgħu jibbenefikaw mill-aċċess transfruntier għall-kontenut, b'mod partikolari għal finijiet edukattivi; jitlob li l-Kummissjoni tiżviluppa strateġija robusta u koordinata għas-Suq Uniku Diġitali multilingwi;

11.

Jinnota li t-teknoloġiji tal-lingwa bħalissa ma għandhom l-ebda rwol fl-aġenda politika Ewropea, minkejja l-fatt li r-rispett għad-diversità lingwistika huwa minqux fit-Trattati;

12.

Ifaħħar ir-rwol importanti ta' networks ta' riċerka preċedenti ffinanzjati mill-UE, bħal FLaReNet, CLARIN, HBP u META-NET (inkluż META-SHARE) talli kienu minn ta' quddiem fil-bini ta' pjattaforma Ewropea tat-teknoloġiji tal-lingwa;

It-titjib tal-qafas istituzzjonali għal politiki tat-teknoloġiji tal-lingwa fil-livell tal-UE

13.

Jitlob li l-Kunsill ifassal rakkomandazzjoni dwar il-protezzjoni u l-promozzjoni tad-diversità kulturali u lingwistika fl-Unjoni, inkluż fl-isfera tat-teknoloġiji tal-lingwa;

14.

Jirrakkomanda li, sabiex tagħti aktar prominenza lit-teknoloġiji tal-lingwa fl-Ewropa, il-Kummissjoni talloka l-qasam "multilingwiżmu u teknoloġiji tal-lingwa"lill-portafoll ta' Kummissarju; iqis li l-Kummissarju responsabbli għandu jingħata l-kompitu li jippromwovi d-diversità u l-ugwaljanza tal-lingwi fil-livell tal-UE, fid-dawl tal-importanza tad-diversità lingwistika għall-futur tal-Ewropa;

15.

Jissuġġerixxi li s-60 lingwa reġjonali u minoritarja jiġu żgurati protezzjoni legali fil-livell tal-UE, flimkien ma' rikonoxximent tad-drittijiet tal-minoranzi nazzjonali u lingwistiċi fid-dinja diġitali, u tagħlim bil-lingwa nattiva għal dawk li jitkellmu bil-lingwi uffiċjali u mhux uffiċjali tal-UE;

16.

Lil dawk l-Istati Membri li diġà żviluppaw b'suċċess l-istrateġiji ta' politika tagħhom fil-qasam tat-teknoloġiji tal-lingwa, iħeġġiġhom jaqsmu l-esperjenzi u l-prattiki tajbin mal-oħrajn biex jgħinu lill-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali oħra jiżviluppaw l-istrateġiji proprji tagħhom;

17.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw politiki komprensivi relatati mal-lingwi, jallokaw riżorsi u jużaw għodod xierqa biex jippromwovu u jiffaċilitaw id-diversità lingwistika u l-multilingwiżmu fl-isfera diġitali; jenfasizza r-responsabilità konġunta tal-UE u tal-Istati Membri, flimkien mal-universitajiet u mal-istituzzjonijiet pubbliċi oħrajn, li jikkontribwixxu għall-preservazzjoni tal-lingwi tagħhom fid-dinja diġitali u fl-iżvilupp ta' bażijiet tad-data u ta' teknoloġiji tat-traduzzjoni għal-lingwi kollha tal-UE, inklużi l-lingwi li ma tantx huma mitkellma; jitlob li jkun hemm koordinament bejn ir-riċerka u l-industrija, bl-objettiv komuni li jissaħħu l-possibilitajiet diġitali għat-traduzzjoni tal-lingwi u b'aċċess miftuħ għad-data meħtieġa għal avvanzi teknoloġiċi;

18.

Jitlob li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżviluppaw strateġiji u azzjonijiet ta' politika li jiffaċilitaw il-multilingwiżmu fis-suq diġitali; f'dan il-kuntest, jitlob li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiddefinixxu r-riżorsi lingwistiċi minimi li l-lingwi Ewropej kollha għandu jkollhom biex jevitaw l-estinzjoni diġitali, bħalma huma settijiet ta' data, lessiki, reġsitrazzjonijiet ta' taħdit, memorji tat-traduzzjoni, korpora annotati u kontenuti enċiklopediċi;

19.

Jirrakkomanda li l-Kummissjoni tikkunsidra li toħloq ċentru għad-diversità lingwistika li jsaħħaħ il-kuxjenza dwar l-importanza tal-lingwi li jintużaw anqas u tal-lingwi reġjonali u minoritarji, inkluż fl-isfera tat-teknoloġiji tal-lingwa;

20.

Jitlob li l-Kummissjoni tirrevedi l-Istrateġija Qafas għall-Multilingwiżmu tagħha u tipproponi pjan ta' azzjoni ċar dwar il-promozzjoni tad-diversita lingwistika u l-għelib tal-ostakli lingwistiċi fil-qasam diġitali;

21.

Jitlob li l-Kummissjoni tagħti prijorità lit-teknoloġiji tal-lingwa f'dawk l-Istati Membri li huma ta' daqs żgħir u li għandhom lingwa tagħhom, biex tagħti importanza lill-isfidi lingwistiċi li jiffaċċjaw;

22.

Jitlob li l-Kummissjoni tappoġġja finanzjarjament is-sottotitolar, id-doppjaġġ, u t-traduzzjoni ta' logħob tal-kompjuter u ta' applikazzjonijiet tas-software b'lingwi minoritarji u li jintużaw anqas;

23.

Jenfasizza l-ħtieġa li d-distakk teknoloġiku bejn il-lingwi jitnaqqas permezz tat-tisħiħ tal-għarfien u t-trasferiment tat-teknoloġiji;

24.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri joħorġu b'modi effikaċi biex iseddqu l-lingwi nattivi tagħhom;

Rakkomandazzjonijiet għall-politiki tal-UE dwar ir-riċerka

25.

Jitlob li l-Kummissjoni tistabbilixxi programm koordinat ta' finanzjament fuq skala kbira u fit-tul għar-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni fil-qasam tat-teknoloġiji tal-lingwa, fil-livelli Ewropej, nazzjonali u reġjonali, imfassla speċifikament għall-ħtiġijiet u d-domanda tal-Ewropa; jenfasizza li l-programm għandu jkollha l-għan li jittratta l-fehim profond tal-lingwa naturali u li jkabbar l-effiċjenza permezz tal-iskambju ta' għarfien, infrastrutturi u riżorsi, bil-ħsieb li jiżviluppa teknoloġiji u servizzi innovattivi ħalli jkun jista' jsir l-avvanz xjentifiku li jmiss f'dan il-qasam, u jgħin biex jitnaqqas id-distakk teknoloġiku bejn il-lingwi Ewropej; jenfasizza li dan għandu jsir bil-parteċipazzjoni ta' ċentri tar-riċerka, id-dinja akkademika, l-intrapriżi (speċjalment SMEs u start-ups) u partijiet interessati rilevanti oħra; jenfasizza wkoll li dan il-proġett għandu jkun miftuħ, ibbażat fil-cloud u interoperabbli, u għandu jipprovdi għodod bażiċi li jkunu jistgħu jitħaddmu fuq skali differenti u jkollhom prestazzjoni tajba, għal diversi applikazzjonijiet tat-teknoloġiji tal-lingwa;

26.

Jemmen li l-integraturi tal-ICT fl-UE għandhom jingħataw inċentivi ekonomiċi sabiex jaċċeleraw il-provvista ta' servizzi bbażati fil-cloud, sabiex it-teknoloġiji tal-lingwa umana ikun jistgħu jiġu integrati bla xkiel fl-applikazzjonijiet tal-kummerċ elettroniku tagħhom, b'mod partikolari biex jiġi żgurat li l-SMEs igawdu mill-benefiċċji tat-traduzzjoni awtomatizzata;

27.

Jenfasizza li l-Ewropa jeħtiġilha tiżgura l-pożizzjoni ta' tmexxija tagħha fil-qasam tal-intelliġenza artifiċjali ċċentrata fuq il-lingwi; ifakkar li l-kumpaniji tal-UE huma fl-aħjar pożizzjoni biex jipprovdu soluzzjonijiet adattati għall-ħtiġijiet kulturali, soċjetali u ekonomiċi speċifiċi tagħna;

28.

Jemmen li programmi speċifiċi fi ħdan l-iskemi ta' finanzjament tal-lum, bħal Orizzont 2020, kif ukoll il-programmi ta' finanzjament li jiġu wara, għandhom jagħtu spinta lir-riċerka bażika mifruxa fuq medda twila kif ukoll lit-trasferiment tal-għarfien u tat-teknoloġiji bejn il-pajjiżi u r-reġjuni;

29.

Jirrakkomanda li tinħoloq pjattaforma teknoloġika tal-lingwi Ewropej, b'rappreżentanti minn kull lingwa Ewropea, li permezz tagħha jkun jista' jsir qsim ta' riżorsi, servizzi u pakketti ta' kodiċi open source relatati mat-teknoloġiji tal-lingwa, b'mod partikolari bejn l-universitajiet u ċ-ċentri ta' riċerka, filwaqt li tiżgura li kwalunkwe skema ta' finanzjament tkun tista' sew taħdem mal-komunità open source u tkun aċċessibbli għal dik il-komunità;

30.

Jirrakkomanda li jiġu stabbiliti jew estiżi proġetti bħal, fost oħrajn, il-Proġett tad-Diversità tal-Lingwi Diġitali, li jwettqu riċerka dwar il-ħtiġijiet diġitali tal-lingwi Ewropej kollha, minn dawk b'għadd żgħir ta' kelliema sa dawk b'numri kbar ħafna ta' kelliema, biex id-distakk diġitali jiġi indirizzat u biex dawn il-lingwi jiġu megħjuna jħejju għal futur diġitali sostenibbli;

31.

Jirrakkomanda li jsir aġġornament tas-sensiela ta' white papers ta' META-NET, stħarriġ pan-Ewropew ippubblikat fl-2012 dwar l-istatus tar-riżorsi tat-teknoloġiji tal-lingwa għall-ilsna Ewropej kollha u dwar informazzjoni rigward ostakli lingwistiċi u politiki marbuta mat-tema, biex b'hekk ikunu jistgħu jiġu vvalutati u żviluppati politiki dwar it-teknoloġiji tal-lingwa;

32.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi pjattaforma ta' finanzjament ta' teknoloġiji tal-lingwa umana, ibbażata fuq l-implimentazzjoni tas-Seba' Programm Qafas għar-Riċerka u l-Iżvilupp Teknoloġiku, l-Orizzont 2020 u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropea (FNE); iqis, barra minn hekk, li l-Kummissjoni għandha tagħmel enfasi fuq l-oqsma ta' riċerka meħtieġa biex jiżguraw fehim profond tal-lingwa, bħal-lingwistika komputazzjonali, il-lingwistika, l-intelliġenza artifiċjali, it-teknoloġiji tal-lingwa, ix-xjenza tal-informatika u x-xjenza konjittiva;

33.

Jirrimarka li l-lingwa tista' tkun ostaklu għat-trasferiment tal-għarfien xjentifiku; jinnota li l-maġġoranza tal-ġurnali xjentifiċi influwenti ħafna jippubblikaw bil-lingwa Ingliża, fatt li jwassal għal bidla maġġuri fil-ħolqien u d-distribuzzjoni tal-għarfien akkademiku; jenfasizza l-ħtieġa li dawn il-kundizzjonijiet ta' produzzjoni tal-għarfien jiġu riflessi fil-politiki u l-programmi Ewropej ta' riċerka u innovazzjoni; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tfittex soluzzjonijiet biex tiżgura li l-għarfien xjentifiku jsir disponibbli b'lingwi oħra għajr il-lingwa Ingliża, u tappoġġja l-iżvilupp tal-intelliġenza artifiċjali għal-lingwi naturali;

Politiki tal-edukazzjoni biex itejbu l-ġejjieni tat-teknoloġiji tal-lingwa fl-Ewropa

34.

Jemmen li, minħabba s-sitwazzjoni tal-lum fejn is-suq tat-teknoloġiji tal-lingwa jiddominawh atturi mhux Ewropej, il-politiki Ewropej dwar l-edukazzjoni għandu jkollhom l-għan li jżommu t-talent fl-Ewropa, għandhom janalizzaw il-ħtiġijiet edukattivi tal-lum relatati mat-teknoloġiji tal-lingwa (inklużi l-oqsma u d-dixxiplini kollha involuti) u, fuq din il-bażi, jipprovdu linji gwida għall-implimentazzjoni ta' azzjoni konġunta u koeżiva fil-livell Ewropew, u għandhom iqajmu kuxjenza fost it-tfal tal-iskola u fost l-istudenti dwar l-opportunitajiet ta' karrieri fl-industrija tat-teknoloġiji tal-lingwa. inkluż fl-industrija tal-intelliġenza artifiċjali ċċentrata fuq il-lingwa;

35.

Huwa tal-fehma li materjali diġitali għat-tagħlim iridu jiġu żviluppati wkoll bil-lingwi minoritarji u reġjonali – ħaġa importanti mil-lat tan-nondiskriminazzjoni – jekk irridu nistabbilixxu l-ugwaljanza ta' opportunitajiet u ta' trattament;

36.

Jirrileva l-ħtieġa li l-parteċipazzjoni dejjem akbar tan-nisa fil-qasam tal-istudji Ewropej dwar it-teknoloġiji tal-lingwa tiġi promossa bħala fattur deċiżiv fl-iżvilupp tar-riċerka u tal-innovazzjoni;

37.

Jipproponi li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jippromwovu l-użu tat-teknoloġiji tal-lingwa fi ħdan l-iskambji kulturali u edukattivi bejn iċ-ċittadini Ewropej bħal Erasmus+, pereżempju l-Appoġġ Lingwistiku Online (OLS) ta' Erasmus+, bil-għan li jċekknu l-ostakli li d-diversità lingwistika tista' tirrappreżenta għad-djalogu bejn il-kulturi u għall-fehim reċiproku, b'mod partikolari fl-espressjoni bil-kitba u f'dik awdjoviżiva;

38.

Jirrakkomanda li l-Istati Membri jiżviluppaw ukoll programmi ta' litteriżmu diġitali bil-lingwi minoritarji u reġjonali tal-Ewropa u jintroduċu taħriġ u għodod tat-teknoloġija lingwistika fil-kurrikuli tal-iskejjel, tal-universitajiet u tal-kulleġġi vokazzjonali tagħhom; jisħaq fuq il-fatt, barra minn hekk, li l-litteriżmu jibqa' fattur sinifikanti u prerekwiżit assolut biex isir progress fl-inklużjoni diġitali tal-komunitajiet;

39.

Jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jagħtu l-appoġġ meħtieġ lill-istituzzjonijiet edukattivi biex itejbu d-diġitalizzazzjoni tal-lingwi fl-UE;

It-teknoloġiji tal-lingwa: benefiċċji sew għall-kumpaniji privati u sew għall-korpi pubbliċi

40.

Jissottolinja l-ħtieġa li jiġi sostnut l-iżvilupp ta' strumenti ta' investiment u ta' programmi li jaċċeleraw l-iżvilupp ta' kumpaniji ġodda li jkollhom l-għan li jkattru l-użu tat-teknoloġiji tal-lingwa fis-settur kulturali u kreattiv, b'konċentrazzjoni speċjali fuq komunitajiet li għandhom anqas riżorsi, u li jiġi inkuraġġut l-iżvilupp ta' kapaċitajiet tat-teknoloġiji tal-lingwa f'oqsma fejn is-settur ikun dgħajjef;

41.

Iħeġġeġ l-iżvilupp ta' azzjonijiet u ta' finanzjament adatt bil-għan li jabilita lil SMEs u start-ups Ewropej u jagħtihom is-setgħa biex jaċċedu għat-teknoloġiji tal-lingwa u jużawhom faċilment billi jidħlu fi swieq u opportunitajiet ta' żvilupp ġodda, b'tali mod li jagħtu spinta lil-livelli ta' innovazzjoni tagħhom u lill-ħolqien tal-impjiegi;

42.

Jitlob li l-istituzzjonijiet tal-UE jqajmu kuxjenza dwar il-benefiċċji għall-kumpaniji, għall-korpi pubbliċi u għaċ-ċittadini mid-disponibilità online ta' servizzi, kontenuti u prodotti b'diversi lingwi, inklużi lingwi li jintużaw anqas, dawk reġjonali u dawk minoritarji, bil-ħsieb li jegħlbu l-ostakli lingwistiċi u jgħinu fil-ħarsien tal-wirt kulturali tal-komunitajiet lingwistiċi;

43.

Jappoġġja l-iżvilupp ta' servizzi elettroniċi pubbliċi multilingwi fl-amministrazzjonijiet Ewropej, nazzjonali u, fejn ikun f'loku. dawk reġjonali u lokali b'teknoloġiji tal-lingwa innovattivi, inklussivi assistivi, li jnaqqsu l-inugwaljanzi bejn il-lingwi u l-komunitajiet lingwistiċi, jippromwovu aċċess ugwali għas-servizzi, jistimolaw il-mobilità tan-negozji, taċ-ċittadini u tal-ħaddiema fl-Ewropa u jiżguraw it-twettiq ta' Suq Uniku Diġitali multilingwi inklussiv;

44.

Jitlob li l-amministrazzjonijiet fil-livelli kollha jtejbu l-aċċess għal servizzi u informazzjoni online b'lingwi differenti, speċjalment għas-servizzi f'reġjuni transfruntiera u għal kwistjonijiet relatati mal-kultura, u li jużaw it-teknoloġiji tal-lingwa b'xejn u open-source li diġà jeżistu, fosthom it-traduzzjoni awtomatika, l-għarfien tat-taħdit, it-taħdit mill-kitba u s-sistemi lingwistiċi intelliġenti, bħas-sistemi multilingwi għall-irkupru tal-informazzjoni, għall-ġenerazzjoni ta' sommarji u sunti, u għall-fehim tat-taħdit, biex itejbu l-aċċessibilità ta' dawk is-servizzi;

45.

Jirrileva l-importanza tat-tekniki tal-estrazzjoni tal-informazzjoni mid-data u mit-testi għall-iżvilupp tat-teknoloġiji tal-lingwa; Jissottolinja l-ħtieġa li l-kollaborazzjoni bejn l-industrija u s-sidien tad-data tissaħħaħ; jisħaq fuq il-ħtieġa li l-qafas regolatorju jiġi adattat u li jiġi żgurat li r-riżorsi lingwistiċi jintużaw u jinġabru b'mod aktar miftuħ u interoperabbli; jinnota li informazzjoni sensittiva ma għandhiex tingħadda f'idejn kumpaniji kummerċjali u s-software tagħhom li huwa disponibbli b'xejn, peress li mhuwiex ċar kif dawn jistgħu jużaw l-għarfien li jiġbru, bħal fil-każ ta' data tas-saħħa;

o

o o

46.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 345, 31.12.2003, p. 90.

(2)  ĠU L 175, 27.6.2013, p. 1.

(3)  ĠU L 318, 4.12.2015, p. 1.

(4)  ĠU C 320, 16.12.2008, p. 1.

(5)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 965.

(6)  ĠU C 54, 19.2.2011, p. 58.

(7)  ĠU C 187, 18.7.1988, p. 236.

(8)  ĠU C 92 E, 16.4.2004, p. 322.

(9)  ĠU C 76 E, 25.3.2004, p. 374.

(10)  ĠU C 117 E, 6.5.2010, p. 59.

(11)  ĠU C 93, 9.3.2016, p. 52.

(12)  Testi adottati, P8_TA(2018)0032.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/50


P8_TA(2018)0333

Ġestjoni trasparenti u responsabbli tar-riżorsi naturali fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw: il-każ tal-foresti

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-ġestjoni trasparenti u responsabbli tar-riżorsi naturali fil-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw: il-każ tal-foresti (2018/2003(INI))

(2019/C 433/09)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni dwar l-Infurzar tal-Liġi, Tmexxija u Kummerċ fis-Settur Forestali (FLEGT) (Settembru 2001) u l-Ftehimiet ta' Sħubija Volontarja (VPAs) dwar l-FLEGT ma' pajjiżi terzi,

wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u l-Artikolu 208 tiegħu,

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 995/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Ottubru 2010 li jistabbilixxi l-obbligi tal-operaturi li jqiegħdu fis-suq injam u prodotti tal-injam (1) (ir-Regolament tal-UE dwar l-Injam),

wara li kkunsidra s-Sħubija ta' Busan tal-2011 favur Kooperazzjoni Effikaċi għall-Iżvilupp,

wara li kkunsidra l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti għall-2015-2030,

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi li ntlaħaq fil-21 Konferenza tal-Partijiet tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (COP21),

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-istudju tal-Kummissjoni dwar L-impatt tal-konsum tal-UE fuq id-deforestazzjoni: Analiżi komprensiva tal-impatt tal-konsum tal-UE fuq id-deforestazzjoni (2013),

wara li kkunsidra l-abbozz ta' studju tal-fattibbiltà dwar l-għażliet biex tiżdied l-azzjoni tal-UE kontra d-deforestazzjoni, ikkummissjonat mid-Direttorat Ġenerali għall-Ambjent tal-Kummissjoni (2017),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Ottubru 2008 bit-titlu "Nindirizzaw l-isfidi tad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti sabiex niġġieldu t-tibdil fil-klima u t-telf tal-bijodiversità" (COM(2008)0645),

wara li kkunsidra l-Consumer Goods Forum (Forum tal-Prodotti għall-Konsumatur) tal-2010, netwerk globali tal-industrija magħmul minn bejjiegħa bl-imnut, manifatturi u fornituri ta' servizzi, li adotta mira li sal-2020 ma jkun hemm ebda deforestazzjoni fil-ktajjen ta' provvista tas-sħab tiegħu,

wara li kkunsidra l-Bonn Challenge (Sfida ta' Bonn) tal-2011, li hija sforz globali sabiex 150 miljun ettaru ta' art deforestata u degradata fid-dinja jiġu restawrati sal-2020, u 350 miljun ettaru sal-2030,

wara li kkunsidra t-Tropical Forest Alliance (Alleanza tal-Foresti Tropikali) tal-2020,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' New York dwar il-Foresti u l-Aġenda ta' Azzjoni tal-2014,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-2016 dwar infurzar tal-liġi, tmexxija u kummerċ fis-settur forestali,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Amsterdam "Towards Eliminating Deforestation from Agricultural Commodity Chains with European Countries" (Lejn l-Eliminazzjoni tad-Deforestazzjoni mill-Ktajjen ta' Prodotti Agrikoli Bażiċi Agrikoli ma' Pajjiżi Ewropej) ta' Diċembru 2015,

wara li kkunsidra l-Istrateġija tal-Kummissjoni "Kummerċ għal Kulħadd" (2015),

wara li kkunsidra l-mekkaniżmu tal-Programm tan-NU dwar it-Tnaqqis tal-Emissjonijiet mid-Deforestazzjoni u d-Degradazzjoni tal-Foresti (REDD+),

wara li kkunsidra l-Pjan Strateġiku tan-NU dwar il-Foresti (UNSPF) tal-2017-2030, li jiddefinixxi sitt Għanijiet Globali dwar il-Foresti u 26 mira assoċjata li għandhom jintlaħqu sal-2030,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU għall-Ġlieda kontra d-Deżertifikazzjoni adottata fis-17 ta' Ġunju 1994,

wara li kkunsidra l-iżvilupp mill-Programm ta' Żvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti (UNDP) ta' pjattaformi nazzjonali għal prodotti bażiċi sostenibbli,

wara li kkunsidra l-Mekkaniżmu ta' Kooperazzjoni Bilaterali dwar l-Infurzar u Governanza tal-Liġi tal-Foresti (BCM-FLEG) maċ-Ċina (2009),

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tal-1966,

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali tal-1966,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Amerikana dwar id-Drittijiet tal-Bniedem tal-1969,

wara li kkunsidra l-Karta Afrikana għad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli tal-1987,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Uffiċċju Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) Nru 169 dwar il-Popli Indiġeni u Tribali tal-1989,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Popli Indiġeni (UNDRIP) tal-2007,

wara li kkunsidra l-Linji Gwida Volontarji tal-2012 dwar il-Pussess tal-Art (VGGT) tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO),

wara li kkunsidra l-Prinċipji tal-2014 tal-FAO dwar Investiment Responsabbli fis-Sistemi tal-Agrikoltura u tal-Ikel,

wara li kkunsidra r-rapport "Planetary Boundaries" l-aktar reċenti,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar il-Kummerċ Internazzjonali fl-Ispeċijiet ta' Fawna u Flora Selvaġġi fil-Periklu (CITES) tal-1973,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika tal-1992 u l-Protokoll assoċjat ta' Kartaġena dwar il-Bijosikurezza tal-2000 u l-Protokoll ta' Nagoya dwar l-Aċċess għal Riżorsi Ġenetiċi u l-Qsim Ġust u Ekwu ta' Benefiċċji li Jirriżultaw mill-Użu tagħhom tal-2010,

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Grupp ta' Esperti ta' Livell Għoli dwar il-Finanzi Sostenibbli,

wara li kkunsidra l-Prinċipji Gwida dwar in-Negozju u d-Drittijiet tal-Bniedem, approvati mill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fl-2011, kif ukoll il-Linji Gwida tal-OECD dwar l-Intrapriżi Multinazzjonali, aġġornati fl-2011,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' April 2017 dwar iż-żejt tal-palm u d-deforestazzjoni tal-foresti pluvjali (2),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2016 dwar ir-responsabbiltà tal-kumpaniji għal abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi (3),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni ta' April 2018 minn rappreżentanti tas-soċjetà ċivili dwar ir-Rwol tal-UE fil-Protezzjoni tal-Foresti u tad-Drittijiet,

wara li kkunsidra l-Programm Globali tal-Uffiċċju tan-Nazzjonijiet Uniti kontra d-Droga u l-Kriminalità (UNODC) għall-Ġlieda kontra l-Kriminalità marbuta mal-Organiżmi Selvaġġi u l-Foresti,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tat-12 ta' Settembru 2017 dwar l-impatt tal-kummerċ internazzjonali u tal-politiki kummerċjali tal-UE fuq il-ktajjen ta' valur mondjali (4),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali (A8-0249/2018),

A.

billi l-foresti b'diversità bijoloġika jikkontribwixxu b'mod sostanzjali għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih u għall-konservazzjoni tal-bijodiversità;

B.

billi 300 miljun persuna jgħixu fil-foresti u 1,6 biljun persuna jiddependu direttament fuq il-foresti għall-għajxien tagħhom, inklużi aktar minn 2 000 grupp indiġenu; billi l-foresti għandhom rwol kruċjali fl-iżvilupp tal-ekonomiji lokali; billi huwa stmat li l-foresti fihom madwar 80 % tal-ispeċi terrestri kollha u għaldaqstant huma riżerva importanti ta' bijodiversità; billi, skont l-FAO, madwar 13-il miljun ettaru ta' foresti jintilfu kull sena;

C.

billi d-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti jseħħu l-aktar fl-emisfera tan-Nofsinhar u l-foresti tropikali;

D.

billi l-foresti jipprevjenu d-degradazzjoni u d-deżertifikazzjoni tal-art u b'hekk jitnaqqas ir-riskju ta' għargħar, uqigħ tal-art u nixfa;

E.

billi l-foresti huma vitali għal agrikoltura sostenibbli u titjib fis-sigurtà tal-ikel u n-nutrizzjoni;

F.

billi l-foresti jipprovdu wkoll servizzi essenzjali tal-ekosistema li jappoġġjaw l-agrikoltura sostenibbli permezz tar-regolazzjoni tal-flussi tal-ilma, l-istabbiliment tal-ħamrija, iż-żamma tal-fertilità tal-ħamrija, ir-regolazzjoni tal-klima u l-iffaċilitar ta' ħabitats vijabbli għad-dakkara selvaġġi u l-predaturi ta' pesti agrikoli;

G.

billi l-prodotti tal-forestrija jirrappreżentaw 1 % tal-PDG dinji;

H.

billi r-restawr tal-foresti huwa wieħed mill-istrateġiji vitali biex jiġi limitat it-tisħin globali għal 1,5 gradi; billi l-gvernijiet kollha għandhom jaċċettaw ir-responsabbiltajiet tagħhom u jieħdu miżuri biex inaqqsu l-ispejjeż tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra f'pajjiżhom;

I.

billi d-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti huma t-tieni l-akbar kawża umana tal-emissjonijiet tal-karbonju u huma responsabbli għal madwar 20 % tal-emissjonijiet globali ta' gassijiet serra;

J.

billi l-fjuwil mill-injam għadu l-aktar prodott importanti tal-foresti fil-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw u l-aktar sors importanti ta' enerġija f'bosta pajjiżi Afrikani u Asjatiċi; billi fl-Afrika sub-Saħarjana, erbgħa minn kull ħames persuni għadhom jużaw l-injam għat-tisjir;

K.

billi l-foresti primarji għandhom bijodiversità rikka u jżommu 30 sa 70 fil-mija aktar karbonju minn foresti maqtugħin jew degradati;

L.

billi informazzjoni ċara, konsistenti u aġġornata dwar il-kopertura tal-foresti hija kruċjali għal monitoraġġ effettiv u l-infurzar tal-liġi;

M.

billi filwaqt li l-FLEGT-VPAs kienu siewja biex tittejjeb il-governanza tal-foresti, dawn għad għandhom bosta nuqqasijiet;

N.

billi l-FLEGT-VPAs jiffukaw fuq il-qtugħ tas-siġar fuq skala industrijali, filwaqt li l-biċċa l-kbira tal-qtugħ illegali tas-siġar joriġina mill-qtugħ tas-siġar artiġjanali u mill-injam tal-azjendi agrikoli;

O.

billi l-FLEGT-VPAs għandhom definizzjoni wisq ristretta ta' "legalità", xi drabi jitħallew barra kwistjonijiet kruċjali relatati mad-dominju tal-art u d-drittijiet tal-popli lokali;

P.

billi l-FLEGT-VPAs, ir-REDD+ u ċ-ċertifikazzjoni baqgħu inizjattivi separati, li jeħtiġilhom jiġu kkoordinati aktar;

Q.

billi l-implimentazzjoni tal-objettivi tal-FLEGT tiddependi ħafna fuq il-pajjiżi ewlenin tal-produzzjoni, l-ipproċessar u l-kummerċ, bħaċ-Ċina, ir-Russja, l-Indja, il-Korea t'Isfel u l-Ġappun, u l-impenn tagħhom li jindirizzaw il-qtugħ illegali tas-siġar u l-kummerċ tal-prodotti illegali tal-injam, u billi s'issa d-djalogi politiċi bilaterali ma' dawn is-sħab ma wasslux għal riżultati sodisfaċenti;

R.

billi l-għan tar-Regolament tal-UE dwar l-Injam (EUTR) huwa li jiżgura li l-ebda injam illegali ma jitqiegħed fis-suq tal-UE; billi r-rieżami tal-2016 tal-EUTR ikkonkluda li l-implimentazzjoni u l-infurzar tar-regolament ma kinux kompluti; billi tnediet konsultazzjoni pubblika fil-bidu ta' din is-sena dwar bidliet possibbli tal-ambitu tal-EUTR;

S.

billi ż-żoni protetti għandhom ikunu fil-qalba ta' kwalunkwe approċċ strateġiku għall-konservazzjoni tal-ħajja selvaġġa; billi dawn għandhom ikunu żoni siguri u inklużivi għall-iżvilupp ekonomiku, abbażi ta' biedja sostenibbli, enerġija, kultura u turiżmu, u jwasslu għall-iżvilupp ta' governanza tajba;

T.

billi s-sħubijiet pubbliċi-privati għandhom rwol importanti fl-iżvilupp sostenibbli ta' parks fl-Afrika sub-Saħarjana, li jirrispettaw id-drittijiet tal-komunitajiet forestali;

U.

billi l-korruzzjoni u istituzzjonijiet dgħajfa jirrappreżentaw ostakli ewlenin għall-protezzjoni u l-preservazzjoni tal-foresti; billi rapport konġunt tal-2016 tal-Programm tan-NU għall-Ambjent (UNEP) u l-INTERPOL (5) jidentifika li r-reati relatati mal-foresti huma fost l-akbar ħames sfidi ewlenin sabiex jintlaħqu l-SDGs u jistqarr li l-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam jammonta għal bejn 15 u 30 % tal-kummerċ globali legali; billi, skont il-Bank Dinji, il-pajjiżi affettwati jitilfu madwar USD 15 biljun kull sena fir-rigward tal-qtugħ illegali tas-siġar u l-kummerċ tal-injam;

V.

billi l-kriminalità forestali tieħu sura differenti, prinċipalment l-isfruttament illegali ta' speċi tal-injam li huma fil-periklu u li huma ta' valur għoli (CITES elenkati); il-qtugħ illegali tal-injam għall-materjal tal-bini u għall-għamara; il-qtugħ illegali tas-siġar u s-sekwestru tal-injam permezz ta' pjantaġġuni u kumpaniji agrikoli abbużivi għall-forniment ta' polpa lill-industrija tal-karta flimkien mal-użu ta' fjuwil mill-injam, li mhux regolat, u l-kummerċ tal-faħam sabiex jinħeba l-qtugħ illegali tas-siġar fi ħdan u barra miż-żoni protetti;

W.

billi l-urbanizzazzjoni, il-governanza ħażina, id-deforestazzjoni fuq skala kbira għall-agrikoltura, il-minjieri u l-iżvilupp tal-infrastruttura qegħdin jikkawżaw ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem b'impatti devastanti fuq il-popli indiġeni u l-komunitajiet lokali bħalma huma l-ħtif tal-art, l-iżgumbrar furzat, il-fastidju mill-pulizija, l-arresti arbitrarji u l-kriminalizzazzjoni tal-mexxejja tal-komunità, id-difensuri u l-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem;

X.

billi l-Aġenda 2030 tan-NU tistabbilixxi l-mira li sal-2020 jitwaqqfu u jittaffew l-effetti tad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti; billi dan l-impenn huwa mtenni fil-Ftehim ta' Pariġi dwar il-Klima u m'għandux jiġi differit;

Y.

billi l-SDG 15 isemmi b'mod espliċitu l-ħtieġa ta' ġestjoni tajba tal-foresti, filwaqt li l-foresti jista' jkollhom rwol fejn jgħinu sabiex jintlaħqu ħafna aktar SDGs oħra;

Z.

billi r-REDD+ wassal għal benefiċċji ambjentali u soċjali f'bosta pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw bħall-konservazzjoni tal-bijodiversità, l-iżvilupp rurali u t-titjib tal-governanza tal-foresti; billi, madankollu, ta' spiss ġie kkritikat li jqiegħed pressjoni fuq il-komunitajiet tal-foresti;

AA.

billi hemm ġabra ta' evidenza, li dejjem qiegħda tikber, li l-iżgurar tal-pussess tal-art mill-komunitajiet iwassal għal tnaqqis fid-deforestazzjoni u ġestjoni aktar sostenibbli tal-foresti;

AB.

billi l-agrikoltura tirrappreżenta 80 % tad-deforestazzjoni madwar id-dinja kollha; billi t-trobbija tal-bhejjem u l-pjantaġġuni industrijali kbar, b'mod partikolari dawk tas-sojja u taż-żejt tal-palm, huma l-kawżi ewlenin tad-deforestazzjoni, partikolarment fil-pajjiżi tropiċi, minħabba domanda dejjem akbar għal dawn il-prodotti fil-pajjiżi żviluppati u fl-ekonomiji emerġenti u l-espansjoni tal-agrikoltura industrijali madwar id-dinja; billi fl-2013 studju tal-Kummissjoni żvela li l-UE-27 kienet l-akbar importatur dinji nett tad-deforestazzjoni reali (bejn l-1990 u l-2008); billi għaldaqstant l-UE għandha rwol deċiżiv fil-ġlieda kontra d-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti, partikolarment fir-rigward tad-domanda tagħha u r-rekwiżiti tagħha dwar id-diliġenza dovuta fir-rigward ta' prodotti bażiċi agrikoli;

AC.

billi l-espansjoni tas-sojja wasslet għal problemi soċjali u ambjentali, bħall-erożjoni tal-ħamrija, it-tniġġis tal-ilma, il-kontaminazzjoni mill-pestiċidi u l-ispostament sfurzat tal-popli; billi l-komunitajiet indiġeni kienu fost dawk l-aktar affettwati;

AD.

billi l-espansjoni tal-pjantaġġuni taż-żejt tal-palm wasslet għal qerda massiva tal-foresti u kunflitti soċjali li qiegħdu l-kumpaniji tal-pjantaġġuni kontra l-gruppi indiġeni u l-komunitajiet lokali;

AE.

billi f'dawn l-aħħar snin, is-settur privat wera impenn dejjem akbar lejn il-protezzjoni tal-foresti u billi aktar minn 400 kumpanija impenjaw ruħhom li jeliminaw id-deforestazzjoni mill-prodotti u l-katini ta' provvista tagħhom, f'konformità mad-Dikjarazzjoni ta' New York dwar il-Foresti, b'enfasi partikolari fuq il-prodotti bażiċi bħaż-żejt tal-palm, is-sojja, iċ-ċanga u l-injam; billi l-miżuri pubbliċi maħsuba għall-prodotti agrikoli madankollu għadhom relattivament rari;

1.

Ifakkar li l-Aġenda 2030 tirrikonoxxi li l-foresti b'diversità bijoloġika għandhom rwol kruċjali fl-iżvilupp sostenibbli kif ukoll għall-Ftehim ta' Pariġi; itenni li l-immaniġġjar sostenibbli u inklużiv tal-foresti u l-użu responsabbli tal-prodotti bażiċi mill-foresti huma l-aktar sistema naturali li hija effettiva u irħisa għall-qbid u l-ħżin tal-karbonju;

2.

Jitlob lill-UE tappoġġja l-integrazzjoni tal-objettivi dwar il-governanza tal-foresti u tal-art fil-Kontributi Stabbiliti fil-Livell Nazzjonali ta' pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw u li għandhom il-foresti;

3.

Ifakkar li l-Ftehim ta' Pariġi jirrikjedi li l-Partijiet kollha jieħdu azzjoni sabiex jikkonservaw u jsaħħu l-bjar, inklużi l-foresti;

4.

Jinnota li t-twaqqif tad-deforestazzjoni u tad-degradazzjoni tal-foresti, u l-fatt li l-foresti jitħallew jerġgħu jikbru, jipprovdi mill-inqas 30 % tal-azzjoni ta' mitigazzjoni kollha meħtieġa biex it-tisħin globali jiġi limitat għal 1,5 C (6);

5.

Jinnota li d-deforestazzjoni hija responsabbli għal 11 % tal-emissjonijiet antropoġeniċi globali ta' gassijiet serra, aktar mill-karozzi tal-passiġġieri kollha f'daqqa;

6.

Jafferma r-rilevanza tat-tip ta' ġestjoni tal-foresti għall-bilanċ tal-karbonju fit-tropiċi, kif enfasizzat fid-dokumenti reċenti (7), li indikaw li forom aktar sottili ta' degradazzjoni, u mhux biss deforestazzjoni fuq skala kbira kif kien maħsub qabel, x'aktarx huma sors sinifikanti ħafna ta' emissjonijiet tal-karbonju li jammontaw għal aktar min-nofs l-emissjonijiet;

7.

Jinnota li r-riforestazzjoni, it-tiġdid tal-foresti degradati eżistenti u ż-żieda fil-kopertura tas-siġar fuq pajsaġġi agrikoli permezz tal-agroforestrija jirrappreżentaw l-uniċi sorsi disponibbli ta' emissjonijiet negattivi b'potenzjal sinifikanti biex jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi;

8.

Ifakkar l-Isfida ta' Bonn (8), li l-għan tagħha huwa li jiġu restawrati 350 miljun ettaru ta' art degradata u deforestata sal-2030 li jistgħu jiġġeneraw madwar USD 170 biljun fis-sena f'benefiċċji netti minn protezzjoni tal-magħqad tal-ilma, rendiment tal-għelejjel u prodotti tal-foresti mtejba, u jistgħu jissekwestraw sa ekwivalenza ta' 1,7 gigatunnellati ta' diossidu tal-karbonju kull sena;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni tonora l-impenji internazzjonali tal-UE, inter alia, dawk magħmula fil-qafas tal-COP21, il-Forum tan-NU dwar il-Foresti (UNFF), il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Diversità Bijoloġika (UNCBD), id-Dikjarazzjoni ta' New York dwar il-Foresti u l-SDG 15, b'mod partikolari l-Mira 15.2 intiż biex tiġi promossa l-implimentazzjoni ta' ġestjoni sostenibbli tat-tipi kollha ta' foresti, titwaqqaf id-deforestazzjoni, jiġu restawrati l-foresti degradati u jiżdiedu b'mod sostanzjali t-tisġir u r-riforestazzjoni globalment sal-2020;

10.

Ifakkar speċifikament li l-Unjoni impenjat ruħha għall-miri tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika ta' Aichi, li jirrikjedu li 17 % tal-ħabitats kollha jiġu kkonservati, 15 % tal-ekosistemi degradati jiġu rrestawrati u t-telf tal-foresti jinġieb qrib iż-żero, jew tal-inqas jitnaqqas bin-nofs sal-2020;

11.

Jinnota li l-industrija tal-avjazzjoni tiddependi ħafna fuq il-kumpens għall-emissjonijiet tal-karbonju, inklużi l-foresti; jenfasizza, madankollu, li l-kumpens għall-foresti qiegħed jiffaċċja kritika serja, billi dawn huma diffiċli li jitkejlu u impossibbli li jiġu garantiti; iqis li l-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO) għandha teskludi l-kumpens għall-foresti mill-Iskema ta' Kumpens u Tnaqqis tal-Karbonju għall-Avjazzjoni Internazzjonali (CORSIA);

12.

Jissottolinja li l-kawżi tad-deforestazzjoni jmorru lil hinn mis-settur tal-foresti nnifsu u huma relatati ma' firxa varjata ta' kwistjonijiet bħad-dominju tal-art, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-popli indiġeni, il-politiki agrikoli u t-tibdil fil-klima; jappella lill-Kummissjoni biex iżżid l-isforzi tagħha rigward l-implimentazzjoni sħiħa u effettiva tal-FLEGT-VPAs u sabiex tindirizza d-deforestazzjoni b'mod olistiku permezz ta' qafas ta' politika koerenti, jiġifieri billi jiġi żgurat ir-rikonoxximent effettiv u r-rispett tad-drittijiet tad-dominju ta' art ta' komunitajiet li jiddependu mill-foresti, b'mod partikolari fil-każ ta' finanzjament tal-UE għall-iżvilupp, kif ukoll fil-proċess ta' skrinjar tal-FLEGT-VPAs, u b'dan il-mod tkun possibbli s-sussistenza fil-komunità forestali lokali filwaqt li tiġi żgurata l-konservazzjoni tal-ekosistemi;

13.

Jappella lill-Kummissjoni sabiex kull sentejn tfassal rapport dwar il-progress tal-Pjan ta' Azzjoni tal-FLEGT; jisħaq li dan għandu jinkludi valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-VPA, l-iskadenzi skedati, kwalunkwe diffikultajiet misjuba u l-miżuri meħuda jew ippjanati;

14.

Jinnota li l-implimentazzjoni tal-VPAs ser ikollha aktar ċans li tirnexxi jekk tipprevedi aktar appoġġ immirat għall-gruppi vulnerabbli involuti fil-ġestjoni tar-riżorsi tal-injam (bdiewa żgħar, intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (MSMEs), operaturi indipendenti fis-settur "informali"); jisħaq fuq l-importanza li jiġi żgurat li l-proċessi ta' ċertifikazzjoni jirrispettaw l-interessi tal-gruppi aktar vulnerabbli involuti fil-ġestjoni tal-foresti;

15.

Jissottolinja l-importanza li jiġi miġġieled il-kummerċ illegali fl-injam tropikali; jissuġġerixxi lill-Kummissjoni sabiex in-negozjati futuri tal-liċenzji ta' esportazzjoni FLEGT għal prodotti tal-injam legali vverifikati esportati lejn l-UE jqisu l-esperjenza miksuba bis-sistema Indoneżjana, li ilha effettiva minn Novembru 2016; jitlob li l-Kummissjoni twettaq valutazzjoni tal-impatt awtonoma tal-implimentazzjoni tas-sistema Indoneżjana ta' verifika tal-legalità tal-injam, li għandha tiġi ppreżentata f'perjodu ta' żmien xieraq;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jindirizzaw ir-riskju ta' kunflitti relatati mal-injam, biex jiżguraw li jiġi definit bħala illegali permezz tal-proċess tal-VPA; jemmen li d-definizzjoni tal-legalità tas-Sistema ta' Assigurazzjoni tal-Legalità tal-Injam (TLAS) għandha tevolvi sabiex fil-VPAs kollha tinkludi d-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari d-drittijiet komunitarji tad-dominju tal-art;

17.

Jappella lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jużaw id-"djalogu strutturat FLEGT" propost sabiex titwettaq valutazzjoni xierqa tar-riskji ta' korruzzjoni fis-settur tal-foresti u jiġu żviluppati miżuri li jsaħħu l-parteċipazzjoni, it-trasparenza, ir-responsabbiltà u l-integrità bħala aspetti ta' strateġija kontra l-korruzzjoni;

18.

Jappella biex l-UE tiżviluppa politika ta' akkwist tal-injam ekoloġiku li tappoġġja l-protezzjoni u r-restawr tal-ekosistemi tal-foresti madwar id-dinja;

19.

Jinnota bi tħassib li s-settur tal-foresti huwa partikolarment vulnerabbli għal governanza dgħajfa, inklużi l-korruzzjoni, il-frodi u l-kriminalità organizzata, li jgawdu minn livell sinifikanti ta' impunità; jiddeplora l-fatt li anke f'pajjiżi li għandhom liġijiet tajba tal-foresti, l-implimentazzjoni għadha dgħajfa;

20.

Jirrikonoxxi li r-reati b'rabta mal-foresti, bħall-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam, ġew stmati li jirrappreżentaw valur ta' USD 50-152 biljun globalment fl-2016, żieda ta' aktar minn 30-100 biljun fl-2014 u kklassifikati bħala l-ewwel f'termini ta' dħul fost ir-reati ambjentali; jinnota li l-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam għandu rwol sostanzjali fil-finanzjament tal-kriminalità organizzata u għaldaqstant ifaqqar b'mod sinifikanti lill-gvernijiet, lin-nazzjonijiet u lill-komunitajiet lokali minħabba dħul mhux miġbur (9);

21.

Jinsab allarmat li l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, il-ħtif tal-art u s-sekwestru tal-artijiet indiġeni intensifikaw, kawża tal-espansjoni tal-infrastruttura u l-pjantaġġuni tal-monokultura għall-ikel, il-fjuwil u l-fibra, il-qtugħ tas-siġar u l-azzjonijiet ta' mitigazzjoni tal-karbonju bħall-bijofjuwils, il-gass naturali jew l-iżviluppi idroelettriċi fuq skala kbira;

22.

Jinnota bi tħassib li madwar 300 000 Popli Forestali (imsejħa wkoll "pygmies" jew "batwas") fil-foresta pluvjali tal-Afrika Ċentrali qegħdin jiffaċċjaw pressjonijiet bla preċedent fuq l-artijiet, ir-riżorsi tal-foresti u s-soċjetajiet tagħhom, billi l-foresti qegħdin jinqatgħu, jiġu żgumbrati għall-agrikoltura jew jinbidlu f'żoni esklużivi għall-konservazzjoni tal-ħajja selvaġġa;

23.

Iħeġġeġ bis-sħiħ li l-Kummissjoni ssegwi l-punti li saru fir-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-25 ta' Ottubru 2016 dwar ir-responsabbiltà tal-kumpaniji għal abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi (10), inkluż b'referenza għall-korporazzjonijiet li joperaw f'dan il-qasam; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex b'mod partikolari tagħti bidu għall-miżuri msemmija f'din ir-riżoluzzjoni sabiex tidentifika u tikkastiga lil dawk responsabbli, meta tali azzjonijiet jistgħu jiġu allokati direttament jew indirettament lil korporazzjonijiet multinazzjonali li joperaw fil-ġurisdizzjoni ta' Stat Membru;

24.

Jenfasizza li l-qtugħ illegali tas-siġar jikkawża telf ta' dħul mit-taxxa għall-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw; jiddeplora b'mod partikolari l-fatt li r-rifuġji fiskali delokalizzati u l-iskemi ta' evitar tat-taxxa qegħdin jintużaw biex jiffinanzjaw kumpaniji u sussidjarji fittizji ta' kumpaniji ewlenin tal-polpa, tal-qtugħ tas-siġar għall-injam u tal-minjieri assoċjati mad-deforestazzjoni, kif ikkonfermat mill-Panama Papers u mill-Paradise Papers, f'kuntest fejn l-effetti tal-globalizzazzjoni finanzjarja mhux regolata jista' jkollha impatt negattiv fuq il-konservazzjoni tal-foresti u s-sostenibbiltà ambjentali; iħeġġeġ għal darb'oħra sabiex l-UE turi rieda politika u determinazzjoni qawwija fil-ġlieda kontra l-evitar u l-evażjoni tat-taxxa, kemm domestikament kif ukoll ma' pajjiżi terzi;

25.

Jilqa' l-pubblikazzjoni tal-istudju tal-fattibbiltà li ilu mistenni dwar l-għażliet biex tiżdied l-azzjoni tal-UE kontra d-deforestazzjoni (11), ikkummissjonat mid-Direttorat Ġenerali għall-Ambjent tal-Kummissjoni Ewropea; jinnota li dan l-istudju jiffoka prinċipalment fuq seba' prodotti forestali ta' riskju, jiġifieri ż-żejt tal-palm, is-sojja, il-gomma, iċ-ċanga, il-qamħirrum, il-kawkaw u l-kafè, u jirrikonoxxi li "B'mod ċar l-UE hija parti mill-problema tad-deforestazzjoni globali";

26.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tniedi minnufih valutazzjoni tal-impatt dettaljata u konsultazzjoni ġenwina mal-partijiet ikkonċernati, b'mod partikolari bl-involviment tal-popli lokali u n-nisa, bil-ħsieb li jiġi stabbilit ta' Pjan ta' Azzjoni tal-UE sinifikanti dwar id-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti li jinkludi miżuri regolatorji konkreti u koerenti, inkluż mekkaniżmu ta' monitoraġġ, biex tiggarantixxi li l-ebda katina ta' provvista jew tranżazzjoni finanzjarja marbuta mal-UE ma jikkawżaw deforestazzjoni, degradazzjoni tal-foresti jew ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jappella biex dan il-Pjan ta' Azzjoni jippromwovi aktar assistenza finanzjarja u teknika lill-pajjiżi produtturi bil-għan speċifiku li jipproteġi, iżomm u jirrestawra l-foresti u l-ekosistemi kritiċi, u jtejjeb l-għajxien tal-komunitajiet li jiddependu mill-foresti;

27.

Ifakkar li n-nisa indiġeni u l-bdiewa nisa għandhom rwol ċentrali fil-protezzjoni tal-ekosistemi tal-foresti; jinnota bi tħassib, madankollu, in-nuqqas ta' inklużjoni u l-emanċipazzjoni tan-nisa fil-proċess tal-ġestjoni tar-riżorsi naturali; jiddeplora n-nuqqas ta' edukazzjoni dwar il-forestrija; jemmen li l-ugwaljanza bejn il-ġeneri fl-edukazzjoni dwar il-forestrija hija punt ewlieni fil-ġestjoni sostenibbli tal-foresti, li għandha tiġi riflessa fil-Pjan ta' Azzjoni tal-UE;

28.

Jieħu nota tal-ftuħ tal-konsultazzjoni pubblika dwar il-kamp ta' applikazzjoni tal-prodott tar-Regolament dwar l-Injam; iqis li l-possibbiltà li ssir għażla fil-kwestjonarju dwar it-tnaqqis tal-kamp ta' applikazzjoni li għandu jiġi kopert mir-Regolament mhijiex waħda ġġustifikata minħabba li l-kummerċ illegali jiffjorixxi fi ħdan il-kamp ta' applikazzjoni attwali tar-Regolament; jinnota wkoll il-pożizzjoni favorevoli tal-Konfederazzjoni Ewropea tal-Industriji tax-Xogħol tal-Injam dwar l-estensjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tar-Regolament dwar l-Injam għall-prodotti kollha tal-injam;

29.

Jinnota li ma kienx possibbli li ssir valutazzjoni, fir-rieżami tal-2016 tal-EUTR (SWD(2016)0034), dwar jekk il-penali stipulati mill-Istati Membri humiex effettivi, proporzjonati u dissważivi peress li l-għadd ta' sanzjonijiet applikati s'issa kien baxx ħafna; għandu dubju dwar l-applikazzjoni minn uħud mill-Istati Membri tal-kriterju "tal-kundizzjonijiet ekonomiċi nazzjonali" għal penali stabbiliti, minħabba l-aspett internazzjonali tar-reat u l-fatt li dan huwa kklassifikat bħala l-ewwel fir-reati ambjentali fid-dinja;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw b'mod sħiħ u jinfurzaw l-EUTR, u sabiex l-EUTR ikopri l-prodotti kollha li huma jew jistgħu jkunu magħmula mill-injam, u li jkun fihom jew jista' jkun fihom l-injam; jenfasizza l-ħtieġa li jitwettqu kontrolli adegwati u effettivi, inkluż fuq ktajjen tal-provvista kumplessi u fuq importazzjonijiet minn pajjiżi ta' pproċessar, u jitlob sanzjonijiet robusti u dissważivi għall-operaturi ekonomiċi kollha, peress li dan huwa reat internazzjonali li jiġġenera l-akbar qligħ fost ir-reati ambjentali;

31.

Jinnota li ġie żvelat li l-liċenzji tal-esportazzjoni tal-FLEGT jippermettu li l-injam miksub b'mod illegali jitħallat mal-injam legali u għalhekk jista' potenzjalment jiġi esportat lejn l-UE bħala konformi mal-EUTR (12);

32.

Jistieden lill-Kummissjoni taġġorna l-gwida tar-Regolament tal-UE dwar l-Injam sabiex tindirizza l-injam ta' kunflitt u tirrakkomanda aktar miżuri dettaljati ta' mitigazzjoni tar-riskji sabiex jissaħħaħ l-infurzar kif ukoll titlob diliġenza dovuta mill-operaturi li jimportaw minn żoni affettwati minn kunflitt jew żoni ta' riskju għoli, termini u kundizzjonijiet kontra t-tixħim f'kuntratti ma' fornituri, l-implimentazzjoni ta' dispożizzjonijiet ta' konformità kontra l-korruzzjoni, dikjarazzjonijiet finanzjarji awditjati, u awditi kontra l-korruzzjoni;

Governanza tal-foresti u tal-art

33.

Jirrikonoxxi l-ħidma importanti mwettqa fi ħdan il-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-NU (UNECE) u l-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-NU (FAO) fir-rigward tal-ġestjoni sostenibbli globali tal-foresti, li għandha rwol essenzjali fil-kummerċ sostenibbli tal-prodotti tal-foresti;

34.

Jistieden lill-UE tistabbilixxi kooperazzjoni aktar b'saħħitha u sħubiji effettivi mal-pajjiżi li l-aktar jikkunsmaw l-injam u partijiet ikkonċernati internazzjonali, bħan-NU, b'mod partikolari l-FAO, iċ-Ċentru għal Riċerka Internazzjonali dwar il-Foresti (CIFOR) u l-Programm tal-Bank Dinji dwar il-Foresti (PROFOR), għal tnaqqis aktar effettiv fil-kummerċ ta' injam maqtugħ illegalment fil-livell globali u titjib fil-governanza tal-foresti b'mod ġenerali;

35.

Jenfasizza li l-foresti sekondarji, li jiġu ġġenerati l-aktar permezz ta' proċessi naturali wara disturb tal-bniedem jew disturb naturali sinifikanti tal-foresti primarji, jipprovdu wkoll, flimkien mal-foresti primarji, servizzi kruċjali tal-ekosistema, għajxien għall-popolazzjoni lokali kif ukoll provvista tal-injam; iqis li peress li s-sopravivenza tagħhom hija mhedda wkoll mill-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam, kwalunkwe azzjoni li tindirizza t-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont tal-ġestjoni tal-foresti għandu jkollha fil-mira wkoll il-foresti sekondarji, u mhux biss dawk primarji;

36.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li titħeġġeġ ġestjoni parteċipatorja u komunitarja tal-foresti permezz tat-tisħiħ tal-involviment tas-soċjetà ċivili fl-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-politiki u l-proġetti dwar il-ġestjoni tal-foresti li jissensibilizzaw u jiżguraw li l-komunitajiet lokali jaqsmu l-benefiċċji tar-riżorsi tal-foresti;

37.

Jinnota bi tħassib li l-pussess komunitarju mhux sigur tal-art mill-popli tal-foresti jikkostitwixxi ostaklu ewlieni għall-ġlieda kontra d-deforestazzjoni;

38.

Ifakkar li governanza responsabbli tal-pussess tal-art u tal-foresti hija essenzjali sabiex jiġu żgurati stabbiltà soċjali, użu sostenibbli tal-ambjent u investiment responsabbli għall-iżvilupp sostenibbli;

39.

Jinnota l-eżistenza ta' mudelli ta' dritt għall-pussess tal-art tal-forestrija komunitarja/dritt konswetudinarju għall-pussess tal-art kollettiv li jistgħu jġibu għadd ta' benefiċċji (13), inkluża żieda fiż-żona tal-foresta u fir-riżorsi tal-ilma disponibbli, tnaqqis fil-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam billi jiġu stabbiliti regoli ċari dwar l-aċċess għall-injam u sistema b'saħħitha ta' monitoraġġ tal-foresti; jipproponi li jkun hemm aktar riċerka u appoġġ sabiex ikunu jistgħu jiġu żviluppati oqfsa legali dwar il-forestrija komunitarja;

40.

Iħeġġeġ lill-pajjiżi sħab jirrikonoxxu u jipproteġu d-dritt tal-komunitajiet lokali li jiddependu fuq il-foresti u tal-popli indiġeni, b'mod partikolari n-nisa indiġeni, fir-rigward tas-sjieda abitwali u l-kontroll tal-artijiet, it-territorji u r-riżorsi naturali tagħhom, kif stabbilit fl-istrumenti internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem bħall-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali, UNDRIP u l-Konvenzjoni tal-ILO Nru 169; jappella lill-UE tappoġġja lill-pajjiżi sħab f'dan l-isforz u fl-applikazzjoni preċiża tal-prinċipju ta' kunsens liberu u infurmat minn qabel (FPIC) għall-akkwisti ta' art fuq skala kbira;

41.

Jiddenunzja l-ispazju li qiegħed jiċkien u l-għadd li qiegħed jikber ta' attakki fuq il-libertà ta' espressjoni tal-komunitajiet tas-soċjetà ċivili u dawk lokali fir-rigward tal-governanza tal-foresti;

42.

Jappella lill-Kummissjoni sabiex il-VGGT tal-FAO isiru vinkolanti għall-Pjan ta' Investiment Estern; jisħaq fuq il-fatt li l-konformità mal-VGGT tirrikjedi l-eżistenza ta' monitoraġġ u infurzar effettivi indipendenti, inklużi mekkaniżmi adegwati għas-soluzzjoni tat-tilwim u l-ilmenti; jinsisti li l-istandards dwar id-dominju ta' art jiġu inklużi fit-tfassil tal-proġetti, il-monitoraġġ u r-rapportar annwali u jsiru vinkolanti għall-azzjoni esterna kollha tal-UE ffinanzjata minn assistenza uffiċjali għall-iżvilupp (ODA);

43.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jistabbilixxu, bħala pass immedjat, mekkaniżmu effettiv ta' lmenti amministrattivi għall-vittmi ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem u impatti dannużi oħra kkawżati minn attivitajiet iffinanzjati mill-ODA sabiex jinbdew proċessi ta' investigazzjoni u ta' rikonċiljazzjoni; jindika li dan il-mekkaniżmu għandu jkollu proċeduri standardizzati, ikun ta' natura amministrattiva, u għaldaqstant ikun komplementari għall-mekkaniżmi ġudizzjarji, u li d-Delegazzjonijiet tal-UE jistgħu jaġixxu bħala punti ta' dħul;

44.

Jappella sabiex l-UE tadotta regoli dwar l-iżvelar obbligatorju ta' informazzjoni dwar id-deforestazzjoni li joffri prova ta' investimenti finanzjarji marbuta mal-produzzjoni jew mal-ipproċessar ta' prodotti bażiċi li huma ta' theddida għall-foresti;

45.

Ifakkar li l-Kummissjoni għandha tibgħat rapport lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill sas-27 ta' Novembru 2018 dwar il-funzjonament tad-Direttiva 2013/50/UE dwar it-Trasparenza li tintroduċi rekwiżit ta' żvelar għall-pagamenti lill-gvernijiet minn kumpaniji kbar elenkati u mhux elenkati b'attivitajiet fl-industrija estrattiva u li jinvolvi l-qtugħ tas-siġar għall-injam tal-foresti (naturali u seminaturali) primarji; jinnota wkoll li dan ir-rapport għandu jkun akkumpanjat minn proposta leġiżlattiva; fid-dawl ta' rieżami possibbli, jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra l-estensjoni tal-obbligu lil setturi tal-industrija oħra li jaffettwaw lill-foresti, u lil foresti oħra għajr il-foresti primarji;

46.

Jiddeplora n-nuqqas ta' parteċipazzjoni lokali u n-nuqqas ta' ftehimiet dwar il-foresti komunitarji fiż-żonar tal-użu tal-art u l-allokazzjoni tal-konċessjonijiet huma komuni f'bosta pajjiżi; huwa tal-fehma li t-TLAS għandha tinkludi salvagwardji proċedurali li jagħtu saħħa lill-komunitajiet, bil-għan li titnaqqas il-probabbiltà ta' allokazzjoni korrotta jew inġusta jew trasferimenti ta' art;

47.

Jisħaq fuq il-fatt li trasparenza tad-data, kartografija aħjar, monitoraġġ indipendenti, għodod għall-awditjar u kondiviżjoni tal-informazzjoni huma essenzjali għat-titjib tal-governanza, għall-kooperazzjoni internazzjonali u għall-iffaċilitar tal-konformità mal-impenji ta' ebda deforestazzjoni; jappella lill-UE sabiex iżżid l-appoġġ finanzjarju u tekniku lill-pajjiżi sħab sabiex tikseb dawn l-għanijiet u biex tgħinhom jiżviluppaw l-għarfien espert meħtieġ biex itejbu l-istrutturi ta' governanza tal-foresti lokali u r-responsabbiltà;

Ktajjen ta' provvista u finanzjament responsabbli

48.

Jinnota li l-importazzjonijiet tal-injam u tal-prodotti tal-injam għandhom jiġu kkontrollati aktar bir-reqqa fil-fruntieri tal-UE, sabiex jiġi żgurat li l-prodotti importati tassew jikkonformaw mal-kriterji meħtieġa biex jidħlu fl-UE;

49.

Jinnota li aktar minn nofs il-prodotti bażiċi mmanifatturati u esportati fis-suq globali huma prodotti tad-deforestazzjoni illegali; jindika li, b'kont meħud tal-prodotti bażiċi li huma ta' riskju għall-foresti u li huma relatati mal-agrikoltura, huwa stmat li fir-rigward tal-esportazzjonijiet taċ-ċanga 65 % minn dik tal-Brażil u 9 % minn dik tal-Arġentina u fir-rigward tal-esportazzjoni tas-sojja 41 % minn dik tal-Brażil, 5 % minn dik tal-Arġentina u 30 % minn dik tal-Paragwaj x'aktarx li jkunu marbuta mad-deforestazzjoni illegali; jinnota wkoll li l-produtturi tal-UE jimportaw ammonti sinifikanti ta' għalf u ta' proteini mill-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw (14);

50.

Jenfasizza r-rwol ewlieni tas-settur privat sabiex jinkisbu l-miri internazzjonali dwar il-foresti, inkluż ir-restawr tal-foresti; jisħaq, madankollu, fuq il-ħtieġa li jiġi żgurat li l-ktajjen ta' provvista globali u l-flussi finanzjarji jappoġġjaw biss produzzjoni sostenibbli u mingħajr deforestazzjoni li tkun legali, u ma jwasslux għal ksur tad-drittijiet tal-bniedem;

51.

Jilqa' l-fatt li l-atturi ewlenin tas-settur privat (spiss mill-UE) wiegħdu li ser jeliminaw id-deforestazzjoni mill-ktajjen ta' provvista u mill-investimenti tagħhom; jinnota madankollu li l-UE jeħtiġilha tilqa' l-isfida u ssaħħaħ l-isforzi tas-settur privat permezz ta' politiki u ta' miżuri xierqa li joħolqu linja bażi komuni għall-kumpaniji kollha u li jintroduċu kundizzjonijiet ekwi; iqis li dan jagħti spinta lill-wegħdiet, joħloq fiduċja u jżomm lill-kumpaniji aktar responsabbli għall-impenji tagħhom;

52.

Ifakkar li l-Prinċipji Gwida tan-NU dwar il-Kummerċ u d-Drittijiet tal-Bniedem iridu jiġu rrispettati; jappoġġja n-negozjati kontinwi sabiex jinħoloq strument vinkolanti tan-NU dwar korporazzjonijiet transnazzjonali u intrapriżi kummerċjali oħra fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u jisħaq fuq l-importanza li l-UE tkun involuta b'mod attiv f'dan il-proċess;

53.

Jinkoraġġixxi lill-korporazzjonijiet jieħdu azzjoni biex jipprevjenu l-korruzzjoni fil-prattiki kummerċjali tagħhom, partikolarment dawk relatati mal-allokazzjoni ta' drittijiet tad-dominju ta' art, u sabiex jiżdiedu s-sistemi ta' monitoraġġ estern tagħhom dwar l-istandards tax-xogħol biex jinkludu impenji aktar inklużivi relatati mad-deforestazzjoni;

54.

Jappella biex l-UE tintroduċi rekwiżiti obbligatorji sabiex l-industrija finanzjarja twettaq diliġenza dovuta b'saħħitha fil-valutazzjoni tar-riskji finanzjarji u mhux finanzjarji għall-ambjent, għas-soċjetà u għall-governanza; jappella bl-istess mod għad-divulgazzjoni pubblika tal-proċess ta' diliġenza dovuta, permezz tar-rapportar annwali maħsub għall-investituri;

55.

Jappella biex l-UE tindirizza d-deforestazzjoni globali billi tirregola l-kummerċ Ewropew u l-konsum ta' prodotti bażiċi ta' riskju għall-foresti, bħas-sojja, iż-żejt tal-palm, l-eucalyptus, iċ-ċanga, il-ġilda u l-kawkaw, abbażi tal-esperjenzi meħuda mill-Pjan ta' Azzjoni FLEGT, ir-Regolament dwar l-Injam, ir-Regolament dwar il-Minerali ta' Kunflitt, id-Direttiva dwar ir-Rapportar mhux Finanzjarju, il-leġiżlazzjoni dwar is-sajd illegali, mhux irrapportat u mhux irregolat (IUU) u inizjattivi oħra tal-UE biex tirregola l-katini ta' provvista;

56.

Jikkunsidra li dan il-qafas regolatorju għandu

a)

jistabbilixxi kriterji obbligatorji għal prodotti sostenibbli u mingħajr deforestazzjoni;

b)

jimponi obbligi ta' diliġenza dovuta obbligatorji fuq operaturi kemm upstream kif ukoll downstream fil-ktajjen ta' provvista ta' prodotti bażiċi ta' riskju għall-foresti;

c)

jinforza t-traċċabilità tal-prodotti bażiċi u t-trasparenza fil-katina ta' provvista kollha;

d)

jesiġi li l-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri jinvestigaw u jipproċedu kontra ċittadini tal-UE jew kumpaniji bbażati fl-UE li jibbenefikaw minn konverżjoni illegali tal-art f'pajjiżi produtturi;

e)

jkun konformi mad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, jirrispetta d-drittijiet konswetudinarji kif stabbiliti fil-VGGT u jiggarantixxi l-FPIC tal-komunitajiet kollha potenzjalment affettwati matul iċ-ċiklu kollu tal-ħajja tal-prodott;

57.

Jistieden sabiex l-UE tiżgura li l-miżuri mdaħħla fis-seħħ u l-qafas regolatorju ma jagħtux lok għal piżijiet żejda fuq il-produtturi żgħar u ta' daqs medju jew jipprevjenu l-aċċess tagħhom għas-swieq u l-kummerċ internazzjonali;

58.

Jappella bl-istess mod sabiex l-UE tippromwovi qafas regolatorju vinkolanti simili fil-livell internazzjonali u sabiex tintegra d-diplomazija dwar il-foresti fil-politika tagħha dwar il-klima, bil-għan li tinkoraġġixxi lill-pajjiżi, li jipproċessaw u/jew jimportaw kwantitajiet sinifikanti ta' injam tropikali, bħaċ-Ċina u l-Vjetnam, sabiex jadottaw leġiżlazzjoni effettiva li tipprojbixxi l-importazzjoni ta' injam maqtugħ illegalment u li tirrikjedi li l-operaturi jwettqu diliġenza dovuta (simili għall-EUTR); għal dan il-għan, jappella lill-Kummissjoni biex ittejjeb it-trasparenza fir-rigward tad-diskussjonijiet u l-azzjonijiet meħuda taħt il-BCM-FLEGT maċ-Ċina;

59.

Jiddeplora l-isfida tal-gvern tar-Repubblika Demokratika tal-Kongo (RDK) rigward il-moratorju fuq l-għoti ta' liċenzji ġodda lil żewġ kumpaniji Ċiniżi għall-qtugħ tas-siġar fil-foresti pluvjali tar-RDK; jappella sabiex il-moratorju jinżamm sakemm il-kumpaniji tal-qtugħ tas-siġar, il-gvern u l-komunitajiet lokali li jiddependu fuq il-foresti jilħqu qbil dwar protokolli li jiżguraw ġestjoni ambjentali u soċjali sodisfaċenti;

60.

Jappella lill-UE biex tintroduċi kriterji ta' kundizzjonalità għall-għalf tal-annimali fir-riforma tal-politika agrikola komuni (PAK) bl-objettiv li jiġi żgurat li s-sussidji pubbliċi jingħataw lil prodotti alimentari sostenibbli u mhux mid-deforestazzjoni, titnaqqas l-importazzjoni ta' għalf tal-proteina għall-għelejjel u l-bhejjem, filwaqt li tiġi diversifikata u tissaħħaħ il-produzzjoni domestika tal-għelejjel tal-proteina u titneħħa l-importazzjoni ta' prodotti bażiċi li huma ta' riskju għall-foresti (eż. sojja, qamħirrum) minn appoġġ dirett jew indirett fil-politika futura tal-UE dwar l-ikel u l-biedja;

61.

Jenfasizza li l-PAK il-ġdida trid tkun allinjata mal-impenji internazzjonali tal-UE, inkluża l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Ftehim ta' Pariġi dwar it-tibdil fil-klima;

62.

Jappella sabiex l-indikaturi tal-SDG jintużaw għall-valutazzjoni tal-effetti esterni tal-PAK, kif issuġġerit mill-OECD;

63.

Ifakkar li l-Malasja u l-Indoneżja huma l-produtturi ewlenin taż-żejt tal-palm, b'madwar 85-90 % tal-produzzjoni globali, u li d-domanda li dejjem qiegħda tikber għal dan il-prodott bażiku twassal għal deforestazzjoni, titfa' pressjoni fuq l-użu tal-art u għandha effetti sinifikanti fuq il-komunitajiet lokali, is-saħħa u t-tibdil fil-klima; jisħaq fuq il-punt, f'dan il-kuntest, li n-negozjati għal ftehimiet kummerċjali mal-Indoneżja u l-Malasja għandhom jintużaw sabiex tittejjeb is-sitwazzjoni fil-prattika;

64.

Fir-rigward taż-żejt tal-palm jirrikonoxxi l-kontribut pożittiv tal-iskemi ta' ċertifikazzjoni eżistenti, iżda jinnota b'dispjaċir li r-Roundtable dwar iż-Żejt tal-Palm Responsabbli (RISPO), iż-Żejt tal-Palm Sostenibbli tal-Indoneżja (ISPO), iż-Żejt tal-Palm Sostenibbli tal-Malasja (MPSO), u l-iskemi ta' ċertifikazzjoni rikonoxxuti ewlenin l-oħra kollha ma jipprojbixxux b'mod effettiv lill-membri tagħhom milli jikkonvertu l-foresti pluvjali jew it-torbieri fi pjantaġġuni tal-palm; iqis, għalhekk, li dawn l-iskemi ta' ċertifikazzjoni ewlenin qegħdin jonqsu milli jillimitaw b'mod effettiv l-emissjonijiet tal-gassijiet serra matul l-istabbiliment u t-tħaddim tal-pjantaġġuni, u b'konsegwenza ta' dan ma setgħux jevitaw nirien kbar fil-foresta u fit-torbieri; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li jitwettqu monitoraġġ u awditjar indipendenti ta' dawn l-iskemi ta' ċertifikazzjoni, sabiex tiggarantixxi li ż-żejt tal-palm li jitqiegħed fis-suq tal-UE jikkonforma mal-istandards meħtieġa kollha u jkun sostenibbli; jinnota li l-kwistjoni tas-sostenibbiltà fis-settur taż-żejt tal-palm ma tistax tiġi indirizzata b'politiki u miżuri volontarji biss, iżda l-kumpaniji taż-żejt tal-palm għandhom ikunu soġġetti wkoll għal regoli vinkolanti u għal skema ta' ċertifikazzjoni obbligatorja;

65.

Jisħaq fuq il-bżonn li titjieb l-affidabilità tal-iskemi ta' ċertifikazzjoni volontarji, permezz ta' tikkettar, bil-għan li jiġi garantit li jkun biss iż-żejt tal-palm ħieles mid-deforestazzjoni, mid-degradazzjoni tal-foresti, mill-approprjazzjoni illeġittima tal-art u minn ksur ieħor tad-drittijiet tal-bniedem li jidħol fis-suq tal-UE, skont ir-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-25 ta' Ottubru 2016 dwar ir-responsabbiltà tal-kumpaniji għal abbużi serji tad-drittijiet tal-bniedem f'pajjiżi terzi (15), u li skemi bħall-RSPO jinkludu lil dawk kollha li jużaw iż-żejt tal-palm; jenfasizza, barra minn hekk, li jeħtieġ li l-konsumaturi jiġu informati aħjar dwar l-effetti ħżiena tal-produzzjoni mhux sostenibbli taż-żejt tal-palm fuq l-ambjent bl-għan aħħari jkun li jitnaqqas b'mod sinifikanti l-konsum taż-żejt tal-palm;

66.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni, u lill-Istati Membri kollha li għadhom m'għamlux dan, biex jaħdmu lejn l-istabbiliment ta' impenn fil-livell tal-UE kollha favur l-akkwist ta' żejt tal-palm iċċertifikat sostenibbli biss sal-2020 billi, inter alia, jiffirmaw u jimplimentaw id-Dikjarazzjoni ta' Amsterdam "Towards Eliminating Deforestation from Agricultural Commodity Chains with European Countries" (Lejn l-Eliminazzjoni tad-Deforestazzjoni mill-Ktajjen ta' Prodotti Bażiċi Agrikoli ma' Pajjiżi Ewropej), u li jaħdmu lejn l-istabbiliment ta' impenn tal-industrija billi, inter alia, jiffirmaw u jimplimentaw id-Dikjarazzjoni ta' Amsterdam "In Support of a Fully Sustainable Palm Oil Supply Chain by 2020" (Appoġġ Favur Katina tal-Provvista Kompletament Sostenibbli għaż-Żejt tal-Palm sal-2020);

Koerenza tal-politiki għall-iżvilupp

67.

Ifakkar li l-SDGs jistgħu jintlaħqu biss jekk il-katini tal-provvista jsiru sostenibbli u jinħolqu sinerġiji bejn il-politiki; jinsab allarmat li d-dipendenza għolja tal-UE fuq l-importazzjoni ta' għalf tal-annimali fil-forma ta' fażola tas-sojja tikkawża deforestazzjoni f'pajjiżi barra minnha; jinsab imħasseb dwar l-impatt ambjentali taż-żieda fl-importazzjonijiet tal-bijomassa u ż-żieda fid-domanda għall-injam fl-Ewropa, b'mod partikolari biex jintlaħqu l-miri tal-UE għall-enerġija rinnovabbli; jappella lill-UE biex tikkonforma mal-prinċipju ta' koerenza tal-politiki għall-iżvilupp (PCD), kif minqux fl-Artikolu 208 tat-TFUE, billi dan huwa aspett fundamentali tal-kontribut tal-UE għall-implimentazzjoni tal-Aġenda 2030, tal-Ftehim ta' Pariġi u tal-Kunsens Ewropew għall-Iżvilupp; jappella, għaldaqstant, lill-UE biex tiżgura konsistenza bejn l-iżvilupp, il-kummerċ, l-agrikoltura, l-enerġija u l-politiki dwar il-klima tagħha;

68.

Jappella lill-Kummissjoni tarmonizza u tikkoordina aħjar l-isforzi tagħha fil-ġlieda kontra l-qtugħ illegali tas-siġar fi ħdan il-politiki differenti tal-UE u s-servizzi tagħha involuti fil-politiki; jappella lill-Kummissjoni biex tinnegozja standards għall-importazzjoni tal-injam fil-ftehimiet relatati mal-kummerċ fuq livell bilaterali jew multilaterali fil-ġejjieni, b'mod li ma jiddgħajfux is-suċċessi li nkisbu permezz tal-Pjan ta' Azzjoni FLEGT flimkien mal-pajjiżi li jipproduċu l-injam;

69.

Ifakkar li 80 % tal-foresti huma l-artijiet u t-territorji tradizzjonali ta' popli indiġeni u komunitajiet lokali; jinnota bi tħassib li r-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet ta' popli indiġeni rrapportat li rċeviet għadd dejjem jikber ta' allegazzjonijiet dwar sitwazzjonijiet fejn il-proġetti dwar il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima affettwaw b'mod negattiv id-drittijiet ta' popli indiġeni, b'mod partikolari l-proġetti għal enerġija rinnovabbli bħall-produzzjoni tal-bijofjuwil u l-bini ta' digi idroelettriċi; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu żgurati d-drittijiet ta' pussess tal-art għall-komunitajiet lokali tal-foresti, inklużi d-drittijiet abitwali; jindika li l-pagamenti bbażati fuq ir-riżultati u r-REDD+ huma opportunità biex jissaħħu l-governanza tal-foresti, id-drittijiet tad-dominju tal-art u l-għajxien;

70.

Jisħaq fuq ir-rwol vitali tal-popli indiġeni fil-ġestjoni sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-konservazzjoni tal-bijodiversità; ifakkar li l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) tappella lill-istati partijiet tagħha jirrispettaw l-għarfien u d-drittijiet tal-popli indiġeni bħala salvagwardji fl-implimentazzjoni ta' REDD+; iħeġġeġ lill-pajjiżi sħab jadottaw miżuri sabiex jinvolvu b'mod effettiv lill-popli indiġeni fil-miżuri ta' adattament għat-tibdil fil-klima u l-mitigazzjoni tiegħu;

71.

Jappella lill-UE u lill-Istati Membri jsaħħu s-sinerġiji bejn il-FLEGT-VPA u r-REDD+;

72.

Jesprimi tħassib serju dwar l-espansjoni tal-użu industrijali fuq skala kbira tal-foresti għall-enerġija permezz tal-monokultura, li jaċċellera it-telf globali tal-bijodiversità u d-deterjorament tas-servizzi tal-ekosistemi;

73.

Ifakkar li l-politika tal-UE dwar il-bijokarburanti għandha tkun konsistenti mal-SDGs u mal-prinċipju tal-PCD; itenni li l-UE għandha telimina gradwalment l-inċentivi kollha ta' politika għall-agrokarburanti sa mhux aktar tard mill-2030;

74.

Jiddeplora l-fatt li r-reviżjoni li għaddejja tad-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli (RED II) ma tintroduċix kriterji dwar is-sostenibbiltà soċjali u konsegwenzi oħra dwar l-użu indirett tal-art li jqisu r-riskji tal-ħtif tal-art; ifakkar li d-Direttiva għandha tkun konsistenti mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet għaż-żamma tal-art, jiġifieri l-Konvenzjoni tal-ILO Nru 169 u l-Linji Gwida Volontarji tal-FAO dwar iż-Żamma tal-Arti u l-Prinċipji għall-Investiment Responsabbli fis-Sistemi tal-Agrikoltura u l-Ikel; jenfasizza bl-istess mod il-ħtieġa li jiġu introdotti kriterji aktar stretti fuq il-bijomassa tal-foresti sabiex tiġi evitata l-promozzjoni tal-bijoenerġija li toħloq deforestazzjoni barra mill-pajjiż;

75.

Jinnota l-volum sostanzjat ta' evidenza li l-konverżjoni ta' foresta tropikali għall-agrikoltura, għall-pjantaġġuni u għal użi oħra tal-art tikkawża telf sinifikanti ta' speċijiet u b'mod partikolari ta' speċijiet tipiċi tal-foresti; jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu restawrati l-foresti naturali u li huma bijoloġikament varjati bħala mezz għall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-ħarsien tal-bijodiversità, f'konformità mal-objettivi tal-Aġenda 2030, b'mod partikolari l-Għan 15; jemmen li programmi ta' restawr tal-foresti għandhom jirrikonoxxu d-drittijiet tal-art tal-antenati lokali, ikunu inklużivi u adatti għall-kundizzjonijiet lokali u jippromwovu soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura bħar-restawr tal-pajsaġġ tal-foresti (FLR) sabiex jiġu bbilanċjati l-użi tal-art, inklużi ż-żoni protetti, l-agroforestrija, is-sistemi tal-biedja, il-pjantaġġuni fuq skala żgħira u r-residenzi tal-bniedem; jappella lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-impatt tal-konsum tal-UE fuq id-deforestazzjoni barra mill-pajjiż jiġi indirizzat fid-dawl tal-objettivi stabbiliti mill-Istrateġija tal-UE dwar il-Bijodiversità għall-2020;

76.

Jistieden lill-UE tappoġġja inizjattivi minn pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw li għandhom ħafna foresti, bil-għan li jikkontrobilanċjaw l-espansjoni bla xkiel ta' prattiki agrikoli u attivitajiet ta' estrazzjoni li kellhom impatt negattiv fuq l-immaniġġjar tal-foresti, u fuq l-għajxien u l-integrità kulturali tal-popli indiġeni kif ukoll konsegwenzi detrimentali għall-istabbiltà soċjali u s-sovranità tal-ikel tal-bdiewa;

77.

Itenni li katini tal-valur tal-injam sostenibbli li joriġinaw minn foresti ġestiti b'mod sostenibbli, inklużi l-pjantaġġuni tal-foresti u l-biedja tal-familja, jistgħu jagħtu kontributi importanti biex jintlaħqu l-SDGs u l-impenji dwar it-tibdil fil-klima; jinsisti, f'kuntest fejn id-degradazzjoni jew it-telf tal-foresti jammontaw għal 68,9 % ta' telf kumplessiv tal-karbonju fl-ekosistemi tropikali (16), li ebda finanzjament pubbliku li joriġina mill-finanzjament għall-klima u l-fondi għall-iżvilupp ma jintuża biex jappoġġja l-espansjoni tal-agrikoltura, il-qtugħ tas-siġar fuq skala industrijali, il-minjieri, l-estrazzjoni tar-riżorsi jew l-iżvilupp tal-infrastruttura f'pajsaġġi forestali mhux mittiefsa, filwaqt li b'mod aktar ġenerali l-finanzjament minn fondi pubbliċi għandu jkun soġġett għal kriterji ta' sostenibbiltà robusti; jappella wkoll lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jikkoordinaw il-politiki tad-donaturi f'dan ir-rigward (17);

78.

Iqis li l-isforzi biex tieqaf id-deforestazzjoni jridu jinkludu għajnuna u appoġġ għall-użu l-aktar effettiv ta' uċuħ tar-raba' eżistenti, li jkunu applikati f'rabta ma' approċċ ta' raħal intelliġenti; jirrikonoxxi li l-prattiki agroekoloġiċi għandhom potenzjal qawwi biex jimmassimizzaw il-funzjonijiet tal-ekosistemi u r-reżiljenza permezz tat-tħawwil imħallat u ta' diversità għolja, l-agroforestrija u t-tekniki ta' permakultura rilevanti wkoll għal prodotti agrikoli bħaż-żejt tal-palm, il-kawkaw jew tal-gomma, u jwasslu wkoll għal aktar benefiċċji f'termini ta' eżiti soċjali, diversifikazzjoni tal-produzzjoni u tal-produttività, mingħajr ma jirrikorru għal konverżjoni ulterjuri tal-foresti;

Kriminalità tal-foresti

79.

Jinnota li, skont il-UNEP u l-INTERPOL, il-qtugħ illegali tas-siġar għall-injam u l-kummerċ tal-injam huma wieħed mill-aktar ħames setturi importanti tal-kriminalità ambjentali, bi gruppi transnazzjonali ta' kriminalità organizzata jkollhom rwol akbar;

80.

Jisħaq fuq il-fatt li l-ġlieda kontra l-kummerċ internazzjonali illegali teħtieġ azzjoni komuni u inklużiva biex titwaqqaf il-qerda, id-deforestazzjoni, il-qtugħ illegali tas-siġar u jiġu miġġielda l-frodi, il-qtil u t-talba għal prodotti bażiċi u ħajja selvaġġa tal-foresti;

81.

Jissottolinja li l-kriminalità tal-foresti, bħall-ħruq mhux regolat jew illegali tal-faħam jew il-kriminalitajiet fuq skala kbira mill-kumpaniji li jinvolvu l-injam, il-karta u l-polpa, għandhom impatt kbir fuq l-emissjonijiet globali, ir-riżervi tal-ilma, id-deżertifikazzjoni u x-xejriet tax-xita;

82.

Jinnota bi tħassib li, skont l-UNEP u l-INTERPOL, il-leġiżlazzjoni li tindirizza l-kriminalità ambjentali hija meqjusa bħala inadegwata f'bosta pajjiżi, minħabba, fost oħrajn, nuqqas ta' għarfien espert u persunal, multi żgħar jew l-assenza ta' sanzjonijiet kriminali, eċċ., li huma ostakli għall-ġlieda effettiva kontra dawn il-kriminalitajiet;

83.

Jisħaq fuq l-importanza li jintużaw pieni li jkunu tassew deterrenti u effettivi fil-pajjiżi produtturi sabiex jiġu missielta l-qtugħ illegali tas-siġar u l-kummerċ tal-injam;

84.

Jappella lill-Kummissjoni tespandi l-kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva 2008/99/KE dwar il-protezzjoni tal-ambjent permezz tal-liġi kriminali (18) sabiex din tinkludi l-qtugħ illegali tas-siġar;

85.

Jinkoraġġixxi lill-UE tipprovdi assistenza fit-tisħiħ tas-sorveljanza tad-deforestazzjoni u l-attivitajiet illegali;

86.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġu indirizzati l-kawżi sottostanti tal-kriminalità ambjentali, bħall-faqar, il-korruzzjoni u l-governanza mhux adegwata, permezz ta' approċċ integrat u olistiku, inkoraġġiment tal-kooperazzjoni finanzjarja transfruntiera u użu tal-istrumenti kollha rilevanti għall-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata internazzjonali, inkluż il-ħtif u l-konfiska ta' assi kriminali, u azzjoni kontra l-ħasil tal-flus;

87.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jissaħħu l-oqfsa ġuridiċi domestiċi, jiġi appoġġjat l-istabbiliment ta' netwerks nazzjonali tal-infurzar tal-liġi u t-t-titjib tal-implimentazzjoni u l-infurzar tad-dritt internazzjonali rilevanti għall-promozzjoni ta' ġestjoni trasparenti u responsabbli tal-foresti permezz, fost l-oħrajn, tal-iskambju tal-aħjar prattiki, l-iżvelar rigoruż tal-informazzjoni, il-valutazzjonijiet robusti tal-impatt għas-sostenibilità u s-sistemi ta' monitoraġġ u rapportar, b'kont meħud tal-ħtieġa li jiġu protetti l-gwardji tal-foresti; jappella għal aktar kollaborazzjoni bejn is-setturi u bejn l-aġenziji kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f'dak internazzjonali, partikolarment mal-INTERPOL u l-UNODC, inklużi l-kondiviżjoni tal-intelligence u l-kooperazzjoni ġudizzjarja u l-espansjoni tal-kamp ta' applikazzjoni tal-ġurisdizzjoni tal-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI) sabiex din tkopri l-kriminalità ambjentali;

88.

Ifakkar li aċċess akbar għad-data doganali dwar l-importazzjonijiet li jidħlu fl-UE jkun jista' jżid it-trasparenza u r-responsabbiltà tal-katina tal-valur globali; jistieden lill-Kummissjoni testendi l-obbligi fil-qasam tad-data doganali u tinkludi lill-esportatur u lill-manifattur bħala elementi obbligatorji tad-data doganali, b'hekk jissaħħu t-trasparenza u t-traċċabbiltà tal-ktajjen tal-valur globali;

Kwistjonijiet Kummerċjali

89.

Jenfasizza li n-negozjati kummerċjali tal-Unjoni jridu jkunu konformi mal-impenji tal-Unjoni li tieħu azzjoni sabiex tnaqqas id-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti, u sabiex issaħħaħ l-istokkijiet tal-karbonju tal-foresti fil-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw;

90.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġu estiżi u rinforzati l-arranġamenti għall-prevenzjoni, il-monitoraġġ u l-verifika tal-impatti ambjentali u tad-drittijiet tal-bniedem li jirriżultaw minn ftehimiet ta' kummerċ u ta' investiment ħieles (FTAs) bilaterali u multilaterali tal-UE, inkluż permezz ta' indikaturi verifikabbli u inizjattivi ta' monitoraġġ u ta' rapportar indipendenti bbażati fil-komunità;

91.

Iħeġġeġ lill-UE sabiex, fil-kapitoli tagħha dwar il-kummerċ u l-iżvilupp sostenibbli (TSD), tinkludi dejjem dispożizzjonijiet vinkolanti u infurzabbli sabiex jintemmu l-qtugħ illegali, id-deforestazzjoni, id-degradazzjoni tal-foresti u l-ħtif tal-art, u ksur ieħor tad-drittijiet tal-bniedem li huwa soġġett għal mekkaniżmi xierqa u effettivi għas-soluzzjoni ta' tilwim, u sabiex tqis, fost diversi metodi ta' infurzar, mekkaniżmu bbażat fuq is-sanzjonijiet u dispożizzjonijiet li jiggarantixxu d-dritt għall-proprjetà, konsultazzjoni minn qabel u kunsens infurmat; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi tali dispożizzjonijiet f'FTAs konklużi diġà permezz ta' klawżola ta' reviżjoni, b'mod partikolari l-impenn li jiġi implimentat b'mod effettiv il-Ftehim ta' Pariġi dwar it-Tibdil fil-Klima; jenfasizza l-importanza li dawn id-dispożizzjonijiet jiġu mmonitorjati u l-ħtieġa li jitnedew proċeduri ta' konsultazzjoni tal-gvern mingħajr dewmien f'każ li s-sħab kummerċjali ma jirrispettawx dawn ir-regoli, u li jidħlu fis-seħħ mekkaniżmi ta' infurzar eżistenti bħall-mekkaniżmi għas-soluzzjoni ta' tilwim stabbiliti fi ħdan il-qafas tal-kapitoli TSD;

92.

Jappella lill-Kummissjoni tinkludi dispożizzjonijiet ambizzjużi speċifiċi għall-foresti fil-ftehimiet kollha kummerċjali u ta' investiment tal-UE; jisħaq fuq il-fatt li dawn id-dispożizzjonijiet għandhom ikunu vinkolanti u infurzabbli permezz ta' mekkaniżmi effettivi ta' monitoraġġ u sanzjonijiet li jippermettu lill-individwi u lill-komunitajiet, barra jew fi ħdan l-UE, sabiex ifittxu rimedju;

93.

Jisħaq fuq il-fatt li l-korruzzjoni marbuta mal-qtugħ illegali għandha tiġi indirizzata fil-politika kummerċjali tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinkludi fl-FTAs tagħha, dispożizzjonijiet kontra l-korruzzjoni relatati mal-qtugħ illegali li huma infurzabbli u li jridu jiġu implimentati b'mod effettiv u bis-sħiħ;

94.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinkludi prattiki illegali marbuta mal-foresti, bħall-ipprezzar baxx tal-injam f'konċessjonijiet, il-ħsad ta' siġar protetti minn korporazzjonijiet kummerċjali, il-kuntrabandu ta' prodotti tal-foresti bejn il-fruntieri, il-qtugħ u l-ipproċessar illegali ta' materja prima tal-foresti mingħajr liċenzja, fi ħdan il-kamp ta' applikazzjoni ta' dispożizzjonijiet infurzabbli kontra l-korruzzjoni fl-FTAs;

95.

Jinnota li r-Regolament dwar Skema Ġeneralizzata ta' Preferenzi (SĠP) għad għandu kamp ta' applikazzjoni limitat għall-protezzjoni u l-ġestjoni responsabbli tar-riżorsi tal-foresti; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-konvenzjonijiet rilevanti għall-foresti koperti mill-iskemi SĠP u SĠP+ jiġu mmonitorjati kif xieraq, inkluż minn organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, sabiex tiġi ggarantita l-protezzjoni tal-foresti f'pajjiżi sħab, inkluża l-possibbiltà li jiġi stabbilit mekkaniżmu tal-ilmenti sabiex jiġi żgurat li l-ilmenti tal-partijiet interessati jitqiesu kif xieraq; jisħaq fuq il-fatt li dan il-mekkaniżmu jrid jagħti attenzjoni speċjali lid-drittijiet tal-persuni indiġeni, tal-komunitajiet li jiddependu fuq il-foresti, u lid-drittijiet mogħtija taħt il-Konvenzjoni C169 tal-ILO dwar il-Popli Indiġeni u Tribali;

96.

Ifakkar fl-importanza ta' aċċess xieraq għall-ġustizzja, rimedji legali u protezzjoni effettiva għall-informaturi fil-pajjiżi li jesportaw riżorsi naturali sabiex tiġi żgurata l-effiċjenza ta' kwalunkwe leġiżlazzjoni jew inizjattiva;

o

o o

97.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 295, 12.11.2010, p. 23.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2017)0098.

(3)  ĠU C 215, 19.6.2018, p. 125.

(4)  Testi adottati, P8_TA(2017)0330.

(5)  Nellemann, C. (Kap Editur); Henriksen, R., Kreilhuber, A., Stewart, D., Kotsovou, M., Raxter, P., Mrema, E., and Barrat, S. (Eds),, The Rise of Environmental Crime – A Growing Threat to Natural Resources, Peace, Development And Security, A UNEP-INTERPOL Rapid Response Assessment, Programm tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Ambjent u r-Rispons Rapidu RHIPTO, Norwegian Centre for Global Analyses, www.rhipto.org, 2016.

(6)  Goodman, R.C. and Herold, M., Why Maintaining Tropical Forests is Essential and Urgent for Maintaining a Stable Climate, Dokument ta' Ħidma 385, Centre for Global Development, Washington DC, 2014; McKinsey & Company, Pathways to a Low-Carbon Economy, 2009; McKinsey & Company, Pathways to a Low-Carbon Economy: Version 2 of the Global Greenhouse Gas Abatement Cost Curve, 2013.

(7)  Baccini, A. et al., 'Tropical forests are a net carbon source based on aboveground measurements of gain and loss', Science, Vol. 358, Ħarġa 6360, 2017, p. 230-234.

(8)  Ara https://www.iucn.org/theme/forests/our-work/forest-landscape-restoration/bonn-challenge

(9)  Nellemann, C. (Kap Editur); Henriksen, R., Kreilhuber, A., Stewart, D., Kotsovou, M., Raxter, P., Mrema, E., u Barrat, S. (Eds), The Rise of Environmental Crime – A Growing Threat to Natural Resources, Peace, Development And Security, A UNEP-INTERPOL Rapid Response Assessment, Programm tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Ambjent u Rispons Rapidu RHIPTO, Norwegian Centre for Global Analyses, www.rhipto.org, 2016.

(10)  ĠU C 215, 19.6.2018, p. 125.

(11)  http://ec.europa.eu/environment/forests/pdf/feasibility_study_deforestation_kh0418199enn_main_report.pdf

(12)  Ir-Rapport dwar Reati Permessi tal-2014 tal-Aġenzija tal-Investigazzjoni Ambjentali (EIA) u tan-Netwerk ta' Monitoraġġ tal-Foresti tal-Indoneżja (Jaringan Pemantau Independen Kehutanan/JPIK) sab li xi kumpaniji liċenzjati TLAS huma involuti fil-"ħasil tal-injam," li jħallat l-injam miksub b'mod illegali mal-injam legali. Illum il-ġurnata, dan l-injam jista' potenzjalment jiġi esportat lejn l-UE bħala injam bil-liċenzja FLEGT. Disponibbli hawn: http://www.wri.org/blog/2018/01/indonesia-has-carrot-end-illegal-logging-now-it-needs-stick; sors primarju: https://eia-international.org/wp-content/uploads/Permitting-Crime.pdf

(13)  Każ min-Nepal ippreżentat minn ClientEarth, disponibbli fuq https://www.clientearth.org/what-can-we-learn-from-community-forests-in-nepal/

(14)  Forest Trends Report Series: Consumer Goods and Deforestation: An Analysis of the Extent and Nature of Illegality in Forest Conversion for Agriculture and Timber Plantations, 2014.

(15)  ĠU C 215, 19.6.2018, p. 125.

(16)  Baccini, A. et al., 'Tropical forests are a net carbon source based on aboveground measurements of gain and loss', Science, Vol. 358, Ħarġa 6360, 2017, p. 230-234, http://science.sciencemag.org/content/early/2017/09/27/science.aam5962

(17)  Baccini, A. et al., op. cit.

(18)  ĠU L 328, 6.12.2008, p. 28.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/66


P8_TA(2018)0340

Is-sitwazzjoni fl-Ungerija

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar proposta li titlob lill-Kunsill jiddetermina, skont l-Artikolu 7(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, l-eżistenza ta' riskju ċar ta' ksur serju mill-Ungerija tal-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni (2017/2131(INL))

(2019/C 433/10)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 2 u l-Artikolu 7(1) tiegħu,

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali u l-Protokolli tagħha,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

wara li kkunsidra t-trattati internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti u tal-Kunsill tal-Ewropa, bħalma huma l-Karta Soċjali Ewropea u l-Konvenzjoni dwar il-Prevenzjoni u l-Ġlieda Kontra l-Vjolenza fuq in-Nisa u l-Vjolenza Domestika (il-Konvenzjoni ta' Istanbul),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Mejju 2017 dwar is-sitwazzjoni fl-Ungerija (1),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-16 ta' Diċembru 2015 (2) u tal-10 ta' Ġunju 2015 (3) dwar is-sitwazzjoni fl-Ungerija,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Lulju 2013 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet fundamentali: standards u prattiki fl-Ungerija (skont ir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tas-16 ta' Frar 2012) (4),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-16 ta' Frar 2012 dwar l-iżviluppi politiċi reċenti fl-Ungerija (5) u tal-10 ta' Marzu 2011 dwar il-liġi tal-media fl-Ungerija (6),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Ottubru 2016 li tinkludi rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar l-istabbiliment ta' mekkaniżmu tal-UE dwar id-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu tal-20 ta' April 2004 dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea: Ir-rispett u l-promozzjoni tal-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni (8),

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-15 ta' Ottubru 2003 mill-Kummissjoni lill-Kunsill u lill-Parlament Ewropew dwar l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea - Ir-rispett u l-promozzjoni tal-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni (9),

wara li kkunsidra r-rapporti annwali tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) u l-Uffiċċju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF),

wara li kkunsidra l-Artikoli 45, 52 u 83 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit, il-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni, il-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali u l-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A8-0250/2018),

A.

billi l-Unjoni hija msejsa fuq il-valuri tar-rispett tad-dinjità tal-bniedem, il-libertà, id-demokrazija, l-ugwaljanza, l-istat tad-dritt u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet ta' persuni li jappartjenu lil minoranzi, kif stabbilit fl-Artikolu 2 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u kif rifless fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u inkorporati fit-trattati internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, u billi dawk il-valuri, li huma komuni għall-Istati Membri u li għalihom l-Istati Membri kollha ssottoskrivew liberament, jikkostitwixxu l-pedament tad-drittijiet li jgawdu dawk li jgħixu fl-Unjoni;

B.

billi kwalunkwe riskju ċar ta' ksur serju min-naħa ta' Stat Membru tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-TUE ma jikkonċernax biss lill-Istat Membru individwali fejn jimmaterjalizza r-riskju iżda għandu impatt fuq l-Istati Membri l-oħra, fuq il-fiduċja reċiproka ta' bejniethom, u fuq in-natura proprja tal-Unjoni u d-drittijiet fundamentali taċ-ċittadini tagħha taħt id-dritt tal-Unjoni;

C.

Billi, kif indikat fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, il-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea mhuwiex limitat għall-obbligi taħt it-Trattati, bħal fl-Artikolu 258 tat-Trattat dwar l-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u billi l-Unjoni tista' tivvaluta l-eżistenza ta' riskju ċar ta' ksur serju tal-valuri komuni f'oqsma li jaqgħu taħt il-kompetenzi tal-Istati Membri;

D.

billi l-Artikolu 7(1) tat-TUE jikkostitwixxi fażi preventiva li tagħti lill-Unjoni l-kapaċità li tintervjeni fil-każ ta' riskju ċar ta' ksur serju tal-valuri komuni; billi azzjoni preventiva tali tipprevedi djalogu mal-Istat Membru kkonċernat u għandha l-għan li tevita s-sanzjonijiet possibbli;

E.

billi, filwaqt li l-awtoritajiet Ungeriżi kienu konsistentement lesti li jiddiskutu l-legalità ta' kwalunkwe miżura speċifika, is-sitwazzjoni ma ġietx indirizzata u għad hemm ħafna tħassib. Dan għandu impatt negattiv fuq l-immaġni tal-Unjoni, kif ukoll l-effikaċja u l-kredibilità tagħha fid-difiża tad-drittijiet fundamentali, id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija globalment, u juri l-ħtieġa li dan it-tħassib jiġi indirizzat permezz ta' azzjoni miftiehma tal-Unjoni;

1.

Jiddikjara li t-tħassib tal-Parlament jirrigwarda l-kwistjonijiet li ġejjin:

il-funzjonament tas-sistema kostituzzjonali u elettorali;

l-indipendenza tal-ġudikatura u ta' istituzzjonijiet oħra u d-drittijiet tal-imħallfin;

il-korruzzjoni u l-kunflitti ta' interess;

il-privatezza u l-protezzjoni tad-data;

il-libertà tal-espressjoni;

il-libertà akkademika;

il-libertà tar-reliġjon;

il-libertà ta' assoċjazzjoni;

id-dritt għal trattament ugwali;

id-drittijiet ta' persuni li jappartjenu għal minoranzi, inklużi r-Rom u l-Lhud, u l-protezzjoni kontra dikjarazzjonijiet ta' mibegħda kontra minoranzi tali;

id-drittijiet fundamentali tal-migranti, il-persuni li jfittxu asil u r-rifuġjati;

id-drittijiet ekonomiċi u soċjali.

2.

Jemmen li l-fatti u x-xejriet imsemmija fl-Anness għal din ir-riżoluzzjoni meħuda flimkien jirrappreżentaw theddida sistemika kontra l-valuri tal-Artikolu 2 tat-TUE u jikkostitwixxu riskju ċar ta' ksur serju tagħhom;

3.

Jinnota l-eżitu tal-elezzjonijiet parlamentari fl-Ungerija, li saru fit-8 ta' April 2018; jenfasizza l-fatt li kwalunkwe gvern Ungeriż huwa responsabbli għall-eliminazzjoni tar-riskju ta' ksur serju tal-valuri tal-Artikolu 2 tat-TUE, anki jekk dan ir-riskju huwa konsegwenza dejjiema tad-deċiżjonijiet tal-politika ssuġġeriti jew approvati minn gvernijiet preċedenti;

4.

Jippreżenta, għalhekk, skont l-Artikolu 7(1) tat-TUE, il-proposta motivata annessa lill-Kunsill, filwaqt li jistieden lill-Kunsill biex jiddetermina jekk hemmx riskju ċar ta' ksur serju mill-Ungerija tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-TUE u biex jindirizza r-rakkomandazzjonijiet xierqa lill-Ungerija f'dan ir-rigward;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni u l-proposta motivata għal deċiżjoni tal-Kunsill annessa hawnhekk, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1)  Testi adottati, P8_TA(2017)0216.

(2)  ĠU C 399, 24.11.2017, p. 127.

(3)  ĠU C 407, 4.11.2016, p. 46.

(4)  ĠU C 75, 26.2.2016, p. 52.

(5)  ĠU C 249 E, 30.8.2013, p. 27.

(6)  ĠU C 199 E, 7.7.2012, p. 154.

(7)  ĠU C 215, 19.6.2018, p. 162.

(8)  ĠU C 104 E, 30.4.2004, p. 408.

(9)  COM(2003)0606.


ANNESS GĦAL RIŻOLUZZJONI

Proposta għal deċiżjoni tal-Kunsill li tiddetermina, skont l-Artikolu 7(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, l-eżistenza ta' riskju ċar ta' ksur serju mill-Ungerija tal-valuri li fuqhom hija bbażata l-Unjoni

IL-KUNSILL TAL-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 7(1) tiegħu,

Wara li kkunsidra l-proposta motivata mill-Parlament Ewropew,

Wara li kkunsidra l-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew,

Billi:

(1)

L-Unjoni hija msejsa fuq il-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), li huma komuni għall-Istati Membri u li jinkludu r-rispett għad-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet tal-bniedem. Skont l-Artikolu 49 tat-TUE, l-adeżjoni mal-Unjoni tirrikjedi r-rispett u l-promozzjoni tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-TUE.

(2)

L-adeżjoni tal-Ungerija kienet att volontarju bbażat fuq deċiżjoni sovrana, b'kunsens wiesa' fl-ispettru politiku kollu tal-Ungerija.

(3)

Fil-proposta motivata tiegħu, il-Parlament Ewropew ippreżenta t-tħassib tiegħu rigward is-sitwazzjoni fl-Ungerija. B'mod partikolari, it-tħassib prinċipali jirrigwarda l-funzjonament tas-sistema kostituzzjonali u elettorali, l-indipendenza tal-ġudikatura u ta' istituzzjonijiet oħra, id-drittijiet tal-imħallfin, il-korruzzjoni u l-kunflitti ta' interess, il-privatezza u l-protezzjoni tad-data, il-libertà tal-espressjoni, il-libertà akkademika, il-libertà tar-reliġjon, il-libertà ta' assoċjazzjoni, id-dritt għal trattament ugwali, id-drittijiet ta' persuni li jappartjenu għal minoranzi, inklużi r-Rom u l-Lhud, u l-protezzjoni kontra dikjarazzjonijiet ta' mibegħda kontra minoranzi tali, id-drittijiet fundamentali tal-migranti, ta' dawk li jfittxu l-asil u tar-rifuġjati, u d-drittijiet ekonomiċi u soċjali.

(4)

Il-Parlament Ewropew innota wkoll li l-awtoritajiet Ungeriżi kienu lesti konsistentement li jiddiskutu l-legalità ta' kwalunkwe miżura iżda naqsu milli jieħdu l-azzjonijiet kollha rakkomandati fir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu.

(5)

Fir-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Mejju 2017 dwar is-sitwazzjoni fl-Ungerija, il-Parlament Ewropew iddikjara li s-sitwazzjoni attwali fl-Ungerija tirrappreżenta riskju ċar ta' ksur serju tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-TUE u tiġġustifika li tinbeda l-proċedura tal-Artikolu 7(1) tat-TUE.

(6)

Fil-Komunikazzjoni tagħha tal-2003 dwar l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, il-Kummissjoni enumerat bosta sorsi ta' informazzjoni li għandhom jiġu kkunsidrati meta jiġi mmonitorjat ir-rispett u l-promozzjoni tal-valuri komuni, bħar-rapporti ta' organizzazzjonijiet internazzjonali, rapporti ta' NGOs u d-deċiżjonijiet tal-qrati reġjonali u internazzjonali. Firxa wiesgħa ta' atturi fil-livell nazzjonali, Ewropew u internazzjonali esprimew it-tħassib serju tagħhom dwar is-sitwazzjoni tad-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali fl-Ungerija, inklużi l-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Unjoni, il-Kunsill tal-Ewropa, l-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE), in-Nazzjonijiet Uniti (NU), kif ukoll diversi organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, iżda dawn għandhom jitqiesu bħala opinjonijiet li mhumiex vinkolanti legalment, peress li hija biss il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea li tista' tinterpreta d-dispożizzjonijiet tat-Trattati.

Il-funzjonament tas-sistema kostituzzjonali u elettorali

(7)

Il-Kummissjoni ta' Venezja esprimiet it-tħassib tagħha dwar il-proċess tat-tfassil tal-kostituzzjoni fl-Ungerija f'bosta okkażjonijiet, kemm fir-rigward tal-Liġi Fundamentali kif ukoll fir-rigward tal-emendi għaliha. Il-Kummissjoni ta' Venezja laqgħet il-fatt li l-Liġi Fundamentali tistabbilixxi ordni kostituzzjonali bbażat fuq id-demokrazija, l-istat tad-dritt u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali bħala prinċipji sottostanti, u rrikonoxxiet l-isforzi biex jiġi stabbilit ordni kostituzzjonali konformi mal-valuri u l-istandards demokratiċi Ewropej komuni u biex id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali jiġu regolati f'konformità ma' strumenti internazzjonali vinkolanti. Il-kritika ffukat fuq in-nuqqas ta' trasparenza tal-proċess, l-involviment inadegwat tas-soċjetà ċivili, in-nuqqas ta' konsultazzjoni sinċiera, l-ipperikolar tas-separazzjoni tas-setgħat u l-fatt li s-sistema nazzjonali ta' kontrokontrolli kienet iddgħajfet.

(8)

Il-kompetenzi tal-Qorti Kostituzzjonali Ungeriża kienu ristretti bħala riżultat tar-riforma kostituzzjonali, fosthom fir-rigward ta' kwistjonijiet baġitarji, l-abolizzjoni tal-actio popularis, il-possibilità għall-Qorti li tirreferi għall-ġurisprudenza tagħha ta' qabel l-1 ta' Jannar 2012 u l-limitazzjoni fuq il-kapaċità tal-Qorti li tagħmel rieżami tal-kostituzzjonalità ta' kwalunkwe tibdil għal-Liġi Fundamentali bl-eċċezzjoni ta' tibdil ta' natura proċedurali. Il-Kummissjoni ta' Venezja esprimiet tħassib serju dwar dawk il-limitazzjonijiet u dwar il-proċedura għall-ħatra tal-imħallfin, u għamlet rakkomandazzjonijiet lill-awtoritajiet Ungeriżi biex ikunu żgurati l-kontrokontrolli neċessarji fl-Opinjoni tagħha dwar l-Att CLI tal-2011 dwar il-Qorti Kostituzzjonali tal-Ungerija adottata fid-19 ta' Ġunju 2012 u fl-Opinjoni tagħha dwar ir-Raba' Emenda għal-Liġi Fundamentali tal-Ungerija adottata fis-17 ta' Ġunju 2013. Fl-opinjonijiet tagħha, il-Kummissjoni ta' Venezja identifikat ukoll għadd ta' elementi pożittivi fir-riformi, bħad-dispożizzjonijiet dwar il-garanziji baġitarji, id-deċiżjoni kontra l-elezzjoni mill-ġdid tal-imħallfin u l-għoti tad-dritt lill-Kummissarju għad-Drittijiet Fundamentali li jibda proċedimenti għal rieżami ex post.

(9)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib li l-proċedura attwali tal-ilmenti kostituzzjonali tippermetti aċċess aktar limitat għall-Qorti Kostituzzjonali, ma tipprevedix limitu ta' żmien għall-eżerċizzju ta' rieżami kostituzzjonali u m'għandhiex effett sospensiv fuq leġiżlazzjoni kkontestata. Semma wkoll li d-dispożizzjonijiet tal-Att tal-Qorti Kostituzzjonali l-ġdid idgħajfu s-sigurtà taż-żamma tal-imħallfin fil-kariga u jżidu l-influwenza tal-gvern fuq il-kompożizzjoni u l-operat tal-Qorti Kostituzzjonali billi jibdlu l-proċedura għall-ħatriet tal-ġudikatura, l-għadd ta' mħallfin fil-Qorti u l-età tal-irtirar tagħhom. Il-Kumitat kien imħasseb ukoll dwar il-limitazzjoni tal-kompetenza u tas-setgħat tal-Qorti Kostituzzjonali biex jagħmlu rieżami ta' leġiżlazzjoni li tolqot kwistjonijiet baġitarji.

(10)

Fir-rapport tagħha adottat fis-27 ta' Ġunju 2018, il-missjoni limitata ta' osservazzjoni tal-elezzjoni mwettqa mill-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem qalet li l-amministrazzjoni teknika tal-elezzjonijiet kienet professjonali u trasparenti, id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali ġew rispettati b'mod ġenerali, iżda ġew eżerċitati fi klima negattiva. L-amministrazzjoni tal-elezzjoni wettqet il-mandat tagħha b'mod professjonali u trasparenti, gawdiet fiduċja ġenerali fost il-partijiet ikkonċernati u b'mod ġenerali tqies li kienet imparzjali. Il-kampanja kienet animata iżda r-retorika ostili u intimidanti tal-kampanja llimitat l-ispazju għal dibattitu sustantiv u naqqset il-ħila tal-votanti li jagħmlu għażla infurmata. Il-finanzjament tal-kampanji pubbliċi u l-limiti massimi tan-nefqa kellhom l-għan li jiżguraw opportunitajiet indaqs għall-kandidati kollha. Madankollu, il-ħila tal-kandidati li jikkompetu fuq bażi ugwali kienet kompromessa b'mod sinifikanti mill-infiq eċċessiv tal-gvern fuq riklami ta' informazzjoni pubbliċi li amplifikaw il-messaġġ tal-kampanja tal-koalizzjoni fil-gvern. Minħabba li mhemmx rekwiżiti ta' rappurtar għajr għal wara l-elezzjonijiet, il-votanti fil-verità kienu mċaħħda mill-informazzjoni dwar il-finanzjament tal-kampanja, li hija kruċjali biex issir għażla infurmata. Il-missjoni esprimiet ukoll tħassib dwar id-delinjazzjoni ta' kostitwenzi b'membru wieħed. Tħassib simili ġie espress fl-Opinjoni Konġunta tat-18 ta' Ġunju 2012 rigward l-Att dwar l-Elezzjonijiet tal-Membri tal-Parlament tal-Ungerija adottata mill-Kummissjoni ta' Venezja u l-Kunsill għal Elezzjonijiet Demokratiċi, li fiha ntqal li d-delimitazzjoni tal-kostitwenzi jrid isir b'mod trasparenti u professjonali permezz ta' proċess imparzjali u mhux partiġġjan, jiġifieri billi jiġu evitati objettivi politiċi għal żmien qasir.

(11)

Fis-snin reċenti, il-Gvern Ungeriż uża l-konsultazzjonijiet nazzjonali b'mod estensiv, u espanda d-demokrazija diretta fil-livell nazzjonali. Fis-27 ta' April 2017, il-Kummissjoni indikat li l-konsultazzjoni nazzjonali "Let's stop Brussels" kien fiha bosta dikjarazzjonijiet u allegazzjonijiet li kienu fattwalment żbaljati jew qarrieqa ħafna. Il-Gvern Ungeriż wettaq ukoll konsultazzjonijiet intitolati "Il-migrazzjoni u t-terroriżmu" f'Mejju 2015, u kontra l-hekk imsejjaħ "Pjan Soros", f'Ottubru 2017. Dawn il-konsultazzjonijiet ħolqu paralleli bejn it-terroriżmu u l-migrazzjoni, u b'hekk wasslu għal mibegħda lejn il-migranti u kienu mmirati b'mod partikolari kontra l-Unjoni u kontra l-persuna ta' George Soros.

L-indipendenza tal-ġudikatura u ta' istituzzjonijiet oħra u d-drittijiet tal-imħallfin

(12)

Bħala riżultat tat-tibdiliet estensivi fil-qafas legali ppromulgat fl-2011, ingħataw setgħat estensivi lill-president tal-Uffiċċju Ġudizzjarju Nazzjonali, li kien għadu kemm ġie stabbilit. Il-Kummissjoni ta' Venezja kkritikat dawk is-setgħat estensivi fl-Opinjoni tagħha, adottata fid-19 ta' Marzu 2012, dwar l-Att CLXII tal-2011 dwar l-Istatus Legali u r-Remunerazzjoni tal-Imħallfin u l-Att CLXI tal-2011 dwar l-Organizzazzjoni u l-Amministrazzjoni tal-Qrati tal-Ungerija, u fl-Opinjoni tagħha dwar l-Atti Kardinali dwar il-Ġudikatura, adottata fil-15 ta' Ottubru 2012. Fid-29 ta' Frar 2012 u fit-3 ta' Lulju 2013 tqajjem tħassib simili mir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar l-indipendenza tal-imħallfin u tal-avukati, kif ukoll mill-Grupp ta' Stati kontra l-Korruzzjoni (GRECO), fir-rapport tiegħu adottat fis-27 ta' Marzu 2015. Dawk l-atturi kollha enfasizzaw il-ħtieġa li jissaħħaħ ir-rwol tal-korp kollettiv, il-Kunsill Ġudizzjarju Nazzjonali (NJC), bħala istanza ta' sorveljanza, għaliex il-president tal-NJO, li jiġi elett mill-Parlament Ungeriż, ma jistax jitqies bħala organu ta' awtogovernanza ġudizzjarja. Wara r-rakkomandazzjonijiet internazzjonali, l-istatus tal-president tal-NJO inbidel u s-setgħat tal-president ġew ristretti sabiex jiżguraw bilanċ aħjar bejn il-president u l-NJC.

(13)

L-Ungerija ilha mill-2012 tieħu passi pożittivi biex tittrasferixxi ċerti funzjonijiet mill-president tal-NJO għall-NJC infisha, sabiex toħloq bilanċ aħjar bejn dawn iż-żewġ organi. Madankollu, għad hemm il-ħtieġa għal aktar progress. Il-GRECO, fir-rapport tiegħu adottat fis-27 ta' Marzu 2015, talab għall-minimizzazzjoni tar-riskji potenzjali ta' deċiżjonijiet diskrezzjonarji min-naħa tal-president tal-NJO. Il-president tal-NJO jista', fost l-oħrajn, jittrasferixxi u jassenja l-imħallfin, u għandu rwol fid-dixxiplina ġudizzjarja. Barra minn hekk, il-president tal-NJO jagħmel rakkomandazzjoni lill-President tal-Ungerija dwar il-ħatra u t-tneħħija tal-kapijiet ta' tal-qrati, inklużi l-presidenti u l-viċi presidenti tal-Qorti tal-Appell. Il-GRECO laqa' l-Kodiċi ta' Etika għall-Imħallfin li ġie adottat reċentement, iżda jqis li dan jista' jsir aktar espliċitu u jkun akkumpanjat minn taħriġ waqt is-servizz. Ir-rapport GRECO rrikonoxxa wkoll l-emendi li saru fir-regoli dwar ir-reklutaġġ ġudizzjarju u l-proċeduri tal-għażla bejn l-2012 u l-2014 fl-Ungerija, li permezz tagħhom l-NJC ingħata funzjoni superviżorja aktar b'saħħitha fil-proċess ta' selezzjoni; Fit-2 ta' Mejju 2018, l-NJC organizza sessjoni li fiha adotta b'mod unanimu deċiżjonijiet dwar il-prattika tal-president tal-NJO li jiċħad sejħiet għal applikazzjonijiet għal pożizzjonijiet ġudizzjarji u pożizzjonijiet għolja. Id-deċiżjonijiet sabu li l-prattika tal-president kienet illegali.

(14)

Fid-29 ta' Mejju 2018, il-Gvern Ungeriż ippreżenta abbozz tas-Seba' Emenda għal-Liġi Fundamentali (T/332), li ġie adottat fl-20 ta' Ġunju 2018. L-emenda introduċiet sistema ġdida ta' qrati amministrattivi.

(15)

Wara s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (il-"Qorti tal-Ġustizzja") tas-6 ta' Novembru 2012 fil-Kawża C-286/12, il-Kummissjoni vs l-Ungerija (1), li ddeċidiet li meta adottat skema nazzjonali li tirrikjedi l-irtirar obbligatorju tal-imħallfin, prosekuturi u nutara meta jagħlqu 62 sena, l-Ungerija naqset milli tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-dritt tal-Unjoni, il-Parlament Ungeriż adotta l-Att XX tal-2013 li ppreveda li l-età tal-irtirar ġudizzjarja kellha tonqos gradwalment għal 65 sena fuq perjodu ta' għaxar snin u stabbilixxa l-kriterji għal ingaġġ mill-ġdid jew kumpens. Skont l-Att, kien hemm possibilità għall-imħallfin irtirati li jirritornaw fil-karigi li okkupaw fl-istess qorti bl-istess kundizzjonijiet li kien hemm qabel ma ħarġu r-regolamenti dwar l-irtirar, jew jekk ma xtaqux jirritornaw, kellhom jirċievu somma ta' 12-il xahar bħala kumpens għar-remunerazzjoni mitlufa u setgħu japplikaw quddiem il-qorti għal kumpens ulterjuri, iżda d-dħul lura f'karigi amministrattivi ewlenin ma kinitx garantita. Madankollu, il-Kummissjoni rrikonoxxiet il-miżuri tal-Ungerija biex tagħmel il-liġi tal-irtirar tagħha kompatibbli mal-liġi tal-Unjoni. Fir-rapport tiegħu ta' Ottubru 2015, l-Istitut tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kamra tal-Avukati Internazzjonali ddikjara li l-maġġoranza tal-imħallfin imneħħija ma marrux lura għall-karigi oriġinali tagħhom, parzjalment għax il-pożizzjonijiet preċedenti tagħhom kienu ġew okkupati diġà. L-Istitut qal ukoll li l-indipendenza u l-imparzjalità tal-ġudikatura Ungeriża ma jistgħux ikunu garantiti u li l-istat tad-dritt għadu mdgħajjef.

(16)

Fis-sentenza tagħha tas-16 ta' Lulju 2015, Gaszó vs l-Ungerija, il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (QEDB) iddeċidiet li kien hemm ksur tad-dritt ta' proċess ġust u tad-dritt għal rimedju effettiv. Il-QEDB waslet għall-konklużjoni li l-ksur oriġina fi prattika li permezz tagħha l-Ungerija naqset b'mod rikorrenti li tiżgura li l-proċedimenti li jiddeterminaw id-drittijiet u l-obbligi ċivili jitlestew fi żmien raġonevoli u li tieħu miżuri li jippermettu lill-applikanti jitolbu rimedju għal proċedimenti ċivili eċċessivament twal fuq livell domestiku. L-eżekuzzjoni ta' dik is-sentenza għadha pendenti. Kodiċi ta' Proċedura Ċivili ġdid, adottat fl-2016, jipprevedi l-aċċelerazzjoni tal-proċedimenti ċivili bl-introduzzjoni ta' proċedura ta' fażi doppja. L-Ungerija infurmat lill-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa li l-liġi l-ġdida li toħloq rimedju effettiv għal proċeduri estiżi se tiġi adottata sa Ottubru 2018.

(17)

Fis-sentenza tagħha tat-23 ta' Ġunju 2016, Baka vs l-Ungerija, il-QEDB iddeċidiet li kien hemm ksur tad-dritt tal-aċċess għal qorti u tal-libertà tal-espressjoni ta' András Baka, li kien ġie elett bħala President tal-Qorti Suprema għal terminu ta' sitt snin f'Ġunju 2009, iżda waqaf jokkupa din il-kariga skont id-dispożizzjonijiet tranżitorji fil-Liġi Fundamentali, li jipprevedu li l-Curia kellha tkun is-suċċessur legali għall-Qorti Suprema. L-eżekuzzjoni ta' dik is-sentenza għadha pendenti. Fl-10 ta' Marzu 2017, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa talab li jittieħdu miżuri għall-prevenzjoni ta' aktar tneħħijiet prematuri ta' mħallfin għal raġunijiet simili, biex b'hekk ikun hemm salvagwardja kontra kwalunkwe abbuż f'dan ir-rigward. Il-Gvern Ungeriż innota li dawk il-miżuri mhumiex relatati mal-implimentazzjoni tas-sentenza.

(18)

Fid-29 ta' Settembru 2008, is-Sur András Jóri inħatar Kummissarju għall-Protezzjoni tad-Data għal perjodu ta' sitt snin. Madankollu, b'effett mill-1 ta' Jannar 2012, il-Parlament Ungeriż iddeċieda li jirriforma s-sistema tal-protezzjoni tad-data u jissostitwixxi lill-Kummissarju b'awtorità nazzjonali għall-protezzjoni tad-data u l-libertà tal-informazzjoni. Is-Sur Jóri kellu jħalli l-kariga qabel kien skada t-terminu sħiħ tiegħu. Fit-8 ta' April 2014, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-indipendenza tal-awtoritajiet superviżorji neċessarjament tinkludi l-obbligu li jitħallew iservu l-mandat sħiħ tagħhom u li l-Ungerija naqset milli tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (2). L-Ungerija emendat ir-regoli dwar il-ħatra tal-Kummissarju, ippreżentat apoloġija u ħallset is-somma tal-kumpens miftiehma.

(19)

Il-Kummissjoni ta' Venezja identifikat bosta nuqqasijiet fl-Opinjoni tagħha dwar l-Att CLXIII tal-2011 dwar is-Servizz ta' Prosekuzzjoni u l-Att CLXIV tal-2011 dwar l-Istatus tal-Prosekutur Ġenerali, il-Prosekuturi u Impjegati oħra tal-Prosekuzzjoni u l-Karriera tal-Prosekuzzjoni fl-Ungerija, adottata fid-19 ta' Ġunju 2012. Fir-rapport tiegħu adottat fis-27 ta' Marzu 2015, il-GRECO ħeġġeġ lill-awtoritajiet Ungeriżi jieħdu passi addizzjonali biex jevitaw l-abbuż u jżidu l-indipendenza tas-servizz tal-prosekuzzjoni billi, fost l-oħrajn, ineħħu l-possibilità li l-Prosekutur Ġenerali jiġi elett mill-ġdid. Barra minn hekk, il-GRECO talab biex il-proċedimenti dixxiplinari kontra prosekuturi ordinarji jsiru aktar trasparenti u biex id-deċiżjonijiet biex kawża titmexxa mingħand prosekutur wieħed għal għand ieħor ikunu ggwidati minn kriterji u ġustifikazzjonijiet legali stretti. Skont il-Gvern Ungeriż, ir-Rapport ta' Konformità tal-GRECO tal-2017 irrikonoxxa l-progress li sar mill-Ungerija fir-rigward tal-prosekuturi (il-pubblikazzjoni għadha mhix awtorizzata mill-awtoritajiet Ungeriżi, minkejja l-appelli mil-Laqgħat Plenari tal-GRECO). It-Tieni Rapport ta' Konformità għadu pendenti.

Il-korruzzjoni u l-kunflitti ta' interess

(20)

Fir-rapport tiegħu adottat fis-27 ta' Marzu 2015, il-GRECO talab li jiġu stabbiliti kodiċijiet ta' kondotta għall-membri tal-Parlament Ungeriż (MP) dwar gwida f'każijiet ta' kunflitti ta' interess. Barra minn hekk, il-MP għandhom ikollhom l-obbligu jirrapportaw kunflitti ta' interess li jinqalgħu b'mod ad hoc, u dan għandu jkun akkumpanjat b'obbligu aktar robust li jiġu sottomessi dikjarazzjonijiet tal-assi. Dan għandu jkun ukoll akkumpanjat b'dispożizzjonijiet li jippermettu sanzjonijiet għas-sottomissjoni ta' dikjarazzjonijiet tal-assi mhux preċiżi. Barra minn hekk, id-dikjarazzjoni tal-assi għandha tiġi ppubblikata online għal sorveljanza popolari vera. Għandha tiġi stabbilita bażi ta' data elettronika standard biex ikun possibbli li d-dikjarazzjonijiet u l-modifiki kollha tagħhom ikunu aċċessibbli b'mod trasparenti.

(21)

Fir-rapport tagħha adottat fis-27 ta' Ġunju 2018, il-missjoni limitata ta' osservazzjoni elettorali tal-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem ikkonkludiet li l-monitoraġġ limitat tal-infiq fuq il-kampanji u n-nuqqas ta' rapportar bir-reqqa dwar is-sorsi tal-fondi tal-kampanji sa wara l-elezzjonijiet jimminaw it-trasparenza tal-finanzjament tal-kampanji u l-kapaċità tal-votanti li jagħmlu għażla informata, kuntrarjament għall-obbligi internazzjonali u l-prattika tajba. Il-leġiżlazzjoni fis-seħħ tagħżel mekkaniżmu ta' monitoraġġ u verifika ex post. L-Uffiċju tal-Awditjar tal-Istat għandu l-kompetenza li jimmonitorja u jivverifika jekk ir-rekwiżiti legali jkunux ġew issodisfati. Ir-rapport ma kienx jinkludir-rapport ta' awditjar uffiċjali tal-Uffiċċju tal-Awditjar tal-Istat dwar l-elezzjonijiet parlamentari tal-2018, għax sa dak iż-żmien kien għadu ma ġiex ippubblikat.

(22)

Fis-7 ta' Diċembru 2016, il-Kumitat ta' Tmexxija tas-Sħubija ta' Gvern Miftuħ (OGP) irċieva ittra mingħand il-Gvern Ungeriż li fiha ħabbar l-irtirar immedjat tiegħu mis-sħubija, li tiġbor fiha, b'mod volontarju, 75 pajjiż u mijiet ta' organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili. Il-Gvern tal-Ungerija kien ilu minn Lulju 2015 jiġi analizzat mill-OGP minħabba tħassib imqajjem mill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, b'mod partikolari rigward l-ispazju tagħhom biex joperaw fil-pajjiż. L-Istati Membri tal-UE mhux kollha huma membri tal-OGP.

(23)

L-Ungerija tibbenefika minn finanzjament tal-Unjoni li jammonta għal 4,4 % tal-PDG tagħha jew aktar minn nofs l-investiment pubbliku. Is-sehem tal-kuntratti mogħtija wara proċeduri ta' akkwist pubbliku li rċevew offerta waħda biss għadu għoli, b'perċentwal ta' 36 % fl-2016. L-Ungerija għandha l-ogħla perċentwal fl-Unjoni ta' rakkomandazzjonijiet finanzjarji mill-OLAF rigward il-Fondi Strutturali u l-Agrikoltura għall-perjodu 2013-2017. Fl-2016, l-OLAF ikkonkluda investigazzjoni dwar proġett tat-trasport ta' EUR 1,7 biljun fl-Ungerija, li fih l-atturi ewlenin kienu bosta kumpaniji internazzjonali speċjalizzati tal-kostruzzjoni. L-investigazzjoni żvelat irregolaritajiet serji ħafna, kif ukoll il-possibilità ta' frodi u korruzzjoni fl-implimentazzjoni tal-proġetti. Fl-2017, l-OLAF sab "irregolaritajiet serji" u "kunflitti ta' interess" matul l-investigazzjoni tiegħu f'35 kuntratti ta' dwal tat-toroq mogħtija lill-kumpanija li dak iż-żmien kienet ikkontrollata mir-raġel ta' bint il-Prim Ministru Ungeriż. L-OLAF bagħat ir-rapport finali tiegħu b'rakkomandazzjonijiet finanzjarji lid-Direttorat Ġenerali għall-Politika Reġjonali u Urbana tal-Kummissjoni li tirkupra EUR 43,7 miljun u rakkomandazzjonijiet ġudizzjarji lill-Prosekutur Ġenerali tal-Ungerija. Investigazzjoni transfruntiera konkluża mill-OLAF fl-2017 kienet tinvolvi allegazzjonijiet relatati mal-potenzjal ta' użu ħażin tal-fondi tal-Unjoni f'31 proġett ta' Riċerka u Żvilupp. L-investigazzjoni, li saret fl-Ungerija, il-Latvja u s-Serbja, skopriet skema ta' subkuntrattar użata biex iżżid l-ispejjeż tal-proġett b'mod artifiċjali u taħbi l-fatt li l-fornituri aħħara kienu kumpaniji marbuta ma' xulxin. L-OLAF għalhekk ikkonkluda l-investigazzjoni b'rakkomandazzjoni finanzjarja lill-Kummissjoni biex tirkupra EUR 28,3 miljun u rakkomandazzjoni ġudizzjarja lill-awtoritajiet ġudizzjarji Ungeriżi. L-Ungerija ddeċidiet li ma tipparteċipax fit-twaqqif tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew responsabbli għall-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u t-tressiq quddiem il-ġustizzja tal-awturi u tal-kompliċi f'reati kriminali li jolqtu l-interessi finanzjarji tal-Unjoni.

(24)

Skont is-Seba' Rapport dwar il-Koeżjoni Ekonomika, Soċjali u Territorjali, l-effikaċja governattiva fl-Ungerija naqset mill-1996, u l-Ungerija hija wieħed mill-Istati Membri bl-aktar livell baxx ta' effikaċja governattiva fl-Unjoni. Ir-reġjuni kollha tal-Ungerija huma ferm taħt il-medja tal-Unjoni f'termini ta' kwalità governattiva. Skont ir-Rapport kontra l-Korruzzjoni ppubblikat mill-Kummissjoni Ewropea fl-2014, il-korruzzjoni hija meqjusa li hi mifruxa (89 %) fl-Ungerija. Skont ir-Rapport dwar il-Kompetittività Globali 2017-2018 ippubblikat mill-Forum Ekonomiku Dinji, il-livell għoli ta' korruzzjoni kien wieħed mill-aktar fatturi problematiċi għan-negozju fl-Ungerija.

Il-privatezza u l-protezzjoni tad-data

(25)

Fis-sentenza tagħha tat-12 ta' Jannar 2016, Szabó uVissy vs l-Ungerija, il-QEDB sabet li d-dritt tar-rispett tal-ħajja privata nkiser minħabba l-garanziji legali insuffiċjenti kontra l-possibilità ta' sorveljanza sigrieta illegali għal finijiet ta' sigurtà nazzjonali, inkluż b'rabta mal-użu tat-telekomunikazzjonijiet. L-applikanti ma allegawx li kienu suġġetti għal xi miżura ta' sorveljanza sigrieta, u għalhekk deher li ma kinux meħtieġa miżuri individwali oħra. L-emenda tal-leġiżlazzjoni rilevanti hija meħtieġa bħala miżura ġenerali. Il-proposti għal emenda tal-Att dwar is-Servizzi tas-Sigurtà Nazzjonali qed jiġu diskussi attwalment mill-esperti tal-ministeri kompetenti tal-Ungerija. L-eżekuzzjoni ta' din is-sentenza għadha, għalhekk, pendenti.

(26)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib li l-qafas legali tal-Ungerija dwar is-sorveljanza sigrieta għall-finijiet tas-sigurtà nazzjonali jippermetti l-interċettazzjoni tal-massa ta' komunikazzjonijiet u ma fihx biżżejjed salvagwardji kontra l-interferenza arbitrarja fid-dritt għall-privatezza. Kien imħasseb ukoll dwar in-nuqqas ta' dispożizzjonijiet li jiżguraw rimedji effettivi f'każijiet ta' abbuż, u notifika lill-persuna kkonċernata mill-aktar fis possibbli, mingħajr ma jiġi pperikolat l-iskop tar-restrizzjoni, wara t-terminazzjoni tal-miżura ta' sorveljanza.

Il-libertà tal-espressjoni

(27)

Fit-22 ta' Ġunju 2015, il-Kummissjoni ta' Venezja adottat l-Opinjoni tagħha dwar il-Leġiżlazzjoni tal-Media (l-Att CLXXXV dwar is-Servizzi tal-Media u dwar il-Media tal-Massa, l-Att CIV dwar il-Libertà tal-Istampa, u l-Leġiżlazzjoni dwar it-Tassazzjoni tad-Dħul mir-Reklamar tal-Media tal-Massa) tal-Ungerija li talbet li jsiru diversi tibdiliet fl-Att dwar l-Istampa u fl-Att dwar il-Media, b'mod partikolari fir-rigward tad-definizzjoni ta' "kontenut illegali tal-media", l-iżvelar ta' sorsi ġurnalistiċi u s-sanzjonijiet fuq l-entitajiet tal-media. Tħassib simili kien ġie espress fl-analiżi kkummissjonata mill-Uffiċċju tar-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-Media fi Frar 2011, mill-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem preċedenti tal-Kunsill tal-Ewropa fl-opinjoni tiegħu dwar il-leġiżlazzjoni tal-media Ungeriża fid-dawl tal-istandards tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-libertà tal-media tal-25 ta' Frar 2011, kif ukoll mill-esperti tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-leġiżlazzjoni tal-media Ungeriża fl-għarfien espert tagħhom tal-11 ta' Mejju 2012. Fl-istqarrija tiegħu tad-29 ta' Jannar 2013, is-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa laqa' l-fatt li d-diskussjonijiet fil-qasam tal-media wasslu għal diversi bidliet importanti. Madankollu, it-tħassib pendenti ġie mtenni wkoll mill-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa fir-rapport ta' wara ż-żjara tiegħu fl-Ungerija, li ġie ppubblikat fis-16 ta' Diċembru 2014. Il-Kummissarju semma wkoll il-kwistjonijiet tal-konċentrazzjoni tas-sjieda tal-media u tal-awtoċensura u indika li l-qafas legali li jikkriminalizza d-diffamazzjoni għandu jiġi revokat.

(28)

Fl-Opinjoni tagħha tat-22 ta' Ġunju 2015 dwar il-Leġiżlazzjoni tal-Media, il-Kummissjoni ta' Venezja rrikonoxxiet l-isforzi tal-gvern Ungeriż, matul is-snin, biex itejjeb it-test oriġinali tal-Atti dwar il-Media, f'konformità mal-kummenti minn diversi osservaturi inkluż il-Kunsill tal-Ewropa, u nnotat b'mod pożittiv ir-rieda tal-awtoritajiet Ungeriżi li jkomplu d-djalogu. Madankollu, il-Kummissjoni ta' Venezja insistiet dwar il-ħtieġa li jinbidlu r-regoli li jirregolaw l-elezzjoni tal-membri tal-Kunsill tal-Media biex tiġi żgurata rappreżentazzjoni ġusta ta' gruppi politiċi u gruppi oħra soċjalment sinifikanti u li l-metodu tal-ħatra u l-pożizzjoni tal-President tal-Kunsill tal-Media jew tal-President tal-Awtorità tal-Media għandhom jiġu rieżaminati sabiex tonqos il-konċentrazzjoni tas-setgħat u tiġi żgurata n-newtralità politika; il-Bord tat-Trustees ukoll għandu jiġi riformat fuq dawk il-linji. Il-Kummissjoni ta' Venezja rrakkomandat ukoll id-deċentralizzazzjoni tal-governanza tal-fornituri tal-media tas-servizz pubbliku u li l-Aġenzija Nazzjonali tal-Aħbarijiet ma tkunx il-fornitur esklużiv tal-aħbarijiet għall-fornituri tal-media tas-servizz pubbliku. Tħassib simili kien ġie espress fl-analiżi kkummissjonata mill-Uffiċċju tar-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-Media fi Frar 2011, mill-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem preċedenti tal-Kunsill tal-Ewropa fl-opinjoni tiegħu dwar il-leġiżlazzjoni tal-media Ungeriża fid-dawl tal-istandards tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-libertà tal-media tal-25 ta' Frar 2011, kif ukoll mill-esperti tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-leġiżlazzjoni tal-media Ungeriża fl-għarfien espert tagħhom tal-11 ta' Mejju 2012. Fl-istqarrija tiegħu tad-29 ta' Jannar 2013, is-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa laqa' l-fatt li d-diskussjonijiet fil-qasam tal-media wasslu għal diversi bidliet importanti. Madankollu, it-tħassib pendenti ġie mtenni wkoll mill-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa fir-rapport ta' wara ż-żjara tiegħu fl-Ungerija, li ġie ppubblikat fis-16 ta' Diċembru 2014.

(29)

Fit-18 ta' Ottubru 2012, il-Kummissjoni ta' Venezja adottat l-Opinjoni tagħha dwar l-Att CXII tal-2011 dwar il-Privatezza tal-Informazzjoni u dwar il-Libertà tal-Informazzjoni tal-Ungerija. Minkejja l-valutazzjoni pożittiva ġenerali, il-Kummissjoni ta' Venezja identifikat il-ħtieġa għal aktar titjib. Madankollu, wara emendi sussegwenti għal dik il-liġi, id-dritt tal-aċċess għal informazzjoni governattiva ġie ristrett aktar, b'mod sinifikanti. Dawk l-emendi ġew ikkritikati fl-analiżi kkummissjonata mill-Uffiċċju tar-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-Media f'Marzu 2016. L-analiżi indikat li l-ammonti li għandhom jitħallsu għall-ispejjeż diretti jidhru li huma kompletament raġonevoli, iżda l-ħlas għall-ħin tal-uffiċjali pubbliċi biex iwieġbu t-talbiet huwa inaċċettabbli. Kif ġie rikonoxxut mir-rapport tal-pajjiż tal-2018 tal-Kummissjoni, il-Kummissarju tal-Protezzjoni tad-Data u l-qrati, inkluża l-Qorti Kostituzzjonali, ħadu pożizzjoni progressiva f'każijiet relatati mat-trasparenza.

(30)

Fir-rapport tagħha adottat fis-27 ta' Ġunju 2018, il-missjoni limitata ta' osservazzjoni elettorali tal-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem li segwiet l-elezzjonijiet parlamentari Ungeriżi tal-2018 ikkonkludiet li l-aċċess għall-informazzjoni kif ukoll il-libertajiet tal-media u ta' assoċjazzjoni ġew ristretti, inkluż permezz ta' tibdiliet legali reċenti u li l-kopertura tal-media tal-kampanja kienet estensiva, iżda polarizzata ferm u nieqsa mill-analiżi kritika minħabba l-politiċizzazzjoni tas-sjieda tal-media u l-influss tal-kampanji ta' pubbliċità tal-gvern. Ix-xandâr pubbliku wettaq il-mandat tiegħu li jipprovdi ħin ta' xandir b'xejn lill-kandidati, iżda l-aħbarijiet u l-kontributi editorjali tiegħu ffavorew b'mod ċar lill-koalizzjoni fil-gvern, kuntrarjament għall-istandards internazzjonali. Ħafna mix-xandara kummerċjali kienu partiġġjani fix-xandir tagħhom, u żammew jew mal-partit fil-gvern jew inkella ma' dawk tal-oppożizzjoni. Il-media online pprovdiet pjattaforma għal dibattitu politiku pluralistiku u orjentat fuq il-kwistjonijiet. Innotat ukoll li l-politiċizzazzjoni tas-sjieda, flimkien ma' qafas legali restrittiv u l-assenza ta' korp regolatorju indipendenti tal-media, kellhom effett negattiv fuq il-libertà editorjali, u dan fixkel l-aċċess tal-votanti għall-informazzjoni pluralistika. Semmiet ukoll li l-emendi introduċew restrizzjonijiet indebiti fuq l-aċċess għal informazzjoni billi wessgħu d-definizzjoni ta' informazzjoni mhux suġġetta għal żvelar u billi żiedu t-tariffa għat-trattament ta' talbiet għal informazzjoni.

(31)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib dwar il-liġijiet u l-prattiki tal-media Ungeriżi li jillimitaw il-libertà tal-opinjoni u tal-espressjoni. Il-Kumitat kien imħasseb li, wara tibdiliet suċċessivi fil-liġi, il-qafas leġiżlattiv attwali ma jiżgurax għalkollox stampa mhux iċċensurata u mhux imfixkla. Innota bi tħassib li l-Kunsill tal-Media u l-Awtorità tal-Media m'għandhomx indipendenza biżżejjed biex iwettqu l-funzjonijiet tagħhom u għandhom setgħat regolatorji u ta' sanzjonar wiesgħa żżejjed.

(32)

Fit-13 ta' April 2018, ir-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-Media kkundanna b'mod qawwi l-pubblikazzjoni ta' lista ta' aktar minn 200 persuna minn entità tal-media Ungeriża li ddikjarat li aktar minn 2 000 persuna, fosthom dawk elenkati, allegatament kienu qed jaħdmu biex "iwaqqgħu l-gvern". Il-lista ġiet ippubblikata mir-rivista Ungeriża Figyelő fil-11 ta' April, u tinkludi ħafna ġurnalisti u ċittadini oħra. Fis-7 ta' Mejju 2018, ir-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-media esprima tħassib kbir dwar iċ-ċaħda ta' akkreditament lil diversi ġurnalisti indipendenti, li waqqfithom milli jirrapportaw mil-laqgħa inawgurali tal-parlament il-ġdid tal-Ungerija. Ġie nnotat ukoll li avveniment bħal dan m'għandux jintuża bħala għodda biex jitrażżan il-kontenut tar-rapportar kritiku u li din il-prattika tistabbilixxi preċedent ħażin għall-mandat il-ġdid tal-parlament Ungeriż.

Il-libertà akkademika

(33)

Fis-6 ta' Ottubru 2017, il-Kummissjoni ta' Venezja adottat l-Opinjoni tagħha dwar l-Att XXV tal-4 ta' April 2017 dwar l-Emenda tal-Att CCIV tal-2011 dwar l-Edukazzjoni Terzjarja Nazzjonali. Hija kkonkludiet li l-introduzzjoni ta' regoli aktar stretti mingħajr raġunijiet b'saħħithom ħafna, flimkien ma' skadenzi stretti u konsegwenzi legali serji, għal universitajiet barranin li huma diġà stabbiliti fl-Ungerija u li ilhom joperaw legalment f'dan il-pajjiż għal ħafna snin, tidher estremament problematika mill-perspettiva tal-istat tad-dritt u minn dik tal-prinċipji u l-garanziji tad-drittijiet fundamentali. Dawk l-universitajiet u l-istudenti tagħhom huma protetti mir-regoli domestiċi u internazzjonali dwar il-libertà akkademika, il-libertà tal-espressjoni u tal-għaqda u d-dritt u l-libertà tal-edukazzjoni. Il-Kummissjoni ta' Venezja rrakkomandat li l-awtoritajiet Ungeriżi, b'mod partikolari, jiżguraw li r-regoli l-ġodda dwar ir-rekwiżit li wieħed ikollu permess tax-xogħol ma jaffettwawx b'mod sproporzjonat il-libertà akkademika u jiġu applikati b'mod nondiskriminatorju u flessibbli, mingħajr ma tiġi pperikolata l-kwalità u l-karattru internazzjonali tal-edukazzjoni diġà pprovduti mill-universitajiet eżistenti. It-tħassib dwar l-Emenda tal-Att CCIV tal-2011 dwar l-Edukazzjoni Terzjarja Nazzjonali kien kondiviż ukoll mir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-libertà ta' opinjoni u ta' espressjoni, ir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet għal-libertà tal-għaqda paċifika u ta' assoċjazzjoni u r-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet kulturali, fid-dikjarazzjoni tagħhom tal-11 ta' April 2017. Fl-osservazzjonijiet konklużivi tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU nnota n-nuqqas ta' ġustifikazzjoni suffiċjenti għall-impożizzjoni ta' dawn ir-restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-ħsieb, tal-espressjoni u ta' assoċjazzjoni, kif ukoll fuq il-libertà akkademika.

(34)

Fis-17 ta' Ottubru 2017, il-Parlament Ungeriż estenda l-iskadenza għall-universitajiet barranin li joperaw fil-pajjiż biex jilħqu l-kriterji l-ġodda sal-1 ta' Jannar 2019 fuq it-talba tal-istituzzjonijiet ikkonċernati u wara r-rakkomandazzjoni tal-Presidenza tal-Konferenza tar-Retturi Ungeriżi. Il-Kummissjoni ta' Venezja laqgħet din l-estensjoni. In-negozjati bejn il-Gvern Ungeriż u l-istituzzjonijiet barranin ta' edukazzjoni għolja milquta, b'mod partikolari l-Università tal-Ewropa Ċentrali, għadhom għaddejjin, filwaqt li l-limbu legali għall-universitajiet barranin jibqa', minkejja li l-Università tal-Ewropa Ċentrali kkonformat mar-rekwiżiti l-ġodda.

(35)

Fis-7 ta' Diċembru 2017, il-Kummissjoni ddeċidiet li ttella' lill-Ungerija quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea għar-raġuni li l-Emenda tal-Att CCIV tal-2011 dwar l-Edukazzjoni Terzjarja Nazzjonali tillimita b'mod sproporzjonat lill-universitajiet tal-Unjoni u dawk li mhumiex fl-operazzjonijiet tagħhom u li l-Att jeħtieġ li jerġa' jiġi allinjat mad-dritt tal-Unjoni. Il-Kummissjoni sabet li l-leġiżlazzjoni l-ġdida tmur kontra d-dritt għal-libertà akkademika, id-dritt għall-edukazzjoni u l-libertà ta' intrapriża kif previsti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-"Karta") u l-obbligi legali tal-Unjoni skont il-liġi kummerċjali internazzjonali.

(36)

Fit-9 ta' Awwissu 2018, sar magħruf pubblikament li l-gvern Ungeriż biħsiebu jirtira l-programm ta' Masters fl-Istudji tal-Ġeneri fl-Università pubblika ta' Eötvös Loránd (ELTE) u jirrifjuta r-rikonoxximent tal-Masters fl-Istudji tal-Ġeneri mill-Università Ewropea Ċentrali, li hi privata. Il-Parlament jindika li interpretazzjoni ħażina tal-kunċett ta' ġeneru ddominat id-diskussjoni pubbika fl-Ungerija u jiddeplora din l-interpretazzjoni ħażina intenzjonata tat-termini "ġeneru" u "ugwaljanza bejn il-ġeneri". Il-Parlament Ewropew jikkundanna l-attakki fuq it-tagħlim u r-riċerka liberi, b'mod partikolari fir-rigward tal-istudji tal-ġeneri li għandhom l-għan li janalizzaw ir-relazzjonijiet ta' poter, id-diskriminazzjoni u r-relazzjonijiet bejn il-ġeneri fis-soċjetà u jsibu soluzzjonijiet għall-forom ta' inugwaljanza, u li saru l-mira ta' kampanji ta' diffamazzjoni. Il-Parlament jitlob li l-prinċipju demokratiku fundamentali tal-libertà tal-edukazzjoni jerġa' jiġi stabbilit u salvagwardat għalkollox.

Il-libertà tar-reliġjon

(37)

Fit-30 ta' Diċembru 2011, il-Parlament Ungeriż adotta l-Att CCVI tal-2011 dwar id-Dritt għal-Libertà ta' Kuxjenza u Reliġjon u l-Istatus Legali tal-Knejjes, Denominazzjonijiet u Komunitajiet Reliġjużi tal-Ungerija, li daħal fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2012. L-Att għamel rieżami tal-personalità ġuridika ta' diversi organizzazzjonijiet reliġjużi u naqqas għal 14 l-għadd ta' knejjes rikonoxxuti legalment fl-Ungerija. Fis-16 ta' Diċembru 2011, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa kkondivida t-tħassib tiegħu dwar dan l-Att f'ittra mibgħuta lill-awtoritajiet Ungeriżi. Fi Frar 2012, b'reazzjoni għall-pressjoni internazzjonali, il-Parlament Ungeriż żied l-għadd ta' knejjes rikonoxxuti għal 31. Fid-19 ta' Marzu 2012, il-Kummissjoni ta' Venezja adottat l-Opinjoni tagħha dwar l-Att CCVI tal-2011 dwar id-Dritt għal-Libertà tal-Kuxjenza u tar-Reliġjon u dwar l-Istatus Legali tal-Knejjes, Denominazzjonijiet u Komunitajiet Reliġjużi tal-Ungerija, fejn indikat li l-Att jistabbilixxi firxa ta' rekwiżiti li huma eċċessivi u bbażati fuq kriterji arbitrarji fir-rigward tar-rikonoxximent ta' knisja. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ta' Venezja indikat li l-Att wassal għal proċess ta' dereġistrazzjoni ta' mijiet ta' knejjes li qabel kienu rikonoxxuti legalment u li l-Att iwassal, sa ċertu punt, għal trattament mhux ugwali u anke diskriminatorju ta' twemmin u komunitajiet reliġjużi differenti, skont jekk humiex rikonoxxuti jew le.

(38)

Fi Frar 2013, il-Qorti Kostituzzjonali tal-Ungerija ddeċidiet li d-dereġistrazzjoni tal-knejjes rikonoxxuti ma kinitx kostituzzjonali. B'reazzjoni għad-deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali, il-Parlament Ungeriż emenda l-Liġi Fundamentali f'Marzu 2013. F'Ġunju u f'Settembru 2013, il-Parlament Ungeriż emenda l-Att CCVI tal-2011, biex joħloq klassifikazzjoni b'żewġ livelli li tikkonsisti minn "komunitajiet reliġjużi" u "knejjes inkorporati". F'Settembru 2013, il-Parlament Ungeriż emenda wkoll il-Liġi Fundamentali b'mod espliċitu biex jagħti lilu nnifsu l-awtorità li jagħżel komunitajiet reliġjużi għal "kooperazzjoni" mal-istat fis-servizz ta' "attivitajiet ta' interess pubbliku", u fil-prattika jagħti lilu nnifsu setgħa diskrezzjonali biex jirrikonoxxi organizzazzjoni reliġjuża b'vot ta' żewġ terzi.

(39)

Fis-sentenza tagħha tat-8 ta' April 2014, Magyar Keresztény Mennonita Egyház u Oħrajn vs l-Ungerija, il-QEDB iddeċidiet li l-Ungerija kienet kisret il-libertà tal-assoċjazzjoni, fid-dawl tal-libertà tal-kuxjenza u tar-reliġjon. Il-Qorti Kostituzzjonali tal-Ungerija sabet li ċerti regoli li jirregolaw il-kundizzjonijiet tar-rikonoxximent bħala knisja ma kinux kostituzzjonali u ordnat lil-leġiżlatura biex tagħmel ir-regoli rilevanti konformi mar-rekwiżiti tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. Għaldaqstant, l-Att rilevanti ġie ppreżentat lill-Parlament Ungeriż f'Diċembru 2015 iżda ma kisibx il-maġġoranza meħtieġa. L-eżekuzzjoni ta' dik is-sentenza għadha pendenti.

Il-libertà tal-assoċjazzjoni

(40)

Fid-9 ta' Lulju 2014, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa indika fl-ittra tiegħu lill-awtoritajiet Ungeriżi li kien imħasseb dwar ir-retorika stigmatizzanti użata mill-politiċi li tpoġġi f'dubju l-leġittimità tax-xogħol tal-NGOs fil-kuntest tal-awditi li twettqu mill-Uffiċċju tal-Kontroll tal-Gvern Ungeriż fir-rigward ta' NGOs li kienu operaturi u benefiċjarji tal-Fond għall-NGOs taż-ŻEE/Għotjiet tan-Norveġja. Il-Gvern Ungeriż iffirma ftehim mal-Fond u, b'riżultat ta' dan, il-pagamenti tal-għotjiet għadhom għaddejjin. Bejn it-8 u s-16 ta' Frar 2016, ir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem żar l-Ungerija u indika fir-rapport tiegħu li jeżistu sfidi sinifikanti minħabba l-qafas legali eżistenti li jirregola l-eżerċizzju ta' libertajiet fundamentali, bħad-drittijiet għal-libertajiet tal-opinjoni u tal-espressjoni, u tal-għaqda paċifika u ta' assoċjazzjoni, u li l-leġiżlazzjoni li tirrigwarda s-sigurtà nazzjonali u l-migrazzjoni jista' wkoll ikollha impatt restrittiv fuq l-ambjent tas-soċjetà ċivili.

(41)

F'April 2017 ġie introdott abbozz ta' liġi mill-Parlament Ungeriż dwar it-Trasparenza tal-Organizzazzjonijiet li Jirċievu Appoġġ minn Barra l-Pajjiż, bl-iskop iddikjarat li jiġu introdotti rekwiżiti relatati mal-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus u tat-terroriżmu. Il-Kummissjoni ta' Venezja rrikonoxxiet fl-2013 li jista' jkun hemm diversi raġunijiet għalfejn stat jillimita l-finanzjament barrani, inkluż il-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, iżda dawn l-għanijiet leġittimi m'għandhomx jintużaw bħala skuża biex l-NGOs jiġu kkontrollati jew biex tiġi ristretta l-ħila tagħhom li jwettqu l-ħidma leġittima tagħhom, b'mod partikolari d-difiża tad-drittijiet tal-bniedem. Fis-26 ta' April 2017, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa indirizza ittra lill-President tal-Assemblea Nazzjonali Ungeriża li fiha nnota li l-abbozz ta' liġi ġie introdott fl-isfond ta' retorika antagonistika kontinwa minn ċerti membri tal-koalizzjoni fil-gvern, li b'mod pubbliku ttimbraw lil xi NGOs bħala "aġenti barranin" abbażi tas-sors tal-finanzjament tagħhom, u poġġew f'dubju l-leġittimità tagħhom. it-terminu "aġenti barranin", madankollu, ma kienx preżenti fl-abbozz. Tħassib simili kien ġie espress fid-dikjarazzjoni tas-7 ta' Marzu 2017 tal-President tal-Konferenza tal-INGOs tal-Kunsill tal-Ewropa u tal-President tal-Kunsill tal-Esperti dwar il-Liġi tal-NGOs, kif ukoll fl-Opinjoni tal-24 ta' April 2017 imħejjija mill-Kunsill Espert dwar il-Liġi tal-NGOs, u fid-dikjarazzjoni tal-15 ta' Mejju 2017 mir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-dritt għal-libertà tal-opinjoni u tal-espressjoni.

(42)

Fit-13 ta' Ġunju 2017, il-Parlament Ungeriż adotta l-abbozz ta' liġi b'bosta emendi. Fl-Opinjoni tagħha tal-20 ta' Ġunju 2017, il-Kummissjoni ta' Venezja rrikonoxxiet li t-terminu "organizzazzjoni li tirċievi appoġġ minn barra l-pajjiż" hu newtrali u deskrittiv, u li wħud minn dawk l-emendi kienu jirrappreżentaw titjib importanti iżda fl-istess ħin xi tħassib ieħor ma ġiex indirizzat u l-emendi ma kinux biżżejjed biex itaffu t-tħassib li l-liġi kienet se tikkawża interferenza sproporzjonata u mhux meħtieġa fil-libertajiet tal-assoċjazzjoni u tal-espressjoni, fid-dritt għall-privatezza, u fil-projbizzjoni tad-diskriminazzjoni. Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU nnota n-nuqqas ta' ġustifikazzjoni suffiċjenti għall-impożizzjoni ta' dawk ir-rekwiżiti, li dehru li kienu parti minn tentattiv biex jiġu skreditati ċerti NGOs, inklużi NGOs iddedikati għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fl-Ungerija.

(43)

Fis-7 ta' Diċembru 2017, il-Kummissjoni ddeċidiet li tibda proċedimenti legali kontra l-Ungerija talli naqset milli tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-moviment liberu tal-kapital, minħabba dispożizzjonijiet fil-Liġi tal-NGOs li, fl-opinjoni tal-Kummissjoni, indirettament jiddiskriminaw u jillimitaw b'mod sproporzjonat id-donazzjonijiet lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili minn barra l-pajjiż. Barra minn hekk, il-Kummissjoni allegat li l-Ungerija kienet kisret id-dritt tal-libertà tal-assoċjazzjoni u d-drittijiet għall-protezzjoni tal-ħajja privata u tad-data personali minquxa fil-Karta, ikkunsidrati flimkien mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-moviment liberu tal-kapital, definit fl-Artikoli 26(2) u l-Artikoli 56 u 63 tat-TFUE.

(44)

Fi Frar 2018, pakkett leġiżlattiv magħmul minn tliet abbozzi ta' liġijiet (T/19776, T/19775, T/19774), ġie ppreżentat mill-Gvern Ungeriż. Fl-14 ta' Frar 2018, il-President tal-Konferenza tal-INGOs tal-Kunsill tal-Ewropa u l-President tal-Kunsill Espert dwar il-Liġi tal-NGOs għamlu dikjarazzjoni li tindika li l-pakkett ma jikkonformax mal-libertà tal-assoċjazzjoni, b'mod partikolari għall-NGOs li jkollhom x'jaqsmu mal-migranti. Fil-15 ta' Frar 2018, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa esprima tħassib simili. Fit-8 ta' Marzu 2018, ir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-promozzjoni u l-ħarsien tad-dritt għal-libertà tal-opinjoni u tal-espressjoni, ir-Rapporteur Speċjali dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, l-Espert Indipendenti dwar id-drittijiet tal-bniedem u s-solidarjetà internazzjonali, ir-Rapporteur Speċjali dwar id-drittijiet tal-bniedem tal-migranti, u r-Rapporteur Speċjali dwar il-forom kontemporanji ta' razziżmu, diskriminazzjoni razzjali, ksenofobija u intolleranza relatata wissew li l-abbozz ta' liġi kien se jwassal għal restrizzjonijiet żejda fuq il-libertà tal-assoċjazzjoni u l-libertà ta' espressjoni fl-Ungerija. Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib dwar il-fatt li permezz tar-referenzi għas-"sopravivenza tan-nazzjon" u l-protezzjoni taċ-ċittadini u tal-kultura, u billi jorbot ix-xogħol tal-NGOs ma' konfoffa internazzjonali allegata, il-pakkett leġiżlattiv kien se jistigmatizza lill-NGOs u jrażżan il-kapaċità tagħhom li jwettqu l-attivitajiet importanti tagħhom ta' appoġġ għad-drittijiet tal-bniedem u, b'mod partikolari, id-drittijiet tar-rifuġjati, ta' dawk li jfittxu l-asil u tal-migranti. Kien imħasseb ukoll li l-impożizzjoni ta' restrizzjonijiet fuq il-finanzjament barrani li jirċievu l-NGOs setgħet tintuża biex tiġi applikata pressjoni illeġittima fuqhom u biex ikun hemm indħil mhux ġustifikat fl-attivitajiet tagħhom. Wieħed mill-abbozzi ta' liġijiet kellu l-għan li jintaxxa kwalunkwe flus li l-NGO jirċievu minn barra l-Ungerija, inkluż il-finanzjament tal-Unjoni, b'rata ta' 25 %; barra minn hekk, il-pakkett leġiżlattiv kien se jċaħħad lill-NGOs minn rimedju legali biex jappellaw kontra deċiżjonijiet arbitrarji. Fit-22 ta' Marzu 2018, il-Kumitat għall-Affarijiet Legali u d-Drittijiet tal-Bniedem tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa talab opinjoni mingħand il-Kummissjoni ta' Venezja dwar l-abbozz ta' pakkett leġiżlattiv.

(45)

Fid-29 ta' Mejju 2018, il-Gvern Ungeriż ippreżenta abbozz ta' liġi li temenda ċerti liġijiet fir-rigward ta' miżuri kontra l-immigrazzjoni illegali (T/333). L-abbozz huwa verżjoni riveduta tal-pakkett leġiżlattiv preċedenti u jipproponi penali kriminali għall-"faċilitazzjoni tal-immigrazzjoni illegali". Fl-istess jum, l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Rifuġjati talab li l-proposta tiġi rtirata u esprima t-tħassib tiegħu li l-proposti, jekk jgħaddu, se jżommu lin-nies li jiġu mġiegħla jaħarbu minn djarhom milli jingħataw għajnuna u servizzi kritiċi, u se jkomplu jkebbsu d-diskors pubbliku mimli tensjoni u l-attitudnijiet ksenofobiċi li qed jiżdiedu. Fl-1 ta' Ġunju 2018, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa esprima tħassib simili. Fil-31 ta' Mejju 2018, il-President tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali u d-Drittijiet tal-Bniedem tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa kkonferma t-talba għal opinjoni tal-Kummissjoni ta' Venezja dwar il-proposta l-ġdida. L-abbozz ġie adottat fl-20 ta' Ġunju 2018 qabel il-ħruġ tal-opinjoni tal-Kummissjoni ta' Venezja. Fil-21 ta' Ġunju 2018, il-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem ikkundanna d-deċiżjoni tal-Parlament Ungeriż. Fit-22 ta' Ġunju 2018, il-Kummissjoni ta' Venezja u l-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem indikaw li d-dispożizzjoni dwar ir-responsabilità kriminali tista' twaqqaf l-attività organizzativa u espressiva protetti u tikkostitwixxi ksur tad-dritt għal-libertà ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni u għandha, għalhekk, tiġi mħassra. Fid-19 ta' Lulju 2018, il-Kummissjoni bagħtet ittra ta' intimazzjoni lill-awtoritajiet Ungeriżi rigward leġiżlazzjoni ġdida li tikkriminalizza attivitajiet li jappoġġjaw l-applikazzjonijiet għal asil u residenza u jillimitaw aktar id-dritt li jintalab asil.

Id-dritt għal trattament ugwali

(46)

Bejn is-17 u s-27 ta' Mejju 2016, il-Grupp ta' Ħidma tan-NU dwar id-diskriminazzjoni kontra n-nisa fil-liġi u fil-prattika żar l-Ungerija. Fir-rapport tiegħu, il-Grupp ta' Ħidma indika li m'għandux ikun hemm żbilanċ bejn forma konservattiva tal-familja, li l-protezzjoni tagħha hija garantita għax hi essenzjali għas-sopravivenza nazzjonali, u d-drittijiet politiċi, ekonomiċi u soċjali tan-nisa u t-tisħiħ tal-pożizzjoni tan-nisa. Il-Grupp ta' Ħidma qal ukoll li d-dritt ta' mara għall-ugwaljanza ma jistax jitqies biss fid-dawl tal-protezzjoni ta' gruppi vulnerabbli flimkien mat-tfal, l-anzjani u l-persuni b'diżabilità, għaliex huma jagħmlu parti integrali minn dawn il-gruppi kollha. Il-kotba tal-iskola l-ġodda xorta għad fihom l-isterjotipi tas-sessi, juru n-nisa primarjament fir-rwol tagħhom ta' ommijiet u nisa miżżewġin, u f'xi każijiet, juru lill-ommijiet bħala inqas intelliġenti mill-missirijiet. Mill-banda l-oħra, il-Grupp ta' Ħidma rrikonoxxa l-isforzi tal-Gvern Ungeriż fit-tisħiħ tar-rikonċiljazzjoni bejn ix-xogħol u l-ħajja tal-familja billi introduċa dispożizzjonijiet ġenerużi fis-sistema tal-appoġġ tal-familja u fir-rigward tal-edukazzjoni u l-kura bikrija tat-tfal. Fir-rapport tagħha adottat fis-27 ta' Ġunju 2018, il-missjoni limitata ta' osservazzjoni tal-elezzjoni mwettqa mill-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem għall-elezzjonijiet parlamentari tal-2018 fl-Ungerija qalet li n-nisa huma sottorappreżentati fil-ħajja politika u li ma jeżistux rekwiżiti legali għall-promozzjoni tal-ugwaljanza tas-sessi fl-elezzjonijiet. Għalkemm partit ewlieni wieħed poġġa mara fil-quċċata tal-lista nazzjonali u xi partijiet indirizzaw il-kwistjonijiet relatati mas-sessi fil-programmi tagħhom, l-emanċipazzjoni tan-nisa ma tantx ingħatat attenzjoni bħala kwistjoni fil-kampanja, inkluż fil-mezzi tax-xandir.

(47)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU laqa' l-iffirmar tal-Konvenzjoni ta' Istanbul iżda esprima dispjaċir dwar il-fatt li l-attitudnijiet sterjotipiċi patrijarkali għadhom prevalenti fl-Ungerija fir-rigward tal-pożizzjoni tan-nisa fis-soċjetà, u nnota bi tħassib il-kummenti diskriminatorji magħmula minn esponenti politiċi kontra n-nisa. Innota wkoll li l-Kodiċi Kriminali Ungeriż ma jipproteġix għalkollox il-vittmi nisa tal-vjolenza domestika. Esprima wkoll it-tħassib li n-nisa mhumiex rappreżentati biżżejjed fil-pożizzjonijiet tat-teħid ta' deċiżjonijiet fis-settur pubbliku, partikolarment fil-ministeri tal-Gvern u fil-Parlament Ungeriż. Il-Konvenzjoni ta' Istanbul għadha ma ġietx ratifikata.

(48)

Il-Liġi Fundamentali tal-Ungerija tistipula dispożizzjonijiet obbligatorji għall-protezzjoni tal-postijiet tax-xogħol tal-ġenituri u għall-osservanza tal-prinċipju ta' trattament ugwali; konsegwentement, jeżistu regoli speċjali fil-liġi tax-xogħol għan-nisa u għall-ommijiet u l-missirijiet li qed irabbu t-tfal. Fis-27 ta' April 2017, il-Kummissjoni ħarġet opinjoni motivata li fiha talbet lill-Ungerija timplimenta b'mod korrett id-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), billi l-liġi Ungeriża tipprovdi eċċezzjoni għall-projbizzjoni ta' diskriminazzjoni għal raġunjiet ta' sess li hija ferm usa' mill-eċċezzjoni prevista minn dik id-Direttiva. Fl-istess data, il-Kummissjoni ħarġet opinjoni motivata lill-Ungerija dwar in-nuqqas ta' konformità mad-Direttiva 92/85/KEE tal-Kunsill (4) li tgħid li min iħaddem għandu dmir li jadatta l-kundizzjonijiet tax-xogħol għall-ħaddiema tqal jew li qed ireddgħu biex jiġi evitat riskju għas-saħħa u s-sikurezza tagħhom. Il-Gvern Ungeriż impenja ruħu li jemenda d-dispożizzjonijiet meħtieġa tal-Att CXXV tal-2003 dwar it-Trattament Ugwali u l-Promozzjoni ta' Opportunitajiet Ugwali, kif ukoll l-Att I tal-2012 dwar il-Kodiċi tax-Xogħol. Konsegwentement, fis-7 ta' Ġunju 2018 il-kawża ngħalqet.

(49)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib li l-projbizzjoni kostituzzjonali fuq id-diskriminazzjoni ma tinkludix b'mod espliċitu l-orjentazzjoni sesswali u l-identità tal-ġeneru mar-raġunijiet ta' diskriminazzjoni u li d-definizzjoni restrittiva tagħha ta' familja tista' twassal għal diskriminazzjoni għaliex ma tinkludix ċerti tipi ta' arranġamenti ta' familja, fosthom il-koppji tal-istess sess. Il-Kumitat kien imħasseb ukoll dwar atti ta' vjolenza u l-prevalenza ta' sterjotipi negattivi u preġudizzju kontra persuni leżbjani, omosesswali, bisesswali u transġeneru, b'mod partikolari fil-qasam tal-impjieg u tal-edukazzjoni.

(50)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU semma wkoll it-tqegħid furzat f'istituzzjonijiet mediċi, l-iżolament u t-trattament furzat ta' għadd kbir ta' persuni b'diżabilità mentali, intellettwali u psikosoċjali, kif ukoll ir-rapporti ta' vjolenza u trattament krudili, inuman u degradanti u l-allegazzjonijiet ta' għadd kbir ta' mwiet mhux investigati f'istituzzjonijiet magħluqa.

Id-drittijiet ta' persuni li jappartjenu għal minoranzi, inklużi r-Rom u l-Lhud, u l-protezzjoni kontra dikjarazzjonijiet ta' mibegħda kontra minoranzi tali

(51)

Fir-rapport tiegħu wara ż-żjara tiegħu fl-Ungerija, li ġie ppubblikat fis-16 ta' Diċembru 2014, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa qal li kien imħasseb dwar id-deterjorament tas-sitwazzjoni fir-rigward tar-razziżmu u l-intolleranza fl-Ungerija, li d-diskriminazzjoni kontra ż-żingari hi l-aktar forma sfaċċata ta' intolleranza, kif muri mill-vjolenza ħarxa b'mod distintiv immirata lejn il-persuni Rom u l-parati u r-rondi paramilitari fil-villaġġi fejn il-popolazzjoni hija Rom. Huwa indika wkoll li, minkejja l-pożizzjonijiet li ħadu l-awtoritajiet Ungeriżi biex jikkundannaw id-diskors anti-Semitiku, l-anti-Semitiżmu huwa problema rikorrenti, li toħroġ fid-dieher permezz ta' diskors ta' mibegħda u każijiet ta' vjolenza kontra persuni Lhud jew il-proprjetà tagħhom. Barra minn hekk, huwa semma r-rekrudexxenza tal-ksenofobija mmirata kontra l-migranti, inkluż dawk li jfittxu l-asil u r-rifuġjati, u tal-intolleranza li tolqot gruppi soċjali oħra bħall-persuni LGBTI, il-fqar u l-persuni bla dar. Il-Kummissjoni Ewropea kontra r-Razziżmu u l-Ksenofobija (ECRI) semmiet tħassib simili fir-rapport tagħha dwar l-Ungerija ppubblikat fid-9 ta' Ġunju 2015.

(52)

Fir-Raba' Opinjoni tiegħu dwar l-Ungerija adottata fil-25 ta' Frar 2016, il-Kumitat Konsultattiv dwar il-Konvenzjoni Qafas għall-Protezzjoni tal-Minoranzi Nazzjonali nnota li r-Rom qed ikomplu jsofru minn diskriminazzjoni u inugwaljanza sistemiċi fl-oqsma kollha tal-ħajja, inklużi l-abitazzjoni, ix-xogħol, l-edukazzjoni, l-aċċess għas-saħħa u l-parteċipazzjoni fil-ħajja soċjali u politika. Fir-Riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Lulju 2017, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa rrakkomanda lill-awtoritajiet Ungeriżi biex jagħmlu sforzi sostnuti u effettivi biex jipprevjenu, jiġġieldu u jissanzjonaw l-inugwaljanza u d-diskriminazzjoni li jsofru r-Rom, biex itejbu, f'konsultazzjoni mill-qrib mar-rappreżentanti tar-Rom, il-kundizzjonijiet tal-għajxien, l-aċċess għas-servizzi tas-saħħa u l-impjieg tar-Rom, biex jieħdu miżuri effettivi biex iwaqqfu l-prattiki li jwasslu għas-segregazzjoni kontinwa tat-tfal Rom fl-iskola u jirduppjaw l-isforzi biex jirrimedjaw in-nuqqasijiet li jħabbtu wiċċhom magħhom it-tfal Rom fil-qasam tal-edukazzjoni, biex jiżguraw li t-tfal Rom ikollhom opportunitajiet indaqs ta' aċċess għal-livelli kollha ta' edukazzjoni ta' kwalità, u biex ikomplu jieħdu miżuri biex jipprevjenu li t-tfal jitqiegħdu b'mod żbaljat fi skejjel u klassijiet speċjali. Il-Gvern Ungeriż ħa diversi miżuri sostanzjali biex irawwem l-inklużjoni tar-Rom. Fl-4 ta' Lulju 2012 adotta l-Pjan ta' Azzjoni għall-Protezzjoni tal-Impjiegi biex jipproteġi l-impjieg ta' impjegati żvantaġġati u jrawwem l-impjieg ta' persuni li jkun ilhom qiegħda. Adotta wkoll l-Istrateġija Settorjali tal-Kura tas-Saħħa "Healthy Hungary (Ungerija b'Saħħitha) 2014-2020" biex jitnaqqsu l-inugwaljanzi fis-settur tas-saħħa. Fl-2014 adotta strateġija għall-perjodu 2014-2020 biex jindirizza l-abitazzjoni ta' standard inaċċettabli fil-kwartieri segregati. Madankollu, skont ir-Rapport dwar id-Drittijiet Fundamentali 2018 tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali, il-perċentwal ta' żgħażagħ Rom li bħalissa jinsabu barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ (NEETs) żdied minn 38 % fl-2011 għal 51 % fl-2016.

(53)

Fis-sentenza tagħha tad-29 ta' Jannar 2013, Horváth u Kiss vs l-Ungerija, il-QEDB sabet li l-leġiżlazzjoni rilevanti Ungeriża kif applikata fil-prattika kienet nieqsa minn salvagwardji adegwati u rriżultat fir-rappreżentazzjoni żejda u s-segregazzjoni tat-tfal Rom fi skejjel speċjali minħabba dijanjożi ħażina sistematika ta' diżabilità mentali, li kienet tammonta għal ksur tad-dritt għall-edukazzjoni ħielsa mid-diskriminazzjoni. L-eżekuzzjoni ta' dik is-sentenza għadha pendenti.

(54)

Fis-26 ta' Mejju 2016, il-Kummissjoni bagħtet ittra ta' intimazzjoni lill-awtoritajiet Ungeriżi fir-rigward tal-leġiżlazzjoni u tal-prattiki amministrattivi Ungeriżi li jirriżultaw fir-rappreżentazzjoni żejda b'mod sproporzjonat tat-tfal Rom fi skejjel speċjali għal tfal b'diżabilità mentali u suġġetti għal livell konsiderevoli ta' edukazzjoni segregata fl-iskejjel regolari, b'mod li jostakola l-inklużjoni soċjali tagħhom. Il-Gvern Ungeriż involva ruħu b'mod attiv fi djalogu mal-Kummissjoni. L-Istrateġija tal-Inklużjoni Ungeriża tiffoka fuq il-promozzjoni ta' edukazzjoni inklużiva, it-tnaqqis tas-segregazzjoni, il-ksur tat-trażmissjoni interġenerazzjonali tal-iżvantaġġi u l-istabbiliment ta' ambjent tal-iskola inklużiv. Barra minn hekk, l-Att dwar l-Edukazzjoni Pubblika Nazzjonali ġie estiż b'garanziji addizzjonali f'Jannar 2017, u l-Gvern Ungeriż beda awditi uffiċjali bejn l-2011 u l-2015, segwiti minn azzjonijiet minn uffiċċji tal-gvern.

(55)

Fis-sentenza tagħha tal-20 ta' Ottubru 2015, Balázs vs l-Ungerija, il-QEDB iddeċidiet li kien hemm ksur tal-projbizzjoni tad-diskriminazzjoni fil-kuntest ta' nuqqas li jitqies l-allegat motiv anti-Rom ta' attakk. Fis-sentenza tagħha tat-12 ta' April 2016, R.B. vs l-Ungerija, u fis-sentenza tagħha tas-17 ta' Jannar 2017, Király u Dömötör vs l-Ungerija, il-QEDB iddeċidiet li kien hemm ksur tad-dritt għar-rispett tal-ħajja privata minħabba investigazzjonijiet inadegwati tal-allegazzjonijiet ta' abbuż b'motivi razzjali. Fis-sentenza tagħha tal-31 ta' Ottubru 2017, M.F. vs l-Ungerija, il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem iddeċidiet li kien hemm ksur tal-projbizzjoni ta' diskriminazzjoni flimkien mal-projbizzjoni ta' trattament inuman jew degradanti għax l-awtoritajiet naqsu milli jinvestigaw motivi possibilment razzisti fir-rigward tal-inċident konċernat. L-eżekuzzjoni ta' dawk is-sentenzi għadha pendenti. Wara s-sentenza Balázs vs l-Ungerija u R.B. vs l-Ungerija, madankollu, il-modifika tat-tendenza tal-fatti tad-delitt ta' "tixwix tal-vjolenza jew mibegħda kontra l-komunità" fil-Kodiċi Penali daħlet fis-seħħ fit-28 ta' Ottubru 2016 bil-għan li tiġi implimentata d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI (5) Fl-2011, il-Kodiċi Penali kien ġie emendat sabiex jipprevjeni kampanji ta' gruppi paramilitari tal-lemin estrem, billi ġie introdott dak li hu magħruf bħala "delitt bl-uniformi", li jikkastiga bi tliet snin priġunerija kwalunkwe mġiba antisoċjali provokattiva li toħloq il-biża' f'membru ta' komunità nazzjonali, etnika jew reliġjuża.

(56)

Bejn id-29 ta' Ġunju u l-1 ta' Lulju 2015, l-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem għamel żjara ta' valutazzjoni fil-post fl-Ungerija, wara rapporti dwar l-azzjonijiet meħuda mill-gvern lokali tal-belt ta' Miskolc li jikkonċernaw l-evizzjonijiet furzati ta' persuni Rom. L-awtoritajiet lokali adottaw mudell ta' miżuri kontra r-Rom, anke qabel il-bidla tad-digriet lokali tal-2014, u l-figuri pubbliċi fil-belt spiss għamlu dikjarazzjonijiet kontra r-Rom. Ġie rrapportat li fi Frar 2013, is-Sindku ta' Miskolc qal li ried inaddaf il-belt minn "persuni Rom antisoċjali u pervertiti" li allegatament ibbenefikaw b'mod illegali mill-programm Nest (il-programm Fészekrakó) għal benefiċċji tal-abitazzjoni u minn persuni li jgħixu f'appartamenti soċjali b'tariffi tal-kera u tal-manutenzjoni. Il-kliem tiegħu ta bidu għal sensiela ta' evizzjonijiet, u matul dak ix-xahar, tneħħew ħamsin appartament mill-273 appartament fil-kategorija xierqa – anke biex l-art titnaddaf għar-rinnovazzjoni ta' stadium. Abbażi tal-appell tal-uffiċċju governattiv inkarigat, il-Qorti Suprema annullat id-dispożizzjonijiet rilevanti fid-deċiżjoni tagħha tat-28 ta' April 2015. Il-Kummissarju għad-Drittijiet Fundamentali u d-Deputat Kummissarju għad-Drittijiet tal-Minoranzi Nazzjonali ħarġu opinjoni konġunta fil-5 ta' Ġunju 2015 dwar il-ksur tad-drittijiet fundamentali konta r-Rom f'Miskolc, li l-gvern lokali naqas li jadotta r-rakkomandazzjonijiet tagħha. L-Awtorità għat-Trattament Ugwali tal-Ungerija wettqet ukoll investigazzjoni u tat deċiżjoni f'Lulju 2015, li fiha talbet lill-gvern lokali jwaqqaf l-evizzjonijiet kollha u jiżviluppa pjan ta' azzjoni dwar kif kellha tiġi offruta abitazzjoni konformi mad-dinjità tal-bniedem. Fis-26 ta' Jannar 2016, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa bagħat ittri lill-gvernijiet tal-Albanija, il-Bulgarija, Franza, l-Ungerija, l-Italja, is-Serbja u l-Iżvezja dwar evizzjonijiet furzati tar-Rom. L-ittra indirizzata lill-awtoritajiet Ungeriżi esprimiet tħassib dwar it-trattament tar-Rom f'Miskolc. Il-pjan ta' azzjoni ġie adottat fil-21 ta' April 2016 u sadanittant ġiet stabbilita wkoll aġenzija tal-abitazzjoni soċjali. Fid-deċiżjoni tagħha tal-14 ta' Ottubru 2016, l-Awtorità għat-Trattament Ugwali sabet li l-muniċipalità wettqet l-obbligi tagħha. Madankollu, l-Kummissjoni Ewropea kontra r-Razziżmu u l-Intolleranza semmiet fil-konklużjonijiet tagħha dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet fir-rigward tal-Ungerija ppubblikati fil-15 ta' Mejju 2018 li, minkejja xi żviluppi pożittivi għat-titjib tal-kundizzjonijiet tal-akkomodazzjoni tar-Rom, ir-rakkomandazzjoni tagħha ma kinitx ġiet implimentata.

(57)

Fir-Riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Lulju 2017, il-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa rrakkomanda li l-awtoritajiet Ungeriżi jkomplu jtejbu d-djalogu mal-komunità Lhudija, biex jagħmluh sostenibbli, u biex jagħtu l-ogħla prijorità lill-ġlieda kontra l-anti-Semitiżmu fi spazji pubbliċi, biex jagħmlu sforzi sostnuti biex jipprevjenu, jidentifikaw, jinvestigaw, iressqu quddiem il-ġustizzja u jissanzjonaw b'mod effettiv l-atti kollha b'motivi razzjali, etniċi jew anti-Semitiċi, inklużi l-atti ta' vandaliżmu u d-diskors ta' mibegħda, u biex jikkunsidraw li jemendaw il-liġi sabiex tiġi żgurata l-aktar protezzjoni legali wiesgħa possibbli kontra delitti razzisti.

(58)

Il-Gvern Ungeriż attwali ordna li l-vitalizju tas-superstiti tal-Olokawst għandu jiżdied b'50 % fl-2012, stabbilixxa, fl-2013, il-Kumitat ta' Tifkira tal-Olokawst Ungeriż, iddikjara s-sena 2014 bħala s-Sena ta' Tifkira tal-Olokawst, introduċa programmi ta' rinnovazzjoni u restawr għal diversi sinagogi Ungeriżi u ċimiterji Lhud u attwalment qed iħejji għal-Logħob Ewropew ta' Maccabi tal-2019 li se jiġi organizzat f'Budapest. Id-dispożizzjonijiet ġuridiċi Ungeriżi jidentifikaw diversi reati relatati mal-mibegħda jew l-inċitar tal-mibegħda, fosthom l-atti anti-Semitiċi jew l-atti li jinnegaw jew iżebilħu l-Olokawst: L-Ungerija ngħatat il-presidenza tal-Alleanza Internazzjonali ta' Tifkira tal-Olokawst (IHRA) fl-2015-2016. Madankollu, f'diskors li sar fit-15 ta' Marzu 2018 f'Budapest, il-Prim Ministru tal-Ungerija uża attakki polemiċi inklużi sterjotipi anti-Semitiċi ċari kontra George Soros, li setgħu jitqiesu bħala punibbli.

(59)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib dwar rapporti li l-komunità Rom qed tkompli ssofri diskriminazzjoni u esklużjoni mifruxa, qgħad, u segregazzjoni fl-abitazzjoni u fl-edukazzjoni. Jinsab imħasseb b'mod partikolari li, minkejja l-Att dwar l-Edukazzjoni Pubblika, is-segregazzjoni fl-iskejjel, b'mod speċjali fl-iskejjel tal-knisja u l-iskejjel privati, għadha prevalenti, u l-għadd ta' tfal Rom li jitpoġġew fi skejjel għal tfal b'diżabilità ħafifa għadu kbir b'mod sproporzjonat. Issemma wkoll it-tħassib dwar il-prevalenza ta' delitti ta' mibegħda u dwar diskors ta' mibegħda immirat lejn il-minoranzi fid-diskors politiku, fil-media u fuq l-internet, b'mod partikolari lejn ir-Rom, il-Musulmani, il-migranti u r-rifuġjati, fosthom fil-kuntest ta' kampanji sponsorjati mill-gvern. Il-Kumitat esprima t-tħassib tiegħu dwar il-prevalenza ta' sterjotipi anti-Semitiċi. Il-Kumitat innota wkoll bi tħassib l-allegazzjonijiet li l-għadd ta' delitti ta' mibegħda rreġistrati huwa estremament baxx għaliex il-pulizija spiss jonqsu milli jinvestigaw u jressqu quddiem il-ġustizzja l-każijiet kredibbli ta' delitti ta' mibegħda u ta' diskors ta' mibegħda kriminali. Finalment, il-Kumitat kien imħasseb dwar rapporti tal-prattika persistenti ta' tfassil ta' profil razzjali tar-Rom mill-pulizija.

(60)

F'każ li jirrigwarda r-raħal ta' Gyöngyöspata, fejn il-pulizija lokali kienet qed timponi l-multi esklussivament lir-Rom għal reati minuri tat-traffiku, is-sentenza tal-qorti tal-ewwel istanza sabet li l-prattika kienet tikkostitwixxi fastidju u diskriminazzjoni diretta kontra r-Rom, anki jekk il-miżuri individwali kienu legali. Il-qorti tat-tieni istanza u l-Qorti Suprema ddeċidew li l-Unjoni tal-Libertajiet Ċivili Ungeriża (HCLU), li kienet ippreżentat actio popularis, ma setgħetx tissostanzja diskriminazzjoni. Il-kawża tressqet quddiem il-QEDB.

(61)

Skont ir-Raba' Emenda tal-Liġi Fundamentali, "il-libertà ta' espressjoni ma tistax tiġi eżerċitata bil-għan li tmur kontra d-dinjità tan-nazzjon Ungeriż jew ta' kwalunkwe komunità nazzjonali, etnika, razzjali jew reliġjuża". Il-Kodiċi Penali Ungeriż jikkastiga l-inċitament għall-vjolenza jew mibegħda kontra membru ta' komunità. Il-Gvern stabbilixxa Grupp ta' Ħidma Kontra d-Delitti ta' Mibegħda li jipprovdi taħriġ għall-uffiċjali tal-pulizija u jgħin lill-vittmi jikkooperaw mal-pulizija u jirrapportaw l-inċidenti.

Id-drittijiet fundamentali tal-migranti, il-persuni li jfittxu asil u r-rifuġjati

(62)

Fit-3 ta' Lulju 2015, il-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati esprima tħassib dwar il-proċedura rapida għall-emendi fil-liġi tal-asil. Fis-17 ta' Settembru 2015, il-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem esprima l-opinjoni tiegħu li l-Ungerija kisret id-dritt internazzjonali bil-mod kif trattat lir-rifuġjati u lill-migranti. Fis-27 ta' Novembru 2015, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa għamel dikjarazzjoni li r-reazzjoni tal-Ungerija għall-isfida tar-rifuġjati tmur kontra d-drittijiet tal-bniedem. Fil-21 ta' Diċembru 2015, il-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati, il-Kunsill tal-Ewropa u l-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem ħeġġew lill-Ungerija toqgħod lura minn politiki u prattiki li jippromwovu l-intolleranza u l-biża' u jkebbsu l-ksenofobija kontra r-rifuġjati u l-migranti. Fis-6 ta' Ġunju 2016, il-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati esprima tħassib dwar in-numru dejjem jiżdied ta' allegazzjonijiet ta' abbuż, fl-Ungerija, min-naħa tal-awtoritajiet tal-fruntiera kontra l-persuni li jfittxu asil u l-migranti, u l-miżuri restrittivi usa' tal-fruntiera u leġiżlattivi, inkluż l-aċċess għall-proċeduri ta' asil. Fl-10 ta' April 2017, l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati talab sospensjoni immedjata tat-trasferimenti ta' Dublin lejn l-Ungerija. Fl-2017, minn 3 397 applikazzjoni għall-għoti ta' protezzjoni internazzjonali magħmula fl-Ungerija, 2 880 applikazzjoni ġew miċħuda, jiġifieri rata ta' ċaħda ta' 69,1 %. Fl-2015, minn 480 appell ġudizzjarju relatati ma' applikazzjonijiet għall-għoti ta' protezzjoni internazzjonali, kien hemm 40 deċiżjoni pożittiva, jiġifieri 9 %. Fl-2016, minn 775 appell, 5 rriżultaw f'deċiżjoni pożittiva, jiġifieri 1 %, filwaqt li fl-2017 ma kien hemm ebda appell.

(63)

L-Uffiċjal għad-Drittijiet Fundamentali tal-Aġenzija Ewropea għall-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta żar l-Ungerija f'Ottubru 2016 u f'Marzu 2017, minħabba t-tħassib tal-Uffiċjal li l-Aġenzija setgħet kienet qed topera taħt kundizzjonijiet li ma jimpenjawx ruħhom għar-rispett, il-protezzjoni u t-twettiq tad-drittijiet tal-persuni li jaqsmu l-fruntiera bejn l-Ungerija u s-Serbja, li jista' jpoġġi lill-Aġenzija f'sitwazzjonijiet li de facto jikkostitwixxu ksur tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. L-Uffiċjal għad-Drittijiet Fundamentali f'Marzu 2017 ikkonkluda li r-riskju ta' responsabilità kondiviża tal-Aġenzija fil-ksur tad-drittijiet fundamentali skont l-Artikolu 34 tar-Regolament Ewropew dwar il-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta għadu għoli ħafna.

(64)

Fit-3 ta' Lulju 2014, il-Grupp ta' Ħidma tan-NU dwar id-Detenzjoni Arbitrarja indika li s-sitwazzjoni ta' dawk li jfittxu l-asil u tal-migranti f'sitwazzjonijiet irregolari teħtieġ titjib robust u attenzjoni għall-iżgurar kontra l-privazzjoni arbitrarja tal-libertà. Tħassib simili dwar id-detenzjoni, b'mod partikolari tal-minorenni mhux akkumpanjati, kien kondiviż mill-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa fir-rapport li segwa ż-żjara tiegħu fl-Ungerija, li ġie ppubblikat fis-16 ta' Diċembru 2014. Bejn il-21 u s-27 ta' Ottubru 2015, il-Kumitat Ewropew għall-Prevenzjoni tat-Tortura u ta' Trattament jew Kastig Inuman jew Degradanti (CPT) żar l-Ungerija u fir-rapport tiegħu indika numru konsiderevoli ta' allegazzjonijiet minn ċittadini barranin (inklużi minorenni mhux akkumpanjati) li kienu suġġetti għal maltrattament fiżiku min-naħa ta' uffiċjali tal-pulizija u gwardji armati li jaħdmu fil-faċilitajiet ta' detenzjoni tal-immigrazzjoni u ta' dawk li jfittxu asil. Fis-7 ta' Marzu 2017, il-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati esprima t-tħassib tiegħu dwar liġi ġdida li vvota fuqha l-Parlament Ungeriż li tipprevedi d-detenzjoni obbligatorja ta' dawk kollha li jfittxu l-asil, inkluż it-tfal, għat-tul kollu tal-proċedura ta' asil. Fit-8 ta' Marzu 2017, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa ħareġ dikjarazzjoni li b'mod simili tesprimi t-tħassib tiegħu dwar dik il-liġi. Fil-31 ta' Marzu 2017, is-Sottokumitat tan-NU dwar il-Prevenzjoni tat-Tortura ħeġġeġ lill-Ungerija tindirizza immedjatament l-użu eċċessiv tad-detenzjoni u tesplora l-alternattivi.

(65)

Fis-sentenza tagħha tal-5 ta' Lulju 2016, O.M. vs l-Ungerija, il-QEDB sabet li kien hemm ksur tad-dritt għal-libertà u għas-sigurtà fil-forma ta' detenzjoni li kienet prattikament arbitrarja. B'mod partikolari, l-awtoritajiet naqsu milli jeżerċitaw l-attenzjoni meta ordnaw id-detenzjoni tal-applikant, mingħajr ma qiesu sa liema punt l-individwi vulnerabbli – pereżempju persuni LGBT bħall-applikant – kienu sikuri jew mhux sikuri fil-kustodja fost persuni detenuti oħra, li ħafna minnhom kienu ġew minn pajjiżi bi preġudizzju kulturali jew reliġjuż mifrux kontra tali persuni. L-eżekuzzjoni ta' dik is-sentenza għadha pendenti.

(66)

Bejn it-12 u s-16 ta' Ġunju 2017, ir-Rappreżentant Speċjali tas-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-migrazzjoni u r-rifuġjati żar is-Serbja u żewġ żoni ta' tranżitu fl-Ungerija. Fir-rapport tiegħu, ir-Rappreżentant Speċjali ddikjara li l-pushbacks vjolenti ta' migranti u rifuġjati mill-Ungerija lejn is-Serbja jqajmu tħassib taħt l-Artikolu 2 (id-dritt għall-ħajja) u 3 (projbizzjoni tat-tortura) tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. Ir-Rappreżentant Speċjali nnota wkoll li l-prattiki restrittivi tal-ammissjoni ta' persuni li jfittxlu l-asil fiż-żoni ta' tranżitu ta' Röszke u Tompa sikwit iġiegħlu lil dawk li jfittxlu l-asil ifittxu modi illegali kif jaqsmu l-fruntiera, u jirrikorru għand il-kuntrabandisti u t-traffikanti, bir-riskji kollha li dan jinvolvi. Huwa indika li l-proċeduri ta' asil, li jitwettqu fiż-żoni ta' transitu, m'għandhomx salvagwardji adegwati sabiex jipproteġu lill-persuni li jfittxu asil kontra r-refoulement lejn pajjiżi fejn jissograw li jkunu suġġetti għal trattament li jmur kontra l-Artikoli 2 u 3 tal-KEDB. Ir-Rappreżentant Speċjali kkonkluda li huwa meħtieġ li l-leġiżlazzjoni u l-prattiki Ungeriżi jinġiebu f'konformità mar-rekwiżiti tal-KEDB. Ir-Rappreżentant Speċjali għamel bosta rakkomandazzjonijiet, inkluża talba lill-awtoritajiet Ungeriżi biex jieħdu l-miżuri meħtieġa, fosthom billi jirrevedu l-qafas leġiżlattiv rilevanti u jibdlu l-prattiki rilevanti, biex jiżguraw li ċ-ċittadini barranin kollha li jaslu fil-fruntiera jew li jkunu fuq territorju Ungeriż ma jiġux skoraġġuti milli jagħmlu applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali. Bejn il-5 u s-7 ta' Lulju 2017, delegazzjoni tal-Kumitat ta' Lanzarote tal-Kunsill tal-Ewropa (il-Kumitat tal-Partijiet għall-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-protezzjoni tat-tfal kontra l-isfruttament u l-abbuż sesswali) żaret ukoll żewġ żoni ta' tranżitu u għamlet għadd ta' rakkomandazzjonijiet, inkluża talba biex il-persuni kollha taħt l-età ta' 18-il sena jiġu ttrattati bħala tfal mingħajr diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-età tagħhom, biex jiġi żgurat li t-tfal kollha taħt il-ġuriżdizzjoni Ungeriża jkunu protetti mill-isfruttament u l-abbuż sesswali, u biex b'mod sistematiku jitpoġġew fl-istituzzjonijiet regolari għall-protezzjoni tat-tfal sabiex jiġi prevenut l-isfruttament u l-abbuż sesswali possibbli kontrihom min-naħa tal-adulti u tal-adolexxenti fiż-żoni ta' tranżitu. Bejn it-18 u l-20 ta' Diċembru 2017, delegazzjoni tal-Grupp ta' Esperti tal-Kunsill tal-Ewropa dwar l-Azzjoni kontra t-Traffikar tal-Bnedmin (GRETA) żaret l-Ungerija, inklużi żewġ żoni ta' tranżitu, u kkonkludiet li żona ta' tranżitu, li effettivament hi post ta' ċaħda tal-libertà, ma tistax titqies bħala akkomodazzjoni xierqa u sikura għall-vittmi tat-traffikar. Hi talbet lill-awtoritajiet Ungeriżi biex jadottaw qafas legali għall-identifikazzjoni ta' vittmi tat-traffikar tal-bnedmin fost ċittadini ta' pajjiżi terzi li ma kinux residenti legalment u biex iżidu l-proċeduri għall-identifikazzjoni ta' vittmi ta' dan it-traffikar fost dawk li jfittxu asil u l-migranti irregolari. Mill-1 ta' Jannar 2018 ġew introdotti regolamenti addizzjonali li jiffavorixxu l-minorenni b'mod ġenerali u l-minorenni mhux akkumpanjati b'mod speċifiku; fost l-oħrajn, ġie żviluppat kurrikulu speċifiku għall-minorenni li jfittxu asil. L-ECRI semmiet fil-konklużjonijiet tagħha dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet fir-rigward tal-Ungerija, ippubblikati fil-15 ta' Mejju 2018, li filwaqt li tirrikonoxxi li l-Ungerija ħabbtet wiċċha ma' sfidi enormi wara l-wasliet massivi ta' migranti u rifuġjati, tħossha xxukkjata dwar il-miżuri li ttieħdu b'reazzjoni għal dan, u d-deterjorament serju fis-sitwazzjoni mill-ħames rapport tagħha. L-awtoritajiet għandhom, bħala kwistjoni ta' urġenza, itemmu d-detenzjoni fiż-żoni ta' tranżitu, partikolarment għall-familji bit-tfal u għall-minorenni mhux akkumpanjati kollha.

(67)

F'nofs Awwissu 2018, l-awtoritajiet tal-immigrazzjoni ma baqgħux jagħtu l-ikel lil persuni li jfittxu asil adulti li kienu qed jikkontestaw id-deċiżjonijiet inammissibilità fil-qorti. Diversi persuni li jfittxu asil kellhom ifittxu miżuri interim mill-QEDB biex jibdew jirċievu l-ikel. Il-QEDB tat miżuri interim f’żewġ każijiet fl-10 ta' Awwissu 2018 u f'każ ieħor fis-16 ta' Awwissu 2018 u ordnat il-forniment tal-ikel lill-applikanti. L-awtoritajiet Ungeriżi kkonformaw mas-sentenzi.

(68)

Fis-sentenza tagħha tal-14 ta' Marzu 2017, Ilias u Ahmed vs l-Ungerija, il-QEDB sabet li kien hemm ksur tad-dritt tal-applikanti għal-libertà u għas-sigurtà. Il-QEDB sabet ukoll li kien hemm ksur tal-projbizzjoni tat-trattament inuman jew degradanti fir-rigward tal-espulsjoni tal-applikanti lejn is-Serbja, kif ukoll ksur tad-dritt għal rimedju effettiv fir-rigward tal-kundizzjonijiet tad-detenzjoni fiż-żona ta' tranżitu ta' Röszke. Il-kawża attwalment tinsab pendenti quddiem l-Awla Manja tal-QEDB.

(69)

Fl-14 ta' Marzu 2018, Ahmed H., Sirjan residenti f'Ċipru li kien ipprova jgħin lill-membri tal-familja tiegħu jaħarbu mis-Sirja u jaqsmu l-fruntiera bejn is-Serbja u l-Ungerija f'Settembru 2015, ġie kkundannat minn qorti Ungeriża għal 7 snin ħabs u 10 snin espulsjoni mill-pajjiż fuq akkużi ta' "atti terroristiċi", u dan iqajjem il-kwistjoni ta' implimentazzjoni xierqa tal-liġijiet kontra t-terroriżmu fl-Ungerija, kif ukoll tad-dritt għal proċess ġust;

(70)

Fis-sentenza tagħha tas-6 ta' Settembru 2017 fil-Kawżi C-643/15 u C-647/15, il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea ċaħdet fl-intier tagħhom l-azzjonijiet imressqa mis-Slovakkja u l-Ungerija kontra l-mekkaniżmu proviżorju għar-rilokazzjoni obbligatorja tal-persuni li jfittxu l-asil skont id-Deċiżjoni tal-Kunsill (UE) 2015/1601. Madankollu, minn meta ngħatat dik is-sentenza, l-Ungerija ma kkonformatx mad-Deċiżjoni. Fis-7 ta' Diċembru 2017, il-Kummissjoni ddeċidiet li tressaq lir-Repubblika Ċeka, lill-Ungerija u lill-Polonja quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea minħabba n-nuqqas ta' konformità tagħhom mal-obbligi legali tagħhom fir-rigward tar-rilokazzjoni.

(71)

Fis-7 ta' Diċembru 2017, il-Kummissjoni ddeċidiet li tmexxi bil-proċedura ta' ksur kontra l-Ungerija fir-rigward tal-leġiżlazzjoni tagħha dwar l-asil billi tibgħat opinjoni motivata. Il-Kummissjoni tqis li l-leġiżlazzjoni Ungeriża ma tikkonformax mad-dritt tal-Unjoni, b'mod partikolari mad-Direttivi 2013/32/UE (6), 2008/115/KE (7) u 2013/33/UE (8) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u bosta dispożizzjonijiet tal-Karta. Fid-19 ta' Lulju 2018, il-Kummissjoni ddeċidiet li tirreferi l-Ungerija quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja għal nuqqas ta' konformità tal-leġiżlazzjoni tagħha dwar l-asil u r-ritorn mad-dritt tal-Unjoni.

(72)

Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib li l-liġi Ungeriża adottata f'Marzu 2017, li tippermetti t-trasferiment awtomatiku lejn żoni ta' tranżitu tal-applikanti kollha għal asil matul il-perjodu tal-proċedura ta' asil tagħhom, bl-eċċezzjoni ta' tfal mhux akkumpanjati identifikati li jkunu taħt l-età ta' 14-il sena, ma tissodisfax l-istandards legali b'riżultat tal-perjodu twil u indefinit ta' reklużjoni permess, in-nuqqas ta' kwalunkwe rekwiżit legali biex jiġu analizzati b'ħeffa l-kundizzjonijiet speċifiċi ta' kull persuna milquta, u n-nuqqas ta' salvagwardji proċedurali biex jiġi kkontestat b'mod sinifikattiv it-trasferiment lejn iż-żoni ta' tranżitu. Il-Kumitat kien partikolarment imħasseb dwar ir-rapporti tal-użu estensiv ta' detenzjoni awtomatika tal-immigranti fil-faċilitajiet ta' akkoljenza fl-Ungerija u kien imħasseb li r-restrizzjonijiet fuq il-libertà personali ntużaw bħala deterrent ġenerali kontra d-dħul illegali, aktar milli bħala reazzjoni għad-determinazzjoni individwalizzata tar-riskju. Barra minn hekk, il-Kumitat kien imħasseb dwar l-allegazzjonijiet ta' kundizzjonijiet ħżiena f'xi faċilitajiet tad-detenzjoni. Innota bi tħassib il-liġi tal-push-back, li ġiet introdotta l-ewwel darba f'Ġunju 2016, li tippermetti l-espulsjoni sommarja mill-pulizija ta' kull min jaqsam il-fruntiera b'mod irregolari u jkun ġie detenut fit-territorju Ungeriż f'distanza ta' mhux aktar minn 8 kilometri mill-fruntiera, li sussegwentement ġiet estiża għat-territorju kollu tal-Ungerija, u d-digriet 191/2015 li jiddeżinja lis-Serbja bħala "pajjiż terz sikur" u b'hekk jippermetti l-push-backs fil-fruntiera tal-Ungerija mas-Serbja. Il-Kumitat innota bi tħassib ir-rapporti li l-push-backs ġew applikati b'mod indiskriminat u li l-persuni suġġetti għal din il-miżura għandhom opportunità limitata ħafna biex jissottomettu applikazzjoni għal asil jew dritt ta' appell. Innota wkoll, bi tħassib, rapporti ta' espulsjonijiet kollettivi u vjolenti, inklużi allegazzjonijiet ta' swat qawwi, attakki mill-klieb tal-pulizija u sparar bil-balal tal-lasktu, li wasslu għal ferimenti serji u, mill-inqas f'każ wieħed, fit-telf tal-ħajja ta' persuna li kienet qed tfittex asil. Kien imħasseb ukoll dwar rapporti li l-valutazzjoni tal-età tat-tfal li jfittxu asil u tal-minorenni mhux akkumpanjati mwettqa fiż-żoni ta' tranżitu mhijiex adegwata u tiddependi ħafna fuq l-eżami viżiv minn espert u mhix preċiża, u dwar rapporti li jallegaw in-nuqqas ta' aċċess adegwat minn dawn il-persuni li jfittxu asil għall-edukazzjoni, għas-servizzi soċjali u psikoloġiċi u għall-għajnuna legali. Skont il-proposta l-ġdida għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi proċedura komuni għall-protezzjoni internazzjonali fl-Unjoni u li jħassar id-Direttiva 2013/32/UE, il-valutazzjoni medika tal-età medika se tkun miżura tal-aħħar għażla.

Id-drittijiet ekonomiċi u soċjali

(73)

Fil-15 ta' Frar 2012 u l-11 ta' Diċembru 2012, ir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar il-faqar estrem u d-drittijiet tal-bniedem u r-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-dritt għal abitazzjoni xierqa stiednu lill-Ungerija terġa' tikkunsidra l-leġiżlazzjoni li tippermetti lill-awtoritajiet lokali jippenalizzaw il-kundizzjoni ta' persuna mingħajr dar u tirrispetta d-deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali li ddekriminalizzat il-kundizzjoni ta' persuna mingħajr dar. Fir-rapport tiegħu wara ż-żjara tiegħu fl-Ungerija, li ġie ppubblikat fis-16 ta' Diċembru 2014, il-Kummissarju għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Kunsill tal-Ewropa indika t-tħassib tiegħu dwar miżuri meħuda biex jipprojbixxu l-irqad fit-toroq u l-kostruzzjoni ta' griebeċ, li ġew deskritti b'mod wiesa' bħala l-kriminalizzazzjoni tal-kundizzjoni ta' persuna mingħajr dar fil-prattika. Il-Kummissarju ħeġġeġ lill-awtoritajiet Ungeriżi jinvestigaw il-każijiet irrapportati ta' evizzjonijiet furzati mingħajr soluzzjonijiet alternattivi u ta' tfal meħuda minn mal-familji tagħhom għal raġunijiet ta' kundizzjonijiet soċjoekonomiċi ħżiena. Fl-osservazzjonijiet konklużivi tiegħu tal-5 ta' April 2018, il-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU esprima tħassib dwar il-leġiżlazzjoni tal-istat u lokali, ibbażata fuq ir-Raba' Emenda għal-Liġi Fundamentali, li tiddeżinja l-projbizzjoni tal-irqad barra f'ħafna żoni pubbliċi, u għaldaqstant fir-realtà tikkastiga l-kundizzjoni ta' persuni mingħajr dar. Fl-20 ta' Ġunju 2018, il-Parlament Ungeriż adotta s-Seba' emenda għal-liġi Fundamentali li tipprojbixxi r-residenza abitwali fi spazju pubbliku. Fl-istess jum, ir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar abitazzjoni xierqa ddikjarat li l-mossa tal-Ungerija biex tikkriminalizza l-kundizzjoni ta' persuni bla dar kienet krudili u inkompatibbli mad-dritt internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem.

(74)

Il-Konklużjonijiet tal-2017 tal-Kumitat Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jiddikjaraw li l-Ungerija mhix konformi mal-Karta Soċjali Ewropea għar-raġuni li dawk li jaħdmu għal rashom u l-ħaddiema domestiċi, kif ukoll kategoriji oħra ta' ħaddiema, mhumiex protetti mir-regolamenti dwar is-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali, li l-miżuri meħuda biex inaqqsu l-mortalità materna ma kinux biżżejjed, li l-ammont minimu tal-pensjoni tax-xjuħija huwa inadegwat, li l-ammont minimu tal-benefiċċji għall-persuni li qed ifittxu impjieg huwa inadegwat, li l-perjodu massimu ta' ħlas tal-benefiċċji lill-persuni li qed ifittxu impjieg huwa qasir wisq u li l-ammont minimu ta' benefiċċji għar-riabilitazzjoni u l-invalidità, f'ċerti każijiet, huwa inadegwat. Il-Kumitat ikkonkluda wkoll li l-Ungerija mhijiex konformi mal-Karta Soċjali Ewropea għax il-livell ta' assistenza soċjali mħallsa lil persuna waħedha mingħajr riżorsi, inklużi l-persuni anzjani, mhuwiex adegwat, l-aċċess ugwali għas-servizzi soċjali mhux garantit għaċ-ċittadini residenti legalment tal-Istati Parti kollha u għax ma ġiex stabbilit li hemm provvista adegwata ta' abitazzjoni għall-familji vulnerabbli. Fir-rigward tad-drittijiet tat-trade unions, il-Kumitat iddikjara li d-dritt tal-ħaddiema għal-liv imħallas mhuwiex iggarantit biżżejjed, li ma ttieħdet l-ebda miżura ta' promozzjoni favur il-konklużjoni ta' ftehimiet kollettivi, waqt li l-protezzjoni tal-ħaddiema bi ftehimiet kollettivi tali hija dgħajfa fl-Ungerija, u li fis-servizz pubbliku d-dritt li wieħed isejjaħ strajk huwa riżervat għat-trade unions li huma parti mill-ftehim konkluż mal-Gvern; il-kriterji wżati biex jiġu ddefiniti l-impjegati pubbliċi li huma mċaħħda mid-dritt tal-istrajk imorru lil hinn mill-kamp ta' applikazzjoni tal-Karta; it-trade unions tas-servizz pubbliku jistgħu jsejħu strajk biss jekk tapprovah il-maġġoranza tal-persunal ikkonċernat.

(75)

L-istrajkijiet fl-Ungerija kienu magħmula illegali fil-prinċipju, sa minn Diċembru 2010, meta l-gvern ta' Victor Orban għadda emenda għall-hekk imsejjaħ Att dwar l-istrajkijiet. It-tibdil ifisser li l-istrajkijiet, fil-prinċipju, se jkunu permessi f'kumpaniji assoċjati mal-amministrazzjoni tal-gvern permezz tal-kuntratti tas-servizz pubbliku. L-emenda ma tapplikax għal gruppi professjonali li sempliċement m'għandhomx dritt tali, bħas-sewwieqa tal-ferroviji, l-uffiċjali tal-pulizija, persunal mediku u l-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru. Il-problema qiegħda band'oħra, prinċipalment fil-perċentwal tal-impjegati li jeħtiġilhom jieħdu sehem fir-referendum tal-istrajk, biex isir importanti – sa 70 %. Imbagħad id-deċiżjoni dwar il-legalità tal-istrajk se tittieħed minn tribunal industrijali li huwa kompletament sottomess għall-istat. Fl-2011, ġew ippreżentati disa' applikazzjonijiet għal permessi ta' strajkijiet. F'seba' każijiet, dawn l-applikazzjonijiet ġew miċħuda mingħajr raġuni; tnejn minnhom ġew ipproċessati, iżda kien impossibbli li tinħareġ deċiżjoni.

(76)

Ir-rapport tal-Kumitat tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal dwar "Concluding observations on the combined third, fourth and fifth periodic reports of Hungary" (Osservazzjonijiet konklużivi dwar it-tielet, ir-raba' u l-ħames rapporti perjodiċi kombinati tal-Ungerija), ippubblikat fl-14 ta' Ottubru 2014, esprima tħassib rigward għadd dejjem jiżdied ta' każijiet fejn it-tfal qed jittieħdu mill-familja tagħhom minħabba kundizzjoni soċjoekonomika ħażina. Il-ġenituri jistgħu jitilfu t-tifel jew tifla tagħhom minħabba l-qgħad, nuqqas ta' abitazzjoni soċjali, u nuqqas ta' spazju fl-istituzzjonijiet ta' abitazzjoni temporanja. Abbażi ta' studju miċ-Ċentru Ewropew għad-Drittijiet tar-Rom, din il-prattika tolqot b'mod sproporzjonat lill-familji u t-tfal Rom.

(77)

Fir-Rakkomandazzjoni tagħha tat-23 ta' Mejju 2018 għal Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Riforma Nazzjonali tal-Ungerija 2018 u li tagħti opinjoni tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Konverġenza tal-Ungerija 2018, il-Kummissjoni indikat li l-proporzjon ta' persuni f'riskju ta' faqar u ta’ esklużjoni soċjali fl-2016 naqas għal 26,3 %, iżda xorta għadu ogħla mill-medja tal-Unjoni; it-tfal b'mod ġenerali huma iktar esposti għall-faqar minn gruppi ta' età oħrajn. Il-livell ta' benefiċċji tal-introjtu minimu huwa anqas minn 50 % tas-soll tal-faqar għal unità domestika b'membru wieħed, li jagħmlu fost l-iktar baxx fl-Unjoni. L-adegwatezza tal-benefiċċji tal-qgħad hija baxxa ħafna: id-durata massima ta' 3 xhur hija l-iqsar waħda fl-Unjoni u tirrappreżenta biss madwar kwart tal-ħin medju meħtieġ biex persuna ssib impjieg. Barra minn hekk, il-livelli ta' pagament huma fost l-iktar baxxi fl-UE. Il-Kummissjoni rrakkomandat li l-adegwatezza u l-kopertura tal-assistenza soċjali u l-benefiċċji tal-qgħad jittejbu.

(78)

Fi […] 2018, il-Kunsill sema' lill-Ungerija skont l-Artikolu 7(1) tat-TUE.

(79)

Għal dawk ir-raġunijiet, għandu jiġi determinat, skont l-Artikolu 7(1) tat-TUE, li jeżisti riskju ċar ta' ksur serju, min-naħa tal-Ungerija, tal-valuri msemmija fl-Artikolu 2 tat-TUE,

ADOTTA DIN ID-DEĊIŻJONI:

Artikolu 1

Jeżisti riskju ċar ta' ksur serju min-naħa tal-Ungerija tal-valuri li fuqhom hija msejsa l-Unjoni.

Artikolu 2

Il-Kunsill jirrakkomanda li l-Ungerija tieħu l-azzjonijiet li ġejjin fi żmien tliet xhur minn notifika ta' din id-Deċiżjoni: […]

Artikolu 3

Din id-Deċiżjoni għandha tidħol fis-seħħ fi […] jum ta' wara dak tal-pubblikazzjoni tagħha f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

Artikolu 4

Din id-Deċiżjoni hija indirizzata lill-Ungerija.

Magħmul fi Brussell,

Għall-Kunsill

Il-President


(1)  Is-Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-6 ta' Novembru 2012, Il-Kummissjoni vs l-Ungerija, C-286/12, ECLI:EU:C:2012:687.

(2)  Id-Direttiva 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' dik id-data (ĠU L 281, 23.11.1995, p. 31).

(3)  Id-Direttiva 2006/54/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol (ĠU L 204, 26.7.2006, p. 23).

(4)  Id-Direttiva tal-Kunsill 92/85/KEE tad-19 ta' Ottubru 1992 dwar l-introduzzjoni ta' miżuri biex jinkoraġġixxu t-titjib fis-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol għall-ħaddiema nisa tqal u ħaddiema li welldu reċentement, jew li qed ireddgħu (l-għaxar Direttiva partikolari fis-sens tal-Artikolu 16(1) tad-Direttiva 89/391/KEE) (ĠU L 348, 28.11.1992, p. 1).

(5)  Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/913/ĠAI tat-28 ta' Novembru 2008 dwar il-ġlieda kontra ċerti forom u espressjonijiet ta' razziżmu u ksenofobija permezz tal-liġi kriminali (ĠU L 328, 6.12.2008, p. 55).

(6)  Id-Direttiva 2013/32/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2013 dwar proċeduri komuni għall-għoti u l-irtirar tal-protezzjoni internazzjonali (ĠU L 180, 29.6.2013, p. 60).

(7)  Id-Direttiva 2008/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 dwar standards u proċeduri komuni fl-Istati Membri għar-ritorn ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment (ĠU L 348, 24.12.2008, p. 98).

(8)  Id-Direttiva 2013/33/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2013 li tistabbilixxi l-istandards dwar l-akkoljenza ta' applikanti għall-protezzjoni internazzjonali (ĠU L 180, 29.6.2013, p. 96).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/86


P8_TA(2018)0341

Sistemi ta' armi awtonomi

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar sistemi ta' armi awtonomi (2018/2752(RSP))

(2019/C 433/11)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra t-Titolu V, l-Artikoli 21 u 21(2)(c) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra "l-klawsola Martens"inkluża fil-Protokoll 1 tal-1977 addizzjonali għall-Konvenzjonijiet ta' Ġinevra,

wara li kkunsidra l-Parti IV tal-Aġenda 2018 tan-NU għad-Diżarm, intitolata "Securing Our Common Future"(Niżguraw il-Futur Komuni Tagħna),

wara li kkunsidra l-istudju tiegħu tat-3 ta' Mejju 2013 dwar l-implikazzjonijiet għad-drittijiet tal-bniedem mill-użu ta' drones u ta' robots awtonomi fil-gwerer,

wara li kkunsidra d-diversi pożizzjonijiet, rakkomandazzjonijiet u riżoluzzjonijiet tiegħu li jagħmlu sejħa għall-projbizzjoni ta' sistemi ta' armi awtonomi letali (LAWS), bħar-rakkomandazzjoni tiegħu lill-Kunsill tal-5 ta' Lulju 2018 dwar it-73 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti (1), il-mandat biex jinbdew negozjati adottat fil-plenarja fit-13 ta' Marzu 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni ta' regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Programm Ewropew għall-Iżvilupp Industrijali fil-Qasam tad-Difiża, ir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar ir-Rapport Annwali dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u d-Demokrazija fid-Dinja 2016 u l-politika tal-Unjoni Ewropea dwar il-kwistjoni (2), ir-rakkomandazzjoni tiegħu lill-Kunsill tas-7 ta' Lulju 2016 dwar il-71 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti (3), u r-riżoluzzjoni tiegħu tas-27 ta' Frar 2014 dwar drones armati (4),

wara li kkunsidra r-rapport annwali tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar l-eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji, sommarji jew arbitrarji, Christof Heyns, tad-9 ta' April 2013 (A/HRC/23/47),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-UE dwar is-Sistemi ta' Armi Awtonomi Letali (LAWS) li saru lill-Grupp ta' Esperti Governattivi tal-partijiet fil-Konvenzjoni dwar Ċerti Armi Konvenzjonali f'Ġinevra, fil-laqgħat tiegħu tat-13 sas-17 ta' Novembru 2017, tad-9 sat-13 ta' April 2018 u tas-27 sal-31 ta' Awwissu 2018,

wara li kkunsidra l-kontributi li saru minn Stati differenti, inkluż mill-Istati Membri tal-UE, qabel il-laqgħat tal-2017 u tal-2018 tal-Grupp ta' Esperti Governattivi,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-31 ta' Mejju 2017 li ssejjaħ għal approċċ "bniedem fil-kmand"għall-intelliġenza artifiċjali u għal projbizzjoni ta' sistemi ta' armi awtonomi letali,

wara li kkunsidra s-sejħa mis-Santa Sede għal projbizzjoni ta' armi awtonomi letali,

wara li kkunsidra l-ittra miftuħa ta' Lulju 2015 iffirmata minn aktar minn 3 000 riċerkatur tal-intelliġenza artifiċjali u tar-robotika u dik tal-21 ta' Awwissu 2017 iffirmata minn 116-il fundatur ta' kumpaniji ewlenin tar-robotika u tal-intelliġenza artifiċjali li jwissu dwar sistemi ta' armi awtonomi letali, u l-ittra minn 240 organizzazzjoni tat-teknoloġija u 3 089 individwu li jimpenjaw ruħhom li qatt ma jiżviluppaw, jipproduċu jew jużaw sistemi ta' armi awtonomi letali,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar u l-inizjattivi tas-soċjetà ċivili, bħall-Kampanja għal Tmiem tar-Robots Letali, li tirrappreżenta 70 organizzazzjoni, fosthom Human Rights Watch, Article 36, PAX u Amnesty International, minn 30 pajjiż,

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-politiki u l-azzjonijiet tal-UE huma ggwidati mill-prinċipji tad-drittijiet tal-bniedem u mir-rispett tad-dinjità tal-bniedem, mill-prinċipji tal-Karta tan-NU u mid-dritt internazzjonali; billi dawn il-prinċipji għandhom jiġu applikati sabiex titħares il-paċi, jiġu evitati l-kunflitti u tissaħħaħ is-sigurtà internazzjonali;

B.

billi t-terminu "sistemi ta' armi awtonomi letali"jirreferi għal sistemi ta' armi bla kontroll sinifikanti mill-bniedem fuq il-funzjonijiet kritiċi tal-għażla tal-objettivi individwali u tal-attakk fuqhom;

C.

billi huwa rrappurtat li għadd mhux magħruf ta' pajjiżi, industriji b'finanzjament pubbliku u industriji privati qed jirriċerkaw u jiżviluppaw sistemi ta' armi awtonomi letali, minn missili li kapaċi jagħżlu objettivi selettivament sa magni li jitgħallmu mogħnija b'ħiliet konjittivi biex jiddeċiedu kontra min, meta u fejn jiġġieldu;

D.

billi sistemi mhux awtonomi bħal sistemi awtomatizzati, dawk imħaddma mill-bogħod u dawk teleoperati ma għandhomx jitqiesu bħala sistemi ta' armi awtonomi letali;

E.

billi s-sistemi ta' armi awtonomi letali għandhom il-potenzjal li jibdlu l-gwerer b'mod fundamentali billi jagħtu lok għal tellieqa tal-armi mingħajr preċedent u mingħajr kontroll;

F.

billi l-użu ta' sistemi ta' armi awtonomi letali jqajjem mistoqsijiet etiċi u legali fundamentali dwar il-kontroll mill-bniedem, b'mod partikolari rigward funzjonijiet ta' importanza kritika, bħall-għażla tal-objettivi individwali u l-attakk fuqhom; billi l-magni u r-robots ma jistgħux jieħdu deċiżjonijiet bħal dawk li jieħdu l-bnedmin, li jinvolvu l-prinċipji legali ta' distinzjoni, proporzjonalità u prekawzjoni;

G.

billi l-involviment tal-bniedem u s-superviżjoni umana huma fundamentali għat-teħid ta' deċiżjonijiet letali, peress li huma l-bnedmin li jibqgħu responsabbli għad-deċiżjonijiet fuq il-ħajja u l-mewt;

H.

billi d-dritt internazzjonali, inklużi d-dritt umanitarju internazzjonali u dak dwar id-drittijiet tal-bniedem, japplika bis-sħiħ għas-sistemi ta' armi kollha u għall-operaturi tagħhom, u billi l-konformità mad-dritt internazzjonali hija rekwiżit fundamentali li l-istati jeħtiġilhom jissodisfaw, b'mod partikolari rigward ir-rispett ta' prinċipji bħall-protezzjoni tal-popolazzjoni ċivili jew it-teħid ta' prekawzjonijiet fl-attakki;

I.

billi l-użu ta' sistemi ta' armi awtonomi letali jqajjem mistoqsijiet ċentrali dwar l-applikabbiltà tad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, tad-dritt umanitarju internazzjonali u tan-normi u tal-valuri Ewropej fir-rigward ta' azzjonijiet militari futuri;

J.

billi, f'Awwissu 2017, 116-il fundatur ta' kumpaniji internazzjonali ewlenin tar-robotika u tal-intelliġenza artifiċjali bagħtu ittra miftuħa lin-NU, li fiha talbu li l-gvernijiet "jipprevjenu t-tellieqa tal-armi f'dawn l-armamenti"u "jevitaw l-effetti destabilizzanti ta' dawn it-teknoloġiji";

K.

billi kwalunkwe sistema ta' armi awtonomi letali tista' taħdem ħażin minħabba żball fil-programm jew minħabba attakk ċibernetiku mwettaq minn stat għadu jew minn attur mhux statali;

L.

billi l-Parlament Ewropew ripetutament talab li tiġi żviluppata u adottata b'urġenza pożizzjoni komuni dwar is-sistemi ta' armi awtonomi letali, għal projbizzjoni internazzjonali tal-iżvilupp, il-produzzjoni u l-użu ta' sistemi ta' armi awtonomi letali li jippermettu li jitwettqu attakki mingħajr kontroll sinifikanti mill-bniedem, kif ukoll li jinbdew negozjati effettivi għall-projbizzjoni tagħhom;

1.

Ifakkar fl-ambizzjoni tal-UE li tkun attur globali għall-paċi, u jitlob li r-rwol tagħha fl-isforzi globali ta' diżarm u nonproliferazzjoni jitwessa', u li l-azzjonijiet u l-politiki tagħha jaħdmu favur iż-żamma tal-paċi u tas-sigurtà internazzjonali, filwaqt li jiżguraw ir-rispett tad-dritt umanitarju internazzjonali u tad-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, kif ukoll il-protezzjoni taċ-ċivili u tal-infrastruttura ċivili;

2.

Jistieden lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ), lill-Istati Membri u lill-Kunsill Ewropew biex jiżviluppaw u jadottaw, b'urġenza u qabel il-laqgħa ta' Novembru 2018 tal-Partijiet Kontraenti Għolja għall-Konvenzjoni dwar Ċerti Armi Konvenzjonali, pożizzjoni komuni dwar is-sistemi ta' armi awtonomi letali li tiżgura kontroll sinifikanti mill-bniedem fuq il-funzjonijiet kritiċi tas-sistemi tal-armi, inkluż waqt l-iskjerament, u jitlobhom jitkellmu b'leħen wieħed fil-fora rilevanti u jaġixxu skont dan; jistieden f'dan il-kuntest, lill-VP/RGħ, lill-Istati Membri u lill-Kunsill biex jaqsmu l-aħjar prattiki u jiksbu kontributi mingħand esperti, akkademiċi u s-soċjetà ċivili;

3.

Iħeġġeġ lill-VP/RGħ, lill-Istati membri u lill-Kunsill biex jaħdmu favur il-ftuħ ta' negozjati internazzjonali dwar strument vinkolanti li jipprojbixxi sistemi ta' armi awtonomi letali;

4.

Jenfasizza, fid-dawl ta' dan, l-importanza fundamentali li ma jitħallewx isiru żvilupp u produzzjoni ta' kwalunkwe sistema ta' armi awtonomi letali li ma jkollhiex kontroll mill-bniedem fuq funzjonijiet kritiċi bħall-għażla tal-objettivi individwali u l-attakk fuqhom;

5.

Ifakkar fil-pożizzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 rigward ir-Regolament dwar l-Iżvilupp Industrijali Ewropew tad-Difiża, b'mod partikolari l-paragrafu 4 tal-Artikolu 6 (azzjonijiet eliġibbli), u jenfasizza r-rieda tiegħu li jadotta pożizzjoni simili fil-kuntest tal-programm ta' riċerka tad-difiża li ġej, il-programm ta' żvilupp fl-industrija tad-difiża u karatteristiċi rilevanti oħra tal-Fond Ewropew għad-Difiża ta' wara l-2020;

6.

Jissottolinja l-fatt li l-ebda arma jew sistema ta' armi mħaddma bħalissa mill-forzi tal-UE mhija sistema ta' armi awtonomi letali; ifakkar li l-armi u s-sistemi ta' armi ddisinjati speċifikament biex jiddefendu pjattaformi, forzi u popolazzjonijiet proprji kontra theddidiet dinamiċi ħafna bħal missili, munizzjonijiet u inġenji tal-ajru ostili ma jitqisux bħala sistemi ta' armi awtonomi letali; jenfasizza li deċiżjonijiet ta' attakk fuq inġenji tal-ajru bi bnedmin abbord għandhom jittieħdu minn operaturi umani;

7.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lin-Nazzjonijiet Uniti u lis-Segretarju Ġenerali tan-NATO.

(1)  Testi adottati, P8_TA(2018)0312.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2017)0494.

(3)  ĠU C 101, 16.3.2018, p. 166.

(4)  ĠU C 285, 29.8.2017, p. 110.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/89


P8_TA(2018)0342

Il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Stati Uniti

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Stati Uniti (2017/2271(INI))

(2019/C 433/12)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra d-dokument bit-titlu "Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe – A Global Strategy for the European Union's Foreign and Security Policy" (Viżjoni Kondiviża, Azzjoni Komuni: Ewropa Aktar b'Saħħitha – Strateġija Globali għall-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-Unjoni Ewropea), ippreżentat mill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika Soċjali (VP/RGħ) fit-28 ta' Ġunju 2016 u l-Komunikazzjoni Konġunta tal-Kummissjoni u tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) tas-7 ta' Ġunju 2017 dwar Approċċ Strateġiku għar-Reżiljenza fl-azzjoni esterna tal-UE (JOIN(2017)0021),

wara li kkunsidra l-eżiti tas-Summits UE-Stati Uniti li saru fit-28 ta' Novembru 2011 f'Washington, D.C., u fis-26 ta' Marzu 2014 fi Brussell,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet konġunti tad-79 Laqgħa Interparlamentari tad-Djalogu Trans-Atlantiku bejn il-Leġiżlaturi (TLD) li saret fit-28 u fid-29 ta' Novembru 2016 f'Washington, D.C., tat-80 TLD li saret fit-2 u fit-3 ta' Ġunju 2017 fil-Belt Valletta, tal-81 TLD li saret fil-5 ta' Diċembru 2017 f'Washington, D.C., u tat-82 TLD li saret fit-30 ta' Ġunju 2018 f'Sofija, il-Bulgarija,

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummisssjoni tat-28 ta' April 2015 bit-titolu "L-Aġenda Ewropea dwar is-Sigurtà" (COM(2015)0185),

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni Konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tas-6 ta' April 2016 bit-titolu ‘'Qafas konġunt biex jiġi miġġieled it-theddid ibridu: reazzjoni tal-Unjoni Ewropea’ (JOIN(2016)0018),

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta tal-Presidenti tal-Kunsill Ewropew u tal-Kummissjoni u tas-Segretarju Ġenerali tan-NATO tat-8 ta' Lulju 2016 dwar il-ġabra komuni ta' proposti approvati mill-Kunsill tal-UE u mill-Kunsill tan-NATO fil-5 u fis-6 ta' Diċembru 2016, u r-rapporti ta' progress dwar l-implimentazzjoni tagħhom fl-14 ta' Ġunju 2017 u fil-5 ta' Diċembru 2017,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni konġunta tal-UE u tan-NATO tal-2016,

wara li kkunsidra l-Istrateġija ta' Sigurtà Nazzjonali tal-Istati Uniti tat-18 ta' Diċembru 2017 u l-Istrateġija ta' Difiża Nazzjonali tal-Istati Uniti tad-19 ta' Jannar 2018,

wara li kkunsidra l-European Reassurance Initiative,

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni għad-Diplomazija tal-UE dwar il-Klima adottat fl-2015 mill-Kunsill Affarijiet Barranin,

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi, Deċiżjoni 1/CP.21, il-21 Konferenza tal-Partijiet (COP21) tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC), kif ukoll il-11-il Konferenza tal-Partijiet li serviet bħala l-Laqgħa tal-Partijiet għall-Protokoll ta' Kyoto (CMP11) li saret f'Pariġi mit-30 ta' Novembru sal-11 ta' Diċembru 2015,

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2271/96 tat-22 ta' Novembru 1996 li jipproteġi kontra l-effetti tal-applikazzjoni estraterritorjali tal-leġiżlazzjoni adottata minn pajjiż terz, u l-azzjonijiet ibbażati fuqha jew li jirriżultaw minnha (1),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2018 dwar ir-rwol tar-reġjuni u l-bliet tal-UE fl-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi tas-COP 21 dwar it-tibdil fil-klima, b'mod partikolari l-paragrafu 13 (2) tagħha,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar ir-relazzjonijiet trans-Atlantiċi, b'mod partikolari r-riżoluzzjoni tiegħu tal-1 ta' Ġunju 2006 dwar it-titjib tar-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Istati Uniti fil-qafas ta' Ftehim ta' Sħubija Trans-Atlantika (3), ir-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Marzu 2009 dwar l-istat tar-relazzjonijiet Trans-Atlantiċi wara l-elezzjonijiet fl-Istati Uniti (4), ir-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Novembru 2011 dwar is-Summit bejn l-UE u l-USA tat-28 ta' Novembru 2011 (5), u r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ġunju 2013 dwar ir-rwol tal-UE fil-promozzjoni ta' Sħubija Trans-Atlantika usa' (6),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Novembru 2016 dwar l-Unjoni Ewropea tad-Difiża (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni (PESK) (8),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar l-implimentazzjoni tal-Politika ta' Sigurtà u ta' Difiża Komuni (PSDK) (9),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta' Frar 2018 dwar is-sitwazzjoni tal-UNRWA (10),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali (A8-0251/2018),

A.

billi s-sħubija bejn l-UE u l-Istati Uniti hija bbażata fuq rabtiet politiċi, kulturali, ekonomiċi u storiċi b'saħħithom, fuq valuri komuni bħal-libertà, id-demokrazija, il-promozzjoni tal-paċi u l-istabbiltà, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt, u fuq għanijiet komuni, bħall-prosperità, is-sigurtà, l-ekonomiji miftuħa u integrati, il-progress soċjali u l-inklużività, l-iżvilupp sostenibbli u s-soluzzjoni paċifika tal-kunflitti, u billi kemm l-Istati Uniti kif ukoll l-UE huma demokraziji mibnija fuq l-istat tad-dritt b'sistemi ta' ekwilibriju ta' setgħat li jiffunzjonaw; billi din is-sħubija qiegħda taffaċċja għadd importanti ta' sfidi u tfixkil fit-terminu qasir, iżda li l-prinċipji fundamentali fit-tul għadhom b'saħħithom u l-kooperazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti, bħala sħab tal-istess fehma, għadha kruċjali;

B.

billi l-UE u l-Istati Uniti, filwaqt li jibnu fuq il-bażi soda tal-valuri komuni u l-prinċipji kondiviżi tagħhom, għandhom jesploraw modi alternattivi biex isaħħu r-relazzjoni trans-Atlantika u jirrispondu b'mod effikaċi għall-isfidi importanti li qed naffaċċjaw billi jużaw il-kanali ta' komunikazzjoni disponibbli kollha; billi bħala leġiżlaturi, il-Kungress tal-Istati Uniti u l-Parlament Ewropew għandhom rwol importanti u influwenti fid-demokraziji tagħna u għandhom jużaw il-potenzjal sħiħ tal-kooperazzjoni tagħhom biex jippreservaw l-ordni demokratiku, liberali u multilaterali u jippromwovu l-istabbiltà u l-kontinwità fil-kontinent tagħna u fid-dinja;

C.

billi f'dinja globali, kumplessa u dejjem aktar multipolari, l-UE u l-Istati Uniti jrid ikollhom rwoli ta' protagonisti, li jkunu essenzjali u kostruttivi billi jsaħħu u jirrispettaw id-dritt internazzjonali, jippromwovu u jipproteġu d-drittijiet u l-prinċipji fundamentali, u jindirizzaw b'mod konġunt il-kunflitti reġjonali u l-isfidi globali;

D.

billi l-UE u l-Istati Uniti qegħdin jaffaċċjaw żmien ta' tibdil ġeopolitiku u jridu jsibu tarf theddidiet kumplessi, kemm konvenzjonali kif ukoll ibridi, minn atturi statali u mhux statali li ġejjin min-Nofsinhar u mil-Lvant; billi l-attakki ċibernetiċi qegħdin isiru dejjem aktar komuni u sofistikati, u l-kooperazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti permezz tan-NATO tista' tikkomplementa l-isforzi taż-żewġ partijiet u tipproteġi l-istrutturi governattivi tad-difiża u strutturi ta' informazzjoni oħra; billi dawn it-theddidiet jirrikjedu kooperazzjoni internazzjonali biex jiġu indirizzati;

E.

billi l-UE tirrikonoxxi l-appoġġ militari kontinwu tal-Istati Uniti biex jiżgura s-sigurtà u d-difiża tal-UE, u billi l-UE hija grata lejn l-Amerikani kollha li ssagrifikaw ħajjithom biex jiggarantixxu s-sigurtà fl-Ewropa fil-kunflitti fil-Kosovo u l-Bożnija; billi l-UE bħalissa qiegħda tfittex li tiggarantixxi s-sigurtà tagħha stess billi tibni awtonomija strateġika akbar;

F.

billi l-Istati Uniti ddeċidiet li tnaqqas il-baġit tagħha għaż-żamma tal-paċi fi ħdan in-NU b'USD 600 miljun;

G.

billi politika barranija aktar imprevedibbli tal-Istati Uniti qiegħda toħloq inċertezza akbar fir-relazzjonijiet internazzjonali u tista' tħalli lok biex atturi oħra jsiru aktar influwenti fix-xena globali, bħaċ-Ċina, li l-influwenza politika u ekonomika tagħha qiegħda tikber mad-dinja kollha; billi bosta pajjiżi ewlenin fl-Asja, li qabel kienu qrib tal-Istati Uniti, illum qegħdin idawru ħarsithom lejn iċ-Ċina;

H.

billi l-UE tibqa' impenjata bis-sħiħ favur il-multilateraliżmu u l-promozzjoni tal-valuri kondiviżi, inkluż id-demokrazija u d-drittijiet tal-bniedem; billi ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli huwa ta' benefiċċju kemm għall-Istati Uniti kif ukoll għall-UE; billi, f'dan ir-rigward, huwa ta' importanza fundamentali li l-UE u l-Istati Uniti jaġixxu flimkien u f'sinerġija b'appoġġ għal ordni bbażat fuq ir-regoli li jkun iggarantit minn organizzazzjonijiet sovranazzjonali u istituzzjonijiet internazzjonali b'saħħithom, kredibbli u effikaċi;

I.

billi s-sħubija bejn l-Istati Uniti u l-Ewropa kienet essenzjali għall-ordni globali fl-oqsma tal-ekonomija, tal-politika u tas-sigurtà għal aktar minn seba' deċennji; billi r-relazzjoni trans-Atlantika qiegħda taffaċċja ħafna sfidi u mill-elezzjoni tal-President Trump qiegħda tkun dejjem aktar taħt pressjoni fuq diversi kwistjonijiet;

J.

billi, bħala parti mill-Istrateġija Globali tal-UE, il-politika dwar it-tibdil fil-klima ġiet integrata fil-politika estera u ta' sigurtà, u ssaħħu r-rabtiet bejn l-enerġija u l-klima, is-sigurtà, l-għanijiet tal-iżvilupp, u l-migrazzjoni, kif ukoll il-kummerċ ġust u liberu;

K.

billi l-UE tibqa' impenjata bis-sħiħ favur sistema kummerċjali multilaterali bbażata fuq ir-regoli, miftuħa u mhux diskriminatorja; billi d-WTO hija fil-qalba tas-sistema tal-kummerċ globali bħala l-unika istituzzjoni li tista' tiżgura kundizzjonijiet ekwi ġenwini;

L.

billi kemm l-Istati Uniti kif ukoll l-UE għandhom jappoġġaw l-aspirazzjonijiet tal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent biex jingħaqdu mal-komunità trans-Atlantika; billi flimkien mal-impenn imsaħħaħ tal-UE, l-impenn kontinwu tal-Istati Uniti huwa kruċjali f'dan ir-rigward;

M.

billi l-UE għandha responsabbiltà dejjem akbar biex tagħti kont ta' għemilha fil-qasam tas-sigurtà tagħha, f'ambjent strateġiku li mar drastikament għall-agħar b'mod f'dawn l-aħħar snin;

N.

billi s-sigurtà Ewropea hija bbażata fuq l-ambizzjoni ta' awtonomija strateġika komuni, kif rikonoxxuta f'Ġunju 2016 mit-28 Kap ta' Stat u Gvern fl-Istrateġija Globali tal-Unjoni Ewropea;

Qafas ġenerali bbażat fuq il-valuri kondiviżi

1.

Ifakkar u jinsisti li s-sħubija u l-alleanza li għandhom minn żmien ilu l-UE u l-Istati Uniti hija bbażata, u għandha tkun ibbażata, fuq il-kondiviżjoni u l-promozzjoni b'mod konġunt ta' valuri komuni inklużi l-libertà, l-istat tad-dritt, il-paċi, id-demokrazija, l-ugwaljanza, il-multilateraliżmu bbażat fuq ir-regoli, l-ekonomija tas-suq, il-ġustizzja soċjali, l-iżvilupp sostenibbli u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet tal-minoranzi, kif ukoll is-sigurtà kollettiva, bir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti bħala prijorità; jenfasizza l-importanza tat-tisħiħ tar-relazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti, li hija waħda mill-assi ewlenin ta' kooperazzjoni f'dinja globalizzata, sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet;

2.

Jilqa' l-laqgħa bejn il-President tal-Kummissjoni Juncker u l-President tal-Istati Uniti Trump li saret f'Washington fil-25 ta' Lulju 2018 bħala sinjal ta' titjib fir-relazzjonijiet bilaterali; jieħu nota tad-dikjarazzjoni tagħhom u tar-rieda tagħhom li jaħdmu biex inaqqsu t-tensjonijiet trans-Atlantiċi fil-qasam tal-kummerċ; ifakkar, f'dan ir-rigward, l-impatt qerriedi tat-tariffi punittivi; itenni fl-istess ħin l-appoġġ tiegħu għal approċċ wiesa’ u komprensiv rigward il-ftehimiet kummerċjali u l-multilateraliżmu;

3.

Jenfasizza li r-relazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti hija l-garanti fundamentali għall-istabbiltà globali u ilha l-bażi tal-isforzi tagħna biex niżguraw paċi, prosperità u stabbiltà għas-soċjetajiet tagħna sa mit-tmiem tat-Tieni Gwerra Dinjija, kif ukoll biex nibnu sistema multilaterali ta' kooperazzjoni u kummerċ, ta' natura ekonomika u politika, li tkun ibbażata fuq ir-regoli u l-valuri; jafferma mill-ġdid li r-relazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti hija strateġika u ġenwina, u li rabta trans-Atlantika b'saħħitha hija fl-interess taż-żewġ partijiet u tad-dinja; jemmen li l-politika unilaterali ta' bħalissa "America First" tippreġudika l-interessi kemm tal-UE kif ukoll tal-Istati Uniti, timmina l-fiduċja reċiproka u jista' jkollha wkoll implikazzjonijiet usa' għall-istabbiltà u l-prosperità globali; ifakkar l-interess tal-UE li tibni sħubijiet fit-tul u ta' benefiċċju reċiproku li jkunu bbażati fuq valuri u prinċipji kondiviżi li jkollhom preċedenza fuq il-qligħ tranżazzjonali fuq medda qasira ta' żmien;

4.

Jissottolinja li s-sħubija tmur ferm lil hinn minn politika barranija u kwistjonijiet kummerċjali stricto sensu, u tinkludi wkoll suġġetti oħra bħas-sigurtà (ċibernetika), kwistjonijiet ekonomiċi, diġitali u finanzjarji, it-tibdil fil-klima, l-enerġija, il-kultura kif ukoll ix-xjenza u t-teknoloġija; jenfasizza li dawn il-kwistjonijiet huma marbuta mill-qrib u għandhom jitqiesu taħt l-istess qafas ġenerali;

5.

Jinsab imħasseb dwar l-approċċi li ttieħdu mill-Istati Uniti biex jiġu indirizzati kwistjonijiet globali u kunflitti reġjonali sa mill-elezzjoni tal-President Trump; jenfasizza l-importanza, għall-UE, tar-relazzjonijiet trans-Atlantiċi u tad-djalogu kontinwu li jenfasizza s-sinifikat tal-kwistjonijiet li jgħaqqdu flimkien lill-UE u lill-Istati Uniti; ifittex li jikkjarifika jekk ir-relazzjoni trans-Atlantika tagħna, li ssawret matul bosta deċennji, għadx għandha l-istess rilevanza llum il-ġurnata għas-sħab Amerikani tagħna; jenfasizza li l-qafas ġenerali bbażat fuq il-valuri tas-sħubija tagħna huwa essenzjali sabiex tiġi żgurata u msaħħa ulterjorament l-istruttura tal-ekonomija u s-sigurtà globali; jissottolinja li l-kwistjonijiet li jgħaqqdu flimkien lill-Istati Uniti u lill-UE, fl-aħħar mill-aħħar, għandu jkollhom aktar rilevanza minn dawk li jifirduhom;

6.

Jenfasizza li, f'sistema internazzjonali kkaratterizzata b'mod permanenti mill-instabbiltà u mill-inċertezza, l-Ewropa għandha r-responsabbiltà li tibni l-awtonomija strateġika tagħha biex taffaċċja l-għadd li qiegħed jikber ta' sfidi komuni; jenfasizza, għalhekk, il-ħtieġa għall-pajjiżi Ewropej li jżommu l-kapaċità tagħhom li jiddeċiedu u jaġixxu waħedhom biex jiddefendu l-interessi tagħhom; ifakkar li l-awtonomija strateġika hija kemm ambizzjoni leġittima għall-Ewropa kif ukoll objettiv prijoritarju li jrid ikun artikolat fl-oqsma industrijali u operattivi u f'termini ta' kapaċità;

Tisħiħ tas-sħubija

7.

Ifakkar il-potenzjal kbir u l-interess strateġiku ta' din is-sħubija kemm għall-Istati Uniti kif ukoll għall-UE, fl-għan tagħha li tikseb prosperità u sigurtà fuq bażi reċiproka u li ssaħħaħ ordni globali bbażat fuq ir-regoli u l-valuri sabiex tappoġġa l-istituzzjonijiet internazzjonali u tipprovdilhom il-mezzi biex titjieb il-governanza globali; jappella biex jitrawwem id-djalogu u l-impenn tagħna fuq l-elementi kollha ta' din is-sħubija u fil-livelli kollha ta' kooperazzjoni, inkluż mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili; jenfasizza li d-deċiżjonijiet u l-azzjonijiet tagħna għandhom impatt fuq l-istruttura tal-ekonomija u s-sigurtà globali, u għalhekk, għandhom imexxu bl-eżempju u jkunu għall-interessi taż-żewġ sħab;

8.

Jissottolinja r-responsabbiltajiet tal-Istati Uniti bħala setgħa globali, u jistieden lill-amministrazzjoni tal-Istati Uniti tħaddan il-valuri fundamentali kondiviżi li huma s-sisien tar-relazzjonijiet trans-Atlantiċi, u tiżgura, fi kwalunkwe ċirkostanza, ir-rispett għad-dritt internazzjonali, għad-demokrazija, għad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, f'konformità mal-Karta tan-NU u ma' strumenti internazzjonali oħra ffirmati jew ratifikati mill-Istati Uniti;

9.

Jissottolinja li l-UE u l-Istati Uniti huma l-aktar sħab importanti ta' xulxin f'dinja multipolari, u li ċaqliq unilaterali jservi biss biex idgħajjef is-sħubija trans-Atlantika, li trid tkun sħubija bejn partijiet ugwali li hija bbażata fuq id-djalogu u li għandha l-għan li tistabbilixxi mill-ġdid il-fiduċja reċiproka;

10.

Jiddispjaċih għad-dewmien twil biex jinħatar Ambaxxatur tal-Istati Uniti għall-Unjoni Ewropea, madankollu, jilqa' l-fatt tan-nomina tal-Ambaxxatur il-ġdid u l-konferma sussegwenti mis-Senat tal-Istati Uniti fid-29 ta' Ġunju 2018;

11.

Jikkritika bil-qawwa d-dikjarazzjonijiet tal-Ambaxxatur tal-Istati Uniti għall-Ġermanja l-ġdid, li ddikjara l-ambizzjoni tiegħu li jagħti s-setgħa lill-populisti nazzjonalisti madwar l-Ewropa, u jfakkar li r-rwol tad-diplomatiċi mhuwiex li jappoġġaw forzi politiċi individwali, iżda li jmexxu 'l quddiem il-fehim reċiproku u s-sħubija; barra minn hekk, iqis bħala ostili u inkompatibbli mal-ispirtu tas-sħubija trans-Atlantika d-dikjarazzjonijiet minn uffiċjali tal-amministrazzjoni ta' Trump li jesprimu disprezz fil-konfront tal-UE u sostenn għal forzi ksenofobiċi u populisti li jridu jeqirdu l-proġett Ewropew;

12.

Jistieden lill-VP/RGħ, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-kooperazzjoni, il-koordinament, il-konsistenza u l-effikaċja tal-politika tal-UE fir-rigward tal-Istati Uniti, sabiex jippreżentaw lill-UE bħala attur internazzjonali maqgħud u effikaċi b'messaġġ koerenti;

13.

Ifakkar li l-Istati Uniti hija sieħba ewlieni minħabba l-konverġenza tal-interessi tad-difiża u tas-sigurtà u r-relazzjonijiet bilaterali b'saħħithom; jitlob biex jiġi organizzat summit bejn l-UE u l-Istati Uniti mill-aktar fis possibbli bl-għan li jingħelbu l-isfidi attwali u titkompla l-ħidma fuq kwistjonijiet globali u reġjonali ta' tħassib reċiproku;

14.

Iqis li l-preżenza tal-forzi militari tal-Istati Uniti hija importanti fil-pajjiżi Ewropej, fejn meħtieġ u f'konformità tat-twettiq kontinwu tal-impenji miftiehma;

15.

Jinsisti fuq il-fatt li djalogu strutturat u strateġiku dwar politika barranija fil-livell trans-Atlantiku, li jinvolvi wkoll lill-Parlament Ewropew u lill-Kungress tal-Istati Uniti, huwa essenzjali għat-tisħiħ tal-istruttura trans-Atlantika, inkluż il-kooperazzjoni fil-qasam tas-sigurtà, u jitlob biex jiġi estiż il-kamp ta' applikazzjoni tal-politika barranija tad-djalogu bejn l-UE u l-Istati Uniti;

16.

Ifakkar fis-suġġeriment tiegħu sabiex jinħoloq Kunsill Politiku Trans-Atlantiku (TPC) għal konsultazzjoni u koordinament sistematiċi dwar il-politika barranija u tas-sigurtà, li jkun immexxi mill-VP/RGħ u mis-Segretarju tal-Istat tal-Istati Uniti u li jkun sostnut b'kuntatti regolari bejn id-diretturi politiċi;

17.

Jilqa' l-ħidma kontinwa u mingħajr interruzzjoni tat-TLD fit-trawwim tar-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Istati Uniti permezz ta' djalogu parlamentari u koordinament dwar kwistjonijiet ta' interess komuni; itenni l-importanza tal-kuntatt interpersonali u tad-djalogu fit-tisħiħ tar-relazzjonijiet Trans-Atlantiċi; jappella, għalhekk, biex ikun hemm involviment intensifikat kemm tas-Senat kif ukoll tal-Kamra tar-Rappreżentanti u tal-Parlament Ewropew; jilqa' t-tnedija mill-ġdid tal-Caucus bipartiġġjan tal-Kungress tal-UE għall-115-il Laqgħa tal-Kungress, u jitlob lill-Uffiċċju ta' Kollegament tal-Parlament Ewropew (EPLO) u lid-delegazzjoni tal-UE f'Washington biex jikkollaboraw aktar mill-qrib magħhom;

18.

Ifakkar li, kemm fl-UE kif ukoll fl-Istati Uniti, is-soċjetajiet tagħna huma b'saħħithom, ankrati fid-demokrazija liberali u fl-istat tad-dritt, u mibnija fuq pluralità ta' atturi, inklużi fost oħrajn il-gvernijiet, il-parlamenti, il-korpi u l-atturi deċentralizzati, id-diversi istituzzjonijiet politiċi, in-negozji u t-trade unions, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, il-gruppi tal-media liberi u indipendenti, il-gruppi reliġjużi u l-komunitajiet akkademiċi u ta' riċerka tagħna; jenfasizza li għandna nrawmu rabtiet trans-Atlantiċi biex nippromwovu l-merti u l-importanza tas-sħubija trans-Atlantika tagħna, inkluż billi nallokaw finanzjament xieraq, f'livelli differenti u madwar l-UE u l-Istati Uniti, mhux niffukaw biss fuq il-Kosti tal-Lvant u tal-Punent; jitlob li jkun hemm programmi mtejba u ddedikati b'finanzjament adatt għal dan il-għan;

19.

Jilqa' t-tisħiħ tar-rwol tar-relazzjonijiet bejn l-istituzzjonijiet Ewropej u l-istati federali u ż-żoni metropolitani tal-Istati Uniti fi ħdan ir-relazzjoni trans-Atlantika globali, b'mod partikolari fil-każ tar-relazzjonijiet ta' ġemellaġġ; jenfasizza, f'dan il-kuntest, il-kooperazzjoni li teżisti abbażi tal-Memorandum ta' Qbil Under2; jistieden lill-istati federali jsaħħu l-kuntatti tagħhom mal-istituzzjonijiet tal-UE;

20.

Jisħaq fuq il-fatt li l-iskambji kulturali permezz ta' programmi edukattivi huma fundamentali għall-promozzjoni u l-iżvilupp ta' valuri komuni u għall-bini ta' pontijiet bejn is-sħab trans-Atlantiċi; jappella, għalhekk, biex tissaħħaħ u tiżdied il-faċilitazzjoni tal-aċċess għall-programmi ta' mobilità għall-istudenti bejn l-Istati Uniti u l-UE fl-ambitu ta' Erasmus+;

21.

Jesprimi ammirazzjoni partikolari għall-mod kif l-istudenti Amerikani wieġbu għall-ħafna traġedji li jinvolvu l-użu ta' armi tan-nar fl-iskejjel billi appellaw għal liġijiet aktar rigorużi dwar l-armi tan-nar u għal miżuri li jnaqqsu l-influwenza li għandha n-National Rifle Association fuq il-proċess leġiżlattiv;

Naffaċċjaw l-isfidi globali flimkien

22.

Jinsisti fuq il-fatt li l-UE u l-Istati Uniti għandhom jibqgħu jaqdu rwoli kostruttivi essenzjali billi jindirizzaw b'mod konġunt il-kunflitti reġjonali u l-isfidi globali abbażi tal-prinċipji tad-dritt internazzjonali; jisħaq fuq il-fatt li l-multilateraliżmu, li miegħu l-Ewropa hija tant marbuta, qiegħed jiġi kkontestat mill-attitudnijiet tal-Istati Uniti u ta' potenzi dinjija oħra; ifakkar fl-importanza tal-multilateraliżmu biex jinżammu l-paċi u l-istabbiltà, bħala mezz biex jiġu promossi l-valuri tal-istat tad-dritt u biex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet globali, u jinsisti li dawn għandhom jiġu indirizzati fil-fora internazzjonali rilevanti; jinsab għalhekk imħasseb li d-deċiżjonijiet unilaterali reċenti tal-Istati Uniti – id-diżimpenn minn ftehimiet internazzjonali ewlenin, ir-revoka ta' ċerti impenji, id-dgħajfin tar-regoli internazzjonali, l-irtirar minn fora internazzjonali u l-instigazzjoni ta' tensjonijiet diplomatiċi u kummerċjali – jistgħu jbiegħdu minn dawn il-valuri komuni u joħolqu pressjoni fuq ir-relazzjoni u fl-istess ħin jippreġudikawha; jistieden lill-UE turi għaqda, ċertezza u proporzjonalità fir-reazzjonijiet tagħha għal tali deċiżjonijiet; jistieden lill-Istati Membri, għalhekk, biex jevitaw kwalunkwe azzjoni jew mossa intiża li tikseb vantaġġi bilaterali għad-detriment ta' approċċ Ewropew komuni u koerenti;

23.

Jinnota li potenzi dinjija oħra, bħar-Russja u Ċ-Ċina, għandhom strateġiji politiċi u ekonomiċi robusti, li ħafna minnhom jistgħu jmorru kontra l-valuri kondiviżi, l-impenji internazzjonali, u s-sħubija trans-Atlantika tagħna, kif ukoll ipoġġuhom f'riskju; ifakkar li tali żviluppi jagħmlu l-kooperazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti ferm aktar essenzjali sabiex inkunu nistgħu nkomplu nħaddnu soċjetajiet miftuħa u nippromwovu u nipproteġu d-drittijiet, il-prinċipji u l-valuri komuni tagħna, inkluż il-konformità mad-dritt internazzjonali; jappella, f'dan ir-rigward, għal żieda fil-koordinament bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar l-allinjament u l-istabbiliment ta' politika ta' sanzjonijiet konġunta sabiex tiżdied l-effikaċja tagħha;

24.

Huwa tal-fehma li tenħtieġ risposta trans-Atlantika konġunta li tindirizza t-tentattivi tar-Russja li teżerċita pressjoni, tinfluwenza, tiddestabbilizza u tisfrutta d-dgħufijiet u l-għażliet demokratiċi tas-soċjetajiet tal-Punent; jemmen, għalhekk, li l-Istati Uniti u l-UE għandhom jagħtu prijorità lil azzjonijiet koordinati fir-rigward tar-Russja, bl-involviment tan-NATO fejn xieraq; jinnota bi tħassib, f'dan ir-rigward, id-dikjarazzjonijiet mill-Presidenti tal-Istati Uniti u tar-Russja fil-kuntest tal-laqgħa bejniethom fis-16 ta' Lulju 2018 f'Helsinki; ifakkar fil-periklu ċar għad-demokraziji tagħna li joħqolu l-aħbarijiet foloz, id-diżinformazzjoni u b'mod partikolari s-sorsi ta' ndħil malizzjużi; jappella għat-tnedija ta' djalogu politiku u soċjetali li jibbilanċja l-anonimat u r-responsabbiltà fil-midja soċjali;

25.

Jissottolinja li s-sigurtà hija multidimensjonali u minsuġa u li d-definizzjoni tagħha ma tkoprix biss aspetti militari iżda anke aspetti f'termini ambjentali, enerġetiċi, kummerċjali, ċibernetiċi, tal-komunikazzjonijiet, tas-saħħa, tal-iżvilupp, tar-responsabbiltà, umanitarji, eċċ.; jinsisti fuq il-fatt li l-kwistjonijiet tas-sigurtà għandhom jiġu indirizzati permezz ta' approċċ wiesa'; jiddispjaċih, f'dan il-kuntest, dwar it-tnaqqis sostanzjali propost fil-baġit, pereżempju t-tnaqqis mill-Istati Uniti għall-bini tal-istat fl-Afganistan, għall-għajnuna għall-iżvilupp fl-Afrika, għall-għajnuna umanitarja u għall-kontribuzzjonijiet għall-programmi, operazzjonijiet u aġenziji tan-NU;

26.

Jissottolinja li ftehim ta' kummerċ trans-Atlantiku, li jkun ibbilanċjat u ta' benefiċċju reċiproku, ikollu impatt li jmur lil hinn mill-aspetti kummerċjali u ekonomiċi;

27.

Isostni li n-NATO għadha l-garanti ewlieni għad-difiża kollettiva tal-Ewropa; jilqa' l-affermazzjoni mill-ġdid tal-impenn tal-Istati Uniti favur in-NATO u s-sigurtà Ewropea, u jissottolinja li l-approfondiment tal-kooperazzjoni bejn l-UE u n-NATO jsaħħaħ ukoll is-sħubija trans-Atlantika;

28.

Jenfasizza l-importanza tal-kooperazzjoni, il-koordinament u l-effetti ta' sinerġija fil-qasam tas-sigurtà u d-difiża; jissottolinja l-importanza ta' nfiq aħjar fuq id-difiża, u jinsisti, f'dan ir-rigward, li l-qsim tal-piżijiet ma għandux ikun iffukat biss fuq l-inputs (il-mira li jintefqu 2 % tal-PDG fuq id-difiża), iżda wkoll fuq l-outputs (il-kapaċitajiet imkejla fuq il-forzi li jistgħu jiġu skjerati, lesti u sostenibbli); ifakkar li dan l-input ikkwantifikat bħala objettiv, madankollu, jirrifletti sens li qiegħed jikber ta' responsabbiltà tal-Ewropej għas-sigurtà tagħhom stess, li qiegħed isir indispensabbli minħabba d-deterjorament tal-ambjent strateġiku tagħhom; jilqa' l-fatt li d-difiża qiegħda ssir qasam ta' prijorità ogħla għall-UE u għall-Istati Membri tagħha, li qiegħda tiġġenera aktar effiċjenzi militari għall-benefiċċju kemm tal-UE kif ukoll tan-NATO, u jilqa', f'dan il-kuntest, il-preżenza ta' truppi Amerikani fit-territorju tal-UE; isostni li n-NATO hija kruċjali għad-difiża kollettiva tal-Ewropa u tal-alleati tagħha (Artikolu 5 tat-Trattat ta' Washington); jenfasizza li l-kapaċità tan-NATO li twettaq il-kompiti tagħha għadha tiddependi mill-qrib mis-saħħa tar-relazzjoni trans-Atlantika;

29.

Jistieden lill-UE ssaħħaħ l-Unjoni tad-Difiża Ewropea bl-għan li tibni kapaċitajiet li jiżguraw ir-rilevanza strateġika tal-UE fid-difiża u s-sigurtà, bħal pereżempju fil-ħolqien ta' aktar sinerġiji u effiċjenzi fl-infiq għad-difiża, ir-riċerka, l-iżvilupp, l-akkwist pubbliku, il-manutenzjoni u t-taħriġ bejn l-Istati Membri; jinsisti li aktar kooperazzjoni fil-qasam tad-difiża fil-livell tal-UE ssaħħaħ il-kontribut Ewropew għall-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà fil-livelli reġjonali u internazzjonali, u b'hekk javvanzaw ukoll l-objettivi tal-alleanza tan-NATO u tissaħħaħ ir-rabta trans-Atlantika tagħna; jappoġġa, għalhekk, l-isforzi reċenti sabiex tissaħħaħ l-istruttura Ewropea tad-difiża, inklużi l-Fond Ewropew għad-Difiża u l-Kooperazzjoni Strutturata Permanenti (PESCO) li għadha kif ġiet stabbilita;

30.

Jilqa' t-tnedija tal-PESCO u jappoġġa l-ewwel proġetti tiegħu, bħall-mobilità militari; jenfasizza li l-PESCO huwa ta' interess komuni kemm għall-UE kif ukoll għan-NATO u għandu jkun ta' xprun għal kooperazzjoni ulterjuri bejn iż-żewġ organizzazzjonijiet f'termini tal-iżvilupp tal-kapaċità u l-konsolidament tal-pilastru tal-UE fin-NATO, fi ħdan il-kuntest tal-kostituzzjoni nazzjonali ta' kull wieħed minnhom;

31.

Itenni l-ħtieġa għall-UE u għall-Istati Uniti li jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam taċ-ċibersigurtà u taċ-ċiberdifiża, jiġifieri permezz tal-aġenziji u task forces speċjalizzati, bħall-ENISA, Europol, Interpol, strutturi futuri tal-PESCO u EDF, speċjalment biex jiġġieldu kontra l-attakki informatiċi u flimkien imexxu 'l quddiem l-isforzi biex jiġi żviluppat qafas internazzjonali komprensiv u trasparenti li jistabbilixxi standards minimi għall-politiki taċ-ċibersigurtà, filwaqt li jiġu rispettati l-libertajiet fundamentali; iqis li huwa essenzjali li l-UE u n-NATO jintensifikaw il-kondiviżjoni tal-intelligence sabiex jippermettu l-attribuzzjoni formali taċ-ċiberattakki u konsengwentement jippermettu l-impożizzjoni ta' sanzjonijiet restrittivi fuq dawk responsabbli għaċ-ċiberattakki; jissottolinja l-importanza u l-kontribut pożittiv li l-Inizjattiva European Reassurance tal-Istati Uniti kellha fuq is-sigurtà tal-Istati Membri tal-UE;

32.

Jissottolinja li s-sinifikat li qiegħed jikber tal-Intelliġenza Artifiċjali u tat-tagħlim awtomatiku jeħtieġ kooperazzjoni msaħħa bejn l-UE u l-Istati Uniti, u għandhom jittieħdu miżuri biex tavvanza l-kooperazzjoni bejn il-kumpaniji tat-teknoloġija Amerikani u Ewropej sabiex jiġi żgurat l-użu ottimali tas-sħubiji fil-qasam tal-iżvilupp u l-applikazzjoni;

33.

Jistieden lill-Kungress Amerikan jinkludi lill-Parlament Ewropew fil-programm tiegħu tal-kondiviżjoni ta' informazzjoni dwar it-theddid ċibernetiku mal-parlamenti tal-Awstralja, il-Kanada, New Zealand u r-Renju Unit;

34.

Jissottolinja l-ħtieġa ta' approċċ komuni li jirregola l-pjattaformi diġitali u biex tiżdied ir-responsabbiltà tagħhom sabiex jiġu diskussi l-kwistjonijiet taċ-ċensura tal-internet, id-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet tad-detenturi, id-data personali u l-kunċett tan-newtralità tal-internet; itenni li jeħtieġ li naħdmu flimkien biex nippromwovu internet miftuħ, interoperabbli u sikur, irregolat minn mudell b'partijiet ikkonċernati multipli li jippromwovi d-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija, l-istat tad-dritt u l-libertà tal-espressjoni, u jrawwem il-prosperità ekonomika u l-innovazzjoni, filwaqt li jirrispetta l-privatezza u jħares kontra l-qerq, il-frodi u s-serq; jappella biex jiġu mobilizzati sforzi konġunti biex jiġu żviluppati normi u regolamenti u biex jippromwovu l-applikabbiltà tad-dritt internazzjonali fiċ-ċiberspazju;

35.

Itenni li n-newtralità tal-internet hija mnaqqxa fid-dritt tal-UE; jiddispjaċih dwar id-deċiżjoni tal-Kummissjoni tal-Komunikazzjoni Federali li jħassar ir-regoli dwar in-newtralità tal-internet; jilqa' l-vot reċenti tas-Senat tal-Istati Uniti biex titreġġa' lura din id-deċiżjoni; jistieden lill-Kungress tal-Istati Uniti jsegwi d-deċiżjoni tas-Senat sabiex jinżamm internet miftuħ, sigur u sikur li ma jippermettix trattament diskriminatorju tal-kontenut tal-internet;

36.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' negozjati xierqa fir-rigward tal-istandardizzazzjoni, speċjalment fil-kuntest tal-iżvilupp dejjem aktar rapidu tat-teknoloġija, b'mod partikolari fil-qasam tal-IT;

37.

Jenfasizza li parti importanti tat-tisħiħ tal-isforzi tal-UE u tal-Istati Uniti fil-ġlieda kontra t-terroriżmu tinkludi l-protezzjoni ta' infrastruttura kritika, inkluż billi jiġu avvanzati l-istandards komuni u stimolati l-kompatibbiltà u l-interoperabbiltà, kif ukoll approċċ komprensiv għall-ġlieda kontra t-terroriżmu, anke permezz ta' koordinament f'fora reġjonali, mulilaterali u globali u kooperazzjoni fi skambji ta' data rigward l-attivitajiet terroristiċi; itenni l-ħtieġa li jiġu appoġġati mekkaniżmi bħas-Sistema tal-UE ta' Informazzjoni u ta' Awtorizzazzjoni għall-Ivvjaġġar (ETIAS) u sforzi konġunti oħra li jistgħu jikkontribwixxu b'mod sinifikanti u jagħmlu d-differenza fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-estremiżmu; ifakkar liż-żewġ partijiet li l-ġlieda kontra t-terroriżmu trid tkun konformi mad-dritt internazzjonali u mal-valuri demokratiċi, tirrispetta bis-sħiħ il-libertajiet ċivili u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem;

38.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-ħatra reċenti ta' Gina Haspel bħala direttriċi tal-Aġenzija Ċentrali tal-Intelligence (CIA), minħabba r-riżultati fjakki tagħha fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż il-kompliċità tagħha fil-programm ta' trasferiment u detenzjoni sigrieta tas-CIA;

39.

Jinsab imħasseb bil-kbir dwar it-tneħħija rrapportata ta' restrizzjonijiet limitati għall-programm tad-droni mill-amministrazzjoni tal-Istati Uniti, li se żżid ir-riskji ta' diżgrazzji ċivili u qtil illegali, kif ukoll dwar in-nuqqas ta' trasparenza fir-rigward tal-programm tad-droni tal-Istati Uniti u tal-għajnuna li qiegħda tingħata minn xi Stati Membri tal-UE; jistieden lill-Istati Uniti u lill-Istati Membri tal-UE jiżguraw li l-użu ta' droni armati jkun konformi mal-obbligi tagħhom skont id-dritt internazzjonali, inkluż id-dritt internazzjoni dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-dritt umanitarju internazzjonali, u li jiġu stabbiliti standards vinkolanti robusti sabiex jirregolaw l-għoti ta' kwalunkwe forma ta' għajnuna għal operazzjonijiet letali bid-droni;

40.

Jissottolinja li jeħtieġ li l-Istati Uniti u l-Unjoni Ewropea jiġġieldu kontra l-evażjoni tat-taxxa u reati finanzjarji oħra u jiżguraw it-trasparenza;

41.

Iħeġġeġ aktar kooperazzjoni msaħħa fir-rigward tal-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa, l-evitar tat-taxxa, il-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, b'mod partikolari fil-qafas tal-ftehim TFTP-UE-Stati Uniti (Programm dwar ir-Rintraċċar tal-Finanzjament tat-Terroriżmu), li għandu jissaħħaħ sabiex jinkludi data dwar il-flussi finanzjarji assoċjati mal-indħil barrani jew mal-operazzjonijiet ta' intelligence illegali; jistieden, barra minn hekk, lill-UE u lill-Istati Uniti jikkooperaw fi ħdan l-OECD fil-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa u l-ippjanar aggressiv tat-taxxa billi jistabbilixxu regoli u normi internazzjonali biex jindirizzaw din il-problema globali; jenfasizza li t-tkomplija tal-kooperazzjoni fl-infurzar tal-liġi hija kruċjali għat-tisħiħ tas-sigurtà komuni tagħna, u jistieden lill-Istati Uniti tiżgura kooperazzjoni bilaterali u multilaterali f'dan il-qasam; jiddeplora r-revoka parzjali ta' Dodd-Frank Act, li rriżultat fi tnaqqis sinifikanti tas-superviżjoni tal-banek Amerikani;

42.

Jenfasizza d-dgħufijiet persistenti tat-Tarka tal-Privatezza fir-rigward tar-rispett tad-drittijiet fundamentali tas-suġġetti tad-data; jilqa' u jappoġġa l-appelli lil-leġiżlatur tal-Istati Uniti sabiex jagħmel progress lejn att omnibus dwar il-privatezza u l-protezzjoni tad-data; jirrimarka li fl-Ewropa l-protezzjoni tad-data personali hija dritt fundamentali u li l-Istati Uniti ma għandhiex regoli komparabbli mar-Regolament Ġenerali l-ġdid dwar l-Ipproċessar tad-Data (GDPR);

43.

Ifakkar fis-solidarjetà trans-Atlantika wiesgħa b'reazzjoni għall-ivvalenar ta' Skripal f'Salisbury, li rriżultat fit-tkeċċija ta' diplomatiċi Russi minn 20 Stat Membru tal-UE, kif ukoll mill-Kanada, l-Istati Uniti, in-Norveġja u minn 5 pajjiżi li jaspiraw li jkunu Stati Membri tal-UE;

44.

Itenni t-tħassib tiegħu dwar ir-rifjut tal-Kungress f'Marzu 2017 għar-regola mressqa mill-Kummissjoni Federali tal-Komunikazzjonijiet dwar il-"Protezzjoni tal-Privatezza tal-Klijenti tal-Broadband u ta' Servizzi Oħra tat-Telekomunikazzjoni", li fil-prattika telimina r-regoli tal-privatezza tal-broadband li kienu jesiġu li l-fornituri tas-servizz tal-Internet jiksbu l-kunsens espliċitu tal-konsumaturi qabel ma jbigħu jew jikkondividu d-data tal-ibbrawżjar tal-web u informazzjoni oħra privata ma' dawk li jirreklamaw u ma' kumpaniji oħra; iqis li din hija theddida oħra għas-salvagwardji tal-privatezza fl-Istati Uniti;

45.

Ifakkar li l-Istati Uniti tibqa' l-uniku pajjiż mhux tal-UE li qiegħed fuq il-lista tal-UE ta' eżenzjoni mill-obbligu ta' viża u li ma jagħtix aċċess mingħajr viża għaċ-ċittadini tal-Istati Membri kollha tal-UE; iħeġġeġ lill-Istati Uniti ddaħħal il-ħames Stati Membri kkonċernati (il-Bulgarija, il-Kroazja, Ċipru, il-Polonja u r-Rumanija) fil-Programm għall-Eżenzjoni mill-Viża tal-Istati Uniti mill-aktar fis possibbli; ifakkar li l-Kummissjoni hija ġuridikament obbligata tadotta att delegat – biex tissospendi temporanjament l-eżenzjoni mill-obbligu tal-viża għaċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi li ma jkunux neħħew l-obbligu ta' viża għaċ-ċittadini ta' ċerti Stati Membri tal-UE – fi żmien 24 xahar mid-data tal-pubblikazzjoni tan-notifiki f'dan ir-rigward, liema skadenza ntemmet fit-12 ta' April 2016; jistieden lill-Kummissjoni tadotta l-att delegat meħtieġ abbażi tal-Artikolu 265 tat-TFUE;

46.

Jisħaq fuq il-fatt li l-UE hija impenjata biex issaħħaħ id-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem, l-istat tad-dritt, il-prosperità, l-istabbiltà, ir-reżiljenza u s-sigurtà tal-ġirien tagħha b'mod dirett permezz ta' mezzi mhux militari, b'mod partikolari permezz tal-implimentazzjoni ta' ftehimiet ta' assoċjazzjoni; jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom u jikkoordinaw aħjar l-azzjonijiet, il-proġetti u l-pożizzjonijiet tagħhom fil-viċinat tal-UE, kemm tal-Lvant kif ukoll tan-Nofsinhar; ifakkar li l-politiki tal-iżvilupp u umanitarji tal-UE madwar id-dinja jikkontribwixxu wkoll għas-sigurtà globali;

47.

Ifaħħar l-enfasi strateġika u l-ftuħ tal-Istati Uniti fil-konfront tar-reġjun, u jfakkar li l-Balkani jirrappreżentaw sfida għall-Ewropa u għas-sigurtà tal-kontinent kollu; jistieden, għalhekk, lill-Istati Uniti biex tkun involuta fi sforzi konġunti ulterjuri fil-Balkani tal-Punent, b'mod partikolari fit-tisħiħ tal-istat tad-dritt, tad-demokrazija, tal-libertà tal-espressjoni u fil-kooperazzjoni tas-sigurtà; jirrakkomanda aktar azzjonijiet komuni, bħal mekkaniżmi kontra l-korruzzjoni u l-bini tal-istituzzjonijiet, sabiex jipprovdu aktar sigurtà, stabbiltà, reżiljenza u prosperità ekonomika fil-pajjiżi tar-reġjun kif ukoll jibnu rwol fis-soluzzjoni ta' kwistjonijiet li ilhom pendenti; huwa tal-fehma li l-UE u l-Istati Uniti għandhom jibdew djalogu ġdid ta' livell għoli dwar il-Balkani tal-Punent sabiex jiżguraw li l-għanijiet tal-politika u l-programmi ta' assistenza jkunu allinjati, u, barra minn hekk, jieħdu l-miżuri rilevanti;

48.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jkollhom rwol aktar attiv u effettiv fir-riżoluzzjoni tal-kunflitt fit-territorju tal-Ukrajna, u jappoġġaw l-isforzi kollha biex tinstab soluzzjoni paċifika dejjiema li tirrispetta l-unità, is-sovranità u l-integrità territorjali tal-Ukrajna u li tipprevedi r-ritorn tal-Peniżola tal-Krimea lill-Ukrajna, u jħeġġu u jappoġġaw il-proċessi ta' riforma u l-iżvilupp ekonomiku fl-Ukrajna, li jeħtieġ li jkunu kompletament f'konformità mal-impenji tal-Ukrajna u mar-rakkomandazzjonijiet tal-organizzazzjonijiet internazzjonali; jesprimi d-diżappunt kbir tiegħu dwar in-nuqqas ta' progress ulterjuri fl-implimentazzjoni tal-ftehimiet ta' Minsk u dwar id-deterjorament tas-sitwazzjoni umanitarja u tas-sigurtà fil-Lvant tal-Ukrajna; isostni, għalhekk, li s-sanzjonijiet kontra r-Russja għadhom meħtieġa u li l-Istati Uniti għandha tikkoordina l-isforzi tagħha mal-UE; jappella għal kooperazzjoni aktar mill-qrib dwar din il-kwistjoni bejn il-VP/RGħ u r-Rappreżentant Speċjali tal-Istati Uniti għall-Ukrajna;

49.

Ifakkar ukoll fl-importanza għall-UE u għall-Istati Uniti li tinstab soluzzjoni għall-kunflitti "ffriżati" fil-Georgia u fil-Moldova;

50.

Ifakkar li l-ordni internazzjonali huwa bbażat fuq ir-rispett ta' ftehimiet internazzjonali; jiddispjaċih, f'dan il-kuntest, bid-deċiżjoni tal-Istati Uniti li ma tapprovax il-konklużjonijiet tas-Summit tal-G7 fil-Kanada; itenni l-impenn tiegħu favur id-dritt internazzjonali u l-valuri universali, u b'mod partikolari l-obbligu ta' rendikont, in-nonproliferazzjoni nukleari u r-riżoluzzjoni paċifika tat-tilwim; jissottolinja li l-konsistenza tal-istrateġija tagħna dwar in-nonproliferazzjoni nukleari hija essenzjali għall-kredibbiltà tagħna bħala attur u negozjatur globali ewlieni; jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jikkooperaw biex jiffaċilitaw id-diżarm nukleari u l-miżuri effikaċi għat-tnaqqis tar-riskju nukleari;

51.

Jenfasizza li l-Pjan ta' Azzjoni Komprensiv Konġunt (PAKK) mal-Iran huwa ftehim multilaterali sinifikanti u kisba diplomatika notevoli għad-diplomazija multilaterali u għad-diplomazija tal-UE għall-promozzjoni tal-istabbiltà fir-reġjun; ifakkar li l-UE hija determinata li tagħmel l-almu tagħha biex iżżomm il-PAKK mal-Iran bħala pilastru ewlieni tal-istruttura tan-nonproliferazzjoni internazzjonali, b'rilevanza wkoll għall-kwistjoni tal-Korea ta' Fuq, u bħala element kruċjali għas-sigurtà u l-istabbiltà tar-reġjun; itenni l-ħtieġa li jiġu indirizzati b'mod aktar kritiku l-attivitajiet Iranjani relatati mal-missili ballistiċi u l-istabbiltà reġjonali, b'mod speċjali l-involviment tal-Iran fid-diversi kunflitti fir-reġjun, u s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tad-drittijiet tal-minoranzi fl-Iran, li huma separati mill-PAKK, fil-formati u l-fora rilevanti; jisħaq fuq il-fatt li l-kooperazzjoni trans-Atlantika fl-indirizzar ta' dawn il-kwistjonijiet hija essenzjali; jissottolinja li, skont il-bosta rapporti tal-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika (IAEA), l-Iran qiegħed jissodisfa l-impenji tiegħu skont il-PAKK; jikkritika bil-qawwa d-deċiżjoni tal-President Trump li joħroġ mill-PAKK b'mod unilaterali u li jimponi miżuri extraterritorjali fuq il-kumpaniji tal-UE li joperaw fl-Iran; jenfasizza li l-UE hija determinata li tipproteġi l-interessi tagħha u tal-kumpaniji u l-investituri tagħha fid-dawl tal-effett extraterritorjali tas-sanzjonijiet tal-Istati Uniti; jilqa', f'dan il-kuntest, id-deċiżjoni li jiġi attivat ir-"regolament tal-imblukkar" li għandu l-għan li jipproteġi l-interessi kummerċjali tal-UE fl-Iran mill-impatt tas-sanzjonijiet extraterritorjali tal-Istati Uniti, u jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna jieħdu kwalunkwe miżura oħra xierqa biex jiġi salvagwardjat il-PAKK;

52.

Jinsab imħasseb dwar il-politika tas-sigurtà u tal-kummerċ tal-Istati Uniti fil-Lvant u x-Xlokk tal-Asja, inkluż il-vojt politiku li jirriżulta mill-irtirar tal-Istati Uniti mis-Sħubija Trans-Paċifika (TPP); itenni l-importanza tal-impenn kostruttiv min-naħa tal-UE fil-Lvant u x-Xlokk tal-Asja u fir-reġjun tal-Paċifiku, u jilqa' f'dak il-kuntest, il-politika kummerċjali attiva tal-UE f'dik il-parti tad-dinja u l-inizjattivi tal-UE relatati mas-sigurtà, b'mod partikolari kif imsemmija fil-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-approfondiment tal-kooperazzjoni tal-UE fil-qasam tas-sigurtà fl-Asja u mal-Asja, anke għal raġunijiet ta' bilanċ politiku u ekonomiku;

53.

Jilqa' l-ftuħ ta' djalogi ġodda ta' livell għoli mal-Korea ta' Fuq (RDPK) u s-summit reċenti f'Singapore tat-12 ta' Ġunju 2018; ifakkar li dawn it-taħditiet, li għad iridu juru xi riżultati tanġibbli u verifikabbli, għandhom bħala għan ir-riżoluzzjoni paċifika tat-tensjonijiet u b'hekk il-promozzjoni tal-paċi, tas-sigurtà u tal-istabbiltà reġjonali u globali; jissottolinja li, fl-istess ħin, il-komunità internazzjonali, inklużi l-UE u l-Istati Uniti, jeħtiġilha tkompli tagħmel pressjoni fuq il-Korea ta' Fuq sakemm hija ma tiddenuklearizzax b'mod kredibbli billi tirratifika t-Trattat dwar il-Projbizzjoni Totali ta' Provi Nukleari (CTBT) u tħalli lill-Kummissjoni Preparatorja tal-Organizzazzjoni tat-Trattat dwar il-Projbizzjoni Totali ta' Provi Nukleari (CTBTO) u lill-Aġenzija Internazzjonali tal-Enerġija Atomika (IAEA) jiddokumentaw id-denuklearizzazzjoni tagħha; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-progress insuffiċjenti li r-RDPK għamlet lejn id-denuklearizzazzjoni, li wassal biex, fl-24 ta' Awwissu 2018, il-President Trump ħassar it-taħditiet li kellhom isiru fir-RDPK mas-Segretarju tal-Istat Mike Pompeo;

54.

Ifakkar lill-Istati Uniti li hija għadha ma rratifikatx it-Trattat dwar il-Projbizzjoni Totali ta' Provi Nukleari, minkejja li hija Stat li jinsab fl-Anness II fejn il-firma tiegħu hija meħtieġa għad-dħul fis-seħħ tat-Trattat; jirrepeti l-appell tal-VP/RGħ li fiha ħeġġet lill-mexxejja dinjija jirratifikaw it-Trattat; jinkoraġġixxi lill-Istati Uniti tirratifika t-Trattat dwar il-Projbizzjoni Totali ta' Provi Nukleari mill-aktar fis possibbli u biex tappoġġa ulterjorment lil CTBTO billi tipperswadi lill-Istati li jinsabu fl-Anness II sabiex huma wkoll jirratifikaw it-Trattat;

55.

Jinsisti fuq ir-rispett tad-dritt marittimu internazzjonali, inkluż fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-Istati Uniti tirratifika l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Dritt tal-Baħar (UNCLOS);

56.

Jitlob kooperazzjoni msaħħa bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar ir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti reġjonali u tal-gwerra bi prokura fis-Sirja, peress li n-nuqqas ta' strateġija komuni jimmina r-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti, u jistieden lill-partijiet kollha u lill-atturi reġjonali involuti fil-kunflitt sabiex iżommu lura milli jirrikorru għall-vjolenza u kwalunkwe azzjoni oħra li tista' tiggrava s-sitwazzjoni; jafferma mill-ġdid il-preminenza tal-proċess ta' Ġinevra mmexxi min-NU fir-riżoluzzjoni tal-kunflitt Sirjan, f'konformità mar-riżoluzzjoni 2254 tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, innegozjat mill-partijiet għall-kunflitt u b'appoġġ ta' atturi internazzjonali u reġjonali ewlenin; jappella biex ir-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, li qed jinkisru mill-pajjiżi tan-negozjati ta' Astana, jiġu implimentati u rrispettati bis-sħiħ; jappella għal sforzi konġunti li jiggarantixxu aċċess umanitarju sħiħ lil dawk fil-bżonn, u biex ikun hemm investigazzjoni u prosekuzzjoni indipendenti, imparzjali, bir-reqqa u kredibbli ta' dawk responsabbli; jappella wkoll għall-appoġġ, inter alia, tal-ħidma tal-Mekkaniżmu Internazzjonali, Imparzjali u Indipendenti (MIII) dwar id-delitti internazzjonali kommessi fir-Repubblika Għarbija Sirjana sa minn Marzu 2012;

57.

Ifakkar li l-UE tappoġġa l-kontinwazzjoni tal-Proċess ta' Paċi sinifikanti fil-Lvant Nofsani favur soluzzjoni ta' żewġ stati, abbażi tal-fruntieri tal-1967, bi stat Palestinjan indipendenti, demokratiku, fattibbli u kontigwu f'koeżistenza paċifika u sigura mal-Istat ta' Iżrael sigur u l-pajjiżi ġirien l-oħra, u jinsisti li trid tiġi evitata kwalunkwe azzjoni li timmina dawn l-isforzi; jiddispjaċih profondament, f'dan ir-rigward, id-deċiżjoni unilaterali tal-gvern tal-Istati Uniti li ċċaqlaq l-ambaxxata tagħha minn Tel Aviv għal Ġerusalemm u li tirrikonoxxi formalment l-belt bħala l-kapitali ta' Iżrael; jissottolinja li l-kwistjoni ta' Ġerusalemm trid tkun parti minn ftehim ta' paċi finali bejn l-Iżraeljani u l-Palestinjani; jenfasizza li l-pjan direzzjonali konġunt għandu jissaħħaħ, u jenfasizza l-ħtieġa li l-Istati Uniti tikkoordina mas-sħab Ewropej tagħha fl-isforzi tagħha għal paċi fil-Lvant Nofsani;

58.

Ifaħħar lill-UNRWA u lill-persunal iddedikat tagħha għall-ħidma umanitarja u ta' żvilupp, notevoli u indispensabbli tagħhom, imwettqa favur ir-rifuġjati Palestinjani (fix-Xatt tal-Punent inkluż f'Ġerusalemm tal-Lvant, fl-Istrixxa ta' Gaża, fil-Ġordan, fil-Libanu u fis-Sirja), li hija essenzjali għas-sigurtà u għall-istabbiltà tar-reġjun; jiddispjaċih bil-kbir bid-deċiżjoni tal-amministrazzjoni tal-Istati Uniti li tnaqqas il-finanzjament tagħha lill-UNRWA u jitlob lill-Istati Uniti jerġgħu jikkunsidraw din id-deċiżjoni; jissottolinja s-sostenn konsistenti tal-Parlament Ewropew u tal-Unjoni Ewropea lill-Aġenzija u jinkoraġġixxi lill-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea jfornu finanzjament addizzjonali biex jiggarantixxu s-sostenibbiltà tal-attivitajiet tal-UNRWA fit-tul;

59.

Jinkoraġġixxi kooperazzjoni ulterjuri bejn il-programmi globali tal-UE u tal-Istati Uniti li jippromwovu d-demokrazija, il-libertajiet tal-media, l-elezzjonijiet ħielsa u ġusti u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem, inkluż id-drittijiet tar-rifuġjati u l-migranti, tan-nisa u tal-minoranzi razzjali u reliġjużi; jenfasizza l-importanza tal-valuri ta' governanza tajba, tal-obbligu ta' rendikont, tat-trasparenza u tal-istat tad-dritt li huma l-bażi tad-difiża tad-drittijiet tal-bniedem; itenni l-pożizzjoni b'saħħitha u ta' prinċipju tal-UE kontra l-piena tal-mewt u favur moratorju universali fuq il-piena kapitali bl-għan li tiġi abolita fuq livell dinji; jissottolinja l-ħtieġa għal kooperazzjoni fil-prevenzjoni tal-kriżi u fil-konsolidament tal-paċi, kif ukoll fir-risposta għall-emerġenzi umanitarji;

60.

Itenni li l-UE u l-Istati Uniti għandhom interessi komuni fl-Afrika, fejn it-tnejn li huma jeħtiġilhom jikkoordinaw u jintensifikaw l-appoġġ tagħhom fil-livelli lokali, reġjonali u multinazzjonali għall-governanza tajba, għad-drittijiet tal-bniedem, għall-iżvilupp soċjali sostenibbli, għall-protezzjoni ambjentali, għall-ġestjoni tal-migrazzjoni, għall-governanza ekonomika u kwistjonijiet ta' sigurtà, kif ukoll għar-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti reġjonali, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, it-tranżazzjonijiet finanzjarji illegali, il-vjolenza u t-terroriżmu; huwa tal-fehma li koordinament aħjar bejn l-UE u l-Istati Uniti, anki permezz ta' djalogu politiku msaħħaħ u tfassil ta' strateġiji konġunti dwar l-Afrika filwaqt li jitqiesu l-fehmiet tal-organizzazzjonijiet reġjonali u l-gruppi subreġjonali, jistgħu jwasslu għal azzjoni aktar effikaċi u l-użu tar-riżorsi;

61.

Jenfasizza l-importanza tal-interessi politiċi, ekonomiċi u tas-sigurtà komuni tal-UE u tal-Istati Uniti, fir-rigward tal-politiki ekonomiċi ta' pajjiżi bħaċ-Ċina u r-Russja, u jfakkar li l-isforzi konġunti, inkluż fil-livell tad-WTO, jistgħu jkunu ta' għajnuna biex jiġu indirizzati kwistjonijiet bħall-iżbilanċi attwali fil-kummerċ globali u s-sitwazzjoni fl-Ukrajna; jistieden lill-amministrazzjoni tal-Istati Uniti biex ma tkomplix timblokka n-nomini tal-imħallfin għall-Korp tal-Appell tad-WTO; jenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm kooperazzjoni aktar mill-qrib fir-rigward tal-istrateġija taċ-Ċina "One Belt One Road", inkluż permezz tal-iżvilupp ta' kooperazzjoni f'dan ir-rigward bejn l-UE u d-Djalogu Kwadrilaterali dwar is-Sigurtà (QUAD) bejn l-Istati Uniti, l-Indja, il-Ġappun u l-Awstralja;

62.

Jindika l-ħtieġa għal kooperazzjoni aħjar dwar il-politika dwar l-Artiku, b'mod partikolari fil-kuntest tal-Kunsill tal-Artiku, speċjalment peress li bit-tibdil fil-klima jistgħu jinfetħu rotot ta' navigazzjoni ġodda u riżorsi naturali jistgħu jsiru disponibbli;

63.

Jinsisti li l-migrazzjoni hija fenomenu globali u għalhekk għandha tiġi indirizzata permezz ta' kooperazzjoni, sħubija u l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tas-sigurtà,iżda anke billi jiġu ġestiti r-rotot migratorji u jiġi segwit approċċ globali fil-livell tan-NU bbażat fuq ir-rispett tad-dritt internazzjonali, b'mod partikolari l-Konvenzjoni ta' Ġinevra tal-1951 u l-Protokoll tagħha tal-1967; jilqa' l-isforzi li saru s'issa fin-NU sabiex jintlaħaq patt globali għal migrazzjoni sikura, ordnata u regolari kif ukoll patt globali dwar ir-refuġjati, u jiddispjaċih dwar id-deċiżjoni tal-Istati Uniti ta' Diċembru 2017 li tirtira mid-diskussjonijiet; jitlob li jkun hemm politika konġunta biex jiġu miġġielda l-kawżi profondi tal-migrazzjoni;

64.

Jappoġġa l-kooperazzjoni mtejba bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar kwistjonijiet tal-enerġija, inkluż l-enerġija rinnovabbli, li tibni fuq il-qafas tal-Kunsill tal-Enerġija bejn l-UE u l-Istati Uniti; għalhekk, iġedded l-appell tiegħu sabiex jitkomplew il-laqgħat; jappella, barra minn hekk, għal aktar kooperazzjoni dwar ir-riċerka fil-qasam tal-enerġija u tat-teknoloġiji ġodda, kif ukoll għal kooperazzjoni biex jiġu protetti infrastrutturi tal-enerġija kontra ċ-ċiberattakki; jinsisti dwar il-ħtieġa li naħdmu flimkien fuq il-provvisti tal-enerġija, u jenfasizza li tenħtieġ kjarifika ulterjuri dwar kif se jissokta r-rwol ta' tranżitu tal-Ukrajna;

65.

Jenfasizza t-tħassib tiegħu dwar il-Pipeline Nord Stream 2 u r-rwol potenzjalment diviżiv tiegħu fir-rigward tas-sigurtà tal-enerġija u s-solidità tal-Istati Membri, u jilqa' l-appoġġ tal-Istati Uniti biex tiġi żgurata s-sigurtà tal-enerġija fl-Ewropa;

66.

Jiddispjaċih bl-irtirar tal-Istati Uniti mill-Ftehim ta' Pariġi, madankollu jfaħħar l-isforzi kontinwi ta' individwi, kumpaniji, bliet u stati fl-Istati Uniti li għadhom jaħdmu għat-twettiq tal-għanijiet tal-Ftehim ta' Pariġi u għall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, u jenfasizza l-ħtieġa ta' involviment akbar tal-UE ma' dawn l-atturi; jieħu nota li t-tibdil fil-klima ma għadux parti mill-Istrateġija dwar is-Sigurtà Nazzjonali tal-Istati Uniti; jafferma mill-ġdid l-impenn tal-UE għall-Ftehim ta' Pariġi u għall-Aġenda 2030 tan-NU, u jenfasizza l-ħtieġa li dawn jiġu implimentati sabiex jiggarantixxu sigurtà globali u żvilupp ta' ekonomija u soċjetà aktar sostenibbli, u jfakkar li l-bidla lejn ekonomija ekoloġika tinvolvi ħafna opportunitajiet għall-impjiegi u għat-tkabbir;

67.

Jinkoraġġixxi kooperazzjoni ulterjuri fl-oqsma tal-innovazzjoni, xjenza u t-teknoloġija, u jappella għat-tiġdid tal-Ftehim dwar ix-Xjenza u t-Teknoloġija bejn l-UE u l-Istati Uniti;

Niddefendu ordni kummerċjali bbażat fuq ir-regoli fi żminijiet diffiċli

68.

Jinnota li fl-2017 l-Istati Uniti kienet l-akbar suq għall-esportazzjonijiet tal-UE u t-tieni l-akbar sors ta' importazzjonijiet tal-UE; jinnota li hemm differenzi fid-defiċits u fl-eċċessi kummerċjali bejn l-UE u l-Istati Uniti fir-rigward ta' kummerċ fi prodotti, kummerċ f'servizzi, kummerċ diġitali u f'investiment barrani dirett; jenfasizza li r-relazzjoni kummerċjali u ta' investiment UE-Stati Uniti – li hija l-akbar fid-dinja u waħda li kienet dejjem ibbażata fuq valuri komuni – hija waħda mill-aktar muturi importanti tat-tkabbir ekonomiku, tal-kummerċ u tal-prosperità fil-livell globali; jinnota, barra minn hekk, li l-UE għandha bilanċ eċċessiv li jammonta għal USD 147 biljun fi prodotti flimkien mal-Istati Uniti; jinnota li l-impriżi tal-UE jimpjegaw 4,3 miljun ħaddiem fl-Istati Uniti;

69.

Jenfasizza li l-UE u l-Istati Uniti huma żewġ protagonisti f'dinja globalizzata li qed tevolvi b'mod rapidu u b'intensità mingħajr preċedent, u b'kunsiderazzjoni tal-isfidi komuni, l-UE u l-Istati Uniti għandhom interess komuni biex jikkollaboraw u jikkoordinaw dwar kwistjonijiet tal-politika kummerċjali, bil-għan li jsawru s-sistema kummerċjali multilaterali fil-ġejjieni u l-istandards globali;

70.

Jindika li r-rwol ewlieni tad-WTO fi ħdan is-sistema multilaterali huwa l-aħjar għażla biex tiġi garantita sistema miftuħa, ġusta u msejsa fuq ir-regoli, li tikkunsidra u tibbilanċja l-bosta interessi differenti tal-membri tagħha; itenni l-appoġġ tiegħu biex is-sistema kummerċjali multilaterali tkompli tissaħħaħ; jappoġġa l-ħidma mwettqa mill-Kummissjoni sabiex flimkien mal-Istati Uniti tkompli taħdem biex tinstab risposta pożittiva komuni għall-isfidi istituzzjonali u sistemiċi attwali;

71.

Jenfasizza r-rwol tad-WTO biex tinstab soluzzjoni għat-tilwim relatat mal-kummerċ; jappella lill-membri kollha tad-WTO jiżguraw il-funzjonament tajjeb tas-sistema tad-WTO għar-riżoluzzjoni ta' tilwim; jiddispjaċih f'dan ir-rigward bl-imblukkar min-naħa tal-Istati Uniti ta' nomini ġodda biex jimtlew il-karigi battala fil-Korp tal-Appell, li qed thedded il-funzjonament stess tad-WTO f'dik li hi r-riżoluzzjoni ta' tilwim; jistieden lill-Kummissjoni u lill-membri kollha tad-WTO jesploraw modi biex jegħlbu dan l-imblokk rigward it-tiġdid tal-imħallfin fil-Korp tal-Appell tad-WTO u, jekk ikun meħtieġ, billi jirriformaw is-sistema ta' riżoluzzjoni tat-tilwim; iqis li dawn ir-riformi jista' jkollhom l-għan li jiżguraw l-ogħla livell possibbli ta' effiċjenza u indipendenza tas-sistema filwaqt li jibqgħu konsistenti mal-valuri u mal-approċċ ġenerali li l-UE ddefendiet b'mod kostanti sa mill-ħolqien tad-WTO, partikolarment, il-promozzjoni tal-kummerċ ħieles u ġust fuq bażi globali, skont l-istat tad-dritt, u l-ħtieġa li l-membri kollha tad-WTO jikkonformaw mal-obbligi kollha tad-WTO;

72.

Jilqa' bi pjaċir – minkejja li jiddispjaċih bin-nuqqas ta' riżultati miksuba waqt il-Ħdax-il Konferenza Ministerjali tad-WTO (MC11) – l-iffirmar tad-dikjarazzjoni konġunta dwar it-tneħħija ta' distorsjonijiet tas-suq inġusti u ta' prattiki protezzjonistiċi, mill-Istati Uniti, mill-UE u mill-Ġappun, li ġiet enfasizzata wkoll fl-istqarrija tal-G20 f'Lulju 2017; jitlob li jkun hemm aktar kooperazzjoni mal-Istati Uniti u mal-Ġappun dwar din il-kwistjoni biex jiġu indirizzati l-prattiki kummerċjali inġusti bħad-diskriminazzjoni, l-aċċess limitat għas-suq, id-dumping u s-sussidji;

73.

Jistieden lill-Kummissjoni biex flimkien mal-Istati Uniti u ma' membri oħra tad-WTO, tistabbilixxi pjan ta' ħidma dwar it-tneħħija ta' sussidji ta' distorsjoni fis-setturi tal-qoton u tas-sajd (partikolarment fir-rigward tas-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU)); jappella għal kooperazzjoni biex isir progress fl-aġenda multilaterali dwar kwistjonijiet ġodda bħall-kummerċ elettroniku, il-kummerċ diġitali, inkluż l-iżvilupp diġitali, il-faċilitazzjoni tal-investiment, il-kummerċ u l-ambjent, u l-kummerċ u l-ugwaljanza bejn is-sessi, u wkoll biex jiġu promossi politiki speċifiċi li jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni ta' impriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (MSMEs) fl-ekonomija globali;

74.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jippromwovu l-kooperazzjoni fil-livell internazzjonali sabiex jissaħħu l-ftehimiet internazzjonali fil-qasam tal-akkwist pubbliku, partikolarment il-Ftehim dwar l-Akkwisti Pubbliċi;

75.

Jistieden lill-Kummissjoni tidħol fi djalogu mal-Istati Uniti bil-ħsieb li jitkomplew in-negozjati għall-Ftehimiet plurilaterali dwar il-Beni Ambjentali (EGA)u għal-Ftehim dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (TiSA);

76.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jakkomunaw ir-riżorsi biex jiġġieldu kontra l-politiki u l-prattiki kummerċjali inġusti, filwaqt li jirrispettaw ir-regoli multilaterali u l-proċess tad-WTO għar-riżoluzzjoni tat-tilwim, u jevitaw azzjonijiet unilaterali, peress li dawn huma ta' ħsara għall-ktajjen ta' valur globali li fihom joperaw il-kumpaniji tal-UE u tal-Istati Uniti; jiddispjaċih ferm bl-inċertezza fis-sistema kummerċjali internazzjonali li nħolqot minħabba l-użu mill-Istati Uniti ta' strumenti u għodod ta' politika (pereżempju t-Taqsima 232 mill-1962 u t-Taqsima 301 mill-1974) li kienu stabbiliti qabel il-ħolqien tad-WTO u tas-sistema għar-riżoluzzjoni tat-tilwim tagħha; jinnota f'dan ir-rigward li d-deċiżjoni tal-Istati Uniti li timponi dazji fuq l-azzar u tal-aluminju skont it-Taqsima 232 ma tistax tiġi ġġustifikata fuq il-bażi ta' sigurtà nazzjonali, u jistieden lill-Istati Uniti tagħti lill-UE u lill-alleati l-oħra eżenzjoni sħiħa u permanenti mill-miżuri; jistieden lill-Kummissjoni tirreaġixxi bis-sod jekk dawn it-tariffi jintużaw bħala mezz biex jitrażżnu l-esportazzjonijiet tal-UE; jisħaq ukoll fuq l-illeġitimità ta' kwalunkwe sanzjoni li tista' tittieħed mill-Istati Uniti bħala kontromiżura fuq il-beni Ewropej wara l-pubblikazzjoni tar-rapport tal-Korp tal-Appell għall-Konformità fil-qafas tal-ilment mill-Istati Uniti kontra l-UE dwar miżuri li jaffettwaw il-kummerċ f'ajruplani ċivili kbar, peress li 204 mill-218-il talba mressqa mill-Istati Uniti ġew rifjutati mid-WTO u għad baqa' rapport ulterjuri pendenti dwar il-każ relatat kontra s-sussidji illegali tal-Istati Uniti;

77.

Jieħu nota tal-fatt li l-kooperazzjoni bilaterali bejn l-UE u l-Istati Uniti baqgħet għaddejja fuq firxa wiesgħa ta' kwistjonijiet regolatorji, kif evidenzjat permezz tal-ftehim bilaterali li ġie konkluż dan l-aħħar dwar miżuri prudenzjali fir-rigward tal-assigurazzjoni u tar-riassigurazzjoni jew dwar il-ftehim ta' rikonoxximent reċiproku dwar ir-rikonoxximent ta' spezzjonijiet ta' produtturi tal-mediċini; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jirrispettaw bis-sħiħ ir-rwol tal-Parlament Ewropew f'dan il-proċess;

78.

Jisħaq fuq l-importanza kruċjali tal-proprjetà intellettwali għall-ekonomiji tal-UE u tal-Istati Uniti; jappella liż-żewġ partijiet jappoġġaw ir-riċerka u l-innovazzjoni fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku, jiggarantixxu livelli għoljin ta' protezzjoni tal-proprjetà intellettwali, u jiżguraw li dawk li joħolqu prodotti innovattivi ta' kwalità għolja jkunu jistgħu jkomplu jagħmlu dan;

79.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jtejbu l-aċċess għas-suq tal-SMEs li jesportaw lejn l-Istati Uniti u lejn l-UE, permezz ta' żieda fit-trasparenza dwar ir-regoli eżistenti u dwar il-ftuħ tas-suq fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku, pereżempju permezz ta' portal għall-SMEs;

80.

Jenfasizza l-importanza tas-suq tal-Istati Uniti għall-SMEs tal-UE; jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jindirizzaw l-effett sproporzjonat li t-tariffi, l-ostakli nontariffarji u l-ostakli tekniċi għall-kummerċ għandhom fuq l-SMEs fuq iż-żewġ naħat tal-Atlantiku, li jkopru mhux biss it-tnaqqis fit-tariffi iżda wkoll semplifikazzjoni tal-proċeduri doganali u potenzjalment mekkaniżmi ġodda li għandhom l-għan li jgħinu lill-SMEs jiskambjaw l-esperjenzi u l-aħjar prattiki fix-xiri u l-bejgħ fis-swieq tal-UE u tal-Istati Uniti;

81.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti, fil-qafas tal-kooperazzjoni bilaterali tagħhom, iżommu lura minn kompetizzjoni fiskali ma' xulxin, peress li din twassal biss għal tnaqqis fl-investiment fiż-żewġ ekonomiji;

82.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jaqblu dwar qafas għal kummerċ diġitali li jirrispetta l-oqfsa ġuridiċi eżistenti u l-ftehimiet dwar il-protezzjoni tad-data u r-regoli tal-privatezza tad-data taż-żewġ naħat, li huma partikolarment rilevanti għas-settur tas-servizzi; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-UE u l-Istati Uniti għandhom jaħdmu flimkien biex iħeġġu lil pajjiżi terzi jadottaw standards għoljin ta' protezzjoni tad-data;

83.

Jappella lill-UE u lill-Istati Uniti biex iqawwu l-kooperazzjoni dwar it-tibdil fil-klima; jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jużaw negozjati kummerċjali attwali u futuri, fil-livelli kollha, biex jiżguraw l-applikazzjoni ta' standards miftiehma fuq livell internazzjonali bħalma huma l-Ftehim ta' Pariġi, biex jippromwovu l-kummerċ fi prodotti li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent, inkluża t-teknoloġija, u sabiex tiġi żgurata tranżizzjoni globali tal-enerġija, b'aġenda kummerċjali internazzjonali ċara u koordinata, kemm biex jiġi protett l-ambjent kif ukoll biex jinħolqu opportunitajiet għall-impjiegi u t-tkabbir;

84.

Jemmen li ftehim potenzjali ġdid dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali u ta' investiment bejn l-UE u l-Istati Uniti, la jista' jiġi negozjat taħt pressjoni u lanqas taħt theddid, u huwa biss ftehim wiesa', ambizzjuż, bilanċjat u komprensiv li jkopri l-oqsma kummerċjali kollha li jista' jkun ta' interess għall-UE; jinnota, f'dan ir-rigward, li tista' tkun ta' vantaġġ il-possibbiltà li jinħoloq mekkaniżmu speċifiku u permanenti ta' kooperazzjoni regolatorja u konsultattiva; jistieden lill-Kummissjoni tissokta n-negozjati mal-Istati Uniti fiċ-ċirkostanzi t-tajba;

85.

Jenfasizza li l-flussi kummerċjali jirrikjedu dejjem aktar modi ġodda, aktar rapidi u aktar siguri biex jiġu trasferiti prodotti u servizzi bejn il-fruntieri; jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti, bħala sħab kummerċjali ewlenin, u bl-għan li jiffaċilitaw il-kummerċ, jikkollaboraw fuq soluzzjonijiet ta' teknoloġija diġitali relatati mal-kummerċ;

86.

Ifakkar fl-importanza tad-djalogu u l-kooperazzjoni eżistenti bejn l-UE u l-Istati Uniti fl-oqsma tax-xjenza u tat-teknoloġija; jirrikonoxxi r-rwol tal-isforzi bejn l-UE u l-Istati Uniti fil-qasam tar-riċerka u l-innovazzjoni bħala l-muturi ewlenin tal-għarfien u t-tkabbir ekonomiku, u jappoġġa t-tkomplija u l-espansjoni tal-Ftehim dwar ix-Xjenza u t-Teknoloġija bejn l-UE u l-Istati Uniti wara l-2018, bl-għan li jitrawmu r-riċerka, l-innovazzjoni u t-teknoloġiji ġodda emerġenti, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, u l-ħolqien ta' aktar impjiegi u impjiegi aħjar, il-kummerċ sostenibbli u t-tkabbir inklużiv;

87.

Jikkondividi t-tħassib tal-Istati Uniti dwar il-kapaċità żejda fil-qasam tal-azzar globali; jiddispjaċih, fl-istess ħin, li l-miżuri unilaterali u mhux kompatibbli mad-WTO għandhom l-iskop biss li jdgħajfu l-integrità ta' ordni ta' negozjar ibbażat fuq ir-regoli; jissottolinja li anke jekk l-UE jkollha eżenzjoni permanenti mit-tariffi tal-Istati Uniti dan ma jilleġittimax din il-linja ta' azzjoni; jistieden lill-Kummissjoni tikkoopera mal-Istati Uniti biex issaħħaħ l-isforzi ħalli tiġi miġġielda l-kapaċità żejda fil-qasam tal-azzar fi ħdan il-qafas tal-Forum Globali tal-G20, sabiex jiġi sfruttat il-potenzjal enormi tal-azzjoni multilaterali; itenni l-konvinzjoni tiegħu li l-azzjonijiet konġunti u miftiehma fi ħdan is-sistemi kummerċjali bbażati fuq ir-regoli huma l-aħjar mod biex jissolvew dawn il-problemi globali;

88.

Jafferma mill-ġdid l-importanza li l-UE u l-Istati Uniti jindirizzaw, b'mod ikkoordinat u kostruttiv, il-modernizzazzjoni meħtieġa tad-WTO, bil-għan li din issir aktar effikaċi, trasparenti u responsabbli, kif ukoll biex jiżguraw li, fil-proċess ta' tfassil ta' regoli u politiki kummerċjali internazzjonali, jiġu integrati b'mod xieraq id-dimensjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi, dawk soċjali, ambjentali u tad-drittijiet tal-bniedem;

89.

Jindika li l-UE tissimbolizza ekonomija tas-suq mingħajr distorsjoni, kif ukoll valuri miftuħa u msejsa fuq ir-regoli kif ukoll il-kummerċ ġust; itenni l-appoġġ tiegħu għall-istrateġija tal-Kummissjoni b'risposta għall-politika kummerċjali attwali tal-Istati Uniti, filwaqt li tikkonforma mar-regoli tas-sistema kummerċjali multilaterali; jappella għall-għaqda fost l-Istati Membri kollha tal-UE, u jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa approċċ komuni biex tindirizza din is-sitwazzjoni; jisħaq fuq l-importanza li tiġi ppreservata l-unità tal-Istati Membri tal-UE f'dan ir-rigward, peress li l-azzjonijiet konġunti tal-UE fil-qafas tal-politika kummerċjali komuni u l-unjoni doganali tal-UE fil-livell internazzjonali, kif ukoll fil-livell bilaterali mal-Istati Uniti, urew li huma ferm aktar effikaċi minn kwalunkwe inizjattiva meħuda minn Stati Membri individwali; itenni li l-UE tinsab lesta biex taħdem mal-Istati Uniti dwar kwistjonijiet ta' interess reċiproku relatati mal-kummerċ fi ħdan ir-regoli tas-sistema kummerċjali multilaterali;

90.

Jiddispjaċih bid-deċiżjoni tal-President Trump li joħroġ lill-Istati Uniti mill-PAKK u l-effett li din id-deċiżjoni se jkollha fuq il-kumpaniji tal-UE li jinnegozjaw fl-Iran; jappoġġa l-isforzi kollha tal-UE mmirati biex tissalvagwardja l-interessi ta' kumpaniji tal-UE li jinvestu fl-Iran, b'mod partikolari d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tattiva l-Istatut ta' Imblukkar, li jixhed l-impenn tal-UE fir-rigward tal-PAKK; jemmen li l-istess statut jista' jintuża kull fejn huwa xieraq;

91.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jsaħħu l-kooperazzjoni u l-isforzi biex jimplimentaw u jespandu skemi ta' diliġenza dovuta għall-impriżi sabiex isaħħu l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fuq livell internazzjonali, inkluż fil-qasam tal-kummerċ ta' minerali u metalli li joriġinaw minn żoni milquta minn kunflitti;

92.

Jiddeplora d-diżimpenn tal-Istati Uniti mill-protezzjoni tal-ambjent; jiddispjaċih, f'dan ir-rigward, dwar id-deċiżjoni tal-President Trump – meta l-Istati Uniti hija l-akbar importatur ta' trofej tal-kaċċa tal-iljunfanti – li jneħħi l-projbizzjoni fuq l-importazzjoni ta' trofej bħal dawn minn ċerti pajjiżi Afrikani, inkluż iż-Żimbabwe u ż-Żambja;

93.

Jistieden lill-UE u lill-Istati Uniti jkomplu u jsaħħu l-kooperazzjoni parlamentari trans-Atlantika, li għandha twassal għal qafas politiku usa' u msaħħaħ biex jittejbu r-rabtiet kummerċjali u ta' investiment bejn l-UE u l-Istati Uniti;

94.

Jesprimi t-tħassib tiegħu li l-Istati Uniti u ċ-Ċina jistgħu jilħqu ftehim li ma jkunx kompletament kompatibbli mad-WTO, li jista' wkoll jimmina l-interessi tagħna u jixħet dell ikrah fuq ir-relazzjonijiet trans-Atlantiċi kummerċjali; jenfasizza, għalhekk, il-bżonn ta' ftehim aktar globali mas-sħab kummerċjali prinċipali tagħna, b'kunsiderazzjoni tal-interessi komuni tagħna madwar id-dinja.

o

o o

95.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lis-SEAE u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u lill-pajjiżi ta' adeżjoni u dawk kandidati, lill-President tal-Istati Uniti u lis-Senat u lill-Kamra tar-Rappreżentanti tal-Istati Uniti.

(1)  ĠU L 309, 29.11.1996, p. 1.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2018)0068.

(3)  ĠU C 298 E, 8.12.2006, p. 226.

(4)  ĠU C 117 E, 6.5.2010, p. 198.

(5)  ĠU C 153 E, 31.5.2013, p. 124.

(6)  ĠU C 65, 19.2.2016, p. 120.

(7)  Testi adottati, P8_TA(2016)0435.

(8)  Testi adottati, P8_TA(2017)0493.

(9)  Testi adottati, P8_TA(2017)0492.

(10)  Testi adottati, P8_TA(2018)0042.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/103


P8_TA(2018)0343

Il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Ċina

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-qagħda tar-relazzjonijiet UE-Ċina (2017/2274(INI))

(2019/C 433/13)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-fatt li r-relazzjonijiet diplomatiċi bejn l-UE u ċ-Ċina ilhom stabbiliti mis-6 ta' Mejju 1975,

wara li kkunsidra s-Sħubija Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina varata fl-2003,

wara li kkunsidra l-qafas legali prinċipali għar-relazzjonijiet maċ-Ċina, jiġifieri l-Ftehim dwar il-Kummerċ u l-Kooperazzjoni Ekonomika bejn il-KEE u ċ-Ċina (1), iffirmat f'Mejju 1985, li jkopri r-relazzjonijiet ekonomiċi u kummerċjali u l-programm ta' kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina,

wara li kkunsidra l-Aġenda Strateġika għall-Kooperazzjoni UE-Ċina 2020 li ntlaħaq qbil dwarha fil-21 ta' Novembru 2013,

wara li kkunsidra d-djalogu politiku strutturat bejn l-UE u ċ-Ċina li ġie formalment stabbilit fl-1994 u d-Djalogu Strateġiku ta' Livell Għoli dwar kwistjonijiet strateġiċi u fil-qasam tal-politika barranija li ġie stabbilit fl-2010, b'mod partikolari l-Ħames u s-Seba' Djalogi Strateġiċi ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina li saru f'Beijing fis-6 ta' Mejju 2015 u fid-19 ta' april 2017 rispettivament,

wara li kkunsidra n-negozjati għal Ftehim ġdid ta' Sħubija u Kooperazzjoni, li bdew fl-2007,

wara li kkunsidra n-negozjati għal Ftehim Bilaterali ta' Investiment li bdew f'Jannar 2014,

wara li kkunsidra d-Dsatax-il Summit UE-Ċina, li sar fi Brussell fl-1 u t-2 ta' Ġunju 2017;

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni konġunta mill-Kummissjoni u mir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tat-22 ta' Ġunju 2016 intitolata "Elementi għal strateġija ġdida tal-UE dwar iċ-Ċina" (JOIN(2016)0030),

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-18 ta' Lulju 2016 dwar strateġija tal-UE dwar iċ-Ċina,

wara li kkunsidra r-rapport konġunt mill-Kummissjoni u mir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tal-24 ta' April 2018 intitolat "Ir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong: Rapport Annwali tal-2017" (JOIN(2018)0007),

wara li kkunsidra l-linji gwida tal-Kunsill tal-15 ta' Ġunju 2012 dwar il-Politika Estera u ta' Sigurtà tal-UE fl-Asja tal-Lvant,

wara li kkunsidra l-adozzjoni tal-liġi dwar is-sigurtà nazzjonali l-ġdida mill-Kumitat Permanenti tal-Kungress Popolari Nazzjonali Ċiniż fl-1 ta' Lulju 2015,

wara li kkunsidra l-White Paper dwar l-istrateġija militari taċ-Ċina tas-26 ta' Mejju 2015,

wara li kkunsidra d-djalogu UE-Ċina dwar id-drittijiet tal-bniedem, varat fl-1995, u l-35 sessjoni tiegħu, li saret fi Brussell fit-22 u fit-23 ta' Ġunju 2017,

wara li kkunsidra aktar minn 60 djalogu settorjali bejn l-UE u ċ-Ċina,

wara li kkunsidra l-fatt li, fi Frar 2012, ġie stabbilit id-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina, li jakkomoda l-inizjattivi konġunti kollha bejn l-UE u ċ-Ċina f'dan il-qasam,

wara li kkunsidra l-ftehim ta' kooperazzjoni xjentifika u teknoloġika bejn il-Komunità Ewropea u ċ-Ċina, li daħal fis-seħħ fis-sena 2000 (2), u l-Ftehim ta' Sħubija Xjentifika u Teknoloġika li ġie ffirmat fl-20 ta' Mejju 2009,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u l-Ftehim ta' Pariġi dwar il-Klima, li daħal fis-seħħ fl-4 ta' Novembru 2016,

wara li kkunsidra d-Djalogu dwar l-Enerġija bejn il-Komunità Ewropea u ċ-Ċina,

wara li kkunsidra r-Round Tables UE-Ċina,

wara li kkunsidra d-Dsatax-il Kungress Nazzjonali tal-Partit Komunista taċ-Ċina, li sar bejn it-18 u l-24 ta' Novembru 2017,

wara li kkunsidra l-"Liġi tat-Taxxa dwar il-Protezzjoni tal-Ambjent" ippromulgata mill-Kungress Popolari Nazzjonali f'Diċembru 2016, li daħlet fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2018,

wara li kkunsidra l-fatt li l-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni ddikjarat li l-fatturi ambjentali għandhom impatt fuq il-flussi ta' migrazzjoni nazzjonali u internazzjonali, meta n-nies jitilqu minn postijiet b'kundizzjonijiet ħarxa jew li qed jiddeterjoraw minħabba tibdil fil-klima aċċelerat (3),

wara li kkunsidra s-Sena tat-Turiżmu UE-Ċina 2018 (ECTY), varata f'Venezja fid-19 ta' Jannar 2018,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Klabb tal-Korrispondenti taċ-Ċina (FCCC) dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol, maħruġ fit-30 ta' Jannar 2018 u intitolat "Access Denied – Surveillance, harassment and intimidation as reporting conditions in China deteriorate" (Aċċess Irrifjutat – Sorveljanza, fastidju u intimidazzjoni hekk kif qegħdin jiddetterjoraw il-kundizzjonijiet tar-rappurtar fiċ-Ċina),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-UE - Punt 4, maħruġa waqt is-37 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fit-13 ta' Marzu 2018 intitolata "Is-sitwazzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem li tirrikjedi l-attenzjoni tal-Kunsill",

wara li kkunsidra l-41 laqgħa interparlamentari PE-Ċina, li saret f'Beijing f'Mejju 2018,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu dwar iċ-Ċina, b'mod partikolari dawk tat-2 ta' Frar 2012 dwar il-politika barranija tal-UE rigward il-BRICS u setgħat emerġenti oħra: objettivi u strateġiji (4), u tat-23 ta' Mejju 2012 dwar l-UE u ċ-Ċina: kummerċ żbilanċjat? (5), tal-14 ta' Marzu 2013 dwar it-theddidiet nukleari u d-drittijiet tal-bniedem fir-Repubblika Demokratika Popolari tal-Korea (6), tal-5 ta' Frar 2014 dwar qafas tal-2030 għal politiki tal-klima u tal-enerġija (7), tas-17 ta' April 2014 dwar is-sitwazzjoni fil-Korea ta' Fuq (8), tal-21 ta' Jannar 2016 dwar il-Korea ta' Fuq (9), u tat-13 ta' Diċembru 2017 dwar ir-Rapport Annwali dwar l-implimentazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni (PESK) (10),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tas-7 ta' Settembru 2006 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina (11), tal-5 ta' Frar 2009 dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali u ekonomiċi maċ-Ċina (12), tal-14 ta' Marzu 2013 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina (13), tad-9 ta' Ottubru 2013 dwar in-negozjati UE-Ċina għal ftehim ta' investiment bilaterali (14) u dwar ir-relazzjonijiet kummerċjali bejn l-UE u t-Tajwan (15), tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina (16), u r-rakkomandazzjoni tiegħu tat-13 ta' Diċembru 2017 lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà dwar Hong Kong, 20 snin wara t-trasferiment (17),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem tas-27 ta' Ottubru 2011 dwar it-Tibet, b'mod partikolari r-reliġjużi nisa u rġiel li jaħarqu lilhom infushom (18), tal-14 ta' Ġunju 2012 dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fit-Tibet (19), tat-12 ta' Diċembru 2013 dwar it-tneħħija tal-organi fiċ-Ċina (20), u tal-15 ta' Diċembru 2016 dwar il-każijiet tal-Akkademja Buddista Tibetana Larung Gar u ta' Ilham Tohti (21), tas-16 ta' Marzu 2017 dwar il-prijoritajiet tal-UE għas-sessjonijiet tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU fl-2017 (22), tas-6 ta' Lulju 2017 dwar każijiet tal-lawreat Nobel Liu Xiabo u Lee Ming-che (23) u tat-18 ta' Jannar 2018 dwar każijiet ta' attivisti tad-drittijiet tal-bniedem Wu Gan Xie Yang, Lee Ming-che u Tashi Wangchuk, u l-patri Tibetan Choekyi (24),

wara li kkunsidra l-embargo fuq l-armi tal-UE introdott wara r-repressjoni ta' Tiananmen ta' Ġunju 1989, kif appoġġjat mill-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Frar 2006 dwar ir-rapport annwali mill-Kunsill lill-Parlament Ewropew dwar l-aspetti prinċipali u l-għażliet bażiċi tal-PESK (25),

wara li kkunsidra d-disa' ċikli ta' taħditiet li saru bejn l-2002 u l-2010 bejn rappreżentanti ta' livell għoli tal-gvern Ċiniż u d-Dalai Lama, dwar il-White Paper taċ-Ċina dwar it-Tibet, intitolata "Tibet's Path of Development Is Driven by an Irresistible Historical Tide" (Il-Passaġġ tat-Tibet lejn l-Iżvilupp hu Xprunat minn Marea Storika Irreżistibbli), li ġiet ippubblikata mill-Uffiċċju ta' Informazzjoni tal-Kunsill tal-Istat Ċiniż fil-15 ta' April 2015, u l-Memorandum tal-2008 u n-Nota tal-2009 dwar l-Awtonomija Ġenwina, it-tnejn li huma ppreżentati mir-Rappreżentanti tal-14-il Dalai Lama;

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali u tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0252/2018),

A.

billi d-Dsatax-il Summit UE-Ċina fl-2017 mexxa' 'l quddiem sħubija strateġika bilaterali, li għandha impatt globali, u li enfasizzat impenji konġunti biex jiġu indirizzati l-isfidi globali, it-theddidiet komuni ta' sigurtà u l-promozzjoni tal-multilateraliżmu; billi hemm ħafna oqsma fejn il-kooperazzjoni kostruttiva tista' twassal għal benefiċċji reċiproċi, inkluż f'fora internazzjonali bħan-NU u l-G20; billi l-UE u ċ-Ċina kkonfermaw l-intenzjoni tagħhom li jtejbu l-kooperazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi tal-2015 rigward il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, it-tnaqqis fl-użu tal-karburanti fossili, il-promozzjoni ta' enerġija nadifa u t-tnaqqis tat-tniġġis; billi hemm bżonn aktar kooperazzjoni u koordinazzjoni bejn iż-żewġ naħat f'dan is-settur, inkluż fil-qasam tar-riċerka u fl-iskambju tal-aħjar prattiki; billi ċ-Ċina adottat skema għan-negozjar ta' emissjonijiet tal-karbonju bbażata fuq l-EU ETS; billi l-viżjoni tal-UE għal governanza multilaterali hija waħda ta' ordni abbażi tar-regoli u fuq valuri universali, bħad-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem, l-istat tad-dritt, it-trasparenza u r-responsabbiltà; filwaqt li fil-kuntest ġeopolitiku attwali huwa aktar importanti minn qatt qabel li jiġu promossi l-multilateraliżmu u sistema bbażata fuq ir-regoli; billi l-UE tistenna li r-relazzjoni tagħha maċ-Ċina tkun waħda ta' benefiċċju reċiproku, kemm f'termini politiċi kif ukoll ekonomiċi; billi l-UE tistenna li ċ-Ċina tonora r-responsabbiltajiet tagħha b'konformità mal-impatt globali tagħha u li tappoġġja l-ordni internazzjonali bbażat fuq ir-regoli li minnu tgawdi hija wkoll;

B.

billi l-kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina dwar il-politika barranija, is-sigurtà u d-difiża, u fil-ġlieda kontra t-terroriżmu hija importanti immens; billi l-kooperazzjoni bejn iż-żewġ naħat kienet essenzjali biex jiġi żgurat il-ftehim nukleari mal-Iran; billi l-pożizzjoni taċ-Ċina wettqet rwol ewlieni fil-ħolqien ta' spazju għal negozjati waqt il-kriżi tal-Korea ta' Fuq;

C.

billi, fi proċess li fil-parti l-kbira baqa' injorat fl-Ewropa, it-tmexxija Ċiniża qawwiet l-isforzi tagħha b'mod gradwali u sistematiku biex issarraf il-piż ekonomiku tagħha f'influwenza politika, partikolarment permezz ta' investimenti strateġiċi infrastrutturali u konnessjonijiet tat-trasport ġodda, kif ukoll b'komunikazzjoni strateġika li għandha l-għan li tinfluwenza lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-qasam politiku u ekonomiku Ewropew, il-midja, l-universitajiet u l-pubblikaturi akkademiċi u l-pubbliku inġenerali, sabiex issawwar il-perċezzjonijiet tagħhom dwar iċ-Ċina u toffri stampa pożittiva tal-pajjiż, billi tibni "netwerks" ta' organizzazzjonijiet Ewropej u ta' individwi madwar is-soċjetajiet li jagħtuha appoġġ; billi s-sorveljanza min-naħa taċ-Ċina tal-għadd kbir ta' studenti Ċiniżi li issa qegħdin jistudjaw madwar l-Ewropa hija kawża ta' tħassib, bħalma huma l-isforzi tagħha biex tikkontrolla lil dawk in-nies fl-Ewropa li ħarbu miċ-Ċina;

D.

billi l-format 16+1 bejn iċ-Ċina fuq naħa waħda, u 11-il Pajjiż tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant (CEEs) u ħames pajjiżi Balkani fuq l-oħra, ġie stabbilit fl-2012 fid-dawl tal-kriżi finanzjarja u bħala parti mid-diplomazija subreġjonali Ċiniża intiża biex tiżviluppa proġetti ta' infrastruttura fuq skala kbira u ssaħħaħ il-kooperazzjoni ekonomika u kummerċjali; billi l-investiment u l-finanzjament Ċiniż previst f'dawn il-pajjiżi huwa sostanzjali, iżda mhux importanti daqs l-investiment u l-parteċipazzjoni tal-UE; billi l-pajjiżi Ewropej li qegħdin jipparteċipaw f'dan il-format għandhom jikkunsidraw li jagħtu aktar importanza lill-kunċett ta' vuċi waħda għall-UE fir-relazzjonijiet tagħha maċ-Ċina;

E.

billi ċ-Ċina hija s-suq li qed jikber bl-aktar rata mgħaġġla għall-prodotti tal-ikel mill-UE;

F.

billi l-Inizjattiva "Belt and Road" (BRI) taċ-Ċina, flimkien mal-Politika dwar l-Artiku tagħha, hija l-aktar inizjattiva ta' politika barranija ambizzjuża li qatt ġiet adottata mill-pajjiż, u tinkludi dimensjonijiet ġeopolitiċi u b'rabta mas-sigurtà u għalhekk tmur lil hinn mill-iskop iddikjarat ta' politika ekonomika u kummerċjali; billi l-BRI kompliet tiġi msaħħa bl-istabbiliment tal-Bank Asjatiku tal-Investiment fl-Infrastruttura (AIIB) fl-2015; billi l-UE tinsisti fuq struttura ta' governanza multilaterali u fuq implimentazzjoni mhux diskriminatorja tal-BRI; billi l-parti Ewropea tixtieq tiggarantixxi li kull proġett ta' konnettività fil-qafas tal-BRI jonora l-obbligi li joħorġu mill-ftehim ta' Pariġi, kif ukoll li tiżgura li jinżammu kemm l-istandards ambjentali, tax-xogħol u soċjali internazzjonali oħrajn, kif ukoll id-drittijiet tal-popli indiġeni; billi l-proġetti ta' infrastruttura Ċiniżi se joħolqu djun kbar għall-gvernijiet Ewropej mal-banek tal-Istat taċ-Ċina li joffru self skont termini mhux trasparenti u li ftit jiġġeneraw impjiegi fl-Ewropa; billi xi proġetti infrastrutturali relatati mal-BRI diġà poġġew lil gvernijiet ta' pajjiżi terzi f'pożizzjoni ta' dejn żejjed; billi s'issa l-biċċa l-kbira tal-kuntratti relatati mal-BRI ngħataw lil kumpaniji Ċiniżi; billi ċ-Ċina, b'mod diskriminatorju, qiegħda tapplika wħud mill-istandards industrijali tagħha fi proġetti relatati mal-BRI; billi l-proġetti relatati mal-BRI ma jridux jingħataw permezz ta' proċess ta' sejħa għall-offerti mhux trasparenti; billi, fi ħdan il-BRI, iċ-Ċina qed tuża multipliċità ta' kanali; billi 27 ambaxxatur nazzjonali tal-UE f'Beijing dan l-aħħar ikkumpilaw rapport li jikkritika bl-aħrax il-proġett BRI, u kkundannawh bħala proġett imfassal biex ixekkel il-kummerċ ħieles u biex jagħti vantaġġ lill-kumpaniji Ċiniżi; billi, sfortunatament, il-BRI huwa nieqes minn kull tip ta' salvagwardja tad-drittijiet tal-bniedem;

G.

billi, jidher li d-diplomazija Ċiniża ħarġet mid-Dsatax-il Kungress tal-Partit u mill-Kungress Nazzjonali tal-Poplu ta' din is-sena bħala l-parteċipant l-aktar qawwi, b'minn tal-inqas ħames uffiċjali għolja jkunu responsabbli għall-politika barranija tal-pajjiż u bi spinta konsiderevoli għall-baġit tal-Ministeru tal-Affarijiet Barranin; billi l-Aġenzija ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp Internazzjonali tal-Istat il-ġdida se tkun responsabbli mill-koordinazzjoni tal-baġit dejjem akbar taċ-Ċina għall-għajnuna barranija;

H.

billi, fis-snin tmenin, iċ-Ċina introduċiet limitu għat-terminu massimu ta' mandat b'reazzjoni għall-eċċessi tar-Rivoluzzjoni Kulturali; billi, fil-11 ta' Marzu 2018, il-Kungress Nazzjonali tal-Poplu ivvota kważi b'mod unanimu favur li l-abrogazzjoni tal-limitu ta' żewġ mandati konsekuttivi għall-karigi ta' President u ta' Viċi President tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina;

I.

billi t-tmexxija għolja taċ-Ċina, filwaqt li tiddikjara li ma tindaħalx fl-affarijiet interni ta' pajjiżi oħrajn, b'mod regolari timmina s-sistema politika tal-pajjiżi tal-Punent fil-komunikazzjonijiet uffiċjali tagħha;

J.

billi fil-11 ta' Marzu 2018 l-Kungress Nazzjonali tal-Poplu approva l-istabbiliment ta' Kummissjoni Superviżorja Nazzjonali, korp ġdid taħt il-kontroll tal-partit imfassal bil-għan li jistituzzjonalizza u jespandi l-kontroll fuq il-ħaddiema kollha taċ-ċivil taċ-Ċina, u elenka din il-Kummissjoni bħala korp statali fi ħdan il-Kostituzzjoni Ċiniża;

K.

billi fl-2014, il-Kunsill tal-Istat taċ-Ċina ħabbar pjanijiet dettaljati biex tinħoloq Sistema Soċjali ta' Kreditu bil-għan li tippremja dik l-imġiba li l-partit jikkunsidra finanzjarjament, ekonomikament u socjopolitikament responsabbli, filwaqt li tissanzjona n-nuqqas ta' konformità mal-politiki tiegħu; billi l-proġett ta' evalwazzjoni tal-kreditu soċjali x'aktarx li jkollu wkoll impatt fuq il-barranin li jgħixu u jaħdmu fiċ-Ċina, inklużi ċittadini tal-UE, u se jwassal għal konsegwenzi għal kumpaniji tal-UE u għal kumpaniji barranin oħrajn li joperaw fil-pajjiż;

L.

billi huwa ċar li f'ċerti reġjuni taċ-Ċina, l-għajxien tal-popolazzjoni rurali se jmur għall-agħar minħabba l-varjazzjonijiet fit-temperatura u fil-preċipitazzjoni u kaġun ta' avvenimenti klimatiċi estremi oħrajn; billi l-ippjanar tar-rilokazzjoni sar opzjoni effettiva ta' politika ta' adattament biex jitnaqqsu l-vulnerabbiltà u l-faqar kaġun tal-klima (26);

M.

billi s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina kompliet tmur għall-agħar peress li l-gvern iħarrax l-ostilità tiegħu fil-konfront tal-kontestazzjoni paċifika, il-libertà tal-espressjoni u tar-reliġjon, u l-istat tad-dritt; billi l-attivisti tas-soċjetà ċivili u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem qed jiġu miżmuma, imħarrka u kkundannati abbażi ta' akkużi vagi bħas-"sovversjoni tal-poter tal-Istat" u "illitikar u istigar ta' inkwiet", u spiss jinżammu mingħajr l-ebda kuntatt estern u f'postijiet mhux magħrufa, mingħajr aċċess għal kura medika jew għal rappreżentanza legali; billi xi kultant id-difensuri u l-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem detenuti jinżammu taħt "sorveljanza residenzjali f'post apposta", metodu li jintuża biex id-detenuti ma jkollhom kuntatt ma' ħadd, u li spiss jagħti lok għal rapporti ta' tortura u ta' maltrattament; billi ċ-Ċina tkompli tiċħad il-libertà tal-kelma u l-libertà li wieħed jinforma, u billi għadd kbir ta' ġurnalisti, bloggers u vuċijiet indipendenti ntbagħtu l-ħabs; billi, fil-qafas strateġiku dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija, l-UE wegħdet li se tippromwovi d-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija, u l-istat tad-dritt "fl-oqsma kollha tal-azzjoni esterna tagħha, mingħajr eċċezzjoni" u li l-UE se "tqiegħed id-drittijiet tal-bniedem fil-qalba tar-relazzjonijiet tagħha mal-pajjiżi terzi kollha, inklużi s-sħab strateġiċi tagħha"; billi s-summits UE-Ċina għandhom jintużaw biex iwasslu għal riżultati konkreti fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem, partikolarment ir-rilaxx tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, tal-avukati u tal-attivisti li jinsabu l-ħabs;

N.

billi l-awtoritajiet Ċiniżi xi drabi waqqfu lid-diplomatiċi tal-UE milli josservaw proċessi jew milli jżuru difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, li hija ħidma li tikkonforma mal-Linji Gwida tal-UE dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem;

O.

billi ċ-Ċina ħolqot arkitettura statali mifruxa ta' sorveljanza diġitali, li tvarja minn kontroll preventiv sal-ġbir arbitrarju ta' data bijometrika f'ambjent li huwa nieqes minn kull dritt ta' privatezza;

P.

billi l-Gvern Ċiniż għadda kwantità kbira ta' liġijiet ġodda, b'mod partikolari l-Liġi dwar is-Sigurtà tal-Istat, li għaddiet fl-1 ta' Lulju 2015, il-Liġi dwar il-Ġlieda kontra t-Terroriżmu, il-Liġi dwar iċ-Ċibersigurtà u l-Liġi dwar il-Ġestjoni tal-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi Barranin (liġi ONGO), li jqisu l-attiviżmu pubbliku u l-kritika paċifika fil-konfront tal-gvern bħala theddid għas-sigurtà tal-Istat, isaħħu ċ-ċensura, is-sorveljanza u l-kontroll tal-individwi u tal-gruppi soċjali u jiskoraġġixxu lill-individwi milli jagħmlu kampanji favur id-drittijiet tal-bniedem;

Q.

billi l-Liġi ONGO, li daħlet fis-seħħ fl-1 ta' Jannar 2017, hija waħda mill-akbar sfidi għall-NGOs internazzjonali (INGOs) minħabba li din il-liġi tirregola l-attivitajiet kollha fiċ-Ċina ffinanzjati mill-INGOs, u l-uffiċjali tas-sigurtà provinċjali huma primarjament responsabbli għall-implimentazzjoni tal-Liġi ONGO;

R.

billi r-regolamenti l-ġodda dwar il-kwistjonijiet reliġjużi li daħlu fis-seħħ fl-1 ta' Frar 2018, huma aktar restrittivi fil-konfront ta' gruppi u attivitajiet reliġjużi u jġegħluhom jaderixxu aktar mill-qrib mal-politiki tal-partit; billi r-regoli l-ġodda jheddu l-persuni assoċjati ma' komunitajiet reliġjużi li m'għandhomx status legali fil-pajjiż, bl-impożizzjoni ta' multi meta huma jivvjaġġaw barra mill-pajjiż għal raġunijiet ta' edukazzjoni reliġjuża, fis-sens wiesa', u saħansitra aktar minn hekk għall-pellegrinaġġi, li huma soġġetti għal multi li jammontaw għal diversi drabi l-aktar salarju baxx; billi l-libertà reliġjuża u l-libertà tal-kuxjenza laħqu livell baxx ġdid minn mindu bdew ir-riformi ekonomiċi u mill-ftuħ taċ-Ċina lejn l-aħħar tas-sebgħinijiet; billi l-komunitajiet reliġjużi ilhom jiffaċċjaw repressjoni fiċ-Ċina, bl-Insara, kemm dawk fi knejjes illegali u dawk fi knejjes approvati mill-Istat, jispiċċaw fil-mira permezz tal-intimidazzjoni u d-detenzjoni ta' fidili, it-twaqqigħ ta' knejjes u t-trażżin ta' ġemgħat ta' Nsara;

S.

billi s-sitwazzjoni f'Xinjiang, fejn jgħixu 10 miljun Musulman Uyghur u Każakistani etniku, iddeterjorat b'mod rapidu, partikolarment sa mill-ħatra fil-poter tal-President Xi, peress li l-kontroll assolut ta' Xinjiang tqiegħed bħala prijorità ewlenija, b'konsegwenza tal-attakki terroristiċi perjodiċi fi Xinjiang jew li huma allegatment konnessi ma' Xinjiang u mwettqa mill-Uyghurs, kif ukoll minħabba l-pożizzjoni strateġika tar-Reġjun Awtonomu Uyghur ta' Xinjiang għall-BRI; billi ġie stabbilit programm ta' detenzjoni extraġudizzjarja għaż-żamma ta' għaxriet ta' eluf ta' nies li huma mġiegħla jgħaddu minn proċess ta' riedukazzjoni politika, kif ukoll ġie żviluppat netwerk sofistikat ta' sorveljanza diġitali invażiva, inklużi t-teknoloġija tar-rikonoxximent tal-wiċċ u l-ġbir tad-data, l-użu massiv tal-pulizija, u restrizzjonijiet stretti fuq il-prattiki reliġjużi u fuq il-lingwa u t-tradizzjonijiet tal-Uyghur;

T.

billi minkejja t-tkabbir ekonomiku u l-iżvilupp infrastrutturali tul dawn l-aħħar snin, is-sitwazzjoni fit-Tibet marret għall-agħar, bil-Gvern Ċiniż irażżan firxa wiesgħa ta' drittijiet tal-bniedem bl-iskuża tas-sigurtà u l-istabbiltà, u bl-involviment tiegħu f'attakki bla waqfien kontra l-identità u l-kultura Tibetana; billi miżuri ta' sorveljanza u kontroll ilhom jiżdiedu tul dawn l-aħħar ftit snin, bħad-detenzjonijiet arbitrarji, l-atti ta' tortura u ta' maltrattament; billi l-Gvern Ċiniż ħoloq fit-Tibet ambjent fejn ma hemm l-ebda limitu għal awtorità statali, fejn hemm klima ta' biża' pervażiv, u fejn kull aspett tal-ħajja pubblika u privata huwa kkontrollat u rregolat b'mod strett; billi fit-Tibet, kull att ta' kontestazzjoni jew ta' kritika tal-politiki tal-istat fil-konfront tal-minoranzi etniċi jew reliġjużi jista' jitqies bħala "separatista" u għalhekk jista' jiġi kriminalizzat; billi l-aċċess għar-Reġjun Awtonomu tat-Tibet illum huwa aktar ristrett minn qatt qabel għal persuni barranin, inklużi ċittadini tal-UE, b'mod partikolari għall-ġurnalisti, diplomatiċi u osservaturi indipendenti oħra, u hu saħansitra aktar diffiċli għal dawk iċ-ċittadini tal-UE li għandhom konnessjoni Tibetana; billi f'dawn l-aħħar ftit snin ma sar l-ebda progress biex tinstab soluzzjoni għall-kriżi Tibetana, peress li l-aħħar sessjoni ta' taħditiet favur il-paċi saret fl-2010; billi d-deterjorament tas-sitwazzjoni umanitarja fit-Tibet wassal għal żieda ta' każijiet ta' persuni li taw in-nar lilhom infushom, hekk li n-numru totali tela' għal 156 sa mill-2009;

U.

billi l-Kunsill tal-Istat tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina ppubblika white paper dwar il-prattika tal-politika ta' "pajjiż wieħed, żewġ sistemi" f'Hong Kong fl-10 ta' Ġunju 2014, li tenfasizza li l-awtonomija tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong (SAR) hija fl-aħħar mill-aħħar soġġetta għall-awtorizzazzjoni tal-gvern tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina; billi matul is-snin in-nies ta' Hong Kong raw dimostrazzjonijiet tal-massa favur id-demokrazija, il-libertà tal-midja, u l-implimentazzjoni sħiħa tal-Liġi Bażika; billi s-soċjetà tradizzjonalment miftuħa ta' Hong Kong wittiet it-triq għall-iżvilupp ta' soċjetà ċivili ġenwina u indipendenti li b'mod attiv u kostruttiv tipparteċipa fil-ħajja pubblika tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali;

V.

billi l-iżviluppi politiċi kontrastanti tar-Repubblika Popolari taċ-Ċina (RPĊ) u t-Tajwan, b'reġim ta' partit tal-istat dejjem aktar awtoritarju u nazzjonalistiku fuq naħa waħda u b'demokrazija b'diversi partiti, fuq l-oħra, iqajmu l-periklu li r-relazzjonijiet bejn naħa u oħra tal-istrett jeskalaw; billi l-UE taderixxi mal-politika ta' "Ċina waħda" fir-rigward tat-Tajwan, u tappoġġja l-prinċipju ta' "pajjiż wieħed, żewġ sistemi" fir-rigward ta' Hong Kong;

W.

billi, wara aktar minn tliet snin ta' taħditiet, iċ-Ċina u l-Assoċjazzjoni tan-Nazzjonijiet tax-Xlokk tal-Asja (ASEAN) f'Awwissu 2017 qablu dwar qafas ta' referenza ta' paġna waħda bħala l-bażi għal diskussjonijiet futuri dwar Kodiċi ta' Kondotta (KtK) għall-partijiet kollha fil-Baħar taċ-Ċina tan-Nofsinhar; billi r-reklamazzjoni kkontesta tal-art miċ-Ċina fil-Gżejjer Spratly fil-parti l-kbira tagħha tlestiet, iżda baqgħet għaddejja s-sena li għaddiet fil-Gżejjer Parakel, aktar lejn it-Tramuntana;

X.

billi anke ċ-Ċina qed issir attur estern aktar attiv u importanti fil-Lvant Nofsani minħabba l-interessi ekonomiċi, ta' sigurtà u ġeopolitiċi evidenti tagħha;

Y.

billi ċ-Ċina qiegħda tipprovdi dejjem aktar Għajnuna Uffiċjali għall-Iżvilupp (ODA) u qed tfeġġ bħala attur ewlieni fil-politika tal-iżvilupp, billi tipprovdi stimulu tant meħtieġ għall-politika tal-iżvilupp iżda fl-istess ħin qed tqajjem tħassib dwar is-sjieda lokali ta' proġetti;

Z.

billi l-preżenza taċ-Ċina u l-investimenti tagħha fl-Afrika qegħdin jiżdiedu ħafna, u billi dan wassal għall-isfruttar ta' riżorsi naturali, spiss mingħajr l-ebda konsultazzjoni mal-popolazzjonijiet lokali;

1.

Itenni li s-Sħubija Strateġika Komprensiva bejn l-UE u ċ-Ċina hija waħda mill-aktar sħubijiet importanti għall-UE u din ir-relazzjoni għad fadlilha ħafna aktar potenzjal ta' żvilupp fil-fond u ta' aktar kooperazzjoni fix-xena internazzjonali; jenfasizza l-importanza li jissaħħu l-kooperazzjoni u l-koordinament fil-qasam tal-governanza globali u l-istituzzjonijiet internazzjonali, b'mod partikolari fil-livell tan-NU u tal-G20; jenfasizza li, f'kuntest ta' dinja kumplessa, globalizzata u multipolari fejn iċ-Ċina saret attur ekonomiku u politiku sinifikanti, l-UE trid isostni l-opportunitajiet għal djalogu u kooperazzjoni kostruttivi u tippromwovi r-riformi kollha meħtieġa fl-oqsma ta' interess komuni; ifakkar liċ-Ċina dwar l-obbligi u r-responsabilitajiet internazzjonali tagħha bħala membru permanenti tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, f'termini tal-kontribuzzjoni tagħha favur il-paċi u s-sigurtà globali;

2.

Ifakkar li s-Sħubija Strateġika Komprensiva bejn l-UE u ċ-Ċina hija bbażata fuq impenn kondiviż favur il-ftuħ u l-ħidma komuni bħala parti minn sistema internazzjonali bbażata fuq ir-regoli; jenfasizza li ż-żewġ naħat impenjaw ruħhom li jistabbilixxu sistema trasparenti, ġusta u ekwa ta' governanza globali, b'kondiviżjoni ta' responsabbiltà għall-promozzjoni tal-paċi, il-prosperità u l-iżvilupp sostenibbli; ifakkar li l-impenn tal-UE maċ-Ċina għandu jkun ibbażat fuq il-prinċipji, ikun prattiku u prammatiku, b'lealtà sħiħa mal-interessi u l-valuri tal-UE; jinsab imħasseb dwar il-fatt li, matul dawn l-aħħar għaxar snin, iż-żieda fis-saħħa ekonomika u politika globali taċ-Ċina ikkawżat pressjoni fuq l-impenji kondiviżi li jinsabu fil-qalba tar-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina; jissottolinja r-responsabbiltajiet taċ-Ċina bħala setgħa globali u jappella lill-awtoritajiet biex f'kull ċirkostanza jiżguraw ir-rispett tad-dritt internazzjonali, id-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, bi qbil mal-Karta tan-NU u mad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem u ma' strumenti internazzjonali oħra ffirmati jew irratifikati miċ-Ċina; jistieden lill-Kunsill, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) u lill-Kummissjoni jiżguraw li l-kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina tissejjes fuq l-istat tad-dritt, l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem, l-impenji internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem imwettqa miż-żewġ naħat u l-impenn favur il-progress lejn il-ksib tal-ogħla standard ta' protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li għandhom jissaħħu r-reċiproċità, l-ambjent ekwu u l-kompetizzjoni ġusta fost l-oqsma kollha ta' kooperazzjoni;

3.

Jenfasizza li l-indirizzar tal-isfidi globali u reġjonali, bħas-sigurtà, id-diżarm, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-terroriżmu u ċ-ċiberspazju, il-kooperazzjoni dwar il-paċi, it-tibdil fil-klima, l-enerġija, l-oċeani u l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi, id-deforestazzjoni, it-traffikar tal-organiżmi selvaġġi, il-migrazzjoni, is-saħħa globali, l-iżvilupp u l-ġlieda kontra l-qerda ta' siti ta' wirt kulturali u s-serq u t-traffikar ta' antikitajiet illegali, kollha jeħtieġu sħubija ġenwina bejn l-UE u ċ-Ċina; iħeġġeġ lill-UE tikkapitalizza fuq l-impenn taċ-Ċina biex tindirizza l-problemi globali bħat-tibdil fil-klima, u biex tkompli testendi l-kooperazzjoni b'suċċess maċ-Ċina favur iż-żamma tal-paċi, bħala waħda mill-akbar kontributuri għall-baġit tan-NU u bħala kontributur dejjem akbar ta' truppi fl-operazzjonijiet ta' żamma tal-paċi tan-NU, kif ukoll lejn oqsma oħra ta' interess konġunt, filwaqt li tippromwovi l-multilateraliżmu u l-governanza globali bbażata fuq ir-rispett għad-dritt internazzjonali, inkluż id-dritt internazzjonali umanitarju u dritt dwar id-drittijiet tal-bniedem; jilqa' f'dan ir-rigward il-kooperazzjoni b'suċċess kontra l-piraterija sa mill-2011 fil-Golf ta' Aden; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jippromwovu b'mod proattiv l-interessi ekonomiċi u politiċi tal-UE u jiddefendu l-valuri u l-prinċipji tal-UE; jenfasizza li l-multilateraliżmu huwa wieħed mill-valuri ewlenin tal-UE fir-rigward tal-governanza globali u li għandu jiġi salvagwardjat b'mod attiv fir-relazzjonijiet maċ-Ċina;

4.

Jinnota li l-Komunikazzjoni Konġunta tar-Rappreżentant Għoli u tal-Kummissjoni, intitolata "Elementi għal strateġija ġdida tal-UE dwar iċ-Ċina" flimkien mal-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-18 ta' Lulju 2016, jipprovdu l-qafas politiku għall-parteċipazjoni tal-UE maċ-Ċina għas-snin li ġejjin.

5.

Jissottolinja li l-Kunsill ikkonkluda li fl-eżerċizzju tar-relazzjonijiet tagħhom maċ-Ċina, l-Istati Membri, ir-Rappreżentant Għoli u l-Kummissjoni għandhom jikkooperaw biex jiżguraw konsistenza mal-liġi, ir-regoli u l-politiki tal-UE, u biex ir-riżultat kumplessiv ikun ta' benefiċċju għall-UE kollha kemm hi;

6.

Ifakkar li hekk kif iċ-Ċina qed tkompli tikber u tintegra fl-ekonomija globali permezz tal-politika ta' "Going out" (globalizzazzjoni) kif imħabbra fl-2001, iċ-Ċina qed tfittex li tkabbar l-aċċess tagħha għas-suq Ewropew għall-prodotti u s-servizzi Ċiniżi u għat-teknoloġija u l-għarfien sabiex tappoġġja pjanijiet bħall-"Made in China 2025" u biex tqawwi l-influwenza politika u diplomatika tagħha fl-Ewropa; jenfasizza li dawn l-ambizzjonijiet ġew intensifikati partikolarment fil-perjodu ta' wara l-kriżi finanzjarja globali tal-2008, u ħolqu dinamiki ġodda fir-relazzjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina;

7.

Jistieden lil dawk l-Istati Membri li qed jipparteċipaw fil-format 16+1 jiżguraw li l-parteċipazzjoni tagħhom f'dan il-format tippermetti li l-UE jkollha vuċi waħda fir-relazzjoni tagħha maċ-Ċina; jappella lill-istess Stati Membri jwettqu analiżi u skrutinju sodi tal-proġetti infrastrutturali ssuġġeriti bil-parteċipazzjoni tal-partijiet interessati kollha u jiżguraw li ma jiġux kompromessi l-interessi nazzjonali u Ewropej għal appoġġ finanzjarju fuq tul qasir ta' żmien u għal impenji fit-tul rigward il-parteċipazzjoni Ċiniża fi proġetti ta' infrastrutturali u l-potenzjal ta' influwenza politika aktar qawwija, li timmina l-pożizzjonijiet komuni tal-UE dwar iċ-Ċina; huwa konxju mill-influwenza dejjem akbar taċ-Ċina fuq l-infrastruttura u fuq is-swieq tal-pajjiżi kandidati tal-UE; jissottolinja l-bżonn ta' trasparenza tal-format billi jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE għal-laqgħat tiegħu u jżommhom infurmati b'mod sħiħ dwar l-attivitajiet tiegħu sabiex jiżgura li l-aspetti rilevanti kollha jkunu koerenti mal-politika u mal-leġiżlazzjoni tal-UE, u biex joffri lill-partijiet kollha l-istess benefiċċji u opportunitajiet;

8.

Jinnota l-interess taċ-Ċina f'investimenti infrastrutturali strateġiċi fl-Ewropa; jikkonkludi li l-Gvern Ċiniż qiegħed juża l-BRI bħala qafas ta' narrattiva effikaċi għal ċerti elementi tal-politika barranija tiegħu, u li fid-dawl ta' dan l-iżvilupp, hemm bżonn li l-UE ssaħħaħ l-isforzi tagħha fil-politika barranija kif ukoll fid-diplomazija pubblika; jappoġġja t-talba biex iċ-Ċina taderixxi mal-prinċipji ta' trasparenza fl-akkwist pubbliku, kif ukoll mal-istandards ambjentali u soċjali; jistieden lill-Istati Membri kollha jappoġġjaw ir-risposti tad-diplomazija pubblika tal-UE; jissuġġerixxi li d-data kollha dwar l-investimenti fl-infrastruttura Ċiniża fl-Istati Membri tal-UE u f'dawk il-pajjiżi li għaddejjin minn proċess ta' negozjati ta' adeżjoni mal-UE tiġi kondiviża mal-istituzzjonijiet tal-UE u ma' Stati Membri oħra; ifakkar li dawn l-investimenti huma parti minn strateġija ġenerali biex il-kumpaniji Ċiniżi kkontrollati mill-Istat, jew iffinanzjati minnu, jikkontrollaw is-settur bankarju u dak tal-enerġija, kif ukoll il-ktajjen ta' provvista oħrajn; jissottolinja sitt sfidi ġenerali tal-BRI: approċċ multilaterali għall-governanza tal-BRI; impjieg minimu ta' ħaddiema lokali, parteċipazzjoni limitata immens ta' kuntratturi mill-pajjiż riċeventi jew minn pajjiż terz (madwar 86 % tal-proġetti BRI jinvolvu kuntratturi Ċiniżi), materjali ta' kostruzzjoni u tagħmir importat miċ-Ċina, nuqqas ta' trasparenza fis-sejħiet għall-offerti, u l-użu potenzjali ta' standards Ċiniżi minflok ta' standards internazzjonali; jinsisti li l-BRI jrid jinkludi salvagwardji dwar id-drittijiet tal-bniedem, u jemmen li huwa ta' importanza assoluta li jiġu żviluppati sinerġiji u proġetti bi trasparenza sħiħa u bl-involviment tal-partijiet interessati kollha u f'konformità mal-leġiżlazzjoni tal-UE, filwaqt li jiġu kkomplementati l-politiki u l-proġetti tal-UE sabiex jitwasslu benefiċċji għall-pajjiżi skont ir-rotot ippjanati; jilqa' l-ħolqien ta' Pjattaforma ta' Konnessjonijiet bejn l-UE u ċ-Ċina, li tippromwovi l-kooperazzjoni fl-infrastruttura tat-trasport madwar il-kontinent Ewro-Asjatiku; jinnota b'sodisfazzjon li ġew identifikati bosta proġetti ta' infrastruttura, u jissottolinja li l-proġetti għandhom jiġu implimentati abbażi ta' prinċipji ewlenin bħall-promozzjoni ta' proġetti ekonomikament, soċjalment u ambjentalment sostenibbli, tal-bilanċ ġeografiku, u skont kundizzjonijiet ekwivalenti ta' kompetizzjoni fost l-investituri u l-promoturi ta' proġetti, kif ukoll it-trasparenza;

9.

Jinnota bi pjaċir li l-politika tal-UE dwar iċ-Ċina tifforma parti minn approċċ politiku globali lejn ir-reġjun Asjatiku-Paċifiku, li jikseb vantaġġ sħiħ li jikkunsidra bis-sħiħ ir-relazzjonijiet mill-qrib tal-UE ma' sħab bħall-Istati Uniti, il-Ġappun, il-Korea t'Isfel, il-pajjiżi tal-ASEAN, l-Awstralja u n-New Zealand;

10.

Jenfasizza li l-kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina għandha tkun orjentata aktar lejn in-nies u għandha toffri aktar benefiċċji reali liċ-ċittadini sabiex jinbnew il-fiduċja u l-fehim reċiproku; jappella lill-UE u liċ-Ċina jonoraw il-wegħdiet magħmula fl-okkażjoni tar-Raba' Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina fl-2017, u jippromwovu aktar interazzjonijiet fost il-persuni, pereżempju billi jintensifikaw il-kooperazzjoni kulturali fil-qasam tal-edukazzjoni, it-taħriġ, iż-żgħażagħ u l-ugwaljanza bejn is-sessi u inizjattivi konġunti fil-qasam tal-iskambju interpersonali;

11.

Jiġbed l-attenzjoni għall-bżonn ta' aktar appoġġ għall-istudenti u l-akkademiċi miċ-Ċina li jinsabu fl-Ewropa, ħalli jkunu anqas vulnerabbli għal pressjoni mill-awtoritajiet Ċiniżi biex jissorveljaw lil xulxin u jsiru għodod tal-Istat Ċiniż, kif ukoll għall-importanza li l-finanzjament kontinentali sostanzjali mogħti lill-istituzzjonijiet akkademiċi madwar l-Ewropa jiġi eżaminat bir-reqqa;

12.

Jilqa' l-eżitu tar-Raba' Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina li seħħ fit-13 u fl-14 ta' Novembru 2017 f'Shanghai; jenfasizza li d-Djalogu Interpersonali ta' Livell Għoli bejn l-UE u ċ-Ċina għandu jgħin fil-bini ta' fiduċja reċiproka u biex jiġi kkonsolidat il-fehim interkulturali bejn l-UE u ċ-Ċina;

13.

Jilqa' s-Sena tat-Turiżmu UE-Ċina (ECTY) għall-2018; jenfasizza li, minbarra s-sinifikat ekonomiku tagħha, din hija eżempju tajjeb ta' diplomazija kulturali tal-UE fil-qafas tas-sħubija strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina, kif ukoll bħala mezz biex jiġi żviluppat fehim aħjar bejn il-popli tal-Ewropa u taċ-Ċina; jenfasizza li s-Sena tat-Turiżmu bejn l-UE u ċ-Ċina għall-2018 tikkoinċidi mas-Sena Ewropea tal-Wirt Kulturali u li għadd dejjem akbar ta' turisti Ċiniżi japprezzaw ir-rikkezza kulturali tal-Ewropa;

14.

Jistieden lill-Istati Membri tal-UE biex b'mod urġenti u deċiżiv jintensifikaw il-kollaborazzjoni u l-unità tagħhom rigward il-politiki dwar iċ-Ċina, inkluż fil-fora tan-NU, dan fid-dawl ta' falliment tal-UE għall-ewwel darba fl-istorja tagħha, li tippreżenta dikjarazzjoni konġunta dwar ir-rekords tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina waqt il-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU f'Ġinevra f'Ġunju 2017; jissuġġerixxi bil-qawwa li jittieħed vantaġġ mis-setgħa ta' negozjar kollettiv ħafna akbar tal-Ewropa fil-konfront taċ-Ċina, kif ukoll li l-Ewropa tiddefendi d-demokraziji ħielsa tagħha sabiex tkun tista' tiffaċċja aħjar l-isforzi sistematiċi miċ-Ċina biex tinfluwenza l-politiċi u s-soċjetà ċivili Ewropea, bil-għan li ssawwar opinjoni aktar favorevoli għall-interessi strateġiċi taċ-Ċina; f'dak ir-rigward, jappella lill-akbar Stati Membri biex jużaw il-piż politiku u ekonomiku tagħhom fil-konfront taċ-Ċina ħalli jippromwovu l-interessi tal-UE; jinsab mħasseb li ċ-Ċina qed tipprova tinfluwenza wkoll lill-istituzzjonijiet edukattivi u akkademiċi, kif ukoll il-kurrikuli tagħhom; jipproponi li l-UE u l-Istati Membri jrawmu gruppi ta' riflessjoni Ewropej ta' kwalità għolja dwar iċ-Ċina sabiex tiġi żgurata d-disponibbiltà ta' konsulenza esperta indipendenti għal orjentazzjonijiet strateġiċi u għat-teħid tad-deċiżjonijiet;

15.

Jissottolinja li l-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt ser ikomplu jkunu parti ċentrali tal-involviment tal-UE maċ-Ċina. jikkundanna bis-sħiħ il-fastidju, l-arrest u l-prosekuzzjoni arbitrarja kontinwa ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, avukati, ġurnalisti, bloggers, akkademiċi u difensuri tad-drittijiet tax-xogħol u l-familji tagħhom mingħajr proċess xieraq, inklużi ċittadini barranin kemm fiċ-Ċina kif ukoll barra miċ-Ċina; jissottolinja li soċjetà ċivili vibranti u l-ħidma tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem huma kruċjali għal soċjetà miftuħa u prospera; jenfasizza l-importanza li l-UE taġixxi bis-saħħa biex tippromwovi r-rispett sħiħ tad-drittijiet tal-bniedem fil-kuntest tar-relazzjoni tagħha maċ-Ċina, billi tiffoka kemm fuq ir-riżultati immedjati, bħat-tmiem tar-ripressjoni tal-gvern kontra d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, l-atturi tas-soċjetà ċivili u d-dissidenti, u t-tmiem tal-fastidju ġudizzjarju u l-intimidazzjoni kontrihom, u biex b'mod immedjat u mingħajr kundizzjonijiet tirrilaxxa l-priġunieri politiċi kollha, inklużi ċ-ċittadini tal-UE u taħdem fuq l-għanijiet fuq il-perjodu medju u fit-tul ta' żmien bħar-riformi legali u ta' politika bi qbil mad-drittijiet tal-bniedem internazzjonali, u biex tiżviluppa, timplimenta u tkompli tadotta strateġija ta' żamma tal-viżibbiltà tal-azzjoni tal-UE dwar id-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina, inkluż dwar strateġija dwar il-komunikazzjonijiet pubbliċi; jinsisti li jeħtieġ li d-diplomatiċi tal-UE u tal-Istati Membri ma jiġux miżmuma jew ostakolati milli jimplimentaw il-Linji Gwida tal-UE dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem; jimpenja ruħu li l-UE trid tagħti prijorità lill-għoti ta' protezzjoni u appoġġ għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li jinsabu f'riskju;

16.

jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha jsegwu approċċ politiku aktar ambizzjuż, magħqud u trasparenti fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina u jikkonsultaw u jipparteċipaw b'mod sostanzjali flimkien mas-soċjetà ċivili, b'mod partikolari qabel il-laqgħat ta' livell għoli u d-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem; jissottolinja li l-UE, fil-35 sessjoni ta' Djalogu dwar id-Drittijiet tal-Bniedem bejn l-UE u ċ-Ċina, enfasizzat is-sitwazzjoni ta' deterjorament tad-drittijiet ċivili u politiċi fiċ-Ċina, inklużi r-restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-espressjoni; jistieden liċ-Ċina taġixxi fuq il-kwistjonijiet imqajma mid-Djalogu dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, biex tonora l-obbligi internazzjonali tagħha u tirrispetta s-salvagwardji kostituzzjonali tagħha stess għar-rispett tal-istat tad-dritt; jinsisti li jinżamm djalogu regolari, ta' livell għoli u orjentat lejn ir-riżultati dwar id-drittijiet tal-bniedem; jinsab imħasseb li l-evalwazzjoni tad-djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem maċ-Ċina qatt ma kienet pubblika u qatt ma ġiet miftuħa għal gruppi indipendenti miċ-Ċina; jistieden lill-UE tistabbilixxi punti ta' referenza ċari għall-kejl tal-progress, tiżgura trasparenza akbar u tinvolvi vuċijiet Ċiniżi indipendenti fid-diskussjoni; jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha jiżvelaw, jiġbru u jindirizzaw il-forom kollha ta' fastidju dwar il-viża (dewmien jew rifjut tal-ħruġ/aċċess għall-viża mingħajr ebda raġuni u l-pressjoni applikata mill-awtoritajiet Ċiniżi matul il-proċess ta' applikazzjoni permezz ta' "intervisti" ma' interlokuturi Ċiniżi li ma jkunux lesti li jidentifikaw lilhom infushom) fil-konfront ta' akkademiċi, ġurnalisti jew membri ta' organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

17.

Jinsab imħasseb serjament dwar is-sejbiet tar-rapport tal-FCCC għall-2017 li jindika li l-Gvern Ċiniż intensifika l-isforzi tiegħu biex jiċħad jew jillimita l-aċċess ta' ġurnalisti barranin għal partijiet kbar tal-pajjiż filwaqt li jżid l-użu tal-proċess ta' tiġdid tal-viża sabiex jixħet pressjoni fuq ġurnalisti u organizzazzjonijiet tal-aħbarijiet mhux mixtieqa; iħeġġeġ lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jitolbu lill-awtoritajiet Ċiniżi jirreċiprokaw il-libertà tal-istampa u jwissi kontra l-pressjoni li l-korrispondenti barranin qed jesperjenzaw f'pajjiżhom wara li diplomatiċi Ċiniżi jikkuntattjaw lill-kwartieri ġenerali tal-kumpaniji tal-midja sabiex jikkritikaw il-ħidma tal-ġurnalisti f'dan il-qasam;

18.

Jinnota li r-RPĊ hija t-tieni l-akbar sieħba kummerċjali tal-UE u li l-UE hija l-akbar sieħba kummerċjali tar-RPĊ; jisħaq fuq it-tkabbir kostanti fil-kummerċ bejn iż-żewġ partijiet iżda jqis li l-bilanċ tal-kummerċ ta' oġġetti huwa żbilanċjat għall-benefiċċju tar-RPĊ; jitlob approċċ kooperattiv u attitudni kostruttiva sabiex jiġu indirizzati b'mod effikaċi kwistjonijiet ta' tħassib u jiġi sfruttat il-potenzjal kbir tal-kummerċ bejn l-UE u r-RPĊ; jistieden lill-Kummissjoni tintensifika l-kooperazzjoni u d-djalogu mar-RPĊ;

19.

Jinnota s-sejbiet ta' investigazzjonijiet riċenti li mill-2008 'l hawn, iċ-Ċina akkwistat assi fl-Ewropa b'valur ta' USD 318-il biljun; jinnota li din iċ-ċifra ma tinkludix diversi fużjonijiet, investimenti u impriżi konġunti;

20.

Jinnota li r-RPĊ hija attur ewlieni fil-kummerċ globali, u li s-suq kbir tal-pajjiż jista', fil-prinċipju u b'mod partikolari fil-kuntest ta' kummerċ globali attwali, jirrappreżenta opportunità tajba għall-UE u għan-negozji Ewropej; ifakkar li l-kumpaniji Ċiniżi, inklużi l-intrapriżi tal-istat, qed jibbenefikaw minn swieq miftuħa beraħ fl-UE; jirrikonoxxi r-riżultati notevoli tar-RPĊ li ħarġet mijiet ta' miljuni ta' ċittadini mill-faqar matul dawn l-aħħar erba' deċennji;

21.

Jinnota li l-investiment dirett barrani (IDB) endoġenu tal-UE fir-RPĊ naqas b'mod stabbli mill-2012, b'mod partikolari fis-settur tradizzjonali tal-manifattura, b'żieda parallela fl-investiment f'servizzi ta' teknoloġija avvanzata, utilitajiet u servizzi agrikoli u ta' kostruzzjoni, filwaqt li l-investiment tar-RPĊ fl-UE kiber b'mod esponenzjali matul dawn l-aħħar ftit snin; jirrikonoxxi li, mill-2016, ir-RPĊ saret investitur nett fl-UE; jieħu nota tal-fatt li fl-2017, 68 % tal-investimenti Ċiniżi fl-Ewropa ġew minn intrapriżi tal-istat; jinsab imħasseb dwar l-akkwisti orkestrati mill-istat li jistgħu jfixklu l-interessi strateġiċi Ewropej, l-objettivi tas-sigurtà pubblika, il-kompetittività u l-impjiegi;

22.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni dwar il-mekkaniżmu ta' skrinjar tal-IDB fl-oqsma tas-sigurtà u l-ordni pubbliku, li tirrappreżenta waħda mill-isforzi tal-UE biex tadatta ruħha għal ambjent dinji li jinbidel, mingħajr ma speċifikament tpoġġi fil-mira kwalunkwe wieħed mis-sħab kummerċjali internazzjonali tal-UE; iwissi li l-mekkaniżmu ma għandux iwassal għal protezzjoniżmu moħbi; madankollu, jitlob l-adozzjoni rapida tiegħu;

23.

Jilqa' l-impenji mill-President Xi Jinping li s-suq Ċiniż jinfetaħ aktar għall-investituri barranin u jitjieb l-ambjent tal-investimenti, titlesta r-reviżjoni tal-lista negattiva dwar l-investiment barrani u jitneħħew ir-restrizzjonijiet għall-kumpaniji Ewropej filwaqt li tissaħħaħ il-protezzjoni tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali u jiġu assigurati kundizzjonijiet ekwi billi jkun hemm aktar trasparenza u regolamentazzjoni aħjar tas-suq tar-RPĊ; jappella li dawn l-impenji jitwettqu;

24.

Itenni l-importanza li jieqfu l-prattiki diskriminatorji kollha kontra l-investituri barranin; ifakkar, f'dan ir-rigward, li dawn ir-riformi se jkunu ta' benefiċċju kemm għan-negozji Ċiniżi u kemm għal dawk Ewropej, speċjalment l-intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju (MSMEs);

25.

Jistlob lill-Kummissjoni tippromwovi r-Regolament Ġenerali ġdid tal-Unjoni dwar il-Protezzjoni tad-Data (GDPR) bħala standard indipensabbli fir-relazzjonijiet kummerċjali tagħha maċ-Ċina; jirrimarka l-ħtieġa ta' djalogu sistematiku maċ-Ċina u ma' sħab oħra tad-WTO dwar ir-rekwiżiti regolatorji relatati mad-diġitalizzazzjoni tal-ekonomiji tagħna u l-impatt tagħha b'diversi aspetti fuq: il-kummerċ, il-ktajjen ta' produzzjoni, is-servizzi diġitali transfruntiera, l-istampar 3D, ix-xejriet tal-konsum, il-pagamenti, it-taxxi, il-protezzjoni tad-data personali, il-kwistjonijiet tad-drittijiet ta' proprjetà, l-għoti u l-protezzjoni ta' servizzi awdjoviżivi, il-midja u l-kuntatti bejn il-persuni;

26.

Jistieden lir-RPĊ tħaffef il-proċess ta' adeżjoni mal-Ftehim tad-WTO dwar l-Akkwisti Pubbliċi u tippreżenta offerta ta' adeżjoni sabiex tagħti lill-kumpaniji Ewropej aċċess għas-suq tagħha fuq bażi ekwivalenti tal-aċċess li l-kumpaniji Ċiniżi diġà jgawdu fl-UE; jiddispjaċih dwar il-fatt li s-suq tal-akkwist pubbliku Ċiniż għadu fil-biċċa l-kbira tiegħu magħluq għal fornituri barranin, filwaqt li n-negozji Ewropej isofru minn diskriminazzjoni u minn nuqqas ta' aċċess għas-suq Ċiniż; jistieden lir-RPĊ tippermetti aċċess nondiskriminatorju lin-negozji Ewropej u lill-ħaddiema dwar l-akkwist pubbliku; jistieden lill-Kunsill jadotta malajr l-Istrument ta' Akkwist Internazzjonali; jistieden lill-Kummissjoni toqgħod attenta għal kuntratti mogħtija lil intrapriżi barranin suspettati li jipprattikaw dumping u tieħu azzjoni, fejn meħtieġ;

27.

Jappella għal kooperazzjoni koordinata mar-RPĊ dwar l-Inizjattiva "Belt and Road" abbażi ta' reċiproċità, żvilupp sostenibbli, governanza tajba, u regoli miftuħa u trasparenti, b'mod partikolari rigward l-akkwist pubbliku; jiddispjaċih, f'dan ir-rigward, dwar il-fatt li l-Memorandum ta' Qbil iffirmat mill-Fond Ewropew tal-Investiment u mis-"Silk Road Fund" tar-RPĊ u dak iffirmat mill-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), mill-Bank Asjatiku tal-Iżvilupp, mill-Bank Asjatiku tal-Investiment fl-Infrastruttura, mill-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp, mill-Bank il-Ġdid għall-Iżvilupp u mill-Bank Dinji għadhom ma tejbux l-ambjent tan-negozju għall-intrapriżi u għall-ħaddiema Ewropej; jiddispjaċih għan-nuqqas ta' valutazzjonijiet tal-impatt professjonali u sostenibbli f'diversi proġetti li għandhom x'jaqsmu mal-"Belt and Road" u jissottolinja l-importanza tal-kwalità tal-investiment, b'mod partikolari fir-rigward tal-effetti pożittivi fuq l-impjiegi, id-drittijiet tal-ħaddiema, il-produzzjoni li tirrispetta l-ambjent, u l-mitigazzjoni tal-bidla fil-klima, skont governanza multilaterali u standards internazzjonali;

28.

Jappoġġja n-negozjati li għaddejjin dwar Ftehim ta' Investiment komprensiv bejn l-UE u r-RPĊ, li tvaraw fl-2013, u jistieden lir-RPĊ tinvolvi ruħha aktar f'dan il-proċess; jistieden liż-żewġ partijiet iġeddu l-isforzi tagħhom biex jagħmlu progress fin-negozjati, immirati biex jiksbu kundizzjonijiet ekwi ġenwini għan-negozji u għall-ħaddiema Ewropej, u jiżguraw reċiproċità fl-aċċess għas-suq, filwaqt li jfittxu li jiksbu dispożizzjonijiet speċifiċi għall-SMEs u l-akkwist pubbliku; jistieden liż-żewġ partijiet, barra minn hekk, jaħtfu l-opportunità mogħtija mill-ftehim ta' investiment sabiex iżidu l-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam tad-drittijiet ambjentali u tax-xogħol u jinkludu kapitlu dwar l-iżvilupp sostenibbli fit-test;

29.

Ifakkar li l-kumpaniji tal-UE jiffaċċjaw għadd dejjem akbar ta' miżuri restrittivi ta' aċċess għas-suq fir-RPĊ minħabba obbligi ta' inizjattivi bi sħab f'diversi setturi tal-industrija u rekwiżiti tekniċi diskriminatorji ulterjuri, li jinkludu lokalizzazzjoni furzata tad-data, u żvelar tal-kodiċi tas-sors, u regoli regolatorji tan-negozju barrani; jilqa', f'dan ir-rigward, l-Avviż dwar Diversi Miżuri rigward il-Promozzjoni ta' Aktar Trasparenza u Użu Attiv tal-Investiment Barrani, maħruġ mill-Kunsill tal-Istat tar-RPĊ fl-2017, iżda jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' skeda ta' żmien biex jintlaħqu l-għanijiet tagħha; jistieden, għalhekk, lill-awtoritajiet Ċiniżi biex iwettqu malajr dawn l-impenji;

30.

lill-UE u lill-Istati Membri tagħha flimkien maċ-Ċina biex jintensifikaw il-kooperazzjoni ħalli jibnu ekonomiji ċirkolari, peress li din il-ħtieġa urġenti saret aktar viżibbli wara d-deċiżjoni leġittima taċ-Ċina li tipprojbixxi importazzjonijiet ta' skart tal-plastik mill-Ewropa; jistieden liż-żewġ sħab jintensifikaw il-kooperazzjoni ekonomika u teknoloġika sabiex jiġi evitat li l-ktajjen ta' produzzjoni globali, il-kummerċ u t-trasport, u s-servizzi turistiċi jikkawżaw akkumulazzjoni inaċċettabbli ta' skart tal-plastik fl-oċeani tagħna;

31.

Jistieden lir-RPĊ tistinka biex ikollha rwol responsabbli fix-xena globali, b'għarfien komplet tar-responsabbiltajiet li jirriżultaw mill-preżenza ekonomika tagħha u mill-prestazzjoni tagħha f'pajjiżi terzi u fis-swieq globali, inkluż billi tagħti l-appoġġ attiv tagħha lis-sistema ta' kummerċ multilaterali bbażata fuq ir-regoli u lid-WTO; jemmen, f'dan il-kuntest ta' ktajjen ta' valur globali, li tensjonijiet kummerċjali internazzjonali li qed jiżdiedu għandhom jiġu solvuti permezz ta' negozjati, filwaqt li tenna l-ħtieġa li jinstabu soluzzjonijiet multilaterali; jappella, f'dan ir-rigward, għat-twettiq tal-obbligi stipulati fil-Protokoll tal-Adeżjoni tar-RPĊ mad-WTO u għall-protezzjoni tal-mekkanizmi operazzjonali tagħha; jissottolinja l-obbligi ta' notifika u trasparenza li jirriżultaw minn ftehimiet tad-WTO fir-rigward ta' sussidji u jesprimi tħassib dwar il-prattika attwali ta' sussidjar dirett jew indirett ta' kumpaniji Ċiniżi; jitlob li l-azzjonijiet u l-isforzi jsiru b'koordinazzjoni ma' sħab kummerċjali ewlenin tal-UE sabiex jiġu indirizzati u eliminati d-distorsjonijiet fis-suq maħluqa mill-istat li jaffettwaw il-kummerċ globali;

32.

Jiddispjaċih għall-fatt li r-RPĊ, minkejja li lestiet il-proċedura għar-riforma tal-metodoloġija Ewropea tal-kalkolu tad-dazji antidumping, għadha ma rtiratx il-każ tagħha kontra l-UE mill-korp tal-appell tad-WTO;

33.

Jesprimi tħassib dwar il-miżuri tariffarji li qed jeskalaw u li qed jittieħdu miċ-Ċina u mill-Istati Uniti;

34.

Jesprimi tħassib dwar l-għadd ta' restrizzjonijiet li l-kumpaniji Ewropej, u l-MSMEs b'mod partikolari, ikomplu jiffaċċjaw fir-RPĊ, inkluż fil-Katalogu tal-Investiment Barrani tal-2017 u fil-Lista Negattiva tal-2017 dwar iż-Żoni ta' Kummerċ Ħieles, kif ukoll f'setturi li jaqgħu taħt il-pjan "Made in China 2025"; jitlob li jkun hemm tnaqqis rapidu ta' dawn ir-restrizzjonijiet sabiex jiġi sfruttat bis-sħiħ il-potenzjal ta' kooperazzjoni u s-sinerġiji bejn l-iskemi tal-Industrija 4.0 fl-Ewropa u l-istrateġija "Made in China 2025", fid-dawl tal-ħtieġa li jiġu ristrutturati s-setturi produttivi tagħna lejn sistemi ta' manifattura intelliġenti, inkluża l-kooperazzjoni fl-iżvilupp u d-definizzjoni ta' standards industrijali rispettivi f'fora multilaterali; ifakkar fl-importanza li jitnaqqsu s-sussidji tal-gvern tar-RPĊ;

35.

Jistieden lir-RPĊ tieqaf tagħmel l-aċċess għas-suq dejjem aktar kondizzjonali fuq it-trasferimenti furzati tat-teknoloġija, kif iddikjarat fid-dokument ta' pożizzjoni tal-2017 tal-Kamra tal-Kummerċ tal-Ujoni Ewropea dwar iċ-Ċina;

36.

Jappella għat-tkomplija tan-negozjati dwar il-Ftehim dwar il-Beni Ambjentali (EGA), abbażi tal-kooperazzjoni produttiva bejn l-UE u r-RPĊ fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-impenn konġunt qawwi lejn l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi; jisħaq fuq il-potenzjal kummerċjali tal-kooperazzjoni teknoloġika dwar teknoloġiji nodfa;

37.

Jinnota bi tħassib il-konklużjonijiet tar-rapport tal-Kummissjoni dwar il-protezzjoni u l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali f'pajjiżi terzi, li jsemmi lir-RPĊ bħala t-tħassib ewlieni; itenni l-ħtieġa li tiġi żgurata protezzjoni għal ekonomija Ewropea bbażata fuq l-għarfien; jistieden lir-RPĊ tiġġieled kontra l-użu illeċitu ta' liċenzji Ewropej minn kumpaniji Ċiniżi;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni tipprevedi l-preżenza tal-Unjoni Ewropea fl-Expo Internazzjonali taċ-Ċina dwar l-Importazzjonijiet li se ssir f'Shanghai f'Novembru 2018, u tipprovdi lill-SMEs, b'mod partikolari, l-opportunità li jesponu ħidmiethom; jistieden lill-Kummissjoni tikkuntattja lill-kmamar tal-kummerċ, b'mod partikolari fl-Istati Membri li bħalissa jinsabu inqas involuti fil-kummerċ maċ-Ċina, sabiex tippromwovi din l-opportunità;

39.

Jesprimi tħassib dwar il-miżuri tal-Istat tar-RPĊ li kkawżaw distorsjonijiet kummerċjali, inkluża l-kapaċità żejda industrijali fis-setturi tal-materja prima, bħal dawk tal-azzar u tal-aluminju, fost oħrajn; ifakkar fl-impenji li saru waqt l-ewwel laqgħa ministerjali tal-Forum Globali dwar il-Kapaċità Eċċessiva tal-Azzar fl-2017 sabiex jitwaqqaf l-għoti ta' sussidji li joħolqu distorsjoni fis-suq, iżda jiddispjaċih li d-delegazzjoni Ċiniża ma tatx data dwar il-kapaċità; jistieden lir-RPĊ biex, tissodisfa l-impenn tagħha li tidentifika u tiżvela data dwar is-sussidji u l-miżuri ta' appoġġ tagħha għall-industriji tal-azzar u tal-aluminju; jirrikonoxxi r-rabta bejn il-kapaċità żejda industrijali globali u ż-żieda f'miżuri kummerċjali protezzjonisti u jkompli jħeġġeġ il-kooperazzjoni multilaterali sabiex jiġi indirizzat it-tħassib strutturali dwar il-kapaċità eċċessiva; jilqa' l-azzjoni tripartitika proposta mill-Istati Uniti, mill-Ġappun u mill-UE fil-livell tad-WTO;

40.

Jenfasizza l-importanza ta' ftehim ambizzjuż bejn l-UE u r-RPĊ dwar l-indikazzjonijiet ġeografiċi (GIs), abbażi tal-ogħla standards internazzjonali, u jilqa' l-aħbar konġunta tal-2017 bejn l-UE u r-RPĊ dwar il-lista ta' 200 indikazzjoni ġeografiċi Ċiniżi u Ewropej, li l-protezzjoni għalihom se tkun is-suġġett ta' negozjati; iqis, madankollu, li peress li n-negozjati tnedew fl-2010, il-lista hija riżultat modest ħafna, u jiddispjaċih għan-nuqqas ta' progress f'dan ir-rigward; jitlob li jkun hemm konklużjoni bikrija tan-negozjati u jħeġġeġ liż-żewġ partijiet jikkunsidraw l-opportunità li jmiss tas-Summit bejn l-UE u r-RPĊ bħala okkażjoni tajba biex jinkiseb progress effettiv għal dan il-għan; itenni l-ħtieġa għal aktar kooperazzjoni fil-qasam tal-miżuri sanitarji u fitosanitarji (SPS) biex jitnaqqsu l-piżijiet fuq l-esportaturi tal-UE;

41.

Jilqa' d-deċiżjoni taċ-Ċina li tittardja b'sena l-implimentazzjoni ta' ċertifikazzjonijiet ġodda għal ikel u xorb importat, li kienu jnaqqsu b'mod drammatiku l-importazzjonijiet tal-ikel mill-UE; jilqa', barra minn hekk, id-dewmien fl-implimentazzjoni ta' standards ġodda għal vetturi elettriċi u jappella għal djalogu sostantiv u aktar koordinazzjoni dwar inizjattivi bħal dawn;

42.

Jirrakkomanda li l-Unjoni u l-Gvern Ċiniż ivaraw inizjattiva konġunta fi ħdan il-G20 sabiex jistabbilixxu Forum Globali dwar il-Kapaċità Eċċessiva tal-Aluminju, b'mandat biex jindirizzaw il-katina sħiħa tal-valur tal-industrija tal-boksajt, tal-alumina u tal-aluminju, inklużi l-prezzijiet tal-materja prima u l-aspetti ambjentali;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni biex b'mod attiv timmonitorja l-miżuri ta' distorsjoni tal-kummerċ Ċiniż, li qed jaffettwaw il-pożizzjonijiet tal-kumpaniji tal-UE fis-swieq globali, u biex tieħu azzjoni xierqa fi ħdan id-WTO u f'fora oħrajn, inkluż permezz ta' soluzzjoni tat-tilwim;

44.

Jinnota li liġi ġdida Ċiniża dwar l-investiment barrani tinsab fil-proċess li tiġi abbozzata; iħeġġeġ lill-partijiet ikkonċernati Ċiniżi jirsistu għal trasparenza, obbligu ta' rendikont, prevedibbiltà u ċertezza legali, u jqisu l-proposti u l-istennijiet tad-djalogu attwali bejn l-UE u ċ-Ċina dwar ir-relazzjoni kummerċjali u ta' investiment;

45.

Jesprimi tħassib dwar il-liġi ġdida dwar iċ-ċibersigurtà, li tinkludi, inter alia, ostakli regolatorji ġodda għall-kumpaniji barranin li jbigħu tagħmir u servizzi tal-IT u tat-telekomunikazzjoni; jiddispjaċih dwar il-fatt li dawn il-miżuri adottati reċentement, flimkien mal-istabbiliment ta' gruppi tal-Partit Komunista Ċiniż fi ħdan kumpaniji privati, inklużi kumpaniji barranin, u miżuri bħalma huma l-liġi dwar l-NGOs, jagħmlu l-ambjent ġenerali tan-negozju fir-RPĊ aktar ostili għal operaturi ekonomiċi barranin u privati;

46.

Jinnota li fl-2016 is-sistema bankarja tar-RPĊ qabżet dik taż-żona tal-euro bħala l-akbar fid-dinja; jistieden lir-RPĊ tippermetti lill-intrapriżi bankarji barranin jikkompetu fuq l-istess livell ma' istituzzjonijiet domestiċi u tikkoopera mal-UE fil-qasam tar-regolamentazzjoni finanzjarja; jilqa' d-deċiżjoni tar-RPĊ li tnaqqas it-tariffi fuq 187 prodott tal-konsumatur u li tneħħi l-livelli limitu ta' sjieda barranija għall-banek;

47.

Ifakkar fir-rapport tiegħu tal-2015, dwar ir-relazzjonijiet bejn l-UE u r-RPĊ, li fiha appella għat-tnedija ta' negozjati għal ftehim bilaterali ta' investiment mat-Tajwan; jirrimarka li l-Kummissjoni diversi drabi ħabbret il-varar ta' negozjati dwar l-investiment ma' Hong Kong u t-Tajwan, iżda jiddispjaċih li fil-fatt għadu ma ġie varat l-ebda negozjar bħal dan; itenni l-appoġġ tiegħu għal ftehim bilaterali ta' investiment mat-Tajwan u Hong Kong; jirrikonoxxi li ż-żewġ sħab jistgħu jaġixxu wkoll bħala punt ta' spinta għan-negozji tal-UE fiċ-Ċina kontinentali;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkoordina mal-Istati Membri, u b'konsultazzjoni tal-Parlament Ewropew, tifformula pożizzjoni Ewropea unika u strateġija ekonomika komuni fir-rigward tar-RPĊ; jistieden lill-Istati Membri kollha jaderixxu b'mod konsistenti ma' din l-istrateġija;

49.

Jissottolinja l-konsegwenzi potenzjali tas-sistema proposta ta' kreditu soċjali għall-ambjent tan-negozju, u jappella biex tiġi implimentata b'mod trasparenti, ġust u ekwu;

50.

Jilqa' l-progress leġiżlattiv fl-UE dwar ir-Regolament (UE) 2017/821 li jistabbilixxi obbligi tad-diliġenza dovuta tal-katina tal-provvista għall-importaturi tal-Unjoni ta' landa, tantalu u tungstenu, il-minerali tagħhom, u deheb li joriġinaw minn żoni affettwati minn kunflitti u ta' riskju għoli, u leġiżlazzjoni simili dwar il-minerali ta' kunflitt fiċ-Ċina bil-għan li tiżgura li l-kummerċ ta' dawn il-minerali ma jiffinanzjax kunflitti armati; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi evitat li l-minerali ta' kunflitt jiġu proċessati fil-mowbajls, fil-karozzi u fil-ġojjellerija tagħna; jistieden kemm lill-Kummissjoni u kemm lill-Gvern Ċiniż jistabbilixxu kooperazzjoni strutturata biex jappoġġjaw l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni l-ġdida u biex jipprevjenu b'mod effikaċi lill-funderiji u lir-raffineriji Ċiniżi u tal-UE milli jużaw minerali ta' kunflitt, jipproteġu lill-ħaddiema tal-minjieri, inklużi t-tfal, milli jiġu abbużati, u jesiġu li l-kumpaniji tal-UE u dawk Ċiniżi jiżguraw li jimportaw dawn il-minerali u l-metalli minn sorsi responsabbli biss.

51.

jinnota li waqt id-Dsatax-il Kungress tal-Partit li nżamm f'Ottubru 2017 u matul l-aħħar sessjoni tal-NPC, is-Segretarju Ġenerali u l-President Xi Jinping, saħħaħ il-pożizzjoni ta' poter tiegħu fi ħdan il-partit, u witta t-triq għall-estensjoni mingħajr limitu tal-mandat tiegħu, u saħħaħ il-kontroll tal-organi tal-partit tal-ħalq fuq l-apparat tal-istat u l-ekonomija, inkluż bil-ħolqien ta' ċelloli tal-partit f'intrapriżi barranin; jinnota li r-riforma radikali korrispondenti tas-sistema politika tar-RPĊ hija akkumpanjata minn bidla ulterjuri fl-enfasi politika lejn politika bbażata fuq sorveljanza mill-qrib fl-oqsma kollha;

52.

Jenfasizza li l-ħolqien tal-Kummissjoni Nazzjonali ta' Sorveljanza, li l-istatus legali tagħha huwa ekwivalenti għal dak tal-qrati u tal-prosekutur pubbliku, jirrappreżenta pass drastiku lejn l-amalgamazzjoni tal-funzjonijiet tal-partijiet u tal-istat, peress li tistabbilixxi korp superviżorju tal-Istat li jirċievi l-ordnijiet tiegħu mill-Kummissjoni Ċentrali għall-Ispezzjoni tad-Dixxiplina (CCDI) li magħha jikkondividi l-uffiċċji u l-persunal; jinsab imħasseb dwar il-konsegwenzi profondi ta' din l-estensjoni tas-sorveljanza tal-partit fuq numru kbir ta' persuni, peress li dan ifisser li l-kampanja kontra l-korruzzjoni tista' tiġi estiża biex jitħarrku mhux biss il-membri tal-partit iżda wkoll l-uffiċjali taċ-ċivil, ibda mill-maniġers tal-kumpaniji tal-istat, sa professuri universitarji u diretturi tal-iskejjel tar-raħal;

53.

Josserva li, filwaqt li għadha qed tinbena s-Sistema Soċjali ta' Kreditu, listi suwed ta' individwi li ma jikkonformawx u entitajiet legali, kif ukoll listi ħomor għal individwi u kumpaniji eċċellenti, jiffurmaw il-qalba tal-istadju ta' implimentazzjoni kurrenti, fejn l-attenzjoni ewlenija hija fuq l-ikkastigar tat-trasgressuri fuq listi suwed u l-premjazzjoni ta' dawk fuq listi ħomor; jinnota li fil-bidu tal-2017 il-Qorti Suprema tal-Poplu taċ-Ċina ddikjarat li aktar minn sitt miljun ċittadin Ċiniż kienu ġew ipprojbiti milli jtiru minħabba atti soċjali ħżiena; jiċħad bil-qawwa x-xandir u ċ-ċanfir pubbliku ta' persuni fuq il-lista s-sewda bħala parti integrali tas-Sistema Soċjali ta' Kreditu; jissottolinja l-importanza u l-ħtieġa ta' djalogu bejn l-istituzzjonijiet tal-UE u l-kontrapartijiet Ċiniżi tagħhom dwar il-konsegwenzi soċjali serji kollha ta' dan l-ippjanar ċentrali kif ukoll dwar l-esperimenti lokali tas-Sistema Soċjali ta' Kreditu;

54.

Jesprimi tħassib enormi dwar is-sistemi massivi ta' sorveljanza taċ-ċiberspazju taċ-Ċina, u jitlob l-adozzjoni ta' regolament dwar id-drittijiet ta' privatezza infurzabbli; jikkundanna r-repressjoni kontinwa fuq il-libertà tal-internet mill-awtoritajiet Ċiniżi, b'mod partikolari l-libertà ta' aċċess għal siti web barranin, u jiddispjaċih għall-politika ta' awtoċensura li ġiet adottata minn xi kumpaniji tal-Punent li joperaw fiċ-Ċina; ifakkar li tmienja minn fost l-aktar 25 sit web popolari fid-dinja huma bblukkati fiċ-Ċina, inklużi siti web ta' kumpaniji ewlenin tal-IT;

55.

Jirrimarka li d-dikjarazzjoni ta' Xi dwar l-importanza ewlenija ta' "stabbiltà fit-tul" għas-suċċess tal-BRI f'Xinjiang wasslet biex jiġu intensifikati l-istrateġiji ta' kontroll li ilhom għaddejjin u li ssaħħew b'firxa ta' innovazzjonijiet teknoloġiċi u b'żieda rapida fin-nefqa dwar is-sigurtà domestika, u l-użu ta' miżuri kontra t-terroriżmu biex jiġu kkriminalizzati l-kontestazzjoni u l-individwi dissidenti bl-użu tal-applikazzjoni ta' definizzjoni wiesgħa ta' terroriżmu; jinsab imħasseb dwar l-implimentazzjoni mill-Istat ta' miżuri li jiżguraw "is-superviżjoni komprensiva" tar-reġjun permezz tal-installazzjoni tas-sorveljanza elettronika Ċiniża "Skynet" f'żoni urbani ewlenin, l-installazzjonijiet ta' trackers tal-GPS fil-vetturi bil-mutur kollha, l-użu ta' scanners ta' rikonoxximent tal-wiċċ fil-punti ta' kontroll u fl-istazzjonijiet tal-ferrovija u fil-pompi tal-petrol, u l-isforz ta' ġbir tad-demm mill-pulizija ta' Xinjiang biex tkompli tiġi estiża d-databażi tad-DNA taċ-Ċina; jesprimi l-preokkupazzjoni kbira tiegħu dwar il-bgħit ta' eluf ta' Uyghurs u ta' Każakistani etniċi f' "kampijiet ta' riedukazzjoni" politika, skont analiżi tad-data miġbura permezz ta' sistema ta' "pulizija preventiva", anke għas-sempliċi l-fatt li wieħed ikun ivvjaġġa barra mill-pajjiż jew inkella jekk jitqies li huwa devot wisq; jiġġudika li l-proklamazzjoni ta' Xi tgħid li BRI se "tibbenefika lil persuni madwar id-dinja kollha" peress li se tkun ibbażata fuq "l-ispirtu tat-Triq tal-Ħarir" jiġifieri dak ta' "paċi u kooperazzjoni, ftuħ u inklużività", s'issa għadha 'l bogħod mir-realtà ffaċċjata mill-Uyghurs u mill-Każakistani etniċi f'Xinjiang; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jilliberaw lil dawk li allegatament ġew detenuti minħabba t-twemmin tagħhom jew minħabba l-prattiki kulturali u l-identitajiet tagħhom;

56.

Jisħaq li t-tisħiħ istituzzjonali u finanzjarju tad-diplomazija Ċiniża jirrifletti l-prijorità għolja mogħtija minn Xi Jimping lill-politika barranija bħala parti mill-viżjoni tiegħu biex iċ-Ċina tinbidel f'setgħa globali sal-2049; jinnota li ċ-ċaqliq tar-responsabbiltà għall-affarijiet barranin, li sar matul l-aħħar sessjoni tal-NPC, jixhed ir-rwol dejjem akbar tal-politika barranija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-Partit; jissottolinja l-fatt li l-istabbiliment tal-Aġenzija ta' Kooperazzjoni Internazzjonali għall-Iżvilupp tal-Istat huwa turija tal-importanza qawwija li t-tmexxija ta' Xi tattribwixxi għat-tisħiħ tal-interessi globali ta' sigurtà tagħha permezz ta' mezzi ekonomiċi, pereżmpju bi BRI "bi skop aħjar"; jikkonkludi, għalhekk, li matul il-ħames snin li jmiss, iċ-Ċina se tkun aktar preżenti u aktar parteċipi barra minn xtutha, permezz ta' inizjattivi diplomatiċi u ekonomiċi li għalihom l-UE u l-Istati Membri jridu jsibu risposti u strateġiji komuni;

57.

Jenfasizza l-importanza li jiġu żgurati l-paċi u s-sigurtà fl-Ibħra tan-Nofsinhar u tal-Lvant taċ-Ċina għall-istabbiltà fir-reġjun; jissottolinja l-importanza li tiġi żgurata l-libertà u s-sikurezza tat-tbaħħir fir-reġjun għal ħafna stati Asjatiċi u Ewropej; jinnota li l-istrutturi li tlestew matul l-aħħar sena fuq artijiet kemm fil-gżejjer Spraatlys kif ukoll fil-gżejjer Parakels fil-Baħar tan-Nofsinhar taċ-Ċina jinkludu ħangars kbar tul runways twal 3 km, xelters rinfurzati għal pjattaformi ta' missili, żoni kbar ta' ħżin taħt l-art, ħafna bini amministrattiv, tagħmir ta' imblukkar radjufoniku militari, netwerks kbar ta' radar bi frekwenza għolja u radaru sensuri li jkopru lil hinn mill-orizzont, u li dan kollu jindika fażi ta' konsolidament u ta' tisħiħ ulterjuri ta' kapaċitajiet ta' sorveljanza fit-tul u militari, filwaqt li l-militarizzazzjoni ulterjuri tal-gżejjer permezz ta' kollokament ta' pjattaformi militari saħansitra aktar avvanzati jistgħu jservu għal skopijiet ta' ritaljazzjoni potenzjali għal azzjonijiet legali ġodda jew għal preżenza navali internazzjonali estiża; jistieden liċ-Ċina u l-ASEAN iħaffu l-konsultazzjonijiet dwar il-Kodiċi ta' Kondotta għas-soluzzjoni paċifika ta' tilwim u l-kontroversji f'dan il-qasam; jinsisti li l-kwistjoni għandha tiġi solvuta skont il-liġi internazzjonali taħt il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Baħar (UNCLOS); jenfasizza li l-UE u l-Istati Membri tagħha, bħala partijiet kontraenti għall-UNCLOS, jirrikonoxxu d-deċiżjoni tat-Tribunal tal-Arbitraġġ; itenni l-appell tiegħu liċ-Ċina biex taċċetta d-deċiżjoni tat-Tribunal; jissottolinja li l-UE tixtieq iżżomm l-ordni internazzjonali abbażi tal-istat tad-dritt;

58.

Huwa mħasseb ħafna dwar it-tnaqqis tal-ispazju ta' manuvrar għas-soċjetà ċivili minn meta Xi Jinping tela' fil-poter fl-2012, b'mod partikolari fid-dawl tal-Liġi dwar il-Ġestjoni tal-NGOs Barranin li daħlet fis-seħħ fit-1 ta' Jannar 2017, li tqiegħed lill-NGOs barranin kollha, inklużi t-think tanks u istituzzjonijiet akkademiċi, taħt piż amministrattiv u pressjoni ekonomika aktar qawwija u taħt il-kontroll strett tal-Unità ta' Sorveljanza affiljata mal-Ministeru tas-Sigurtà Pubblika, dan b'impatt negattiv qawwi fuq l-operat u l-finanzjament tagħhom; jistenna li l-NGOs Ewropej fiċ-Ċina jgawdu mill-istess libertajiet li jgawdu l-NGOs taċ-Ċina fl-UE; jitlob lill-awtoritajiet Ċiniżi li jirrevokaw il-leġiżlazzjoni restrittiva bħal-Liġi dwar l-NGOs Barranin, li hija inkonsistenti mad-dritt ta' libertà ta' assoċjazzjoni, ta' opinjoni u ta' espressjoni;

59.

jinsisti li l-awtoritajiet Ċiniżi jridu jiggarantixxu li dawk kollha li jinsabu f'detenzjoni jiġu ttrattati f'konformità mar-regoli internazzjonali u li għandhom jiġu pprovduti b'aċċess għal konsulent legali u għal trattament mediku, f'konformità mal-Korp ta' Prinċipji tan-NU għall-Protezzjoni tal-Persuni Kollha taħt Kull Formola ta' Detenzjoni jew Priġunerija;

60.

Iħeġġeġ liċ-Ċina hekk kif qed joqrob l-20 anniversarju tal-firma tagħha tal-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi, biex tirratifikah u tiżgura l-implimentazzjoni sħiħa tiegħu, anke billi ttemm kull prattika abbużiva u tadotta l-leġiżlazzjoni tiegħu kif meħtieġ;

61.

Jikkundanna l-użu tal-piena tal-mewt, u jfakkar li ċ-Ċina eżegwit sentenzi tal-mewt fuq aktar persuni mill-pajjiżi l-oħrajn kollha flimkien u fl-2016 eżegwiet aktar minn 2 000 sentenza tal-mewt; iħeġġeġ liċ-Ċina tixħet dawl dwar l-iskala tal-eżekuzzjonijiet fil-pajjiż u tiżgura transparenza ġudizzjarja; jistieden lill-UE tqawwi l-isforzi diplomatiċi tagħha u tesiġi r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-abolizzjoni tal-piena tal-mewt;

62.

Huwa mħasseb ħafna għall-fatt li l-kontenut ewlieni tar-regolamenti reliġjużi l-ġodda se jwassal biex ir-reliġjonijiet u l-assoċjazzjonijiet etiċi mhux reliġjużi kollha, irrispettivament minn jekk humiex awtorizzati jew le, jiġu ttimbrati mill-Gvern Ċiniż; jissottolinja l-fatt li hemm ħafna kongregazzjonijiet ta' knejjes fid-djar fiċ-Ċina li jirrifjutaw, għal raġunijiet teoloġiċi, li jingħaqdu fil-Moviment Patrijottiku Protestant u fil-Kunsill Nisrani sanzjonati mill-istat u mill-partit; jappella lill-Gvern Ċiniż jippermetti lil bosta knejjes fid-djar li huma lesti li jirreġistraw sabiex jagħmlu dan direttament tad-Dipartiment għall-Affarijiet Ċivili tal-gvern, sabiex jiġu protetti d-drittijiet u l-interessi tagħhom bħala organizzazzjonijiet soċjali;

63.

Iħeġġeġ liċ-Ċina tirrevedi l-politiki tagħha fit-Tibet; jappella liċ-Ċina tirrevedi u temenda l-liġijiet, ir-regolamenti u l-miżuri li għaddew f'dawn l-aħħar snin li jxekklu bil-qawwa l-eżerċizzju tad-drittijiet ċivili u politiċi tat-Tibetani, inkluża l-libertà tal-espressjoni u l-libertà reliġjuża tagħhom; iħeġġeġ lill-mexxejja taċ-Ċina jkomplu jfasslu politiki ta' żvilupp u ambjentali li jirrispettaw id-drittijiet ekonomiċi, soċjali u kulturali tat-Tibetani u li jinkludu l-popolazzjonijiet lokali, bi qbil mal-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti; jappella lill-gvern taċ-Ċina jinvestiga l-każijiet kontinwi ta' għajbien infurzat, tortura u trattament ħażin ta' Tibetani u jirrispetta d-drittijiet tagħhom għal-libertà ta' assoċjazzjoni, għal-liberta ta' għaqda paċifika u għal-libertà tar-reliġjon u tat-twemmin, b'konformità mal-istandards internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li d-degradazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fit-Tibet għandha titqajjem sistematikament f'kull Summit UE-Ċina; jitlob li jitkompla d-djalogu kostruttiv bejn l-awtoritajiet tal-Gvern Ċiniż u r-rappreżentanti tal-poplu Tibetan; iħeġġeġ liċ-Ċina tagħti lid-diplomatiċi, lill-ġurnalisti u liċ-ċittadini tal-UE aċċess mingħajr xkiel għat-Tibet b'sens ta' reċiproċità għall-aċċess ħieles u miftuħ għall-vjaġġaturi Ċiniżi fit-territorji kollha tal-Istati Membri tal-UE; jappella lill-awtoritajiet Ċiniżi jippermettu lit-Tibetani fit-Tibet jivvjaġġaw b'mod ħieles u biex jirrispettaw id-dritt ta' dawn tal-aħħar għal-libertà ta' moviment; Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ċiniżi jħallu lill-osservaturi indipendenti, inkluż lill-Kummissarja Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem jkollhom aċċess għat-Tibet; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE jikkunsidraw serjament il-kwistjoni ta' aċċess għat-Tibet fid-diskussjonijiet dwar ftehim ta' faċilitazzjoni tal-viża UE-Ċina;

64.

Jinnota li r-Rapport Annwali għall-2017 dwar ir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong (SAR) mir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà u tal-Kummissjoni Ewropea jikkonkludi li minkejja xi sfidi, ġeneralment il-prinċipju ta' "pajjiż wieħed, żewġ sistemi" ħadem tajjeb, li l-istat tad-dritt huwa sovran u l-liberta tal-informazzjoni hija ġeneralment irrispettata, iżda dan ir-rapport jesprimi tħassib ukoll dwar it-tħassir gradwali tal-prinċipju ta' "pajjiż wieħed, żewġ sistemi", li jwassal għal mistoqsijiet leġittimi dwar l-implimentazzjoni tiegħu u dwar il-grad għoli ta' awtonomija ta' Hong Kong fit-tul; jissottolinja lir-Rapport Annwali josserva li saru aktar prominenti żewġ tendenzi negattivi rigward il-libertà tal-espressjoni u l-libertà tal-informazzjoni, partikolarment l-awtoċensura fir-rapportar dwar l-iżviluppi ta' politika domestika u barranija u l-pressjoni fuq il-ġurnalisti; jappoġġja bis-sħiħ is-sostenn tal-UE lill-awtoritajiet tal-Hong Kong SAR u tal-Gvern Ċentrali biex terġa' tibda r-riforma elettorali bi qbil mal-Liġi Bażika u biex jintlaħaq ftehim dwar sistema elettorali li tkun demokratika, ġusta, miftuħa u trasparenti; jissottolinja li l-poplu ta' Hong Kong għandu d-dritt leġittimu li jkompli jafda fuq ġudikatura li hija fdata, fejn l-istat tad-dritt hu sovran u fejn hemm livelli baxxi ta' korruzzjoni, trasparenza, drittijiet tal-bniedem, libertà ta' opinjoni, u standards għoljin ta' saħħa u sikurezza pubblika; jissottolinja li r-rispett sħiħ tal-awtonomija ta' Hong Kong jista' jipprovdi mudell għal proċess ta' riformi politiċi demokratiċi profondi fiċ-Ċina u għal-liberalizzazzjoni gradwali u l-ftuħ tas-soċjetà Ċiniża;

65.

Jistieden lill-Unjoni Ewropea u lill-Istati Membri tagħha biex jagħmlu ħilithom biex iħeġġu lir-RPĊ biex iżżomm lura minn aktar provokazzjoni militari fil-konfront tat-Tajwan u milli tipperikola l-paċi u l-istabbiltà fl-Istrett tat-Tajwan; jenfasizza li t-tilwim kollu bejn naħa u oħra tal-Istrett għandu jiġi riżolt b'mezzi paċifiċi abbażi tad-dritt internazzjonali; Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar id-deċiżjoni unilaterali min-naħa taċ-Ċina biex tibda tuża rotot ġodda ta' titjiriet fuq l-Istrett ta' Taiwan; jinkoraġġixxi t-tkomplija ta' djalogi uffiċjali bejn Beijing u Tajpej; itenni l-appoġġ konsistenti tiegħu għall-parteċipazzjoni sinifikanti tat-Tajwan f'organizzazzjonijiet internazzjonali, bħall-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) u l-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO), fejn l-esklużjoni kontinwi tat-Tajwan mhijiex konformi mal-interessi tal-UE;

66.

Ifakkar li bħala l-akbar sieħba kummerċjali tal-Korea ta' Fuq u s-sors ewlieni tal-ikel u tal-enerġija, iċ-Ċina għadha qed taqdi rwol ewlieni biex flimkien mal-komunità internazzjonali, tindirizza l-provokazzjonijiet ta' theddid globali tal-Korea ta' Fuq; Jilqa' għalhekk l-inklinazzjoni reċenti murija miċ-Ċina biex tinforza uħud mis-sanzjonijiet internazzjonali kontra Pyongyang, inkluża s-sospensjoni tal-importazzjonijiet tal-faħam mill-Korea ta' Fuq u r-restrizzjoni ta' attivitajiet finanzjarji ta' individwi u negozji mill-Korea ta' Fuq kif ukoll restrizzjonijiet kummerċjali fuq it-tessuti u l-frott tal-baħar; jilqa' wkoll l-isforzi ta' Beijing biex jiġi stabbilit djalogu ma' Pyongyang; Iħeġġeġ lill-UE titkellem b'unità maċ-Ċina sabiex taqdi rwol kostruttiv biex jingħata appoġġ għas-summit inter-Korean li jmiss, kif ukoll għas-summit bejn il-Korea ta' Fuq u l-Istati Uniti, bil-għan li tassisti b'mod attiv fid-denuklearizzazzjoni verifikabbli tal-Korea ta' Fuq u fl-istabbiliment ta' paċi permanenti fuq il-peniżola Koreana;

67.

Ifaħħar liċ-Ċina talli nfurzat s-sanzjonijiet kontra l-Korea ta' Fuq; jappella liċ-Ċina sabiex b'mod kostruttiv tikkontribwixxi biex tinstab soluzzjoni fil-peniżola Koreana u tkompli tapplika s-sanzjonijiet kontra l-Korea ta' Fuq sakemm din twettaq progress sinifikanti biex tirrinunzja għall-armi nukleari tagħha, tibdel ir-retorika tagħha fil-konfront tal-Korea t'Isfel u l-Ġappun u tibda tirrispetta d-drittijiet tal-bniedem;

68.

Jissottolinja l-importanza tal-isforzi taċ-Ċina biex tikseb il-paċi, is-sigurtà u l-istabbiltà fil-Peniżola Koreana;

69.

Jilqa' l-impenn taċ-Ċina għall-isforzi ta' żamma tal-paċi tan-Nazzjonijiet Uniti u tal-Unjoni Afrikana; jirrimarka li l-UE għandha l-għan li ssaħħaħ l-impenn tagħha maċ-Ċina dwar il-politika barranija u l-kwistjonijiet ta' sigurtà billi tħeġġeġ liċ-Ċina timmobilizza r-riżorsi diplomatiċi tagħha u riżorsi oħra biex tappoġġja s-sigurtà internazzjonali, u tikkontribwixxi għall-paċi u s-sigurtà fil-viċinat tal-UE abbażi tad-dritt internazzjonali; jinnota li l-kooperazzjoni maċ-Ċina fil-qasam tal-kontroll tal-esportazzjoni, id-diżarm, il-kwistjonijiet tan-nonproliferazzjoni u d-denuklearizzazzjoni tal-peniżola Koreana hija essenzjali biex tiġi żgurata l-istabbiltà fir-reġjun tal-Asja tal-Lvant;

70.

Jilqa' l-għan taċ-Ċina li tiżviluppa f'ekonomija sostenibbli; Jenfasizza li l-UE tista' tappoġġja l-programm ta' riforma ekonomika taċ-Ċina bl-għarfien tagħha; Jissottolinja li ċ-Ċina hija sieħba ewlenija għall-UE fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-isfidi ambjentali globali; għandu l-ħsieb li jaħdem flimkien maċ-Ċina biex titħaffef l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi dwar il-Klima;

71.

Jilqa' r-riformi mwettqa miċ-Ċina mit-tnedija tagħha tal-approċċ favur "ċivilizzazzjoni ekoloġika"; iqis l-istatus speċjali mogħti lill-NGOs ambjentali fil-qrati, il-verifiki tal-impatt ambjentali tal-ħidma tal-uffiċjali u l-investiment kbir fl-elettromobbiltà u fl-enerġija nadifa bħala riformi fid-direzzjoni t-tajba;

72.

Jilqa' l-pjan ta' azzjoni tal-2016 taċ-Ċina biex tindirizza r-reżistenza antimikrobika; jenfasizza l-importanza ta' kooperazzjoni bejn iċ-Ċina, li tammonta għal nofs il-konsum dinji annwali tal-mediċina antimikrobika, u l-UE, f'li tiġi indirizzata din it-theddida globali; jinsisti li d-dispożizzjonijiet dwar il-benessri tal-annimali għandhom jiġu inklużi fi ftehimiet kummerċjali bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċina;

73.

Jieħu nota tad-deċiżjoni taċ-Ċina li tipprojbixxi l-importazzjoni ta' skart solidu, li tenfasizza l-importanza tal-proċess tat-tfassil, il-produzzjoni, it-tiswija, l-użu mill-ġdid u r-riċiklaġġ tal-prodotti, b'enfasi partikolari fuq il-produzzjoni u l-użu tal-plastik; ifakkar fit-tentattiv riċenti min-naħa taċ-Ċina biex tipprojbixxi l-esportazzjoni ta' elementi terrestri rari u jitlob lill-Kummissjoni tqis l-interdipendenza tal-ekonomiji globali meta tipprijoritizza l-politiki tal-UE;

74.

Jemmen li jista' jkun hemm skop, interess u ħtieġa għall-UE u l-ASEAN sabiex jaħdmu flimkien sabiex jiżviluppaw strateġija b'ekonomija ċirkolari konġunta; jemmen li ċ-Ċina jista' jkollha rwol ewlieni fit-teħid 'il quddiem ta' din l-inizjattiva fl-ASEAN;

75.

Jargumenta li ċ-Ċina u l-Unjoni Ewropea se jibbenefikaw mill-promozzjoni tas-sostenibbiltà fl-ekonomiji tagħhom u mill-iżvilupp ta' bijoekonomija ċirkolari, sostenibbli u multisettorjali;

76.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-ftehim biex tiżdied il-kooperazzjoni dwar ir-riċerka u l-innovazzjoni f'inizjattivi ewlenin bħal dawk dwar l-ikel, l-agrikoltura u l-bijoteknoloġiji, l-ambjent u l-urbanizzazzjoni sostenibbli, it-trasport fuq l-art, l-avjazzjoni aktar sikura u aktar ekoloġika, u l-bijoteknoloġiji għall-ambjent u s-saħħa tal-bniedem li ntlaħaq qbil dwarhom matul it-tielet Djalogu dwar il-Kooperazzjoni fl-Innovazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina f'Ġunju 2017 u l-Pjan Direzzjonali korrispondenti għall-kooperazzjoni Xjentifika u Teknoloġika UE-Ċina ta' Ottubru 2017; jistieden lill-UE u liċ-Ċina jkomplu dawn l-isforzi u jpoġġu fil-prattika r-riżultati tal-proġetti ta' riċerka u ta' żvilupp;

77.

Jirrimarka li l-UE u ċ-Ċina huma dipendenti ħafna fuq il-fjuwils fossili u flimkien jammontaw għal madwar terz tat-total tal-konsum globali, li jpoġġi liċ-Ċina fuq nett fil-klassifikazzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) f'dak li jirrigwardja t-tniġġis fatali tal-arja ta' barra; jenfasizza li żieda fil-kummerċ ta' prodotti tal-bijoekonomija magħmula minn materjali rinnovabbli tista' tgħin fit-tnaqqis tad-dipendenza fuq il-fossili tal-ekonomiji taċ-Ċina u tal-Unjoni; jitlob lill-UE u liċ-Ċina jsaħħu r-relazzjonijiet tagħhom f'oqsma oħra ta' mitigazzjoni tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra bħall-mobbiltà elettrika, l-enerġiji rinnovabbli u l-effiċjenza enerġetika, biex ikomplu u jwessgħu l-Pjan direzzjonali dwar il-kooperazzjoni fl-enerġija bejn l-UE u ċ-Ċina lil hinn mill-2020 u biex jintensifikaw l-isforzi konġunti dwar l-iżvilupp ta' strumenti għal finanzi ekoloġiċi, b'mod speċjali l-finanzjament għall-klima; jitlob liċ-Ċina u lill-UE biex jesploraw u jippromwovu l-ippjanar minn qabel u l-iżvilupp ta' linji ta' trażmissjoni tal-elettriku transkonfinali bl-użu ta' teknoloġija b'kurrent dirett b'vultaġġ għoli sabiex jagħmlu s-sorsi tal-enerġija rinnovabbli aktar aċċessibbli;

78.

Iħeġġeġ lill-UE u liċ-Ċina jkomplu bis-sħubija tagħhom dwar l-urbanizzazzjoni sostenibbli inkluż f'oqsma bħat-trasport nadif, it-titjib fil-kwalità tal-arja, l-ekonomija ċirkolari u l-ekodisinn; jenfasizza l-ħtieġa ta' miżuri ulterjuri għall-protezzjoni ambjentali, filwaqt li jitqies li aktar minn 90 % tal-bliet ma jikkonformawx mal-istandard nazzjonali ta' tniġġis tal-arja ta' PM 2.5, u li fiċ-Ċina, aktar minn miljun ruħ imutu kull sena minħabba mard relatat mat-tniġġis tal-arja;

79.

Jissottolinja l-interess reċiproku tal-UE u ċ-Ċina fil-promozzjoni ta' żvilupp b'emissjonijiet baxxi tal-karbonju u fl-indirizzar tal-emissjonijiet ta' gassijiet serra fi swieq tal-enerġija trasparenti, pubbliċi u rregolati tajjeb; jemmen fil-valur ta' sħubijiet strateġiċi bejn l-UE u ċ-Ċina bħala neċessarji għall-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi u għal ġlieda effettiva kontra t-tibdil fil-klima; jistieden lill-UE u liċ-Ċina jużaw il-piż politiku tagħhom biex jippromwovu l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Pariġi kif ukoll l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) u jħeġġeġ approċċ kooperattiv waqt il-Konferenza tal-Partijiet tal-UNFCCC kif ukoll il-Forum Politiku Għoli tan-NU; jistieden liż-żewġ naħat jadottaw dikjarazzjoni konġunta dwar it-tibdil fil-klima biex jintwera l-impenn komuni tagħhom għal implimentazzjoni b'saħħitha tal-Ftehim ta' Pariġi u parteċipazzjoni attiva fid-Djalogu ta' Talanoa 2018 kif ukoll fil-COP24; iħeġġeġ liż-żewġ naħat jaqdu rwol responsabbli fin-negozjati internazzjonali billi jikkontribwixxu għall-għan li jiġi limitat it-tisħin globali permezz tal-politiki dwar il-klima interni rispettivi tagħhom kif ukoll billi l-kontribuzzjonijiet finanzjarji jilħqu l-mira ta' USD 100 biljun kull sena sal-2020 għall-mitigazzjoni u l-adattament;

80.

Jilqa' l-varar ta' skema nazzjonali għan-negozjar tal-emissjonijiet fiċ-Ċina f'Diċembru 2017; jieħu nota tal-kooperazzjoni b'suċċess matul il-fażi ta' tħejjija bejn iċ-Ċina u l-UE li għamlet dan il-varar possibbli; jirrikonoxxi r-rieda tat-tmexxija Ċiniża li tnaqqas l-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u jistenna b'interess ir-riżultati tal-ħidma kontinwa fuq il-monitoraġġ, ir-rapportar u l-verifika, li hija essenzjali għall-funzjonament tajjeb tas-sistema; jenfasizza l-importanza tal-azzjoni mal-ekonomija kollha dwar it-tibdil fil-klima, u jilqa' l-għan li tespandi l-kopertura tagħha biex tinkludi setturi industrijali u ttejjeb l-arranġamenti kummerċjali tas-sistema; jistieden lill-UE u liċ-Ċina jkomplu s-sħubija tagħhom fi ħdan il-proġett ta' kooperazzjoni għall-iżvilupp tas-suq tal-karbonju taċ-Ċina biex dan isir strument effettiv li joħloq inċentivi sinifikanti għat-tnaqqis tal-emissjonijiet u biex jallinja ruħu aktar mas-sistema tal-UE għall-iskambju ta' kwoti tal-emissjonijiet; jistieden liż-żewġ naħat ikomplu jippromwovu mekkaniżmi tal-ipprezzar tal-karbonju f'pajjiżi u reġjuni oħrajn billi jużaw l-esperjenzi proprji u l-għarfien espert tagħhom u billi jiskambjaw l-aħjar prattika kif ukoll billi jinvolvu ruħhom fi sforzi għall-bini ta' kooperazzjoni bejn swieq tal-karbonju eżistenti sabiex jaħdmu lejn kundizzjonijiet ekwi fil-livell globali;

81.

Jittama li ċ-Ċina se tirfed it-tkabbir ekonomiku mid-degradazzjoni ekoloġika, billi tinkorpora l-protezzjoni tal-bijodiversità fl-istrateġiji globali tagħha li għaddejjin bħalissa, tiffaċilita l-kisba tal-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli u l-SDGs, u timplimenta l-projbizzjoni tal-kummerċ fl-avorju b'mod effikaċi; jirrikonoxxi l-ħidma li saret mill-Mekkaniżmu ta' Koordinazzjoni Bilaterali bejn l-UE u ċ-Ċina (BCM) dwar l-Infurzar tal-Liġi tal-Foresti u l-Governanza (FLEG) biex jiġi miġġieled globalment il-qtugħ illegali tas-siġar; iħeġġeġ liċ-Ċina, madankollu, tinvestiga l-kummerċ sinifikanti mhux dokumentat fl-injam bejn l-Istati firmatarji tal-Ftehim ta' Sħubija Volontarja FLEGT u ċ-Ċina;

82.

Jirrakkomanda l-adozzjoni ta' linji gwida ta' politika Ċiniżi obbligatorji dwar investimenti responsabbli tal-forestrija barranin li għandhom jiġu implimentati b'mod konġunt mal-pajjiżi fornituri, bl-involviment ta' kumpaniji Ċiniżi fl-indirizzar tal-kummerċ illegali tal-injam.

83.

Jilqa' l-fatt li ċ-Ċina u l-UE ffirmaw Memorandum ta' Qbil (MtQ) fuq il-politika dwar l-ilma, bil-għan li jsaħħu d-djalogu dwar l-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni għall-protezzjoni tar-riżorsi tal-ilma; jappoġġja bil-qawwa d-Dikjarazzjoni ta' Turku ta' Settembru 2017 iffirmata mill-UE u miċ-Ċina, li enfasizzat li l-governanza tajba tal-ilma għandha tagħti prijorità lill-ekoloġija u lill-iżvilupp ekoloġiku, tpoġġi l-konservazzjoni tal-ilma f'pożizzjoni prominenti, u tirrestawra l-ekosistemi tal-ilma; u jissottolinja li l-MtQ dwar l-istabbiliment ta' Djalogu bejn l-UE u ċ-Ċina dwar il-Politika dwar l-Ilma mhux biss jarrikkixxi l-kontenut ta' sħubija strateġika bejn iċ-Ċina u l-UE, iżda jispeċifika wkoll id-direzzjoni, il-kamp ta' applikazzjoni, il-metodoloġija u l-arranġamenti finanzjarji għall-kooperazzjoni;

84.

Jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tal-proġett ta' kooperazzjoni ffinanzjat mill-Kummissjoni bejn l-organizzazzjonijiet Ewropej u Ċiniżi, implimentat fl-2014-2017 taħt l-awspiċi tal-Istrument għall-Kooperazzjoni dwar is-Sikurezza Nukleari (INSC), fil-valutazzjoni tal-istandards u tal-arranġamenti tal-ġestjoni ta' emerġenza radjoloġika u nukleari fiċ-Ċina u fit-tisħiħ tal-kapaċitajiet tal-Istitut ta' Riċerka dwar it-Teknoloġija tal-Enerġija Nukleari Ċiniż fl-oqsma ta' linji gwida għall-ġestjoni f'każ ta' inċidenti serji;

85.

Iħeġġeġ lill-investituri Ċiniżi u Ewropej jadottaw standards globali aħjar ta' responsabbiltà soċjali u ambjentali u sabiex itejbu l-istandards ta' sikurezza tal-industriji tagħhom ta' estrazzjoni madwar id-dinja; itenni li, fir-rigward tan-negozjati dwar Ftehim Komprensiv dwar l-Investiment (CAI) maċ-Ċina, l-Unjoni Ewropea jeħtiġilha tappoġġja inizjattivi ta' żvilupp sostenibbli billi tinkoraġġixxi l-investiment responsabbli u tippromwovi standards ambjentali u tax-xogħol fundamentali; jitlob lill-awtoritajiet Ċiniżi u Ewropej joħolqu inċentivi li jinkoraġġixxu lill-kumpaniji tal-estrazzjoni Ċiniżi u Ewropej iwettqu l-attivitajiet tagħhom f'pajjiżi fil-fażi tal-iżvilupp f'konformità mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem u sabiex jinkoraġġixxu l-investiment fil-bini tal-kapaċità għal trasferiment ta' għarfien, it-trasferiment tat-teknoloġija u tar-reklutaġġ lokali;

86.

Jilqa' t-tħabbira min-naħa taċ-Ċina fil-kuntest tal-One Planet Summit f'Diċembru 2017 li kienet se tagħmel aktar trasparenti l-impatti ambjentali tal-kumpaniji fiċ-Ċina u tal-investimenti Ċiniżi barra mill-pajjiż; jinsab imħasseb dwar il-fatt li proġetti ta' infrastruttura bħall-Inizjattiva "One Belt One Road (OBOR)" miċ-Ċina jista' jkollhom impatt negattiv fuq l-ambjent u l-klima, u jistgħu jwasslu għal użu akbar ta' fjuwils fossili f'pajjiżi oħra involuti jew milquta mill-iżvilupp tal-infrastruttura; jitlob lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri jwettqu valutazzjonijiet tal-impatt ambjentali u jinkludu klawżoli ta' sostenibbiltà f'kull proġett ta' kooperazzjoni fi ħdan il-qafas OBOR; jinsisti fuq it-twaqqif ta' kumitat konġunt, magħmul minn rappreżentanti tal-pajjiżi involuti u tal-partijiet terzi, biex jissorvelja l-impatt fuq l-ambjent u l-klima; jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva tal-Kummissjoni u tas-SEAE biex ifasslu strateġija ta' konnettività UE-Asja fl-ewwel nofs tal-2018; jinsisti li din l-istrateġija għandha tinkludi impenji qawwija favur is-sostenibbiltà, il-protezzjoni ambjentali u l-azzjoni dwar il-klima;

87.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-progress taċ-Ċina fit-titjib tal-istandards tas-sikurezza tal-ikel, li huwa element ewlieni għall-protezzjoni tal-konsumaturi Ċiniżi u l-prevenzjoni tal-frodi alimentari; jenfasizza li t-titjib fl-għoti tas-setgħa lill-konsumaturi huwa pass importanti fiż-żieda ta' kultura tal-konsumatur fiċ-Ċina;

88.

Iħeġġeġ lill-pulizija u lis-servizzi tal-infurzar tal-liġi Ċiniżi u Ewropej jieħdu azzjoni komuni biex tiġi jikkontrollaw l-esportazzjoni ta' drogi illegali u sabiex jikkondividu l-intelligence dwar it-traffikar tad-droga permezz tal-iskambju ta' informazzjoni sabiex jiġu identifikati individwi u netwerks kriminali; jinnota li, skont l-istudju intitolat "European Drug Report 2017: Trends and Developments" (Rapport Ewropew dwar id-Droga – Xejriet u Żviluppi) ippubblikat miċ-Ċentru Ewropew għall-Monitoraġġ tad-Droga u d-Dipendenza fuq id-Droga (EMCDDA), ħafna mill-provvista ta' sustanzi psikoattivi ġodda għall-Ewropa toriġina miċ-Ċina, flimkien ma' sustanzi ġodda jiġu prodotti fi kwantità minn kumpaniji kimiċi u farmaċewtiċi fiċ-Ċina, minn fejn jintbagħtu lejn l-Ewropa, fejn jiġu pproċessati fi prodotti, ippakkjati u jinbigħu;

89.

Jirrikonoxxi li l-familji u l-individwi emigraw b'reazzjoni għan-nixfa u diżastri naturali oħrajn, u li, bħala rispons, l-awtoritajiet Ċiniżi ppjanaw proġetti ta' rilokazzjoni fuq skala kbira; jinsab imħasseb dwar rapporti mir-reġjun ta' Ningxia li jindikaw bosta problemi fil-bliet il-ġodda, u rappreżalji kontra n-nies li rrifjutaw li jiċċaqilqu; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li d-difensuri ambjentali qed jiġu detenuti, jiġu soġġetti għal proċeduri kriminali u jiġu kkundannati, u li l-NGOs ambjentali domestiċi rreġistrati qed jiffaċċjaw skrutinju akbar mill-awtoritajiet superviżorji Ċiniżi;

90.

Jitlob liċ-Ċina testendi aktar l-isforzi tagħha tal-infurzar tal-liġi biex twaqqaf is-sajd illegali, peress li d-dgħajjes tas-sajd Ċiniżi qed ikomplu jistadu illegalment f'ilmijiet barranin inkluż fil-Baħar tal-Punent tal-Korea, fil-Baħar tal-Lvant taċ-Ċina, fil-Baħar tan-Nofsinhar taċ-Ċina, fl-Oċean Indjan, u anke fl-Amerika t'Isfel;

91.

Jitlob lill-esportaturi Ċiniżi u lill-importaturi Ewropej inaqqsu r-residwi tossiċi fi ħwejjeġ immanifatturati ċ-Ċina billi jiġu stabbiliti regolamenti ta' ġestjoni kimika adegwati u billi jiġi eliminat gradwalment l-użu taċ-ċomb, tal-etossilati tan-nonilfenol (NPEs), tal-ftalati, tas-sustanzi kimiċi perfluworurati (PFCs), tal-formaldeid u ta' prodotti tossiċi oħrajn misjuba fit-tessuti.

92.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u l-pajjiżi applikanti u dawk kandidati għas-sħubija, lill-Gvern tar-Repubblika Popolari taċ-Ċina, lill-Kungress Nazzjonali tal-Poplu Ċiniż, lill-Gvern Tajwaniż u lill-Yuan Leġiżlattiv Tajwaniż.

(1)  ĠU L 250, 19.9.1985, p. 2.

(2)  ĠU L 6, 11.1.2000, p. 40.

(3)  https://www.iom.int/migration-and-climate-change

(4)  ĠU C 239 E, 20.8.2013, p. 1.

(5)  ĠU C 264 E, 13.9.2013, p. 33.

(6)  ĠU C 36, 29.1.2016, p. 123.

(7)  ĠU C 93, 24.3.2017, p. 93.

(8)  ĠU C 443, 22.12.2017, p. 83.

(9)  Testi adottati, P8_TA(2016)0024.

(10)  Testi adottati, P8_TA(2017)0493.

(11)  ĠU C 305 E, 14.12.2006, p. 219.

(12)  ĠU C 67 E, 18.3.2010, p. 132.

(13)  ĠU C 36, 29.1.2016, p. 126.

(14)  ĠU C 181, 19.5.2016, p. 45.

(15)  ĠU C 181, 19.5.2016, p. 52.

(16)  ĠU C 399, 24.11.2017, p. 92.

(17)  Testi adottati, P8_TA(2017)0495.

(18)  ĠU C 131 E, 8.5.2013, p. 121.

(19)  ĠU C 332 E, 15.11.2013, p. 69.

(20)  ĠU C 468, 15.12.2016, p. 208.

(21)  Testi adottati, P8_TA(2016)0505.

(22)  Testi adottati, P8_TA(2017)0089.

(23)  Testi adottati, P8_TA(2017)0308.

(24)  Testi adottati, P8_TA(2018)0014.

(25)  ĠU C 288 E, 25.11.2006, p. 59.

(26)  Y. Zhen, J. Pan, X. Zhang, "Relocation as a policy response to climate change vulnerability in Northern China" (Ir-rilokazzjoni bħala rispons politiku għall-vulnerabbiltà tat-tibdil fil-klima fit-Tramuntana taċ-Ċina), ISSC u UNESCO 2013, World Social Science Report 2013, Changing Global Environments (Rapport tax-Xjenza Soċjali tad-Dinja 2013, Nibdlu l-Ambjenti Globali), pp. 234-241.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/121


P8_TA(2018)0344

L-Uganda, l-arrest ta' deputati tal-oppożizzjoni

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-Uganda, l-arrest ta' deputati tal-oppożizzjoni (2018/2840(RSP))

(2019/C 433/14)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-Uganda,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni lokali konġunta tas-17 ta' Awwissu 2018 tad-Delegazzjoni tal-Unjoni Ewropea, tal-Kapijiet ta' Missjoni tal-Awstrija, il-Belġju, id-Danimarka, Franza, il-Ġermanja, l-Irlanda, l-Italja, in-Netherlands, l-Iżvezja u r-Renju Unit u tal-Kapijiet ta' Missjoni tan-Norveġja u l-Iżlanda dwar l-elezzjoni parzjali li saret fil-muniċipalità ta' Arua,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-10 ta' Diċembru 1948, li l-Uganda hi pajjiż firmatarju tagħha,

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali tal-1966 dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi, irratifikat mill-Uganda fil-21 ta' Ġunju 1995,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti tal-1984 kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Krudili, Inumani jew Degradanti Oħra,

wara li kkunsidra l-Karta Afrikana dwar id-Demokrazija, l-Elezzjonijiet u l-Governanza (ACDEG),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissjoni Ugandiża għad-Drittijiet tal-Bniedem dwar kwistjonijiet emerġenti relatati mad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż wara l-elezzjoni parzjali li saret fil-muniċipalità ta' Arua fil-15 ta' Awwissu 2018,

wara li kkunsidra r-rapport dwar l-Uganda maħruġ mill-Grupp ta' Ħidma dwar l-Eżami Perjodiku Universali tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem,

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Sħubija AKP-UE (il-Ftehim ta' Cotonou), u b'mod partikolari l-Artikolu 8(4) tiegħu dwar in-nondiskriminazzjoni,

wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni tar-Repubblika tal-Uganda tal-1995, emendata fl-2005,

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-elezzjoni parzjali li saret fil-15 ta' Awwissu 2018 fil-muniċipalità ta' Arua fil-Majjistral tal-Uganda, li rriżultat fl-elezzjoni tal-kandidat indipendenti tal-oppożizzjoni Kassiano Wadri, kienet ikkaratterizzata mill-vjolenza;

B.

billi l-President tal-Uganda, Yoweri Museveni, u l-Membru Parlamentari indipendenti Robert Kyagulanyi Ssentamu, magħruf ukoll bħala Bobi Wine, flimkien ma' diversi politiċi oħrajn, għamlu kampanja f'Arua fit-13 ta' Awwissu 2018 fil-qafas ta' elezzjoni parzjali mimlija tensjoni, li saret minħabba l-assassinju ta' deputat f'Ġunju;

C.

billi Bobi Wine, mużiċista popolari, sar magħruf bħala kritiku influwenti tal-President Museveni wara li rebaħ siġġu fil-Parlament Ugandiż fl-2017;

D.

billi fi tmiem nhar it-13 ta' Awwissu 2018 ix-xufier ta' Bobi Wine, Yasin Kawuna, safa maqtul wara li sparawlu f'ċirkostanzi li mhumiex ċari, u billi, hekk kif il-President Museveni kien tielaq minn Arua, sostenituri ta' Kassiano Wadri allegatament attakkaw il-karozza tal-president bil-ġebel;

E.

billi l-pulizija arrestat żewġ ġurnalisti li jaħdmu għall-istazzjon televiżiv NTV Uganda, Herbert Zziwa u Ronald Muwanga, waqt li kienu qegħdin jagħmlu xandira diretta miż-żona fejn inqatel is-Sur Kawuma;

F.

billi kemm is-Sur Wine kif ukoll is-Sur Wadri, kif ukoll diversi persuni oħrajn, sfaw arrestati ftit wara; billi s-sur Wine ġie akkużat li kellu armi tan-nar fil-pussess tiegħu;

G.

billi 33 ruħ, inklużi s-Sur Wadri u erba' Membri Parlamentari (Robert Kyagulanyi, Francis Zaake, Gerald Karuhanga and Paul Mwiru), ġew akkużati bi tradiment l-għada tal-elezzjoni u s-Sur Wine ġie akkużat bil-pussess ta' armi min-nar illegali minn qorti militari;

H.

billi l-protesti li qamu f'Arua, Kampala u Mityana minħabba dawn l-arresti ġew repressi vjolentement mill-forzi tal-ordni Ugandiżi; billi ġie rrappurtat l-użu tal-gass tad-dmugħ u ta' munizzjoni attiv;

I.

billi fl-20 ta' Awwissu 2018 James Akena, fotografu li jaħdem ma' Reuters u li kien qed jirrapporta dwar il-protesti politiċi #freeBobiWine f'Kampala, safa msawwat mis-suldati, arrestat u detenut għal diversi sigħat;

J.

billi jeżistu rapporti li s-Sur Wine u persuni oħra detenuti ġew ittorturati waqt li kienu miżmumin taħt kustodja; billi, wara li inizjalment ċaħdu dawn l-allegazzjonijiet, l-awtoritajiet wiegħdu li jinvestigawhom;

K.

billi s-Sur Wine aktar tard ġie akkużat bi tradiment f'qorti ċivili, wara d-deċiżjoni tal-qorti militari biex jaqgħu l-akkużi ta' pussess illegali ta' armi tan-nar;

L.

billi sussegwentement is-Sur Wine nħeles fuq pleġġ u telaq mill-Uganda biex jingħata kura fl-Istati Uniti;

M.

billi Zeid Ra'ad al-Hussein, li qabel kien il-Kummissarju Għoli tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, ħeġġeġ lill-Gvern tal-Uganda jagħmel investigazzjoni bir-reqqa, indipendenti u imparzjali dwar l-allegazzjonijiet serji ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi każijiet ta' qtil extraġudizzjarju, użu eċċessiv tal-forza u t-tortura u forom oħra ta' maltrattament, u ħeġġu jtella' quddiem il-ġustizzja lil dawk responsabbli;

N.

billi Kizza Besigye, il-mexxej tal-Forum għall-Bidla Demokratika (FDC) u erba' darbiet kandidat presidenzjali, safa detenut f'diversi okkażjonijiet mill-pulizija jew mill-forzi militari bejn l-2001 u l-2017, l-aktar darba reċenti fil-25 ta' Settembru 2017;

O.

billi l-personalitajiet politiċi tal-oppożizzjoni jisfaw arrestati u jsofru intimidazzjoni b'mod regolari fl-Uganda;

1.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar l-arrest ta' deputati tal-oppożizzjoni b'konnessjoni mal-elezzjoni parzjali ta' Arua;

2.

Jenfasizza li huwa vitali għad-demokrazija Ugandiża li l-President u l-Gvern tal-Uganda jirrispettaw l-indipendenza tal-Parlament tal-pajjiż bħala istituzzjoni u l-indipendenza tal-mandat tal-membri tiegħu u li jiżguraw li l-membri parlamentari kollha jkunu jistgħu jaqdu liberament il-mandati li għalihom ġew eletti;

3.

Jistieden lill-awtoritajiet Ugandiżi jwaqqgħu akkużi viżibbilment maqlugħin minn żniedhom kontra Bobi Wine u jwaqqfu r-repressjoni fil-konfront tal-politiċi u s-sostenituri tal-oppożizzjoni;

4.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Ugandiżi jniedu minnufih investigazzjoni effikaċi, imparzjali u indipendenti dwar il-qtil ta' Yasin Kawuma u r-rapporti ta' mwiet u l-użu eċċessiv tal-forza waqt il-protesti; jistenna li ssir investigazzjoni rapida u indipendenti dwar l-allegazzjonijiet ta' tortura u maltrattament fil-konfront tal-persuni arrestati f'Arua; jisħaq fuq il-ħtieġa li dawk responsabbli jittellgħu quddiem il-ġustizzja;

5.

Itenni l-impenn tiegħu favur il-libertà tal-espressjoni u jafferma mill-ġdid ir-rwol ewlieni li tiżvolġi l-midja f'soċjetà demokratika; jinnota bi tħassib li l-ġurnalisti li jirrappurtaw dwar id-dimostrazzjonijiet u l-irvellijiet li faqqgħu sfaw imsawta flimkien mal-parteċipanti u li żewġ ġurnalisti ġew arrestati; jistieden lill-awtoritajiet Ugandiżi joħolqu ambjent li fih il-ġurnalisti jkunu jistgħu jwettqu mingħajr xkiel il-ħidma tagħhom biex jinfurmaw lin-nies dwar l-iżviluppi politiċi fil-pajjiż;

6.

Ifakkar lill-awtoritajiet Ugandiżi fl-obbligu tagħhom li jiggarantixxu, jipproteġu u jippromwovu d-drittijiet fundamentali, inklużi d-drittijiet ċivili u politiċi taċ-ċittadini tal-pajjiż, fosthom il-libertà tal-kelma u l-libertà tal-għaqda;

7.

Ifakkar lill-Gvern tal-Uganda fl-obbligi internazzjonali tiegħu, b'mod partikolari f'dak li għandu x'jaqsam mar-rispett għal-libertajiet fundamentali u l-istat tad-dritt u t-trattament tal-kawżi fil-qrati, speċjalment b'relazzjoni mad-dritt għal proċess ġust u imparzjali;

8.

Iħeġġeġ lill-entitajiet tal-infurzar tal-liġi jipproteġu l-libertajiet bażiċi mingħajr ebda forma ta' intimidazzjoni, u b'hekk jikkonformaw mal-Artikolu 24 tal-Kostituzzjoni Ugandiża, li tistabbilixxi li "ħadd ma għandu jkun soġġett għall-ebda forma ta' tortura jew trattament jew pieni krudili, inumani jew degradanti";

9.

Jistieden lill-forzi tas-sigurtà Ugandiżi juru moderazzjoni huma u jgħassu l-protesti, joqogħdu lura milli jużaw balal attivi, jaġixxu skont il-liġi u b'rispett sħiħ għad-dritt fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem u jħallu lill-ġurnalisti jwettqu l-ħidma tagħhom ta' informazzjoni b'mod ħieles;

10.

Jappella fl-istess ħin biex il-persuni li jipprotestaw jaġixxu fir-rispett tal-liġi u biex jeżerċitaw id-drittijiet u l-libertajiet tagħhom fil-limiti preskritti mil-liġi;

11.

Jistieden lill-UE tieħu vantaġġ mill-influwenza politika li jeżerċitaw il-programmi ta' għajnuna għall-iżvilupp, speċjalment il-programmi ta' appoġġ baġitarju, bil-ħsieb li ttejjeb id-difiża u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fl-Uganda;

12.

Ifaħħar il-ħidma mwettqa mill-Kummissjoni Ugandiża għad-Drittijiet tal-Bniedem wara l-arresti, il-qtil u t-tortura li ġraw minħabba l-elezzjoni parzjali f'Arua, inklużi rappurtar, żjarat f'ċentri ta' detenzjoni, investigazzjoni dwar l-inħawi fejn jinsabu persuni neqsin, kif ukoll interventi għall-garanzija tad-drittijiet tal-priġunieri, kura medika u żjarat minn familjari;

13.

Jistieden lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tissorvelja mill-qrib is-sitwazzjoni fl-Uganda; jenfasizza li l-Parlament Ewropew għandu jiġi infurmat dwar kwalunkwe sinjal ulterjuri li juri li l-membri tal-oppożizzjoni tal-Parlament Ugandiż qed jiġu mxekkla jew ostakolati fil-ħidma tagħhom bħala leġiżlaturi;

14.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-President tar-Repubblika tal-Uganda, lill-President tal-Parlament Ugandiż, kif ukoll lill-Unjoni Afrikana u lill-istituzzjonijiet tagħha.

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/124


P8_TA(2018)0345

Il-Myanmar, b'mod partikolari l-każ tal-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-Myanmar, b'mod partikolari l-każ tal-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo (2018/2841(RSP))

(2019/C 433/15)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Myanmar u dwar is-sitwazzjoni tar-Rohingya, b'mod partikolari dawk adottati fl-14 ta' Ġunju 2018 (1), l-14 ta' Diċembru 2017 (2), l-14 ta' Settembru 2017 (3), is-7 ta' Lulju 2016 (4) u l-15 ta' Diċembru 2016 (5),

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet tal-Kelliem tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) tat-3 ta' Settembru 2018 dwar l-issentenzjar lill-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo u dik tad-9 ta' Lulju 2018 dwar il-prosekuzzjoni ta' żewġ ġurnalisti tar-Reuters fil-Myanmar,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-16 ta' Ottubru 2017 u tas-26 ta' Frar 2018 dwar il-Myanmar,

wara li kkunsidra d-deċiżjonijiet tal-Kunsill (PESK) 2018/655 tas-26 ta' April 2018 (6) u (PESK) 2018/900 tal-25 ta' Ġunju 2018 (7) fejn impona miżuri restrittivi ulterjuri fuq il-Myanmar, saħħaħ l-embargo tal-armi tal-UE u mmira l-armata u l-uffiċjali tal-pulizija tal-gwardja tal-fruntiera tal-Myanmar,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Missjoni Indipendenti Internazzjonali ta' Gbir ta' Informazzjoni dwar il-Myanmar tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti tal-24 ta' Awwissu 2018, li se jiġi ppreżentat fid-39 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU mill-10 sat-28 ta' Settembru 2018,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tat-3 ta' Settembru 2018 mill-Kummissarju Għoli tan-NU għad-Drittijiet tal-Bniedem, Michelle Bachelet,

wara li kkunsidra r-rapport finali u r-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni Konsultattiva dwar l-Istat ta' Rakhine mmexxija minn Kofi Annan,

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tal-1966,

wara li kkunsidra d-dritt umanitarju internazzjonali, il-Konvenzjonijiet ta' Ġinevra u l-Protokolli tagħhom u l-Istatut ta' Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali (QKI),

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem (UDHR) tal-1948,

wara li kkunsidra l-Karta tal-Assoċjazzjoni tan-Nazzjonijiet tax-Xlokk tal-Asja (ASEAN),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kunsill tas-Segretarju Ġenerali tan-NU dwar il-vjolenza sesswali relatata mal-kunflitt tat-23 ta' Marzu 2018,

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Awla Preliminari I tal-QKI tas-6 ta' Settembru 2018,

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fit-12 ta' Diċembru 2017 żewġ ġurnalisti, Wa Lone u Kyaw Soe Oo, ġew arrestati arbitrarjament u miżmuma abbażi ta' allegazzjonijiet ta' rappurtar ta' ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem imwettqa mit-Tatmadaw (Forzi Armati tal-Myanmar) fl-Istat ta' Rakhine;

B.

billi l-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo ġew sussegwement ikkundannati taħt l-Atti dwar is-Sigrieti Uffiċjali tal-1923; billi fit-3 ta' Settembru 2018 ġew issentenzjati minn qorti fil-Myanmar għal seba' snin ħabs; filwaqt li din il-kawża storika timmina ulterjorment il-libertà tal-espressjoni, id-demokrazija u l-istat tad-dritt fil-Myanmar;

C.

billi d-diplomatiċi tal-Unjoni Ewropea u tal-Istati Membri tal-UE kienu fost il-ħafna osservaturi internazzjonali preżenti f'kull seduta tal-qorti sa minn meta l-ġurnalisti kienu arrestati fit-12 ta' Diċembru 2017 u kontinwament qajmu l-kwistjoni mal-Gvern tal-Myanmar;

D.

billi l-atturi tas-soċjetà ċivili, inklużi l-ġurnalisti, l-avukati u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, li jesprimu opinjonijiet kritiċi dwar l-awtoritajiet tal-Myanmar, notevolment it-Tatmandaw u forzi tas-sigurtà oħrajn tal-Myanmar u dwar l-atti mwettqa minnhom fl-Istat ta' Rakhine, huma allegatament arrestati, miżmuma jew iffastidjati arbitrarjament; billi l-kopertura tal-midja tal-vjolenza fl-Istat ta' Rakhine hija kkontrollata b'mod strett mill-militar u mill-gvern;

E.

billi l-attivista tad-drittijiet tal-bniedem Rohingya Wai Nu, li ġiet impriġunata mill-età ta' 18-il sena sakemm kellha 25 sena, tibqa' waħda mill-ħafna eżempji ta' attivisti fil-mira tal-awtoritajiet tal-Myanmar;

F.

billi dak li qabel kien suldat tifel, Aung Ko Htwe, qed iservi sentenza ta' sentejn u sitt xhur ħabs f'konnessjoni ma' intervista fil-midja li hu ta dwar l-esperjenzi tiegħu fil-militar tal-Myanmar; billi kien issentenzjat taħt it-Taqsima 505(b) tal-Kodiċi Penali tal-Myanmar, li hija dispożizzjoni bi kliem vag li ta' spiss kienet użata biex tikser il-libertà tal-espressjoni;

G.

billi għexieren ta' ġurnalisti ġew allegatament arrestati u miżmuma sa mill-2016; billi l-awtoritajiet tal-Myanmar jużaw għadd ta' liġijiet repressivi, inkluż l-Att dwar is-Sigrieti Uffiċjali, biex jarrestaw, iżommu, jissilenzjaw jew jinfastidixxu lil atturi tas-soċjetà ċivili, ġurnalisti, avukati u difensuri tad-drittijiet tal-bniedem li jesprimu opinjonijiet kritiċi dwar il-Gvern tal-Myanmar jew dwar il-forzi tas-sigurtà tiegħu; billi l-Myanmar ikklassifika fil-159 post minn 198 pajjiż fil-klassifika tal-Libertà tal-Istampa tal-Freedom House tal-2017;

H.

billi r-rapport tal-24 ta' Awwissu 2018 tal-Missjoni Indipendenti Internazzjonali ta' Ġbir ta' Informazzjoni dwar il-Myanmar (IIFFMM), b'mandat min-NU, jikkonkludi li l-aktar ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem u l-iktar delitti serji taħt id-dritt internazzjonali, inkluż il-ġenoċidju, id-delitti kontra l-umanità u d-delitti tal-gwerra, twettqu fl-Istati ta' Kachin, Rakhine u Shan mit-Tatmadaw, il-forza tal-pulizija tal-Myanmar, in-NaSaKa (li qabel kienu l-Kwartieri Ġenerali tal-Kontroll tal-Immigrazzjoni taż-Żona tal-Fruntiera), il-pulizija ta' gwardji tal-fruntieri tal-Myanmar u gruppi armati mhux statali; billi r-rapport jiddikjara wkoll li l-Armata tas-Salvazzjoni ta' Arakan Rohingya wettqet attakki kkoordinati fuq bażi militari u diversi postijiet tal-forza tas-sigurtà madwar it-Tramuntana tal-Istat ta' Rakhine biex iżżid il-pressjoni fuq il-komunitajiet Rohingya; billi r-rapport ikompli jitlob li kmandanti militari għolja fil-Myanmar u lil dawk responsabbli tad-delitti ta' atroċità kontra persuni Rohingya jiġu investigati u pproċessati internazzjonalment; billi l-Myanmar irrifjuta dawn is-sejbiet;

I.

billi r-rapport tal-IFFFMM jiddikjara li l-Kunsillier Statali tal-Myanmar, il-Premju Nobel għall-Paċi u r-rebbieħa tal-Premju Sakharov, Aung San Suu Kyi, naqset milli tuża l-pożizzjoni de facto tagħha bħala Kap tal-Gvern jew l-awtorità morali tagħha biex twaqqaf jew tipprevjeni l-avvenimenti li qed iseħħu fl-Istat ta' Rakhine; billi l-awtoritajiet ċivili taw ukoll kontribut għat-twettiq ta' delitti ta' atroċità permezz tal-atti u l-omissjonijiet tagħhom, b'mod speċifiku permezz tat-tixrid ta' narrattivi foloz, iċ-ċaħda tal-imġiba ħażina tat-Tatmadaw, l-imblukkar ta' investigazzjonijiet indipendenti u s-sorveljanza tal-qerda tal-evidenza;

J.

billi fit-8 ta' Settembru 2018 il-QKI kkonfermat li l-Qorti tista' teżerċita ġurisdizzjoni fuq l-allegata deportazzjoni tar-Rohingya mill-Myanmar lejn il-Bangladesh;

K.

billi ntużaw pjattaformi ta' midja soċjali fil-Myanmar biex jinxterdu kampanji ta' malafama u teoriji ta' komplott li jimmiraw lir-Rohingya u lill-Musulmani fil-pajjiż;

L.

billi r-Rohingya jirrappreżentaw l-akbar perċentwal ta' Musulmani fil-Myanmar, u l-maġġoranza tagħhom tgħix fl-Istat ta' Rakhine; billi stimi konservattivi jagħtu rata ta' mwiet ta' 10 000 persuna; billi minn Awwissu 2017, aktar minn 700 000 persuna Rohingya ħarbu għas-sigurtà lejn il-Bangladesh, li minnhom madwar 500 000 huma tfal, li l-biċċa l-kbir tagħhom ivvjaġġaw waħedhom wara li l-ġenituri tagħhom inqatlu jew wara li kienu separati mill-familji tagħhom;

1.

Jikkundanna bil-qawwa l-arrest arbitrarju u l-issentenzjar tal-ġurnalisti Wa Lone u Kyaw Soe Oo talli rrapportaw dwar is-sitwazzjoni fl-Istat ta' Rakhine; jistieden lill-awtoritajiet tal-Myanmar jeħilsuhom immedjatament u inkondizzjonalment u jwaqqgħu l-akkużi kollha kontrihom u kontra l-persuni kollha detenuti arbitrarjament, inklużi priġunieri politiċi, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, ġurnalisti u ħaddiema tal-midja, sempliċement talli eżerċitaw id-drittijiet u l-libertajiet tagħhom;

2.

Jikkundanna l-atti kollha ta' intimidazzjoni, fastidju jew restrizzjoni tal-libertà tal-espressjoni, b'mod partikolari mill-militar u mill-forzi tas-sigurtà tal-Myanmar: jissottolinja li l-libertà tal-midja u l-ġurnaliżmu kritiku huma pilastri essenzjali tad-demokrazija, billi jippromwovu l-governanza tajba, it-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont, u jistieden lill-awtoritajiet tal-Myanmar jiżguraw kundizzjonijiet adegwati għall-ġurnalisti u l-ħaddiema tal-midja biex iwettqu xogħolhom mingħajr biża' ta' intimidazzjoni jew fastidju, arrest jew prosekuzzjoni indebiti;

3.

Itenni l-appell tiegħu lill-Gvern tal-Myanmar li jreġġa' lura d-deċiżjoni tiegħu li jtemm il-kooperazzjoni tiegħu mar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Myanmar u jagħti aċċess sħiħ u bla xkiel għall-Istat ta' Rakhine lill-organizzazzjonijiet tal-midja domestiċi u internazzjonali, lill-osservaturi indipendenti u lill-organizzazzjonijiet umanitarji, b'mod partikolari lir-Rapporteur Speċjali tan-NU, u jiżgura s-sikurezza tal-persunal tal-midja;

4.

Jesprimi tħassib serju rigward l-abbuż ta' dispożizzjonijiet legali repressivi li jillimitaw il-libertà tal-espressjoni; jistieden lill-awtoritajiet tal-Myanmar jirrevokaw, jirrieżaminaw jew jemendaw il-liġijiet kollha, inkluż l-Att dwar is-Sigrieti Uffiċjali tal-1923, li mhumiex konformi mal-istandards internazzjonali u li jikkriminalizzaw u jiksru d-dritt għal-libertà ta' għaqda paċifika u għal-libertà ta' assoċjazzjoni; jistieden lill-Gvern tal-Myanmar jiżgura li l-leġiżlazzjoni kollha hija f'konformità mal-istandards u l-obbligi internazzjonali;

5.

Jikkundanna bil-qawwa l-attakki mifruxa u sistematiċi kontra l-poplu Rohingya li jinsab fl-Istat ta' Rakhine mit-Tatmadaw u forzi tas-sigurtà oħra tal-Myanmar, li skont l-IIFFMM, jammontaw għal ġenoċidju, delitti kontra l-umanità u delitti tal-gwerra – li huma l-aktar abbużi u ksur serji fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem; jinsab imħasseb profondament dwar il-gravità u l-iskala dejjem jikbru tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem permessi mill-Gvern tal-Myanmar;

6.

Jesprimi l-appoġġ kontinwu tiegħu lill-poplu Rohingya; jappella għal darb'oħra lill-Gvern tal-Myanmar u lill-forzi tas-sigurtà jwaqqfu b'mod immedjat il-ksur, il-qtil, il-qerda tal-proprjetà u l-vjolenza sesswali li qed iseħħu bħalissa kontra l-poplu Rohingya u l-minoranzi etniċi fit-Tramuntana tal-Myanmar u jiżguraw li s-sigurtà u l-istat tad-dritt jipprevalu fil-Myanmar, b'mod partikolari fl-Istati ta' Rakhine, Kachin u Shan; ifakkar lill-awtoritajiet tal-Myanmar dwar l-obbligi internazzjonali tagħhom għall-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta' dawk responsabbli; iħeġġeġ lill-Gvern tal-Myanmar u lill-Kunsilliera tal-Istat, Aung San Suu Kyi, jikkundannaw b'mod inekwivoku kull inċitament għall-mibegħda u jiġġieldu d-diskriminazzjoni soċjali u l-ostilitajiet fil-konfront tal-poplu Rohingya u tal-gruppi oħra ta' minoranza;

7.

Jieħu nota tas-sejbiet tal-IIFFMM u jappoġġa r-rakkomandazzjonijiet tagħha; jilqa' d-deċiżjoni reċenti li l-QKI tista' teżerċita ġurisdizzjoni fil-konfront tal-allegata deportazzjoni tal-poplu Rohingya mill-Myanmar lejn il-Bangladesh; jirrikonoxxi, madankollu, li għadu meħtieġ rinviju mill-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU (KSNU) għall-QKI għal investigazzjoni tal-kamp ta' applikazzjoni sħiħ tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-Kap Prosekutur tal-QKI jiftaħ investigazzjoni preliminari f'dan ir-rigward; jistieden lill-KSNU jirreferi s-sitwazzjoni fil-Myanmar lill-QKI mingħajr dewmien; jappoġġja l-appelli tal-IIFFMM u tad-Deputati tal-ASEAN għad-Drittijiet tal-Bniedem (APHR) għall-ġenerali militari responsabbli biex jiġu investigati u pproċessati;

8.

Jistieden lis-SEAE u lill-Istati Membri jfittxu l-obbligu ta' rendikont fil-fora multilaterali għal dawk responsabbli mid-delitti fil-Myanmar; jappella lill-UE u lill-Istati Membri jieħdu rwol ta' tmexxija fil-KSNU dwar ir-reazzjoni rikjesta biex jirreferu s-sitwazzjoni lill-QKI, kif ukoll jieħdu rwol ta' tmexxija fl-Assemblea Ġenerali tan-NU u fid-39 sessjoni li jmiss tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, u jżidu l-isforzi tagħhom għall-istabbiliment urġenti ta' mekkaniżmu internazzjonali, imparzjali u indipendenti tal-obbligu ta' rendikont biex jappoġġja l-investigazzjonijiet fid-delitti allegati ta' atroċità u l-prosekuzzjoni ta' dawk responsabbli;

9.

Itenni l-appell tiegħu lill-KSNU biex jimponi embargo tal-armi globali u komprensiv fuq il-Myanmar, li jissospendi l-provvisti diretti u indiretti kollha, il-bejgħ jew it-trasferimenti, inklużi t-tranżitu u t-trażbord tal-armi, il-munizzjon kollu u tagħmir militari u ta' sigurtà ieħor, kif ukoll il-forniment ta' taħriġ jew assistenza militari jew ta' sigurtà oħrajn; iħeġġeġ lill-KSNU jadotta sanzjonijiet individwali mmirati, inklużi projbizzjonijiet fuq vjaġġar u iffriżar tal-assi, kontra dawk li jidher li huma responsabbli għal delitti serji skont id-dritt internazzjonali;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra tiftaħ investigazzjoni taħt il-mekkaniżmi pprovduti fil-ftehim "Kollox Ħlief Armi", bil-għan li tirrieżamina l-preferenzi kummerċjali li minnhom jibbenefika l-Myanmar;

11.

Jilqa' l-adozzjoni mill-Kunsill fis-26 ta' April 2018 ta' qafas legali għal miżuri restrittivi mmirati kontra uffiċjali responsabbli għal ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem u t-tisħiħ tal-embargo tal-armi tal-UE u l-ewwel lista ta' nomini stabbilita fil-25 ta' Ġunju 2018; iħeġġeġ lill-Kunsill jimponi projbizzjonijiet fuq vjaġġar, sanzjonijiet finanzjarji mmirati u ffriżar tal-assi kontra uffiċjali tal-Myanmar identifikati mill-IIFFMM bħala responsabbli għal delitti ta' atroċità;

12.

Ifakkar li eluf ta' persuni Rohingya, li ħafna minnhom huma tfal, huma spostjati internament u fi bżonn urġenti ta' protezzjoni u assistenza umanitarja; jappella għal aċċess immedjat, bla xkiel u ħieles fil-pajjiż kollu għat-twassil tal-għajnuna umanitarja; jinsisti li l-Gvern tal-Myanmar jiggarantixxi r-ritorn sikur, volontarju u dinjituż, bis-sorveljanza sħiħa min-NU, lil dawk li jridu jirritornaw f'arthom;

13.

Jappella lill-UE, lill-Istati Membri tagħha u lill-komunità internazzjonali biex jindirizzaw il-ħtieġa ta' assistenza umanitarja miżjuda u fit-tul lill-poplu Rohingya fil-Bangladexx u l-komunitajiet ospitanti tagħhom;

14.

Ifakkar li l-istupru u l-vjolenza sesswali kienu karatteristiċi rikorrenti tal-immirar tal-popolazzjoni ċivili fl-Istati ta'' Kachin, Rakhine u Shan; jappella lill-UE, b'mod partikolari lid-dipartiment tal-Kummissjoni għall-Protezzjoni Ċivili u l-Operazzjonijiet tal-Għajnuna Umanitarja Ewropej (ECHO), u lill-Istati Membri biex jiggarantixxu titjib tal-protezzjoni minn vjolenza sessista fuq il-bniet u n-nisa Rohingya;

15.

Ifakkar fil-ħtieġa għall-provvista ta' assistenza medika u psikoloġika fil-kampijiet tar-rifuġjati, b'mod partikolari assistenza magħmula apposta għal gruppi vulnerabbli, inklużi n-nisa u t-tfal; jappella għal aktar servizzi ta' appoġġ għall-vittmi ta' stupru u attakki sesswali;

16.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Gvern u lill-Parlament tal-Myanmar, lill-Kunsillier tal-Istat Aung San Suu Kyi, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Bangladesh, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri tal-UE, lis-Segretarju Ġenerali tal-ASEAN, lill-Kummissjoni Intergovernattiva dwar id-Drittijiet tal-Bniedem tal-ASEAN, lir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Myanmar, lill-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Rifuġjati u lill-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU.

(1)  Testi adottati, P8_TA(2018)0261.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2017)0500.

(3)  Testi adottati, P8_TA(2017)0351.

(4)  ĠU C 101, 16.3.2018, p. 134.

(5)  ĠU C 238, 6.7.2018, p. 112.

(6)  ĠU L 108, 27.4.2018, p. 29.

(7)  ĠU L 160 I, 25.6.2018, p. 9.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/128


P8_TA(2018)0346

Il-Kambodja, b'mod partikolari l-każ ta' Kem Sokha

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-Kambodja, b'mod partikolari l-każ ta' Kem Sokha (2018/2842(RSP))

(2019/C 433/16)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Kambodja, b'mod partikolari dawk tal-14 ta' Settembru 2017 (1) u tal-14 ta' Diċembru 2017 (2),

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-Kambodja tas-26 ta' Frar 2018,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-kelliem tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) tat-30 ta' Lulju 2018 dwar l-elezzjonijiet ġenerali fil-Kambodja,

wara li kkunsidra l-missjoni ta' evalwazzjoni tal-Kummissjoni u tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) fil-Kambodja mill-5 sal-11 ta' Lulju 2018,

wara li kkunsidra l-Linji gwida tal-UE tal-2008 dwar id-Difensuri tad-Drittijiet tal-Bniedem,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-kelliem tas-SEAE tas-16 ta' Novembru 2017 dwar ix-xoljiment tal-Cambodian National Rescue Party,

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Kooperazzjoni tal-1997 bejn il-Komunità Ewropea u r-Renju tal-Kambodja,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni lokali tal-UE tat-22 ta' Frar 2017 dwar is-sitwazzjoni politika fil-Kambodja, u d-dikjarazzjonijiet tal-kelliem tad-Delegazzjoni tal-UE tal-25 ta' Awwissu 2017 u tat-3 ta' Settembru 2017 dwar restrizzjonijiet tax-xena politika fil-Kambodja,

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni 36/32 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU tad-29 ta' Settembru 2017 u r-Rapport tas-Segretarju Ġenerali tat-2 ta' Frar 2018,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tad-Deputati u d-deċiżjonijiet tal-Kunsill Governattiv tal-Unjoni Interparlamentari ta' Marzu 2018,

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni A/RES/53/144 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tat-8 ta' Marzu 1999 dwar id-dritt u r-responsabbiltà ta' individwi, gruppi u organi tas-soċjetà li jippromwovu u jħarsu d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali rikonoxxuti universalment,

wara li kkunsidra l-Ftehimiet ta' Paċi ta' Pariġi tal-1991, li fl-Artikolu 15 tagħhom jistabbilixxu impenn dwar ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali fil-Kambodja, anke min-naħa tal-firmatarji internazzjonali,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol dwar il-Libertà ta' Assoċjazzjoni u l-Protezzjoni tad-Dritt għall-Organizzazzjoni,

wara li kkunsidra l-Kostituzzjoni tal-Kambodja, b'mod partikolari l-Artikolu 41 tagħha, li fiha huma minquxa d-drittijiet u l-libertajiet ta' espressjoni u ta' għaqda, l-Artikolu 35 dwar id-dritt ta' parteċipazzjoni politika u l-Artikolu 80 dwar l-immunità parlamentari,

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-10 ta' Diċembru 1948,

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tal-1966,

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fit-3 ta' Settembru 2017, Kem Sokha, il-President tal-Cambodia National Rescue Party (CNRP), ġie arrestat, u billi fis-16 ta' Novembru 2017, il-Qorti Suprema ħabbret ix-xoljiment tas-CNRP, fi tmiem seduta ta' smigħ ta' ġurnata; billi l-Qorti Suprema ppprojbiet ukoll lil 118-il politiku tas-CNRP milli jkunu attivi politikament għal ħames snin;

B.

billi l-Cambodian People's Party (CPP) li qiegħed fil-gvern kiseb 100 % tas-siġġijiet ikkontestati fl-elezzjoni tal-Assemblea Nazzjonali li saret fid-29 ta' Lulju 2018 u fl-elezzjoni tas-Senat li saret fil-25 ta' Frar 2018;

C.

billi d-dritt ta' parteċipazzjoni politika huwa minqux fl-Artikolu 35 tal-Kostituzzjoni tal-Kambodja; billi l-Liġi emendata tal-2017 dwar il-Partiti Politiċi tinkludi bosta restrizzjonijiet fuq il-parteċipazzjoni tal-partiti tal-oppożizzjoni, inkluż ix-xoljiment tal-partiti jekk il-mexxejja tagħhom ikollhom fedina penali;

D.

billi l-elezzjonijiet tal-2018 fil-Kambodja kienu de facto nonkompetittivi u naqsu milli jissodisfaw l-istandards internazzjonali minimi għal elezzjonijiet demokratiċi; billi l-Unjoni Ewropea u l-Istati Uniti tal-Amerka ssospendew l-assistenza finanzjarja tagħhom lill-Kummissjoni Elettorali Nazzjonali tal-Kambodja u rrifjutaw li josservaw l-elezzjonijiet;

E.

billi d-deċiżjoni biex is-CNRP jiġi xolt kienet pass sinifikanti lejn il-ħolqien ta' stat awtoritarju; billi l-istruttura politika tal-Kambodja ma tistax tibqa' titqies bħala demokrazija;

F.

billi l-Gvern tal-Kambodja ħa firxa wiesgħa ta' miżuri biex jiżgura li s-CPP fil-gvern jikkontesta prattikament mingħajr oppożizzjoni kemm fl-elezzjonijiet tas-Senat kif ukoll f'dawk tal-Assemblea Nazzjonali;

G.

billi, wara li ġie arrestat fit-3 ta' Settembru 2017, Kem Sokha kien akkużat bi tradiment skont l-Artikolu 443 tal-Kodiċi Penali tal-Kambodja, minkejja l-immunità parlamentari tiegħu; billi dikjarazzjonijiet tal-Gvern tal-Kambodja kkompromettew id-dritt tiegħu għal proċess ġust kif ukoll il-preżunzjoni ta' innoċenza; billi jista' jeħel sa 30 sena ħabs jekk jinstab ħati; billi l-President tal-Qorti, Dith Munty, huwa membru tal-kumitat permanenti tal-partit fil-gvern;

H.

billi fit-28 ta' Awwissu 2018, l-awtoritajiet Kambodjani ħelsu lil 14-il membru tas-CNRP wara li ngħataw maħfra rjali; billi din il-maħfra hija marbuta mal-ħelsien ta' sitt attivisti u ġurnalisti;

I.

billi Kem Sokha ġie detenut għal aktar minn sena mingħajr proċess; billi l-Grupp ta' Ħidma tan-NU dwar id-Detenzjoni Arbitrarja ddikjara li d-detenzjoni qabel il-proċess tas-Sur Sokha kienet "arbitrarja"u "motivata politikament"; billi nħeles b'kawzjoni fl-10 ta' Settembru 2018; billi ma jistax jitbiegħed mill-viċinanzi ta' daru u m'għandux permess jikkomunika ma' membri oħra tal-oppożizzjoni jew tal-media;

J.

billi l-arrest u d-detenzjoni ta' Kem Sokha seħħew fost repressjoni mifruxa u sistematika tad-drittijiet politiċi u elettorali fil-Kambodja; billi kien hemm żieda kostanti fin-numru ta' każijiet ta' arrest u detenzjoni ta' membri tal-oppożizzjoni politika u ta' opinjonisti politiċi; billi l-President preċedenti tas-CNRP, Sam Rainsy, instab ħati ta' diffamazzjoni kriminali u issa jgħix eżiljat;

K.

billi l-awtoritajiet Kambodjani rażżnu wkoll lill-ġurnalisti u lir-reporters li kienu qed ikopru l-attakki fuq il-partiti tal-oppożizzjoni; billi James Ricketson, produttur tal-films ta' 69 sena u li rebaħ diversi premji, huwa waħda mill-vittmi ta' dawn l-attakki fuq il-media; billi s-Sur Ricketson ġie arrestat talli tajjar drone fuq rally ta' partit tal-oppożizzjoni f'Ġunju 2017; billi s-Sur Ricketson ġie kkundannat għal sitt snin ħabs fil-kapitali, Phnom Penh, fuq akkużi ta' spjunaġġ;

L.

billi kien hemm trażżin gravi tal-media indipendenti; billi n-netwerks tal-media soċjali ġew attakkati wkoll; billi f'Mejju 2018, il-Gvern ħareġ regolament li jirrestrinġi d-drittijiet tal-libertà tal-espressjoni, tal-istampa u tal-pubblikazzjoni u li jagħti s-setgħa lill-Gvern jissorvelja n-netwerks tal-media soċjali biex jiskopri u jsikket id-dissens online fil-Kambodja;

M.

billi s-sindakalisti, l-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili qed joperaw fi spazju dejjem aktar ristrett fil-Kambodja u jħabbtu wiċċhom ma' fastidju, atti ta' intimidazzjoni u arrest arbitrarju; billi l-Liġi emendata tal-2015 dwar l-Assoċjazzjoni u l-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi (LANGO) tirrestrinġi severament il-libertà ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni, anke billi tistabbilixxi kontroll u ċensura tal-gvern fuq il-ħidma tal-NGOs; billi l-Liġi dwar it-Trade Unions tirrestrinġi l-libertà ta' assoċjazzjoni u toħloq ostakli u piżijiet mhux meħtieġa fir-rigward tal-proċeduri ta' reġistrazzjoni u tal-operat tat-trade unions;

N.

billi ħames difensuri tad-drittijiet tal-bniedem affiljati mal-Assoċjazzjoni Kambodjana għad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Iżvilupp (ADHOC), Nay Vanda, Ny Sokha, Yi Soksan, Lim Mony u Ny Chakrya, qed jiffaċċjaw akkużi li xaħħmu lil xhud u li huma kompliċi ta' tixħim ta' xhud; billi l-ħames difensuri tad-drittijiet tal-bniedem għamlu 14-il xahar f'detenzjoni qabel il-proċess, qabel ma nħelsu b'kawzjoni;

O.

billi l-Kambodja tibbenefika mill-iktar skema favorevoli disponibbli taħt l-Iskema Ġeneralizzata ta' Preferenzi (SĠP), jiġifieri l-iskema Kollox Barra l-Armi (EBA); billi l-UE allokat sa EUR 140 miljun lill-Kambodja għall-kooperazzjoni għall-iżvilupp għall-perjodu finanzjarju 2014-2020, li minnhom EUR 10 miljun huma għas-sostenn tal-proċess ta' riforma elettorali fil-Kambodja u bħalissa huma sospiżi;

P.

billi s-Segretarju Ġenerali tan-NU fakkar fid-dikjarazzjoni tiegħu ta' Lulju li proċess politiku inklużiv u pluralistiku jibqa' essenzjali għas-salvagwardja tal-progress li sar mill-Kambodja fil-konsolidament tal-paċi;

Q.

billi l-kunflitti rigward il-pjantaġġuni taz-zokkor għadhom ma ġewx solvuti; billi hemm tħassib kontinwu dwar evizzjonijiet mill-artijiet, dwar impunità kontinwa għal atti bħal dawn u dwar is-sitwazzjoni terribbli tal-komunitajiet milquta; billi l-Gvern tal-Kambodja għadu ma ffirmax it-Termini ta' Referenza tal-UE għall-Proċess ta' Awditjar tal-Kannamiela;

1.

Jiinota li Kem Sokha nħeles mill-ħabs b'kawzjoni taħt kundizzjonijiet stretti; jiddenunzja l-fatt li Kem Sokha tqiegħed taħt arrest domiċiljari; jitlob li l-akkużi kollha kontra Kem Sokha jitwaqqgħu u li jinħeles minnufih u kompletament; barra minn hekk, jitlob li akkużi u sentenzi oħra motivati politikament kontra politiċi tal-oppożizzjoni, inkluż Sam Rainsy, jitwaqqgħu minnufih;

2.

Huwa preokkupat dwar il-kundizzjoni tas-saħħa ta' Kem Sokha, u jistieden lill-awtoritajiet Kambodjani jħalluh jingħata trattament mediku xieraq; jitlob lill-Gvern jippermetti lil Kem Sokha jiltaqa' ma' membri barranin tal-korp diplomatiku, ma' uffiċjali tan-NU u ma' osservaturi tad-drittijiet tal-bniedem;

3.

Jesprimi l-konvinzjoni tiegħu li l-elezzjonijiet fil-Kambodja ma jistgħux jitqiesu bħala liberi u ġusti; jesprimi tħassib serju dwar it-tmexxija u r-riżultati tal-elezzjonijiet tal-2018 fil-Kambodja, li naqsu milli jipproduċu proċess kredibbli u li ġew ikkundannati b'mod wiesa' mill-komunità internazzjonali;

4.

Jistieden lill-Gvern tal-Kambodja jaħdem biex isaħħaħ id-demokrazija u l-istat tad-dritt u jirrispetta d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, li jfisser ukoll konformità sħiħa mad-dispożizzjonijiet kostituzzjonali dwar il-pluraliżmu u l-libertà ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni; barra minn hekk, jitlob lill-Gvern tal-Kambodja jħassar l-emendi reċenti kollha għall-Kostituzzjoni, il-Kodiċi Penali, il-Liġi dwar il-Partiti Politiċi, il-Liġi dwar it-Trade Unions, il-Liġi dwar l-NGOs u l-biċċiet l-oħra kollha ta' leġiżlazzjoni li jillimitaw il-libertà tal-kelma u l-libertajiet politiċi li mhumiex għalkollox konformi mal-obbligi tal-Kambodja u mal-istandards internazzjonali;

5.

Jenfasizza li proċess demokratiku kredibbli jirrikjedi ambjent li fih il-partiti politiċi, is-soċjetà ċivili u l-media jistgħu jwettqu r-rwoli leġittimi tagħhom mingħar biża', theddid jew restrizzjonijiet arbitrarji; jistieden lill-Gvern jieħu l-miżuri meħtieġa biex jiżgura li x-xoljiment tas-CNRP jitreġġa' lura malajr;

6.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Gvern tal-Kambodja biex itemm kull forma ta' fastidju, abbuż u akkużi kriminali motivati politikament kontra membri tal-oppożizzjoni politika, difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, sindakalisti u sostenituri tad-drittijiet tal-ħaddiema, attivisti favur id-drittijiet tal-art u attivisti oħra tas-soċjetà ċivili, u ġurnalisti, fost oħrajn; jistieden lill-Gvern tal-Kambodja jeħles, mingħajr dewmien, liċ-ċittadini kollha li ġew detenuti talli eżerċitaw id-drittijiet tal-bniedem tagħhom, inkluż James Ricketson, u jwaqqa' l-akkużi kollha kontrihom;

7.

Jappoġġa d-deċiżjoni li jiġi sospiż is-sostenn elettorali tal-UE lill-Kambodja; ifakkar fl-obbligi nazzjonali u internazzjonali fir-rigward tal-prinċipji demokratiċi u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem li l-Kambodja impenjat ruħha li tirrispetta; iħeġġeġ lill-Gvern tal-Kambodja jwettaq riformi sabiex isaħħaħ id-demokrazija u japplika standards minimi rikonoxxuti internazzjonalment għal proċessi elettorali futuri, inklużi l-organizzazzjoni ta' elezzjonijiet multipartitiċi, liberi u ġusti, l-istabbiliment ta' Kummissjoni Elettorali Nazzjonali tassew indipendenti u l-involviment tal-NGOs u tal-media indipendenti fil-monitoraġġ u fir-rappurtar tal-elezzjonijiet;

8.

Ifakkar lill-Gvern tal-Kambodja li jrid jissodisfa l-obbligi u l-impenji tiegħu fir-rigward tal-prinċipji demokratiċi u tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem, li huma komponent essenzjali tal-Ftehim ta' Kooperazzjoni UE-Kambodja u l-kundizzjonijiet fl-ambitu tal-EBA;

9.

Jilqa' l-missjoni riċenti tal-UE ta' ġbir ta' informazzjoni fil-Kambodja fir-rigward tal-EBA u jistieden lill-Kummissjoni tirrapporta l-konklużjonijiet lill-Parlament mill-aktar fis possibbli; jistieden lill-Kummissjoni tqis il-konsegwenzi possibbli fil-kuntest tal-preferenzi kummerċjali li tgawdi l-Kambodja, inkluż il-varar ta' investigazzjoni fl-ambitu tal-mekkaniżmi previsti fil-qafas tal-EBA;

10.

Jistieden lis-SEAE u lill-Kummissjoni jħejju lista ta' individwi responsabbli mix-xoljiment tal-oppożizzjoni u minn ksur serju ieħor tad-drittijiet tal-bniedem fil-Kambodja, bil-ħsieb li jiġu imposti fuqhom restrizzjonijiet possibbli tal-viża u ffriżar tal-assi;

11.

Jistieden lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tissorvelja s-sitwazzjoni fil-Kambodja mill-qrib; jistieden lis-SEAE u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni u jmexxu l-isforzi fid-39 sessjoni li jmiss tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU lejn l-adozzjoni ta' riżoluzzjoni b'saħħitha li tindirizza s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Kambodja;

12.

Jistieden lill-Gvern tal-Kambodja jġedded il-Memorandum ta' Qbil (MtQ) mal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli għad-Drittijiet tal-Bniedem (OHCHR) tan-NU fil-Kambodja hekk kif jiskadi fil-31 ta' Diċembru 2018;

13.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, lis-Segretarju Ġenerali tal-ASEAN, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri u lill-Gvern u lill-Assemblea Nazzjonali tal-Kambodja.

(1)  Testi adottati, P8_TA(2017)0348.

(2)  Testi adottati, P8_TA(2017)0497.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/132


P8_TA(2018)0350

In-nirien ta' Lulju 2018 f'Mati fir-reġjun ta' Attika, il-Greċja, u r-reazzjoni tal-UE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar in-nirien ta' Lulju 2018 f'Mati fir-reġjun ta' Attika, il-Greċja, u r-reazzjoni tal-UE (2018/2847(RSP))

(2019/C 433/17)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikolu 174 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE dwar Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili (COM(2017)0772),

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2012/2002 tal-11 ta' Novembru 2002 li jistabbilixxi l-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea (1),

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u l-Ftehim ta' Pariġi, adottati permezz tad-Deċiżjoni 1/CP.21 fil-21 Konferenza tal-Partijiet tal-UNFCCC (COP 21), kif ukoll il-11-il Konferenza tal-Partijiet li serviet bħala l-Laqgħa tal-Partijiet għall-Protokoll ta' Kjoto (CMP 11) li saret f'Pariġi, Franza, mit-30 ta' Novembru sal-11 ta' Diċembru 2015,

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi n-nirien ta' Lulju 2018 f'Mati fir-reġjun ta' Attika fil-Greċja traġikament irriżulta fil-mewt ta' 99 ruħ u ħalla mijiet ta' persuni feruti;

B.

billi dawn in-nirien qerdu d-djar, hekk li bosta mijiet ta' persuni kellhom jiġu evakwati, għamlu ħsarat kbar fl-infrastruttura lokali u reġjonali u fl-ambjent, ħallew impatt fuq l-agrikoltura u affettwaw attivitajiet ekonomiċi, inklużi s-setturi tat-turiżmu u tal-ospitalità;

C.

billi sitwazzjonijiet ta' nixfa estrema u nirien fil-foresti saru aktar frekwenti, gravi u kumplessi, u qed ikollhom impatt akbar madwar l-Ewropa kollha, u huma aggravati mill-bidla fil-klima;

D.

billi l-investiment għall-ġlieda kontra l-bidla fil-klima huwa miżura urġenti sabiex jiġu evitati l-katastrofi minħabba n-nixfa u n-nirien;

E.

billi l-Greċja, l-Iżvezja u l-Latvja lkoll talbu appoġġ mill-UE permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili fis-sajf tal-2018 minħabba nirien;

1.

Jesprimi l-kondoljanzi sinċiera tiegħu lill-familji ta' dawk kollha li tilfu ħajjithom fin-nirien fir-reġjun ta'Attika;

2.

Jesprimi s-simpatiji tiegħu lir-residenti kollha li ġew affettwati min-nirien fir-reġjun ta'Attika;

3.

Jagħti ġieħ lid-dedikazzjoni tal-ħaddiema tat-tifi tan-nar, tal-gwardji tal-kosta, tal-voluntiera u ta' oħrajn li ssograw ħajjithom biex jitfu n-nirien u jsalvaw liċ-ċittadini sħabhom;

4.

Jirrileva r-rwol tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili fil-forniment ta' ajruplani, vetturi, persunal mediku u ħaddiema tat-tifi tan-nar minn madwar l-Unjoni Ewropea;

5.

Ifakkar li diversi fondi tal-UE, bħall-Fond ta' Solidarjetà tal-UE, jistgħu jintużaw għat-tiswija ta' infrastrutturi essenzjali u għall-operazzjonijiet ta' tindif wara diżastru naturali;

6.

Itenni l-importanza tal-appoġġ mill-fondi ta' koeżjoni tal-UE għall-prevenzjoni tan-nirien u r-reazzjoni ta' emerġenza, u jistieden lill-Istati Membri jisfruttaw dan il-finanzjament bis-sħiħ u jinfurmaw lill-pubbliku dwar ir-riskji tan-nirien fil-foresti;

7.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li ssir aktar riċerka xjentifika fuq mekkaniżmi ta' valutazzjoni tar-riskju, sistemi ta' prevenzjoni u ta' identifikazzjoni bikrija, u fuq mezzi oħra għall-ġlieda kontra dawn il-fenomeni, kif ukoll li jittejbu l-iskambju ta' esperjenzi u l-qsim tal-aħjar prattiki fost ir-reġjuni u l-Istati Membri;

8.

Jenfasizza li dokument ippubblikat fl-1 ta' Awwissu 2018 mill-Organizzazzjoni Meteoroloġika Dinjija (2) jipprovdi evidenza li l-mewġa ta' sħana fl-Ewropa fl-2018 hija marbuta mat-tibdil fil-klima; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu miri u jimplimentaw politiki dwar il-klima li jissodisfaw l-impenji magħmula fil-ftehim ta' Pariġi COP 21;

9.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-prevenzjoni tal-għargħar tkun żgurata fiż-żoni affettwati min-nirien tal-foresti, sabiex jiġu evitati aktar diżastri;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis il-ġestjoni tar-riskju ta' nirien fil-foresti u l-ġestjoni tal-foresti u tal-pajsaġġi abbażi tal-ekosistema meta tevalwa miżuri kurrenti tal-UE, bħall-istrateġija tal-UE għall-foresti u l-istrateġija tal-UE dwar l-adattament għat-tibdil fil-klima, u jistedinha taġġusta dawn l-istrateġiji jekk tidentifika xi lakuni;

11.

Jitlob li l-Kunsill u l-Kummissjoni jiffinalizzaw mal-Parlament in-negozjati interistituzzjonali dwar il-Mekkaniżmu ta' Protezzjoni Ċivili tal-Unjoni u l-ħolqien ta' rescEU sa tmiem l-2018;

12.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Kumitat tar-Reġjuni, lill-gvernijiet tal-Istati Membri u lill-awtoritajiet reġjonali taż-żoni affettwati min-nirien.

(1)  ĠU L 311, 14.11.2002, p. 3.

(2)  https://public.wmo.int/en/media/news/july-sees-extreme-weather-high-impacts


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/134


P8_TA(2018)0351

It-theddida ta' demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar u ta' villaġġi Bedwini oħra

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar it-theddida ta' demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar u ta' villaġġi Bedwini oħra (2018/2849(RSP))

(2019/C 433/18)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-kunflitt bejn Iżrael u l-Palestina,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni/Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) Federica Mogherini tas-7 ta' Settembru 2018 dwar l-aħħar żviluppi rigward id-demolizzjoni ppjanata ta' Khan al-Ahmar,

wara li kkunsidra l-linji gwida tal-UE dwar id-Dritt Umanitarju Internazzjonali,

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta ta' Franza, il-Ġermanja, l-Italja, Spanja, u r-Renju Unit tal-10 ta' Settembru 2018 dwar Khan al-Ahmar,

wara li kkunsidra r-Raba' Konvenzjoni ta' Ġinevra tal-1949, b'mod partikolari l-Artikoli 49, 50, 51 u 53 tagħha,

wara li kkunsidra r-Rapport ta' Sitt Xhur dwar id-Demolizzjonijiet u l-Konfiski ta' strutturi ffinanzjati mill-UE fix-Xatt tal-Punent inkluż Ġerusalemm tal-Lvant, Jannar-Ġunju 2018, ippubblikat mis-Servizz Ewropew ta' Azzjoni Esterna (SEAE) fl-24 ta' Awwissu 2018,

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fil-5 ta' Settembru 2018 il-Qorti Superjuri Iżraeljana ċaħdet il-petizzjonijiet mir-residenti ta' Khan al-Ahmar; billi l-Qorti Superjuri ddeċidiet li l-awtoritajiet rilevanti huma awtorizzati jeżerċitaw il-pjan ta' rilokazzjoni tar-residenti ta' Jahalin tal-Punent; billi l-Qorti Superjuri ppermettiet lill-awtoritajiet Iżraeljani jipproċedu bil-pjanijiet għad-demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar;

B.

billi Khan al-Ahmar huwa wieħed mis-46 komunità Bedwina li n-NU tqis li tinsab f'riskju ta' trasferiment bil-forza fix-Xatt tal-Punent ċentrali; billi din il-komunità hija magħmula minn 32 familja u 173 persuna b'kollox, u 92 minnhom huma minuri; billi l-armata Iżraeljana ħarġet ordnijiet ta' demolizzjoni għall-istrutturi kollha fil-villaġġ;

C.

billi fl-2010 il-Qorti Superjuri Iżraeljana ddeċidiet li r-raggruppament sħiħ ta' strutturi ta' Khan al-Ahmar kien inbena illegalment, bi ksur tal-liġijiet tal-ippjanar u t-tqassim taż-żoni, u b'hekk kellu jiġi ddemolit; billi l-Qorti Superjuri enfasizzat ukoll li l-awtoritajiet Iżraeljani kellhom bżonn isibu alternattiva xierqa għall-iskola u għar-residenti tal-komunità; billi l-istat ta' Iżrael iddikjara bil-miktub dak li se jipprovdi lil dawk il-familji li jmorru joqogħdu f'Jahalin tal-Punent (Abu Dis), bil-prospett li jiżviluppa sit ieħor ta' rilokazzjoni lejn il-lvant ta' Ġeriko; billi l-komunità kkonċernata ta' Khan al-Ahmar rrifjutat li tkun spostata;

D.

billi t-trasferiment bil-forza ta' residenti ta' territorju okkupat, sakemm is-sigurtà tal-popolazzjoni jew ir-raġunijiet militari imperattivi jitolbu hekk, huwa pprojbit skont ir-Raba' Konvenzjoni ta' Ġinevra, u jikkostitwixxi ksur gravi tad-dritt umanitarju internazzjonali;

E.

billi l-awtoritajiet ta' Iżrael jimponu reġim dwar il-bini restrittiv immens fuq ir-residenti Palestinjani fiż-Żona C fix-Xatt tal-Punent; billi dan ir-reġim jagħmilha kważi impossibbli li l-attivitajiet Palestinjani ta' bini jkunu legali fiż-żona, u jintuża bħala mezz għall-evizzjoni tal-Palestinjani u għall-espansjoni ta' attivitajiet ta' insedjament; billi l-insedjamenti Iżraeljani huma illegali skont id-dritt internazzjonali u jikkostitwixxu ostaklu ewlieni għall-isforzi favur il-paċi; billi, skont id-dritt internazzjonali, kwalunkwe parti terza, inklużi l-Istati Membri tal-UE, għandha dmir li ma tirrikonoxxix, ma tgħinx jew ma tassistix lill-insedjamenti f'territorju okkupat, kif ukoll dmir li topponihom b'mod effikaċi;

F.

billi Khan al-Ahmar jinsab fiż-żona tal-kurutur E1 fix-Xatt tal-Punent okkupat; billi ż-żamma tal-istatus quo f'din iż-żona hija ta' importanza fundamentali għall-vijabbiltà tas-soluzzjoni ta' żewġ stati u għall-istabbiliment ta' stat Palestinjan kontigwu u vijabbli fil-futur; billi l-Parlament oppona ripetutament kull azzjoni li ddgħajjef il-vijabbiltà tas-soluzzjoni ta' żewġ stati u ħeġġeġ liż-żewġ naħat juru, permezz ta' politiki u azzjonijiet, impenn ġenwin lejn soluzzjoni ta' żewġ stati sabiex tinbena mill-ġdid il-fiduċja;

G.

billi 10 Stat Membru tal-UE qed jappoġġjaw programmi umanitarji f'Khan al-Ahmar, inkluża l-kostruzzjoni ta' skola primarja, u valur stmat ta' EUR 315 000 f'assistenza umanitarja ffinanzjata mill-UE issa jinsab f'riskju;

H.

billi, skont l-Uffiċċju tar-Rappreżentant tal-UE fil-Palestina, il-qerda u l-konfiska ta' proprjetà Palestinjana fix-Xatt tal-Punent okkupat, inkluża Ġerusalemm tal-Lvant, komplew fl-ewwel nofs tal-2018; billi d-demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar toħloq ir-riskju li jinħolqu preċedenti għal għexieren ta' komunitajiet Bedwini oħra madwar ix-Xatt tal-Punent;

1.

Jingħaqad mal-VP/RGħ, Franza, il-Ġermanja, l-Italja, Spanja u r-Renju Unit fis-sejħa tagħhom lill-Gvern Iżraeljan biex jirrinunzja l-pjan ta' rilokazzjoni li jwassal għad-demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar u t-trasferiment bil-forza tal-popolazzjoni tiegħu f'post ieħor; jisħaq fuq l-importanza kbira li l-UE tkompli titkellem b'vuċi waħda dwar din il-kwistjoni;

2.

Iwissi lill-awtoritajiet Iżraeljani li d-demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar u t-trasferiment bil-forza tar-residenti tiegħu jikkostitwixxu ksur gravi tad-dritt umanitarju internazzjonali;

3.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-impatt tad-demolizzjoni ta' Khan al-Ahmar, li tkompli thedded il-vijabbiltà tas-soluzzjoni ta' żewġ stati u timmina l-prospetti għall-paċi; Itenni li l-protezzjoni u l-preservazzjoni tal-vijabbiltà tas-soluzzjoni ta' żewġ stati hija l-prijorità immedjata tal-politiki u tal-azzjoni tal-UE fir-rigward tal-kunflitt bejn Iżrael u l-Palestina u tal-proċess ta' paċi fil-Lvant Nofsani;

4.

Jinsisti li - jekk iseħħu d-demolizzjoni u l-evizzjoni ta' Khan al-Ahmar - ir-risposta tal-UE trid tkun proporzjonata mas-serjetà ta' dan l-iżvilupp u konsistenti mal-appoġġ li dejjem tat lill-komunità ta' Khan al-Ahmar. jistieden lill-VP/RGħ tagħti spinta lill-involviment tal-UE mal-awtoritajiet Iżraeljani fir-rigward tar-rispett sħiħ għad-drittijiet tal-popolazzjoni Palestinjana fiż-Żona C u titlob kumpens mill-Iżrael għall-qerda tal-infrastruttura ffinanzjata mill-UE;

5.

Jitlob li l-Gvern Iżraeljan iwaqqaf minnufih il-politika tiegħu ta' theddid ta' demolizzjoni u evizzjoni reali kontra l-komunitajiet Bedwini li jgħixu fin-Negev u fiż-Żona C fix-Xatt tal-Punent okkupat; jenfasizza li d-demolizzjoni ta' djar, skejjel u infrastruttura vitali oħra fit-territorju Palestinjan okkupat hija illegali skont id-dritt umanitarju internazzjonali;

6.

Ifakkar li Iżrael huwa kompletament responsabbli għall-għoti tas-servizzi neċessarji, inklużi l-edukazzjoni, il-kura tas-saħħa u l-assistenza soċjali, għall-persuni li jgħixu taħt l-okkupazzjoni tiegħu, f'konformità mar-Raba' Konvenzjoni ta' Ġinevra;

7.

Jibqa' konvint bis-sħiħ li l-unika soluzzjoni dejjiema għall-kunflitt fil-Lvant Nofsani hija dik ta' żewġ stati demokratiċi, Iżrael u l-Palestina, f'koeżistenza paċifika fi ħdan fruntieri sikuri u rikonoxxuti, abbażi tal-fruntieri tal-1967 u b'Ġerusalemm bħala l-kapitali taż-żewġ stati; jikkundanna kwalunkwe deċiżjoni jew azzjoni unilaterali li tista' tipperikola l-prospettivi ta' din is-soluzzjoni;

8.

Jistieden lill-awtoritajiet Iżraeljani biex b'mod immedjat itemmu u jreġġgħu lura l-politika ta' insedjament tagħhom; jitlob li l-UE tibqa' soda dwar din il-kwistjoni;

9.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għall-Proċess ta' Paċi fil-Lvant Nofsani, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, lill-Koordinatur Speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Proċess ta' Paċi fil-Lvant Nofsani, lill-Knesset u lill-Gvern ta' Iżrael, lill-President tal-Awtorità Palestinjana u lill-Kunsill Leġiżlattiv Palestinjan.

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/136


P8_TA(2018)0352

Strateġija Ewropea għall-Plastik f'Ekonomija Ċirkolari

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar strateġija Ewropea għall-plastik f'ekonomija ċirkolari (2018/2035(INI))

(2019/C 433/19)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018 dwar "Strateġija Ewropea għall-Plastiks f'Ekonomija Ċirkolari" (COM(2018)0028),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018 dwar l-impatt tal-użu ta' plastik ossodegradabbli, inklużi basktijiet tal-plastik ossodegradabbli, fuq l-ambjent (COM(2018)0035),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni kif ukoll id-dokument ta' ħidma tal-persunal tas-16 ta' Jannar 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (COM(2018)0032),

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Ħidma dwar l-Ekodisinn 2016-2019 tal-Kummissjoni (COM(2016)0773), b'mod partikolari l-objettiv li jiġu stabbiliti rekwiżiti aktar speċifiċi għall-prodott u aktar orizzontali f'oqsma bħad-durabbiltà, ir-riparabbiltà, it-titjib fil-kwalità, id-disinn għaż-żarmar u l-faċilità ta' użu mill-ġdid u riċiklaġġ,

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta' Diċembru 2015 bit-titolu "L-għeluq taċ-ċirku – Pjan ta' azzjoni tal-UE għal ekonomija ċirkolari" (COM(2015)0614),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttivi 2000/53/KE dwar vetturi li m'għadhomx jintużaw, 2006/66/KE dwar batteriji u akkumulaturi u skart ta' batteriji u ta' akkumulaturi, u 2012/19/UE dwar skart ta' tagħmir elettriku u elettroniku (1),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/850 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 1999/31/KE dwar ir-rimi ta' skart f'lanfills (2),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/851 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 2008/98/KE dwar l-iskart (3),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 94/62/KE dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ (4),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2015/720 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2015 li temenda d-Direttiva 94/62/KE rigward it-tnaqqis tal-konsum tal-basktijiet tal-plastik ħfief (5),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/125/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għall-istabbiliment ta' rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti relatati mal-enerġija (6) (minn hawn 'il quddiem "id-Direttiva dwar l-Ekodisinn") u r-regolamenti ta' implimentazzjoni u l-ftehimiet volontarji adottati skont dik id-direttiva,

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni 1386/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Novembru 2013 dwar Programm Ġenerali ta' Azzjoni Ambjentali tal-Unjoni sal-2020 (7),

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2017 dwar l-ekoinnovazzjoni biex tkun tista' ssir tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari,

wara li kkunsidra l-Ewrobarometru Speċjali Nru 468 ta' Ottubru 2017 dwar l-attitudnijiet taċ-ċittadini Ewropej lejn l-ambjent,

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi dwar it-tibdil fil-klima u l-21 Konferenza tal-Partijiet (COP 21) tal-UNFCCC,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti bit-titolu "Nittrasformaw id-dinja tagħna: L-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli", adottata fis-Summit tan-NU dwar l-Iżvilupp Sostenibbli fil-25 ta' Settembru 2015,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Lulju 2015 dwar l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi: lejn ekonomija ċirkolari (8),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2017 dwar ħajja itwal għall-prodotti: benefiċċji għall-konsumaturi u l-kumpaniji (9),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-16 ta' Jannar 2018 dwar il-governanza internazzjonali tal-oċeani: aġenda għall-futur tal-oċeani tagħna fil-kuntest tal-SDGs 2030 (10),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjoni tal-Kumitat għas-Sajd (A8-0262/2018]),

A.

billi l-plastik huwa materjal prezzjuż, li jintuża b'mod mifrux fit-totalità tal-ktajjen tal-valur u li huwa utli għas-soċjetà u l-ekonomija tagħna, jekk jintuża u jiġi ġestit b'mod responsabbli;

B.

billi l-mod li bih huwa manifatturat, użat u mormi l-plastik illum għandu effetti devastanti għal dak li jikkonċerna l-ambjent, il-klima u l-ekonomija, u potenzjalment għandu impatt avvers fuq is-saħħa ta' kemm il-bnedmin kif ukoll l-annimali; billi l-isfida ewlenija hija għalhekk li l-plastik jiġi prodott u jintuża b'mod responsabbli u sostenibbli sabiex titnaqqas il-produzzjoni ta' skart tal-plastik u biex jitnaqqas l-użu ta' sustanzi perikolużi fil-plastik, fejn possibbli; billi r-riċerka u l-innovazzjoni f'teknoloġiji ġodda u alternattivi għandhom rwol importanti f'dan ir-rigward;

C.

billi dawn l-effetti negattivi joħolqu tħassib għall-pubbliku ġenerali, fejn 74 % taċ-ċittadini tal-UE jesprimu tħassib dwar l-impatt tal-plastik fuq is-saħħa, filwaqt li 87 % jinsabu inkwetati dwar l-effetti tagħhom fuq l-ambjent.

D.

billi l-momentum politiku attwali għandu jintuża biex issir tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari sostenibbli tal-plastik li tagħti prijorità lill-prevenzjoni tal-produzzjoni tal-iskart tal-plastik, skont il-ġerarkija tal-iskart;

E.

billi diversi Stati Membri diġà stabbilew miżuri leġiżlattivi nazzjonali għall-projbizzjoni tal-mikroplastiks miżjuda intenzjonalment fil-kożmetiċi;

F.

billi l-pajjiżi Ewropej għandhom storja ta' esportazzjoni tal-iskart tal-plastik, inkluż lejn pajjiżi fejn sistemi ta' ġestjoni u ta' riċiklaġġ inadegwati jikkawżaw dannu ambjentali u huma ta' riskju għas-saħħa tal-komunitajiet lokali, b'mod partikolari ta' dawk li jimmaniġġaw l-iskart;

G.

billi l-iskart tal-plastik huwa kwistjoni globali u hemm bżonn ta' kooperazzjoni internazzjonali biex tiġi miġġielda l-isfida; billi l-UE hija impenjata li tilħaq l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU, li ħafna minnhom huma rilevanti għall-konsum u l-produzzjoni sostenibbli tal-plastik sabiex jiġu limitati l-impatti tagħhom fuq il-baħar u l-art;

H.

billi l-produzzjoni annwali fid-dinja tal-plastik laħqet 322 miljun tunnellata fl-2015, u hija mistennija li tirdoppja matul l-20 sena li ġejjin;

I.

billi fl-UE, qed jiġu prodotti 25.8 miljun tunnellata ta' skart tal-plastik kull sena;

J.

billi fl-UE, 30 % biss tal-iskart tal-plastik jinġabar għar-riċiklaġġ; billi 6 % biss tal-plastik imqiegħed fis-suq huwa magħmul minn plastik riċiklat;

K.

billi r-rimi fil-miżbliet (31 %) u l-inċinerazzjoni (39 %) tal-iskart tal-plastik għadhom għoljin;

L.

billi madwar 95 % tal-valur tal-materjal tal-imballaġġ tal-plastik fil-preżent joħroġ mill-ekonomija u dan iwassal għal rata ta' telf annwali ta' bejn EUR 70 biljun u EUR 105 biljun;

M.

billi l-UE għandha mira li jiġi riċiklat 55 % tal-imballaġġ tal-plastik minn issa sal-2030;

N.

billi r-riċiklaġġ tal-plastik iġib miegħu benefiċċji sinifikanti għall-klima f'dak li għandu x'jaqsam mat-tnaqqis fl-emissjonijiet ta' CO2;

O.

billi, fid-dinja, bejn 5 u 13-il miljun tunnellata ta' plastik jispiċċaw fl-oċeani tad-dinja kull sena u, sal-lum, huwa stmat li hemm aktar minn 150 miljun tunnellata ta' plastik fl-oċeani;

P.

billi bejn 150 000 u 500 000 tunnellata ta' skart tal-plastik jidħlu fl-ibħra u l-oċeani tal-EU kull sena.

Q.

billi, skont studji kkwotati min-NU, jekk ma jsir xejn, fl-2050 se jkun hemm aktar plastik milli ħut fl-oċeani;

R.

billi l-plastik jirrappreżenta 85 % tal-iskart fil-bajjiet u aktar minn 80 % tal-iskart fil-baħar;

S.

billi prattikament kull tip ta' materjal tal-plastik jista' jinstab fl-oċean – mir-roqgħa kbira ta' żibel fil-Paċifiku, li fiha mill-anqas 79 000 tunnellata ta' plastik f'wiċċ żona ta' 1.6 miljun kilometru kwadru, għaż-żoni l-aktar remoti tad-dinja bħall-art fonda oċeanika u l-Artiku;

T.

billi l-iskart fil-baħar jaffettwa b'mod negattiv anki l-attivitajiet ekonomiċi u l-katina alimentari tal-bniedem;

U.

billi 90 % tal-ghasafar tal-baħar kollha jibilgħu partikuli tal-plastik;

V.

billi l-impatt sħiħ tal-iskart tal-plastik fuq il-flora, il-fawna u s-saħħa tal-bniedem għadu mhux mifhum; billi l-konsegwenzi katastrofiċi fuq il-ħajja tal-baħar ġew iddokumentati, u aktar minn 100 miljun annimal tal-baħar jinqatlu kull sena minħabba l-fdalijiet tal-plastik fl-oċean;

W.

billi s-soluzzjonijiet għall-indirizzar tal-plastik fil-baħar ma jistgħux jiġu iżolati minn strateġija globali għall-plastik; billi l-Artikolu 48 tar-Regolament dwar il-Kontroll tas-Sajd (11), li fih miżuri mfassla biex jippromwovu l-irkupru ta' rkaptu tas-sajd mitluf, huwa pass fid-direzzjoni t-tajba, iżda huwa limitat wisq fil-kamp ta' applikazzjoni tiegħu, peress li l-Istati Membri qed jitħallew jeżentaw lill-maġġoranza l-kbira tal-bastimenti tas-sajd minn dan l-obbligu u l-obbligi ta' rappurtar għadhom ftit li xejn osservati;

X.

billi qed jiġi kkunsidrat finanzjament mill-Kooperazzjoni Territorjali Ewropea (KTE) għal proġetti fil-baħar Adrijatiku, bħal strumenti ġodda ta' governanza u prattiki tajba sabiex jittaffa, u, jekk jista' jkun, jiġi eliminat il-fenomenu tal-abbandun tar-rkaptu tas-sajd, filwaqt li l-flotot tas-sajd jingħataw rwol ġdid ta' sentinelli tal-baħar;

Y.

billi l-Istati Membri huma firmatarji tal-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Prevenzjoni tat-Tniġġis minn Vapuri (MARPOL) u għandhom jimmiraw għall-implimentazzjoni sħiħa tad-dispożizzjonijiet tagħha;

Z.

billi s-"sajd fantażma" jseħħ meta kreaturi tal-baħar jinqabdu jew jitħabblu fix-xbieki tas-sajd, fin-nases u fix-xlief mitlufa jew abbandunati u mhux bijodegradabbli, jew b'konsegwenza tagħhom ikorru, imutu bil-ġuħ jew jinqatlu; billi dan il-fenomenu jiġi kkawżat mit-telf u l-abbandun tal-irkaptu tas-sajd; billi r-Regolament dwar il-Kontroll tas-Sajd jirrikjedi l-immarkar obbligatorju tal-irkaptu u n-notifika u l-irkupru tal-irkaptu mitluf; billi, għalhekk, għadd ta' sajjieda jġibu lura lejn il-port, fuq inizjattiva tagħhom stess, xbieki mitlufa rkuprati mill-baħar;

AA.

billi għalkemm huwa diffiċli li wieħed jivvaluta bi preċiżjoni l-kontribut tal-akkwakultura għall-iskart tal-baħar, huwa stmat li 80 % tal-fdalijiet fil-baħar huma plastik u mikroplastik, u li bejn 20 % u 40 % tal-iskart tal-plastik fil-baħar huwa parzjalment marbut mal-attivitajiet tal-bniedem fuq il-baħar, inklużi l-bastimenti kummerċjali u tal-kruċieri, u l-bqija joriġina fuq l-art, u billi, skont studju riċenti tal-FAO (12), madwar 10 % ġej minn irkaptu tas-sajd mitluf jew mormi; billi l-irkaptu tas-sajd mitluf jew mormi huwa komponent wieħed tal-iskart tal-plastik fil-baħar u hu stmat li 94 % tal-plastik li jidħol fl-oċean jispiċċa f'qiegħ il-baħar, u għaldaqstant hemm il-ħtieġa li jintuża l-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS) sabiex is-sajjieda jkunu jistgħu jibbenefikaw direttament mill-iskemi "sajd għall-iskart fil-baħar", billi jingħatalhom ħlas jew inċentivi finanzjarji u materjali oħra;

AB.

billi bejn 75 000 u 300 000 tunnellati ta' mikroplastiks jiġu rilaxxati fl-ambjent tal-UE kull sena, inkluż il-mikroplastik li huwa intenzjonalment miżjud mal-prodotti tal-plastik, mikroplastik rilaxxat waqt l-użu ta' prodotti u dak iġġenerat mid-degradazzjoni tal-prodotti tal-plastik;

AC.

billi l-mikroplastik u l-partiċelli ta' daqs nano joħolqu sfidi speċifiċi għall-politika pubblika;

AD.

billi l-mikroplastik jinstab f'90 % tal-fliexken tal-ilma;

AE.

billi t-talba tal-Kummissjoni lill-ECHA biex teżamina l-bażi xjentifika sabiex jiġi limitat l-użu tal-mikroplastik miżjud intenzjonalment fil-prodotti għall-konsumaturi jew f'dawk għal użu professjonali hija milqugħa;

AF.

billi t-talba tal-Kummissjoni lill-ECHA biex tħejji proposta għal restrizzjoni possibbli fuq il-plastik ossodegradabbli hija milqugħa;

AG.

billi, skont l-Artikolu 311 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), l-introduzzjoni ta' riżorsi proprji ġodda hija soġġetta għal proċedura leġiżlattiva speċjali li tirrikjedi l-unanimità fost l-Istati Membri u l-konsultazzjoni tal-Parlament;

Rimarki ġenerali

1.

Jilqa' l-komunikazzjoni ta-l-Kummissjoni bit-titolu "Strateġija Ewropea għall-Plastiks f'Ekonomija Ċirkolari" (COM(2018)0028) bħala pass 'il quddiem fit-tranżizzjoni tal-UE minn ekonomija lineari għal ekonomija ċirkolari; jirrikonoxxi li l-plastik għandu rwol utli fl-ekonomija tagħna u fil-ħajja tagħna ta' kuljum iżda fl-istess ħin għandu żvantaġġi sinifikanti; iqis li l-isfida ewlenija għalhekk hija li l-plastik jiġi ġestit b'mod sostenibbli tul il-katina tal-valur kollha u b'hekk jinbidel il-mod ta' kif nipproduċu u nużaw il-plastik, b'tali mod li jinżamm il-valur fl-ekonomija tagħna, mingħajr ma ssir ħsara lill-ambjent, il-klima u s-saħħa pubblika;

2.

Jenfasizza li l-prevenzjoni tal-iskart tal-plastik minn qabel, kif definita fid-Direttiva Qafas dwar l-Iskart, għandha tkun l-ewwel prijorità f'konformità mal-ġerarkija tal-iskart; iqis, barra minn hekk, li t-tisħiħ sostanzjali tal-prestazzjoni tagħna tar-riċiklaġġ tal-plastik huwa esssenzjali għas-sostenn tat-tkabbir ekonomiku sostenibbli kif ukoll għall-protezzjoni tal-ambjent u s-saħħa pubblika; jistieden lill-partijiet ikkonċernati kollha biex jikkunsidraw il-projbizzjoni Ċiniża riċenti fuq l-importazzjoni tal-iskart tal-plastik bħala opportunità biex isir investiment fil-prevenzjoni tal-iskart tal-plastik, anki billi jiġi inkoraġġut l-użu mill-ġdid u d-diżinn ċirkulari ta' prodott, u biex isir investiment f'faċiltajiet tal-aħħar teknoloġija għall-ġbir, is-separazzjoni u r-riċiklaġġ fl-UE; jemmen li l-iskambju tal-aħjar prattiki f'dan ir-rigward huwa importanti, b'mod partikolari għall-SMEs;

3.

Huwa konvint li l-istrateġija għall-plastik għandha sservi wkoll bħala lieva biex jiġu inkoraġġuti mudelli ta' negozju, produzzjoni u konsum ġodda, intelliġenti, sostenibbli u ċirkolari li jkopru l-katina tal-valur kollha f'konformità mal-Għan ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU Nru 12 dwar il-konsum u l-produzzjoni sostenibbli, anki permezz tal-internalizzazzjoni tal-ispejjeż esterni; jistieden lill-Kummissjoni trawwem rabtiet ċari bejn il-politiki tal-Unjoni dwar l-iskart, il-kimika u l-prodotti għal dan il-għan, anki permezz tal-iżvilupp ta' ċikli ta' materjal mhux tossiku kif stabbilit fis-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali;

4.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi politika għal wara l-2020 għall-ekonomija ċirkolari u l-bijoekonomija bbażata fuq pilastru sod ta' riċerka u innovazzjoni, u tiżgura li l-impenji meħtieġa jitqiegħdu għad-dispożizzjoni fil-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) il-ġdid; jenfasizza, b'mod partikolari, l-importanza tar-riċerka biex jiġu żviluppati soluzzjonijiet innovattivi u biex jinftiehem l-impatt tal-makroplastik, tal-mikroplastik u tal-plastik ta' daqs nano fuq l-ekosistemi u fuq is-saħħa tal-bniedem;

5.

Jenfasizza li l-plastik huwa varjat u jista' jiġi applikat b'diversi modi, u li għaldaqstant huwa meħtieġ approċċ imfassal apposta – u ta' spiss speċifiku għall-prodott – għad-diversi ktajjen tal-valur, b'għadd ta' soluzzjonijiet varji li jieħdu kont tal-impatt ambjentali, l-alternattivi eżistenti, l-esiġenzi lokali u reġjonali u li jiggarantixxu li l-ħtiġijiet funzjonali tal-konsumaturi jiġu ssodisfati;

6.

Jisħaq fuq il-punt li huma neċessarji azzjonijiet konġunti u koordinati mill-partijiet ikkonċernati kollha fil-katina tal-valur kollha, inklużi l-konsumaturi, bl-għan li jinkiseb eżitu li jkun ta' vantaġġ kemm għall-ekonomija, l-ambjent, il-klima u s-saħħa pubblika;

7.

Jenfasizza li t-tnaqqis fil-produzzjoni tal-iskart huwa responsabbiltà kondiviża u li t-trasformazzjoni tat-tħassib ġenerali dwar l-iskart tal-plastik f'responsabbiltà pubblika tibqa' sfida importanti; jenfasizza li huwa essenzjali, f'dan ir-rigward, li jiġu żviluppati mudelli ġodda ta' konsum billi tiġi inkoraġġuta l-bidla fl-imġiba tal-konsumaturi; jappella għal żieda fl-għarfien tal-konsumaturi dwar l-impatt tat-tniġġis tal-plastik tal-iskart, l-importanza tal-prevenzjoni u l-ġestjoni tajba tal-iskart u l-alternattivi eżistenti;

Mid-disinn għar-riċiklaġġ għad-disinn għaċ-ċirkolarità

8.

Jistieden lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jiżguraw li l-acquis kollu relatat mal-prodotti u l-iskart jiġi implimentat u infurzat bis-sħiħ u malajr; jirrimarka li, fl-UE, 30 % biss tal-iskart tal-plastik jinġabar għar-riċiklaġġ u dan iwassal għal ħela enormi ta' riżorsi; jenfasizza li, sal-2030, il-plastik mhux se jibqa' jkun aċċettat fil-miżbliet u li l-Istati Membri għandhom jimmaniġġaw l-iskart tal-plastik tagħhom b'mod konformi mad-dispożizzjonijiet stabbiliti fid-Direttiva 2008/98/KE; itenni li l-Istati Membri għandhom jużaw strumenti ekonomiċi u miżuri oħra biex jipprovdu inċentivi għall-applikazzjoni tal-ġerarkija tal-iskart; jenfasizza l-importanza ta' ġbir separat u ta' faċilitajiet ta' separazzjoni biex ikun hemm riċiklaġġ ta' kwalità għolja u jiġi promoss l-użu ta' materja prima sekondarja ta' kwalità;

9.

Jistieden lill-partijiet ikkonċernati tal-industrija jibdew jieħdu azzjonijiet konkreti minn issa sabiex jiġi żgurat li l-imballaġġ tal-plastik kollu jkun jista' jintuża mill-ġdid jew jiġi riċiklat b'mod kosteffikaċi l-iktar tard sal-2030, jassoċjaw l-identità tad-ditta tagħhom ma' mudelli kummerċjali sostenibbli u ċirkolari u jużaw is-saħħa tagħhom fis-suq biex jippromwovu u jmexxu xejriet ta' konsum sostenibbli u ċirkolari; jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja u tevalwa l-iżviluppi, tippromwovi l-aqwa prattiki u tivverifika l-allegazzjonijiet ambjentali biex jiġi evitat il-"greenwashing";

10.

Jemmen li s-soċjetà ċivili għandha tkun involuta u infurmata kif xieraq sabiex tkun tista' żżomm l-industrija responsabbli għall-impenji u l-obbligi tagħha;

11.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tissodisfa l-obbligu tagħha li tirrevedi u ssaħħaħ ir-rekwiżiti essenzjali fid-Direttiva dwar l-Imballaġġ u l-Iskart mill-Imballaġġ sal-2020, filwaqt li tieħu kont tal-proprjetajiet relattivi ta' materjal ta' imballaġġ differenti fuq il-bażi ta' valutazzjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja u tindirizza b'mod partikolari l-prevenzjoni u d-disinn għaċ-ċirkolarità; jistieden lill-Kummissjoni toħroġ b'rekwiżiti ċari, applikabbli u effettivi, inkluż dwar "imballaġġ tal-plastik li jista' jintuża mill-ġdid u riċiklabbli b'mod kosteffikaċi", u dwar l-imballaġġ eċċessiv;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni tagħmel l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi u ċ-ċirkolarità prinċipji fundamentali, inkluż ir-rwol importanti li jista' jkollhom il-materjal, il-prodotti u s-sistemi ċirkolari, anki għall-oġġetti ta' plastik li ma jintużawx għall-imballaġġ; iqis li dan jista' jinkiseb, inter alia, permezz tar-Responsabbiltà Estiża tal-Produttur, billi jiġu żviluppati standards tal-prodotti, isiru valutazzjonijiet taċ-ċiklu tal-ħajja, jitwessa' l-qafas leġiżlattiv tal-ekodisinn biex ikopri l-gruppi ewlenin kollha tal-prodotti tal-plastik, jiġu adottati dispożizzjonijiet dwar l-ekotikkettar u jiġi implimentat il-metodu tal-Impronta Ambjentali tal-Prodott;

Il-ħolqien ta' suq uniku ġenwin għall-plastik riċiklat

13.

Jinnota li hemm diversi raġunijiet għall-użu skars tal-plastik riċiklat fl-UE, fost l-oħrajn minħabba li l-prezzijiet tal-fjuwils fossili huma baxxi, parzjalment minħabba s-sussidji, in-nuqqas ta' fiduċja u n-nuqqas ta' provvista ta' kwalità għolja; jenfasizza li huwa meħtieġ suq intern stabbli għal materja prima sekondarja sabiex tiġi żgurata t-tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari; jistieden lill-Kummissjoni tindirizza l-ostakli li jiffaċċja dan is-suq u toħloq kundizzjonijiet ekwi;

L-istandards tal-kwalità u l-verifika

14.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta malajr standards ta' kwalità bl-għan li tibni l-fiduċja u tinċentiva s-suq għall-plastik sekondarju; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex, meta tkun qed tiżviluppa dawn l-istandards ta' kwalità, tieħu kont tad-diversi gradi ta' riċiklaġġ li huma kompatibbli mal-funzjonalità ta' prodotti differenti, filwaqt li tissalvagwardja s-saħħa pubblika, is-sikurezza tal-ikel u l-ambjent; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura l-użu sikur tal-materjal riċiklat fil-materjal li jiġi f'kuntatt mal-ikel u tixpruna l-innovazzjoni;

15.

Jitlob lill-Kummissjoni tqis l-aħjar prattiki fiċ-ċertifikazzjoni ta' partijiet terzi indipendenti u tinkoraġġixxi ċ-ċertifikazzjoni ta' materjal riċiklat, peress li l-verifika hija essenzjali sabiex tiżdied il-fiduċja kemm tal-industrija kif ukoll tal-konsumaturi fil-materjal riċiklat;

Kontenut riċiklat

16.

Jitlob lill-atturi industrijali kollha jibdlu l-impenji pubbliċi tagħhom biex iżidu l-użu tal-plastik riċiklat f'impenji formali u jwettqu azzjonijiet konkreti;

17.

Jemmen li regoli obbligatorji dwar il-kontenut riċiklat jistgħu jkunu meħtieġa biex tingħata spinta lill-użu ta' materja prima sekondarja, peress li s-swieq għall-materjal riċiklat għandhom mhux qed jaħdmu; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra tintroduċi rekwiżiti għal kontenut riċiklat minimu għall-prodotti tal-plastik speċifiċi mqiegħda fis-suq tal-UE, filwaqt li tirrispetta r-rekwiżiti tas-sikurezza tal-ikel;

18.

Jistieden lill-Istati Membri jikkunsidraw l-introduzzjoni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) imnaqqsa għal prodotti li jkun fihom kontenut riċiklat;

Akkwist ċirkolari

19.

Jenfasizza li l-akkwist huwa strument essenzjali fit-tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari peress li għandu s-setgħa li jsaħħaħ l-innovazzjoni fil-mudelli kummerċjali u jrawwem prodotti u servizzi effiċjenti fir-riżorsi; jenfasizza r-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali f'dan ir-rigward; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi netwerk ta' tagħlim tal-UE dwar l-akkwist ċirkolari sabiex jinġabru t-tagħlimiet miksuba minn proġetti pilota; jemmen li azzjonijiet volontarji għandhom iwittu t-triq, abbażi ta' valutazzjoni ta' impatt robusta, għal regoli vinkolanti tal-UE dwar l-akkwist pubbliku ċirkolari;

20.

Jistieden lill-Istati Membri jeliminaw b'mod gradwali l-inċentivi mhux raġonevoli kollha li jaħdmu kontra l-ilħuq tal-ogħla livelli possibbli ta' riċiklaġġ tal-plastik;

Interfaċċa tal-iskart ta' sustanzi kimiċi

21.

Jistieden lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jottimizzaw il-kontrolli fuq il-materjal u l-prodotti importati sabiex jiżguraw u jinfurzaw il-konformità mal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sustanzi kimiċi u dwar il-prodotti;

22.

Jirreferi għar-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart;

Prevenzjoni tal-produzzjoni tal-iskart tal-plastik

Plastik b'użu uniku

23.

Jinnota li għad m'hemm l-ebda soluzzjoni biex jiġu indirizzati l-effetti dannużi tal-plastik b'użu uniku, u jemmen li taħlita ta' miżuri volontarji u regolatorji, kif ukoll bidla fis-sensibilizzazzjoni, l-imġiba u l-parteċipazzjoni tal-konsumatur, huma għalhekk meħtieġa biex tissolva din il-kwistjoni kumplessa;

24.

Jieħu nota tal-azzjonijiet li diġà ttieħdu f'xi Stati Membri u għalhekk jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni dwar qafas leġiżlattiv speċifiku għat-tnaqqis tal-impatt ta' ċerti prodotti tal-plastik fuq l-ambjent, b'mod partikolari l-plastik b'użu uniku; iqis li din il-proposta għandha tikkontribwixxi għal tnaqqis sinifikanti tal-iskart fil-baħar, li aktar minn 80 % minnu huwa plastik, u b'hekk tikkontribwixxi għall-għan tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli li jiġi impedit u mnaqqas b'mod sinifikanti t-tniġġis tal-baħar ta' kull tip;

25.

Jemmen li huwa importanti li dan il-qafas joffri sett ta' miżuri ambizzjużi lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri li jkun kompatibbli mal-integrità tas-suq uniku, jipproduċi impatt ambjentali tanġibbli u pożittiv u impatt soċjoekonomiku u jipprovdi l-funzjonalità meħtieġa għall-konsumaturi;

26.

Jirrikonoxxi l-fatt li t-tnaqqis u r-restrizzjoni ta' prodotti tal-plastik b'użu uniku jistgħu joħolqu opportunitajiet għal mudelli kummerċjali sostenibbli;

27.

Jirreferi għall-ħidma li għaddejja fil-qafas tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja dwar din il-proposta;

28.

Jenfasizza li hemm diversi modi kif jistgħu jintlaħqu rati għoljin ta' ġbir separat u riċiklaġġ u tnaqqis fl-iskart tal-plastik, inklużi skemi ta' responsabbiltà estiża tal-produttur (EPR) b'tariffi mmodulati, skemi ta' rifużjoni tad-depożitu u żieda fis-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku; jirrikonoxxi l-merti tar-reġimi stabbiliti fi Stati Membri differenti u l-potenzjal għall-iskambju tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri; jissottolinja l-fatt li l-għażla ta' skema partikolari tibqa' fil-kompetenza tal-awtorità kompetenti fl-Istat Membru;

29.

Jilqa' l-fatt li d-Direttiva 94/62/KE tistipula li, sa tmiem l-2024, l-Istati Membri jeħtieġ li jistabbilixxu skemi EPR obbligatorji għall-imballaġġ kollu u jistieden lill-Kummissjoni tevalwa l-possibbiltà li testendi dan l-obbligu għal prodotti tal-plastik oħra skont l-Artikoli 8 u 8a tad-Direttiva 2008/98/KE;

30.

Jieħu nota tal-proposta tal-Kummissjoni dwar is-sistema tar-riżorsi proprji tal-Unjoni Ewropea (COM(2018)0325) għal kontribuzzjoni bbażata fuq l-iskart mill-imballaġġ tal-plastik mhux riċiklat; jisħaq fuq il-fatt li l-effett direzzjonali ta' tali kontribuzzjoni jrid ikun koerenti mal-ġerarkija tal-iskart; jenfasizza għalhekk li għandha tingħata prijorità lill-prevenzjoni tal-produzzjoni tal-iskart;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jissieħbu fil-koalizzjoni internazzjonali għat-tnaqqis tat-tniġġis ikkawżat mill-basktijiet tal-plastik li tnediet fis-COP 22 f'Marrakexx f'Novembru 2016, u jappoġġawha;

32.

Jemmen li s-supermarkets jaqdu rwol kruċjali fit-tnaqqis tal-plastik b'użu uniku fl-UE; jilqa' l-inizjattivi bħal xkafef fis-supermarket mingħajr prodotti tal-plastik, li jipprovdu opportunitajiet għas-supermarkets biex jittestjaw bijomaterjali kompostabbli bħala alternattivi għall-imballaġġ tal-plastik;

33.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva dwar il-faċilitajiet tal-akkoljenza fil-portijiet (COM(2018)0033), li l-għan tagħha huwa li tnaqqas b'mod sinifikanti l-piż u l-ispejjeż għas-sajjieda meta jieħdu l-irkaptu tas-sajd u l-iskart tal-plastik lura fil-port; jissottolinja r-rwol importanti li s-sajjieda jistgħu jaqdu, b'mod partikolari billi jiġbru skart tal-plastik mill-baħar matul l-attività tas-sajd tagħhom, u jġibuh lura fil-port biex jgħaddi minn ġestjoni xierqa tal-iskart; jisħaq fuq il-fatt li l-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jinċentivaw din l-attività, sabiex s-sajjieda ma jintalbux iħallsu miżata għat-trattament;

34.

Jiddispjaċih li l-implimentazzjoni tal-Artikolu 48(3) tar-Regolament dwar il-Kontroll tas-Sajd dwar l-irkupru u l-obbligi ta' rapportar fir-rigward tal-irkaptu tas-sajd mitluf ma kinitx tidher fir-rapport tal-evalwazzjoni u tal-implimentazzjoni tal-Kummissjoni tal-2017; jenfasizza l-ħtieġa ta' valutazzjoni dettaljata tal-implimentazzjoni tar-rekwiżiti tar-Regolament dwar il-Kontroll tas-Sajd f'termini ta' rkaptu tas-sajd;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lir-reġjuni jappoġġaw il-pjanijiet għall-ġbir tal-iskart fil-baħar bl-involviment, meta jkun possibbli, tal-bastimenti tas-sajd, u jintroduċu faċilitajiet tal-akkoljenza u tar-rimi fil-portijiet għall-iskart tal-baħar, kif ukoll skema ta' riċiklaġġ għal xbieki li ma jkunux għadhom jintużaw; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jużaw ir-rakkomandazzjonijiet li jinsabu fil-Linji Gwida Volontarji tal-FAO dwar l-Immarkar tal-Irkaptu tas-Sajd, filwaqt li jikkollaboraw mill-qrib mas-settur tas-sajd biex jiġġieldu s-sajd fantażma;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lir-reġjuni jtejbu l-ġbir tad-data fil-qasam tal-plastik fil-baħar billi jistabbilixxu u jimplimentaw sistema ta' rapportar diġitali obbligatorja fl-UE kollha għall-irkaptu mitluf minn bastimenti tas-sajd individwali b'appoġġ għall-azzjoni ta' rkupru, bl-użu ta' data minn bażijiet tad-data reġjonali biex jikkondividu informazzjoni fil-bażi tad-data Ewropea ġestita mill-Aġenzija għall-Kontroll tas-Sajd jew jiżviluppaw is-SafeSeaNet f'sistema faċli biex tintuża u mifruxa mal-UE kollha, u b'hekk jippermettu lis-sajjieda jissenjalaw irkaptu mitluf;

37.

Jenfasizza l-bżonn li l-Istati Membri jagħmlu aktar sforzi sabiex jiżviluppaw strateġiji u pjanijiet li permezz tagħhom jitnaqqas it-tixrid fil-baħar tal-irkaptu tas-sajd, pereżempju permezz ta' għotjiet tal-FEMS, kif ukoll bl-appoġġ tal-Fondi Strutturali u tal-KTE u bl-involviment attiv meħtieġ tar-reġjuni;

Il-plastik ibbażat fuq prodotti bijoloġiċi, il-bijodegradibbiltà u l-kompostabbiltà

38.

Jappoġġa bil-qawwa lill-Kummissjoni fil-preżentazzjoni ta' standards ċari addizzjonali u regoli u definizzjonijiet ċari dwar il-kontenut b'bażi organika, il-bijodegradabbiltà (karatteristika indipendenti tal-materja prima) u l-kompostabbiltà bl-għan li jiġu indirizzati l-ideat żbaljati u n-nuqqas ta' fehim u li l-konsumaturi jingħataw informazzjoni ċara;

39.

Jenfasizza l-fatt li t-trawwim ta' bijoekonomija sostenibbli jista' jikkontribwixxi biex titnaqqas id-dipendenza tal-Ewropa fuq il-materja prima importata; jenfasizza r-rwol potenzjali għall-plastik ibbażat fuq prodotti bijoloġiċi u l-plastik bijodegradabbli, fejn intwera li dawn huma ta' benefiċċju minn perspettiva taċ-ċiklu tal-ħajja; iqis li l-bijodegradabbiltà jeħtieġ li tiġi vvalutata skont il-kundizzjonijiet rilevanti tad-dinja reali;

40.

Jenfasizza li l-plastik bijodegradabbli u dak kompostabbli jistgħu jgħinu biex tiġi appoġġata t-tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari, iżda ma jistgħux jitqiesu bħala rimedju universali għall-iskart marittimu u lanqas m'għandhom jilleġittimizzaw applikazzjonijiet b'użu uniku mhux neċessarji; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tiżviluppa kriterji ċari għal prodotti u applikazzjonijiet utli magħmula minn plastik bijodegradabbli, inklużi l-imballaġġ u l-applikazzjonijiet fl-agrikoltura; jappella għal aktar investiment fir-riċerka u l-iżvilupp f'dan il-qasam; jenfasizza li l-plastik bijodegradabbli u dak mhux bijodegradabbli għandhom jiġu ttrattati b'mod differenti fid-dawl tal-ġestjoni xierqa tal-iskart;

41.

Jenfasizza li l-plastik ibbażat fuq prodotti bijoloġiċi joffri potenzjal għal differenzjazzjoni parzjali tal-materja prima, u jappella għal aktar investiment fir-riċerka u l-iżvilupp f'dan ir-rigward; jirrikonoxxi l-eżistenza ta' materjal innovattiv ibbażat fuq prodotti bijoloġiċi li diġà jeżisti fis-suq; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' trattament newtrali u ugwali tal-materjal ta' sostituzzjoni;

42.

Jappella għal projbizzjoni sħiħa fuq il-plastik ossodegradabbli fl-UE sal-2020, peress li dan it-tip ta' plastik mhuwiex bijodegradabbli għalkollox, mhuwiex kompostabbli, u jaffettwa b'mod negattiv ir-riċiklaġġ tal-plastik konvenzjonali u jonqos milli jagħti prova ta' benefiċċju ambjentali;

Mikroplastik

43.

Jistieden lill-Kummissjoni tintroduċi projbizzjoni fuq il-mikroplastik fil-kożmetiċi, il-prodotti ta' kura personali, id-deterġenti u l-prodotti tat-tindif sal-2020; jistieden lill-ECHA, barra minn hekk, tevalwa u tħejji, jekk ikun xieraq, projbizzjoni fuq il-mikroplastik li jiżdied intenzjonalment ma' prodotti oħra, filwaqt li tqis jekk hemmx alternattivi vijabbli disponibbli;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi rekwiżiti minimi fil-leġiżlazzjoni dwar il-prodotti biex jitnaqqas b'mod sinifikanti r-rilaxx ta' mikroplastik fis-sors, b'mod partikolari fir-rigward tat-tessuti, tajers, żebgħa u loqom tas-sigaretti;

45.

Jieħu nota tal-prattika tajba ta' Operation Clean Sweep u tal-inizjattivi varji tal-ebda telf ta' gerbub ("zero pellet loss"); jemmen li hemm lok li dawn l-inizjattivi jiġu replikati fil-livell tal-UE u dak globali;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni tistudja s-sorsi, id-distribuzzjoni, id-destin u l-effetti kemm tal-makroplastik kif ukoll tal-mikroplastiks fil-kuntest tat-trattament tal-ilma mormi u tal-ġestjoni tal-ilma tal-maltemp fil-kontrolli attwali dwar l-idoneità tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma u d-Direttiva dwar l-Għargħar; jistieden, barra minn hekk, lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri u lill-Kummissjoni jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa u l-infurzar sħiħ tad-Direttiva dwar it-Trattament tal-Ilma Urban Mormi u tad-Direttiva Kwadru dwar l-Istrateġija Marina; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, tappoġġa r-riċerka fit-teknoloġiji tat-trattament tal-ħama tad-dranaġġ u tal-purifikazzjoni tal-ilma;

Riċerka u innovazzjoni

47.

Jilqa' l-istqarrija tal-Kummissjoni li fiha ħabbret li se tiġi investita s-somma addizzjonali ta' EUR 100 miljun fil-qafas tal-programm Orizzont 2020 sabiex tixpruna l-investiment lejn soluzzjonijiet ċirkolari u effiċjenti fl-użu ta' riżorsi, bħal għażliet ta' prevenzjoni u ta' disinn, diversifikazzjoni tal-materja prima u teknoloġiji innovattivi tar-riċiklaġġ bħal riċiklaġġ molekulari u kimiku, kif ukoll it-titjib tar-riċiklaġġ mekkaniku; jissottolinja l-potenzjal innovattiv tan-negozji ġodda f'dan ir-rigward; jappoġġa l-istabbiliment ta' Aġenda Strateġika ta' Riċerka u Innovazzjoni għaċ-ċirkolarità tal-materjal, b'enfasi speċifika fuq il-plastik u l-materjal li fih il-plastik, lil hinn mill-imballaġġ, bħala gwida għal deċiżjonijiet futuri ta' finanzjament fil-programm Orizzont Ewropa; jinnota li finanzjament adegwat se jkun meħtieġ biex jgħin fl-ingranaġġ ta' investiment privat; jenfasizza li s-sħubiji pubbliċi privati jistgħu jgħinu jaċċelleraw it-tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari;

48.

Jenfasizza l-potenzjal qawwi tar-rabta tal-aġenda diġitali mal-aġenda tal-ekonomija ċirkolari; jissottolinja l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-ostakli regolatorji għall-innovazzjoni u jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-ftehimiet li tista' tagħmel l-UE fir-rigward tal-innovazzjoni sabiex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fl-istrateġija għall-plastik u l-aġenda usa' tal-ekonomija ċirkolari;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lir-reġjuni jappoġġaw l-użu ta' rkaptu tas-sajd innovattiv billi jinkoraġġixxu lis-sajjieda jbiddlu x-xbieki qodma u jadattaw ix-xbieki eżistenti b'sistemi ta' traċċar u sensuri tax-xbieki konnessi ma' apps fuq l-ismart phones, ċipep ta' identifikazzjoni tal-frekwenzi tar-radju u sistemi ta' traċċar tal-bastimenti sabiex ikunu jistgħu jżommu rekord aktar preċiż tax-xbieki tagħhom u jirkuprawhom, jekk ikun meħtieġ; jagħraf ir-rwol li t-teknoloġija jista' jkollha fil-prevenzjoni tad-dħul tal-iskart tal-plastik fil-baħar;

50.

Jitlob li Orizzont Ewropa jinkludi "Missjoni ta' Oċean Ħieles mill-Plastik" sabiex juża l-innovazzjoni biex jitnaqqas l-ammont ta' plastik li jidħol fl-ambjent tal-baħar u jinġabar il-plastik preżenti fl-oċeani; itenni l-appell tiegħu dwar il-ġlieda kontra l-iskart fil-baħar (inklużi l-prevenzjoni, iż-żieda fil-litteriżmu dwar l-oċeani, iż-żieda fis-sensibilizzazzjoni dwar l-isfida ambjentali tat-tniġġis tal-plastik u forom oħra ta' skart fil-baħar, u kampanji ta' tindif bħas-sajd għall-iskart u t-tindif tax-xtajtiet) kif imsemmi fil-komunikazzjoni konġunta tal-Kummissjoni u tar-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tal-10 ta' Novembru 2016 dwar "Il-governanza internazzjonali tal-oċeani: aġenda għall-futur tal-oċeani tagħna" (JOIN(2016)0049); jappella għal djalogu politiku tal-UE dwar l-iskart fil-baħar bejn dawk li jfasslu l-politika, il-partijiet ikkonċernati u l-esperti;

Azzjoni Globali

51.

Jistieden lill-UE tassumi rwol proattiv fl-iżvilupp ta' Protokoll Globali dwar il-Plastik u tiżgura li d-diversi impenji li ttieħdu kemm fil-livell tal-UE kif ukoll fil-livell globali jkunu jistgħu jiġu ssorveljati b'mod integrat u trasparenti; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jassumu rwol ta' tmexxija attiva fil-grupp ta' ħidma stabbilit permezz tal-Assemblea tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Ambjent f'Diċembru 2017 biex jaħdem fuq ir-rispons internazzjonali għall-ġlieda kontra r-rimi tal-iskart tal-plastik fil-baħar u mikroplastik; jenfasizza li l-kwistjonijiet ta' tniġġis mill-plastik u tal-kapaċitajiet ta' ġestjoni tal-iskart għandhom ikunu parti mill-qafas tal-politika esterna tal-UE, peress li parti kbira mill-iskart tal-plastik fl-oċeani toriġina minn pajjiżi fl-Asja u fl-Afrika;

52.

Jistieden lill-istituzzjonijiet kollha tal-UE biex, flimkien mal-Iskema ta' Ġestjoni u Verifika Ambjentali tal-UE, jiffokaw fuq il-prevenzjoni, jeżaminaw ir-regoli tal-akkwist interni u l-prattiki tal-ġestjoni tal-iskart tal-plastik tagħhom u jnaqqsu b'mod sinifikanti l-produzzjoni tal-iskart tal-plastik tagħhom, b'mod partikolari billi jissostitwixxu, inaqqsu u jirrestrinġu l-plastik b'użu uniku;

o

o o

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

(1)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 93.

(2)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 100.

(3)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 109.

(4)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 141.

(5)  ĠU L 115, 6.5.2015, p. 11.

(6)  ĠU L 285, 31.10.2009, p. 10.

(7)  ĠU L 354, 28.12.2013, p. 171.

(8)  ĠU C 265, 11.8.2017, p. 65.

(9)  Testi adottati, P8_TA(2017)0287.

(10)  Testi adottati, P8_TA(2018)0004.

(11)  ĠU L 343, 22.12.2009, p. 1.

(12)  Abandoned, lost or otherwise discarded fishing gear (Irkaptu tas-sajd abbandunat, mitluf jew mormi b'xi mod ieħor)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/146


P8_TA(2018)0353

Alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (2018/2589(RSP))

(2019/C 433/20)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikoli 191 u 192 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, relatati mal-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u mal-ħarsien, il-protezzjoni u t-titjib tal-kwalità tal-ambjent,

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/851 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 2008/98/KE dwar l-iskart (1),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttivi 2000/53/KE dwar vetturi li m'għadhomx jintużaw, 2006/66/KE dwar batteriji u akkumulaturi u skart ta' batteriji u ta' akkumulaturi, u 2012/19/UE dwar skart ta' tagħmir elettriku u elettroniku (2),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/850 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 1999/31/KE dwar ir-rimi ta' skart f'landfills (3),

wara li kkunsidra d-Direttiva (UE) 2018/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2018 li temenda d-Direttiva 94/62/KE dwar l-imballaġġ u l-iskart mill-imballaġġ (4),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-reġistrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u r-restrizzjoni ta' sustanzi kimiċi (REACH), li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (5),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet, li jemenda u jħassar id-Direttivi 67/548/KEE u 1999/45/KE, u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (6),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 850/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-29 ta' April 2004 dwar pollutanti organiċi persistenti u li jemenda d-Direttiva 79/117/KEE (7),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/125/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għall-iffissar ta' rekwiżiti għall-ekodisinn għal prodotti relatati mal-enerġija (8),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 1386/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Novembru 2013 dwar Programm Ġenerali ta' Azzjoni Ambjentali tal-Unjoni sal-2020 – "Ngħixu tajjeb, fil-limiti tal-pjaneta tagħna" (9),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (COM(2018)0032),

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni li jakkumpanja l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018 dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (SWD(2018)0020),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018 dwar Strateġija Ewropea għall-Plastiks f'Ekonomija Ċirkolari (COM(2018)0028),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2018 intitolata "Rapport Ġenerali tal-Kummissjoni dwar l-operat tar-REACH u rieżami ta' ċerti elementi – Konklużjonijiet u Azzjonijiet"(COM(2018)0116),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta' Novembru 2016 intitolata "Pjan ta' Ħidma dwar l-Ekodisinn 2016-2019"(COM(2016)0773),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-2 ta' Diċembru 2015 intitolata "L-għeluq taċ-ċirku – Pjan ta' azzjoni tal-UE għal Ekonomija Ċirkolari"(COM(2015)0614),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2011 intitolata "Pjan Direzzjonali għal Ewropa b'Użu Effiċjenti tar-Riżorsi"(COM(2011)0571),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2017 dwar ħajja itwal għall-prodotti: benefiċċji għall-konsumaturi u l-kumpaniji (10),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Novembru 2015 dwar l-abbozz ta' Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni ta' XXX tal-Kummissjoni li tagħti awtorizzazzjoni għall-użi tal-bis(2-etileżil)ftalat (DEHP) skont ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Lulju 2015 dwar l-effiċjenza fl-użu tar-riżorsi: lejn ekonomija ċirkolari (12),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' April 2018 dwar l-implimentazzjoni tas-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali (13),

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' Basilea dwar il-kontroll tal-movimenti li jaqsmu l-fruntieri tal-iskart ta' riskju u d-disponiment minnhom,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' Rotterdam dwar il-Proċedura ta' Kunsens Infurmat minn Qabel għal Ċerti Kimiċi u Pestiċidi Perikolużi fil-Kummerċ Internazzjonali,

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni ta' Stokkolma dwar Materjal Organiku Persistenti li Jniġġes,

wara li kkunsidra l-mistoqsijiet lill-Kunsill u lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tal-pakkett tal-ekonomija ċirkolari: alternattivi li jindirizzaw l-interfaċċa bejn il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, dwar il-prodotti u dwar l-iskart (O-000063/2018 – B8-0036/2018 u O-000064/2018 – B8-0037/2018),

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

wara li kkunsidra l-Artikoli 128(5) u 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi s-Seba' Programm ta' Azzjoni Ambjentali (EAP) jipprevedi l-iżvilupp ta' strateġija tal-Unjoni għal ambjent mhux tossiku, sabiex tiġi żgurata l-minimizzazzjoni tal-esponiment għal sustanzi kimiċi fil-prodotti, inklużi l-prodotti importati, bil-għan li jiġu promossi ċikli ta' materjali mhux tossiċi, sabiex l-iskart riċiklat ikun jista' jintuża bħala sors ewlieni u affidabbli ta' materja prima għall-Unjoni;

B.

billi l-Artikolu 9 tad-Direttiva (UE) 2018/851 jiddisponi li l-miżuri meħuda mill-Istati Membri biex jipprevjenu l-ġenerazzjoni tal-iskart iridu jnaqqsu l-ġenerazzjoni tal-iskart, partikolarment l-iskart li mhuwiex adatt għat-tħejjija għall-użu mill-ġdid jew għar-riċiklaġġ;

C.

billi l-Artikolu 9 tad-Direttiva (UE) 2018/851 jiddisponi wkoll li dawn il-miżuri jridu jippromwovu t-tnaqqis tal-kontenut ta' sustanzi perikolużi fil-materjali u l-prodotti, u jiżguraw li kwalunkwe fornitur ta' oġġett kif definit fil-punt 33 tal-Artikolu 3 tar-REACH jipprovdi informazzjoni skont l-Artikolu 33(1) tar-Regolament lill-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA), u li l-ECHA trid tistabbilixxi u żżomm bażi ta' data għad-data li trid tiġi ppreżentata lilha f'dan il-kuntest, u tipprovdi aċċess għal din il-bażi ta' data lill-operaturi tat-trattament tal-iskart u, fuq talba, lill-konsumaturi;

D.

billi l-Artikolu 10(5) tad-Direttiva (UE) 2018/851 jistipula li, jekk ikun meħtieġ, għall-konformità mal-obbligu tat-tħejjija għall-użu mill-ġdid, għar-riċiklaġġ u għal operazzjonijiet oħra ta' rkupru, u biex ikun iffaċilitat jew imtejjeb l-irkupru, l-Istati Membri jridu jieħdu l-miżuri meħtieġa, qabel jew matul l-irkupru, biex jitneħħew is-sustanzi, it-taħlitiet u l-komponenti perikolużi minn skart perikoluż bil-ħsieb li dawn jiġu trattati skont l-Artikoli 4 u 13 tad-Direttiva 2008/98/KE (14) dwar l-iskart;

E.

billi l-Artikolu 7(3) tar-Regolament (KE) Nru 850/2004 jistipula li l-operazzjonijiet tar-rimi jew tal-irkupru li jistgħu jwasslu għall-irkupru, ir-riċiklaġġ, ir-reklamazzjoni jew l-użu mill-ġdid tas-sustanzi mniżżla fl-Anness IV (pollutanti organiċi persistenti (POPs)) iridu jiġu pprojbiti;

Kunsiderazzjonijiet ġenerali

1.

Jilqa' l-komunikazzjoni u d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tas-16 ta' Jannar 2018, kif ukoll il-proċess ta' konsultazzjoni, iżda jistenna li tittieħed azzjoni rapida sabiex jiġu indirizzati l-problemi ta' "interfaċċa"; jappoġġja l-viżjoni komprensiva mressqa mill-Kummissjoni, li hija konformi mal-objettivi tas-Seba' EAP;

2.

Iqis li l-għan ewlieni tal-Kummissjoni għandu jkun li jiġi evitat li sustanzi kimiċi perikolużi jidħlu fiċ-ċiklu tal-materjali, li tinkiseb konsistenza sħiħa bejn il-liġijiet li jimplimentaw il-politiki dwar l-iskart u s-sustanzi kimiċi u li tkun żgurata implimentazzjoni aħjar tal-leġiżlazzjoni kurrenti, filwaqt li jiġu indirizzati dawk il-lakuni regolatorji li jistgħu jaġixxu bħala ostakli għal ekonomija ċirkolari sostenibbli tal-UE fosthom, b'mod partikolari, fir-rigward ta' oġġetti importati;

3.

Jenfasizza li f'ekonomija tassew ċirkolari l-prodotti jridu jiġu ddisinjati b'tali mod li jiġu aġġornati, iservu għal żmien twil, ikunu jistgħu jissewwew, jintużaw mill-ġdid u jiġu rriċiklati, u bl-anqas użu ta' sustanzi ta' tħassib;

4.

Itenni li t-tranżizzjoni lejn ekonomija ċirkolari tirrikjedi l-applikazzjoni stretta tal-ġerarkija tal-iskart u, fejn possibbli, l-eliminazzjoni gradwali ta' sustanzi ta' tħassib, b'mod partikolari fejn diġà jeżistu jew se jiġu żviluppati alternattivi aktar sikuri, sabiex ikun żgurat l-iżvilupp ta' ċikli ta' materjali mhux tossiċi, li jiffaċilitaw ir-riċiklaġġ u huma essenzjali għall-iżvilupp tajjeb ta' suq funzjonali għall-materja prima sekondarja;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa, mingħajr aktar dewmien, strateġija tal-Unjoni għal ambjent mhux tossiku, kif stabbilit fis-Seba' EAP;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex, f'kollaborazzjoni mill-qrib mal-ECHA, jintensifikaw l-attivitajiet regolatorji tagħhom għall-promozzjoni tas-sostituzzjoni ta' sustanzi ta' tħassib kbir ħafna u jirrestrinġu s-sustanzi li jġibu magħhom riskji mhux aċċettabbli għas-saħħa tal-bniedem jew għall-ambjent fil-kuntest tar-REACH u tal-leġiżlazzjoni speċifika għas-settur jew għall-prodott, sabiex l-iskart riċiklat ikun jista' jintuża bħala sors ewlieni u affidabbli ta' materja prima fl-Unjoni;

7.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jinstabu soluzzjonijiet lokali, nazzjonali, reġjonali u Ewropej billi jiġu involuti l-partijiet interessati kollha, bil-ħsieb li jiġu identifikati sustanzi kimiċi ta' tħassib fi flussi ta' riċiklaġġ u li jitneħħew minnhom;

8.

Jistieden lill-kumpaniji jħaddnu bis-sħiħ approċċ olistiku li jħares 'il quddiem għal ġestjoni progressiva tas-sustanzi kimiċi billi jaħtfu l-opportunità biex jissostitwixxu s-sustanzi tossiċi fil-prodotti u l-ktajjen tal-provvista, filwaqt li jaċċelleraw u jmexxu l-proċess ta' innovazzjoni tas-suq;

9.

Jenfasizza li l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi, il-prodotti u l-iskart tista' tirrappreżenta sfida għall-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs); jenfasizza li l-każ speċifiku tagħhom għandu jitqies meta jittieħdu azzjonijiet, mingħajr ma jiġi kompromess il-livell ta' ħarsien tas-saħħa tal-bniedem u tal-ambjent; jiġbed l-attenzjoni dwar il-ħtieġa ta' informazzjoni ċara u faċilment aċċessibbli sabiex ikun żgurat li l-SMEs ikollhom il-prerekwiżiti meħtieġa biex jikkonformaw bis-sħiħ mal-leġiżlazzjoni kollha fil-qasam;

10.

Iqis li, f'każ ta' riskju ta' trikkib tal-leġiżlazzjoni, huwa ta' importanza fundamentali li jiġu ċċarati r-rabtiet bejniethom, biex tiġi żgurata l-koerenza u biex jiġu sfruttati s-sinerġiji li jista' jkun hemm;

11.

Jissottolinja l-importanza assoluta li titjieb it-trasparenza dwar il-preżenza ta' sustanzi ta' tħassib fil-prodotti tal-konsumaturi sabiex tiġi stabbilita l-fiduċja tal-pubbliku fis-sikurezza tal-materja prima sekondarja; jirrimarka li t-trasparenza mtejba tkompli ssaħħaħ l-inċentivi biex jitneħħa gradwalment l-użu ta' sustanzi ta' tħassib;

Nuqqas ta' informazzjoni dwar sustanzi ta' tħassib fil-prodotti u l-iskart

12.

Iqis li s-sustanzi ta' tħassib huma dawk li jissodisfaw il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 57 tar-REACH bħala sustanzi ta' tħassib kbir ħafna, sustanzi pprojbiti skont il-Konvenzjoni ta' Stokkolma (POPs), sustanzi speċifiċi ristretti fl-oġġetti mniżżla fl-Anness XVII tar-REACH u sustanzi speċifiċi rregolati skont leġiżlazzjoni speċifika għas-settur u/jew għall-prodott;

13.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Kummissjoni biex tissodisfa l-impenji tagħha li tipproteġi s-saħħa taċ-ċittadini u l-ambjent minn sustanzi kimiċi li jfixklu s-sistema endokrinali; jistenna li l-Kummissjoni, mingħajr aktar dewmien, twettaq l-istrateġija tagħha dwar is-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali biex jitnaqqas l-esponiment taċ-ċittadini tal-UE għal dawn is-sustanzi, lil hinn mill-pestiċidi u l-bijoċidi;

14.

Jenfasizza li s-sustanzi kollha ta' tħassib għandhom jiġu traċċati mill-aktar fis possibbli, u li l-informazzjoni relatata ma' dawn is-sustanzi, inklużi l-kompożizzjoni u l-konċentrazzjoni tagħhom, għandha tkun disponibbli bis-sħiħ għal dawk kollha involuti fil-katina tal-provvista, għal min jirriċikla u għall-pubbliku, filwaqt li jitqiesu s-sistemi eżistenti u filwaqt li tiġi kkunsidrata l-possibbiltà ta' soluzzjonijiet ta' traċċar speċifiċi għas-settur; jilqa', bħala l-ewwel pass f'din id-direzzjoni, id-dispożizzjonijiet il-ġodda inklużi fl-Artikolu 9 tad-Direttiva (UE) 2018/851 dwar l-iskart;

15.

Jistieden, f'dan il-kuntest, lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni, flimkien mal-ECHA, iżidu l-isforzi tagħhom biex jiġi żgurat li, sal-2020, is-sustanzi kollha rilevanti ta' tħassib kbir ħafna, inklużi s-sustanzi li jissodisfaw il-kriterju rigward il-livell ta' tħassib ekwivalenti, bħas-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali u s-sensitizzaturi, jitpoġġew fil-lista ta' kandidati ta' REACH, kif stabbilit fis-Seba' EAP;

16.

Jemmen li, f'konformità mar-rekwiżiti eżistenti għall-importazzjonijiet stabbiliti mir-REACH, is-sistema tat-traċċar għandha tinkludi wkoll il-prodotti kollha importati fl-Unjoni li jista' jkun fihom sustanzi ta' tħassib; jispeċifika, barra minn hekk, l-importanza li tiġi indirizzata l-kwistjoni tas-sustanzi mhux reġistrati f'oġġetti importati; jisħaq fuq il-ħtieġa ta' kollaborazzjoni aktar profonda fil-livell internazzjonali fir-rigward ta' oġġetti importati, flimkien ma' atturi bħall-Programm tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Ambjent (UNEP), il-pajjiżi terzi li qed jiffaċċjaw sfidi simili rigward oġġetti importati, u l-pajjiżi li jesportaw;

17.

Jinnota li, b'konformità mal-konklużjonijiet tat-tieni rieżami tar-REACH mill-Kummissjoni, għandha tittejjeb il-kwalità tad-data dwar il-perikli u l-użi tas-sustanzi kimiċi, u dwar l-esponiment għalihom, fid-dossiers tar-reġistrazzjoni tar-REACH;

18.

Iqis li, b'konformità mal-Artikolu 20(2) tar-REACH (kontroll tal-kompletezza tar-reġistrazzjoni), l-ECHA m'għandhiex tagħti aċċess għas-suq lil sustanzi kimiċi b'dossiers tar-reġistrazzjoni inkompleti u inadegwati, u għandha tiżgura li l-informazzjoni meħtieġa tiġi ġġenerata mill-aktar fis possibbli; ifakkar li huwa kruċjali li l-informazzjoni pprovduta għad-dossiers tar-reġistrazzjoni tkun eżatta, adegwata, affidabbli, rilevanti u ta' min joqgħod fuqha; jistieden lill-ECHA żżid l-isforzi tagħha fil-kuntest tal-Artikolu 41 ta' REACH (kontroll tal-konformità tar-reġistrazzjonijiet), sabiex tintemm is-sitwazzjoni ta' dossiers mhux konformi u biex ikun żgurat li ma jingħata ebda aċċess għas-suq lil sustanzi kimiċi b'dossiers tar-reġistrazzjoni mhux konformi; jistieden lir-reġistranti u lill-Istati Membri jagħmlu dmirhom fl-iżgurar li d-dossiers tar-reġistrazzjoni tar-REACH ikunu konformi u aġġornati;

L-indirizzar tal-preżenza ta' sustanzi ta' tħassib f'materjali riċiklati

19.

Jenfasizza li l-Unjoni trid tiżgura l-istess livell ta' ħarsien għas-saħħa tal-bniedem u għall-ambjent, kemm jekk il-prodotti jkunu magħmula minn materja prima kif ukoll minn materja rkuprata;

20.

Itenni li, skont il-ġerarkija tal-iskart, il-prevenzjoni tieħu prijorità fuq ir-riċiklaġġ u li, għaldaqstant, ir-riċiklaġġ m'għandux jiġġustifika t-tkomplija tal-użu ta' sustanzi tradizzjonalment perikolużi;

21.

Iqis li l-materja prima primarja u sekondarja kollha għandha, bħala prinċipju, tkun soġġetta għall-istess regoli; jirrimarka, madankollu, li mhuwiex dejjem possibbli li jiġi żgurat li materjali minn prodotti riċiklati jkunu totalment identiċi għal materja prima primarja;

22.

Jirrimarka li r-regoli tal-Unjoni għandhom jiżguraw li r-riċiklaġġ tal-materjali ma jtawwalx l-użu ta' sustanzi perikolużi; jinnota bi tħassib li l-leġiżlazzjoni li tipprevjeni l-preżenza ta' sustanzi kimiċi fil-prodotti, inklużi l-importazzjonijiet, hija mifruxa, mhijiex sistematika u lanqas konsistenti u tapplika biss għal numru żgħir ħafna ta' sustanzi, prodotti u użi, spiss b'ħafna eżenzjonijiet; jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' progress fl-iżvilupp ta' strateġija tal-Unjoni għal ambjent mhux tossiku bil-għan, fost l-oħrajn, li jitnaqqas l-esponiment għal sustanzi ta' tħassib fil-prodotti;

23.

Jenfasizza li l-possibbiltà li jiġu rriċiklati l-materjali li jkun fihom sustanzi ta' tħassib għandha tiġi prevista biss meta ma jeżistux materjali alternattivi mingħajr sustanzi ta' tħassib; iqis li kwalunkwe tali riċiklaġġ għandu jseħħ f'ċirkwiti magħluqa jew ikkontrollati mingħajr ma jiġu pperikolati s-saħħa tal-bniedem, inkluża s-saħħa tal-ħaddiema, jew l-ambjent;

24.

Jittama li prattiki innovattivi ta' riċiklaġġ jistgħu jgħinu fid-dekontaminazzjoni tal-iskart li fih sustanzi ta' tħassib;

25.

Iqis li l-kwistjoni tal-prodotti li jkun fihom sustanzi li kienu jintużaw qabel għandha tiġi ttrattata permezz ta' sistema effiċjenti ta' reġistrazzjoni, traċċar u rimi;

26.

Jemmen, peress li aktar minn 80 % tal-impatt ambjentali ta' prodott huwa ddeterminat fl-istadju tad-disinn, li d-Direttiva dwar l-Ekodisinn u leġiżlazzjoni oħra speċifika għall-prodott għandhom jintużaw minbarra r-REACH biex jintroduċu rekwiżiti għas-sostituzzjoni ta' sustanzi ta' tħassib; jisħaq fuq il-fatt li l-użu ta' sustanzi ta' natura tossika jew sustanzi ta' tħassib, bħall-POPs u s-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali, għandu jitqies speċifikament skont il-kriterju mwessa' tal-ekodisinn, mingħajr preġudizzju għal rekwiżiti legali armonizzati oħra stabbiliti fil-livell tal-Unjoni li jikkonċernaw dawk is-sustanzi;

27.

Jenfasizza li huwa kruċjali li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi bejn l-oġġetti prodotti fl-UE u dawk importati; iqis li l-oġġetti prodotti fl-UE m'għandhom, fl-ebda każ, ikunu żvantaġġati; għaldaqstant, jitlob lill-Kummissjoni tiżgura l-użu f'waqtu ta' restrizzjonijiet previsti fir-REACH u f'leġiżlazzjoni oħra dwar il-prodotti, b'tali mod li l-prodotti fabbrikati fl-UE u dawk importati jkunu soġġetti għall-istess regoli; jenfasizza, b'mod partikolari, li t-tneħħija gradwali jew is-sostituzzjoni ta' sustanzi ta' tħassib kbir ħafna li jirriżultaw mill-iskema ta' awtorizzazzjoni skont ir-REACH għandhom ikunu akkumpanjati minn restrizzjonijiet li japplikaw fl-istess ħin; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti fl-Istati Membri jżidu l-kontrolli fuq il-materjali importati biex jiżguraw konformità mar-REACH u mal-leġiżlazzjoni dwar il-prodotti;

28.

Jenfasizza li l-infurzar tal-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi u dwar il-prodotti fil-fruntieri tal-UE għandu jittejjeb;

29.

Huwa tal-fehma li, sabiex tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-preżenza ta' sustanzi ta' tħassib f'materjali riċiklati, ikun rakkomandabbli li jiddaħħal passaport tal-prodotti bħala għodda biex jiġu divulgati l-materjali u s-sustanzi użati fil-prodotti;

Inċertezzi dwar kif il-materjali jistgħu ma jibqgħux jitqiesu bħala skart

30.

Jenfasizza li jinħtieġu regoli ċari tal-UE li jispeċifikaw il-kundizzjonijiet li jridu jiġu ssodisfati għall-ħruġ mir-reġim tal-iskart, u li hemm bżonn kriterji armonizzati dwar it-tmiem tal-istadju tal-iskart; iqis li tali regoli ċari tal-UE jridu jkunu mfassla b'tali mod li jkunu prattikabbli għall-SMEs ukoll;

31.

Jemmen li għandhom jittieħdu miżuri fil-livell tal-UE biex titrawwem aktar armonizzazzjoni fl-interpretazzjoni u l-implimentazzjoni, min-naħa tal-Istati Membri, fir-rigward tad-dispożizzjonijiet dwar it-tmiem tal-istadju tal-iskart stabbiliti fid-Direttiva Qafas dwar l-Iskart, bil-għan li jiġi ffaċilitat l-użu ta' materjal irkuprat fl-UE;

32.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jikkooperaw bis-sħiħ rigward il-kriterji tat-tmiem tal-istadju tal-iskart;

Diffikultajiet fl-applikazzjoni tal-metodoloġiji tal-UE ta' klassifikazzjoni tal-iskart u l-impatti fuq ir-riċiklabbiltà tal-materjali (materja prima sekondarja)

33.

Jemmen li r-regoli għall-klassifikazzjoni tal-iskart bħala perikoluż jew mhux perikoluż għandhom ikunu konsistenti ma' dawk għall-klassifikazzjoni ta' sustanzi u taħlitiet skont ir- Regolament CLP (klassifikazzjoni, ittikkettar u imballaġġ), filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-iskart u l-mod li bih jiġi ttrattat, u jilqa', barra minn hekk, il-gwida teknika l-ġdida dwar il-klassifikazzjoni tal-iskart; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żviluppat aktar il-qafas ta' klassifikazzjoni tal-iskart u tas-sustanzi kimiċi biex jinkludi l-endpoints ta' periklu u ta' tħassib kbir, bħall-persistenza għolja, is-sustanzi li jfixklu s-sistema endokrinali, il-bijoakkumulazzjoni jew in-newrotossiċità;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, fir-rigward tal-klassifikazzjoni tal-flussi ta' skart, tiċċara l-interpretazzjoni korretta tar-Regolament CLP biex tiġi evitata klassifikazzjoni żbaljata ta' skart li jkun fih sustanzi ta' tħassib;

35.

Jenfasizza li n-nuqqas ta' infurzar tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar l-iskart huwa inaċċettabbli u jrid jiġi indirizzat bħala kwistjoni ta' prijorità, anke permezz ta' rapporti tal-pajjiżi fl-ambitu tar-Rieżami tal-Implimentazzjoni Ambjentali, billi jenħtieġ approċċ aktar konsistenti bejn ir-regoli ta' klassifikazzjoni tas-sustanzi kimiċi u tal-iskart;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina mill-ġdid il-Lista Ewropea tal-Iskart mingħajr dewmien;

o

o o

37.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 109.

(2)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 93.

(3)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 100.

(4)  ĠU L 150, 14.6.2018, p. 141.

(5)  ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1.

(6)  ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.

(7)  ĠU L 158, 30.4.2004, p. 7.

(8)  ĠU L 285, 31.10.2009, p. 10.

(9)  ĠU L 354, 28.12.2013, p. 171.

(10)  Testi adottati, P8_TA(2017)0287.

(11)  ĠU C 366, 27.10.2017, p. 96.

(12)  ĠU C 265, 11.8.2017, p. 65.

(13)  Testi adottati, P8_TA(2018)0100.

(14)  ĠU L 312, 22.11.2008, p. 3.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/153


P8_TA(2018)0354

Pjan ta' Azzjoni Ewropew "Saħħa Waħda" kontra r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 Pjan ta' Azzjoni Ewropew "Saħħa Waħda" kontra r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi (AMR) (2017/2254(INI))

(2019/C 433/21)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikolu 168 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

wara li kkunsidra l-linji gwida tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) tal-2017 dwar l-użu tal-antimikrobiċi ta' importanza medika fl-annimali li jipproduċu l-ikel,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Federazzjoni tal-Veterinarji tal-Ewropa tad-29 ta' Frar 2016, li jipprovdi risposti għall-mistoqsijiet mill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA) u l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) dwar l-użu tal-antimikrobiċi fl-annimali li jipproduċu l-ikel (1),

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2016 dwar il-passi li jmiss fil-qafas ta' approċċ Saħħa Waħda biex tiġi miġġielda r-reżistenza għall-antimikrobiċi,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-17 ta' Ġunju 2016 dwar it-tisħiħ tal-bilanċ fis-sistemi farmaċewtiċi fl-UE u l-Istati Membri tagħha,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-6 ta' Ġunju 2011 bit-titolu "L-immunizzazzjoni tat-tfal: suċċessi u sfidi tal-Immunizzazzjoni Ewropea tat-tfal u t-triq 'il quddiem", adottati mill-Ministri tas-Saħħa tal-Istati Membri tal-UE,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-6 ta' Diċembru 2014 dwar it-tilqim bħala għodda effettiva fis-saħħa pubblika,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2015 bit-titolu "Kura tas-saħħa aktar sikura fl-Ewropa: it-titjib tas-sikurezza tal-pazjent u l-ġlieda kontra r-reżistenza għall-antimikrobiċi" (2),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Diċembru 2012 bit-titolu "L-Isfida Mikrobika – Theddid li qed jiżdied mir-Reżistenza Antimikrobika" (3),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 1082/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2013 dwar theddid transkonfinali serju għas-saħħa u li tħassar id-Deċiżjoni Nru 2119/98/KE (4),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tad-29 ta' Ġunju 2017 dwar Pjan ta' Azzjoni Saħħa Waħda Ewropew kontra r-Reżistenza Antimikrobika (COM(2017)0339),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Novembru 2015 dwar strateġija ġdida għall-benessri tal-annimali għall-2016-2020 (5),

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni Globali tat-Tilqim tad-WHO (GVAP), approvat minn 194 Stat Membru tal-Assemblea Dinjija tas-Saħħa, f'Mejju 2012,

wara li kkunsidra l-Pjan ta' Azzjoni Ewropew tat-Tilqim (EVAP) tad-WHO għall-2015-2020,

wara li kkunsidra d-dokument ta' interess ġenerali bit-titlu "Ir-rwol tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) fil-Glieda kontra r-Reżistenza Antimikrobika (AMR)" ippubblikat fil-ġurnal dwar ix-Xejriet fil-Ħarsien Alimentari fl-2018,

wara li kkunsidra l-Pjan Direzzjonali tal-Kummissjoni għal approċċ strateġiku għall-farmaċewtiċi fl-ambjent u l-abbozz attwali tal-approċċ strateġiku (6),

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Politika tan-NU tal-laqgħa ta' livell għoli tal-Assemblea Ġenerali dwar ir-reżistenza għall-antimikrobiċi tal-21 ta' Settembru 2016,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Bank Dinji ta' Marzu 2017 bit-titolu "Infezzjonijiet Reżistenti għall-Mediċina: Theddida għall-Futur Ekonomiku Tagħna",

wara li kkunsidra l-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar prodotti mediċinali veterinarji (COM(2014)0558),

wara li kkunsidra r-rapport tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) ta' Settembru 2015 bit-titolu "Antimicrobial Resistance in G7 Countries and Beyond: Economic Issues, Policies and Options for Action" (Reżistenza għall-Antimikrobiċi fil-Pajjiżi G7 u Lil Hinn: Kwistjonijiet, Politiki u Opzjonijiet Ekonomiċi għal Azzjoni),

wara li kkunsidra l-Opinjoni Xjentifika tal-EMA/EFSA dwar miżuri biex titnaqqas il-ħtieġa li jintużaw aġenti antimikrobiċi fit-trobbija tal-annimali fl-Unjoni Ewropea, u l-impatti li jirriżultaw fuq is-sikurezza tal-ikel (opinjoni tar-RONAFA),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni adottata fis-Sebgħin Assemblea Dinjija tas-Saħħa tad-29 ta' Mejju 2017 dwar it-titjib tal-prevenzjoni, id-dijanjosi u l-ġestjoni klinika tas-sepsis,

wara li kkunsidra l-ewwel rapport konġunt (JIACRA I) taċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC)-EFSA-EMA, ippubblikat fl-2015, u t-tieni rapport konġunt (JIACRA II), ippubblikat fl-2017, dwar l-analizi integrata tal-konsum tal-aġenti antimikrobiċi u l-okkorrenza tar-reżistenza għall-antimikrobiċi fil-batterji mill-bnedmin u mill-annimali li jipproduċu l-ikel,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Marzu 2017 dwar l-għażliet tal-UE biex ittejjeb l-aċċess għall-mediċini (7),

wara li kkunsidra r-rapport tal-ECDC tal-2016 dwar is-sorveljanza tar-reżistenza għall-antimikrobiċi fl-Ewropa,

wara li kkunsidra r-rapport sommarju tal-Unjoni Ewropea dwar ir-reżistenza għall-antimikrobiċi f'batterji żoonotiċi u f'batterji indikaturi mill-bnedmin, mill-annimali u mill-ikel fl-2016, magħmul mill-ECDC u l-EFSA (8),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u l-Kumitat għall-Agrikoltura u Iżvilupp Rurali (A8-0257/2018),

A.

billi l-użu eċċessiv u mhux korrett tal-antibijotiċi, b'mod partikolari fit-trobbija tal-bhejjem (antibijotiċi użati għall-profilassi u bħala attivaturi tat-tkabbir), u l-prattiki ħżiena tal-kontroll tal-infezzjonijiet kemm fil-mediċini tal-bniedem kif ukoll dik veterinarja progressivament wasslu biex ir-reżistenza għall-antimikrobiċi (AMR) tkun theddida kbira għas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali;

B.

billi huwa stmat li mill-inqas 20 % tal-infezzjonijiet assoċjati mal-kura tas-saħħa (HAIs) jistgħu jiġu evitati permezz ta' programmi ta' prevenzjoni u kontroll tal-infezzjonijiet sostnuti u multidimensjonali (9);

C.

billi l-użu prudenti tal-antibijotiċi u l-prevenzjoni u l-kontroll tal-infezzjonijiet fis-setturi kollha tal-kura tas-saħħa, inkluża s-saħħa tal-annimali, huma s-sisien għall-prevenzjoni effettiva tal-iżvilupp u t-trażmissjoni ta' batterji reżistenti għall-antibijotiċi;

D.

billi 50 % tar-riċetti tal-antibijotiċi għall-bnedmin mhumiex effettivi filwaqt li 25 % tal-antibijotiċi użati mill-bnedmin ma jittiħdux kif suppost; billi 30 % tal-pazjenti li jiddaħħlu l-isptar jużaw l-antibijotiċi u billi l-batterji reżistenti għal ħafna mediċini huma theddida partikolari fl-isptarijiet, fid-djar tal-kura u fost il-pazjenti li l-kura tagħhom tirrikjedi apparat bħal pereżempju ventilaturi u kateters vaskulari;

E.

billi l-antibijotiċi għadhom qed jintużaw fit-trobbija tal-annimali għall-prevenzjoni tal-mard u biex jikkumpensaw għan-nuqqas ta' iġjene aktar milli f'każijiet ta' bżonn bi preskrizzjoni, u dan jikkontribwixxi għall-ħolqien ta' batterji reżistenti għall-antimikrobiċi fl-annimali li jistgħu jiġu trażmessi lill-bnedmin;

F.

billi l-eżistenza ta' korrelazzjoni bejn ir-reżistenza għall-antibijotiċi li tinsab fost l-annimali li jipproduċu l-ikel (eż. it-tiġieġ tas-simna) u l-fatt li proporzjon kbir ta' infezzjonijiet batterjali fil-bnedmin jiġu mill-manipulazzjoni, il-preparazzjoni u l-konsum tal-laħam ta' dawn l-annimali, ġiet ikkonfermata wkoll mill-aġenziji tal-UE (10);

G.

billi l-użu ħażin tal-antibijotiċi qiegħed inaqqas l-effikaċja tagħhom u jwassal għat-tixrid ta' mikrobi reżistenti ħafna li huma speċjalment reżistenti għall-antibijotiċi tal-aħħar linja; billi skont data mogħtija mill-OECD, madwar 700 000 mewta madwar id-dinja jiġu kkawżati mill-AMR kull sena; billi 25 000 minn dawn l-imwiet iseħħu fl-UE u l-bqija barra mill-UE, li jfisser li l-kooperazzjoni fil-politika tal-iżvilupp u l-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-AMR fil-livell internazzjonali huma kruċjali;

H.

billi l-AMR tista' tikkawża sa 10 miljun mewta fis-sena fl-2050 jekk ma tittieħed l-ebda azzjoni; billi huwa stmat li 9 miljuni minn dawn l-imwiet iseħħu barra mill-UE, f'pajjiżi li qed jiżviluppaw, b'mod partikolari fl-Asja u fl-Afrika; billi l-infezzjonijiet u l-batterji reżistenti jinfirxu faċilment u għalhekk hemm ħtieġa urġenti ta' azzjoni globali;

I.

billi t-tilqim u l-għodod dijanjostiċi rapidi (RDTs) għandhom il-potenzjal li jillimitaw l-abbuż tal-antibijotiċi; billi l-RDTs jippermettu lill-professjonist fil-kura medika biex jagħmlu dijanjosi rapida ta' infezzjoni batterjali jew virali u għalhekk biex inaqqsu l-użu ħażin tal-antibijotiċi u r-riskju li tiżviluppa reżistenza (11);

J.

billi t-tixrid kontinwu ta' batterji reżistenti ħafna jista' jagħmilha impossibbli biex fil-futur tiġi pprovduta kura tas-saħħa tajba fir-rigward ta' operazzjonijiet invażivi jew trattamenti stabbiliti sew għal xi gruppi ta' pazjenti li jeħtieġu radjoterapija, kimoterapija jew trapjanti;

K.

billi l-batterji jevolvu kostantement, ir-riċerka u l-iżvilupp (R&Ż) u l-ambjenti regolatorji huma kumplessi, ċerti infezzjonijiet speċifiċi huma rari, u r-redditi mistennija mill-antimikrobiċi ġodda għadhom limitati;

L.

filwaqt li l-HAIs huma dovuti għal nuqqas ta' miżuri ta' prevenzjoni li jirriżultaw f'batterji reżistenti għall-antibijotiċi u fi prattiki ħżiena tal-iġjene, b'mod partikolari fi sptarijiet; billi l-istima tal-ECDC hi li madwar 4 miljun pazjent ilaqqtu HAI kull sena fl-UE u li madwar 37 000 mewta jirriżultaw direttament minn dawn l-infezzjonijiet; billi n-numru ta' mwiet jista' jkun ogħla minn dan; billi ċ-ċifra li ġiet ppreżentata preċedentement ta' 25 000 mewta fl-Unjoni kienet sottovalutazzjoni gravi;

M.

billi n-nuqqas ta' aċċess għal antibijotiċi effettivi fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw għadu jikkawża aktar imwiet mill-AMR; billi azzjonijiet li jindirizzaw l-AMR li jiffokaw wisq fuq ir-restrizzjoni tal-aċċess għall-antibijotiċi jistgħu jaggravaw il-kriżi diġà serja tan-nuqqas ta' aċċess għall-mediċini, li llum qed tikkawża aktar minn miljun mewta fis-sena fit-tfal taħt il-ħames snin; billi l-azzjonijiet maħsuba biex jindirizzaw l-AMR irid ikollhom l-għan li jiżguraw aċċess sostenibbli għall-mediċini għal kulħadd, jiġifieri aċċess għal dawk fil-bżonn iżda eċċess għal ħadd;

N.

billi diversi Stati Membri qed jesperjenzaw livelli li qed jiżdiedu b'mod mgħaġġel ta' fungi reżistenti għal ħafna mediċini li jikkawżaw żiedet qawwija fl-għadd ta' jiem fi sptar u fir-rata ta' mortalità għall-pazjenti infettati; billi l-American Center for Disease Control and Prevention (iċ-Ċentru Amerikan għall-Kontroll u l-Prevenzjoni tal-Mard) żied is-sensibilizzazzjoni dwar il-kwistjoni; billi din il-kwistjoni speċifika hija notevolment assenti fil-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra l-AMR;

O.

billi ġie ppruvat li l-programmi ta' skrinjar attiv bl-RDTs jikkontribwixxu b'mod sinifikanti għall-kontroll tal-HAIs u għat-tnaqqis ta' kemm dawn jinfirxu fi ħdan l-isptarijiet u fost il-pazjenti (12);

P.

billi ntwera li l-użu ta' komposti antibijotiċi fi prodotti tal-konsumatur mhux kliniċi jżid ir-riskju li jinħolqu razez ta' batterji reżistenti għall-mediċini (13);

Q.

billi l-iġjene tajba tal-idejn, fil-forma ta' ħasil u tnixxif effettiv tal-idejn, tista' tikkontribwixxi biex tiġi evitata l-AMR u t-trażmissjoni ta' mard infettiv;

R.

billi l-użu ta' apparat mediku jista' jipprevjeni l-infezzjonijiet fis-sit kirurġiku u għalhekk jipprevjeni u jikkontrolla l-iżvilupp ta' AMR (14);

S.

billi hemm eżempji li rnexxew ta' programmi li tejbu l-aċċess globali għall-mediċini kontra l-HIV, it-tuberkulożi (TB) u l-malarja;

T.

billi l-infezzjonijiet nożokomjali huma theddida kbira għall-ħarsien u l-garanzija tal-kura tas-saħħa bażika fid-dinja kollha;

U.

billi jekk it-tendenza attwali tkompli, l-AMR tista' tikkawża aktar imwiet milli jikkawża l-kanċer sal-2050 (15);

V.

billi l-ECDC u l-EFSA tennew li r-reżistenza għall-AMR hija waħda mill-akbar theddidiet għas-saħħa pubblika (16);

W.

billi t-TB reżistenti għall-mediċini hija l-kawża ewlenija tal-imwiet minħabba AMR;

X.

billi fir-rapport tiegħu ta' Marzu 2017, il-Bank Dinji wissa li sal-2050, l-infezzjonijiet reżistenti għall-mediċini jistgħu jikkawżaw ħsara ekonomika globali fuq l-istess livell mal-kriżi finanzjarja tal-2008;

Y.

billi l-AMR trid titqies u tiġi mifhuma bħala theddida għas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali kif ukoll għas-saħħa tal-pjaneta u bħala theddida diretta għall-kisba ta' ħafna mill-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) msemmija fl-Aġenda 2030 dwar l-Iżvilupp Sostenibbli, inklużi, iżda mhux biss, l-SDG1, l-SDG2, l-SDG3 u l-SDG6;

Z.

billi l-objettivi tal-approċċ Saħħa Waħda huma li jiżguraw li t-trattamenti tal-infezzjonijiet kemm tal-bnedmin kif ukoll tal-annimali jibqgħu effettivi, biex jitnaqqsu t-tfaċċar u t-tixrid tal-AMR u biex jissaħħu l-iżvilupp u d-disponibbiltà ta' antimikrobiċi effettivi ġodda fl-UE u fil-bqija tad-dinja;

AA.

billi l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-passi li jmiss fil-qafas tal-approċċ Saħħa Waħda biex tiġi miġġielda r-reżistenza għall-antimikrobiċi (17) jitolbu lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jallinjaw l-aġendi strateġiċi tar-riċerka ta' inizjattivi tar-R&Ż eżistenti tal-UE fuq antibijotiċi, alternattivi u djanjostika ġodda fil-qafas tan-Netwerk Saħħa Waħda dwar l-AMR;

AB.

billi l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea tirrikonoxxi d-dritt fundamentali taċ-ċittadini għas-saħħa u l-kura medika; billi d-dritt għas-saħħa huwa d-dritt ekonomiku, soċjali u kulturali għall-istandards minimi universali tal-kura tas-saħħa li l-persuni fiżiċi kollha għandhom dritt għalih;

AC.

billi kwalunkwe strateġija tal-UE kollha għall-AMR irid ikollha bħala pilastru ewlieni li tiżgura t-taħriġ kontinwu tal-professjonisti tal-kura tas-saħħa b'rabta mal-aħħar żviluppi fir-riċerka u l-aħjar prattiki fir-rigward tal-prevenzjoni u t-tixrid tal-AMR;

AD.

billi skont l-estimi tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa s-sepsis – bħala reazzjoni sintomika ta' mard infettiv – tikkawża madwar 6 miljun mewta fis-sena madwar id-dinja, li l-maġġoranza tagħhom huma evitabbli;

AE.

billi, skont il-mandat konġunt tagħhom, l-ECDC, l-EFSA u l-EMA bħalissa qed jaħdmu biex jipprovdu indikaturi tar-riżultat għall-AMR u tal-konsum ta' antimikrobiċi fost il-bnedmin u l-annimali li jipproduċu l-ikel;

AF.

billi in-natura tipprovdilna għadd kbir ta' antibijotiċi qawwija, li jistgħu jiġu sfruttati ħafna aktar milli huwa l-każ bħalissa;

AG.

billi l-aħħar data tal-EMA turi li l-azzjoni biex jitnaqqas l-użu ta' antimikrobiċi veterinarji kien inkonsistenti madwar l-UE (18); billi xi Stati Membri kisbu tnaqqis sinifikanti fl-użu tal-antimikrobiċi veterinarji fuq perjodu ta' żmien qasir permezz ta' politiki nazzjonali ambizzjużi, kif muri minn sensiela ta' missjonijiet ta' ġbir ta' informazzjoni mwettqa mid-Direttorat għall-Awditi u l-Analiżi tal-Ikel u tas-Saħħa tal-Kummissjoni (19);

AH.

billi l-AMR hija theddida transfruntiera għas-saħħa, iżda s-sitwazzjoni tvarja ħafna minn Stat Membru għal ieħor; billi l-Kummissjoni Ewropea trid għalhekk tidentifika u taġixxi f'oqsma li jġibu valur miżjud Ewropew għoli, filwaqt li tirrispetta l-kompetenzi tal-Istati Membri, li huma responsabbli biex jiddeterminaw il-politiki tas-saħħa tagħhom stess;

AI.

billi azzjoni effettiva kontra l-AMR trid tkun parti minn inizjattiva internazzjonali usa' li tinvolvi kemm jista' jkun istituzzjonijiet, aġenziji u esperti internazzjonali, kif ukoll lis-settur privat;

AJ.

billi l-kawżi prinċipali tal-AMR huma l-użu ħażin u l-abbuż mill-antimikrobiċi, id-dgħufija tas-sistemi għall-assigurazzjoni tal-kwalità tal-mediċini, l-użu tal-antimikrobiċi fit-trobbija tal-bhejjem għall-promozzjoni tat-tkabbir jew għall-prevenzjoni tal-mard, in-nuqqasijiet fil-prevenzjoni u l-kontroll tal-infezzjonijiet, u d-dgħufijiet fis-sistemi ta' sorveljanza, fost affarijiet oħra;

AK.

billi l-pazjenti għandu jkollhom aċċess għal għażliet ta' trattament u kura tas-saħħa, inkluż għal trattamenti u mediċini komplementari u alternattivi, skont l-għażliet u l-preferenzi tagħhom stess;

AL.

billi huwa stmat li l-ispiża biex tittieħed azzjoni globali dwar l-AMR tista' tlaħħaq l-USD 40 biljun fuq perjodu ta' 10 snin;

AM.

billi l-isfidi relatati mal-AMR se jiżdiedu fis-snin li ġejjin u azzjoni effettiva tiddependi fuq investimenti kontinwi u transsettorjali fir-riċerka u l-innovazzjoni (R&I) pubblika u privata sabiex ikunu jistgħu jiġu żviluppati għodod, prodotti u apparat aħjar, trattamenti ġodda u approċċi alternattivi skont approċċ Saħħa Waħda;

AN.

billi fl-ambitu tal-Ħames sas-Seba' Programmi Qafas (FP5-FP7), aktar minn EUR 1 biljun ġew investiti fir-riċerka dwar l-AMR, u fl-ambitu ta' Orizzont 2020 (H2020), sa issa diġà ġie mmobilizzat baġit kumulattiv ta' aktar minn EUR 650 miljun; billi l-Kummissjoni impenjat ruħha li tinvesti aktar minn EUR 200 miljun fl-AMR għall-aħħar tliet snin ta' Orizzont 2020;

AO.

billi strumenti ta' finanzjament differenti fl-ambitu ta' H2020 se jwasslu għal riżultati tar-riċerka dwar l-AMR, b'mod partikolari:

l-Inizjattiva tal-Mediċini Innovattivi (IMI), b'enfasi fuq l-aspetti kollha tal-iżvilupp tal-antibijotiċi inklużi r-riċerka dwar il-mekkaniżmi tal-AMR, l-iskoperta u l-iżvilupp tal-mediċini, u l-ekonomija u l-politika dwar l-użu tajjeb tal-antimikrobiċi, b'seba' proġetti fis-seħħ taħt l-umbrella tal-programm ND4BB b'baġit totali ta' aktar minn EUR 600 miljun f'fondi tal-Kummissjoni u f'kontribuzzjonijiet in natura minn kumpaniji;

is-Sħubija għall-Provi Kliniċi bejn Pajjiżi Ewropej u Pajjiżi li qed Jiżviluppaw (EDCTP), b'enfasi fuq l-iżvilupp ta' mediċini ġodda u mtejba, it-tilqim, il-mikrobiċidi u d-dijanjostika kontra l-HIV/AIDS, it-TB u l-malarja, bi 32 proġett fis-seħħ li jiswew aktar minn EUR 79 miljun;

l-Inizjattiva għall-Ipprogrammar Konġunt dwar l-AMR (JPIAMR), b'enfasi fuq il-konsolidazzjoni tal-attivitajiet ta' riċerka nazzjonali li bħalissa huma frammentati u bi proġetti għaddejja bħalissa b'valur ta' EUR 55 miljun;

il-Kunsill Ewropew tar-Riċerka (ERC), bil-proġetti ta' riċerka tiegħu "mmexxija mir-riċerkaturi" jew "minn isfel għal fuq";

il-Faċilità Finanzjarja InnovFin għall-Mard Infettiv (IDFF) għal proġetti qrib is-suq, b'seba' ammonti f'self ta' EUR 125 miljun mogħtija sal-lum;

l-Istrument għall-SMEs u r-Rotta Rapida lejn l-Innovazzjoni (FTI) li jappoġġaw lill-SMEs fl-iżvilupp ta' soluzzjonijiet u għodod ġodda biex jipprevjenu, jagħmlu dijanjosi u jittrattaw il-mard infettiv u jtejbu l-kontroll tal-infezzjonijiet, b'36 proġett relatat mal-AMR u b'baġit ta' EUR 33 miljun;

AP.

billi sas-snin sittin ġew żviluppati aktar minn 20 klassi ġdida ta' antibijotiċi, iżda li minn dak iż-żmien ġiet żviluppata klassi ġdida waħda biss ta' antibijotiċi minkejja t-tixrid u l-iżvilupp ta' batterji reżistenti ġodda; billi, barra minn hekk, hemm evidenza ċara ta' reżistenza għal aġenti ġodda fi klassijiet eżistenti ta' antibijotiċi;

AQ.

billi hemm effetti konsegwenzjali pożittivi ta' antimikrobiċi ġodda fuq is-saħħa pubblika u x-xjenza;

AR.

billi l-użu tal-antibijotiċi għal skopijiet żootekniċi – bħala promoturi tat-tkabbir, pereżempju – jirrappreżenta użu ħażin ta' dawn il-prodotti tas-saħħa u huwa ddenunzjat mill-organizzazzjonijiet tas-saħħa internazzjonali kollha, li jirrakkomandaw il-projbizzjoni tagħhom fil-ġlieda kontra l-AMR; billi l-użu tal-antibijotiċi bħala promoturi tat-tkabbir fl-annimali li jipproduċu l-ikel ilu pprojbit fl-UE mill-2006;

AS.

billi għadd kbir ta' mard ikkawżat mill-mikrobi jista' jiġi miġġieled b'mod effettiv mingħajr l-użu tal-antibjotiċi, li joħolqu reżistenza għall-mediċini, iżda permezz ta' dijanjosi bikrija flimkien ma' mediċini ġodda u eżistenti u metodi u prattiki oħra ta' trattament ammissibbli fl-UE, biex b'hekk jiġu salvati miljuni ta' ħajjiet tan-nies u tal-annimali madwar l-UE kollha;

AT.

billi d-distakk bejn l-AMR li qed tiżdied u l-iżvilupp ta' aġenti antimikrobiċi ġodda qed jikber; billi l-mard reżistenti għall-mediċini jista' jikkawża 10 miljun mewta kull sena madwar id-dinja sal-2050; billi huwa stmat li kull sena fl-UE tal-anqas 25 000 persuna jmutu minħabba infezzjonijiet ikkawżati minn batterji reżistenti, bi spiża annwali ta' EUR 1,5 biljun, filwaqt li f'dawn l-aħħar 40 sena ġiet żviluppata klassi waħda ġdida biss ta' antibijotiċi;

AU.

billi, sabiex l-antibijotiċi riżervati esklużivament għall-użu mill-bniedem jibqgħu jkunu effettivi u r-riskji tal-AMR kontra dawn l-antibijotiċi kruċjali jiġu minimizzati, l-użu ta' ċerti familji ta' antibijotiċi, irid jiġi pprojbit fil-mediċina veterinarja; billi l-Kummissjoni għandha tispeċifika liema antibijotiċi jew gruppi ta' antibijotiċi għandhom jiġu riżervati għat-trattament ta' ċerti infezzjonijiet fil-bnedmin;

AV.

billi d-dikjarazzjoni politika approvata mill-Kapijiet ta' Stat fl-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York f'Settembru 2016 u l-pjan ta' Azzjoni Globali f'Mejju 2015 ikkonstataw l-impenn tad-dinja li jittieħed approċċ wiesa' u kkoordinat biex jiġu indirizzati l-kawżi ewlenin tar-reżistenza għall-antimikrobiċi f'diversi setturi;

AW.

billi ċ-ċifra kkwotata ta' sikwit ta' 25 000 mewta fl-Ewropa u tal-ispejjeż relatati ta' aktar minn EUR 1,5 biljun minħabba l-AMR tmur lura għall-2007 u billi hemm bżonn ta' informazzjoni aġġornata kontinwament dwar il-piż reali tal-AMR; jenfasizza li d-daqs tal-problema se jenfasizza wkoll il-ħtieġa ċara ta' Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra l-AMR;

L-UE bħala reġjun tal-aħjar prattika

1.

Jemmen li sabiex jittieħdu l-passi suffiċjenti biex tiġi indirizzata l-AMR, il-prinċipju Saħħa Waħda jrid ikollu rwol ċentrali, li jirrifletti l-fatt li s-saħħa tal-bniedem u tal-annimali u l-ambjent huma interkonnessi u li l-mard jgħaddi mill-bnedmin għall-annimali u viċeversa; jenfasizza, għalhekk, li l-mard għandu jiġi indirizzat kemm fil-bnedmin kif ukoll fl-annimali, filwaqt li jiġu kkunsidrati b'mod speċjali wkoll il-katina tal-ikel u l-ambjent, li jistgħu jkunu sors ieħor ta' mikroorganiżmi reżistenti; jissottolinja r-rwol importanti tal-Kummissjoni fil-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali mwettqa mill-Istati Membri u l-importanza ta' kooperazzjoni bejn l-amministrazzjonijiet;

2.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' skeda ta' żmien għall-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinkludu objettivi tal-AMR li jistgħu jitkejlu u vinkolanti ma' miri ambizzjużi, kemm fil-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kif ukoll fil-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali, biex tkun tista' ssir valutazzjoni komparattiva;

3.

Jenfasizza li l-użu korrett u prudenti tal-antimikrobiċi huwa essenzjali sabiex jillimita li l-AMR jitfaċċa fil-kura tas-saħħa tal-bniedem, fit-trobbija tal-annimali u fl-akkwakultura; jenfasizza li hemm differenzi konsiderevoli fil-mod kif l-Istati Membri jimmaniġġjaw u jindirizzaw l-AMR, li jagħmel kruċjali l-koordinazzjoni tal-pjanijiet nazzjonali ma' objettivi speċifiċi stabbiliti; jenfasizza li l-Kummissjoni għandha rwol ewlieni fil-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-istrateġiji nazzjonali; jissottolinja l-ħtieġa ta' implimentazzjoni transsettorjali (b'mod partikolari fil-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (FP9) li jmiss) u transmedjali tal-kunċett ta' Saħħa Waħda, li għadu ma ntlaħaqx b'mod suffiċjenti fil-pjan ta' azzjoni tal-Kummissjoni; jinsisti li l-użu tal-antibijotiċi għal skopijiet ta' prevenzjoni fil-mediċina veterinarja għandu jkun regolat strettament, skont id-dispożizzjonijiet tar-regolament li jmiss dwar il-prodotti mediċinali veterinarji;

4.

Jirrakkomanda li n-Netwerk Saħħa Waħda maħluq dan l-aħħar u l-Azzjoni Konġunta tal-UE dwar ir-Reżistenza għall-Antimikrobiċi u l-Infezzjonijiet Assoċjati mal-Kura tas-Saħħa (EU-JAMRAI) għandhom jinvolvu wkoll partijiet ikkonċernati rilevanti ewlenin oħrajn minbarra l-Istati Membri;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni twettaq u tippubblika evalwazzjoni ta' nofs it-terminu u evalwazzjoni ex post tal-Pjan ta' Azzjoni Saħħa Waħda, u tinvolvi lill-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha fil-proċedura ta' evalwazzjoni;

6.

Jenfasizza li azzjoni konġunta tal-UE biex tindirizza t-theddida dejjem ikbar għas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali u għall-ambjent ikkawżata mill-batterji reżistenti għall-antibijotiċi tista' tirnexxi biss jekk tkun ibbażata fuq data standardizzata; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tiżviluppa u tipproponi proċeduri u indikaturi xierqa li jkejlu u jqabblu l-progress fil-ġlieda kontra l-AMR, u tiżgura s-sottomissjoni u l-evalwazzjoni tad-data standardizzata;

7.

Jinnota li l-indikaturi tal-UE adottati dan l-aħħar biex jgħinu lill-Istati Membri jissorveljaw il-progress tagħhom fil-ġlieda kontra l-AMR jiffokaw biss fuq il-konsum tal-antibijotiċi u ma jirriflettux l-adegwatezza tal-użu; jistieden lill-ECDC jemenda l-indikaturi tal-UE kif xieraq;

8.

Jistieden lill-Kummissjoni tiġbor id-data dwar il-volum ta' antibijotiċi prodotti mill-manifatturi u tirrapporta dwarhom;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jallinjaw is-sorveljanza, il-monitoraġġ u r-rapportar tal-mudelli u l-patoġeni tal-AMR u jissottomettu din id-data lis-Sistema Globali ta' Sorveljanza tar-Reżistenza għall-Antimikrobiċi (GLASS); jissottolinja, barra minn hekk, li l-ġbir sistematiku tad-data rilevanti u komparabbli kollha dwar il-volum tal-bejgħ huwa tal-akbar importanza; jistieden lill-Kummissjoni tħejji abbozz, f'konsultazzjoni mal-EMA, l-EFSA, l-ECDC, lista ta' patoġeni ta' prijorità (PPL) tal-UE, b'kunsiderazzjoni tal-PPL globali tad-WHO, kemm għall-bnedmin kif ukoll għall-annimali, b'tali mod li tistabbilixxi l-prijoritajiet ta' R&Ż futuri; jitlob lill-Kummissjoni, barra minn hekk, tinkoraġġixxi u tappoġġa lill-Istati Membri biex idaħħlu fis-seħħ u jimmonitorjaw il-miri nazzjonali għas-sorveljanza u t-tnaqqis tal-AMR/HAIs;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa stħarriġ standardizzat għall-ġbir ta' data dwar l-HAIs u teżamina r-riskji għal gruppi kbar tal-popolazzjonijiet tal-bniedem u tal-annimali waqt l-epidemiji u l-pandemiji;

11.

Jenfasizza li l-kondiviżjoni aħjar tal-informazzjoni u d-data lokali, reġjonali u nazzjonali dwar kwistjonijiet emerġenti fis-saħħa tal-bnedmin u tal-annimali flimkien mal-użu ta' sistemi ta' twissija bikrija jistgħu jassistu lill-Istati Membri fl-adozzjoni ta' miżuri adegwati ta' konteniment biex jiġi limitat it-tixrid ta' organiżmi reżistenti;

12.

Jappella għall-espansjoni tar-rwol u tar-riżorsi umani u finanzjarji tal-aġenziji rilevanti kollha tal-UE fil-ġlieda kontra l-AMR u l-HAIs; jemmen li kollaborazzjoni mill-qrib bejn l-aġenziji tal-UE u l-proġetti ffinanzjati mill-UE hija ta' importanza kruċjali;

13.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jissottomettu rapporti regolari u preċiżi dwar l-għadd ta' każijiet ikkonfermati ta' AMR fil-bnedmin flimkien ma' statistika korretta u aġġornata dwar il-mortalità mill-AMR;

14.

Jenfasizza li l-monitoraġġ tat-trobbija tal-annimali għall-agrikoltura u għall-industrija tal-ikel, il-prevenzjoni tal-infezzjonijiet, l-edukazzjoni dwar is-saħħa, il-miżuri ta' bijosigurtà, il-programmi ta' skrinjar attiv u l-prattiki ta' kontroll huma kritiċi għall-kontroll tal-mikroorganiżmi infettivi peress li kollha kemm huma jnaqqsu l-ħtieġa tal-antimikrobiċi u konsegwentement l-opportunitajiet biex il-mikroorganiżmi jiżviluppaw u jxerrdu r-reżistenza; jenfasizza l-ħtieġa li jsir rapportar obbligatorju lill-awtoritajiet tas-saħħa pubblika tal-pazjenti kollha li jinstabu li huma identifikati bħala portaturi ta' batterji reżistenti ħafna jew li jiġu infettati bihom; jenfasizza l-ħtieġa ta' linji gwida dwar l-iżolament obbligatorju tal-portaturi li jiddaħħlu l-isptar u l-ħolqien ta' task force professjonali multidixxiplinarja li tirrapporta direttament lill-ministeri tas-saħħa nazzjonali;

15.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' sistema tal-UE għall-ġbir ta' data dwar l-użu korrett tal-antibijotiċi kollha; jitlob l-iżvilupp ta' protokolli għall-preskrizzjoni u l-użu tal-antibijotiċi fil-livell tal-UE, li jirrikonoxxu r-responsabbiltà tal-veterinarji u tat-tobba tal-kura primarja, fost oħrajn, f'din il-kwistjoni; jitlob, barra minn hekk, il-ġbir obbligatorju, fil-livell nazzjonali, tal-preskrizzjonijiet tal-antibijotiċi kollha u għar-reġistrazzjoni tagħhom f'bażi tad-data kkontrollata u kkoordinata minn esperti tal-infezzjonijiet, sabiex jinxtered l-għarfien dwar l-aħjar użu tagħhom;

16.

Jiddeplora l-fatt, f'dan il-kuntest, li l-Kummissjoni ma pproponietx approċċ strateġiku għat-tniġġis tal-ilma bil-farmaċewtiċi aktar kmieni, kif mitlub skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma (20); iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, għalhekk, biex ifasslu strateġija Ewropea kontra residwi tal-mediċina fl-ilma u fl-ambjent mingħajr dewmien, filwaqt li jiddedikaw attenzjoni suffiċjenti lill-monitoraġġ, il-ġbir tad-data u l-analiżi aħjar tal-impatt tal-AMR fuq ir-riżorsi tal-ilma u l-ekosistema akkwatika; jiġbed l-attenzjoni għall-utilità ta' approċċ integrat li japplika għar-residwi tal-mediċini u l-AMR fl-ambjent (21);

17.

Jenfasizza li t-tniġġis tal-ilma u tal-ħamrija b'residwi antibijotiċi tal-bnedmin u veterinarji huwa problema li qed tikber, u li l-ambjent innifsu huwa sors potenzjali ta' mikroorganiżmi reżistenti ġodda; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, biex tiddedika ferm iktar attenzjoni lill-ambjent bħala parti mill-kunċett ta' Saħħa Waħda;

18.

Ifakkar li ċ-ċifra kkwotata ta' sikwit ta' 25 000 mewta fl-Ewropa u tal-ispejjeż relatati ta' aktar minn EUR 1,5 biljun minħabba l-AMR tmur lura għall-2007 u li hemm bżonn ta' informazzjoni aġġornata kontinwament dwar il-piż reali tal-AMR;

19.

Ifakkar li s-saħħa hija fattur ta' produttività u kompetittività, kif ukoll waħda mill-kwistjonijiet tal-akbar tħassib għaċ-ċittadini;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni żżid il-finanzjament tagħha tal-EUCAST, li jittratta l-aspetti tekniċi tal-ittestjar fenotopiku tas-suxxettibilità għall-antimikrobiċi mwettqa in vitro u li jiffunzjona bħala l-kumitat tal-EMA u l-ECDC responsabbli għall-istabbiliment tal-valuri kritiki;

21.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni talloka finanzjament addizzjonali speċifikament għar-riċerka dwar alternattivi ta' għalf mhux terapewtiku biex jintużaw fit-trobbija tal-annimali fil-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021–2027 (QFP);

22.

Jappoġġa, bħala minimu, it-tweġiba tal-Kunsill għall-abbozz tal-Kodiċi ta' Prattika Codex Alimentarius biex Titnaqqas u Tiġi Kkontrollata r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi, u l-prinċipji 18 u 19 tiegħu dwar l-użu responsabbli u prudenti tal-antimikrobiċi;

23.

Jinkoraġġixxi ffokar fuq il-konformità ma' linji gwida dwar il-kontroll tal-infezzjonijiet, l-integrazzjoni ta' miri fir-rigward tat-tnaqqis fir-rata tal-infezzjonijiet u l-appoġġ tal-aħjar prattiki sabiex tiġi indirizzata aħjar is-sikurezza tal-pazjent fl-ambjent tal-isptar;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-ECDC, u lill-Istati Membri jinkoraġġixxu l-użu ta' xugamani li jintużaw darba biss f'postijiet li jkunu sensittivi mil-lat ta' iġjene, bħalma huma l-istituzzjonijiet tal-kura tas-saħħa, il-faċilitajiet tal-ipproċessar tal-ikel, u l-iskejjel materni;

25.

Ifakkar li l-ikel huwa wieħed mill-vetturi possibbli għat-trażmissjoni ta' batterji reżistenti mill-annimali għall-bnedmin, u, barra minn hekk, li l-batterji reżistenti għall-mediċina jistgħu jiċċirkolaw f'popolazzjonijiet tal-bnedmin u tal-annimali permezz tal-ilma u l-ambjent; jinnota r-riskji ta' infezzjoni b'organiżmi reżistenti minn għelejjel ikkontaminati ttrattati b'aġenti antimikrobiċi jew b'demel, u ilma ġieri tal-irziezet fl-ilma ta' taħt l-art; jinnota, f'dan il-kuntest, li t-tixrid ta' tali batterji huwa influwenzat mill-kummerċ, mill-ivvjaġġar u mill-migrazzjoni tal-bnedmin kif ukoll tal-annimali;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw messaġġi dwar is-saħħa pubblika għal sensibilizzazzjoni tal-pubbliku, u meta jagħmlu dan jippromwovu bidla fl-imġiba lejn l-użu u l-immaniġġjar responsabbli tal-antibijotiċi, b'mod partikolari l-użu profilattiku; jissottolinja l-importanza tal-promozzjoni tal-"għarfien dwar is-saħħa", peress li huwa kruċjali li l-pazjenti jifhmu l-informazzjoni dwar il-kura tas-saħħa u jkunu jistgħu jsegwu l-istruzzjonijiet dwar il-kura b'mod preċiż; jenfasizza li miżuri preventivi, inklużi miżuri ta' iġjene tajba, għandhom jiżdiedu biex titnaqqas id-domanda tal-bniedem għall-antibijotiċi; jenfasizza li s-sensibilizzazzjoni dwar il-perikli tal-awtomedikazzjoni u l-preskrizzjonijiet żejda għandhom ikunu element ċentrali ta' strateġija preventiva;

27.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw messaġġi dwar is-saħħa pubblika għas-sensibilizzazzjoni tal-pubbliku dwar ir-rabta bejn l-infezzjonijiet u l-iġjene personali; jenfasizza li mezzi effettivi biex jitnaqqas l-użu tal-antimikrobiċi hija li l-ewwel nett jiġi evitat li l-infezzjonijiet jinfirxu; jinkoraġġixxi l-promozzjoni ta' inizjattivi tal-kura personali f'dan ir-rigward;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw strateġiji li jappoġġaw l-aderenza u l-konformità tal-pazjenti mat-trattament b'antibijotiċi u trattamenti xierqa oħra kif preskritti mill-professjonisti mediċi;

29.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipproponi linji gwida, wara l-approċċ Saħħa Waħda, li jistabbilixxu l-aħjar prattiki għall-iżvilupp ta' standards tal-kwalità armonizzati biex jiġu implimentati kurrikuli fl-UE kollha b'tali mod li jrawmu l-edukazzjoni interdixxiplinari, il-prevenzjoni tal-infezzjoni u l-programmi ta' taħriġ għall-professjonisti tal-kura tas-saħħa u għall-pubbliku, ħalli tiġi żgurata l-kondotta xierqa tal-professjonisti tas-saħħa u l-prattikanti veterinarji fir-rigward tal-preskrizzjoni, id-doża, l-użu u r-rimi tal-antimikrobiċi u l-materjali kkontaminati bl-AMR (22) u jiġi żgurat l-istabbiliment u l-iskjerament ta' timijiet multidixxiplinari għall-ġestjoni tal-antibijotiċi fl-isptarijiet;

30.

Jenfasizza li terz tal-preskrizzjonijiet isiru fis-settur tal-kura primarja, u għalhekk dan is-settur għandu jitqies bħala prijorità fl-użu tal-protokolli; jenfasizza l-ħtieġa ta' speċjalisti fil-mard infettiv fl-elaborazzjoni ta' dawn il-protokolli u fil-kontroll u s-segwitu tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tfassal linji gwida għall-użu ta' dawn il-protokolli fil-qasam tas-saħħa tal-bniedem; jistieden lill-Istati Membri jeżaminaw mill-ġdid il-protokolli eżistenti kollha, speċjalment dawk dwar l-użu profilattiku waqt l-interventi kirurġiċi; jilqa' l-proġetti attwali fil-livell nazzjonali, bħall-programm PIRASOA, bħala eżempji ta' prattika tajba fir-rigward tal-użu razzjonali fil-kura primarja u l-isptarijiet; iħeġġeġ l-iżvilupp ta' mekkaniżmi li permezz tagħhom jiġu skambjati l-aqwa prattiki u protokolli;

31.

Huwa konxju li l-professjonisti tas-saħħa spiss jeħtieġ li jieħdu deċiżjonijiet ta' malajr fuq indikazzjoni terapewtika għall-kura bl-antibijotiċi; jinnota li testijiet dijanjostiċi rapidi jistgħu jgħinu biex jappoġġaw dawn id-deċiżjonijiet;

32.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jipprevjenu t-tixrid ta' infezzjonijiet b'batterji reżistenti permezz tal-implimentazzjoni ta' programmi ta' skrinjar attiv b'teknoloġiji dijanjostiċi rapidi sabiex jiġu identifikati malajr il-pazjenti infettati b'batterji reżistenti għal ħafna mediċini, u jistabbilixxu miżuri xierqa għall-kontroll tal-infezzjonijiet (bħal pereżempju r-raggruppament jew l-iżolament tal-pazjenti u t-tisħiħ tal-miżuri ta' iġjene);

33.

Huwa konxju li l-ispiża tal-RDTs tista' taqbeż il-prezz tal-antibijotiċi; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipproponu inċentivi għall-industrija sabiex tiżviluppa metodi ta' ttestjar effettiv, mhux għaljin u effiċjenti u l-użu tal-RDTs; jenfasizza li l-RDTS huma disponibbli biss madwar il-pajjiż kollu f'40 % tal-pajjiżi tal-OECD; jistieden lill-entitajiet tal-assigurazzjoni tas-saħħa jkopru l-ispiża żejda li tirriżulta mill-użu tal-RDTs, meta jitqiesu l-benefiċċji fit-tul tal-prevenzjoni tal-użu mhux meħtieġ tal-antimikrobiċi;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jillimitaw il-bejgħ tal-antibijotiċi mill-professjonisti tas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali li jippreskrivuhom, u jneħħu kwalunkwe inċentiv – finanzjarju jew mod ieħor – għall-preskrizzjoni tal-antibijotiċi, filwaqt li jkomplu jiżguraw aċċess biżżejjed rapidu għall-mediċina veterinarja ta' emerġenza; jenfasizza li ħafna antimikrobiċi jintużaw kemm fil-bnedmin kif ukoll fl-annimali, li xi wħud minn dawn l-antimikrobiċi huma ta' importanza kritika għall-prevenzjoni jew għall-kura ta' infezzjonijiet ta' periklu għall-ħajja fil-bnedmin, u li l-użu tagħhom fuq l-annimali għandu għalhekk jiġi pprojbit; jenfasizza li dawn l-antimikrobiċi għandhom ikunu riżervati biss għat-trattament tal-bnedmin sabiex jippreservaw l-effikaċja tagħhom fit-trattament ta' infezzjonijiet fil-bnedmin għall-itwal żmien possibbli; iqis li l-Istati Membri għandhom jitħallew jimplimentaw jew iżommu miżuri aktar stretti fir-rigward tar-restrizzjoni tal-bejgħ tal-antibijotiċi;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu azzjoni soda kontra l-bejgħ illegali ta' prodotti antimikrobiċi jew il-bejgħ tagħhom mingħajr preskrizzjoni tat-tabib jew tal-veterinarju fl-UE;

36.

Jenfasizza l-valur tat-tilqim u tal-għodod dijanjostiċi fil-ġlieda kontra l-AMR u l-HAIs; jirrakkomanda l-integrazzjoni ta' miri għal tilqim tul il-ħajja u l-kontroll tal-infezzjonijiet fost il-popolazzjoni, partikolarment fost il-gruppi b'riskju għoli, bħala element kruċjali tal-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali dwar l-AMR; jenfasizza l-importanza, barra minn hekk, ta' informazzjoni aċċessibbli u ta' sensibilizzazzjoni fost il-pubbliku ġenerali biex tingħata spinta lir-rata tat-tilqim fil-kura tas-saħħa tal-bniedem u dik veterinarja u b'hekk jiġu indirizzati l-mard u l-AMR b'mod kosteffettiv;

37.

Jenfasizza li l-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra l-AMR josserva li l-immunizzazzjoni permezz tat-tilqim tikkostitwixxi intervent kosteffikaċi mil-lat ta' saħħa fl-isforzi biex tiġi miġġielda l-AMR (23) u li, fil-Pjan ta' Azzjoni, il-Kummissjoni tħabbar inċentivi għall-promozzjoni tal-użu tad-dijanjostika, l-alternattivi għall-antimikrobiċi u t-tilqim (24), iżda li l-ispejjeż relattivament ogħla tad-dijanjożi, tal-alternattivi għall-antimikrobiċi u tat-tilqim – meta mqabbla mal-antibijotiċi konvenzjonali – jikkostitwixxu ostaklu biex tiżdied ir-rata tat-tilqim, kif inhu l-għan tal-Pjan ta' Azzjoni (25); jissottolinja li diversi Stati Membri diġà jqisu t-tilqim bħala miżura politika importanti – kemm biex jiġu evitati t-tifqigħat ta' mard fl-annimali b'mod transfruntier kif ukoll biex jitrażżnu ulterjorment ir-riskji ta' kontaġju għas-suq agrikolu tal-UE – u għalhekk introduċewh bħala tali;

38.

Jistieden lill-Istati Membri jintensifikaw l-isforzi għall-prevenzjoni u l-kontroll ta' infezzjonijiet li jistgħu jwasslu għas-sepsis; jistieden lill-Istati Membri jinkludu miżuri mmirati biex itejbu l-prevenzjoni, l-identifikazzjoni bikrija u d-dijanjosi, u l-ġestjoni klinika tas-sepsis fil-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali tagħhom dwar l-AMR;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni tesplora kif l-aħjar jintuża l-potenzjal tan-Netwerks ta' Referenza Ewropej għall-mard rari u tivvaluta r-rwol li jista' jkollhom fir-riċerka dwar l-AMR;

40.

Jenfasizza li t-tniġġis tal-ambjent minn residwi antibijotiċi tal-bniedem u tal-annimali, b'mod partikolari mit-trobbija tal-annimali, huwa problema li qed titfaċċa u li tirrikjedi miżuri ta' politika koerenti biex jiġi pprevenut it-tixrid ta' AMR fost l-ekosistemi, l-annimali u l-bnedmin; iħeġġeġ riċerka ulterjuri dwar id-dinamika tat-trażmissjoni u l-impatt relattiv ta' dan it-tniġġis fuq l-AMR; jitlob, għalhekk, li jkun hemm żvilupp tas-sinerġiji bejn l-approċċ Saħħa Waħda u d-data eżistenti dwar il-monitoraġġ ambjentali, b'mod partikolari fil-forma ta' monitoraġġ ta' listi tas-sorveljanza skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma, sabiex jittejjeb l-għarfien dwar l-okkorrenza u t-tixrid ta' antimikrobiċi fl-ambjent;

41.

Jinnota li l-batterji esposti għall-erbiċidi jirrispondu b'mod differenti għal antibijotiċi klinikament rilevanti; jinnota l-frekwenza tal-bidliet fir-reżistenza għall-antibijotiċi miġjuba mill-użu ta' erbiċidi u antibijotiċi approvati u li l-effetti ta' dawn il-bidliet jaħarbu s-superviżjoni regolatorja;

42.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu l-passi meħtieġa biex tindirizza r-rilaxx tal-farmaċewtiċi, inkluż l-antimikrobiċi, fl-ambjent permezz tal-ilma mormi u l-impjanti tat-trattament tal-ilma mormi, bħala fattur ewlieni tal-emerġenza tal-AMR;

43.

Jitlob li jsir rieżami tal-valutazzjonijiet tar-riskju ambjentali bħala parti mill-proċess tal-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq għall-antimikrobiċi, kif ukoll għall-prodotti aktar antiki li diġà jeżistu fis-suq; jitlob aderenza stretta mal-Prattiki Tajba ta' Manifattura (PTM) tal-UE u r-regoli tal-akkwist ekoloġiku fir-rigward tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni tal-farmaċewtiċi u r-rilaxx tal-antibijotiċi fl-ambjent;

44.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jindirizzaw il-kwistjoni taż-żieda dejjem aktar rapida ta' fungi reżistenti għal ħafna mediċini billi jeżaminaw l-użu tal-fungiċidi fis-settur agrikolu u s-settur industrijali;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jeliminaw gradwalment l-użu ta' komposti jew sustanzi kimiċi antimikrobiċi f'ambjenti mhux kliniċi bħal fi prodotti tat-tindif u prodotti oħra għall-konsumatur;

46.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti ta' riċerka fil-fond dwar l-impatt tal-preżenza ta' sustanzi antimikrobiċi fl-għelejjel u l-għalf fuq l-iżvilupp tal-AMR, u dwar il-komunità mikrobjali fil-ħamrija;

47.

Jirrimarka, b'rabta ma' dan, li hemm bżonn valutazzjoni ex ante bir-reqqa tal-ispejjeż soċjali ta' approċċ "end-of-pipe";

48.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jirrevedu l-kodiċijiet ta' prattika agrikola tajba tagħhom u jirrevedu l-aqwa tekniki disponibbli rilevanti skont id-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali (26) biex jinkludu dispożizzjonijiet għat-trattament tad-demel li jkun fih antibijotiċi/mikroorganiżmi reżistenti għall-antimikrobiċi;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħeġġu l-iżvilupp ta' prodotti mediċinali b'impatt baxx fuq l-ambjent u l-ilma u jħeġġu aktar innovazzjoni fl-industrija farmaċewtika f'dan il-qasam;

50.

Jenfasizza li mhux l-Istati Membri kollha għandhom biżżejjed riżorsi biex jiżviluppaw u jimplimentaw strateġiji komprensivi nazzjonali dwar l-AMR; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprovdi lill-Istati Membri informazzjoni ċara dwar ir-riżorsi tal-UE disponibbli biex tiġi indirizzata l-AMR u tqiegħed għad-dispożizzjoni aktar finanzjament iddedikat għal dan l-iskop;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni tirrieżamina u tirrevedi d-dokumenti ta' referenza dwar l-aqwa tekniki disponibbli (BREF) fil-qafas tad-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali li jirrelataw mal-emissjonijiet minn impjanti li jimmanifatturaw l-antibijotiċi;

52.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tuża b'mod effettiv il-leġiżlazzjoni disponibbli fl-oqsma kollha relatati mal-AMR biex tiżgura li t-theddida tkun qed tiġi indirizzata fil-politiki kollha;

53.

Jissottolinja l-importanza ta' approċċ ta' valutazzjoni taċ-ċiklu tal-ħajja, mill-produzzjoni u l-preskrizzjoni sal-ġestjoni tal-iskart farmaċewtiku; jitlob lill-Kummissjoni tindirizza l-kwistjoni tar-rimi ta' antibijotiċi, fejn alternattivi għall-inċinerazzjoni, bħall-gassifikazzjoni, għandhom jiġu esplorati;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-kwistjonijiet ambjentali jiġu introdotti fis-sistema ta' farmakoviġilanza għall-prodotti farmaċewtiċi għall-bniedem u jissaħħu għall-prodotti farmaċewtiċi veterinarji, b'mod partikolari f'dak li għandu x'jaqsam mal-AMR;

55.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jistabbilixxu standards tal-kwalità (valuri limitu) jew rekwiżiti ta' valutazzjoni tar-riskju biex jiġi żgurat li d-demel, il-ħama tad-dranaġġ u l-ilma tat-tisqija jkun fihom konċentrazzjonijiet sikuri ta' antibijotiċi rilevanti u ta' mikroorganiżmi tal-AMR qabel jitferrxu fl-art agrikola;

56.

Jitlob lill-Kummissjoni biex, f'kooperazzjoni mal-Istati Membri, tvara kampanja informattiva għall-konsumaturi u n-negozji madwar l-UE dwar l-akkwakultura b'mod ġenerali, u b'mod partikolari dwar id-differenzi bejn l-istandards stretti u komprensivi fis-suq tal-UE u l-istandards applikabbli għal prodotti importati f'pajjiżi terzi, b'enfasi partikolari fuq il-problemi kkawżati għas-sikurezza tal-ikel u s-saħħa pubblika mill-introduzzjoni fl-Unjoni ta' mikroorganiżmi partikolarment reżistenti u l-AMR;

57.

Jitlob l-eliminazzjoni gradwali tal-użu profilattiku u metafilattiku ta' rutina tal-antimikrobiċi fi gruppi ta' annimali tar-razzett u jitlob l-użu ta' antibijotiċi tal-aħħar għażla biex jiġu pprojbiti għal kollox f'annimali li jipproduċu l-ikel; jenfasizza li trobbija tal-annimali tajba, prattiki tal-iġjene, ġestjoni tar-razzett u investimenti f'dawn l-oqsma jikkontribwixxu għall-prevenzjoni tal-infezzjonijiet u għalhekk it-tnaqqis tal-użu tal-antibijotiċi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tippreżenta strateġija ġdida tal-UE dwar il-benessri tal-annimali kif rakkomandat mill-Parlament Ewropew, bl-għan fit-tul li tinħoloq liġi dwar il-benessri tal-annimali; iħeġġeġ lill-Kummissjoni timplimenta l-punti pendenti tal-Istrateġija tal-UE għall-Protezzjoni u l-Benessri tal-Annimali 2012-2015 mingħajr dewmien;

58.

Jissottolinja li sistemi tajbin ta' ġestjoni tal-irziezet, bijosigurtà u trobbija tal-annimali huma l-pedament tas-saħħa u l-benessri tal-annimali li jipproduċu l-ikel u, meta applikati kif imiss, inaqqsu s-suxxettibilità għall-mard batteriku u l-ħtieġa tal-użu tal-antibijotiċi fl-annimali;

59.

Jemmen li jrid jitħeġġeġ finanzjament adegwat għal investimenti fl-azjendi agrikoli, bħal f'akkomodazzjoni ta' kwalità, ventilazzjoni, tindif, diżinfezzjoni, tilqim u bijosigurtà u jenħtieġ li dan ma jiġix imminat fil-politika agrikola komuni (PAK) futura; jirrikonoxxi, f'dan ir-rigward, l-importanza ta' sensibilizzazzjoni fost il-membri tal-komunità agrikola tal-benessri tal-annimali, tas-saħħa tal-annimali u tas-sikurezza tal-ikel; jinnota l-importanza tal-promozzjoni u tal-applikazzjoni ta' prattiki tajba fl-istadji kollha tal-produzzjoni u l-ipproċessar tal-prodotti tal-ikel u l-importanza tal-għalf sikur u bbilanċjat mil-lat nutrittiv, l-istrateġiji speċifiċi tal-għalf, il-kompożizzjoni tal-għalf, il-formulazzjonijiet tal-għalf u l-ipproċessar tal-għalf;

60.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri – anke fil-kuntest tar-riforma tal-PAK – jiġġeneraw aktar sinerġiji u, skont il-konstatazzjonijiet tal-Pjan ta' Azzjoni Saħħa Waħda kontra l-AMR, biex jipprovdu inċentivi finanzjarji effettivi u appoġġ għall-bdiewa li jrabbu l-bhejjem u li juru li jkunu naqqsu b'mod sinifikanti l-użu tagħhom tal-antibijotiċi u jkunu kisbu rata għolja ta' tilqim fost l-annimali jew il-bhejjem tagħhom;

61.

Jenfasizza li sanitazzjoni u iġjene tajba fl-irziezet huma fundamentali; jitlob lill-Kummissjoni tiżviluppa linji gwida dwar l-użu tal-antibijotiċi fl-annimali u l-kundizzjonijiet iġjeniċi fl-irziezet; jistieden lill-Istati Membri jfasslu pjanijiet speċifiċi u jsaħħu l-kontroll fuq il-kundizzjonijiet sanitarji;

62.

Ifakkar il-miżuri preventivi li għandhom jintużaw qabel ma wieħed jirrikorri għal trattament antimikrobiku ta' gruppi sħaħ (metafilassi) ta' annimali li jipproduċu l-ikel:

użu ta' stokk ta' trobbija b'saħħtu u tajjeb li jikber b'mod naturali, b'diversità ġenetika xierqa;

kundizzjonijiet li jirrispettaw il-ħtiġijiet ta' mġiba tal-ispeċijiet, inklużi interazzjonijiet u ġerarkiji soċjali,

densitajiet tal-istokkijiet li ma jżidux ir-riskju ta' trażmissjoni ta' mard,

iżolament tal-annimali morda 'l bogħod mill-bqija tal-grupp,

(għat-tiġieġ u annimali iżgħar) suddiviżjoni tal-qatgħat fi gruppi iżgħar u separati fiżikament,

implimentazzjoni ta' regoli eżistenti dwar il-benessri tal-annimali diġà f'kundizzjonalità kif stabbilit fir-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni (SMRs) 11, 12, 13 tal-Anness II għar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 (27);

63.

Jemmen li r-rekwiżiti biex jiġi żgurat li t-tikkettar jagħmel referenza għall-użu tal-antibijotiċi jtejbu l-għarfien tal-konsumatur u jippermettu lill-konsumaturi jkunu jistgħu jagħmlu għażla aktar infurmata; jistieden lill-Kummissjoni toħloq sistema armonizzata għat-tikkettar ibbażata fuq l-istandards tal-benessri tal-annimali u l-prattiki tajba ta' trobbija tal-annimali kif kien diġà previst fl-2009 (28),

64.

Jiġbed l-attenzjoni, barra minn hekk, għas-sejbiet xjentifiċi reċenti (Frar 2018) li juru li l-betalattamażi bi spettru estiż (ESBLs) jiġu trażmessi biss lill-persuni mit-trobbija tal-bhejjem u l-konsum tal-laħam sa ċertu punt biss u li t-trażmissjoni tal-ESBLs isseħħ prinċipalment minn persuna għall-oħra (29);

65.

Jenfasizza li l-biedja ta' densità għolja tista' tinvolvi antibijotiċi li qegħdin jingħataw b'mod mhux xieraq u b'mod regolari bħala għalf lill-bhejjem u lit-tjur fl-irziezet biex jikbru malajr, u li qegħdin jintużaw b'mod mifrux għal skopijiet profilattiċi, biex jipprevjenu l-firxa ta' mard minħabba kundizzjonijiet ta' ffullar, konfinament u stress li fihom jinżammu l-annimali u li jinibixxu s-sistema immunitarja tagħhom, u biex jikkumpensaw għall-kundizzjonijiet mhux sanitarji fejn qed jitrabbew;

66.

Iqis li l-fehim tagħna tat-tixrid tal-AMR mill-annimali fl-azjendi agrikoli għall-bnedmin diġà huwa pjuttost sod u li dan ma ġiex rikonoxxut kif xieraq fil-Pjan ta' Azzjoni; jinnota li l-Pjan ta' Azzjoni jitlob biss li ssir investigazzjoni ulterjuri u li jiġu indirizzati d-distakki fl-għarfien dwar il-kwistjoni, li possibbilment jista' jipposponi tali azzjoni tant meħtieġa;

67.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiddistingwu bejn il-bhejjem u l-annimali domestiċi, b'mod partikolari fl-iżvilupp ta' mekkaniżmi ta' monitoraġġ u valutazzjoni tal-użu tal-antimikrobiċi fil-mediċina veterinarja, u l-iżvilupp ta' miżuri biex jindirizzaw l-użu tagħhom;

68.

Jenfasizza li monitoraġġ komprensiv tal-antibijotiċi fil-biedja ġie żviluppat f'kooperazzjoni mal-veterinarji, li b'mod komprensiv jiddokumenta l-użu tal-antibijotiċi u jkompli jtejjeb l-applikazzjoni tagħhom; jiddispjaċih li s'issa ma hemm l-ebda sistema komparabbli b'rabta mal-mediċina umana;

69.

Jinnota li l-eżistenza ta' korrelazzjoni bejn ir-reżistenza għall-antibijotiċi li tinsab fost l-annimali li jipproduċu l-ikel (eż. it-tiġieġ tas-simna) u proporzjon kbir ta' infezzjonijiet batterjali fil-bnedmin, li ġejjin mill-immaniġġjar, il-preparazzjoni u l-konsum tal-laħam ta' dawn l-annimali, ġiet ikkonfermata wkoll mill-Aġenziji tal-UE (30);

70.

Jenfasizza li r-riċerka turi li l-interventi li jirrestrinġu l-użu tal-antibijotiċi fl-annimali li jipproduċu l-ikel huma assoċjati ma' tnaqqis fil-preżenza ta' batterji reżistenti għall-antibijotiċi f'dawn l-annimali (31);

71.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, abbażi ta' din l-aħħar riċerka (32), biex jieħdu ħsieb u jżommu sens ta' proporzjon fl-adozzjoni tal-miżuri, u jivvalutaw bir-reqqa u jikklassifikaw l-antibijotiċi u r-reżistenza għall-antimikrobiċi fil-leġiżlazzjoni rilevanti kollha sabiex jiġi evitat li tiġi limitata bla bżonn id-disponibbiltà ta' rimedji kontra ċerti protożoa, bħall-coccidia, fl-azjendi Ewropej tat-trobbija tal-bhejjem u għaldaqstnat li b'mod mhux intenzjonat tiġi kkawżata żieda fir-riskji ta' kontaminazzjoni tal-bnedmin b'batterji perikolużi bħas-salmonella u mikrobi mill-ikel;

72.

Jiddispjaċih li l-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra l-AMR huwa nieqsa minn kwalunkwe allokazzjoni ta' riżorsi u li mhux qed jagħmel użu aktar ambizzjuż tal-għodod leġiżlattivi; jistieden lill-Kummissjoni tkun aktar ambizzjuża fi kwalunkwe pjan ta' azzjoni futur li tiżviluppa u tagħmel sforzi ikbar biex timplimentah fl-intier tiegħu;

73.

Jiddispjaċih li l-approċċ strateġiku tal-Kummissjoni, li huwa bażikament tajjeb, ta' spiss wisq qed ikun limitat għal dikjarazzjonijiet ta' intenzjoni u jistieden lill-Kummissjoni biex tispjega l-approċċ tagħha;

74.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkoordina u tissorvelja strateġiji nazzjonali biex jingħata lok għall-iskambju tal-aħjar prattiki fost l-Istati Membri;

75.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżviluppaw strateġiji nazzjonali ambizzjużi kontra l-AMR fis-settur tal-produzzjoni tal-annimali li jinkludu miri kwantitattivi ta' tnaqqis tal-użu tal-antimikrobiċi veterinarji filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkostanzi lokali; jenfasizza li s-setturi kollha tul il-katina tal-ikel għandhom ikunu involuti fl-implimentazzjoni tagħhom;

76.

Jinnota li xi Stati Membri għandhom konsulenti dwar il-mediċina tal-annimali – legalment definiti u professjonalment kwalifikati – li huma awtorizzati jippreskrivu ċerti mediċini veterinarji min-naħa tal-awtoritajiet rilevanti; jissottolinja li l-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali dwar l-AMR m'għandhomx jipprojbixxu lil dawn il-persuni milli jippreskrivu u jissupplixxu ċerti mediċini veterinarji, meta meħtieġ, fid-dawl tar-rwol essenzjali li dawn il-persuni jista' jkollhom f'komunitajiet rurali iżolati;

77.

Jissottolinja l-importanza tal-iskambji tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri u l-koordinazzjoni ta' tali skambji min-naħa tal-Kummissjoni; jilqa', f'dan il-kuntest, it-tnaqqis fl-użu tal-antibijotiċi fit-trobbija tal-annimali fin-Netherlands b'64,4 % fil-perjodu 2009-2016 u d-dikjarazzjoni ta' ambizzjoni nazzjonali li tali użu jkompli jitnaqqas sal-2020; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri japplikaw dan l-eżempju ta' kooperazzjoni pubblika-privata bejn l-awtoritajiet pubbliċi, l-industriji, ix-xjentisti u kirurgi veterinarji f'partijiet oħra tal-Unjoni wkoll;

78.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jikkunsidraw l-implimentazzjoni ta' inċentivi tat-taxxa pożittivi (eżenzjonijiet mit-taxxa għall-bdiewa) u negattivi (taxxi fuq il-bejgħ ta' antibijotiċi bħal dawk introdotti b'suċċess fil-Belġju u fid-Danimarka) fuq l-antibijotiċi użati fit-trobbija tal-annimali bi skopijiet mhux terapewtiċi;

L-għoti ta' spinta lir-riċerka, l-iżvilupp u l-innovazzjoni fir-rigward tal-AMR

79.

Jinnota li b'investiment ta' EUR 1,3 biljun fir-riċerka dwar l-AMR, l-UE qiegħda fuq quddiem nett f'dan il-qasam, u li l-kisbiet tal-UE jinkludu t-tnedija tal-programm New Drugs for Bad Bugs (ND4BB) (33) u l-Inizjattiva ta' Programmazzjoni Konġunta dwar ir-Reżistenza għall-Antimikrobiċi (JPIAMR) (34); jissottolinja l-ħtieġa tal-effiċjenza u l-koordinazzjoni fl-attivitajiet ta' riċerka; jilqa' inizjattivi, għalhekk, bħal ERA-NET biex jinħolqu sinerġiji bejn il-JPIAMR Konġunta u Orizzont 2020; jenfasizza li sas-Sittinijiet kienu ġew żviluppati aktar minn 20 klassi ġdida ta' antibijotiċi u jinnota bi tħassib li fis-snin riċenti ma ġiet introdotta l-ebda klassi antimikrobika ġdida;

80.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tikkunsidra qafas leġiżlattiv ġdid biex jiġi stimulat l-iżvilupp ta' antimikrobiċi ġodda għall-bnedmin, kif diġà talab il-Parlament fl-10 ta' Marzu 2016 fl-emendi tiegħu għall-proposta għal regolament dwar prodotti mediċinali veterinarji u fir-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Mejju 2015; jinnota li fil-Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra l-AMR, il-Kummissjoni timpenja ruħha wkoll li "[tanalizza] l-istrumenti regolatorji u l-inċentivi tal-UE – b'mod partikolari l-leġiżlazzjoni pedjatrika u dwar il-mediċini orfni – biex dawn jintużaw għal prodotti mediċinali alternattivi u innovattivi għal antimikrobiċi ġodda";

81.

Jilqa' l-fatt li l-EFSA u l-EMA riċentement eżaminaw u ddiskutew għadd ta' alternattivi għall-użu tal-antimikrobiċi fl-annimali li jipproduċu l-ikel, li wħud minnhom urew li jrendu riżultati promettenti fit-titjib ta' parametri tas-saħħa tal-annimali matul l-istudji sperimentali; jirrakkomanda, għalhekk, li jingħata impetu ġdid għar-riċerka xjentifika dwar l-alternattivi u t-tfassil ta' qafas leġiżlattiv tal-UE li jistimula l-iżvilupp tagħhom u jiċċara l-perkors għall-approvazzjoni tagħhom;

82.

Ifakkar li l-ġenerazzjoni tradizzjonali tal-antibijotiċi, li hi bbażata fuq sensiela ta' tekniki għall-modifika tal-antibijotiċi miksuba min-natura, ġiet eżawrita u li l-investimenti fir-R&Ż biex tinħoloq ġenerazzjoni ġdida għandha tikser il-paradigma tal-antibijotiċi tradizzjonali; jilqa' t-tekniki ġodda li diġà ġew żviluppati, pereżempju l-antikorpi monoklonali li jnaqqsu l-virulenza tal-batterji, mhux billi joqtluhom, iżda billi jrenduhom inutli;

83.

Jirrimarka li x-xjenza u r-riċerka għandhom rwol kruċjali fl-iżvilupp tal-istandards fil-ġlieda kontra l-AMR;

84.

Jilqa' proġetti ta' riċerka riċenti f'terapiji alternattivi għall-antibijotiċi bħat-terapija batterjofaġika, pereżempju l-proġett Phagoburn li huwa ffinanzjat mill-UE; jinnota li s'issa ma ġiet awtorizzata l-ebda terapija batterjofaġika fil-livell tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi qafas għat-terapija batterjofaġika bbażat fuq l-aħħar riċerka xjentifika;

85.

Jinnota r-riċerka riċenti fl-iżvilupp ta' probijotiċi tal-ġenerazzjoni li jmiss għal użu konkomitanti mat-trattament antibijotiku f'ambjenti kliniċi, li wriet li tnaqqas l-HAIs ikkawżati minn batterji reżistenti ħafna għall-antibijotiċi (35);

86.

Jinnota li r-R&Ż fil-qasam ta' approċċi ġodda għat-trattament u l-prevenzjoni tal-infezzjonijiet huma daqstant ieħor importanti u li dawn l-approċċi jistgħu jinkludu l-użu ta' sustanzi li jsaħħu r-rispons immunitarju għall-infezzjoni batterika, bħall-prebijotiċi u l-probijotiċi;

87.

Iħeġġeġ lill-EMA, f'kollaborazzjoni mal-EFSA u l-ECDC tirrieżamina l-informazzjoni kollha disponibbli dwar il-benefiċċji u r-riskji ta' aġenti antimikrobiċi aktar antiki, inkluża taħlita ta' antibijotiċi, u tikkunsidra jekk huwiex meħtieġ xi tibdil fl-użi approvati tagħhom; jenfasizza li għandu jitħeġġeġ djalogu bikri bejn l-innovaturi u l-awtoritajiet regolatorji sabiex il-qafas regolatorju jiġi adattat fejn hemm bżonn bl-għan li jiġi prijoritizzat u jitħaffef l-iżvilupp ta' mediċini antimikrobiċi u jingħata aċċess aktar malajr;

88.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tintroduċi proċedura rapida li permezz tagħha l-użu tal-antimikrobiċi approvati għal skopijiet industrijali jew agrikoli iżda suspettati li għandhom impatt negattiv serju fuq l-AMR jistgħu jkunu pprojbiti temporanjament mill-użu sakemm isiru aktar studji dwar l-impatt tal-antimikrobiku;

89.

Ifakkar li l-kwalità ħażina tal-prodotti mediċi u veterinarji b'konċentrazzjonijiet baxxi ta' ingredjenti attivi u/jew bl-użu fit-tul tagħhom iwasslu biex ifeġġu l-mikrobi reżistenti; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu u jfasslu liġijiet li jiżguraw li l-mediċini huma ta' kwalità assigurata, sikura u effettiva, u li l-użu tagħhom isegwi prinċipji stretti;

90.

Jistieden lill-Kummissjoni żżid il-finanzjament għar-R&I transsettorjali u interdixxiplinari bikrija fl-epidemjoloġija u fl-immunoloġija tal-patoġeni tal-AMR u l-iskrinjar tal-HAIs, b'mod partikolari l-modi ta' trażmissjoni bejn l-annimali u l-bnedmin u l-ambjent; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa riċerka dwar l-iġjene tal-idejn u dwar l-impatt ta' metodi differenti ta' ħasil u tnixxif tal-idejn fuq it-trażmissjoni ta' patoġeni potenzjali;

91.

Jistieden lill-Kummissjoni tinvesti bl-istess mod fl-iżvilupp ta' alternattivi għas-saħħa tal-annimali li ma jipprevedux l-użu ta' antibijotiċi, inklużi l-promoturi tat-tkabbir, u fl-iżvilupp ta' molekuli ġodda għall-iżvilupp ta' antibijotiċi ġodda; jenfasizza li l-antibijotiċi l-ġodda m'għandhomx jintużaw biex jippromwovu t-tkabbir u s-saħħa tal-annimali u li l-industriji li jirċievu fondi pubbliċi għal dan l-iżvilupp ta' antibijotiċi ġodda jridu jieqfu jqassmu u/jew jużaw antibijotiċi biex jippromwovu t-tkabbir u s-saħħa tal-annimali;

92.

Jilqa' l-proġetti ta' riċerka transkonfinali riċenti dwar l-użu tajjeb tal-antimikrobiċi u l-prevenzjoni tal-infezzjonijiet, bħall-proġett Interreg i-4-1-Health iffinanzjat mill-UE; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-finanzjament tar-riċerka favur miżuri għall-prevenzjoni ta' HAIs;

93.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tappoġġa l-isforzi fir-R&Ż fil-qasam tal-AMR, inkluż fir-rigward tal-infezzjonijiet tas-saħħa globali definiti fl-SDGs, b'mod partikolari t-TB reżistenti għall-mediċini, il-malarja, l-HIV u l-mard tropikali ttraskurat, bħala parti mill-programm qafas għar-riċerka u l-innovazzjoni li jmiss tal-UE, inkluż billi tiddedika missjoni speċifika fil-programm għall-ġlieda globali kontra l-AMR;

94.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi restrizzjonijiet fuq it-trasport ta' annimali ħajjin minn żoni fejn ikunu ġew identifikati karatteristiċi ta' batterji reżistenti għall-antimikrobiċi mis-sistema ta' monitoraġġ attwali;

95.

Jinnota li xi prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti jista' jkollhom ukoll proprjetajiet antimikrobiċi, li jaffettwaw it-tixrid tal-AMR; jitlob li ssir aktar riċerka dwar ir-rabta possibbli bejn l-esponiment għal formulazzjonijiet kummerċjali tal-pestiċidi u tal-erbiċidi u l-iżvilupp tal-AMR; jirrikonoxxi li l-erbiċidi jiġu ttestjati b'mod regolari għat-tossiċità iżda mhux għal effetti subletali fuq il-mikrobi, u jenfasizza, għar-raġunijiet imsemmija hawn fuq, l-importanza tal-għoti ta' kunsiderazzjoni biex tali testijiet jitwettqu b'mod regolari;

96.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu djalogu bikri u kontinwu mal-partijiet ikkonċernati kollha sabiex jelaboraw inċentivi xierqa għar-R&Ż fil-qasam tal-AMR; jirrikonoxxi li m'hemm l-ebda approċċ "wieħed tajjeb għal kulħadd"; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinkludi formalment lis-soċjetà ċivili fid-diskussjonijiet dwar Saħħa Waħda, pereżempju billi twaqqaf u tiffinanzja netwerk dedikat għall-partijiet ikkonċernati;

97.

Jenfasizza li hemm bżonn mudelli differenti ta' kollaborazzjoni mmexxija mis-settur pubbliku u bl-involviment tal-industrija; jirrikonoxxi li l-kapaċitajiet tal-industrija għandhom rwol essenzjali fir-R&Ż fil-qasam tal-AMR; jenfasizza li, minkejja dan t'hawn fuq, huma meħtieġa aktar prijoritizzazzjoni u koordinazzjoni pubbliċi għar-R&Ż f'dan il-qasam urġenti; jistieden lill-Kummissjoni, għalhekk, tniedi pjattaforma pubblika għal proġetti ta' R&Ż fl-AMR iffinanzjati pubblikament u għall-koordinazzjoni tal-azzjonijiet kollha ta' R&Ż;

98.

Jenfasizza, għalhekk, li l-qafas għall-innovazzjoni attwali ma jinkoraġġix ir-R&Ż fl-AMR b'mod effettiv, u jitlob l-aġġustament u l-armonizzazzjoni tas-sistema tal-proprjetà intellettwali fil-livell Ewropew, b'mod partikolari sabiex ikun hemm tlaqqigħ aħjar tat-tul ta' żmien tal-protezzjoni mal-perjodu mitlub għall-mediċina innovattiva inkwistjoni;

99.

Jemmen li diġà qiegħda ssir riċerka dwar il-ġlieda kontra l-AMR f'ħafna partijiet differenti fl-Unjoni, mingħajr ma jeżisti rendikont adegwat tal-istat tar-riċerka fl-UE kollha kemm hi; jissuġġerixxi, għalhekk, li tinħoloq pjattaforma ddedikata fil-livell tal-UE li tippermetti użu aktar effiċjenti tar-riżorsi tar-riċerka fil-futur;

100.

Ifakkar fil-valur li jiġu żviluppati koalizzjonijiet bejn is-settur akkademiku u l-kumpaniji bijofarmaċewtiċi fl-iżvilupp ta' antibijotiċi ġodda, dijanjostika veloċi u terapiji ġodda;

101.

Jilqa' l-konklużjonijiet tas-Simpożju Tekniku Konġunt tad-WHO, l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali (WIPO) u l-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ (WTO) bit-titolu "Antimicrobial Resistance: How to foster innovation, access and appropriate use of antibiotics" (Reżistenza għall-Antimikrobiċi: Kif tkattar l-innovazzjoni, l-aċċess u l-użu xieraq tal-antibijotiċi) (36), fejn ġew diskussi mudelli ġodda ta' R&Ż li jinċentivaw ir-R&Ż filwaqt li l-profittabilità tal-antibijotiċi tiġi diżakkoppjata mill-volumi mibjugħa;

102.

Ifakkar li r-Regolament dwar il-Provi Kliniċi (37) se jgħin biex jinkoraġġixxi r-riċerka f'antimikrobiċi ġodda fl-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-EMA jimplimentaw ir-Regolament dwar il-Provi Kliniċi mingħajr dewmien żejjed;

103.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw l-iżvilupp u t-teħid ta' mudelli ekonomiċi, proġetti pilota u inċentivi ta' spinta u ta' attrazzjoni ġodda sabiex jippromwovu l-iżvilupp ta' terapiji, dijanjostiċi, antibijotiċi, apparati mediċi, tilqim u alternattivi ġodda għall-użu tal-antimikrobiċi; jemmen li dawn jagħmlu sens meta jkunu sostenibbli, immexxija mill-bżonnijiet u bbażati fuq l-evidenza fuq terminu twil, ikunu mmirati lejn il-prijoritajiet pubbliċi ewlenin u jappoġġaw l-użu mediċinali xieraq;

104.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-effiċjenza tal-prattiki iġjeniċi u l-metodi sanitarji attwali fl-isptarijiet u fl-ambjenti tal-kura tas-saħħa; jitlob lill-Kummissjoni tesplora l-użu ta' probijotiċi u teknoloġiji iġjeniċi sostenibbli oħra bħala approċċi sanitarji effiċjenti għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tal-għadd ta' HAIs attribwiti lill-AMR;

105.

Iħeġġeġ l-adozzjoni ta' teknoloġiji ta' kosteffikaċja li jnaqqsu l-impatt tal-HAIs fl-isptarijiet u jgħinu fil-prevenzjoni tat-tixrid ta' mikroorganiżmi multireżistenti;

106.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri jippromwovu sistemi alternattivi ta' rimborż biex tiġi ffaċilitata l-adozzjoni ta' teknoloġiji innovattivi fis-sistemi nazzjonali tal-kura tas-saħħa;

107.

Jinnota li l-mudell kummerċjali tas-soltu għall-iżvilupp ta' mediċini mhuwiex adatt għall-iżvilupp tal-antibijotiċi peress li r-reżistenza tista' tevolvi maż-żmien u peress li huma maħsuba biex jintużaw temporanjament u bħala l-aħħar alternattiva; ifakkar lill-industrija fir-responsabbiltà soċjali korporattiva tagħha li tikkontribwixxi għall-ħidma biex tiġi indirizzata l-AMR billi jinstabu modi biex tittawwal il-ħajja tal-antibijotiċi, u b'hekk il-provvista ta' antibijotiċi effettivi ssir sostenibbli, u jitlob li jkun hemm inċentivi għal din ir-riċerka u għad-definizzjoni tal-perkors regolatorju;

108.

Ifakkar li kemm il-Parlament kif ukoll il-Kunsill talbu rieżami tal-inċentivi attwali (jiġifieri dawk stabbiliti fir-Regolament dwar il-Prodotti Mediċinali Orfni (38)), minħabba l-użu ħażin u l-prezzijiet finali għoljin tagħhom; jitlob, għalhekk, lill-Kummissjoni tanalizza l-mudell tal-inċentivi attwali tar-R&Ż, inkluż il-mudell tal-"esklużivitajiet trasferibbli tas-suq", sabiex tfassal oħrajn ġodda u tiddefinixxi l-perkors regolatorju;

109.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw, f'kooperazzjoni mar-riċerkaturi u l-industrija, mudelli ta' inċentiv ġodda li jneħħu r-rabta tal-pagament mal-volum ta' preskrizzjoni u li jistimulaw l-investiment matul il-perjodu kollu tal-iżvilupp tal-prodott u tal-produzzjoni; jenfasizza li l-garanzija tal-affordabbiltà u l-aċċess għal antibijotiċi ta' kwalità trid tkun l-għan aħħari tal-inċentivi tar-R&Ż;

110.

Jirrikonoxxi r-rwol ewlieni tal-ispiżjara biex titqajjem kuxjenza dwar l-użu xieraq tal-antimikrobiċi, kif ukoll fil-prevenzjoni tal-AMR; iħeġġeġ lill-Istati Membri jespandu r-responsabbiltajiet tagħhom billi jippermettu l-iddispensar ta' kwantitajiet preċiżi u s-somministrazzjoni ta' ċerti tilqimiet u testijiet dijanjostiċi rapidi fl-ispiżeriji;

111.

Jitlob li l-esklużivitajiet trasferibbli tas-suq u l-premjijiet għad-dħul fis-suq jitqiesu fost l-għażliet għal inċentivi sostenibbli;

112.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu rwol ta' tmexxija fil-livell internazzjonali fil-promozzjoni ta' mudelli tal-aħjar prattika bbażati fuq l-evidenza għal dijanjożi bikrija fil-ġlieda kontra l-AMR;

It-tiswir tal-aġenda globali

113.

Jissottolinja li mingħajr azzjoni armonizzata u immedjata fuq skala globali, id-dinja qiegħda timxi lejn era ta' wara l-antibijotiċi li fiha infezzjonijiet komuni għal darb'oħra jistgħu jikkawżaw mewt.

114.

Ifakkar li minħabba l-kumplessità tal-problema, id-dimensjoni transfruntiera tagħha, il-konsegwenzi severi għall-ambjent, għas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali, u l-piż ekonomiku kbir, l-AMR tirrikjedi azzjoni globali u intersettorjali urġenti u kkoordinata; jitlob, għalhekk, impenn ċar min-naħa tal-UE u tal-Istati Membri biex jinbnew sħubijiet Ewropej u internazzjonali u titnieda strateġija globali u trażversali għall-ġlieda kontra l-AMR li tkopri oqsma ta' politika bħalma huma l-kummerċ, l-iżvilupp internazzjonali u l-agrikoltura;

115.

Jilqa' l-lista ta' klassifikazzjoni tad-WHO tal-agħar 20 patoġenu reżistenti għall-antibijotiċi (39); jitlob it-tnedija ta' proġetti urġenti ta' R&Ż dwar din il-lista prijoritarja ta' batterji reżistenti għall-antibijotiċi sabiex jiġu żviluppati mediċini biex jiġġildulhom; jenfasizza, madankollu, li r-riċerka dwar mediċini ġodda mhix l-unika azzjoni meħtieġa u li l-użu ħażin u eċċessiv irid jiġi indirizzat kemm fil-bnedmin kif ukoll fl-annimali;

116.

Jirrikonoxxi li l-AMR hija kwistjoni transfruntiera u li l-prodotti jidħlu fl-Ewropa minn madwar id-dinja kollha; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tikkollabora ma' partijiet terzi biex jitnaqqas l-użu tal-antibijotiċi fit-trobbija tal-bhejjem u titnaqqas il-kontaminazzjoni ambjentali assoċjata; jistieden lill-Kummissjoni, barra minn hekk, timplimenta programmi ta' riċerka kollaborattiva ma' pajjiżi terzi biex jitnaqqas l-użu eċċessiv tal-antibijotiċi; jistieden lill-Kummissjoni, fil-kuntest tal-ftehimiet ta' kummerċ ħieles, tipprojbixxi l-prodotti tal-ikel li joriġinaw minn annimali li ma jkunux imrobbija f'konformità mal-istandards tal-UE, u notevolment b'rabta mal-projbizzjoni fuq l-użu tal-antibijotiċi bħala promoturi tat-tkabbir;

117.

Jieħu nota tar-rapport bit-titolu "Tackling drug-resistant infections globally: Final report and recommendations" (40) (Il-ġlieda globali kontra l-infezzjonijiet reżistenti għall-mediċini: Ir-rapport finali u r-rakkomandazzjonijiet), li jikkalkula li l-ispiża biex tittieħed azzjoni globali dwar l-AMR se tkun ta' USD 40 biljun fuq perjodu ta' 10 snin, li hija spiża żgħira meta mqabbla mal-ispiża għal nuqqas ta' azzjoni u hija wkoll frazzjoni żgħira ħafna ta' dak li l-pajjiżi tal-G20 jonfqu fuq il-kura tas-saħħa llum (madwar 0,05 %); jistieden lill-Kummissjoni tanalizza l-possibbiltà li timponi taxxa fuq l-industrija għas-saħħa pubblika fi ħdan il-qafas tar-responsabbiltà soċjali tagħha;

118.

Jiddikjara li fi kwalunkwe ftehim kummerċjali fil-futur mar-Renju Unit wara l-Brexit, l-AMR trid tiġi indirizzata u ssir kundizzjoni li teħtieġ lir-Renju Unit isegwi fuq avvanzi ulterjuri fl-azzjoni tal-UE biex tindirizza l-AMR b'tali mod li tipproteġi lill-konsumaturi u lill-ħaddiema kemm fl-UE kif ukoll fir-Renju Unit;

119.

Jilqa' l-Pjan ta' Azzjoni Globali (GAP) tad-WHO dwar l-AMR, li ġie adottat b'mod unanimu f'Mejju 2015 mit-68 Assemblea Dinjija tas-Saħħa; jenfasizza l-ħtieġa li l-pjanijiet ta' azzjoni globali, tal-UE u nazzjonali jkunu allinjati mal-GAP;

120.

Jilqa' l-Linji Gwida l-ġodda tad-WHO dwar l-użu tal-antimikrobiċi ta' importanza medika fl-annimali li jipproduċu l-ikel (41); jenfasizza li f'xi pajjiżi, madwar 50-70 % tal-antibijotiċi medikament importanti huma kkonsmati fis-settur tal-annimali, fil-biċċa l-kbira għall-promozzjoni tat-tkabbir f'annimali b'saħħithom; jitlob, fil-qafas tal-approċċ Saħħa Waħda, li dan is-suġġett jiddaħħal fil-politika kummerċjali tal-UE u fin-negozjati ma' organizzazzjonijiet internazzjonali bħad-WTO u pajjiżi assoċjati jew terzi, filwaqt li titfassal politika globali biex jiġi pprojbit l-użu tal-antibijotiċi għat-tismin ta' annimali b'saħħithom;

121.

Jinnota li l-AMR hija ta' tħassib serju f'ħafna mard relatat mal-faqar u mard ittraskurat (PRNDs), inklużi l-HIV/l-AIDS, il-malarja u t-TB u mard marbut mal-epidemiji u l-pandemiji; jenfasizza li madwar 29 % tal-imwiet ikkawżati mill-AMR huma minħabba t-TB reżistenti għall-mediċina; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu b'urġenza l-appoġġ tagħhom għar-riċerka u l-applikazzjoni fir-rigward ta' għodod ta' saħħa sabiex jiġu indirizzati l-PRNDs affettwati mill-AMR; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri joħolqu sħubijiet, immudellati fuq Sħubija fir-Riċerka u l-Innovazzjoni fiż-Żona tal-Mediterran (PRIMA) u s-Sħubija għall-Provi Kliniċi bejn Pajjiżi Ewropej u Pajjiżi li qed Jiżviluppaw (EDCTP), għal proġetti R&Ż internazzjonali dwar is-saħħa, li jinkludu reġjuni ġeografiċi differenti u li jkopru l-iktar suġġetti tas-saħħa rilevanti, bħall-AMR, il-vaċċini, il-kanċer u l-aċċess għall-mediċini;

122.

Jissottolinja l-importanza ta' inizjattivi tal-UE bħall-programmi tal-ECDC dwar mard infettiv, inklużi l-AIDS, it-TB u l-malarja; jirrimarka li dawn l-inizjattivi huma eżempji ta' prattiki tajba, li juru r-reattività u l-funzjonament tajjeb tal-UE fid-dawl tal-ħtieġa ta' antibijotiċi ġodda, u li l-ECDC għandu jkollha rwol ewlieni fil-prijoritizzazzjoni tal-ħtiġijiet tar-R&Ż, fil-koordinazzjoni tal-azzjonijiet u fl-involviment tal-atturi kollha, fit-tisħiħ tal-ħidma transsettorjali u fil-bini tal-kapaċità permezz tan-netwerks tar-R&Ż;

123.

Jenfasizza l-problema tal-batterji multireżistenti li qed jitfaċċaw li huma reżistenti għal bosta antibijotiċi fl-istess ħin u li jistgħu eventwalment isiru superbatterji, reżistenti għall-antibjotiċi kollha disponibbli, inklużi l-antibijotiċi tal-aħħar linja; jenfasizza l-ħtieġa ta' bażi ta' data dwar dawn il-batterji multireżistenti, li jkopru l-AIDS, it-TB, il-malarja, il-gonorrea, l-Escherichia coli u batterji oħra reżistenti għall-mediċini;

124.

Jinnota li l-bhejjem li jitrabbew għall-ikel fl-Istati Uniti jingħataw doża ta' mediċina antibijotika ħames darbiet aktar milli jingħataw l-annimali tar-razzett fir-Renju Unit; jissottolinja, għalhekk, l-importanza tal-kontrolli tal-importazzjonijiet tal-laħam fl-UE;

125.

Jistieden lill-Kummissjoni tinkoraġġixxi standards u miżuri tal-UE biex tindirizza l-AMR u għall-użu xieraq tal-antibijotiċi fi ftehimiet kummerċjali, u taħdem permezz tad-WTO biex tqajjem il-kwistjoni tal-AMR; jinnota li l-użu tal-antibijotiċi bħala promoturi tat-tkabbir f'annimali li jipproduċu l-ikel ilu pprojbit fl-UE mill-2006, iżda f'pajjiżi barra mill-UE, l-antibijotiċi għadhom jistgħu jintużaw f'għalf għall-annimali bħala promoturi tat-tkabbir; jistieden lill-Kummissjoni tinkludi klawżola fil-ftehimiet kollha dwar il-kummerċ ħieles li tistipula li l-ikel importat minn pajjiżi terzi ma jridx ikun ġie prodott bl-użu tal-antibijotiċi bħala promoturi tat-tkabbir, bil-ħsieb li jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għat-trobbija u l-akkwakultura tal-UE u sabiex tiġi mmitigata l-AMR; jistieden lill-Kummissjoni tipprojbixxi l-importazzjoni ta' ikel minn pajjiżi terzi jekk dawn il-prodotti jkunu ġejjin minn annimali ttrattati b'antibijotiċi jew gruppi ta' antibijotiċi li huma riżervati għat-trattament ta' ċerti infezzjonijiet fil-bniedem fl-UE;

126.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-miżuri għall-ġlieda kontra l-prattiki illegali relatati mal-produzzjoni, il-kummerċ, l-użu u r-rimi tal-antimikrobiċi; jenfasizza li l-atturi involuti fil-katina taċ-ċiklu tal-ħajja tal-antimikrobiċi jridu jassumu responsabbiltà għall-azzjonijiet tagħhom;

127.

Jinnota l-impatt tal-universalità u l-affordabbiltà ta' aċċess wiesa' għall-antibijotiċi eżistenti; jemmen li trattament immirat, bl-użu ta' antibijotiċi speċifiċi, għandu jkun disponibbli għal kulħadd sabiex jimpedixxi l-użu ħażin ta' antibijotiċi mhux adatti u l-użu eċċessiv ta' antibijotiċi b'firxa wiesgħa; Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu miżuri aktar b'saħħithom kontra l-bejgħ ta' kunsinni kbar ta' antimikrobiċi bi prezzijiet aktar baxxi mill-valur tagħhom, b'mod partikolari antibijotiċi kritiċi għall-bniedem;

128.

Jitlob li jitwettqu verifiki komprensivi fuq il-produtturi tal-antibijotiċi sabiex il-perjodi ta' rtirar jiġu adattati għar-realtà, sabiex jiġi żgurat li l-ebda antibijotiku ma jkun preżenti fil-prodotti tal-ikel;

129.

Jistieden lill-Kummissjoni taħdem biex ikun hemm attenzjoni u impenn kontinwi ta' livell għoli lejn l-azzjoni dwar l-AMR, inkluż fil-forums tan-NU, il-G7 u l-G20; jenfasizza l-opportunità li għandhom il-korpi xjentifiċi tal-UE, bħall-ECDC, biex jieħdu rwoli ta' sorveljanza fil-livell internazzjonali; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa l-kollaborazzjoni bejn l-UE u l-organizzazzjonijiet internazzjonali, fosthom id-WHO, l-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura (FAO) tan-NU u l-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali (OIE); jilqa' d-Dikjarazzjoni ta' Davos dwar il-Ġlieda kontra r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi maħruġa mill-Forum Ekonomiku Dinji f'Davos f'Jannar 2016, li fiha l-industriji tal-farmaċewtika, tal-bijoteknoloġija u tad-dijanjostika jappellaw għal azzjoni kollettiva biex joħolqu suq sostenibbli u prevedibbli għall-antibijotiċi, it-tilqim u d-dijanjostiċi li jtejbu l-konservazzjoni tat-trattamenti ġodda u eżistenti;

130.

Jitlob li jiġi promoss u msaħħaħ u ssir tranżizzjoni għal mod ta' produzzjoni bbażat fuq l-agroekoloġija;

o

o o

131.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, liċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard, lill-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini, lill-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi, lill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel, lill-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, lill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa kif ukoll lill-Organizzazzjoni Dinjija għas-Saħħa tal-Annimali.

(1)  Il-Federazzjoni tal-Veterinarji tal-Ewropa, "L-użu tal-antimikrobiċi fl-annimali li jipproduċu l-ikel: Tweġibiet għall-mistoqsijiet tal-EFSA/EMA dwar l-użu tal-antimikrobiċi f'annimali li jipproduċu l-ikel fl-UE u miżuri possibbli għat-tnaqqis tal-użu tal-antimikrobiċi", 2016.

(2)  ĠU C 353, 27.9.2016, p. 12.

(3)  ĠU C 434, 23.12.2015, p. 49.

(4)  ĠU L 293, 5.11.2013, p. 1.

(5)  ĠU C 366, 27.10.2017, p. 149.

(6)  https://ec.europa.eu/info/consultations/public-consultation-pharmaceuticals-environment_mt#add-info

(7)  Testi adottati, P8_TA(2017)0061.

(8)  http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/180227

(9)  https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/media/en/publications/Publications/healthcare-associated-infections-antimicrobial-use-PPS.pdf

(10)  EFSA, ECDC, "The European Union summary report on antimicrobial resistance in zoonotic and indicator bacteria from humans, animals and food in 2014" (Rapport sommarju tal-Unjoni Ewropea dwar ir-reżistenza għall-antimikrobiċi f'batterji żoonotiċi u f'batterji indikaturi mill-bnedmin, mill-annimali u mill-ikel fl-2014), 2016.

(11)  Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, "Global guidelines on the prevention of surgical site infection" (Linji gwida globali dwar il-prevenzjoni ta' infezzjoni fis-sit kirurġiku), 2016. Disponibbli f'dan l-indirizz: http://www.who.int/gpsc/ssi-guidelines/en/

(12)  Celsus Academie voor Betaalbare Zorg, "Cost-effectiveness of policies to limit antimicrobial resistance in Dutch healthcare organisations" (il-Kosteffikaċja tal-politiki biex inaqqsu r-reżistenza għall-antimikrobiċi fl-organizzazzjonijiet tal-kura tas-saħħa Netherlandiżi), Jannar 2016. Disponibbli hawn: https://goo.gl/wAeN3L

(13)  http://ec.europa.eu/health/ph_risk/committees/04_scenihr/docs/scenihr_o_021.pdf

(14)  Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, "Global guidelines on the prevention of surgical site infection" (Linji gwida globali dwar il-prevenzjoni ta' infezzjoni fis-sit kirurġiku), 2016. Disponibbli f'dan l-indirizz: http://www.who.int/gpsc/ssi-guidelines/en/

(15)  https://amr-review.org/sites/default/files/160525_Final%20paper_with%20cover.pdf

(16)  http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2018.5182/epdf

(17)  http://www.consilium.europa.eu/mt/press/press-releases/2016/06/17/epsco-conclusions-antimicrobial-resistance/

(18)  http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/news_and_events/news/2017/10/news_detail_002827.jsp&mid=WC0b01ac058004d5c1

(19)  http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/audit_reports/index.cfm

(20)  L-Artikolu 8(c) tad-Direttiva 2013/39/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Awwissu 2013 li temenda d-Direttivi 2000/60/KE u 2008/105/KE rigward sustanzi prijoritarji fil-qasam tal-politika dwar l-ilma (ĠU L 226, 24.8.2013, p. 1).

(21)  Skont il-formulazzjoni fin-Netherlands mill-Ministru għall-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi, l-Istitut Nazzjonali għas-Saħħa Pubblika u l-Ambjent (RIVM), l-industrija tal-ilma u l-bordijiet responsabbli mill-ilma.

(22)  L-Artikolu 78 tar-regolament li jmiss dwar il-prodotti mediċinali veterinarji.

(23)  Kummissjoni Ewropea, "A European One Health Action Plan against Anitmicrobial Resistance (AMR)" (Pjan ta' Azzjoni Ewropew Saħħa Waħda kontra r-Reżistenza għall-Antimikrobiċi (RAM)), Ġunju 2017, p. 10.

(24)  Ibid., p. 12.

(25)  Ibid., p. 15.

(26)  Id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta' Novembru 2010 dwar l-emissjonijiet industrijali (il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tniġġis) (ĠU L 334, 17.12.2010, p. 17);

(27)  Ir-Regolament (UE) Nru 1306/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar il-finanzjament, il-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-politika agrikola komuni u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KEE) Nru 352/78, (KE) Nru 165/94, (KE) Nru 2799/98, (KE) Nru 814/2000, (KE) Nru 1290/2005 u (KE) Nru 485/2008, ĠU L 347, 20.12.2013, p. 549), li japplika r-regoli stabbiliti fid-Direttiva tal-Kunsill 98/58/KE tal-20 ta' Lulju 1998 dwar il-ħarsien ta' annimali miżmuma għal skopijiet ta' biedja (ĠU L 221, 8.8.1998, p. 23); Id-Direttiva tal-Kunsill 91/630/KEE tad-19 ta' Novembru 1991 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni tal-majjali (ĠU L 340, 11.12.1991, p. 33); Id-Direttiva tal-Kunsill 91/629/KEE tad-19 ta' Novembru 1991 li tistabbilixxi standards minimi għall-protezzjoni tal-għoġġiela (ĠU L 340, 11.12.1991, p. 28).

(28)  https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/animals/docs/aw_other_aspects_labelling_ip-09-1610_en.pdf

(29)  Mevius, D. et al., "ESBL-Attribution-Analysis (ESBLAT). Searching for the sources of antimicrobial resistance in humans" (ESBL-Attribution-Analysis (ESBLAT). Tfittxija għas-sorsi tar-reżistenza għall-antimikrobiċi fil-bnedmin), 2018. Disponibbli f'dan l-indirizz: http://www.1health4food.nl/esblat

(30)  Iċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard, u l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel: https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/media/en/publications/Publications/antimicrobial-resistance-zoonotic-bacteria-humans-animals-food-EU-summary-report-2014.pdf

(31)  http://www.thelancet.com/pdfs/journals/lanplh/PIIS2542-5196(17)30141-9.pdf

(32)  Mevius, D. et al., "ESBL-Attribution-Analysis (ESBLAT). Searching for the sources of antimicrobial resistance in humans" (ESBL-Attribution-Analysis (ESBLAT). Tfittxija għas-sorsi tar-reżistenza għall-antimikrobiċi fil-bnedmin), 2018. Disponibbli f'dan l-indirizz: http://www.1health4food.nl/esblat

(33)  http://www.imi.europa.eu/content/nd4bb

(34)  http://www.jpiamr.eu

(35)  Pamer, E. G., "Resurrecting the intestinal microbiota to combat antibiotic-resistant pathogens", Science, Vol. 352(6285), 2016, pp. 535-538.

(36)  http://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=4197

(37)  Ir-Regolament (UE) Nru 536/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' April 2014 dwar il-provi kliniċi fuq prodotti mediċinali għall-użu mill-bniedem, u li jħassar id-Direttiva 2001/20/KE (ĠU L 158, 27.5.2014, p. 1).

(38)  Ir-Regolament (KE) Nru 141/2000 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 1999 dwar il-prodotti mediċinali orfni (ĠU L 18, 22.1.2000, p. 1).

(39)  http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2017/bacteria-antibiotics-needed/en/

(40)  https://amr-review.org/sites/default/files/160518_Final%20paper_with%20cover.pdf

(41)  http://www.who.int/foodsafety/areas_work/antimicrobial-resistance/cia_guidelines/en/


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/173


P8_TA(2018)0355

Ewropa f'Moviment: aġenda għall-futur tal-mobilità fl-UE

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar Ewropa f'Moviment: aġenda għall-futur tal-mobilità fl-UE (2017/2257(INI))

(2019/C 433/22)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu "L-Ewropa Attiva: Aġenda għal tranżizzjoni soċjalment ġusta lejn mobilità kompetittiva, konnessa u mingħajr ħsara għall-ambjent għal kulħadd"(COM(2017)0283),

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Pariġi, ratifikat mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill fl-4 ta' Ottubru 2016 (1),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta' April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (2),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tat-18 ta' Ottubru 2017 dwar mobilità kompetittiva, konnessa u mingħajr ħsara għall-ambjent għal kulħadd (3),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-5 ta' Lulju 2017 dwar l-implikazzjonijiet tad-diġitalizzazzjoni u r-robotizzazzjoni tat-trasport għat-tfassil tal-politika tal-UE (4),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta' April 2009 dwar il-Pjan ta' Azzjoni tas-Sistemi ta' Trasport Intelliġenti (5),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Diċembru 2013 dwar CARS 2020: lejn industrija tal-karozzi Ewropea b'saħħitha, kompetittiva u sostenibbli (6),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Lulju 2015 dwar il-ħolqien ta' sistema multimodali integrata għall-ħruġ ta' biljetti fl-Ewropa (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Settembru 2015 dwar l-implimentazzjoni tal-White Paper dwar it-Trasport tal-2011: it-teħid tal-kont u t-triq 'il quddiem lejn mobbiltà sostenibbli (8),

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Valletta dwar is-Sikurezza fit-Toroq tad-29 ta' Marzu 2017,

wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni bit-titolu "Pjan direzzjonali għal Żona Unika Ewropea tat-Trasport – Lejn sistema tat-trasport kompetittiva u li tuża r-riżorsi b'mod effiċjenti"(COM(2011)0144),

wara li kkunsidra l-istudju tiegħu tal-2016 bit-titolu "Self-piloted cars: the future of road transport?"("Karozzi awtogwidati: il-ġejjieni tat-trasport bit-triq?"),

wara li kkunsidra l-istudju tiegħu tal-2017 bit-titolu "Infrastructure funding challenges in the sharing economy"("L-isfidi tal-finanzjament tal-infrastruttura fl-ekonomija ta' kondiviżjoni"),

wara li kkunsidra l-istudju tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-2017 bit-titolu "Impact of digitalisation and the on-demand economy on labour markets and the consequences for employment and industrial relations"("L-impatt tad-diġitalizzazzjoni u l-ekonomija on demand fuq is-swieq tax-xogħol u l-konsegwenzi għall-impjieg u r-relazzjonijiet industrijali"),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0241/2018),

A.

billi qed isiru bidliet strutturali fis-settur tat-trasport, u l-futur tat-trasport fl-UE jinsab fl-intersezzjoni tal-prijoritajiet ġenerali tal-qafas ta' politika għall-klima u l-enerġija għall-2030, il-Programm għal l-Arja Nadifa għall-Ewropa u l-linji gwida tal-UE dwar is-sikurezza tat-toroq 2011-2020;

B.

billi d-dekarbonizzazzjoni tat-trasport u l-użu ta' teknoloġiji b'emissjonijiet baxxi joffru opportunitajiet għall-ġejjieni tal-mobilità u t-tkabbir ekonomiku sostenibbli;

C.

billi l-ekonomija kollaborattiva u ta' kondiviżjoni qed tittrasforma l-industrija tat-trasport mad-dinja kollha; billi l-valur tat-tranżazzjonijiet tal-ekonomija kollaborattiva fis-settur tat-trasport fl-Ewropa fl-2015 ġie stmat għal EUR 5,1 biljun, żieda ta' 77 % meta mqabbel mas-sena preċedenti, filwaqt li l-interazzjonijiet tal-ekonomija ta' kondiviżjoni mhux monetarja jaqbżu sew dan ix-xenarju, fatt li jenfasizza l-importanza ta' dan il-fenomenu;

D.

billi huwa stmat li t-trasport tal-passiġġieri se jikber b'madwar 42 % bejn l-2010 u l-2050 u billi t-trasport tal-merkanzija se jikber b'60 % matul l-istess perjodu;

E.

billi l-White Paper dwar it-Trasport tal-2011 appellat li 30 % tat-trasport tal-merkanzija li jsir fil-kurituri ewlenin jiġi trasferit mit-toroq għal modi tat-trasport aktar sostenibbli bħalma hi l-ferrovija sal-2030, u li 50 % jiġi trasferit sal-2050, filwaqt li rrikjediet li tiġi żviluppata infrastruttura ekoloġika xierqa;

F.

billi l-applikazzjoni, fil-modi kollha tat-trasport, tal-prinċipju ta' min juża u jniġġes iħallas, inklużi fit-trasport bit-triq, dak ferrovjarju, dak marittimu u l-avjazzjoni, se tikkontribwixxi għall-ħolqien ta' kondizzjonijiet ekwi bejn il-modi kollha tat-trasport;

G.

billi servizzi ta' mobilità ġodda għandhom l-għan li jtejbu b'mod sinifikanti t-trasport urban u għandhom il-potenzjal li jagħmlu dan billi jnaqqsu l-konġestjoni u l-emissjonijiet u jipprovdu alternattiva għas-sjieda ta' karozza privata, peress li l-karozza privata għadha l-mezz prinċipali tat-trasport f'dawk li huma vjaġġi magħmula; billi tali servizzi jistgħu jippermettu tranżizzjoni lejn trasport multimodali u kondiviż, li b'hekk huwa wkoll aktar sostenibbli, u jistgħu jikkomplementaw forom pubbliċi u attivi ta' trasport;

H.

billi s-settur tat-trasport jaqdi rwol ewlieni fil-funzjonament tal-ekonomija tal-UE, fejn jikkostitwixxi madwar 4 % tal-PDG tal-UE u aktar minn 5 % tal-impjiegi kollha tal-UE (9); billi n-nisa jiffurmaw biss 22 % tal-forza tax-xogħol tas-settur u terz tal-ħaddiema kollha tas-settur għandhom 'il fuq minn 50 sena;

I.

billi l-vetturi konnessi u awtonomi huma mistennija jagħmlu t-trasport bit-triq tal-futur aktar effiċjenti, sikur u sigur, peress li l-iżball uman huwa l-kawża ewlenija tal-inċidenti kollha tat-traffiku fit-toroq tal-Ewropa;

J.

billi sar progress kbir f'dawn l-aħħar deċennji, fatt li għamel lill-UE l-iktar reġjun sikur f'dak li hu trasport bit-triq; billi l-għadd kbir ta' vittmi ta' inċidenti, fejn naraw li s-sena l-oħra fir-toroq Ewropej mietu 25 500 ruħ u sfaw midruba serjament 135 000 ruħ, għadu qed jikkawża sofferenza umana kbira u kosti ekonomiċi inaċċettabbli, li huma stmati li jammontaw għal EUR 100 biljun fis-sena, u billi l-miri tal-2020, li l-għadd ta' vittmi tal-inċidenti tat-traffiku jitnaqqas bin-nofs meta mqabbel mal-2010, mhumiex qed jintlaħqu u l-proporzjon ta' korrimenti serji u ta' mwiet ta' utenti tat-toroq vulnerabbli bħalma huma dawk li jkunu mexjin fit-toroq, iċ-ċiklisti jew is-sewwieqa ta' vetturi bil-mutur aktar żgħir b'żewġ roti qed jiżdied f'daqqa.

K.

billi t-trasport huwa l-kawża prinċipali tat-tniġġis tal-arja fiż-żoni urbani u huwa responsabbli għal iktar minn 25 % tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra fl-UE, li aktar minn 70 % minnhom huma ġejjin mit-trasport bit-triq, sehem li qed ikompli jiżdied;

L.

billi riċerka u stimi ta' dan l-aħħar jiżvelaw rabta aktar qawwija bejn l-esponiment għat-tniġġis tal-arja u riskji ogħla għas-saħħa pubblika, inklużi l-mard kardjovaskulari bħalma huma l-puplesija u l-mard tal-qalb iskemiku, u l-kanċer, u billi l-materja partikolata tal-UE hija stmata li tikkawża 399 000 mewta qabel il-waqt kull sena, fejn iċ-ċifri korrispondenti huma 75 000 għall-ossidi tan-nitroġenu u 13 600 għall-ożonu: billi n-nies li jgħixu f'ambjenti urbani huma partikolarment esposti għal dan il-periklu;

M.

billi bħalissa fid-dinja kollha qed isiru sforzi mill-akbar biex is-settur tat-trasport isir aktar inklużiv, sikur u ġust, inkluża l-introduzzjoni ta' miri ambizzjużi u standards vinkolanti, u billi l-UE m'għandhiex titlef l-opportunità tagħha li tkun ta' quddiem nett f'dawn l-innovazzjonijiet soċjali;

L-impatt tat-tranżizzjoni tat-trasport fuq il-ħiliet u l-metodi ta' ħidma

1.

Jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu "L-Ewropa Attiva: Aġenda għal tranżizzjoni soċjalment ġusta lejn mobilità kompetittiva, konnessa u mingħajr ħsara għall-ambjent għal kulħadd", li tirrikonoxxi li s-settur tal-mobilità għaddej minn bidliet profondi u jenfasizza li r-rivoluzzjoni diġitali tal-mobilità għandha twassal għal settur tat-trasport bit-triq aktar sikur, aktar innovattiv, akar integrat, sostenibbli, aktar ġust, aktar kompetittiv u aktar nadif, interkonnes ma' modi tat-trasport oħra aktar sostenibbli; jilqa' l-approċċ strateġiku tal-komunikazzjoni biex jinkiseb qafas regolatorju koerenti għall-qasam tat-trasport bit-triq li kulma jmur qed isir dejjem aktar kumpless;

2.

Jirrimarka li s-settur tal-mobilità tal-UE jeħtieġ li jieħu vantaġġ mill-opportunitajiet li nħolqu mit-teknoloġiji diġitali; jemmen li għandhom jiġu żviluppati mudelli ġodda ta' negozju li jagħtu lok għal servizzi ta' mobilità kondiviżi innovattivi, inklużi pjattaformi online ġodda għal operazzjonijiet tal-merkanzija, car-pooling, servizzi ta' użu kondiviż ta' karozzi (car-sharing) u roti, jew applikazzjonijiet tal-ismartphones li joffru l-analitika f'ħin reali u data dwar il-kundizzjonijiet tat-traffiku;

3.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipproponu u japplikaw miżuri ta' C-ITS (sistema ta' trasport intelliġenti kooperattiva) b'koerenza mal-għanijiet u l-inizjattivi kif iddikjarati fil-White Paper tal-2011 dwar it-Trasport kif ukoll il-Ftehim ta' Pariġi ta' Diċembru 2015 dwar it-tibdil fil-klima;

4.

Jirrileva l-fatt li s-settur tal-karozzi tal-UE jipprovdi impjiegi għal 8 miljun ruħ u jikkostitwixxi 4 % tal-valur miżjud gross tal-UE, li jġib bilanċ kummerċjali favorevoli ta' EUR 120 biljun.

5.

Jissottolinja li l-bidliet fl-industrija tal-karozzi marbuta mad-diġitalizzazzjoni, l-awtomatizzazzjoni jew karozzi aktar nodfa se jirrikjedu kompetenza esperta ġdida u modi ta' ħidma ġodda; jisħaq li dawn il-bidliet għandhom jirriżultaw f'opportunitajiet ġodda biex is-settur tat-trasport isir aktar attraenti u jtemm l-iskarsezza ta' ħaddiema fis-settur; jenfasizza li l-produzzjoni ta' vetturi aktar nodfa, konnessi aħjar u aktar awtomatizzati se jkollha impatt fuq il-manifattura, l-iżvilupp, il-manutenzjoni, u s-servizz ta' manutenzjoni u se tirrikjedi ħiliet ġodda, bħalma huma l-assemblaġġ ta' muturi elettriċi jew il-manifattura ta' batteriji tat-tieni ġenerazzjoni, ċelloli tal-fjuwil, tagħmir tal-informatika jew apparat ta' detezzjoni; jenfasizza li diġà, illum il-ġurnata, l-industrija qed tiffaċċa sfidi tremendi biex tirrekluta persunal bil-ħiliet xierqa u li filwaqt li t-tkabbir fl-impjiegi tal-inġinerija mistenni jkompli, il-ħiliet fil-qasam tas-software huma rekwiżit ġdid li l-kumpaniji qed ikollhom ifittxu; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jfasslu t-taħriġ fuq il-post tax-xogħol u l-iżvilupp tal-ħiliet għall-ħaddiema tat-trasport tal-UE skont dawn l-isfidi ġodda;

6.

Jenfasizza li l-opportunitajiet indaqs bejn l-irġiel u n-nisa għandhom ikunu prijorità fuq l-aġenda għall-ġejjieni tas-settur tat-trasport; jenfasizza li s-settur tat-trasport huwa ddominat mill-irġiel, li jiffurmaw tliet kwarti tal-forza tax-xogħol totali, u l-bilanċ bejn is-sessi għandu jiġi mħeġġġ; jilqa' l-varar tal-"Women in Transport - EU Platform for Change"(In-Nisa fit-Trasport - Pjattaforma tal-UE għall-Bidla"), li hija maħsuba biex tinkoraġġixxi l-impjieg tan-nisa u l-opportunitajiet indaqs fis-settur tat-trasport; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jaħdmu flimkien fuq dik il-pjattaforma ħalli l-ħolqien tal-impjiegi għan-nisa u d-diġitalizzazzjoni tas-settur imorru id f'id;

7.

Jirrimarka li r-rivoluzzjoni diġitali se ssawwar mill-ġdid il-katina tal-valur tal-industrija tal-karozzi, il-prijoritajiet tar-riċerka u tal-investiment u l-opportunitajiet teknoloġiċi, li jridu jkunu trasparenti, koerenti u b'konformità mal-istandards ġuridiċi, b'implikazzjonijiet għall-pożizzjoni kompetittiva globali tagħha;

8.

Ifakkar li s-sewqan awtomatizzat jista' jkollu impatt sinifikanti fuq il-forza tax-xogħol tas-settur tat-trasport u se jirrikjedi kwalifiki ġodda fil-każ tal-professjonijiet affettwati; jistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri xierqa b'antiċipazzjoni ta' din it-tranżizzjoni fis-suq tax-xogħol, li għandhom ikunu akkumpanjati minn djalogu soċjali aktar b'saħħtu; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa strateġija tal-UE li tiġbor fiha l-opportunitajiet ġodda ta' impjieg li se jinħolqu mid-diġitalizzazzjoni tas-settur tat-trasport u tqis l-aħjar prattiki tal-Istati Membri, bil-għan li trawwem il-ħolqien tal-impjiegi fis-settur tat-trasport, inklużi b'mod prijoritarju arranġamenti tranżizzjonali ġusti għall-impjegati li l-impjiegi tagħhom ma jibqgħux jeżistu hekk kif is-settur tat-trasport isir diġitalizzat;

9.

Jenfasizza li s-sewqan awtomatizzat, fl-aħħar mill-aħħar, se jqajjem mistoqsijiet dwar l-interpretazzjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE dwar il-ħin tas-sewqan u l-perjodi tal-mistrieħ; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja kontinwament biex tara tkunx meħtieġa azzjoni leġiżlattiva;

10.

Jiġbed l-attenzjoni lejn l-impatt pożittiv tad-diġitalizzazzjoni fit-trasport peress li se tgħin biex tinqata' l-burokrazija u tissemplifika l-proċeduri kemm għall-awtoritajiet u kemm għall-kumpaniji, u se tagħmilha eħfef biex tiġi vverifikata l-konformità mal-leġiżlazzjoni dwar il-ħinijiet tas-sewqan u tal-mistrieħ u mar-regoli tal-kabotaġġ bl-introduzzjoni tat-takografi diġitali, u b'hekk ittejjeb il-kondizzjonijiet għas-sewwieqa professjonali u tgħin biex jinħolqu kondizzjonijiet ekwi għall-operaturi kollha tat-trasport;

11.

Jilqa' l-Aġenda Ġdida għall-Ħiliet għall-Ewropa tal-Kummissjoni u inizjattivi bħall-Pjan ta' Azzjoni għal Kooperazzjoni Settorjali dwar il-Ħiliet, u l-Koalizzjoni għall-Ħiliet u l-Impjiegi Diġitali, li jippromwovu l-kooperazzjoni bejn it-trade unions, l-istituzzjonijiet tat-taħriġ u l-atturi tas-settur privat sabiex jantiċipaw, jidentifikaw u jindirizzaw in-nuqqas ta' tlaqqigħ tal-ħiliet;

12.

Jilqa' l-fatt li s-settur tal-karozzi huwa wieħed mis-sitt setturi pilota bi pjan ta' azzjoni li għalihom sar disponibbli finanzjament permezz tal-azzjoni tal-Alleanza tal-Ħiliet Settorjali fi ħdan il-programm Erasmus+;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta evalwazzjoni ta' nofs it-terminu tal-proġetti varati dwar il-ħiliet fis-settur tal-karozzi, inkluż il-proġett ta' riċerka SKILLFUL fuq tliet snin u r-rakkomandazzjonijiet stabbiliti mill-grupp ta' livell għoli GEAR 2030; jemmen li, abbażi tal-eżitu tal-proġett SKILLFUL, se jkun possibbli li tiġi vvalutata l-adegwatezza tar-rekwiżiti ta' taħriġ u ta' kwalifiki li hemm fis-seħħ għas-sewwieqa tat-trasport bit-triq, b'mod partikolari fid-dawl tal-professjonijiet/ħiliet ġodda;

14.

Jistieden lill-Istati Membri, sabiex iktar milli jirreaġixxu għal sfidi speċifiċi, ikunu proattivi fir-reazzjoni tagħhom għad-diġitalizzazzjoni u jieħdu deċiżjonijiet komprensivi u strateġiċi abbażi tan-newtralità teknoloġika, immirati biex jimmassimizzaw il-benefiċċji potenzjali, u biex jaħdmu sabiex jilħqu qbil dwar approċċ tal-UE dwar kwistjonijiet ewlenin;

15.

Jirrileva r-rwol fundamentali li jistgħu jaqdu l-utenti u l-konsumaturi fit-trawwim tat-tranżizzjoni tat-trasport u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu t-trasparenza u d-disponibilità pubblika tad-data rilevanti sabiex jagħtu spinta lis-sensibilizzazzjoni pubblika u jippermettu lill-konsumaturi jagħmlu għażliet infurmati tajjeb;

It-tranżizzjoni permezz tal-progress fl-oqsma tar-riċerka u l-innovazzjoni

16.

Jenfasizza li l-Ewropa hija fuq quddiem nett fid-dinja kemm fil-manifattura kif ukoll fl-operazzjonijiet tat-trasport u jisħaq fuq l-importanza kruċjali li s-settur tat-trasport Ewropew ikompli jiżviluppa, jinvesti, ikun innovattiv u jġedded lilu nnifsu b'mod sostenibbli, sabiex iżomm il-pożizzjoni tiegħu fuq quddiem nett kemm fil-qasam teknoloġiku kif ukoll fil-kompetittività;

17.

Ifakkar fl-objettiv ewlieni li tiġi stabbilita żona unika Ewropea tat-trasport mingħajr ostakli li fiha, b'komodalità effiċjenti, kull mod tat-trasport ikollu postu u jkun hemm żieda fl-interazzjoni modali, u għalhekk jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu ambjent adattat ibbażat fuq l-inċentivi sabiex jagħmlu l-modi tat-trasport iktar effiċjenti u jeħilsu mill-ostakli eżistenti bħalma hija l-burokrazija bla bżonn;

18.

Ifakkar li se jkunu meħtieġa teknoloġiji tat-trasport u soluzzjonijiet tal-mobilità sostenibbli u innovattivi sabiex tissaħħaħ is-sikurezza fit-toroq, jiġu limitati t-tibdil fil-klima u l-emissjonijiet tad-diossidu tal-karbonju, it-tniġġis tal-arja u l-konġestjoni, u li hemm bżonn ta' qafas regolatorju Ewropew li jistimola l-innovazzjoni; jappella, f'dan il-kuntest, għal aktar finanzjament għar-riċerka u l-iżvilupp transettorjali interkonnessi dwar il-karozzi konnessi u mingħajr sewwieq, l-elettrifikazzjoni tal-infrastruttura ferrovjarja u tat-toroq, il-karburanti alternattivi, id-disinn u l-manifattura ta' vetturi, il-ġestjoni tan-netwerks u tat-traffiku, kif ukoll is-servizzi u l-infrastruttura tal-mobilità intelliġenti, mingħajr ma jiġu ttraskurati s-sistemi li diġà jeżistu f'setturi oħra; jinnota li dawn l-innovazzjonijiet ewlenin se joħolqu l-ħtieġa li jiġu applikati ħafna suriet ta' kompetenza esperta industrijali jekk għandhom jiġu żviluppati b'mod effettiv; jirrimarka, f'dak il-kuntest, li l-vetturi kooperattivi, awtomatizzati u konnessi jistgħu jagħmlu l-industrija Ewropea aktar kompetittiva u jnaqqsu l-konsum tal-enerġija u l-emissjonijiet tat-trasport kif ukoll jikkontribwixxu biex jonqsu l-imwiet ikkawżati mill-inċidenti tat-traffiku; jenfasizza, għalhekk, li r-rekwiżiti tal-infrastruttura għandhom jiġu determinati bil-ħsieb li jiġi żgurat li dawk is-sistemi jkunu jistgħu jiffunzjonaw b'mod sikur;

19.

Jirrimarka li, sabiex tibqa' aġġornata mal-iżviluppi teknoloġiċi u tipprovdi liċ-ċittadini Ewropej l-aħjar soluzzjonijiet possibbli ta' trasport u ta' mobilità u fl-istess ħin tiżgura li l-intrapriżi Ewropej ikunu jistgħu jsostnu u jespandu s-saħħa kompetittiva tagħhom, l-Ewropa għandha bżonn ta' qafas aħjar għal azzjoni konġunta dwar ir-riċerka u l-innovazzjoni tat-trasport; jemmen li l-għanijiet ambizzjużi għas-sistema futura tat-trasport tagħna jistgħu jintlaħqu biss jekk ideat u kunċetti ġodda jkunu jistgħu jiġu żviluppati, ittestjati u implimentati b'interazzjoni mill-qrib mal-aġendi ta' politika u mal-aġendi regolatorji;

20.

Jappella għall-għoti ta' aktar appoġġ finanzjarju trasparenti għar-riċerka, l-innovazzjoni u t-taħriġ, kif ġara fi ħdan il-qafas tal-Istrateġiji ta' Speċjalizzazzjoni Intelliġenti, li fih il-kofinanzjament tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali pprovda appoġġ f'oqsma bħalma huma s-sistemi tal-motopropulsjoni jew tat-trasport intelliġenti;

21.

Ifakkar li l-finanzjament Ewropew matul il-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) li jmiss għall-2021-2027 se jkun vitali għat-tlestija tal-infrastrutturi transfruntiera u għat-tneħħija tar-restrinġimenti tat-traffiku matul il-kurituri ewlenin tan-Netwerk trans-Ewropew tat-Trasport (TEN-T), u josserva li l-finanzjament għall-infrastruttura jinkoraġġixxi l-investiment privat u pubbliku f'servizzi u teknoloġiji tat-trasport ta' kwalità għolja u sostenibbli; għalhekk jitlob li jsir disponibbli finanzjament taħt il-QFP li jmiss sabiex jitrawmu l-iżvilupp u l-applikazzjoni rapidi ta' sistemi, servizzi u soluzzjonijiet diġitali tat-trasport fil-ġejjieni;

22.

Jissottolinja li l-ostakli finanzjarji għandhom jitnaqqsu u l-aċċess għall-finanzjament għandu jiġi semplifikat, peress li l-burokrazija u l-kosti amministrattivi jkollhom impatt negattiv proporzjonalment ikbar fuq l-SMEs minħabba li m'għandhomx biżżejjed ħiliet u kapaċità; jistieden lill-Kummissjoni timmonitorja jekk is-sejħiet pubbliċi għall-offerti min-naħa tal-Istati Membri għal infrastruttura tat-trasport intelliġenti jkunux konformi mad-dispożizzjonijiet dwar l-aċċess imtejjeb għall-SMEs kif spjegat fid-Direttiva 2014/24/UE dwar l-akkwist pubbliku;

23.

Jirrimarka li l-Ewropa jeħtiġilha ttejjeb l-ekosistema tal-innovazzjoni ibda mit-teknoloġija bażika sar-riċerka dwar servizzi u mudelli ta' negozju ġodda li jwasslu għall-innovazzjoni soċjali (ladarba joħorġu fis-suq kullimkien); jenfasizza li l-appoġġ pubbliku għall-ekosistema tal-innovazzjoni għandu jiffoka fuq il-fallimenti tas-suq fir-riċerka u l-innovazzjoni kif ukoll fuq politiki li jirrispettaw l-innovazzjoni, filwaqt li jippermetti lis-standardizzazzjoni u r-regolamentazzjoni u l-istrumenti finanzjarji Ewropej jagħtu spinta lill-investiment tas-settur privat fl-innovazzjoni;

24.

Jinnota li r-riċerka fil-livell tal-UE, b'mod partikolari permezz ta' Orizzont 2020, se tkun fundamentali biex jinkisbu r-riżultati, kif jidher mis-sħubijiet pubbliċi-privati bħalma huma l-Impriża Konġunta taċ-Ċelloli tal-Fjuwil u l-Idroġenu u l-Inizjattiva Ewropea għall-Vetturi Ekoloġiċi u jappella għal sħubija pubblika-privata speċifika għas-sewqan konness u awtomatizzat; jappoġġa l-ħidma tal-Kummissjoni għall-ħolqien tal-Alleanza Ewropea tal-Batteriji u jitlob għal aktar appoġġ finanzjarju għall-iżvilupp ta' batteriji sostenibbli u għall-produzzjoni u r-riċiklaġġ taċ-ċelloli tal-batteriji fl-UE għall-vetturi futuri b'emissjonijiet baxxi jew mingħajr emissjonijiet u għal approċċ globali ta' kummerċ ġust fl-importazzjoni ta' materjali bħalma huma l-litju u l-kobalt, peress li l-avvanz ta' dawn it-teknoloġiji se jaqdu rwol ewlieni fil-ġejjieni tal-mobilità nadifa u sostenibbli;

25.

Jenfasizza kemm hu importanti li jinħolqu strateġiji konsistenti ta' żvilupp ekonomiku u industrijali, li fihom, għanijiet bħalma huma t-tisħiħ ulterjuri tal-produzzjoni u l-użu ta' vetturi b'emissjonijiet baxxi jkunu pareġġati bl-użu tar-riżorsi biex dawn l-għanijiet jintlaħqu, f'dawk li huma infrastruttura u komponenti relatati mal-użu bħalma huma l-batteriji, aspett li fuqu wkoll għandhom jiffokaw l-attenzjoni tagħhom il-Kummissjoni u l-Istati Membri bil-ħsieb li jabbozzaw strateġija tal-UE għall-produzzjoni tal-batteriji; jissottolinja kemm hu importanti li l-manifatturi u l-kummerċjalizzazzjoni jiġu inċentivizzati sabiex jitnaqqsu l-kosti;

26.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni ħolqot ukoll rabta mal-ekonomija ċirkolari b'enfasi partikolari fuq il-materja skarsa u l-batteriji; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni, f'dan il-kuntest, tkompli tivvaluta aktar l-impronta ambjentali tal-manifattura u r-riċiklaġġ tal-batteriji biex ikollha stampa sħiħa tal-impatti ambjentali tal-vetturi elettriċi li jaħdmu bil-batteriji ħalli tiffaċilita l-paragun tas-sostenibilità taċ-ċiklu tal-ħajja ta' sistemi differenti ta' sewqan;

27.

Jenfasizza l-benefiċċji potenzjali tal-applikazzjonijiet tat-tieni użu għall-batteriji tal-vetturi, pereżempju f'soluzzjonijiet tal-grilja intelliġenti u tal-ħażna domestika intelliġenti, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jappoġġaw proġetti pilota u ta' riċerka f'dan il-qasam permezz ta' skemi ta' finanzjament;

28.

Jappoġġa ż-żieda fl-użu tat-teknoloġiji diġitali fl-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' "min iniġġes iħallas", bħalma huma t-telepedaġġ u l-ħruġ ta' biljetti elettroniċi bbażati fuq il-prestazzjoni ambjentali tal-vetturi; jilqa' l-linji gwida tal-Kummissjoni għall-ibliet dwar ir-Regolamenti dwar l-Aċċess Urban għall-Vetturi (UVARs); jenfasizza, madankollu, li jeħtieġ isir aktar fil-livell Ewropew biex tiġi evitata l-frammentazzjoni taż-Żona Unika tat-Trasport; jiġbed l-attenzjoni, f'dan il-kuntest, lejn l-importanza tal-finanzjament għall-proġetti ta' infrastruttura tat-trasport u tal-investiment sinifikanti fil-fjuwils b'livell baxx ta' karbonju l-aktar responsabbli mil-lat ambjentali sabiex tiġi promossa t-trasformazzjoni tas-sistema tat-trasport u tiġi żgurata l-integrazzjoni tal-assi tat-enerġija u tat-trasport bħala mezz biex tiġi aċċelerata t-tranżizzjoni għal taħlita ta' fjuwil aktar sostenibbli; jemmen, fir-rigward ta' finanzjament tal-UE għat-trasport, li l-idoneità bl-iskop li jinkisbu l-miri dwar il-klima għandha tkun waħda mill-kriterji ta' eliġibilità għall-proġetti;

29.

Itenni l-impenji tal-UE fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima skont il-Ftehim ta' Pariġi, l-Aġenda 2030 tan-NU u l-Qafas dwar il-Klima u l-Enerġija għall-2030; jilqa' l-miżuri diġà adottati bħaċ-ċiklu tat-test tal-Proċedura ta' Ttestjar Armonizzata fuq Livell Dinji għall-Vetturi Ħfief (WLTP) kif ukoll il-pakketti dwar l-Emissjonijiet f'Sewqan Reali (RDE), li għandhom l-għan li jnaqqsu d-distakk bejn il-miri ddikjarati tad-dekarbonizzazzjoni u l-emissjonijiet fit-triq reali; jitlob lill-Kummissjoni timmonitorja l-effikaċja ta' dawn il-miżuri u, jekk meħtieġ, tissuġġerixxi aktar titjib; iqis id-WLTP bħala pass fid-direzzjoni t-tajba rigward il-kejl tal-konsum tal-fjuwil u tal-emissjonijiet tas-CO2 tal-karozzi tal-passiġġieri;

30.

Jinnota li l-forniment ta' informazzjoni għall-konsumaturi dwar il-vetturi tal-passiġġieri huwa imperattiv biex titħaffef id-dekarbonizzazzjoni tat-trasport, u jitlob, għalhekk, għal informazzjoni mtejba, affidabbli u aktar aċċessibbli dwar l-emissjonijiet u l-konsum tal-fjuwil tal-vetturi, inkluż it-tikkettar standardizzat, viżibbli u ċar tal-vetturi, ħalli l-konsumaturi jkunu jistgħu jagħmlu għażliet infurmati u sabiex jiġu promossi bidliet fl-imġiba tan-negozji u tal-individwi privati, u mobilità aktar nadifa; jenfasizza li informazzjoni aktar preċiża ser tiffaċilita u tippermetti wkoll lill-awtoritajiet pubbliċi tal-Istati Membri, tar-reġjuni u tal-ibliet jagħmlu użu minn akkwist pubbliku "ekoloġiku"; jilqa' r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/948 (10), filwaqt li jistieden ukoll lill-Kummissjoni tikkunsidra li tirrevedi d-Direttiva dwar it-Tikkettar tal-Karozzi (1999/94/KE) (11);

31.

Jinnota kemm l-ostakli kurrenti, finanzjarji kif ukoll mhux finanzjarji, li l-konsumaturi jiffaċċjaw meta jkunu qed jixtru vettura b'emissjonijiet baxxi; ifakkar li l-aċċettazzjoni mill-utenti aħħarin tal-vetturi b'emissjonijiet baxxi tiddependi ħafna mid-disponibilità u l-aċċessibilità ta' infrastruttura komprensiva u transfruntiera; jilqa', f'dan ir-rigward, inizjattivi privati u pubbliċi li jippermettu roaming bejn operaturi tal-infrastruttura tal-iċċarġjar; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jiffaċilitaw ir-roaming u l-aċċessibilità tal-infrastruttura tal-iċċarġjar fl-Ewropa; jistieden lill-Kummissjoni tagħti appoġġ akbar lill-isforzi tal-Istati Membri biex jespandu l-infrastruttura tagħhom ta' fjuwils alternattivi sabiex il-parti l-kbira tal-UE tkun koperta b'tali infrastruttura mill-aktar fis possibbli;

32.

Huwa tal-fehma li, sabiex titħaffef il-penetrazzjoni fis-suq tal-fjuwils b'emissjonijiet baxxi u sabiex jiġu sfruttati bis-sħiħ il-benefiċċji klimatiċi tagħhom, huwa meħtieġ li jinħolqu inċentivi għall-użu tagħhom u għall-iżvilupp ta' vetturi kompatibbli; itenni, madankollu, li sabiex jiġi rispettat il-Ftehim ta' Pariġi, l-emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta' serra (GHG) li ġejjin mit-trasport jeħtieġ li, sa nofs is-seklu, ikunu ħadu deċiżivament it-triq lejn emissjonijiet żero; jissottolinja li s-settur Ewropew tat-trasport bit-triq ma jistax jiġi ttrasformat biex jimxi lejn sostenibilità ekoloġika u ekonomika bil-kontinwazzjoni ta' approċċ teknoloġiku "wieħed tajjeb għal kulħadd"u li, għalhekk, hija meħtieġa tranżizzjoni lejn valutazzjoni verament teknoloġikament newtrali ta' sistemi ta' sewqan fir-rigward tal-iżvilupp ta' vetturi futuri li ser jikkorrispondu mal-ħtiġijiet differenti ta' mobilità; jenfassizza li huwa meħtieġ sforz transsettorjali biex jiġi aċċelerat l-investiment fl-infrastruttura tal-fjuwils b'emissjonijiet baxxi, li huwa prekundizzjoni għall-adozzjoni u l-mobilizzazzjoni usa' ta' vetturi li jaħdmu b'enerġija alternattiva;

33.

Jenfasizza li d-Direttiva dwar il-Vetturi Nodfa (12) trid tikkunsidra l-ħtiġijiet u r-riżorsi disponibbli tal-muniċipalitajiet u l-awtoritajiet reġjonali biex tikseb il-potenzjal sħiħ tagħha, b'mod partikolari fir-rigward tal-kwistjonijiet ta' kumplessità u piżijiet amministrattivi;

34.

Jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni li tressaq, sat-2 ta' Mejju 2018, proposta leġiżlattiva għall-emissjonijiet tas-CO2 u għal standards tal-konsum tal-fjuwil għall-vetturi heavy-duty (HDVs) li għandha tkun ambizzjuża, realistika u bbażata fuq data miġbura bl-użu tal-Għodda għall-Kalkolu tal-Konsum tal-Enerġija tal-Vetturi (VECTO) sabiex tiġi żgurata leġiżlazzjoni HDV koerenti; jenfasizza li l-VECTO trid tiġi aġġornata b'mod rapidu u regolari sabiex tippermetti kunsiderazzjoni b'mod preċiż tat-teknoloġiji ġodda b'tali mod li ttejjeb l-effiċjenza tal-vetturi fi żmien xieraq;

35.

Jissottolinja li l-livell ta' ambizzjoni tal-miri tas-CO2 għall-HDVs irid ikun koerenti mal-ambizzjonijiet futuri biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' sustanzi li jniġġsu, pereżempju taħt l-Euro 7, kif ukoll mar-rekwiżiti skont id-Direttiva (UE) 2015/719 dwar il-piżijiet u d-dimensjonijiet (13);

36.

Ifakkar fl-esperimenti terribbli ta' esponiment għad-dħaħen imwettqa fuq il-bnedmin u x-xadini mill-Grupp Ewropew ta' Riċerka dwar l-Ambjent u s-Saħħa fis-Settur tat-Trasport (EUGT), korp iffinanzjat minn kumpaniji ewlenin tal-karozzi; ifakkar li dan mhuwiex l-ewwel skandlu ta' dan it-tip tal-industrija awtomobilistika; jappella li r-riċerka kollha li tinforma lill-politika tal-UE tkun indipendenti mill-industrija awtomobilistika, inkluż permezz ta' finanzjament u sottokuntrattar;

It-tranżizzjoni tat-trasport li taħdem favur l-utenti kollha

37.

Jissottolinja li l-konnettività fost il-vetturi awtonomi, bejn il-vetturi u l-infrastruttura, bejn il-vetturi, ir-roti u n-nies li jkunu miexja u fin-netwerk innifsu għandha tkun għan ewlieni għall-ġejjieni 'l bogħod sabiex jiġi żgurat fluss tat-traffiku mingħajr xkiel; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni tindirizza l-kwistjonijiet tal-użu u l-ġestjoni tad-data, b'enfasi fuq il-protezzjoni tad-data, u tivvaluta l-applikazzjonijiet kollha probabbli tat-teknoloġija tad-disinjar permezz tal-kompjuter (CAD) li jinkorporaw livelli għolja ta' awtonomija u jipprovdu servizzi b'valur miżjud; jenfasizza l-ħtieġa li tiġi żviluppata infrastruttura tat-telekomunikazzjoni u tas-satellita għal servizzi aħjar ta' pożizzjonament u ta' komunikazzjoni bejn il-vetturi u l-infrastruttura u jistieden lill-Kummissjoni tistipula fejn u sa meta l-infrastruttura eżistenti tat-trasport trid tiġi allinjata mal-istandards tal-infrastruttura tat-trasport intelliġenti;

38.

Jirrimarka li s-sewqan awtonomu u l-vetturi nodfa se jirrikjedu ppjanar u investiment integrati tal-infrastruttura biex it-toroq ikunu mgħammra bl-infrastruttura meħtieġa tat-telekomunikazzjonijiet u tal-impożizzjoni tat-tariffi, pereżempju għall-karozzi elettriċi, kif ukoll li tiġi provduta data ta' kwalità għolja dwar it-toroq, pereżempju għall-mapep diġitali b'definizzjoni għolja, u tagħmir abbord b'interoperabilità sħiħa; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħtu spinta lill-investiment biex jiġu finanzjati titjibiet sostenibbli innovattivi tal-infrastruttura tat-trasport;

39.

Ifakkar lill-Kummissjoni li, sabiex jirnexxu l-konnettività adegwata tat-trasport u l-ġestjoni xierqa tas-sikurezza, is-sinjalar, l-awtomatizzazzjoni, il-karatteristiċi diġitali għall-konsumaturi u l-ġestjoni sikura tad-data, għandha tiġi żgurata mill-aktar fis possibbli l-kopertura sħiħa bil-5G tal-kurituri tat-TEN-T għall-ferroviji, it-toroq u l-passaġġi fuq l-ilma intern; jitlob li jiġu żviluppati proġetti ta' awtostradi intelliġenti u li jiġu stabbiliti kurituri tat-trasport intelliġenti; jemmen li t-toroq prinċipali għandu jkollhom installazzjonijiet tal-fibra ottika, konnessjonijiet tan-netwerk bla fili u stazzjonijiet ta' bażi tal-5G;

40.

Ifakkar fl-għan globali għandu jkun dak ta' żero diżgrazzji fit-toroq Ewropej u jenfasizza l-ħtieġa li tiġi żgurata l-koeżistenza sikura tal-mezzi tat-trasport antiki u ġodda, u li l-bidla ssir aktar faċli bl-installazzjoni mandatarja ta' ċerti sistemi ta' għajnuna għas-sewwieqa u bl-assigurazzjoni ta' infrastruttura xierqa; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel valutazzjoni bir-reqqa u teknoloġikament newtrali tal-implikazzjonijiet tas-sikurezza tal-użu ta' sistemi awtomatizzati b'fokus olistiku fuq ir-riperkussjonijiet għas-sikurezza tas-sistemi kollha tat-trasport intermodali;

41.

Jenfasizza li l-miri għat-tnaqqis tal-imwiet u l-ġrieħi serji fl-inċidenti tat-toroq għadhom ma ntlaħqux u li l-politika Ewropea dwar it-trasport għandha għalhekk tiffoka fuq li dawn jintlaħqu; jissottolija l-importanza ta' leġiżlazzjoni adegwata dwar is-sikurezza biex jinkiseb settur tat-trasport bit-triq aktar sikur; ifakkar lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri li sabiex jitnaqqas l-għadd ta' inċidenti u ta' vittmi tat-traffiku fit-toroq tal-Ewropa, iridu jiġu garantiti kundizzjonijiet xierqa ta' parkeġġ u ta' mistrieħ fl-UE kollha;

42.

Jirrimarka li l-iżvilupp ta' karozzi konnessi u awtomatizzati ġie xprunat, fil-biċċa l-kbira tiegħu, mit-teknoloġija; jitlob, għalhekk, li l-impatt soċjali tagħha tiġi investigata u rikonoxxuta, u jemmen li l-kompatibilità sħiħa tal-introduzzjoni ta' karozzi konnessi u awtomatizzati mal-valuri u l-għanijiet soċjali, umani u ambjentali trid tiġi żgurata; jenfasizza li, fil-każ ta' inċident li jkun jinvolvi vettura awtomatizzata waħda jew aktar, għandu jkun ċar min hu responsabbli, jekk hijiex/humiex il-kumpanija/kumpaniji tas-software, il-manifattur(i) tal-vettura, is-sewwieq(a) jew il-kumpanija/kumpaniji tal-assikurazzjoni;

43.

Jissottolinja li dawk il-bidliet li se jseħħu m'għandhomx isiru għad-detriment tal-inklużjoni soċjali u l-konnettività fl-Istati Membri u fiż-żoni fejn hemm lakuni fil-mobilità; jinnota l-ħtieġa li tittejjeb il-kapaċità tan-netwerk, billi jittieħed vantaġġ tal-infrastruttura tan-netwerk eżistenti u innovazzjonijiet futuri sinifikanti biex tkun tista' ssir integrazzjoni aktar profonda tat-teknoloġiji diġitali u biex jiġu indirizzati d-disparitajiet mill-akbar ta' konnettività li hemm bejn l-Istati Membri u wkoll bejn iż-żoni urbani u dawk rurali, bejn dawk ċentrali u dawk 'il bogħod, li għalihom għandha tiġi żviluppata serje ta' soluzzjonijiet imfassla apposta bl-appoġġ, u abbażi, ta' koordinazzjoni bejn is-settur pubbliku u dak privat; jenfasizza li l-modi konvenzjonali tat-trasport bħalma huma l-karozzi tal-linja għad għandhom rwol ewlieni x'jaqdu fiż-żoni remoti u muntanjużi u m'għandhomx jiġu injorati f'dan il-proċess; ifakkar li l-esperjenza f'għadd ta' pajjiżi tal-UE turi li l-istrutturar tat-trasport kollettiv u pubbliku bit-triq taħt kuntratti ta' obbligu ta' servizz pubbliku li jikkombinaw linji li jagħmlu qligħ u oħrajn li ma jagħmlux jistgħu jagħtu l-aqwa riżultati għaċ-ċittadini, għall-finanzi pubbliċi u għall-kompetizzjoni tas-suq;

44.

Ifakkar fil-ħtieġa li tingħata preferenza lill-mezzi tat-trasport kollettivi u aktar sikuri għat-trasport tal-merkanzija u tal-passiġġieri fuq kurituri transfruntiera ewlenin u fiż-żoni metropolitani, sabiex jitnaqqsu t-tniġġis, il-konġestjonijiet tat-traffiku u l-vittmi u titħares is-saħħa taċ-ċittadini u tal-utenti tat-toroq;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromwovu pjanijiet ta' mobilità urbana sostenibbli (PMUS) u pjanijiet ta' mobilità rurali sostenibbli (PMRS) li jkunu ġustifikati mill-interess pubbliku u jintegraw il-modi ġodda tat-trasport kollha, filwaqt li jagħtu appoġġ lill-użu ta' sistema tat-trasport multimodali għall-passiġġieri, itejbu l-mobilità u l-kwalità tas-servizzi għaċ-ċittadini, inkluż għall-anzjani u għaċ-ċittadini b'diżabilità, jagħtuhom alternattivi u jinternalizzaw jew inaqqsu l-ispejjeż tas-saħħa u dawk ambjentali esterni għall-ibliet, minbarra li jinkoraġġixxu t-turiżmu; jinnota li pjanijiet bħal dawn għandhom irawmu l-inklużjoni, il-parteċipazzjoni u l-impjieg taċ-ċittadini li jgħixu f'żoni aktar imbiegħda, sabiex jiġġieldu t-theddida tat-tnaqqis tal-popolazzjoni taż-żoni rurali, biex itejbu l-aċċessibilità u l-komunikazzjoni maż-żoni tal-periferija u r-reġjuni transfruntiera; jenfasizza li l-mobilità rurali hija differenti b'mod sostanzjali mill-mobilità urbana, mhux biss f'dawk li huma distanzi u disponibilità tat-trasport pubbliku, iżda wkoll fir-rigward tal-fatturi ambjentali u ekonomiċi bħalma huma inqas pressjoni ambjentali minn emissjonijiet ta' sustanzi niġġiesa, dħul medju aktar baxx u ostakli ogħla għall-invesitmenti fl-infrastruttura;

46.

Jinnota li l-lezzjonijiet tal-proġetti preċedenti u attwali, bħall-Programm ta' Ħidma dwar it-Trasport, il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa u l-mobilità sostenibbli kondiviża interkonnessa mat-trasport pubbliku f'żoni rurali Ewropej (SMARTA), iwettqu elementi għall-ħolqien ta' rħula intelliġenti, inkluża loġistika minn bieb għal bieb aktar effiċjenti u intelliġenti, kunċetti innovattivi tal-mobilità bħala servizz (MaaS), infrastruttura tat-trasport intelliġenti tal-ġenerazzjoni li jmiss, trasport konness u awtomatizzat u mobilità urbana intelliġenti (trasport lejn u mill-ibliet);

47.

Jenfasizza li l-mobilità kulma jmur qed titqies bħala servizz u għalhekk it-trasport minn bieb għal bieb multimodali mingħajr waqfiet imwessgħa għandha ssir possibbli fuq bażi transfruntiera, u għalhekk jistieden lill-Istati Membri jagħmlu disponibbli informazzjoni u servizzi ta' prenotifika rigward vjaġġar multimodali, b'informazzjoni f'ħin reali, u jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta leġiżlattiva dwar id-drittijiet tal-passiġġieri tat-trasport multimodali sa tmiem l-2018; isostni li tali servizzi ġodda tat-trasport għandhom jiġu trattati, pereżempju, fil-kuntest tal-imposti ta' tariffi stradali, bħala modi ta' vjaġġar li huma għallinqas tajbin daqs is-sewqan privat, jekk mhux preferibbli għalih, u li m'għandux jitnaqqas ir-ritmu tal-applikazzjoni tagħhom minħabba ostakli leġiżlattivi;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-aħjar prattiki regolatorji nazzjonali u lokali eżistenti li jintegraw suriet ġodda u tradizzjonali ta' mobilità, li jappoġġaw l-għażla tal-konsumaturi, li jagħmlu l-informazzjoni multimodali u s-servizzi tal-ħruġ tal-biljetti disponibbli għall-konsumaturi, u li jinkoraġġixxu l-użu tat-trasport pubbliku, aktar milli dak privat, jew li jappoġġaw offerti mill-ekonomija tat-trasport kollaborattiv li jagħtu l-momentum u l-appoġġ meħtieġ biex jiġu promossi t-turiżmu sostenibbli u t-turiżmu ambjentali u kulturali, b'mod partikolari li jiffavorixxu lill-SMEs u jiffukaw fuq dawk l-Istati Membri u żoni fejn hemm lakuni fil-mobilità;

49.

Itenni li l-ivvjaġġar huwa wieħed mis-setturi l-aktar affettwati mid-diġitalizzazzjoni u li dan l-ambjent diġitali ġdid u aktar influwenti qed jagħti s-setgħa lill-konsumaturi jwettqu rwol aktar attiv meta jkunu qed jirriċerkaw, ifittxu biex jixtru, jibbukkjaw u jħallsu għall-vjaġġi tagħhom; jenfasizza li hu meħtieġ li jiġu infurzati r-regoli eżistenti li jissalvagwardjaw it-trasparenza u n-newtralità, ħalli l-konsumaturi jkunu jistgħu jagħmlu għażliet informati abbażi ta' informazzjoni affidabbli.

50.

Jirrimarka l-importanza li l-mobilità tiġi gwidata; iqis li huwa importanti li l-persuni jkunu inkoraġġuti jadottaw drawwiet ta' mobilità sostenibbli permezz ta' inċentivi ekonomiċi kif ukoll billi titqajjem kuxjenza tal-impatti ambjentali tal-modi individwali tat-trasport, u billi jiġu kkoordinati u żviluppati servizzi tat-trasport b'livelli baxxi ta' karbonju bħalma hu t-trasport pubbliku u l-ħolqien jew it-titjib tal-infrastruttura għall-mobilità ratba (mixi, ċikliżmu, eċċ.) sabiex in-nies jingħataw alternattiva għat-trasport bit-triq; jirrimarka l-ħtieġa li jiġu ffinanzjati proġetti biex jiffaċilitaw mobilità lokali u reġjonali b'livelli baxxi ta' karbonju bħal, pereżempju, skemi ta' roti tal-ibliet;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi loġistika effiċjenti u ekoloġika biex tlaħħaq aħjar maż-żieda prevista fid-domanda għall-merkanzija permezz ta' ottimizzazzjoni aħjar tal-kapaċità ta' tagħbija tat-trakkijiet u biex jitnaqqas l-għadd ta' trakkijiet vojta jew parzjalment mgħobbija; barra minn hekk jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ l-isforzi biex tintensifika t-tranżizzjoni multimodali u tippromwovi pjattaformi multimodali għall-koordinament tad-domanda għat-trasport, u jistieden lill-Istati Membri jużaw dokumenti elettroniċi tat-trasport fl-Ewropa kollha bħala prattika standard sabiex jitnaqqsu l-burokrazija u l-piż amministrattiv u biex tiżdied l-effiċjenza;

52.

Jenfasizza l-kontribut importanti li jistgħu jagħmlu l-platooning (konvojs ta' karrijiet konnessi) u l-użu ta' vetturi twal biex tiżdied l-effiċjenza u jiġi ffrankat il-karburant fit-trasport tal-merkanzija u għalhekk jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jwettqu l-objettivi tad-Dikjarazzjoni ta' Amsterdam u jistabbilixxu inċentivi biex jiżdied l-użu tal-vetturi twal;

53.

Jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tagħti l-appoġġ tagħha lill-inizjattivi li jikkontribwixxu għat-tnaqqis u l-evitar tal-konġestjoni tat-toroq mingħajr ma jittrasferixxu volumi ta' trasport lejn taqsimiet alternattivi ta' toroq, bħalma huma l-eżempji tal-aħjar prattiki rigward l-impożizzjoni ta' tariffi tal-konġestjoni kif ukoll miżuri ta' trasferiment modali li rnexxew;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni twettaq valutazzjoni fil-fond ta' kwistjonijiet ta' privatezza tad-data u r-responsabbiltà tagħha li jistgħu jinħolqu bl-iżvilupp ta' karozzi awtomatizzati;

55.

Jinnota l-potenzjali tal-mudelli ekonomiċi kollaborattivi biex itejbu l-effiċjenza tas-sistema tat-trasport u jnaqqsu l-esternalitajiet mhux mixtieqa, bħalma huma l-konġestjoni u l-emissjonijiet; jistieden lill-awtoritajiet, b'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà, jikkunsidraw li jintegraw għalkollox servizzi tat-trasport verament kollaborattivi fis-sistema tat-trasport konvenzjonali, bil-ħsieb li jrawmu l-ħolqien ta' ktajjen tal-ivvjaġġar sħaħ u fluwidi u d-dispożizzjoni ta' forom ġodda ta' mobilità sostenibbli;

56.

Jenfasizza li, fil-kuntest tal-ekonomija kollaborattiva, il-kwistjonijiet l-aktar urġenti huma dawk li jirrigwardaw il-ħarsien tal-konsumatur, l-allokazzjoni tar-responsabilità, it-tassazzjoni, l-iskemi tal-assigurazzjoni, il-protezzjoni soċjali tal-ħaddiema (kemm jekk huma impjegati u kemm jekk jaħdmu għal rashom) u l-protezzjoni tad-data, u jistenna f'dawn l-oqsma jittieħdu miżuri regolatorji; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-ekonomija kollaborattiva la tagħti lok għal kompetizzjoni inġusta, la tikkawża dumping soċjali u fiskali u lanqas ma taqla' barra t-trasport pubbliku regolat;

57.

Huwa tal-fehma fid-dawl tas-sentenza tal-QtĠUE tal-20 ta' Diċembru 2017 fil-Kawża C-434/15 (14) li għandha ssir distinzjoni ċara bejn l-intermedjazzjoni sempliċi permezz tal-pjattaformi online u l-forniment ta' servizz tat-trasport; iqis li servizz ma jagħmilx parti mis-soċjetà tal-informazzjoni meta l-attività fil-biċċa l-kbira tagħha tkun tinvolvi servizzi professjonali, u fil-każijiet kollha meta l-pjattaforma teknoloġika tiddetermina b'mod dirett jew indirett il-kost, il-kwantità jew il-kwalità tas-servizz li jkun qed jiġi fornut;

58.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu miżuri biex inaqqsu r-riskju u l-probabilità li t-taxxa tiġi evitata mill-kumpaniji li jkunu qed jipprovdu servizzi bħala parti mill-ekonomija kollaborattiva u biex jinsistu li huma jħallsu t-taxxi fejn huma jiġġeneraw profitti u jipprovdu servizzi;

o

o o

59.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 282, 19.10.2016, p. 1.

(2)  ĠU L 119, 4.5.2016, p. 1.

(3)  ĠU C 81, 2.3.2018, p. 195.

(4)  ĠU C 345, 13.10.2017, p. 52.

(5)  ĠU C 184 E, 8.7.2010, p. 50

(6)  ĠU C 468, 15.12.2016, p. 57.

(7)  ĠU C 265, 11.8.2017, p. 2.

(8)  ĠU C 316, 22.9.2017, p. 155.

(9)  EU Transport in Figures: Statistical Pocketbook 2015, Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2015.

(10)  ĠU L 142, 2.6.2017, p. 100.

(11)  ĠU L 12, 18.1.2000, p. 16.

(12)  ĠU L 120, 15.5.2009, p. 5.

(13)  ĠU L 115, 6.5.2015, p. 1.

(14)  Sentenza tal-Qorti (Awla Manja) tal-20 ta' Diċembru 2017, Asociación Profesional Elite Taxi v Uber Systems Spain, SL, C-434/15, ECLI:EU:C:2017:981.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/183


P8_TA(2018)0356

L-implimentazzjoni tar-Regolament dwar il-Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament dwar il-Prodotti għall-Protezzjoni tal-Pjanti (KE) Nru 1107/2009 (2017/2128(INI))

(2019/C 433/23)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li jħassar id-Direttivi tal-Kunsill 79/117/KEE u 91/414/KEE (1),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-23 ta' Frar 2005 dwar il-livelli massimi ta' residwu ta' pestiċidi fi jew fuq ikel u għalf li joriġina minn pjanti u annimali u jemenda d-Direttiva tal-Kunsill 91/414/KEE (2),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1272/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Diċembru 2008 dwar il-klassifikazzjoni, l-ittikkettar u l-imballaġġ tas-sustanzi u t-taħlitiet, li jemenda u jħassar id-Direttivi 67/548/KEE u 1999/45/KE, u li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 (3),

wara li kkunsidra d-Direttiva 2009/128/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta' Ottubru 2009 li tistabbilixxi qafas għal azzjoni Komunitarja biex jinkiseb użu sostenibbli tal-pestiċidi (4),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Frar 2017 dwar pestiċidi b'riskju baxx ta' oriġini bijoloġika (5),

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Ombudsman Ewropew tat-18 ta' Frar 2016 fil-Każ 12/2013/MDC dwar il-prattiki tal-Kummissjoni rigward l-awtorizzazzjoni u t-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti (pestiċidi) (6),

wara li kkunsidra l-Valutazzjoni ta' Implimentazzjoni Ewropea rigward ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 dwar it-tqegħid fis-suq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u l-Annessi rilevanti tiegħu ppubblikati mis-Servizzi ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew (DĠ EPRS) (7) f'April 2018,

wara li kkunsidra s-sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tat-23 ta' Novembru 2016 fil-Kawżi C-673/13 P (il-Kummissjoni vs Stichting Greenpeace Nederland u PAN Europe) u C-442/14 Bayer CropScience vs il-Bord għall-awtorizzazzjoni ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u l-bijoċidi),

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' April 2018 dwar it-trasparenza u s-sostenibbiltà tal-valutazzjoni tar-riskju tal-UE fil-katina alimentari li jemenda r-Regolament (KE) Nru 178/2002 [dwar il-liġi ġenerali dwar l-ikel], id-Direttiva 2001/18/KE [dwar ir-rilaxx intenzjonat fl-ambjent ta' OĠM], ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 [dwar ikel u għalf ĠM], ir-Regolament (KE) Nru 1831/2003 [dwar l-addittivi fl-għalf], ir-Regolament (KE) Nru 2065/2003 [dwar it-taħwir bl-affumikazzjoni], ir-Regolament (KE) Nru 1935/2004 [dwar il-materjali li jiġu f'kuntatt mal-ikel], ir-Regolament (KE) Nru 1331/2008 [dwar il-proċedura ta' awtorizzazzjoni komuni għall-addittivi tal-ikel, l-enżimi tal-ikel u l-aromatizzanti tal-ikel], ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 [dwar il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti] u r-Regolament (UE) Nru 2015/2283 [dwar ikel ġdid] (8),

wara li kkunsidra l-mandat u x-xogħol tal-Kumitat Speċjali tal-Parlament Ewropew dwar il-proċeduri tal-Unjoni għall-awtorizzazzjoni tal-pestiċidi (PEST),

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, kif ukoll l-Artikolu 1(1)(e) u l-Anness 3 għad-deċiżjoni tal-Konferenza tal-Presidenti tat-12 ta' Diċembru 2002 dwar il-proċedura għall-awtorizzazzjoni tat-tfassil tar-rapporti fuq inizjattiva proprja,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0268/2018),

A.

billi l-evalwazzjoni tal-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 (minn hawn 'il quddiem "ir-Regolament") uriet li l-għanijiet ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali u tal-ambjent ma kinux qed jintlaħqu bis-sħiħ u li jista' jsir titjib sabiex jinkisbu l-għanijiet kollha tar-Regolament;

B.

billi l-evalwazzjoni tal-implimentazzjoni tar-Regolament għandha titqies flimkien mal-politika globali tal-UE dwar il-pestiċidi, inklużi r-regoli stabbiliti mid-Direttiva 2009/128/KE [id-Direttiva dwar l-Użu Sostenibbli], ir-Regolament (UE) Nru 528/2012 [ir-Regolament dwar il-Bijoċidi], ir-Regolament (KE) Nru 396/2005 [ir-Regolament dwar il-Livell Massimu ta' Residwi], u r-Regolament (KE) Nru 178/2002 [il-Liġi Ġenerali dwar l-Ikel];

C.

billi l-implimentazzjoni tar-Regolament mhix qed tkun sodisfaċenti u jenħtieġ li tkun konformi mal-politiki relatati tal-UE, inkluż fil-qasam tal-pestiċidi;

D.

billi l-evidenza disponibbli turi li l-implimentazzjoni prattika tat-tliet strumenti ewlenin tar-Regolament – l-approvazzjonijiet, l-awtorizzazzjonijiet u l-infurzar tad-deċiżjonijiet regolatorji – tħalli lok għal titjib u ma tiżgurax it-twettiq sħiħ tal-objettivi tar-Regolament;

E.

billi ċerti dispożizzjonijiet tar-Regolament ma ġew applikati bl-ebda mod mill-Kummissjoni, b'mod partikolari l-Artikolu 25 dwar l-approvazzjoni ta' aġenti protettivi u sinerġisti u l-Artikolu 27 dwar lista negattiva ta' koformulanti mhux aċċettabbli;

F.

billi dispożizzjonijiet ewlenin oħra, bħall-applikazzjoni tal-kriterji limitu għal sustanzi attivi li jkunu interferenti endokrinali, ġew ittardjati b'mod sinifikanti minħabba mġiba illegali mill-Kummissjoni;

G.

billi l-persuni kkonċernati qajmu tħassib dwar l-approċċ tal-evalwazzjoni, kif stabbilit mil-liġi, b'mod partikolari fir-rigward ta' min jenħtieġ li jipproduċi l-istudji xjentifiċi u l-evidenza għall-evalwazzjonijiet tas-sustanza attiva u l-użu tal-approċċ ibbażat fuq il-periklu matul dawk l-evalwazzjonijiet;

H.

billi l-oneru tal-provi jenħtieġ li jibqa' fuq l-applikant, sabiex jiġi żgurat li ma jintefqux flejjes pubbliċi fuq studji li eventwalment jistgħu jibbenefikaw l-interessi privati; billi, fl-istess waqt, trid tiġi żgurata trasparenza f'kull pass tal-proċedura tal-awtorizzazzjoni, f'konformità sħiħa mad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali filwaqt li jrid jiġi żgurat ukoll li madwar l-Unjoni jiġu applikati b'mod konsistenti prinċipji tal-laboratorju tajbin;

I.

billi hemm tħassib assoċjat mal-implimentazzjoni prattika tal-approċċ tal-evalwazzjoni stabbilit; billi, b'mod partikolari, hemm tħassib ewlieni assoċjat mal-armonizzazzjoni mhux kompleta tar-rekwiżiti tad-data u l-metodoloġiji użati li jistgħu jfixklu l-proċess tal-evalwazzjoni;

J.

billi l-prestazzjoni tal-awtoritajiet kompetenti nazzjonali nstabet li hija fattur ewlieni li jinfluwenza l-evalwazzjoni tas-sustanzi attivi; billi hemm differenzi sostanzjali fost l-Istati Membri fir-rigward tal-għarfien espert u l-persunal disponibbli; billi r-Regolament u rekwiżiti legali ta' appoġġ rilevanti mhumiex qed jiġu implimentati b'mod uniformi fl-Istati Membri kollha, u dan in-nuqqas qed ikollu implikazzjonijiet rilevanti għas-saħħa u l-ambjent;

K.

billi t-trasparenza fl-istadji kollha tal-proċedura ta' approvazzjoni jenħtieġ li tittejjeb, u żieda fit-trasparenza jaf tgħin iżżid il-fiduċja tal-pubbliku fis-sistema li tirregola l-prodott għall-protezzjoni tal-pjanti; billi t-trasparenza tal-attivitajiet relatati mal-awtorizzazzjoni tal-awtoritajiet kompetenti ukoll mhijiex sodisfaċenti f'bosta każijiet; billi l-Kummissjoni pproponiet bidliet għal-Liġi Ġenerali dwar l-Ikel, bil-għan li tindirizza t-tħassib relatat mad-data u mal-evidenza mogħtija matul il-proċess tal-evalwazzjoni u żżid it-trasparenza;

L.

billi l-awtorizzazzjoni ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, li sseħħ esklussivament fil-livell nazzjonali, ħafna drabi tiffaċċja dewmien fid-deċiżjonijiet tal-ġestjoni tar-riskju; billi dan, f'xi każijiet, iwassal għal żieda fl-awtorizzazzjonijiet mogħtija mill-Istati Membri taħt deroga, li jagħmlu użu mill-Artikolu 53 tar-Regolament; billi hemm każijiet fejn dawn id-derogi jintużaw kontra l-intenzjoni inizjali tal-leġiżlatur;

M.

billi r-Regolament jintroduċi d-dispożizzjoni li l-ġestjoni integrata tal-organiżmi ta' ħsara (IPM) kellha ssir parti mir-rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni skont ir-regoli ta' kundizzjonalità tal-Politika Agrikola Komuni; billi din għad trid isseħħ;

N.

billi l-evidenza disponibbli turi li din il-parti ta' regolamentazzjoni fil-livell tal-UE ssaħħaħ u żżid il-valur għall-isforzi u l-azzjonijiet nazzjonali;

O.

billi, ħafna drabi, il-kunsiderazzjonijiet serji ta' alternattivi joħorġu biss wara bidla fir-rekwiżiti legali; billi, pereżempju, fil-każ tal-projbizzjoni estiża fuq neonikotinojdi, l-aktar valutazzjoni riċenti (tat-30 ta' Mejju 2018) (9) tissuġġerixxi li jeżistu alternattivi mhux kimiċi faċilment disponibbli għal 78 % tal-użi tan-neonikotinojdi;

P.

billi, mill-31 ta' Mejju 2016 'l hawn ma tressqet l-ebda sustanza attiva ġdida għall-approvazzjoni; billi l-innovazzjoni u l-iżvilupp ta' prodotti ġodda, b'mod partikolari prodotti b'riskju baxx, huma importanti;

Q.

billi d-disponibbiltà ta' pestiċidi falsifikati fis-suq hija kwistjoni ta' tħassib reali; billi l-pestiċidi falsifikati jistgħu jagħmlu ħsara kemm lill-ambjent kif ukoll lill-effikaċja tar-Regolament;

Konklużjonijiet prinċipali

1.

Iqis li l-UE hija l-livell xieraq li fih jenħtieġ li tkompli sseħħ azzjoni regolatorja fil-qasam tal-pestiċidi;

2.

Jinnota li l-miżuri ambjentali mmirati biex jipprevjenu, jillimitaw u jrażżnu l-firxa ta' patoġeni u organiżmi ta' ħsara jridu jibqgħu jkunu l-fokus tal-azzjonijiet attwali u ulterjuri kollha;

3.

Iqis li l-adozzjoni u l-implimentazzjoni tar-Regolament jirrappreżentaw pass sinifikanti 'l quddiem fir-rigward tat-trattament tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fl-UE meta mqabbel mal-passat;

4.

Jenfasizza li jenħtieġ li tingħata attenzjoni speċjali lir-rwol tal-intrapriżi żgħar u medji (SMEs) fl-iżvilupp ta' prodotti ġodda, peress li l-SMEs spiss huma nieqsa mir-riżorsi sostanzjali li huma meħtieġa fil-proċess ta' żvilupp u approvazzjoni ta' sustanzi ġodda;

5.

Jinsab imħasseb mill-fatt li r-Regolament ma ġiex implimentat b'mod effikaċi u li bħala riżultat l-objettivi tiegħu, fir-rigward tal-produzzjoni agrikola u l-innovazzjoni, mhumiex qed jinkisbu fil-prattika; jenfasizza l-fatt li, parzjalment minħabba l-livell baxx ta' innovazzjoni, l-għadd ta' sustanzi attivi fil-pestiċidi qed jonqos;

6.

Ifakkar li hemm ħtieġa sostanzjali għal approċċ integrattiv u li r-Regolament (KE) Nru 1185/2009 dwar l-istatistika li tikkonċerna l-pestiċidi (10) jrid jagħmel parti mill-valutazzjoni u r-riżultati tagħha jintużaw biex jitnaqqsu l-kwantitajiet, u b'hekk jitnaqqsu r-riskji u l-impatt negattiv tagħhom fuq is-saħħa u l-ambjent;

7.

Jinnota li l-objettivi u l-istrumenti tar-Regolament u l-implimentazzjoni tiegħu mhumiex dejjem konformi biżżejjed mal-politiki tal-UE fl-oqsma tal-agrikoltura, is-saħħa, il-benessri tal-annimali, is-sigurtà tal-ikel, il-kwalità tal-ilma, it-tibdil fil-klima, l-użu sostenibbli tal-pestiċidi u l-livelli massimi ta' residwu ta' pestiċidi fl-ikel u l-għalf;

8.

Jinsab imħasseb li l-implimentazzjoni tar-Regolament, b'rabta mal-użu tal-annimali fl-ittestjar għall-identifikazzjoni tal-periklu u l-valutazzjoni tar-riskju, mhijiex konformi mal-prinċipji tas-sostituzzjoni, it-tnaqqis u r-raffinament tad-Direttiva 2010/63/UE dwar l-esperimenti fuq l-annimali, u li l-bijoassaġġ ta' sentejn fuq il-karċinoġeniċità jista' jwassal għal riżultati kontroversjali (11);

9.

Ifakkar li l-prinċipju ta' prekawzjoni huwa prinċipju ġenerali tal-UE fl-Artikolu 191 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u li dan il-prinċipju jara li jiżgura livell għoli ta' protezzjoni tal-ambjent permezz ta' deċiżjonijiet preventivi;

10.

Isib li mhuwiex aċċettabbli li r-rekwiżiti ta' approvazzjoni għal aġenti protettivi u sinerġisti għadhom ma ġewx applikati, bil-kuntrarju tal-Artikolu 25 tar-Regolament;

11.

Isib li mhuwiex aċċettabbli li l-lista negattiva ta' koformulanti għadha ma ġietx adottata, speċjalment wara l-projbizzjoni tal-POE-tallowamines flimkien mal-glifosat, li enfasizzat l-effetti negattivi li jista' jkollhom ċerti koformulanti;

12.

Jieħu nota tal-Evalwazzjoni REFIT tal-Kummissjoni li tinsab għaddejja tar-Regolament (KE) Nru 1107/2009 u tat-tlestija ppjanata tagħha sa Novembru 2018; jemmen li dawn is-sejbiet se jkunu bażi adegwata biex il-koleġiżlaturi jiddiskutu l-iżvilupp futur tar-Regolament;

13.

Jinsab imħasseb dwar iż-żieda kostanti u kontinwa tal-użu u l-każijiet identifikati ta' użu ħażin ta' awtorizzazzjonijiet ta' emerġenza mogħtija skont l-Artikolu 53 f'xi Stati Membri; jinnota li xi Stati Membri jużaw l-Artikolu 53 ħafna aktar minn oħrajn; jinnota l-assistenza teknika mogħtija mill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA), skont l-Artikolu 53(2) tar-Regolament, meta teżamina l-użu tal-awtorizzazzjonijiet ta' emerġenza; jinnota r-riżultati tal-investigazzjoni min-naħa tal-EFSA tal-awtorizzazzjonijiet ta' emerġenza fl-2017 ta' tliet neonikotinojdi, li wrew li filwaqt li xi awtorizzazzjonijiet ta' emerġenza kienu meħtieġa u fil-parametri stabbiliti fil-leġiżlazzjoni, oħrajn ma kinux ġustifikati; iqis li huwa essenzjali li l-Istati Membri jipprovdu d-data meħtieġa biex l-EFSA tkun tista' twettaq il-mandat tagħha b'mod effikaċi;

14.

Jisħaq fuq l-importanza li t-tfassil tal-politika jkun infurmat bi xjenza regolatorja, li tipproduċi evidenza verifikabbli u ripetibbli permezz ta' prinċipji xjentifiċi miftiehma internazzjonalment f'dak li jikkonċerna aspetti bħal-linji gwida, prattiki tajbin tal-laboratorju u riċerka rieżaminata bejn il-pari;

15.

Jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-armonizzazzjoni mhux kompluta tad-data u r-rekwiżiti tal-ittestjar f'ċerti oqsma xjentifiċi twassal għal metodi ta' ħidma ineffiċjenti, nuqqas ta' fiduċja fost l-awtoritajiet nazzjonali, u dewmien fil-proċess ta' awtorizzazzjoni, li jaf jirriżulta f'effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem u tal-annimali, fuq l-ambjent u fuq il-produzzjoni agrikola;

16.

Jiddispjaċih għad-disponibbiltà pubblika limitata ta' informazzjoni dwar il-proċedura ta' evalwazzjoni u ta' awtorizzazzjoni, kif ukoll l-aċċess limitat għal informazzjoni; jiddispjaċih li l-livell ta' trasparenza tal-Istati Membri rapporteur huwa baxx (huwa u jaġixxi fil-qafas tal-proċedura ta' approvazzjoni), jissuġġerixxi li l-aċċessibbiltà u l-faċilità ta' użu għall-utent tal-informazzjoni fl-EFSA jistgħu jitjiebu, u li t-trasparenza fl-istadju tal-ġestjoni tar-riskju tidher li hija nieqsa u hija kkunsidrata wkoll bħala problematika mill-partijiet ikkonċernati; jilqa' l-isforzi li jsiru mill-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA) biex jiżdiedu t-trasparenza u l-faċilità ta' użu għall-utent permezz tas-sit web tagħha u jikkunsidra li dan il-mudell jista' jintuża fil-futur biex tiġi mtejba t-trasparenza;

17.

Jenfasizza li l-kredibbiltà tas-sistema ta' awtorizzazzjoni tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti tiddependi ħafna fuq il-fiduċja tal-pubbliku fl-aġenziji Ewropej, li jipprovdu l-opinjonijiet xjentifiċi li jiffurmaw il-bażi għall-approvazzjoni u għall-ġestjoni tar-riskju; jissottolinja li huwa importanti li jkun hemm trasparenza fil-proċess ta' valutazzjoni xjentifika biex ma tintilifx il-fiduċja tal-pubbliku; jitlob, għaldaqstant, li l-aġenziji rilevanti jiġu ffinanzjati b'mod adegwat u jkollhom il-persunal meħtieġ biex jiżguraw proċess ta' awtorizzazzjoni indipendenti, trasparenti u f'waqtu;; jilqa' wkoll l-isforzi kontinwi tal-EFSA biex ittejjeb is-sistema tagħha bil-għan li tiżgura l-indipendenza u l-ġestjoni ta' kunflitti ta' interess potenzjali, li ġiet imfaħħra mill-Qorti tal-Awdituri bħala l-aktar sistema avvanzata tal-aġenziji li ġew ivverifikati fl-2012, u li ġiet imfaħħra reċentement f'Ġunju 2017; jistieden lill-Kummissjoni tipproponi titjib biex tkompli tissaħħaħ it-trasparenza tal-proċess regolatorju, inkluż dwar l-aċċess għad-data fl-istudji dwar is-sikurezza li ġew ippreżentati mill-produtturi bħala parti mill-applikazzjonijiet tagħhom għall-awtorizzazzjoni fis-suq tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fl-UE; jirrikonoxxi l-ħtieġa li tiġi rriveduta l-proċedura bil-għan li jittejbu l-evalwazzjonijiet, tiżdied l-indipendenza tal-awtoritajiet inkarigati biex iwettqu l-istudji, jiġu evitati kunflitti ta' interess u biex il-proċedura ssir aktar trasparenti;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi katalogu tal-użu fil-livell Ewropew, sabiex ittejjeb l-armonizzazzjoni tar-Regolament;

19.

Jinsab imħasseb li, f'xi każijiet, il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti disponibbli fis-suq u l-applikazzjoni tagħhom mill-utenti mhux neċessarjament jikkonformaw mal-kundizzjonijiet ta' awtorizzazzjoni rilevanti fir-rigward tal-kompożizzjoni u l-użu tagħhom; jenfasizza li meta jkun possibbli, jenħtieġ li l-użu mhux professjonali jkun limitat bil-għan li jitnaqqas l-użu ħażin;

20.

Jissottolinja l-importanza ta' taħriġ kontinwu għall-utenti professjonali biex jiġi żgurat l-użu adattat u xieraq tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti; jikkunsidra d-distinzjoni bejn l-utenti professjonali u dawk dilettanti bħala xierqa; jinnota li l-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti jintużaw fil-kuntest tal-ġonna privati, il-linji ferrovjarji u l-ġonna pubbliċi;

21.

Jiddikjara li d-dritt tal-Istati Membri li jirrifjutaw il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti awtorizzati jibqa' mhux affettwat;

22.

Jenfasizza li r-Regolament jenħtieġ li jirrifletti aħjar il-ħtieġa li jiġu promossi prattiki agrikoli bbażati fuq ġestjoni integrata tal-organiżmi ta' ħsara, fosthom billi jiġi stimulat l-iżvilupp ta' sustanzi b'riskju baxx; jenfasizza li n-nuqqas ta' disponibbiltà ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b'riskju baxx ixekkel l-iżvilupp ta' ġestjoni integrata tal-organiżmi ta' ħsara; jinnota bi tħassib li għaxar sustanzi biss huma approvati bħala prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b'riskju baxx, minn total ta' kważi 500 disponibbli fis-suq tal-UE;

23.

Jenfasizza li l-awtorizzazzjoni u l-promozzjoni ta' pestiċidi b'riskju baxx u mingħajr sustanzi kimiċi hija miżura importanti sabiex tiġi appoġġata l-ġestjoni tal-organiżmi ta' ħsara b'użu baxx tal-pestiċidi; jirrikonoxxi l-ħtieġa għal aktar riċerka dwar dawn il-prodotti, peress li l-kompożizzjoni u l-funzjonament tagħhom huma radikalment differenti minn dawk ta' prodotti konvenzjonali; jissottolinja li dan jinkludi wkoll il-ħtieġa għal aktar għarfien espert fi ħdan l-EFSA u awtoritajiet kompetenti nazzjonali sabiex jiġu evalwati dawn is-sustanzi attivi bijoloġiċi; jisħaq fuq il-punt li l-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti ta' oriġini bijoloġika jenħtieġ li jkunu soġġetti għall-istess evalwazzjonijiet rigorużi bħas-sustanzi l-oħra; f'konformità mar-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Frar 2017 dwar pestiċidi b'riskju baxx ta' oriġini bijoloġika, jistieden lill-Kummissjoni tissottometti proposta leġiżlattiva speċifika li temenda r-Regolament (KE) Nru 1107/2009, barra r-reviżjoni ġenerali b'rabta mal-inizjattiva REFIT, bil-ħsieb li jiġi stabbilit proċess mgħaġġel ta' evalwazzjoni, awtorizzazzjoni u reġistrazzjoni għall-pestiċidi b'riskju baxx;

24.

Jemmen li r-Regolament (KE) Nru 1107/2009 jenħtieġ li jiġi emendat ukoll sabiex iqis is-sustanzi li mhumiex ikkunsidrati bħala prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti u li, meta jintużaw għall-protezzjoni tal-pjanti, dawn jiġu rregolati mir-Regolament; jinnota li dawn is-sustanzi joffru alternattivi interessanti f'termini ta' metodi ta' produzzjoni integrata u xi prodotti ta' bijokontroll;

25.

Jenfasizza li jenħtieġ li jingħataw attenzjoni speċjali u appoġġ lill-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti għal użi minuri, għaliex bħalissa hemm inċentiv ekonomiku baxx biex il-kumpaniji jiżviluppaw tali prodotti; jilqa' l-istabbiliment tal-Faċilità għall-Koordinazzjoni tal-Użi Minuri bħala forum biex tittejjeb il-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri, l-organizzazzjonijiet tal-kultivaturi u l-industrija biex jiżviluppaw soluzzjonijiet għal użi minuri;

26.

Jenfasizza li ħafna prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti awtorizzati ma ġewx evalwati skont standards tal-UE għal aktar minn 15-il sena, bħala konsegwenza ta' dewmien fil-proċeduri ta' awtorizzazzjoni;

27.

Jenfasizza l-importanza li jinħoloq qafas regolatorju favur l-innovazzjoni, li jippermetti s-sostituzzjoni ta' kimika aktar qadima bi prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti ġodda u aħjar; jissottolinja l-importanza tad-disponibbiltà ta' firxa wiesgħa ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti b'modi differenti ta' azzjoni bil-għan li jiġi evitat l-iżvilupp ta' reżistenzi u tinżamm l-effikaċja tal-applikazzjoni tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti;

28.

Jinsab imħasseb li l-armonizzazzjoni ta' linji gwida għadha mhijiex konsolidata;

29.

Jenfasizza li linji gwida neqsin jew mhux kompleti huma nuqqasijiet serji li għandhom konsegwenzi negattivi għall-implimentazzjoni tar-Regolament u għaldaqstant għall-ksib tal-objettivi tiegħu;

30.

Jenfasizza li d-dokumenti ta' gwida disponibbli mhumiex legalment vinkolanti, li joħolqu inċertezza regolatorja għall-applikanti u jitfgħu dubju fuq ir-riżultati tal-evalwazzjonijiet imwettqa fil-qafas tal-proċeduri ta' approvazzjoni;

31.

Jilqa' l-kunċett tas-sistema żonali u l-għan tagħha li tiffaċilita l-awtorizzazzjoni effiċjenti tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti; jikkunsidra l-proċedura ta' rikonoxximent reċiproku bħala essenzjali biex il-piż tax-xogħol jinqasam u l-iskadenzi jiġu rispettati; jiddispjaċih dwar il-problemi ta' implimentazzjoni assoċjati mal-prinċipju ta' rikonoxximent reċiproku; jistieden lill-Kummissjoni taħdem mal-Istati Membri biex jittejjeb il-funzjonament tas-sistema żonali; jissottolinja li l-implimentazzjoni sħiħa tal-leġiżlazzjoni eżistenti jenħtieġ li jkollha l-għan li tevita xogħol doppju u li tagħmel sustanzi ġodda disponibbli lill-bdiewa mingħajr dewmien żejjed;

32.

Jenfasizza l-ħtieġa biex jinqasam l-għarfien u jinkisbu ħiliet fir-rigward ta' alternattivi għal pestiċidi kimiċi u għall-IPM, inkluż is-sejbien tal-aħjar newba tal-għelejjel għas-sitwazzjonijiet klimatiċi u fis-suq tal-bdiewa; jinnota wkoll li dan diġà ġie previst fir-regolament orizzontali tal-PAK, b'mod partikolari wkoll fis-Servizzi ta' Konsulenza għall-Azjendi Agrikoli ffinanzjati taħt l-iżvilupp rurali;

33.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-għadd żgħir ta' sustanzi ġodda li ġew approvati; jisħaq fuq l-importanza ta' sett ta' għodod xieraq ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti għall-bdiewa bil-għan li jassiguraw il-provvista tal-ikel tal-UE;

34.

Jesprimi t-tħassib tiegħu li f'dibattiti riċenti, is-sistema ta' evalwazzjoni bbażata fuq ix-xjenza attwali tal-UE għall-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti qed tiġi dejjem aktar ikkontestata; jenfasizza l-importanza li tinżamm u tkompli tissaħħaħ sistema li tkun xjentifikament robusta, oġġettiva, u bbażata fuq evidenza evalwata bejn il-pari, miksuba minn approċċ xjentifiku miftuħ, indipendenti u multidixxiplinari biex tiġi awtorizzata kwalunkwe sustanza attiva, f'konformità mal-prinċipji ta' analiżi ta' riskju tal-UE u l-prinċipju ta' prekawzjoni kif stabbiliti fil-Liġi Ġenerali dwar l-Ikel; jinsisti li l-proċedura għall-approvazzjoni mill-ġdid tas-sustanzi attivi trid tqis l-użu prattiku tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, kif ukoll il-progress xjentifiku u teknoloġiku f'dan il-qasam; jinnota li l-kumplessitajiet fis-sistema ta' evalwazzjoni u awtorizzazzjoni attwali jwasslu biex jinqabżu l-iskadenzi u dan jista' jfisser li s-sistema sħiħa ma tistax taħdem kif suppost; jisħaq, għaldaqstant, fuq il-ħtieġa li s-sistema tiġi rriveduta u ssimplifikata;

35.

Jenfasizza l-iżbilanċ fl-għadd ta' applikazzjonijiet bejn xi Stati Membri tal-istess żona li huma ta' daqs simili u li għandhom kundizzjonijiet agrikoli simili;

36.

Iqis li l-prodotti importati minn barra l-UE, li ġew ikkultivati permezz ta' prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti għandhom ikunu soġġetti għall-istess kriterji stretti bħal dawk li jiġu prodotti fl-UE; jinsab imħasseb li l-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti mhux irreġistrati fl-UE jistgħu jintużaw fil-produzzjoni ta' prodotti importati;

Rakkomandazzjonijiet

37.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw implimentazzjoni effikaċi tar-Regolament fir-rigward tar-rwoli speċifiċi tagħhom fil-proċeduri ta' approvazzjoni u awtorizzazzjoni;

38.

Jistieden lill-Istati Membri jtejbu n-nuqqas ta' persunal serju u kroniku tal-awtoritajiet kompetenti nazzjonali li jwassal għal dewmien fl-istadju tal-identifikazzjoni tal-periklu u fil-valutazzjoni tar-riskju inizjali li jsiru mill-Istati Membri;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-estensjoni proċedurali tal-perjodu ta' approvazzjoni għat-tul tal-proċedura, skont l-Artikolu 17 tar-Regolament, mhijiex ser tintuża għal sustanzi attivi li huma mutaġeniċi, karċinoġeniċi u tossiċi għar-riproduzzjoni, u li għaldaqstant jaqgħu taħt il-kategorija 1A jew 1B, jew sustanzi attivi li għandhom karatteristiċi li jfixklu s-sistema endokrinali u jagħmlu ħsara lill-bniedem u lill-annimali, kif attwalment hu l-każ tas-sustanzi bħall-flumjoksażina, it-tijakloprid, il-klorotoluron u d-dimossistrobin (12)

40.

L-użu ta' sustanzi attivi li huma mutaġeniċi, karċinoġeniċi u tossiċi għar-riproduzzjoni, u li għaldaqstant jaqgħu taħt il-kategorija 1A jew 1B, jew sustanzi attivi li għandhom karatteristiċi li jfixklu s-sistema endokrinali u jagħmlu ħsara lill-bniedem u lill-annimali, li diġà ngħataw estensjoni proċedurali waħda jew aktar tal-perjodu ta' approvazzjoni, skont l-Artikolu 17, irid jiġi pprojbit minnufih;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jirrikonoxxu li l-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem u tal-annimali u tal-ambjent huma għanijiet ewlenin tal-leġiżlazzjoni, filwaqt li jtejbu l-produzzjoni agrikola u jissalvagwardjaw il-kompetittività tas-settur agrikolu;

42.

Jistieden lill-industrija tipprovdi d-data u l-istudji xjentifiċi kollha f'format elettroniku uniformi u li jinqara mill-magni lill-Istati Membri Rapporteur u lill-aġenziji tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa mudell armonizzat għall-inputs tad-data kif ukoll biex jiġi ffaċilitat skambju tad-data aktar faċli bejn l-Istati Membri fl-istadji kollha tal-proċess; jirrikonoxxi li din id-data trid tiġi mmaniġġjata fi ħdan il-parametri tal-liġijiet dwar il-protezzjoni tad-data u l-proprjetà intellettwali tal-UE;

43.

Jistieden lill-Istati Membri japplikaw b'mod strett l-Artikolu 9 tar-Regolament dwar l-ammissibbiltà tal-applikazzjonijiet u jaċċettaw biss applikazzjonijiet kompleti għall-valutazzjoni tas-sustanza attiva;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw applikazzjoni sħiħa u uniformi tal-kriterji limitu ta' periklu, wara gwida armonizzata eżistenti, u biex jiżguraw li s-sustanzi jiġu vvalutati għar-riskju tagħhom biss jekk ikun hemm evidenza li ma jippreżentawx proprjetajiet (limitu) perikolużi, kif meħtieġ mir-Regolament;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni biex finalment timplimenta d-dispożizzjonijiet dwar il-koformulanti, l-aġenti protettivi u s-sinerġisti, tistabbilixxi lista ta' koformulanti li mhumiex aċċettabbli u regoli sabiex l-aġenti protettivi u s-sinerġisti jiġu ttestjati fil-livell tal-UE, u tiżgura li dawk is-sustanzi kimiċi biss li jikkonformaw mal-kriterji ta' approvazzjoni tal-UE jkunu jistgħu jiġu kummerċjalizzati;

46.

Jilqa' l-interpretazzjoni tal-Kummissjoni tal-prinċipju ta' prekawzjoni, kif espress fl-evalwazzjoni REFIT tal-Liġi Ġenerali dwar l-Ikel (13), b'mod partikolari li dan mhuwiex alternattiva għal approċċ ta' ġestjoni tar-riskju, iżda minflok forma partikolari ta' ġestjoni tar-riskju; ifakkar li din l-opinjoni hija appoġġata wkoll minn deċiżjonijiet tal-qrati tal-UE (14);

47.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex meta jaġixxu bħala amministraturi tar-riskju fil-proċeduri ta' approvazzjoni u ta' awtorizzazzjoni, japplikaw kif xieraq il-prinċipju ta' prekawzjoni u biex jagħtu attenzjoni partikolari lill-protezzjoni tal-gruppi vulnerabbli kif definit fl-Artikolu 3(14) tar-Regolament;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-aġenziji u lill-awtoritajiet kompetenti jirrevedu u jtejbu l-komunikazzjoni tagħhom dwar il-proċeduri ta' valutazzjoni tar-riskju u d-deċiżjonijiet tal-ġestjoni tar-riskju sabiex titjieb il-fiduċja pubblika fis-sistema tal-awtorizzazzjoni;

49.

Jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw aħjar il-proċeduri ta' awtorizzazzjoni fil-livell nazzjonali, sabiex jiġu limitati d-derogi u l-estensjonijiet mogħtija skont l-Artikolu 53 tar-Regolament f'sitwazzjonijiet ta' emerġenza reali; jistieden lill-Kummissjoni tuża bis-sħiħ id-drittijiet ta' kontroll tagħha skont l-Artikolu 53(2) u (3); ikompli jistieden lill-Istati Membri biex jikkonformaw bis-sħiħ mal-obbligu li jinfurmaw lill-Istati Membri l-oħra u lill-Kummissjoni stabbilit fl-Artikolu 53(1), b'mod partikolari fir-rigward ta' kwalunkwe miżura li tittieħed sabiex tiġi żgurata s-sigurtà tal-utenti, il-gruppi vulnerabbli u l-konsumaturi;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni tiffinalizza metodi biex tiddetermina meta jenħtieġ li jiġu applikati ċerti derogi, b'mod partikolari fir-rigward ta' "esponiment negliġibbli"jew "ħsara serja għas-saħħa tal-pjanti", mingħajr ma tinbidel l-ittra jew l-ispirtu tal-liġi; iwissi lill-Kummissjoni li kwalunkwe interpretazzjoni mill-ġdid tat-terminu "esponiment negliġibbli"bħala "riskju negliġibbli"tmur kontra l-ittra u l-ispirtu tal-liġi;

51.

Jitlob aktar investiment min-naħa tal-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jinċentivaw inizjattivi ta' riċerka dwar sustanzi attivi, inklużi sustanzi bijoloġiċi ta' riskju baxx, u prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fl-ambitu ta' Orizzont Ewropa u l-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027; jissottolinja l-importanza ta' qafas regolatorju dwar il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti fil-livell tal-UE, li jipproteġi l-ambjent u s-saħħa tal-bniedem, u jistimula wkoll ir-riċerka u l-innovazzjoni sabiex jiġu żviluppati prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti effikaċi u siguri filwaqt li jiġu żgurati prattika agrikola sostenibbli u ġestjoni integrata tal-organiżmi ta' ħsara; jenfasizza li hija meħtieġa varjetà wiesgħa ta' għodod siguri u effikaċi biex tiġi protetta s-saħħa tal-pjanti; jenfasizza l-potenzjal li t-tekniki ta' biedja ta' preċiżjoni u l-innovazzjoni teknoloġika jista' jkollhom biex jgħinu lill-bdiewa Ewropej itejbu kemm jistgħu l-kontroll tal-organiżmi ta' ħsara b'mod aktar immirat u sostenibbli;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni tillimita b'mod strett l-użu tal-proċedura ta' data konfermatorja għall-iskop tagħha kif stabbilit fl-Artikolu 6(f) tar-Regolament, jiġifieri fejn jiġu stabbiliti rekwiżiti ġodda matul il-proċess tal-evalwazzjoni jew bħala riżultat ta' għarfien xjentifiku u tekniku ġdid; jisħaq fuq il-punt li d-dossiers kompluti huma importanti għall-approvazzjonijiet tas-sustanzi attivi; jiddispjaċih li l-proċedura ta' deroga permezz ta' data konfermatorja wasslet biex ċerti prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti li kieku kienu jiġu pprojbit baqgħu fis-suq għal perjodu ta' żmien estiż;

53.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu t-trasparenza globali tal-proċeduri, fosthom billi jipprovdu minuti dettaljati dwar id-diskussjonijiet tal-komitoloġija u l-pożizzjonijiet rispettivi, b'mod partikolari billi jispjegaw u jiġġustifikaw id-deċiżjonijiet tal-Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, l-Ikel u l-Għalf (Kumitat PAFF);

54.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw koerenza aħjar tar-Regolament u l-implimentazzjoni tiegħu ma' leġiżlazzjoni u politiki relatati tal-UE, b'mod partikolari mad-Direttiva dwar l-Użu Sostenibbli tal-Pestiċidi, u jipprovdu inċentivi, inkluż li jagħmlu biżżejjed riżorsi disponibbli, li fuq perjodu ta' żmien qasir jippromwovu u jistimulaw l-iżvilupp u l-użu ta' alternattivi siguri u mhux tossiċi għall-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti; jinnota li l-qafas regolatorju ma kienx kapaċi jqis l-impatti inevitabbli fuq l-ispeċijiet mhux fil-mira, primarjament fuq iż-żunżan u pollinaturi oħra u insetti oħra ta' benefiċċju għall-biedja, bħallikieku kienu predaturi ta' organiżmi ta' ħsara; jinnota l-istudju xjentifiku riċenti li jenfasizza l-"insett Armageddon", li minħabba fih 75 % tal-insetti bil-ġwienaħ saru estinti fil-Ġermanja kollha, anki fir-riżervi naturali fejn ma ntuża l-ebda pestiċida għall-agrikoltura; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw koerenza tal-PAK mal-leġiżlazzjoni dwar il-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti, b'mod partikolari billi jirrispettaw l-obbligi skont ir-Regolament (KE) Nru 1107/2009 u d-Direttiva 2009/128/KE dwar il-lista ta' rekwiżiti statutorji ta' ġestjoni (SMR 12 u SMR 13), kif propost mill-Kummissjoni fil-proposta għal Regolament dwar il-Pjanijiet Strateġiċi tal-PAK (15);

55.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw infurzar effikaċi tar-Regolament, b'mod speċjali fir-rigward tal-kontrolli tal-prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti kummerċjalizzati fl-UE, irrispettivament minn jekk ġewx prodotti fl-UE jew importati minn pajjiżi terzi;

o

o o

56.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 309, 24.11.2009, p. 1.

(2)  ĠU L 70, 16.03.2005, p. 1.

(3)  ĠU L 353, 31.12.2008, p. 1.

(4)  ĠU L 309, 24.11.2009, p. 71.

(5)  Testi adottati, P8_TA(2017)0042.

(6)  https://www.ombudsman.europa.eu/en/decision/en/64069

(7)  http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2018/615668/EPRS_STU(2018)615668_EN.pdf

(8)  COM(2018)0179.

(9)  ANSES - Agence nationale de sécurité sanitaire de l'alimentation, de l'environnement et du travail (Franza) - Konklużjonijiet, 2018.

(10)  ĠU L 324, 10.12.2009, p. 1.

(11)  Sors: Abbażi tal-informazzjoni u l-konklużjonijiet tal-Valutazzjoni tal-Implimentazzjoni Ewropea, Studju ta' EPRS April 2018, p. 36 & II-33.

(12)  Sors: https://www.foodwatch.org/fileadmin/foodwatch.nl/Onze_campagnes/Schadelijke_stoffen/Documents/Rapport_foodwatch_Ten_minste_onhoudbaar_tot.pdf

(13)  SWD(2018)0038.

(14)  Pereżempju, is-Sentenza tal-Qorti Ġenerali tad-9 ta' Settembru 2011, Franza vs il-Kummissjoni, T-257/07, ECLI:EU:T:2011:444.

(15)  Proposta għal Regolament dwar il-Pjanijiet Strateġiċi tal-PAK - COM(2018)0392.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/191


P8_TA(2018)0357

Il-kwalità dupliċi tal-prodotti fis-Suq Uniku

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-kwalità dupliċi tal-prodotti fis-suq uniku (2018/2008(INI))

(2019/C 433/24)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra d-Direttiva 2005/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2005 dwar prattiċi kummerċjali żleali fin-negozju mal-konsumatur fis-suq intern li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 84/450/KEE, id-Direttivi 97/7/KE, 98/27/KE u 2002/65/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, u r-Regolament (KE) Nru 2006/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) 2017/2394 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2017 dwar il-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali responsabbli għall-infurzar tal-liġijiet tal-protezzjoni tal-konsumaturi u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 2006/2004 (2),

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1169/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2011 dwar l-għoti ta' informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi, li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 1924/2006 u (KE) Nru 1925/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li jħassar id-Direttiva tal-Kummissjoni 87/250/KEE, id-Direttiva tal-Kunsill 90/496/KEE, id-Direttiva tal-Kummissjoni 1999/10/KE, id-Direttiva 2000/13/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, id-Direttivi tal-Kummissjoni 2002/67/KE u 2008/5/KE u r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 608/2004 (3),

wara li kkunsidra l-Avviż tal-Kummissjoni tas-26 ta' Settembru 2017 bit-titolu "L-applikazzjoni tal-liġi dwar il-protezzjoni tal-konsumatur u l-ikel minħabba kwistjonijiet ta' differenzi fil-kwalità tal-istess prodotti – Il-każ speċifiku tal-ikel",

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-25 ta' Mejju 2016 dwar gwida għall-implimentazzjoni/applikazzjoni tad-Direttiva 2005/29/KE dwar prattiċi kummerċjali żleali (SWD(2016)0163),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-25 ta' Mejju 2016 dwar approċċ komprensiv għall-istimolu ta' kummerċ elettroniku transfruntier għaċ-ċittadini u n-negozji tal-Ewropa (COM(2016)0320),

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-24 ta' Ottubru 2017 bit-titolu "Il-Programm ta' Ħidma tal-Kummissjoni għall-2018: Aġenda għal Ewropa aktar magħquda, aktar b'saħħitha u aktar demokratika"(COM(2017)0650),

wara li kkunsidra d-diskors tal-President Jean-Claude Juncker dwar l-Istat tal-Unjoni tat-13 ta' Settembru 2017,

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-President tal-Kunsill Ewropew tad-9 ta' Marzu 2017, u b'mod partikolari l-paragrafu 3 tiegħu,

wara li kkunsidra l-eżitu tat-3 524 laqgħa tal-Kunsill Agrikoltura u Sajd tas-6 ta' Marzu 2017,

wara li kkunsidra l-minuti tal-2 203 laqgħa tal-Kummissjoni tat-8 ta' Marzu 2017,

wara li kkunsidra l-briefing maħruġ mid-Dipartiment Tematiku A tiegħu f'Jannar 2012 dwar prattiki tal-imballaġġ qarrieqa,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar aġenda ġdida għall-Politika Ewropea tal-Konsumatur (4),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 ta' Mejju 2012 dwar strateġija għat-tisħiħ tad-drittijiet tal-konsumaturi vulnerabbli (5), b'mod partikolari l-paragrafu 6 tagħha,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Frar 2014 dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2005/29/KE dwar Prattiki Kummerċjali Żleali (6),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-7 ta' Ġunju 2016 dwar prattiki kummerċjali inġusti fil-katina tal-provvista tal-ikel (7),

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Jannar 2016 dwar ir-Rapport Annwali dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni tal-UE (8), b'mod partikolari l-paragrafu 14 tagħha,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta' Frar 2017 dwar ir-rapport annwali dwar il-politika tal-kompetizzjoni tal-UE (9), b'mod partikolari l-paragrafu 178 tagħha,

wara li kkunsidra l-interpellanza maġġuri tiegħu tal-15 ta' Marzu 2017 dwar id-differenzi fid-dikjarazzjonijiet, il-kompożizzjoni u t-togħma tal-prodotti fis-swieq Ċentrali/tal-Lvant u tal-Punent tal-UE (10),

wara li kkunsidra l-briefing tas-Servizz ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew ta' Ġunju 2017 bit-titolu "Dual quality of branded food products: Addressing a possible east-west divide"(Il-kwalità dupliċi ta' prodotti tal-ikel tad-ditta: nindirizzaw il-possibbiltà ta' distakk bejn il-Lvant u l-Punent),

wara li kkunsidra l-istħarriġ dwar l-ikel u l-konsumaturi Ċeki mwettaq mill-Awtorità Ċeka tal-Ispezzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura fi Frar 2016,

wara li kkunsidra l-istudju speċjali dwar il-kwistjoni tal-kwalità dupliċi u l-kompożizzjoni tal-prodotti kkummerċjalizzati fis-suq uniku tal-Unjoni Ewropea mill-perspettiva tal-liġi tal-ħarsien tal-konsumatur (b'mod partikolari l-prattiki kummerċjali żleali), id-dritt tal-kompetizzjoni (speċjalment il-kompetizzjoni inġusta) u d-drittijiet tal-proprjetà industrijali, maħruġ mill-Fakultà tal-Liġi tal-Università ta' Palacký, Olomuc, fl-2017,

wara li kkunsidra d-diversi stħarriġiet, studji u testijiet imwettqa f'dawn l-aħħar snin mill-awtoritajiet tal-ispezzjoni tal-ikel f'ħafna Stati Membri fl-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant,

wara li kkunsidra r-rapport ta' Nielsen ta' Novembru 2014 dwar l-istat tat-tikketta privata madwar id-dinja,

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' April 2018 dwar Patt Ġdid għall-Konsumaturi (COM(2018)0183),

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' April 2018 dwar infurzar aħjar u mmodernizzar tar-regoli tal-UE dwar il-protezzjoni tal-konsumatur (COM(2018)0185),

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Jannar 2002 li jistabilixxi l-prinċipji ġenerali u l-ħtiġijiet tal-liġi dwar l-ikel, li jistabilixxi l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel u jistabilixxi l-proċeduri fi kwistjonijiet ta' sigurtà tal-ikel (11),

wara li kkunsidra l-Artikolu 17(2) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea dwar il-protezzjoni tal-proprjetà intellettwali,

wara li kkunsidra l-ittra konġunta tar-Repubblika tal-Kroazja, ir-Repubblika Ċeka, l-Ungerija, il-Litwanja, ir-Repubblika tal-Polonja u r-Repubblika Slovakka tat-23 ta' Marzu 2018 lill-Kummissjoni dwar il-kwistjoni tal-kwalità dupliċi tal-prodotti fil-kuntest tal-Patt Ġdid għall-Konsumaturi,

wara li kkunsidra r-riżultati tal-istudji komparattivi mwettqa mill-awtoritajiet u l-organizzazzjonijiet tal-protezzjoni tal-konsumatur f'diversi Stati Membri tal-UE,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni biex tiġi aġġornata d-Direttiva 2005/29/KE dwar prattiċi kummerċjali żleali (UCPD) sabiex ikun espliċitu li l-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jivvalutaw u jindirizzaw prattiċi kummerċjali żleali li jinvolvu l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti bħala identiċi f'diversi pajjiżi tal-UE, meta l-kompożizzjoni jew il-karatteristiċi tagħhom ikunu differenti b'mod sinifikanti,

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0267/2018),

A.

billi meta jippromwovu, ibigħu jew ifornu prodotti, il-kumpaniji għandhom jipprovdu lill-konsumaturi informazzjoni preċiża u faċli biex tinftiehem dwar il-kompożizzjoni eżatta tal-prodott, inkluż fir-rigward ta' prodotti u riċetti lokali, sabiex ikunu jistgħu jieħdu deċiżjoni ta' akkwist infurmata;

B.

billi prinċipju ewlieni għad-ditti għandu jkun li l-konsumaturi jkollhom fiduċja fil-kompożizzjoni, il-valur u l-kwalità ta' prodott; billi huwa d-dmir tal-manifatturi, għalhekk, li jassiguraw li dawn l-aspettattivi jintlaħqu;

C.

billi l-konsumaturi mhumiex konxji li prodotti tal-istess marka u bl-istess imballaġġ jiġu aġġustati għall-preferenzi u l-gosti lokali, u billi d-differenza fil-kwalità tal-prodotti tqajjem tħassib dwar il-fatt li xi Stati Membri jiġu trattati b'mod differenti minn oħrajn; billi l-Unjoni Ewropea diġà żviluppat tikketti bil-għan li tissodisfa l-aspettattivi speċifiċi tal-konsumaturi u biex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tal-produzzjoni rikonoxxuti bl-użu ta' indikazzjonijiet tal-kwalità;

D.

billi d-Direttiva 2005/29/KE dwar prattiċi kummerċjali żleali (UCPD) hija l-għodda leġiżlattiva ewlenija tal-Unjoni sabiex din tiżgura li l-konsumaturi ma jiġux esposti għal reklamar qarrieqi u prattiki żleali oħra fi tranżazzjonijiet min-negozju għall-konsumatur, inkluża l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti li jkollhom marka identika b'tali mod li tista' twassal biex tqarraq bil-konsumaturi;

E.

billi fid-Direttiva UCPD il-prattiki kummerċjali żleali jistgħu jiġu fformulati b'tali mod li jkunu pprojbiti f'kull ċirkustanza jew f'ċerti ċirkustanzi biss; billi skont il-konklużjonijiet tal-Kummissjoni, l-inklużjoni ta' prattika fil-lista tal-Anness I għall-UCPD, fejn xieraq, iwassal għal ċertezza legali akbar u b'hekk għal kompetizzjoni aktar ġusta fost il-produtturi fis-suq;

F.

billi l-konsumaturi jagħmlu assoċjazzjoni bejn il-marka, il-prodott u l-kwalità u għalhekk jistennew li prodotti tal-istess marka u/jew li huma identiċi fl-apparenza jkunu bl-istess mod identiċi wkoll fil-kwalità, kemm jekk jinbiegħu f'pajjiżhom stess kif ukoll jekk jinbiegħu fi Stat Membru ieħor;

G.

billi l-konsumaturi jagħmlu wkoll assoċjazzjoni bejn il-marka u t-tikketta jew l-imballaġġ ta' prodott agrikolu jew alimentari u l-kwalità, u minħabba f'hekk jistennew li prodotti tal-istess marka li jkunu kkummerċjalizzati bl-istess tikketta jew li jkunu identiċi fl-apparenza għandhom ikunu bl-istess mod identiċi kemm fil-kwalità kif ukoll fil-kompożizzjoni, kemm jekk jinbiegħu f'pajjiżhom stess kif ukoll jekk jinbiegħu fi Stat Membru ieħor; billi l-bdiewa kollha fl-Unjoni Ewropea jipproduċu prodotti bl-istess standards għoljin, u l-konsumaturi jistennew li din l-uniformità ta' kwalità tiġi estiża għal prodotti oħra fil-katina tal-ikel, irrispettivament mill-ġurisdizzjoni li jgħixu fiha;

H.

billi ċ-ċittadini kollha tal-UE jistħoqqilhom trattament ugwali fir-rigward tal-prodotti tal-ikel u dawk mhux tal-ikel mibjugħa fis-suq uniku;

I.

billi l-prattiki żleali f'dan ir-rigward iridu jiġu eliminati bil-għan li l-konsumaturi ma jiġux imqarrqa, u billi sinerġija b'saħħitha fil-livell tal-UE biss tista' ssolvi din il-kwistjoni transfruntiera;

J.

billi sabiex prattika kummerċjali titqies żleali skont il-UCPD, l-Istati Membri jridu jwettqu valutazzjoni każ b'każ, ħlief fil-każ tal-prattiki elenkati fl-Anness I;

K.

billi l-President Juncker, fid-diskors tiegħu dwar l-Istat tal-Unjoni 2017, saħaq li mhuwiex aċċettabbli li f'xi partijiet tal-Ewropa qed jinbiegħ lin-nies ikel ta' kwalità aktar baxxa minn dik f'pajjiżi oħra, minkejja li l-imballaġġ u l-marka jkunu identiċi;

L.

billi dehru differenzi sostanzjali fl-implimentazzjoni tal-UCPD minn Stat Membru għal ieħor, filwaqt li l-approċċi metodoloġiċi u l-effikaċja tal-implimentazzjoni kif ukoll l-infurzar tad-direttiva jvarjaw b'mod sinifikanti fost l-Istati Membri;

M.

billi ħafna drabi l-marka għandha l-aktar rwol importanti fid-deċiżjonijiet dwar il-valur ta' prodott;

N.

billi qafas imsaħħaħ u aktar effiċjenti ta' kooperazzjoni fl-infurzar tal-leġiżlazzjoni jippromwovi l-fiduċja tal-konsumatur u jnaqqas il-ħsara lill-konsumatur;

O.

billi l-konsumaturi kollha fl-UE għandhom l-istess drittijiet, u billi l-analiżijiet juru li ċerti produtturi u manifatturi biegħu prodotti bi standards ta' kwalità differenti taħt l-istess marka u b'apparenza identika qarrieqa, u ċerti prodotti f'xi pajjiżi kien fihom kwantità iżgħar tal-ingredjent ewlieni jew ingredjenti ta' kwalità aktar baxxa minflok ingredjenti ta' kwalità ogħla; billi din il-problema hija aktar mifruxa fl-Istati Membri li ssieħbu mal-UE mill-2004 'l hawn; billi l-analiżijiet sabu każijiet fejn l-istess prodotti jew dawk b'apparenza identika qarrieqa u ta' kwalità aktar baxxa jew b'togħma, konsistenza jew karatteristiċi sensorjali differenti kienu qed jinbiegħu bi prezzijiet li jvarjaw b'mod konsiderevoli minn pajjiż għal ieħor; billi anke jekk dan ma jiksirx il-prinċipji tal-ekonomija orjentata lejn is-suq jew ir-regoli attwali dwar it-tikkettar jew liġijiet oħrajn dwar l-ikel, xorta huwa abbuż tal-identità tal-marka u għaldaqstant jostakola l-prinċipju li l-konsumaturi kollha jiġu ttrattati b'mod ugwali;

P.

billi kien hemm każijiet ta' differenzi sostanzjali fi prodotti bħal ikel tat-trabi, u dan ipoġġi f'dubju l-prinċipji u dak li jsostnu l-manifatturi, jiġifieri li huma qed jaġġustaw il-prodotti tagħhom biex jissodisfaw il-preferenzi lokali; billi xi konklużjonijiet mil-laboratorji jikkonfermaw li prodotti ta' kwalità aktar baxxa jaf ikun fihom taħlitiet ta' ingredjenti li huma anqas tajba għas-saħħa, u għaldaqstant imorru kontra l-prinċipju ta' trattament ugwali tal-konsumaturi kollha; billi xi rappreżentanti tal-produtturi u l-manifatturi qablu li jemendaw ir-riċetti tal-prodotti tagħhom f'xi pajjiżi sabiex jiġu offruti prodotti identiċi fis-suq uniku kollu;

Q.

billi dawn il-prattiki inaċċettabbli qed jitwettqu minn kumpaniji multinazzjonali agroalimentari magħrufa sew bil-għan li jimmassimizzaw il-marġni tal-profitt tagħhom billi jisfruttaw id-differenzi fil-kapaċità tal-akkwist minn Stati Membru għal ieħor;

R.

billi fil-proposta dwar Patt Ġdid għall-Konsumaturi, li tipproponi reviżjoni mmirata tad-direttivi tal-konsumatur tal-UE li ssegwi l-Kontroll tal-Idoneità tal-liġijiet dwar il-konsumatur u l-kummerċjalizzazzjoni tal-UE, il-Kummissjoni ssuġġeriet li l-UCPD tiġi aġġornata sabiex ikun ċar li l-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jivvalutaw u jindirizzaw il-prattiki kummerċjali qarrieqa li jinvolvu l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti bħala identiċi f'diversi Stati Membri, meta l-kompożizzjoni jew il-karatteristiċi tagħhom ikunu konsiderevolment differenti;

S.

billi filwaqt li l-konsumaturi m'għandhomx jiġu żgwidati, id-divrenzjar u l-innovazzjoni tal-prodott m'għandhomx jiġu ristretti bħala tali;

T.

billi s-suq uniku ġab benefiċċji kbar lill-operaturi fil-katina tal-provvista tal-ikel, u billi l-kummerċ tal-ikel għandu dimensjoni transfruntiera dejjem aktar sinifikanti u huwa ta' importanza partikolari għall-funzjonament tas-suq uniku;

U.

billi sabiex jitgawdew bis-sħiħ il-benefiċċji tas-suq intern, hu kruċjali li l-leġiżlazzjoni eżistenti tal-UE dwar l-ikel u l-konsumatur tiġi applikata aħjar biex jiġu identifikati u indirizzati standards dupliċi mhux ġustifikati, u b'hekk il-konsumaturi jiġu protetti minn informazzjoni u prattiki kummerċjali qarrieqa;

V.

billi teżisti ħtieġa kontinwa li r-rwol tal-assoċjazzjonijiet tal-konsumatur jissaħħaħ f'dan ir-rigward; billi l-assoċċjazzjonijiet tal-konsumatur għandhom rwol uniku biex jizguraw il-fiduċja tal-konsumatur u għandhom ikomplu jiġu sostnuti permezz ta' miżuri legali u ekonomiċi addizzjonali u bit-tisħiħ tal-kapaċitajiet;

W.

billi d-differenzi li ntwera li jeżistu fl-ingredjenti fi prodotti komparabbli jistgħu, fuq terminu twil, joħolqu riskju għas-saħħa tal-konsumaturi, partikolarment fil-każ ta' konsumaturi vulnerabbli bħat-tfal jew persuni bi problemi djetetiċi u/jew ta' saħħa, u b'hekk jikkontribwixxu għal deterjorament tal-benessri taċ-ċittadini; billi dan huwa l-każ, pereżempju, fejn il-livell ta' xaħam u/jew ta' zokkor ikun ogħla milli mistenni, fejn xaħmijiet li joriġinaw mill-annimali jiġu ssostitwiti minn xaħmijiet ta' oriġini veġetali jew viċeversa, fejn iz-zokkor jiġi ssostitwit minn dolċifikanti artifiċjali, jew fejn jiżdied il-kontenut tal-melħ; billi t-tikkettar li ma jagħtix stampa ċara tal-addittivi użati jew tan-numru ta' prodotti li jissostitwixxu ingredjenti bażiċi jqarrqu bil-konsumaturi u jistgħu joħolqu riskju għal saħħithom;

X.

billi m'hemm l-ebda regolament leġiżlattiv dwar il-kwalità dupliċi fil-livell tal-UE u għalhekk huwa impossibbli li titqabbel il-kwalità jew li jiġu identifikati każijiet ta' kwalità dupliċi u dan ifisser li m'hemm l-ebda strument li jista' jintuża biex tiġi rrimedjata s-sitwazzjoni; billi s-servizzi għall-Awditi u l-Analiżi tal-Ikel u tas-Saħħa tal-Kummissjoni rrappurtaw, b'mod regolari, diversi nuqqasijiet fl-implimentazzjoni u l-infurzar tar-rekwiżiti applikabbli tal-liġi dwar l-ikel tal-UE, pereżempju fit-tikkettar tal-laħam isseparat b'mod mekkaniku (12) jew fl-użu ta' addittivi tal-ikel (13);

Y.

billi jistgħu jiġu identifikati differenzi fil-kompożizzjoni – li potenzjalment jaffettwaw is-saħħa tal-konsumaturi – mhux biss f'oġġetti tal-ikel, iżda anke fil-kożmetiċi, fil-prodotti tal-iġjene u fil-prodotti tat-tindif;

Z.

billi l-attivitajiet ta' riformulazzjoni biex jitnaqqas il-kontenut tax-xaħam, taz-zokkor u tal-melħ fl-ikel għadhom lura f'ħafna pajjiżi tal-Ewropea Ċentrali, tal-Lvant u tax-Xlokk;

1.

Jenfasizza li r-riżultati ta' bosta testijiet u stħarriġiet imwettqa f'diversi Stati Membri, l-aktar fl-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant, b'metodoloġiji differenti għal testijiet fil-laboratorju, urew li hemm differenzi ta' kobor li jvarja, inter alia fil-kompożizzjoni u fl-ingredjenti użati, bejn prodotti li jiġu reklamati u distribwiti fis-suq uniku taħt l-istess marka u b'imballaġġ li jidher identiku, għad-detriment tal-konsumaturi; jinnota li skont stħarriġ imwettaq għal awtorità kompetenti nazzjonali, il-maġġoranza tal-konsumaturi jinsabu mħassba b'dawn id-differenzi; għalhekk jikkonkludi li, abbażi tal-konklużjonijiet ta' dawn it-testijiet u l-istħarriġiet, il-konsumaturi jinsabu mħassba dwar diskriminazzjoni bejn is-swieq differenti tal-Istati Membri; jissottolinja li kwalunkwe tip ta' diskriminazzjoni bħal din mhijiex aċċettabbli u li l-konsumaturi kollha tal-UE għandhom igawdu aċċess għall-istess livell ta' kwalità tal-prodotti;

2.

Jenfasizza li l-każijiet ta' dawn id-differenzi sinifikanti jikkonċernaw mhux biss il-prodotti tal-ikel iżda ħafna drabi anke dawk mhumiex tal-ikel, inklużi deterġenti, kożmetiċi, prodotti tal-iġjene u prodotti maħsuba għat-trabi;

3.

Ifakkar li fl-2013 il-Parlament stieden lill-Kummissjoni twettaq investigazzjoni fil-fond sabiex tevalwa jekk hemmx bżonn ta' aġġustament tal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-Unjoni u tinforma lill-Parlament u lill-konsumaturi bir-riżultati;

4.

Jilqa' l-inizjattivi reċenti mħabbra mill-Kummissjoni biex tindirizza din il-kwistjoni, b'mod partikolari l-impenn tagħha li tippreżenta metodoloġija tal-ittestjar komuni u talloka baġit għall-preparazzjoni u l-infurzar tagħha u għall-ġbir ta' aktar evidenza affidabbli u kumparabbli, u taġġorna l-UCPD filwaq li tvara ċ-Ċentru ta' Għarfien dwar il-Frodi u l-Kwalità Alimentari;

5.

Jieħu nota tal-mandat mogħti mill-Kunsill Ewropew lill-Forum ta' Livell Għoli dwar it-Titjib tal-Funzjonament tal-Katina tal-Provvista tal-Ikel biex jindirizza l-kwistjoni tal-kwalità dupliċi; iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet kompetenti tagħhom jipparteċipaw b'mod attiv fl-inizjattivi li għaddejjin, u jinkludu l-iżvilupp u l-integrazzjoni fil-prattiki ta' ħidma tagħhom ta' metodoloġija tal-ittestjar komuni u l-ġbir ta' aktar evidenza; jenfasizza l-ħtieġa li l-partijiet li jirrappreżentaw l-interessi tal-konsumatur ikunu involuti b'mod attiv u li jkunu jistgħu jagħtu l-fehmiet tagħhom f'isem il-konsumaturi, inklużi r-rappreżentanti tal-organizzazzjonijiet tal-konsumatur u l-organizzazzjonijiet tar-riċerka li jkunu wettqu testijiet tal-prodotti fl-Istati Membri; jemmen li l-Parlament għandu jkun involut fl-inizjattivi kollha li jkunu għaddejjin u li jista' jkollhom impatt fuq l-isforzi biex tiġi indirizzata l-kwistjoni dwar il-kwalità dupliċi;

6.

Jirrakkomanda li l-Istati Membri kkonċernati jfasslu valutazzjoni huma stess fir-rigward tal-metodoloġija u l-effikaċja tal-infurzar tal-UCPD u ta' leġiżlazzjoni eżistenti oħra dwar il-kwistjoni tal-kwalità dupliċi tal-prodotti tal-ikel u ta' prodotti oħra, u jressquha lill-Kummissjoni għal valutazzjoni oġġettiva tal-gravità tal-problema;

7.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-Parlament li jadotta proġett pilota għall-2018 li se jkun jinvolvi sensiela ta' investigazzjonijiet tas-suq f'diversi kategoriji ta' prodotti għall-konsumatur bil-għan li jiġu vvalutati l-aspetti differenti tal-kwalità dupliċi; jistenna li l-proġett jitwettaq u jiġi ppubblikat fil-ħin, kif kien ippjanat inizjalment; jemmen li l-proġett għandu wkoll jiġi estiż sal-2019 sabiex jiżgura ambitu usa' ta' għarfien u jkopri s-settur mhux tal-ikel; jitlob li l-Membri tal-PE jitħallew ikunu involuti aktar fis-sorveljanza tal-proġett; iħeġġeġ lill-Parlament, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jagħmlu użu mill-għodod kollha disponibbli, inklużi l-proġetti pilota u nazzjonali, bil-ħsieb li jivvalutaw aktar l-aspetti differenti tal-kwalità dupliċi tal-prodotti tal-ikel;

8.

Jenfasizza li informazzjoni komprensiva dwar l-awtorità pubblika responsabbli għat-teħid ta' azzjoni u dwar il-proċedimenti amministrattivi jew ġudizzjarji rilevanti, inkluża l-possibbiltà għall-membri tal-pubbliku li jressqu ilmenti online, hija essenzjali għall-infurzar effikaċi tal-UCPD; iqis bħala negattiv, għalhekk, in-nuqqas ta' informazzjoni fl-Istati Membri kkonċernati li, minkejja t-tħassib espress mill-Istati Membri dwar il-ħtieġa li tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-kwalità dupliċi tal-prodotti, ma jagħmlux din l-informazzjoni disponibbli fis-siti web tal-awtoritajiet responsabbli;

9.

Jissottolinja li l-Kummissjoni diġà rċeviet notifika ta' miżura ġdida ta' ttikkettar nazzjonali mfassla biex twissi lill-konsumaturi b'differenzi fil-kompożizzjoni tal-prodotti tal-ikel;

10.

Jilqa' l-fatt li, sabiex tkompli ttejjeb il-protezzjoni tal-konsumatur fl-UE u tipprovdi appoġġ lin-negozji, il-Kummissjoni varat programm ta' taħriġ online li jgħin lill-kumpaniji jifhmu u jinfurzaw aħjar id-drittijiet tal-konsumatur fl-UE;

Avviż tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar il-protezzjoni tal-konsumatur fir-rigward ta' kwistjonijiet ta' kwalità dupliċi tal-prodotti

11.

Jieħu nota tal-Avviż tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar l-ikel u l-ħarsien tal-konsumatur tal-UE fir-rigward ta' kwistjonijiet ta' prodotti ta' kwalità dupliċi; jirrimarka li dan l-avviż huwa maħsub biex jgħin lill-awtoritajiet nazzjonali jiddeterminaw jekk kumpanija tkunx qed tikser il-liġijiet tal-UE dwar l-ikel u l-konsumatur meta tbigħ prodotti ta' kwalità dupliċi f'pajjiżi differenti, u biex jagħtihom parir dwar kif jikkooperaw ma' xulxin; jinsab imħasseb li l-approċċ gradwali tal-avviż għall-identifikazzjoni mill-awtoritajiet nazzjonali dwar jekk il-produtturi jkunux qed jiksru d-dritt tal-Unjoni bħalissa jidher li mhux qed jiġi applikat fil-prattika mill-Istati Membri, u dan jista' jfisser li d-drittijiet tal-konsumatur qed jinkisru;

12.

Jaqbel mal-Kummissjoni li fis-suq uniku, fejn il-konsumaturi għandhom fehim ġenerali taċ-ċirkolazzjoni libera u l-aċċess ugwali tal-beni, dawn ma jistennewx, a priori, li l-prodotti tal-marka mibjugħa f'pajjiżi differenti jvarjaw minn xulxin; ifakkar li, skont il-Kummissjoni, l-istudji li saru dwar il-lealtà lejn il-marka juru li f'moħħ il-konsumatur, il-marki jirrappreżentaw ċertifikat ta' kwalità kkontrollata u kostanti; jaqbel mal-Kummissjoni, barra minn hekk, li dan jispjega għaliex xi konsumaturi jistgħu jistennew li l-prodotti tal-marka jkunu ta' kwalità ekwivalenti jekk mhux eżattament l-istess kull fejn u kull meta jinxtraw u jistenna li s-sidien ta' marka jinfurmawhom meta jiddeċiedu li jibdlu xi element importanti mill-kompożizzjoni tal-prodotti tagħhom;

13.

Iqis, għalhekk, li kwalunkwe informazzjoni addizzjonali, avolja tkun fil-parti viżiva prinċipali tal-pakkett, mhijiex biżżejjed sakemm il-konsumatur ma jifhimx b'mod ċar li l-prodott inkwistjoni jvarja mill-prodotti tal-istess marka mibjugħa fi Stati Membri oħra u li jidhru identiċi;

14.

Jaqbel ukoll mal-Kummissjoni, f'dan il-kuntest, li l-produtturi m'għandhomx neċessarjament joffru prodotti identiċi fiż-żoni ġeografiċi differenti u li l-moviment liberu tal-merkanzija ma jfissirx li kull prodott għandu jkun identiku kullimkien fis-suq uniku; jenfasizza li l-operaturi kummerċjali huma awtorizzati jikkummerċjalizzaw u jbigħu prodotti b'kompożizzjonijiet u karatteristiċi differenti abbażi ta' fatturi leġittimi sakemm dawn jirrispettaw bis-sħiħ il-leġiżlazzjoni tal-UE; jenfasizza, madankollu, li dawn il-prodotti m'għandhomx ivarjaw fil-kwalità meta jiġu offruti lill-konsumaturi fi swieq differenti;

15.

Iqis li l-għoti ta' informazzjoni preċiża u faċli biex tinftiehem lill-konsumaturi hija kruċjali biex tiġi indirizzata l-kwalità dupliċi tal-prodotti; jinsab konvint li, f'każ li kumpanija jkollha l-ħsieb li tintroduċi fis-suq ta' Stati Membri differenti prodott li jvarja f'ċerti karatteristiċi, dan il-prodott ma jistax jiġi ttikkettat u mmarkat b'mod li jidher identiku;

16.

Jinnota li jista' jkun hemm differenzi aċċettabbli fil-kompożizzjoni ta' prodott ta' marka unika u li l-prodotti jistgħu jkunu differenti minħabba l-preferenzi reġjonali tal-konsumaturi, il-provenjenza ta' ingredjenti lokali, ir-rekwiżiti tal-liġi nazzjonali, jew l-objettivi ta' riformulazzjoni; jenfasizza li l-intenzjoni mhijiex li jiġu stabbiliti jew li jiġu armonizzati r-rekwiżiti dwar il-kwalità tal-ikel u li mhuwiex mixtieq li tiġi imposta fuq il-manifatturi l-kompożizzjoni eżatta tal-prodotti differenti; jemmen, madankollu, li l-preferenzi tal-konsumaturi m'għandhomx jintużaw bħala skuża biex tonqos il-kwalità jew jiġu offruti gradi ta' kwalità differenti fi swieq differenti; jisħaq fuq il-fatt li l-konsumaturi jridu jkunu konxji u infurmati b'mod ċar dwar dan l-aġġustament għal kull prodott individwali, u mhux biss li jkunu jafu f'termini ġenerali li din il-prattika stabbilita teżisti;

17.

Iqis li l-avviż huwa kkunsidrat bħala indirizzat primarjament għall-prodotti tal-ikel; jemmen li d-dispożizzjonijiet dwar l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar il-protezzjoni tal-konsumatur għandhom jiġu applikati għall-prodotti kollha tal-ikel u għal dawk mhux tal-ikel disponibbli fis-suq uniku b'mod ġenerali, u li t-tikketta tal-prodott trid tkun leġġibbli u b'informazzjoni sħiħa għall-konsumaturi;

18.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-gwida tal-Kummissjoni tal-2016 dwar l-applikazzjoni tal-UCPD, li tgħid li: "prodotti tal-istess ditta u li jkollhom l-istess imballaġġ jew imballaġġ simili jistgħu jvarjaw fil-kompożizzjoni tagħhom skont il-post tal-manifattura u s-suq ta' destinazzjoni, jiġifieri jistgħu jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor"u li "skont il-UCPD, prattiki kummerċjali li jikkummerċjalizzaw prodotti b'kompożizzjoni differenti mhumiex inġusti minnhom infushom"; jenfasizza l-importanza tad-dokumenti ta' gwida tal-Kummissjoni biex tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni xierqa u koerenti tal-UCPD; jistieden lill-Kummissjoni tiċċara, għalhekk, ir-relazzjoni bejn l-avviż, il-gwida u d-dokument imfassal mis-sottogrupp tas-suq intern tal-Forum ta' Livell Għoli dwar it-Titjib tal-Funzjonament tal-Katina tal-Provvista tal-Ikel;

19.

Jinnota li jista' jkun hemm rekwiżiti differenti għall-metodi ta' kontroll tal-awtoritajiet nazzjonali kompetenti; jissottolinja li hemm diversi analiżijiet li diġà twettqu u li jistgħu jservu bħala bażi għat-tfassil u għall-implimentazzjoni tal-metodoloġija tal-ittestjar komuni, anke jekk il-metodoloġiji tagħhom kienu differenti u r-riżultati tagħhom ma ġewx ivvalutati bl-istess mod; iqis li l-għan tal-ħidma biex tiġi żviluppata metodoloġija mmexxija miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka tal-Kummissjoni (JRC) għandu jiġi ddikjarat b'mod ċar sabiex tiġi żgurata interpretazzjoni unifikata tal-metodoloġija li tirriżulta, inkluża definizzjoni ta' "differenza sinifikanti", u sabiex l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jużawha; jirrimarka li l-istabbiliment ta' liema mill-prodotti varji huwa l-aktar standard u għalhekk il-"prodott ta' referenza"jista' fil-fatt ifixkel il-valutazzjoni ġenerali, peress li dan jista' jkun wisq diffiċli biex jiġi determinat;

20.

Jilqa' l-isforzi tal-Kummissjoni biex tassisti lill-awtoritajiet nazzjonali tal-infurzar fl-identifikazzjoni ta' prattiki kummerċjali żleali fil-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti; jistieden lill-Kummissjoni tikkoordina l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali f'dan ir-rigward; jissottolinja l-fatt li l-għan ta' din il-metodoloġija huwa li jiġi żgurat il-ġbir ta' evidenza affidabbli u kumparabbli mill-Istati Membri fuq bażi komuni u biex isir kontribut għall-valutazzjoni ġenerali dwar kemm hi serja u mifruxa l-kwistjoni tal-kwalità dupliċi fis-Suq Uniku; ifakkar li n-natura fattwali tal-prattiki żleali x'aktarx li se tibqa' tiġi ġġudikata biss fuq il-bażi ta' każ b'każ, peress li l-grad ta' kemm il-konsumatur ikun ġie mqarraq hija dejjem kwistjoni ta' ġudizzju suġġettiv mill-awtorità jew qorti kompetenti;

21.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tistieden lill-awtoritajiet kompetenti jwettqu aktar testijiet tas-suq fl-Istati Membri li jinvolvu tqabbil tal-prodotti fost reġjuni u pajjiżi differenti; jirrimarka, madankollu, li skont il-Kummissjoni, tali testijiet għandhom jitwettqu b'approċċ komuni għall-ittestjar li għadu ma ġiex kompletament żviluppat; jenfasizza l-ħtieġa li tinżamm l-iskeda sabiex ir-riżultati tat-testijiet imwettqa skont l-approċċ komuni tal-ittestjar jitlestew, jiġu ppubblikati fil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE f'bażi ta' data pubblikament disponibbli, u jiġu analizzati malajr kemm jista' jkun iżda mhux aktar tard minn tmiem l-2018; jenfasizza l-ħtieġa, barra minn hekk, li dawn ir-riżultati jiġu żvelati minnufih sabiex jiġu infurmati l-konsumaturi u l-produtturi, titqajjem kuxjenza u b'hekk dan jgħin sabiex jonqsu l-inċidenzi ta' kwalità dupliċi fil-prodotti;

Aspetti oħra tal-kwalità dupliċi

22.

Jenfasizza li t-tikketti privati saru element ewlieni essenzjali fil-basket tax-xiri tal-konsumaturi u li s-sehem mis-suq tagħhom żdied fil-biċċa l-kbira tal-kategoriji ta' prodotti f'bosta Stati Membri matul l-aħħar għaxar snin; jemmen li t-tikketti privati m'għandhomx jimitaw prodotti tal-marka, biex il-konsumaturi ma jitħawdux; itenni li l-kwistjoni tat-tikketti privati tirrikjedi attenzjoni partikolari mill-Kummissjoni, bil-ħsieb li tintemm il-konfużjoni bejn tikketti privati u prodotti tal-marka; jinnota li s-suq uniku huwa aċċessibbli għall-produtturi u l-manifatturi, iżda li huwa wkoll kompetittiv ħafna, u wħud mid-ditti huma magħrufa sew minn kulħadd jew għandhom reputazzjoni tajba fl-Unjoni kollha;

23.

Ifakkar li l-Parlament talab ripetutament lill-Kummissjoni tiddetermina jekk il-kwalità dupliċi għandhiex riperkussjonijiet negattivi għall-produzzjoni lokali u reġjonali, b'mod partikolari l-SMEs; jiddispjaċih li s'issa l-Kummissjoni għadha ma ppreżentat l-ebda data;

24.

Jissottolinja li l-falsifikazzjoni ta' prodotti tal-marka tesponi lill-konsumaturi għal riskji għas-saħħa u s-sikurezza, timmina l-fiduċja tal-konsumaturi u twassal għal telf ta' dħul għall-produtturi; jinnota li l-firxa ta' prodotti ffalsifikati rkuprati fl-UE għadha wiesgħa u tiġbor fiha kważi kull tip ta' prodott;

25.

Jinsab imħasseb dwar ir-restrizzjonijiet imqiegħda fuq il-kummerċjanti fir-rigward tax-xiri ta' prodotti li jista' jkollhom effett negattiv fuq l-għażla tal-konsumatur; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tidentifika l-fatturi li jikkontribwixxu għall-frammentazzjoni tas-suq uniku fil-prodotti u jillimitaw b'mod illeġittimu l-kapaċità tal-konsumaturi li jibbenefikaw bis-sħiħ mis-suq uniku, b'attenzjoni partikolari fuq ir-restrizzjonijiet tal-provvista territorjali u l-implikazzjonijiet tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tagħmel użu mil-leġiżlazzjoni tal-kompetizzjoni, jekk applikabbli, sabiex tindirizza prattiki bħal dawn;

26.

Jindika li l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jistgħu jagħżlu kampjuni u jwettqu testijiet fit-territorju tal-Istat Membru tagħhom biss; jenfasizza l-ħtieġa ta' kooperazzjoni transfruntiera u kondiviżjoni ta' data mtejba, effikaċi, trasparenti, u rapida, inkluż skambju dwar prodotti potenzjalment mhux konformi u tagħrif dwar il-prattiki żleali li jista' jkun hemm, bejn l-awtoritajiet nazzjonali għall-protezzjoni tal-konsumatur u tal-ikel, l-assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi u l-Kummissjoni sabiex tiġi indirizzata l-kwalità dupliċi u jsir titjib u jiġi mqarreb l-infurzar tal-leġiżlazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimpenjaw ruħhom b'mod aktar intensiv f'kooperazzjoni bħal din; jilqa', f'dan ir-rigward, l-adozzjoni tar-Regolament rivedut dwar il-Kooperazzjoni fil-Protezzjoni tal-Konsumaturi (CPC), li jsaħħaħ is-setgħat investigattivi u tal-infurzar, itejjeb l-iskambju tal-informazzjoni u d-data u l-aċċess għal kwalunkwe informazzjoni rilevanti u jistabbilixxi regoli armonizzati li jistipulaw il-proċeduri għall-koordinament tal-miżuri ta' investigazzjoni u infurzar;

27.

Jirrikonoxxi l-utilità tas-"sweeps"li jservu bħala forma importanti ta' koordinament tal-infurzar skont ir-Regolament CPC u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħuhom ulterjorment u jwessgħu l-kamp ta' applikazzjoni tagħhom;

Rakkomandazzjonijiet u passi ulterjuri

28.

Jenfasizza l-valur ta' dibattitu pubbliku wiesa' u f'waqtu li jwassal għal żieda fis-sensibilizzazzjoni tal-konsumatur dwar il-prodotti u l-karatteristiċi tagħhom; jinnota li xi manifatturi u sidien ta' tikketti privati diġà ħabbru bidliet fir-riċetti jew l-użu ta' standard ta' produzzjoni uniku fil-livell tal-UE; jenfasizza l-importanza tar-rwol tal-industrija fit-titjib tat-trasparenza u ċ-ċarezza fir-rigward tal-kompożizzjoni u l-kwalità tal-prodotti u ta' kwalunkwe tibdil fihom; jilqa' l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tiżviluppa kodiċi ta' kondotta f'dan ir-rigward; jitlob, fl-interessi tagħhom stess, biex kemm il-produtturi kif ukoll il-bejjiegħa bl-imnut ikunu involuti aktar, sabiex ikun jista' jinstab rimedju effettiv għas-sitwazzjoni preżenti malajr kemm jista' jkun mingħajr rikors għal proċeduri ta' infurzar, u biex il-konsumaturi Ewropej ikun jista' jkollhom aċċess għal prodotti tal-istess kwalità fis-suq uniku kollu; jistieden lill-manifatturi jikkunsidraw li jinkludu logo fuq l-imballaġġ li jindika li l-kontenut u l-kwalità tal-istess marka huma l-istess fl-Istati Membri kollha;

29.

Jistieden lill-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi, l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u lill-korpi nazzjonali notifikati responsabbli mill-infurzar tal-UCPD u ta' leġiżlazzjoni rilevanti oħra jieħdu rwol aktar attiv fid-dibattitu pubbliku u fit-twassil tal-informazzjoni lill-konsumaturi; jinsab konvint li l-organizzazzjonijiet tal-konsumaturi jistgħu jagħtu kontribut sinifikanti biex tiġi indirizzata l-problema tal-kwalità dupliċi; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-appoġġ tagħhom għall-organizzazzjonijiet nazzjonali tal-konsumaturi permezz ta' mekkaniżmi finanzjarji u legali, sabiex ikunu jistgħu jibnu l-kapaċità, jiżviluppaw l-attivitajiet ta' ttestjar tagħhom, iwettqu testijiet komparattivi u, flimkien mal-awtoritajiet kompetenti, jgħinu biex jittraċċaw u jesponu l-każijiet ta' divrenzjar inġust tal-prodotti; jemmen, barra minn hekk, li għandu jitrawwem skambju transfruntier imsaħħaħ ta' informazzjoni fost l-assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi;

30.

Iqis li, abbażi ta' esperjenzi preċedenti, l-awtoritajiet kompetenti ma kinux kapaċi jindirizzaw b'mod effettiv ebda każ speċifiku ta' kwalità dupliċi fil-livell nazzjonali biss jew jinfurzaw il-leġiżlazzjoni eżistenti, jew ippruvaw jagħmlu dan minimament biss, parzjalment minħabba nuqqas ta' dispożizzjoni legali espliċita fil-livell tal-UE; ifakkar li l-Istati Membri huma responsabbli għall-infurzar tal-UCPD u li għalhekk huma għandhom jagħmlu dan sabiex jiżguraw li l-konsumaturi ma jiġux żgwidati minn prattiki ta' kummerċjalizzazzjoni żleali; jenfasizza li l-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jkollhom ir-riżorsi tekniċi, finanzjarji u umani adegwati sabiex jiġi żgurat infurzar effikaċi; jistieden lill-Istati Membri jipprovdu lill-konsumaturi bi spazju għat-tressiq ta' lmenti u għall-investigazzjoni ulterjuri tagħhom, u jinfurmaw kemm jista' jkun lill-konsumaturi bid-drittijiet u l-għażliet tagħhom f'dak li għandu x'jaqsam mal-infurzar tal-leġiżlazzjoni eżistenti u l-obbligi tal-bejjiegħa li jinfurmawhom bil-kompożizzjoni u, fejn applikabbli, l-oriġini tal-prodotti;

31.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-kwistjoni tal-kwalità dupliċi hija relatata b'mod dirett mal-essenza tal-funzjonament tas-suq uniku u l-fiduċja tal-konsumaturi, bit-tnejn li huma involuti, u għalhekk tirrikjedi, inter alia, soluzzjoni fil-livell tal-Unjoni permezz ta' miżuri infurzabbli b'mod dirett; jinsab konvint li minħabba l-possibbiltà ta' azzjoni fil-livell nazzjonali, l-azzjoni fil-livell tal-Unjoni tħares l-integrità tas-suq uniku; jistieden lill-Kummissjoni timmappja l-istandards nazzjonali eżistenti għall-ikel u l-prodotti mhux tal-ikel fl-UE u tivvaluta r-rilevanza tagħhom għal każijiet ta' kwalità dupliċi fis-suq uniku;

32.

Jappella biex il-kapaċitajiet u l-mekkaniżmi fil-livell tal-UE jiġu żviluppati b'mod urġenti f'unità speċjalizzata ta' monitoraġġ u superviżjoni f'korp eżistenti tal-UE (JRC, l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) jew oħrajn), filwaqt li, kemm jista' jkun, il-burokrazija tinżamm baxxa kemm jista' jkun, bil-għan li jiġu sorveljati l-konsistenza fil-kompożizzjoni u l-użu proporzjonali tal-ingredjenti fi prodotti tal-ikel tal-istess marka u bl-istess imballaġġ biex jiġu vvalutati l-analiżijiet komparattivi li jkunu saru fil-laboratorji bil-ħsieb li jiġu identifikati l-prattiki kummerċjali żleali fil-kummerċjalizzazzjoni tal-prodotti tal-ikel;

33.

Jilqa' l-fatt li l-proposta għal Patt Ġdid għall-Konsumaturi tal-Kummissjoni, li tfittex li tindirizza l-kwalità dupliċi tal-prodotti billi temenda l-Artikolu 6 tal-UCPD u tiddikjara bħala prattika kummerċjali qarrieqa l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodott bħala identiku għall-istess prodott ikkummerċjalizzat f'diversi Stati Membri oħra, meta dak il-prodott ikollu kompożizzjoni jew karatteristiċi differenti; jinnota, madankollu, li l-proposta fiha wkoll xi dispożizzjonijiet mhux ċari li jeħtieġu kjarifika sabiex jiġu żgurati interpretazzjoni u applikazzjoni xierqa;

34.

Jesprimi l-konvinzjoni qawwija tiegħu, madankollu, li biex kwalunkwe każ mhux ġustifikat ta' kwalità dupliċi jiġi indirizzat bl-aktar mod effikaċi, l-Anness I tal-UCPD għandu jiġi emendat b'tali mod li mal-"lista s-sewda"li tiddefinixxi l-prattiki pprojbiti f'kull ċirkustanza jiżdied punt ieħor li jsemmi espliċitament is-sitwazzjoni meta l-kwalità dupliċi ta' prodotti tal-istess marka tkun diskriminatorja u ma tirrispettax l-aspettattivi tal-konsumaturi;

35.

Jenfasizza li l-eżitu tal-proċess leġiżlattiv għandu jkun definizzjoni ċara ta' x'jista' jitqies bħala kwalità dupliċi u kif kull każ għandu jiġi vvalutat u indirizzat mill-awtoritajiet kompetenti; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-lista miftuħa tal-hekk imsejħa "fatturi leġittimi"tista' tipperikola l-kapaċità tal-awtoritajiet kompetenti li jwettqu valutazzjonijiet u japplikaw il-liġi; jesprimi tħassib dwar il-fatt li l-użu tal-kunċett ta' "preferenzi definiti tal-konsumaturi"fil-valutazzjoni ta' jekk id-divrenzjar fil-kompożizzjoni tal-prodott jistax ikun ġustifikat jew le, jista' jwassal għal interpretazzjonijiet konfliġġenti bejn l-awtoritajiet kompetenti;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni testendi l-mandat mogħti lill-JRC sabiex fil-futur qarib jaħdem fuq metodoloġija armonizzata mal-Ewropa kollha għat-tqabbil tal-karatteristiċi ta' prodotti mhux tal-ikel kif ukoll fuq linji gwida biex titjieb it-trasparenza tal-prodotti fi żmien sena, kif ukoll biex ikunu evalwati r-riżultati tat-testijiet; jirrimarka li l-JRC għandu wkoll, għall-finijiet tal-iskambju tal-aħjar prattiki f'dan il-qasam, ifittex li jikkoopera mal-awtoritajiet tal-Istati Membri li diġà ttestjaw il-prodotti huma stess iżda li għadhom ma kkomunikawx ir-riżultati lill-awtoritajiet nazzjonali ta' Stati Membri oħra;

37.

Jirrimarka li s-sikurezza u l-kwalità tal-ikel, kif ukoll il-fatt li l-konsumaturi ma jitħallewx jiġu mqarrqa, huma kwistjonijiet tal-ogħla prijorità; ifakkar lill-Kummissjoni fl-impenn tagħha ta' monitoraġġ aħjar u ta' titjib tal-applikazzjoni korretta tal-leġiżlazzjoni tal-UE; iqis li l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għandhom jissorveljaw b'mod effikaċi l-konformità mal-liġi applikabbli f'dawn l-oqsma;

38.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li tittejjeb it-trasparenza tal-istudji xjentifiċi fil-qasam tas-sikurezza tal-ikel b'reazzjoni għat-tħassib tal-pubbliku, sabiex tingħata spinta lill-aċċess għall-informazzjoni meħtieġa sabiex jittieħdu deċiżjonijiet ta' akkwist appoġġjati minn valutazzjoni tar-riskju affidabbli u bbażata fuq ix-xjenza;

39.

Jistieden lill-awtoritajiet nazzjonali tal-ikel biex jistabbilixxu, każ b'każ, jekk prattiki diskriminatorji suspettati jkunux verament illegali, abbażi tad-dispożizzjonijiet tal-UCPD u l-interazzjoni tagħhom mar-rekwiżiti dwar informazzjoni ġusta stabbiliti fir-Regolament (UE) Nru 1169/2011 dwar l-għoti ta' informazzjoni dwar l-ikel lill-konsumaturi;

40.

Jinnota li ċ-ċittadini kollha tal-UE huma affettwati minn prattiki ta' kwalità dupliċi, inkluż meta jivvjaġġaw minn Stat Membru għall-ieħor;

41.

Jenfasizza, madankollu, li d-differenzi sostanzjali fil-prodotti għat-trabi, bħall-ikel għat-trabi u t-tfal żgħar, ma jistgħux jiġu ġġustifikati abbażi ta' preferenzi fit-togħma reġjonali biss;

42.

Jirrifjuta bil-qawwa d-dikjarazzjoni li saret minn xi produtturi li l-bidliet fil-kompożizzjoni u/jew il-kwalità jsiru sabiex il-prezzijiet ikunu konformi mal-aspettattivi tal-konsumaturi; jenfasizza li diversi studji wrew li prodotti ta' kwalità inferjuri ħafna drabi jkunu ogħla mill-kontropartijiet tagħhom ta' kwalità ogħla xi mkien ieħor fl-UE;

43.

Jinkoraġġixxi b'mod qawwi l-użu tal-prinċipju tal-ekonomija ċirkolari għall-imballaġġ tal-prodotti u jenfasizza li jekk l-imballaġġ għal prodott fi Stat Membru wieħed jikkonforma ma' dan il-prinċipju, għandhom isiru sforzi miftiehma mill-produttur biex jiġi żgurat li dan ikun il-każ għall-prodotti kollha kkummerċjalizzati taħt l-istess marka fl-istess tip ta' imballaġġ fl-UE kollha u lil hinn minnha;

44.

Jenfasizza li xi każijiet ta' prodotti ta' kwalità dupliċi jirriżultaw minn nuqqas ta' infurzar tal-liġi tal-Unjoni; jistieden lill-awtoritajiet tal-Istati Membri jinfurzaw b'urġenza r-regoli eżistenti tal-UE dwar it-tikkettar tal-ikel, inkluż, pereżempju, fir-rigward ta' laħam isseparat b'mod mekkaniku;

o

oo

45.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 149, 11.6.2005, p. 22.

(2)  ĠU L 345, 27.12.2017, p. 1.

(3)  ĠU L 304, 22.11.2011, p. 18.

(4)  ĠU C 65, 19.2.2016, p. 2.

(5)  ĠU C 264 E, 13.9.2013, p. 11.

(6)  ĠU C 93, 24.3.2017, p. 27.

(7)  ĠU C 86, 6.3.2018, p. 40.

(8)  ĠU C 11, 12.1.2018, p. 2.

(9)  Testi adottati, P8_TA(2017)0027.

(10)  O-000019/2017.

(11)  ĠU L 31, 1.2.2002, p. 1.

(12)  http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/overview_reports/details.cfm?rep_id=76

(13)  http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/overview_reports/details.cfm?rep_id=115


III Atti preparatorji

IL-PARLAMENT EWROPEW

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/201


P8_TA(2018)0318

Ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2003/17/KE fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fil-Brażil għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti tal-għalf, u għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u ż-żerriegħa taċ-ċereali prodotti fil-Brażil, kif ukoll fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fil-Moldova għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-ħxejjex, u fir-rigward tal-ewkivalenza taż-żerriegħa taċ-ċereali, taż-żerriegħa tal-ħxejjex u taż-żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra prodotti fil-Moldova (COM(2017)0643 – C8-0400/2017 – 2017/0297(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/25)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2017)0643),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0400/2017),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali dwar il-bażi legali proposta,

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) u l-Artikolu 43(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-14 ta' Frar 2018 (1),

wara li kkunsidra l-Artikoli 59 u 39 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0253/2018),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  ĠU C 227, 28.6.2018, p. 76.


P8_TC1-COD(2017)0297

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2003/17/KE fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fir-Repubblika Federattiva tal-Brażil għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa tal-pjanti tal-għalf u ż-żerriegħa taċ-ċereali prodotti fir-Repubblika Federattiva tal-Brażil, kif ukoll fir-rigward tal-ekwivalenza tal-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa fir-Repubblika tal-Moldova għal uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa taċ-ċereali, uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-ħxejjex u uċuħ tar-raba' li jipproduċu żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra u fir-rigward tal-ekwivalenza taż-żerriegħa taċ-ċereali, taż-żerriegħa tal-ħxejjex u taż-żerriegħa tal-pjanti taż-żejt u tal-fibra prodotti fir-Repubblika tal-Moldova

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Deċiżjoni (UE) 2018/1674.)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/203


P8_TA(2018)0319

Is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud rigward l-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar *

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud rigward l-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar (COM(2018)0021 – C8-0022/2018 – 2018/0006(CNS))

(Proċedura leġiżlattiva speċjali – konsultazzjoni)

(2019/C 433/26)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Kunsill (COM(2018)0021),

wara li kkunsidra l-Artikolu 113 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikolu ġie kkonsultat mill-Kunsill (C8-0022/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 78c tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji (A8-0260/2018),

1.

Japprova l-proposta tal-Kummissjoni kif emendata;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni biex timmodifika l-proposta tagħha konsegwentement, skont l-Artikolu 293(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

3.

Jistieden lill-Kunsill biex jinfurmah jekk ikollu l-ħsieb li jitbiegħed mit-test approvat mill-Parlament;

4.

Jitlob lill-Kunsill biex jerġa' jikkonsultah jekk ikollu l-ħsieb li jemenda l-proposta tal-Kummissjoni b'mod sustanzjali;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-parlamenti nazzjonali.

Emenda 1

Proposta għal direttiva

Premessa 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(1)

Id-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE (1) tippermetti li l-Istati Membri jkomplu japplikaw l-iskemi speċjali tagħhom għall-impriżi ż-żgħar skont id-disposizzjonijiet komuni u bil-għan li jkun hemm armonizzazzjoni aktar mill-qrib. Madankollu, dawk id-dispożizzjonijiet mhumiex aġġornati u ma jnaqqsux il-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar peress li kienu mfassla għal sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) ibbażata fuq l-Istat Membru tal-oriġini.

 

(1)

Id-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE (2) tippermetti li l-Istati Membri jkomplu japplikaw l-iskemi speċjali tagħhom għall-impriżi ż-żgħar skont id-dispożizzjonijiet komuni u bil-għan li jkun hemm armonizzazzjoni aktar mill-qrib. Madankollu, dawk id-dispożizzjonijiet mhumiex aġġornati u ma jissodisfawx l-objettiv tagħhom li jnaqqsu l-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar peress li kienu mfassla għal sistema komuni ta' taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) ibbażata fuq it-tassazzjoni fl-Istat Membru tal-oriġini.

 

Emenda 2

Proposta għal direttiva

Premessa 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(2)

Fil-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT tagħha (3), il-Kummissjoni ħabbret pakkett komprensiv ta' simplifikazzjoni għall-impriżi ż-żgħar li għandu l-għan li jnaqqas il-piż amministrattiv tagħhom u jgħin biex jinħoloq ambjent tat-taxxa li jiffaċilita t-tkabbir tagħhom u l-iżvilupp tal-kummerċ transfruntier. Dan se jinkludi rieżami tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar kif deskritt fil-Komunikazzjoni dwar is-segwitu għall-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT  (4). Għalhekk, ir-rieżami tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar jinvolvi element importanti tal-pakkett ta' riforma stabbilit fil-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT.

 

(2)

Fil-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT (5) tagħha, il-Kummissjoni ħabbret pakkett komprensiv ta' simplifikazzjoni għall-impriżi ż-żgħar li għandu l-għan li jnaqqas il-piż amministrattiv tagħhom u jgħin biex jinħoloq ambjent tat-taxxa li jiffaċilita t-tkabbir tagħhom u l-iżvilupp tal-kummerċ transfruntier, kif ukoll biex tiżdied il-konformità tal-VAT . L-impriżi ż-żgħar fl-Unjoni huma partikolarment attivi f'ċerti setturi li joperaw bejn il-fruntieri, bħalma huma dawk tal-kostruzzjoni, tal-komunikazzjoni, tas-servizz tal-ikel u tal-kummerċ bl-imnut, u jistgħu jikkostitwixxu sors importanti ta' impjiegi. Biex jinkisbu l-objettivi tal-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT, huwa meħtieġ rieżami tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar kif deskritt fil-Komunikazzjoni dwar is-segwitu għall-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT (6). Għalhekk, ir-rieżami tal-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar jinvolvi element importanti tal-pakkett ta' riforma stabbilit fil-pjan ta' azzjoni dwar il-VAT.

 

Emenda 3

Proposta għal direttiva

Premessa 3

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(3)

Ir-rieżami ta' din l-iskema speċjali huwa marbut mill-qrib mal-proposta tal-Kummissjoni li tistabbilixxi l-prinċipji għal sistema tal-VAT definittiva għall-kummerċ transfruntier minn negozju għal negozju bejn l-Istati Membri fuq il-bażi tat-tassazzjoni tal-provvisti transfruntiera ta' merkanzija fl-Istat Membru tad-destinazzjoni (7). Il-bidla tas-sistema tal-VAT lejn tassazzjoni bbażata fuq id-destinazzjoni identifikat li wħud mir-regoli attwali mhumiex adattati għal sistema tat-taxxa bbażata fuq id-destinazzjoni.

 

(3)

Ir-rieżami ta' din l-iskema speċjali huwa marbut mill-qrib mal-proposta tal-Kummissjoni li tistabbilixxi l-prinċipji għal sistema tal-VAT definittiva għall-kummerċ transfruntier minn negozju għal negozju bejn l-Istati Membri fuq il-bażi tat-tassazzjoni tal-provvisti transfruntiera ta' merkanzija fl-Istat Membru tad-destinazzjoni (8). Il-bidla tas-sistema tal-VAT lejn tassazzjoni bbażata fuq id-destinazzjoni identifikat li wħud mir-regoli attwali mhumiex adattati għal sistema tat-taxxa bbażata fuq id-destinazzjoni. Id-diffikultajiet prinċipali rigward il-kummerċ transfruntier imsaħħaħ għall-impriżi ż-żgħar jinqalgħu minħabba r-regoli diversi u kumplessi madwar l-Unjoni relatati mal-VAT, kif ukoll minħabba l-fatt li l-eżenzjoni nazzjonali għall-impriżi ż-żgħar jibbenefikaw minnha biss l-impriżi ż-żgħar fl-Istati Membri fejn huma stabbiliti.

 

Emenda 4

Proposta għal direttiva

Premessa 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(4)

Sabiex tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-piż ta' konformità sproporzjonat li jaffaċċjaw l-impriżi ż-żgħar, jenħtieġ li l-miżuri ta' simplifikazzjoni jkunu disponibbli mhux biss għall-impriżi li huma eżentati skont ir-regoli attwali, iżda wkoll għal dawk meqjusa bħala żgħar f'termini ekonomiċi. Għall-finijiet ta' simplifikazzjoni tar-regoli tal-VAT, l-impriżi jitqiesu "żgħar"jekk il-fatturat tagħhom jikkwalifikahom bħala mikroimpriżi skont id-definizzjoni ġenerali prevista fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (9).

 

(4)

Sabiex tiġi indirizzata l-kwistjoni tal-piż ta' konformità sproporzjonat li jaffaċċjaw l-impriżi ż-żgħar, jenħtieġ li l-miżuri ta' simplifikazzjoni jkunu disponibbli mhux biss għall-impriżi li huma eżentati skont ir-regoli attwali, iżda wkoll għal dawk meqjusa bħala żgħar f'termini ekonomiċi. Id-disponibbiltà ta' tali miżuri hija partikolarment rilevanti, peress li l-maġġoranza tal-impriżi ż-żgħar, kemm jekk eżenti jew mhux, fir-realtà huma obbligati jużaw is-servizzi ta' konsulenti jew konsulenti esterni sabiex jgħinuhom jikkonformaw mal-obbligi tal-VAT tagħhom, u dan iqiegħed piż finanzjarju addizzjonali fuq dawk l-impriżi. Għall-finijiet ta' simplifikazzjoni tar-regoli tal-VAT, l-impriżi jitqiesu "żgħar"jekk il-fatturat tagħhom jikkwalifikahom bħala mikroimpriżi skont id-definizzjoni ġenerali prevista fir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (10).

 

Emenda 5

Proposta għal direttiva

Premessa 6

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(6)

L-impriżi ż-żgħar jistgħu jibbenefikaw biss mill-eżenzjoni jekk il-fatturat annwali tagħhom ikun inqas mil-limitu applikat mill-Istat Membru li fih tkun dovuta l-VAT. Waqt l-istabbiliment tal-limitu tagħhom, jenħtieġ li l-Istati Membri jirrispettaw ir-regoli dwar il-limiti stabbiliti fid-Direttiva 2006/112/KE. Dawk ir-regoli, li l-biċċa l-kbira tagħhom ġew stabbiliti fl-1977, ma għadhomx adattati.

 

(6)

L-impriżi ż-żgħar jistgħu jibbenefikaw biss mill-eżenzjoni jekk il-fatturat annwali tagħhom ikun inqas mil-limitu applikat mill-Istat Membru li fih tkun dovuta l-VAT. Waqt l-istabbiliment tal-limitu tagħhom, jenħtieġ li l-Istati Membri jirrispettaw ir-regoli dwar il-limiti stabbiliti fid-Direttiva 2006/112/KE. Dawk ir-regoli, li l-biċċa l-kbira tagħhom ġew stabbiliti fl-1977, ma għadhomx adattati. Għal raġunijiet ta' flessibbiltà u biex jiġi żgurat li l-Istati Membri jkunu jistgħu jistabbilixxu limiti xierqa aktar baxxi proporzjonali għad-daqs u l-ħtiġijiet tal-ekonomija tagħhom, jenħtieġ li jiġu stabbiliti biss limiti massimi fil-livell tal-Unjoni.

Emenda 6

Proposta għal direttiva

Premessa 8

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(8)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jitħallew jistabbilixxu l-livell nazzjonali tagħhom għall-eżenzjoni fil-livell l-aktar adattat għall-kundizzjonijiet politiċi u ekonomiċi tagħhom, skont il-limitu massimu previst f'din id-Direttiva. F'dan ir-rigward, jenħtieġ li jiġi ċċarat li meta l-Istati Membri japplikaw limiti differenti, dawn iridu jkunu bbażati fuq kriterji oġġettivi.

 

(8)

Jenħtieġ li l-Istati Membri jitħallew jistabbilixxu l-livell nazzjonali tagħhom għall-eżenzjoni fil-livell l-aktar adattat għall-kundizzjonijiet politiċi u ekonomiċi tagħhom, skont il-limitu massimu previst f'din id-Direttiva. F'dan ir-rigward, jenħtieġ li jiġi ċċarat li meta l-Istati Membri japplikaw limiti differenti, dawn iridu jkunu bbażati fuq kriterji oġġettivi. Sabiex jiġi ffaċilitat in-negozju transfruntier, il-lista ta' limiti nazzjonali għall-eżenzjoni jenħtieġ li tkun faċilment aċċessibbli għall-impriżi ż-żgħar kollha li jixtiequ joperaw f'diversi Stati Membri.

Emenda 7

Proposta għal direttiva

Premessa 12

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(12)

Meta tapplika eżenzjoni, l-impriżi ż-żgħar li jibbenefikaw mill-eżenzjoni jenħtieġ li, bħala minimu, ikollhom aċċess għal obbligi ta' reġistrazzjoni, fatturazzjoni, kontabbiltà u rappurtar issimplifikati tal-VAT.

 

(12)

Meta tapplika eżenzjoni, l-impriżi ż-żgħar li jibbenefikaw mill-eżenzjoni jenħtieġ li, bħala minimu, ikollhom aċċess għal obbligi ta' reġistrazzjoni, fatturazzjoni, kontabbiltà u rappurtar issimplifikati tal-VAT. Sabiex jiġu evitati l-konfużjoni u l-inċertezza legali fl-Istati Membri, jenħtieġ li l-Kummissjoni tipproduċi linji gwida dwar reġistrazzjoni u kontabbiltà simplifikati, filwaqt li tispjega f'aktar dettall il-proċeduri li għandhom jiġu ssimplifikati u sa liema punt. Sa ... [tliet snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta' din id-Direttiva], dik is-simplifikazzjoni jenħtieġ li tiġi soġġetta għal evalwazzjoni mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri biex jivvalutaw jekk għandhiex valur miżjud u impatt pożittiv reali fuq l-impriżi u l-konsumaturi.

Emenda 8

Proposta għal direttiva

Premessa 13

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(13)

Barra minn hekk, sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-kundizzjonijiet għal eżenzjoni mogħtija minn Stat Membru lil impriżi li mhumiex stabbiliti hemmhekk, jeħtieġ li tintalab notifika minn qabel bl-intenzjoni tagħhom li jibbenefikaw mill-eżenzjoni. Jenħtieġ li din in-notifika ssir mill-impriża ż-żgħira lill-Istat Membru fejn hi stabbilita . Wara, abbażi tal-informazzjoni ddikjarata fuq il-fatturat ta' dik l-impriża, jenħtieġ li dak l-Istat Membru jipprovdi dik l-informazzjoni lill-Istati Membri l-oħra kkonċernati .

 

(13)

Barra minn hekk, sabiex tiġi żgurata l-konformità mal-kundizzjonijiet għal eżenzjoni mogħtija minn Stat Membru lil impriżi li mhumiex stabbiliti hemmhekk, jeħtieġ li tintalab notifika minn qabel bl-intenzjoni tagħhom li jibbenefikaw mill-eżenzjoni. Jenħtieġ li din in-notifika ssir permezz ta' portal online li għandu jitwaqqaf mill-Kummissjoni . Wara, jenħtieġ li l-Istat Membru tal-istabbiliment , abbażi tal-informazzjoni ddikjarata fuq il-fatturat ta' dik l-impriża, jinforma lill-Istati Membri l-oħra kkonċernati. L-impriżi ż-żgħar jistgħu, fi kwalunkwe ħin, jinnotifikaw lill-Istat Membru ta' reġistrazzjoni tagħhom dwar ix-xewqa tagħhom li jerġgħu lura għas-sistema tal-VAT ġenerali.

Emenda 9

Proposta għal direttiva

Premessa 15

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(15)

Biex jitnaqqas il-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar li mhumiex eżentati, jenħtieġ li l-Istati Membri jintalbu jissimplifikaw ir-reġistrazzjoni tal-VAT u ż-żamma ta' rekords, u li jtawlu l-perjodi tat-taxxa biex ikun hemm inqas preżentazzjonijiet frekwenti tad-dikjarazzjonijiet tal-VAT .

 

(15)

Biex jitnaqqas il-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar li mhumiex eżentati, jenħtieġ li l-Istati Membri jintalbu jissimplifikaw ir-reġistrazzjoni tal-VAT u ż-żamma ta' rekords. Barra minn hekk , jenħtieġ li l-Kummissjoni tistabbilixxi punt uniku ta' servizz għall-preżentazzjoni tad-dikjarazzjonijiet tal-VAT fi Stati Membri differenti .

Emenda 10

Proposta għal direttiva

Premessa 17

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(17)

L-għan ta' din id-Direttiva huwa li jitnaqqas il-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar, li ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri u għalhekk jista' jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni. B'hekk, l-Unjoni tista' tadotta miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità kif stabbilit fl-Artikolu 5, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ biex jintlaħqu dawn l-għanijiet.

 

(17)

L-għan ta' din id-Direttiva huwa li jitnaqqas il-piż ta' konformità tal-impriżi ż-żgħar, li ma jistax jinkiseb b'mod suffiċjenti mill-Istati Membri u għalhekk jista' jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni. B'hekk, l-Unjoni tista' tadotta miżuri skont il-prinċipju tas-sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. Skont il-prinċipju tal-proporzjonalità kif stabbilit fl-Artikolu 5, din id-Direttiva ma tmurx lil hinn minn dak li hu meħtieġ biex jintlaħqu dawn l-għanijiet. Madankollu, il-kontrolli tal-VAT li jirriżultaw minħabba l-proċessi ta' konformità huma strumenti ta’ valur kontra l-frodi tat-taxxa u l-iffaċilitar tal-piż tal-konformità għall-impriżi ż-żgħar ma għandux isir għad-detriment tal-ġlieda kontra l-frodi tal-VAT.

Emenda 11

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 12

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 284 – paragrafu 4 – subparagrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Qabel ma tibbenefika mill-eżenzjoni fi Stati Membri oħra, l-impriża ż-żgħira għandha tinnotifika lill-Istat Membru fejn tkun stabbilita .

 

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi portal online li permezz tiegħu għandhom jirreġistraw dawk l-impriżi ż-żgħar li jkunu jixtiequ jibbenefikaw mill-eżenzjoni fi Stat Membru ieħor .

Emenda 12

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 12

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 284 – paragrafu 4 – subparagrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Meta impriża żgħira tibbenefika mill-eżenzjoni fi Stati Membri oħra għajr dak li fih hija stabbilita, l-Istat Membru ta' stabbiliment għandu jieħu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżgura d-dikjarazzjoni eżatta tal-fatturat annwali fl-Unjoni u tal-fatturat annwali fl-Istat Membru mill-impriża u għandu jinforma lill-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri kkonċernati l-oħra li fihom l-impriża ż-żgħira twettaq provvista.;

 

Meta impriża żgħira tibbenefika mill-eżenzjoni fi Stati Membri oħra għajr dak li fih hija stabbilita, l-Istat Membru ta' stabbiliment għandu jieħu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżgura d-dikjarazzjoni eżatta tal-fatturat annwali fl-Unjoni u tal-fatturat annwali fl-Istat Membru mill-impriża żgħira u għandu jinforma lill-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri kkonċernati l-oħra li fihom l-impriża ż-żgħira twettaq provvista. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li jkollhom għarfien suffiċjenti dwar l-istatus tal-impriżi ż-żgħar u tar-relazzjonijiet ta' parteċipazzjoni azzjonarja jew sjieda tagħhom, sabiex ikunu jistgħu jikkonfermaw l-istatus tagħhom bħala impriżi żgħar.

Emenda 13

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 15

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 288a – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Meta matul sena kalendarja sussegwenti l-fatturat annwali fl-Istat Membru ta' impriża żgħira jaqbeż il-limitu tal-eżenzjoni msemmija fl-Artikolu 284(1), l-impriża ż-żgħira għandha tkun tista' tkompli tibbenefika mill-eżenzjoni għal dik is-sena , dment li l-fatturat annwali tagħha fl-Istat Membru matul dik is-sena ma jaqbiżx il-limitu stabbilit fl-Artikolu 284(1) b'aktar minn 50  %.;

 

Meta matul sena kalendarja sussegwenti l-fatturat annwali fl-Istat Membru ta' impriża żgħira jaqbeż il-limitu tal-eżenzjoni msemmija fl-Artikolu 284(1), l-impriża ż-żgħira għandha tkun tista' tkompli tibbenefika mill-eżenzjoni għal sentejn oħra , dment li l-fatturat annwali tagħha fl-Istat Membru matul dawk is-sentejn ma jaqbiżx il-limitu stabbilit fl-Artikolu 284(1) b'aktar minn 33  %.

Emenda 14

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 17

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(17)

l-Artikoli 291 sa 294 jitħassru;

 

(17)

l-Artikoli 291 u 292 jitħassru;

Emenda 15

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 17a (ġdid)

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 293 – paragrafu 1

Test fis-seħħ

 

Emenda

Kull erba' snin li jibdew jgħoddu mill-adozzjoni ta' din id-Direttiva, il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Kunsill, abbażi ta' informazzjoni miksuba mill-Istati Membri, rapport dwar l-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu, flimkien, fejn hu xieraq u li jieħu in konsiderazzjoni l-bżonn li tiġi żgurata l-konverġenza fit-tul tar-regolamenti nazzjonali, ma' proposti dwar is-suġġetti li ġejjin:

(1)

titjib għall-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar;

(2)

l-adattament ta' sistemi nazzjonali fir-rigward ta' eżenzjonijiet u ħelsien gradwat mit-taxxa ;

(3)

l-adattament tal-limiti massimi previsti fit-Taqsima 2.

 

(17a)

fl-Artikolu 293, il-paragrafu 1 huwa sostitwit b'dan li ġej:

‘Kull erba' snin li jibdew jgħoddu mill-adozzjoni ta' din id-Direttiva, il-Kummissjoni għandha tippreżenta lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill, abbażi ta' informazzjoni miksuba mill-Istati Membri, rapport dwar l-applikazzjoni ta' dan il-Kapitolu, flimkien, fejn hu xieraq u li jieħu inkonsiderazzjoni l-bżonn li tiġi żgurata l-konverġenza fit-tul tar-regolamenti nazzjonali, ma' proposti dwar is-suġġetti li ġejjin:

(i)

titjib għall-iskema speċjali għall-impriżi ż-żgħar;

(ii)

l-adattament ta' sistemi nazzjonali fir-rigward ta' eżenzjonijiet u l-possibbiltà li l-eżenzjonijiet nazzjonali madwar l-Unjoni jiġu armonizzati ;

(iii)

l-adattament tal-limiti massimi previsti fit-Taqsima 2.’

Emenda 16

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 17b (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(17b)

L-Artikolu 294 huwa mħassar;

Emenda 17

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 18

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 294e

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 294e

L-Istati Membri jistgħu jeżentaw lill-impriżi ż-żgħar mill-obbligu li jippreżentaw denunzja tal-VAT stabbilita fl-Artikolu 250.

Jekk din l-għażla ma tkunx eżerċitata , l-Istati Membri għandhom jippermettu lil dawn l-impriżi ż-żgħar eżentati jippreżentaw denunzja tal-VAT issimplifikata biex tkoperi l-perjodu ta' sena kalendarja. Madankollu, l-impriżi ż-żgħar jistgħu jagħżlu li jiġi applikat il-perjodu tat-taxxa stabbilit skont l-Artikolu 252.

 

Artikolu 294e

L-Istati Membri għandhom jew jeżentaw lill-impriżi ż-żgħar mill-obbligu li jippreżentaw denunzja tal-VAT stabbilita fl-Artikolu 250 jew jistgħu jippermettu lil dawn l-impriżi ż-żgħar eżentati jippreżentaw denunzja tal-VAT issimplifikata - li mill-inqas tinkludi l-informazzjoni li ġejja: il-VAT imponibbli, il-VAT deduċibbli, l-ammont nett tal-VAT (pagabbli jew riċevibbli), il-valur totali tat-tranżazzjonijiet tal-input u l-valur totali tat-tranżazzjonijiet tal-output – biex jiġi kopert il-perjodu ta' sena kalendarja. Madankollu, l-impriżi ż-żgħar jistgħu jagħżlu li jiġi applikat il-perjodu tat-taxxa stabbilit skont l-Artikolu 252.

Emenda 18

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 18

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 294i – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 294i

Għall-impriżi ż-żgħar, il-perjodu tat-taxxa li għandu jkun kopert f'denunzja tal-VAT għandu jkun il-perjodu ta' sena kalendarja. Madankollu, l-impriżi ż-żgħar jistgħu jagħżlu li jiġi applikat il-perjodu tat-taxxa stabbilit skont l-Artikolu 252.

 

imħassar

Emenda 19

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 18

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 294ia (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 294ia

Il-Kummissjoni għandha tistabbilixxi punt uniku ta' servizz li permezz tiegħu l-impriżi ż-żgħar ikunu jistgħu jippreżentaw id-denunzji tal-VAT tal-Istati Membri differenti fejn ikunu qed joperaw. L-Istat Membru ta' stabbiliment għandu jkun responsabbli għall-ġbir tal-VAT.

Emenda 20

Proposta għal direttiva

Artikolu 1 – paragrafu 1 – punt 18

Direttiva 2006/112/KE

Artikolu 294j

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 294j

Minkejja l-Artikolu 206, l-Istati Membri m'għandhomx jitolbu li jsiru ħlasijiet interim mill-impriżi ż-żgħar.

 

imħassar

Emenda 21

Proposta għal direttiva

Artikolu 1a (ġdid)

Regolament (UE) Nru 904/2010

Artikolu 31 – paragrafu 1

Test fis-seħħ

 

Emenda

1.   1. L-awtoritajiet kompetenti ta' kull Stat Membru għandhom jiżguraw li persuni involuti fil-provvista intra-Komunitarja ta' oġġetti jew servizzi u persuni taxxabbli mhux stabbiliti li jfornu servizzi ta' telekomunikazzjoni, servizzi tax-xandir u servizzi pprovduti elettronikament, partikolarment dawk imsemmija fl-Anness II tad-Direttiva 2006/112/KE, huma permessi jiksbu, għall-ħtiġijiet ta' dawn it-tranżazzjonijiet, konferma elettronika tal-validità tan-numru ta' identifikazzjoni tal-VAT ta' kwalunkwe persuna speċifikata kif ukoll l-isem u l-indirizz assoċjati. Din l-informazzjoni għandha tikkorrispondi għad-data msemmija fl-Artikolu 17.

 

Artikolu 1a

Ir-Regolament (UE) Nru 904/2010 huwa emendat kif ġej:

Fl-Artikolu 31, il-paragrafu 1 huwa sostitwit b'dan li ġej:

‘1.   L-awtoritajiet kompetenti ta' kull Stat Membru għandhom jiżguraw li persuni involuti fil-provvista intra-Komunitarja ta' oġġetti jew servizzi u persuni taxxabbli mhux stabbiliti li jfornu servizzi ta' telekomunikazzjoni, servizzi tax-xandir u servizzi pprovduti elettronikament, partikolarment dawk imsemmija fl-Anness II tad-Direttiva 2006/112/KE, huma permessi jiksbu, għall-ħtiġijiet ta' dawn it-tranżazzjonijiet, konferma elettronika tal-validità tan-numru ta' identifikazzjoni tal-VAT ta' kwalunkwe persuna speċifikata kif ukoll l-isem u l-indirizz assoċjati. Din l-informazzjoni għandha tikkorrispondi għad-data msemmija fl-Artikolu 17. Is-sistema tal-iskambju ta' informazzjoni tal-VAT (VIES) għandha tispeċifika jekk l-impriżi ż-żgħar humiex jew ma humiex eliġibbli jibbenefikaw mill-eżenzjoni mill-VAT għall-impriżi ż-żgħar.

Emenda 22

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – subparagrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Sa mhux aktar tard mit-30 ta' Ġunju 2022 , l-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi meħtieġa biex jikkonformaw ma' din id-Direttiva. Dawn għandhom jikkomunikaw minnufih it-test ta' dawk id-dispożizzjonijiet lill-Kummissjoni.

 

Sa mhux aktar tard mill-31 ta' Diċembru 2019 , l-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi meħtieġa biex jikkonformaw ma' din id-Direttiva. Dawn għandhom jikkomunikaw minnufih it-test ta' dawk id-dispożizzjonijiet lill-Kummissjoni.

Emenda 23

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – subparagrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Huma għandhom japplikaw dawk id-dispożizzjonijiet mill- 1 ta' Lulju 2022 .

 

Huma għandhom japplikaw dawk id-dispożizzjonijiet mill- 1 ta' Jannar 2020 .


(1)  ĠU L 347, 11.12.2006, p. 1.

(2)  ĠU L 347, 11.12.2006, p. 1.

(3)  Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar pjan ta' azzjoni dwar il-VAT — Lejn żona unika tal-VAT fl-UE — Iż-żmien biex niddeċiedu (COM(2016)0148 tas-7 ta' April 2016).

(4)  Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar is-segwitu għall-Pjan ta' Azzjoni dwar il-VAT — Lejn żona unika tal-VAT fl-UE — Wasal iż-żmien li naġixxu (COM(2017)0566 tal-4 ta' Ottubru 2017).

(5)  Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar pjan ta' azzjoni dwar il-VAT — Lejn żona unika tal-VAT fl-UE — Iż-żmien biex niddeċiedu (COM(2016)0148 tas-7 ta' April 2016).

(6)  Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar is-segwitu għall-Pjan ta' Azzjoni dwar il-VAT — Lejn żona unika tal-VAT fl-UE — Wasal iż-żmien li naġixxu (COM(2017)0566 tal-4 ta' Ottubru 2017).

(7)  Il-Proposta għal Direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE fir-rigward tal-armonizzazzjoni u s-simplifikazzjoni ta' ċerti regoli tas-sistema tat-taxxa fuq il-valur miżjud u li tintroduċi s-sistema definittiva għat-tassazzjoni tal-kummerċ bejn l-Istati Membri (COM(2017)0569 tal-4 ta' Ottubru 2017).

(8)  Il-Proposta għal Direttiva tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2006/112/KE fir-rigward tal-armonizzazzjoni u s-simplifikazzjoni ta' ċerti regoli tas-sistema tat-taxxa fuq il-valur miżjud u li tintroduċi s-sistema definittiva għat-tassazzjoni tal-kummerċ bejn l-Istati Membri (COM(2017)0569 tal-4 ta' Ottubru 2017).

(9)  Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta' Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' impriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju [traduzzjoni mhux uffiċjali] (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).

(10)  Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE tas-6 ta' Mejju 2003 dwar id-definizzjoni ta' impriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju [traduzzjoni mhux uffiċjali] (ĠU L 124, 20.5.2003, p. 36).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/216


P8_TA(2018)0320

Deċiżjoni ta' implimentazzjoni li tissottoponi s-sustanzi psikoattivi l-ġodda ċiklopropilfentanil u metossiaċetilfentanil għal miżuri ta' kontroll *

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta’ Deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kunsill li tissottoponi s-sustanzi psikoattivi l-ġodda N-phenyl-N-[1-(2-phenylethyl)piperidin-4-yl]cyclopropanecarboxamide (cyclopropylfentanyl) and 2-methoxy-N-phenyl-N-[1-(2-phenylethyl)piperidin-4-yl]acetamide (methoxyacetylfentanyl) għal miżuri ta' kontroll (09420/2018 – C8-0278/2018 – 2018/0118(NLE))

(Konsultazzjoni)

(2019/C 433/27)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-abbozz tal-Kunsill (09420/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 39(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, kif emendat mit-Trattat ta' Amsterdam, u l-Artikolu 9 tal-Protokoll (Nru 36) dwar id-Dispożizzjonijiet Transitorji, li b'mod konformi magħhom il-Parlament ġie kkonsultat mill-Kunsill (C8-0278/2018),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2005/387/ĠAI tal-10 ta' Mejju 2005 dwar l-iskambju ta' informazzjoni, il-valutazzjoni tar-riskju u l-kontroll fuq sustanzi psikoattivi ġodda (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 8(3) tagħha,

wara li kkunsidra l-Artikolu 78c tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A8-0271/2018),

1.

Japprova l-abbozz tal-Kunsill;

2.

Jistieden lill-Kunsill jinfurmah jekk ikollu l-ħsieb li jitbiegħed mit-test approvat mill-Parlament;

3.

Jitlob lill-Kunsill jerġa' jikkonsultah jekk ikollu l-ħsieb li jemenda t-test approvat mill-Parlament b'mod sustanzjali;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 127, 20.5.2005, p. 32.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/217


P8_TA(2018)0321

Il-mobilizzazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal deċiżjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-mobilizzazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja (COM(2018)0360 – C8-0245/2018 – 2018/2078(BUD))

(2019/C 433/28)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2018)0360 – C8-0245/2018),

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2012/2002 tal-11 ta' Novembru 2002 li jistabbilixxi l-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea (1),

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tat-2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (2), u b'mod partikolari l-Artikolu 10 tiegħu,

wara li kkunsidra l-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (3), u b'mod partikolari l-punt 11 tiegħu,

wara li kkunsidra l-ittra tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Baġits (A8-0272/2018),

1.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni bħala sinjal ta' solidarjetà tal-Unjoni maċ-ċittadini tal-Unjoni u mar-reġjuni milquta minn diżastri naturali;

2.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti li tiġi rilaxxata l-assistenza finanzjarja mill-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea ("il-Fond") lir-reġjuni milquta minn diżastri naturali u jiddispjaċih għan-numru ta' persuni li tilfu ħajjithom f'diżastri naturali fl-Unjoni fl-2017;

3.

Jitlob li l-proċedura tal-mobilizzazzjoni tkompli tiġi ottimizzata b'mod li jwassal biex iż-żmien bejn l-applikazzjoni u l-pagament jiqsar; ifakkar li żborż rapidu lill-benefiċjarji huwa ta' importanza maġġuri għall-komunitajiet lokali, għall-awtoritajiet lokali u għall-fiduċja tagħhom fis-solidarjetà tal-Unjoni;

4.

Jappoġġja lill-Istati Membri li jużaw il-fondi strutturali u ta' investiment Ewropej għar-rikostruzzjoni tar-reġjuni milquta; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja u tapprova b'mod rapidu r-riallokazzjoni finanzjarja tal-ftehimiet ta' sħubija mitluba mill-Istati Membri għal dan il-għan;

5.

Jistieden lill-Istati Membri jużaw il-kontribuzzjoni finanzjarja mill-Fond b'mod trasparenti, u b'hekk tiġi żgurata distribuzzjoni ġusta fir-reġjuni kollha milquta;

6.

Japprova d-deċiżjoni annessa ma' din ir-riżoluzzjoni;

7.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jiffirma din id-deċiżjoni flimkien mal-President tal-Kunsill u biex jiżgura li tiġi ppubblikata f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea;

8.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni, flimkien mal-anness tagħha, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

(1)  ĠU L 311, 14.11.2002, p. 3.

(2)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 884.

(3)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.


ANNESS

DEĊIŻJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar il-mobilizzazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja

(It-test ta' dan l-anness mhux riprodott hawnhekk billi jikkorrispondi mal-att finali, Deċiżjoni (UE) 2018/1505.)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/220


P8_TA(2018)0322

Abbozz ta' Baġit Emendatorju Nru 4/2018: il-mobilizzazzjoni tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-pożizzjoni tal-Kunsill dwar l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018 tal-Unjoni Ewropea għas-sena finanzjarja 2018 li jakkumpanja l-proposta biex jiġi mobilizzat il-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija, lill-Greċja, lil-Litwanja u lill-Polonja (11738/2018 – C8-0395/2018 – 2018/2082(BUD))

(2019/C 433/29)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-Artikolu 314 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 106a tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika,

wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 41 tiegħu,

wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) 2018/1046 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Lulju 2018 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni, li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1296/2013, (UE) Nru 1301/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1304/2013, (UE) Nru 1309/2013, (UE) Nru 1316/2013, (UE) Nru 223/2014, (UE) Nru 283/2014, u d-Deċiżjoni Nru 541/2014/UE, u li jħassar ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 (2), u b'mod partikolari l-Artikolu 44 tiegħu,

wara li kkunsidra l-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea għas-sena finanzjarja 2018, adottat b'mod definittiv fit-30 ta' Novembru 2017 (3),

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 1311/2013 tat-2 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi l-qafas finanzjarju pluriennali għas-snin 2014-2020 (4), (Ir-Regolament dwar il-QFP),

wara li kkunsidra l-Ftehim Interistituzzjonali tat-2 ta' Diċembru 2013 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja, dwar kooperazzjoni f'materji ta' baġit u dwar ġestjoni finanzjarja tajba (5),

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/335/UE, Euratom tas-26 ta' Mejju 2014 dwar is-sistema tar-riżorsi proprji tal-Unjoni Ewropea (6),

wara li kkunsidra l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018, adottat mill-Kummissjoni fil-31 ta' Mejju 2018 (COM(2018)0361),

wara li kkunsidra l-pożizzjoni dwar l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018 adottata mill-Kunsill fl-4 ta' Settembru 2018 u li ntbagħtet lill-Parlament Ewropew dakinhar stess (11738/2018 – C8-0395/2018),

wara li kkunsidra l-Artikoli 88 u 91 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Baġits (A8-0273/2018),

A.

billi l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018 ikopri l-mobilizzazzjoni proposta tal-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea biex tingħata assistenza lill-Bulgarija u lil-Litwanja għall-għarar, lill-Greċja għat-terremoti f'Kos, kif ukoll lill-Polonja għall-maltempati li seħħew matul l-2017,

B.

billi għaldaqstant il-Kummissjoni qiegħda tipproponi li temenda l-baġit 2018 u li żżid il-linja baġitarja 13 06 01 ‘Għajnuna għall-Istati Membri fil-każ ta' diżastru naturali kbir b'riperkussjonijiet serji fuq il-kundizzjonijiet tal-għajxien, l-ambjent naturali jew l-ekonomija’bi EUR 33 992 206 kemm f'approprjazzjonijiet ta' impenn u kemm f'approprjazzjonijiet ta' pagament;

C.

billi l-Fond ta' Solidarjetà tal-Unjoni Ewropea huwa strument speċjali skont id-definizzjoni fir-Regolament dwar il-QFP u l-approprjazzjonijiet ta' impenn u ta' pagament korrispondenti se jiġu bbaġitjati oltre l-limiti massimi tal-QFP;

1.

Japprova l-pożizzjoni tal-Kunsill dwar l-abbozz ta' baġit emendatorju Nru 4/2018;

2.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jiddikjara li l-baġit emendatorju Nru 4/2018 ġie adottat b'mod definittiv u biex jiżgura li jiġi ppubblikat f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Awdituri u lill-parlamenti nazzjonali.d

(1)  ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1.

(2)  ĠU L 193, 30.7.2018, p. 1.

(3)  ĠU L 57, 28.02.2018.

(4)  ĠU L 347, 20.12.2013, p. 884.

(5)  ĠU C 373, 20.12.2013, p. 1.

(6)  ĠU L 168, 7.6.2014, p. 105.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/222


P8_TA(2018)0328

Korp Ewropew ta' Solidarjetà ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar li jistabbilixxi l-qafas legali tal-Korp Ewropew ta’ Solidarjetà u li jemenda r-Regolamenti (UE) Nru 1288/2013, (UE) Nru 1293/2013, (UE) Nru 1303/2013, (UE) Nru 1305/2013, (UE) Nru 1306/2013 u d-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE (COM(2017)0262 – C8-0162/2017 – 2017/0102(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/30)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2017)0262),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2), u l-Artikoli 165(4) u 166(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0162/2017),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu dwar il-Korp Ewropew ta' Solidarjetà tas-6 ta' April 2017, Nru 2017/2629(RSP) (1),

wara li kkunsidra l-opinjonijiet motivati ppreżentati mis-Senat Ċek, il-Parlament Spanjol u l-Parlament Portugiż, fil-qafas tal-Protokoll Nru 2 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipji ta' sussidjarjetà u proporzjonalità, li jiddikjaraw li l-abbozz ta' att leġiżlattiv mhuwiex konformi mal-prinċipju ta' sussidjarjetà,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tad-19 ta' Ottubru 2017 (2),

wara li kkonsulta l-Kumitat tar-Reġjuni,

wara li kkunsidra d-dokument tal-Aġenda Politika għall-Volontarjat fl-Ewropa (PAVE) tas-Sena Ewropea tal-Volontarjat 2011 u l-analiżi relatata ta' ħames snin tal-2015 tas-Sena Ewropea tal-Volontarjat 2011 bit-titolu "Helping Hands",

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-27 ta' Ġunju 2018 li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament fit-tieni qari, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali, il-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel, il-Kumitat għall-Baġits, il-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l-Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (A8-0060/2018),

1.

Jadotta l-pożizzjoni tiegħu fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Japprova d-dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni annessa ma’ din ir-riżoluzzjoni;

3.

Jieħu nota tad-dikjarazzjoni mill-Kummissjoni mehmuża ma’ din ir-riżoluzzjoni;

4.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  ĠU C 298, 23.8.2018, p. 68.

(2)  ĠU C 81, 2.3.2018, p. 160.


P8_TC1-COD(2017)0102

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-qafas legali tal-Korp Ewropew ta' Solidarjetà u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1288/2013, ir-Regolament (UE) Nru 1293/2013 u d-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/1475.)


ANNESS GĦAR-RIŻOLUZZJONI LEĠIŻLATTIVA

DIKJARAZZJONI KONĠUNTA TAL-PARLAMENT EWROPEW, TAL-KUNSILL U TAL-KUMMISSJONI

Mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-awtorità baġitarja, 80 % tal-baġit għall-implimentazzjoni tal-Programm fl-2019 u fl-2020 għandhom isiru disponibbli permezz ta' riallokazzjonijiet speċifikati taħt is-Subintestatura 1a (Kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi) tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020 (QFP) u riallokazzjonijiet mill-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili u l-Programm LIFE. Madankollu, l-ebda riallokazzjoni ulterjuri ma għandha ssir mill-Programm Erasmus+, apparti l-ammont ta’ 231 800 000 EUR msemmi fil-proposta mill-Kummissjoni (COM(2017) 0262).

L-20 % li baqa' tal-baġit għall-implimentazzjoni tal-Programm fl-2019 u fl-2020 għandhom jitfasslu minn marġini disponibbli taħt is-Subintestatura 1a tal-QFP 2014-2020.

Hemm fehim komuni li l-Kummissjoni se tiżgura li l-approprjazzjonijiet neċessarji jsiru disponibbli permezz tal-proċedura baġitarja annwali normali b'mod bilanċjat u prudenti.


DIKJARAZZJONI TAL-KUMMISSJONI

Il-Kummissjoni tikkonferma li l-użu ta' approprjazzjonijiet minn riżorsi ta' assistenza teknika fuq inizjattiva tal-Kummissjoni skont ir-Regolament dwar id-Dispożizzjonijiet Komuni (b'mod partikolari riallokazzjonijiet mill-Fond Soċjali Ewropew u mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali) għall-finanzjament tal-Korp Ewropew ta' Solidarjetà fl-2018, mhux se jintużaw mill-Kummissjoni bħala preċedent għall-proposta ta' wara l-2020 dwar il-Korp Ewropew ta' Solidarjetà (COM(2018)0440)).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/225


P8_TA(2018)0329

Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali: pakkett finanzjarju u objettiv ġenerali ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2017/825 biex jiżdied il-pakkett finanzjarju tal-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali u li jadatta l-objettiv ġenerali tiegħu (COM(2017)0825 – C8-0433/2017 – 2017/0334(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/31)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2017)0825),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikoli 175 u 197(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0433/2017),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-14 ta' Marzu 2018 (1),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni tat-3 ta' April 2018 (2),

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tat-18 ta' Lulju 2018 li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament fit-tieni qari, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Baġits, il-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji u l-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A8-0227/2018),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Japprova d-dikjarazzjoni konġunta tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni mehmuża ma' din ir-riżoluzzjoni;

3.

Jieħu nota tad-dikjarazzjoni tal-Kummissjoni mehmuża ma' din ir-riżoluzzjoni;

4.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  ĠU C 237, 6.7.2018, p. 53.

(2)  ĠU C 247, 13.7.2018, p. 54.


P8_TC1-COD(2017)0334

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fil-11 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (UE) 2017/825 biex jiżdied il-pakkett finanzjarju tal-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali u jadatta l-objettiv ġenerali tiegħu

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/1671.)


ANNESS GĦAR-RIŻOLUZZJONI LEĠISLATTIVA

DIKJARAZZJONI KONĠUNTA MILL-PARLAMENT EWROPEW, IL-KUNSILL U L-KUMISSJONI

Rigward il-finanzjament taż-żieda tal-pakkett finanzjarju għall-Programm ta' Appoġġ għal Riformi Strutturali u mingħajr preġudizzju għas-setgħat tal-awtorità baġitarja, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni qablu kif ġej:

1.

EUR 40 miljun se jkunu ffinanzjati permezz tal-linja baġitarja SRSP li tinsab fl-Intestatura 1b (13.08.01) tal-QFP (Koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali) bil-mobilizzazzjoni tal-Marġni Globali għall-impenji f'konformità mal-Artikolu 14 tar-Regolament QFP (UE, Euratom) Nru 1311/2013 fil-qafas tal-proċedura baġitarja skont l-Artikolu 314 tat-TFUE;

2.

EUR 40 miljun se jkunu ffinanzjati permezz tal-linja baġitarja SRSP li tinsab fl-Intestatura 2 (13.08.02) tal-QFP (Tkabbir Sostenibbli: Riżorsi Naturali) permezz ta' riallokazzjonijiet għajr assistenza teknika u l-Iżvilupp Rurali taħt din l-Intestatura u mingħajr rikors għall-marġini. Is-sorsi preċiżi għal tali riallokazzjonijiet sejrin jiġu speċifikati aktar meta jkun il-waqt fid-dawl tan-negozjati tal-proċedura baġitarja għall-baġit 2019.


DIKJARAZZJONI TAL-KUMMISSJONI

(għall-pubblikazzjoni fis-serje C tal-ĠU)

Il-Kummissjoni se tidentifika u tipproponi riallokazzjonijiet ta’ EUR 40 miljun fl-Intestatura 2 tal-MFF (Tkabbir Sostenibbli: Riżorsi Naturali) f’ittra emendatorja għall-abbozz tal-baġit ġenerali tal-2019.

Il-Kummissjoni biħsiebha tipproponi l-mobilizzazzjoni tal-Marġni Globali għall-Impenji f’konformità mal-Artikolu 14 tar-Regolament QFP (UE, Euratom) Nru 1311/2013 fil-qafas tal-proċedura baġitarja għall-2020 skont l-Artikolu 314 TFUE.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/228


P8_TA(2018)0330

Il-Programm Euratom li jikkumplimenta l-Programm Qafas Orizzont 2020 *

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tal-11 ta’ Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Kunsill dwar il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika (2019-2020) li jikkumplimenta l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020 (COM(2017)0698 – C8-0009/2018 – 2017/0312(NLE))

(Konsultazzjoni)

(2019/C 433/32)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Kunsill (COM(2017)0698),

wara li kkunsidra l-Artikolu 7 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, skont liema artikolu ġie kkonsultat mill-Kunsill (C8-0009/2018),

wara li kkunsidra l-Artikoli 78c tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A8-0258/2018),

1.

Japprova l-proposta tal-Kummissjoni kif emendata;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni timmodifika l-proposta tagħha konsegwentement, skont l-Artikolu 293(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

3.

Jistieden lill-Kunsill jinfurmah jekk ikollu l-ħsieb li jitbiegħed mit-test approvat mill-Parlament;

4.

Jitlob lill-Kunsill jerġa' jikkonsultah jekk ikollu l-ħsieb li jemenda l-proposta tal-Kummissjoni b'mod sustanzjali;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

Emenda 1

Proposta għal regolament

Premessa 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(4)

Sabiex tkun żgurata l-kontinwità tar-riċerka nukleari fil-livell tal-Komunità, hemm bżonn li jiġi stabbilit il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità għall-perjodu mill-1 ta' Jannar 2019 sal-31 ta' Diċembru 2020 (il-"Programm Euratom"). Il-Programm Euratom jenħtieġ li jkollu l-istess objettivi bħall-Programm 2014-2018, jappoġġa l-istess attivitajiet u juża l-istess mod ta' implimentazzjoni li ta prova li huwa effiċjenti u xieraq għall-fini tal-kisba tal-objettivi tal-programm.

 

(4)

Sabiex tkun żgurata l-kontinwità tar-riċerka nukleari fil-livell tal-Komunità u jintlaħqu l-objettivi f'dan il-qasam , hemm bżonn li jiġi stabbilit il-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Komunità għall-perjodu mill-1 ta' Jannar 2019 sal-31 ta' Diċembru 2020 (il-"Programm Euratom"). Il-Programm Euratom jenħtieġ li jkollu l-istess objettivi bħall-Programm 2014-2018, jappoġġa l-istess attivitajiet u juża l-istess mod ta' implimentazzjoni li ta prova li huwa effiċjenti u xieraq għall-fini tal-kisba tal-objettivi tal-programm.

Emenda 2

Proposta għal regolament

Premessa 6

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(6)

Minkejja l-impatt potenzjali tal-enerġija nukleari fuq il-provvista tal-enerġija u l-iżvilupp ekonomiku, aċċidenti nukleari serji jistgħu jagħmlu ħsara lis-saħħa tal-bniedem. Għalhekk, is-sikurezza nukleari u, fejn xieraq, l-aspetti tas-sigurtà ttrattati miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (il-"JRC") jenħtieġ li jingħataw l-ikbar attenzjoni possibbli fil-Programm Euratom.

 

(6)

Minkejja l-impatt potenzjali tal-enerġija nukleari fuq il-provvista tal-enerġija u l-iżvilupp ekonomiku, aċċidenti nukleari serji jistgħu jagħmlu ħsara lis-saħħa tal-bniedem, kif ukoll lill-ambjent, fit-terminu medju u fit-tul . Għalhekk, is-sikurezza nukleari u, fejn xieraq, l-aspetti tas-sigurtà ttrattati miċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka (il-"JRC") jenħtieġ li jingħataw l-ikbar attenzjoni possibbli fil-Programm Euratom.

Emenda 3

Proposta għal regolament

Premessa 7

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(7)

Il-Pjan Strateġiku Ewropew għat-Teknoloġija tal-Enerġija (il-"Pjan SET"), stabbilit fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill tat-28 ta' Frar 2008 fi Brussell, qed jaċċellera l-iżvilupp ta' portafoll ta' teknoloġiji b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju . Il-Kunsill Ewropew qabel, fil-laqgħa tiegħu tal-4 ta' Frar 2011, li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha se jippromwovu l-investiment fis-sorsi ta' enerġija rinnovabbli, u f'teknoloġiji sikuri u sostenibbli b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju u se jiffukaw fuq l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tat-teknoloġija stabbiliti fil-Pjan SET. Kull Stat Membru jibqa' ħieles li jagħżel it-tip ta' teknoloġiji li jappoġġa.

 

(7)

Il-Pjan Strateġiku Ewropew għat-Teknoloġija tal-Enerġija (il-"Pjan SET"), stabbilit fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill tat-28 ta' Frar 2008 fi Brussell, qed jaċċellera l-proċess tal-innovazzjoni fil-qasam ta' teknoloġiji Ewropej avvanzati b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju . Il-Kunsill Ewropew qabel, fil-laqgħa tiegħu tal-4 ta' Frar 2011, li l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha se jippromwovu l-investiment fis-sorsi ta' enerġija rinnovabbli, u f'teknoloġiji sikuri u sostenibbli b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju inkluża l-enerġija nukleari u se jiffukaw fuq l-implimentazzjoni tal-prijoritajiet tat-teknoloġija stabbiliti fil-Pjan SET. L-Azzjoni 10 (nukleari) tal-Pjan SET għandha l-għan li: Iżżomm livell għoli ta' sikurezza tar-reatturi nukleari u taċ-ċikli tal-fjuwil assoċjati waqt l-operazzjoni u d-dekummissjonar, filwaqt li ttejjeb l-effiċjenza tagħhom . Kull Stat Membru huwa liberu li jagħżel it-tip ta' teknoloġiji li jappoġġa.

Emenda 4

Proposta għal regolament

Premessa 8

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(8)

Peress li l-Istati Membri kollha għandhom installazzjonijiet nukleari jew jagħmlu użu minn materjali radjuattivi b'mod partikolari għal skopijiet mediċi, il-Kunsill, fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tiegħu fi Brussell fl-1 u t-2 ta' Diċembru 2008, irrikonoxxa l-ħtieġa kontinwa għall-ħiliet fil-qasam nukleari, b'mod partikolari permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ li jixirqu marbutin mar-riċerka u koordinati fil-livell tal-Komunità .

 

(8)

Peress li l-Istati Membri kollha għandhom installazzjonijiet nukleari jew jagħmlu użu minn materjali radjuattivi b'mod partikolari għal skopijiet mediċi, il-Kunsill, fil-konklużjonijiet tal-laqgħa tiegħu fi Brussell fl-1 u t-2 ta' Diċembru 2008, irrikonoxxa l-ħtieġa kontinwa għal ħiliet fil-qasam nukleari, b'mod partikolari permezz tal-edukazzjoni u t-taħriġ adatti fil-livelli kollha u koordinazzjoni xierqa ma' proġetti ta' riċerka fil-livell Ewropew .

Emenda 5

Proposta għal regolament

Premessa 9

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(9)

Filwaqt li hija l-għażla individwali ta' kull Stat Membru jekk għandux jagħmel użu mill-enerġija nukleari jew le, huwa rikonoxxut ukoll li l-enerġija nukleari taqdi rwoli differenti fi Stati Membri differenti .

 

(9)

Filwaqt li hija l-għażla individwali ta' kull Stat Membru jekk għandux jagħmel użu mill-enerġija nukleari jew le, huwa rikonoxxut ukoll li r-riċerka nukleari taqdi rwol importanti fl-Istati Membri kollha, mhux l-inqas fil-qasam tas-saħħa tal-bniedem .

Emenda 6

Proposta għal regolament

Premessa 11

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(11)

Biex il-fużjoni ssir opzjoni kredibbli għall-produzzjoni kummerċjali tal-enerġija, l-ewwel nett hemm bżonn li l-kostruzzjoni tal-ITER titlesta b'suċċess u fil-ħin u jibda l-operat tiegħu. It-tieni nett hemm bżonn li jiġi stabbilit pjan direzzjonali ambizzjuż iżda realistiku lejn il-produzzjoni tal-elettriku sal-2050. Biex jintlaħqu dawk il-miri hemm bżonn li l-programm Ewropew tal-fużjoni jiġi dirett lejn programm konġunt ta' attivitajiet li jimplimentaw dan il-pjan direzzjonali. Sabiex jiġu żgurati l-kisbiet ta' attivitajiet li għaddejjin fir-riċerka dwar il-fużjoni, kif ukoll l-impenn fit-tul tal-partijiet ikkonċernati fil-fużjoni kif ukoll il-kollaborazzjoni bejniethom, jenħtieġ li jkun żgurat l-appoġġ kontinwu tal-Komunità. Jenħtieġ li jkun hemm fokus aktar b'saħħtu primarjament fuq l-attivitajiet b'appoġġ għall-ITER, iżda wkoll fuq l-iżviluppi lejn ir-reattur ta' dimostrazzjoni, inkluż l-involviment aktar b'saħħtu, kif jixraq, mis-settur privat. Tali razzjonalizzazzjoni u ffukar mill-ġdid jenħtieġ li jinkisbu mingħajr ma jkun hemm tfixkil fit-tmexxija Ewropea tal-komunità xjentifika tal-fużjoni.

 

(11)

Biex il-fużjoni ssir opzjoni kredibbli għall-produzzjoni kummerċjali tal-enerġija, l-ewwel nett hemm bżonn li l-kostruzzjoni tal-ITER titlesta b'suċċess u fil-ħin u jibda l-operat tiegħu u l-Programm EURATOM jista' jagħti kontribut sinifikanti . It-tieni hemm bżonn li jiġi stabbilit pjan direzzjonali ambizzjuż iżda realistiku lejn il-produzzjoni tal-elettriku sal-2050. Biex jintlaħqu dawk il-miri hemm bżonn li l-programm Ewropew tal-fużjoni jiġi dirett lejn programm konġunt ta' attivitajiet li jimplimentaw dan il-pjan direzzjonali. Sabiex jiġu żgurati l-kisbiet ta' attivitajiet li għaddejjin fir-riċerka dwar il-fużjoni, kif ukoll l-impenn fit-tul tal-partijiet ikkonċernati fil-fużjoni kif ukoll il-kollaborazzjoni bejniethom, jenħtieġ li jkun żgurat l-appoġġ kontinwu u fit-tul tal-Komunità. Jenħtieġ li jkun hemm fokus aktar b'saħħtu primarjament fuq l-attivitajiet b'appoġġ għall-ITER, iżda wkoll fuq l-iżviluppi lejn ir-reattur ta' dimostrazzjoni, inkluż l-involviment aktar b'saħħtu, kif jixraq, mis-settur privat. Tali razzjonalizzazzjoni u ffukar mill-ġdid jenħtieġ li jinkisbu mingħajr ma jkun hemm tfixkil fit-tmexxija Ewropea tal-komunità xjentifika tal-fużjoni.

Emenda 7

Proposta għal regolament

Premessa 12

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(12)

Il-JRC jenħtieġ li jkompli jipprovdi appoġġ xjentifiku u teknoloġiku indipendenti xprunat mill-konsumatur għall-formulazzjoni, l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki tal-Komunità, b'mod partikolari fil-qasam tar-riċerka u tat-taħriġ fis-sikurezza u s-sigurtà nukleari. Sabiex jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u jiġi żgurat li ma jkunx hemm duplikazzjoni tar-riċerka fl-Unjoni, kwalunkwe attività ġdida mwettqa mill-JRC jenħtieġ li tkun analizzata sabiex tiġi kkontrollata l-konsistenza tagħha ma' attivitajiet eżistenti fl-Istati Membri. L-aspetti tas-sigurtà tal-Programm Qafas Orizzont 2020 jenħtieġ li jkunu limitati għall-azzjonijiet diretti tal-JRC.

 

(12)

Il-JRC jenħtieġ li jkompli jipprovdi appoġġ xjentifiku u teknoloġiku indipendenti xprunat mill-konsumatur għall-formulazzjoni, l-iżvilupp, l-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki tal-Komunità, b'mod partikolari fil-qasam tar-riċerka u tat-taħriġ fis-sikurezza, is-sigurtà, is-salvagwardji u n-nonproliferazzjoni nukleari. Sabiex jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u jiġi żgurat li ma jkunx hemm duplikazzjoni tar-riċerka fl-Unjoni, kwalunkwe attività ġdida mwettqa mill-JRC jenħtieġ li tkun analizzata sabiex tiġi kkontrollata l-konsistenza tagħha ma' attivitajiet eżistenti fl-Istati Membri. L-aspetti tas-sigurtà tal-Programm Qafas Orizzont 2020 jenħtieġ li jkunu limitati għall-azzjonijiet diretti tal-JRC.

Emenda 8

Proposta għal regolament

Premessa 14

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(14)

Fl-interess tal-Istati Membri kollha tagħha r-rwol tal-Unjoni huwa li tiżviluppa qafas biex tappoġġa riċerka konġunta mill-aktar avvanzata, il-ħolqien u l-preservazzjoni tal-għarfien dwar it-teknoloġiji tal-fissjoni nukleari, b'enfasi speċjali fuq is-sikurezza, is-sigurtà, il-protezzjoni mir-radjazzjoni u n-nonproliferazzjoni. Dak jirrikjedi evidenza xjentifika indipendenti, li għaliha l-JRC jista' jagħti kontribut ewlieni. Dak ġie rikonoxxut fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, datata s-6 ta' Ottubru 2010, intitolata "Inizjattiva Ewlenija Ewropa 2020 Unjoni tal-Innovazzjoni", li fiha l-Kummissjoni ddikjarat l-intenzjoni tagħha li ssaħħaħ l-evidenza xjentifika għat-tfassil tal-politika permezz tal-JRC. Il-JRC jipproponi li jwieġeb għal dik l-isfida billi jiffoka r-riċerka tiegħu dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari fuq il-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni.

 

(14)

Fl-interess tal-Istati Membri kollha tagħha r-rwol tal-Unjoni huwa li tiżviluppa qafas biex tappoġġa riċerka mill-aktar avvanzata konġunta, il-ħolqien u l-preservazzjoni tal-għarfien dwar it-teknoloġiji tal-fissjoni nukleari, b'enfasi speċjali fuq is-sikurezza, is-sigurtà, l-ipproċessar tal-iskart nukleari , il-protezzjoni mir-radjazzjoni u n-nonproliferazzjoni. Dak jirrikjedi evidenza xjentifika indipendenti, li għaliha l-JRC jista' jagħti kontribut ewlieni. Dak ġie rikonoxxut fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Reġjuni, datata s-6 ta' Ottubru 2010, intitolata "Inizjattiva Ewlenija Ewropa 2020 Unjoni tal-Innovazzjoni", li fiha l-Kummissjoni ddikjarat l-intenzjoni tagħha li ssaħħaħ l-evidenza xjentifika għat-tfassil tal-politika permezz tal-JRC. Il-JRC jipproponi li jwieġeb għal dik l-isfida billi jiffoka r-riċerka tiegħu dwar is-sikurezza u s-sigurtà nukleari fuq il-prijoritajiet tal-politika tal-Unjoni.

Emenda 9

Proposta għal regolament

Premessa 15

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(15)

Bil-għan li tiġi approfondita r-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà u tissaħħaħ il-fiduċja tal-pubbliku fix-xjenza, il-Programm Euratom jenħtieġ li jiffavorixxi involviment infurmat taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili dwar kwistjonijiet ta' riċerka u innovazzjoni permezz tal-promozzjoni tal-edukazzjoni tax-xjenza, billi l-għarfien xjentifiku ikun iktar aċċessibbli, bl-iżvilupp ta' aġendi ta' riċerka u innovazzjoni responsabbli li jissodisfaw it-tħassib u l-aspettattivi taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili, u bl-iffaċilitar tal-parteċipazzjoni tagħhom fl-attivitajiet tal-Programm Euratom.

 

(15)

Bil-għan li tiġi approfondita r-relazzjoni bejn ix-xjenza u s-soċjetà u tissaħħaħ il-fiduċja tal-pubbliku fix-xjenza, il-Programm Euratom jenħtieġ li jiżgura provvista aħjar tal-informazzjoni biex jippermetti involviment infurmat taċ-ċittadini u s-soċjetà ċivili dwar kwistjonijiet ta' riċerka u innovazzjoni permezz tal-promozzjoni tal-edukazzjoni tax-xjenza, billi l-għarfien xjentifiku ikun iktar aċċessibbli, bl-iżvilupp ta' aġendi ta' riċerka u innovazzjoni responsabbli li jissodisfaw it-tħassib u l-aspettattivi taċ-ċittadini u tas-soċjetà ċivili, u bl-iffaċilitar tal-parteċipazzjoni tagħhom fl-attivitajiet tal-Programm Euratom.

Emenda 10

Proposta għal regolament

Premessa 17

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(17)

L-eżiti tad-dibattiti li saru fis-Simpożju dwar "Il-Vantaġġi u l-Limitazzjonijiet tar-Riċerka dwar il-Fissjoni Nukleari għal Ekonomija b'Livell Baxx ta' Emissjoni ta' Karbonju"mħejji matul studju interdixxiplinarju li kien jinvolvi, fost l-oħrajn, esperti mill-oqsma tal-enerġija, l-ekonomija u x-xjenzi soċjali, organizzat flimkien mill-Kummissjoni u l-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fi Brussell fis-26 u s-27 ta' Frar 2013, irrikonoxxew il-ħtieġa li titkompla r-riċerka nukleari fil-livell Ewropew.

 

(17)

L-eżiti tad-dibattiti li saru fis-Simpożju dwar "Il-Vantaġġi u l-Limitazzjonijiet tar-Riċerka dwar il-Fissjoni Nukleari għal Ekonomija b'Livell Baxx ta' Emissjoni ta' Karbonju"mħejji matul studju interdixxiplinarju li kien jinvolvi, fost l-oħrajn, esperti mill-oqsma tal-enerġija, l-ekonomija u x-xjenzi soċjali, koorganizzat mill-Kummissjoni u l-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew fi Brussell fis-26 u s-27 ta' Frar 2013, irrikonoxxew il-ħtieġa li titkompla r-riċerka nukleari, inkluża r-riċerka dwar il-fissjoni , fil-livell Ewropew.

Emenda 11

Proposta għal regolament

Premessa 18

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(18)

Il-Programm Euratom jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-attraenza tal-professjoni tar-riċerka fl-Unjoni. Għandha tingħata attenzjoni adegwata lil Karta Ewropea tar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (1), flimkien ma' oqfsa ta' referenza rilevanti oħrajn definiti fil-kuntest taż-Żona Ewropea tar-Riċerka, filwaqt li tkun rispetata n-natura volontarja tagħhom.

 

(18)

Il-Programm Euratom jenħtieġ li jikkontribwixxi għall-attraenza tal-professjoni tar-riċerka fl-Unjoni u jgħin sabiex iħeġġeġ liż-żgħażagħ jinvolvu ruħhom fir-riċerka f'dan il-qasam . Jenħtieġ li tingħata attenzjoni adegwata lil Karta Ewropea tar-Riċerkaturi u l-Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (2), flimkien ma' oqfsa ta' referenza rilevanti oħrajn definiti fil-kuntest taż-Żona Ewropea tar-Riċerka, filwaqt li tkun rispettata n-natura volontarja tagħhom.

 

Emenda 12

Proposta għal regolament

Premessa 19

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(19)

L-attivitajiet żviluppati taħt il-Programm Euratom jenħtieġ li jimmiraw li jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fir-riċerka u l-innovazzjoni, billi jindirizzaw b'mod partikolari l-kawżi sottostanti fl-iżbilanċ bejn is-sessi, billi jisfruttaw il-potenzjal kollu kemm tar-riċerkaturi nisa kif ukoll tal-irġiel u billi jintegraw d-dimensjoni tas-sessi fil-kontenut tal-proġetti sabiex itejbu l-kwalità tar-riċerka u jistimulaw l-innovazzjoni. L-attivitajiet jenħtieġ li jkunu mmirati wkoll lejn l-implimentazzjoni tal-prinċipji relatati mal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel kif stipulat fl-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropa u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

 

(19)

L-attivitajiet żviluppati taħt il-Programm Euratom iridu jikkonformaw mal-prinċipji tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fir-riċerka u l-innovazzjoni, billi jindirizzaw b'mod partikolari l-kawżi sottostanti fl-iżbilanċ bejn is-sessi, billi jisfruttaw il-potenzjal kollu kemm tar-riċerkaturi nisa kif ukoll tal-irġiel, itejbu l-aċċess tagħhom għall-programmi ta' riċerka sabiex itejbu l-kwalità tar-riċerka u jistimulaw l-innovazzjoni. L-attivitajiet jenħtieġ li jkunu mmirati wkoll lejn l-implimentazzjoni tal-prinċipji relatati mal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel kif stipulat fl-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropa u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

Emenda 13

Proposta għal regolament

Premessa 20

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(20)

L-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni appoġġati mill-Programm Euratom jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipji etiċi fundamentali. Jenħtieġ li jitqiesu kif xieraq l-opinjonijiet dwar il-kwistjonijiet tal-enerġija tal-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda. L-attivitajiet ta' riċerka jenħtieġ li jqisu wkoll l-Artikolu 13 tat-TFUE u jnaqqsu l-użu tal-annimali fir-riċerka u l-ittestjar, bil-ħsieb li fl-aħħar mill-aħħar l-użu tal-annimali jiġi sostitwit . L-attivitajiet kollha jenħtieġ li jitwettqu bl-iżgurar ta' livell għoli ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

 

(20)

L-attivitajiet ta' riċerka u innovazzjoni appoġġati mill-Programm Euratom jenħtieġ li jirrispettaw il-prinċipji etiċi fundamentali. Jenħtieġ li jitqiesu kif xieraq l-opinjonijiet dwar il-kwistjonijiet tal-enerġija tal-Grupp Ewropew dwar l-Etika fix-Xjenza u t-Teknoloġiji l-Ġodda. L-attivitajiet ta' riċerka jenħtieġ li jqisu wkoll l-Artikolu 13 tat-TFUE u jissostitwixxu l-użu tal-annimali fir-riċerka u l-ittestjar, bil-ħsieb li fl-aħħar mill-aħħar l-użu tal-annimali jiġi pprojbit . L-attivitajiet kollha jenħtieġ li jitwettqu bl-iżgurar tal-ogħla livell ta' protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem.

Emenda 14

Proposta għal regolament

Premessa 21

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(21)

Jenħtieġ li jinkiseb ukoll impatt ikbar bil-kombinament tal-Programm Euratom u l-fondi tas-settur privat fi sħubiji pubbliċi-privati f'oqsma ewlenin fejn ir-riċerka u l-innovazzjoni jistgħu jikkontribwixxu għall-miri kompetittivi usa' tal-Unjoni. Jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari lill-involviment tal-impriżi żgħar u medji.

 

(21)

Jenħtieġ li jinkiseb ukoll impatt ikbar bil-kombinament tal-Programm Euratom u l-fondi tas-settur privat fi sħubiji pubbliċi-privati f'oqsma ewlenin fejn ir-riċerka u l-innovazzjoni jistgħu jikkontribwixxu għall-miri kompetittivi usa' tal-Unjoni. Jenħtieġ li tingħata attenzjoni partikolari lill-involviment tal-impriżi żgħar u medji, inklużi atturi innovattivi ġodda emerġenti fiż-żona tar-riċerka rilevanti .

Emenda 15

Proposta għal regolament

Premessa 25

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(25)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni jenħtieġ li jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu tan-nefqa, inklużi l-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-investigazzjoni tal-irregolaritajiet, l-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa jew użati skorrettament u, fejn xieraq, penali. Strateġija tal-kontroll riveduta, li tibdel il-fokus mill-minimizzazzjoni tar-rati ta' żball għal kontroll ibbażat fuq ir-riskju u d-detezzjoni tal-frodi, jenħtieġ li tnaqqas il-piż tal-kontroll għall-parteċipanti.

 

(25)

L-interessi finanzjarji tal-Unjoni jenħtieġ li jiġu protetti permezz ta' miżuri proporzjonati matul iċ-ċiklu tan-nefqa, inklużi l-prevenzjoni, id-detezzjoni u l-investigazzjoni tal-irregolaritajiet permezz ta' proċeduri ta' awditu konġunti , l-irkupru ta' fondi mitlufa, imħallsa jew użati skorrettament u, fejn xieraq, penali. Strateġija tal-kontroll riveduta, li tibdel il-fokus mill-minimizzazzjoni tar-rati ta' żball għal kontroll ibbażat fuq ir-riskju u d-detezzjoni tal-frodi abbażi ta' prinċipji u kriterji komuni fil-livell tal-UE , jenħtieġ li tnaqqas il-piż tal-kontroll għall-parteċipanti.

Emenda 16

Proposta għal regolament

Premessa 26

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(26)

Huwa importanti li tiġi żgurata amministrazzjoni finanzjarja soda tal-Programm Euratom u l-implimentazzjoni tiegħu bl-iktar mod effettiv u faċli għall-utent, filwaqt li jkunu żgurati wkoll iċ-ċertezza legali u l-aċċessibbiltà tiegħu għall-parteċipanti kollha. Jeħtieġ li tkun żgurata l-konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3) u mar-rekwiżiti tas-simplifikazzjoni u regolamentazzjoni aħjar.

 

(26)

Huwa importanti li jiġu żgurati amministrazzjoni finanzjarja soda tal-Programm Euratom u l-implimentazzjoni tiegħu bl-iktar mod effettiv u faċli għall-utent, filwaqt li jkunu żgurati wkoll iċ-ċertezza legali u li l-benefiċjarji potenzjali jkunu infurmati kif xieraq, sabiex tiżdied l-aċċessibbiltà għall-parteċipanti kollha. Jeħtieġ li tkun żgurata l-konformità mad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ("ir-Regolament Finanzjarju")  (4) u mar-rekwiżiti tas-simplifikazzjoni u regolamentazzjoni aħjar.

 

Emenda 17

Proposta għal regolament

Premessa 33

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(33)

Il-kisba tal-objettivi tal-Programm Euratom f'oqsma rilevanti tirrikjedi appoġġ għall-attivitajiet trażversali, kemm fi ħdan il-Programm Euratom u b'mod konġunt mal-attivitajiet tal-Programm Qafas Orizzont 2020.

 

(33)

Il-kisba tal-objettivi tal-Programm Euratom f'oqsma rilevanti tirrikjedi appoġġ għall-attivitajiet trażversali, kemm fi ħdan il-Programm Euratom kif ukoll b'mod konġunt mal-attivitajiet tal-Programm Qafas Orizzont 2020, pereżempju fil-każ tal-azzjonijiet Marie Skłodowská Curie li jappoġġaw il-mobbiltà tar-riċerkatur .

Emenda 18

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

1.   L-objettiv ġenerali tal-Programm Euratom huwa li jitwettqu attivitajiet ta' riċerka u taħriġ nukleari b'enfasi fuq it-titjib kontinwu tas-sikurezza, is-sigurtà u l-protezzjoni mir-radjazzjoni nukleari, u li b'mod partikolari potenzjalment jikkontribwixxi għad-dekarbonizzazzjoni fit-tul tas-sistema tal-enerġija b'mod sikur, effiċjenti u sigur. L-objettiv ġenerali għandu jiġi implimentat permezz tal-attivitajiet speċifikati fl-Anness I fil-forma ta' azzjonijiet diretti u indiretti li jindirizzaw l-objettivi speċifiċi stipulati fil-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu.

 

1.   L-objettiv ġenerali tal-Programm Euratom huwa li jitwettqu attivitajiet ta' riċerka u taħriġ nukleari b'enfasi fuq it-titjib kontinwu tas-sikurezza, is-sigurtà u l-protezzjoni mir-radjazzjoni nukleari, u li b'mod partikolari jikkontribwixxi għad-dekarbonizzazzjoni fit-tul tas-sistema tal-enerġija b'mod sikur, effiċjenti u sigur. L-objettiv ġenerali għandu jiġi implimentat permezz tal-attivitajiet speċifikati fl-Anness I fil-forma ta' azzjonijiet diretti u indiretti li jindirizzaw l-objettivi speċifiċi stipulati fil-paragrafi 2 u 3 ta' dan l-Artikolu.

Emenda 19

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 2 – punt a

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(a)

jappoġġaw l-operat sikur ta' sistemi nukleari;

 

(a)

jappoġġaw l-operat sikur ta' sistemi nukleari, fost l-oħrajn permezz ta' spezzjonijiet strutturali transfruntiera f'każ ta' faċilitajiet nukleari fil-viċinanza ta' fruntiera nazzjonali waħda jew aktar ma' Stati Membri oħra ;

Emenda 20

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 2 – punt b

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(b)

jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet ta' sigurtà aktar fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trażmutazzjoni;

 

(b)

jikkontribwixxu għall-kooperazzjoni fil-livell tal-UE u ma' pajjiżi terzi fl-identifikazzjoni u fl-iżvilupp ta' soluzzjonijiet sikuri fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trasmutazzjoni;

Emenda 21

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 3 – subparagrafu 1 – punt a

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(a)

itejbu s-sikurezza nukleari inkluż: is-sikurezza tar-reatturi nukleari u tal-fjuwil, il-ġestjoni tal-iskart, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll is-separazzjoni u t-trażmutazzjoni; id-dekummissjonar, u t-tħejjija għal emerġenza;

 

(a)

itejbu s-sikurezza nukleari inkluż: is-sikurezza tar-reatturi nukleari u tal-fjuwil, il-ġestjoni tal-iskart biex jiġi evitat kwalunkwe impatt mhux mixtieq fuq il-bniedem jew l-ambjent , inklużir-rimi ġeoloġiku finali kif ukoll is-separazzjoni u t-trasmutazzjoni; id-dekummissjonar, u t-tħejjija għal emerġenza;

Emenda 22

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 3 – subparagrafu 1 – punt b

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(b)

it-titjib tas-sigurtà nukleari inkluż: is-salvagwardji nukleari, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-traffikar illegali u l-forensika nukleari;

 

(b)

it-titjib tas-sigurtà nukleari inkluż: is-salvagwardji nukleari, in-nonproliferazzjoni, il-ġlieda kontra t-traffikar illegali u l-forensika nukleari, ir-rimi ta' materjali bażiċi u skart radjuattiv, il-ġlieda kontra ċ-ċiberattakki u t-tnaqqis tar-riskji ta' terroriżmu fuq impjanti għall-enerġija nukleari kif ukoll spezzjonijiet strutturali transfruntiera f'każ ta' faċilitajiet nukleari fil-viċinanza ta' fruntiera nazzjonali waħda jew aktar ma' Stati Membri oħra tal-UE ;

Emenda 23

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 3 – subparagrafu 1 – punt d

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(d)

irawmu l-ġestjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u t-taħriġ;

 

(d)

irawmu l-ġestjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u t-taħriġ, inkluż taħriġ professjonali fit-tul sabiex jiġu riflessi l-iżviluppi permanenti li saru possibbli permezz ta' teknoloġiji ġodda ;

Emenda 24

Proposta għal regolament

Artikolu 3 – paragrafu 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

4.   Il-Programm Euratom għandu jiġi implimentat b'tali mod li jiżgura li l-prijoritajiet u l-attivitajiet appoġġati huma rilevanti għall-ħtiġijiet li qed jinbidlu u jqisu n-natura li qed tevolvi tax-xjenza, it-teknoloġija, l-innovazzjoni, it-tfassil tal-politika, is-swieq u s-soċjetà, bil-għan li jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u finanzjarji u tiġi evitata d-duplikazzjoni fir-riċerka u l-iżvilupp nukleari fl-Unjoni.

 

4.   Il-Programm Euratom għandu jiġi implimentat b'tali mod li jiżgura li l-prijoritajiet u l-attivitajiet appoġġati huma rilevanti għall-ħtiġijiet li qed jinbidlu u jqisu n-natura li qed tevolvi tax-xjenza, it-teknoloġija, l-innovazzjoni, it-tfassil tal-politika – b'mod partikolari l-politika dwar l-enerġija u dik ambjentali – is-swieq u s-soċjetà, bil-għan li jiġu ottimizzati r-riżorsi umani u finanzjarji, biex jinħolqu sinerġiji akbar bejn il-proġetti u l-programmi eżistenti u tiġi evitata d-duplikazzjoni fir-riċerka u l-iżvilupp nukleari fl-Unjoni.

Emenda 25

Proposta għal regolament

Artikolu 4 – paragrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

2.   Il-pakkett finanzjarju tal-Programm Euratom jista' jkopri spejjeż li jirriżultaw mill-attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, verifika u evalwazzjoni, li huma meħtieġa għall-ġestjoni ta' dak il-Programm u għall-kisba tal-objettivi tiegħu, b'mod partikolari l-istudji u l-laqgħat tal-esperti, sa fejn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta' dan ir-Regolament, u l-ispejjeż marbuta man-netwerks tat-teknoloġija tal-informazzjoni li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju tal-informazzjoni, flimkien ma' kull spiża oħra ta' assistenza teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-Programm Euratom. L-ispejjeż għal azzjonijiet kontinwi u ripetittivi bħall-kontroll, il-verifika u netwerks tal-IT se jiġu koperti fi ħdan il-limiti tan-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni speċifikata fil-paragrafu 1.

 

2.   Il-pakkett finanzjarju tal-Programm Euratom jista' jkopri spejjeż li jirriżultaw mill-attivitajiet ta' tħejjija, monitoraġġ, kontroll, verifika u evalwazzjoni, li huma meħtieġa għall-ġestjoni ta' dak il-Programm u għall-kisba tal-objettivi tiegħu, b'mod partikolari l-istudji u l-laqgħat tal-esperti, sa fejn huma relatati mal-objettivi ġenerali ta' dan ir-Regolament, u l-ispejjeż marbuta man-netwerks tat-teknoloġija tal-informazzjoni li jiffukaw fuq l-ipproċessar u l-iskambju tal-informazzjoni, u s-sigurtà ta' dawk in-netwerks , flimkien ma' kull spiża oħra ta' assistenza teknika u amministrattiva mġarrba mill-Kummissjoni għall-ġestjoni tal-Programm Euratom. L-ispejjeż għal azzjonijiet kontinwi u ripetittivi bħall-kontroll, il-verifika u netwerks tal-IT se jiġu koperti fi ħdan il-limiti tan-nefqa amministrattiva tal-Kummissjoni speċifikata fil-paragrafu 1.

Emenda 26

Proposta għal regolament

Artikolu 5 – paragrafu 1 – punt c

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(c)

pajjiżi jew territorji assoċjati mas-Seba' Programm Qafas tar-Riċerka ta' Euratom jew mal-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Euratom 2014-2018.

 

(c)

pajjiżi jew territorji assoċjati mas-Seba' Programm Qafas tar-Riċerka ta' Euratom jew mal-Programm ta' Riċerka u Taħriġ tal-Euratom 2014-2018, jew li jipparteċipaw fih bħala Stat Membru .

Emenda 27

Proposta għal regolament

Artikolu 11 – paragrafu 3

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

3.   Il-programmi ta' ħidma msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandhom iqisu l-istat tax-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni fil-livell nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali u tal-iżviluppi rilevanti tal-politika, is-suq u s-soċjetà. Dawn għandhom ikunu aġġornati kif u meta jkun xieraq.

 

3.   Il-programmi ta' ħidma msemmija fil-paragrafi 1 u 2 għandhom iqisu l-istat tax-xjenza, it-teknoloġija u l-innovazzjoni fil-livell nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali u tal-iżviluppi rilevanti tal-politika, is-suq u s-soċjetà. Dawn għandhom ikunu aġġornati kif u meta jkun xieraq, filwaqt li jitqiesu r-rakkomandazzjonijiet rilevanti magħmula mill-Gruppi ta' Esperti indipendenti tal-Kummissjoni stabbiliti biex jevalwaw il-Programm EURATOM .

Emenda 28

Proposta għal regolament

Artikolu 15 – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Għandha tingħata attenzjoni partikolari biex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni adegwata tal-impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) u l-impatt ta' innovazzjoni fuqhom u s-settur privat inġenerali fil-Programm Euratom. Għandhom jitwettqu valutazzjonijiet kwantitattivi u kwalitattivi tal-parteċipazzjoni tal-SMEs bħala parti mill-arranġamenti tal-evalwazzjoni u l-monitoraġġ.

 

Għandha tingħata attenzjoni partikolari biex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni adegwata tal-impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs), inklużi atturi innovattivi ġodda emerġenti fil-qasam tar-riċerka rilevanti u l-impatt ta' innovazzjoni fuqhom u s-settur privat inġenerali fil-Programm Euratom. Għandhom jitwettqu valutazzjonijiet kwantitattivi u kwalitattivi tal-parteċipazzjoni tal-SMEs bħala parti mill-arranġamenti tal-evalwazzjoni u l-monitoraġġ.

Emenda 29

Proposta għal regolament

Artikolu 21 – paragrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

2.   Il-Kummissjoni għandha tirrapporta r-riżultati tal-monitoraġġ imsemmi fil-paragrafu 1 u tagħmilhom disponibbli għall-pubbliku.

 

2.   Il-Kummissjoni għandha tirrapporta r-riżultati tal-monitoraġġ imsemmi fil-paragrafu 1, tikkomunikahom lill-Parlament u tagħmilhom disponibbli għall-pubbliku.

Emenda 30

Proposta għal regolament

Anness I – paragrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

L-enerġija nukleari tikkostitwixxi element fid-dibattitu dwar il-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u t-tnaqqis tad-dipendenza tal-Ewropa fuq l-enerġija importata. Fil-kuntest usa' tas-sejba ta' taħlita ta' enerġija sostenibbli għall-futur, il-Programm Euratom se jikkontribwixxi wkoll permezz tal-attivitajiet ta' riċerka tiegħu għad-dibattitu dwar il-benefiċċji u l-limitazzjonijiet tal-enerġija mill-fissjoni nukleari għal ekonomija b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju. Billi jiżguraw it-titjib kontinwu tas-sikurezza nukleari, it-teknoloġiji nukleari aktar avvanzati jistgħu joffru wkoll il-prospett ta' titjib sinifikanti fl-effiċjenza u fl-użu tar-riżorsi u l-produzzjoni ta' inqas skart mid-disinni attwali. L-aspetti tas-sikurezza nukleari se jieħdu l-akbar attenzjoni possibbli.

 

L-enerġija nukleari tagħmel kontribut importanti fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u t-tnaqqis tad-dipendenza tal-Ewropa fuq l-enerġija importata. Fil-kuntest usa' tas-sejba ta' taħlita ta' enerġija sostenibbli għall-futur, il-Programm Euratom se jikkontribwixxi wkoll permezz tal-attivitajiet ta' riċerka tiegħu biex jinżammu l-vantaġġi teknoloġiċi tal-fissjoni nukleari għal ekonomija b'emissjonijiet baxxi ta' karbonju. Billi jiżguraw it-titjib kontinwu tas-sikurezza nukleari, it-teknoloġiji nukleari aktar avvanzati jistgħu joffru wkoll il-prospett ta' titjib sinifikanti fl-effiċjenza u fl-użu tar-riżorsi u l-produzzjoni ta' inqas skart mid-disinni attwali. L-aspetti tas-sikurezza nukleari se jingħataw l-akbar attenzjoni possibbli.

Emenda 31

Proposta għal regolament

Anness I – paragrafu 6 – punt a – paragrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

F'konformità mal-objettiv ġenerali, appoġġ għal attivitajiet ta' riċerka konġunta li jikkonċernaw l-operat sikur u d-dekummissjonar tas-sistemi tar-reatturi (inkluż il-faċilitajiet taċ-ċiklu tal-fjuwil) li qed jintużaw fl-Unjoni jew, sa fejn huwa meħtieġ sabiex jinżamm għarfien espert mifrux dwar is-sikurezza nukleari fl-Unjoni, dawk it-tipi ta' reatturi li jistgħu jintużaw fil-futur, filwaqt li jiffukaw esklussivament fuq l-aspetti tas-sikurezza, inkluż l-aspetti kollha taċ-ċiklu tal-fjuwil bħas-separazzjoni u t-trażmutazzjoni.

 

F'konformità mal-objettiv ġenerali, appoġġ għal attivitajiet ta' riċerka konġunta li jikkonċernaw l-operat sikur u d-dekummissjonar tas-sistemi tar-reatturi (inklużi l-faċilitajiet taċ-ċiklu tal-fjuwil) li qed jintużaw fl-Unjoni jew, sa fejn huwa meħtieġ sabiex jinżamm għarfien espert mifrux dwar is-sikurezza nukleari fl-Unjoni, dawk it-tipi ta' reatturi jistgħu jintużaw fil-futur fl-aspetti kollha taċ-ċiklu tal-fjuwil bħas-separazzjoni u t-trasmutazzjoni.

Emenda 32

Proposta għal regolament

Anness I – paragrafu 9 – punt a – paragrafu 2 – punt 3

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(3)

skambju mal-partijiet ikkonċernati biex tissaħħaħ il-kapaċità tal-Unjoni biex twieġeb għall-aċċidenti u l-inċidenti nukleari billi ssir riċerka dwar is-sistemi ta' allert u l-mudelli għat-tixrid radjoloġiku fl-arja , u permezz tal-mobilizzazzjoni tar-riżorsi u l-għarfien espert għall-analiżi u l-immudellar tal-aċċidenti nukleari.

 

(3)

skambju mal-partijiet ikkonċernati biex tissaħħaħ il-kapaċità tal-Unjoni biex twieġeb għall-aċċidenti u l-inċidenti nukleari billi ssir riċerka dwar is-sistemi ta' allert u l-mudelli għat-tixrid radjoloġiku fl-ambjent (l-arja, l-ilma u l-ħamrija) , u permezz tal-mobilizzazzjoni tar-riżorsi u l-għarfien espert għall-analiżi u l-immudellar tal-aċċidenti nukleari.

Emenda 33

Proposta għal regolament

Anness I – paragrafu 11

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Programm Euratom, se jiġu żgurati rabtiet u interfaċċi adattati, bħal sejħiet konġunti, mal-Programm Speċifiku tal-Programm Qafas Orizzont 2020.

 

Sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Programm Euratom u sabiex tinħoloq sinerġija bejn l-attivitajiet nukleari u dawk mhux nukleari u t-trasferiment tal-għarfien f'oqsma rilevanti , se jiġu żgurati rabtiet u interfaċċi adattati, bħal sejħiet konġunti, mal-Programm Speċifiku tal-Programm Qafas Orizzont 2020.

Emenda 34

Proposta għal regolament

Anness II – parti 1 – punt b – parti introduttorja

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(b)

Kontribut għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet ta' sikurezza aktar fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari, inkluż rimi ġeoloġiku finali kif ukoll separazzjoni u trażmutazzjoni

 

(b)

Kontribut għall-iżvilupp ta' soluzzjonijiet ta' sikurezza fit-tul għall-ġestjoni ta' skart nukleari aħħari, inklużi r-rimi ġeoloġiku finali kif ukoll is-separazzjoni u t-trasmutazzjoni

Emenda 36

Proposta għal regolament

Anness II – parti 1 – punt g – parti introduttorja

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(g)

Promozzjoni tal-innovazzjoni u l-kompetittività industrijali

 

(g)

Promozzjoni tal-innovazzjoni


(1)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Marzu 2005 dwar il-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u dwar Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (ĠU L 75, 22.3.2005, p. 67).

(2)  Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Marzu 2005 dwar il-Karta Ewropea għar-Riċerkaturi u dwar Kodiċi ta' Kondotta għar-Reklutaġġ tar-Riċerkaturi (ĠU L 75, 22.3.2005, p. 67).

(3)  Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).

(4)  Ir-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (ĠU L 298, 26.10.2012, p. 1).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/244


P8_TA(2018)0334

Kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni tal-ispirtu ddistillat darba biss imsejjaħ "shochu"***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 110/2008 f'dak li għandu x'jaqsam mal-kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni tal-ispirtu ddistillat darba biss imsejjaħ "shochu", li jsir fil-Ġappun b'lampik tat-tip "pot still"u li jiġi bbottiljat f'dan il-pajjiż (COM(2018)0199 – C8-0156/2018 – 2018/0097(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/33)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill (COM(2018)0199),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 114(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0156/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tal-11 ta’ Lulju 2018 (1),

wara li kkunsidra l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tal-10 ta' Lulju 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel (A8-0255/2018),

1.

Jadotta l-pożizzjoni tiegħu fl-ewwel qari, kif imsejjħa minn hawn 'il quddiem;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  Għadha ma ġietx ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali.


P8_TC1-COD(2018)0097

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/… tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 110/2008 fir-rigward ta' kwantitajiet nominali għat-tqegħid fis-suq tal-Unjoni ta' “shochu”, spirtu ddistillat darba biss, li jsir b’lampik tat-tip “pot still” u bbottiljat fil-Ġappun

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/1670.)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/246


P8_TA(2018)0335

Emenda għall-Memorandum ta' Kooperazzjoni bejn l-Istati Uniti u l-Unjoni Ewropea (mobilizzazzjoni tassistemi tal-ġestjoni tat-traffiku tal-ajru) ***

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni, tal-Emenda 1 għall-Memorandum ta' Kooperazzjoni NAT-I-9406 bejn l-Istati Uniti tal-Amerka u l-Unjoni Ewropea (05800/2018 – C8-0122/2018 – 2018/0009(NLE))

(Approvazzjoni)

(2019/C 433/34)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (05800/2018),

wara li kkunsidra l-Emenda 1 għall-Memorandum ta' Kooperazzjoni NAT-I-9406 bejn l-Istati Uniti tal-Amerka u l-Unjoni Ewropea (14031/2017),

wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni preżentata mill-Kunsill skont l-Artikolu 100(2), l-Artikolu 218(6), it-tieni subparagrafu, punt (a), u l-Artikolu 218(7) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (C8–0122/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 99(1) u (4) u l-Artikolu 108(7) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija (A8-0214/2018),

1.

Jagħti l-approvazzjoni tiegħu għall-konklużjoni tal-ftehim;

2.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tal-Istati Uniti tal-Amerka.

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/247


P8_TA(2018)0336

Ftehim dwar it-Trasport bl-Ajru bejn il-Kanada u l-UE (l-adeżjoni tal-Kroazja)***

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, ta' Protokoll li jemenda l-Ftehim dwar it-Trasport bl-Ajru bejn il-Kanada u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, sabiex titqies l-adeżjoni tar-Repubblika tal-Kroazja mal-Unjoni Ewropea (12256/2014 – C8-0080/2017 – 2014/0023(NLE))

(Approvazzjoni)

(2019/C 433/35)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (12256/2014),

wara li kkunsidra l-abbozz ta' Protokoll li jemenda l-Ftehim dwar it-Trasport bl-Ajru bejn il-Kanada u l-Komunità Ewropea u l-Istati Membri tagħha, biex titqies l-adeżjoni tar-Repubblika tal-Kroazja mal-Unjoni Ewropea (12255/2014),

wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni preżentata mill-Kunsill skont l-Artikolu 100(2) u l-Artikolu 218(6) it-tieni subparagrafu, punt (a) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (C8-0080/2017),

wara li kkunsidra l-Artikolu 99(1) u (4) u l-Artikolu 108(7) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu (A8-0256/2018),

1.

Jagħti l-approvazzjoni tiegħu għall-konklużjoni tal-protokoll;

2.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u tal-Kanada.

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/248


P8_TA(2018)0337

Id-drittijiet tal-awtur fis-Suq Uniku Diġitali ***I

Emendi adottati mill-Parlament Ewropew fit-12 ta’ Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropewu tal-Kunsill dwar id-drittijiet tal-awtur fis-Suq Uniku Diġitali (COM(2016)0593 – C8-0383/2016 – 2016/0280(COD)) (1)

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/36)

Emenda 1

Proposta għal direttiva

Premessa 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(2)

Id-direttivi tal-Unjoni li ġew adottati fil-qasam tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati jipprovdu livell għoli ta' ħarsien għad-detenturi tad-drittijiet u joħolqu qafas li fih jista' jsir dan l-isfruttament ta' xogħlijiet u materji oħra. Dan il-qafas legali armonizzat jikkontribwixxi għall-funzjonament tajjeb tas-suq intern; jistimula l-innovazzjoni, il-kreattività, l-investiment u l-produzzjoni ta' kontenut ġdid, anki fl-ambjent diġitali. Il-protezzjoni mogħtija minn dan il-qafas legali tikkontribwixxi wkoll għall-għanijiet tal-Unjoni ta' rispett u promozzjoni tad-diversità kulturali, filwaqt li fl-istess ħin tressaq il-wirt kulturali komuni Ewropew fuq quddiem nett. L-Artikolu 167(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jirrikjedi li l-Unjoni tikkunsidra l-aspetti kulturali fl-azzjoni tagħha.

 

(2)

Id-direttivi tal-Unjoni li ġew adottati fil-qasam tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati jikkontribwixxu għall-funzjonament tas-suq intern , jipprovdu livell għoli ta' ħarsien għad-detenturi tad-drittijiet, jiffaċilitaw l-ikklerjar tad-drittijiet u joħolqu qafas li fih jista' jsir dan l-isfruttament ta' xogħlijiet u materji protetti oħra. Dan il-qafas legali armonizzat jikkontribwixxi għall-funzjonament tajjeb ta' suq intern tassew integrat ; jistimula l-innovazzjoni, il-kreattività, l-investiment u l-produzzjoni ta' kontenut ġdid, anki fl-ambjent diġitali, bil-ħsieb li tiġi evitata l-frammentazzjoni tas-suq intern . Il-protezzjoni mogħtija minn dan il-qafas legali tikkontribwixxi wkoll għall-għanijiet tal-Unjoni ta' rispett u promozzjoni tad-diversità kulturali, filwaqt li fl-istess ħin tressaq il-wirt kulturali komuni Ewropew fuq quddiem nett. L-Artikolu 167(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jirrikjedi li l-Unjoni tikkunsidra l-aspetti kulturali fl-azzjoni tagħha.

Emenda 2

Proposta għal direttiva

Premessa 3

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(3)

L-evoluzzjoni mgħaġġla tat-teknoloġiji diġitali biddlet il-mod kif ix-xogħlijiet u materjal protett ieħor jinħolqu, jiġu prodotti, distribwiti u użati. Mudelli kummerċjali ġodda u atturi ġodda li qed jinħolqu. L-għanijiet u l-prinċipji stabbiliti mill-Unjoni fil-qafas tad-drittijiet tal-awtur jibqgħu sodi. Madankollu, għad hemm inċertezza legali, għad-detenturi tad-drittijiet u l-utenti, fir-rigward ta' ċerti użi, inkluż l-użu transfruntier ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor fl-ambjent diġitali. Kif stipulat fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Lejn qafas tad-drittijiet tal-awtur aktar modern u Ewropew” (2), f'xi oqsma huwa meħtieġ li l-qafas tad-drittijiet tal-awtur attwali tal-Unjoni jiġi addattat u supplimentat. Din id-Direttiva tistipula regoli biex jiġu adattati ċerti eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet għall-ambjenti diġitali u transfruntiera kif ukoll miżuri biex jiġu faċilitati ċerti prattiki ta' liċenzjar fir-rigward tat-tixrid tax-xogħlijiet li mhumiex fis-suq u d-disponibbiltà online ta' xogħlijiet awdjoviżivi fuq pjattaformi li joffru video-on-demand bil-ħsieb li jiġi żgurat aċċess aktar wiesgħa għall-kontenut. Sabiex jinkiseb il-funzjonament tajjeb tas-suq għad-drittijiet tal-awtur, għandu jkun hemm ukoll regoli dwar id-drittijiet f'pubblikazzjonijiet, dwar l-użu ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor mill-fornituri tal-ħzin tas-servizzi online u l-għoti ta' aċċess għal kontenut mtella' tal-utent u dwar it-trasparenza ta' kuntratti tal-awturi u tal-artisti .

 

(3)

L-evoluzzjoni mgħaġġla tat-teknoloġiji diġitali biddlet il-mod kif ix-xogħlijiet u materjal protett ieħor jinħolqu, jiġu prodotti, distribwiti u użati, u l-leġiżlazzjoni rilevanti trid tħejji ruħha għall-futur sabiex ma tirrestrinġix l-iżvilupp teknoloġiku . Mudelli kummerċjali ġodda u atturi ġodda li qed jinħolqu. L-għanijiet u l-prinċipji stabbiliti mill-Unjoni fil-qafas tad-drittijiet tal-awtur jibqgħu sodi. Madankollu, għad hemm inċertezza legali, għad-detenturi tad-drittijiet u l-utenti, fir-rigward ta' ċerti użi, inkluż l-użu transfruntier ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor fl-ambjent diġitali. Kif stipulat fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Lejn qafas tad-drittijiet tal-awtur aktar modern u Ewropew” (3), f'xi oqsma huwa meħtieġ li l-qafas tad-drittijiet tal-awtur attwali tal-Unjoni jiġi addattat u supplimentat. Din id-Direttiva tistipula regoli biex jiġu adattati ċerti eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet għall-ambjenti diġitali u transfruntiera kif ukoll miżuri biex jiġu faċilitati ċerti prattiki ta' liċenzjar fir-rigward tat-tixrid tax-xogħlijiet li mhumiex fis-suq u d-disponibbiltà online ta' xogħlijiet awdjoviżivi fuq pjattaformi li joffru video-on-demand bil-ħsieb li jiġi żgurat aċċess aktar wiesgħa għall-kontenut. Sabiex jinkiseb il-funzjonament tajjeb u ġust tas-suq għad-drittijiet tal-awtur, jenħtieġ li jkun hemm ukoll regoli dwar l-eżerċizzju u l-infurzar tal-użu ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor fuq il-pjattaformi tal-fornituri tas-servizzi online u dwar it-trasparenza tal-kuntratti tal-awturi u tal-artisti u tal-kontabbiltà li għandha rabta mal-isfruttament ta' xogħlijiet protetti skont dawk il-kuntratti .

 

Emenda 3

Proposta għal direttiva

Premessa 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(4)

Din id-Direttiva hija bbażata fuq, u tikkumplimenta , ir-regoli stabbiliti fid-Direttivi li bħalissa huma fis-seħħ f'dan il-qasam, b'mod partikolari d-Direttiva 96/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4), id-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewsropew u tal-Kunsill (5), id-Direttiva 2006/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6), id-Direttiva 2009/24/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), id-Direttiva 2012/28/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8) u d-Direttiva 2014/26/UE o tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9).

 

(4)

Din id-Direttiva hija bbażata fuq, u tikkomplementa , ir-regoli stabbiliti fid-Direttivi li bħalissa huma fis-seħħ f'dan il-qasam, b'mod partikolari d-Direttiva 96/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), id-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill  (11), id-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), id-Direttiva 2006/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13), id-Direttiva 2009/24/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), id-Direttiva 2012/28/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) u d-Direttiva 2014/26/UE o tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16).

 

Emenda 4

Proposta għal direttiva

Premessa 5

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(5)

Fl-oqsma tar-riċerka, l-edukazzjoni u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali, it-teknoloġiji diġitali jippermettu tipi ta' użi ġodda li mhumiex koperti b'mod ċar mir-regoli attwali tal-Unjoni dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet. Barra minn hekk, in-natura fakultattiva tal-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet previsti fid-Direttivi 2001/29/KE, 96/9/KE u 2009/24/KE f'dawn l-oqsma jista' jkollhom impatt negattiv fuq il-funzjonament tas-suq intern. Dan huwa partikolarment rilevanti fir-rigward ta' użi transfruntieri, li qed isiru dejjem aktar importanti fl-ambjent diġitali. Għalhekk, eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet eżistenti fil-liġi tal-Unjoni li huma relevanti għar-riċerka xjentifika, l-edukazzjoni u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali għandhom jiġu vvalutati mill-ġdid fid-dawl ta' dawn l-użi l-ġodda. Eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet mandatorji għall-użu ta' teknoloġiji tal-estrazzjoni tat-test u tad-dejta fil-qasam tar-riċerka xjentifika, illustrazzjoni għal tagħlim fl-ambjent diġitali u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali għandhom jiġu introdotti. Għal użi li ma jkunux koperti minn eċċezzjoni jew limitazzjoni prevista f'din id-Direttiva, l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet fil-liġi tal-Unjoni eżistenti għandhom jibqgħu japplikaw. Id-Direttivi 96/9/KE u 2001/29/KE għandhom jiġu adattati.

 

(5)

Fl-oqsma tar-riċerka, l-innovazzjoni , l-edukazzjoni u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali, it-teknoloġiji diġitali jippermettu tipi ta' użi ġodda li mhumiex koperti b'mod ċar mir-regoli attwali tal-Unjoni dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet. Barra minn hekk, in-natura fakultattiva tal-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet previsti fid-Direttivi 2001/29/KE, 96/9/KE u 2009/24/KE f'dawn l-oqsma jista' jkollhom impatt negattiv fuq il-funzjonament tas-suq intern. Dan huwa partikolarment rilevanti fir-rigward ta' użi transfruntieri, li qed isiru dejjem aktar importanti fl-ambjent diġitali. Għalhekk, eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet eżistenti fil-liġi tal-Unjoni li huma relevanti għall-innovazzjoni, ir-riċerka xjentifika, l-edukazzjoni u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali għandhom jiġu vvalutati mill-ġdid fid-dawl ta' dawn l-użi l-ġodda. Eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet mandatorji għall-użu ta' teknoloġiji tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta fil-qasam tal-innovazzjoni u r-riċerka xjentifika, illustrazzjoni għal tagħlim fl-ambjent diġitali u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali għandhom jiġu introdotti. Għal użi li ma jkunux koperti minn eċċezzjoni jew limitazzjoni prevista minn din id-Direttiva, l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet fil-liġi tal-Unjoni eżistenti għandhom jibqgħu japplikaw. Għalhekk, jenħtieġ li l-eċċezzjonijiet eżistenti li jiffunzjonaw tajjeb f'dawn l-oqsma jitħallew ikomplu jkunu disponibbli fl-Istati Membri, sakemm ma jirrestrinġux il-kamp ta' applikazzjoni tal-eċċezzjonijiet jew tal-limitazzjonijiet previsti minn din id-Direttiva. Id-Direttivi 96/9/KE u 2001/29/KE jenħtieġ li jiġu adattati.

Emenda 5

Proposta għal direttiva

Premessa 6

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(6)

Dawn l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet stabbiliti f'din id-Direttiva għandhom l-gġan li jiksbu bilanċ ġust bejn id-drittijiet u l-interessi tal-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet, minn naħa, u dawk tal-utenti min-naħa l-oħra. Dawn jistgħu jiġu applikati biss f'ċerti każijiet speċjali li ma jkunux konfliġġenti mal-isfruttar normali tax-xogħol jew tal-materjal protett ieħor u li ma jippreġudikawx l-interessi leġittimi tad-detentur tad-drittijiet b'mod li ma jkunx raġonevoli.

 

(6)

Dawn l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet stabbiliti f'din id-Direttiva għandhom l-għan li jiksbu bilanċ ġust bejn id-drittijiet u l-interessi tal-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet, minn naħa, u dawk tal-utenti min-naħa l-oħra. Dawn jistgħu jiġu applikati biss f'ċerti każijiet speċjali li ma jkunux konfliġġenti mal-isfruttar normali tax-xogħol jew tal-materjal protett ieħor u li ma jippreġudikawx l-interessi leġittimi tad-detentur tad-drittijiet b'mod li ma jkunx raġonevoli.

Emenda 6

Proposta għal direttiva

Premessa 8

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(8)

Teknoloġiji ġodda jippermettu l-analiżi komputazzjonali awtomatizzata ta' informazzjoni f'forma diġitali, bħat-test, il-ħsejjes, l-immaġni jew id-dejta, ġeneralment magħruf bħala l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta. Dawn it-teknoloġiji jippermettu lir-riċerkaturi li jipproċessaw ammonti kbar ta' informazzjoni biex jiksbu għarfien ġdid u jiskopru xejriet ġodda. Filwaqt li t-teknoloġiji tal-estrazzjoni tat-test u tad-dejta huma prevalenti fl-ekonomija diġitali, hemm rikonoxximent mifrux li l-estrazzjoni tat-test u ta' dejta b'mod partikolari tista' tibbenefika lill-komunità tar-riċerka u b'hekk tinkoraġġixxi l-innovazzjoni. Madankollu, fl-Unjoni, organizzazzjonijiet ta' riċerka bħall-universitajiet u l-istituti ta' riċerka qed iħabbtu wiċċhom ma' inċertezza legali dwar sa fejn ikunu jistgħu jwettqu estrazzjoni tat-test u tad-dejta tal-kontenut. F'ċerti każijiet, l-estrazzjoni tat-test u tad-dejta tista' tinvolvi atti protetti bid-drittijiet tal-awtur u/jew bid-dritt tal-bażi tad-dejta sui generis, b'mod partikolari r-riproduzzjoni ta' xogħlijiet jew materji oħra u/jew l-estrazzjoni tal-kontenut minn bażi tad-dejta. Fejn ma hemm l-ebda eċċezzjoni jew limitazzjoni li tapplika, awtorizzazzjoni biex jitiwettqu tali atti tkun meħtieġa mid-detenturi tad-drittijiet. L-estrazzjoni tat-test u tad-dejta tista' titwettaq ukoll b'rabta ma' fatti jew dejta sempliċi li mhumiex protetti bid-drittijiet tal-awtur u f'dawn il-każijiet l-ebda awtorizzazzjoni ma tkun meħtieġa.

 

(8)

Teknoloġiji ġodda jippermettu l-analiżi komputazzjonali awtomatizzata ta' informazzjoni f'forma diġitali, bħat-test, il-ħsejjes, l-immaġni jew id-dejta, ġeneralment magħruf bħala l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta. L-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta tippermetti l-qari u l-analiżi ta' ammonti kbar ta' informazzjoni maħżuna b'mod diġitali biex jinkiseb għarfien ġdid u jiġu skoperti xejriet ġodda. Filwaqt li t-teknoloġiji tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta huma prevalenti fl-ekonomija diġitali, hemm rikonoxximent mifrux li l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta b'mod partikolari tista' tibbenefika lill-komunità tar-riċerka u b'hekk tinkoraġġixxi l-innovazzjoni. Madankollu, fl-Unjoni, organizzazzjonijiet ta' riċerka bħall-universitajiet u l-istituti ta' riċerka qed iħabbtu wiċċhom ma' inċertezza legali dwar sa fejn ikunu jistgħu jwettqu estrazzjoni ta' testi u ta' dejta tal-kontenut. F'ċerti każijiet, l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta tista' tinvolvi atti protetti bid-drittijiet tal-awtur u/jew bid-dritt tal-bażi tad-dejta sui generis, b'mod partikolari r-riproduzzjoni ta' xogħlijiet jew materji oħra u/jew l-estrazzjoni tal-kontenut minn bażi tad-dejta. Fejn ma hemm l-ebda eċċezzjoni jew limitazzjoni li tapplika, awtorizzazzjoni biex jitiwettqu tali atti tkun meħtieġa mid-detenturi tad-drittijiet. L-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta tista' titwettaq ukoll b'rabta ma' fatti jew dejta sempliċi li mhumiex protetti bid-drittijiet tal-awtur u f'dawn il-każijiet l-ebda awtorizzazzjoni ma tkun meħtieġa.

Emenda 7

Proposta għal direttiva

Premessa 8a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(8a)

Biex isseħħ l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta, fil-biċċa l-kbira huwa neċessarju l-ewwel nett li dak li jkun ikollu aċċess għall-informazzjoni u mbagħad li jirriproduċiha. B'mod ġenerali, huwa biss wara li dik l-informazzjoni tiġi normalizzata li din tkun tista' tiġi pproċessata permezz tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta. Ladarba jkun hemm aċċess legali għall-informazzjoni, huwa meta dik l-informazzjoni tkun qed tiġi normalizzata li l-użu protett bid-drittijiet tal-awtur iseħħ, peress li dan iwassal għal riproduzzjoni billi jinbidel il-format tal-informazzjoni jew billi l-informazzjoni tiġi estratta minn bażi tad-dejta għal ġo format li jista' jiġi soġġett għall-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta. Il-proċessi rilevanti għad-drittijiet tal-awtur fl-użu tat-teknoloġija tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta, konsegwentement, mhumiex il-proċess tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta nnifisu li jikkonsisti fil-qari u l-analiżi ta' informazzjoni normalizzata maħżuna b'mod diġitali, iżda huma l-proċess tal-aċċessar u l-proċess li bih l-informazzjoni tiġi normalizzata sabiex tippermetti l-analiżi komputazzjonali awtomatizzata tagħha, sa fejn dan il-proċess ikun jinvolvi l-estrazzjoni minn bażi tad-dejta jew riproduzzjonijiet. L-eċċezzjonijiet għall-finijiet ta' estrazzjoni ta' testi u ta' dejta li għalihom tiddisponi din id-Direttiva jenħtieġ li jiġu mifhuma li qed jirreferu għal tali proċessi rilevanti għad-drittijiet tal-awtur li huma neċessarji biex tkun tista' ssir l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta. Fejn il-liġi eżistenti dwar id-drittijiet tal-awtur kienet inapplikabbli għall-użi tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta, tali użi jenħtieġ li jibqgħu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni ta' din id-Direttiva.

Emenda 8

Proposta għal direttiva

Premessa 10

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(10)

Din l-inċertezza legali għandha tiġi indirizzata billi tkun prevista eċċezzjoni obbligatorja għad-dritt ta' riproduzzjoni kif ukoll id-dritt li ma titħalliex issir estrazzjoni minn bażi tad-dejta. L-eċċezzjoni l-ġdida għandha tkun bla ħsara għall-eċċezzjoni obbligatorja eżistenti dwar atti temporanji ta' riproduzzjoni stabbiliti fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/29, li għandhom ikomplu japplikaw għal tekniki tal-estrazzjoni tat-test u tad-dejta li ma jinvolvux it-teħid ta' kopji li jmorru lil hinn mill-ambitu ta' din l-eċċezzjoni. L-organizzazzjonijiet ta' riċerka għandhom jibbenefikaw ukoll mill-eżenzjoni meta jkunu involuti fis-sħubijiet pubbliċi-privati.

 

(10)

Din l-inċertezza legali jenħtieġ li tiġi indirizzata billi tkun prevista eċċezzjoni obbligatorja għall-organizzazzjonijiet ta' riċerka għad-dritt ta' riproduzzjoni kif ukoll għad-dritt li ma titħalliex issir estrazzjoni minn bażi tad-dejta. L-eċċezzjoni l-ġdida għandha tkun bla ħsara għall-eċċezzjoni obbligatorja eżistenti dwar atti temporanji ta' riproduzzjoni stabbiliti fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/29/KE, li għandhom ikomplu japplikaw għal tekniki tal-estrazzjoni ta' testi ta' dejta li ma jinvolvux it-teħid ta' kopji li jmorru lil hinn mill-ambitu ta' din l-eċċezzjoni. Jenħtieġ li l-istabbilimenti edukattivi u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali li jmexxu riċerka xjentifika wkoll ikunu koperti mill-eċċezzjoni dwar l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta sakemm ir-riżultati tar-riċerka ma jkunux għall-benefiċċju ta' xi impriża li teżerċita influwenza deċiżiva fuq tali organizzazzjonijiet b'mod partikolari. F'każ li r-riċerka titwettaq fil-qafas ta' sħubija pubblika-privata, jenħtieġ li l-impriża li tkun qed tipparteċipa fis-sħubija pubblika-privata wkoll ikollha l-aċċess leġittimu għax-xogħlijiet u materjal tematiku ieħor. Ir-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet li jsiru għall-finijiet ta' estrazzjoni ta' testi u ta' dejta jenħtieġ li jiġu maħżuna b'mod sikur u b'tali mod li jiżgura li l-kopji jintużaw biss għall-iskop ta' riċerka xjentifika.

Emenda 9

Proposta għal direttiva

Premessa 13a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(13a)

Sabiex jinkoraġġixxu l-innovazzjoni wkoll fis-settur privat, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddisponu għal eċċezzjoni li tmur lil hinn mill-eċċezzjoni obbligatorja, kemm-il darba l-użu tax-xogħlijiet u materjal tematiku ieħor imsemmija fiha ma jkunux ġew espressament riservati mid-detenturi tad-drittijiet tagħhom inkluż permezz ta' mezzi li jistgħu jinqraw mill-magni.

Emenda 10

Proposta għal direttiva

Premessa 15

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(15)

Filwaqt li programmi ta' edukazzjoni u ta' tagħlim mill-bogħod transfruntier ħafna drabi huma żviluppati f'livell ogħla ta' edukazzjoni, l-għodod u r-riżorsi diġitali qed jintużaw dejjem aktar fil-livelli edukattivi kollha, b'mod partikolari biex itejbu u jsaħħu l-esperjenza tat-tagħlim. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni prevista f'din id-Direttiva għandhom għalhekk jibbenefikaw lill-istabbilimenti edukattivi kollha fl-edukazzjoni primarja, sekondarja, vokazzjonali u l-edukazzjoni għolja sa fejn huma jwettqu attivitajiet edukattivi għal skop mhux kummerċjali. L-istruttura organizzattiva u l-mezzi ta' ffinanzjar ta' stabbiliment edukattivi mhumiex il-fatturi deċiżivi biex jiddeterminaw in-natura mhux kummerċjali tal-attività.

 

(15)

Filwaqt li programmi ta' edukazzjoni u ta' tagħlim mill-bogħod transfruntier ħafna drabi huma żviluppati f'livell ogħla ta' edukazzjoni, l-għodod u r-riżorsi diġitali qed jintużaw dejjem aktar fil-livelli edukattivi kollha, b'mod partikolari biex itejbu u jsaħħu l-esperjenza tat-tagħlim. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni prevista minn din id-Direttiva għandhom għalhekk jibbenefikaw lill-istabbilimenti edukattivi kollha fl-edukazzjoni primarja, sekondarja, vokazzjonali u l-edukazzjoni għolja sa fejn huma jwettqu attivitajiet edukattivi għal skop mhux kummerċjali. L-istruttura organizzattiva u l-mezzi ta' ffinanzjar ta' stabbiliment edukattivi mhumiex il-fatturi deċiżivi biex jiddeterminaw in-natura mhux kummerċjali tal-attività. Fejn l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali ikunu qed jaħdmu biex jilħqu objettiv edukattiv u jkunu involuti f'attivitajiet ta' tagħlim, għandu jkun possibbli li l-Istati Membri jqisu lil dawk l-istituzzjonijiet bħala stabbiliment edukattiv skont din l-eċċezzjoni safejn għandhom x'jaqsmu l-attivitajiet tagħhom ta' tagħlim.

Emenda 11

Proposta għal direttiva

Premessa 16

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(16)

L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tkopri l-użi diġitali ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor, bħal pereżempju l-użu ta' partijiet jew siltiet ta' xogħlijiet biex isostnu, isaħħu jew jikkumplimentaw it-tagħlim , inklużi attivitajiet ta' tagħlim relatati . L-użu tax-xogħlijiet jew suġġett ieħor skont l-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandhom ikunu biss fil-kuntest ta' attivitajiet ta' taħriġ u tagħlim imwettqa taħt ir-responsabbiltà ta' stabbilimenti edukattivi, inkluż matul l-eżamijiet, u jkunu limitati għal dak li huwa meħtieġ għall-iskop ta' dawn l-attivitajiet. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tkopri ż-żewġ użi permezz ta' mezzi diġitali fil-klassi u użi online permezz ta' netwerk elettroniku sigur tal-istabbiliment edukattiv, li l-aċċess għalihom għandhom ikunu protetti , b'mod partikolari permezz ta' proċeduri ta' awtentikazzjoni. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tinftiehem bħala li tkopri l-ħtiġijiet speċifiċi ta' aċċessibbiltà għall-persuni b'diżabilità fil-kuntest ta' illustrazzjoni għat-tagħlim.

 

(16)

L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tkopri l-użi diġitali ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor biex isostnu , isaħħu jew jikkomplementaw it-tagħlim, inklużi attivitajiet ta' tagħlim relatati. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni ta' użu jenħtieġ li jingħataw kemm-il darba x-xogħol jew suġġett tematiku ieħor użat jindika s-sors, inkluż l-isem tal-awtur, sakemm ma jirriżultax li dan ma jkunx possibbli għal raġunijiet ta' prattikabbiltà. L-użu tax-xogħlijiet jew suġġett ieħor skont l-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandhom ikunu biss fil-kuntest ta' attivitajiet ta' taħriġ u tagħlim imwettqa taħt ir-responsabbiltà ta' stabbilimenti edukattivi, inkluż matul l-eżamijiet, u jkunu limitati għal dak li huwa meħtieġ għall-iskop ta' dawn l-attivitajiet. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tkopri ż-żewġ użi permezz ta' mezzi diġitali fejn l-attività tat-tagħlim tiġi pprovduta b'mod fiżiku, inkluż meta din issir barra mill-bini tal-istabbiliment edukattiv, permezz fil-libreriji jew fl-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, kemm-il darba l-użu jsir taħt ir-responsabbiltá tal-istabbiliment edukattiv , u użi online permezz tal-ambjent elettroniku sigur tal-istabbiliment edukattiv, li l-aċċess għalihom jenħtieġ li jkun protett , b'mod partikolari permezz ta' proċeduri ta' awtentikazzjoni. L-eċċezzjoni jew limitazzjoni għandha tinftiehem bħala li tkopri l-ħtiġijiet speċifiċi ta' aċċessibbiltà għall-persuni b'diżabbiltà fil-kuntest ta' illustrazzjoni għat-tagħlim.

Emenda 12

Proposta għal direttiva

Premessa 16a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(16a)

B'ambjent elettroniku sikur jenħtieġ li dak li jkun jifhem ambjent diġitali ta' għoti u teħid ta' tagħlim, li l-aċċess għalih huwa limitat permezz ta' proċedura ta' awtentikazzjoni xierqa għall-persunal tat-tagħlim tal-istabbiliment tat-tagħlim u għat-tfal tal-iskola jew l-istudenti li jkunu rreġistrati fi programm ta' studju.

Emenda 13

Proposta għal direttiva

Premessa 17

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(17)

Arranġamenti differenti, ibbażati fuq l-implimentazzjoni tal-eċċezzjoni prevista fid-Direttiva 2001/29/KE jew fuq ftehimiet ta' liċenzjar li jkopru aktar użi, huma fis-seħħ f'għadd ta' Stati Membri sabiex jiġi ffaċilitat l-użu edukattiv ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor. Arranġamenti bħal dawn normalment ikunu ġew żviluppati wara li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-istituzzjonijiet edukattivi u livelli differenti ta' edukazzjoni. Billi huwa essenzjali li jiġu armonizzati l-ambitu obbligatorju ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni fir-rigward ta' użi u attivitajiet ta' tagħlim diġitali transfruntier, il-modalitajiet ta' implimentazzjoni jistgħu jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor, sakemm dawn ma jfixklux l-applikazzjoni effettiva tal-eċċezzjoni jew limitazzjoni jew użi transfruntieri. Dan għandu jippermetti lill-Istati Membri li jibnu fuq l-arranġamenti eżistenti konklużi fil-livell nazzjonali. B'mod partikolari, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jissuġġettaw l-applikazzjoni ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni, b'mod sħiħ jew parzjalment, id-disponibbiltà ta' liċenzji adegwati, li tkopri mill-inqas l-istess użu bħal dawk permessi taħt din l-eċċezzjoni. Dan il-mekkaniżmu jista' , pereżempju, jippermetti li tingħata preċedenza għal liċenzji għal materjali li huma primarjament maħsuba għas-suq edukattiv. Sabiex jiġi evitat li tali mekkaniżmu jirriżulta f'inċertezza legali jew piż amministrattiv għall-istabbilimenti edukattivi, l-Istati Membri li jadottaw dan l-approċċ għandhom jieħu miżuri konkreti biex jiżguraw li skemi ta' liċenzjar li jippermettu użi diġitali ta' xogħlijiet jew materji oħra għall-fini ta' illustrazzjoni għat-tagħlim ikunu faċilment disponibbli u li l-istituzzjonijiet edukattivi jkunu konxji mill-eżistenza ta' tali skemi ta' liċenzjar.

 

(17)

Arranġamenti differenti, ibbażati fuq l-implimentazzjoni tal-eċċezzjoni prevista fid-Direttiva 2001/29/KE jew fuq ftehimiet ta' liċenzjar li jkopru aktar użi, huma fis-seħħ f'għadd ta' Stati Membri sabiex jiġi ffaċilitat l-użu edukattiv ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor. Arranġamenti bħal dawn normalment ikunu ġew żviluppati wara li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-istituzzjonijiet edukattivi u livelli differenti ta' edukazzjoni. Billi huwa essenzjali li jiġu armonizzati l-ambitu obbligatorju ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni fir-rigward ta' użi u attivitajiet ta' tagħlim diġitali transfruntier, il-modalitajiet ta' implimentazzjoni jistgħu jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor, sakemm dawn ma jfixklux l-applikazzjoni effettiva tal-eċċezzjoni jew limitazzjoni jew użi transfruntieri. Dan għandu jippermetti lill-Istati Membri li jibnu fuq l-arranġamenti eżistenti konklużi fil-livell nazzjonali. B'mod partikolari, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jissuġġettaw l-applikazzjoni ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni, b'mod sħiħ jew parzjalment, għad-disponibbiltà ta' liċenzji adegwati. Tali liċenzji jistgħu jieħdu s-sura ta' ftehimiet ta' liċenzjar kollettiv, ftehimiet ta' liċenzjar kollettiv estiż u liċenzji li jiġu nnegozjati b'mod kollettiv bħalma huma l-“liċenzji ġenerali”, ħalli jiġi evitat li l-istabbilimenti edukattivi jkollhom jinnegozjaw individwalment mad-detenturi tad-drittijiet. Liċenzji bħal dawn jenħtieġ li jkunu affordabbli u jkopru mill-inqas l-istess użu bħal dawk permessi taħt din l-eċċezzjoni. Dan il-mekkaniżmu, pereżempju, jkun jippermetti li tingħata preċedenza lil-liċenzji għal materjali li huma primarjament maħsuba għas-suq edukattiv, jew għat-tagħlim fl-istabbilimenti edukattivi jew għall-partituri . Sabiex jiġi evitat li tali mekkaniżmu jirriżulta f'inċertezza legali jew piż amministrattiv għall-istabbilimenti edukattivi, l-Istati Membri li jadottaw dan l-approċċ għandhom jieħu miżuri konkreti biex jiżguraw li tali skemi ta' liċenzjar li jippermettu użi diġitali ta' xogħlijiet jew materji oħra għall-fini ta' illustrazzjoni għat-tagħlim ikunu faċilment disponibbli u li l-istituzzjonijiet edukattivi jkunu konxji mill-eżistenza ta' tali skemi ta' liċenzjar. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jiddisponu għal sistemi biex jiżguraw li jkun hemm kumpens ġust għad-detenturi tad-drittijiet għall-użi skont dawk l-eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiġu mħeġġa jużaw sistemi li ma joħolqux piż amministrattiv, bħalma huma s-sistemi li jipprevedu pagamenti li jsiru darba.

Emenda 14

Proposta għal direttiva

Premessa 17a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(17a)

Sabiex tiġi garantita ċertezza legali meta Stat Membru jiddeċiedi li jagħmel l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni soġġetta għad-disponibbiltà ta' liċenzji adegwati, huwa meħtieġ li jiġi speċifikat taħt liema kundizzjonijiet stabbiliment edukattiv jista' juża xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor protetti taħt dik l-eċċezzjoni, u, min-naħa l-oħra, meta dan jenħtieġ li jaġixxi taħt skema ta' liċenzjar.

Emenda 15

Proposta għal direttiva

Premessa 18

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(18)

Att ta' preservazzjoni jista' jirrikjedi riproduzzjoni ta' xogħol jew materja oħra fil-kollezzjoni ta' istituzzjoni tal-wirt kulturali u b'hekk l-awtorizzazzjoni tad-detenturi tad-drittijiet rilevanti. L-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali huma involuti fil-preservazzjoni tal-kollezzjonijiet tagħhom għall-ġenerazzjonijiet futuri. It-teknoloġiji diġitali joffru modi ġodda biex jiġi ppreservat il-wirt kulturali li jinsab f'dawk il-kollezzjonijiet, iżda dawn joħolqu wkoll sfidi ġodda. Minħabba dawn l-isfidi l-ġodda, jenħtieġ li l-qafas legali kurrenti jiġi addattat billi tkun prevista eċċezzjoni obbligatorja għad-dritt ta' riproduzzjoni sabiex ikunu permessi dawk l-atti ta' preservazzjoni.

 

(18)

Att ta' preservazzjoni ta' biċċa xogħol jew ta' materjal tematiku ieħor fil-kollezzjoni ta' istituzzjoni tal-wirt kulturali tista' tirrikjedi riproduzzjoni u konsegwentement tirrikjedi l-awtorizzazzjoni tad-detenturi tad-drittijiet rilevanti. L-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali huma involuti fil-preservazzjoni tal-kollezzjonijiet tagħhom għall-ġenerazzjonijiet futuri. It-teknoloġiji diġitali joffru modi ġodda biex jiġi ppreservat il-wirt kulturali li jinsab f'dawk il-kollezzjonijiet, iżda dawn joħolqu wkoll sfidi ġodda. Minħabba dawn l-isfidi l-ġodda, jenħtieġ li l-qafas legali kurrenti jiġi addattat billi tkun prevista eċċezzjoni obbligatorja għad-dritt tar-riproduzzjoni sabiex ikunu permessi dawk l-atti ta' preservazzjoni minn tali istituzzjonijiet .

Emenda 16

Proposta għal direttiva

Premessa 19

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(19)

Approċċi differenti fl-Istati Membri għal atti ta' preservazzjoni minn istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jfixklu l-kooperazzjoni transfruntiera u l-kondiviżjoni tal-mezzi ta' preservazzjoni minn istituzzjonijiet għall-wirt kulturali fis-suq intern , li jwasslu għal użu mhux effiċjenti tar-riżorsi.

 

(19)

Approċċi differenti fl-Istati Membri għall-atti ta' riproduzzjoni għall-preservazzjoni jfixklu l-kooperazzjoni transfruntiera, il-mezzi ta' preservazzjoni u l-istabbiliment ta' netwerks ta' preservazzjoni transfruntiera fl-organizzazzjonijiet tas-suq intern li huma impenjati fil-preservazzjoni , sitwazzjoni li twassal għall-użu mhux effiċjenti tar-riżorsi. Dan jista' jkollu impatt negattiv fuq il-preservazzjoni tal-wirt kulturali.

Emenda 17

Proposta għal direttiva

Premessa 20

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(20)

Għalhekk, l-Istati Membri għandhom ikunu obbligati li jipprevedu eċċezzjoni li tippermetti li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jirriproduċu xogħlijiet u materjal tematiku ieħor permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom għal skopijiet ta' preservazzjoni, pereżempju biex tiġi indirizzata l-obsolexxenza teknoloġika jew id-degradazzjoni ta' sostenni oriġinali. Eċċezzjoni bħal din għandha tippermetti li jsiru kopji bl-għodod, mezzi jew teknoloġija ta' preservazzjoni xierqa, fl-għadd meħtieġ u fi kwalunkwe punt fil-ħajja tax-xogħol jew materja oħra sa kemm ikun meħtieġ biex tkun prodotta kopja għal finijiet ta' preservazzjoni biss.

 

(20)

Għalhekk, l-Istati Membri għandhom ikunu obbligati li jipprevedu eċċezzjoni li tippermetti li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jirriproduċu xogħlijiet u materjal tematiku ieħor permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom għal skopijiet ta' preservazzjoni, biex tiġi indirizzata l-obsolexxenza teknoloġika jew id-degradazzjoni ta' sostenni oriġinali jew biex jiġu assigurati x-xogħlijiet . Eċċezzjoni bħal din għandha tippermetti li jsiru kopji bl-għodod, mezzi jew teknoloġija ta' preservazzjoni xierqa, bi kwalunkwe format jew mezz , fl-għadd meħtieġ, fi kwalunkwe punt fil-ħajja ta' biċċa xogħol jew materjal tematiku ieħor u sakemm ikun meħtieġ biex tkun prodotta kopja għall-finijiet ta' preservazzjoni biss. L-arkivji tal-organizzazzjonijiet tar-riċerka jew tal-organizzazzjonijiet tas-servizz pubbliku tax-xandir jenħtieġ li jitqiesu bħala istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u għalhekk benefiċjarji ta' din l-eċċezzjoni. Jenħtieġ li l-Istati Membri, għall-fini ta' din l-eċċezzjoni, ikunu jistgħu jżommu dispożizzjonijiet biex jittrattaw il-galleriji aċċessibbli għall-pubbliku bħala mużewijiet.

Emenda 18

Proposta għal direttiva

Premessa 21

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(21)

Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, xogħlijiet jew materji oħra għandhom jitqiesu li jkunu permanentement fil-kollezzjoni ta' istituzzjoni tal-wirt kulturali meta kopji huma proprjetà ta' jew miżmuma b'mod permanenti fl-istituzzjoni tal-wirt kulturali , pereżempju bħala riżultat ta' trasferiment tas-sjieda jew ftehimiet ta' liċenzjar .

 

(21)

Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, xogħlijiet jew materji oħra jenħtieġ li jitqiesu li jkunu permanentement fil-kollezzjoni ta' istituzzjoni tal-wirt kulturali jew ta' librerija meta kopji ta' tali xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor huma proprjetà ta' jew miżmuma b'mod permanenti minn dawk l-organizzazzjonijiet , pereżempju bħala riżultat ta' trasferiment tas-sjieda, ftehimiet ta' liċenzjar, depożitu legali jew selfa fit-tul. Ix-xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jaċċessaw b'mod temporanju permezz ta' server ta' parti terza ma jitqisux bħala li huma permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom.

Emenda 19

Proposta għal direttiva

Premessa 21a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(21a)

B'segwitu għall-iżviluppi teknoloġiċi, ħarġu servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jippermettu lill-utenti tagħhom itellgħu jew iqiegħdu għad-dispożizzjoni kontenut f'forom differenti u għal finijiet differenti bħall-illustrazzjoni ta' idea, il-kritika, il-parodija jew saħansitra l-pastiċċ. Dan il-kontenut jista' jinkludi siltiet qosra ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor protetti diġà eżistenti li tali utenti jistgħu jkunu mmodifikaw, ikkombinaw jew b'xi mod ieħor ittrasformaw.

Emenda 20

Proposta għal direttiva

Premessa 21b (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(21b)

Minkejja ċerta sovrappożizzjoni mal-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjonijiet eżistenti, bħalma huma dawk għall-kwotazzjoni u l-parodija, il-kontenut imtella' jew imqiegħed għad-dispożizzjoni minn utent li jinkludi b'mod raġonevoli siltiet ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor protetti, mhuwiex kollu kopert mill-Artikolu 5 tad-Direttiva 2001/29/KE. Tali sitwazzjoni toħloq inċertezza legali kemm għall-utenti kif ukoll għall-pretendenti. Għalhekk hemm bżonn li tiġi pprovduta eċċezzjoni speċifika ġdida li tippermetti l-użi leġittimi ta' siltiet ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor protetti diġà eżistenti fil-kontenut li jittella' jew li jitqiegħed għad-dispożizzjoni mill-utenti. Meta l-kontenut iġġenerat jew imqiegħed għad-dispożizzjoni minn utent jinvolvi l-użu qasir u proporzjonat ta' kwotazzjoni jew ta' silta ta' xogħol jew materjal tematiku ieħor protetti għal skop leġittimu, jenħtieġ li tali użu jkun protett mill-eċċezzjoni prevista minn din id-Direttiva. Jenħtieġ li din l-eċċezzjoni tapplika biss f'ċerti każijiet speċjali li ma jkunux konfliġġenti mal-isfruttament normali tax-xogħol jew ta' materjal tematiku ieħor protett kkonċernat u li ma jippreġudikawx b'mod mhux raġonevoli l-interessi leġittimi tad-detentur tad-drittijiet. Għall-fini tal-valutazzjoni ta' tali preġudizzju, huwa essenzjali li jiġu eżaminati l-grad ta' oriġinalità tal-kontenut ikkonċernat, it-tul jew il-firxa tal-kwotazzjoni jew tas-silta użata, in-natura professjonali tal-kontenut ikkonċernat jew il-grad ta' ħsara ekonomika, jekk ikun il-każ, filwaqt li ma tiġix prekluża t-tgawdija leġittima tal-eċċezzjoni. Jenħtieġ li din l-eċċezzjoni tkun bla preġudizzju għad-drittijiet morali tal-awturi tax-xogħol jew materjal tematiku ieħor protett.

Emenda 21

Proposta għal direttiva

Premessa 21c (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(21c)

Jenħtieġ li l-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaqgħu fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Artikolu 13 ta' din id-Direttiva ma jkunux jistgħu jinvokaw għall-benefiċċju tagħhom l-eċċezzjoni prevista minn din id-Direttiva għall-użu ta' kwotazzjonijiet jew siltiet minn xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor protetti fil-kontenut li jittella' jew li jitqiegħed għad-dispożizzjoni mill-utenti fuq dawk is-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, sabiex titnaqqas il-portata tal-obbligi tagħhom taħt l-Artikolu 13 ta' din id-Direttiva.

Emenda 22

Proposta għal direttiva

Premessa 22

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(22)

L-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali għandhom jibbenefikaw minn qafas ċar għad-diġitalizzazzjoni u t-tixrid, inkluż bejn il-fruntieri, ta' xogħlijiet li mhumiex fil-kummerċ jew materja oħra. Madankollu, il-karatteristiċi partikolari tal-kollezzjonijiet ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq ifissru li l-kisba ta' kunsens minn qabel mid-detenturi tad-drittijiet individwali tista' tkun diffiċli ħafna. Dan jista' jkun minħabba, pereżempju, l-età tax-xogħlijiet jew materji oħra, il-valur kummerċjali limitat tagħhom u l-fatt li dawn qatt ma kienu maħsuba għall-użu kummerċjali. Għaldaqstant hu meħtieġ li jiġu previsti miżuri biex ikun iffaċilitat il-liċenzjar ta' drittijiet f'xogħlijiet li mhumiex fis-suq li jinsabu f'kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u b'hekk jippermettu l-konklużjoni ta' ftehimiet b'effett transfruntier fis-suq intern.

 

(22)

L-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali għandhom jibbenefikaw minn qafas ċar għad-diġitalizzazzjoni u t-tixrid, inkluż bejn il-fruntieri, ta' xogħlijiet li mhumiex fil-kummerċ jew materja oħra. Madankollu, il-karatteristiċi partikolari tal-kollezzjonijiet ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq ifissru li l-kisba ta' kunsens minn qabel mid-detenturi tad-drittijiet individwali tista' tkun diffiċli ħafna. Dan jista' jkun minħabba, pereżempju, l-età tax-xogħlijiet jew materji oħra, il-valur kummerċjali limitat tagħhom jew il-fatt li dawn qatt ma kienu maħsuba għall-użu kummerċjali jew qatt ma kienu fil-kummerċ . Għaldaqstant hu meħtieġ li jiġu previsti miżuri biex ikun iffaċilitat l-użu ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq li jinsabu f'kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u b'hekk jippermettu l-konklużjoni ta' ftehimiet b'effett transfruntier fis-suq intern.

Emenda 23

Proposta għal direttiva

Premessa 22a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(22a)

Diversi Stati Membri diġà adottaw skemi ta' liċenzjar kollettiv, mandati legali jew preżunzjonijiet legali estiżi li jiffaċilitaw il-liċenzjar ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq. Madankollu, meta titqies il-varjetà tax-xogħol u ta' materjal tematiku ieħor fil-kollezzjonijiet tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u l-varjanza bejn il-prattiki ta' mmaniġġjar kollettiv fl-Istati Membri kollha u fis-setturi tal-produzzjoni kulturali, tali miżuri jistgħu ma jipprovdux soluzzjoni fil-każijiet kollha, pereżempju, għax ma jkun hemm l-ebda prattika ta' mmaniġġjar kollettiv għal ċertu tip ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor. F'każijiet partikolari bħal dawn, huwa għalhekk meħtieġ li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jitħallew jagħmlu x-xogħlijiet li mhumiex fis-suq li huma miżmuma fil-kollezzjoni permanenti tagħhom disponibbli online taħt eċċezzjoni għad-dritt tal-awtur u drittijiet relatati. Filwaqt li huwa essenzjali li l-kamp ta' applikazzjoni tal-eċċezzjoni obbligatorja l-ġdida jiġi armonizzat sabiex ikunu jistgħu jsiru użi transfruntiera ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq, jenħtieġ madankollu li l-Istati Membri jitħallew jużaw jew ikomplu jużaw l-arranġamenti ta' liċenzjar kollettiv estiż konklużi mal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali. Jenħtieġ li n-nuqqas ta' qbil dwar il-kundizzjonijiet tal-liċenzja ma jiġix interpretat bħala nuqqas ta' disponibbiltà ta' soluzzjonijiet ibbażati fuq il-liċenzjar. Jenħtieġ li kwalunkwe użu li jsir taħt din l-eċċezzjoni jkun soġġett għall-istess rekwiżiti ta' nonparteċipazzjoni u pubbliċità bħall-użi awtorizzati permezz ta' mekkaniżmu tal-liċenzjar. Sabiex jiġi żgurat li l-eċċezzjoni tapplika biss meta jiġu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet u sabiex tingħata ċertezza legali, jenħtieġ li l-Istati Membri jiddeterminaw, b'konsultazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet, l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-organizzazzjonijiet tal-wirt kulturali, u f'intervalli xierqa ta' żmien, għal liema setturi u għal liema tipi ta' xogħlijiet mhumiex disponibbli soluzzjonijiet xierqa bbażati fuq il-liċenzja, f'liema każ jenħtieġ li tapplika l-eċċezzjoni.

Emenda 24

Proposta għal direttiva

Premessa 23

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(23)

L-Istati Membri għandhom, fil-qafas stipulat f'din id-Direttiva, ikollhom il-flessibbiltà li jagħżlu t-tip speċifiku ta' mekkaniżmu li jippermetti l-liċenzjar għal xogħlijiet li mhumiex fis-suq biex jestendu għad-drittijiet tad-detenturi tad-drittijiet li mhumiex rappreżentati mill-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv, b'konformità mat-tradizzjonijiet legali, prattiċi jew ċirkustanzi tagħhom. Tali mekkaniżmi jistgħu jinkludu l-liċenzjar kollettiv estiż u preżunzjonijiet ta' rappreżentazzjoni.

 

(23)

L-Istati Membri għandhom, fil-qafas stipulat f'din id-Direttiva, ikollhom il-flessibbiltà li jagħżlu t-tip speċifiku ta' mekkaniżmu li jippermetti l-liċenzjar għal xogħlijiet li mhumiex fis-suq biex jestendu għad-drittijiet tad-detenturi tad-drittijiet li mhumiex rappreżentati mill-organizzazzjoni rilevanti ta' mmaniġġjar kollettiv, b'konformità mat-tradizzjonijiet legali, il-prattiki jew iċ-ċirkustanzi tagħhom. Tali mekkaniżmi jistgħu jinkludu l-liċenzjar kollettiv estiż u preżunzjonijiet ta' rappreżentazzjoni.

Emenda 25

Proposta għal direttiva

Premessa 24

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(24)

Għall-finijiet ta' dawk il-mekkaniżmi ta' liċenzjar, hija importanti sistema ta' mmaniġjar kollettiv li taħdem sew. Din is-sistema tinkludi b'mod partikolari regoli ta' governanza tajba, trasparenza u rappurtar, kif ukoll it-tqassim u l-pagamenti regolari, diliġenti u preċiżi ta' ammonti dovuti lil detenturi tad-drittijiet individwali, kif previst fid-Direttiva 2014/26/UE. Salvagwardji xierqa addizzjonali għandhom ikunu disponibbli għad-detenturi kollha tad-drittijiet, li għandhom jingħataw l-opportunità li jeskludu l-applikazzjoni ta' mekkaniżmi bħal dawn fir-rigward tax-xogħlijiet tagħhom jew ta' materji oħra protetti. Kundizzjonijiet mehmuża ma' dawn il-mekkaniżmi ma għandhomx jaffettwaw r-rilevanza prattika tagħhom għall-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali.

 

(24)

Għall-finijiet ta' dawk il-mekkaniżmi ta' liċenzjar, hija importanti sistema ta' mmaniġjar kollettiv li taħdem sew u jenħtieġ li tiġi mħeġġa mill-Istati Membri . Din is-sistema tinkludi b'mod partikolari regoli ta' governanza tajba, trasparenza u rappurtar, kif ukoll it-tqassim u l-pagamenti regolari, diliġenti u preċiżi ta' ammonti dovuti lil detenturi tad-drittijiet individwali, kif previst fid-Direttiva 2014/26/UE. Salvagwardji xierqa addizzjonali għandhom ikunu disponibbli għad-detenturi kollha tad-drittijiet, li għandhom jingħataw l-opportunità li jeskludu l-applikazzjoni ta' mekkaniżmi ta' liċenzjar bħal dawn jew ta' tali eċċezzjonijiet fir-rigward tax-xogħlijiet tagħhom jew ta' materjal tematiku ieħor protetti. Kundizzjonijiet mehmuża ma' dawn il-mekkaniżmi ma għandhomx jaffettwaw r-rilevanza prattika tagħhom għall-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali.

Emenda 26

Proposta għal direttiva

Premessa 25

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(25)

Wara li qieset il-varjetà ta' xogħlijiet u materja oħra f'kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, huwa importanti li l-mekkaniżmi ta' liċenzjar introdotti b'din id-Direttiva jkunu disponibbli u jistgħu jintużaw fil-prattika għal tipi differenti ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor, inklużi ritratti, reġistrazzjonijiet awdjo u xogħlijiet awdjoviżivi. Sabiex jiġu riflessi l-ispeċifiċitajiet tal-kategoriji differenti ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor fir-rigward ta' mezzi ta' pubblikazzjoni u distribuzzjoni u biex ikun faċilitat l-użu ta' dawn il-mekkaniżmi , rekwiżiti u proċeduri speċifiċi għandhom mnejn jiġu stabbiliti mill-Istati Membri għall-applikazzjoni prattika ta' dawk il-mekkaniżmi ta' liċenzjar. Huwa xieraq li l-Istati Membri jikkonsultataw lid-detenturi tad-drittijiet, lill-utenti u lill-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv meta jagħmlu dan.

 

(25)

Wara li qieset il-varjetà ta' xogħlijiet u materja oħra f'kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, huwa importanti li l-mekkaniżmi ta' liċenzjar introdotti b'din id-Direttiva jkunu disponibbli u jistgħu jintużaw fil-prattika għal tipi differenti ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor, inklużi ritratti, reġistrazzjonijiet awdjo u xogħlijiet awdjoviżivi. Sabiex jiġu riflessi l-ispeċifiċitajiet tal-kategoriji differenti ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor fir-rigward ta' modi ta' pubblikazzjoni u distribuzzjoni u biex ikun faċilitat kemm jistgħu jintużaw is-soluzzjonijiet dwar l-użu tax-xogħlijiet li mhumiex fis-suq li huma introdotti minn din id-Direttiva , jista' jkun li rekwiżiti u proċeduri speċifiċi jkollhom jiġu stabbiliti mill-Istati Membri għall-applikazzjoni prattika ta' dawk il-mekkaniżmi ta' liċenzjar. Huwa xieraq li l-Istati Membri jikkonsultataw lid-detenturi tad-drittijiet, lill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u lill-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv meta jkunu qed jagħmlu dan.

Emenda 27

Proposta għal direttiva

Premessa 26

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(26)

Għal raġunijiet ta' kortesija internazzjonali, il-mekkaniżmi ta' liċenzjar għad-diġitizzazzjoni u t-tixrid ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq previsti f'din id-Direttiva ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra li ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, ixxandru għall-ewwel darba f'pajjiż terz jew, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi jew awdjoviżivi, għal xogħlijiet li l-produttur tagħhom ikollu l-kwartieri ġenerali jew ir-residenza abitwali tiegħu f'pajjiż terz. Dawk il-mekkaniżmi ukoll ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi ħlief meta jkunu ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, ixxandru għall-ewwel darba fit-territorju ta' Stat Membru jew, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi jew awdjoviżivi, għal xogħlijiet li l-kwartieri ġenerali jew ir-residenza abitwali tal-produttur tagħhom hija fi Stat Membru.

 

(26)

Għal raġunijiet ta' kortesija internazzjonali, il-mekkaniżmi ta' liċenzjar u l-eċċezzjoni għad-diġitizzazzjoni u t-tixrid ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq previsti f'din id-Direttiva ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra li ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, ixxandru għall-ewwel darba f'pajjiż terz jew, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi jew awdjoviżivi, għal xogħlijiet li l-produttur tagħhom ikollu l-kwartieri ġenerali jew ir-residenza abitwali tiegħu f'pajjiż terz. Dawk il-mekkaniżmi ukoll ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi ħlief meta jkunu ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, ixxandru għall-ewwel darba fit-territorju ta' Stat Membru jew, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi jew awdjoviżivi, għal xogħlijiet li l-kwartieri ġenerali jew ir-residenza abitwali tal-produttur tagħhom hija fi Stat Membru.

Emenda 28

Proposta għal direttiva

Premessa 27

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(27)

Peress li l-proġetti ta' diġitazzjoni tal-massa jistgħu jinvolvu investimenti sinifikanti min-naħa tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, kull liċenzja mogħtija skont il-mekkaniżmi previsti f'din id-Direttiva ma għandhomx iwaqqfuhom milli jiġġeneraw dħul raġonevoli sabiex ikopri l-ispejjeż tagħha kif ukoll l-ispejjeż tad-diġitizzazzjoni u t-tixrid ta' xogħlijiet u materja oħra koperti mil-liċenzja.

 

(27)

Peress li l-proġetti ta' diġitazzjoni tal-massa jistgħu jinvolvu investimenti sinifikanti min-naħa tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, kull liċenzja mogħtija skont il-mekkaniżmi previsti f'din id-Direttiva ma għandhomx iwaqqfuhom milli jkopru l-ispejjeż tagħha kif ukoll l-ispejjeż tad-diġitizzazzjoni u t-tixrid ta' xogħlijiet u materja oħra koperti mil-liċenzja.

Emenda 29

Proposta għal direttiva

Premessa 28

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(28)

Informazzjoni dwar l-użu attwali u futur ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq u materja oħra min-naħa tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali abbażi tal-mekkaniżmi ta' liċenzjar previsti f'din id-Direttiva u l-arranġamenti fis-seħħ għad-detenturi tad-drittijiet kollha, biex tkun eskluża l-applikazzjoni ta' liċenzji għal xogħlijiet tagħhom jew materja oħra għandha tingħata pubbliċità xierqa. Dan huwa partikolarment importanti meta l-użu jsir bejn il-fruntieri fis-suq intern. Għaldaqstant huwa f'loku li jsir provvediment għall-ħolqien ta' portal online waħdani li jkun aċċessibbli pubblikament biex l-Unjoni tagħmel din l-informazzjoni disponibbli għall-pubbliku għal perjodu raġonevoli ta' żmien qabel ma jseħħ l-użu transfruntier. Skont ir-Regolament (UE) Nru 386/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, l-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea huwa fdat b'ċerti kompiti u attivitajiet, iffinanzjati bl-użu tal-mezzi baġitarji proprji tiegħu, bil-għan li jiffaċilita u jappoġġa l-attivitajiet ta' awtoritajiet nazzjonali, tas-settur privat u tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni fil-ġlieda kontra, inkluż il-prevenzjoni ta', ksur tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali. Huwa għalhekk xieraq li jiġi invokat dak l-Uffiċċju biex jiġi stabbilit u mmaniġjat il-portal Ewropew li jagħmel tali informazzjoni disponibbli.

 

(28)

Informazzjoni dwar l-użu attwali u futur ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq u materja oħra min-naħa tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali abbażi tal-mekkaniżmi ta' liċenzjar jew tal-eċċezzjoni previsti f'din id-Direttiva u l-arranġamenti fis-seħħ għad-detenturi tad-drittijiet kollha, biex tkun eskluża l-applikazzjoni ta' liċenzji jew tal-eċċezzjoni għax-xogħlijiet tagħhom jew materja oħra jenħtieġ li tingħata pubbliċità xierqa. Dan huwa partikolarment importanti meta l-użu jsir bejn il-fruntieri fis-suq intern. Għaldaqstant huwa f'loku li jsir provvediment għall-ħolqien ta' portal online waħdani li jkun aċċessibbli pubblikament biex l-Unjoni tagħmel din l-informazzjoni disponibbli għall-pubbliku għal perjodu raġonevoli ta' żmien qabel ma jseħħ l-użu transfruntier. Skont ir-Regolament (UE) Nru 386/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, l-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea huwa fdat b'ċerti kompiti u attivitajiet, iffinanzjati bl-użu tal-mezzi baġitarji proprji tiegħu, bil-għan li jiffaċilita u jappoġġa l-attivitajiet ta' awtoritajiet nazzjonali, tas-settur privat u tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni fil-ġlieda kontra, inkluż il-prevenzjoni ta', ksur tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali. Huwa għalhekk xieraq li jiġi invokat dak l-Uffiċċju biex jiġi stabbilit u mmaniġjat il-portal Ewropew li jagħmel tali informazzjoni disponibbli.

Emenda 30

Proposta għal direttiva

Premessa 28a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(28a)

Sabiex jiġi żgurat li l-mekkaniżmi ta' liċenzjar stabbiliti għal xogħlijiet li mhumiex fis-suq ikunu rilevanti u jiffunzjonaw kif suppost, li d-detenturi tad-drittijiet jiġu protetti b'mod adegwat skont dawk il-mekkaniżmi, li l-liċenzji jiġu ppubbliċizzati kif xieraq u li tiġi żgurata ċ-ċarezza legali fir-rigward tar-rappreżentanza tal-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-kategorizzazzjoni tax-xogħlijiet, jenħtieġ li l-Istati Membri jrawmu djalogu speċifiku għas-settur bejn il-partijiet ikkonċernati.

Emenda 31

Proposta għal direttiva

Premessa 30

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(30)

Sabiex ikun iffaċilitat il-liċenzjar ta' drittijiet f'xogħlijiet awdjoviżivi għal pjattaformi video-on-demand, din id-Direttiva tirrikkjedi li l-Istati Membri jwaqqfu mekkaniżmu ta' negozjar li jippermetti lill-partijiet interessati li jixtiequ jikkonkludu ftehim sabiex iserrħu fuq l-għajnuna ta' korp imparzjali. Il-korp għandu jiltaqa' mal-partijiet u jgħin fin-negozjati billi jagħti pariri professjonali u esterni. F'dan il-kuntest, l-Istati Membri għandhom jiddeċiedu dwar il-kundizzjonijiet tal-funzjonament tal-mekkaniżmu ta' negozjar, inkluż iż-żmien u d-durata tal-għajnuna għan-negozjati u tal-ġarr tal-ispejjeż . L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-piżijiet amministrattivi u finanzjarji jibqgħu proporzjonati biex jiggarantixxu l-effiċjenza tal-forum tan-negozjati.

 

(30)

Sabiex ikun iffaċilitat il-liċenzjar ta' drittijiet f'xogħlijiet awdjoviżivi għal pjattaformi video-on-demand, jenħtieġ li l-Istati Membri jwaqqfu mekkaniżmu ta' negozjar, immaniġġjat minn korp nazzjonali eżistenti jew li għadu kif ġie stabbilit , li jippermetti lill-partijiet li jixtiequ jikkonkludu ftehim iserrħu fuq l-għajnuna ta' korp imparzjali. Il-parteċipazzjoni f'dan il-mekkaniżmu ta' negozjar u l-konklużjoni sussegwenti ta' ftehimiet jenħtieġ li jkunu volontarji. Meta n-negozjar jinvolvi partijiet minn Stati Membri differenti, dawk il-partijiet jenħtieġ li jaqblu bejniethom minn qabel dwar l-Istat Membru kompetenti, jekk jiġu li jiddeċiedu li jserrħu fuq il-mekkaniżmu ta' negozjar. Il-korp jenħtieġ li jiltaqa' mal-partijiet u jgħin fin-negozjati billi jagħti pariri professjonali, imparzjali u esterni. F'dan il-kuntest, l-Istati Membri għandhom jiddeċiedu dwar il-kundizzjonijiet tal-funzjonament tal-mekkaniżmu ta' negozjar, inklużi ż-żmien u d-durata tal-għajnuna għan-negozjati u l-qsim ta' kwalunkwe spejjeż li jirriżultaw, u l-kompożizzjoni ta' tali korpi . L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-piżijiet amministrattivi u finanzjarji jibqgħu proporzjonati biex jiggarantixxu l-effiċjenza tal-forum tan-negozjati.

Emenda 32

Proposta għal direttiva

Premessa 30a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(30a)

Il-preservazzjoni tal-wirt tal-Unjoni hija tal-akbar importanza u għandha tissaħħaħ għall-benefiċċju tal-ġenerazzjonijiet futuri. Jenħtieġ li dan jiġi realizzat b'mod partikolari permezz tal-protezzjoni tal-wirt ippubblikat. Għal dan il-għan, jenħtieġ li jinħoloq depożitu legali tal-Unjoni sabiex jiġi żgurat li l-pubblikazzjonijiet li jirrigwardaw l-Unjoni, bħalma huma d-dritt tal-Unjoni, l-istorja u l-integrazzjoni tal-Unjoni, il-politiki tal-Unjoni u d-demokrazija tal-Unjoni, l-affarijiet istituzzjonali u parlamentari, u l-politika tal-Unjoni, u, permezz ta' hekk, ir-rekord intellettwali u l-wirt ippubblikat futur tal-Unjoni, jinġabru b'mod sistematiku. Wirt bħal dan jenħtieġ li mhux biss jiġi ppreservat permezz tal-ħolqien ta' arkivju tal-Unjoni għall-pubblikazzjonijiet li jittrattaw materji relatati mal-Unjoni, iżda jenħtieġ ukoll jitqiegħed għad-dispożizzjoni taċ-ċittadini u l-ġenerazzjonijiet futuri tal-Unjoni. Il-Librerija tal-Parlament Ewropew, bħala l-Librerija tal-unika istituzzjoni tal-Unjoni li tirrappreżenta b'mod dirett liċ-ċittadini tal-Unjoni, jenħtieġ li tintgħażel bħala l-librerija depożitarja tal-Unjoni. Sabiex ma jinħoloqx piż eċċessiv fuq il-pubblikaturi, l-istampaturi u l-importaturi, huma biss il-pubblikazzjonijiet elettroniċi, bħalma huma l-kotba elettroniċi, il-ġurnali elettroniċi u r-rivisti elettroniċi li jenħtieġ li jiġu ddepożitati fil-Librerija tal-Parlament Ewropew, li min-naħa tagħha għandha tqiegħed għad-dispożizzjoni tal-qarrejja l-pubblikazzjonijiet koperti mid-depożitu legali tal-Unjoni fil-Librerija tal-Parlament Ewropew għall-fini tar-riċerka jew tal-istudju u taħt il-kontroll tal-Librerija tal-Parlament Ewropew. Jenħtieġ li pubblikazzjonijiet bħal dawn ma jsirux disponibbli online esternament.

Emendi 33 u 137

Proposta għal direttiva

Premessa 31

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(31)

Stampa libera u pluralista hija essenzjali biex ikun żgurat ġurnaliżmu ta' kwalità u l-aċċess taċ-ċittadini għall-informazzjoni. Din tagħti kontribut fundamentali għal dibattitu pubbliku u għall-funzjonament tajjeb ta' soċjetà demokratika. Fit-tranżizzjoni mill-istampar għar-realtà diġitali, il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa qed jaffaċċjaw problemi fil-liċenzjar għall-użu online tal-pubblikazzjonijiet tagħhom u b'hekk jirkupraw l-investimenti tagħhom. Fin-nuqqas ta' rikonoxximent ta' pubblikaturi tal-istampa pubblikazzjonijiet bħala detenturi tad-drittijiet, il-liċenzjar u l-infurzar fl-ambjent diġitali huma ta' spiss kumplessi u ineffiċjenti.

 

(31)

Stampa libera u pluralista hija essenzjali biex ikun żgurat ġurnaliżmu ta' kwalità u l-aċċess taċ-ċittadini għall-informazzjoni. Din tagħti kontribut fundamentali għal dibattitu pubbliku u għall-funzjonament tajjeb ta' soċjetà demokratika. L-iżbilanċ li kulma jmur qed jikber bejn il-pjattaformi li għandhom is-saħħa u l-pubblikaturi tal-istampa, li jistgħu jkunu wkoll aġenziji tal-aħbarijiet, diġà wassal għal rigressjoni notevoli tal-pajsaġġ tal-midja fuq livell reġjonali. Fit-tranżizzjoni mill-istampar għar-realtà diġitali, il-pubblikaturi u l-aġenziji tal-aħbarijiet ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa qed jiffaċċjaw problemi fil-liċenzjar tal-użu online tal-pubblikazzjonijiet tagħhom u biex jirkupraw l-investimenti tagħhom. Fin-nuqqas ta' rikonoxximent ta' pubblikaturi tal-istampa pubblikazzjonijiet bħala detenturi tad-drittijiet, il-liċenzjar u l-infurzar fl-ambjent diġitali huma ta' spiss kumplessi u ineffiċjenti.

Emendi 34 u 138

Proposta għal direttiva

Premessa 32

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(32)

Il-kontribuzzjoni finanzjarja u organizzattiva tal-pubblikaturi fil-produzzjoni ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jeħtieġ li tiġi rikonoxxuta u inkoraġġita aktar biex tkun żgurata s-sostenibilità tal-industrija tal-pubblikazzjoni. Għalhekk huwa meħtieġ li tiġi pprovduta , fil-livell tal-Unjoni, protezzjoni legali armonizzata għall-pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward ta' użi diġitali. Protezzjoni bħal din għandha tkun garantita b'mod effettiv permezz tal-introduzzjoni, fid-dritt tal-Unjoni, ta' drittijiet marbutin mad-drittijiet tal-awtur għar-riproduzzjoni u d-disponibbiltà għall-pubbliku ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward tal-użi diġitali tagħhom .

 

(32)

Il-kontribuzzjoni finanzjarja u organizzattiva tal-pubblikaturi fil-produzzjoni ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jeħtieġ li tiġi rikonoxxuta u inkoraġġita aktar biex tkun żgurata s-sostenibbiltà tal-industrija tal-pubblikazzjoni u b'hekk biex tiġi ggarantita d-disponibbiltà ta' informazzjoni affidabbli . Għalhekk hemm il-ħtieġa li l-Istati Membri jipprovdu , fil-livell tal-Unjoni, protezzjoni legali għall-pubblikazzjonijiet tal-istampa fl-Unjoni għall-użi diġitali. Protezzjoni bħal din għandha tkun garantita b'mod effettiv permezz tal-introduzzjoni, fid-dritt tal-Unjoni, ta' drittijiet marbutin mad-drittijiet tal-awtur għar-riproduzzjoni u d-disponibbiltà għall-pubbliku ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward tal-użi diġitali sabiex tinkiseb remunerazzjoni ġusta u proporzjonata għal tali użi. L-użi privati jenħtieġ li jiġu esklużi minn din ir-referenza. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-elenkar f'magna tat-tiftix ma jitqiesx bħala remunerazzjoni ġusta u proporzjonata.

Emenda 139

Proposta għal direttiva

Premessa 33

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(33)

Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, huwa meħtieġ li jiġi definit il-kunċett ta' pubblikazzjoni tal-istampa b'mod li tħaddan biss pubblikazzjonijiet ġurnalistiċi, ippubblikat minn fornitur ta' servizz, perjodikament jew regolarment aġġornati fi kwalunkwe mezz tax-xandir, għall-finijiet ta' informazzjoni jew divertiment. Dawn il-pubblikazzjonijiet jistgħu jinkludu, pereżempju, gazzetti ta' kuljum, rivisti ta' kull ġimgħa jew ta' kull xahar jew siti tal-internet ta' interess speċjali jew tal-aħbarijiet. Pubblikazzjonijiet perjodiċi li huma ppubblikati għal skopijiet xjentifiċi jew akkademiċi, bħal ġurnali xjentifiċi, ma għandhomx ikunu koperti mill-protezzjoni mogħtija lil pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva. Din il-protezzjoni ma testendix għall-atti ta' hyperlinking li ma jikkostitwux komunikazzjoni lill-pubbliku .

 

(33)

Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, huwa meħtieġ li jiġi definit il-kunċett ta' pubblikazzjoni tal-istampa b'mod li tħaddan biss pubblikazzjonijiet ġurnalistiċi, ippubblikat minn fornitur ta' servizz, perjodikament jew regolarment aġġornati fi kwalunkwe mezz tax-xandir, għall-finijiet ta' informazzjoni jew divertiment. Dawn il-pubblikazzjonijiet jistgħu jinkludu, pereżempju, gazzetti ta' kuljum, rivisti ta' kull ġimgħa jew ta' kull xahar ta' interess ġenerali jew speċjali u siti web tal-aħbarijiet. Pubblikazzjonijiet perjodiċi li huma ppubblikati għal skopijiet xjentifiċi jew akkademiċi, bħal ġurnali xjentifiċi, jenħtieġ li ma jkunux koperti mill-protezzjoni mogħtija lil pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva. Din il-protezzjoni ma testendix għall-atti ta' hyperlinking. Barra minn hekk, il-protezzjoni ma għandhiex testendi għal informazzjoni fattwali li tiġi rrappurtata f'artikli ġurnalistiċi minn pubblikazzjoni tal-istampa u għalhekk ma tipprevjeni lil ħadd milli jirrapporta tali informazzjoni fattwali .

Emendi 36 u 140

Proposta għal direttiva

Premessa 34

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(34)

Id-drittijiet mogħtija lill-edituri ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva għandhom ikollhom l-istess kamp ta' applikazzjoni bħad-drittijiet ta' riproduzzjoni u t-tqegħid għad-dipożizzjoni tal-pubbliku previsti fid-Direttiva 2001/29/KE, sa fejn għandhom x'jaqsmu l-użi diġitali. Dawn għandhom ukoll ikunu soġġetti għall-istess dispożizzjonijiet dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet bħal dawk applikabbli għad-drittijiet previsti fid-Direttiva 2001/29/KE inkluża l-eċċezzjoni għall-kwotazzjoni, magħmula pereżempju għal skopijiet ta' kritika jew ta' rieżami stabbiliti fl-Artikolu 5(3)(d) ta' din id-Direttiva.

 

(34)

Id-drittijiet mogħtija lill-edituri ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva għandhom ikollhom l-istess kamp ta' applikazzjoni bħad-drittijiet ta' riproduzzjoni u t-tqegħid għad-dipożizzjoni tal-pubbliku previsti fid-Direttiva 2001/29/KE, sa fejn għandhom x'jaqsmu l-użi diġitali. Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jissoġġettaw lil dawk id-drittijiet għall-istess dispożizzjonijiet dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet bħal dawk applikabbli għad-drittijiet previsti fid-Direttiva 2001/29/KE inkluża l-eċċezzjoni għall-kwotazzjoni li ssir għal skopijiet pereżempju ta' kritika jew ta' rieżami stabbiliti fl-Artikolu 5(3)(d) ta' dik id-Direttiva.

Emenda 37

Proposta għal direttiva

Premessa 35

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(35)

Il-protezzjoni mogħtija lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa b'din id-Direttiva ma għandhiex taffettwa d-drittijiet tal-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet fix-xogħlijiet u materji oħra inkorporati hemmhekk, inkluż fir-rigward sa fejn l-awturi u d-detenturi tad-drittijiet oħra jistgħu jisfruttaw is-xogħlijiet jew materji oħra tagħhom indipendentement mill-pubblikazzjoni tal-istampa, li fihom huma inkorporati. Għaldaqstant, il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa ma għandhomx ikun jistgħu jinvokaw il-ħarsien li ngħataw kontra l-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet. Dan huwa mingħajr preġudizzju għal arranġamenti kuntrattwali konklużi bejn il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa, fuq naħa, u l-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet, fuq in-naħa l-oħra.

 

(35)

Il-protezzjoni mogħtija lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa b'din id-Direttiva ma għandhiex taffettwa d-drittijiet tal-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet fix-xogħlijiet u materji oħra inkorporati hemmhekk, inkluż fir-rigward sa fejn l-awturi u d-detenturi tad-drittijiet oħra jistgħu jisfruttaw is-xogħlijiet jew materji oħra tagħhom indipendentement mill-pubblikazzjoni tal-istampa, li fihom huma inkorporati. Għaldaqstant, il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa ma għandhomx ikun jistgħu jinvokaw il-ħarsien li ngħataw kontra l-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet. Dan huwa mingħajr preġudizzju għal arranġamenti kuntrattwali konklużi bejn il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa, fuq naħa, u l-awturi u detenturi oħra tad-drittijiet, fuq in-naħa l-oħra. Minkejja l-fatt li l-awturi tax-xogħlijiet inkorporati f'pubblikazzjoni tal-istampa jirċievu kumpens xieraq tal-użu li jsir mix-xogħlijiet tagħhom abbażi tat-termini għal-liċenzjar tax-xogħol tagħhom stess lill-pubblikatur tal-istampa, l-awturi li x-xogħol tagħhom huwa inkorporat f'pubblikazzjoni tal-istampa jenħtieġ li jkunu intitolati għal sehem xieraq tal-introjti addizzjonali ġodda li l-pubblikaturi tal-istampa jirċievu għal ċerti tipi ta' użu sekondarju tal-pubblikazzjonijiet tagħhom tal-istampa li jsir mill-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni fir-rigward tad-drittijiet previsti fl-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva. L-ammont ta' kumpens attribwit lill-awturi jenħtieġ li jqis l-istandards speċifiċi tal-industrija f'dak li hu liċenzjar fir-rigward ta' xogħlijiet inkorporati f'pubblikazzjoni tal-istampa li huma aċċettati bħala xierqa fl-Istat Membru rispettiv; u jenħtieġ li l-kumpens attribwit lill-awturi ma jaffettwax it-termini tal-liċenzjar li dwarhom ikunu qablu bejniethom l-awtur u l-pubblikatur tal-istampa għall-użu tal-artikolu tal-awtur mill-pubblikatur tal-istampa.

Emenda 38

Proposta għal direttiva

Premessa 36

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(36)

Il-pubblikaturi, inklużi dawk ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa, kotba jew pubblikazzjonijiet xjentifiċi, ta' spiss joperaw fuq il-bażi tat-trasferiment tad-drittijiet tal-awtur permezz ta' ftehim kuntrattwali jew dispożizzjonijiet statutorji . F'dan il-kuntest, il-pubblikaturi jagħmlu investiment bl-għan li jisfruttaw ix-xogħlijiet li jinsabu fil-pubblikazzjonijiet tagħhom u jistgħu f'ċerti każijiet jiġu mċaħħda mid-dħul meta tali xogħlijiet jintużaw skont l-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjonijiet bħal dawk għall-ikkuppjar privat u r-reprografija. F'għadd ta' Stati Membri l-kumpens għall-użu taħt dawn l-eċċezzjonijiet jinqasam bejn l-awturi u l-pubblikaturi. Sabiex titqies din is-sitwazzjoni u tittejjeb iċ-ċertezza legali għal dawk kollha kkonċernati, l-Istati Membri għandhom ikunu jistgħu jistabbilixxu li, meta l-awtur jkun trasferixxa jew illiċenzja d-drittijiet tiegħu lil pubblikatur jew li b'xi mod ieħor ikkontribwixxa b'xogħlijiet tiegħu għal pubblikazzjoni u jkun hemm fis-seħħ sistemi għall-kumpens għall-ħsara kkawżata minn eċċezzjoni jew limitazzjoni , il-pubblikaturi huma intitolati jitolbu sehem ta' kumpens bħal dan , billi l-piż fuq il-pubblikatur biex jissostanzja t-talba tiegħu ma għandux jeċċedi dak li hu meħtieġ skont is-sistema fis-seħħ .

 

(36)

Il-pubblikaturi, inklużi dawk ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa, kotba, pubblikazzjonijiet xjentifiċi u pubblikazzjonijiet mużikali , joperaw fuq il-bażi ta' ftehim kuntrattwali mal-awturi . F'dan il-kuntest, il-pubblikaturi jagħmlu investiment u jakkwistaw drittijiet, f'xi oqsma inklużi drittijiet li jippretendu sehem mill-kumpens fi ħdan organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv konġunt ta' awturi u pubblikaturi, bl-għan li jisfruttaw ix-xogħlijiet u jistgħu għalhekk isibu ruħhom imċaħħda mid-dħul meta tali xogħlijiet jintużaw skont l-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjonijiet bħal dawk għall-ikkuppjar privat u r-reprografija. F'għadd kbir ta' Stati Membri l-kumpens għall-użi taħt dawn l-eċċezzjonijiet jinqasam bejn l-awturi u l-pubblikaturi. Sabiex titqies din is-sitwazzjoni u sabiex tittejjeb iċ-ċertezza legali għall-partijiet kollha kkonċernati, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu permessi li jipprovdu sistema ekwivalenti ta' qsim tal-kumpens jekk kien hemm sistema bħal din li kienet operattiva f'dak l-Istat Membru qabel it-12 ta' Novembru 2015. Is-sehem bejn l-awturi u l-pubblikaturi ta' tali kumpens jista' jiġi ffissat fir-regoli interni tad-distribuzzjoni tal-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv li tkun qed taġixxi b'mod konġunt f'isem l-awturi u l-pubblikaturi, jew iffissat mill-Istati Membri fil-liġi jew fir-regolamentazzjoni, skont is-sistema ekwivalenti li kienet operattiva f'dak l-istat Membru qabel it-12 ta' Novembru 2015. Din id-dispożizzjoni hija mingħajr preġudizzju għall-arranġamenti fl-Istati Membri li jirrigwardaw id-drittijiet ta' tislif pubbliku, il-ġestjoni tad-drittijiet li mhumiex ibbażati fuq eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet għad-drittijiet tal-awtur, bħalma huma l-iskemi ta' liċenzjar kollettiv estiż, jew li jirrigwardaw id-drittijiet ta' remunerazzjoni abbażi tad-dritt nazzjonali.

Emenda 39

Proposta għal direttiva

Premessa 36a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(36a)

L-industriji kulturali u kreattivi (CCIs) għandhom rwol essenzjali fir-reindustrijalizzazzjoni tal-Ewropa, huma xprun għat-tkabbir u huma f'pożizzjoni strateġika biex jiskattaw effetti sekondarji innovattivi f'setturi industrijali oħra. Barra minn hekk, is-CCIs huma xprun għall-innovazzjoni u l-iżvilupp tal-ICT fl-Ewropa. L-industriji kulturali u kreattivi fl-Ewropa jipprovdu aktar minn 12-il miljun impjieg full-time, li jirrappreżentaw 7,5 % tal-forza tax-xogħol tal-Unjoni, u b'hekk joħolqu madwar EUR 509 biljun f'valur miżjud għall-PDG (5,3 % tal-GVA totali tal-UE). Il-protezzjoni tad-dritt tal-awtur u d-drittijiet relatati hija ċentrali għad-dħul tas-CCIs.

Emendi 40 u 215 rev

Proposta għal direttiva

Premessa 37

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(37)

Matul dawn l-aħħar snin, il-funzjonament tas-suq tal-kontenut online sar iktar kumpless. Is-servizzi online li jipprovdu aċċess għall-kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur mtella' mill-utenti tagħhom mingħajr l-involviment tad-detenturi tad-drittijiet mxew 'il quddiem u saru sors ewlenin ta' aċċess għall-kontenut online. Dan jaffettwa l-possibbiltajiet tad-detenturi tad-drittijiet li jiddeterminaw jekk, u taħt liema kundizzjonijiet , ix-xogħol tagħhom u materjaa oħra jintużawx kif ukoll il-possibbiltajiet tagħhom li jirċievu rimunerazzjoni xierqa għalih .

 

(37)

Matul dawn l-aħħar snin, il-funzjonament tas-suq tal-kontenut online sar iktar kumpless. Is-servizzi online li jipprovdu aċċess għall-kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur mtella' mill-utenti tagħhom mingħajr l-involviment tad-detenturi tad-drittijiet mxew 'il quddiem u saru sors ewlenin ta' aċċess għall-kontenut online li hu protett bid-drittijiet tal-awtur. Is-servizzi online huma mezz kif jingħata aċċess usa' għal xogħlijiet kulturali u kreattivi u jiġu offruti opportunitajiet kbar biex l-industriji kulturali u kreattivi jiżviluppaw mudelli kummerċjali ġodda; Madankollu, għalkemm jippermettu d-diversità u l-faċilità tal-aċċess għall-kontenut, huma jiġġeneraw ukoll jiġġeneraw sfidi meta l-kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur jittella' mingħajr l-awtorizzazzjoni minn qabel tad-detenturi tad-drittijiet . Dan jaffettwa l-possibbiltajiet tad-detenturi tad-drittijiet li jiddeterminaw jekk, ix-xogħol tagħhom u materjal tematiku ieħor jintużawx , u taħt liema kundizzjonijiet jintużaw , kif ukoll il-possibbiltajiet tagħhom li jirċievu remunerazzjoni xierqa għalihom, peress li xi servizzi tal-kontenut imtella' mill-utenti ma jidħlux fi ftehimiet ta' liċenzjar fuq il-bażi li huma jallegaw li huma koperti mill-eżenzjoni ta' “sfera ta' protezzjoni”spjegata fid-Direttiva 2000/31/KE .

Emenda 143

Proposta għal direttiva

Premessa 37a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(37a)

Ċerti servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, bħala parti mill-użu normali tagħhom, huma mfassla biex jagħtu aċċess lill-pubbliku għal kontenut jew materja oħra protetti bid-drittijiet tal-awtur imtella' mill-utenti tagħhom. Id-definizzjoni ta' fornitur ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online taħt din id-Direttiva għandha tkopri l-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li wieħed mill-għanijiet prinċipali tagħhom huwa li jaħżnu u jagħtu aċċess lill-pubbliku għal kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur li jkun ittella' / sar disponibbli mill-utenti tiegħu jew li jxandru tali kontenut permezz tal-istreaming u li jottimizzawh, inkluż, fost ħwejjeġ oħra, billi jippromwovu l-viżwalizzazzjoni, l-ittaggjar, l-għażla mmirata, is-sekwenzjar tax-xogħlijiet jew materja oħra li jkunu ttellgħu, ikun x'ikun il-mezz użat biex ittellgħu, u għalhekk jaġixxu b'mod attiv. Konsegwentement, ma jistgħux jibbenefikaw mill-eżenzjoni mir-responsabbiltà prevista mill-Artikolu 14 tad-Direttiva 2000/31/KE. Id-definizzjoni ta' fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online taħt din id-Direttiva ma tkoprix mikrointrapriżi u intrapriżi żgħar skont it-tifsira tat-Titolu I tal-Anness għar-Rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni 2003/361/KE u l-fornituri tas-servizzi li jaġixxu f'kapaċità mhux għal fini kummerċjali, bħalma huma l-enċiklopediji online, u l-fornituri ta' servizzi online fejn il-kontenut jittella' bl-awtorizzazzjoni tad-detenturi tad-drittijiet ikkonċernati kollha, bħalma huma r-repożitorji edukattivi jew xjentifiċi. Il-fornituri ta' servizzi tal-cloud għall-użu individwali li ma jipprovdux aċċess dirett lill-pubbliku, il-pjattaformi tal-iżvilupp ta' software b'sors miftuħ, u s-swieq online li l-attività ewlenija tagħhom hija l-bejgħ bl-imnut online ta' oġġetti fiżiċi, jenħtieġ li ma jitqisux bħala fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online skont it-tifsira ta' din id-Direttiva.

Emenda 144, 145 u 146

Proposta għal direttiva

Premessa 38

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(38)

Fejn fornituri ta’ servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni jaħżnu u jipprovdu aċċess pubbliku għal xogħlijiet jew materja oħra protetta bid-drittijiet tal-awtur mtella’ mill-utenti tagħhom , u għalhekk imorru lil hinn mis-sempliċi provvista ta’ faċilitajiet fiżiċi u t-twettiq ta' att ta’ komunikazzjoni lill-pubbliku, huma obbligati li jikkonkludu kuntratti ta’ liċenzja flimkien ma’ detenturi tad-drittijiet, sakemm dawn ma jkunux eliġibbli għall-eżenzjoni mir-responsabbiltà pprovduta fl-Artikolu 14 tad-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill  (17).

Fir-rigward tal-Artikolu 14, għandu jiġi vverifikat jekk il-fornitur tas-servizz għandux rwol attiv, inkluż bit-titjib tal-preżentazzjoni ta’ dawn ix-xogħlijiet jew suġġetti jew il-promozzjoni tagħhom, tkun xi tkun in-natura tal-mezzi użati għal dan.

Sabiex jiġi żgurat il-funzjonament ta’ kwalunkwe ftehim ta’ liċenzjar, il-fornituri ta’ servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaħżnu u li jagħtu aċċess lill-pubbliku għal ammonti kbar ta’ xogħlijiet protetti mid-drittijiet tal-awtur jew materji oħra mtellgħa mill-utenti tagħhom għandhom jieħdu miżuri xierqa u proporzjonati biex jiżguraw il-protezzjoni ta’ xogħlijiet jew materja oħra, bħall-implimentazzjoni ta' teknoloġiji effettivi. Dan l-obbligu għandu japplika wkoll meta l-fornituri ta’ servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni jkunu eliġibbli għall-eżenzjoni mir-responsabbiltà prevista fl-Artikolu 14 tad-Direttiva 2000/31/KE.

 

(38)

Fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online iwettqu att ta' komunikazzjoni lill-pubbliku u għalhekk huma responsabbli għall-kontenut u għalhekk jenħtieġ li jikkonkludu ftehimiet ta' liċenzjar ġusti u xierqa mad-detenturi tad-drittijiet. Meta jiġu konklużi ftehimiet għall-ħruġ ta' liċenzji, dawn jenħtieġ li jkopru wkoll , sal-istess punt u kamp ta' applikazzjoni, ir-responsabbiltà tal-utenti meta jkunu qed jaġixxu f'kapaċità mhux kummerċjali. F'konformità mal-Artikolu 11 (2a), ir-responsabbiltà tal-fornituri tal-kondiviżjoni tal-kontenut online skont l-Artikolu 13 ma testendix għal atti ta' hyperlinking fir-rigward tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa. Id-djalogu bejn il-partijiet ikkonċernati huwa essenzjali fid-dinja diġitali. Dawn jenħtieġ li jiddefinixxu l-aħjar prattiki u jiżguraw il-funzjonament ta' ftehimiet ta' liċenzjar u kooperazzjoni bejn il-fornituri tal-kondiviżjoni tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet. Dawk l-aħjar prattiki jenħtieġ li jqisu l-punt sa fejn jasal il-kontenut li jikser id-drittijiet tad-detentur fuq is-servizz .

 

 

Emenda 147

Proposta għal direttiva

Premessa 39

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(39)

Kollaborazzjoni bejn il-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaħżnu u jipprovdu l-aċċess lill-pubbliku għal ammonti kbar ta' xogħlijiet jew materja oħra protetti bid-drittijiet tal-awtur imtellgħa mill-utenti u d-detenturi tad-drittijiet tagħhom hija essenzjali għall-funzjonament tat-teknoloġiji, bħal teknoloġiji tal-għarfien tal-kontenut. F'każijiet bħal dawn, id-detenturi tad-drittijiet għandhom jipprovdu d-dejta neċessarja biex jippermettu li s-servizzi jidentifika l-kontenut tagħhom u s-servizzi għandhom ikunu trasparenti lejn id-detenturi tad-drittijiet fir-rigward tat-teknoloġiji użati , biex jippermettu l-valutazzjoni ta' kemm dawn ikunu xierqa. Is-servizzi għandhom b'mod partikolari jipprovdu lid-detenturi tad-drittijiet b'informazzjoni dwar it-tip ta' teknoloġiji użati, il-mod li fih jitħaddmu kif ukoll ir-rata ta' suċċess tagħhom għar-rikonoxximent ta' kontenut tad-detenturi tad-drittijiet. Dawk it-teknoloġiji għandhom jippermettu wkoll lid-detenturi tad-drittijiet li jiksbu l-informazzjoni mill-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni dwar l-użu tal-kontenut tagħhom kopert minn ftehim .

 

(39)

L-Istati Membri jenħtieġ li jipprevedu li fejn id-detenturi tad-drittijiet ma jkunux jixtiequ jikkonkludu ftehimiet ta' liċenzjar, il-fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet jenħtieġ li jikkooperaw b'intenzjonijiet tajbin sabiex jiżguraw li xogħlijiet protetti mhux awtorizzati jew materjal tematiku ieħor , ma jkunux disponibbli fis-servizzi tagħhom. Il-kooperazzjoni bejn il-fornituri ta' servizzi tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet jenħtieġ li ma twassalx għall-prevenzjoni tad-disponibilità ta' xogħlijiet li ma jiksrux id-drittijiet jew materjal tematiku protett ieħor, inkluż dawk koperti b'eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet tal-awtur .

Emenda 148

Proposta għal direttiva

Premessa 39a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(39a)

L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online imsemmija fil-paragrafu 1 jistabbilixxu mekkaniżmi ta' lmenti u rimedju mħaffa li jkunu disponibbli għall-utenti fil-każ li l-kooperazzjoni msemmija fil-paragrafu 2a twassal għal tneħħija mhux iġġustifikata tal-kontenut tagħhom. Kull ilment imressaq taħt tali mekkaniżmi jenħtieġ li jiġi pproċessat mingħajr dewmien żejjed. Id-detenturi tad-drittijiet jenħtieġ li jiġġustifikaw b'mod raġonevoli d-deċiżjonijiet tagħhom biex jiġi evitat ir-rifjut arbitrarju tal-ilmenti. Barra minn hekk, skont id-Direttiva 95/46/KE, id-Direttiva 2002/58/KE u r-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data, il-kooperazzjoni jenħtieġ li ma twassalx għal xi identifikazzjoni ta' utenti individwali jew għall-ipproċessar tad-data personali tagħhom. L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw ukoll li l-utenti jkollhom aċċess għal qorti indipendenti għar-riżoluzzjoni ta' tilwim kif ukoll għal qorti jew awtorità ġudizzjarja rilevanti oħra biex isostnu l-użu ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet tal-awtur.

Emenda 149

Proposta għal direttiva

Premessa 39b (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(39b)

Kemm jista' jkun malajr u wara d-dħul fis-seħħ ta' din id-Direttiva, il-Kummissjoni u l-Istati Membri jenħtieġ li jorganizzaw djalogi bejn il-partijiet interessati biex jarmonizzaw u jiddefinixxu l-aħjar prattiki. Huma jenħtieġ li joħorġu gwida li tiżgura l-funzjonament tal-ftehimiet ta' liċenzjar u dwar il-kooperazzjoni bejn il-fornituri ta' servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet għall-użu tax-xogħlijiet tagħhom jew materjal tematiku ieħor fl-ambitu tat-tifsira ta' din id-Direttiva. Meta jiġu definiti l-aħjar prattiki, jenħtieġ li jitqiesu b'mod speċjali d-drittijiet fundamentali, l-użu ta' eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet. Għandha tingħata attenzjoni speċjali wkoll biex jiġi żgurat li l-piż fuq l-SMEs jibqa' xieraq u li jiġi evitat l-imblukkar awtomatizzat tal-kontenut.

Emendi 44 u 219

Proposta għal direttiva

Premessa 39c (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(39c)

L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li jeżisti mekkaniżmu intermedju li jippermetti lill-fornituri tas-servizzi u lid-detenturi tad-drittijiet ifittxu soluzzjoni amikevoli għal kull tilwima li tinħoloq mit-termini tal-ftehimiet ta' kooperazzjoni tagħhom. Għal dan l-għan, l-Istati Membri jenħtieġ li jaħtru korp imparzjali li jkollu l-kompetenza u l-esperjenza rilevanti kollha meħtieġa sabiex jgħin lill-partijiet fir-riżoluzzjoni tat-tilwima tagħhom.

Emenda 46

Proposta għal direttiva

Premessa 39d (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(39d)

Bħala prinċipju, id-detenturi tad-drittijiet jenħtieġ li dejjem jirċievu remunerazzjoni ġusta u xierqa. L-awturi u l-artisti li jkunu kkonkludew kuntratti ma' intermedjarji, bħalma huma tikketti u produtturi, jenħtieġ li jirċievu remunerazzjoni ġusta u xierqa mingħandhom, jew permezz ta' ftehimiet individwali u/jew ftehimiet ta' negozjar kollettiv, ftehimiet ta' mmaniġġjar kollettiv jew regoli li għandhom effett simili, bħal pereżempju regoli komuni dwar ir-remunerazzjoni. Din ir-remunerazzjoni jenħtieġ li tissemma b'mod espliċitu fil-kuntratti skont kull mod ta' sfruttament, inkluż l-isfruttament online. L-Istati Membri jenħtieġ li jeżaminaw l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur u jenħtieġ li jitħallew jipprevedu li dik ir-remunerazzjoni hija meqjusa ġusta u xierqa jekk tiġi ddeterminata skont il-ftehim ta' negozjar kollettiv jew il-ftehim komuni dwar ir-remunerazzjoni.

Emenda 47

Proposta għal direttiva

Premessa 40

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(40)

Ċerti detenturi tad-drittijiet bħal awturi u artisti jeħtieġu informazzjoni sabiex jivvalutaw il-valur ekonomiku tad-drittijiet tagħhom li huma armonizzati skont il-liġi tal-Unjoni. Dan huwa speċjalment il-każ fejn dawn id-detenturi tad-drittijiet jagħtu liċenzja jew trasferiment ta' drittijiet għal remunerazzjoni. Peress li l-awturi u l-artisti aktarx li jkunu f'pożizzjoni kuntrattwali aktar dgħajfa huma jagħtu liċenzji jew jitrasferixxu d-drittijiet tagħhom, huma jkollhom bżonn informazzjoni biex jivvalutaw il-valur ekonomiku kontinwu tad-drittijiet tagħhom, meta mqabbla mar-remunerazzjoni li jirċievu għal-liċenzja tagħhom jew għat-trasferiment, iżda ħafna drabi jaffaċċjaw nuqqas ta' trasparenza. Għaldaqstant, l-iskambju ta' informazzjoni adegwata mill-kontropartijiet kuntrattwali tagħhom jew is-suċċessuri tagħhom fit-titolu huwa importanti għat-trasparenza u l-bilanċ tas-sistema li biha titmexxa r-remunerazzjoni tal-awturi u l-artisti.

 

(40)

Ċerti detenturi tad-drittijiet bħal awturi u artisti jeħtieġu informazzjoni sabiex jivvalutaw il-valur ekonomiku tad-drittijiet tagħhom li huma armonizzati skont il-liġi tal-Unjoni. Dan huwa speċjalment il-każ fejn dawn id-detenturi tad-drittijiet jagħtu liċenzja jew trasferiment ta' drittijiet għal remunerazzjoni. Peress li l-awturi u l-artisti aktarx li jkunu f'pożizzjoni kuntrattwali aktar dgħajfa huma jagħtu liċenzji jew jitrasferixxu d-drittijiet tagħhom, huma jkollhom bżonn informazzjoni biex jivvalutaw il-valur ekonomiku kontinwu tad-drittijiet tagħhom, meta mqabbla mar-remunerazzjoni li jirċievu għal-liċenzja tagħhom jew għat-trasferiment, iżda ħafna drabi jaffaċċjaw nuqqas ta' trasparenza. Għaldaqstant, il-kondiviżjoni ta' informazzjoni komprensiva u rilevanti mill-kontropartijiet kuntrattwali tagħhom jew is-suċċessuri tagħhom fit-titolu huwa importanti għat-trasparenza u l-bilanċ tas-sistema li biha titmexxa r-remunerazzjoni tal-awturi u l-artisti. L-informazzjoni li l-awturi u l-artisti huma intitolati li jistennew jenħtieġ li tkun proporzjonata u tkopri l-modi kollha ta' sfruttament, id-dħul dirett u indirett iġġenerat, inkluż id-dħul mill-merchandising, u r-remunerazzjoni dovuta. L-informazzjoni dwar l-isfruttament jenħtieġ li tinkludi wkoll informazzjoni dwar l-identità ta' kwalunkwe subdetentur ta' liċenzja jew subċessjonarju. L-obbligu tat-trasparenza jenħtieġ li madankollu japplika biss fejn għandhom x'jaqsmu d-drittijiet rilevanti tad-drittijiet tal-awtur.

Emenda 48

Proposta għal direttiva

Premessa 42

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(42)

Ċerti kuntratti għall-isfruttament tad-drittijiet armonizzati fil-livell tal-Unjoni għandhom durata twila, li joffru ftit possibilitajiet għal awturi u artisti biex jinnegozjawhom mill-ġdid mal-kontropartijiet tagħhom jew mas-suċċessuri tagħhom fit-titolu. Għalhekk, mingħajr preġudizzju għal-liġi applikabbli għall-kuntratti fl-Istati Membri, għandu jkun hemm mekkaniżmu ta' aġġustament tar-remunerazzjoni għal każijiet meta l-ħlas kien oriġinarjament miftiehem taħt liċenzja jew trasferiment ta' drittijiet huwa sproporzjonament baxx meta mqabbel mal-ammont tad-dħul rilevanti u l-benefiċċji li ġejjin mill-isfruttament tax-xogħol jew l-iffissar tal-prestazzjoni, inkluż fid-dawl li tiġi żgurata t-trasparenza permezz ta' din id-Direttiva. L-istudju tas-sitwazzjoni għandu jqis iċ-ċirkostanzi speċifiċi ta' kull każ kif ukoll l-ispeċifiċitajiet u l-prattiki tas-setturi ta' kontenut differeni . Meta l-partijiet ma jaqblux dwar l-aġġustament tar-remunerazzjoni, l-awtur jew l-artist għandhom jkollhom id-dritt li jressqu talba quddiem qorti jew awtorità kompetenti oħra.

 

(42)

Ċerti kuntratti għall-isfruttament tad-drittijiet armonizzati fil-livell tal-Unjoni għandhom durata twila, li joffru ftit possibilitajiet għal awturi u artisti biex jinnegozjawhom mill-ġdid mal-kontropartijiet tagħhom jew mas-suċċessuri tagħhom fit-titolu. Għalhekk, mingħajr preġudizzju għal-liġi applikabbli għall-kuntratti fl-Istati Membri, għandu jkun hemm mekkaniżmu ta' aġġustament tar-remunerazzjoni għal każijiet meta r-remunerazzjoni oriġinarjament miftiehma taħt liċenzja jew trasferiment ta' drittijiet tkun sproporzjonament baxxa meta mqabbla mal-ammont tad-dħul dirett u indirett rilevanti u l-benefiċċji li ġejjin mill-isfruttament tax-xogħol jew l-iffissar tal-prestazzjoni, inkluż fid-dawl li tiġi żgurata t-trasparenza permezz ta' din id-Direttiva. L-istudju tas-sitwazzjoni jenħtieġ li jqis iċ-ċirkostanzi speċifiċi ta' kull każ, l-ispeċifiċitajiet u l-prattiki tas-setturi ta' kontenut differenti kif ukoll in-natura u l-kontribut għax-xogħol tal-awtur jew l-artist. Tali talba ta' aġġustament tal-kuntratt tista' ssir ukoll mill-organizzazzjoni li tirrappreżenta lill-awtur jew artist f'isimhom, sakemm it-talba ma tkunx ta' detriment għall-interessi tal-awtur jew l-artist . Meta l-partijiet ma jaqblux dwar l-aġġustament tar-remunerazzjoni, l-awtur jew l-artist jew organizzazzjoni rappreżentattiva maħtura minnhom jenħtieġ li, fuq talba tal-awtur jew l-artist, ikunu intitolati li jressqu talba quddiem qorti jew awtorità kompetenti oħra.

Emenda 49

Proposta għal direttiva

Premessa 43

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(43)

L-awturi u l-artisti ta' spiss isibuha bi tqila biex jinfurzaw id-drittijiet tagħhom kontra l-imsieħba kuntrattwali tagħhom quddiem qorti jew tribunal. Għalhekk, l-Istati Membri għandhom jipprovdu għal proċedura alternattiva għar-riżoluzzjoni tat-tilwim li tindirizza talbiet relatati ma' obbligi tat-trasparenza u l-mekkaniżmu ta' aġġustament tal-kuntratti.

 

(43)

L-awturi u l-artisti ta' spiss isibuha bi tqila biex jinfurzaw id-drittijiet tagħhom kontra l-imsieħba kuntrattwali tagħhom quddiem qorti jew tribunal. Għalhekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jipprovdu għal proċedura alternattiva għar-riżoluzzjoni tat-tilwim li tindirizza talbiet relatati ma' obbligi tat-trasparenza u l-mekkaniżmu ta' aġġustament tal-kuntratti. L-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tal-awturi u l-artisti, inklużi l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u t-trejdjunjins, jenħtieġ li jkunu jistgħu jibdew tali proċeduri fuq talba tal-awturi u l-artisti. Id-dettalji dwar min ikun beda l-proċedura jenħtieġ li jibqgħu mhux żvelati.

Emenda 50

Proposta għal direttiva

Premessa 43a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(43a)

Meta l-awturi u l-artisti jilliċenzjaw jew jittrasferixxu d-drittijiet tagħhom, huma jistennew li xogħolhom jew il-prestazzjoni tagħhom jiġu sfruttati. Madankollu, ġieli jiġri li xogħlijiet jew prestazzjonijiet li jkunu ġew illiċenzjati jew trasferiti ma jiġu sfruttati xejn. Meta dawn id-drittijiet ikunu ġew trasferiti fuq bażi esklużiva, l-awturi u l-artisti ma jistgħux jirrikorru għand sieħeb ieħor biex jisfrutta x-xogħol tagħhom. F'każ bħal dan, u wara li jkun għadda perjodu ta' żmien raġonevoli, l-awturi u l-artisti jenħtieġ li jkollhom id-dritt tar-revoka li tippermettilhom jittrasferixxu jew jilliċenzjaw id-dritt tagħhom lil persuna oħra. Ir-revoka jenħtieġ li tkun possibbli wkoll meta d-destinatarju tat-trasferiment jew tal-liċenzja ma jkunx irrispetta l-obbligu tiegħu ta' rappurtar/trasparenza previst fl-Artikolu 14 ta' din id-Direttiva. Ir-revoka jenħtieġ li tiġi kkunsidrata biss wara li jkunu ttieħdu l-passi kollha ta' riżoluzzjoni alternattiva tat-tilwim, partikolarment fir-rigward tar-rappurtar. Billi l-isfruttament tax-xogħlijiet jista' jvarja skont is-setturi, -jistgħu jittieħdu dispożizzjonijiet speċifiċi fil-livell nazzjonali sabiex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-setturi, bħal pereżempju s-settur awdjoviżiv, jew tax-xogħlijiet u l-perjodi ta' sfruttament antiċipati, u b'mod partikolari jiġu previsti limiti ta' żmien għad-dritt tar-revoka. Sabiex jiġu prevenuti l-abbużi u jitqies li hu meħtieġ ċertu ammont ta' żmien qabel ma xogħol jiġi fil-fatt sfruttat, l-awturi u l-artisti jenħtieġ li jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt tar-revoka biss wara ċertu perjodu ta' żmien wara l-konklużjoni tal-ftehim ta' liċenzjar jew tal-ftehim ta' trasferiment. Id-dritt nazzjonali jenħtieġ li jirregola l-eżerċizzju tad-dritt tar-revoka fil-każ ta' xogħlijiet li jinvolvu pluralità ta' awturi jew artisti, filwaqt li jqis l-importanza relattiva tal-kontributi individwali.

Emenda 51

Proposta għal direttiva

Premessa 43b (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(43b)

Sabiex tappoġġja l-applikazzjoni effettiva, fl-Istati Membri kollha, tad-dispożizzjonijiet rilevanti ta' din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Kummissjoni, b'kooperazzjoni mal-Istati Membri, tinkoraġġixxi l-iskambju tal-aħjar prattiki u tippromwovi d-djalogu fil-livell tal-Unjoni.

Emenda 52

Proposta għal direttiva

Premessa 46

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(46)

Kwalunkwe pproċessar tad-dejta personali skont dan ir-Regolament għandu jirrispetta d-drittijiet fundamentali, inkluż id-dritt għar-rispett għall-ħajja privata u għall-ħajja tal-familja u d-dritt għall-protezzjoni tad-dejta personali skont l-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u għandhom ikunu b'konformità mad-Direttivi 95 / 46 /KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsillu d-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill .

 

(46)

Kwalunkwe pproċessar tad-dejta personali skont dan ir-Regolament għandu jirrispetta d-drittijiet fundamentali, inkluż id-dritt għar-rispett għall-ħajja privata u għall-ħajja tal-familja u d-dritt għall-protezzjoni tad-dejta personali skont l-Artikoli 7 u 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u għandhom ikunu b'konformità mar-Regolament (UE) 2016/679 u d-Direttiva 2002 / 58 /KE. Id-dispożizzjonijiet tar-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data, inkluż id-“dritt li tkun minsi”, jenħtieġ li jiġu rrispettati.

Emenda 53

Proposta għal direttiva

Premessa 46a (ġdida)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(46a)

Huwa importanti li tiġi enfasizzata l-importanza tal-anonimità meta d-dejta personali tkun qed tiġi ttrattata għal finijiet kummerċjali. Flimkien ma' dan, jenħtieġ li tiġi promossa l-għażla “prestabbilita”(“by default”) li ma tiġix kondiviża informazzjoni ma' oħrajn fir-rigward tad-data personali meta jkunu qed jintużaw interfaċċi ta' pjattaformi online.

Emendi 54 u 238

Proposta għal direttiva

Artikolu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 1

Is-suġġett u l-kamp ta' applikazzjoni

1.   Din id-Direttiva tistabbilixxi regoli li għandhom l-għan li jkomplu jarmonizzaw il-liġi tal-Unjoni applikabbli għad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fil-qafas tas-suq intern, filwaqt li jitqiesu b'mod partikolari l-użi diġitali u transfruntieri tal-kontenut protett. Id-Direttiva tistabbilixxi wkoll regoli dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet, dwar il-faċilitazzjoni tal-liċenzji kif ukoll regoli li għandhom l-għan li jiżguraw il-funzjonament tajjeb tas-suq għall-isfruttament tad-drittijiet u materji oħra.

2.   Ħlief għall-każi msemmija fl-Artikolu 6, din id-Direttiva għandha tħalli kif inhuma u ma għandha bl-ebda mod taffettwa r-regoli eżistenti stabbiliti fid-Direttivi li bħalissa huma fis-seħħ f'dan il-qasam, b'mod partikolari d-Direttivi 96/9/KE, 2001/29/ EC , 2006/115/ EC , 2009/24/ EC , 2012/28/ EU u 2014/26/ EU .

 

Artikolu 1

Is-suġġett u l-kamp ta' applikazzjoni

1.   Din id-Direttiva tistabbilixxi regoli li għandhom l-għan li jkomplu jarmonizzaw il-liġi tal-Unjoni applikabbli għad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fil-qafas tas-suq intern, filwaqt li jitqiesu b'mod partikolari l-użi diġitali u transfruntieri tal-kontenut protett. Id-Direttiva tistabbilixxi wkoll regoli dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet, dwar il-faċilitazzjoni tal-liċenzji kif ukoll regoli li għandhom l-għan li jiżguraw il-funzjonament tajjeb tas-suq għall-isfruttament tad-drittijiet u materji oħra.

2.   Ħlief għall-każi msemmija fl-Artikolu 6, din id-Direttiva għandha tħalli kif inhuma u ma għandha bl-ebda mod taffettwa r-regoli eżistenti stabbiliti fid-Direttivi li bħalissa huma fis-seħħ f'dan il-qasam, b'mod partikolari d-Direttivi 96/9/KE, 2000/31/KE , 2001/29/ KE , 2006/115/ KE , 2009/24/ KE , 2012/28/ UE u 2014/26/ UE .

Emenda 55

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 1 – parti introduttorja

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(1)

“organizzazzjoni ta' riċerka”tfisser università, istitut tar-riċerka jew kwalunkwe organizzazzjoni oħra li l-għan primarju tagħha huwa li twettaq riċerka xjentifika jew li twettaq riċerka xjentifika u toffri servizzi edukattivi:

 

(1)

“organizzazzjoni ta' riċerka”tfisser università, inklużi l-libreriji tagħha , istitut tar-riċerka jew kwalunkwe organizzazzjoni oħra li l-għan primarju tagħha huwa li twettaq riċerka xjentifika jew li twettaq riċerka xjentifika u toffri servizzi edukattivi:

Emenda 57

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 1 – subparagrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

b'tali mod li l-aċċess għar-riżultati ġġenerati mir-riċerka xjentifika ma jistgħux jitgawdew fuq bażi preferenzjali minn impriża li teżerċita influwenza deċiżiva fuq din l-organizzazzjoni;

 

b'tali mod li l-aċċess għar-riżultati ġġenerati mir-riċerka xjentifika ma jistgħux jitgawdew fuq bażi preferenzjali minn impriża li teżerċita influwenza sinifikanti fuq din l-organizzazzjoni;

Emenda 58

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(2)

“l-estrazzjoni tat-test u tad-dejta ”tfisser kwalunkwe tekniki analitiċi awtomatizzati għat-test u għad-dejta f'forma diġitali biex tkun ġenerata informazzjoni bħall-mudelli , ix-xejriet u l-korrelazzjonijiet;

 

(2)

“l-estrazzjoni tat-test u tad-dejta ”tfisser kwalunkwe teknika analitika awtomatizzata li tanalizza x-xogħlijiet u materji oħra f'forma diġitali biex tkun ġenerata informazzjoni, fosthom, imma mhux limitat għalihom, il-mudelli , ix-xejriet u l-korrelazzjonijiet;

Emenda 59

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

(4)

“pubblikazzjoni tal-istampa”tfisser l-iffissar ta' kollezzjoni ta' xogħlijiet letterarji ta' natura ġurnalistika, li tista' tinkludi wkoll ix-xogħlijiet jew materji oħra u tikkostitwixxi komponent individwali f'perjodiku jew f'pubblikazzjoni aġġornata regolarment taħt titlu wieħed, bħal f'gazzetta jew f'rivista ta' interess ġenerali jew speċjali, li għandhom jagħtu informazzjoni b'rabta ma' aħbarijiet jew suġġetti oħra u ppubblikati fi kwalunkwe mezz tax-xandir taħt l-inizjattiva, responsabbiltà editorjali u kontroll ta' fornitur ta' servizz.

 

(4)

“pubblikazzjoni tal-istampa”tfisser l-iffissar, mill-pubblikaturi jew l-aġenziji tal-aħbarijiet , ta' kollezzjoni ta' xogħlijiet letterarji ta' natura ġurnalistika, li tista' tinkludi wkoll ix-xogħlijiet jew materji oħra u tikkostitwixxi komponent individwali f'perjodiku jew f'pubblikazzjoni aġġornata regolarment taħt titlu wieħed, bħal f'gazzetta jew f'rivista ta' interess ġenerali jew speċjali, li għandhom jagħtu informazzjoni b'rabta ma' aħbarijiet jew suġġetti oħra u ppubblikati fi kwalunkwe mezz tax-xandir taħt l-inizjattiva, responsabbiltà editorjali u kontroll ta' fornitur ta' servizz. Pubblikazzjonijiet perjodiċi li huma ppubblikati għal skopijiet xjentifiċi jew akkademiċi, bħal ġurnali xjentifiċi, ma għandhomx ikunu koperti minn din id-definizzjoni ;

Emenda 60

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 4a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(4a)

“xogħlijiet li mhumiex fis-suq”tfisser:

(a)

xogħol sħiħ jew materjal tematiku ieħor fi kwalunkwe verżjoni jew manifestazzjoni li m'għadux disponibbli għall-pubbliku fi Stat Membru permezz tal-mezzi ta' kummerċ tas-soltu;

(b)

xogħol jew materjal tematiku ieħor li qatt ma kien fis-suq fi Stat Membru, sakemm, miċ-ċirkustanzi ta' dak il-każ, ma jirriżultax li l-awtur tiegħu jkun oġġezzjona li x-xogħol jew materjal tematiku ieħor jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-pubbliku;

Emenda 150

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu1 – punt 4b (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(4b)

“fornitur ta' servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online”tfisser fornitur ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni li wieħed mill-iskopijiet prinċipali tiegħu huwa li jaħżen u jagħti aċċess lill-pubbliku għal ammont sinifikanti ta' xogħlijiet protetti mid-drittijiet tal-awtur jew materji tematiċi protetti oħra mtellgħin mill-utenti tiegħu, li s-servizz jottimizza u jippromwovi għal skopijiet ta' qligħ. Mikrointrapriżi u intrapriżi ta' daqs żgħir fl-ambitu tat-tifsira tat-Titolu 1 tal-Anness għar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE u servizzi li jitwettqu għal skop mhux kummerċjali, bħall-enċiklopediji online, u l-fornituri ta' servizzi online fejn il-kontenut jittella' bl-awtorizzazzjoni tad-detenturi tad-drittijiet kollha kkonċernati, bħalma huma r-repożitorji edukattivi jew xjentifiċi, m'għandhomx jitqiesu bħala fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online fl-ambitu tat-tifsira ta' din id-Direttiva. Il-fornituri tas-servizzi tal-cloud għall-użu individwali li ma jipprovdux aċċess dirett għall-pubbliku, pjattaformi tal-iżvilupp ta' softwer b'sors miftuħ, u postijiet għas-swieq online li l-attività ewlenija tagħhom hija l-bejgħ bl-imnut online ta' oġġetti fiżiċi, m'għandhomx jitqiesu bħala fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online fl-ambitu tat-tifsira ta' din id-Direttiva;

Emenda 62

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 4c (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(4c)

“servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni”tfisser servizz kif definit fil-punt (b) tal-Artikolu 1(1) tad-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill  (18);

 

 

Emenda 63

Proposta għal direttiva

Artikolu 2 – paragrafu 1 – punt 4d (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

(4d)

“servizz ta' referenzjar awtomatizzat tal-immaġnijiet”tfisser kwalunkwe servizz online li jirriproduċi jew ipoġġi għad-dispożizzjoni tal-pubbliku, għal finijiet ta' indiċjar jew referenzjar, xogħlijiet grafiċi jew xogħlijiet tal-arti jew xogħlijiet fotografiċi miġbura b'mezzi awtomatizzati permezz ta' servizz online ta' parti terza.

Emenda 64

Proposta għal direttiva

Artikolu 3

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 3

Estrazzjoni ta' test u ta' dejta

1.   L-Istati Membri għandhom jistipulaw eċċezzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva għar-riproduzzjonijiet u estrazzjonijiet magħmula minn organizzazzjonijiet ta' riċerka sabiex iwettqu estrazzjoni tat-test u tad-dejta ta' xogħlijiet jew materji oħra li għalih għandhom aċċess legali għall-fini tar-riċerka xjentifika.

2.   Kull dispożizzjoni kuntrattwali kuntrarja għall-eċċezzjoni prevista fil-paragrafu 1 ma għandhiex tkun infurzabbli.

3.   Id-detenturi tad-drittijiet għandhom jitħallew japplikaw miżuri biex tkun żgurata s-sigurtà u l-integrità tan-netwerks u l-bażijiet tad-dejta fejn huma ospitati ix-xogħlijiet jew materji oħra. Dawn il-miżuri ma għandhomx imorru lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-għan.

4.   L-Istati Membri għandhom jinkoraġġixxu lid-detenturi tad-drittijiet u lill-organizzazzjonijiet ta' riċerka li jiddefinixxi l-aqwa prassi miftiehma dwar l-applikazzjoni tal-miżuri msemmija fil-paragrafu 3 .

 

Artikolu 3

Estrazzjoni ta' testi u ta' dejta

1.   L-Istati Membri għandhom jistipulaw eċċezzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva għar-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor li għalihom l-organizzazzjonijiet ta' riċerka għandhom aċċess legali u li jsiru sabiex titwettaq l-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta għall-fini tar-riċerka xjentifika minn tali organizzazzjonijiet .

L-Istati Membri għandhom jiddisponu għall-istabbilimenti edukattivi u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali li jwettqu riċerka xjentifika skont it-tifsira tal-punt (1)(a) jew (1)(b) tal-Artikolu 2, b'tali mod li l-aċċess għar-riżultati ġġenerati mir-riċerka xjentifika ma jistax jitgawda fuq bażi preferenzjali minn impriża li teżerċita influwenza deċiżiva fuq tali organizzazzjonijiet, biex tkun tista' tibbenefika wkoll mill-eċċezzjoni prevista f'dan l-Artikolu.

1 bis.     1a. Ir-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet li jsiru għall-finijiet tal-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta għandhom jinħażnu b'mod sikur, pereżempju minn korpi fdati maħtura għal dan il-għan.

2.   Kull dispożizzjoni kuntrattwali kuntrarja għall-eċċezzjoni prevista fil-paragrafu 1 ma għandhiex tkun infurzabbli.

3.   Id-detenturi tad-drittijiet għandhom jitħallew japplikaw miżuri biex tkun żgurata s-sigurtà u l-integrità tan-netwerks u l-bażijiet tad-data fejn huma ospitati ix-xogħlijiet jew materji oħra. Dawn il-miżuri ma għandhomx imorru lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jintlaħaq dak l-għan.

4.   L-Istati Membri jistgħu jkomplu jipprovdu eċċezzjonijiet għall-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta skont il-punt (a) tal-Artikolu 5(3) tad-Direttiva 2001/29/KE .

Emenda 65

Proposta għal direttiva

Artikolu 3a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 3a

Eċċezzjoni jew limitazzjoni fakultattivi għall-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta

1.   Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 3 ta' din id-Direttiva, l-Istati Membri jistgħu jiddisponu għal eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva għar-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor aċċessibbli legalment li jiffurmaw parti mill-proċess tal-estrazzjoni ta' testi u ta' data, sakemm l-użu tax-xogħlijiet u materjal tematiku ieħor imsemmija fih ma ġiex espressament riżervat mid-detenturi tad-drittijiet tagħhom, fosthom l-użu b'mezz li jista' jinqara minn magna.

2.   Ir-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet li jsiru skont il-paragrafu1 m'għandhomx jintużaw għal skopijiet oħra għajr għall-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta.

3.    L-Istati Membri jistgħu jkomplu jipprovdu eċċezzjonijiet għall-estrazzjoni ta' testi u ta' dejta f'konformità mal-punt (a) tal-Artikolu 5(3) tad-Direttiva 2001/29/KE.

Emenda 66

Proposta għal direttiva

Artikolu 4

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 4

L-użu ta' xogħlijiet u materji oħra f'attivitajiet ta' tagħlim diġitali u transfruntier

1.   L-Istati Membri għandhom jistipulaw eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikoli 2 u 3 tad-Direttiva 2001/29/KE, skont l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE, l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2009/24/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva sabiex jippermettu l-użu diġitali ta' xogħlijiet u materji oħra għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim, sa fejn ikun ġustifikat li jintlaħaq mill-iskop mhux kummerċjali, dment li l-użu:

(a)

isir fi stabbiliment edukattiv jew permezz ta' netwerk elettroniku sigur, aċċessibbli biss mill-istabbilimenti edukattivi tal-istudenti u l-għalliema ;

(b)

ikun akkumpanjat bl-indikazzjoni s-sors , inkluż l-isem tal-awtur, sakemm dan ma jkunx sar impossibbli .

2.   L-Istati Membri jistgħu jipprevedu li l-eċċezzjoni adottata skont il-paragrafu 1 ma tapplikax b'mod ġenerali jew fir-rigward ta' tipi speċifiċi ta' xogħlijiet jew materji ieħor, sal-punt li liċenzji adegwati li jawtorizzaw l-atti deskritti fil-paragrafu 1 ikunu disponibbli faċilment fis-suq.

L-Istati Membri li jagħmlu użu minn din id-dispożizzjoni tal-ewwel subparagrafu għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji biex jiżguraw id-disponibbiltà u l-viżibbiltà ta' liċenzji li jawtorizzaw l-atti deskritti fil-paragrafu 1 għall-istabbilimenti edukattivi.

3.   L-użu ta' xogħlijiet u materji oħra għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim permezz ta' netwerks elettroniċi sikuri li jkunu ttieħdu f'konformità mad-dispożizzjonijiet tal-liġi nazzjonali adottati skont dan l-Artikolu għandhom jitqiesu bħala li jseħħu biss fl-Istat Membru fejn huwa stabbilit l-istabbiliment edukattiv.

4.   L-Istati Membri jistgħu jipprevedu kumpens ġust għad-dannu mġarrab mid-detenturi tad-drittijiet minħabba l-użu tax-xogħlijiet tagħhom jew ta' materjal ieħor protett skont il-paragrafu 1.

 

Artikolu 4

L-użu ta' xogħlijiet u materji oħra f'attivitajiet ta' tagħlim diġitali u transfruntier

1.   L-Istati Membri għandhom jistipulaw eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikoli 2 u 3 tad-Direttiva 2001/29/KE, skont l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE, l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2009/24/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva sabiex jippermettu l-użu diġitali ta' xogħlijiet u materji oħra għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim, sa fejn ikun ġustifikat li jintlaħaq mill-iskop mhux kummerċjali, dment li l-użu:

(a)

isir fi stabbiliment edukattiv, jew fi kwalunkwe post ieħor li fih issir l-attività tat-tagħlim taħt ir-responsabbiltà tal-istabbiliment edukattiv , jew permezz ta' ambjent elettroniku sigur, aċċessibbli biss mit-tfal tal-iskola jew mill-istudenti u l-persunal tat-tagħlim tal-istabbiliment edukattiv ;

(b)

ikun akkumpanjat minnindikazzjoni tas-sors , inkluż l-isem tal-awtur, sakemm dan ma jkunx impossibbli għal raġunijiet ta' prattiċità .

2.   L-Istati Membri jistgħu jipprevedu li l-eċċezzjoni adottata skont il-paragrafu 1 ma tapplikax b'mod ġenerali jew fir-rigward ta' tipi speċifiċi ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor, bħalma hu l-materjal intenzjonat primarjament għas-suq edukattiv jew partituri , sal-punt li ftehimiet ta' liċenzjar adegwati li jawtorizzaw l-atti deskritti fil-paragrafu 1 u li huma mfassla apposta għall-ħtiġijiet u l-ispeċifiċitajiet tal-istabbilimenti edukattivi jkunu disponibbli faċilment fis-suq.

L-Istati Membri li jagħmlu użu minn din id-dispożizzjoni tal-ewwel subparagrafu għandhom jieħdu l-miżuri neċessarji biex jiżguraw id-disponibbiltà u l-viżibbiltà ta' liċenzji li jawtorizzaw l-atti deskritti fil-paragrafu 1 għall-istabbilimenti edukattivi.

3.   L-użu ta' xogħlijiet u materjal tematiku ieħor għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim permezz ta' ambjenti elettroniċi sikuri li jsir f'konformità mad-dispożizzjonijiet tal-liġi nazzjonali adottati skont dan l-Artikolu għandu jitqies bħala li jseħħ biss fl-Istat Membru fejn huwa stabbilit l-istabbiliment edukattiv.

4.   L-Istati Membri jistgħu jipprevedu kumpens ġust għad-dannu mġarrab mid-detenturi tad-drittijiet minħabba l-użu tax-xogħlijiet jew ta' materjal tematiku ieħor tagħhom skont il-paragrafu 1.

4a.     Mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 2, kwalunkwe dispożizzjoni kuntrattwali kuntrarja għall-eċċezzjoni jew għal-limitazzjoni adottata skont il-paragrafu 1 m'għandhiex tkun infurzabbli. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li d-detenturi tad-drittijiet ikollhom id-dritt li jagħtu liċenzji mingħajr royalties li jawtorizzaw l-atti deskritti fil-paragrafu 1, b'mod ġenerali jew fir-rigward ta' tipi speċifiċi ta' xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor li huma jistgħu jagħżlu.

Emenda 67

Proposta għal direttiva

Artikolu 5

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 5

Il-preservazzjoni tal-wirt kulturali

L-Istati Membri għandhom jipprevedu eċċezzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE, l-Artikolu 4(1)(a) tad-Direttiva 2009/24/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva, li jippermettu li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jagħmlu kopji ta' kwalunkwe xogħol jew materjaoħra li huma permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom, f'kull forma jew mezz, għall-iskop waħdieni tal-preservazzjoni ta' xogħlijiet bħal dawn jew materji oħra u sa fejn meħtieġ għal tali preservazzjoni.

 

Artikolu 5

Il-preservazzjoni tal-wirt kulturali

1.    L-Istati Membri għandhom jipprevedu eċċezzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE, l-Artikolu 4(1)(a) tad-Direttiva 2009/24/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva, li jippermettu li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jagħmlu kopji ta' kwalunkwe xogħol jew materjaoħra li huma permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom, f'kull forma jew mezz, għall-finijiet tal-preservazzjoni ta' xogħlijiet bħal dawn jew materji oħra u sa fejn meħtieġ għal tali preservazzjoni.

1a.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li kwalunkwe materjal li jirriżulta minn att ta' riproduzzjoni ta' materjal fid-dominju pubbliku m'għandux ikun soġġett għad-drittijiet tal-awtur jew għad-drittijiet relatati, sakemm din ir-riproduzzjoni hija riproduzzjoni fidila għall-finijiet ta' preservazzjoni tal-materjal oriġinali.

1b.     Kwalunkwe dispożizzjoni kuntrattwali kuntrarja għall-eċċezzjoni prevista fil-paragrafu 1 m'għandhiex tkun infurzabbli.

Emenda 68

Proposta għal direttiva

Artikolu 6

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 6

Dispożizzjonijiet komuni

L-Artikolu 5(5) u l-ewwel, it-tielet u l-ħames subparagrafi tal-Artikolu 6(4) tad-Direttiva 2001/29/KE għandhom japplikaw l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet previsti taħt dan it-Titolu.

 

Artikolu 6

Dispożizzjonijiet komuni

1.     L-aċċess għall-kontenut kopert minn eċċezzjoni prevista f'din id-Direttiva ma għandux jagħti lill-utenti xi intitolament li jużuwh skont eċċezzjoni oħra.

2.    L-Artikolu 5(5) u l-ewwel, it-tielet, ir-raba' u l-ħames subparagrafi tal-Artikolu 6(4) tad-Direttiva 2001/29/KE għandhom japplikaw għall-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet previsti taħt dan it-Titolu.

Emenda 69

Proposta għal direttiva

Artikolu 7

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 7

L-użu ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq minn istituzzjonijiet tal-wirt kulturali

1.   L-Istati Membri għandhom jipprevedu li meta organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv, f'isem il-membri tagħha, tikkonkludi liċenzja mhux esklussiva għal skopijiet mhux kummerċjalima' istituzzjoni tal-wirt kulturali għad-diġitizzazzjoni, id-distribuzzjoni, il-komunikazzjoni lill-pubbliku u t-tqegħid għad-disponibbiltà ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq jew materji oħra li jkunu permanentament fil-kollezzjoni tal-istituzzjoni, tali liċenzja mhux esklussiva tista' tiġi estiża jew preżunta li tapplika għal detenturi tad-drittijiet tal-istess kategorija bħal dawk koperti mil-liċenzja li mhumiex rappreżentati mill-organizzazzjoni tal-immaniġġjar kollettiv, sakemm:

(a)

l-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv għandha, abbażi ta' mandati mid-detenturi tad-drittijiet, li jirrappreżentaw b'mod mifrux lid-detenturi tad-drittijiet fil-kategorija tax-xogħlijiet jew materji oħra u tad-drittijiet li huma s-suġġett tal-liċenzja:

(b)

huwa garantit trattament ugwali lid-detenturi tad-drittijiet kollha f'dak li għandu x'jaqsam mat-termini tal-liċenzja;

(c)

id-detenturi tad-drittijiet kollha jistgħu f'kull ħin joġġezzjona li xogħlijiet jew materji oħra tagħhom jitqiesu bħala li mhumiex fis-suq u jeskludu l-applikazzjoni tal-liċenzja għax-xogħlijiet jew materji oħra tagħom.

 

Artikolu 7

L-użu ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq minn istituzzjonijiet tal-wirt kulturali

1.   L-Istati Membri għandhom jipprevedu li meta organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv, f'isem il-membri tagħha, tikkonkludi liċenzja mhux esklussiva għal skopijiet mhux kummerċjalima' istituzzjoni tal-wirt kulturali għad-diġitizzazzjoni, id-distribuzzjoni, il-komunikazzjoni lill-pubbliku u t-tqegħid għad-disponibbiltà ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq jew materji oħra li jkunu permanentament fil-kollezzjoni tal-istituzzjoni, tali liċenzja mhux esklussiva tista' tiġi estiża jew preżunta li tapplika għal detenturi tad-drittijiet tal-istess kategorija bħal dawk koperti mil-liċenzja li mhumiex rappreżentati mill-organizzazzjoni tal-immaniġġjar kollettiv, sakemm:

(a)

l-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv għandha, abbażi ta' mandati mid-detenturi tad-drittijiet, li jirrappreżentaw b'mod mifrux lid-detenturi tad-drittijiet fil-kategorija tax-xogħlijiet jew materji oħra u tad-drittijiet li huma s-suġġett tal-liċenzja:

(b)

huwa garantit trattament ugwali lid-detenturi tad-drittijiet kollha f'dak li għandu x'jaqsam mat-termini tal-liċenzja;

(c)

id-detenturi tad-drittijiet kollha jistgħu f'kull ħin joġġezzjona li xogħlijiet jew materji oħra tagħhom jitqiesu bħala li mhumiex fis-suq u jeskludu l-applikazzjoni tal-liċenzja għax-xogħlijiet jew materji oħra tagħom.

 

 

1a.     L-Istati Membri għandhom jipprevedu eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet previsti fl-Artikoli 2 u 3 tad-Direttiva 2001/29/KE, l-Artikoli 5(a) u 7(1) tad-Direttiva 96/9/KE, l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 2009/24/KE u l-Artikolu 11(1) ta' din id-Direttiva, li tippermetti lill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jagħmlu disponibbli online kopji ta' xogħlijiet li mhumiex fis-suq li jinsabu fil-kollezzjonijiet tagħhom b'mod permanenti, għal finijiet mhux għall-profitt, sakemm:

(a)

jiġi indikat l-isem tal-awtur jew kwalunkwe detentur tad-drittijiet identifikabbli ieħor, sakemm dan ma jirriżultax li jkun impossibbli;

(b)

id-detenturi kollha tad-drittijiet ikunu jistgħu fi kwalunkwe ħin joġġezzjonaw li x-xogħol jew materjal tematiku ieħor tagħhom jitqiesu bħala li mhumiex fis-suq u jeskludu l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni għax-xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor tagħhom.

 

 

1b.     L-Istati Membri għandhom jipprevedu li l-eċċezzjoni adottata skont il-paragrafu 1a ma tapplikax f'setturi jew għal tipi ta' xogħlijiet fejn huma disponibbli soluzzjonijiet xierqa bbażati fuq il-liċenzjar, inklużi iżda mhux biss, is-soluzzjonijiet previsti fil-paragrafu 1. L-Istati Membri għandhom, b'konsultazzjoni mal-awturi, detenturi oħra tad-drittijiet, l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, jiddeterminaw id-disponibbiltà ta' soluzzjonijiet ibbażati fuq il-liċenzjar kollettiv estiż għal setturi jew tipi ta' xogħlijiet speċifiċi.

2.   Xogħol jew materji oħra għandhom jitqiesu li mhumiex fis-suq meta x-xogħol jew materja oħra kollha, fit-traduzzjonijiet, verżjonijiet u manifestazzjonijiet kollha tagħhom, ma jkunux disponibbli għall-pubbliku permezz tal-mezzi tas-soltu tal-kummerċ u ma jistgħux jiġu mistennija li jkunu.

L-Istati Membri għandhom, b'konsultazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet, l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, jiżguraw li r-rekwiżiti użati biex jiġi ddeterminat jekk xogħlijiet u materji oħra jistgħux jiġu awtorizzati b'konformità mal-paragrafu 1 ma jmorrux lil hinn minn dak meħtieġ u raġonevoli u ma jipprekludix il-possibbiltà li jiddeterminaw l-istatus mhux kummerċjali ta' kollezzjoni bħala entità sħiħa, meta jista' jiġi preżunt li x-xogħlijiet jew il-materji l-oħra fil-kollezzjoni mhumiex fis-suq.

 

2.    L-Istati Membri jistgħu jagħtu data limitu fir-rigward ta' sa meta jkun irid jiġi determinat jekk xogħol li kien preċedentement ikkummerċjalizzat hux meqjus bħala li mhuwiex fis-suq.

L-Istati Membri għandhom, b'konsultazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet, l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, jiżguraw li r-rekwiżiti użati biex jiġi ddeterminat jekk xogħlijiet u materji oħra jistgħux jiġu awtorizzati b'konformità mal-paragrafu 1 jew użati skont il-paragrafu 1a imorrux lil hinn minn dak meħtieġ u raġonevoli u ma jipprekludix il-possibbiltà li jiddeterminaw l-istatus mhux kummerċjali ta' kollezzjoni bħala entità sħiħa, meta jista' jiġi preżunt li x-xogħlijiet jew il-materji l-oħra fil-kollezzjoni mhumiex fis-suq.

3.   L-Istati Membri għandhom jipprevedu li jittieħdu miżuri xierqa ta' reklamar dwar:

(a)

il-proċess li bih xogħolijiet jew materji oħra jitqiesu bħala li mhumiex fis-suq;

(b)

il-liċenzja , u b'mod partikolari l-applikazzjoni tagħha għal detenturi tad-drittijiet mhux rappreżentati;

(c)

il-possibbiltà għad-detenturi tad-drittijiet li joġġezzjonaw, imsemmi fil-punt (c) tal-paragrafu 1;

inkluż matul perjodu raġonevoli ta' żmien qabel ma xogħlijiet jew materji oħra, distribwiti jkunu diġitizzati, distribwiti, ikkomunikata lill-pubbliku jew magħmula disponibbli.

 

3.   L-Istati Membri għandhom jipprevedu li jittieħdu miżuri xierqa ta' reklamar dwar:

(a)

il-proċess li bih xogħolijiet jew materji oħra jitqiesu bħala li mhumiex fis-suq;

(b)

kwalunkwe liċenzja , u b'mod partikolari l-applikazzjoni tagħha għal detenturi tad-drittijiet mhux rappreżentati;

(c)

il-possibbiltà għad-detenturi tad-drittijiet li joġġezzjonaw, imsemmi fil-punt (c) tal-paragrafu 1 u fil-punt (b) tal-paragrafu 1a ;

inkluż matul perjodu ta' mill-inqas sitt xhur qabel ma xogħlijiet jew materji oħra, distribwiti jkunu diġitizzati, distribwiti, ikkomunikati lill-pubbliku jew magħmula disponibbli.

4.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtorizzazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 huma mfittxija minn organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv li hija rappreżentattiv tal-Istat Membru fejn:

(a)

ix-xogħlijiet u l-fonogrammi li ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, li xxandar għall-ewwel darba, ħlief għal xogħlijiet ċinematografiċi u awdjoviżivi;

(b)

il-produtturi tax-xogħlijiet għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom jew ir-residenza abitwali tagħhom, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi u awdjoviżivi; or

(c)

l-istituzzjoni tal-wirt kulturalitkun stabbilita, meta Stat Membru jew pajjiż terz ma jistax jiġi determinat, wara sforzi raġonevoli, skont il-punti (a) u (b).

 

4.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awtorizzazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 huma mfittxija minn organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv li hija rappreżentattiv tal-Istat Membru fejn:

(a)

ix-xogħlijiet u l-fonogrammi li ġew ippubblikati għall-ewwel darba jew, fin-nuqqas ta' pubblikazzjoni, li xxandar għall-ewwel darba, ħlief għal xogħlijiet ċinematografiċi u awdjoviżivi;

(b)

il-produtturi tax-xogħlijiet għandhom il-kwartieri ġenerali tagħhom jew ir-residenza abitwali tagħhom, fil-każ ta' xogħlijiet ċinematografiċi u awdjoviżivi; or

(c)

l-istituzzjoni tal-wirt kulturalitkun stabbilita, meta Stat Membru jew pajjiż terz ma jistax jiġi determinat, wara sforzi raġonevoli, skont il-punti (a) u (b).

5.   Il-paragrafi 1, 2 u 3 ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi ħlief fejn japplikaw il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 4.

 

5.   Il-paragrafi 1, 2 u 3 ma għandhomx japplikaw għal xogħlijiet jew materji oħra ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi ħlief fejn japplikaw il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 4.

Emenda 70

Proposta għal direttiva

Artikolu 8

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 8

Użi transfruntieri

1.   Ix-xogħlijiet jew materji oħra koperti b'liċenzja mogħtija b'konformità mal-Artikolu  7 tista' tintuża fl-istituzzjoni tal-wirt kulturali b'konformità mat-termini tal-liċenzja fl-Istati Membri kollha.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-informazzjoni li tippermetti l-identifikazzjoni tax-xogħlijiet jew materji oħra koperti b'liċenzja mogħtija b'konformità mal-Artikolu 7 u l-informazzjoni dwar il-possibbiltà li d-detenturi tad-drittijiet joġġezzjonaw msemmija fl-Artikolu 7(1)(c) għandhom ikunu pubblikament aċċessibbli f'portal online wieħed għal tal-anqas sitt xhur qabel ma jiġu diġitizzati, distribwiti, ikkomunikata lill-pubbliku jew magħmula disponibbli fi Stati Membri oħra minbarra dak fejn tkun ingħatat il-liċenzja, u għat-tul ta' żmien kollu tal-liċenzja.

3.   Il-portal msemmi fil-paragrafu 2 għandu jiġi stabbilit u amministrat mill-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea skont ir-Regolament (UE) Nru 386/2012.

 

Artikolu 8

Użi transfruntieri

1.   Ix-xogħlijiet li mhumiex fis-suq jew materjal tematiku ieħor koperti bl-Artikolu  7 jistgħu jintużaw mill-istituzzjoni tal-wirt kulturali b'konformità ma' dak l-Artikolu fl-Istati Membri kollha.

2.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-informazzjoni li tippermetti l-identifikazzjoni tax-xogħlijiet jew materji oħra koperti mill-Artikolu  7 u l-informazzjoni dwar il-possibbiltà li d-detenturi tad-drittijiet joġġezzjonaw imsemmija fl-Artikolu 7(1)(c) u fl-Artikolu 7(1a)(b) isiru aċċessibbli b'mod permanenti, faċli u effettiv f'portal online pubbliku wieħed għal tal-anqas sitt xhur qabel ma x-xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor jiġu diġitizzati, distribwiti, ikkomunikati lill-pubbliku jew magħmula disponibbli fi Stati Membri oħra minbarra dak fejn tkun ingħatat il-liċenzja, jew fil-każijiet koperti mill-Artikolu 7(1a) fejn l-istituzzjoni tal-wirt kulturali tkun stabbilita u għat-tul ta' żmien kollu tal-liċenzja.

3.   Il-portal msemmi fil-paragrafu 2 għandu jiġi stabbilit u amministrat mill-Uffiċċju tal-Proprjetà Intellettwali tal-Unjoni Ewropea skont ir-Regolament (UE) Nru 386/2012.

Emenda 71

Proposta għal direttiva

Artikolu 9 – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

L-Istati Membri għandhom jiżguraw djalogu regolari bejn l-utenti rappreżentattivi u l-organizzazzjonijiet tad-detenturi tad-drittijiet, u kull parti interessata rilevanti oħra, li fuq bażi settorjali jrawmu r-rilevanza u l-utilità tal-mekkaniżmi ta' liċenzjar imsemmija fl-Artikolu 7(1), jiżguraw l-effettività tas-salvagwardji għad-detenturi tad-drittijiet imsemmija f'dan il-Kapitolu, notevolment fir-rigward tal-miżuri ta' pubbliċità, u, jekk ikun il-każ jassistu fl-istabbiliment tar-rekwiżiti msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 7(2).

 

L-Istati Membri għandhom jiżguraw djalogu regolari bejn l-utenti rappreżentattivi u l-organizzazzjonijiet tad-detenturi tad-drittijiet, u kull parti interessata rilevanti oħra, li fuq bażi settorjali jrawmu r-rilevanza u l-utilità tal-mekkaniżmi ta' liċenzjar imsemmija fl-Artikolu 7(1) u l-eċċezzjoni msemmija fl-Artikolu 7(1a) , jiżguraw l-effettività tas-salvagwardji għad-detenturi tad-drittijiet imsemmija f'dan il-Kapitolu, notevolment fir-rigward tal-miżuri ta' pubbliċità, u, jekk ikun il-każ jassistu fl-istabbiliment tar-rekwiżiti msemmija fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 7(2).

Emenda 72

Proposta għal direttiva

Artikolu 10

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 10

Mekkaniżmi ta' negozjar

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fejn il-partijiet li jixtiequ jikkonkludu ftehim bl-iskop li jagħmlu disponibbli xogħlijiet awdjoviżivi fuq pjattaformi li joffru video-on-demand jiffaċċjaw diffikultajiet li jirrigwardaw il-ħruġ ta' liċenzji ta' drittijiet, jistgħu jiddependu fuq l-assistenza ta' korp imparzjali b'esperjenza rilevanti. Dak il-korp għandu jipprovdi assistenza fin-negozjati u biex jintlaħaq ftehim.

Sa mhux aktar tard minn [id-data msemmija fl-Artikolu 21(1)] l-Istati Membri għandhom jgħarrfu lill-Kummissjoni bl-entità msemmija fil-paragrafu 1 .

 

Artikolu 10

Mekkaniżmu ta' negozjar

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fejn il-partijiet li jixtiequ jikkonkludu ftehim bl-iskop li jagħmlu disponibbli xogħlijiet awdjoviżivi fuq pjattaformi li joffru video-on-demand jiffaċċjaw diffikultajiet li jirrigwardaw il-ħruġ ta' liċenzji ta' drittijiet awdjoviżivi , jistgħu jiddependu fuq l-assistenza ta' korp imparzjali b'esperjenza rilevanti. Il-korp imparzjali maħluq jew maħtur mill-Istat Membru għall-finijiet ta' dan l-Artikolu għandu jipprovdi assistenza lill-partijiet fin-negozjati u jgħinhom jilħqu ftehim.

Sa mhux aktar tard minn [id-data msemmija fl-Artikolu 21(1)], l-Istati Membri għandhom jgħarrfu lill-Kummissjoni dwar il-korp li joħolqu jew jaħtru skont l-ewwel paragrafu .

Sabiex tiġi inkoraġġita d-disponibbiltà tax-xogħlijiet awdjoviżivi fuq il-pjattaformi ta' video-on-demand, l-Istati Membri għandhom irawmu d-djalogu bejn l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tal-awturi, il-produtturi, il-pjattaformi ta' video-on-demand u partijiet ikkonċernati rilevanti oħra.

Emenda 73

Proposta għal direttiva

Titolu III – Kapitolu 2a (ġdid) – Artikolu 10a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

KAPITOLU 2a

Aċċess għall-pubblikazzjonijiet tal-Unjoni

Artikolu 10a

Depożitu Legali tal-Unjoni

1.     Kwalunkwe pubblikazzjoni elettronika li tittratta kwistjonijiet relatati mal-Unjoni bħalma huma d-dritt tal-Unjoni, l-istorja u l-integrazzjoni tal-Unjoni, il-politiki tal-Unjoni u d-demokrazija tal-Unjoni, l-affarijiet istituzzjonali u parlamentari, u l-politika, li titpoġġa għad-dispożizzjoni tal-pubbliku fl-Unjoni għandha tkun soġġetta għal Depożitu Legali tal-Unjoni.

2.     Il-Librerija tal-Parlament Ewropew għandha tkun intitolata li tiġi kkonsenjata, mingħajr ħlas, kopja waħda ta' kull pubblikazzjoni msemmija fil-paragrafu 1.

3.     L-obbligu stabbilit fil-paragrafu 1 għandu japplika għall-pubblikaturi, l-istampaturi u l-importaturi tal-pubblikazzjonijiet għax-xogħlijiet li huma jippubblikaw, jistampaw jew jimportaw fl-Unjoni.

4.     Mill-jum tal-konsenja lil-Librerija tal-Parlament Ewropew, il-pubblikazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom isiru parti mill-kollezzjoni permanenti tal-Librerija tal-Parlament Ewropew. Huma għandhom jitpoġġew għad-dispożizzjoni tal-utenti fil-bini tal-Librerija tal-Parlament Ewropew esklussivament għall-fini ta' riċerka jew studju minn riċerkaturi akkreditati u taħt il-kontroll tal-Librerija tal-Parlament Ewropew.

5.     Il-Kummissjoni għandha tadotta atti biex tispeċifika l-modalitajiet relatati mal-konsenja lil-Librerija tal-Parlament Ewropew tal-pubblikazzjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1.

Emenda 151, 152, 153, 154 u 155

Proposta għal direttiva

Artikolu 11

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 11

Il-protezzjoni tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward tal-użi diġitali

1.   L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa bid-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 u l-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 2001/29/KE dwar l-użu diġitali tal-pubblikazzjonijiet stampati tagħhom.

2.   Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom iħallu kif inhuma u ma għandhom bl-ebda mod jaffettwaw kwalunkwe dritt previst fid-dritt tal-Unjoni lill-awturi u lil detenturi oħra tad-drittijiet, fir-rigward ta' xogħolhom u materji oħra inklużi f'pubblikazzjoni tal-istampa. Dawn id-drittijiet ma jistgħux jiġu invokati kontra dawn l-awturi u detenturi tad-drittijiet oħra u, b'mod partikolari, ma jistgħux jiġu miċħuda mid-dritt tagħhom li jisfruttaw ix-xogħlijiet tagħhom u materji oħra indipendentement mill-pubblikazzjoni tal-istampa, li jkunu jinstabu fihom.

3.   L-Artikoli 5 sa 8 tad-Direttiva 2001/29/KE u d-Direttiva 2012/28/UE għandhom japplikaw mutatis mutandis fir-rigward tad-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1.

4.   Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiskadu 20 sena wara l-pubblikazzjoni tal-pubblikazzjoni tal-istampa. Dan it-terminu għandu jiġi kkalkulat mill-ewwel jum ta' Jannar tas-sena ta' wara d-data tal-pubblikazzjoni.

 

Artikolu 11

Il-protezzjoni tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward tal-użi diġitali

1.   L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa bid-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 u l-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 2001/29/KE sabiex ikunu jistgħu jiksbu remunerazzjoni ġusta u proporzjonata dwar l-użu diġitali tal-pubblikazzjonijiet stampati tagħhom mill-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni .

1a.     Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 m'għandhomx jimpedixxu l-użu leġittimu privat u mhux kummerċjali ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa minn utenti individwali.

2.   Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom iħallu kif inhuma u ma għandhom bl-ebda mod jaffettwaw kwalunkwe dritt previst fid-dritt tal-Unjoni lill-awturi u lil detenturi oħra tad-drittijiet, fir-rigward ta' xogħolhom u materji oħra inklużi f'pubblikazzjoni tal-istampa. Dawn id-drittijiet ma jistgħux jiġu invokati kontra dawn l-awturi u detenturi tad-drittijiet oħra u, b'mod partikolari, ma jistgħux jiġu miċħuda mid-dritt tagħhom li jisfruttaw ix-xogħlijiet tagħhom u materji oħra indipendentement mill-pubblikazzjoni tal-istampa, li jkunu jinstabu fihom.

2a.     Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 m'għandhomx jestendu għal sempliċi hyperlinks li jkunu akkumpanjati minn kliem individwali.

3.   L-Artikoli 5 sa 8 tad-Direttiva 2001/29/KE u d-Direttiva 2012/28/UE għandhom japplikaw mutatis mutandis fir-rigward tad-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1.

4.   Id-drittijiet imsemmija fil-paragrafu 1 għandhom jiskadu 5 snin wara l-pubblikazzjoni tal-pubblikazzjoni tal-istampa. Dan it-terminu għandu jiġi kkalkulat mill-ewwel jum ta' Jannar tas-sena ta' wara d-data tal-pubblikazzjoni. Id-dritt imsemmi fil-paragrafu 1 m'għandux japplika b'effett retroattiv.

4a.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awturi jirċievu sehem xieraq mid-dħul addizzjonali li l-pubblikaturi tal-istampa jirċievu għall-użu ta' pubblikazzjoni tal-istampa minn fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni.

Emenda 75

Proposta għal direttiva

Artikolu 12

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 12

Talbiet għal kumpens ġust

L-Istati Membri jistgħu jipprevedu li meta l-awtur ikun ittrasferixxa jew illiċenzja d-dritt lil pubblikatur, tali trasferiment jew liċenzja jikkostitwixxu bażi ġuridika suffiċjenti biex il-pubblikatur jitlob sehem mill-kumpens għall-użi tax-xogħlijiet li saru skont eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-dritt trasferit jew liċenzjat.

 

Artikolu 12

Talbiet għal kumpens ġust

L-Istati Membri b'sistemi ta' kondiviżjoni tal-kumpens bejn l-awturi u l-pubblikaturi għall-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet jistgħu jipprevedu li meta l-awtur ikun ittrasferixxa jew illiċenzja d-dritt lil pubblikatur, tali trasferiment jew liċenzja jikkostitwixxu bażi ġuridika suffiċjenti biex il-pubblikatur jitlob sehem mill-kumpens għall-użi tax-xogħlijiet li saru skont eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-dritt trasferit jew liċenzjat, sakemm sistema ekwivalenti ta' kondiviżjoni tal-kumpens kienet qed topera f'dak l-Istat Membru qabel it-12 ta' Novembru 2015.

L-ewwel paragrafu għandu jkun mingħajr preġudizzju għall-arranġamenti fl-Istati Membri li jirrigwardaw id-drittijiet ta' tislif pubbliku, il-ġestjoni ta' drittijiet mhumiex ibbażati fuq eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet għad-drittijiet tal-awtur, bħalma huma l-iskemi ta' liċenzjar kollettiv estiż, jew li jirrigwardaw id-drittijiet ta' remunerazzjoni abbażi tad-dritt nazzjonali.

Emenda 76

Proposta għal direttiva

Titolu IV - Kapitolu 1a (ġdid) – Artikolu 12a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

KAPITOLU 1a

Protezzjoni tal-organizzaturi ta' avvenimenti sportivi

Artikolu 12a

Protezzjoni tal-organizzaturi ta' avvenimenti sportivi

L-Istati Membri għandhom jipprovdu lill-organizzaturi ta' avvenimenti sportivi d-drittijiet previsti fl-Artikolu 2 u fl-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 2001/29/KE u fl-Artikolu 7 tad-Direttiva 2006/115/KE.

Emendi 156, 157, 158, 159, 160 u 161

Proposta għal direttiva

Artikolu 13 – titolu

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 13

L-użu ta' kontenut protett minn fornituri ta' servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaħżnu u jagħtu aċċess għal ammonti kbar ta' xogħlijiet u materji oħra mtella' mill-utenti tagħhom

1.    Fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaħżnu u jipprovdu aċċess pubbliku għal ammonti kbar ta' xogħlijiet jew materji oħra mtella' mill-utenti tagħhom għandhom, b'kooperazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet , jieħdu miżuri biex jiżguraw il-funzjonament ta' ftehimiet konklużi ma' detenturi tad-drittijiet għall-użu tax-xogħlijiet tagħhom jew ta' materji oħra jew biex jipprevjenu d-disponibbiltà fuq is-servizzi tagħhom ta' xogħlijiet jew materji oħra identifikati mid-detenturi tad-drittijiet permezz ta' kooperazzjoni mal-fornituri tas-servizz. Dawk il-miżuri, bħall-użu ta' teknoloġiji tal-għarfien tal-kontenut effettivi, għandhom ikunu xierqa u proporzjonati . Il-fornituri tas-servizz għandhom jipprovdu lid-detenturi tad-drittijiet b'informazzjoni xierqa dwar l-iskjerament u l-implimentazzjoni tal-miżuri, kif ukoll, fejn rilevanti, rappurtar adegwat dwar ir-rikonoxximent u l-użu ta' xogħlijiet u materji oħra .

2.    L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-fornituri tas-servizzi msemmija fil-paragrafu 1 ipoġġu fis-seħħ mekkaniżmi ta' ilmenti u rimedji li huma disponibbli għall-utenti f'każ ta' tilwim dwar l-applikazzjoni tal-miżuri msemmija fil-paragrafu 1 .

3.    L-Istati Membri għandhom jiffaċilitaw, meta jkun jixraq , il-kooperazzjoni bejn il-fornituri tas-servizzi u d-detenturi tad-drittijiet tas-soċjetà tal-informazzjoni permezz ta' djalogu mal-partijiet interessati biex jiddefinixxu l-aħjar prassi , bħal teknoloġiji għall-għarfien tal-kontenut xierqa u proporzjonati, filwaqt li titqies, fost l-oħrajn, in-natura tas-servizzi, id-disponibbiltà tat-tekonoloġiji u l-effettività tagħhom fid-dawl tal-iżviluppi teknoloġiċi .

 

Artikolu 13

L-użu ta' kontenut protett minn fornituri ta' servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online li jaħżnu u jagħtu aċċess għal ammonti kbar ta' xogħlijiet u materji oħra mtella' mill-utenti tagħhom

1.    Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 3(1) u (2) tad-Direttiva 2001/29/KE , il-fornituri tas-servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online iwettqu att ta' komunikazzjoni lill-pubbliku . Għalhekk huma għandhom jikkonkludu ftehimiet ta' liċenzjar ġusti u xierqa mad-detenturi tad-drittijiet .

2.    Ftehimiet ta' liċenzjar li jiġu konklużi minn fornituri ta' servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online ma' detenturi tad-drittijiet għall-atti msemmija fil-paragrafu 1, għandhom ikopru r-responsabbiltà għal xogħlijiet imtella' mill-utenti ta' tali servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online f'konformità mat-termini u l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-ftehim ta' liċenzjar, dment li tali utenti ma jaġixxux għal finijiet kummerċjali .

2 a.     L-Istati Membri għandhom jipprovdu li fejn id-detenturi tad-drittijiet ma jkunux jixtiequ jikkonkludu ftehimiet ta' liċenzjar, il-fornituri tas-servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet għandhom jikkooperaw in bona fede sabiex jiżguraw li xogħlijiet protetti mhux awtorizzati jew materjal tematiku ieħor ma jkunux disponibbli fuq is-servizzi tagħhom. Il-kooperazzjoni bejn il-fornituri tas-servizzi tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet m'għandhiex twassal għall-prevenzjoni tad-disponibbiltà ta' xogħlijiet mhux kontraventorji jew ta' materjal tematiku protett ieħor, inklużi dawk koperti b'eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet tal-awtur.

2b.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-fornituri tas-servizzi ta' kondiviżjoni tal-kontenut online imsemmija fil-paragrafu 1 ipoġġu fis-seħħ mekkaniżmi ta' lmenti u rimedji effettivi u veloċi li huma disponibbli għall-utenti f'każ li l-kooperazzjoni msemmija fil-paragrafu 2a twassal għal tneħħija mhux ġustifikata tal-kontenut tagħhom. Kull ilment imressaq taħt mekkaniżmi tali għandu jiġi pproċessat mingħajr dewmien żejjed u għandu jkun soġġett għal reviżjoni mill-bniedem. Id-detenturi tad-drittijiet għandhom jiġġustifikaw raġonevolment id-deċiżjonijiet tagħhom biex jiġi evitat ir-rifjut arbitrarju tal-ilmenti. Barra minn hekk, skont id-Direttiva 95/46/KE, id-Direttiva 2002/58/KE u r-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data, il-kooperazzjoni m'għandhiex twassal għal xi identifikazzjoni ta' utenti individwali u lanqas għall-ipproċessar tad-data personali tagħhom. L-Istati Membri għandhom jiżguraw ukoll li l-utenti jkollhom aċċess għal korp indipendenti għas-soluzzjoni tat-tilwim kif ukoll għal qorti jew awtorità ġudizzjarja rilevanti oħra biex isostnu l-użu ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni għad-drittijiet tal-awtur.

 

 

3.    Sa minn [id-data tad-dħul fis-seħħ ta' din id-direttiva], il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom jorganizzaw djalogi bejn il-partijiet interessati biex jarmonizzaw u jiddefinixxu l-aħjar prattiki u joħorġu gwida sabiex jiżguraw il-funzjonament tal-ftehimiet ta' liċenzjar u dwar il-kooperazzjoni bejn il-fornituri tas-servizz ta' kondiviżjoni tal-kontenut online u d-detenturi tad-drittijiet għall-użu tax-xogħlijiet jew materjal tematiku ieħor tagħhom skont it-tifsira ta' din id-Direttiva. Meta jiġu definiti l-aħjar prattiki , għandu jittieħed kont speċjali tad-drittijiet fundamentali, l-użu ta' eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet kif ukoll jiġi żgurat li l-piż fuq l-SMEs jibqa' xieraq u li jiġi evitat l-imblukkar awtomatizzat tal-kontenut .

Emendi 78 u 252

Proposta għal direttiva

Artikolu 13a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 13a

L-Istati Membri għandhom jipprevedu li t-tilwimiet bejn is-suċċessuri fit-titolu u s-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni f'dak li jikkonċerna l-applikazzjoni tal-Artikolu 13(1) ikunu jistgħu jiġu soġġetti għal sistema alternattiva ta' soluzzjoni tat-tilwim.

L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu jew jinnominaw korp imparzjali bl-għarfien espert meħtieġ, bil-għan li jgħinu lill-partijiet isolvu t-tilwimiet tagħhom taħt din is-sistema.

L-Istati Membri għandhom jinformaw lill-Kummissjoni bl-istabbiliment ta' dan il-korp mhux aktar tard minn (id-data msemmija fl-Artikolu 21(1)).

Emenda 79

Proposta għal direttiva

Artikolu 13b (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 13b

L-użu ta' kontenut protett minn fornituri ta' servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jipprovdu referenzjar ta' immaġni awtomatizzat

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li awtomatikament jirriproduċu jew jirreferu għal ammonti sinifikanti ta' xogħlijiet viżivi protetti bid-drittijiet tal-awtur u jagħmluhom disponibbli għall-pubbliku għall-finijiet ta' indiċjar u ta' referenzjar jikkonkludu ftehimiet ta' liċenzjar ġusti u bbilanċjati ma' kwalunkwe detentur tad-drittijiet li jitlob dan sabiex jiżguraw ir-remunerazzjoni ġusta tad-detentur tad-drittijiet. Tali remunerazzjoni tista' tiġi ġestita mill-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv tad-detenturi tad-drittijiet ikkonċernati.

Emenda 80

Proposta għal direttiva

Kapitolu 3 –Artikolu -14 (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu -14

Il-prinċipju ta' remunerazzjoni ġusta u proporzjonata

1.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awturi u l-artisti jirċievu remunerazzjoni ġusta u proporzjonata għall-isfruttament tax-xogħlijiet u materjal tematiku ieħor tagħhom, fosthom għall-isfruttament online tagħhom. Dan il-ħsieb jista' jintlaħaq f'kull settur permezz ta' taħlita ta' ftehimiet, inklużi ftehimiet ta' negozjar kollettiv, u mekkaniżmi ta' remunerazzjoni statutorja.

2.     Il-paragrafu 1 m'għandux japplika fejn awtur jew artist jagħti d-dritt ta' użu mhux esklussiv għall-benefiċċju tal-utenti kollha mingħajr ħlas.

3.   L-Istati Membri għandhom iqisu l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur fl-inkoraġġiment tar-remunerazzjoni proporzjonata għad-drittijiet mogħtija mill-awturi u l-artisti.

4.    Il-kuntratti għandhom jispeċifikaw ir-remunerazzjoni applikabbli għal kull mod ta' sfruttament.

Emenda 81

Proposta għal direttiva

Artikolu 14

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

Artikolu 14

Obbligu tat-trasparenza

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awturi u l-artisti jirċievu fuq bażi regolari u meta jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur, informazzjoni f'waqtha, adegwata u suffiċjenti dwar l-isfruttar tax-xogħlijiet u l-wirjiet tagħhom minn dawk li lilhom ikunu llliċenzjaw jew trasferew id-drittijiet tagħhom, b'mod partikolari fir-rigward tal-modi ta' sfruttament, id-dħul iġġenerat u l-ħlas dovut .

2.   L-obbligu fil-paragrafu 1 għandu jkun proporzjonat u effettiv u għandu jiżgura livell xieraq ta' trasparenza f'kull settur. Madankollu, f'dawk il-każijiet fejn il-piż amministrattiv li jirriżulta mill-obbligu jkun sproporzjonat fid-dawl tad-dħul iġġenerat mill-isfruttament tax-xogħol jew il-prestazzjoni, l-Istati Membri jistgħu jaġġustaw l-obbligu fil-paragrafu 1, dment li dak l-obbligu jibqa' l-istess u li jiżgura livell xieraq ta' trasparenza.

3.     L-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li l-obbligu fil-paragrafu 1 ma għandux japplika meta l-kontribuzzjoni ta' awtur jew artist ma tkunx sinifikanti fil-kuntest tal-ħidma globali jew il-prestazzjoni.

4.   Il-paragrafu 1 ma għandux japplika għal entitajiet soġġetti għall-obbligi tat-trasparenza stabbilita bid-Direttiva 2014/26/UE.

 

Artikolu 14

L-obbligu tat-trasparenza

1.   L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awturi u l-artisti jirċievu fuq bażi regolari u mhux anqas minn darba fis-sena, u filwaqt li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur u l-importanza relattiva ta' kull kontribut individwali , informazzjoni f'waqtha, preċiża , rilevanti u komprensiva dwar l-isfruttar tax-xogħlijiet u tal-prestazzjonijiet tagħhom mingħand dawk li lilhom ikunu lliċenzjaw jew trasferew id-drittijiet tagħhom, b'mod partikolari fir-rigward tal-modi ta' sfruttament, id-dħul dirett u indirett iġġenerat, u r-remunerazzjoni dovuta .

1a.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li fejn id-detentur ta' liċenzja jew ċessjonarju tad-drittijiet tal-awturi u tal-artisti sussegwentement jilliċenzjaw dawk id-drittijiet lil parti oħra, tali parti għandha tikkondividi l-informazzjoni kollha msemmija fil-paragrafu 1 mad-detentur ta' liċenzja jew ċessjonarju.

Id-detentur ewlieni ta' liċenzja jew ċessjonarju għandhom jgħaddu l-informazzjoni kollha msemmija fl-ewwel subparagrafu lill-awtur jew artist. Dik l-informazzjoni għandha tkun mingħajr tibdil, ħlief fil-każ ta' informazzjoni kummerċjalment sensittiva kif definita mid-dritt tal-Unjoni jew dak nazzjonali, li, mingħajr preġudizzju għall-Artikoli 15 u 16a, tista' tkun soġġetta għal ftehim ta' nonżvelar, bil-għan li tiġi ppreservata l-kompetizzjoni ġusta. Fejn id-detentur ewlieni ta' liċenzja jew ċessjonarju ma jipprovdux l-informazzjoni kif imsemmi f'dan is-subparagrafu b'mod f'waqtu, l-awtur jew artist għandu jkun intitolat li jitlob dik l-informazzjoni direttament mingħand is-subdetentur tal-liċenzja.

2.   L-obbligu fil-paragrafu 1 għandu jkun proporzjonat u effettiv u għandu jiżgura livell għoli ta' trasparenza f'kull settur. Madankollu, f'dawk il-każijiet fejn il-piż amministrattiv li jirriżulta mill-obbligu jkun sproporzjonat fid-dawl tad-dħul iġġenerat mill-isfruttament tax-xogħol jew il-prestazzjoni, l-Istati Membri jistgħu jaġġustaw l-obbligu fil-paragrafu 1, dment li dak l-obbligu jibqa' l-istess u li jiżgura livell għoli ta' trasparenza.

4.   Il-paragrafu 1 ma għandux japplika għal entitajiet soġġetti għall-obbligi tat-trasparenza stabbiliti bid-Direttiva 2014/26/UE jew għal ftehimiet ta' negozjar kollettiv, fejn dawk l-obbligi jew ftehimiet jipprevedu rekwiżiti tat-trasparenza komparabbli għal dawk imsemmija fil-paragrafu 2 .

Emenda 82

Proposta għal direttiva

Artikolu 15 – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-awturi u l-artisti huma intitolati li jitolbu aktar , remunerazzjoni xierqa mill-parti li magħha jkunu daħlu f'kuntratt għall-isfruttament tad-drittijiet meta r-remunerazzjoni miftiehma oriġinarjament tkun sproporzjonatament baxxa meta mqabbla mad-dħul u l-benefiċċji rilevanti sussegwenti miksuba mill-isfruttament tax-xogħlijiet jew il-prestazzjonijiet.

 

L-Istati Membri għandhom jiżguraw, fl-assenza ta' ftehimiet ta' negozjar kollettiv li jipprevedu mekkaniżmu komparabbli , li l-awturi u l-artisti jew kwalunkwe organizzazzjoni rappreżentattiva li taġixxi f'isimhom ikunu intitolati jippretendu remunerazzjoni addizzjonali , xierqa u ġusta mill-parti li magħha jkunu daħlu f'kuntratt għall-isfruttament tad-drittijiet meta r-remunerazzjoni miftiehma oriġinarjament tkun sproporzjonatament baxxa meta mqabbla mad-dħul dirett jew indirett u l-benefiċċji rilevanti sussegwenti derivati mill-isfruttament tax-xogħlijiet jew tal-prestazzjonijiet.

Emenda 83

Proposta għal direttiva

Artikolu 16 – paragrafu 1

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

L-Istati Membri għandhom jipprevedu li kull tilwim dwar l-obbligu tat-trasparenza skont l-Artikolu 14 u l-mekkaniżmu ta' aġġustament tal-kuntratt skont l-Artikolu 15 jistgħu jitressqu għal proċedura volontarja u alternattiva għar-riżulozzjoni tat-tilwim.

 

L-Istati Membri għandhom jipprevedu li kull tilwim dwar l-obbligu tat-trasparenza skont l-Artikolu 14 u l-mekkaniżmu ta' aġġustament tal-kuntratt skont l-Artikolu 15 jistgħu jitressqu għal proċedura volontarja u alternattiva għar-riżulozzjoni tat-tilwim. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tal-awturi u l-artisti jkunu jistgħu jagħtu bidu għal proċeduri tali fuq talba ta' awtur jew artist wieħed jew aktar.

Emenda 84

Proposta għal direttiva

Artikolu 16a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 16a

Dritt tar-revoka

1.     L-Istati Membri għandhom jiżguraw li meta awtur jew artist ikunu lliċenzjaw jew trasferew id-drittijiet tagħhom fir-rigward ta' xogħol jew materjal tematiku ieħor protetti fuq bażi esklussiva, l-awtur jew l-artist għandhom id-dritt tar-revoka fil-każ ta' nuqqas totali ta' sfruttament tax-xogħol jew materjal tematiku ieħor protetti jew fejn ikun hemm nuqqas kontinwu ta' rappurtar regolari skont l-Artikolu 14. L-Istati Membri jistgħu jipprevedu dispożizzjonijiet speċifiċi li jqisu l-ispeċifiċitajiet ta' setturi u xogħlijiet differenti u l-perjodu ta' sfruttament antiċipat, u b'mod partikolari jipprevedu limiti ta' żmien għad-dritt tar-revoka.

2.     Id-dritt tar-revoka previst fil-paragrafu 1 jista' jiġi eżerċitat unikament wara żmien raġonevoli mill-konklużjoni tal-ftehim ta' liċenzjar jew ta' trasferiment, u unikament b'notifika bil-miktub li tistabbilixxi skadenza xierqa sa meta għandu jsir l-isfruttament tad-drittijiet liċenzjati jew trasferiti. Wara li tgħaddi dik l-iskadenza, l-awtur jew l-artist jistgħu jagħżlu li jtemmu l-esklussività tal-kuntratt minflok ma jirrevokaw id-drittijiet. Fejn xogħol jew materjal tematiku ieħor jinkludu l-kontribut ta' diversi awturi jew artisti, l-eżerċizzju tad-dritt individwali tar-revoka ta' tali awturi jew artisti għandu jkun irregolat mid-dritt nazzjonali, li jistabbilixxi r-regoli dwar id-dritt tar-revoka għax-xogħlijiet kollettivi, filwaqt li jqis l-importanza relattiva tal-kontributi individwali.

3.     Il-paragrafi 1 u 2 m'għandhomx japplikaw jekk in-noneżerċizzju tad-drittijiet huwa fil-biċċa l-kbira dovut għal ċirkustanzi li l-awtur jew l-artist jistgħu jkunu raġonevolment mistennija li jirrimedjaw.

4.     Arranġamenti kuntrattwali jew arranġamenti oħra li jidderogaw mid-dritt tar-revoka għandhom ikunu legali unikament jekk ikunu konklużi permezz ta' ftehim li jkun ibbażat fuq ftehim ta' negozjar kollettiv.

Emenda 85

Proposta għal direttiva

Artikolu 17a (ġdid)

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

 

 

Artikolu 17a

L-Istati Membri jistgħu jadottaw jew iżommu fis-seħħ dispożizzjonijiet usa', kompatibbli mal-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet li jeżistu fid-dritt tal-Unjoni, għall-użi koperti mill-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjoni previsti f'din id-Direttiva.

Emenda 86

Proposta għal direttiva

Artikolu 18 – paragrafu 2

Test propost mill-Kummissjoni

 

Emenda

2.     2. Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 11 għandhom japplikaw ukoll għal pubblikazzjonijiet tal-istampa ppubblikati qabel [id-data msemmija fl-Artikolu 21(1)].

 

imħassar


(1)  Il-kwistjoni ġiet riferuta lura għal negozjati interistituzzjonali lill-kumitat responsabbli, skont l-Artikolu 59(4), ir-raba’ subparagrafu (A8-0245/2018).

(2)  COM(2015)626 finali.

(3)  COM(2015)626 finali.

(4)  Id-Direttiva 96/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 1996 dwar il-protezzjoni legali ta' databases (ĠU L 77, 27.3.1996, p. 20–28 ).

(5)  Id-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2001 dwar l-armonizzazzjoni ta' ċerti aspetti ta' drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fis-soċjetà tal-informazzjoni (ĠU L 167, 22.6.2001, p. 10–19 ).

(6)  Id-Direttiva 2006/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar dritt ta' kiri u dritt ta' self u dwar ċerti drittijiet relatati mad-drittijiet tal-awtur fil-qasam tal-proprjetà intellettwali (ĠU L 376, 27.12.2006, p. 28–35 ).

(7)  Id-Direttiva 2009/24/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' April 2009 dwar il-protezzjoni legali ta' programmi tal-kompjuter (ĠU L 111, 5.5.2009, p. 16–22 ).

(8)  Id-Direttiva 2012/28/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ċerti użi permessi ta' xogħlijiet orfni (ĠU L 299, 27.10.2012, p. 5–12 ).

(9)  Id-Direttiva 2014/26/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2014 dwar l-immaniġġjar kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati u ħruġ ta' liċenzji multiterritorjali ta' drittijiet f'xogħlijiet mużikali għall-użu onlajn fis-suq intern (ĠU L 84, 20.3.2014, p. 72–98 ).

(10)  Id-Direttiva 96/9/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Marzu 1996 dwar il-protezzjoni legali ta' databases (ĠU L 77, 27.3.1996, p. 20).

(11)   Id-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali tas-servizzi minn soċjetà tal-informazzjoni, partikolarment il-kummerċ elettroniku, fis-Suq Intern (“Direttiva dwar il-kummerċ elettroniku”) (ĠU L 178, 17.7.2000, p. 1).

(12)  Id-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2001 dwar l-armonizzazzjoni ta' ċerti aspetti ta' drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fis-soċjetà tal-informazzjoni (ĠU L 167, 22.6.2001, p. 10).

(13)  Id-Direttiva 2006/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar dritt ta' kiri u dritt ta' self u dwar ċerti drittijiet relatati mad-drittijiet tal-awtur fil-qasam tal-proprjetà intellettwali (ĠU L 376, 27.12.2006, p. 28).

(14)  Id-Direttiva 2009/24/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' April 2009 dwar il-protezzjoni legali ta' programmi tal-kompjuter (ĠU L 111, 5.5.2009, p. 16).

(15)  Id-Direttiva 2012/28/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ċerti użi permessi ta' xogħlijiet orfni (ĠU L 299, 27.10.2012, p. 5).

(16)  Id-Direttiva 2014/26/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2014 dwar l-immaniġġjar kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati u ħruġ ta' liċenzji multiterritorjali ta' drittijiet f'xogħlijiet mużikali għall-użu onlajn fis-suq intern (ĠU L 84, 20.3.2014, p. 72).

(17)   Id-Direttiva 2000/31/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-8 ta' Ġunju 2000 dwar ċerti aspetti legali tas-servizzi minn soċjetà tal-informazzjoni, partikolarment il-kummerċ elettroniku, fis-Suq Intern (ĠU L 178, 17.7.2000, p. 1-16).

(18)   Id-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta' Settembru 2015 li tistabbilixxi proċedura għall-għoti ta' informazzjoni fil-qasam tar-regolamenti tekniċi u tar-regoli dwar is-servizzi tas-Soċjetà tal-Informatika (ĠU L 241, 17.9.2015, p. 1).


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/302


P8_TA(2018)0338

Kontrolli fir-rigward tal-flus deħlin u ħerġin mill-Unjoni ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill fir-rigward tal-flus deħlin jew ħerġin mill-Unjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005 (COM(2016)0825 – C8-0001/2017 – 2016/0413(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/37)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2016)0825),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikoli 33 u 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0001/2017),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-kontributi ppreżentati mil-Kamra tad-Deputati Ċeka, u mill-Qrati Ġenerali Spanjoli dwar l-abbozz ta' att leġiżlattiv,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Soċjali u Ekonomiku Ewropew tas-27 ta' April 2017 (1),

wara li kkonsulta mal-Kumitat tar-Reġjuni,

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitati responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-27 ta' Ġunju 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament fit-tieni qari, skont l-Artikolu 294(4)(a) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra d-deliberazzjonijet konġunti tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji kif ukoll tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern skont l-Artikolu 55 tar-Regoli ta' Proċedura,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Eknomiċi u Monetarji u l-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A8-0394/2017),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sostanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sostanzjali;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  ĠU C 246, 28.7.2017, p. 22.


P8_TC1-COD(2016)0413

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar kontrolli fir-rigward ta' flus kontanti deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Regolament (UE) 2018/1672.)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/304


P8_TA(2018)0339

Il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-12 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali (COM(2016)0826 – C8-0534/2016 – 2016/0414(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/38)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2016)0826),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 83(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0534/2016),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-kontributi ppreżentati mill-Kamra tad-Deputati Ċeka, mis-Senat Ċek u mill-Parlament Spanjol dwar l-abbozz ta' att leġiżlattiv,

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-7 ta’ Ġunju 2018 li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Iżvilupp, il-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji kif ukoll il-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A8-0405/2017),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

P8_TC1-COD(2016)0414

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-12 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tad-Direttiva (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus permezz tal-liġi kriminali

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġiżlattiv finali, Direttiva (UE) 2018/1673.)


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/306


P8_TA(2018)0347

Ftehim dwar il-Kooperazzjoni bejn il-Eurojust u l-Albanija *

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kunsill li tapprova l-konklużjoni mill-Eurojust tal-Ftehim dwar il-Kooperazzjoni bejn il-Eurojust u l-Albanija (08688/2018 – C8-0251/2018 – 2018/0807(CNS))

(Konsultazzjoni)

(2019/C 433/39)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-abbozz tal-Kunsill (08688/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 39(1) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, kif emendat mit-Trattat ta' Amsterdam, u l-Artikolu 9 tal-Protokoll Nru 36 dwar id-Dispożizzjonijiet Transitorji, li b'mod konformi magħhom il-Parlament ġie kkonsultat mill-Kunsill (C8-0251/2018),

wara li kkunsidra l-Artikolu 78c tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A8-0275/2018),

1.

Japprova l-abbozz tal-Kunsill;

2.

Jistieden lill-Kunsill biex jinfurmah jekk ikollu l-ħsieb li jitbiegħed mit-test approvat mill-Parlament;

3.

Jitlob lill-Kunsill biex jerġa' jikkonsultah jekk ikollu l-ħsieb li jemenda t-test approvat mill-Parlament b'mod sustanzjali;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-parlamenti nazzjonali.

23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/307


P8_TA(2018)0348

Protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, mill-korpi, mill-uffiċċji u mill-aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu tat-tali data ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, mill-korpi, mill-uffiċċji u mill-aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu tat-tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE (COM(2017)0008 – C8-0008/2017 – 2017/0002(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/40)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2017)0008),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikolu 16(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0008/2017),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-kontributi ppreżentati mill-Kamra tad-Deputati Ċeka, mill-Parlament Spanjol u mill-Parlament Portugiż dwar l-abbozz ta' att leġiżlattiv,

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitat responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tas-7 ta' Ġunju 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikolu 59 tar-Regoli ta' Proċeduri tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali (A8-0313/2017),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Jieħu nota tad-dikjarazzjonijiet tal-Kummissjoni annessi ma' din ir-riżoluzzjoni;

3.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tiegħu lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

P8_TC1-COD(2017)0002

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-13 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-protezzjoni ta' persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta' data personali mill-istituzzjonijiet, korpi, uffiċċji u aġenziji tal-Unjoni u dwar il-moviment liberu ta' tali data, u li jħassar ir-Regolament (KE) Nru 45/2001 u d-Deċiżjoni Nru 1247/2002/KE

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġislattiv finali, r-Regolament (UE) 2018/1725.)


ANNESS GĦAR-RIŻOLUZZJONI LEĠIŻLATTIVA

DIKJARAZZJONIJIET MILL-KUMMISSJONI

Il-Kummissjoni tesprimi d-dispjaċir tagħha dwar l-esklużjoni tal-missjonijiet imsemmija fl-Artikoli 42(1), 43 u 44 tat-TUE mill-kamp ta' applikazzjoni tar-Regolament u tinnota li, b'riżultat ta' dan, mhux se jkun hemm regoli dwar il-protezzjoni tad-data għal missjonijiet bħal dawn. Il-Kummissjoni tinnota li deċiżjoni tal-Kunsill li tkun ibbażata fuq l-Artikolu 39 TUE tista' biss tistipula r-regoli dwar il-protezzjoni tad-data għall-ipproċessar ta' data personali mill-Istati Membri meta dawn ikunu qed iwettqu attivitajiet li jidħlu fil-kamp ta' applikazzjoni tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni. Tali deċiżjoni tal-Kunsill ma tkunx tista' tinkludi regoli li japplikaw għal attivitajiet imwettqa mill-istituzzjonijiet, il-korpi u l-organi tal-UE. Sabiex tirrimedja l-lakuna legali, id-deċiżjoni li jista' jkun jieħu l-Kunsill għaldaqstant tkun trid tiġi akkumpanjata minn strument addizzjonali u komplementari, ibbażat fuq l-Artikolu 16 TFUE.

Il-Kummissjoni tinnota li l-paragrafu 3 tal-Artikolu 9 (dak li qabel kien l-Artikolu 70a tal-Approċċ Ġenerali tal-Kunsill) ma joħloqx obbligu ġdid għall-istituzzjonijiet u l-korpi tal-Unjoni f'dak li jirrigwarda l-bilanċ li għandu jinstab bejn il-protezzjoni ta' data personali u l-aċċess pubbliku għad-dokumenti.


23.12.2019   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 433/310


P8_TA(2018)0349

Portal Diġitali Uniku ***I

Riżoluzzjoni leġiżlattiva tal-Parlament Ewropew tat-13 ta' Settembru 2018 dwar il-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istabbiliment ta' portal diġitali uniku li jipprovdi informazzjoni, proċeduri, u servizzi ta' assistenza u ta' soluzzjoni tal-problemi u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1024/2012 (COM(2017)0256 – C8-0141/2017 – 2017/0086(COD))

(Proċedura leġiżlattiva ordinarja: l-ewwel qari)

(2019/C 433/41)

Il-Parlament Ewropew,

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni lill-Parlament u lill-Kunsill (COM(2017)0256),

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(2) u l-Artikoli 21(2), 48 u 114(1) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, skont liema artikoli l-Kummissjoni ppreżentat il-proposta lill-Parlament (C8-0141/2017),

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali dwar il-bażi legali proposta,

wara li kkunsidra l-Artikolu 294(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew tat-18 ta' Ottubru 2017 (1),

wara li kkunsidra l-ftehim proviżorju approvat mill-kumitati responsabbli fis-sens tal-Artikolu 69f(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu, u l-impenn meħud mir-rappreżentant tal-Kunsill, permezz tal-ittra tal-20 ta' Ġunju 2018, li japprova l-pożizzjoni tal-Parlament, skont l-Artikolu 294(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

wara li kkunsidra l-Artikoli 59 u 39 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A8-0054/2018),

1.

Jadotta l-pożizzjoni fl-ewwel qari li tidher hawn taħt;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex terġa' tirreferi l-kwistjoni lill-Parlament jekk tibdel il-proposta tagħha, temendaha b'mod sustanzjali jew ikollha l-ħsieb li temendaha b'mod sustanzjali;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi l-pożizzjoni tal-Parlament lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-parlamenti nazzjonali.

(1)  ĠU C 81, 2.3.2018, p. 88.


P8_TC1-COD(2017)0086

Pożizzjoni tal-Parlament Ewropew adottata fl-ewwel qari fit-13 ta' Settembru 2018 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-Regolament (UE) 2018/... tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi gateway diġitali unika li tipprovdi aċċess għal informazzjoni, għal proċeduri u għas-servizzi ta' assistenza u ta' soluzzjoni tal-problemi u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 1024/2012

(Peress li ntlaħaq ftehim bejn il-Parlament u l-Kunsill, il-pożizzjoni tal-Parlament taqbel mal-att leġislattiv finali, r-Regolament (UE) 2018/1724.)