30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/1

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/2

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 2 u 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (KEDB),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW), tat-18 ta’ Diċembru 1979,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar is-Soppressjoni tat-Traffikar tal-Bnedmin u l-Isfruttament tal-Prostituzzjoni tal-Oħrajn tal-1949,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Pekin tal-15 ta’ Settembru 1995 adottati mir-Raba’ Konferenza Dinjija dwar in-Nisa u d-dokumenti riżultanti sussegwenti adottati mis-sessjonijiet speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Pekin + 5 (2000), Pekin + 10 (2005) u Pekin + 15 (2010),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 606/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta' miżuri ta' protezzjoni f'materji ċivili (1),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2012/29/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2001/220/ĠAI (2),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabilità, u b’mod partikolari l-Artikolu 6 tiegħu dwar in-nisa b’diżabilità, tat-13 ta’ Diċembru 2006,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/99/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-13 ta' Diċembru 2011 dwar l-ordni Ewropea ta' protezzjoni (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2011/36/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta' April 2011 dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u l-protezzjoni tal-vittmi tiegħu, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2002/629/ĠAI (4),

—

wara li kkunsidra l-proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar it-titjib tal-bilanċ bejn is-sessi fost diretturi mhux eżekuttivi ta' kumpaniji elenkati f'borża u miżuri relatati (direttiva dwar in-nisa fuq bordijiet (COM(2012)0614)),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Prevenzjoni u l-Ġlieda Kontra l-Vjolenza fuq in-Nisa u l-Vjolenza Domestika (Konvenzjoni ta' Istanbul),

—

wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020) tas-7 ta' Marzu 2011 (5),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2010 intitolata 'Impenn imsaħħaħ għall-ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel: Karta f’Isem il-Mara' (COM(2010)0078),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 intitolat 'Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015' (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata “EWROPA 2020: Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta’ ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tas-16 ta’ Settembru 2013 intitolat 'Rieżami ta' nofs it-term tal-Istrateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel (2010-2015)' (SWD(2013)0339),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tat-8 ta' Mejju 2013 intitolat 'Rapport dwar il-Progress fl-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-2012' (SWD(2013)0171),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta' Novembru 2013 intitolata 'Lejn l-eliminazzjoni tal-mutilazzjoni ġenitali femminili' (COM(2013)0833),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-2012 mill-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) intitolat 'Rieżami tal-Implimentazzjoni tal-Pjattaforma għal Azzjoni ta' Beijing fl-Istati Membri tal-UE: Vjolenza fuq in-Nisa — Appoġġ għall-Vittmi',

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-5-6 ta' Ġunju 2014 dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra kull forma ta' vjolenza fuq in-nisa u l-bniet, fosthom il-mutilazzjoni ġenitali femminili,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Frar 2014 dwar l-eliminazzjoni tal-mutilazzjoni ġenitali tan-nisa (6),

—

wara li kkunsidra d-Direttivi tal-UE mill-1975 'il quddiem dwar id-diversi aspetti tat-trattament ugwali għan-nisa u l-irġiel (Direttiva 2010/41/UE (7), Direttiva 2010/18/UE (8), Direttiva 2006/54/KE (9), Direttiva 2004/113/KE (10), Direttiva 92/85/KEE (11), Direttiva 86/613/KEE (12) u Direttiva 79/7/KEE (13)),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Settembru 2013 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali għal ħaddiema rġiel u nisa għal xogħol ugwali jew għal xogħol ta' valur ugwali (14),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta’ Marzu 2013 dwar l-impatt tal-kriżi ekonomika fuq l-ugwaljanza bejn is-sessi u d-drittijiet tan-nisa (15),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar il-mobilità edukattiva u professjonali tan-nisa fl-UE (16),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Marzu 2013 dwar l-eliminazzjoni tal-istereotipi tas-sessi fl-UE (17),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Frar 2013 dwar is-57 sessjoni tal-Kummissjoni dwar l-Istatus tan-Nisa (CSW) tan-NU: L-eliminazzjoni u l-prevenzjoni tal-forom kollha ta' vjolenza fuq in-nisa u l-bniet (18),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-11 ta’ Settembru 2012 dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol tan-nisa fis-settur tas-servizzi (19),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta' Mejju 2012 b'rakkomandazzjonijiet lill-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta' paga ugwali għall-ħaddiema rġiel u nisa għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali (20),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-10 ta' Frar 2010 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2009 (21), tat-8 ta' Marzu 2011 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2010 (22), u tat-13 ta' Marzu 2012 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2011 (23),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Lulju 2011 dwar in-nisa u t-tmexxija tal-intrapriżi (24),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' April 2011 dwar il-prijoritajiet u l-punti prinċipali ta' qafas politiku ġdid tal-UE rigward il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa (25),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta’ Marzu 2011 dwar l-aspett tal-faqar tan-nisa fl-Unjoni Ewropea (26),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Ġunju 2010 dwar aspetti rigward il-ġeneru fil-kuntest tar-reċessjoni ekonomika u l-kriżi finanzjarja (27),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Frar 2009 dwar in-non-diskriminazzjoni abbażi tas-sessi u s-solidarjetà interġenerazzjonali (28),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-26 ta' Frar 2014 dwar l-isfruttament sesswali u l-prostituzzjoni u l-impatt tagħhom fuq l-ugwaljanza bejn is-sessi (29),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Ottubru 2005 dwar in-nisa u l-faqar fl-Unjoni Ewropea (30),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta' Frar 2014 dwar il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa (31),

—

wara li kkunsidra l-proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 92/85/KEE dwar l-introduzzjoni ta' mizuri biex jinkoraġġixxu t-titjib fis-sigurtà u s-saħħa fuq il-post tax-xogħol għall-ħaddiema nisa tqal u ħaddiema li welldu reċentement, jew li qed ireddgħu (Direttiva dwar il-liv tal-maternità (COM(2008)0637)),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-20 ta' Mejju 2014 dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-isport,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2006/54/KE dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' opportunitajiet indaqs u ta' trattament ugwali tal-irġiel u n-nisa fi kwistjonijiet ta' impjiegi u xogħol (32),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' progress tal-Kummissjoni tat-3 ta' Ġunju 2013 dwar l-objettivi ta' Barċellona intitolat 'L-iżvilupp tas-servizzi ta' akkoljenza tat-tfal żgħar fl-Ewropa għal tkabbir sostenibbli u inklusiv',

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni ta’ Settembru 2014 intitolat 'Data Statistika dwar l-Imprendituri Nisa fl-Ewropa',

—

wara li kkunsidra l-istħarriġ tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali (FRA) ta’ Marzu 2014 intitolat 'Il-vjolenza kontra n-nisa: stħarriġ madwar l-UE kollha' li, għall-ewwel darba, ipprovda data dwar il-firxa, in-natura u l-konsegwenzi ta’ diversi forom ta’ vjolenza kontra n-nisa, kif ukoll ir-reazzjonijiet tal-vittmi ta’ inċidenti vjolenti u s-sensibilizzazzjoni dwar id-drittijiet tagħhom,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 168 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, dwar is-saħħa pubblika, u partikolarment il-paragrafu 7 tiegħu, li jiddikjara li “L-azzjoni ta' l-Unjoni għandha tirrispetta bis-sħiħ ir-responsabbiltajiet ta' l-Istati Membri fir-rigward tad-definizzjoni tal-politika tas-saħħa tagħhom, kif ukoll l-organizzazzjoni u l-għoti ta' servizzi tas-saħħa u tal-kura medika”,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A8-0015/2015),

A.

billi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel hija dritt fundamentali li jgawdi rikonoxximent taħt it-Trattati sa mit-Trattat ta’ Ruma tal-1957 u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea; billi, minkejja l-fatt li l-Unjoni Ewropea adottat għadd ta’ testi li jiżguraw opportunitajiet indaqs u trattament ugwali għall-irġiel u n-nisa u li jiġġieldu kull forma ta’ diskriminazzjoni bbażata fuq is-sess u li l-Unjoni assumiet il-kompitu speċifiku li tintegra l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-attivitajiet kollha tagħha, għadu ma sarx biżżejjed progress u għadhom jippersistu ħafna inugwaljanzi bejn l-irġiel u n-nisa;

B.

billi l-prinċipju ta' trattament ugwali tan-nisa u tal-irġiel jimplika li m’għandu jkun hemm l-ebda diskriminazzjoni, tkun xi tkun, diretta jew indiretta, anke fir-rigward tal-maternità, tal-paternità u tal-qsim tar-responsabilitajiet tal-familja;

C.

billi huwa kruċjali li jitqiesu forom differenti u trasversali ta’ diskriminazzjoni esperjenzati minn ħafna nisa u bniet fl-Ewropa (abbażi ta' diżabilità, sfond ta’ migrazzjoni, oriġini etnika, età, orjentazzjoni sesswali, identità sesswali, tqala, status tal-akkomodazzjoni, livell baxx ta’ edukazzjoni, il-fatt li jkunu vittmi ta’ vjolenza, eċċ.) u l-fatt li l-kundizzjonijiet tagħhom ħżienu matul dawn l-aħħar snin;

D.

billi l-istrateġija Ewropa 2020 għal ekonomija intelliġenti, sostenibbli u inklużiva tinkludi fiha objettivi ambizzjużi, fosthom li r-rata ta' impjieg tilħaq il-75 % u li l-għadd ta' persuni milquta jew mhedda mill-faqar u l-esklużjoni soċjali jonqos b'tal-inqas 20 miljun minn issa tal-2020, miri li ma jistgħux jintlaħqu jekk l-Istati Membri ma jimplimentawx politiki innovattivi favur ugwaljanza reali bejn in-nisa u l-irġiel;

E.

billi l-politiki ta' konsolidazzjoni fiskali li l-Istati Membri jridu jilħqu jolqtu prinċipalment lis-settur pubbliku, fejn in-nisa huma rappreżentati b'mod aktar qawwi waqt li huma l-akbar benefiċjarji tiegħu, u għaldaqstant qed jikkawżaw ħsara b'żewġ modi, u billi dawn il-politiki qegħdin iwasslu għal impjieg iktar prekarju, b'mod partikolari minħabba ż-żieda tax-xogħol part-time (32 % fost in-nisa meta kkomparat ma' 8,2 % fost l-irġiel) u ta' kuntratti temporanji, kif ukoll it-tnaqqis tal-pagi;

F.

billi hemm aktar nisa milli rġiel li jgħixu fil-faqar u l-esklużjoni, speċjalment nisa anzjani, li l-livell tal-pensjoni medja tagħhom huwa ta' 39 % inqas minn dak tal-irġiel, u l-ommijiet waħedhom; billi, għal raġunijiet ta’ familja, huwa aktar komuni għan-nisa milli għall-irġiel li jaħdmu part-time jew b’kuntratti ta’ żmien fiss jew temporanju, u billi l-faqar tan-nisa huwa dovut l-aktar għall-prekarjetà tal-impjiegi tagħhom;

G.

billi l-ġlieda kontra l-faqar hija waħda mill-ħames miri tal-Kummissjoni li jistgħu jitkejlu proposti taħt l-istrateġija Ewropa 2020; billi l-Linja Gwida Integrata 10 tal-Istrateġija Ewropa 2020 (il-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali u l-ġlieda kontra l-faqar) tista' tinkoraġġixxi l-adozzjoni ta' politiki nazzjonali biex jipproteġu lin-nisa, b'mod partikolari, mir-riskju tal-faqar, filwaqt li jiżguraw is-sigurtà tad-dħul għall-familji b'ġenitur wieħed u għan-nisa anzjani;

H.

billi r-rata tat-twelid li qed tonqos fl-UE saret aktar gravi minħabba l-kriżi, peress li l-qgħad, iċ-ċirkostanzi prekarji u l-inċertezza rigward il-futur u l-ekonomija qegħdin iwasslu biex koppji, u b’mod partikolari n-nisa żgħażagħ, qed idumu biex ikollhom it-tfal, u b’hekk qed isaħħu t-tendenza tat-tixjiħ demografiku fl-UE kollha;

I.

billi s-sistemi fiskali li jeżistu f'ċerti Stati Membri huma bbażati fuq kunċett dejjaq tal-familja saħansitra billi jagħtu vantaġġ lill-familji li fihom jaħdem ġenitur wieħed biss billi, f'ħafna każijiet, jiddiswadu n-nisa milli joħorġu jaħdmu u ma jappoġġjawx biżżejjed lill-familji b'ġenitur wieħed, lill-familji kbar u lill-familji li jmantnu qraba dipendenti;

J.

billi minkejja li n-nisa jirrappreżentaw kważi 60 % tal-gradwati fl-UE, ir-rappreżentanza tagħhom f’karigi ta’ uffiċjali għolja u deċiżjonali hija baxxa b’mod sproporzjonat, u l-proporzjon ta’ xjenzati u inġiniera fl-UE li huma nisa huwa ta' inqas minn 33 %, filwaqt li n-nisa jirrappreżentaw kważi 80 % tal-forza tax-xogħol fis-servizzi tas-saħħa, tal-edukazzjoni u tas-setturi tas-sigurtà soċjali;

K.

billi hemm segregazzjoni orizzontali qawwija jew diviżjoni tax-xogħol skont is-sessi, fejn kważi nofs in-nisa f'impjieg huma kkonċentrati f’10 mill-130 impjieg elenkati fil-Klassifika Internazzjonali Standard tal-Impjiegi (ISCO) imfassla mill-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO), u 16 % biss mill-ħaddiema li jkollhom impjieg jinsabu f’setturi bi proporzjon ugwali ta’ irġiel u nisa;

L.

billi r-rwol tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs), li jikkostitwixxu 99 % tal-kumpaniji Ewropej u li jipprovdu tnejn minn kull tliet impjiegi fis-settur privat, huwa kruċjali għat-twettiq għalkollox tal-istrateġija Ewropa 2020 għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv; billi 31 % tal-intraprendituri fl-Ewropa biss huma nisa; billi r-rata ta’ intraprenditorija fost in-nisa fl-UE hija ta’ 10 %, meta mqabbla ma’ 19 % fost l-irġiel; billi hemm il-ħtieġa li tiġi promossa u appoġġjata ż-żieda tal-intraprenditorija fost in-nisa;

M.

billi madwar 42 % ta’ dawk involuti regolarment fl-agrikultura fl-UE huma nisa, u 3 minn kull 10 irziezet fl-Ewropa huma mmexxija min-nisa; billi l-promozzjoni ta’ opportunitajiet indaqs għall-irġiel u n-nisa u, fl-istess ħin, l-involviment ikbar tan-nisa fin-negozji u fis-soċjetà, speċjalment fl-agrikoltura, għandhom ikunu kwistjonijiet ta’ importanza kontinwu fl-Ewropa;

N.

billi r-rata ta' impjieg tan-nisa hija ta’ 63 %; billi d-differenzi bejn is-sessi fil-pagi hija ta’ 16,4 %; billi 73 % tal-Membri li jservu f’parlamenti nazzjonali huma rġiel, u billi n-nisa jikkostitwixxu 17,8 % tal-membri tal-bordijiet ta’ kumpaniji kbar u kull ġimgħa jqattgħu ħin tliet darbiet itwal mill-irġiel fuq xogħol tad-dar (eż. jieħdu ħsieb tat-tfal, tal-anzjani u tal-persuni b’diżabilità u jwettqu l-kompiti domestiċi);

O.

billi 37 % tal-Membri tal-Parlament Ewropew li għadu kif ġie elett, 9 mit-28 Kummissarji ġdid u 7 mit-28 imħallef fil-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea huma nisa;

P.

billi r-rata tal-qgħad fost in-nisa hija sottovalutata minħabba l-fatt li ħafna nisa mhumiex irreġistrati bħala qiegħda, speċjalment dawk li jgħixu f’żoni rurali jew remoti, flimkien ma’ ħafna minn dawk li jiddedikaw ruħhom esklussivament għall-kompiti domestiċi u għall-kura tat-tfal; billi din is-sitwazzjoni toħloq ukoll disparità f’dawk li huma aċċess għas-servizzi pubbliċi (benefiċċji, pensjoni, liv tal-maternità, liv tal-mard, aċċess għas-sigurtà soċjali, eċċ.);

Q.

billi jekk inkomplu għaddejjin bix-xejriet preżenti, mhux se tintlaħaq il-mira ta' rata ta' impjieg ta' 75 % fost in-nisa qabel l-2038, u l-ugwaljanza fir-remunerazzjoni mhux se ssir realtà qabel l-2084; billi r-rappreżentanza ugwali fil-parlamenti nazzjonali, fl-istituzzjonijiet tal-UE u fil-bordijiet tat-tmexxija ta' kumpanniji Ewropej tista' tintlaħaq sal-2034, imma billi jidher li fadal sal-2054 biex il-kompiti domestiċi jibdew jinqasmu b'mod indaqs;

R.

billi n-nuqqas ta' promozzjoni ta' politiki mmirati biex jintlaħaq bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata b’mod ġenerali u n-nuqqas ta’ faċilitajiet għall-indukrar tat-tfal bi prezz raġonevoli u ta’ kwalità għolja u għal servizzi ta’ assistenza għall-anzjani u persuni li jeħtieġu kura speċjali, b’mod partikolari, joħolqu ostakli kbar għall-indipendenza ekonomika tan-nisa u għall-promozzjoni tagħhom f'pożizzjonijiet ta’ responsabilità, u għall-parteċipazzjoni ugwali tan-nisa u tal-irġiel fis-suq tax-xogħol, inkluż bħala mezz għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tal-faqar;

S.

billi t-tqassim tar-responsabilitajiet tal-familja u dawk domestiċi bejn l-irġiel u n-nisa, b'mod partikolari billi jiżdied l-użu tal-liv tal-ġenituri u l-liv tal-paternità, jikkostitwixxi prekundizzjoni għall-ilħuq tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel; billi kwart tal-Istati Membri ma joffrux liv tal-paternità;

T.

billi r-rwoli tradizzjonali tas-sessi u l-isterjotipi għad għandhom influwenza qawwija fuq id-diviżjoni tar-rwoli bejn in-nisa u l-irġiel fid-dar, fil-post tax-xogħol u fis-soċjetà ġenerali, u b’hekk jillimitaw il-firxa ta’ għażliet ta' impjiegi għan-nisa u l-iżvilupp personali u professjonali tagħhom, u għaldaqstant ixekkluhom milli jisfruttaw il-potenzjal sħiħ tagħhom bħala individwi u bħala atturi ekonomiċi;

U.

billi l-midja jista’ jkollha rwol, minn naħa, fit-tixrid tal-isterjotipi, fid-degradazzjoni tal-immaġni tal-mara u l-issesswalizzar eċċessiv tat-tfajliet u, min-naħa l-oħra, biex jingħelbu l-isterjotipi tas-sessi, tiġi inkoraġġita l-parteċipazzjoni tan-nisa fit-teħid tad-deċiżjonijiet u tiġi promossa l-ugwaljanza bejn is-sessi;

V.

billi l-Kunsill għadu ma ħax pożizzjoni uffiċjali wara l-adozzjoni ta' żewġ riżoluzzjonijiet leġiżlattivi mill-Parlament dwar suġġetti fundamentali għall-ugwaljanza bejn is-sessi, jiġifieri r-riżoluzzjoni tal-20 ta' Ottubru 2010 dwar il-proposta għal direttiva dwar il-liv tal-maternità u tal-20 ta' Novembru 2013 dwar il-proposta għal direttiva dwar il-bilanċ bejn is-sessi fost diretturi mhux eżekuttivi ta’ kumpaniji kkwotati fil-Boroż u miżuri relatati;

W.

billi fir-rapport tagħha tas-6 ta' Diċembru 2013 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva 2006/54/KE, il-Kummissjoni qajmet xi mistoqsijiet dwar il-konformità tal-leġiżlazzjoni nazzjonali ta' 26 Stat Membru mad-dispożizzjonijiet il-ġodda tad-Direttiva (33);

X.

billi, skont l-istħarriġ tal-FRA ta’ Marzu 2014, waħda minn kull tliet nisa fl-UE ġiet fiżikament u/jew sesswalment attakkata, filwaqt li waħda f’kull ħamsa sofriet vjolenza fiżika wara l-età ta’ 15-il sena u kważi waħda minn kull tnejn esperjenzat vjolenza psikoloġika; billi l-vjolenza fuq in-nisa tikkostitwixxi ksur tad-drittijiet fundamentali li jkollu konsegwenzi psikoloġiċi potenzjalment serji, li jolqot il-livelli kollha tas-soċjetà, irrispettivament mill-età, l-edukazzjoni, id-dħul finanzjarju, l-pożizzjoni soċjali u l-pajjiż ta’ oriġini jew ta’ residenza, u huwa wieħed mill-inqas reati rrappurtati; billi l-vjolenza kontra n-nisa hi wieħed mix-xkiel ewlenin għall-ugwaljanza reali bejn in-nisa u l-irġiel;

Y.

billi l-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet fuq l-internet qiegħda tiżdied, filwaqt li l-imġiba tal-minuri fuq in-netwerks soċjali qed tidher li hija eċċezzjonalment inkwetanti f’dan ir-rigward;

Z.

billi l-Istrateġija tal-UE lejn il-Qerda tat-Traffikar tal-Bnedmin se tintemm fl-2016; billi, skont ir-rapport tal-Eurostat tal-2014 dwar it-traffikar tal-bnedmin, il-maġġoranza l-kbira (80 %) tal-vittmi rreġistrati tat-traffikar fl-UE huma nisa u bniet;

AA.

billi sitt Stati Membri għadhom ma ffirmawx il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa u l-vjolenza domestika (il-Konvenzjoni ta’ Istanbul) u tmienja biss irratifikawha;

AB.

billi l-ġbir ta' data affidabbli, komparabbli u mqassma skont is-sessi hi partikolarment importanti fit-tfassil ta' politiki pubbliċi nazzjonali u fl-UE, speċjalment fir-rigward tal-vjolenza kontra n-nisa;

AC.

billi n-nisa għandhom kwistjonijiet tas-saħħa speċifiċi u jkunu suġġetti fi provi kliniċi inqas spiss mill-irġiel, u dawn id-differenzi għandhom implikazzjonijiet serji għas-saħħa tan-nisa;

AD.

billi l-bniet u n-nisa, speċjalment dawk li għandhom bejn il-15 u l-24 sena, huma inqas involuti mis-subien u l-irġiel fl-attività fiżika, u billi l-isport huwa mezz ta’ awto-espressjoni u ta' sodisfazzjon personali, kif ukoll forza għal ċittadinanza u solidarjetà, u li l-prattika regolari tal-isport ittejjeb il-kundizzjonijiet tas-saħħa fiżika u mentali; billi l-vjolenza kontra n-nisa, l-isterjotipi, id-differenzi fir-remunerazzjoni u l-ostakli għall-involviment tan-nisa fit-tmexxija kollha jistgħu jinstabu fl-isport;

AE.

billi d-drittijiet sesswali u riproduttivi huma drittijiet fundamentali tal-bniedem u li jeħtieġ li jitqiesu fil-programm ta' azzjoni tal-UE fil-qasam tas-saħħa;

AF.

billi l-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki dwar is-saħħa u d-drittijiet sesswali u riproduttivi huma l-kompetenza tal-Istati Membri;

AG.

billi r-rapport annwali tal-Kummissjoni dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel hu għodda ta' importanza kbira sabiex tiġi vvalutata l-evoluzzjoni tal-qagħda tan-nisa fl-Ewropa;

1.

Jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri jintegraw il-kwistjonijiet tas-sessi, id-drittijiet tan-nisa u l-opportunitajiet indaqs fit-tfassil tal-politika tagħhom, fil-proċeduri baġitarji u fl-implimentazzjoni tal-programmi u l-attivitajiet tal-UE, permezz ta’ miżuri proattivi, speċjalment f’rabta ma’ pakketti ta’ stimolu, billi jwettqu analiżi tal-impatt fuq is-sessi abbażi ta' kull każ għalih;

2.

Jikkundanna l-fatt li “L-istrateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015” dalwaqt se tfalli milli tilħaq il-miri tagħha, speċjalment rigward l-indipendenza ekonomika, parzjalment minħabba l-irtirar tal-proposta għal direttiva dwar il-liv tal-maternità; Jenfasizza, fl-istess ħin, li d-differenzi ekonomiċi bejn l-irġiel u n-nisa qegħdin bil mod il-mod jikbru;

3.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jintegraw pilastru dwar is-sessi fl-istrateġija Ewropa 2020 biex jitkejjel il-progress dwar it-tnaqqis tad-differenzi bejn is-sessi fl-impjieg u biex isir it-trasferiment tal-miżuri ta’ politika li jinsabu fl-Istħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir għar-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi (CSRs);

4.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżviluppaw pjan ġenerali għal investiment f’infrastruttura soċjali, peress li ġie stmat li permezz ta’ pjan ta’ investiment Ewropew ibbażat fuq is-sessi, il-prodott domestiku gross (PDG) se jiżdied b’mod gradwali, bi 2,4 % aktar sal-2018 milli mingħajr tali pjan ta’ investiment;

5.

Jinnota li parteċipazzjoni ugwali tal-irġiel u n-nisa fis-suq tax-xogħol tista' żżid b'mod sinifikanti l-potenzjal ekonomiku tal-UE, filwaqt li tikkonferma n-natura ekwa u inklużiva tagħha; jirrimarka li, skont il-projezzjonijiet tal-Organizzazzjoni għall-Ko-operazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiku (OECD), konverġenza sħiħa fir-rati ta’ parteċipazzjoni tirriżulta f’żieda ta’ 12,4 % fil-PDG per capita sal-2030;

6.

Iqis li l-faqar fost in-nisa, u n-nisa anzjani u l-ommijiet waħidhom b’mod partikulari, iżda wkoll in-nisa li huma vittmi ta’ vjolenza sessista, nisa b’diżabilità, nisa migranti u nisa minn minoranzi, jeħtieġ li jiġi indirizzat bħala kwistjoni ta’ urġenza; Jistieden għaldaqstant lill-Istati Membri biex joħolqu strateġiji ta' inklużjoni aktar effettivi u li jużaw b'mod aktar effikaċi r-riżorsi allokati għall-politiki soċjali, b'mod partikolari l-Fond Soċjali Ewropew u l-Fondi Strutturali;

7.

Jinnota b'dispjaċir li l-effettività tal-politiki soċjali għat-tnaqqis tal-faqar naqset bi kważi 50 % fl-2012 meta mqabbla mal-2005 fi djar b’adult wieħed biss, sitwazzjoni li tinkludi l-maġġoranza tar-romol u tal-ommijiet waħedhom; jinsab imħasseb ukoll li l-effettività tal-politiki soċjali implimentati f’ċerti Stati Membri tammonta għal terz biss tal-medja Ewropea; jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri jsaħħu l-politiki soċjali li jimmiraw b’mod partikolari għall-persuni qiegħda, sabiex jindirizzaw b'mod deċiżiv iż-żieda fil-faqar, partikolarment fost in-nisa;

8.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jindirizzaw il-faqar u l-esklużjoni soċjali mill-aspett tas-sessi; jiddispjaċih li s-CSRs li ġew adottati s'issa bħala parti miċ-ċikli tas-Semestru Ewropew ma ġewx allinjati biżzejjed mal-miri għall-impjiegi u dawk soċjali tal-Ewropa 2020; jistieden lis-CSRs jindirizzaw sistematikament il-kawżi strutturali tal-faqar tan-nisa;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iqisu l-evoluzzjoni tal-istrutturi familjari fit-tfassil tal-politiki fiskali u ta' kumpens tagħhom, partikolarment billi jappoġġjaw finanzjarjament lill-familji b'ġenitur wieħed u l-persuni anzjani permezz ta' krediti tat-taxxa u għajnuniet fil-qasam tal-kura tas-saħħa;

10.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni biex jiżguraw li l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u l-integrazzjoni tal-perspettiva tas-sessi jitqiesu fil-fondi tal-politika ta’ koeżjoni u jiġu promossi tul it-tħejjija u l-implimentazzjoni tagħhom u fil-programmi tagħhom, inkluż fir-rigward tal-monitoraġġ, ir-rappurtar u l-evalwazzjoni;

11.

Jiddispjaċih dwar il-fatt li r-rapport annwali huwa stmat biss bħala dokument ta' ħidma anness mar-rapport dwar l-applikazzjoni tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u jitlob b'insistenza lill-Kummissjoni tagħti leġittimità politika sħiħa lil dan ir-rapport billi tadottah tiffavorixxi adozzjoni uffiċjali u distinta;

12.

Jinnota l-ħtieġa imperattiva li jitnaqqsu d-distakki bejn is-sessi fil-pagi u l-pensjonijiet anke billi tiġi ndirizzata l-konċentrazzjoni persistenti tan-nisa f’xogħol part-time, b'pagi baxxi u xogħol prekarju u jiġu żgurati faċilitajiet ta’ ndukrar ta’ kwalità sodisfaċenti għat-tfal u dipendenti oħra; jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli l-fatt li aktar minn terz tan-nisa mdaħħla fiż-żmien fl-UE ma jirċievu l-ebda forma ta’ pensjoni; iħeġġeġ lill-Istati Membri jiżguraw l-applikazzjoni totali tad-drittijiet li tiddisponi għalihom mid-Direttiva 2006/54/KE, inkluż il-prinċipju tal-ugwaljanza tar-remunerazzjoni u t-trasparenza tas-salarji u jirrevedu l-liġijiet nazzjonali tagħhom fil-qasam tat-trattament ugwali bil-għan li jissimplifikawhom u jimmodernizzawhom; jistieden lill-Kummissjoni żżomm t-traspożizzjoni ta’ direttivi dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi taħt rieżami regolari, u jistieden lill-Kummissjoni tipproponi riformulazzjoni tad-Direttiva 2006/54/KE mill-aktar fis possibbli, skont l-Artikolu 32 tagħha u abbażi tal-Artikolu 157 tat-TFUE, skont ir-rakkomandazzjonijiet dettaljati stipulati fl-anness għar-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-24 ta’ Mejju 2012;

13.

Jikkundanna bl-iktar mod b'saħħtu possibbli l-fatt li n-nisa ma jirċivux l-istess salarju f'każijiet fejn jokkupaw l-istess xogħol bħall-irġiel jew jagħmlu xogħlijiet ta' valur ugwali, u jikkundanna ugwalment kemm is-segregazzjoni orizzontali kif ukoll dik vertikali; jenfasizza, barra minn hekk, il-fatt li l-maġġoranza vasta tas-salarji baxxi u kważi l-pagi baxxi ħafna kollha jitħallsu għal xogħol part-time u jinnota li madwar 80 % tal-foqra li jaħdmu huma nisa; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li skont il-konklużjonijiet tal-Valutazzjoni tal-Valur Miżjud Ewropew, tnaqqis ta’ punt perċentwali wieħed fid-differenzi fil-pagi bejn is-sessi għandu jwassal għal żieda ta’ 0,1 % fi tkabbir ekonomiku, li jfisser li huwa importanti ħafna li titnaqqas id-differenza li teżisti fil-kriżi ekonomika attwali; għaldaqstant jistieden lill-Istati Membri, lil min iħaddem u lill-movimenti sindikalisti biex jabbozzaw u jimplimentaw għodod utli u operattivi għall-evalwazzjoni tax-xogħol biex jiddeterminaw xogħol ta' valur ugwali u b'hekk tiġi żgurata paga ugwali bejn in-nisa u l-irġiel;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jimplimentaw politiki proattivi favur impjiegi ta' kwalità għan-nisa biex jintlaħqu l-objettivi tal-Ewropa 2020, permezz tal-ġlieda kontra l-isterjotipi, is-segregazzjoni professjonali vertikali u orizzontali, filwaqt li jinkoraġġixxu t-tranżizzjoni bejn l-impjiegi part-time u dawk full-time u permezz ta' iffukar ewlieni fuq il-kategorija ta' persuni barra mill-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ (NEET); jistieden lill-Istati Membri biex jistabbilixxu miri tal-impjieg speċifiċi fil-qafas tal-programmi ta’ Riforma Nazzjonali sabiex jiġi żgurat li n-nisa jkollhom aċċess ugwali bħall-irġiel biex jidħlu u jibqgħu fis-suq tax-xogħol;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jimplimentaw politiki proattivi biex jinkoraġġixxu lin-nisa biex iħaddnu karrieri fix-xjenza u biex jippromwovu, permezz ta’ kampanji ta’ informazzjoni u ta’ sensibilizzazzjoni b’mod partikolari, id-dħul tan-nisa f’setturi li tradizzjonalment huma meqjusin bħala “ta' sess maskili”, b’mod partikolari x-xjenzi u t-teknoloġiji l-ġodda, bil-ħsieb li jibbenefikaw bis-sħiħ minn kapital uman rappreżentat minn nisa Ewropej; jenfasizza, b’mod partikolari, li t-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) toffri opportunitajiet ġodda u jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-ugwaljanza bejn is-sessi tiġi integrata b’mod sħiħ f’din il-prijorità mogħtija lill-aġenda diġitali fil-ħames snin li ġejjin;

16.

Jenfasizza li l-indipendenza finanzjarja hija mezz ta’ kif tkun assigurata l-ugwaljanza u li l-intraprenditorija fost in-nisa tikkostitwixxi potenzjal għat-tkabbir u l-kompetittività fl-UE sottovalutat u mhux sfruttat biżżejjed; jistieden, għalhekk, lill-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) biex jiġbor aktar dejta ta' kwalità aħjar dwar l-intraprenditorija fost in-nisa; jistieden lill-Istati Membri, lill-Kummissjoni u lil korpi rilevanti oħra, bħal pereżempju, kmamar tal-kummerċ u tal-industrija biex jinkoraġġixxu, jippromwovu u jappoġġaw l-intraprenditorija fost in-nisa permezz tal-iffaċilitar tal-aċċess għall-kreditu, it-tnaqqas ta' burokrazija u ta' ostakoli oħra għall-bidu ta’ negozji min-nisa, l-integrazzjoni tal-perspettiva dwar is-sessi f’politiki rilevanti, il-promozzjoni tal-ħolqien ta’ ġabra unika ta’ dejta u pjattaforma ta' skambju elettroniku multilingwi għal intraprendituri soċjali nisa, u l-appoġġ reġjonali ta’ konsulenza u ta’ netwerks peer-to-peer madwar l-Ewropa kollha;

17.

Jemmen li l-għajnuna lin-nisa biex jirritornaw fis-suq tax-xogħol tirrikjedi politika multidimensjonali (li tinvolvi taħriġ vokazzjonali u tagħlim tul il-ħajja, u l-promozzjoni ta’ impjiegi aktar stabbli u b'mudelli tax-xogħol imfassla apposta) u jiġbed l-attenzjoni lejn il-prevalenza akbar ta’ ħinijiet tax-xogħol flessibbli; jirrimarka li t-talba għall-flessibilità hija l-akbar fost il-ħaddiema part-time, li fil-maġġoranza tagħhom huma nisa; isostni, għalhekk, li n-negozjar kollettiv huwa dritt li għandu jiġi protett, peress li dan jgħin biex tkun miġġielda d-diskriminazzjoni u biex jitħarsu u jittejbu d-drittijiet;

18.

Jenfasizza l-fatt li flessibilità akbar fl-arranġamenti tax-xogħol tista’ żżid l-opportunitajiet tan-nisa biex jipparteċipaw b’mod attiv fis-suq tax-xogħol, iżda jinnota, fl-istess ħin, li din il-flessibilità jista’ jkollha impatt negattiv fuq is-salarji u l-pensjonijiet tan-nisa; jiġbed l-attenzjoni, għalhekk, lejn il-ħtieġa ta' proposti speċifiċi dwar bilanċ bejn ix-xogħol u l-ħajja privata, u jinkoraġġixxi lill-irġiel u lin-nisa biex jaqsmu r-responsabilitajiet professjonali, domestiċi u soċjali b'mod aktar omoġenju, speċjalment f’każijiet li jinvolvu għajnuna lil persuni dipendenti u kura tat-tfal;

19.

Jitlob lill-Istati Membri jinkludu strateġiji fi programmi ta’ żvilupp rurali biex jiżdied in-numru ta’ impjiegi għan-nisa f’żoni rurali, u b’hekk jiżgurawlhom pensjonijiet sodisfaċenti, u politiki li jippromwovu l-preżenza tan-nisa fuq fora politiċi, ekonomiċi u soċjali f’dan is-settur u li jkabbru l-promozzjoni ta’ opportunitajiet indaqs fiż-żoni rurali f’konformità mal-multifunzjonalità tal-agrikoltura;

20.

Jenfasizza li hemm kunsens dejjem akbar fi ħdan l-UE fir-rigward tal-ħtieġa ta' promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi permezz ta’, fost l-oħrajn, il-preżenza tan-nisa fit-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi u ekonomiċi, li hija kwistjoni ta’ drittijiet fundamentali u ta’ demokrazija, peress li bħalissa din tirrifletti defiċit demokratiku; jilqa’, għaldaqstant, s-sistemi ta’ parità leġiżlati u l-kwoti tas-sessi introdotti f’xi Stati Membri u jistieden lill-Kunsill jiddikjara l-pożizzjoni tiegħu dwar id-direttiva dwar il-bilanċ bejn is-sessi fost id-diretturi mhux eżekuttivi ta’ kumpaniji kkwotati sabiex il-proċess leġiżlattiv ikun jista' jitkompla malajr kemm jista’ jkun; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jinkoraġġixxu lill-Istati Membri jippermettu li n-nisa u l-irġiel ikunu jistgħu jipparteċipaw bl-istess kundizzjonijiet fl-isferi differenti tat-teħid tad-deċiżjonijiet; jitlob ukoll li l-istituzzjonijiet tal-UE jagħmlu dak kollu li hu possibbli fis-setgħa tagħhom biex jiggarantixxu l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-Kulleġġ tal-Kummissarji u fil-karigi ta’ livell għoli fl-istituzzjonijiet, l-aġenziji, l-istituti u l-korpi kollha tal-UE;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jeżaminaw jekk klawżoli relatati mas-sessi jistgħux jiġu inklużi fl-avviżi ta’ ħruġ ta' offerti ta' akkwist pubbliku sabiex jinkoraġġixxu n-negozji biex internament jirsistu favur l-ugwaljanza bejn is-sessi; jirrikonoxxi li l-leġiżlazzjoni tal-UE dwar il-kompetizzjoni għandha tiġi rrispettata fl-iżvilupp ta’ din l-idea;

22.

Jifraħ lill-Isvezja, il-Belġju, Franza, is-Slovenja, id-Danimarka u r-Renju Unit talli laħqu l-objettivi ta' Barċellona u jistieden lill-Istati Membri l-oħra biex ikomplu bl-isforzi tagħhom; jistieden lill-Istati Membri biex imorru lil hinn mill-objettivi ta' Barċellona u jadottaw approċċ aktar sistematiku u integrat, li għandu jiġi implimentat mill-awtoritajiet nazzjonali u lokali flimkien, fil-qasam tal-edukazzjoni u tas-servizzi ta' ndukrar preskolari, b'mod partikolari għat-tfal żgħar ħafna ta' inqas minn tliet snin; Jitlob lill-Kummissjoni tipprovdi appoġġ finanzjarju kontinwu lill-Istati Membri sabiex ikunu jistgħu joffru sistemi tal-indukrar tat-tfal – b’mod partikolari permezz ta’ crèches – li l-ġenituri jkunu jifilħu jħallsu għalihom, inkluż permezz tal-istabbiliment ta’ dawn il-faċilitajiet fuq il-post tax-xogħol; jemmen li billi l-bilanċ tajjeb bejn pjanijiet familjari, ħajja privata u ambizzjonijiet professjonali jista' jinkiseb biss jekk il-persuni kkonċernati jkollhom għażla ġenwinament ħielsa, f'termini ekonomiċi u soċjali, u jkunu appoġġjati permezz ta' deċiżjonijiet politiċi u ekonomiċi fuq livell tal-UE u fuq dak nazzjonali mingħajr ma jiġu penalizzati, u jekk tkun teżisti l-infrastruttura meħtieġa; jistieden lill-Istati Membri biex iżidu l-baġit tagħhom għall-appoġġ tat-tfal speċifikament billi jespandu n-netwerks pubbliċi tal-indukrar ta’ matul il-jum, tal-iskejjel tan-nuna u tas-servizzi pubbliċi li jipprovdu attivitajiet extrakurrikulari għat-tfal; jitlob ukoll lill-Kummissjoni tindirizza n-nuqqas ta’ faċilitajiet għall-indukrar tat-tfal li wieħed ikun jiflaħ iħallas għalihom fir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi tagħha għall-pajjiżi (RSP);

23.

Jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli l-fatt li, minkejja li l-livell ta’ finanzjament tal-UE disponibbli (EUR 3,2 biljun mill-Fondi Strutturali għall-perjodu 2007-2013 ġie rriservat biex jgħin lill-Istati Membri fl-iżvilupp ta’ faċilitajiet għall-indukrar tat-tfal u l-promozzjoni tal-impjieg għan-nisa), ċerti Stati Membri għamlu tnaqqis fil-baġits li qed jaffettwaw id-disponibbiltà (eż. bħala riżultat tal-għeluq tal-iskejjel tan-nuna) u l-kwalità (pereżempju bħala riżultat tat-tnaqqis tal-persunal) tas-servizzi ta’ indukrar tat-tfal u qed iġibuhom jiswew aktar;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri biex jistabbilixxu liv tal-paternità bi ħlas ta' mill-inqas għaxart ijiem tax-xogħol u li jippromwovu miżuri, leġiżlattivi u mhumiex, li jagħtu lok lill-irġiel, u partikolarment lill-missirijiet, jeżerċitaw id-dritt tagħhom li jiksbu bilanċ bejn il-ħajja privata u dik professjonali, fost l-oħrajn billi jippromwovu l-liv tal-ġenituri, li jkun jista' jittieħed mill-missier jew mill-omm, mingħajr ma jkun trasferibbli bejniethom, sakemm il-wild jilħaq/tilħaq età speċifika.

25.

Jikkundanna l-istaġnar fil-Kunsill rigward id-Direttiva dwar il-liv tal-maternità; iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jerġgħu jibdew in-negozjati dwar dan u jtenni r-rieda tiegħu li jikkoopera;

26.

Jistieden lill-Istati Membri jistabbilixxu servizzi għall-kura tal-persuni li m'għandhomx l-indipendenza meħtieġa biex iwettqu kompiti ta' kuljum minħabba l-fatt li m’għandhomx l-awtonomija funzjonali li jeħtieġu biex isibu bilanċ bejn il-ħajja tax-xogħol, tal-familja u dik personali, liema servizzi jkunu għall-but ta’ kulħadd, flessibbli, ta’ kwalità għolja u faċilment aċċessibbli;

27.

Jitlob lill-Kummissjoni tħeġġeġ ir-ratifiki nazzjonali u li mill-iktar fis possibbli tagħti bidu għall-proċedura ta' adeżjoni tal-UE mal-Konvenzjoni ta' Istanbul; jinnota li l-adeżjoni immedjata tal-Istati Membri kollha mal-Konvenzjoni ta’ Istanbul għandha twassal għall-iżvilupp ta’ politika integrata u għall-promozzjoni ta’ ko-operazzjoni internazzjonali fil-ġlieda kontra l-forom kollha ta’ vjolenza kontra n-nisa;

28.

Iġedded l-istedina tiegħu lill-Kummissjoni biex tippreżenta proposta taħt l-Artikolu 84 tat-TFUE għal att leġiżlattiv li jistabbilixxi miżuri għall-promozzjoni u l-appoġġ tal-azzjoni tal-Istati Membri fil-qasam tal-prevenzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet, billi tappoġġja qafas politiku komprensiv u effettiv dwar il-vjolenza bbażata fuq is-sess, li tiffoka fuq il-prevenzjoni, il-prosekuzzjoni ta’ dawk li jwettqu r-reat, il-protezzjoni tal-vittmi u l-provvediment xieraq u adegwat ta' servizzi u tagħlim dwar l-ugwaljanza, u billi ddaħħal penali għall-imġiba vjolenti jew diskriminatorja lejn in-nisa; jitlob, barra minn hekk, lill-Istati Membri biex jaħdmu sistematikament fuq l-għoti ta’ setgħa lin-nisa fir-rappurtar tal-vjolenza lill-awtoritajiet, u fuq l-edukazzjoni u t-taħriġ ta’ esperti li jittrattaw mal-vittmi;

29.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura l-implimentazzjoni effettiva u b'riżorsi adegwati tal-Komunikazzjoni tagħha dwar il-qerda tal-mutilazzjoni ġenitali femminili;

30.

Jitlob lill-Kunsill jattiva l-klawżola “passerelle” u jadotta deċiżjoni unanima li tidentifika l-vjolenza abbażi tas-sess bħala qasam ta' reati elenkat fl-Artikolu 83(1) tat-TFUE, li ġa jkopri t-traffikar tal-bnedmin u l-isfruttar sesswali tan-nisa u t-tfal;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tirregola aħjar is-suq diġitali bil-għan li tipproteġi n-nisa u l-bniet kontra l-vjolenza fuq l-internet;

32.

Jirrakkomanda li, fil-pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali tagħhom biex jeliminaw il-vjolenza domestika, l-Istati Membri jistabbilixxu l-obbligu li jingħata appoġġ lin-nisa migranti li m'għandhomx dokumenti eżattament bl-istess mod bħalma jingħata lin-nisa b’residenza legali, mingħajr l-ebda rekwiżit li l-istituzzjonijiet jirrappurtaw każijiet bħal dawn lill-awtoritajiet;

33.

Jirrakkomanda li l-Istati Membri jsaħħu s-servizzi tas-saħħa pubbliċi bla ħlas tagħhom sabiex jappoġġjaw lin-nisa kollha soġġetti għall-vjolenza, inklużi r-refuġjati, permezz, fost l-oħrajn, taż-żieda tal-kapaċità tagħhom, fejn tingħata għajnuna speċjalizzata lin-nisa ta’ nazzjonalitajiet differenti u lin-nisa b’diżabilità;

34.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri li jagħmlu l-2016 is-Sena Ewropea biex tiġi miġġielda l-vjolenza fuq in-nisa permezz tal-allokazzjoni ta' biżżejjed riżorsi biex jittieħdu azzjonijiet ta' sensibilizzazzjoni; jisħaq, għal dan il-għan, li huwa neċessarju li jiġi pprovdut taħriġ adegwat għall-awtoritajiet u s-servizzi involuti, kif ukoll għall-professjonisti, bħalma humauffiċjali tal-pulizija, tobba, maġistrati, avukati, għalliema u kull min jista’, minħabba l-professjoni tiegħu, jagħti għajnuna lin-nisa li jkunu sfaw vittmi tal-vjolenza;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni tiġbor flimkien reġistru tal-ordnijiet Ewropej ta’ protezzjoni, fid-dawl tal-fatt li l-iskadenza biex l-Istati Membri jittrasponu d-Direttiva 2011/99/UE dwar l-ordni Ewropea ta’ protezzjoni għalqet fil-11 ta’ Jannar 2015;

36.

Jirrikonoxxi li, fir-reġjuni milquta minn gwerer, il-vjolenza kontra n-nisa tirrappreżenta ksur ċar tad-drittijiet fundamentali tan-nisa u timmanifesta ruħha permezz tat-trattament umiljanti u degradanti tan-nisa; jenfasizza l-fatt li l-ugwaljanza bejn is-sessi hija essenzjali biex tinbena l-paċi, peress li hija espressjoni tal-ħtieġa li fenomeni bħal dawn li jaffettwaw lin-nisa jiġu pprevenuti u miġġielda;

37.

Jistieden lill-EIG, lill-ADF u lill-Eurostat biex ikomplu jiġbru data komparabbli, b'mod partikolari data armonizzata dwar il-vjolenza, biex jagħtu lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni l-għodod meħtieġa biex ifasslu politiki effettivi; jistieden ukoll lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jitfgħu l-attenzjoni tagħhom fuq is-sitwazzjoni fl-Istati Membri fir-rigward tal-makkinarju istituzzjonali li hemm fis-seħħ għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi, bl-objettiv li jipprevjenu li dan issirlu ħsara fil-futur mill-effetti tal-kriżi ekonomika u r-riformi li li qed iġġib magħha, filwaqt li jitqies li, mingħajr tali makkinarju istituzzjonali, il-prijorità trasversali assenjata lill-ugwaljanza bejn is-sessi f’kull sfera ta’ politika, u l-mezzi speċifiċi biex din tiġi indirizzata, mhux se jissarrfu f’riżultati;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni ssalvagwardja l-programm Daphne – kemm f’termini ta’ finanzjament u ta' viżibbiltà – fil-programm Drittijiet u Ċittadinanza sabiex jiġi żgurat li l-assoċjazzjonijiet li jaħdmu biex iwaqqfu l-vjolenza kontra n-nisa jkunu jistgħu jkomplu l-ħidma tagħhom;

39.

Jitlob, mill-ġdid, lill-Kummissjoni tistabbilixxi ċentru Ewropew għall-monitoraġġ tal-vjolenza relatata mas-sess (fuq il-mudell tal-attwali Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi), li għandu jitmexxa minn koordinatur Ewropew għall-prevenzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet;

40.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tikkundanna bil-qawwa kampanji tal-midja u komunikazzjonijiet oħra li juru lill-vittmi tal-vjolenza sesswali bħala responsabbli għal dawn l-atti, peress li tali suppożizzjonijiet imorru kontra l-prinċipji bażiċi kollha tal-ugwaljanza bejn is-sessi;

41.

Jiġbed l-attenzjoni għar-rwol deċiżiv li għandha l-edukazzjoni fil-ġlieda kontra l-istereotipi tas-sessi u fit-tmiem tad-diskriminazzjoni bbażata fuq is-sessi; jenfasizza li s-subien u l-irġiel jeħtieġ li jiġu inklużi fil-promozzjoni tad-drittijiet tan-nisa u tal-ugwaljanza bejn is-sessi; jitlob, għalhekk, lill-Kummissjoni tieħu azzjoni deċiżiva ta’ politika fil-ġlieda kontra l-isterjotipi tas-sessi u jissuġġerixxi lill-Istati Membri li jqajmu kuxjenza dwar id-drittijiet ugwali u l-opportunitajiet indaqs għall-irġiel u n-nisa fis-sistemi edukattivi tagħhom;

42.

Jitlob lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jieħdu passi biex jiżguraw li l-mezzi ta' komunikazzjoni soċjali jużaw l-ilsien b’mod mhux sessista, jiżguraw li n-nisa jipparteċipaw b’mod attiv u jkunu rappreżentati b’mod bilanċjat, u jiżguraw li jkun hemm xbihat diversi taż-żewġ sessi, li jmorru lil hinn mill-kunċetti ġenerali tal-ġmiel u l-isterjotipi sessisti tar-rwoli mwettqa f’oqsma differenti tal-ħajja, b’mod partikolari fejn il-kontenut ikun immirat lejn it-tfal u ż-żgħażagħ;

43.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-korpi regolatorji tal-media, sabiex jagħtu attenzjoni lill-ispazju mogħti lin-nisa fil-midja, u speċjalment fuq it-televiżjoni, kemm b’mod kwantitattiv kif ukoll b’mod kwalitattiv, b’mod partikolari sabiex jiġi żgurat ir-rispett tad-dinjità tan-nisa, biex ma jwasslux sterjotipi tas-sessi, u biex ma jipparteċipawx fl-ipersesswalizzazzjoni tal-bniet;

44.

Jitlob lill-Istati Membri biex, wara l-adozzjoni tal-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-isport, jagħmlu użu sħiħ mill-opportunitajiet offruti mill-isport biex jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi, b’mod partikolari bid-definizzjoni ta’ pjanijiet ta’ azzjoni speċifiċi għall-ġlieda kontra l-isterjotipi u l-vjolenza, jiffavorixxu l-ugwaljanza fost il-professjonisti sportivi rġiel u nisa, u jippromwovu l-isport għan-nisa;

45.

Jinnota li bosta studji juru li r-rati ta’ abort fil-pajjiżi fejn l-abort huwa legali huma simili għal dawk fil-pajjiżi li fihom huwa pprojbit, u spiss huma anke ogħla f’dawn tal-aħħar (Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa, 2014);

46.

Jinnota li l-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki dwar is-saħħa u d-drittijiet sesswali u riproduttivi u dwar l-edukazzjoni sesswali huma l-kompetenza tal-Istati Membri; jenfasizza, madankollu, li l-UE tista’ tikkontribwixxi għall-promozzjoni tal-aħjar prattika fost l-Istati Membri;

47.

Isostni li n-nisa għandu jkollhom kontroll fuq id-drittijiet sesswali u riprodutttivi tagħhom, b’mod partikolari permezz ta’ aċċess faċli għall-kontraċezzjoni u l-abort; jappoġġja, għalhekk, il-miżuri u l-azzjonijiet meħuda biex jittejjeb l-aċċess tan-nisa għas-servizzi tas-saħħa sesswali u riproduttivi u biex jiżdied l-għarfien tan-nisa dwar id-drittijiet tagħhom u s-servizzi disponibbli; jistieden lill-Istati Membri u l-Kummissjoni biex jimplimentaw miżuri u azzjonijiet li jqajmu kuxjenza fost l-irġiel dwar ir-responsabilitajiet tagħhom fil-kwistjonijiet sesswali u riproduttivi;

48.

Jenfasizza l-importanza ta’ prevenzjoni attiva, politiki ta’ edukazzjoni u informazzjoni mmirati lejn l-adolexxenti mit-12-il sena ’l fuq, iż-żgħażagħ u l-adulti biex jiġi żgurat li s-saħħa sesswali u riproduttiva fost il-pubbliku tkun tajba, u b’hekk issir prevenzjoni tal-mard trażmess sesswalment u tat-tqaliet mhux mixtieqa;

49.

Jistieden lill-Istati Membri biex, meta jkunu qed japplikaw ir- Regolament (UE) Nru 536/2014 fi provi kliniċi ta’ prodotti mediċinali għal użu mill-bniedem, tiġi żgurata l-ugwaljanza fir-rappreżentanza tal-irġiel u n-nisa fil-provi kliniċi, b’attenzjoni speċjali għat-trasparenza dwar il-kompożizzjoni tas-sessi tal-parteċipanti; jistieden lill-Kummissjoni biex, meta tkun qed tikkunsidra l-implimentazzjoni xierqa ta’ dan ir-Regolament, speċifikament tissorvelja l-aspetti tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel;

50.

Ifakkar li l-UE rratifikat il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabilità fit-22 ta’ Jannar 2011, u li skont din il-Konvenzjoni, l-Istati Firmatarji jkollhom jintrabtu li jiżguraw u jippromwovu t-tgawdija sħiħa tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali għall-persuni b’diżabilità kollha mingħajr diskriminazzjoni ta’ kwalunkwe tip abbażi ta’ diżabilità u li jżommu lura milli jinvolvu ruħhom fi kwalunkwe att jew prattika li hija inkonsistenti mal-Konvenzjoni;

51.

Jitlob lill-Kummissjoni tippromwovi b’mod vigoruż l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-kuntest tar-relazzjonijiet esterni tal-UE ma’ pajjiżi terzi, sabiex b’hekk issaħħaħ l-approċċ strateġiku komprensiv tagħha fir-rigward tal-ugwaljanza; jenfasizza, f’dan ir-rigward, l-importanza li tiżdied il-kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet internazzjonali u reġjonali bil-ħsieb tal-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi u t-titjib tal-għarfien tad-drittijiet tan-nisa;

52.

Jistieden lill-UE biex telimina l-politiki li jistabbilixxu dipendenza bejn il-membri tal-familja fil-qafas tar-riunifikazzjoni tal-familja, u jistieden lill-UE u lill-Istati Membri tagħha biex jagħtu lin-nisa migranti status ta’ residenza awtonoma, speċjalment f’każijiet ta’ vjolenza domestika;

53.

Jitlob lill-Kummissjoni tiżgura li l-ugwaljanza bejn is-sessi u d-drittijiet tan-nisa jiġu inklużi fil-ftehimiet ta’ sħubija kollha u fin-negozjati mal-pajjiżi li mhumiex fl-UE;

54.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/15

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tas-6 ta' Mejju 2014 dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni għall-2013 (COM(2014)0249) u d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni li jakkumpanjah (SWD(2014)0148),

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), u b'mod partikolari l-Artikoli 101-109 tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 tas-16 ta' Diċembru 2002 dwar l-implimentazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni stabbiliti fl-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat (1),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 169/2009 tas-26 ta' Frar 2009 li japplika r-regoli tal-kompetizzjoni għat-trasport bil-ferrovija, bit-triq u permezz tal-passaġġi fuq l-ilma interni (2),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2014/104/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Novembru 2014 dwar ċerti regoli li jirregolaw l-azzjonijiet għad-danni skont il-liġi nazzjonali għall-ksur tad-dispożizzjonijiet tal-liġi dwar il-kompetizzjoni tal-Istati Membri u tal-Unjoni Ewropea (3),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar il-kwantifikazzjoni tal-ħsara fl-azzjonijiet għad-danni bbażati fuq il-ksur tal-Artikolu 101 jew 102 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (4),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-4 ta' Frar 2011 bit-titolu “Konsultazzjoni pubblika: Lejn Approċċ Ewropew Koerenti għal Rimedju Kollettiv” (SEC(2011)0173),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Ġunju 2013 bit-titolu “Lejn Qafas Orizzontali Ewropew għal Rimedju Kollettiv” (COM(2013)0401),

—

wara li kkunsidra rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2013/396/UE tal-11 ta' Ġunju 2013 dwar prinċipji komuni għall-mekkaniżmi tar-rimedju kollettiv inġuntiv u kompensatorju fl-Istati Membri fir-rigward tal-ksur tad-drittijiet mogħtija skont il-Liġi tal-Unjoni (5),

—

wara li kkunsidra l-istudju ppubblikat f'Ġunju 2012 mid-Dipartiment Tematiku tad-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni bl-isem “Collective redress in Antitrust” (Rimedju Kollettiv fl-Antitrust),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-11 ta' Ġunju 2013 ippubblikata skont l-Artikolu 27(4) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 fil-Kawża AT.39740 – Google (6),

—

wara li kkunsidra l-impenji offruti lill-Kummissjoni skont l-Artikolu 9 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003 fil-Kawża COMP/39.398 – Visa MIF,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 139/2004 tal-20 ta' Jannar 2004 dwar il-kontroll ta' konċentrazzjonijiet bejn impriżi (7) (ir-Regolament tal-KE dwar l-Għaqdiet),

—

wara li kkunsidra l-konsultazzjoni tal-Kummissjoni tas-27 ta' Marzu 2013 dwar kontroll tal-UE fuq il-fużjoni – abbozz rivedut ta' proċedura simplifikata u regolament ta' implimentazzjoni dwar il-fużjoni,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta' Ottubru 2008 dwar l-applikazzjoni ta' regoli dwar l-għajnuna mill-Istat għal miżuri meħuda fejn jidħlu istituzzjonijiet finanzjarji fil-kuntest tal-kriżi finanzjarja preżenti (8) (il-Komunikazzjoni Bankarja),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-5 ta' Diċembru 2008 bit-titolu "Ir-rikapitalizzazzjoni tal-istituzzjonijiet finanzjarji fil-kriżi finanzjarja preżenti: limitazzjoni tal-għajnuna għall-minimu meħtieġ u protezzjoni kontra distorsjonijiet ta' kompetizzjoni mhux mistħoqqa (9) (il-Komunikazzjoni dwar ir-Rikapitalizzazzjoni),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-25 ta' Frar 2009 dwar it-Trattament ta' Assi indeboliti fis-Settur Bankarju tal-Komunità (10) (il-Komunikazzjoni dwar l-Assi Indeboliti),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Lulju 2009 fuq ir-ritorn għall-vijabbiltà u l-valutazzjoni ta' miżuri ta' ristrutturar fis-settur finanzjarju fil-kriżi attwali taħt ir-regoli tal-għajnuna mill-Istat (11) (il-Komunikazzjoni dwar ir-Ristrutturar),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-17 ta' Diċembru 2008 dwar qafas temporanju [Komunitarju] għal miżuri ta' għajnuna mill-Istat biex isostnu l-appoġġ għall-finanzjament fil-kriżi finanzjarja u ekonomika attwali (12) (il-Qafas Temporanju oriġinali),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-1 ta' Diċembru 2010 bit-titolu “Qafas temporanju tal-Unjoni għal miżuri ta' għajnuna mill-Istat biex isostnu l-appoġġ għall-finanzjament fil-kriżi finanzjarja u ekonomika attwali” (13) (il-Qafas Temporanju ġdid li jissostitwixxi dak li spiċċa fil-31 ta' Diċembru 2010),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni, mill-1 ta' Awwissu 2013, tar-regoli tal-għajnuna mill-Istat għall-appoġġ ta' miżuri favur il-banek fil-kuntest tal-kriżi finanzjarja (14) (il-Komunikazzjoni Bankarja),

—

wara li kkunsidra d-dokument dwar kwistjonijiet mill-Kummissjoni għall-attenzjoni tal-KEF dwar ir-reviżjoni tal-linji gwida dwar l-għajnuna mill-Istat għar-ristrutturar tal-banek,

—

wara li kkunsidra l-istudju ta' Ġunju 2011 mid-Dipartiment Tematiku tad-Direttorat Ġenerali għall-Politiki Interni bit-titolu “State aid – Crisis rules for the financial sector and the real economy” (“Għajnuna mill-Istat – Regoli dwar il-kriżi għas-settur finanzjarju u l-ekonomija reali”),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat tal-Unjoni Ewropea għall-kumpens mogħti għall-fornituri ta' servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali (15),

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2012/21/UE tal-20 ta' Diċembru 2011 dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 106(2) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għall-għajnuna mill-Istat taħt il-forma ta' kumpens għas-servizzi pubbliċi mogħti lil ċerti impriżi inkarigati mill-ġestjoni ta' servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali (16),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni bit-titolu “Qafas tal-Unjoni Ewropea għall-għajnuna mill-Istat fil-forma ta' kumpens ta' servizz pubbliku (2011)” (17),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 360/2012 tal-25 ta' April 2012 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea għal għajnuna de minimis mogħtija lil intrapriżi li jipprovdu servizzi ta' interess ekonomiku ġenerali (18),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Novembru 2011 dwar ir-Riforma tar-Regoli tal-UE dwar l-Għajnuna mill-Istat għal Servizzi ta' Interess Ekonomiku Ġenerali (19),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-9 ta' Frar 2012 bit-titolu “Il-Modernizzazzjoni tal-Għajnuna mill-Istat tal-UE (SAM)” (COM(2012)0209),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Jannar 2013 dwar il-modernizzazzjoni tal-għajnuna mill-Istat (20),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-30 ta' Lulju 2012 għal Regolament tal-Kunsill li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 994/98 tas-7 ta' Mejju 1998 dwar l-applikazzjoni tal-Artikoli 92 u 93 tat-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea għal ċerti kategoriji ta' Għajnuna mill-Istat orizzontali u r-Regolament (KE) Nru 1370/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2007 dwar servizzi pubbliċi tal-passiġġieri bil-ferrovija u bit-triq (COM(2012) 0730),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni tal-5 ta' Lulju 2012 għal Regolament tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 659/1999 li jistipula regoli dettaljati għall-applikazzjoni tal-Artikolu 93 tat-Trattat tal-KE (COM(2012) 0725),

—

wara li kkunsidra l-linji gwida tal-Kummissjoni dwar l-għajnuniet mill-Istat għall-impriżi ferrovjarji (21),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar il-politika reġjonali bħala parti minn skemi usa' ta' għajnuna mill-Istat (22),

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Qafas tal-20 ta' Ottubru 2010 dwar ir-relazzjonijiet bejn il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea (23) (minn issa 'l quddiem “il-Ftehim Qafas”), b'mod partikolari l-paragrafi 9, 12, 15 u 16 tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tat-22 ta' Frar 2005 dwar ir-Rapport Nru XXXIII tal-Kummissjoni dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni – 2003 (24), tal-4 ta' April 2006 dwar ir-Rapport tal-Kummissjoni dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni 2004 (25), tad-19 ta' Ġunju 2007 dwar ir-Rapport rigward il-Politika tal-Kompetizzjoni 2005 (26), tal-10 ta' Marzu 2009 dwar ir-Rapporti dwar il-politika tal-kompetizzjoni għall-2006 u l-2007 (27), tad-9 ta' Marzu 2010 dwar ir-Rapport dwar il-Politika dwar il-Kompetizzjoni 2008 (28), tal-20 ta' Jannar 2011 dwar ir-Rapport dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni 2009 (29), tat-2 ta' Frar 2012 dwar ir-Rapport Annwali dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni (30), tat-12 ta' Ġunju 2013 dwar ir-Rapport Annwali dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni tal-UE (31) u tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar ir-Rapport Annwali dwar il-Politika tal-Kompetizzjoni tal-UE (32),

—

wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni tal-20 ta' Ġunju 2013 bit-titolu “Towards more effective merger control” (“Lejn kontroll aktar effikaċi fuq il-fużjoni”),

—

wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tad-9 ta' Lulju 2014 bit-titolu “Towards more effective merger control” (“Lejn kontroll aktar effikaċi fuq il-fużjoni”),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Frar 2014 dwar ftehimiet ta' kooperazzjoni tal-UE dwar l-infurzar tal-politika tal-kompetizzjoni – it-triq 'il quddiem (33),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tas-6 ta' Novembru 2014 mill-Kummissarju għall-Kompetizzjoni, Margrethe Vestager, dwar l-investigazzjonijiet ta' għajnuna fiskali mill-Istat,

—

wara li kkunsidra t-Tabella Diġitali tal-2014 tal-Kummissjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 52 u 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji u l-opinjoni tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A8-0019/2015),

A.

billi hemm xi setturi fi ħdan is-suq uniku li għadhom maqsuma minn fruntieri nazzjonali u minn ostakoli artifiċjali, u fl-istess ħin hemm prattiki inkwetanti bħad-dumping soċjali jew l-użu ħażin ta' fondi strutturali li jqajmu tħassib u li għandhom jiġu indirizzati wkoll fi ħdan il-qafas tal-politika tal-kompetizzjoni tal-UE; billi l-kompetizzjoni ma toperax b'mod ugwalment sodisfaċenti fl-Istati Membri kollha;

B.

billi l-politika tal-kompetizzjoni hija, fiha nnifisha, għodda li tissalvagwarda d-demokrazija Ewropea, minħabba li timpedixxi l-konċentrazzjoni eċċessiva tal-poter ekonomiku u finanzjarju fi ftit idejn, ħaġa li tista' ddgħajjef il-kapaċità tal-awtoritajiet politiċi Ewropew li jieħdu azzjoni li tkun indipendenti mill-gruppi industrijali u bankarji kbar;

C.

billi l-politika tal-kompetizzjoni bbażata fuq kundizzjonijiet ekwi fis-setturi kollha hija pedament tal-ekonomija tas-suq soċjali Ewropew, kif ukoll għodda essenzjali biex tiżgura l-funzjonament tajjeb ta' suq intern dinamiku, effiċjenti, sostenibbli u innovattiv, biex tmexxi t-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien tal-impjiegi, u biex tkun kompetittiva fix-xena globali; billi għalhekk il-kriżi ekonomika u finanzjarja m'għandhiex tkun pretest biex jiġi llaxkat l-infurzar tar-regoli tal-kompetizzjoni;

D.

billi kull sena jiġi akkumulat telf ta' EUR 181-320 biljun – madwar 3 % tal-PDG tal-UE – minħabba l-eżistenza ta' kartelli;

E.

billi l-ekwivalenti ta' EUR 1,6 triljun ingħata f'għajnuna mill-Istat lil banek fl-UE matul il-perjodu mill-2008 sa tmiem l-2011;

F.

billi huwa stmat li l-evażjoni tat-taxxa, il-frodi tat-taxxa u r-rifuġji fiskali qed jiswew lill-kontribwenti tal-UE s-somma ta' EUR 1 triljun kull sena fi dħul mitluf, distorsjoni tal-kompetizzjoni fis-suq uniku bejn dawk il-kumpaniji li jħallsu t-taxxi u dawk li ma jħallsux;

G.

billi ċ-ċittadini Ewropej iridu li jkollhom servizzi pubbliċi affordabbli u ta' kwalità għolja;

H.

billi l-applikazzjoni stretta tal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni hija primarjament ta' benefiċċju għall-konsumatur, filwaqt li n-nuqqas ta' kompetizzjoni twassal għal allokazzjoni żbaljata ta' riżorsi u għal produttività aktar baxxa;

I.

billi f'termini ta' spejjeż tal-enerġija s-suq uniku Ewropew għandu prestazzjoni agħar minn dak tal-Istati Uniti, b'dispersjoni fil-prezzijiet ta' 31 % meta mqabbla ma' 22 % fl-Istati Uniti;

J.

billi l-ħolqien ta' “passaport ta' amministrazzjoni tas-suq uniku” għandu jnaqqas id-distorsjonijiet fil-kompetizzjoni u l-frammentazzjoni tas-suq uniku, u jtejjeb il-potenzjal ta' tkabbir tal-ekonomija Ewropea;

K.

billi l-iżvilupp b'suċċess tal-SMEs f'kundizzjonijiet ta' kompetizzjoni ħielsa huwa wieħed mill-aktar prekondizzjonijiet essenzjali għall-ħolqien tax-xogħol, it-tkabbir sostenibbli, l-innovazzjoni u l-investiment; billi f'bosta Stati Membri l-SMEs, li jirrappreżentaw 98 % tal-impriżi tal-UE, qed ikunu affettwati minn kriżi finanzjarja serja;

L.

billi l-moviment ħieles tal-merkanzija, tas-servizzi, tal-persuni u tal-kapital huwa essenzjali għat-tkabbir Ewropew; billi l-protezzjoniżmu jista' jillimita l-prospetti ta' tkabbir fuq terminu twil tal-industriji domestiċi;

M.

billi t-tul ta' żmien ta' kartelli mhux skoperti jvarja bejn 6 sa 14-il sena minn meta jkunu bdew u billi dan jaffettwa l-ekonomija b'piż ogħla fuq il-klijenti u finalment fuq il-konsumaturi;

N.

billi l-privattiva unitarja tal-UE hija pass 'il quddiem biex jitlesta s-suq uniku u billi l-Istati Membri kollha għandhom jipparteċipaw fiha;

O.

billi l-pubblikazzjoni tal-hekk imsejħa dokumenti “LuxLeaks” mill-Konsorzju Internazzjonali tal-Ġurnalisti Investigattivi tiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li ssir investigazzjoni bir-reqqa u indipendenti tal-prattiki b'rabta ma' deċiżjonijiet dwar it-taxxa tal-Istati Membri u l-konformità tagħhom mar-regoli ta' kontroll dwar l-għajnuna mill-Istat tal-UE; billi l-indipendenza tad-DĠ Kompetizzjoni hija tal-ogħla importanza biex jinkisbu dan l-għan kif ukoll għanijiet oħra jinkisbu b'suċċess;

1.

Jilqa' l-fatt li d-dimensjoni ekonomika tal-UE fil-Trattati hija stabbilita bħala “ekonomija tas-suq miftuħa b'kompetizzjoni ħielsa”; jenfasizza li hi meħtieġa attenzjoni akbar biex tkun promossa l-kompetizzjoni sabiex jinkisbu l-għanijiet ambizzjużi dwar l-impjiegi, it-tkabbir, l-investimenti u l-kompetittività globali tal-ekonomija Ewropea, peress li hija kompetizzjoni sostenibbli u effikaċi li tmexxi l-investimenti u l-benefiċċji għall-utent aħħari u tixpruna lill-ekonomija; jenfasizza r-rwol essenzjali tal-infurzar tal-politika tal-kompetizzjoni biex jinħolqu kundizzjonijiet ekwi li jħeġġu l-innovazzjoni, il-produttività, il-ħolqien tal-impjiegi u l-investiment mill-parteċipanti kollha fis-suq uniku u fil-mudelli kollha tan-negozju, inkluż l-SMEs, b'rispett sħiħ tad-differenzi nazzjonali; jitlob lill-Kummissjoni tinforza r-regoli dwar l-antitrust, l-għajnuna mill-Istat u l-kontroll tal-fużjonijiet sabiex jinkisbu suq intern li jiffunzjona tajjeb u progress soċjali;

2.

Huwa tal-fehma li l-iżgurar ta' kundizzjonijiet ekwi għall-kumpaniji fis-suq intern jiddependi wkoll mill-ġlieda kontra d-dumping soċjali u l-implimentazzjoni tad-dritt soċjali u ambjentali Ewropew; jistieden lill-Kummissjoni tqis l-impatti soċjali u tax-xogħol tal-interventi tagħha fil-qasam tal-għajnuna mill-istat, speċjalment f'dawk ir-reġjuni b'livelli għolja ta' qgħad, billi tintegra din l-analiżi fid-deċiżjonijiet tagħha;

3.

Jenfasizza l-bżonn li jittieħdu miżuri xierqa fil-qasam tal-kompetizzjoni u tat-tassazzjoni bħala għajnuna biex il-gruppi industrijali u l-SMEs Ewropej ikunu jistgħu jiffaċċjaw il-globalizzazzjoni;

4.

Jistieden lill-Kummissjoni tidentifika żbilanċi possibbli bejn l-Istati Membri li jistgħu joħolqu distorsjonijiet tal-kompetizzjoni, kif ukoll tidentifika l-kawżi u l-impatt ekonomiku tagħhom;

5.

Jenfasizza li l-politika tal-kompetizzjoni għandha rwol ewlieni fit-tisħiħ tal-approċċ olistiku lejn is-suq uniku li għandu l-għan li jindirizza l-isfidi ekonomiċi, soċjali u ambjentali tal-Ewropa; jistieden lill-Kummissjoni tirrispetta b'mod effikaċi l-ħtiġijiet taċ-ċittadini, tal-konsumaturi u tal-SMEs billi tqiegħed it-tħassib tagħhom fil-qofol tal-proċess deċiżjonali sabiex il-politiki proposti tal-kompetizzjoni jkunu jistgħu jipprovdu valur miżjud għaċ-ċittadini Ewropej;

6.

Itenni li l-Kummissjoni għandha tikkunsidra l-allokazzjoni mill-ġdid ta' riżorsi minn linji baġitarji skaduti jew sottoutilizzati lid-DĠ Kompetizzjoni; jirrimarka li l-Kummissjoni trid tingħata r-riżorsi xierqa ta' persunal biex iżżid u tapprofondixxi b'mod sinifikattiv l-investigazzjonijiet tagħha dwar l-għajnuna fiskali mill-Istat bħad-deċiżjonijiet dwar it-taxxa u l-evitar tat-taxxa biex tagħti lill-politika tal-kompetizzjoni pożizzjoni proattiva suffiċjenti; jemmen li l-Kummissjoni jeħtieġ ikollha wkoll riżorsi legali profiċjenti biex tkompli tidentifika lakuni li sirna konxji minnhom permezz tar-rivelazzjoni tal-iskemi tat-taxxa mmirati li kienu fil-prattika f'diversi Stati Membri; jirrakkomanda, b'mod partikolari, it-tisħiħ tal-unità tal-għajnuna fiskali mill-Istat tad-DĠ Kompetizzjoni, fid-dawl tar-rivelazzjonijiet LuxLeaks;

7.

Jistenna l-iżvelar imminenti tal-eżerċizzju ta' rendikont tal-Kummissjoni wara għaxar snin mid-dħul fis-seħħ tar-Regolament (KE) Nru 1/2003 dwar l-implimentazzjoni tar-regoli dwar il-liġi tal-kompetizzjoni u jistieden lill-Kummissjoni tinvolvi lill-Parlament Ewropew fl-inizjattivi kollha segwenti; jistieden lill-Kummissjoni tadotta miżuri xierqa biex tallinja r-Regolament mas-sitwazzjoni legali ġodda, b'mod partikolari b'konsegwenza tal-adozzjoni tad-Direttiva dwar Azzjonijiet għad-Danni;

8.

Ifakkar lill-Kummissjoni li l-kwistjoni tal-indipendenza tal-awtoritajiet tal-kompetizzjoni nazzjonali għandha tiġi ssorveljata mill-qrib;

9.

Jinsisti fuq il-fatt li l-istrumenti tal-politika tal-kompetizzjoni m'għandhomx jintużaw ħażin b'mod li jippermettu l-implimentazzjoni ta' miżuri fiskali; jinkoraġġixxi l-Kummissjoni biex tesprimi b'mod ċar it-tħassib tagħha fil-qasam tat-tassazzjoni;

10.

Jemmen li l-prinċipji bażiċi u l-linji gwida ewlenin tal-politika tal-kompetizzjoni fil-futur għandhom ikunu mfasslin u adottati b'kooperazzjoni iktar mill-qrib mal-Parlament, sabiex tiżdied il-leġittimità demokratika tal-awtorità tal-kompetizzjoni;

11.

Jikkondividi l-approċċ komuni segwit fil-proċess ta' modernizzazzjoni tal-għajnuna mill-Istat, bl-għan li tiġi promossa aktar effikaċja fin-nefqa pubblika f'kuntest ta' marġini baġitarji limitati, b'mod speċjali fl-Istati Membri li ntlaqtu bl-agħar mod mill-kriżi;

12.

Jirrikonoxxi li l-implimentazzjoni effiċjenti tal-politika tal-kompetizzjoni teħtieġ interpretazzjoni ġudizzjarja koerenti u konsistenti;

13.

Jinnota li l-Kummissjoni Ewropea qed tiddependi dejjem iżjed minn deċiżjonijiet ta' impenn; jemmen, madankollu, li huma meħtieġa aktar trasparenza dwar is-sustanza tal-allegazzjonijiet u t-twaqqif ta' numru ogħla ta' preċedenti legali; iqis li b'mod partikolari dan japplika għal każijiet li jindirizzaw kwistjonijiet ta' antitrust f'oqsma ġodda, bħas-swieq għall-prodotti diġitali, li fihom il-kumpaniji jistgħu jsibuha diffiċli biex jivvalutaw jekk imġiba partikolari tikkostitwixxix ksur tar-regoli tal-kompetizzjoni;

14.

Jemmen li sabiex tiġi żgurata aktar trasparenza u jittaffew uħud mill-iżvantaġġi tad-deċiżjonijiet ta' impenn, filwaqt li jinżammu l-benefiċċji ewlenin tagħhom, id-dettall sħiħ tal-oġġezzjonijiet indirizzati mill-Kummissjoni lill-konvenuti għandu jiġi ppubblikat;

15.

Jinnota li s-SIEĠ jirrappreżentaw sehem sinifikanti mill-forniment totali tas-servizzi fl-Istati Membri, u jsostni li l-forniment aktar effiċjenti tagħhom (meta mqabbel ma' servizzi oħrajn) jista' jwassal għal kisbiet sinifikanti; jafferma mill-ġdid l-importanza tad-denominazzjoni tas-SIEĠ għas-servizzi aċċessibbli universalment li huma ta' sinifikat vitali għaċ-ċittadini Ewropej, mill-kura tas-saħħa għas-sigurtà soċjali għall-provvista tal-akkomodazzjoni, filwaqt li fl-istess ħin jenfasizza r-responsabbiltà tal-Kummissjoni li tiżgura li l-kumpens mogħti lis-SIEĠ ikun kompatibbli mar-regoli tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat;

16.

Itenni li l-Fondi Strutturali tal-UE ma jistgħux jintużaw b'mod li direttament jew indirettament jappoġġaw ir-rilokazzjoni ta' servizzi jew tal-produzzjoni lejn Stati Membri oħra;

17.

Jemmen li għandha ssir aktar investigazzjoni fil-klabbs sportivi (partikolarment fil-klabbs tal-futbol) li għandhom jagħtu somom ta' miljuni lill-awtoritajiet tas-sigurtà soċjali, somom li għadhom ma ħallsux jew li ma ġewx reklamati mill-gvern, peress li de facto dan jista' jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat;

18.

Jenfasizza l-importanza li jiġu vvalutati l-effetti kumulattivi tat-tassazzjoni fuq l-impriżi u tal-għajnuna mill-istat;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja bir-reqqa l-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva mill-Istati Membri u tiżgura l-applikazzjoni uniformi tad-dispożizzjonijiet tagħha fl-Unjoni kollha;

20.

Itenni t-tħassib tiegħu li l-użu ta' multi bħala l-unika sanzjoni disponibbli tista' ma tkunx effikaċi biżżejjed; jerġa' jitlob li jiġu żviluppati strumenti aktar sofistikati li jżidu l-effikaċja tas-sistema ta' penalitajiet; itenni l-appell tiegħu lill-Kummissjoni biex tqis reviżjoni ġenerali tal-Linji Gwida dwar il-Multi tagħha tal-2006 u jitlob li dawk il-linji gwida jkunu integrati fir-Regolament (KE) Nru 1/2003; jistieden lill-Kummissjoni tevalwa l-possibbiltà li tikkomplementa l-multi lill-kartelli b'sanzjonijiet individwali bħall-multi individwali u l-iskwalifika ta' diretturi; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li l-kumpaniji li jiksru l-liġi ma jsofrux konsegwenzi negattivi lil hinn minn azzjoni ta' rimedju proporzjonata għall-ksur li jkun sar;

21.

Jitlob lill-Kummissjoni toħloq task forces speċjali trans-DĠ maħsuba biex jimmonitorjaw is-setturi li fihom il-karatteristiċi strutturali (bħal ostakoli kbar għad-dħul jew spejjeż għoljin biex jibdlu l-klijenti) jagħmlu l-ksur tal-antitrust aktar probabbli;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni tgħin biex jitwaqqaf mekkaniżmu istituzzjonali li jiżgura li kull darba li awtorità nazzjonali tieħu deċiżjoni tal-antitrust, isir kontroll ta' segwitu awtomatiku fejn il-Kummissjoni teżamina jekk kwistjonijiet simili jaffettwawx is-swieq ġeografiċi differenti fl-Ewropa kolllha fejn il-kumpaniji sanzjonati huma wkoll attivi;

23.

Jappoġġa l-kooperazzjoni li għaddejja fin-Netwerk Ewropew għall-Kompetizzjoni (NEK) li tippermetti koerenza fl-UE kollha fil-qasam tal-infurzar pubbliku tar-regoli tal-kompetizzjoni u jħeġġeġ l-iżvilupp ulterjuri tagħha;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi proċeduri ċari dwar l-iskedi u l-iskadenzi sabiex jitħaffef il-proċess tal-investigazzjoni u jiġu evitati estensjonijiet mhux ġustifikati; jitlob drittijiet formali għall-vittmi u l-partijiet kollha involuti f'każijiet ta' antitrust u ta' kartelli, b'enfasi xierqa fuq il-prinċipju tal-preżunzjoni tal-innoċenza;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi valutazzjoni legali u ekonomika komprensiva ta' każijiet ta' antitrust u ta' kartelli, partikolarment fis-swieq li jinbidlu malajr, sabiex ikun hemm fehim ċar tal-istruttura tas-suq u tat-tendenzi tas-suq u jistedinha tieħu miżuri xierqa li jipproteġu l-konsumaturi;

26.

Jinnota li l-politika tal-kompetizzjoni għandha tkun iffukata b'mod partikolari fuq il-ħarsien tal-konsumaturi, it-titjib tal-benessri tal-konsumatur, it-tħeġġiġ tal-innovazzjoni u l-istimular tat-tkabbir ekonomiku;

27.

Jappella, f'dan ir-rigward, biex ikunu indikati l-kundizzjonijiet li taħthom il-kumpaniji prinċipali, li jeżerċitaw ċerta influwenza fuq il-kumpaniji sussidjarji tagħhom, iżda li mhumiex involuti direttament fi ksur tal-liġi, jinżammu responsabbli in solidum għal ksur tal-antitrust min-naħa tal-kumpaniji sussidjarji tagħhom;

28.

Itenni, fir-rigward tar-reċidiva, it-talba li tiġi stabbilita relazzjoni ċara bejn il-ksur tal-liġi li jkunu qed jiġi investigat minn naħa waħda u l-ksur tal-liġi mwettaq fil-passat mill-kumpanija kkonċernata min-naħa l-oħra;

29.

Jirrikonoxxi li l-għadd ta' applikazzjonijiet għal tnaqqis ta' multi minħabba n-nuqqas ta' likwidità żdied, b'mod partikolari għal impriżi ta' “monoprodotti” u SMEs; itenni l-ħtieġa li l-linji gwida dwar il-multi jiġu adattati fir-rigward ta' impriżi ta' “monoprodotti” u SMEs;

30.

Jemmen li d-dominanza fis-suq permezz tat-tkabbir, l-innovazzjoni u s-suċċess bħala tali mhijiex problema għall-kompetizzjoni; madankollu jikkunsidra l-abbuż ta' pożizzjoni dominanti fis-suq bħala problema serja għall-kompetizzjoni; għalhekk jistieden lill-Kummissjoni biex iżżomm l-indipendenza u l-oġġettività fil-proċeduri relatati mal-kompetizzjoni;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta b'determinazzjoni t-tħassib identifikat kollu fl-investigazzjonijiet attwali dwar l-antitrust u tadotta l-miżuri neċessarji kollha sabiex ittemm il-prattiki dannużi u tistabbilixxi mill-ġdid il-kompetizzjoni ġusta;

32.

Jaqbel li l-kontroll effikaċi tal-fużjonijiet huwa strument importanti għall-infurzar tal-kompetizzjoni peress li jikkontribwixxi għaż-żamma ta' pressjoni kompetittiva fuq il-parteċipanti fis-suq;

33.

Jistieden lill-Kummissjoni toqgħod attenta għal dawk il-każijiet fejn eżatt wara li sseħħ il-fużjoni, il-prezzijiet għall-konsumatur jogħlew jew ikun hemm tnaqqis rilevanti fil-kwalità tal-prodott;

34.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni tal-5 ta' Diċembru 2013 dwar is-simplifikazzjoni tal-fużjoni u l-proposti ppreżentati fl-aħħar White Paper (34) tagħha, iżda jitlob li jitfasslu definizzjonijiet aktar ċari dwar il-kunċetti tas-sehem tas-suq u tal-poter fis-suq, jew id-definizzjoni tas-suq;

35.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġi eżaminat jekk il-prassi eżistenti tal-kontroll tal-fużjoni tiħux kont tal-internazzjonalizzazzjoni tas-swieq, b'mod partikolari fir-rigward tad-definizzjoni spazjali tas-swieq; jemmen li l-Kummissjoni għandha tieħu kont tar-riżultati ta' tali skrutinju fil-kuntest tar-reviżjoni tar-regoli dwar il-kontroll tal-fużjonijiet;

36.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina bir-reqqa jekk fil-fatt hemmx lakuni regolatorji fir-rigward tar-responsabbiltà tal-Kummissjoni għall-eżami tal-ishma minoritarji li ma jikkontrollawx;

37.

Jenfasizza l-importanza tal-affordabbiltà, is-sostenibbiltà u s-sigurtà tal-provvista tal-enerġija għall-ekonomija Ewropea u l-kompetittività tagħha; iqis li l-politika tal-kompetizzjoni trid tikkunsidra dan it-triangolu ta' objettivi meta tindirizza l-frammentazzjoni attwali tas-suq, meta tiżgura l-implimentazzjoni korretta u f'waqtha tat-tielet pakkett tal-liberalizzazzjoni għall-gass u l-elettriku, meta tħeġġeġ is-separazzjoni ta' servizzi bl-ingrossa minn servizzi bl-imnut sabiex timpedixxi prattiki antikompetittivi, u meta tagħti kontribut għal provvista tal-enerġija affordabbli għall-konsumaturi u l-impriżi; jirrikonoxxi li l-“Linji Gwida dwar l-Għajnuna mill-Istat għall-Ħarsien Ambjentali u l-Enerġija” l-ġodda tal-Kummissjoni jistgħu jirrestrinġu l-isforzi ta' wħud mill-Istati Membri biex jippromwovu l-enerġija rinnovabbli; jenfasizza li r-regolament dwar l-għajnuna mill-Istat għal sorsi ta' enerġija sostenibbli jridu, sal-akbar limitu possibbli, isiru fl-istess spirtu bħal kwalunkwe settur ieħor, filwaqt li jitqiesu l-miri tal-UE għall-2030 fil-qasam tal-klima u l-enerġija kif ukoll id-differenzi nazzjonali;

38.

Jenfasizza l-importanza li jiġu evitati prattiki monopolistiċi sabiex jinkiseb suq tal-enerġija Ewropew kompletament ġust u kompetittiv; jitlob, f'dan ir-rigward, għall-eliminazzjoni tal-fornituri monopolistiċi u l-prattiki diskriminatorji fuq l-utenti; iqis li s-suq Ewropew tal-gass għandu jevolvi lejn Unjoni ta' Enerġija bi prezzijiet ekwi u stabbli billi tittejjeb id-diversifikazzjoni tas-sorsi ta' enerġija tiegħu u jissaħħaħ l-aċċess għall-infrastrutturi strateġiċi;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni tinvestiga u tieħu l-passi meħtieġa biex tiżgura li l-interkonnetturi eżistenti tal-elettriku jsiru kompletament disponibbli għas-suq tal-enerġija mill-operaturi tas-sistema ta' trażmissjoni (TSOs) sabiex tittejjeb il-funzjoni tas-suq intern tal-elettriku u sabiex jiġi appoġġat it-twettiq tal-miri tal-UE għall-2030 fil-qasam tal-klima u l-enerġija bi prezz soċjoekonomiku l-aktar baxx possibbli fil-livell tal-Unjoni;

40.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipprovdi rappurtar tar-riżervi ta' fjuwils fossili u l-emissjonijiet tas-CO2 potenzjali minn kumpaniji elenkati u dawk li japplikaw għall-elenkar fi ħdan is-suq uniku, kif ukoll tagħmel rappurtar ambjentali korrett u affidabbli b'mod globali u tippubblika l-livelli tar-riżervi u tal-emissjonijiet li jużaw il-linji gwida xierqa tal-kontabilità għaliex dan hu essenzjali biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi fis-suq ta' investiment sostenibbli;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina sa liema punt il-konċentrazzjoni ta' fornituri tal-materja prima kritika tista' toħloq kundizzjonijiet mhux ekwi, tkun ta' ħsara għall-attività ta' setturi klijenti u ma tkunx favur ekonomija aktar ekoeffiċjenti; iqis li xi wħud minn dawn il-materjali huma ta' importanza kbira għall-użu ta' teknoloġiji ekoeffiċjenti u ta' innovazzjonijiet meħtieġa biex jintlaħqu l-miri ambjentali;

42.

Itenni li l-politika tal-kompetizzjoni għandha tikkontribwixxi biex tippromwovi t-trasparenza, standards miftuħa u l-interoperabbiltà biex jiġi evitat li jkun hemm irbit teknoloġiku tal-konsumaturi u tal-klijenti ma' kwalunkwe parteċipant tas-suq fis-settur tal-enerġija; iħeġġeġ lill-Kummissjoni timmonitorja mill-qrib il-livell ta' kompetizzjoni billi l-ikbar tliet parteċipanti għadhom jirrappreżentaw madwar 75 % tas-suq tal-elettriku u 'l fuq minn 60 % tas-suq tal-gass minkejja l-ftuħ progressiv tas-swieq f'nofs is-snin disgħin; jistieden lill-Kummissjoni tiżgura kompetizzjoni xierqa fis-suq tal-enerġija sabiex jitjiebu l-appoġġ mill-Istat għall-innovazzjoni u l-aċċess għal sorsi ta' enerġija rinnovabbli;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura li r-regolamenti u d-direttivi dwar l-enerġija jkunu trasposti u applikati b'mod tajjeb fl-Istati Membri kollha; jistieden lill-Kummissjoni tkun partikolarment viġilanti fuq il-prezzijiet meta jaqbżu l-medja tal-UE, peress li l-prezzijiet għolja jxekklu l-kompetizzjoni u jkunu ta' dannu għall-konsumaturi;

44.

Jemmen li s-Suq Uniku Diġitali jrid jinżamm fil-qalba tal-isforzi tal-UE biex jinkisbu riżultati fl-għanijiet tal-ħolqien tal-impjiegi, it-tkabbir u l-investiment; jirrikonoxxi r-rwol tal-politika tal-kompetizzjoni fit-twettiq ta' Suq Uniku Diġitali; jemmen li l-qafas leġiżlattiv tal-UE jeħtieġ li jkun aġġustat malajr għall-iżviluppi tas-suq; jistieden lill-Kummissjoni teżamina l-kapaċità tal-istrumenti relatati mal-liġi dwar il-kompetizzjoni li jilħqu d-domanda tal-era diġitali; jemmen li l-prijoritajiet stabbiliti fir-Rapport “Priorities towards a Digital Single Market in the Baltic Sea Region” (“Prijoritajiet għal Suq Uniku Diġitali fir-Reġjun tal-Baħar Baltiku”) jistgħu jsiru ambizzjonijiet għall-UE kollha;

45.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissarju għall-Kompetizzjoni ħabbret investigazzjonijiet ulterjuri mill-Kummissjoni Ewropea dwar il-prattiki antikompetittivi ta' Google fis-settur mobbli u fis-suq diġitali b'mod ġenerali; jiddispjaċih li, minkejja erba' snin ta' investigazzjoni u tliet settijiet ta' proposti ta' impenn, il-Kummissjoni ma waslet għal ebda riżultat li jindirizza t-tħassib ewlieni tal-kompetizzjoni fil-kawża ta' antitrust tagħha kontra Google, i.e. it-trattament preferenzjali minn Google fir-rigward tas-servizzi tiegħu huwa u juri r-riżultati tat-talbiet għal tiftix; jenfasizza l-ħtieġa li l-Kummissjoni ssolvi b'mod urġenti l-każ ta' Google sabiex tiżgura kundizzjonijiet ekwi jekk l-istrateġija tagħha tal-Aġenda Diġitali trid tibqa' kredibbli; iħeġġeġ lill-Kummissjoni taġixxi b'mod deċiżiv fuq it-tħassib kollu li ġie identifikat, tieħu miżuri sodi abbażi tal-prinċipju ta' nondiskriminazzjoni kontra ksur tal-kompetizzjoni fi swieq diġitali dinamiċi u li jinbidlu malajr bħat-tiftix onlajn u s-swieq tar-reklamar, u ssib soluzzjoni fuq terminu twil għal struttura ta' tiftix fuq l-internet li tkun bilanċjata, ġusta u trasparenti;

46.

Jitlob lill-Kummissjoni tiffoka fuq l-għodda ta' mobilizzazzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni u tal-għarfien espert tas-suq sabiex dawn jikkontribwixxu, kif xieraq, għall-aġenda tal-impjiegi u t-tkabbir, inkluż fil-qasam tas-suq uniku diġitali; f'dan il-kuntest, jemmen li hu importanti li jibqa' jkun żviluppat approċċ ekonomiku u legali għall-valutazzjoni tal-kwistjonijiet tal-kompetizzjoni u li tkun żviluppata aktar is-sorveljanza tas-suq b'appoġġ għall-attivitajiet aktar wiesgħa tal-Kummissjoni;

47.

Jenfasizza li, fil-ġenerazzjoni li jmiss tas-settur tal-broadband, il-monopolji ta' qabel għandhom sehem kbir ħafna ta' aktar minn 80 % fis-suq; ifakkar li kompetizzjoni effikaċi hija l-aqwa mutur għal investimenti effiċjenti u tipprovdi benefiċċji massimi għall-konsumaturi fir-rigward tal-għażla, il-prezz u l-kwalità; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni Ewropea tiżgura li jkunu applikati b'mod xieraq regoli ex post u ex ante tal-kompetizzjoni tal-UE sabiex jiġu evitati konċentrazzjoni eċċessiva tas-suq u abbuż tad-dominanza, minħabba li l-pressjoni kompetittiva hija essenzjali biex jiġi żgurat li l-konsumaturi jkunu jistgħu jibbenefikaw kemm jista' jkun minn servizzi ta' kwalità għolja bi prezzijiet raġonevoli;

48.

Jenfasizza li l-limitazzjoni tal-kompetizzjoni x'aktarx li ma twassalx għal aktar investimenti fil-broadband, anki f'żoni remoti, billi kopertura sħiħa ta' servizzi bażiċi ta' broadband inkisbet fl-Ewropa permezz ta' qafas regolatorju li jiżgura aċċess għal netwerks ta' operaturi dominanti;

49.

Jemmen li l-investiment fl-infrastruttura tal-broadband tal-ġenerazzjoni li jmiss huwa ċar li għandu fil-mira l-kisba ta' ekonomija u ta' soċjetà diġitali, iżda sabiex jiġu mmassimizzati l-investimenti, il-politiki tat-telekomunikazzjoni għandhom jippermettu lill-parteċipanti kollha li jagħmlu investimenti effiċjenti billi jipprovdulhom aċċess effikaċi għal assi ta' netwerks mhux duplikabbli u prodotti ta' aċċess għalll-ingrossa li jkunu tajbin biżżejjed;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea tibbaża d-deċiżjonijiet tagħha u l-proposti ta' politika fuq analiżi bir-reqqa u imparzjali ta' settijiet tad-data korretti, rilevanti u indipendenti; jenfasizza b'mod partikolari d-dubji dwar il-korrettezza tad-data ppreżentata li tirrigwarda l-prestazzjoni mhux tant għolja tal-UE fil-broadband b'veloċità għolja inklużi l-veloċitajiet li jirċievu l-utenti finali, l-investimenti infrastrutturali u l-istat finanzjarju tas-settur fi tqabbil globali;

51.

Ifakkar li n-newtralità tal-internet hija tal-ikbar importanza sabiex jiġi żgurat li ma jkunx hemm diskriminazzjoni bejn is-servizzi tal-Internet u li l-kompetizzjoni tiġi ggarantita bis-sħiħ;

52.

Jenfasizza li biex jiġu stimulati t-tkabbir u l-kompetittività u titrawwem il-fiduċja tal-konsumatur fis-settur diġitali, huwa essenzjali li tingħeleb il-frammentazzjoni tas-suq uniku diġitali, inkluż billi tiġi investigata n-natura tal-ostakli eżistenti għal setturi ewlenin ta' dak is-suq, li jiġi garantit internet miftuħ u li n-newtralità tal-internet titnaqqax fid-dritt tal-UE, sabiex jiġi żgurat li t-traffiku kollu tal-internet ikun trattat bl-istess mod, mingħajr diskriminazzjoni, restrizzjoni jew interferenza; huwa tal-fehma li l-istandards miftuħa u l-interoperabbiltà jikkontribwixxu għal kompetizzjoni ġusta; jenfasizza l-ħtieġa li l-politika tal-kompetizzjoni tkun tgħodd għall-ġejjieni u tkun tqis il-modi ġodda ta' bejgħ fuq l-internet;

53.

Jenfasizza li l-isforzi biex titrawwem kompetizzjoni ħielsa u ġusta, inkluż permezz tal-iżvilupp tas-suq uniku diġitali, kif ukoll aspetti oħra tas-settur tas-servizzi, għandhom jaħdmu fl-interessi tal-konsumaturi u tal-SMEs; itenni li sforzi bħal dawn itejbu l-għażla għall-konsumaturi u jiżviluppaw ambjent li fih l-SMEs u l-mikrointrapriżi jistgħu jkunu aktar innovattivi u kreattivi; jemmen li azzjoni rapida mir-regolaturi u mill-awtoritajiet tal-infurzar fil-konfront ta' prattiki qarrieqa u inġusti hija essenzjali fl-implimentazzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni;

54.

Jistieden lill-Kummissjoni tanalizza kif se takkomoda t-tkabbir tal-konsum kollaborattiv fil-leġiżlazzjoni Ewropea; jemmen li dan l-adattament hu meħtieġ sabiex ikun hemm kundizzjonijiet ekwi li jiżguraw kompetizzjoni ġusta fost il-parteċipanti kollha involuti;

55.

Jemmen li l-kumpaniji relatati mal-hekk imsejjaħ konsum kollaborattiv jeħtiġilhom iħallsu t-taxxi u jikkonformaw mar-regolamenti bl-istess mod bħal negozji tradizzjonali, għax jekk ma jsirx hekk mhux biss ikun hemm distorsjoni fil-kompetizzjoni, iżda wkoll ikun hemm konsegwenzi fiskali negattivi għall-finanzi tal-Istati Membri;

56.

Jenfasizza li huma partikolarment importanti skrutinju effikaċi tal-imġiba ta' kumpaniji dominanti kif ukoll reazzjoni rapida f'każ ta' abbużi, peress li prattiki illegali jistgħu jikkawżaw il-ħruġ kmieni mis-suq ta' kompetituri żgħar u innovattivi;

57.

Jinnota li n-nuqqas ta' regolamentazzjoni fil-konsum kollaborattiv jagħti lil xi kumpaniji vantaġġ inġust, filwaqt li fl-istess ħin inaqqas l-inċentivi għall-investiment f'dawn is-setturi kkonċernati;

58.

Jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw f'waqthom ir-regoli tal-UE dwar l-akkwist pubbliku, fosthom id-dispożizzjonijiet dwar il-kriterji marbuta mas-suġġett tal-kuntratt, inklużi l-karatteristiċi soċjali, ambjentali u innovattivi, u dwar l-amministrazzjoni elettronika, l-akkwist elettroniku u t-tqassim f'lottijiet, sabiex tingħata spinta lill-kompetizzjoni ġusta u tiġi żgurata l-aktar soluzzjoni ekonomikament vantaġġuża għall-awtoritajiet pubbliċi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li dawn ir-regoli jiġu applikati bl-aħjar mod possibbli sabiex jiġu indirizzati d-distorsjonijiet tal-kompetizzjoni kkawżat mill-immanuvrar tal-offerti, mill-abbużi ta' pożizzjoni dominanti u mid-diskriminazzjoni u n-nuqqas ta' aċċess għall-SMEs; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi l-azzjoni tagħha fi ħdan qafas globali billi torbot il-politika tal-kompetizzjoni tal-Unjoni fl-Ewropa mal-promozzjoni tal-ftuħ tas-swieq tal-akkwist pubbliku barra mill-UE;

59.

Jisħaq fuq l-importanza ta' gwida dettaljata u ċara mill-Kummissjoni għan-negozji, b'mod partikolari l-SMEs, u l-awtoritajiet pubbliċi biex tgħinhom jifhmu aħjar il-leġiżlazzjoni adottata reċentement dwar l-akkwist pubbliku u, b'mod partikolari, il-flessibbiltajiet ġodda li din toffri;

60.

Jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja sew iċ-ċentralizzazzjoni tal-akkwisti fis-swieq tal-għoti tal-kuntratti pubbliċi sabiex tkun evitata konċentrazzjoni tal-kapaċità tal-akkwist u tal-kollużjoni, u jistedinha tippreserva l-opportunitajiet tal-aċċess għas-suq għall-SMEs skont is-“Small Business Act” għall-Ewropa;

61.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, meta tniedi proċeduri ta' akkwist pubbliku permezz tad-Direttorati Ġenerali u l-aġenziji tagħha, tagħti aktar kuntratti ta' valur baxx u kuntratti ta' 'l fuq minn EUR 193 000, minflok ma tuża kważi esklussivament kuntratti qafas, li jikkostitwixxu ostaklu għall-ftuħ tas-suq tal-akkwist pubbliku għall-SMEs Ewropej peress li minnhom jibbenefikaw biss il-kumpaniji l-kbar u l-konsorzji li jinsabu qrib iċ-ċentri ta' fejn jittieħdu d-deċiżjonijiet;

62.

Jitlob għar-raba' darba konsekuttiva li jintemm malajr ir-reġim tal-għajnuna mill-Istat għall-kriżijiet tas-settur bankarju; jirrikonoxxi li l-Komunikazzjoni Bankarja tal-Kummissjoni ta' Awwissu 2013 mhijiex suffiċjenti biex tipproteġi lill-kontribwenti Ewropej u biex tillimita l-ammont ta' għajnuna li l-banek jistgħu jirċievu; jenfasizza li l-għajnuna mill-Istat lis-sistema bankarja la żiedet il-kreditu u lanqas ġabet lura l-fiduċja; iħeġġeġ lill-Kummissjoni żżomm għassa stretta fuq is-settur bankarju sabiex issaħħaħ il-kompetizzjoni fis-swieq bankarji Ewropej, biex b'hekk timmassimizza l-benefiċċji għaċ-ċittadini tal-Unjoni; jenfasizza l-ħtieġa li wieħed jerġa' lura għall-applikazzjoni tradizzjonali tal-kontroll tal-għajnuna mill-Istat minħabba li dan hu vijabbli għas-settur bankarju;

63.

Jenfasizza l-kontribut tal-infurzar tal-kartelli lejn aktar trasparenza fis-settur tas-servizzi finanzjarji;

64.

Iqis li huwa ta' dispjaċir li ma ttieħdet ebda azzjoni mill-Kummissjoni biex tindirizza l-abbużi kommessi fir-ristrutturar tal-banek privati, inklużi dawk li jaffettwaw depożitani żgħar u s-sidien żgħar ta' strumenti finanzjarji bħal ishma preferuti, li f'ħafna każijiet kienu ġew kummerċjalizzati mingħajr konformità sħiħa mal-leġiżlazzjoni tal-UE;

65.

Jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib is-settur finanzjarju biex ittejjeb il-kompetizzjoni u l-ħarsien tal-investituri u l-konsumaturi fis-suq bankarju u ta' investiment Ewropew; jinnota li l-konsolidazzjoni fis-settur bankarju żiedet is-sehem tas-suq ta' diversi istituzzjonijiet finanzjarji b'mod li issa dawn jeċċedu l-livelli ta' qabel il-kriżi, u li l-industrija ta' investiment finanzjarju kibret simultanjament mingħajr ebda gwadann għall-ekonomija reali fi ħdan l-Unjoni; jemmen li biex jinżamm suq uniku li jiffunzjona b'mod sħiħ, jinħtieġu kundizzjonijiet ekwi għall-parteċipanti fl-industrija finanzjarja u jridu jittieħdu miżuri biex jiġu evitati n-nuqqas ta' trasparenza u l-iżvilupp ta' kostruzzjonijiet bħal kartelli;

66.

Jirrikonoxxi r-rwol importanti tal-kontroll tal-għajnuna mill-Istat sa mill-bidu tal-kriżi bħala mekkaniżmu ta' ristrutturazzjoni u riżoluzzjoni għall-banek li jinsabu f'diffikultà;

67.

Jemmen li l-kontroll tal-għajnuna mill-Istat matul il-kriżi għandu jiffoka kemm fuq l-istabbilizzazzjoni tas-sistema tal-banek kif ukoll fuq l-indirizzar ta' segmentazzjoni inġusta tal-kundizzjonijiet ta' kreditu u d-diskriminazzjoni tal-SMEs fis-suq uniku;

68.

Jemmen li l-Kummissjoni għandha tqis il-possibbiltà li torbot l-għajnuna mill-Istat lill-banek mal-kundizzjonalità fuq il-kreditu għall-SMEs;

69.

Jemmen li r-regolamenti bankarji għandhom iqisu li l-istituzzjonijiet iż-żgħar għandhom inqas riżorsi biex jiżguraw il-konformità tagħhom, u għalhekk, għandhom ikunu sempliċi kemm jista' jkun sabiex jiġi evitat li jinħolqu distorsjonijiet favur banek kbar.

70.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib dawk is-swieq fis-settur bankarju fejn il-konċentrazzjoni hija għolja jew qed tikber, b'mod partikolari bħala riżultat tar-ristrutturazzjoni b'reazzjoni għall-kriżi; ifakkar li s-swieq oligopolistiċi huma suxxettibbli partikolarment għal prattiki antikompetittivi; jibża' li din il-konċentrazzjoni finalment tista' tkun ta' dannu għall-konsumaturi;

71.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-banek, qabel ma jirċievu għajnuna mill-Istat, għandhom ibigħu l-ishma tagħhom f'kumpaniji oħra, u b'hekk inaqqsu l-piż fuq il-kontribwenti;

72.

Jemmen li trid tingħata attenzjoni speċjali għall-frammentazzjoni fis-suq ta' ħlas elettroniku bil-kard, inklużi l-problemi ta' telf ta' servizz meta l-konsumatur jiċċaqlaq lejn Stat Membru ieħor;

73.

Jilqa' s-sentenza tal-QtĠ-UE tal-11 ta' Settembru 2014 dwar it-tariffi antikompetittivi tal-karti tal-kreditu, kif ukoll l-azzjonijiet li ttieħdu b'suċċess mill-Kummissjoni biex ikun żgurat li l-proċessi ta' standardizzazzjoni fis-settur tal-pagamenti ma jaffettwawx id-dħul fis-suq u l-innovazzjoni; itenni l-pożizzjoni tal-Parlament li għandhom jiġu introdotti limiti fuq it-tariffi għall-pagamenti bil-karti tal-kreditu sabiex jitnaqqsu l-ispejjeż żejda għall-konsumaturi; jitlob lill-Kummissjoni, f'dan il-kuntest, tħaffef il-proċess ta' ħidma tal-istandardizzazzjoni tal-immappjar għall-pagamenti mobbli, filwaqt li tiżgura li kull azzjoni li tittieħed ma teskludix parteċipanti ġodda u ma tiffavorixxix atturi dominanti, u li l-qafas regolatorju jkun teknoloġikament newtrali sabiex jiffaċilita l-iżviluppi teknoloġiċi tal-ġejjieni;

74.

Jemmen li l-esternalitajiet tal-iżviluppi f'dan is-settur għandhom ikunu suġġetti għal monitoraġġ bir-reqqa; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-iżvilupp ta' standards differenti fost kompetituri ugwali bħala konsegwenza tal-istandardizzazzjoni tar-regolamenti finanzjarji;

75.

Jinnota l-progress konsiderevoli li sar sa mill-2008 biex ikun regolat is-settur finanzjarju; jenfasizza l-ħtieġa li tiġi indirizzata wkoll il-problema ta' istituzzjonijiet finanzjarji li huma wisq kbar biex ifallu u bħala riżultat ikomplu jibbenefikaw minn sussidji impliċiti; jemmen li r-rapport li jmiss tal-Kumitat ECON dwar il-valutazzjoni tal-impatt u tal-analiżi tal-leġiżlazzjoni finanzjarja għandu jinkludi analiżi komprensiva tal-aspetti kompetittivi tar-regolamentazzjoni finanzjarja l-ġdida tal-UE, sabiex ikun garantit li l-banek tal-UE jkunu kompetittivi mal-istituzzjonijiet finanzjarji fiċ-ċirkustanzi kollha;

76.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar prattiki possibbli ta' taxxa korporattiva illegali fl-Istati Membri u jistieden lill-Kummissjoni tikkonkludi malajr kemm jista' jkun l-investigazzjonijiet li għaddejjin dwar id-deċiżjonijiet dwar it-taxxa billi tuża' l-evidenza kollha disponibbli; jitlob li l-investigazzjonijiet tat-tnaqqis fit-taxxi, li possibbilment jirrappreżentaw għajnuna mill-Istat mhux permessa, ikunu ttrattati bi prijorità; jenfasizza li kompetizzjoni ġusta tat-taxxa hija indispensabbli għall-integrità tas-suq intern, il-vijabbiltà tal-finanzi pubbliċi u l-kundizzjonijiet ekwi fil-kompetizzjoni;

77.

Jenfasizza l-pubblikazzjoni tal-hekk imsejħa dokumenti “LuxLeaks” mill-Konsorzju Internazzjonali tal-Ġurnalisti Investigattivi; jilqa' l-impenn tal-Kummissarju għall-Kompetizzjoni biex issir investigazzjoni bir-reqqa u indipendenti dwar il-prattiki b'rabta ma' deċiżjonijiet dwar it-taxxa tal-Istati Membri u l-konformità tagħhom mal-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE; jinnota li l-evitar ta' taxxi minn xi impriżi jfixkel il-kompetizzjoni fis-suq uniku; jinkoraġġixxi lill-Kummissjoni tinforza b'attenzjoni r-regoli ta' kontroll tal-UE dwar l-għajnuna mill-Istat;

78.

Jistieden lill-President tal-Kummissjoni jiżgura l-indipendenza tal-investigazzjonijiet li għaddejjin u dawk futuri dwar il-prattiki tad-deċiżjonijiet fiskali tal-Istati Membri mmexxija mill-Kummissarju għall-Kompetizzjoni; jinsisti li l-Parlament Ewropew għandu jinżamm infurmat bis-sħiħ dwar il-progress tal-investigazzjonijiet bl-għan li jiġi żgurat li dawn ikunu qed jitmexxew b'mod trasparenti u indipendenti; jistieden lill-Kummissjoni biex tippreżenta rapport dwar is-sejbiet tagħha kemm jista' jkun malajr; ifakkar l-impenn li ħadet il-Kummissarju għall-Kompetizzjoni biex tqis l-implikazzjonijiet aktar wiesgħa għall-kompetizzjoni ta' prattiki aggressivi ta' evitar tat-taxxa mwettqa mill-kumpaniji u nkoraġġiti mill-istati u biex testendi l-investigazzjoni jekk dan ikun meħtieġ ladarba l-fatti jkunu nġabru;

79.

Jistieden lill-Kummissjoni biex, fir-rieżami li waslet biex tagħmel tar-riforma tal-PAK, tinvestiga l-kofinanzjament għall-fondi trasferiti, jitlob is-simplifikazzjoni tal-miżuri EFA (Ecological Focus Area – Erja b'Fokus Ekoloġiku) li jiffukaw fuq il-kompetittività, u reviżjoni newtrali għall-kompetizzjoni tal-fatturi EFA għal uċuħ tar-raba' li jikbru malajr u l-uċuħ tar-raba' li jassimilaw in-nitroġenu;

80.

Jistieden lill-Kummissjoni, wara r-reviżjoni riċenti tagħha dwar l-impatt ekonomiku tal-livell tal-konsum modern dwar l-għażla u l-innovazzjoni fis-settur tal-ikel tal-UE, biex tqis l-impatt potenzjali ta' supermarkets kbar li jiddominaw is-suq sa tali punt li s-saħħa tax-xiri kollettiva tagħhom tfixkel il-kompetizzjoni fost ktajjen tal-provvista, kemm fl-Ewropa kif ukoll fid-dinja li qed tiżviluppa;

81.

Jinnota li dan is-settur huwa frammentat minħabba r-regolamentazzjoni nazzjonali; jilqa' l-kontribut tal-politika tal-kompetizzjoni tal-UE fl-indirizzar tal-ostakli artifiċjali għad-dħul;

82.

Jappella biex tingħata kunsiderazzjoni speċjali lill-prodotti mediċinali u proċeduri mediċi fl-evalwazzjoni ta' każijiet li jinvolvu formazzjoni tal-prezz temporanja;

83.

Jinnota li l-politika tal-kompetizzjoni jista' jkollha rwol fit-titjib tal-aċċess għall-farmaċewtiċi ġeneriċi;

84.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw kundizzjonijiet ekwi li jippermettu kompetizzjoni ħielsa iżda anki ġusta fil-modi kollha tat-trasport; jagħraf, madankollu, f'dan il-kuntest, li jridu jitqiesu sew l-għadd kbir ta' dispożizzjonijiet speċifiċi tal-liġi nazzjonali dwar it-trasport; jenfasizza li l-infrastruttura tat-trasport hija parti essenzjali għas-sopravivenza u l-benesseri ta' persuni fiżiċi u ġuridiċi, speċjalment fir-reġjuni b'popolazzjoni baxxa u l-gżejjer periferiċi;

85.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-isforzi tagħhom biex jiggarantixxu kompetizzjoni ġusta u kwalità aħjar tas-servizzi fis-settur tal-ferrovija, kif ukoll fil-ġestjoni tan-netwerks tal-portijiet u tal-ajruporti, partikolarment fejn il-ġestjoni tagħhom hi monopolju tal-gvern ċentrali; jenfasizza li l-kompetizzjoni mhux bilfors tirrikjedi l-privatizzazzjoni tas-servizzi eżistenti; jistieden ukoll lill-Kummissjoni tiżgura li t-trasportaturi ma jabbużawx mill-pożizzjoni dominanti tagħhom fi wħud mill-ajruporti;

86.

Jemmen li l-Kummissjoni għandha tkompli ssaħħaħ ir-rabtiet bejn il-politika tal-kompetizzjoni u l-politika tat-trasport sabiex ittejjeb il-kompetittività tas-settur Ewropew tat-trasport u tkompli tagħmel progress lejn it-tlestija tas-suq uniku fit-trasport;

87.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tlesti l-implimentazzjoni taż-Żona Ferrovjarja Unika Ewropea, tiżgura trasparenza sħiħa fil-flussi ta' flus bejn il-maniġers tal-infrastrutturi u l-impriżi ferrovjarji, u tivverifika li kull Stat Membru għandu regolatur nazzjonali b'saħħtu u indipendenti;

88.

Jenfasizza li s-suq uniku fis-settur tal-merkanzija bil-ferrovija huwa affettwat minn traspożizzjoni ħażina jew mhux kompleta tad-dritt tal-UE mill-Istati Membri u minn konġestjoni għall-mobbiltà transkonfinali li hi ta' dannu għall-kompetizzjoni u t-tkabbir; jistieden lill-Kummissjoni tivverifika jekk l-ostakli tekniċi jew tas-suq li huma differenti minn Stat Membru għal ieħor, bħall-wisa' bejn il-binarji, il-provvista tal-enerġija u s-sistemi ta' sinjali, jistgħux jitqiesu bħala ksur tar-regoli tal-kompetizzjoni;

89.

Jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi ħarsa ġenerali ġustifikata biex taċċerta liema trasportaturi tal-ajru jibbenefikaw minn vantaġġi fuq fornituri oħra tas-servizz permezz ta' kundizzjonijiet speċjali jew allegati abbużi tal-pożizzjoni dominanti tagħhom f'ċerti ajruporti;

90.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar implimentazzjoni u infurzar differenti mill-Istati Membri tar-regolamentazzjoni relatata mat-trasport internazzjonali bit-triq, pereżempju r-regolament tal-kabotaġġ u tal-ħin tal-mistrieħ fit-trasport bit-triq, kif ukoll ta' prattiki ta' dumping soċjali potenzjali fis-servizzi tat-trasport f'sens usa', u jemmen li dawn il-problemi jridu jkunu indirizzati;

91.

Jilqa' l-inizjattiva tal-Kummissjoni kontra kumpaniji internazzjonali tal-kiri tal-karozzi biex jieqfu l-prattiki li jżommu lill-konsumaturi milli jiksbu l-aqwa prezzijiet disponibbli fuq il-bażi tal-pajjiż ta' residenza tagħhom; jenfasizza li l-konsumaturi m'għandhomx jinżammu milli jagħmlu użu mill-aħjar rata disponibbli meta jixtru oġġetti jew servizzi fis-suq uniku;

92.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu azzjoni sabiex tnaqqas il-frammentazzjoni fis-settur tal-kiri tal-karozzi, billi attwalment ir-regolamenti nazzjonali jżidu ħafna l-ispejjeż għall-movimenti transkonfinali, u b'hekk jagmlu ħsara lis-suq uniku;

93.

Jenfasizza li l-isforzi li jinkoraġġixxu UE kompetittiva jridu f'kull ħin jaħdmu fl-interess tal-pubbliku; jirrikonoxxi r-rabta bejn politika tal-kompetizzjoni effikaċi tal-UE u l-ħtieġa ta' investiment fuq skala kbira f'servizzi pubbliċi vitali, inklużi s-servizzi tat-trasport;

94.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tistudja l-prattiki restrittivi u abbużivi ta' federazzjonijiet sportivi internazzjonali, bħal meta jiċħdu lill-membri tagħhom id-dritt li jieħdu sehem f'avvenimenti sportivi alternattivi li ma jkunux sanzjonati mill-federazzjonijiet rispettivi u meta jimponu fuq atleti, uffiċjali u kowċijiet projbizzjoni għal għomorhom milli jieħdu sehem f'kompetizzjonijiet bħal-Logħob Olimpiku u Kampjonati tad-Dinja fil-każ ta' nuqqas ta' konformità;

95.

Jitlobl-inklużjoni ta' kapitolu dwar il-kompetizzjoni, li jinkludi dispożizzjonijiet li jkopru l-antitrust, il-fużjonijiet, l-impriżi tal-Istat, is-sussidji u aċċess mhux ugwali għas-swieq, fil-Ftehim dwar Sħubija Transatlantika ta' Kummerċ u ta' Investiment; jappella għal rappurtar newtrali tal-midja fir-rigward tal-miżuri, il-problemi u l-progress f'dawn il-ftehimiet;

96.

Jirrikonoxxi u jappoġġa l-ħtieġa tal-Kummissjoni biex issaħħaħ ir-rwol tal-politika tal-kompetizzjoni fil-kooperazzjoni ekonomika internazzjonali, inkluż permezz tal-kooperazzjoni mal-aġenziji tal-kompetizzjoni b'mod globali; ifakkar li din il-kooperazzjoni regolatorja u ta' infurzar tgħin biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi għall-kumpaniji Ewropej attivi fis-swieq globali;

97.

Jenfasizza li l-kooperazzjoni internazzjonali hija essenzjali biex ikun hemm applikazzjoni effikaċi tal-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni fl-era tal-globalizzazzjoni; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni trawwem kooperazzjoni internazzjonali fi kwistjonijiet relatati mal-liġi tal-kompetizzjoni;

98.

Jistieden lill-Kummissjoni teżamina hemmx lok għall-konklużjoni ta' ftehimiet dwar il-kompetizzjoni ma' aktar pajjiżi terzi biex tiffaċilita l-iskambju tal-informazzjoni bejn l-awtoritajiet investigattivi; jenfasizza li, f'dan ir-rigward, il-ftehim dwar il-kompetizzjoni konkluż riċentement mal-Isvizzera jista' jservi bħala eżempju għal ftehimiet oħrajn ta' din in-natura;

99.

Jenfasizza l-fatt li l-Ftehim Qafas jipprovdi għal trattament ugwali tal-Parlament u tal-Kunsill dwar l-aċċess għal-laqgħat u l-għoti ta' informazzjoni fit-tħejjija ta' leġiżlazzjoni jew ta' liġijiet mhux vinkolanti fil-qasam tal-politika tal-kompetizzjoni;

100.

Jenfasizza r-rwol essenzjali tal-Parlament Ewropew biex jirrappreżenta l-interessi tal-konsumaturi Ewropej fl-infurzar xieraq tar-regoli dwar il-kompetizzjoni;

101.

Jilqa' r-rwol tal-Parlament bħala koleġiżlatur għad-Direttiva dwar Azzjonijiet għal Danni tal-Antitrust u jikkunsidra l-proċedimenti dwar din id-Direttiva bħlaa mudell għall-kollaborazzjoni interistituzzjonali futura fi kwistjonijiet dwar il-kompetizzjoni;

102.

Itenni li fit-tiswir tal-politika tal-kompetizzjoni l-Kummissjoni jeħtiġilha tkun kompletament responsabbli u ssegwi r-riżoluzzjonijiet tal-Parlament;

103.

Jappella għal impenn min-naħa tal-Kummissarju biex iżżomm laqgħat frekwenti mal-kumitat(i) rilevanti tal-Parlament kif ukoll mal-Grupp ta' Ħidma dwar il-Kompetizzjoni tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji;

104.

Iqis li l-PE għandu jkollu setgħat ta' kodeċiżjoni fil-politika tal-kompetizzjoni; jiddispjaċih li l-Artikoli 103 u 109 tat-TFUE jipprevedu biss konsultazzjoni tal-Parlament; jemmen li dan id-defiċit demokratiku ma jistax jiġi ttollerat; jipproponi li dan id-defiċit għandu jiġi ssuperat kemm jista' jkun malajr, permezz ta' arranġamenti interistituzzjonali fil-qasam tal-politika tal-kompetizzjoni, u korrett fit-tibdil li jmiss tat-Trattat;

105.

Jenfasizza r-rwol tal-Kummissarju għall-Kompetizzjoni fil-promozzjoni tal-impjiegi u t-tkabbir, kif ukoll is-suq uniku diġitali, il-politika tal-enerġija, is-servizzi finanzjarji, il-politika industrijali u l-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa;

106.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżviluppa linji gwida u proċeduri fi ħdan il-qafas tan-NEK, li jiżguraw sorveljanza effiċjenti tal-konformità tad-deċiżjonijiet dwar it-taxxa tal-Istati Membri mar-regoli tal-għajnuna mill-Istat;

107.

Jilqa' l-impenn tal-Kummissjoni favur l-infurzar effikaċi tar-regoli tal-kompetizzjoni fl-oqsma tal-antitrust u l-kartelli, il-fużjonijiet u l-għajnuna mill-Istat, filwaqt li żżomm l-istrumenti tal-kompetizzjoni allinjati mal-iżviluppi tas-suq kif ukoll tippromwovi kultura ta' kompetizzjoni innovattiva, kemm fl-UE u kemm fil-livell dinji;

108.

Jistieden lill-Kummissjoni tivvaluta l-mod li bih ittrattat każijiet reċenti ta' antitrust u tindirizza l-preokkupazzjonjiet formalistiċi li tqajmu;

109.

Jistieden lill-Kummissjoni telabora b'mod koordinat proposti fil-qasam tal-kompetizzjoni fiskali u tissottemettihom lill-Kunsill;

110.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tirrapporta lill-Parlament Ewropew fuq bażi annwali dwar l-iżviluppi u l-effetti tal-applikazzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni;

111.

Jilqa' l-impenji magħmula mill-Kummissarju waqt is-seduta ta' smigħ tagħha b'mod partikolari fir-rigward tal-kooperazzjoni futura u tat-tisħiħ tar-relazzjonijiet mal-Parlament Ewropew;

112.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi b'iktar qawwa politika tal-kompetizzjoni attiva bħala pilastru ewlieni tal-ekonomija tas-suq soċjali;

113.

Jemmen li għandha tkun ipprovduta malajr ġabra ta' każijiet bħala indikatur tal-kompetizzjoni lill-konsumaturi u lill-impriżi;

114.

Jinnota n-nuqqas kontinwu ta' ċarezza f'ħafna Stati Membri dwar jekk il-finanzjament ta' Ċentri Ewropej tal-Konsumaturi jitqiesx bħala għajnuna illegali mill-Istat; huwa mħasseb li minħabba f'hekk il-finanzjament għal ċentri bħal dawn qed jiġi pperikolat; jistieden lill-Kummissjoni tinforma lill-Istati Membri malajr kemm jista' jkun dwar il-ħtieġa li jipprovdu notifika ta' dan il-finanzjament sabiex jiggarantixxu t-tkomplija tal-operazzjonijiet ta' appoġġ taċ-Ċentri tal-Konsumaturi Ewropej;

115.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri jiżguraw li l-awtoritajiet fil-livelli politiċi kollha jimpenjaw lilhom infushom li jkunu strettament konformi mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat;

116.

Jitlob li jitwaqqaf korp konġunt, kostitwit minn rappreżentanti tal-Parlament, tal-Kunsill u tal-Kummissjoni u akkademiċi, biex janalizza x-xejriet fuq terminu twil u l-iżvilupp futur tal-politika tal-kompetizzjoni f'setturi orjentati lejn il-futuri bħall-ekonomija diġitali jew is-settur tal-enerġija;

117.

Jitlob analiżi bla kompromessi tal-politika fiskali responsabbli fil-livell nazzjonali, b'mod partikolari rigward politiki fiskali inġusti, skemi fiskali u eżenzjonijiet mit-taxxa li jxekklu l-kompetizzjoni, sabiex fil-futur ikunu jistgħu jiġu adottati miżuri effikaċi kontra dawn il-prattiki;

118.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet nazzjonali tal-kompetizzjoni.

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/30

—

wara li kkunsidra r-Rapport Annwali tal-Bank Ċentrali Ewropew għall-2013,

—

wara li kkunsidra l-Istatut tas-Sistema Ewropea tal-Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew, partikolarment l-Artikolu 15 tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 284(3) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 126 u 132(1) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali (A8-0011/2015),

A.

billi, skont it-tbassir tar-rebbiegħa tal-2014 tas-servizzi tal-Kummissjoni, il-PDG fiż-żona tal-euro niżel b’0,4 % fl-2013 wara tnaqqis ta’ 0,7 % fl-2012, u billi s-servizzi tal-Kummissjoni qed jistennew irkupru, b’żieda fil-PDG ta’ 1,2 % fl-2014 u ta’ 1,7 % fl-2015; billi, skont it-tbassir tal-ħarifa tal-2014 tas-servizzi tal-Kummissjoni, il-projezzjonijiet ta' tkabbir riveduti juru tendenza negattiva, bil-PDG mistenni jkun żdied biss b'0,8 % fl-2014 u b'1,1 % fl-2015, b'riskji prevalenti ta' telf;

B.

billi, skont it-tbassir tal-ħarifa, il-qgħad fiż-żona tal-euro żdied minn 11,3 % fl-aħħar tal-2012 għal 11,9 % fl-aħħar tal-2013, u jibqa’ f’livell għoli fl-2014;

C.

billi hemm differenzi kbar bejn ir-rati tal-qgħad fi Stati Membri differenti, b’ċifri li jvarjaw bejn 5 % u 26 %; billi f’xi Stati Membri, ir-rati ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ huma tant għoljin li jlaħħqu madwar 50 %; billi d-differenzi fir-rati tal-qgħad qed jikkawżaw aktar diverġenza ekonomika fost l-Istati Membri;

D.

billi s-suċċess tal-programm Tranżazzjoni Monetarja Definittiva (OMT) fit-tnaqqis fir-rati tal-imgħax fuq is-self m’għandux jintuża mill-Istati Membri bħala opportunità biex jevitaw riformi strutturali għat-titjib tal-potenzjal tat-tkabbir u l-ilħuq tas-sostenibbiltà fiskali fuq perjodu medju; billi x-xejriet fil-qasam tal-impjiegi u t-tnaqqis fil-faqar huma f’riskju li ma jilħqux il-miri nazzjonali ta’ Ewropa 2020;

E.

billi fl-2013 il-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) baxxa r-rati ewlenin tal-imgħax tiegħu f’Mejju u għal darb'oħra f’Novembru, filwaqt illi naqqas ir-rata fuq l-operazzjonijiet ewlenin ta’ rifinanzjament għal 0,25 %; billi, wara l-miżuri addizzjonali tal-politika monetarja mħabbra sa mill-bidu tal-2014, ir-rata ewlenija ta’ rifinanzjament issa hija ta’ 0,05 % u r-rata tal-faċilità ta’ depożitu hija ta’ -0,20 %;

F.

billi rati tal-imgħax reali aktar imnaqqsa ma rriżultawx f’żieda fil-kreditu għall-unitajiet domestiċi u n-negozji, u lanqas fi tkabbir tal-PDG u l-ħolqien tal-impjiegi;

G.

billi d-dikjarazzjoni finanzjarja kkonsolidata tal-Eurosistema laħqet EUR 2,285 triljun fl-aħħar tal-2013, ammont li jirrappreżenta tnaqqis ta’ madwar 25 % matul l-2013;

H.

billi l-assi mhux negozjabbli rrappreżentaw l-ikbar komponent ta’ assi miġjuba bħala kollateral għall-Eurosistema matul l-2013, u ammontaw għal madwar 25 % tat-total; billi t-titoli mhux negozjabbli, flimkien ma’ titoli appoġġjati mill-assi, jirrappreżentaw aktar minn 40 % tal-assi totali miġjuba bħala kollateral;

I.

billi, skont it-tbassir tal-ħarifa tal-2014 tas-servizzi tal-Kummissjoni, ir-rata medja tal-inflazzjoni fiż-żona tal-euro kienet ta’ 1,4 % fl-2013, li niżlet mir-rata ta' 2,5 % fl-2012; billi l-inflazzjoni fiż-żona euro baqgħet fit-triq tan-niżla mill-bidu tal-2014 'l hawn, b’livell stmat ta’ 0,5 % fl-2014, u laħqet rata baxxa ta’ 0,3 % f’Settembru; billi r-rata tal-inflazzjoni ġenerali tal-indiċi armonizzat tal-prezzijiet għall-konsumatur (HICP) f’xi Stati Membri, naqset għal 0 % u inqas f’Settembru 2014 u se tibqa’ inqas mill-mira fl-2015;

J.

billi l-prezzijiet baxxi tal-enerġija, b’mod partikolari taż-żejt, kienu fost il-kontributuri ewlenin għat-tnaqqis fir-rati tal-inflazzjoni fiż-żona tal-euro;

K.

billi l-livell ta’ investiment pubbliku u privat fiż-żona tal-euro ilu għal xi żmien jistaġna f’livelli ferm aktar baxxi minn dawk irreġistrati qabel il-bidu tal-kriżi; billi saret ħaġa komuni li l-kumpaniji l-kbar jużaw l-ambjent ta' flus irħas mhux biex jagħmlu investimenti ġodda, imma biex jerġgħu jixtru t-titoli tagħhom stess kif jaqbel lilhom; billi s-sehem relattiv tal-investiment bħala proporzjon tal-PDG kien qed jonqos b’mod stabbli anki qabel il-kriżi u kien jeħtieġlu jingħata spinta bħala kwistjoni ta’ urġenza;

L.

billi r-rata ta' tkabbir annwali tal-M3 kompliet tonqos, minn 3,5 % f’Diċembru 2012 għal 1 % f’Diċembru 2013;

M.

billi l-kreditu lis-settur privat kompla f’xejra negattiva, b’rata annwali ta’ tibdil ta’ -2,3 % f'Diċembru 2013, meta mqabbla ma’ -0,7 % f’Diċembru 2012; billi n-nuqqas ta’ kreditu li jaffettwa lill-SMEs f’xi Stati Membri huwa wieħed mill-problemi ewlenin li qed jikkawżaw dewmien fl-irkupru ekonomiku; billi kien hemm tnaqqis fis-self lill-SMEs ta’ madwar 35 % bejn l-2008 u l-2013; billi huwa essenzjali li jiġi ffaċilitat il-fluss ta’ kreditu għall-SMEs, peress li dawn jimpjegaw 72 % tal-forza tax-xogħol taż-żona tal-euro u għandhom rati gross ogħla ta’ ħolqien ta’ impjiegi minn kumpaniji kbar;

N.

billi l-frammentazzjoni finanzjarja għadha problema ewlenija, bl-SMEs iħabbtu wiċċhom ma' spejjeż tas-self ferm ogħla, b’mod partikolari fil-pajjiżi taż-żona tal-euro li diġà huma affettwati minn kundizzjonijiet ekonomiċi gravi, u billi dan qed jikkawża tgħawwiġ fis-suq uniku, ixekkel l-irkupru u jżid d-diverġenzi bejn il-pajjiżi; billi r-riżultati tal-valutazzjoni komprensiva tal-banek Ewropej għandu jkollhom impatt pożittiv fuq il-politiki monetarji attwali u r-rieda tal-banek li jżidu l-attivitajiet ta’ self tagħhom, b’mod partikolari lill-ekonomija reali;

O.

billi d-daqs tal-karta tal-bilanċ tal-Eurosistema naqset b’mod regolari matul l-2013, li jirrifletti r-rimborż tal-fondi ta’ operazzjoni ta’ rifinanzjament fuq żmien itwal (LTRO) mill-banek;

P.

billi f’Lulju 2013 il-Kunsill Governattiv tal-BĊE ddeċieda li jipprovdi gwida bil-quddiem, u ddikjara li kien qed jistenna li r-rati ewlenin tal-imgħax jibqgħu fil-livelli prevalenti jew f'livelli aktar baxxi għal perjodu ta’ żmien estiż;

Q.

billi l-effetti ta' ''quantitative easing'' possibbli fiż-żona tal-euro x'aktarx jiddgħajfu bl-intermedjazzjoni kreditizja eċċessiva fis-settur bankarju;

R.

billi l-Artikolu 282 tat-TFUE jiddikjara li l-objettiv primarju tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali (SEBĊ) huwa li tinżamm l-istabbiltà tal-prezzijiet; billi l-Artikolu 127 tat-TFUE jiddikjara li, mingħajr preġudizzju għal dan l-objettiv primarju, is-SEBĊ għandha tappoġġja l-politiki ekonomiċi ġenerali fl-Unjoni; billi l-Artikolu 123 tat-TFUE u l-Artikolu 21 tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-BĊE jipprojbixxu li l-banek ċentrali jew il-BĊE jixtru direttament strumenti tad-dejn maħruġa mill-UE jew minn awtoritajiet jew korpi pubbliċi nazzjonali; billi dan huwa indispensabbli għal bosta Stati Membri biex jaċċedu għall-unjoni ekonomika u monetarja; billi tali xiri huwa permess fis-swieq sekondarji;

1.

Jilqa' r-reazzjoni rapida tal-BĊE quddiem ambjent diffiċli ħafna, u l-fatt li l-politika monetarja kienet immirata biex tnaqqas il-livell tal-istress fis-swieq finanzjarji fi ħdan iż-żona tal-euro, u biex terġa’ tqajjem il-fiduċja tal-investituri fil-munita unika; jilqa’ d-disponibbiltà tal-BĊE li jagħmel kull ma hemm bżonn biex isalva l-euro; jinnota t-tnaqqis ġenerali pożittiv fir-renditi nazzjonali fuq perjodu twil – notevolment fil-pajjiżi bl-iżjed dejn fiż-żona tal-euro – għal livelli mingħajr preċedent mindu bdiet il-kriżi; jenfasizza li r-renditi baxxi ma rriżultawx fil-ħolqien ta’ impjiegi u t-tkabbir u li n-nuqqas ta’ dawn jhedded l-istabbiltà finanzjarja;

2.

Jinnota li r-rikors għal operazzjonijiet ta’ rifinanzjament ewlenin, operazzjonijiet ta’ rifinanzjament fuq perjodu medju u twil b’allokazzjoni sħiħa b’rati fissi, il-faċilità ta’ self marġinali, l-assistenza ta’ likwidità f'emerġenza (ELA) u l-faċilità ta’ depożitu, ilkoll baqgħu f'livelli partikolarment għolja matul l-2013, u dan huwa sinjal ta’ indeboliment kontinwu tal-mekkaniżmu ta’ trażmissjoni monetarja u tas-suq tas-self interbankarju taż-żona tal-euro, għalkemm ġie osservat titjib sinifikanti fis-sitwazzjoni meta mqabbel mas-snin ta’ qabel, kif jidher mill-istabbilizzazzjoni tal-firxiet, in-normalizzazzjoni gradwali fis-swieq interbankarji u t-tnaqqis fl-iżbilanċi ta' Target II;

3.

Huwa mħeġġeġ mill-istabilizzazzjoni tal-livelli tal-iżbilanċi ta' Target II matul l-2013; jenfasizza li s-sistema ta’ saldu Target II kellha rwol importanti biex tissalvagwardja l-integrità tas-sistema finanzjarja taż-żona tal-euro;

4.

Jibqa’ ferm imħasseb dwar il-fatt li l-attività ekonomika baqgħet kajmana, bi tkabbir negattiv fil-PDG fl-2013 fiż-żona tal-euro għat-tieni sena konsekuttiva, bi tkabbir dgħajjef tal-PDG matul l-ewwel disa’ xhur tal-2014, u b'rati ta' qgħad għolja f’ħafna Stati Membri taż-żona tal-euro, li wasslu għal livelli li qed jheddu l-istabbiltà taż-żona tal-euro u jimminaw l-appoġġ popolari u politiku tal-proġett Ewropew;

5.

Jenfasizza t-tħassib tiegħu rigward it-tnaqqis kontinwu fir-rata tal-inflazzjoni fiż-żona tal-euro mill-2011 'l hawn, b'differenzjali fl-inflazzjoni bejn l-Istati Membri; jenfasizza d-diskrepanza sinifikanti osservata bħalissa bejn il-mira espliċita tal-BĊE li jżomm ir-rati tal-inflazzjoni taħt imma qrib it-2 % fuq perjodu medju u r-rati tal-inflazzjoni attwali, li huma qrib iż-żero u saħansitra taħt iż-żero f’bosta Stati Membri taż-żona tal-euro; jinsab imħasseb dwar il-fatt li, kif ġie rikonoxxut mill-President tal-BĊE, it-tendenzi attwali tad-deflazzjoni jistgħu jwasslu sabiex l-aspettattivi dwar l-inflazzjoni fuq perjodu medju u twil ma jibqgħux ankrati;

6.

Jirrikonoxxi li l-proċess li għaddej ta' aġġustament tal-karta tal-bilanċ fis-setturi finanzjarji u mhux finanzjarji, flimkien mar-rati għoljin tal-qgħad, komplew itappnu l-attività ekonomika fiż-żona tal-euro fl-2013;

7.

Qed josserva bir-reqqa r-riskji possibbli tad-deflazzjoni; ifakkar li rata tal-inflazzjoni qrib iż-żero fiż-żona tal-euro tfixkel l-effikaċja tal-politika monetarja; jifhem li l-BĊE iqis li inflazzjoni baxxa ħafna hija r-riżultat ta' effetti fuq perjodu qasir, u jittama li l-objettiv fuq perjodu medju se jintlaħaq mingħajr fażi ta’ deflazzjoni; jinnota madankollu li l-previżjonijiet tal-inflazzjoni għall-2015 u l-2016 ġew riveduti aktar 'l isfel (b'bejn 0,1 % u 0,2 %) mill-BĊE;

8.

Jirrimarka li l-livell ta' inflazzjoni taħt il-mira previst għas-snin li ġejjin se jkollu impatt fuq il-programmi ta’ tnaqqis tad-djun ta’ bosta Stati Membri;

9.

Jirrimarka li fil-perspettiva ta’ politiki akkomodattivi oħrajn bħall-''quantitative easing'' u b’kunsiderazzjoni għall-isfidi ġuridiċi attwali b'rabta mal-programm tal-OMT, huwa kruċjali li jkun hemm ċarezza u ċertezza ġuridika biex dawn l-istrumenti jkunu jistgħu jiġu implimentati b'mod effikaċi, b'kont meħud tal-opinjoni tal-Avukat Ġenerali tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, Pedro Cruz Villalón, tal-14 ta' Jannar 2015 fil-kawża C-62/14;

10.

Jenfasizza li l-livelli baxxi tas-self għall-Istati Membri qed jimxu id f’id maż-żieda fid-djun pubbliċi, qrib jew ogħla minn 100 % tal-PDG f’ħafna każijiet, u jwissi li kriżi ġdida tista’ twassal għal evalwazzjoni mill-ġdid tar-riskju mis-swieq finanzjarji;

11.

Jindika li t-tbassir tal-BĊE ppubblikat fl-2013 ma kienx antiċipa l-okkorrenza simultanja li qed naraw illum ta’ nuqqas ta' tkabbir u ta’ inflazzjoni baxxa ħafna, u saħansitra sinjali ta' deflazzjoni; jirrimarka f'dan l-isfond li t-tbassir attwali ta' tkabbir ekonomiku aktar b'saħħtu u inflazzjoni ogħla fl-2015 u l-2016 għandhom jinqraw b'attenzjoni;

12.

Jemmen li karti tal-bilanċ dgħajfin mhux biss jolqtu lill-banek, iżda għandhom ukoll effett negattiv indirett fuq in-negozji u atturi oħra tas-settur privat, billi n-nuqqas ta' kapital u finanzjament irażżan l-abbiltà tan-negozji li jibqgħu kompetittivi, jikbru u fl-aħħar mill-aħħar iżommu u joħolqu l-impjiegi;

13.

Jikkunsidra li huwa tal-akbar importanza li jinħolqu kundizzjonijiet għall-irkupru fl-investiment fiż-żona tal-euro, kemm pubbliċi kif ukoll privati, b’kont meħud tal-fatt li minkejja li l-BĊE qed iwettaq l-azzjonijiet tiegħu sabiex jinżammu kundizzjonijiet favorevoli ta’ finanzjament, għad ma kienx hemm qawmien fl-investiment; jistieden lill-Istati Membri f’dan il-kuntest, biex jaħdmu fuq il-kawżi sottostanti tal-frammentazzjoni finanzjarja bħal strutturi tar-riskju diverġenti li jżidu l-ispiża tas-self fil-pajjiżi rispettivi; jitlob ukoll lill-Istati Membri jimplimentaw ir-riformi strutturali adegwati sabiex jerġgħu jistabbilixxu ambjent favorevoli għan-negozju, u b'mod partikolari billi jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiż;

14.

Iħeġġeġ lill-BĊE jikkunsidra fil-politika tal-espansjoni tal-karta tal-bilanċ tiegħu x-xiri ta’ bonds tal-proġetti tal-BEI, li jiffinanzjaw uħud mill-investimenti l-aktar produttivi fiż-żona tal-euro, b’mod partikolari minn fost dawk il-proġetti magħżula mill-Kummissjoni li wara l-analiżi tal-ispejjeż imqabbla mal-benefiċċji jitqiesu li għandhom valur miżjud Ewropew, b’mod partikolari l-proġetti tat-TEN-T fil-qasam tal-enerġija u t-trasport u proġetti relatati mas-suq diġitali uniku;

15.

Jinnota li l-President Draghi, fid-diskors tiegħu fis-simpożju annwali tal-bank ċentrali f’Jackson Hole fit-22 ta’ Awwissu 2014, qal li neħtieġu azzjoni miż-żewġ naħat tal-ekonomija, filwaqt li nnota li: il-politiki tad-domanda aggregata jridu jiġu akkumpanjati minn riformi u politiki strutturali nazzjonali; min-naħa tad-domanda, il-politika monetarja tista’ u għandu jkollha rwol ċentrali, li attwalment ifisser politika monetarja akkomodattiva għal perjodu estiż; hemm lok sabiex il-politika fiskali jkollha rwol ikbar flimkien mal-politika monetarja, filwaqt li titqies is-sostenibbiltà tad-dejn pubbliku; u li, filwaqt li qed tinħass il-ħtieġa għal investiment pubbliku li jwassal għal aktar investiment privat u jiffaċilita r-riformi strutturali, jeħtieġ li jkun hemm enfasi wkoll fuq miżuri ta’ politika fiskali adegwati;

16.

Jaqbel mal-President Draghi li l-flessibbiltà eżistenti fi ħdan ir-regoli tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir tista’ tintuża biex jiġi indirizzat aħjar l-irkupru dgħajjef u biex jinħoloq spazju għall-ispiża tar-riformi strutturali meħtieġa;

17.

Jaqbel mal-President Draghi li jeżisti marġni ta’ manuvra biex tintlaħaq kompożizzjoni aktar favorevoli għat-tkabbir tal-politiki fiskali u biex jitnaqqas il-piż tat-taxxa b’mod newtrali għall-baġit;

18.

Jaqbel mal-President Draghi li jidher li azzjoni kumplementari fil-livell tal-UE tista’ tkun meħtieġa biex tiżgura pożizzjoni aggregata xierqa kif ukoll programm ta’ investiment pubbliku kbir;

19.

Jinnota li flimkien mat-tnaqqis fir-rati ewlenin tal-imgħax tiegħu u ż-żieda fl-operazzjonijiet ta’ rifinanzjament tiegħu, il-BĊE adotta strumenti innovattivi bħal operazzjonijiet speċifiċi ta’ rifinanzjament fuq perjodu itwal (TLTROs) u strateġiji ġodda ta' komunikazzjoni bħall-gwida bil-quddiem;

20.

Iqis li l-mekkaniżmu ta’ trażmissjoni mhux qed jiffunzjona sew, u li l-għodod tal-politika monetarja użati mill-BĊE mindu bdiet il-kriżi, filwaqt li jipprovdu għajnuna pożittiva fi swieq finanzjarji f’diffikultà, waħedhom ma jistgħux ikunu effikaċi biex jiġġieldu kontra l-frammentazzjoni finanzjarja, jistimulaw it-tkabbir jew itejbu s-sitwazzjoni fis-suq tax-xogħol; jinkoraġġixxi lill-BĊE jiżgura li l-politiki tiegħu jkunu adattati aħjar għall-ekonomija reali, b’mod partikolari fir-rigward tal-SMEs;

21.

Huwa tal-opinjoni li, minħabba li l-mekkaniżmu tat-trażmissjoni tal-politika monetarja għandu ħsara serja, l-impatti pożittivi ta' deċiżjonijiet biex jitbaxxew ir-rati ewlenin tal-imgħax tal-BĊE huma limitati; jirrimarka f’dan ir-rigward li rati tal-imgħax baxxi ħafna fuq perjodu twil iwasslu għal tgħawwiġ fis-settur tan-negozju u jistgħu jaffettwaw ħażin it-tfaddil u l-iskemi tal-pensjoni privati;

22.

Jilqa’ l-miżuri mħabbra mill-BĊE f’Ġunju 2014 immirati lejn it-titjib fil-funzjonament tal-mekkaniżmu tat-trażmissjoni tal-politika monetarja; jinnota li t-TLTRO jintroduċi, għall-ewwel darba, rabta bejn is-self lis-settur privat mhux finanzjarju mogħti mill-banek u l-ammont ta’ rifinanzjament li l-banek jistgħu jitolbu; jittama li r-riżultati fl-Analiżi tal-Kwalità tal-Assi (AQR) se jsaħħu l-użu tat-TLTRO mill-banek Ewropej, u għaldaqstant jiġi promoss it-trasferiment tal-likwidità lill-ekonomija reali;

23.

Jinnota li l-BĊE ħabbar li se jixtri titoli garantiti b'assi (ABS) u bonds koperti sabiex iqawwi l-impatt tat-TLTROs fuq it-tħaffif tal-kreditu; jenfasizza li dawn l-interventi fis-suq tal-ABS għandhom ikunu sinifikanti biżżejjed biex ikollhom effett fuq ir-rati tas-self għall-SMEs u jnaqqsu l-frammentazzjoni, u għandhom jitwettqu b’mod trasparenti li ma joħloqx riskji eċċessivi għall-karta tal-bilanċ tal-BĊE;

24.

Jenfasizza t-tħassib tiegħu rigward il-frammentazzjoni konsiderevoli tal-kundizzjonijiet tas-self għall-SMEs fil-pajjiżi kollha taż-żona tal-euro, kif ukoll id-diskrepanza eżistenti bejn ir-rati ta' finanzjament mogħtija lill-SMEs u dawk mogħtija lill-kumpaniji ikbar; jinsisti li dawn il-problemi li ilhom jeżistu mhumiex indirizzati b’mod adegwat mill-miżuri reċenti mħabbra mill-BĊE biex jagħtu spinta lis-self bankarju, u li l-BĊE għandu jistudja l-fatturi sottostanti li jostakolaw l-aċċess tal-SMEs għall-kreditu; jistieden lill-BĊE jinvestiga jekk din id-diskrepanza hijiex marbuta mal-konċentrazzjoni fis-settur bankarju;

25.

Jenfasizza li, bil-miżuri mħabbra f’Ġunju u f'Settembru 2014, il-karta tal-bilanċ tal-BĊE mistennija terġa' lura għad-daqs li kellha fil-bidu tal-2012; jinnota li din iż-żieda proġettata tirrikjedi viġilanza qawwija mill-BĊE fir-rigward tar-riskji ta’ kreditu li fl-aħħar mill-aħħar iġġorr;

26.

Huwa tal-opinjoni li l-ammont kumplessiv ta’ sussidji impliċiti pprovduti sa issa għandu jiġi rkuprat b’mod gradwali għall-benefiċċju tal-kontribwenti tat-taxxa ladarba jerġa' jkun hemm kundizzjonijiet ekonomiċi normali;

27.

Jinnota l-fatt li l-BĊE ripetutament iddikjara r-rieda tiegħu li juża strumenti mhux konvenzjonali addizzjonali fil-mandat tiegħu, u li jbiddel id-daqs jew il-kompożizzjoni tal-interventi tiegħu, fil-każ ta’ perjodu eċċessivament twil ta’ inflazzjoni baxxa; jibqa’ lest juża miżuri mhux konvenzjonali addizzjonali, iżda jenfasizza li dawn il-miżuri mhumiex se jkunu biżżejjed mingħajr it-taħlita tajba ta' politika fiskali, investimenti u riformi strutturali;

28.

Jenfasizza li l-impatt fuq l-ekonomija reali tal-miżuri ta’ politika monetarja mhux konvenzjonali attwalment fis-seħħ m’għandux ikun stmat iżżejjed; jenfasizza li dawn il-miżuri huma ta’ natura tranżitorja u li għandhom l-għan jagħtu ċans lill-Istati Membri jikkonsolidaw is-sitwazzjoni fiskali tagħhom u jimplimentaw ir-riformi strutturali meħtieġa sabiex jiġu stimolati t-tkabbir ekonomiku u t-titjib fis-suq tax-xogħol;

29.

Jinnota li t-twettiq ta’ politiki monetarji mhux standard għal perjodu ta’ żmien estiż jista’ jiggrava t-tgħawwiġ fis-suq tal-kapital; jitlob lill-BĊE jikseb il-bilanċ ġust bejn ir-riskju li jirriżulta jekk jabbanduna b’mod prematur il-politika monetarja akkomodattiva tiegħu u r-riskji u l-ispejjeż li jirriżultaw mit-tgħawwiġ li dawn il-politiki jista’ jkollhom; jitlob għaldaqstant lill-BĊE jikkalibra l-politiki mhux standard biex jillimita tali tgħawwiġ;

30.

Ifakkar li l-politika monetarja waħedha ma tistax tistimola d-domanda aggregata sakemm ma tkunx akkumpanjata minn riformi strutturali u fiskali u politiki adegwati fil-livell nazzjonali;

31.

Jenfasizza li, kif jidher mill-esperjenza fis-snin ta’ qabel il-kriżi, rati stabbli tal-inflazzjoni, f’konformità mal-objettiv dwar ir-rata ta’ perjodu medju definit mill-BĊE, jistgħu jkunu assoċjati ma’ dinamika mhux sostenibbli ta’ dejn privat, b'mod li jissottolinja l-importanza tal-ġestjoni ta’ bżieżaq tal-assi u t-tkabbir tal-kreditu anke meta tkun garantita l-istabbiltà fil-prezzijiet;

32.

Ifakkar li l-indipendenza tal-BĊE fit-twettiq tal-politika monetarja tiegħu, kif minquxa fit-Trattati, hija kruċjali għall-objettiv tas-salvagwardja tal-istabbiltà fil-prezzijiet, jiġifieri li l-inflazzjoni tibqa' qrib iżda inqas mil-livell ta’ 2 %; ifakkar li l-gvernijiet u l-awtoritajiet pubbliċi nazzjonali kollha għandhom jibqgħu lura milli jitolbu lill-BĊE jieħu azzjonijiet;

33.

Ifakkar li l-membri kollha tal-Kunsill Ġenerali tal-BĊE huma impenjati li jżommu mad-deċiżjonijiet meħuda, li għandhom jibqgħu kunfidenzjali sakemm ma jkunx ġie deċiż li jsiru pubbliċi;

34.

Jistieden lill-BĊE biex iżomm lura fir-rwol tiegħu fit-Trojka sabiex isaħħaħ l-indipendenza tiegħu minn deċiżjonijiet politiċi;

35.

Ifakkar li skont l-Artikolu 127 tat-TFUE, il-BĊE, mingħajr preġudizzju għall-objettiv ewlieni tiegħu, għandu jappoġġja l-politiki ekonomiċi ġenerali fl-Unjoni, kif iddikjarat ulterjorment fl-Artikolu 282 tat-TFUE; jenfasizza f’dan ir-rigward, l-importanza tad-djalogu monetarju;

36.

Jenfasizza li separazzjoni ċara bejn il-politika monetarja u fiskali timplika li l-awtorità monetarja m’għandhiex tipprovdi sussidji lill-istituzzjonijiet li jibbenefikaw mill-għoti ta’ likwidità, billi tali għoti ta’ sussidju jikkostitwixxi politika fiskali;

37.

Jiddeplora l-fatt li l-BĊE qabeż il-mandat tiegħu bbażat fuq it-Trattat, kif jidher fl-ittri mibgħuta mill-President preċedenti tal-BĊE lill-gvern Spanjol, Taljan u Irlandiż;

38.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-pass ’il quddiem li għamel il-BĊE meta ddeċieda li jippubblika l-minuti fil-qosor tal-laqgħat tiegħu, u jilqa l-bidu ta’ din il-prattika f’Jannar 2015; jilqa’ l-fatt li għal din it-talba, li għamel il-Parlament fir-rapporti annwali kollha tiegħu dwar il-BĊE, ittieħdet azzjoni mill-Kunsill Governattiv tal-BĊE;

39.

Jemmen li l-banek ċentrali mad-dinja kollha għandhom jaħdmu b’mod attiv biex jevitaw kwalunkwe politika li tista’ tiġġenera effetti konsegwenzjali negattivi fuq l-oħrajn; jirrimarka li xi banek ċentrali jistiednu banek ċentrali oħrajn jaċċettaw effetti konsegwenzjali negattivi potenzjali ta’ politiki monetarji ferm wara li jkunu implimentaw b’mod unilaterali l-politiki tagħhom stess;

40.

Jemmen li l-informazzjoni reċenti li feġġet tenfasizza l-importanza li fil-futur l-ELA tintuża b'mod prudenti; jenfasizza li ma jistax jiġi aċċettat li għal darb’oħra, settur bankarju ta’ Stat Membru jiddejjen għal perċentwal sostanzjali tal-PDG tiegħu b’dan il-mod;

41.

Iħeġġeġ lill-BĊE jissokta jtejjeb il-politika tiegħu dwar il-ġeneru fin-nomini tiegħu sabiex jelimina d-diskrepanza attwali; jilqa’ b’sodisfazzjon in-nomina ta' Danièle Nouy biex tmexxi s-sorveljanza tas-settur Bankarju Ewropew, b’mod partikolari fid-dawl tal-merti għolja u l-kurrikulu tal-karriera b’saħħtu li għandha;

42.

Jemmen li enfasi akbar fuq it-tkabbir u l-investiment pubbliku (bħall-pakkett ta' investiment ta' EUR 300 biljun propost mill-President tal-Kummissjoni Jean-Claude Juncker) tista' isservi biex tikkumplimenta l-isforzi ta' politika tal-BĊE biex iżid l-impjiegi u t-tkabbir fl-Ewropa;

43.

Jilqa’ l-fatt li l-Mekkaniżmu Superviżorju Uniku (MSU), l-ewwel pilastru tal-Unjoni Bankarja, beda jaħdem kompletament fl-4 ta’ Novembru 2014; jinnota li dan il-pass ewlieni fl-integrazzjoni finanzjarja Ewropea sar bis-saħħa tal-fatt li l-ħidma preparatorja, inkluża l-AQR, tlestiet b'suċċess; jirringrazzja lill-BĊE talli uża l-kredibilità tiegħu biex jappoġġja s-Sistema Bankarja Ewropea; jenfasizza li l-funzjonijiet regolatorji u tal-politika monetarja tal-BĊE m'għandhomx jitħalltu flimkien;

44.

Jinnota li l-AQR u t-test tal-istress imwettqa mill-Awtorità Bankarja Ewropea (EBA) b’kooperazzjoni mal-MSU kixfu l-fraġilitajiet li għad fadal fis-Sistema Bankarja Ewropea; jittama li r-riżultati kkunsidraw b’mod adegwat ir-riskji kollha, sabiex tiġi evitata l-''Ġappunifikazzjoni'' tal-qasam bankarju Ewropew u l-validità kontinwa ta' self li qatt ma jista' jitħallas lura;

45.

Iqis li l-BĊE għandu responsabbiltà ewlenija li jiżgura li r-rikapitalizzazzjonijiet futuri tal-banek isiru permezz tal-iskema ta' rikapitalizzazzjoni interna, meta l-aċċess għas-swieq ikun diffiċli jew impossibbli;

46.

Jistieden lill-BĊE jiżgura delimitazzjoni totali fil-prattiki ta’ kuljum tiegħu bejn il-politika monetarja u r-rwol tiegħu bħala kontrollur bankarju;

47.

Jenfasizza li l-MSU għandu l-għan jiżgura l-fiduċja fis-settur bankarju taż-żona tal-euro, u għaldaqstant l-istabbiltà finanzjarja; ifakkar li r-responsabbiltà demokratika tal-MSU l-ġdid quddiem il-Parlament Ewropew hija kruċjali biex tiġi żgurata l-kredibbiltà tar-reġim superviżorju l-ġdid; jenfasizza, għalhekk, l-importanza tal-ftehim interistituzzjonali ta' Novembru 2013 bejn il-Parlament u l-BĊE dwar il-modalitajiet prattiċi tal-eżerċizzju tar-responsabbiltà demokratika fuq l-MSU, u tal-implimentazzjoni sħiħa tiegħu;

48.

Jappoġġja l-idea li sabiex ir-rikapitalizzazzjoni interna tkun aktar kredibbli u effettiva, il-leġiżlazzjoni Ewropea għandha timxi 'l quddiem sabiex tissepara l-attivitajiet ta’ investiment aktar riskjużi mis-sistema bankarja tradizzjonali;

49.

Huwa tal-opinjoni li t-testijiet tal-istress l-aktar reċenti juru biċ-ċar il-limiti tal-isfond interistituzzjonali attwali billi fit-testijiet tal-istress ma nħasibx għal xenarju ta’ deflazzjoni minkejja l-fatt li dawn ir-riskji ta’ deflazzjoni huma reali;

50.

Jinnota li, minkejja profitabbiltà relattivament baxxa, il-banek fiż-żona tal-euro komplew isaħħu l-pożizzjonijiet tal-kapital tagħhom permezz ta’ taħlita ta’ żidiet fil-kapital u tnaqqis fl-assi mwieżna għar-riskju kif ukoll appoġġ pubbliku; jirrikonoxxi li f’bosta każijiet iż-żidiet fil-kapital twettqu fil-kuntest ta’ programmi ta’ għajnuna finanzjarja mill-Istati Membri;

51.

Jinsab imħasseb dwar id-dipendenza li ħafna banek fiż-żona tal-euro għad għandhom fuq il-finanzjament tal-bank ċentrali; iqis li l-ħolqien ta’ Unjoni tas-Suq Kapitali rregolata tajjeb huwa essenzjali, sabiex titnaqqas id-dipendenza eċċessiva tal-ekonomiji taż-żona tal-euro fuq is-sistema bankarja;

52.

Jirrimarka li l-konsolidazzjoni ta’ governanza tajba fil-banek issaħħaħ il-fiduċja fis-settur bankarju, u b’hekk tikkontribwixxi wkoll għall-istabbiltà finanzjarja;

53.

Jirrimarka li l-attività fuq it-titoli tal-gvern tkompli tkun sors ewlieni ta’ profitti għall-banek fiż-żona tal-euro, għalkemm il-kreditu lis-settur privat mhux finanzjarju jibqa’ kajman; iqis li l-ħidma teknika u leġiżlattiva dwar ir-riskji marbuta mad-dejn sovran għandha tiġi aċċelerata; jistieden lill-BĊE jwissi lil dawk il-banek li jibqgħu jżidu s-sjieda tagħhom ta’ bonds tal-gvern filwaqt li jnaqqsu l-kreditu lis-settur privat;

54.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-proposta leġiżlattiva tal-Kummissjoni dwar ir-riforma strutturali bankarja; jirrimarka li diġà ġew introdotti riformi simili f’bosta Stati Membri; jistieden lill-BĊE jikkollabora mal-istituzzjonijiet rilevanti l-oħra għal riforma strutturali sostenibbli fil-livell Ewropew li ttemm is-sussidji lill-attivitajiet tan-negozju ta’ istituzzjonijiet finanzjarji kbar u toħloq kundizzjonijiet ekwi għas-servizzi finanzjarji;

55.

Ifakkar li l-Mekkaniżmu Uniku ta’ Riżoluzzjoni (SRM), it-tieni pilastru tal-Unjoni Bankarja, se jidħol fis-seħħ sal-bidu tal-2015; jenfasizza l-ħtieġa li jibqa' jiġi żviluppat it-tielet pilastru tal-Unjoni Bankarja;

56.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Bank Ċentrali Ewropew.

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/37

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 325(5) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu dwar ir-rapporti annwali preċedenti tal-Kummissjoni u tal-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tas-17 ta' Lulju 2014 intitolat “Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea – Il-ġlieda kontra l-frodi: Rapport Annwali 2013” (COM(2014)0474) u d-dokumenti ta' ħidma tal-persunal li jakkumpanjawh (SWD(2014)0243, SWD(2014)0244, SWD(2014)0245, SWD(2014)0246, SWD(2014)0247 u SWD(2014)0248),

—

wara li kkunsidra r-rapport annwali 2013 tal-OLAF,

—

wara li kkunsidra r-Rapport ta' Attività tal-Kumitat ta' Sorveljanza tal-OLAF: Frar 2013 – Jannar 2014,

—

wara li kkunsidra r-rapport annwali tal-Qorti tal-Awdituri dwar l-implimentazzjoni tal-baġit għas-sena finanzjarja 2013, flimkien mat-tweġibiet tal-istituzzjonijiet,

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-29 ta' Settembru 2014, bit-titolu “Protezzjoni tal-Baġit tal-UE sa tmiem l-2013” (COM(2014)0618),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tat-3 ta' Frar 2014 intitolat “Rapport tal-UE kontra l-korruzzjoni” (COM(2014)0038),

—

wara li kkunsidra r-Rapport 397 tal-Ewrobarometru Speċjali dwar il-Korruzzjoni,

—

wara li kkunsidra r-rapporti tal-Kummissjoni dwar id-diskrepanza fil-VAT,

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE) Nru 250/2014 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta' Frar 2014 li jistabbilixxi programm għall-promozzjoni tal-attivitajiet fil-qasam tal-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea (il-programm Hercule III) u li jħassar id-Deċiżjoni Nru 804/2004/KE (1),

—

wara li kkunsidra l-proposta għal regolament tal-Kunsill tas-17 ta' Lulju 2013 dwar it-twaqqif tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (COM(2013)0534),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Settembru 2013 dwar investigazzjonijiet immexxija mill-Uffiċċju Ewropew Kontra l-Frodi (OLAF) u li jissostitwixxi r-Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (KE) Nru 1073/1999 u r-Regolament tal-Kunsill (Euratom) Nru 1074/1999 (2),

—

wara li kkunsidra l-proposta tal-Kummissjoni għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Lulju 2012 dwar il-ġlieda kontra l-frodi li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni permezz tal-liġi kriminali (COM(2012)0363),

—

wara li kkunsidra r-Regolament (UE, Euratom) Nru 966/2012 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-25 ta' Ottubru 2012 dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Unjoni u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Settembru 2011 dwar l-isforzi tal-UE biex tiġġieled kontra l-korruzzjoni (4), id-dikjarazzjoni tiegħu tat-18 ta' Mejju 2010 dwar l-isforzi tal-Unjoni biex tiġġieled kontra l-korruzzjoni (5) u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-6 ta' Ġunju 2011 intitolata “Nissieltu kontra l-Korruzzjoni fl-UE” (COM(2011)0308),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta' Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (6),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra l-Korruzzjoni,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjonijiet dwar il-Liġi Ċivili u l-Liġi Kriminali tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-Korruzzjoni,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 52 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali u l- Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A8-0024/2015),

A.

billi l-baġit tal-UE, li kull Stat Membru jikkontribwixxi għalih b'mod proporzjonali skont kriterji oġġettivi komuni, jipprovdi appoġġ għall-implimentazzjoni tal-politiki tal-Unjoni u jirrappreżenta espressjoni ta' unità u strument biex tavvanza l-integrazzjoni Ewropea;

B.

billi l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE, flimkien mal-prinċipju ta' ġestjoni finanzjarja tajba, għandha tiggarantixxi li d-dħul u l-infiq tal-baġit jikkontribwixxu għall-ksib tal-prijoritajiet u l-objettivi tal-UE u għal aktar fiduċja min-naħa taċ-ċittadini billi tassigurahom li flushom qed jintużaw b'mod trasparenti, f'konformità sħiħa mal-għanijiet u l-politiki tal-UE u fl-interess taċ-ċittadini tal-UE;

C.

billi d-diversità fis-sistemi legali u amministrattivi fl-Istati Membri tirrappreżenta ambjent ta' sfida fejn ikunu megħluba l-irregolaritajiet u tkun miġġielda l-frodi, filwaqt li kwalunkwe użu mhux korrett tal-fondi tal-UE jinvolvi mhux biss telf individwali iżda saħansitra kollettiv u huwa ta' dannu għall-interessi ta' kull Stat Membru u tal-Unjoni kollha;

D.

billi bil-għan li ssaħħaħ il-miżuri eżistenti, bħalma hi l-Konvenzjoni dwar il-Protezzjoni tal-Interessi Finanzjarji tal-Komunitajiet Ewropej (Konvenzjoni PIF), għall-ġlieda kontra l-frodi, il-korruzzjoni, il-ħasil tal-flus u attivitajiet illegali oħra li jaffettwaw l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, il-Kummissjoni ressqet żewġ proposti għal strumenti tal-liġi kriminali, id-Direttiva PIF u r-Regolament dwar it-Twaqqif tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew (ir-Regolament UPPE), immirati biex jiżguraw investigazzjoni aktar effettiva u protezzjoni aħjar tal-flus tal-kontributuri tat-taxxa fl-Ispazju ta' Libertà, Sigurtà u Ġustizzja Ewropew kollu kemm hu;

E.

billi l-ġlieda kontra l-frodi, il-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus fl-Unjoni għandha tkun prijorità tal-azzjoni politika tal-istituzzjonijiet Komunitarji u billi, għalhekk, il-kooperazzjoni tal-pulizija u dik ġudizzjarja bejn l-Istati Membri hija fundamentali;

1.

Jieħu nota tar-rapport tal-Kummissjoni dwar il-Protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea – Ġlieda kontra l-frodi – Rapport Annwali 2013 (ir-“rapport annwali” tal-Kummissjoni); jilqa' l-firxa wiesgħa ta' miżuri legali u amministrattivi meħuda mill-Kummissjoni sa mill-2011, biex b'hekk jinħoloq xenarju ġdid għal aktar tisħiħ tal-politika għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni; jissottolinja li r-riżultati attwali insuffiċjenti fil-ġlieda kontra l-frodi mhumiex minħabba nuqqas ta' regolamentazzjoni iżda minħabba implimentazzjoni mhux sodisfaċenti; jitlob li l-Kummissjoni tirrispondi għat-talbiet tal-Parlament fir-rapporti PIF annwali preċedenti b'mod aktar f'waqtu fir-rapport tal-Kummissjoni li jmiss;

2.

Ifakkar li, fil-kuntest tad-diffikultajiet ekonomiċi li l-Istati Membri għaddejjin minnhom bħalissa u minħabba r-riżorsi insuffiċjenti fil-baġit tal-UE, il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea hi partikolarment importanti; jenfasizza l-fatt li l-fondi tal-UE għandhom jiġu ġestiti u użati bl-aktar mod effiċjenti possibbli;

3.

Jinnota li fl-2013 kienu rrappurtati total ta' 15 779 irregolarità lill-Kummissjoni, li 14 170 minnhom ma kinux frodulenti u 1 609 kienu frodulenti, li jinvolvu ammont globali ta' madwar EUR 2,14-il biljun, li minnhom madwar EUR 1,76 biljun kienu relatati mal-infiq, li jirrappreżentaw 1,34 % tal-pagamenti kollha, bil-bqija tat-EUR 380 miljun jirrappreżentaw 1,86 % tar-riżorsi proprji tradizzjonali gross miġbura;

4.

Jinnota li minkejja li l-impatt finanzjarju globali tal-irregolaritajiet mhux frodulenti rrappurtati fl-2013 naqas għal madwar EUR 1,84 biljun, jew 38 % inqas mill-2012, l-għadd ta' tali irregolaritajiet irreġistrati naqas bi 16 % fuq is-sena preċedenti; jinnota, barra minn hekk, li l-għadd ta' irregolaritajiet frodulenti rrappurtati fl-2013 żdied sa 30 % meta mqabbla mal-2012, filwaqt li l-impatt finanzjarju tagħhom, li jinvolvi EUR 309 miljun f'finanzjament tal-UE, naqas b'21 %;

5.

Jinnota li, minħabba d-disponibbiltà tal-informazzjoni l-ġdida bħala riżultat tal-bidliet sinifikanti fil-mod ta' kif l-Istati Membri u l-Kummissjoni jirrapportaw irregolaritajiet, kien hemm bidla fir-rapport annwali tal-2013 tal-Kummissjoni rigward l-attenzjoni minn irregolaritajiet trattati f'termini ġenerali għal dawk irrappurtati bħala frodulenti; jistieden lill-Kummissjoni żżomm dan l-approċċ fir-Rapport Annwali futur tagħha dwar il-Protezzjoni tal-Interessi Finanzjarji tal-UE – Il-ġlieda kontra l-frodi; iħeġġeġ bil-qawwa lill-Kummissjoni, madankollu, biex tkompli żżid id-disponibbiltà tal-informazzjoni u ssaħħaħ l-analiżi dwar l-iskop, it-tipi u l-impatt ta' irregolaritajiet li mhumiex frodulenti fid-dawl tan-numru għoli ħafna tagħhom u l-impatt monetarju negattiv relatat, li jaffettwa b'mod ħażin l-interessi finanzjarji tal-UE;

6.

Jenfasizza r-responsabbiltà kemm tal-Kummissjoni kif ukoll tal-Istati Membri li jagħmlu dak kollu li jistgħu biex jiġġieldu kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe tip ieħor ta' attività illegali li taffettwa l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, skont id-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea; jirrimarka li l-kooperazzjoni mill-qrib u l-koordinazzjoni bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri huma essenzjali biex jiżguraw il-protezzjoni effettiva tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni u li għaldaqstant huwa importanti ħafna li kemm il-kooperazzjoni kif ukoll il-koordinazzjoni għandhom jissaħħu u jsiru kemm jista' jkun effettivi; jirrimarka li l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kemm għall-parti tar-riżorsi kif ukoll għall-infiq, teħtieġ l-istess livell ta' viġilanza;

7.

Jinnota li t-tendenza ġenerali fl-identifikazzjoni u r-rappurtar tal-irregolaritajiet frodulenti potenzjali f'dawn l-aħħar ħames snin turi li qed jonqsu bil-mod, għalkemm l-għadd ta' irregolaritajiet mhux irrappurtati bħala frodulenti naqas b'mod progressiv; jitlob li l-Kummissjoni teżamina f'aktar dettall ir-raġunijiet ewlenin sottostanti għal din iż-żieda u li twettaq analiżi li twieġeb il-mistoqsija dwar jekk ix-xejra hijiex dovuta għal bidla lejn l-identifikazzjoni ta' każijiet irregolari jew għall-mod li bih l-Istati Membri jikklassifikaw il-każijiet;

8.

Jinsab konvint li l-mezzi tal-liġi kriminali msemmija fid-Direttiva PIF se jkunu effettivi biss jekk jirnexxilhom jagħtu definizzjoni ċara tal-offiżi fil-qasam tal-PIF, tal-pieni ta' ħabs minimi u massimi applikabbli fl-Istati Membri parteċipanti kollha, u r-regoli minimi dwar il-preskrizzjoni, u jekk dawn id-dispożizzjonijiet sussegwentement jiġux implimentati bl-istess mod u b'effiċjenza mill-Istati Membri kollha;

9.

Jilqa' l-fatt li 98 % tar-riżorsi proprji tradizzjonali jinġabru mingħajr problemi kbar, b'irregolaritajiet frodulenti rrappurtati li jirrappreżentaw 0.29 % tar-riżorsi proprji tradizzjonali gross stabbiliti (b'valur ta' EUR 61 miljun) u irregolaritajiet mhux frodulenti jirrappreżentaw 1,57 % ta' riżorsi proprji tradizzjonali (b'valur ta' EUR 327,4 miljun); jinnota li l-każijiet ta' frodi u irregolarità identifikati fl-2013 ammontaw għal EUR 380 miljun, li minnhom EUR 234 miljun ġew irkuprati mill-Istati Membri; jinnota, b'mod partikolari, il-fatt li r-rata ta' rkupru ta' 62 % għal riżorsi proprji tradizzjonali fl-2013 tirrappreżenta l-aħjar riżultat miksub s'issa matul l-aħħar deċennju;

10.

Jinsab imħasseb li fl-2013 il-maġġoranza tal-ammonti stabbiliti fil-bażi tad-data OWNRES fl-UE-28 kienet relatata mal-proċedura doganali magħrufa bħala r-“rilaxx għal ċirkolazzjoni libera” kemm għal każijiet ta' frodi (93 %) kif ukoll għal każijiet ta' irregolarità (87 %); jistieden lill-Kummissjoni tieħu azzjonijiet xierqa mmirati lejn it-tisħiħ tal-proċedura doganali magħrufa bħala r-“rilaxx għal ċirkolazzjoni libera” sabiex il-proċedura ssir inqas suxxettibbli għal okkorrenzi ta' frodi u irregolarità;

11.

Jinsab imħasseb li fl-2013, fil-bażi tad-data OWNRES, ir-rata ta' rkupru għal każijiet ta' frodi kienet ta' 23,74 % biss, ċifra iżgħar mir-rata medja ta' 33,5 % għall-perjodu 2008-2012; jirrimarka li r-rata ta' rkupru għal każijiet ta' irregolarità rrappurtati għall-2013 hija ta' 67,9 %; jissottolinja, b'mod ġenerali, ir-responsabbiltà tal-awtoritajiet tal-Istati Membri u s-servizzi tal-Kummissjoni lejn l-irkupru ta' somom imħallsa indebitament u jistedinhom jassumu bix-xieraq din ir-responsabbiltà u jżidu b'mod sostanzjali r-rata ta' rkupru f'każijiet ta' frodi, li tinsab b'mod ġenerali f'livell baxx ħafna meta mqabbla mar-rata ta' rkupru għal irregolaritajiet mhux frodulenti;

12.

Jilqa' l-firma mill-Unjoni Ewropea, fl-2013, tal-Protokoll tan-NU biex jiġi eliminat il-kummerċ illegali fil-prodotti tat-tabakk; josserva li 15-il Stat Membru ffirmaw il-Protokoll iżda li attwalment ġie ratifikat mill-Awstrija biss; jistieden, għaldaqstant, il-bqija tal-Istati Membri biex itemmu l-proċess ta' ratifika rispettiv tagħhom kemm jista' jkun malajr;

13.

Jissottonlinja l-fatt li l-kuntrabandu ta' prodotti intaxxati ħafna jikkawża telf ta' dħul sinifikanti għall-baġits tal-UE u tal-Istati Membri, u li t-telf dirett mid-dħul doganali bħala riżultat tal-kuntrabandu tas-sigaretti waħdu huwa stmat li huwa aktar minn EUR 10 biljun kull sena; jiġbed l-attenzjoni, barra minn hekk, lejn it-traffikar ta' prodotti foloz, li jikkaġuna ħsara kemm fuq l-awtoritajiet tat-taxxa tal-Istati Membri kif ukoll fuq kumpaniji tal-UE;

14.

Jirreferi għall-ħidma li għaddejja biex tittejjeb id-data tal-introjtu nazzjonali gross (ING), u għall-kwistjonijiet imqajma fir-Rapport Speċjali Nru 11/2013 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri, li jitlob verifikazzjoni iqsar, aktar iffukata taċ-ċifri tal-ING u rappurtar aħjar u koordinazzjoni rigward ir-riżultati, sabiex is-sistema tal-ING issir dejjem aktar affidabbli fil-kontribut tagħha għall-kalkolu ta' dħul tal-UE;

15.

Jinnota li l-inklużjoni ta' ekonomija inviżibbli fil-kontijiet nazzjonali għandha tikkontribwixxi biex tiżgura data tal-ING aktar kompluta u affidabbli, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Eurostat biex japprofondixxu l-kooperazzjoni ma' istituzzjonijiet nazzjonali tal-istatistika biex jiżguraw li dan l-element huwa ttrattat b'mod koerenti u komparabbli fl-Istati Membri kollha, billi tuża l-iktar informazzjoni aġġornata;

16.

Jissottolinja l-fatt li f'ħafna Stati Membri, id-diskrepanza fil-VAT hija kontinwament għolja minħabba l-frodi u l-evitar tal-VAT; jenfasizza li l-Kummissjoni għandha l-awtorità li tikkontrolla u tissorvelja l-miżuri meħuda mill-Istati Membri; jistieden, għalhekk, lill-Kummissjoni tuża l-poteri kollha tagħha sabiex tgħin lill-Istati Membri fil-ġlieda tagħhom kontra l-frodi tal-VAT u l-evitar tat-taxxa;

17.

Jinnota, barra minn hekk, li 133 każ ta' sigaretti b'kuntrabandu ġew irreġistrati mill-Istati Membri fl-2013, li jinvolvi stima ta' riżorsi proprji tradizzjonali ta' madwar EUR 7 miljun; jissottolinja li din ix-xejra tirrappreżenta tnaqqis qawwi meta mqabbla mal-2012, fejn kienu rrappurtati 224 każ li jinvolvu madwar EUR 25 miljun; huwa mħasseb b'mod serju dwar il-fatt li d-Danimarka, l-Estonja, Spanja, Franza, Ċipru, il-Lussemburgu, il-Portugall, is-Slovenja, is-Slovakkja u l-Isvezja ma rrappurtaw l-ebda każ ta' sigaretti b'kuntrabandu lill-Kummissjoni fl-2013, u jpoġġi f'dubju l-effiċjenza tal-proċess ta' rappurtar f'dawk l-Istati Membri; jinsisti li l-Istati Membri kollha jirrappurtaw l-każijiet ta' kuntrabandu u iffalsifikar lill-Kummissjoni, b'mod preċiż u fil-ħin, sabiex issir stima aħjar tar-riżorsi proprji tradizzjonali affettwati b'mod negattiv;

18.

Jinnota li l-Kummissjoni se tippubblika studju dwar il-fattibbiltà ta' sistema ta' lokalizzazzjoni u traċċar għall-prodotti tat-tabakk; jissottolinja li dan huwa pass enormi 'l quddiem fil-ġlieda kontra l-kuntrabandu; jitlob li l-Kummissjoni tfassal u timplimenta sistema miftuħa u kompetittiva ta' lokalizzazzjoni u traċċar, b'tali mod li d-disinn u l-mod li bih tiġi implimentata s-sistema ma jiffavorixxux fornitur tas-soluzzjonijiet wieħed jew ftit biss;

19.

Ifakkar li:

20.

Jiġbed l-attenzjoni għaż-żieda allarmanti ta' 76 % fl-għadd ta' irregolaritajiet irrappurtati bħala frodulenti rigward l-infiq tal-UE u jħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti jieħdu l-miżuri meħtieġa kollha sabiex jipprevjenu tali tendenza negattiva fis-snin li ġejjin;

21.

Jesprimi tħassib li fis-settur tal-agrikoltura l-għadd taż-żewġ irregolaritajiet b'mod ġenerali u partikolarment l-attivitajiet frodulenti żdiedu b'mod sinifikanti fl-2013 meta mqabbla mal-2012; jinnota li fl-2013 seħħet tendenza ġdida sinifikanti ta' ksur li tirreferi għal “benefiċjarju li ma għandhux il-kwalità meħtieġa”, b'51 każ ta' irregolarità frodulenti rrappurtati; iqis li dawn it-tendenzi jeħtieġu miżuri speċifiċi mmirati minn naħa lejn l-eliminazzjoni ta' prattiki li jistgħu potenzjalment iwasslu għal ksur mhux intenzjonali, u min-naħa l-oħra jikkonfrontaw b'mod aggressiv imġiba korrotta u kriminali;

22.

Jirrikonoxxi li fil-qasam tal-agrikoltura u l-iżvilupp rurali, l-Istati Membri rkupraw EUR 197 miljun mill-benefiċjarji matul is-sena finanzjarja 2013 filwaqt li EUR 1 318,3 miljun għad iridu jiġu rkuprati mill-benefiċjarji fi tmiem is-sena, li minnhom EUR 1 097,1 miljun huma pendenti għall-baġit tal-UE wara l-applikazzjoni ta' mekkaniżmu ta' 50/50; jinsab mħasseb, minħabba li l-irkupru għall-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija (FAEG) huwa taħt il-medja globali u lanqas nofs l-irregolaritajiet identifikati fl-2009 ma kienu ġew irkuprati sa tmiem l-2013;

23.

Jirrimarka d-differenzi sinifikanti bejn Stati Membri dwar il-kapaċità tagħhom li jirkupraw somom mitlufa minħabba pagamenti irregolari li jinstabu taħt il-PAK u jħeġġeġ lill-Istati Membri b'rati ta' rkupru taħt it-33 % jtejbu b'mod sinifikanti r-riżultati tagħhom fl-2015 u fis-snin sussegwenti;

24.

Jirrikonoxxi li wara r-riforma tal-2013 tal-Politika Agrikola Komuni (PAK), l-Istati Membri jibbenefikaw minn livell ogħla ta' flessibbiltà fl-implimentazzjoni tal-politika u huma b'mod partikolari jistgħu jippersonalizzawha għall-kapaċitajiet u l-prijoritajiet reġjonali jew nazzjonali tagħhom, u jagħmlu trasferimenti bejn il-pilastri differenti tagħha; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li din iż-żieda fil-flessibbiltà mhux se tkun għad-detriment tas-sistemi ta' monitoraġġ u valutazzjoni; jinnota wkoll li fil-qafas tal-PAK il-ġdida, il-Kummissjoni qed taħdem fuq aġenda ta' simplifikazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni biex tallinja l-aġenda ta' simplifikazzjoni bis-sħiħ mal-istrateġija kontra l-frodi tad-DĠ AGRI u biex iżżomm bilanċ bejn is-simplifikazzjoni u l-ġestjoni tajba tal-fondi tal-UE billi tiżgura kontrolli adegwati;

25.

Jinsab imħasseb ukoll dwar il-fatt li d-dewmien medju bejn l-okkorrenza ta' irregolarità, tal-identifikazzjoni tagħha u fl-aħħar nett ir-rappurtar tagħha lill-Kummissjoni huwa ta' 6,3 snin fis-settur agrikolu u 2,75 snin f'setturi oħra; ifakkar li wara li tiġi identifikata l-irregolarità jsiru proċeduri ulterjuri (ordnijiet ta' rkupru, investigazzjonijiet tal-OLAF, eċċ.); jitlob li l-Kummissjoni tiddetermina t-tul ta' ħajja medja, minima u massima ta' irregolarità identifikata taħt ġestjoni ċentralizzata għal kull settur tal-politika;

26.

Jistenna li ż-żieda sinifikanti ta' 475 % f'irregolaritajiet indikati fis-settur tas-sajd fl-2013 tirrappreżenta l-ogħla żieda ta' sena, dwar id-dewmien fl-implimentazzjoni ta' programmi fis-settur, u li m'għandhiex tirrappreżenta tendenza negattiva li ddgħajjef il-perċezzjoni tal-valur tal-politika tas-sajd tal-UE;

27.

Jinnota bi tħassib li fil-qasam tal-politika ta' koeżjoni, kien hemm żieda ta' 15 % fl-għadd ta' każijiet ta' irregolaritajiet indikati; jinnota wkoll, madankollu, li ġie nnutat tnaqqis ta' 49 % fl-ammonti involuti f'każijiet mhux frodulenti u 22 % f'każijiet ta' frodi;

28.

Jinnota li 321 irregolarità rrappurtati bħala frodulenti u 4 672 irrappurtati bħala mhux frodulenti kienu marbuta mal-politika ta' koeżjoni; jirrikonoxxi l-fatt li fiż-żewġ kategoriji kien hemm żieda ta' 15 % fin-numru tar-rapporti meta mqabbel mal-2012, u li bħal ma ġara fi snin preċedenti, l-akbar sehem ta' ammonti li jinvolvu irregolaritajiet fl-2013 (63 %) għadu marbut mal-politika ta' koeżjoni; jinnota, madankollu, li fiż-żewġ kategoriji kien hemm tnaqqis fl-ammonti korrispondenti u jidher li abbażi tal-esperjenza tas-snin preċedenti dan hu titjib gradwali filwaqt li għall-ewwel darba l-politika ta' koeżjoni ma kinitx il-qasam tan-nefqa baġitarja bl-ogħla numru ta' irregolaritajiet irrappurtati bħala frodulenti;

29.

Jiddispjaċih, madankollu, dwar in-nuqqas ta' informazzjoni disponibbli dwar l-ammonti li għandhom jiġu rkuprati u r-rati ta' rkupru relatati mal-politika ta' koeżjoni għas-sena finanzjarja 2013; jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi informazzjoni dettaljata f'dan ir-rigward fir-rapport annwali futur tagħha;

30.

Jinnota li fir-rigward tal-infiq skont ġestjoni ċentralizzata u f'perspettiva ta' ħames snin, ir-rata ta' rkupru hija ta' 54,4 % għal irregolaritajiet irrappurtati bħala frodulenti u 63,9 % għal irregolaritajiet mhux frodulenti; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tkompli ttejjeb il-proċess ta' rkupru u tagħmlu aktar f'waqtu;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu r-responsabbiltà sħiħa għall-irkupru ta' fondi mħallsa indebitament fil-baġit tal-UE u biex tistabbilixxi prinċipji uniformi ta' rappurtar fl-Istati Membri kollha bil-għan li tiġbor id-data komparabbli u preċiża xierqa;

32.

Jinsab imħasseb dwar il-fatt li fir-rigward ta' ordnijiet ta' rkupru kwalifikati bħala irregolaritajiet (kemm dawk irrappurtati bħala frodulenti kif ukoll dawk mhux irrappurtati bħala frodulenti) maħruġa bejn l-2009 u l-2013 taħt ġestjoni ċentralizzata, id-dewmien medju bejn l-okkorrenza ta' irregolarità u l-identifikazzjoni tagħha huwa ta' 3,4 snin: aktar minn nofs il-każijiet (54 %) kienu identifikati fi żmien 4 snin tas-sena meta twettqet l-irregolarità, u d-dewmien għan-nofs l-ieħor (46 %) varja bejn 4 snin u 13-il sena; ifakkar li wara tiġi identifikata l-irregolarità, isiru proċeduri ulterjuri (ordnijiet ta' rkupru, investigazzjonijiet tal-OLAF, eċċ.); jitlob li l-Kummissjoni tiddetermina t-tul ta' ħajja medja, minima u massima ta' irregolarità identifikata taħt ġestjoni ċentralizzata;

33.

Huwa sodisfatt li l-għadd ta' każijiet irrappurtati bħala frodulenti li jappartjenu lill-Fond Soċjali Ewropew fl-2013 kien 40 % inqas minn dak fis-snin 2009 u 2010 u li l-2013 kienet it-tielet sena konsekuttiva fejn din it-tendenza pożittiva inżammet;

34.

Jinnota b'sodisfazzjon li għall-perjodu ta' programmar 2007-2013 il-verifiki amministrattivi u dawk fuq il-post u l-operazzjonijiet ta' awditjar wasslu għar-rata ferm ogħla ta' 63 % fl-identifikazzjoni ta' irregolaritajiet frodulenti, meta mqabbla ma' rata ta' inqas minn 20 % għall-perjodu preċedenti ta' seba' snin, minkejja li kien hemm tnaqqis żgħir għal 55 % fl-2013;

35.

Jieħu nota li fl-2013, il-Kummissjoni temmet bi 217-il każ ta' interruzzjoni ta' pagament fil-qasam tal-politika ta' koeżjoni u li 131 kienu għadhom miftuħa fi tmiem is-sena, u li dawn jinvolvu ammont ta' EUR 1,977 miljuni; jirrikonoxxi wkoll li l-Kummissjoni adottat 15-il deċiżjoni ta' sospensjoni fl-2013 u tnejn f'Jannar 2014;

36.

Jirrikonoxxi li fl-2013, bħala parti mill-assistenza ta' qabel l-adeżjoni, 33 irregolarità kienu rrappurtati bħala frodulenti, u li dawn jinvolvu ammont ta' EUR 14,4 miljun, u li dawn l-irregolaritajiet huma marbuta l-aktar mal-Programm Speċjali tal-Adeżjoni għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali (SAPARD); jinnota, barra minn hekk, li disa' irregolaritajiet frodulenti li jinvolvu ammont ta' EUR 1,2 miljun ġew irrappurtati taħt l-Istrument għall-Assistenza ta' Qabel l-Adeżjoni (IPA); josserva li bejn l-2003 u l-2013, taħt l-assistenza ta' qabel l-adeżjoni, ir-rati ta' rkupru laħqu s-37,36 % u 29,22 % rispettivament għal każijiet ta' irregolaritajiet u każijiet ta' frodi; jistieden lill-Kummissjoni u l-pajjiżi benefiċjarji tal-IPA jieħdu azzjoni sabiex jiżguraw rata ogħla ta' rkupru taħt l-IPA;

37.

Jappella għal proposti biex jitnaqqas l-għadd ta' programmi ta' nfiq, b'mod partikolari meta huma jikkoinċidu parzjalment, u sabiex il-programmi jkunu mmirati, kull meta jkun possibbli, lejn l-Istati Membri li huma l-aktar fil-bżonn ta' appoġġ, b'tali mod li mhux il-programmi kollha neċessarjament jibbenefikaw attivitajiet fl-Istati Membri kollha;

38.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li bosta proġetti ffinanzjati mill-BEI ġew affettwati mill-korruzzjoni u l-frodi; iqis li d-dokument tal-BEI, bid-data tat-8 ta' Novembru 2013, li jiddefinixxi l-politika tal-BEI dwar il-prevenzjoni u l-iskoraġġiment ta' prattiki ta' korruzzjoni, frodi, kollużjoni, koerċizzjoni, ostruzzjoni, ħasil tal-flus u finanzjament għat-terroriżmu, jindika nuqqas ta' kontroll suffiċjenti f'għadd ta' każijiet matul l-implimentazzjoni ta' proġetti ffinanzjati mill-BEI; jesprimi t-tħassib tiegħu għall-fatt li fl-2013 il-BEI ffinanzja l-proġett Passante di Mestre għal total ta' EUR 350 miljun u li, minkejja l-fatt li dan il-proġett kien affettwat minn korruzzjoni u frodi, li wassal għall-arrest ta' bosta persuni involuti, huwa qed jikkunsidra jekk jiffinanzjax il-proġett mill-ġdid għal ammont addizzjonali ta' EUR 700 miljun permezz ta' bonds tal-proġetti; jitlob, għaldaqstant, li, f'każijiet ta' frodi u korruzzjoni bi prova, ikun jeħtieġ li l-BEI jissospendi u/jew jimblokka kwalunkwe finanzjament għall-proġett affettwat li jkun previst u li jkun għaddej;

39.

Jissottolinja t-tħassib tiegħu fir-rigward tat-theddid persistenti għall-baġit tal-UE, minħabba ż-żewġ nuqqasijiet biex ikunu konformi mar-regoli (irregolaritajiet mhux frodulenti) u l-għemejjel ħżiena bi skop u reati kriminali (jiġifieri, frodi); jinsisti fuq kooperazzjoni msaħħa bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni bil-għan li jiżguraw miżuri u mezzi rilevanti u adegwati biex irregolaritajiet mhux frodulenti jkunu evitati u korretti u tkun miġġielda l-frodi;

40.

Jisħaq fuq il-fatt li s-sitwazzjoni fejn l-Istati Membri jonqsu milli jibagħtu d-data fiż-żmien jew li jressqu data preċiża hija waħda li ilha tirrikorri għal bosta snin; itenni t-tħassib tiegħu li għad hemm approċċi differenti fi Stati Membri differenti fir-rigward tal-identifikazzjoni u r-rappurtar tal-irregolaritajiet frodulenti u mhux frodulenti, inkluż f'tali oqsma bħall-politika ta' koeżjoni u tal-agrikoltura, u li f'xi każijiet hemm interpretazzjonijiet mhux standardizzati meta jkun applikat il-qafas legali; jirrimarka li dan ifixkel il-possibilità li jsiru paraguni u li ssir valutazzjoni oġġettiva u l-ħruġ ta' rakkomandazzjonijiet mill-Parlament, il-Kummissjoni u l-OLAF; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa linji gwida u indikaturi komuni sabiex jonqos id-distakk bejn l-approċċi differenti tal-Istati Membri u biex tiżviluppa bank ta' informazzjoni unifikat u komprensiv dwar irregolaritajiet li fil-fatt ġew instigati u dwar miżuri meħuda, inklużi każijiet ta' frodi u korruzzjoni li jinvolvu persuni fis-servizz ċivili, u b'hekk jipprovdu lill-awtoritajiet u liċ-ċittadini b'data affidabbli, komparabbli u ċentralizzata għall-implimentazzjoni ta' miżuri korrettivi effettivi, u għal valutazzjoni oġġettiva tal-gravità attwali, aktar milli perċepita, tal-ksur u tal-partijiet responsabbli;

41.

Josserva li r-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni lill-Istati Membri fl-2012 li l-istatus ta' implimentazzjoni tagħhom huwa rrappurtat fir-rapport annwali 2013 tal-Kummissjoni – partikolarment dwar servizzi ta' koordinazzjoni kontra l-frodi, ir-regoli komuni dwar il-frodi, ir-riforma tal-akkwist pubbliku, l-irregolaritajiet frodulenti rrappurtati, u tas-sistemi ta' verifiki u kontrolli u ta' valutazzjoni tar-riskju – kienu ġeneralment xierqa u jiddispjaċih li numru ta' problemi ma ġewx indirizzat kompletament; jinnota, pereżempju, li t-tħejjijiet ma ġewx imnedija mill-Istati Membri kollha għall-implimentazzjoni tal-qafas finanzjarju pluriennali (QFP) 2014-2020 u d-dispożizzjonijiet tiegħu dwar il-prevenzjoni tal-frodi; jistieden lill-Istati Membri jsegwu r-rakkomandazzjonijiet li l-Kummissjoni indirizzatilhom fl-2012 u biex jiżguraw li dawk li indirizzatilhom fir-rapport tagħha tal-2011 kif ukoll fir-rapport tagħha tal-2013 ikunu segwiti bis-sħiħ u jagħtu spjegazzjoni motivata fil-każ fejn ma setgħux jaġixxu fuq dawn ir-rakkomandazzjonijiet;

42.

Jirrikonoxxi l-fatt li l-irregolaritajiet mhux frodulenti spiss huma kkawżati minn għarfien insuffiċjenti tar-regoli, u minn rekwiżiti u regolamenti kumplessi; jirrimarka li l-modifiki għar-regoli li jappartjenu kemm għad-dħul kif ukoll għall-infiq, inklużi dawk immirati lejn is-simplifikazzjoni, jeħtieġu ż-żmien għall-adozzjoni min-naħa tal-awtoritajiet responsabbli għall-implimentazzjoni xierqa tagħhom; iħeġġeġ lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni, f'dan ir-rigward, biex jikkoordinaw aħjar l-interpretazzjoni tal-qafas legali u l-applikazzjoni stretta tiegħu, biex jimplimentaw miżuri mmirati u f'waqthom li jsaħħu l-kapaċitajiet amministrattivi, kemm fl-amministrazzjonijiet pubbliċi u fost il-partijiet interessati, inklużi l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, inkluż permezz ta' gwida u taħriġ u billi jistabbilixxu skemi biex jinżamm persunal kwalifikat u b'ħiliet xierqa; jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE u lill-Istati Membri biex iwettqu valutazzjoni ta' nofs it-term dwar jekk l-istruttura regolatorja ġdida tal-politika ta' koeżjoni tkomplix tipprevjeni u tnaqqas ir-riskju ta' irregolaritajiet, u biex tevalwa l-possibbiltà ta' aktar simplifikazzjoni regolatorja fir-rigward tar-regoli eżistenti;

43.

Iqis li Stati Membri li waħedhom jidentifikaw u jirrappurtaw irregolaritajiet, inklużi każijiet ta' frodi, għandhom jiġu appoġġjati u mħeġġa jkomplu jtejbu s-sistemi ta' rappurtar u ta' ġestjoni; jesprimi tħassib għan-nuqqas ta' kapaċità min-naħa tal-Kummissjoni biex tistabbilixxi jekk l-għadd baxx ta' irregolaritajiet u każijiet ta' frodi indikati minn ċerti Stati Membri u d-differenzi kbar fl-għadd ta' każijiet irrappurtati għal snin differenti humiex minħabba n-nuqqas ta' effikaċja tas-sistemi ta' kontroll ta' dawn l-Istati Membri;

44.

Jiddispjaċih dwar il-fatt li xi Stati Membri biss jallokaw ir-riżorsi rilevanti sabiex jiġġieldu kontra l-frodi u jidhirlu li huwa inaċċettabbli li f'każijiet ta' irregolaritajiet frodulenti xi Stati Membri jillimitaw l-azzjonijiet tagħhom għal miżuri korrettivi biss mingħajr ma jipproċedu b'investigazzjonijiet tar-reat kriminali potenzjali u jissanzjonaw lil dawk responsabbli, filwaqt li b'hekk jonqsu milli jipproteġu b'mod adegwat l-interessi finanzjarji kemm tal-kontribwenti tal-UE u dawk individwali; jinnota li l-istatistika ppreżentata mill-Istati Membri dwar il-każijiet kriminali u l-eżitu tagħhom mhijiex kompluta, fatt li jagħmilha diffiċli biex jiġu evalwati l-effikaċja tal-investazzjoni dwar il-frodi u l-proċeduri ta' prosekuzzjoni fl-Istati Membri; iqis, għaldaqstant, li l-adozzjoni ta' deċiżjonijiet li jintroduċu r-responsabbiltà ġuridika penali fil-livell tal-UE, u l-introduzzjoni tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew bħala għodda sabiex jinbdew u jiġu kkoordinati l-investigazzjonijiet f'tali irregolaritajiet, għandha tirrappreżenta diżinċentiv qawwi għall-atti illegali kif ukoll ir-rinunzja ta' proċess ġust fl-insegwiment u l-kastig ta' imġiba korrotta jew kriminali li hija ta' dannu għall-interessi finanzjarji tal-UE;

45.

Huwa tal-opinjoni li azzjoni effettiva kontra l-korruzzjoni hija possibbli jekk miżuri tad-dritt kriminali jiġu rispettati u kkumplimentati minn miżuri oħra bħal trasparenza u responsabbiltà aħjar; jinsisti, għaldaqstant, li l-Istati Membri juru rieda politika soda biex jiġġieldu b'mod effikaċi kontra l-korruzzjoni kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell tal-UE permezz tal-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni effikaċi għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni u billi jipproċedu bil-proposti eżistenti fil-livell tal-UE, u jistieden liċ-ċittadini jeżerċitaw pressjoni b'mod konvinċenti fuq il-gvernijiet biex iwettqu b'mod vigoruż politiki sinifikanti kontra l-korruzzjoni;

46.

Jilqa' l-ewwel Rapport tal-UE kontra l-Korruzzjoni ta' Frar 2014 bħala għodda siewja biex tissorvelja u tivvaluta l-isforzi fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u jafferma mill-ġdid l-importanza partikolari ta' intensifikazzjoni tal-iskambji ta' prattiki attwali tajbin enfasizzati f'dan ir-rapport; jilqa' wkoll il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata “Nissieltu kontra l-korruzzjoni fl-UE” (COM(2011)0308 final), li tesplora l-passi meħtieġa biex jiġu implimentati aħjar l-istrumenti eżistenti kontra l-korruzzjoni u jipproponi modi biex jiġu integrati kunsiderazzjonijiet iktar b'saħħithom kontra l-korruzzjoni f'għadd ta' oqsma ta' politika interna u esterna; jinnota, madankollu, l-importanza tal-estensjoni tal-kamp ta’ applikazzjoni tar-Rapport kontra l-Korruzzjoni għall-element transkonfinali u fil-livell tal-UE ta’ korruzzjoni u għall-valutazzjoni tal-miżuri meħuda biex ikomplu jtejbu l-integrità tal-istituzzjonijiet tal-UE, u jenfasizza l-ħtieġa għal strateġija kompletament komprensiva u koerenti kontra l-korruzzjoni li tiġbor fiha l-politiki kollha tal-UE, li tindirizza, inter alia, it-tħassib li tqajjem fl-ewwel Rapport tal-UE kontra l-Korruzzjoni; jitlob li l-Kummissjoni tirrapporta lill-Parlament u lill-Kunsill dwar l-implimentazzjoni mill-istituzzjonijiet tal-UE tal-politiki interni tagħhom kontra l-korruzzjoni, inklużi l-obbligi tagħha skont il-Konvenzjoni tan-NU kontra l-Korruzzjoni;

47.

Jenfasizza l-ħtieġa għal koordinazzjoni strutturata bejn l-awtoritajiet ta’ ġestjoni u l-korpi ta’ kontra l-frodi, u l-importanza ta’ koordinazzjoni u skambju tal-aħjar prattiki bejn l-Istati Membri u fost l-amministrazzjonijiet differenti fl-istess Stat Membru sabiex l-approċċ għall-indirizzar tal-frodi jiġi omoġenizzat kemm jista’ jkun; jistieden lill-Kummissjoni toħloq mekkaniżmu għall-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti nazzjonali, sabiex jippermettu paragun/tqabbil tar-reġistri tal-kontabilità dwar it-tranżazzjonijiet bejn żewġ Stati Membri jew aktar bil-ħsieb li jgħin biex jinstab kwalunkwe frodi transnazzjonali fil-kuntest tal-QFP 2014-2020 il-ġdid, fir-rigward ta' makrokategorija ta’ Fondi Ewropej Strutturali u ta’ Investiment (Fond Soċjali Ewropew — FSE; Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali – FEŻR; Fond ta’ Koeżjoni – FK; Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali – FAEŻR; Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd – FEMS), sabiex jiġi żgurat approċċ orizzontali biex jipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Unjoni Ewropea;

48.

Jenfasizza l-fatt li aktar trasparenza li tippermetti skrutinju xieraq hija fundamentali biex jiġu identifikati l-iskemi ta’ frodi; ifakkar li fis-snin li għaddew il-Parlament ħeġġeġ lill-Kummissjoni tieħu azzjoni biex tiżgura sors uniku ta' trasparenza rigward il-benefiċjarji kollha ta’ fondi tal-UE mill-Istati Membri kollha billi tippubblika fuq il-websajt tal-Kummissjoni lista tal-benefiċjarji kollha, b’mod indipendenti mill-amministratur tal-fondi u li tkun ibbażata fuq kategoriji standard ta’ informazzjoni li l-Istati Membri kollha għandhom jipprovdu, b’mill-inqas waħda mil-lingwi ta’ ħidma tal-Unjoni; jistieden lill-Istati Membri jikkooperaw mal-Kummissjoni u jipprovdulha informazzjoni kompluta u affidabbli fir-rigward tal-benefiċjarji tal-fondi tal-UE ġestiti mill-Istati Membri; jiddispjaċih għall-fatt li din il-miżura ma ġietx implimentata u jistieden lill-Kummissjoni timplimentaha b’mod urġenti; jiddispjaċih għall-fatt li din it-talba ripetuta ma ġietx ikkunsidrata mill-Kummissjoni;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni tippromwovi leġiżlazzjoni adegwata dwar il-protezzjoni tal-informaturi, l-aċċess għall-informazzjoni u t-trasparenza tal-lobbying, peress li dawn huma meħtieġa biex jiġi żgurat il-kontroll ċiviku tal-gvernijiet u l-istituzzjonijiet tal-UE u jissuġġettaw il-prattiki tagħhom għall-iskrutinju pubbliku, u biex tuża l-finanzjament tal-UE li jappoġġja l-ħidma ta’ organizzazzjonijiet indipendenti f’dan il-qasam, inter alia biex jiġi stabbilit appoġġ finanzjarju għal ġurnaliżmu investigattiv transkonfinali;

50.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tkompli ssaħħaħ ir-rwol superviżorju tagħha fir-rigward tal-infiq baġitarju tal-UE permezz ta' attivitajiet ta' awditjar, kontroll u spezzjoni, pjanijiet ta' azzjoni ta' rimedju u ittri ta' twissija li jippreċedu t-talbiet għall-ħlas; jistieden lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet tagħhom biex jintensifikaw l-isforzi tagħhom u jisfruttaw il-potenzjal tagħhom sabiex jidentifikaw u jikkoreġu l-iżbalji qabel ma jintalab rimborż mill-Kummissjoni billi jsir użu sħiħ mill-informazzjoni disponibbli għalihom; jissottolinja, f'dan ir-rigward, il-valur partikolari ta' azzjonijiet preventivi biex jiġu evitati żborżamenti illegali u b'hekk tiġi eliminata l-ħtieġa għal azzjonijiet sussegwenti biex ikunu rkuprati fondi miżapproprjati;

51.

Jilqa' l-adozzjoni tad-direttivi dwar l-akkwist pubbliku u d-direttiva dwar l-għoti ta' konċessjonijiet, u jilqa' l-fatt li għaxar Stati Membri diġà introduċew miżuri speċifiċi jew sett ta' miżuri fl-akkwist pubbliku sabiex tittaffa l-korruzzjoni u tissaħħaħ it-trasparenza u l-effikaċja tas-sistemi ta' ġestjoni, kontroll u awditjar; jistieden lill-Kummissjoni tipproċedi bl-implimentazzjoni tar-regoli dwar l-akkwist pubbliku sabiex tipprovdi l-appoġġ meħtieġ lill-Istati Membri permezz ta' gwida, il-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki u t-taħriġ; jistieden lill-Kummissjoni biex kontinwament u b’mod imparzjali timmonitorja l-konformità tal-Istati Membri mad-direttivi eżistenti u tibda proċeduri ta’ ksur jekk ikun meħtieġ;

52.

Jinnota li l-livell ta' irregolaritajiet u frodi kkawżat min-nuqqas ta' konformità mar-regoli tal-akkwist pubbliku għadu għoli; jistieden lill-Istati Membri biex jittrasponu malajr fil-liġi nazzjonali d-Direttiva 2014/24/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, adottata dan l-aħħar, tas-26 ta’ Frar 2014 dwar l-akkwist pubbliku (8), id-Direttiva 2014/25/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2014 dwar l-akkwist minn entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi tal-ilma, l-enerġija, it-trasport u s-servizzi postali (9), u d-Direttiva 2014/23/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Frar 2014 dwar l-għoti ta’ kuntratti ta’ konċessjoni (10), sabiex ikomplu jnaqqsu r-riskju ta’ irregolaritajiet u frodi;

53.

Jilqa' l-istabbiliment taċ-Ċentru ta' Kompetenza għall-bini ta' kapaċità amministrattiva b'appoġġ għal amministrazzjonijiet pubbliċi responsabbli għall-ġestjoni tal-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni u l-introduzzjoni tal-Pjan ta' Azzjoni għall-Akkwist Pubbliku żviluppat miċ-Ċentru ta' Kompetenza flimkien mas-servizzi kompetenti tal-Kummissjoni; jitlob, madankollu, li l-Kummissjoni tirrapporta dwar ir-riżultati konkreti miksuba s'issa bħala riżultat tal-attivitajiet taċ-ċentru u tal-implimentazzjoni tal-pjan ta' azzjoni msemmi hawn fuq;

54.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex iżżomm l-politika stretta tagħha ta’ interruzzjonijiet u sospensjoni ta’ pagamenti;

55.

Jilqa' r-rapport dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija tal-Kummissjoni Kontra l-Frodi u l-gwida pprovduta lill-awtoritajiet ta' ġestjoni tal-Istati Membri dwar l-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti kontra l-frodi; jinsisti, madankollu, li l-Kummissjoni tadotta regoli aktar simplifikati li jiffaċilitaw assorbiment effikaċi u effiċjenti fl-atti delegati u ta’ implimentazzjoni li jappartjenu lill-fondi Ewropej strutturali u ta’ investiment, filwaqt li jiġi żgurat li l-livell tal-ġlieda kontra l-frodi ma jkunx imminat minn dawn l-atti delegati u ta’ implimentazzjoni;

56.

Jilqa’ t-twaqqif ta’ Servizzi ta’ Koordinazzjoni Kontra l-Frodi (AFCOS) fl-Istati Membri kif meħtieġ mill-Artikolu 3(4) tar-Regolament il-ġdid tal-OLAF u l-fatt li l-Ġermanja kkonfermat mill-ġdid l-arranġament ta’ kooperazzjoni ta' ħidma tagħha mal-OLAF; jinnota li l-AFCOS għandhom l-għan li jiffaċilitaw kooperazzjoni effikaċi u l-iskambju ta’ informazzjoni mal-OLAF u jinsisti li Stati Membri li għadhom ma stabbilixxewx l-AFCOS biex jagħmlu dan mill-aktar fis possibbli; jistenna li l-AFCOS jassistu biex jiffaċilitaw rappurtar aħjar ta' irregolaritajiet u jikkontribwixxu għal interpretazzjoni bbilanċjata tal-atti rilevanti tal-UE; jinsab madankollu mħasseb dwar diskrepanzi sostanzjali li diġà jeżistu bejn id-diversi AFCOS stabbiliti fl-Istati Membri f’termini ta’ funzjonijiet, kompiti u setgħat kif ukoll ir-riżorsi umani allokati; jirrikonoxxi li l-mandat tal-AFCOS, il-qafas istituzzjonali u l-kompiti mhumiex definiti fid-dettall fir-Regolament (UE, Euratom) Nru 883/2013, iżda huwa tal-opinjoni li l-AFCOS li huma operazzjonalment indipendenti b’mandat komprensiv, inklużi setgħat investigattivi, jirrappreżentaw punt ta’ referenza biex jiġu żviluppati mill-Istati Membri kollha;

57.

Jirrikonoxxi r-rappurtar tal-Kummissjoni dwar ir-riżultati tal-programm Hercule II; jinnota li fl-2013 il-baġit ta' Hercule II ġie mnaqqas għal EUR 14-il miljun f'approprjazzjonijiet ta' impenn u EUR 9,9 miljun f'approprjazzjonijiet ta' pagament meta mqabbla mal-2012, u dan irriżulta f'diffikultajiet biex jissodisfaw l-impenji finanzjarji magħmula fl-2013 u fis-snin ta' qabel; josserva b'sodisfazzjon li l-attivitajiet ta' Hercule II huma suġġett ta' interess dejjem akbar fost l-Istati Membri, kif jixhed l-għadd dejjem jikber ta' applikazzjonijiet li waslu wara sejħiet għal proposti; jilqa’ r-riżultati pożittivi miksuba fl-2013, fil-Ġermanja, Spanja u r-Rumanija pereżempju, bis-saħħa tal-introduzzjoni ta’ tagħmir tekniku kompatibbli sofistikat ħafna u transnazzjonali mixtri skont il-Programm;

58.

Jilqa’ l-adozzjoni tar-Regolament li jistabbilixxi Hercule III għall-perjodu finanzjarju 2014-2020, li jippermetti żieda perċentwali massima ta’ kofinanzjament għal għotjiet ta’ assistenza teknika ta’ 80 % tal-ispejjeż eliġibbli, u sa 90 % f’każijiet eċċezzjonali u debitament ġustifikati, minflok il-massimu ta’ 50 % taħt id-Deċiżjoni ta' Hercule II; jinnota li l-ewwel sejħa għal proposti ġiet imnedija b’suċċess fl-2014; jinsab, madankollu, imħasseb li l-programm diġà huwa affettwat b’mod partikolari mill-kwistjoni tal-pagamenti pendenti, li jwassal għal effetti negattivi possibbli fuq proġetti ffinanzjati u futuri; ifakkar kemm huma importanti l-istrumenti finanzjarji sodi bħalma huma Pericles 2020 u Hercule III fil-ġlieda kontra l-attivitajiet illegali li jaffettwaw ir-riżorsi tal-Unjoni;

59.

Jilqa' l-eżiti ta' suċċess ta' bosta operazzjonijiet doganali konġunti li jinvolvu l-kooperazzjoni tal-OLAF u tal-Istati Membri ma' bosta servizzi ta' pajjiżi terzi flimkien ma' appoġġ attiv minn DĠ Tassazzjoni u l-Unjoni Doganali, il-Europol u l-Frontex, li rriżultaw fil-qbid ta' 68 miljun sigaretti tal-kuntrabandu, 124 kg ta' kokaina u 140 000 litru ta' diżil fost l-oħrajn;

60.

Jinnota li, fl-2013, l-OLAF ħareġ 353 rakkomandazzjoni għan-nefqa amministrattiva, dixxiplinarja, finanzjarja jew ta’ azzjoni ġudizzjarja li għandhom jittieħdu mill-istituzzjonijiet rilevanti tal-UE, il-korpi, l-uffiċċji, l-aġenziji jew l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, u li madwar EUR 402,8 miljun ġew rakkomandati għall-irkupru; jinsab imħasseb li r-rata ta’ akkuża wara r-rakkomandazzjonijiet ġudizzjarji tal-OLAF għall-perjodu 2006-2013 hija biss ta' madwar 54 %; huwa mħasseb minħabba li r-rata baxxa ta’ akkuża titfa’ wkoll dawl ikrah fuq il-kwalità u l-utilità tar-riżultati investigattivi tal-OLAF; jistieden lill-Kummissjoni sabiex b’mod urġenti ttejjeb l-effikaċja tal-OLAF; iqis li sorveljanza komprensiva u xierqa fuq affarijiet tal-OLAF mill-Kumitat ta' Sorveljanza (mingħajr interferenza fl-investigazzjonijiet li għaddejjin) hija indispensabbli, u għalhekk iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-OLAF biex itejbu s-sitwazzjoni attwali fejn il-Kumitat ta’ Sorveljanza ma jkunx jista’ jissodisfa l-għan tiegħu; jiddispjaċih ukoll dwar in-nuqqas ta’ informazzjoni disponibbli dwar ir-rati ta’ kundanna f’każijiet li jinvolvu reati kontra l-baġit tal-Unjoni;

61.

Jieħu nota li fl-2013 l-OLAF irrapporta huwa stess li rċieva l-akbar ammont ta’ informazzjoni reġistrata s’issa u jiddikjara li ħareġ għadd mingħajr preċedent ta’ rakkomandazzjonijiet; jinnota li l-metodu biex tingħadd informazzjoni li tkun dieħla u rakkomandazzjonijiet maħruġa ġie modifikat; jitlob lill-Kumitat ta’ Sorveljanza biex janalizza l-effetti ta’ dawn il-bidliet tad-data u l-kwalità tar-rakkomandazzjonijiet maħruġa mill-OLAF;

62.

Jistieden lill-Kumitat ta’ Sorveljanza tal-OLAF biex jinforma lill-Parlament dwar it-tul tal-investigazzjonijiet tal-OLAF u l-metodu tal-kalkolu tiegħu, peress li dan il-metodu ġie mibdul fl-2012; jirrimarka li din il-bidla apparenti tista’ tnaqqas b’mod artifiċjali t-tul tal-investigazzjonijiet; jitlob lill-Kumitat ta’ Sorveljanza biex janalizza mill-qrib il-kwalità tal-informazzjoni mogħtija mill-OLAF, inklużi rapporti lill-istituzzjonijiet;

63.

Jinnota l-adozzjoni tal-arranġamenti ġodda ta’ ħidma bejn l-OLAF u l-Kumitat ta' Sorveljanza tiegħu u jappella għal riżoluzzjoni malajr ta’ kwistjonijiet li fadal bejn dawn iż-żewġ istituzzjonijiet;

64.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri, lill-Kumitat ta' Sorveljanza tal-OLAF u lill-OLAF.

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/48

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta' Ġunju 2003 u l-anness tagħhom bl-isem “L-Aġenda ta' Tessaloniki għall-Balkani tal-Punent: nimxu lejn l-integrazzjoni Ewropea”,

—

wara li kkunsidra l-konklużjoni tal-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, fuq naħa waħda, u r-Repubblika tal-Montenegro, min-naħa l-oħra (1), tad-29 ta' Marzu 2010,

—

wara li kkunsidra l-eżitu tal-Konferenza ta’ Adeżjoni bejn l-UE u l-Montenegro tas-16 ta’ Diċembru 2014,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill tat-22 ta' Mejju 2012 dwar il-progress tal-Montenegro fl-implimentazzjoni tar-riformi (COM(2012)0222), u l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-26 ta' Ġunju 2012 li ddeċidew li jinfetħu n-negozjati ta' adeżjoni mal-Montenegro fid-29 ta' Ġunju 2012,

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni bit-titolu “L-Istrateġija tat-Tkabbir u l-Isfidi Ewlenin 2014-15” tat-8 ta' Ottubru 2014 (COM(2014)0700), akkumpanjata mid-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni SWD(2014)0301 bit-titolu “Montenegro 2014 Progress Report”, u d-Dokument ta' Strateġija Indikattiv (2014-2020) adottat fid-19 ta' Awwissu 2014,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill Affarijiet Ġenerali tas-16 ta’ Diċembru 2014 dwar it-tkabbir u l-proċess ta’ stabbilizzazzjoni u ta’ assoċjazzjoni,

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni u r-rakkomandazzjonijiet tad-disa' Laqgħa tal-Kumitat Parlamentari ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni UE-Montenegro (KPSA), tal-1 u t-2 ta' Diċembru 2014,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar il-Montenegro,

—

wara li kkunsidra x-xogħol ta' Charles Tannock bħala r-rapporteur permanenti tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin għall-Montenegro,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi l-Montenegro attwalment huwa l-uniku pajjiż tar-reġjun li qiegħed jiftaħ u provviżorjament jagħlaq il-kapitoli tan-negozjati mal-UE, li huwa żvilupp milqugħ tajjeb; billi dan ir-rwol ta' gwida huwa meqjus li jikkostitwixxi żieda fir-responsabilità, kemm fil-kuntest reġjonali u kemm għal dak li għandu x'jaqsam mal-proċess tat-tkabbir fl-assjem tiegħu;

B.

billi kull pajjiż kandidat jiġi ġġudikat fuq il-merti tiegħu stess, u l-progress ulterjuri ser jiddependi mill-implimentazzjoni effiċjenti tal-strateġiji ta’ riforma u l-pjanijiet ta’ azzjoni tal-pajjiż;

C.

billi djalogu sostenibbli u kooperazzjoni kostruttiva bejn il-gvern u l-oppożizzjoni huma importanti sabiex isir progress fil-preparazzjonijiet għall-adeżjoni u biex tiġi żgurata l-fiduċja taċ-ċittadini fil-proċess elettorali u fl-istituzzjonijiet Statali; illi l-forzi politiċi kollha għandhom jibqgħu ffukati fuq il-proċess ta’ adeżjoni tal-pajjiż mal-UE;

D.

billi l-Montenegro għandha tkompli tiżviluppa rekord sod fir-rigward tal-istat tad-dritt, li huwa prerekwiżit fundamentali għall-adeżjoni mal-UE u l-assunzjoni tal-obbligi tas-sħubija mal-UE; billi l-korruzzjoni għadha problema serja ħafna;

E.

billi s-soċjetà ċivili tiżvolġi rwol importanti fil-proċess ta' riforma u ta' adeżjoni mal-UE;

F.

billi l-kwistjoni tal-libertà tal-espressjoni u l-midja għadha waħda ta’ tħassib; billi kien hemm każijiet ġodda, għalkemm hu rrappurtat li naqsu, ta’ vjolenza kontra l-midja matul il-perjodu ta’ rappurtar; billi l-awtoritajiet kompetenti jeħtieġ li jtejbu l-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni tal-inċidenti antiki u ġodda u joħolqu atmosfera pożittiva għall-funzjonament ħieles u indipendenti tal-midja;

1.

Jilqa' l-progress li sar fin-negozjalti tal-adeżjoni, filwaqt li jinnota li sa issa nfetħu sittax-il kapitolu, fosthom il-kapitoli 23, 24 u 31, u tnejn (xjenza u riċerka, edukazzjoni u kultura) ingħalqu provviżorjament;

2.

Jinkoraġġixxi t-tkomplija tan-negozjati ta’ adeżjoni fuq il-bażi ta’ riformi implimentati u riżultati konkreti, imwettqa b’mod partikolari fir-rigward tal-istat tad-dritt, l-ambjent tal-midja u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni; jilqa’ l-adozzjoni fis-16 ta’ Diċembru 2014 ta’ għadd ta’ liġijiet skont il-Pjan ta’ Azzjoni għall-Kapitolu 23; huwa tal-fehma li l-progress fin-negozjati u t-titjib tal-qafas strateġiku, normattiv u istituzzjonali jeħtieġ li jkunu akkumpanjati minn progress reali fis-sitwazzjoni konkreti, b’enfasi fuq l-implimentazzjoni ta’ pjanijiet ta’ azzjoni u strateġiji rilevanti;

3.

Jilqa’ t-tisħiħ ulterjuri tal-istrutturi għan-negozjati, inkluż l-istabbiliment tal-Kunsill tal-Istat tad-Dritt; jistieden lill-gvern isaħħaħ il-koordinament intraistituzzjonali u jwessa' l-konsultazzjonijiet interministerjali;

4.

Itenni li r-riformi relatati mal-istat tad-dritt jikkostitwixxu l-qofol tal-proċess ta’ integrazzjoni Ewropea u huma kundizzjoni essenzjali għall-progress fit-taħdidiet ta’ adeżjoni b’mod ġenerali; iqis li r-rieda politika tibqa’ kruċjali għall-kisba u ż-żamma ta’ progress sostanzjali fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata, li jikkostitwixxi t-test deċiżiv għall-indipendenza, l-effiċjenza u l-professjonaliżmu tas-sistema ġudizzjarja;

5.

Josserva l-importanza li tiġi garantita l-inklużività tal-proċess ta' riforma bil-parteċipazzjoni attiva tas-soċjetà ċivili, bil-għan li fin-negozjati jinkiseb il-progress neċessarju; iħeġġeġ sorveljanza parlamentari aktar attiva f'dan ir-rigward;

6.

Jilqa’ l-adozzjoni tal-pjan ta’ azzjoni tal-2014 sabiex tissaħħaħ is-sorveljanza parlamentari u tal-Kodiċi ta’ Etika Parlamentari f’Diċembru 2014; jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħu l-kapaċitajiet tal-Parlament Montenegrin u li jsir segwitu għar-rapport tekniku li hu adotta f’Lulju 2013 dwar l-allegat użu ħażin ta’ fondi pubbliċi għal finijiet politiċi ta’ partit, u li s-segwitu ġudizzjarju baqa’ mhux komplut; jistieden lill-Gvern biex tikkunsidra r-rakkomandazzjonijiet rilevanti tal-Parlament Montenegrin u biex itejjeb l-aċċess parlamentari għall-informazzjoni rilevanti;

7.

Jinsab imħasseb li l-klima domestika profondement ippolarizzat wasslet biex il-partit prinċipali fl-oppożizzjoni jibbojkottja ċerti sessjonijiet Parlamentari, jiġifieri l-Mistoqsijiet tal-Prim Ministru, u li dan idgħajjef il-funzjonament demokratiku tal-istituzzjonijiet; Iħeġġeġ, għalhekk, lill-forzi politiċi kollha, kemm fil-gvern kif ukoll fl-oppożizzjoni, jiffokaw fuq il-proċess ta’ adeżjoni tal-pajjiż mal-UE u jimpenjaw ruħhom fi djalogu sostenibbli u kooperazzjoni kostruttiva, speċjalment fi ħdan il-Parlament; jenfasizza li hija meħtieġa rieda politika b’saħħitha għall-implimentazzjoni b’suċċess u għas-saħħa istituzzjonali;

8.

Jistieden lill-gvern jimplimenta b'mod effikaċi r-rakkomandazzjonijiet OSKE/ODIHR, il-Kummissjoni ta’ Venezja u GRECO dwar ir-regoli elettorali skont l-istandards u l-aħjar prattiki Ewropej, inklużi dawk dwar id-dritt li dak li jkun joħroġ għall-elezzjoni bħala kandidat indipendenti, dwar il-finanzjament pubbliku proporzjonali biex jiġu promossi kundizzjonijiet ta' parità għall-kandidati kollha u dwar l-awditjar tal-partiti politiċi; josserva li l-elezzjonijiet lokali kienu irvinati b’allegazzjonijiet ta’ mġiba elettorali ħażina; jenfasizza li dawn għandhom jiġu investigati u, fejn meħtieġ, imħarrka mill-awtoritajiet kompetenti;

9.

Jenfasizza l-importanza ta’ separazzjoni ċara bejn l-Istat u l-partiti; jilqa’ l-liġi l-ġdida adottata f’Diċembru 2014 dwar l-iffinanzjar tal-partiti politiċi u jħeġġeġ lill-partiti politiċi kollha jistabbilixxu rekord tal-implimentazzjoni effettiva tagħha, li għandu jkollu l-għan li jnaqqas b’mod sinifikanti l-opportunitajiet għal użu ħażin tal-fondi pubbliċi; jiddispjaċih li partijiet importanti tal-leġiżlazzjoni rilevanti ġew adottati mingħajr kunsens transpartitiku;

10.

Jilqa’ l-attenzjoni ffukata aktar qawwija li tat il-Kummissjoni lir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika fil-proċess ta' adeżjoni; jilqa’ l-fatt li l-progress huwa fit-triq it-tajba f’dan ir-rigward, iżda jinnota li jistgħu jittieħdu aktar passi biex tittejjeb il-kwalità tal-leġislazzjoni u l-amministrazzjoni lokali; jikkondividi t-tħassib fil-konfront tal-politiċizzazzjoni tal-amministrazzjoni pubblika; jappella għal progress fiż-żieda tat-trasparenza, tal-effiċjenza u tal-obbligu ta' rendikont tal-amministrazzjoni tal-gvern ċentrali u lokali u biex il-koordinament tagħhom jittejjeb, flimkien mal-koordinament fost l-awtonomiji lokali, partikolarment fl-oqsma tal-investiment, tal-ippjanar ta' proġetti u tal-implimentazzjoni; jikkunsidra li huwa essenzjali li jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fl-oqsma tar-reklutaġġ, l-issensjar u l-kriterji ta’ valutazzjoni, in-nuqqas ta’ implimentazzjoni ta’ valutazzjonijiet tal-prestazzjoni, u l-kapaċitajiet amministrattivi, ta’ sorveljanza u ta’ spezzjoni dgħajfa;

11.

Jinkoraġġixxi aktar sforzi biex jissaħħu l-kapaċitajiet tal-uffiċċju tal-Ombudsman li jirrigwardaw każijiet kontra d-diskriminazzjoni;

12.

Jilqa' l-istrateġija ta' riforma ġudizzjarja l-ġdida tal-2014-2018, filwaqt li jinnota b’sodisfazzjon li l-pjan ta' azzjoni pertinenti b’mod ġenerali ġie implimentat fil-ħin u li ġie elett il-Prosekutur Statali Suprem il-ġdid; jilqa' favorevolment il-miżuri ġuridiċi l-ġodda intiżi li jżidu t-trasparenza fl-elezzjoni tal-prosekuturi statali; jinnota li l-progress reġistrat fil-qasam tar-riforma ġudizzjarja ffaċilita l-ftuħ ta’ erba’ kapitoli addizzjonali fil-Konferenza Intergovernattiva ta’ Diċembru 2014; jinkoraġġixxi l-isforzi ulterjuri mmirati biex jiġi ssorveljat u jkompli jitnaqqas l-għadd ta' kawżi pendenti u t-tul tal-proċedidmenti tal-qrati, kif ukoll biex tittejjeb l-effiċjenza tal-qorti kostituzzjonali;

13.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-progress li sar mill-Montenegro fir-rigward tal-implimentazzjoni ta’ riformi bil-għan li tiġi żgurata l-indipendenza u tiżdied l-effiċjenza tal-ġudikatura; għadu serjament inkwetat bl-influwenza indebita fuq l-indipendenza ġudizzjarja, b'mod partikolari fir-reklutaġġ u fl-iżvilupp professjonali tal-imħallfin u tal-prosekuturi; jenfasizza l-ħtieġa urġenti li jiġu mtejba l-kriterji tal-għażla għal ħatriet u promozzjonijiet u li jkun hemm konformità mal-prinċipji ta’ legalità u proporzjonalità fi proċedimenti dixxiplinarji; jappella għal miżuri ta' riforma fundamentali fis-sistemi ta' reklutaġġ, ta' promozzjoni u dixxiplinari għall-imħallfin u għall-prosekuturi; jinnota li xi wħud minn dawn il-punti ta’ tħassib għandhom jiġu indirizzati f’pakkett ta’ liġijiet organizzattivi dwar il-ġudikatura;

14.

Jinsab imħasseb dwar l-għadd ta’ każijiet pendenti quddiem il-Qorti Kostituzzjonali, b’mod partikolari dawk li jirrigwardaw il-ksur sistematiku possibbli tad-drittijiet tal-bniedem, bħalma huma l-inizjattiva biex tiġi eżaminata l-kostituzzjonalità tal-Liġi dwar l-Atti Illeċiti;

15.

Jinsab imħasseb bil-fatt li ma sar l-ebda sforz bis-serjetà biex tiġi miġġielda b’mod deċiżiv l-impunità fil-kawżi tad-delitti tal-gwerra; jinkoraġġixxi lill-awtoritajiet kompetenti jwettqu l-prosekuzzjoni tal-kawżi tad-delitti tal-gwerra b’mod f’waqtu, inkluż fl-ogħla livell; iħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti jinvestigaw, iressqu quddiem qorti, jipproċessaw u jissanzjonaw b'mod effikaċi d- delitti tal-gwerra konformement mal-istandards internazzjonali, kif ukoll jiggarantixxu li d-deċiżjonijiet tal-qorti jiġu implimentati u li l-vittmi jkollhom aċċess malajr għall-ġustizzja u għall-kumpens ġust;

16.

Jinsab imħasseb li, minkejja riżorsi finanzjarji sostanzjali mgħoddija minn donaturi internazzjonali lill-awtoritajiet, sar biss progress limitat fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, li għadha ta’ theddida għall-funzjonament tajjeb u l-istabilità tal-istituzzjonijiet demokratiċi, l-istat tad-dritt u l-iżvilupp ekonomiku; jitlob għal rwol aktar proattiv għall-Kummissjoni Nazzjonali għall-implimentazzjoni tal-Istrateġija għall-Ġlieda Kontra l-Korruzzjoni u l-Kriminalità Organizzata, bħala l-unità ewlenija ta’ koordinazzjoni fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni; jenfasizza l-ħtieġa urġenti ta’ parteċipazzjoni aktar attiva u kooperazzjoni effikaċi min-naħa tal-gvern, tas-setturi kollha tal-ħajja pubblika u tas-soċjetà ċivili fil-prevenzjoni tal-korruzzjoni kif ukoll fit-tisħiħ tal-qafas leġiżlattiv u fil-protezzjoni tal-informaturi;

17.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet isaħħu l-kapaċità tal-prosekuturi, tal-imħallfin, tal-pulizija u tal-aġenziji l-oħra tal-infurzar tal-liġi, kif ukoll jiżviluppaw rekord sod tal-investigazzjonijiet, tal-prosekuzzjonijiet u tal-kundanni fil-livelli kollha inkluż fil-kawżi ta' korruzzjoni fil-livelli għolja; jilqa’ l-adozzjoni tal-liġijiet ta’ kontra l-korruzzjoni, partikolarment dawk dwar il-lobbying, dwar il-proċedura amministrattiva ġenerali, dwar l-akkwist pubbliku u tal-emendi tal-liġijiet dwar il-prevenzjoni tal-kunflitti ta' interess; jappella għal-implimentazzjoni effettiva tagħhom biex ikun jista’ jkun hemm aktar kooperazzjoni bejn l-aġenziji inkarigati mill-infurzar tal-liġi u biex tissaħħaħ is-sistema ta' kontroll fir-rigward tal-kunflitti ta' interess u tad-dikjarazzjoni tal-beni; jistieden lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib l-implimentazzjoni ta' dawk il-liġijiet; iqis li huwa importanti li jissaħħu l-istituzzjonijiet biex ikunu jistgħu jieħdu approċċ aktar proattiv kontra l-korruzzjoni, u biex tinvolvi għalkollox lill-kumitat parlamentari l-ġdid biex jissorvelja l-ħidma tal-Aġenzija ta’ Kontra l-Korruzzjoni, li għandha tirċievi riżorsi suffiċjenti; jenfasizza li n-nuqqasijiet rigward l-indipendenza u r-responsabbiltà tas-sistema ġudizzjarja għadhom kwistjoni ta’ tħassib serju u jxekklu l-ġlieda kontra l-korruzzjoni;

18.

Jistieden ukoll lill-ġudikatura biex jaħdmu b’mod aktar trasparenti fil-qasam tal-kawżi ta’ korruzzjoni u ta’ kriminalità organizzata, b’mod partikolari f’dak li għandu x’jaqsam mal-pubblikazzjoni fil-verdetti tal-ismijiet ta’ kumpaniji, individwi u ta’ impjegati taċ-ċivil involuti f’dawn id-delitti;

19.

Josserva li tbiddil ġuridiku frekwenti jaf jimpedixxi l-effikaċja tal-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata; jitlob li l-kapaċitajiet tal-awtoritajiet kompetenti jiġu msaħħaħ, partikolarment rigward it-twettiq ta’ investigazzjonijiet kumplessi u t-trattament ta' każijiet diffiċli; jilqa' pożittivament l-emendi tal-Kodiċi Kriminali intiżi li jipprevjeni u jissorveljaw ir-radikalizzazzjoni u l-estremiżmu reliġjuż; jilqa’ b’sodisfazzjon il-liġi kriminali l-ġdida li tikkriminalizza l-“ġellieda barranin”, inklużi l-ġiħadisti; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti biex jimplimentaw b’mod effettiv id-dispożizzjonijiet ġuridiċi rilevanti sabiex jipprevjenu u tissorvelja kwalunkwe theddida potenzjali għas-sigurtà taċ-ċittadini Montenegrini; jenfasizza l-importanza li jiġu miġġielda l-forom kollha ta’ estremiżmu;

20.

Jilqa’ l-iffirmar tal-Ftehim dwar il-Kooperazzjoni Strateġika u Operattiva bejn il-Montenegro u l-Europol, il-progress li sar fin-negozjati dwar il-konklużjoni tal-ftehim mal-Eurojust, u l-fatt li istituzzjonijiet Montenegrini kisbu status ta’ osservatur fin-netwerks ġudizzjarji Ewropej rilevanti; jinkoraġġixxi koperazzjoni operazzjonali mill-qrib ma’ korpi ġudizzjarji Ewropej rilevanti, inkluż dwar il-kwistjoni tat-traffikar tal-bnedmin;

21.

Jinnota l-isforzi li saru dan l-aħħar bil-ħsieb li jittejbu l-mekkaniżmi ta' konsultazzjoni mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (OSĊ) bil-għan li tinkiseb aktar trasparenza fit-tfassil tal-politiki u fir-regolamentazzjoni fi proċess inklużiv; jilqa’ diskussjonijiet pubbliċi dwar ir-reviżjoni tal-pjani ta’ azzjoni għall-Kapitoli 23 u 24; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti jkompli jiżviluppaw aktar il-finanzjament pubbliku sostenibbli favur l-OSĊ u qafas istituzzjonali adegwat; jilws’ l-fatt li l-gvern ħatar kunsill ġdid għall-iżvilupp tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti jaġġustaw il-qafas u l-prattiki ġuridiċi bil-għan li jipproteġu lill-attivisti tas-soċjetà ċivili kontra l-attakki u l-mibegħda li skont ir-rapporti ġew divulgati minn ċerti ġurnali, u jsawru kuntest li fih jistgħu jaħdmu mingħajr biża' jew ritaljazzjoni;

22.

Itenni l-importanza tal-libertà ta-espressjoni bħala wieħed mill-valuri ewlenin tal-Unjoni Ewropea; iqis li huwa essenzjali li l-ġurnalisti jkollhom indipendenza sħiħa; jinsab imħasseb ħafna dwar l-istat li dejjem qed immur għall-agħar tal-libertà tal-midja u l-istandards professjonali u etiċi dgħajfa fost il-prattikanti tal-medja fil-Montenegro; jiddeplora bil-qawwa l-fatt li għadhom qed jitwettqu inċidenti mmirati kontra l-ġurnalisti u l-proprjetà tal-midja; jinnota li l-gvern tal-Montenegro waqqaf kummissjoni biex tinvestiga l-attakki kontra l-ġurnalisti; iħeġġeġ lill-awtoritajiet kompetenti jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet ta’ din il-kummissjoni u jiksbu rekord konsistenti ta’ prosekuzzjonijiet u kundanni finali tal-ħatja; iIqis li hu essenzjali li jkun hemm tal-midja ta’ servizz pubbliku indipendenti b’indipendenza editorjali u finanzjament stabbli u sostenibbli sabiex jiġu approfonditi l-istandards demokratiċi; jenfasizza r-responsabilità ta' dawk kollha fil-politika u fil-midja biex irawmu klima ta' tolleranza għall-opinjonijiet differenti; jenfasizza li d-dikjarazzjonijiet pubbliċi f’appoġġ tal-libertà tal-midja jgħinu biex jinħolqu klima favorevoli u protezzjoni tal-ġurnalisti; jilqa' pożittivament il-qbil bejn ir-rappreżentanti medjatiċi biex jiġi rivedut il-kodiċi ta’ etika professjonali bħala l-ewwel pass lejn it-titjib tal-awtoregolamentazzjoni medjatika; iqis li huwa meħtieġ li jiġi adottat qafas leġiżlattiv ċar, li se tjstabbilixxi regoli relatati mas-sjieda u l-finanzjament tal-midja;

23.

Huwa tal-fehma li l-ġestjoni trasparenti tal-imgħoddi totalitarju, inkluż il-ftuħ tal-arkivji tas-servizzi sigrieti, huwa pass ’il quddiem lejn aktar demokratizzazzjoni, l-obbligu ta’ rendikont u saħħa istituzzjonali;

24.

Jilqa’ l-fatt li l-liġi kontra d-diskriminazzjoni ġiet kważi allinjata mal-acquis għalkollox; jistieden lill-awtoritajiet jindirizzaw il-lakuni li fadal fir-rigward tad-diskriminazzjoni razzjali u tad-dispożizzjonijiet dwar is-sanzjonijiet; jistieden lill-awtoritajiet biex jipprovdu r-riżorsi finanzjarji u amministrattivi meħtieġa kollha lill-Kunsill Antidiskriminatorju; filwaqt li jirrikonoxxi li sar xi progress fl-inklużjoni soċjali u fl-edukazzjoni tal-popolazzjoni tar-Rom, jinsab imħasseb dwar ir-rati għolja ta’ tluq bikri mill-iskola u l-proporzjon baxx ta’ studenti Rom fost il-popolazzjoni totali tal-istudenti; jitlob għat-trawwim ta’ inizjattivi li jappoġġaw l-akkomodazzjoni, is-saħħa, l-edukazzjoni u l-impjieg tal-popolazzjoni tar-Roma, u l-għoti tas-setgħa tan-nisa Rom u l-edukazzjoni tal-istudenti femminili Rom; jilqa' pożittivament l-isforzi tal-awtoritajiet kompetenti bil-għan li jħarsu d-drittijiet tal-komunità LGBTI matul it-tieni avveniment “Pride” li sar mingħajr inċidenti; jinsab imħasseb, madankollu, li l-attakki fuq membri tal-komunità LGBT u attivisti għadhom għaddejjin; iħeġġeġ kemm lill-atturi politiċi kif ukoll lil dawk tas-soċjetà ċivili jiġġieldu l-ostilitajiet u l-vjolenza mifruxa li hemm kontra l-minoranzi sesswali, partikolarment permezz ta' sforzi biex jedukaw u jinformaw lill-pubbliku bil-għan li jgħinu biex jinbidlu l-atteġġjamenti, u billi jagħtu taħriġ lill-pulizija, lill-prosekuturi u lill-imħallfin;

25.

Jilqa’ t-titjib li sar fil-qafas ġuridiku fir-rigward tad-drittijiet tal-persuni b’diżabilità; jinnota li huma meħtieġa azzjonijiet ulterjuri sabiex ikun hemm konformità mal-acquis tal-UE; iħeġġeġ lill-Gvern biex jaċċelera l-progress rigward l-aċċessibbiltà tal-bini għall-persuni b’diżabilità, u jqis li hija ħasra li l-maġġoranza tal-istituzzjonijiet statali u lokali, inklużi binjiet ta’ prijorità magħżula (bħalma huma l-parlament u l-qrati), għadhom m’humiex aċċessibbli għall-persuni b’diżabilità; jibqa’ mħasseb dwar ir-rata għolja ta’ tluq qabel il-waqt ta’ studenti b’diżabilità mis-sistema edukattiva wara l-iskola elementari u wara l-iskola sekondarja għolja; jinnota l-importanza li tiġi żgurata biżżejjed trasparenza fir-rigward tal-fond għar-riabilitazzjoni professjonali u l-impjieg għall-persuni b’diżabilità u n-nefqa tiegħu;

26.

Jenfasizza l-ħtieġa li jissaħħu aktar l-implimentazzjoni u s-segwitu tal-liġijiet u l-politiki relatati mat-tfal, u li jiġu pprovduti kapaċitajiet adegwati; jitlob li l-kwalità tal-edukazzjoni għat-tfal kollha tiġi mtejba u li jsiru aktar sforzi b’appoġġ għat-tfal vulnerabbli; jenfasizza l-importanza r-riforma fil-qasam tal-ġustizzja tal-minorenni tiġi mwessgħa wkoll għat-tfal fi proċedimenti kriminali, ċivili u amministrattivi sabiex jiġi promoss aċċess usa’ għall-ġustizzja;

27.

Jinsab imħasseb li l-progress rigward id-drittijiet tan-nisa, l-ugwaljanza bejn is-sessi, ir-rappreżentanza tan-nisa fil-politika u fis-suq tax-xogħol u l-ġlieda kontra l-vjolenza domestika għadu limitat; jenfasizza l-ħtieġa urġenti, f’dan ir-rigwar, li jiġi aċċelerat l-progress rigward id-drittijiet tan-nisa, l-ugwaljanza bejn is-sessi, ir-rappreżentanza tan-nisa fil-politika u fis-suq tax-xogħol u l-ġlieda kontra l-vjolenza domestika; jappella, f'dawn ir-rigward, għal involviment aħjar tal-Parlament, kooperazzjoni aktar strutturata mas-soċjetà ċivili, u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet istituzzjonali, inkluż it-titjib tal-kooperazzjoni bejn is-servizzi soċjali u l-awtoritajiet inkarigati mill-infurzar tal-liġi; iħeġġeġ li d-drittijiet tal-vittmi jitpoġġew fil-qalba tal-miżuri kollha u biex tiġi eżerċitata d-diliġenza dovuta fil-prevenzjoni, fl-investigazzjoni, fis-sanzjonar u fil-għoti ta' riparazzjoni għall-atti ta' vjolenza domestika;

28.

Jilqa’ l-politiki tal-Montenegro mmirati biex joħolqu klima ta’ tolleranza u inklużjoni għall-minoranzi nazzjonali kollha; iħeġġeġ bil-qawwa lill-awtoritajiet tal-Montenegrini biex jipproteġu aktar l-identità multinazzjonali tar-reġjun tal-Boka Kotorska u jtejbu l-kollaborazzjoni kulturali u ekonomika tiegħu mal-Istati Membri tal-UE ġirien;

29.

Jilqa’ l-fatt li l-libertà tal-ħsieb, tal-kuxjenza u tar-reliġjon qed tkompli tiġi ggarantita u infurzata; jinnota li għadhom jippersistu t-tensjonijiet bejn tal-Knejjes Ortodossi Serbi u Montenegrini, speċjalment dwar kwistjonijiet ta’ proprjetà; jitlob l-adozzjoni ta’ liġi ġdida dwar l-istatus legali tal-komunitajiet reliġjużi;

30.

Jinkoraġġixxi lill-gvern jimplimenta riformi ekonomiċi sostenibbli, inklużi dispożizzjnijiet ġuridiċi dwar mekkaniżmi ta’ kontra l-kompetizzjoni, bil-għan li tingħata spinta lill-kompetittività u jiġu mirbuħa d-dgħufijiet struttutali, jiġi indirizzat b’mod deċiżiv is-settur informali estiż u jittejjeb l-ambjent tan-negozju b’mod ġenerali; jitlob għat-tisħiħ tad-djalogu soċjali fost id-diversi sħab; jitlob, barra minn hekk, it-tisħiħ tal-kapaċitajiet, inkluż l-involviment f’konsultazzjonijiet pubbliċi, u għall-formulazzjoni u l-koordinazzjoni tal-politika ekonomika, anke bil-għan li jitnaqqsu d-diskrepanzi reġjonali; jinsisti dwar il-ħtieġa li l-evażjoni tat-taxxa tiġi miġġielda b’mod effettiv; jinsab imħasseb li l-inċertezzi ġuridiċi u ġudizzjarji, inklużi l-għoti ta' liċenzji, il-proċeduri tal-amministrazzjoni tat-taxxa u l-infurzar tal-kuntratti, jafu jinvolvu riskji għall-atturi ekonomiċi u jdgħajfu l-kapaċità tal-Montenegro li tattiva investimenti barranin; jenfasizza l-ħtieġa urġenti li jiġu solvuti t-tilwimiet kummerċjali ma’ investituri barranin li huma kritiċi biex l-ekonomija tal-Montenegro; jikkondividi t-tħassib dwar in-nuqqas ta' titjib tanġibbli fil-qagħda tas-suq tax-xogħol u l-livelli persistentement għolja tal-qgħad fost iż-żgħażagħ u tal-qgħad fit-tul, u jappella għaldaqstant għal miżuri attivi fil-qasam tas-suq tax-xogħol;

31.

Jinnota li għad mhemmx djalogu biżżejjed bejn iż-żewġ naħat tal-industrija u jappella għal aktar tisħiħ tad-drittijiet ta’ dawk li stabbilixxew trade unions ġodda; jilqa’ l-emendi lil-liġi tax-xogħol biex jiġu regolati d-drittijiet tal-impjegati f’każ ta’ falliment; jinkoraġġixxi lill-gvern jaċċelera l-ħidma fuq l-ewwel programm tiegħu dwar l-impjiegi u r-riforma soċjali bil-ħsieb li jidentifika u jindirizza l-isfidi ewlenin tal-Montenegro fil-politika tal-impjiegi, l-inklużjoni soċjali u t-tnaqqis tal-faqar;

32.

Ifaħħar l-implimentazzjoni tal-Att dwar in-Negozji ż-Żgħar, u l-fatt li l-Montenegro ssieħeb mal-Programm għall-Kompetittività tal-Intrapriżi u l-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju tal-UE (COSME); jitlob li l-iskemi ta’ appoġġ tas-settur pubbliku għall-SMEs jiġ aċċelerati, peress li l-SMEs huma waħda mill-forzi ewlenin li jsuqu l-iżvilupp ekonomiku;

33.

Għadu serjament imħasseb dwarid-dewmien fir-riżoluzzjoni tal-proċedura ta' falliment tal-akbar manifattur industrijali tal-Montenegro, l-impjant tal-aluminju KAP, li qiegħed jikser l-obbligi tal-pajjiżi skont il-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni (FSA); iħeġġeġ lill-gvern u lill-partijiet involuti jilħqu soluzzjoni sostenibbli għall-KAP, b’riseptt tar-regoli tal-għajnuna mill-Istat tal-FSA u abbażi tat-trasparenza u l-istat tad-dritt;

34.

Jiddispjaċih li l-Montenegro injora l-inġunzjoni ta’ qorti Ċiprijotta rigward il-bejgħ tal-KAP, u jistieden lill-Montenegro jirrikonoxxu bis-sħiħ id-deċiżjonijiet rilevanti mogħtija mill-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Istati Membri tal-UE;

35.

Jinkoraġġixxi lill-Montenegro jkompli jagħmel progress fil-qasam tal-protezzjoni tal-ambjent u fil-qasam tat-tibdil fil-klima billi jsaħħaħ il-kapaċità amministrattiva, jiżviluppa politiki ta’ enerġija sostenibbli u jippromwovi mudell ekonomiku li jirrispetta lill-ambjent li jistimula l-investimenti, bil-għan li jiġi żgurat l-allinjament mal-acquis dwar l-ambjent u l-klima; ifakkar fil-ħtieġa li tiġi abbozzata strateġija nazzjonali għall-enerġija li tqis il-ħafna għejun ta’ enerġija rinnovabbli differenti, kif ukoll il-ħtieġa li jiġu rrispettati l-wirt naturali u ż-żoni taħt protezzjoni u rikonoxximent internazzjonali; jitlob b’mod urġenti għal konsultazzjonijiet dwar proġetti transkonfinali;

36.

Jitlob li jsir ippjanar fit-tul fir-rigward tat-turiżmu matul il-linja tal-kosta, u li jinħolqu mekkaniżmi b'saħħithom biex tiġi pprevenuta l-qerda tal-ambjent u l-korruzzjoni fil-qasam tal-ippjanar spazjali u l-kostruzzjoni;

37.

Ifaħħar il-parteċipazzjoni proattiva tal-Montenegro u r-rwol kostruttiv tiegħu fil-kooperazzjoni reġjonali u internazzjonali, kif ukoll fil-proċess tar-rikonċiljazzjoni reġjonali; jifraħ lill-Gvern talli rnexxielu jilħaq allinjament sħiħ mal-Politika Estera u ta’ Sigurtà Komuni tal-UE u jħeġġeġ lill-awtoritajiet biex ikomplu jallinjaw il-pożizzjoni tal-politika tal-affarijiet barranin tal-pajjiż ma’ dik tal-UE, partikolarment fid-dawl tas-sitwazzjoni attwali tat-theddida terroristika internazzjonali; jifraħ lill-Gvern talli huwa l-uniku kandidat tal-UE fil-Balkani tal-Punent, flimkien mal-Albanija, li allinja ruħu kompletament mal-pożizzjonijiet u mad-deċiżjonijiet tal-UE dwar is-sitwazzjoni fl-Ukraina; jistieden lill-awtoritajiet tal-Montenegro biex jintensifikaw il-kooperazzjoni ma’ sħab politiċi u ekonomiċi internazzjonali sabiex tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-pajjiż kontra l-pressjonijiet esterni u tentattivi biex il-pajjiż u r-reġjun jiġu destabiliti; jilqa’ favorevolment il-parteċipazzjoni tal-pajjiż fil-missjonijiet ċivili u militari tal-UE, tan-NATO u tan-NU;

38.

Jistieden lill-membri kollha tan-NATO, b’mod partikolari lil dawk l-Istati Membri tal-UE li jagħmlu parti min-NATO, biex jappoġġjaw b’mod attiv l-adeżjoni tal-Montenegro fl-Alleanza tan-NATO sabiex tingħata sigurtà akbar fil-Baħar Adrijatiku, fejn il-pajjiżi l-oħra kollha diġà huma membri tan-NATO, u b’hekk tissaħħaħ is-sigurtà reġjonali;

39.

Jinkoraġġixxi lill-Montenegro jindirizza l-kwistjonijiet bilaterali pendenti mal-ġirien tiegħu kemm jista’ jkun kmieni fil-proċess ta’ adeżjoni, bi spirtu kostruttiv u ta’ ħbiberija bejn il-ġirien; itenni l-ħtieġa li jissolvew malajr il-kwistjonijiet li għadhom pendenti tad-demarkazzjoni tal-fruntieri u s-suċċessjoni mal-Kroazja, il-Bożnja-Ħerzegovina, is-Serbja u l-Kosovo; iħeġġeġ aktar kooperazzjoni mal-pajjiżi ġirien billi jaqsam magħhom l-esperjenzi tan-negozjati ta’ adeżjoni; jilqa' b'sodisfazzjon l-istatus ta' osservatur tal-Montenegro fit-Trattat dwar il-Karta tal-Enerġija;

40.

Iħeġġeġ li l-kwistjoni dwar il-fruntiera mal-Kroazja tiġi solvuta bi ftehim reċiproku mingħajr dewmien u, jekk joħroġ li jkun impossibbli li tinstab soluzzjoni miftiehma b’mod reċiproku, jitlob li t-tilwima tiġi solvuta fil-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja fl-Aja, skont ir-regoli u l-prinċipji tal-liġi internazzjonali;

41.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u lill-Gvern u lill-Parlament tal-Montenegro.

30.8.2016   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 316/54

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew tas-16 ta' Diċembru 2005 li jagħti l-istatus ta' pajjiż kandidat għal sħubija fl-UE kif ukoll il-konklużjonijiet tiegħu tas-17 ta' Diċembru 2013; wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea tal-16 ta' Diċembru 2014,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta' Thessaloniki tad-19 u l-20 ta' Ġunju 2003 dwar il-prospettiva tal-adeżjoni tal-pajjiżi tal-Balkani tal-Punent mal-Unjoni,

—

wara li kkunsidra l-ħdax-il laqgħa, li saret fit-23 ta' Lulju 2014, tal-Kunsill ta' Stabbilizzazzjoni u ta' Assoċjazzjoni bejn il-pajjiż u l-UE,

—

wara li kkunsidra r-Rapport ta' Progress tal-Kummissjoni (SWD(2014)0303) u l-Komunikazzjoni tat-8 ta' Ottubru 2014 bit-titolu “Strateġija tat-Tkabbir u Sfidi Ewlenin 2013-2014” (COM(2014)0700), kif ukoll id-Dokument ta' Strateġija Indikattiv (2014-2020) adottat fid-19 ta' Awwissu 2014,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU Nri 817 (1993) u 845 (1993),

—

wara li kkunsidra s-sentenza tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja dwar l-Applikazzjoni tal-Ftehim Interim tat-13 ta' Settembru 1995,

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kummissjoni ta' Venezja dwar is-seba' emendi għall-Kostituzzjoni tal-pajjiż, adottati fl-10 u l-11 ta' Ottubru 2014,

—

wara li kkunsidra s-sejbiet tal-missjoni għall-osservazzjoni elettorali internazzjonali tal-OSKE/ODIHR magħmula għall-elezzjonijiet presidenzjali u dawk parlamentari bikrin,

—

wara li kkunsidra t-tnax-il laqgħa li saret bejn is-26 u s-27 ta' Novembru 2014 tal-Kumitat Parlamentari Konġunt (KPK) tal-UE u dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja ,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu,

—

wara li kkunsidra x-xogħol ta' Ivo Vajgl bħala rapporteur permanenti tal-Kumitat għall-Affarijiet Barranin għall-pajjiż,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 123(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A.

billi dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja ilha pajjiż kandidat tal-UE għal disa' snin u hija l-aktar pajjiż avvanzat fir-rigward tal-allinjament mal-acquis;

B.

billi, għas-sitt darba konsekuttiva, il-Kummissjoni rrakkomandat lill-Kunsill biex jibda n-negozjati; billi l-pajjiż huwa ppreparat biex jinnegozja mal-UE; billi għal dawn l-aħħar tmien snin il-Parlament talab kontinwament għall-bidu tan-negozjati ta' adeżjoni mal-pajjiż, u billi aktar dewmien biex jibdew in-negozjati jaf ikollu impatt negattiv fuq il-proċessi ta' riforma fil-pajjiż u l-kredibbiltà tal-UE fir-reġjun;

C.

billi l-Kunsill ilu jwaqqaf il-progress għall-fażi li jmiss tal-proċess ta' adeżjoni minħabba l-kwistjoni mhux solvuta dwar l-isem mal-Ġreċja; billi l-kwistjonijiet bilaterali mhumiex maħsuba biex jostakolaw in-negozjati ta' adeżjoni mal-Unjoni Ewropea; billi n-nuqqas ta' progress fil-proċess ta' integrazzjoni mal-UE jista' jżid l-ispejjeż għall-istabbiltà reġjonali u jaffettwa l-kredibbiltà tal-UE u jwassal għal tnaqqis fl-istandards demokratiċi tal-pajjiż;

D.

billi dan il-posponiment ulterjuri qiegħed iżid il-frustrazzjoni li qiegħda dejjem tikber fl-opinjoni pubblika tal-Maċedonja dwar l-istaġnar tal-proċess ta' integrazzjoni fl-UE u jirriskja li jiggravaw il-problemi domestiċi u t-tensjonijiet interni;

E.

billi kull pajjiż kandidat (potenzjali) se jiġi ġġudikat fuq il-merti tiegħu stess, u r-rapidità u l-kwalità tar-riformi meħtieġa jiddeterminaw l-iskeda ta' żmien għall-adeżjoni;

F.

billi l-kwistjonijiet bilaterali għandhom jiġu indirizzati bi spirtu kostruttiv kemm jista' jkun kmieni, filwaqt li jittieħed kont tal-prinċipji u l-valuri tan-NU u tal-UE;

G.

billi n-nuqqas ta' djalogu kostruttiv u inklużiv bejn il-gvern u l-oppożizzjoni kif ukoll il-bojkott ta' wara l-elezzjoni min-naħa tal-oppożizzjoni fixklu l-ħidma parlamentari; billi hija r-responsabbiltà komuni kemm tal-gvern kif ukoll tal-oppożizzjoni li jiżguraw kooperazzjoni politika sostenibbli, li hija essenzjali għall-iżvilupp demokratiku tal-pajjiż u l-insegwiment tal-aġenda Ewropea; billi l-elezzjonijiet saru taħt rappurtaġġ parzjali mill-midja u fi klima ta' separazzjoni insuffiċjenti bejn l-attivitajiet tal-istat u dawk tal-partit;

H.

billi waqt it-tnax-il laqgħa tal-KPK ma setgħet tiġi adottata l-ebda rakkomandazzjoni konġunta; billi l-funzjonament b'mod sħiħ tal-KPK huwa strumentali fl-iżgurar tal-kontroll parlamentari fuq il-proċess ta' adeżjoni;

I.

billi l-istat tad-dritt, il-libertà tal-midja, il-kooperazzjoni reġjonali u r-relazzjonijiet ta' viċinat tajba huma partijiet essenzjali mill-proċess ta' tkabbir tal-UE;

J.

billi l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata jibqgħu problemi serji; billi l-libertà tal-espressjoni u l-indipendenza tal-midja jibqgħu taħt theddida;

1.

Itenni għad-disa' darba konsekuttiva l-istedina tiegħu lill-Kunsill biex mingħajr aktar dewmien jiffissa data għall-bidu tan-negozjati ta' adeżjoni, sabiex ma jintilifx il-momentum u sabiex tingħata spinta lir-riformi relatati mal-acquis u jissaħħaħ il-proċess ta' demokratizzazzjoni; itenni l-fehma tiegħu li l-kwistjoni marbuta mal-isem, li hija kwistjoni bilaterali, m'għandhiex tkun ostaklu għat-tnedija tan-negozjati ta' adeżjoni għalkemm għandha tiġi solvuta qabel tmiem il-proċess ta' adeżjoni; jappoġġja l-kunsiderazzjoni tal-Kummissjoni li n-nuqqas tal-partijiet biex jilħqu kompromess wara kważi żewġ deċennji ta' djalogi ta' medjazzjoni qed ikollu impatt dirett u negattiv fuq l-aspirazzjonijiet Ewropej tal-pajjiż u l-poplu tiegħu; jistieden liż-żewġ gvernijiet sabiex jieħdu passi konkreti lejn is-sejba ta' soluzzjoni li tkun aċċettabbli reċiprokament; itenni l-importanza u l-ħtieġa ta' approċċ kostruttiv għall-isfidi mal-ġirien dwar dawn il-kwistjonijiet bilaterali;

2.

Ifakkar dwar l-impenn tal-Istati Membri biex jerġgħu lura għall-kwistjoni fl-2015 bil-ħsieb li jibdew in-negozjati ta' adeżjoni; iqis li l-bidu tan-negozjati mal-UE jistgħu biss jinfluwenzaw b'mod pożittiv l-isforzi biex jissolva t-tilwim bilaterali filwaqt li jiġġenera wkoll riformi ulterjuri tant meħtieġa, b'mod partikolari fir-rigward tal-istat tad-dritt, l-indipendenza tal-ġudikatura u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni; jenfasizza l-fatt li jekk il-ftuħ tan-negozjati jkompli jiddewwem dan iwassal għal konsegwenzi dejjem akbar u imprevedibbli għall-pajjiż kif ukoll għall-istabbiltà reġjonali; jenfasizza li aktar ma jittawwal l-istatus quo, aktar jiddgħajjfu l-kredibilità u l-effikaċja tal-politika ta' tkabbir tal-UE u l-pożizzjoni tagħha fir-reġjun;

3.

Itenni l-pożizzjoni tiegħu li l-kwistjonijiet bilaterali ma għandhomx jiġu evokati biex ixekklu l-proċess ta' adeżjoni; iqis li dawn ma għandhomx jirrappreżentaw ostakolu għall-ftuħ uffiċjali tan-negozjati ta' adeżjoni, iżda għandhom jiġu indirizzati kemm jista' jkun malajr fil-proċess ta' adeżjoni; huwa konxju tan-nuqqas ta' konformità minn waħda mill-partijiet mas-sentenza tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja tal-5 ta' Diċembru 2011 rigward l-applikazzjoni tal-Ftehim Interim ta' Settembru 1995; jistieden lill-Greċja biex tafferma mill-ġdid l-impenn li ħadet fl-Aġenda ta' Thessaloniki fl-2003, u biex toħloq ambjent pożittiv biex issolvi d-differenzi bilaterali fl-ispirtu tal-valuri u tal-prinċipji Ewropej; jappella għal aktar progress, inkluż f'kuntatti ta' livell għoli bejn il-gvernijiet u f'relazzjonijiet bilaterali mal-Bulgarija bil-ħsieb li jinnegozjaw ftehim dwar relazzjonijiet ta' viċinat tajba li jindirizzaw kwistjonijiet komuni; itenni t-tħassib tiegħu dwar l-użu ta' argumenti storiċi fid-dibattitu attwali mal-ġirien, u jilqa' kull sforz favur ċelebrazzjonijiet konġunti ta' avvenimenti storiċi komuni mal-Istati Membri ġirien tal-UE; iqis li dan jista’ jikkontribwixxi għal fehim aħjar tal-istorja u għal relazzjonijiet ta' viċinat tajba;

4.

Jitlob li jkun hemm involviment aktar attiv tal-UE dwar il-kwistjoni tal-isem, u jappoġġja approċċ proattiv min-naħa tal-mexxejja politiċi tal-UE; jistieden lill-Viċi President/Rappreżentant Għoli (VP/RGħ) il-ġdida biex tiżviluppa inizjattivi ġodda sabiex tegħleb l-istaġnar attwali u biex taħdem, f'kooperazzjoni mar-Rappreżentant Speċjali tan-NU, favur soluzzjoni aċċettabbli b'mod reċiproku; jistieden lill-Kunsill biex jagħmel diskussjoni dettaljata dwar il-perspettiva ta' adeżjoni mal-UE ta' dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja fl-ewwel nofs tal-2015; jinsisti li l-pajjiżi kollha kandidati u dawk potenzjalment kandidati għandhom jiġu ttrattati fil-proċess ta' integrazzjoni skont il-merti proprji tagħhom; jemmen li t-tkomplija tad-Djalogu ta' Livell Għoli dwar l-Adeżjoni mal-Kummissjoni ġġib kwalità addizzjonali għall-proċess ta' riforma;

5.

Jistieden lill-membri tan-NATO, u b'mod speċjali lill-Istati Membri kollha tal-UE li huma membri tan-NATO, biex jappoġġjaw b'mod attiv l-adeżjoni tal-pajjiż lin-NATO sabiex tinkiseb aktar sigurtà u stabbiltà politika fix-Xlokk tal-Ewropa;

6.

Jinkoraġġixxi l-istabbiliment ta' kooperazzjoni transkonfinali fl-oqsma tal-istorja, il-kultura u l-edukazzjoni u l-promozzjoni tal-valuri Ewropej li jappoġġaw l-isforzi favur bidliet demokratiċi; f’dan ir-rigward, jistieden lill-Istati Membri ġirien tal-UE, fl-ispirtu ta' relazzjonijiet ta' viċinat tajba, biex jappoġġjaw ir-rieda li jsiru bidliet demokratiċi, li jfisser li jappoġġjaw il-bidu tal-proċess tan-negozjati;

7.

Iħeġġeġ lill-pajjiż biex iwaqqaf kumitati esperti konġunti mal-ġirien tiegħu dwar l-istorja u l-edukazzjoni, bl-għan li jikkontribwixxu għal interpretazzjoni oġġettiva tal-istorja, it-tisħiħ tal-kooperazzjoni akkademika, u l-promozzjoni ta' attitudnijiet pożittivi fiż-żgħażagħ fir-rigward tal-ġirien tagħhom;

8.

Iħeġġeġ bis-sħiħ lill-awtoritajiet u lis-soċjetà ċivili jieħdu miżuri xierqa għar-rikonċiljazzjoni storika bil-għan li tingħeleb il-firda bejn u fi ħdan id-diversi gruppi etniċi u nazzjonali, inklużi ċ-ċittadini ta' identità Bulgara;

9.

Jieħu nota tal-pakkett ta' emendi propost għall-Kostituzzjoni; huwa tal-opinjoni li xi proposti, inklużi d-dispożizzjonijiet dwar id-definizzjoni ta' żwieġ u l-formazzjoni ta' żoni finanzjarji internazzjonali, jistgħu jkunu ulterjorment imtejba f'konformità mar-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta' Venezja; ifakkar ukoll fil-ħtieġa li jirrispettaw il-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem kif ukoll biex jittieħed kont tal-acquis tal-UE; jenfasizza l-ħtieġa għal tħejjija bir-reqqa tal-leġiżlazzjoni ta' implimentazzjoni għal kwalunkwe bidla kostituzzjonali; jenfasizza li l-proċess ta' tibdil kostituzzjonali li jservi għal żmien twil jeħtieġ appoġġ politiku wiesa', djalogu kostruttiv u kooperazzjoni bejn il-forzi politiċi kollha; jenfasizza l-ħtieġa għal dibattitu pubbliku inklużiv għal kollox u konsultazzjoni bir-reqqa u l-bini ta' kunsens mal-partiti tal-oppożizzjoni, mas-soċjetà ċivili u l-partijiet interessati rilevanti;

10.

Huwa mħasseb dwar il-klima domestika polarizzata; iħeġġeġ lill-gvern biex jirrispetta r-rwol tal-parlament billi jipprovdi ambitu u żmien suffiċjenti għall-konsultazzjonijiet, inkluż dwar il-bidliet kostituzzjonali, u dan biex ikun hemm lok għal kontroll parlamentari indipendenti u sħiħ; jistieden kemm lill-gvern kif ukoll il-partiti politiċi kollha biex jaħdmu favur it-titjib tar-relazzjonijiet sabiex iżommu l-istabbiltà politika, jiżguraw il-kooperazzjoni politika kostruttiva sostenibbli, u jgħaġġlu l-aġenda Ewropea; ifakkar li l-kompromessi huma fundamentali għal demokrazija li tiffunzjona; jissottolinja n-neċessità ta' titjib tal-inklużjoni u tat-trasparenza tal-proċess ta' adeżjoni; jisħaq li l-bojkott ta' wara l-elezzjoni huwa problema li teħtieġ tiġi solvuta fl-ispirtu tar-responsabbiltà konġunta bejn il-gvern u l-oppożizzjoni fir-rigward tal-funzjonament tajjeb tal-parlament; jistieden lill-VP/RGħ sabiex tinvolvi ruħha mal-partijiet kollha sabiex jiġi ffaċilitat id-djalogu politiku;

11.

Jinsab serjament imħasseb dwar id-deterjorament tar-relazzjonijiet bejn il-gvern u l-oppożizzjoni, partikolarment fir-rigward tat-tħabbira reċenti tal-akkużi mill-Prim Ministru kontra l-kap tal-oppożizzjoni u wkoll tal-kontroakkużi ta' mġiba ħażina kriminali; jikkundanna s-sorveljanza illegali kollha, u jitlob li l-allegazzjonijiet kollha jiġu ppubblikati u liberament irrappurtati; jitlob li ssir investigazzjoni indipendenti dwar l-allegazzjonijiet kollha u sorveljanza mwettqa, fuq il-bażi tar-rispett sħiħ lejn il-prinċipji ta' trasparenza, imparzjalità u l-preżunzjoni tal-innoċenza; itenni l-importanza li jiġi rrispettat il-prinċipju fundamentali tal-libertà tal-espressjoni; jistieden lill-atturi politiċi kollha biex jimpenjaw ruħhom fi djalogu kostruttiv sabiex iżommu l-attenzjoni fuq il-prijoritajiet strateġiċi tal-pajjiż u taċ-ċittadini tiegħu;

12.

Jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' oppożizzjoni fil-ħidma regolari tal-KPK; iqis li huwa essenzjali li jiġi żgurat il-funzjonament xieraq tal-KPK permezz tar-rappreżentanza xierqa tal-partiti parlamentari kollha fil-proċeduri tiegħu;

13.

Jinsab imħasseb li l-koeżistenza interetnika tibqa' fraġli u tippreżenta sfida għall-pajjiż; huwa mħasseb dwar iż-żieda fit-tensjonijiet interetniċi li jesponu n-nuqqas ta' fiduċja bejn il-komunitajiet; jikkundanna bil-qawwa l-użu ta' lingwaġġ etnoċentriku u diviżiv, partikolarment matul il-kampanji elettorali; jenfasizza li l-bidu tat-taħdidiet ta' adeżjoni mal-UE jista' jgħin lill-pajjiż jindirizza aħjar din l-isfida billi jsaħħaħ il-koeżjoni interetnika madwar dak l-għan komuni; jikkundanna l-forom kollha ta' nazzjonaliżmu u etnoċentriżmu estremi li japprofondixxu d-diviżjoni fis-soċjetà; jistieden lill-partiti politiċi u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili kollha biex jippromwovu b'mod attiv soċjetà multietnika u multireliġjuża inklużiva u tolleranti u biex jipproteġu d-drittijiet fundamentali tal-persuni kollha li jappartjenu għal minoranzi etniċi; ifakkar li l-edukazzjoni għandha rwol vitali fil-ksib tat-tolleranza u r-rispett bejn persuni differenti; jistieden lill-Kummissjoni biex iżżid il-proġetti u l-programmi mmirati favur it-tisħiħ ta' djalogu interetniku u fehim reċiproku;

14.

Jilqa' l-fatt li l-aġenda tal-UE tibqa' l-prijorità strateġika tal-pajjiż; jinkoraġġixxi lill-pajjiż biex ikompli jikkonsolida r-riformi u jbiddel il-politiki u l-prattiki li għad jistgħu jostakolaw il-ġejjieni Ewropew tiegħu, u biex jiżgura progress fl-implimentazzjoni ta' prijoritajiet ta' riforma relatati mal-UE, inkluż fil-kuntest tad-Djalogu ta' Adeżjoni ta' Livell Għoli;

15.

Jinnota li l-elezzjonijiet presidenzjali u parlamentari bikrin ta' April 2014 ġew ivvalutati mill-OSKE/ODIHR bħala amministrati b'mod effiċjenti; jaqsam it-tħassib, madankollu, dwar il-linja mċajpra bejn l-attivitajiet tal-istat u dawk tal-partit, li tmur kontra l-obbligi internazzjonali għal elezzjonijiet demokratiċi, kif ukoll dwar rappurtar parzjali tal-midja u allegazzjonijiet ta' intimidazzjoni tal-votanti; jilqa' r-riformi elettorali, imma jħeġġeġ lill-awtoritajiet jinvestigaw l-irregolaritajiet allegati qabel u matul l-elezzjonijiet; jistieden lill-gvern biex jindirizza fi żmien xieraq ir-rakkomandazzjonijiet kollha tal-ODIHR sabiex jitjieb il-proċess elettorali, inklużi l-ġestjoni u l-eżattezza tar-reġistri elettorali; barra minn hekk, f’dan ir-rigward, ifakkar il-ħtieġa li jitfasslu reġistri elettorali li jikkorrispondu ma' standards internazzjonali;

16.

Iħeġġeġ lill-gvern biex jittratta n-nuqqasijiet fl-implimentazzjoni tal-assistenza IPA bħall-problemi sistemiċi tas-sistema ta' kontroll, il-koordinament intra u interistituzzjonali insuffiċjenti, ix-xogħol b'lura fl-akkwist pubbliku, ir-rata baxxa ta' assorbiment u l-kapaċità baxxa tal-istituzzjonijiet; jitlob it-tisħiħ tar-rabta bejn l-assistenza tal-UE u l-istrateġiji ta' riforma nazzjonali u l-fondi tal-IPA sabiex tintuża ħalli tiffinanzja diċentralizzazzjoni tal-baġit ferm akbar fil-pajjiż; jitlob għal azzjoni biex jiġi evitat aktar telf fl-assistenza kif ukoll biex titħaffef l-implimentazzjoni tal-programm sabiex jissaħħaħ l-impatt tal-assistenza tal-UE;

17.

Jilqa' l-adozzjoni ta' qafas leġiżlattiv ġdid għas-servizz ċivili kif ukoll għall-impjieg pubbliku fi Frar 2014, bħala pass ’il quddiem lejn il-kisba ta' amministrazzjoni pubblika unifikata, trasparenti u responsabbli; jinsab imħasseb li l-amministrazzjoni pubblika, minkejja l-progress leġiżlattiv, tibqa' frammentata, politiċizzata u suġġetta għall-influwenza politika; jinkoraġġiha bil-qawwa biex jissaħħu l-professjonaliżmu u l-indipendenza tagħha fil-livelli kollha; iħeġġeġ l-isforzi biex tiġi implimentata l-liġi, b'rispett xieraq lejn il-prinċipji tat-trasparenza, il-mertu u r-rappreżentanza ekwa; jistieden lill-gvern jadotta programm ta' riforma tal-ġestjoni finanzjarja pubblika;

18.

Iħeġġeġ l-implimentazzjoni sħiħa tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid (OFA); jitlob għat-tlestija tar-rieżamii tal-implimentazzjoni tiegħu, li jirriżulta f'rakkomandazzjonijiet ta' politika; jirrakkomanda bis-sħiħ li l-OFA jitqies bħala element essenzjali għall-istat tad-dritt, ir-relazzjonijiet interkomunitarji u d-deċentralizzazzjoni kontinwa; jinkoraġġixxi b'mod qawwi l-iżvilupp ta' governanza lokali u l-promozzjoni ta' miżuri ta' bini ta' fiduċja fit-tul fil-livell politiku, bħalma huma ż-żamma ta' dibattiti pubbliċi biex jispjegaw il-benefiċċji tal-OFA; jistieden lill-gvern u lill-awtoritajiet lokali kompetenti biex jipproċedi bl-implimentazzjoni tal-Istrateġija dwar l-Edukazzjoni Integrata u li jiġi pprovdut finanzjament akbar għal dak l-għan; iqis li huwa importanti li jiġu inklużi fil-proċess l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili (OSĊ); jirrakkomanda approċċ aktar proattiv sabiex jiġu żgurati l-identitajiet etniċi, kulturali u lingwistiċi tal-komunitajiet kollha;

19.

Jilqa' l-livell għoli ta' allinjament mal-acquis leġiżlattiv u t-titjib fl-effiċjenza u l-professjonaliżmu tal-qrati bħala riżultat ta' riformi ġudizzjarji komprensivi; jinsab imħasseb, madankollu, dwar influwenza politika mhux xierqa fuq ċerti proċeduri tal-qorti, u jenfasizza li l-ġudikatura għandha tibqa' indipendenti mill-pressjonijiet esterni kollha tal-fergħat parlamentari u eżekuttivi; jenfasizza l-ħtieġa li tkun żgurata l-implimentazzjoni xierqa tal-istandards ġudizzjarji f'konformità man-normi Ewropej u l-aħjar prattika; jitlob l-unifikazzjoni tal-ġurisprudenza, biex tiġi żgurata sistema ġudizzjarja prevedibbli u l-fiduċja tal-pubbliku; jitlob għal titjib fil-kwalità tal-ġustizzja, użu miżjud tar-rimedji mhux ġudizzjarji u soluzzjoni għat-tilwim alternattiva, ippjanar strateġiku aħjar, aċċess aħjar għall-ġustizzja għal membri vulnerabbli tas-soċjetà, u iktar involviment ta' organizzazzjonijiet professjonali u tas-soċjetà ċivili fil-monitoraġġ tal-indipendenza ġudizzjarja;

20.

Jinnota l-iżviluppi pożittivi fl-implimentazzjoni tal-programmi għal kontra l-korruzzjoni 2011-2015, fit-tisħiħ tas-sistema ta' integrità personali u istituzzjonali kif ukoll tal-kooperazzjoni interistituzzjonali u internazzjonali; jinnota l-kwistjonijiet sostanzjali li għadhom pendenti relatati mal-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar il-ħasil tal-flus, inklużi l-kwistjonijiet transkonfinali, it-twettiq ta' valutazzjoni nazzjonali tar-riskji u t-titjib fl-effiċjenza operattiva; itenni li Kummissjoni Statali għall-Prevenzjoni tal-Korruzzjoni indipendenti u kompletament funzjonali għandha tkun l-akbar istituzzjoni tal-istat għat-trattament ta' din il-kwistjoni; sabiex itejbu l-ħidma ta' dik il-Kummissjoni, jistieden lill-awtoritajiet kompetenti jtejbu l-interkonnettività tal-IT bejn il-qrati u s-servizz tal-prosekuzzjoni u joħolqu reġistru ċentrali ta' uffiċjali pubbliċi;

21.

Jitlob għall-implimentazzjoni aktar effiċjenti ta' politiki u leġiżlazzjoni kontra l-korruzzjoni, b'mod partikolari fil-politika, l-amministrazzjoni pubblika, l-akkwist pubbliku u l-infurzar tal-liġi, kif ukoll għat-titjib tal-kapaċitajiet amministrattivi; iħeġġeġ lill-pajjiż biex jikseb rekord pożittiv għall-kundanni f'każijiet ta' korruzzjoni, inklużi każijiet ta' livell għoli; jistieden l-OSĊ indipendenti u l-midja sabiex jikxfu l-korruzzjoni u jappoġġjaw investigazzjonijiet u proċessi indipendenti u imparzjali; jistieden lill-uffiċċju tal-prosekutur pubbliku biex jippermetti l-investigazzjoni adegwata u f'waqtha ta' affermazzjonijiet f'dan il-qasam;

22.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-qafas legali u istituzzjonali huwa fis-seħħ rigward il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata; ifaħħar il-kooperazzjoni reġjonali u internazzjonali attiva tal-pajjiż, inkluż permezz tal-Eurojust u l-Europol; jilqa' l-fatt li twettaq b'suċċess għadd ta' operazzjonijiet tal-pulizija kontra gruppi organizzati, b'mod partikolari għal qtugħ ta' rotot internazzjonali għat-traffikar tad-drogi u l-kuntrabandu ta' migranti;

23.

Jikkundanna l-forom kollha ta' estremiżmu politiku u/jew reliġjuż u jara l-ħtieġa għal kooperazzjoni transkonfinali ma' pajjiżi oħra tal-Balkani tal-Punent u l-Istati Membri tal-UE; jilqa' l-bidliet li saru fil-Kodiċi Kriminali li jiddefinixxu ulterjorment kemm ir-reati kif ukoll il-pieni għal persuni li jkunu qed jieħdu sehem fl-estremiżmu politiku u/jew reliġjuż; itenni bil-qawwa l-ħtieġa ta' strateġija proattiva komuni għal politika barranija, tas-sigurtà u tad-difiża, minħabba t-theddida terroristika internazzjonali attwali; ifakkar li l-politika pubblika għandha tiġġieled il-forom kollha ta' estremiżmu, u li l-istigmatizzazzjoni ta' kwalunkwe grupp wieħed reliġjuż f'dan il-kuntest għandha tkun evitata bil-galbu;

24.

Jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u l-partijiet interessati pubbliċi tat-tfassil tal-liġijiet; jinnota li tali kooperazzjoni għandha tkun ibbażata fuq rieda ġenwina min-naħa tal-gvern li jikkonsulta ma' diversi partijiet interessati kemm fit-tfassil tal-liġiijiet kif ukoll tal-politiki; jenfasizza r-rwol kruċjali li jista' jkollhom l-OSĊ biex iqajmu kuxjenza pubblika dwar il-proċess ta' adeżjoni u jagħmluh aktar trasparenti, responsabbli u inklużiv; iħeġġeġ lill-gvern biex jgħin fl-iżvilupp tas-soċjetà ċivili fiż-żoni rurali wkoll; jistieden lill-gvern biex jibda dibattitu sostanzjali mal-universitajiet, l-akkademiċi u l-istudenti dwar ir-riforma fl-edukazzjoni ogħla;

25.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet jirkupraw l-arkivji tas-servizzi sigrieti Jugoslavi rilevanti mis-Serbja; huwa tal-fehma li l-ġestjoni trasparenti tal-imgħoddi totalitarju, inkluż il-ftuħ tal-arkivji tas-servizzi sigrieti, huwa pass ’il quddiem lejn aktar demokratizzazzjoni, responsabbiltà u saħħa istituzzjonali;

26.

Huwa mħasseb ħafna dwar il-fatt li l-pressjonijiet politiċi u finanzjarji qed jipperikolaw b'mod kostanti u sinifikanti l-indipendenza tal-midja; jiddeplora d-deterjorament kontinwu tal-libertà tal-espressjoni li jirriżulta fl-iktar livell baxx ta' libertà tal-istampa fir-reġjun; jiddispjaċih f'dan il-kuntest li, fl-indiċi kkompilat minn Ġurnalisti Mingħajr Fruntieri, il-pajjiż niżel mill-34 post fl-2009 għall-117-il post fl-2015; jinnota bi tħassib li dejjem jiżdied il-kontroll tal-istat fuq il-midja, inkluż id-dipendenza kontinwa fuq il-baġit tal-istat, l-għażla frekwenti tal awtoċensura, u l-istandards u l-etika professjonali foqra; jinnota bi tħassib il-fatt li jirrikorri għall-malafama f'kuntest politiku u dak tal-midja; filwaqt li ttieħdu xi passi biex jerġa' jiġi stabbilit id-djalogu bejn il-gvern u l-komunità tal-midja, jiddispjaċih li l-liġi dwar is-servizzi awdjoviżivi ġiet emendata bi proċedura rapida mingħajr konsultazzjoni xierqa mal-partijiet interessati tal-midja;

27.

Iħeġġeġ lill-Gvern biex isegwi politiki li jsaħħu l-pluraliżmu fil-midja u d-diversità tal-opinjonijiet kif ukoll biex jiggarantixxi l-indipendenza tax-xandar pubbliku u r-regolatur tal-midja; jinnota bi tħassib li x-xandar pubbliku wera tendenza sinifikanti favur il-partijiet li huma fil-gvern, kemm matul il-kampanji elettorali (kif irrappurtat fir-rapporti tal-OSKE/ODIHR) u f'ċirkostanzi mhux tal-kampanja (kif irrappurtat fir-Rapport ta' Progress tal-Kummissjoni); jilqa' l-fatt li l-gvern għamel id-dejta fuq ir-reklamar tal-gvern disponibbli pubblikament; jistieden lill-gvern, madankollu, biex itejjeb it-trasparenza dwar il-kriterji użati fl-allokazzjoni ta' fondi; jirrakkomanda bil-qawwa lill-Kummissjoni biex tkun aktar attiva fil-monitoraġġ u l-konsultazzjoni dwar l-iżviluppi tal-politika u fit-tħeġġiġ tad-djalogu fost il-partijiet interessati kollha tal-midja;

28.

Ifakkar lill-gvern u lill-partiti politiċi dwar ir-responsabbiltà tagħhom biex joħolqu kultura ta' inklużjoni u tolleranza; jitlob li l-liġi kontra d-diskriminazzjoni tiġi allinjata mal-acquis peress li ma tipprojbixxix id-diskriminazzjoni abbażi tal-orjentazzjoni sesswali; jikkundanna l-vjolenza kollha kontra l-komunità LGBTI u jitlob li dawk ħatja, inkluż dawk responsabbli għall-inċidenti vjolenti kontra ċ-Ċentru ta' Appoġġ tal-LGBTI fi Skopje, jitressqu quddiem il-qorti; jenfasizza l-ħtieġa biex jiġu miġġielda l-preġudizzji u d-diskriminazzjoni kontra r-Roma, u biex jittieħdu aktar miżuri biex itejbu s-sitwazzjoni tagħhom, partikolarment fl-oqsma tad-djar, tas-saħħa, tal-edukazzjoni u tal-impjieg; jistieden lill-awtoritajiet jiżguraw perspettiva ta' ugwaljanza bejn is-sessi fl-oqsma kollha ta' politika li għandhom l-għan li tiġi żgurata l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa; itenni t-tħassib tiegħu dwar l-eżistenza kontinwa ta' sterjotipi tas-sessi fis-soċjetà u dwar il-vjolenza domestika; iħeġġeġ lill-gvern biex jindirizza d-differenzi strutturali u d-differenzi fil-pagi bejn is-sessi f'oqsma ekonomiċi, politiċi u soċjali; jistieden lill-Kummissjoni biex twettaq l-impenn tagħha li tagħmel il-Kapitolu tal-Politika Soċjali u tal-Impjieg prijorità fil-proċess ta' adeżjoni, billi tniedi inizjattiva f'dan ir-rigward fid-Djalogu ta' Livell Għoli dwar l-Adeżjoni mal-pajjiż;

29.

Jibqa’ mħasseb dwar ir-rati għolja ta' faqar fost it-tfal u n-nuqqas ta' kapaċità tal-istituzzjonijiet responsabbli għall-implimentazzjoni ta' politiki u azzjonijiet strateġiċi f’dan il-qasam; iħeġġeġ lill-gvern sabiex iżid l-isforzi tiegħu biex jimplimenta l-istrateġija nazzjonali riveduta dwar il-faqar u l-esklużjoni soċjali; iħeġġeġ li tingħata aktar attenzjoni biex jiġi żgurat aċċess ġust u effettiv għall-ġustizzja għat-tfal kollha; jenfasizza l-ħtieġa għal sforzi addizzjonali mill-gvern biex jappoġġja tfal b'diżabilitajiet u tfal mill-komunità tar-Roma; jitlob biex isiru sforzi ulterjuri biex jittejbu s-saħħa u n-nutrizzjoni tat-tfal, bi tħassib partikolari dwar it-tfal Roma;

30.

Jilqa' l-fatt li l-pajjiż għadu l-mexxej reġjonali fir-rigward tal-faċilità li biha jsir in-negozju, kif ukoll il-prestazzjoni mtejba tiegħu fil-klassifika globali tal-Bank Dinji, li fiha huwa tela' mill-31 post fl-2013 għat-30 post fl-2014; jinnota, madankollu, li l-infurzar diffiċli tal-kuntratti u l-bidliet legali frekwenti mingħajr konsultazzjoni adegwata joħolqu sfidi serji lill-klima tan-negozju; jenfasizza, fl-istess ħin, l-importanza li jsir progress fir-rigward tal-liġi tax-xogħol u t-tisħiħ tad-djalogu soċjali; jenfasizza l-ħtieġa li jittejjeb aktar l-ambjent tan-negozju bl-appoġġ għall-SMEs, it-tnaqqis tad-disparitajiet reġjonali, u r-rabta bejn l-istituzzjonijiet ta' riċerka u żvilupp mas-settur tan-negozju u l-impjiegi;

31.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-influssi tal-IDB baqgħu stabbli u ppermettew aktar diversifikazzjoni tal-esportazzjoni; jinnota li 80 % tal-istokk tal-IDB totali joriġina minn kumpaniji tal-UE, b'żieda akbar fil-flussi kummerċjali f'oġġetti u servizzi mal-UE; itenni l-importanza li jiġi attirat l-investiment barrani, u jemmen li dan id-dewmien fil-proċess ta' adeżjoni tal-UE jista' jirrappreżenta ostaklu għal integrazzjoni ekonomika aktar profonda; jirrikonoxxi l-ħtieġa li jiżdied id-dħul pubbliku u jinħolqu impjiegi f'setturi bi produttività għolja, peress li l-istruttura globali tal-ekonomija tibqa' ffukata fuq attivitajiet bi produttività baxxa; jenfasizza li r-regoli kollha li jkopru ż-żoni finanzjarji internazzjonali għandhom ikunu f'konformità mal-acquis u mal-ħtiġijiet internazzjonali;

32.

Jilqa' t-tnaqqis fir-rata globali tal-qgħad minn 29,9 % fl-ewwel kwart tal-2013 għal 27,9 % fit-tielet kwart tal-2014; jistieden lill-gvern biex iġġedded l-isforzi tiegħu biex ikompli jnaqqas il-qgħad strutturali u fit-tul, b'mod partikolari fost iż-żgħażagħ (li għalihom ir-rata hija 'l fuq minn 50 %) u gruppi vulnerabbli inklużi r-Roma; jitlob għall-adozzjoni ta' riformi biex jiżdiedu l-parteċipazzjoni tal-forza tax-xogħol u l-mobbiltà tal-ħaddiema kif ukoll biex jitnaqqas is-settur informali kbir li qed ikompli jxekkel il-kompetizzjoni; huwa mħasseb li l-livell tal-edukazzjoni u t-taħriġ tal-forza tax-xogħol spiss ma tikkorrispondix għall-ħtiġijiet reali tal-ekonomija, u li numru kbir ta' ħaddiema kwalifikati żgħażagħ huma konsegwentement imġiegħla jemigraw minħabba d-diffikultà li jsibu opportunitajiet adegwati ta' impjieg fil-pajjiż; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-aħħar bidliet leġiżlattivi li jmorru kontra d-dritt tal-istrajk, u jistieden lill-awtoritajiet biex jirrevedu l-leġiżlazzjoni f'konformità mal-istandards tal-ILO;

33.

Jinnota l-passi meħuda biex jitnaqqas il-qgħad fost in-nisa, iżda jistieden lill-gvern biex jagħmel aktar peress li l-qgħad fost in-nisa għadu ħafna ogħla mill-medja tal-UE;

34.

Jirrimarka li huma meħtieġa sforzi sinifikanti, f'kooperazzjoni mas-soċjetà ċivili u l-partijiet interessati rilevanti, fil-qasam tal-ambjent u b'mod partikolari fl-oqsma tal-kwalità tal-arja u tal-ilma, il-protezzjoni tan-natura u l-ġestjoni tal-iskart; huwa mħasseb dwar it-tniġġis tal-arja u tal-ilma; jinnota bi tħassib il-konċentrazzjoni ta' partikuli li jagħmlu l-ħsara, li huwa bosta drabi ogħla mil-livell limitu permess, speċjalment fi Skopje, Tetovo, Bitola, Kičevo u Kavadarci; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti biex iżidu l-kooperazzjoni tagħhom bil-għan li jimplimentaw il-leġiżlazzjoni rilevanti, jissaħħu l-kapaċitajiet amministrattivi u jiġu allokati biżżejjed fondi għal investiment f'infrastruttura bħal impjanti għat-trattament tal-ilma mormi;