31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/1

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 2 u l-Artikolu 3(3), it-tieni subparagrafu, tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u l-Artikolu 8 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 23 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (CEDAW), tat-18 ta’ Diċembru 1979,

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill 2011/36/UE tal-5 t’April 2011 dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u l-protezzjoni tal-vittmi tiegħu, u li tissostitwixxi d-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2002/629/ĠAI (1),

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti 1949 dwar it-Trażżin tat-Traffikar ta’ Persuni u l-Isfruttar tal-Prostituzzjoni ta’ Oħrajn,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing adottati mir-Raba’ Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fil-15 ta’ Settembru 1995 u d-dokumenti riżultanti sussegwenti adottati mis-sessjonijiet speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Beijing+5 (2000), Beijing+10 (2005) u Beijing+15 (2010),

—

wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020), adottat mill-Kunsill Ewropew f'Marzu 2011 (2),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-5 ta' Marzu 2010 bl-isem "Impenn imsaħħaħ għall-ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel: Karta f'Isem il-Mara" (COM(2010)0078),

—

wara li kkunsidra d-Dokument ta' Ħidma tal-Persunal tal-Kummissjoni tal-11 ta' Frar 2011 bl-isem "Rapport dwar il-progress għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-2010" (SEC(2011)0193),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-21 ta' Settembru 2010 bl-isem "Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015" (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali dwar l-Omofobija, it-Transfobija u d-diskriminazzjoni abbażi tal-orjentazzjoni sesswali u l-identità tas-sessi(2010),

—

wara li kkunsidra l-Pakkett tal-UE għall-Vittmi li hu magħmul mill-komunikazzjonijiet tal-Kummissjoni tat-18 ta' Mejju 2011 bl-isem "It-tisħiħ tad-drittijiet tal-vittmi fl-UE" (COM(2011)0274), "Proposta li tistabbilixxi standards minimi fir-rigward tad-drittijiet, l-appoġġ u l-protezzjoni tal-vittmi tal-kriminalità" (COM(2011)0275) u "Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-rikonoxximent reċiproku ta' miżuri ta' protezzjoni fi kwistjonijiet ċivili" (COM(2011)0276),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni bl-isem "Ewropa 2020 – strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv" COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra r-Rapport tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Ottubru 2008 bl-isem "Implimentazzjoni tal-għanijiet ta’ Barċellona rigward il-faċilitajiet ta’ kura għat-tfal f’età ta’ qabel l-iskola" (COM(2008)0638),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2004/113/KE li timplimenta l-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għal u l-provvista ta' prodotti u servizzi u s-sentenza relatata tal-1 ta’ Marzu 2011 tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fil-każ Test-Achats (C-236/09) (3),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta’ Ottubru 2005 dwar in-nisa u l-faqar fl-Unjoni Ewropea (4),

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta’ Frar 2009 dwar in-non diskriminazzjoni fuq il-bażi tas-sessi u s-solidarjetà interġenerazzjonali (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10 ta' Frar 2010 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2009 (6) u tat-8 ta' Marzu 2011 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2010 (7),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Lulju 2011 dwar in-nisa u t-tmexxija tan-negozji (8),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' April 2011 dwar il-prijoritajiet u l-punti ewlenin ta' qafas politiku ġdid tal-UE għall-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-8 ta’ Marzu 2011 dwar l-aspett tal-faqar tan-nisa fl-Unjoni Ewropea (10),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta’ Ġunju 2010 dwar aspetti rigward il-ġeneru fil-kuntest tar-reċessjoni ekonomika u l-kriżi finanzjarja (11),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A7-0041/2012),

A.

billi l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa hi prinċipju fundamentali tal-Unjoni Ewropea, stabbilit fit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u billi l-Unjoni tat lilha nnifisha l-kompitu speċifiku li tintegra l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-attivitajiet kollha tagħha, u billi minkejja l-progress gradwali mwettaq f'dan il-qasam, għad fadal bosta inugwaljanzi bejn in-nisa u l-irġiel;

B.

billi fi żminijiet ta' kriżi ekonomika, it-tisħiħ tal-pożizzjoni tal-mara fis-suq tax-xogħol u tal-indipendenza ekonomika tagħhom ma tirrappreżentax biss obbligu morali, iżda ukoll neċessità ekonomika; billi l-Istrateġija UE 2020 tinkludi l-mira ewlenija li żżid għal 75% r-rata ta’ impjieg għan-nisa u l-irġiel tal-età bejn 20-64 sena;

C.

billi l-kompetittività u l-prosperità ekonomika tal-futur tal-Ewropa jiddependu kruċjalment fuq il-kapaċità tagħha li tuża b'mod sħiħ ir-riżorsi tax-xogħol tagħha, inkluż b'parteċipazzjoni akbar tan-nisa fis-suq tax-xogħol; billi waħda mill-prijoritajiet tal-Ewropa 2020 hija li jkun hemm iżjed nisa jaħdmu sabiex tintlaħaq ir-rata ta’ impjieg ta’ 75% għan-nisa sal-2020; billi, b'mod kumparattiv, hemm aktar nisa milli rġiel li jaħdmu f'impjiegi part-time jew b'kuntratti temporanji u għalhekk ikun aktar faċli li huma jispiċċaw bla xogħol f'perjodi ta' kriżi u hemm ir-riskju li r-riċessjoni attwali ser iddewwem l-avvanzi jew saħansitra treġġa' lura l-progress lejn l-ugwaljanza bejn is-sessi; billi minkejja l-opportunitajiet ta' xogħol part-time f'xi każijiet u għal xi perjodi jistgħu jkollhom effett pożittiv għan-nisa u l-irġiel sabiex jirrikonċiljaw il-ħajja tax-xogħol, tal-familja u dik privata;

D.

billi l-għan tal-ugwaljanza bejn is-sessi jinvolvi rapprezentazzjoni politika aqwa tan-nisa; billi r-rappreżentanza tan-nisa fit-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi ma għaddiet minn ebda titjib lineari fis-snin riċenti – il-bilanċ bejn is-sessi fil-parlamenti nazzjonali madwar l-UE baqa’ mhux mibdul b’24 % nisa u 76 % irġiel, u l-persentaġġ ta' nisa li huma membri parlamentari f'xi Stati Membri ma jaqbiżx il-15 %, bl-ammont ta' nisa jammonta għal 23 % biss tal-ministri kollha; billi n-numru ta’ viċipresidenti nisa tal-Parlament Ewropew naqas fit-tieni nofs tal-leġiżlatura tal-mandat parlamentari 2009-2014;

E.

billi fil-bidu l-kriżi ekonomika laqtet l-iktar l-impjiegi tal-irġiel, iżda t-tnaqqis fl-infiq pubbliku hu mistenni li joħloq impatt sproporzjonat fuq l-impjiegi tan-nisa u d-differenza fil-paga, peress li hemm ħafna aktar nisa milli rġiel impjegati fis-settur pubbliku; billi setturi partikolarment kritiċi ddominati min-nisa huma s-settur tas-saħħa, il-qasam tal-edukazzjoni u l-kura soċjali; huwa importanti li tingħata attenzjoni mhux biss lir-rati ta’ impjieg, iżda wkoll lill-kundizzjonijiet ta’ impjieg ugwali, il-kwalità, inklużi l-opportunitajiet ta’ karriera, u l-pagi;

F.

billi l-vjolenza kontra n-nisa, inkluż il-vjolenza psikoloġoika hija ostaklu maġġuri għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, u hija ksur tad-drittijiet fundamentali tan-nisa u tibqa wieħed mill-aktar ksur komuni tad-drittijiet tal-bniedem fl-UE, minkejja l-miżuri kollha meħuda mill-politiċi biex jiġġielduha; billi r-riċessjoni ekonomika ħolqot kundizzjonijiet relatati ma' żieda fil-vjolenza f'relazzjonijiet intimi u il-miżuri ta’ awsterità li jolqtu s-servizzi ta’ appoġġ iħallu n-nisa vittmi ta’ vjolenza iżjed vulnerabbli mis-soltu

G.

billi l-ekonomisti u d-demografi (il-Bank Dinji, l-OECD, l-FMI) jużaw mudelli ekonomiċi u matematiċi biex jenfasizzaw il-valur ekonomiku tal-produzzjoni domestika – imwettqa primarjament min-nisa – u billi l-kontribuzzjoni tan-nisa għall-PDG tkun anke ogħla jekk jiġi kkunsidrat ix-xogħol mhux imħallas tagħhom, u dan jagħti prova tad-diskriminazzjoni li teżisti kontra x-xogħol tan-nisa;

H.

billi t-tnaqqis fil-baġit għal servizzi soċjali, bħall-kura tat-tfal, kompla jxekkel il-parteċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol;

I.

billi l-aċċess għal servizzi ta' kura tat-tfal, tal-anzjani u ta' persuni oħra dipendenti huwa essenzjali biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ndaqs tan-nisa u tal-irġiel fis-suq tax-xogħol, fl-edukazzjoni u fit-taħriġ, billi għadha ssir diskriminazzjoni ma' min jagħti l-kura fid-djar minħabba li s-snin li jagħmlu jaħdmu ma jgħoddulhomx għall-pensjonijiet u għal drittijiet oħrajn;

J.

billi l-2012 hija s-Sena Ewropea tat-Tixjiħ Attiv u s-Solidarjetà bejn il-Ġenerazzjonijiet u huwa importanti li jiġi enfasizzat li iżjed nisa minn irġiel ta’ età avvanzata jgħixu f’unità domestika unika minħabba għomor ta’ ħajja itwal;

K.

billi l-Parlament Ewropew, f’Ottubru 2011, adotta l-pożizzjoni tiegħu dwar il-proposta għal Direttiva ġdida dwar il-Liv tal-Maternità li testendi l-liv tal-maternità għal 20 ġimgħa b’paga sħiħa u tistabbilixxi wkoll liv tal-paternità mħallsa ta’ mill-inqas ġimgħatejn;

L.

billi l-aċċess għall-kapital hu limitat bil-qawwi mill-kriżi bankarja, u din il-problema aktarx tolqot lill-imprendituri nisa b'mod sproporzjonat, peress li aktar nisa qegħdin jaħdmu għal rashom, sabiex ikunu jistgħu jikkombinaw aħjar ix-xogħol u l-ħajja tal-familja;

M.

billi l-ġbir u l-analiżi ta’ data diżaggregata abbażi tal-ġeneru huma ta’ importanza kbira fl-implimentazzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġel fl-Unjoni Ewropea;

N.

billi l-progress għall-kisba tal-ugwaljanza bejn is-sessi kien kajman ħafna, b'mod partikolari l-ugwaljanza ekonomika; billi l-mexxejja politiċi għandhom imorru lil hinn mis-sempliċi sostenn formali, billi minflok jagħtuha prijorità fl-istrateġiji ekonomiċi tagħhom;

O.

billi d-diskrepanza bejn il-paga li jirċievu n-nisa u dik li jirċievu l-irġiel għadha għolja ħafna (xi każijiet jeċċedu 25%), u minkejja l-isforzi u l-progress magħmula d-differenza bejn il-paga mhijiex qed tiċkien iżda minflok qed tistaġna;

P.

billi r-rati ta’ impjieg huma iktar baxxi fiż-żoni rurali, u barra minn hekk, kwantità kbira ta’ nisa ma jidhrux b’mod uffiċjali fis-suq tax-xogħol, u għaldaqstant mhux irreġistrati la bħala qegħda u lanqas ma huma inklużi fl-istatistiċi fuq il-qgħad, u dan joħoloq problemi finanzjarji u legali speċifiċi f’dak li għandu x’jaqsam mad-drittijiet tal-maternità u l-liv tal-mard, il-kisba ta’ drittijiet għall-pensjoni u l-aċċess għas-sigurtà soċjali, kif ukoll problemi fil-każ ta’ divorzju; billi ż-żoni rurali huma żvantaġġati minħabba n-nuqqas ta’ opportunitajiet ta’ xogħol ta’ kwalità għolja;

Q.

billi medja ta' 3 minn kull 10 domiċilji fl-Unjoni Ewropea huma magħmula minn persuna waħedha, li l-maġġoranza tagħhom huma nisa jgħixu waħedhom, b’mod partikolari nisa anzjani, u billi dan il-persentaġġ qiegħed kulma jmur dejjem jikber; billi dawn id-domiċilji huma vulnerabbli aktar u jinsabu f'riskju ta' faqar akbar, b'mod partikolari fi żminijiet ta' diffikultà ekonomika; billi f'ħafna mill-Istati Membri domiċilji b'persuna waħedha jew bi dħul uniku huma trattati b'mod sfavorevoli, f'termini assoluti u relattivi, fir-rigward tat-tassazzjoni, is-sigurtà soċjali, l-akkomodazzjoni, il-kura tas-saħħa, l-assigurazzjoni u l-pensjonijiet; billi l-politiki pubbliċi ma għandhomx jippenalizzaw, b'mod volontarju jew involontarju lill-persuni għaliex jgħixu waħedhom;

R.

billi s-saħħa u d-drittijiet sesswali u riproduttivi tan-nisa huma drittijiet tal-bniedem u għandhom ikunu garantiti għan-nisa kollha, irrispettivament mill-istatus soċjali ta’ età, l-orjentazzjoni sesswali jew l-oriġini etnika;

S.

billi bosta nisa, bħal nisa b'diżabilità, nisa li jieħdu ħsieb tat-tfal, tal-anzjani u nisa b'diżabilità, nisa minn minoranzi etniċi u speċjalment nisa Roma u nisa immigranti jsofru minn diskriminazzjoni multipla u intersettorjali huma iżjed vulnerabbli għall-esklużjoni soċjali, il-faqar u l-ksur estrem tad-drittijiet tal-bniedem;

T.

billi l-familji fl-Unjoni Ewropea huma differenti u jinkludu ġenituri miżżewġa, mhux miżżewġa u li għandhom sieħeb/sieħba, ġenituri ta’ sess differenti u tal-istess sess, ġenituri waħedhom u ġenituri foster li jixirqilhom protezzjoni ugwali taħt il-liġi nazzjonali u tal-Unjoni Ewropea;

U.

billi s-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-każ Test Achats turi l-ħtieġa ta’ dispożizzjonijiet preċiżi, ċari u mhux ambigwi fil-leġiżlazzjoni dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi;

V.

billi d-differenzi bejn is-sessi jkunu iżgħar qabel il-formazzjoni tal-familja u jiżdiedu meta l-individwi jiffurmaw koppja; billi jkun hemm tnaqqis fir-rata tal-impjieg tan-nisa wara li titwieled l-ewwel tarbija u l-iżvantaġġi fis-suq tax-xogħol jakkumulaw fl-istadji bikrija taċ-ċiklu tal-ħajja tagħhom, b’konnessjoni mal-kura tat-tfal, li fi stadju iżjed tard tinbidel fil-kura tal-anzjani, u dan ta’ spiss iwassal għal faqar fost dawk li jaħdmu;

W.

billi l-azzjonijiet pożittivi immirati lejn in-nisa wrew li huma fundamentali għall-integrazzjoni sħiħa tagħhom fis-suq tax-xogħol u fis-soċjetà inġenerali;

X.

billi n-nisa f’żoni rurali jsofru minn diskriminazzjoni u sterjotipi tal-ġeneru saħansitra ikbar min-nisa fiż-żoni urbani u r-rata ta’ impjieg ta’ dawn in-nisa hija ħafna iktar baxxa minn ta’ dawk fil-bliet;

Y.

billi l-vittmi tat-traffikar tal-bnedmin huma l-iżjed nisa u bniet;

1.

Jitlob lill-Istati Membri jiżguraw li l-liġijiet tagħhom dwar iż-żwieġ, id-divorzju u l-proprjetà matrimonjali ma jikkostitwux nasba finanzjarja, diretta jew indiretta, għall-miżżewġin, b'mod partikolari għan-nisa, u jiżguraw li koppji żgħażagħ ikunu konxji u informati bis-sħiħ fi żmien xieraq dwar l-implikazzjonijiet legali u finanzjarji taż-żwieġ u tad-divorzju;

2.

Jitlob lill-Istati Membri jinvestu f'faċilitajiet bi prezz raġonevoli u ta' kwalità għolja għall-kura tat-tfal, tal-morda, tal-persuni b'diżabilità, tal-anzjani u ta' persuni dipendenti oħrajn, billi jiżguraw li dawn ikollhom ħinijiet flessibbli u li jkunu aċċessibbli biex l-akbar numru ta' nies ikunu jistgħu jikkombinaw il-ħajja professjonali u privata; jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jiżguraw li n-nisa u l-irġiel li jieħdu ħsieb it-tfal jew l-anzjani għandhom jirċievu rikonoxximent billi jagħtuhom drittijiet ta' sigurtà soċjali u ta' pensjonijiet individwali; jistieden lis-sħab soċjali jippreżentaw inizjattivi speċifiċi li jivvalidaw il-ħiliet miksuba waqt perjodu ta’ liv marbut mal-kura;

3.

Jitlob lill-Istati Membri biex jimxu lejn sistemi individwalizzati ta’ sigurtà soċjali, sabiex jiżdiedu l-awtonomija individwali u l-pożizzjoni tan-nisa fis-soċjetà

4.

Jenfasizza l-importanza tal-iżvilupp tal-kunċett legali ta’ sjieda konġunta bl-għan li jiġi garantit rikonoxximent sħiħ tad-drittijiet tan-nisa fis-settur tal-agrikoltura, protezzjoni adegwata fis-settur tas-sigurtà soċjali u rikonoxximent tax-xogħol tan-nisa, u l-bżonn li jiġi mmodifikat ir-Regolament tal-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) sabiex ikun possibbli, kif inhu l-każ taħt il-Fond Soċjali Ewropew (FSE), li tittieħed azzjoni pożittiva favur in-nisa fil-perjodu ta’ programmar futur 2014-2020, filwaqt li wieħed iżomm f’moħħu li dan kien fattibbli fil-perjodi aktar bikrija imma ma jistax isir fil-perjodu attwali, u li tali miżuri jkollhom effetti ta’ benefiċċju kbir fuq l-impjieg tan-nisa f’żoni rurali;

5.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri ifasslu proposti għar-rikonoxximent reċiproku tal-unjoni ċivili u ta' familji tal-istess sess madwar l-Ewropa, fost dawk il-pajjiżi fejn din il-leġiżlazzjoni diġà daħlet fis-seħħ, sabiex jiżguraw it-trattament ugwali fir-rigward tax-xogħol, il-moviment liberu, it-tassazzjoni u s-sigurtà soċjali, il-protezzjoni tad-dħul tal-familji u t-tfal;

6.

Jilqa’ l-adozzjoni tad-Direttiva 2010/41/UE dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa li jeżerċitaw attività li fiha jaħdmu għal rashom u jitlob lill-Istati Membri jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa u puntwali tagħha;

7.

Jiddispjaċih rigward l-implimentazzjoni minn xi Stati Membri ta’ definizzjonijiet restrittivi ta’ ‘familja’ sabiex tiġi miċħuda l-protezzjoni legali għal koppji tal-istess sess u t-tfal tagħhom; ifakkar li l-liġi tal-UE tapplika mingħajr diskriminazzjoni abbażi tas-sess jew l-orjentazzjoni sesswali, skont il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea;

8.

Jenfasizza li l-konsolidazzjoni fiskali mingħajr kunsiderazzjoni tar-riskji tal-ugwaljanza bejn is-sessi taf twassal għal iżjed segregazzjoni bejn is-sessi fis-suq tax-xogħol, iżjed xogħol prekarju fost in-nisa, differenza ikbar fil-pagi bejn is-sessi, iżjed femminizzazzjoni tal-faqar u iżjed diffikultajiet biex jiġu kkombinati l-kura u x-xogħol;

9.

Jitlob lill-Kunsill jipproċedi ‘l quddiem fir-rigward tal-pożizzjoni tal-Parlament Ewropew biex tiġi emendata d-Direttiva dwar il-Liv tal-Maternità, b’mod partikolari fir-rigward tal-paga għal nisa li jkunu għadhom kemm welldu, sabiex tiġi żgurata l-kontinwità tal-indipendenza ekonomika tan-nisa matul dan il-perjodu.

10.

Jitlob lill-Istati Membri jippromwovu u jimmonitorjaw b’mod attiv u mill-qrib l-implimentazzjoni tal-Ftehim Qafas tas-Sħab Soċjali dwar il-Liv tal-Ġenituri, b’mod partikolari fir-rigward tal-perjodu mhux trasferibbli u jiżguraw li jitneħħew l-ostakli kollha biex ikun hemm iktar irġiel li jużaw il-liv tal-ġenituri;

11.

Jenfasizza li d-dħul u x-xogħol bi qligħ u ta’ kwalità tan-nisa huma ċ-ċavetta għall-awtonomija ekonomika u għal ugwaljanza aħjar bejn l-irġiel u n-nisa fil-qafas soċjali;

12.

Jitlob lill-Istati Membri u s-sħab soċjali biex jinkludu b’mod speċjali l-ħaddiema nisa fit-taħriġ u t-taħriġ vokazzjonali f’'impjiegi ħodor' meqjusa mill-Kummissjoni tal-UE bħala 'sezzjoni ta' tkabbir ewlieni' tas-suq tax-xogħol Ewropew;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex janalizzaw u jeliminaw l-ostakli għad-dħul fis-suq tax-xogħol, jew għall-impjieg għal rashom, tan-nisa Roma, u wkoll biex jenfasizzaw kif inhu xieraq ir-rwol tan-nisa fit-tisħiħ ekonomiku tar-Roma emarġinati u fit-tnedija ta’ negozji;

14.

Jitlob li jittieħdu azzjonijiet fuq livell nazzjonali u Ewropew għall-promozzjoni tal-ispirtu imprenditorjali tan-nisa permezz tal-ħolqien ta’ strutturi ta’ taħriġ u ta’ pariri professjonali u legali u bl-iffaċilitar tal-aċċess għall-finanzjamenti pubbliċi u privati;

15.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jevalwaw l-impatt fuq il-ġeneru tal-kriżi ekonomika u finanzjarja permezz ta’ valutazzjonijiet tal-impatt tal-ġeneru u miżuri sussegwenti ta' bbaġitjar abbażi tal-ġeneru;

16.

Jitlob lill-Istati Membri jinvestu l-infiq tal-Fondi Strutturali attwali għall-perjodu 2007-2013 fl-iżvilupp ta’ servizzi ta’ kura li jippermettu kemm lin-nisa kif ukoll l-irġiel biex jikkombinaw il-ħajja professjonali u privata tagħhom;

17.

Jinnota li minkejja n-numru ma jingħaddx ta' kampanji, objettivi u miżuri fis-snin reċenti, id-differenza fil-pagi bejn is-sessi għadha kbira ħafna, bin-nisa jaqilgħu medja ta' 17.5% anqas mill-irġiel madwar l-UE, u kien hemm biss tnaqqis marġinali fid-diskrepanza fil-pagi bejn is-sessi tul dawn l-aħħar snin; jitlob lill-Istati Membri jirduppjaw l-impenn tagħhom biex idaħħlu fis-seħħ imiżuri Ewropej bil-għan li titnaqqas din id-diskrepanza;

18.

Jitlob strateġija b’ħafna aspetti mill-istituzzjonijiet Ewropej, l-Istati Membri u s-Sħab Soċjali biex jindirizzaw id-differenza persistenti fil-pagi bejn is-sessi, inkluża mira ta’ paga ugwali Ewropea, mira għat-tnaqqis tad-differenza fil-paga b’10 punti perċentwali f’kull Stat Membru biex ikun żgurat ħlas ugwali għan-nisa u għall-irġiel għall-istess xogħol u għall-istess kwalifiki, u jilqa' l-inizjattivi tal-Kummissjoni għat-tnedija ta' Jum Ewropew għall-Pagi Ndaqs (EEPD); jiddispjaċih li ma tressqet l-ebda proposta leġiżlattiva mill-Kummissjoni sa mill-adozzjoni tar-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew fit-18 ta' Novembru 2008 u r-rakkomandazzjonijiet tagħha;

19.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri jieħdu l-miżuri adegwati biex titnaqqas id-diskrepanza fil-pensjonijiet bejn is-sessi bħala konsegwenza diretta tad-diskrepanza fil-pagi bejn is-sessi u jevalwaw l-impatt tas-sistemi ġodda tal-pensjoni fuq diversi kategoriji ta’ nisa, b’attenzjoni partikolari fuq il-kuntratti part-time u l-kuntratti mhux standard,

20.

Jitlob lill-Istati Membri jieħdu miżuri mmirati biex jiżguraw status finanzjarju aħjar u aktar ġust għal impjieg soċjali. hu tal-fehma li l-impjiegi fl-edukazzjoni u l-kura għandhom jitpoġġew fuq l-istess livell finanzjarju ma' impjiegi oħrajn, u ma għandu jirriżulta l-ebda żvantaġġ finanzjarju meta l-irġiel u n-nisa jagħżlu attivitajiet soċjali;

21.

Jinsab imħasseb li l-kriżi ekonomika u t-tnaqqis fil-baġit ser ikompli jkabbar il-problema, peress li n-nisa ser jibqgħu jkunu affettwati b'mod sproporzjonat, u jistieden lill-gvernijiet tal-Istati Membri u ukoll lill-imsieħba soċjali biex ifasslu pjan ta’ azzjoni u miri reali u ambizzjużi;

22.

Jistieden lill-Istati Membri biex jużaw aħjar il-ħiliet ta’ migranti nisa kwalifikati ħafna u biex jipprovdu aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ inklużi korsijiet tal-lingwa sabiex ikun evitat it-telf ta' ħiliet u sabiex jiżguraw opportunitajiet ta' impjieg indaqs u jippromwovu l-integrazzjoni tal-migranti; jitlob lill-Istati Memrbi jagħtu attenzjoni lill-adozzjoni ta' miżuri għal nisa migranti u jħeġġeġ il-konsultazzjoni ta' NGOs u ta' organizzazzjonijiet ta' nisa migranti dwar politiki u miżuri mmirati lejn l-integrazzjoni soċjali tagħhom;

23.

huwa mħasseb dwar il-leġiżlazzjoni f’ċerti Stati Membri li ma jipprojbixxux b’mod espliċitu l-possibilità li tingħata r-riżenja ffirmata minn qabel lil min iħaddem fil-mument tar-reklutaġġ tan-nisa, bil-konsegwenza li tiġi evitata l-leġiżlazzjoni dwar il-protezzjoni tal-maternità;

24.

Iqis li l-parteċipazzjoni attiva u l-inklużjoni sħiħa tan-nisa fis-suq tax-xogħol Ewropew mhux biss għandhom effett pożittiv fuq l-intrapriżi, iżda huma wkoll ta' benefiċċju għall-ekonomija u għas-soċjetà kollha kemm hi u din hija kwistjoni li tikkonċerna d-drittijiet fundamentali u d-demokrazija: in-nisa jirrappreżentaw 60% tal-gradwati universitarji ġodda, iżda għadhom sottorappreżentati f'karigi għat-teħid ta' deċiżjonijiet ekonomiċi;

25.

Jiddispjaċih għall-fatt li l-proġetti ta' rkupru ekonomiku għadhom jiffokaw prinċipalment fuq l-impjiegi fejn l-irġiel impjegati jikkostitwixxu maġġoranza; jitlob lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jindirizzaw l-ugwaljanza bejn is-sessi b'mod konsistenti fl-implimentazzjoni tal-Istrateġija UE 2020 u tal-Programmi ta' Riforma Nazzjonali, u biex jagħtu prijorità ogħla lit-trattament tal-parteċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol, b'enfasi partikolari fuq in-nisa b'diżabilità, migranti u nisa f'minoranza etnika, nisa ta' età bejn il-54 u 65 sena u n-nisa Roma; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, sabiex isibu bilianċ tajjeb bejn ix-xogħol u l-ħajja tal-familja u sabiex isiru finanzjarjament indipendenti, in-nisa għandu jkollhom aċċess għal forom flessibbli ta’ impjieg, inkluż it-teleworking; jinnota li teżisti sotto-rappreżentanza tan-nisa f'setturi li x'aktarx jespandu bħal impjiegi fis-settur tar-rinnovabbli, fix-xjenza u f'impjiegi teknoloġikament intensivi, u għalhekk jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jfasslu politiki għall-ħolqien tal-impjiegi li jikkonċernaw r-rappreżentanza bbilanċjata bejn in-nisa u l-irġiel f'dawn is-setturi l-ġodda;

26.

Jitlob li jingħata appoġġ lil inizjattivi u kampanji li jkissru l-isterjotipar fir-rigward tal-effikaċja baxxa ta’ impjegati nisa u n-nuqqas ta’ ħiliet maniġerjali tagħhom; jitlob ukoll sabiex in-nisa jkunu appoġġjati fl-iżvilupp tal-karriera u fl-isforzi tagħhom biex jilħqu f’karigi maniġerjali;

27.

Jiddispjaċih min-nuqqas ta' progress lejn iż-żieda tan-numru ta' nisa fil-bordijiet tal-kumpaniji kif muri fir-rapport tal-2012 tal-Kummissjoni Ewropea dwar in-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet ekonomiċi; josserva, li fl-UE bħala medja 12 % biss tal-impjiegi maniġerjali huma nisa fl-akbar intrapriżi kkwotati fil-borża u li 3 % minnhom biss huma presidenti nisa

28.

Jitlob lill-Kummissjoni tressaq malajr kemm jista' jkun, data komprensiva attwali dwar ir-rappreżentanza femminili f'kull tip ta' kumpanija fl-UE u dwar il-miżuri obbligatorji u mhux obbligatorji meħuda mis-settur kummerċjali kif ukoll dawk adottati reċentement mill-Istati Membri, bil-għan din ir-rappreżentanza tikber; jinnota li, skont ir-rapport tal-Kummissjoni dwar in-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet ekonomiċi, il-passi meħuda mis-settur kummerċjali kif ukoll mill-Istati Membri huma inadegwati; jilqa' l-konsultazzjoni mħabbra dwar il-miżuri biex jitjieb il-bilanċ bejn il-ġeneri fit-teħid ta' deċiżjonijiet ekonomiċi, madankollu, hu diżappuntat li l-Kummissjoni Ewropea toqgħod lura milli tieħu miżuri leġiżlattivi immedjati, kif impenjat ruħha li tagħmel fil-każ li l-miri ma jintlaħqux; jemmen li l-progress żgħir li sar fl-2011 jistħoqlu miżuri iktar konkreti minn sempliċi konsultazzjoni; Itenni, għalhekk, it-talba tiegħu tal-2011 biex sal-2012 tiġi proposta leġiżlazzjoni li tinkludi kwoti biex tiżdied ir-rappreżentanza femminili fil-korpi ta' ġestjoni korporattivi titla' għal 30% sal-2015 u 40% sal-2020, b'kunsiderazzjoni ukoll tar-responsabilitajiet tal-Istati Membri u tal-partikolaritajiet ekonomiċi, strutturali (jiġifieri dawk relatati mad-daqs tal-kumpaniji) legali u reġjonali;

29.

Jinsisti fuq il-ħtieġa li l-Istati Membri jadottaw miżuri, b’mod partikolari b’mezzi legali, li bihom jistabbilixxu miżuri vinkolanti li jiggarantixxu l-preżenza bbilanċjata ta’ nisa u rġiel f'karigi ta’ responsabiltà f’impriżi, fl-amministrazzjoni pubblika u fl-organi politiċi; jirreferi għall-eżempji ta' suċċess tan-Norveġja, Spanja, il-Ġermanja, l-Italja u Franza;

30.

Ifakkar li l-Elezzjonijiet Ewropej 2014, segwiti bil-ħatra tal-Kummissjoni Ewropea li jmiss u n-nomini għall-karigi amministrattivi għolja fi ħdan l-istituzzjonijiet Ewropej, huma opportunità li jsir pass lejn id-demokrazija ta’ parità fil-livell tal-UE.

31.

Jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw l-ugwaljanza billi jipproponu mara u raġel bħala kandidati għall-kariga ta’ Kummissarju Ewropew; jitlob lill-President tal-Kummissjoni innominat biex jimmira għall-parità meta jifforma l-Kummissjoni; jistieden lill-Kummissjoni attwali biex tappoġġja pubblikament din il-proċedura;

32.

Jindika li l-użu tal-kwoti elettorali għandu effetti pożittivi fuq ir-rappreżentanza tan-nisa u jilqa’ s-sistemi ta’ parità leġiżlati u l-kwoti tas-sessi introdotti fi Franza, Spanja, il-Belġju, is-Slovenja, il-Portugall u l-Polonja; jitlob lill-Istati Membri b’rappreżentenza partikolarment baxxa tan-nisa f’assemblej politiċi biex jikkunsidraw l-introduzzjoni ta’ miżuri ekwivalenti;

33.

Jilqa’ ż-żieda sinifikanti fin-numri ta’ karigi femminali tal-kumitati parlamentari u n-numru ta’ MEPs nisa fil-leġiżlatura 2009-2014, iżda jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta’ viċi presidenti nisa tal-PE fit-tieni nofs tal-leġiżlatura; għaldaqstant jipproponi miżuri għal bilanċ assolut bejn is-sessi dwar il-karigi ta’ viċi presidenti;

34.

Jistieden lill-Istati Membri biex jippromwovu l-intraprenditorija tan-nisa u biex jipprovdu appoġġ finanzjarju, gwida u taħriġ vokazzjonali biex jinkoraġġixxu lin-nisa jistabbilixxu l-kumpaniji tagħhom;

35.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinkludi l-vjolenza u l-fastidju ta’ natura omofobika u transfobika fil-programmi ta' azzjoni tagħha kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru;

36.

Jilqa' l-isforzi, kemm dawk fil-livell Komunitarju u f'dak nazzjonali, għall-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa, l-irġiel u t-tfal bħall-Ordni Ewropea ta' Protezzjoni, id-Direttiva dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u l-pakkett leġiżlattiv għat-tisħiħ tad-drittijiet tal-vittmi fl-UE, iżda jenfasizza li dan il-fenomenu jibqa' problema ewlenija mingħajr soluzzjoni; jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jadottaw u jimplimentaw politiki li jiġġieldu kontra kwalunkwe forma ta' vjolenza kontra n-nisa, inkluż l-abbuż sesswali, fiżiku u psikoloġiku, il-vjolenza domestika, l-fastidju u l-ħtieġa biex il-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru fil-politiki ta' kooperazzjoni u għall-iżvilupp ta—UE; jenfasizza l-ħtieġa sabiex jinstabu l-implikazzjonijiet reali tal-problema tal-vjolenza abbażi tal-ġeneru fl-UE; jinnota l-ħidma importanti li għandha ssir f'dan il-qasam mill-Osservatorju Ewropew dwar il-Vjolenza Abbażi tal-ġeneru u jitlob għalhekk biex l-Osservatorju isir operattiv malajr kemm jista' jkun;

37.

Itenni l-ħtieġa biex il-Kummissjoni tressaq strateġija mifruxa mal-UE kollha biex titwaqqaf il-vjolenza kontra n-nisa bl-inklużjoni ta' strument leġiżlattiv ta' dritt kriminali għall-ġlieda kontra l-vjolenza abbażi tal-ġeneru kif mitlub mill-Parlament f'bosta riżoluzzjonijiet; jitlob lill-Kummissjoni tistabbilixxi l-2015 bħala s-Sena tal-UE biex Ittemm il-Vjolenza kontra n-Nisa;

38.

Jinkuraġġixxi l-Istati Membri sabiex jistabbilixxu programmi ta’ informazzjoni dwar fastidju u mobbing fuq il-post tax-xogħol, sabiex nisa li huma soġġetti għal trattament bħal dan ikunu jistgħu jieħdu kontromiżuri effettivi;

39.

Jiddefinixxi l-vjolenza domestika bħala vjolenza li tinkludi kull abbuż sesswali, fiziku, u psikoloġiku; jinnota li l-vjolenza tal-ġeneru ta' kull sena tikkaġuna bosta mwiet madwar l-UE; għalhekk jitlob li jittieħdu miżuri adegwati sabiex il-vjolenza tal-ġeneru tiġi ttrattata bħala kwistjoni ta' sigurtà pubblika u bi ksur tad-drittijiet fundamentali, aktar milli bħala kwistjoni privata u domestika, u bħala ksur tad-drittijiet tal-bniedem; jitlob li jiġi żgurat fost affarijiet oħra, l-aċċess għal forom ta' prevenzjoni, protezzjoni legali u assistenza, anke fir-rigward tal-istalking;

40.

Jesprimi sodisfazzjon dwar l-adozzjoni reċenti tad-Direttiva dwar l-Ordni Ewropea ta’ Protezzjoni, li għandha l-għan li tipproteġi l-vittmi ta' vjolenza tal-ġeneru - u jistieden lill-Istati Membri biex jittrasponu d-direttiva fil-liġi nazzjonali tagħhom malajr sabiex jippermettu l-funzjonament tajjeb tal-Ordni ta' Protezzjoni Ewropew;

41.

Jinnota f'dan il-kuntest il-Pakkett tal-UE għall-Vittmi; jitlob lill-Istati Membri jinkludu f'dan il-pakkett azzjonijiet u riżorsi speċifiċi kontra kull forma ta’ vjolenza kontra n-nisa, inklużi l-vjolenza domestika, il-vjolenza sesswali, il-fastidju, l-hekk imsejjaħ qtil għall-unur, il-Mutilazzjoni Ġenitali Femminili u forom oħra ta' vjolenza u ksur tad-drittijiet individwali;

42.

Jistieden lill-Istati Membri jintroduċu programmi ta’ riabilitazzjoni u programmi psikoloġiċi għal min jikkommetti abbuż fiżiku, li għandhom inaqqsu l-inċidenza ta’ abbuż simili; barra minn hekk, jiġbed l-attenzjoni, għall-imġiba aggressiva li qed tiżdied fost il-bniet;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea biex timplimenta l-impenn tagħha għall-integrazzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi fis-Sistema Ewropea Komuni tal-Asil.

44.

Jenfasizza l-ħtieġa li l-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali jieħdu miżuri maħsuba biex jiffaċilitaw id-dħul mill-ġdid fis-suq tax-xogħol tan-nisa li kienu vittmi ta’ vjolenza abbażi tal-ġeneru permezz ta’ strumenti bħall-FSE jew il-programm PROGRESS;

45.

Jinnota li t-tisħiħ tal-indipendenza soċjali u ekonomika kif ukoll tal-awtonomija tas-saħħa sesswali u riproduttiva u l-libertà li wieħed jew waħda jagħżlu s-sieħeb jew is-sieħba tagħhom huma prekundizzjonijiet importanti għall-ġlieda kontra l-vjolenza;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri jirrikonoxxu d-dimensjoni tal-ġeneru fis-saħħa bħala parti essenzjali tal-politiki tas-saħħa tal-UE u jkomplu jżidu l-isforzi tagħhom biex jadottaw strateġija doppja bl-integrazzjoni tal-ġeneru u l-età u b'azzjonijiet speċifiċi marbuta mal-ġeneru fil-politiki tas-saħħa tal-UE u nazzjonali;

47.

Itenni l-pożizzjoni tiegħu fir-rigward tad-drittijiet għas-saħħa sesswali u riproduttiva stabbiliti fir-riżoluzzjoni tal-10 ta’ Frar tal-2010 u tat-8 ta’ Marzu tal-2011 dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-Unjoni Ewropea – 2009 u 2010; jesprimi tħassib f'dan ir-rigward, dwar it-tnaqqis riċenti fil-finanzjament għall-ippjanar tal-familja u għall-edukazzjoni sesswali u ukoll ir-restrizzjonijiet għall-aċċess ta’ saħħa sesswali u riproduttivi f’ċerti Stati Membri, b’referenza partikolari għall-protezzjoni tat-tqala u tal-maternità u għall-abort sigur u legali; jenfasizza li n-nisa għandu jkollhom kontroll fuq id-drittijiet sesswali u riproduttivi tagħhom inkluż b'aċċess għal kontraċettivi ta' kwalità għolja u bi prezz raġonevoli;

48.

Jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu dwar in-numru dejjem jikber ta’ każijiet ta’ HIV/AIDS u ta’ mard ieħor trażmess sesswalmment, speċjalment fost in-nisa; jinnota li 45 % tan-nisa u t-tfajliet li reċentement ġew infettati bl-HIV huma bejn 15 u 24 sena; jitlob għalhekk lill-Kummissjoni, sabiex fl-istrateġija tagħha fil-ġlieda kontra l-HIV/AIDS tagħti aktar attenzjoni għall-prevenzjoni, u permezz tal-inklużjoni tal-edukazzjoni sesswali, l-aċċess liberu għall-kondoms u għat-testijiet tal-HIV iżżid il-kuxjenza ġenerali dwar il-periklu ta’ mard trażmess sesswalment u b’hekk tnaqqas in-numru ta’ infezzjonijiet ġodda bl-HIV;

49.

Jitlob għal dibattitu fil-livell Ewropew u f'dak tal-Istati Membri dwar kif jiġu miġġielda l-isterjotipip marbutin mal-irwoli rispettitivi tan-nisa u l-irġiel; jenfasizza, f'dan ir-rigward, l-importanza tal-promozzjoni tar-rappreżentanza tal-immaġni tal-mara b'tali mod li tirrispetta d-dinjità tan-nisa, u l-ġlieda persistenti kontra l-isterjotipi tal-ġeneru, b'mod partikolari l-prevalenza ta' immaġni degradanti, filwaqt li tkun rispettata bis-sħiħ il-libertà tal-espressjoni u l-libertà tal-istampa;

50.

Jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jintegraw, bħala parti mir-rekwiżit tas-simplifikazzjoni abbażi tal-ġeneru, fil-politiki kollha tagħhom, attenzjoni speċifika għan-nisa bi bżonnijiet speċifiċi.

51.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni jagħtu attenzjoni speċjali lill-gruppi ta’ nisa vulnerabbli: in-nisa b’diżabilità, in-nisa ta’ età avvanzata, b’taħriġ limitat jew mingħajr l-ebda taħriġ, b’persuni dipendenti fuqhom, immigranti nisa jew nisa li huma parti minn gruppi ta’ minoranzi kollha jikkostitwixxu gruppi speċifiċi li għalihom għandhom jittieħdu miżuri adattati għaċ-ċirkostanzi tagħhom;

52.

Jistieden lill-organi nazzjonali, reġjonali u lokali responsabbli biex jiżguraw l-ugwaljanza biex jintroduċu approċċi integrati għal titjib fir–reazzjoni u l-ġestjoni ta' każijiet ta' diskrimininazzjoni multipla; jenfasizza, barra minn hekk wkoll li dawn il-korpi għandhom joffru lill-imallfin tagħhom, lill-avukati u lill-persunal inġenerali taħriġ li jippermettilhom jidentifikaw, jipprevjenu u jimmaniġġjaw sitwazzjonijiet ta’ diskriminazzjoni multipla;

53.

Jitlob li d-drittijiet tal-bniedem għan-nisa u l-kapaċità li jużawhom b’mod effettiv jingħataw l-ogħla prijorità fil-politiki esterni tal-UE; jitlob ukoll l-implimentazzjoni tad-Direttiva 2011/36/UE dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin u l-protezzjoni tal-vittmi tiegħu;

54.

Jesprimi tħassib tiegħu – filwaqt li jilqa' ċ-ċaqliq lejn aktar demokrazija u libertà fil-pajjiżi tan-Nofsinhar tal-Mediterran – li d-drittijiet tan-nisa jistgħu saħansitra jiddgħajfu aktar b’riżultat tar-Rebbiegħa Għarbija; jitlob lill-Kummissjoni tiżviluppa miżuri ta’ appoġġ speċjali għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel f’dawn il-pajjiżi;

55.

Jiddeplora l-fatt li l-istupru għadu jintuza f’ċerti reġjuni tad-dinja bħala arma; jistieden lill-Unjoni Ewropea, permezz tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, sabiex tinkludi dan il-fenomenu bħala prijorita’ fl-aġenda politika tagħha;

56.

Jinnota li din is-sena l-popolazzjoni tad-dinja laħqet is-7 biljuni; jesprimi l-konvinzjoni tiegħu li l-ippjanar tal-familja għandu jitqiegħed fuq quddiem nett tal-aġenda politika;

57.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-progress kajman fil-kisba tal-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millenju, b'mod partikolari l-MDG5: It-titjib tas-Saħħa Materna, u peress li l-progress lejn tnaqqis ta' ħamsa u sebgħin fil-mija tar-rata ta' mortalità materna jinsab lura ħafna u peress li l-għan għall-kisba tal-aċċess universali għas-saħħa reproduttiva sal-2015 għadu 'l bogħod milli jintlaħaq; jinnota li kuljum għadhom imutu madwar 1 000 mara minħabba kumplikazzjonijiet fit-tqala jew fit-twelid, li jistgħu jiġu evitati faċilment;

58.

Iħeġġeġ lill-mexxejja politiċi u reliġjużi sabiex jappoġġjaw bis-sħiħ u pubblikament l-MDG5 u biex jappoġġjaw is-servizzi għas-saħħa sesswali u reproduttiva moderni;

59.

Jitlob lill-Istati Membri jikkonfermaw is-sostenn politiku u finanzjarju tagħhom għall-MDGs, u anke jkabbru l-isforzi tagħhom biex jinkiseb l-MDG5, minkejja ż-żminijiet ta' kriżi ekonomika;

60.

Jilqa’ d-deċiżjoni reċenti tan-Nazzjonijiet Uniti għall-ħolqien ta’ Jum Internazzjonali tat-Tfal Bniet fil-11 ta’ Ottubru, li hija mod qawwi ta’ kif jiġu enfasizzati l-ħtiġijiet u d-drittijiet partikolari tal-bniet, u li tippromwovi iżjed azzjoni u investiment sabiex jippermettu lill-bniet jilħqu l-potenzjal sħiħ tagħhom skont l-istandards u l-obbligi internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi l-Għanijiet għall-Iżvilupp tal-Millenju;

61.

Ifakkar lill-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri bl-impenn tagħhom li jimplimentaw ir-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU Nru 1325 dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà, u jħeġġeġ li l-għoti ta’ għajnuna umanitarja tal-UE jsir b’mod effettivament indipendenti mir-restrizzjonijiet fuq l-għajnuna umanitarja imposti mill-Istati Uniti, b’mod partikolari billi jiġi żgurat aċċess għall-abort għal nisa u bniet li huma vittmi ta’ stupru f’kunflitti armati;

62.

Jitlob lill-Kunsill li jmiss biex jiżblokka d-Direttiva tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta' trattament ugwali bejn il-persuni, irrispettivament mir-reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentazzjoni sesswali, bil-għan li din tiġi adottata tul il-Presidenza Daniża;

63.

Jitlob lill-Kummissjoni Ewropea timplimenta r-Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar il-Pjan ta’ Azzjoni ta’ Stokkolma;

64.

Jitlob lill-Kummissjoni tikkunsidra l-implikazzjonijiet tal-każ Test Achats fil-leġiżlazzjoni fil-futur sabiex ittejjeb iċ-ċertezza legali, notevolment u b’mod urġenti b’rabta mad-d-Direttiva 2004/113/KE tat-13 ta’ Diċembru 2004 li timplimenta l-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa fl-aċċess għal u l-provvista ta' prodotti u servizzi;

65.

Jitlob lill-Kunsill fi ħdan in-negozjati kontinwi dwar il-Qafas Finanzjarju Multiannwali tal-UE 2014-2020 biex jintroduċi bbaġitjar responsiv għas-sessi fil-proċess tal-ibbaġitjar tal-UE u biex jiggarantixxi l-prevedibbiltà u li ma jkun hemm l-ebda tnaqqis fil-livell tal-finanzjament tal-UE għal attivitajiet dwar id-drittijiet tan-nisa u dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi - inkluża l-ġlieda kontra l-vjolenza kontra n-nisa, fir-rigward ta’ politiki interni u esterni;

66.

Jiddispjaċih għan-nuqqas ta' progress mill-Istati Membri dwar pjanijiet għall-immodernizzar tal-leġiżlazzjoni dwar il-liv tal-maternità u l-paternità u jitlob li jinstab kompromess ibbilanċjat mal-Presidenza Daniża futura tal-UE, bil-għan li tiġi adottata fl-ewwel nofs tal-2012, biex tirreaġixxi għall-ħtiġijiet tal-familji Ewropej u tal-ekonomija Ewropea; jitlob lill-Kummissjoni tressaq proposti għal arranġamenti ta' liv għall-kura ta' qraba anzjani jew morda;

67.

Jitlob lill-Kummissjoni tressaq komunikazzjoni komprensiva dwar is-sitwazzjoni tad-domiċilji b'persuna waħda fl-UE, bi proposti tal-politika biex jinkiseb trattament ġust f'oqsma bħat-tassazzjoni, is-sigurtà soċjali, l-akkomodazzjoni, il-kura tas-saħħa, l-assigurazzjoni u l-pensjonijiet, abbażi tal-prinċipju tan-newtralità tal-politika fir-rigward tal-kompożizzjoni tad-domiċilji;

68.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jiġbru, janalizzaw u jippubblikaw data u indikatturi kwalitattivi tal-ġeneru affidabbli u diżaggregati skont il-ġeneru biex ikunu jistgħu jevalwaw u jaġġornaw kif xieraq l-Istrateġija tal-Kummissjoni għall-ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel( 2010-2015) kif ukoll biex jimmonitorjaw in-naturi transversali tal-ugwaljanza bejn is-sessi fil-politiki kollha;

69.

Itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni għal Pjan Direzzjonali dwar l-Ugwaljanza għal-persuni LGBTI, li jkun analogu għall-Pjan Direzzjonali għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi;

70.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar rapporti tal-midja dwar vittmi tat-traffikar tal-bnedmin li qegħdin jiġu trattati bħala kriminali minflok ma jingħataw appoġġ, u jitlob lill-Kummissjoni tinvestiga t-trattament tal-vittmi tat-traffikar tal-bnedmin, tal-iskjavitù sesswali u tal-prostituzzjoni sforzata fl-Istati Membri;

71.

Jitlob li tingħata attenzjoni lis-sitwazzjoni ta’ mekkaniżmi istituzzjonali li jinvolvu l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-Istati Membri, sabiex it-tnaqqis fir-ritmu ekonomiku, ir-riformi kontinwi u ristrutturar ieħor ma jkollhomx effett negattiv partikulari fuq dawn il-mekkaniżmi, li mingħajrhom il-prijorità orizzontali tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa bl-ispeċifiċità tal-ġestjoni tagħha aktarx li ma tkunx effettiva;

72.

Jindika li jinħtieġ titjib fl-arranġamenti għall-kooperazzjoni u l-involviment tal-organizzazzjonijiet tan-nisa, u tas-soċjetà ċivili kollha kemm hi, fil-proċessi ta’ integrazzjoni tal-perspettiva tal-ġeneru;

73.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/11

—

wara li kkunsidra t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikoli 2 u 3(3) tiegħu,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikolari l-Artikoli 21 u 23 tagħha,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tal-1948,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta’ Diskriminazzjoni Kontra n-Nisa tal-1979(CEDAW),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing adottati mir-Raba’ Konferenza Dinjija dwar in-Nisa fil-15 ta’ Settembru 1995 u d-dokumenti riżultanti sussegwenti adottati mis-sessjonijiet speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti Beijing +5 (2000), Biejing +10 (2005) u Beijing +15 (2010),

—

wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet Miftiehma tal-Kummissjoni dwar l-Istatus tan-Nisa dwar "il-Parteċipazzjoni ugwali tan-nisa u l-irġiel fil-proċessi ta' teħid ta' deċiżjonijiet fil-livelli kollha" tal-2006,

—

wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet Miftiehma tal-Kummissjoni dwar l-Istatus tan-Nisa 1997/2 dwar l-Oqsma Kritiċi ta’ Tħassib tal-Pjattaforma ta’ Azzjoni ta’ Beijing 1996-1999,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU A/RES/58/142 dwar in-nisa u l-parteċipazzjoni politika u r-Riżoluzzjoni III tal-Assemblea Ġenerali tan-NU, dwar in-nisa u l-parteċipazzjoni politika, approvata fit-18 ta' Novembru 2011; Riżoluzzjoni A/C.3/66/L.20/Rev.1,

—

wara li kkunsidra l-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (2011-2020), adottat mill-Kunsill Ewropew f'Marzu 2011 (1),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni bit-titolu "Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015" (COM(2010)0491),

—

wara li kkunsidra id-deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ġunju 2000 dwar il-bilanċ bejn is-sessi fil-kumitati u l-gruppi ta' l-esperti stabbiliti minnha (2),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill 96/694/KE tat-2 ta' Diċembru 1996 dwar il-parteċipazzjoni bbilanċjata tan-nisa u tal-irġiel fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet (3),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa Rec (2003)3 dwar il-parteċipazzjoni bbilanċjata tan-nisa u l-irġiel fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi u pubbliċi, adottata fit-12 ta' Marzu 2003, u r-riżultat taż-żewġ rawnds ta’ monitoraġġ tal-progress magħmul fl-implimentazzjoni ta’ din ir-Rakkomandazzjoni Rec (2003)3, ibbażati fuq kwestjonarju dwar dejta separata skont il-ġeneru dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa u l-irġiel fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet politiċi u pubbliċi, li twettqu fl-2005 u l-2008 rispettivament,

—

wara li kkunsidra l-Assemblea Parlamentari tar-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa (PACE) 1079 (1996), dwar ir-rappreżentanza akbar tan-nisa fil-PACE, ir-Rakkomandazzjoni 1413 (1999) dwar ir-rappreżentanza ugwali fil-ħajja politika, ir-Riżoluzzjoni 1348 (2003) dwar ir-rappreżentanza bbilanċjata bejn is-sessi fil-PACE, kif ukoll ir-Rakkomandazzjoni 1665 (2004), dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa fl-elezzjonijiet, u r-Riżoluzzjoni 303 (2010) dwar il-kisba ta’ ugwaljanza sostenibbli bejn is-sessi fil-ħajja politika lokali u reġjonali,

—

wara li kkunsidra l-Kungress ta’ Awtoritajiet Lokali u Reġjonali tar-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa 85 (1999), ir-Rakkomandazzjoni 68 (1999) dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa fil-ħajja politika fir-reġjuni tal-Ewropa u r-Rakkomandazzjoni 111 (2002) dwar id-drittijiet ta’ votazzjoni individwali tan-nisa u r-rekwiżiti demokratiċi,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa fl-elezzjonijiet adottata mill-Kummissjoni Ewropea għad-Demokrazija permezz tal-liġi ("Kummissjoni ta’ Venezja"),

—

wara li kkunsidra l-manwal "Gender budgeting: practical implementation" (Ibbaġitjar tal-ġeneru: implimentazzjoni prattika) imħejji mid-Direttorat Ġeneali għad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Affarijiet Legali tal-Kunsill tal-Ewropa (April 2009),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni 1899(2010) tal-Assemblea Parlamentaru tal-Kunsill tal-Ewropa dwar iż-żieda fir-rappreżentanza tan-nisa fil-politika permezz tas-sistema elettorali, adottata fis-27 ta' Jannar 2010,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-2 ta' Marzu 2000 dwar in-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet (4),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A7-0029/2012),

A.

billi hemm parteċipazzjoni żbilanċjata bejn in-nisa u l-irġiel fit-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi u pubbliċi u sottorappreżentanza ċara tan-nisa f’karigi politiċi eletti u nominati fil-livell tal-Unjoni Ewropea u fl-Istati Membri tagħha; billi hemm sottorappreżentanza allarmati ta' nisa fl-elezzjonijiet ta' nofs it-terminu fi ħdan il-Parlament Ewropew;

B.

billi l-parteċipazzjoni tan-nisa fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet politiċi u l-metodi, l-istrateġiji u l-attitudnijiet u l-għodod kulturali fil-ġlieda kontra d-diskrepanzi jvarjaw ħafna fil-livell nazzjonali fi ħdan l-UE u fost l-Istati Membri, partiti politiċi u sħab soċjali tagħha;

C.

billi r-rappreżentanza tan-nisa fil-Parlament Ewropew żdiedet għal 35% iżda għadha ma laħqitx il-parità; billi n-nisa huma saħansitra aktar sottorappreżentati fil-karigi ewlenin fil-kumitati u l-gruppi politiċi; billi r-rappreżentanza tan-nisa fil-Kummissjoni Ewropea hi staġnata għal terz tal-Kummissjoni, u l-Kummissjoni qatt ma kienet ippreseduta minn mara;

D.

billi, l-istatistika tindika li minkejja d-diversi azzjonijiet imwettqa, l-inugwaljanza għadha qawwija, u r-rappreżentanza tan-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi tul dawn l-aħħar snin staġnat minflok ma uriet titjib kostanti, bil-bilanċ bejn is-sessi fil-parlamenti nazzjonali madwar l-UE jibqa' fil-livelli ta' 24% nisa u 76% irġiel, bi 23% minnhom biss ikunu ministri nisa (5);

E.

billi llum teżisti de facto sistema ta’ kwoti informali, fejn l-irġiel huma privileġġati fuq in-nisa u fejn l-irġiel jagħżlu l-irġiel għal pożizzjonijiet ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet, li mhijiex sistema formalizzata madankollu din hi kultura sistematika u b’għeruq profondi ta’ trattament pożittiv tal-irġiel;

F.

billi r-rappreżentanza ugwali ta' nisa u irġiel fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi hi kwistjoni ta' drittijiet tal-bniedem u ta' ġustizzja soċjali u hi rekwiżit essenzjali għall-funzjonament ta' soċjetà demokratika; billi s-sottorappreżentanza persistenti tan-nisa tfisser żvantaġġ demokratiku li jimmina l-leġittimità tat-teħid ta’ deċiżjonijiet kemm fil-livell tal-UE u fil-livell nazzjonali;

G.

billi t-teħid ta’ deċiżjonijiet jissejjes fuq preparazzjonijiet amministrattivi u għaldaqstant in-numru ta’ nisa f’karigi amministrattivi, b’mod speċjali fit-tmexxija, hi kwistjoni ta’ ugwaljanza u jiżgura l-kunsiderazzjoni tal-aspetti tal-ġeneru fil-preparazzjoni tal-politiki kollha;

H.

billi l-Elezzjonijiet Ewropej li għandhom jinżammu fl-2014, segwiti mill-ħatra tal-Kummissjoni Ewropea li jmiss u n-nominazzjonijiet għall-“Aħjar Impjiegi” tal-UE, huma opportunità biex isir pass ’il quddiem lejn id-demokrazija ta’ ugwaljanza fil-livell tal-UE u biex l-UE tkun mudell f’dan il-qasam;

I.

billi l-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni Kontra n-Nisa tiddikjara, inter alia, li l-Istati Partijiet għandhom iwettqu l-miżuri kollha meħtieġa, inkluż miżuri pożittivi, għall-eliminazzjoni tad-diskriminazzjoni kontra n-nisa fil-ħajja politika u pubblika;

J.

billi l-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa tħeġġeġ għal:

K.

billi d-Dikjarazzjoni u l-Pjattaforma ta' Azzjoni ta' Beijing dwar in-nisa fil-poter u fit-teħid ta' deċiżjonijiet tenfasizza l-fatt li l-parteċipazzjoni ugwali hi kundizzjoni meħtieġa biex jitqiesu l-interessi tan-nisa u hi meħtieġa għat-tisħiħ tad-demokrazija u għall-promozzjoni tal-funzjonament xieraq tagħha; billi itenni mill-ġdid li l-parteċipazzjoni attiva tan-nisa, f’termini ugwali mal-irġiel, fil-livelli kollha tat-teħid ta’ deċiżjonijiet hija essenzjali għall-kisba tal-ugwaljanza, l-iżvilupp sostenibbli, il-paċi u d-demokrazija;

L.

billi teżisti segregazzjoni qawwija fir-rigward ta' pożizzjonijiet ewlenin ta' teħid ta' deċiżjonijiet politiċi mħollija f’idejn in-nisa u kompiti distributtivi bħas-saħħa, il-benesseri soċjali u l-ambjent, u l-kompiti ta’ poter mħollija f’idejn l-irġiel, u li huma relatati mar-riżorsi, bħall-ekonomija, il-kummerċ, il-baġit u l-affarijiet barranin, li toħolq tgħawwiġ fl-istruttura tal-poter u fl-allokazzjoni ta' riżorsi, minħabba l-istereotipi tal-ġeneru;

M.

billi partiti politiċi, li għandhom ir-responsabbiltà għall-għażla, il-klassifikazzjoni u n-nomina ta’ kandidati għal pożizzjonijiet ewlenin, għandhom rwol ċentrali biex jiggarantixxu r-rappreżentanza ugwali tan-nisa u l-irġiel fil-politika u għandhom għaldaqstant jippromwovu prattiki tajbin bħal kwoti volontarji għall-elezzjonijiet fil-partiti, peress li dawn diġà ġew introdotti minn xi partiti politiċi fi 13-il Stat Membru tal-UE;

N.

billi l-istudju dwar il-“Korruzzjoni u n-Nisa fil-Gvern” imħejji mill-Bank Dinji fl-1999, jikkonkludi li hemm livelli ta’ korruzzjoni governattiva aktar baxxi meta jkun hemm livelli ogħla ta’ parteċipazzjoni tan-nisa għax, skont il-konklużjonijiet ta’ din ir-riċerka, in-nisa għandhom standards ogħla ta’ mġiba etika u juru lilhom inushom aktar ikkonċernati dwar il-“ġid komuni”;

O.

billi jenħtieġu strateġiji varjati komprensivi li jikkonsistu f’miżuri nonvinkolanti bħal miri u kwoti volontarji fil-partit, li jippermettu miżuri bħall-edukazzjoni dwar il-ġeneru, mentoring u t-tkabbir tal-għarfien u miżuri legalment vinkolanti bħal kwoti elettorali skont il-ġeneru, b'kunsiderazzjoni tal-fatt li l-miżuri legalment vinkolanti, li huma kompatibbli mas-sistema istituzzjonali u elettorali u li jirrikjedu regoli ta’ gradazzjoni ta’ kariga, monitoraġġ u sanzjonijiet effettivi għal nonkonformità, jidhru li huma l-aktar effikaċi fil-kisba ta' bilanċ tal-ġeneru fil-politika;

P.

billi l-aċċess tan-nisa għall-finanzjament ta’ kampanji elettorali spiss huwa aktar ristrett, minħabba diskriminazzjoni fi ħdan il-partiti politiċi, l-esklużjoni tan-nisa minn netwerks ta’ flus u d-dħul u t-tfaddil aktar baxx tagħhom;

Q.

billi l-proċeduri f’sistemi elettorali, istituzzjonijiet politiċi u partiti politiċi jwettqu rwol deċiżiv u għandhom impatt serju fuq l-effikaċja tal-istrateġiji applikati u fuq il-limitu safejn jintlaħaq il-bilanċ bejn is-sessi fil-politika;

R.

billi l-parteċipazzjoni u t-tmexxija tan-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi għadha mxekkela minn diversi ostakoli bħan-nuqqas ta' ambjenti favorevoli fl-istrutturi tal-istituzzjonijiet politiċi u tal-benesseri tas-soċjetà, l-istereotipi persistenti bbażati fuq il-ġeneru kif ukoll il-konsegwenzi tal-kriżi ekonomika reċenti u r-riperkussjonijiet negattivi fuq kwistjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi;

S.

billi l-fatt li l-livell baxx tal-parteċipazzjoni tan-nisa fit-teħid ta’ deċiżjonijiet u l-governanza huwa attribwit primarjament għal problemi fir-rikonċiljazzjoni tax-xogħol mal-ħajja fil-familja, id-distribuzzjoni inugwali tar-responsabbiltajiet fil-familja, li jiddependu b'mod qawwi fuq in-nisa, u d-diskriminazzjoni persistenti fuq ix-xogħol u fit-taħriġ tax-xogħol;

1.

Jistieden lill-Kunsill, il-Kummissjoni u l-Istati Membri jfasslu u jimplimentaw politiki tal-ugwaljanza bejn is-sessi u strateġiji varjati u effikaċi għall-kisba tal-ugwaljanza fil-parteċipazzjoni fit-teħid ta’ deċiżjonijiet u fit-tmexxija politika fl-attivitajiet kollha tagħhom fil-livelli kollha, speċjalment fl-oqsma tal-politika makroekonomika, il-kummerċ, ix-xogħol, il-baġits, id-difiża u l-affarijiet barranin, li jevalwaw l-impatt u jagħmlu dan disponibbli għall-pubblika permezz ta’ indiċijiet u indikaturi xierqa ta’ ugwaljanza, li jiżguraw objettivi kwantifikabbli u dati ta’ skadenza, pjanijiet ta’ azzjoni ċari u mekkaniżmi ta’ monitoraġġ regolari li jkunu segwiti b’azzjonijiet korrettivi legali, vinkolanti meta l-objettivi stabbiliti ma jitlaħqux fid-dati ta’ skadenza;

2.

Jilqa' s-sistemi ta' parità/kwoti skont il-ġeneru għal elezzjonijiet introdotti permezz ta' leġiżlazzjoni f'ċerti Stati Membri; jitlob lill-Istati Membri jikkunsidraw li jintroduċu miżuri leġiżlattivi, bħal ,iżuri ta' azzjoni pożittivi, sabiex isir progress lejn l-ugwaljanza u tiġi żgurata l-effikaċja ta’ dawn il-miżuri meta l-kompatibilità mas-sistema elettorali u meta l-partiti politiċi ikunu nkarigati mill-kompożizzjoni tal-lista elettorali, permezz ta’ sistemi alternati, monitoraġġ u sanzjonijiet effettivi sabiex jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni aktar ibbilanċjat tan-nisa u l-irġiel fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi;

3.

Jistieden, barra minn hekk, lill-Kunsill, il-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jinfurzaw l-ugwaljanza fil-livelli kollha biex jibgħatu messaġġi ċari kontra d-diskriminazzjoni, billi jipprovdu riżorsi xierqa, bl-użu ta’ għodod speċifiċi u bil-promozzjoni tat-taħriġ meħtieġ għal impjegati taċ-ċivil responsabbli għall-preparazzjoni tal-baġits fl-ibbaġitjar tal-ġeneru;

4.

Jitlob lill-Istati Membri u l-Kummissjoni biex jagħtu attenzjoni speċjali għal programmi edukattivi dwar il-ġeneru mmirati partikolarment għas-soċjetà ċivili u ż-żgħażagħ, li jibdew minn età bikrija, u li jirrikonoxxu li d-drittijiet tan-nisa huma drittijiet tal-bniedem u li l-ugwaljanza hija essenzjali fil-ħajja politika;

5.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex iniedu impenn lil partiti politiċi kollha fil-livell Ewropew, nazzjonali u reġjonali, biex iwettqu miżuri li jħeġġu l-parteċipazzjoni attiva u l-involviment tan-nisa fil-ħajja politika u fl-elezzjonijiet, biex jiksbu l-ugwaljanza fit-teħid ta’ deċiżjonijiet interni tagħhom, fin-nomini tagħhom għal karigi eletti u fil-listi elettorali tal-partit, permezz tal-introduzzjoni ta' kwoti u meta jkun kompatibbli mas-sistema elettorali u meta l-partiti politiċi jkunu nkarigati mill-kompożizzjoni ta' listi elettorali, biex jagħtu attenzjoni għall-pożizzjoni tal-kandidati nisa f’dawn il-listi;

6.

Jirrikonoxxi r-rwol tal-partiti politiċi bħala fatturi ewlenin fil-promozzjoni tal-parità tal-ġeneru; jitlob għaldaqstant biex l-Istati Membri jirrikjedu lill-partiti nazzjonali, meta jkun kompatibbli mas-sistema elettorali u meta l-partiti politiċi huma inkarigati mill-kompożizzjoni tal-listi elettorali, sabiex joħolqu kwoti u japplikaw sistemi ta' kwoti u tipi oħrajn ta' azzjoni pożittiva, biex japplikaw regoli ta' gradazzjoni għal-listi elettorali ta' kandidati għall-elezzjonijiet reġjonali, nazzjonali u tal-UE, u biex jiddefinixxu u jinfurzaw sanzjonijiet xierqa f'każ ta' nuqqas ta' konformità; jitlob lill-Istati Membri jinsġu flimkien u jiffissaw miri msejsa fuq il-parità bejn is-sessi għall-partiti politiċi bħala pre-rekwiżit għall-finanzjament;

7.

Jitlob lill-partiti politiċi madwar l-Ewropa biex jintroduċu sistema ta' kwoti għal-list ta' kandidati għall-organi tal-partiti u għall-elezzjonijiet, meta dan ikun kompatibbli mas-sistema elettorali u meta l-partiti politiċi huma nkarigati mill-kompożizzjoni tal-lista elettorali, speċjalment fir-rigward tal-listi għall-elezzjonijiet Ewropej tal-2014; fir-rigward tal-proċedura għat-tfassil tal-listi elettorali, li permezz tagħhom in-nisa kandidati jalternaw mal-irġiel fil-quċċata tal-lista bħala l-aħjar mezz biex titjieb il-parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika;

8.

Jenfasizza l-ħtieġa li jitwettqu passi konkreti mfassla biex tinkiseb l-ugwaljanza f'karigi eletti fil-parlamenti nazzjonali u fil-Parlament Ewropew (bħall-President, Viċi Presidenti, Chairs and Viċi-Chairs), pereżempju bit-tfassil ta' objettiv ta' rappreżentanza ta' 50% ta' rġiel u nisa f'kull waħda minn dawn il-karigi;

9.

Jilqa' l-għan tal-Kummissjoni li tħeġġeġ il-parteċipazzjoni tan-nisa fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li jmiss, permezz tal-programmi finanzjarji "Drittijiet Fundamentali u Ċittadinanza" u "Ewropa għaċ-Ċittadini"; jitlob lill-Kummissjoni tiżgura d-disponibilità ta' finanzjament fil-programmi ta' ħidma annwali tagħha fl-2013-2014 għal finanzjament inter alia, ta’ kampanji adegwati ta’ tqajjim ta’ kuxjenza fil-midja biex iħeġġu li n-nisa jiġu eletti u jiżguraw li dan il-finanzjament ikun aċċessibbli b'mod faċli għall-partiti nazzjonali u għall-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għall-inizjattivi ta’ proġetti bil-għan li tiżdied il-parteċipazzjoni tan-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet;

10.

Jitlob lill-Kummissjoni tħeġġeġ u tiffinanzja azzjonijiet relatati mal-promozzjoni tal-ugwaljanza f'karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet u f'attivitajiet politiċi fil-programmazzjoni tal-perjodu ta' finanzjament 2014-2020 li jmiss, għall-programmi msemmija hawn fuq jew għas-suċċessuri tagħhom, kif ukoll fl-ippjanar ta' azzjonijiet għas-Sena Ewropea taċ-Ċittadini prevista fl-2013;

11.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tniedi kampanji mmirati fuq l-ugwaljanza fil-listi elettorali għall-Parlament Ewropew għall-inqas sentejn qabel kull sejħa għall-elezzjoni u li tħeġġeġ lill-Istati Membri jwettqu azzjonijiet simili fl-elezzjonijiet lokali u reġjonali tagħhom;

12.

Jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw l-ugwaljanza billi jipproponu mara u raġel bħala kandidati għall-kariga ta’ Kummissarju Ewropew; jistieden lill-President tal-Kummissjoni jikseb l-ugwaljanza fit-tfassil tal-Kummissjoni; jistieden lill-Kummissjoni biex tappoġġja pubblikament din il-proċedura; ifakkar li l-Parlament għandu jagħti kunsiderazzjoni partikolari rigward il-bilanċ tal-ġeneru f'din il-proċedura u jtenni l-importanza li tiġi kkunsidrata rappreżentanza ugwali tan-nisa u l-irġiel meta tagħti l-kunsens tagħha għall-Kummissjoni l-ġdida, skont l-Artikolu 106;

13.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jimpenjaw ruħhom li jilħqu l-mira tal-parità fil-korpi kollha għat-teħid ta' deċiżjonijiet tagħhom, billi jistabbilixxu u jimplimentaw sistemi ta’ kwoti u tipi oħra ta’ azzjoni pożittiva, fir-reklutaġġ ta' uffiċjali ta' livell għoli; jitlob lill-gvernijiet nazzjonali jinnominaw nisa u rġiel għal karigi fil-livell tal-Unjoni Ewropea;

14.

Jieħu nota tal-impenn tal-Kummissjoni dikjarat fl-Istrateġija għall-Ugwaljanza bejn in-Nisa u l-Irġiel – 2010-2015 biex tissorvelja l-progress fit-twettiq tal-objettiv ta' 40% ta' membri mill-istess sess fil-kumitati u fil-gruppi ta' esperti tagħha, u jitlob lill-istituzzjonijiet, korpi u aġenziji tal-UE jwettqu passi konkreti u jfasslu strateġiji bil-għan li jiksbu parteċipazzjoni bbilanċjata fil-proċessi ta' teħid ta' deċiżjonijiet tagħhom;

15.

Jitlob lill-Istati Membri jippromwovu miżuri ta' azzjoni pożittiva, inkluż miżuri leġiżlattivi vinkolanti, bil-għan li jiżguraw l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-korpi ta' governanza u fil-karigi pubbliċi u biex jiżviluppaw għodod għall-monitoraġġ tal-ġeneru f'nominazzjonijiet u f'elezzjonijiet;

16.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jimplimentaw miżuri ta' azzjoni pożittiva, bħal trattament preferenzjali, f'każ ta' sottorappreżentanza ta’ wieħed mis-sessi; en

17.

Jistieden lill-Istati Membri biex il-proċeduri tal-għażla għan-nomina tal-irġiel u n-nisa għal ħatra f'korpi għat-teħid tad-deċiżjonijiet, ikunu trasparenti nkluż permezz ta’ talbiet pubbliċi ta’ kurrikuli u ta' għażla fuq il-bażi tal-merti, il-kompetenzi u r-rappreżentattività;

18.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jżidu l-miżuri ta' appoġġ għall-organizzazzjonijiet tan-nisa, inkluż billi jipprovduhom b'finanzjament adegwat u bil-ħolqien ta' pjattaformi għall-kooperazzjoni u b'kampanji favur il-ġeneru fl-elezzjonijiet;

19.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiffaċilitaw in-netwerks tan-nisa u jippromwovu l-mentoring, it-taħriġ adegwat, u l-iskambju ta’ prattiki tajba u programmi, b'enfasi speċjali fuq in-nisa li jfasslu l-politika tul il-bidu tal-karriera tagħhom;

20.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw li n-nisa jkollhom aċċess, saħansitra bi trattament preferenzjali, għal taħriġ u pożizzjonijiet ta' tmexxija bħala parti mill-promozzjoni tal-karriera sabiex jissaħħu l-ħiliet ta' tmexxija u l-esperjenza tan-nisa;

21.

Jirrikonoxxi l-atturi l-oħrajn bħala parti rilevanti minn proċess demokratiku aktar wiesa' u għaldaqstant jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippromovu u jħeġġu l-isforzi tal-organizzazzjonijiet tal-impjegati u t-trejdunjins, lis-settur privat, lill-organizzazzjonjiiet mhux governattivi u lill-organizzazzjonijiet kollha li normalment jiffurmaw parti mill-kunsilli konsultattivi marbutin mal-gvern sabiex jiksbu l-ugwaljanza tan-nisa' u l-irġiel fl-istrutturi tagħhom, inkluż permezz ta' parteċipazzjoni ugwali fit-teħid ta' deċiżjonijiet;

22.

Jitlob lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jippermettu lin-nisa u l-irġiel jieħdu sehem attiv fit-teħid ta' deċiżjonijiet politiċi billi jippromwovu r-rikonċiljazzjoni u l-bilanċ bejn il-ħajja tal-familja u l-ħajja tax-xogħol permezz ta' miżuri bħall-qsim indaqs tal-ispejjeż ta' filjazzjoni bejn dawk li jimpjegaw lill-ġenituri u l-iżgurar ta' servizzi aċċessibbli u adegwati għal pereżempju l-kura tat-tfal u tal-anzjani u jitlob lill-Kummissjoni tappoġġa, permezz ta' proposti leġiżlattivi adegwati fil-forma ta' direttivi, l-aċċess indaqs għas-servizzi, id-dħul minimu u l-ħelsien minn vjolenza bbażata fuq il-ġeneru;

23.

Ifakkar fl-importanza ta' trattament preferenzjali u ta' miżuri speċjali għall-promozzjoni tar-rappreżentanza tan-nies minn sfondi differenti u minn gruppi żvantaġġjati, bħall-persuni b'diżabilità, nisa migranti u membri ta' minoranzi etniċi u sesswali, f'karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet; en

24.

Jieħu nota tal-importanza tal-midja u l-edukazzjoni fil-promozzjoni tal-parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika u fir-riforma ta' xejriet soċjetarji; jenfasizza l-importanza taż-żieda tal-għarfien mill-midja u x-xandara pubbliċi, b'mod partikolari, dwar il-ħtieġa li tkun żgurata kopertura ġusta u bbilanċjata ta' kandidati irġiel u nisa matul l-elezzjonijiet u dwar il-monitoraġġ tal-midja fl-identifikazzjoni tal-iżbilanċ tal-ġeneru u beħsiebu jindirizza dan u għalhekk jippromwobi sforzi għall-eliminazzjoni tal-isterjotipi u tiġi promossa ta' immaġni pożittivi tan-nisa bħala mexxejja, inkluż politiċi nisa bħala xempji pożittivi fil-livell nazzjonali, reġjonali u Ewropew;

25.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, jippromwovu u jiskambjaw prattiki tajba li jikkontribwixxu għall-kisba ta' bilanċ bejn is-sessi f'karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet, billi jsaħħu r-rwol u r-riżorsi tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi (EIGE) u billi jiffaċilitaw il-kooperazzjoni mal-organizzazzjonijiet non-governattivi tan-nisa;

26.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni, inkluż bil-parteċipazzjoni tal-EIGE, fejn xieraq, biex jiġbru, janalizzaw u jqassmu data skont il-ġeneru, sabiex jissorveljaw l-ugwaljanza bejn is-sessi fit-teħid ta' deċiżjonijiet fis-setturi kollha (pubbliċi u privati) u fil-livelli ġerarkiċi kollha u bħala bażi għal miżuri ulterjuri f'każ li ma jintlaħqux il-miri stipulati; jitlob lill-Kummissjoni tkompli tiġbor u tqassam dejta komparattiva fil-livell tal-Unjoni Ewropea permezz ta' bażi ta' dejta dwar in-nisa u l-irġiel f'karigi ta' teħid ta' deċiżjonijiet, u jitlobha tiżviluppa dan l-osservatorju f’mappa Ewropea dwar il-bilanċ bejn is-sessi li tinkludi l-varjazzjonijiet annwali fuq livell tal-UE, statali u reġjonali fil-qasam tal-bilanċ bejn is-sessi skont indikaturi komuni, iqis li din il-mappa għandha tinkludi għall-inqas:

27.

Jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta rapport annwali għall-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-Parlament Ewropew dwar il-progress tal-ugwaljanza bejn is-sessi fit-teħid ta’ deċiżjonijiet fl-Unjoni Ewropea;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jivvalutaw l-impatt fuq il-bilanċ tar-rappreżentanza tan-nisa, tad-diversi sistemi elettorali fuq livell nazzjonali, lokali u Ewropew, kif ukoll tal-miżuri u l-prattiki tajbin attwali f’livelli differenti; it

29.

Ifakkar fid-domanda tiegħu għall-ugwaljanza bejn is-sessi fil-livelli kollha fil-ħatra ta’ persunal tas-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna (SEAE); jitlob li lis-SEAE jippromwovi l-parteċipazzjoni tan-nisa fit-teħid ta' deċiżjonijiet fir-relazzjonijiet esterni tal-Unjoni Ewropea u tiżgura li d-delegazjonijiet kollha li jirrappreżentaw l-UE jirrispettaw il-prinċipju tal-parità bejn is-sessi fir-rigward tal-kompożizzjoni tagħhom u li jkun hemm bilanċ fil-ħin allokat għal diskors għan-nisa u l-irġiel f'dawn il-kuntesti; jinnota l-bżonn li jiżdied in-numru ta’ nisa bħala medjaturi u negozjaturi ewlenin fi proċessi ta' osservazzjoni ta' sitwazzjoni rigward id-drittijiet tal-bniedem u l-prevenzjoni tal-korruzzjoni u fil-bini tal-paċi, kif ukoll fi proċessi oħra tan-negozjati bħall-kummerċ internazzjonali u negozjati dwar l-ambjent; en

30.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-għoti ta' assistenza finanzjarja u teknika adegwata għal programmi speċjali li jiffukaw fuq it-tisħiħ tal-parteċipazzjoni tan-nisa fil-proċess elettorali permezz tat-taħriġ, l-edukazzjoni ċivika u l-mobilizzazzjoni tal-midja, u l-parteċipazzjoni tal-NGOs lokali, flimkien mal-finanzjament għal programmi tal-edukazzjoni ġenerali li jippromwovu l-kuxjenza ċivika dwar is-sessi, l-eliminazzjoni ta’ sterjotipi bbażati fuq is-sess u ta' preġudizzju "intrinsiku" kontra n-nisa;

31.

Jitlob lill-Kummissjoni u lis-SEAE jwettqu l-miżuri meħtieġa biex jippromwovu r-rappreżentanza bbilanċjata tan-nisa fil-livelli kollha tal-ħajja politika, f’organizzazzjonijiet multinazzjonali bħan-Nazzjonijiet Uniti, fil-gvernijiet u fil-parlamenti nazzjonali, kif ukoll fil-livelli reġjonali u lokali u fl-awtoritajiet lokali u biex iżidu l-kooperazzjoni tagħhom ma' atturi oħrajn fil-livell internazzjonali, bħall-UN WOMEN u l-Unjoni Inter-Parlamentari, sabiex jippromwovu dawn l-objettivi; en

32.

Jitlob lid-dipartimenti tal-politika tal-Parlament Ewropew biex jiżguraw li d-delegazzjonijiet dejjem jinkludu perspettiva ta’ ġeneru u jagħmel enfasi dwar l-importanza tal ugwaljanza bejn is-sess;

33.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/18

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 4, 54, 151 u 154 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni 193 tal-ILO tat-3 ta' Ġunju 2002 dwar il-promozzjoni ta' kooperattivi,

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2157/2001 tat-8 ta’ Ottubru 2001 dwar l-Istatut ta' Kumpannija Ewropea (SE) (1),

—

wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1435/2003 tat-22 ta' Lulju 2003 dwar l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) (2),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2001/86/KE tat-8 ta’ Ottubru 2001 li tissupplimenta l-Istatut għal kumpanija Ewropea rigward l-involviment tal-ħaddiema (3),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva tal-Kunsill 2003/72/KE tat-22 ta’ Lulju 2003 li tissupplimenta l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea fir-rigward tal-involviment tal-impjegati (4),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-23 ta' Frar 2004 dwar il-promozzjoni ta' soċjetajiet kooperattivi fl-Ewropa (COM(2004)0018),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 bit-titolu: "Ewropa 2020 - Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv" (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-27 ta' Ottubru 2010 bit-titolu "Lejn Att dwar is-Suq Uniku - Għal ekonomija soċjali tas-suq kompetittiva ħafna - 50 proposta biex intejbu l-ħidma, in-negozju u l-iskambji ma' xulxin" (COM(2010)0608),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta' Diċembru 2010 bit-titolu "Il-Pjattaforma Ewropea kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali: Qafas Ewropew għall-koeżjoni soċjali u territorjali" (COM(2010)0758),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-13 ta' April 2011 bit-titolu “L-Att dwar is-Suq Uniku - Tnax-il xprun sabiex jiġi stimulat it-tkabbir u r-rinfurzar tal-fiduċja - 'Flimkien għal tkabbir ġdid'”(COM(2011)0206),

—

wara li kkunsidra r-rapport ta' sinteżi dwar id-Direttiva 2003/72/KE li tissupplimenta l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea fir-rigward tal-involviment tal-impjegati (5),

—

wara li kkunsidra l-istudju dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1435/2003 dwar l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) (6),

—

wara li kkunsidra s-Sena Internazzjonali tal-Kooperattivi tan-Nazzjonijiet Uniti 2012 (7),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-ILO bit-titolu "Resilience of the Cooperative Business Model in Times of Crisis" (8),

—

wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar id-diversi forom ta' intrapriżi (9),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Frar 2009 dwar l-Ekonomija Soċjali (10),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tad-19 ta' Frar 2009 dwar l-applikazzjoni tad-Direttiva 2002/14/KE li tistabbilixxi l-qafas ġenerali għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-impjegati fil-Komunità Ewropea (11),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Ġunju 2003 dwar qafas għall-promozzjoni tal-parteċipazzjoni finanzjarja tal-impjegati (12),

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kummissjoni tas-16 ta' Settembru 2010 dwar ir-reviżjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 2003/72/KE tat-22 ta’ Lulju 2003 li tissupplimenta l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea fir-rigward tal-involviment tal-impjegati (COM(2010)0481),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Affarijiet Legali u l-Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A7-0432/2011),

A.

billi l-intrapriżi kooperattivi jippromwovu l-interessi tal-membri u l-utenti tagħhom, kif ukoll is-soluzzjonijiet għall-isfidi tas-soċjetà, u jfittxu kemm li jimmassimizzaw il-benefiċċji għall-membri u jiżguraw l-għajxien tagħhom permezz ta' politika tan-negozju fit-tul u sostenibbli kif ukoll li jqiegħdu l-benesseri tal-klijenti, l-impjegati u l-membri fir-reġjun kollu fiċ-ċentru tal-istrateġija tan-negozju,

B.

billi l-intrapriżi tal-kooperattiva, fin-natura tagħhom, huma strutturalment marbutin maż-żona li fiha huma bbażati u għalhekk għandhom rwol importanti fl-aċċelerazzjoni tal-iżvilupp lokali, li huwa fattur deċisiv għall-ħolqien ta' koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali reali; billi, f'soċjetajiet kooperattivi, il-finanzjament tat-taħriġ kontinwu fl-oqsma tar-responsabbiltà soċjali u l-intraprenditorija, żewġ oqsma li mhumiex koperti kompletament minn strumenti oħra ta' parteċipazzjoni soċjali, huwa ta' importanza fundamentali,

C.

billi, f'intrapriżi kooperattivi, il-parteċipazzjoni tal-membri tal-intrapriża għandha tingħata preċedenza u tkun riflessa fl-istruttura tal-governanza u s-sjieda tal-kooperattiva,

D.

billi l-kooperattivi huma pilastru importanti tal-ekonomija Ewropea u mutur ewlieni għall-innovazzjoni soċjali, u għalhekk b'mod partikolari jippreservaw l-infrastruttura u s-servizzi lokali speċifikament f'żoni rurali u konurbazzjonijiet, u billi l-Ewropa għandha 160 000 kooperattiva, proprjetà ta' aktar minn kwart tal-Ewropej kollha, li jipprovdu xogħol għal madwar 5.4 miljun impjegat,

E.

billi l-kooperattivi jikkompetu ma' kumpaniji mmexxija minn investituri f'ħafna oqsma ekonomiċi, billi l-intrapriżi kooperattivi għandhom setgħa ekonomika konsiderevoli fuq is-swieq globalizzati u saħansitra l-kooperattivi multinazzjonali ħafna drabi jibqgħu marbutin ma' bżonnijiet lokali,

F.

billi l-banek kooperattivi wrew livelli għoljin ta' sostenibbiltà u reżiljenza matul il-kriżi finanzjarja, permezz tal-mudell għan-negozju kooperattiv tagħhom; billi permezz tal-mudell għan-negozju kooperattiv tagħhom, żiedu l-qligħ u t-tkabbir waqt il-kriżi, b'inqas fallimenti u sensji; billi l-intrapriżi kooperattivi jipprovdu wkoll impjiegi ta' kwalità għolja, inklużivi u reżiljenti għall-kriżijiet, spiss bi proporzjonijiet għolja ta' ħaddiema nisa u migranti u jikkontribwixxu lejn l-iżvilupp ekonomiku u soċjali sostenibbli ta' żona billi jipprovdu impjiegi lokali u mhux trasferibbli; billi l-kooperattivi jistgħu jitqiesu bħala approċċ ta' suċċess u kontemporanju għall-ekonomija soċjali u jistgħu jikkontribwixxu sabiex jipprovdu prospetti ta' impjiegi fiż-żgur u jippermettu lill-ħaddiema jippjanaw ħajjithom b'mod flessibbli fil-post tal-oriġini tagħhom, b'mod partikolari fiż-żoni rurali,

G.

billi l-kriżi finanzjarja u ekonomika wriet li l-kwistjoni ta' kemm tkun attraenti forma ġuridika lma tistax tiġi indirizzata biss mill-perspettiva tal-azzjonisti; billi għandu jiġi nnutat li, bħala organizzazzjoni soċjali, intrapriża għandha responsabbiltajiet lejn l-azzjonisti, l-impjegati, il-kredituri u s-soċjetà u dan il-fatt għandu jiġi kkunsidrat f'tali valutazzjonijiet;

H.

billi l-leġiżlazzjoni fir-rigward tal-kooperattivi u tal-parteċipazzjoni tal-impjegati tvarja sostanzjalment fl-UE,

I.

billi l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) sa issa huwa l-uniku forma legali għall-ekonomija soċjali disponibbli fil-livell tal-UE, wara l-irtirar tal-proposti tal-Kummissjoni għal Assoċjazzjoni Ewropea u Soċjetà Mutwalistika Ewropea fl-2003 u filwaqt li l-istatut għall-Fondazzjoni Ewropea għadu f'fażi ta' żvilupp,

J.

billi l-istabbiliment ta' statut għal SCE huwa mmirat biex iħeġġeġ l-iżvilupp tas-suq intern billi tiġi ffaċilitata l-attività ta' dan it-tip ta' kumpanija fil-livell tal-UE,

K.

billi l-introduzzjoni tal-istatut għal SCE huwa pass importanti fir-rikonoxximent tal-mudell għan-negozju kooperattiv fil-livell tal-UE, anki f'dawk l-Istati Membri fejn il-kunċett ta' kooperattivi ġie skreditat għal raġunijiet storiċi,

L.

billi, f'Soċjetajiet Kooperattivi Ewropej (SCEs), l-involviment transnazzjonali tal-impjegati, inkluż id-dritt tagħhom li jipparteċipaw fuq bords amministrattivi, huwa ta' vantaġġ;

M.

billi l-istrateġija UE 2020 titlob ekonomija bbażata fuq livelli għoljin ta' impjieg, li tipprovdi koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, billi din tinkludi ekonomija soċjali b'saħħitha,

N.

billi s-Sena Internazzjonali tal-Kooperattivi tan-Nazzjonijiet Uniti 2012 tipprovdi opportunità eċċellenti għall-promozzjoni tal-mudell għan-negozju kooperattiv,

1.

Ifakkar li l-kooperattivi u l-intrapriżi għall-ekonomija soċjali oħrajn huma parti mill-mudell soċjali Ewropew u s-suq uniku u għalhekk jixirqilhom rikonoxximent u appoġġ qawwi, kif stipulat fil-kostituzzjonijiet ta' xi Stati Membri u f'diversi dokumenti ewlenin tal-UE;

2.

Ifakkar li l-kooperattivi jistgħu jikkostitwixxu pass ieħor fil-kompletar tas-suq intern tal-UE u jimmiraw li jnaqqsu l-ostakli transkonfinali eżistenti u jsaħħu l-kompetittività tiegħu;

3.

Jindika li r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1435/2003 tat-22 ta' Lulju 2003 dwar l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) (minn hawn 'il quddiem l-Istatut) u d-Direttiva 2003/72/KE li tissupplimenta l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea fir-rigward tal-involviment tal-impjegati (minn hawn 'il quddiem id-Direttiva) huma marbutin flimkien mill-qrib;

4.

Jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2012)0072; jilqa' l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tissimplifika r-Regolament SCE filwaqt li ssaħħaħ l-elementi speċifiċi għall-kooperattivi, u l-fatt li dan se jkun akkumpanjat minn konsultazzjoni mal-partijiet interessati; jitlob li l-pożizzjoni tal-Parlament dwar l-SCE tiġi kkunsidrata f'dan il-proċess;

5.

Iqis b'dispjaċir il-fatt li l-SCE sa issa ma kinitx suċċess meta jitqies l-użu skars tagħha - sal-2010 kienu stabbiliti 17-il SCE biss, b'total ta' 32 impjegat (13); jenfasizza li dawn iċ-ċifri kefrin juru li l-Istatut ma tantx hu adattat għaċ-ċirkustanzi speċifiċi tas-soċjetajiet kooperattivi fl-Ewropa minkejja l-fatt li l-imprendituri esprimew interess li jwaqqfu SCE; jilqa' l-fatt li twettqet valutazzjoni dettaljata tal-Istatut sabiex tiġi aċċertata r-raġuni għaliex dan ma kienx meqjus attraenti, kellu impatt daqshekk limitat u x'jista' jsir biex jiġu megħluba n-nuqqas ta' esperjenza fl-implimentazzjoni u ostakli oħra;

6.

Jinnota li l-użu tal-SCE spiss huwa ristrett għall-kooperattivi tat-tieni grad li jikkonsistu minn persuni legali biss, minn soċjetajiet mutwalistiċi, li ma għandhomx statut Ewropew iżda li jixtiequ jużaw status legali assoċjat mal-ekonomija soċjali, u minn kumpaniji kbar; jinnota li għadu diffiċli għal soċjetajiet kooperattivi żgħar, - li jikkostitwixxu parti ewlenija tal-moviment tal-kooperattivi fl-Ewropa - jkollhom aċċess għall-SCE;

7.

Jilqa' l-fatt li d-dispożizzjonijiet għall-parteċipazzjoni tal-impjegati huma kkunsidrati element ewlieni fl-SCE; jindika madankollu, li huma għandhom jipprovdu għar-rekwiżiti marbuta man-natura speċjali tal-kooperattivi;

8.

Jindika li diversi Stati Membri għadhom ma ttrasponewx artikoli tad-direttiva dwar id-drittijiet tal-impjegati, inklużi d-dispożizzjonijiet speċifiċi fir-rigward tal-ġeneru, u li dan wassal għal numru ta' lakuni fir-rigward tal-monitoraġġ u l-implimentazzjoni ta' proċeduri għall-parteċipazzjoni tal-ħaddiema, u jenfasizza l-ħtieġa li dan ikun irrimedjat sabiex jiġu evitat l-abbuż mill-arranġamenti tal-SCE; jinnota b'dispjaċir il-fatt li r-regoli standard dwar il-parteċipazzjoni tal-ħaddiema fil-korpi amministrattivi ma jeżiġux li l-parteċipazzjoni tal-ħaddiema għandha tkun rekwiżit;

9.

Huwa sodisfatt madankollu, li xi Stati Membri mhux biss ittrasponew tajjeb id-Direttiva, iżda fil-fatt marru lil hinn mir-rekwiżiti tad-Direttiva;

10.

Madankollu, jitlob lill-Kummissjoni tissorvelja mill-qrib l-applikazzjoni tad-Direttiva 2003/72/KE sabiex jiġi evitat li tintuża ħażin bl-iskop li l-impjegati jiċċaħdu mid-drittijiet tagħhom; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tadotta l-miżuri meħtieġa biex tiġi żgurata t-traspożizzjoni korretta tal-Artikolu 13 tad-Direttiva;

11.

Jinnota li l-Artikolu 17 tad-Direttiva jirrikjedi li l-Kummissjoni tevalwa l-implimentazzjoni tagħha u jekk meħtieġ, teżaminaha; jenfasizza li l-użu modest tal-Istatut jimpedixxi l-valutazzjoni kif suppost tad-Direttiva;

12.

Jinnota li d-Direttiva m'għandhiex tkun riveduta qabel l-Istatut u jitlob biex jitqies l-inserzjoni tad-dispożizzjoniijet dwar il-parteċipazzjoni tal-impjegati direttament fl-Istatut għall-fini ta' semplifikazzjoni u regolamentazzjoni aktar intelliġenti;

13.

Jenfasizza li reviżjoni tad-Direttiva għandha tindirizza l-ħtiġijiet speċifiċi tal-impjegati fil-kooperattivi, inkluża l-għażla li jkunu kemm sid u kemm impjegat tal-istess intrapriża; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa strumenti sabiex tiffaċilita s-sjieda tal-impjegat u tal-utent tal-kooperattivi; jimmira biex il-parteċipazzjoni tal-impjegati f'intrapriżi ssir xi ħaġa fatta fl-Istati Membri kollha tal-Unjoni Ewropea; huwa favur il-parteċipazzjoni akbar tal-impjegati fil-forom transkonfinali ta' intrapriżi milli fiż-żamma fil-livell tad-denominatur komuni l-aktar baxx;

14.

Jilqa' l-konklużjonijiet tal-istudju dwar l-implimentazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1435/2003 dwar l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea (SCE) (14), partikolarment fir-rigward tal-miżuri proposti biex jippromwovu l-SCE billi jżidu l-għarfien tagħhom permezz ta' programmi edukattivi indirizzati lill-konsulenti fil-liġi kooperattiva u l-atturi soċjali u billi jippromwovu l-kooperazzjoni bejn soċjetajiet kooperattivi f'livell transkonfinali;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jinkoraġġixxu lill-kooperattivi jżidu l-parteċipazzjoni tan-nisa fl-SNB u jimplimentaw politiki ta' diversità sabiex tiġi żgurata l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-ħajja professjonali u l-ħajja privata u, b'mod partikolari jżidu l-parteċipazzjoni tan-nisa f'pożizzjonijiet amministrattivi għolja; jistieden lill-Kummissjoni tieħu kont tal-perspettiva tal-ġeneru fil-monitoraġġ tal-implementazzjoni korretta tad-Direttiva, kif ukoll fir-reviżjoni futura tar-regolament tas-SCE;

16.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tinkludi l-SCEs fir-regolamenti Ewropej possibbli biex jiġi żgurat li n-nisa jkunu rappreżentati aħjar f’livelli amministrattivi għoljin u fuq il-bordijiet ta’ kumpaniji pubbliċi u dawk kwotati fil-boroż, fil-każ li l-kumpaniji ma jiksbux volontarjament l-objettivi ta’ 30% sal-2015 u 40% sal-2020;

17.

Jenfasizza li minħabba l-kumplessità tiegħu, l-Istatut jissodisfa biss parzjalment il-ħtiġijiet tal-kooperattivi u li għandu jkun issimplifikat u jsir intelliġibbli għal kulħadd sabiex jiġi ffaċilitat aktar l-użu tiegħu, ikun jinftiehem malajr u jiġi applikat aħjar, biex b'hekk jiġu żgurati d-drittijiet għall-informazzjoni, il-konsultazzjoni u l-parteċipazzjoni tal-impjegati kollha mingħajr ma tintilef il-kwalità;

18.

Jiġbed l-attenzjoni għad-diversità tat-tradizzjonijiet u l-liġijiet dwar il-kooperattivi madwar l-UE; jenfasizza li l-Istatut għandu jipprovdi qafas awtonomu legali għall-SCEs b'mod parallel mal-liġi nazzjonali eżistenti dwar il-kooperattivi u li armonizzazzjoni diretta għalhekk mhijiex qed isseħħ;

19.

Jenfasizza li l-Istatut għal Soċjetà Kooperattiva Ewropea ma għandux isir aktar attraenti billi jitnaqqsu l-istandards; huwa tal-fehma li r-rieżami tal-Istatut għandu jiffaċilita r-rikonoxximent ulterjuri ta' dan it-tip ta' intrapriża fl-UE; jenfasizza li l-piż ekonomiku tal-intrapriżi kooperattivi, ir-reżiljenza tagħhom għall-kriżijiet u l-valuri li huma bbażati fuqhom juru biċ-ċar li huma rilevanti fl-UE tal-lum u jiġġustifikaw reviżjoni tal-Istatut; jenfasizza li inizjattivi u miżuri futuri tal-SCE Ewropea għandhom jiffukaw fuq it-trasparenza, il-protezzjoni tad-drittijiet tal-partijiet interessati u r-rispett tad-drawwiet u t-tradizzjonijiet nazzjonali; jindika li għal ċertu kooperattivi nazzjonali, l-inċentiv tal-użu tal-Istatut huwa sfortunatament limitat minħabba l-istruttura ta' 'holding' attwali tagħhom; jenfasizza li l-possibbiltà ta' inkorporazzjoni ta' kooperattivi nazzjonali minn Stati Membri differenti għandha tissaħħaħ;

20.

Jinsisti fuq l-involviment sħiħ tal-partijiet interessati kollha fil-proċess ta' reviżjoni, speċjalment l-atturi soċjali involuti fil-moviment tal-kooperattivi u t-trade unions, filwaqt li jenfasizza wkoll il-ħtieġa li l-proċess jitlesta f'waqtu;

21.

Jistenna li l-Kummissjoni tieħu miżuri xierqa biex tiżgura implimentazzjoni sħiħa tad-direttiva;

22.

Jiddeplora l-fatt li r-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament dwar il-kooperattivi fil-maġġorparti tagħhom kienu injorati mill-Kummissjoni; ifakkar li r-riżoluzzjoni (15) talbet:

23.

Ifakkar li f'COM(2004)0018 il-Kummissjoni kkommettiet ruħha għal tnax-il azzjoni li jinkludu:

24.

Jiddeplora l-fatt li, minn din il-lista ta' impenji, tlieta biss tqiegħdu fil-prattika, mingħajr riżultati sinifikanti; jenfasizza li nuqqasijiet ta' din ix-xorta jillimitaw il-potenzjal ta' żvilupp tal-kooperattivi;

25.

Jindika li nuqqas ta' riżorsi jwassal għal nuqqas ta' riżultati; jenfasizza l-bżonn ta' titjib urġenti fi ħdan il-Kummissjoni f'termini ta' organizzazzjoni u riżorsi allokati għall-ekonomija soċjali, fid-dawl tat-tixrid attwali tal-kompetenzi u r-riżorsi umani li jaħdmu fil-qasam tal-ekonomija soċjali fi ħdan il-Kummissjoni;

26.

Jenfasizza li l-politiki tal-UE fl-oqsma kollha jeħtiġilhom jirrikonoxxu l-ispeċifiċitajiet u l-valur miżjud tal-intrapriżi tal-ekonomija soċjali, inklużi l-intrapriżi kooperattivi, permezz ta' adattament xieraq tal-leġiżlazzjoni dwar l-akkwist pubbliku, l-għajnuna mill-Istat u r-regolament finanzjarju;

27.

Jitlob lill-Istati Membri jrawwmu kundizzjonijiet aktar favorevoli għall-kooperattivi, bħall-aċċess għall-kreditu u l-inċentivi fiskali;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni tieħu kont tal-istruttura finanzjarja tal-kooperattivi b'konnessjoni mal-leġiżlazzjoni dwar ir-rekwiżiti ta' kapital u l-istandards għall-kontabbiltà u r-rappurtar; jindika li l-kooperattivi kollha, u b'mod partikolari l-banek kooperattivi, jiġu affettwati mil-leġiżlazzjoni li tikkonċerna l-ħlas lura ta' ishma kooperattivi u r-riservi indiviżibbli;

29.

Jiġbed l-attenzjoni għall-isfidi speċifiċi li nħolqu mir-rivoluzzjoni diġitali li jrid iħabbat wiċċu magħhom is-settur tal-midja, b'mod partikolari l-pubblikaturi li qegħdin joperaw bħala kooperattivi;

30.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tfassal metodu ta' koordinazzjoni miftuħ għall-ekonomija soċjali, inklużi l-intrapriżi kooperattivi, li huma atturi ewlenin f'dan is-settur, li jinvolvi kemm lill-Istati Membri kif ukoll il-partijiet interessati sabiex ikunu inkoraġġiti l-iskambji tal-aħjar prattiki u jseħħ titjib gradwali fil-kunsiderazzjoni tal-Istati Membri fir-rigward tan-natura tal-kooperattivi, b'mod partikolari fl-oqsma tat-tassazzjoni, self, piżijiet amministrattivi, u miżuri ta' appoġġ għan-negozji;

31.

Jilqa' l-fatt li l-Att dwar is-Suq Uniku jirrikonoxxi l-bżonn li tiġi promossa l-ekonomija soċjali, u jħeġġeġ lill-Kummissjoni tniedi l-wisq mistennija "Inizjattiva ta' Negozju Soċjali" ibbażata fuq prinċipji kooperattivi (16);

32.

Jistieden lill-Kummissjoni tqis Sena Ewropea tal-Ekonomija Soċjali;

33.

Jappoġġja miżuri ta' appoġġ għan-negozji, b'mod partikolari konsulenza għan-negozji u taħriġ għall-impjegati, u aċċess għall-fondi għall-kooperattivi, speċjalment għall-akkwisti mill-impjegati jew klijenti, minħabba li dawn huwa għodod sottovalutati għas-salvataġġ ta' intrapriżi fi żmien ta' kriżi u għat-trasferiment ta' intrapriżi tal-familja;

34.

Jenfasizza l-importanza li qed tikber tal-kooperattivi fil-qasam tas-servizzi soċjali u tal-beni pubbliċi; jenfasizza l-ħtieġa li jiġu żgurati kundizzjonijiet tax-xogħol deċenti u li jiġu indirizzati l-kwistjonijiet relatati mas-saħħa u s-sikurezza f'dan is-settur irrispettivament mill-istatus ta' min iħaddem;

35.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żgurat l-input tal-kooperattivi fid-djalogu soċjali fuq livell tal-UE;

36.

Jisħaq dwar il-potenzjal tal-SCE għall-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi permezz tal-implimentazzjoni ta' politiki u programmi f'livelli differenti, billi tingħata attenzjoni partikolari għall-edukazzjoni, it-taħriġ vokazzjonali, il-promozzjoni tal-intraprenditorija u l-programmi ta' taħriġ kontinwu; jinnota li l-ugwaljanza bejn is-sessi fit-teħid ta' deċiżjoni f'livelli differenti għandha effett ekonomiku pożittiv u toħloq ukoll kundizzjonijiet favorevoli sabiex il-persuni promettenti u kompetenti jkunu jistgħu jeżerċitaw funzjonijiet ta' ġestjoni u ta' superviżjoni; jenfasizza barra minn hekk li ċerti aspetti tax-xogħol kooperattiv jippermettu flessibbiltà li tiffavorixxi r-rikonċiljazzjoni tal-ħajja professjonali ma’ dik tal-familja; jitlob lill-Kummissjoni tfassal mekkaniżmu għall-iskambju tal-aħjar prattiki fil-qasam tal-ugwaljanza bejn is-sessi bejn l-Istati Membri;

37.

Jenfasizza li l-SCE jista' jirrispondi għall-ħtiġijiet tan-nisa, itejbilhom l-istandard tal-għajxien permezz tal-aċċess għal opportunitajiet deċenti ta' imjieg, istituzzjonijiet ta' tfaddil u self, akkomodazzjoni u servizzi soċjali, edukazzjoni u taħriġ;

38.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/24

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 165 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, u b'mod partikolari l-Artikolu 26 tagħha,

—

wara li kkunsidra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u b'mod partikolari l-Artikolu 14 tagħha,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta ta' Sorbonne dwar l-armonizzazzjoni tal-arkitettura tas-sistema Ewropea tal-edukazzjoni għolja, iffirmata fil-25 ta' Mejju 1998 f'Pariġi mill-erba' ministri responsabbli minn dan il-qasam ta' Franza, il-Ġermanja, l-Italja u r-Renju Unit (id-Dikjarazzjoni ta' Sorbonna) (1),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni Konġunta ta' Bolonja ffirmata fid-19 ta' Ġunju 1999 mill-Ministri tal-Edukazzjoni minn 29 pajjiż Ewropew (id-Dikjarazzjoni ta' Bolonja) (2),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni maħruġa mill-Konferenza tal-Ministri Ewropej responsabbli għall-Edukazzjoni Għolja fit-28-29 ta' April 2009 f'Leuven u f'Louvain-la-Neuve (3),

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Budapest-Vjenna tat-12 ta' Marzu 2010 adottata mill-Ministri tal-Edukazzjoni ta' 47 pajjiż, li uffiċjalment nidiet iż-Żona Ewropea ta' Edukazzjoni Għolja (EHEA) (4),

—

wara li kkunsidra d-Direttiva 2005/36/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta' Settembru 2005 dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki professjonali (5),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Settembru 2005 biex jiġi faċilitat il-ħruġ mill-Istati Membri ta' viżi għal waqfiet qosra uniformi għal riċerkaturi minn pajjiżi terzi li jkunu qed jivvjaġġaw fil-Komunità bil-għan li jagħmlu riċerka xjentifika (6),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Frar 2006 dwar iktar kooperazzjoni Ewropea fl-assigurazzjoni tal-kwalità tal-edukazzjoni ogħla (7),

—

wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta’ April 2008 dwar l-istabbiliment ta’ Qafas Ewropew tal-Kwalifiki għat-tagħlim tul il-ħajja (8) (EQF-LLL),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tat-12 ta’ Mejju 2009 dwar qafas strateġiku għall-kooperazzjoni Ewropea fl-edukazzjoni u t-taħriġ (‘ET 2020’) (9),

—

wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet tal-Kunsill u tar-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri, imlaqqgħin fil-Kunsill, tas-26 ta' Novembru 2009 dwar l-iżviluppar tar-rwol tal-edukazzjoni fi trijanglu tal-għarfien li jiffunzjona kompletament (10),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-11 ta’ Mejju 2010 dwar l-internazzjonalizzazzjoni tal-edukazzjoni għolja (11),

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-28 ta' Ġunju 2011 dwar linji politiċi sabiex jitnaqqas it-tluq bikri mill-iskejjel (12),

—

wara li kkunsidra rr-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tat-28 ta’ Ġunju 2011 Żgħażagħ f'Moviment - il-promozzjoni tal-mobbiltà fit-tagħlim taż-żgħażagħ (13),

—

wara li kkunsidra l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-10 ta' Mejju 2006 bit-titolu 'Inwasslu għar-Riżultati tal-Aġenda ta' Modernizzazzjoni għall-Universitajiet: l-edukazzjoni, ir-riċerka u l-innovazzjoni’ (COM(2006)0208),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta’ Marzu 2010 bit-titolu: “Ewropa 2020 – Strateġija għal tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklussiv” (COM(2010)2020),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-26 ta’ Awwissu 2010 dwar Aġenda Diġitali għall-Ewropa (COM(2010)0245),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Settembru 2011 bit-titolu 'Insostnu t-tkabbir u l-impjiegi – aġenda għall-immodernizzar tas-sistemi ta' edukazzjoni għolja fl-Ewropa' (COM(2011)0567),

—

wara li kkunsidra r-rapport bit-titolu “l-Edukazzjoni Għolja fl-Ewropa 2009: Żviluppi fil-Proċess ta' Bolonja” (Eurydice, Kummissjoni Ewropea, 2009) (14),

—

wara li kkunsidra r-rapport bit-titolu “l-Edukazzjoni Għolja fl-Ewropa 2010: L-Impatt tal-Proċess ta' Bolonja” (Eurydice, Kummissjoni Ewropea, 2010) (15),

—

wara li kkunsidra l-istħarriġ tal-2007 tal-Eurobarometer dwar ir-riforma fl-edukazzjoni għolja fost l-għalliema professjonisti (16),

—

wara li kkunsidra l-istħarriġ tal-2009 tal-Eurobarometer dwar ir-riforma fl-edukazzjoni għolja fost l-istudenti (17),

—

wara li kkunsidra l-publikazzjoni tal-Eurostat tas-16 ta' April 2009 bit-titolu 'Il-Proċess ta' Bolonja fl-Edukazzjoni Għolja fl-Ewropa - Indikaturi ewlenin dwar id-dimensjoni soċjali u l-mobilità' (18),

—

wara li kkunsidra r-rapport finali tal-Konferenza Internazzjonali dwar il-Finanzjament tal-Edukazzjoni Għolja li saret f’Yerevan, fl-Armenja, bejn it-8 u d-9 ta’ Settembru 2011 (19),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-23 ta’ Settembru 2008 dwar il-Proċess ta’ Bologna u l-mobbiltà tal-istudenti (20),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-opinjoni tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur (A7-0035/2012),

A.

billi l-objettivi tal-Proċess ta' Bolonja – li tiġi żgurata l-kompatibilità tas-sistemi tal-edukazzjoni għolja fl-Ewropa u li jitneħħew l-ostakoli li ma jħallux lill-persuni jiċċaqalqu lejn pajjiż ieħor sabiex jistudjaw jew jaħdmu u sabiex l-edukazzjoni għolja tkun attraenti għal kemm jista' jkun nies possibbli, inklużi żgħażagħ minn pajjiżi terzi – għadhom validi, filwaqt li t-tkomplija tal-proċess – permezz ta’ djalogu bejn il-livelli differenti tas-sistema edukattiva sabiex jiġu żviluppati kurrikuli li għandhom jinbnew fuq kull livell preliminari – qiegħda sservi l-għanijiet tat-tkabbir ibbażat fuq l-għarfien u l-innovazzjoni fi ħdan l-istrateġija Ewropa 2020, l-aktar fil-kriżi ekonomika attwali; billi jeħtieġ li jkun hemm evalwazzjoni sabiex tiġi stabbilita l-evoluzzjoni tal-Proċess u sabiex jitqiesu s-suċċessi, il-problemi, in-nuqqas ta' ftehim u l-oppożizzjoni esperjenzjati;

B.

billi r-rwol tal-edukazzjoni għolja hu li tipprovdi ambjent ta’ tagħlim, miftuħ għal kulħadd mingħajr diskriminazzjoni, li jippromwovi l-awtonomija, il-kreattività, l-aċċess għall-edukazzjoni ta' kwalità u t-twessigħ tal-għarfien, u għal dan il-għan huwa essenzjali li jiġi ggarantit li tkun involuta l-komunità akkademika b’mod ġenerali, partikolarment l-istudenti, l-għalliema u r-riċerkaturi, fl-iżvilupp tad-diversi stadji tal-edukazzjoni universitarja;

C.

billi, fid-dawl tat-tliet funzjonijiet tagħhom (l-edukazzjoni, ir-riċerka u l-innovazzjoni), l-universitajiet għandhom rwol kruċjali fil-ġejjieni tal-Unjoni u fl-edukazzjoni taċ-ċittadini tagħha;

D.

billi l-università hija aspett ewlieni tal-wirt Ewropew, li issa laħaq kważi l-elf sena, li s-sinifikat tagħha bħala forza għall-progress fis-soċjetà ma jistax jiġi ridott għall-kontribut tagħha lill-ekonomija, u li l-iżvilupp tagħha ma jistax ikun kontinġenti biss fuq il-ħtiġijiet ekonomiċi;

E.

billi, minkejja d-diffikultajiet iffaċċjati – l-istruttura fuq tliet ċikli qed tiġi applikata fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi tal-Proċess ta' Bolonja, u f'xi każijiet b'suċċess;

F.

billi l-impenn li titmexxa 'l quddiem ir-riforma m'għandux jiġi segwit permezz ta' azzjoni frammentata u mingħajr appoġġ finanzjarju adegwat; billi t-tnaqqis fl-infiq pubbliku fuq l-edukazzjoni li qed isir f’ċerti Stati Membri mhux qed jgħin biex jiġu promossi r-riformi meħtieġa;

G.

billi l-mobilità għandha tkun disponibbli għal kulħadd u hija l-pedament tar-riforma tal-edukazzjoni għolja; billi l-mobilità tal-istudenti fl-aħħar tista’ tgħin biex tkattar il-mobilità professjonali; billi, madankollu, tul il-proċess kollu għandha titqies ukoll l-aċċessibilità għal kulħadd;

H.

billi jeħtieġ li l-Istati Membri jagħmlu iktar sforzi biex jiggarantixxu r-rikonoxximent reċiproku tad-diplomi, li hu kruċjali għas-suċċess tal-proċess;

I.

billi d-dimensjoni soċjali trid tissaħħaħ bħala kundizzjoni meħtieġa għall-iżvilupp tal-Proċess ta' Bolonja, bl-objettiv li d-dritt għall-istudju jsir ekonomikament aċċessibbli għall-istudenti kollha – speċjalment dawk minn gruppi vulnerabbli – sabiex jinħoloq aċċess ġust għal kulħadd u opportunatjiet aħjar ta' impjegi;

J.

billi l-universitajiet, l-amministrazzjonijiet pubbliċi u l-intrapriżi jridu juru impenn b'saħħtu favur l-impjegabilità; billi l-università għandha tipprovdi lill-individwi l-għodod u l-ħiliet meħtieġa biex tiżgura l-iżvilupp sħiħ tal-potenzjal uman tagħhom; billi t-tagħlim akkademiku għandu jqis ukoll il-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol, bil-għan li l-istudenti jingħataw il-ħiliet li għandhom bżonn sabiex isibu impjieg stabbli u mħallas sew;

K.

billi l-aċċess għall-edukazzjoni – valur fundamentali tal-UE – huwa responsabilità pubblika tal-Istati Membri, tal-istituzzjonijiet tal-UE u ta' atturi ewlenin oħrajn, u billi l-Unjoni Ewropea għanda rwol ewlieni fl-istabbiliment taż-Żona Ewropea ta’ Edukazzjoni Għolja billi tappoġġa l-isforzi u l-kooperazzjoni tal-Istati Membri f’dan il-qasam; billi l-koordinazzjoni akbar tal-edukazzjoni u tal-lawrji – filwaqt li tirrispetta l-prinċipju tas-sussidjarjetà – hija prekondizzjoni għall-kisba tal-objettivi tal-impjegabilità fl-Ewropa;

L.

billi l-Proċess ta’ Bolonja m’għandux ikollu effetti retroattivi fuq studenti li diġà bdew il-lawrja tagħhom skont il-pjan pre-Bolonja;

1.

Jenfasizza l-importanza tal-edukazzjoni bħala l-qasam ewlieni għall-kooperazzjoni mal-Istati Membri sabiex jintlaħqu l-objettivi essenzjali tax-xogħol u tal-iżvilupp tal-istrateġija UE 2020 u l-irkupru ekonomiku tant meħtieġ;

2.

Jappella għat-tisħiħ fil-livell tal-UE tal-appoġġ għall-Proċess ta' Bolonja, b'mod partikulari fir-rigward tal-għarfien reċiproku tal-kwalifiki akkademiċi, l-armonizzazzjoni tal-istandards akkademiċi, il-promozzjoni tal-mobilità, id-dimensjoni soċjali u l-impjegabilità, il-parteċipazzjoni demokratika, u l-analiżi tal-istat tal-implimentazzjoni tal-prinċipji ta’ Bolonja, u t-tneħħija tal-ostakoli amministrattivi; jistieden lill-Istati Membri jtennu l-impenn tagħhom għall-Proċess billi jsaħħu s-sistema tal-finanzjament sabiex jiksbu l-objettivi ta' tkabbir stabbiliti fl-Istrateġija Ewropa 2020;

3.

Jinnota li ż-Żona Ewropea ta' Edukazzjoni Għolja (EHEA) hija kisba maġġuri mil-lat tal-ħolqien u t-tkattir ta’ ċittadinanza Ewropea ġenwina; iqis li din għandha tissarraf fit-tisħiħ tal-EHEA permezz tal-użu ta' għodod u proċeduri xierqa;

4.

Jenfasizza li l-Proċess ta’ Bolonja u l-EHEA għandhom rwol ewlieni fl-istrateġija Ewropa 2020 u jindika li r-rabta bejn it-tagħlim u r-riċerka hija kruċjali daqs kemm hi karatteristika distinta tal-edukazzjoni għolja Ewropea;

5.

Jenfasizza l-fatt li l-prijoritajiet stabbiliti fil-Proċess ta' Bolonja – il-mobilità, l-għarfien, l-impjegabilità – jirrappreżentaw il-kundizzjonijiet meħtieġa sabiex ikun iggarantit li kull student li jinkiteb f'università Ewropea jkollu d-dritt li jiggradwa u jara li l-kwalifi tiegħu jkunu rikonoxxuti f'kull pajjiż tal-UE;

6.

Jappella għall-iżvilupp ta' approċċ effettiv 'il fuq, li jkun jinvolvi l-atturi kollha importanti bħall-universitajiet, it-trejdjunjins, l-organizzazzjonijiet professjonali, l-istituzzjonijiet ta’ riċerka, is-settur tan-negozju u, fuq kollox, l-għalliema u l-istudenti, l-organizzazzjonijiet tal-istudenti u l-istaff tal-università;

7.

Jinnota li xi Universitajiet Ewropej qed isibuha bi tqila biex jagħmlu l-isforzi suffiċjenti għall-kisba ta’ EHEA konsolidata filwaqt li, għal xi wħud minnhom, jekk jixtiequ jsaħħu l-kompetittività u l-kwalità tal-għarfien li jipproduċu, l-uniku mezz hu billi jiffurmaw parti mill-EHEA;

8.

Jappella għal impenn min-naħa tal-universitajiet għal strateġiji ġodda ta’ tagħlim u taħriġ professjonali u tul il-ħajja – billi jsir l-aħjar użu mit-teknoloġiji l-ġodda u bl-għarfien tal-importanza tal-forom kumplimentarji tat-tagħlim bħal sistemi edukattivi non-formali – li huma ffukati fuq is-sisien ta' sistema universitarja ffukata fuq it-tagħlim, fuq l-istudent u fuq ir-riċerka li kapaċi tipprovdi ħsieb kritiku, ħiliet kreattivi, żvilupp professjonali kontinwu kif ukoll għarfien teoretiku u prattiku li l-istudenti jkollhom bżonn fil-ħajja tax-xogħol tagħhom; jistieden lill-Istati Membri u lill-UE jappoġġjaw finanzjarjament lill-universitajiet fl-isforzi tagħhom li jbiddlu u jiżviluppaw il-prattiki edukattivi tagħhom;

9.

Iħeġġeġ li l-programmi ta’ taħriġ għall-għalliema għandhom jissaħħu u jiġu estiżi, billi jitqiesu l-possibilitajiet offruti permezz ta’ teknoloġiji ġodda u ta’ tagħlim tul il-ħajja;

10.

Jenfasizza li l-ftuħ tal-Universitajiet Ewropej għall-ħtiġijiet tal-ekonomija globali u iktar konsolidazzjoni tal-EHEA għandhom jitqiesu bħala sforzi tal-universitajiet Ewropej biex jgħinu lill-Ewropa tirkupra mill-perjodu ta' insigurtà ekonomika ġenerali u biex l-Ewropa terġa' titqiegħed fit-triq it-tajba lejn l-iżvilupp sostenibbli u t-tkabbir;

11.

Jappella għall-iżvilupp tat-"tielet missjoni" tal-universitajiet fis-soċjetà, li għandu jitqies ukoll b’rabta mal-kriterji multidimensjonali li għandhom jitfasslu għal raġunijiet ta’ klassifikazzjoni u r-rikonoxximent tal-eċċellenza;

12.

Jitlob għal żieda fl-investiment pubbliku fl-edukazzjoni għolja, partikolarment immirat biex jiġġieled il-kriżi ekonomika bi tkabbir abbażi ta’ ħiliet u għarfien imtejba, u biex iwieġeb għad-domanda ogħla tal-istudenti għal kwalità mtejba ta' edukazzjoni u servizzi, partikularment boroż ta' studju, u aċċess għalihom; jemmen li t-tnaqqis fil-baġit għandhu impatt negattiv fuq l-isforzi biex tissaħħaħ id-dimensjoni soċjali tal-edukazzjoni, li hi l-prinċipju li fuqu hu bbażat il-proċess ta’ Bolonja; jappella, għaldaqstant, lill-Istati Membri u lill-UE jiżviluppaw mekkaniżmi ta’ finanzjament ġodda, immirati u flessibbli – u biex jippromwovu għotjiet madwar l-Ewropa kollha – bil-għan li jappoġġjaw it-tkabbir, l-eċċellenza u l-vokazzjonijiet partikulari u diversi tal-universitajiet; jenfasizza l-ħtieġa li jiġi żviluppat approċċ ta’ fondi multipli, definit b’regoli ċari u effettivi, maħsub biex jkun jista’ jlaħħaq mal-mudell ta’ finanzjament futur tal-UE u biex jiżgura l-indipendenza tal-universitajiet;

13.

Jirrimarka li l-Proċess ta' Bolonja u l-programm Erasmus taw spinta lill-mobilità tal-istudenti u għandhom il-potenzjal li jikkontribwixxu għal mobilità tax-xogħol imsaħħa; jiddispaċih, madankollu, li r-rati ta’ mobilità għadhom relattivament baxxi;

14.

Jistieden lill-UE, lill-Istati Membri u lill-universitajiet jistabbilixxu mekkaniżmi biex ikunu pprovduti l-informazzjoni u l-appoġġ finanzjarju u amministrattiv għall-istudenti, l-akkademiċi u l-persunal kollha sabiex irawmu flussi ta' mobilità strutturati; jappella għall-introduzzjoni tal-programm Erasmus għal studenti li diġà għandhom lawrja u jappella għat-tisħiħ tas-servizzi tal-Erasmus b'mod ġenerali u l-ġenerazzjoni l-ġdida ta' programmi edukattivi, permezz ta' finanzjament itjeb, ibbażat fuq kriterji soċjali, il-ftuħ tal-programm għal firxa akbar ta' studenti, għarfien ġenwin u effettiv tal-credits, possibilitajiet imtejba għall-inklużjoni ta’ simestri barra mill-pajjiż bħala parti mit-taħriġ, u flessibilità akbar fil-kalendarju awtorizzat; jinsisti, madankollu, li l-mobilità fl-ebda każ m’għandha toħloq diskriminazzjoni kontra l-istudenti b’riżorsi finanzjarji limitati;

15.

Huwa tal-fehma li l-mobilità fost il-letturi universitarji twessa' l-edukazzjoni u l-esperjenza mhux biss tal-letturi nfushom, iżda wkoll, indirettament, tal-istudenti tagħhom, filwaqt li tgħinhom jipparteċipaw fit-tħejjija tal-materjal pedagoġiku;

16.

Jistieden lill-Istati Membri jirrispettaw l-impenn tagħhom għall-portabilità sħiħa tas-self u l-għotjiet, u biex itejbu b’mod sinifikanti l-appoġġ finanzjarju għall-istudenti mobbli biex ikun jaqbel maż-żidiet fil-programmi l-ġodda tal-UE; jitlob lill-UE biex tqis kif il-leġiżlazzjoni eżistenti dwar id-drittijiet għal-libertà tal-moviment tista' titjieb permezz tal-garanzija tal-portabilità tas-self u l-għotjiet;

17.

Jitlob lill-UE tqis iktar bi sħiħ l-immigrazzjoni mill-Afrika, l-Ażja u l-Amerika Latina sabiex jiġu stabbiliti regoli li jipprovdu għar-rikonoxximent ta’ kwalifiki edukattivi miksuba fil-pajjiżi tal-oriġini;

18.

Jitlob lill-UE, bil-għan li tiggarantixxi l-fiduċja reċiproka u tiffaċilita r-rikonoxximent ta' kwalifiki akkademiċi permezz tal-implimentazzjoni tal-Qafas Ewropew tal-Kwalifiki (QEK) f'kull Stat Membru, tikkonsolida sistema ta' assigurazzjoni ta' kwalità fil-livell Ewropew u tal-Istati Membri; jistieden lill-Istati Membri jimplimentaw is-sistemi nazzjonali tagħhom ta' assikurazzjoni tal-kwalità skont l-Istandards u l-Linji Gwida Ewropej tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità, filwaqt li jirrispettaw id-diversità tal-korsijiet u l-approċċi fost l-universitajiet f’termini ta’ kontenut u metodi ta’ tagħlim; iħeġġeġ lill-aġenziji tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità japplikaw għar-Reġistru Ewropew tal-Assigurazzjoni tal-Kwalità u jappoġġaw il-kooperazzjoni Ewropea u l-iskambju tal-aqwa prattiki wkoll permezz tal-Assoċjazzjoni Ewropea għall-Assigurazzjoni tal-Kwalità fl-Edukazzjoni Għolja (ENQA);

19.

Jiġbed l-attenzjoni lejn id-diversi skali ta’ gradi fl-Istati Membri u lejn il-ħtieġa għal konverżjoni xierqa tal-punti ECTS fi gradi;

20.

Iħeġġeġ lill-pajjiżi kollha tal-Proċess ta' Bolonja jimplimentaw oqfsa nazzjonali tal-kwalifiki marbuta mal-Qafas tal-Kwalifiki tal-EHEA u jiżviluppaw u jappoġġjaw finanzjarjament ir-rikonoxximent reċiproku;

21.

Jappella għal appoġġ finanzjarju aktar b'saħħtu għall-ftehimiet dwar kurrikuli fundamentali komuni, li jiggarantixxu riżultati ta' tagħlim definiti sew, kif ukoll billi jiġi studjat l-approċċ metodoloġiku żviluppat mill-proġett "Tuning" u permezz tal-esperjenza ta’ "Tuning Academy"; jappella biex tingħata attenzjoni partikulari lin-natura speċifika tal-kurrikuli umanistiċi, bħala sies sod għad-demokrazija u mutur għall-kisba tal-koeżjoni Ewropea; sabiex jiġi determinat liema għarfien u ħiliet speċifiċi għandhom ikunu koperti mill-korsijiet tal-lawrji sabiex jiġi mħeġġeġ it-tagħlim f’forma li tgħaqqad il-ħiliet ġenerali li jistgħu jitkejlu (riflessi fl-abbiltà li wieħed juża l-għarfien) u t-tagħlim u r-riċerka bħala analiżi kritika oriġinali; isostni li, minbarra l-għarfien tal-materjal bażiku, kull programm ta’ kull suġġett għandu jipprovdi kompetenzi trasversali ewlenin li jistgħu jiġu applikati f'sitwazzjonijiet differenti bħall-ħsieb kritiku, il-komunikazzjoni u l-ħiliet imprenditorjali;

22.

Jitlob aktar appoġġ għall-miżuri nazzjonali u Ewropej bil-għan li jiggarantixxu l-inklużjoni ekwa, l-aċċess ġust għall-istudju, progress b'suċċess u sistema sostenibbli ta' appoġġ (eż. akkomodazzjoni, spejjeż ta’ trasport, eċċ.) għall-istudenti kollha, kif ukoll appoġġ immirat partikolarment għal dawk li jappartjenu għal gruppi li ma jkunux rappreżentati biżżejjed, dawk minn sfondi soċjalment żvantaġġati u dawk li għaddejjin minn diffikultajiet finanzjarji, sabiex titnaqqas ir-rata ta’ studenti li jieqfu jistudjaw u jkun żgurat li l-edukazzjoni u t-taħriġ ikunu indipendenti minn fatturi soċjoekonomiċi li joħolqu żvantaġġi u biex jiġi żgurat li t-tagħlim jissodisfa l-ħtiġijiet inidividwali; jirrakkomanda li għandu jitħaffef il-proċess tal-ħolqien ta’ ċentri ta’ konsulenza dwar il-karrieri li joffru servizzi bla ħlas lill-istudenti;

23.

Jenfasizza l-importanza tal-communiqué ta' Londra tal-2007 (21), li poġġa d-dimensjoni soċjali tal-edukazzjoni wieħed mill-objettivi tal-Proċess ta' Bolonja, bl-għan ikun li jiġu żgurat aċċess ekwu għall-edukazzjoni irrispettivament mill-isfond ta' dak li jkun; jiddispjaċih għall-fatt li ma sarx biżżejjed progress għall-ilħuq ta' dan l-objettiv, u jinkuraġġixxi lill-Kummissjoni tiffaċilita dan il-progress;

24.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jħeġġu r-rikonoxximent reċiproku billi jeliminaw l-ostakoli amministrattivi għal dan;

25.

Jiġbed l-attenzjoni għall-ħtiġijiet partikulari tal-Baċellerat, kif ukoll fir-rigward tal-kurrikuli tiegħu, l-aċċess minnu għall-Masters, u l-impjegabilità tiegħu; jenfasizza f'dan ir-rigward il-ħtieġa ta' azzjonijiet speċifiċi, bħall-iżvilupp ta' kurrikuli ta' teorija/prattika, u ta' kooperazzjoni aktar effettiva bejn l-universitajiet, l-Istati Membri u l-atturi ekonomiċi u soċjali sabiex jittejbu l-prospettivi għall-iggradwati tal-ġejjieni biex isibu xogħol stabbli u mħallas sew li jikkorrispondi mal-livell tal-kwalifiki li jkunu kisbu; jitlob, għalhekk, li l-universitajiet jiżviluppaw is-sistema tagħhom tal-għoti tal-apprendistati u jtejbu l-integrazzjoni ta’ apprendistati tat-taħriġ fil-korsijiet tal-universita;

26.

Jenfasizza li l-miżuri biex jippromwovu l-impjegabbiltà, bħat-tagħlim tul il-ħajja, u l-iżvilupp ta' medda usa' ta' ħiliet adegwati għas-suq tax-xogħol, għandhom ikun l-ogħla prijorità sabiex jinkiseb żvilupp sostenibbli u jintlaħqu l-objettivi ta' prosperità; f'dan ir-rigward, jappoġġja bis-sħiħ l-iskambji tal-għalliema u tal-istudenti tal-università, id-djalogu bejn l-universitajiet u n-negozji, l-apprendistati u l-passaport tal-ħiliet;

27.

Iqis li l-modernizzazzjoni tad-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali (2005/36/KE) se tassisti l-mobilità professjonali fl-Ewropa u tiffaċilita l-mobilità tal-istudenti billi tipprovdi assigurazzjoni li l-kwalifiki miksuba fi Stat Membru ieħor ikunu rikonoxxuti madwar l-UE;

28.

Jitlob lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jappoġġaw it-tranżizzjoni mill-kunċett metodoloġiku “monodixxiplinarju” tax-xjenza li għadu popolari fl-universitajiet Ewropej lejn il-kunċetti ta' “interdixxiplinarjetà” u “transdixxiplinarjetà”;

29.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-UE jippromwovu d-djalogu u l-kooperazzjoni bejn l-universitajiet u n-negozju bħala objettiv komuni tal-EHEA konsolidata sabiex tiżdied l-impjegabilità tal-gradwati mill-universitajiet Ewropej;

30.

Jindika l-ħtieġa ta' azzjonijiet speċifiċi u kooperazzjoni aktar effettiva bejn l-universitajiet u s-suq tax-xogħol bil-għan li jiġu żviluppati kurrikuli aktar rilevanti, li l-edukazzjoni ssir aktar konsistenti u sabiex titjieb l-impjegabilità billi jiġu stabbiliti kriterji simili għall-aċċettazzjoni fil-professjonijiet;

31.

Jenfasizza l-importanza tal-iżgurar tad-disponibilità ta’ għadd sufficjenti ta’ apprendistati tat-taħriġ għall-istudenti, sabiex jiġi faċilitat iktar id-dħul tagħhom fis-suq tax-xogħol;

32.

Jappella lill-gvernijiet nazzjonali u lill-Kummissjoni jiżviluppaw sistema ta' kooperazzjoni strutturata sabiex jingħataw lawrji konġunti, fi ħdan oqsma ta' dixxiplini, li jkunu rikonoxxuti madwar l-UE, billi tittejjeb il-prestazzjoni u l-appoġġ finanzjarju tal-Erasmus Mundus u tal-programmi ta' edukazzjoni u ta' taħriġ tal-ġejjieni u billi jiġi promoss il-ħolqien ta’ skema Ewropea ta’ akkreditazzjoni tal-programmi konġunti;;

33.

Jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni b'referenza għal Skema ta' Mobilità tal-Erasmus fil-Livell ta' Masters;

34.

Iqis id-dottorati, inklużi dawk imwettqa b’kollaborazzjoni mal-intrapriżi, bħala rabta importanti bejn l-edukazzjoni għolja u r-riċerka, u jfakkar il-potenzjal tagħhom bħala komponent importanti fil-ħolqien ta' innovazzjoni u tkabbir ekonomiku bbażat fuq l-għarfien; jagħraf l-importanza li jitwettqu dottorati fl-intrapriżi, f’termini ta' integrazzjoni ta’ individwi b’lawrji ta’ livell għoli fis-suq tax-xogħol; jilqa’ l-impenn tal-Kummissjoni biex tiżviluppa Skema Ewropea tad-Dottorat Industrijali fi ħdan l-azzjonijiet Marie Curie;

35.

Jemmen li kooperazzjoni aħjar l-EHEA u ż-Żona Ewropea tar-Riċerka tkun sors potenzjali għat-titjib tal-innovattività u l-iżvilupp tal-Ewropa;

36.

Jenfasizza l-kontribut tas-7 Programm Qafas tal-UE għar-Riċerka, tal-Programm Qafas għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni u taż-Żona Ewropea tar-Riċerka biex tkun iffaċilitata l-mobilità tar-riċerkaturi tal-UE u jinkiseb il-potenzjal tal-innovazzjoni u tal-kompetittività tal-UE;

37.

Jappella biex titwaqqaf strateġija effettiva ta' appoġġ għall-programmi tat-tagħlim tul il-ħajja fl-Ewropa u inizjattivi sostenibbli li jkunu integrati b’mod sħiħ fl-istituzzjoni u jippromwovu kultura tat-tagħlim tul il-ħajja; jitlob, bl-istess mod, li jitħeġġeġ it-tagħlim tul il-ħajja bbażat fil-kumpaniji sabiex il-ħaddiema jkollhom l-opportunità li jżidu t-taħriġ u l-ħiliet tagħhom; jistieden lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja u l-universitajiet joffru flessibilità akbar fil-programmi bbażati fuq ir-riżultati tat-tagħlim, jirrikonoxxu tagħlim non-formali u informali u joffru servizzi ta’ appoġġ għall-metodi ta’ tagħlim billi jippromwovu sħubiji bejn universitajiet, intrapriżi, u istituti ta' taħriġ vokazzjonali ta’ livell għoli sabiex jimlew il-vojt li hemm fil-ħiliet xjentifiċi, umanistiċi u tekniċi;

38.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-ħtieġa li jiġi stabbilit l-istatus għall-istudenti ta’ qabel il-Proċess ta’ Bolonja f’dawk il-pajjiżi fejn jinsabu żvantaġġati f’termini ta’ applikazzjonijiet biex jinkitbu f'programmi tal-Masters;

39.

Jinnota li s-Sistema Ewropea għal-Akkumulazzjoni u t-Trasferiment ta’ Krediti (ECTS) għandha tkun iktar trasparenti u toffri tqabbil iktar preċiż bejn il-kwalifiki u d-diplomi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jużaw l-istrument imtejjeb tal-ECTS sabiex jiffaċilitaw il-mobilità għall-istudenti u l-professjonisti;

40.

Jilqa' l-proposta tal-Kummissjoni li żżid b'mod sinifikanti l-fondi ddedikati għall-programmi Ewropej ta' edukazzjoni u taħriġ; jistieden lill-Kummissjoni tiddedika proporzjon sinifikanti ta' dawn il-fondi biex tappoġġja l-modernizzazzjoni tal-edukazzjoni għolja u l-modernizzazzjoni tal-infrastrutturi tal-universitajiet skont l-objettivi tal-proċess ta' Bolonja u l-aġenda ta' modernizzazzjoni tal-UE; iħeġġeġ lill-Kummissjoni ssib soluzzjonijiet li jiffaċilitaw l-aċċess għal dawn il-programmi għall-istudenti b’diffikultajiet finanzjarji wkoll;

41.

Jitlob lill-Istati Membri u lill-UE biex jiddeterminaw jekk il-korsijiet ta’ studju jistgħux jinkludu perjodu obbligatorju ta’ taħriġ li għandu jitlesta f'università fi Stat Membru li m’huwiex il-pajjiż tal-oriġini tal-istudent;

42.

Jiġbed l-attenzjoni għar-rabta qawwija bejn il-Proċess ta' Bolonja u d-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali, u jenfasizza l-ħtieġa għal koordinazzjoni mill-Kummissjoni b'manjiera li tkun konsistenti għall-aħħar mal-Proċess ta' Bolonja; isostni li r-rabta tista' tissaħħaħ aktar billi l-istudenti jingħataw l-informazzjoni prattika relevanti kollha dwar l-għarfien tad-diplomi miksuba minn barra u l-opportunitajiet ta' xogħol li jġib it-taħriġ barra l-pajjiż;

43.

Jappella, bħala parti mir-rieżami tad-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali u sabiex isir progress lejn Żona Ewropea tal-Edukazzjoni Għolja reali, sabiex isir tqabbil tar-rekwiżiti minimi nazzjonali ta’ taħriġ u biex ikun hemm skambji aktar regolari bejn l-Istati Membri, l-awtoritajiet kompetenti u l-entitajiet professjonali;

44.

Jipproponi li r-rikonoxximent minn universitajiet sħab tal-krediti miksuba skont il-Programm Erasmus għandu jkun element obbligatorju għall-istituzzjonijiet kollha li jipparteċipaw fl-iskambji tal-istudenti appoġġjati mill-fondi tal-UE sabiex tissaħħaħ is-Sistema Ewropea għal-Akkumulazzjoni u t-Trasferiment ta’ Krediti (ECTS);

45.

Jiġbed l-attenzjoni għall-importanza tal-implimentazzjoni konsistenti tas-sistema ECTS; jistieden lill-Kummissjoni, lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja jiżviluppaw tabella komparattiva li tkun tindika l-għadd ta' krediti tal-ECTS mogħtija għall-korsijiet, bil-għan li tiżdied il-konsistenza u tiġi ffaċilitata l-mobilità professjonali u tal-istudenti; jinnota l-ostakoli li l-istudenti iħabbtu wiċċhom magħhom meta jittrasferixxu l-krediti minn università għall-oħra, u jemmen li dawn id-diffikultajiet jistgħu jiskuraġġixxu l-istudenti milli jieħdu sehem fi skambji akkademiċi;

46.

Jappella li tiġi żviluppata strateġija effikaċi għall-armonizzazzjoni sħiħa tat-titoli akkademiċi madwar l-Unjoni Ewropea bil-possibilità ta’ rikonoxximent retroattiv (inklużi titoli akkademiċi preċedenti) minn meta ġie stabbilit il-Proċess ta' Bolonja;

47.

Jistieden lill-Istati Membri tal-UE jadottaw bejniethom deċiżjoni finali u ċara dwar ir-rikonoxximent reċiproku sħiħ tal-kwalifiki u d-diplomi jew jistabbilixxu pjan direzzjonali għal meta fl-aħħar tkun possibbli din id-deċiżjoni;

48.

Jitlob li l-kooperazzjoni bejn l-universitajiet tiġi organizzata b’mod iktar sistematiku u tissaħħaħ, biex jiżdied l-impatt fuq l-istituzzjonijiet u s-sistemi tal-edukazzjoni għolja u biex jibbenefikaw minnha l-istudenti u l-persunal;

49.

Jipproponi li l-universitajiet fl-istati firmatarji jagħrfu l-apprendistati tat-taħriġ prattiku bħala parti mill-programmi ta’ mobilità appoġġati mill-Kummissjoni Ewropea;

50.

Jappella għal trasparenza akbar fl-informazzjoni mogħtija lill-istudenti qabel ma jibda skambju partikulari fir-rigward tal-għadd ta' krediti li jkunu se jingħataw, u jistieden lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja jikkooperaw flimkien meta jkunu qed jivvalutaw l-għadd ta' krediti li jkunu se jingħataw għall-korsijiet; jinkuraġġixxi l-iżvilupp ta' pjattaformi komuni sabiex tinħoloq bażi ta' għarfien u kompetenzi definita minn professjonisti u istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja, bil-għan possibbli li tinkiseb approssimazzjoni ta' xi diplomi, filwaqt li jitħares id-dritt li jitħallew l-ispeċifiċitajiet nazzjonali, pereżempju s-sistema tal-għarfien awtomatiku tal-kwalifiki professjonali fl-UE (22);

51.

Jappella għal netwerking, koordinazzjoni u komunikazzjoni aħjar bejn l-universitajiet tal-UE sabiex jitħaffef l-għarfien ta' diplomi ġodda, jiġi ffaċilitat it-trasferiment tal-krediti, jitjieb l-għarfien u l-fehim tas-sistemi differenti tal-edukazzjoni u t-taħriġ u sabiex l-istudenti jkunu jistgħu jifhmu aħjar id-diversità tal-programmi Ewropej;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea sabiex, fl-ambitu tal-programmi l-ġodda ta' edukazzjoni u taħriġ, tinkuraġġixxi l-kooperazzjoni, inkluż permezz ta' inċentivi finanzjarji, dwar il-kurrikuli transnazzjonali, lawrji konġunti u rikonoxximent reċiproku; hu favur iż-żieda fl-għadd ta’ sħubiji ta’ apprendistati tal-ERASMUS fil-prattika;

53.

Jiġbed l-attenzjoni dwar l-eżistenza ta’ bosta istituzzjonijiet li jittrattaw l-edukazzjoni għolja u r-riċerka Ewropej; jistieden lill-Unjoni Ewropea tippromwovi mezzi biex dawn ikunu kkoordinati taħt l-istess qafas;

54.

Jemmen li għandhom jiġu stabbiliti inizjattivi biex jgħinu lill-istudenti jittrasferixxu r-rekords tagħhom minn università għall-oħra matul l-istudji universitarji tagħhom;

55.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-UE jipprovdu dejta aġġornata u komparabbli – fost l-oħrajn dwar il-proporzjon tar-rappreżentanza tal-gruppi vulnerabbli – li abbażi tagħha tiġi mmoniterjata l-implimentazzjoni tal-EHEA u, għal dan il-għan, biex jitneħħew l-ostakoli u jiġu solvuti l-problemi assoċjati mal-implimentazzjoni tal-proċess, u ma jiġux penalizzati dawk l-istituzzjonijiet li għadhom ma implimentawx ir-riformi ppjanati; jemmen li din id-dejta għandha tiġi ppubblikata kull sena fuq bażi ta’ kull pajjiż għalih u kull università għaliha biex ikun iktar faċli li wieħed jifhem fejn jeħtieġ li jsir progress;

56.

Iħeġġeġ lill-universitajiet biex jarmonizzaw l-istandards akkademiċi tagħhom billi jiffurmaw sħubiji għall-iskambju tal-prattiki tajbin;

57.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu l-programmi ta’ kooperazzjoni u riċerka, u biex jiżviluppaw programmi ġodda, abbażi ta’ interessi reċiproċi mal-universitajiet tal-pajjiżi terzi, partikolarment dawk li jinsabu f’żoni ta’ kunflitt, sabiex ikun possibbli l-aċċess għall-edukazzjoni għolja u t-taħriġ għal studenti minn dawn il-pajjiżi, mingħajr l-ebda forma ta’ diskriminazzjoni;

58.

Iqis li ż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni Għolja (EHEA) maħluqa mill-Proċess ta’ Bolonja hi progressiva; jappella, għaldaqstant, għat-twaqqif ta' Żona Ewro-Mediterranja ta' Edukazzjoni Għolja li tkun inkorporata f'din l-istruttura eżistenti, u biex isir progress favur it-twaqqif ta' Żona ta’ Edukazzjoni Għolja effettiva għall-pajjiżi involuti fil-kooperazzjoni tal-Isħubija tal-Lvant kif ukoll żoni interstatali oħra fi ħdan l-UE; jistieden lill-Kummissjoni biex tneħħi l-ostakoli għall-moviment tal-istudenti u l-għalliema, biex tappoġġja n-netwerking tal-universitajiet Ewro-Mediterranji, inkluża l-EMUNI, u biex tkompli l-prattiki tajba tal-programmi Tempus u Erasmus Mundus;

59.

Jindika l-ħtieġa li tiġi pprovduta informazzjoni aħjar dwar il-Proċess ta’ Bolonja u ż-Żona Ewropea tal-Edukazzjoni Għolja (EHEA) permezz ta’ politika ta' komunikazzjoni komprensiva, effettiva u għall-Ewropa kollha bl-għan li l-universitajiet isiru iktar attraenti fi ħdan l-Ewropa kif ukoll barra;

60.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea u lill-Istati Membri jiggarantixxu t-trasferibilità tas-self u l-għotjiet, partikolarment il-boroż ta' studju abbażi tal-mertu u tal-ħtiġijiet, bejn il-pajjiżi kollha Ewropej, sabiex jiġi żgurat l-aċċess ugwali għall-opportunitajiet ta' mobilità;

61.

Jippromwovi l-ħolqien ta’ marki (brands) universitarji magħquda fil-livell reġjonali sabiex jissaħħaħ il-prestiġju tal-universitajiet fil-livell internazzjonali skont l-għanijiet tal-Proċess ta’ Bolonja;

62.

Jistieden lill-istituzzjonijiet tal-UE jwaqqfu mekkaniżmi biex jappoġġjaw lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni għolja jimplimentaw l-għanijiet ta' Bolonja, li jista' jseħħ b'rappurtaġġ regolari u b'użu mmirat tal-programmi tal-UE, inklużi dawk li jinvolvu l-kooperazzjoni ma' pajjiżi fl-EHEA li mhumiex membri tal-UE;

63.

Jitlob lill-UE tappoġġja l-implimentazzjoni tal-impenji tagħha ta' Bolonja fil-politika tagħha ta' kooperazzjoni mal-pajjiżi rilevanti li mhumiex membri tal-UE; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Parlament Ewropew jadottaw rwol aktar determinat fit-tmexxija tagħhom ta' dawn l-inizjattivi;

64.

Jemmen li l-eżerċizzju ta' evalwazzjoni fil-laqgħa ministerjali tas-sena d-dieħla f'Bukarest se jwassal għal pjan direzzjonali ċar għat-twaqqif ta' Żona Ewropea tal-Edukazzjoni Għolja sal-iskadenza tal-2020; jisħaq li għandhom jitressqu proposti intersettorjali, f’dak li jikkonċerna t-taħriġ fl-ICT, it-tagħlim vokazzjonali u t-tagħlim tul il-ħajja kif ukoll it-taħriġ fil-post tax-xogħol, u li dawn il-proposti jippromwovu attivament kemm l-inklużjoni kif ukoll it-tkabbir intelliġenti u sostenibbli, b’mod li jagħtu lill-UE vantaġġ kompetittiv fid-dinja ta’ wara l-kriżi fir-rigward tal-ħolqien ta’ impjiegi, il-kapital uman, ir-riċerka, l-innovazzjoni, l-intraprenditorija u l-ekonomija tal-għarfien fit-totalità tagħha;

65.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-ministru tal-edukazzjoni tal-UE jutilizzaw bis-sħiħ l-opportunitajiet li toffri l-parteċipazzjoni konġunta tagħhom fl-EHEA u biex jadottaw rwol ta' tmexxija biex jintlaħqu l-għanijiet ta' Bolonja, u lill-Ministri biex l-impenji tagħhom fil-Proċess ta' Bolonja jsaħħuhom b'impenji konġunti fil-livell tal-UE fil-Kunsill, b'appoġġ mill-Kummissjoni, sabiex dan il-proċess ta' appoġġ reċiproku jkompli b'implimentazzjoni armonjuża;

66.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-Laqgħa Ministerjali Semestrali tal-2012 tal-Proċess ta' Bolonja f'Bukarest trid tqis il-fatt li l-ħolqien tal-EHEA jippermetti lill-UE u lill-Istati Membri jagħtu kontribut b'saħħtu u unifikat għall-Proċess ta' Bolonja abbażi tar-responsabilitajiet konġunti tagħhom fil-kwistjoni tal-edukazzjoni għolja, tal-parteċipazzjoni konġunta tagħhom fil-proċess, u tal-impenn komuni bejniethom għall-azzjoni, appoġġjati minn dikjarazzjonijiet ta' politika mill-istituzzjonijiet tal-UE;

67.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/33

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni intitolata "Lejn immaniġġjar sod tal-kwalità għall-Istatistika Ewropea" (COM(2011)0211),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 48 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji u l-opinjoni tal-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (A7-0037/2012),

A.

billi l-Eurostat ilu jeżisti mill-1953 u l-ħtieġa għas-salvagwardja tal-indipendenza tiegħu hija rikonoxxuta sew;

B.

billi statistika affidabbli u preċiża hija essenzjali għat-tfassil effettiv tal-politika ekonomika u baġitarja min-naħa tal-Istati Membri u fil-livell tal-Unjoni;

C.

billi s-suċċess tal-Istrateġija Ewropa 2020 għat-Tkabbir u l-Impjiegi u l-pakkett ta' tmexxija ekonomika, inkluż is-Semestru Ewropew, jirrikjedi statistika ta' kwalità għolja;

D.

billi dawk li jużaw l-istatistika għandhom jiġu fornuti b'data rilevanti, f'waqtha u preċiża li tinġabar u tiġi kkompilata minn aġenziji nazzjonali skont il-prinċipji tal-imparzjalità, l-oġġettività u l-indipendenza professjonali;

E.

billi l-istatistika għandha tkun pubblikament aċċessibbli, li tinftiehem faċilment kemm għal dawk li jfasslu l-politika kif ukoll għaċ-ċittadini u xierqa għal tqabbil fuq bażi sena b'sena;

F.

billi l-kwalità tal-Istatistika Ewropea tiddependi fuq l-integrità tal-proċess ta’ produzzjoni kollu; billi l-modernizzazzjoni li għaddejja bħalissa tal-metodi għall-produzzjoni tal-istatistika tirrappreżenta investiment pubbliku vitali sabiex tiġi ssimplifikata l-katina ta’ produzzjoni kollha, u teħtieġ impenn kontinwu fil-livell tal-UE u dak nazzjonali;

G.

billi l-kriżi tad-dejn fiż-żona tal-euro enfasizzat il-perikli ta' ineżattezza tal-istatistika u l-frodi tal-istatistika li jirriżultaw minn nuqqasijiet kemm fil-kwalità tad-data upstream tal-kontabilità pubblika kif ukoll fl-arranġament attwali tal-governanza tal-istatistika;

H.

billi l-uffiċċji tal-istatistika mhux talli għandhom ikunu statutorjament indipendenti, iżda għandu jkollhom fis-seħħ ukoll mekkaniżmi u "firewalls" biex jiżguraw li l-uffiċċji tal-istatistika huma separati mill-proċess politiku u b'hekk jevitaw nuqqasijiet sistemiċi; fl-istess ħin, madankollu, għandu jiġi enfasizzat li l-Istat huwa responsabbli għall-korrettezza u l-awtentiċità tad-data tal-istatistika;

I.

billi r-relazzjoni bejn l-Eurostat u l-qrati tal-awdituri nazzjonali għandha tiġi msaħħa;

J.

billi l-Uffiċċji Nazzjonali tal-Istatistika għandhom jiġu riformati fl-Istati Membri sabiex jikkonformaw mal-leġiżlazzjoni Ewropea l-ġdida malajr kemm jista’ jkun;

K.

billi madwar 350 regolament tal-istatistika li japplikaw għall-Istati Membri jimponu piż ta' konformità tal-istatistika proporzjonalment ogħla fuq l-Istati Membri ż-żgħar;

L.

billi l-Eurostat se jipprovdi l-indikaturi ekonomiċi meħtieġa għas-sorveljanza tal-politiki fiskali u t-tabella ta’ valutazzjoni dwar l-iżbilanċi makroekonomiċi, flimkien ma’ mekkaniżmi ta’ infurzar ġodda; billi r-riformi legali riċenti, notevolment is-‘six pack’ tal-governanza ekonomika, qiegħdu statistika robusta u affidabbli fiċ-ċentru tal-governanza ekonomika fil-livell tal-UE;

1.

Huwa tal-fehma li għandu jkun hemm approċċ sistematiku għall-kwalità, li jista' jeħtieġ riforma fil-metodu tal-produzzjoni tal-istatistika Ewropea u tranżizzjoni gradwali minn approċċ korrettiv għal approċċ preventiv għal ġestjoni tal-kwalità tal-Istatistika Ewropea b'mod ġenerali u tal-istatistika fuq il-finanzi pubbliċi b’mod partikolari; jilqa’ n-natura vinkolanti tar-regoli relatati mal-produzzjoni u l-verifika tal-preċiżjoni tal-istatistika Ewropea; iqis li, li jkun hemm korpi tal-istatistika indipendenti huwa essenzjali sabiex tinżamm il-kredibilità tad-data tal-istatistika;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi assistenza u kompetenza lill-Istati Membri biex tgħinhom jindirizzaw limitazzjonijiet ta' riċerka u ostakli metodoloġiċi kbar, bil-ħsieb li jiżguraw il-konformità u l-forniment ta' data ta' kwalità għolja;

3.

Jappoġġja l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tipproponi emendi għar-Regolament (KE) Nru. 223/2009 (Regolament tal-Istatistika) sabiex jiġi stabbilit approċċ proattiv għall-monitoraġġ u evalwazzjoni tad-data tal-finanzi pubbliċi fi stadju bikri upstream sabiex tippermetti azzjoni korrettiva fil-punt l-aktar kmieni possibbli; jissekonda l-proposta biex jiġi stabbilit qafas legali mmirat biex isaħħaħ il-qafas ta' governanza, speċjalment fir-rigward tal-indipendenza professjonali tal-awtoritajiet tal-istatistika nazzjonali u l-Eurostat, u biex l-istati Membri kollha jkollhom l-obbligu li jadottaw formalment l-impenn li jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa fil-livell nazzjonali biex tinżamm il-fiduċja fl-istatistika u biex isir infurzar aktar rigoruż tal-Kodiċi ta’ Prattika tal-Istatistika Ewropea;

4.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tipproponi lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill proposti għal leġiżlazzjoni mmirata biex iddaħħal elementi tal-Kodiċi ta' Prattika dwar l-Istatistika Ewropea riveduta fil-liġi tal-UE, bl-għan li jkun hemm distinsjoni ċara bejn ir-responsabbiltajiet u l-kompetenzi tal-aġenziji tal-istatistika nazzjonali u dawk tal-gvernijiet tal-Istati Membri u tiġi żgurata r-responsabbiltà aktar trasparenti u kkoordinata għall-kwalità tad-data;

5.

Iħeġġeġ lill-Eurostat ikompli, b'kollaborazzjoni mal-fornituri tad-data u l-utenti tad-data ewlenin, bl-isforzi tiegħu biex jimmodernizza l-metodi ta’ produzzjoni tal-Istatistika Ewropea sabiex tinżamm il-kost-effettività;

6.

Jistieden lill-Eurostat jiżgura li jkunu stabbiliti b’mod standardizzat sistemi ta’ kontabilità pubblika fl-Istati Membri kollha u li jkunu msaħħa kemm b’mekkaniżmi ta’ verifika interni kif ukoll esterni, inkluża l-applikazzjoni tal-qafas legali rieżaminat reċentament tar-Regolament (KE) Nru. 479/2009, kif ukoll bi proposti leġiżlattivi ulterjuri kif jitqies xieraq; jilqa’ l-intenzjoni tal-Kummissjoni Ewropea li tagħti setgħat ta’ investigazzjoni akbar lill-Eurostat;

7.

Jenfasizza li l-Istati Membri kollha għandhom jiżguraw li l-istatistika tkun preċiża fil-livelli kollha tal-gvern; iħeġġeġ lill-Eurostat jiżvela pubblikament jekk għandux dubji rigward din il-preċiżjoni fit-tipi kollha ta’ statistika;

8.

Iqis li l-pakkett adottat reċentament jeħtieġ standards rigward data granulari dwar kxif tas-settur pubbliku relatat mal-garanziji u r-responsabbiltajiet kontinġenti, pereżempju permezz ta' garanziji u kxif tas-settur pubbliku għal sħubiji pubbliċi-privati (PPPs); dawn għandhom jiġu żviluppati fil-pront u żvelati mill-Eurostat, fejn għandhom jitqiesu l-livelli kollha tal-gvern;

9.

Jilqa' l-azzjoni tal-Bord Konsultattiv Ewropew għall-Governanza tal-Istatistika (ESGAB) biex ikun hemm superviżjoni indipendenti tal-Eurostat u tas-Sistema Ewropea tal-Istatistika; jistieden lill-Eurostat u lill-uffiċċji tal-istatistika l-oħra jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet tal-ESGAB imressqa fir-rapport annwali tiegħu tal-2011;

10.

Jenfasizza li l-ħtieġa li l-Eurostat jiżgura t-trasparenza fir-rigward tal-persunal tiegħu stess billi jippubblika informazzjoni dwar l-uffiċjali (li huma impjegati taċ-ċivil) u l-aġenti kuntrattwali tiegħu, u jipprovdi informazzjoni dwar il-mod li bih jintużaw l-esperti nazzjonali;

11.

Jenfasizza li l-indipendenza tas-servizzi tal-istatistika għandha tkun salvagwardjata kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll fil-livell Ewropew mit-theddida ta’ interventi politiċi possibbli.

12.

Jinnota li s-sistema għal ġestjoni ta' kwalità se teħtieġ koordinazzjoni mill-qrib bejn l-Eurostat u l-korpi nazzjonali responsabbli għall-verifika tad-data upstream marbuta mal-finanzi pubbliċi; jistieden lill-Kummissjoni tippreżenta proposti li jiżguraw indipendenza akbar u aktar koerenza fil-kompetenzi tal-qrati tal-awdituri nazzjonali fil-verifika tal-kwalità tas-sorsi użati u biex jiġi stabbiliti ċifri tad-dejn u tad-defiċit nazzjonali u t-tisħiħ tar-rwol ta' koordinament tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri;

13.

Jenfasizza li l-ġestjoni tal-kwalità tal- istatistika finanzjarja tal-gvern kif ukoll statistika finanzjarja nazzjonali oħra kif ukoll il-preċiżjoni u r-rappurtar fil-ħin tad-data huma essenzjali sabiex is-Semestru Ewropew jiffunzjona kif suppost.

14.

Jirrikonoxxi li l-provvista ta’ statistika preċiża ħafna drabi tista’ tinvolvi l-ġbir u t-tqabbil ta’ data minn sorsi numerużi; jinnota, għalhekk, li t-tqassir tal-iskedi għall-pubblikazzjoni tal-istatistika jista', f'xi każi, inaqqas l-affidabbiltà jew il-preċiżjoni tal-istatistika jew iżid l-ispiża tal-ġbir tad-data; jirrakkomanda li, meta jkunu qegħdin jitqiesu l-aħjar prassi f'dan il-qasam, il-bilanċ bejn il-waqt xieraq, l-affidabbiltà u l-ispiża ta' tħejjija jistgħu jitqiesu sew;

15.

Iħeġġeġ lill-Eurostat jikkunsidra metodi biex il-pubblikazzjonijiet tiegħu, b’mod partikolari dawk onlajn, ikunu jistgħu jintużaw aktar faċilment miċ-ċittadin medju u dawk mhux professjonijisti speċjalment fir-rigward tal-użu tal-grafika; jemmen li l-websajt tal-Eurostat għandu jippermetti aċċess aktar faċli biex jitlesta serje tad-data fit-tul u għandu jinkludi grafiki komparattivi intuwittivi sabiex jingħata aktar valur miżjud liċ-ċittadini; iżid, barra minn hekk, li l-aġġornamenti perjodiċi tiegħu għandhom jipprovdu, fejn possibbli, informazzjoni dwar kull Stat Membru u joffru serje sena b'sena u xahar b'xahar u, fejn possibbli u utli, serje tad-data fit-tul;

16.

Jenfasizza li l-provvista ta’ statistika preċiża, rilevanti u ta’ kwalità għolja hija ta’ importanza ewlenija għal żvilupp reġjonali sostenibbli u bbilanċjat; jinnota li data preċiza u eżatta tikkostitwixxi bażi għall-ksib ta’ informazzjoni dettaljata dwar oqsma individwali bħad-demografija, l-ekonomija u l-ambjent, u għalhekk għandha r-rwol ewlieni fil-proċess għat-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar l-iżvilupp reġjonali, b’mod partikolari fil-kuntest tal-implimentazzjoni tal-Istrateġija Ewropa 2020;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni tkompli tindirizza l-bżonn ta’ informazzjoni tal-istatistika affidabbli li tippermetti lill-politiki tal-UE jirreaġixxu aħjar għar-realtajiet ekonomiċi, soċjali u territorjali fil-livell reġjonali;

18.

Jappoġġja l-intenzjoni tal-Eurostat li jistabbilixxi qafas legali “għall-Impenn dwar il-Fiduċja fl-Istatistika”; jenfasizza li l-konformità mar-regola tal-kunfidenzjalità tad-data fl-SSE (is-Sistema Statistika Ewropea), kif ukoll mal-prinċipju tas-sussidjarjetà, se tgħin biex tkabbar il-fiduċja fl-aġenziji tal-istatistika;

19.

Jinnota li huwa essenzjali li jitjieb il-mod ta’ kif jaħdmu s-sistemi ta’ kontabbiltà pubblika; madankollu jitlob lill-Kummissjoni tiċċara jekk l-istandardizzar tas-sistemi ta’ kontabbiltà pubbliċi fl-Istati Membri huwiex meħtieġ u possibbli; jistieden lill-Kummissjoni tfassal metodoloġija komuni u timplimenta soluzzjonijiet effettivi, adattati u stabbiliti;

20.

Jenfasizza l-ħtieġa li tiġi żviluppata sistema koerenti għal riċerka fi proċessi soċjoekonomiċi f’żoni transkonfinali, inklużi dawk fir-reġjuni li jinsabu mal-fruntieri esterni tal-Unjoni Ewropea, flimkien ma' statistika dwar il-makroreġjuni, sabiex tinkiseb stampa affidabbli, kompluta u preċiża tal-ekonomija f’termini ta’ żvilupp reġjonali u makroreġjonali, li tkopri kemm id-dimensjoni urbana kemm iż-żoni rurali; jemmen li l-mekkaniżmi ta’ riċerka marbuta mal-bilanċ tal-pagamenti għandhom jitjiebu; jinnota, ukoll, li l-kontijiet reġjonali u nazzjonali għandhom jiġu ssorveljati mill-qrib bħala parti minn sistema robusta ta’ ġestjoni ta’ kwalità għall-istatistika Ewropea;

21.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-parlamenti nazzjonali.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/37

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 313 u 314 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Ftehim Interistituzzjonali tas-17 ta' Mejju 2006 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar id-dixxiplina baġitarja u l-amministrazzjoni finanzjarja tajba (1) (IIA),

—

wara li kkunsidra l-ipprogrammar finanzjarju aġġornat għall-2007-2013 tal-Kummissjoni, imressaq skont il-Punt 46 tal-imsemmi IIA tas-17 ta’ Mejju 2006,

—

wara li kkunsidra l-baġit ġenerali tal-Unjoni Ewropea għas-sena finanzjarja 2012 (2),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-21 ta’ Frar 2012 dwar il-linji gwida tal-baġit għall-2013,

—

wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Baġits (A7-0040/2012),

1.

Jirrikonoxxi l-isforzi ta’ konsolidazzjoni fiskali meħuda minn bosta Stati Membri minħabba l-kriżi finanzjarja u baġitarja; jenfasizza, madankollu, il-fatt li l-UE qatt mhu se tkun tista’ tirreaġixxi b’mod xieraq għall-kriżi ekonomika u soċjali preżenti jew tevita kriżijiet futuri mingħajr integrazzjoni politika addizzjonali, mingħajr strumenti komuni, bħal sanzjonijiet awtomatiċi u d-dritt tal-Kummissjoni li tieħu azzjoni legali fi proċedura ta' defiċit, iżda wkoll programmi komuni ffinanzjati mill-UE, u r-riżorsi biex jitħaddmu; jinsisti, li l-irkupru ekonomiku jeħtieġ miżuri li jsaħħu s-solidarjetà u jagħtu spinta lit-tkabbir sostenibbli u lill-impjiegi; jilqa' l-fatt li l-Kunsill Ewropew jirrikonoxxi dan fid-dikjarazzjoni tiegħu tat-30 ta' Jannar 2012, u l-Konklużjonijiet tiegħu wara s-Samit tal-1-2 ta’ Marzu 2012, iżda jinsisti dwar il-ħtieġa li jittieħdu miżuri konkreti, l-aktar billi l-baġit tal-UE jintuża bħala strument komuni; jenfasizza l-fatt li l-prijoritajiet identifikati fid-dikjarazzjonijiet imsemmijahawn fuq huma dawk li ddefenda l-Parlament fil-proċedura baġitarja ta’ qabel;

2.

Għadu mħasseb dwar il-kriżi globali li qatt ma dehret bħalha li kkawżat dannu serju għat-tkabbir finanzjarju u għall-istabilità finanzjarja u wasslet għal deterjorament qawwi fid-defiċit tal-gvern u fis-sitwazzjoni tad-dejn tal-Istati Membri; jifhem it-tħassib tal-Kunsill rigward il-limiti ekonomiċi u baġitarji fil-livell nazzjonali u jinsisti li l-2013 se tkun sena fundamentali għall-irkupru ekonomiku;

3.

Ifakkar li l-baġit tal-Unjoni Ewropea huwa wieħed mill-aktar strumenti importanti fejn tintwera solidarjetà fost l-Istati Membri u bejn il-ġenerazzjonijiet, u li jipprovdi valur miżjud ċar, meta jitqies l-impatt straordinarju tiegħu fuq l-ekonomija reali u l-ħajja ta' kuljum taċ-ċittadini Ewropej; ifakkar li kieku l-politiki tal-Unjoni kellhom jiġu finanzjati biss mill-Istati Membri, l-ispejjeż tagħhom kienu jisplodu u li, meqjus f’dan id-dawl u jekk użat b'mod sinerġetiku, il-baġit tal-Ewropa jirrappreżenta intrinsikament iffrankar komuni ċar għall-benessri ta’ kulħadd; huwa tal-fehma li l-miżuri ta' awsterità adottati fil-livell nazzjonali m'għandhomx iwasslu għal tnaqqis ekwivalenti fil-livell tal-UE, peress li euro wieħed li jintefaq f'dan il-livell jista' jwassal għal iffrankar fis-27 Stat Membru;

4.

Jenfasizza li, fi żminijiet ta’ kriżi aktar minn qatt qabel, l-isforzi kollettivi meħuda fil-livell tal-UE jridu jissaħħu sabiex ikun żgurat li l-azzjonijiet tagħna jiksbu r-riżultati mixtieqa; jenfasizza l-fatt li l-baġit annwali tal-Unjoni Ewropea bl-effett ta’ lieva tiegħu, il-prijoritajiet fil-baġits nazzjonali kif ukoll l-istrumenti Ewropej kollha l-oħra, iridu jappoġġaw il-politiki ta’ rkupru tal-Istati Membri u jeħtieġ li jkunu allinjati mal-Istrateġija Ewropa 2020 għat-Tkabbir u l-Impjiegi, u li dan huwa essenzjali għas-suċess tal-Istrateġija u sabiex tinżamm il-fiduċja fil-politiki tal-UE, speċjalment fost iċ-ċittadini tagħha; jenfasizza li, meta jitqies ir-rwol tiegħu bħala katalist għall-investiment, it-tnaqqis fil-livell tal-baġit tal-UE jkollu impatt negattiv fuq il-ħolqien tat-tkabbir u l-impjiegi fl-Unjoni;

5.

Hu tal-fehma li l-promozzjoni tat-tkabbir u l-impjiegi tirrikjedi azzjonijiet speċifiċi u sforzi baġitarji msaħħa li jappoġġaw politika industrijali sostenibbli u fit-tul, il-kompetittività, l-innovazzjoni u l-impriżi żgħar u medji (SMEs), peress li ħafna mill-potenzjal ekonomiku tal-UE jinsab fl-SMEs, li, skont l-aħħar studji li saru, ħolqu 85 % tal-impjiegi ġodda nett fl-UE bejn l-2002 u l-2010 u huma s-sinsla tat-tkabbir ekonomiku tagħna; għaldaqstant il-promozzjoni ta' mentalità imprenditorjali u l-ħolqien ta' negozji ġodda bis-saħħa ta' azzjonijiet konkreti hija ta’ importanza kbira u riżorsi adegwati għandhom ikun pprovduti f'dan ir-rigward; jirrikonoxxi għalhekk li jeħtieġ isiru sforzi sabiex jissaħħaħ l-iffinanzjar tal-UE b'appoġġ għall-isforzi ta' tkabbir;

6.

Jenfasizza li dan l-appoġġ jista’ jkun strumentali biex jiġi evitat li l-SMEs inaqqsu l-investimenti tagħhom, b'mod partikolari fir-riċerka u l-iżvilupp, waqt li fl-istess ħin jippromwovi l-impjiegi u t-taħriġ professjonali, speċjalment għaċ-ċittadini aktar żgħażagħ, u jiżgura li l-ħiliet jiġu konservati; iqis li t-tisħiħ tal-għajnuna mill-BEI għall-SMEs u l-infrastruttura għandu jitiqes bħala prijorità ewlenija u b'hekk il-potenzjal innovattiv tal-SMEs ikun megħjun jiżviluppa, li hu essenzjali għall-prosperità tal-UE u għall-ħolqien ta' soċjetà bbażata fuq l-għarfien; jenfasizza, f'dan il-kuntest, il-ħtieġa li l-proċedura ta' applikazzjoni għall-programmi ffinanzjati mill-UE tiġi ssimplifikata aktar;

7.

Jemmen li żieda fl-investimenti permezz tal-baġit tal-UE f'ekonomija sostenibbli tista’ twassal għal rata ogħla ta' ħolqien ta' impjiegi minn dik bil-baġit attwali; dawn l-investimenti jistgħu għaldaqstant jikkontribwixxu b'mod sinifikanti biex iġibu lill-UE lura fit-triq tat-tkabbir;

8.

Jenfasizza l-fatt li r-riżultati tal-Istrateġija Ewropa 2020 jiddependu fil-biċċa l-kbira tagħhom fuq iż-żgħażagħ ta’ llum, li huma l-aktar edukati, l-aktar avvanzati teknikament u mobbli aktar minn qatt qabel, u għalhekk jikkostitwixxu u se jikkostitwixxu l-aqwa riżorsa għat-tkabbir u l-impjiegi fl-UE; huwa mħasseb dwar il-livell għoli tal-qgħad fost iż-żgħażagħ fl-Istati Membri; għaldaqstant, jenfasizza li kull sforz għandu jsir fil-livell Komunitarju u nazzjonali biex jiżgura li t-tkabbir u l-impjiegi jkunu realtà, speċjalment għaż-żgħażagħ, li jirrappreżentaw il-futur komuni tal-UE; jenfasizza daqstant il-ħtieġa li jiġu indirizzati b'mod urġenti l-isfidi tal-qgħad u tal-livell ta' faqar li qed jiżdied fl-Unjoni Ewropea fl-ispirtu tal-inizjattiva ewlenija "Pjattaforma Ewropea kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali";

9.

Jieħu nota tal-proposta tal-Kummissjoni li EUR 82 biljun mill-fondi li għadhom ma ġewx ipprogrammati fl-ambitu tal-fondi strutturali tal-UE (il-Fond Ewropew ta' Żvilupp Reġjonali u l-Fond Soċjali Ewropew) jiġu minflok destinati sabiex jgħinu lill-SMEs u biex jiġġieldu l-qgħad fost iż-żgħażagħ; jitlob li jinżamm mgħarraf kif xieraq dwar din l-inizjattiva, l-implimentazzjoni tagħha u l-impatt eventwali tagħha fuq il-baġit 2013;

10.

Jenfasizza l-fatt li l-miżuri kollha meħuda sa issa biex jikkumbattu l-kriżi għandhom jgħinu r-ritorn għat-tkabbir; jenfasizza, f’dan ir-rigward, li l-miżuri ta’ awsterità mfassla apposta li diġà ttieħdu jeħtieġ li jkunu akkumpanjati minn strumenti mmirati li jwasslu għal żvilupp ekonomiku sostenibbli; jinnota li l-baġit tal-UE għandu rwol deċiżiv f’dan il-kuntest bħala għodda li tiżgura azzjoni koordinata f’waqtha u kkoordinata tajjeb fl-oqsma kollha sabiex jitnaqqsu l-effetti tal-kriżi fuq l-ekonomija reali kif ukoll bħala katalist li jagħti impetu lill-investiment, lit-tkabbir u lill-impjiegi fl-Ewropa;

11.

Jenfasizza li implimentazzjoni koordinata tajjeb, koerenti u f’waqtha ta’ impenji u prijoritajiet politiċi fil-livell nazzjonali u tal-UE tirrikjedi li l-istituzzjonijiet nazzjonali u Ewropej jaħdmu flimkien biex jagħtu prijorità lill-infiq pubbliku f'oqsma ta' tkabbir, jevalwaw ex ante l-effetti tal-azzjonijiet ippjanati, iżidu s-sinerġiji ta’ bejniethom u jiżguraw li jkollhom impatt pożittiv billi jneħħu ostakli u jibbenfikaw minn potenzjal mhux utilizzat biżżejjed; f’dan ir-rigward, jenfasizza l-importanza li jkompli jorganizza qabel is-Samit tar-Rebbiegħa, il-preżentazzjoi mill-Kummissjoni tal-abbozz ta’ baġit tagħha u l-bidu tal-proċeduri baġitarji nazzjonali fl-Istati Membri kif ukoll id-dibattiti interparlamentari dwar l-orjentazzjonijiet ekonomkiċi u baġitarji komuni tal-Istati Membri u tal-Unjoni sabiex jiżgura li jkun hemm koordinazzjoni bejn il-baġits nazzjonali u tal-UE fil-qafas ġenerali tal-attivitajiet imsaħħa tal-Parlament fis-Semestru Ewropew sabiex tissaħħaħ il-leġittimità demokratika tiegħu kif mitlub fir-riżoluzzjoni tal-1 ta' Diċembru 2011 dwar is-Semestru Ewropew għall-Koordinazzjoni tal-Politika Ekonomika;

12.

Jitlob għall-adozzjoni ta' baġit responsabbli u orjentat lejn il-kisba ta' riżultati, ibbażat fuq infiq ta' kwalità tajba kif ukoll użu ottimali u f’waqtu tal-iffinanzjar eżistenti tal-UE; fl-ispirtu tal-istqarrija tat-30 ta' Jannar 2012 mill-Membri tal-Kunsill Ewropew; jenfasizza l-bżonn li jkun hemm investiment fit-tkabbir u fl-impjiegi, speċjalment f’termini ta’ SMEs u żgħażagħ; jenfasizza l-intenzjoni tiegħu li jinvolvi ruħu, flimkien mal-kumitati parlamentari speċjalizzati, mhux biss fl-identifikazzjoni ta’ oqsma konkreti fejn l-azzjonijet jeħtieġu jissaħħu, iżda wkoll fl-identifikazzjoni ta’ prijoritajiet negattivi possibbli;

13.

Jenfasizza li l-baġit tal-UE jirrappreżenta investiment dirett unikament lejn politiki u azzjoni li jkunu ta' valur miżjud għall-UE; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-baġit tal-UE – li ma jistax iġarrab defiċit – għandu effett ta’ lieva fuq it-tkabbir u l-impjiegi li huwa ħafna ogħla minn dak tal-infiq nazzjonali, kif għandha wkoll il-kapaċità tiegħu li tistimola l-investiment, toħloq stabilità fl-Ewropa u tgħin l-UE toħroġ mill-kriżi ekonomika u finanzjarja preżenti; jenfasizza madankollu l-ħtieġa ta' lieva ta' aktar investimenti sabiex proġetti ewlenin għall-irkupru ekonomiku u l-kompetittività ma jkunux fil-periklu; jenfasizza f'dan il-kuntest, il-fatt li l-iżvilupp ta' strumenti finanzjarji ġodda u mtejba jistgħu jsaħħu aktar l-effett ta' lieva tan-nefqa tal-UE li tikkontribwixxi għat-tkabbir, billi jattiraw investiment privat u b'hekk jikkumpensaw għal-limitazjonijiet fil-livell nazzjonali u jtejbu n-nefqa pubblika;

14.

Ifakkar li bejn l-2000 u l-2011, il-baġits nazzjonali fl-UE żdiedu b’medja ta' 62%, filwaqt li l-ħlasijiet mill-baġit tal-UE żdiedu bi ftit inqas minn 42%, filwaqt li l-UE kibret minn 15 għal 27 Stat Membru;

15.

Se jagħti attenzjoni partikolari, fil-kuntest tal-proċedura baġitarja 2013, lill-implimentazzjoni tal-prijoritajiet baġitarji tas-snin preċedenti tal-PE u b’mod partikolari se jsegwi mill-qrib il-finanzjament u l-implimentazzjoni tal-istrateġija Ewropa 2020, li hija mħaddna kompletament mill-Istati Membri, f’termini ta’ promozzjoni tal-kompetittività u l-impjiegi, kif ukoll tal-prijoritajiet settorjali l-oħra tagħha;

16.

Jilqa’ l-fatt li fl-aħħar verżjoni tal-ipprogrammar finanzjarju għall-2012-13 il-Kummissjoni rrispettat il-prijoritajiet baġitarji tal-PE, kif għamlet fl-2011, billi ma mingħajr ma kkumpensat għal żidiet li saru fil-passat; jitlob sabiex l-abbozz ta' baġit 2013 isegwi l-istess direzzjoni;

17.

Ifakkar li l-limiti għal bosta intestaturi, b’mod partikolari għall-Intestatura 1a (kompetittività għat-tkabbir u l-impjiegi) u l-Intestatura 4 (l-UE bħala attur globali) fi ħdan il-qafas finanzjarju attwali mhumiex biżżejjed sabiex jitwettqu l-politiki approvati bħala prijoritajiet mill-Parlament, il-Kunsill u l-Kummissjoni; ifakkar barra minn hekk, li l-approprjazzjonijiet allokati għal xi politiki kellhom jiġu riveduti bosta drabi sabiex jintlaħqu l-objettivi u l-kompiti, li wassal sabiex l-użu tal-Istrument tal-Flessibilità jsir neċessità għal kważi kull baġit annwali; jenfasizza li mhuwiex se jaċċetta li impenji politiki tal-UE li ilhom jeżistu jitqiegħdu fil-periklu; ifakkar, b’mod partikolari, li l-impenji finanzjarji mniżżla fi ftehimiet internazzjonali u/jew ftehimiet bejn l-UE u organizzazzjonijiet internazzjonali għandhom jiġu rrispettati u inklużi kif xieraq fl-abbozz ta' baġit;

18.

Ifakkar li l-Qafas Finanzjarju Multiannwali (MFF) 2007-2013 kien maħsub biex itejjeb il-prosperità u l-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini tagħna u biex jisfrutta l-potenzjal kollu tat-tkabbir, iżda madankollu mill-2008 ’l hawn l-UE esperjenzat kriżi li qatt ma rajna bħalha, li ħalliet impatt ukoll fuq kull wieħed mill-baġits annwali; jenfasizza l-fatt f'dan l-isfond li l-qafas finanzjarju 2007-2013 ma kienx rivedut biex jakkomoda ħtiġijiet ta’ finanzjament addizzjonali li jirriżultaw mill-kriżi ekonomika u min-naħa l-oħra marġni globali sostanzjali tħallew taħt il-limiti massimi ġenerali f’kull baġit annwali sa mill-2007 u li għalhekk il-baġits annwali kollha kienu ristretti u awsteri; jenfasizza li l-ħlasijiet korrispondenti għandhom tal-anqas għalhekk ikunu mħallsa skont iċ-ċiklu tal-baġit normali; ifakkar li fil-każ tal-programmi multiannwali, il-ħlasijiet huma maqtugħa mill-approprjazzjonijiet għall-impenji biss minħabba l-perjodu ta' żmien, qabel il-ħlas attwali tal-fondi;

19.

Jenfasizza li, billi l-2013 hija l-aħħar sena tal-perjodu ta' programmar attwali, se jkun meħtieġ li jiġi rkuprat id-dewmien f'termini ta' ħlasijiet, bħalma dejjem kien il-każ fit-tmiem tal-perspettivi finanzjarji, minħabba l-bidu tal-proċess ta’ finalizzazzjoni tal-programmi 2007-2013, u, f'termini ta' impenji, sabiex ikunu rrispettati l-ammonti tal-programmazzjoni finanzjarja, li huma qrib l-EUR 152 biljun għall-2013; itenni li kull qtugħ artifiċjali tal-livell ta’ ħlasijiet se jtawwal iż-żmien biex jinkisbu l-obbligi kuntrattwali u l-impenji li għaddew tal-UE u jista' jwassal ukoll għal interessi moratorji u telf tal-kunfidenza fil-politiki Ewropej u fil-kredibilità tal-istituzzjonijiet tal-UE; jenfasizza għalhekk li d-dejn kuntrattwali għandu jitħallas kemm jista’ jkun malajr bħala kwistjoni ta’ dixxiplina baġitarja;

20.

Jinnota li l-livell ta' ħlasijiet li, billi huwa sempliċement ir-riżultat ta' impenji li għaddew, għandu jkun determinat fuq il-bażi ta' kriterji tekniċi bħaċ-ċifri ta’ implimentazzjoni, il-previżjoni tal-assorbiment jew il-livell ta’ impenji pendenti (RALs), sar il-kwistjoni politika prinċipali fi ħdan il-Kunsill fil-ftit proċeduri baġitarji li għaddew; jiġbed l-attenzjoni għal-livell dejjem akbar ta’ RALs fi tmiem l-2011, li jammontaw għal EUR 207 biljun, li jirrappreżentaw kważi 7 % aktar mil-livell ta' tmiem l-2010; fid-dawl tal-laqgħa interistituzzjonali li ġejja dwar id-differenza bejn approprjazzjonijiet għal impenji u approprjazzjonijiet għal ħlasijiet, se jistabbilixxi djalogu mal-Kummissjoni sabiex jiġi ċċarat bis-sħiħ kif inhuma komposti r-RALs; jinsisti li l-Kunsill għandu jastjeni milli jiddeċiedi minn qabel il-livell ta’ ħlasijiet mingħajr ma jqis il-bżonnijiet reali u l-obbligi legali; jinnota ulterjorment li l-akkumulazzjoni ta' RALs fil-fatt iddgħajjef it-trasparenza tal-baġit tal-UE, li juri biċ-ċar kif l-impenji u l-ħlasijiet huma relatati f'sena baġitarja speċifika;

21.

Jenfasizza l-fatt li approċċ sempliċement ibbażat fuq ir-rabta ‘kontributur nett tal-baġit tal-UE/benefiċjarju nett tal-baġit tal-UE’ ma jqisx kif xieraq l-effetti importanti ta’ konsegwenza li l-baġit tal-UE joħloq fost il-pajjiżi tal-UE li huma ta’ benefiċċju għall-objettivi politiċi komuni tal-UE; jinsab imħasseb sew biż-żidiet moderati ħafna fil-ħlasijiet tal-aħħar żewġ baġits, li fil-każ tal-baġit 2012 kienu saħansitra anqas mil-livell ta’ inflazzjoni, fi żmien kruċjali meta l-programmi ta’ investiment kollha għandhom iwettqu bis-sħiħ il-potenzjalità tagħhom u jimxu b’ritmu qawwi;

22.

Jenfasizza li finanzjament insuffiċjenti għandu jiġi evitat bħala kwistjoni ta’ ġestjoni finanzjarja tajba, u li l-approprjazzjonijiet jeħtieġ li jiġu allinjati ma’ stimi realtistiċi tal-kapaċità ta’ assorbiment; jinnota li t-tnaqqis artifiċjali tal-livell ta’ approprjazzjonijiet meta mqabbel mal-istimi realistiċi tal-Kummissjoni jista' min-naħa l-oħra jwaqqaf il-livell definittiv tal-implimentazzjoni baġitarja milli jikseb il-potenzjal sħiħ tiegħu; ifakkar li l-livell ta' approprjazzjonijiet għal ħlasijiet propost mill-Kummissjoni fl-abbozz ta' baġit tagħha huwa determinat l-aktar mill-previżjonijiet tal-Istati Membri nnifishom u l-kapaċità ta' implimentazzjoni tagħhom, billi l-Istati Membri, flimkien mal-Kummissjoni jimmaniġġjaw aktar minn 80% tal-fondi tal-UE;

23.

Jiddispjaċih mill-fatt li, waqt li l-Kunsill f'Diċembru 2011 irrifjuta jiffinanzja ħtiġijiet addizzjonali identifikati, xi talbiet ta’ ħlasijiet li jammontaw għal aktar minn EUR 10 biljun ma setgħux jiġu onorati aktar tard lejn tmiem l-2011, u li issa dan kollu qed iħalli impatt dirett fuq il-ħlasijiet disponibbli għall-2012; jinsab imħasseb li dan irriżulta mill-fatt li l-Kunsill iddubita mid-data marbuta mal-implimentazzjoni tal-Kummissjoni u l-valutazzjonijiet tagħha tal-bżonnijiet mingħajr ma ressqet ebda data jew sors alternattiv;

24.

Jinsab għalhekk estremament imħasseb dwar is-sitwazzjoni tal-ħlasijiet fl-2012 u jitlob lill-Kummissjoni sabiex tressaq proposti sabiex tinsab soluzzjoni kemm jista’ jkun malajr din is-sena, sabiex il-problema ma terġax tiġi posposta għall-2013; hu tal-fehma, barra minn hekk, li użu ta’ dan it-tip tal-approprjazzjonijiet tas-sena li ġejja biex jiġu ffinanzjati l-bżonnijiet attwali jikkostitwixxi ġestjoni finanzjarja ħażina u jikser il-prinċipju tal-annwalità tal-baġit; jesprimi tħassib serju li din il-prattika ddgħajjef il-prinċipju ta’ ebda dejn tal-Unjoni;

25.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Kunsill biex jevita milli jwettaq qtugħ artifiċjali fil-ħlasijiet matul il-proċedura baġitarja, u jenfasizza li dan jidher li qed iwassal għal livell mhux sostenibbli ta' ħlasijiet; jirrikjedi, fil-każ li jsiru proposti bħal dawn, li l-Kunsill b’mod ċar u pubblikament jidentifika u jiġġustifika liema mill-programmi jew proġetti tal-UE jemmen li jistgħu jiġu ttardjati jew abbandunati kompletament;

26.

F’dan il-kuntest, jitlob lill-Kunsill jallinja l-pożizzjoni tiegħu ma’ waħda ta' bbaġitajr realistiku u responsabbli, u jimpenja ruħu li jkompli jissorvelja b’mod kostanti l-implimentazzjoni tal-approprjazzjonijiet tal-2012 u, b’mod partikolari, il-ħlasijiet; jistieden lill-Kunsill jagħmel l-istess, sabiex l-awtorità baġitarja tkun tista’ taħdem fuq il-bażi ta’ data ta’ implimentazzjoni komuni u aġġornata u tagħmel estimi affidabbli tan-nefqa; għal dan il-għan, jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni għal laqgħa interistituzzjonali li se ssir matul l-ewwel semestru tal-2012 fil-livell politiku xieraq bil-għan li jiġi ċċarat u solvut kull nuqqas ta’ ftehim possibbli fir-rigward taċ-ċifri tal-implimentazzjoni u l-ħlasijiet previsti u biex flimkien jevalwaw is-sitwazzjoni tal-ħlasijiet għas-snin baġitarji 2012 u 2013;

27.

Jenfasizza l-importanza tal-finanzjament tal-Awtoritajiet Superviżorji Ewropej (l-ABE, l-AEAPX u l-AETS) biex ikunu jistgħu jitwettqu b'mod komprensiv l-aġenda ta' regolamentazzjoni finanzjarja u l-istrutturi finanzjarji sabiex jiġu evitati kriżijiet futuri; jenfasizza li l-finanzjament għall-Awtoritajiet Superviżorji Ewropej u għas-servizzi legali indipendenti għalihom għandu jingħata prijorità fil-baġit;

28.

Jilqa’ l-ftehim milħuq dwar l-iffinanzjar tal-ispejjeż addizzjonali tal-ITER f’Diċembru 2011; iħeġġeġ lill-Kummissjoni tirrispetta fl-intier tagħhom il-konklużjonijiet konġunti li jinsabu f'dan il-ftehim u tressaq proposti konkreti fuq l-ammont ta' EUR 360 miljun fl-abbozz ta' baġit 2013, bl-użu sħiħ tad-dispożizzjonijiet stipulati fir-Regolament Finanzjarju u fil-IIA tas-17 ta’ Mejju 2006 eskluża kull reviżjoni addizzjonali marbuta mal-ITER tal-MFF; itenni l-konvinzjoni qawwija tiegħu li l-iżgurar tal-ammont ta’ EUR 360 miljun fil-baġit 2013 ma għandux ifixkel l-implimentazzjoni ta’ suċċess ta’ politiki oħra tal-UE speċjalment dawk li jikkontribwixxu għall-ilħuq tal-objettivi tal-istrateġija tal-UE 2020 matul din l-aħħar sena tal-perjodu ta’ programmar u jopponi speċifikament kwalunkwe riassenjazzjoni li tikser dawn il-prijoritajiet baġitarji; jenfasizza li l-Kummissjoni fl-ipprogrammar finanzjarju tagħha tipprevedi marġni ta' EUR 47 miljun f'Intestatura 1a li tkopri parzjalment il-ħtiġijiet għall-ITER;

29.

Jistenna, minħabba l-adeżjoni li ġejja tal-Kroazja fl-1 ta’ Lulju 2013, li r-reviżjoni tal-MFF tkun adottata malajr, f’konformità mal-Punt 29 tal-IIA ( ‘L-Aġġustament tal-qafas finanzjarju biex jaħseb għat-tkabbir’) u jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta l-proposta tagħha għall-approprjazzjonijiet addizzjonali korrispondenti hekk kif l-Att ta’ Adeżjoni jkun ġie ratifikat mill-Istati Membri kollha; itenni li t-tkabbir li jinkludi l-Kroazja għandu jkun akkumpanjat minn fondi addizzjonali adegwati bi flus ġodda aktar milli riassenjazzjonijiet għat-tieni parti tal-2013;

30.

Jieħu nota tal-ittra tat-23 ta’ Jannar 2012 mill-Kummissarju għall-Baġits u l-Ipprogrammar Finanzjarju li tesprimi r-rieda tal-Kummissjoni li tnaqqas l-għadd ta’ postijiet fit-tabella tal-persunal b’1 % sa mill-2013 filwaqt li jitqiesu b'attenzjoni l-effetti varji fuq id-direttorati ġenerali kbar, ta' daqs medju u żgħar; bi ħsiebu janalizza mill-qrib l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tnaqqas sal-2018 il-persunal fl-istituzzjonijiet u l-korpi tal-UE b'5 % meta mqabbel mal-2013, u jfakkar li dan għandu jitqies bħala objettiv ġenerali; ifakkar li kwalunkwe tibdil fil-pjan ta' stabbiliment għandu impatt dirett fuq il-baġit u m'għandu bl-ebda mod jikkomprometti l-prerogattivi baġitarji tal-Kumitat għall-Baġits u tal-Parlament Ewropew; iqis li kull tnaqqis tal-persunal fuq perjodu ta’ żmien qasir u fit-tul għandu jkun ibbażat fuq valutazzjoni tal-impatt preliminari u jikkunsidra bis-sħiħ, inter alia, l-obbligi legali tal-Unjoni kif ukoll il-kompetenzi l-ġodda tal-istituzzjonijiet u ż-żieda fil-kompiti li joħorġu mit-trattati;

31.

Ifakkar fl-importanza ta’ kooperazzjoni interistituzzjonali mill-qrib u kostruttiva matul il-proċedura u jafferma r-rieda tiegħu li jikkontribwixxi bis-sħiħ għal din il-kooperazzjoni f’konformità mad-dispożizzjonijiet tat-TFUE; jistenna li l-linji gwida preżenti jitqiesu bis-sħiħ matul il-proċedura baġitarja kif ukoll fit-tħejjija tal-abbozz tal-baġit;

32.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Qorti tal-Awdituri.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/42

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 81 u 82 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li jipprevedu l-adozzjoni permezz tal-proċedura leġiżlattiva ordinarja ta' miżuri li jkollhom l-għan li jiżguraw “appoġġ fit-taħriġ tal-ġudikatura u l-persunal ġudizzjarju”,

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-10/09/1991 dwar l-istabbiliment ta’ l-Akkademja tal-Liġi Ewropea (1), il-pożizzjoni tiegħu tal-24/09/2002 dwar l-adozzjoni ta’ deċiżjoni tal-Kunsill li tistabbilixxi Netwerk Ewropew għat-Taħriġ Ġudizzjarju (2), ir-riżoluzzjoni tiegħu tad-09/07/2008 l-irwol tal-imħallef nazzjonali fis-sistema ġudizzjarju Ewropea (3), u r-rakkomandazzjoni tiegħu tas-7/05/2009 lill-Kunsill dwar l-iżvilupp ta’ żona tal-UE għall-ġustizzja kriminali (4),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Pjan ta' Azzjoni li Jimplimenta l-Programm ta' Stokkolma (COM(2010)0171),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-25 ta’ Novembru 2009 dwar il-Programm ta’ Stokkolma (5),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-17 ta' Ġunju 2010 dwar it-taħriġ ġudizzjarju (6),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tat-13 ta’ Settembru 2011, “Inkattru l-Fiduċja f'Ġustizzja Ewropea - Dimensjoni Ġdida Għat-Taħriġ Ġudizzjarju Ewropew” (COM(2011)0551),

—

wara li kkunsidra l-proġett pilota dwar it-taħriġ ġudizzjarju propost mill-Parlament fl-2011,

—

wara li kkunsidra l-istudju kumparattiv dwar it-taħriġ ġudizzjarju fl-Istati Membri kkummissjonat mill-Parlament mingħand ERA b’kollaborazzjoni mal-EJTN, (7)

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 115(5) u 110(2) tar-Regoli ta' Proċedura,

A.

billi l-istudju evalwa l-attività żviluppata f’dan il-qasam mill-iskejjel nazzjonali għall-ġudikatura, inkluż it-tip ta’ taħriġ offrut, il-kundizzjonijiet relevanti, u r-riżorsi baġitarji, bl-għan ukoll li jiġu identifikati l-ħtiġijiet u suġġerimenti għal titjib u l-aqwa prattiki, u jinkludi r-riżultati ta’ stħarriġ profond ta’ aktar minn 6 000 imħallef u prosekutur fl-Istati Membri li jiffoka fuq l-esperjenza tagħhom tat-taħriġ legali tal-UE u s-suġġerimenti tagħhom għal titjib,

B.

billi t-taħriġ ġudizzjarju għandu jissejjaħ “studji ġudizzjarji” biex jirrifletti n-natura speċjali tal-iżvilupp intellettwali kontinwu li l-membru tal-ġudikatura jridu jwettqu u li fil-fatt l-aħjar persuni biex jipprovdu studji ġudizzjarji huma l-imħallfin infushom,

C.

billi bħalissa l-provvista tat-taħriġ għadha ‘l bogħod mill-kisba tal-mira tal-Kummissjoni ta’ nofs il-professjonisti legali tal-UE,

D.

billi skont l-istudju, l-ostakoli lingwistiċi, nuqqas ta’ tagħrif (f’waqtu) dwar il-programmi eżistenti, il-fatt li l-programmi mhux dejjem huma adatti għall-ħtiġijiet tal-imħallfin, flimkien mal-ammonti ta’ xogħol kbar li jkollhom l-imħallfin, u n-nuqqas ta’ finanzjament relevanti huma fost ir-raġunijiet għal-livell relattivament baxx ta’ persuni li pparteċipaw fl-istħarriġ li qed jirċievu taħriġ fid-dritt tal-UE (53%, li terz biss minnhom irċevewh f’dawn l-aħħar ħames snin),

E.

billi jkun għaqli, anke mil-lat baġitarju fis-sitwazzjoni attwali ta’ strettezza finanzjarja, li nisfruttaw l-istituzzjonijiet eżistenti, partikolarment l-iskejjel nazzjonali tat-taħriġ ġudizzjarju iżda anke l-universitajiet u l-korpi professjonali, f’dak li jirrigwarda l-aspetti tal-“liġi nazzjonali” tal-bini ta’ kultura ġudizzjarja Ewropea; billi, b’dan il-mezz jistgħu jiġu identifikati l-aħjar prattiki fl-Istati Membri, u mrawwma u mxerrda mal-UE kollha; billi rigward it-taħriġ fid-dritt tal-UE, l-Akkademja tad-Dritt Ewropew (ERA) għandha tkompli ssegwi r-rwol tagħha,

F.

billi, bħalma diġà stqarr il-Parlament, il-qasam ġudizzjarju Ewropew irid ikun mibni fuq kultura ġudizzjarja Ewropea fost il-prattikanti, il-ġudikatura u l-prosekuturi li ma tkunx ibbażata biss fuq il-liġi Ewropea imma żviluppata permezz ta' għarfien u fehim reċiproċi tas-sistemi ġudizzjarji nazzjonali, reviżjoni kompluta tal-kurrikula universitarji, skambji, żjarat ta' studju u taħriġ komuni bl-appoġġ attiv tan-Netwerk Ewropew għat-Taħriġ Ġudizzjarju u l-Akkademja tal-Liġi Ewropea, in-Netwerk Ewropew tat-Taħriġ Ġudizzjarju u l-Istitut tal-Liġi Ewropea,

G.

billi t-taħriġ ġudizzjarju għandu jkun marbut ma’ riflessjoni dwar ir-rwol tradizzjonali tal-ġudikatura u l-modernizzazzjoni tagħha, il-ftuħ tagħha u t-twessigħ tal-orizzonti tagħha; billi dan jinvolvi wkoll taħriġ lingwistiku u l-promozzjoni tal-istudju tad-dritt kumparattiv u d-dritt internazzjonali,

H.

billi hija wkoll kwistjoni ta’ ħolqien ta’ kultura ġudizzjarja komuni fost il-membri tal-ġudikatura bl-użu tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, ix-xogħol tal-Kummissjoni ta’ Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa eċċ. għall-promozzjoni tal-valuri ewlenin tal-professjoni ġudizzjarja permezz ta’ diskuzzjoni u promulgazzjoni tal-etika professjonali komuni, l-istat tad-dritt u l-prinċipji għall-ħatra u l-għażla tal-imħallfin, u sabiex tkun evitata l-politiċizzazzjoni tal-ġudikatura, u l-promozzjoni tal-fiduċja reċiproka meħtieġa biex iż-żona ġudizzjarja komuni ssir realtà,

I.

billi jeħtieġ li jinħolqu netwerks bejn l-imħallfin ta’ kulturi differenti u koordinament aħjar tan-netwerks eżistenti għall-ħolqient ta’ “ċrieki ta’ koerenza”; billi għal dan l-iskop, il-komunikazzjoni elettronika mhix biżżejjed, jeħtieġ ikun hemm fora fejn l-imħallfin ikunu jistgħu jagħmlu kuntatt u hu essenzjali li jkunu involuti imħallfin mill-Qrati ta’ Lussemburgu u ta’ Strasburgu,

J.

billi l-istudji ġudizzjarji ma jistgħux ikunu limitati għal-liġi sostantiva u proċedurali, l-imħallfin jeħtieġu taħriġ relatat max-xogħol ġudizzjarju tagħhom u mas-“sengħa tal-imħallef”,

1.

Jirrikonoxxi li l-kuntatti diretti huma l-aħjar għażla, u jemmen li, fid-dawl tal-limitazzjonijiet baġitarji, kif ukoll ir-risposti li taw l-imħallfin fl-istudju, taħriġ u pariri tali jistgħu jiġu pprovduti wkoll permezz tal-internet (vidjokonferenzi, korsijiet onlajn, webstreaming) kif ukoll permezz ta’ skambji; jinnota li l-imħallfin talbu li jkun hemm aktar valutazzjoni u adattament tal-programmi ta' taħriġ għall-ħtiġijiet tagħhom, filwaqt li donnhom li jippreferu t-taħriġ interattiv fejn jistgħu jiskambjaw l-esperjenzi u jiddiskutu l-każijiet minflok metodi ta' taħriġ "klassiċi" (huma jgħallmu, l-istudenti jisimgħu);

2.

Iqis li għan ulterjuri jkun il-koordinament tal-għoti tat-taħriġ provdut minn skejjel eżistenti tat-taħriġ ġudizzjarju u l-faċilitazzjoni u l-promozzjoni tad-djalogu u l-kuntatti professjonali;

3.

Jinnota li t-taħriġ multilingwi huwa importanti, għax l-istudju juri li għadd relattivament żgħir ta’ mħallfin jitkellmu lingwa barranija tajjeb biżżejjed biex ikunu jistgħu jipparteċipaw b’mod attiv f’taħriġ ġudizzjarju fi Stati Membri oħra;

4.

Hu tal-fehma li mezz wieħed biex jiġu riżolti l-problemi (spejjeż, taħriġ lingwistiku, effikaċja tan-nefqa) hu li tintuża t-teknoloġija moderna u jkun finanzjat il-ħolqien ta’ “Apps” simili għall-ITunes U tal-korporazzjoni Apple; tali Apps, imħejjija mill-iskejjel nazzjonali, ERA, l-universitajiet u ħarrieġa oħra, jkunu jikkonsistu minn korsijiet ta’ taħriġ, b’materjal viżiv, inkluż taħriġ lingwistiku (b’enfasi partikolari fuq it-terminoloġija legali) u struzzjonijiet dwar is-sistemi legali nazzjonali, proċeduri legali partikolari eċċ, u jkun bla ħlas għall-membri tal-ġudikatura;

5.

Iqis li parteċipazzjoni b’suċċess f’korsijiet tali tista’ tiftaħ il-bibien għal Erasmus għall-imħallfin u parteċipazzjoni f’korsijiet ta’ taħriġ barra mill-pajjiż;

6.

Jissuġġerixxi li tali Apps jistgħu ukoll ikunu magħmula disponibbli għall-prattikanti legali, korpi professjonali, akkademiċi u studenti tal-liġi bi ħlas modest u li l-iżvilupp u l-produzzjoni tagħhom jista’ jagħti spinta lill-ekonomija u lill-impjegar bi spejjeż relattivament baxxi;

7.

Iqis, rigward il-proġett pilota ppreżentat minn Luigi Berlinguer u Erminia Mazzoni u li se jsir fl-2012, li dan għandu jimmira, l-ewwel nett, biex jidentifika u jespandi l-aħjar prattiki fl-organizzar tal-aċċess għal-liġi tal-UE u taħriġ relevanti fi ħdan is-sistemi ġudizzjarji u skejjel ta’ taħriġ nazzjonali: pereżempju, l-UE għandha tinkoraġġixxi lill-Istati Membri jsegwu l-eżempju ta’ istituzzjonijiet ta’ suċċess, bħall-koordinaturi tal-liġi tal-UE, kif jeżistu fl-Italja u fil-Pajjiżi l-Baxxi fi ħdan l-istruttura tal-qrati nazzjonali, u tippromwovi t-taħriġ ta’ tali koordinaturi u tiffaċilita b’modi oħra x-xogħol tagħhom fil-livell tal-UE;

8.

Hu tal-fehma li l-proġett pilota jista’ jinkludi l-ħolqien ta’ grupp ta’ ħidma li jinkludi fornituri ta’ taħriġ ġudizzjarju nazzjonali u Ewropew kif ukoll atturi extraġudizzjarji, li l-għan tagħhom ikun li jidentifikaw sensiela ta’ “gruppi” tematiċi ta’ kwistjonijiet tal-liġi tal-UE bl-ikbar relevanza għall-prattika ġudizzjarja ta’ kuljum, kemm dwar kwistjonijiet “prattiċi” (kif tibgħat talba għal deċiżjoni preliminari, kif taċċessa l-bażijiet tad-data tal-liġi tal-UE, eċċ.) kif ukoll kwistjonijiet sostantivi;

9.

Jissuġġerixxi li l-proġett pilota jista’ jikkoordina (a) l-iskambju ta' pariri u għarfien dwar is-sistemi legali individwali fost l-iskejjel ta' taħriġ ġudizzjarju individwali, filwaqt li jibni fuq in-netwerks u r-riżorsi eżistenti u (b) taħriġ formali u familjarizzazzjoni mas-sistemi legali barranin;

10.

Jipproponi, fl-aħħar nett, li l-Kummissjoni torganizza forum annwali fejn l-imħallfin ta’ kull livell ta' anzjanità f’oqsma tal-liġi fejn sikwit jinqalgħu kwistjonijiet domestiċi u transfruntieri jkunu jistgħu jiddiskutu dwar qasam wieħed jew aktar riċenti ta' kontraversja jew diffikultà, biex tiġi mħeġġa d-diskussjoni, jinbdew il-kuntatti, jinħolqu kanali ta' komunikazzjoni u jinbnew il-fiduċja u l-komprensjoni reċiproka; forum ta’ dan it-tip jista’ jservi ta' opportunità għall-awtoritajiet kompetenti, dawk li jipprovdu t-taħriġ u l-esperti, inklużi l-universitajiet u l-korpi profes’jonali, biex jiddiskutu l-politika tat-taħriġ ġuridiku u l-ġejjieni tal-edukazzjoni legali fl-Ewropa;

11.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/45

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 3, 6 u 21 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Artikoli 206 u 207 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xogħol (ILO) Nru 182 rigward il-Projbizzjoni u l-Azzjoni Immedjata għall-Eliminazzjoni tal-Agħar Forom tat-Tħaddim tat-Tfal, il-Konvenzjoni ILO Nru 138 dwar l-Età Minima għad-Dħul fl-Impjieg u l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) dwar id-Drittijiet tat-Tfal,

—

wara li kkunsidra l-konklużjoni tal-Ftehim Internazzjonali tal-2010 dwar il-Kawkaw, b'mod partikolari l-Artikoli 42 u 43 tiegħu,

—

wara li fakkar fir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar it-traffikar tat-tfal u l-isfruttar tat-tfal f'pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw,

—

wara li fakkar fir-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-25 ta' Novembru 2010 dwar id-drittijiet tal-bniedem u l-istandards soċjali u ambjentali fil-ftehimiet ta' kummerċ internazzjonali (1) u dwar ir-responsabbiltà soċjali korporattiva fi ftehimiet kummerċjali internazzjonali (2),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 110(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

A.

billi l-ILO tikkalkula li madwar id-dinja qegħdin jitħaddmu aktar minn 215-il miljun tifel u tifla u dawn qed jaħdmu f'attivitajiet li għandhom jiġu aboliti; billi 152 miljun minn dawn it-tfal huma taħt l-età ta' 15-il sena u 115-il miljun minnhom jaħdmu f'attivitajiet perikolużi;

B.

billi, għall-fini ta' din ir-riżoluzzjoni, it-tħaddim tat-tfal ifisser tħaddim tat-tfal kif definit mill-ILO fil-Konvenzjoni Nru 138 dwar l-Età Minima għad-Dħul fl-Impjieg u l-Konvenzjoni Nru 182 rigward il-Projbizzjoni u l-Azzjoni Immedjata għall-Eliminazzjoni tal-Agħar Forom tat-Tħaddim tat-Tfal, rispettivament,

C.

billi l-Parlament għandu jagħti l-kunsens tiegħu għall-konklużjoni tal-Ftehim Internazzjonali tal-2010 dwar il-Kawkaw; billi l-partijiet interessati wrew tħassib serju dwar it-tħaddim tat-tfal fit-tkabbir u l-ġbir taż-żerriegħa tal-kawkaw;

D.

billi 70% tal-produzzjoni tal-kawkaw hija kkultivata fl-Afrika tal-Punent u f'dak ir-reġjun madwar 7,5 miljun persuna jaħdmu fil-produzzjoni tal-kawkaw, kważi esklussivament f'impriżi żgħar tal-familja b'madwar 1,5 u 2 miljun farm immexxija minn familja mferrxin fl-Afrika tal-Punent; billi t-tkabbir tal-kawkaw huwa xogħol intensiv ħafna waqt l-istaġun tal-ħsad u l-produtturi jaffaċċjaw pressjonijiet kbar mill-atturi tas-swieq nazzjonali u internazzjonali biex iżommu baxxi l-ispejjeż tal-produzzjoni; billi fi żmien ta' xogħol intensiv, il-membri tal-familja kollha, tfal inklużi, huma involuti; billi t-tħaddim tat-tfal jista' joħloq riskji inaċċettabbli;

E.

billi, skont l-ILO, mhux kull xogħol li jsir mit-tfal għandu jiġi kklassifikat bħala tħaddim tat-tfal li jrid jiġi eliminat u għalhekk għandha tiġi stabbilita distinzjoni ċara bejn iż-żewġ forom; billi l-parteċipazzjoni tat-tfal jew l-adolexxenti f'xogħol li ma jaffettwax l-iżvilupp personali u ta' saħħithom jew ma jinterferixxix mal-edukazzjoni tagħhom, huwa ġeneralment ikkunsidrat bħala xi ħaġa pożittiva, ħlief jekk ix-xogħlijiet huma perikolużi jew iżommu lit-tfal milli jattendu l-iskola;

F.

billi studji li saru fil-Gana u l-Côte d'Ivoire jissuġġerixxu li tfal li jaħdmu fil-farms tal-kawkaw huma esposti għal tipi differenti ta' perikli; billi, barra minn hekk, xi tfal setgħu ġew ittraffikati minn reġjuni oħra tal-pajjiż jew minn pajjiżi ġirien; billi jeħtieġ issir aktar riċerka dwar l-inċidenza ta' tħaddim tat-tfal u ta' traffikar tat-tfal fir-reġjun, għaliex għad m'hemmx data verifikata;

G.

billi l-prattika tal-agħar forom ta' tħaddim tat-tfal fit-tkabbir u l-ġbir taż-żerriegħa tal-kawkaw hija inaċċettabli;

H.

billi fis-snin reċenti l-programmi u l-inizjattivi biex jikkumbattu l-agħar forom ta' tħaddim tat-tfal fil-farms tal-kawkaw tal-Afrika tal-Punent wasslu għal progress sinifikanti, għalkemm għad fadal ħafna xi jsir minħabba l-iskala vasta ta' dan is-settur; billi l-bidu mill-ġdid tas-sitwazzjonijiet ta' kunflitt fir-reġjun, b'mod partikulari fil-Côte d'Ivoire reġa' ggrava s-sitwazzjoni tat-tfal;

I.

billi l-faqar u n-nuqqas ta' alternattivi għall-ġenerazzjoni ta' introjtu, l-iskarsezza jew in-nuqqas totali ta' opportunitajiet għaż-żgħażagħ barra mill-iskola, l-istrutturi tal-komunità u l-attitudnijiet prevalenti riġidi, in-nuqqas ta' protezzjoni legali adegwata tad-drittijiet tat-tfal u l-fatt li m'hemmx edukazzjoni pubblika obbligatorja għat-tfal kollha irrispettivament mis-sess tagħhom, biex ma nsemmux il-korruzzjoni u t-tmexxija ħażina, huma fatturi soċjoekonomiċi u politiċi li jistgħu jikkontribwixxu għall-abbuż rikorrenti tat-tfal f'xi partijiet tad-dinja;

J.

ifakkar fir-responsabilità primarja tal-gvernijiet tal-pajjiżi kollha dwar l-implimentazzjoni sħiħa tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tat-Tfal, il-Konvenzjoni tal-ILO Nru 138 dwar l-Età Minima għad-Dħul fl-Impjieg u l-Konvenzjoni Nru 182 rigward il-Projbizzjoni u l-Azzjoni Immedjata għall-Eliminazzjoni tal-Agħar Forom tat-Tħaddim tat-Tfal, rispettivament;

K.

ifakkar fl-istrateġija tal-UE dwar ir-Responabilità Soċjali Korporattiva (2011-2014), il-Global Compact tan-Nazzjonijiet Uniti, b'mod partikolari l-Prinċipju 5 tiegħu dwar l-abolizzjoni tat-tħaddim tat-tfal, u l-Protokol Harkin-Engel, li jipprovdu qafas utli għar-responsabilità soċjali korporattiva fis-settur tal-kawkaw;

1.

Iħeġġeġ lil dawk l-istati li għad iridu jirratifikaw il-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal u l-Konvenzjonijiet 138 u 182 tal-ILO sabiex jirratifikawhom u jimplimentawhom mingħajr telf ta' żmien; hu tal-opinjoni, barra minn hekk, li l-istati għandhom jimplimentaw il-politiki kollha meħtieġa biex ikabbru l-għarfien dwar l-abbuż tat-tfal fis-suq tax-xogħol u l-ħtieġa li jikkonformaw mar-regoli eżistenti nazzjonali u internazzjonali;

2.

Jikkundanna bil-qawwa l-użu tat-tħaddim tat-tfal fl-għelieqi tal-kawkaw;

3.

Jistieden lill-partijiet interessati kollha involuti fit-tkabbir u l-ipproċessar taż-żerriegħa tal-kawkaw u l-prodotti derivati tagħhom - jiġifieri l-gvernijiet, l-industrija globali, il-produtturi tal-kawkaw, ix-xogħol organizzat, l-organizzazzjonijiet mhux governattivi u l-konsumaturi - iwettqu r-responsabbiltajiet rispettivi tagħhom fil-ġlieda kontra l-forom kollha tat-tħaddim furzat u t-traffikar tat-tfal, jaqsmu l-kompetenzi u jikkollaboraw biex tinħoloq katina ta' provvista tal-kawkaw sostenibbli u ħielsa mit-tħaddim tat-tfal;

4.

Hu tal-fehma li qafas olistiku u koordinat biss, li jindirizza l-kawżi oriġinali tat-tħaddim tat-tfal, implimentat fuq perjodu twil mill-gvernijiet, l-industrija, il-kummerċjanti, il-produtturi u s-soċjetà ċivili, jista' jwassal għal tibdil sinifikanti;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżgura koerenza politika fl-inizjattivi kollha tagħha, jiġifieri dawk relatati mal-kummerċ, l-iżvilupp (b'mod partikolari fir-rigward tal-aċċess tat-tfal għall-edukazzjoni), id-drittijiet tal-bniedem, l-akkwist pubbliku u r-responsabbiltà soċjali korporattiva u biex tinkoraġġixxi l-iskambju tal-aħjar prattika bejn setturi ekonomiċi differenti fejn iseħħ it-tħaddim tat-tfal;

6.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni tiżgura li l-ftehimiet kollha dwar il-kummerċ jinkludu dispożizzjonijiet effikaċi li jittrattaw it-tnaqqis tal-faqar u l-promozzjoni ta' xogħol deċenti u ta' kundizzjonijiet tax-xogħol sikuri flimkien ma' klawżoli vinkolanti dwar id-drittijiet tal-bniedem miftiehma internazzjonalment, l-istandards soċjali u ambjentali u l-infurzar tagħhom, akkumpanjati minn miżuri li jiġu applikati fil-każijiet ta' ksur;

7.

Ifakkar li s-Sistema ta' Preferenzi Ġeneralizzati (SPĠ) tal-UE, l-istrument prinċipali tal-politika għall-kummerċ tal-UE għall-promozzjoni tal-istandards bażiċi tax-xogħol, qed tiġi eżaminata u li l-preferenzi kummerċjali mogħtija lill-pajjiżi benefiċjarji skont dik is-sistema jistgħu jitneħħew f'ċirkostanzi speċifiċi, jiġifieri f'każ ta' ksur serju u sistematiku tal-prinċipji stabbiliti f'numru ta' konvenżjonijiet fundamentali tal-ILO, inklużi l-Konvenżjonijiet 138 u 182;

8.

Ifakkar li, fil-15 ta' Diċembru 2011, il-Parlament iddeċieda li ma jagħtix il-kunsens tiegħu għal Protokoll tat-Tessuti għall-Ftehim ta’ Sħubija u Kooperazzjoni bejn l-UE u l-Uzbekistan minħabba tħassib relatat mal-użu tat-tħaddim furzat tat-tfal fl-għelieqi tal-qoton fl-Uzbekistan, u rrakkomanda li l-UE tinvestiga l-possibilità li temporanjament tneħħi l-benefiċċji tas-SPĠ tal-Uzbekistan jekk il-korpi ta' monitoraġġ tal-ILO jikkonkludu li jeżisti ksur serju u sistematiku tal-obbligi tal-Uzbekistan (3);

9.

Jilqa' l-inizjattivi kollha tad-diversi partijiet interessati li jinvolvu l-gvernijiet, l-industriji, il-produtturi u s-soċjetà ċivili bil-għan li jinqered it-tħaddim tat-tfal, jitjiebu l-ħajjiet tat-tfal u tal-adulti fil-farms tal-kawkaw u jiġi żgurat li l-kawkaw jitkabbar b'mod responsabbli, bħall-inizjattiva reġjonali reċenti tal-OECD, is-Segretarjat tal-Klabb tas-Sahel u l-Afrika tal-Punent u l-Inizjattiva Internazzjonali tal-Kawkaw sabiex tiġi promossa l-aħjar prattika għall-ġlieda kontra l-agħar forom tat-tħaddim tat-tfal fil-farms tal-kawkaw fl-Afrika tal-Punent; jirrimarka li dawn l-inizjattivi jeħtieġu segwitu xieraq sabiex jiġi żgurat progress ġenwin; iħeġġeġ lill-gvernijiet iżidu l-appoġġ tagħhom għan-netwerks tal-kummerċ ġust fis-settur tal-kawkaw u għall-kooperattivi rurali, sabiex ikunu jistgħu ibigħu l-prodott tagħhom direttament lis-swieq nazzjonali u internazzjonali, b’hekk jevitaw l-intermedjarji u jiksbu prezz ġust; jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa tali miżuri;

10.

Jappoġġa l-għanijiet tal-Protokoll għat-Tkabbir u l-Ipproċessar taż-Żerriegħa tal-Kawkaw u l-Prodotti Derivati tagħhom b'mod konformi mal-Konvenzjoni 182 tal-ILO rigward il-Projbizzjoni u l-Azzjoni Immedjata għall-Eliminazzjoni tal-Agħar Forom tat-Tħaddim tat-Tfal (magħruf bħala l-'Protokoll Harkin-Engel') u jitlob l-implimentazzjoni sħiħa tiegħu;

11.

Ifakkar li s-CEN (Kumitat Ewropew għall-Istandardizzazzjoni) reċentement iddeċieda li jwaqqaf kumitat għal proġett ġdid sabiex jiżviluppa standard Ewropew f'żewġ partijiet għal kawkaw traċċabbli u sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni tikkunsidra, u jekk xieraq tressaq proposta leġiżlattiva dwar, mekkaniżmu effikaċi ta' traċċabilità għal dawk il-prodotti li jinħadmu permezz ta' tħaddim furzat tat-tfal; jistieden is-sħab tal-Ftehim Internazzjonali tal-Kawkaw jappoġġaw titjib fil-katina ta' provvista u organizzazzjoni aħjar tal-bdiewa sabiex jingħata lok għal traċċabilità aħjar fil-katina tal-provista tas-settur kollu tal-kawkaw;

12.

Jistieden lis-sħab tal-Ftehim Internazzjonali tal-Kawkaw jikkunsidraw il-possibbiltà li jintroduċu traċċabilità tal-katina tal-provvista tal-kawkaw ivverifikata minn parti terza akkreditata;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni, lill-ILO-IPEC, u lis-sħab l-oħra jkomplu bl-isforzi tagħhom sabiex jiksbu għarfien aħjar tal-komplessitajiet ekonomiċi, soċjali u kulturali fil-komunitajiet tal-farms;

14.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-UNICEF, lill-kopresidenti tal-Assemblea Parlamentari Konġunta AKP-UE, lill-Unjoni Afrikana u lill-ILO.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/47

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 168 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Saint Vincent dwar il-Kura u r-Riċerka tad-Dijabete fl-Ewropa, adottata waqt l-ewwel laqgħa tal-Programm ta' Azzjoni dwar id-Dijabete tad-Dikjarazzjoni ta' Saint Vincent, li saret f'Saint Vincent bejn l-10 u t-12 ta' Ottubru 1989 (1),

—

wara li kkunsidra l-ħolqien mill-Kummisjoni ta' Pjattaforma tal-UE dwar id-Dieta, l-Attività Fiżika u s-Saħħa fil-15 ta' Marzu 2005 (2),

—

wara li kkunsidra l-Green Paper tal-Kummissjoni tat-8 ta' Diċembru 2005 dwar "Il-promozzjoni ta’ dieta tajba għas-saħħa u tal-attività fiżika: Dimensjoni Ewropea għall-prevenzjoni tal-ħxuna, l-obeżità u l-mard kroniku", li tindirizza d-determinanti li fuqhom huwa bbażat il-bidu tad-dijabete tat-Tip 2 (COM(2005)0637),

—

wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet tal-Konferenza tal-Presidenza Awstrijaka "Il-prevenzjoni tad-dijabete tat-Tip 2", li saret fil-15 u s-16 ta' Frar 2006 fi Vjenna (3),

—

wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tiegħu tas-27 ta' April 2006 dwar id-dijabete (4),

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar il-promozzjoni ta' stili ta' ħajja li huma tajbin għas-saħħa u l-prevenzjoni tad-dijabete tat-Tip 2 (5),

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-Kumitat Reġjonali għall-Ewropa tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa tal-11 ta' Settembru 2006 bit-titolu "Il-Prevenzjoni u l-kontroll ta' mard li ma jitteħidx fir-reġjun Ewropew tal-WHO" (6),

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni Nru 61/225 tan-Nazzjonijiet Uniti tal-20 ta' Diċembru 2006 dwar il-Jum Dinji tad-Dijabete.

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni Nru 1350/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-23 ta' Ottubru 2007 li tistabbilixxi t-tieni programm ta' azzjoni Komunitarja fil-qasam tas-saħħa (2008-2013) (7) u d-Deċiżjoni sussegwenti tal-Kummissjoni tat-22 ta' Frar 2011 dwar l-adozzjoni tad-deċiżjoni ta' finanzjament għall-2011 fil-qafas tat-tieni programm ta' azzjoni Komunitarja fil-qasam tas-saħħa (2008-13) u dwar l-għażla, l-għoti u kriterji oħra għall-kontribuzzjonijiet finanzjarji għall-azzjonijiet ta' dan il-programm (8),

—

wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tat-23 ta' Ottubru 2007 bit-titolu "Flimkien għas-Saħħa: Approċċ Strateġiku għall-UE 2008-2013" (COM(2007)0630),

—

wara li kkunsidra s-Seba' Programm Kwadru għall-attività ta' riċerka (2007-2013) (9) u l-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Innovazzjoni (COM(2011)0808),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-20 ta' Ottubru 2009 bit-titolu "Is-solidarjetà fis-saħħa: it-tnaqqis tal-inugwaljanzi fis-settur tas-saħħa fl-UE" (COM(2009)0567),

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni Nru 64/265 tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti tal-20 ta' Mejju 2010 dwar il-prevenzjoni u l-kontroll tal-mard li ma jitteħidx.

—

wara li kkunsidra r-riżultati u r-rakkomandazzjonijiet prinċipali tal-proġett FP7-HEALTH-200701 imwaqqaf fid-'DIAMAP – Pjan Direzzjonali għar-Riċerka dwar id-Dijabete fl-Ewropa' (10),

—

wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tas-6 ta' Ottubru 2010 bit-titolu "Inizjattiva ewlenija Europa 2020 – Unjoni innovattiva" (COM(2010)0546), u s-sħubija pilota tagħha dwar it-tixjiħ attiv u b'saħħtu,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tas-7 ta' Diċembru 2010 bit-titolu "Approċċi innovattivi għall-mard kroniku fis-sistemi tas-saħħa pubblika u ta' kura tas-saħħa",

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni Nru 65/238 tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti tal-24 ta' Diċembru 2010 dwar l-iskop, il-modalitajiet, il-format u l-organizzazzjoni tal-Laqgħa ta' Livell Għoli tal-Assemblea Ġenerali dwar il-Prevenzjoni u l-Kontroll ta' Mard li ma jitteħidx,

—

wara li kkunsidra d-Dikjarazzjoni ta' Moska adottata matul l-Ewwel Konferenza Ministerjali Dinjija tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Istili ta' Ħajja Tajbin għas-Saħħa u l-Kontroll tal-Mard li ma Jitteħidx, li saret f'Moska mit-28 sad-29 ta' April 2011 (11),

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Settembru 2011 dwar il-pożizzjoni tal-Unjoni Ewropea u l-impenn tagħha bil-quddiem għal-laqgħa ta' livell għoli tan-NU dwar il-prevenzjoni u l-kontroll tal-mard li ma jitteħidx (12),

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 110(4) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

A.

billi d-dijabete hija waħda mill-iktar komuni fost il-mard li ma jitteħidx, kkalkolata li taffettwa iktar minn 32 miljun ċittadin tal-UE, li jirrappreżentaw kważi 10 % tal-popolazzjoni kollha tal-UE, bi 32 miljun ċittadin ieħor li jsofru minn intolleranza għall-glukożju u bi probabilità kbira ħafna li tevolvi f'dijabete klinika ċara (13);

B.

billi n-numru ta' persuni li qed jgħixu bid-dijabete fl-Ewropa huwa mistenni jiżdied b'16.6 % sal-2030, konsegwenza tal-epidemija tal-obeżità, it-tixjiħ tal-popolazzjoni Ewropea u fatturi oħrajn li għad iridu jiġu determinati;

C.

billi d-dijabete tat-Tip 2 tnaqqas il-medja ta' għomor il-bniedem b'bejn 5 u 10 snin (14) u d-dijabete tat-Tip 1 tnaqqas il-medja ta' għomor il-bniedem b'madwar 20 sena (15) filwaqt li 325 000 mewt fis-sena huma attribwiti lid-dijabete fl-UE (16) jiġifieri ċittadin tal-UE kull żewġ minuti;

D.

billi t-tnaqqis tal-fatturi ta' riskju identifikati, l-iktar id-drawwiet marbuta mal-istil ta' ħajja, huwa dejjem aktar rikonoxxut bħala strateġija ewlenija ta' prevenzjoni li tista' tnaqqas l-inċidenza, il-prevalenza u l-kumplikazzjonijiet kemm għad-dijabete tat-Tip 1 kif ukoll għal dik tat-Tip 2;

E.

billi għadha meħtieġa riċerka biex jiġu identifikati b'mod ċar il-fatturi ta' riskju għad-dijabete tat-Tip 1, billi qed issir riċerka dwar il-predispożizzjoni ġenetika u billi d-dijabete tat-Tip 1 qed tiżviluppa dejjem aktar f'età żgħira;

F.

billi d-dijabete tat-Tip 2 hija marda li tista' tiġi evitata u li l-fatturi ta' riskju għaliha - bħal dieta fqira u mhux ibbilanċjata, l-obeżità, in-nuqqas ta' attività fiżika u l-konsum tal-alkoħol - ġew identifikati b'mod ċar u jistgħu jiġu indirizzati permezz ta' strateġiji effikaċi ta' prevenzjoni;

G.

billi għalissa għad m'hemmx kura għad-dijabete;

H.

billi l-komplikazzjonijiet tad-dijabete tat-Tip 2 jistgħu jiġu evitati permezz ta' promozzjoni ta' stil ta' ħajja tajjeb għas-saħħa u ta' dijanjosi bikrija; billi ta' spiss qed issir dijanjosi tad-dijabete tard wisq peress u sa 50 % tal-persuni kollha bid-dijabete bħalissa mhumiex konxji mill-kundizzjoni tagħhom (17);

I.

billi sa 75 % tal-persuni kollha li għandhom id-dijabete mhumiex f'kontroll tajjeb tal-kundizzjoni tagħhom, ħaġa li twassal għal riskju akbar ta' komplikazzjonijiet, telf ta' produttività u spejjeż kbar għas-soċjetà (18) kif instab minn studju riċenti (19);

J.

billi f'ħafna Stati Membri d-dijabete hija responsabbli għal iktar minn 10 % tal-infiq għall-kura tas-saħħa, ċifra li xi kultant titla' sa 18,5 % (20), u l-ispiża ġenerali għall-kura tas-saħħa għal ċittadin tal-UE bid-dijabete hija bħala medja EUR 2 100 fis-sena (21);

K.

billi d-dijabete hija kawża prinċipali ta' attakki tal-qalb, attakki ta' puplesija, agħma, amputazzjoni u problemi bil-kliewi, jekk ma tiġix trattata kif suppost jew djanjostikata tard wisq;

L.

billi l-promozzjoni ta' stili tal-ħajja sani u l-indirizzar tal-erba' fatturi prinċipali li huma ta' detriment għas-saħħa – it-tabakk, dieta ħażina, in-nuqqas ta' attività fiżika u l-alkoħol – fl-oqsma politiki kollha jistgħu jagħtu kontribut kbir għall-prevenzjoni tad-dijabate, il-kumplikazzjonijiet tagħha u l-ispejjeż ekonomiċi u soċjali tagħha;

M.

billi l-persuni li qed jgħixu bid-dijabete għandhom jipprovdu 95 % tal-kura tagħhom stess (22) u billi l-piż tad-dijabete fuq l-individwi u l-familji tagħhom mhuwiex biss finanzjarju, iżda jinvolvi wkoll kwistjonijiet psikosoċjali u kwalità ta' ħajja iktar fqira;

N.

billi 16 biss minn 27 Stat Membru għandhom qafas jew programm nazzjonali fis-seħħ biex tiġi indirizzata d-dijabete, u ma jeżisti ebda kriterju ċar dwar x'inhu programm tajjeb jew liema huma l-pajjiżi tal-aħjar prattika (23); u billi hemm differenzi u inugwaljanzi konsiderevoli fil-kwalità tat-trattament tad-dijabete fl-UE;

O.

billi ma jeżisti l-ebda qafas legali tal-UE għad-diskriminazzjoni kontra l-persuni li jbatu mid-dijabete jew minn mard kroniku ieħor, u l-preġudizzju kontra dawk li jbatu minn dan il-mard għad għandu rwol kbir fl-iskejjel, fir-reklutaġġ, fil-postijiet tax-xogħol, fil-poloz tal-assikurazzjoni u fil-valutazzjoni għal liċenzji tas-sewqan fl-UE kollha;

P.

billi hemm nuqqas ta' finanzjament u infrastruttura biex tiġi kkoordinata r-riċerka dwar id-dijabete fl-UE, ħaġa li qed ikollha impatt negattiv fuq il-kompetittività tar-riċerka tal-UE dwar id-dijabete u li qed żżomm persuni li għandhom id-dijabete milli jibbenefikaw għalkollox mir-riċerka fl-Ewropa;

Q.

billi bħalissa m'hemm l-ebda strateġija Ewropea biex tiġi indirizzata d-dijabete minkejja l-Konlużjonijiet tal-Kunsill tal-Presidenza Awstrijaka dwar il-promozzjoni ta' stili ta' ħajja li huma tajbin għas-saħħa u l-prevenzjoni tad-dijabete tat-Tip 2 (24), lista estensiva ta' Riżluzzjonijiet tan-NU u d-Dikjarazzjoni bil-Miktub tal-Parlament Ewropew dwar id-dijabete;

1.

Jilqa' l-Konklużjonijiet tal-Kunsill tas-7 ta' Diċembru 2010, dwar 'Approċċi innovattivi għall-mard kroniku fis-sistemi tas-saħħa pubblika u ta' kura tas-saħħa' (25) u t-talba tiegħu lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni biex 'jibdew proċess ta' riflessjoni mmirat li jidentifika l-għażliet li jottimizzaw ir-reazzjoni għall-isfidi tal-mard kroniku';

2.

Jieħu nota tar-Riżoluzzjoni msemmija hawn fuq tal-15 ta' Settembru 2011 dwar il-pożizzjoni tal-Unjoni Ewropea u l-impenn tagħha għal-laqgħa ta' livell għoli tan-NU dwar il-prevenzjoni u l-kontroll tal-mard li ma jitteħidx li tiffoka fuq id-dijabete bħala waħda mill-erba' mardiet ewlenin li ma jitteħdux;

3.

Jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa u timplimenta Strateġija mmirata tal-UE għad-Dijabete fil-forma ta' Rakkomandazzjoni tal-Kunsill tal-UE dwar il-prevenzjoni, id-djanjosi, il-ġestjoni, l-edukazzjoni u r-riċerka tad-dijabete;

4.

Jistieden lill-Kummissjoni tħejji kriterji u metodi komuni u standardizzati għall-ġbir tad-data dwar id-dijabete, u b'kollaborazzjoni mal-Istati Membri, biex tikkoordina, tiġbor, tirreġistra, timmoniterja u tiġġestixxi d-data epidemjoloġika komprensiva dwar id-dijabete u data ekonomika dwar l-ispejjeż diretti u indiretti tal-prevenzjoni u l-ġestjoni tad-dijabete;

5.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw, jimplimentaw u jimmoniterjaw programmi nazzjonali dwar id-dijabete mmirati lejn il-promozzjoni tas-saħħa, it-tnaqqis, it-tbassir u l-prevenzjoni tal-fatturi ta' riskju, id-djanjosi bikrija u t-trattament tad-dijabete, intenzjonati għall-popolazzjoni kollha u għal gruppi li jinsabu f'riskju għoli b'mod partikulari u bl-għan li jnaqqsu l-inugwaljanzi u jottimizzaw ir-riżorsi tal-kura tas-saħħa;

6.

Jitlob lill-Istati Membri jippromwovu l-prevenzjoni tad-dijabete tat-Tip 2 u l-obeżità (filwaqt li jirrakkomanda li l-istrateġiji jiġu implimentati minn età bikrija permezz tal-edukazzjoni dwar drawwiet dietetiċi sani u l-attività fiżika fl-iskejjel) strateġiji favur l-istil tal-ħajja san, inklużi approċċi tad-dieta u tal-eżerċizzju; jenfasizza, f'dan ir-rigward, il-ħtieġa li l-politiki dwar l-ikel ikunu allinjati mal-objettivi tal-promozzjoni ta' dieta sana, li tippermetti lill-konsumaturi li jagħmlu għażliet infurmati u favur is-saħħa, u ta' dijanjożi bikrija bħala ewlementi ewlenin ta' azzjoni fil-programmi nazzjonali tagħhom dwar id-dijabete;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni tappoġġa lill-Istati Membri billi tippromwovi l-iskambju tal-aħjar prattiki dwar il-programmi nazzjonali tajbin dwar id-dijabete; jenfasizza l-bżonn li l-Kummissjoni timmoniterja l-progress b'mod kontinwu fir-rigward tal-implimentazzjoni mill-Istati Membri tal-programmi nazzjonali dwar id-dijabete u li tippreżenta r-riżultati kull tliet snin fil-forma ta' rapport tal-Kummissjoni;

8.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw programmi ta' ġestjoni tad-dijabete ibbażati fuq l-aħajr prattiki kif ukoll linji gwida dwar it-trattament ibbażati fuq l-evidenza;

9.

Jistieden lill-Istati Membri jiżguraw l-aċċess kontinwu għall-pazjenti tal-kura primarja u sekondarja għal timijiet interdixxiplinari, trattamenti tad-dijabete u teknoloġiji ta' kwalità għolja, inklużi teknoloġiji tas-saħħa elettronika, u biex jappoġġaw lill-pazjenti fil-ksib u ż-żamma tal-ħiliet u l-fehim meħtieġa biex ikollhom awtoġestjoni kompetenti tul il-ħajja kollha;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jtejbu l-koordinazzjoni tar-riċerka Ewropea dwar id-dijabete billi jħeġġu l-kollaborazzjoni bejn id-dixxiplini tar-riċerka u joħolqu infrastrutturi ġenerali komuni li jiffaċilitaw l-isforzi tar-riċerka Ewropea dwar id-dijabete, anke fl-oqsma tal-identifikazzjoni u tal-prevenzjoni tal-fatturi ta' riskju;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jiżguraw l-appoġġ kontinwu għall-finanzjament tad-dijabete taħt il-Programmi Qafas għar-Riċerka tal-UE attwali u futuri, filwaqt li jqis li d-dijabete tat-Tip 1 hija marda differenti minn dik tat-Tip 2;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw is-segwitu xieraq u adegwat għar-riżultati tas-Samit tan-NU ta'Settembru 2011dwar il-Mard li ma Jitteħidx;

13.

Ifakkar fl-importanza li l-UE u l-Istati Membri jintegraw aktar il-prevenzjoni u t-tnaqqis ta' fatturi ta' riskju fl-oqsma leġiżlattivi u ta' politika kollha u b'mod partikolari fil-politiki tal-ambjent, tal-ikel u tal-konsumatur tagħhom, bil-għan li jiġu implimentati l-objettivi marbutin mal-mard li ma jitteħidx u biex jiġu indirizzati l-isfidi għas-saħħa pubblika, soċjali u ekonomiċi;

14.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, il-Kummissjoni u l-parlamenti tal-Istati Membri.

31.8.2013   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 251/52

—

wara li kkunsidra d-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew tas-16 ta' Diċembru 2005 biex jagħti l-istatus ta' pajjiż kandidat għas-sħubija fl-UE lill-pajjiż u l-Konklużjonijiet tal-Presidenza li ħarġu wara l-Kunsilli Ewropej tal-15 u s-16 ta' Ġunju 2006 u tal-14 u l-15 ta' Diċembru 2006,

—

wara li kkunsidra r-Riżoluzzjonijiet tal-KSNU 845 (1993) u 817 (1993), kif ukoll ir-riżoluzzjoni tal-Assemblea Ġenerali tan-NU 47/225 (1993) u l-Ftehim Interim tal-1995,

—

wara li kkunsidra s-sentenza tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja dwar l-Applikazzjoni tal-Ftehim Interim tat-13 ta’ Settembru 1995 (Dik li kienet ir-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja vs il-Greċja),

—

wara li kkunsidra r-Rapport ta' Progress tal-2011 tal-Kummissjoni (SEC(2011)1203) u l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-12 ta’ Ottubru 2011 bit-titolu ‘Strateġija ta’ Tkabbir u Sfidi Ewlenin 2011-2012’ (COM(2011)0666),

—

wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu,

—

wara li kkunsidra r-rakkomandazzjonijiet tal-Kumitat Parlamentari Konġunt tal-4 ta’ Novembru 2011,

—

wara li kkunsidra r-Rapport Finali tal-Missjoni ta' Osservazzjoni tal-Elezzjonijiet OKSE/ODIHR għall-elezzjonijiet parlamentari bikrija tal-5 ta' Ġunju 2011,

—

wara li kkunsidra d-Deċiżjoni tal-Kunsill Nru 2008/212/KE tat-18 ta' Frar 2008 dwar il-prinċipji, il-prijoritajiet u l-kundizzjonijiet li jinsabu fis-Sħubija ta' Adeżjoni mal-pajjiż,

—

wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-Affarijiet Ġenerali u tal-Affarijiet Barranin tat-13 u tal-14 ta' Diċembru 2010 u tal-5 ta' Diċembru 2011,

—

wara li kkunsidra l-Artikolu 110(2) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,

A.

billi fil-laqgħa tal-Kunsill Ewropew ta' Tessaloniki tad-19 u l-20 ta' Ġunju 2003, sar impenn mal-Istati kollha tal-Balkani tal-Punent li 'l quddiem kienu se jissieħbu mal-Unjoni Ewropea u dan l-impenn ittenna fil-Laqgħa ta’ Livell Għoli dwar il-Balkani tal-Punent f’Sarajevo fit-2 ta’ Ġunju 2010;

B.

billi l-Kummissjoni fir-Rapport ta’ Progress tal-2011 tagħha żammet ir-rakkomandazzjoni tagħha tal-2009 li tibda n-negozjati ta’ adeżjoni mal-UE mal-pajjiż;

C.

billi l-Kummissjoni fl-Istrateġija ta' Tkabbir tagħha tal-2011 ikkonfermat li "l-politika tat-tkabbir tat prova li hi għodda qawwija għat-trasformazzjoni tas-soċjetà" u li "l-impenn, il-kundizzjonalità u l-kredibbiltà tpoġġew fil-qalba tal-proċess ta' adeżjoni u tas-suċċess tiegħu";

D.

billi s-Sħubija ta' Assoċjazzjoni rrikjediet l-intensifikazzjoni tal-isforzi, ibbażat fuq approċċ kostruttiv, biex tinstab soluzzjoni nnegozjata u aċċettata reċiprokament għall-kwistjoni dwar l-isem mal-Greċja, fil-qafas tar-Riżoluzzjonijiet 817 (1993) u 845 (1993) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, u biex jiġu evitati azzjonijiet li jistgħu jaffetwaw tali sforzi b'mod negattiv; billi kemm il-Kummissjoni u kemm il-Kunsill enfasizzaw ripetutament li ż-żamma ta’ relazzjonijiet tajbin mal-viċinat, inkluża l-ħidma għal soluzzjoni nnegozjata u aċċettata reċiprokament rigward il-kwistjoni tal-isem, taħt l-awspiċju tan-NU, hija essenzjali;

E.

billi l-kwistjonijiet bilaterali m’għandhomx jirrappreżentaw u jintużaw bħala ostakolu fil-proċess ta’ adeżjoni, iżda għandhom jiġu indirizzati fi spirtu kostruttiv kemm jista’ jkun malajr, filwaqt li jitqiesu l-interessi u l-valuri ġenerali tal-UE;

F.

billi l-kooperazzjoni reġjonali u r-relazzjonijiet tajbin mal-viċinat jibqgħu partijiet essenzjali tal-proċess ta' tkabbir u s-sejbien ta' kompromessi fuq kwistjonijiet kontestati huwa l-aħjar mod biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni reġjonali, fl-interess taż-żamma tal-paċi u tar-relazzjonijiet tajbin mal-viċinat fil-Balkani tal-Punent; billi t-tkomplija tal-proċess ta’ adeżjoni jikkontribwixxi għall-istabilità tal-pajjiż u jsaħħaħ ulterjorment ir-relazzjonijiet interetniċi;

G.

billi kull pajjiż kandidat għandu l-livell ta' progress u d-dinamika tal-adeżjoni partikolari tiegħu; billi l-UE għandha r-responsabilità li ma tħalli l-ebda pajjiż lura u l-kredibilità tal-proċess ta' adeżjoni tal-UE tista' tiġi pperikolata minn dewmien kontinwu fil-ftuħ tan-negozjati ta' adeżjoni;

H.

billi dan kien fost l-ewwel pajjiżi tar-reġjun li ngħata l-istatus ta’ pajjiż kandidat, huwa l-pajjiż bl-ogħla appoġġ pubbliku nazzjonali għall-adeżjoni mal-UE, u issa gawda minn rakkomandazzjoni pożittiva mill-Kummissjoni biex tiġi stabbilita data għall-ftuħ tan-negozjati ta’ adeżjoni mal-UE għal tliet snin konsekuttivi;

I.

billi l-pajjiżi kollha kandidati u dawk potenzjalment kandidati għandhom jiġu kkunsidrati fil-proċess ta' integrazzjoni skont il-merti proprji tagħhom;

1.

Itenni l-istedina tiegħu lill-Kunsill li jistabbilixxi data għall-ftuħ tan-negozjati ta' adeżjoni mal-pajjiż mingħajr iżjed dewmien;

2.

Jaqbel mal-valutazzjoni li saret mill-Kummissjoni fir-rapport ta' progress tagħha tal-2011 rigward l-ilħuq kontinwu tal-kriterji politiċi min-naħa tal-pajjiż; jiddispjaċih li għat-tielet sena konsekuttiva, il-Kunsill ma segwiex ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni u li waqt il-laqgħa tiegħu fid-9 ta' Diċembru 2011, ma ddeċidiex li jiftaħ in-negozjati ta' adeżjoni mal-pajjiż;

3.

Jenfasizza l-importanza tal-proċess ta' integrazzjoni Ewropea tal-pajjiż u tal-isforzi kollha għall-appoġġ ta' dan il-għan, b'mod partikolari l-bidu tal-iscreening preliminari tal-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjoni mal-acquis u l-implimentazzjoni tat-tieni fażi tal-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Assoċjazzjoni;

4.

Jinsab imħasseb, filwaqt li ma jixtieqx iżomm lura l-progress tant milqugħ lejn l-adeżjoni mal-UE li sar minn pajjiżi oħra tal-Balkani tal-Punent, li l-perċezzjoni li l-progress tal-pajjiż 'jinqabeż minn ħaddieħor' tista’ tostakola t-titjib kontinwu fir-relazzjonijiet interetniċi fil-pajjiż u li n-nuqqas min-naħa ta' kwalunkwe pajjiż fir-reġjun li jikseb progress konsistenti lejn l-adeżjoni mal-UE fl-aħħar mill-aħħar, thedded l-istabilità u s-sigurtà tagħhom kollha;

5.

Jindika li, filwaqt li kull pajjiż kandidat għandu l-livell ta' progress u d-dinamika tal-adeżjoni partikolari tiegħu, l-UE għandha r-responsabilità li ma tħalli l-ebda pajjiż lura;

6.

Jinnota l-kumment tal-Kummissarju Ewropew għat-Tkabbir u l-Politika tal-Viċinat tal-5 ta' Settembru 2011, li r-rakkomandazzjoni pożittiva tal-Kummissjoni Ewropea mhix imnaqqxa fil-ġebel; jindika madankollu, li d-deċiżjoni tal-Kunsill li ma jsegwix ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni ħolqot frustrazzjoni u nuqqas ta' sodisfazzjon leġittimi fl-opinjoni pubblika tal-pajjiż u jinnota li l-UE u l-Istati Membri tagħha m'għandhom qatt jagħmlu fatta l-perspettiva Ewropea ta' kwalunkwe pajjiż applikant u għandhom jagħmlu sforzi ugwali sabiex jaċċeleraw il-proċess ta' adeżjoni fi spirtu sinċier ta' sħubija;

7.

Jilqa' l-ħatra tal-Kap il-ġdid tad-Delegazzjoni tal-UE u jittama li din il-ħatra se ssaħħaħ ir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-pajjiż;

8.

Jilqa' l-bidu, fil-15 ta' Marzu 2012, tad-Djalogu dwar l-Adeżjoni ta' Livell Għoli mal-Kummissjoni Ewropea, bħala pass 'il quddiem fil-proċess ta' adeżjoni mal-UE bl-għan li jsir progress fl-aġenda tar-riforma permezz ta' skambju ta' fehmiet sostanzjali u konsultazzjonijiet tekniċi regolari f'ħames oqsma ewlenin tal-politika – il-libertà tal-espressjoni, l-istat tad-dritt, ir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika, ir-riforma elettorali, u l-kriterji ekonomiċi; huwa tal-istess fehma tal-Kummissjoni u tal-awtoritajiet tal-Gvern li d-djalogu għandu jqiegħed enfasi fuq il-Kapitolu 23 - Il-ġudikatura u d-drittijiet fundamentali u fuq il-Kapitolu 24 - Il-ġustizzja, il-libertà u s-sigurtà, biex ikompli jsir progress fil-livell ta' applikazzjoni tal-kriterji u l-istandards ta' adeżjoni mal-UE; jistenna li din il-forma avvanzata ta' djalogu tkompli f'oqsma oħra li huma kruċjali għall-proċess ta' adeżjoni mal-UE; iqis li dan id-djalogu se joħloq impenn ġdid favur ir-riformi u jsaħħaħ ir-relazzjoni tagħna permezz ta' laqgħat darbtejn fis-sena fuq livell politiku;

9.

Jirrikonoxxi li s-sħubija man-NATO kif ukoll mal-Unjoni Ewropea t-tnejn huma essenzjali għall-approċċ Ewro-Atlantiku adottat mill-pajjiż, u jinnota li s-Samit tan-NATO f’Chicago f’Mejju 2012 kif ukoll it-tnedija tad-Djalogu dwar l-Adeżjoni ta' Livell Għoli u l-Kunsill Ewropew ta' Ġunju 2012 jipprovdu opportunitajiet importanti oħra għal aktar progress; ifakkar fid-dikjarazzjoni reċenti tas-Segretarju Ġenerali tan-NATO li hekk kif tinstab soluzzjoni aċċettata reċiprokament għall-kwistjoni dwar l-isem, tiġi estiża stedina lill-pajjiż;

10.

Itenni t-talba tiegħu lill-awtoritajiet u lill-midja sabiex jaħdmu għall-ħolqien ta' atmosfera pożittiva li se tgħin fl-iżvilupp ta' relazzjonijiet ma' pajjiżi ġirien u mhux tinkoraġġixxi diskors ta' mibgħeda;

11.

Jinnota d-deċiżjoni tal-Gvern iffurmata f'Lulju 2011, sabiex tiġi applikata l-Liġi dwar l-amnestija għall-erba' każijiet relatati mad-delitti tal-gwerra li ġew riassenjati lill-ġurisdizzjoni domestika mit-Tribunal Internazzjonali Kriminali għal dik li kienet il-Jugoslavja fl-2008; jitlob lill-Gvern jinvestiga l-għażliet alternattivi sabiex jiġi żgurat l-aċċess għall-ġustizzja u l-kumpens għall-vittmi ta' dawn id-delitti u għall-familji tagħhom skont l-obbligi tal-liġi umanitarja internazzjonali;

12.

Jinnota d-deċiżjoni tal-5 ta' Diċembru 2011 tal-Qorti Internazzjonali tal-Ġustizzja rigward it-tilwima dwar l-isem; huwa tal-fehma li din id-deċiżjoni għandha tagħti impetu ġdid biex jiġi żgurat li jsir kull sforz possibbli sabiex tissolva t-tilwima dwar l-isem taħt il-patroċinju tan-NU, u jistieden lill-partijiet jikkonformaw ġenwinament mas-sentenza u jużawha biex jintensifikaw id-djalogu, b'enfasi fl-istess waqt tal-ħtieġa ta' kompromess aċċettat b'mod reċiproku; jilqa' f'dan ir-rigward id-dikjarazzjoni tal-medjatur maħtur min-NU u t-talba tiegħu lill-partijiet biex iqisu dan il-fatt bħala opportunità sabiex jaħsbu b'mod kostruttiv dwar ir-relazzjoni reċiproka tagħhom u jikkunsidraw inizjattiva mġedda bil-għan li jilħqu soluzzjoni definittiva dwar din il-kwistjoni;

13.

Jiddispjaċih ħafna li t-tilwima dwar l-isem qed tkompli xxekkel it-triq tal-pajjiż lejn l-adeżjoni mal-UE u b’hekk qed tostakola l-proċess ta’ tkabbir innifsu; jenfasizza li relazzjonijiet tajbin mal-viċinat huma kriterju ewlieni għall-proċess ta’ tkabbir tal-UE u jistieden lill-gvernijiet ikkonċernati jevitaw ġesti u azzjonijiet kontroversjali u dikjarazzjonijiet li jista’ jkollhom effetti negattivi fuq ir-relazzjonijiet;

14.

Itenni t-talba tiegħu lill-Viċi-President/Rappreżentant Għoli u lill-Kummissarju responsabbli għat-tkabbir biex jiffaċilitaw il-ftehim rigward il-kwistjoni dwar l-isem u joffru gwida politika; huwa tal-fehma barra minn hekk, li t-tmexxija tal-pajjiż u l-Unjoni Ewropea għandhom b'mod kostanti jispjegaw lill-pubbliku l-benefiċċji tas-soluzzjoni meta din tintlaħaq, qabel ir-referendum dwar il-kwistjoni;

15.

Jiddispjaċih dwar in-nuqqas tat-terminu 'Maċedonjan' fir-Rapport ta' Progress tal-2011 u mill-2009, irrispettivament mill-fatt li din hija n-norma f'referenzi għal-lingwa, il-kultura u l-identità tal-pajjiż fit-testi tan-Nazzjonijiet Uniti; jiġbed l-attenzjoni għar-reazzjonijiet negattivi li ħoloq dan l-aspett fl-opinjoni pubblika matul din is-sena u jistieden lill-Kummissjoni tqis dan fit-tħejjija ta’ rapporti futuri; ifakkar li l-Ftehim Qafas ta' Ohrid huwa bbażat fuq il-prinċipju tar-rispett għall-identità etnika tal-komunitajiet kollha;

16.

Jenfasizza l-importanza li jinżamm 'ir-ritmu' tal-proċess ta’ adeżjoni; f’dan ir-rigward jilqa’ l-offerta tal-Gvern tal-pajjiż li jistabbilixxi skadenza għal soluzzjoni b’suċċess tat-tilwima dwar l-isem sa mhux aktar tard mit-tmiem tal-proċess ta’ screening li għandu jsir mill-Kummissjoni hekk kif jinfetħu n-negozjati; jemmen li sforzi ġenwini mill-Gvern u t-twettiq tar-riformi tal-UE tul il-qasam kollu tal-kwistjonijiet rilevanti jistgħu jgħinu fil-ħolqien ta' ambjent politiku li jwassal sabiex jiġu solvuti kwistjonijiet bilaterali, kif intwera minn proċessi ta' tkabbir oħrajn; jindika li l-proċess parallel li tissolva l-kwistjoni bilaterali u t-tkomplija tan-negozjati ta' adeżjoni, fuq l-istess bażi bħall-mudell Slovenja-Kroazja, se jkun ta' benefiċċju kemm għall-pajjiż u kemm għall-UE;

17.

Itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex, bi qbil mat-Trattati tal-UE, jibdew jiżviluppaw mekkaniżmu ta’ arbitraġġ b'applikazzjoni ġenerali mmirat li jsolvi l-kwistjonijiet bilaterali bejn il-pajjiżi ta’ tkabbir u l-Istati Membri;

18.

Jilqa' l-elezzjoni tal-parlament il-ġdid u l-ħolqien rapidu tal-gvern ta' koalizzjoni, li rriżulta mill-elezzjonijiet parlamentari bikrija; jitlob it-tisħiħ tad-djalogu politiku, filwaqt li jiġbed l-attenzjoni lejn il-parlament bħala istituzzjoni demokratika ewlenija għad-diskussjoni u s-soluzzjoni tal-kwistjonijiet li jirriżultaw minn differenzi politiċi; jinnota li r-riżoluzzjoni tal-Assemblea Nazzjonali laqgħet ir-rakkomandazzjonijiet tar-Rapport ta' Progress ta' din is-sena u ġiet adottata b'kunsens; jistieden lill-atturi politiċi kollha fil-pajjiż jintensifikaw l-isforzi tagħhom sabiex ikomplu bir-riformi neċessarji, inkluża l-implimentazzjoni effikaċi u s-segwitu tar-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni;

19.

Jifraħ lill-pajjiż dwar kif tmexxew l-elezzjonijiet parlamentari bikrija tal-5 ta’ Ġunju 2011 u jilqa’ l-valutazzjoni tal-OSKE/ODHIR li skontha kienu kompetittivi, trasparenti u amministrati tajjeb fil-pajjiż kollu; jiġbed l-attenzjoni madankollu għal xi nuqqasijiet, u jistieden lill-awtoritajiet isegwu r-rakkomandazzjonijiet tal-komunità internazzjonali, b'mod partikolari l-konklużjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-missjoni ta' osservazzjoni tal-elezzjonijiet OSKE/ODHIR u tal-osservaturi nazzjonali mill-assoċjazzjoni Most, bħall-aġġornament tal-lista tal-votanti, il-garanzija ta' trattament bilanċjat min-naħa tal-istampa, inkluż mix-xandir pubbliku, kemm tal-Gvern u kemm tal-partiti fl-oppożizzjoni, il-protezzjoni tal-ħaddiema fiċ-ċivil kontra kull xorta ta' pressjonijiet politiċi, l-iżgurar ta' monitoraġġ effikaċi tal-finanzjament tal-partiti u finanzjament pubbliku trasparenti, arranġamenti għall-votazzjoni barra mill-pajjiż, u r-rispett sħiħ għas-separazzjoni bejn l-istrutturi tal-istat u tal-partit; jistieden lill-awtoritajiet rilevanti jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet fil-futur qrib;

20.

Jilqa’ t-tmiem tal-bojkotts parlamentari u jemmen li t-tisħiħ ulterjuri tad-demokrazija fil-pajjiż jista’ jinkiseb biss permezz ta' spirtu mtejjeb tad-djalogu politiku fi ħdan istituzzjonijiet demokratiċi stabbiliti, li jinkorpora l-partiti politiċi kollha; jitlob it-tisħiħ tar-rwol ta' sorveljanza tal-parlament fir-rigward tal-Gvern u l-aġenziji tiegħu; jitlob id-disponibilità tal-finanzjament neċessarju u l-ħatra tal-persunal addizzjonali neċessarju sabiex ikun possibbli l-istabbiliment sħiħ tal-Istitut Parlamentari; iħeġġeġ il-progress li sar permezz tal-istabbiliment ta' smigħ parlamentari ta' kontroll u jappoġġa l-isforzi addizzjonali mill-Unjoni Ewropea biex tkun provduta assistenza teknika għall-Assemblea Nazzjonali biex tiżviluppa l-prattiki tagħha; iħeġġeġ it-tkomplija tax-xogħol tal-Kumitat Parlamentari Konġunt mal-Parlament Ewropew;

21.

Ifaħħar lill-pajjiż għall-prestazzjoni ekonomika tajba tiegħu u talli żamm l-istabilità makroekonomika; jifraħ lill-Gvern talli l-pajjiż, skont ir-Rapport tal-Bank Dinji 'Doing Business' għal dawn l-aħħar ħames snin kien t-tielet l-aktar pajjiż ta’ suċċess fid-dinja fir-rigward tat-teħid ta’ riformi regolatorji; jinnota li t-tnaqqis ekonomiku globali affetwa l-Investiment Barrani Dirett, li għadu f'livell baxx ħafna; jemmen li l-potenzjal għall-investiment, il-kummerċ u l-iżvilupp ekonomiku jibqa’ l-argument deċiżiv għat-tkomplija tal-proċess ta’ adeżjoni tal-pajjiż mal-UE;

22.

Jinnota li l-prevedibilità legali u l-infurzar effiċjenti tal-liġijiet huma essenzjali għat-titjib ulterjuri tal-ambjent kummerċjali għall-kumpaniji domestiċi u l-investituri barranin; jistieden lill-Gvern għaldaqstant, jgħaġġel fl-isforzi sabiex tiġi żgurata ġudikatura effikaċi u indipendenti, kif ukoll amministrazzjoni professjonali, kompetenti u imparzjali, inklużi passi għat-tisħiħ tal-indipendenza u tal-kapaċitajiet ta' aġenziji regolatorji u superviżorji;

23.

Jirrikonoxxi l-isfidi tal-qgħad għoli u l-faqar, li jkomplu jirrappreżentaw piż qawwi fuq il-pajjiż; jilqa' d-dibattitu dwar il-paga minima li għaddej attwalment fil-parlament; ifakkar li fl-Indiċi tal-Iżvilupp tal-Bniedem tan-NU, il-pajjiż qiegħed fi grad baxx u jilqa' l-adozzjoni tal-Istrateġija kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali; jenfasizza, filwaqt li jistieden lill-Gvern jagħmel aktar sforzi sabiex jindirizza l-qgħad strutturali u jipproteġi l-gruppi vulnerabbli, li soluzzjoni għal problema serja ta' livelli għoljin ta' qgħad persistenti fil-pajjiż tista' tkun biss tkabbir ekonomiku sostenibbli permezz tal-ħolqien ta' ambjent li jħeġġeġ lin-negozji jinvestu aktar; għal dan il-għan, iħeġġeġ lill-Gvern jappoġġa intrapriżi żgħar u medji billi jiffaċilita l-aċċess għall-finanzjament u jħeġġu jkompli bil-prattika tajba tiegħu li jikkonsulta r-rappreżentanti tal-komunità tal-kummerċ;

24.

Jilqa' l-fatt li tul l-aħħar ħames snin, il-pajjiż telgħa erbgħin post 'il fuq fl-indiċi kontra l-korruzzjoni ta' Transparency International; ifaħħar l-emendi li saru fil-qafas legali għal politika kontra l-korruzzjoni skont ir-rakkomandazzjonijiet GRECO; jaqbel mal-opinjoni tal-Kummissjoni madankollu, li l-korruzzjoni għadha 'tħassib serju'; iħeġġeġ sforzi kontinwi sabiex jiġi stabbilit bilanċ ta' suċċess fir-rigward ta' kundanni imparzjali għall-każijiet ta' korruzzjoni, b'mod partikolari dawk ta' livell għoli u f'oqsma ewlenin ta' tħassib bħall-akkwist pubbliku; jenfasizza l-ħtieġa ta' aktar trasparenza fir-rigward tan-nefqa pubblika u l-finanzjament ta' partiti politiċi; jistieden lill-investituri u l-impriżi tal-Unjoni Ewropea li għandhom rapporti kummerċjali mal-pajjiż biex ikollhom rwol ta’ tmexxija tal-pari akbar mas-sħab lokali tagħhom fi stqarrijiet bil-miftuħ kontra l-korruzzjoni;

25.

Jinnota s-sejba tar-Rapport ta’ Progress li l-indipendenza u l-imparzjalità tal-Kummissjoni Statali għall-Prevenzjoni tal-Korruzzjoni għadhom fraġli; jitlob protezzjoni legali u istituzzjonali aktar b'saħħitha għal dawk li jirrappurtaw; jilqa' l-Kodiċi ta' Proċedura Kriminali l-ġdid, adottat fil-qafas ta' Riforma Ġudizzjarja Kriminali usa', li għandu jtejjeb il-proċeduri investigattivi għal każijiet ta' kriminalità organizzata u korruzzjoni kumplessi; jilqa’ l-ħatra mis-sena li ġejja ta’ tim investigattiv li jaħdem direttament għall-Prosekutur Pubbliku u jittama li dan se jippermetti li aktar każijiet mgħoddija mill-Kummissjoni jwasslu realment għall-kundanni; jistieden lill-Gvern jipprovdi lill-Kummissjoni Statali għall-Prevenzjoni tal-Korruzzjoni bil-fondi u l-persunal neċessarju; jenfasizza li r-rieda politika hija kruċjali biex tiġi ttrattata l-korruzzjoni sistematika;

26.

Jinnota l-adozzjoni ta' pakkett legali b'ambitu wiesa' mmirat li jsaħħaħ ulterjorment l-effiċjenza u l-indipendenza tal-ġudikatura; jilqa' f'dan ir-rigward il-ħidma effiċjenti tal-Akkademja tal-Imħallfin u l-Prosekuturi Pubbliċi u l-implimentazzjoni tad-distribuzzjoni arbitrarja tal-każijiet; iħeġġeġ lill-awtoritajiet responsabbli biex ikomplu jimplimentaw leġiżlazzjoni li tiġġieled il-korruzzjoni, u jtejbu l-indipendenza, l-effiċjenza u r-riżorsi tal-ġudikatura; jiġbed l-attenzjoni lejn l-importanza ta' sistema tal-qorti li tiffunzjona mingħajr indħil politiku; jilqa' l-isforzi biex jiżdiedu l-effiċjenza u t-trasparenza tas-sistema tal-qorti; jenfasizza l-ħtieġa li jinżamm bilanċ tal-infurzar ta’ prosekuzzjonijiet u kundanni li permezz tiegħu jista’ jitkejjel il-progress; jitlob l-unifikazzjoni tal-ġurisprudenza, biex jiġu żgurati sistema ġudizzjarja prevedibbli u l-fiduċja taċ-ċittadini;

27.

Jifraħ lill-pajjiż fl-20 anniversarju mill-indipendenza tiegħu u fl-10 anniversarju tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid imfakkra fl-2011; jenfasizza li l-ftehim jista' jkun mudell ta’ riżoluzzjoni ta' suċċess ta' kunflitti interetniċi, filwaqt li jżomm l-integrità territorjali u jirriforma l-istrutturi tal-Istat; jenfasizza madankollu, li jinħtieġu sforzi ulterjuri u aktar b'saħħithom sabiex tinkiseb rikonċiljazzjoni sħiħa bejn il-partijiet u tiġi stabbilita l-bażi għall-konsolidazzjoni ta' istituzzjonijiet demokratiċi mhux partiġjani u interetniċi;

28.

Ifaħħar id-diskors tal-Prim Ministru fil-5 ta’ Settembru 2011, li laqa’ l-multikulturaliżmu bħala l-mudell soċjali u politiku tal-pajjiż u enfasizza l-ħtieġa tal-implimentazzjoni tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid u l-istabbiliment tal-objettiv ta' integrazzjoni mingħajr assimilazzjoni; jappoġġa l-impenji li ttieħdu lejn it-tieni deċennju tal-implimentazzjoni tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid;

29.

Jirrikonoxxi l-adozzjoni reċenti ta’ bosta liġijiet, b’mod partikolari l-emendi għal-Liġi dwar il-Lingwi u l-użu ta’ simboli; jitlob appoġġ attiv fil-lokalitajiet kollha għall-Kumitati għar-relazzjonijiet fost il-komunitajiet;

30.

Jinnota bi tħassib l-użu ta' argumenti storiċi fid-dibattitu attwali, inkluż il-fenomenu tal-hekk imsejħa antikwiżazzjoni, li thedded li żżid it-tensjonijiet mal-pajjiżi ġirien u toħloq qasmiet interni ġodda;

31.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' preparazzjoni u organizzazzjoni operattiva adegwati taċ-ċensiment skont il-liġi u l-istandards tal-Eurostat; jistieden lill-Gvern jippreżenta pjan kredibbli għall-implimentazzjoni tal-proċess; jinnota l-importanza tal-limitu ta’ 20% għall-attivazzjoni ta’ ċerti drittijiet skont il-Ftehim Qafas ta' Ohrid, iżda jinsisti li l-ebda forma ta' diskriminazzjoni lejn il-komunità Albaniża jew kwalunkwe komunità etnika ta' minoranza oħra ma tista' tiġi ġġustifikata fuq il-bażi tal-proporzjon tagħhom fil-popolazzjoni;

32.

Jitlob sforzi sinifikament imtejba għall-ġlieda kontra s-separazzjoni ta' tfal ta' gruppi etniċi differenti fis-sistema tal-edukazzjoni, filwaqt li jappoġġa d-dritt ta' kulħadd għal edukazzjoni fil-lingwa nattiva proprja; għal dan il-għan, jenfasizza l-importanza li jiġu żviluppati kotba tal-iskola ġodda bil-għan li tittejjeb il-komprensjoni reċiproka u tiġi fit-tmiem il-prattika ta' rotazzjoni etnika li għadha ssir f’xi skejjel; jitlob, fid-dawl tal-importanza kbira tal-edukazzjoni għall-pajjiż, li jingħata appoġġ akbar lil dan is-settur mill-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni, bil-kundizzjoni li s-segregazzjoni fl-edukazzjoni tiġi ttrattata b'mod effikaċi;

33.

Jappoġġa l-passi deċiżivi lejn id-deċentralizzazzjoni politika fil-pajjiż, li ġew deskritti mill-Gvern bħala l-pilastru ewlieni tal-Ftehim Qafas ta' Ohrid, u li hija fl-interess ta' amministrazzjoni pubblika tajba; jilqa’ l-approvazzjoni tal-pjanijiet ta' azzjoni biex dan jinkiseb;

34.

Japprova r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni biex jingħata impetu aktar qawwi għall-proċess ta’ deċentralizzazzjoni; jitlob għal bilanċjar sinifikanti mill-ġdid bejn il-baġits ċentrali u lokali biex tinkiseb din id-deċentralizzazzjoni; jenfasizza l-importanza tat-trasparenza, l-oġġettività u l-imparzjalità fid-distribuzzjoni tal-għotjiet lill-muniċipalitajiet; jesprimi t-tħassib tiegħu li xi muniċipalitajiet se jesperjenzaw problemi finanzjarji minħabba nuqqas ta' kapaċitajiet ta' ġestjoni finanzjarja, u jħeġġeġ lill-Gvern bl-appoġġ tal-Kummissjoni fejn meħtieġ, biex jipprovdilhom l-assistenza teknika xierqa;

35.

Ifaħħar il-programm ta’ kooperazzjoni ta' suċċess bejn il-muċipalitajiet, bl-assistenza tal-UNDP, u jistieden lill-UE ssaħħaħ l-appoġġ tagħha għal din il-prattika;

36.

Jinsab imħasseb ħafna dwar l-iżviluppi reċenti fil-midja u dwar il-fatt li s-sjieda tal-midja għadha mhux trasparenti u kkonċentrata ħafna; iħeġġeġ lill-pajjiż juri impenn assolut lejn il-libertajiet tal-midja u l-pluraliżmu, inkluż dibattitu infurmat u pluralistiku dwar il-kwistjonijiet ta' riforma identifikati fir-Rapport ta' Progress; jilqa’ l-istedina tar-Rappreżentant tal-OSKE dwar il-Libertà tal-Midja biex jieħu sehem fil-laqgħat ta' diskussjoni stabbiliti dan l-aħħar dwar il-libertà tal-midja u japprova l-istqarrija tagħha li, filwaqt li l-kumpaniji tal-midja kollha għandhom jirrispettaw r-regoli ġuridiċi u finanzjarji applikabbli biex isir il-kummerċ, il-midja kritika fil-konfront ta' partit wieħed ma tistax tkun partikolarment fil-mira tas-sistema legali; iħeġġeġ lill-awtoritajiet jiżguraw ir-rispett għall-istat ta' dritt u l-libertà tal-midja fil-pajjiż, u b'hekk jiżguraw li l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tibqa' pożittiva fil-futur;

37.

Jitlob għad-distribuzzjoni ekwa u trasparenti tad-dħul mir-riklami tal-Istat bejn ix-xandara nazzjonali kollha mingħajr l-ebda kunsiderazzjoni tal-kontenut editorjali jew il-ġibda politika; japprova ir-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni għal azzjoni li tiżgura li l-istazzjon televiżiv tal-Istat jissodisfa l-objettivi u għandu rwol imparzjali ta’ xandar tas-servizz pubbliku; jistieden lill-awtoritajiet jadottaw il-bidliet neċessarji sabiex jallinjaw il-Liġi dwar ix-xandir mal-leġiżlazzjoni tal-UE;

38.

Jitlob sforzi biex ikun evitat l-abbuż ta’ azzjonijiet ta’ libell kontra ġurnalisti għal raġunijiet politiċi; jilqa' l-istqarrija reċenti tal-Gvern li l-liġi dwar il-malafama għandha titneħħa mill-kodiċi kriminali u l-kawżi pendenti kontra ġurnalisti għandhom jiġu sospiżi;; jenfasizza li l-libertà tal-midja hija l-pedament tad-demokrazija u hija essenzjali għal kull pajjiż li jaspira li jsir Stat Membru tal-UE; huwa tal-fehma li s-settur tal-midja għandu jelabora u jimplimenta standards professjonali għoljin għall-ġurnalisti u jimxi mar-regoli tal-etika ġurnalistika; jistieden lill-awtoritajiet ifasslu leġiżlazzjoni antitrust fil-qasam tal-midja, kif ukoll miżuri li jevitaw l-influwenza politika fis-settur tal-midja;

39.

Jilqa’ l-fatt li l-libertà tal-ħsieb, il-kuxjenza u r-reliġjon hi ġeneralment garantita; iħeġġeġ lill-Gvern ikompli bl-isforzi tiegħu għat-tisħiħ ta' politiki kontra d-diskriminazzjoni, jenfasizza l-importanza li tiġi evitata d-diskriminazzjoni għal raġunijiet etniċi, inkluża d-diskriminazzjoni kontra ċittadini li jesprimu bil-miftuħ l-identità u/jew l-oriġini etnika Bulgara tagħhom;

40.

Jilqa’ l-ħolqien tal-Kummissjoni Kontra d-Diskriminazzjoni din is-sena u jitlob lill-Aġenzija għad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea u lin-Netwerk Equinet għall-aġenziji indipendenti Ewropej kontra d-diskriminazzjoni, jappoġġaw u jikkooperaw bis-sħiħ max-xogħol tagħha; jilqa’ l-fatt li tliet ilmenti ta’ allegata diskriminazzjoni fuq il-bażi ta’ orjentazzjoni sesswali mressqin mill-Koalizzjoni għad-drittijiet sesswali u tas-saħħa qed jiġu investigati mill-Kummissjoni;

41.

Jitlob għat-tisħiħ tal-politiki kontra d-diskriminazzjoni u l-implimentazzjoni effikaċi tagħhom, inklużi aktar sforzi biex jitħarsu d-drittijiet tan-nisa u tat-tfal kif ukoll dawk tal-persuni b'diżabilità; jilqa' r-rwol attiv u effikaċi tal-grupp parlamentari tan-nisa, iżda jinsab imħasseb dwar ir-rata ta' parteċipazzjoni baxxa min-naħa tan-nisa fil-ħajja politika fuq livell lokali, u jqis li programmi edukattivi mmirati li jinvolvu lin-nisa fil-ħajja ċivili u politika għandhom jittejbu u jiġu implimentati; jitlob aktar sforzi sabiex il-persuni b'diżabilità ma jibqgħux istituzzjonalizzati; jilqa' r-ratifika parlamentari tal-Konvenzjoni tan-NU għad-drittijiet tal-persuni b'diżabilitajiet fis-7 ta' Diċembru 2011;

42.

Jinsab imħasseb li sar biss progress limitat rigward l-ugwaljanza tal-ġeneru u d-drittijiet tan-nisa; iħeġġeġ lill-Gvern jagħmel l-ugwaljanza tal-ġeneru prijorità politika u jżid l-appoġġ għal attivitajiet u inizjattivi li għandhom l-għan li jiġġieldu drawwiet, tradizzjonijiet u sterjotipi diskriminatorji li jdgħajfu d-drittijiet bażiċi tan-nisa;

43.

Itenni t-talba tiegħu għal modifika tal-Liġi dwar il-prevenzjoni u l-ħarsien kontra d-diskriminazzjoni biex tipprojbixxi d-diskriminazzjoni fuq il-bażijiet kollha, skont l-Artikolu 19 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, u jenfasizza li dan huwa prerekwiżit għall-adeżjoni; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-kotba tal-università u tal-iskola li jiddeskrivu l-omosesswalità bħala marda u jitlob il-modifika immedjata tagħhom; jistieden lill-Kummissjoni tiżviluppa programmi għal bini tal-kapaċità, immirati lejn it-tisħiħ tas-soċjetà ċivili, inkluża l-komunità tal-leżbjani, omosesswali, bisesswali u transġeneru (LGBT);

44.

Jilqa’ l-presidenza attwali tal-pajjiż tad-Deċennju għall-Inklużjoni tar-Rom u jittama li dan se jispira ulterjorment il-progress fl-integrazzjoni tar-Rom fil-ħajja politika, soċjali u ekonomika; jilqa' l-progress fl-integrazzjoni tar-Rom fis-sistema edukattiva, b'żieda fir-reġistrazzjonijiet għall-edukazzjoni sekondarja u universitarja, kif ukoll ir-rappreżentazzjoni mtejba tar-Rom fis-servizz ċivili; jiġbed l-attenzjoni madankollu, għall-konklużjoni tal-Kummissjoni li jinħtieġu sforzi kontinwi biex tkun promossa l-fiduċja, speċjalment fl-oqsma tal-edukazzjoni, il-kultura u l-lingwa; itenni t-tħassib tiegħu dwar il-kundizzjonijiet tal-ħajja diffiċli ħafna esperjenzati mill-komunità Rom u l-fatt li dawn qed ikomplu jaffaċjaw diskriminazzjoni fl-aċċess għall-edukazzjoni, is-suq tax-xogħol, il-kura tas-saħħa u s-servizzi soċjali; jiġbed l-attenzjoni għas-sitwazzjoni partikolarment diffiċli tan-nisa u t-tfal Rom li jgħixu taħt il-limitu tal-faqar u jistieden lill-awtoritajiet jieħdu passi immedjati biex jindirizzaw din il-kwistjoni;