21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/1

Relatur:

Oliver RÖPKE

1.1

Is-suq uniku huwa kisba ewlenija u huwa element ewlieni fil-proċess tal-integrazzjoni Ewropea. Għandu jkun il-bażi tal-prosperità fl-Ewropa. L-introduzzjoni tal-euro u l-Ftehim ta’ Schengen kienu passi deċiżivi biex jiġi kkompletat is-suq uniku. Madankollu, it-tnejn qegħdin jiġu dejjem aktar taħt pressjoni, xi ftit minħabba interessi nazzjonali li ma jaħsbux fil-ġejjieni, u parti sinifikanti tal-popolazzjoni Ewropea li dejjem aktar qed tikkontestahom, parzjalment minħabba t-tħassib reali taċ-ċittadini Ewropej.

1.2

Il-KESE dejjem kien favur, il-moviment liberu tal-merkanzija, s-servizzi, il-kapital, il-pagamenti u l-persuni u li jinżamm il-bilanċ meħtieġ bejn il-linji politiċi ekonomiċi, soċjali u ambjentali. Huwa essenzjali li nibqgħu fit-triq lejn il-konverġenza ekonomika u soċjali fost l-Istati Membri.

1.3

Għal żvilupp ulterjuri tas-suq uniku, għandhom jitneħħew ostakli bla bżonn, biex niżguraw it-tkabbir, l-impjiegi, il-prosperità fit-tul u ekonomija tas-suq soċjali kompetittiva ħafna. Dan jikkonċerna b’mod partikolari ostakli tas-suq bħan-nuqqas ta’ rikonoxximent ta’ kwalifiki u diplomi, ir-restrizzjonijiet tekniċi fil-livell lokali, l-ostakoli regolatorji minħabba leġislazzjoni nazzjonali differenti, u l-koordinazzjoni inadegwata tas-soluzzjonijiet tal-gvern elettroniku fil-livell tal-UE.

1.4

Il-KESE huwa mħasseb billi s-suq intern tal-UE bilkemm kellu tkabbir mill-kriżi finanzjarja 'l hawn. L-ekonomija taż-żona tal-euro fil-fatt naqset b’1,6 % bejn l-2008 u l-2015. Min-naħa l-oħra, reġjuni ekonomiċi oħra tad-dinja, bħall-Istati Uniti, il-Ġappun u l-Awstralja għaddew sew lill-UE fid-domanda domestika u t-tkabbir ekonomiku. Għaldaqstant huma meħtieġa sforzi qawwija biex l-Ewropa terġa' lura lejn l-objettivi ta’ politika tal-Istrateġija Ewropa 2020.

1.5

Il-KESE jenfasizza mill-ġdid l-importanza tal-mobilità transkonfinali għan-negozji u l-ħaddiema. Madankollu, ma għandux jintesa li hemm nuqqas ta’ appoġġ għall-prinċipji tas-suq intern f’parti sinifikanti tal-popolazzjoni ġenerali. Waħda mir-raġunijiet għal dan hija ż-żieda fir-riskju tat-tkomplija tal-prattiki inġusti u illegali fil-każ tal-forniment transkonfinali ta’ servizzi. Riskju għoli ta’ abbuż idgħajjef il-fiduċja tal-ħaddiema u l-kumpaniji onesti fis-suq intern.

1.6

Għandhom jittieħdu azzjonijiet deċiżivi biex jilqgħu kontra dawn ix-xejriet u huwa importanti li tiġi żgurata kompetizzjoni ġusta fl-interess tan-negozji wkoll. Suq intern li jaħdem sew jeħtieġ konformità mal-leġislazzjoni Ewropea u nazzjonali fit-twettiq tal-attivitajiet transkonfinali. Din hija r-raġuni għalfejn il-maġġoranza tal-membri tal-KESE għalhekk jappoġġjaw l-isforzi kollha biex tiġi indirizzata t-talba tal-President Juncker biex fl-UE l-istess xogħol fl-istess post ikun remunerat bl-istess mod fil-prattika.

1.7

Minkejja li s-suq uniku għandu bażi soċjali b’saħħitha fit-TFUE u fil-leġislazzjoni sekondarja, l-UE għandha tiżgura bilanċ aħjar bejn l-libertajiet tas-suq u d-drittijiet soċjali fundamentali fil-leġislazzjoni primarja. Dan biex jindirizza t-tħassib ta’ ħafna nies li jħossu li l-interessi soċjali u r-rekwiżiti tagħhom fis-suq intern dejjem qed jiġu salvagwardati inqas.

1.8

Fil-prinċipju, il-KESE jilqa’ l-fatt li qed tiġi vverifikata l-effiċjenza tal-liġi tal-UE. Din l-inizjattiva jista’ jkollha rwol importanti fit-tnaqqis tal-piż amministrattiv mhux meħtieġ meta l-istess qasam ikun soġġett għal-leġislazzjoni nazzjonali u reġjonali differenti. Huwa fl-interess tal-SMEs, li l-leġislazzjoni armonizzata tiġi eżaminata għan-neċessità tagħha. Il-KESE jtenni l-pożizzjoni tiegħu li standards għolja ta’ protezzjoni tal-konsumatur mhumiex piż bla bżonn.

1.9

Il-KESE jenfasizza l-fehma tiegħu li s-suq uniku diġitali għandu jkun prijorità politika minħabba l-potenzjal ta’ tkabbir enormi tiegħu. L-inċertezzi legali eżistenti fil-qasam tal-impjiegi, l-ekonomija u l-affarijiet tal-konsumatur jeħtieġ li jkunu studjati u jitneħħew malajr. Il-Kummissjoni għandha timplimenta qafas legali ċar għal forom ġodda ta’ ekonomija u mudelli ta’ negozju ġodda fis-suq uniku, inklużi forom differenti ta’ ekonomija kollaborattiva, bil-għan li tneħħi l-lakuni regolatorji. Il-leġislazzjoni applikabbli għandha tiġi rispettata bis-sħiħ u, b’mod partikolari, id-drittijiet tal-konsumaturi u tal-ħaddiema u l-kompetizzjoni ġusta.

1.10

Anke l-bini ta’ Unjoni tas-Swieq Kapitali għandha tibqa’ fil-quċċata tal-aġenda peress li l-allokazzjoni aktar effiċjenti tal-kapital li dan iġib miegħu jista’ joħloq effetti pożittivi kemm għall-ekonomija u l-impjieg kif ukoll għall-konsumaturi. L-għadd ta’ żviluppi reċenti, bħall-Brexit, m’għandux iwassal għal dewmien bla bżonn jew kompromessi fl-implimentazzjoni ta’ dawn il-pjani.

1.11

Il-KESE jtenni l-fehma tiegħu li lakuni fis-sistemi tat-taxxa jwasslu għal kompetizzjoni inġusta fis-suq intern. Għaldaqstant, huwa jappoġġja l-ħidma lejn bażi komuni konsolidata għat-taxxa korporattiva, ir-rappurtar skont il-pajjiz, kif ukoll l-isforzi li għaddejjin bħalissa biex jiġu indirizzati l-evitar tat-taxxa u r-rifuġji fiskali. Barra minn hekk, il-ħolqien ta’ rata komuni minima tat-taxxa korporattiva tikkostitwixxi komplement siewi għal dawn l-inizjattivi u twaqqaf il-ġirja lejn l-orħos rata tat-taxxa.

1.12

Is-servizzi pubbliċi, magħrufa wkoll bħala servizzi ta’ interess ġenerali, jaqdu rwol importanti fil-qafas tal-ekonomija tas-suq soċjali u huma essenzjali għall-popolazzjoni. Is-servizzi ta’ interess ġenerali huma parti mill-valuri komuni tal-UE u għandhom rwol fit-trawwim tal-koeżjoni soċjali u territorjali.

1.13

Dan ir-rwol tal-promozzjoni tal-koeżjoni soċjali u territorjali għandu jkun ikkunsidrat bħala parti mill-“prinċipji u l-kondizzjonijiet” li l-UE tista’ tistabbilixxi għal dawn is-servizzi. Fil-kuntest tar-riformi ppjanati tad-Direttiva dwar is-Servizzi, il-KESE jenfasizza l-Protokoll Nru 26 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea dwar is-servizzi ta’ interess ġenerali, skont liema l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali tal-Istati Membri jingħataw marġni ta’ diskrezzjoni wiesgħa fir-rigward tas-servizzi ta’ interess ekonomiku ġenerali.

1.14

Fil-kuntest tal-akkwist pubbliku, hemm bżonn azzjoni kontra prattiki inġusti, li jwasslu għal offerti taħt il-livell ġust, jistgħu ma jikkonformawx mar-rekwiżiti tal-paga minima fis-seħħ fid-dispożizzjonijiet u l-prattiki legali nazzjonali rispettivi u fl-aħħar mill-aħħar f’ħafna każijiet, jistgħu jirriżultaw f’ħafna spejjeż żejda. B’mod partikolari, għandu jkun hemm trasparenza dwar il-prezz u s-servizz tal-aħjar offerta u l-ispejjeż żejda li jistgħu jintalbu sussegwentement. L-għan għandu jkun li japplika l-prinċipju tal-aħjar offerta mhux tal-irħas offerta.

2.1

L-integrazzjoni Ewropea għandha ssegwi l-għan li jinkiseb il-bilanċ meħtieġ bejn il-linji politiċi ekonomiċi, soċjali u ambjentali. Il-moviment liberu tal-merkanzija, is-servizzi, il-kapital, il-pagamenti u l-persuni għandu jiġi kkumplementat billi jiġu rrispettati d-drittijiet soċjali fundamentali inkorporati fit-Trattati tal-UE permezz tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali. Id-drittijiet soċjali fundamentali jridu jiġu infurzati fis-suq intern fil-prattika. Fl-istess ħin kwalunkwe xkiel żejjed persistenti fis-suq uniku għandu jitneħħa biex tiġi żgurata l-prosperità fit-tul u ekonomija soċjali tas-suq kompetittiva ħafna.

2.2

Il-KESE fakkar kemm-il darba, l-aktar reċentament fl-Opinjoni tiegħu dwar “Naġġornaw is-Suq Uniku” (1), li s-suq uniku huwa fattur ċentrali tal-integrazzjoni Ewropea, bil-potenzjal li jġib benefiċċji tanġibbli u li jiġġenera tkabbir sostenibbli għall-ekonomiji Ewropej.

2.3

Is-suq uniku huwa kisba kbira u għandu jipprovdi s-sisien tal-prosperità Ewropea. It-tnedija tal-euro fiż-żona tal-euro u l-Ftehim ta’ Schengen kienu mumenti kritiċi fit-triq lejn il-ħolqien ta’ suq uniku komuni. Madankollu issa jinsabu taħt pressjoni kbira, u dan juri kemm huma differenti l-interessi tal-Istati Membri tal-UE. Sa ċertu punt, it-teħid ta’ deċiżjonijiet u s-sorveljanza għadhom iseħħu fuq livell nazzjonali.

2.4

Il-KESE jinnota li għad hemm ostakli sinifikanti għas-suq fil-forma ta’ nuqqas ta’ rikonoxximent ta’ kwalifiki u diplomi, kurrikula separati, restrizzjonijiet tekniċi lokali, ostakli regolatorji li jirriżultaw prinċipalment mill-frammentazzjoni tas-suq uniku minħabba oqfsa legali nazzjonali differenti, piżijiet amministrattivi bħall-konformità mar-regoli nazzjonali tat-taxxa u tad-dwana jew nuqqas ta’ faċilitajiet tal-gvern elettroniku u nuqqas ta’ koordinazzjoni tas-soluzzjonijiet tal-gvern elettroniku fil-livell Ewropew.

2.5

Il-Kummissjoni tipprova timplimenta armonizzazzjoni sħiħa f’xi oqsma, li jistgħu jirriżultaw fi tnaqqis fil-livell ta’ protezzjoni eżistenti f’xi Stati Membri. Il-KESE jenfasizza li huwa oppona miżuri bħal dawn f’għadd ta’ opinjonijiet. L-armonizzazzjoni sħiħa, fejn tiġi segwita mill-Kummissjoni, għandha tintlaħaq, iżda fl-istess ħin għandu jinżamm il-livell eżistenti ta’ protezzjoni.

2.6

Iċ-ċittadini fl-Istati Membri qed iħossu aktar li l-Ewropa ftit qed taħdem biex tipproteġi l-istandards soċjali u tad-dħul jew biex tikseb ġustizzja fiskali u tariffi soċjali ġusti. Is-suq uniku għandu dimensjoni soċjali solida bbażata fuq it-TFUE u l-leġislazzjoni sekondarja tal-UE, iżda għandu jitqies bilanċ aħjar bejn il-politiki tal-libertajiet ekonomiċi tas-suq u d-drittijiet soċjali fundamentali.

2.7

Il-miżuri ppreżentati skont il-pilastru Ewropew tad-drittijiet soċjali għandhom jirriflettu l-prinċipji fundamentali tal-Unjoni u jibnu fuq il-konvinzjoni li l-iżvilupp ekonomiku għandu jwassal għal aktar progress soċjali u koeżjoni u li, filwaqt li jiġu żgurati xbieki ta’ sikurezza adatti f’konformità mal-valuri Ewropej, il-politika soċjali għandha wkoll titqies bħala fattur produttiv.

2.8

Minkejja l-bosta kisbiet tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE, il-konverġenza ekonomika u soċjali reali bejn l-Istati Membri għadhom 'il bogħod, u hemm differenzi kbar fil-pagi u l-istandards soċjali. Il-pagi aktar baxxi eżistenti f’xi Stati Membri huma minħabba l-iżvilupp storiku u d-diversità naturali tas-suq intern estensiv Ewropew u jirriflettu l-livelli ta’ produttività lokali u ħafna fatturi oħra inklużi l-interessi tal-investituri. Minkejja dan, għandha tingħata aktar attenzjoni għad-dumping soċjali li għandu jkun definit bħala prattika illegali u abbużiva ta’ nuqqas ta’ konformità mar-regoli fir-rigward tar-remunerazzjoni tax-xogħol jew il-ħlas tal-assigurazzjoni soċjali u tas-saħħa biex b’hekk jinkiseb vantaġġ inġust fuq il-kompetituri (2).

2.9

Minn meta bdiet il-kriżi finanzjarja, jiġifieri matul il-perjodu mill-2008 sal-2015, it-tkabbir tas-suq uniku kien ta’ 0,4 %, kważi l-ebda tkabbir f’termini reali. Fiż-żona tal-euro, is-suq uniku saħansitra naqas b’1,6 %. Il-parti l-kbira tar-reġjuni ekonomiċi l-oħra ħallew l-Unjoni Ewropea lura ħafna f’termini tad-domanda domestika (pereżempju, l-Istati Uniti +8,8 %, l-Awstralja +17,9 %, il-Ġappun +3,8 %) (3). Il-miżuri maħsuba biex jagħtu spinta lid-domanda fis-suq uniku bħalma huma l-Pjan Ewropew għall-Investimenti bil-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi, għad ma kellhomx l-effett meħtieġ.

2.10

Il-KESE jinsab imħasseb dwar il-fatt li l-objettivi soċjali u tal-impjiegi tal-Istrateġija Ewropa 2020 ibbażati fuq it-tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv ma jistgħux jintlaħqu (4). It-tnaqqis fir-ritmu ekonomiku, l-implimentazzjoni kajmana ta’ riformi strutturali importanti u n-nuqqas ta’ domanda fis-suq uniku s’issa wasslu għall-effett oppost: ir-rata ta’ impjieg naqset minn 70,3 % fl-2008 għal 69,2 % fl-2014. Madankollu, għandha tilħaq il-75 % sal-2020. Minflok it-tnaqqis tal-għadd ta’ persuni milquta mill-faqar u l-esklużjoni soċjali b’20 miljun sal-2020, dan żdied b’4,9 miljuni fl-2014. Barra minn hekk, sal-aħħar tal-2015, kien hemm sitt miljun persuna oħra qiegħda fl-UE aktar milli qabel il-kriżi.

2.11

Aspett ieħor importanti fl-istrateġija Ewropa 2020 huwa l-edukazzjoni. Il-KESE jilqa’ l-fatt li s-sehem tal-popolazzjoni li ħalliet l-edukazzjoni u t-taħriġ bikri naqas minn 14,2 % fl-2008 għal 11 %. Il-kisba tal-edukazzjoni terzjarja ukoll tjiebet u żdiedet minn 31,3 % għal 38,7 % bejn l-2008 u l-2015. Il-KESE laqa’ l-istrateġija dwar il-ħiliet tal-Kummissjoni Ewropea u josserva li livell għoli ta’ kwalifiki huwa indispensabbli biex jattira kumpaniji u biex jinħolqu impjiegi ġodda.

2.12

Il-ħruġ tar-Renju Unit jirrappreżenta sfida kbira għas-suq uniku Ewropew. Il-KESE jirrakkomanda li n-negozjati futuri jkunu bbażati fuq ir-rispett lejn il-valuri fundamentali tas-suq uniku, mingħajr ma jkun permess li jintgħażel dak li jaqbel.

3.1.1

Il-mobbiltà tax-xogħol tista’ tkun importanti biex il-kumpaniji jkollhom aċċess għall-ħaddiema tas-sengħa, għal dawk li jaħdmu għal rashom u biex il-ħaddiema jkollhom opportunitajiet ta’ xogħol, aċċess għal ħiliet ġodda u kundizzjonijiet tax-xogħol tajbin. Madankollu, għad hemm ostakli kbar.

3.1.2

Studju li jeżamina l-ostakli u l-ispejjeż (5) juri li minbarra l-iffrankar tal-ispejjeż għas-servizzi amministrattivi, iċ-ċittadini u n-negozji, is-servizzi interoperabbli tal-gvern elettroniku huwa mistenni li jkollhom impatt partikolarment kbir fir-rigward tal-mobilità tal-ħaddiema. It-titjib tar-rikonoxximent ta’ lawrji professjonali huwa kruċjali kemm biex il-kumpaniji kif ukoll il-ħaddiema jaqsmu l-fruntieri.

3.1.3

Fl-opinjoni tiegħu dwar “L-abbuż mill-istatus ta’ persuna li taħdem għal rasha” (6), il-KESE enfasizza li l-impjieg indipendenti fittizju jista’ jwassal għall-evażjoni tal-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali, l-evażjoni tat-taxxa u l-abbuż mid-drittijiet tax-xogħol u xogħol mhux iddikjarat, u għandu għalhekk jiġi eliminat. F’dan ir-rigward il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-pjattaforma Ewropea dwar ix-xogħol mhux dikjarat, li diġà hija stabbilita, bħala pass fid-direzzjoni t-tajba (7).

3.1.4

L-għan ta’ din il-pjattaforma hu li tipprevjeni u tiskoraġġixxi x-xogħol mhux iddikjarat permezz ta’ kooperazzjoni aħjar bejn l-awtoritajiet ta’ infurzar tal-Istati Membri, bħall-ispettorati tax-xogħol, l-awtoritajiet tat-taxxa u s-sigurtà soċjali. Din il-kooperazzjoni tinkludi l-iskambju tal-aħjar prattiki dwar il-prevenzjoni u l-miżuri ta' skoraġġiment, l-identifikazzjoni ta’ prinċipji komuni għall-ispezzjonijiet ta’ min iħaddem, il-promozzjoni ta’ skambji tal-persunal u t-taħriġ konġunt u l-iffaċilitar ta’ azzjonijiet ta’ kontrolli konġunti.

3.1.5

Ħafna ħaddiema illum jitqiesu bħala “fornituri ta’ servizzi li jaħdmu għal rashom” u mhux impjegati, kif kien il-każ fil-passat. Dawn il-persuni ma għandhomx kuntratt ta’ impjieg minħabba li jaħdmu għal rashom skont l-istatus tagħhom b'impjieg indipendenti. F’relazzjoni ta’ impjieg bħal din, f’ħafna każijiet m’hemmx bżonn il-konformità mal-liġi nazzjonali tax-xogħol. Kriterji ċari u vinkolanti għandhom jintużaw biex jiġi vvalutat jekk xi ħadd ikunx fil-fatt impjegat jew jaħdimx għal rasu b’mod ġenwin. Għal din ir-raġuni, il-KESE kkritika l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva dwar kumpaniji privati b’responsabbiltà limitata b’membru uniku bħala proposta “li teħtieġ żvilupp ulterjuri” (8). Din tpoġġi l-mikrointrapriżi, l-SMEs u dawk li ġenwinament jaħdmu għal rashom partikolarment taħt pressjoni.

3.2.1

Id-Direttiva tal-1996 tistabbilixxi l-qafas regolatorju tal-UE biex jintlaħaq bilanċ ġust bejn l-għanijiet li jiġi promoss u ffaċilitat il-forniment transkonfinali tas-servizzi, il-ħarsien tal-ħaddiema stazzjonati u l-iżgurar tal-kundizzjonijiet indaqs bejn il-kompetituri barranin u dawk lokali.

3.2.2

Id-Direttiva dwar l-infurzar (9) tal-2014 tipprovdi għal strumenti ġodda u msaħħa biex tiġġieled u tissanzjona l-evażjoni, il-frodi u l-abbużi u tikkumplementa d-Direttiva 96/71/KE u tikkontribwixxi għal qafas kumpless aktar effettiv għall-istazzjonar tal-ħaddiema.

3.2.3

Il-KESE reċentament adotta opinjoni separata li tirrifletti l-proposta tal-KE dwar reviżjoni mmirata tad-Direttiva dwar l-istazzjonar tal-ħaddiema u li tikkummenta fuq il-bidliet u l-proposti ewlenin (10) fuq il-bażi tat-talba li saret mill-President Juncker, fil-linji gwida politiċi tiegħu għall-Kummissjoni li jmiss, biex: “fl-Unjoni tagħna, l-istess xogħol fl-istess post għandu jitħallas bl-istess mod (11)”.

3.2.4

Fl-Opinjoni tiegħu dwar “Mobilità iżjed ġusta tal-forza tax-xogħol fi ħdan l-UE” (12), il-KESE ħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tindirizza prattiki inġusti li jwasslu għal dumping soċjali. Din il-problema qed issir dejjem aktar urġenti billi eżempji prattiċi mill-Istati Membri juru li r-riskju ta’ dumping soċjali u tal-pagi jiżdied sew fil-kuntest transkonfinali. Kontrolli mill-BUAK (13) fl-Awstrija urew li, mis- 7 238 impriża Awstrijaka spezzjonati fl-2015, 38 kienu suspettati li mhux qed iħallsu biżżejjed lill-impjegati tagħhom skont il-liġi dwar il-ġlieda kontra d-dumping soċjali u tal-pagi. Dan ifisser li 0,53 % tan-negozji kienu suspettati li mhux qed iħallsu biżżejjed lill-impjegati tagħhom. Fl-istess perjodu, saru kontrolli fuq 1 481 negozju li joperaw fl-Awstrija imma bbażati f’pajjiżi oħra tal-UE. Minn dawn in-negozji, 398 kienu suspettati li mhux qed iħallsu biżżejjed lill-impjegati tagħhom, jiġifieri kien hemm dumping tal-pagi. Dan jammonta għal 26,87 %.

3.2.5

Fil-każ tal-kumpaniji barranin li joperaw fuq bażi transkonfinali u li jużaw ħaddiema stazzjonati, il-probabbiltà ta’ dumping tal-pagi hija 50 darba ogħla minn dik ta’ fornituri lokali. Dan għandu jkun ta’ twissija dwar (in-nuqqas ta’) funzjonament tas-suq uniku. Ir-riskju għoli ta’ abbuż idgħajjef ħafna l-fiduċja tal-ħaddiema Ewropej fis-suq intern.

3.2.6

Problema oħra hija l-istazzjonar fittizju tal-ħaddiema. Każijiet li jinvolvu l-istazzjonar fittizju ta’ ħaddiema, jiġifieri l-abbuż permezz ta’ ċertifikati tal-istazzjonar A1 foloz, huma indikattivi tad-diffikultajiet kkawżati minn attestazzjonijiet, ċertifikati jew dokumenti simili maħruġa uffiċjalment jew minn korpi pubbliċi. Dan jagħmilha aktar diffiċli għall-mikrointrapriżi, l-SMEs u l-ħaddiema tas-sengħa biex jikkompetu ma’ kompetituri oħrajn li jaġixxu b’mod żleali. Għaldaqstant l-istazzjonar fittizju tal-ħaddiema għandu jiġi eliminat.

3.2.7

Dan l-aħħar il-Kummissjoni pproponiet modifika għar-Regolament (KE) Nru 883/04 dwar il-koordinazzjoni tas-sistemi tas-sigurtà soċjali. Il-KESE ser jadotta opinjoni separata b’konformità ma’ talba tal-Kummissjoni Ewropea fejn qed tistenna l-iżvilupp ta’ sistema modernizzata ta’ koordinazzjoni tas-sigurtà soċjali li twieġeb għar-realtà soċjali u ekonomika fl-Istati Membri u b’rispett lejn il-prinċipji tal-liġi tal-UE, b’mod partikolari dawk li jikkonċernaw it-trattament ugwali u n-nondiskriminazzjoni.

3.2.8

Il-KESE jieħu nota tal-proposta ta’ passaport ta’ servizzi (jew karta ta’ identità ta’ servizzi), li għandu jelimina l-bżonn ta’ diversi talbiet għal informazzjoni u dokumentazzjoni diġà pprovduti lill-Istat Membru tal-oriġini, permezz tal-ħolqien ta’ repożitorju komuni ta’ dokumenti elettroniċi. Il-KESE jopponi kull dgħjufija tal-prinċipju tal-pajjiż ta’ destinazzjoni. Huwa se jiżviluppa opinjoni separata dwar dan.

3.3.1

Fil-prinċipju, miżuri biex jivverifikaw jekk ir-regolamentazzjoni tal-UE hix effettiva, għandhom ikunu milqugħa. Ftehim interistituzzjonali bejn il-Kummissjoni, il-Kunsill u l-Parlament Ewropew jista’ jipprovdi arranġament utli li jagħmilha aktar faċli biex jintlaħaq l-għan ta’ regolamentazzjoni tal-UE aktar sempliċi u effettiva. F’termini ta’ kooperazzjoni, madankollu, għandu jiġi żgurat li l-istandards legali Ewropej li joffru benefiċċji ta’ politika soċjali jew ekonomika jkunu protetti u mhux ikkontestati.

3.3.2

L-SMEs huma affettwati kemm bħala konsumaturi kif ukoll bħala ħaddiema. Skont il-prinċipju “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” huwa partikolarment importanti li jiġu evitati piżijiet mhux meħtieġa fuq l-SMEs. Tinħtieġ politika ta’ protezzjoni tal-konsumatur, ibbażata fuq livell għoli ta’ protezzjoni f’konformità mal-Artikolu 169 TFUE, għall-funzjonament xieraq tas-suq intern.

3.3.3

Ir-REFIT jista’ wkoll ikollha rwol importanti biex jitnaqqsu l-ispejjeż regolatorji li huma applikati meta l-istess qasam ikun soġġett għal regoli reġjonali differenti. L-armonizzazzjoni tal-leġislazzjoni tista’ tirriżulta f’iffrankar sinifikanti tal-ispejjeż u tippromovi t-tkabbir fir-reġjuni tal-UE billi jitneħħew dawn l-ostakoli. Għalhekk għandha tiġi eżaminata biex jiġi vverifikat jekk hijiex fattibbli.

3.3.4

Ħafna mill-atti leġislattivi li għandhom jiġu eżaminati fil-qafas tal-programm REFIT biex titnaqqas il-burokrazija jikkonċernaw regoli ġuridiċi li jħarsu l-istandards tal-impjegati u tal-konsumatur, u għalhekk huma ta’ benefiċċju soċjopolitiku u ekonomiku konsiderevoli. Il-KESE jisħaq mill-ġdid dwar il-fehma tiegħu li standards għoljin għall-konsumatur mhumiex piż bla bżonn.

3.3.5

Il-KESE jirreferi għall-Opinjoni tiegħu tal-14 ta’ Diċembru 2014 (14) u jtenni l-pożizzjoni tiegħu li r-regolamentazzjoni intelliġenti ma tneħħix l-obbligu li jkunu osservati r-regoli dwar il-protezzjoni taċ-ċittadini, tal-konsumaturi u tal-ħaddiema kif ukoll l-istandards għall-ugwaljanza bejn is-sessi jew ir-regoli dwar il-protezzjoni ambjentali. Barra minn hekk, il-prinċipju “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” m’għandux iwassal biex il-mikrointrapriżi u l-SMEs jiġu eżentati mil-leġislazzjoni, għalkemm il-leġislazzjoni għandha tikkunsidra l-interessi u l-ħtiġijiet tagħhom.

3.3.6

Ir-rifjut tal-Kummissjoni li tkompli bl-inizjattiva leġislattiva ppjanata dwar il-parrukkiera, minkejja li hemm qbil fost l-imsieħba soċjali Ewropej dwar din il-kwistjoni, huwa kompletament inkomprensibbli. L-approċċ tal-Kummissjoni jmur kontra l-prinċipji u l-valuri tad-djalogu soċjali, il-konformità mal-prinċipju tar-rappreżentattività, u huwa estremament limitat, minħabba li nuqqas ta’ regolamentazzjoni fil-qasam tas-saħħa fuq il-post tax-xogħol jista’ jwassal għal mard okkupazzjonali u b’hekk għal spejjeż konsiderevoli kemm għan-negozji kif ukoll għas-settur pubbliku.

3.3.7

Il-KESE jenfasizza d-dikjarazzjoni komuni tal-imsieħba soċjali Ewropej dwar bidu ġdid għal djalogu soċjali bbażat fuq l-eżiti tal-gruppi tematiċi li jsemmi l-interazzjoni bejn id-djalogu soċjali tal-UE u l-approċċ għar-regolamentazzjoni aħjar.

3.3.8

Il-KESE jilqa’ t-tnedija ta’ djalogu fil-pjattaforma REFIT li nħolqot reċentement. Barra mill-objettiv li jkun iktar faċli biex isir in-negozju u jiġu salvagwardati l-istandards għall-ħaddiema, kemm il-Kummissjoni kif ukoll l-esperti tal-Pjattaforma għandhom jiżguraw li d-drittijiet tal-konsumaturi jiġu protetti fl-isforzi tagħhom biex jissemplifikaw il-liġi tal-UE.

3.4.1

Is-suq uniku diġitali għandu jkun wieħed mill-prijoritajiet, minħabba l-benefiċċji li jistgħu jinkisbu jekk jitlesta suq uniku f’dan il-qasam. Il-qligħ potenzjali tal-PDG mit-tlestija tas-Suq Uniku Diġitali, huwa stmat għal EUR 415-il biljun (15) fis-sena.

3.4.2

Il-KESE jaqbel mal-Kummissjoni Ewropea li l-inċertezzi legali eżistenti fil-qasam tal-impjieg, fl-oqsma ekonomiċi u tal-konsumaturi jeħtieġ li jiġu analizzati u indirizzati. Hawnhekk għandhom jitqiesu l-ħarsien soċjali u tax-xogħol u l-istandards tal-protezzjoni tal-konsumatur eżistenti u jiġi żgurat qafas legali affidabbli għan-negozju. M’għandux ikun hemm regoli differenti bejn id-dinja “kollha diġitali” u d-dinja “mhux diġitali” fis-suq uniku diġitali. Il-Kummissjoni għandha tipprovdi standards legali li jistgħu jintużaw għas-suq uniku diġitali u mhux diġitali.

3.4.3

Fl-Opinjoni tiegħu dwar “l-imblukkar ġeografiku mhux ġustifikat” (16), il-KESE jilqa' l-proposta għal Regolament dwar l-imblukkar ġeografiku, kemm għal kumpaniji kif ukoll għal konsumaturi, bħala element indispensabbli tal-Istrateġija għal Suq Uniku Diġitali (DSM). Dan huwa, madankollu, pass żgħir u mhux se jwassal għal tibdil sinifikanti. Il-prattika tal-imblukkar ġeografiku, jiġifieri diskriminazzjoni f’termini tal-aċċess tal-konsumaturi għal servizzi online fuq il-bażi tar-residenza, l-indirizz ġeografiku tal-Internet jew in-nazzjonalità tagħhom, għandha tintemm. Id-direzzjoni mill-ġdid tal-konsumaturi lejn sit web lokali bi prezzijiet ogħla tikkostitwixxi wkoll diskriminazzjoni fis-suq uniku. Il-KESE jilqa’ bi pjaċir il-fatt li COMPET f’Novembru 2016 diġà laħaq l-approċċ ġenerali għat-test propost u jenfasizza b’mod ċar li huwa meħtieġ li ssir distinzjoni bejn id-diskriminazzjoni tal-prezzijiet u d-divrenzjar tal-prezzijiet.

3.4.4

F’oqsma bħalma huma l-imblukkar ġeografiku, il-konsenja transkonfinali tal-pakketti, l-assigurazzjoni transkonfinali, il-liċenzjar tad-drittijiet tal-awtur u s-swieq finanzjarji għandu jitqies li l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri huma prinċipalment responsabbli biex jitneħħew l-ostakli għall-kummerċ transfruntiera u biex jiġi żgurat funzjonament aħjar tas-suq.

3.4.5

Il-fluss liberu tad-data jitlob protezzjoni akbar tad-data personali u tal-privatezza li se tkun kruċjali fil-ġejjieni, u għandha tingħata konsiderazzjoni għal politika koerenti dwar il-big data, is-servizzi tal-cloud u l-Internet tal-oġġetti.

3.4.6

Id-diġitalizzazzjoni dejjem tiżdied tal-ekonomija toħloq mudelli ta’ negozju ġodda, tiftaħ opportunitajiet ġodda, iżda toħloq ukoll sfidi ġodda. Il-KESE kellu diskussjonijiet fil-fond dwar dan il-fenomenu ġdid li wasslu għal għadd ta’ opinjonijiet (17).

3.4.7

Il-Kummissjoni għandha wkoll tavvanza bil-proposta tagħha għal portal diġitali uniku, biex dan l-istrument isir verament effettiv.

3.4.8

L-intraprenditorija soċjali u kollaborattiva hija kruċjali għall-koeżjoni soċjali, sabiex tiżgura tkabbir ekonomiku effiċjenti u sostenibbli għaċ-ċittadini Ewropej. Il-KESE għal darb’oħra jħeġġeġ lill-Kummissjoni twettaq firxa sħiħa ta’ miżuri ta’ politika indispensabbli sabiex, fil-livell tal-UE u fid-diversi Stati Membri, il-forom u l-modi differenti tal-ekonomija kollaborattiva jkunu appoġġjati, implimentati, u jakkwistaw kredibbiltà u fiduċja (18).

3.5.1

Fl-2015, il-Kummissjoni ħabbret Pjan ta’ Azzjoni għall-Bini ta’ Unjoni Ewropea tas-Swieq Kapitali. Il-Kumitat (19) jemmen li din l-Unjoni għandha tipprijoritizza l-istabbiltà ekonomika u finanzjarja li hija tassew importanti għall-UE u għandha twassal għal allokazzjoni tal-kapital li tkun aħjar u aktar effiċjenti, b’impatt pożittiv kemm fuq l-investiment u t-tkabbir kif ukoll fuq l-impjieg u l-konsumaturi. Preċedentement il-Kumitat (20) esprima wkoll it-tħassib tiegħu li r-riżultat aħħar ser idum biex jinkiseb, u fid-dawl ta’ għadd ta’ żviluppi reċenti bħal Brexit, u oħrajn imsemmija hawn fuq (fil-punt 2), dan it-tħassib jista’ biss ikompli jiżdied.

3.5.2

Il-pjan ta’ azzjoni jinkludi mill-inqas 33 miżura li għandhom jiġu implimentati f'diversi oqsma fuq il-perjodu qasir u fit-tul, inklużi proposti biex jissaħħu s-swieq ta’ titolizzazzjoni. B'dan il-mod, jistgħu jkunu disponibbli fondi addizzjonali, partikolarment għall-SMEs u għall-unitajiet domestiċi. Il-Kumitat (21) jappella biex dawn il-miżuri jiġu implimentati fil-perjodu qasir, waqt li jitqiesu l-prinċipji tas-sigurtà, it-trasparenza u l-infurzar. Bi tħassib simili għas-sigurtà u l-istabbiltà, il-Kumitat (22) iddikjara f'diversi okkażjonijiet li l-entitajiet mhux bankarji għandhom jiġu indirizzati u regolati.

3.5.3

Ir-regolazzjoni tas-swieq finanzjarji tal-UE u l-infurzar tagħhom ma kinux biżżejjed biex jipprevjenu operazzjonijiet spekulattivi, dejn eċċessiv u teħid ta’ riskju irresponsabbli li wasslu għall-kriżi finanzjarja b’konsegwenzi serji għas-soċjetà kollha kemm hi. Il-KESE jfakkar lill-Kummissjoni biex tressaq proposta rigward dejn żejjed ta’ unitajiet domestiċi privati.

3.6.1

Kif kien saħaq il-KESE fl-2012 fir-rapport tiegħu dwar “Ostakli għas-Suq Uniku Ewropew”, il-lakuni fil-politika tat-tassazzjoni jwasslu għal kompetizzjoni inġusta. Il-pjani tal-Kummissjoni Ewropea għal bażi komuni konsolidata għat-taxxa korporattiva għandhom jintlaqgħu tajjeb. Il-KESE waqqaf grupp ta’ studju dwar din il-kwistjoni. Sabiex titwaqqaf it-tellieqa 'l isfel dwar it-taxxa korporattiva u biex tinkiseb politika fiskali aktar ġusta, tista’ wkoll tiġi prevista l-possiblità tal-introduzzjoni ta’ rata minima tat-taxxa korporattiva.

3.6.2

L-iskambju ta’ informazzjoni dwar kwistjonijiet fiskali bejn l-Istati Membri u passi legali biex jitwaqqfu l-aktar metodi komuni użati biex ikun evitat li titħallas it-taxxa għandhom jiġu milqugħa. Talba ewlenija hawnhekk hija li, f’kull pajjiż, jiġi introdott rekwiżit ta’ rappurtar għan-negozji li joperaw b’mod transkonfinali mingħajr ma jiżdiedu piżijiet amministrattivi mhux meħtieġa.

3.6.3

Għandha tittieħed ukoll azzjoni kontra r-rifuġji fiskali. F’seduta tal-Parlament Ewropew, Joseph Stiglitz, ekonomista u rebbieħ tal-Premju Nobel, appella għal azzjoni globali kontra dawn is-sistemi ta’ evażjoni tat-taxxa (23). L-akkademiku Franċiż Gabriel Zucman stima li madwar EUR 5 800 biljun tal-assi finanzjarji jinsabu f’rifuġji fiskali madwar id-dinja, li 80 % minnhom mhumiex intaxxati (24). Il-Kummissjoni issa qed tissuġġerixxi miżuri fuq livell internazzjonali sabiex jiġu indirizzati r-rifuġji fiskali.

3.6.4

Bħala l-ewwel pass, għandu jiġi żgurat li jiġu implimentati ftehimiet ta’ assistenza reċiproka u li jitwettaq l-iskambju awtomatiku ta’ informazzjoni bejn il-pajjiżi individwali. Għall-kumpaniji multinazzjonali, għandu jiġi kkunsidrat netwerk internazzjonali ta’ awditjar tat-taxxa. Fil-każ ta’ trasferimenti ta' assi u kapitali lejn pajjiżi kklassifikati bħala rifuġji fiskali, punt ta' tluq jista' jkun li l-istituzzjonijiet finanzjarji jkunu obbligati jirrappurtaw dwar it-trasferimenti li jkunu qed jagħmlu (25).

3.7.1

Il-KESE diġà enfasizza l-ostakli eżistenti fis-settur tas-servizzi fir-rapport tiegħu tal-2012 dwar l-ostakli għas-suq uniku. Il-Kummissjoni sabet li ħafna Stati Membri mhumiex qed jissodisfaw l-obbligu tagħhom li jinnotifikaw lill-awtoritajiet tal-UE bil-miżuri regolatorji, li jagħmluha diffiċli għall-Kummissjoni li tivvaluta jekk regola ġdida hix ġustifikata u proporzjonata.

3.7.2

Għalhekk il-Kummissjoni qed tippjana li tirriforma l-proċedura ta’ notifika, li issa għandha tapplika wkoll għas-servizzi li bħalissa huma esklużi mill-ambitu tad-Direttiva dwar is-Servizzi. Il-Kummissjoni għandha tieħu ħsieb li l-proposti ma jkunux imfassla b’tali mod li joħolqu dubju dwar is-sovranità jew il-prinċipju demokratiku tal-Istati Membri.

3.7.3

Is-servizzi ta’ interess ġenerali, għandhom rwol ewlieni fl-ekonomija tas-suq soċjali. Għaċ-ċittadini huwa kruċjali li jkun hemm akkomodazzjoni, ilma u enerġija, servizzi tad-drenaġġ u tar-rimi tal-iskart, trasport pubbliku, kura tas-saħħa, servizzi soċjali, servizzi għaż-żgħażagħ u għall-familji, kultura u komunikazzjoni. Is-servizzi ta’ interess ġenerali għandhom post fost il-valuri komuni tal-UE u jaqdu rwol fit-trawwim tal-koeżjoni soċjali u territorjali. Dan ir-rwol tal-promozzjoni tal-koeżjoni soċjali u territorjali għandu jkun ikkunsidrat bħala parti mill-“prinċipji u l-kondizzjonijiet”.

3.7.4

Fir-rigward tar-riforma ppjanata tad-Direttiva dwar is-Servizzi, il-KESE jenfasizza l-protokoll Nru 26 tat-Trattat tal-UE dwar is-servizzi ta’ interess ġenerali, l-interpretazzjoni legalment vinkolanti tal-Artikolu 14 tat-TFUE, li jikkostitwixxi l-interpretazzjoni legalment vinkolanti tal-Artikolu 14 tat-TFUE: l-awtoritajiet nazzjonali, reġjonali u lokali tal-Istati Membri għandhom setgħa diskrezzjonali wiesgħa fis-servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali skont is-sitwazzjoni kulturali, soċjali u ġeografika differenti. Fir-rigward ta’ dawn is-servizzi, li għandhom isiru disponibbli skont il-ħtiġijiet tal-utenti, għandu jiġi żgurat livell għoli ta’ kwalità, sikurezza, affordabbiltà u trattament ugwali u għandhom jiġu promossi l-aċċess universali u d-drittijiet tal-utenti, u tiġi żgurata l-effiċjenza u l-ġestjoni tajba tagħhom fl-istess ħin.

3.8.1

Fir-rigward tal-akkwist pubbliku, ma hemm l-ebda statistika dwar l-ispejjeż effettivi meta mqabbla mal-ispejjeż mressqa mill-aħjar offerent fil-proċess tas-sejħa għall-offerti. F’ħafna każijiet, hemm spejjeż ogħla sinifikanti (26).

3.8.2

Spiss, l-offerenti rebbieħa joperaw b’mod inġust, ibaxxu l-ispejjeż tal-offerti tagħhom taħt prezz ġust u jużaw sottokuntratturi mhux affidabbli. Sussegwentement, spiss ikun hemm spejjeż ta’ segwitu, li jaqbżu l-prezz tat-tieni jew it-tielet l-aħjar offerent.

3.8.3

Sabiex jitrażżan dan il-fenomenu, bosta miżuri huma meħtieġa: l-introduzzjoni ta’ proċess ta’ akkwist elettroniku għandu joħloq kapaċità ta’ ġbir ta’ statistika li għandha tagħmilha possibbli li tidentifika l-offerenti b’offerti baxxi u tinkoraġġixxi lil dawk responsabbli biex jaġixxu b’mod pożittiv. Fil-qafas tal-istħarriġ statistiku, il-prezz tal-aqwa offerta u l-ispejjeż reali sussegwenti mġarrba għandhom ikunu rreġistrati ċentralment sabiex tinħoloq it-trasparenza rigward l-ispejjeż żejda possibbli. Offerti bbażati fuq prezzijiet li ma jilħqux ir-rekwiżiti minimi kif stabbiliti fid-dispożizzjonijiet u l-prattiki nazzjonali rispettivi għandhom jiġu esklużi mill-proċess sabiex tiġi l-possibbiltà li jitnaqqsu l-ispejjeż u l-istandards ta’ kwalità.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/10

Relaturi:

Jacek KRAWCZYK

Gabriele BISCHOFF

Luca JAHIER

1.1

Wara t-talba mill-President tal-Kummissjoni Ewropea lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) għal kontribut tal-KESE għall-konsultazzjoni dwar il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali (“EPSR”) (1), il-Kumitat ħa sehem f’konsultazzjonijiet wiesgħa tas-soċjetà ċivili (2) fit-28 Stat Membru. B’kollox, madwar 116-il membru tal-KESE u kważi 1 800 rappreżentant tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili ħadu sehem f’dawn id-dibattiti nazzjonali.

1.2

L-opinjoni tal-KESE dwar il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali tirrifletti u tintegra l-konklużjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet prinċipali ta’ dawn id-dibattiti nazzjonali. Il-Kumitat jinnota l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tesprimi għadd ta’ prinċipji essenzjali biex tappoġġja swieq tax-xogħol u sistemi ta’ għajnuna soċjali ġusti u li jaħdmu tajjeb (3) u jikkunsidra l-EPSR bħala inizjattiva importanti ħafna għas-sostenibbiltà tal-UE. F’dan il-kuntest, din l-Opinjoni tal-KESE għandha tikkostitwixxi l-ewwel pass fi proċess kontinwu lejn l-istabbiliment ta’ EPSR. Il-Kumitat jistqarr l-intenzjoni tiegħu li jkompli jikkontribwixxi għad-diskussjonijiet dwar dan is-suġġett, b’mod partikolari wara l-adozzjoni tal-White Paper tal-Kummissjoni fl-2017.

2.1

Fl-2017, l-Unjoni Ewropea ser tiċċelebra s-60 anniversarju mill-iffirmar tat-Trattat ta’ Ruma. Dan l-anniversarju importanti joffri l-okkażjoni biex niċċelebraw il-kisbiet tal-UE, iżda għandu jkun ukoll l-okkażjoni biex jiġu indirizzati l-isfidi politiċi, ekonomiċi u soċjali ewlenin tal-Ewropa. Il-fiduċja taċ-ċittadini fl-Unjoni Ewropea naqset f’ħafna Stati Membri. Għall-ewwel darba fl-istorja tagħha, l-Unjoni probabbli se tara Stat Membru jinfired minnha.

2.2

Mix-xokk tal-kriżi finanzjarja tal-2008 ’l hawn, l-Unjoni Ewropea kompliet tesperjenza sensiela ta’ kriżijiet sussegwenti. Għalkemm is-sitwazzjonijiet ivarjaw minn Stat Membru għal ieħor u kien hemm reazzjonijiet ta’ politika differenti, illum l-UE qed tiffaċċja bosta sfidi li jinkludu: perjodu twil ta’ qgħad għoli, livelli inaċċettabbli ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ, instabilità ekonomika u deterjorament fis-sitwazzjoni soċjali, inklużi livelli ogħla ta’ faqar u ta’ inugwaljanza. Ma’ dan nistgħu nżidu l-globalizzazzjoni, l-iżviluppi demografiċi u d-diġitalizzazzjoni. In-nuqqas ta’ kapaċità tal-Unjoni li tindirizza b’mod adegwat l-influss ta’ persuni li jfittxu l-asil u ta’ migranti, żied mas-sentiment ġenerali li l-UE m’għadhiex tista’ tipprovdi soluzzjonijiet politiċi kif ukoll prattiċi li jaħdmu fl-interess ta’ kulħadd. Partiti ewroxettiċi, populisti u nazzjonalisti qed ifittxu li jikkapitalizzaw fuq dawn il-beżgħat billi joffru soluzzjonijiet sempliċistiċi għal problemi kumplessi, jippontaw saba’ lejn ċerti sezzjonijiet tal-komunitajiet tagħna u joħolqu qasmiet perikolużi fis-soċjetà.

2.3

Uħud mill-isfidi u d-diverġenzi fost l-Istati Membri u fi ħdanhom saru agħar minħabba l-kriżi. Dawn jirriżultaw jew huma aggravati minn, fost l-oħrajn, nuqqas ta’ tkabbir u dgħufijiet struttuali fis-swieq tax-xogħol u s-sistemi ta’ protezzjoni soċjali, li fil-biċċa l-kbira tagħhom kienu jeżistu qabel il-kriżi. Ser tkun determinanti l-kapaċità kollettiva tal-UE u tal-Istati Membri tagħha biex joħolqu l-kundizzjonijiet għal tkabbir sostenibbli u l-impjieg.

2.4

Il-KESE jilqa’ l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tniedi konsultazzjoni pubblika dwar il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, bħala parti mill-isforz biex tiżgura “suq tax-xogħol ġust u tassew pan-Ewropew”, sabiex tikseb “Ewropa soċjali AAA” u biex isservi bħala kumpass għall-konverġenza mġedda fiż-żona tal-euro. Madankollu hemm ħafna inċertezza dwar kif fl-aħħar mill-aħħar huwa maħsub li jkun dan il-“Pilastru”. Fuq kollox, il-KESE jenfasizza li l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali għandu jirriżulta fi proġett pożittiv għaċ-ċittadini kollha tal-Ewropa. B’dan il-mod jista’ jikkontribwixxi sabiex terġa’ tinkiseb il-fiduċja tagħhom fil-kapaċità tal-UE biex ittejjeb il-prospetti tagħhom għall-ħajja u għall-ġenerazzjonijiet futuri.

2.5

Għal dan l-għan, il-Pilastru għandu jindirizza wkoll l-isfidi speċifiċi li jseħħu fis-suq tax-xogħol u s-sistemi ta’ protezzjoni soċjali sabiex jintlaħaq bilanċ ġust bejn id-dimensjoni ekonomika u soċjali, kif ukoll jikkontribwixxi għall-ġlieda kontra l-faqar, l-esklużjoni soċjali u l-inugwaljanza.

2.6

Il-KESE jirrikonoxxi li l-mudell ekonomiku u soċjali Ewropew huwa bbażat fuq fehim kondiviż tal-importanza li jiżdiedu l-impjiegi, il-progress soċjali u l-produttività, bħala l-fatturi ewlenin sottostanti għal tkabbir ekonomiku sostenibbli, li huwa ta’ benefiċċju għal kulħadd b’mod ġust. Il-proċess ta’ tħejjija tal-Pilastru huwa opportunità biex jiġi affermat mill-ġdid l-impenn komuni tagħna lejn il-mudell soċjali Ewropew filwaqt li jiġi żgurat li s-sistemi nazzjonali ta’ protezzjoni soċjali u s-swieq tax-xogħol ikunu adattabbli u li jkunu adatti għall-ġejjieni (4). Il-KESE jenfasizza li hemm bżonn tkabbir u kompetittività fl-UE kollha. F’dan il-kuntest, il-KESE jenfasizza l-interkonnessjoni neċessarja bejn il-politika ekonomika, tal-impjieg u dik soċjali (5).

2.7

Il-KESE huwa konvint li politiki u azzjonijiet nazzjonali u tal-UE mmirati biex jinkiseb suċċess ekonomiku u progress soċjali jeħtieġ li jkunu aktar fiċ-ċentru tad-dibattiti ta’ politika tal-UE. Barra minn hekk, huwa importanti li jkun hemm tfassil ta’ politika nazzjonali u tal-UE li jkun koerenti u ta’ tisħiħ reċiproku. Bħala parti minn dawn l-isforzi hemm bżonn ta’ mentalità ġdida fir-rigward tal-bidla.

2.8

Filwaqt li jipproċedi l-proċess tas-Semestru Ewropew, l-Istrateġija Ewropa 2020 li timmira lejn “tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv” saret marġinalizzata u spiċċaw fix-xejn it-tamiet li jintlaħqu l-miri soċjali tagħha, b’mod partikolari l-objettivi li jintlaħqu rati ta’ sehem fl-impjieg ta’ 75 %, jew li 20 miljun ruħ jinħelsu mill-faqar. Bl-istess mod, ir-Rakkomandazzjoni għal Inklużjoni Attiva tal-2008 (6) kellha impatt limitat.

2.9

Bħala punt ta’ tluq, il-Pilastru għandu jippromovi l-acquis soċjali eżistenti u l-infurzar sħiħ u xieraq tiegħu. Fejn huma kkunsidrati inizjattivi u strumenti leġislattivi vinkolanti ġodda, dan għandu jsir skont il-bażijiet legali u l-proċeduri eżistenti. L-istatus legali tal-Pilastru għad irid jiġi determinat, l-istess jgħodd għar-relazzjoni tiegħu mal-Istrument Internazzjonali Ewlieni tad-Drittijiet tal-Bniedem (7). Madankollu, il-KESE jenfasizza li d-drittijiet soċjali għandhom japplikaw għal kull persuna li tgħix fl-UE u fl-Istati Membri kollha tal-UE, filwaqt li jagħraf li jista’ jkun hemm bżonn ta’ strumenti/mekkaniżmi speċifiċi għaż-żona tal-euro.

2.10

L-investiment fil-futur huwa kruċjali iżda l-Ewropa għadha tbati minn nuqqas ta’ investiment pubbliku u privat produttiv. Il-KESE jirrikonoxxi l-isforzi tal-Pjan Juncker għall-Investiment (8) u jilqa’ l-estensjoni tiegħu. Fit-tieni fażi, investiment akbar għandu jiġi mmirat lejn il-pajjiżi u r-reġjuni li l-aktar għandhom bżonnu, sabiex isaħħaħ l-ekonomiji u t-tkabbir tagħhom u jevita diverġenza ikbar bejn u fi ħdan l-Istati Membri. Il-proġetti ta’ investiment fl-infrastruttura soċjali għandhom jiġu appoġġjati b’mod adegwat permezz tal-Pjan Juncker.

2.11

Id-diskussjonijiet dwar il-Pilastru qed iseħħu b’mod parallel ma’ dibattiti ewlenin oħra fil-livell tal-UE u dak globali, b’mod speċjali dwar il-Futur tal-Ewropa u l-Futur tax-Xogħol. Id-diskussjonijiet dwar il-Futur tal-Ewropa fis-Summit ta’ Ruma fl-2017 għandhom ikopru d-dibattiti li jikkonċernaw il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali. Il-KESE jenfasizza l-ħtieġa għal sinerġija u koerenza f’dawn id-diskussjonijiet li se jiffurmaw il-futur komuni tagħna. L-iżvilupp tal-Pilastru għandu jqis l-Istrateġija Ewropa 2020 u jitgħallem mill-implimentazzjoni problematika tagħha. Għandu jkun marbut ukoll ma’ strateġija globali tal-UE (9) sabiex jimplimenta l-Aġenda għall-Iżvilupp Sostenibbli tal-2030 adottata min-Nazzjonijiet Uniti fl-2015, bl-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tagħha. Dawn jistabbilixxu aġenda għal bidla trasformattiva globali biex jintemm il-faqar, għall-protezzjoni tal-pjaneta, l-iżgurar tal-ħarsien tad-drittijiet tal-bniedem inkluż id-drittijiet tal-bniedem ta’ persuni b’diżabilità kif imħaddna fil-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet ta’ Persuni b’Diżabilità (UNCRPD), li l-UE u l-Istati Membri huma obbligati li jimplimentaw, u jiggarantixxu l-prosperità għal kulħadd (10). Fil-livell tal-UE, l-isforzi jridu jsiru wkoll biex jiġi żgurat li tiġi implimentata l-leġislazzjoni kollha tal-UE kontra d-diskriminazzjoni u dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi (11).

2.12

B’mod parallel ma’ din il-konsultazzjoni pubblika tal-Kummissjoni, il-KESE nieda sensiela ta’ dibattiti nazzjonali fit-28 Stat Membru għas-sensibilizzazzjoni dwar l-inizjattiva lil hinn minn Brussell, biex jiġi stimulat dibattitu u jiġi diskuss b’mod miftuħ dwar kif għandu jiġi żviluppat il-Pilastru. Ħafna mir-riżultati ta’ dawn id-dibattiti nazzjonali jiġu riflessi f’din l-opinjoni.

2.13

Huwa essenzjali li jiġi definit aħjar il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Pilastru. Il-KESE huwa tal-fehma li din l-inizjattiva għandha tinkludi liċ-ċittadini kollha li jkopru l-fażijiet kollha taċ-ċiklu tal-ħajja. Il-KESE jinsab imħasseb dwar in-nuqqas ta’ referenza għal dawk li jfittxu asil u l-migranti fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Pilastru.

2.14

Ir-rwol tas-soċjetà ċivili għandu jiġi rikonoxxut aħjar u jissaħħaħ. Id-djalogu ċivili jeħtieġ li jissaħħaħ biex ikun żgurat li n-nies, inklużi ż-żgħażagħ (12) u dawk f’sitwazzjonijiet vulnerabbli jew li qed jiffaċċjaw diskriminazzjoni, iħossu li jistgħu jipparteċipaw fit-tfassil, l-implimentazzjoni u r-reviżjoni ta’ proċessi ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet. L-imsieħba soċjali għandhom rwol speċifiku x’jaqdu fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politiki li direttament jew indirettament jaffettwaw l-impjiegi u s-swieq tax-xogħol. Id-djalogu soċjali għandu jiġi promoss u appoġġat, filwaqt li tiġi rispettata l-awtonomija tal-imsieħba soċjali u tan-negozjar kollettiv u tiżdied il-kapaċità tal-imsieħba soċjali biex jinvolvu ruħhom fi djalogu soċjali. L-involviment tajjeb tal-imsieħba soċjali u s-soċjetà ċivili fid-diskussjonijiet dwar il-Pilastru ġie enfasizzat f’ħafna dibattiti nazzjonali (13). Fi tliet dibattiti ġiet enfasizzata l-importanza li jinħolqu approċċ u sjieda ta’ kunsens (14).

3.1

Il-KESE huwa konvint li l-futur tax-xogħol għandu jkun prijorità ewlenija fi ħdan id-dibattiti dwar il-Pilastru biex jiġu indirizzati l-bidliet ewlenin li għaddejjin fid-dinja tax-xogħol. Il-KESE jemmen li approċċ iktar konsistenti u integrat huwa meħtieġ bħalissa u għalhekk jitlob li jkun hemm Strateġija Ewropea dwar l-Impjiegi koerenti fuq, fost affarijiet oħra, il-futur tax-xogħol, li tindirizza:

3.2

Il-kompitu tat-tfassil u l-ġestjoni ta’ trasformazzjonijiet li qed iseħħu fid-dinja tax-xogħol huwa maqsum bejn diversi atturi istituzzjonali. Il-partijiet interessati rilevanti kollha għandhom jaħdmu flimkien biex jiżguraw li l-futur tax-xogħol ikun ġust u inklużiv, li joffri opportunitajiet ta’ impjieg għal kulħadd u li jwassal għall-progress soċjali. Il-KESE huwa konvint li huwa fl-interess ta’ kulħadd li jkollna forza tax-xogħol b’livell għoli ta’ edukazzjoni u ħiliet, b’ħaddiema motivati bi dħul diċenti u aċċess għal impjiegi ta’ kwalità. L-iżgurar ta’ riżultati pożittivi fil-futur se jiddependi fuq l-investiment meħtieġ biex in-nies jiġu pprovduti bl-għodod meħtieġa biex jadattaw għal dawn il-bidliet, xbieki ta’ sikurezza adegwati u t-trawwim tal-innovazzjoni, inkluż l-innovazzjoni soċjali.

3.3

Il-bidliet fid-dinja tax-xogħol għandha tintuża għall-“promozzjoni ta' tkabbir ekonomiku kontinwu, inklużiv u sostenibbli, impjieg sħiħ u produttiv u xogħol deċenti għal kulħadd” (16). Dan l-għan għandu jiġi indirizzat mill-UE, l-Istati Membri u l-Imsieħba Soċjali fir-rwoli differenti tagħhom. L-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili li jirrappreżentaw lill-persuni mbiegħda mis-suq tax-xogħol għandhom ikunu involuti wkoll. Il-prekondizzjonijiet għall-ħolqien ta’ aktar impjiegi u impjiegi ta’ kwalità huma distribwiti b’mod irregolari fost u fi ħdan l-Istati Membri. Il-KESE jħeġġeġ l-atturi istituzzjonali tal-Istati Membri sabiex jimxu mingħajr dewmien lejn strateġija “high-road” flimkien ma’ politika attiva għas-suq tax-xogħol. Hi għandha tiġi appoġġata permezz taal-Istrateġija Ewropea għall-Impjiegi inklużiva u riveduta msemmija hawn fuq flimkien ma’ Strateġija Industrijali Ewropea ambizzjuża u koerenti.

3.4

Il-KESE diġà kien għaraf l-importanza li l-aġenda tal-UE għal ħiliet u impjiegi ġodda (17) tissejjes fuq il-kunċett tal-flessigurtà u enfasizza li għandu jinstab bilanċ tajjeb bejn l-elementi interni u esterni tal-flessigurtà, sabiex is-suq tax-xogħol jitħaddem b’mod iktar effiċjenti u fl-istess ħin il-ħaddiema jitħarsu aħjar. Enfasizza wkoll l-importanza li l-imsieħba soċjali jiġu involuti b’mod attiv fil-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-implimentazzjoni tal-politiki ta’ flessigurtà (18). Barra minn hekk, il-KESE enfasizza li l-politiki makroekonomiċi sodi li jrawmu t-tkabbir tal-impjieg, kif ukoll ambjent favorevoli għall-intrapriżi li permezz tiegħu jitwettaq u jiġi appoġġjat il-potenzjal sħiħ għat-tkabbir, huma prekondizzjonijiet importanti sabiex tkun tista’ tiffunzjona l-flessigurtà. Il-KESE ħeġġeġ ukoll lill-Istati Membri u l-UE sabiex joħolqu u jżommu qafas legali li jwassal għall-adattabilità, li jkun sempliċi, trasparenti u prevedibbli, kif ukoll sabiex isaħħu u jżommu d-drittijiet tal-impjegati u l-ġustizzjabilità tagħhom u biex jippromovu qafas legali stabbli għan-negozjar kollettiv u d-djalogu soċjali fl-UE kollha meta jimplimentaw il-flessigurtà. Huwa enfasizza wkoll li huwa importanti li l-imsieħba soċjali jkunu involuti b’mod attiv fid-dibattitu u l-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar il-flessigurtà (19). Il-bilanċ bejn il-flessibbiltà u s-sigurtà (20), kif ukoll il-kapaċità tas-suq tax-xogħol biex jadatta għall-isfidi l-ġodda kienu indirizzati u enfasizzati fid-dibattiti nazzjonali f’għadd ta’ Stati Membri (21).

3.5

Il-kundizzjonijiet ta’ qafas fis-swieq tax-xogħol jeħtieġ li jappoġġjaw mogħdijiet ta’ karriera ġodda u iżjed varjati. Huma meħtieġa fil-ħajja tax-xogħol forom differenti ta’ kif jinstabu l-ħaddiema kif ukoll forom differenti ta’ ħidma. Dan jirrikjedi li jiġi provdut ambjent leġislattiv adatt għall-protezzjoni tal-impjiegi sabiex ikun provdut qafas għal kundizzjonijiet ta’ xogħol ġusti u sabiex jiġi stimolat ir-reklutaġġ taħt kwalunkwe kuntratt ta’ impjieg.

3.6

Il-bidliet li qegħdin iseħħu fid-dinja tax-xogħol huma ħafna u varjati. Għandna nsibu modi biex niżguraw tranżizzjonijiet siguri bejn l-impjiegi, l-istatus u minn sitwazzjonijiet ta’ qgħad għall-impjieg, kif ukoll mill-edukazzjoni għax-xogħol, għall-forza tax-xogħol kollha. Il-kapaċità tan-nies li jgħaddu mit-tranżizzjonijiet neċessarji fi stadji differenti ta’ ħajjithom u d-disponibbiltà tal-oqfsa u tal-mekkaniżmi ta’ appoġġ li jippermettulhom jagħmlu dawn il-bidliet se tiddetermina s-soċjetà li ngħixu fiha u l-prosperità ekonomika tagħna. Il-KESE jipproponi li jiġu diskussi b’mod olistiku l-oqfsa u l-mekkaniżmi ta’ appoġġ sabiex jiġu appoġġjati dawn it-tranżizzjonijiet.

3.7

Il-progress teknoloġiku rapidu qed isawwar ukoll il-mod kif ngħixu u naħdmu. It-tfassil proattiv tal-politika fil-livell tal-UE u nazzjonali jista' u jrid jiżgura li l-opportunitajiet offruti permezz tad-diġitalizzazzjoni jistgħu jiġu sfruttati filwaqt li jiġu evitati jew ibbilanċjati l-iżvantaġġi (22). Fid-dibattiti nazzjonali, id-diġitalizzazzjoni, flimkien mar-referenzi frekwenti għall-ħtieġa tal-investiment neċessarju fit-taħriġ u l-infrastruttura (23), ġew identifikati b’mod wiesa’ bħala waħda mill-isfidi ewlenin li għandhom jiġu riflessi fil-Pilastru (24). Jeħtieġ li jiġi vvalutat bir-reqqa l-impatt ta’ dawn l-iżviluppi fuq is-suq tax-xogħol u l-istandards, l-ekonomija, is-sistemi tat-taxxa u tas-sigurtà soċjali u l-paga li tiggarantixxi l-għajxien (25).

3.8

L-Aġenda Diġitali u l-inizjattiva tas-Suq Uniku Diġitali għandhom ikunu konnessi ma’ approċċ globali ġdid dwar il-ġejjieni tax-xogħol. Dan għandu jindirizza l-isfidi ekonomiċi, tal-impjiegi u soċjali, inkluż l-għan li jiġu pprovduti l-ħiliet meħtieġa u kundizzjonijiet ekwi. Il-KESE jemmen li dan jista’ jinkiseb l-aħjar skont it-Trattati, permezz ta’ approċċ ibbażat fuq id-drittijiet fil-livell adatt, li jappoġġja l-aċċess għal, fost l-oħrajn, l-edukazzjoni u l-protezzjoni soċjali u koordinazzjoni aħjar min-naħa tal-UE f’oqsma ewlenin fejn m’għandha l-ebda kompetenza leġislattiva.

3.9

Kif il-KESE diġà enfasizza, “il-kooperazzjoni hija kruċjali” (26) meta jiġu indirizzati l-isfidi tad-diġitalizzazzjoni. F’dan il-kuntest, il-KESE jindirizza, b’mod partikulari, il-Kummissjoni Ewropea u l-livell ta’ governanza Ewropea b’mod ġenerali, il-gvernijiet nazzjonali, l-imsieħba soċjali u s-soċjetà ċivili usa’ b’mod ġenerali. Il-Kumitat diġà rrakkomanda li l-Kummissjoni Ewropea, l-OECD u l-ILO għandhom jaħdmu flimkien mal-imsieħba soċjali fil-livelli adatti kollha u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili usa’, biex jiżviluppaw dispożizzjonijiet xierqa dwar kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti u l-protezzjoni meħtieġa biex jitqiesu forom ġodda ta’ xogħol (bħal xogħol onlajn, u l-ekonomija gig u ekonomija kollaborattiva) (27)

3.10

Għandha tingħata attenzjoni partikolari biex jiżdiedu l-livelli ta’ impjieg taż-żgħażagħ. Kif diġà ġie ddikjarat f’opinjonijiet preċedenti tal-KESE, miżuri speċifiċi biex jiġi miġġieled il-qgħad fost iż-żgħażagħ għandhom jitqiesu fil-Programmi Nazzjonali ta’ Riforma (28). Apprendistati li jaħdmu tajjeb u forom oħra ta’ kwalità ta’ tagħlim imsejjes fuq ix-xogħol jistgħu jgħinu biex iż-żgħażagħ ikollhom tranżizzjoni eħfef mill-iskola għax-xogħol (29). Il-KESE appoġġa l-idea li jinħolqu skemi ta’ garanzija għaż-żgħażagħ fl-Istati Membri li jiġu ffinanzjati minn Fond ta’ Inizjattiva dwar l-Impjiegi taż-Żgħażagħ fi ħdan il-Qafas Finanzjarju Pluriennali u apprezza l-ħolqien tagħhom (30).

3.11

Ir-rwol tad-djalogu soċjali ġie enfasizzat f’ħafna dibattiti nazzjonali (31). Il-KESE huwa mħasseb li hemm għadd ta’ pajjiżi mingħajr djalogu soċjali adegwat (32), kif ukoll pajjiżi/setturi fejn kemm min iħaddem kif ukoll l-impjegati mhumiex rappreżentati fid-djalogu soċjali u mhumiex involuti fin-negozjar kollettiv. Dan għandu jiġi kkunsidrat (33), kif ukoll il-ħtieġa li jitrawwem djalogu soċjali orjentat lejn is-soluzzjonijiet li jikkontribwixxi b’mod pożittiv għall-protezzjoni tal-ħaddiema u l-kompetittività tal-intrapriżi. In-negozjar kollettiv għandu jiġi promoss fil-livelli adatti kollha; u biex dan jiġi monitorjat, il-KESE jirrakkomanda l-ġbir ta’ data dwar il-kopertura tan-negozjar kollettiv madwar l-Ewropa, permezz ta’ indikaturi fis-Semestru Ewropew, filwaqt li jiġu rispettati bis-sħiħ prattiki nazzjonali u sistemi ta’ relazzjonijiet industrijali.

3.12

Il-progress teknoloġiku qed joħloq opportunitajiet ġodda ta’ xogħol, iżda l-impjiegi ser jinqerdu wkoll. Sa liema punt dan ser iseħħ huwa kkontestat u studji ta’ previżjoni reċenti jvarjaw (34).

3.13

Fi kwalunkwe każ, l-investiment fil-persuni għandu jkun fiċ-ċentru ta’ kwalunkwe strateġija tal-futur tax-xogħol. Il-livell tal-kompetenzi u l-ħiliet, b’mod partikolari ħiliet diġitali, se jkun strumentali għaċ-ċittadini u l-ħaddiema biex ikunu mgħammra sew għall-futur. L-introduzzjoni ta’ Garanzija ta’ Ħiliet (35), appoġġjata mill-investiment neċessarju, tista’ tipprovdi l-qafas biex tingħata s-setgħa lin-nies biex jiksbu l-ħiliet meħtieġa matul ħajjithom. L-aċċess għal edukazzjoni ta’ kwalità li tinkludi ċ-ċittadini kollha tal-UE, inkluż l-edukazzjoni vokazzjonali, it-tagħlim tul il-ħajja u opportunitajiet ta’ taħriġ mill-ġdid u titjib tal-ħiliet huma fundamentali għal dan.

3.14

Il-bidla teknoloġika tista’ ttejjeb l-iżvilupp tal-ħiliet, iżda jista’ jkollha wkoll il-potenzjal li tħaffef il-proċess tal-obsolexxenza tal-ħiliet għal ħaddiema f’ħafna xogħlijiet. Flimkien ma’ atturi tal-edukazzjoni, in-negozju, il-ħidma mat-trejdjunjins, is-CEDEFOP u l-gvernijiet għandhom jaqdu wkoll il-parti tagħhom biex jiġi żgurat li l-kompetenzi u l-ħiliet jiġu żviluppati biex jikkorrispondu mal-ħtiġijiet ta’ dinja tax-xogħol li qed tinbidel (36), anke billi tiżdied ir-responsività tas-sistemi nazzjonali tal-edukazzjoni u t-taħriġ għal tibdil fil-ħtiġijiet ta’ ħiliet. Dan għandu jsir b’mod koerenti. L-iżvilupp ta’ kompetenza jieħu ż-żmien u jeħtieġ biżżejjed riżorsi u aktar investiment u investiment iżjed effiċjenti fl-edukazzjoni u t-taħriġ huma meħtieġa b’mod urġenti. L-impatti/riżultati differenti li l-edukazzjoni u s-sistemi ta’ protezzjoni soċjali għandhom f’pajjiżi u reġjuni Ewropej iridu jiġu kkunsidrati wkoll.

3.15

Forom ġodda ta’ xogħol tant qed jiżviluppaw malajr li l-arranġamenti kuntrattwali ma jistgħux iżommu l-pass u għalhekk l-istatus legali tagħhom irid jiġi rivedut. Il-KESE appella għal kjarifika urġenti dwar l-istatus tal-intermedjarji tas-suq tax-xogħol u l-pjattaformi onlajn, kif ukoll investigazzjoni dwar l-istatus kuntrattwali tal-crowd workers, u forom ġodda ta’ xogħol u ta’ relazzjonijiet ta’ xogħol. Jinħtieġu wkoll linji gwida biex jiċċaraw kwistjonijiet li jistgħu ma jkunux ċari marbuta mal-istatus tal-impjieg f’dak li għandu x’jaqsam mat-tassazzjoni u s-sigurtà soċjali (37). Il-mira ġenerali għandha tkun li jiġu garantiti kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti għal kulħadd u li jkun żgurat li l-ħaddiema kollha jkunu koperti minn standards tax-xogħol fundamentali u protezzjoni soċjali adegwata.

3.16

L-imsieħba soċjali, b’mod partikolari, huma fiċ-ċentru meta niġu biex nippromovu l-flessibbiltà u l-istabbiltà tax-xogħol negozjati għal kull livell adatt, iżda dan jeħtieġ impenn tal-gvernijiet u fil-livell ta’ governanza Ewropea, kif ukoll it-titjib tal-kooperazzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-UE, il-gvernijiet u l-imsieħba soċjali. Il-KESE diġà stqarr li l-UE u l-Istati Membri, fi djalogu mal-imsieħba soċjali, għandhom jikkunsidraw strateġiji biex jaġġustaw il-kamp ta' applikazzjoni tal-istandards soċjali u tax-xogħol b'tali mod li jiġu riflessi l-kundizzjonijiet ta' dinja tax-xogħol diġitalizzata (38).

3.17

L-“ekonomija kollaborattiva” u mudelli ta’ impjieg ġodda oħrajn m’għandhomx jintużaw bħala mezz sabiex jiġu evitati pagi deċenti, jew li jiġu ssodisfati l-obbligi fiskali u ta’ sigurtà soċjali (39). Il-KESE diġà kien issuġġerixxa li l-UE għandha tikkunsidra modi kif jitħeġġeġ l-iżvilupp ta’ pjattaformi tal-UE b’tali mod li l-valur maħluq jibqa’ fl-ekonomiji lokali (40).

3.18

Il-parteċipanti f’xi dibattiti nazzjonali semmew il-konverġenza tal-pagi u l-ħolqien ta’ pagi minimi fl-Istati Membri (41). Il-KESE jaħseb li hemm bżonn iżjed sforzi f’din id-direzzjoni. L-istudju tal-ILO Building a Social Pillar for European convergence  (42) huwa punt ta’ referenza utli. Huwa jenfasizza li jistgħu jintużaw firxa ta’ indikaturi biex jitqabblu l-livelli tal-pagi minimi, li jikkunsidraw iċ-ċirkustanzi nazzjonali, iżda l-proporzjon tal-paga minima għal dik medjana (jew medja) huwa l-aktar indikatur popolari. Barra minn hekk, huwa jgħid li l-adozzjoni ta’ approċċ komuni għall-politika dwar il-paga minima fil-livell tal-UE jista’ jgħin biex tiġi limitata l-firxa tal-faqar fl-Unjoni mkabbra u l-proporzjon ta’ nies b’pagi baxxi fil-kuntesti nazzjonali. Huwa jissuġġerixxi li punt tat-tluq jista’ jkun analiżi tripartitika fil-livell nazzjonali tal-kopertura, il-livell u l-konformità tal-paga minima, kif imsemmi fl-istrumenti tal-ILO. L-istudju tal-ILO jgħid ukoll li s-sejbiet ta’ għadd ta’ studji jenfasizzaw l-importanza ta’ approċċ ibbilanċjat — kif enfasizzat fil-Konvenzjoni Nru 131 — fir-rigward tal-elementi li għandhom jiġu kkundsidrati meta jiġi determinat il-livell tal-paga minima li, sakemm huwa possibbli u b’mod adatt skont il-prassi u l-kundizzjonijiet nazzjonali, jinkludi: (a) il-bżonnijiet tal-ħaddiema u l-familji tagħhom, b’kont meħud tal-livell ġenerali tal-pagi fil-pajjiż, l-għoli tal-ħajja, il-benefiċċji tas-sigurtà soċjali, u l-istandards tal-għajxien relattivi ta’ gruppi soċjali oħrajn; u (b) fatturi ekonomiċi, inklużi r-rekwiżiti ta’ żvilupp ekonomiku, livelli ta’ produttività u x-xewqa li wieħed jikseb u jżomm livell għoli ta’ impjieg. Jinħtieġu aktar diskussjonijiet dwar dawn il-kwistjonijiet u dawn għandhom iseħħu fil-kuntest tal-iżvilupp tal-Pilastru Soċjali. Il-KESE jenfasizza li l-kompetenza ewlenija u l-awtonomija tal-imsieħba soċjali nazzjonali fir-rigward tal-proċedura tal-istabbiliment tal-pagi għandhom jiġu rispettati bis-sħiħ, f’konformità mal-prattiki nazzjonali. Fid-dibattiti nazzjonali saret referenza wkoll għall-ħtieġa li jiġu rispettati d-diviżjoni tal-kompetenzi u l-prinċipju tas-sussidjarjetà, kif ukoll ir-rwol tal-imsieħba soċjali fl-istabbiliment tal-livell tal-paga minima (43). Fuq kollox, il-KESE diġà stqarr li ma kienx hemm konverġenza fost l-Istati Membri taż-żona tal-euro, minkejja l-aspettattivi ta’ żona monetarja ottimali endoġena (44).

3.19

F’ċerti dibattiti nazzjonali ġie rikonoxxut li t-tibdil demografiku (45) u xejriet li qed jinbidlu fis-soċjetà huma fatturi oħrajn li qed jaffettwaw b’mod profond id-dinja tax-xogħol. Politiki attivi tas-suq tax-xogħol (ALMP) għandhom ikunu effettivi u mmirati sabiex jintlaħqu riżultati tajbin ta’ impjieg. F’pajjiż minnhom ġiet diskussa l-enfasi fuq il-possibbiltà li jiġu involuti aġenziji privati sabiex tittejjeb l-assistenza attiva għal dawk li jkunu qed ifittxu xogħol (46). Il-politiki tal-impjieg u tas-suq tax-xogħol fl-Ewropa għandhom ikomplu joħolqu miżuri konkreti sabiex jiġi implimentat il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol u l-garanzija tal-ugwaljanza tal-gruppi kollha ta’ ħaddiema (47).

3.20

L-ugwaljanza bejn is-sessi hija element ċentrali għall-iżgurar ta’ kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti għal kulħadd. Apparti sehem ikbar ta’ nisa fis-suq tax-xogħol, il-popolazzjoni li qed tixjieħ u ħajja tax-xogħol itwal x’aktarx jirrikjedu aktar responsabbiltajiet ta’ kura tul iċ-ċiklu tal-ħajja. Flessibbiltà fil-ħajja tax-xogħol, il-ħinijiet tax-xogħol u bilanċ sostenibbli bejn il-ħajja privata u dik tax-xogħol se jkunu ta’ importanza dejjem akbar għall-ħaddiema kollha. Il-KESE diġà enfasizza li biex wieħed jirrikonċilja r-responsabbiltajiet tal-familja u tax-xogħol jeħtieġ koordinazzjoni bejn firxa ta’ oqsma bħalma huma l-provvediment tal-kura, liv tal-ġenituri u postijiet tax-xogħol li huma akkoljenti għall-familja (48). Il-KESE jitlob għal approċċ integrat bejn miżuri leġislattivi u mhux leġislattivi li għandhom jiġu introdotti fil-livell adatt biex jippromovu l-bilanċ bejn il-ħajja privata u dik tax-xogħol fl-Istati Membri. Huwa importanti li jkun hemm biżżejjed investimenti li huma mmirati lejn faċilitajiet ta’ kura aċċessibbli u affordabbli. Dan se jikkontribwixxi għal parteċipazzjoni ikbar fix-xogħol, b’mod partikolari fost in-nisa u anke għal xogħol full-time.

3.21

Għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-integrazzjoni fis-suq tax-xogħol ta’ gruppi soċjali vulnerabbli u l-minoranzi. Is-sitwazzjoni ekonomika, soċjali u kulturali tar-Rom f’bosta Stati Membri mhijiex sejra għall-aħjar u kif ġie ddikjarat f’rapport tal-KESE, l-Istrateġija dwar ir-Rom għandha tiġi inkluża fis-Semestru Ewropew b’mod aktar konsistenti (49).

3.22

Sistemi ta’ pensjonijiet sostenibbli huma ta’ importanza ewlenija b’kont meħud ta’ soċjetajiet Ewropej li qed jixjieħu. Il-Kummissjoni stqarret li żieda fl-età tal-irtirar f’konformità ma’ żieda fl-istennija tal-għomor, flimkien ma’ sforzi biex jiġi promoss it-tixjiħ attiv, mhux biss jippermettu tnaqqis sostanzjali fin-nefqa fuq il-pensjonijiet, iżda jippermettu wkoll għal intitolamenti tal-pensjoni ogħla. Madankollu, il-KESE kien ikkritika l-proposta tal-Kummissjoni li l-età tal-irtirar għandha tiġi indiċjata ma’ żieda fl-istennija tal-għomor u minflok ippropona miżuri li l-età tal-irtirar fil-prattika titqarreb iżjed lejn l-età statutorja tal-irtirar (50). Kif stqarr il-Kumitat tal-Protezzjoni Soċjali, li jitnaqqas il-qgħad u li n-nies jitħeġġu jibqgħu iktar fis-swieq tax-xogħol illum, inkluż permezz ta’ żieda fil-parteċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol, ser ikun kruċjali għas-sostenibbiltà futura u l-adegwatezza tal-benefiċċji tal-pensjonijiet (51). Pereżempju, indiċi komparattiv Ewropew dwar l-adegwatezza u s-sostennibbiltà tal-pensjoni ikun punt ta’ riferiment utli biex jappoġġja l-isforzi tal-Istati Membri biex jirriformaw is-sistemi tal-pensjonijiet tagħhom u biex jitnaqqas il-faqar.

3.23

L-għan li n-nies jaħdmu għal iktar żmien għandu jkun akkumpanjat minn approċċ ta’ ċiklu tal-ħajja li jinkludi kundizzjonijiet tajbin tax-xogħol, inklużi politiki tas-saħħa u s-sigurtà u tal-ħin tax-xogħol, u l-inkoraġġiment biex jiġu segwiti opportunitajiet ta’ tagħlim tul il-ħajja. Jeħtieġ ukoll karriera ta’ xogħol itwal tul iċ-ċiklu tal-ħajja sal-età tal-irtirar bi dħul deċenti matul is-snin ta’ xogħol, bir-riżultat ta’ pensjoni deċenti, kif ukoll politiki li jassiguraw tranżizzjoni bla xkiel lejn l-irtirar għal ħaddiema ta’ età iktar avvanzata: l-evoluzzjoni tal-mod kif naħdmu hija wkoll fattur ewlieni f’dan ir-rigward.

3.24

L-istandards tas-sigurtà soċjali fl-UE huma differenti ħafna, skont is-sistemi u t-tradizzjonijiet differenti. Il-KESE wera l-appoġġ tiegħu għal prijoritajiet stateġiċi aktar ċari min-naħa tal-UE u għat-tfassil ta’ prinċipji ta’ politika soċjali ġenerali bħala parti minn programm ta’ ħidma solidu. Il-KESE semma wkoll il-ħtieġa li naspiraw għal bażi ta’ protezzjoni soċjali vinkolanti (52) u jipproponi li jiġu definiti standards ta’ livell għoli f’livelli xierqa waqt li jitqiesu kif dovut kemm ir-rekwiżiti dwar is-sostenibbiltà u l-adegwatezza. Jinħtieġ skambju aħjar tal-aħjar prattiki għal xibka tas-sigurtà soċjali aktar inklużiva għal kull persuna li qed tgħix fl-UE b’mod legali. Fil-kuntest tal-isfidi ta’ xogħol 4.0 u l-introduzzjoni ta’ forom ġodda ta’ impjieg u “semi-employment” huwa essenzjali li wieħed jirrifletti u jiddeċiedi kif l-Istati Membri jistgħu jirriformaw is-sistemi tas-sigurtà soċjali tagħhom sabiex jiżviluppaw l-assigurazzjonijiet tal-qgħad f’assigurazzjonijiet ta’ impjieg inklużivi li jistgħu jaħdmu bħala ċinturin tas-sigurtà futur u jiffaċilitaw ukoll l-impjieg u x-xogħol deċenti. Huwa importanti li jiġi żgurat li l-ħidma hija għażla aktar attraenti milli li wieħed jgħix fuq il-benefiċċji, billi jinħolqu l-inċentivi adegwati għal persuni biex ikunu f’qagħda aħjar meta jaħdmu, filwaqt li tiġi żgurata s-sigurtà tad-dħul għal dawk li ma jsibux xogħol. Valutazzjoni komparattiva f’dan il-qasam tista’ żżid il-valur għall-Istati Membri biex itejbu, fejn meħtieġ, il-kundizzjonijiet tal-eliġibbiltà, it-tul ta’ żmien ta’ benefiċċji u l-livelli.

3.25

Sa mill-2009, il-KESE ilu jenfasizza li l-Ewropa trid terġa’ tikseb il-pożizzjoni tagħha fuq quddiem fir-riċerka u l-innovazzjoni. Huwa enfasizza li l-prestazzjoni fl-oqsma xjentifiċi u tekniċi, u l-applikazzjoni tagħhom fl-ekonomija globalizzata u kompetittiva se jiżguraw li l-Ewropa jkollha futur fix-xena industrijali globali. Barra minn hekk, huwa enfasizza li klima soċjali li hija miftuħa għall-progress hija prerekwiżit għall-innovazzjoni (53). L-intraprenditorija kreattiva li twassal għal opportunitajiet ta’ impjieg taqdi rwol ewlieni wkoll fit-tiswir ta’ ambjent favorevoli għall-innovazzjoni. Is-soċjetà ċivili għandha rwol kruċjali f'dan il-proċess.

3.26

Il-KESE jemmen li hemm rabta bejn il-kapaċità għall-innovazzjoni fil-post tax-xogħol u l-parteċipazzjoni tal-ħaddiema. Barra minn hekk, ġestjoni korporattiva “tajba” u “sostenibbli” għandha tinbena fuq strutturi legali tas-suq intern li diġà huma stabbiliti u fuq prattiki tal-involviment tal-impjegati bbażati fuq l-informazzjoni, il-konsultazzjoni u, fejn applikabbli, il-kodeterminazzjoni (54). Id-dispożizzjonijiet dwar l-involviment obbligatorju tal-impjegati għandhom jiġu kkonsolidati u applikati b’mod universali fil-liġi tal-UE abbażi ta’ standards li diġà nkisbu (55).

3.27

It-tibdil fil-klima jippreżenta sfidi ambjentali u soċjali kbar għall-Ewropa u għall-bqija tad-dinja. Il-futur tax-xogħol ukoll se jitfassal skont il-ħtieġa urġenti biex nittrasformaw l-ekonomiji, l-industriji u l-impjiegi tagħna sabiex inħarsu l-pjaneta. Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon ir-ratifika tal-Ftehim ta’ Pariġi u appella għal koalizzjoni tas-soċjetà ċivili u tal-awtoritajiet sottonazzjonali sabiex jintlaħqu l-impenji tal-COP21 (56). It-twettiq ta’ dawn l-impenji jrid ikun konformi mal-impenji tal-UE biex jitnaqqas il-faqar. L-appoġġ ta’ tranżizzjoni ġusta, ix-xogħol deċenti u l-impjegabilità se jesiġi l-investiment f’riżorsi għall-appoġġ tal-komunitajiet u l-ħaddiema fis-setturi li diġà huma affettwati minn din it-tranżizzjoni, kif ukoll li jiġu antiċipati u faċilitati l-istrutturar mill-ġdid u t-tranżizzjoni lejn ekonomija iżjed ekoloġika u sostenibbli. Il-Pjan ta’ Investiment għall-Ewropa għandu jappoġġja proġetti b’konformità mal-impenji tal-COP21.

4.1

L-iżbilanċi soċjali kif ukoll dawk ekonomiċi huma theddida għall-UE. Huma jheddu l-koeżjoni soċjali u l-kredibbiltà politika, u jxekklu l-progress ekonomiku. Il-KESE diġà esprima ruħu dwar il-ħtieġa li l-faqar jiġi indirizzat bħala prijorità u li l-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali ssir wieħed mill-komponenti ewlenin tal-Pilastru (57).

4.2

Filwaqt li jirrikonoxxi li t-tnaqqis tal-faqar primarjament huwa kompetenza tal-Istati Membri, il-KESE jħeġġeġ ukoll lill-Kunsill tal-UE biex itenni l-impenn għall-mira tal-Istrateġija Ewropa 2020 għat-tnaqqis tal-faqar filwaqt li jkompli jimplimenta approċċ aktar integrat. Dan ifisser li t-tnaqqis tal-faqar għandu jiġi indirizzat sistematikament permezz tal-proċess tas-Semestru Ewropew u li l-Istrateġija Ewropa 2020 għandha tkun marbuta mal-Aġenda 2030 (58). It-tkabbir ekonomiku u l-kompetittività huma essenzjali, għalhekk politika makroekonomika li tgħin fil-ħolqien ta’ impjiegi deċenti hija importanti biex jitnaqqsu l-inugwaljanza u l-faqar.

4.3

Il-KESE diġà ddikjara li iktar ma nkomplu għaddejjin bil-politika mmirata lejn l-iffrankar — primarjament iffokata fuq tnaqqis fl-infiq — u mingħajr biżżejjed miżuri li jiġġeneraw it-tkabbir, il-koeżjoni soċjali u s-solidarjetà, iktar ser ikun ċar li l-integrazzjoni ekonomika u l-prosperità tal-Ewropa huma mhedda minn disparitajiet soċjali li qed jiżdiedu (59). Il-KESE jappella għal sforzi mġedda biex jiġi promoss il-kunċett ta’ investiment soċjali fl-oqsma ta’ politika rilevanti kollha (60). Il-KESE jemmen li jeħtieġ li tingħata aktar konsiderazzjoni dwar kif jistgħu jintrabtu l-“Pjan Juncker 2” mal-għanijiet tal-Pakkett ta’ Investiment Soċjali. Barra minn hekk, huwa appella għal Patt ta’ Investiment Soċjali Ewropew (61), li jappoġġja r-riformi soċjali u l-investimenti soċjali u jgħin biex joħloq konverġenza ekonomika, soċjali u territorjali mġedda.

4.4

Il-KESE laqa’ l-Pakkett ta’ Investiment Soċjali tal-Kummissjoni li deher li jimmarka ċaqliq paradigmatiku lejn enfasi aktar qawwija fuq l-investiment soċjali, li jibda jitqies mhux bħala spiża iżda bħala investiment fil-potenzjal tal-Ewropa għat-tkabbir u l-impjiegi (62). Il-KESE jiddispjaċih li ma sarx iżjed biex dawn l-għanijiet jiġu implimentati b’mod effettiv. L-investiment soċjali joffri reddti soċjali u ekonomiċi maż-żmien, f’termini ta’ żieda ta’ impjieg jew l-introjti tax-xogħol, saħħa aħjar, anqas qgħad, edukazzjoni aħjar, anqas faqar u esklużjoni soċjali, eċċ. Itejjeb ukoll il-prosperità u l-benessri tal-individwi, filwaqt li tingħata spinta lill-ekonomija billi tiġi żgurata forza tax-xogħol b’iktar ħiliet, produttività ogħla u impjiegi. Tali investiment, b’mod speċjali meta jħeġġeġ it-tkabbir, għandu jikkontribwixxi wkoll biex isaħħaħ il-ħiliet u l-kwalifiki taċ-ċittadini, itejjeb l-opportunitajiet tagħhom fis-soċjetà u fis-suq tax-xogħol, kif ukoll iħeġġeġ l-ekonomija, u b’hekk jgħin lill-UE toħroġ mill-kriżi aktar b’saħħitha u aktar kompetittiva. Barra minn hekk, għandu jiżgura infiq pubbliku aktar effiċjenti u effettiv, u dan iwassal għal iffrankar fil-baġits pubbliċi fuq perjodu ta’ żmien medju sa twil.

4.5

Il-KESE diġà laqa’ l-fatt li l-KE rrikonoxxiet b’mod espliċitu r-rwol importanti li jaqdu l-ekonomija soċjali, l-intrapriżi soċjali, is-soċjetà ċivili u l-Imsieħba Soċjali fl-implimentazzjoni tal-Pakkett dwar l-Investiment Soċjali (63).

4.6

Il-KESE diġà esprima l-fehma tiegħu li t-twaqqif ta’ introjtu minimu Ewropew taħt id-direttiva qafas għandu jgħin biex tiġi miġġielda l-esklużjoni soċjali, jiżgura koeżjoni ekonomika u territorjali, jipproteġi d-drittijiet fundamentali tal-individwu, jiggarantixxi bilanċ bejn l-għanijiet ekonomiċi u soċjali u biex ir-riżorsi u l-introjtu jitqassmu b’mod ġust. Itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni biex teżamina l-possibbiltajiet ta’ finanzjament għal introjtu minimu Ewropew u l-istabbiliment ta’ finanzjament xieraq (64).

4.7

Il-KESE jtenni l-opinjoni tiegħu li sistemi tas-sigurtà soċjali sostenibbli, effettivi u effiċjenti huma ta’ importanza kbira għas-soċjetajiet kollha fl-UE. Dawn huma mezzi essenzjali biex tinżamm il-koeżjoni soċjali u territorjali, is-solidarjetà, l-istabilità fis-soċjetà, kif ukoll l-appoġġ tat-tkabbir ekonomiku. Is-sistemi tas-sigurtà soċjali wkoll għandhom funzjoni importanti bħala stabbilizzaturi awtomatiċi, kif intwera matul il-kriżi. Filwaqt li jirrikonoxxi li d-deċiżjoni dwar l-istruttura u l-kontenut tal-politiki soċjali hija qabel kollox il-kompetenza tal-Istati Membri, ll-inizjattivi nazzjonali u tal-UE għandu jkollhom l-għan li jagħmlu iżjed effiċjenti u jsaħħu s-sistemi ta’ protezzjoni soċjali li jkopru s-sigurtà soċjali, l-assistenza soċjali u s-servizzi soċjali, il-kura tas-saħħa u l-provvediment tal-akkomodazzjoni (65). Kif indikat mill-Kunsill u mill-Kumitat tal-Protezzjoni Soċjali, l-Istati Membri għandhom ikomplu bl-isforzi tagħhom biex itejbu l-prestazzjoni tas-sistemi tal-protezzjoni soċjali u jiżguraw li jipproduċu riżultati soċjali aħjar filwaqt li jiġi massimizzat l-impatt pożittiv tal-impjieg u t-tkabbir (66).

4.8

L-istituzzjonijiet nazzjonali tas-sigurtà soċjali u l-awtoritajiet pubbliċi għandhom ir-responsabilità li jiżguraw servizzi soċjali universali, ta’ kwalità, affordabbli u aċċessibbli. L-Istat għandu jakkredita, jinvesti u jikkontrolla l-aċċess għall-provvista ta’ dawn is-servizzi, li jistgħu jkunu pprovduti mill-awtoritajiet pubbliċi, atturi bi skop ta’ qligħ jew mingħajr skop ta’ qligħ, kif diġà huwa l-każ f’bosta pajjiżi tal-UE. L-organizzazzjonijiet rappreżentattivi tas-soċjetà ċivili, b’mod partikolari l-imsieħba soċjali, l-intrapriżi soċjali u s-soċjetajiet mutwi jaqdu rwol importanti. Dan ir-rwol jestendi għat-tfassil, l-implimentazzjoni, il-forniment u s-sorveljanza ta’ skemi tas-sigurtà soċjali, l-assigurazzjoni tas-saħħa u ta’ assistenza soċjali. Barra minn hekk, kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn l-atturi kollha tista’ tikkontribwixxi għal użu aktar effettiv u aħjar tar-riżorsi pubbliċi fit-twettiq tal-politiki soċjali. Dan għandu jinkludi wkoll il-possibbiltà li jsir użu ta’ sħubijiet bejn l-awtoritajiet pubbliċi u atturi privati, filwaqt li jiġu rispettati l-karatteristiċi ta’ sistemi nazzjonali.

4.9

Il-KESE huwa tal-fehma li huwa meħtieġ djalogu aktar b’saħħtu u trasparenti bejn atturi rilevanti biex jagħmlu u biex jittrasformaw sistemi ta’ protezzjoni soċjali aktar sostenibbli f’termini ta’ prijoritizzazzjoni tar-riżorsi f’investiment pubbliku effiċjenti, effettiv u rilevanti, b’rispett sħiħ u bl-għan tal-promozzjoni tad-drittijiet soċjali u b’mod partikolari tal-prinċipji fundamentali tas-sistemi tas-sigurtà soċjali tal-Istati Membri.

4.10

It-tranżizzjoni għax-Xogħol 4.0 trid tkun akkumpanjata minn tranżizzjoni parallela għal Għajnuna Soċjali 4.0. Il-kriżi, tkabbir kajman, livelli għolja ta’ qgħad kif ukoll taħlita ta’ popolazzjoni li qed tixjieħ u forza tax-xogħol li qed tonqos huma sfida għas-sostenibbiltà u l-adegwatezza tas-sistemi ta’ protezzjoni soċjali. B’mod parallel, is-servizzi soċjali huma dejjem aktar mitluba prinċipalment bħala riżultat tat-tixjiħ tal-popolazzjoni, iżda r-riżorsi biex tintlaħaq din id-domanda huma limitati. Huma għalhekk essenzjali riformi biex jiġu stabbiliti sistemi ta’ protezzjoni soċjali, servizzi u politiki soċjali effettivi u ekonomikament effiċjenti. Il-Pilastru m’għandux jirreaġixxi biss b’mod li jirrifletti l-bidliet li jiġru fid-dinja tax-xogħol, iżda għandu jappoġġja wkoll l-Istati Membri fl-għoti ta’ soluzzjonijiet xierqa b’reazzjoni għall-bidliet importanti li seħħew fir-rigward tas-sistemi ta’ protezzjoni soċjali, il-politiki u s-servizzi soċjali. L-għanijiet ewlenin għandhom ikunu li jiġu protetti l-kwalità, is-sostenibbiltà, l-aċċessibbiltà, l-affordabbiltà u l-adegwatezza tagħhom għal dawk kollha li jiddependu minnhom, permezz ta’ oqfsa u politiki regolatorji adatti.

4.11

Il-KESE jirrikonoxxi wkoll li l-pressjoni kontinwa fuq il-baġits pubbliċi, it-tibdiliet soċjetali u demografiċi u sfidi soċjali emerġenti ġodda, f’ħafna Stati Membri ħolqu forom ġodda u innovattivi ta’ organizzazzjoni għall-finanzjament u l-għoti ta’ benefiċċji u servizzi. Dan il-fenomenu, imsejjaħ l-innovazzjoni soċjali, huwa xprunat mill-ħtieġa li jiġu indirizzati l-ħtiġijiet soċjali mhux issodisfati. Dan jikkomplementa l-għoti ta’ benefiċċji soċjali tradizzjonali mill-Istat, billi jiġu mmobilizzati diversi atturi soċjali u ekonomiċi u riżorsi finanzjarji filwaqt li jaħdmu b’kooperazzjoni mal-awtoritajiet lokali. Madankollu, dan m’għandux jissostitwixxi r-responsabbiltà u r-rwol tal-Istat u l-komponenti pubbliċi differenti tiegħu sabiex jiġi żgurat l-aċċess universali għal servizzi ta’ kwalità, affordabbli, sostenibbli u aċċessibbli għar-residenti tal-UE, skont il-prattiki nazzjonali. L-innovazzjoni soċjali toħloq kapital soċjali u ssaħħaħ ir-rwol tal-komunitajiet lokali. Huwa rrakkomandat li l-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri jiżguraw li strumenti ewlenin bħall-akkwist pubbliku u l-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej jintużaw b’mod effettiv biex jappoġġjaw l-innovazzjoni soċjali u l-intrapriżi tal-ekonomija soċjali.

4.12

Il-KESE kemm-il darba ġibed l-attenzjoni għar-rwol partikolari u importanti tal-ekonomija soċjali, inklużi l-intrapriżi soċjali, sabiex jitwettqu soluzzjonijiet ekonomiċi u soċjali (67). Is-settur jikkostitwixxi element ewlieni tal-mudell soċjali Ewropew u jikkontribwixxi direttament għall-koeżjoni soċjali u ekonomika u t-tibdil, lejn dħul u tqassim tal-ġid aktar ġust u ċittadinanza attiva. Dan l-aħħar, il-KESE appella għal Pjan ta’ Azzjoni tal-UE dwar l-Ekonomija Soċjali (68).

4.13

B’mod ġenerali, u fil-qafas tal-kompetenzi tal-UE, il-Pilastru għandu jimmira li jipprovdi qafas ta’ referenza komuni bħala punt ta’ riferiment u għal sorveljanza tal-qafas legali u ta’ politika nazzjonali meħtieġ biex jiġi żgurat id-dritt għal dispożizzjonijiet ta’ kwalità tajba b’mod partikolari tal-benefiċċji tal-protezzjoni soċjali (69), inkluż id-disponibbiltà, l-affordabbiltà u l-aċċessibbiltà tas-servizzi soċjali kif ukoll is-sostenibbiltà u l-effettività. Dan għandu japplika għal kull fergħa tas-sigurtà soċjali (70) kif ukoll għas-servizzi (ta’ protezzjoni) soċjali l-oħrajn kollha.

4.14

Bl-istess mod, il-Pilastru għandu jkollu l-għan li joħloq l-inċentivi meħtieġa għall-Istati Membri sabiex jassiguraw l-portabilità tal-intitolamenti akkwistati skont kriterji nazzjonali rilevanti, biex b’hekk tiġi żgurata ċ-ċirkolazzjoni libera. Dan ir-rikonoxximent jista’ jippermetti appoġġ aktar adattat għal kull individwu biex jorganizza l-ħajja professjonali u privata tiegħu. Għandu jipprovdi mezzi iktar rispettużi u flessibbli sabiex jadattaw għaċ-ċiklu tal-ħajja ta’ kull ċittadin tal-UE, b’mod partikolari li jippermettu tranżizzjonijiet mingħajr xkiel lejn is-suq tax-xogħol, fih u 'l barra minnu.

4.15

Barra minn hekk, il-Pilastru għandu jintuża biex jiġu stabbiliti punti ta’ riferiment dwar il-forniment ta’ servizzi essenzjali. L-istrateġiji ta’ implimentazzjoni tal-Istati Membri għandhom jiġu żviluppati b’kont meħud tas-sitwazzjoni soċjoekonomika u fiskali speċifika ta’ kull pajjiż. Il-punti ta’ riferiment m’għandhomx ikunu limitati għad-disponibilità ta’ servizzi u għandhom imexxu l-implimentazzjoni ta’ prinċipji essenzjali stabbiliti fil-Protokoll 26 (aċċess universali, kwalità, sikurezza, affordabilità, trattament indaqs u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-utenti). Il-Qafas Ewropew Volontarju għall-Kwalità għas-Servizzi Soċjali u l-Qafas Ewropew għall-Kwalità fl-edukazzjoni u l-kura bikrija tat-tfal għandhom jintużaw bħala referenza fl-iżvilupp ta’ punti ta’ riferiment.

4.16

Il-prinċipju ta’ opportunitajiet indaqs għal kulħadd huwa mnaqqax fit-Trattati Ewropej u għandu jkun rifless kompletament u adegwatament f’pilastru soċjali inklużiv. Billi l-acquis tal-UE diġà tipprevedi sett komuni ta’ standards minimi għall-ħaddiema madwar l-Ewropa, huma għandhom jiġu infurzati. L-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni għandhom jiġu żgurati għall-irġiel u għan-nisa u għall-gruppi kollha fis-soċjetà tagħna, inklużi l-persuni b’diżabilità, persuni LGBTI, persuni li jagħmlu parti minn minoritajiet etniċi u oħrajn li jiffaċċaw diskriminazzjoni.

4.17

Il-kisba ta’ livelli ogħla ta’ parteċipazzjoni fid-dinja tax-xogħol ta’ gruppi diversi fl-Ewropa hija essenzjali sabiex jiġu ffaċċjati t-tixjiħ demografiku u popolazzjoni fl-età tax-xogħol li qed tonqos. Hemm bżonn isir progress ukoll fil-promozzjoni tal-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni f’aspetti oħra tal-ħajja, lil hinn mix-xogħol, bħalma huma l-aċċess għall-beni u għas-servizzi, għall-edukazzjoni, l-akkomodazzjoni u l-kura tas-saħħa. F’dan il-kuntest, it-tama hi li d-diskussjonijiet dwar Direttiva dwar it-Trattament Indaqs tal-UE dwar l-aċċess għall-oġġetti u s-servizzi jiġu mnedija mill-ġdid malajr kemm jista’ jkun.

5.1

Il-KESE organizza dibattiti mas-soċjetà ċivili organizzata f’kull Stat Membru bejn it-2 ta’ Settembru u t-2 ta’ Novembru 2016. Id-dibattiti kienu kkoordinati minn tliet membri tal-KESE (“triji”) mill-pajjiż ikkonċernat, ħafna drabi f’kooperazzjoni mal-Kummissjoni Ewropea (15-il dibattitu) jew il-Kunsill Ekonomiku u Soċjali nazzjonali (7 dibattiti). Il-parteċipanti kienu ġejjin minn firxa wiesgħa ta’ organizzazzjonijiet ta’ min iħaddem, trejdunjins u organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili oħrajn, kif ukoll, b’mod anqas frekwenti, mill-qasam akkademiku. B’kollox, madwar 1 800 rappreżentant ta’ organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili pparteċipaw fit-28 dibattitu.

5.2

Intuża sett ta’ mistoqsijiet ewlenin bħala bażi għad-diskussjonijiet fil-biċċa l-kbira tad-dibattiti. Id-dibattiti koprew firxa wiesgħa ta’ kwistjonijiet, li jirriflettu d-diversi sistemi nazzjonali, il-prijoritajiet u ċ-ċirkostanzi. Wara d-dibattiti, it-triji kkoordinaturi ħejjew rapporti nazzjonali li, fil-biċċa l-kbira tal-każi, kienu jinkludu Konklużjonijiet u/jew Rakkomandazzjonijiet. Il-mistoqsijiet ta’ gwida kienu dawn:

5.3

Il-Konklużjonijiet/Rakkomandazzjonijiet tar-rapporti tal-pajjiż tal-membri tat-triju żvelaw li għadd ta’ temi/suġġetti komuni tqajmu matul diversi dibattiti. Dawn huma miġbura fil-qosor f’din it-taqsima tal-Opinjoni.

5.3.1

Fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni u l-format tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali:

5.3.2

It-temi ewlenin imsemmija fil-Konklużjonijiet/Rakkomandazzjonijiet u marbuta mal-abbozz preliminari tal-Kummissjoni Ewropea dwar l-EPSR:

5.4

Il-Konklużjonijiet/Rakkomandazzjonijiet urew ukoll li l-element prinċipali ta’ diverġenza kien jekk l-EPSR għandu jipprevedi miżuri leġislattivi. Il-parteċipanti fi ħdan u fost il-pajjiżi kienu diviżi dwar il-kwistjoni, bir-rappreżentanti ta’ min iħaddem (ġeneralment) ma jappoġġjawx l-idea ta’ leġislazzjoni ulterjuri u r-rappreżentanti tat-trade unions (ġeneralment) jesprimu fehma għall-kuntrarju.

6.1.1

Il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jeħtieġ ħafna aktar ċarezza f’dak li jikkonċerna l-kontenut, il-proċessi, l-inizjattivi konkreti għall-implimentazzjoni tiegħu, il-finanzjament u l-monitoraġġ, minbarra ċarezza dwar ir-rwol tal-atturi differenti. Il-kwistjoni ta’ governanza hija tal-akbar importanza, b’rispett lejn dak li hu previst mit-Trattati, inkluż il-prinċipju tas-sussidjarjetà. Iċ-ċittadini għandhom dritt li jkunu jafu min huwa responsabbli u min irid jagħti kont ta’ kull waħda minn dawn id-deċiżjonijiet.

6.1.2

Fir-rigward tal-atturi rilevanti u r-rwol tagħhom, il-KESE jenfasizza li fi kwistjonijiet tas-suq tax-xogħol, sħubija bejn l-awtoritajiet pubbliċi u l-imsieħba soċjali fil-livell tal-UE u dak nazzjonali hija kruċjali biex jittejjeb il-progress tal-politika lejn l-objettivi appoġġjati b’mod wiesa’. Fil-qasam tal-protezzjoni soċjali, jaqdu rwol ċentrali l-gvernijiet, l-awtoritajiet pubbliċi/reġjonali/lokali u istituzzjonijiet nazzjonali differenti li għandhom x’jaqsmu mal-organizzazzjoni tas-sigurtà soċjali kif ukoll bħala provvedituri ta’ servizz soċjali. Barra minn hekk, l-imsieħba soċjali wkoll ta’ spiss għandhom rwol u responsabbiltajiet fl-elaborazzjoni/fit-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ skemi ta’ protezzjoni soċjali u fis-servizzi soċjali. Partijiet interessati oħra, bħalma huma l-aġenziji soċjali, jista’ jkollhom kompetenza b’mod partikolari fl-assistenza soċjali u jistgħu jaqdu rwol u jipprovdu xbieki ta’ sikurezza għal grupp tal-popolazzjoni li huwa fir-riskju tal-faqar.

6.1.3

Il-KESE jenfasizza li dan il-Pilastru jista’ jsir proġett pożittiv għall-Ewropa, u għal kulħadd, iżda biss jekk ir-riżultati tiegħu jkunu viżibbli. F’dawn iż-żminijiet ta’ kriżi, il-Pilastru jista’ jkun opportunità tajba biex jintwera li l-livell tal-UE għadu kapaċi jagħti tweġiba adatta, fejn xieraq, għall-isfidi li jiffaċċjaw persuni normali, filwaqt li jiġu rrispettati bis-sħiħ id-diviżjoni tal-kompetenzi u l-prinċipju ta’ sussidjarjetà. B’mod partikolari, il-Pilastru għandu jservi biex jippromovi l-benesseri tan-nies f’konformità mal-obbligu tat-Trattat lejn, fost l-oħrajn, ‘ekonomija soċjali tas-suq kompetittiva ħafna, intiża li twassal għal livell massimu ta' impjieg u progress soċjali, u livell għoli ta' protezzjoni u ta' titjib tal-kwalità ta' l-ambjent’ (Artikolu 3 TUE). Barra minn hekk, il-Pilastru għandu jikkontribwixxi għal funzjonament aħjar tas-swieq tax-xogħol u s-sistemi ta’ protezzjoni soċjali. Fl-istess waqt, il-KESE jinsab imħasseb dwar in-nuqqas ta’ ċarezza tal-Pilastru fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu. Il-KESE jibża’ li dan jista’ joħloq aktar inċertezza u frustrazzjoni billi jgħolli l-aspettattivi li mhux jew ma jistgħux jintlaħqu (71).

6.2.1

Il-Kummissjoni tipproponi li l-ewwel Pilastru għandu japplika l-ewwel għaż-żona tal-euro, billi diġà beda l-proċess ta’ integrazzjoni u konsolidazzjoni ulterjuri lejn livell ogħla ta’ konverġenza. Madankollu, id-dispożizzjonijiet soċjali fit-Trattati tal-UE (72) jkopru l-Istati Membri kollha tal-UE. Fid-dawl ta’ dak li ġie ddikjarat f’bosta dibattiti nazzjonali, il-KESE huwa tal-fehma li l-Pilastru għandu japplika għal kull wieħed mit-28 Stat Membru tal-UE.

6.2.2

F’opinjoni preċedenti, il-KESE nnota li politiki makroekonomiċi soċjalment sostenibbli huma prerekwiżit għal irkupru ekonomiku aktar b’saħħtu u biex tiġi żgurata l-koeżjoni soċjali. Barra minn hekk, kunsiderazzjoni aħjar tar-realtajiet ekonomiċi hija prekondizzjoni essenzjali biex jinkiseb impjieg produttiv u politiki soċjali mfassla tajjeb fil-livell tal-UE u dak nazzjonali, b’mod ġust bejn il-ġenerazzjonijiet. Il-Kumitat jilqa’ b’sodisfazzjon l-enfasi fuq l-użu tal-flessibilità fir-regoli tal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir, fejn il-Kummissjoni se tqis ċerti investimenti pubbliċi meta tikkalkula d-defiċit fiskali, iżda jikkunsidra dan bħala miżura limitata u parzjali (73).

6.3.1

Is-Semestru Ewropew u l-Programmi Nazzjonali ta’ Riforma — li japplikaw bl-istess mod għal pajjiżi li mhumiex fiż-żona euro — għandhom isiru l-vetturi prinċipali għall-implimentazzjoni u l-monitoraġġ tal-Pilastru. Madankollu, meta wieħed iqis il-mekkaniżmi addizzjonali ta’ monitoraġġ makroekonomiku li jeżistu fi ħdan is-Semestru Ewropew, huwa possibbli li jistgħu jiżviluppaw punti ta’ riferiment addizzjonali bħala appoġġ għar-riformi nazzjonali. Ir-rabta bejn il-Pilastru u s-Semestru Ewropew kienet imsemmija f’għadd ta’ dibattiti nazzjonali (74).

6.3.2

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li wħud mill-għanijiet ta’ politika ekonomika tal-governanza ekonomika tas-snin reċenti għandhom isiru iktar konformi mal-għanijiet tal-politika soċjali tal-UE skont l-Artikolu 4(2) tat-TFUE (75). L-azzjonijiet kollha tas-Semestru Ewropew — f’konformità mal-klawżola soċjali orizzontali (76) — għandhom jiġu soġġetti għal valutazzjoni tal-impatt soċjali. Dawn ir-riżultati għandhom isiru pubbliċi u jiġu diskussi fil-livell nazzjonali u Ewropew (77).

6.3.3

Il-KESE ddikjara fil-passat li matul is-Semestru Ewropew, il-miri soċjali u tal-impjieg għandhom jitqiegħdu fuq l-istess livell tal-kwistjonijiet makroekonomiċi fis-Semestru Ewropew (78). Huwa rrakkomandat ukoll li għandu jkun hemm indikaturi komuni u paragunabbli, pereżempju dwar il-faqar u l-inugwaljanza, kif ukoll valutazzjonijiet mandatarji tal-impatt soċjali tal-aġendi ta’ riforma kollha proposti mill-Programmi Nazzjonali ta’ Riforma (PNR) u fir-Rakkomandazzjonijiet Speċifiċi għall-Pajjiż (CSRs) (79).

6.3.4

Il-KESE jappella għal bilanċ ġdid tas-Semestru Ewropew sabiex it-tabella ta’ valutazzjoni li diġà teżisti tal-indikaturi ewlenin dwar l-impjiegi u l-qasam soċjali tiġi kkunsidrata meta jiġu fformulati s-CSRs.

6.3.5

L-objettiv ta’ aktar konverġenza lejn it-titjib tal-kundizzjonijiet tax-xogħol u tal-għaxjien għandu jiġi ffaċilitat b’miri speċifiċi, b’kont meħud tal-Istrateġija Ewropa 2020 u l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli u l-gwida tal-koordinazzjoni tal-politiki ekonomiċi, tal-impjiegi u soċjali.

6.4.1

Il-KESE huwa mħasseb immens dwar l-istabbiltà tal-UE, peress li r-riformi meħtieġa, b’tibdil jew mingħajru fit-Trattati, dejjem iseħħu fl-aħħar minuta u ħafna drabi taħt pressjoni kbira. Hemm bżonn li għal darb” oħra tissaħħaħ il-koeżjoni soċjali, politika u ekonomika tal-UE u li titkompla l-integrazzjoni ekonomika u monetarja bħala l-bażi għal UEM li tiffunzjona tajjeb. Għaldaqstant, irid bilfors isir dibattitu serju dwar arkitettura robusta tal-UEM, li tkun teħtieġ kunsens dwar l-għanijiet ekonomiċi u soċjali kif ukoll governanza maqbula (80).

6.4.2

Il-koeżjoni soċjali, politika u ekonomika trid tiġi infurzata biex tissaħħaħ il-kapaċità tal-Unjoni Ekonomika u Monetarja li tassorbi x-xokkijiet . Il-KESE jinnota li għandha titqies aktar id-diverġenza tal-ekonomiji tal-UEM u li f’dawn il-pajjiżi għandhom jiġu introdotti riformi strutturali bilanċjati li jirriflettu r-rekwiżiti tal-unjoni monetarja u r-rekwiżiti nazzjonali, sabiex tiġi żgurata l-konverġenza meħtieġa.

6.4.3

Il-KESE diġà ssuġġerixxa kif l-UEM tista’ titfassal aħjar u ressaq proposti għall-iżvilupp tad-disinn soċjali u demokratiku tagħha, kemm jista’ jkun malajr fil-qafas tal-metodu Komunitarju. Dan għandu jsaħħaħ ir-reżiljenza demokratika u jilħaq l-obbligi soċjali tat-Trattati (81).

6.4.4

UEM ekonomikament soda hija ta’ importanza ewlenija. Kif diġà ġie ddikjarat mill-KESE, f’dan il-kuntest, il-gvernijiet tal-Istati Membri għandhom responsabbiltà importanti għall-iżvilupp ulterjuri ta’ UEM demokratika u soċjali. Dan japplika wkoll għall-imsieħba soċjali, kemm nazzjonali kif ukoll fil-livell Ewropew, li għalihom l-UEM tipprovdi qafas globali għas-sistemi rispettivi tagħhom tal-formazzjoni tal-pagi u l-organizzazzjoni tas-suq tax-xogħol u l-politika soċjali. Bħala atturi ekonomiċi u soċjali jaqdu rwol prinċipali fir-rigward tal-konformità mal-għan tal-istabbiltà komuni tal-UEM (82). Involviment akbar tal-imsieħba soċjali jista’ jikkontribwixxi għal governanza mtejba tal-UEM. Il-fehmiet tagħhom dwar l-organizzazzjoni tas-suq tax-xogħol u l-politika soċjali għandhom jiġu kkunsidrati wkoll fil-kuntest tad-dibattiti dwar il-futur tal-UEM (83). Djalogu msaħħaħ u strutturat mas-soċjetà ċivili għandu jgħin ukoll biex titjieb ir-reżiljenza demokratika u l-governanza.

6.4.5

Il-KESE huwa tal-fehma li l-indirizzar ta’ żbilanċi persistenti kif ukoll il-ħolqien ta' fiduċja u kunfidenza madwar l-Ewropa, jeħtieġu governanza ekonomika aktar effettiva u demokratika, b'mod partikolari fiż-żona tal-euro (84).

6.5.1

Il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali għandu jkollu l-għan li jikkontribwixxi għal infurzar effettiv tal-acquis soċjali legali eżistenti stabbilit fil-leġislazzjoni primarja u sekondarja tal-UE fir-rigward tal-impjieg u d-drittijiet soċjali, inklużi b’mod partikolari l-protezzjoni soċjali u superviżjoni effettiva, permezz ta’ spezzjoni tax-xogħol, fost oħrajn, u d-dritt għal rimedju effettiv u aċċess għall-ġustizzja. Is-sorsi internazzjonali legalment vinkolanti tad-drittijiet ratifikati mill-Istati Membri għaċ-ċittadini tal-UE għandhom jiġu rispettati b’mod sħiħ.

6.5.2

Il-KESE jemmen li l-Pilastru jipprovdi għall-opportunità biex jiġi affermat mill-ġdid l-acquis soċjali eżistenti. Barra minn hekk, il-proċess tal-iżvilupp ta’ Pilastru jagħti wkoll skop biex jiġi valutat x’jaħdem u x’ma jaħdimx, dak li hemm nieqes u x’għandu jittejjeb fl-approċċ tal-Istati Membri u tal-UE sabiex titrawwem konverġenza soċjali u ekonomika mġedda, ikun hemm tkabbir sostenibbli u l-ħolqien tal-impjiegi fl-UE.

6.6.1

Il-Fond Ewropew għal Investimenti Strateġiċi u l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej huma maħsuba biex jaqdu rwol kruċjali fil-ħolqien tat-tkabbir u l-impjiegi u fil-promozzjoni tal-koeżjoni soċjali u territorjali. Il-KESE huwa tal-fehma li użu aktar effettiv u effiċjenti ta’ dawn il-fondi huwa meħtieġ u li l-investiment fit-tul f’infrastruttura soċjali u servizzi soċjali ta’ kwalità għolja, inkluż permezz tal-Fond Ewropew għal Investimenti Strateġiċi u l-Bank Ewropew tal-Investiment, għandu jingħata prijorità u jiġi akkoppjat mal-implimentazzjoni tal-Pilastru.

6.6.2

Fil-limiti tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir, il-KESE ppreżenta proposti u għażliet differenti. Waħda tista’ tkun regola “tad-deheb” jew tabilħaqq, “tal-fidda” (85) għall-investiment pubbliku, inkluż fis-settur soċjali, mill-Istati Membri biex jiżdied mal-investiment pubbliku tal-UE permezz ta' sistema ta' parametri maqbula b'mod komuni li, flimkien mar-riformi strutturali t-tajbin, irawwmu wkoll l-investiment privat (86);

6.6.3

Fil-kuntest tal-baġits u r-reviżjonijiet tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali, il-KESE jemmen li huwa neċessarju li jintużaw, kif diġà indikat mill-Kummissjoni, 25 % tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej, jiġifieri l-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali, biex jiġi promoss l-investiment soċjali fil-politiki u s-servizzi soċjali, tas-saħħa, tal-edukazzjoni u ta’ akkomodazzjoni. Barra minn hekk, xi riżorsi għandhom jiġu allokati fil-livell tal-UE taħt il-FSE bħala finanzjament disponibbli biex jissaħħu l-kapaċitajiet tal-imsieħba soċjali. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tagħti gwida lill-Istati Membri dwar kif għandhom jippromovu l-investiment soċjali fil-prattika u kif għandhom jimmonitorjaw il-kwalità u l-effikaċja tal-proġetti.

6.6.4

Fl-2014, il-KESE għamel referenza għal mekkaniżmu ta’ distribuzzjoni mill-ġdid li għandu jintuża f’każ ta’ xokkijiet asimetriċi (87) u indika li l-Unjoni u speċjalment iż-żona tal-euro ma jistgħux jinjoraw il-konsegwenzi soċjali tal-politiki ekonomiċi attwali billi jitħallew kompletament f’idejn il-pajjiżi individwali. Huwa enfasizza l-ħtieġa li l-baġits tal-edukazzjoni u t-taħriġ jitqiesu bħala investiment fil-ġejjieni (88). Il-parteċipanti f’ċerti dibattiti nazzjonali ddiskutew jekk l-assigurazzjoni kontra l-qgħad jew fond ta’ aġġustament tal-UE kinux meħtieġa u jekk jistgħux ikunu fattibbli (89). Dawn id-dibattiti wrew li fehmiet dwar din il-kwistjoni jvarjaw b’mod sinifikanti u li dawn id-diskussjonijiet għandhom jitkomplew (90).

6.7.1

Ir-riflessjonijiet dwar il-Pilastru għandhom jikkunsidraw ukoll, fejn xieraq, id-dimensjoni globali. L-aħħar dibattiti tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO), il-Kunsill tal-Ewropa, l-OECD u l-FMI huma essenzjali, b’mod partikolari fir-rigward ta’ evidenza li turi li l-inugwaljanza taffettwa d-durabilità tat-tkabbir u li r-ridistribuzzjoni ma tagħmilx ħsara lit-tkabbir. Ir-riflessjonijiet għandhom jirrikonoxxu wkoll li s-sostenibilità tal-mudell soċjali Ewropew hija marbuta mat-titjib tal-kompetittività globali tal-Ewropa.

6.7.2

L-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli ġiet miftiehma bejn l-Istati Membri kollha tan-Nazzjonijiet Uniti fl-2015. Bħala tali, l-ilħiq ta’ dawn l-għanijiet huwa obbligu għall-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea. Il-KESE huwa tal-fehma li l-Pilastru jista’ jikkontribwixxi b’mod sinifikanti għall-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, speċjalment fir-rigward tal-Għan 1 (Jinqered il-Faqar), 3 (Is-Saħħa u l-Benessri), 5 (L-Ugwaljanza bejn is-Sessi) u 8 (Xogħol Deċenti u Tkabbir Ekonomiku).

6.8.1

Il-KESE jistieden lill-Kummissjoni biex tipproponi strateġija ċara u koerenti għall-Pilastru. Il-KESE jaqbel mal-Kumitat tal-Impjiegi (EMCO) u l-Kumitat tal-Protezzjoni Soċjali (SPC) li ddikjaraw li “il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali għandu jibbaża fuq u jtejjeb l-istrumenti eżistenti, inklużi l-Istrateġija Ewropea dwar l-Impjiegi (EES) u l-Metodu Miftuħ ta' Koordinazzjoni għall-Ħarsien Soċjali u l-Inklużjoni Soċjali (MMK soċjali), u abbażi ta’ dan iservi bħala boxxla għall-proċess tat-trawwim ta’ konverġenza ‘l fuq sostenibbli f'termini ta’ eżiti soċjali u ta’ impjiegi, filwaqt li jiġu rispettati l-kompetenzi nazzjonali” (91). Jista’ jkun parti minn dan il-proċess it-tfassil ta’ punti ta’ riferiment adatti ġodda fuq għadd limitat ta’ sfidi ewlenin tas-suq tax-xogħol u tal-qasam soċjali, sabiex jiġi evalwat il-progress. L-istabbiliment ta’ dan il-qafas ta’ kooperazzjoni għandu jgħin lill-Istati Membri jiksbu riżultati pożittivi permezz ta’ riformi (92) u jikkontribwixxu għal koeżjoni soċjali akbar.

6.8.2

Minkejja r-riskji evidenti, madankollu, il-KESE għadu jemmen li l-UE hija kapaċi twassal UE aħjar, aktar demokratika u soċjali. Il-KESE ser jagħmel dak kollu li hu meħtieġ biex jappoġġja dibattiti fl-Istati Membri u fil-livell tal-UE biex jiġu involuti ċ-ċittadini “għal futur aħjar fl-Ewropa”. Globalizzazzjoni ġusta, li tipprovdi ħajja tajba, biżżejjed opportunitajiet ta’ impjieg u kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti għal kulħadd, tista’ tinkiseb biss jekk l-UE żżomm l-għaqda tagħha u tkun kapaċi taġixxi. Sabiex tippreserva l-mudell tas-soċjetà tagħha, l-Ewropa trid tkun kapaċi tadatta ruħha għar-realtajiet li qed jinbidlu sabiex jiġu massimizzati l-opportunitajiet għal kulħadd. Din hija l-alternattiva tagħna għall-protezzjoniżmu, in-nazzjonaliżmu u l-populiżmu.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/27

Relatur:

Juan MENDOZA CASTRO

1.1

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-pakkett ta’ miżuri biex id-drittijiet tal-awtur jiġu adattati għar-rekwiżiti tal-ekonomija diġitali.

1.2

L-UE hija nieqsa minn sistema integrata ta’ drittijiet tal-awtur. Biex tistabbilixxi sistema bħal din, l-objettiv prinċipali huwa li titneħħa l-frammentazzjoni filwaqt li fl-istess ħin tissaħħaħ il-protezzjoni tal-awturi anke quddiem il-ġganti teknoloġiċi li jiddominaw is-suq.

1.3

Il-qasam tad-drittijiet tal-awtur huwa kkumplikat ħafna minħabba li jeżistu diversi partijiet interessati b’interessi differenti, iżda li xorta huma bżonn xulxin. Ir-regolamentazzjoni għandha tistabbilixxi bilanċ bejn id-drittijiet tal-partijiet kollha, waqt li jiġu evitati l-burokrazija u r-rekwiżiti bla bżonn.

1.4

Fid-dawl tal-approċċ “progressiv” tal-Kummissjoni, il-KESE jissuġġerixxi li tiġi riveduta u kkonsolidata l-liġi eżistenti inklużi t-tibdiliet li saru f’Direttivi oħra, tiġi kkunsidrata l-ħtieġa li jiġu proposti miżuri dwar il-każijiet tal-magni tat-tiftix fuq l-internet u trasferiment b’xejn ta’ kontenut permezz tan-netwerks tal-Wi-Fi u jiġu regolati ċerti aspetti permezz ta’ regolament.

1.5

Il-Kumitat jenfasizza l-importanza u l-bżonn li l-UE tirratifika immedjatament it-Trattat ta’ Marrakexx dwar id-drittijiet tal-awtur għall-persuni neqsin mid-dawl hija importanti u neċessarja.

1.6

Trażmissjonijiet online tal-organizzazzjonijiet tax-xandir u trażmissjoni mill-ġdid diġitali tal-programmi tat-televiżjoni u tar-radju: il-KESE jqis li l-proposta tal-Kummissjoni hija adegwata u ser tippromovi d-distribuzzjoni ta’ produzzjonijiet ċinematografiċi Ewropej. Il-prinċipju tal-“pajjiż tal-oriġini” mhuwiex kontradittorju mat-territorjalità tad-dritt u l-libertà kuntrattwali.

1.7

Adattament tal-eċċezzjonijiet għall-ambjent diġitali u transkonfinali: għalkemm il-proposti tal-Kummissjoni jidentifikaw il-problemi b’mod korrett, il-KESE jipproponi numru ta’ emendi għalihom biex id-drittijiet tal-awtur jiġu adattati aħjar għar-rekwiżiti attwali. Dawn huma:

1.8

Is-sentenza li permezz tagħha l-Qorti tal-Ġustizzja tal-UE ddikjarat li, taħt ċerti kundizzjonijiet, is-self ta’ kotba elettroniċi jista’ jkun assimilat għal dak ta’ ktieb tradizzjonali (5), tissodisfa domanda ripetuta minn dawk li jużaw il-libreriji u l-istituzzjonijiet edukattivi.

1.9

Il-proposta għad-diġitizzazzjoni, id-distribuzzjoni u l-użu transkonfinali tax-xogħlijiet li ma jkunux fis-suq (Titolu III, Kapitolu 1) titqies b’mod pożittiv.

1.10

Ikun utli li l-eċċezzjoni ta’ “libertà tal-panorama” tiġi armonizzata permezz ta’ regoli Ewropej.

1.11

Il-KESE jappoġġja d-dritt esklussiv tal-pubblikaturi li jawtorizzaw jew jipprojbixxu għal għoxrin sena l-użu diġitali tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa.

1.12

Il-KESE jaqbel mal-obbligu li l-fornituri ta’ servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, li jaħżnu u li jagħtu aċċess lill-pubbliku għal ammonti kbar ta’ xogħlijiet protetti mid-drittijiet tal-awtur jew materji oħra mtellgħa mill-utenti tagħhom, għandhom jadottaw miżuri xierqa u proporzjonati biex jiżguraw il-funzjonament tal-ftehimiet mad-detenturi ta’ drittijiet u jiġi evitat l-aċċess għal xogħol bħal dan (value gap).

1.13

Il-KESE jqis li l-proposta tal-Kummissjoni tirrappreżenta pass ’il quddiem fil-protezzjoni tad-drittijiet tal-awtur, peress li l-awturi huma intitolati għal remunerazzjoni ġusta għall-isforzi kreattivi tagħhom, għandhom ikunu assoċjati mas-suċċess kummerċjali tax-xogħlijiet tagħhom u jibbenefikaw minn livell għoli ta’ protezzjoni u finanzjament tax-xogħlijiet.

1.14

Għandu jiġi nnutat il-bżonn li l-istituzzjonijiet tas-soċjetà ċivili jikkontribwixxu sabiex jiżdied l-għarfien tal-utenti dwar il-konformità mal-liġijiet dwar id-drittijiet tal-awtur. Il-KESE jappoġġja l-isforzi tal-Kummissjoni fil-ġlieda kontra l-piraterija u kwalunkwe forma ta’ użu ħażin ta’ kontenut protett mil-liġi.

2.1

L-evoluzzjoni tat-teknoloġiji diġitali biddlet il-mod kif ix-xogħlijiet u materjal protett ieħor jinħolqu, jiġu prodotti, distribwiti u użati. Ħarġu fid-dieher użi ġodda, kif ukoll atturi ġodda u mudelli ġodda ta’ negozju. Fl-ambjent diġitali, ġew intensifikati wkoll l-użi transkonfinali u mmaterjalizzaw possibbiltajiet ġodda sabiex il-konsumaturi jkollhom aċċess għal kontenut protett mid-drittijiet tal-awtur.

2.2

Għalkemm l-għanijiet u l-prinċipji stabbiliti mil-leġislazzjoni tal-UE fil-qasam tad-drittijiet tal-awtur għadhom sodi, hemm bżonn li din il-leġislazzjoni tiġi adatta għal dawn ir-realtajiet ġodda. Hemm bżonn ta’ azzjoni fil-livell tal-UE anke sabiex tiġi evitata l-frammentazzjoni tas-suq intern.

2.3

F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-Istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali (6), adottata f’Mejju 2015, innotat il-ħtieġa li “jitnaqqsu d-differenzi bejn ir-reġimi nazzjonali dwar id-drittijiet tal-awtur u li jkun hemm aċċess online usa’ għal xogħlijiet minn utenti madwar l-UE”, filwaqt li enfasizzat l-importanza li jitjib l-aċċess transkonfinali għas-servizzi ta’ kontenut protetti minn drittijiet ta’ proprjetà intellettwali, u ċċarat ukoll il-funzjoni tas-servizzi online fid-distribuzzjoni ta’ xogħlijiet u materjal protett ieħor.

2.4

F’Diċembru 2015, il-Kummissjoni ppubblikat Komunikazzjoni (7), li tispjega l-azzjonijiet speċifiċi u viżjoni fit-tul u tirrifletti l-ħtieġa li s-suq uniku jagħmel progress f’dan il-qasam, li jiġu aġġornati r-regoli skont ir-realtajiet diġitali, jiġi żgurat li l-industriji kreattivi tal-Ewropa jibqgħu kompetittivi u jinżamm bilanċ ġust bejn id-drittijiet tal-awtur u objettivi oħra ta’ politika pubblika.

2.5

Wara l-proposta riċenti dwar il-portabilità transkonfinali (8), il-Kummissjoni issa qed tipproponi sett ta’ miżuri leġislattivi bi tliet għanijiet:

2.6

L-ewwel nett, hemm proposta għal Regolament (9) li għandha l-għan li tħloq kundizzjonijiet favorevoli għall-forom ġodda ta’ distribuzzjoni ta’ programmi tat-televiżjoni u tar-radju online u diġitali, simili għal dawk li japplikaw għal trasmissjonijiet tradizzjonali bis-satellita u bil-cable. Ir-regoli l-ġodda, ibbażati fuq dawk fis-seħħ fid-Direttiva dwar is-Satellita u l-Cable (10), ser jiffaċilitaw u jħaffu l-akkwist tad-drittijiet li huma meħtieġa għal ċerti servizzi online ipprovduti mill-organizzazzjonijiet tax-xandir, kif ukoll għal ċerti servizzi tat-trasmissjoni mill-ġdid. Dawn ir-regoli huma maħsuba biex jiffaċilitaw l-iżvilupp tas-suq u jkun hemm tixrid usa’ tal-produzzjonijiet Ewropej tar-radju u t-televiżjoni. Dan, min-naħa tiegħu, ser jirriżulta f’għażla akbar għall-konsumaturi u aktar diversità kulturali.

2.7

B’mod parallel, il-proposta għal Direttiva dwar id-drittijiet tal-awtur fis-Suq Uniku Diġitali (11) toħloq mekkaniżmu ġdid ta’ negozjar li ser jiffaċilita l-konklużjoni ta’ ftehimiet ta’ liċenzjar għad-disseminazzjoni tax-xogħlijiet awdjoviżivi fuq il-pjattaformi li joffru video-on-demand. Hija parti minn sforz politiku usa’ biex jiġu indirizzati d-diversi fatturi li jwasslu għal disponibilità skarsa ta’ xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej, b’mod partikulari tal-films, fl-UE.

2.7.1

Il-problemi tal-liċenzjar u d-diffikultajiet legali u kuntrattwali relatati għall-użu tax-xogħlijiet awdjoviżivi Ewropej fis-servizzi tal-VOD ser jiġu indirizzati wkoll fi djalogu strutturat mal-partijiet interessati bil-għan li jiġu razzjonalizzati l-prattika dwar l-għoti ta’ liċenzji u jiġu ffaċilitati ftehimiet settorjali li jwasslu għal użu aktar sostenibbli u disponibbiltà akbar ta’ xogħlijiet Ewropej. Il-Kummissjoni ser tagħti rapport tar-riżultati tad-djalogu fi tmiem l-2018.

2.7.2

Fl-aħħar nett, din il-proposta għal Direttiva fiha wkoll soluzzjonijiet sabiex jiġi ffaċilitat l-għoti ta’ liċenzji dwar id-drittijiet min-naħa tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, meħtieġa għad-diġitizzazzjoni u t-tixrid tax-xogħlijiet li ma jkunux fis-suq kummerċjali, iżda li huma ta’ valur kulturali sinjifikattiv. L-aċċess għal xogħlijiet f’ambjenti mhux kummerċjali, bħal pereżempju l-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni, il-libreriji pubbliċi jew lokali mhux teatral, huwa wkoll importanti ħafna sabiex titħeġġeġ id-diversità kulturali, għal skopijiet edukattivi u għall-parteċipazzjoni fil-ħajja soċjali. Barra minn hekk, il-Kummissjoni qed teżamina, flimkien mal-Diretturi tal-Aġenziji Ewropej tal-Films (EFAD) u s-settur awdjoviżiv, il-ħolqien u l-finanzjament fl-2017 ta’ katalgu ta’ films Ewropej bi skopijiet edukattivi.

2.8

B’mod parallel ġew adottati żewġ proposti leġislattivi (12) għall-infurzar tal-leġislazzjoni tal-UE dwar it-Trattat ta’ Marrakexx, li jesiġi lill-partijiet joħolqu eċċezzjonijiet biex jappoġġjaw lill-persuni li għandhom diffikultà biex jaqraw materjal stampat bil-għan li dawn jistgħu jaċċessaw il-kotba u materjal ieħor stampat f’formati li jkunu aċċessibbli. Il-proposta għal Direttiva ser tistabbilixxi eċċezzjoni mandatarja u ser tiżgura li tiġi infurzata b’mod li dawn il-kopji f’format aċċessibbli jkunu magħmula u mibjugħa fis-suq uniku. Il-proposta għal Regolament ser jippermetti l-iskambju transkonfinali ta’ dawn il-kopji bejn l-UE u l-pajjiżi terzi li huma partijiet għat-Trattat.

3.1

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-pakkett ta’ miżuri biex id-drittijiet tal-awtur jiġu adattati għar-rekwiżiti tal-ekonomija diġitali.

3.2

L-arti Ewropea tokkupa pożizzjoni ewlenija globali, iżda l-produzzjoni tal-films, l-industrijali tal-pubblikazzjonijiet u l-kreazzjoni mużikali u artistika jeħtieġ li jiffaċċjaw l-frammentazzjoni tas-suq, ir-rikezza kbira li għandha d-diversità kulturali u lingwistika, it-tranżizzjoni diġitali u r-restrizzjonijiet finanzjarji.

3.3

Is-semplifikazzjoni tas-sistema ta’ awtorizzazzjoni għandha tikkontribwixxi biex tonqos il-frammentazzjoni, tiffaċilita l-aċċess transkonfinali għall-kontenut onlinen u biex jinħoloq bilanċ aħjar fil-protezzjoni tal-awturi, speċjalment fil-konfront tal-ġganti korporattivi li jikkontrollaw is-swieq diġitali.

3.4

Il-qasam tad-drittijiet tal-awtur huwa kkumplikat ħafna minħabba li jeżistu diversi partijiet interessati b’interessi differenti, iżda li xorta huma bżonn xulxin. Ir-regolamentazzjoni għandha tistabbilixxi bilanċ bejn id-drittijiet tal-partijiet kollha.

3.5

Il-Kummissjoni qed tadotta kunċett “progressiv” (13) u ma tipproponix reviżjoni komprensiva, iżda żidiet importanti għar-regoli eżistenti. Il-KESE jissuġġerixxi li jitqiesu:

4.1.1

Fl-UE, is-settur tal-ipprogrammar u t-trażmizzjoni tar-radju u t-televiżjoni jinkludi kważi 12 000 intrapriża, jimpjega 255 000 persuna u għandu fatturat ta’ EUR 665 000 miljun (19). Ir-riforma hija ġustifikata minħabba li l-mekkaniżmi eżistenti biex jiffaċilitaw l-awtorizzazzjoni tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati ma jkoprux it-trasmissjoni online u lanqas ċerti t-trażmissjonijiet diġitali.

4.1.2

Il-KESE jappoġġja li jiġi inkluż il-prinċipju tal-“pajjiż tal-oriġini”, bħalma diġà huwa l-każ għat-trażmizzjoni bis-satellita u bil-kejbil (20), u li ma jmurx kontra t-territorjalità tad-dritt u l-libertà kuntrattwali.

4.1.3

Il-KESE huwa tal-fehma li emenda teknoloġikament newtrali tal-leġislazzjoni dwar ix-xandir diġitali għandha tissemplifika l-proċess ta’ akkwist ta’ drittijiet għall-fornituri ġodda u b’hekk jitjieb ukoll l-aċċess għall-kontenut importanti għall-konsumaturi.

4.1.4

Ir-riforma tistabbilixxi b’mod opportun li, meta jkun hemm diffikultajiet marbuta mal-għoti ta’ liċenzji, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li “korp imparzjali” jiffaċilita l-ftehimiet dwar l-aċċess u d-disponibbiltà ta’ xogħlijiet awdjoviżivi fuq pjattaformi tal-VOD.

5.1

Il-libreriji, il-mużewijiet u l-arkivji fl-Ewropa huma spazju kulturali għaċ-ċittadini Ewropej u huma essenzjali għat-trażmissjoni tal-għarfien, l-edukazzjoni u r-riċerka. Fl-istess ħin, jagħtu kontribut ekonomiku importanti f’termini ta’ drittijiet tal-awtur (22).

5.2

Minħabba n-nuqqas ta’ armonizzazzjoni leġislazzjonijiet kumpless, ostakli ġeografiċi u differenzi lingwistiċi, r-riċerkaturi Ewropej jinsabu fi żvantaġġ meta mqabbla ma’ dawk ta’ nazzjonijiet mexxejja, bħal pereżempju l-Istati Uniti. Għalhekk, ir-riforma għandha tikseb tliet għanijiet: estensjoni u adattament għar-realtajiet teknoloġiċi ġodda, il-ħolqien ta’ forma armonizzata u obbligatorja u sigurtà legali fir-regolamentazzjoni tal-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet (23).

5.3

Id-dikjarazzjoni tal-Aja (2014) tenfasizza l-potenzjal enormi għall-innovazzjoni u r-riċerka tal-estrazzjoni ta’ testi u ta’ data. Għar-riċerkaturi, l-SMEs u l-kumpaniji teknoloġiċi kbar, l-estrazzjoni ta’ testi u ta’ data hija għodda fundamentali li fl-UE ma tintużax biżżejjed minħabba restrizzjonijiet legali, teknoloġiċi u kuntrattwali.

5.4

Il-Kummissjoni tipproponi li tistabbilixxi eċċezzjonijiet obbligatorji għal oqsma differenti:

5.5

Minkejja li l-KESE jqis li l-proposti tal-Kummissjoni jidentifikaw il-problemi b’mod korrett, huwa jipproponi bidliet sabiex il-leġislazzjoni tiġi aġġustata aħjar għall-ħtiġijiet attwali (ara l-konklużjonijiet). Fost affarijiet oħra, huwa importanti li l-eċċezzjonijiet stabbiliti għad-drittijiet tal-awtur ma jiġux annulati minn ftehimiet kuntrattwali jew għodod teknoloġiċi. Min-naħa l-oħra, huwa xieraq li ssir reviżjoni tal-eċċezzjoni għad-drittijiet tal-awtur relatati mar-riċerka xjentifika b’għan mhux kummerċjali (Artikolu 5(3)(a) minħabba li huwa diffiċli wisq biex tiġi implimentata (24).

5.6

Il-KESE jappella wkoll għall-armonizzazzjoni tal-eċċezzjoni ta’ “libertà tal-panorama”, li tgħid li l-individwi jistgħu jieħdu u jikkondividu online ritratti ta’ xogħlijiet bħal binjiet jew skulturi li jinsabu f’żoni pubbliċi. Minkejja li tikkonferma li din l-eċċezzjoni hija rilevanti, il-Kummissjoni ddeċidiet li żżomm il-possibbiltà li tiġi implimentat, fuq bażi fakultattiva, fl-Istati Membri.

5.7.1

Il-Kumitat ifakkar fl-importanza u fil-ħtieġa li l-UE tirratifika minnufih it-Trattat ta’ Marrakexx biex jiġi ffaċilitat l-aċċess għax-xogħlijiet ippubblikati għall-persuni għomja, b’diżabbiltà fil-vista jew li b’xi mod ieħor għandhom diffikultà biex jaqraw materjal stampat, li daħal fis-seħħ fit-30 ta’ Settembru 2016. It-Trattat ser jippermetti lil ħafna ċittadini Ewropej għomja jew b’diżabbiltà fil-vista jkollhom aċċess għal numru akbar ta’ xogħlijiet aċċessibbli, u għalhekk, ser jinfetħilhom il-bieb għall-kultura, l-edukazzjoni, l-impjiegi, u fl-aħħar mill-aħħar, għal inklużjoni soċjali ġenwina.

5.7.2

Il-proposti għal Regolament (25) u għal Direttiva (26) ser jippermettu lill-Unjoni tissodisfa obbligu internazzjonali meħud fil-qafas tat-Trattat ta’ Marrakexx. Barra minn hekk, dan huwa konformi mal-obbligi tal-Unjoni skont il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-drittijiet tal-persuni b’diżabilità.

5.8

L-għoti ta’ liċenzji u aktar aċċess għall-kontenut. B’mod opportunt ser ikun possibbli li jiġu diġitalizzati u distribwiti xogħlijiet li m’għadhomx fis-suq ippubblikati għall-ewwel darba fl-UE (Artikolu 7) u liċenzja mogħtija fi Stat Membru ser tkun tapplika fl-UE kollha (Artikolu 8).

5.9.1

Skont l-Artikoli 11(1) u 11(4) tal-proposta għal Direttiva (27), l-Istati Membri għandhom jipprovdu lil dawn il-pubblikaturi bid-dritt esklużiv — għal għoxrin sena — li jawtorizzaw jew jipprojbixxu l-użu diġitali tal-pubblikazzjonijiet tagħhom tal-istampa.

5.9.2

Il-KESE jappoġġja din il-miżura sabiex tiġi żgurata distribuzzjoni ġusta u ekwa tal-valur bejn il-pubblikaturi tal-istampa li jiġġeneraw informazzjoni bħal din u l-pjattaformi online li jużawha.

5.9.3

Il-KESE jfakkar li filwaqt li ħafna pubblikaturi ta’ gazzetti – essenzjali għad-demokrazija – qegħdin jesperjenzaw kriżi finanzjarja minħabba l-għeluq ta’ pubblikazzjonijiet u telf kbir ta’ impjiegi, id-dħul finanzjarju ta’ dawk li jużaw l-informazzjoni tagħhom qiegħed jiżdied (28).

5.10.1

Fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni li jaħżnu u jipprovdu aċċess pubbliku għal ammonti kbar ta’ xogħlijiet jew materji oħra mtella’ mill-utenti tagħhom u protetti mid-drittijiet tal-awtur għandhom, b’kooperazzjoni mad-detenturi tad-drittijiet, jieħdu miżuri biex jiżguraw il-funzjonament korrett tal-ftehimiet konklużi mad-detenturi tad-drittijiet għall-użu tax-xogħlijiet tagħhom jew ta’ materji oħra identifikati mid-detenturi tad-drittijiet permezz ta’ kooperazzjoni mal-fornituri tas-servizz. Minn naħa, għandu jkun hemm miżuri bħal “teknoloġiji effettivi għar-rikonoxximent tal-kontenut; min-naħa l-oħra, fornituri bħal dawn għandhom jipprovdu “informazzjoni adegwata” lid-detenturi tad-drittijiet u għandhom jistabbilixxu mekkaniżmi ta’ lment u rimedju. L-Istati Membri għandhom jiffaċilitaw il-kooperazzjoni bejn il-partijiet interessati (29).

5.10.2

Il-miżura, li l-KESE jqis li hija adegwata, għandha l-għan li tnaqqas id-distakk fil-valur (value gap) li jeżisti attwalment bejn id-detenturi tad-drittijiet u l-fornituri tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, u b’hekk dawn id-detenturi tad-drittijiet ikunu jistgħu jieħdu deċiżjonijiet aħjar dwar l-użu tal-prodotti tagħhom. Jeżistu eżempji ta’ servizzi bbażati fuq ir-reklamar li ma jikkumpensawx biżżejjed għall-użu ta’ materjal protett mid-dritt tal-awtur, bid-differenza tas-servizzi online bbażati fuq reġistrazzjoni, li jagħmlu dan (30).

6.1

Il-KESE jaqbel mal-istqarrija tal-Kummissjoni li l-ksur tad-dritt tal-awtur fuq skala kummerċjali, ikkaratterizzat mill-parassitiżmu fix-xogħol u l-investiment ta’ ħaddieħor, issa jirrappreżenta theddida serja għall-kreaturi Ewropej. Mingħajr sistema effettiva u bbilanċjata ta’ infurzar, id-drittijiet tal-awtur u drittijiet oħra ta’ proprjetà intelletwali ma jkunux protetti u l-investiment kreattiv u l-innovazzjoni jeħlu (31).

6.2

L-awturi huma intitolati għal remunerazzjoni ġusta għall-isforzi kreattivi tagħhom, għandhom ikunu assoċjati mas-suċċess kummerċjali tax-xogħlijiet tagħhom u jibbenefikaw minn livell għoli ta’ protezzjoni u finanzjament tax-xogħlijiet (32).

6.3

Fil-proposta, li l-KESE jqis xieraqa, jiġu stabbiliti miżuri bil-għan li jissaħħu l-fakultajiet ta’ negozjar tal-awturi. Filwaqt li l-Istati Membri għandhom jiżguraw l-obbligu tat-trasparenza, kif ukoll mekkaniżmi ta’ adattament tal-kuntratti u mekkaniżmi alternattivi ta' riżoluzzjoni tat-tilwim, ir-riforma ssaħħaħ il-kapaċità ta’ negozjar tal-awturi u l-artisti (33).

6.4

Ta’ min jenfasizza l-ħtieġa li l-organizzazzjonijiet pubbliċi u privati tas-soċjetà ċivili jikkontribwixxu, fl-oqsma rilevanti, sabiex iżidu l-għarfien tal-utenti għall-fatt li l-awturi jridu jiġu kkompensati għal xogħolhom fi ħdan il-qafas legali.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/34

Relatur:

Stefan BACK

1.1

Il-KESE jtenni l-appoġġ tiegħu għall-Pjan ta’ Azzjoni għal Industrija tas-Sigurtà innovattiva u kompetittiva tal-2012 (il-Pjan ta’ Azzjoni) (1).

1.2

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni wkoll dwar l-Aġenda Ewropea dwar is-Sigurtà (l-Aġenda tas-Sigurtà) (2) u għal darb’oħra jesprimi l-appoġġ tiegħu għall-pjan ta’ azzjoni kontra t-traffikar u l-użu illeċitu ta’ armi tan-nar u splussivi, kif ukoll għall-proposta għal Direttiva dwar il-ġlieda kontra t-terroriżmu (3)  (4).

1.3

Minħabba l-kummenti hawn taħt, il-KESE issa jilqa’ bi pjaċir anke l-objettiv tal-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament dwar l-istabbiliment ta' sistema ta’ ċertifikazzjoni tal-Unjoni għall-apparat ta' kontroll tas-sigurtà tal-avjazzjoni (5) (il-Proposta) bħala l-ewwel pass fl-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni. Huwa jfaħħar l-għan tal-Proposta li titwaqqaf sistema ta’ approvazzjoni tat-tip għall-apparat ta’ kontroll b’ċertifikazzjoni permezz ta' punt uniku ta' servizz sabiex titħaffef l-introduzzjoni ta’ prodotti fuq is-suq, jitnaqqsu l-ispejjeż, jiżdied il-volum tas-suq u tittejjeb il-kompetittività tal-industrija Ewropea tas-sigurtà tal-prodotti.

1.4

Madankollu, il-KESE jinnota b’dispjaċir li l-proposta ma tintroduċix awtorità tal-UE unika għall-approvazzjoni b'servizz tekniku integrat, peress li dan kien iġib l-aħjar effiċjenza u tnaqqis fl-ispejjeż. Il-KESE għandu dubji serji dwar l-effiċjenza fir-riżorsi tal-alternattiva proposta ta’ separazzjoni tas-servizzi tekniċi u l-awtoritajiet tal-approvazzjoni.

1.5

Il-KESE jiddispjaċih ukoll li mhix riflessa fil-Proposta l-possibbiltà provduta fl-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 dwar regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni ċivili (6) biex fil-livell nazzjonali jiddaħħlu rekwiżiti aktar stretti milli fil-livell bażiku provdut taħt dak ir-Regolament, u li l-KESE kien laqa' b’mod espliċitu fl-Opinjoni (7) tiegħu dwar il-proposta għal dak ir-Regolament.

1.6

Il-KESE jiddeplora l-fatt li l-kunsiderazzjonijiet tas-suq intern jidhru li ħadu preċedenza fuq il-preokkupazzjonijiet dwar is-sigurtà, sal-punt li lanqas tingħata l-possibbiltà għal rekwiżiti ta’ sigurtà nazzjonali addizzjonali biex jissalvagwardjaw interessi nazzjonali kruċjali skont l-Artikolu 114(10) tat-TFUE.

1.7

F’dan ir-rigward, il-KESE jiddispjaċih ukoll li t-TFUE ma jippermettix azzjoni nazzjonali speċifika biex tipproteġi l-interessi nazzjonali essenzjali kontra atti terroristiċi, skont kif japplika fir-rigward ta’ apparat militari skont l-Artikolu 346 tat-TFUE jew fir-rigward tal-akkwist pubbliku skont l-Artikolu 15 tad-Direttiva 2014/24 dwar l-akkwist pubbliku (8).

1.8

Il-KESE għandu dubji dwar l-adegwatezza tad-dispożizzjoni fl-Artikolu 24(3) tal-Proposta li tispeċifika li l-Kummissjoni għandha tippresjedi l-kumitat ta’ koordinazzjoni tas-servizzi tekniċi, meta titqies in-natura teknika u kumplessa ħafna tal-mistoqsijiet li jkollhom jiġu indirizzati mis-servizzi tagħha.

1.9

F’dan ir-rigward, il-KESE jesprimi wkoll id-dispjaċir tiegħu li jidher li ma ngħatat l-ebda kunsiderazzjoni għall-possibilità li fil-proposta tiġi inkluża sistema għall-iskambju ta’ informazzjoni u għall-koordinazzjoni bejn id-diversi awtoritajiet nazzjonali ta’ approvazzjoni.

1.10

Il-KESE jiddubita dwar kemm il-Proposta tmur lil hinn mill-ambitu ta’ dak li huwa awtorizzat taħt l-Artikolu 290(1) tat-TFUE meta tawtorizza l-użu ta’ atti delegati għall-modifika ta' dispożizzjonijiet tekniċi. Dan huwa b’mod partikolari l-każ fir-rigward tal-Artikolu 27(a) tal-Proposta, li ma jistabbilixxi l-ebda limitu għall-kamp ta’ applikazzjoni jew għan-natura tar-rekwiżiti ta’ prestazzjoni ġodda li jistgħu jiġu inklużi fl-Anness I għall-Proposta permezz ta’ atti delegati.

1.11

Fi kwalunkwe każ, il-KESE jirrimarka li, jekk se tilleġisla f’dan il-qasam, il-Kummissjoni se jkollha bżonn il-kompetenza teknika meħtieġa biex tiżgura l-kwalità tal-atti leġislattivi.

1.12

Fil-prinċipju, il-KESE jilqa’ bi pjaċir il-proposta li l-UE għandha tfittex li ssir membru sħiħ tal-Konferenza Ewropea tal-Avjazzjoni Ċivili (ECAC). Madankollu, fid-dawl tal-fatt li l-Kostituzzjoni attwali tal-ECAC tawtorizza biss Stati bħala membri, u li s-sħubija fl-ECAC tmur lil hinn mill-Istati Membri tal-UE u li mhemmx ċertezza dwar l-eżitu ta’ tali negozjati ta’ sħubija, jista’ jkun aktar realistiku li jiġi ddikjarat li l-UE għandha tieħu l-passi adatti bil-ħsieb li tissieħeb fl-ECAC.

1.13

Il-KESE ħa nota tad-dispożizzjoni fil-Proposta għal tul ta' żmien medju massimu ta’ sitt xhur bejn it-tressiq ta’ talba għal test mis-servizzi tekniċi u t-twassil tar-riżultati tat-test lill-awtorità tal-awtorizzazzjoni rilevanti. Il-KESE jissuġġerixxi li alternattiva aħjar tkun li s-servizz tekniku jagħmel valutazzjoni inizjali ta’ talba sabiex jiddefinixxi t-tul ta' żmien meħtieġ għall-ittestjar u biex jgħarraf lill-applikant f’limitu ta’ żmien fiss. Jekk, wara dan, l-iskadenza għall-ittestjar ma tiġix rispettata, l-applikant għandu jiġi mgħarraf u tingħata spjega tar-raġunijiet għad-dewmien.

1.14

Il-KESE jinnota li s-sistema tal-ECAC għall-valutazzjoni tal-prodotti issa qed taħdem tajjeb u li, għaldaqstant, jistgħu jitqajmu dubji dwar il-valur miżjud ta' sistema ta’ approvazzjoni tat-tip tal-UE għal raġunijiet operattivi. Din l-osservazzjoni hija mingħajr preġudizzju għall-għanijiet tas-Suq Intern stabbiliti fil-Proposta.

1.15

Minħabba r-raġunijiet indikati, il-KESE għandu dubji dwar il-valur miżjud tal-Proposta kif inhi bħalissa u għalhekk jistieden lill-Kummissjoni sabiex terġa’ tikkunsidra l-kontenut tagħha bil-ħsieb li tindirizza l-osservazzjonijiet magħmula f’din l-Opinjoni.

2.1

Il-proposta hija pass ’il quddiem lejn l-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni (9). L-għanijiet tal-Pjan ta’ Azzjoni huma li:

2.2

Wieħed mill-għanijiet importanti tal-Pjan ta’ Azzjoni huwa li tintemm il-frammentazzjoni tas-suq tas-sigurtà permezz tal-introduzzjoni ta’ sistemi ta’ ċertifikazzjoni mal-UE kollha għat-teknoloġiji tas-sigurtà, l-ewwel nett għall-apparat tal-kontroll u għas-sistemi tal-alarms fl-ajruporti, li għandha tintlaħaq billi tiġi stabbilita sistema ta' punt uniku ta’ servizz għaċ-ċertifikazzjoni li tagħti l-aċċess tas-suq madwar l-UE kollha għall-prodott iċċertifikat. Dan iwassal għal semplifikazzjoni, tnaqqis tal-piżijiet taċ-ċertifikazzjoni, żieda fil-volumi tas-suq domestiku u għalhekk kompetittività mtejba meta mqabbla ma’ prodotti Amerikani u Ċiniżi li għandhom il-vantaġġ ta’ volumi akbar fi swieq domestiċi kbar.

2.3

L-aġenda tas-Sigurtà (10) tapprova l-Pjan ta’ Azzjoni meta tindirizza azzjonijiet ta’ appoġġ bħat-taħriġ, il-finanzjament, ir-riċerka u l-innovazzjoni.

2.4

L-Aġenda tas-Sigurtà fiha firxa wiesgħa ta’ miżuri li jinkludu l-ġlieda kontra l-finanzjament tat-terroriżmu, it-traffikar u l-użu illeċitu ta’ armi tan-nar u splussivi u miżuri oħra biex jipproteġu liċ-ċittadini u l-infrastruttura kritika, inkluż pjan ta’ azzjoni kontra t-traffikar u l-użu illeċitu ta’ armi tan-nar u splussivi u Proposta għal Direttiva dwar il-ġlieda kontra t-terroriżmu (11).

2.5

Il-Proposta tintroduċi sistema ta’ ċertifikazzjoni bbażata fuq rekwiżiti ta’ prestazzjoni komuni, metodi ta’ ttestjar komuni u akkreditazzjoni tal-laboratorji tal-ittestjar (servizzi tekniċi).

2.6

Ir-rekwiżiti ta’ prestazzjoni huma dawk stabbiliti skont ir-Regolament (KE) Nru 300/2008 dwar regoli komuni fil-qasam tas-sigurtà tal-avjazzjoni (12) u l-atti ta' implimentazzjoni tiegħu (l-Artikolu 4 u l-Anness I tal-Proposta).

2.7

Il-metodi ta’ evalwazzjoni huma dawk żviluppati fil-Proċess ta' Evalwazzjoni Komuni (Common Evaluation Process – CEP) approvat mill-ECAC.

2.8

Kull Stat Membru għandu jkollu awtorità tal-approvazzjoni b’kompetenza għall-aspetti kollha tal-approvazzjoni tal-apparat (l-Artikolu 6 tal-Proposta). L-ebda Stat Membru ma jista’ jagħmel rekwiżiti addizzjonali dwar apparat iċċertifikat (l-Artikolu 4 tal-Proposta).

2.9

Il-Proposta tistabbilixxi proċeduri fir-rigward ta’ apparat li jippreżenta riskju fil-livell nazzjonali jew li ma jkunx konformi maċ-ċertifikazzjoni (l-Artikoli 17-19 tal-Proposta).

3.1

Il-KESE diġà laqa’ bi pjaċir il-Pjan ta’ Azzjoni (13), l-Aġenda Ewropea dwar is-Sigurtà, il-pjan ta’ azzjoni kontra t-traffikar u l-użu illeċitu ta’ armi tan-nar u splussivi u l-Proposta għal Direttiva dwar il-ġlieda kontra t-terroriżmu (14).

3.2

Issa l-KESE jilqa’ bi pjaċir ukoll l-għan tal-Proposta li l-Pjan ta’ Azzjoni jiġi implimentat permezz tat-tisħiħ tas-settur tal-industrija tas-sigurtà Ewropea bil-ħolqien ta’ suq domestiku akbar u t-titjib tal-kompetittività ta’ din l-industrija.

3.3

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-għanijiet tal-Proposta li ssaħħaħ il-kompetittività tal-industrija tas-sigurtà tal-UE u li tissemplifika l-proċeduri amministrattivi permezz tal-introduzzjoni ta' punt uniku ta' servizz biex inaqqas l-ispejjeż ta’ ċertifikazzjoni u joħloq suq domestiku akbar. Il-KESE jinnota l-enfasi qawwija fuq is-Suq Intern u l-kompetittività, u l-fatt li l-kwistjonijiet ta’ sigurtà huma indirizzati prinċipalment mill-perspettiva li ż-żieda fil-kompetittività tal-industrija tista’ ttejjeb il-possibbiltajiet tagħha għall-innovazzjoni u l-iżvilupp ta’ prodotti ġodda.

3.4

Il-KESE japprova l-approċċ segwit fil-Proposta favur leġislazzjoni dwar ir-rekwiżiti tal-prestazzjoni u l-użu ta' Metodi ta’ Ttestjar Komuni żviluppati mill-ECAC, u jaqbel li l-natura klassifikata ta’ ħafna materjal legali titlob dan l-approċċ. Madankollu, il-KESE huwa tal-fehma li l-proposta tista’ tittejjeb f’għadd ta’ aspetti importanti.

3.5

Għaldaqstant, il-KESE jiddispjaċih li fil-Proposta mhix inkluża l-possibbiltà li tinsab fl-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008 biex Stat Membru japplika miżuri aktar stretti mill-istandards bażiċi komuni msemmijin fil-Proposta. La l-proċeduri fir-rigward ta’ apparat li jippreżenta riskju fil-livell nazzjonali u lanqas il-proċedura għas-salvagwardja tal-unjoni ma huma adatti biex jindirizzaw din it-tip ta’ problema.

3.6

Hawnhekk il-KESE jfakkar li huwa approva b’mod speċifiku l-possibbiltà li l-Istati Membri jitħallew jieħdu miżuri aktar stretti skont l-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 300/2008, fl-Opinjoni tiegħu dwar il-proposta għal dak ir-Regolament (15).

3.7

Il-KESE huwa konxju mid-diffikultajiet involuti fl-awtorizzazzjoni tar-rekwiżiti nazzjonali addizzjonali dwar prodotti koperti minn kriterji armonizzati, iżda madankollu jiġbed l-attenzjoni dwar il-possibbiltà li tingħata mill-Artikolu 114(10) tat-TFUE biex jiġu awtorizzati rekwiżiti nazzjonali abbażi tal-bżonn ta' protezzjoni tal-interessi ta’ sigurtà nazzjonali, pereżempju, għalkemm għal perjodu limitat ta’ żmien biss.

3.8

Il-KESE jieħu nota tal-fatt li, fi proposti għal opinjonijiet motivati dwar il-kwistjoni tas-sussidjarjetà, li waħda minnhom intbagħtet, il-parlamenti ta' mill-inqas żewġ Stati Membri irreferew għall-ħtieġa li r-rekwiżiti ta’ sigurtà jkunu jistgħu jiġu adattati skont il-livelli differenti ta’ esponiment għar-riskju fl-Istati Membri differenti (16). Dan ifisser li jista' ikun hemm bżonn li jissaħħu r-rekwiżiti tas-sigurtà permezz tal-introduzzjoni ta' karatteristiċi addizzjonali u prestazzjoni mtejba tal-apparat, inkluż tagħmir tal-kontroll fl-ajruporti, meta mqabbel mar-rekwiżiti standard tal-UE.

3.9

Il-KESE huwa tal-fehma li, fl-implimentazzjoni ta' politika li għandha l-għan li ttejjeb il-protezzjoni kontra atti terroristiċi, dan l-għan għandu jitqies bħala element essenzjali ta’ kwalunkwe miżura proposta. Aġenda ta’ politika industrijali marbuta ma’ dan l-għan għandha titqies bħala subordinata għall-għan tal-ġlieda kontra t-terroriżmu.

3.10

Għalhekk għandu jkun hemm raġuni ċara għal azzjoni separata min-naħa tal-Istati Membri biex jindirizzaw theddidiet terroristiċi, inkluż billi jagħmlu talbiet addizzjonali dwar tagħmir tal-kontroll fl-ajruporti minbarra r-rekwiżiti standard ta’ ċertifikazzjoni. L-Artikoli 17 u 18 tal-Proposta mhumiex relatati ma’ din il-problema u ma jagħtux biżżejjed libertà ta’ diskrezzjoni lill-Istati Membri li tippermettilhom jipproteġu lilhom innifishom kontra theddidiet terroristiċi. Il-KESE huwa konxju li t-TFUE kif inhu bħalissa ma fih l-ebda regola speċifika li tippermetti li l-apparat tas-sigurtà jkun eżenti mir-regoli tas-suq intern għal raġunijiet ta’ salvagwardja tal-interessi nazzjonali essenzjali, peress li l-Artikolu 346 TFUE jipprevedi din il-possibbiltà biss fir-rigward ta’ apparat militari u d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2014/24/UE (l-Artikolu 15) jikkonċernaw l-akkwist pubbliku biss (17).

3.11

Il-KESE jieħu nota tal-fatt li l-Proposta tippermetti lill-Kummissjoni tadotta atti delegati biex temenda l-Anness I sabiex jirrifletti l-introduzzjoni ta’ rekwiżiti tal-prestazzjoni ġodda għall-apparat ta’ kontroll tas-sigurtà tal-avjazzjoni (l-Artikolu 27(a)) u sabiex temenda l-Annessi ta’ dan ir-Regolament biex tadattahom għall-iżvilupp ta’ għarfien xjentifiku u tekniku (l-Artikolu 27(b)). L-Artikolu 290(1) tat-TFUE jillimita d-delega għal elementi mhux essenzjali tal-att legali inkwistjoni, inklużi aġġornamenti minħabba żviluppi tekniċi. Id-delega fl-Artikolu 27(a) tal-proposta tidher li tmur lil hinn minn dak il-limitu. Għaldaqstant, il-KESE għandu dubji dwar il-kompatibbiltà tad-delega proposta mal-Artikolu 27(a) tal-Proposta mat-TFUE.

3.12

Fi kwalunkwe każ, jekk ikollha tilleġisla f’dan il-qasam, il-Kummissjoni se jkollha bżonn il-kompetenza teknika meħtieġa biex tiżgura l-kwalità tal-atti leġislattivi.

3.13

Il-Proposta tipprovdi għal awtorità ta’ approvazzjoni f’kull Stat Membru. Il-KESE għandu dubji kemm dwar il-kapaċità tal-Istati Membri kollha biex jistabbilixxu tali awtorità fil-mument tad-dħul fis-seħħ tal-Proposta kif ukoll dwar l-effiċjenza tar-riżorsi u l-valur miżjud ta’ dan ir-rekwiżit, filwaqt li jitfakkar li bħalissa ħames Stati Membri biss għandhom il-kapaċità li jittestjaw l-apparat u joħorġu approvazzjoni tat-tip. Il-KESE jemmen li awtorità ta’ approvazzjoni unika tal-UE kienet tkun soluzzjoni aktar effiċjenti, f’konformità ma’ approċċ ta’ punt uniku ta’ servizz.

3.14

F’dan ir-rigward, il-KESE għandu dubji wkoll dwar kemm hu siewi li l-funzjonijiet tal-ittestjar u taċ-ċertifikazzjoni jiġu separati bejn is-servizzi tekniċi u l-awtoritajiet tal-approvazzjoni, li fil-verità jfisser li l-ittestjar tal-prestazzjoni ta’ prodott għandu jitwettaq minn servizz tekniku, li jkun ġie ċertifikat fir-rigward tal-kompetenzi tiegħu, filwaqt li d-deċiżjoni dwar il-ħruġ taċ-ċertifikazzjoni (l-approvazzjoni tat-tip) għandha tittieħed mill-awtorità tal-approvazzjoni, li biċ-ċar ma għandha għalfejn tissodisfa ebda kriterju speċifiku ta’ kompetenza teknika iżda tkun tibbaża għal kollox fuq il-valutazzjonijiet mwettqa mis-servizz tekniku. Jekk ir-raġuni li tingħata għal din is-sistema ta’ żewġ livelli se tkun li l-kompetenza teknika adatta mhix disponibbli fl-Istati Membri kollha, il-KESE jissuġġerixxi l-integrazzjoni taż-żewġ funzjonijiet b’numru mnaqqas ta’ awtoritajiet ta’ approvazzjoni jew, idealment, kif diġà ġie suġġerit, l-istabbiliment ta' awtorità tal-approvazzjoni waħda komuni għall-UE kollha kemm hi.

3.15

Il-KESE jieħu nota wkoll tal-fatt li metodoloġija komuni tal-ECAC għat-test ta’ ċertifikazzjoni issa qed taħdem sew. Dan iqajjem dubji dwar il-valur miżjud tas-sistema li għandha tinħoloq bil-Proposta, peress li l-qafas tal-ECAC jiżgura l-moviment liberu tal-prodotti kkonċernati fost l-Istati Membri tal-ECAC. Din l-osservazzjoni hija mingħajr preġudizzju għall-għanijiet tas-Suq Intern tal-Proposta.

3.16

Il-KESE jinnota li l-Artikolu 10 tal-Proposta jistipula li l-UE għandha ssir membru sħiħ tal-entità responsabbli għat-tfassil tal-metodoloġiji komuni tal-ittestjar, jiġifieri l-ECAC. Il-KESE jirrimarka li s-sħubija tal-UE fl-ECAC tkun teħtieġ emenda minn qabel għal Kostituzzjoni tal-ECAC, peress li bħalissa din tippermetti biss Stati bħala membri sħaħ. Minħabba li s-sħubija tkun ir-riżultat ta’ proċess ta’ negozjati, il-KESE jissuġġerixxi li d-dispożizzjoni li tkun trid tinbidel tkun tistipula li l-UE għandha tingħata mandat biex tibda negozjati bl-għan li tikseb sħubija sħiħa fl-ECAC.

4.1

Il-Proposta tispeċifika li l-Kummissjoni għandha tistabbilixxi u tippresjedi grupp settorjali ta’ servizzi tekniċi biex tiżgura l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni bejn is-servizzi tekniċi. Fid-dawl tal-fatt li dan il-grupp aktarx li se jkun qed jindirizza suġġetti tekniċi kumplessi ħafna, il-KESE jiddubita l-adegwatezza ta’ din is-soluzzjoni.

4.2

Il-KESE huwa sorpriż li ma nħass l-ebda bżonn biex jiġi propost skambju ta’ informazzjoni u koordinazzjoni bejn id-diversi awtoritajiet nazzjonali ta’ approvazzjoni, u bejn l-awtoritajiet tal-approvazzjoni u l-Kummissjoni, meta jitqies li sistema bħal din ġiet ikkunsidrata utli għas-servizzi tekniċi u f’kuntesti oħra fejn l-awtoritajiet nazzjonali jeżerċitaw kompetenza ta' teħid ta’ deċiżjonijiet li hija rilevanti għall-applikazzjoni tad-dritt tal-UE, pereżempju fil-qasam tal-kompetizzjoni.

4.3

Filwaqt li l-Proposta tipprovdi għal awtorità tal-approvazzjoni waħda għal kull Stat Membru, ma hemm l-ebda rekwiżit bħal dan li japplika għas-servizzi tekniċi li, kif indikat hawn fuq, ser jaqdu rwol ewlieni fis-sistema ta’ ċertifikazzjoni ppjanata. Dan għal darb’oħra jsaħħaħ l-opinjoni li r-rekwiżit ta’ awtorità tal-approvazzjoni waħda f’kull Stat Membru għandu valur simboliku biss, meta jitqies li ċ-ċertifikazzjoni tat-tip u ċ-ċertifikati ta’ konformità maħruġa abbażi ta’ dik iċ-ċertifikazzjoni huma validi madwar l-UE kollha. Il-proċedura biex jiġi indirizzat apparat li jippreżenta riskju fil-livell nazzjonali (l-Artikolu 17 tal-Proposta) tista’ tiġi ttrattata minn awtorità nazzjonali kompetenti fi kwistjonijiet ta’ sigurtà.

4.4

Il-Proposta tispeċifika li s-servizzi tekniċi għandhom jiżguraw li t-tul ta' żmien medju bejn it-tressiq ta’ talba għal test ta' apparat u t-twassil tar-riżultati lill-awtorità tal-approvazzjoni ma jaqbiżx is-sitt xhur, ħlief f’ċirkustanzi eċċezzjonali jew wara talba speċifika tal-manifatturi. Il-KESE huwa tal-fehma li tul ta' żmien fiss ta’ dan it-tip la hu mixtieq u lanqas realistiku. Alternattiva aħjar tista’ tkun obbligu għas-servizz tekniku biex jivvaluta minnufih it-tul ta' żmien meħtieġ sabiex jindirizza talba u jgħarraf lill-applikant f’perjodu ta’ żmien fiss, pereżempju ħmistax-il jum ta’ xogħol. Jekk, wara dan, l-iskadenza għall-ittestjar ma tiġix rispettata, is-servizz tekniku għandu jagħti spjega tar-raġunijiet.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/40

Relatur:

Christian MOOS

1.1

jitlob għal politika ta’ asil komuni f’konformità mal-valuri Ewropej. Huwa jilqa’ l-istabbiliment ta’ qafas ta’ risistemazzjoni tal-Unjoni;

1.2

jistieden lill-Unjoni biex tieħu iktar responsabbiltà dwar il-persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali, tagħmel sforz ikbar biex tilqagħhom milli għamlet s’issa, u turi solidarjetà ma’ pajjiżi terzi, iżda wkoll mal-Istati Membri tal-UE bħall-Greċja, dwar il-kwistjoni tar-refuġjati.

1.3

jenfasizza t-talba tiegħu biex tinbena sistema ta’ integrazzjoni robusta fl-Istati Membri;

1.4

jinsisti li l-kriterji komuni għar-risistemazzjoni għandhom ikunu prinċipalment skont il-ħtieġa għall-protezzjoni tal-persuna kkonċernata u mhux biss skont il-kooperazzjoni effettiva tal-pajjiżi terzi dwar l-asil. Għandhom ukoll ikunu nondiskriminatorji;

1.5

iqis li l-kunċetti ta’ “l-ewwel pajjiż ta’ asil” jew “il-pajjiż terz bla periklu” huma kwistjonijiet miftuħa minħabba s-sitwazzjoni mhux sikura u instabbli attwali fil-pajjiżi u r-reġjuni terzi kkonċernati. Il-KESE huwa tal-opinjoni li d-Dikjarazzjoni ta’ bejn l-UE u t-Turkija hija tal-akbar importanza fis-sitwazzjoni attwali. Huwa fl-interess kemm tal-UE u kif ukoll tat-Turkija li s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem tiġi mmonitorjata fl-implimentazzjoni tagħha;

1.6

jappella biex il-programm ta’ risistemazzjoni ma jkunx marbut ma’ ftehimiet ta’ sħubija, li għandhom l-għan li jħarju lill-pajjiżi terzi biex jevitaw it-tluq ta’ persuni, li jġib miegħu l-periklu li jiġu miksura d-dritt internazzjonali u d-drittijiet tal-bniedem. Huwa jenfasizza li l-azzjonijiet fil-kuntest tas-sħubijiet ma’ pajjiżi terzi jew tal-għajnuna għall-iżvilupp b’mod iktar ġenerali, m’għandhomx ikunu kundizzjonati la minn ftehimiet ta’ riammissjoni u lanqas ftehimiet ta’ kooperazzjoni oħra simili ma’ pajjiżi terzi;

1.7

jitlob għal rwol ewlieni tal-UNHCR biex tidentifika ċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi u persuni mingħajr stat għar-risistemazzjoni u għandu dubji dwar il-fatt li pajjiżi terzi jkollhom drittijiet speċjali għall-għażla;

1.8

jilqa’ l-enfasi fuq il-vulnerabbiltà tan-nisa kif ukoll it-tfal u ż-żgħażagħ, iżda jikkunsidra ta’ importanza kritika l-kategorija ta’ persuni “soċjoekonomikament żvantaġġati”. Billi l-proposta tal-kummissjoni ma tagħmilx distinzjoni bejn il-modi ta’ dħul legali differenti, hemm ir-riskju li jonqsu l-kwantità u l-kwalità tar-risistemazzjoni;

1.9

skont il-Konvenzjoni ta’ Ġinevra tal-1951, għandu tħassib dwar l-esklużjoni totali ta’ persuni li, fil-ħames snin preċedenti mill-proċedimenti ta’ risistemazzjoni daħlu jew ippruvaw jidħlu jew baqgħu fit-territorju tal-Istati Membri b’mod irregolari jew ġew rifjutati r-risistemazzjoni fl-Istati Membri, minkejja li dawn il-persuni fil-bqija jissodisfaw il-kriterji ta’ eliġibblità;

1.10

jenfasizza li d-dritt għall-asil ma għandux ikun effettwat mir-risistemazzjoni. B’mod ġenerali, għandu jiġi żgurat ir-rispett tad-drittijiet fundamentali taħt il-Konvenzjoni ta’ Ġinevra, il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u l-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem (KEDB);

1.11

huwa favur miri ambiżżjużi fir-rigward tal-iffissar tal-għadd ta’ persuni li għandhom jiġu risistemati u jirrakkomanda li l-figura deċiża mill-Kumitat ta’ Livell Għoli titqies bħala l-minimu;

1.12

jistenna bil-ħerqa il-parteċipazzjoni tiegħu fil-Kumitat ta’ Risistemazzjoni ta’ Livell Għoli meta jkun stabilit;

1.13

jirrakkomanda l-involviment permanenti tal-UNHCR fil-Kumitat ta’ Risistemazzjoni ta’ Livell Għoli. Fil-proposta tal-Kummissjoni b’mod ġenerali, hemm nuqqas ta’ ċarezza dwar kif u b’liema proċeduri se jkunu identifikati l-persuni vulnerabbli til-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali, mill-UNHCR jew mal-Istati Membri, u r-rwol li l-Aġenzija ser ikollha fil-proċedura għall-asil;

1.14

jitlob li jkun hemm evalwazzjoni ta’ programmi ta’ finanzjment u ta’ akkoljenza alternattivi u komplementari bħall-“Private Sponsorship Program” (Programm ta’ sponsorizzazzjoni privata) Kanadiż (1). Qafas ta’ risistemazzjoni tal-UE, b’mod ġenerali jista’ jibbenefika mill-istituzzjonalizzazzjoni ta’ approċċ trilaterali li jinkludi lill-Istati Membri, lill-UNHCR u atturi privati jew tas-soċjetà ċivili. Iżda dan m’għandux ikollu effett fuq il-kwalità u l-kwantità tar-risistemazzjoni. jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw li s-soċjetà ċivili tkun informata kif xieraq bil-pjanijiet ta’ risistemazzjoni u billi jappoġġja l-għajnuna għall-parteċipazzjoni tagħhom fil-proċess;

1.15

jirrakkomanda preżenza istituzzjonali aktar b’saħħitha tal-UE u l-Istati Membri tagħha partikolarment fil-pajjiżi ta’ oriġini u ta’ transitu, u dawn il-pajjiżi għandhom jiġu megħjuna fil-bini ta’ kapaċità ta’ akkoljenza u protezzjoni tagħhom.

2.1.1

Il-KESE jilqa’ r-risistemazzjoni ta’ persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali fl-Unjoni. Il-KESE jenfasizza, bħal fl-Opinjoni tiegħu dwar Aġenda Ewropea dwar il-Migrazzjoni (2), li r-risistemazzjoni għandha tkun akkumpanjata mill-bini ta’ sistema ta’ integrazzjoni robusta fl-Istati Membri, il-faċilitar tal-aċċess għas-suq tax-xogħol, ir-rikonoxximent tal-kwalifiki u l-forniment ta’ taħriġ fil-lingwi u professjonali.

2.1.2

Il-KESE jappoġġja l-miżuri mmirati lejn l-integrazzjoni tal-persuni risistemati malajr, b’mod effikaċi u b’suċċess fil-qafas tal-Pjan ta’ azzjoni dwar l-integrazzjoni ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi (3) tas-7 ta’ Ġunju 2016. Madankollu, dawn ma għandhomx ikunu esklużivi u m’għandhomx jiddependu fuq il-kooperazzjoni effettiva tal-pajjiż jew reġjun terz fil-qasam tal-migrazzjoni u l-asil, jew fuq ir-relazzjoni ġenerali tal-Unjoni mal-pajjiżi terzi, iżda għandu jkollhom bażi fuq il-vulnerabbiltà tal-persuni. Għaldaqstant, persuna fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali tista’ taffaċċja t-tkeċċija jew ir-ritorn furzat għall-pajjiż terz jew il-pajjiż ta’ oriġini.

2.2.1

Il-KESE jappoġġja l-flessibilità fid-determinazzjoni tal-kriterji komuni għall-għażla tar-reġjuni jew il-pajjiżi terzi li minnhom għandha sseħħ ir-risistemazzjoni skont l-Artikolu 7 u 8. Madankollu, dawn ma għandhomx ikunu wisq esklużivi u m’għandhomx jiddependu fuq il-kwalità tal-kooperazzjoni effettiva ta’ pajjiż terz jew reġjun fil-qasam ta’ migrazzjoni u asil, iżda pjuttost fuq il-vulnerabbiltà tan-nies. Il-KESE jopponi bil-qawwi kwalunkwe diskriminazzjoni bbażata fuq ir-rotta jew il-pajjiż tat-tluq kif ukoll abbażi tal-etniċità jew ir-reliġjon (l-Artikolu 3 tal-Konvenzjoni ta’ Ġinervra).

2.2.2

Fir-rigward tal-ħolqien tal-kundizzjonijiet għall-użu tal-kunċetti tal-“ewwel pajjiż tal-asil” u ta' “pajjiż terz bla periklu” għar-ritorn tal-applikanti għall-asil, il-KESE jargumenta, fl-Opinjoni tiegħu “L-istabbiliment ta’ lista komuni tal-UE ta' pajjiżi ta' oriġini bla periklu” (4), li għadu kmieni għal lista inklużiva u li hemm bżonn qbil dwar lista ta’ pajjiżi ta’ oriġini bla periklu fl-aħħar mill-aħħar fuq kriterji komuni, kif imsemmi fid-Direttiva 2013/32/UE, u jeħtieġ tfassil ta’ indikaturi speċifiċi, prattiċi u preċiżi, b’mod partikolari minn sorsi bħall-UNHCR, l-EASO, il-Kunsill tal-Ewropa, il-QEDB u organizzazzjonijiet oħra marbuta mad-drittijiet umani fil-valutazzjoni ta’ pajjiż. Il-KESE jwissi li dawn il-kunċetti ma jistgħux, fl-ebda każ, jiġu applikati għal pajjiżi fejn ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt jinkisru. Barra minn hekk, pajjiż terz jista’ jitqies li hu “bla periklu” meta jkun żgurat li l-pajjiż jirrispetta l-prinċipju ta’ “non-refoulement” u b’mod usa’, meta jkun irrikonoxxa bis-sħiħ u implimenta l-Konvenzjoni ta’ Ġinevra, il-Protokoll ta’ New York tal-31 ta’ Jannar 1967 dwar l-istatus tar-refuġjati u trattati oħra relevanti.

2.2.3

Madanakollu, skont il-KESE, l-Unjoni Ewropea, permezz ta’ sħubijiet, qed tipprova titfa’ r-responsabbiltà għar-refuġjati u l-persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni fuq pajjiżi terzi u twassal biex, permezz ta’ inċentivi materjali, dawn il-pajjiżi jżommu barra mill-UE lill-persuni fil-bżonn protezzjoni. Għal din ir-raġuni, il-ftehimiet il-ġodda li jsaħħu r-riammissjoni ta’ persuni mingħajr stat jew minn pajjiżi terzi li jkunu residenti b’mod irregolari fit-territorju tal-Istati Membri huma dubjużi. L-isforzi biex jitnaqqas l-għadd ta’ rifuġjati, qed iwassal għar-riskju li pajjiżi terzi jonqsu milli josservaw il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, il-Konvenzjoni ta’ Ġinevra u l-KEDB u jiċħdu d-dħul jew jibgħatu lura jew jiddeporataw lil dawk il-persuni li jeħtieġu l-protezzjoni u jaslu fuq il-fruntieri tagħhom. Għaldaqstant, il-KESE jitlob li jkun hemm applikazzjoni stretta tal-prinċipji tal-liġi internazzjonali u l-ħolqien ta’ mekkaniżmi ta’ kontroll effettivi.

2.3.1

Il-KESE jappella għad-diżakkoppjar tal-Programm ta’ Risistemazzjoni mill-Ftehimiet ta’ Sħubija, u għaldaqstant iħassar is-sentenza fl-Artikolu 4(a) “u kull moviment ulterjuri ta' dawk il-persuni lejn it-territorju tal-Istati Membri”. Fil-fehma tal-Kumitat, il-kriterji stabbiliti fl-Artikolu 4(c) u (d) (minbarra l-punt iii) jheddu d-dritt għall-asil u l-protezzjoni kontra r-refoulement kif stipulat fl-Artikoli 18 u 19 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u għalhekk għandhom jitħassru.

2.3.2

Il-KESE jitlob, li f’konformità mal-UNHCR, id-dispożizzjonijiet għar-riammissjoni għandhom jinkludu miżuri biex jiġi żgurat li l-pajjiż jew ir-reġjun terz irrikonoxxa u implimenta bis-sħiħ il-Konvenzjoni ta’ Ġinevra u għalhekk jagħti aċċess għall-proċedura għall-valutazzjoni tal-applikazzjoni għall-protezzjoni skont il-Konvenzjoni.

2.3.3

Il-KESE jinnota bi tħassib li l-mekkaniżmu għar-ritorn furzat taħt id-Dikjarazzjoni UE-Turkija jista’ jbiddel il-“hotspots” f’żoni ta’ detenzjoni. Dan ikun imur kontra d-dritt tal-libertà u d-dritt għall-protezzjoni kontra d-detenzjoni arbitrarja (l-Artikolu 5 tal-KEDB u l-Artikolu 6 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali). Għaldaqstant, il-KESE jesprimi tħassib dwar l-arresti u r-ritorni taħt id-Dikjarazzjoni UE-Turkija u jqis li l-mekkaniżmu ta’ ritorn attwali jrid jiġi rivedut b’mod urġenti sabiex tkun żgurata protezzjoni xierqa f’dan u fi ftehimiet ta’ sħubija ġodda.

2.3.4

Il-KESE jappoġġja, fil-prinċipju, l-intensifiazzjoni tar-relazzjonijiet diplomatiċi kif ukoll miżuri finanzjarji u tekniċi fil-kuntest ta’ sħubijiet ma’ pajjiżi terzi bħall-bini tal-kapaċità tal-akkoljenza lokali u l-protezzjoni ta’ persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali, kapaċitajiet utli għall-ġestjoni tal-problema tar-refuġjati fir-reġjuni u l-pajjżi terzi. Dawn il-miżuri għandhom ikunu marbuta mal-Konvenzjoni ta’ Ġinevra, il-KEDB u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali. Il-miżuri meħuda fil-qasam tar-risistemazzjoni, jew b'mod ġenerali l-għajnuna għall-iżvilupp, m’għandhomx ikunu kundizzjonati minn ftehimiet ta’ riammissjoni jew ftehimiet ta’ kooperazzjoni simili ma’ pajjiżi terzi li jmorru kontra l-finijiet tal-azzjonijiet umanitarji. Ftehimiet bħal dawn imorru kontra l-għanijiet umanitarji ta’ dawn il-miżuri.

2.4.1

Il-KESE jilqa’ l-enfasi speċjali dwar il-vulnerabbiltà tan-nisa u l-bniet kif ukoll it-tfal u ż-żgħażagħ, inklużi minorenni mhux akkumpanjati, u l-inklużjoni ta’ persuni b’rabtiet familjari bħala estensjoni tal-kategoriji klassiċi għar-risistemazzjoni. B’mod partikolari, il-KESE jilqa’ l-ħsieb dwar l-unità tal-familja li jfisser li l-aħwa wkoll jitqiesu bħala “membri tal-familja”. Madankollu, dan għandu japplika biss jekk ir-riunifikazzjoni tal-familja permezz tal-miżuri eżistenti bħad-Direttiva dwar ir-riunifikazzjoni tal-familja tal-2003 ma tkunx possibbli. Il-KESE jenfasizza l-importanza li jiġu żgurati l-prinċipji tal-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni, u dawn għandhom japplikaw bla ħsara għall-punti (a), (b), (c) u (d).

2.4.2

Madankollu, il-KESE għandu r-riżervi dwar l-estensjoni tal-kategoriji għal dawk “soċjoekonomikament żvantaġġati” jekk dawn għandhom dħul baxx, livell baxx ta’ edukazzjoni jew status professjonali, eċċ. Din il-kategorija ma teħtieġ l-ebda protezzjoni skont il-Konvenzjoni ta’ Ġinevra u tista’ twassal għal diskriminazzjoni kontra dawk il-persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali. Madanakollu huwa importanti li jinħolqu rotot legali għad-dħul fl-UE u azzjonijiet oħra għall-persuni sokjoekonomikament żvantaġġati.

2.4.3

B’mod aktar ġenerali, il-KESE jirrakkomanda l-adozzjoni tal-kriterji ta’ rikonoxximent li ilhom stabbiliti mill-UNHCR u b’hekk jissaħħaħ ir-rwol ċentrali tal-UNHCR fl-identifikazzjoni tal-persuni fil-bżonn ta’ protezzjoni internazzjonali.

2.5.1

Il-KESE jirrifjuta l-esklużjoni totali tal-persuni msemmija fl-Artikolu 6(1)(d) u (f), peress li dan imur kontra d-dritt fundamentali li persuna titlob l-asil. Iż-żewġ punti għandhom jitħassru, sabiex tinżamm l-integrità u l-kredibilità tal-istituzzjoni tal-asil.

2.5.2

Huwa wkoll meħtieġ li jiġi żgurat li l-Artikolu 6(1)(c) jkun applikat biss skont il-prinċipju ta’ proporzjonalità. Barra minn hekk, kriterji ta’ eliġibbiltà u ta’ esklużjoni b’termini u frażijiet vagi bħal fl-Artikolu 6(1)(a)(ii), “huma jkunu kkommettew delitt serju” għandhom ikunu evitati minħabba oqsfa u interpretazzjonijiet legali differenti minn Stati differenti jew almenu għandhom ikunu definiti b’mod ċar.

2.5.3

Għandu jkun hemm provi ċari u raġonevoli (l-Artikolu 6 punt 2) biex tissejjaħ ir-raġuni fakultattiva tal-esklużjoni, fejn l-Istati Membri jistgħu jirrifjutaw ir-risistemazzjoni taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat li għalihom tapplika prima facie waħda mir-raġunijiet għal esklużjoni msemmija fil-punti (a) jew (b) tal-Artikolu 6(1), inkella dawn ir-raġunijiet għandhom jitħassru. Inkella, din għandha titħassar. Deċiżjoni fuq sempliċi suspett twassal biex l-Istat Membru jikser il-prinċipju tan-non-diskriminazzjoni.

2.6.1

Il-KESE jilqa’ l-possibbiltà li jinstab rispons flessibbli għall-volatilità fil-flussi migratorji u s-sitwazzjoni internazzjonali dejjem tinbidel. Madankollu, huwa jħeġġeġ, bi qbil mal-UNHCR u organizzazzjonijiet oħra tas-soċjetà ċivili (5), li n-numru ta’ persuni għar-risistemazzjoni jkun in-numru minimu, b’kuntrast mal-Artikolu 7, u li r-rapport annwali tal-UNHCR (6) jintuża bħala bażi għall-previżjoni tan-numri ta’ persuni li għandhom jiġu risistemati. Il-KESE jemmen li livell ta’ mill-inqas 25 % tal-għadd ta’ persuni li għandhom bżonn risistemazzjoni skont il-UNHCR huwa xieraq għall-Ewropa.

2.6.2

Il-KESE għandu r-riservi tiegħu dwar l-involviment tal-Istati Membri fl-implimentazzjoni tal-pjan ta’ risistemanzzjoni annwali. Dawn id-dubji huma ġġustifikati minħabba l-istat attwali tal-implimentazzjoni tal-Konklużjonijiet tal-Kunsill tal-20 ta’ Lulju 2015, kif ukoll minħabba l-proċedimenti ta’ ksur imniedi mill-Kummissjoni dwar in-nuqqas ta’ traspożizzjoni tas-Sistema Ewropea Komuni tal-Asil (7) u r-rapporti tal-Kummissjoni dwar il-progress li sar fl-implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni UE-Turkija (8).

2.6.3

Fl-Artikolu 8, il-qafas ta’ risistemazzjoni tal-UNHCR għandu jkun distint b’mod ċar mir-rotot legali lejn l-UE, l-Istati Membri tagħha u partijiet interessati oħra. B’mod ġenerali, il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon l-approċċ trilaterali, skont il-qafas ta’ risistemazzjoni tal-UE, li jippermetti lill-UNHCR, lill-UE u lill-Istati Membri, u lil atturi privati jew is-soċjetà ċivili jwettqu risistemazzjoni.

2.7.1

Filwaqt li l-proċeduri ta’ risistemazzjoni skont l-Artikoli 10 u 11 għandhom ikunu bbażati fuq il-kunsens taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi jew il-persuni mingħajr stat, ċittadini ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat li rrifjutaw ir-risistemazzjoni fi Stat Membru partikolari, pereżempju, għal raġunijiet familjari, soċjali jew kulturali, m’għandhomx ikunu esklużi mir-risistemazzjoni fi Stat Membru ieħor.

2.8.1

Il-KESE jiġbed l-attenzjoni li l-UNHCR għandu jkollha rwol kruċjali fl-identifikazzjoni taċ-ċittadini ta’ pajjiżi terzi u l-persuni mingħajr stat. L-UNHCR jista’ jkollha l-appoġġ ta’ Aġenzija tal-Unjoni għall-Asil, li l-Kummissjoni għadha ma fasslitx fid-dettall l-ambitu u r-rwol tagħha, jew ta’ korpi internazzjonali rilevanti. Il-KESE jitħasseb dwar id-drittijiet speċjali – bħal fil-każ tad-Dikjarazzjoni UE-Turkija – li jippermettu lill-pajjiż terz u mhux lill-UNHCR jagħżel minn għandu jitlaq; jekk dan iseħħ, ma jistax ikun garantit li jinżammu d-drittijiet fundamentali skont il-Konvenzjoni ta’Ġinevra, il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u l-KEDB.

2.8.2

Skont il-proposta, ir-risistemazzjoni għandha tkun is-soluzzjoni preferuta għall-protezzjoni internazzjonali fit-territorju tal-Istati Membri u l-proċedura tal-asil ma għandhiex tiġi ddupplikata. Dawn ir-restrizzjonijiet jistgħu jippreġudikaw id-dritt għall-asil ta’ persuni li għandhom bżonn protezzjoni. Irid ikun hemm għażla garantita tal-applikazzjoni għall-asil b’mod differenti fit-territorju tal-Istati Membri, inkella dan jista’ jmur kontra d-dritt u l-obbligu ta’ dawk li jkunu qed ifittxu protezzjoni biex japplikaw għall-asil fl-ewwel pajjiż ospitanti fl-UE.

2.8.3

Il-KESE jwissi li hemm kunflitt bejn l-integrazzjoni ta’ persuni risistemati fi Stat Membru u l-għoti ta’ protezzjoni sussidjarja skont il-proċedura mħaffa (l-Artikolu 11). Fl-Istat Membru ta’ risistemazzjoni l-istatus ta’ refuġjat ta’ persuna jerġa jiġi eżaminat u għalhekk jista’ jiġi miċħud. L-għoti ta’ status ta’ protezzjoni sussidjarja, għaldaqstant, m’għandux jingħata bħala proċedura mħaffa, eż. F’każ ta’ kura medika urġenti. Fiż-żewġ proċeduri, il-kondizzjonijiet għar-rikonoxximent sħiħ tal-istatus ta’ refuġjat għandhom ikunu ċċekkjati (9).

2.9.1

Il-KESE jirrakkomanda li l-pjan annwali ta’ risistemazzjoni tal-Kummissjoni għandu jitfassal b’konsultazzjoni mal-Kumitat ta’ Livell Għoli u l-implementazzjoni tiegħu għandha tkun obbligatorja. Il-Kummissjoni u l-Parlament għandhom jippresjedu l-kumitat, f’kooperazzjoni mill-qrib mas-soċjetà ċivili. Il-KESE, bħala l-vuċi tas-soċjetà ċivili għandu jkun Membru tal-Kumitat ta’ Livell Għoli, jew għall-inqas fil-forma ta’ parteċipazzjoni permanenti bi status ta’ osservatur jew konsultattiv.

2.9.2

Il-KESE jitlob li aġenzija tal-UE dwar l-asil, l-UNHCR u l-IOM ikunu membri permanenti tal-Kumitat ta’ Livell Għoli.

3.1.1

F’dan l-istadju, il-KESE mill-ġdid isejjaħ lill-Istati Membri tal-Unjoni, u lill-komunità internazzjonali biex jieħdu aktar responsabbiltà għall-persuni li għandhom bżonn protezzjoni, biex juru aktar solidarjetà ma’ pajjiżi u reġjuni terzi fejn hemm persuni spostati, kif ukoll biex jintensifikaw l-isforzi tagħhom għar-risistemazzjoni u għal skema volontarja ta’ ammissjoni fuq bażi umanitarja.

3.1.2

Il-Kumitat jitlob lill-UE u lill-Istati Membri biex iwettqu l-impenji preċedenti tagħhom marbuta mar-rilokazzjoni u r-risistemazzjoni fil-qafas tad-Deċiżjonijiet tal-Kunsill ta’ Lulju u Settembru 2015, u biex iqisu aktar il-kapaċità limitata ta’ ċerti Stati Membru, bħall-Greċja, għall-akkoljenza u biex jagħtu aktar attenzjoni u jagħmlu aktar sforzi għall-ħolqien ta’ Qafas ta’ Risistemazzjoni tal-Unjoni u Sistema Ewropea Komuni tal-Asil. Il-KESE jirrakkomanda li fid-dawl tal-65,3 miljun persuna li qed ifittxu protezzjoni internazzjonali skont l-UNHCR, l-UE tkun aktar proattivi u turi aktar impenn u tagħti risistemazzjoni lil aktar min 20 000 persuna fil-bżonn ta’ protezzjoni kull sena.

3.1.3

Il-Kumitat jirrakkomanda li l-Istati Membri għandhom malajr iwessgħu l-preżenza istituzzjonali tagħhom fil-pajjiżi tal-oriġini u ta’ tranżitu, u għandhom jippermettu lill-ambaxxati u l-konsulati jew iċ-ċentri ta’ migrazzjoni speċifiċi li għad iridu jiġu stabbiliti jikkonfermaw il-vulnerabbiltà tal-persuni, fuq il-bażi tad-dokumenti tal-UNHCR u jippermettu r-risistemazzjoni fl-Istati Membri. Dan ikun ta’ kontribut addizzjonali għall-iżvilupp tal-infrastruttura meħtieġa għall-pjan ta’ risistemazzjoni tal-Unjoni.

3.2.1

Il-KESE jirrakkomanda sħubija formali b’saħħitha mal-UNHCR minħabba l-kompetenza tagħha rikonoxxuta internazzjonalment. Barra minn hekk jistgħu jsiru sħubijiet simili mal-IOM u organizzazzjonijiet oħra tas-soċjetà ċivili ċertifikati bħall-Kummissjoni tal-Knejjes għall-Migranti fl-Ewropa (CCME) jew il-Kunsill Ewropew dwar ir-Refuġjati u l-Eżiljati (ECRE). Il-Kumitat jixtieq iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jinkludu l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u ċ-ċittadini fl-istadji bikrija fil-livell lokali sabiex jiksbu l-appoġġ tal-komunità lokali, u b’hekk jiżdied il-prospett ta’ integrazzjoni b’suċċess tar-refuġjati rilokati.

3.2.2

Għandhom ikunu kkunsidrata wkoll skemi ta’ ammissjoni u ta’ finanzjament alternattivi, pereżempju għal individwi, organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili inklużi organizzazzjonijiet mhux governattivi jew partijiet interessati oħra, biex jinħolqu rotot legali lejn l-Unjoni. Dan jista’ jikkumplimenta b’mod siewi l-pjan ta’ risistemazzjoni tal-Unjoni iżda qatt ma għandu jissostitwih. F’dan il-kuntest, il-KESE jenfasizza l-eżempju Kanadiż ta’ “Private Sponsorship Program”. Is-soċjetà ċivili, l-imsieħba soċjali u l-awtoritajiet lokali jaqdu funzjonijiet importanti u jrawwmu l-integrazzjoni meta persuna tkun risistemata, u għalhekk dawn għandhom ikunu involuti malajr kemm jista’ jkun fil-proċessi ta’ ippjanar u teħid ta’ deċiżjonijiet skont il-qafas ta’ risistemazzjoni.

3.2.3

Il-programmi ta’ ammissjoni privati għandhom jiġu evalwati b’mod regolari mill-Istati Membri biex jiġi żgurat li l-Karta tad-drittijiet fundamentali, il-KEDB, u l-Konvenzjoni ta’ Ġinevra jkunu rrispettati u dawn ma jsegwux interessi oħra. Il-persuni għar-risistemazzjoni skont il-programmi ta’ ammissjoni privati għandhom jissodisfaw il-kundizzjonijiet tal-istatus ta’ refuġjat. Fil-pajjiż ospitanti għandhom jingħataw l-istess status ġuridiku bħar-refuġjati li jidħlu permezz ta’ programmi governattivi.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/46

Relatur:

is-Sur Christian BÄUMLER

1.1

Fil-fehma tal-KESE, il-linji gwida politiċi tal-Kummissjoni Juncker għandhom raġun jenfasizzaw li l-kooperazzjoni ġudizzjarja bejn l-Istati Membri għandha titjieb gradwalment u għandhom iżommu l-pass mal-fatt li hemm numru dejjem jikber ta’ ċittadini mobbli fl-UE, li qed jiżżewġu u jkollhom it-tfal

1.2

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-għan tal-proposta tal-Kummissjoni huwa li tieħu inkonsiderazzjoni l-aħjar interessi tat-tfal f’deċiżjonijiet dwar ir-ritorn. Il-KESE jappoġġja d-drittijiet tat-tfal u jenfasizza li r-rispett għal dawn id-drittijiet fl-oqsma kollha tal-politiki li jaffettwaw lit-tfal huma ta' importanza kbira. L-interessi tal-minuri għandu jkollhom prijorità ewlenija.

1.3

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-Kummissjoni qed tipproponi bosta bidliet sinifikanti bl-għan li l-proċedura rigward ir-ritorn ta’ tfal sekwestrati ssir aktar effiċjenti. Fil-fehma tal-KESE, dan jista’ jinkludi l-adozzjoni ta’ standards minimi komuni, inkluża proċedura uniforma ta’ infurzar.

1.4

Il-KESE jemmen li l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet ċentrali f’każijiet speċifiċi relatati mar-responsabbiltà tal-ġenituri – imsemmija fl-Artikolu 55 – hija vitali, u jilqa’ b'sodisfazzjon l-emendi ta' dawn id-dispożizzjonijiet.

1.5

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-Istati Membri huma obbligati jiġbru flimkien il-ġurisdizzjoni f’għadd limitat ta’ qrati b’konformità mal-istruttura tas-sistemi legali nazzjonali differenti ta’ kull pajjiż.

1.6

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tispeċifika d-dati ta’ skadenza għall-ħruġ ta’ ordni eżegwibbli ta’ ritorn u tqassar il-proċedura għar-ritorn lura għal total ta’ 18-il ġimgħa.

1.7

Il-KESE jemmen li hija raġonevoli r-restrizzjoni għal appell wieħed fil-proċeduri ta’ ritorn.

1.8

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-qorti tal-oriġini tkun tista’ tiddikjara deċiżjoni bħala proviżorjament eżegwibbli anki jekk din il-possibilità ma teżistix fil-leġislazzjoni nazzjonali.

1.9

Il-KESE huwa tal-fehma li l-adozzjoni ta’ standards minimi għas-smigħ tat-tfal tista’ tgħin biex tissaħħaħ l-aċċettazzjoni tad-deċiżjoni inkwistjoni.

1.10

Il-KESE jappoġġja wkoll l-abolizzjoni tal-proċedura exequatur. Madankollu, il-KESE jemmen li l-mekkaniżmi ta’ salvagwardji għandhom jinżammu.

1.11

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon ukoll il-fatt li l-qorti tal-Istat Membru ta’ rifuġju għandha tkun tista’ tordna miżuri ta’ protezzjoni, fejn meħtieġ, bħala kwistjoni ta’ urġenza, jekk it-tfal jistgħu jkunu esposti għal riskju serju ta’ ħsara;

1.12

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tistipula li t-tqegħid tal-minuri ma’ familja taħt foster care jew f’istituzzjoni residenzjali fi Stat Membru ieħor, għandu, f’kull każ, ikun bil-kundizzjoni tal-approvazzjoni tal-awtorità ospitanti.

1.13

Il-KESE jemmen li hemm bżonn ta’ kjarifika fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Brussell IIa. Anki jekk iż-żwieġ huwa definit skont kriterji “nazzjonali”, l-Istati Membri għandhom jirrispettaw l-Artikolu 21 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali. Il-KESE jipproponi li l-konformità mal-Artikolu 21 għandha tissemma f’waħda mill-premessi tar-Regolament.

1.14

Il-KESE jqis li hemm il-ħtieġa għal regolament f’każijiet fejn ġenitur wieħed ikun ġej minn barra l-Unjoni Ewropea u jinkoraġġixxi l-konklużjoni ta’ ftehimiet bilaterali, b’mod partikolari ma’ pajjiżi li m’humiex parti mill-Konvenzjoni tal-Aja dwar is-sekwestru tal-minuri.

2.1

Fit-30 ta’ Ġunju 2016, il-Kummissjoni Ewropea ressqet proposti għal riforma tar-Regolament Brussell IIa. Ir-Regolament Brussell IIa huwa l-pedament tal-kooperazzjoni ġudizzjarja fi kwistjonijiet tal-familja fl-Unjoni Ewropea. Dan jistabbilixxi regoli uniformi ta’ ġurisdizzjoni f’każijiet ta’ divorzju, separazzjoni jew annullament taż-żwieġ, kif ukoll fi kwistjonijiet relatati mar-responsabbiltà tal-ġenituri f’sitwazzjonijiet transkonfinali. Dan jiffaċilita ċ-ċirkolazzjoni libera tas-sentenzi, tal-istrumenti awtentiċi u l-ftehimiet fl-Unjoni billi jistabbilixxi dispożizzjonijiet dwar ir-rikonoxximent u l-infurzar tagħhom fi Stati Membri oħra. Ir-Regolament ilu japplika mill-1 ta’ Marzu 2005 fl-Istati Membri kollha, ħlief fid-Danimarka.

2.2

Il-parti ta’ dan ir-Regolament li tittratta l-kwistjonijiet legali relatati mar-relazzjonijiet bejn il-ġenitur u l-wild issolvi kwistjonijiet ta’ ġurisdizzjoni internazzjonali relatata ma’ kwistjonijiet bejn il-ġenitur u l-wild fl-Unjoni Ewropea u tirregola wkoll ir-rikonoxximent u l-infurzar ta’ sentenzi dwar ir-relazzjonijiet bejn ġenitur u wild li ngħataw minn Stati Membri oħra. Barra minn hekk, ir-Regolament jistabbilixxi arranġamenti għar-ritorn tat-tfal trasferiti illegalment lejn, jew miżmuma illegalment fi Stat Membru ieħor. F’dan ir-rigward, ir-Regolament isaħħaħ il-mekkaniżmu ta’ ritorn taħt Konvenzjoni tal-Aja dwar il-ħtif ta’ minuri.

2.3

Bosta aspetti tar-regolament, li diġà kienu s-suġġett ta’ 24 sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, issa huma skedati li jiġu riformati. Il-proposta attwali tal-Kummissjoni beħsiebha tagħmel ir-regolament aktar effikaċi: hija tiffoka fuq il-parti tar-regolament li jittratta r-relazzjonijiet bejn il-ġenitur u l-wild u ma tindirizzax ir-regoli relatati mal-proċeduri ta’ divorzju.

2.4

Fil-fehma tal-KESE, il-linji gwida politiċi tal-Kummissjoni Juncker għandhom raġun jenfasizzaw li l-kooperazzjoni ġudizzjarja bejn l-Istati Membri għandha titjieb gradwalment u għandhom iżommu l-pass mal-fatt li hemm numru dejjem jikber ta’ ċittadini mobbli fl-UE, li qed jiżżewġu u jkollhom it-tfal

2.5

Il-KESE diġà enfasizza f’opinjonijiet preċedenti (1) li fit-Trattati u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE jiġu garantiti l-aċċess għall-ġustizzja u r-rispett lejn id-drittijiet fundamentali, b’mod partikolari: id-dritt għall-proprjetà, l-ugwaljanza quddiem il-liġi, in-nondiskriminazzjoni, id-dritt għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja, id-dritt li dak li jkun jiżżewweġ u jistabbilixxi familja, u d-dritt għal proċess ġust.

2.6

Il-Kummissjoni evalwat il-proċeduri prattiċi stabbiliti fir-regolament u f’April 2014 aottat ir-rapport ta’ implimentazzjoni tagħha (COM(2014) 225) (2) fejn qieset l-emendi neċessarji għal dan l-istrument. Din ir-reviżjoni twettqet fil-kuntest tal-Programm dwar l-Idoneità tar-Regolamentazzjoni (REFIT).

2.7

L-għan tar-reviżjoni hu li tiġi żviluppata żona Ewropea ta’ ġustizzja u drittijiet fundamentali bbażata fuq il-fiduċja reċiproka, billi jitneħħew l-ostakoli li fadal għall-moviment liberu tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji f’konformità mal-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku u li l-aħjar interessi tat-tfal ikunu protetti aħjar billi jiġu ssemplifikati l-proċeduri u jsiru aktar effiċjenti.

2.8

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-għan tal-proposta tal-Kummissjoni huwa li tieħu inkonsiderazzjoni l-aħjar interessi tat-tfal f’deċiżjonijiet dwar ir-ritorn. Żieda fil-migrazzjoni tfisser li huma meħtieġa aktar kanali u strutturi ta’ kooperazzjoni għall-protezzjoni tat-tfal lil hinn mill-fruntieri nazzjonali;

2.9

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-Kummissjoni qed tipproponi bosta bidliet sinifikanti bl-għan li l-proċedura rigward ir-ritorn ta’ tfal sekwestrati ssir aktar effiċjenti. F’każijiet ta’ ħtif tat-tfal mill-ġenituri, azzjoni bikrija hija vitali għas-suċċess tal-proċedura stabbilita fir-Regolament dwar ir-ritorn tal-minuri.

2.10

Il-KESE jemmen li l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet ċentrali f’każijiet speċifiċi relatati mar-responsabbiltà tal-ġenituri – imsemmija fl-Artikolu 55 – hija vitali biex jiġu appoġġjati l-ġenituri u t-tfal involuti fi proċedimenti transkonfinali relatati ma’ kwistjonijiet tat-tfal.

2.11

Fil-fehma tal-KESE, l-ambigwità tat-test tal-Artikolu dwar l-assistenza li għandha tingħata mill-awtoritajiet ċentrali f’każijiet speċifiċi ta’ responsabbiltà tal-ġenituri hija kwistjoni kruċjali. Għall-awtoritajiet nazzjonali ta’ għadd ta’ Stati Membri din ma tipprovdix bażi legali suffiċjenti biex tittieħed azzjoni.

2.12

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tiċċara min jista’ jitlob liema għajnuna jew informazzjoni, mingħand min u taħt liema kundizzjonijiet. Barra minn hekk, huwa magħmul ċar li l-qrati u l-awtoritajiet għall-benessri tat-tfal jistgħu jitolbu l-assistenza tal-awtoritajiet ċentrali. Ir-riformulazzjoni tipprovdi bażi legali biex l-awtoritajiet għall-benessri tat-tfal jiksbu l-informazzjoni meħtieġa minn Stati Membri oħra permezz tal-awtoritajiet ċentrali.

2.13

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-Istati Membri huma obbligati jiġbru flimkien il-ġurisdizzjoni f’għadd limitat ta’ qrati b’konformità mal-istruttura tas-sistemi legali nazzjonali differenti ta’ kull pajjiż. Dewmien fl-ipproċessar tal-każijiet iseħħ minħabba nuqqas ta’ speċjalizzazzjoni tal-qrati li jittrattaw applikazzjonijiet ta’ ritorn f’bosta Stati Membri. Konsegwentement, l-imħallfin huma inqas familjari mal-proċeduri u d-dispożizzjonijiet rilevanti involuti u għandhom inqas opportunità biex jikkoperaw b’mod frekwenti u regolari ma’ qrati oħra tal-UE b’mod li jkun jista’ jikkontribwixxi biex tinbena fiduċja reċiproka.

2.14

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tispeċifika d-dati ta’ skadenza għall-ħruġ ta’ ordni eżegwibbli ta’ ritorn u tqassar il-proċedura għar-ritorn lura għal total ta’ 18-il ġimgħa.

2.15

Il-proposta ser tobbliga lill-awtoritajiet ċentrali biex jaħdmu fuq perjodu limitat ta’ sitt ġimgħat biex jirċievu u jittrattaw l-applikazzjoni, jillokalizzaw il-konvenut u l-minuri u jippromovu medjazzjoni, filwaqt li jiġi żgurat li dan ma jkunx se jdewwem il-proċedura. Bħalissa, ma hemm l-ebda data ta’ skadenza għall-awtoritajiet ċentrali.

2.16

Huwa previst perjodu separat ta’ sitt ġimgħat għall-proċeduri quddiem il-Qorti tal-Prim’ Istanza u l-Qorti tal-Appell. Fil-fehma tal-KESE, dan iwassal għal skadenza ta’ żmien iktar realistika għall-qrati bl-għan li jiġi protett id-dritt tal-konvenut għal proċess ġust. Il-KESE jinsisti fuq il-ħtieġa li tkun żgurata l-konformità ma 'dawn it-termini f'kull sistema ġudizzjarja.

2.17

Il-KESE jemmen li hija raġonevoli r-restrizzjoni għal appell wieħed fil-proċeduri ta’ ritorn. Il-biċċa l-kbira tal-kostituzzjonijiet tal-Istati Membri jippermettu biss id-dritt ta’ appell wieħed kontra kwalunkwe deċiżjoni tal-liġi pubblika.

2.18

Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-qorti tal-oriġini tkun tista’ tiddikjara deċiżjoni bħala proviżorjament eżegwibbli anki jekk din il-possibilità ma teżistix fil-leġislazzjoni nazzjonali. Dan huwa utli f’sistemi fejn id-deċiżjoni ma tkunx infurzabbli sakemm tkun għadha soġġetta għal appell. B’hekk ġenitur jista’ jkollu d-dritt ta’ żjara għall-minuri fuq il-bażi ta’ deċiżjoni ddikjarata eżegwibbli provviżorjament matul it-twettiq tal-proċedura ta’ appell għad-deċiżjoni fuq talba tal-ġenitur l-ieħor.

2.19

Il-KESE jaqbel li l-imħallfin huma mħeġġa b’mod attiv sabiex jeżaminaw jekk ordni ta’ ritorn għandhiex tkun eżegwibbli immedjatament. Dewmien wara ordni ta’ ritorn jaffettwaw b’mod negattiv ir-relazzjonijiet bejn il-ġenituri u t-tfal u l-aħjar interessi tat-tfal; Il-KESE jilqa’ l-fatt li l-proposta tagħmel numru ta’ kjarifiki għal implimentazzjoni aħjar tar-regoli eżistenti; Din tobbliga lill-Istat Membru – li fih it-tfal kellhom ir-residenza abitwali tagħhom immedjatament qabel it-tneħħija jew iż-żamma illegali tagħhom – biex jeżamina bir-reqqa l-aqwa interessi tat-tfal qabel ma tittieħed kwalunkwe deċiżjoni definittiva rigward il-kustodja, li jista’ jinvolvi r-ritorn tal-minuri. F’dan il-kuntest, matul din il-verifika tal-aqwa interessi tat-tfal, kwalunkwe tfal li jkunu kapaċi jifformaw l-opinjoni tagħhom għandhom id-dritt għal smigħ xieraq, anke jekk ma jkunux fiżikament preżenti, bl-użu ta’mezzi alternattivi xierqa, bħal vidjokonferenza.

2.20

Il-KESE huwa tal-fehma li l-istandards minimi għas-smigħ tat-tfal jistgħu jgħinu biex tiġi evitata ċ-ċaħda ta’ rikonoxximent, eżegwibbiltà jew proċedura ta’ exequatur ta’ deċiżjoni minn Stat Membru ieħor tal-UE u b’hekk tista’ tissaħħaħ l-aċċettazzjoni tad-deċiżjoni miċ-ċittadini tal-UE. Xi eżempji jinkludi l-età minima tat-tfal għal seduta ta’ smigħ, iżda mhux il-kwistjonijiet proċedurali bħal pereżempju min ser jistaqsi l-mistoqsijiet lit-tfal. Din għandha tibqa’ f’idejn l-Istati Membri. Il-KESE jirrakkomanda li l-imħallfin inkarigati mis-smigħ tat-tfal jingħataw taħriġ soċjopedagoġiku addizzjonali.

2.21

Il-KESE jappoġġja wkoll l-abolizzjoni tal-proċedura tal-exequatur għas-sentenzi kollha mogħtija fi Stat Membru (kif ukoll għall-istrumenti awtentiċi u l-ftehimiet) dwar ir-responsabbiltà tal-ġenituri. Dwar l-eżegwibbiltà, li hija kwistjoni għall-Istati Membri, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja l-applikazzjoni ta’ regoli nazzjonali għall-eżegwibbiltà ma għandhiex tippreġudika l-effett utli tar-regolament;

2.22

Barra minn hekk, ir-rekwiżit ta’ exequatur iġġenera medja ta’ dewmien ta’ bosta xhur għal kull każ u spiża sa EUR 4 000 għaċ-ċittadini tal-UE (3).

2.23

Madankollu, il-KESE jemmen li ċerti mekkaniżmi ta’ salvagwardji għandhom jinżammu. Dawn jinkludu ċertament it-trattament xieraq ta’ dokumenti, id-dritt ta’ smigħ tal-partijiet u tal-minuri ikkonċernati, b’mod partikolari fir-rigward ta’ sentenzi konfliġġenti, kif ukoll il-konformità ma’ ċerti dispożizzjonijiet proċedurali dwar it-tqegħid ta’ minuri f’pajjiż ieħor tal-UE, abbażi tal-Artikolu 56 tar-Regolament Brussell IIa.

2.24

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon ukoll il-fatt li l-qorti tal-Istat Membru ta’ rifuġju għandha tkun tista’ tordna miżuri ta’ protezzjoni, fejn meħtieġ, bħala kwistjoni ta’ urġenza, jekk it-tfal jistgħu jkunu esposti għal riskju serju ta’ ħsara jew inkella jitqiegħdu f’sitwazzjoni intollerabbli; B’hekk, pereżempju, il-qorti li quddiemha tkun pendenti proċedura ta’ ritorn, tista’ tagħti drittijiet ta’ aċċess lil wieħed mill-ġenituri, u d-deċiżjoni għandha tkun eżegwibbli fl-Istat Membru tar-residenza abitwali tal-minuri, sakemm il-qorti f’dak il-pajjiż tieħu deċiżjoni finali dwar l-aċċess għall-minuri.

2.25

Il-KESE jinnota li l-proposta tal-Kummissjoni tistipula li t-tqegħid tal-minuri ma’ familja taħt foster care jew f’istituzzjoni residenzjali fi Stat Membru ieħor, għandu, f’kull każ, ikun bil-kundizzjoni tal-approvazzjoni tal-awtorità tal-pajjiż ospitanti. Dan ir-rekwiżit fil-fatt jiggarantixxi li l-minuri jiġi assistit b’mod immirat fil-pajjiż ospitanti. Il-KESE jirrakkomanda wkoll li għandha tkun prijorità li t-tfal jitqiegħdu fi ħdan il-familja tagħhom stess; jekk dan ma jkunx possibbli jew mhuwiex fl-aħjar interess tal-mionorenni, għandha tiġi pprovduta kura ma’ familja alternattiva taħt foster care jew kura bbażata fil-komunità.

2.26

Il-KESE jinnota li xi drabi jieħu bosta xhur wara r-rapport ta’ applikazzjoni sakemm ma jiġi stabbilita jekk, f’każ partikolari, il-kunsens huwiex meħtieġ. Kull meta jkun meħtieġ il-kunsens, il-proċedura ta’ konsultazzjoni għandha tkun segwita, li ukoll tieħu fit-tul peress li ma hemmx skad li fiha l-awtoritajiet li ssirilhom it-talba jridu jwiġbu. Bħala riżultat, ħafna awtoritajiet li qed jittrattaw applikazzjonijiet jordnaw t-tqegħid tat-tfal u jibagħtuhom fil-pajjiż ospitanti, waqt li l-proċedura ta’ konsultazzjoni tkun għadha għaddejja jew qabel din tiġi implimentata minħabba li huma jikkunsidraw akkomodazzjoni tat-tfal bħala urġenti u huma konxju tat-tul tal-proċedura. Dan iqiegħed lit-tfal f’sitwazzjoni ta’ inċertezza legali.

2.27

Il-KESE jqis li l-proposta għandha tipprevedi għall-introduzzjoni ta’ perijodu massimu ta’ tmien ġimgħat li matulu l-Istat Membru jrid jieħu deċiżjoni dwar l-applikazzjoni; L-aċċelerazzjoni tal-proċedura sservi l-aħjar interessi tat-tfal.

2.28

Il-KESE jaċċetta li, skont il-Konvenzjoni tal-Aja, il-qorti tal-Istat fejn it-tifel jew tifla huma preżenti għandha l-ġurisdizzjoni. Il-KESE, madankollu, jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li f’ħafna każijiet ta’ sekwestru tat-tfal il-qorti kompetenti tkun dik tas-sekwestratur. Il-KESE jiġbed l-attenzjoni li r-regolament Brussell IIa diġà jipprevedi servizzi ta’ konsulenza bla ħlas għall-ġenituri li jiġu minn pajjiż ieħor minn dak ta’ residenza attwali tat-tfal.

2.29

Il-KESE jappoġġja b’mod sħiħ l-adozzjoni ta’ standards minimi komuni, inklużi proċedimenti ta’ infurzar uniformi, biex jitħaffu l-proċeduri għar-ritorn.

3.1

Il-KESE jqis li hemm il-ħtieġa għal regolament f’każijiet fejn ġenitur wieħed ikun ġej minn barra l-Unjoni Ewropea. Il-migrazzjoni u l-iskambju globali ta’ prodotti u servizzi qed iwasslu għal żieda f’dawn il-każijiet. Il-KESE huwa tal-fehma li għandhom jiġu konklużi l-ftehimiet bilaterali, b’mod partikolari ma’ dawk il-pajjiżi li m’humiex parti mill-Konvenzjoni tal-Aja dwar is-sekwestru tal-minuri.

3.2

Il-KESE jemmen li hemm bżonn ta’ kjarifika fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Brussell IIa. Fl-abbozz imressaq mill-Kummissjoni mhuwiex ċar jekk forom ġodda ta’ żwieġ u divorzju humiex koperti minn dan ir-Regolament. X’inhu mfisser bi żwieġ, mhuwiex definit, iżda jibbaża fuq supponiment. Anki jekk iż-żwieġ huwa definit skont kriterji “nazzjonali”, l-Istati Membri għandhom jirrispettaw l-Artikolu 21 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali li jipprojbixxi d-diskriminazzjoni fuq il-bażi tal-orjentazzjoni sesswali. Il-KESE jipproponi li l-konformità mal-Artikolu 21 għandha tissemma f’waħda mill-premessi tar-Regolament.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/51

Relatur uniku:

Ulrich SAMM

1.1

Il-KESE jixtieq jenfasizza l-fatt li t-teknoloġija diġitali qed taqdi rwol dejjem aktar importanti fl-ekonomija u l-ħajja soċjali tagħna. Investiment sinifikanti fl-infrastruttura diġitali għandu jkun prijorità għolja sabiex nibqgħu kompetittivi u nippermettu li jinħolqu negozji u impjiegi ġodda, b’mod partikolari b'rabta mal-investimenti mill-kompetituri ewlenin tal-Ewropa: l-Istati Uniti u l-Asja.

1.2

Il-KESE jilqa’ bi pjaċir il-Komunikazzjoni u l-inizjattivi relatati tal-UE rigward il-Kodiċi Ewropew tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi, il-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC), il-Pjan ta’ azzjoni 5G u l-iskema ta’ appoġġ għall-awtoritajiet pubbliċi li jixtiequ joffru aċċess tal-WiFi bla ħlas (WiFi4EU).

1.3

Il-frammentazzjoni tal-fornituri tan-netwerk fl-Ewropa tirrikjedi linji gwida tal-UE għal immodernizzar koerenti u pan-Ewropew li jappoġġja s-Suq Uniku Diġitali.

1.4

Il-KESE jinnota li l-Objettivi Strateġiċi għall-2025 huma ambizzjużi iżda realistiċi, għalkemm huma dipendenti ħafna fuq il-fondi nazzjonali (privati u pubbliċi) permezz ta’ proġetti ta’ attivazzjoni u koordinazzjoni b'fondi tal-UE. F’dan il-kuntest, il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-ħolqien u l-appoġġ għan-netwerk tal-UE tal-Uffiċċji Kompetenti fil-Broadband fil-livell reġjonali/nazzjonali li ser jgħin lill-amministrazzjonijiet lokali sabiex japplikaw u jużaw il-Fondi Strutturali.

1.5

Il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon ukoll l-introduzzjoni ta’ sistema ta’ vawċers, maħsuba biex tnaqqas l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi, partikolarment għal komunitajiet żgħar u għall-SMEs.

1.6

Il-KESE bi pjaċir jinnota li l-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (FSIE) qed jipprovdu finanzjament konsiderevoli għal netwerks tal-broadband b’veloċità għolja. Il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi (FEIS) jaqdi rwol importanti wkoll. Il-KESE jirrakkomanda li dan ir-rwol jissaħħaħ billi jingħata appoġġ għal proġetti Ewropej ta’ skala kbira għal netwerks tal-broadband b’veloċità għolja, inkluż tul in-Netwerk ewlieni trans-Ewropew tat-trasport, kif ukoll billi jiġi definit qafas finanzjarju u regolatorju adatt.

1.7

Il-benefiċċji ekonomiċi u soċjali kollha ta’ din it-trasformazzjoni lejn konnettività tal-Gigabits se jintlaħqu biss jekk l-Ewropa tkun tista’ tipprovdi netwerks ta’ kapaċità għolja f’żoni urbani u rurali u fost is-soċjetà kollha. L-investimenti pubbliċi huma meħtieġa peress li s-suq, waħdu, mhux ser ikopri ż-żoni remoti kollha u jiggarantixxi aċċess diġitali minimu għall-membri vulnerabbli tas-soċjetà.

1.8

Il-KESE jirrikonoxxi l-momentum pożittiv fl-Istati Membri fir-rigward tal-miri tal-broadband stabbiliti fl-Aġenda Diġitali għall-Ewropa fl-2010, li sservi bħala referenza għall-politika u l-pjani nazzjonali jew reġjonali tal-broadband.

1.9

Il-KESE bi pjaċir jinnota l-inizjattiva “WIFI4EU” bla ħlas għall-Ewropej kollha f’postijiet pubbliċi, amministrazzjonijiet pubbliċi, libreriji u sptarijiet, kif ukoll fi spazji fil-beraħ. Din l-inizjattiva għandha tipprovdi lil kulħadd il-possibbiltà ta’ konnessjoni tal-internet b’xejn u li jkollha l-istess identità diġitali madwar l-UE kollha. B’mod partikolari, il-KESE jirrakkomanda konformità mar-Regolament eIDAS (1) dwar l-identità diġitali, li joffri garanziji għall-protezzjoni tad-data u s-sigurtà pubblika kontra l-użu ħażin tas-servizz (jiġifieri t-terroriżmu).

2.1

Il-konnettività b’kapaċità tal-internet għolja ħafna hija infrastruttura ewlenija għat-trasport tad-data, l-istess kif it-toroq, il-ferroviji, il-portijiet u l-ajruporti huma essenzjali għat-trasport ta’ merkanzija u persuni. Billi t-trasport tad-data qed isir dejjem aktar importanti fl-ekonomija u l-ħajja soċjali tagħna, huwa kruċjali għas-soċjetà tagħna li ninvestu f’din l-infrastruttura sabiex nibqgħu kompetittivi u nippermettu negozji ġodda u impjiegi ġodda.

2.2

Il-konnettività tal-internet hija importanti għas-Suq Uniku Diġitali. L-Istrateġija tas-Suq Uniku Diġitali tal-Kummissjoni ta’ Mejju 2015 ħolqot l-ambjent u l-kundizzjonijiet adatti għat-tnedija ta’ netwerks diġitali avvanzati. Il-KESE indirizza l-importanza ta’ dawn il-kwistjonijiet f’diversi Opinjonijiet (2)  (3).

2.3

L-aspettattivi li l-kwalità tas-servizz tal-konnettività tal-internet se titjieb sal-2025 huma dokumentati sew (pereżempju fil-konsultazzjoni pubblika tal-Kummissjoni Ewropea).

2.4

Il-broadband bażiku li hu disponibbli llum għal kważi kull Ewropew m’għadux tajjeb biżżejjed. Matul l-10 snin li ġejjin, se jkunu meħtieġa netwerks tal-broadband b’kapaċità għolja ħafna (ta' Gigabits) għal firxa wiesgħa ta’ applikazzjonijiet, bħal pereżempju l-internet tal-oġġetti (l-aktar bla fili), il-cloud computing, l-informatika ta’ prestazzjoni għolja u l-big data, it-TV tal-ġenerazzjoni li jmiss jew ir-realtà virtwali u kkomplementata.

2.5

Il-kwalità tat-trasferiment ta’ data hija kkaratterizzata mhux biss mill-veloċità iżda wkoll mil-latenza u l-affidabbiltà. Latenza ferm aktar baxxa milli attwalment possibbli u affidabbiltà għolja ser iwittu t-triq għal applikazzjonijiet ġodda li jirrikjedu kontroll tar-rispons rapidu (fast feedback control), bħal sewqan awtomatizzat u konness mal-internet, kirurġija mill-bogħod, internet tattili jew navigazzjoni bi preċiżjoni.

2.6

Il-Komunikazzjoni COM(2016) 587, akkumpanjata mid-Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal SWD (2016) 300, tistabbilixxi viżjoni għal soċjetà tal-Gigabits Ewropea bi tliet għanijiet strateġiċi għall-2025:

Dawn it-tliet għanijiet huma kruċjali għat-tkabbir u l-impjiegi, il-kompetittività u l-koeżjoni tal-Ewropa.

3.1

L-Ewropa trid taffaċċja l-immodernizzar li għaddej bħalissa tal-infrastruttura diġitali tal-kompetituri ewlenin tagħha fl-Istati Uniti u l-Asja. L-Ewropa għandha l-vantaġġ ta' prezzijiet tal-konsumatur orħos għal servizzi tal-internet minħabba kompetizzjoni ogħla fi ħdan is-suq intern tagħha, flimkien mal-iżvantaġġ ta' fornituri tan-netwerks li huma ħafna aktar frammentati. Għalhekk hemm bżonn ċar għal linji gwida tal-UE sabiex jinkiseb immodernizzar koerenti u pan-Ewropew b’appoġġ għas-Suq Uniku Diġitali.

3.2

F’dan il-kuntest, il-KESE jilqa’ b’sodisfazzjon il-Komunikazzjoni u l-inizjattivi relatati tal-UE, li l-KESE indirizza f’Opinjonijiet speċifiċi (4), (5), (6), (7):

Skema ta’ appoġġ għall-awtoritajiet pubbliċi li jixtiequ joffru aċċess tal-WiFi bla ħlas.

3.3

Il-KESE jagħraf li, sal-lum, il-miri tal-broadband stabbiliti fl-Aġenda Diġitali għall-Ewropa fl-2010 ġew aċċettati fl-Istati Membri u jservu bħala referenza għall-politika fl-Istati Membri. Fil-fatt, ħafna Stati Membri allinjaw il-pjani tal-broadband nazzjonali jew reġjonali tagħhom mal-għanijiet.

3.4

Il-KESE huwa kuntent ukoll li l-għanijiet ittieħdu bħala punti ta’ referenza għar-regoli u l-linji gwida kemm tal-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej u l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (CEF Broadband), kif ukoll tal-linji gwida għall-Għajnuna mill-Istat għall-Broadband.

3.5

L-Għanijiet Strateġiċi għall-2025, kif ippreżentati fil-Komunikazzjoni, jistabbilixxu skeda taż-żmien għall-iżvilupp ta’ infrastruttura tal-broadband b’kapaċità għolja Ewropea. Dawn tfasslu fuq suppożizzjoni ta’ rata ta’ investiment aċċellerata li twassal għal valuri ambizzjużi iżda fl-istess waqt realistiċi:

Sal-1 ta’ Lulju 2018, jiġi vvalutat l-impatt fuq l-ispejjeż ta’ proġetti tal-broadband iffinanzjati mill-UE u jinħarġu linji gwida dwar il-promozzjoni tal-aħjar prattika.

3.6

Il-benefiċċji ekonomiċi u soċjali kollha ta’ din it-trasformazzjoni diġitali se jitwasslu biss jekk l-Ewropa tista’ tiżgura l-introduzzjoni u l-adozzjoni mifruxa ta’ netwerks ta’ kapaċità għolja ħafna f’żoni rurali kif ukoll urbani u madwar is-soċjetà kollha. Madankollu, is-suq mhux ser isolvi l-problemi kollha. B’mod partikolari, dan mhux se:

Għalhekk, għandhom jiġu implimentati skemi ta’ appoġġ pubbliku biex jintlaħqu l-għanijiet għall-UE kollha u għal kull Ewropew.

4.1

Il-KESE jilqa’ bi pjaċir it-twaqqif u l-appoġġ għan-netwerk tal-UE tal-Uffiċċji Kompetenti fil-Broadband fil-livell reġjonali/nazzjonali. Dan se jkun essenzjali għal żoni rurali u komunitajiet żgħar. Se jgħin l-amministrazzjonijiet lokali sabiex japplikaw u jużaw il-Fondi Strutturali, peress li jipprovdi l-aħjar prattiki u konsulenza għall-amministrazzjonijiet lokali. Dan se jkun pass kbir ’il quddiem għall-iżvilupp ta’ żoni rurali wkoll.

4.2

L-istrateġiji u strumenti tal-UE huma teknoloġikament newtrali. Madankollu, huwa magħruf li eventwalment il-fibra ottika biss tista' tipprovdi prestazzjoni ottimali. Il-monopolji tal-passat (bħat-Telekom tal-Ġermanja) ma għandhomx ifixklu t-tqegħid ta’ fibra tal-ħġieġ, filwaqt li jkomplu jinvestu fl-infrastruttura kejbil tar-ram tagħhom.

4.3

Hemm biss ftit pajjiżi, bħal Malta, il-Litwanja, il-Belġju u n-Netherlands, li diġà għandhom kopertura kważi komprensiva bin-netwerks b’aċċess tal-ġenerazzjoni li jmiss (NGA). Bnadi oħra, il-kopertura NGA hija anqas avvanzata. Xi Stati Membri li bħalissa għandhom infrastruttura inqas żviluppata saħansitra rnexxielhom jagħmlu qabżiet kbar fit-teknoloġija. L-installazzjoni tal-fibra ottika tagħtihom vantaġġ.

4.4

“EDUROAM” hija l-ikbar sistema ta' itineranza u l-aktar waħda li rnexxiet għal WiFi bla ħlas madwar id-dinja, u ġiet żviluppata fl-UE għall-akkademiċi. Din tipprovdi aċċess bla ħlas għall-WiFi għal miljuni ta’ studenti u akkademiċi oħrajn. Il-KESE jinnota bi pjaċir li dan l-eżempju li rnexxa jista’ jservi bħala mudell għall-inizjattiva “WIFI4EU” bla ħlas għall-Ewropej kollha f’postijiet pubbliċi, amministrazzjonijiet pubbliċi, libreriji u sptarijiet, kif ukoll fi spazji fil-beraħ. Din l-inizjattiva għandha tipprovdi lil kulħadd il-possibbiltà ta’ konnessjoni tal-internet b’xejn u li jkollha l-istess identità diġitali madwar l-UE kollha. B’mod partikolari, il-KESE jirrakkomanda konformità mar-Regolament eIDAS dwar l-identità diġitali, li joffri garanziji għall-protezzjoni tad-data u s-sigurtà pubblika kontra l-użu ħażin tas-servizz (jiġifieri t-terroriżmu).

4.5

Imfassla sabiex jappoġġjaw lill-SMEs, il-vawċers ser jintużaw mill-awtoritajiet lokali biex iħallsu għal installazzjonijiet (fili, antenni, eċċ.). Il-kumpaniji li jinstallaw il-materjal se jibagħtu l-vawċers lill-UE sabiex jitħallsu. Apparti milli tnaqqas l-ispejjeż u l-piżijiet amministrattivi, is-sistema se tippermetti monitoraġġ faċli u għanijiet ta’ kwalità tajba.

4.6

Il-KESE jilqa’ bi pjaċir l-għan ta’ simmetrija ta' upload-download għall-ixpruni soċjoekonomiċi kollha, minħabba li dan se jkun essenzjali għal ħafna applikazzjonijiet futuri.

4.7

Il-KESE jitlob skema li tiżgura li l-utenti aħħarin vulnerabbli jkollhom aċċess għal konnettività raġonevoli u adatta li tippermettilhom jipparteċipaw soċjalment u ekonomikament fis-soċjetà moderna. WiFi4EU tista’ tkun element wieħed minn dan.

4.8

L-inċentivi regolatorji għall-fornituri tan-netwerk biex jappoġġjaw l-għanijiet tad-dokument COM(2016) 587 ma għandhomx ikunu f’kunflitt ma’ objettivi oħra importanti, bħalma hija n-newtralità tan-netwerks.

4.9

Fit-tul, il-persuni f’żoni rurali għandhom ukoll ikunu jistgħu jibbenefikaw minn kompetizzjoni b’saħħitha u libertà li jagħżlu l-fornitur tal-aċċess għall-internet tagħhom. Il-miżuri regolatorji għandhom għalhekk jipprovdu wkoll inċentivi għal tali kompetizzjoni.

4.10

It-teknoloġija tal-5G mhux biss se tippermetti applikazzjonijiet tal-mowbajl ġodda, iżda se sservi wkoll ta’ pont teknoloġiku u tintroduċi konnettività b’veloċità għolja f’żoni rurali b’mod aktar rapidu. Madankollu, hija biss infrastruttura bbażata fuq il-fibri li tista' tipprovdi l-istabbiltà u l-bandwidth affidabbli meħtieġa għal ħafna applikazzjonijiet ġodda.

5.1

Il-KESE bi pjaċir jinnota żieda qawwija fil-finanzjament mill-Fondi Strutturali u ta’ Investiment Ewropej (FSIE) għal netwerks tal-broadband b’veloċità għolja minn EUR 2,7 biljuni fil-perjodu 2007-2013 għal madwar EUR 6 biljuni għall-perjodu 2014-2020. Ħafna minn dan l-investiment huwa mistenni li jkun f'forma ta’ għotjiet. Bl-effetti ta’ lieva fuq il-kofinanzjament nazzjonali u/jew reġjonali u fuq il-kofinanzjament privat, huwa mistenni li se jiġu investiti EUR 9-10 biljuni fil-broadband matul il-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020. Dan se jkun essenzjali għall-investimenti kummerċjali biex jipprovdu konnettività b’veloċità għolja għall-popolazzjoni rurali.

5.2

Il-Fond Ewropew għall-Investimenti Strateġiċi (FEIS) jaqdi rwol importanti wkoll. Dan ir-rwol jista’ jissaħħaħ billi jingħata appoġġ għal proġetti Ewropej ta’ skala kbira għal netwerks tal-broadband b’veloċità għolja, inkluż tul in-Netwerk ewlieni trans-Ewropew tat-trasport, Gigabytes industrijali, u l-Industrija 4.0, kif ukoll billi d-DĠ CONNECT ikun rappreżentat fil-Kumitat ta’ Tmexxija tal-FEIS. Il-Kummissjoni għandha tkun proattiva wkoll billi tiddefinixxi l-qafas finanzjarju u regolatorju adatt.

5.3

Il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (CEF) fil-qasam diġitali għandha baġit ta’ EUR 150 miljun biex tappoġġja l-introduzzjoni ta’ infrastruttura tal-broadband moderna, ibbażata fuq l-għoti ta’ strumenti finanzjarji permezz tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI). Il-komponent tal-broadband tas-CEF huwa mistenni li jimmobilizza mill-inqas EUR 1 biljun ta’ investiment addizzjonali permezz ta’ fond iddedikat għall-infrastruttura tan-netwerk tal-broadband, li jkun jista’ jiġi miżjud mill-FEIS.

21.4.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 125/56

Relatur uniku:

Jorge Pegado Liz

1.1

Il-KESE jinsab sodisfatt bil-kontenut ġenerali tal-proposta tal-Kummissjoni dwar il-Kodiċi Ewropew tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi, l-adegwatezza tagħha, l-approċċ magħżul sabiex taffronta t-tema u l-mod li bih ipproċediet għall-kodifikazzjoni u r-riformulazzjoni orizzontali tal-erba’ Direttivi eżistenti (id-Direttiva Qafas, id-Direttiva ta’ Awtorizzazzjoni, id-Direttiva tal-Aċċess u d-Direttiva “Servizz Universali”), li hija tiġbor fi ħdan Direttiva waħda u unika li tissimplifika l-istruttura attwali bl-għan li titjieb il-koerenza u l-aċċessibbiltà, b’konsistenza mal-għan tal-programm dwar l-idoneità u l-prestazzjoni tar-regolamentazzjoni (REFIT).

1.2

Il-KESE jenfasizza b’mod partikolari d-diffikultà ta’ dan l-eżerċizzju ta’ tfassil mill-ġdid tad-direttivi differenti involuti u jenfasizza l-eċċellenza tal-ħidma legali li seħħet għall-ewwel darba. Madankollu, huwa jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li ssir reviżjoni dettaljata tad-diversi verżjonijiet lingwistiċi, biex tirrimedja xi difetti żgħar ta’ abbozzar.

1.3

Il-KESE jaqbel mal-għanijiet prinċipali tal-proposta biex tiġi żgurata konnettività aħjar għall-internet għaċ-ċittadini kollha u l-impriżi kollha, fil-qafas tal-pakkett ta’ inizjattivi maħsuba biex jagħmlu l-investiment f’infrastrutturi ġodda ta’ kwalità għolja aktar attraenti għall-impriżi kollha, fl-Unjoni kollha, kemm fil-livell lokali kif ukoll lil hinn mill-fruntieri nazzjonali.

1.4

Il-KESE madankollu jinnota b’dispjaċir id-deċiżjoni li titwarrab id-Direttiva dwar il-privatezza, li għandha sservi ta’ xempju għaċ-ċittadini peress li tikkaratterizza l-azzjoni pożittiva tal-Unjoni fil-konfront tagħhom. Din tnaqqas il-proposta minn wieħed mill-aktar pilastri importanti ewlenin li jiżguraw ir-rispett għall-interessi tal-utenti tan-netwerks u għaldaqstant dan huwa punt dgħajjef tal-proposta..

1.5

Huwa jinnota b’dispjaċir ukoll li l-Kummissjoni kienet għażlet direttiva li tipproponi diversi skemi ta’ armonizzazzjoni, li tħalli għadd ta’ kwistjonijiet importanti jiġu deċiżi mill-Istati Membri u għalhekk ma tmurx kontra l-frammentazzjoni tas-swieq, minflok li għażlet regolament li huwa direttament applikabbli u jista’ jistabbilixxi livell ogħla ta’ protezzjoni tal-konsumatur u b’hekk jikkontribwixxi għal integrazzjoni akbar tas-suq uniku.

1.6

Fost il-punti ewlenin tas-sistema proposta li l-KESE jappoġġja, jenfasizza b’mod partikolari:

1.7

Min-naħa l-oħra, il-KESE għandu riżervi serji u dubji serji b’mod partikolari fuq l-aspetti li ġejjin:

2.1.1

Fil-kuntest tal-Istrateġija għal Suq Uniku Diġitali (1) u fid-dawl tal-bidliet rapidi u profondi li reċentement laqtu lill-istrutturi tas-suq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, bil-ħolqien ta’ kategoriji ta’ atturi li ma kinux magħrufa preċedentement u li joħolqu kompetizzjoni ma’ operaturi tradizzjonali tat-telekomunikazzjoni, kif ukoll l-iżvilupp, f’termini ta’ kwantità u popolarità, tas-servizzi tal-kontenut onlajn, huwa indispensabbli li ssir reviżjoni u aġġornament tal-qafas regolatorju għall-komunikazzjonijiet elettroniċi, li jmur lura għall-2009. L-għan huwa b’mod partikolari li jiġi żgurat li ċ-ċittadini u n-negozji jibbenefikaw minn aċċess mingħajr xkiel għall-attivitajiet online fi ħdan qafas li jiżgura kompetizzjoni ġusta. L-iżgurar ta’ konnettività aħjar għall-internet għaċ-ċittadini u n-negozji kollha huwa l-għan ewlieni li assumiet il-Kummissjoni fil-proposta li ppubblikat fl-14 ta’ Settembru 2016 (2).

2.1.2

Din il-proposta hija parti minn pakkett leġislattiv li għandu l-għan li jagħmel l-investiment f’infrastrutturi ġodda ta’ kwalità għolja madwar l-Unjoni aktar attraenti, għall-impriżi kollha, kemm fil-livell lokali kif ukoll lil hinn mill-fruntieri nazzjonali, u tinkludi wkoll proposta għal Regolament li jikkonċerna l-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC), kif ukoll komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar “Konnettività għal suq uniku diġitali kompetittiv — lejn soċjetà Ewropea tal-Gigabit”. Barra minn hekk, ġew ippreżentati wkoll pjan ta’ azzjoni għall-varar tas-servizzi 5G madwar l-UE kollha mill-2018 u proposta għal regolament dwar il-promozzjoni tal-konnettività tal-Internet fil-komunitajiet lokali u l-ispazji pubbliċi – “Wi-Fi għall-Ewropa” (WIFI4EU).

2.1.3

Dawn l-istrumenti kollha jaqdu t-tliet objettivi strateġiċi dwar il-konnettività għall-2025:

2.1.4

Il-proposta hi bbażata fuq l-Artikolu 114 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea bil-għan li toħloq is-suq intern tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u li tiżgura l-funzjonament tiegħu. Hija għażlet riformulazzjoni orizzontali tal-erba’ Direttivi eżistenti (id-Direttiva Qafas, id-Direttiva ta’ Awtorizzazzjoni, id-Direttiva tal-Aċċess u d-Direttiva Servizz Universali), li hija tiġbor fi ħdan Direttiva waħda u unika, bis-semplifikazzjoni tal-istruttura attwali bl-għan li titjieb il-koerenza u l-aċċessibbiltà, konsistenti mal-għan tal-Programm dwar l-Idoneità u l-Prestazzjoni tar-Regolamentazzjoni (REFIT), fil-forma ta’ kodiċi tal-komunikazzjonijiet elettroniċi Ewropew ġenwin.

2.1.5

Skont is-suġġetti ttrattati, il-proposta tadotta diversi forom ta’ armonizzazzjoni leġislattiva, minn armonizzazzjoni sħiħa speċifika jew selettiva, pereżempju fir-rigward tar-regoli dwar il-protezzjoni tal-utenti finali, għal armonizzazzjoni massima għal kwistjonijiet dwar l-ispettru, b’armonizzazzjoni minima b’livell għoli f’dak li jikkonċerna l-kompetenzi tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali.

2.1.6

Il-proposta tibbaża fuq konsultazzjoni pubblika estensiva mal-partijiet interessati fuq perjodu ta’ tnax-il ġimgħa, fuq parir speċjalizzat ta’ esperti esterni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, fuq diversi studji oħrajn elenkati u spjegati fid-dettall fil-valutazzjoni tal-impatt, kif ukoll fuq l-opinjoni ta’ panel ta’ esperti ta’ livell għoli stabbilit fil-kuntest tal-istudju SMART 2015/0005.

2.1.7

B’din il-proposta, il-Kummissjoni għandha l-ħsieb li tilħaq l-għanijiet li ġejjin:

2.1.8

Fil-qosor, bosta mill-bidliet proposti, b’mod partikolari dawk li jikkonċernaw l-ispettru, is-servizz universali, l-aċċess, l-utenti finali, in-numerazzjoni u l-governanza politika, għandhom l-għan li jintroduċu regoli ċari, li jippermetti lill-partijiet jifhmu faċilment id-drittijiet u l-obbligi tagħhom, u tiġi evitata regolamentazzjoni u piżijiet amministrattivi żejda.

2.1.9

Il-bidliet proposti speċifikament jinkludu l-miżuri li ġejjin: li r-regolamentazzjoni dwar l-aċċess tiġi ssemplifikata u mmirata ġeografikament; li (kull meta dan ikun possibbli) tintuża awtorizzazzjoni ġenerali bi preferenza għal-liċenzji individwali tal-ispettru; li jittrawmu swieq sekondarji għall-ispettru; li jitneħħew l-obbligi tas-servizz universali li ma għadhomx meħtieġa, bħar-rekwiżiti li jkun żgurat il-forniment ta’ telefowns bil-flus u ta’ direttorji fiżiċi; li jiċkien il-kamp ta’ applikazzjoni tal-obbligi dwar id-disponibbiltà tas-servizz universali u li jispiċċa l-mekkaniżmu tal-kondiviżjoni settorjali; li jiġi ċċarat il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Qafas Regolatorju u li jitneħħew l-obbligi tal-protezzjoni tal-konsumaturi li ma jkunx għad hemm bżonnhom meta dawn diġà tkun qed tindirizzahom il-leġislazzjoni orizzontali jew ikun qed jissodisfahom is-suq; li jiġu armonizzati u ċċarati r-regoli u l-governanza tan-numerazzjoni fil-kuntest tal-M2M.

2.1.10

Il-Kummissjoni pproponiet ukoll li ssaħħaħ ir-rwol tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u l-BEREC biex tiġi żgurata implimentazzjoni koerenti u prevedibbli tar-regoli dwar il-pakkett tas-suq uniku diġitali, billi titnaqqas il-frammentazzjoni u l-inkonsistenzi attwali bl-għan tal-promozzjoni ta’ governanza effiċjenti tal-ġodda (3).

2.2.1

Il-Kummissjoni ma llimitatx ruħha, kif tagħmel fil-parti l-kbira tal-każijiet, li ssir sempliċi “kodifikazzjoni” bl-inklużjoni tal-kontenut tad-diversi direttivi preċedenti f’pakkett komplut armonjuża u koerenti u mingħajr ma jibdel il-kontenut. Pjuttost xtaqet tuża l-possibbiltà mogħtija lilha permezz tal-Ftehim Interisitituzzjonali ffirmat fit-28 ta’ Novembru 2001 (4), li fl-istess ħin li tkompli bl-integrazzjoni orizzontali tad-diversi atti preċedenti f’test leġislattiv uniku, tagħmel bidliet estensivi u sostanzjali (imsejħa “emendi sostantivi”) tar-reġim ikkonċernat.

2.2.2

F’dan it-tip ta’ eżerċizzju ta’ semplifikazzjoni leġislattiva, kodifikazzjoni u modifika sostanzjali tar-reġim legali ta’ att leġiżlattiv, “il-proċess leġislattiv normali tal-Komunità għandu jitħares kollu kemm hu” (punt 5 tal-Ftehim). Il-proposta ta’ riformulazzjoni hija b’mod partikolari suġġetta għal Opinjoni tal-KESE, u hija rregolata minn sett ta’ kriterji u regoli espressament stipulati fil-paragrafi 6 u 7 tal-Ftehim.

3.1.1

Mhux biss minħabba l-limiti imposti fuq id-daqs tal-opinjonijiet tiegħu iżda wkoll minħabba n-natura stess tal-proposta, il-KESE jqis li m’għandux jagħmel stqarrija mill-ġdid fuq l-elementi tal-atti leġislattivi preċedenti li huma applikati bla modifiki f’din il-proposta, għajr meta dan ikun assolutament indispensabbli għall-fehim ta’ wieħed mill-punti diskussi.

3.1.2

Fil-fatt, il-KESE kellu l-opportunità jikkummenta fid-dettall fl-opinjonijiet preċedenti tiegħu dwar dawn is-suġġetti kollha, u hawn jikkonferma l-pożizzjoni tiegħu.

3.1.3

Bl-istess mod, f’din is-sede mhux se jidħol fid-dettall dwar l-aspetti relatati mal-istruttura u l-operat tal-BEREC indirizzati fil-proposta, li se jiġu analizzati fid-dettall fl-Opinjoni li qed tiġi mfassla b’mod parallel ma’ din.

3.2.1

Il-KESE jixtieq jibda billi jfaħħar lill-Kummissjoni għar-rilevanza tal-inizjattiva tagħha, kompletament iġġustifikata minn kunsiderazzjonijiet marbuta mas-suq, l-evoluzzjoni tat-teknoloġija u tal-protezzjoni legali tal-utenti tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, li jeħtieġu tfassil mill-ġdid tal-qafas legali sabiex ikun żgurat li ċ-ċittadini kollha jkollhom aċċess mingħajr xkiel għal attivitajiet onlajn u li n-negozji jiżviluppaw dawn l-attivitajiet f’kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni ġusta. Tali rikonoxximent ikopri wkoll it-teknika ta’ “riformulazzjoni”, li hija strument partikolarment xieraq fil-qafas ġenerali tal-programm REFIT, filwaqt li jiddeplora n-nuqqas ta’ użu tiegħu fil-fatt mill-Kummissjoni.

3.2.2

Dwar dan il-punt partikolari, il-KESE jikkongratula lill-Kummissjoni għall-korrezzjoni formali tal-eżerċizzju diffiċli tar-“riformulazzjoni” li hija wettqet, bir-rispett dovut għar-regoli stabbiliti. Huwa jinnota b’dispjaċir biss li l-Kummissjoni ma għażlitx is-soluzzjoni tal-pubblikazzjoni simultanja ta’ verżjoni “nadifa” iktar ċara, kif suġġerit diversi drabi.

3.2.3

Huwa jixtieq ukoll jindika b’mod ġenerali l-qbil tiegħu mar-regoli l-ġodda introdotti fil-proposta għal att leġislattiv ġdid, u kif dawn l-arranġamenti legali ġew allinjati ma’ politiki oħra tal-UE, kemm jekk hija leġislazzjoni speċifika fis-seħħ fis-settur jew, b’mod partikolari, jekk huma prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni u l-leġislazzjoni orizzontali tal-protezzjoni tal-konsumaturi.

3.2.4

Madankollu, il-KESE jemmen li l-għażla – diskutibbli – ta’ direttiva daqstant ġenerika u wiesgħa, u li tħalli għadd ta’ aspetti għal-leġislazzjoni nazzjonali, seta’ kellha riżultati aħjar fir-rigward tas-sempliċità u ċ-ċertezza tad-dritt kieku minflok intgħażel regolament qafas, ta’ applikazzjoni diretta, immedjata u uniformi fl-Istati Membri kollha, kif ipproponiet il-Kummissjoni, u kieku tfasslu direttivi speċifiċi għal ċerti temi diskussi, soġġetti għal gradi differenti ta’ armonizzazzjoni skont il-kundizzjonijiet tas-suq u n-natura tagħhom. Minħabba ż-żmien meħtieġ għall-adozzjoni tagħha (tal-inqas 18-il xahar), għat-traspożizzjoni tagħha (minimu ta’ sentejn) u għall-implimentazzjoni tagħha, id-dħul fis-seħħ effettiv ta’ din is-sistema l-ġdida mhix se ssir qabel l-2021/2022.

3.2.5

Min-naħa l-oħra, l-esklużjoni tad-Direttiva dwar il-privatezza, li l-proposta tagħha ġiet ippubblikata fl-10 ta’ Jannar 2017 (COM(2017) 10 final), u li hija waħda mill-kwistjonijiet ċentrali u essenzjali ta’ dan il-pakkett, għalkemm komprensibbli għal raġunijiet ta’ skeda għall-proċess leġislattiv, hija punt dgħajjef tal-proposta. Din il-proposta għalhekk hija nieqsa minn wieħed mill-iktar pilastri importanti li jiżguraw ir-rispett lejn l-interessi tal-utenti tan-netwerks, u tirreferi għal xi futur ’il bogħod, għall-armonizzazzjoni tal-leġislazzjoni attwali mal-istrument futur dwar il-ħajja privata, u toħloq aktar diffikultajiet fit-traspożizzjoni u l-implimentazzjoni tal-miżuri kollha.

3.2.6

Il-proposta lanqas ma tkopri r-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-roaming fuq netwerks pubbliċi ta’ komunikazzjoni mobbli fi ħdan l-Unjoni (5) u ċerti aspetti tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar “Promozzjoni tal-użu kondiviż ta’ riżorsi tal-ispettru tar-radju fis-suq intern”, li stħoqqilhom jiġu inklużi f’din ir-riformulazzjoni (6).

3.2.7

Fl-aħħar nett, jidher ċar li din il-proposta la tissodisfa x-xewqa tal-Kunsill ta’ “Kodiċi Ewropew tad-drittijiet tal-utenti tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika”, li “l-għan (tiegħu) huwa li fil-livell tal-UE jkun hemm għodda sempliċi u faċli għall-utent li tlaqqa’ flimkien id-drittijiet kollha tal-utenti tas-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika fl-oqsma tal-ICT (Teknoloġija tal-Informazzjoni u tal-Komunikazzjoni) u l-protezzjoni tal-konsumatur” (7) u lanqas ma tissodisfa l-intenzjoni espressa fl-Istrateġija Diġitali għall-Ewropa “biex tippubblika Kodiċi tad-Drittijiet tal-Onlajn tal-UE sal-2011 li joħloq sommarju tad-drittijiet tal-utenti diġitali eżistenti fl-UE b’mod ċar u aċċessibbli” (8).

4.3.1

Fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-għanijiet, il-KESE jiġbed l-attenzjoni għall-problema ta’ kollaborazzjoni bejn l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u l-awtoritajiet kompetenti oħra, kif ukoll bejn l-Istati Membri u l-BEREC, għalkemm il-“mudell” preferut tiegħu jimxi f’direzzjoni oħra, kif indika fl-Opinjoni tiegħu dwar ir-Regolament il-ġdid tal-BEREC.

4.3.2

F’dan ir-rigward, huwa partikolarment importanti li tiġi enfasizzata d-definizzjoni mill-ġdid tal-obbligi tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u l-awtoritajiet rilevanti oħra kif ukoll tal-BEREC, li huma definiti fl-Artikolu 3(2).

4.3.3

Fl-istess ħin, huwa importanti li l-Istati Membri jikkoperaw permezz tal-Grupp għall-Politika dwar l-Ispettru tar-Radju (l-RSPG), stabbilit bid-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2002/622/KE, bejniethom u mal-Kummissjoni, u mal-Parlament Ewropew u mal-Kunsill meta jitolbuhom, b’appoġġ fl-ippjanar strateġiku u fil-koordinazzjoni tal-approċċi tal-politika tal-ispettru tar-radju fl-Unjoni.

4.4.1

Peress li mhuwiex possibbli, f’din l-opinjoni, li ssir analiżi tad-dispożizzjonijiet kollha inkwistjoni, il-KESE xtaq jikkonċentra fuq ftit punti li huwa jqis li huma ta’ importanza kbira għas-soċjetà.