11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/1

—

Fit-taqsima tal-amalgamazzjoni tal-websajt tal-Kummissjoni dwar il-Kompetizzjoni (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Din il-websajt tipprovdi diversi faċilitajiet li jgħinu sabiex jinstabu d-deċiżjonijiet individwali ta' amalgamazzjoni, inklużi l-kumpanija, in-numru tal-każ, id-data u l-indiċi settorjali,

—

f’forma elettronika fil-websajt EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) fid-dokument li jġib in-numru 32012M6712. Il-EUR-Lex hu l-aċċess fuq l-internet għal-liġi Ewropea.

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/2

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/3

A.

Dan l-avviż qed jinħareġ skont ir-regoli tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (Ftehim taż-ŻEE) u l-Ftehim bejn l-Istati tal-EFTA dwar l-Istabbiliment ta’ Awtorità ta’ Sorveljanza u ta’ Qorti tal-Ġustizzja (il-Ftehim dwar is-Sorveljanza u dwar il-Qorti).

B.

Il-Kummissjoni Ewropea ħarġet avviż intitolat “Linji gwida supplimentari dwar restrizzjonijiet vertikali f’akkordji dwar il-bejgħ u t-tiswija ta’ vetturi bil-mutur u d-distribuzzjoni ta’ partijiet tal-bdil għal vetturi bil-mutur.” (1). Dak l-att mhux vinkolanti jistabbilixxi l-prinċipji li l-Kummissjoni Ewropea ssegwi għall-valutazzjoni tal-akkordji vertikali skont l-Artikolu 101 TFUE dwar il-bejgħ u t-tiswija ta’ vetturi bil-mutur u d-distribuzzjoni ta’ partijiet tal-bdil għal vetturi bil-mutur.

C.

L-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA tikkunsidra l-att imsemmi hawn fuq bħala wieħed rilevanti għaż-ŻEE. Sabiex iżżomm kundizzjonijiet ugwali ta’ kompetizzjoni u tiżgura applikazzjoni uniformi tar-regoli tal-kompetizzjoni taż-ŻEE maż-Żona Ekonomika Ewropea kollha, l-Awtorità ta’ Sorveljenza tal-EFTA tadotta dan l-avviż skont is-setgħa kkonferita lilha permezz tal-Artikolu 5(2)(b) tal-Ftehim dwar is-Sorveljanza u dwar il-Qorti. Hija għandha l-intenzjoni li ssegwi l-prinċipji u r-regoli stabbiliti f’dan l-avviż meta tapplika r-regoli rilevanti taż-ŻEE għal każ partikolari.

1.

Dawn il-Linji Gwida jistabbilixxu l-prinċipji għall-valutazzjoni skont l-Artikolu 53 tal-Ftehim dwar iż-Żona Ekonomika Ewropea (minn hawn ’il quddiem “l-Artikolu 53”) ta’ kwistjonijiet partikolari li jinqalgħu fil-kuntest ta’ restrizzjonijiet vertikali f’akkordji dwar il-bejgħ u t-tiswija ta’ vetturi bil-mutur u d-distribuzzjoni ta’ partijiet tal-bdil. Huma jakkumpanjaw l-Att imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 461/2010 tas-27 ta’ Mejju 2010 (2) dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 53(3) tal-Ftehim taż-ŻEE għal kategoriji ta’ akkordji vertikali u prattiċi miftiehma fis-settur tal-vetturi bil-mutur) (minn hawn ’il quddiem “l-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur”) u għandhom l-għan li jgħinu lill-kumpaniji sabiex jagħmlu l-valutazzjoni tagħhom ta’ akkordji bħal dawn.

2.

Dawn il-Linji Gwida jipprovdu kjarifika dwar kwistjonijiet li huma partikolarment rilevanti għas-settur tal-vetturi bil-mutur, inkluża l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Att imsemmi fil-punt 2 tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 330/2010 tal-20 ta’ April 2010 (3) dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 53(3) tal-Ftehim taż-ŻEE għal kategoriji ta’ akkordji vertikali u prattiċi miftiehma (4) (minn hawn ’il quddiem “l-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali”). Dawn il-Linji Gwida huma bla ħsara għall-applikabbiltà tal-Linji Gwida dwar Restrizzjonijiet Vertikali (5) (minn hawn ’il quddiem “il-Linji Gwida Vertikali Ġenerali”) u għalhekk għandhom jinqraw flimkien ma’ u bħala suppliment għal-Linji Gwida Vertikali Ġenerali.

3.

Dawn il-Linji Gwida japplikaw kemm għal akkordji vertikali u prattici miftehma relatati mal-kundizzjonijiet li fihom il-partijiet jistgħu jixtru, ibigħu jew ibigħu mill-ġdid partijiet tal-bdil u/jew servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni għall-vetturi bil-mutur, kif ukoll għal akkordji vertikali u prattiċi mifthiema relatati mal-kundizzjonijiet li fihom il-partijiet jistgħu jixtru, ibigħu, jew ibigħu mill-ġdid vetturi bil-mutur ġodda. Kif ġie spjegat fit-Taqsima II ta’ dawn il-Linji Gwida, il-kategorija tal-aħħar ta’ akkordji u ta’ prattiċi miftiehma għandha tibqa’ soġġetta għad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1400/2002 tal-31 ta’ Lulju 2002 (6) dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 53(3) tal-Ftehim taż-ŻEE fuq kategoriji ta’ ftehim vertikali u prattiċi miftiehma fis-settur tal-vetturi bil-mutur) sal-31 ta’ Mejju 2013. Għalhekk, fir-rigward tal-akkordji vertikali u l-prattiċi miftiehma għax-xiri, il-bejgħ jew il-bejgħ mill-ġdid ta’ vetturi bil-mutur ġodda, dawn il-Linji Gwida għandhom japplikaw biss mill-1 ta’ Ġunju 2013. Dawn il-Linji Gwida ma japplikawx għal akkordji veritikali f’setturi oħrajn għajr dak tal-vetturi bil-mutur, u l-prinċipji stabbiliti fih mhux neċessarjament jistgħu jintużaw sabiex ikunu vvalutati akkordji f’setturi oħrajn.

4.

Dawn il-Linji Gwida huma bla ħsara għall-applikazzjoni parallela possibbli tal-Artikolu 54 tal-Ftehim taż-ŻEE għal akkordji vertikali fis-settur tal-vetturi bil-mutur, jew għall-interpretazzjoni li l-Qorti tal-EFTA tista’ tagħti b’relazzjoni għall-applikazzjoni tal-Artikolu 53 għal akkordji vertikali bħal dawn jew li jistgħu jagħtu l-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea jew il-Qorti Ġenerali b’relazzjoni għall-applikazzjoni tal-Artikolu 53 tal-Ftehim taż-ŻEE u tal-Artikolu 101 TFUE għal akkordji vertikali bħal dawn.

5.

Sakemm ma jiġix iddikjarat mod ieħor, l-analiżi u l-argumenti stabbiliti f’dawn il-Linji Gwida japplikaw għal-livelli kollha tal-kummerċ. It-termini “fornitur” u “distributur” (7) jintużaw għal-livelli kollha tal-kummerċ. L-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali u l-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur jissejħu kollettivament bħala “l-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija”.

6.

L-istandards stabbiliti f’dawn il-Linji Gwida jridu jiġu applikati għal kull każ fejn jitqiesu ċ-ċirkostanzi fattwali u legali individwali. L-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA għandha tapplika (8) dawn il-Linji Gwida b’mod raġonevoli u flessibbli, u billi tqis l-esperjenza li tkun kisbet matul l-attivitajiet ta’ infurzar u ta’ monitoraġġ tas-suq tagħha.

7.

L-istorja tal-infurzar tal-kompetizzjoni f’dan is-settur turi li ċerti restrizzjonijiet jistgħu jintlaħqu jew bħala riżultat ta’ obbligi kuntrattwali diretti espliċiti jew permezz ta’ obbligi indiretti jew permezz ta’ mezzi indiretti li xorta jiksbu l-istess riżultat antikompetittiv. Il-fornituri li jixtiequ jinfluwenzaw il-komportament kompetittiv ta’ distributur jistgħu, pereżempju, jużaw theddid jew intimidazzjoni, twissijiet jew penali. Huma jistgħu wkoll idewmu jew jissospendu l-konsenji jew jheddu li jitterminaw il-kuntratti tad-distributuri li jbigħu lil konsumaturi barranin jew jonqsu milli josservaw livell ta’ prezzijiet partikolari. Ir-relazzjonijiet trasparenti bejn il-partijiet kontraenti normalment għandhom inaqqsu r-riskju li l-manifatturi jinżammu responsabbli talli ntużaw forom indiretti ta’ pressjoni bħal dawn li għandhom l-għan li jiksbu riżultati antikompetittivi. L-adeżjoni ma’ Kodiċi ta’ Kondotta huwa mezz wieħed sabiex tinkiseb iktar trasparenza fir-relazzjonijiet kummerċjali bejn il-partijiet. Kodiċijiet bħal dawn jistgħu, fost l-oħrajn, jipprovdu għal perjodi ta’ notifika għat-terminazzjoni tal-kuntratt, li jistgħu jkunu ddeterminati skont it-tul ta’ żmien tal-kuntratt, għal kumpens li għandu jingħata għal investimenti pendenti speċifiċi għal relazzjoni li saru min-negozjant f’każ ta’ terminazzjoni qabel iż-żmien mingħajr raġuni ġġustifikata, kif ukoll għal arbitraġġ bħala mekkaniżmu alternattiv għas-soluzzjoni tat-tilwim. Jekk fornitur jinkorpora Kodiċi ta’ Kondotta bħal dan fl-akkordji tiegħu mad-distributuri u mas-sewwejja, jagħmlu disponibbli għall-pubbliku u jkun konformi mad-dispożizzjonijiet tiegħu, dan għandu jitqies bħala fattur rilevanti sabiex jiġi vvalutat il-komportament tal-fornitur f’każijiet individwali.

8.

Dawn il-Linji Gwida huma strutturati kif ġej:

9.

Skont l-Artikolu 4 tagħha, l-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur tkopri akkordji vertikali dwar ix-xiri, il-bejgħ jew il-bejgħ mill-ġdid ta’ partijiet tal-bdil għall-vetturi bil-mutur u l-provvista ta’ servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni għall-vetturi bil-mutur.

10.

L-Artikolu 2 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur jestendi l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 1400/2002) sal-31 ta’ Mejju 2013 sa fejn dawn ikunu relatati ma’ akkordji vertikali għax-xiri, għall-bejgħ jew għall-bejgħ mill-ġdid ta’ vetturi bil-mutur ġodda. Skont l-Artikolu 3 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur, mill-1 ta’ Ġunju 2013, l-akkordji vertikali għax-xiri, għall-bejgħ u għall-bejgħ mill-ġdid ta’ vetturi bil-mutur ġodda għandhom ikunu koperti mill-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali (9).

11.

Id-distinzjoni li jagħmel il-qafas il-ġdid bejn is-swieq għall-bejgħ ta’ vetturi bil-mutur ġodda, u s-swieq ta’ wara l-bejgħ tal-vetturi bil-mutur tirrifletti l-kundizzjonijiet kompetittivi differenti f’dawn is-swieq.

12.

Fuq il-bażi ta’ analiżi fil-fond tas-suq stabbilita fir-Rapport ta’ Evalwazzjoni tal-operat tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1400/2002 tat-28 ta’ Mejju 2008 (10)) u fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar Il-Qafas Ġejjieni tal-Liġi tal-Kompetizzjoni applikabbli għas-settur tal-vetturi bil-mutur tat-22 ta’ Lulju 2009 (11), jidher li ma hemm l-ebda nuqqas sinifikanti ta’ kompetizzjoni li jiddistingwi s-settur tad-distribuzzjoni tal-vetturi bil-mutur ġodda minn setturi ekonomiċi oħrajn u li jista’ jitlob l-applikazzjoni ta’ regoli differenti minn u iktar stretti minn dawk fl-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali. Konsegwentement, l-applikazzjoni ta’ livell limitu tas-sehem mis-suq ta’ 30 % (12), in-nuqqas ta’ eżenzjoni ta’ ċerti restrizzjonjiet vertikali u l-kundizzjonijiet ipprovduti fl-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali normalment għandhom jiżguraw li l-akkordji vertikali għad-distribuzzjoni ta’ vetturi bil-mutur ġodda jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3) mingħajr il-ħtieġa għal xi rekwiżit addizzjonali minbarra dawk applikabbli għal setturi oħrajn.

13.

Madankollu, sabiex l-operaturi kollha jkollhom żmien ħalli jadattaw irwieħhom għar-reġim ġenerali, b’mod partikolari meta jitqiesu l-investimenti speċifiċi għal relazzjoni li saru fit-tul, il-perjodu ta’ applikazzjoni tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 1400/2002) qed jiġi estiż bi tliet snin sal-31 ta’ Mejju 2013 fir-rigward ta’ dawk ir-rekwiżiti li huma relatati b’mod speċifiku mal-akkordji vertikali għax-xiri, għall-bejgħ jew għall-bejgħ mill-ġdid ta’ vetturi bil-mutur ġodda. Mill-1 ta’ Ġunju 2010 sal-31 ta’ Mejju 2013, dawk id-dispożizzjonijiet tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 1400/2002) li huma relatati kemm mal-akkordji għad-distribuzzjoni ta’ vetturi bil-mutur ġodda kif ukoll mal-akkordji għax-xiri, għall-bejgħ u għall-bejgħ mill-ġdid ta’ partijiet tal-bdil għall-vetturi bil-mutur u/jew mal-provvista ta’ servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni, għandhom japplikaw biss fir-rigward tal-ewwel. Matul dak il-perjodu, dawn il-Linji Gwida ma għandhomx jintużaw għall-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Att preċedentement imsemmi fil-punt 4b tal-Anness XIV għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 1400/2002). Minflok, għandha ssir referenza għall-Fuljett Spjegattiv dwar dak ir-Regolament (13).

14.

Fir-rigward ta’ akkordji vertikali relatati mal-kundizzjonijiet li fihom il-partijiet jistgħu jixtru, ibigħu jew ibigħu mill-ġdid partijiet tal-bdil għal vetturi bil-mutur u/jew jipprovdu servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni għal vetturi bil-mutur, l-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur tapplika mill-1 ta’ Ġunju 2010. Dan ifisser li, sabiex jiġu eżentati skont l-Artikolu 4 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur, dawk l-akkordji mhux biss jeħtieġ li jissodisfaw il-kundizzjonijiet għal eżenzjoni taħt l-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali, iżda wkoll ma jrid ikun fihom l-ebda restrizzjoni serja għall-kompetizzjoni, ġeneralment imsejħa restrizzjonijiet fundamentali, kif ġew elenkati fl-Artikolu 5 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur.

15.

Minħabba n-natura ġeneralment speċifika għal marka tas-swieq għas-servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni u għad-distribuzzjoni tal-partijiet tal-bdil, kompetizzjoni f’dawk is-swieq hija, fiha nfisha, anqas intensa meta pparagunata ma’ dik fis-suq għall-bejgħ ta’ vetturi bil-mutur ġodda. Filwaqt li l-affidabilità tjiebet u l-intervalli bejn is-servizzi twalu minħabba t-titjib teknoloġiku, din l-evoluzzjoni ġiet issuperata minn tendenza ’l fuq fil-prezzijiet għal xogħlijiet individwali ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni. Fis-swieq tal-partijiet tal-bdil, il-partijiet li jkollhom fuqhom il-marka tal-manifattur tal-vettura bil-mutur jiffaċċjaw kompetizzjoni minn dawk ipprovduti mill-fornituri tat-tagħmir oriġinali (OES) u minn partijiet oħrajn. Dan iżomm pressjoni fuq il-prezzijiet f’dawk is-swieq, li min-naħa tagħha żżomm pressjoni fuq il-prezzijiet fis-swieq tat-tiswija u tal-manutenzjoni, peress li l-partijiet tal-bdil jifformaw perċentwali kbira tal-kost ta’ tiswija medja. Barra minn hekk, it-tiswija u l-manutenzjoni flimkien jirrapreżentaw proporzjon għoli ħafna tan-nefqa totali tal-konsumatur fuq il-vetturi bil-mutur, li min-naħa tagħha tammonta għal biċċa sinifikanti mill-baġit medju tal-konsumatur.

16.

Sabiex jiġu indirizzati kwistjonijiet ta’ kompetizzjoni partikolari li jinqalgħu fis-swieq ta’ wara l-bejgħ tal-vetturi bil-mutur, l-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali hija supplimentata bi tliet restrizzjonijiet fundamentali addizzjonali fl-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur li japplikaw għal akkordji għat-tiswija u għall-manutenzjoni tal-vetturi bil-mutur u għall-provvista tal-partijiet tal-bdil. Iktar gwida dwar dawk ir-restrizzjonijiet fundamentali addizzjonali tingħata fit-Taqsima III ta’ dawn il-Linji Gwida.

17.

L-akkordji ma għandhomx jibbenefikaw mill-eżenzjoni ta’ kategorija jekk jinkludu restrizzjonijiet fundamentali. Dawn ir-restrizzjonijiet huma elenkati fl-Artikolu 4 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali u fl-Artikolu 5 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur. L-inklużjoni ta’ kwalunkwe restrizzjoni bħal din f’akkordju tagħti lok għas-suppożizzjoni li l-akkordju jaqa’ taħt l-Artikolu 53(1). Dan jagħti lok ukoll għas-suppożizzjoni li mhuwiex probabbli li l-akkordju se jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3), u għal din ir-raġuni l-eżenzjoni ta’ kategorija ma tapplikax. Madankollu, din hija suppożizzjoni konfutabbli li tħalli miftuħa l-possibbiltà li l-impriżi jinvokaw difiża ta’ effiċjenza skont l-Artikolu 53(3) f’każ individwali.

18.

Wieħed mill-għanijiet tal-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA fir-rigward tal-politika tal-kompetizzjoni għas-settur tal-vetturi bil-mutur huwa l-protezzjoni tal-aċċess mill-manifatturi tal-partijiet tal-bdil għas-swieq ta’ wara l-bejgħ tal-vetturi bil-mutur, biex b’hekk ikun żgurat li l-marki kompetituri tal-partijiet tal-bdil ikomplu jkunu disponibbli kemm għas-sewwejja indipendenti u awtorizzati, kif ukoll għall-bejjiegħa bl-ingrossa tal-partijiet. Id-disponibbiltà ta’ partijiet bħal dawn iġġib benefiċċji konsiderevoli għall-konsumaturi, b’mod speċjali għaliex ħafna drabi jkun hemm differenzi kbar fil-prezz bejn partijiet mibjugħa jew mibjugħa mill-ġdid minn manifattur tal-karozzi u partijiet alternattivi. L-alternattivi għall-partijiet li jkollhom fuqhom il-marka kummerċjali tal-manifattur tal-vetturi bil-mutur (partijiet ta’ OEM) jinkludu partijiet oriġinali manifatturi u distribwiti minn fornituri ta’ tagħmir oriġinali (partijiet ta’ OES), filwaqt li partijiet oħra huma ta’ kwalità pariġġ dik tal-komponenti oriġinali huma pprovduti minn manifatturi ta’ partijiet bi “kwalità pariġġ”.

19.

“Partijiet jew tagħmir oriġinali” tfisser partijiet jew tagħmir manifatturati skont l-ispeċifikazzjonijiet u l-istandards ta’ produzzjoni pprovduti mill-manifattur tal-vettura bil-mutur għall-produzzjoni ta’ partijiet jew ta’ tagħmir għall-assemblaġġ tal-vettura bil-mutur inkwistjoni. Dan jinkludi partijiet jew tagħmir manifatturati fl-istess linja ta’ produzzjoni bħal dawk il-partijiet jew dak it-tagħmir. Huwa preżunt, sakemm ma jiġix ippruvat il-kuntrarju, li partijiet ikunu partijiet oriġinali jekk il-manifattur tal-partijiet jiċċertifika li l-partijiet huma ta’ kwalità pariġġ dik tal-komponenti użati fl-assemblaġġ tal-vettura bil-mutur inkwistjoni u ġew manifatturati skont l-ispeċifikazzjonijiet u l-istandards ta’ produzzjoni tal-vettura bil-mutur (ara l-Artikolu 3(26) tad-Direttiva 2007/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Settembru 2007 li tistabbilixxi qafas għall-approvazzjoni ta’ vetturi bil-mutur u l-karrijiet tagħhom, u ta’ sistemi, komponenti u unitajiet tekniċi separati maħsuba għal tali vetturi (Direttiva Qafas) (14)).

20.

Sabiex jiġu kkunsidrati bħala ta’ “kwalità pariġġ”, il-partijiet iridu jkunu ta’ kwalità suffiċjentement għolja li l-użu tagħhom ma jipperikolax ir-reputazzjoni tan-netwerk awtorizzat inkwistjoni. Bħal kull standard ta’ għażla ieħor, il-manifattur tal-vettura bil-mutur jista’ jressaq evidenza li parti tal-bdil partikolari ma tissodisfax dan ir-rekwiżit.

21.

L-Artikolu 4(e) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali jiddeskriviha bħala restrizzjoni fundamentali għal akkordju bejn fornitur ta’ komponenti u xerrej li jinkorpora dawk il-komponenti, sabiex tkun ipprevenuta jew ristretta l-kapaċità tal-fornitur li jbigħ il-komponenti tiegħu lil utenti finali, lil sewwejja indipendenti jew lil fornituri ta’ servizzi oħrajn li ma ġewx fdati mix-xerrej bit-tiswija jew bil-manutenzjoni tal-oġġetti tiegħu. L-Artikolu 5(a), (b) u (c) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur jistabbilixxi tliet restrizzjonijiet fundamentali addizzjonali relatati ma’ akkordji għall-provvista ta’ partijiet tal-bdil.

22.

L-Artikolu 5(a) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur jikkonċerna r-restrizzjoni tal-bejgħ tal-partijiet tal-bdil għall-vetturi bil-mutur minn membri ta’ sistema ta’ distribuzzjoni selettiva lil sewwejja indipendenti. Din id-dispożizzjoni hija rilevanti l-aktar għal kategorija partikolari ta’ partijiet, kultant imsejħa captive parts, li jistgħu jinkisbu biss mingħand il-manifattur tal-vetturi bil-mutur jew mingħand membri tan-netwerks awtorizzati tiegħu. Jekk fornitur u distributur jiftiehmu li partijiet bħal dawn ma jistgħux jiġu pprovduti lil sewwejja indipendenti, huwa probabbli li dan il-ftehim jeskludi lil sewwejja bħal dawn mis-suq għas-servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni u jmur kontra l-Artikolu 53.

23.

L-Artikolu 5(b) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur jikkonċerna kull restrizzjoni diretta jew indiretta miftiehma bejn fornitur ta’ partijiet tal-bdil, ta’ għodod għat-tiswija jew ta’ tagħmir dijanjostiku jew ta’ xort’oħra u manifattur ta’ vetturi bil-mutur, li tillimita l-kapaċità tal-fornitur li jbigħ dawn l-oġġetti lil distributuri u lil sewwejja awtorizzati u/jew indipendenti. L-hekk imsejħa “arranġamenti dwar l-għodod” bejn fornituri ta’ komponenti u manifatturi ta’ vetturi bil-mutur huma eżempju wieħed ta’ restrizzjonijiet indiretti possibbli ta’ dan it-tip. Għandha ssir referenza f’dan ir-rigward għall-Avviż tal-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA dwar il-valutazzjoni tagħha ta’ ċerti ftehimiet ta’ sottokuntratti b’relazzjoni għall-Artikolu 53(1) tal-Ftehim taż-ŻEE (15). Normalment, l-Artikolu 53(1) ma japplikax għal arranġament fejn manifattur tal-vetturi bil-mutur jipprovdi għodda lil manifattur tal-komponenti li hija meħtieġa għall-produzzjoni ta’ ċerti komponenti, jieħu sehem fil-kostijiet tal-iżvilupp tal-prodott, jew jikkontribwixxi d-drittijiet ta’ proprjetà intellettwali (16) meħtieġa jew kompetenzi meħtieġa, u ma jippermettix li din il-kontribuzzjoni tintuża għall-produzzjoni ta’ partijiet li għandhom jinbigħu direttament fis-suq ta’ wara l-bejgħ. Min-naħa l-oħra, jekk manifattur tal-vetturi bil-mutur jobbliga lil fornitur tal-komponenti jittrasferixxi s-sjieda tiegħu ta’ tali għodda, drittijiet tal-proprjetà intellettwali jew kompetenzi, isostni biss parti insinifikanti mill-kostijiet tal-iżvilupp tal-prodott, jew ma jikkontribwixxi l-ebda għodda, l-ebda dritt ta’ proprjetà intellettwali jew l-ebda kompetenzi meħtieġa, il-ftehim inkwistjoni ma għandux jiġi kkunsidrat bħala arranġament ta’ sottokuntratti ġenwin. Għalhekk, il-ftehim jista’ jaqa’ taħt l-Artikolu 53(1) u jiġi eżaminat skont id-dispożizzjonijiet tal-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija.

24.

L-Artikolu 5(c) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur huwa relatat mar-restrizzjoni miftehma bejn manifattur ta’ vetturi bil-mutur li juża komponenti għall-assemblaġġ inizjali tal-vetturi bil-mutur u l-fornitur ta’ komponenti bħal dawn li tillimita l-kapaċità tal-fornitur li jqiegħed il-marka kummerċjali jew il-logo tiegħu b’mod effettiv u li jkun faċilment viżibbli fuq il-komponenti pprovduti jew fuq il-partijiet tal-bdil. Sabiex tittejjeb l-għażla għall-konsumatur, is-sewwejja u l-konsumaturi għandhom ikunu jistgħu jidentifikaw liema partijiet tal-bdil minn fornituri alternattivi jaqblu ma’ vettura bil-mutur partikolari, minbarra dawk li jkollhom fuqhom il-marka tal-manifattur tal-karozza. It-tqegħid tal-marka kummerċjali jew tal-logo fuq il-komponenti u fuq il-partijiet tal-bdil jiffaċilita l-identifikazzjoni ta’ partijiet sostituti kompatibbli li jistgħu jinkisbu mingħand l-OES. Meta ma jippermettux dan, il-manifatturi tal-vetturi bil-mutur jistgħu jirrestrinġu l-kummerċjalizzazzjoni tal-partijiet ta’ OES u jillimitaw l-għażla tal-konsumaturi b’mod li jmur kontra d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 53.

25.

Il-partijiet għal akkordji vertikali fis-settur tal-vetturi bil-mutur għandhom jużaw dawn il-Linji Gwida bħala suppliment għal u flimkien mal-Linji Gwida Vertikali Ġenerali sabiex jivvalutaw il-kompatibbiltà ta’ restrizzjonijiet speċifiċi mal-Artikolu 53. Din it-taqsima tagħti gwida partikolari dwar il-marka unika u d-distribuzzjoni selettiva, li huma żewġ oqsma li jista’ jkollhom rilevanza partikolari għall-valutazzjoni tal-kategorija ta’ akkordji msemmija fit-Taqsima II ta’ dawn il-Linji Gwida.

26.

Skont Artikolu 3 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur moqri flimkien mal-Artikolu 5(1)(a) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali, fornitur u distributur ta’ vetturi bil-mutur li jkollom sehem mis-suq rilevanti li ma jaqbiżx it-30 % jistgħu jiftiehmu fuq obbligu ta’ marka unika li jobbliga lid-distributur jixtri l-vetturi bil-mutur biss mingħand il-fornitur jew mingħand ditti oħrajn magħżula mill-fornitur, sakemm it-tul ta’ żmien ta’ obbligi li wieħed ma jikkompetix bħal dawn ikun limitat għal ħames snin jew inqas. L-istess prinċipji japplikaw għal akkordji bejn fornituri u s-sewwejja u/jew id-distributuri tal-partijiet tal-bdil awtorizzati tagħhom. Tiġdid lil hinn minn ħames snin jeżiġi kunsens espliċitu taż-żewġ partijiet, u ma għandu jkun hemm l-ebda ostaklu li jimpedixxi lid-distributur milli jtemm l-obbligu li wieħed ma jikkompetix fi tmiem il-perjodu ta’ ħames snin. Obbligi li wieħed ma jikkompetix mhumiex koperti mill-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija meta t-tul ta’ żmien tagħhom ikun indefinit jew jaqbeż il-ħames snin, għalkemm f’dawk iċ-ċirkostanzi l-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija għandhom ikomplu japplikaw għall-parti li jkun fadal tal-akkordju vertikali. L-istess japplika għall-obbligi li wieħed ma jikkompetix li jistgħu jiġġeddu b’mod taċitu lil hinn minn perjodu ta’ ħames snin. Ostakli, theddid ta’ terminazzjoni, jew intimazzjonijiet li marka unika se tkun imposta mill-ġdid qabel ma jkun għadda perjodu suffiċjenti sabiex jew id-distributur jew il-fornitur il-ġdid ikun jista’ jamortizza l-investimenti mitlufa tiegħu jammontaw għal tiġdid taċitu tal-obbligu ta’ marka unika inkwistjoni.

27.

Skont l-Artikolu 5(1)(c) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali, kull obbligu dirett jew indirett li jwassal biex il-membri ta’ sistema ta’ distribuzzjoni selettiva ma jbigħux il-prodotti tal-marka ta’ fornituri kompetituri partikolari, mhumiex koperti mill-eżenzjoni. Attenzjoni partikolari għandha tingħata lill-mod li bih jiġu applikati l-obbligi ta’ marka unika fir-rigward tad-distributuri eżistenti ta’ iktar minn marka waħda, sabiex jiġi żgurat li l-obbligi inkwistjoni ma jifformawx parti minn strateġija ġenerali li għandha l-għan li telimina l-kompetizzjoni minn fornitur speċifiku wieħed jew iktar, u b’mod partikolari minn nies il-ġodda jew minn kompetituri iktar dgħajfa. Dan it-tip ta’ tħassib jista’ jirriżulta b’mod partikolari jekk il-livelli limitu tal-ishma mis-suq indikati fil-paragrafu 34 ta’ dawn il-Linji Gwida jinqabżu u jekk il-fornitur li japplika dan it-tip ta’ restrizzjoni jkollu pożizzjoni fis-suq rilevanti li tippermettilu jikkontribwixxi b’mod sinifikanti għall-effett globali ta’ esklużjoni (17).

28.

L-obbligi li wieħed ma jikkompetix f’akkordji vertikali ma jikkostitwixxux restrizzjonijiet fundamentali, iżda, skont iċ-ċirkostanzi tas-suq, jista’ madankollu jkollhom effetti negattivi li jistgħu jwasslu biex l-akkordji jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1) (18). Effett li jagħmel il-ħsara bħal dan jista’ jirriżulta jekk jittellgħu ostakli għad-dħul jew għall-espansjoni li jeskludu lil fornituri kompetituri u jagħmlu ħsara lill-konsumaturi b’mod partikolari billi jżidu l-prezzijiet jew jillimitaw l-għażla tal-prodotti, ibaxxu l-kwalità tagħhom jew inaqqsu l-livell ta’ innovazzjoni tal-prodotti.

29.

Madankollu, l-obbligi li wieħed ma jikkompetix jista’ jkollhom ukoll effetti pożittivi li jistgħu jiġġustifikaw l-applikazzjoni tal-Artikolu 53(3). B’mod partikolari, huma jistgħu jgħinu sabiex tingħeleb problema ta’ opportuniżmu (“free-rider”), fejn fornitur jibbenefika minn investimenti li saru minn fornitur ieħor. Fornitur jista’, pereżempju, jinvesti fil-bini ta’ distributur, iżda meta jagħmel dan ikun qed jattira klijenti għal marka kompetitriċi li tinbigħ ukoll mill-istess bini. L-istess japplika għal tipi oħrajn ta’ investimenti li jsiru mill-fornitur li jistgħu jintużaw mid-distributuri biex ibigħ vetturi bil-mutur ta’ manifatturi kompetituri, bħal investimenti fit-taħriġ.

30.

Effett pożittiv ieħor tal-obbligi li wieħed ma jikkompetix fis-settur tal-vetturi bil-mutur huwa relatat mat-titjib tal-immaġni tal-marka u mar-reputazzjoni tan-netwerk ta’ distribuzzjoni. Restrizzjonijiet bħal dawn jistgħu jgħinu biex tinħoloq u tinżamm immaġni ta’ marka billi fuq id-distributuri jkun impost ċertu grad ta’ uniformità u ta’ standardizzazzjoni tal-kwalità, ħalli b’hekk tiżdied l-attrattività ta’ dik il-marka għall-konsumatur finali u jiżdied il-bejgħ tagħha.

31.

L-Artikolu 1(d) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali jiddefinixxi obbligu li wieħed ma jikkompetix bħala:

32.

Minbarra l-mezzi diretti biex id-distributur ikun marbut mal-marka(i) tiegħu stess, fornitur jista’ wkoll jirrikorri għal mezzi indiretti li jkollhom l-istess effett. Fis-settur tal-vetturi bil-mutur, mezzi indiretti bħal dawn jistgħu jinkludu standards kwalitattivi mfassla speċifikament biex jiskoraġġixxu lid-distributuri milli jbigħu prodotti ta’ marki kompetituri (19), bonusijiet li jingħataw bil-kundizzjoni li d-distributur jaqbel li jbigħ esklużivament marka waħda, ribassi ta’ mira jew ċerti rekwiżiti oħrajn bħar-rekwiżit li tiġi stabbilita entità legali separata għall-marka kompetitriċi jew l-obbligu li l-marka kompetitriċi addizzjonali tintwera f’showroom separata f’post ġeografiku fejn ma jkunx ekonomikament vijabbli li jiġi sodisfatt rekwiżit bħal dan (pereżempju, żoni b’popolazzjoni baxxa).

33.

L-eżenzjoni ta’ kategorija pprovduta fl-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali tkopri l-forom kollha ta’ obbligi li wieħed ma jikkompetix diretti jew indiretti sakemm l-ishma mis-suq kemm tal-fornitur kif ukoll tad-distributur tiegħu ma jaqbżux it-30 % u t-tul ta’ żmien tal-obbligu li wieħed ma jikkompetix ma jaqbiżx il-ħames snin. Madankollu, anki f’każijiet fejn l-akkordji individwali jissodisfaw dawk il-kundizzjonijiet, l-użu ta’ obbligi li wieħed ma jikkompetix jista’ jirriżulta f’effetti antikompetittivi li ma jiġux issuperati mill-effetti pożittivi tagħhom. Fl-industrija tal-vetturi bil-mutur, effetti antikompetittivi netti bħal dawn jistgħu, b’mod partikolari, ikunu r-riżultat ta’ effetti kumulattivi li jwasslu għall-esklużjoni ta’ marki kompetituri.

34.

Għad-distribuzzjoni ta’ vetturi bil-mutur fuq il-livell tal-bejgħ bl-imnut, esklużjoni ta’ dan it-tip mhuwiex probabbli li sseħħ fi swieq fejn il-fornituri kollha għandhom ishma mis-suq ta’ taħt it-30 % u fejn il-perċentwali totali tal-bejgħ kollu tal-vetturi bil-mutur li huwa soġġett għall-obbligi ta’ marka unika fis-suq inkwistjoni (jiġifieri, is-sehem mis-suq marbut totali) hija taħt l-40 % (20). F’sitwazzjoni fejn hemm fornitur wieħed mhux dominanti b’sehem mis-suq ta’ iktar minn 30 % tas-suq rilevanti filwaqt li l-ishma mis-suq tal-fornituri l-oħra kollha huma taħt it-30 %, l-effetti antikompetittivi kumulattivi mhumiex probabbli sakemm is-sehem mis-suq marbut totali ma jaqbiżx it-30 %.

35.

Jekk l-aċċess għas-suq rilevanti għall-bejgħ ta’ vetturi bil-mutur ġodda u l-kompetizzjoni fi ħdanu huma ristretti b’mod sinifikanti mill-effett kumulattiv ta’ netwerks paralleli ta’ akkordji vertikali simili li jinkludu obbligi ta’ marka unika, l-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA tista’, fejn hija tkun l-awtorità ta’ sorveljanza kompetenti skont l-Artikolu 56 ŻEE, tirtira l-benefiċċju tal-eżenzjoni ta’ kategorija skont l-Artikolu 29 tal-Kapitolu II tal-Protokoll 4 għall-Ftehim dwar is-Sorveljanza u dwar il-Qorti. Deċiżjoni ta’ rtirar tista’ tiġi indirizzata, b’mod partikolari, lil dawk il-fornituri li jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għall-effett ta’ esklużjoni kumulattiv fis-suq rilevanti. Fejn dak l-effett iseħħ f’suq nazzjonali, l-Awtoritajiet Nazzjonali tal-Kompetizzjoni ta’ dak l-Istat tal-EFTA wkoll jistgħu jirtiraw il-benefiċċju tal-eżenzjoni ta’ kategorija fir-rigward ta’ dak it-territorju.

36.

Barra minn hekk, jekk netwerks paralleli ta’ akkordji li jinkludu restrizzjonijiet vertikali simili jkopru iktar minn 50 % ta’ suq partikolari, l-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA, b’rakkomandazzjoni, tista’ tiddikjara l-eżenzjoni ta’ kategorija bħala mhux applikabbli għas-suq inkwistjoni fir-rigward ta’ restrizzjonijiet bħal dawn (21). B’mod partikolari, tista’ tinħoloq sitwazzjoni bħal din jekk effetti kumulattivi li jirriżultaw minn użu mifrux ta’ obbligi ta’ marka unika jwasslu għal ħsara lill-konsumatur f’dak is-suq.

37.

Fir-rigward tal-valutazzjoni tal-obbligi ta’ xiri minimu kkalkulati fuq il-bażi tar-rekwiżiti totali annwali tad-distributur, jista’ jkun iġġustifikat li jiġi rtirat il-benefiċċju tal-eżenzjoni ta’ kategorija jekk jirriżultaw effetti antikompetittivi kumulattivi anki jekk il-fornitur jimponi obbligu ta’ xiri minimu li huwa taħt il-limitu ta’ 80 % stabbilit fl-Artikolu 1(d) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali. Il-partijiet jeħtieġ li jikkunsidraw jekk, fid-dawl taċ-ċirkostanzi fattwali rilevanti, obbligu fuq id-distributur li jiżgura li perċentwali partikolari tax-xiri totali tal-vetturi bil-mutur tiegħu jkollhom fuqhom il-marka tal-fornitur huwiex se jipprevjeni lid-distributur milli jieħu f’idejh marka kompetitriċi addizzjonali waħda jew iktar. Minn dik il-perspettiva, anki rekwiżit ta’ xiri minimu li ġie ffissat fuq livell iktar baxx minn 80 % tax-xiri totali annwali jammonta għal obbligu ta’ marka unika jekk jobbliga lil distributur, li jixtieq jieħu f’idejh marka ġdida li jagħżel huwa minn manifattur kompetitur, jixtri numru ta’ vetturi bil-mutur tal-marka li attwalment qed ibigħ tant li n-negozju tad-distributur isir ekonomikament insostenibbli (22). Obbligu ta’ xiri minimu bħal dan jammonta wkoll għal obbligu ta’ marka unika jekk iġiegħel lil fornitur kompetitur jaqsam il-volum ta’ bejgħ previst tiegħu f’territorju partikolari fuq diversi distributuri, li jwassal għal duplikazzjoni ta’ investimenti u għal preżenza frammentata ta’ bejgħ.

38.

Il-partijiet jistgħu wkoll jintalbu jivvalutaw il-kompatibbiltà mar-regoli tal-kompetizzjoni tal-obbligi ta’ marka unika fir-rigward tal-akkordji li ma jikkwalifikawx għal eżenzjoni ta’ kategorija minħabba li l-ishma tas-suq tal-partijiet jaqbżu t-30 % jew minħabba li t-tul ta’ żmien tal-akkordju jaqbeż il-ħames snin. Akkordji bħal dawn għalhekk għandhom jiġu soġġetti għal skrutinju individwali sabiex ikun aċċertat jekk jaqgħux taħt l-Artikolu 53(1) u jekk iva, jekk jistgħux jiġu evidenzjati effiċjenzi ta’ tpaċija ta' kull effett antikompetittiv possibbli. Jekk dak huwa l-każ, hemm il-possibbiltà li huma jkunu jistgħu jibbenefikaw mill-eċċezzjoni stabbilita fl-Artikolu 53(3). Għall-valutazzjoni f’każ individwali għandhom japplikaw il-prinċipji ġenerali stabbiliti fit-Taqsima VI.2.1 tal-Linji Gwida Vertikali Ġenerali.

39.

B’mod partikolari, akkordji li jsiru bejn manifattur tal-vetturi bil-mutur jew l-importatur tiegħu, fuq in-naħa l-waħda, u distributuri tal-partijiet tal-bdil u/jew sewwejja awtorizzati, fuq in-naħa l-oħra, ma għandhomx ikunu koperti mill-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija meta l-ishma mis-suq miżmuma mill-partijiet jaqbżu l-livell limitu ta’ 30 %, li probabbilment se jkun il-każ għall-parti l-kbira ta’ akkordji bħal dawn. L-obbligi ta’ marka unika li jeħtieġ li jiġu vvalutati f’ċirkostanzi bħal dawn jinkludu t-tipi kollha ta’ restrizzjoni li jillimitaw direttament jew indirettament il-kapaċità tad-distributuri jew tas-sewwejja awtorizzati sabiex jiksbu partijiet tal-bdil oriġinali jew ta’ kwalità pariġġ mingħand partijiet terzi. Madankollu, obbligu fuq sewwej awtorizzat sabiex juża partijiet tal-bdil oriġinali pprovduti mill-manifattur tal-vettura bil-mutur għal tiswijiet imwettqa taħt garanzija, għal manutenzjoni mingħajr ħlas u għal xogħol ta’ sejħa lura fuq vettura bil-mutur ma jiġux ikkunsidrati bħala obbligu ta’ marka unika, iżda pjuttost bħala rekwiżit oġġettivament iġġustifikat.

40.

L-obbligi ta’ marka unika fl-akkordji għad-distribuzzjoni ta’ vetturi bil-mutur ġodda jeħtieġ ukoll li jiġu vvalutati individwalment fejn it-tul ta’ żmien tagħhom jaqbeż il-ħames snin jew/u fejn is-sehem mis-suq tal-fornitur jaqbeż it-30 %, li jista’ jkun il-każ għal ċerti fornituri f’uħud mill-Istati taż-ŻEE. F’ċirkostanzi bħal dawn, il-partijiet għandhom jikkunsidraw mhux biss is-sehem mis-suq tal-fornitur u tax-xerrej, iżda wkoll is-sehem mis-suq marbut totali filwaqt li jikkunsidraw il-livelli limitu indikati fil-paragrafu 34. ’Il fuq minn dawk il-livelli limitu, il-każijiet individwali għandhom jiġu vvalutati skont il-prinċipji ġenerali stabbiliti fit-Taqsima VI.2.1 tal-Linji Gwida Vertikali Ġenerali.

41.

Barra mill-kamp ta' applikazzjoni tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija, il-valutazzjoni tal-obbligi ta’ xiri minimu kkalkulati fuq il-bażi tar-rekwiżiti totali annwali tad-distributur għandha tikkunsidra ċ-ċirkostanzi fattwali rilevanti kollha. B’mod partikolari, rekwiżit ta’ xiri minimu ffissat fuq livell iktar baxx minn 80 % tax-xiri totali annwali jammonta għal obbligu ta’ marka unika jekk ikollu l-effett li ma jipprevjeni lid-distributuri milli jinnegozjaw f’marka kompetitriċi waħda jew iktar.

42.

Id-distribuzzjoni selettiva bħalissa hija l-forma predominanti ta’ distribuzzjoni fis-settur tal-vetturi bil-mutur. L-użu tagħha huwa mifrux fid-distribuzzjoni tal-vetturi bil-mutur, kif ukoll għat-tiswija u għall-manutenzjoni u għad-distribuzzjoni tal-partijiet tal-bdil.

43.

F’distribuzzjoni selettiva purament kwalitattiva, id-distributuri u s-sewwejja jintgħażlu biss fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi mitluba min-natura tal-prodott jew tas-servizz, bħall-ħiliet tekniċi tal-persunal tal-bejgħ, it-tqassim tal-faċilitajiet tal-bejgħ, it-tekniki tal-bejgħ u t-tip ta’ servizz ta’ bejgħ li għandu jiġi pprovdut mid-distributur (23). L-applikazzjoni ta’ kriterji bħal dawn ma tqiegħedx limitu dirett fuq in-numru ta’ distributuri jew ta’ sewwejja ammessi għan-netwerk tal-fornitur. Id-distribuzzjoni selettiva purament kwalitattiva ġeneralment tiġi kkunsidrata bħala li ma taqax taħt l-Artikolu 53(1) minħabba nuqqas ta’ effetti antikompetittivi, sakemm jiġu sodisfatti tliet kundizzjonijiet. L-ewwel, in-natura tal-prodott inkwistjoni jrid jeħtieġ l-użu tad-distribuzzjoni selettiva, fis-sens li sistema bħal din trid tikkostitwixxi rekwiżit leġittimu, fir-rigward tan-natura tal-prodott ikkonċernat, sabiex tkun ippreservata l-kwalità tiegħu u jiġi żgurat l-użu xieraq tiegħu. It-tieni, id-distributuri jew is-sewwejja jridu jintgħażlu fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi ta’ natura kwalitattiva li huma stabbiliti b’mod uniformi għall-bejjiegħa mill-ġdid kollha potenzjali u ma jiġux applikati b’mod diskriminatorju. It-tielet, il-kriterji stabbiliti ma jridux imorru lil hinn minn dak li huwa meħtieġ.

44.

Billi d-distribuzzjoni selettiva kwalitattiva tinvolvi s-selezzjoni ta’ distributuri jew ta’ sewwejja biss fuq il-bażi ta’ kriterji oġġettivi mitluba min-natura tal-prodott jew tas-servizz, is-selezzjoni kwantitattiva żżid iktar kriterji għall-għażla li jillimitaw b’mod iktar dirett in-numru potenzjali ta’ distributuri jew ta’ sewwejja jew billi jiffissaw direttament in-numru tagħhom, jew pereżempju, billi jeżiġu livell minimu ta’ bejgħ. In-netwerks ibbażati fuq kriterji kwantitattivi ġeneralment jitqiesu bħala li huma iktar restrittivi minn dawk li jiddependu fuq selezzjoni kwalitattiva biss, u għalhekk huwa iktar probabbli li jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1).

45.

Jekk l-akkordji dwar id-distribuzzjoni selettiva jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1), il-partijiet jeħtieġ li jivvalutaw jekk l-akkordji tagħhom jistgħux jibbenefikaw mill-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija, jew individwalment, mill-eċċezzjoni fl-Artikolu 53(3).

46.

L-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija jeżentaw l-akkordji dwar id-distribuzzjoni selettiva, irrispettivament minn jekk jintużawx kriterji ta’ selezzjoni kwantitattivi jew purament kwalitattivi, sakemm l-ishma mis-suq tal-partijiet ma jaqbżux it-30 %. Madankollu, dik l-eżenzjoni hija soġġetta għall-kundizzjoni li l-akkordji ma jinkludu l-ebda waħda mir-restrizzjonijiet fundamentali stabbiliti fl-Artikolu 4 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali u fl-Artikolu 5 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija għall-Vetturi bil-Mutur, jew l-ebda waħda mir-restrizzjonijiet esklużi deskritti fl-Artikolu 5 tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali.

47.

Tlieta mir-restrizzjonijiet fundamentali fl-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali huma relatati speċifikament mad-distribuzzjoni selettiva. L-Artikolu 4(b) jiddeskrivi bħala fundamentali r-restrizzjoni tat-territorju li fih, jew tal-klijenti li lilhom xerrej li jkun parti għall-akkordju jkun jista’ jbigħ l-oġġetti jew is-servizzi tal-kuntratt, ħlief ir-restrizzjoni tal-bejgħ mill-membri ta’ sistema ta’ distribuzzjoni selettiva lil distributuri mhux awtorizzati fi swieq fejn qed tiġi operata sistema bħal din. L-Artikolu 4(c) jiddeskrivi bħala fundamentali l-akkordji li jirrestrinġu l-bejgħ attiv jew passiv lil utenti finali minn membri ta’ sistema tad-distribuzzjoni selettiva li topera fuq il-livell tal-kummerċ tal-bejgħ bl-imnut, bla ħsara għall-possibbiltà li membru tas-sistema jkun ipprojbit milli jopera minn post ta’ stabbiliment mhux awtorizzat, filwaqt li l-Artikolu 4(d) huwa relatat mar-restrizzjoni ta’ provvisti trasversali (cross-supplies) bejn distributuri f'sistema ta’ distribuzzjoni selettiva, inkluż bejn distributuri li joperaw fuq livelli differenti ta’ kummerċ. Dawk it-tliet restrizzjonijiet fundamentali għandhom rilevanza speċjali għad-distribuzzjoni tal-vetturi bil-mutur.

48.

Is-suq intern ippermetta li l-konsumaturi jixtru vetturi bil-mutur fi Stati taż-ŻEE oħrajn u jieħdu vantaġġ mid-differenzjali tal-prezzijiet bejniethom, u l-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA tikkunsidra l-protezzjoni tal-kummerċ parallel f’dan is-settur bħala għan importanti tal-kompetizzjoni. Il-kapaċità tal-konsumatur li jixtri oġġetti fi Stati taż-ŻEE oħrajn hija speċjalment importanti sa fejn għandhom x’jaqsmu l-vetturi bil-mutur, meta jiġu kkunsidrati l-valur għoli tal-oġġetti u l-benefiċċji diretti fil-forma ta’ prezzijiet iktar baxxi li jmisshom il-konsumaturi li jixtru vetturi bil-mutur minn post ieħor fiż-ŻEE. L-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA għalhekk hija mħassba li l-akkordji ta’ distribuzzjoni ma għandhomx jirrestrinġu l-kummerċ parallel, minħabba dan li ma jistax ikun mistenni li jissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3) (24).

49.

Il-Kummissjoni ressqet diversi każijiet kontra manifatturi tal-vetturi bil-mutur talli ostakolaw kummerċ bħal dan, u d-deċiżjonijiet tagħha kienu fil-maġġoranza kkonfermati mill-Qrati Ewropej (25). Din l-esperjenza turi li r-restrizzjonijiet fuq kummerċ parallel jistgħu jieħdu numru ta’ forom. Fornitur jista’, pereżempju, jagħmel pressjoni fuq id-distributuri, jheddidhom bit-terminazzjoni tal-kuntratt, jonqos milli jħallas il-bonusijiet, jirrifjuta li jonora l-garanziji fuq vetturi bil-mutur importati minn konsumatur jew ipprovduti b’mod trasversali (cross-supplied) bejn distributuri stabbiliti fi Stati taż-ŻEE differenti, jew iħalli lil distributur jistenna ħafna iżjed għall-konsenja ta’ vettura bil-mutur identika meta l-konsumatur inkwistjoni jkun residenti fi Stat taż-ŻEE ieħor.

50.

Eżempju wieħed partikolari ta’ restrizzjonijiet indiretti fuq il-kummerċ parallel jirriżulta meta distributur ma jkunx jista’ jikseb vetturi bil-mutur ġodda bl-ispeċifikazzjonijiet xierqa meħtieġa għal bejgħ transkonfinali. F’dawk iċ-ċirkostanzi speċifiċi, il-benefiċċju tal-eżenzjoni ta’ kategorija jista’ jiddependi fuq jekk fornitur jipprovdix lid-distributuri tiegħu b’vetturi bil-mutur bi speċifikazzjonijiet identiċi għal dawk mibjugħin fi Stati taż-ŻEE oħrajn biex jinbigħu lill-konsumaturi minn dawk il-pajjiżi (l-hekk imsejħa “klawżola ta’ disponibbiltà”) (26).

51.

Għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija, u b’mod partikolari fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikolu 4(c) tal-Eżenzjoni ta’ Kategorija Vertikali Ġenerali, il-kunċett ta’ “utenti finali” jinkludi lill-kumpaniji tal-kiri. Dan ifisser, b’mod partikolari, li d-distributuri f’sistemi ta’ distribuzzjoni selettiva ma jistgħux jitwaqqfu milli jbigħu vetturi bil-mutur ġodda lill-kumpaniji tal-kiri tal-għażla tagħhom. Madankollu, fornitur li juża d-distribuzzjoni selettiva jista’ jipprevjeni lid-distributuri tiegħu milli jbigħu vetturi bil-mutur ġodda lil kumpaniji tal-kiri meta hemm riskju verifikabbli li dawk il-kumpaniji se jbigħhom mill-ġdid waqt li jkunu għadhom ġodda. Għalhekk, fornitur jista’ jeżiġi li negozjant jikkontrolla, qabel ma jbigħ lil kumpanija partikolari, il-kundizzjonijiet ġenerali tal-kiri applikati sabiex jivverifika li l-kumpanija inkwistjoni hija tabilħaqq kumpanija tal-kiri iktar milli bejjiegħ mill-ġdid mhux awtorizzat. Madankollu, obbligu fuq negozjant li jipprovdi lill-fornitur tiegħu b’kopji ta’ kull ftehim ta’ kiri qabel man-negozjant ibigħ vettura bil-mutur lil kumpanija tal-kiri jista’ jammonta għal restrizzjoni indiretta fuq il-bejgħ.

52.

Il-kunċett ta’ “utenti finali” jinkorpora wkoll lill-konsumaturi li jixtru permezz ta’ intermedjarju. “Intermedjarju” huwa persuna jew impriża li tixtri vettura bil-mutur ġdida f’isem konsumatur identifikat mingħajr ma tkun membru tan-netwerk ta’ distribuzzjoni. Dawk l-operaturi għandhom rwol importanti fis-settur tal-vetturi bil-mutur, b’mod partikolari billi jiffaċilitaw ix-xiri tal-vetturi bil-mutur tal-konsumaturi fi Stati taż-ŻEE oħrajn. L-evidenza ta’ status ta’ intermedjarju ġeneralment għandha tkun stabbilita b’mandat validu li jinkludi l-isem u l-indirizz tal-konsumatur miksuba qabel it-tranżazzjoni. L-użu tal-Internet bħala mezz sabiex jiġu attratti l-klijenti b’relazzjoni għal firxa partikolari ta’ vetturi bil-mutur u biex jinġabru mandati elettroniċi mingħandhom ma jaffettwawx l-istatus ta’ intermedjarju. Għandha ssir distinzjoni bejn l-intermedjarji u l-bejjiegħa mill-ġdid indipendenti, li jixtru vetturi bil-mutur biex ibigħuhom mill-ġdid u ma joperawx f’isem konsumaturi identifikati. Il-bejjiegħa mill-ġdid indipendenti ma għandhomx jiġu kkunsidrati bħala utenti finali għall-finijiet tal-Eżenzjonijiet ta’ Kategorija.

53.

Kif inhu spjegat fil-paragrafu 175 tal-Linji Gwida Vertikali Ġenerali, ir-riskji possibbli għall-kompetizzjoni li ġġib id-distribuzzjoni selettiva huma tnaqqis fil-kompetizzjoni fi ħdan il-marka u, b’mod speċjali fil-każ ta’ effett kumulattiv, esklużjoni ta’ ċertu(i) tip(i) ta’ distributuri u faċilitazzjoni ta’ kollużjoni bejn il-fornituri jew ix-xerrejja.

54.

Sabiex jiġu vvalutati l-effetti antikompetittivi possibbli tad-distribuzzjoni selettiva skont l-Artikolu 53(1), jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn distribuzzjoni selettiva purament kwalitattiva u distribuzzjoni selettiva kwantitattiva. Kif ġie osservat fil-paragrafu 43, id-distribuzzjoni selettiva kwalitattiva normalment ma taqax taħt l-Artikolu 53(1).

55.

Il-fatt li netwerk ta’ akkordji ma jibbenefikax mill-eżenzjoni ta’ kategorija minħabba li s-sehem mis-suq ta’ parti waħda jew iktar huwa ogħla mil-livell limitu għall-eżenzjoni ta’ 30 % ma jimplikax li akkordji bħal dawn huma illegali. Minflok, il-partijiet għal akkordji bħal dawn jeħtieġ li jagħmlu analiżi individwali tagħhom biex jikkontrollaw jekk jaqgħux taħt l-Artikolu 53(1) u, jekk iva, jekk dawn xorta jistgħux jibbenefikaw mill-eċċezzjoni fl-Artikolu 53(3).

56.

Fir-rigward tal-ispeċifiċitajiet tad-distribuzzjoni ta’ vetturi bil-mutur ġodda, id-distribuzzjoni selettiva kwantitattiva ġeneralment għandha tissodisfa l-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3) jekk l-ishma mis-suq tal-partijiet ma jaqbżux l-40 %. Madankollu, il-partijiet għal akkordji bħal dawn għandhom iżommu quddiem għajnejhom li l-preżenza ta’ standards ta’ għażla partikolari jista’ jkollhom effett fuq jekk l-akkordji tagħhom jissodisfawx il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3). Pereżempju, għalkemm l-użu ta’ klawżoli tal-lokalità f’akkordji dwar id-distribuzzjoni selettiva għal vetturi bil-mutur ġodda, jiġifieri akkordji li jinkludu projbizzjoni li membru ta’ sistema ta’ distribuzzjoni selettiva jopera minn post ta’ stabbiliment mhux awtorizzat, normalment għandu jġib benefiċċji ta’ effiċjenza fil-forma ta’ loġistika iktar effiċjenti u kopertura prevedibbli tan-netwerk, dawk il-benefiċċji jistgħu jiġu ssuperati mill-iżvantaġġi jekk is-sehem mis-suq tal-fornitur ikun għoli ħafna, u f’dawk iċ-ċirkostanzi hemm il-possibbiltà li klawżoli bħal dawn ma jkunux jistgħu jibbenefikaw mill-eċċezzjoni fl-Artikolu 53(3).

57.

Il-valutazzjoni individwali tad-distribuzzjoni selettiva għas-sewwejja awtorizzati tqajjem ukoll kwistjonijiet speċifiċi. Sakemm jeżisti suq (27) għal servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni li jkun separat minn dak għall-bejgħ ta’ vetturi bil-mutur ġodda, dan jiġi kkunsidrat bħala speċifiku għall-marka. F’dak is-suq, is-sors prinċipali ta’ kompetizzjoni huwa r-riżultat tal-interazzjoni kompetittiva bejn is-sewwejja indipendenti u s-sewwejja awtorizzati tal-marka inkwistjoni.

58.

Is-sewwejja indipendenti, b’mod partikolari, jipprovdu pressjoni kompetittiva vitali, peress li l-mudelli tan-negozju tagħhom u l-ispejjeż operattivi relatati tagħhom huma differenti minn dawk fin-netwerks awtorizzati. Barra minn hekk, b’differenza għas-sewwejja awtorizzati li fil-parti l-kbira jużaw partijiet bil-marka tal-manifattur tal-karozza, garaxxijiet indipendenti ġeneralment jagħmlu użu ikbar minn marki oħra, biex b’hekk sid ta’ vettura bil-mutur ikun jista’ jagħżel bejn partijiet kompetituri. Barra minn hekk, meta jiġi kkunsidrat li maġġoranza kbira ta’ tiswijiet għal vetturi bil-mutur iktar ġodda attwalment qed isiru fi ħwienet ta’ tiswija awtorizzati, huwa importanti li l-kompetizzjoni bejn is-sewwejja awtorizzati tibqa’ effettiva, li jista’ jkun il-każ biss jekk l-aċċess għan-netwerks jibqa’ miftuħ għal parteċipanti ġodda.

59.

Il-qafas legali l-ġdid jagħmilha iktar faċli għall-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA u għall-Awtoritajiet Nazzjonali tal-Kompetizzjoni sabiex jipproteġu l-kompetizzjoni bejn garaxxijiet indipendenti u sewwejja awtorizzati, kif ukoll bejn il-membri ta’ kull netwerk ta’ sewwejja awtorizzati. B’mod partikolari, it-tnaqqis fil-livell limitu tal-ishma mis-suq għall-eżenzjoni tas-distribuzzjoni selettiva kwalitattiva minn 100 % għal 30 % twessa’ l-ambitu biex l-awtoritajiet ta’ kompetizzjoni jieħdu azzjoni.

60.

Meta jivvalutaw l-impatt kompetittiv tal-akkordji vertikali fuq is-swieq ta’ wara l-bejgħ tal-vetturi bil-mutur, għalhekk il-partijiet għandhom ikunu konxji mid-determinazzjoni tal-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA li tippreserva l-kompetizzjoni kemm bejn il-membri tan-netwerks tat-tiswija awtorizzata kif ukoll bejn dawk il-membri u s-sewwejja indipendenti. Għal dan il-għan, għandha tingħata attenzjoni partikolari lil tliet tipi speċifiċi ta’ komportament li jistgħu jirrestrinġu kompetizzjoni bħal din, jiġifieri billi jkun ipprevenut l-aċċess tas-sewwejja indipendenti għal informazzjoni teknika, billi jintużaw ħażin il-garanziji legali u/jew estiżi sabiex jiġu esklużi s-sewwejja indipendenti, jew billi l-aċċess għan-netwerks tas-sewwejja awtorizzati jkun soġġett għal kriterji mhux kwalitattivi.

61.

Għalkemm it-tliet sottotaqsimiet li ġejjin jirreferu speċifikament għad-distribuzzjoni selettiva, l-istess effetti antikompetittivi ta’ esklużjoni jistgħu jirriżultaw minn tipi oħrajn ta’ akkordji vertikali li jillimitaw direttament jew indirettament, in-numru ta’ sħab fis-servizz li jkunu kuntrattwalment marbuta ma’ manifattur ta’ vetturi bil-mutur.

62.

Għalkemm distribuzzjoni selettiva purament kwalitattiva ġeneralment tiġi kkunsidrata bħala li ma taqax taħt l-Artikolu 53(1) minħabba nuqqas ta’ effetti antikompetittivi (28), l-akkordji dwar id-distribuzzjoni selettiva kwalitattiva konklużi mas-sewwejja u/jew mad-distributuri tal-partijiet awtorizzati jistgħu jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1) jekk, fil-kuntest ta’ dawk l-akkordji, waħda mill-partijiet taġixxi b’mod li jeskludi lill-operaturi indipendenti mis-suq, pereżempju billi tonqos milli toħorġilhom informazzjoni teknika dwar it-tiswija u l-manutenzjoni. F’dak il-kuntest, il-kunċett ta’ operaturi indipendenti jinkludi lis-sewwejja indipendenti, lill-manifatturi u lid-distributuri tal-partijiet tal-bdil, lill-manifatturi tat-tagħmir jew tal-għodod ta’ tiswija, lill-pubblikaturi ta’ informazzjoni teknika, lill-klabbs tal-karrozzi, lill-operaturi tal-assistenza fit-triq, lill-operaturi li joffru servizzi ta’ spezzjoni u ta’ ttestjar u lill-operaturi li joffru taħriġ għas-sewwejja.

63.

Il-fornituri jipprovdu lis-sewwejja awtorizzati tagħhom bil-firxa sħiħa ta’ informazzjoni teknika meħtieġa biex iwettqu xogħol ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni fuq il-vetturi bil-mutur tal-marki tagħhom u ħafna drabi huma l-uniċi kumpaniji li jkunu jistgħu jipprovdu lis-sewwejja bl-informazzjoni teknika kollha li jeħtieġu dwar il-marki inkwistjoni. F’ċirkostanzi bħal dawn, jekk il-fornitur jonqos milli jipprovdi lill-operaturi indipendenti b’aċċess xieraq għall-informazzjoni teknika dwar it-tiswija u l-manutenzjoni speċifika għall-marka tiegħu, l-effetti negattivi possibbli li jirriżultaw mill-akkordji tiegħu ma’ sewwejja u/jew ma’ distributuri tal-partijiet awtorizzati jistgħu jissaħħu, u dan iwassal biex l-akkordji jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1).

64.

Barra minn hekk, nuqqas ta’ aċċess għal informazzjoni teknika meħtieġa jista’ jwassal biex il-pożizzjoni fis-suq tal-operaturi indipendenti taqa’ lura, li jwassal għal ħsara lill-konsumaturi, f’termini ta’ tnaqqis sinifikanti fl-għażla tal-partijiet tal-bdil, prezzijiet ogħla għas-servizzi ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni, tnaqqis fl-għażla ta’ ħwienet tat-tiswija u problemi potenzjali ta’ sikurezza. F’dawn iċ-ċirkostanzi, l-effiċjenzi li normalment jista’ jkun mistenni li jirriżultaw mill-akkordji dwar tiswija u distribuzzjoni tal-partijiet awtorizzati ma jkunux tali li jpaċu dawn l-effetti antikompetittivi, u konsegwentement l-akkordji inkwistjoni jonqsu milli jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 53(3).

65.

L-Att imsemmi fil-punt 1 tal-Anness II għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 715/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta’ Ġunju 2007 (29)) dwar l-approvazzjoni tat-tip ta’ vetturi bil-mutur fir-rigward tal-emissjonijiet ta’ vetturi ħfief għall-passiġġieri u ta’ vetturi kummerċjali (Euro 5 u Euro 6) u dwar l-aċċess għal informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vetturi, kif ukoll l-Att imsemmi fil-punt 45zt tal-Anness II għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 692/2008 tat-18 ta’ Lulju 2008 li jimplimenta u jemenda r-Regolament (KE) Nru 715/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (30)) dwar l-approvazzjoni tat-tip ta’ vetturi bil-mutur fir-rigward [tal]-emissjonijiet ta’ vetturi ħfief għall-passiġġieri u ta’ vetturi kummerċjali (Euro 5 u Euro 6) u dwar l-aċċess għall-informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vettura jipprovdu għal sistema għat-tixrid ta’ informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni fir-rigward tal-karozzi tal-passiġġieri mqiegħda fis-suq mill-1 ta’ Settembru 2009. Ir-Regolament (KE) Nru 595/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta’ Ġunju 2009 dwar l-approvazzjoni tat-tip ta’ vetturi bil-mutur u magni rigward l-emissjonijiet minn vetturi heavy-duty (Euro VI) u dwar l-aċċess għal informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vetturi (31) u l-miżuri ta’ implimentazzjoni sussegwenti jipprovdu għal sistema bħal din fir-rigward ta’ vetturi kummerċjali li tqiegħdu fis-suq mill-1 ta’ Jannar 2013. L-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA għandha tikkunsidra dawk l-Atti meta tivvaluta każijiet ta’ suspett li tkun qed tinżamm informazzjoni teknika dwar it-tiswija u l-manutenzjoni li tikkonċerna vetturi bil-mutur kkummerċjalizzati qabel dawk id-dati. Meta jkun qed jiġi kkunsidrat jekk iż-żamma ta’ punt partikolari ta’ informazzjoni tistax twassal biex l-akkordji inkwistjoni jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1), għandhom jiġu kkunsidrati numru ta’ fatturi, inkluż:

66.

Il-progress teknoloġiku jimplika li l-kunċett ta’ informazzjoni teknika huwa wieħed fluwidu. Bħalissa, eżempji partikolari ta’ informazzjoni teknika jinkludu softwer, kodiċijiet ta’ difett u parametri oħrajn, flimkien ma’ aġġornamenti li huma meħtieġa biex isir xogħol fuq unitajiet ta’ kontroll elettroniku bil-għan li jiġu introdotti jew jerġgħu jiġu stabbiliti l-konfigurazzjonijiet rakkomandati mill-fornitur, numri ta’ identifikazzjoni tal-vettura bil-mutur jew kwalunkwe metodu ta’ identifikazzjoni ieħor tal-vettura bil-mutur, katalogi tal-partijiet, proċeduri ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni, soluzzjonijiet ta’ ħidma li jirriżultaw minn esperjenza prattika u relatati ma’ problemi li tipikament jaffettwaw mudell jew lott partikolari, u avviżi ta’ sejħa lura kif ukoll avviżi oħrajn li jidentifikaw it-tiswijiet li jistgħu jsiru mingħajr ħlas fin-netwerk tat-tiswija awtorizzata. Il-kodiċi ta’ parti u kwalunkwe informazzjoni oħra meħtieġa sabiex tkun identifikata l-parti tal-bdil koretta tal-marka tal-manifattur tal-karozza biex taqbel ma’ vettura bil-mutur individwali partikolari (jiġifieri l-parti li l-manifattur tal-karozza ġeneralment jipprovdi lill-membri tan-netwerks tat-tiswija awtorizzata tiegħu sabiex isewwu l-vettura bil-mutur inkwistjoni) jikkostitwixxu wkoll informazzjoni teknika (35). Il-lista ta’ punti stabbilita fl-Artikolu 6(2) tal-Att imsemmi fil-punt 1 tal-Anness II għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 715/2007) u fir-Regolament (KE) Nru 595/2009, li għadu ma ġiex inkorporat fil-Ftehim taż-ŻEE, għandha tintuża wkoll bħala gwida għal dak li l-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA tikkunsidra bħala informazzjoni teknika sabiex ikun applikat l-Artikolu 53.

67.

Il-mod li bih l-informazzjoni teknika tiġi provvduta huwa wkoll importanti sabiex tkun ivvalutata l-kompatibbiltà tal-akkordji dwar tiswija awtorizzata mal-Artikolu 53. L-aċċess għandu jingħata meta jintalab u mingħajr dewmien żejjed, l-informazzjoni għandha tiġi pprovduta f’forma li tista’ tintuża, u l-prezz mitlub ma għandux jiskoraġġixxi l-aċċess għaliha billi jonqos milli jikkkunsidra kemm l-operatur indipendenti juża l-informazzjoni. Fornitur ta’ vetturi bil-mutur għandu jkun mitlub jagħti lill-operaturi indipendenti aċċess għal informazzjoni teknika dwar vetturi bil-mutur ġodda fl-istess ħin li aċċess bħal dan jingħata lis-sewwejja awtorizzati tiegħu u ma għandux jobbliga lill-operaturi indipendenti jixtru iktar mill-informazzjoni meħtieġa biex iwettqu x-xogħol inkwistjoni. L-Artikolu 53, madankollu, ma jobbligax lil fornitur jipprovdi informazzjoni teknika f’format standardizzat jew permezz ta’ sistema teknika ddefinita, bħall-istandard CEN/ISO u l-format OASIS kif inhu pprovvdut fl-Att imsemmi fil-punt 1 tal-Anness II għall-Ftehim taż-ŻEE (ir-Regolament (KE) Nru 715/2007) u fir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 295/2009 tat-18 ta’ Marzu 2009 rigward il-klassifikazzjoni ta’ ċerti oġġetti fin-Nomenklatura Magħquda (36) u regoli simili ta’ klassifikazzjoni.

68.

Il-kunsiderazzjonijiet li ssemmew iktar ’il fuq japplikaw ukoll għad-disponibbiltà ta’ għodod u ta’ taħriġ għall-operaturi indipendenti. “Għodod” f’dan il-kuntest tinkludi għodod dijanjostiċi elettroniċi u għodod oħrajn għat-tiswija, flimkien mas-softwer relatat, inklużi l-aġġornamenti perjodiċi tiegħu, u servizzi ta’ wara l-bejgħ għal għodod bħal dawn.

69.

L-akkordji dwar distribuzzjoni selettiva kwalitattiva jistgħu wkoll jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1) jekk il-fornitur u l-membri tan-netwerk awtorizzat tiegħu jirriżervaw b’mod espliċitu jew impliċitu t-tiswijiet fuq ċerti kategoriji ta’ vetturi bil-mutur għall-membri tan-netwerk awtorizzat. Dan jista’ jiġri, pereżempju, jekk il-garanzija tal-manifattur fir-rigward tax-xerrej, sew jekk legali sew jekk estiża, issir bil-kundizzjoni li l-utent finali jkollu x-xogħol ta’ tiswija u ta’ manutenzjoni li mhuwiex kopert b’garanzija imwettaq biss fin-netwerks tat-tiswija awtorizzata. L-istess japplika għall-kundizzjonijiet ta’ garanzija li jeżiġu l-użu tal-marka tal-partijiet tal-bdil tal-manifattur fir-rigward tas-sostituzzjonijiet li mhumiex koperti mit-termini tal-garanzija. Jidher ukoll dubjuż li akkordji dwar distribuzzjoni selettiva li jinkludu prattiki bħal dawn jistgħu jġibu benefiċċji lill-konsumaturi b’tali mod li l-akkordji inkwistjoni jkunu jistgħu jibbenefikaw mill-eċċezzjoni fl-Artikolu 53(3). Madankollu, jekk fornitur leġittimament jirrifjuta li jonora talba tal-garanzija minħabba li s-sitwazzjoni li twassal għat-talba inkwistjoni hija marbuta b’mod kawżali ma’ nuqqas min-naħa ta’ sewwej li jwettaq operazzjoni ta’ tiswija jew ta’ manutenzjoni partikolari b’mod korrett jew mal-użu ta’ partijiet tal-bdil ta’ kwalità fqira, dan ma jkollu l-ebda impatt fuq il-kompatibbiltà tal-akkordji dwar it-tiswija tal-fornitur mar-regoli tal-kompetizzjoni.

70.

Il-kompetizzjoni bejn is-sewwejja awtorizzati u indipendenti mhijiex l-unika forma ta’ kompetizzjoni li jeħtieġ li tiġi kkunsidrata meta tiġi analizzata l-kompatibbiltà tal-akkordji dwar tiswija awtorizzata mal-Artikolu 53. Il-partijiet għandhom jivvalutaw ukoll il-punt sa fejn is-sewwejja awtorizzati fin-netwerk rilevanti huma kapaċi jikkompetu ma’ xulxin. Wieħed mill-fatturi prinċipali li jixpruna din il-kompetizzjoni huwa relatat mal-kundizzjonijiet ta’ aċċess għan-netwerk stabbiliti bl-akkordji tas-sewwejja awtorizzati standard. Minħabba l-pożizzjoni fis-suq ġeneralment b’saħħitha tan-netwerks tas-sewwejja awtorizzati, minħabba l-importanza partikolari tagħhom għas-sidien ta’ vetturi bil-mutur li jkunu iktar ġodda, u minħabba l-fatt li l-konsumaturi ma jkunux lesti li jivvjaġġaw distanzi twal biex isewwu l-karozzi tagħhom, l-Awtorità ta’ Sorveljanza tal-EFTA tikkunsidra li huwa importanti li l-aċċess għan-netwerks tat-tiswija awtorizzata ġeneralment għandu jibqa’ miftuħ għad-ditti kollha li jissodisfaw kriterji ta’ kwalità ddefiniti. Jekk l-applikanti jiġu soġġetti għal selezzjoni kwantitattiva huwa probabbli li dan iwassal biex l-akkordju jaqa’ taħt l-Artikolu 53(1).

71.

Jinqala’ każ partikolari meta l-akkordji jobbligaw lis-sewwejja awtorizzati jbigħu wkoll vetturi bil-mutur ġodda. Huwa probabbli li akkordji bħal dawn jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1), minħabba li l-obbligu inkwistjoni mhuwiex meħtieġ min-natura tas-servizzi tal-kuntratt. Barra minn hekk, għal marka stabbilita, l-akkordji li jinkludu obbligu bħal dan normalment ma jkunux jistgħu jibbenefikaw mill-eċċezzjoni fl-Artikolu 53(3), minħabba li l-impatt ikun li jiġi ristrett ħafna l-aċċess għan-netwerk tat-tiswija awtorizzata, biex b’hekk titnaqqas il-kompetizzjoni mingħajr ma jinġiebu l-benefiċċji korrispondenti għall-konsumaturi. Madankollu, f’ċerti każijiet, fornitur li jkun jixtieq iniedi marka f’suq ġeografiku partikolari għall-bidu jista’ jsibha diffiċli li jattira lil distributuri li jkunu lesti li jagħmlu l-investiment meħtieġ sakemm ma jkunux jistgħu jkunu ċerti li ma jkunux se jiffaċċjaw kompetizzjoni minn sewwejja awtorizzati “awtonomi” li pprovaw igawdu b’mod opportunistiku minn dawn l-investimenti inizjali. F’dawk iċ-ċirkostanzi, ir-rabta kuntrattwali taż-żewġ attivitajiet għal perjodu limitat ta’ żmien għandu jkollha effett prokompetittiv fis-suq tal-bejgħ tal-vetturi bil-mutur billi tippermetti li titnieda marka ġdida u ma għandu jkollha l-ebda effett fuq is-suq potenzjali tat-tiswija speċifika għall-marka, li fi kwalunkwe każ ma kienx jeżisti li kieku l-vetturi bil-mutur ma setgħux jinbigħu. Għalhekk mhuwiex probabbli li l-akkordji inkwistjoni jaqgħu taħt l-Artikolu 53(1).

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/18

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/19

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/20

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/21

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/22

—

Fil-prinċipju, id-Direttiva 2005/36/KE tipprekludi lill-awtoritajiet tal-Istati taż-ŻEE milli japplikaw ir-regoli nazzjonali li jkollhom previst d-dritt li l-awtorizzazzjoni ta’ tabib li huwa applikant migrant tiġi miċħuda minn Stat ieħor taż-ŻEE għalkemm ikun jissodisfa r-rekwiżiti skont id-Direttiva għad-dritt tar-rikonoxximent reċiproku ta’ kwalifiki professjonali.

—

Madankollu, Stat taż-ŻEE jista’ jagħti awtorizzazzjoni kondizzjonali lil applikant li jkollu l-għarfien tal-lingwi meħtieġ għall-prattika tal-professjoni fit-territorju tiegħu.

—

Barra minn hekk, Stat taż-ŻEE jista’ jissospendi jew jirtira l-awtorizzazzjoni biex tabib jipprattika l-professjoni tiegħu abbażi ta’ informazzjoni li għandha x’taqsam mal-kapaċità personali tat-tabib migrant li għandha x’taqsam mal-kwalifiki professjonali, apparti l-ħiliet lingwistiċi, bħal dawk inkwistjoni, dejjem jekk dawn ir-rekwiżiti jkunu oġġettivament ġustifikati u proporzjonali sabiex jintlaħaq l-għan tal-ħarsien tas-saħħa pubblika, u jekk l-istess informazzjoni tkun tirrikjedi wkoll is-sospensjoni jew l-irtirar tal-awtorizzazzjoni meħtieġa għal tabib ċittadin. Jekk ir-raġunijiet speċifikati għas-sospensjoni jew għall-irtirar ikunu disponibbli għall-awtoritajiet kompetenti waqt il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni tista' tiġi miċħuda.

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/23

(1)

Tiċħad l-applikazzjonijiet.

(2)

Tordna lir-rikorrenti jħallsu l-ispejjeż tal-proċedimenti.

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/24

(1)

L-awtoritajiet nazzjonali jistgħu jagħmlu l-importazzjoni b'istituzzjoni tal-kura tas-saħħa, bħall-Attur, għall-użu mill-poplu fil-kura tal-istituzzjoni, ta' prodotti mediċinali min-Norveġja li ngħataw l-awtorizzazzjoni nazzjonali għat-tqegħid fis-suq, fin-Norveġja, u li huma essenzjalment identiċi jew simili għal prodotti li jkollhom l-awtorizzazzjoni nazzjonali għat-tqegħid fis-suq, fl-Islanda, soġġetti għal liċenzja tal-importazzjoni parallela.

Tali liċenzja trid tkun maħruġa taħt proċedura limitata biex jikkontrollaw li l-prodotti mediċinali in-kwistjoni jkollhom awtorizzazzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni valida fl-Istat taż-ŻEE tal-esportazzjoni, u li l-prodott huwa essenzjalment identiku jew simili għal awtorizzazzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni għall-prodotti fl-Istat taż-ŻEE tal-importazzjoni.

F’dan il-kuntest, l-awtoritajiet nazzjonali ma jistgħux jitolbu l-importaturi paralleli, bħall-Attur, biex jippreżentaw rapporti tal-kontroll tal-manifattura. Din il-prattika ma tistax tiġi ġġustifikata taħt l-Artikolu 13 ŻEE.

(2)

Meta prodott mediċinali mhux maħsub biex jiġi mwassal direttament għand il-pazjent, id-dritt tal-awtoritajiet kompetenti li jagħtu eżenzjonijiet taħt l-Artikolu 63(3) tad-Direttiva 2001/83/KE huwa limitat mill-prinċipji ġenerali tal-liġi taż-ŻEE. Id-diskrezzjoni m'għandhiex tkunu eżerċitata b'mod sproporzjonat, arbitrarju jew abbużiv, u b'mod partikolari, manjiera protezzjonista.

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/25

(1)

Tistabbilixxi li l-multa imposta permezz tal-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni Nru 322/10/COL tal-14 ta’ Lulju 2010 rigward proċediment skont l-Artikolu 54 tal-Ftehim taż-ŻEE (il-Każ Nru 34250 Norway Post/Privpak) fuq Posten Norge AS hija ta’ EUR 11 112 000;

(2)

Tiċħad il-kumplament tar-rikors;

(3)

Tordna lil Posten Norge AS biex iġġorr l-ispejjeż tagħha stess u li tħallas 75 % tal-ispejjeż ta’ ESA u l-ispejjeż ta’ Schenker North AB, Schenker Privpak AD u Schenker Privpak AS;

(4)

Tordna lil ESA biex iġġorr il-kumplament tal-ispejjeż tagħha stess.

11.10.2012   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 307/26