23.3.2011

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 91/1

---

OPINJONI TAL-BANK ĊENTRALI EWROPEW

tat-3 ta’ Marzu 2011

dwar proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar bejgħ bin-nieqes u ċerti aspetti tas-swaps ta’ inadempjenza tal-kreditu

(CON/2011/17)

2011/C 91/01

Introduzzjoni u bażi legali

Fit-13 ta’ Ottubru 2010 il-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) irċieva talba mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea għal opinjoni dwar proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar bejgħ bin-nieqes u ċerti aspetti tas-swaps ta’ inadempjenza tal-kreditu (1) (iktar ’il quddiem ir-“regolament propost”).

Il-kompetenza tal-BĊE biex jagħti opinjoni hija bbażata fuq l-Artikoli 127(4) u 282(5) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea peress li r-regolament propost tinkludi dispożizzjonijiet li jaffettwaw il-kontribuzzjoni tas-Sistema Ewropea tal-Banek Ċentrali (SEBĊ) għat-tmexxija mingħajr xkiel ta’ politiki relatati mal-istabbiltà tas-sistema finanzjarja, kif imsemmi fl-Artikolu 127(5) tat-Trattat. B’mod konformi mal-ewwel sentenza tal-Artikolu 17.5 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Bank Ċentrali Ewropew, il-Kunsill Governattiv adotta din l-opinjoni.

Osservazzjonijiet ġenerali

1.

Il-BĊE jilqa’ l-għan ewlieni tar-regolament propost, li huwa li jiġi stabbilit qafas regolatorju għall-Unjoni li jkopri l-bejgħ bin-nieqes u prattiki ekwivalenti bbażati fuq l-użu ta’ swaps ta’ inadempjenza tal-kreditu (CDSs). Il-BĊE jinnota li r-regolament propost jinkorpora ħafna mir-rakkomandazzjonijiet li saru fil-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010 għall-konsultazzjoni pubblika tal-Kummissjoni dwar il-bejgħ bin-nieqes (2). Il-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010 rrikonoxxiet li l-bejgħ bin-nieqes jista’, f’kundizzjonijiet normali tas-suq, jikkontribwixxi għal prezzar effiċjenti ta’ strumenti nnegozjati u għaż-żamma ta’ likwidità fis-suq; madankollu, indikat ukoll tħassib dwar ir-riskji assoċjati mal-bejgħ bin-nieqes, bħar-riskju ta’ żviluppi diżordinati fis-suq, abbuż tas-suq u nuqqas ta’ saldu (3). Il-BĊE ġeneralment jappoġġja r-reġim regolatorju tal-Unjoni mfassal biex jiġi indirizzat dan it-tħassib, li jikkonsisti fir-regolament propost u l-emendi għad-Direttiva 2003/6/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-28 ta' Jannar 2003 dwar insider dealing u manipulazzjoni tas-suq (abbuż tas-suq) (4) li bħalissa qegħdin jiġu kkunsidrati (5). Tali reġim uniformi tal-Unjoni huwa neċessarju għall-integrazzjoni tas-suq finanzjarju fl-Unjoni, waqt li għandu jrawwem ukoll konverġenza mar-regoli adottati f’ċentri finanzjarji ewlenin oħrajn, bħall-Istati Uniti (6). Il-BĊE ser jagħmel kummenti dettaljati dwar l-emendi għad-Direttiva 2003/6/KE meta jiġi kkonsultat dwarhom fil-ħin propizju.

2.

B’mod konformi mal-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010 (7), il-BĊE jilqa’: (a) ir-reġim ta’ trasparenza għall-bejgħ bin-nieqes ta’ ishma skont il-mudell fuq żewġ livelli oriġinarjament irrikkmandat mill-Kumitat tar-Regolaturi Ewropej tat-Titoli (8); u (b) l-iżvelar obbligatorju lil awtoritajiet kompetenti fir-rigward tal-pożizzjonijiet netti sinifikanti bin-nieqes relatati ma’ emittenti ta’ dejn sovran fl-Unjoni jew ta’ pożizzjonijiet ekwivalenti mhux koperti fi swaps ta’ inadempjenza tal-kreditu (9). Il-BĊE jappoġġja rekwiżiti li jindirizzaw ir-riskju ta’ nuqqas ta’ saldu kkawżati minn bejgħ bin-nieqes mhux kopert (10), skont liema l-persuni fiżiċi jew ġuridiċi m’għandhomx jitħallew jidħlu għal bejgħ bin-nieqes ħlief jekk ikunu ssellfu sehem jew strument ta’ dejn barrani, ikunu daħlu fi ftehim biex jissellfu, jew ikunu kapaċi jissellfu fil-ħin tas-saldu fuq il-bażi ta’ arranġament ikkonfermat. Barra min dan il-BĊE jilqa’ l-proposti li taħthom: (a) l-awtoritajiet kompetenti ser jingħataw poteri armonizzati biex jimponu restrizzjonijiet temporanji fuq bejgħ bin-nieqes u tranżazzjonijiet CDS f’sitwazzjonijiet eċċezzjonali, taħt il-koordinazzjoni tal-Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq (AETS) (11); u (b) poteri ta’ intervent speċifiċi ser jingħataw lill-AETS stess, fejn ikun hemm theddida għall-iffunzjonar b’ordni u l-integrità tas-sistema finanzjarja tal-Unjoni (12).

3.

Il-BĊE jinnota li bosta inizjattivi regolatorji tal-Unjoni, inkluż ir-regolament propost dwar l-ikklerjar minn kontroparti ċentrali u r-repożitorji tat-tranżazzjonijiet (13) kif ukoll ir-reviżjoni tad-Direttiva 2004/39/KE dwar is-Swieq fl-Istrumenti Finanzjarji (‘MiFID’) (14), għandhom l-għan li jżidu r-rekwiżiti ta’ żvelar fir-rigward tad-diversi tipi ta’ assi u entitajiet li jirrapportaw. Il-BĊE jilqa’ din id-direzzjoni ġenerali, kemm-il darba tingħata attenzjoni b’reqqa sabiex tiġi żgurata konsistenza u jiġu evitati sovrapożizzjonijiet jew diskrepanzi. L-Eurosistema għandha interess qawwi f’dan il-qasam li huwa bbażat fuq il-funzjonijiet statistiċi u ta’ stabbiltà finanzjarja tagħha u ser issegwi l-progress ta’ din il-ħidma b’kooperazzjoni mal-Kummissjoni.

Osservazzjonijiet speċifiċi

Ambitu

4.

Il-BĊE jirrikkmanda (15) li l-istrumenti ta’ dejn barrani koperti mir-regolament propost jiġu ddefiniti bħala dawk li jinħarġu jew jiġu ggarantiti mill-entitajiet li jappartjenu għas-settur pubbliku tal-Istati Membri jew tal-Unjoni, fejn id-definizzjoni applikabbli tas-“settur pubbliku” għandha tkun dik diġà preżenti fil-leġiżlazzjoni sekondarja tal-Unjoni (16). Tali teknika leġiżlattiva jkollha l-benefiċċju li teskludi kwalunkwe distakki mhux intenzjonati, waqt li jiġi żgurat ukoll li l-istrumenti ta’ dejn maħruġa mill-banek ċentrali tas-SEBĊ bħala parti mill-implimentazzjoni tal-politika monetarja ma jiġux ikklassifikati bħala strumenti ta’ dejn barrani, li jmur kontra l-projbizzjoni tal-finanzjament tas-settur pubbliku li tinsab fl-Artikolu 123 tat-Trattat.

5.

Ċerti attivitajiet ta’ ġenerazzjoni tas-suq u attivitajiet tas-suq primarju huma eżenti mir-reġim ta’ trasparenza u interventi regolatorji previst mir-regolament propost (17). Din l-eżenzjoni hija ġġustifikata peress illi, inter alia, il-funzjonament bla xkiel ta’ attivitajiet li jiġġeneraw is-suq huwa kruċjali għal hafna klassijiet ta’ assi, inkluż strumenti ta’ dejn maħruġin mill-entitajiet li jappartjenu għas-settur pubbliku tal-Istati Membri, biex jibqgħu likwidi u disponibbli bħala kollateral f’operazzjonijiet tal-politika monetarja tal-banek ċentrali. Mill-banda l-oħra, abbużi potenzjali tal-eżenzjoni tal-ġenerazzjoni tas-suq għandhom jiġu evitati, partikolarment billi jiġi żgurat li n-negozju proprjetarju ta’ ġeneratur tas-suq ma jibbenefikax minn din l-eżenzjoni (18). Il-BĊE jirrikkomanda (19) li jiġu ddelegati poteri lill-Kummissjoni sabiex tadotta standards tekniċi rilevanti, fuq il-bażi ta’ proposta mill-AETS li jibbilanżaw adegwatament il-kunsiderazzjonijiet imsemmija aktar ‘il fuq. Tali standards tekniċi jistgħu jikkunsidraw: (a) karatteristiċi dettaljati tal-attivitajiet ta’ ġenerazzjoni tas-suq li jibbenefikaw minn din l-eżenzjoni; (b) proċeduri ta’ rapportaġġ sabiex tiġi żvelata l-attività ta’ ġenerazzjoni tas-suq lill-awtoritajiet kompetenti; u (ċ) strutturi ta’ portafoll u proċeduri ta’ kontabilità li għandhom jintużaw minn ġeneraturi tas-suq bil-għan li jiġi identifikat b’mod ċar il-karattru ta’ tranżazzjoni jew bħala ġenerazzjoni ta’ suq jew bħala tip ta’ tranżazzjoni oħra, u li jeskludi li t-tranżazzjonijiet jerġgħu jiddaħħlu fil-kontijiet mingħajr notifika lill-awtorità kompetenti.

6.

Eżenzjoni oħra mir-reġim regolatorju stabbilita taħt ir-regolament propost tirrigwarda attivitajiet li jappoġġjaw l-istabbilizzazzjoni tal-prezzijiet matul l-offerta ta’ titoli għal perjodu ta’ żmien limitat jekk jaqgħu taħt pressjoni ta’ bejgħ (20). Kif ġie nnotat fil-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010 (21), il-BĊE jaqbel mal-evalwazzjoni tal-Kummissjoni li l-iskemi ta’ stabbilizzazzjoni huma, bħall-ġenerazzjoni tas-suq, attivitajiet leġittimi li huma importanti għall-funzjonament tajjeb ta’ swieq primarji (22). Il-BĊE jilqa’ l-fatt li l-eżenzjoni relatata ma’ miżuri ta’ stabbilizzazzjoni fil-kuntest tar-reġim ta’ bejgħ bin-nieqes hija ddefinita fir-regolament propost permezz ta’ referenza għad-definizzjoni użata fir-reġim tal-Unjoni għall-prevenzjoni tal-abbuż tas-suq (23). Fl-istess ħin, il-BĊE jirrikkmanda (24) li jiġu ddelegati poteri lill-Kummissjoni sabiex tadotta, fuq il-bażi ta’ proposta mill-AETS, l-istandards ta’ implimentazzjoni teknika li jiżguraw applikazzjoni uniformi tal-eżenzjoni għal miżuri ta’ stabbilizzazzjoni taħt ir-reġim ta’ bejgħ bin-nieqes. Tali standards tekniċi għandhom jikkumplimentaw l-istandards tekniċi żviluppati fir-rigward tal-eżenzjoni għal miżuri ta’ stabbilizzazzjoni taħt ir-reġim ta’ abbuż tas-suq (25). Żewġ settijiet separati ta’ standards tekniċi implimentatorji huma mixtieqa sabiex jiġu indirizzati l-karatteristiċi speċifiċi taż-żewġ sitwazzjonijiet; din hija wkoll kwistjoni ta’ teknika leġiżlattiva tajba.

Standards ta’ rapportaġġ u ta’ żvelar pubbliku

7.

Taħt ir-regolament propost, huma ddelegati poteri lill-Kummissjoni sabiex tadotta, fuq il-bażi ta’ proposta mill-AETS: (a) standards tekniċi regolatorji li jispeċifikaw d-dettalji tal-informazzjoni li għandha tiġi pprovduta lill-awtoritajiet kompetenti fir-rigward tal-pożizzjonijiet bin-nieqes netti li jaqbżu l-livell limitu ta’ rapportaġġ speċifikat (26); u (b) standards tekniċi regolatorji li jispeċifikaw il-mezzi li bihom tingħata informazzjoni lill-pubbliku fir-rigward ta’ pożizzjonijiet netti bin-nieqes li jaqbżu l-limitu minimu ta’ żvelar pubbliku speċifikat (27). Il-BĊE jirrakkomanda (28) li tiġi speċifikata d-delegazzjoni leġiżlattiva lill-Kummissjoni fis-sens li l-formats użati għall-finijiet ta’ rapportaġġ u żvelar pubbliku f’tali każijiet għandhom jippermettu konsolidazzjoni u evalwazzjoni f’waqthom madwar l-Unjoni kollha ta’ pożizzjonijiet ta’ bejgħ bin-nieqes li jaffettwaw lil emittenti speċifiċi. Il-konsistenza tal-formats tar-rapportaġġ ser tkun kruċjali biex tiġi żgurata risposta effettiva għal taqlib potenzjali fis-suq mill-AETS u l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, kif ukoll, f’relazzjoni mal-kompetenzi rispettivi tagħhom, mis-SEBĊ u l-Bord Ewropew dwar ir-Riskju Sistemiku (BERS).

8.

Rigward il-kwistjoni speċifika ta’ obbligi ta’ żvelar pubbliku imposti fuq entitajiet involuti f’bejgħ bin-nieqes (29), il-BĊE jifhem li r-regolament propost jipprevedi li tali żvelar għandu jsir bl-użu ta’ mekkaniżmi maħtura uffiċjalment għaż-żamma ċentrali ta’ informazzjoni rregolata, imdaħħla bħala parti mir-reġim ta’ trasparenza tal-Unjoni għat-titoli (30). Fil-prinċipju, il-BĊE jappoġġja dan il-metodu ta’ żvelar, waqt li jirrikkmanda (31) li għandu jkun ibbażat fuq rapportaġġ interattiv, li juża formats ta’ dejta standard, sabiex jippermetti konsolidazzjoni effiċjenti u aċċess flessibbli għal informazzjoni madwar l-Unjoni kollha fuq bażi integrata. Pereżempju, l-informazzjoni kollha żvelata għandha tkun disponibbli mill-AETS permezz ta’ aċċess ċentralizzat lil mekkaniżmi maħtura uffiċjalment. Dan għandu jirrifletti l-implikazzjonijiet transkonfinali ta’ riskji ġġenerati minn bejgħ bin-nieqes u l-irwol ta’ koordinazzjoni previst għall-AETS taħt ir-regolament propost.

Skambju ta’ informazzjoni

9.1.

Ir-regolament propost jistabbilixxi arranġamenti għall-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti u l-AETS fir-rigward ta’ pożizzjonijiet bin-nieqes netti rrapportati lil dawk l-awtoritajiet kompetenti. Il-BĊE jagħmel ir-rakkomandazzjonijiet li ġejjin f’dan ir-rigward (32).

9.2.

Fl-ewwel lok, bħala minimu, il-proċeduri proposti għall-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti u l-AETS għandhom isiru aktar effiċjenti, b’mod partikolari billi jippermettu lill-AETS tagħmel rikjesti għal skambju ta’ informazzjoni dak il-ħin stess meta dan ikun meħtieġ biex twettaq il-kompiti tagħha b’mod effettiv. Fuq medda ta’ żmien itwal, l-AETS għandha tikseb aċċess awtomatiku għal kull informazzjoni rrapportata taħt ir-regolament propost. Għaldaqstant, il-BĊE jirrikkmanda li l-AETS tibda ħidma fuq l-istabbiliment ta’ mekkaniżmi ċentralizzati tal-Unjoni għall-ġbir ta’ informazzjoni li japplikaw identifikatur komuni ta’ entitajiet li jirrapportaw u tassonomija minima komuni; dawn il-mekkaniżmi għandhom jippermettu aċċess flessibbli ta’ dak il-ħin stess għall-informazzjoni għal skopijiet ta’ politika, waqt li jiżguraw il-kunfidenzjalità tad-dejta riċevuta. Il-BĊE jikkunsidra li l-istabbiliment ta’ tali mekkaniżmi ċentralizzati għandu jgħin biex jingħelbu l-limiti inerenti fl-użu ta’ ġabriet ta’ mikrodejta mhux koordinati u għandu jippermetti wkoll li l-informazzjoni miġbura taħt ir-regolament propost tintuża b’konnessjoni ma’ settijiet ta’ dejta oħrajn li jkunu disponibbli, sabiex b’hekk jiġi mminimizzat il-piż amministrattiv għall-entitajiet li jirrapportaw u l-awtoritajiet pubbliċi (33).

9.3.

Fit-tieni lok, ir-regolament propost għandu jipprovdi wkoll espressament għal skambju ta’ informazzjoni bejn l-AETS u l-banek ċentrali tas-SEBĊ sabiex jiġi ffaċilitat it-twettiq tal-funzjonijiet tas-SEBĊ rigward il-ġbir ta’ dejta statistika (34) u l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-istabbiltà finanzjarja (35).

9.4.

Fit-tielet lok, ir-regolament propost għandu jipprovdi għal skambju ta’ informazzjoni bejn l-AETS u l-BERS, bil-għan li jiġi ffaċilitat il-ġbir ta’ informazzjoni mill-BERS għat-twettiq tal-kompiti tiegħu u sabiex jiġu identifikati u prijoritizzati r-riskji sistemiċi li jistgħu jirriżultaw minn żviluppi fis-sistema finanzjarja (36).

Poteri ta’ intervent

10.

Ir-regolament propost jippermetti l-konsultazzjoni opzjonali mill-AETS tal-BERS fir-rigward ta’ miżuri imposti f’sitwazzjonijiet eċċezzjonali mill-AETS bil-għan li jiġu indirizzati l-effetti negattivi ta’ bejgħ bin-nieqes (37). Il-BĊE jirrikkmanda (38) li l-AETS għandha jkollha wkoll id-dritt li tikkonsulta lill-BERS meta tiġi nnotifikata dwar miżuri mdaħħla mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti. Limiti taż-żmien xierqa jistgħu jiġu stabbiliti sabiex jiżguraw it-tmexxija effiċjenti ta’ konsultazzjonijiet tal-BERS (39). Il-BĊE jinnota illi l-konsultazzjoni tal-BERS b’rabta ma’ miżuri ta' intervent mwettqa taħt ir-reġim tal-Unjoni dwar il-bejgħ bin-nieqes għandha tippermetti li tiġi inkorporata b’mod xieraq il-perspettiva makroprudenzjali fl-interventi kkontemplati. Barra minn hekk, l-Awtoritajiet Superviżorji Ewropej (ASE), inkluża l-AETS, għandhom jikkooperaw mill-qrib mal-BERS u jipprovdulu l-informazzjoni kollha meħtieġa għat-twettiq tal-kompiti tiegħu b’mod regolari u fil-ħin (40), waqt li l-BERS jista’ jitlob informazzjoni addizzjonali mill-ASE (41). Dispożizzjonijiet li jipprevedu l-konsultazzjoni tal-BERS mill-AETS fuq interventi kkontemplati ta’ bejgħ bin-nieqes għandhom jippermettu lill-BERS, fl-ewwel lok, li jagħmel evalwazzjoni infurmata u fil-ħin jekk talba għal aktar informazzjoni tkun meħtieġa f’sitwazzjoni speċifika minħabba r-riskji sistemiċi potenzjali, u, fit-tieni lok, biex jiġu fformulati tali rikjesti, jekk ikun hemm, b’mod prammatiku u konsistenti. Fejn il-BĊE jirrakkomanda li r-regolament propost jiġi emendat, proposti speċifiċi ta’ abbozzar huma ppreżentati fl-Anness flimkien ma’ nota spjegattiva f’dan is-sens.

---

(1)  KUMM(2010) 482 finali.

(2)  Ara “Commission public consultation on short selling — Eurosystem reply”, 5 ta’ Awwissu 2010 (iktar ’il quddiem il-“kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010”), disponibbli fuq is-sit elettroniku tal-BĊE fuq http://www.ecb.europa.eu

(3)  Ara l-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010, risposta għad-domanda 1, pġ. 2.

(4)  ĠU L 96, 12.4.2003, p. 16.

(5)  Ara l-Kummissjoni, “Konsultazzjoni pubblika dwar ir-reviżjoni tad-Direttiva dwar l-Abbuż tas-Suq”, 25 ta’ Ġunju 2010, disponibbli fuq is-sit elettroniku tal-Kummissjoni fuq http://www.ec.europa.eu

(6)  Ara l-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010, risposta għad-domanda 3, p. 4.

(7)  Ara l-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010, l-aħħar paragrafu tas-sezzjoni introduttorja, p. 2, u r-risposti għad-domandi 4-5 u d-domanda 6, p. 4 sa 5.

(8)  Huwa meħtieġ li jiġu żvelati l-pożizzjonijiet netti bin-nieqes lir-regolaturi u lis-suq f’żewġ livelli limitu differenti, bil-livell ta’ żvelar lir-regolaturi jkun l-aktar baxx mit-tnejn (ara l-Artikoli 5 u 7 tar-regolament propost).

(9)  Ara l-Artikolu 8 tar-regolament propost.

(10)  Ara l-Artikoli 12-13 tar-regolament propost.

(11)  Ara l-Artikoli 16-23 tar-regolament propost.

(12)  Ara l-Artikoli 24 tar-regolament propost.

(13)  Proposta għal regolament dwar derivati OTC, kontropartijiet ċentrali u repożitorji tat-tranżazzjonijiet, KUMM(010) 484 finali.

(14)  Direttiva 2004/39/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ April 2004 li temenda d-Direttivi tal-Kunsill 85/611/KEE u 93/6/KEE u d-Direttiva 2000/12/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 93/22/KEE (ĠU L 145, 30.4.2004, p. 1).

(15)  Ara l-emenda proposta 5 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(16)  Ara l-Artikolu 3 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 3603/93 tat-13 Diċembru 1993 li jistabbilixxi d-definizzjonijiet għall-applikazzjoni tal-projbizzjonijiet previsti fl-Artikoli 104 u 104b (1) tat-Trattat; (ĠU L 332, 31.12.1993, p. 1).

(17)  Ara l-Artikolu 15 tar-regolament propost.

(18)  Ara l-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010, tweġibiet għal mistoqsijiet 7 sa 9, p. 5-7; ara ukoll premessa 19 għar-regolament propost.

(19)  Ara l-emenda proposta 8 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(20)  Ara l-Artikolu 15(4) tar-regolament propost, flimkien mal-premessa 11 tiegħu u l-Artikolu 2(7) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 2273/2003 tat-22 ta' Diċembru 2003 li jimplimenta d-Direttiva 2003/6/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward l-eżenzjonijiet għall-programmi tax-xiri lura u l-istabbilizzazzjoni tal-istrumenti finanzjarji (ĠU L 336, 23.12.2003, p. 33).

(21)  Ara l-kontribuzzjoni tal-Eurosistema tal-2010, risposti għad-domandi 7 sa 9, l-aħħar sentenza tat-tieni paragrafu , p. 6.

(22)  Ara l-memordandum ta’ spjegazzjoni għar-regolament propost, l-aħħar sentenza tal-paragrafu 3.3.4.

(23)  Jiġifieri ir-Regolament ta’ Implimentazzjoni KE) Nru 2273/2003.

(24)  Ara l-emenda proposta 9 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(25)  Ara l-Artikolu 8(2) tad-Direttiva 2003/6/KE, kif imdaħħal bl-Artikolu 3(3)(b) tad-Direttiva 2010/78/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 li temenda d-Direttivi 98/26/KE, 2002/87/KE, 2003/6/KE, 2003/41/KE, 2003/71/KE, 2004/39/KE, 2004/109/KE, 2005/60/KE, 2006/48/KE, 2006/49/KE, u 2009/65/KE fir-rigward tas-setgħat tal-Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Bankarja Ewropea), l-Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Ewropea tal-Assigurazzjoni u l-Pensjonijiet tax-Xogħol) u l-Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq) (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 120).

(26)  Ara l-Artikolu 9(5) tar-regolament propost.

(27)  Ara l-Artikolu 9(6) tar-regolament propost.

(28)  Ara l-emendi proposti 2 (premessa) u 6 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(29)  Ara l-Artikolu 7 tar-regolament propost.

(30)  Ara l-Artikolu 9(4) tar-regolament propost, flimkien mal-Artikolu 21(2) tad-Direttiva 2004/109/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta' Diċembru 2004 dwar l-armonizzazzjoni tar-rekwiżiti ta' trasparenza f'dak li għandu x'jaqsam ma' informazzjoni dwar emittenti li t-titoli tagħhom huma ammessi għall-kummerċ f'suq regolat u li temenda d-Direttiva 2001/34/KE (ĠU L 390, 31.12.2004, p. 38).

(31)  Ara l-emendi proposti 1 (premessa) u 6 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(32)  Ara l-emendi proposti 3 (premessa) u 7 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(33)  L-inizjattivi relevanti ta’ armonizzazzjoni jinkludu: (i) il-qafas komuni għal reġistri tan-negozju stabbilit mir-Regolament (KE) Nru 177/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-20 ta' Frar 2008 li jistabbilixxi qafas komuni għar-reġistri kummerċjali għall-finijiet tal-istatistika u li jħassar ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2186/93 (ĠU L 61, 5.3.2008, p. 6); (ii) il-ħidma tal-Kummissjoni li tinsab għaddejja dwar reġistri tan-negozju (ara l-konsultazzjoni tal-Kummissjoni, “L-interkonnessjoni ta’ reġistri tan-negozju” (KUMM(2009) 614 finali); u (iii) l-istabbiliment ta’ reġistri ta’ atturi finanzjarji pprovduti f’emendi għad-direttivi relevanti mdaħħla mill-Artikoli 2(1)(b), 4(1)(a), 6(1) u (16), u 9(3) tad-Direttiva 2010/78/UE u inkluża l-lista ta’ konglomerati finanzjarji identifikati, ir-reġistru ta’ istituzzjonijiet għal provvediment ta’ rtirar mix-xogħol, ir-reġistru ta’ kumpaniji ta’ investiment, il-lista ta’ swieq irregolati u l-lista ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu awtorizzati, rispettivament. Barra minn hekk, bażijiet ta’ dejta dwar titoli jinkludu, b’mod partikolari: (i) lista ta’ strumenti finanzjarji pprovduti fl-Artikolu 11 tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 1287/2006 tal-10 ta’ Awwissu 2006 li jimplimenta d-Direttiva 2004/39/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-obbligi tad-ditti ta’ investiment li jżommu r-reġistri, ir-rapportaġġ tat-tranżazzjonijiet, it-trasparenza tas-suq, l-ammissjoni tal-istrumenti finanzjarji għan-negozjar, u t-termini ddefiniti għall-finijiet ta’ dik id-Direttiva (ĠU L 241, 2.9.2006, p. 1); u (ii) il-Bażi ta’ Dejta Ċentralizzata dwar it-Titoli tal-BĊE (ara BĊE, “The ‘Centralised Securities Database’ in brief”, Frar 2010, disponibbli fuq is-sit elettroniku tal-BĊE).

(34)  Ara l-Artikolu 5 tal-Istatut tas-Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropew (iktar ’il quddiem, l-“Istatut tas-SEBĊ”).

(35)  Ara l-Artikolu 127(5) flimkien mal-Artikolu 139(2)(c) tat-Trattat u l-Artikolu 3.3 flimkien mal-Artikolu 42.1 tal-Istatut tas-SEBĊ.

(36)  Ara l-Artikolu 3(2)(b) flimkien mal-Artikolu 3(1), l-ewwel sentenza tar-Regolament (UE) Nru 1092/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 dwar is-sorveljanza makroprudenzjali tal-Unjoni tas-sistema finanzjarja u li jistabbilixxi Bord Ewropew dwar ir-Riskju Sistemiku (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 1).

(37)  Ara l-Artikolu 24(4) tar-regolament propost.

(38)  Ara l-emendi proposti 4 (premessa) u 10 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(39)  Ara l-emendi proposti 10 u 11 fl-Anness għal din l-opinjoni.

(40)  Ara l-Artikolu 15(2) flimkien mal-Artikolu 36(2) tar-regolamenti li jistabbilixxu l-ASE, jiġifieri r-Regolament (UE) Nru 1093/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Novembru 2010 li jistabbilixxi Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Bankarja Ewropea) u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 716/2009/KE u jħassar id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2009/78/KE (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 12); ir-Regolament (UE) Nru 1094/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 24 ta’ Novembru 2010 li jistabbilixxi Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Ewropea tal-Assigurazzjoni u l-Pensjonijiet tax-Xogħol), u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 716/2009/KE u li jħassar id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2009/79/KE (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 48); u r-Regolament (UE) Nru 1095/2010 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 24 ta’ Novembru 2010 li jistabbilixxi Awtorità Superviżorja Ewropea (Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq) u li jemenda d-Deċiżjoni Nru 716/2009/KE u jħassar id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2009/77/KE (ĠU L 331, 15.12.2010, p. 84).

(41)  Ara l-Artikolu 15(3) tar-Regolament (UE) Nru 1092/2010.

---

---

23.3.2011

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 91/12

---

Rata tal-kambju tal-euro (1)

It-22 ta’ Marzu 2011

2011/C 91/02

1 euro =

	Munita	Rata tal-kambju
USD	Dollaru Amerikan	1,4211
JPY	Yen Ġappuniż	115,15
DKK	Krona Daniża	7,4572
GBP	Lira Sterlina	0,86780
SEK	Krona Żvediża	8,9320
CHF	Frank Żvizzeru	1,2843
ISK	Krona Iżlandiża
NOK	Krona Norveġiża	7,9060
BGN	Lev Bulgaru	1,9558
CZK	Krona Ċeka	24,450
HUF	Forint Ungeriż	270,43
LTL	Litas Litwan	3,4528
LVL	Lats Latvjan	0,7089
PLN	Zloty Pollakk	4,0338
RON	Leu Rumen	4,1288
TRY	Lira Turka	2,2311
AUD	Dollaru Awstraljan	1,4039
CAD	Dollaru Kanadiż	1,3911
HKD	Dollaru ta' Hong Kong	11,0763
NZD	Dollaru tan-New Zealand	1,9120
SGD	Dollaru tas-Singapor	1,7950
KRW	Won tal-Korea t'Isfel	1 597,64
ZAR	Rand ta' l-Afrika t'Isfel	9,8138
CNY	Yuan ren-min-bi Ċiniż	9,3039
HRK	Kuna Kroata	7,3750
IDR	Rupiah Indoneżjan	12 382,64
MYR	Ringgit Malażjan	4,3010
PHP	Peso Filippin	61,594
RUB	Rouble Russu	40,0990
THB	Baht Tajlandiż	42,974
BRL	Real Brażiljan	2,3655
MXN	Peso Messikan	17,0204
INR	Rupi Indjan	63,8860

---

(1)  Sors: rata tal-kambju ta' referenza ppubblikata mill-Bank Ċentrali Ewropew.

---

23.3.2011

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 91/13

---

Wiċċ nazzjonali ġdid tal-muniti tal-euro intenzjonati għaċ-ċirkulazzjoni

2011/C 91/03

Wiċċ nazzjonali tal-munita kommemorattiva l-ġdida ta' EUR 2, maħsuba biex titqiegħed fiċ-ċirkolazzjoni u maħruġa mill-Greċja

Muniti tal-euro intenzjonati għaċ-ċirkulazzjoni għandhom status ta' valuta legali fiż-żona kollha tal-euro. Il-Kummissjoni tippubblika deskrizzjoni tad-disinji tal-muniti ġodda kollha bil-għan li tinforma lill-pubbliku u lill-partijiet kollha li jimmaniġġjaw il-muniti (1). Skont il-konklużjonijiet tal-Kunsill tal-10 ta' Frar 2009 (2), l-Istati Membri taż-żona tal-euro u l-pajjiżi li laħqu ftehim monetarju mal-Komunità li jipprovdi għall-ħruġ ta' muniti tal-euro, għandhom il-permess joħorġu muniti tal-euro kommemorattivi intenzjonati għaċ-ċirkulazzjoni, sakemm jiġu rrispettati ċerti kundizzjonijiet, partikolarment li tintuża biss id-denominazzjoni ta' EUR 2. Dawn il-muniti għandhom l-istess karatteristiċi tekniċi bħall-muniti l-oħra ta’ EUR 2, iżda l-wiċċ nazzjonali tagħhom ikun fih disinn kommemorattiv li jkun simboliku ħafna f'termini nazzjonali jew Ewropej.

Pajjiż li qed joħroġ il-munita: Il-Ġreċja

Suġġett tal-kommemorazzjoni: L-organizzazzjoni tal-Logħob Dinji tal-Olimpjadi Speċjali – Ateni 2011

Deskrizzjoni tad-disinn: Iċ-ċentru tal-munita fih l-emblema tal-Logħob, xemx tiddi, is-sors tal-ħajja li jenfasizza l-eċċellenza u l-qawwa tal-atleta li jieħu sehem fil-Logħob. L-eċċellenza hija deskritta b’fergħa taż-żebbuġ u l-qawwa fil-forma spirali fiċ-ċentru tax-xemx. Madwar ix-xbiha hemm miktuba l-marka XIII Special Olympics W.S.G. Athens 2011 kif ukoll il-pajjiż li qed joħroġ il-munita Ελληνικη Δημοκρατια. Bejniethom tidher il-marka taz-zekka.

Iċ-ċirku estern tal-munita juri t-12-il stilla tal-bandiera Ewropea.

Kwantità ta' muniti li se jinħarġu: 1 miljun munita

Data tal-ħruġ: tmiem it-tieni trimesteru 2011

---

(1)  Għall–uċuħ nazzjonali l-oħra tal-muniti tal-euro fiċ-ċirkolazzjoni, ara http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/cash/coins/index_en.htm

(2)  Ara l-konklużjonijiet tal-Kunsill Ekonomiku u tal-Affarijiet Finanzjarji tal-10 ta' Frar 2009 u r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Diċembru 2008 dwar linji-gwida komuni għall-uċuħ nazzjonali u l-ħruġ ta’ muniti tal-ewro maħsuba għaċ-ċirkolazzjoni (ĠU L 9, 14.1.2009, p. 52).

---

23.3.2011

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 91/14

---

Wiċċ nazzjonali ġdid tal-muniti tal-euro maħsuba biex jitqiegħdu fiċ-ċirkolazzjoni

2011/C 91/04

Wiċċ nazzjonali tal-munita l-ġdida kommemorattiva ta’ EUR 2, maħsuba biex titqiegħed fiċ-ċirkolazzjoni u maħruġa mir-Repubblika ta’ San Marino

Il-muniti euro maħsuba għaċ-ċirkolazzjoni għandhom valuta legali fiż-żona kollha tal-euro. Il-Kummissjoni tippubblika l-karatteristiċi tad-disinji tal-muniti tal-euro ġodda kollha bil-ħsieb li tinforma lill-pubbliku u lill-partijiet kollha konċernati li jużaw il-muniti (1). Skont il-konklużjonijiet adottati rigward dan is-suġġett mill-Kunsill fl-10 ta’ Frar 2009 (2), l-Istati Membri taż-żona tal-euro u l-pajjiżi li laħqu ftehim monetarju mal-Komunità li jipprovdi għall-ħruġ ta' muniti tal-euro, għandhom il-permess joħorġu muniti tal-euro kommemorattivi intenzjonati għaċ-ċirkulazzjoni, sakemm jiġu rrispettati ċerti kundizzjonijiet, partikolarment li tintuża biss id-denominazzjoni ta’ EUR 2 Dawn il-muniti għandhom l-istess karatteristiċi tekniċi bħall-muniti l-oħra ta' EUR 2, iżda l-wiċċ nazzjonali tagħhom ikun fih disinn simboliku qawwi kommemorattiv fuq livell nazzjonali jew Ewropew.

Pajjiż li qed joħroġ il-munita: Ir-Repubblika ta' San Marino

Suġġett tal-kommemorazzjoni: il-500 anniversarju mit-twelid tal-pittur Taljan Giorgio Vasari (30 ta’ Lulju 1511-27 ta’ Ġunju 1574). Vasari kien ukoll kittieb, storiku u perit, magħruf għall-bijografiji ta’ artisti Taljani, u llum hu kkunsidrat li hu l-fundatur ideoloġiku tal-kitba artistorika.

Deskrizzjoni tad-disinn: Il-parti ċentrali tal-munita turi dettall tal-pittura ta’ Giorgio Vasari “Giuditta décapite Oloferne”. Fin-naħa ta’ isfel tal-munita hemm id-dati “1511-2011”, fuq in-naħa tax-xellug “G. Vasari” u l-marka taz-zekka “R”; fuq in-naħa tal-lemin hemm l-iskrizzjoni “San Marino” u “C.M.”, li huma l-inizjali tal-artista Claudia Momoni.

Iċ-ċirku estern tal-munita juri t-12-il stilla tal-bandiera Ewropea.

Kwantità ta’ muniti li ser jinħarġu: 130 000 munita

Data tal-ħruġ: Ġunju 2011

---

(1)  Għall-uċuħ nazzjonali l-oħra tal-muniti tal-euro fiċ-ċirkulazzjoni, ara http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/cash/coins/index_en.htm

(2)  Ara l-konklużjonijiet tal-Kunsill għall-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji tal-10 ta’ Frar 2009 u r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta’ Diċembru 2008 dwar il-linjigwida komuni għall-uċuħ nazzjonali u l-ħruġ ta’ muniti tal-euro maħsuba għaċ-ċirkolazzjoni (ĠU L 9, 14.1.2009, p. 52).

---

23.3.2011

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 91/15

---

Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni skont l-Artikolu 6(2) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet tal-oriġini għall-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel

2011/C 91/05

Din il-pubblikazzjoni tagħti d-dritt għal oġġezzjoni għall-applikazzjoni skont l-Artikolu 7 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 (1). Id-dikjarazzjonijiet ta' oġġezzjoni għandhom jaslu għand il-Kummissjoni fi żmien sitt xhur mid-data ta' din il-pubblikazzjoni.

DOKUMENT UNIKU

IR-REGOLAMENT TAL-KUNSILL (KE) Nru 510/2006

“ΠΑΤΑΤΑ ΝΑΞΟΥ” (PATATA NAXOU)

Nru tal-KE: EL-PGI-0005-0708-27.06.2008

IĠP ( X ) DPO ( )

1.   Isem:

“Πατάτα Νάξου” (Patata Naxou)

2.   Stat membru jew pajjiż terz:

Il-Greċja

3.   Deskrizzjoni tal-prodott agrikolu jew tal-oġġett tal-ikel:

3.1.   Tip ta' prodott:

Klassi 1.6.

Frott, ħaxix u ċereali friski jew ipproċessati

3.2.   Deskrizzjoni tal-prodott li għalih japplika l-isem fil-punt 1:

Il-“Patata Naxou” hija tuberu li jittiekel tal-ispeċi Solanum tuberosum, li jiġi kkonsmat mill-bniedem mingħajr ma jkun jeħtieġ ipproċessar minn qabel (patata li tittiekel). Id-daqs tat-tuberu jvarja minn 35 sa 65 millimetru, u l-forma tiegħu hija tonda jew tawwalija. Il-qoxra għandha dehra lixxa u b'konsistenza uniformi, ta' kulur isfar. Kull tuberu jkun fih madwar għaxar tikek fil-wiċċ, il-qalba tiegħu huwa ta' kulur karatteristiku abjad li jagħti fl-isfar.

Barra minn hekk, il-“Patata Naxou” hija kkaratterizzata mid-daqs uniformi, miċ-ċarezza fid-dehra tagħha, mill-assenza ta' taħsir u ta' mard, mill-perċentwal ta' materjal xott (> 18 %) u mil-livell baxx ta' zokkor (< 1 %), u minħabba l-kultivazzjoni tagħha fir-rebbiegħa li tippermetti qligħ prekoċi ħafna tat-tuberi.

Il-varjetajiet tal-patata kkultivata fiż-żona ġeografika ta' Naxos huma Liseta, Spunta, Marfona, Vivaldi u Alaska.

Bħalissa fil-ġżira ta' Naxos jeżistu żewġ staġuni għaż-żrigħ: għall-kultivazzjoni tar-rebbiegħa, iż-żrigħ isir minn nofs Frar sal-bidu tax-xahar ta' Marzu, u għall-kultivazzjoni tal-ħarifa, mill-bidu tax-xahar ta' Awwissu sal-bidu tax-xahar ta' Settembru. Il-patata tar-rebbiegħa tibda tinqala' fl-aħħar tax-xahar ta' Mejju u tibqa' tinqala' sal-ewwel għaxart ijiem tax-xahar ta' Lulju.

3.3.   Materja prima:

—

3.4.   Għalf (għall-prodotti li ġejjin mill-annimali biss):

—

3.5.   Stadji speċifiċi fil-produzzjoni li għandhom jitwettqu fiż-żona ġeografika identifikata:

L-istadji tal-produzzjoni li jsiru fiż-żona ġeografika definita huma ż-żrigħ, il-kultivazzjoni, il-qligħ u l-maturazzjoni tat-tuberi.

Dawn l-istadji għandhom jitwettqu fiż-żona ġeografika definita minħabba li l-produtturi lokali tal-patata kisbu esperjenza li tiggarantixxi l-qligħ bikri filwaqt li l-parametri ambjentali lokali jiġu sfruttati kemm jista' jkun (iż-żmien taż-żrigħ skont l-inżul tax-xita); iżda barra minn hekk, wara l-estrazzjoni tat-tuberi, dawn il-produtturi japplikaw teknika speċifika li tikkonsisti fil-kisi tal-prodott bit-tiben sabiex il-qoxra teħxien u għalhekk issir iktar reżistenti għat-trasport, u fl-istess ħin id-diversi feriti superfiċjali jerġgħu jingħalqu.

3.6.   Regoli speċifiċi dwar it-tqattigħ, it-taħkik, l-ippakkjar, eċċ.:

—

3.7.   Regoli speċifiċi dwar it-tikkettar:

F'konformità mar-rekwiżiti tal-leġiżlazzjoni Kommunitarja u nazzjonali.

4.   Deskrizzjoni fil-qosor taż-żona ġeografika:

Il-“Patata Naxou” tiġi prodotta fil-ġżira ta' Naxos. B'erja ta' 428 km2, din il-ġżira hija l-ikbar waħda fil-provinċja taċ-Ċikladi tar-reġjun fin-Nofsinhar tal-Baħar Eġew. It-total tal-erja tal-kultivazzjoni tal-patata jvarja skont l-istaġun tal-kultivazzjoni. Fil-ħarifa bejn 150 u 170 ettaru filwaqt li fir-rebbiegħa jista' jlaħħaq it-300 ettaru.

5.   Rabta maż-żona ġeografika:

5.1.   Speċifiċità taż-żona ġeografika:

A.   Klima: Il-fatturi klimatiċi msemmija hawn taħt huma meqjusa bħala l-fatturi li speċifikament iwasslu għall-klassifikazzjoni tal-kwalità tal-prodott:

Il-fatturi klimatiċi li jinfluwenzaw il-kwalità tal-“Patata Naxou” huma l-livelli baxxi tal-umdità u tat-temperatura għolja, li jimpedixxu t-taħsir mill-Phytophthora sp., li hija responsabbli għall-biċċa l-kbira tat-telf fil-kultivazzjoni tal-patata. Fil-fatt, il-possibbiltà ta' dan it-taħsir tikber f'umdità relattiva li tkun ogħla minn 90 % u inqas minn 27 °C. Għalhekk, il-kundizzjonijiet klimatiċi ta' Naxos jikkontribwixxu b'mod deċisiv sabiex jiġi evitat it-taħsir l-iktar serju kontra l-kultivazzjoni tal-patata, u anke minħabba li fatturi patoġeniċi oħra li huma rari f'din iż-żona ġeografika, ifisser l-użu mill-inqas ta' prodotti fitosanitarji.

Barra minn hekk, it-temperatura għolja flimkien mal-livell għoli ta' esponiment għax-xemx fil-gżira ta' Naxos jippermettu li ċ-ċiklu veġetattiv tal-iżvilupp tal-patata jitwal għas-sena kollha u li t-tuberi jimmaturaw b'mod eċċellenti. Fl-aħħar nett, id-differenza bejn it-temperaturi ta' billejl u dawk ta' binhar jgħinu fit-tkabbir tat-tuberi.

B.   Ħamrija: Is-sottostrat ġeoloġiku ta' Naxos huwa ffurmat minn blat kristallin, l-iktar granit, gness, irħam u skistu fil-katina tal-iġbla muntanjużi tal-gżira u fis-sediment terzjarju, l-iktar ħamrija magħmula minn tafal u tajn magħqud, ġebel ramli u konglomerati fil-pjanuri u fuq il-littoral.

Il-ħamrija tal-ġżira hija kkaratterizzata minn profondità sinifikanti u minn kompożizzjoni ta' ramel u tafal b'dehra ta' granuli, ma fihiex sodju u mingħajr l-ebda riskju ta' erożjoni. Fiha biżżejjed kwantità ta' fosfru u potassju; il-livell ta' manjeżju huwa medju u dak tal-materjal organiku huwa baxx. Il-kompożizzjoni ramlija u taflija tal-ħamrija tippermetti li l-ilma jgħaddi faċilment minnha u li t-tuberi jiżviluppaw normalment b'mod uniformi u regolari.

C.   Fatturi umani: il-prattiki tal-kultivazzjoni huma partikolarment adattati għall-kundizzjonijiet lokali, minħabba li flimkien mal-vantaġġi msemmija hawn fuq, huma jisfruttaw għall-massimu l-inżul tax-xita staġjonali. L-istaġun tax-xita, minn Novembru sa Frar, jaħbat mal-perjodu tal-iżvilupp tat-tuberi tal-kultivazzjoni tal-ħarifa u mat-tnibbit tal-kultivazzjoni tar-rebbiegħa. Dan l-adattament perfett għall-kundizzjonijiet klimatiċi lokali huwa wkoll il-kawża ewlenija ta' waħda mill-karatterisitiċi prinċipali tal-kultivazzjoni tal-patata f'Naxos, jiġifieri l-fatt li hija patata prekoċi.

Prattika oħra li ssir biss fost il-produtturi ta' Naxos hija l-maturazzjoni fl-għelieqi, tat-tuberi li jinżammu mgħottijin wara li jinqalgħu. Speċifikament, wara l-estrazzjoni tat-tuberi, wara l-ewwel għażla sabiex jitwarrbu l-elementi estranji u t-tuberi mħassrin, il-produtturi tal-patata tar-reġjun japplikaw teknika li tikkonsisti fl-għata tat-tuberi li jkunu għadhom fl-għalqa b'kisja ta' tiben u mbagħad b'kisja oħra ta' pjanti tal-patata sabiex jipproteġuhom mix-xemx. Matul dan iż-żmien, il-“Patata Naxou” timmatura, tibbies u l-qoxra tagħha teħxien u b'hekk issir iktar reżistenti fit-trasport, filwaqt li l-feriti superfiċjali jerġgħu jingħalqu. Din il-prattika tippermetti wkoll li jitnaqqas ir-riskju ta' żieda fil-livell tat-tuberi bil-glikoakalojdi matul il-manipolazzjonijiet ta' wara.

5.2.   Speċifiċità tal-prodott:

Il-“Patata Naxou” kisbet reputazzjoni partikolari fis-suq. Hija magħrufa bħala prodott bi speċifikazzjonijiet li jippreżentaw livell għoli ta' kwalità u ta' stabbiltà. Din ir-reputazzjoni tmur lura sa minn mindu oriġina l-Istat Grieg modern u ilha magħrufa għal kważi żewġ sekli. Dan huwa prodott ta' importanza kbira għas-soċjetà lokali u jidentifika ruħhu mal-ġżira ta' Naxos. Il-“Patata Naxou” attwalment tissemma fil-gwidi turistiċi, fil-gazzetti Griegi u anke barra mill-pajjiż fir-riċetti ta' koki famużi.

Barra minn hekk, il-prekoċità tal-kultivazzjoni tal-“Patata Naxou” fir-rebbiegħa hija karatteristika li tagħti lill-prodott valuri partikolari fis-suq.

5.3.   Rabta kawżali bejn iż-żona ġeografika u l-kwalità speċifika, ir-reputazzjoni jew karatteristiċi oħra tal-prodott.:

Ir-rabta tal-prodott mar-reġjun hija bbażata fuq ir-reputazzjoni li għandu. Id-differenza fil-kwalità tal-“Patata Naxou” hija r-riżultat ta' għadd ta' karatteristiċi ġeoloġiċi u klimatiċi partikolari għal Naxos flimkien mal-prattiki tal-kultivazzjoni li huma adattati għall-kundizzjonijiet lokali. Din id-differenza tat reputazzjoni partikolari lill-“Patata Naxou” fil-qasam Grieg, u xhieda ta' dan huma r-referenzi li saru għaliha sa mill-ewwel nofs tas-seklu XIX, meta l-patata ġiet introdotta fil-Greċja.

Il-“Patata Naxou” kisbet ir-reputazzjoni tagħha fl-1841 meta ġiet offruta bħala speċjalità lokali lir-re Othon li kien fuq żjara fil-gżira. Wara, fl-1874, ġiet deskritta minn Dugit bħala waħda mill-prodotti agrikoli eċċezzjonali ta' Naxos. Wara ħafna snin, fl-1911, fl-ewwel ċensiment rurali arkivjat tal-Greċja, ġew irreġistrati 111,9 ettaru ta' kultivazzjoni tal-patata f'Naxos. Fl-1926 ir-reputazzjoni tal-“Patata Naxou” tant kienet mifruxa li l-muniċipalità tal-Glinado għażlet lill-pjanta tal-patata bħala l-emblema tas-siġill tal-lokal.

Il-kwalità eċċellenti tal-patata prodotta f'Naxos wasslet biex fl-1953, l-Istat Grieg iwwaqqaf fuq il-gżira ċ-Ċentru nazzjonali tal-produzzjoni taz-żerriegħa tal-patata, u fl-1959 il-“Patata Naxou” tqiegħdet fil-lista tal-prodotti li l-Istat kellu jipproteġi. Wara din il-fażi, il-“Patata Naxou” saret waħda mill-prodotti lokali tal-ġżira li jispikkaw fil-gwidi turistiċi Griegi u barranin.

Il-“Patata Naxou” illum il-ġurnata hija magħrufa fil-Greċja kollha, u xhieda ta' dan huwa l-għadd kbir ta' drabi li tissemma fl-artikli u r-reċensjonijiet fil-ġurnali. Hija tissemma wkoll fil-gwidi turistiċi u fir-reċensjonijet speċjalizzati tal-gastronomija. Dan huwa prodott li jidher fir-riċetti ta' koki Griegi famużi u magħruf fost il-kritiċi tal-gastronomija. Din il-patata tidher ukoll fil-menus tal-aqwa ristoranti. Barra minn hekk, kull sena l-awtoritajiet lokali ta' Naxos jorganizzaw festi tal-patata, li jkomplu jikkonfermaw ir-reputazzjoni u l-importanza storika tagħha għas-soċjetà lokali.

Il-“Patata Naxou” tiddistingwi ruħha minħabba l-prekoċità tal-kultivazzjoni tagħha fir-rebbiegħa. Speċifikament, il-prattiki tal-kultivazzjoni huma importanti ħafna minħabba li l-kultivazzjoni (iż-żrigħ) issir fl-istaġuni tal-kultivazzjoni meta wieħed jista' jisfrutta bl-aħjar mod l-inżul tax-xita staġjonali u d-disponibbiltà tar-riżorsi tal-ilma. Il-prekoċità tal-kultivazzjoni tar-rebbbiegħa tal-“Patata Naxou” hija karatteristika li tati valur partikolari lill-prodott fis-suq, u minħabba f'hekk hija mfittxija fil-bidu tas-sajf, meta normalment ikun rari li wieħed isib patata bikrija.

Barra minn hekk, il-produtturi tal-patata ta' Naxos, meta jkunu għadhom fl-għelieqi wara l-qligħ, jagħmlu l-ewwel għażla tal-patata sabiex iwarrbu l-elementi estranji u t-tuberi mħassrin; wara, it-tuberi jinġabru f’gods fl-għalqa u jitgħattew b'kisja tat-tiben u b'kisja oħra tal-pjanti tal-patata sabiex jiġu protetti mix-xemx. B'hekk il-perjodu tal-maturazzjoni fl-għalqa jtejjeb il-konservazzjoni tal-prodott, minħabba li dan jibbies, il-qoxra tal-patata teħxien u għalhekk issir iktar reżistenti għat-trasport, filwaqt li l-feriti superfiċjali jerġgħu jingħalqu. Dan ibaxxi wkoll il-livell ta' glikoakalojdi tossiċi.

Barra minn hekk, il-fatturi klimatiċi li jiffavorixxu l-kultivazzjoni tal-“Patata Naxou” huma l-livelli baxxi tal-umdità u t-temperatura għolja, li jimpedixxu t-taħsir mill-Phytophthora sp., u b'hekk jimminimizzaw it-telf dovut għal din il-patoloġija serja fil-kultivazzjoni tal-patata. Dan kollu, flimkien mal-fatturi patoġeniċi li huma rari fuq il-gżira, ifisser użu mill-inqas ta' prodotti fitosanitarji. Barra minnhekk, it-temperatura għolja flimkien mal-livell għoli ta' esponiment għax-xemx fil-gżira ta' Naxos jippermettu li ċ-ċiklu veġetattiv tal-iżvilupp tal-patata jitwal għas-sena kollha u li t-tuberi jimmaturaw b'mod eċċellenti. Fl-aħħar nett, id-differenza bejn it-termperaturi ta' billejl u dawk ta' binhar jgħinu fit-tkabbir tat-tuberi, u l-kompożizzjoni ramlija u taflija tal-ħamrija tippermetti li l-ilma jgħaddi faċilment minnha u li t-tuberi jiżviluppaw normalment b'mod uniformi u regolari.

Referenza għall-pubblikazzjoni tal-ispeċifikazzjoni:

(L-Artikolu 5(7), tar-Regolament (KE) Nru 510/2006)

http://www.minagric.gr/greek/data/ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ%20ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ%20YPAAT%2016%20ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ%202010.pdf

---

(1)  ĠU L 93, 31.3.2006, p. 12.

---