16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/1

A.

billi l-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni jeħtiġilhom jaħdmu mill-qrib flimkien biex jiżguraw li jsir użu effiċjenti u b'suċċess mill-'metodu tal-Komunità', u billi għandhom responsabilità partikolari biex jiżguraw li l-Unjoni tkun iktar mis-somma tal-partijiet tagħha,

1.

Jilqa' l-proposta l-ġdida mill-President elett tal-Kummissjoni għall-ħolqien ta' 'Sħubija speċjali bjn il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni', kif issuġġerit fil-'Linji Gwida Politiċi għall-Kummissjoni li Jmiss', bl-għan tad-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-interess Ewropew distint u t-tqegħid tal-pedament ta' Unjoni Ewropea mġedda fl-era ta' wara Lisbona;

2.

Jitlob reviżjoni kemm jista' jkun malajr tal-Ftehim ta' Qafas bejn il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni, li jirregola r-relazzjonijiet bilaterali bejn iż-żewġ istituzzjonijiet, li, bħala punt tat-tluq, tibda mill-impenji li ttieħdu mill-President elett tal-Kummissjoni, is-Sur Barroso;

3.

Fid-dawl ta' dawn l-impenji, jitlob b'mod partikolari li l-punti li ġejjin ikunu inklużi fil-Ftehim ta' Qafas rivedut:

4.

Jitlob lill-Parlament u lill-Kummissjoni biex iwettqu reviżjoni tal-funzjonament tal-Ftehim ta' Qafas futur sal-aħħar tal-2011;

5.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni l-ġdida.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/5

A.

billi terremot b'qawwa ta' 7.3 fuq l-iskala Richter laqat lil Ħaiti fit- 12 ta' Jannar 2010, filwaqt li kkawża ħsara katastrofika lil Port-au-Prince, Jacmel u żoni oħra abitati fir-reġjun, b'għadd kbir ta' skossi qawwija li seħħew wara għadhom jaffettwaw lill-pajjiż,

B.

billi ġie rrappurtat li hemm sa 200 000 ruħ mejta, 250 000 midruba u aktar minn 3 miljun ruħ milquta b'mod dirett,

C.

billi l-Uffiċċju tan-NU għall-Koordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji (OCHA) irrapporta li madwar miljun ruħ jeħtieġu l-kenn madwar il-pajjiż u li madwar 600 000 ruħ ġew spostati internament,

D.

billi l-Gvern Ħaitjan ikkalkula li 235 000 ruħ telqu minn Port-au Prince u li sa miljun ruħ jistgħu jitilqu mill-bliet biex imorru f'żoni rurali, u b'hekk tintefa' pressjoni fuq komunitajiet li diġà huma vulnerabbli,

E.

billi xi 1.8 miljun ruħ ma kellhomx sigurtà ta' ikel qabel it-terremot, f'pajjiż fejn qrib is-60 % tal-popolazzjoni tgħix f'żoni rurali u 70 % tgħix fuq inqas minn USD 2 kuljum,

F.

billi deċennji ta' instabbiltà politika kkontribwew sabiex jiddgħajfu l-istituzzjonijiet tal-istat u l-kapaċità tiegħu li jipprovdi servizzi pubbliċi bażiċi qabel it-terremot, u billi l-ħsara kkaġunata mit-terremot ipparalizzat il-kapaċità tal-istat li jirreaġixxi attivament għall-isforz ta' għajnuna, fatt li aggrava s-sitwazzjoni,

G.

billi l-Kummissjoni qablet li tipprovdi EUR 137 miljun għal ħtiġijiet fuq tul ta' żmien qasir u mill-inqas EUR 200 miljun għal tul ta' żmien medju u twil, filwaqt li l-Istati Membri jipprovdu EUR 92 miljun addizzjonali,

H.

billi Ħaiti jinsab mgħakkes b'dejn barrani, li huwa stmat li huwa madwar USD biljun, li diġà kien ostaklu għall-iżvilupp ta' Ħaiti qabel ma seħħ it-terremot u jista' jfixkel l-isforz ta' rkupru tal-pajjiż,

I.

billi l-bini mill-ġdid immedjat tal-kapaċità ta' Ħaiti għal demokrazija u gvern li jaħdmu hu parti essenzjali mill-bidla mill-għoti tal-ewwel fażi ta' għajuna ta' emerġenza għall-kompitu kbir tal-bini mill-ġdid tan-nazzjon,

1.

Jesprimi l-kondoljanzi sinċieri tiegħu lill-poplu ta' Ħaiti u lill-popli ta' nazzjonijiet oħra, u lill-istaff tal-organizzazzjonijiet internazzjonali, inklużi n-NU u l-Kummissjoni, u jesprimi l-kompassjoni u s-solidarjetà sinċiera tiegħu magħhom għat-telfa massiva ta' ħajjiet u d-devastazzjoni kkawżati mit-terremot;

2.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-isforzi tal-awtoritajiet Ħaitjani u tas-soċjetà ċivili ta' Ħaiti, kif ukoll tan-NU, l-NGOs u donaturi bilaterali oħra biex iġibu l-għajnuna lill-poplu ta' Ħaiti u pubblikament ifaħħar il-ħidma tal-organizzazzjonijiet umanitarji u tal-individwi minn madwar l-Unjoni kollha;

3.

Jitlob li ssir valutazzjoni komprensiva biex jiġu identifikati l-ħtiġijiet tal-popolazzjoni fit-tul kif ukoll fuq terminu ta' żmien qasir u sabiex jiġi stabbilit l-involviment tal-UE fil-proċess ta' rikostruzzjoni, li jkun ikopri t-tliet fażijiet ta' għajnuna ta' emerġenza, riabilitazzjoni u rikostruzzjoni; jitlob lill-Kummissjoni biex mill-aktar fis possibbli tagħmel evalwazzjoni tar-reazzjoni Ewropea għall-kriżi umanitarja f'Ħaiti u biex tippreżenta proposti bl-għan li ttejjeb aktar l-azzjonijiet tal-UE fir-rigward ta' sitwazzjonijiet simili fil-ġejjieni;

4.

Iħeġġeġ li l-prijorità tal-UE tingħata lill-assistenza għall-isforzi ta' rikostruzzjoni u t-titjib tas-sitwazzjoni umanitarja, b'enfasi partikulari fuq il-gruppi vulnerabbli, bħan-nisa u t-tfal, u fuq l-għoti ta' kenn, faċilitajiet mediċi, assistenza loġistika u ikel; jistieden lill-Istati Membri kollha biex ikunu mħejjija biex jissodisfaw it-talbiet tan-NU għal aktar assistenza;

5.

Jesprimi tħassib serju dwar il-benessri tal-persuni vulnerabbli, b'mod partikulari n-nisa; jistieden lill-Kummissjoni u lin-NU biex jagħtu attenzjoni speċjali lill-parteċipazzjoni tan-nisa fl-isforzi ta' rikostruzzjoni billi jinvolvuhom b'mod attiv fil-fażijiet ta' riabilitazzjoni, ta' rikostruzzjoni u ta' evalwazzjoni tal-programmi kollha ta' għajnuna u ta' bini mill-ġdid;

6.

Jisħaq li t-tfal mhux akkumpanjati u t-tfal mifrudin għandhom jingħataw servizzi bil-għan li jerġgħu jingħaqdu mal-ġenituri tagħhom jew ma' min is-soltu jieħu ħsiebhom mill-aktar fis possibbli; jistieden lill-UE u lill-komunità internazzjonali biex jevalwaw urġentement il-ħtieġa għal pjan ikkoordinat li jieħu ħsieb l-eluf ta' tfal li sfaw orfni minħabba t-terremot; jenfasizza r-riskju serju ta' każijiet ta' traffikar tal-bnedmin;

7.

Iħeġġeġ lill-UE tappoġġja moratorju temporanju fuq adozzjonijiet ġodda ta' tfal minn Ħaiti għal sentejn wara li jkunu bdew l-isforzi ta' rintraċċar; jitlob li jsiru sforzi mill-UE biex b'urġenza tagħti lit-tfal il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom, biex tibda tħaddem skejjel temporanji u biex tipprovdi servizz ta' counselling lit-tfal;

8.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-impenji preliminari tal-Kummissjoni għas-somma ta' EUR 30 miljun f'assistenza umanitarja iżda jesprimi t-tħassib tiegħu li 87 % tal-Appell Rapidu għal Ħaiti maħruġ mill-OCHA għal USD 575 miljun huwa ffinanzjat b'dawk li huma kontribuzzjonijiet; jenfasizza li finanzjament bħal dan huwa kruċjali għas-sosteniment fit-tul tal-operazzjonijiet; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri kollha biex jonoraw għalkollox l-impenji li daħlu għalihom;

9.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-pajjiżi tal-G7 li min-naħa tagħhom jikkanċellaw id-dejn internazzjonali ta' Ħaiti; jistenna li l-pajjiż u d-donaturi internazzjonali kollha jagħmlu l-istess; jistieden ukoll lill-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI) biex jikkanċella għalkollox id-dejn pendenti tal-pajjiż, li jinkludi self ta' emerġeza ta' USD 102 miljun approvat f'Jannar 2010; jisħaq li kull assistenza ta' emerġenza minħabba t-terremot trid tkun ipprovduta fis-sura ta' għotjiet u mhux fis-sura ta' self li jġib id-dejn;

10.

Itenni t-talba tas-Sotto-Segretarju Ġenerali tan-NU għall-Affarijiet Umanitarji għal vetturi li jittrasportaw il-fjuwil; jistieden lill-Istati Membri biex jipprovdu assistenza addizzjonali għal provvisti ta' trasport lejn il-kampijiet improvviżati, il-punti ta' distribuzzjoni u lejn il-bliet u l-irħula li jinsabu aktar 'il barra;

11.

Jenfasizza l-importanza li tkun ipprovduta sigurtà adegwata għall-konvojs tad-distribuzzjoni tal-għajnuna bil-għan li jkun żgurat li l-provvisti jitqassmu b'mod ġust u kalm, partikolarment lill-persuni dgħajfa u lil dawk li għandhom l-akbar ħtiġijiet;

12.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-Kunsill li jibgħat 350 pulizija militari biex jappoġġjaw l-isforzi ta' għajnuna f'Ħaiti taħt il-kmand tan-NU, u d-deċiżjoni li tinħoloq ċellola ta' koordinazzjoni (EUCO Ħaiti) fi Brussell biex tiffaċilita r-reazzjoni proattiva Ewropea fil-qasam militari u tas-sigurtà kif ukoll il-koordinazzjoni tal-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri tal-UE;

13.

Jistieden lin-NU biex tirrevedi l-mandat ta' MINUSTAH flimkien mal-awtoritajiet ta' Ħaiti sabiex jirreaġixxu għall-ħtiġijiet tal-pajjiż wara d-diżastru, b'enfasi partikulari fuq kwistjonijiet ta' sigurtà;

14.

Jenfasizza l-importanza li tingħata l-għajnuna xierqa lill-awtoritajiet lokali biex ikunu jistgħu jistimulaw l-ekonomija fi żmien meta mijiet ta' eluf ta' nies qed jitilqu minn Port-au-Prince biex imorru jgħixu fil-kampanja; jistieden lill-UE u lid-donaturi internazzjonali l-oħrajn biex kull fejn ikun possibbli jixtru ikel prodott lokalment għall-isforz tal-għajnuna;

15.

Jappoġġja l-isforzi tal-UE biex tagħti spinta lill-produzzjoni tal-ikel fuq livell lokali, filwaqt li tirriabilita l-infrastruttura li saritilha l-ħsara u filwaqt li l-materjal meħtieġ (żerriegħa, fertilizzant u għodod) isir disponibbli għal dawk li għandhom impriża agrikola żgħira - b'mod partikulari għall-istaġun tat-tħawwil tar-rebbiegħa li jibda f'Marzu, li jifforma 60 % tal-produzzjoni nazzjonali tal-ikel;

16.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tagħmel dak kollu li tista' biex tappoġġja l-programmi fejn min jaħdem jitħallas f'kontanti, li huma importanti biex ikun hemm il-flus fl-idejn fil-komunità, u biex tassisti fit-tħaddim mill-ġdid tas-sistema bankarja;

17.

Jenfasizza l-ħtieġa li jsir investiment fit-tul fil-kostruzzjoni ta' bini li jkun reżistenti għat-terremoti u fl-infrastruttura bażika, bħal m'hi l-provvista tal-ilma, it-toroq u l-elettriku, li jew ma kinux jeżistu jew li fil-biċċa l-kbira ma kinux biżżejjed qabel ma sar it-terremot, sitwazzjoni li taggrava ferm l-impatt ta' diżastri naturali;

18.

Jitlob li titlaqqa' konferenza internazzjonali u li ssir valutazzjoni tal-ħtiġijiet ta' wara d-diżastri kkoordinata man-NU u l-Bank Dinji, bil-għan li tiġi stabbilita rikostruzzjoni fit-tul ladarba tintemm l-operazzjoni tal-emerġenza;

19.

Jistieden lill-komunità internazzjonali biex tiżgura li l-poplu ta' Ħaiti u l-gvern tiegħu jkunu l-atturi ewlenin tal-proċess ta' rikostruzzjoni, biex ikunu jistgħu jieħdu f'idejhom is-sjieda tal-ġejjieni kollettiv tagħhom;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tressaq lill-Parlament valutazzjoni komprensiva tal-ħtiġijiet ta' wara d-diżastri u rapport ta' progress dwar ir-rikostruzzjoni;

21.

Iħeġġeġ lill-UE taħdem mal-awtoritajiet Ħaitjani biex tkun stabbilita ġestjoni tal-kapaċitajiet u prevenzjoni tad-diżastri għall-futur imbiegħed, filwaqt li jisħaq li l-isforzi ta' rikostruzzjoni għandhom jissejsu fuq prijoritajiet nazzjonali, filwaqt li jitħarsu l-prinċipji tal-effikaċja tal-għajnuna u jingħata appoġġ lill-istituzzjonijiet ta' Ħaiti sabiex ikunu jistgħu jiggvernaw b'mod effikaċi;

22.

Jistieden lill-komunità internazzjonali biex tibqa' tagħti prijorità lil Ħaiti, biex tuża dan bħala opportunità biex tittratta darba għal dejjem il-kawżi primarji tal-faqar eżistenti f'Ħaiti, u biex tgħin lil Ħaiti joħroġ minn dan id-diżastru bħala demokrazija li taħdem sew b'ekonomija li tkun tista' ssostni l-poplu tiegħu;

23.

Jirrikonoxxi l-ħidma tal-Istati Membri individwali tal-Unjoni Ewropea permezz tal-Mekkaniżmu Komunitarju għall-Protezzjoni Ċivili u l-koordinazzjoni effikaċi ta' din l-assistenza mill-MIC (Iċ-Ċentru ta' Monitoraġġ u Informazzjoni) u mit-timijiet tal-ECHO li ntbagħtu ftit sigħat biss wara t-terremot;

24.

Jinnota li, għall-ewwel darba, il-Kummissjoni bagħtet b'suċċess żewġ moduli li kienu disponibbli permezz ta' azzjoni preparatorja dwar Kapaċità ta' Reazzjoni Rapida tal-UE stabbilita bl-appoġġ tal-Parlament;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni tressaq proposti quddiem il-Parlament mill-aktar fis possibbli biex titwaqqaf Forza Komunitarja għall-Protezzjoni Ċivili msejsa fuq il-Mekkaniżmu Komunitarju għall-Protezzjoni Ċivili sabiex jinġabru r-riżorsi meħtieġa biex tingħata l-ewwel għajnuna umanitarja ta' emerġenza fi żmien 24 siegħa wara li jkun seħħ diżastru;

26.

Jenfasizza li mekkaniżmu Ewropew ta Intervenzjoni rapida għandu jkun:

27.

Jistieden lir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà u lill-Kummissarju għall-Kooperazzjoni Internazzjonali, l-Għajnuna Umanitarja u r-Rispons f'Każ ta' Kriżi biex jieħdu sehem ewlieni fil-koordinazzjoni tar-reazzjoni tal-Unjoni f'każ ta' kriżi, filwaqt li jintużaw ir-responsabilitajiet li nħolqu skont it-Trattat ta' Lisbona biex tkun ikkoordinata aħjar ir-reazzjoni tal-UE għal kriżijiet fil-ġejjieni, u filwaqt li jinbena fuq dak li diġà nkiseb;

28.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-President tal-Kummissjoni, lill-President u lill-Gvern ta' Ħaiti, lis-Sotto-Segretarju Ġenerali tan-NU għall-Affarijiet Umanitarji u l-Għajnuna ta' Emerġenza kif ukoll lill-Gvernijiet tal-Istati Membri.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/9

A.

billi s-sitwazzjoni politika fl-Iran għadha sejra lura, bl-ebda indikazzjoni mill-gvern Iranjan li biħsiebu jindirizza t-tħassib minn madwar id-dinja kollha dwar il-leġittimitá tal-elezzjoni li saret fl-2009; billi l-indikazzjonijiet ta' frodi massiva rriżultaw f'moviment ta' protesta ta' skala kbira (l-hekk imsejjaħ “Moviment Aħdar”), b'dimostrazzjonijiet tal-massa li baqgħu għaddejjin f'dawn l-aħħar xhur,

B.

billi l-iżviluppi politiċi fl-Iran wara l-elezzjonijiet presidenzjali kontroversjali ta' Ġunju 2009 wrew li hemm potenzjal kbir ta' bidla demokratika popolari fil-pajjiż immexxija mis-soċjetà ċivili dinamika u attiva tiegħu,

C.

billi l-forzi tas-sigurtà tal-Iran – il-Gwardja Revoluzzjonarja, il-milizzja Basij u l-pulizija – rreaġixxew bi ġlieda qawwija li matulha arrestaw arbitrarjament eluf ta' dimostranti u dissidenti paċifiċi, inklużi studenti u akkademiċi, attivisti tad-drittijiet tan-nisa, avukati, ġurnalisti, bloggers, kleriċi u difensuri prominenti tad-drittijiet tal-bniedem fi sforz ċar biex jintimidaw il-kritiċi u joħonqu d-dissidenza,

D.

billi ħafna minn dawk arrestati rrapportaw li kienu ġew imsawta u ttorturati, u f'ċerti każijiet attakkati sesswalment fil-ħabsijiet u fil-faċilitajiet sigrieti ta' detenzjoni; billi inkjesta mwettqa mill-Majlis tar-Repubblika Islamika tal-Iran fil-bidu tal-2010 ddeterminat li l-Viċi Prosekutur Saeed Mortazavi kien responsabbli b'mod dirett għall-imwiet ta' mill-inqas tliet detenuti li rriżultaw minħabba tortura u negliġenza fil-ħabs ta' Kahrizak, li l-ġudikatura kienet ordnat li jingħalaq tliet snin qabel,

E.

billi uffiċjali tal-gvern ikkonfermaw li, minn Ġunju 2009, mietu mill-inqas 30 protestant fi protesti jew f'detenzjoni u mill-inqas sebgħa oħra mietu fi ġlied fis-27 ta' Diċembru 2009, il-jum sagru ta' Ashura; billi l-għadd reali ta' mwiet ikkawżati mill-vjolenza appoġġjata mill-gvern huwa maħsub li huwa ferm ogħla,

F.

billi, barra minn hekk, il-forzi tas-sigurtà żiedu l-persekuzzjoni sistematika kontra membri ta' minoranzi reliġjużi, bħall-Baha'i (li s-seba' ex mexxejja kollha tagħhom ġew arrestati u bħalissa għaddejjin proċess) Sunni u Nsara (inklużi tmien qassisin), u għamlu kampanja ta' arresti u eżekuzzjonijiet arbitrarji kontra s-soċjetà ċivili u kontra l-attivisti politiċi Kurdi, Ażeri, Baluchi u Għarab; billi, b'mod partikolari, bħalissa hemm 21 Kurd li qegħdin jistennew is-sentenza tal-mewt,

G.

billi fid-9 ta' Settembru 2008 l-Parlament tal-Iran approva ”Liġi dwar l-Apostasija” li tikkastiga bil-mewt il-konverżjoni mill-Islam;

H.

billi, minn Awwissu 2009, il-ġudikatura tellgħet proċessi politiċi ta' mijiet ta' riformisti u attivisti prominenti allegatament marbuta ma' “parteċipanti fl-irvellijiet” li qed jipruvaw jippromwovu “Rivoluzzjoni tal-Bellus”; billi waqt dawn il-proċessi ħafna minn dawn id-dissidenti taw konfessjonijiet fuq it-televiżjoni li kienu jidhru furzati,

I.

billi l-Gvern Iranjan għadu qed jakkuża lil pajjiżi Ewropej b'indħil fl-iżviluppi politiċi Iranjani; billi akkużi bħal dawn wasslu għat-tkeċċija ta' żewġ diplomatiċi tar-Renju Unit, l-arrest ta' bosta ħaddiema Iranjani impjegati mal-Ambaxxata tar-Renju Unit u l-arrest, għal żmien qasir, ta' membru tal-persunal tal-Ambaxxata Żvediża u żewġ membri ta' dik Ġermaniża minħabba r-rwol allegat tagħhom fil-protesti ta' wara l-elezzjoni,

J.

billi fit-28 ta' Jannar 2010 Mohammad Reza Ali-Zamani u Arash Rahmanipour ġew iġġustizzjati, l-ewwel pieni tal-mewt li ġew assoċjati minn sorsi uffiċjali mal-moviment ta' protesta, għalkemm wieħed minnhom, jekk mhux ukoll it-tnejn li huma, kienu diġà l-ħabs fiż-żmien tal-elezzjonijiet; billi kien irrappurtat li mill-inqas disgħa min-nies ġew ikkundannati għall-mewt talli kellhom rabtiet allegatament mal-Moviment l-Aħdar,

K.

billi fis-27 ta' Diċembru 2009, l-aħħar jum tar-riti ta' Ashura, Ali Moussavi, in-neputi ta' 35 sena ta' Mir Hossein Moussavi, il-konkorrent presidenzjali ewlieni fl-elezzjonijiet ta' Ġunju, kien maqtul b'tiri u mtajjar apposta b'karozza, f'dak li jidher li għandu l-karatteristiċi kollha ta' qtil intenzjonat bil-ħsieb li jservi ta' twissija serja għal zijuh,

L.

billi fit-8 ta' Jannar 2010 sar attentat ta' qtil fuq Mehdi Karroubi, it-tieni konkorrent fil-prominenza fl-elezzjonijiet presidenzjali, permezz ta' żewġ tiri sparati lejn il-karozza tiegħu, li kienet bullet-proof, meta membri tal-Basij u tal-Gwardji Rivoluzzjonarji nġemgħu biex jipprotestaw kontra l-preżenza tas-Sur Karroubi f'Qazvin,

M.

billi qed jissuktaw jikbru r-restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-istampa u tal-espressjoni, u billi l-awtoritajiet Iranjani iġġammjaw sikwit u b'mod wiesa' n-netwerks internazzjonali tar-radju u tat-televiżjoni, bosta siti tal-internet internazzjonali, fosthom Facebook u Twitter, kif ukoll is-siti tal-oppożizzjoni lokali u s-servizzi tat-telefon ċellulari f'Tehran, u b'hekk ħolqu problemi ta' trażmissjoni għal netwerks f'pajjiżi oħrajn tal-Lvant Nofsani u saħansitra fl-Ewropa,

N.

billi kumpaniji Ewropej u Russi qegħdin jipprovdi lill-Iran bit-tagħmir meħtieġ għall-iffiltrar u l-iġġammjar, li parti minnu jista' wkoll ikun ta' ħsara għas-saħħa ta' dawk li joqogħdu fl-inħawi tal-istallazzjonijiet,

O.

billi il-Gwardja Revoluzzjonarja, is-servizz sigriet tagħha, kif ukoll il-milizzja Basij qed jieħdu rwol aktar u aktar attiv fis-soċjetà Iranjana, bir-repressjoni ta' nies ċivili Iranjani, bl-arrest ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem, u jidhru li qed jieħdu l-liġi f'idejhonm,

P.

billi l-Iran huwa wieħed mill-partijiet tat-Trattat dwar in-Nonproliferazzjoni tal-Armamenti Nukleari (NPT), u impenja ruħu li jakkwista l-armamenti nukleari bir-ratifika tal-NPT u huwa marbut legalment li jiddikajara u jqiegħed l-attività nukleari tiegħu kollha, inkluż il-materjal nukleari, fis-salvagwardja tal-Aġenzija Internazzjonali għall-Enerġija Atomika (IAEA),

Q.

billi l-Artikolu IV tat-Trattat dwar in-Nonproliferazzjoni Nukleari tal-Armamenti Nukleari (NPT) jinnota d-dritt inaljenabbli tal-Partijiet kollha għat-Trattat li jiżviluppaw riċerka, produzzjoni u użu ta' enerġija nukleari għal skopijiet ċivili paċifiċi bla diskriminazzjoni u skont l-Artikoli I u II ta' dak it-Trattat,

R.

billi bi ksur tal-obbligi tiegħu skont it-Trattat dwar in-Non Proliferazzjoni Nukleari, l-Iran bena bil-moħbi impjant ta' arrikkiment f'Qom, u għarraf lill-IAEA bl-eżistenza tiegħu ħafna wara li kien beda jinbena; u billi dan il-ksur tar-regoli jqajjem suspetti li jista' jkun hemm siti nukleari sigrieti oħrajn u jkompli jdgħajjef il-fiduċja fl-assigurazzjonijiet Iranjani dwar il-fatt li l-programm tiegħu huwa purament ta' karattru ċivili,

S.

billi d-Direttur Ġenerali tal-IAEA li se jispiċċa mill-kariga, Dr El Baradei, fir-rapport imsemmi hawn fuq tas-16 ta' Novembru 2009, innota li sakemm l-Iran ma jimplimentax il-Protokoll Addizzjonali u ma jiċċarax il-kwistjonijiet pendenti b'mod sodisfaċenti mal-IAEA, l-Aġenzija mhix se tkun f'pożizzjoni li tagħti assigurazzjoni kredibbli dwar l-assenza ta' materjal nukleari mhux iddikjarat u attivitajiet fl-Iran, u nnota wkoll li għad hemm għadd ta' kwistjonijiet pendenti preokkupanti dwar id-dimensjonijiet militari possibbli għall-programm nukleari tal-Iran,

T.

billi sabiex tinstab soluzzjoni diplomatika għall-kwistjoni tal-programm nukleari tal-Iran, l-UE, l-Istati Uniti, iċ-Ċina u r-Russja kienu pproponew ftehim taħt l-awspiċi tal-IAEA biex l-uranju eżistenti tal-Iran, b'arrikkiment baxx, jinġarr lejn ir-Russja u Franza biex jiġi pproċessat f'vireg tal-fjuwil sabiex ir-reattur tar-Riċerka Medika f'Tehran jibqa' jaħdem, u billi l-Iran irrifjuta din il-proposta, jinsabu għaddejjin dibattiti fil-Kunsill tas-Sigurtà dwar sanzjonijiet imsaħħa kontra l-Iran,

U.

billi l-Iran qed ikompli jiżviluppa t-teknoloġija tal-missili ballistiċi u qed jaħdem għall-kapaċità li jiskjera missili ballistiċi interkontinentali li jistgħu jwasslu armamenti nukleari,

V.

billi l-Gvern Iranjan għamel dikjarazzjonijiet kuntradittorji dwar il-programm nukleari tiegħu, u ordna li fis-7 ta' Frar 2010 jinbdew attivitajiet ulterjuri ta' arrikkiment;

1.

Jesprimi dubji serji dwar l-eżattezza tar-riżultati elettorali li wasslu għall-konferma tal-President Ahmadinejad għat-tieni leġiżlatura, minkejja indikazzjonijiet qawwija ta' frodi elettorali fuq skala kbira, u jqis li l-kredibbiltà tal-President Iranjan iddgħajfet ferm;

2.

Juri r-rispett tiegħu quddiem il-kuraġġ ta' dawk l-irġiel u n-nisa Iranjani kollha li qed jiddefendu l-libertajiet bażiċi u l-prinċipji demokratiċi tagħhom u li qed jesprimu x-xewqa tagħhom li jgħixu f'soċjetà ħielsa mir-ripressjoni u l-intimidazzjoni; juri r-rispett speċjali tiegħu lejn in-nisa Iranjani li kellhom sehem kruċjali fid-dimostrazzjonijiet postelettorali f'Ġunju 2009;

3.

Jappoġġa b'ħiltu kollha l-aspirazzjonijiet demokratiċi tal-poplu Iranjan u jiddispjaċih ħafna li l-Gvern u l-Parlament tal-Iran mhumiex lesti jagħtu widen għat-talbiet ġustifikati taċ-ċittadini Iranjani, speċjalment tal-ġenerazzjoni żagħżugħa, li għal żmien twil wisq raw it-tamiet tagħhom għall-iżvilupp ekonomiku u soċjali jinħanqu;

4.

Isejjaħ biex il-Gvern Iranjan jirrispetta bis-sħiħ id-dritt tal-assemblea paċifika u tal-libertà tal-espressjoni, inkluż fir-rigward tad-dimostrazzjonijiet imħabbra għall-11 ta' Frar 2010; jikkundanna bil-qawwa l-użu tal-vjolenza mill-Gvern Iranjan kontra d-dimostranti li qed jippruvaw jeżerċitaw id-dritt tagħhom għal-libertà tal-espressjoni u l-assemblea paċifika;

5.

Isejjaħ biex jinħelsu minnufih dawk kollha miżmuma b'arrest minħabba li b'mod paċifiku eżerċitaw id-drittijiet tagħhom tal-libertà tal-espressjoni, tal-assoċjazzjoni, u tal-assemblea jew abbażi tat-twemmin reliġjuż jew l-orjentament sesswali tagħhom, u jistieden lill-awtoritajiet biex jinvestigaw u jipproċedu kontra uffiċjali governattivi u membri tal-forzi tas-sigurtà responsabbli għall-qtil, l-abbuż u t-tortura ta' membri tal-familji ta' dissidenti, dimostranti u ta' dawk miżmuma b'arrest;

6.

Jikkundanna bil-qawwa s-sentenzi tal-mewt imposti u l-eżekuzzjonijiet imwettqa fl-Iran, partikolarment il-każ ta' Mohammed Reza Alizamani u Arash Rahmanipour, u jsejjaħ għall-abolizzjoni tal-piena tal-mewt; isejjaħ biex l-awtoritajiet Iranjani ma jibqgħux japplikaw l-akkuża ta' “Moharabeh” (gwerra kontra Alla) li ġġib magħha l-piena kapitali, kontra dawk li jipprotestaw paċifikament għal aktar drittijiet demokratiċi; Isejjaħ biex l-Iran jimplimenta immedjatament il-moratorju tan-NU fuq il-piena tal-mewt, kif jesiġu r-Riżoluzzjonijiet tal-Assemblea Ġenerali tan-NU 62/149 u 63/168;

7.

Huwa ddiżgustat bl-attentati tal-gvern u/jew tal-forzi tas-sigurtà biex joqtlu l-kandidati presidenzjali jew membri tal-familji tagħhom u jistieden lill-Mexxej Suprem Khamenei biex jiżgura s-sikurezza ta' rappreżentanti prominenti tal-oppożizzjoni Iranjana;

8.

Jikkundanna l-isforzi tal-awtoritajiet Iranjani biex jiċċensuraw il-midja tal-karta stampata u biex jiġġammjaw is-servizzi tar-radju, it-televiżjoni u l-internet, bħall-BBC, u jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jindirizzaw l-impatt internazzjonali ta' dawn il-metodi fi ħdan l-Unjoni tat-Telekomunikazzjonijiet Internazzjonali (ITU);

9.

Jikkundanna d-deċiżjoni tal-awtoritajiet Iranjani li jipprojbixxu l-kuntatti mal-organizzazzjonijiet barranin mhux governattivi, b'mod partikulari dwak bil-għan li jiddefendu l-libertajiet u d-drittijiet ċivili, u jitlob lill-Awtoritajiet Iranjani biex ineħħu din il-projbizzjoni minnufih;

10.

Jistieden lill-awtoritajiet Iranjani biex iwaqqfu minnufih il-prattika tax-xandir ta' ġurijiet bit-televiżjoni, u jistieden lill-Parlament Iranjan biex jemenda l-liġi Iranjana li tippermetti lill-gvern li jiċħad id-drittijiet ta' proċess ġust, bħad-dritt tal-akkużati għal rappreżentanza legali adegwata;

11.

Jikkritika bil-qawwa l-kumpaniji internazzjonali, b'mod partikolari n-Nokia Siemens, talli pprovdew l-awtoritajiet Iranjani bit-teknoloġija meħtieġa għaċ-ċensura u s-sorveljanza, u b'hekk servew ta' strument għall-persekuzzjoni u l-arrest ta' dissidenti Iranjani;

12.

Jiddeplora l-allegazzjonijiet ta' ndħil fl-affarijiet interni Iranjani li saru kontra l-persunal ta' ambaxxati Ewropej u, f'dan il-kuntest, jitlob lill-awtoritajiet Iranjani biex jirrispettaw il-Konvenzjoni ta' Ġinevra u n-normi diplomatiċi;

13.

Huwa mħasseb bin-natura tad-dimostrazzjonijiet li saru quddiem l-ambaxxati tal-UE f'Tehran fid-9 ta' Frar 2010 kif orkestrati mil-milizzja ta' Basij, u jagħmel sejħa lill-awtoritajiet Iranjani biex jiggarantixxu l-sigurta' ta' missjonijiet diplomatiċi;

14.

Minkejja d-dritt tal-Iran li jiżviluppa l-enerġija nukleari għal skopijiet paċifiċi skont ir-regoli tas-sistema ta' nonproliferazzjoni, jafferma mill-ġdid li r-riskji tal-proliferazzjoni marbuta mal-programm nukleari Iranjan jibqgħu sors ta' tħassib serju għall-Unjoni Ewropea u għall-komunità internazzjonali, kif espress b'mod ċar ħafna fir-Riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti 1737, 1747, 1803 u 1835;

15.

Jiddeplora l-fatt li ma sarx progress sostanzjali dwar il-kwistjonijiet ewlenin li jqajmu tħassib serju, u jtenni t-talbiet tiegħu lill-Iran biex ireġġa' għal li kienet it-trasparenza tal-programm nukleari tiegħu billi jipprovdi tweġibiet kompluti, ċari u kredibbli lill-IAEA, biex isolvi l-kwistjonijiet u l-preokkupazzjonijiet pendenti marbuta ma' dan il-programm, inklużi suġġetti li jista' jkollhom dimensjoni militari, biex jimplimenta bis-sħiħ id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim Komprensiv ta' Salvagwardja, inklużi l-arranġamenti sussidjarji tiegħu, u biex jirratifika u jimplimenta l-Protokoll Addizzjonali;

16.

Jappoġġa l-approċċ fuq żewġ binarji tal-Kunsill Ewropew u l-isforzi kollha biex tinstab soluzzjoni nnegozjata għat-tul dwar il-kwistjoni nukleari Iranjana; jenfasizza li sanzjonijiet oħrajn li jistgħu jittieħdu fil-kuntest tat-theddida nukleari għandhom jeskludu miżuri b'konsegwenzi negattivi għall-popolazzjoni kollha tal-Iran;

17.

Jiddeplora l-fatt li l-Gvern Iranjan għal darb' oħra rrifjuta kull tentattiv ta' kompromess dwar il-kwistjoni nukleari, jiddispjaċih li r-reġim Iranjan jidher li qiegħed jipprova juża din il-kwistjoni sew bħala mezz biex idawwar l-attenzjoni minn fuq il-kriżi interna fil-pajjiż kif ukoll bħala tattika biex jirbaħ il-ħin u jevita d-diskussjoni fi ħdan il-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar sanzjonijiet ulterjuri, u jqis li l-aħħar stqarrijiet tal-President tal-Iran Mahmoud Ahmedinejad huma parti minn din it-tattika;

18.

Jisħaq fuq l-importanza li jkompli d-djalogu mal-Iran fil-livelli kollha, b'mod partikolari mas-soċjetà ċivili; jiddeplora l-fatt li n-naħa Iranjana pposponiet iż-żjara tad-delegazzjoni tal-Parlament Ewropew u jesprimi t-tama li l-Gvern u l-Parlament Iranjan jirrevedu l-pożizzjoni tagħhom dwar il-kuntatti diretti;

19.

Jistieden lill-Kunsill biex jibqa' lest biex jaħdem mal-Iran sabiex tintlaħaq soluzzjoni negozjata għall-kwistjoni nukleari, kif ukoll fir-rigward tal-kwistjonijiet tas-sigurtà reġjonali, filwaqt li jitqiesu t-tħassib u l-interessi leġittimi tas-sigurtà tal-Iran, inkluża l-perspettiva fit-tul ta' Lvant Nofsani ħieles mill-armi nukleari;

20.

Iqis li għandu jiġi varat dibattitu serju fil-livell tal-UE dwar il-possibbiltà li jiddaħħlu aktar sanzjonijiet immirati li ma jagħmlux ħsara lill-poplu Iranjani kollu; isejjaħ biex il-lista eżistenti ta' individwi u organizzazzjonijiet li huma soġġetti għal projbizzjoni tal-ivvjaġġar u l-iffriżar tal-assi tiġi estiża għal dawk li huma responsabbli għar-rippressjoni u t-trażżin tal-libertà fil-pajjiż u għal dawk responsabbli għall-ksur tal-impenji internazzjonali tal-Iran fuq il-kwistjoni nukleari;

21.

Jilqa' stqarrijiet riċenti tar-Rappreżentant Għoli/Viċi President tal-Kummissjoni u ta' mexxejja oħra tal-UE fejn qalu li l-pass li jmiss huwa li d-diskussjoni tittella' fil-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, u jistieden lill-Presidenza Franċiża tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU biex tqiegħed il-kwistjoni nukleari mal-Iran fuq l-aġenda tal-Kunsill fi Frar 2010; jistieden lil-awtoritajiet Ċiniżi biex jappoġġaw l-isfrozi tal-komunità internazzjonali biex jitrażżan il-programm tal-Iran għal-arrikkiment tal-uranju;

22.

Ifakkar lill-awtoritajiet Iranjani li, sabiex jiżviluppa relazzjonijiet li jagħtu l-frott mal-UE, l-Iran għandu jiggarantixxi d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, ir-rispett tal-prinċipji tad-demokrazija, il-libertà tal-espressjoni u l-istat tad-dritt, billi dawn huma prerekwiżiti għall-pajjiżi kollha li jżommu relazzjonijiet politiċi u ekonomiċi mal-UE; jenfasizza li l-konklużjoni possibbli ta' ftehim ta' kooperazzjoni u kummerċ bejn l-Iran u l-UE hija marbuta mar-rispett għal dawn il-valuri, mal-konformità sħiħa tal-Iran mar-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU u tal-IAEA, kif ukoll mal-għoti ta' garanziji verifikabbli rigward in-natura paċifika tal-programm nukleari tal-Iran u rigward il-waqfien tal-appoġġ tal-Iran għall-attivitajiet terroristi;

23.

Isejjaħ biex l-Istati Membri u l-Kummissjoni jappoġġaw attivament inizjattivi mmirati lejn it-titjib tal-pluraliżmu tal-midja u jilqa' l-progress li sar fil-proġett li diġà ġie varat biex l-aħbarijiet Ewropej jixxandru bil-Farsi;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jieħdu passi immedjati ħalli jipprojbixxu l-esportazzjoni ta' tekonoloġija ta' sorveljanza minn kumpaniji Ewropej lil pajjiżi, bħall-Iran, fli l-gvernijiet tagħhom jistgħu jużawha biex jiksru l-libertà tal-espressjoni;

25.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tistabbilixxi delegazzjoni tal-Unjoni Ewropea f'Tehran;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex ifasslu miżuri addizzjonali, fil-kuntest tal-Istrument Ewropew għad-Demokrazija u d-Drittijiet tal-Bniedem, ta' politika ta' immigrazzjoni biex jipproteġu attivament id-drittijiet ta' Iranjani li jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem;

27.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lir-Rappreżentant Għoli, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tan-NU, lill-Kunsill għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-NU, u lill-Gvern u l-Parlament tar-Republika Islamika tal-Iran.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/14

A.

billi s-sitwazzjoni globali politika, tas-sigurtà u soċjoekonomika fil-Jemen ilha sejra lura għal ħafna żmien, u dan iqajjem tħassib serju fil-komunità internazzjonali,

B.

billi organizzazzjoni affiljata mal-Al Qaeda ħadet ir-responsabilità tal-attentat fallut tat-terrorista Niġerjan Umar Farouk Abdulmuttab, li stqarr li tħarreġ u tgħammar f'kamp tal-Al Qaeda fil-Jemen, biex jisplodi ajruplan fuq Detroit f'Diċembru 2009; billi kwalunkwe deterjorament ulterjuri fis-sitwazzjoni tas-sigurtà fil-Jemen jista' joffri lill-gruppi ta' terroristi u ribelli fir-reġjun, b'mod partikolari lill-Al Qaeda, kenn sikur għall-ippjanar, l-organizzazzjoni u l-appoġġ ta' operazzjonijiet terroristiċi sussegwenti,

C.

billi s-sitwazzjoni tas-sigurtà qed tkun aggravata aktar minħabba l-gwerra ċivili kontra l-grupp għal qawmien mill-ġdid tax-Xiti Zaidi f'Sa'dah, fit-Tramuntana tal-Jemen, kif ukoll minħabba li faqqgħet il-vjolenza mill-moviment seċessjonista fin-Nofsinhar tal-pajjiż,

D.

billi t-terroriżmu diġà kien ilu għaddej għal ħafna snin qabel il-11 ta' Settembru 2001, kif wera l-attakk tat-12 ta' Ottubru 2000 fuq il-bastiment USS Cole mill-Al Qaeda, u billi sa mill-2007 t-terroriżmu fil-Jemen intensifika, b'ħafna attakki fuq ‘pipelines’, faċilitajiet taż-żejt, binjiet tal-gvern, ambaxxati (inklużi l-Ambaxxata Taljana u tal-Istati Uniti), bastimenti u turisti fil-pajjiż,

E.

billi l-ġlied lokali fir-reġjun ta' Sa'dah assuma dimensjoni reġjonali meta l-forzi militari tal-Arabja Sawdija kkonfrontaw lir-ribelli fiż-żona tal-fruntiera bejn iż-żewġ pajjiżi u wettqu attakki fuq il-pożizzjonijiet tar-ribelli; billi l-Gvern tal-Jemen allega li elementi Xiti esterni qegħdin jappoġġaw movimenti ribelli fit-Tramuntana tal-pajjiż,

F.

billi l-ġlied bejn l-armata Jemenita u ribelli Xijti fil-provinċja tat-Tramuntana ta' Sa'dah, li beda fl-2004, ħalla aktar minn 175 000 persuna spustata internament u ġġenera kriżi umanitarja fiż-żona,

G.

billi l-Jemen hu wieħed mill-ifqar pajjiżi tad-dinja; billi l-kriżi tal-ikel tal-2008 kellha impatt kbir fuq l-ifqar setturi tal-popolazzjoni Jemenita, filwaqt li l-kriżi finanzjarja dinjija, b'mod partikolari t-tnaqqis fid-dħul miż-żejt, kompla joħloq pressjoni mhux sostenibbli fuq il-finanzi pubbliċi, sitwazzjoni aggravata aktar minħabba l-implimentazzjoni limitata ta' riformi ekonomiċi u fiskali li ilhom biex isiru,

H.

billi r-riżervi taż-żejt tal-Jemen, is-sors ta' aktar minn 75 % tad-dħul tal-pajjiż, waslu biex jispiċċaw, u billi l-pajjiż għandu ftit għażliet vijabbli għal ekonomija sostenibbli meta dan iseħħ,

I.

billi problema oħra sinifikanti li qed iħabbat wiċċu magħha l-Jemen hija l-iskarsezza kbira ta' ilma, li hija kkawżata minn diversi fatturi, fosthom il-fatt li l-konsum domestiku qed jikber, il-ġestjoni ħażina tal-ilma, il-korruzzjoni, in-nuqqas ta' ġestjoni tar-riżorsi u sistemi ta' tisqija li jagħtu lok għal ħafna ħela ta' ilma; billi skont l-istimi tal-gvern, 99 % tal-estrazzjoni kollha tal-ilma ssir mingħajr il-liċenzja meħtieġa,

J.

billi s-sitwazzjoni li nħolqot minħabba l-problema tan-nuqqas ta' ikel u ilma fil-Jemen hija kkumplikata aktar minħabba l-fatt li l-popolazzjoni hija dipendenti fuq il-“qat”, pjanta li titkabbar biex tinbiegħ u li tirrikjedi ħafna tisqija, u li tant qed titkabbar li madwar 40 % tar-riżorsi tal-ilma tal-Jemen qegħdin jintużaw għat-tkabbir tagħha; billi l-pajjiż issa sar importatur nett tal-ikel,

K.

billi ż-żieda fil-piraterija fil-Golf ta' Aden u l-pressjoni migratorja kontinwa mill-Qarn tal-Afrika huma fatturi oħra li jolqtu l-istabilità tal-pajjiż,

L.

billi l-istrett ta' Bab el Mandeb bejn il-Jemen u l-Ġibuti, li huwa wiesa' 18-il mil, għandu importanza strateġika sinifikanti, għax 3.3 miljun barmil żejt (4 % taż-żejt kollu li jiġi prodott fid-dinja kuljum) jgħaddi minnu kuljum,

M.

billi sa mill-2004 l-UE tat aktar minn EUR 144 miljun f'għajnuna lill-Jemen, li l-akbar parti minnhom marru għall-iżvilupp, u implimentat programmi biex tappoġġa lill-pulizija u lill-gwardja tal-kosta tal-Jemen,

N.

billi wara l-attentat fallut fuq l-ajruplan f'Detroit, il-gvernijiet tar-Renju Unit u tal-Istati Uniti ħabbru li se jżidu b'mod sostanzjali l-għajnuna militari u għall-iżvilupp lill-Jemen u se jimpenjaw ruħhom ukoll biex flimkien jiffinanzjaw unità speċifika antiterroristika tal-pulizija Jemenita, kif ukoll jappoġġaw il-gwardja tal-kosta tal-Jemen,

O.

billi l-elezzjonijiet parlamentari, li kienu se jsiru f'April 2009, ġew posposti għall-2011 biex l-awtoritajiet ikunu jistgħu jimplimentaw ir-riformi essenzjali tas-sistema elettorali; billi s'issa ma ttieħdu ebda passi konkreti lejn dan il-għan,

P.

billi għad baqa' tħassib serju dwar l-iżviluppi fil-Jemen fir-rigward tad-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-indipendenza tal-ġudikatura; billi kien hemm każijiet li jinvolvu l-persekuzzjoni ta' ġurnalisti u ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem; billi s-sitwazzjoni tan-nisa hi partikolarment diffiċli, filwaqt li l-aċċess tagħhom għall-edukazzjoni qed jonqos u jeżisti nuqqas ta' parteċipazzjoni politika attiva,

Q.

billi sitt ċittadini Ewropej - ħames Ġermaniżi u wieħed Britanniku - għadhom qed jinżammu ostaġġi wara li ġew maħtufa f'Ġunju 2009, filwaqt li tliet persuni oħra minn dak il-grupp instabu mejtin immedjatament wara li gew maħtufa,

1.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar il-problemi tas-sigurtà, politiċi u soċjoekonomiċi fil-Jemen, li ilhom jeżistu u kull ma jmorru qegħdin imorru għall-agħar; jitlob li jsiru sforzi kbar mill-komunità internazzjonali sabiex ikun evitat li tikber il-kriżi attwali u sabiex nersqu lejn l-għan ta' Jemen magħqud, stabbli u demokratiku;

2.

Jilqa' r-riżultat tal-laqgħa internazzjonali dwar il-Jemen li saret f'Londra fis-27 ta' Jannar 2010, inkluża l-istqarrija tas-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Kooperazzjoni tal-Golf li se jorganizza laqgħa għall-pajjiżi tal-Golf u pajjiżi sħab oħra tal-Yemen f'Riyadh fit-22 u t-23 ta' Frar 2010, u l-impenn tal-Gvern tal-Jemen li jkompli bl-aġenda ta' riforma tiegħu u jibda diskussjoni dwar programm tal-FMI; jilqa', barra minn hekk, l-impenn tal-komunità internazzjonali li tappoġġa lill-Gvern tal-Jemen fil-ġlieda kontra l-Al Qaeda u forom oħra ta' terroriżmu, filwaqt li jtenni l-appoġġ tiegħu għal Jemen magħqud u r-rispett tas-sovranità u tal-indipendenza tal-pajjiż;

3.

Huwa konvint li l-istabbiltà u s-sigurtà fil-Jemen tista' tinkiseb biss permezz ta' riformi politiċi u soċjoekonomiċi; għalhekk, jistieden lill-Gvern tal-Jemen jonora l-impenji li għamel mal-komunità internazzjonali u jħaffef il-proċess ta' riforma nazzjonali, politika u ekonomika bil-għan li tissaħħaħ id-demokrazija u li jittejbu l-kundizzjonijiet tal-għajxien tan-nies;

4.

Jilqa' u jappoġġa l-kooperazzjoni attiva bejn il-Kummissjoni, il-Kunsill u l-Gvern tal-Jemen, speċjalment fl-oqsma tal-iżvilupp, il-pulizija, il-ġustizzja, il-kontroll tal-fruntieri, il-ġlieda kontra t-traffikar, is-sikurezza marittima, il-kontroterroriżmu u l-bini tal-istituzzjonijiet; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jsaħħu aktar ir-relazzjonijiet bilaterali mal-Jemen u jeżaminaw l-aktar modi effikaċi li bihom l-UE tista' tikkontribwixxi għat-titjib tas-sitwazzjoni tas-sigurtà u politika fil-pajjiż;

5.

Itenni t-talba tiegħu għal waqfien mill-ġlied immedjat f'Sa'dah u għall-waqfien mill-vjolenza fin-Nofsinhar tal-Jemen u jesprimi l-opinjoni tiegħu li soluzzjoni politika komprensiva biss tista' tikseb paċi dejjiema; ileħħen tħassib kbir dwar is-sitwazzjoni umanitarja li sejra għall-agħar fit-Tramuntana tal-Jemen; jistieden lill-partijiet kollha jissodisfaw l-obbligi u r-responsabbiltajiet tagħhom skont id-dritt umanitarju internazzjonali biex jipproteġu lill-popolazzjoni ċivili fiż-żona u jippermettu li l-għajnuna umanitarja u l-assistenza tasal fiż-żoni konċernati;

6.

Jistieden lill-Gvern tal-Jemen biex ma jagħmel ebda diskriminazzjoni kontra kwalunkwe grupp etniku jew reliġjuż fil-pajjiż, u jqis l-interess komuni taċ-ċittadini kollha tiegħu fil-politiki tiegħu; jisħaq li azzjonijiet u miżuri kontra t-terroriżmu m'għandhomx jintużaw ħażin għal skopijiet politiċi, speċjalment kontra l-avversarji politiċi, il-ġurnalisti u d-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;

7.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-fatt li l-Al Qaeda ilha preżenti fil-Jemen u li l-preżenza tagħha qiegħda dejjem tikber, u jenfasizza li n-nuqqas ta' azzjonijiet konkreti jista' jwassal għal erożjoni ulterjuri tal-awtorità tal-gvern ċentrali u għal destabbilizzazzjoni fil-Jemen u l-viċinat tiegħu tal-livell li deher fis-Somalja, u dan min-naħa tiegħu se jipprovdi opportunitajiet għal estremisti ggwidati jew imnebbħa mill-Al Qaeda sabiex jerġgħu jingħaqdu, jorganizzaw, jitħarrġu u jniedu operazzjonijiet ta' terroriżmu fit-territorju tal-Jemen jew barra minnu;

8.

Jistieden lill-awtoritajiet tal-Jemen biex jimplimentaw ir-riformi meħtieġa biex itejbu l-qagħda tad-drittijiet tal-bniedem fil-pajjiż, b'mod partikolari billi jiżguraw il-libertà tal-midja, id-dritt għal proċess ġust u t-trattament indaqs tan-nisa u l-irġiel;

9.

Jenfasizza l-importanza ta' ġudikatura indipendenti mgħammra bir-riżorsi u l-kompetenza biex tindirizza r-responsabilità għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, inklużi l-arresti arbitrarji u t-tortura; iħeġġeġ lill-Gvern tal-Jemen biex jiggarantixxi li l-aġenziji umanitarji imparzjali jkollhom aċċess għall-postijiet kollha ta' detenzjoni fil-Jemen u jwaqqaf l-użu ta' siti ta' detenzjoni privati jew mhux awtorizzati;

10.

Iħeġġeġ lill-forzi politiċi kollha fil-Jemen biex jegħlbu l-imblokk attwali tan-negozjati dwar riformi politiċi essenzjali; jenfasizza l-importanza li jsiru l-elezzjonijiet fl-2011 u jħeġġeġ lill-partiti politiċi kollha biex jistipulaw il-miżuri meħtieġa biex titjieb is-sistema elettorali u tissaħħaħ id-demokrazija, b'mod partikolari billi jitqiesu r-rakkomandazzjonijiet li saru mill-Missjoni ta' Osservazzjoni tal-Elezzjonijiet tal-UE wara l-elezzjonijiet presidenzjali u lokali demokratiċi tal-2006; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex, b'kooperazzjoni mill-qrib mal-Parlament, jissorveljaw il-proċess ta' riforma kostituzzjonali u tal-liġi elettorali li ħolqot il-posponiment tal-elezzjonijiet parlamentari;

11.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni u, meta dan jitwaqqaf, lis-Servizz Ewropew għall-Azzjoni Esterna, biex minnufih jimplimentaw approċċ koordinat u komprensiv tal-UE għall-Jemen, sabiex jiġi evitat l-irduppjar u r-ripetizzjoni tal-assistenza u tal-għajnuna għall-iżvilupp fost l-Istati Membri; jindika li l-koordinament tal-UE hi vitali biex jinkiseb koordinament tad-donaturi globali fil-Jemen, li hija nieqsa ħafna;

12.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jipprovdu, b'kooperazzjoni ma' atturi internazzjonali oħra, aktar assistenza għall-iżvilupp lill-Jemen bil-għan li tkun stabbilizzata s-sitwazzjoni politika u li jittejbu s-sitwazzjoni ekonomika u l-kundizzjonijiet tal-għajxien tan-nies fil-pajjiż; jitlob, b'mod partikolari, li jitqiesu miżuri ta' assistenza eċċezzjonali fil-kuntest tal-Istrument ta' Stabbiltà u programm speċifiku sabiex tittejjeb l-edukazzjoni fl-ambitu tal-Istrument ta' Finanzjament tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp; jilqa' l-fatt li l-Kunsill ta' Kooperazzjoni tal-Golf lest li jiżviluppa aktar ir-relazzjonijiet tiegħu mal-Jemen; jistieden lill-Gvern tal-Jemen biex jiżgura, b'kooperazzjoni mill-qrib mad-donaturi, tisħiħ fl-effikaċja tal-għajnuna permezz ta' mekkaniżmi xierqa ta' koordinament, tqassim u implimentazzjoni;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill sabiex jiżguraw li l-għajnuna mogħtija mill-komunità internazzjonali, u b'mod partikolari mill-baġit tal-Unjoni Ewropea, tintuża biex tappoġġa proġetti li jgawdu minnhom direttament l-akbar għadd ta' persuni possibbli, u li l-effikaċja tagħhom tkun tista' tiġi evalwata fuq il-post; jilqa', f'dan ir-rigward, l-istabbiliment ta' delegazzjoni sħiħa tal-UE f'Sana'a;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jimplimentaw programm speċjali ta' assistenza għall-Jemen, li jkun jinkludi taħriġ għall-uffiċjali Jemeniti li jkun ibbażat fuq l-esperjenzi tal-EUJUST LEX u l-istazzjonar ta' persuni li jagħtu taħriġ fl-amministrazzjonijiet ċentrali u lokali tal-Jemen, b'mod li jsaħħaħ jew jikkumplimenta sforzi internazzjonali oħra;

15.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jassistu lill-Istati Uniti u lill-Jemen fir-rimpatriju u fis-sistemazzjoni mill-ġdid ta' ċittadini Jemeniti miżmuma mingħajr akkuża fi Guantánamo, fosthom l-40 Jemenit li l-Amministrazzjoni tal-Istati Uniti diġà tat l-awtorizzazzjoni biex jiġu liberati;

16.

Jistieden lill-awtoritajiet Jemeniti biex iżidu l-isforzi tagħhom biex jiżguraw il-ħelsien tas-sitt ostaġġi Ewropej li qed jinżammu fit-territorju tal-Jemen;

17.

Jitlob lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex iżżommu informat b'mod sħiħ u immedjat waqt l-istadji kollha tal-proċedura dwar l-iżviluppi u n-negozjati kollha, kif jipprevedi l-Artikolu 218 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea;

18.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lir-Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-Gvernijiet u lill-Parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill ta' Kooperazzjoni tal-Golf u lill-Gvern u lill-Parlament tar-Repubblika tal-Jemen.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/18

A.

billi l-kummerċ tal-persuni huwa forma moderna ta' jasar, reat serju u vjolazzjoni serja tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem u jirriduċi lill-persuni għal stat ta' dipendenza minħabba theddid, vjolenza u umiljazzjoni,

B.

billi t-traffikar tal-persuni hu negozju ferm profittabbli għall-kriminalità organizzata, b'possibilitajiet ta' qligħ ferm qawwi u b'riskji limitati,

C.

billi l-kummerċ jieħu ħafna forom, relatati pereżempju mal-isfruttament sesswali, ix-xogħol furzat, it-traffikar illegali fl-organi tal-bniedem, it-tallaba, l-adozzjonijiet illegali u x-xogħol domestiku,

D.

billi l-valutazzjoni tal-Europol għall-2009 hi li l-kummerċ fin-nisa għall-isfruttament sesswali ma naqasx u l-kummerċ għax-xogħol furzat qed jiżdied,

E.

billi l-UNODC, fir-Rapport Globali dwar il-Kummerċ fil-Bnedmin, jiddokumenta li l-isfruttament sesswali kien indikat bħala l-aktar forma komuni ta' traffikar tal-bniedem, segwit mix-xogħol furzat, u nnota wkoll li 79 % tal-vittmi identifikati ta' traffikar huma nisa u tfajliet,

F.

billi n-nisa li jsibu raġel għaż-żwieġ bil-posta jistgħu jinqabdu fil-morsa ta' ambjent ta' jasar, u jsiru vittmi ta' sfruttament sesswali, xogħol furzat, xogħol domestiku u forom oħra ta' kummerċ fil-bnedmin,

G.

billi t-tfal huma partikolarment vulnerabbli u għalhekk jinsabu f'riskju akbar li jsiru vittmi ta' kummerċ fil-bnedmin,

H.

billi l-kriżi finanzjarja u ekonomika għandu mnejn twassal għal żieda fil-kummerċ fil-bnedmin, billi tisfrutta l-ħtieġa tal-vittmi potenzjali li jsibu impjieg deċenti u jaħarbu mill-faqar,

I.

billi l-portata u s-severità ta' din il-problema huma allarmanti:

J.

billi l-qafas legali tal-UE dwar il-kummerċ fil-bnedmin bħalissa hu msejjes l-aktar fuq dan li ġej:

K.

billi l-esperjenza tgħallem li dan il-qafas legali la huwa suffiċjentement effettiv u lanqas ma huwa adegwatament implimentat, u li b'konsegwenza ta' hekk l-UE għandha tieħu azzjoni isħaħ,

L.

billi f'Marzu 2009, il-Kummissjoni ppreżentat proposta għal deċiżjoni qafas dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra l-kummerċ fil-bniedem u l-protezzjoni tal-vittmi (2002/629/JHA, COM(2009)0136 finali), bil-għan li ssaħħaħ id-deċiżjoni qafas attwali permezz ta' sanzjonijiet aktar iebsa, protezzjoni aħjar tal-vittmi u miżuri preventivi aktar attivi,

M.

billi, minkejja l-isforzi tal-Presidenza Svediża, it-test baqa' ma ġiex addottat, u billi hemm probabbiltà li fil-futur qrib tkun preżentata proposta għal strument legali ġdid fl-ambitu tal-qafas legali tat-Trattat ta' Lisbona,

N.

billi t-Trattat ta' Lisbona se jsaħħaħ l-azzjoni tal-UE fil-qasam ġudizzjarju u tal-koperazzjoni tal-pulizija fi kwistjonijiet kriminali, inkluża l-ġlieda kontra l-kummerċ fil-bnedmin, u l-Parlament, bħala koleġiżlatur, se jkollu rwol sħiħ x'jilgħab f'dal-kuntest,

O.

billi l-azzjoni kontra l-kummerċ fil-bnedmin ma tistax tkun limitata għall-istrumenti leġiżlattivi imma għandha wkoll tinkludi sforzi mhux legizlattivi, b'mod partikolari bil-valutazzjoni tal-implimentazzjoni ta' miżuri adottati, tal-ġbir u l-qsim ta' informazzjoni, tal-kooperazzjoni u l-bini tas-sħubija kif ukoll tal-qsim flimkien tal-aħjar prattiki,

P.

billi hu kruċjali li jkunu involuti mill-bidu u f'kull stadju l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili attivi f'dal-qasam: mill-identifikazzjoni sal-għoti tal-assistenza lill-vittmi, inkluż fil-proċess leġiżlattiv,

Q.

billi attwalment m'hemm l-ebda data preċiża dwar dan il-fenomenu u ċ-ċifri disponibbli jidhru li jissottovalutaw l-ambitu veru tiegħu, peress li dan hu għamla ta' reat li jiġi pperpetrat fil-moħbi u ħafna drabi ma jinqabadx jew jisfa identifikat ħażin; billi jeħtieġ li jkun hemm aktar riċerka dwar kif iseħħ il-kummerċ, min iwettqu, kif id-domanda taffettwa l-fornitura ta' servizzi mill-vittmi u min huma l-vittmi u għaliex, u dwar mezzi biex tkun skoraġġita d-domanda; u billi l-kooperazzjoni u l-iskambju tal-informazzjoni fost l-Istati Membri u pajjiżi terzi jeħtieġ li jitjiebu fi-kwalità,

R.

billi l-azzjoni futura jeħtieġ li tibda permezz ta' approċċ integrat li jlaqqa' l-prevenzjoni u t-trażżin kif ukoll il-protezzjoni, l-appoġġ u l-assistenza lill-vittmi, u jinkludi kooperazzjoni imsaħħa fost kulmin hu involut,

S.

billi jekk titnaqqas id-domanda tax-xerrejja potenzjali ta' servizzi u prodotti forniti mill-vittmi tal-kummerċ fil-bnedmin, tkun qed jitnaqqsu wkoll il-profitti mill-kummerċ fil-bnedmin, u b'hekk tonqos ukoll il-provvista ta' dawn is-servizzi u l-prodotti tonqos,

T.

billi l-integrazzjoni soċjali tal-vittmi potenzjali għandha effett preventiv indirett, li jgħin ħalli ma jibqgħux jiġu rivittimizzati jew ma jsirux huma stess kummerċjanti potenzjali,

U.

billi l-koperazzjoni u s-sħubija bejn l-UE, il-Kunsill tal-Ewropa, in-NU u pajjiżi terzi – b'mod partikolari mal-pajjiżi oriġinarji tal-persuni vittmi tal-kummerċ u mal-Istati Uniti, bħala pajjiż solitament magħruf bħala pajjiż destinatarju – huma kruċjali sabiex ikunu protetti d-drittijiet fundamentali u jkun miġġieled b'mod effettiv il-kummerċ,

V.

billi, fit-twaqqif u l-implimentazzjoni sussegwenti tal-politiki u l-miżuri marbutin mal-kummerċ fil-bnedmin għandha tingħata attenzjoni għalbiex ikun żgurat li tali eżitu ma jkunx diskriminatorju fuq bażi ta' nazzjonalità, razza, kulur tal-ġilda, ġeneru, reliġjon, fehmiet politiċi jew oħrajn, estrazzjoni soċjali jew status oħra,

1.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex:

2.

Jistieden lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma għamlux dan sabiex jirratifikaw u jimplimentaw il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa tal-2005 dwar l-Azzjoni kontra l-Kummerċ fil-Bnedmin;

3.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni – sabiex jiksbu l-akbar informazzjoni possibbli, sabiex jieħdu azzjoni minħabba:

4.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-dispożizzjoni suġġerita dwar il-prevenzjoni li hemm fil-proposta tal-Kummissjoni u jistieden li tittieħed aktar azzjoni;

5.

Jenfasizza li miżuri oħra leġiżlattivi u mhux leġiżlattivi, inklużi miżuri edukattivi, soċjali, kulturali u amministrattivi, kif ukoll kampanji ta' sensibilizzazzjoni immirati għall-pubbliku ġenerali, għandhom ikunu adottati u msaħħa mill-Istati Membri sabiex titnaqqas id-domanda għal servizzi li jitwettqu minn persuni vittmi ta' kummerċjanti;

6.

Jistieden li jkun hemm kampanji massiċċi ta' informazzjoni u ta' sensibilizzazzjoni, li jitmexxew u jkunu żviluppati kemm fl-Istati Membri u kemm fil-pajjiżi terzi li jintwera li huma post tat-tluq jew ta' stop-over għall-kummerċ, maħsuba biex jilħqu kemm lill-vittmi potenzjali tal-kummerċ u kemm lix-xerrejja potenzjali ta' servizzi minn persuni vittmi tal-kummerċjanti;

7.

Jistieden lill-Istati Membri jiżviluppaw programmi edukattivi ta' sensibilizzazzjoni – maħsuba biex jiġbdu l-attenzjoni tat-tfal dwar nasbiet li jistgħu faċilment iwasslu għall-kummerċ f'pajjiżi tal-oriġini, ta' tranżitu u ta' destinazzjoni;

8.

Jitlob jkun adottat malajr kemm jista' jkun qafas legali eżawrijenti u komprensiv, inklużi politiki kontra l-kriminalità permezz tal-internet marbuta mal-kummerċ;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jikkunsidraw l-elementi li ġejjin meta jfasslu kwalunkwe proposta futura għal strument leġiżlattiv f'dan il-qasam:

10.

Jitlob lill-Istati Membri u lill-parlamenti nazzjonali – ladarba l-leġiżlazzjoni ma jkollha l-ebda effett jekk kemm-il darba ma tkunx implimentata korrettement – sabiex jimplimentaw b'mod sħiħ il-politiki tal-UE dwar il-kummerċ fil-bnedmin f'livell nazzjonali u malajr kemm jista' jkun jirratifikaw u jimplimentaw strumenti legali oħra relatati ma' dan il-qasam;

11.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jieħdu azzjoni li ttejjeb il-koordinazzjoni f'livell operattiv bejn il-korpi tal-UE bħall-Eurojust u l-Europol;

12.

Jiġbed l-attenzjoni għar-riżultati pożittivi miksubin mit-timijiet konġunti ta' investigazzjoni u jitlob lill-Istati Membri jagħmlu użu akbar minn din l-għodda;

13.

Jisħaq dwar l-importanza tal-għoti tal-assistenza u l-appoġġ lill-vittmi tal-kummerċ, u barra minn hekk, jitlob lill-Frontex u lill-agenziji nazzjonali tal-kontroll tal-fruntieri li fl-attivitajiet tagħhom jiddefinixxu prattiki komuni biex ikunu jistgħu jkabbru l-kuxjenza tal-persunal tagħhom dwar il-kwistjoni tal-kummerċ fil-bnedmin u biex jidentifikaw il-vittmi tal-kummerċ u jiżguraw il-protezzjoni tagħhom;

14.

Jitlob, ladarba r-respressjoni ma tistax tkun limitata għall-konfini tal-UE, li jiġu konklużi ftehimiet komprensivi – inklużi d-dispożizzjonijiet għall-jeddijiet fundamentali – ma' pajjiżi terzi u li tissawwar kooperazzjoni, soġġetta dejjem għal regoli stretti, ma' dawk il-pajjiżi;

15.

Jitlob li l-protezzjoni u l-appoġġ għall-vittmi jsiru prijorità fl-azzjonijiet kollha tal-UE f'dan il-qasam, u li l-vittmi jirċievu l-għajnuna kollha possibbli sa mill-ewwel mument li jkunu identifikati bħala tali, liema għajnuna tkun tinkludi wkoll dan li ġej:

16.

Jiġbed l-attenzjoni għall-vittmi partikularment vulnerabbli bħalma huma t-tfal u n-nisa, u jitlob li jkun hemm assistenza u programmi apposta għalihom;

17.

Jisħaq li l-vittma tal-kummerċ għandhom jirċievu l-akbar protezzjoni, appoġġ u assistenza possibbli, inkluż fejn ikunu ġew ikkumerċjati barra mill-UE u mhux fiha;

18.

Jitlob li l-vittmi jingħataw għajnuna professjonali, inkluża l-assistenza legali b'xejn (li hija essenzjali għalbiex ikunu jistgħu jaħarbu minn sitwazzjonijiet ta' koerċiżżjoni li jistgħu jsibu ruħhom fihom), u dan meta jitqies li ma jkollhomx il-mezzi finanzjarji u b'hekk ma jkunux jistgħu jħallsu għal tali assistenza;

19.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex iressaq din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti nazzjonali tal-Istati Membri u lill-Kunsill tal-Ewropa.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/25

A.

billi n-negozjati għal ftehim internazzjonali komprensiv għal perjodu post-2012 dwar it-tibdil fil-klima li kellhom jiġu konklużi f'Kopenħagen f'Diċembru 2009 ntemmu bi Ftehim deludenti li tiegħu l-Konferenza tal-Partijiet għall-UNFCCC ħadet biss nota,

B.

billi l-Ftehim ma jorbotx legalment u ma jinkludi l-ebda għanijiet għal tnaqqis tal-emissjonijiet jew, tabilħaqq, xi impenn speċifiku biex jiġi konkluż ftehim li jorbot legalment fl-2010,

C.

billi l-Ftehim jirrikonoxxi l-bżonn li t-temperaturi globali jiġu limitati biex ma jitilgħux b'iżjed minn 2 °C u jinkludi referenza biex jiġu mfittxija mezzi biex it-temperatura globali ma titlax b’iżjed minn 1.5 °C,

D.

billi l-UE ma rnexxilhiex tilgħab rwol ewlieni fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u lanqas biss kienet involuta fin-negozjati finali flimkien mal-Istati Uniti, maċ-Ċina, mal-Indja, mal-Brażil u mal-Afrika t’Isfel dwar l-abbozz finali tal-Ftehim,

E.

billi r-Raba' Rapport ta’ Valutazzjoni tal-IPCC, flimkien ma’ massa dejjem tikber ta’ evidenza xjentifika, jirrikonoxxu li jeħtieġ ikun hemm tnaqqis kbir fl-emissjonijiet globali biex it-temperatura tad-dinja ma titlax b’iżjed minn 2 °C,

F.

billi bosta pajjiżi żviluppati u pajjiżi li qed jiżviluppaw naqsu milli jappoġġjaw it-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ qafas internazzjonali ġdid għall-ħarsien tal-klima,

G.

billi l-UE m'għandhiex tippermetti t-tnaqqis tal-impenn tagħha favur l-azzjoni rigward it-tibdil fil-klima, anki jekk xi wħud mis-sħab prinċipali tagħna fin-negozjati baqgħu jidhru li ma jridux inaqqsu l-emissjonijiet tagħhom jew li mhumiex kapaċi jagħmlu dan,

H.

jinnota li 28 stat biss li mhumiex fl-UE ikkomunikaw il-miri għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-gassijiet b'effett ta’ serra mill-2020 lin-NU sal-iskadenza tal-31 ta’ Jannar 2010 u li xi wħud ikkomunikaw biss il-miri tal-effiċjenza li mhu se jwasslu għal ebda tnaqqis,

1.

Jiddispjaċih dwar id-dgħufija tal-Ftehim li ntlaħaq matul il-COP 15 għax dan la jressaqna aktar viċin ta’ ftehim globali u komprensiv għall-perjodu post-2012, la jjistabbilixxi għanijiet globali għal tnaqqis fuq tul ta’ żmien twil u medju u lanqas ma jiddikjara meta hemm bżonn li jieqfu jiżdiedu l-emissjonijiet globali; barra minn hekk, jinnota d-delużjoni f'moħħ il-pubbliku fir-rigward tal-falliment li jintlaħaq ftehim sinifikanti f'Kopenħagen;

2.

Iqis li d-dewmien biex jinstab ftehim internazzjonali ma jiġġustifikax il-posponiment ulterjuri tal-politiki tal-UE biex jintlaħaq l-impenn li diġà jorbot legalment biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tagħna b'20 % sal-2020; itenni x-xewqa tagħna li naslu għal tnaqqis ta’ 30 %; jinnota wkoll li l-inizjattivi li saru fl-UE biex jiġu promossi u jitħeġġu l-ekonomija ekoloġika, is-sigurtà tal-enerġija u d-dipendenza mnaqqsa fuq l-enerġija għandhom jagħmluha iżjed u iżjed faċli biex jitwettaq l-impenn għal tnaqqis ta’ 30 %;

3.

Jirrikonoxxi li l-istima tal-ispiża biex l-UE tikseb tnaqqis ta’ 30 % fl-emissjonijiet tal-1990 sal-2020, illum hi anqas mill-istima tal-ispiża biex jinkiseb tnaqqis ta’ 20 % meta kien miftiehem u għalhekk jitlob lill-Kummissjoni sabiex tressaq proposta biex l-UE tgħolli l-ambizzjoni tagħha u tiffissa b’mod unilaterali mira għal tnaqqis sal-2020 akbar minn 20 %;

4.

Jistieden lill-UE biex tilħaq miri domestiċi permezz tal-iffrankar tal-enerġija u s-sorsi tal-enerġija rinnovabbli, u biex mill-aktar fis possibbli jintlaħaq qbil dwar mira vinkolanti għall-iffrankar tal-enerġija;

5.

Jesprimi d-diżappunt tiegħu dwar in-nuqqas ta’ unità tal-Istati Membri għalhekk iħeġġeġ lill-UE biex titkellem b'vuċi waħda fin-negozjati internazzjonali dwar il-klima sabiex iżżomm ir-rwol tagħha ta’ mexxej f'negozjati favur ftehim komprensiv li jorbot għall-perjodu post-2012, li jkun konformi mal-aħħar żviluppi fix-xjenza u konsistenti mal-objettiv ta’ 2 °C fil-COP 16;

6.

Barra minn hekk jiddispjaċih li l-UE ma kinitx kapaċi, permezz ta’ impenji speċifiċi bikrin ta’ finanzjament pubbliku internazzjonali għal sforzi kontra t-tibdil fil-klima f'pajjiżi li qed jiżviluppaw, li tibni l-fiduċja fin-negożjati sabiex ikun hemm progress ulterjuri fil-Gruppi ta’ Ħidma Ad Hoc; jistieden lil-UE, barra minn hekk, biex tiċċara l-pożizzjoni tagħha rigward li perjodu ulterjuri ta’ impenn tal-Protkoll ta’ Kjoto ikun kundizzjonali fuq li jkun hemm impenji simili għall-Istati Uniti skont strument legali ieħor u li regoli żejda tal-AAUs u l-LILUCF ma jnaqqrulux l-integrità ambjentali;

7.

Jenfasizza li hemm bżonn li tinħoloq 'diplomazija tal-klima' ġdida; għalhekk jitlob lir-Rappreżentant Għoli tal-UE u lill-Kummissarju responsabbli għall-Azzjoni dwar il-Klima biex imexxu din l-istrateġija speċjalment mal-pajjiżi li qed jiżviluppaw u dawk emerġenti li huma l-aktar progressivi; iħeġġeġ lill-UE biex taqbel dwar “Pjan għall-Messiku” li jinkludi d-diskussjoni tal-politiki dwar il-klima f'kull sħubija strateġika u f'kull ftehim ta’ kooperazzjoni bilaterali u multilaterali sabiex tinħoloq strateġija esterna aktar koerenti għall-ħarsien tal-klima; jistieden lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jibnu “Alleanza ta’ Responsabbiltà”, miftuħa għall-pajjiżi kollha li jqisu t-tibdil fil-klima bħala theddida ewlenija għall-umanità u li huma lesti li jaġixxu sabiex iwaqqfu t-tisħin globali;

8.

Jitlob lill-UE u l-Istati Membri tagħha biex jinfurzaw il-prinċipju tal-“ġustizzja tal-klima” f’perspettiva fit-tul mill-2050 u lil hinn; għalhekk huwa favur klawżola ta’ ekwità fin-negozjati internazzjonali tal-ġejjieni dwar il-klima;

9.

Jistieden forums bħal G20 jew il-Forum tal-Ekonomiji Ewlenin, li jirrappreżentaw il-produtturi ewlenin tal-karbonju, biex jieħdu responsabilità akbar biex jagħtu għajnuna biex jintlaħaq kunsens fin-negozjati formali;

10.

Jinnota l-impenn għal fond annwali ta’ USD 100 biljun mill-pajjiżi żviluppati sal-2020 u s-somma ta’ USD 30 biljun għall-pajjiżi li qed jiżviluppaw matul it-tliet snin li ġejjin (2010-2012), biex jgħin fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u l-istabbiliment ta’ fond ekoloġiku għall-klima li jappoġġa l-proġetti li għandhom x’jaqsmu mad-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw; madankollu, jiddispjaċih li l-impenn huwa inqas mill-istima tal-Kummissjoni li se jinġabru EUR 100 biljun sal-2020;

11.

Jenfasizza r-responsabilità storika tal-pajjiżi żviluppati għat-tibdil irreversibbli fil-klima u r-responsabbiltà tagħhom li jipprovdu appoġġ tekniku u finanzjarju li jkun suffiċjenti, sostenibbli u prevedibbli lill-pajjiiżi li qed jiżviluppaw sabiex dawn ikunu jistgħu jinpenjaw ruħhom għal tnaqqis tal-emissjonijiet tagħhom ta’ gassijiet serra, biex jadattaw għall-konsegwenzi tat-tibdil fil-klima u biex inaqqsu l-emissjonijiet mid-deforestazzjoni u mid-degradazzjoni tal-foresti, kif ukoll biex iżidu l-bini tal-kapaċità sabiex jikkonformaw mal-obbligi skont il-ftehim internazzjonali tal-ġejjieni dwar it-tibdil fil-klima;

12.

Jinsisti li sabiex dawn l-impenji għall-għoti tal-appoġġ finanzjarju prevedibbli li huwa meħtieġ għat-taffija tat-tibdil fil-klima u għall-adattament għaliha fil-kuntest tal-UNFCCC, dawn jeħtieġ li jkunu ġodda u addizzjonali mal-ODA u indipendenti mill- proċeduri baġitarji annwali fl-Istati Membri; ifakkar dwar l-impenji eżistenti li għandhom l-għan li jilħqu livelli ta’ ODA ta’ 0.7 % tal-PGD sal-2015;

13.

Jemmen li l-UE għandha tidħol immedjatament f’negozjati mal-kontropartijiet Amerikani tagħna sabiex is-suq emerġenti tal-karbonju fl-Istati Uniti jkun kompatibbli ma’ tagħna u b’hekk jinħoloq suq transatlantiku tal-karbonju bħala prekursur għal wieħed globali;

14.

Jisħaq fuq il-bżonn li l-appoġġ finanzjarju ta’ applikazzjoni immedjata, li jammonta għal EUR 7.2 biljun, mogħti lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw, kif imwiegħed mill-Istati Membri tal-UE, irid ikun ġdid u addizzjonali għall-baġits tal-ODA, irid jiġi kkoordinat fil-livell tal-UE u jsir operattiv kemm jista' jkun malajr u fi kwalunkwe każ sal-laqgħa ta’ Ġunju 2010 f'Bonn; iqis dan bħala fattur ewlieni għall-bini tal-fiduċja għal laqgħa ta’ suċċess fil-Messiku; jitlob ukoll lill-Kummissjoni biex tirrapporta dwar l-użu tal-finanzjament immedjat imwiegħed u dwar il-karattru addizzjonali tiegħu fir-rigward tal-ODA eżistenti qabel il-laqgħa diġà msemmija ta’ Bonn;

15.

Ifakkar li l-kontribuzzjoni kollettiva tal-UE għall-isforzi ta’ mitigazzjoni u l-bżonnijiet ta’ adattament tal-pajjiżi li qed jiżviluppaw m’għandhiex tkun anqas minn EUR 30 000 miljun fis-sena sal-2020, ċifra li tista’ tiżdied ma’ għarfien ġdid dwar il-gravità tal-bidla fil-klima u l-iskala tal-ispejjeż tagħha;

16.

Jenfasizza li r-reviżjoni tal-baġit tal-UE li jmiss teħtieġ tiffoka fuq l-għoti suffiċjenti ta’ riżorsi għal miżuri ta’ protezzjoni kontra t-tibdil fil-klima u ta’ adattament għalih, kemm fl-UE kif ukoll f'pajjiżi li qed jiżviluppaw; jinnota wkoll li r-reviżjoni għandha tqis l-introduzzjoni ta’ mekkaniżmi finanzjarji ġodda u innovattivi biex jappoġġaw azzjoni internazzjonali dwar il-klima;

17.

Jilqa' l-impenn ambizzjuż ta’ xi pajjiżi li qed jiżviluppaw qabel, matul u wara n-negozjati ta’ Kopenħagen; jinnota li l-Ftehim sab qbil dwar il-kejl, ir-rappurtar u l-verifika ta’ azzjonijiet ta’ mitigazzjoni ta’ pajjiżi li qed jiżviluppaw permezz ta’ komunikazzjonijiet nazzjonali, li jkunu suġġetti għal konsultazzjonijiet u analiżi internazzjonali taħt linji gwida definiti b'mod ċar li għad iridu jiġu definiti u li hemm bżonn jiżguraw li s-sovranità u l-użu korrett tal-fondi jiġu rrispettati;

18.

Jaqbel mat-twaqqif ta’ mekkaniżmu għat-tnaqqis tal-emissjonijiet li jirriżultaw mid-deforestazzjoni u d-degradazzjoni tal-foresti u għat-tisħiħ tal-assorbimenti tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra mill-foresti u għall-istabbiliment ta’ Mekkaniżmu ta’ Teknoloġija li jħaffef l-iżvilupp u t-trasferiment tat-teknoloġija, u jilqa’ r-referenza għar-rwol tas-swieq biex iżidu l-effettività f’sens ta’ nefqa tal-azzjonijiet ta’ mitigazzjoni; jinnota wkoll li l-implimentazzjoni effettiva ta’ mekkaniżmi bħal dawn teħtieġ ftehim fil-qafas tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima;

19.

Jenfasizza li kwalunkwe skema REDD futura trid tirrispetta d-drittijiet tal-popli indiġeni u l-komunitajiet lokali, inkluż id-dritt tagħhom għal propjetà kollettiva u għal territorji indiġeni awtonomi, u tipprevedi għall-parteċipazzjoni sħiħa u effettiva tagħhom, inkluż fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-pjanijiet REDD nazzjonali, u l-allokazzjoni jew id-distribuzzjoni tal-iffinanzjar;

20.

Jitlob sabiex l-effettività ambjentali tal-għanijiet għat-tnaqqis tal-emissjonijiet tal-Anness I tkun il-prinċipju gwida fir-rigward tal-approċċ tal-UE għar-regoli tal-kontabilità internazzjonali għall-immaniġġjar tal-foresti u l-LULUCF; għall-ħolqien ta’ mekkaniżmi flessibbli, u biex kwalunkwe suċċess akbar milli kien mistenni matul l-ewwel perjodu ta’ impenn tal-Protokoll ta’ Kyoto jiġi mfaddal favur l-għanijiet tal-perjodu post-2012;

21.

Jisgħobbih dwar in-nuqqas ta’ progress fir-rigward tal-emissjonijiet globali marittimi u tal-avjazzjoni; jistieden lill-UE biex tiżgura li jitqies l-impatt sħiħ tal-avjazzjoni fuq il-klima u biex, fil-ftehim futur, l-għanijiet għat-tnaqqis għas-setturi marittimi u tal-avjazzjoni jkunu l-istess bħal dawk ta’ setturi oħra tal-industrija;

22.

Jiddispjaċih li l-Istati Uniti u ċ-Ċina ma kinux lesti jaċċettaw ftehim iktar ambizzjuż għal raġunijiet ta’ politika interna; jemmen li l-Unjoni Ewropea, l-Istati Uniti u ċ-Ċina huma importanti biex jintlaħaq ftehim internazzjonali li jorbot; iħeġġeġ, għaldaqstant, lill-Istati Uniti u liċ-Ċina, kif ukoll lil sħab internazzjonali oħra, biex jipproponi impenji ulterjuri għal sistema internazzjonali għall-ħarsien tal-klima, sabiex jerġgħu jibdew id-diskussjonijiet u jintlaħaq ftehim internazzjonali ambizzjuż u li jorbot legalment, b'konformità mal-aħħar żviluppi fix-xjenza u konsistenti mal-objettiv ta’ 2 °C;

23.

Jiddispjaċih li xi pajjiżi, l-iktar is-Sudan u l-pajjiżi tal-ALBA, adottaw attitudni ta’ imblukkar fin-negozjati internazzjonali biex jevitaw impenji stretti u li jorbtu, minkejja l-livell għoli ta’ impetu politiku f'Kopenħagen;

24.

Jindika l-kunxjenza dejjem tikber tal-pubbliku dwar l-impatt tat-tibdil fil-klima fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw imma wkoll f'ekonomiji emerġenti b'mod mgħaġġel; jitlob għal djalogu msaħħaħ, b'mod partikolari mal-inqas pajjiżi żviluppati, l-Alleanza tal-Istati ta’ Gżejjer Żgħar (AOISS) u l-Afrika, fit-triq lejn ftehim internazzjonali li jorbot dwar it-tibdil fil-klima sabiex jitnaqqsu l-impatt u l-konsegwenzi mistennija tat-tibdil fil-klima fuq id-demografija, is-saħħa pubblika, il-migrazzjoni u l-ekonomija f'dawk ir-reġjuni;

25.

Jenfasizza l-ħtieġa urġenti li l-IPCC jirrevedi l-konklużjonijiet kollha tiegħu sabiex jikkonferma r-reviżjoni mill-pari tagħhom b’konformità mal-aqwa prinċipji tax-xjenza, u jissuġġerixxi li għandha tinġieb 'il quddiem it-tħejjija ta’ rapport interim għall-aġġornament tal-konklużjonijiet u jemmen li rapporti futuri għandhom jagħmlu referenza speċifika għad-dikjarazzjonijiet ta’ dawk li jisfidaw l-opinjoni tal-maġġoranza u li anke dawn għandhom ikunu soġġetti għal reviżjoni mill-pari;

26.

Iqis bħala essenzjali, għall-kompetittività tal-industrija tal-UE, li pajjiżi industrijalizzati oħra barra l-UE jaċċettaw li jagħmlu sforzi simili, kif ukoll li l-ekonomiji emerġenti u li qed jiżviluppaw jimpenjaw rwieħhom favur tnaqqis raġonevoli; ifakkar li l-miri għat-tnaqqis iridu jkunu kapaċi jiġu mkejla, irrappurtati u vverifikati u, f'dan is-sens, jilqa' l-impenji minn ċertu pajjiżi li qed jiżviluppaw li jippreżentaw rapporti nazzjonali dwar l-isforzi tagħhom għal tnaqqis fl-emissjonijiet;

27.

Iqis li l-laqgħat bilaterali bejn il-Parlament Ewropew u l-parlamenti nazzjonali jistgħu jikkontribwixxu b’mod sostanzjali għad-dibattitu u jiffaċilitaw il-fehim bejn il-partijiet; jipprevedi, għaldaqstant, li jagħmel dawn il-laqgħat qabel il-bidu tan-negozjati uffiċjali sabiex jikkontribwixxi b’mod aktar sinifikanti biex ikun hemm l-aħjar eżitu possibbli tan-negozjati;

28.

Jenfasizza li l-isfidi tal-politika dwar il-klima fil-ġejjieni mhumiex se jirrigwardaw biss it-tnaqqis tas-CO2 iżda wkoll użu aktar effiċjenti u sostenibbli tar-riżorsi naturali;

29.

Jafferma mill-ġdid l-appoġġ tiegħu għall-proċess ta’ riforma fin-Nazzjonijiet Uniti, u jinnota li r-riżultat tal-Konferenza dwar il-Klima ta’ Kopenħagen huwa eżempju ieħor li jikkonferma l-ħtieġa urġenti biex jerġgħu jitqiesu metodi ta’ ħidma fi ħdan in-Nazzjonijiet Uniti; barra minn hekk, jibqa' kommess għan-negozjati dwar il-klima fil-qafas tan-NU, bħala l-uniku korp li leġittimament jista' jindirizza kwistjoni ta’ importanza hekk fundamentali għall-komunità dinjija kollha kemm hi; iqis, madankollu, li hemm ħtieġa urġenti għal riflessjoni serja dwar kif il-proċess jista' jsir aktar effiċjenti;

30.

Jitlob għal trasparenza ikbar biex ikun possibbli involviment aħjar tas-soċjetà ċivili u tal-partijiet interessati fil-COP 16 fil-Messiku;

31.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u lis-Segretarjat tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima, bit-talba li din tiġi ċċirkulata mal-partijiet kontraenti kollha li mhumiex parti mill-UE.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/29

A.

billi hemm kunsens globali fl-UE u fil-livell internazzjonali li governanza tajba fil-qasam tat-tassazzjoni tfisser trasparenza, skambju ta' informazzjoni u kompetizzjoni ġusta fit-tassazzjoni,

B.

billi nuqqas ta' governanza tajba fi kwistjonijiet fiskali jinkuraġġixxi l-frodi fiskali u l-evażjoni tat-taxxi u għandu konsegwenzi serji għall-baġits nazzjonali u s-sistemi ta' riżorsi tal-Unjoni Ewropea, li huwa stmat li jiswa lill-UE sa 2.5 % tal-PDG kull sena; billi negozji onesti jinsabu fi żvantaġġ kompettittiv minħabba l-frodi fiskali; billi l-governanza tajba fi kwistjonijiet ta' taxxi għandha tirriżulta filli jkun hemm aktar riżorsi disponibbli għall-Istati Membri tal-UE u għall-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw sabiex jintlaħqu l-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millennju,

C.

billi l-globalizzazzjoni qed tagħmel aktar diffiċli l-ġlieda kontra l-frodi fiskali fil-livell internazzjonali, u s-27 Stati Membri tal-UE bid-differenzi maġġuri tagħhom huma affettwati b'mod partikulari; billi dawn il-fatturi jeżiġu b'mod qawwi koperazzjoni internazzjonali mtejba fi ħdan l-UE u fil-livell internazzjonali sabiex ikun żgurat li din tkun effettiva,

D.

billi l-evitar tat-taxxi u l-evażjoni tat-taxxi fil-livell internazzjonali jikkostitwixxu ostaklu serju sabiex jintlaħqu l-Għanijiet ta' Żvilupp tal-Millennju,

E.

billi għadd sinifikattiv ta' kumpaniji multinazzjonali ġew strutturati b'mod li jiksbu vantaġġ mill-evitar tat-taxxi fil-ġurisdizzjonijiet differenti li fihom joperaw; billi trattament differenzjali fil-ġurisdizzjonijiet differenti jiffavorixxi intrapriżi li huma kbar, internazzjonali jew stabbiliti sew, aktar milli lil dawk li huma żgħar, domestiċi jew li huma ġodda (għadhom jibdew),

F.

billi l-abilità ta' kumpaniji multinazzjonali li jagħmlu użu estensiv ta' rifuġji fiskali u ċentri offshore bħala parti mill-istrateġiji ta' evitar ta' taxxi hija f'kunflitt mal-prinċipju ta' kompetizzjoni ġusta u responsabbiltà korporazzjonali,

G.

billi r-rifuġji fiskali huma f'kunflitt mal-prinċipji ta' solidarjetà, ġustizzja u ridistribuzzjoni; billi f'ekonomija globalizzata, numru sinifikattiv ta' kumpaniji multinazzjonali jużaw is-setgħa tagħhom sabiex jagħmlu pressjoni fuq il-gvernijiet, b'mod partikulari fuq gvernijiet ta' pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw, sabiex inaqqsu r-rati tat-taxxi u jipprovdu inċentivi fiskali biex jattiraw l-investiment; billi fil-prattika dan għadda l-piż tat-taxxi għal fuq il-ħaddiema u l-familji bi dħul baxx u sforza tnaqqis fis-servizzi pubbliċi li huwa ta' ħsara għalihom,

H.

billi attwalment il-Kunsill qiegħed jittratta għadd ta' proposti leġiżlattivi importanti dwar it-tassazzjoni fuq it-tfaddil, il-koperazzjoni amministrattiva u dwar assistenza reċiproka għall-irkupru tat-taxxi; billi t-tisħiħ ta' governanza tajba rigward taxxi fi ħdan l-UE tipprovdi bażi politika u morali li minn fuqha tista' tintalab governanza tajba rigward taxxi minn pajjiżi terzi,

I.

billi l-adozzjoni tal-General Anti-Avoidance Principles (GAAP) jagħtu lill-awtoritajiet fiskali l-poter li jikkunsidraw jekk l-iskop prinċipali ta' transazzjoni partikulari jkunx l-evitar jew it-tnaqqis tal-piż tat-taxxi, u jekk dan ikun il-każ, li jiġu imposti taxxi addizzjonali sabiex ipattu għal dan l-evitar jew tnaqqis,

J.

billi pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw ta' spiss m'għandhomx il-leġittimità jew l-awtorità li jintaxxaw iċ-ċittadini tagħhom stess, preċiżament minħabba governanza dgħajfa ta' taxxi; billi fil-formulazzjoni tal-politika tagħha għall-governanza tat-taxxi, l-UE trid tikkunsidra l-problemi speċifiċi li pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw jiffaċċjaw, u trid tipprovdi appoġġ biex dawn jingħelbu,

K.

billi l-isforzi konġunti tal-G-20 u tan-NU, flimkien mal-isforzi fi ħdan il-qafas tal-inizjattivi mmexxija mill-OECD, ipproduċew xi riżultati promettenti fil-qasam tal-governanza tat-taxxi; billi dawk ir-riżultati għad m'humiex suffiċjenti biex jeħduha mal-isfidi li jippreżentaw ir-rifuġji fiskali u ċ-ċentri offshore u jeħtieġ li jkunu segwiti b'azzjoni deċiżiva, effettiva u konsistenti,

L.

billi l-OECD attwalment tevalwa li kapital privat akkumulat f'rifuġji fiskali jammonta għal kważi USD 1 000 000 000 000 (biljun), ċifra li hija ħames darbiet akbar milli kienet għoxrin sena ilu; billi aktar minn miljun kumpanija, b'mod partikulari fl-Istati Uniti u l-Istati Membri tal-UE, għandhom l-uffiċċju ta' reġistrazzjoni tagħhom f'pajjiżi fejn jinsabu rifuġji fiskali bħal dawn,

M.

billi hemm evidenza li l-kriżi finanzjarja ġiet determinata sa ċertu punt minn tipi ġodda ta' strumenti finanzjarji kumplessi u derivattivi mqiegħda, fil-parti l-kbira tagħhom, f’fondi li jinsabu f'ġurisdizzjonijiet ta' segretezza; billi r-rifuġji tat-taxxa jinkludu prodotti finanzjarji kumplessi li jikkawżaw instabilità finanzjarja u ħafna istituzzjonijiet finanzjarji kellhom responsabilitajiet li ma jidhrux fil-karta tal-bilanċ, li jinsabu f’rifuġji tat-taxxa; billi l-kriżi finanzjarja ġenerali xeħtet dawl ġdid fuq il-konsegwenzi ta' nuqqas ta' governanza tajba tat-taxxi u enfasizzat ir-riskji assoċjati ma' ġurisdizzjonijiet xejn ċari,

N.

billi 5 % biss ta' klejms ta' taxxi transkonfinali huma rkuprati fl-Unjoni Ewropea,

1.

Jikkundanna bil-qawwa r-rwol li għandhom ir-rifuġji fiskali fl-inkoraġġiment u l-esplojtazzjoni tal-evitar tat-taxxa, tal-evażjoni tat-taxxa u tal-ħruġ ta' kapital mill-pajjiżi; iħeġġeġ lill-Istati Membri, għalhekk, biex jagħmlu l-ġlieda kontra r-rifuġji fiskali, l-evażjoni tat-taxxa u l-ħruġ illegali ta' kapital prijorità ewlenija; jitlob lill-UE sabiex iżżid l-azzjoni tagħha u sabiex tieħu miżuri immedjati konkreti - bħalma huma sanzjonijiet - kontra rifuġji fiskali, l-evażjoni tat-taxxa u l-ħruġ illegali ta' kapital;

2.

Iqis li governanza tajba tat-taxxi, mifhuma li tfisser trasparenza, skambju ta' informazzjoni fil-livelli kollha, koperazzjoni transkonfinali effettiva u kompetizzjoni ġusta fit-tassazzjoni, hija element kruċjali fir-rikostruzzjoni tal-ekonomija globali wara l-kollass finanzjarju tal-2008;

3.

Ifakkar, f’dan il-kuntest, li huwa ta' importanza ewlenija li jintemm l-użu ta' persuni ġuridiċi artifiċjali bħala mod kif tiġi evitata t-tassazzjoni; isostni wkoll li minflok segretezza bankarja, l-iskambju awtomatiku ta' informazzjoni għandha tkun il-prassi prevalenti fiċ-ċirkustanzi kollha u fil-pajjiżi kollha tal-UE u t-territorji dipendenti; jilqa’ b’sodisfazzjon f'dan ir-rigward il-proposta tal-Kummissjoni dwar il-koperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni, għaliex, inter alia, testendi l-koperazzjoni bejn l-Istati Membri biex tkopri t-taxxi ta' kwalunkwe tip, tabolixxi s-segretezza bankarja, u tistabbilixxi l-iskambju awtomatiku ta' informazzjoni bħala regola ġenerali;

4.

Ifakkar li l-Parlament ta l-pożizzjioni tiegħu lill-Kunsill dwar emendi għad-Direttiva 2003/48/KE fejn talab, fost affarijiet oħra, li l-Kunsill itemm id-deroga temporanja li tippermetti li l-Awstrija, il-Belġju u l-Lussemburgu jevitaw l-iskambju ta' informazzjoni billi japplikaw taxxa minn ras il-għajn; iħeġġeġ lill-Kunsill sabiex jadotta id-direttiva li temenda d-Direttiva 2003/48/KE bi qbil mal-pożizzjoni tal-Parlament;

5.

Rigward it-tassazzjoni fuq it-tfaddil tal-UE, jilqa' b'sodisfazzjon, bħala l-ewwel pass, l-irtirar tar-riżervi mill-Awstrija, il-Beġju, il-Lussemburgu u l-Iżvizzera għall-Artikolu 26 tal-Mudell ta' Konvenzjoni Fiskali tal-OECD, kif ukoll l-approvazzjoni tal-istandards tal-OECD minn Andorra, Monako, Liechtenstein u San Marino; jilqa' d-deċiżjoni tal-Belġju li mill-1 ta' Jannar 2010 jibdel minn sistema ta' ġbir ta' taxxi minn ras il-għajn għal sistema ta' skambju ta' informazzjoni;

6.

Jenfasizza t-talba magħmula mill-Parlament, fil-pożizzjoni tiegħu tal-24 ta' April 2009, li jiġi estiż b'mod sostanzjali l-kamp ta' applikazzjoni tad-Direttiva 2003/48/KE, b'mod partikolari biex tkopri l-entitajiet legali (speċjalment kumpaniji privati u trusts) u forom varji ta' dħul minn investiment; ifakkar li d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2003/48/KE għandhom jiġu estiżi għal Singapore, Hong Kong, Makao jew ġurisdizzjonijiet oħra bħal Dubai, New Zealand, il-Gana, u ċerti Stati tal-Istati Uniti tal-Amerika li mhumiex marbuta mid-Direttiva 2003/48/KE u li huma għalhekk post favorit għal dawk li jevadu t-taxxa;

7.

Iqis li l-kummerċjalizzazzjoni fl-UE ta' fondi alternattivi domiċiljati f'pajjiż terz trid tkun marbuta mar-rispett minn dak il-pajjiż terz ta' standards ta' governanza fiskali tajba, inkluża l-implimentazzjoni effettiva, abbażi ta' regoli legali vinkolanti, tal-prinċipju ta' skambju awtomatiku ta' informazzjoni; jenfasizza l-fatt li l-progress li sar dwar standards ta' governanza tat-taxxa fi ħdan fora internazzjonali bħall-OECD u l-G-20 m'għandux iżomm lura lill-Unjoni Ewropea milli tapplika standards ogħla;

8.

Jenfasizza li l-irkupru aħjar tat-taxxi se jkun possibbli permezz ta' implimentazzjoni aktar effiċjenti tal- leġiżlazzjoni Komunitarja u nazzjonali eżistenti; jenfasizza wkoll madankollu l-bżonn urġenti li jkun hemm aktar sforzi u miżuri li jkollhom l-iskop li jtejbu l-governanza tajba fi kwistjonijiet fiskali;

9.

Ifakkar li l-frodi fiskali marbuta mal-VAT hija kwistjoni ta' tħassib partikulari għall-funzjonament tas-suq intern peress li għandha impatt transkonfinali dirett, tinvolvi ammonti sostanzjali ta' telf ta' dħul u taffettwa direttament il-baġit tal-UE; iħeġġeġ liIl-Kummissjoni sabiex tadotta direttiva ġdida dwar il-koperazzjoni amministrattiva fil-qasam tat-tassazzjoni u sabiex tiġġieled kontra l-frodi fil-qasam tal-VAT, waqt li tittieħed kunsiderazzjoni xierqa tal-pożizzjoni tal-Parlament;

10.

Iħeġġeġ lill-partijiet kollha konċernati sabiex iħaffu l-konklużjoni tal-ftehima kontra l-frodi ma' Liechtenstien; iħeġġeġ lill-Kunsill sabiex jaqbel ma' mandat għall-Kummissjoni sabiex tinnegozja ftehimiet simili ma' Andorra, Monako, San Marino u l-Iżvizzera; jistieden, rigward dan, lill-Istati Membri sabiex jirrevedu l-ftehimiet fiskali bilaterali konklużi ma' pajjiżi terzi;

11.

Jitlob għal koperazzjoni ikbar, bħall-iskambju awtomatiku ta' informazzjoni bejn il-pajjiżi, sabiex jiġi ffaċilitat l-irkupru ta' flussi ta' kapital barra l-pajjiż permezz ta' attività illegali għad-detriment tas-suq intern;

12.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tippreżenta malajr ir-rapport dwar ir-rakkomandazzjoni tal-Kunsill tal-14 ta' Mejju 2008 li tiġi inkluża klawżola ta' governanza fiskali tajba fil-ftehimiet relevanti konklużi ma' pajjiżi terzi mill-Komunità u l-Istati Membri tagħha; b'mod partikolari, jenfasizza l-ħtieġa li jiġu negozjati dispożizzjonijiet dwar governanza tajba kemm fil-kuntest ta' ftehimiet ġenerali jew speċifiċi ma' pajjiżi terzi, kif ukoll il-ħtieġa li jiġi żgurat proċess effettiv ta' monitoraġġ għall-implimentazzjoni tagħhom;

13.

Ifakkar, fir-rigward tal-ħidma fuq kompetizzjoni fiskali dannuża skont il-Kodiċi ta' Kondotta għat-Tassazzjoni Kummerċjali, il-ħtieġa li jiġi żgurat li l-Istati Membri fir-relazzjonijiet tagħhom ma' pajjiżi terzi jimplimentaw il-Kodiċi b'mod li jkun konsistenti mal-isforzi tagħhom sabiex jippromwovu t-trasparenza u l-iskambju ta' informazzjoni fi kwistjonijiet fiskali;

14.

Jilqa' bi pjaċir, bħala l-ewwel pass, il-progress li sar fil-qasam tal-governanza fiskali tajba b'riżultat ta' inizjattivi f'fora internazzjonali oħrajn bħalma huma l-G-20, il-G-8, in-NU u b'mod partikolari fl-OECD; iqis, madankollu, li l-impenji meħuda mill-G-20 sal-lum mhumiex biżżejjed biex jiffaċċjaw l-isfidi ppreżentati mill-evażjoni tat-taxxa, ir-rifuġji fiskali u ċ-ċentri offshore;

15.

Ifakkar li l-ġlieda kontra r-rifuġji fiskali u l-evażjoni tat-taxxa jkollha suċċess biss jekk l-istess regoli japplikaw għal kulħadd, sabiex jiġi evitat il-ħolqien ta' aktar lakuni legali li permezz tagħhom iseħħ l-abbuż; f'dan il-kuntest, huwa tal-fehma li d-Direttiva 2003/48/KE, li stabbiliet il-prinċipju ta' skambju awtomatiku multilaterali ta' informazzjoni bejn il-pajjiżi, hija pass tajjeb lejn il-ħolqien ta' qafas globali għall-iskambju awtomatiku ta' informazzjoni; jilqa' b’sodisfazzjon, għaldaqstant, il-proposta tal-Kummissjoni biex tippromwovi l-koperazzjoni ma' pajjiżi terzi fil-qafas tad-Direttiva 2003/48/KE;

16.

Jitlob li l-OECD u l-Istati Membri jinvolvu lill-Kummissjoni b'mod sħiħ max-xogħol tal-eżerċizzju ta' reviżjoni bejn il-pari tal-Forum Globali, b'mod partikulari fir-rigward tal-identifikazzjoni ta' ġurisdizzjonijiet li ma jikkoperawx, tal-iżvilupp ta' proċess għall-evalwazzjoni ta' konformità u tal-implimentazzjoni ta' kontromiżuri dissważivi sabiex jippromwovu konformità mal-istandards in kwistjoni; iqis, barra minn hekk, li l-qafas tal-OECD għall-ġlieda kontra r-rifuġji fiskali mhux sodisfaċenti; jenfasizza l-bżonn li jittejjeb l-indikatur sabiex jinkiseb l-istejtus ta' ġurisdizzjoni koperattiva billi, pereżempju, jingħatalu valur kwalitattiv; jikkritika l-fatt li dan l-indikatur jeżiġi sempliċement li jkunu konklużi 12-il trattat ta' skambju ta' informazzjoni dwar taxxi; f'dan il-kuntest jiddispjaċih li l-iskambju ta' informazzjoni jsir biss meta jintalab, aktar milli jkun rekwiżit obbligatorju u vinkolanti, u barra minn hekk, l-OECD jippermetti lill-gvernijiet li jaħarbu mil-lista s-sewda tagħha sempliċement billi jwiegħdu li se jikkonformaw mal-prinċipji ta' skambju ta' informazzjoni, mingħajr ma jiżguraw li dawn il-prinċipji effettivament jitpoġġew fil-prattika;

17.

Iqis li hemm bżonn ta' konsistenza u ta' politika ġenwina tal-UE għal governanza fiskali tajba; jemmen li l-kredibiklità tal-Unjoni Ewropea tiddependi, inter alia, mir-rieda tagħha li l-ewwel tagħmel pressjoni fuq ir-rifuġji fiskali fit-territorji tagħha stess bħala eżempju ta' governanza tajba; jitlob lill-Kummissjoni sabiex timmoniterja bir-reqqa, f'dan il-kuntest, l-implimentazzjoni integrali u ta' malajr tal-azzjonijiet stipulati fil-komunikazzjoni tagħha dwar il-promozzjoni ta' governanza tajba fi kwistjonijiet fiskali;

18.

Iqis, mingħajr ħsara għall-kompetenzi tal-Istati Membri, li l-Kummissjoni għandha tkun inkarigata mit-tfassil u l-formulazzjoni ta' approċċ tal-UE bħal dan u li tingħata r-riżorsi meħtieġa;

19.

Jirrakkomanda l-ħolqien ta' sistema xierqa ta' inċentivi għall-irkupru ta' talbiet transkonfinali għall-ħlas tat-taxxa sabiex jiżdied il-livell baxx attwali ta' rkupru ta' 5 % billi l-amministrazzjonijiet li jirkupraw talbiet fiskali għan-nom ta' Stat Membru fuq naħa waħda, u l-amministrazzjonijiet rikjedenti fuq in-naħa l-oħra, jiġu remunerati b'mod ġust mid-dħul li jirriżulta mill-ġbir ta' taxxi mhux imħallsa;

20.

Rigward l-assistenza reċiproka għall-irkupru ta' talbiet ta' taxxi, dazji u miżuri oħrajn, jistieden lill-Kummissjoni sabiex tagħmel stima tan-numru ta' talbiet transkonfinali minn Stati Membri li jridu jiġu rkuprati fit-territorju tal-Unjoni Ewropea u sabiex jiddaħħlu indikaturi kwantitativi sabiex jitkejjel tul iż-żmien il-proġress tal-irkupru transkonfinali;

21.

Iqis li l-UE għandha tippromwovi b'mod attiv it-titjib tal-istandards tal-OECD bl-iskop li tagħmel l-iskambju multilaterali awtomatiku ta' informazzjoni bħala r-regola globali; barra minn hekk, iħeġġeġ lill-UE sabiex tadotta miżuri li jipprevjenju l-abbuż tal-“prinċipju ta' residenza” permezz ta' domiċilju artifiċjali u skemi ta' akkwist li jippermettu li kumpaniji “holding” mingħajr attività jew li kumpaniji “shell” jipproteġu s-sidien benefiċarji milli jħallsu taxxi fil-pajjiż ta' residenza tagħhom; barra minn hekk, iħeġġeġ lill-UE sabiex tadotta approċċ komuni għall-applikazzjoni ta' miżuri kontra l-abbuż, li għandu jkun effettiv, ġust u allinjat mal-kunċett ta' skemi purament artifiċjali kif stabbilit mill-Qorti tal-Ġustizzja;

22.

Iħeġġeġ lill-UE sabiex timplimenta approċċ konsistenti għal governanza fiskali tajba fil-kuntest tal-Politika Ewropea għall-Viċinat, il-politika għat-tkabbir u l-politika għall-koperazzjoni fl-iżvilupp; jenfasizza li l-politika ta' governanza fiskali għandha tikkontribwixxi b'mod attiv għall-bini ta' sistemi tat-taxxa sostenibbli u trasparenti fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, b'mod partikolari bil-ħsieb li tinqered il-frodi fiskali, li twassal għal telf annwali ta' dħul mit-taxxa li jikkorrispondi għal 10 darbiet l-ammont ta' għajnuna għall-iżvilupp injettat mill-pajjiżi żviluppati; iqis li livell adegwat ta' riżorsi jeħtieġ li jiġi allokat sabiex jiġi sodisfatt dan l-obbligu; ifakkar li governanza fiskali fl-aħħar mill-aħħar tattira l-investiment għaliex tikkontribwixxi għal ċertezza fiskali legali, trasparenza u stabbilità;

23.

Jenfasizza l-ħtieġa ta' reviżjoni tal-istandards ta' kontabilità internazzjonaoli attwali bl-iskop li tiżdied it-trasparenza; jitlob f'dan ir-rigward li jkun hemm l-obbligu li tinkixef fil-kontijiet annwali tal-kumpaniji, fuq bażi individwali għal kull pajjiż, l-informazzjoni ta' kontabilità li tirrigwarda r-rifuġji fiskali, u jissuġġerixxi li jkun hemm reġistru pubbliku tal-UE li jelenka l-ismijiet tal-individwi u l-intrapriżi li stabbilew kumpaniji u kontijiet f'rifuġji fiskali, bl-iskop li jinkixfu l-benefiċjarji vera li jinħbew wara l-kumpaniji offshore;

24.

Jemfasizza l-ħtieġa li l-Istati Membri jikkoordinaw il-politiki tagħhom sabiex iseddqu l-implimentazzjoni ta' regoli kontra l-evitar tat-taxxi;

25.

Ifakkar li l-introduzzjoni ta' bażi ta' taxxa komuni u konsolidata għal korporazzjonijiet tgħin biex tittakilja fl-UE t-tassazzjoni doppja u kwistjonijiet rigward prezzijiet ta' trasferiment fi ħdan gruppi konsolidati; rigward dan, jistenna bil-ħerqa li jirċievi l-evalwazzjoni tal-impatt tal-Kummissjoni sa mhux aktar tard minn tmiem din is-sena;

26.

Jissuġġerixxi li sabiex jiġu identifikati aħjar transazzjionijiet ta' pprezzar mhux preċiżi u t-tekniki ta' evażjoni li l-aktar jintużaw frekwentament, il-Kummissjoni għandha tipprijoratizza l-applikazzjoni aktar wiesgħa tal-metodu ta' profitti komparabbli, u b'hekk tneħħi l-ambitu tal-ispezzjoni ta' pprezzar ta' trasferiment mill-livell tat-transazzjoni għal dak tal-kumpanija; jinnota li l-metodu ta' profitti komparabbli jiffoka fuq it-tqabbil tad-dħul fost kumpaniji f'kull settur industrijali individwali u li tnaqqis fil-profitti ta' sussidjarja ta' kumpanija multinazzjonali li jkun akbar baxx b'mod sinifikattiv minn dak tal-medja tas-settur in ġenerali, tul iż-żmien jista' jkun xhieda ta' trasferiment ta' pprezzar massiv;

27.

Iħeġġeġ lill-UE sabiex teżamina għad ta' possibiltajiet ta' sanzjonijiet u inċentivi biex jippromwovu governanza fiskali tajba, bħal pereżempju imposta speċjali fuq il-movimenti minn u lejn ġurisdizzjonijiet li ma jikkoperawx, in-nuqqas ta' rikonoxximent tal-istejtus legali ta' kumpaniji stabbiliti f'ġurisdizzjonijiet li ma jikkooperawx, u projbizzjoni li istituzzjonijiet finanzjarji tal-UE jistabbilixxu jew ikollhom sussidjarji u fergħat f'ġurisdizzjonijiet li ma jikkoperawx;

28.

Iqis li l-UE għandha wkoll tiżgura konsistenza fl-implimentazzjoni ta' standards fil-livell tal-UE u l-livell internazzjonali fl-oqsma ta' superviżjoni prudenti, tat-tassazzjoni u l-ħasil ta' flus u tal-kontraterroriżmu;

29.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tirraporta lill-Parlament kull sena dwar l-implimentazzjoni tal-politika għall-governanza fiskali, u li dan għandu jibda f'Ottubru 2010;

30.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u l-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/35

A.

billi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel tikkostitwixxi prinċipju fundamentali tal-Unjoni Ewropea, rikonoxxut fit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u billi wkoll, minkejja l-progress raġonevoli li sar f'dan il-qasam, għad hemm inugwaljanzi sostanzjali bejn in-nisa u l-irġiel,

B.

billi l-Unjoni Ewropea bħalissa għaddejja minn kriżi ekonomika, finanzjarja u soċjali kbira ħafna, b'konsegwenzi b'mod partikolari fuq is-sitwazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol,

C.

billi l-maternità u l-paternità għandhom jitqiesu bħala drittijiet fundamentali, essenzjali għall-bilanċ soċjali, u billi fil-livell tal-Unjoni Ewropea hemm direttiva dwar il-lif tal-maternità (9) kif ukoll direttiva dwar il-lif tal-ġenituri (10), iżda għad m'hemmx leġiżlazzjoni fil-qasam tal-lif tal-paternità,

D.

billi, minħabba s-segregazzjoni professjonali u settorjali u skont id-data disponibbli, b'mod ġenerali l-irġiel ġew affettwati iktar min-nisa fil-parti inizjali tal-kriżi, iżda billi s-sitwazzjoni hija differenti f'ċerti pajjiżi u f'ċerti setturi, partikolarment fl-industriji tradizzjonali, fejn in-nisa impjegati jinsabu f'maġġoranza, fejn hemm bosta intrapriżi li għalqu u kumpaniji multinazzjonali li ċċaqalqu; billi 31.1 % tal-impjegati nisa jaħdmu part-time, meta mqabbla ma' 7.9 % tal-impjegati rġiel; billi hemm iktar nisa jaħdmu f’ċerti servizzi pubbliċi milli rġiel, u billi skont l-Istati Membri, dawn jikkostitwixxu sa żewġ terzi tal-impjegati fis-setturi tal-edukazzjoni, tas-saħħa u tal-għajnuna soċjali; billi għalhekk hemm riskju li l-kriżi taffettwa l-iktar lin-nisa f'każ li, ikun hemm restrizzjonijiet baġitarji f’dawn is-setturi,

E.

billi n-nisa tradizzjonalment huma iktar mhedda mill-faqar u minn livell limitat ta' pensjoni, partikolarment l-ommijiet iżolati u n-nisa ta' 'l fuq minn 65 sena; billi dawn tal-aħħar spiss jirċievu pensjoni qrib l-ammont minimu għall-għajxien għal diversi raġunijiet, bħall-fatt li jwaqqfu jew jinterrompu l-attività professjonali tagħhom biex jiddedikaw ruħhom għad-dmirijiet tal-familja jew il-fatt li jkunu ħadmu fl-intrapriża tal-konjuġi tagħhom, b'mod partikolari fis-setturi tal-kummerċ u tal-agrikoltura, mingħajr ħlas u mingħajr ma jidħlu f'sistema ta' sigurtà soċjali, u billi l-maġġoranza tal-politiki huma maħsuba biex jgħinu lill-familja bit-tfal, minkejja l-fatt li 35 % tal-unitajiet domestiċi huma magħmula minn persuna waħda li, fil-maġġoranza tal-każijiet, tkun mara,

F.

billi r-rata tan-nisa impjegati żdiedet bħala medja għal 59.1 %, b’firxa kbira ta' varjazzjonijiet minn 37.4 % għal 74.3 %, billi din iż-żieda kostanti sa mill-2000 ma ġabitx magħha titjib fil-kundizzjonijiet tax-xogħol tan-nisa u billi dawn għadhom vittmi ta' segregazzjoni professjonali u settorjali,

G.

billi l-intrapriżi tal-ekonomija soċjali huma eżempju ta' impjegabilità tan-nisa b'suċċess, billi huma jtejbu l-istatus soċjali tan-nisa, jiżviluppaw l-indipendenza finanzjarja tagħhom u jippermettu konċiljazzjoni aħjar tal-ħajja professjonali u dik tal-familja, partikolarment permezz tas-servizzi ta' żamma tat-tfal, tal-anzjani u tal-persuni b'diżabilità li jipproponu dawn l-intrapriżi,

H.

billi d-differenzi medji fil-pagi bejn l-irġiel u n-nisa jinsabu staġnati f'livell għoli (bejn 14 % u 17.4 %) sa mill-2000, minkejja l-bosta miżuri li applikati mill-Kummissjoni u l-impenji tal-Istati Membri,

I.

billi l-Artikolu 157 TFUE jgħid li “Kull Stat Membru għandu jassigura li l-prinċipju ta' paga ugwali għall-ħaddiema maskili u femminili għal xogħol ugwali jew xogħol ta' valur ugwali, għandu jkun applikat” u billi dan il-prinċipju ġie kkonfermat fil-każistika kostanti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea,

J.

billi ir-riżoluzzjoni tiegħu msemmija hawn fuq tat-18 ta' Novembru 2008 titlob lill-Kummissjoni biex tressaq quddiem il-Parlament Ewropew proposta leġiżlattiva dwar ir-reviżjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti relatata mal-applikazzjoni tal-prinċipju tal-ugwaljanza fil-pagi bejn l-irġiel u n-nisa qabel il-31 ta' Diċembru 2009,

K.

billi l-irġiel, għalkemm b'mod inqas kiefer, ukoll ibatu minħabba s-segregazzjoni professjonali u settorjali u mill-istereotipi sessisti,

L.

billi t-tqassim tar-responsabilitajiet familjari u domestiċi bejn in-nisa u l-irġiel, speċifikament permezz tal-valorizzazzjoni tal-użu tal-lif għall-ġenituri u għall-paternità, jikkostitwixxi kundizzjoni indispendabbli biex tiġi promossa u tintlaħaq l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, u filwaqt li jiddeplora madankollu l-fatt li l-ftehim qafas tal-imsieħba soċjali dwar il-lif tal-ġenituri (Lulju 2009) ma jittrattax il-kwistjoni tal-lif bi ħlas, li jista’ jkollha impatt deċiżiv fuq kemm l-irġiel jibbenefikaw minn dan il-lif u fuq it-tqassim indaqs tar-responsabilitajiet professjonali u familjari bejn in-nisa u l-irġiel,

M.

billi l-aċċess għal servizzi ta' żamma tat-tfal, tal-anzjani u ta' persuni oħra dipendenti huwa essenzjali biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ndaqs tan-nisa u tal-irġiel fis-suq tax-xogħol, fl-edukazzjoni u fit-taħriġ,

N.

billi, matul il-Kunsill Ewropew ta' Barċellona fil-15 u s-16 ta' Marzu 2002, l-Istati Membri ġew mistiedna jagħmlu sforz sabiex sal-2010, iwaqqfu strutturi li jilqgħu tal-anqas 90 % tat-tfal ta' bejn it-3 snin u l-età meta jibdew l-iskola obbligatorja, u tal-anqas 33 % tat-tfal ta' inqas minn 3 snin (età preskolastika), iżda billi f'iktar minn nofs l-Istati Membri, għad fadal ħafna xi jsir biex jintlaħqu dawn l-objettivi,

O.

billi n-nisa kisbu 58.9 % tad-diplomi tal-universitajiet tal-Unjoni fl-2008, u huma jikkostitwixxu l-maġġoranza tal-istudenti tal-kummerċ, tal-ġestjoni (management) u tal-liġi, iżda għadhom jikkostitwixxu minoranza fil-postijiet ta' responsabilità tal-intrapriżi u tal-amministrazzjoni u fl-organi politiċi; billi hemm numru baxx ta' nisa gradwati fit-teknoloġija tal-informatika, fl-inġinerija u fil-fiżika, u billi, b'konsegwenza ta' dan, hemm rappreżentanza baxxa tan-nisa fis-settur privat, fatt determinanti għall-irkupru ekonomiku; billi d-differenza fil-pagi bejn l-irġiel u n-nisa fis-settur tal-informatika pjuttost kellha t-tendenza li tiżdied biż-żmien,

P.

billi l-perċentwali ta' Membri nisa tal-Parlament Ewropew minn 32.1 % matul il-leġiżlatura 2004-2009, laħaq il-35 % wara l-elezzjonijiet Ewropej fis-7 ta' Ġunju 2009, u billi l-perċentwali ta’ presidenti nisa tal-kumitati parlamentari minn 25 % laħaq il-41 %, u l-perċentwali ta' viċi presidenti nisa tal-Parlament Ewropew minn 28.5 % tela’ għal 42.8 %, iżda n-numru ta' kwesturi nisa niżel minn 3 għal 2,

Q.

billi s-sitwazzjoni ta' ċerti gruppi ta' nisa, li ta' spiss iridu jiffaċċjaw diffikultajiet u riskji multipli kif ukoll diskriminazzjoni doppja – b'mod partikolari n-nisa b'diżabilità, in-nisa li għandhom nies dipendenti fuqhom, in-nisa anzjani, in-nisa li huma parti minn minoranzi u l-immigranti nisa – tidher li qed tmur għall-agħar,

R.

billi l-migranti nisa jbatu minn diskriminazzjoni doppja fis-suq tax-xogħol minħabba l-ġeneru tagħhom u minħabba l-istatus tagħhom ta' migranti; billi waħda minn kull ħames migranti nisa bi kwalifiki għolja tokkupa impjieg li ma jeħtieġx wisq kwalifiki, u billi l-migranti nisa li jaħdmu fis-setturi domestiċi, fis-CHR/Horeca u fl-agrikoltura huma partikolarment vulnerabbli,

S.

billi, kemm għall-irġiel kif ukoll għan-nisa, ir-rati tal-impjieg huma iktar baxxi fiż-żoni rurali u billi, barra minn hekk, hemm numru ta' nisa li qatt ma kienu attivi fis-suq tax-xogħol b'mod uffiċjali u għalhekk la huma mniżżla bħala qiegħda li qed jitolbu x-xogħol u lanqas mhuma meqjusa fl-istatistiċi tal-qgħad, fatt li jwassal għal problemi finanzjarji u ġuridiċi partikolari f'dak li jikkonċerna l-aċċess għal-lif tal-maternità u tal-mard, il-kisba tal-pensjoni u l-aċċess għas-sigurtà soċjali, kif ukoll għal problemi f'każ ta' divorzju; billi ż-żoni rurali jbatu serjament min-nuqqas ta' offerti ta' impjieg ta' kwalità,

T.

billi n-nisa li jappartjenu għal minoranza, b'mod partikolari n-nisa Roma, ibatu regolarment minn bosta forom ta' diskriminazzjoni bbażata fuq ir-razza u l-ġeneru; billi l-entitajiet nazzjonali inkarigati mill-kwistjonijiet ta' ugwaljanza għandhom jagħtu importanza b’mod xieraq lill-fenomenu tad-diskriminazzjoni multipla jew kombinata,

U.

billi t-traffikar tal-bnedmin jikkostitwixxi forma moderna ta' skjavitù, u billi n-nisa u l-bniet huma dejjem il-maġġoranza tal-vittmi,

V.

billi r-riżoluzzjoni msemmija hawn fuq tat-3 ta' Settembru 2008 stiednet lill-Istati Membri biex jirratifikaw mingħajr dewmien il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin, li tirrappreżenta l-istrument ġuridiku Ewropew l-iktar b'saħħtu fil-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin, peress li dan it-traffikar jikkostitwixxi reat kif ukoll ksur tad-drittijiet tal-bniedem u jipperikola d-dinjità u l-integrità tal-bnedmin; billi sal-lum, 16-il Stat Membru biss tal-Unjoni rratifikaw din il-Konvenzjoni,

W.

billi l-vjolenza fuq in-nisa, fil-forom kollha tagħha, tikkostitiwxxi ostaklu ewlieni għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel kif ukoll wieħed mill-iktar ksur tad-drittijiet tal-bniedem mifrux, indipendentement mill-ostakli ġeografiċi, ekonomiċi, kulturali jew soċjali; billi din tikkostitwixxi problema kritika fl-Unjoni, fejn bejn wieħed u ieħor minn 20 % sa 25 % tan-nisa jġarrbu vjolenza fiżika matul il-ħajja adulta tagħhom u fejn iktar minn 10 % huma vittmi tal-vjolenza sesswali; billi l-Presidenza Spanjola tal-Kunsill inkludiet il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa fost il-prijoritajiet ewlenin tagħha,

X.

billi bit-termini “saħħa sesswali u riproduttiva” wieħed għandu jifhem il-benessri ġenerali, kemm fiżiku kif ukoll mentali u soċjali, tal-persuna umana, f’dak kollu li jikkonċerna l-parti ġenitali tagħha, il-funzjonijiet u t-tħaddim ta' din il-parti, u mhux biss in-nuqqas ta' mard jew ta' diżabilità, u billi r-rikonoxximent tal-awtonomija fiżika u sesswali totali tan-nisa jikkostitwixxi waħda mill-kundizzjonijiet sine qua non ta' kwalunkwe politika tajba fil-qasam tad-drittijiet dwar is-saħħa sesswali u riproduttiva, kif ukoll tal-politiki dwar il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa,

Y.

billi fl-2006, inħoloq uffiċjalment l-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn l-Irġiel u n-Nisa, li normalment kellu jniedi l-attività tiegħu mhux iktar tard mid-19 ta' Jannar 2008, iżda billi dan għadu mhux qed jaħdem bis-sħiħ,

Z.

billi l-istrateġija ta' Lisbona għandha l-għan li tintegra 60 % tan-nisa li jistgħu jaħdmu fis-suq tax-xogħol, filwaqt li l-isforzi relatati mal-isfidi demografiċi għandhom l-għan li jippromwovu rata ogħla ta' twelid biex jiġu ffaċċjati l-esiġenzi tal-ġejjieni; billi l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u l-bilanċ bejn il-ħajja professjonali u dik tal-familja għadhom jikkostitwixxu l-qofol tad-dibattitu dwar it-tibdil demografiku,

1.

Jifraħ lill-Kummissjoni talli, fir-rapport tagħha msemmi hawn fuq dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel – 2009, saħqet fuq l-importanza li jissaħħu l-politiki dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri f'kuntest ekonomiku li dejjem qed jinbidel, iżda jenfasizza li jeħtieġ li jkun hemm iktar azzjonijiet konkreti u politiki ġodda;

2.

Jiddeplora l-fatt li l-proġetti ta' rkupru ekonomiku jikkonċernaw prinċipalment l-impjiegi fejn l-irġiel impjegati jikkostitwixxu maġġoranza; jenfasizza li l-fatt li jingħata appoġġ lill-ġejjieni tal-irġiel u mhux lil dak tan-nisa jibqa' jżid l-inugwaljanzi bejn il-ġeneri minflok inaqqashom, u jinsisti dwar il-bżonn li, fil-pjanijiet ta' rkupru Ewropej, nazzjonali u internazzjonali dwar il-ġlieda kontra l-kriżi, jiddaħħlu l-politiki ta' ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel;

3.

Jistieden minnufih lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiddefendu d-drittijiet soċjali u biex jiżguraw li l-kriżi ekonomika u finanzjarja ma ġġibx magħha restrizzjonijiet fil-prestazzjonijiet soċjali u fis-servizzi soċjali, b'mod partikolari f'dak li jikkonċerna ż-żamma tat-tfal u l-għajnuna lill-anzjani; josserva li l-politiki ta' għajnuna u t-tqegħid għad-dispożizzjoni ta' servizzi ta' għajnuna u ta' żamma huma marbuta mill-qrib mal-kisba tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel;

4.

Josserva li l-kriżi ekonomika, soċjali u finanzjarja tista' tirrappreżenta opportunità sabiex l-Unjoni ssir ekonomija iktar produttiva u innovattiva u soċjetà li tqis iktar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, jekk jiġu adottati l-politiki u l-miżuri adegwati;

5.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tipprovdi statistiċi preċiżi rigward l-impatt tal-kriżi fuq in-nisa u l-irġiel, billi jitqiesu r-rati tal-qgħad, l-evoluzzjoni fl-impjiegi part-time u l-kuntratti għal perjodu determinat u indeterminat, kif ukoll il-konsegwenzi tal-politiki dwar il-ġlieda kontra l-kriżi fuq is-servizzi pubbliċi;

6.

Jenfasizza li huwa indispensabbli li l-Kummissjoni u l-Istati Membri jivvalorizzaw, jappoġġaw u jsaħħu l-irwol tan-nisa fl-ekonomija soċjali, meta jitqiesu r-rata għolja ta' impjegati nisa f'dan is-settur u l-importanza tas-servizzi li huma joffru għall-promozzjoni tal-konċiljazzjoni bejn il-ħajja professjonali u dik privata;

7.

Jitlob lill-Istati Membri li għandhom jimplimentaw politika stabilizzazzjoni baġitarja li tevita li n-nisa jiġu affettwati b'mod sproporzjonat, u jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex, , ifasslu politiċi ta' rkupru li jqisu l-bżonnijiet u s-sitwazzjonijiet speċifiċi tan-nisa u tal-irġiel, partikolarment permezz ta' politiki ta' approċċ integrat tal-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa (“gender mainstreaming”) u ta' analiżi baġitarja f'termini ta' ġeneru u ta' ugwaljanza bejn il-ġeneri (“gender budgeting”);

8.

Jiddeplora l-fatt li l-integrazzjoni tad-dimensjoni nisa-rġiel hija kważi assenti fl-istrateġija attwali ta' Lisbona u jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex idaħħlu kapitolu dwar din id-dimensjoni fl-istrateġija futura tagħhom ta' wara Lisbona “UE 2020”;

9.

Jistieden lill-entitajiet nazzjonali inkarigati mill-kwistjonijiet ta' ugwaljanza sabiex jimplimentaw approċċi integrati sabiex itejbu r-reazzjoni li huma jkollhom fil-każijiet ta' diskriminazzjoni multipla kif ukoll it-trattament għal din id-diskriminazzjoni; jinsisti, barra minn hekk, biex l-entitajiet nazzjonali inkarigati minn kwistjonijiet ta' ugwaljanza jistabbilixxu taħriġ għall-imħallfin, għall-ġuristi u għall-persunal sabiex dawn jitgħallmu jidentifikaw u jipprevjenu każijiet ta' diskriminazzjoni multipla u jirreaġixxu għalihom;

10.

Jilqa' l-fatt li l-objettiv li tintlaħaq rata ta' impjieg tan-nisa ta' 60 % sal-2010, kif definit mill-Kunsill Ewropew ta' Lisbona tat-23 u tal-24 ta' Marzu 2000, dalwaqt jintlaħaq, jenfasizza madankollu li, sfortunatament, parti sinifikanti minn dawn l-impjiegi hija prekarja u b'paga baxxa; jiddeplora wkoll id-differenzi kbar li jeżistu bejn l-Istati Membri, li jvarjaw bejn 37.4 % u 74.3 %; jitlob għalhekk lill-Istati Membri biex jieħdu l-miżuri neċessarji għall-applikazzjoni effikaċi tad-Direttiva 2006/54/KE;

11.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jittrattaw is-sitwazzjoni tal-konjuġi li jgħinu fl-artiġjanat, fil-kummerċ, fl-agrikoltura, fis-sajd u fl-intrapriżi żgħar tal-familja, mill-aspett tal-ugwaljanza bejn is-sessi u billi jitqies il-fatt li n-nisa jinsabu f'pożizzjoni iktar vulnerabbli meta mqabbla mal-irġiel; jistieden lill-Istati Membri biex jiżviluppaw il-mudell ġuridiku tal-qsim tal-proprjetà, sabiex jiżguraw rikonoxximent sħiħ tad-drittijiet tan-nisa fis-settur agrikolu, il-protezzjoni adegwata tagħhom fil-qasam tas-sigurtà soċjali u r-rikonoxximent tal-ħidma tagħhom;

12.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jieħdu miżuri u jistabbilixxu azzjoni pożittiva favur l-integrazzjoni tan-nisa fi proġetti u programmi relatati mat-trasformazzjoni ekoloġika, pereżempju fis-settur tal-enerġija rinnovabbli u fl-impjiegi xjentifiċi u fit-teknoloġija avvanzata;

13.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jippromwovu l-intraprenditorija femminili fis-settur industrijali u biex jipprovdu appoġġ finanzjarju, strutturi ta' konsulenza professjonali lin-nisa li joħolqu intrapriżi kif ukoll taħriġ adegwat;

14.

Jenfasizza li d-dħul u l-impjieg bi ħlas tan-nisa jibqa' element ewlieni tal-awtonomija ekonomika tagħhom u ta' ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa fis-soċjetà b'mod ġenerali; jenfasizza li, partikolarment fir-rigward tas-soċjetà li dejjem qed tixjieħ, kemm l-irġiel kif ukoll in-nisa huma indispensabbli għall-prevenzjoni tan-nuqqas tal-forza tax-xogħol;

15.

Jinnota li n-nisa huma iktar esposti għar-riskju tal-faqar minħabba d-distakk medju fil-pagi bejn in-nisa u l-irġiel għadhom jeżistu f'livell għoli, u li għad hemm bosta differenzi bejn l-Istati Membri u s-setturi; jitlob għalhekk lill-Istati Membri biex japplikaw minnufih id-Direttiva 2006/54/KE u biex jippromwovu b'mod partikolari l-prinċipju “għall-istess xogħol, l-istess paga” jew dak ta' “xogħol tal-istess valur”;

16.

Iqis li huwa neċessarju li wieħed jaġixxi wkoll favur tnaqqis fl-inugwaljanzi bejn in-nisa u l-irġiel fil-qasam tal-pensjonijiet, peress li n-nisa għadhom sal-ġurnata tal-lum l-parti l-kbira tar-responsabilitajiet familjari, u dan iwassal għal waqfien fil-karrieri tagħhom u, b'mod iktar ġenerali, għal investiment professjonali inferjuri għal dak tal-irġiel;

17.

Jiddispjaċih li l-Kummissjoni, b'segwitu għar-riżoluzzjoni tal-Parlament tat-18 ta' Novembru 2008 msemmija hawn fuq, għadha ma ppreżentatx proposta leġiżlattiva għar-reviżjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti fir-rigward tal-applikazzjoni tal-prinċipju ta' ugwaljanza fil-pagi bejn l-irġiel u n-nisa; jistieden għalhekk lill-Kummissjoni biex tressaq din il-proposta leġiżlattiva mill-aktar fis;

18.

Jappoġġa lill-Kummissjoni fl-azzjonijiet ta' proċedura tagħha għal nuqqas ta' traspożizzjoni tad-direttivi fis-seħħ; iqis li l-Istati Membri li għadhom m'għamlux dan għandhom jittrasponu mingħajr dewmien fid-dritt nazzjonali tagħhom id-direttivi fir-rigward tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u, fuq kollox, jaraw li dawn jiġu applikati korrettament;

19.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iniedu kampanji ta' sensibilizzazzjoni fl-iskejjel, fuq il-postijiet tax-xogħol u fil-midja għall-promozzjoni tad-diversifikazzjoni tal-għażliet professjonali, speċjalment tat-tfajliet, għall-ġlieda kontra l-istereotipi sessisti persistenti u kontra l-immaġini degradanti, b'mod partikolari kampanji li jenfasizzaw ir-rwol tal-irġiel fit-tqassim indaqs tar-responsabilitajiet familjari u fil-konċiljazzjoni bejn il-ħajja professjonali u dik privata;

20.

Jistieden lill-Istati Membri biex jirrikonoxxu l-intrapriżi li jieħdu miżuri biex jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel u jiffaċilitaw il-bilanċ bejn il-ħajja professjonali u dik privata, sabiex iżidu t-tixrid tal-prattika tajba f'dan il-qasam;

21.

Jisħaq l-importanza ta' strutturi li jilqgħu it-tfal f'età preskolastika, tas-servizzi ta' żamma tat-tfal u ta' għajnuna lill-anzjani u lil persuni dipendenti oħra, sabiex ikun jista' jintlaħaq bilanċ ikbar bejn il-ħajja professjonali u l-ħajja privata; japprova l-miżura li ħadet il-Kummissjoni għall-elaborazzjoni ta' statistiċi kumparabbli, disponibbli fi żmien utli u ta' kwalità, u biex jiġu proposti rakkomandazzjonijiet speċifiċi lil kull Stat Membru; jistieden lill-Istati Membri biex jagħmlu kull ma huwa possibbli biex jilħqu l-objettivi msemmija hawn fuq tal-Kunsill Ewropew f'Barċellona fir-rigward ta' strutturi li jilqgħu it-tfal f'età preskolastika;

22.

Jenfasizza l-importanza ta' ċerti azzjonijiet li ħadet il-Kummissjoni, partikolarment fir-rigward tal-proposta għal reviżjoni tad-Direttiva 92/85/KEE dwar il-liv tal-maternità u tad-Direttiva 86/613/KEE dwar il-ħaddiema li jaħdmu għal rashom u dwar il-konjuġi li jgħinu f'intrapriżi familjari; iqis madankollu li l-proposta tal-Kummissjoni għal reviżjoni tad-Direttiva 92/85/KEE għadha mhix ambizzjuża biżżejjed f'dak li jikkonċerna l-konċiljazzjoni bejn il-ħajja professjonali u dik familjari u privata tal-irġiel u tan-nisa;

23.

Jenfasizza l-bżonn li tiġi trattata l-kwistjoni tal-liv tal-paternità u jitlob lill-Kummissjoni biex tappoġġa kull miżura bil-għan li jiġi stabbilit liv tal-paternità fil-livell Ewropew; iqis li l-liv tal-maternità għandu jiġi assoċjat mal-liv tal-paternità sabiex il-mara tkun iktar protetta fis-suq tax-xogħol u biex jiġu miġġielda wkoll l-istereotipi eżistenti fis-soċjetà f'dak li jikkonċerna l-użu ta' dan il-liv;

24.

Jitlob lill-Istati Membri biex jieħdu miżuri effettivi, partikolarment b'mezzi leġiżlattivi, li jiffavorixxu preżenza ekwilibrata tan-nisa u tal-irġiel fil-postijiet ta' responsabilità tal-intrapriżi, tal-amministrazzjoni u tal-organi politiċi u jitlob għalhekk li jiġu ffissati objettivi vinkolanti biex tiġi żgurata rappreżentanza ndaqs tan-nisa u l-irġiel; jindika f'dan ir-rigward li l-użu tal-kwoti elettorali għandu effett pożittiv fuq ir-rappreżentanza tan-nisa;

25.

Jilqa' d-deċiżjoni tal-gvern Norveġiż li jżid in-numru ta' nisa fil-kunsilli amministrattivi tal-kumpaniji privati u tal-intrapriżi pubbliċi biex dan jilħaq minimu ta' 40 % tal-membri, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iqisu l-inizjattiva Norveġiża bħala eżempju pożittiv u biex jimxu fl-istess direzzjoni;

26.

Jistieden lill-Istati Membri biex iniedu kampanji indirizzati lin-nisa li għandhom diploma ta' studji sekondarji biex iħeġġuhom jagħżlu karriera fl-inġinerija, biex tiżdied il-preżenza tagħhom fil-professjonijiet tekniċi li tradizzjonalment jappartjenu lill-irġiel;

27.

Jilqa' ż-żieda qawwija fin-numru ta' presidenti nisa tal-kumitati parlamentari, u fin-numru ta' viċi presidenti nisa tal-Parlament Ewropew, kif ukoll iż-żieda, inqas qawwija iżda reali, fin-numru ta' Membri tal-Parlament Ewropew nisa wara l-elezzjonijiet Ewropej ta' Ġunju 2009;

28.

iqis f'dan ir-rigward li l-proporzjon ta' nisa Kummissarji nominati (33 % tal-kulleġġ), li ntlaħaq b'diffikultà kbira, jirrappreżenta l-ammont strettament minimu; huwa tal-fehma li l-għamla tal-Kummissjoni għandha tkun tirrifletti aħjar id-diversità tal-popolazzjoni Ewropea, inkluż l-aspett irġiel-nisa; jistieden lill-Istati Membri biex, matul il-ħatriet tagħhom li jmiss, jipproponu żewġ kandidati, wieħed ta' kull sess, sabiex tiġi faċilitata l-għamla ta' Kummissjoni iktar rappreżentattiva;

29.

Jitlob lill-Istati Membri biex jeżaminaw bir-reqqa l-politiki migratorji tagħhom bil-għan li jibbenefikaw mill-aħjar li jista' mill-kompetenzi tal-migranti nisa bi kwalifiki għolja, u biex jiżguraw sigurtà soċjali lill-ħaddiema nisa fis-setturi domestiċi u f'setturi oħra fejn din hija nieqsa, sabiex tiġi faċilitata l-integrazzjoni tal-migranti nisa billi jiġi żgurat l-aċċess tagħhom għall-edukazzjoni, b'mod partikolari għat-taħriġ professjonali u għat-tagħlim tal-lingwa tal-pajjiż ospitanti;

30.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jagħtu l-prijorità u attenzjoni partikolari lill-iktar gruppi ta' nisa vulnerabbli: in-nisa b'diżabilità, in-nisa b'persuni dipendenti fuqhom, in-nisa anzjani, in-nisa li jagħmlu parti minn minoranzi u l-immigranti nisa, kif ukoll in-nisa ħabsin, u biex iwaqqfu miżuri speċifiċi biex jiġu sodisfatti l-bżonnijiet tagħhom;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jadottaw u jimplimentaw miżuri meħtieġa biex jgħinu lin-nisa b'diżabilità ħalli jimxu 'l quddiem fl-oqsma tal-ħajja soċjali, tal-ħajja professjonali, tal-ħajja kultutrali u tal-ħajja politika fejn dawn dejjem huma rappreżentati ftit wisq;

32.

Jitlob lir-Repubblika Ċeka, lill-Ġermanja, lill-Estonja, lill-Irlanda, lill-Greċja, lill-Italja, lil-Litwanja, lill-Ungerija, lill-Pajjiżi l-Baxxi, lill-Finlandja u lill-Isvezja sabiex jirratifikaw minnufih il-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-ġlieda kontra t-traffikar tal-bnedmin;

33.

Ifakkar li l-vjolenza fuq in-nisa għadha tikkostitwixxi problema maġġuri, li għandha tiġi eliminata b'kull mezz possibbli fil-livell Komunitarju u nazzjonali, u jitlob mill-ġdid lill-Kummissjoni biex, fil-ħames snin li ġejjin, toħloq Sena Ewropea kontra l-Vjolenza fuq in-Nisa; jifraħ lill-Presidenza Spanjola tal-Kunsill talli inkludiet il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa fost il-prijoritajiet tagħha, u jistieden lill-Presidenzi sussegwenti biex jagħmlu l-istess;

34.

Jappoġġa l-proposti tal-Presidenza Spanjola għat-tnedija ta' mandat Ewropew għall-protezzjoni tal-vittmi u għat-twaqqif ta' numru telefoniku għall-għajnuna tal-vittmi li jkun l-istess wieħed madwar l-Unjoni Ewropea;

35.

Jinsisti dwar il-fatt li l-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa hija importanti biex tinkiseb l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel; jistieden lill-Kummissjoni biex tibda bit-tħejjija ta' proposta għal direttiva globali dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra kwalunkwe forma ta' vjolenza fuq in-nisa, partikolarment it-traffikar tan-nisa;

36.

Jinsisti dwar il-fatt li n-nisa għandu jkollhom kontroll fuq id-drittijiet sesswali u riproduttivi tagħhom, partikolarment permezz ta' aċċess faċli għall-kontraċezzjoni u għall-abort; jinsisti dwar il-fatt li n-nisa għandu jkollhom aċċess mingħajr ħlas għal konsulti dwar l-abort; jappoġġa għalhekk, hekk kif għamel fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-3 ta' Settembru 2008 msemmija hawn fuq, il-miżuri u l-azzjonijiet li jtejbu l-aċċess tan-nisa għas-servizzi tas-saħħa sesswali u riproduttiva u li jżidu l-għarfien tan-nisa dwar drittijiethom u dwar is-servizzi disponibbli; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni biex jimplimentaw miżuri u azzjonijiet għas-sensibilizzazzjoni tal-irġiel fir-rigward tar-responsabilitajiet tagħhom fi kwistjonijiet sesswali u riproduttivi;

37.

Jinnota li l-proċess ta' ħolqien tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn l-Irġiel u n-Nisa għadu għaddej, u jistenna li l-Istitut ikun kompletament operattiv mill-aktar fis;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea biex tkompli bl-istrateġija ġdida tagħha “Lil hinn mill-PDG” u biex tinkludi f'ħidmitha strateġiji bl-għan li jitkejjel il-kontribut lill-PDG tal-Istati Membri mill-attivitajiet tan-nisa u tal-irġiel fil-qasam tas-solidarjetà bejn il-ġenerazzjonijiet;

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet tal-Istati Membri.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/43

A.

billi s-CITES hi l-ikbar ftehim globali eżistenti ta' konservazzjoni tal-fawna u l-flora slavaġ, għall-prevenzjoni tal-isfruttar żejjed tagħhom minħabba l-kummerċ internazzjonali, b'175 parti, inklużi s-27 Stat Membru,

B.

billi l-konsum mill-bniedem ta' riżorsi naturali, il-qerda tal-ambjenti naturali, it-tibdil fil-klima, l-isfruttament żejjed ta' speċijiet slavaġ u l-kummerċ illegali tal-fawna u l-flora slavaġ huma l-kawżi ewlenin tal-eżawriment tal-bijodiversità tad-dinja,

C.

billi rapporti xjentifiċi jbassru li t-tibdil fil-klima se jiggrava t-telf tal-bijodiversità u s-sitwazzjoni ta' speċijiet fil-periklu,

D.

billi s-CITES għandha tibbaża d-deċiżjonijiet tagħha fuq ix-xjenza, u billi x-xogħol tal-Unjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tan-Natura (IUCN) u l-Analiżi tar-Reġistri Kummerċjali tal-Flora u l-Fawna fil-Kummerċ (TRAFFIC) għandhom rwol importanti biex jipprovdu l-partijiet tas-CITES b'valutazzjoni dettaljata tal-proposti biex jiġu emendati l-Appendiċijiet tas-CITES,

E.

billi l-kuxjenza pubblika fil-pajjiżi konsumaturi kienet u għadha essenzjali għall-kontroll tal-kaċċa illegali u tal-kummerċ internazzjonali illegali ta' speċijiet ta' fawna u flora slavaġ f'periklu,

F.

billi l-qtugħ illegali ta' siġar jista' jinkludi l-kummerċ tal-ispeċi tal-flora elenkati mis-CITES u l-proposta għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-obbligi tal-operaturi li jqiegħdu fis-suq tal-Komunità l-injam u prodotti tal-injam għandha tiżgura li l-problema tal-qtugħ illegali ta' siġar tiġi indirizzata b'mod effikaċi,

G.

billi l-kummerċ illegali jnaqqas serjament l-importanza tal-aġenda dinjija ta' sostenibilità ambjentali u tal-iżvilupp, kif ukoll tal-governanaza tajba u jiffaċilita t-tixrid ta' mard li jittieħed,

H.

billi l-ispeċijiet tas-CITES huma elenkati fl-Appendiċijiet tas-CITES skont l-istatus ta' konservazzjoni tagħhom u għax huma effettwati jew jistgħu jiġu effettwati mill-kummerċ; billi l-Appendiċi I tas-CITES jinkludi speċijiet f'periklu ta' estinzjoni li l-kummerċ internazzjonali tagħhom huma projbit; billi l-Appendiċi II tas-CITES jinkludi speċijiet li l-kummerċ tagħhom irid jiġi kontrollat sabiex jiġi evitat użu inkompatibbli mas-sopravivenza tagħhom; billi l-Appendiċi III tas-CITES jinkludi fih speċijiet li huma protetti f'mill-inqas pajjiż wieħed, li jkun talab lil Partijiet oħra tas-CITES għal assistenza biex jikkontrollaw il-kummerċ,

I.

billi l-Prinċipat ta' Monako ppreżenta proposta sabiex it-tonn tal-pinna blu tat-tramuntana jitniżżel fl-Appendiċi I tas-CITES biex tiġi stabbilita sospensjoni interim tal-kummerċ internazzjonali fl-ispeċi,

J.

billi l-kumitat xjentifiku tal-Kummissjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tat-Tonn tal-Atlantiku (ICCAT), fil-laqgħa tiegħu ta' bejn il-21 u t-23 ta' Ottubru 2009, ikkalkula li l-bijomassa ta' stokk ta' riprodutturi tat-tonn tal-pinna blu tat-tramuntana hija inqas minn 15 % ta' dak li kienet meta beda s-sajd, u għaldaqstant dan jikkonferma li l-ispeċi tissodisfa l-kriterji sabiex tiġi elenkata fl-Appendiċi I tas-CITES,

K.

billi l-pixxiplamtu (Lamna nasus) u l-mazzola tax-xewka (Squalus acanthias) huma vulnerabbli ħafna għal sfruttament żejjed minħabba s-sajd u jdumu ħafna biex jirkupraw minħabba l-karatteristiċi bijoloġiċi tagħhom (jikbru bil-mod, jimmaturaw tard, kapaċità riproduttiva baxxa, lonġevità u ż-żmien twil ta' ġenerazzjoni),

L.

billi l-elenkar tal-Appendiċi II tas-CITES għal dawk l-ispeċijiet huwa neċessarju biex jiġi żgurat li l-kummerċ internazzjonali tal-ġejjieni jiġi fornut minn sajd immaniġġjat b'mod sostenibbli u rreġistrat b'mod preċiż li ma jagħmilx ħsara lill-istatus tal-popolazzjonijiet slavaġ li jisfrutta,

M.

billi r-Riżoluzzjoni Conf. 9.24 tas-CITES tistipula li l-ispeċijiet jikkwalifikaw għall-elenkar fl-Appendiċi I tas-CITES jekk, inter alia, dawn “huma jew jistgħu jkunu affettwati mill-kummerċ” u jekk dawn juru “tnaqqis serju fid-daqs tal-popolazzjoni fl-ambjent naturali, li ġie dedott jew ipproġettat fuq il-bażi ta' tnaqqis fiż-żona tal-ħabitat jew ta' tnaqqis fil-kwalità tal-ħabitat”,

N.

billi l-orsijiet polari huma mhedda b'mod gravi bit-telf tal-ambjent naturali tagħhom minħabba t-tibdil fil-klima li qed iwassal biex jonqsu l-popolazzjonijiet fil-biċċa l-kbira tal-inħawi fejn joqogħdu, u billi qed jiġu effettwati b'mod negattiv minħabba l-kummerċ ta' partijiet minn ġisimhom, li żdied mis-snin disgħin 'l hawn,

O.

billi l-Partijiet tas-CITES qablu waqt l-14-il laqgħa tagħhom (CoP 14) li m'għandux ikun hemm proposti ulterjuri għall-kummerċ fl-avorju għal perjodu ta' mill-inqas disa' snin,

P.

billi s-sejħa inizjali, fid-diskussjonijiet fil-CoP 14, kienet għal perjodu ta' mistrieħ ta' 20 sena u billi minn dak iż-żmien 'l hawn kien hemm qabdiet sinifikanti ta' avorju u rapporti ta' kaċċa illegali mifruxa u f'livelli li dejjem qed jiżdiedu,

Q.

billi l-popolazzjonijiet tal-felini slavaġ fl-Asja jibqgħu mhedda mill-kaċċa illegali, id-distruzzjoni tal-ambjent naturali tagħhom u tnaqqis kbir fl-ammont tal-annimali li jieklu, u billi, minkejja talbiet ripetuti, kien hemm nuqqas ta' progress diżappuntanti f'diversi oqsma fir-rigward ta' azzjoni drastika biex jitwaqqaf it-tnaqqis fl-għadd ta' tigri u felini slavaġ oħra,

R.

billi d-Deċiżjoni 14.69 tas-CITES, adottata fil-CoP 14, talbet lill-Partijiet li għandhom operazzjonijiet intensivi ta' trobbija biex jiżguraw li t-tgħammir u t-trobbija ta' felini slavaġ Asjatiċi fl-għeluq għandu jkun maħsub biss għall-konservazzjoni, u ddikjarat li t-tigri m'għandhomx jitrabbew għall-kummerċ tal-partijiet jew tad-derivattivi tagħhom,

S.

billi r-Rakkomandazzjonijiet riċenti ta' Kathmandu enfasizzaw l-importanza li jiżdied l-involviment ta' korpi internazzjonali tal-infurzar tal-liġi, bħall-Interpol, l-Organizzazzjoni Dinjija tad-Dwana (World Customs Organisation - WCO), l-Uffiċċju tan-NU dwar id-Drogi u l-Kriminalità (UNODC) u s-CITES, fil-ġlieda kontra l-kriminalità marbuta mal-fawna u l-flora slavaġ, u talab li l-unitajiet tar-reati ambjentali ta' dawn il-korpi jiġu msaħħa għal dan l-iskop,

T.

billi d-Deċiżjonijiet 14.35 u 14.36 tas-CITES ġew adottati mill-CoP 14 (li saret f'The Hague fl-2007), u billi l-fatt li l-anonimità u l-firxa globali tal-Internet jistgħu jnaqqsu b'mod drastiku l-kapaċità tal-Partijiet tas-CITES li jiġġieldu l-kummerċ illegali tal-fawna u l-flora slavaġ; billi ż-żieda rapida fil-kummerċ elettroniku ta' eżemplari ta' speċi elenkati fis-CITES hija ta' theddida serja għas-sopravivenza ta' ħafna speċi; billi n-natura globali tal-Internet tagħmilha diffiċli għall-Partijiet tas-CITES biex jinfurzaw il-liġi nazzjonali u internazzjonali fil-ġurisdizzjonijiet tagħhom; u billi l-kummerċ elettroniku fil-fawna u flora slavaġ u fil-prodotti tagħhom irid dejjem jitqies bħala kummerċ internazzjonali potenzjali,

1.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jużaw il-prinċipju ta' prekawzjoni bħala l-prinċipju ewlieni fid-deċiżjonijiet tagħhom kollha dwar dokumenti ta' ħidma u proposti ta' elenkar u jqisu wkoll il-prinċipju ta' min juża jħallas, l-approċċ tal-ekosistemi u l-prinċipji ta' konservazzjoni tradizzjonali;

2.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżguraw li kwalunkwe deċiżjoni mmirata lejn it-tisħiħ tal-koordinazzjoni bejn is-CITES u konvenzjonijiet oħra relatati mal-bijodiversità ma ddgħajjifx in-natura tas-CITES bħala ftehim ta' konservazzjoni globali jew il-miżuri stretti ta' konservazzjoni tas-CITES;

3.

Jopponi bis-sħiħ l-użu tal-vot sigriet u huwa ddiżappuntat li l-Kumitat Permanenti tas-CITES ma ppreżentax proposti biex tiġi eskluża l-possibilità tal-votazzjoni sigrieta fil-proċess ta' teħid ta' deċiżjonijiet tas-CITES;

4.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istat Membri biex jappoġġjaw l-elenkar tat-tonn tal-pinna blu (Thunnus thynnus) fl-Appendiċi I tas-CITES, jekk jiġu sodisfatti t-tliet kundizzjonijiet li ġejjin:

5.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħti kumpens finanzjarju lis-settur tas-sajd li jista' jintlaqat mill-inklużjoni potenzjali tat-tonn tal-pinna blu fl-Appendiċi I tas-CITES, sabiex titħares is-sostenibilità ekonomika tas-settur;

6.

Jilqa' b'sodisfazzjon kbir il-proposta mressqa mill-Isvezja f'isem l-Istati Membri għall-elenkar ta' żewġ speċijiet ta' kelb il-baħar: il-pixxiplamtu (Lamna nasus) u l-mazzola tax-xewka (Squalus acanthias) fl-Appendiċi II tas-CITES; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw din il-proposta;

7.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw l-elenkar tal-ħames speċijiet ta' kelb il-baħar, jiġifieri: il-kurazza rara (Sphyrna lewini), il-kurazza l-kbira (Sphyrna mokarran), il-kurazza komuni (Sphyrna zygaena,) il-kelb il-baħar il-griż (Carcharhinus plumbeus) u l-kelb il-baħar l-iskur (Carcharhinus obscurus) fl-Appendiċi II tas-CITES, bi qbil mal-proposta tal-Istati Uniti tal-Amerika;

8.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġaw l-elenkar tal-kelb il-baħar ta' denbu bit-tebgħa (Carcharhinus longimanus) fl-Appendiċi II tas-CITES, bi qbil mal-proposta tal-Istati Uniti tal-Amerika;

9.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġaw it-trasferiment tal-Ors Polari (Ursus maritimus) mill-Appendiċi II tas-CITES għall-Appendiċi I tas-CITES, bi qbil mal-proposta tal-Istati Uniti tal-Amerika.

10.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jirrifjutaw:

11.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-proposta tal-Kenja, il-Gana, il-Liberja, il-Mali, is-Sjerra Leone, it-Togo, il-Kongo u r-Rwanda biex jinkludu annotazzjoni għall-iljunfanti Afrikani li twaqqaf kwalunkwe proposta ġejjiena ta' kummerċ fl-avorju jew li l-popolazzjonijiet tal-iljunfanti jitniżżlu fil-listi tas-CITES mill-Appendiċi I għall-Appendiċi II, sa 20 sena wara d-data tal-bejgħ ta' darba tal-avorju li sar f'Novembru 2008;

12.

Iħeġġeġ lill-Partijiet tas-CITES li bbenefikaw mill-bejgħ ta' darba ta' ħażniet tal-avorju li kellu l-gvern biex jipprovdu appoġġ finanzjarju lill-Fond għall-Iljunfanti Afrikani biex jittejbu l-inizjattivi ta' infurzar u kontra l-kaċċa illegali;

13.

Iħeġġeġ konsultazzjoni usa' u aktar inklużiva mal-istati kollha li għandhom ranges tal-iljunfanti biex jikkunsdiraw azzjoni li permezz tagħha jitbaxxa l-livell tal-elenkar tal-iljunfanti Afrikani u l-bejgħ ta' darba sussegwenti;

14.

Iħeġġeġ l-iżvilupp ta' metodi aktar sodi għall-monitoraġġ tal-kummerċ illegali fl-avorju, li jkun jinvolvi firxa wiesgħa ta' atturi;

15.

Jilqa' l-proposta tal-UE għat-tisħiħ tar-Riżoluzzjoni Conf. 12.5 tas-CITES dwar il-konservazzjoni tat-tigri u l-kummerċ tagħhom u ta' speċijiet ta' felini kbar oħra fl-Appendiċi I;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġaw l-isforzi sabiex jiġi indirizzat il-kummerċ illegali fil-partijiet u d-derivattivi ta' felini kbar tal-Asja, b'enfasi li jgħinu biex itejbu l-iskambju tal-infurzar u tal-informazzjoni, b'mod partikulari billi jtejbu l-ħiliet tal-Interpol, il-UNODC, id-WCO u s-CITES li jittrattaw il-kriminalità marbuta mal-flora u l-fawna slavaġ u li jipprovdu taħriġ;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġaw sforzi biex tonqos id-domanda għal partijiet u derivattivi ta' felini kbar tal-Asja fost il-popolazzjoni lokali u f'pajjiżi oħra;

18.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-proposti li ġejjin:

19.

Jilqa' b'sodisfazzjon u jappoġġa l-proposti ta' elenkar tal-pjanti u tal-ispeċijiet ta' żerriegħa tal-pjanti kif imressqa mill-Madagaskar;

20.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jopponu l-proposti li ġejjin:

21.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiċħdu l-proposta tal-Istati Uniti u tal-Messiku biex it-tengħuda tal-irdumijiet (Euphorbia misera) titneħħa mill-Appendiċi II tas-CITES;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex iżidu l-kooperazzjoni internazzjonali fl-implimentazzjoni tas-CITES;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw l-inklużjoni ta' lingwaġġ addizzjonali aktar qawwi, propost mill-Ġermanja, f'Dok. 32 tal-CoP 15 (Il-Kummerċ Elettroniku ta' Eżemplari ta' Speċi Elenkati fis-CITES) u biex jappoġġjaw il-proposta riveduta;

24.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-proposti tas-Segretarjat għal parteċipazzjoni fl-iżvilupp ta' objettivi ta' bijodiversità wara l-2010, is-Sħubija ta' Indikaturi ta' Bijodiversità (BIP) tal-2010 u l-Pjattaforma Intergovernattiva dwar il-Bijodiversità u s-Servizzi Ekosistemiċi (IPBES), inkluż b'relazzjoni mat-tibdil fil-klima (CoP 15 Dok. 10.1);

25.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-proposta Dok. 10.4 tal-CoP 15 tal-President tal-Kumitat dwar il-Pjanti għal kollaborazzjoni ulterjuri mal-Istrateġija Globali għall-Konservazzjoni tal-Pjanti tal-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika (CBD);

26.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw azzjoni ulterjuri biex jiġi eliminat il-kummerċ illeċitu tal-antilopi Tibetani bi qbil mal-proposta tas-Segretarjat Dok. 46 tal-CoP 15;

27.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-proposta tas-Segretarjat Dok. 47 tal-CoP 15, bl-intenzjoni li l-istati fejn jinsabu l-antilopi saiga (Saiga tatarica tatarica) jikkonformaw, biex jiġu żgurati l-implimentazzjoni kif suppost tal-Pjan ta' Azzjoni dwar is-Saiga u l-konformità mad-deċiżjonijiet relevanti. Qed jiġi propost ukoll li l-Partijiet tas-CITES jinkuraġġixxu lill-industriji li jikkunsmaw il-qarn tas-saiga biex jikkontribwixxu għal attivitajiet ta' konservazzjoni fuq il-post immirati biex jiġu riġenerati l-popolazzjonijiet tal-annimali slavaġ;

28.

Iħeġġeġ bil-qawwa lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw azzjoni ulterjuri biex jiġi miġġieled il-kummerċ illegali tax-xadini kbar bla denb, bi qbil mal-proposti tas-Segretarjat kif stipulati fid-Dok. 42 tal-CoP 15;

29.

Iħeġġeġ bil-qawwa lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw l-isforzi fi ħdan is-CITES biex jiġi indirizzat is-sajd illegali, mhux regolat u mhux irrappurtat ta' Cheilinus undulates;

30.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-Unjoni Ewropea hija wieħed mill-ikbar swieq għall-kummerċ illegali tal-fawna u l-flora slavaġ u li l-konformità tvarja bejn l-Istati Membri, u jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex itejbu l-koordinazzjoni tal-isforzi tagħhom biex jinfurzaw il-leġiżlazzjoni tal-UE dwar il-kummerċ ta' fawna u flora slavaġ;

31.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-firmatarji tas-CITES u lis-Segretarjat tas-CITES.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/48

A.

billi l-Parlament Ewropew li għadu kemm ġie elett huwa impenjat biex jippromwovi l-adeżjoni tal-Kroazja mal-Unjoni Ewropea,

B.

billi s-suċċess tal-adeżjoni tal-Kroazja jagħti spinta pożittiva lill-proċess tal-integrazzjoni Ewropea fil-bqija tar-reġjun tal-Balkani tal-Punent u billi, għaldaqstant, il-prospettiva ta' adeżjoni mal-UE tirrappreżenta inċentiv b'saħħtu għar-riformi politiċi u ekonomiċi u għat-tisħiħ tal-paċi u tal-istabilità,

C.

billi l-Kroazja kompliet tagħmel progress fi kważi kull qasam minkejja d-disa' xhur ta' staġnar fin-negozjati għall-adeżjoni u fid-dawl tal-kriżi ekonomika dinjija,

D.

billi n-negozjati għall-adeżjoni ħadu iktar żmien minn kif kien ippjanat minħabba t-tilwima dwar il-fruntieri mas-Slovenja u ma setax jiġi rispettat il-pjan ta' direzzjoni indikattiv tal-Kummissjoni għall-konklużjoni tan-negozjati ta' natura teknika sa tmiem l-2009,

E.

billi l-ftehim milħuq fil-11 ta' Settembru 2009 bejn il-Prim Ministri tas-Slovenja u tal-Kroazja dwar il-modalitajiet biex tissolva t-tilwima tal-fruntieri ta' bejniethom ta spinta biex jinfetħu l-kapitoli li kien baqa' u biex in-negozjati għall-adeżjoni jitkomplew b'ritmu mgħaġġel,

F.

billi l-ftehim ta' arbitraġġ bejn is-Slovenja u l-Kroazja, iffirmat fil-preżenza tal-Presidenza tal-UE fl-4 ta' Novembru 2009, ħejja s-sisien għas-soluzzjoni totali tat-tilwima tal-fruntieri ta' bejniethom fi klima ta' fiduċja reċiproka ladarba titlesta l-proċedura ta' ratifikazzjoni,

G.

billi n-negozjati mal-Kroazja jistgħu jiġu konklużi fl-2010 sakemm il-Kroazja tiżgura l-impenn tagħha rigward l-isforzi biex, fost affarijiet oħra, issaħħaħ l-amministrazzjoni pubblika, tkompli r-riforma ġudizzjarja b'aktar riżolutezza, tiġġieled vigorożament il-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata, tiżgura s-sostenibilità tar-ritorn tar-rifuġjati u tikkoopera bis-sħiħ mat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja (ICTY) biex tippermettilha li jkollha aċċess għad-dokumenti rikjesti għall-użu fil-proċessi għal delitti tal-gwerra,

H.

billi fis-7 ta' Lulju 2009 nħatar Prim Ministru ġdid li huwa determinat li jżomm l-impenn tal-Kroazja fir-rigward tal-adeżjoni mal-UE u l-programm ta' riformi tagħha inkluża r-riforma ekonomika u l-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni; billi l-Viċi Prim Ministru inkarigat mill-politika ekonomika rriżenja; billi, barra dan, l-immunità tal-ex Ministru tad-Difiża tneħħiet bħala sinjal tal-impenn politiku tal-gvern biex jittratta kull akkuża ta' korruzzjoni b'mod trasparenti,

1.

Ifaħħar lill-Kroazja għall-progress kontinwu tagħha biex tissodisfa l-kriterji li jirregolaw l-adeżjoni mal-Unjoni kif ukoll l-obbligi ta' sħubija; jinnota l-isforzi kkoordinati li għamlet il-Kroazja fl-adozzjoni tal-leġiżlazzjoni meħtieġa, it-traspożizzjoni tal-acquis u t-twettiq tar-riformi;

2.

Jilqa' l-fatt li reġgħu bdew in-negozjati bejn l-UE u l-Kroazja fit-2 ta' Ottubru 2009, wara iżjed minn disa' xhur ta' waqfien; iqis li n-negozjati jridu jipproċedu bla problemi bil-għan li jintemmu sa nofs l-2010, sakemm il-Kroazja tissodisfa l-parametri kollha li qed jinfetħu u jingħalqu;

3.

Jinsab fiduċjuż li l-Kroazja se tilqa' u tegħleb l-isfidi konsiderevoli li fadal għal dak li għandu x'jaqsam mal-parametri stabbiliti fil-kapitoli tan-negozjati; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-pajjiż qed ikompli l-isforzi tiegħu għar-riformi, partikolarment ir-riforma ġudizzjarja u fl-amministrazzjoni pubblika, fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata, il-promozzjoni tad-drittijiet tal-minoranzi inkluż ir-ritorn tar-rifuġjati, it-tkomplija tal-proċessi għal delitti tal-gwerra u l-aċċess għat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja għal dokumenti; iqis li l-Kroazja għandha wkoll tagħmel aktar sforzi sostanzjali għat-tlestija tar-ristrutturar tat-tarzni;

4.

Jinsab imħasseb li, minkejja l-appoġġ estiż għall-adeżjoni mal-UE li jeżisti fost il-partiti politiċi, l-appoġġ pubbliku għall-adeżjoni mal-UE qiegħed jonqos; jinnota li l-istħarriġiet jissuġġerixxu li l-opinjoni pubblika Kroata turi inqas entużjażmu dwar l-UE billi jindikaw li terz biss tal-popolazzjoni tqis l-adeżjoni mal-UE bħala ħaġa ta' benefiċċju; iħeġġeġ lill-awtoritajiet u s-soċjetà ċivili Kroati biex jagħtu bidu għal aktar diskussjonijiet pubbliċi dwar l-adeżjoni mal-UE u l-konsegwenzi li joħorġu minnha; jistieden lill-Gvern u s-soċjetà ċivili biex jingħaqdu ħalli jtejbu r-riformi soċjali u jimplimentaw iżjed malajr ir-riformi fl-oqsma tal-ġudikatura, tal-amministrazzjoni pubblika, tal-ambjent u tal-politika ekonomika;

5.

Jieħu nota tal-ħidma tal-President li se jispiċċa mill-kariga, Stjepan Mesić, u tal-elezzjoni tal-President il-ġdid, Ivo Josipović

6.

Jilqa' l-progress miksub fl-implimentazzjoni tal-programm ta' riforma tal-amministrazzjoni pubblika għall-perjodu 2008-2011 u fit-tkomplija tal-isforzi b'impenn ċar min-naħa tal-gvern;

7.

Jilqa' l-parteċipazzjoni tal-Kroazja f'operazzjonijiet u missjonijiet tal-Politika Ewropea tas-Sigurtà u tad-Difiża (ESDP) kif ukoll l-allinjament tagħha mad-dikjarazzjonijiet, il-pożizzjonijiet komuni u l-istqarrijiet tal-Politika Komuni tal-Affarijiet Barranin u tas-Sigurtà (CFSP) kull meta tkun mistiedna biex tingħaqad magħhom;

8.

Jenfasizza, madankollu, li għad fadal punti dgħajfa ħafna fil-proċeduri amministrattivi kif ukoll fil-kapaċitajiet ta' ġestjoni u amministrattivi tal-istituzzjonijiet rilevanti; iqis li għandha tingħata aktar attenzjoni politika ġenerali lit-tisħiħ tas-servizz pubbliku; jinnota li l-proċess ta' depolitiċizzazzjoni tal-amministrazzjoni pubblika għadu f'fażi bikrija u li l-qafas ġuridiku biex jiġi stabbilit servizz pubbliku professjonali u effiċjenti għadu mhux kompletat; jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li tinħtieġ sistema salarjali ġdida u li hemm bżonn ta' iktar delega ta' responsabilitajiet ta' teħid tad-deċiżjonijiet mil-livell maniġerjali għal dak tal-impjegati ċivili;

9.

Jinnota li, minkejja li teżisti r-rieda politika għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni fil-livelli kollha u li l-qafas ġuridiku għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni huwa stabbilit, din tal-aħħar għadha mifruxa u l-kapaċitajiet amministrattivi tal-entitajiet statali, fosthom il-pulizija u l-awtoritajiet inkarigati mill-infurzar tal-liġijiet, għadhom mhux biżżejjed; iħeġġeġ lill-awtoritajiet rilevanti biex jindirizzaw il-każijiet ta' korruzzjoni billi dawn jinvolvu kważi l-oqsma kollha tas-soċjetà, tal-ekonomija u tal-gvern, inkluża rabta bejn istituzzjonijiet li joperaw primarjament fl-oqsma tal-assistenza sanitarja, tas-sistema ġudizzjarja, tal-gvern lokali tal-ippjanar urban u s-settur tal-kostruzzjoni u tan-negozju; jinsab imħasseb partikolarment dwar il-każijiet ta' influwenza politika mhux xierqa fis-sistema ġudizzjarja; jinnota bi pjaċir li l-Prim Ministru u l-gvern saħħew l-isforzi tagħhom fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni f'kumpaniji ta' proprjetà statali, iżda jqis li għandhom isiru iktar sforzi għall-promozzjoni ta' kultura ta' responsabilità politika fir-rigward tal-korruzzjoni tal-politiċi;

10.

Jilqa' l-bidliet leġiżlattivi u istituzzjonali sinifikanti introdotti għall-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u jinsab sodisfatt bil-miżuri ġodda kontra l-mafja li jqawwu l-kooperazzjoni fost l-awtoritajiet responsabbli għas-sigurtà; jesprimi sodisfazzjon partikolari dwar il-kooperazzjoni tajba ħafna mal-awtoritajiet Bosnijaċi u Serbi inkarigati mill-infurzar tal-liġi;

11.

Jinsab kuntent bil-miżuri leġiżlattivi u bl-azzjonijiet għall-bini tal-istituzzjonijiet meħuda fil-qasam kruċjali tar-riforma ġudizzjarja u jinnota b'sodisfazzjon it-titjib fl-effiċjenza u fit-trasparenza fi ħdan il-ġudikatura kif ukoll it-tnaqqis tal-għadd ta' kawżi pendenti;

12.

Jiġbed, madankollu, l-attenzjoni lejn il-fatt li, minkejja l-progress li sar, huma meħtieġa aktar interventi inċiżivi biex tiġi riformata s-sistema ġudizzjarja li għadha tħabbat wiċċha, fost affarijiet oħra, ma' akkumulu mdaqqas ta' kawżi pendenti u tul ta' żmien eċċessiv ta' proċedimenti tal-qrati; jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li għad fadal xogħol sinifikanti xi jsir f'dak li għandu x'jaqsam mat-tisħiħ tal-indipendenza tal-ġudikatura, il-ħolqien ta' proċedura ta' selezzjoni iktar trasparenti għall-imħallfin u għall-prosekuturi u infurzar iktar effiċjenti tas-sentenzi tal-qrati; iqis li aktar sforzi huma meħtieġa biex jintlaqgħu dawn l-isfidi, bil-għan ukoll li jiġi evitat li tmajna l-fiduċja taċ-ċittadini fil-funzjonament tal-ġudikatura u tal-istat tad-dritt; jappoġġa l-inizjattivi leġiżlattivi tal-Ministeru tal-Ġustizzja mmirati lejn it-titjib tal-ħatra, is-selezzjoni u l-promozzjoni tal-imħallfin skont il-kwalifika u l-mertu;

13.

Jieħu nota tad-dikjarazzjoni li għamel il-Prosekutur tat-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja quddiem il-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti fit-3 ta' Diċembru 2009 u jħeġġeġ lill-Kroazja biex tikkoopera bis-sħiħ ma' dan it-Tribunal; jenfasizza li, fid-dikjarazzjoni tiegħu, il-Prosekutur, filwaqt li rrikonoxxa li l-Kroazja kompliet twieġeb b'mod adegwat għall-maġġoranza tat-talbiet għal assistenza mit-Tribunal Kriminali Internazzjonali għal dik li kienet il-Jugoslavja, tenna li preokkupazzjoni waħda baqgħet mhux solvuta, jiġifieri l-progress fit-tfittxija tad-dokumenti militari ewlenin neqsin relatati mal-Operazzjoni Storm fl-1995, li għandhom jintużaw fil-proċessi kontra xi ġenerali; jixtieq kull suċċess lit-Task Force bejn l-Aġenziji li għadu kif inħoloq, li hu magħmul minn rappreżentanti ta' istituzzjonijiet u aġenziji statali varji, fit-twettiq ta' dawn l-investigazzjonijiet; hu tal-fehma li, jekk meħtieġa, terza parti tista' tagħti iktar spinta lill-investigazzjonijiet; jistieden lill-Kunsill biex jiddeċiedi malajr kemm jista' jkun dwar il-ftuħ tal-Kapitolu 23 dar il-Ġudikatura u d-Drittijiet Fundamentali; iħeġġeġ lill-Kroazja biex issolvi l-kwistjoni tal-impunità ta' dawk li jkunu responsabbli għad-delitti tal-gwerra u biex isir progress ulterjuri fit-twaqqif tal-imparzjalità waqt il-proċessi fil-pajjiż għad-delitti tal-gwerra;

14.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-Kroazja qiegħda tkompli tagħmel progress f'dak li għandu x'jaqsam mal-prosekuzzjoni bbilanċjata u ekwa tad-delitti tal-gwerra u li matul is-sena saru bosta akkużi u proċessi ta' ċittadini Kroati akkużati li kkommettew delitti tal-gwerra; jilqa' l-istruzzjonijiet li jikkonċernaw id-delitti tal-gwerra maħruġa mill-Prosekutur Statali Kap lill-uffiċċji kollha, maħsuba biex jiggarantixxu prassi uniformi indipendentement mill-oriġini nazzjonali tas-suspettat; jinnota, madankollu, li bosta imputati pproċessati matul is-sena għal delitti tal-gwerra ġew ipproċessati in absentia u għad hemm tħassib inkluż fir-rigward tat-tmexxija tal-proċedimenti fil-kawżi individwali; jisħaq fuq każ li fih kriminal tal-gwerra famuż li nstab ħati, li huwa wkoll membru tal-Parlament Kroat, irnexxielu jaħrab u jsib refuġju f'wieħed mill-pajjiżi ġirien;

15.

Jinnota li r-radd lura ta' proprjetà maqbuda matul it-Tieni Gwerra Dinjija u taħt ir-reġim Komunista baqa' problema filwaqt li jirrikonoxxi li sar progress biex il-proprjetajiet privati okkupati jinraddu lura lis-sidien leġittimi tagħhom, partikolarment fir-rigward tal-art agrikola okkupata;

16.

Jinsab sodisfatt bis-sitwazzjoni tal-libertà tal-istampa iżda jinnota wkoll li xi influwenza politika u kummerċjali għadha qed tiġi eżerċitata fuq il-mezzi tal-komunikazzjoni; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Kroati biex jieħdu miżuri inċiżivi kontra t-theddid lill-ġurnalisti li jittrattaw każijiet ta' delitti tal-gwerra, korruzzjoni u kriminalità organizzata, billi kien hemm episodji ta' intimidazzjoni ta' ġurnalisti;

17.

Jinsab kuntent li l-frekwenza u l-gravità tal-inċidenti vjolenti kontra s-Serbi etniċi naqsu, li tjiebu l-investigazzjonijiet tal-pulizija u li l-proċess ta' rikonċiljazzjoni bejn il-Kroati etniċi u s-Serbi etniċi qed ikollu suċċess; jilqa' l-fatt li l-modifiki proposti tal-Kostituzzjoni huma mistennija li jirrikonoxxu l-gruppi minoritarji kollha fil-Kroazja u li sar titjib f'dawk li huma d-drittijiet tal-minoranzi fil-qasam tal-edukazzjoni; jinnota b'sodisfazzjon il-progress li nkiseb fl-edukazzjoni inklussiva tar-Roma; jistieden, madankollu, lill-awtoritajiet Kroati biex ikomplu l-isforzi tagħhom fil-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni kontra r-Roma u s-Serbi etniċi, primarjament fis-sistema ġudizzjarja, l-aċċess għall-impjiegi kif ukoll għad-djar; iħeġġeġ iktar lill-Kroazja biex tkompli taġixxi fi spirtu ta' tolleranza u biex tieħu miżuri xierqa biex tipproteġi lil dawk li aktarx għadhom suġġetti għal theddid jew għal atti ta' intimidazzjoni;

18.

Iħeġġeġ lill-Kroazja biex tkompli l-isforzi tagħha biex tippromwovi d-diversità kulturali;

19.

Jilqa' l-progress globali miksub fil-qasam tar-ritorn ta' rifuġjati u jisħaq fuq l-importanza estrema tar-ritorn u l-integrazzjoni mill-ġdid tar-refuġjati, inklużi r-rikostruzzjoni u r-ripussess tad-djar, l-implimentazzjoni impenjattiva tal-programmi tad-djar għal dawk li kellhom id-drittijiet tal-kerrej u l-passi li jridu jittieħdu biex tissolva l-kwistjoni tal-validazzjoni tad-drittijiet tal-pensjoni; jinnota l-fatt li l-implimentazzjoni tal-programm tad-djar tal-2009 tal-Kroazja għadu fi stadju bikri minħabba l-effetti tal-kriżi ekonomika globali u r-restrizzjonijiet tal-baġit, u li l-programm se jkollu bżonn ikompli fl-2010 u probabilment anki wara, u jeħtieġ impenn kontinwu min-naħa tal-awtoritajiet kompetenti; jisħaq fuq l-importanza estrema li jinħolqu kundizzjonijiet għas-sostenibilità fl-oqsma tar-ritorn; jistieden lill-Gvern Kroat biex jallinja l-politiki tal-immigrazzjoni u tal-ażil tiegħu mal-istandards tal-UE;

20.

Jitlob lill-Gvern biex jipprovdi taħriġ għall-ġudikatura dwar l-implimentazzjoni tal-Liġi dwar l-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri (GEL) u l-Liġi kontra d-Diskriminazzjoni; jinnota li s'issa, l-ebda waħda mid-deċiżjonijiet ġuridiċi ma kienet ibbażata fuq waħda minn dawn il-liġijiet; jilqa' l-ħatra ta' mara bħala prim ministru, u fl-istess ħin jitlob li jkun hemm promozzjoni iżjed attiva tal-parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika, filwaqt li jinnota li l-proporzjon ta' nisa naqas fil-korpi kollha tal-gvern lokali fl-elezzjonijiet lokali ta' din is-sena (pereżempju, l-għadd ta' nisa “zupans” naqas minn tlieta għal waħda); jenfasizza l-bżonn li jiżdiedu l-isforzi biex jiġu appoġġjati l-vittmi tal-vjolenza fil-familji; Jinnota l-progress li sar fil-Kroazja fil-qasam tal-leġiżlazzjoni dwar ir-reati ta' mibegħda u jħeġġeġ lill-gvern biex jagħmel iktar sforzi biex jiżgura li jkun hemm qafas legali xieraq fis-seħħ, kif ukoll biex tiġi indirizzata d-diskriminazzjoni kontra l-minoranzi fir-rigward tas-sessi, inkluża investigazzjoni dettaljata tar-reati ta' mibegħda u t-theddid;

21.

Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar ir-riżentiment għall-minoranza tal-LGBT fil-Kroazja, li dan l-aħħar deher b'mod ċar fl-attakki omofobiċi fuq il-parteċipanti tal-parata tal-'Gay Pride' f'Żagreb; iħeġġeġ l-awtoritajiet Kroati biex jikkundannaw u jipproċessaw il-mibegħda politika u l-vjolenza kontra kwalunkwe minoranza; jistieden lill-gvern Kroat biex jimplimenta u jinfurza l-Liġi kontra d-Diskriminazzjoni;

22.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-ħtieġa li jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fir-rigward tal-persuni b'diżabilità, partikolarment billi jimtlew il-lakuni eżistenti fil-leġiżlazzjoni, it-tfassil ta' politiki u tas-servizzi offruti lill-persuni b'diżabilità, speċjalment dawk li jbatu minn diżabilitajiet mentali;

23.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-Kroazja qiegħda tirkupra bil-mod mill-kriżi ekonomika u li t-tbassir ekonomiku relatat magħha huwa relattivament pożittiv minkejja ż-żieda fil-qgħad; jinnota li nżammet l-istabilità makroekonomika, li llum qed jitbassar żbilanċ iżgħar fil-kont kurrenti, li naqsu l-iżbilanċi esterni u li s-settur bankarju baqa' sod; jinnota wkoll li l-prospettiva ta' adeżjoni mal-UE għenet lill-investituri jibqgħu fiduċjużi fl-ekonomija Kroata u, fil-perjodu turbolenti riċenti, serviet ta' appoġġ għall-politiki ekonomiċi;

24.

Jistieden lill-Gvern, madankollu, biex jindirizza d-dgħufijiet strutturali eżistenti fl-ekonomija, li jeħtieġu riformi strutturali aktar profondi u rapidi bħala prekundizzjoni għal tkabbir ekonomiku sostenibbli; iħeġġeġ lill-Istat biex inaqqas l-irwol ridistributtiv qawwi tiegħu u jkompli jillimita l-intervent statali fl-ekonomija, biex jistimola l-impjiegi billi jagħti ħajja mill-ġdid lis-suq tax-xogħol pjuttost riġidu, biex jneħħi l-ostakli amministrattivi għall-impriżi u biex inaqqas s-sussidji għall-industriji li qed jirreġistraw telf;

25.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-Kroazja tejbet il-kapaċità tagħha li tassumi l-obbligi ta' sħubija mal-UE, b'livell tajjeb ta' allinjament mal-acquis communautaire fil-maġġoranza tas-setturi; iħeġġeġ, madankollu, lill-awtoritajiet Kroati biex ikomplu jsaħħu l-istrutturi amministrattivi u l-kapaċitajiet istituzzjonali meħtieġa għall-implimentazzjoni korretta tal-acquis, sabiex il-pajjiż ikun jista' jieħu vantaġġ massimu mis-sħubija mal-UE wara l-adeżjoni;

26.

Iħeġġeġ lill-Kroazja biex tkompli bil-privatizzazzjoni, biex tlesti l-programm tal-privatizzazzjoni tal-impriżi ż-żgħar, inkluż fis-settur tat-turiżmu, biex tipproċedi bir-ristrutturar fis-setturi sensittivi bħall-agrikoltura, u biex tippromwovi l-parteċipazzjoni tas-settur privat fl-infrastruttura fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali;

27.

Jinnota l-progress miksub, fost affarijiet oħra, fir-rigward tal-appalt tat-tarzni f'diffikultà filwaqt li jistieden lill-awtoritajiet Kroati biex jibqgħu jagħmlu l-isforzi meħtieġa sabiex ilestu r-ristrutturar tal-industrija tat-tarzni;

28.

Jinsab sodisfatt li ġiet stabbilita l-istruttura istituzzjonali neċessarja fil-qasam tal-akkwist pubbliku biex b'hekk il-ġestjoni tal-politika tal-akkwist pubbliku ssir iktar koerenti u kkoordinata; iħeġġeġ, madankollu, lill-awtoritajiet Kroati biex ikomplu jsaħħu l-kapaċitajiet tal-entitajiet li jappaltaw sabiex japplikaw il-leġiżlazzjoni fil-qasam tal-akkwist pubbliku b'mod effiċjenti u trasparenti u biex jitnaqqas konsiderevolment ir-riskju tal-irregolaritajiet, fosthom il-frodi, peress l-proċeduri ta' akkwist pubbliku jibqgħu sors ta' korruzzjoni kbir; jistieden lill-awtoritajiet Kroati biex jieħdu passi biex itejbu l-iskrutinju tat-tħejjija u tal-eżekuzzjoni proprja tal-kuntratti;

29.

Jinnota b'sodisfazzjon il-progress ġeneralment tajjeb miksub fil-qasam tal-kontroll finanzjarju, partikolarment fir-rigward tal-leġiżlazzjoni li tirregola l-kontroll finanzjarju intern, filwaqt li jiġbed l-attenzjoni lejn il-bżonn li jsir aktar progress fil-qasam tal-verifika esterna billi, fost affarijiet oħra, jissaħħaħ il-qafas ġuridiku meħtieġ għall-indipendenza tal-Uffiċċju Statali tal-Verifika; jiġbed l-attenzjoni lejn il-fatt li t-trasparenza tal-finanzi pubbliċi hija ta' importanza kruċjali fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni u għat-titjib tal-effiċjenza tas-servizzi pubbliċi, peress li din tiffaċilita l-kontroll fuq l-awtoritajiet pubbliċi li, min-naħa tiegħu, għandu impatt pożittiv fuq ir-responsabilità tagħhom fil-konfront taċ-ċittadini;

30.

Jilqa' l-progress li sar fl-implimentazzjoni tal-komponenti IPA (Strument ta' Assistenza għal qabel l-Adeżjoni) li jippreparaw lill-pajjiż biex jamministraw il-Fondi Strutturali; jistieden, madankollu, lill-awtoritajiet Kroati biex iżidu sostanzjalment il-kapaċitajiet amministrattivi fl-istrutturi tal-IPA eżistenti biex b'hekk jissodisfaw ir-rekwiżiti regolatorji u operattivi tal-politika ta' koeżjoni tal-UE u jiggarantixxu l-kapaċità tagħha li tassorbi l-fondi, partikolarment permezz tal-programmazzjoni tal-Qafas Strateġiku Nazzjonali ta' Referenza u tal-Programmi Operattivi għall-Fondi Strutturali;

31.

Jistieden lill-awtoritajiet Kroati biex jiżviluppaw proġetti ta' kooperazzjoni transkonfinali mfassla biex ikun hemm koeżjoni soċjali, ekonomika u territorjali u biex jgħollu l-livell ta' għajxien tan-nies li jkunu qed jgħixu f'reġjuni mal-fruntieri;

32.

Jinsab sodisfatt bil-kisbiet u l-progress li saru fil-qasam tal-ambjent, speċjalment f'dak li għandu x'jaqsam mal-kwalità tal-arja, mat-tibdil fil-klima, mal-kontroll tat-tniġġis industrijali u mal-ġestjoni tar-riskji; iħeġġeġ lill-Kroazja biex issaħħaħ il-kapaċitajiet amministrattivi tagħha fil-livell nazzjonali u lokali; jappella mhux biss għal traspożizzjoni formali iżda wkoll għall-applikazzjoni korretta tal-acquis tal-UE fir-rigward tal-ħarsien tan-natura u l-ġestjoni tal-ilma;

33.

Jiġbed l-attenzjoni lejn il-ħtieġa li jiġi promoss investiment fl-infrastruttura tal-enerġija sabiex jitjiebu s-sigurtà u d-diversità tal-provvista u tal-effiċjenza enerġetiċi; jisħaq fuq il-potenzjal kbir tal-pajjiż fir-rigward tas-sorsi li jiġġeddu u, b'mod partikolari, l-enerġija solari, u f'dan ir-rigward jitlob lill-awtoritajiet Kroati biex idaħħlu leġiżlazzjoni biex jiġi ffaċilitat l-iżvilupp tas-suq għall-enerġija li tiġġedded;

34.

Iħeġġeġ lill-Kroazja biex tkompli l-isforzi biex tikseb u żżomm relazzjonijiet tajba mal-ġirien, biex tibqa' promotur importanti u proattiv tal-kooperazzjoni reġjonali fil-livelli kollha u tiex ikollha rwol pożittiv fir-reġjun; iħeġġeġ, madankollu, lill-Gvern Kroat u lill-gvernijiet tal-pajjiżi ġirien biex jintensifikaw id-djalogu bejniethom bil-għan li jsibu soluzzjonijiet definittivi għal għadd ta' kwistjonijiet bilaterali pendenti, partikolarment fir-rigward tad-delimitazzjoni tal-fruntieri, tal-persuni nieqsa, tar-radd lura ta' proprjetà u tar-rifuġjati kif ukoll tal-estradizzjoni ta' ċittadini f'każijiet ta' delitti tal-gwerra u delitti kontra l-umanità;

35.

Jiftakar fil-ftehim ta' arbitraġġ milħuq bejn il-Prim Ministri tas-Slovenja u tal-Kroazja bil-għan li tissolva t-tilwima tal-fruntieri ta' bejniethom; jilqa' r-ratifika tal-ftehim min-naħa tal-Parlament Kroat u jittama li l-Parlament Sloven jagħmel l-istess fil-futur kemm jista' jkun qarib; jitlob, f'dan ir-rigward, lill-Kummissjoni biex tistabbilixxi lista ta' membri tat-tribunal ta' arbitraġġ, magħmul esklussivament minn professjonisti bi kwalifiki għolja li ġejjin mill-kamp ġuridiku u, sa kemm ikun possibbli, b'esperjenza fl-arbitraġġ;

36.

Jitlob lill-gvern Kroat u lill-forzi politiċi Kroati kollha biex jaġixxu b'mod kostruttiv sabiex isaħħu s-sovranità Bosnjakka u biex jiffaċilitaw il-proċess ta' riforma kostituzzjonali li għaddej;

37.

Jistieden lill-gvern Kroat biex jerġa' jikkunsidra l-politika tiegħu dwar iċ-ċittadinanza doppja, speċjalment fir-rigward taċ-ċittadini Kroati b'residenza permanenti fil-Bosnja-Ħerzegovina; jistieden lill-Gvern Kroat biex isib soluzzjoni ġusta u sostenibbli għal dawn iċ-ċittadini;

38.

Jenfasizza l-ħtieġa, konformement ma' prijorità ewlenija tas-Sħubija għall-Adeżjoni, li jiżdiedu l-isforzi biex jissolvew il-kwistjonijiet pendenti kollha li jirrigwardaw il-fruntieri tal-Kroazja mal-pajjiżi ġirien; jilqa', f'dan ir-rigward, il-progress li sar fin-negozjati mal-Montenegro u jħeġġeġ lill-gvernijiet tal-Kroazja, tas-Serbja u tal-Bosnja-Ħerzegovina biex ikomplu t-taħdidiet bilaterali tagħhom dwar id-delimitazzjoni tal-fruntieri;

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Gvern u lill-Parlament tal-Kroazja.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/54

A.

billi l-proċess tat-tkabbir huwa ta’ benefiċċju kemm għall-pajjiżi li jkunu fi triqithom lejn l-adeżjoni kif ukoll għall-Unjoni Ewropea kollha kemm hi,

B.

billi l-proċess ta’ integrazzjoni fl-UE jkompli jkollu influwenza pożittiva fuq ir-riformi fir-reġjun tal-Balkani tal-Punent, u jgħin biex dan jilħaq aktar stabbiltà, sliem u prosperità,

C.

billi l-ġlieda kontra l-korruzzjoni fi kwalunkwe pajjiż li jixtieq jissieħeb fl-UE hija prijorità importanti fuq l-aġenda tal-adeżjoni mal-UE,

D.

billi l-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja qed tkompli fil-proċess ta’ riforma u se taderixxi mal-Unjoni Ewropea hekk kif il-pajjiż ikun issodisfa l-kriterji kollha ta’ Kopenħagen.

1.

Jifraħ lill-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja għall-progress li wettqet mill-aħħar rapport ta’ progress; jinnota b'sodisfazzjon li, fuq il-bażi ta’ dan il-progress, il-Kummissjoni rrakkomandat li jinbdew in-negozjati tal-adeżjoni; jistieden lill-Kunsill biex mingħajr aktar dewmien jikkonferma r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni fis-samit ta’ Marzu 2010, konformement mal-konklużjonijiet tal-Kunsilli “Affarijiet Ġenerali” u “Affarijiet Barranin” tas-7 u t-8 ta’ Diċembru 2009; jistenna li n-negozjati jibdew fil-futur qarib;

2.

Jenfasizza li l-prospett ċar, tanġibbli u f'waqtu ta’ sħubija fl-UE għadu l-forza mexxejja ewlenija għall-proċess ta’ riforma fil-pajjiżi tar-reġjun u tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja b'mod partikulari; ifakkar, barra minn hekk, li l-progress bla xkiel lejn is-sħubija fl-UE hu importanti ħafna għall-iżgurar tal-istabilità politika, li hija għan komuni li jaqsmu bejniethom l-atturi politiċi u l-gruppi etniċi fil-pajjiż;

3.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-kunsens wiesa' bejn il-partiti tal-gvern u l-oppożizzjoni dwar il-vokazzjoni Ewropea tal-pajjiż; jinnota b'sodisfazzjon li dan il-kunsens u d-djalogu politiku mtejjeb wasslu għal aċċellerazzjoni fl-adozzjoni ta’ liġijiet dwar l-integrazzjoni mal-UE; madankollu, jisħaq dwar l-importanza tal-implimentazzjoni effettiva ta’ tali liġijiet; jilqa' l-fatt li l-maġġoranza l-kbira tal-popolazzjoni tappoġġja l-proċess ta’ adeżjoni mal-UE u għaldaqstant hija impenjata li tappoġġja r-riformi meħtieġa;

4.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-progress tajjeb li għamel il-pajjiż fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u b'mod partikulari l-adozzjoni tal-liġi dwar il-finanzjament tal-partiti politiċi; jinnota, madankollu, li għadha prevalenti l-korruzzjoni, problema komuni fil-pajjiżi tar-reġjun, u li jeħtieġ li jsiru aktar sforzi enerġiċi biex tinqered;

5.

Ifakkar li parlamenti effiċjenti, li jaqdu r-rwol tagħhom ta’ leġiżlaturi u jeżerċitaw poteri ta’ sorveljanza fuq l-attivitajiet tal-gvernijiet, huma pedament tad-demokrazija; jilqa' b'sodisfazzjon, f'dan ir-rigward, l-adozzjoni tal-liġi dwar il-parlament tal-pajjiż, li ttejjeb konsiderevolment il-funzjonament tiegħu; jinnota li hemm il-ħtieġa biex il-funzjonament tal-parlament ikompli jittejjeb u jissaħħaħ ir-rwol tal-oppożizzjoni, billi r-regoli ta’ proċedura tal-parlament jiġu emendati skont l-aqwa prattiki Ewropej; jiddeplora d-deċiżjoni riċenti ta’ partit politiku li jirtira mill-attività parlamentari u jħeġġeġ lill-partiti politiċi kollha biex ifittxu soluzzjoni aċċettata b'mod ġenerali li tkun twassal għan- normalizzazzjoni tal-ħidma parlamentari;

6.

Jifraħ lill-awtoritajiet għal kif tmexxew l-elezzjonijiet presidenzjali u lokali, li kienu jikkostitwixxu progress tajjeb meta mqabbla mal-elezzjonijiet parlamentari li saru fl-2008; jinnota b'sodisfazzjon li l-elezzjonijiet laħqu l-parti l-kbira tal-istandards internazzjonali, u jistieden lill-gvern biex ikompli bl-implimentazzjoni tiegħu tal-bqija tar-rakkomandazzjonijiet tal-OSCE/ODIHR, b'mod partikulari permezz tal-aġġornament tal-lista tal-votanti, billi jiġi żgurat li l-partijiet politiċi u l-kandidati għandhom aċċess ugwali għall-mezzi tax-xandir u billi d-dispożizzjonijiet dwar il-finanzjament tal-kampanja jiġu implimentati bis-sħiħ; jenfasizza għadd ta’ każijiet rappurtati fejn votanti, b'mod partikolari membri taċ-ċivil, ġarrbu pressjoni u intimidazzjoni, każijiet li jeħtieġ li jiġu indirizzati; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li ttieħdu passi bil-ġustizzja kontra xi wħud minn dawk li wettqu l-irregolaritajiet, u jistenna li l-irregolaritajiet li fadal jiġu investigati u li min wettaqhom jittella' quddiem il-qrati;

7.

Jisħaq fuq l-importanza massima għal titjib fir-relazzjonijiet interetniċi, inkluża l-garanzija tad-drittijiet tal-bniedem minn kull bażi etnika, billi jkompli jiġi implimentat il-Qafas tal-Ftehim ta’ Ohrid, li huwa l-ġebla tax-xewka tar-relazzjonijiet interetniċi fil-pajjiż; jistieden lill-komunitajiet kollha u l-mexxejja tagħhom biex jirrispettaw is-sensibilitajiet tal-gruppi l-oħra, u b'mod partikulari biex joqogħdu lura milli jużaw lingwaġġ xewwiexi u simboliżmu provokanti li jnawwar ir-rwol ta’ gruppi etniċi oħra; barra minn hekk, jisħaq fuq l-importanza tal-edukazzjoni fil-proċess ta’ integrazzjoni, u f'dan ir-rigward jistieden lill-awtoritajiet biex gradwalment iwarrbu l-prattika ta’ xiftijiet etnikament separati fl-iskejjel;

8.

Jiġbed l-attenzjoni b'mod partikulari għall-proċess dejjem għaddej ta’ deċentralizzazzjoni, li huwa pass importanti biex il-pajjiż jiffunzjona aħjar, u għat-titjib tar-relazzjonijiet interetniċi; jenfasizza li, biex tkun żgurata l-implimentazzjoni b'suċċess ta’ dan il-proċess, il-muniċipalitajiet jeħtieġ li jingħatawlhom biżżejjed fondi biex jaqdu l-kompiti l-ġodda u li għandhom jiġu mtejba l-kapaċitajiet tagħhom biex twettaq il-kompetenzi mogħtija;

9.

Jisħaq fuq il-fatt li l-aċċess taċ-ċittadini għall-ġustizzja huwa element vitali fl-istat ta’ dritt; jilqa' b'sodisfazzjon, f'dan ir-rigward, il-progress li sar fil-qasam tal-ġudikatura u l-impenn tal-gvern li jissokta bir-riformi, kif juri, fost l-oħrajn, permezz tal-finanzjament miżjud tal-qrati u tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku; jenfasizza l-importanza tal-liġijiet li jimplimentaw u jistieden lill-awtoritajiet biex ikomplu jsaħħu l-indipendenza tal-ġudikanti u biex jiżguraw l-imparzjalità tagħhom; jinnota li naqas l-għadd ta’ kawżi pendenti u jħeġġeġ lill-awtoritajiet biex ikomplu jtejbu l-effiċjenza tas-sistema, filwaqt li jkompli jissaħħaħ ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem fil-kuntest tal-investigazzjoni u l-proċeduri legali; jistieden, barra minn hekk, biex bla dewmien tiġi adottata l-liġi dwar l-assistenza legali;

10.

Jinnota l-progress li sar fir-riforma tal-funzjonament tal-amministrazzjoni pubblika b'mod ġenerali, u l-adozzjoni tal-liġi dwar il-membri taċ-ċivil b'mod partikulari; jistieden lill-awtoritajiet biex jiżguraw il-konformità mal-liġi billi jtemmu l-prattiki ta’ promozzjonijiet illegali u l-għoti ta’ impjiegi temporanji lil hinn mill-ambitu tal-liġi;

11.

Jilqa' l-progress miksub fir-riforma tal-pulizija u l-ħolqien tas-sistema l-ġdida għall-avvanz fil-karriera, li tikkontribwixxi għall-proċess tad-dipolitiċizzazzjoni tagħha; jistieden lill-awtoritajiet sabiex ikomplu bir-riformi, sabiex jiżguraw mekkaniżmi effiċjenti u demokratiċi għas-sorveljanza tal-pulizija u sabiex tiġi evitata l-imġiba ħażina u l-abbuż ta’ poter min-naħa tal-pulizija;

12.

Jistieden lill-awtoritajiet biex jippromwovu aktar l-iżvilupp ta’ midja indipendenti u mħallta, ħielsa minn indħil politiku; jenfasizza l-ħtieġa li b'mod kontinwu tissaħħaħ il-libertà tal-midja billi jiġu applikati standards Ewropej u titjieb it-trasparenza;

13.

Jistieden lill-awtoritajiet biex jiżviluppaw strateġija kontra d-diskriminazzjoni (li tiżgura l-ugwaljanza tan-nies kollha, indipendentement mill-oriġini etnika, is-sess, l-età, ir-reliġjon jew l-orjentazzjoni sesswali jew id-diżabilità) u biex jadottaw il-leġiżlazzjoni meħtieġa għal dan il-għan; jisħaq fuq il-ħtieġa ta’ sforzi enerġiċi biex tittejjeb il-qagħda tan-nisa u t-tfal, u biex jitħarsu mill-vjolenza domestika;

14.

Jiddispjaċih li l-abbozz għal liġi komprensiva kontra d-diskriminazzjoni li tipproteġi liċ-ċittadini mid-diskriminazzjoni fl-oqsma tal-impjieg, l-aċċess għall-prodotti u s-servizzi, l-edukazzjoni, l-istituzzjonijiet pubbliċi u l-ħajja privata, propost mill-Gvern tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja fit-28 ta’ Jannar 2010, ma jagħrafx l-orjentazzjoni sesswali bħala raġuni għal diskriminazzjoni; jinnota li dispożizzjonijiet bħal dawn kienu ġew inklużi f’abbozzi preċedenti tal-leġiżlazzjoni li qrat il-Kummissjoni u kienu msemmija f'rapport imressaq mill-Ministeru tax-Xogħol u l-Politika Soċjali; jistieden lill-gvern fi Skopje biex jara li l-abbozz jiġi konformi mad-Direttiva ta’ Qafas għall-Impjieg (2000/78/KE) u d-direttiva proposta dwar l-implimentazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn il-persuni irrispettivament mir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali (COM(2008)0426);

15.

Jistieden lill-gvern biex jagħmel aktar sforzi biex iżid il-parteċipazzjoni attwalment limitata tan-nisa fil-ħajja politika; jilqa' l-miżuri pożittivi meħudha, li wasslu għal żieda fil-proporzjon ta’ nisa fil-parlament nazzjonali; iqis madankollu li huma meħtieġa sforzi ulterjuri biex tiżdied il-parteċipazzjoni tan-nisa fil-ħajja politika fil-livell tal-gvern lokali;

16.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-qafas istituzzjonali l-ġdid ta’ kumitati għall-opportunitajiet indaqs li nħolqu u jittama li dawn il-kumitati se jiġu provduti b'riżorsi adegwati u jingħataw mandati ċari;

17.

Jinnota li, minkejja li ġiet adottata politika biex tiġi miġġielda l-vjolenza domestika, din it-tip ta’ vjolenza għadha, fl-opinjoni tal-Kummissjoni, kwistjoni li tqajjem tħassib; għandu l-pjaċir jinnota li d-definizzjoni ta’ stupru fid-dritt kriminali twessgħet, u dan ifisser aktar ħarsien għan-nisa;

18.

Jistieden, f'dan ir-rigward, lill-muniċipalitajiet kollha sabiex jiffirmaw il-memorandum ta’ koperazzjoni għall-implimentazzjoni tal-attivitajiet tal-inklużjoni tar-Roma 2005 u 2015, flimkien mal-Istrateġija għar-Roma, sabiex jindirizzaw il-kwistjonijiet tar-Roma lokalment b'koperazzjoni mal-istituzzjonijiet governattivi; iħeġġeġ lill-awtoritajiet tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja biex iżidu l-finanzjament għall-implimentazzjoni tal-Pjanijiet Operazzjonali fil-qafas tal-Pjan ta’ Azzjoni Nazzjonali dwar in-nisa Roma;

19.

Jenfasizza r-rwol li għandhom l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fit-trasformazzjoni dejjiema tal-pajjiż, fir-rigward mhux biss tal-proċess ta’ riforma u l-ġlieda kontra l-korruzjoni iżda wkoll, tal-istess importanza, ir-relazzjonijiet interetniċi u l-monitoraġġ tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jenfasizza li tali attivitajiet għandhom jiġu appoġġjati kif xieraq permezz tal-Istrument ta’ Għajnuna ta’ qabel l-Adeżjoni, f'Skopje u l-bqija tal-pajjiż;

20.

Ifaħħar lill-gvern għall-politiki makro-ekonomiċi adottati biex ipattu għall-effetti negattivi tal-kriżi finanzjarja u ekonomika dinjija; huwa mħasseb li l-impatt tal-kriżi finanzjarja fuq il-pajjiż sejjer ikompli jħażżen il-livell għoli tal-qgħad u jtellef l-isforzi biex il-qgħad jitbaxxa; jenfasizza li l-awtoritajiet għandhom jagħmlu ħilithom kollha biex kemm jista' jkun jiddefendu l-gruppi vulnerabbli fis-soċjetà mill-effetti tal-kriżi;

21.

Jifraħ lill-pajjiż għat-titjib fil-klassifika li dehret fl-aħħar rapport tal-Bank Dinji “Doing Business 2009”; madankollu, jinnota li l-proċeduri għar-reġistrazzjoni tal-azjendi għall-protezzjoni tad-drittijiet tas-sjieda għadhom ma ttejbux biżżejjed, u li s-sistema tal-edukazzjoni m'għandhiex biżżejjed riżorsi biex tipproduċi r-riżorsi umani meħtieġa ħalli l-ekonomija tiżviluppa;

22.

Jieħu nota tal-protest ta’ dan l-aħħar min-naħa tal-unjins kontra t-tibdil li l-gvern ippropona fil-Liġi tax-Xogħol, li lill-ħaddiema jista' jnaqqsilhom id-drittijiet u l-libertajiet; jesprimi tħassib serju dwar l-istatus tal-ħaddiema, b'mod partikulari ħaddiema nisa fil-fabbriki tat-tessuti; jinnota li t-trattament indaqs għan-nisa u l-opportunitajiet ta’ impjieg indaqs huma element ewlieni ta’ ekonomija b'saħħitha u kompetittiva;

23.

Iqis li, minkejja li l-allinjament tal-leġiżlazzjoni fil-qasam tal-ambjent diġà jinsab moderatament avvanzat, l-implimentazzjoni tagħha fil-livell lokali jeħtiġilha tittejjeb konsiderevolment; itenni l-istedina tiegħu għal monitoraġġ effikaċi tal-kwalità u l-livell tal-ilma fil-lagi Ohrid, Prespa u Dojran mal-fruntiera u x-xmara Vardar; jitlob għall-kooperazzjoni transkonfinali aktar mill-qrib dwar kwistjonijiet ambjentali, fuq il-bażi tal-istandards tal-UE, u jilqa' f'dan ir-rigward l-inizjattivi fil-livell reġjonali, bħal-laqgħa riċenti bejn il-Prim Ministri tal-Ġreċja, l-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja u l-Albanija;

24.

Jitlob, filwaqt li jirrikonoxxi l-importanza ta’ dawn l-ekosistemi, sabiex jittieħdu passi effettivi biex fuq il-bażi tal-iżvilupp sostenibbli, jitrażżan l-impatt negattiv tal-attivitajiet umani u ekonomiċi fuq tali ekosistemi, wara li kkunsidra b'mod partikulari l-ispeċi fil-periklu u s-saħħa b'mod ġenerali tal-abitati fraġli; jenfasizza, f'dan ir-rigward, li d-dewmien fil-bini ta’ impjanti għat-trattament tad-drenaġġ fil-bliet prinċipali, fil-bliet iżgħar u fl-impjanti industrijali hu kwistjoni ta’ tħassib;

25.

Iħeġġeġ lill-awtoritajiet biex jibdew jinvestu fil-manutenzjoni u l-aġġornament tax-xibka ferrovjarja li sew mil-lat ekoloġiku kif ukoll minn dak ekonomiku, hi alternattiva vijabbli għas-sistema tat-toroq u kruċjali biex terġa' tinbeda kooperazzjoni reġjonali soda; iħeġġeġ lill-pajjiż biex jintegra aħjar is-sistema tat-trasport tiegħu mal-pajjiżi ġirien kollha rigward, b'mod partikulari, is-settur pubbliku, u jistieden lill-Kummissjoni biex tipprovdi l-għajnuna teknika u finanzjarja meħtieġa fil-qafas tal-Istrument ta’ Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni;

26.

Ifaħħar lill-Gvern tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja għall-progress li għamel fil-preparamenti tiegħu biex jieħu f'idejħ il-fondi tal-Istrument ta’ Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni; jinnota b'sodisfazzjon l-akkreditazzjoni ta’ awtoritajiet nazzjonali għall-komponenti tal-Istrument ta’ Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni dwar l-iżvilupp reġjonali, l-iżvilupp tar-riżorsi umani, l-iżvilupp rurali; jistieden lill-gvern tal-pajjiż u lill-Kummissjoni biex iħaffu ix-xogħol meħtieġ bil-għan li l-ġestjoni tal-komponenti tal-IPA jiġu trasferiti fuq l-assistenza ta’ tranżizzjoni u l-bini tal-istituzzjonijiet kif ukoll fuq il-kooperazzjoni bejn il-fruntieri; jenfasizza l-importanza tal-IPA bħala għodda importanti ddiżinjata biex tgħin lill-pajjiż jipprepara għas-sħubija ġejjiena fl-UE;

27.

Jifraħ lill-pajjiż talli laħaq in-normi kollha għall-iskema tal-liberalizzazzjoni tal-viżi, li wassal għal regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1244/2009 li jagħtih sistema ħielsa mill-viżi mid-19 ta’ Diċembru 2009; jifraħ lill-gvern talli wera responsabbiltà reġjonali billi offra lill-Bosnja-Ħerzegovina l-għarfien espert tal-kap negozjatur fin-negozjati dwar il-viżi;

28.

Jilqa' bil-ferħ il-parteċipazzjoni tal-pajjiż fil-missjonijiet ċivili u militari tal-UE, kif ukoll l-allinjament tiegħu mal-parti l-kbira tad-dikjarazzjonijiet u pożizzjonjiet komuni tal-UE; jinnota l-istabbiliment riċenti ta’ relazzjonijiet diplomatiċi mal-Kosovo, kif ukoll il-konklużjoni tal-ftehim dwar id-demarkazzjoni fiżika tal-fruntiera, bħala kontribuzzjoni vitali għall-istabilità tar-reġjun;

29.

Ifakkar li, b'konformità mal-konklużjonijiet rilevanti tal-Kunsill Ewropew tad-19 u l-20 ta’ Ġunju 2008 u dawk tal-Kunsill tal-Affarijiet Ġenerali u l-Kunsill tal-Affarijiet Barranin tas-7 u t-8 ta’ Diċembru 2008 u tat-8 ta’ Diċembru 2009, iż-żamma ta’ relazzjonijiet tajbin mal-ġirien, inkluża soluzzjoni negozjata u reċiprokament aċċettabbli fuq il-kwistjoni tal-isem, tibqa' element essenzjali;

30.

Jilqa', għal dan il-għan, il-klima ġdida, aktar pożittiva, bejn il-gvernijiet tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja u l-Greċja, wara l-elezzjonijiet reċenti fil-Greċja, u b’mod partikulari l-laqgħat reċenti bejn iż-żewġ prim ministri ta’ dawn il-pajjiżi; iħeġġeġ liż-żewġ pajjiżi biex jagħtu spinta ġdida fl-ogħla livell, speċjalment fil-qafas ta’ negozjati tan-NU, bil-għan li tinstab soluzzjoni reċiprokament aċċettata għall-kwistjoni tal-isem, taħt l-awspiċi tan-Nazzjoni Uniti, u jisħaq li l-Unjoni Ewropea għandha tkun lesta biex tgħin fil-proċess tan-negozjati; jinnota, filwaqt li jitħasseb, dwar l-użu ta’ argumenti storiċi fid-dibattitu li jinsab għaddej, inkluż il-fenomenu reċenti ta’ dik magħrufa bħala “antikwiżazzjoni”, li hemm is-sogru li tqawwi t-tensjonijiet mal-ġirien u toħloq qasmiet interni ġodda;

31.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva l-ġdida tal-Gvern Grieg talli ssuġġerixxa l-2014 bħala d-data simbolika u d-data ta’ mira għall-adeżjoni tal-pajjiżi Balkani tal-Punent mal-UE; jistieden, f'dan il-kuntest, lill-gvernijiet tal-pajjiżi f'dan ir-reġjun biex jagħmlu kontribut sinċier sabiex jilħqu dan l-għan nobbli;

32.

Jenfasizza l-importanza tar-rikonċiljazzjoni u l-ftehim fir-reġjun, li jikkostitwixxu parti essenzjali tal-valuri u l-prinċipji Ewropej, u jinkoraġġixxi l-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja u l-pajjiżi ġirien tagħha biex jieħdu sehem b'mod attiv fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ miżuri li jsawru kunfidenzi fl-oqsma tal-edukazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-fruntieri u billi jkun hemm ftehim dwar għarfien komuni tal-istorja; jistieden lill-awtoritajiet tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja u l-pajjiżi ġirien biex jevitaw azzjonijiet jew stqarrijiet li jistgħu jaffettwaw b'mod negattiv tali sforzi; jinnota li l-ċelebrazzjonijiet konġunti ta’ avvenimenti storiċi komuni mal-Istati Membri ġirien tal-UE jikkontribwixxu għal ftehim aħjar tal-istorja u ż-żamma ta’ relazzjonijiet tajba mal-ġirien;

33.

Jistieden lill-awtoritajiet tal-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja biex jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiskoraġġixxu “diskors ta’ mibegħda” rigward l-Istati Membri ġirien tal-UE fil-midja u dikjarazzjonijiet simili fil-kotba tal-iskola;

34.

Jistieden lill-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja u lill-pajjiżi ġirien biex jikkontribwixxu għal kultura politika bbażata fuq ir-rispett u l-ftehim reċiproku, il-fiduċja u t-tolleranza; jenfasizza, f'dan ir-rigward, ir-responsabbiltà ewlenija tal-politiċi u tal-midja;

35.

Jenfasizza r-responsabilità prinċipali tal-gvernijiet fir-reġjun għall-paċi, is-sigurtà u l-istabilità, kif ukoll ir-rwol importanti għal dak il-għan tal-istituzzjonijiet tal-UE, u jħeġġiġhom biex iqisu bir-reqqa l-konsegwenzi tad-deċiżjonijiet u l-azzjonijiet tagħhom; jinnota bi tħassib, f'dan ir-rigward, il-posponiment min-naħa tal-Kunsill tad-deċiżjoni dwar passi ulterjuri fil-proċess ta’ tkabbir rigward l-ex Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja, li jġorr miegħu r-riskju kemm li jaggrava t-tensjonijiet politiċi interetniċi fil-pajjiż u kemm li jkollu konsegwenzi negattivi għall-istabilità fir-reġjun;

36.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, u lill-Gvern u l-Parlament tal-ex-Repubblika Jugożlava tal-Maċedonja.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/59

A.

billi n-negozjati għall-adeżjoni mat-Turkija nfetħu fit-3 ta' Ottubru 2005 wara l-approvazzjoni mill-Kunsill tal-Qafas tal-Innegozjar, u billi l-ftuħ ta' dawn in-negozjati kien il-punt ta' tluq ta' proċess dewwiemi u li m'għandux limitu ta' żmien,

B.

billi t-Turkija impenjat ruħha li twettaq riformi u li tfittex relazzjonijiet tajba mal-ġirien u l-allinjament progressiv mal-UE, u billi dawn l-isforzi għandhom jitqiesu bħala opportunità għat-Turkija stess biex timmodernizza ruħha,

C.

billi l-konformità sħiħa mal-kriterji kollha ta' Kopenħagen u l-kapaċità ta' integrazzjoni tal-UE, skont il-konklużjonijiet tal-laqgħa tal-Kunsill Ewropew ta' Diċembru 2006, għadhom il-bażi għall-adeżjoni fl-UE, li hija komunità bbażata fuq valuri komuni,

D.

billi l-Kummissjoni kkonkludiet li fl-2009 ftit sar progress konkret rigward ir-riformi politiċi,

E.

billi t-Turkija, għar-raba' sena konsekuttiva, għadha ma implimentatx id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta' Assoċjazzjoni KE-Turkija u l-Protokoll Addizzjonali tagħha,

F.

billi fir-Rapport tagħha tal-2009 dwar il-Progress tat-Turkija, il-Kummissjoni qieset u elaborat kwistjonijiet enfasizzati mill-Parlament fl-aħħar riżoluzzjoni tiegħu dwar il-progress tat-Turkija,

1.

Jilqa' d-dibattitu pubbliku wiesa' dwar firxa ta' kwistjonijiet tradizzjonalment sensittivi bħar-rwol tal-ġudikatura, id-drittijiet taċ-ċittadini ta' oriġini Kurda, id-drittijiet tal-komunità Alevi, ir-rwol tal-militar u r-relazzjonijiet tat-Turkija mal-ġirien tagħha; ifaħħar lill-Gvern Tork għall-approċċ kostruttiv tiegħu u r-rwol li ħa biex jingħata bidu għal dak id-dibattitu;

2.

Itenni t-tħassib tiegħu dwar il-polarizzazzjoni li għadha għaddejja fis-soċjetà Torka u bejn il-partiti politiċi, u jħeġġeġ lill-Gvern kif ukoll lill-partiti parlamentari kollha biex jiżviluppaw bilanċ xieraq bejn il-kompetizzjoni politika u l-koperazzjoni pragmatika, biex tiġi ffaċilitata r-rikonċiljazzjoni fis-soċjetà Torka u biex ir-riformi ewlenin ikun jistgħu jidħlu fis-seħħ, b'mod partikulari dik tal-Kostituzzjoni;

3.

Jinnota li l-progress f'termini ta' riformi konkreti baqa' limitat fl-2009, u jħeġġeġ lill-Gvern sabiex isarraf l-inizjattivi politiċi tiegħu f'emendi konkreti fil-leġiżlazzjoni u fl-implimentazzjoni sussegwenti tagħhom;

4.

Jiddispjaċih dwar il-fatt li l-leġiżlazzjoni rilevanti tal-kriterji politiċi ta' Kopenħagen li tinsab fis-seħħ għadha mhix qed tkun implimentata biżżejjed; iħeġġeġ lill-Gvern, b'mod partikulari, biex jintensifika l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni fl-oqsma tad-drittijiet tan-nisa, tan-nondiskriminazzjoni, tal-libertà tar-reliġjon, tal-ħsieb u tat-twemmin, tal-libertà tal-kelma u tal-espressjoni, tat-tolleranza żero tat-tortura u tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni;

5.

Jistieden lit-Turkija biex tkompli u tintensifika l-isforzi tagħha biex tissodisfa bis-sħiħ il-kriterji ta' Kopenħagen u biex tgħaqqad lis-soċjetà Torka fl-appoġġ għar-riformi meħtieġa, billi tgħaqqadha fuq il-bażi tal-ugwaljanza tal-bnedmin kollha jkunu xi jkunu l-oriġini etnika, it-twemmin, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali tagħhom;

6.

Jiġbed l-attenzjoni mill-ġdid dwar l-importanza kruċjali ta' riforma komplessiva u sustantiva tal-kostituzzjoni li tqiegħed il-protezzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali bħala l-pern tal-Istat Tork u tas-soċjetà tiegħu; jinkuraġġixxi lill-Gvern Tork ikompli x-xogħol fuq dik ir-riforma u jitlob il-koperazzjoni mill-partiti politiċi kollha u l-involviment mis-soċjetà ċivili u l-minoranzi kollha;

7.

Jappella mill-ġdid, kif għamel fir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu fl-2006 u l-2007, għar-riforma tas-sistema elettorali billi jitnaqqas ir-rekwiżit ta' minimu ta' 10 %, biex b'hekk jiġi żgurat il-pluraliżmu tal-partiti, speċjalment sabiex il-partiti li twaqqfu reċentement jitħallew ikollhom l-aċċess għall-proċess politiku, kif ukoll għal rappreżentanza ikbar tal-forzi politiċi u tal-minoranzi fil-Gran Assemblea Nazzjonali;

8.

Jiddispjaċih ħafna dwar id-deċiżjoni mill-Qorti Kostituzzjonali li tagħlaq il-Partit għal Soċjetà Demokratika (DTP) u li tissospendi mill-attività politika għadd ta' rappreżentanti tiegħu li kienu eletti b'mod demokratiku; jiddispjaċih ukoll dwar l-arresti li saru dan l-aħħar ta' membri tad-DTP; itenni mill-ġdid il-kundanna tiegħu għall-vjolenza u t-terroriżmu u jħeġġeġ lill-forzi politiċi kollha biex ifittxu r-rikonċiljazzjoni permezz ta' mezzi paċifiċi u biex jgħaqqdu lis-soċjetà Torka fuq il-bażi ta' drittijiet indaqs għal kull ċittadin; jenfasizza li r-rappreżentanti politiċi tal-popolazzjoni Kurda għandhom ikunu jistgħu jieħdu sehem bis-sħiħ f'dan il-proċess; jiġbed l-attenzjoni dwar l-opinjoni mogħtija mill-Kummissjoni ta' Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa f'Marzu 2009, li kkonkludiet li l-leġiżlazzjoni Torka li tirregola l-għeluq tal-partiti politiċi mhix kompatibbli mal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem (ECHR), u jħeġġeġ lill-Gvern biex jagħmel proposti għar-riformi meħtieġa b'rispett għall-istandards Ewropej;

9.

Huwa tal-fehma li riforma komplessiva u rapida tal-ġudikatura hija vitali għas-suċċess tal-proċess ta' modernizzazzjoni fit-Turkija; jilqa' l-approvazzjoni tal-Gvern tal-istrateġija għar-riforma tal-ġudikatura u jinnota b'sodisfazzjon il-proċess konsultattiv wiesa' li nbniet fuqu; jinkoraġġixxi lill-Gvern biex jimplimenta l-istrateġija mingħajr dewmien, b'attenzjoni partikulari għall-miżuri sistematiċi li jsaħħu l-imparzjalità u l-professjonalità tal-ġudikatura, kif ukoll il-konformità tagħha mal-istandards tal-ECHR; f'dan il-kuntest, jistieden lill-Gvern Tork biex joħroġ gwida għall-prosekuturi dwar il-liġijiet li jintużaw spiss biex jillimitaw il-libertà ta' espressjoni; iħeġġeġ ukoll lill-Gvern biex jirristruttura l-Kunsill Għoli tal-Imħallfin u l-Prosekuturi sabiex jiżgura li dan ikun rappreżentattiv, oġġettiv, imparzjali u trasparenti;

10.

Jiddispjaċih ħafna dwar id-deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali li tannulla l-leġiżlazzjoni li tillimita l-ġurisdizzjoni tal-qrati militari u jqisha bħala daqqa ta' ħarta serja fl-isforzi riformatorji tat-Turkija, u jistieden lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex tistabbilixxi konsensus favur ir-riforma kostituzzjonali; huwa mħasseb dwar it-tkomplija tal-involviment tal-militar fil-politika interna u barranija Torka, u jtenni li f'soċjetà demokratika l-militar għandu jkun suġġett bis-sħiħ għas-sorveljanza ċivili; b'mod partikulari jistieden lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex ittejjeb il-monitoraġġ tagħha fuq il-baġit u l-infiq militari u biex tinvolvi ruħha fl-iżvilupp tal-politiki tas-sigurtà u tad-difiża;

11.

Huwa mħasseb dwar l-allegat kobor tan-netwerk kriminali Ergenekon u dwar il-Pjan Sledgehammer; iħeġġeġ lill-gvern u lill-ġudikatura biex jiżguraw li l-proċedimenti kollha jkun konformi bis-sħiħ mal-applikazzjoni ġusta tal-liġi u li d-drittijiet tal-imputati kollha jkunu rispettati; jaqbel mal-fehma tal-valutazzjoni tal-Kummissjoni li t-Turkija għandha tgħodd dan il-każ b'opportunità biex issaħħaħ il-fiduċja fil-funzjonament xieraq tal-istituzzjonijiet demokratiċi u fl-istat tad-dritt tagħha; iħeġġeġ lill-Gvern Tork biex ma jisfruttax il-proċedimenti legali bħala skuża biex jitfa' pressjoni żejda fuq ġurnalisti, persuni akkademiċi jew politiċi tal-oppożizzjoni;

12.

Jiddispjaċih li ma sar l-ebda progress dwar it-twaqqif tal-kariga ta' Ombudsman; iħeġġeġ lill-Gvern biex jintroduċi, u lill-partiti parlamentari kollha biex jappoġġjaw, il-leġiżlazzjoni meħtieġa li tistabbilixxi mekkaniżmu effettiv u indipendenti relatat ma' sistema tat-tressiq tal-ilmenti li jkun kapaċi jinvestiga allegazzjonijiet ta' ksur tad-drittijiet tal-bniedem;

13.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattivi meħuda mill-Gvern Tork biex jgħaqqad liċ-ċittadini Torok u biex jippermetti li ċ-ċittadini kollha, huma x'inhuma l-oriġini razzjali u etnika, ir-reliġjon, id-diżabilità, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali tagħhom, igawdu drittijiet indaqs u jkollhom sehem attiv fis-soċjetà Torka; huwa konxju li dan huwa dibattitu storiku, iżda jħeġġeġ bil-qawwa lill-Gvern biex isarraf l-inizjattiva politika tiegħu f'riformi konkreti u jappella lill-partiti politiċi u lill-parteċipanti kollha involuti biex jappoġġjaw dan il-proċess filwaqt li jistinkaw ħalli jegħlbu s-sensittivitajiet li jista' jkollhom għal xulxin; jilqa', f'dan il-kuntest, il-pjan ippreżentat mill-Gvern lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka fit-13 ta' Novembru 2009 u jħeġġu biex jimplimentah, sabiex jiżgura li jkunu garantiti l-libertajiet taċ-ċittadini kollha;

14.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni li tneħħi r-restrizzjonijiet kollha minn fuq ix-xandir bil-lingwa Kurda minn stazzjonijiet privati u pubbliċi fil-livelli lokali u nazzjonali, kif ukoll l-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni dwar l-użu tal-lingwa Kurda fil-ħabsijiet; iħeġġeġ lill-Gvern biex jieħu miżuri ulterjuri li jiżguraw opportunitajiet reali ta' tagħlim tal-Kurd fis-sistema skolastika pubblika u privata u li jippermettu li l-Kurd jintuża fil-ħajja politika u fl-aċċess għas-servizzi pubbliċi; jistieden lill-Gvern biex jiżgura li l-liġijiet kontra t-terroriżmu ma jintużawx b'mod abbużiv biex jirrestrinġu l-libertajiet fundamentali, b'mod partikulari l-libertà tal-espressjoni, u biex jabolixxi s-sistema tal-għassiesa tal-irħula fix-Xlokk tat-Turkija;

15.

Jappoġġja l-intenzjoni tal-Gran Assemblea Nazzjonali Torka li tadotta dikment emendi għal-Liġi Kontra Terroriżmu sabiex jitħassru d-dispożizzjonijiet li jippermettu li tfal ta' bejn il-ħmistax-il sena u t-tmintax-il sena jiġu pproċessati bħall-adulti;

16.

Jinkuraġġixxi lill-Gvern Tork biex jintensifika l-isforzi tiegħu ħalli jegħleb in-nuqqasijiet soċjali u ekonomiċi fix-xlokk tal-pajjiż; itenni t-talba tiegħu lill-Kummissjoni biex tippreżenta studju dwar il-konsegwenzi tal-Proġett Anatolja tax-Xlokk (GAP); jistieden lill-awtoritajiet Torok biex jippreservaw il-wirt kulturali u ambjentali involuti f'dan il-kuntest, b'referenza partikulari għas-siti arkeoloġiċi ta' Hasankeyf u Allianoi; huwa mħasseb dwar l-ispostament ta' eluf ta' nies ikkaġunat mill-kostruzzjoni tad-digi; iħeġġeġ lill-Gvern biex iwaqqaf ix-xogħol fuq il-proġett tad-diga Ilisu sakemm jitressaq l-istudju tal-Kummissjoni msemmi hawn fuq;

17.

Iħeġġeġ lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex tiżgura li l-immunità parlamentari li tkopri l-espressjoni ta' opinjonijiet politiċi tkun garantita lill-membri kollha tal-parlament, mingħajr l-ebda diskriminazzjoni;

18.

Jikkundanna l-vjolenza kontinwa mwettqa mill-PKK u minn gruppi terroristiċi oħra fl-art Torka, u jħeġġeġ lill-PKK biex jirrispondi għall-inizjattiva politika tal-Gvern Tork billi jċedi l-armi tiegħu u jtemm il-vjolenza;

19.

Jenfasizza l-libertà tar-reliġjon bħala valur fundamentali universali u jistieden lit-Turkija tipproteġih għal kulħadd; jilqa' b'sodisfazzjon id-djalogu li daħal għalih il-Gvern Tork ma' rappreżentanti tal-komunitajiet reliġjużi, fosthom l-Alevis, u jinkuraġġixxi lill-awtoritajiet biex jintensifikaw id-djalogu interreliġjuż, sabiex jistabbilixxu komunikazzjoni regolari u kostruttiva; itenni, mill-ġdid, madankollu, li kull pass u ġest pożittiv irid ikun segwit b'riformi sostanzjali fil-qafas legali, li għandhom jippermettu li dawn il-komunitajiet reliġjużi jiffunzjonaw mingħajr ristrizzjonijiet fiergħa, b'konformità mal-ECHR u mal-każistika tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem; jenfasizza b'mod partikulari l-ħtieġa li tingħata personalità legali lill-komunitajiet reliġjużi kollha;

20.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-implimentazzjoni tal-Liġi dwar il-Fondazzjonijiet; jiddispjaċih, madankollu, li l-komunitajiet reliġjużi għadhom jiffaċċjaw problemi ta' proprjetà li mhumiex ittrattati minn dik il-liġi, rigward proprjetajiet maħtufa u mibjugħa lil partijiet terzi jew proprjetajiet ta' fondazzjonijiet kostitwiti qabel ġiet adottata l-leġiżlazzjoni l-ġdida; iħeġġeġ lill-Gvern Tork biex jittratta din il-kwistjoni mingħajr dewmien;

21.

Itenni t-tħassib tiegħu dwar l-ostakli li jħabbat wiċċu magħhom il-Patrijarkat Ekumeniku dwar l-istatus legali tiegħu, it-taħriġ tal-kleru tiegħu, u l-elezzjonijiet tal-Patrijarka Ekumenika; itenni s-sejħa tiegħu biex jerġa' jinfetaħ minnufih is-seminarju Grieg Ortodoss ta' Halki u biex jittieħdu miżuri li jippermettu l-użu pubbliku tat-titolu ekkleżjastiku tal-Patrijarka Ekumeniku u b'mod aktar ġenerali biex jinħolqu l-kundizzjonijiet għat-taħriġ bla xkiel tal-kleru tal-komunitajiet Insara fit-Turkija;

22.

Jiddispjaċih li għadha tippersisti inċertezza dwar ir-rikonoxximent tad-djar Cem bħala postijiet ta' qima Aleviti u dwar l-edukazzjoni reliġjuża obbligatorja fl-iskejjel; jitlob lill-Gvern Tork biex jirrimedja b'mod sistematiku din is-sitwazzjoni;

23.

Huwa mħasseb dwar id-diffikultajiet li jiltaqgħu magħhom is-Sirjaki fir-rigward tas-sjieda tal-proprjetà tagħhom; b'mod partikualri, jiġbed l-attenzjoni bi tħassib dwar il-każi tal-qorti dwar l-esproprjazzjoni fir-rigward tal-monasteru Sirjak Ortodoss Mor Gabriel;

24.

Jiddeplora l-fatt li l-Gvern Tork għad għandu riżervi dwar id-drittijiet tal-minoranzi kif imħaddna fid-dritt internazzjonali, li għadu ma ffirmax il-konvenzjonijiet rilevanti tal-Kunsill tal-Ewropa u li għadu ma bediex djalogu mal-Kummissarju Għoli dwar il-Minoranzi Nazzjonali tal-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u Koperazzjoni fl-Ewropa (OSCE); iħeġġeġ lill-Gvern biex jikkonforma l-politika tiegħu bis-sħiħ mal-istandards internazzjonali u mal-ECHR, u jistieden lill-partiti parlamentari kollha biex jappoġġjaw din il-linja; jinnota, f'dan ir-rigward, id-diffikultajiet amministrattivi li jiffaċċjaw l-iskejjel tal-minoranzi u s-sistema anakronistika ta' presidenza doppja; barra minn hekk, iħeġġeġ lill-Gvern biex irawwem attivament klima ta' rispett sħiħ lejn il-minoranzi, u biex jiżgura li każi ta' ostilità u vjolenza jitressqu quddiem il-qrati;

25.

Jiddispjaċih li ma kien hemm l-ebda żvilupp promettenti mir-rapport dwar il-progress tat-Turkija 2008 rigward il-popolazzjoni Griega tal-gżejjer Gökçeada (Imvros) u Bozcaada (Tenedos), li għadha qed tiffaċċja diversi problemi rigward id-drittijiet tal-proprjetà u l-edukazzjoni; iħeġġeġ lill-Gvern Tork biex ifittex soluzzjonijiet ħalli jippreserva n-natura bikulturali ta' dawn il-gżejjer b'mod konformi mar-riżoluzzjoni tas-27 ta' Ġunju 2008 tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa (PACE) dwar dawn il-gżejjer;

26.

Huwa mħasseb li l-qafas legali Tork għadu ma jipprovdix garanziji suffiċjenti fir-rigward tal-libertà tal-espressjoni u li ċerti liġijiet għadhom qed jintużaw ħażin sabiex tonqos dik il-libertà; jistieden lill-Gvern Tork biex jipproponi riforma komplessiva tal-qafas legali sabiex tiġi żgurata l-kompatibbiltà tagħha mal-ECHR u mal-każistika tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem; jinnota li r-reviżjoni tal-Artikolu 301 tal-Kodiċi Kriminali Tork wasslet għal tnaqqis sinifikanti fil-prosekuzzjonijiet apparagun mas-snin preċedenti; madankollu jibqa' tal-fehma li l-Artikoli 301 u 318 għandhom jiġu rrevokati;

27.

Għadu mħasseb dwar in-nuqqas min-naħa tat-Turkija li tagħti d-dritt għall-oġġezzjoni ta' kuxjenza għas-servizz militari obbligatorju u li l-ebda alternattiva ċivili mhija disponibbli; jikkundanna l-fatt li s-sentenza tal-2006 tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-każ Ülke vs it-Turkija, li titlob lit-Turkija biex temenda l-leġiżlazzjoni li tippermetti l-prosekuzzjoni u l-kundanna ripetuti tal-objetturi tal-kuxjenza, għadha ma ġietx implimentata, u jistieden lill-Gvern biex jimplimenta s-sentenza mingħajr dewmien;

28.

Huwa mħasseb dwar ir-restrizzjonijiet kurrenti fuq il-libertà tal-istampa, b'mod partikulari rigward ir-rapportar dwar l-investigazzjonijiet tan-netwerk Ergenekon u fid-dawl tal-impożizzjoni ta' multa bla preċedent fuq grupp tal-midja u tal-projbizzjonijiet frekwenti fuq siti tal-internet; jenfasizza li l-kultivazzjoni tal-libertà tal-istampa hija sinjal importanti ta' kultura politika f'soċjetà pluralistika; jirrakkomanda li f'dan il-kuntest u fid-dawl tar-rabtiet xejn xierqa bejn il-midja, is-settur tan-negozju u l-politika, għandha tiġi adottata liġi tal-midja ġdida;

29.

Jistieden lill-Gvern Tork biex jintensifika l-isforzi tiegħu fir-rigward tal-implimentazzjoni tal-politika ta' tolleranza zero tat-tortura, u sabiex jenfasizza l-kredibilità ta' dawk l-isforzi, biex jawtorizza l-pubblikazzjoni tar-rapport tal-Kumitat għall-Prevenzjoni tat-Tortura tal-Kunsill tal-Ewropa; għal darba oħra jħeġġeġ lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex tirratifika l-Protokoll Fakultattiv tal-Konvenzjoni kontra t-Tortura tan-NU; iħeġġeġ ukoll lill-Gvern biex jistinka ħalli titnaqqas l-impunità għall-ksur tad-drittijiet tal-bniedem, b'mod partikulari mill-uffiċjali tal-infurzar tal-liġi;

30.

Iħeġġeġ lill-Gvern Tork biex jiddedika aktar attenzjoni għall-qerda tal-korruzzjoni, għaż-żieda fit-trasparenza tal-finanzjament tal-partiti u l-kampanji elettorali u għall-promozzjoni tal-ftuħ tal-amministrazzjoni fil-livelli kollha;

31.

Jinkoraġġixxi lill-Gvern biex iżid l-isforzi tiegħu sabiex l-ugwaljanza bejn is-sessi, kif iggarantita bil-liġi, issir realtà fil-prattika; b'mod partikulari, iqis li għandha titħejja strateġija għall-edukazzjoni u l-impjegar tan-nisa, sabiex jitnaqqas l-involviment tan-nisa fl-ekonomija moħbija; jistieden lill-Gvern biex japprofitta mill-potenzjal tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, speċjalment biex titqajjem kuxjenza dwar id-drittijiet tan-nisa, il-prevenzjoni tal-vjolenza u l-hekk imsejħa “delitti tal-unur”; jiġbed l-attenzjoni dwar il-ħtieġa li l-Gvern u l-ġudikatura jiżguraw li l-każi kollha ta' vjolenza u diskriminazzjoni kontra n-nisa jitressqu quddiem il-qrati u li dawk li jinstabu ħatja jiġu kkastigati, u li n-nisa u t-tfal li jkunu fil-periklu ta' vjolenza jew delitti tal-unur ikunu mħarsa u appoġġjati mill-awtoritajiet; iħeġġeġ lill-Gvern Tork biex jibda kampanja ta' komunikazzjoni effettiva sabiex iżid il-kuxjenza dwar id-drittijiet tan-nisa fil-pajjiż kollu;

32.

Jirrikonoxxi li l-qafas ġuridiku li jittratta l-vjolenza domestika, l-omiċidji tal-unur u ż-żwiġijiet bikrija sfurzati qiegħed fis-seħħ, iżda jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li hemm tħassib dwar l-implimentazzjoni; għalhekk, jistieden lill-awtoritajiet biex jipprovdu protezzjoni lill-vittmi billi jżidu n-numru ta' kenn u strutturi oħra jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li l-livell ta' impjieg tan-nisa fit-Turkija huwa l-iktar baxx fost il-pajjiżi kollha tal-OECD u li dan għandu jogħla sabiex ikunu promossi d-drittijiet ekonomiċi tan-nisa u l-indipendenza tagħhom;

33.

Huwa mħasseb dwar in-nuqqas ta' garanziji kontra d-diskriminazzjoni li ssir abbażi tal- orjentazzjoni sesswali; jistieden lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex tadotta liġi ġdida li tipprojbixxi d-diskriminazzjoni diretta u indiretta għar-raġunijiet kollha u fl-oqsma kollha, u jistieden lill-Gvern Tork biex jintensifika l-isforzi tiegħu ħalli jrawwem kuxjenza pubblika dwar id-drittijiet individwali tal-bniedem u kontra d-diskriminazzjoni, sabiex jassigura li d-dispożizzjonijiet diskriminatorji jitneħħew mil-leġiżlazzjoni u li l-mibegħda u l-vjolenza bbażati fuq l-omofobija jkunu ikkastigati kif jixraq;

34.

Jiddispjaċih dwar in-nuqqas ta' progress rigward id-drittijiet tat-trejdjunjins u jistieden mill-ġdid lill-Gvern, b'konsultazzjoni mas-sieħba soċjali, biex jippreżenta proposta ġdida lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka sabiex tiġi adottata, mingħajr iżjed dewmien, liġi ġdida dwar it-trejdjunjins li tkun konformi mal-istandards tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol, fosthom il-protezzjoni tad-dritt għall-istrajk u għan-negozjar tal-ftehimiet kollettvi; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-arrest reċenti (f'nofs Novembru tal-2009) ta' madwar 20 trejdjunjonist Tork, u jitlob li d-drittijiet soċjali tagħhom ikunu strettament irrispettati;

35.

Jiddeplora l-fatt li, għar-raba' sena konsekuttiva, il-Protokoll Addizzjonali għall-Ftehim ta' Assoċjazzjoni KE-Turkija ma kienx implimentat mit-Turkija; jistieden lill-Gvern Tork biex jimplimentah bis-sħiħ mingħajr dewmien u b'mod mhux diskriminatorju, u jfakkar li n-nuqqas li jagħmel dan jista' jaffettwa b'mod aktar serju l-proċess tan-negozjati;

36.

Itenni l-obbligu inekwivokabbli tat-Turkija li żżomm relazzjonijiet tajbin tal-viċinat kif previst mill-qafas tan-negozjati; jenfasizza l-impenn li ħadet flimkien mal-partijiet l-oħra kollha, li tappoġġja l-isforzi biex tinstab soluzzjoni komplessiva tal-problema ta' Ċipru u biex ikun solvut kwalunkwe tilwim transkonfinali pendenti mal-pajjiżi ġirien b'mod konformi mal-prinċipju tas-soluzzjoni paċifika tat-tilwim skont il-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti;

37.

Jistieden lill-Gvern Tork u lill-partijiet kollha involuti sabiex jappoġġja b'mod attiv in-negozjati li għaddejjin, u biex jikkontribwixxi f'termini konkreti għas-soluzzjoni komplessiva tal-kwistjoni ta' Ċipru, ibbażata fuq federazzjoni biżonali u bikomunali, skont ir-riżoluzzjonijiet rilevanti tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU u l-prinċipji li fuqhom hija msejsa l-UE; jistieden lit-Turkija biex tiffaċilita l-ħolqien ta' klima xierqa għan-negozjati billi tibda tirtira l-forzi tagħha minn Ċipru minnufih, billi tittratta l-kwistjoni tal-isettiljar taċ-ċittadini Torok fil-gżira u wkoll billi tippermetti r-radd lura tat-taqsima magħluqa ta' Famagusta lir-residenti legali tagħha b'mod konformi mar-Riżoluzzjoni 550(1984) tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti;

38.

Jistieden lill-Gvern Tork biex ma jkomplix ixekkel lill-bastimenti ċivili li jkunu qed ifittxu ż-żejt f'isem ir-Repubblika ta' Ċipru fil-Mediterran tal-Lvant;

39.

Iħeġġeġ lit-Turkija biex tiżgura li d-drittijiet tal-persuni spostati kollha f'Ċipru jkunu rrispettati, inklużi dawk tal-minoranzi reliġjużi, u li dawn jitħallew jeżerċitaw liberament id-drittijiet reliġjużi tagħhom; jenfasizza li fil-każ tal-Komunità Kattolika Maronita, għandhom ukoll jingħataw libertajiet lill-erba' rħula Maroniti kollha;

40.

Jilqa' b'sodisfazzjon r-riattivazzjoni tal-Kumitat tal-Persuni Nieqsin (CMP) u jistieden lit-Turkija biex tieħu azzjoni xierqa dwar din il-kwistjoni umanitarja;

41.

Ifaħħar l-isforzi diplomatiċi li saru sabiex ikunu nnormalizzati r-relazzjonijiet mal-Armenja, u jħeġġeġ lill-Gvern Tork biex jiftaħ il-fruntiera mal-Armenja; jistieden lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka u lill-Parlament tal-Armenja biex jirratifikaw il-protokolli rilevanti mingħajr dewmien u mingħajr ma jistabilixxu l-ebda kundizzjoni minn qabel, b'hekk iwittu t-triq għal iktar sigurtà u stabilità reġjonali fir-reġjun tal-Kawkasu tan-Nofsinhar;

42.

Jinnota l-progress limitat miksub fit-titjib tar-relazzjonijiet bilaterali bejn il-Greċja u t-Turkija; jistieden lill-Gran Assemblea Nazzjonali Torka biex tirtira t-theddida tagħha ta' casus belli, u jistenna li l-Gvern Tork itemm il-vjolazzjonijiet kontinwi tal-ispazju tal-ajru Grieg;

43.

Jilqa' b'sodisfazzjon it-titjib kontinwu tar-relazzjonijiet mal-Iraq u mal-gvern reġjonali Kurd; jenfasizza mill-ġdid l-appell tiegħu lill-Gvern Tork biex jiżgura li kwalunkwe operazzjoni kontra t-terroriżmu li jagħmel tkun tirrispetta bis-sħiħ l-integrità territorjali tal-Iraq, id-drittijiet tal-bniedem u l-liġi internazzjonali, u li jevita l-qtil ta' ċittadini ċivili;

44.

Jinnota l-bidu tan-negozjati dwar l-adeżjoni tat-Turkija mal-Komunità tal-Enerġija; jilqa' b'sodisfazzjon l-iffirmar min-naħa tat-Turkija tal-Ftehim Intergovernattiv dwar is-sensiela ta' katusi taħt l-art tal-gass imsejħa Nabucco, li l-implimentazzjoni tagħha għadha waħda mill-ogħla prijoritajiet ta' sigurtà tal-enerġija tal-UE, u jitlob li jingħata bidu għall-kapitolu dwar l-enerġija fin-negozjati dwar l-adeżjoni; jinnota fl-istess ħin il-koperazzjoni bejn it-Turkija, ir-Russja u xi Stati Membri oħra tal-UE fuq il-proġett South Stream;

45.

Jenfasizza l-importanza tat-Turkija bħala pajjiż ta' tranżitu u bħala destinazzjoni għall-migrazzjoni irregolari; jistieden lill-Gvern Tork biex jieħu passi urġenti ħalli jiżgura li d-drittijiet internazzjonali għall-protezzjoni u l-ilqugħ tal-migranti u ta' dawk li jkunu qed ifittxu l-ażil ikunu rispettati; jinnota li reġgħu bdew in-negozjati dwar ftehim ta' riammissjoni bejn l-UE u t-Turkija, u jħeġġeġ lit-Turkija biex timplimenta bis-sħiħ, sadanittant, il-ftehimiet bilaterali eżistenti ta' riammissjoni mal-Istati Membri; jistieden lill-Gvern Tork biex iżid il-koperazzjoni tiegħu mal-UE dwar il-ġestjoni tal-migrazzjoni, il-ġlieda kontra l-kriminalità transkonfinali u t-traffikar tal-bnedmin; jinnota f'dan il-kuntest l-isforzi li qed tagħmel it-Turkija biex jiġi konkluż arranġament ta' ħidma mal-Frontex;

46.

Jinnota l-politika barranija dejjem aktar attiva tat-Turkija u japprezza l-isforzi tagħha biex tikkontribwixxi għal soluzzjonijiet f'diversi reġjuni li jinsabu fi kriżi; jistieden lill-Gvern Tork biex jintensifika l-koordinazzjoni tal-politika barranija tiegħu mal-UE, b'mod partikulari fir-rigward tal-Iran; jirrikonoxxi r-rwol tat-Turkija bħala sieħba importanti tal-UE fid-dawl tat-twettiq tal-miri tal-politika barranija tal-UE fir-reġjun tal-Baħar l-Iswed, fl-Asja Ċentrali u fil-Lvant Nofsani f'sens wiesa'; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill biex jisfruttaw aħjar il-potenzjal ta' relazzjonijiet mill-qrib bejn l-UE u t-Turkija f'dawn ir-reġjuni;

47.

Japprezza l-kontribut kontinwu tat-Turkija għall-Politika ta' Sigurtà u Difiża Ewropea u għall-operazzjonijiet tan-NATO; jiddispjaċih, madanakollu, li l-koperazzjoni strateġika bejn in-NATO u l-UE li testendi lil hinn mill-arranġamenti tal-“Berlin Plus” għadha qed tiġi mxekkla mill-oġġezzjonijiet tat-Turkija, u li dan qed ikollu konsegwenzi negattivi fuq il-ħarsien tal-persunal tal-UE li jkun fl-azzjoni, u jħeġġeġ lit-Turkija biex twarrab dawn l-oġġezzjonijiet kemm jista' jkun malajr;

48.

Mill-ġdid jistieden lill-Gvern Tork biex jiffirma u jressaq għar-ratifika l-Istatut tal-Qorti Kriminali Internazzjonali, biex b'hekk ikompli jkabbar il-kontribut u l-impenn tat-Turkija għas-sistema multilaterali globali;

49.

Jitlob lir-Rappreżentant Għoli għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà tal-UE biex janalizza s-sinerġiji bejn il-politiki barranin tal-UE u tat-Turkija u biex jużahom b'mod aktar intensiv sabiex jikkontribwixxi għas-sigurtà u l-istabilità fid-dinja;

50.

Iħeġġeġ lit-Turkija biex taġixxi b'mod pragmatiku u tagħmel l-almu tagħha biex tiżgura s-suċċess tan-negozjati bejn il-mexxejja Ċiprijotti Griegi u Torok li issa qed jaslu fi stadju kritiku; jinnota li din hija possibbilment l-aħħar opportunità biex tissolva d-diviżjoni twila tal-gżira jilqa' b'sodisfazzjon l-apprezzament imfisser mis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti rigward l-isforzi determinati tal-mexxejja taż-żewġ komunitajiet f'Ċipru, is-Sur Christofias u s-Sur Talat, sabiex jintlaħaq ftehim komprensiv;

51.

Jemmen li soluzzjoni għal kwistjoni ta' Ċipru għandha ġġib aktar stabilità, prosperità u sigurtà għall-Mediterran tal-Lvant u li għandha tippermetti t-titjib rapidu tar-relazzjonijiet bejn l-UE u n-NATO kif ukoll tiżblokka l-proċess tal-adeżjoni tat-Turkija nfisha mal-Unjoni Ewropea; jipproponi, għalhekk, li t-Turkija tissieħeb mas-setgħat garanti l-oħra, il-Greċja u r-Renju Unit, fl-impenn li tappoġġja kwalunkwe ftehim li jista' jintlaħaq mis-Sur Christofias u mis-Sur Talat għar-riunifikazzjoni ta' Ċipru li jkollu l-approvazzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU;

52.

Jieħu nota tar-Rapport Speċjali tal-Qorti tal-Awdituri Nru 16/2009, li identifika sensiela ta' nuqqasijiet fil-ġestjoni tal-għajnuna ta' qabel l-adeżjoni lit-Turkija; madankollu jinnota li fil-valutazzjoni tal-Qorti, il-proġetti vverifikati tabilħaqq ipproduċew ir-riżultati mistennija u li dawn aktarx ser ikunu sostenibbli; jistieden lill-Kummissjoni biex timplimenta r-rakkomandazzjonijiet tar-Rapport tal-Qorti tal-Awdituri meta tipprovdi għajnuna taħt l-Istrument għal Qabel l-Adeżjoni (IPA), b'mod partikulari biex tagħti prijorità lill-objettivi u proġetti b'mod konformi mal-kriterji ta' adeżjoni; jitlob lill-Kummissjoni biex tniedi, b'mod partikulari, valutazzjoni tal-programm sħiħ ta' qabel l-adeżjoni u tar-rapport dwar l-implimentazzjoni tiegħu lill-Parlament Ewropew;

53.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lis-Segretarju Ġenerali tal-Kunsill tal-Ewropa, lill-President tal-Qorti Ewropea għad-Drittijiet tal-Bniedem, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri u lill-Gvern u l-Parlament tar-Repubblika tat-Turkija.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/67

A.

billi l-korrimenti li jirriżultaw minn labar tas-siringi jistgħu jwasslu għat-tixrid ta' iktar minn 20 tip ta' vajrus li jistgħu jwasslu għall-mewt, inklużi l-Epatite B, l-Epatite Ċ, u l-HIV/Aids, u għalhekk jippreżentaw problema serja tas-saħħa,

B.

billi l-korrimenti bil-labar tas-siringi u korrimenti oħra kkawżati minn strumenti mediċi li jaqtgħu jirrappreżentaw wieħed mill-aktar riskji komuni u serji għall-ħaddiema tas-saħħa fl-Ewropa kollha kemm hi; meta wieħed iqis li l-persunal tal-isptar u l-professjonisti tas-saħħa spiss jirriskjaw il-possibilità ta' infezzjonijiet ikkawżati minn korrimenti bil-labar tas-siringi jew strumenti oħra li jaqtgħu,

C.

billi studji indipendenti wrew li l-biċċa l-kbira tal-korrimenti li jirriżultaw minn labar tas-siringi jistgħu jiġu evitati b’taħriġ aħjar, kondizzjonijiet aħjar fuq il-post tax-xogħol, u l-użu ġenerali ta' strumenti mediċi aktar sikuri bl-inkorporazzjoni ta' mekkaniżmi għall-protezzjoni mill-oġġetti li jaqtgħu,

D.

billi l-esperti jikkalkulaw li kull sena, fl-Unjoni Ewropea, ikun hemm iktar minn miljun korriment li jirriżultaw minn labar tas-siringi,

E.

billi l-impatt psikoloġiku u emozzjonali wara korriment b'labar tas-siringi jew korrimenti oħra b’oġġetti li jaqtgħu jista' jkun enormi, saħansitra meta ma tirriżulta l-ebda infezzjoni, minħabba li l-ħaddiema u l-familji tagħhom jistgħu jistennew għal xhur fl-inċertezza rigward l-eżitu tas-saħħa wara l-korriment,

F.

billi l-inizjattiva li tiġi pprovduta soluzzjoni leġiżlattiva biex il-ħaddiema tal-kura tas-saħħa Ewropej jiġu protetti b’mod xieraq minn infezzjonijiet li jinxterdu bid-demm li jistgħu ikunu fatali kkawżati minn korrimenti bil-labar tas-siringi u strumenti oħra li jaqtgħu nbdiet fir-riżoluzzjoni tas-6 ta' Lulju 2006 msemmija hawn fuq,

G.

billi hemm nuqqas kbir ta' persunal tal-kura tas-saħħa, u l-istudji jindikaw li r-riskji serji għas-saħħa li wieħed jiffaċja ta' kuljum huma waħda mir-raġunijiet ewlenin tal-fatt li karriera fis-settur tal-kura tas-saħħa ma titqiesx bħala waħda attraenti; billi r-Rapport dwar il-Kompetittività Ewropea tal-2004 jagħraf dan in-nuqqas dejjem jikber ta' ħaddiema fis-settur tas-saħħa bħala kwistjoni ta' tħassib partikolari għall-Unjoni Ewropea,

H.

billi d-dħul fis-seħħ tal-Ftehim Kwadru se jkun ta' kontribut importanti għall-protezzjoni tas-saħħa u s-sikurezza tal-ħaddiema attivi fl-isptarijiet u s-settur tal-kura tas-saħħa,

I.

billi jeħtieġ jiġi żgurat l-ogħla livell possibbli ta' sikurezza tal-ambjent tax-xogħol fl-isptarijiet u kull fejn isiru attivitajiet ta' kura tas-saħħa,

J.

billi l-leġiżlazzjoni dwar kwistjonijiet soċjali għandha tevita li timponi limitazzjonijiet amministrattivi, finanzjarji u legali li jistgħu ixekklu l-iżvilupp tal-impriżi żgħar u ta' daqs medju,

1.

Jilqa’ l-fatt li l-Kummissjoni talbet l-opinjoni tal-Parlament, partikolarment minħabba li din hija kwistjoni li ngħatat attenzjoni konsiderevoli mill-Parlament fuq perjodu ta' bosta snin;

2.

Jirrikonoxxi li d-direttiva proposta mill-Kunsill tinkorpora l-aktar riżultati sinjifikanti tar-riżoluzzjoni tiegħu imsemmija hawn fuq, tas-6 ta' Lulju 2006;

3.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Ftehim Kwadru ġie żviluppat fuq bażi indaqs b'koperazzjoni mal-Assoċjazzjoni għall-Impjegati Ewropej fl-Isptarijiet u fil-Kura tas-Saħħa (HOSPEEM) u l-Federazzjoni Ewropea għall-Unjins tas-Servizz Pubbliku (EPSU), li huma rikonoxxuti mill-Kummissjoni bħala msieħba soċjali Ewropej fis-sistema tal-isptarijiet u tal-kura tas-saħħa;

4.

Jilqa' l-fatt li l-Ftehim Kwadru jinkludi klawżola dwar “standards minimi” bla ħsara għad-dispożizzjonijiet eżistenti u ġejjiena, kemm nazzjonali kif ukoll Komunitarji, li huma aktar favorevoli għall-ħaddiema. Ifakkar li l-Istati Membri u/jew l-imsieħba soċjali għandhom ikunu liberi u jiġu mħeġġa biex jadottaw miżuri addizzjonali li huma iktar favorevoli għall-ħaddiema fil-qasam ikkonċernat;

5.

Jirrakkomanda li l-miżuri definiti fid-direttiva proposta jiġu adottati u implimentati b’urġenza, minħabba li l-ħaddiema kkonċernati diġà ilhom jistennew iktar minn ħames snin minn meta l-attenzjoni tal-Kummissjoni nġibdet għal din il-kwistjoni serja;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tfassal u toħroġ linji gwida biex jakkumpanjaw il-ftehim u b'dan il-mod jgħinu fl-implimentazzjoni mingħajr problemi fl-Istati Membri kollha;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tissorvelja l-proċess ta' applikazzjoni tal-Ftehim u biex tinforma, b'mod regolari, lill-Parlament Ewropew dwar l-implimentazzjoni tiegħu;

8.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex iressaq din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni kif ukoll lill-imsieħba soċjali li huma involuti fil-Ftehim Kwadru.

16.12.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 341/69

A.

billi l-kunċett tal-libertà u tal-indipendenza tal-midja huwa komponent essenzjali tad-dritt fundamentali tal-libertà tal-espressjoni mħaddan fid-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem,

B.

billi l-libertà tal-midja hi ta' importanza primarja għad-demokrazija u għar-rispett tal-libertajiet fundamentali, minħabba r-rwol essenzjali tagħha li tiggarantixxi l-espressjoni ħielsa tal-opinjonijiet u l-ideat, bir-rispett dovut tad-drittijiet tal-minoranzi, inklużi l-oppożizzjonijiet politiċi, u li tikkontribwixxi għall-parteċipazzjoni effettiva tan-nies fil-proċessi demokratiċi, filwaqt li tippermetti elezzjonijiet ħielsa u ġusti,

C.

billi d-dritt tal-pubbliku li jirċievi informazzjoni minn sorsi pluralistiċi hu fundamentali għal kwalunkwe soċjetà demokratika u għall-parteċipazzjoni taċ-ċittadini fil-ħajja politika u soċjali ta' pajjiż,

D.

billi l-obbligu impost permezz tal-Liġi dwar ir-Responsabilità Soċjali fir-Radju u fit-Televiżjoni fuq il-midja kollha sabiex ixxandar id-diskorsi kollha sħaħ tal-Kap tal-Istat ma jirrispettax tali prinċipji ta' pluraliżmu,

E.

billi l-Artikoli 57 u 58 tal-Kostituzzjoni tal-Venezwela jiggarantixxu l-libertà tal-espressjoni, tal-komunikazzjoni u tal-informazzjoni,

F.

billi l-midja trid tobdi d-dispożizzjonijiet tal-liġi; billi l-għeluq ta' kwalunkwe mezz tal-midja għandu jsir biss meta ma jkun hemm l-ebda għażla oħra u għandu jkun miżura li tiġi implimentata biss wara li jkunu ngħataw il-garanziji kollha ta' proċess ġust, inkluż id-dritt li jitressqu difiża u appell f'qorti tal-ġustizzja indipendenti,

G.

billi f'Mejju 2007 s-sinjal miftuħ tar-“Radio Caracas Televisión” ġie sospiż mill-President Hugo Chávez u l-istazzjon ġie mġiegħel isir internazzjonali biex ikun jista' jitrażmetti sinjal permezz tat-televiżjoni bil-kejbil,

H.

billi l-ewwel protesti mill-moviment tal-istudenti bdew b'riżultat tas-sospensjoni tat-trażmissjonijiet tal-istazzjon,

I.

billi fl-1 ta' Awwissu 2009, il-gvern ta' Hugo Chávez ordna l-għeluq ta' 34 stazzjon tar-radju billi rrifjuta li jġedded il-liċenzji tagħhom,

J.

billi f'Jannar 2010 l-President Chavez ordna lill-“RCTV International (RCTV-I)” u ħames stazzjonijiet oħra tat-televiżjoni bil-kejbil u bis-satellita (“TV Chile”, “Ritmo Son”, “Momentum”, “America TV” u “American Network”) biex jieqfu jxandru wara li dawn naqsu milli jxandru d-diskors Presidenzjali uffiċjali fl-okkażjoni tat-52 anniversarju tal-waqgħa mill-poter ta' Perez Jimenez; u billi tnejn minn dawn l-istazzjonijiet – America TV u RCTV-I – għadhom bla permess li jxandru,

K.

billi dan il-waqfien mix-xandir ipprovoka mewġa oħra ta' protesti tal-istudenti, li ġew soppressi bil-qawwa mill-pulizija f'ħafna mill-istati u l-bliet tal-pajjiż, u li b'riżultat ta' dawn l-avvenimenti, żewġ studenti żgħażagħ sfaw mejta fil-belt ta' Mérida, u ndarbu għexieren ta' persuni midruba,

L.

billi dawn il-miżuri kienu mfassla biex jiksbu l-kontroll tal-midja u jagħmlulha sarima, jekk mhux biex jillimitaw id-drittijiet demokratiċi tal-libertà tal-espressjoni u tal-informazzjoni,

M.

billi l-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani, permezz tal-Kummissjoni Inter-Amerikana tad-Drittijiet tal-Bniedem, wissiet li din il-mossa l-ġdida li biha l-istazzjonijiet twaqqfu milli jxandru għandha riperkussjonijiet serji f'termini tad-dritt tal-libertà tal-espressjoni,

N.

billi l-President Chávez riċentement iddikjara li l-użu ta' siti ta' netwerking soċjali bħal “Twitter”, l-Internet, u l-messaġġi bil-mowbajls biex jikkritikaw jew jopponu r-reġim tiegħu “huwa terroriżmu”,

O.

billi r-riforma tal-liġi dwar ix-xjenza u t-teknoloġija li qed tiġi diskussa bħalissa mill-Assemblea Nazzjonali tal-Venezwela għandha l-għan li tirregola “in-netwerk tal-informatika” b'mod li jista' jwassal għal ċensura tal-Internet,

P.

billi l-Venezwela ffirmat il-Konvenzjoni Internazzjonali tad-Drittijiet Ekonomiċi, Soċjali u Kulturali, kif ukoll il-Konvenzjoni Amerikana tad-Drittijiet tal-Bniedem,

Q.

billi l-Venezwela għandha l-ikbar riżervi tal-enerġija fl-Amerika Latina, u billi miżuri bħall-konfiska u l-esproprjazzjoni arbitrarja, li wħud minnhom jolqtu l-interessi tal-UE, idgħajfu d-drittijiet soċjali u ekonomiċi bażiċi taċ-ċittadini,

R.

billi xi mexxejja qrib tal-President Chávez, bħas-Sur Ramón Carrizález, Viċi President u Ministru tad-Difiża, is-Sra Yubiri Ortega, Ministru tal-Ambjent, u s-Sur Eugenio Vázquez Orellana, President tal-Bank Ċentrali, riċentement taw ir-riżenja tagħhom,

S.

billi skont ir-rapport tal-2009 tal-organizzazzjoni Transparency International, il-Venezwela hi waħda mill-aktar pajjiżi korrotti tad-dinja,

T.

billi l-klima latenti ta' nuqqas ta' sigurtà u l-livelli ta' kriminalità u vjolenza, li jagħmlu lill-Venezwela u l-kapital tagħha, Caracas, wieħed mill-postijiet l-aktar perikolużi tad-dinja, qed jikkawżaw tħassib fost il-poplu tal-Venezwela,

U.

billi l-bosta insulti, theddid u attakki immirati kontra mexxejja nazzjonali u internazzjonali mill-President Chávez ħolqu skumdità u ħafna tensjonijiet bla bżonn, li f'xi każijiet saħansitra wasslu għal ordni ta' mobilizzazzjoni tat-truppi bil-ħsieb ta' gwerra possibbli mal-Kolombja,

1.

Jinsab ixxukkjat bil-mewt taż-żewġ studenti żgħażagħ, Yonisio Carrillo u Marcos Rosales, waqt il-protesti f'Mérida, u jitlob lill-awtoritajiet iwettqu investigazzjoni għar-raġunijiet għalfejn inqatlu dawn iż-żewġ ġuvintur u jitlob li l-persuni ħatja jiġu proċessati permezz tas-sistema tal-ġustizzja;

2.

Jiddispjaċih dwar id-deċiżjoni tal-gvern li ma jħallix lil dawn l-istazzjonijiet ixandru fil-Venezwela, u jitlob li jitħallew jerġgħu jibdew ixandru;

3.

Jitlob lill-awtoritajiet tal-Venezwela biex jirrevedu din id-deċiżjoni, kif ukoll l-obbligu li l-midja jxandru d-diskorsi sħaħ tal-Kap tal-Istat;

4.

Ifakkar lill-Gvern tar-Repubblika Bolivarjana tal-Venezwela fl-obbligu tiegħu li jirrispetta l-libertà tal-espressjoni u tal-opinjoni u l-liberta tal-istampa, kif huwa obbligat li jagħmel skont il-Kostituzzjoni tiegħu u skont id-diversi Konvenzjonijiet u Karti internazzjonali u reġjonali li hija firmatarja tagħhom;

5.

Jitlob lill-Gvern tal-Venezwela sabiex, f'isem il-prinċipju ta' imparzjalità tal-Istat, jiggarantixxi trattament ġuridiku indaqs għall-midja kollha, inkluż l-Internet, kemm pubbliċi u kemm privati, u indipendentement minn kwalunkwe konsiderazzjoni politika jew ideoloġika;

6.

Jemmen li l-midja tal-Venezwela għandha tiggarantixxi trattament pluralist tal-ħajja politika u soċjali tal-Venezwela;

7.

Jemmen li “l-Kummissjoni Nazzjonali tat-Telekomunikazzjonijiet” għandha turi li hija independenti mill-awtoritajiet politiċi u ekonomiċi u tiżgura pluraliżmu ġust;

8.

Jistieden lill-Gvern tal-Venezwela sabiex jimpenja ruħu favur il-valuri tal-istat tad-dritt, u biex jippromwovi, jipproteġi u jirrispetta d-dritt għal-libertà tal-espressjoni, anke fuq l-Internet, u l-libertà tal-għaqda;

9.

Jiġbed l-attenzjoni li, skont il-Karta Demokratika Inter-Amerikana tal-Organizzazzjoni tal-Istati Amerikani, f'demokrazija, barra mil-leġittimità ċara tal-oriġini, fondata u miksuba fl-elezzjonijiet, jeħtieġ ikun hemm ukoll konformità mal-leġittimità tal-eżerċizzju tal-poter, li għandha tkun imsejsa fuq ir-rispett tal-pluraliżmu, tar-regoli stabbiliti, tal-kostituzzjoni, tal-liġijiet u tal-istat tad-dritt bħala garanzija ta' demokrazija li tiffunzjona bis-sħiħ, u dan jeħtieġ jinkludi r-rispett għal oppożizzjoni politika paċifika u demokratika, b'mod speċjali meta l-oppożizzjoni tkun ġiet eletta u tgawdi mandat popolari;

10.

Jinsab imħasseb ħafna dwar il-fatt li l-gvern tal-President Chávez qed jimxi lejn sistema awtoritarja, u li l-azzjonijiet tiegħu huma maħsuba biex idgħajfu l-oppożizzjoni demokratika tiddgħajjef u jillimitaw id-drittijiet u l-libertajiet taċ-ċittadini;

11.

Jitlob lill-Gvern tal-Venezwela, fil-prospettiva tal-elezzjonijiet parlamentari tas-26 ta' Settembru 2010, biex jirrispetta r-regoli tad-demokrazija u l-prinċipji tal-libertà tal-espressjoni, tal-għaqda, tal-assoċjazzjoni u tal-elezzjoni;