31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/1

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/2

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-2 ta' Ottubru 2015 bit-titolu “Ir-rieżami ta' nofs il-mandat dwar l-istrateġija tal-UE għall-bijodiversità sal-2020” (COM(2015)0478),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tal-20 ta' Mejju 2015 bit-titolu “Il-qagħda tan-natura fl-Unjoni Ewropea: Rapport dwar l-istatus u x-xejriet għat-tipi ta' ħabitats u għall-ispeċijiet li jkopru d-Direttiva tal-Għasafar u d-Direttiva tal-Ħabitats għall-perjodu 2007-2012 bħalma jeżiġi l-Artikolu 17 tad-Direttiva tal-Ħabitats u bħalma jeżiġi l-Artikolu 12 tad-Direttiva tal-Għasafar” (COM(2015)0219),

—

wara li kkunsidra r-“Rapport dwar il-konsultazzjoni pubblika miftuħa tal-'Kontroll tal-idoneità' fuq id-Direttivi dwar l-Għasafar u l-Ħabitats” (1),

—

wara li kkunsidra l-Istħarriġ tal-Ewrobarometru ppubblikat f'Ottubru 2015 dwar l-attitudnijiet taċ-ċittadini Ewropej lejn il-bijodiversità (“Ewrobarometru speċjali 436”),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent bit-titolu “L-Ambjent Ewropew – l-istat u l-prospetti 2015” (“SOER 2015”),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-7 ta' Frar 2014 dwar l-Approċċ tal-UE kontra t-Traffikar ta' Organiżmi Salvaġġi (COM(2014)0064),

—

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-grupp ta' esperti tal-Orizzont 2020, dwar Soluzzjonijiet Ibbażati fuq in-Natura u Bliet li Jirritornaw għal Ambjent Naturali bit-titolu “Towards an EU Research and Innovation Policy Agenda for Nature-Based Solutions and Re-Naturing Cities”, ippubblikat fl-2015,

—

wara li kkunsidra l-Faċilità ta' Finanzjament Kapitali Naturali (NCFF), li tifforma parti mill-istrument finanzjarju LIFE għall-miżuri ambjentali u relatati mal-klima,

—

wara li kkunsidra l-konsultazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-inizjattiva futura tal-UE taħt il-motto “l-ebda telf nett tal-bijodiversità u s-servizzi tal-ekosistemi”,

—

wara li kkunsidra r-riżultati tat-12-il Konferenza tal-Partijiet (COP 12) għall-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Diversità Bijoloġika (KDB), b'mod partikolari: ir-rieżami ta' nofs it-terminu tal-progress fl-implimentazzjoni tal-Pjan ta' Azzjoni Strateġiku għall-Bijodiversità 2011-2020, inkluża r-raba' edizzjoni ta' Prospettiva tad-Diversità Globali, bil-ħsieb li jintlaħqu l-Miri tal-Bijodiversità ta' Aichi; u miżuri biex tittejjeb l-implimentazzjoni,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni X/34 tal-COP 10 dwar il-bijodiversità, li tenfasizza l-importanza tal-bijodiversità agrikola għas-sigurtà tal-ikel u n-nutrizzjoni speċjalment fid-dawl tat-tibdil fil-klima u ta' riżorsi naturali limitati kif rikonoxxut mid-Dikjarazzjoni ta' Ruma tas-Summit Dinji tal-2009 dwar is-Sigurtà tal-Ikel,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill Ambjentali, tat-12 ta' Ġunju 2014, b'mod partikolari l-impenn tal-UE u tal-Istati Membri tagħha biex iżidu r-riżorsi bil-għan li jintlaħqu l-impenji ta' Hyderabad billi, sal-2015, jirduppjaw il-flussi totali ta' riżorsi finanzjarji relatati mal-bijodiversità;

—

wara li kkunsidra r-rapport lis-Segretarjat tal-KDB u l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) bit-titolu “Nikkollegaw prijoritajiet globali: Il-Bijodiversità u s-Saħħa tal-Bniedem – Stat ta' Għarfien”, ippubblikat fl-2015,

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni mressqa fid-69 sessjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU għall-approvazzjoni tal-aġenda għall-iżvilupp għal wara l-2015 bit-titolu “It-trasformazzjoni tad-dinja tagħna: l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli”,

—

wara li kkunsidra r-rapporti dwar l-Ekonomiji tal-Ekosistemi u tal-Bijodiversità (TEEB), inizjattiva dinjija “mmirata biex tagħmel il-valuri tan-natura viżibbli”,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni dwar il-Kummerċ Internazzjonali fl-Ispeċi ta' Fawna u Flora Selvaġġi fil-Periklu (CITES) u l-Konvenzjoni dwar l-Ispeċi Migratorji tal-Annimali Selvaġġi (CMS),

—

wara li kkunsidra l-Lista l-Ħamra ta' speċi ta' annimali fil-periklu tal-estizjoni tal-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura (IUCN),

—

Regolament (UE) Nru 1143/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2014 dwar il-prevenzjoni u l-ġestjoni tal-introduzzjoni u t-tixrid tal-ispeċijiet aljeni invażivi (2),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni Internazzjonali tal-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali għall-Kontroll u l-Ġestjoni tal-Ilma tas-Saborra u tas-Sedimenti tal-Bastimenti,

—

wara li kkunsidra l-Politika Agrikola Komuni ta' wara l-2013, u b'mod partikolari r-Regolament (UE) Nru 1307/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 li jistabbilixxi regoli għal pagamenti diretti lill-bdiewa taħt skemi ta' appoġġ fil-qafas tal-politika agrikola komuni (3) u r-Regolament (UE) Nru 1305/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Diċembru 2013 dwar appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) (4),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 1380/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar il-Politika Komuni tas-Sajd, li jemenda r-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 1954/2003 u (KE) Nru 1224/2009 u li jħassar ir-Regolamenti tal-Kunsill (KE) Nru 2371/2002 u (KE) Nru 639/2004 u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2004/585/KE (5),

—

wara li kkunsidra l-Qafas Finanzjarju Multiannwali (MFF) 2014-2020,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' April 2012 dwar l-assigurazzjoni ta' ħajjitna, il-kapital naturali tagħna: strateġija tal-UE għall-bijodiversità sal-2020 (6),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Diċembru 2013 dwar l-Infrastruttura Ekoloġika – Insaħħu l-Kapital Naturali tal-Ewropa (7),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-28 ta' April 2015 dwar “Strateġija ġdida tal-UE għall-Foresti: għall-foresti u s-settur ibbażat fuq il-foresti” (8),

—

wara li kkunsidra l-istudju tas-Servizzi ta' Riċerka tal-Parlament Ewropew ta' April 2015 bit-titolu “Is-salvagwardja tad-diversità bijoloġika – il-politika tal-UE u ftehimiet internazzjonali”,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' Forest Europe dwar l-“Istat tal-Foresti tal-Ewropa 2015” (9),

—

wara li kkunsidra l-istudju mid-Dipartiment Tematiku għall-Politiki tad-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali (id-Drittijiet taċ-Ċittadini u l-Affarijiet Kostituzzjonali) tiegħu tal-2009 dwar il-liġijiet u l-prassi nazzjonali fir-rigward tal-implimentazzjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 92/43/KEE tal-21 ta' Mejju 1992 dwar il-konservazzjoni tal-ħabitats naturali u tal-fawna u l-flora selvaġġa, b'mod partikolari l-Artikolu 6,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni adottata fil-115-il sessjoni plenarja tat-3 u tal-4 ta' Diċembru 2015 bit-titolu “Kontribut għal Kontroll tal-Idoneità fuq id-Direttivi tal-UE dwar l-Għasafar u dwar il-Ħabitats”,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Iżvilupp (A8-0003/2016),

A.

billi jfakkar li l-bijodiversità tkopri l-varjetà unika tal-ekosistemi, ħabitats, speċi u ġeni fid-dinja, li fuqhom il-bniedem huwa dipendenti ħafna;

B.

billi l-bijodiversità għandha valur intrinsiku kbir li għandu jiġi mħares għall-benefiċċju ta' ġenerazzjonijiet futuri; billi l-bijodiversità tipprovdi wkoll benefiċċji għas-saħħa tal-bniedem u tikkontribwixxi valur soċjali u ekonomiku enormi, u billi l-kost tal-għażla soċjo-ekonomiku tan-nuqqas tal-kisba tal-mira ewlenija tal-bijodiversità huwa stmat li hu EUR 50 biljun fis-sena;

C.

billi l-agrikoltura għandha rwol ewlieni fl-ilħuq tal-miri tal-bijodiversità; billi l-ħtieġa għal produzzjoni effiċjenti tal-ikel – biex tiġi mitmugħa popolazzjoni dinjija li qed tiżdied b'rata mgħaġġla – u l-miri tal-politika tal-enerġija li jeħtieġu użu akbar tal-bijomassa bħala sors tal-enerġija qed jagħmlu domanda sinifikanti fuq l-industrija agrikola;

D.

billi s-setturi tal-agrikoltura u tal-forestrija jikkontribwixxu għall-konservazzjoni tal-bijodiversità fil-kuntest tal-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti;

E.

billi d-diversità tal-ispeċi u l-varjetajiet ta' pjanti kkultivati tradizzjonalment minn farms ta' daqs żgħir u medju u farms tal-familji hija ta' importanza enormi kemm f'termini ta' reazzjoni għad-diversi ħtiġijiet u użi fil-komunitajiet rurali, kif ukoll tat-tnaqqis tal-vulnerabbiltà tal-għelejjel għall-maltemp, il-pesti u l-mard;

F.

billi l-kultivazzjoni tal-art u t-trobbija sostenibbli u responsabbli tal-bhejjem jagħtu kontribut essenzjali għall-preservazzjoni tal-bijodiversità;

G.

billi l-bijodiversità hija taħt pressjoni qawwija madwar id-dinja, li qiegħda tikkawża tibdil irriversibbli li huwa ta' ħsara enormi għan-natura, is-soċjetà u l-ekonomija;

H.

billi l-Mira 11 ta' Aichi titlob il-ħarsien ta' mill-anqas 17 % taż-żoni terrestri u l-ilmijiet interni permezz ta' sistemi ġestiti b'mod effikaċi ta' żoni protetti; billi l-proporzjon ta' ekoreġjuni Ewropej li għandhom 17 % tat-territorju tagħhom fi ħdan żoni protetti jonqos ferm meta jiġu esklużi żoni protetti unikament minn Natura 2000;

I.

billi r-restawr tal-ekosistemi jista' jkollu impatt pożittiv fuq kemm il-mitigazzjoni kif ukoll l-adattament għall-bidla fil-klima;

J.

billi mill-inqas 8 minn kull 10 ċittadini tal-UE jikkunsidraw l-impatt tat-telf tal-bijodiversità bħala serju u billi 552 470 ċittadin ipparteċipaw fil-konsultazzjoni pubblika dwar il-kontroll tal-idoneità tad-Direttivi dwar in-Natura, l-akbar rispons li qatt kien hemm għal xi konsultazzjoni tal-Kummissjoni; billi skont l-istħarriġ tal-Ewrobarometru, iċ-ċittadini jixtiequ jirċievu aktar tagħrif dwar it-telf tal-bijodiversità u l-biċċa l-kbira tan-nies ma humiex konxji dwar in-Natura 2000.

K.

billi numri konsiderevoli ta' ċittadini impenjati, li jaġixxu jew fuq inizjattiva proprja jew bħala membri ta' gruppi ta' azzjoni lokali jew reġjonali, qed jieħdu miżuri lokali u reġjonali biex jippromwovu l-bijodiversità u b'hekk qed jiksbu riżultati pożittivi fi żmien relattivament qasir;

L.

billi 65 % taċ-ċittadini tal-UE jgħixu sa 5 km bogħod minn sit Natura 2000, u 98 % jgħixu sa 20 km bogħod, u dan juri li dawn is-siti għandhom il-potenzjal li jgħinu fiż-żieda tas-sensibilizzazzjoni dwar il-bijodiversità u li jipprovdu servizzi tal-ekosistema li jikkontribwixxu għall-benessri ta' proporzjon kbir tal-popolazzjoni tal-UE;

M.

billi l-politiki tal-bijodiversità għandhom ikunu f'konformità sħiħa mal-prinċipju ta' sussidjarjetà, sabiex id-differenzi reġjonali fil-pajżaġġi u l-ħabitats ikunu rispettati bis-sħiħ;

N.

wara li kkunsidra l-importanza tal-bijodiversità fir-reġjuni l-aktar imbiegħda u fil-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej, li jirrappreżentaw ir-riżervi uniċi ta' speċi ta' flora u fawna endemiċi; billi, madankollu, id-Direttivi dwar l-Għasafar u dwar il-Ħabitats mhumiex applikati f'uħud minn dawn ir-reġjuni;

1.

Jilqa' r-rieżami ta' nofs it-terminu dwar l-istrateġija għall-bijodiversità, u tar-rapporti dwar “Il-Qagħda tan-Natura” u l-“SOER 2015”; jenfasizza l-importanza strateġika ta' dawn ir-rapporti għall-kisba tal-miri tal-bijodiversità tal-UE;

2.

Jesprimi l-preokkupazzjoni kbira tiegħu dwar it-telf kontinwu ta' bijodiversità; jinnota li l-miri tal-2020 mhumiex se jintlaħqu mingħajr sforzi addizzjonali, sostanzjali u kontinwi; josserva fl-istess ħin, li l-evidenza xjentifika wriet li n-natura tal-Ewropa tkun fi stat ħafna agħar mingħajr l-impatt pożittiv tad-Direttivi tal-UE dwar l-Għasafar u dwar il-Ħabitats, u li sforzi mmirati u ffinanzjati kif jixraq ġenwinament jagħtu riżultati pożittivi; jenfasizza, madankollu, li għad hemm potenzjal kbir għal titjib;

3.

Jenfasizza li l-qerda tal-ħabitats hija l-akbar fattur li qed iwassal għal telf tal-bijodiversità u tirrappreżenta prijorità partikolari sabiex jiġi indirizzat dan it-telf, i.e. permezz tat-tnaqqis tad-degradament u l-frammentazzjoni;

4.

Jenfasizza li t-telf tal-bijodiversità ma jirreferix biss għall-ispeċi u l-ħabitats iżda anke għad-diversità ġenetika; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa strateġija għall-konservazzjoni tad-diversità ġenetika;

5.

Jenfasizza r-rwol kritiku tal-bijodiversità fl-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs), b'mod partikolari l-Għanijiet 14 (“il-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tal-oċeani, l-ibħra u r-riżorsi tal-baħar”), u 15 (“il-protezzjoni, ir-restawr u l-promozzjoni tal-użu sostenibbli ta' ekosistemi terrestri, foresti ġestiti b'mod sostenibbli, il-ġlieda kontra d-deżertifikazzjoni, u li titwaqqaf u titreġġa' lura d-degradazzjoni tal-art u jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità”); ifakkar li l-UE għandha bijodiversità inkredibbli, b'mod partikolari bis-saħħa tar-reġjuni l-aktar imbiegħda tagħha, iżda wkoll permezz tal-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej assoċjati magħha; għalhekk jistieden lill-UE tibqa' impenjata bis-sħiħ għat-tisħiħ ulterjuri tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika u tiżgura li din tiġi implimentata b'mod effettiv;

6.

Jinnota li l-frammentazzjoni, id-degradazzjoni u l-qerda tal-ħabitats bħala konsegwenza tat-tibdil fl-użu tal-art, it-tibdil fil-klima, ix-xejriet tal-konsum mhux sostenibbli u l-użu tal-ibħra huma wħud mill-pressjonijiet u l-ixprunaturi ewlenin li jikkawżaw it-telf tal-bijodiversità fl-UE u lil hinn mill-fruntieri tagħha; jenfasizza, għalhekk il-ħtieġa li jiġu identifikati u jiġu stabbiliti indikaturi li b'mod ċar u xjentifikament ikejlu l-istat tal-bijodiversità f'inħawi jew reġjun partikolari u li jiġi appoġġjat l-użu razzjonali u sostenibbli tar-riżorsi kemm fi ħdan l-UE kif ukoll fuq livell globali, inkluż fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, u, b'mod partikolari, iħeġġeġ lill-UE biex tankra aħjar l-impenji internazzjonali tagħha dwar il-bijodiversità mal-istrateġiji tagħha dwar it-tibdil fil-klima u l-Ewropa 2020; jenfasizza li ekonomija aktar effiċjenti fir-riżorsi u tnaqqis fil-konsum żejjed jistgħu jippermettu lill-UE tnaqqas id-dipendenza tagħha fuq ir-riżorsi naturali, b'mod partikulari minn barra l-Ewropa; ifakkar ukoll li approċċi bbażati fuq l-ekosistemi fir-rigward tal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih jistgħu joffru alternattivi kosteffiċjenti għas-soluzzjonijiet teknoloġiċi, filwaqt li l-progress f'bosta xjenzi applikati jiddependi fuq id-disponibbiltà u d-diversità tal-assi naturali;

7.

Jenfasizza l-importanza kruċjali ta' aktar rieda politika fl-ogħla livell għall-ħarsien tal-bijodiversità u biex jitwaqqaf it-telf tal-bijodiversità; iqis essenzjali l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti, l-infurzar u aktar integrazzjoni tal-protezzjoni tal-bijodiversità f'oqsma oħra ta' politika; jistieden, b'mod partikolari, lill-awtoritajiet reġjonali u lokali fl-Istati Membri biex jipprovdu informazzjoni u jżidu s-sensibilizzazzjoni dwar il-bijodiversità;

8.

Jiddeplora l-fatt li, fl-Ewropa, madwar kwart tal-ispeċi selvaġġi huma f'riskju ta' estinzjoni u bosta ekosistemi huma degradati, u dan jikkaġuna dannu ekonomiku u soċjali kbir ħafna għall-UE;

9.

Jenfasizza li n-natura u l-iżvilupp ekonomiku mhumiex reċiprokament esklużivi; huwa konvint mill-bżonn li n-natura tiġi integrata b'mod aktar sħiħ fis-soċjetà, inkluża l-ekonomija u l-intrapriżi privati, sabiex jiġi ġġenerat tkabbir ekonomiku sostenibbli u jittieħdu miżuri proattivi biex l-ambjent ikun imħares, restawrat u mmaniġġjat aħjar; jikkunsidra b'mod partikolari, li l-impenn favur it-tnaqqis tal-isfruttament tar-riżorsi jrid ikun ċentrali fil-konverġenza tal-miri ambjentali u dawk ekonomiċi;

10.

Jenfasizza li t-telf tal-bijodiversità għandu kostijiet ekonomiċi devastanti għas-soċjetà li s'issa ma ġewx integrati b'mod suffiċjenti fil-politiki ekonomiċi u f'politiki oħrajn; iqis li huwa essenzjali li jiġi rikonoxxut li l-investiment fil-bijodiversità huwa essenzjali mil-lat soċjoekonomiku; jinnota li wieħed minn kull sitt impjiegi fl-UE jiddependi sa ċertu punt fuq in-natura u l-bijodiversità; jenfasizza li l-bijodiversità għandha potenzjal sinifikanti biex toħloq ħiliet, impjiegi u opportunitajiet kummerċjali ġodda; jilqa' metodi għall-kejl tal-valur ekonomiku tal-bijodiversità; iqis li dawn l-istrumenti jistgħu jżidu s-sensibilizzazzjoni, itejbu l-użu tar-riżorsi disponibbli u jwasslu għal teħid aħjar tad-deċiżjonijiet;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni ssaħħaħ ir-rwol tal-bijodiversità u l-ekosistemi f'affarijiet ekonomiċi, bil-ħsieb li nimxu lejn ekonomija ekoloġika, iħeġġeġ lill-Kummissjoni ssaħħaħ il-miżuri meħuda favur l-ekoloġizzazzjoni tas-Semestru Ewropew; jenfasizza li l-bijodiversità hija responsabilità soċjali globali li ma tistax tkun ibbażata biss fuq in-nefqa pubblika;

12.

Huwa tal-fehma li l-valur ekonomiku tal-bijodiversità għandu jkun rifless f'indikaturi li jiggwidaw it-teħid tad-deċiżjonijiet (mingħajr ma jwasslu biex il-bijodiversità ssir komodità) u li jmorru lil hinn mill-PDG; jinsab konvint li dan huwa ta' benefiċċju għall-kisba tal-SDGs; jitlob, f'dan ir-rigward, għall-integrazzjoni sistematika tal-valuri ta' bijodiversità fis-sistemi tal-kontabilità nazzjonali bħala parti mill-proċess ta' monitoraġġ tal-SDG;

13.

Jenfasizza li l-UE u l-Istati Membri tagħha naqsu milli jilħqu l-miri tal-Istrateġija għall-Bijodiversità għall-2010; jistieden lill-Kummissjoni, minħabba n-nuqqas ta' progress biex jintlaħqu l-miri tal-bijodiversità għall-2020, biex tipprovdi lill-Parlament b'żewġ rapporti annwali li fihom il-Kunsill u l-Kummissjoni jelaboraw dwar is-sitwazzjoni attwali, ir-raġunijiet għal nuqqas ta' kisba u l-istrateġija biex tkun żgurata l-konformità fil-futur;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, bħala kwistjoni ta' urġenza, biex jagħtu prijorità ogħla lill-kisba tal-miri tal-2020; jitlob għal approċċ li jinvolvi diversi partijiet interessati u jenfasizza r-rwol vitali tal-atturi nazzjonali, reġjonali u lokali, u l-parteċipazzjoni sħiħa tagħhom f'dan ir-rigward; jenfasizza li l-finanzjament u kuxjenza pubblika u l-fehim akbtar ta', u l-appoġġ għall-ħarsien tal-bijodiversità huma wkoll essenzjali; iqis li politika ta' informazzjoni tajba u l-involviment bikri tal-atturi kollha kkonċernati, inklużi l-atturi soċjoekonomiċi, huma għalhekk essenzjali biex jintlaħqu dawn il-miri;

15.

Jistieden lill-UE tnaqqas l-impronta tal-bijodiversità tagħha mad-dinja kollha, f'konformità mal-prinċipju tal-Koerenza tal-Politika għall-Iżvilupp, u biex tinġieb fil-limiti ekoloġiċi tal-ekosistemi billi tagħmel progress fil-kisba tal-miri ewlenin tal-bijodiversità u biex tissodisfa l-impenji dwar il-protezzjoni tal-bijodiversità; jistieden ukoll lill-UE tassisti l-pajjiżi li qed jiżviluppaw fl-isforzi tagħhom biex iħarsu l-bijodiversità u jiżguraw l-użu sostenibbli tagħha;

16.

Jiddeplora l-fatt li l-progress fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni ambjentali tal-UE qed isir bil-mod mill-Istati Membri; jenfasizza l-ħtieġa għal aktar informazzjoni dwar l-istat tal-implimentazzjoni fl-Istati Membri;

17.

Jenfasizza li l-implimentazzjoni sħiħa u l-infurzar, u finanzjament adegwat, tad-Direttivi dwar in-Natura huma prerekwiżit essenzjali għas-suċċess tal-istrateġija b'mod ġenerali u biex tintlaħaq il-mira ewlenija tagħha; jitlob, minħabba ż-żmien qasir disponibbli, lill-partijiet kollha kkonċernati biex jagħmlu ħilithom kollha biex jinkiseb dan u biex jiġi ġġenerat appoġġ wiesa';

18.

Iħeġġeġ lill-mexxejja tal-UE jisimgħu lin-nofs miljun ċittadin li talbu li l-liġijiet b'saħħithom tagħna dwar il-ħarsien tan-natura jiġu rrispettati u jiġu implimentati aħjar;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni ttejjeb il-linji gwida, li għandhom jiffaċilitaw l-implimentazzjoni u l-infurzar sħiħ tad-direttivi, skont il-ġurisprudenza eżistenti; jistieden lill-Kummissjoni tagħti aktar prijorità lid-djalogu mal-Istati Membri u l-atturi rilevanti kollha inklużi dawk soċjoekonomiċi, sabiex tinkoraġġixxi skambji tal-aħjar prattiki;

20.

Jirrikonoxxi li wieħed mill-benefiċċji ewlenin tad-Direttivi dwar in-Natura huwa l-punt sa fejn dawn jgħinu jiżguraw kundizzjonijiet indaqs fl-UE billi jipprovdu standard bażiku ta' protezzjoni ambjentali, li l-Istati Membri kollha għandhom jissodisfaw skont il-ħtiġiet għal standards komuni u l-prinċipju tar-rikonoxximent reċiproku fis-suq uniku;

21.

Jinnota li fl-2012, 58 % biss tas-siti Natura 2000 kellhom pjanijiet ta' ġestjoni; jinsab imħasseb bil-livelli diverġenti ta' implimentazzjoni; iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jikkompletaw l-għażla tas-siti tal-art u tal-baħar tan-Natura 2000 u jfasslu pjanijiet ta' ġestjoni, f'konsultazzjoni mal-partijiet interessati kollha;

22.

Jenfasizza li filwaqt li l-ġestjoni tas-siti Natura 2000 fi ħdan l-UE tiswa minimu ta' EUR 5,8 biljun, dawn iġibu benefiċċji ambjentali u soċjoekonomiċi tal-valur ta' bejn EUR 200 biljun u EUR 300 biljun fis-sena; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li s-siti ta' Natura 2000 ikunu ġestiti b'mod trasparenti;

23.

Jirrikonoxxi l-kontribut vitali li ż-Żoni Protetti tal-Baħar stabbiliti taħt in-netwerk Natura 2000 se jkollhom fil-kisba ta' Status Ambjentali Tajjeb skont id-Direttiva ta' Qafas dwar l-Istrateġija Marittima, u fil-kisba tal-mira globali li sal-2020 jiġu protetti 10 % taż-żoni kostali u tal-baħar, kif stabbilit fl-Objettiv 11 dwar il-Bijodiversità ta' Aichi; jiddispjaċih li din il-mira għada 'l bogħod milli tintlaħaq;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-ġbir tad-data u l-monitoraġġ tal-ħabitats u tal-ispeċi, b'mod partikolari fejn hemm lakuni ewlenin, sabiex jevalwaw il-progress li sar fil-kisba ta' dawn il-miri;

25.

Jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu li għad m'hemmx għarfien dettaljat dwar il-finanzjament attwali tal-konservazzjoni tan-natura minn kull Stat Membru; iqis dan bħala lakuna sinifikanti fl-għarfien tagħna; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jidentifikaw u jikkumpilaw il-linji baġitarji nazzjonali rilevanti, mingħajr dewmien;

26.

Itenni l-appelli preċedenti tiegħu għall-kofinanzjament tal-UE għall-ġestjoni tas-siti tan-Natura 2000, li jikkumplimentaw il-fondi għall-iżvilupp rurali u strutturali u għas-sajd, u għall-fondi disponibbli mill-Istati Membri;

27.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jkomplu jinfurzaw id-Direttivi dwar in-Natura b'mod kuxjenzjuż; jenfasizza li l-konformità ma', u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni tal-UE għandha tittejjeb permezz ta', pereżempju, l-użu ta' penali proporzjonali, effettivi u dissważivi;

28.

Jitlob, f'dak il-kuntest, għal sforzi addizzjonali biex jitwaqqaf il-qtil, l-insib u l-kummerċ kollu illegali tal-għasafar u biex jiġu solvuti l-kunflitti lokali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw għodod ġodda biex jiġu identifikati attivitajiet illegali fis-siti tan-Natura 2000;

29.

Jistieden lill-Kummissjoni tippubblika mingħajr dewmien proposta speċifika għall-iżvilupp ta' netwerk trans-Ewropew għal infrastruttura ekoloġika (TEN-G) sal-2017; jinkoraġġixxi l-iżvilupp konġunt flimkien mal-Istati Membri, ta' strateġija għal kurituri Ewropej għall-annimali selvaġġi għall-ispeċi fil-mira;

30.

Jistieden lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma żviluppawx u ma implimentawx oqfsa ta' prijoritizzazzjoni tar-restawr tal-ekosistemi, biex jagħmlu dan minnufih;

31.

Jistieden lill-Istati Membri biex jipprijoritizzaw il-mira ta' restawr ta' 15 % tal-ekosistemi degradati sal-2020 u biex jużaw l-approprjazzjonijiet disponibbli għal dan il-għan fi ħdan il-QFP; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta linji gwida dwar kif għandhom jintużaw dawn l-approprjazzjonijiet għar-restawr tal-ekosistemi degradati u għall-protezzjoni tal-bijodiversità b'mod ġenerali;

32.

Jiġbed l-attenzjoni għall-importanza tal-agrikoltura u l-forestrija għall-kisba ta' din il-mira u għall-ħtieġa għal soluzzjonijiet sostenibbli għall-agrikoltura u l-forestrija;

33.

Jirrikonoxxi l-impatt negattiv tat-tniġġis tal-arja fuq il-bijodiversità u fuq is-servizzi ekosistemiċi, fejn it-tagħbijiet kritiċi tan-nitroġenu nutrittiv u aċidità jintużaw bħala indikatur tal-pressjoni fuq l-ekosistemi naturali u d-diversità tal-ispeċi;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinvestu fil-bijodiversità sabiex jappoġġaw il-kapaċità tal-kumpaniji li jinnovaw, b'mod partikolari fil-qasam tal-inġinerija ekoloġika;

35.

Jinnota li l-inkorporazzjoni tal-konservazzjoni tan-natura f'oqsma oħra ta' politika tibqa' ta' importanza kbira, u jenfasizza r-rwol kruċjali tal-agrikoltura u tal-forestrija f'dan ir-rigward;

36.

Jenfasizza li l-konservazzjoni tal-bijodiversità hija essenzjali għall-produzzjoni tal-ikel u l-għalf, u għalhekk hija fl-interess tal-bdiewa; jenfasizza l-importanza ta' approċċ li jkopri wkoll il-varji partijiet interessati li tinvolvi wkoll b'mod attiv u tinkoraġġixxi lill-bdiewa u lill-operaturi tal-forestrija sabiex jindirizzaw dawn l-isfidi b'mod konġunt;

37.

Ifakkar li l-Politika Agrikola Komuni (PAK) diġà għandha strumenti għar-restawr, il-preservazzjoni u t-tisħiħ tal-bijodiversità, bħalma huma l-Erjas b'Fokus Ekoloġiku (EFE); jirrimarka li r-restawr, il-preservazzjoni u t-tisħiħ tal-ekosistemi relatati mal-agrikoltura u l-forestrija, inkluż fiż-żoni tan-Natura 2000 huwa enfasizzat bħala wieħed mis-sitt prijoritajiet ewlenin għall-iżvilupp rurali fl-UE;

38.

Jinnota b'dispjaċir li ma sarx titjib li jista' jitkejjel fl-istatus tal-bijodiversità fl-agrikoltura, iżda jirrikonoxxi li għadu kmieni wisq biex titkejjel l-effettività reali tal-PAK riformata; jilqa' l-pjanijiet tal-Kummissjoni biex tevalwa l-progress fl-implimentazzjoni tal-PAK, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jimmonitorjaw, jevalwaw u, jekk ikun il-każ, itejbu l-effettività ta' miżuri ekoloġiċi – inkluża l-valutazzjoni tal-flessibilità tal-Istat Membru – u miżuri ta' żvilupp rurali rilevanti fil-kuntest tal-PAK; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra s-sejbiet tagħha fir-rieżami ta' nofs it-terminu tal-PAK;

39.

Jistieden lill-Istati Membri jagħmlu użu aħjar mill-istrumenti eżistenti tal-PAK u tal-Politika ta' Koeżjoni biex jgħinu lill-bdiewa u l-operaturi tal-forestrija fil-kisba tal-miri tal-bijodiversità; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi promoss l-użu sostenibbli ta' riżorsi ġenetiċi ta' pjanti u varjetajiet agrikoli tradizzjonali, flimkien ma' soluzzjonijiet sostenibbli għall-agrikoltura u l-forestrija;

40.

Jenfasizza li l-EFE fil-prinċipju għandhom ikunu żoni għall-ħarsien u l-promozzjoni tal-proċessi agroekoloġiċi bħall-pollinazzjoni u l-konservazzjoni tal-ħamrija; jitlob lill-Kummissjoni tippubblika data dwar kemm l-Istati Membri kienu qed jippermettu l-użu ta' pestiċidi u fertilizzanti f'dawn l-EFE minn mindu r-Regolament (UE) Nru 1307/2013 daħal fis-seħħ;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni, fl-interess tat-trasparenza, tippubblika l-ġustifikazzjonijiet mogħtija mill-Istati Membri għall-għażla tagħhom ta' miżuri ħodor;

42.

Jinsisti li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżguraw li r-riżorsi finanzjarji skont il-PAK minflok ma jissussidjaw attivitajiet li jagħmlu ħsara lill-ambjent, jiġu diretti sabiex jiffinanzjaw prattiki agrikoli sostenibbli u ż-żamma tal-bijodiversità konnessa;

43.

Jenfasizza l-ħtieġa li titħares il-bijodiversità agrikola fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw sabiex tinkiseb is-sigurtà tal-ikel; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni tinvesti fl-agroekoloġija fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, f'konformità mar-rakkomandazzjonijiet tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-dritt għall-ikel;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi l-ġestjoni sostenibbli tal-foresti tad-dinja billi tiżgura proċessi ekoloġiċi u l-bijodiversità tal-foresti u l-produttività billi tirrispetta d-drittijiet tal-popli indiġeni li jsostnu r-riżorsi tal-foresti. barra minn hekk, jistieden lill-Kummissjoni tipprojbixxi l-qerda tal-foresti naturali, sabiex tissalvagwardja l-ispeċi fil-periklu, u biex tipprojbixxi l-pestiċidi tossiċi u t-tħawwil ta' siġar ġenetikament modifikati;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra aktar, bħala parti mill-istrateġija tagħha biex tappoġġja l-bijodiversità, il-foresti tropikali, minħabba l-konċentrazzjoni tagħhom ta' ekosistemi, ħabitats u l-ispeċi vulnerabbli partikolarment fil-periklu, ir-rwol fundamentali tagħhom għall-bilanċ ambjentali u l-klima, u l-funzjoni soċjali u kulturali tagħhom għall-popolazzjonijiet indiġeni;

46.

Jitlob lill-Istati Membri jiżviluppaw u jimplimentaw pjanijiet ta' ġestjoni tal-foresti bil-għan li jtejbu l-istatus ta' konservazzjoni tal-ħabitats u l-ispeċi tal-foresti, u biex itejbu d-disponibilità tal-informazzjoni; jitlob lill-Kummissjoni tiżviluppa kriterji u standards għall-ġbir ta' informazzjoni dwar il-bijodiversità tal-foresti biex tiżgura li jkun hemm konsistenza u komparabilità;

47.

Jiġbed l-attenzjoni għat-theddida potenzjali għall-bijodiversità maħluqa mid-domanda dejjem tikber għal fjuwils agrikoli u l-pressjoni dejjem aktar intensa fuq il-pajjiżi li qed jiżviluppaw biex jipproduċuhom, permezz tal-konverżjoni u d-degradazzjoni tal-ħabitats u ekosistemi bħall-artijiet mistagħdra u l-foresti;

48.

Iħeġġeġ biex il-kriterji ta' sostenibbiltà soċjali u ambjentali għall-produzzjoni tal-bijomassa jiffurmaw parti koerenti tal-qafas stabbilit fid-Direttiva dwar l-Enerġija Rinnovabbli (RED); iqis li huwa fundamentali li jiġu żviluppati standards ta' sostenibilità għas-setturi kollha fejn il-bijomassa tista' tintuża, flimkien ma' kriterji ta' ġestjoni sostenibbli tal-foresti biex jiġi żgurat li l-bijoenerġija ma tikkontribwixxix għat-tibdil fil-klima jew isir xprunatur addizzjonali tal-ħtif tal-art u tal-insigurtà tal-ikel;

49.

Jinnota bi tħassib li 90 % taż-żejt tal-palm ikkunsmat fid-dinja jiġi prodott fl-Indoneżja u l-Malasja għad-detriment tal-foresti tal-pit, li jinħarqu biex jagħmlu spazju għal pjantazzjonijiet kbar tal-akaċja u tal-palma li tipproduċi ż-żejt; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, skont studju mwettaq mill-Bank Dinji, l-Indoneżja saret it-tielet l-akbar emittent ta' gassijiet b'effett ta' serra, preċiżament minħabba n-nirien tal-foresti;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jimplimentaw il-Politika Komuni tas-Sajd riformata b'mod korrett u fil-pront, billi japplikaw ġestjoni tas-sajd ibbażata fuq l-ekosistemi sabiex tintlaħaq il-mira tar-rendiment massimu sostenibbli billi, inter alia, jiġu promossi metodi ta' qbid sostenibbli u innovattivi; jenfasizza l-importanza li jitnaqqas it-tniġġis sabiex titħares, inter alia, il-bijodiversità tal-baħar u l-istokkijiet, u biex tappoġġja t-tkabbir ekonomiku permezz tal-ekonomija blu;

51.

Jenfasizza l-importanza fundamentali tal-ekosistemi u r-riżorsi tal-baħar bħala pedament għall-iżvilupp sostenibbli għall-pajjiżi kostali; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw bis-sħiħ l-impenji preċedenti u biex jaħdmu mal-gvernijiet fil-livelli globali, reġjonali u nazzjonali biex jagħtu spinta sinifikanti tal-ambizzjoni u l-azzjoni biex jinkiseb sajd ekwitabbli u ekonomikament u ekoloġikament sostenibbli;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-UE tieħu sehem ewlieni biex jintlaħaq ftehim taħt il-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Liġi tal-Baħar (UNCLOS), dwar il-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tal-bijodiversità tal-baħar lil hinn mill-ġurisdizzjoni tal-istati;

53.

Jistieden lill-Kummissjoni biex taħdem mal-Istati Membri u l-pajjiżi terzi sabiex titjieb l-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1005/2008 dwar sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU);

54.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu l-kwalità ambjentali tal-ibħra tal-UE billi jwettqu proġetti bil-għan li jnaqqsu t-tniġġis kimiku, fiżiku u mikrobijoloġiku billi jottimizzaw is-sostenibbiltà tat-traffiku marittimu u l-ħarsien tal-bijodiversità, li hija inevitabbilment fil-periklu; jinnota f'dan ir-rigward li 12,7 miljun tunnellata ta' plastik (5 % tal-produzzjoni totali) jispiċċaw fl-oċeani kull sena mis-sistemi ta' dranaġġ, kanali u miżbliet tul il-kosti, li jfixklu l-ambjent u l-bijodiversità tal-pjaneta kollha;

55.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistabbilixxi, mingħajr dewmien u f'konformità mal-Artikolu 4 tar-Regolament (UE) Nru 1143/2014, il-lista preċiża u komprensiva ta' speċijiet aljeni invażivi li huma ta' tħassib għall-Unjoni, bil-komprensjoni li tali lista m'għandhiex tkun limitata għal numru fiss ta' speċi u għandha tinkludi azzjonijiet ta' implimentazzjoni sħiħa u koerenti – appoġġjati minn riżorsi xierqa – immirati biex jiksbu l-miri; jisħaq fuq l-importanza ta' aġġornament regolari ta' din il-lista u li jitwettqu valutazzjonijiet tar-riskji addizzjonali għall-ispeċi, biex il-leġiżlazzjoni dwar l-ispeċi aljeni invażivi tista' twettaq ir-rwol ta' lieva b'saħħitha;

56.

Jistieden lill-Istati Membri kollha jirratifikaw il-Konvenzjoni dwar l-ilma tas-Saborra tal-Organizzazzjoni Marittima Internazzjonali sabiex jiġi pprevenut it-tixrid ta' speċi aljeni mit-trasport marittimu u fuq passaġġi tal-ilma interni u jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni u l-kisba tal-mira;

57.

Jistieden lill-Istati Membri jimmonitorjaw l-importazzjonijiet ta' speċi eżotiċi fit-territorju tagħhom u biex jirrapurtaw regolarment dwarhom lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri oħra; jitlob restrizzjonijiet ikbar fuq l-importazzjonijiet u l-pusses privat ta' speċi mhedda, inklużi l-primati, ir-rettili u l-amfibi;

58.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex ineħħu gradwalment sussidji li huma ta' ħsara għall-ambjent sal-2020 li jiżguraw li jiġu kompletati evalwazzjonijiet ta' tali sussidji sal-2016 u li r-rekwiżiti għal rappurtar ikunu inkorporati f'oqsma ta' politika settorjali rilevanti tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw u jiffaċilitaw it-tranżizzjoni għal ekonomija ċirkolari;

59.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri li għad fadal biex jirratifikaw il-Protokoll ta' Nagoya dwar l-Aċċess għar-Riżorsi Ġenetiċi u l-Kondiviżjoni Ġusta u Ekwa tal-Benefiċċji li jirriżultaw mill-Użu tagħhom qabel il-COP-MOP 2 f'Diċembru 2016;

60.

Ifakkar li, fuq livell globali, l-UE tagħmel kontribut sinifikanti fil-ġlieda kontra t-telf tal-bijodiversità u li, mal-Istati Membri tagħha, hi l-akbar donatur ta' fondi għall-konservazzjoni tal-bijodiversità u l-akbar kontributur ta' assistenza uffiċjali għall-iżvilupp għall-bijodiversità;

61.

Jilqa' l-proġetti ewlenin tal-Kummissjoni B4Life għall-2014-2020, iżda jemmen li l-UE għandha żżid il-kontribuzzjoni tagħha biex tnaqqas it-telf tal-bijodiversità fuq livell dinji, u jitlob li l-UE u l-Istati Membri tagħha jwettqu l-impenji tagħhom ta' Hyderabad biex jiġu rduppjati l-flussi ta' finanzjament relatati mal-bijodiversità għall-pajjiżi li qed jiżviluppaw sal-2015 u biex dan il-livell jinżamm tal-anqas sal-2020;

62.

Jenfasizza li l-kriminalità marbuta mal-organiżmi selvaġġi u mat-telf ta' ħabitats huma ta' theddida diretta u prevalenti għall-bijodiversità dinjija; jirrikonoxxi li t-tħallija barra tat-traffikar ta' organiżmi salvaġġi u n-nuqqas ta' azzjoni relatat mal-involviment tal-UE fis-CITES huma lakuna serja fl-istrateġija tal-Bijodiversità tal-UE; jissottolinja l-ħtieġa urġenti għal azzjoni kkoordinata biex jiġi miġġieled in-negozju illegali ta' organiżmi salvaġġi; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta pjan ta' azzjoni ambizzjuż għall-ġlieda kontra t-traffikar illegali ta' annimali u pjanti selvaġġi, u prodotti derivati minnhom, u jitlob li jittieħdu miżuri simili biex jiġu megħluba d-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti;

63.

Jenfasizza li d-Direttivi dwar in-Natura huma passi importanti għall-politika tan-natura, mhux biss fi ħdan l-UE iżda wkoll internazzjonalment; iqis li, bis-saħħa tal-forma konċiża koerenti u konsistenti, dawn d-Direttivi dwar in-Natura jistgħu, biex ngħidu hekk, jitqiesu bħala regolamentazzjoni intelliġenti avant la lettre;

64.

Jisħaq li n-Natura 2000 għadha netwerk relattivament ġdida, li l-potenzjal sħiħ tagħha għadu 'l bogħod milli jintlaħaq; iqis li d-Direttivi dwar in-Natura jibqgħu rilevanti u li l-aħjar prattiċi ta' implimentazzjoni juru l-effettività tagħhom; jisħaq li hemm biżżejjed flessibbiltà fid-Direttivi tan-Natura, inkluża l-għażla għall-adattament skont il-progress tekniku u xjentifiku; jinnota li l-implimentazzjoni intelliġenti u l-kooperazzjoni internazzjonali huma essenzjali biex jintlaħqu l-miri tal-bijodiversità;

65.

Jopponi rieżami possibbli tad-Direttivi dwar in-Natura għaliex din tipperikola l-implimentazzjoni tal-Istrateġija tal-Bijodiversità, twassal għal perijodu twil ta' inċertezza legali bir-riskju li tirriżulta fi protezzjoni leġiżlattiva u finanzjament imdgħajfa, u tkun ta' dannu għan-natura, għall-persuni u għall-kummerċ; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li l-kontroll tal-programm REFIT li għaddej bħalissa tad-Direttivi dwar in-Natura għandu jiffoka fuq it-titjib tal-implimentazzjoni;

66.

Huwa konvint li kwalunkwe diffikultà biex jinkisbu l-għanijiet tad-Direttivi dwar in-Natura u tal-Istrateġija tal-Bijodiversità inġenerali ma jinstabux fil-leġiżlazzjoni iżda primarjament fl-implimentazzjoni inkompleta u inadegwata f'oqsma oħra ta' politika;

67.

Jenfasizza li hemm biżżejjed flessibilità fi ħdan id-Direttivi tan-Natura biex tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni tagħhom b'kont meħud tal-ħtiġijiet ekonomiċi, soċjali, kulturali u reġjonali, kif imsemmi fid-Direttiva dwar il-Ħabitats; iħeġġeġ lill-Kummissjoni, madankollu, biex tiċċara l-interpretazzjoni tagħhom u l-linji gwida ta' implimentazzjoni sabiex jiġu evitati u solvuti punti kontenzjużi;

68.

Jitlob eżami dettaljat tar-rwol ta' predaturi kbar u l-introduzzjoni possibbli ta' miżuri ta' aġġustament biex jiġi żgurat li l-bijodiversità, il-pajżaġġ agrikolu u l-prattika ta' mijiet ta' snin fejn annimali jitħallew jirgħu f'reġjuni muntanjużi jinżammu;

69.

Jirrikonoxxi l-benefiċċji tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar in-natura għall-ħarsien tal-ekosistemi, tal-ħabitats u tal-ispeċi fiż-żoni protetti; jiddeplora, madankollu, il-fatt li r-reġjuni ultraperiferiċi Franċiżi, li jikkostitwixxu riżervi uniċi ta' speċi u ta' ekosistemi u jirrappreżentaw proporzjon sinifikanti tal-bijodiversità globali u Ewropea, huma esklużi minn dan il-qafas leġiżlattiv u minn kull qafas leġiżlattiv ieħor adattat għall-ispeċifiċitajiet tagħhom; jissottolinja, għalhekk, is-suċċess tal-proġetti kollha ffinanzjati mill-programm LIFE+ f'dawn ir-reġjuni u tal-inizjattiva Ewropea BEST biex jissaħħu l-konservazzjoni tal-bijodiversità u l-adattament għall-bidliet klimatiċi fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni u fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej;

70.

Jistieden lill-Kummissjoni, in segwitu tal-azzjoni preparatorja BEST, tintroduċi mekkaniżmu sostenibbli ta' finanzjament għall-protezzjoni tal-bijodiversità fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni u fil-pajjiżi u territorji extra-Ewropej;

71.

Jikkunsidra t-telf tal-bijodiversità barra żoni tan-natura protetti bħala lakuna fl-istrateġija; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiġbru informazzjoni dwar dawn il-ħabitats u l-ispeċi u biex jiġu żviluppati oqfsa xierqa biex tiġi evitata l-frammentazzjoni tal-ħabitat u telf nett tal-bijodiversità u tas-servizzi tal-ekosistema permezz ta' ħidma mal-awtoritajiet lokali u s-soċjetà ċivili;

72.

Jikkunsidra li tali qafas irid jinkludi ġabra ta' miżuri kumplimentari li jindirizzaw il-kawżi bażiċi tat-telf tal-biodiversità u jtejjeb l-integrazzjoni tal-bijodiversità f'politiki settorjali inklużi l-agrikoltura, il-forestrija, is-sajd, l-enerġija u t-trasport;

73.

Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri biex jiżguraw, permezz ta' inizjattivi dwar l-ippjanar urban, l-użu meqjus ta' spazju, u protezzjoni adegwata tan-netwerk Natura 2000, għall-preżervazzjoni tal-ispazji miftuħa – b'mod partikolari billi jaddottaw approċċ pastoralist minflok jabbandunaw l-art, li jżid ir-riskji naturali bħal valangi tas-silġ u tat-tajn, movimenti fl-art – u biex jistabbilixxu netwerk koerenti ta' infrastruttura Marittima-Ekoloġika f'żoni rurali u urbani, filwaqt li fl-istess ħin joħolqu ċ-ċertezza legali meħtieġa għal attivitajiet ekonomiċi; jistieden lill-Kummissjoni tipproduċi sommarju tal-aħjar prattiki f'dan il-qasam;

74.

Iqis essenzjali li, sabiex jintużaw ir-riżorsi disponnibbli b'mod aktar effiċjenti u b'mod aktar immirat, li l-Kummissjoni tfassal kriterji speċifiċi għal “Faċilità ta' Finanzjament għall-Kapitali Naturali”, li jridu jiggarantixxu li l-proġetti jwasslu għal riżultati xierqa, pożittivi u xjentifikament tanġibbli għall-bijodiversità; iqis li l-proġetti LIFE għandhom ikunu marbuta ma' finanzjament minn flussi ta' programmi oħra bħal Fondi Strutturali sabiex jiżdiedu u jiġu replikati proġetti ta' suċċess permezz tal-UE u jikkreaw effett multiplikatur akbar;

75.

Jistieden lill-Kummissjoni tespandi l-approċċ li jinvolvi ħafna fondi għall-finanzjament tal-bijodiversità, u jitlob għall-konnessjoni aħjar bejn l-għodda finanzjarji varji;

76.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu l-koerenza f'setturi settorjali rilevanti biex jinkorporaw miri tal-bijodiversità filwaqt li jiżguraw li l-QFP li jmiss jiggarantixxi l-ebda telf globali nett ta' bijodiversità u ta' servizzi tal-ekosistema.

77.

Jistieden lill-Kummissjoni twaqqaf grupp ta' livell għoli dwar il-Kapital Naturali biex jintlaħqu dawn l-għanijiet billi tagħtihom prominenza u prijorità politika akbar;

78.

Jiddispjaċih li d-dritt tal-ambjent tal-UE mhuwiex suġġett għal spezzjonijiet ambjentali koerenti u effettivi, u għal sorveljanza biex jinstabu u jiġu pprevenuti ksur għad-dritt tal-ambjent tul setturi differenti, inkluż għal siti tal-konservazzjoni tan-natura protetti; jilqa' x-xogħol preparatorju li sar għall-kisba ta' qafas tal-UE għal spezzjonijiet ambjentali u jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta leġiżlattiva mingħajr dewmien ulterjuri;

79.

Jenfasizza l-importanza tal-innovazzjoni, tar-riċerka u tal-iżvilupp sabiex jintlaħqu l-għanijiet tad-Direttivi dwar in-Natura, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiffukaw b'mod partikolari fuq ir-rabtiet bejn il-preservazzjoni tal-bijodiversità u l-benefiċċji għas-saħħa tal-bniedem u l-benesseri ekonomiku, u biex jikkoordinaw il-miżuri għall-ġbir tad-data; jenfasizza li għad hemm lakuni kbar fl-għarfien dwar l-istat tal-ekosistemi tal-baħar u r-riżorsi tas-sajd; jistieden lill-Istati Membri jiżguraw li d-data dwar l-impatt tas-sajd u l-akkwakultura fuq l-ambjent usa' tinġabar u tkun disponibbli għall-pubbliku;

80.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iniedu inizjattiva Ewropea dwar pollinaturi mingħajr dewmien – b'attenzjoni partikolari fil-pjanti tar-reżistenza tal-pesti li jaffettwaw in-naħal u insetti oħra li jdakkru – u fuq il-bażi ta' politiki li diġà saru fl-Istati Membri, u biex isiru proposti dwar id-Direttiva Qafas dwar il-Ħamrija, u dwar direttiva dwar aċċess għall-ġustizzja u fuq il-qafas legali rivedut tal-UE għal spezzjonijiet ambjentali mingħajr aktar dewmien;

81.

Jenfasiżża bi tħassib il-ġabra ta' evidenza xjentifika li dejjem qed tikber li turi l-effett negattiv li l-pestiċidi neonikotinojdi jista' jkollhom fuq servizzi essenzjali bħall-pollinazzjoni u l-kontroll naturali tal-organiżmi ta' ħsara; għalħekk jitlob lill-Kummissjoni żżomm il-projbizzjoni tagħha fuq l-użu tan-neonikotinojdi;

82.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex japplikaw bis-sħiħ il-prinċipju ta' prekawzjoni meta jawtorizzaw l-użu u r-rilaxx fl-ambjent ta' organiżmi modifikati ħajjin, sabiex jiġi prevenut kull impatt negattiv fuq il-bijodiversità;

83.

Jenfasizza l-importanza tal-Programm LIFE għall-ambjent, u b'mod partikolari is-subprogramm tan-Natura u tal-Bijodiversità, sabiex titħares u tittejjeb il-Bijodiversità Ewropea;

84.

Jemmen bis-sħiħ li l-ambjent u l-innovazzjoni huma kumplimentari għal xulxin, u jiġbed l-attenzjoni b'mod partikolari lejn soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura li jipprovdu soluzzjonijiet intelliġenti kemm ekonomikament kif ukoll ambjentalment biex jindirizzaw sfidi bħat-tibdil fil-klima, l-iskarsezza tal-materja prima, it-tniġġis u r-reżistenza għall-antimikrobiċi; jistieden lill-partijiet interessati rilevanti biex jilqgħu dawn is-“sejħiet” taħt l-Orizzont 2020; jistieden lill-Istati Membri biex ikunu aktar effettivi biex iħallu spazju regolatorju biex jiġu ffaċilitati soluzzjonijiet intelliġenti li jagħtu riżultati pożittivi għall-bijodiversità;

85.

Jenfasizza li l-kwistjonijiet marbuta mal-bijodiversità, mat-tibdil fil-klima u mal-iskarsezza tal-materja prima huma marbuta b'mod inseparabbli; ifakkar li, biex jiġi evitat it-telf tal-bijodiversità, huwa essenzjali li t-tibdil fil-klima jinżamm sew taħt iż-2 gradi Celsius meta mqabbel mal-livelli preindustrijali; ifakkar, fl-istess ħin, li firxa ta' ekosistemi jaġixxu bħala lqugħ kontra l-perikli naturali, u b'hekk jikkontribwixxu għall-strateġiji ta' adattament għat-tibdil fil-klima u l-mitigazzjoni tiegħu;

86.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jieħdu kont ta' dan billi jiżguraw li l-Istrateġija tal-Bijodiversità tal-UE għall-2020 tkun totalment integrata mal-pożizzjoni tal-UE fid-diskussjonijiet dwar ftehim internazzjonali ġdid dwar it-tibdil fil-klima, b'mod partikolari meta skont il-proġett “ROBIN” iffinanzjat mill-UE, il-protezzjoni tal-bijodiversità hija parti mis-soluzzjoni għat-tibdil fil-klima, mitigazzjoni u adattament, b'mod partikolari peress li l-foresti tropikali joffru potenzjali ta' mitigazzjoni ta' 25 % tal-emissjonijiet totali tal-gassijiet serra;

87.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tinkludi kwistjonijiet relatati mal-ambjent u t-tibdil fil-klima fil-ftehimiet internazzjonali li tikkonkludi u biex twettaq analiżi ambjentali ffukata fuq il-possibbiltajiet għall-protezzjoni u t-titjib tal-bijodiversità; jenfasizza l-importanza li, b'mod sistematiku, jiġu identifikati u valutati l-impatti potenzjali fuq il-bijodiversità; jistieden lill-Kummissjoni tagħti segwitu għas-sejbiet li jirriżultaw minn studju bit-titolu “l-identifikazzjoni u l-mitigazzjoni tal-impatti negattivi tad-domanda tal-UE għal ċerti prodotti bażiċi fuq il-bijodiversità f'pajjiżi terzi” billi tipproponi modi possibbli ta' kif tista' tikkontribwixxi biex tevita jew timminimizza t-telf tal-bijodiversità globali kkawżata minn ċerti xejriet ta' produzzjoni u ta' konsum fl-UE;

88.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri – fuq il-bażi tal-prinċipju ta' prekawzjoni u l-prinċipju li għandha tittieħed azzjoni preventiva, u b'kunsiderazzjoni tar-riskji u l-klima negattiva, l-impatti ambjentali u fuq il-bijodiversità involuti fil-fratturazzjoni idrawlika għall-isfruttament tal-fratturazzjoni mhux konvenzjonali u l-lakuni identifikati fis-sistema regolatorja tal-UE għall-attivitajiet tal-gass tax-shale – biex ma jawtorizzawx operazzjonijiet ġodda tal-fratturazzjoni idrawlika mhux konvenzjonali fl-UE;

89.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li l-pjan direzzjonali ta' Guadeloupe, adottat f'Ottubru 2014, jiġi implimentat u jiġu introdotti l-għodda neċessarji għall-protezzjoni tal-bijodiversità fir-reġjuni ultraperiferiċi tal-Unjoni u l-pajjiżi u territorji extra-Ewropej;

90.

Jisħaq dwar ir-rwol globali tal-Istrateġija tal-Bijodiversità tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni tintegra l-provvedimenti dwar il-bijodiversità fin-negozjati kummerċjali li għaddejjin bħalissa u tintegra l-għanijiet tal-bijodiversità fil-politiki kummerċjali tal-UE;

91.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/14

—

wara li kkunsidra l-petizzjonijiet minn ċittadini tal-UE li jbatu minn diffikultà biex jaqraw materjal stampat, u b'mod partikolari l-Petizzjoni Nru. 924/2011, imressqa minn Dan Pescod, ta' ċittadinanza Brittanika, f'isem il-“European Blind Union” (EBU – l-Unjoni tal-Għomja Ewropea)/ir-“Royal National Institute of Blind People” (RNIB – l-Istitut Nazzjonali Rjali għall-Għomja), dwar l-aċċess tal-għomja għall-kotba u prodotti stampati oħra,

—

wara li kkunsidra t-Trattat ta’ Marrakexx biex jiġi ffaċilitat l-Aċċess għal Xogħlijiet Ippubblikati għal Persuni Għomja, b’Diżabbiltà fil-Vista jew li għandhom Diffikultà Jaqraw Materjal Stampat (it-Trattat ta' Marrakexx),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Diżabilità (UN CRPD),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 216(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, fl-2010, stmat li fl-Ewropa hemm 2 550 000 persuna għamja u 23 800 000 persuna b'vista parzjali, b'total ta' 26 350 000 individwu b'vista batuta;

B.

billi 5 % biss tal-kotba kollha ppubblikati fil-pajjiżi żviluppati u inqas minn 1 % fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw huma prodotti f'formati aċċessibbli;

C.

billi l-UE u l-Istati Membri huma partijiet kontraenti għall-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabilità;

D.

billi l-UE u l-Istati Membri ffirmaw it-Trattat ta' Marrakexx f'April 2014 u, għaldaqstant, daħlu f'impenn politiku biex jirratifikawh;

E.

billi l-Kumitat tal-UNCRPD ħeġġeġ lill-Unjoni Ewropea biex tieħu l-miżuri xierqa kollha biex tirratifika u timplimenta t-Trattat ta' Marrakexx malajr kemm jista' jkun fl-osservazzjonijiet konklużivi dwar ir-rapport inizjali tal-Unjoni Ewropea dwar l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni;

F.

billi l-Kummissjoni ppreżentat proposta għal Deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni, f'isem l-Unjoni Ewropea, tat-Trattat ta' Marrakexx (COM(2014)0638);

1.

Ifakkar li l-Artikoli 24 u 30 tal-UN CRPD jenfasizzaw id-dritt tal-persuni b'diżabilità għall-edukazzjoni, mingħajr diskriminazzjoni u fuq bażi ta' opportunitajiet indaqs, filwaqt li jiġi żgurat li l-liġijiet li jipproteġu d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali ma jikkostitwixxux ostaklu diskriminatorju jew mhux raġonevoli għall-aċċess ta' persuni b'diżabilità għall-materjali kulturali;

2.

Jinnota b'rabja profonda li seba' Stati Membri tal-UE iffurmaw minoranza li timblokka li qed tfixkel il-proċess ta' ratifika tat-Trattat; jistieden lill-Kunsill u lill-Istati Membri biex iħaffu l-proċess ta' ratifika, mingħajr ma jagħmlu r-ratifika kondizzjonali fuq ir-reviżjoni tal-qafas legali tal-UE jew id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Istati Membri, lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Kumitat tal-UN CRPD.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/15

—

wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li fihom, jikkonsistu minn, jew li huma prodotti mis-sojja ġenetikament modifikata FG72 (MST-FGØ72-2 skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Settembru 2003 dwar ikel u għalf ġenetikament modifikat (1), u b'mod partikolari l-Artikoli 7(3) u 19(3) tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 11 u 13 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (2),

—

wara li kkunsidra l-fatt li, fit-18 ta' Novembru 2015, il-Kumitat Permanenti dwar il-Katina Alimentari u s-Saħħa tal-Annimali msemmi fl-Artikolu 35 tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003 ivvota favur li ma jagħtix opinjoni,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni mogħtija mill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) fis-16 ta' Lulju 2015 (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar id-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/2279 tal-4 ta' Diċembru 2015 li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li fihom il-qamħirrum ġenetikament modifikat NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2) jew li jikkonsistu jew li jkunu prodotti minnu skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4),

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni mressqa mill-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 106(2) u (3) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi, fl-24 ta' Ġunju 2011, Bayer CropScience AG ressqet applikazzjoni quddiem l-awtorità kompetenti tal-Belġju, skont l-Artikoli 5 u 17 tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003, għat-tqegħid fis-suq ta' prodotti tal-ikel, ingredjenti tal-ikel, u għalf li fihom, jikkonsistu minn, jew li huma prodotti mis-sojja FG72;

B.

billi s-sojja ġenetikament modifikata MST-FGØ72-2, kif deskritta fl-applikazzjoni, tesprimi l-proteina 2mEPSPS li tagħti tolleranza għall-erbiċidi tal-glifosat u l-proteina HPPD W336 li tagħti tolleranza għall-erbiċidi tal-isoksaflutol; billi l-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer, li hija l-aġenzija tad-WHO speċjalizzata fil-kanċer, fl-20 ta' Marzu 2015 ikklassifikat il-glifosat bħala sustanza x'aktarx karċinoġenika għall-bniedem (5);

C.

billi l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni ttieħed vot dwaru fil-Kumitat Permanenti fit-18 ta' Novembru 2015, mingħajr ma ngħatat opinjoni;

D.

billi fit-22 ta' April 2015, fil-memorandum ta' spjegazzjoni tal-proposta leġiżlattiva tagħha li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003, il-Kummissjoni ddeplorat il-fatt li mindu daħal fis-seħħ ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003, id-deċiżjonijiet ta' awtorizzazzjoni kienu ġew adottati mill-Kummissjoni, b'konformità mal-leġiżlazzjoni applikabbli, mingħajr l-appoġġ tal-opinjonijiet tal-kumitati tal-Istati Membri, u li r-ritorn tad-dossier għand il-Kummissjoni għad-deċiżjoni finali, li kienet deċiżament eċċezzjoni għall-proċedura kollha kemm hi, kienet saret in-norma għat-teħid tad-deċiżjonijiet dwar awtorizzazzjonijiet rigward ikel u għalf ġenetikament modifikat (ĠM);

E.

billi, fit-28 ta' Ottubru 2015, il-proposta leġiżlattiva tat-22 ta' April 2015 li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 ġiet miċħuda mill-Parlament (6) fuq il-bażi li, filwaqt li l-kultivazzjoni sseħħ neċessarjament fit-territorju ta' Stat Membru, il-kummerċ tal-OĠM hu wieħed transkonfinali, li jfisser li l-infurzar tal-proposta tal-Kummissjoni għal projbizzjoni nazzjonali fuq “il-bejgħ u l-użu” jista' jkun impossibbli mingħajr ma jiġu introdotti mill-ġdid il-kontrolli tal-importazzjonijiet fil-fruntieri; billi l-Parlament ċaħad il-proposta leġiżlattiva li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 u stieden lill-Kummissjoni tirtira l-proposta tagħha u tressaq waħda ġdida;

1.

Iqis li l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni mhuwiex konsistenti mad-dritt tal-Unjoni, għaliex mhuwiex kompatibbli mal-għan tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003 u r-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), li, skont il-prinċipji ġenerali stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), huwa li jipprovdi l-bażi biex jiġi żgurat livell għoli ta' protezzjoni għall-ħajja u s-saħħa tal-bniedem, is-saħħa u l-benessri tal-annimali, l-ambjent u l-interessi tal-konsumaturi fir-rigward ta' ikel u għalf ġenetikament modifikati, filwaqt li jiżgura t-tħaddim effettiv tas-suq intern;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni tirtira l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tagħha;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta leġiżlattiva ġdida abbażi tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li filwaqt li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tqis it-tħassib muri ta' sikwit minn diversi pajjiżi u li mhuwiex marbut biss ma' kwistjonijiet dwar kemm l-OĠM huma sikuri għas-saħħa jew għall-ambjent;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/17

—

wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li jkun fihom, ikunu jikkonsistu minn, jew li jkunu prodotti minn, fażola tas-sojja modifikata ġenetikament MON 87708 × MON 89788 (MON-877Ø8-9 × MON-89788-1) skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Settembru 2003 dwar ikel u għalf modifikat ġenetikament (1), u b'mod partikolari l-Artikoli 7(3) u 19(3) tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 11 u 13 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta’ kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (2),

—

wara li kkunsidra l-fatt li l-Kumitat Permanenti dwar il-Katina Alimentari u s-Saħħa tal-Annimali msemmi fl-Artikolu 35 tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003 ivvota fit-18 ta’ Novembru 2015 biex ma tingħatax opinjoni,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni mogħtija mill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) fit-18 ta' Ġunju 2015 (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar id-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/2279 tal-4 ta' Diċembru 2015 li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li fihom il-qamħirrum ġenetikament modifikat NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2) jew li jikkonsistu jew li jkunu prodotti minnu skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4),

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni mressqa mill-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 106(2) u (3) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fit-23 ta' Marzu 2012, Monsanto Europe S.A. ressqet applikazzjoni lill-awtorità kompetenti tan-Netherlands, skont l-Artikoli 5 u 17 tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003, għat-tqegħid fis-suq ta' oġġetti tal-ikel, ingredjenti tal-ikel, u għalf li fihom, li jikkonsistu jew li huma prodotti mill-fażola tas-sojja MON 87708 × MON 89788;

B.

billi fażola tas-sojja MON-877Ø8-9 × MON-89788-1 modifikata ġenetikament, kif deskritta fl-applikazzjoni, tesprimi proteini DMO li jipprovdu tolleranza għall-erbiċidi bbażati fuq id-dikamba u l-proteini CP4 EPSPS li jipprovdu toleranza għall-erbiċidi bbażati fuq il-glifosat; billi l-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer – l-aġenzija speċjalizzata dwar il-kanċer tal-Organizzazzjoni Dinjija dwar is-Saħħa – ikklassifikat il-glisofat bħala aktarx karċinoġenu għall-bniedem fl-20 ta' Marzu 2015 (5);

C.

billi l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni ttieħed vot dwaru fil-Kumitat Permanenti fit-18 ta' Novembru 2015, mingħajr ma ngħatat ebda opinjoni;

D.

billi fit-22 ta' April 2015 il-Kummissjoni, fil-memorandum spjegattiv tal-proposta leġiżlattiva tagħha li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003, ikkundannat il-fatt li, sa mid-dħul fis-seħħ tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003, ġew adottati deċiżjonijiet ta' awtorizzazzjoni mill-Kummissjoni, bi qbil mal-leġiżlazzjoni applikabbli, mingħajr l-appoġġ tal-opinjonijiet tal-kumitati tal-Istati Membri u li r-ritorn tad-dossier lill-Kummissjoni għal deċiżjoni finali, fatt li kien verament eċċezzjoni għall-proċedura kollha kemm hi, kien sar ir-regola għal teħid ta' deċiżjonijiet dwar ikel modifikat ġenetikamant (MĠ) u għal awtorizzazzjonijiet dwar l-għalf;

E.

billi l-proposta leġiżlattiva tat-22 ta' April 2015 li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 ġiet rifjutata mill-Parlament fit-28 ta' Ottubru 2015 (6) minħabba li, filwaqt li l-kultivazzjoni bilfors trid titwettaq fit-territorju ta' Stat Membru, il-kummerċ ta' OMĠ imur lil hinn mill-fruntieri, li jfisser li projbizzjoni fuq bażi nazzjonali ta' 'bejgħ u użu' kif propost mill-Kummissjoni tkun impossibbli li tiġi infurzata mingħajr ma jerġgħu jiddaħlu l-kontrolli fuq l-importazzjonijiet fil-fruntieri; billi l-Parlament irrifjuta l-proposta leġiżlattiva li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 u stieden lill-Kummissjoni tirtira l-proposta tagħha u tressaq waħda ġdida;

1.

Iqis li l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni mhuwiex konsistenti mad-dritt tal-Unjoni, jiġifieri mhuwiex kumpatibbli mal-għan tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003 u r-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), li, f'konformità mal-prinċipji ġenerali mniżżla fir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), hu li jipprovdi l-bażi ta' livell għoli ta' protezzjoni għall-ħajja u s-saħħa tal-bniedem, is-saħħa u l-benessri tal-annimali, l-ambjent u l-interessi tal-konsumatur fir-rigward ta' ikel u għalf modifikat ġenetikament, filwaqt li jiġi żgurat l-operat effettiv tas-Suq Intern;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni tirtira l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tagħha;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposta leġiżlattiva ġdida fuq il-bażi tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 filwaqt li tqis it-tħassib nazzjonali espress b'mod frekwenti li ma jirrelatax biss ma' kwistjonijiet assoċjati mas-sikurezza ta' OMĠ għas-saħħa u l-ambjent;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/19

—

wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tal-Kummissjoni li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li jkun fihom, ikunu jikkonsistu, jew li jkunu prodotti minn, qamħirrum modifikat ġenetikament MON 87705 × MON 89788 (MON-877Ø5-6 × MON-89788-1) skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Settembru 2003 dwar ikel u għalf ġenetikament modifikat (1), u b'mod partikolari l-Artikoli 7(3) u 19(3) tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 11 u 13 tar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta' Frar 2011 li jistabbilixxi r-regoli u l-prinċipji ġenerali dwar il-modalitajiet ta' kontroll mill-Istati Membri tal-eżerċizzju mill-Kummissjoni tas-setgħat ta' implimentazzjoni (2),

—

wara li kkunsidra l-fatt li l-Kumitat Permanenti dwar il-Katina Alimentari u s-Saħħa tal-Annimali msemmi fl-Artikolu 35 tar- Regolament (KE) Nru 1829/2003 vvota fit-18 ta’ Novembru 2015 li ma jagħtix opinjoni,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni mogħtija mill-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) fis-16 ta' Lulju 2015 (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar id-Deċiżjoni ta' Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2015/2279 tal-4 ta' Diċembru 2015 li tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta' prodotti li fihom il-qamħirrum ġenetikament modifikat NK603 × T25 (MON-ØØ6Ø3-6 × ACS-ZMØØ3-2) jew li jikkonsistu jew li jkunu prodotti minnu skont ir-Regolament (KE) Nru 1829/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4),

—

wara li kkunsidra l-mozzjoni għal riżoluzzjoni mressqa mill-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza tal-Ikel,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 106(2) u (3) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi fil-11 ta' Awwissu 2011, Monsanto Europe S.A. ressqet applikazzjoni lill-awtorità kompetenti tan-Netherlands, skont l-Artikoli 5 u 17 tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003, għat-tqegħid fis-suq ta' oġġetti tal-ikel, ingredjenti tal-ikel, u għalf li fihom fażola tas-sojja MON 87705 × MON 89788, jew li jikkonsistu jew li jkunu prodotti minnhom;

B.

billi l-fażola tas-sojja modifikata ġenetikament MON-877Ø5-6 × MON-89788-1, kif deskritta fl-applikazzjoni, għandha espressjoni mnaqqsa ta' Δ12-desaturażi tal-aċidi grassi (FAD2) u enzimi tijoesterażi tal-proteina trasportatriċi tal-aċil tal-palmitojl (FATB), li tirriżulta f'żieda tal-aċidu olejku u fi profil tal-aċidu linolejku mnaqqas u tesprimi l-proteina CP4 EPSPS, li tagħti tolleranza lill-erbiċidi glifosati; billi l-Aġenzija Internazzjonali għar-Riċerka dwar il-Kanċer – l-aġenzija tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa speċjalizzata fil-kanċer – ikklassifikat il-glifosat bħala x'aktarx karċinoġenu għall-bniedem fl-20 ta' Marzu 2015 (5);

C.

billi l-abbozz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni ġiet ivvutata fil-Kumitat Permanenti fit-18 ta’ Novembru 2015, mingħajr ma ta l-ebda opinjoni;

D.

billi fit-22 ta' April 2015 il-Kummissjoni, fil-memorandum ta' spjegazzjoni tal-proposta leġiżlattiva tagħha li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003, iddeplorat il-fatt li, wara d-dħul fis-seħħ tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003, id-deċiżjonijiet ta' awtorizzazzjoni kienu ġew adottati mill-Kummissjoni, b'konformità mal-leġiżlazzjoni applikabbli, mingħajr l-appoġġ tal-opinjonijiet tal-kumitat tal-Istati Membri, u li r-ritorn tad-dossier lill-Kummissjoni għad-deċiżjoni finali, li kienet tassew l-eċċezzjoni għall-proċedura kollha, kienet saret in-norma għat-teħid tad-deċiżjonijiet dwar awtorizzazzjonijiet għal ikel u għalf ġenetikament modifikat (ĠM);

E.

billi l-proposta leġiżlattiva tat-22 ta' April 2015 li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003 ġiet miċħuda mill-Parlament fit-28 ta' Ottubru 2015 (6) minħabba li, għalkemm il-kultivazzjoni neċessarjament isseħħ fit-territorju ta' Stat Membru, il-kummerċ tal-OĠM hu wieħed li jaqsam il-fruntieri, li jfisser li l-proposta tal-Kummissjoni għal projbizzjoni nazzjonali fuq “il-bejgħ u l-użu” tista' tkun impossibbli li tiġi infurzata mingħajr ma jiġu introdotti mill-ġdid il-kontrolli tal-importazzjonijiet fil-fruntieri; billi l-Parlament irrifjuta l-proposta leġiżlattiva li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003, u stieden lill-Kummissjoni tirtira l-proposta tagħha u tressaq waħda ġdida;

1.

Iqis li l-abbozz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni mhuwiex konformi mad-dritt tal-Unjoni, fis-sens li ma huwiex kompatibbli mal-għan tar-Regolament (KE) Nru 1829/2003 u r-Regolament (KE) Nru 396/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7), li huwa, b'konformità mal-prinċipji ġenerali stabbiliti fir-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), li jipprovdi l-bażi biex jiġi żgurat livell għoli ta’ ħarsien tal-ħajja u s-saħħa tal-bniedem, is-saħħa u l-benessri tal-annimali, l-ambjent u l-interessi tal-konsumaturi fir-rigward ta’ ikel u għalf modifikati ġenetikament, waqt li jiżgura l-funzjonament effettiv tas-suq intern;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni tirtira l-abbozz ta' deċiżjoni ta' implimentazzjoni tagħha;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposta leġiżlattiva ġdida abbażi tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li temenda r-Regolament (KE) Nru 1829/2003, u li tqis it-tħassib nazzjonali li ta' spiss jiġi espress u li mhuwiex marbut biss ma' kwistjonijiet dwar kemm l-OĠM huma sikuri għas-saħħa jew għall-ambjent;

4.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/21

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Ġenerali dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (GATS) (1), li daħal fis-seħħ f'Jannar tal-1995 bħala riżultat tan-negozjati taċ-Ċiklu tal-Urugwaj fil-qafas tad-WTO,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-21 ta' April 2011 tal-President tal-Kunsill għall-Kummerċ fis-Servizzi tad-WTO, l-Ambaxxatur Fernando de Mateo, lill-Kumitat tan-Negozjati Kummerċjali tiegħu rigward is-sessjoni speċjali tan-negozjati dwar il-kummerċ fis-servizzi (2),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni maħruġa mill-grupp “Really Good Friends of Services” (RGF) fil-5 ta' Lulju 2012 (3),

—

wara li kkunsidra d-direttivi tal-UE għan-negozjati dwar il-Ftehim dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (TiSA), adottat mill-Kunsill fit-8 ta' Marzu 2013 u li ġew deklassifikati u magħmula pubbliċi mill-Kunsill fl-10 ta' Marzu 2015 (4),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2013 dwar il-bidu ta' negozjati dwar Ftehim Plurilaterali dwar is-Servizzi (5),

—

wara li kkunsidra l-linji gwida politiċi tal-President Juncker tal-15 ta' Lulju 2014 indirizzati lill-Kummissjoni l-ġdida u intitolati “Bidu ġdid għall-Ewropa: L-Aġenda Tiegħi għall-Impjiegi, it-Tkabbir, il-Ġustizzja u t-Tibdil Demokratiku”,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-14 ta' Ottubru 2015 intitolata “Kummerċ għal Kulħadd: Lejn politika aktar responsabbli għall-kummerċ u l-investiment” (COM(2015)0497),

—

wara li kkunsidra r-Rapport Inizjali Definittiv tas-17 ta' Lulju 2014, imfassal għall-Kummissjoni minn Ecorys u intitolat “Valutazzjoni tal-Impatt Sostenibbli tal-Kummerċ li tappoġġa n-negozjati dwar Ftehim dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (TiSA) plurilaterali” (6),

—

wara li kkunsidra d-dokumenti ta' negozjar imressqa mill-partijiet kollha tat-TiSA, b'mod partikolari dawk deklassifikati u magħmula pubbliċi mill-Kummissjoni fit-22 ta' Lulju 2014, inkluż l-offerta inizjali tal-UE (7),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju Malmström tal-5 ta' Frar 2015 dwar il-mobilità tal-pazjenti fit-TiSA (8),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni konġunta UE-Stati Uniti tal-20 ta' Marzu 2015 dwar is-servizzi pubbliċi (9) fil-kuntest tan-negozjati TiSA u TTIP,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1049/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-30 ta' Mejju 2001 dwar l-aċċess pubbliku għad-dokumenti tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 39 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE), l-Artikolu 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea dwar il-protezzjoni tad-data personali, u l-Artikolu 12 tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) li jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel bħala wieħed mill-valuri sottostanti tal-UE,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 14 u 106 u l-Protokoll 26 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) dwar is-servizzi ta' interess ġenerali,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tat-12 ta' Marzu 2003 dwar il-Ftehim Ġenerali dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (GATS) fl-ambitu tad-WTO, inkluża d-diversità kulturali (10),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 21 tat-TUE,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 207 u 218 tat-TFUE,

—

wara li kkunsidra l-prinċipju ta' koerenza għall-iżvilupp kif iddikjarat fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat tar-Reġjuni dwar id-dimensjoni lokali u reġjonali tal-Ftehim dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (TiSA) (CDR 2700/2015),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 108(4) u 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kummerċ Internazzjonali u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Iżvilupp, tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji, tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali, tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija, tal-Kumitat għat-Trasport u t-Turiżmu, tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali, tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili kif ukoll tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A8-0009/2016),

A.

billi n-negozjati tat-TiSA għandhom jilħqu livell effikaċi ta' regolamentazzjoni internazzjonali, u mhux ibaxxu r-regolamentazzjoni interna;

B.

billi, għalkemm t-TiSA fil-forma attwali u bil-membri attwali ta' negozjar tiegħu hu ftehim plurilaterali, l-ambizzjoni trid tkun li l-ftehim konkluż jilħaq massa kritika biex ikun jista' jsir ftehim multilaterali fi ħdan il-qafas tad-WTO;

C.

billi kwanlukwe ftehim kummerċjali għandu jipprovdi aktar drittijiet u jbaxxi l-prezzijiet għall-konsumaturi Ewropej, joħloq aktar impjiegi u jżid il-protezzjoni għall-ħaddiema; billi għandhom jikkontribwixxu wkoll sabiex jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli, ir-responsabbiltà korporattiva soċjali globalment u jipprovdu l-istess kundizzjonijiet għall-kumpaniji Ewropej; billi l-politika tal-kummerċ għandha tikkontribwixxi għall-aġenda tax-xogħol diċenti tal-ILO u l-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli tan-NU, u tkun kompletament konformi magħhom;

D.

billi kwalunkwe ftehim kummerċjali għandu jiftaħ swieq barranin ġodda għall-kumpaniji tagħna u jkun xibka ta' sikurezza għaċ-ċittadini tagħna f'pajjiżhom; billi t-TiSA għandu jżid l-aċċess għas-swieq barranin, jippromwovi l-aqwa prassi u jsawwar il-globalizzazzjoni bil-għan li jiġi żgurat li dan jirrifletti l-valuri, il-prinċipji u l-interessi tal-UE u li jgħin lill-kumpaniji tal-UE jirnexxu fl-era tal-katini tal-valur globali; billi d-drittijiet tal-konsumatur kif ukoll l-istandards soċjali u ambjentali mhumiex ostakli kummerċjali iżda partijiet fundamentali mhux negozjabbli tal-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv; billi l-politika kummerċjali tal-UE għandha tappoġġa l-objettivi ta' koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali kif stipulat fl-Artikolu 174 tat-TFUE; billi l-forniment ta' servizzi fl-UE huwa bbażat fuq il-prinċipji ta' aċċess universali, kwalità, sikurezza, aċċess mil-lat finanzjarju u trattament ugwali li għandhom jiġu garantiti dejjem fil-bliet u r-reġjuni kollha; billi l-UE għandha tippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livell internazzjonali;

E.

billi fil-kuntest tal-globalizzazzjoni, is-servizzifikazzjoni (servicification) u d-diġitalizzazzjoni, kemm tal-ekonomiji tagħna kif ukoll tal-kummerċ internazzjonali, hemm bżonn ta' azzjoni politika urġenti biex jittejbu r-regoli internazzjonali; billi l-UE għandha interess vitali fit-tisħiħ tar-regoli kummerċjali globali biex tirregola l-katini ta' forniment globali; billi s-sistema kummerċjali multilaterali tibqa' l-aktar qafas effikaċi biex jinkiseb kummerċ miftuħ u ġust fid-dinja kollha;

F.

billi t-TiSA huwa opportunità biex l-UE tikkonsolida l-pożizzjoni tagħha bħala l-ikbar esportatur dinji tas-servizzi, fejn din tirrappreżenta 25 % tal-esportazzjonijiet globali tas-servizzi u li ammontaw għal surplus kummerċjali ta' EUR 170 biljun fl-2013; billi l-valur tal-esportazzjonijiet tal-UE fis-servizzi rdoppja matul dawn l-aħħar 10 snin u laħaq valur ta' EUR 728 biljun fl-2014; billi s-servizzi jimpjegaw kważi 70 % tal-forza tax-xogħol tal-UE u jirrappreżentaw 40 % tal-valur tal-prodotti esportati mill-Ewropa; billi 90 % tal-impjiegi ġodda li ser jinħolqu fl-UE bejn l-2013 u l-2025 se jkunu xprunati mis-setturi tas-servizzi; billi dan il-ftehim għandu l-potenzjal li jagħti spinta lill-ħolqien tal-impjiegi fl-UE;

G.

billi l-kummerċ fis-servizzi huwa xprun għall-impjiegi u t-tkabbir fl-UE, li jista' jissaħħaħ permezz tat-TiSA;

H.

billi bosta swieq importanti, mhux l-inqas f'ekonomiji emerġenti, għadhom magħluqa għall-kumpaniji Ewropej; billi bosta ostakli għall-kummerċ fis-servizzi, li jekk tradotti f'tariffi ekwivalenti jammontaw għal 15 % għall-Kanada, 16 % għall-Ġappun, 25 % għall-Korea f'Isfel, 44 % għat-Turkija u 68 % għaċ-Ċina, qed ikomplu jipprevjenu lill-kumpaniji Ewropej milli jgawdu mill-benefiċċji sħaħ tal-kompetittività tagħhom; billi l-UE, fejn l-ekwivalenti tat-tariffi tar-restrizzjonijiet tas-servizzi huma biss 6 %, hija sostanzjalment aktar miftuħa minn ħafna mis-sħab tagħha; billi l-UE għandha tuża l-pożizzjoni tagħha bħala l-aktar importatur u esportatur importanti tas-servizzi biex tiżgura kundizzjonijiet ugwali permezz ta' aċċess reċiproku għas-suq u kompetizzjoni ġusta;

I.

billi l-ostakli mhux tariffarji, li bħala medja jirrappreżentaw aktar minn 50 % tal-kost tas-servizzi transkonfinali, jolqtu b'mod sproporzjonat l-impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs), li jikkostitwixxu terz tal-fornituri ta' esportazzjoni tas-servizzi tal-UE u spiss ma jkollhomx ir-riżorsi umani u finanzjarji meħtieġa biex jegħlbu dawn l-ostakli; billi l-eliminazzjoni tal-ostakli bla bżonn tiffaċilita l-internazzjonalizzazzjoni tal-SMEs sakemm dawn l-ostakoli jistgħu jitneħħew mingħajr ma jipperikolaw it-twettiq tal-objettivi tal-politika pubblika li fuqhom huma bbażati; billi għandhom jinżammu l-miżuri meħtieġa biex jintlaħqu għanijiet leġittimi tal-politika pubblika;

J.

billi l-globalizzazzjoni tal-katini tal-valur iżżid il-kontenut tal-importazzjonijiet kemm tal-produzzjoni nazzjonali kif ukoll tal-esportazzjonijiet; billi l-kummerċ fi prodotti u l-kummerċ fis-servizzi huma marbuta ma' xulxin u hemm bżonn ta' regoli globali li jirregolaw dawn il-katini tal-provvista; billi f'kuntest ta' katini ta' valur globali, l-istandards bażiċi vinkolanti internazzjonali jsiru dejjem aktar neċessarji sabiex tiġi evitata dejjem aktar ġirja ulterjuri lejn l-iktar livell baxx, kif ukoll id-dumping soċjali u ambjentali;

K.

billi l-fiduċja taċ-ċittadini fil-politika kummerċjali tal-UE għandha tissaħħaħ, u dan mhux biss billi jiġu żgurati riżultati tajba f'termini ta' impjiegi u l-ħolqien tal-ġid għaċ-ċittadini u n-negozji, iżda wkoll billi jiġi ggarantit l-ogħla livell ta' trasparenza, impenn u responsabbiltà, jinżamm djalogu kostanti mas-sħab soċjali, is-soċjetà ċivili u l-awtoritajiet lokali u reġjonali, u kwalunkwe parti interessata oħra rilevanti, u billi jiġu stabbiliti linji gwida ċari fin-negozjati;

L.

billi l-biċċa l-kbira tal-impenji fl-iskeda tal-UE jirreferu għal-leġiżlazzjoni nazzjonali tal-Istati Membri; billi l-implimentazzjoni tal-impenji taffettwa b'mod partikolari l-gvernijiet reġjonali u lokali;

M.

billi l-protezzjoni tad-data mhijiex piż ekonomiku, iżda sors ta' tkabbir ekonomiku; billi huwa kruċjali li terġa' tinkiseb il-fiduċja fid-dinja diġitali; billi l-flussi tad-data huma indispensabbli għall-kummerċ fis-servizzi iżda m'għandhom qatt jikkompromettu l-acquis tal-UE dwar il-protezzjoni tad-data u d-dritt għall-privatezza;

N.

billi l-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Lulju 2013 dwar il-bidu ta' negozjati dwar Ftehim Plurilaterali dwar is-Servizzi, talab li l-Kummissjoni “ssegwi l-intenzjoni tagħha li tħejji valutazzjoni tal-impatt fuq is-sostenibilità”;

O.

billi t-TiSA se jinvolvi movimenti ta' persuni naturali bejn pajjiżi li huma partijiet fil-ftehim u f'dan ir-rigward iċ-ċittadini Ewropej kollha għandhom jiġu ttrattati b'mod ugwali fir-rigward tal-aċċess għat-territorji rispettivi tal-partijiet;

P.

billi l-Parlament jieħu d-deċiżjoni finali, permezz tal-proċedura ta' approvazzjoni, dwar ftehimiet kummerċjali u l-Membri tiegħu ser jiddeċiedu biss dwar jekk japprovawx jew jirrifjutawx it-TiSA ladarba n-negozjati jkunu ġew konklużi; billi r-ratifika f'ċerti Stati Membri tista' teħtieġ ratifika minn parlamenti reġjonali u/jew kmamar parlamentari li jirrappreżentaw il-livell reġjonali;

Q.

billi l-Parlament jirriserva d-dritt li jesprimi l-opinjoni tiegħu wara li jikkonsulta kwalunke proposta u abbozz ta' testi futuri tat-TiSA;

1.

Jindirizza lill-Kummissjoni, fil-kuntest tan-negozjati li għaddejjin dwar il-Ftehim dwar il-Kummerċ fis-Servizzi, ir-rakkomandazzjonijiet li ġejjin:

2.

Jitlob li l-Kummissjoni tqis bis-sħiħ din ir-riżoluzzjoni u tirrispondi fi żmien sitt xhur mill-adozzjoni tagħha;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni li fiha r-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament Ewropew lill-Kummissjoni u, għal skopijiet ta' informazzjoni, lill-Kunsill, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri u lill-amministrazzjonijiet u lill-parlamenti tal-Partijiet kollha tat-TiSA.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/35

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 2 u l-Artikolu 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Pekin u l-Pjattaforma għall-Azzjoni adottati mir-Raba' Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fil-15 ta' Settembru 1995, u d-dokumenti ta' eżitu sussegwenti adottati fis-sessjonijiet speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Pekin + 5 (2005), Pekin + 15 (2010) u Pekin + 20 (2015),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta' Frar 1996 bit-titolu “L-inkorporazzjoni ta' opportunitajiet indaqs għan-nisa u l-irġiel fil-politiki u fl-attivitajiet kollha tal-Komunità” (COM(1996)0067), li fiha hija impenjat ruħha li tippromwovi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-attivitajiet u l-politiki kollha tagħha fil-livelli kollha, u b’hekk stabbiliet il-prinċipju tal-integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneri,

—

wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020), adottat mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea f'Marzu 2011,

—

wara li kkunsidra rapport ta' riċerka tal-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 bit-titolu “Valutazzjoni tal-punti b’saħħithom u dgħajfa tal-istrateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015”,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2010 bl-isem “Impenn Imsaħħaħ għall-Ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel: Karta f'Isem il-Mara” (COM(2010)0078),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 intitolata “Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015” (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2015 dwar l-istrateġija tal-Unjoni Ewropea għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel wara l-2015 (1),

—

wara li kkunsidra l-analiżi tal-konsultazzjoni pubblika “L-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa fl-UE”, ippubblikata f'Ottubru 2015,

—

wara li kkunsidra l-“Pjan Direzzjonali: bidu ġdid biex jiġu indirizzati l-isfidi għal bilanċ bejn il-ħajja privata u x-xogħol li jiffaċċjaw il-familji li jaħdmu” l-ġdid, pakkett bi proposti leġislattivi u mhux leġislattivi ppubblikat mill-Kummissjoni f'Awwissu 2015,

—

wara li kkunsidra l-eżitu tal-laqgħa tal-Kumitat Konsultattiv tal-Kummissjoni Ewropea dwar l-opportunitajiet indaqs għan-nisa u l-irġiel tas-26 ta' Novembru 2015,

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-3 ta' Diċembru 2015 bit-titolu “Impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2016-2019” (SWD(2015)0278)),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill Impjiegi, Politika Soċjali, Saħħa u Affarijiet tal-Konsumatur (EPSCO) tas-7 ta' Diċembru 2015, b'mod partikolari l-paragrafu 35 tiegħu,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-grupp ta' tliet Presidenzi tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi tas-7 ta' Diċembru 2015 min-Netherlands, is-Slovakkja u Malta,

—

wara li kkunsidra l-mistoqsija lill-Kummissjoni dwar l-istrateġija l-ġdida għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi fl-Ewropa wara l-2015 (O-000006/2016 – B8-0103/2016),

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 128(5) u 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-ugwaljanza bejn is-sessi hija valur ċentrali tal-UE – kif rikonoxxut fit-Trattati u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali – li l-UE impenjat ruħha biex tintegra fl-attivitajiet kollha tagħha, u billi l-ugwaljanza bejn is-sessi hija essenzjali bħala objettiv strateġiku, biex jintlaħqu l-għanijiet ġenerali ta' Ewropa 2020 ta' tkabbir, impjiegi u inklużjoni soċjali;

B.

billi d-dritt għal trattament ugwali huwa dritt fundamentali deċiżiv li huwa rikonoxxut fit-Trattati tal-Unjoni Ewropea u li huwa fermament stabbilit fis-soċjetà Ewropea, u billi huwa essenzjali għall-iżvilupp ulterjuri ta' din is-soċjetà u għandu japplika fil-leġiżlazzjoni, fil-prattika, fil-ġurisprudenza u fil-ħajja ta' klujum;

C.

billi l-UE minn dejjem ħadet passi importanti biex issaħħaħ id-drittijiet tan-nisa u l-ugwaljanza bejn is-sessi, iżda billi l-azzjoni politika u r-riforma għall-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livell tal-UE naqqsu l-pass tagħhom matul l-aħħar għaxar snin; billi l-istrateġija ta' qabel tal-Kummissjoni għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel għall- 2010-2015 ma kinitx biżżejjed komprensiva biex tikkontribwixxi għall-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livell Ewropew u internazzjonali, u billi l-objettivi ppjanati tagħha ma ġewx effettivament sodisfatti; billi strateġija ġdida għal wara l-2015 jeħtiġilha tagħti spinta ġdida u twassal għal azzjoni konkreta biex id-drittijiet tan-nisa jissaħħu u tiġi promossa l-ugwaljanza bejn is-sessi;

D.

billi l-valutazzjoni tal-Istrateġija 2010-2015, u tal-pożizzjonijiet tal-partijiet interessati, stabbiliti f'rapport ta' riċerka tal-Kummissjoni bit-titolu “Il-valutazzjoni tal-punti b'saħħithom u dgħajfa tal-istrateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015” tissottolinja l-ħtieġa li jissaħħaħ aktar l-approċċ strateġiku adottat fl-2010;

E.

billi fir-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Ġunju 2015 il-Parlament talab b'mod ċar li tiġi żviluppata strateġija ġdida u separata għal wara l-2015 għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u d-drittijiet tan-nisa; billi r-riżultati tal-konsultazzjoni pubblika juru li 90 % ta' dawk li wieġbu huma favur strateġija ġdida;

F.

billi l-konklużjonijiet tal-Kunsill EPSCO tas-7 ta' Diċembru 2015 (paragrafu 35) jistiednu lill-Kummissjoni “tadotta, bħala komunikazzjoni, strateġija ġdida għall-ugwaljanza bejn is-sessi wara l-2015”; billi fid-dikjarazzjoni tiegħu tas-7 ta' Diċembru 2015 il-Grupp ta' Tliet Presidenzi tal-UE impenjati biex jgħaddu abbozz ta' konklużjonijiet tal-Kunsill lill-Kunsill EPSCO dwar l-istrateġija tal-UE għall-ugwaljanza bejn is-sessi wara l- 2015;

1.

Ifakkar li l-Kummissjoni hija marbuta bl-Artikolu 2 TUE u bil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali biex tieħu azzjoni favur l-ugwaljanza bejn is-sessi;

2.

Jinnota li fl-imgħoddi l-Kummissjoni approvat b'mod ċar Komunikazzjoni ċara, trasparenti leġittima u pubblika dwar Strateġija għall-Ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel, approvata mill-istituzzjonijiet kollha tal-UE, fl-ogħla livell politiku;

3.

Iqis li hija ħasra li l-Programm ta' Ħidma tal-Kummissjoni tal-2016, ippubblikat f'Novembru 2015, ma għamel ebda referenza speċifika għall-Istrateġija tal-UE għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi wara l-2015; jiddeplora l-fatt li fit-3 ta' Diċembru 2015 il-Kummissjoni ppubblikat biss dokument ta' ħidma tal-persunal intitolat “Impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn is-sessi 2016-2019”, u b'hekk mhux biss naqqset il-livell ta' dokument intern, iżda wkoll illimitat it-tul ta' żmien tal-azzjoni tagħha;

4.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni ppubblikat il-“Pjan Direzzjonali: bidu ġdid biex jiġu indirizzati l-isfidi għal bilanċ bejn il-ħajja privata u x-xogħol li jiffaċċjaw il-familji li jaħdmu” tagħha, pakkett bi proposti leġislattivi u mhux leġislattivi, f'Awwissu 2015;

5.

Jistieden lill-Istati Membri jieħdu responsabilità sħiħa biex itejbu l-implimentazzjoni tal-prinċipji ta' trattament ugwali u opportunitajiet indaqs għan-nisa u l-irġiel fil-livell nazzjonali;

6.

Jiddeplora l-fatt li, fis-7 ta' Diċembru 2015, il-Kunsill EPSCO ma setax jaqbel fuq pożizzjoni uffiċjali dwar diversi kwistjonijiet favur l-ugwaljanza bejn is-sessi, inkluża “d-Direttiva dwar in-Nisa fil-Bordijiet” li l-Parlament ilu jistenna żmien twil;

7.

Jilqa' l-approċċ tal-Kummissjoni kif stabbilit fid-dokument ta' ħidma tal-persunal tagħha, imsemmi hawn fuq, dwar impenn strateġiku għall-ugwaljanza bejn is-sessi, iżda jiddeplora n-nuqqas ta' punti ta' riferiment konkreti u ta' baġit speċifiku, li mingħajru la jista' jiġi kkalkolat u lanqas ma jista' jinkiseb progress fuq il-miri u l-indikaturi;

8.

Jistieden lill-Kummissjoni biex terġa' tikkunsidra d-deċiżjoni tagħha u tadotta Komunikazzjoni dwar Strateġija Ġdida għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi u d-Drittijiet tan-Nisa għall-2016-2020 li tindirizza kwistjonijiet ta' ugwaljanza bejn is-sessi, u tkun konformi mal-aġenda internazzjonali, jiġifieri d-dokument dwar l-eżiti ta' Pekin + 20 tal-2015 u l-qafas il-ġdid intitolat “L-Ugwaljanza bejn is-Sessi u l-Għoti tas-Setgħa lin-Nisa: Nittrasformaw Ħajjet il-Bniet u n-Nisa permezz tar-Relazzjonijiet Esterni tal-UE (2016-2020)”;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni tikkoopera mal-Parlament u l-Kunsill, u jappella għal summit tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u d-drittijiet tan-nisa bil-ħsieb li jiġi identifikat il-progress li sar u biex jittieħdu impenji mġedda fil-qafas tal-laqgħa li jmiss tal-Kunsill EPSCO f'Marzu 2016;

10.

Ifakkar li l-implimentazzjoni tal-liġi tal-UE u l-għodod ta' politika għandhom jikkonformaw mal-prinċipji ta' sussidjarjetà u “valur miżjud”, li mhux dejjem huma meħtieġa regoli uniformi għall-funzjonament prattiku u kompetittiv tas-suq intern, u li l-Kummissjoni jeħtiġilha tqis il-piż amministrattiv li jirriżulta mill-proposti leġiżlattivi tagħha u l-kuntesti u l-prattiki kulturali diversi fi Stati Membri differenti;

11.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/38

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar is-Sħubija tal-Lvant, l-Ukrajna, u l-Federazzjoni Russa,

—

wara li kkunsidra r-Rapporti tal-Missjoni dwar il-Valutazzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-Krimea mwettqa mill-Uffiċċju tal-OSKE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem (ODIHR) u l-Kummissarju Għoli tal-OSKE għall-Minoranzi Nazzjonali (HCNM),

—

wara li kkunsidra d-deċiżjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-21 ta' Marzu, tas-27 ta' Ġunju u tas-16 ta' Lulju 2014 li permezz tagħhom ġew imposti sanzjonijiet fuq il-Federazzjoni Russa b'reazzjoni għall-annessjoni illegali tal-Krimea,

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fl-Ukrajna b'referenza għall-perjodu bejn is-16 ta' Awwissu u l-15 ta' Novembru 2015;

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 68/262 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tas-27 ta' Marzu 2014 dwar l-integrità territorjali tal-Ukrajna,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' Freedom House “Freedom in the World 2016”, li jivvaluta s-sitwazzjoni tal-libertajiet politiċi u ċiviċi fil-Krimea annessa illegalment bħala “mhux libera”,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Federazzjoni Russa żiedet illegalment lill-Krimea u lil Sevastopol mat-territorju tagħha, u b'hekk kisret id-dritt internazzjonali, inklużi l-Karta tan-NU, l-Att Finali ta' Helsinki, il-Memorandum ta' Budapest tal-1994 u t-Trattat ta' Ħbiberija, Kooperazzjoni u Sħubija bejn il-Federazzjoni Russa u l-Ukrajna tal-1997;

B.

billi meta kienet għaddejja l-annessjoni illegali tal-Krimea min-naħa tal-Federazzjoni Russa f'Marzu 2014, l-Ukreni, inklużi t-Tartari tal-Krimea, kif ukoll l-armata Ukrena wrew kuraġġ u lealtà kbira lejn l-Ukrajna u opponew b'mod paċifiku l-att belliġerenti tal-annessjoni; billi diversi organizzazzjonijiet internazzjonali u gruppi li jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem ikkundannaw il-fatt li l-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-Krimea naqset ħafna mindu l-peniżola ġiet okkupata u annessa illegalment min-naħa tal-Federazzjoni Russa kmieni fl-2014;

C.

billi ġew rappurtati abbużi mmirati fil-konfront tal-membri tal-komunità Tartara, li l-maġġoranza tagħhom opponew il-mod kif ir-Russja ħadet il-poter u bbojkottjaw l-hekk imsejjaħ referendum tas-16 ta' Marzu 2014, partikolarment bl-infurzar tal-leġiżlazzjoni vaga u “antiestremista” ġenerika żżejjed tar-Russja li għandha l-għan li tintimida jew issikket lil min jikkritika r-reġim; billi dawn l-abbużi jinkludu ħtif, għajbien furzat, vjolenza, tortura u eżekuzzjonijiet extraġudizzjarji li l-awtoritajiet de facto naqsu milli jinvestigaw u jipproċedu kontrihom;

D.

billi diversi mexxejja tat-Tartari tal-Krimea, bħal Mustafa Dzhemiliev, membru tal-Verkhovna Rada tal-Ukrajna, u Refat Chubarov, il-President tal-Mejlis, twaqqfu milli jidħlu fil-Krimea; billi issa jistgħu jidħlu, iżda huma mhedda bl-arrest; billi issa qorti Russa ħarġet mandat ta' arrest fil-konfront ta' Mustafa Dzhemiliev, li aktar qabel kien qatta' 15-il sena fil-ħabsijiet Sovjetiċi għall-isforzi tiegħu biex niesu jirritornaw f'art twelidhom fil-Krimea;

E.

billi l-komunitajiet reliġjużi kollha, inklużi l-knejjes Insara li huma indipendenti minn Moska, sofrew restrizzjonijiet fl-attivitajiet tagħhom; billi dawn id-diffikultajiet ġejjin minn restrizzjonijiet serji fuq il-libertà ta' assoċjazzjoni, esproprjazzjonijiet, dokumenti li ma jitħallewx jiġġeddu, kif ukoll tfittxijiet regolari mwettqa fil-postijiet li dawn l-organizzazzjonijiet reliġjużi għad baqgħalhom minn fejn joperaw;

F.

billi individwi li rrifjutaw li jieħdu ċ-ċittadinanza Russa wara l-annessjoni qed jiffaċċjaw diskriminazzjoni u diffikultajiet serji fl-oqsma kollha tal-ħajja politika, soċjali u ekonomika;

G.

billi r-Russja qed timpedixxi l-aċċess għall-Krimea mhux biss lill-NGOs tad-drittijiet tal-bniedem u l-ġurnalisti indipendenti, iżda anke lill-OSKE, in-NU u l-Kunsill tal-Ewropa; billi n-nuqqas ta' aċċess irendi l-monitoraġġ u r-rappurtar fil-Krimea diffiċli ħafna;

H.

billi l-popolazzjoni kollha tat-Tartari tal-Krimea, poplu indiġenu ta' dan it-territorju, fl-1944 sfat deportata bil-forza lejn partijiet oħra ta' dik li kienet l-Unjoni Sovjetika, mingħajr il-possibbiltà li tirritorna sal-1989; billi fit-12 ta' Novembru 2015 il-Verkhovna Rada tal-Ukrajna adotta riżoluzzjoni li fiha rrikonoxxa d-deportazzjoni tat-Tartari tal-Krimea fl-1944 bħala ġenoċidju u stabbilixxa t-18 ta' Mejju bħala Jum ta' Tifkira;

1.

Itenni l-impenn qawwi tiegħu favur is-sovranità u l-integrità territorjali tal-Ukrajna fi ħdan il-konfini tagħha rikonoxxuti internazzjonalment u favur l-għażla libera u sovrana tagħha li taqbad perkors Ewropew; ifakkar fil-kundanna qawwija tiegħu fir-rigward tal-annessjoni illegali tal-peniżola tal-Krimea min-naħa tar-Russja u fl-impenn tal-UE, tal-Istati Membri tagħha u tal-komunità internazzjonali li jimplimentaw bis-sħiħ il-politika ta' nonrikonoxximent tal-annessjoni illegali tal-Krimea; jenfasizza wkoll li r-ritorn għall-kontroll Ukren fil-peniżola huwa wieħed mir-rekwiżiti preliminari biex jerġgħu jiġu stabbiliti relazzjonijiet ta' kooperazzjoni mal-Federazzjoni Russa, li jinkludu s-sospensjoni tas-sanzjonijiet relattivi;

2.

Jikkundanna bil-qawwa l-livelli bla preċedent ta' abbużi tad-drittijiet tal-bniedem imwettqa fil-konfront tar-residenti tal-Krimea, b'mod partikolari t-Tartari tal-Krimea, li ma josservawx ir-regoli li l-hekk imsejħa awtoritajiet lokali jimponu bl-iskuża tal-ġlieda kontra l-estremiżmu u t-terroriżmu;

3.

Jikkundanna r-restrizzjonijiet serji fuq il-libertajiet ta' espressjoni, assoċjazzjoni u għaqda paċifika, inkluż f'avvenimenti kommemorattivi tradizzjonali fosthom l-anniversarju tad-deportazzjoni tat-Tartari tal-Krimea min-naħa tar-reġim totalitarju Sovjetiku ta' Stalin u l-avvenimenti kulturali tat-Tartari tal-Krimea; jenfasizza li, f'konformità mad-dritt internazzjonali, it-Tartari, bħala poplu indiġenu tal-Krimea, għandhom id-dritt iżommu u jsaħħu l-istituzzjonijiet politiċi, ġuridiċi, ekonomiċi, soċjali u kulturali distinti tagħhom; jitlob rispett fil-konfront tal-Mejlis, bħala l-korp rappreżentattiv leġittimu tal-komunità tat-Tartari tal-Krimea, u jappella biex jieqfu l-intimidazzjoni u l-persekuzzjoni sistematika tal-membri tiegħu; jesprimi tħassib dwar il-ksur tad-drittijiet u l-libertajiet tagħhom fir-rigward tal-proprjetà, l-intimidazzjoni, il-priġunerija, kif ukoll id-diżrispett tad-drittijiet ċiviċi, politiċi u kulturali tagħhom; jinnota bi tħassib ukoll ir-rekwiżiti restrittivi ta' reġistrazzjoni mill-ġdid imposti fuq il-midja, kif ukoll fuq l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili;

4.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet Russi u lill-awtoritajiet lokali de facto jinvestigaw b'mod effikaċi, imparzjali u trasparenti l-każijiet kollha ta' għajbien, tortura u abbużi tad-drittijiet tal-bniedem min-naħa tal-pulizija u l-forzi paramilitari attivi fil-peniżola tal-Krimea minn Frar 2014 'l hawn;

5.

Ifakkar li l-Federazzjoni Russa, bħala potenza okkupanti, għandha r-responsabbiltà li tiżgura s-sikurezza tal-popolazzjoni kollha u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u d-drittijiet kulturali u reliġjużi tat-Tartari indiġeni u tal-minoranzi l-oħra kollha tal-Krimea kif ukoll il-preservazzjoni tal-istat tad-dritt fil-Krimea;

6.

Ifakkar li l-istituzzjonijiet u l-esperti indipendenti tal-OSKE, in-Nazzjonijiet Uniti u l-Kunsill tal-Ewropa ma ngħatawx aċċess għall-peniżola tal-Krimea, jew inkella ngħataw aċċess parzjali, u għalhekk dawn ma tħallewx jissorveljaw is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem minkejja l-mandati li kellhom biex iwettqu dawn l-attivitajiet fil-Krimea;

7.

Jistieden lill-awtoritajiet tal-Federazzjoni Russa u lill-awtoritajiet de facto tal-Krimea, li huma marbutin bid-dritt umanitarju internazzjonali u bid-dritt internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, jagħtu aċċess bla xkiel għall-Krimea lill-istituzzjonijiet u l-esperti indipendenti tal-OSKE, in-Nazzjonijiet Uniti u l-Kunsill tal-Ewropa, kif ukoll lil kwalunkwe NGO tad-drittijiet tal-bniedem jew kamra tal-aħbarijiet li tkun tixtieq iżżur, tivvaluta u tirrapporta dwar is-sitwazzjoni fil-Krimea; jistieden lill-Kunsill u lis-SEAE jagħmlu pressjoni fuq ir-Russja f'dan ir-rigward; jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni tas-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa li jibgħat lir-Rappreżentant Speċjali tiegħu għad-Drittijiet tal-Bniedem fil-Krimea, li ż-żjara tiegħu – l-ewwel waħda mill-annessjoni Russa 'l hawn – mistennija tipprovdi valutazzjoni aġġornata tas-sitwazzjoni fil-post; jistenna b'interess il-konklużjonijiet tiegħu; jenfasizza li kwalunkwe preżenza internazzjonali fil-post għandha tkun ikkoordinata mal-Ukrajna;

8.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva tal-Ukrajna li, bil-għan li terġa' tiġi stabbilita s-sovranità Ukrena fil-Krimea, tistabbilixxi mekkaniżmu ta' negozjati internazzjonali fil-format “Ġinevra +”, li għandu jinkludi l-involviment dirett tal-UE; jistieden lir-Russja tibda negozjati dwar id-deokkupazzjoni tal-Krimea mal-Ukrajna u mal-partijiet l-oħra, sabiex jitneħħew l-embargos fuq il-kummerċ u l-enerġija u jiġi revokat l-istat ta' emerġenza fil-Krimea;

9.

Jiddeplora l-fatt li l-mexxejja Tartari mhux qed jitħallew imorru lura fil-Krimea, il-proċedimenti fil-konfront tagħhom, kif ukoll il-pressjoni inaċċettabli li qed tiżdied fuq il-Membri l-oħra tal-Mejlis; jiddeplora wkoll l-għeluq inġust tal-istazzjon televiżiv ATR li kellu segwitu sinifikanti fi ħdan il-komunità tat-Tartari tal-Krimea; jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tagħti l-assistenza finanzjarja meħtieġa sabiex jiġi żgurat il-funzjonament ta' dan l-istazzjon u ta' mezzi tax-xandir oħra eżiljati fl-Ukrajna; iqis li l-għeluq tal-iskejjel u l-klassijiet tat-Tartari tal-Krimea u r-restrizzjonijiet fuq l-użu tal-lingwa, flimkien mal-fatt li l-lingwa Ukrajna tneħħiet mill-isfera pubblika, jikkostitwixxu limitazzjonijiet serji fuq id-drittijiet bażiċi tal-membri tal-komunità;

10.

Jappella għall-preservazzjoni tal-ambjent multikulturali tal-Krimea u għar-rispett sħiħ tal-Ukren, it-Tartar u ta' minoranzi lingwistiċi u kulturali oħra;

11.

Jiddeplora l-azzjonijiet tal-amministrazzjoni de facto biex tfixkel il-funzjonament tal-Mejlis tal-Poplu Tartar tal-Krimea, l-ogħla korp eżekuttiv u rappreżentattiv tat-Tartari tal-Krimea, permezz tal-għeluq tal-kwartieri ġenerali tiegħu, is-sekwestru ta' wħud mill-beni immobbli tiegħu u atti ta' intimidazzjoni oħrajn;

12.

Jikkundanna t-trażżin regolari fil-konfront tal-midja indipendenti, il-ġurnalisti u l-attivisti tas-soċjetà ċivili fil-Krimea; jiddeplora l-impożizzjoni furzata ta' passaporti Russi fuq ċittadini Ukreni fil-Krimea min-naħa tal-Federazzjoni Russa; jikkundanna wkoll il-prattika tal-awtoritajiet de facto li jimponu ċ-ċittadinanza Russa fuq ir-residenti tal-Krimea;

13.

Itenni l-appoġġ tiegħu għad-deċiżjoni tal-UE li twaqqaf l-importazzjoni ta' prodotti mill-Krimea sakemm ma jkunux akkumpanjati minn ċertifikat tal-oriġini mill-awtoritajiet Ukreni, kif ukoll għall-miżuri restrittivi b'rabta mal-esportazzjoni ta' ċerti prodotti u teknoloġiji, l-investiment, il-kummerċ u s-servizzi fil-Krimea; jistieden lill-Kunsill ikompli b'dawn is-sanzjonijiet sa ma titlesta l-integrazzjoni sħiħa tal-Krimea fl-ordinament ġuridiku tal-Ukrajna;

14.

Jistieden lill-Federazzjoni Russa tinvestiga l-każijiet kollha ta' tortura ta' priġunieri arrestati illegalment fil-Krimea, teħles lil priġunieri bħal Oleg Sentsov u Oleksandr Kolchenko, kif ukoll Ahtem Chiigoz, il-Viċi President tal-Mejlis, Mustafa Degermendzhi u Ali Asanov, li ġew arrestati fil-Krimea talli pprotestaw paċifikament kontra l-okkupazzjoni, u tiggarantixxi r-ritorn sikur tagħhom lejn l-Ukrajna; iħeġġeġ lill-Federazzjoni Russa ttemm il-persekuzzjoni politika tad-dissidenti u l-attivisti ċiviċi; jikkundanna t-trasferiment sussegwenti tagħhom lejn ir-Russja u l-attribuzzjoni furzata taċ-ċittadinanza Russa;

15.

Jikkundanna l-militarizzazzjoni tal-peniżola tal-Krimea, li għandha impatt negattiv sinifikanti fuq il-ħajja ekonomika u soċjali, kif ukoll it-theddida min-naħa tar-Russja li tiskjera armi nukleari fil-Krimea, li jikkostitwixxi riskju sinifikanti għas-sigurtà reġjonali, Ewropea u mondjali; itenni l-appell tiegħu favur l-irtirar tal-forzi Russi kollha mill-Krimea u mil-Lvant tal-Ukrajna;

16.

Jenfasizza li l-kooperazzjoni ekonomika, kif ukoll il-provvista ta' prodotti u servizzi bejn l-Ukrajna u l-peniżola tal-Krimea temporanjament okkupata, għandhom isiru f'konformità mal-qafas ġuridiku tal-Ukrajna u għandhom ikunu rispettati min-naħat kollha, biex b'hekk tiġi evitata kwalunkwe konsegwenza negattiva għall-popolazzjoni li tgħix fil-Krimea; jistieden lill-awtoritajiet jinvestigaw u jwaqqfu kwalunkwe każ ta' ksur f'dan is-sens;

17.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar is-sitwazzjoni tal-persuni LGBTI fil-Krimea, li ħżienet ħafna wara l-annessjoni Russa, u dwar l-azzjoni repressiva u t-theddid min-naħa tal-awtoritajiet de facto u l-gruppi paramilitari;

18.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-VP/RGħ, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri, lill-President, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Ukraina, lill-Kunsill tal-Ewropa, lill-OSKE, u lill-President, lill-Gvern u lill-Parlament tal-Federazzjoni Russa, u lill-Mejlis tal-Poplu Tartar tal-Krimea.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/42

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Bahrain, b’mod partikolari dik tad-9 ta’ Lulju 2015 dwar il-Bahrain, b’mod partikolari l-każ ta’ Nabeel Rajab (1),

—

wara li kkunsidra l-Kummissjoni Indipendenti ta’ Inkjesta tal-Bahrain (BICI) stabbilita permezz ta' Digriet Irjali biex tinvestiga u tirrapporta dwar l-avvenimenti li seħħew fil-Bahrain fi Frar 2011, u li ppubblikat ir-rapport tagħha f'Novembru 2011,

—

wara li kkunsidra l-preżentazzjoni tat-Tieni Rapport Annwali 2014 mill-President tal-Istituzzjoni Nazzjonali għad-Drittijiet tal-Bnedmin (NIHR), Dr. Abdulaziz Abul, lill-Ministru tal-Intern, Lt.Gen.Shaikh Rashid bin Abdullah Al-Khalifa, fis-27 ta' Jannar 2016,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta dwar il-Bahrain minn 33 Stat, mogħtija waqt it-30 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bnedmin tan-NU fl-14 ta' Settembru 2015,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta dwar il-Bahrain tas-16 ta’ Lulju 2015 mir-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar is-sitwazzjoni tad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, ir-Relatur Speċjali tan-NU dwar il-promozzjoni u l-protezzjoni tad-dritt għal-libertà ta’ opinjoni u espressjoni u r-Relatur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet għal-libertà ta’ għaqda paċifika u ta’ assoċjazzjoni,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta’ Novembru 2011 mill-Kummissjoni Indipendenti ta’ Inkjesta tal-Bahrain (BICI),

—

wara li kkunsidra l-appell għar-rilaxx immedjat tal-priġunier tal-kuxjenza, Dr. Abduljalil al-Singace, li qed jagħmel strajk tal-ġuħ,

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kunsill tal-Ministri tal-Lega Għarbija, li ltaqa' fil-Kajr fl-1 ta' Settembru 2013, biex titwaqqaf qorti pan-Għarbija għad-drittijiet tal-bniedem fil-kapitali tal-Bahrain, Manama,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta’ Kooperazzjoni tal-1988 bejn l-Unjoni Ewropea u l-Kunsill ta’ Kooperazzjoni tal-Golf (GCC),

—

wara li kkunsidra l-Linji Gwida tal-UE dwar il-piena tal-mewt tat-12 ta' April 2013,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tal-1966, il-Konvenzjoni Kontra t-Tortura u Trattament jew Pieni Oħra Krudili, Inumani jew Degradanti u l-Karta Għarbija tad-Drittijiet tal-Bniedem, li tagħhom il-Bahrain huwa firmatarju,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni 68/178 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU u r-Riżoluzzjoni 25/7 tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU dwar il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali filwaqt li jiġi miġġieled it-terroriżmu,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Bahrain huwa sieħeb ewlieni tal-Unjoni Ewropea fil-Golf Persiku, inkluż fl-oqsma tar-relazzjonijiet politiċi u ekonomiċi, l-enerġija, u s-sigurtà; billi huwa fl-interess reċiproku tagħna li napprofondixxu aktar is-sħubija tagħna sabiex inwieġbu aħjar għal sfidi futuri;

B.

billi sa mill-bidu tal-irvellijiet tal-2011, l-awtoritajiet tal-Bahrain ilhom iżidu l-użu ta’ miżuri ripressivi abbażi ta' allegazzjonijiet ta’ terroriżmu kontra dimostranti paċifiċi, inkluż l-użu tal-piena tal-mewt; billi l-qrati tal-Bahrain għaddew seba’ pieni ġodda tal-mewt fl-2015;

C.

billi fit-18 ta’ Frar 2014 Mohammed Ramadan, gwardja tas-sigurtà tal-ajruport ta’ 32 sena, ġie arrestat mill-awtoritajiet tal-Bahrain talli allegatament ħa parti — flimkien ma’ Husain Ali Moosa, li kien ġie arrestat preċedentement — f’ibbumbardjar f’Al Dair fl-14 ta’ Frar 2014 li qatel uffiċjal tas-sigurtà u fejn indarbu diversi oħra;

D.

billi s-Sur Ramadan allegatament kien arrestat mingħajr mandat, u billi ż-żewġ irġiel jirrappurtaw li huma kienu msawta u ttorturati b’mod vjolenti sakemm qablu li jammettu, iżda mbagħad irtiraw il-konfessjonijiet tagħhom quddiem il-prosekutur pubbliku; billi l-konfessjonijiet allegatament miksuba b'tortura kienu l-provi ewlenin fil-proċessi kontra s-Sur Ramadan u s-Sur Moosa;

E.

billi fid-29 ta’ Diċembru 2014, qorti kriminali tal-Bahrain ikkundannat lis-Sur Ramadan u lis-Sur Moosa għall-mewt; billi dawn ġew ikkundannati flimkien ma' 10 imputat ieħor, li 9 minnhom irċevew sentenzi ta’ ħabs ta’ sitt snin u l-ieħor sentenza ta’ għomor il-ħabs; billi l-liġi kontra t-terroriżmu tal-Bahrain intużat biex tiġġustifika l-piena tal-mewt;

F.

billi s-sentenzi tal-piena tal-mewt mogħtija lis-Sur Ramadan u s-Sur Moosa ġew milqugħa mill-Qorti ta’ Kassazzjoni, l-ogħla qorti ta' appell tal-Bahrain, fis-16 ta’ Novembru 2015, minkejja li l-irġiel irtiraw il-konfessjonijiet tagħhom u filwaqt li tennew li huma kienu ammettew taħt tortura; billi l-qrati tal-Bahrain naqsu milli jeżaminaw it-talbiet tagħhom jew saħansitra jiftħu investigazzjoni;

G.

billi s-Sur Ramadan huwa biss wieħed minn 10 persuni b'kundanna għall-mewt fil-Bahrain, u l-ewwel wieħed li ġie kkundannat għall-mewt mill-2011; billi s-Sur Ramadan huwa wieħed minn tal-ewwel li jkunu eżawrixxu t-toroq ġuridiċi kollha ta’ appell, u jinsab fir-riskju ta’ eżekuzzjoni imminenti; billi mhux maruf li seħħet l-ebda investigazzjoni tal-allegazzjonijiet ta’ tortura fil-każ tas-Sur Ramadan;

H.

billi fl-14 ta’ Awwissu 2014 ħames l-esperti tad-drittijiet tal-bniedem tan-NU esprimew it-tħassib tagħhom lill-Gvern tal-Bahrain dwar allegazzjonijiet dwar l-arrest arbitrarju, id-detenzjoni u t-tortura ta’ disa’ ċittadini tal-Bahrain, inkluż is-Sur Ramadan, u l-kundanna sussegwenti tagħhom wara proċessi li ma laħqux l-istandards internazzjonali ta’ proċess ġust;

I.

billi diversi NGOs tad-drittijiet tal-bniedem iddokumentaw proċessi inġusti u l-użu tat-tortura u pieni tal-mewt min-naħa tal-Bahrain, li huma bi ksur ta’ diversi konvenzjonijiet internazzjonali, inkluż il-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi (ICCPR), li l-Bahrain ssieħeb fih fl-2006;

J.

billi l-Kummissjoni Indipendenti ta’ Inkjesta tal-Bahrain (BICI), stabbilita fid-29 ta' Ġunju 2011 fir-Renju tal-Bahrain permezz tad-Digriet Irjali Nru 28 biex tinvestiga u tirrapporta dwar l-avvenimenti li seħħew fil-Bahrain fi Frar 2011, għamlet sensiela ta’ rakkomandazzjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem u r-riformi politiċi;

K.

billi s-26 rakkomandazzjoni tal-BICI inkludew it-tibdil tas-sentenzi ta’ mewt kollha imposti għal atti li rriżultaw mill-avvenimenti ta’ Frar u Marzu 2011; billi din kienet waħda miż-żewġ rakkomandazzjonijiet li ġew implimentati b’mod sħiħ, li rrappreżenta pass pożittiv lejn l-abolizzjoni tal-piena tal-mewt;

L.

billi dawn ir-rakkomandazzjonijiet wasslu lill-Gvern tal-Bahrain biex jistabbilixxi tliet korpi mill-2012 — l-Uffiċċju tal-Ombudsman fi ħdan il-Ministeru tal-Intern, Unità ta’ Investigazzjonijiet Speċjali (SIU) fi ħdan l-Uffiċċju tal-Prosekutur Ġenerali, u Kummissjoni għad-Drittijiet tal-Priġunieri u d-Detenuti (PDRC) — b’mandat kollettiv biex itemmu l-użu tat-tortura f’faċilitajiet ta’ detenzjoni u ta’ interrogazzjoni;

M.

billi ħafna azzjonijiet riċenti mill-awtoritajiet tal-Bahrain ikomplu jiksru u jirrestrinġu d-drittijiet u l-libertajiet ta’ sezzjonijiet tal-poplu tal-Bahrain, b’mod partikolari d-dritt tal-individwi għall-protesta paċifika, għal-libertà tal-espressjoni u l-libertà diġitali; billi l-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem qed jiffaċċjaw attakki sistematiċi, fastidju u detenzjoni;

N.

billi, skont rapporti, il-Bahrain għad għandu numru konsiderevoli ta’ priġunieri tal-kuxjenza;

O.

billi l-forzi tas-sigurtà tal-Bahrain allegatament għadhom jittorturaw lid-detenuti;

1.

Jesprimi t-tħassib u d-diżappunt tiegħu dwar il-fatt li l-Bahrain mar lura għall-prattika tal-piena kapitali; jitlob l-introduzzjoni mill-ġdid ta’ moratorju dwar l-użu tal-piena tal-mewt bħala l-ewwel pass lejn l-abolizzjoni tagħha; jistieden lill-Gvern tal-Bahrain, u b’mod partikolari lill-Maestà Tiegħu Sheikh Hamad bin Isa Al Khalifa, jagħti lil Mohammed Ramadan maħfra rjali jew jibdillu s-sentenza;

2.

Jikkundanna b’mod qawwi l-użu kontinwu tat-tortura u ta’ trattament jew pieni krudili jew degradanti mill-forzi tas-sigurtà kontra l-priġunieri; huwa estremament imħasseb dwar l-integrità fiżika u mentali tal-priġunieri;

3.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-użu ta’ liġijiet ta’ kontra t-terroriżmu fil-Bahrain biex jikkastigaw twemmin u konvinzjonijiet politiċi u biex jipprevjenu liċ-ċittadini milli jeżerċitaw attivitajiet politiċi;

4.

Jenfasizza l-obbligu li d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem ikunu assigurati l-protezzjoni u jitħallew ikomplu l-ħidma tagħhom mingħajr tfixkil, intimidazzjoni jew fastidju;

5.

Jinnota l-isforzi li għaddejjin bħalissa tal-Gvern tal-Bahrain biex jirriforma l-kodiċi penali u l-proċeduri ġuridiċi, u jħeġġeġ biex dan il-proċess jitkompla; iħeġġeġ lill-Gvern tal-Bahrain biex jirrispetta l-istandards internazzjonali dwar id-dritt għal proċess ġust u biex jikkonforma ma’ standards minimi internazzjonali kif stipulat fl-Artikoli 9 u 14 tal-ICCPR;

6.

Jistieden lill-awtoritajiet kompetenti biex iwettqu investigazzjoni imparzjali mingħajr dewmien dwar l-allegazzjonijiet kollha ta’ tortura, itellgħu il-qorti lil persuni suspettati li wettqu r-reat tat-tortura u jeliminaw kull kundanna li tkun saret abbażi ta’ konfessjonijiet miksuba taħt kondizzjonijiet ta’ tortura;

7.

Ifakkar lill-awtoritajiet tal-Bahrain li l- Artikolu 15 tal-Konvenzjoni kontra t-Tortura u Trattamenti jew Pieni Oħra Krudili, Inumani jew Degradanti jipprojbixxi l-użu bħala prova fi kwalunkwe proċedura ta’ kull dikjarazzjoni magħmula bħala riżultat ta’ tortura; jitlob ir-ratifika immedjata tal-Protokoll Fakultattiv għall-Konvenzjoni Kontra t-Tortura u t-Tieni Protokoll Fakultattiv tal-ICCPR bil-għan li tiġi abolita l-piena tal-mewt;

8.

Jistieden lill-Gvern tal-Bahrain joħroġ stedina immedjata u miftuħa lir-Relatur Speċjali tan-NU dwar it-Tortura biex jagħmel żjara fil-pajjiż, u jippermetti l-aċċess bla xkiel għad-detenuti u għall-postijiet kollha ta’ detenzjoni;

9.

Jieħu nota tar-rakkomandazzjonijiet magħmula mill-Ombudsman, il-PDRC u l-NIHR, b’mod partikolari dwar id-drittijiet tad-detenuti u l-kondizzjonijiet fil-ħabsijiet, inkluż fir-rigward ta’ maltrattament u tortura allegati; madankollu, jitlob lill-Gvern tal-Bahrain biex jiżgura l-indipendenza tal-Uffiċċju tal-Ombudsman u tal-PDRC, u jiggarantixxi l-indipendenza tal-Unità ta’ Investigazzjonijiet Speċjali fl-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku;

10.

Jenfasizza l-importanza tal-appoġġ mogħti lill-Bahrain, b’mod partikolari fir-rigward tas-sistema ġudizzjarja tiegħu, bil-għan li tiġi żgurata l-konformità ma' standards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem; jinkoraġġixxi bis-sħiħ il-ħolqien ta’ grupp ta’ ħidma għad-drittijiet tal-bniedem EU-Bahrain;

11.

Jistieden lill-awtoritajiet tal-Bahrain ineħħu l-projbizzjoni arbitrarja tal-ivvjaġġar ta' Nabeel Rajab u jwaqqgħu l-akkużi kollha pendenti miġjuba kontriha b'rabta mal-libertà tal-espressjoni;

12.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / ir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Gvern u lill-Parlament tar-Renju tal-Bahrain u lill-membri tal-Kunsill ta' Kooperazzjoni tal-Golf.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/46

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar iċ-Ċina, b'mod partikolari dawk tas-16 ta' Diċembru 2015 dwar ir-relazzjonijiet UE-Ċina (1) u tat-13 ta' Marzu 2014 dwar il-prijoritajiet tal-UE għall-25 sessjoni tal-Kunsill tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU (2),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-7 ta' Jannar 2016 tal-kelliem tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) dwar l-għajbien ta' individwi assoċjati mad-dar ta' pubblikazzjoni Mighty Current f'Hong Kong,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-SEAE tad-29 ta' Jannar 2016 dwar it-tħassib tal-UE rigward is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fiċ-Ċina,

—

wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-2014 tal-Kummissjoni dwar ir-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong, ippubblikat f'April 2015,

—

wara li kkunsidra l-fatt li r-relazzjonijiet diplomatiċi bejn l-UE u ċ-Ċina ilhom stabbiliti mis-6 ta' Mejju 1975,

—

wara li kkunsidra s-Sħubija Strateġika bejn l-UE u ċ-Ċina mnedija fl-2003,

—

wara li kkunsidra l-Aġenda Strateġika għall-Kooperazzjoni bejn l-UE u ċ-Ċina għall-2020 li ntlaħaq qbil dwarha fil-21 ta' Novembru 2013,

—

wara li kkunsidra n-negozjati għal Ftehim ġdid ta' Sħubija u Kooperazzjoni li ġew sospiżi,

—

wara li kkunsidra l-adozzjoni tal-liġi l-ġdida dwar is-sigurtà nazzjonali mill-Kumitat Permanenti tal-Kungress Popolari Nazzjonali Ċiniż fl-1 ta' Lulju 2015, kif ukoll il-pubblikazzjoni tat-tieni abbozz ta' liġi ġdida dwar il-Ġestjoni tal-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi Barranin fil-5 ta' Mejju 2015,

—

wara li kkunsidra d-djalogu bejn l-UE u ċ-Ċina rigward id-drittijiet tal-bniedem, imniedi fl-1995, u l-34 sessjoni li ġiet organizzata f'Beijing fit-30 ta' Novembru u l-1 ta' Diċembru 2015,

—

wara li kkunsidra l-Patt Internazzjonali dwar id-Drittijiet Ċivili u Politiċi tas-16 ta' Diċembru 1966,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948,

—

wara li kkunsidra l-osservazzjonijiet konklużivi tal-Kumitat tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-tielet rapport perjodiku ta' Hong Kong, iċ-Ċina, adottat mill-Kumitat fil-107 sessjoni tiegħu (11-28 ta' Marzu 2013),

—

wara li kkunsidra l-osservazzjonijiet konklużivi tal-Kumitat tan-Nazzjonijiet Uniti kontra t-Tortura dwar il-ħames rapport perjodiku taċ-Ċina, adottati fl-1391 u l-1392 laqgħa tiegħu, li saru fit-2 u t-3 ta' Diċembru 2015,

—

wara li kkunsidra l-Liġi Bażika tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina (minn hawn 'il quddiem “il-Liġi Bażika”), b'mod partikolari l-artikoli dwar il-libertajiet personali u l-libertà tal-istampa, kif ukoll l-Ordinanza dwar id-Dikjarazzjoni tad-Drittijiet ta' Hong Kong,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 135(5) u 123(4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi, f'dawn l-aħħar erba' xhur, ħames bejjiegħa tal-kotba (Lui Bo, Gui Minhai, Zhang Zhiping, Lin Rongji u Lee Po), erbgħa minnhom residenti f'Hong Kong u l-ieħor mhuwiex, assoċjati mad-dar ta' pubblikazzjoni Mighty Current u l-ħanut tal-kotba tagħha, minn fejn jinbiegħu xogħlijiet letterarji li jikkritikaw lil Beijing, għebu taħt ċirkostanzi misterjużi; billi tnejn minnhom huma ċittadini tal-UE – Gui Minhai, ċittadin Żvediż, u Lee Po, ċittadin Brittaniku; billi f'Jannar 2016 waslet konferma li ż-żewġ ċittadini tal-UE kienu fiċ-Ċina kontinentali, u billi hemm suspetti li anke t-tlieta l-oħra qegħdin hemmhekk; billi Lee Po temporanjament ingħaqad mill-ġdid ma' martu fit-23 ta' Jannar 2016 f'post mhux żvelat fiċ-Ċina kontinentali; billi n-nuqqas kontinwu ta' informazzjoni dwar il-benessri tagħhom u dwar fejn jinsabu huwa estremament inkwetanti;

B.

billi saru allegazzjonijiet konvinċenti mill-midja, u ntwera tħassib min-naħa tal-leġiżlaturi, l-organizzazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem u għadd ta' ċivili, li l-ħames bejjiegħa tal-kotba nħatfu mill-awtoritajiet taċ-Ċina kontinentali; billi, b'mod partikolari, Lee Po nħataf minn Hong Kong u Gui Minhai għeb minn daru fit-Tajlandja;

C.

billi, fl-10 ta' Jannar 2016, eluf ta' dimostranti nġabru fit-toroq f'Hong Kong biex jitolbu li l-gvern tal-belt jieħu azzjoni biex jispjega l-għajbien tal-ħames bejjiegħa tal-kotba; billi l-għajbien ta' dawn il-persuni jsegwi sensiela ta' attakki vjolenti fl-2013 u fl-2014 kontra l-ġurnalisti ta' Hong Kong li jikkritikaw lil Beijing;

D.

billi Hong Kong jiddefendi u jipproteġi l-libertajiet tal-kelma, ta' espressjoni u tal-pubblikazzjoni; billi l-pubblikazzjoni ta' kwalunkwe materjal li jikkritika lill-mexxejja Ċiniżi hija legali f'Hong Kong, għalkemm hija pprojbita fiċ-Ċina kontinentali; billi l-prinċipju ta' “pajjiż wieħed, żewġ sistemi” jiggarantixxi l-awtonomija ta' Hong Kong minn Beijing fir-rigward tal-libertajiet li huma minquxa fl-Artikolu 27 tal-Liġi Bażika;

E.

billi ġew ippubblikati rivelazzjonijiet li 14-il pubblikatur u 21 pubblikazzjoni f'Hong Kong ġew identifikati bħala objettivi f'dokument intern tal-Partit Komunista ta' April 2015, fejn ġiet żvelata strateġija għall-“esterminazzjoni” tal-kotba pprojbiti f'Hong Kong u l-Macao minn fejn oriġinaw; billi l-biża' ta' ritaljazzjonijiet wassal biex xi bejjiegħa tal-kotba f'Hong Kong neħħew il-kotba li jikkritikaw liċ-Ċina mill-ixkafef tagħhom;

F.

billi l-gvern taċ-Ċina kontinentali jirrestrinġi u jikkriminalizza b'mod strett il-libertà tal-espressjoni, partikolarment permezz taċ-ċensura; billi s-sistema ta' sorveljanza tal-internet (“il-Great Firewall”) taċ-Ċina tippermetti lill-gvern jiċċensura kwalunkwe informazzjoni li hija politikament inaċċettabbli; billi ċ-Ċina għandha restrizzjonijiet rigorużi fuq il-libertà tal-espressjoni, u l-popolarità ta' kotba li jikkritikaw liċ-Ċina mal-qarrejja fiċ-Ċina kontinentali hija meqjusa ta' theddida għall-istabbiltà soċjali;

G.

billi fis-17 ta' Jannar 2016 Gui Minhai ħareġ stqarrija għall-istampa fiċ-Ċina kontinentali, fejn stqarr li huwa vvjaġġa fuq bażi volontarja lejn iċ-Ċina kontinentali u ammetta, f'dak li jidher li hija konfessjoni furzata, akkuża preċedenti ta' sewqan taħt l-effett tal-alkoħol;

H.

billi kemm l-awtoritajiet Żvediżi u kemm dawk Brittaniċi talbu l-appoġġ sħiħ tal-awtoritajiet Ċiniżi biex jitħarsu d-drittijiet taż-żewġ ċittadini tagħhom kif ukoll tal-individwi l-oħra li “għebu”;

I.

billi l-Kumitat tan-NU kontra t-Tortura rrapporta t-tħassib serju tiegħu dwar ir-rapporti konsistenti minn diversi sorsi dwar il-kontinwazzjoni ta' prattika ta' detenzjoni illegali f'postijiet ta' detenzjoni li la huma rikonoxxuti u lanqas huma uffiċjali, l-hekk imsejħa “ħabsijiet suwed”; billi huwa esprima wkoll it-tħassib serju tiegħu dwar ir-rapporti konsistenti li jindikaw li l-prattika tat-tortura u t-trattament ħażin għadhom integrati sew fis-sistema tal-ġustizzja kriminali, li hija dipendenti ħafna fuq il-konfessjonijiet bħala bażi għall-kundanni;

J.

billi ċ-Ċina uffiċjalment u nominalment aċċettat l-universalità tad-drittijiet tal-bniedem u, f'dawn l-aħħar tletin sena, għażlet li tieħu sehem fil-qafas internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem billi ffirmat firxa wiesgħa ta' trattati f'dan il-qasam, u b'hekk saret parti mill-qafas ġuridiku u istituzzjonali tad-drittijiet tal-bniedem fuq livell internazzjonali;

K.

billi l-Artikolu 27 tal-Liġi Bażika, il-kostituzzjoni de facto ta' Hong Kong, jiggarantixxi “l-libertà tal-kelma, tal-istampa u tal-pubblikazzjoni, il-libertà ta' assoċjazzjoni, tal-għaqda, li wieħed jipparteċipa f'purċissjoni u f'dimostrazzjoni”; billi l-Liġi Bażika, li kienet ġiet innegozjata bejn iċ-Ċina u r-Renju Unit, tiggarantixxi dawn id-drittijiet għal perjodu ta' 50 sena li jintemm fl-2047;

L.

billi s-17-il Summit bejn l-UE u ċ-Ċina, tad-29 ta' Ġunju 2015, għolla r-relazzjonijiet bilaterali fuq livell ġdid, billi fil-qafas strateġiku dwar id-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija tagħha l-UE wiegħdet li se tqiegħed id-drittijiet tal-bniedem fiċ-ċentru tar-relazzjonijiet tagħha mal-pajjiżi terzi kollha, inklużi s-sħab strateġiċi;

M.

billi l-UE u ċ-Ċina impenjaw ruħhom fi djalogi dwar id-drittijiet tal-bniedem sa mill-1995, u billi ż-żewġ naħat iqisu lid-drittijiet tal-bniedem bħala parti importanti tar-relazzjonijiet bilaterali tagħhom;

N.

billi skont il-21 rapport annwali (Lulju 2014) tal-Hong Kong Journalists Association, l-2014 kienet l-agħar sena għal-libertà tal-istampa f'Hong Kong f'għexieren ta' snin; billi xi ġurnalisti ġew attakkati fiżikament jew sfaw imkeċċija filwaqt li oħrajn li esprimew opinjonijiet kritiċi ġew trasferiti lejn żoni inqas sensittivi;

1.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar in-nuqqas ta' għarfien dwar fejn jinsabu u l-benessri tal-ħames bejjiegħa tal-kotba li jinsabu nieqsa; jappella għall-pubblikazzjoni immedjata ta' informazzjoni dettaljata dwar fejn jinsabu u dwar il-benessri ta' Lee Po u Gui Minhai, u jappella għall-ħelsien immedjat b'mod sikur tagħhom u li huma jingħataw id-dritt li jikkomunikaw; jappella għall-ħelsien immedjat tal-persuni l-oħra kollha li ġew arrestati b'mod arbitrarju talli eżerċitaw id-dritt tagħhom tal-libertà tal-espressjoni u pubblikazzjoni f'Hong Kong, inkluż it-tliet bejjiegħa tal-kotba l-oħra;

2.

Jappella lill-Gvern Ċiniż jirraporta mingħajr dewmien kwalunkwe informazzjoni dwar il-bejjiegħa tal-kotba li jinsabu nieqsa, u jimpenja ruħu fi djalogu u komunikazzjoni immedjati li jkunu inklużivi u trasparenti dwar il-kwistjoni bejn l-awtoritajiet kontinentali u dawk ta' Hong Kong; jinnota bħala żvilupp pożittiv il-komunikazzjoni minn Lee Po u li huwa ngħaqad mill-ġdid ma' martu;

3.

Jistieden lill-awtoritajiet rilevanti taċ-Ċina, ta' Hong Kong u tat-Tajlandja jinvestigaw u jikkjarifikaw iċ-ċirkostanzi tal-għajbien, skont l-istat tad-dritt, u, sa fejn huwa possibbli, jgħinu biex il-pubblikaturi jirritornaw lejn djarhom mingħajr periklu;

4.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-allegazzjonijiet li l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi taċ-Ċina kontinentali qegħdin joperaw f'Hong Kong; ifakkar li jkun hemm ksur tal-Liġi Bażika jekk l-aġenziji tal-infurzar tal-liġi taċ-Ċina kontinentali qegħdin joperaw f'Hong Kong; jemmen li dan huwa inkonsistenti mal-prinċipju “pajjiż wieħed, żewġ sistemi”; jistieden liċ-Ċina tirrispetta l-garanziji ta' awtonomija mogħtija lil Hong Kong skont il-Liġi Bażika;

5.

Jikkundanna bil-qawwa l-każijiet kollha ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikolari l-arresti arbitrarji, il-konfessjonijiet furzati, id-detenzjoni sigrieta, id-detenzjoni f'iżolament u l-ksur tal-libertà ta' pubblikazzjoni u tal-espressjoni; ifakkar li l-indipendenza tal-edituri, tal-ġurnalisti u tal-bloggers għandha tiġi salvagwardjata; jappella għat-tmiem immedjat tal-ksur tad-drittijiet tal-bniedem u tal-intimidazzjoni politika;

6.

Jikkundanna r-restrizzjonijiet u l-kriminalizzazzjoni tal-libertà tal-espressjoni, u jiddeplora l-limitazzjoni tar-restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-espressjoni; jistieden lill-Gvern Ċiniż itemm is-soppressjoni tal-fluss liberu ta' informazzjoni, inklużi r-restrizzjonijiet fuq l-użu tal-internet;

7.

Jesprimi t-tħassib profond tiegħu dwar l-adozzjoni imminenti tal-abbozz ta' Liġi dwar il-Ġestjoni tal-Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi Barranin, peress li fl-istat attwali tagħha se tfixkel drastikament l-attivitajiet tas-soċjetà ċivili Ċiniża u se trażżan serjament il-libertajiet ta' assoċjazzjoni u ta' espressjoni fil-pajjiż, anke billi l-organizzazzjonijiet mhux governattivi barranin li ma jkunux irreġistrati mal-Ministeru Ċiniż għas-Sigurtà Pubblika u d-dipartimenti tas-sigurtà pubblika provinċjali jiġu pprojbiti milli jiffinanzjaw lil kwalunkwe individwu Ċiniż jew organizzazzjoni Ċiniża, u billi l-gruppi Ċiniżi se jiġu pprojbiti milli jwettqu “attivitajiet” f'isem jew bl-awtorizzazzjoni tal-organizazzjonijiet mhux governattivi barranin li ma jkunux irreġistrati, inklużi dawk ibbażati f'Hong Kong u l-Macao; jistieden lill-awtoritajiet Ċiniżi jirrevedu b'mod sostanzjali dan l-abbozz ta' liġi sabiex iġibuh konformi mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi l-impenji internazzjonali li ħadet ir-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina;

8.

Jesprimi t-tħassib tiegħu rigward l-abbozz ta' liġi ġdida dwar iċ-ċibersigurtà, li għandha tirfed u tistituzzjonalizza l-prattiki ta' ċensura u monitoraġġ fiċ-ċiberspazju, rigward il-liġi dwar is-sigurtà nazzjonali li ġiet adottata u l-abbozz ta' liġi kontra t-terroriżmu; jinnota l-biżgħat tal-avukati riformisti u d-difensuri tad-drittijiet ċivili Ċiniżi li din il-liġi se tkompli trażżan il-libertà tal-espressjoni u li l-awtoċensura se tikber;

9.

Jemmen li relazzjonijiet b'saħħithom u kontinwi bejn l-UE u ċ-Ċina għandhom jipprovdu pjattaforma effikaċi għal djalogu matur, sinifikanti u miftuħ dwar id-drittijiet tal-bniedem ibbażat fuq ir-rispett reċiproku;

10.

Jissottolinja l-impenn tal-Unjoni Ewropea għat-tisħiħ tad-demokrazija, inkluż l-istat tad-dritt, l-indipendenza tal-ġudikatura, id-drittijiet u l-libertajiet fundamentali, it-trasparenza, u l-libertà ta' informazzjoni u tal-espressjoni f'Hong Kong;

11.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-Gvern u lill-Parlament tar-Repubblika tal-Poplu taċ-Ċina u lill-Kap Eżekuttiv u l-Assemblea tar-Reġjun Amministrattiv Speċjali ta' Hong Kong.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/50

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta' Salonka tad-19 u l-20 ta' Ġunju 2003 dwar il-prospett tal-adeżjoni tal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent mal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2008/213/KE tat-18 ta' Frar 2008 dwar il-prinċipji, il-prijoritajiet u l-kundizzjonijiet kontenuti fis-Sħubija Ewropea mas-Serbja u li tħassar id-Deċiżjoni 2006/56/KE (1),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta' Ottubru 2011 dwar l-applikazzjoni tas-Serbja għall-adeżjoni mal-Unjoni Ewropea (SEC(2011)1208),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni (FSA) bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom u r-Repubblika tas-Serbja, li daħal fis-seħħ fl-1 ta' Settembru 2013,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni 1244 (1999) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, l-opinjoni konsultattiva tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja (QIĠ) tat-22 ta' Lulju 2010 dwar il-kwistjoni tal-konformità mad-dritt internazzjonali tad-dikjarazzjoni unilaterali ta' indipendenza tal-Kosovo, u r-riżoluzzjoni A/RES/64/298 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU tad-9 ta' Settembru 2010, li rrikonoxxiet il-kontenut tal-opinjoni u laqgħet id-disponibilità tal-UE li tiffaċilita d-djalogu bejn is-Serbja u l-Kosovo,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u r-Rakkomandazzjonijiet mir-raba' laqgħa tal-Kumitat Parlamentari ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni UE-Serbja tas-7 u t-8 ta' Ottubru 2015,

—

wara li kkunsidra r-riżultati tal-Konferenza ta' Livell Għoli dwar ir-rotta tal-Mediterran tal-Lvant u l-Balkani tal-Punent tat-8 ta' Ottubru 2015 fil-Lussemburgu,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ġustizzja u Affarijiet Interni dwar miżuri biex tiġi indirizzata l-kriżi tar-refuġjati u l-migrazzjoni tad-9 ta' Novembru 2015 u tal-Kunsill Affarijiet Barranin dwar il-migrazzjoni tat-12 ta' Ottubru 2015,

—

wara li kkunsidra l-pjan ta' azzjoni ta' 17-il punt li ġie maqbul waqt il-laqgħa dwar ir-rotta tal-migrazzjoni tal-Balkani tal-Punent li saret fil-25 ta' Ottubru 2015 bejn il-mexxejja tal-Istati Membri tal-UE u Stati Membri mhux tal-UE li huma kkonċernati bl-influss ta' refuġjati u migranti,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2015 tal-Kummissjoni dwar is-Serbja tal-10 ta' Novembru 2015 (SWD(2015)0211),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Marzu 2015 dwar ir-rapport ta' progress tal-2014 dwar is-Serbja (2),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' April 2015 dwar l-okkażjoni tal-Jum Internazzjonali tar-Roma – anti-Żingariżmu fl-Ewropa u r-rikonoxximent min-naħa tal-UE tal-jum ta' tifkira tal-ġenoċidju tar-Rom matul it-Tieni Gwerra Dinjija (3),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 2015 dwar it-tkabbir u l-proċess ta' stabbilizzazzjoni u ta' assoċjazzjoni,

—

wara li kkunsidra l-ħidma ta' David McAllister bħala rapporteur permanenti għas-Serbja fi ħdan il-Kumitat għall-Affarijiet Barranin,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Kunsill Ewropew tat-28 ta' Ġunju 2013 iddeċieda li jibda n-negozjati mas-Serbja dwar l-adeżjoni; billi l-ewwel konferenza intergovernattiva (KIG) saret fil-21 ta' Jannar 2014; billi l-proċess ta' eżami analitiku tlesta f'Marzu 2015; billi f'Settembru 2015 is-Serbja stabbiliet kompletament it-tim tan-negozjati tagħha;

B.

billi fir-Rapport tal-2015 dwar is-Serbja, il-Kummissjoni tirrapporta dwar il-progress li s-Serbja għamlet lejn l-integrazzjoni Ewropea, filwaqt li vvalutat l-isforzi tagħha biex tkun konformi mal-kriterji ta' Copenhagen u l-kundizzjonalità tal-Proċess ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni; billi l-Kummissjoni applikat approċċ ġdid għar-rapportar li jagħti gwida aktar ċara lill-pajjiżi inkwistjoni dwar fuq xiex għandhom jiffukaw;

C.

billi s-Serbja, bħal kull pajjiż li jaspira li jaderixxi mal-UE, għandha tiġi ġġudikata abbażi tal-merti proprji tagħha li tissodisfa, timplimenta l-istess sett ta' kriterji u tkun konformi magħhom, u billi d-dedikazzjoni tal-pajjiżi għar-riformi meħtieġa u għall-kwalità tagħhom jiddeterminaw il-kalendarju tal-adeżjoni;

D.

billi s-Serbja ħadet passi importanti lejn in-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet mal-Kosovo, li rriżultaw fl-Ewwel Ftehim dwar il-Prinċipji li Jirregolaw in-Normalizzazzjoni tar-Relazzjonijiet tad-19 ta' April 2013; billi fil-25 ta' Awwissu 2015 intlaħqu erba' ftehimiet importanti; billi l-progress fin-negozjati għall-adeżjoni tas-Serbja jeħtieġ li jsir b'mod parallel mal-progress fil-proċess ta' normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet mal-Kosovo f'konformità mal-qafas ta' negozjar; billi sforzi ulterjuri jibqgħu essenzjali sabiex dawn ir-relazzjonijiet jiġu kkalmati b'mod permanenti; billi huwa importanti ferm li l-ftehimiet kollha jiġu implimentati bis-sħiħ miż-żewġ partijiet;

E.

billi f'Lulju 2015 is-Serbja saret it-33 Stat parteċipanti fil-Mekkaniżmu tal-UE għall-Protezzjoni Ċivili;

F.

billi l-UE enfasizzat il-ħtieġa li jissaħħu l-governanza ekonomika, l-istat tad-dritt u l-kapaċitajiet tal-amministrazzjoni pubblika fil-pajjiżi kollha tal-Balkani tal-Punent;

G.

billi l-UE poġġiet l-istat tad-dritt fil-qalba tal-politika ta' tkabbir tagħha;

H.

billi f'Jannar 2015, is-Serbja ħadet f'idejha l-Presidenza tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSKE);

1.

Jilqa' l-ftuħ tan-negozjati u l-ftuħ tal-Kapitoli 32 (Kontroll finanzjarju) u 35 (Kwistjonijiet oħra – Punt I: Proċess ta' normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet bejn is-Serbja u l-Kosovo) fil-Konferenza Intergovernattiva fi Brussell fl-14 ta' Diċembru 2015; jilqa' l-impenn kontinwu tas-Serbja għall-proċess ta' integrazzjoni Ewropea; jistieden lis-Serbja tippromwovi b'mod attiv din id-deċiżjoni strateġika fost il-pubbliku Serb; jinnota b'sodisfazzjon li s-Serbja bdiet taħdem fuq aġenda ambizzjuża ta' riforma; jistieden lis-Serbja tindirizza b'mod deċiżiv u dirett ir-riformi sistemiċi u soċjoekonomiċi; iħeġġeġ lis-Serbja tiddedika attenzjoni partikolari liż-żgħażagħ tagħha meta timplimenta r-riformi tagħha;

2.

Jilqa' t-tħejjijiet tas-Serbja biex tibda n-negozjati ta' adeżjoni b'mod effikaċi bil-konklużjoni tal-proċess ta' eżami analitiku, u t-tħejjija u l-preżentazzjoni ta' pjanijiet ta' azzjoni komprensivi għall-Kapitoli 23 (Ġudikatura u Drittijiet Fundamentali) u 24 (Ġustizzja, libertà u sigurtà); jesprimi t-tama li dawn il-kapitoli jistgħu jinfetħu kmieni fl-2016; jenfasizza li negozjati bir-reqqa għall-Kapitoli 23 u 24 huma essenzjali biex jiġu indirizzati r-riformi li għandhom jitwettqu u jiġu implimentati fl-oqsma tal-ġudikatura u d-drittijiet fundamentali u tal-ġustizzja, il-libertà u s-sigurtà; ifakkar li se jkun jeħtieġ li l-progress f'dawn l-oqsma jsir b'mod parallel mal-progress fin-negozjati globali; jenfasizza li n-negozjar tal-Kapitolu 35 huwa ta' importanza kruċjali għall-progress tas-Serbja fit-triq tagħha lejn l-integrazzjoni fl-UE; huwa tal-fehma, f'dan ir-rigward, li n-normalizzazzjoni sħiħa tar-relazzjonijiet bejn is-Serbja u l-Kosovo hija kundizzjoni importanti għall-adeżjoni tas-Serbja mal-UE;

3.

Jissottolinja li implimentazzjoni bir-reqqa tal-leġiżlazzjoni u tal-politiki tibqa' indikatur ewlieni tas-suċċess tal-proċess ta' integrazzjoni; iħeġġeġ lill-mexxejja politiċi tas-Serbja biex ikomplu bir-riformi meħtieġa għal allinjament mal-istandards tal-UE; jistieden lis-Serbja ttejjeb l-ippjanar, il-koordinament u l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni ta' leġiżlazzjoni u politiki ġodda;

4.

Jilqa' l-progress tas-Serbja fl-ambjent kummerċjali, fit-tnaqqis tad-defiċit tal-baġit u fis-suq tax-xogħol, inklużi l-leġiżlazzjoni dwar ix-xogħol u l-politika tal-impjiegi; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Serbi jtejbu aktar il-klima tal-investiment madwar is-Serbja u jnaqqsu d-differenzi ekonomiċi u soċjali bejn ir-reġjuni tagħha, biex tiġi żgurata l-protezzjoni ta' investimenti barranin u biex jiġu solvuti tilwimiet ta' investiment fit-tul, u, filwaqt li jirrikonoxxi l-progress fir-ristrutturar ta' kumpaniji pubbliċi, jinnota l-importanza ta' aktar progress relevanti u trasparenza fil-proċess ta’ privatizzazzjoni; jenfasizza l-ħtieġa li s-Serbja tallinja l-leġiżlazzjoni tagħha dwar il-kontroll tal-għajnuna mill-Istat mal-acquis;

5.

Jilqa' l-progress fir-riformi ekonomiċi, li tejjeb is-sitwazzjoni baġitarja tas-Serbja, u jistieden lill-Kummissjoni tkompli tappoġġja lill-gvern fil-pjanijiet tagħha biex twettaq aktar riformi, speċjalment biex jiġu indirizzati l-iżbilanċi fiskali u r-riformi ta' setturi ewlenin tal-ekonomija;

6.

Ifaħħar l-approċċ kostruttiv tas-Serbja fil-mod kif tittratta l-kriżi tal-migrazzjoni; jinnota, madankollu, li għandu jitrawwem approċċ kostruttiv ma' pajjiżi ġirien; jinnota li s-Serbja hija sieħeb essenzjali u ta' għajnuna tal-UE fil-Balkani, u li huwa għaldaqstant indispensabbli li l-UE tipprovdi riżorsi u għajnuna finanzjarja adegwata; jieħu nota pożittiva tal-isforz sostanzjali li s-Serbja għamlet biex tiżgura li ċittadini ta' pajjiżi terzi jingħataw kenn u provvisti umanitarji b'appoġġ tal-UE u b'appoġġ internazzjonali; jistieden lis-Serbja żżid il-kapaċitajiet ta' akkoljenza tagħha rapidament; jinnota li jinħtieġu riformi komprensivi biex tiġi razzjonalizzata s-sistema sħiħa tal-asil sabiex tkun konformi mal-acquis tal-UE u mal-istandards internazzjonali; jinnota li s-Serbja ħadet miżuri ulterjuri biex tindirizza applikazzjonijiet għall-asil infondati mressqa minn ċittadini Serbi fi Stati Membri tal-UE u l-pajjiżi assoċjati ta' Schengen; jistieden lis-Serbja tikkontribwixxi għal tnaqqis ulterjuri fl-applikazzjonijiet infondati; jenfasizza li l-kapaċità u r-riżorsi li jippermettu lill-persuni ripatrijati jintegraw ruħhom mill-ġdid għadhom limitati;

7.

Jistieden lis-Serbja tagħmel sforzi akbar u progressivament tallinja l-politika barranija u ta' sigurtà tagħha ma' dik tal-UE, inkluża l-politika tagħha dwar ir-Russja; iqis deplorevoli, f'dan il-kuntest, it-twettiq ta' eżerċizzji militari konġunti bejn is-Serbja u r-Russja; jilqa' l-parteċipazzjoni attiva tas-Serbja fl-operazzjonijiet internazzjonali ta' żamma tal-paċi;

8.

Jenfasizza l-importanza kruċjali tal-prinċipji tal-istat tad-dritt; jenfasizza l-importanza essenzjali ta' ġudikatura indipendenti; jinnota li, filwaqt li sar xi progress fil-qasam tal-ġudikatura, jiġifieri fl-adozzjoni ta' regoli għall-valutazzjoni ta' mħallfin u prosekuturi, l-indħil politiku għadu għoli; jinnota li l-korpi ġudizzjarji professjonali qed jeżiġu li jingħataw riżorsi adegwati; jistieden lill-awtoritajiet jimplimentaw l-istrateġija nazzjonali għar-riforma ġudizzjarja kif stabbilita fil-pjan ta' azzjoni għall-Kapitolu 23 u jiżguraw l-indipendenza tal-ġudikatura u li l-ħidma tal-imħallfin u l-prosekuturi tkun ħielsa minn influwenza politika; jistieden lill-gvern jadotta liġi ġdida dwar l-għajnuna legali mingħajr ħlas u jintroduċi bidliet legali sabiex jiġu indirizzati l-kwalità u l-konsistenza tal-prattika ġudizzjarja u l-edukazzjoni ġudizzjarja; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar is-sitwazzjoni kontinwa ta' każijiet pendenti quddiem il-qorti, minkejja l-programm ta' tnaqqis tal-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni f'dan ir-rigward, u jħeġġeġ lis-Serbja tieħu passi ulterjuri sabiex iżżid il-fiduċja fil-ġudikatura;

9.

Ifakkar lill-Gvern Serb sabiex jimplimenta l-Liġi dwar ir-Riabilitazzjoni b'mod sħiħ u nondiskriminatorju; jissuġġerixxi wkoll lill-Gvern Serb jagħmel emendi ulterjuri għal-Liġi dwar ir-Restituzzjoni sabiex jitneħħa kull ostaklu proċedurali u kull impediment ġuridiku fir-rigward tar-restituzzjoni in natura;

10.

Jinnota li l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata huma mifruxa fir-reġjun u jirrappreżentaw ukoll ostaklu għall-iżvilupp demokratiku, soċjali u ekonomiku tas-Serbja; jinnota li sar ċertu progress fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, li madankollu għadu element ta' tħassib fis-Serbja, permezz ta' implimentazzjoni kontinwa tal-leġiżlazzjoni u l-adozzjoni tal-liġi dwar il-protezzjoni tal-whistle-blowers; jenfasizza l-ħtieġa li jinbena rekord ta' investigazzjonijiet u atti ta' akkuża fir-rigward tal-korruzjoni, inkluża l-korruzzjoni ta' livell għoli u l-ħtieġa li l-implimentazzjoni sħiħa tal-istrateġija kontra l-korruzzjoni tiġi kkoordinata u mmonitorjata fl-istituzzjonijiet ewlenin kollha kif stabbilit fil-pjan ta' azzjoni għall-Kapitolu 23; jistieden lill-awtoritajiet jiżguraw li l-Aġenzija Kontra l-Korruzzjoni u l-Kunsill Kontra l-Korruzzjoni jkunu kapaċi jwettqu l-mandat tagħhom b'mod sħiħ u effikaċi, u li l-istituzzjonijiet tal-istat isegwu r-rakkomandazzjonijiet tagħhom; iqis li strateġija reġjonali u kooperazzjoni mtejba bejn il-pajjiżi kollha fir-reġjun huma essenzjali biex dawn il-kwistjonijiet jiġu trattati b'mod aktar effikaċi; jitlob lill-istituzzjonijiet akkademiċi, flimkien mal-awtoritajiet tal-istat u l-uffiċjali pubbliċi, jadottaw regoli f'dan il-qasam sabiex jinvestigaw każijiet ta' plaġjariżmu u jipprevjenu wkoll każijiet futuri;

11.

Jistieden lill-awtoritajiet Serbi jemendaw u jimplimentaw it-taqsima tal-Kodiċi Kriminali dwar ir-reati ekonomiċi u ta' korruzzjoni sabiex jipprovdu qafas kredibbli u prevedibbli tal-liġi kriminali; itenni t-tħassib kbir tiegħu dwar id-dispożizzjonijiet u l-implimentazzjoni tal-Artikolu 234 tal-Kodiċi Kriminali dwar l-abbuż ta' pożizzjonijiet responsabbli; jitlob, għal darb'oħra, rieżami indipendenti u bir-reqqa ta' każijiet riklassifikati relatati ma' abbuż ta' pożizzjonijiet responsabbli, sabiex prosekuzzjonijiet inġusti li ilhom għaddejjin ikunu jistgħu jitwaqqfu minnufih;

12.

Jinnota li jeħtieġ li jsir sforz akbar fil-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u li għandu jinbena rekord ta' kundanni definittivi kif stabbilit fil-pjan ta' azzjoni għall-Kapitolu 24; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jipprovdu appoġġ espert sabiex jiġu stabbiliti qafas istituzzjonali u kompetenza sabiex tiġi miġġielda l-kriminalità organizzata b'mod effikaċi; jitlob, f'dan ir-rigward, kooperazzjoni diretta bejn l-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi tas-Serbja u l-Kosovo u l-uffiċċji ta' kollegament f'Belgrad u Pristina;

13.

Jieħu nota tal-isforzi biex jittejjeb il-proċess ta' konsultazzjoni fil-parlament u biex ikompli jiżdied l-involviment tal-parlament fil-proċess ta' negozjati ta' adeżjoni mal-UE; jibqa' mħasseb dwar l-użu estensiv ta' proċeduri urġenti fl-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni, inkluża l-leġiżlazzjoni marbuta mal-proċess ta' adeżjoni mal-UE, billi dawn il-proċeduri mhux dejjem jippermettu biżżejjed konsultazzjoni mal-partijiet interessati u mal-pubbliku ġenerali; jenfasizza li jeħtieġ li tissaħħaħ aktar is-sorveljanza tal-parlament fuq l-eżekuttiv; jenfasizza l-importanza ta' parteċipazzjoni attiva u kostruttiva tal-oppożizzjoni fil-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet u fl-istituzzjonijiet demokratiċi; jenfasizza li l-finanzjament tal-partiti politiċi għandu jkun trasparenti u f'konformità mal-ogħla standards internazzjonali;

14.

Jenfasizza l-importanza tal-ħidma tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili f'soċjetà demokratika; jinnota li l-kooperazzjoni bejn il-gvern u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili tjiebet; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Serbi jieħdu miżuri addizzjonali biex jiżguraw djalogu trasparenti bejn is-soċjetà ċivili u l-istituzzjonijiet tal-istat u biex iżidu l-involviment effikaċi tar-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u tal-minoranzi nazzjonali fil-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet; jistieden lill-awtoritajiet jiggarantixxu sostenn finanzjarju adegwat għall-funzjonament effiċjenti tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili; jitlob li ssir komunikazzjoni f'waqtha u trasparenti liċ-ċittadini, lill-organizzazzjonijiet u lill-pubbliku ġenerali dwar l-iżviluppi fil-proċess tan-negozjati ta' adeżjoni u li tiġi faċilitata l-parteċipazzjoni wiesgħa tagħhom f'dan il-proċess;

15.

Itenni l-appell tiegħu lill-Gvern Serb biex jindirizza bis-sħiħ ir-rakkomandazzjonijiet tal-missjonijiet ta' osservazzjoni tal-elezzjonijiet OSKE/ODIHR, b'mod partikolari dawk li jiżguraw li l-finanzjament tal-kampanji u l-proċessi elettorali jkunu trasparenti; jistieden lill-awtoritajiet jinvestigaw kif xieraq il-każijiet li seħħew matul l-elezzjonijiet muniċipali u avvenimenti oħra tal-kampanja li ġew immarkati bi vjolenza u allegazzjonijiet ta' intimidazzjoni u irregolaritajiet;

16.

Itenni l-importanza ta' entitajiet regolatorji indipendenti, inkluż l-Ombudsman, biex jiġu żgurati s-sorveljanza u r-responsabilità tal-eżekuttiv; jistieden lill-awtoritajiet jagħtu lill-Ombudsman appoġġ politiku u amministrattiv sħiħ għal xogħlu u biex iżommu lura milli jesponuh għal kritika mhux ġustifikata;

17.

Jilqa' l-adozzjoni ta' pjan komprensiv ta' azzjoni għar-riforma tal-amministrazzjoni pubblika, liġi dwar is-sorveljanza tal-ispezzjoni, strateġija nazzjonali ta' taħriġ għall-gvern lokali u l-liġi dwar l-ammont massimu ta' impjegati tas-settur pubbliku, u jitlob l-implimentazzjoni immedjata tagħhom; jenfasizza l-ħtieġa li l-amministrazzjoni pubblika tiġi depolitiċizzata u magħmula aktar professjonali u li l-proċeduri ta' reklutaġġ u ta' tkeċċija jsiru aktar trasparenti sabiex jiġu ggarantiti l-professjonaliżmu, in-newtralità u l-kontinwità tal-amministrazzjoni pubblika;

18.

Jilqa' l-fatt li s-Serbja għandha qafas legali u istituzzjonali adegwat għall-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali; jinnota, madankollu, in-nuqqasijiet li għad hemm fl-implimentazzjoni tiegħu, b'mod partikolari fir-rigward tal-prevenzjoni tad-diskriminazzjoni kontra gruppi vulnerabbli, inklużi persuni b'diżabilità, persuni bl-HIV/AIDS u l-persuni LGBTI; jilqa' s-suċċess tal-Pride March fl-20 ta' Settembru 2015; jissottolinja, madankollu, li d-diskriminazzjoni u l-vjolenza kontra l-persuni LGBTI għadha kwistjoni ta' tħassib serju; iħeġġeġ f'dan ir-rigward lill-Gvern jindirizza r-Rakkomandazzjoni CM/Rec(2010)5 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa lill-Istati Membri; jesprimi tħassib dwar l-għadd ta' attakki fuq membri ta' gruppi vulnerabbli li għadhom ma ġewx investigati bis-sħiħ; barra minn hekk, jesprimi tħassib dwar il-problema kontinwa tal-vjolenza domestika; jistieden lill-awtoritajiet jippromwovu b'mod attiv ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem għal kulħadd;

19.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li ma sar ebda progress biex titjieb is-sitwazzjoni fir-rigward tal-libertà ta' espressjoni u tal-midja; jinnota bi tħassib il-pressjoni politika kontinwa li timmina l-indipendenza tal-midja, u li tirriżulta f'żieda fl-awtoċensura tal-mezzi tax-xandir; jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-ġurnalisti jħabbtu wiċċhom ma' pressjoni politika, intimidazzjoni, vjolenza u theddid meta jeżerċitaw il-professjoni tagħhom; jistieden lill-awtoritajiet jinvestigaw il-każijiet kollha ta' attakki kontra l-ġurnalisti u mezzi tax-xandir, li taw bidu għal protesti qawwija min-naħa tal-Assoċjazzjoni Internazzjonali tal-Ġurnalisti; itenni li l-liġijiet il-ġodda dwar il-midja jeħtieġ li jiġu implimentati bis-sħiħ; jenfasizza l-ħtieġa ta' trasparenza sħiħa fis-sjieda tal-midja u l-finanzjament tal-midja, kif ukoll ta' nondiskriminazzjoni fir-rigward tar-reklamar tal-istat;

20.

Jinsab imħasseb serjament dwar il-każijiet ripetuti ta' kxif irregolari lill-midja dwar investigazzjonijiet kriminali li għadhom għaddejjin, bi ksur tal-preżunzjoni ta' innoċenza; jistieden lill-awtoritajiet Serbi jinvestigaw bis-serjetà għadd ta' kawżi ta' profil għoli fejn evidenza ta' mġiba ħażina allegata ġiet ippreżentata mill-midja;

21.

Jissottolinja l-importanza tal-Kunsilli tal-Minoranzi Nazzjonali fir-rwol tagħhom ta' promozzjoni tad-drittijiet ta' minoranzi nazzjonali u n-natura demokratika tagħhom u jħeġġeġ ukoll il-finanzjament xieraq u verifikabbli tagħhom; jilqa' l-impenn tas-Serbja fl-abbozzar ta' Pjan ta' Azzjoni ddedikat għall-Minoranzi Nazzjonali, li se jipprovdi titjib ulterjuri fl-implimentazzjoni u l-iżvilupp ta' prattiki u l-qafas legali dwar il-minoranzi nazzjonali; itenni t-talba tiegħu lis-Serbja biex tiżgura li l-livell tad-drittijiet u l-kompetenzi miksuba jinżamm fil-proċess tal-allinjament legali tagħhom mas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali tas-Serbja u jħeġġeġ l-adozzjoni tal-Liġi dwar il-Kunsilli tal-Minoranzi Nazzjonali mill-aktar fis possibbli għall-kjarifika tal-istatus legali tagħhom u ċ-ċertezza tal-ġuriżdizzjoni tagħhom; jesprimi tħassib serju dwar l-interruzzjoni tax-xandir ta' programmi fil-lingwi tal-minoranzi wara t-tħabbira tal-privatizzazzjoni tal-midja; jistieden lis-Serbja żżid l-isforzi tagħha fir-rigward tal-implimentazzjoni effettiva u konsistenti tal-leġiżlazzjoni dwar il-protezzjoni tal-minoranzi u t-trattament nondiskriminatorju ta' minoranzi nazzjonali madwar is-Serbja kollha, inkluż fir-rigward tal-edukazzjoni, speċjalment f'dak li jirrigwarda l-finanzjament f'waqtu u t-traduzzjoni ta' kotba tal-iskola bil-lingwi tal-minoranzi, ir-rappreżentanza fl-amministrazzjoni pubblika u entitajiet rappreżentattivi fil-livelli lokali, reġjonali u nazzjonali u l-aċċess għall-midja u s-servizzi reliġjużi fil-lingwi minoritarji; jistieden lill-Gvern Serb jimplimenta t-trattati internazzjonali u l-ftehimiet bilaterali kollha li jikkonċernaw id-drittijiet tal-minoranzi;

22.

Jinnota li d-diversità kulturali ta' Vojvodina tikkontribwixxi wkoll għall-identità tas-Serbja; jenfasizza li l-awtonomija ta' Vojvodina m'għandhiex tiddgħajjef u li l-liġi dwar ir-riżorsi ta' Vojvodina għandha tiġi adottata mingħajr aktar dewmien, kif previst mill-Kostituzzjoni;

23.

Jistieden lill-awtoritajiet Serbi jimplimentaw miżuri konkreti biex itejbu s-sitwazzjoni tar-Rom, b'mod partikolari fir-rigward tal-forniment ta' dokumenti personali, l-edukazzjoni, l-akkomodazzjoni, is-saħħa u l-impjiegi; jistieden ukoll lill-awtoritajiet Serbi jiżguraw rappreżentanza ugwali tar-Rom fl-istituzzjonijiet pubbliċi u l-ħajja pubblika, fosthom billi jagħtu attenzjoni speċjali lill-inklużjoni tan-nisa Rom; jenfasizza li l-politika ta' integrazzjoni tar-Rom jeħtieġ li tissaħħaħ ulterjorment u, filwaqt li tqis il-vjolenza li ġarrbu rappreżentanti ta' NGOs tal-minoranzi, jenfasizza li d-diskriminazzjoni jeħtieġ li tiġi indirizzata b'mod effettiv; jistenna bil-ħerqa, għalhekk, li jara t-twettiq ta' miżuri tal-Istrateġija u Pjan ta' Azzjoni li jmiss dwar l-inklużjoni tar-Rom; jilqa' f'dan il-kuntest “id-Dikjarazzjoni ta' Pristina” li titlob lill-gvernijiet, lill-organizzazzjonijiet internazzjonali, intergovernattivi u tas-soċjetà ċivili japplikaw bir-reqqa l-prinċipji ta' nondiskriminazzjoni u ugwaljanza meta jaħdmu u jieħdu azzjoni fil-qafas tal-promozzjoni u r-rispett tad-drittijiet tar-Rom;

24.

Japprezza l-approċċ kostruttiv tal-Gvern Serb rigward ir-relazzjonijiet mal-pajjiżi ġirien, peress li dan ippermetta li jsir progress sostanzjali kemm fil-kooperazzjoni reġjonali kif ukoll f'relazzjonijiet eqreb mal-UE, u jħeġġeġ lis-Serbja tkompli tibni fuq ir-relazzjonijiet ta' bon viċinat tagħha; jistieden lis-Serbja tippromwovi relazzjonijiet ta' bon viċinat u soluzzjoni paċifika tat-tilwim, li jinkludu l-promozzjoni ta' klima ta' tolleranza u l-kundanna ta' kull forma ta' diskors ta' mibegħda jew retorika ta' żmien il-gwerra u żżomm lura minn ċerti azzjonijiet, bħal pereżempju meta tilqa' pubblikament ir-ritorn ta' individwi kkundannati għal delitti tal-gwerra; jinnota li tilwimiet u kwistjonijiet pendenti, b'mod partikolari kwistjonijiet dwar id-demarkazzjoni tal-fruntieri, is-suċċessjoni, ir-ritorn ta' beni kulturali u l-iżvelar tal-arkivji Jugoslavi, għandhom jiġu solvuti f'konformità ma' prinċipji stabbiliti u l-prinċipji tad-dritt internazzjonali, fosthom permezz tal-implimentazzjoni ta' ftehimiet legalment vinkolanti, inter alia l-ftehim dwar kwistjonijiet ta' suċċessjoni, u li tilwimiet bilaterali għandhom jiġu indirizzati fl-istadji bikrija tal-proċess ta' adeżjoni f'konformità mad-dritt internazzjonali; jenfasizza r-rwol kostruttiv tas-Serbja fil-qafas tal-“proċess ta' Berlin” u l-inizjattiva tas-Sitt Pajjiżi tal-Balkani tal-Punent u l-aġenda ta' konnettività tagħha; jilqa' inizjattivi oħra ffokati fuq il-futur tal-Balkani tal-Punent, b'mod partikolari l-Proċess Brdo li jirriżulta li huwa qafas importanti għall-kooperazzjoni kemm fil-qasam politiku kif ukoll dak tekniku, u huwa tal-fehma li kooperazzjoni konkreta fl-oqsma ta' interess reċiproku tista' tikkontribwixxi għall-istabilizzazzjoni tal-Balkani tal-Punent; jilqa', f'dan ir-rigward, l-ewwel laqgħa ministerjali konġunta bejn is-Serbja u l-Bożnija-Ħerzegovina li saret fl-4 ta' Novembru 2015 f'Sarajevo; jistieden lis-Serbja tkompli tippromwovi l-istabbilizzazzjoni u t-tisħiħ istituzzjonali tal-Bożnja-Ħerzegovina permezz tal-kuntatti eżistenti tagħha u r-relazzjonijiet ta' bon viċinat mal-pajjiż; itenni s-sejħa tiegħu lill-awtoritajiet Serbi biex jintroduċu miżuri ulterjuri għall-kooperazzjoni transfruntiera mal-Istati Membri tal-UE fil-viċinat, inklużi l-Programmi ta' Kooperazzjoni Transfruntiera u Transnazzjonali 2014-2020 u l-Istrateġija tal-UE għar-Reġjun tad-Danubju; jilqa' l-idea li jingħata bidu għal negozjati għall-iffirmar ta' trattat ta' relazzjonijiet ta' bon viċinat mal-ġirien tagħha, u jittama li dan iwassal għal żvilupp aktar pożittiv fil-kuntest reġjonali; jilqa' l-laqgħa ta' kooperazzjoni fil-qasam tal-infrastruttura tal-enerġija u tat-trasport bejn il-Prim Ministri tal-Bulgarija, ir-Rumanija u s-Serbja;

25.

Iħeġġeġ lis-Serbja tikkoopera ulterjorment mat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja (ICTY), fi spirtu ta' rikonċiljazzjoni u relazzjonijiet ta' bon viċinat; jissottolinja l-importanza ta' strateġija nazzjonali komprensiva għall-ġestjoni domestika ta' delitti tal-gwerra; iħeġġeġ lill-awtoritajiet ikomplu jaħdmu fuq il-kwistjoni tad-destin ta' persuni nieqsa, kif ukoll dwar it-tħejjija ta' skema ta' riparazzjoni għall-vittmi u l-familji tagħhom bħala prekondizzjoni importanti għar-rikonċiljazzjoni, biex b'hekk jiġi żgurat id-dritt tal-familji tal-vittmi li jsiru jafu x'sar minn qrabathom; jinnota li għandha tiġi adottata liġi dwar il-vittmi ċivili mingħajr dewmien żejjed, filwaqt li jitqies il-fatt li l-leġiżlazzjoni eżistenti ma tirrikonoxxix bosta gruppi ta' vittmi ta' delitti tal-gwerra; jinnota li għad hemm kontroversji, b'mod partikolari fil-kuntest ta' interpretazzjonijiet differenti tal-istorja reċenti; itenni l-appoġġ tiegħu għall-inizjattiva RECOM, il-kummissjoni reġjonali għall-istabbilment tal-fatti dwar id-delitti tal-gwerra u ksur serju ieħor tad-drittijiet tal-bniedem f'dik li kienet il-Jugoslavja;

26.

Jilqa' l-pubblikazzjoni ta' abbozz ta' strateġija nazzjonali dwar id-delitti tal-gwerra, li jistabbilixxi pjanijiet biex tiġi indirizzata l-prosekuzzjoni ta' delitti mwettqa tul id-disgħinijiet f'dik li kienet il-Jugoslavja; jissottolinja l-ħtieġa li jissaħħu u jiġu depolitiċizzati l-istituzzjonijiet Serbi li jittrattaw id-delitti tal-gwerra; jitlob lis-Serbja tistabbilixxi sistema effettiva għall-protezzjoni tax-xhieda u tal-vittmi, u tipprovdi lill-vittmi u lill-familji tagħhom bid-dritt ta' riparazzjoni; jitlob li tittejjeb il-kooperazzjoni reġjonali f'kawżi ta' delitti tal-gwerra; itenni t-talba tiegħu lis-Serbja biex teżamina mill-ġdid il-leġiżlazzjoni tagħha dwar il-ġuriżdizzjoni fir-rigward tal-proċedimenti dwar id-delitti tal-gwerra, fi spirtu ta' rikonċiljazzjoni u ta' relazzjonijiet ta' bon viċinat flimkien mal-Kummissjoni u mal-pajjiżi ġirien tagħha;

27.

Jilqa' l-impenn kontinwu tas-Serbja fil-proċess ta' normalizzazzjoni mal-Kosovo, u l-finalizzazzjoni ta' ftehimiet ewlenin fil-25 ta' Awwissu 2015, jiġifieri dwar it-twaqqif ta' Assoċjazzjoni/Komunità ta' muniċipalitajiet b'maġġoranza Serba fil-Kosovo, dwar l-enerġija, dwar it-telekomunikazzjoni u dwar il-Pont ta' Mitrovica; iħeġġeġ lis-Serbja biex timplimenta malajr in-naħa tagħha ta' dawn il-ftehimiet u biex timpenja ruħha b'mod kostruttiv mal-Kosovo fil-formulazzjoni u l-implimentazzjoni ta' ftehimiet futuri; jinnota li sar progress f'oqsma bħall-pulizija u l-protezzjoni ċivili, l-assigurazzjoni tal-vetturi, id-dwana, l-arranġamenti ta' koordinazzjoni u r-rekords katastali; itenni li l-progress fid-Djalogu għandu jitkejjel skont l-implimentazzjoni tiegħu fil-post; jistieden lis-Serbja u lill-Kosovo jastjenu minn retorika negattiva u biex jimxu 'l quddiem bl-implimentazzjoni sħiħa, b'rieda tajba u fi żmien xieraq, tal-ftehimiet kollha li diġà ntlaħqu, u biex b'determinazzjoni jkomplu l-proċess ta' normalizzazzjoni; jitlob sforzi kontinwi kemm miż-żewġ gvernijiet kif ukoll mill-istituzzjonijiet tal-UE biex jikkomunikaw u jispjegaw id-dispożizzjonijiet tal-ftehimiet li ntlaħqu, sabiex iqarrbu il-komunitajiet etniċi Albaniżi u Serbi lejn xulxin fil-Kosovo; ifaħħar l-isforzi tal-komunità tan-negozju, immexxija mill-Kmamar tal-Kummerċ biex tikkontribwixxi għan-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet, billi tinvolvi ruħha fi djalogu bejn il-Kmamar tal-Kummerċ tas-Serbja u l-Kosovo, tindirizza l-ostakli għan-negozju bejn iż-żewġ naħat, u tiffaċilita l-kuntatt u l-kooperazzjoni bejn il-kumpaniji; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja ż-żamma u l-iżvilupp ta' dawn l-attivitajiet fil-ġejjieni; iħeġġeġ lis-Serbja u lill-Kosovo jidentifikaw oqsma ġodda ta' diskussjoni għad-djalogu bl-għan li jitjiebu l-ħajjiet u b'mod komprensiv jiġu normalizzati r-relazzjonijiet; jistieden lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) iwettaq evalwazzjoni tal-prestazzjoni taż-żewġ naħat biex jissodisfaw l-obbligi tagħhom; iħeġġeġ lis-Serbja taġixxi fi spirtu ta' relazzjonijiet ta' bon viċinat u jesprimi t-tama li l-kwistjoni dwar il-fatt li l-Kosovo ma rnexxilux jikseb sħubija fil-UNESCO ma jxekkilx id-djalogu u l-integrazzjoni ulterjuri tal-Kosovo f'organizzazzjonijiet reġjonali u internazzjonali, u li l-kooperazzjoni u l-isforzi jkomplu għaddejjin għall-protezzjoni tal-wirt kulturali; iħeġġeġ lil Belgrad u lil Pristina jżommu relazzjonijiet ta' bon viċinat; jilqa' t-tkomplija tat-taħdidiet bejn il-Prim Ministru Serb Vučić u l-Prim Ministru tal-Kosovo Mustafa fis-27 ta' Jannar 2016; jinnota li s-suġġetti diskussi inkludew ir-rikonoxximent reċiproku tad-diplomi tal-università u d-diplomi professjonali u t-titjib tal-konnessjonijiet ferrovjarji u tat-toroq; jissottolinja li l-progress fuq il-post se jkun ta' benefiċċju għar-reġjun sħiħ;

28.

Jappoġġja, fil-kuntest tal-Proċess ta' Berlin, il-ħolqien tal-Forum tas-Soċjetà Ċivili tal-Balkani tal-Punent, li jagħti opportunità lil rappreżentanti tas-soċjetà ċivili tar-reġjun biex jiskambjaw ideat, ileħħnu t-tħassib tagħhom u jfasslu rakkomandazzjonijiet konkreti lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, u jitlob it-tkomplija ta' dan il-proċess fis-summit li jmiss isir f'Pariġi fl-2016, u għall-organizzazzjoni ta' sessjonijiet ta' ħidma għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fir-reġjun;

29.

Jenfasizza li s-Serbja, bħala parti kontraenti tal-Komunità tal-Enerġija, għandha tibqa' attiva fil-ħidma tal-istituzzjonijiet tal-Komunità tal-Enerġija u tkompli timplimenta l-acquis sabiex tibni sistemi ta' enerġija sostenibbli u sikuri; jistieden lill-awtoritajiet jibdew l-implimentazzjoni tal-objettivi stabbiliti fl-istrateġija għall-iżvilupp tas-settur tal-enerġija, peress li m'hemmx investiment sinifikanti fis-settur tal-enerġija rinnovabbli; iħeġġeġ lis-Serbja tiżviluppa l-kompetizzjoni fis-suq tal-gass u tieħu miżuri biex ittejjeb l-allinjament mal-acquis fl-oqsma tal-enerġiji rinnovabbli u l-effiċjenza tal-enerġija, u jitlob lis-Serbja tiffoka aktar fuq l-enerġija ekoloġika; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġja lill-Gvern Serb fl-isforzi tiegħu biex inaqqas id-dipendenza tal-pajjiż fuq l-importazzjonijiet tal-enerġija u biex jiddiversifika l-provvista tal-gass tas-Serbja; jinnota li l-pakkett IPA II 2015, li ġie adottat dan l-aħħar, b'mod partikolari jinkludi programm ta' EUR 155 miljun biex jgħin fil-finanzjament ta' proġetti ta' infrastruttura reġjonali ewlenin fis-setturi tal-enerġija u tat-trasport fil-Balkani tal-Punent; iħeġġeġ lis-Serbja tallinja ruħha mal-impenji medji tal-UE dwar it-tibdil fil-klima u l-ftehim li ntlaħaq f'Pariġi fil-COP 21;

30.

Jistieden lill-Gvern Serb, meta titqies l-importanza tar-Raggruppament Ewropew ta' Kooperazzjoni Territorjali għal aktar żvilupp tal-kooperazzjoni transfruntiera bejn l-Istati Membri tal-UE u l-ġirien tagħhom, biex jipprovdi l-isfond legali neċessarju li jippermetti l-parteċipazzjoni tas-Serbja fir-Raggruppamenti Ewropej ta' Kooperazzjoni Territorjali;

31.

Jesprimi tħassib dwar in-nuqqas ta' infurzar tal-leġiżlazzjoni dwar l-iskart, u jistieden lill-awtoritajiet Serbi biex iżidu l-isforzi biex jagħlqu u jnaddfu miżblat illegali, u biex jiżviluppaw politika kredibbli ta' tnaqqis tal-iskart f'konformità mad-Direttiva Qafas dwar l-Iskart;

32.

Jilqa' l-pjan biex jerġgħu jinbnew, jiġu mtejba u mmodernizzati partijiet tan-netwerk ferrovjarju, u jinkoraġġixxi lill-awtoritajiet Serbi jkomplu jtejbu t-trasport pubbliku b'kooperazzjoni mal-pajjiżi ġirien;

33.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Gvern u lill-Parlament tas-Serbja.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/58

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta' Salonka tad-19 u l-20 ta' Ġunju 2003 dwar il-prospettiva tal-adeżjoni tal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent mal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kunsill tat-22 ta' Ottubru 2012 li tawtorizza lill-Kummissjoni tiftaħ in-negozjati għal ftehim qafas mal-Kosovo dwar il-parteċipazzjoni fil-programmi tal-Unjoni,

—

wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tat-28 ta' Ġunju 2013 li jadottaw id-Deċiżjoni li tawtorizza l-ftuħ ta' negozjati dwar Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Kosovo,

—

wara li kkunsidra l-Ewwel Ftehim dwar il-Prinċipji li Jirregolaw in-Normalizzazzjoni tar-Relazzjonijiet, iffirmat mill-Prim Ministri Hasim Thaçi u Ivica Dacic fid-19 ta' April 2013, u l-Pjan ta' Azzjoni għall-Implimentazzjoni tat-22 ta' Mejju 2013,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2014/349/PESK tat-12 ta’ Ġunju 2014 li temenda l-Azzjoni Konġunta 2008/124/PESK dwar il-Missjoni tal-Unjoni Ewropea għall-Istat tad-Dritt fil-Kosovo, il-EULEX KOSOVO,

—

wara li kkunsidra l-iffirmar tal-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Kosovo fis-27 ta' Ottubru 2015, u r-ratifika mill-Assemblea tal-Kosovo fit-2 ta' Novembru 2015,

—

wara li kkunsidra r-rapporti tas-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-attivitajiet imwettqa attwalment mill-Missjoni ta' Amministrazzjoni Temporanja tan-Nazzjonijiet Uniti fil-Kosovo u l-iżviluppi relatati magħhom, inkluż l-aħħar rapport li nħareġ fit-3 ta' Novembru 2015,

—

wara li kkunsidra l-proproga tal-mandat sat-28 ta' Frar 2017 tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE għal Kosovo, Samuel Žbogar,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Novembru 2015 intitolata “Strateġija tal-UE għat-Tkabbir” (COM(2015)0611),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 2015 dwar it-tkabbir u l-proċessi ta' stabbilizzazzjoni u ta' assoċjazzjoni,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-laqgħat tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali tas-7 ta' Diċembru 2009, tal-14 ta' Diċembru 2010 u tal-5 ta' Diċembru 2011, li enfasizzaw u affermaw mill-ġdid, rispettivament, li l-Kosovo, mingħajr preġudizzju għall-pożizzjoni tal-Istati Membri dwar l-istatus tiegħu, għandu wkoll igawdi mill-prospettiva tal-liberalizzazzjoni eventwali tal-viża ladarba jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet kollha,

—

wara li kkunsidra t-tnedija ta' djalogu dwar il-kwistjoni tal-viża f'Jannar 2012, il-pjan direzzjonali għal-liberalizzazzjoni tal-viża f'Ġunju 2012 u t-tieni rapport tal-Kummissjoni tal-24 ta' Lulju 2014 dwar il-progress li għamel il-Kosovo biex jissodisfa r-rekwiżiti tal-pjan direzzjonali għal-liberizzazzjoni tal-viża (COM(2014)0488), u l-missjoni ta' esperti tal-Kummissjoni f'Lulju 2015,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 1244(1999) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, l-Opinjoni Konsultattiva tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja (QIĠ) tat-22 ta' Lulju 2010 dwar il-konformità mad-dritt internazzjonali tad-dikjarazzjoni unilaterali ta' indipendenza tal-Kosovo, u r-riżoluzzjoni 64/298 tad-9 ta' Settembru 2010 tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, li rrikonoxxiet il-kontenut tal-opinjoni tal-QIĠ u laqgħat pożittivament id-disponibbiltà tal-UE li taġevola d-djalogu bejn is-Serbja u l-Kosovo,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet konġunti tal-laqgħat interparlamentari bejn il-Parlament Ewropew u l-Kosovo tat-28 u d-29 ta' Mejju 2008, tas-6 u s-7 ta' April 2009, tat-22 u t-23 ta' Ġunju 2010, tal-20 ta' Mejju 2011, tal-14 u l-15 ta' Marzu 2012, tat-30 u l-31 ta' Ottubru 2013, u tad-29 u t-30 ta' April 2015,

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' progress tal-2015 tal-Kummissjoni dwar il-Kosovo tal-10 ta' Novembru 2015 (SWD(2015)0215),

—

wara li kkunsidra ir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-ħidma ta' Ulrike Lunacek bħala r-rapporteur permanenti għall-Kosovo fil-Kumitat għall-Affarijiet Barranin,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi 110 mill-193 stat membru tan-NU, inklużi 23 mit-28 Stat Membru tal-UE, jirrikonoxxu l-indipendenza tal-Kosovo;

B.

billi l-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni bejn l-UE u l-Kosovo ġie ffirmat fis-27 ta' Ottubru 2015 u ratifikat mill-Assemblea tal-Kosovo fit-2 ta' Novembru 2015; billi l-Parlament Ewropew ta l-kunsens tiegħu fil-21 ta' Jannar 2016;

C.

billi kull pajjiż kandidat (potenzjali) se jiġi ġġudikat fuq il-merti tiegħu stess, u billi r-rapidità u l-kwalità tar-riformi meħtieġa jiddeterminaw il-kalendarju għall-adeżjoni;

D.

billi l-UE tenniet għal bosta drabi r-rieda tal-Unjoni Ewropea li tassisti l-iżvilupp ekonomiku u politiku tal-Kosovo permezz ta' perspettiva Ewropea ċara, f'konformità mal-perspettiva Ewropea tar-reġjun;

E.

billi l-UE poġġiet l-istat tad-dritt fil-qalba tal-politika ta' tkabbir tagħha;

F.

billi l-UE enfasizzat il-ħtieġa li jissaħħu l-governanza ekonomika, l-istat tad-dritt u l-kapaċità tal-amministrazzjoni pubblika fil-pajjiżi kollha tal-Balkani tal-Punent;

G.

billi l-mandat tal-EULEX se jiskadi fl-14 ta' Ġunju 2016; billi r-rieżami strateġiku tal-missjoni tal-EULEX Kosovo għadu għaddej;

1.

Jilqa' l-iffirmar tal-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni (FSA) bejn l-UE u l-Kosovo fis-27 ta' Ottubru 2015, bħala l-ewwel relazzjoni kuntrattwali, u r-ratifikazzjoni rapida mill-Assemblea tal-Kosovo fit-2 ta' Novembru 2015; jenfasizza li l-FSA jwitti t-triq għall-integrazzjoni tal-Kosovo fl-UE u se jagħti inċentiv qawwi għall-implimentazzjoni u l-istituzzjonalizzazzjoni tar-riformi u se jippermetti l-istabbiliment ta' kooperazzjoni mal-UE f'firxa wiesgħa ta' oqsma, bl-għan li jissaħħu d-djalogu politiku u l-integrazzjoni kummerċjali aktar mill-qrib, flimkien mat-tisħiħ tar-relazzjonijiet mal-pajjiżi ġirien u tingħata għajnuna biex tiġi żgurata l-istabbiltà reġjonali; jistieden lill-Gvern tal-Kosovo jiffoka fuq l-implimentazzjoni tar-riformi komprensivi meħtieġa biex jonora l-obbligi tiegħu taħt l-FSA;

2.

Jilqa' l-adozzjoni mill-Kummissjoni ta' pakkett li jappoġġa r-riformi u l-kooperazzjoni reġjonali fil-Balkani tal-Punent – pakkett li jesprimi l-impenn tal-UE li tappoġġa l-proċess ta' riforma politika u ekonomika fil-pajjiżi fit-triq tal-adeżjoni tagħhom mal-UE;

3.

Jissottolinja li l-FSA għandu l-għan li jippromwovi l-istandards Ewropej f'oqsma bħall-kompetizzjoni, l-akkwist pubbliku, il-proprjetà intellettwali, il-protezzjoni tal-konsumatur, u li jistabbilixxi żona ta' kummerċ ħieles bħala pass tanġibbli lejn l-integrazzjoni ekonomika tal-Kosovo fl-UE;

4.

Jilqa' l-progress li sar fl-2015 fejn intlaħaq qbil fil-qafas tal-proċess tan-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet bejn il-Kosovo u s-Serbja, jiġifieri dwar l-istabbiliment tal-Assoċjazzjoni/Komunità ta' muniċipalitajiet b'maġġoranza Serba fil-Kosovo, dwar l-enerġija, dwar il-pont Mitrovicë/Mitrovica, inkluż il-ftehimiet tal-25 ta' Awwissu 2015 dwar it-telekomunikazzjonijet, u ta' Ġunju 2015 dwar l-assigurazzjoni tal-vetturi, u ta' Frar 2015 dwar il-ġudikatura; jappoġġa l-isforzi kontinwi ta' medjazzjoni tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ) bl-għan li r-relazzjonijiet bejn is-Serbja u l-Kosovo jiġu normalizzati, li s'issa dan għadu ma nkisibx kompletament; jistieden lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE) iwettaq valutazzjoni globali estensiva dwar l-istat tal-implimentazzjoni tal-ftehimiet kollha li ġew iffirmati s'issa fir-rigward tal-adozzjoni tal-liġijiet fuq il-post, u jirrapporta b'mod regolari dwar dan lill-Parlament Ewropew kif ukoll lill-parlamenti tal-Kosovo u tas-Serbja; iħeġġeġ lill-VP/RGħ tidentifika n-nuqqasijiet billi tesiġi li l-partijiet jonoraw l-impenji tagħhom, u jistieden lis-Serbja u lill-Kosovo jżommu lura mir-retorika negattiva, jimxu 'l quddiem bl-implimentazzjoni sħiħa, b'bona fide u b'mod tempestiv, tal-ftehimiet kollha li s'issa ġew maqbula u jkomplu b'mod determinat il-proċess ta' normalizzazzjoni; jenfasizza li d-djalogu kontinwu u kostruttiv bejn Pristina u Belgrad u l-implimentazzjoni sħiħa tal-ftehimiet maqbula huma kruċjali għan-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet tagħhom; jilqa' t-tkomplija tat-taħdidiet bejn il-Prim Ministru Serb Vučić u l-Prim Ministru tal-Kosovo Mustafa fis-27 ta' Jannar 2016; jinnota li s-suġġetti diskussi kienu jinkludu r-rikonoxximent reċiproku tad-diplomi tal-università u d-diplomi professjonali u t-titjib tal-konnessjonijiet ferrovjarji u tat-toroq; jissottolinja li l-progress fuq il-post se jkun ta' benefiċċju għar-reġjun sħiħ;

5.

Jinsab imħasseb dwar l-għadd għoli ta' persuni li għebu waqt il-perjodu tal-gwerra u li sar ftit progress f'dan ir-rigward; jappella għall-kooperazzjoni interstatali sħiħa f'dan ir-rigward, peress li kooperazzjoni sħiħa biex tinstab il-verità dwar il-persuni li għebu hija kruċjali għar-rikonċiljazzjoni reċiproka;

6.

Jieħu nota tad-deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali dwar l-implimentazzjoni tal-Assoċjazzjoni tal-Muniċipalitajiet Serbi; japella għall-implimentazzjoni sħiħa u impenjata tal-ftehimiet maqbula; jappella għar-rispett tal-istat tad-dritt, jiddispjaċih li l-isforzi tal-oppożizzjoni ma approfittawx minn din is-sospensjoni biex ikomplu d-djalogu parlamentari, u jinkoraġġixxi lill-forzi politiċi kollha jaġixxu b'mod kostruttiv fl-interess ta' pajjiżhom, tal-istituzzjonijiet demokratiċi u taċ-ċittadini tagħhom; iqis li r-rispett sħiħ tar-regoli tad-demokrazija, id-djalogu politiku u l-ħidma parlamentari mingħajr xkiel bħala essenzjali għall-implimentazzjoni tal-aspetti kollha tal-aġenda tar-riforma tal-Kosovo; jikkundanna bil-qawwa l-ostakli vjolenti fl-Assemblea, jappella biex jiġu evitati aktar protesti vjolenti fl-Assemblea, u jenfasizza li l-Membri tal-Parlament eletti għandhom jiltaqgħu u jiddiskutu fl-Assemblea b'rispett sħiħ lejn l-istituzzjoni; jenfasizza li l-Gvern għandu jirrispetta r-riżoluzzjonijiet u d-deċiżjonijiet tal-Parlament u għandu jirrapporta, kif meħtieġ mill-korp leġiżlattiv, qabel ma jiddeċiedi li jiffirma ftehimiet ma' stati oħra; jilqa', f'dan ir-rigward, il-proposta li hija preparata sew tal-20 ta' Novembru 2015 minn żewġ Membri Parlamentari Kosovjani rispettivament mill-koalizzjoni fil-gvern u mill-oppożizzjoni; jistieden lill-atturi politiċi kollha jkomplu d-djalogu politiku sabiex iħollu l-istall u jsibu soluzzjoni prattika li trodd lura l-funzjonalità normali tal-Assemblea tal-Kosovo; jistieden lill-mexxejja kollha tal-Kosovo jindirizzaw din is-sitwazzjoni b'importanza kbira u jaġixxu b'mod responsabbli, filwaqt li jżommu f'moħħhom li l-Assemblea hija eletta mill-poplu tal-Kosovo għall-poplu tal-Kosovo; jinsab imħasseb bil-kbir dwar atti ta' vjolenza ripetuti u jistieden lill-awtoritajiet inkarigati mill-infurzar tal-liġi jwettqu d-dmirijiet tagħhom f'konformità sħiħa mal-proċeduri legali; jinnota bi tħassib li l-avvenimenti li wasslu għall-arrest ta' xi Membri tal-Parlament, u jappella li ssir investigazzjoni dwar abbużi eventwali ta' poter fir-rigward tal-arresti li twettqu; iħeġġeġ lill-Assemblea tal-Kosovo tikkjarifika r-regoli dwar it-tneħħija tal-immunità tal-membri tagħha; jieħu nota tat-talba tal-Ombudsman lill-Prosekutur tal-Istat ta' Pristina biex iniedi investigazzjoni dwar l-intervent tal-pulizija fit-28 ta' Novembru 2015;

7.

Jenfasizza li l-Assemblea teħtieġ li ssir aktar effiċjenti u tikkonforma mar-reġoli ta' proċedura tagħha stess fiċ-ċirkostanzi kollha, u li l-gvern għandu jirrispetta dawn ir-regoli; jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħaħ ir-rwol superviżorju tal-Assemblea, u b'mod partikolari, jistieden lill-Assemblea tadotta kemm jista' jkun malajr leġiżlazzjoni li tipprevedi rwol imsaħħaħ għall-Kumitat għall-Integrazzjoni mal-UE fil-proċess tal-integrazzjoni tal-Kosovo, u li tipprevedi l-involviment sħiħ tal-oppożizzjoni f'dan il-proċess; jinkoraġġixxi lill-Assemblea tikkonsulta regolarment, u tinvolvi lill-Kummissjoni ta' Venezja matul il-konsiderazzjoni tal-leġiżlazzjoni; jissottolinja l-ħtieġa urġenti li jinħatru membri kompetenti għal korpi regolatorji u ta' sorveljanza biex jiġi żgurat il-funzjonament proprju tal-amministrazzjoni tal-istat, abbażi ta' proċess ta' għażla li jkun ibbażat fuq il-mertu, trasparenti u mhux politiku;

8.

Jieħu nota li ħames Stati Membri ma rrikonoxxewx formalment lil Kosovo, u huwa tal-opinjoni li aktar rikonoxximenti għandhom jgħinu t-tisħiħ tal-istabbiltà fir-reġjun, jiffaċilitaw aktar in-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet bejn is-Serbja u l-Kosovo u jżiedu l-kredibbiltà tal-UE fir-rigward tal-politika esterna tagħha; f'dan ir-rigward jilqa' b'mod pożittiv id-deċiżjoni tal-ħames Stati Membri li ma rrikonoxxewx lil Kosovo biex fil-Kunsill jiffaċilitaw l-approvazzjoni tal-FSA; jistieden lill-Istati Membri kollha jagħmlu l-almu tagħhom biex jiffaċilitaw il-kuntatti ekonomiċi u bejn il-persuni, u r-relazzjonijiet soċjali u bejn iċ-ċittadini tagħhom u dawk tal-Kosovo, fl-ispirtu tal-FSA u l-istabbiliment tar-relazzjonijiet kuntrattwali formali; jilqa' s-sottomissjoni mill-Kosovo tal-ewwel Programm ta' Riforma Ekonomika, li huwa mistenni li jkun l-ewwel pass għall-approfondiment tad-djalogu ekonomiku mal-UE;

9.

Jilqa' b'mod pożittiv il-ħidma mwettqa mill-awtoritajiet tal-Kosovo biex itemmu x-xejra tal-migrazzjoni irregolari li kienet fl-aqwa tagħha fil-bidu tal-2015; jenfasizza li l-miżuri f'terminu qasir li għandhom l-għan li jiddiswadu lill-popolazzjoni milli titlaq għandhom ikunu akkumpanjati minn miżuri ta' żvilupp soċjo-ekonomiċi u li joħolqu x-xogħol biex b'hekk jinkoraġġixxu liċ-ċittadini jibqgħu fil-Kosovo u jibnu l-futur tagħhom f'pajjiżhom; jinsab konvint li l-liberalizzazzjoni tal-viża se tgħin ukoll għat-trażżin tal-immigrazzjoni irregolari, peress li se tippermetti kuntatti bejn il-persuni, u tiftaħ il-possibbiltajiet li ċ-ċittadini jivvjaġġaw 'il barra minn pajjiżhom bħala turisti u jżuru lill-qrabathom u sħabhom mingħajr ma jħabbtu wiċċhom ma' proċeduri twal u għaljin għall-viża, u tindirizza s-sens tagħhom ta' iżolament; itenni l-periklu potenzjali li l-Kosovo jkun l-uniku territorju “magħluq” u “iżolat” għal żmien twil ħafna fir-reġjun; iħeġġeġ, bl-istess mod, li Pristina tieħu miżuri effikaċi biex tiġġieled in-netwerks kriminali li jittraffikaw il-bnedmin; huwa tal-opinjoni li jekk il-Kosovo jiġi deżinjat bħala pajjiż ta' oriġini sikur fuq il-lista komuni tal-UE ta' pajjiżi ta' oriġini sikur jgħin sabiex tiġi miġġielda l-migrazzjoni irregolari;

10.

Jilqa' l-progress fl-implimentazzjoni tal-Pjan ta' Azzjoni għal-Liberalizzazzjoni tal-Viża; jistieden lill-awtoritajiet jimplimentaw b'mod rapidu u kompletament il-kriterji kollha meħtieġa; jistieden lill-Kummissjoni żżid il-ħidma tagħha dwar il-proċess tal-liberalizzazzjoni tal-viża; huwa preparat li japprova, u jistieden lill-Kunsill japprova malajr, is-sistema ta' vjaġġar mingħajr viża għall-Kosovo, hekk kif il-Kummissjoni tkun stabbiliet fi żmien utli li l-kriterji tekniċi kollha ġew issodisfati; jesprimi, fl-istess ħin, il-ħtieġa li t-traffikanti tal-bnedmin u l-kuntrabandisti jkomplu jiġu mfittxija u proċessati sabiex l-attivitajiet illegali tagħhom jiġu skoraġġuti; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE kollha, b'mod partikolari l-Kummissjoni, jgħaġġlu l-proċess tal-liberalizzazzjoni tal-viża fir-rigward tal-Kosovo, u jħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-Kosovo jissodisfaw l-impenji tagħhom u jimplimentaw il-parametri li għad baqa' bl-għan li l-Kosovo jidħol fir-reġim mingħajr viża matul l-2016, b'hekk il-poplu tal-Kosovo jinġieb aktar qrib tal-UE;

11.

Jappoġġa t-tkomplija tad-diskussjonijiet dwar il-ftehim qafas li se jippermetti lil Kosovo jipparteċipa fil-programmi tal-UE;

12.

Jilqa' l-adozzjoni tal-pakkett ta' leġiżlazzjoni dwar id-drittijiet tal-bniedem, li jsaħħaħ l-istabbiliment istituzzjonali għas-superviżjoni tal-protezzjoni u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza l-importanza kruċjali tal-implimentazzjoni ta' din il-leġiżlazzjoni; jilqa', b'mod partikolari, l-istabbiliment u l-ħatra tal-Ombudsman, b'mod speċjali bl-għan li tiġi stabbilita l-fiduċja soċjali fis-soċjetà tal-Kosovo; jiddispjaċih, madankollu, li xogħolu huwa mfixkel bin-nuqqas ta' uffiċċji adegwati, u jistieden lill-awtoritajiet jipproċedu b'mod rapidu biex jallokaw bini ġdid għall-uffiċċju, f'konformità mal-Prinċipji ta' Pariġi; jistieden lill-awtoritajiet irendu kompletament operattivi l-istituzzjonijiet indipendenti u l-korpi regolatorji eżistenti;

13.

Jinnota bi tħassib li r-rieda politika tal-awtoritajiet li jimpenjaw ruħhom b'mod ġenwin mas-soċjetà ċivili għadha dgħajfa ħafna; jistieden lill-awtoritajiet jimplimentaw b'bona fide il-qafas legiżlattiv għall-kooperazzjoni mas-soċjetà ċivili, b'mod partikoli billi l-Kunsill Konsultattiv Konġunt jingħata r-riżorsi neċessarji kollha; jistieden lill-Uffiċċju tal-UE jinkoraġġixxi, u jekk ikun meħtieġ, jiffaċilita tali konsultazzjoni;

14.

Jilqa', barra minn hekk, l-adozzjoni f'Mejju 2015 tal-Liġi dwar il-Protezzjoni mid-Diskriminazzjoni, u l-mandat li ngħata lill-Ombudsman biex jagixxi bħala korp għall-ugwaljanza; jibqa' mħasseb dwar il-livell baxx tal-ipproċessar u l-investigazzjoni ta' każijiet ta' inċitament għall-mibegħda, b'mod speċjali fil-mira ta' persuni LGBTI u komunitajiet ta' minoranza; jinkoraġġixxi lill-Grupp ta' Konsulenza u Koordinament għad-Drittijiet tal-Komunità LGBTI jsegwi b'mod attiv dawn il-każijiet u dan it-tħassib;

15.

Jilqa' wkoll l-adozzjoni tal-Ligi dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi, u jistieden lill-awtoritajiet tal-Kosovo jindirizzaw l-integrazzjoni ta' kwistjonijiet ta' ugwaljanza bejn is-sessi bħala prijorità u jaċċertaw li l-korpi u l-awtoritajiet governattivi jmexxu bl-eżempju; jinsab imħasseb dwar l-isfidi strutturali li jostakolaw l-implimentazzjoni ta' din il-liġi; jibqa' mħasseb dwar in-nuqqas ta' rappreżentanza tan-nisa f'pożizzjonijiet ta' teħid tad-deċiżjonijiet; jinsab imħasseb bil-fatt li ma sar l-ebda progress biex tiġi miġġielda l-vjolenza domestika u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru; iħeġġeġ lill-awtoritajiet jinkoraġixxu b'mod pubbliku u jdaħħlu fis-seħħ mekkaniżmi ta' protezzjoni u miżuri ta' kenn għan-nisa li jkissru s-silenzju u jirrapportaw il-vjolenza domestika; jinsab imħasseb bil-livell baxx ta' sjieda ta' proprjetà min-nisa; jistieden lill-awtoritajiet jiżguraw b'mod attiv li d-drittijiet tal-proprejtà tan-nisa huma mħarsa, inkluż bir-reġistrazzjoni tal-koproprjetarji kollha mill-uffiċjali katastali u tar-reġistrazzjoni, u permezz ta' kampanja ta' informazzjoni;

16.

Jesprimi tħassib dwar il-fatt li matul is-sena li għaddiet sar vera ftit progress fil-qasam tal-libertà tal-espressjoni u tal-midja; jinsab imħasseb li l-ġurnalisti jaffaċċjaw vjolenza u theddid fl-eżerċizzju tal-professjoni tagħhom, u jenfasizza l-ħtieġa li tiġi msaħħa l-protezzjoni tal-ġurnalisti permezz ta' rispons sistematiku, denunzi pubbliċi, investigazzjoni u aġġudikazzjoni f'waqthom ta' każijiet ta' attakki kontra l-ġurnalisti; jenfasizza li jeħtieġ li jsir aktar progress fil-qasam tal-indipendenza tal-midja; jistieden lill-awtoritajiet jittrattaw b'mod rapidu l-lakuni sistematiċi fil-leġiżlazzjoni sabiex jiżguraw il-libertà tal-midja, b'mod partikolari fir-rigward tat-trasparenza tas-sjieda tal-midja u s-sostenbbiltà tax-xandir pubbliku, wara li jkun hemm proċess ta' konsultazzjoni pubblika li jkun eżawrjenti u komprensiv; iħeġġeġ lill-awtoritajiet jimplimentaw b'mod effikaċi l-leġiżlazzjoni dwar il-libell, id-diskors ta' mibegħda u l-malafama;

17.

Ifakkar li l-Kosovo u s-Serbja jeħtieġ li jsibu soluzzjonijiet sostenibbli għar-refuġjati, skont il-konklużjonijiet tal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-NU għar-Refuġjati (UNHCR) f'dan ir-rigward, u skont ir-rapport tal-2014 tar-Rapporteur Speċjali tan-NU dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-persuni spustati internament;

18.

Jinnota li jeħtieġ li jsiru aktar sforzi biex jiġu protetti u garantiti fil-prattika d-drittijiet tal-minoranzi etniċi kollha fil-Kosovo, inkluż il-komunitajiet Rom, Askhali u Eġizzjani kif ukoll il-komunità Gorani, permezz tal-implimentazzjoni kompleta tal-leġiżlazzjoni rilevanti, filwaqt li jittieħed kont tal-aħjar prattiki mir-reġjun u minn Stati Membri tal-UE; jistieden lill-awtoritajiet nazzjonali u lokali jżidu l-isforzi tagħhom biex jimplimentaw il-liġijiet adottati sabiex ikunu jistgħu jikkontribwixxu għall-iżvilupp kontinwu ta' soċjetà multi-etnika, b'mod partikolari fir-rigward tal-edukazzjoni u l-impjieg tal-minoranzi, u bl-għan li tiġi evitata d-diskriminazzjoni diretta u indiretta; jilqa' d-“Dikjarazzjoni ta' Pristina” li titlob lill-gvernijiet, lill-organizzazzjonijiet internazzjonali, intergovernattivi u tas-soċjetà ċivili japplikaw bir-reqqa l-prinċipji ta' nondiskriminazzjoni u ugwaljanza meta jaħdmu u jieħdu azzjoni f'dak li jikkonċerna l-promozzjoni u r-rispett tad-drittijiet tar-Rom u l-glieda kontra l-anti-Żingariżmu fil-Balkani tal-Punent;

19.

Itenni t-tħassib tiegħu dwar in-nuqqas ta' xi progress sinifikanti fil-ġlieda kontra l-korruzjoni fil-livelli għolja u l-kriminalità organizzata, u l-kisba ta' sensiela ta' riżultati tajba ta' prosekuzzjonijijiet u kundanni; jenfasizza li l-kriminalità organizzata għadha kwistjoni ta' tħassib kbir; jinnota li l-Gvern tal-Kosovo jeħtieġ jagħti sinjal ċar u espliċitu li l-pajjiż qiegħed iwettaq ġlieda sistematika kontra l-korruzzjoni fil-livelli kollha; jistieden lill-awtoritajiet jadottaw mingħajr dewmien approċċ komprensiv u strateġiku għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni endemika, li tibqa' ostaklu sinifikanti għall-iżvilupp demokratiku, soċjali u ekonomiku tal-Kosovo; jistieden lill-Aġenzija kontra l-Korruzzjoni tal-Kosovo tniedi aktar investigazzjonijiet, u lis-servizz ta' prosekuzzjoni jsegwi l-każijiet mibgħuta mill-Aġenzija kontra l-Korruzzjoni; jenfasizza li t-trasparenza tal-proċedimenti hija element essenzjali għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u biex jiġi żgurat li d-drittijiet fundamentali huma mħarsa; jissottolinja wkoll ir-rwol u r-responsabbiltà tal-elit politiku fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni;

20.

Jilqa' żieda fl-isforzi u l-impenn b'saħħtu fil-ġlieda kontra t-terroriżmu, u jinkoraġġixxi l-implimentazzjoni tal-istrateġija għall-ġlieda kontra t-terroriżmu; iħeġġeġ lill-awtoritajiet jindirizzaw il-kawżi tar-radikalizzazzjoni, b'mod partikolari l-qgħad għoli fost iż-żgħażagħ u l-estremiżmu vjolenti; jilqa' l-partiċipazzjoni tal-Kosovo fil-koalizzjoni għall-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-miżuri li l-awtoritajiet qegħdin jieħdu biex jipprevjenu liż-żgħażagħ milli jiġu radikalizzati; jistieden lill-awtoritajiet jimmonitorjaw mill-qrib u jipprevjenu l-mobbilizzazzjoni ta' ġellieda barranin u terroristi Iżlamisti potenzjali; jilqa' l-fatt li l-kostituzzjoni tal-Kosovo tnaqqax il-prinċipju li l-Kosovo huwa stat sekulari u newtrali fir-rigward ta' kwistjonijiet ta' twemmin reliġjuż;

21.

Jinnota li, skont il-Ministru għall-Affarijiet Interni tal-Kosovo, madwar 300 ċittadin tal-Kosovo ngħaqdu ma' gruppi ta' ġiħadisti fis-Sirja u l-Iraq, u li ħafna minnhom diġà rritornaw lejn il-Kosovo; jilqa' l-miżuri li ttieħdu mill-gvern biex jingħataw sentenzi ta' priġunerija għaċ-ċittadini li pparteċipaw f'attivitajiet terroristiċi;

22.

Jinnota li sar xi ftit ta' progress fir-rigward tas-settur ġudizzjarju, permezz tal-adozzjoni ta' xi leġiżlazzjoni rilevanti; jenfasizza l-ħtieġa li l-implimentazzjoni konkreta u effettiva tal-legiżlazzjoni titmexxa mingħajr dewmien; jibqa' mħasseb bil-kbir dwar l-amministrazzjoni tal-ġustizzja li timxi b'pass kajman, l-għadd kbir ta' akkumulu ta' kawżi, in-nuqqas ta' riżorsi tas-sistema ġudizzjarja, in-nuqqas ta' obbligu ta' rendikont u responsabbiltà tal-uffiċjali ġudizzjarji, u l-possibbiltà ta' influwenza politika fuq l-istrutturi ġudizzjarji, li kollha kemm huma għadhom mhumiex indirizzati sew fil-leġiżlazzjoni, u jenfasizza l-importanza li jkun hemm sistema ġudizzjarja li tiffunzjona sew b'regoli stabbiliti fir-rigward tat-tul taż-żmien biex jiġu pproċessati l-kawżi fil-qorti; jilqa' l-passi li saru fl-integrazzjoni tal-ġudikatura fit-Tramuntana, billi xi pożizzjonijiet imtlew minn imħallfin u prosekuturi Serbi tal-Kosovo; jistieden lill-awtoritajiet politiċi juru b'mod ċar l-appoġġ sħiħ tagħhom għall-indipendenza tal-imħallfin u l-prosekuturi, li għadhom qed ikunu fil-mira f'tentattivi biex jinfluwenzaw investigazzjonijiet u proċedimenti ġudizzjarji li għaddejjin; jistieden lill-awtoritajiet ibiddlu l-kostituzzjoni biex jiżguraw li l-maġġoranza tal-membri tal-Kunsill Ġudizzjarju tal-Kosovo jiġu eletti mill-kollegi tagħhom, skont ir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta' Venezja;

23.

Jistieden lill-Kosovo jsegwi l-linji tal-Politika Estera u ta' Sigurtà Komuni tal-UE;

24.

Jieħu nota tajba tal-adozzjoni tal-emendi kostituzzjonali li jistabbilixxu l-Kmamar tal-Ispeċjalisti u Uffiċċju Speċjalizzat tal-Prosekuzzjoni; jilqa' l-finalizzazzjoni tan-negozjati bejn il-Kosovo u n-Netherlands dwar il-ftehim dwar l-istat ospitanti, u jistenna li l-Kmamar tal-Ispeċjalisti jkunu operattivi għalkollox mill-aktar fis possibbli, u li l-Uffiċċju Speċjalizzat tal-Prosekuzzjoni jkollu persunal biżżejjed biex iwettaq il-kompiti tiegħu; jistieden lill-Kmamar tal-Ispeċjalisti u lill-Uffiċċju Speċjalizzat tal-Prosekuzzjoni jibbażaw ruħhom fuq l-esperjenza u l-aħjar prattiki tat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja (ICTY), skont id-dispożizzjonijiet kostituzzjonali rilevanti dwar l-istabbiliment tagħhom; jistieden lill-awtoritajiet tal-Kosovo jikkooperaw bis-sħiħ mal-qorti l-ġdida; jistieden lill-UE u lill-Istati Membri jipprovdu fondi biżżejjed għall-funzjonament tal-Kmamar;

25.

Iqis li r-rieżami tal-EULEX u t-tneħijja gradwali eventwali tagħha għandhom jimxu id f'id mat-tisħiħ u t-twessigħ tal-mandat tar-RSUE, ħalli jiġi żgurat li l-RSUE jkollha l-kapaċita meħtieġa għall-attivitajiet ta' Monitoraġġ, Mentoring u Konsulenza, it-tisħiħ tal-proċess tal-integrazzjoni tal-Kosovo mal-UE, il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni, u l-prosekuzzjoni tad-delitti tal-gwerra; jitlob, sadanittant, għal effikaċja akbar, kif ukoll trasparenza sħiħa u responsabilità sħiħa, min-naħa tal-missjoni tal-EULEX waqt il-mandat tagħha; jieħu nota tal-konklużjonijiet tal-Kunsill ta' Diċembru 2015 dwar il-mandat tal-EULEX, u jappella lill-Kosovo biex jikkontribwixxi biex il-EULEX teżegwixxi b'mod sħiħ u bla xkiel il-mandat imġedded tagħha; jenfasizza li r-reviżjoni tal-mandat għandha tapplika s-sejbiet, u timplimenta r-rakkomandazzjonijiet, li saru fir-rapport tal-Professur Jean-Paul Jacqué insegwitu tal-allegazzjoni ta' korruzzjoni fi ħdan il-EULEX; iħeġġeġ lill-EULEX jilħaq ftehim mal-UNMIK fuq it-trasferiment ta' fajls miftuħa lill-awtoritajiet rilevanti tal-Kosovo; jistieden lill-Istati Membri jissekondaw esperti kwalifikati u mħarrġa sew għall-perjodu ta' żmien meħtieġ u jiżgurawl-integrazzjoni mill-ġdid tagħhom fis-servizzi nazzjonali ladarba tkun intemmet il-missjoni tagħhom;

26.

Jiddeplora ċ-ċaħda tal-applikazzjoni tal-Kosovo għall-adeżjoni mal-UNESCO, dovuta wkoll għall-imblukkar attiv min-naħa tas-Serbja – li jikkontradixxi l-impenn tagħha li tiżviluppa relazzjonijiet ta' bon viċinat – iżda dovuta wkoll għal nuqqas ta' unanimità fost l-Istati Membri; jilqa' b'sodisfazzjon l-adozzjoni tal-liġi li tipproteġi l-wirt storiku ta' Prizren u jappella għall-implimentazzjoni sħiħa tagħha, iżda jiġbed l-attenzjoni, madankollu, għat-theddidiet li għalihom huwa espost il-wirt tal-belt mill-ħafna bini illegali; jilqa' l-fatt li għadd ta' siti ta' wirt reliġjuż u kulturali Serb li sfortunatament ġew meqruda fl-2004 ġew rinnovati, bħalma hu l-katidral Ortodoss, u jitlob għat-tkomplija tar-rinnovazzjoni tal-wirt reliġjuż u kulturali Serb; jistieden, f'dan ir-rigward, lill-partijiet interessati, inklużi l-awtoritajiet tal-Kosovo, lill-Gvern Serb, lill-komunità Serba fil-Kosovo u lill-Knisja Ortodossa Serba, isibu sistema għall-promozzjoni, il-protezzjoni u l-konservazzjoni tal-wirt kulturali u reliġjuż tal-Kosovo, li għandu jiġi ttrattat bħala wirt Ewropew komuni; jilqa' l-fatt li l-kostituzzjoni tal-Kosovo għandha minqux fiha l-impenn tal-Kosovo lejn il-preservazzjoni u l-protezzjoni tal-wirt kulturali u reliġjuż tiegħu, u jitlob li jkomplu jsiru aktar sforzi biex jiġu mħarsa d-drittijiet tal-minoranzi reliġjużi kollha inklużi Kristjani tal-Kosovo; jissottolinja l-fatt li għandha tkun prijorità għall-Kosovo li jingħaqad ma' organizzazzjonijiet u mekkaniżmi internazzjonali u reġjonali; ifakkar, f’dan il-kuntest, fl-importanza tal-konformità mal-ftehim milħuq dwar il-kooperazzjoni reġjonali; jemmen li l-istabbiliment tal-Uffiċċju Reġjonali tal-Kooperazzjoni taż-Żgħażagħ tal-Balkani tal-Punent (fil-qafas tal-Proċess ta' Berlin), li qed jiġi promoss b'mod attiv minn ħafna, se jġib riżultati pożittivi, b'mod partikolari fir-rigward tar-relazzjonijiet bejn iż-żgħażagħ tas-Serbja u tal-Kosovo;

27.

Jappoġġa, fil-kuntest tal-Proċess ta' Berlin, il-ħolqien tal-Forum tas-Soċjetà Ċivili tal-Balkani tal-Punent, li jgħti opportunità lir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili tar-reġjun biex jiskambjaw ideat, ileħħnu t-tħassib tagħhom u jfasslu rakkomandazzjonijiet konkreti lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, u jappella għat-tkomplija ta' dan il-proċess fis-summit li jmiss li se jsir f'Pariġi fl-2016, u għall-organizzazzjoni ta' sessjonijiet ta' ħidma għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fir-reġjun;

28.

Jilqa' l-istedina lill-Assemblea tal-Kosovo biex tipparteċipa fuq bażi permanenti, fil-livelli kollha u fuq termini indaqs, fl-attivitajiet u l-laqgħat tal-Assemblea Parlamentari tal-Proċess ta' Kooperazzjoni fl-Ewropa tax-Xlokk (SEECP-PA), kif ġie deċiż f' Mejju 2015, u jqis li dan huwa kontribuzzjoni importanti għad-djalogu parlamentari reġjonali; jiddispjaċih li l-Assemblea tal-Kosovo ma ġietx aċċettata bħala membru sħiħ ta' inizjattivi ta' kooperazzjoni parlamentari reġjonali oħra, bħalma huma l-Konferenza tal-Balkani tal-Punent tal-Kumitati għall-Integrazzjoni Ewropea tal-Istati li jipparteċipaw fil-Proċess ta' Stabbilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni (COSAP) u n-Netwerk ta' Kumitati Parlamentari għall-Ekonomija, il-Finanzi u l-Integrazzjoni Ewropea tal-Balkani tal-Punent (NPC) jistieden lill-parlamenti kollha tar-reġjun jadottaw approċċ aktar inklużiv fil-konfronti tat-talbiet mill-Assemblea tal-Kosovo għal sħubija f'inizjattivi reġjonali, u b'hekk jikkontribwixxu għat-tisħiħ tal-kooperazzjoni reġjonali;

29.

Itenni l-appell tiegħu lill-Kosovo biex jikkonkludi l-qafas leġiżlattiv għas-servizz ċivili u jimplimenta bis-sħiħ il-qafas strateġiku għall-amministrazzjoni pubblika u l-pjan ta' azzjoni; jistieden lill-awtoritajiet iwaqqfu l-politiċizzazzjoni tal-amministrazzjoni pubblika, jippromwovu l-professjonalità meritokratika fl-istituzzjonijiet pubbliċi kollha, jiżguraw ġestjoni finanzjarja tajba tal-istituzzjonijiet pubbliċi, u jiżguraw it-trasparenza fis-sorveljanza tal-implimentazzjoni tal-baġit min-naħa tal-Assemblea;

30.

Jenfasizza l-importanza li jiżdied il-finanzjament tal-proġetti għall-NGOs tal-Kosovo li għandhom l-għan li jmexxu 'l quddiem il-prinċipji tal-governanza tajba, iżidu t-trasparenza u l-obbligu ta' rendikont, isaħħu l-mekkaniżmi istituzzjonali fi ħdan is-sistema ġudizzjarja, jikkonsolidaw aktar id-demokrazija istituzzjonali u soċjali, u jżidu l-isforzi tagħhom biex jipproteġu u jippromwovu d-drittijiet tal-gruppi emarġinati u tal-minoranzi etniċi;

31.

Itenni t-tħassib tiegħu dwar ir-rata għolja tal-qgħad, b'mod partikolari fost in-nisa u ż-żgħażagħ, u jikkundanna d-diskriminazzjoni ġenerali kontra n-nisa fis-soċjetà u fis-suq tax-xogħol; jenfasizza l-ħtieġa li liż-żgħażagħ tal-Kosovo jingħatawlhom prospetti għall-futur; jistieden lill-Kosovo jiffoka fuq it-tneħħija tad-diskrepanza fil-ħiliet fis-suq tax-xogħol, ineħħi kwalunkwe ostakolu amministrattiv li jista' jwassal għal prattiki diskriminatorji u jtejjeb l-ambjent ġenerali tan-negozju fil-pajjiż, speċjalment għall-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju; jisiteden lill-Kummissjoni tagħti aktar għajnuna lill-imprendituri żgħażagħ bħala parti mill-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA), b'enfasi partikolari fuq korsijiet ta' taħriġ, sessjoni ta' ħidma u l-iskambju ta' know-how, inklużi miżuri biex jiġu ffaċilitati rabtiet ma' intraprendituri mill-Istati Membri tal-UE, filwaqt li fl-istess ħin tagħmel kull sforz biex tipprevjeni l-eżodu tal-imħuħ, b'mod partikolari wara d-dħul fis-seħħ tal-FSA;

32.

Jirrimarka li r-riformi strutturali jibqgħu essenzjali bil-għan li jiżdied it-tkabbir potenzjali, tingħata spinta lill-produttività u tittejjeb il-flessibilità u l-kompetittività tal-ekonomija tal-Kosovo; japprova l-konklużjoni tal-Kummissjoni li l-Kosovo għandu jsaħħaħ il-qafas fiskali għall-futur medju, itejjeb it-trasparenza tal-finanzi pubbliċi, iċaqlaq in-nefqa tal-baġit lejn miżuri ta' tkabbir u l-investiment dirett barrani u r-rimessi jiġu diretti għal ġo setturi produttivi; jistieden lill-Kosovo jħaffef ir-ristrutturar tal-intrapriżi pubbliċi, itejjeb il-proċeduri ta' falliment finanzjarju u insolvenza u jnaqqas id-dipendenza tiegħu mid-dazji doganali billi jwessa' l-bażi tat-taxxa nazzjonali tiegħu u jimmodernizza l-ġbir tad-dħul tiegħu;

33.

Jenfasizza li r-riformi tas-suq tax-xogħol, ikkumplimentati minn riformi fl-edukazzjoni, huma kruċjali minħabba r-rata għolja tal-qgħad u r-rati baxxi ta' attività fil-qasam tax-xogħol; jenfasizza li huma meħtieġa aktar sforzi bil-għan li s-sistema edukattiva tkun taqdi aħjar il-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol, b'mod partikolari billi l-qafas tal-kurrikulu jiġi mmodifikat għall-edukazzjoni preuniversitarja; jenfasizza, barra minn hekk, l-importanza li s-sistema tal-edukazzjoni vokazzjonali tiġi estiża, ħaġa li għandha tiġi kkumplementati b'politiki attivi tas-suq tax-xogħol;

34.

Jinnota li l-Kosovo tinsab fi stadju bikri tal-iżvilupp ta' ekonomija funzjonali; jilqa' l-fatt li xi progress sar fil-qasam tal-industrija u l-SMEs; iħeġġeġ li jkomplu jitnaqqsu l-piżijiet minn fuq l-SMEs, u jenfasizza l-ħtieġa li tiġi implimentata valutazzjoni regolatorja tal-impatt fir-rigward tal-SMEs, flimkien ma' appoġġ għan-negozji ġodda u għall-kumpaniji innovattivi li jirrappreżentaw valur miżjud għoli, bil-għan li tiġi inkoraġġita l-attività intraprenditorjali li se jkollha benefiċċji kemm soċjali u kemm ekonomiċi; jistieden lill-Kummissjoni tkompli tagħti aktar għajnuna lill-intraprendituri żgħażagħ permezz ta' fondi tal-IPA, inklużi miżuri biex jiġu ffaċilitati rabtiet ma' intraprendituri mill-Istati Membri tal-UE u l-involviment tal-assoċjazzjonijiet tal-intraprenditorija tal-Kosovo fil-Konfederazzjoni Ewropea tal-Intraprendituri Żgħażagħ, b'mod partikolari wara d-dħul fis-seħħ tal-FSA; iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-Kosovo joħolqu opportunitajiet ta' finanzjament ta' investimenti għall-intrapriżi soċjali u sostenibbli bil-għan li jittrattaw b'mod determinat l-isfidi tal-indirizzar tal-problemi soċjali u tal-iżgurar tat-tkabbir sostenibbli;

35.

Itenni l-importanza li jiġi żgurat li l-Kosovo jiġi assenjat kodiċi telefoniku internazzjonali għalih mill-aktar fis possibbli, peress li dan se jgħin biex jingħata viżibbiltà internazzjonali akbar; jistieden lill-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (UIT) timxi 'l quddiem dwar dan il-ftehim;

36.

Jenfasizza kemm hu importanti li jiġu rrispettati s-sensitivitajiet tal-komunitajiet kollha meta jkunu qed jinħarġu l-istediniet, bħalma kien il-każ bil-Ġeneral Diković, u jistieden lill-KFOR jaġixxi b'kollaborazzjoni mal-awtoritajiet tal-Kosovo bil-għan li jiġu evitati mossi li jkunu joffendu l-memorja tal-vittmi u jagħmlu ħsara lid-djalogu ta' bejn Pristina u Belgrad; ifakkar li l-uffiċċji ta' kollegament kemm fil-Kosovo u kemm fis-Serbja għandhom jiġu informati kif suppost 48 siegħa qabel tali żjarat;

37.

Jinnota t-titjib tat-trasport bit-triq u l-infrastruttura tal-mobbiltà, b'mod partikolari fir-rigward tal-awtostradi, kif ukoll l-adozzjoni reċenti tal-pakkett tal-IPA II tal-2015, li jinkludi l-proġett maġġuri tal-infrastruttura ferrovjarja tal-Kosovo; jiddispjaċih, madankollu, dwar l-ispejjeż għoljin tal-kostruzzjoni; jittama li l-ftehim reċenti ta' self iffirmat bejn il-Kosovo u l-Bank Ewropew tal-Investiment għall-modernizzazzjoni tal-parti tal-Kosovo tan-netwerk tar-Rotta Ferrovjarja Ewropea 10 jista' jagħti spinta lil pjan komprensiv għat-titjib tat-trasport pubbliku u għall-immodernizzar tal-infrastruttura ferrovjarja; jilqa', f'dan ir-rigward, il-ftehim tas-27 ta' Jannar 2016 bejn il-Prim Ministri Isa Mustafa u Aleksandar Vučić biex jibdew diskussjonijiet dwar konnessjonijiet diretti bl-arju u ferrovjarji bejn il-Kosovo u s-Serbja; jistieden lill-awtoritajiet tal-Kosovo – filwaqt li jittieħed kont li l-Kummissjoni għamlet l-aġenda tal-konnettività waħda mill-ogħla prijoritajiet tagħha u tqisha bħala l-fattur ewlieni għall-iżvilupp ekonomiku tar-reġjun – jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa u rapida tal-istandards tekniċi u l-miżuri mhux vinkolanti fil-qasam tat-trasport li ġew maqbula matul is-Summit tal-Balkani tal-Punent tal-2015 fi Vjenna;

38.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar is-sitwazzjoni prekarja attwali tal-enerġija tal-Kosovo, li qed ikollha impatt negattiv fuq il-ħajja ta' kuljum; jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li l-livell attwali tat-telfiet tal-elettriku u tad-dannu kummerċjali riżultanti huwa għoli ħafna minħabba li l-grilja qed teqdiem, u jitlob li jsiru riformi maġġuri biex tittejjeb l-effiċjenza enerġetika u s-sigurtà tal-provvista permezz ta' investiment fir-rijabilitazzjoni tan-netwerk tal-grilja eżistenti tal-elettriku, peress li grilja tal-elettriku funzjonali hija prerekwiżit għall-kumpaniji nazzjonali u barranin li jkunu jixtiequ jistabbilixxu negozju fil-Kosovo; iħeġġeġ lill-Uffiċċju Regolatorju tal-Enerġija jkun aktar flessibbli meta jkun qed jagħti l-liċenzji u l-awtorizzazzjonijiet lil investituri privati ġodda fis-settur tas-sorsi ta' enerġija rinnovabbli. jieħu nota tal-ftehim milħuq dwar il-bini tal-impjant tal-elettriku l-ġdid tal-Kosovo flimkien mal-kumpanija tal-Istati Uniti Contour Global, li se jkollu l-kapaċità li jiġġenera 500 MW, u jitlob li jkun hemm proċess trasparenti flimkien ma' valutazzjoni tal-impatt soċjali u ambjentali tal-proġett, b'konformità sħiħa mal-istandards tal-UE;

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna kif ukoll lill-Gvern u lill-Assemblea Nazzjonali tal-Kosovo.

31.1.2018   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 35/66

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Libja, b'mod partikolari dawk tal-15 ta' Settembru 2011 (1), tat-22 ta' Novembru 2012 (2), tat-18 ta' Settembru 2014 (3) u tal-15 ta' Jannar 2015 (4),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2013/233/PESK tat-22 ta' Mejju 2013 li permezz tagħha nħolqot il-Missjoni tal-Unjoni Ewropea ta' Assistenza għall-Ġestjoni Integrata tal-Fruntieri fil-Libja (EUBAM Libya),

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni biex tiġi varata l-operazzjoni EU NAVFOR MED Sophia fit-18 ta' Mejju 2015 bil-ħsieb li jiġu identifikati, maqbuda u mormija bastimenti u li jiġu identifikati assi użati jew li huwa ssuspettat li qed jintużaw minn kuntrabandisti jew traffikanti ta' migranti,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjonijiet reċenti tal-Viċi President tal-Kummissjoni / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà (VP/RGħ), Federica Mogherini, dwar il-Libja, b'mod partikolari dawk tat-30 ta' April, tas-26 u s-27 ta' Mejju, tat-30 ta' Ġunju, tat-12 ta' Lulju, tas-17 ta' Awwissu, tat-13 u t-22 ta' Settembru, tad-9 ta' Ottubru, tad-19 u s-26 ta' Novembru, u tal-14 u s-17 ta' Diċembru 2015, u tas-7, il-11 u t-18 ta' Jannar 2016,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-Libja tat-18 ta' Jannar 2016,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Politiku Libjan li ġie ffirmat fis-17 ta' Diċembru 2015 fi Skhirat, il-Marokk,

—

wara li kkunsidra l-Komunikat Konġunt tal-Laqgħa Ministerjali ta' Ruma għal-Libja tat-13 ta' Diċembru 2015, approvat mill-Alġerija, iċ-Ċina, l-Eġittu, Franza, il-Ġermanja, l-Italja, il-Ġordan, il-Marokk, ir-Russja, il-Qatar, l-Arabja Sawdija, Spanja, it-Tuneżija, it-Turkija, l-Emirati Għarab Magħquda, ir-Renju Unit, l-Istati Uniti, l-Unjoni Ewropea, in-Nazzjonijiet Uniti, il-Lega tal-Istati Għarab u l-Unjoni Afrikana,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni 2259 (2015) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar is-sitwazzjoni fil-Libja adottata unanimament fit-23 ta' Diċembru 2015,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-9 ta' Lulju 2015 dwar ir-rieżami tal-Politika Ewropea tal-Viċinat (5),

—

wara li kkunsidra l-konferenza nazzjonali tat-tribujiet Libjani li saret fi Tripli f'Lulju 2011, li appellat għal liġi ta' amnestija ġenerali sabiex tintemm il-gwerra ċivili,

—

wara li kkunsidra l-laqgħa ta' mexxejja u attivisti politiċi fl-Alġier fil-11 ta' Marzu 2015,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni ta' appoġġ għal Gvern ta' Kunsens Nazzjonali (GKN) fil-Libja maħruġa mill-Gvernijiet tal-Alġerija, ta' Franza, tal-Ġermanja, tal-Italja, tal-Marokk, ta' Spanja, tat-Tuneżija, tal-Emirati Għarab Magħquda, tar-Renju Unit u tal-Istati Uniti,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) u (4) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi, taħt id-dittatorjat ta' Gaddafi, il-Libja kellha l-ikbar ħażna ta' armamenti fil-kosta tan-Nofsinhar tal-Baħar Mediterran, u mill-waqgħa tad-dittatur saret sors kbir ta' kummerċ u traffiku illeċitu ta' armi, u żona ta' forniment għat-terroristi u l-estremisti kollha fiż-żona tas-Saħel (il-Mali, in-Niġer, in-Niġerja) u għall-movimenti kollha tal-oppożizzjoni fis-Sudan, fiċ-Chad u fis-Sirja;

B.

billi fi Frar 2011, il-Libjani niżlu fit-toroq bħala parti mir-Rebbiegħa Għarbija, għal disa' xhur ta' kunflitt ċivili; billi n-NATO appoġġat lir-ribelli li ħabbtu wiċċhom ma' repressjoni indiskriminata mill-istat, u dan l-appoġġ kien deċiżiv fit-tneħħija tar-reġim ta' Gaddafi;

C.

billi s-soċjetà Libjana dejjem – qabel u b'mod partikolari wara l-kolp ta' stat – kienet organizzata abbażi ta' sistema tribali; billi l-alleanzi tribali fost l-identitajiet etniċi (il-maġġoranza Għarbija u l-minoranzi Amazigh, Toubou u Tuareg) għad għandhom rwol sinifikanti fit-taqlib li għaddejja minnu l-lum il-ġurnata l-Libja;

D.

billi ħafna mill-milizzji li ġġieldu kontra Gaddafi kienu infiltrati minn Iżlamisti, li gradwalment ħadu l-kontroll f'idejhom, u li wħud minnhom kellhom rwol ewlieni fil-kunflitt; billi r-riżoluzzjonijiet rilevanti tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU kklassifikaw lil Daesh, Ansar al-Sharia u al-Qaeda, li kollha huma preżenti fil-Libja, bħala organizzazzjonijiet terroristiċi;

E.

billi f'Awwissu 2012 il-KTN għadda s-setgħa lill-Kungress Nazzjonali Ġenerali (KNĠ), parlament elett li mbagħad ħatar kap ta' stat temporanju; billi l-votanti għażlu parlament ġdid biex jieħu post il-KNĠ f'Ġunju 2014, jiġifieri l-Kamra tad-Deputati (KtD), li ttrasferiet is-sede tagħha f'Tobruk; billi l-KNĠ preċedenti, li kien iddominat mill-Fratellanza Musulmana, iltaqa' mill-ġdid ftit wara u għażel il-Prim Ministru tiegħu stess, u b'hekk sfida l-awtorità tal-KtD fi żmien ta' ġlied li matulu anke t-tmexxija tal-kapitali Tripli nbidlet; billi ż-żewġ partijiet fi gwerra allegatament qed jirċievu appoġġ minn barra, b'mod partikolari mill-Eġittu, l-Arabja Sawdija u l-Emirati Għarab Magħquda fuq in-naħa tal-KtR (Tobruk), u mit-Turkija u l-Qatar fuq in-naħa tal-KNĠ il-ġdid (Tripli);

F.

billi sa minn Awwissu 2014 dawn iż-żewġ korpi politiċi (il-KtD f'Tobruk, li huwa rikonoxxut mill-komunità internazzjonali, u l-KNĠ il-ġdid li ġie stabbilit fi Tripli) jiddikjaraw li qegħdin imexxu l-pajjiż, u t-tnejn huma appoġġati minn diversi milizzji armati sa snienhom affiljati ma' reġjuni, bliet u tribujiet minn diversi sfondi;