25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/1

A.

billi l-kunflitt fl-Istrixxa ta’ Gaża kompla jiggrava l-kriżi umanitarja fiż-żona, li laħqet livell inuman; u billi 88 % tal-popolazzjoni ta’ Gaża hija dipendenti fuq għajnuna ta’ ikel,

B.

billi l-qsim tal-fruntiera lejn u ‘l barra mill-Medda ta’ Gaża ingħalaq għal 18-il xahar, billi l-embargo fuq il-moviment ta’ persuni u oġġetti jostakola l-kunsinna ta’ għajnuna umanitarja għall-popolazzjoni u billi l-kwantità ta’ oġġetti li huma permessi fl-Istrixxa ta’ Gaża mhix suffiċjenti lanqas sabiex jintlaħqu l-bżonnijiet umanitarji bażiċi,

C.

billi s-servizzi pubbliċi ewlenin fl-Istrixxa ta’ Gaża qed jiffaċċjaw nuqqasijiet serji minħabba nuqqas ta’ materjali bażiċi meħtieġa għall-funzjonament tagħhom; billi n-nuqqas ta’ mediċini u ta’ fjuwil fl-isptarijiet qed ikompli jipperikola ħajjiet Palestinjani,

D.

billi l-UNRWA u d-WFP (Programm Dinji ta’ l-Ikel) għandhom irwol kruċjali fil-forniment ta’ prodotti bażiċi għall-popolazzjoni fl-Istrixxa ta’ Gaża bl-appoġġ sħiħ tal-komunità internazzjonali; billi l-parti mill-għajnuna umanitarja għall-ikel timmira biex jittejbu l-kundizzjonijiet tal-ħajja fiż-żona, intilfet bħala riżultat tal-ostakoli fil-katina tal-kunsinna; billi fit-3 u fil-5 Frar 2009, il-Hamas ikkonfiska mijiet ta’ pakketti tal-ikel u eluf ta’ pakketti ta’ kutri li kienu destinati għan-nies ċivili ta’ Gaża, li ġew irritornati wara s-sospensjoni tal-importazzjonijiet kollha ta’ għajnuna mill-UNRWA fl-Istrixxa ta’ Gaża,

E.

billi l-appoġġ konsiderevoli finanzjarju tal-Unjoni Ewropea lill-Palestinjani kellu rwol importanti fit-tentattiv biex jiġi evitat diżastru umanitarju fl-Istrixxa ta’ Gaża; billi l-Unjoni, minkejja l-ostakli kollha, tkompli tipprovdi għajnuna umanitarja,

F.

billi Konferenza Internazzjonali b’appoġġ tal-Ekonomija Palestinjana għar-Rikostruzzjoni ta’ Gaza se ssir f’Sharm El Sheikh fit-2 ta’ Marzu 2009,

1.

Jirrikonoxxi t-tbatija tal-popolazzjoni Palestinjana fl-Istrixxa ta’ Gaża u jitlob għal aktar għajnuna umanitarja immedjata u bla xkiel, li huwa dmir morali li tiġi provduta u li għandha titwassal mingħajr kwalunkwe kundizzjoni u restrizzjoni; jappella lill-awtoritajiet Iżraeljani biex jippermettu fluss kontinwu u adegwat ta’ għajnuna umanitarja, inklużi l-materjali meħtieġa għall-UNRWA u għal aġenziji tan-NU u internazzjonali oħra biex iwettqu d-doveri tagħhom, u li jissodisfaw l-bżonnijiet tal-popolazzjoni;

2.

Jistieden għal darb’oħra biex jintemm l-imblokk tal-Istrixxa ta’ Gaża, fil-konformità mal-Ftehim dwar il-Moviment u l-Aċċess tal-15 ta’ Novembru 2005, għall-ftuħ mill-ġdid sostenibbli u immedjat tal-punti ta’ qsim, tal-persuni u tal-merkanzija, u għall-prevenzjoni ta’ kutrabandu u traffikar illeċitu fl-armi u fil-munizzjon;

3.

Jappella għal evalwazzjoni dettaljata tal-ħsarat fl-Istrixxa ta’ Gaża u għal evalwazzjoni fid-dettall tal-ħtiġijiet tal-popolazzjoni ta’ Gaża li jistgħu jservu bħala bażi għall-pjanijiet ta’ rikostruzzjoni;

4.

Jappella għar-riabilitazzjoni tal-kapaċità finanzjarja, ekonomika u soċjali tal-Istrixxa ta’ Gaża, li hija fattur essenzjali għas-sigurtà fir-reġjun; ifakkar li, f’konformità mal-impenji tal-komunità internazzjonali u tal-Unjoni, l-għajnuna għandha tinkludi pagamenti fi flus kontanti biex jitħallsu s-salarji, il-pensjonijiet u l-allowances għan-nies u għall-familji l-aktar vulnerabbli, u jitlob lill-awtoritajiet Iżraeljani biex ma jostakolawx it-trasferimenti tal-flus mill-banek;

5.

Jemmen, inter alia, bil-ħsieb tal-Konferenza Internazzjonali b’appoġġ tal-Ekonomija Palestinjana għar-Rikostruzzjoni ta’ Gaza li se ssir f’Sharm El Sheikh fit-2 ta’ Marzu 2009, li kull politika ta’ rikostruzzjoni u ta’ żvilupp sostenibbli fl-Istrixxa ta’ Gaża teħtieġ waqfien iebes mill-ġlied appoġġjat mit-tkomplija ta’ negozjati serji ta’ paċi bejn l-Iżraeljani u l-Palestinjani flimkien ma’ proċess ta’ rikonċiljazzjoni nazzjonali Palestinjan;

6.

Jenfasizza għal darb’oħra li l-appoġġ finanzjarju tal-Unjoni lill-Palestinjani m’għandux ikun imdgħajjef minn qerda kontinwa, li qiegħda tnaqqas l-appoġġ għal proġetti ta’ rikostruzzjoni fost il-pubbliku Ewropew;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tfassal stampa komprensiva u evalwazzjoni tal-prospetti fi żmien medju u fi żmien twil għal proġetti ta’ rikostruzzjoni fl-Istrixxa ta’ Gaża ffinanzjati mill-Unjoni fi ħdan il-qafas ta’ PEGASE (Mekkaniżmu Palestinjan-Ewropew għall-Ġestjoni ta’ Għajnuna Soċjo-ekonomika) u ta’ ECHO (Dipartiment għall-Għajnuna Umanitarja tal-Kummissjoni Ewropea) u l-implikazzjonijiet baġitarji tagħhom iħeġġeġ donaturi oħra biex jagħmlu wegħdiet fil-konferenza internazzjoni msemmija hawn fuq u biex iżommu l-wegħdiet li għamlu fl-aħħar konferenza tad-donaturi li saret f’Pariġi fis-17 ta’ Diċembru 2007;

8.

Jerġa’ jenfasizza li l-intestatura 4 tal-Baġit tal-UE kronikament tirċievi nuqqas ta’ ffinanzjar u li l-fatt li titwiegħed għajnuna addizzjonali lil Gaża m’għandux ikun għad-detriment ta’ politiki oħra; jenfasizza wkoll li l-fondi addizzjonali jistgħu jiġu mobilizzati biss billi jintużaw il-mezzi kollha li hemm provdut għalihom skont il-Ftehima Interistituzzjonali tas-17 ta’ Mejju 2006 bejn il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni dwar dixxiplina baġitarja u ġestjoni finanzjarja soda (5);

9.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-Riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lir-Rappreżentant Għoli għall-Politika Barranija u għas-Sigurtà Komuni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Mibgħut għall-Kwartett għal-Lvant Nofsani, lill-President tal-Awtorità Palestinjana, lill-Kunsill Leġiżlattiv Palestinjan, lill-Gvern Iżraeljan u lill-Knesset.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/3

A.

billi t-twettiq tad-drittijiet tat-tfal huwa element prinċipali għall-opportunitajiet fil-ħajja individwali tagħhom kif ukoll biex isir progress biex jinqered il-faqar,

B.

billi r-rwoli tas-sessi li s-soċjetà tagħti lit-tfal tagħha għandhom effetti determinanti fuq il-futur tagħhom: l-aċċess tagħhom għall-ikel u l-edukazzjoni, il-parteċipazzjoni fis-suq tal-impjieg, l-istatus tagħhom fir-relazzjonijiet u s-saħħa fiżika u psikoloġika tagħhom,

C.

Billi l-għanijiet stabbiliti mill-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal għadhom ‘il bogħod milli jitwettqu,

D.

billi minn 2.2 biljun tifel u tifla fid-dinja, 1.9 biljun (86 %) jgħixu f’pajjiżi li qed jiżviluppaw, u aktar minn 98 % tat-tfal li jgħixu f’faqar estrem jgħixu f’pajjiżi li qed jiżviluppaw,

E.

billi kull ġurnata, aktar minn 26 000 tifel u tifla taħt il-ħames snin imutu madwar id-dinja, l-aktar minn kawżi li setgħu ġew evitati u, skont ix-xejriet attwali, l-għan tal-MDG biex jitnaqqsu l-imwiet b’żewġ terzi mhux se jintlaħaq qabel l-2045,

F.

wara li kkunsidra l-punt 9 tal-programm ta’ azzjoni adottata mir-Raba’ Konferenza Dinjija dwar in-Nisa (li seħħet f’Beijing mill-4 sal-15 ta’ Settembru 1995), li huwa wkoll prinċipju fundamentali stabbilit fil-konferenzi internazzjonali kollha li jikkonċernaw id-drittijiet tat-tfal fl-għaxar snin ta’ qabel,

G.

billi jekk it-Trattat ta’ Liżbona jiġi rratifikat mill-Istati Membri kollha, il-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal se ssir objettiv speċifiku tal-politika esterna tal-Unjoni,

H.

billi l-Kummissjoni kellha l-mandat mill-Kunsill biex tanalizza l-impatt tal-inċentivi pożittivi dwar il-bejgħ ta’ prodotti li ġew immanifatturati bla ma kien użat ix-xogħol mit-tfal, u biex tiġi eżaminata u rrappurtata l-possibilità ta’ miżuri addizzjonali dwar prodotti li ġew immanifatturati bl-użu tal-agħar forom tax-xogħol mit-tfal,

I.

billi d-dritt tat-tfal għall-edukazzjoni mhuwiex negozjabbli u t-taħriġ edukattiv u vokazzjonali għandu rwol importanti fl-istrateġija għall-eliminazzjoni gradwali tal-impjieg tat-tfal,

J.

billi l-isfruttament kummerċjali tat-tfal hu vjolazzjoni gravi tad-dinjità tagħhom bħala bnedmin u jmur kontra l-prinċipji tal-ġustizzja soċjali,

K.

billi x-xerrejja ta’ prodotti mill-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw jinsabu f’pożizzjoni prinċipali biex jindunaw u biex jirrifjutaw li jixtru prodotti li jkunu kompletament jew parzjalment magħmula mill-impjieg tat-tfal, u b’hekk jistgħu jagħmlu pressjoni ekonomika diretta u effettiva,

1.

Jilqa’ b’sodisfazzjoni il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni msemmija hawn fuq dwar “Post Speċjali għat-Tfal fl-Azzjoni Esterna tal-UE” u Dokumenti ta’ Ħidma supplimentari tal-Istaff, kif ukoll il-Konklużjonijiet tal-Kunsill assoċjati magħhom, bħala passi importanti ’l quddiem lejn strateġija tal-UE dwar id-drittijiet tat-tfal;

2.

Jirrikonoxxi li l-istituzzjonijiet tal-UE qed jagħtu aktar importanza għad-drittijiet tat-tfal iżda jenfasizza li jrid isir iżjed biex l-impenji politiċi jitpoġġew fil-prattika, u jenfasizza li l-ebda pjan ma jista’ jsir qabel ma jkun disponibbli finanzjament adegwat;

3.

Jenfasizza l-importanza biex jintlaħqu l-MDGs dwar l-isforzi biex jitħarsu d-drittijiet tat-tfal, u jħeġġeġ lill-Istati Membri biex iżommu l-wegħdiet tagħhom li jipprovdu finanzjament adegwat u li jista’ jitbassar permezz ta’ għajnuna baġitarja skedata imfassla biex jintlaħqu l-punti ta’ riferenza tal-2010;

4.

Jistieden lill-Unjoni sabiex taħdem bil-qawwa favur l-eliminazzjoni tal-forom kollha ta’ diskriminazzjoni kontra l-bniet (sa mill-wild) u sabiex tiddedika biżżejjed riżorsi biex jiġu miġġielda d-diskrepanzi li jirriżultaw minn dan;

5.

Jilqa’ b’sodisfazzjoni l-erba’ prinċipji ta’ gwida tal-Pjan ta’ Azzjoni tal-Kummissjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal f’Azzjoni Esterna li jinkludu approċċ olistiku u koerenti bbażat fuq id-drittijiet tat-tfal;

6.

Jirrikonoxxi li approċċ ibbażat fuq id-drittijiet tat-tfal huwa bbażat fuq in-normi u l-prinċipji definiti fil-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal u mmirat lejn it-twettiq tagħhom;

7.

Jistieden lill-Komunità Ewropea sabiex taderixxi għall-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u konvenzjonijiet oħra li jikkonċernaw it-twettiq tad-drittijiet tat-tfal, l-adozzjoni, l-isfruttament sesswali, ix-xogħol mit-tfal, il-protezzjoni tat-tfal f’kunflitti armati u l-abbuż mit-tfal;

8.

Jitlob lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex iħeġġu l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal u l-protokolli tagħha, u biex iżidu l-appoġġ mogħti għar-riformi tas-sistemi legali ta’ pajjiżi terzi li jkunu mfassla biex jipproteġu t-tfal;

9.

Jenfasizza li kwalunkwe azzjoni favur id-drittijiet tat-tfal għandha tirrispetta l-irwol ewlieni tal-ġenituri tat-tfal u tal-familjari l-aktar qrib kif ukoll il-persuni prinċipalment responsabbli mit-tfal u mill-kustodja tagħhom u, b’mod partikolari l-ħtieġa li tittejjeb il-pożizzjoni tal-ommijiet;

10.

Jirrimarka, madankollu, li jista’ jkun fl-interess tat-tifel jew tifla bi problemi d-dar li dan jinfired għal xi żmien mill-familja tiegħu jew tagħha bħala miżuri protettiva, l-aktar meta l-ġenituri jkollhom problemi psikoloġiċi jew psikjatriċi jew ikun hemm evidenza ta’ vjolenza fid-dar, trattament ħażin jew abbuż sesswali;

11.

Jenfasizza l-bżonn urġenti li tingħata attenzjoni speċjali lill-bniet u s-subien li huma l-aktar vulnerabbli u li huma esklużi soċjalment, inkluż tfal b’diżabilità, tfal migranti, tfal minn minoranzi, tfal li ġew separati jew mhux akkumpanjati u tfal mingħajr il-kura tal-ġenituri;

12.

Jenfasizza li biex l-approċċ ibbażat fuq id-drittijiet tat-tfal jitpoġġa fil-prattika, l-UE trid tagħmel analiżi fil-fond tad-drittijiet tat-tfal, idealment meta jiġu adottati jew riveduti d-Dokumenti ta’ Strateġija Tematika tal-Pajjiż u dawk Reġjonali, fuq il-bażi ta’ liema azzjonijiet u programmi mmirati lejn il-kwistjonijiet tat-tfal li jistgħu jintgħażlu; f’dan ir-rigward, jistieden lill-Kummissjoni tipprovdi lill-Parlament, mill-aktar fis possibbli jew waqt ir-reviżjonijiet ta’ nofs it-terminu tal-programmi ta’ żvilupp, idea ġenerali tal-azzjonijiet li għandhom x’jaqsmu mat-tfal u tal-allokazzjonijiet finanzjarji;

13.

Jenfasizza li d-drittijiet tat-tfal iridu jiġu inklużi sistematikament fid-djalogu politiku tal-UE u fid-diskussjonijiet ta’ politika mal-pajjiżi sħab;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tfassal rapport li jeżamina jekk fil-ftehimiet internazzjonali bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi terzi, hemmx diġà klawsola li torbot legalment fuq il-ħarsien tad-drittijiet tat-tfal u, jekk dan mhux il-każ, klawsola bħal din tistax tiddaħħal fil-ftehimiet;

15.

Jemmen li l-parteċipazzjoni tat-tfal għandha tkun istituzzjonalizzata u jkollha finanzjament aħjar f’pajjiżi sħab u fil-livell tal-UE;

16.

Jappoġġja l-bini ta’ netwerks eżistenti taż-żagħżagħ u tfal bħala pjattaformi sostenibbli biex jiġu attirati u kkonsultati t-tfal, u jistieden lill-Kummissjoni biex b’mod sistematiku tistieden dawn in-netwerks biex jikkontribwixxu fid-diskussjonijiet dwar id-Dokumenti ta’ Strateġija tal-Pajjiż, kif ukoll biex tinkoraġġixxi l-involviment tagħhom fl-iżvilupp ta’ strumenti ta’ ppjanar nazzjonali;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tgħin lill-pajjiżi sħab jadottaw baġitjar favur it-tfal, b’mod speċjali meta l-Unjoni Ewropea tkun qed tipprovdi għajnuna baġitarja, u biex jiżviluppaw Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali għat-Tfal li jkunu komprensivi u integrati b’punti ta’ referenza ċari, b’miri li jistgħu jitkejlu, b’kalendarji u b’mekkaniżmi ta’ reviżjoni u ta’ rappurtaġġ dwar d-drittijiet tat-tfal;

18.

Jinsisti li l-appoġġ baġitarju ġenerali tal-UE għandu jinkludi fondi għall-bini ta’ kapaċitajiet għall-ministeri relevanti (bħall-Ministeri tas-Sigurtà Soċjali, tas-Saħħa, tal-Edukazzjoni u tal-Ġustizzja) biex jiżgura li jkollhom il-politiki u l-għodda xierqa biex jiffinanzjaw u jimplimentaw servizzi għat-tfal;

19.

Jenfasizza li, fl-azzjonijiet esterni tagħha, l-UE għandha tħeġġeġ bil-qawwa lill-gvernijiet ta’ pajjiżi terzi biex jikkonformaw mal-istandards internazzjonali tad-drittijiet tat-tfal, b’mod partikolari fir-rigward tal-għoti ta’ servizzi bażiċi ta’ assistenza soċjali lit-tfal, bħat-tqassim tal-ikel bla ħlas fl-iskejjel u fil-kindergardens u l-aċċess għall-kura tas-saħħa; fl-istess ħin, jenfasizza li l-garanzija ta’ aċċess ekwu għall-edukazzjoni għal tfal f’sitwazzjonijiet ta’ kunflitt armat u f’sitwazzjonijiet ta’ wara kunflitt tikkostitwixxi investiment importanti fil-prevenzjoni tal-kunflitti;

20.

Jinnota li minkejja l-iżviluppi pożittivi riċenti fil-livell tal-UE r-riżorsi tal-istituzzjonijiet tal-UE u tal-istaff iddedikati għad-drittijiet tat-tfal jibqgħu mhux adegwati;

21.

Jirrakkomanda li biex jiġi żgurat li jkun hemm viżibilità u t-tmexxija dwar id-drittijiet tat-tfal, għandu jiġi appuntat Rappreżentant Speċjali tal-UE;

22.

Jikkunsidra li r-responsabilità għall-kwistjonijiet tat-tfal għandha tingħata lil individwu f’kull delegazzjoni tal-Kummissjoni, u jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex jiżguraw li l-istaff kollu fil-Kwartieri Ġenerali u l-Missjonijiet/Delegazzjonijiet ikun imħarreġ b’mod xieraq u fornut b’noti ta’ gwida ta’ kif jintegraw id-drittijiet tat-tfal f’azzjonijiet esterni, u ta’ kif jagħmlu ġestjoni sigura u effikaċi tal-parteċipazzjoni tat-tfal;

23.

Jitlob li l-ħarsien tad-drittijiet tat-tfal, skont il-Konvenzjoni tan-NU għad-Drittijiet tat-Tfal, ikollu post ċentrali, fil-qafas pluriennali tal-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali; jemmen li din l-aġenzija għandha twaqqaf netwerk ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali, mal-ombudsman tat-tfal u ma’ organizzazzjonijiet mhux governattivi, sabiex tieħu vantaġġ mill-għarfien u l-esperjenza tagħhom;

24.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-impenn tal-Kummissjoni biex tindirizza l-ksur tad-drittijiet tat-tfal bħal ma hu x-xogħol mit-tfal, it-traffikar tat-tfal, suldati tfal, tfal milquta mill-kunflitti bl-armi u kull forma ta’ vjolenza kontra t-tfal, inkluża l-esplojtazzjoni sesswali u prattiki tradizzjonali li jagħmlu l-ħsara; jinsisti, madankollu, li l-mira għandha tkun fuq il-kawżi fundamentali u l-prevenzjoni tal-ksur tad-drittijiet tat-tfal;

25.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tinkludi l-ġlieda kontra l-impunità fl-azzjonijiet esterni u r-relazzjonijiet tagħha ma’ pajjiżi terzi, bħala miżura importanti għall-prevenzjoni tal-ksur tad-drittijiet tat-tfal;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jagħmlu bħala priorità l-iżvilupp ta’ strateġiji u sistemi nazzjonali li jipproteġu t-tfal f’pajjiżi sħab li jistgħu jipprovdu lit-tfal u lill-familji b’servizzi ta’ għajnuna qabel ma ssir ħsara lit-tfal;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw strutturi istituzzjonali fil-pajjiżi msieħba biex jipproteġu u jippromwovu d-drittijiet tat-tfal, inklużi l-ombudspersons indipendenti;

28.

Jemmen li għandu jkun hemm sforzi wkoll biex ikun hemm aktar għarfien u rispett għad-drittijiet tat-tfal bejn il-ġenituri u dawk li jieħdu ħsiebhom, kif ukoll għal dawk li jaħdmu mat-tfal bħall-għalliema u l-ħaddiema fis-settur tas-saħħa;

29.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jagħmlu r-reġistrazzjoni uffiċjali tat-twelid bħala parti mill-politika ta’ koperazzjoni għall-iżvilupp bħala dritt bażiku u mezz importanti biex ikunu protetti d-drittijiet tat-tfal;

30.

Jirrikonoxxi li l-kura fl-istadji bikrija tat-tfulija u l-edukazzjoni huwa d-dritt tat-tfal - ikluż it-tilqim, li jkollhom ġenituri, l-aċċess għall-kindergartens u għall-iskejjel tat-tfal żgħar - u jirrikonoxxi li l-bidu tat-tfulija huwa żmien ta’ żvilupp sinifikanti u li nutrizzjoni ħażina u nuqqas ta’ kura jistgħu jwasslu kemm għal ħsara fiżika kif ukoll għal dik intelletwali;

31.

Jenfasizza li l-kisba tal-MDG 2 dwar l-edukazzjoni primarja universali u tal-MDG 3 dwar il-parità sesswali huma ċentrali biex ma jkunx hemm ksur tad-drittijiet tat-tfal;

32.

Jenfasizza li jinħtieġu interventi ffokati speċifikament fuq il-bniet biex jingħatawlhom l-istess opportunijiet bħas-subien biex jattendu l-iskola, biex jiksbu ikel biżżejjed, biex jitħallew jesprimu l-opinjonijiet tagħhom u ikollhom aċċess għall-kura tas-saħħa;

33.

Iħeġġeġ lill-Unjoni sabiex tipprijoritizza d-dritt għall-edukazzjoni, speċjalment għat-tfal bniet, fil-programmi ta’ għajnuna u fid-djalogu politiku ma’ pajjiżi sħab; Jenfasizza l-ħtieġa li tiġi miġġielda d-diskriminazzjoni persistenti f’familji fqar li ma jifilħux iħallsu l-miżati tal-iskejjel għal uliedhom kollha u jagħżlu li jibagħtu l-iskola lis-subien a skapitu tal-bniet;

34.

Jenfasizza li l-faċilitajiet u l-programmi edukattivi jeħtieġ li jkunu “favur il-bniet”, u joffru, pereżempju, forom alternattivi ta’ edukazzjoni barra mill-istituzzjonijiet formali, jew sigħat flessibbli biex jipprovdu għall-bniet li jieħdu ħsieb ħuthom;

35.

Jenfasizza li meta wieħed jinvesti fl-edukazzjoni tal-bniet huwa jkun qiegħed jagħmel investiment li jkollu l-akbar impatt f’termini ta’ eradikazzjoni tal-faqar, ta’ tnaqqis taż-żieda fil-populazzjoni, ta’ mortalità aktar baxxa tat-trabi u tat-tfal, ta’ malnutrizzjoni anqas imxerrda, ta’ attendenza ogħla fl-iskejjel u ta’ titjib tas-saħħa;

36.

Jenfasizza li l-edukazzjoni ta’ kwalità għandha tkun ta’ prijorità inkluż f’sitwazzjonijiet ta’ kunflitt u ta’ fraġilità, u jilqa’ b’sodisfazzjon il-pjan tal-Kummissjoni biex tindirizza l-edukazzjoni fl-operazzjonijiet ta’ għajnuna umanitarja tagħha; jenfasizza l-ħtieġa ta’ linji gwida operattivi li jġiegħlu lill-UE tinkludi l-edukazzjoni f’kull stadju tar-risposta umanitarja tagħha, skont l-istandards minimi mfassla mill-Interagency Network for Education in Emergencies, u jappella għal fondi u għal staff suffiċjenti f’livell tal-UE għall-implimentazzjoni tal-impenn ta’ politika ġdid;

37.

Jinsisti li l-ebda tifel jew tifla m’għandu jiġi mċaħħad mid-dritt fundamentali għall-edukazzjoni minħabba nuqqas ta’ riżorsi ekonomiċi u jerġa’ jitlob lill-gvernijiet tal-pajjiżi li qegħdin jiżviluppaw biex ifasslu skeda ċara għat-tneħħija malajr tal-miżati diretti jew indiretti tal-iskola għal edukazzjoni bażika, waqt li fl-istess ħin iżommu livell għoli ta’ edukazzjoni;

38.

Jenfasizza li, fir-relazzjonijiet tal-UE ma’ pajjiżi terzi, huwa tal-akbar importanza li jkun hemm proġetti għall-iżvilupp tal-kompetenzi soċjali tat-tfal, tat-tolleranza, tas-solidarjetà u u tar-responsabilità għall-ambjent tagħhom, speċjalment fil-kuntest tal-ġlieda kontra l-bidla fil-klima;

39.

Ifakkar li impenn politiku biex isiru għażliet ta’ politika koerenti fl-oqsma tat-tnaqqis tal-faqar, tal-edukazzjoni ta’ kwalità u tad-drittijiet tal-bniedem, huwa fundamentali biex jitnaqqsu l-inċentivi għax-xogħol mit-tfal;

40.

Jistieden lill-Komunità Ewropea u lill-Istati Membri sabiex jipprovdu aktar appoġġ għall-kummerċ ġust u għal inizjattivi li jikkonċernaw l-ittikkettar li jħeġġu lill-kumpaniji sabiex ma jużawx ix-xogħol mit-tfal; jirrakkomanda li l-konformità mal-kodiċijiet volontarji ta’ kondotta dwar id-drittijiet fundamentali tax-xogħol għandha tkun kkontrollata aħjar u tkun trasparenti għall-konsumaturi Ewropej; jemmen li l-kuntratti ta’ akkwist pubbliku għandhom ikunu suġġetti għall-konformità mal-istandards internazzjonali tax-xogħol mit-tfal;

41.

Jilqa’ l-inizjattiva tal-Kunsill li tniedi studju dwar l-impatt ta’ inċentivi posittivi fuq il-bejgħ ta’ prodotti mingħajr ma kien hemm impjieg tat-tfal u dwar il-possibiltà ta’ miżuri oħra, inklużi miżuri li jirrigwardaw il-kummerċ; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tinforma lill-Parlament dwar it-tfassil, l-implimentazzjoni u l-eżitu ta’ dan l-istudju;

42.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tagħmel proposta għal metodu uniformi għall-ittikkettar tal-prodotti impurtati fl-Unjoni Ewropea sabiex ikun aċċertat li dawn ikunu nħadmu mingħajr l-użu tal-impjieg tat-tfal fi kwalunkwe stadju fil-katina tal-produzzjoni, pereżempju, permezz tat-tqegħid tal-indikazzjoni “mingħajr l-impjieg tat-tfal” fuq il-pakkett tal-prodotti kkonċernati u għalhekk jaċċertaw li din is-sistema tkun skont ir-regoli kummerċjali internazzjonali tad-WTO;

43.

Jenfasizza l-MDG 4 dwar it-tnaqqis tal-imwiet fit-tfal u l-MDG 6 dwar il-ġlieda kontra l-HIV/AIDS, il-malarja u mard ieħor, u jħeġġeġ lil-Komunità u donaturi oħra biex isaħħu s-sistemi tas-saħħa pubblika li joffru servizzi effettivi f’sens ta’ nefqa lil popolazzjonijiet sħaħ fir-rigward tas-saħħa materna, is-saħħa tat-trabi tat-twelid u s-saħħa tat-tfal, u li jkun hemm l-integrazzjoni ta’ interventi speċifiċi għal marda, bħal ma hi l-provvista ta’ xbieki għas-sodda kontra l-malarja u pilloli antiretrovirali, f’dawn is-servizzi tas-saħħa;

44.

Jiddeplora l-pressjoni li teżisti biex jiddgħajfu l-politiki dwar id-drittijiet tas-saħħa sesswali u dik riproduttiva, li qed tirriżulta fiż-żieda ta’ tqaliet mhux mixtieqa u aborti perikolużi għan-nisa żgħażagħ, u jħeġġeġ lill-UE biex iżomm il-livelli ta’ finanzjament għal firxa sħiħa ta’ servizzi ta’ saħħa marbuta mas-sess u r-riproduttività biex jintlaħqu l-MDG 5 dwar it-tisħiħ tas-saħħa materna;

45.

Jinnota l-effetti partikularment ħżiena tal-kriżi tal-prezzijiet tal-ikel fuq it-tfal, u jenfasizza l-ħtieġa ta’ strateġiji wiesgħa biex isaħħu s-sigurtà tan-nutrizzjoni, u dan ma jfissirx biss li jkun hemm aċċess għal ikel adegwat, imma li jkun hemm ukoll aċċess għal mikronutrijenti xierqa, ilma tajjeb, iġjene u kundizzjonijiet sanitarji tajbin, kura tas-saħħa u kura tat-tfal adegwata u ambjent li jagħti s-saħħa;

46.

Jirrikonoxxi l-qafas ta’ politika impressjonanti tal-Unjoni Ewropea biex tiffaċċja t-traġedja ta’ tfal milquta minn konflitt bl-armi, u jitlob għal monitoraġġ imsaħħaħ, it-tkabbir tal-għarfien u mekkaniżmi ta’ taħriġ biex jiġi żgurat li din tiġi implimentata b’mod xieraq fuq il-post;

47.

Jemmen li l-konsulent tal-protezzjoni tat-tfal għandu jkun parti mill-missjonijiet ESDP kollha, u jsostni li t-taħriġ għall-istaff tal-missjoni tal-ESDP għandu jkopri kwistjonijiet ta’ protezzjoni tat-tfal;

48.

Jenfasizza li l-programmi ta’ Diżarm, Demobilizzazzjoni u Riitengrazzjoni appoġġjati mill-missjonijiet tal-ESDP għandhom iqisu l-ħtiġijiet speċifiċi tat-tfal;

49.

Jappella li tiġi mogħtija attenzjoni speċjali lill-bżonnijiet tal-ommijiet li għadhom żgħar li jinsabu f’sitwazzjonijiet ta’ kunflitt u postkunflitt u tar-refuġjati u bniet mċaqilqa internament, kif ukoll tal-bniet li huma vittmi ta’ stupru u vjolenza sesswali;

50.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tinvesti fi programmi li għandhom l-għan li jipprevedu l-vjolenza sesswali u l-vjolenza bbażata fuq is-sess fuq il-bniet u s-subien, jew li għandhom l-għan ta’ intervent f’każ li dawn isseħħu, li għandhom jinkludu l-għoti ta’ kits ta’ profilassi ta’ wara l-esponiment (PEP) li jipprevjenu l-infezzjoni tal-HIV, appoġġ għall-irkupru u għas-servizzi ta’ integrazzjoni soċjali mill-ġdid, u mekkaniżmi tar-rappurtaġġ ta’ natura kunfidenzjali;

51.

Jenfasizza li l-UE għandha tappoġġja wkoll miżuri biex tegħleb l-istigma u d-diskriminazzjoni, minħabba li ta’ spiss bniet vulnerabbli u nisa żgħażagħ – bħal dawk li huma infettati bl-HIV, li huma vittmi ta’ stupru jew ta’ vjolenza sesswali, li kellhom tfal minħabba stupru, jew li wettqu abort – jigu mwarrba mill-komunitajiet tagħhom;

52.

Jiġbed l-attenzjoni għas-sitwazzjoni partikolarment diffiċli tat-tfal infettati bl-HIV, tfal bl-AIDS u orfni tal-AIDS; jikkundanna b’mod partikulari, l-istupru ta’ nisa u bniet minħabba l-idea li relazzjoni sesswali ma’ mara verġni tista’ tfejjaq l-AIDS, u jappella għal kampanji lokali ta’ informazzjoni biex tinqered din l-idea żbaljata u b’hekk tingħata protezzjoni akbar, partikolarment lill-bniet;

53.

Jenfasizza l-ħtieġa li tiġi rrispettata l-Konvenzjoni tan-NU dwar il-Ħarsien tad-Drittijiet tal-Ħaddiema Migranti kollha u tal-Membri kollha tal-Familja tagħhom, sabiex jitħarsu d-drittijiet tat-tfal ta’ familji migranti;

54.

Jistieden lill-UE biex tuża l-programm tematiku dwar l-ażil u l-migrazzjoni, li jifforma parti mill-Istrument ta’ Kooperazzjoni għall-Iżvilupp, biex tappoġġja l-gruppi partikolarment vulnerabbli, bħat-tfal tal-migranti u t-tfal li jgħixu fil-faqar;

55.

Jistieden lill-Unjoni Ewropea biex, fl-azzjoni esterna tagħha, tagħti attenzjoni speċifika għas-sitwazzjoni ta’ tfal li jħabbtu wiċċhom mad-diskriminazzjoni, inklużi dawk it-tfal f’kunflitt mal-liġi u t-tfal imċaħħda mil-libertà tagħhom u mitfugħin f’istituzzjonijiet magħluqa; jenfasizza li t-tfal għandu jkollhom aċċess aktar faċli għall-ġustizzja u għall-assistenza speċjalizzata u li l-età tagħhom għandha tiġi kkunsidrata matul il-proċedimenti ġudizzjarji permezz ta’ miżuri ta’ protezzjoni speċjali;

56.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex, meta jkunu qed ifasslu programmi ta’ għajnuna u jinnegozjaw pjanijiet ta’ azzjoni dwar il-ġustizzja u l-affarijiet interni ma’ pajjiżi terzi, jindirizzaw il-kwistjoni tal-ġustizzja tal-minorenni, filwaqt li jqisu mhux biss ir-ratifika tal-istandards relevanti internazzjonali u reġjonali iżda wkoll l-implimentazzjoni effettiva tagħhom;

57.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jippromwovu il-koerenza fil-politika fi kwistjonijiet li jikkonċernaw it-tfal, u li tiddaħħal il-kunsiderazzjoni tad-drittijiet tat-tfal f’oqsma ewlenin oħra ta’ politiki, bħal ma hi s-sigurtà, il-bidla fil-klima, il-migrazzjoni u l-effikaċja tal-għajnuna;

58.

Jappella sabiex kull politika tal-UE, li għandha xi effett fuq it-tfal fil-pajjiżi terzi, tkun suġġetta għal studju konsistenti ta’ impatt fuq id-drittijiet tat-tfal qabel ma tkun adottata, kif ukoll għal evalwazzjonijiet sussegwenti; jenfasizza li t-tfal għandhom jitqiesu bħala grupp separat u distint minħabba li huma ma jiġux affettwati bl-istess mod bħall-adulti;

59.

Jilqa’ l-inizjattiva mnedija fil-Konklużjonijiet tal-Kunsill imsemmija hawn fuq biex ittejjeb il-koordinazzjoni u biex issaħħaħ it-tqassim tax-xogħol fil-qasam tad-drittijiet tat-tfal, permezz tal-identifikazzjoni tal-politiki u tal-attivitajiet attwali tal-Kummissjoni u tal-Istati Membri fil-pajjiżi pilota;

60.

Jinsab imħasseb li l-pajjiżi pilota għadhom ma ntgħażlux, u jistieden lill-Istati Membri biex jaħdmu mill-qrib mal-Kummissjoni biex jiżguraw li dan l-eżerċizzju jiġi implimentat mill-aktar fis possibbli;

61.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżviluppa proċeduri, punti ta’ riferenza u indikaturi biex tiżgura li d-drittijiet integrati tat-tfal ma jitneħħewx mill-aġenda, u jaqbel mal-idea tal-Kummissjoni li minbarra l-integrazzjoni tad-drittijiet tat-tfal, jinħtieġu wkoll azzjonijiet speċifiċi taħt il-fondi ġeografiċi u l-Fond għall-Iżvilupp Ewropew, possibilment f’setturi mhux fokali;

62.

Jemmen li jista’ jkollu rwol aktar koordinat u sistematiku fil-monitoraġġ tal-impenji tal-UE dwar it-tfal, permezz, pereżempju, tar-Rapport Annwali dwar id-Drittijiet tal-Bniedem;

63.

Jissuġġerixxi li l-assembleji interparlamentari (ACP-EU JPA, Eurolat, Assemblea Parlamentari Ewro-Mediterranja) jistiednu lill-organizzazzjonijiet tat-tfal tal-pajjiż ospitanti fil-laqgħat tagħhom, u jappoġġja l-ħolqien ta’ forums ta’ żgħażagħ interreġjonali, bħal Pjattaforma taż-Żgħażagħ tal-UE-Afrika;

64.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti u lill-Ko-Presidenti tal-Assemblea Parlamentari Konġunta tal-ACP-UE.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/11

A.

billi t-traspożizzjoni tad-Direttiva 2002/14/KE mill-Istati Membri ittardjat u billi xi Stati Membri llimitaw ruħhom li jittrasponu ċerti aspetti tad-dispożizzjonijiet minimi applikabbli,

B.

billi l-kriżi finanzjarja attwali se jkollha konsegwenzi fuq l-ekonomija tal-UE f’termini ta’ ristrutturazzjonijiet, fużjonijiet (mergers) u rilokazzjonijiet ta’ intrapriżi fuq il-livell tal-UE,

C.

billi d-Direttiva 2002/14/KE għandha l-għan li twaqqaf qafas ġenerali għall- informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-impjegati dwar il-futur tal-intrapriżi fejn huma jaħdmu, kif ukoll il-konsultazzjoni effettiva tal-ħaddiema biex ikunu antiċipati l-iżviluppi ekonomiċi ta' dawn l-intrapriżi,

D.

billi l-prinċipju tal-informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-ħaddiema huwa ċentrali għall-ekonomija soċjali tas-suq u m'għandhomx jiġu kkunsidrati bħala ostaklu għall-iżvilupp ekonomiku tal-intrapriżi,

E.

billi l-Unjoni Ewropea għandha 23 miljun intrapriża li kull waħda tħaddem inqas minn 250 persuna (li jirrappreżentaw 99 % tal-intrapriżi u li bejniethom iħaddmu iktar minn 100 miljun persuna) u billi l-Istituzzjonijiet tal-UE għandhom id-dover li jiggarantixxu u jsaħħu d-dritt tal-ħaddiema għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni,

1.

Jirrikonoxxi li t-traspożizzjoni tad-Direttiva 2002/14/KE damet wisq ma ddaħħlet f’ċerti Stati Membri u għalhekk, jeħtieġ aktar żmien għall-evalwazzjoni tagħha; jenfasizza, madanakollu li fl-Istati Membri fejn ma teżisti l-ebda sistema ġenerali ta’ informazzjoni u ta’ konsultazzjoni tal-ħaddiema, l-impatt ta’ din id-Direttiva se jkun evidenti;

2.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri li għadhom ma wettqux traspożizzjoni korretta tad-Direttiva 2002/14/KE biex jagħmlu dan malajr kemm jista' jkun;

3.

Jikkunsidra li l-inizjattivi tal-Kummissjoni f'din id-direzzjoni, b'kollaborazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet nazzjonali tal-Istati Membri kkonċernati u l-imsieħba soċjali, għandhom jippermettu li jiġu approfonditi u riżolti l-punti problematiċi marbuta mal-interpretazzjoni tad-Direttiva 2002/14/KE jew il-konformità tal-miżuri tal-implimentazzjoni;

4.

Josserva li ċerti Stati Membri fil-miżuri ta' traspożizzjoni tagħhom tad-Direttiva 2002/14/CE ma ħadux kont tal-każ speċifiku tal-ħaddiema żgħażagħ, tan-nisa li jaħdmu b'sigħat imnaqqsa jew tal-ħaddiema impjegati għal żmien qasir b'kuntratti għal tul ta' żmien determinat; f'dawn il-kundizzjonijiet, jitlob lill-Istati Membri biex jadattaw id-dispożizzjonijiet tagħhom rigward il-kalkolu tal-għadd tal-impjegati fl-intrapriżi b'mod li jikkonforma mal-ispirtu u mat-test tad-direttiva, jiġifieri li l-kalkolu tal-limiti minimi jsir fuq il-bażi tal-għadd reali ta' ħaddiema, mingħajr kundizzjonijiet oħra;

5.

Jikkunsidra li huwa xieraq li l-Istati Membri jispeċifikaw preċiżament, filwaqt li jikkunsidraw il-prattiki nazzjonali, il-kundizzjonijiet u r-restrizzjonijiet marbuta mal-Artikolu 6 tad-Direttiva 2002/14/KE dwar informazzjoni kunfidenzjali u jikkunsidraw dan li ġej:

6.

Jitlob lill-Istati Membri biex fil-miżuri ta’ traspożizzjoni tagħhom jiżguraw li:

7.

Jistieden lill-Istati Membri li ma għandhomx sanzjonijiet effikaċi, proporzjonati u dissważivi, kif stipulati fl-Artikolu 6(3), f'każ ta' ksur tar-regoli rigward id-dritt għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-impjegati, sabiex idaħħlu regoli ta' dan it-tip;

8.

Jistieden lill-Istati Membri li ma għandhomx sistema ta’ protezzjoni tar-rappreżentanti tal-ħaddiema biex jistabbilixxu waħda;

9.

Jissuggerixxi lill-Istati Membri fejn tradizzjonalment il-protezzjoni tar-rappreżentanti tal-ħaddiema hija ggarantita permezz ta' ftehim negozjat bejn it-trejdjunjins u l-assoċjazzjonijiet ta' min iħaddem biex jipprovdu għal protezzjoni addizzjonali b'saħħitha għal dawn ir-rappreżentanti tal-ħaddiema fil-każ li n-negozjati jfallu;

10.

Jikkunsidra li jeħtieġ li titfassal u titpoġġa għad-dispożizzjoni tal-Istati Membri firxa ta’ sanzjonijiet possibbli li jistgħu jittieħdu kontra min iħaddem u ma jirrispettax id-dritt għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-ħaddiema kif stipulat fid-Direttiva 2002/14/KE;

11.

Jenfasizza li s-sussidjarjetà m'għandhiex tkun argument li bih l-Istati Membri jonqsu mill-obbligi tagħhom li jiddeterminaw sanzjonijiet li jkunu qawwija biżżejjed sabiex iżommu lil min iħaddem milli jikser id-Direttiva 2002/14/EC;

12.

Jiġbed l-attenzjoni lejn is-sentenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja tal-Komunitajiet Ewropej tat-8 ta' Ġunju 1994 (10), li tistabbilixxi l-prinċipju li jgħid li dawk l-Istati Membri li għandhom sistemi ta' teknika proċedurali u istituzzjonali insuffiċjenti huma obbligati li joħolqu dispożizzjonijiet statutorji xierqa kif ukoll sanzjonijiet adegwati, effettivi, proporzjonati u dissważivi fil-konfront ta' min iħaddem u ma jirrispettax l-obbligi ta' informazzjoni u konsultazzjoni tal-ħaddiema;

13.

Jitlob lill-Istati Membri biex isegwu l-ispirtu tal-każistika tal-Qorti tal-Ġustizzja fit-tfassil tal-miżuri ta' reviżjoni amministrattiva u ġudizzjarja u s-sanzjonijiet fir-rigward ta' min iħaddem u ma jirrispettax l-obbligi tiegħu ta' informazzjoni u konsultazzjoni tal-ħaddiema, sakemm issir reviżjoni tad-Direttiva 2002/14/EC;

14.

Jikkunsidra li l-miżuri ta' traspożizzjonijiet adottati mill-Istati Membri għandhom jiżguraw li d-dritt għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni tar-rappreżentanti tal-ħaddiema jibqa' dritt awtomatiku, b'konformità mal-interpretazzjoni korretta tad-Direttiva 2002/14/KE;

15.

Jikkunsidra li jeħtieġ li jitfasslu l-arranġamenti għat-twettiq tal-obbligi tar-rappreżentant tal-ħaddiema, b'mod li dawn il-ħidmiet ikunu jistgħu jitwettqu fil-ħinijiet tax-xogħol u jiġu remunerati kif xieraq;

16.

Jikkunsidra li jeħtieġ li jkunu ggarantiti lir-rappreżentanti tal-ħaddiema tal-amministrazzjoni pubblika u ħaddiema minn intrapriżi tas-settur pubbliku u finanzjarju l-istess drittijiet għall-informazzjoni u l-konsultazzjoni li jingħataw lill-ħaddiema l-oħra;

17.

Jikkunsidra li jeħtieġ li tiġi rriveduta l-possibilità li wieħed jirrikorri għall-konsultazzjoni diretta, meta tkun teżisti struttura ta' rappreżentazzjoni eletta jew trejdjunjonistika, u b'hekk jiġi evitat li min iħaddem ma jindaħalx permezz tal-konsultazzjoni diretta f' oqsma koperti mid-dritt tat trejdjunjins li jagħmlu- ftehim kollettiv, bħal fil-każ ta' salarji;

18.

Jitlob li tiġi eżaminata l-ħtieġa li jiġu modifikati l-limiti minimi tal-ħaddiema fl-intrapriża jew l-istabbiliment li minnhom tibda tapplika d-Direttiva 2002/14/KE, biex ikunu l-mikro-intrapriżi biss li jiġu esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni tagħha;

19.

Jiġbed l-attenzjoni tal-Istati Membri li, għalkemm jibqa' dubju dwar id-definizzjoni preċiża tat-terminu “intrapriża” fid-Direttiva 2002/14/EC, teżisti każistika komprensiva tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar dan is-suġġett, u jistieden lill-Istati Membri biex jirreferu għaliha fil-miżuri ta' traspożizzjoni tagħhom, sabiex jevitaw rikors kontrihom għan-nuqqas ta' twettiq tal-obbligi tagħhom;

20.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tadotta, mill-aktar fis possibbli, miżuri li jiggarantixxu traspożizzjoni tajba tad-Direttiva 2002/14/KE mill-Istati Membri, filwaqt li tivverifika l-punti kollha li jippreżentaw nuqqasijiet jew diffikultajiet, bħad-dispożizzjonijiet u prattiki nazzjonali applikabbli għall-kalkolu tal-għadd ta' impjegati fl-intrapriżi, l-użu ta' dispożizzjonijiet speċifiċi stipulati fl-Artikolu 3 (2) u (3), u l-garanziji li għandhom jiġu applikati għall-klawżola ta' kunfidenzjalità stipulata fl-Artikolu 6; jitlob lill-Kummissjoni sabiex tiftaħ proċeduri ta' ksur kontra l-Istati Membri li ma wettqux it-traspożizzjoni tad-direttiva jew li ma għamlux dan b'mod korrett;

21.

Jitlob lill-Kummissjoni tippreżenta rapport ta' evalwazzjoni dwar ir-riżultati miksuba bl-applikazzjoni tad-Direttiva 2002/14/KE, fir-rigward tat-tisħiħ tad-djalogu soċjali u l-kapaċità ta' antiċipazzjoni, prevenzjoni u l-kapaċità ta' impjegar fis-suq tax-xogħol kif ukoll fir-rigward tal-kapaċità tagħha li tevita diffikultajiet amministrattivi, legali u finanzjarji fost l-intrapriżi żgħar u medji u, jekk ikun meħtieġ, iżżid proposti oħra xierqa;

22.

Jilqa' b' sodisfazzjoni l-proposta għal-regolament tal-Kunsill dwar l-istatut tal-kumpanija privata ewropea (COM (2008)0396), li tieħu kont tal-ħtiġijiet speċifiċi tal-intrapriżi ż-żgħar;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni li hija responsabbli mill-monitoraġġ ta' għaqdiet u ta' akkwiżizzjonijiet, biex tiżgura li, meta jittieħdu deċiżjonijiet dwar l-għaqdiet jew l-akkwisti, dawn isiru skont ir-regoli li hemm fil-liġi nazzjonali u fil-liġi Komunitarja rigward l-informazzjoni u l-konsultazzjoni mal-ħaddiema;

24.

Huwa tal-fehma li dik l-informazzjoni, li jekk tiġi żvelata tista' tkun ta' ħsara ekonomika enormi għal kumpanija, għandha tibqa' kunfidenzjali b'mod assolut sakemm tittieħed deċiżjoni finali dwar kwistjonijiet ekonomiċi sostanzjali li għandhom x'jaqsmu mal-kumpanija (eż. b'forma ta' ittra ta' impenn);

25.

Jitlob lill-Kummissjoni tagħmel pubbliku b'mod regolari t-titjib fid-dritt tal-ħaddiema għall-informazzjoni u konsultazzjoni u biex tpoġġi din il-kwistjoni fuq l-aġenda tad-Djalogu Soċjali Ewropew, kemm fil-livell transsettorjali kif ukoll dak speċifiku għas-settur;

26.

Jitlob lill-Kummissjoni tħeġġeġ lill-imsieħba soċjali biex jinfluwenzaw l-implimentazzjoni fuq livell nazzjonali b'mod proattiv u pożittiv, permezz tat-tixrid ta' prattiki tajba, fost affarijiet oħra;

27.

Jitlob lill-Kummissjoni sabiex tieħu inizjattivi kemm jista' jkun malajr biex issaħħaħ il-kultura effikaċi ta' kooperazzjoni bejn l-imsieħba soċjali fir-rigward tal-informazzjoni u l-konsultazzjoni tal-ħaddiema fl-Unjoni, filwaqt li tikkunsidra n-natura tat-tema kif ukoll il-karatteristiċi partikolari u d-daqs tal-intrapriżi;

28.

Jinnota b'sodisfazzjon li l-ftehim konkluż bejn l-Assoċjazzjonijiet tas-Sidien ta' Bastimenti tal-Komunità Ewropea u l-Federazzjoni Ewropea tal-Ħaddiema tat-Trasport dwar il-Konvenzjoni dwar ix-Xogħol Marittimu tal-2006 jagħmel referenza għall-konsultazzjoni fir-rigward ta' kwistjonijiet varji, bħar-riskji għas-saħħa u s-sikurezza tal-ħaddiema u t-terminazzjoni bikrija tal-kuntratti tal-impjieg;

29.

Jilqa' l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tinkludi, fil-komunikazzjoni tagħha tal-10 ta' Ottubru 2007 dwar il-“valutazzjoni mill-ġdid tal-qafas soċjali regolatorju għal impjiegi aktar u aħjar fl-UE fil-qasam tat-tbaħħir” (COM(2007)0591), id-Direttiva 2002/14/KE, u jistieden lill-Kummissjoni biex tressaq għall-evalwazzjoni l-possibilità ta' deroga għall-applikazzjoni tad-direttiva 2002/14/KE stipulata fl-Artikolu 3(3) tiegħu;

30.

Jitlob lill-Kummissjoni biex teżamina l-ħtiġijiet ta' koordinazzjoni tad-direttivi 94/45/KE, 98/59/KE, 2001/23/KE, 2001/86/KE, 2002/14/KE, 2003/72/KE u tar-Regolament (KE) nru 2157/2001, sabiex tiġi studjata l-ħtieġa li jsiru xi modifiki eventwali bil-għan li jiġu eliminati d-duplikazzjonijiet u l-kontradizzjonijiet; jikkunsidra li l-modifiki eventwali għandhom isiru b'mod simultanju;

31.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni u lill-gvernijiet u l-parlamenti ta' l-Istati Membri.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/16

A.

billi l-mudell soċjali Ewropew huwa mibni prinċipalment fuq livell għoli ta' servizzi, beni u impjiegi ġġenerati mill-ekonomija soċjali bl-appoġġ tal-kapaċitajiet tat-tbassir u l-innovazzjoni żviluppati mill-promoturi tiegħu,

B.

billi l-ekonomija soċjali hija bbażata fuq mudell soċjali li huwa konformi mal-prinċipji fundamentali tal-mudell soċjali u tar-riżq Ewropew, u billi llum l-ekonomija soċjali għandha rwol ewlieni fil-preservazzjoni u fit-tisħiħ ta' dan il-mudell permezz tal-aġġustament tal-produzzjoni u l-provvista ta' ħafna servizzi soċjali ta' interess ġenerali,

C.

billi l-mudelli soċjali ekonomiċi konsegwentament għandhom jiġu mtejba biex jintlaħqu l-għanijiet tat-tkabbir ekonomiku, l-impjegabilità, it-taħriġ u s-servizzi personali, li jinstabu fil-linji politiċi kollha tal-UE,

D.

billi l-ġid u l-istabilità ta’ soċjetà jiġu mid-diversità tagħha, u billi l-ekonomija soċjali tikkontribwixxi b'mod attiv għaliha billi ttejjeb u ssaħħaħ il-mudell soċjali Ewropew u billi tipprovdi mudell distintiv ta' negożju, li jagħti l-possibilità lill-ekonomija soċjali biex tikkontribwixxi għal tkabbir stabbli u sostenibbli,

E.

billi l-valuri tal-ekonomija soċjali huma konsistenti ħafna mal-għanijiet komuni tal-UE dwar l-inklużjoni soċjali u billi l-impjieg deċenti, it-taħriġ u l-integrazzjoni mill-ġdid għandhom ikunu marbuta ma' dawn; billi l-ekonomija soċjali wriet li tista' ttejjeb ħafna l-status soċjali tan-nies żvantaġġati (kif intwera, pereżempju, mill-koperattivi tal-mikrokrediti mfassla mir-rebbiegħ tal-Premju Nobel, il-Professur Mohammed Yunus, li, permezz tal-iffaċilitar tal-inklużjoni finanzjarja, żied l-influwenza tan-nisa) u li għandha kapaċità sostanzjali għall-innovazzjoni soċjali, li tagħti appoġġ lil dawk in-nies li jaffaċċjaw diffikultajiet biex isibu soluzzjonijiet għall-problemi soċjali tagħhom stess, per eżempju fir-rigward tar-rikonċiljazzjoni tal-ħajja professjonali u privata tagħhom, l-ugwaljanza bejn is-sessi, il-kwalità tal-ħajja tal-familja, u l-kapaċità tagħhom li jieħdu ħsieb it-tfal, l-anzjani u l-persuni b'diżabilità,

F.

billi l-ekonomija soċjali tirrappreżenta 10 % tat-total tan-negozji Ewropej, b'żewġ miljun intrapriża jew 6 % tal-impjieg totali, u għandha potenzjal għoli biex tiġġenera u żżomm impjieg stabbli, b'mod partikulari minħabba l-fatt li dawk l-attivitajiet, fix-xorta tagħhom, aktarx li ma jkunux delokalizzati,

G.

billi l-impriżi tal-ekonomija soċjali normalment huma impriżi żgħar u ta' daqs medju li jikkontribwixxu għall-mudell ekonomiku sostenibbli, li taħtu l-individwi huma aktar importanti mill-kapital, u billi dawn l-impriżi ta' spiss huma attivi fis-suq intern u għaldaqstant għandhom bżonn jiżguraw li l-attivitajiet tagħhom ikunu konformi mad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi,

H.

billi l-ekonomija soċjali żviluppat minn formazzjonijiet organizzattivi u/jew ġuridiċi ta’ imprenditorjat partikulari bħall-koperattivi, is-soċjetajiet reċiproċi, l-assoċjazzjonijiet, l-impriżi soċjali u l-organizzazzjonijiet, il-fondazzjonijiet u entitajiet oħra f'kull Stat Membru; billi din tkopri sensiela ta’ kunċetti wżati f'diversi Stati Membri differenti bħal “ekonomija ta’ solidarjetà” u “it-tielet settur”, u għalkemm dawk il-kunċetti mhumiex meqjusa li jagħmlu parti mill-ekonomija soċjali fl-Istati Membri kollha, hemm attivitajiet kumparabbli li jaqsmu l-istess karatteristiċi u li jeżistu madwar l-Unjoni Ewropea kollha,

I.

billi hemm bżonn li jiġi rikonoxxut l-istatut ta’ xi tipi ta' organizzazzjoni li jifformaw parti mill-ekonomija soċjali fil-livell tal-UE, filwaqt li jiġu kkunsidrati r-regoli tas-suq intern, sabiex jitnaqqas ix-xkiel burokratiku fil-ksib ta’ fondi Komunitarji,

J.

billi l-ekonomija soċjali tagħti prominenza lill-mudell ta’ negozju li ma jistax jiġi kkaratterizzat la mill-kobor u lanqas miz-zoni ta’ attivitajiet, imma mir-rispett għall-valuri komuni, fosthom, is-supremazija tad-demokrazija, il-parteċipazzjoni tal-partijiet soċjali involuti, u l-għanijiet individwali u soċjali fuq il-profitt; id-difiza u t-twettiq ta’ prinċipji ta’ solidarjetà u ta’ responsabilità; l-għaqda tal-interessi tal-membri utenti tagħha flimkien mal-interess ġenerali; il-kontroll demokratiku mill-membri tagħha; l-adeżjoni volontarja u miftuħa; l-awtonomija tal-immaniġġjar u l-indipendenza fir-rigward ta' awtoritajiet pubbliċi; u l-allokazzjoni tal-massa ta' dak li jkun żejjed għal-għanijiet ta' żvilupp sostenibbli u għas-servizz għall-membri tagħha skont l-interess ġenerali,

K.

billi, minkejja ż-żieda fl-importanza tal-ekonomija soċjali u tal-organizzazzjonijiet li jiffurmaw parti minnha, din għadha ftit li xejn magħrufa u dan huwa ta' spiss il-mira tal-kritika li hija r-riżultat ta' approċċi tekniċi żbaljati; u billi n-nuqqas ta' viżibilità istituzzjonali hija waħda mill-aktar ostakli importanti li l-ekonomija soċjali taffaċċja fl-UE u f'xi Stati Membri, li minn parti hija dovuta għall-karatteristiċi partikolari tas-sistemi nazzjonali tal-kontabilità,

L.

billi l-intergrupp dwar l-ekonomija soċjali tal-Parlament wettaq xogħol dettaljat,

1.

Jinnota li l-ekonomija soċjali għandha rwol essenzjali fl-ekonomija Ewropea, billi tgħaqqad il-profitt mas-solidarjetà, toħloq impjiegi ta' kwalità għolja, issaħħaħ il-koeżjoni soċjali, ekonomika u reġjonali, tiġġenera kapital soċjali, tippromwovi ċittadinanza attiva, solidarjetà u tip ta' ekonomija b'valuri demokratiċi li tqiegħed lill-persuni fl-ewwel post, kif ukoll tippromwovi l-iżvilupp sostenibbli u l-innovazzjoni soċjali, ambjentali u teknoloġika;

2.

Jikkunsidra l-ekonomija soċjali bħala importanti kemm simbolikament kif ukoll f'termini ta' prestazzjoni, bl-għan li tissaħħaħ id-demokrazija industrijali u ekonomika;

3.

Jagħraf li l-ekonomija soċjali tista' tmur għall-aħjar u tiżviluppa l-potenzjal kollu tagħha biss ikollha l-ħila tgawdi minn kundizzjonijiet u prerekwiżiti politiċi, leġiżlattivi u operazzjonali xierqa, li jqisu kif xieraq il-ġid tad-diversità fost l-istituzzjonijiet tal-ekonomija soċjali u l-karatteristiċi speċifiċi tagħhom;

4.

Jikkunsidra li impriżi tal-ekonomija soċjali ma għandhomx ikunu soġġetti għall-istess applikazzjoni tar–regoli tal-kompetizzjoni bħal impriżi oħra u li jeħtieġu qafas legali sikur ibbażat fuq l-għarfien tal-valuri speċifiċi tagħhom, sabiex ikunu jistgħu joperaw fuq l-istess livell ta’ impriżi oħra bħal dawn;

5.

Jenfasizza l-fatt li sistema ekonomika li fiha l-impriżi tal-ekonomija soċjali għandhom rwol aktar sinifikanti tnaqqas l-espożizzjoni għall-ispekulazzjoni fis-swieq finanzjarji li fihom xi kumpaniji privati mhumiex soġġetti għas-superviżjoni tal-azzjonisti u tal-korpi regolatorji;

6.

Jinnota li d-diversità fil-forom intraprenditorjali ġiet rikonoxxuta fit-Trattat KE u bl-adozzjoni tal-Istatut għal soċjetà koperattiva Ewropea;

7.

Jinnota li l-Kummissjoni rrikonoxxiet diversi drabi l-kunċett tal-ekonomija soċjali;

8.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tippromwovi l-ekonomija soċjali fil-politiki l-ġodda tagħha u biex tiddefendi l-kunċett ta' “approċċ differenti għall-intraprenditorjat” tal-ekonomija soċjali, li huwa mmexxi b'mod ewlieni mhux mill-profitt iżda mill-għan tal-benefiċċju soċjali, biex jiġi żgurat li l-karatteristiċi partikulari tal-ekonomija soċjali jiġu kkunsidrati kif suppost fl-iżvilupp ta' leġislazzjoni;

9.

Huwa tal-opinjoni li l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri għandhom jirrikonoxxu l-ekonomija soċjali u l-partijiet involuti tagħha - il-koperattivi, is-soċjetajiet reċiproċi, l-assoċjazzjonijiet u l-fondazzjonijiet – fil-leġiżlazzjoni u l-politiki; jissuġġerixxi li dawn il-miżuri jinkludu aċċess faċli għall-kreditu u l-eżenzjoni tat-taxxa, l-iżvilupp ta' mikrokrediti, it-twaqqif ta' statuti Ewropej għall-assoċjazzjonijiet, il-fundazzjonijiet u s-soċjetajiet reċiproċi, kif ukoll fondi u inċentivi tal-UE mfasslin apposta biex jagħtu sostenn aħjar lill-organizzazzjonijiet tal-ekonomija soċjali li joperaw fis-setturi kummerċjali u f'dawk mhux kummerċjali, li huma maħluqa għall-iskop ta' utilità soċjali;

10.

Jinnota li hemm il-bżonn tar-rikonoxximent tal-istatuti Ewropej għall-assoċjazzjonijiet, soċjetajiet reċiproċi u fondazzjonijiet biex jiġi żgurat li l-impriżi tal-ekonomija soċjali jibbenefikaw minn trattament ugwali fil-liġi tas-suq intern; iqis li l-irtirar tal-proposti tal-Kummissjoni għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istatut għal assoċjazzjoni Ewropea u għal regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-istatut għal soċjeta Ewropea għas-self (KUMM(1991)0273) huwa intopp sinifikanti għall-iżvilupp ta' dawn il-forom ta' ekonomija soċjali fl-Unjoni Ewropea; iħeġġeġ għaldaqstant lill-Kummissjoni biex tirrevedi l-programm ta' ħidma tagħha kif xieraq;

11.

Jistieden lill-Kummissjoni biex issegwi r-rapport ta' vijabilità dwar l-Istatut tal-fondazzjoni Ewropea u li kellu jiġi ppubblikat sat-tmiem tas-sena 2008 u biex tniedi studju ta’ impatt tal-Istatuti għall-assocjazzjoni Ewropea u għal socjetà Ewropea reċiproka;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżviluppaw qafas legali li jirrikonoxxi l-komponenti ta' l-ekonomija soċjali;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura li l-kumpanija privata Ewropea tkun tip ta' kumpanija li tista' tiġi adottata minn kull tip ta' negozju;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tistipula regoli ċari biex jiġu identifikati liema entitajiet jistgħu joperaw b'mod legali bħala impriżi ta’ ekonomija soċjali u biex jiġu introdotti limiti legali effikaċi għad-dħul biex ebda organizzazzjoni li mhijiex tal-ekonomija soċjali ma tkun tista’ tibbenefika minn finanzjament maħsub biex jinkoraġġixxi impriżi tal-ekonomija soċjali;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw il-ħolqien ta' reġistri nazzjonali tal-istatistika għall-impriżi tal-ekonomija soċjali, biex iniedu rendikont nazzjonali bis-satellita għal kull settur istituzzjonali u kull fergħa ta’ attività u biex jippermettu l-kollazzjoni ta’ din id-data fl-Eurostat, wkoll permezz tal-użu tal-kompetenzi disponibbli fl-universitajiet;

16.

Jinnota li l-kejl tal-ekonomija soċjali huwa kumplimentari għall-kejl tal-istituzzjonijiet li ma jagħmlux qligħ; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jippromwovu l-użu tal-Manwal tan-Nazzjonijiet Uniti dwar Istituzzjonijiet ta' Mingħajr Qligħ fis-Sistema tal-Kontijiet Nazzjonali u biex jippreparaw rendikonti satellita li jtejbu l-viżibilità tal-Istituzzjonijiet Mingħajr Qligħ u tal-organizzonazzjonijet tal-ekonomija soċjali;

17.

Jappoġġja l-fatt li l-komponenti tal-ekonomija soċjali għandhom jiġu rikonoxxuti fis-settur tad-djalogu settorjali u inter-settorali tal-UE u jissuġġerixxi li l-proċess għall-inklużjoni tal-protagonisti tal-ekonomija soċjali fil-konsultazzjonijiet soċjali u d-djalogu ċivili għandhom ikunu mħeġġa bil-qawwa kemm mill-Kummissjoni kif ukoll mill-Istati Membri;

18.

Jinnota li l-impriżi u l-organizzazzjonijiet ekonomiċi soċjali jgħinu biex isaħħu l-ispirtu intraprenditorjali, jiffaċilitaw aktar it-tħaddim demokratiku tan-negozju dinji, jinkorporaw ir-responsabilità soċjali u jippromwovu l-integrazzjoni attiva soċjali ta' kategoriji vulnerabbli;

19.

Jenfasizza li dawk li jħaddmu fl-ekonomija soċjali huma protagonisti sinifikanti tal-inklużjoni mill-ġdid, u jistieden l-isforzi tagħhom biex joħolqu u jżommu mpjiegi ta' kwalità għolja, tajbin u stabbli u biex jinvestu fil-ħaddiema; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw u jsaħħu l-ekonomija soċjali fl-irwol tagħha bħala impjegatur tajjeb u biex jirrispettaw l-istejtus speċjali tagħha;

20.

Jenfasizza li l-ekonomija soċjali tgħin biex tirretifika tliet żbilanċji ewlenin tas-suq tax-xogħol: il-qgħad, in-nuqqas ta' stabilità tax-xogħol u l-esklużjoni soċjali u mis-suq tax-xogħol ta' dawk mingħajr impjieg; barra minn hekk jinnota li l-ekonomija soċjali għandha rwol fit-titjib tal-opportunitajiet tax-xogħol u fil-ħolqien ta' impjiegi li normalment mhumiex deċentralizzati, li jikkontribwixxi sabiex jintlaħqu l-għanijiet tal-Istrateġija ta' Liżbona;

21.

Iqis li l-appoġġ tal-Istati Membri għall-impriżi tal-ekonomija soċjali għandu jiġi interpretat bħala investiment ġenwin fil-ħolqien ta’ netwerks ta’ solidarjetà li jistgħu jsaħħu l-irwol tal-komunitajiet u tal-awtoritajiet lokali fl-iżvilupp ta’ politiki soċjali;

22.

Iqis li l-problemi soċjali jitolbu li ssir riflessjoni, iżda li fiċ-ċirkustanzi attwali l-aktar li hemm bżonn tagħha hija l-azzjoni; iqis li l-biċċa l-kbira tal-problemi soċjali għandhom jiġu ttrattati b’soluzzjonijiet lokali, biex jingħelbu sitwazzjonijiet u problemi prattiċi; iqis li, sabiex tkun effettiva, tali azzjoni teħtieġ regoli stretti ta’ koordinazzjoni, li jkun ifisser livell għoli ta’ koperazzjoni bejn l-awtoritajiet pubbliċi u l-impriżi tal-ekonomija soċjali;

23.

Jinnota li, minħabba li huma marbuta mill-qrib mal-livell lokali, l-impriżi ekonomiċi soċjali jippermettu l-ħolqien ta' rabtiet bejn iċ-ċittadini u l-entitajiet rappreżentattivi reġjonali, nazzjonali u Ewropej, u jistgħu jikkontribwixxu għall-governanza tal-UE li tkun effikaċi għall-koeżjoni soċjali; jistma b'mod favorevoli ħafna l-isforzi tal-impriżi u tal-organizzazzjonijiet ekonomiċi soċjali biex jiffurmaw rwieħhom fi gruppi fi ħdan pjattaformi ta’ koordinazzjoni fuq livell tal-UE;

24.

Jinnota li l-ekonomija soċjali għandha rwol ewlieni biex jintlaħqu l-għanijiet tal-Istrateġija ta' Liżbona rigward it-tkabbir sostenibbli u l-impjieg totali, minħabba li din tibbilanċja l-ħafna żbilanċji fis-suq tax-xogħol, b'mod partikulari billi tappoġġja l-impjieg tan-nisa, u twaqqaf u tipprovdi servizzi ta' kura fil-komunità (bħalma huma s-servizzi soċjali, tas-saħħa u l-benessri), flimkien mal-ħolqien u ż-żamma tal-binja ekonomika tas-soċjetà, u għaldaqstant tgħin fil-promozzjoni tal-iżvilupp lokali u tal-koeżjoni soċjali;

25.

Huwa tal-opinjoni li l-Unjoni Ewropea għandha tieħu azzjoni biex tistabbilixxi qafas għall-aġenda ekonomika soċjali ladarba din issaħħaħ il-kompetittività u l-kapaċità tal-innovazzjoni lokali u tal-UE, minħabba l-abilità tal-ekonomija soċjali li toħloq stabbiltà fil-kuntest ta' ekonomiji eminenti ċikliċi, permezz tad-distribuzzjoni u l-investiment mill-ġdid tal-profitti lokalment, fejn ikun xieraq, billi tiġi promossa kultura intraprenditorjali li torbot l-attivitajiet ekonomiċi mal-bżonnijiet lokali, issostni l-attivitajiet li jinsabu f'riskju (eż. is-snajja') u tiġġenera l-kapital soċjali;

26.

Jistieden lill-awtoritajiet kompetenti u lill-operaturi fis-settur biex jevalwaw u jsaħħu l-irwol tan-nisa fl-ekonomija soċjali, kemm f'termini kwantitattivi, minħabba r-rati għolja ta' impjieg tan-nisa fl-oqsma kollha tas-settur, li jinkludi l-assoċjazzjonijiet u x-xogħol volontarju, u fir-rigward tal-aspetti tal-kwalità u l-organizzazzjoni tax-xogħol u l-provvista tas-servizzi; jinsab imħasseb dwar il-problema persistenti tal-integrazzjoni vertikali, anke fl-ekonomija soċjali, li tillimita l-partiċepazzjoni tan-nisa fil-proċessi ta' teħid tad-deċiżjonijiet;

27.

Jistieden lill-gvernijiet tal-Istati Membri u lill-awtoritajiet lokali u l-operaturi fis-settur biex jinkoraġixxu u jappoġġjaw is-sinerġiji potenzjali li jistgħu jiġu ġġenerati fis-settur tas-servizzi mill-partijiet involuti u l-utenti tal-ekonomija soċjali billi jiġi mwessa' l-iskop tal-parteċipazzjoni, il-konsultazzjoni u r-responsabilità reċiproka;

28.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tikkunsidra r-realtajiet tal-ekonomija soċjali meta tiġi eżaminata l-politika dwar l-għajnuna Statali, minħabba li negozji u organizzazzjonijiet żgħar li joperaw fil-livell lokali jiltaqgħu ma' diffikultajiet konsiderevoli fl-assessjar tal-fondi, b'mod partikulari matul il-kriżi ekonomika u finanzjarja attwali; jitlob ukoll lill-Kummissjoni biex ma timpedixxix il-liġi nazzjonali tal-kumpaniji jew id-dispożizzjonijiet fiskali bħal dawk applikati għall-koperattivi fis-settur bankarju u fis-settur tad-distribuzzjoni li joperaw fuq il-bażi ta' prinċipji reċiproċi, id-demokrazija tal-kumpaniji, it-trażmissjoni tal-assi ta' bejn il-ġenerazzjnonijiet, l-indiviżibilità tar-riżervi, is-solidarjetà, l-etika tax-xogħol u l-etika tan-negozju;

29.

Jenfasizza l-fatt li xi wħud mill-impriżi tal-ekonomija soċjali huma mikro-impriżi jew negozji żgħar li jista' ma jkollhomx il-mezzi meħtieġa biex jiffunzjonaw fis-suq intern u biex jieħdu sehem fi programmi nazzjonali u Ewropej u jipproponi li l-appoġġ u l-għodod fil-mira jiġu introdotti biex ikunu jistgħu jikkontribwixxu aħjar għat-tkabbir ekonomiku sostenibbli fl-Unjoni Ewropea, kif ukoll biex tiffaċilita, f'każ ta' kriżi tan-negozju, il-possibilità li jkun hemm trasformazzjoni ta’ negozji f’impriżi fejn il-ħaddiema huma s-sidien;

30.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jiżviluppaw programmi diretti lejn impriżi soċjali potenzjali u eżistenti li joffru appoġġ finanzjarju, tagħrif, parir u taħriġ u biex iħaffu l-proċess tat-twaqqif (li jinkludu t-tnaqqis tal-ħtiġijiet kapitali inizjali għall-kumpaniji), sabiex jgħinuhom ilaħħqu ma' ekonomija li hija dejjem aktar globali u li bħalissa hija affetwata mill-kriżi finanzjarja;

31.

Jenfasizza li l-impriżi tal-ekonomija soċjali jiltaqgħu ma' aktar diffikultajiet milli jiltaqgħu magħhom impriżi kbar, pereżempju biex ilaħħqu mal-piżijiet regolatorji, biex jiksbu l-finanzjament u l-aċċess għal teknoloġija u informazzjoni ġdida;

32.

Jirreferi għall-importanza ta' ekonomija soċjali fir-rigward ta' servizzi ta' interess ġenerali; jirreferi għall-valur miżjud ipprovdut minn netwerks integrati pubbliċi-privati, kif ukoll għar-riskju tal-isfruttament, pereżempju f'forma ta' kuntratti minn barra biex jgħinu l-awtoritajiet pubbliċi jnaqqsu l-ispejjeż tagħhom, mhux l-anqas billi jagħmlu użu mill-kontibuzzjonijiet f’forma ta’ xogħol volontarju;

33.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tkompli bil-ħidma tagħha ta' djalogu u kjarifika mal-partijiet ikkonċernati u biex jappoġġja l-Istati Membri fir-rigward tas-servizzi ta' interess ġenerali u s-servizzi soċjali ta' interess ġenerali u biex tagħmel użu mill-metodu ta' “ġabra ta' indikaturi”;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura li jitqiesu l-karatteristiċi tal-ekonomija soċjali (l-għanijiet, il-valuri u l-metodi ta' ħidma tagħha) meta jitfasslu linji politiċi tal-UE u, b'mod partikulari, biex tiġi nkluża l-ekonomija soċjali fil-politiki u l-istrateġiji tagħha fl-isfera soċjali, ekonomika, u l-iżvilupp tan-negozju, b'mod partikulari fir-rigward ta' “L-Att għall-impriżi ż-żgħar”D għall-Ewropa (COM(2008)0394); jitlob li, meta l-ekonomija soċjali tiġi affettwata, isiru l-evalwazzjonijiet tal-impatt u jiġu rispettati l-interessi tal-ekonomija soċjali u jingħataw prijorità; iħeġġeġ ukoll lill-Kummissjoni biex tħares għal darba'oħra lejn il-possibilità li titwaqqaf interservizz għall-ekonomija soċjali li jgħaqqad id-direttorati ġenerali rilevanti;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tassigura li l-Osservatorju tal-Impriżi żgħar u medji Ewropej jinkludu b'mod sistematiku impriżi tal-ekonomija soċjali fl-istħarriġ tagħha u biex tagħmel ir-rakkomandazzjonijiet għall-miżuri biex jassistu l-funzjonament u l-iżvilupp tagħhom; jistieden ukoll lill-Kummissjoni biex tieħu l-miżuri neċessarji biex tippermetti l-għaqda flimkien tal-impriżi tal-ekonomija soċjali u biex tippromwovi l-appoġġ tan-netwerks tan-negozji elettroniċi Ewropej;

36.

Jistieden lill-Istati Membri biex jappoġġjaw organizzazzjonijiet tal-ekonomija soċjali żgħar u ta' daqs medju li jixtiequ jnaqqsu d-dipendenza fuq l-allokazzjonijiet u jkabbru s-sostenibilità;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tistieden lill-partiċipanti fl-ekonomija soċjali ħalli jingħaqdu fi djalogu ma' entitajiet permanenti u biex jipparteċipaw u jaħdmu flimkien ma' gruppi ta' esperti ta' livell għoli li għandhom possibilità li jkollhom x'jaqsmu ma' kwistjonijiet relatati mal-ekonomija soċjali; jistieden lill-Kummissjoni biex tipparteċipa fit-tisħiħ ta' strutturi għar-rappreżentazzjoni tal-ekonomija soċjali fil-livell reġjonali, nazzjonali u Komunitarju u biex toħloq qafas legali maħsub biex jippromwovi sħubija attiva bejn l-awtoritajiet lokali u l-impriżi tal-ekonomija soċjali;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tippromwovi djalogu bejn l-aġenziji pubbliċi u rappreżentattivi tal-ekonomija soċjali fil-livell nazzjonali u Komunitarju u għaldaqstant tinkoraġġixxi ftehim reċiproku u tippromwovi prattiki tajba;

39.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tappoġġja l-grupp ta' riflessjoni tal-Unjoni Ewropea dwar it-twaqqif ta' banek koperattivi mill-assoċjazzjoni tas-settur jew tas-servizzi oħra finanzjarji li jistgħu jkunu ta' interess għall-organizzazzjonijiet soċjali ekonomiċi li jkunu jistgħu jistudjaw kif dawn l-entitajiet speċifiċi tal-ekonomija soċjali ħadmu sa issa fl-UE, b'mod partikulari matul il-kriżi finanzjarja u tal-kreditu globali attwali, u kif dawn iwarrbu riskji ġejjienin ta' dan it-tip;

40.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tinvestiga l-attivazzjoni mill-ġdid tal-baġit li qed jimmira b'mod speċifiku għall-ekonomija soċjali;

41.

Jitlob għat-twaqqif ta' programmi li jinkoraġixxu l-proċess ta' esperimenti tal-mudelli ġodda ekonomiċi u soċjali, biex jibdew qafas ta' programmi ta' riċerka, billi jinkludu suġġetti tal-ekonomija soċjali fis-sejħiet għall-proposti għas-Seba' Programm ta' Qafas, biex jiġi previst l-użu ta’ “effett multiplu” applikat fuq l-istatistiċi uffiċjali u biex jiġu introdotti għodod għall-kejl ta' tkabbir ekonomiku mil-lat kwalitattiv u kwantitattiv;

42.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jinkludu dimensjoni tal-ekonomija soċjali fit-twaqqif ta' politiki Komunitarji u nazzjonali u fil-programmi tal-UE għall-impriżi fl-oqsma tar-riċerka, l-innovazzjoni, il-finanzi, l-iżvilupp reġjonali u l-iżvilupp tal-koperazzjoni, u biex jappoġġjaw it-twaqqif ta' programmi ta' taħriġ tal-ekonomija soċjali għall-amministraturi tal-UE, nazzjonali u lokali u biex jiżguraw l-aċċess tal-impriżi tal-ekonomija soċjali għall-programmi u azzjonijiet għall-iżvilupp ta' relazzjonijiet esterni;

43.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jagħmlu proviżjoni għall-proġetti ta' taħriġ li jinvolvu l-edukazzjoni ogħla, l-università u t-taħriġ vokazzjonali maħsuba biex joħolqu kuxjenza dwar l-ekonomija soċjali u l-inizjattivi tan-negozju bbażati fuq il-valuri tagħha;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw l-iżvilupp tal-ħiliet u l-professjonaliżmu fis-settur, sabiex jitkabbar l-irwol tal-ekonomija soċjali fl-integrazzjoni tas-suq tax-xogħol;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni biex toħloq qafas legali tal-UE li jippermetti t-twaqqif u ż-żamma ta' sħubija territorjali bejn is-settur tal-ekonomija soċjali u l-awtoritajiet lokali, u biex tistipula kriterji bl-għanijiet tar-rikonoxximent u t-titjib tal-ekonomija soċjali, it-trawwim ta’ żvilupp lokali sostenibbli, u l-promozzjoni tal-interess ġenerali;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni biex timmira għall-kondizzjonijiet li jiffaċilitaw l-investimenti fl-ekonomija soċjali, b'mod partikulari permezz tal-fondi ta' investiment, self garantit u sussidji;

47.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmel evalwazzjoni mill-ġdid:

48.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-Kumitat Ekonomiku Soċjali Ewropew, lill-Kumitat tar-Reġjuni u lill-Kumitat għall-Protezzjoni Soċjali.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/23

A.

billi s-saħħa u l-benessri mentali huma importanti ħafna għall-kwalità tal-ħajja tal-individwi u s-soċjetà u huma fatturi essenzjali fl-għanijiet tal-Istrateġija ta’ Liżbona tal-UE u l-istrateġija riveduta dwar l-iżvilupp sostenibbli, u billi l-prevenzjoni, id-dijanjożi fi stadju bikri, l-intervent u t-trattament ta’ mard mentali jnaqqsu b’mod sinifikanti l-konsegwenzi personali, finanzjarji u soċjali tiegħu,

B.

billi ħafna dokumenti strateġiċi tal-UE enfasizzaw l-importanza tas-saħħa mentali sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet u l-bżonn ta’ miżuri prattiċi f’dan ir-rigward,

C.

billi l-valur miżjud fl-istrateġija tas-saħħa mentali tal-Komunità jinstab primarjament fil-qasam tal-prevenzjoni u l-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem u dawk ċivili tal-persuni bi problemi ta’ saħħa mentali,

D.

billi l-problemi ta’ saħħa mentali huma mifruxa fl-Ewropa b’wieħed minn kull erba’ persuni jesperjenza problemi ta’ saħħa mentali tal-anqas darba f’ħajtu, filwaqt li ħafna oħrajn huma affettwati b’mod indirett u billi l-istandards tal-kura tas-saħħa mentali jvarjaw b’mod konsiderevoli bejn Stati Membri differenti, speċjalment bejn l-Istati Membri l-qodma u wħud mill-Istati Membri l-ġodda,

E.

billi l-aspetti speċifiċi għas-sessi għandhom jitqiesu meta jiġi kkunsidrat is-suġġett tas-saħħa mentali, u billi aktar nisa minn irġiel jbatu minn diżordnijiet mentali u aktar irġiel minn nisa jikkommettu suwiċidju,

F.

billi s-suwiċidju għadu kawża sinifikanti ta' mwiet prematuri fl-Ewropa, b'aktar minn 50 000 mewt fis-sena fl-UE, u billi, f'disa' minn kull għaxar każijiet, qablu jkun żviluppa mard mentali, li ta' spiss ikun id-dipressjoni, u billi, barra minn hekk, ir-rata ta' suwiċidju u tentattivi ta' suwiċidji fost il-persuni li qegħdin il-ħabs jew f'detenzjoni hija ogħla minn dik fost il-popolazzjoni ġenerali,

G.

billi t-tifsil ta' politiki li jnaqqsu l-inċidenza tad-dipressjoni u s-suwiċidju jmur id f'id mal-ħarsien tad-dinjità tal-bniedem,

H.

billi, anke jekk id-dipressjoni hija waħda mill-mard l-aktar frekwenti u serji, il-miżuri kontriha ta’ spiss għadhom inadegwati, u billi ftit Stati Membri biss implimentaw programmi ta’ prevenzjoni,

I.

billi, madankollu, għad hemm nuqqas ta' għarfien u investiment fil-promozzjoni tas-saħħa mentali u l-prevenzjoni tal-mard u nuqqas ta’ appoġġ għar-riċerka medika u għall-individwi bi problemi mentali,

J.

billi l-ispejjeż finanzjarji, għas-soċjetà, marbuta mal-mard mentali huma stmati bejn 3 % u 4 % tal-Prodott Gross Domestiku (GDP) tal-Istati Membri u billi fl-2006 l-ispiża għall-UE tal-mard mentali kienet ta' EUR 436 000 miljun, u billi l-parti l-kbira ta’ din l-ispiża tintefaq barra mis-settur tas-saħħa, primarjament minħabba assenza sistematika mix-xogħol, in-nuqqas ta’ kapaċità għax-xogħol jew l-irtirar kmieni u l-istima tal-ispejjeż f’ħafna każijiet ma tirriflettix il-piż finanzjarju addizzjonali ta’ komorbożità, li x'aktarx taffettwa aktar lil persuni bi problemi ta’ saħħa mentali,

K.

billi d-differenzi soċjali u ekonomiċi jistgħu jżidu l-problemi ta’ saħħa mentali u billi r-rati ta’ mard mentali huma ogħla fost gruppi vulnerabbli u emarġinati bħalma huma l-persuni qegħda, l-immigranti, priġunieri jew persuni li kienu priġunieri, persuni li jagħmlu użu minn sustanzi psikotropiċi, persuni b’diżabilità u b’mard li jtul fiż-żmien, u billi huma meħtieġa azzjonijiet speċifiċi u politiki xierqa biex jgħinu l-integrazzjoni u l-inklużjoni soċjali tagħhom,

L.

billi hemm differenzi sinifikanti bejn l-Istati Membri u fihom fil-qasam tas-saħħa mentali, inkluż fir-rigward tal-oqsma tat-trattament u kif ukoll tal-integrazzjoni soċjali,

M.

billi persuni bi problemi ta’ mard mentali huma aktar f’riskju mill-bqija tal-popolazzjoni, li jiżviluppaw marda fiżika u għandhom inqas ċans li jingħataw trattament għal dan il-mard fiżiku,

N.

billi, filwaqt li s-saħħa fiżika u mentali huma ta’ importanza ugwali u li jaffettwaw lil xulxin, is-saħħa mentali ta’ spiss tibqa’ ma tiġix dijanjostikata jew tiġi ssottovalutata u tingħata trattament inadegwat,

O.

billi fil-maġġoranza tal-Istati Membri kien hemm ċaqliq mill-kura istituzzjonali li ttul fiż-żmien lejn appoġġ għall-għajxien fil-komunità, u billi, madankollu, dan il-proċess sar mingħajr ippjanar u riżorsi kif suppost, mingħajr mekkaniżmi ta’ kontroll u ta’ spiss bi tnaqqis fil-baġit, li qegħdin jheddu li jikkawżaw ir-riistituzzjonalizzazzjoni ta’ eluf ta’ ċittadini b’mard mentali,

P.

billi l-Pjattaforma Ewropea għas-Saħħa Mentali u Fiżika twaqqfet fl-2008, u fiha tiġbor rappreżentanti ta’ livell għoli minn organizzazzjonijiet ewlenin,

Q.

billi l-bażi tas-saħħa mentali għal tul ħajjet il-bniedem hija stabbilita matul l-ewwel ftit snin tal-ħajja u billi l-mard mentali huwa komuni fiż-żgħażagħ, u li għalhekk huwa ta’ importanza assoluta li ssirilhom dijanożi bikrija u jingħataw it-trattament,

R.

billi l-proċess tat-tixjiħ tal-popolazzjoni tal-UE jfisser li jkun hemm aktar spiss mard newrodeġenerattiv,

S.

billi d-diskriminazzjoni u l-esklużjoni soċjali li jesperjenzaw il-persuni bi problemi ta’ saħħa mentali u l-familji tagħhom huma l-konsegwenzi mhux biss ta’ diżordni mentali iżda wkoll tal-istigma, it-twarrib u l-emarġinazzjoni li jiltaqgħu magħhom, u huma fatturi ta’ riskju li jfixkluhom milli jfittxu għall-assistenza u t-trattament,

T.

billi l-Unjoni Ewropea għażlet l-2010 bħala s-Sena Ewropea għall-Ġlieda Kontra l-Faqar u l-Esklużjoni Soċjali,

U.

billi r-riċerka qed tipproduċi dejta ġdida dwar id-dimensjonijiet mediċi u soċjali tas-saħħa mentali, u billi, madankollu, xorta għad hemm differenzi sinifikanti u konsegwentement għandha ssir attenzjoni biex ma jinħoloqx xkiel għall-isforzi tar-riċerka medika pubblika jew privata billi jiġu imposti għadd ta’ rekwiżiti amministrattivi, ħafna drabi onerużi, jew restrizzjonijiet eċċessivi fuq l-użu ta’ mudelli rilevanti għall-iżvilupp ta' medikazzjoni sikura u effettiva,

V.

billi d-diżabilitajiet li jfixklu t-tagħlim (diżabilità mentali) għandhom ħafna mill-istess karatteristiċi u jikkawżaw l-istess ħtiġijiet bħall-mard mentali,

W.

billi huwa essenzjali li jsir ħafna titjib fit-taħriġ tal-professjonisti mediċi li jiltaqgħu ma’ persuni li jbatu minn mard mentali, inklużi t-tobba u l-membri tal-ġudikatura,

X.

billi l-mard mentali huwa l-ewwel wieħed ikklassifikat f’termini ta’ morbożità tal-bniedem,

1.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-Patt Ewropew għas-Saħħa u l-Benessri Mentali u r-rikonoxximent tas-saħħa u l-benessri mentali bħala bażi prijoritarja għall-azzjoni;

2.

Jappoġġa bis-sħiħ l-istedina biex ikun hemm koperazzjoni u biex titrawwem l-azzjoni bejn l-istituzzjonijiet tal-UE, l-Istati Membri, l-awtoritajiet reġjonali u lokali u l-imsieħba soċjali dwar ħames oqsma ta’ prijorità għall-promozzjoni tas-saħħa u l-benessri mentali tal-popolazzjoni, inklużi l-gruppi ta’ kull età u l-ġeneri, l-oriġini etniċi u l-gruppi soċjoekonomiċi differenti, il-ġlieda kontra l-istigma u l-esklużjoni soċjali, it-tisħiħ fl-azzjoni ta’ prevenzjoni u l-awtoassistenza u l-provvediment tal-għajnuna u t-trattament adegwat lill-persuni bi problemi ta’ saħħa mentali u lill-familji tagħhom u dawk li jagħtuhom il-kura; jenfasizza li koperazzjoni bħal din għandha tkun konformi b'mod sħiħ mal-prinċipju tas-sussidjarjetà;

3.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiżviluppaw għarfien tal-importanza ta’ saħħa mentali tajba, b’mod partikulari fost il-professjonisti tal-kura tas-saħħa u gruppi ta’ mira bħalma huma l-ġenituri, l-għalliema, dawk li jipprovdu s-servizzi soċjali u legali, min iħaddiem, dawk li jieħdu ħsieb lill-morda u, b’mod partikulari, il-pubbliku in ġenerali;

4.

Jistieden lill-Istati Membri, b’koperazzjoni mal-Kummissjoni u l-Eurostat, biex itejbu l-għarfien dwar is-saħħa mentali u dwar ir-relazzjoni bejn is-saħħa mentali u s-snin ta’ ħajja bi stat tajjeb ta' saħħa, permezz tat-twaqqif ta’ mekkaniżmi għall-iskambju u t-tixrid ta’ informazzjoni b’mod ċar, b’aċċessibilità faċli u li jinftiehem;

5.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tipproponi indikaturi komuni għat-titjib fit-tqabbil tad-dejta u biex tiffaċilita l-iskambju tal-aħjar prattiki u l-koperazzjoni bejn l-Istati Membri fil-promozzjoni tas-saħħa mentali;

6.

Jikkunsidra li l-enfasi għandha tkun fuq il-prevenzjoni tal-mard mentali permezz ta’ intervent soċjali, b’attenzjoni partikulari fuq l-aktar gruppi vulnerabbli; jenfasizza li, f’każijiet fejn il-prevenzjoni mhijiex biżżejjed, l-aċċess mingħajr diskriminazzjoni għall-kura terapewtika għandu jiġi mħeġġeġ u ffaċilitat u li l-persuni bi problemi ta' saħħa mentali għandu jkollhom aċċess sħiħ għall-informazzjoni dwar forom innovattivi ta' trattament;

7.

Jistieden lill-UE biex tuża l-faċilitajiet ta’ ffinanzjar disponibbli fis-Seba’ Programm ta’ Qafas għal aktar riċerka fil-qasam tas-saħħa u l-benessri mentali u l-interazzjoni bejn il-problemi ta’ saħħa mentali u dawk fiżiċi; jistieden lill-Istati Membri biex iħarsu sew lejn il-faċilitajiet ta' ffinanzjar għal inizjattivi favur is-saħħa mentali fil-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali;

8.

Jistieden lill-Istati Membri biex jagħmlu l-aħjar użu mir-riżorsi tal-Komunità u dawk nazzjonali disponibbli biex jippromwovu kwistjonijiet ta' saħħa mentali u jorganizzaw programmi ta’ għarfien u ta’ taħriġ għal kull min qiegħed f’pożizzjoni importanti biex tiġi promossa dijanjożi bikrija, intervent immedjat u mmaniġjar kif suppost tal-problemi tas-saħħa mentali;

9.

Jistieden lill-Kummissjoni biex twettaq u tippubblika stħarriġ dwar is-servizzi għall-mard mentali u l-politiki ta’ promozzjoni tas-saħħa mentali madwar l-UE;

10.

Jistieden lill-Istati Membri biex jadottaw ir-Riżoluzzjoni 46/119 tan-NU dwar “il-ħarsien ta’ persuni b’mard mentali u t-tijib fil-kura tas-saħħa mentali” mħejjija mill-Kummissjoni għad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti u adottata mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fl-1991;

11.

Jistieden lill-Istati Membri biex jagħtu lill-persuni bi problemi ta’ saħħa mentali d-dritt għal aċċess ugwali, sħiħ u xieraq għall-edukazzjoni, it-taħriġ u l-impjieg, skont il-prinċipji tat-tagħlim matul il-ħajja, u biex jassiguraw li dawn jirċievu appoġġ adegwat għall-ħtiġijiet tagħhom;

12.

Jenfasizza l-bżonn ta' ppjanar ċar fuq żmien twil għall-forniment ta’ servizzi tas-saħħa mentali fil-komunità u fl-isptarijiet, li jkunu ta’ kwalità għolja, effettivi, aċċessibbli u universali, u l-bżonn tal-adozzjoni ta’ kriterji għall-monitoraġġ minn entitajiet indipendenti; jitlob li jkun hemm koperazzjoni u komunikazzjoni aħjar bejn il-professjonisti tal-kura tas-saħħa primarja u professjonisti tas-saħħa mentali biex jittrattaw b'mod effettiv il-problemi assoċjati mas-saħħa mentali u fiżika, billi jinkoraġġixxu approċċ olistiku li jqis il-profil ġenerali tal-individwi mil-lat tas-saħħa fiżika u mentali;

13.

Jistieden lill-Istati Membri jintroduċu screening għal problemi ta' saħħa mentali fis-servizzi tas-saħħa ġenerali u għal problemi ta' saħħa fiżika fis-servizzi tas-saħħa mentali; barra minn hekk, jistieden lill-Istati Membri biex jistabbilixxu mudell komprensiv ta’ kura;

14.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tfittex u tirreġistra l-esperjenzi tal-pazjenti dwar l-effetti kollaterali tal-medikazzjoni permezz tal-linji gwida tal-EMEA (l-Aġenzija Ewropea tal-Mediċini);

15.

Jitlob lill-Kummissjoni biex testendi l-mandat taċ-Ċentru Ewropew għal Prevenzjoni u Kontroll tal-Mard biex tkun inkluża s-saħħa mentali;

16.

Jistieden lill-Kummissjoni biex ixxerred ir-riżultati tal-konferenzi tematiċi li se jsiru sabiex jiġu implimentati l-għanijiet tal-Patt Ewropew u biex jiġi propost “Pjan ta’ Azzjoni Ewropew għas-Saħħa u l-Benessri Mentali taċ-Ċittadini u r-Riċerka Medika”;

17.

Jinkoraġġixxi l-istabbiliment ta’ Pjattaforma tal-UE dwar is-Saħħa u l-Benessri Mentali għall-implimentazzjoni tal-Patt Ewropew, li tkun tikkonsisti f’rappreżentanti tal-Kummissjoni, il-Presidenza tal-Kunsill, il-Parlament, id-WHO, dawk li jużaw is-servizzi, persuni bi problemi ta’ saħħa mentali, il-familji, dawk li jipprovdu l-kura, l-organizzazzjonijiet mhux governattivi, l-industrija farmaċewtika, l-akkademiċi u partijiet interessati rilevanti oħra, filwaqt li jikkundanna n-nuqqas li tiġi adottata direttiva fil-livell Ewropew kif imħeġġeġ fir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew hawn fuq imsemmija dwar il-Green Paper tal-Kummissjoni dwar is-saħħa mentali;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni żżomm il-proposta għal Strateġija Ewropea dwar is-Saħħa u l-Benessri Mentali bħala l-għan tagħha għall-futur imbiegħed;

19.

Jistieden lill-Istati Membri biex iħejju leġiżlazzjoni aġġornata dwar is-saħħa mentali li tkun konformi mal-obbligi internazzjonali fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem – l-ugwaljanza u l-eradikazzjoni tad-diskriminazzjoni, l-invjolabilità tal-ħajja privata, l-awtonomija, l-integrità fiżika, id-dritt għall-informazzjoni u l-parteċipazzjoni – u li tikkodifika u tinkorpora l-prinċipji, il-valuri u l-għanijiet tal-politika dwar is-saħħa mentali;

20.

Jitlob li jiġu adottati linji gwida komuni Ewropej li jiddefinixxu d-diżabiltà skont id-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabiltà;

21.

Jistieden lill-Istati Membri biex jimplimentaw programmi transsettorjali għall-prevenzjoni tas-suwiċidju, speċjalment fost iż-żgħażagħ u l-adoloxxenti, li jippromwovu stil ta' ħajja li ma jagħmilx ħsara lis-saħħa, li jnaqqsu l-fatturi ta’ riskju bħalma huma l-aċċess faċli għall-farmaċewtiċi, id-drogi, sustanzi kimiċi ta’ ħsara u l-abbuż mill-alkoħol; jikkunsidra li huwa partikolarment meħtieġ li tkun iggarantita l-provvista ta' trattament għall-persuni li ppruvaw jikkommettu suwiċidju u ta' trattament psikoterapewtiku għall-familji tal-persuni li ppruvaw jikkommettu suwiċidju;

22.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiffurmaw netwerks ta’ informazzjoni reġjonali bejn il-professjonisti tal-kura tas-saħħa, dawk li jużaw is-servizzi u persuni bi problemi ta’ saħħa mentali, il-familji tagħhom, l-istabbilimenti edukattivi u l-postijiet tax-xogħol tagħhom, flimkien mal-organizzazzjonijiet lokali u l-pubbliku sabiex titnaqqas id-dipressjoni u l-aġir suwiċidali;

23.

Jitlob li l-informazzjoni dwar in-numru uniku Ewropew 112 għall-emerġenzi, bħalma huma tentattivi ta’ suwiċidju jew kriżijiet mentali, issir ħafna iktar disponibbli sabiex ikun possibbli intervent rapidu u l-provvista ta’ għajnuna medika ta’ emerġenza;

24.

Jistieden lill-Istati Membri biex jistabbilixxu korsijiet ta’ taħriġ speċifiċi għat-tobba u għall-persunal tas-servizzi psikjatriċi, inklużi t-tobba, il-psikologi u l-infermiera, dwar il-prevenzjoni u t-trattament ta’ diżordnijiet marbuta mad-dipressjoni u l-għarfien u l-ġestjoni tar-riskju ta’ suwiċidju;

25.

Jistieden lill-Istati Membri biex jipprovdu appoġġ lill-persunal tal-iskejjel biex jiżviluppaw ambjent b'saħħtu, u jibnu relazzjonijiet bejn l-iskejjel, il-ġenituri, dawk li jipprovdu s-servizzi tas-saħħa u l-komunità sabiex tisaħħaħ l-integrazzjoni soċjali taż-żgħażagħ;

26.

Jistieden lill-Istati Membri biex jorganizzaw programmi ta’ appoġġ għall-ġenituri, b’mod partikulari għall-familji żvantaġġati, u biex jippromwovu l-allokazzjoni ta’ impjiegi bħala counsellors f’kull skola sekondarja biex jassistu l-ħtiġijiet soċjoemozzjonali taż-żgħażagħ, b’enfasi speċjali fuq programmi ta’ prevenzjoni bħalma huma t-tisħiħ tal-awtostima, u l-immaniġġjar tal-kriżijiet;

27.

Jenfasizza l-bżonn ta’ ppjanar tas-sistemi tas-saħħa li jissodisfa l-bżonn ta’ speċjalisti tas-servizzi tas-saħħa mentali għat-tfal u l-adoloxxenti, filwaqt li titqies il-bidla mill-kura istituzzjonalizzata fuq perjodu ta' żmien twil għal appoġġ lill-persuna biex tgħix ħajjitha fil-komunità;

28.

Jenfasizza l-bżonn li ssir djanjosi u li jingħata trattatament bikri fir-rigward ta' problemi tas-saħħa mentali fi gruppi vulnerabbli, b’referenza partikolari għall-persuni minorenni;

29.

Jipproponi li s-saħħa mentali għandha tkun inkorporata fi programmi ta’ studju tal-professjonisti kollha tal-kura tas-saħħa u li wieħed jaħseb għal edukazzjoni u taħriġ kontinwi f’dan is-settur;

30.

Jistieden lill-Istati Membri u lill-Unjoni Ewropea jikkoperaw biex iqajmu kuxjenza dwar is-sitwazzjoni li sejra għall-agħar tas-saħħa mentali tat-tfal li għandhom ġenituri emigranti, u biex jintroduċu programmi skolastiċi mmirati biex jgħinu lil dawn it-tfal jaffrontaw il-problemi psikoloġiċi b’rabta mal-assenza tal-ġenituri tagħhom;

31.

Jiddikjara li l-postijiet tax-xogħol għandhom rwol ċentrali fl-integrazzjoni soċjali tal-persuni bi problemi ta’ saħħa mentali u jitlob li jingħata appoġġ għar-reklutaġġ, iż-żamma, ir-riabilitazzjoni u r-ritorn tagħhom għax-xogħol, b’enfasi fuq l-integrazzjoni tal-gruppi l-aktar vulnerabbli, inklużi l-komunitajiet li huma minoranzi etniċi;

32.

Jistieden lill-Istati Membri jinkoraġġixxu r-riċerka fil-kundizzjonijiet tax-xogħol li jistgħu jżidu l-inċidenza tal-mard mentali, partikolarment fost in-nisa;

33.

Jistieden lill-Istati Membri biex jippromwovu u jimplimentaw korsijiet speċifiċi ta' taħriġ vokazzjonali għall-persuni bi problemi ta' saħħa mentali filwaqt li jiġu kkunsidrati l-abilitajiet u l-potenzjal tagħhom, sabiex tiġi ffaċilitata l-integrazzjoni tagħhom fis-suq tal-impjiegi kif ukoll jiżviluppaw programmi ta' riintegrazzjoni fil-post tax-xogħol; jenfasizza l-ħtieġa għal taħriġ adattat għal min iħaddem u għall-impjegati tagħhom biex jindirizzaw il-ħtiġijiet speċifiċi ta' persuni bi problemi ta' saħħa mentali;

34.

Jistieden lil min iħaddem biex jippromwovi ambjent ta’ xogħol li jqis il-benessri tal-ħaddiema, joqgħod attent għall-istress ikkaġunat mix-xogħol, il-kawżi li huma responsabbli għall-mard mentali fuq il-post tax-xogħol, u jindirizza dawn il-kawżi;

35.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tirrikjedi li kull sena n-negozji u l-korpi pubbliċi jippubblikaw rapport dwar il-politika u x-xogħol tagħhom għas-saħħa mentali tal-impjegati tagħhom fuq l-istess bażi li biha jirrapportaw dwar is-saħħa fiżika u s-sikurezza fuq ix-xogħol;

36.

Jinkoraġġixxi lil min iħaddem, bħala parti mill-istrateġiji tiegħu ta’ saħħa u sikurezza fuq il-post tax-xogħol, biex jadotta programmi biex jippromwovu s-saħħa emozzjonali u mentali tal-impjegati tiegħu, jipprovdi opportunitajiet ta’ appoġġ li jkunu kunfidenzjali u li ma joħolqux stigma u jintroduċi politiki kontra l-bullying; jistieden lill-Kummissjoni biex ixxerred mudelli pożittivi billi tippubblika programmi bħal dawn fuq l-Internet;

37.

Jistieden lill-Istati Membri biex jassiguraw li l-persuni li huma intitolati għall-benefiċċji tal-mard jew tad-diżabilità minħabba problemi ta’ saħħa mentali ma jkunux imċaħħdin mid-dritt tagħhom għall-aċċess għall-impjieg u li ma jitilfux il-benefiċċji relatati mad-diżabilità jew il-mard hekk kif isibu impjieg ġdid;

38.

Jitlob li l-Istati Membri jimplimentaw b’mod sħiħ u effettiv, id-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/KE tas-27 ta’ Novembru 2000 li tistabbilixxi qafas ġenerali għall-ugwaljanza fit-trattament fl-impjieg u fix-xogħol (3);

39.

Jitlob lill-Istati Membri biex jadottaw il-miżuri xierqa biex itejbu u jżommu livell għoli tal-kwalità tal-ħajja għall-anzjani, u biex jippromwovu s-saħħa u tixjieħ attiv permezz tal-parteċipazzjoni fil-ħajja tal-komunità, li tinkludi l-iżvilupp ta’ skemi flessibbli ta’ rtirar;

40.

Jenfasizza l-bżonn tal-promozzjoni tar-riċerka fil-prevenzjoni u l-kura fir-rigward ta’ mard newrodeġenerattiv u mard mentali ieħor marbut mal-età u għal kwalunkwe azzjoni jew proposta fil-ġejjieni min-naħa tal-Kummissjoni biex issir distinzjoni bejn il-marda ta' Alzheimer jew mard newrodeġenerattiv simili u forom oħra ta’ mard mentali;

41.

Jinkoraġġixxi l-iżvilupp ta’ qafas li fih jiltaqgħu r-riċerka u l-politika fil-qasam tas-saħħa u l-benesseri mentali;

42.

Jinnota l-bżonn li jevalwa l-komorbidità tal-anzjani u l-bżonn għat-taħriġ tal-impjegati tal-kura tas-saħħa biex iżidu l-għarfien dwar il-bżonnijiet tal-adulti bi problemi ta’ saħħa mentali;

43.

Jitlob lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri, fil-kuntest tal-metodu miftuħ ta’ koordinazzjoni dwar il-protezzjoni u l-integrazzjoni soċjali, biex jieħdu miżuri li jappoġġjaw lill-carers u biex jiżviluppaw linji gwidi għall-ħarsien ta’ pazjenti u l-kura fuq perjodu twil sabiex jgħinu l-prevenzjoni tat-trattament ħażin lill-anzjani u biex jippermettulhom jgħixu b’dinjità f’ambjent adattat;

44.

Jitlob li jiġu organizzati kampanji ta’ informazzjoni pubblika u ta’ għarfien permezz tal-midja, l-Internet, l-iskejjel u l-postijiet tax-xogħol, sabiex jippromwovu s-saħħa mentali, iżidu l-għarfien dwar is-sintomi l-aktar komuni tad-dipressjoni u t-tendenzi suwiċidali, titneħħa l-istigma tal-mard mentali, iħeġġu lill-persuni jfittxu l-aħjar assistenza u l-aktar waħda effettiva u jippromwovu integrazzjoni attiva tal-persuni li qed jesperjenzaw problemi ta’ saħħa mentali;

45.

Jenfasizza l-irwol kruċjali tal-midja sabiex jinbidlu l-perċezzjonijiet dwar il-mard mentali u jitlob l-iżvilupp ta’ linji gwida Ewropej għar-rappurtar responsabbli tas-saħħa mentali mill-midja;

46.

Jitlob lill-Istati Membri biex jappoġġjaw u jħeġġu s-setgħa ta’ organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lin-nies li jużaw is-servizzi u persuni bi problemi ta’ saħħa mentali u lill-carers sabiex jiffaċilitaw il-parteċipazzjoni tagħhom fil-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politika u fl-istadji kollha tar-riċerka fis-saħħa mentali;

47.

Iqis li t-tneħħija tal-istigma tal-mard mentali jinvolvi l-waqfien tal-użu ta' prattiki invażivi u mhux umani kif ukoll dawk il-prattiki bbażati fuq l-approċċ ta' kustodja;

48.

Jikkunsidra li huma meħtieġa l-promozzjoni u l-appoġġ ta’ attivitajiet ta’ riabilitazzjoni psikoloġika u soċjali li jħejju ċentri residenzjali pubbliċi, privati u pubbliċi-privati żgħar li jipprovdu faċilitajiet ta' kura matul il-ġurnata jew kura kontinwa, huma simili fid-daqs u fl-etos għal unitajiet ta' familja u jinsabu f'kuntest urban, sabiex jinkoraġġixxu l-integrazzjoni tar-residenti f’kull stadju tal-proċess terapewtiku u tar-riabilitazzjoni;

49.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissjoni għal direttiva ġdida kontra d-diskriminazzjoni fuq il-bażi ta’ reliġjon jew twemmin, diżabilità, età jew orjentament sesswali lilhinn mis-settur tal-impjiegi u jitlob l-adozzjoni immedjata ta’ din id-direttiva sabiex persuni bi problemi ta’ saħħa mentali jkunu mħarsa b’mod effettiv, mid-diskriminazzjoni;

50.

Jitlob lill-Istati Membri jirratifikaw mingħajr dewmien il-Konvenzjoni tal-Aja tat-13 ta' Jannar 2000 dwar il-Ħarsien Internazzjonali tal-Adulti (2000);

51.

Jagħti struzzjonijiet lill-President tiegħu biex iressaq din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri u lill-Uffiċċju Ewropew tad-WHO.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/30

A.

billi l-Unjoni Ewropea taħli iktar minn 20 % tal-enerġija tagħha minħabba l-ineffiċjenza u kieku kellu jintlaħaq l-objettiv ta’ ffrankar ta’ 20 %, l-UE tuża madwar 400 Mtoe (ekwivalenti għal miljun tunnellata żejt) enerġija primarja inqas u t-tnaqqis ta’ CO2 jkun jammonta għal madwar 860Mt,

B.

billi l-konsum tal-enerġija flimkien mat-taħlita tal-enerġija nazzjonali, ibbażata prinċipalment fuq sorsi tal-enerġija konvenzjonali, għadu s-sors ewlieni tal-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra fl-Unjoni Ewropea,

C.

billi hemm riskji dejjem aktar kumplessi li jikkonċernaw is-sigurtà u d-dipendenza tal-provvista f’rabta mal-importazzjoni tas-sorsi tal-enerġija fl-UE,

D.

billi aktar inċentivi għal investiment fl-effiċjenza tal-enerġija waqt kriżi finanzjara jew reċessjoni u fi żminijiet ta’ volatilità u imprevedibilità fir-rigward tal-prezzijiet taż-żejt jistgħu jgħinu biex jistimulaw l-ekonomija,

E.

billi żieda fil-prezzijiet tal-enerġija tista’ ssir waħda mill-kawżi ewlenin tal-faqar; billi titjib fl-effiċjenza tal-enerġija huwa l-aktar mod effettiv biex titnaqqas il-vulnerabilità ta’ dawk li jinsabu fil-bżonn,

F.

billi t-titjib fl-effiċjenza tal-enerġija huwa wkoll l-aktar mod effettiv f’sens ta’ spejjeż biex jintlaħqu kemm it-tnaqqis vinkolanti tal-emissjonijiet kif ukoll il-miri ta’ sorsi tal-enerġija li jiġġeddu li l-UE stabbiliet għaliha nnifisha,

G.

billi t-titjib fl-effiċjenza tal-enerġija u l-isfruttar tal-possibilitajiet inerenti fiha huma fl-interess komuni tal-Istati Membri; billi jkun rakkomandabbli li jiġu applikati settijiet differenti ta’ miżuri għall-Istati Membri, sabiex jiġu riflessi l-karatteristiċi ekonomiċi u klimatiċi diverġenti tagħhom,

H.

billi l-miżuri għall-effiċjenza tal-enerġija jistgħu jiksbu r-riżultat mixtieq biss jekk jiġu applikati fil-linji politiċi settorjali kollha,

I.

billi, minħabba l-fatt li bosta Stati Membri ma ppreżentawx pjan nazzjonali dwar l-effiċjenza tal-enerġija, il-Kummissjoni għandha tieħu miżuri sabiex tinkuraġġixxi iktar Stati Membri biex jimplimentaw id-deċiżjonijiet meħuda f’dan il-qasam,

J.

billi l-kriżi ekonomika internazzjonali u l-volatilità tal-prezzijiet tas-sorsi tal-enerġija qed iżidu l-importanza tal-effiċjenza tal-enerġija, li tista’ żżid b’mod konsiderevoli l-kompetittività tal-intrapriżi Ewropej,

K.

billi, skont il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni msemmija hawn fuq intitolata L-effiċjenza fl-enerġija: il-kisba tal-mira ta’ 20 %, jeżisti periklu reali li l-mira tal-effiċjenza tal-enerġija stabbilita għall-2020 ma tintlaħaqx,

L.

billi skont il-proposta għal direttiva dwar il-promozzjoni tal-użu ta’ enerġija minn sorsi li jiġġeddu, l-Istati Membri meħtieġa jippromwovu u jinkuraġġixxu l-effiċjenza u l-iffrankar tal-enerġija sabiex jinkisbu aktar faċilment il-miri tagħhom fir-rigward tas-sorsi tal-enerġija li jiġġeddu,

M.

billi l-bini residenzjali joffri potenzjal għall-iffrankar tal-enerġija ta’ madwar 27 %,

N.

billi għad ma hemmx miri legalment vinkolanti għall-effiċjenza tal-enerġija, la fil-livell tal-UE u lanqas f’dak nazzjonali,

O.

billi hemm nuqqas evidenti ta’ kapaċità biex jiġu implimentati proġetti fil-qasam tal-effiċjenza tal-enerġija,

1.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-pjanijiet ta’ azzjoni li pproduċew l-Istati Membri; fl-istess ħin jinsab imħasseb li d-dewmien biex jitressqu l-pjanijiet u l-kontenut ta’ għadd ta’ Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jindikaw nuqqasijiet li jistgħu jqiegħdu fil-periklu l-kisba tal-objettivi tal-UE fir-rigward tal-effiċjenza tal-enerġija u l-ħarsien tal-klima; jisħaq li issa l-enfasi għandha tkun fuq l-implimentazzjoni effettiva ta’ miżuri li jiffokaw fuq l-effiċjenza tal-enerġija, fosthom l-iżvilupp tal-aħjar prattiki u sinerġiji kif ukoll informazzjoni u pariri aħjar dwar l-effiċjenza tal-enerġija lill-utenti finali;

2.

Iqis li huwa f’waqtu li, bħala parti mir-reviżjoni tal-pjanijiet ta’ azzjoni tal-2009, għandu jiġi eżaminat bir-reqqa sa fejn il-leġiżlazzjoni u l-pjanijiet ta’ azzjoni jkopru l-possibilitajiet kollha għall-ekonomizzar fil-qasam tal-effiċjenza tal-enerġija kif ukoll it-tqassim tar-responsabilità bejn il-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali f’termini ta’ implimentazzjoni u infurzar;

3.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tpoġġi l-effiċjenza tal-enerġija u l-iffrankar tal-enerġija bħala l-pedamenti tal-Politika dwar l-Enerġija għall-Ewropa; jilqa’ b’sodisfazzjon l-impenn tal-Kummissjoni, fil-Komunikazzjoni msemmija hawn fuq intitolata L-effiċjenza fl-enerġija: il-kisba tal-mira ta’ 20 %, biex tipprepara pjan ta’ azzjoni rivedut tal-UE dwar l-effiċjenza tal-enerġija; jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmel il-mira ta’ 20 % ta’ effiċjenza tal-enerġija legalment vinkolanti bħala parti mill-evalwazzjoni li għandha tipprepara dwar il-progress tal-Komunità lejn din il-mira, skont id-Deċiżjoni Nru 406/2009/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-isforzi tal-Istati Membri biex inaqqsu l-emissjonijiet ta’ gass b’effett ta’ serra tagħhom sabiex jintlaħqu l-impenji tal-Komunità fir-rigward tat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gass b’effett ta’ serra sal-2020 (13);

4.

Jilqa’ b’sodisfazzjon iż-żieda fir-riżorsi umani tal-Kummissjoni fil-qasam tal-effiċjenza tal-enerġija, li minkejja li xorta ma kinetx biżżejjed biex dan il-qasam jopera b’mod sħiħ, wasslet sabiex ġiet aċċellerata t-tħejjija tal-proposti leġiżlattivi f’ċerti oqsma bħal pereżempju, id-disinn ekoloġiku tal-prodotti, ir-rendiment f’sens ta’ enerġija tal-bini u l-ittikkettar dwar l-enerġija, is-settur tat-trasport kif ukoll l-installazzjonijiet għall-utenti finali; jenfasizza li hemm ħtieġa kontinwa ta’ leġiżlazzjoni f’dawn l-oqsma;

5.

Iqis id-Direttiva 2006/32/KE bħala qafas regolatorju tajjeb; fl-istess ħin, jinnota li l-perjodu ta’ applikazzjoni tad-Direttiva huwa limitat sa mhux aktar tard mill-2016 u, fi kwalunkwe każ, hija limitata wisq fl-ambizzjoni biex jintlaħaq l-għan ta’ titjib minimu ta’ 20 % fl-effiċjenza tal-enerġija sal-2020, u għalhekk jeħtieġ li ssir reviżjoni fl-2012 fuq il-bażi ta’ studju komprensiv tal-esperjenżi tal-Istati Membri;

6.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li assoċjazzjonijiet professjonali u fornituri tal-enerġija f’għadd ta’ Stati Membri, fuq il-bażi tad-Direttiva, bdew itejbu u jikkoordinaw is-sistemi tal-miters intelliġenti tagħhom stess; minkejja dan, jinnota li bil-qafas regolatorju attwali huwa improbabbli li l-miters intelliġenti jiġu adottati b’mod wiesa’ fil-livell domestiku; għalhekk, jappoġġja l-introduzzjoni obbligatorja ta’ miters intelliġenti f’kull bini fi żmien għaxar snin mid-dħul fis-seħħ tad-Direttiva 2009/72/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam ta’ l-elettriku u li tħassar id-Direttiva 2003/54/KE (14); iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tinforza b’mod iktar rigoruż ir-rekwiżiti tal-Artikolu 13 tad-Direttiva 2006/32/KE sabiex tiġi aċċellerata l-installazzjoni tas-sistemi ta’ miters intelliġenti fuq skala wiesgħa;

7.

Iqis li hu neċessarju li l-Kummissjoni, sabiex tappoġġja l-introduzzjoni obbligatorja ta’ miters intelliġenti, twettaq studju komprensiv tal-esperjenzi tal-Istati Membri f’dan il-qasam; iqis li fil-ġejjieni, ir-regoli għandhom jimponu rekwiżit sabiex id-djar tal-konsumaturi jiġu mgħammra b’apparat viżiv li jista’ jinqara (readable display) flimkien mas-sistema tal-miter u li l-Kummissjoni għandha wkoll tagħti attenzjoni lir-regoli dwar il-kompatibilità tas-sistemi tal-miters u dwar il-komunikazzjoni tad-dejta, lit-tariffi differenzjati u lill-mikroproduzzjoni;

8.

Iqis li d-dispożizzjonijiet li jsaħħu l-irwol eżemplari tas-settur pubbliku għandhom ikunu appoġġjati; iqis li, fid-dawl tal-ispejjeż tal-enerġija li qed jogħlew, il-kriterji tal-effiċjenza tal-enerġija għandhom ikunu definiti għall-proċeduri ta’ akkwist pubbliku tal-istituzzjonijiet tas-settur pubbliku;

9.

Jirrikonoxxi li ż-żieda fl-effiċjenza tal-enerġija tal-bini għandha potenzjal kbir għat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet b’effett ta’ serra u fir-rigward tal-bidla fil-klima, kemm f’termini ta’ adattazzjoni kif ukoll fl-indirizzar tal-kawżi tal-bidla fil-klima;

10.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jagħmlu użu sostanzjali mis-sorsi alternattivi tal-enerġija rinnovabbli bħar-riħ, il-bijomassa, il-bijofjuwils kif ukoll l-enerġija tal-mewġ u tal-marea, meta dan ikun possibbli;

11.

Jilqa’ b’sodisfazzjon it-tħejjija tal-Kummissjoni biex testendi d-Direttiva 2002/91/KE f’dak li huwa l-istandardizzazzjoni ta’ djar li jinvolvu livell baxx ta’ enerġija u livell nett żero ta’ karbonju, u jitlob rekwiżiti fl-UE kollha dwar bini pożittiv f’termini ta’ enerġija, minħabba li dawn jistgħu jnaqqsu l-ispejjeż għall-utenti finali; iħeġġeġ li tiġi stabbilita skeda eżatta għal standardizzazzjoni u livelli minimi ta’ enerġija minn sorsi tal-enerġija li jiġġeddu, kemm għal bini ġdid kif ukoll għal dak eżistenti;

12.

Jenfasizza li l-bini residenzjali huwa fost dawk is-setturi li jaħlu l-iżjed u għalhekk iħeġġeġ li jiżdied l-appoġġ finanzjarju kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f’dak Komunitarju għar-rendiment f’sens ta’ enerġija tal-bini u anke sabiex l-inċentivi finanzjarji eżistenti jitqabblu mal-impenji stipulati fil-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali bħala parti mir-Reviżjoni tal-Kummissjoni tal-Pjanijiet ta’ Azzjoni;

13.

Iħeġġeġ b’mod partikulari lill-Istati Membri u lir-reġjuni sabiex jużaw il-Fondi Strutturali biex fit-territorji tagħhom jistabbilixxu netwerks tematiċi fil-qafas tal-Azzjoni Miftiehma prevista mill-programm ta’ ħidma “Enerġija Intelliġenti għall-Ewropa” tal-2008 sabiex ikunu infurmati dwar il-prattiki ta’ reġjuni oħra tal-UE fir-rigward tal-użu effiċjenti tal-enerġija u sabiex iwettqu skambju tal-kompetenzi u l-esperjenza f’dan il-qasam;

14.

Jenfasizza li l-politiki dwar l-enerġija fil-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali li jindirizzaw is-settur residenzjali għandhom jistabbilixxu bħala prijorità t-titjib tal-kwalità komplessiva tad-djar ta’ residenti bi dħul baxx, filwaqt li jitqies il-fatt li l-prezzijiet imprevedibbli tal-fjuwil se jkomplu jaggravaw serjament is-sitwazzjoni ekonomika ta’ dawn il-familji u jistgħu joħolqu problemi soċjali serji;

15.

Jilqa’ b’sodisfazzjon iż-żidiet li qed isiru f’waqthom u li għadhom għaddejjin mal-leġiżlazzjoni li fiha dispożizzjonijiet dwar l-ittikkettar ta’ tagħmir u effiċjenza minima tal-enerġija fir-rigward tal-Pjan ta’ Azzjoni u d-Direttiva 2005/32/KE; iqis li hija ħaġa importanti li l-firxa ta’ tagħmir kopert mil-leġiżlazzjoni tkun estiża, flimkien mal-monitoraġġ tal-użanzi tal-konsumatur;

16.

Jirrakkomanda li sabiex jonqos il-konsum tal-enerġija minn apparat li jkun standby, il-Kummissjoni teżamina l-possibilità li jiġu rregolati s-sorsi tal-enerġija esterni li kapaċi jalimentaw iktar minn apparat wieħed f’daqqa; jistieden lill-Kummissjoni, skont id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2005/32/KE, sabiex tiżgura li dawk id-dispożizzjonijiet jinkludu ċ-ċiklu sħiħ tal-ħajja tal-prodott f’termini ta’ konsegwenzi għall-effiċjenza tal-enerġija; f’dan ir-rigward, jitlob li din id-Direttiva tiġi ssupplementata b’dispożizzjonijiet li jikkonċernaw iċ-ċiklu sħiħ tal-ħajja tal-prodotti, ir-responsabilità ċivili għall-prodotti u r-riparabilità tal-prodotti;

17.

Iqisha importanti li l-intrapriżi li mhumiex regolati mill-Iskema Ewropea tal-Iskambju tal-Emissjonijiet ikunu involuti f’effiċjenza enerġetika akbar, b’mod partikulari fejn spejjeż moħbija jew diffikultajiet oħra jxekklu l-kisba tas-suq tal-effiċjenza enerġetika; sabiex dawn l-effiċjenzi jkunu jistgħu jintlaħqu, iqis li huwa meħtieġ li – flimkien mal-estensjoni tad-disinjar ekoloġiku – tiddaħħal is-sistema taċ-’ċertifikati bojod’; jemmen li biex dan ikun jista’ jseħħ il-Kummissjoni għandha tlesti l-ispezzjonijiet relevanti mill-aktar fis-possibbli; jinnota l-irwol kruċjali li jista’ jkollha l-effiċjenza fl-enerġija biex tgħin l-Istati Membri jilħqu l-għanijiet mandatorji ta’ kondiviżjoni tal-isforz tagħhom; jenfasizza b’mod partikulari l-potenzjal għal tnaqqis tal-infiq effettiv permezz ta’ effiċjenza fl-enerġija aħjar fil-bini;

18.

Jilqa’ b’sodisfazzjon ir-Regolament (KE) Nru 443/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi standards ta’ rendiment għall-emissjonijiet minn karozzi ġodda tal-passiġġieri bħala parti mill-approċċ integrat tal-Komunità għal tnaqqis ta’ tniġġis ta’ CO2 minn vetturi kummerċjali żgħar (15) u l-konsultazzjoni dwar aktar leġiżlazzjoni biex tittejjeb l-effiċjenza enerġetika speċifika tal-vetturi; jenfasizza l-importanza li jiġu stabbiliti mill-aktar fis miri ta’ emissjonijiet aktar stretti fil-ġejjieni fl-interess taċ-ċertezza tal-industrija; jesprimi d-diżappunt tiegħu li għadu ma ġiex ikkonfermat il-limitu ta’ 95g CO2 għall-2020 mitlub mill-Parlament; jinnota, madankollu, bi tħassib li l-leġiżlazzjoni l-ġdida mhix se tpatti għaż-żieda fid-domanda għat-trasport;

19.

Jilqa’ b’sodisfazzjon it-tfassil tal-Green Paper dwar il-Mobiltà Urbana (COM (2007)0551) imma jinnota li, fin-nuqqas ta’ dispożizzjonijiet kwantifikabbli speċifiċi, ir-riżervi għall-effiċjenza ma jistgħux ikunu mobilizzati; jistieden lill-Kummissjoni biex teżamina kif il-promozzjoni tal-mobilità urbana u l-iżvilupp ta’ trasport pubbliku li jkunu effiċjenti fl-enerġija jista' jkollhom irwol akbar fil-politika strutturali u ta’ koeżjoni u kif l-effiċjenza fil-mobilità tista’ tingħata aktar importanza fil-kundizzjonijiet għal proġetti ta’ kofinanzjament Komunitarju;

20.

Jisħaq fuq il-fatt li t-tixrid tal-għodod tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni għamilha possibbli li jkunu applikati metodi ta’ pedaġġ għat-trasport ta’ merkanzija bit-triq li mhux biss ikopru n-netwerk tat-toroq ta’ veloċità kbira; iħeġġeġ biex ikunu studjati l-possibilitajiet għal leġiżlazzjoni uniformi ta’ monitoraġġ għas-suq intern;

21.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissjoni għall-promozzjoni ta’ koġenerazzjoni effiċjenti iżda josserva li l-promozzjoni ta’ din it-teknoloġija jista’ jkollha l-irwol li tikkontribwixxi b’mod effettiv biex jintlaħqu l-ħtiġijiet ta’ tisħin; jinnota li fis-sistemi ta’ tisħin ċentralizzati, l-effiċjenza tan-netwerk hija daqstant importanti daqs l-effiċjenza tat-tagħmir użat mill-konsumatur; iqis li fl-allokazzjoni tal-fondi strutturali, l-effiċjenza tan-netwerk fis-sistemi attwali ta’ tisħin ċentralizzat għandha tingħata aktar importanza b’mod konsiderevoli fil-ġejjieni;

22.

Jibqa’ jsib li linji politiċi settorjali individwali jmorru kontra l-isforzi li tagħmel l-Unjoni Ewropea biex tkun effiċjenti fl-użu tal-enerġija; huwa tal-fehma li l-istess jgħodd ukoll fl-istruttura attwali tal-appoġġ strutturali u ta’ koeżjoni;

23.

Iqis li l-SMEs għandhom rwol importanti fit-titjib tal-effiċjenza tal-enerġija iżda m’għandhomx l-istess kapaċità biex jimxu mal-leġiżlazzjoni jew ma’ standards ġodda fis-settur tal-enerġija; għalhekk iqis li l-faċilitajiet li se jinħolqu permezz tal-Att dwar in-Negozji ż-Żgħar għandhom ikunu jistgħu jipproċessaw l-informazzjoni u l-kuntatti mal-SMEs dwar l-effiċjenza fl-enerġija;

24.

Jistieden lill-Istati Membri biex iżidu l-livell ta’ ambizzjoni tagħhom u jbiddlu l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali għall-Effiċjenza tal-Enerġija tagħhom (NEEAPs) f’għodda prattika biex jintlaħqu mhux biss l-għanijiet tagħhom għall-effiċjenza fl-enerġija skont id-Direttiva 2006/32/KE, iżda wkoll għall-għanijiet aktar wesgħin tagħhom u għal żmien itwal, b’mod partikulari biex l-effiċjenza tal-enerġija titjieb b’mill-inqas 20 % sal-2020 u biex jintlaħqu l-għanijiet nazzjonali vinkolanti ta’ kondiviżjoni tal-isforz għat-tnaqqis fl-emissjonijiet;

25.

Jistieden lill-Istati Membri biex imorru lil hinn mill-għan minimu nazzjonali indikattiv tal-iffrankar fl-enerġija ta’ 9 % sal-2016 skont id-Direttiva 2006/32/KE u biex jiffissaw għanijiet intermedji ċari sabiex jintlaħaq l-għan aħħari;

26.

Iqis il-ħtieġa li l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jifformulaw miri realistiċi, sostanzjati u vinkolanti u jispeċifikaw il-miżuri li għandhom jitħaddmu sabiex jiġi żgurat li dawn l-għanijiet jintlaħqu;

27.

Jidhirlu li hija ħaġa importanti ħafna li l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jkunu adattati għall-istruttura ġeografika, klimatika u ekonomika u għall-karatteristiċi tal-konsumaturi, li jistgħu jippreżentaw differenzi kbar minn reġjun għal ieħor;

28.

Jisħaq fuq ir-relazzjoni li hemm bejn l-effiċjenza tal-enerġija u l-koeżjoni territorjali, kif indikat mill-Green Paper tal-Kummissjoni dwar il-Koeżjoni Territorjali (COM(2008)0616), f’termini ta’ kontribut pożittiv mill-miżuri għal enerġija effiċjenti għall-iżvilupp sostenibbli, l-importanza ta’ strateġija spazjali mfassla sew u l-ħolqien ta’ soluzzjonijiet fuq medda twila ta’ żmien għar-reġjuni kollha;

29.

Iqis il-ħtieġa għal Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali li jilħqu l-miri stabbiliti tal-effiċjenza enerġetika b’mod li l-infiq ikun effettiv u li jiggarantixxu l-valur miżjud mill-għajnuna tal-Istat;

30.

Jistieden lill-Istati Membri biex jinkorporaw, fl-istruttura tal-kuntratti attwali tagħhom bejn l-aġenziji tal-gvern u l-pubbliku, l-informazzjoni dwar l-effiċjenza fl-enerġija, l-aħjar prattika f’dawk l-oqsma u d-drittijiet tal-konsumatur li ġew stabbiliti fis-settur tal-enerġija u l-klima;

31.

Iqis li hija ħaġa indispensabbli li, f’kuntrast mal-prattika attwali ta’ għadd ta’ Stati Membri, il-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jkunu mħejjija bl-involviment sostanzjali tal-gvernijiet lokali u reġjonali, organizzazzjonijiet ċivili u s-sħab ekonomiċi sabiex tiġi żgurata implimentazzjoni aħjar mill-qiegħ;

32.

Iqis l-importanza li l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jagħtu attenzjoni speċjali lill-faqar ikkawżat minn prezzijiet tal-enerġija li qed jogħlew u jiggarantixxu protezzjoni xierqa għal dawk li huma fir-riskju tal-faqar; iqis li t-titjib fl-effiċjenza u fl-għarfien tal-enerġija huma vitali u urġenti;

33.

Jenfasizza l-importanza tal-Istati Membri li fl-NEEAPs tagħhom jinkludu strumenti finanzjarji xierqa għall-iffrankar tal-enerġija kif mitlub minn Artikolu 9 tad-Direttiva 2006/32/KE; iqis li dawn l-istrumenti finanzjarji għandhom ikunu magħmula biex jegħlbu l-ostakoli magħrufa għat-titjib tal-effiċjenza fl-enerġija, bħad-differenza bejn l-ispejjeż u l-benefiċċji bejn is-sid u l-kerrejja u l-perjodu itwal biex l-investiment jinfeda li jkun meħtieġ meta l-proprjetajiet l-aktar antiki, u li huma aktar diffiċli biex jiġu trattati, jinġiebu għall-istandards kontemporanji ta’ effiċejnza fl-enerġija;

34.

Iqis li hu meħtieġ li l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali jagħmlu enfasi speċjali fuq kif il-gvernijiet għandhom il-ħsieb li jippromwovu u jħeġġu investimenti fl-effiċjenza enerġetika min-naħa tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs); għalhekk jisħaq li għandu jingħata rendikont ta’ dawn l-investimenti meta jitfasslu l-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali;

35.

Jinnota b’dispjaċir li f’bosta Stati Membri l-fondi allokati għal proġetti dwar l-effiċjenza fl-enerġija għadhom mhux suffiċjenti u ma jkoprux b’mod adegwat id-differenzi reġjonali; jistieden lill-Istati Membri u lir-reġjuni biex jiffokaw fuq l-implimentazzjoni tal-programmi tal-operat rispettivi tagħhom dwar miżuri innovattivi, sabiex jiġu żviluppati soluzzjonijiet għall-effiċjenza fl-enerġija li f’sens ta’ spejjeż ikun effettiv;

36.

Jisħaq li mil-lum ’il quddiem hemm bżonn ta’ implimentazzjoni effettiva ta’ dawn il-miżuri, fosthom l-iżvilupp tal-aħjar prattiki u sinerġiji u l-organizzazzjoni tal-iskambju ta’ informazzjoni u l-koordinazzjoni tad-diversi partijiet interessati u mxerrda fis-settur tal-effiċjenza tal-enerġija;

37.

Jenfasizza l-ħtieġa għal impenji aktar komprensivi u ċari fit-tieni sett ta’ Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali fl-2011 sabiex jinħoloq ambjent ta’ negozju favorevoli u kundizzjonijiet ta’ investiment prevedibbli għall-parteċipanti fis-suq;

38.

Jenfasizza li s-settur privat, bl-appoġġ ta’ miżuri nazzjonali, għandu jkollu rwol prominenti fl-investiment f’teknoloġiji tal-enerġija sostenibbli ġodda u fl-iżvilupp tagħhom, filwaqt li jieħu wkoll azzjonijiet innovattivi biex tiġi adottata perspettiva iktar iffokata fuq l-effiċjenza fl-enerġija;

39.

Jenfasizza l-irwol strateġiku li għandhom l-awtoritajiet pubbliċi tal-UE, b’mod partikulari fil-livell reġjunali u lokali, biex isaħħu l-implimentazzjoni tal-appoġġ istituzzjonali meħtieġ għall-inizjattivi ta’ effiċjenza fl-enerġija, kif imsemmi fid-Direttiva 2006/32/KE; jirrakkomanda it-tisħiħ ta’ kampanji kapillari ta’ tagħrif u edukazzjoni, pereżempju permezz tal-użu ta’ tikketti tal-effiċjenza fl-enerġija li jinftiehmu malajr, u inizjattivi pilota relatati mal-effiċjenza fl-enerġija, kif ukoll taħriġ fit-territorji ta’ dawn l-awtoritajiet reġjunali u lokali bil-għan li titqajjem il-kuxjenza taċ-ċittadini u jinbidlu d-drawwiet;

40.

Jistieden lill-Istati Membri biex jiżviluppaw kampanji ta’ sensibilizzazzjoni rigward l-effiċjenza fl-enerġija, li jiffokaw fuq l-effiċjenza fil-bini, kemm pubbliku kif ukoll privat, kif ukoll biex jikkonvinċu lill-pubbliku li l-effiċjenza fl-enerġija tista’ twassal għal tfaddil ġenwin ta’ flus;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħti analiżi dettaljata tal-ewwel parti tal-pjanijiet kollha li ġew mogħtija sabiex issib x’inhuma r-raġunijiet għad-dewmien u tieħu azzjoni qawwija kontra dewmien ieħor u ommissjonijiet oħra li jistgħu jsiru;

42

Jitlob li l-Kummissjoni Ewropea teżamina, fil-livell Komunitarju u f’dak ta’ Stat Membru, il-konsistenza ta’ kull politika settorjali mal-objettivi tal-effiċjenza enerġetika, u f’dan il-kuntest iqis li huwa indispensabbli li jsir eżami mill-ġdid dettaljat tal-iskemi tal-għajnuna Komunitarja;

43.

Jistieden lill-Kummissjoni biex iżżid il-proporzjon tal-Fondi Strutturali u l-Fond ta’ Koeżjoni b’mod sinifikanti, allokati skont l-Artikolu 7 tar-Regolament (KE) Nru 1080/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Lulju 2006 lill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (16) għat-titjib tal-effiċjenza tal-enerġija fid-djar attwali, u biex l-Istati Membri jieħdu vantaġġ minn din l-għażla;

44.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri u lir-reġjuni b’mod partikulari sabiex jużaw Fondi Strutturali biex iniedu fit-territorji tagħhom netwerks tematiċi fil-qafas tal-Azzjoni Miftiehma sabiex ikunu infurmati dwar prattiki f’reġjuni oħra tal-UE rigward l-użu effiċjenti tal-enerġija u sabiex jiskambjaw kompetenzi u esperjenza f’dan il-qasam;

45.

Jitlob lill-Kummissjoni biex għall-perjodu li jmiss tal-Fondi Strutturali tappoġġja l-promozzjoni ta’ objettivi ta’ effiċjenza fl-enerġija, issaħħaħ il-kriterji prijoritarji marbuta ma’ dawn l-għanijiet u tappoġġja l-implimentazzjoni ta’ miżuri konkreti u teknoloġiji biex jekonomizzaw l-enerġija u li jkattru l-użu effiċjenti ta’ din l-enerġija, inkluż permezz tal-promozzjoni ta’ sħubijiet, fi proġetti bħalma huma r-rinnovazzjoni ta’ bini, il-modernizzazzjoni tad-dawl fit-toroq, it-trasport ekoloġiku, il-modernizzazzjoni ta’ stallazzjonijiet għal tisħin urban u l-produzzjoni ta’ tisħin u elettriku;

46.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tadotta l-miżuri li hemm bżonn biex l-Istati Membri jkollhom kapaċità istituzzjonali biex jippreparaw u jimplimentaw il-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali b’mod effettiv, inklużi l-monitoraġġ uffiċċjali u l-kontroll tal-kwalità tal-miżuri individwali, inter alia dawk l-obbligi relatati maċ-ċertifikati tal-enerġija tal-bini u li jappoġġjaw l-edukazzjoni pubblika u programmi ta’ taħriġ fl-effiċjenza tal-enerġija; jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi bażi tad-dejta pubblika tal-miżuri għall-effiċjenza tal-enerġija fl-Istati Membri u/jew tal-elementi kritiċi għall-applikazzjoni tagħhom;

47.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tistabbilixxi rekwiżiti minimi għal mudell, metodoloġija u proċess ta’ evalwazzjoni armonizzati għall-NEEAPs; jinnota li dan se jnaqqas it-toqol amministrattiv minn fuq l-Istati Membri, u jiżgura li l-NEEAPs ikollhom sistemi sodi u jiffaċilitaw l-analiżi komprensiva; jemmen li dan il-mudell u l-metodoloġija armonizzati għandhom bżonn ta’ kapitli għal kull settur u għandu jiddistingwi b’mod ċar bejn il-politiki u l-azzjonijiet tal-effiċjenza tal-enerġija li kienet adottata qabel mill-Istati Membri minn naħa waħda, u linji politiċi ġodda u addizzjonali u azzjonijiet min-naħa l-oħra; jiġbed l-attenzjoni lejn id-dispożizzjonijiet rilevanti tad-direttiva proposta fil-promozzjoni tal-użu tal-enerġija minn sorsi rinnovabbli; jisħaq li l-iċċekkjar mill-Kummissjoni u jekk ikun hemm bżonn ir-rifjut tal-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali fil-mument li dawn jiġu ppreżentati jiżgura kwalità ta’ implimentazzjoni aħjar fl-aħħar mill-aħħar; jitlob li jkun hemm koordinazzjoni tal-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali u li jkun hemm rapporti magħmula skont strumenti leġiżlattivi varji marbuta mal-għanijiet dwar il-bidla fil-klima; jistieden lill-Kummissjoni biex tivverifika diversi drabi l-NEEAPs mal-Pjanijiet ta’ Azzjoni Nazzjonali oħra bħalhom u r-rapporti, inklużi dawk ippreżentati b’konnessjoni mal-Protokoll ta’ Kjoto u d-dokumenti tal-Qafas ta’ Referenza Strateġika Nazzjonali tal-Fondi Strutturali;

48.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżviluppa prinċipji komuni għal metodi biex jitkejjel l-iffrankar tal-enerġija rigward il-prinċipju tas-sussidjarjetà; jinnota li l-ħtieġa għall-kwantifikazzjoni u għall-verifika tal-iffrankar tal-enerġija b’riżultat tat-titjib fil-miżuri tal-effiċjenza fl-enerġija mhijiex biss ta’ interess fl-ambitu tad-Direttiva 2006/32/KE iżda wkoll rigward il-kejl tal-ksib tal-għan ta’ 20 % fl-iffrankar tal-enerġija għall-2020 u għanijiet oħra għall-iffrankar tal-enerġija fil-ġejjieni;

49.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tiżgura li l-NEEAPs jippreżentaw strateġija ċara u konġunta u b’mod partikulari li r-rekwiżiti tad-Direttiva 2002/91/KE, inkluż kull tfassil mill-ġdid sussegwenti, għandu jkun integrat fl-NEEAPs sabiex huma jkunu jistgħu jipproponu miżuri li jkunu verament addizzjonali fuq it-titjib mitlub diġà mill-leġiżlazzjoni nazzjonali u Komunitarja eżistenti fl-effiċjenza tal-enerġija;

50.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tinsisti li n-NEEAPs juru biċ-ċar kif għandu jintlaħaq l-obbligu skont id-Direttiva 2006/32/KE għas-settur pubbliku li għandu rwol eżemplari u jekk hemm bżonn, biex tagħmel proposta għal leġiżlazzjoni Komunitarja li tkun tiżgura l-irwol ewlieni tas-settur pubbliku fil-qasam tal-investimenti fl-effiċjenza;

51.

Jistieden lill-Kummissjoni biex teżamina modi possibbli kif jissaħħu l-proċeduri ta’ akkwist pubbliku b’sett ta’ kundizzjonijiet dwar l-effiċjenza enerġetika, li għandhom jintlaħqu billi l-prodotti favur l-ambjent jingħataw prijorità f’kuntratti pubbliċi, inkluża l-applikazzjoni mandatorja għall-istandards effiċjenti fl-enerġija u l-inklużjoni mandatorja tal-ispejjeż tal-enerġija fiċ-ċiklu tal-ħajja fl-evalwazzjoni tal-investimenti; jenfasizza li fil-livelli kollha tagħhom l-awtoritajiet pubbliċi għandhom ikunu minn tal-ewwel li jagħtu eżempju permezz tal-implimentazzjoni tal-Akkwist Pubbliku favur l-Ambjent fil-proċeduri tagħhom u l-promozzjoni ta’ prattiki li jekonomizzaw l-enerġija fl-attivitajiet ta’ kuljum tagħhom;

52.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tistudja r-riżorsi Komunitarji ddedikati għar-riċerka u l-iżvilupp sabiex tqawwi r-riżorsi ddedikati għat-titjib tal-effiċjenza enerġetika fil-perspettiva finanzjarja li jmiss;

53.

Iqis li l-Kummissjoni għandha tħeġġeġ lil dawk l-Istati Membri li għadhom m’adottawx il-pjan nazzjonali tagħhom ta’ effiċjenza fl-enerġija biex jimplimentaw id-deċiżjonijiet li ttieħdu f’dak il-qasam;

54.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lill-gvernijiet u lill-Parlamenti tal-Istati Membri.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/38

A.

billi l-Kummissjoni fittxet li tistimula r-riċerka Ewropea dwar is-sajd u l-akkwakultura sa mir-Raba’ Programm ta’ Qafas sabiex tappoġġja l-politika komuni tas-sajd (PKS),

B.

billi fis-Seba’ Programm ta’ Qafas, ir-riċerka kollha dwar is-sajd u l-akkwakultura hija inkorporata fil-kuntest aktar wiesa’ tar-riċerka dwar l-agrikoltura (qasam tematiku 2), filwaqt li x-xjenzi tal-baħar u l-immaniġġjar taż-żoni kostali jaqgħu taħt ix-xjenza ambjentali,

C.

billi kemm il-kodiċi ta’ kondotta għas-sajd responsabbli tal-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura tan-Nazzjonijiet Uniti (FAO) kif ukoll il-ftehima għall-implimentazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar relatata mal-konservazzjoni u l-immaniġġjar tal-istokkijiet tal-ħut transżonali u tal-istokkijiet tal-ħut li jpassi ħafna jenfasizzaw il-ħtieġa li jkunu żviluppati attivitajiet ta’ riċerka u l-ġbir ta’ data sabiex jittejjeb l-għarfien xjentifiku tas-settur,

D.

billi l-PKS huwa fost il-politiki Komunitarji li l-aktar huma dipendenti fuq ir-riċerka xjentifika u l-kredibilità tal-miżuri adottati skont il-PKS tiddependi fuq opinjonijiet xjentifiċi ta’ kwalità għolja,

E.

billi l-PKS hija msejsa fuq prinċipji ta’ governanza tajba, li jirrikjedu li l-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet għandu jkun ibbażat fuq opinjonijiet xjentifiċi serji u li għandu jipproduċi riżultati f’waqthom,

F.

billi dajta xjentifika għandha tittieħed bħala l-bażi għall-iffissar tal-kwoti u għar-Rendiment Sostenibbli Massimu (MSY),

G.

billi s-sajjieda u x-xjentisti bosta drabi ma jaqblux fl-istimi tagħhom tal-istat tal-baħar u tal-istokkijiet tal-ħut,

H.

billi l-istrateġija tar-riċerka tal-baħar u dik marittima, filwaqt li tagħraf l-importanza tal-isforzi li qed isiru l-ħin kollu fid-diversi dixxiplini tal-baħar u marittimi, tiffoka fuq it-titjib tal-interazzjonijiet bejn ir-riċerka tal-baħar u r-riċerka marittima aktar milli timmira għal setturi ta’ riċerka li diġà huma stabbiliti sew,

I.

Billi ċ-ċentri tal-eċċellenza fir-riċerka li jeżistu fl-ibgħad reġjuni huma mezzi speċjalment utli għall-Ewropa biex jiġi osservat l-ambjent tal-baħar, fil-kuntest tal-istratġeija għar-riċerka tal-baħar u marittima,

J.

billi l-eżami mill-ġdid li se jsir dalwaqt tal-PKS, li jagħti importanza akbar lill-immaniġġjar reġjonali u tal-ekosistemi, jitlob bażi soda ta’ għarfien xjentifiku,

1.

Jinsab konvint li huwa meħtieġ li, fil-politiki segwiti fir-rigward tar-riċerka, tingħata attenzjoni akbar lill-problemi speċifiċi tas-sajd u tal-akkwakultura minħabba l-importanza ekonomika, soċjali u politika ta’ dan is-settur fl-UE;

2.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-isforzi li qed isiru mill-ġdid mill-Kummissjoni permezz tal-istrateġija tagħha tar-riċerka tal-baħar u marittima biex timmobilizza r-riżorsi bil-għan li tittejjeb l-integrazzjoni bejn ir-riċerka tal-baħar u r-riċerka marittima;

3.

Ifakkar lill-Kummissjoni li, skont ir-Regolament (KE) Nru 2371/2002, hija għandha obbligu legali li ssejjes il-proposti tagħha relatati mal-PKS fuq “parir xjentifiku sod u fuq approċċ ta’ prekawzjoni”; jappella lill-Kummissjoni sabiex tenfasizza u tipprova l-ħtieġa tal-importanza tar-riċerka xjentifika dwar l-istat tal-baħar u tal-istokkijiet tal-ħut;

4.

Jinsab imħasseb minħabba r-riorganizzazzjoni tat-temi fis-Seba’ Programm ta’ Qafas, li jfisser li r-riċerka dwar il-produzzjoni tal-ħut ġiet isseparata mis-sajd u l-ekoloġija tal-baħar, anke jekk riorjentament ċar tal-PKS lejn approċċ mil-lat ta’ ekosistemi għall-kuntrarju jkun jirrikjedi livell aqwa ta’ integrazzjoni;

5.

Jiddeplora l-fatt li s-Seba’ Programm ta’ Qafas la jqis is-sajd u l-anqas l-akkwakultura bħala linji speċifiċi, u jirreferi biss għall-qasam tematiku 2, “Ikel, agrikoltura u sajd, u bijoteknoloġija”, li jkopri r-riċerka dwar is-sajd, imma biss f’sens imbiegħed u jekk ikun interpreta fis-sens aktar wiesa’; jinnota li l-istess ħaġa tapplika għall-qasam tematiku 6, “L-Ambjent (inkluża l-bidla fil-klima)”;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni biex teżamina mill-ġdid is-Seba’ Programm ta’ Qafas meta ssir l-evalwazzjoni ta’ nofs it-term, skedata għall-2010, filwaqt li tqis din ir-riżoluzzjoni u tagħti każ ħafna aktar tal-problemi speċifiċi tas-sajd u l-akkwakultura;

7.

Jinsab konvint li kemm dawk li jagħmlu l-politiki u kemm l-operaturi fis-settur tas-sajd għandhom ħtieġa kruċjali ta’ tip aktar prattiku ta’ riċerka u, minħabba t-tul taż-żmien li fih is-Seba’ Programm ta’ Qafas idum fis-seħħ, bilfors li jridu jkunu inklużi l-objettivi li għandhom jintlaħqu;

8.

Huwa tal-fehma li, minħabba n-nuqqas ta’ linji speċifiċi għas-sajd u l-akkwakultura fis-Seba’ Programm ta’ Qafas, m’hemmx inċentiv biżżejjed għal għadd suffiċjenti ta’ proġetti ta’ riċerka li jridu jitfasslu f’dawn l-oqsma, ħaġa li għandha effett ta’ ħsara fuq l-importanza u r-relevanza tal-proġetti magħżula;

9.

Jisħaq fuq il-punt li, sabiex ikun żgurat li jkun hemm implimentazzjoni effettiva tal-PKS, jeħtieġ li jinħolqu programmi speċifiċi fil-qasam tar-riċerka applikata, u l-finanzjament tagħhom jeħtieġ li jkun żgurat permezz ta’ allokazzjoni tal-baġit adegwata; hu tal-fehma li, għal dan il-għan, hija ħaġa vitali li fis-Seba’ Programm ta’ Qafas tkun inkluża skema ta’ allokazzjonijiet;

10.

Jistieden lill-Kummissjoni biex il-finanzjament tar-riċerka applikata fil-qasam tal-PKS skont is-Seba’ Programm ta’ Qafas jintuża bħala lieva biex ikunu promossi sinerġiji bejn l-isforzi tar-riċerka fid-diversi Stati Membri u tintlaħaq il-massa kritika meħtieġa biex ikunu ffaċċjati l-isfidi enormi tar-riċerka tal-baħar pluritematika;

11.

Jirrakkomanda li, fil-qasam tar-riċerka xjentifika tal-baħar, tingħata prijorità mhux biss lir-riċerka bil-għan li jkun akkwistat għarfien dwar l-istat tal-istokkijiet tal-ħut imma wkoll lill-aspetti ekosistemiċi, kummerċjali, ekonomiċi u soċjali li jiddeterminaw l-immaniġġjar tas-sajd, peress li dawn l-aspetti kollha huma ta’ importanza kruċjali;

12.

Hu tal-fehma li, fl-oqsma tas-sajd u tal-akkwakultura b’mod partikulari, għandha tingħata prijorità lir-riċerka applikata li l-objettiv fundamentali tagħha għandu jkun li tittejjeb id-data xjentifika utilizzata bħala bażi għal-leġiżlazzjoni u għall-immaniġġjar tas-sajd, b’mod partikulari f’dak li jirrigwarda l-pjanijiet ta’ rkupru għal speċijiet li jinsabu f’riskju bijoloġiku;

13.

Jinnota li hemm konflitt ta’ interess ċar bejn is-sajjieda u x-xjentisti fiż-żmien qasir, filwaqt li l-objettivi tagħhom fuq żmien fit-tul huma aktar kompatibbli; jikkunsidra li konsensus dwar l-istat tal-baħar għandu jkun il-bażi tal-politika tas-sajd li tkun immirata għas-sostenibilità; jappella lill-Kummissjoni sabiex tippromwovi koperazzjoni aħjar bejn is-sajjieda u x xjentisti;

14.

Jistieden lill-Kummissjoni u l-Istati Membri biex juru u jwasslu b’mod aħjar lis-sajjieda li huwa fl-interess tagħhom li jitqies il-benefiċċju ekonomiku li jistgħu jistennew fuq medda ta’ żmien medja jew twila fl-evalwazzjoni tat-telf ekonomiku preżunt tagħhom fuq perjodu qasir;

15.

Jisħaq fuq il-problema inkwetanti tan-nuqqas ta’ xjentisti żgħażagħ fir-riċerka applikata fis-settur tas-sajd, minħabba li l-karrieri ma tantx huma attraenti meta mqabbla ma’ riċerka bażika u dixxiplini xjentifiċi oħra;

16.

Jisħaq fuq il-ħtieġa li jkunu stabbiliti mill-ġdid korsijiet ta’ lawrja universitarja li jkunu interessanti u li jsaħħu l-istatus li jwasslu għal karrieri rimunerattivi għal din ir-rotta xjentifika;

17.

Huwa favur politika tal-edukazzjoni li tipprovdi motivazzjoni akbar għax-xjentisti żgħażagħ biex jaqbdu l-linja tar-riċerka applikata fis-settur tas-sajd, minflok il-linja tar-riċerka bażika;

18.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tippromwovi l-ħolqien ta’ netwerk Ewropew stabbli, imsejjes fuq l-infrastruttura fiżika eżistenti fl-Istati Membri u li jkun immirat għall-osservazzjoni u l-ġbir ta’ data dwar l-ambjent tal-baħar, li jkun jiffaċilita l-iskambju ta’ tagħrif bejn l-operaturi fis-settur u l-korpi ta’ riċerka Ewropej, u li jkun iżomm lill-UE f’pożizzjoni ta’ eċċellenza; Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tqis b’mod partikukari dan in-netwerk taċ-ċentri ta’ riċerka li jeżisti fl-ibgħad reġjuni;

19.

Ifakkar fil-ħtieġa li jkunu standardizzati d-diversi mudelli ta’ riċerka applikata li attwalment huma utilizzati fl-Istati Membri biex isir aktar faċli kemm li jiġu mqabbla r-riżultati u kemm li tkun iffaċilitata l-aggregazzjoni tad-data;

20.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tinkoraġġixxi l-komunità xjentifika biex tfassal aktar standards komuni ta’ metodoloġija fir-riċerka tal-ħut u biex tagħti spinta lill-koperazzjoni bejn l-istituti ta’ riċerka nazzjonali;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiġbor tagħrif speċifiku dwar il-mod li bih attwalment qed jopera d-djalogu ta’ bejn ix-xjentisti u s-sajjieda fid-diversi Stati Membri u biex telenka l-aħjar prattiki;

22.

Jisħaq fuq il-punt li l-Kunsilli ta’ Konsulenza Reġjonali għandhom irwol importanti xi jwettqu fil-kuntest tar-riċerka applikata u jitlob, konsegwentement, li għandu jkun possibbli għax-xjentisti li jkunu membri sħaħ ta’ dawn il-korpi;

23.

Jinnota bi tħassib li l-ammont totali li l-Istati Membri nefqu biex jiġbru d-data fis-settur tas-sajd naqas b’mod kostanti mill-2006;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jallokaw l-approprjazzjonijiet li ddaħħlu fil-baġit tal-UE għall-ġbir tad-data fis-settur tas-sajd, b’mod partikulari taħt l-intestatura tal-baġit 11 07 02: “Appoġġ għall-ġestjoni tar-riżorsi tas-sajd (titjib tal-parir xjentifiku)”;

25.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni kif ukoll lil gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/42

A.

billi d-dritt taċ-ċittadini tal-UE li jistabbilixxu lilhom infushom jew li jipprovdu servizzi madwar l-UE jikkostitwixxi libertà fundamentali tas-Suq Uniku li tinkludi d-dritt li titwettaq professjoni, f’kapaċità ta’ persuna li taħdem għal rasha jew ta’ impjegat, fi Stat Membru li mhuwiex dak li fih tkun inkisbet il-kwalifika professjonali,

B.

billi, skont l-Artikolu 3(1)(c) tat-Trattat, l-abolizzjoni bejn l-Istati Membri ta’ ostakoli għall-moviment liberu tal-persuni u tas-servizzi tikkostitwixxi waħda mill-objettivi tal-Komunità,

C.

billi ż-żieda fil-mobilità tal-persuni u tas-servizzi bejn l-Istati Membri u bejn ir-reġjuni tikkostitwixxi element essenzjali għall-kisba tal-objettivi tal-aġenda ta’ Liżbona għat-tkabbir u għall-impjiegi, u tista’ żżid il-produttività billi ġġib magħha perspettivi, ideat u kapaċitajiet ġodda,

D.

billi l-mobilità fl-UE għadha baxxa, meta jitqies li 4 % biss tan-nies li jistgħu jaħdmu għexu u ħadmu fi Stat Membru ieħor u madwar 2 % bħalissa qed jgħixu u jaħdmu fi Stat Membru ieħor (7),

E.

billi għad hemm ostakoli kbar għall-persuni li jixtiequ jaħdmu fi Stat Membru ieħor, u 20 % tal-ilmenti li rċeviet is-SOLVIT fl-2007 kienu jikkonċernaw l-għarfien tal-kwalifiki professjonali meħtieġa biex titwettaq professjoni regolata,

F.

billi l-Kummissjoni bdiet proċeduri ta’ ksur skont l-Artikolu 226 tat-Trattat kontra bosta Stati Membri talli naqsu milli jinnotifikawha rigward il-miżuri adottati fit-traspożizzjoni tad-Direttiva 2005/36/KE,

G.

billi l-Premessa 32 tad-Direttiva 2005/36/KE tgħid li “l-introduzzjoni, fuq livell Ewropew, ta’ tesseri professjonali minn assoċjazzjonijiet jew organizzazzjonijiet professjonali tista’ tiffaċilita l-mobilità ta’ professjonisti, b’mod partikulari billi tħaffef l-iskambju ta’ informazzjoni bejn l-Istat Membru ospitanti u l-Istat Membru ta’ oriġini. Din it-tessera professjonali għandha tirrendi possibbli l-monitoraġġ tal-karriera ta’ professjonisti li jistabbilixxu ruħhom fi Stati Membri differenti. Dawn it-tesseri jista’ jkun fihom informazzjoni, bir-rispett sħiħ tad-dispożizzjonijiet għall-ħarsien tad-data, dwar il-kwalifiki professjonali tal-professjonista (università jew istituzzjoni frekwentata, kwalifiki miksuba, esperjenza professjonali), dwar l-istabbiliment legali tiegħu, dwar penali marbuta mal-professjoni tiegħu li jkun irċieva u dwar id-dettalji tal-awtorità kompetenti relevanti”,

H

billi, fir-riżoluzzjoni tiegħu msemmija hawn fuq dwar l-impatti u l-konsegwenzi tal-esklużjoni tas-servizzi tas-saħħa mid-Direttiva dwar is-servizzi fis-suq intern, huwa appella għat-twaqqif ta’ “Karta Ewropea li tipprovdi aċċess għal informazzjoni dwar il-ħiliet ta’ professjonisti fil-qasam tal-kura tas-saħħa u li tagħmel din l-informazzjoni disponibbli għall-pazjenti”,

1.

Jinkoraġġixxi l-inizjattivi kollha bil-għan li tiġi faċilitata l-mobilità transkonfinali bħala mezz ta’ tħaddim effettiv tas-suq tax-xogħol u tas-servizzi, u bħala mezz biex jiżdied it-tkabbir ekonomiku fi ħdan l-UE;

2.

Jenfasizza r-responsabilità tal-UE li tiffaċilita ulterjorment il-mobilità ġeografika u tas-suq tax-xogħol permezz ta’ żieda fit-trasparenza, rikonoxximent u paragunabilità tal-kwalifiki kif ukoll permezz ta’ garanzija tas-sigurtà tal-pazjenti u tal-konsumaturi;

3.

Jenfasizza madankollu l-bżonn li jkun hemm approċċ aktar effiċjenti u kkoordinat mill-Kummissjoni bejn l-inizjattivi li għandhom l-għan li jiffaċilitaw u jħeġġu l-mobilità tal-professjonisti bejn l-Istati Membri, bħall-EUROPASS (CV Ewropew), il-EURES (portal għall-mobilità tal-impjiegi) u l-Qafas Ewropew għall-Kwalifiki (EQF), kif ukoll bejn id-diversi netwerks li jibbenefikaw minn finanzjament jew kofinanzjament Komunitarju li huma assoċjati ma’ dawn il-kwistjonijiet, bħas-SOLVIT, l-IMI, il-EUROGUIDANCE, u l- ENIC/NARIC;

4.

Jenfasizza r-responsabilità konġunta tas-soċjetà ċivili, inklużi l-persuni li jħaddmu, il-unions, l-organizzazzjonijiet professjonali u l-awtoritajiet responsabbli, għall-iffaċilitar u t-titjib tal-mobilità fi ħdan is-suq intern;

5.

Iħeġġeġ lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma ttrasponewx id-Direttiva 2005/36/KE, li kellha sseħħ sal-20 ta’ Ottubru 2007, sabiex jagħmlu dan, u jġibu fis-seħħ il-liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi meħtieġa;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu azzjoni kontra dawk l-Istati Membri li għadhom ma ttrasponewx id-Direttiva 2005/36/KE;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tevalwa l-impatt tal-implimentazzjoni tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2005/36/KE dwar il-mobilità fir-rapport li hija se tfassal skont l-Artikolu 60(2) tal-istess Direttiva;

8.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex jaħdmu sabiex jinkiseb approċċ iktar armonizzat għall-għarfien tal-kwalifiki u tal-kompetenzi, biex jissimplifikaw il-proċeduri amministrattivi involuti u biex inaqqsu l-ispejjeż għall-professjonisti;

9.

Huwa tal-fehma li l-valur miżjud ta’ Tessera Professjonali Ewropea, minbarra miżuri eżistenti bil-għan li jiffaċilitaw u jħeġġu l-mobilità, għandu jiġi stabbilit għall-parti l-kbira tal-professjonijiet;

10.

Jinnota li f’xi professjonijiet regolati u armonizzati, bħal dawk tal-avukati u tal-professjonisti tas-saħħa, bħalissa jeżistu qed jiġu żviluppati tesseri professjonali Ewropej, iżda li fi professjonijiet oħrajn li mhumiex jew li huma inqas armonizzati, l-introduzzjoni ta’ tesseri professjonali hija iktar diffiċli peress li r-regolamenti jvarjaw minn Stat Membru għall-ieħor, u d-data dwar il-kwalifiki trid qabel kollox tkun validata u rikonoxxuta reċiprokament;

11.

Jinnota li Tessera Professjonali Ewropea tista’ tkun ta’ vantaġġ anki għal dawk il-professjonijiet li mhumiex regolati u li mhumiex armonizzati, għax din ikollha rwol informattiv b’mod speċjali għal min jimpjega u għall-konsumaturi, li jkun il-każ għal ħafna mill-professjonijiet liberali;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmel lista tal-inizjattivi differenti li jikkonċernaw l-iżvilupp ta’ tesseri professjonali u biex tippreżenta inventarju rapreżentattiv lill-Parlament Ewropew;

13.

Jistieden lill-Kummisjoni biex teżamina l-inizjattivi sabiex tara jekk, flimkien ma’ miżuri oħra, Tessera Professjonali Ewropea tkunx tista’:

huwa tal-fehma li kwalunkwe pass pubbliku ulterjuri għandu jinvolvi deskrizzjoni definita sew tat-tipi ta’ professjonijiet u tal-bżonnijiet speċifiċi li t-tessera għandha tkun tkopri;

14.

Huwa tal-fehma li kwalunkwe tessera professjonali, jekk teżisti talba kbira biżżejjed biex din tiġi żviluppata, għandha tkun kemm jista’ jkun sempliċi, faċli u liberali, u tevita piżijiet burokratiċi ġodda, u li tkun tista’ tistabbilixxi “lingwaġġ komuni” fil-kwalifiki ta’ ċerti professjonijiet;

15.

Iħeġġeġ sabiex it-Tessera Professjonali Ewropea ma jkollhiex effetti negattivi fuq il-mobilità transkonfinali, u għandha biss tintuża bħala xhieda tad-dritt li professjonista jiċċaqlaq, mingħajr ma tkun tikkostitwixxi kundizzjoni għal tali ċaqliq; jenfasizza li gruppi speċifiċi m’għandhomx ikunu mċaħħda milli joffru servizzi fi Stati Membri oħra, u li speċjalment għal persuni b’inqas kwalifiki jew bi kwalifiki inqas speċifiċi, it-tessera m’għandhiex toħloq ostakoli ġodda;

16.

Jenfasizza li l-użu ta’ Tessera Professjonali Ewropea waħda jew iktar għandu jippermetti d-diversità, pereżempju biex jiġu previsti differenzi bejn il-professjonijiet jew differenzi bejn l-Istati Membri; iqis li l-professjonijiet infushom għandhom jiffinanzjaw l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ tessera professjonali Ewropea, jekk iħossu li dan ikun xieraq;

17.

Jenfasizza li, f’każ li l-grupp professjonali konċernat diġa’ jkun kopert minn Tessera Professjonali nazzjonali, ikun xieraq, minħabba kunsiderazzjonijiet prattiċi, li l-funzjonijiet tat-Tessera nazzjonali jkunu integrati ma dik tat-Tessera Professjonali Ewropea;

18.

Jenfasizza li l-informazzjoni dwar it-tessera professjonali Ewropea għandha tkun affidabbli, ivvalidata u aġġornata mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti; hu tal-fehma li, jekk ikun il-każ, l-informazzjoni li hemm fis-CVs tal-EUROPASS għandha tiddaħħal fit-tessera Professjonali Ewropea;

19.

Jenfasizza li l-aċċess għad-data li tkun tinsab fuq it-tessera għandu jkun konformi mal-ogħla standards ta’ protezzjoni tal-privatezza;

20.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/46

A.

billi l-għan primarju għandu jkun il-protezzjoni tal-bijodiversità, li jinkludi l-konservazzjoni tal-ispeċi,

B.

billi l-riżq tal-annimali għandu dejjem jitqies,

C.

billi madankollu hemm kwistjonijiet ta’ sikurezza u provvista tal-ikel, b’mod partikulari għall-komunitajiet li tradizzjonalment jikkaċjaw għall-balieni,

D.

billi “t-tfixkil, il-qbid jew il-qtil intenzjonat” tal-ispeċi kollha tal-balieni attwalment huwa pprojbit fl-ibħra tal-Komunità skont id-Direttiva tal-Abitati,

E.

billi kważi waħda minn fuq kull erba’ speċi taċ-ċetaċji attwalment huma kkunsidrati f’periklu, b’disa’ speċi elenkati bħala f’periklu jew f’periklu serju, u billi l-istatus ta’ ħafna speċi u popolazzjonijiet jibqa' mhux ċar,

F.

billi għalkemm uħud mill-popolazzjonijiet tal-balieni irnexxilhom jirkupraw xi ftit sa mill-introduzzjoni tal-moratorju, oħrajn ma rnexxilhomx u l-kapaċità tagħhom li jadattaw għall-kondizzjonijiet ambjentali li qed jinbidlu tibqa' mhux magħrufa,

G.

billi fil-bidu l-moratorjum kien maħsub li jtul sakemm tiddaħħal fis-seħħ skema adegwata ta’ ġestjoni u li tħalli biżżejjed żmien biex l-istokks ta’ numri żgħar jirkupraw,

H.

billi mhux il-membri kollha tal-IWC jaqblu mal-moratorju,

I.

billi l-moratorju fl-ebda każ, ma jkopri l-qtil tal-balieni għal skopijiet xjentifiċi,

J.

billi n-numru ta’ balieni maqtula taħt Permess Speċjali fil-fatt żdied sa mill-introduzzjoni tal-moratorju,

K.

billi l-IWC (f'aktar minn 30 riżoluzzjoni) u numru ta’ NGOs u entitajiet oħra esprimew tħassib serju li l-Permess Speċjali attwali għall-kaċċa tal-balieni hu “kontra l-ispirtu tal-moratorju fuq il-kaċċa kummerċjali tal-balieni” (IWC2003-2); il-laħam minn din il-kaċċa għall-balieni m'għandux jintuża għal skopijiet kummerċjali;

L.

billi, minkejja t-titjib riċenti, il-metodi li bih il-balieni jiġu maqtula xorta ma jilħqux l-istandards mixtieqa,

M.

billi ċ-ċetaċji huma f’periklu mhux biss minħabba l-kaċċa iżda wkoll minħabba l-bidla fil-klima, it-tniġġis, l-inċidenti li jinvolvu l-vapuri, it-tagħmir tas-sajd, is-sonar u perikli oħrajn,

N.

billi l-pożizzjoni komuni tal-Kunsill imsemmija hawn fuq ibbażżat ruħha fuq l-Artikolu 175 tat-Trattat KE u rrelatat biss mal-laqgħa tal-IWC imsemmija hawn fuq f'Santiago, iċ-Ċili, f'Ġunju 2008,

1.

Jilqa' bi pjaċir il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni msemmija hawn fuq dwar l-azzjoni Komunitarja rigward il-kaċċa għall-balieni, li ġiet adottata b’maġġoranza kkwalifikata mill-Kunsill; u jappoġġja ż-żamma ta' moratorju globali fuq il-kaċċa kummerċjali għall-balieni, u projbizzjoni fuq il-kummerċ internazzjonali tal-prodotti mill-balieni; ifittex li jwaqqaf “il-kaċċa xjentifika għall-balieni” u jappoġġja l-għażla ta' reġjuni kbar fl-oċeani u fl-ibħra bħala santwarji li fihom il-kaċċa għall-balieni hija pprojbita b'mod indefinit;

2.

Jistieden lill-Kunsill biex jadotta pożizzjoni komuni ġdida skont l-Artikolu 37 kif ukoll l-Artikolu 175 tat-Trattat KE;

3.

Jemmen li l-konservazzjoni tal-balieni u ċetaċji oħra fl-aħħar mill-aħħar tiddependi fuq l-iżvilupp ta’ miżuri li huma suġġetti għal kunsens wiesa' biżżejjed biex ikunu implimentati b'mod effettiv;

4.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lil dawk l-Istati Membri li qed jipparteċipaw fil-Grupp ta’ Ħidma biex jaħdmu għall-ilħuq ta’ dan il-qbil;

5.

Jemmen li d-diskussjonijiet mal-Grupp ta' Ħidma għandhom ikunu suġġetti għall-akbar trasparenza possibbli;

6.

Jispera li l-Grupp ta’ Ħidma jindirizza l-kwistjoni tal-kaċċa letali għall-balieni għal skopijiet xjentifiċi sabiex isib bażi biex tiġi eliminata;

7.

Jirrispetta l-bżonn ta' kaċċa limitata li għandha ssir minn dawk li tradizzjonalment jikkaċċjaw għall-iskop ta’ provvista ta’ ikel, iżda jitlob li ssir enfasi akbar fuq ir-riċerka dwar metodi ta’ qtil umani u kif ukoll l-użu tagħhom;

8.

Jitlob li din it-tip ta’ kaċċa issir biss bi kwoti ċari bbażati fuq il-parir tal-Kumitat Xjentifiku tal-IWC u li tkun irregolata b’kontrolli iżjed stretti li jinkorporaw reġistrazzjoni u rappurtaġġ sħaħ lill-IWC;

9.

Jitlob ukoll li jitwaqqfu, f’postijiet adattati madwar id-dinja, aktar Zoni tal-Baħar Protetti li fihom il-balieni jirċievu protezzjoni speċjali;

10.

Jinnota li d-Direttiva dwar l-Abitati li tiddefinixxi l-pożizzjoni Komunitarja rigward il-balieni (u d-dniefel) ma tippermettix li l-kaċċa kummerċjali għall-balieni tkompli ssir fuq kwalunkwe stokk ta' balieni fl-ibħra tal-UE;

11.

Jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa li jkun użat apparat tas-sajd selettiv biex jevita qbid mhux intenzjonat ta' speċi oħra, partikolarment ta' ċetaċji;

12.

Iqis li l-istorja traġika tal-kaċċa kummerċjali għall-balieni, flimkien mal-ħafna theddidiet li qegħdin iħabbtu wiċċhom magħhom il-popolazzjonijiet tal-balieni (fosthom, inter alia, il-qbid inċidentali f'operazzjonijiet tas-sajd, il-ħabtiet mal-bastimenti, il-bidla fil-klima globali u t-tniġġis tal-ħsejjes fl-oċeani) tobbliga lill-UE biex tippromwovi f'fora internazzjonali ewlenin, b'mod koordinat u koerenti, l-ogħla livell ta' ħarsien għall-balieni fid-dinja kollha;

13.

Jitlob li theddid fuq popolazzjonijiet taċ-ċetaċji kkawzat mill-bidla fil-klima, it-tniġġis, l-inċidenti li jinvolu l-vapuri, it-tagħmir tas-sajd, ħsejjes tal-oċean antropġeniċi (inklużi s-sonar, l-istħarriġ seiżmiku u l-ħsejjes tal-vapuri) u perikli oħrajn jiġi indirizzat ’il-barra minn dawn iz-zoni ta’ protezzjoni;

14.

Jikkunsidra li l-Kummissjoni għandha, qabel ma tittieħed azzjoni globali, tressaq aktar proposti biex topponi dan it-theddid fir-rigward tal-ibħra u bastimenti tal-Komunità;

15.

Hu tal-opinjoni li l-Kummissjoni għandha tiddefinixxi qafas regolatorju rivedut għall-prattika tal-osservazzjoni tal-balieni li jipproteġi l-interess ekonomiku u soċjali tar-reġjuni tal-kosta fejn issir din l-attività, waqt li jqis l-iżvilupp reċenti tagħhom;

16.

Jagħti istruzzjoni lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, u lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamentari tal-Istati Membri, lill-Kummissjoni Internazzjonali tal-Kaċċa għall-Balieni, lill-Kunsilli Reġjonali ta' Konsulenza, lill-Kumitat Konsultattiv għas-Sajd u l-Akkwakultura u l-Organizzazzjonijiet Reġjonali ta' Ġestjoni tas-Sajd li l-UE tagħmel parti minnhom.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/49

A.

billi s-settur awdjoviżiv jagħti kontribut importanti lill-ekonomija kreattiva u l-ekonomija tal-għarfien Ewropej u għandu rwol ċentrali fil-promozzjoni tad-diversità kulturali u l-pluraliżmu fl-Unjoni Ewropea,

B.

billi l-konverġenza tas-servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni u tas-servizzi tal-midja, netwerks u inġenji toħloq sfidi ġodda f’termini ta’ l-adattament tal-qafas legali eżistenti bid-drittijiet u l-obbligi tiegħu f’ħafna oqsma, u toffri numru ta’ opportunitajiet ġodda,

C.

billi t-trasparenza u d-disponibilità ta’ informazzjoni affidabbli u komparabbli dwar is-suq awdjoviżiv Ewropew jistgħu jagħmlu lill-operaturi tas-settur, speċjalment lill-SMEs, aktar kompetittivi billi jtejbu l-fehim tal-potenzjal tal-industrija, u jistgħu jkunu ta’ benefiċċju għall-utenti,

D.

billi l-Osservatorju Awdjoviżiv Ewropew (l-Osservatorju) b’hekk qed jikkontribwixxi għall-kompetittività tal-industrija awdjoviżiva Ewropea billi jiġbor u jxerred informazzjoni dettaljata dwar is-settur awdjoviżiv,

E.

billi l-Osservatorju jipprovdi varjetà wiesgħa ta’ prodotti, inklużi servizzi online, publikazzjonijiet u bażijiet ta’ data li wrew li huma ta’ valur kbir, kemm għall-industrija u kemm għal min jagħmel il-politika fil-livell nazzjonali u Komunitarju,

F.

billi l-azzjoni tal-Komunità b’appoġġ għall-kompetittività tal-industrija awdjoviżiva tikkontribwixxi sabiex jintlaħqu l-objettivi stipulati mill-Istrateġija ta’ Liżbona,

1.

Jirrikonoxxi li l-Osservatorju huwa l-unika organizzazzjoni ta’ servizz pubbliku pan-Ewropea dedikata għall-ġbir u t-tixrid ta’ informazzjoni dwar l-industrija awdjoviżiva Ewropea u li din għandha rwol vitali fil-forniment ta’ informazzjoni dettaljata dwar is-settur, kemm għall-korpi pubbliċi u kemm privati f’dan il-qasam;

2.

Jenfasizza li l-konverġenza tas-servizzi ta’ informazzjoni tas-soċjetà u servizzi tal-midja, netwerks u inġenji, qanqlu sfidi ġodda għar-riċerka dwar is-settur awdjoviżiv u dan għandu jiġi rifless fl-attivitajiet tal-Osservatorju;

3.

Jerġa’ jisħaq li teknoloġiji ġodda u tal-multimedia se jkollhom irwol dejjem akbar fis-settur awdjoviż u li l-osservatorju jeħtieġ li fi żmien xieraq isaħħaħ il-kapaċità tiegħu li jsegwi dawn l-iżviluppi ġodda sabiex ikun jista’ jkompli jkollu rwol importanti fis-settur;

4.

Jenfasizza li l-Osservatorju għandhom jingħatawlu r-riżorsi meħtieġa biex ikompli jwettaq l-objettivi tiegħu biex b’hekk ikompli jżomm il-pass b’mod effetiv mal-iżviluppi ġodda tal-multimedia u tat-teknoloġiji ġodda;

5.

Rigward dan, jistieden lill-Ossevatorju biex jespandi l-attivitajiet tiegħu biex ikopri aktar speċifikament l-aħħar sfidi li jinħolqu bil-konverġenzi tal-midja u l-iżviluppi ġodda, billi jagħti attenzjoni partikolari għall-analiżi tal-impatt tad-diġitalizzazzjoni fuq l-industrija tal-films u dik awdjoviżiva in ġenerali u l-analiżi tas-servizzi awdjoviżi online, televiżjoni mobbli u logħob tal-vidjows;

6.

Jenfasizza l-importanza tal-kuntatt u l-koordinazzjoni mar-regolaturi nazzjonali u l-partijiet ikkonċernati fis-settur tal-midja awdjoviżiva sabiex jiġi garantit valur miżjud;

7.

Jilqa’ l-pubblikazzjoni tal-Osservatorju dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet oħra relatati u jissuġġerixxi li l-Osservatorju jkopri dawn il-kwistjonijiet b’mod sistematiku u, kemm jista jkun anke fid-dawl tal-Konvenzjoni tal-UNESCO dwar id-Diversità Kulturali (4), jespandi l-ambitu tiegħu biex jinkludi l-kwistjoni tal-liġi fiskali u x-xogħol fis-settur awdjoviżwali fl-Ewropa;

8.

Jistieden lill-Osservatorju, bħalha entità esperta, biex jagħmel suġġerimenti u jipprovdi għażliet ta’ politiki li jistgħu jservu bħala bażi għall-politika Ewropea, filwaqt li jqis l-aħjar prattiki li qed jintużaw f’partijiet oħra tad-dinja u l-iżviluppi ekwivalenti fil-qasam tal-midja awdjoviżiva, (bħal ma huma fl-Ażja u l-Amerika ta’ Fuq);

9.

Jilqa’ l-investigazzjoni tal-Osservatorju fis-sinifikat ta’ xogħlijiet awdjoviżivi minn pajjiżi terzi fuq is-suq Ewropew u jirrakkomanda analiżi dwar l-iżviluppar ta’ mudelli ta’ kooperazzjoni mal-imsieħba minn pajjiżi terzi dwar l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tal-UNESCO dwar id-Diversità Kulturali u d-Direttiva tas-Servizzi tal-Midja Awdjoviżivi msemmija hawn fuq fir-rigward tax-“xogħlijiet Ewropej” skont l-Artikolu 1(n) ta’ dik id-Direttiva u inkluż il-proġett pilota tal-Midja Internazzjonali;

10.

Jirrikonoxxi li differenzi kulturali bejn l-Istati Membri jistgħu jwasslu għal modi differenti kif jindirizzaw materjal awdjoviżiv li jagħmel ħsara jew li jkun offensiv, speċjalment fir-rigward tal-minorenni, filwaqt li jikkunsidra l-armionizzazzjoni minima fil-qasam tal-protezzjoni tal-minorenni stipulat fir-Direttiva għas-Servizzi tal-Midja Awdjoviżiva u l-azzjonijiet meħuda skont il-programm Safer Internet plus li għandu l-iskop li jippromwovi użu aktar sikur tal-internet u tat-teknoloġiji ġodda online, b’mod partikulari għat-tfal, u sabiex jiġġieled kontra kontenut illegali u kontenut mhux mixtieq mill-utent aħħari;

11.

Rigward dan, jistieden lill-Osservatorju biex jimmoniterja l-istrumenti legali differenti u sabiex jiżviluppa għażliet ta’ politiki;

12.

Iħeġġeġ id-diseminizzazzjoni tal-pubblikazzjonijiet tal-Osservatorju permezz ta’ politika ta’ komunikazzjoni intensifikata sabiex tippromwovi l-għarfien tal-attivitajhiet tiegħu;

13.

Jilqa’ r-reviżjoni li hemm ippjanata għall-websajt tal-Osservatorju li għandha tirrifletti l-ogħla u l-aktar standards reċenti ta’ multimedia u teknoloġija, u jappoġġja l-isforzi li hemm ippjanati sabiex jittejjeb id-disinn u l-interattività tagħha hekk li jagħmluha aktar informattiva u aktar faċli biex tintuża;

14.

Jirrikonoxxi li, filwaqt li xi oqsma speċifiċi, bħalma hija l-konoxxenza tal-midja, ma jaqgħux attwalment fl-ambitu ta’ attività tal-Osservatorju, esplorazzjoni ta’ kwistjonijiet bħal dawn għandha tiġi kkunsidrati;

15.

Iħeġġeġ lill-Osservatorju biex jipprovdi, b’koperazzjoni mal-membri tiegħu, aktar informazzjoni dwar id-disponibilità ta’ servizzi awdjoviżiv speċifiċi bħall-użu ta’ subtitoli, deskrizzjoni awdjo u lingwa bis-sinjali li huma mfasslin biex jgħinu persuni b’diżabilità;

16.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u parlamenti tal-Istati Membri, kif ukoll lill-Kunsill tal-Ewropa u lill-Osserv atorju Awdjoviżiv Ewropew.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/51

A.

billi mir-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Frar 2007 dwar l-użu allegat ta’ pajjiżi Ewropej mis-CIA għat-trasportazzjoni u d-detenzjoni illegali ta’ priġunieri indirizza sensiela ta’ rakkomandazzjonijiet dettaljati lill-Istati Membri, lill-Kummissjoni u lill-Kunsill,

B.

billi, mill-adozzjoni tar-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Frar 2007, seħħew għadd ta’ żviluppi fl-Istati Membri, inklużi:

C.

billi fit-3 ta’ Frar 2009 l-Kummissarju għal-Ġustizzja, il-Libertà, u s-Sigurtà u stqarr fil-Parlament li ħa għadd ta’ azzjonijiet biex ikunu implimentati r-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament, inklużi ittra lill-awtoritajiet tal-Polonja u r-Rumanija biex jitlobhom jipprovdu kjarifika sħiħa dwar il-pożizzjoni dwar l-eżistenza allegata ta’ ħabsijiet sigrieti fit-territorju tagħhom u l-ħruġ ta’ komunikazzjoni li tipproponi miżuri ġodda fil-qasam tal-avjazzjoni ċivili,

D.

billi l-konsenja straordinarja u d-detenzjoni sigrieta jmorru kontra l-liġi internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, kontra l-Konvenzjoni tan-NU kontra t-tortura, kontra l-Konvenzjoni Ewropea għal-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali kontra l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, u billi l-awtoritajiet tal-Istati Uniti bħalissa qed jirrevedu dawn il-prattiki,

E.

billi dawk li nħatfu f’xi Stati Membri taħt il-programm ta’ konsenja straordinarja ttieħdu Guantánamo jew fi Stati oħra mill-awtoritajiet tal-Istati Uniti fuq titjiriet militari jew tas-CIA, li spiss taru minn fuq it-territorju tal-UE u f’xi każi anke għamlu waqfiet f’ċerti Stati Membri tal-UE; billi dawk li ttieħdu f’pajjiżi terzi ġew ittorturati f’ħabsijiet lokali,

F.

billi xi Stati Membri avviċinaw lill-awtoritajiet tal-Istati Uniti u talbu r-rilaxx u r-ripatrijazzjoni ta’ persuni li għaddew minn rendiment straordinarju u li huma ċittadini tagħhom jew li qabel kienu residenti fit-territorju tagħhom; billi uffiċjali ta’ xi Stati Membri kellhom aċċess għall-priġunieri fi Guantánamo jew f’faċilitajiet ta’ detenzjoni oħra, u interrogawhom biex jivverifikaw l-atti ta’ akkuża miġjuba kontrihom mill-awtoritajiet tal-Istati Uniti, u b’hekk illeġittimaw l-eżistenza ta’ faċilitajiet ta’ detenzjoni ta’ dan it-tip,

G.

billi r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Frar 2007 tiddikjara, u l-avvenimenti sussegwenti kkonfermaw, li bosta Stati Membri kienu involuti jew ikkoperaw b’mod attiv jew passiv mal-awtoritajiet tal-Istati Uniti fit-trasport illegali u/jew fid-detenzjoni ta’ priġunieri mis-CIA u mill-awtoritajiet militari tal-Istati Uniti fi Guantánamo u f’“ħabsijiet sigrieti” rikonoxxuti mill-President Bush - kif pruvat minn informazzjoni żvelata reċentement rigward l-awtorizzazzjonijiet tal-gvernijiet għat-talbiet tal-Istati Uniti biex isiru titjiriet minn fuq il-pajjiżi kkonċernati u minn informazzjoni tal-gvern dwar il-ħabsijiet sigrieti - u li l-Istati Membri għandhom sehem partikulari fir-responsabilità politika, morali u legali għat-trasportazzjoni u għad-detenzjoni tal-persuni miżmuma fi Guantánamo u fil-faċilitajiet sigrieti ta’ detenzjoni,

H.

billi s-Senat tal-Istati Uniti rratifika l-ftehim bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar l-Estradizzjoni u l-Għajnuna Legali Reċiproka, ratifikata mill-Istati Membri kollha ħlief l-Italja,

I.

billi l-ordnijiet eżekuttivi maħruġa mill-President Obama fit-22 Jannar 2009, għalkemm pass kbir 'il quddiem, ma jidhirx li jindirizzaw bis-sħiħ il-kwistjonijiet ta’ detenzjoni sigrieta u ħtif jew dik tal-użu tat-tortura,

1.

Jikkundanna n-nuqqas ta’ azzjoni li ttieħdet s’issa mill-Istati Membri u mill-Kunsill sabiex jitfgħu dawl fuq il-programm ta’ konsenji straordinarji u biex jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament; imaqdar il-fatt li ma ngħatawx tweġibiet sodisfaċenti mill-Kunsill lill-Parlament fit-3 ta’ Frar 2009;

2.

Jistieden lill-Istati Membri, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jimplimentaw b’mod sħiħ ir-rakkomandazzjoni tal-Parlament fir- r-riżoluzzjoni tiegħu tal-14 ta’ Frar 2007 u biex jikkollaboraw biex tinstab il-verità billi jinfetħu inkjesti jew jikkollaboraw mal-organi kompetenti billi jiżvelaw u jipprovdu l-informazzjoni relevanti kollha u billi jiżguraw skrutinju parlamentari effettiv tal-azzjoni tas-servizzi sigrieti; jitlob lill-Kunsill biex jiżvela l-informazzjoni relevanti kollha dwar it-trasport u d-detenzjoni illegali tal-priġunieri, inkluż fil-qafas tal-Grupp ta’ Ħidma dwar il-Liġi Pubblika Internazzjonali (COJUR); jistieden lill-Istati Membri u lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jikkooperaw mal-organi internazzjonali kompetenti kollha, inklużi n-NU u l-Kunsill tal-Ewropa, u biex jagħtu lill-Parlament kwalunkwe informazzjoni relevanti, u kwalunkwe rapport jew sentenza ta’ inkjesta parlamentari;

3.

Jistieden lill-Unjoni Ewropea u lill-Istati Uniti biex isaħħu d-djalogu transatlantiku dwar approċċ komuni ġdid biex ikun affrontat it-terroriżmu, approċċ ibbażat fuq valuri komuni ta’ osservanza tal-liġi internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-istat tad-dritt, f’qafas ta’ kooperazzjoni internazzjonali;

4.

Jemmen li l-ftehim bejn l-UE u l-Istati Uniti dwar l-Estradizzjoni u l-Assistenza Legali Reċiproka jikkostitwixxu għodda relevanti għall-infurzar tal-liġi solida legalement u l-koperazzjoni ġudizzjarja fil-ġlieda kontra t-terroriżmu; jilqa’, għaldaqstant, ir-ratifika tagħhom mis-Senat tal-Istati Uniti u jistieden lill-Italja biex tirratifikahom malajr kemm jista’ jkun;

5.

Jilqa’ l-fatt li l-President Obama ħareġ tliet ordnijiet eżekuttivi biex jingħalaq iċ-ċentru ta’ detenzjoni ta’ Guantánamo, biex jitwaqqfu l-proċedimenti tal-kummissjonijiet militari, biex jintemm l-użu tat-tortura u biex jingħalqu l-ħabsijiet sigrieti barra l-pajjiż;

6.

Jenfasizza, madankollu, il-fatt li għad fadal xi ambigwitajiet rigward il-kontinwazzjoni limitata ta’ numri ta’ skemi ta’ konsenja u ta’ faċilitajiet ta’ detenzjoni sigrieta, u għandu fiduċja li se jsiru kjarifiki dwar l-għeluq u l-projbizzjoni tal-faċilitajiet kollha ta’ detenzjoni sigrieta mmaniġġjati direttament jew indirettament mill-awtoritajiet tal-Istati Uniti fl-Istati Uniti jew barra minnhom; ifakkar li d-detenzjoni sigrieta fiha nnifisha tikkostitwixxi ksur serju tad-drittijiet bażiċi tal-bniedem;

7.

Jafferma għal darb’oħra li, skont l-Artikolu 14 tal-Konvenzjoni tan-NU kontra t-Tortura, kwalunkwe vittma ta’ att ta’ tortura għandu jedd li jista’ jiġi infurzat għal rimedju u għal kumpens ġust u xieraq;

8.

Jilqa’ b’sodisfazzjon iż-żjara li se ssir fl-Istati Uniti fis-16 u s-17 ta’ Marzu 2009 mill-Kummissarju għal-Estradizzjoni u l-Għajnuna Legali Reċiproka, mill-Presidenza tar-Repubblika Ċeka u mill-Koordinatur Kontra t-Terroriżmu tal-UE u jistieden lir-rappreżentanti tal-UE biex iqajmu l-kwistjoni ta’ konsenji straordinarji u faċilitajiet ta’ detenzjoni sigrieti, minħabba li dan huwa ksur serju tal-liġi internazzjonali u tal-liġi Ewropea dwar id-drittijiet tal-bniedem; jistieden lill-Kunsill tal-Ġustizzja u l-Affarijiet Interni tas-26 ta’ Frar 2009 biex jieħu pożizzjoni ferma dwar dan, u biex jiddiskuti l-kwisjoni tal-għeluq ta’ Guantanamo u l-istabbilizzazzjoni mill-ġdid tal-prigunieri, b’kunsiderazzjoni xierqa għar-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-4 ta’ Frar 2009 dwar dan is-suġġett;

9.

Jistieden lill-Unjoni Ewropea, lill-Istati Membri u lill-awtoritajiet tal-Istati Uniti biex jinvestigaw u jiċċaraw kompletament l-abbużi u l-ksur tal-liġi internazzjonali u nazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet fundamentali, il-projbizzjoni tat-tortura u t-trattament ħażin, l-għejbien infurzat u d-dritt għal smigħ xieraq b’konnessjoni mal-“gwerra kontra t-terroriżmu” sabiex tkun stabbilita r-responsabilità għaċ-ċentri ta’ detenzjoni sigrieti, inkluż Guantánamo, u għall-programm ta’ konsenji straordinarji, u biex ikun żgurat li ksur bħal dan ma jerġax isir fil-futur u li l-ġlieda kontra t-terroriżmu ssir billi jiġu rrispettati d-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet fundamentali, id-demokrazija u l-istat tad-dritt;

10.

Jistieden lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, u lill-Koordinaturtal-UE kontra t-terroriżmu biex, wara ż-żjara tad-delegazzjoni tal-UE fl-Istati Uniti, jirrappurtaw lill-Parlament dwar l-applikazzjoni tal-ftehim dwar l-Estradizzjoni u l-Għajnuna Legali Reċiproka, kif ukoll dwar il-kooperazzjoni bejn l-UE u l-Istati Uniti fil-qasam tal-ġlieda kontra t-terroriżmu filwaqt li jkun żgurat rispett sħiħ għad-drittijiet tal-bniedem, sabiex il-kumitat kompetenti jkun jista’ jindirizza dawn il-kwistjonijiet f’rapport imħejji inter alia fuq il-bażi tal-paragrafu 232 tar-riżoluzjoni tiegħu tal-14 ta’ Frar 2007;

11.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lir-Rappreżentant Għoli għall-Politika Estera u ta’ Sigurta’ Komuni, lill-Koordinatur tal-UE Kontra t-Terroriżmu,lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tan-NATO, lis-Segretarju Ġenerali u lill-President tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti u lill-President u lill-Kungress tal-Istati Uniti tal-Amerika.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/54

A.

billi definizzjoni ċara tal-interessi komuni tal-Unjoni hija essenzjali biex jintlaħqu l-għanijiet tal-azzjoni esterna tal-UE u b’mod partikolari dawk tal-PESK,

B.

billi kull meta l-UE tkellmet b’vuċi waħda gawdiet minn awtorità sostanzjali, kisbet riżultati tanġibbli u kellha influwenza mhux żgħira fuq il-kors tal-ġrajjiet, influwenza proporzjonata mal-qawwa ekonomika tagħha,

C.

billi s-CFSP, li issa tistrieħ fuq medda wiesgħa ta’ għodod operattivi konsolidati, dieħla fi stadju ġdid, immarkat minn enfasi akbar fuq it-tfassil strateġiku u azzjoni bi prijoritizzazzjoni ċara,

D.

billi, biex ittejjeb l-effikaċja u l-konsistenza tal-azzjoni tagħha fix-xena dinjija, l-UE l-ewwel nett għandha bżonn l-għodod ta’ politika barranija stipulati fit-Trattat ta’ Liżbona; billi madankollu, il-possibilitajiet prattiċi kollha offruti mit-trattati attwali, flimkien ma’ rieda politika komuni b’saħħitha, għandhom jintużaw biex isaħħu l-koerenza istituzzjonali tal-azzjoni esterna tal-UE,

E.

billi l-Kunsill u Kummissjoni diġà nedew inizjattivi għall-promozzjoni ta’ sinerġija akbar u aktar konsistenti bejnithom stess; billi għalhekk il-Parlament għandu jagħmel sforzi simili sabiex jevita l-frammentazzjoni interna fil-qasam tar-relazzjonijiet esterni,

1.

Itenni li s-CFSP għandha tintrifed u tkun immexxija mill-valuri li l-UE u l-Istati Membri tagħha jħaddnu, b’mod partikulari d-demokrazija, l-istat tad-dritt, u r-rispett lejn id-dinjità tal-persuna umana, lejn id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, kif ukoll il-promozzjoni tal-paċi u l-multilateraliżmu effettiv;

2.

Jenfasizza li l-UE għandha tuża s-CFSP biex tiġġieled għall-interessi komuni taċ-ċittadini tagħha, inklużi d-drittijiet tagħhom li jgħixu fil-paċi u s-sigurtà f’ambjent nadif u li jkollhom aċċess iddiversifikat għar-riżorsi vitali bħall-enerġija;

3.

Jemmen ħafna li l-UE tista’ tagħmel impatt biss jekk titkellem b’vuċi waħda, jekk tkun mgħammra b’tagħmir xieraq jekk tkompli ssaħħaħ il-koperazzjoni tagħha man-NU, u jekk tingħata l-leġittimità demokratika soda li tiġi mill-iskrutinju informat kemm mill-Parlament Ewropew kif ukoll mill-parlamenti nazzjonali li jaħdmu fil-livelli rispettivi tagħhom u skont il-mandati tagħhom; jemmen f’dan ir-rigward li l-membri tal-kumitati għall-affarijiet barranin u d-difiża tal-parlamenti nazzjonali għandhom jiġu mistiedna mill-Parlament Ewropew biex jiltaqgħu miegħu b’mod regolari sabiex jeżaminaw bir-reqqa, fuq bażi ta’ għodda u metodoloġiji analitiċi xierqa l-iżviluppi ewlenin fis-CFSP; hu tal-fehma li għandhom isiru sforzi ġodda biex titqajjem kuxjenza fost iċ-ċittadini tal-UE fir-rigward tas-CFSP;

4.

Huwa wkoll tal-fehma li l-istrutturi u l-organizzazzjoni tal-Parlament għandhom jiġu riveduti sabiex ikun jista’ jiġbor flimkien u juża aħjar l-esperjenzi miksuba kollha fi kwistjonijiet li jirrigwardaw is-CFSP sabiex jipprovdi kontribuzzjoni aktar effettiva u konsistenti għall-iżvilupp ta’ CSSP aktar strateġiku u demokratiku;

5.

Jiddispjaċih għall-fatt li l-baġit tas-CFSP huwa nieqes sew mill-fondi u jfakkar li, sabiex tkun kredibbli u tirrispondi għall-aspettattivi taċ-ċittadini tal-UE, is-CFSP għandu jkollha allokati r-riżorsi paragunabbli mal-objettivi u l-miri speċifiċi tagħha;

6.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-laqgħat ta’ konsultazzjoni regolari dwar il-Politika Barranija u tas-Sigurtà Komuni (CFSP) bejn il-Parlament u l-Presidenza tal-Kunsill kif stipulat mill-Ftehima Interistituzzjonali; jenfasizza madankollu li dawn il-laqgħat għandhom jitqiesu bħala opportunità ta’ skambju ta’ opinjonijiet dwar il-bżonnijiet potenzjali, l-azzjonijiet intenzjonati fil-qasam tas-CFSP u dwar l-istrateġiji fuq medda ta’ żmien medju u twil tal-UE f’pajjiżi terzi;

7.

Jixtieq jirċievi aktar informazzjoni mill-Kunsill dwar l-attivitajiet iffinanzjati mill-baġit tal-Kunsill jew permezz tal-mekkaniżmu ATHENA, u b’mod partikulari dwar kif dawk l-approprjazzjonijiet ikkonċernati jagħmlu tajjeb għall-fondi tal-azzjonijiet CFSP skont il-baġit tal-UE;

8.

Jitlob li l-baġit tas-CFSP jkun kompletament trasparenti għall-awtorità baġitarja u ta’ kwittanza; itenni t-tħassib tiegħu dwar il-prattika li l-approprjazzjonijiet li ma ntefqux jiġu ttrasferiti għall-baġit li jmiss skont il-kapitolu CFSP, u jistieden lill-Kummissjoni biex tinforma lill-Parlament fi żmien xieraq dwar trasferimenti interni, speċjalment minħabba li l-biċċa l-kbira ta’ dawn il-missjonijiet tal-PESK ikkonċernati, biex ma nsemmux il-Missjoni ta’ Monitoraġġ tal-UE (l-EUMM) fil-Ġeorġja jew il-Missjoni tal-Istat tad-Dritt tal-UE (il-EULEX) fil-Kosovo, huma ta’ natura politikament sensittiva u jindirizzaw kriżijiet li huma ppubbliċizzati sewwa;

9.

Jinnota b’sodisfazzjon li, għall-ewwel darba, ir-rapport tal-Kunsill jirreferi b’mod sistematiku għar-riżoluzzjonijiet adottati mill-Parlament; jiddispjaċih, iżda, li l-Kunsill ma jidħolx fi djalogu sostanzjali dwar il-ftehimiet mressqin mill-Parlament, u lanqas ma jirreferi għal dawk ir-riżoluzzjonijiet f’dokumenti operattivi bħalma huma l-azzjonijiet konġunti jew il-pożizzjonijiet komuni;

10.

Huwa tal-fehma li, aktar milli jikkuntenta ruħu billi jagħti katalgu eżawrjenti tal-attivitajiet imwettqin, ir-rapport annwali tal-Kunsill għandu jagħti l-opportunità li jsir djalogu mal-Parlament immirat lejn l-iżvilupp ta’ approċċ aktar strateġiku lejn is-CFSP, imsejjes fuq l-identifikazzjoni tal-isfidi ewlenin, u jiddefinixxi l-prijoritajiet u l-objettivi għall-azzjoni futura;

11.

Għalhekk iħeġġeġ lill-Kunsill biex jikkunsidra mill-ġdid il-bażi loġika ġenerali u l-format speċifiku tar-rapport sabiex jiżgura li jkun jinkludi evalwazzjoni bir-reqqa tal-politika tal-UE lejn pajjiżi terzi jew blokok reġjonali u r-reazzjoni tal-UE għall-kriżijiet umanitarji u ta’ sigurtà, kif ukoll proposti speċifiċi għal azzjoni futura;

12.

Jemmen illi x-xhur li ġejjin se jipprovdu opportunità unika għall-UE biex tfassal aġenda transatlantika ġdida flimkien mal-amministrazzjoni l-ġdida tal-Istati Uniti, li tkopri materji strateġiċi ta’ interess komuni, bħal governanza globali ġdida li tkun aktar inklużiva u aktar effettiva bbażata fuq organizzazzjonijiet multilaterali aktar b’saħħithom, il-kriżi finanzjarja, l-istabbiliment ta’ sett ġdid ta’ istituzzjonijiet Ewro-Atlantiċi u ta’ suq transatlantiku wiesa’ u komprensiv, miżuri biex tiġi indirizzata l-bidla fil-klima, is-sigurtà tal-enerġija, il-promozzjoni ta’ paċi dejjiema fil-Lvant Nofsani, is-sitwazzjoni fl-Iran u fl-Afganistan, il-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata, in-nonproliferazzjoni nukleari u d-diżarm, u l-Għanijiet tal-Millennju għall-Iżvilupp;

13.

Jemmen li s-CFSP għandha tkompli tiffoka fuq id-difiża tad-drittijiet tal-bniedem, fuq il-promozzjoni tal-paċi u s-sigurtà fil-viċinat tal-Ewropa u fil-livell globali, fuq l-appoġġ għal multilateraliżmu effettiv u li l-liġi internazzjonali tiġi rispettata, fuq il-ġlieda kontra t-terroriżmu, fuq in-nonproliferazzjoni tal-armi tal-qerda tal-massa u d-diżarm, u fuq il-bidla fil-klima u s-sigurtà tal-enerġija, peress li dawn il-kwistjonijiet jikkostitwixxu l-akbar sfida għall-pjaneta tagħna u għalhekk huma direttament marbutin mat-tħassib taċ-ċittadini Ewropej;

14.

Fir-rigward tal-ħtif u l-qtil ta’ ostaġġi minn terroristi Islamiċi, jenfasizza li jeħtieġ li jkun hemm tisħiħ fil-koperazzjoni u fil-koordinazzjoni tal-politika kontra t-terroriżmu bejn l-Istati Membri tal-UE, l-Istati Uniti u n-NATO, li għandu jkollu l-għan, b’mod partikulari, li jtejjeb l-effettività ta’ operazzjonijiet ta’ salvataġġ imnedija bil-għan li jiġu salvati l-ħajjiet tal-ostaġġi;

15.

Jitlob lill-Kunsill jibqa’ jsegwi bid-determinazzjoni r-rakkomandazzjonijiet magħmulin mill-Parlament għall-iżvilupp ta’ politika komuni esterna Ewropea għall-enerġija, b’mod partikolari billi jippromwovi l-koeżjoni tal-UE fin-negozjati mal-fornituri tal-enerġija u l-pajjiżi ta’ tranżitu u billi jiddefendi l-interessi komuni tal-UE, u jiżviluppa diplomazija enerġetika effikaċi u aktar mekkaniżmi effiċjenti biex jirrispondi għas-sitwazzjonijiet ta’ kriżi, u, fl-aħħar nett, billi jiżgura d-diversifikazzjoni tal-provvisti tal-enerġija u l-użu sostenibbli tagħhom u l-promozzjoni tal-enerġija li tiġġedded;

16.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li r-reviżjoni attwali tal-ESS tqis l-isfidi l-ġodda għas-sigurtà, bħalma huma s-sigurtà enerġetika, il-bidla fil-klima u ċ-ċibersigurtà, u hi mmirata lejn it-titjib tal-kwalità tal-implimentazzjoni tal-istrateġija nnifisha; jinnota f’dan il-kuntest id-dibattitu mniedi mill-Kunsill, mill-Parlament Ewropew u mill-parlamenti nazzjonali tal-Istati Membri dwar il-futur tas-sigurtà Ewropea; jenfasizza li, minflok ma jipprovaw jibnu arkitettura radikalment ġdida, dawn id-diskussjonijiet, li jinvolvu l-UE, ir-Russja, l-Istati Uniti u l-istati membri tal-Organizzazzjoni għas-Sigurta’ u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa li mhumiex membri tal-UE, għandhom jibnu fuq il-kisbiet u l-valuri tal-Unjoni Ewropea, kif tfissru fl-Artikolu 11 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u kif inkorporati mill-Att Finali ta’ Ħelsinki u l-Karta ta’ Pariġi;

17.

Jemmen ukoll li l-gwerra fil-Ġeorġja tikkonferma l-ħtieġa li tkompli tiġi żviluppata, fil-qafas tar-reviżjoni tal-ESS, diplomazija preventiva tal-UE, imżewġa ma’ għodod adegwati għall-prevenzjoni tal-kriżijiet, inkluż l-Istrument għall-Istabilità, l-ippjanar għall-kontinġenzi u finanzjament fit-tul affidabbli, u l-ħtieġa biex isir użu sħiħ mill-kapaċitajiet u l-esperjenza tal-UE fil-ġestjoni tad-diżastri u tal-kriżijiet;

18.

Ifakkar li l-konsolidazzjoni tal-Kosovo post-status hija essenzjali għall-ksib tal-istabilità fil-Balkani tal-Punent; jilqa’ għalhekk, il-kunsens li nkiseb fil-Kunsill ta’ Sigurtà tan-NU fis-26 ta’ Novembru 2008 biex il-EULEX tintbagħat fil-Kosovo kollu, u jħeġġeġ lill-Kunsill, f’koperazzjoni mal-Missjoni ta’ Amministrazzjoni Interim tan-NU fil-Kosovo (UNMIK) biex tikseb relazzjoni ta’ ħidma ċara u passaġġ bla intoppi minn missjoni għall-oħra fil-qasam tal-istat tad-dritt; jistieden lill-EULEX biex tipprovdi riżultati malajr fil-qasam tal-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u l-prosekuzzjoni ta’ dawk akkużati b’reati tal-gwerra; barra minn hekk, juri l-appoġġ tiegħu għall-ħidma tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE fil-Kosovo u jħeġġu biex ikompli jimplimenta l-mandat tiegħu u biex jippromwovi spirtu ta’ koperazzjoni prammatika bejn l-awtoritajiet fi Priština u dawk f’Belgrad, għall-benefiċċju tal-komunitajiet Serbi li qed jgħixu fil-Kosovo;

19.

Jerġa’ jafferma li l-objettiv tal-UE fil-Bożnja u Ħerżegovina (BiH) jibqa’ li jiġi garantit pajjiż stabbli, paċifiku u multietniku fit-triq irriversibbli lejn sħubija fl-UE; iħeġġeġ lill-mexxejja politiċi tal-Bożnja u l-Ħerżegovina biex jimplimentaw il-ftehim li ntlaħaq fit-8 ta’ Novembru 2008 sabiex jiġu indirizzati malajr l-objettivi u l-kundizzjonijiet li fadal li kienu ġew stipulati mill-Kunsill għall-Implimentazzjoni tal-Paċi għat-tranżizzjoni mill-Uffiċċju tar-Rappreżentant Għoli għall-uffiċju tar-Rappreżentant Speċjali tal-UE sa nofs l-2009; jesprimi t-tħassib tiegħu dwar il-possibilità li t-truppi tal-komunità internazzjonali jiġu rtirati mill-Bożnja u l-Ħerżegovina; jemmen fil-fatt li t-tmiem tal-involviment internazzjonali jista’ jseħħ bi qbil sħiħ mal-awtoritajiet tal-BiH u la darba l-Bożnja u l-Ħerżegovina fl-aħħar issir stat stabbli b’istituzzjonijiet funzjonabbli għal kollox;

20.

Itenni l-konvinzjoni tiegħu li hemm bżonn li jissaħħu l-inċentivi għall-pajjiżi sħab tal-Politika tal-Ewropa għall-Viċinat u huwa tal-fehma li l-kriżi reċenti fil-Kawkażu t’Isfel uriet biċ-ċar il-ħtieġa għal preżenza aktar b’saħħitha tal-UE fit-territorji ġirien tagħha fil-lvant; għalhekk jappoġġja l-istrateġija li qed tipprova tasal għaliha l-Kummissjoni fil-komunikazzjoni tagħha tat-3 ta’ Diċembru 2008 dwar Sħubija tal-Lvant (COM(2008)0823), li hi mmirata biex tistabbilixxi zona ta’ kummerċ ħieles wiesgħa u komprensiva, biex progressivament jitneħħew l-ostakli kollha għall-moviment ħieles tal-persuni (anke, eventwalment l-ivvjaġġar bla ħtieġa ta’ viża) u l-koperazzjoni f’kull aspett tas-sigurtà, b’mod speċjali s-sigurtà tal-enerġija; huwa tal-opinjoni li s-Sħubija tal-Lvant u l-Koperazzjoni tal-Baħar l-Iswed għandhom isostnu lil xulxin, biex hekk joħolqu żona ta’ paċi, sikurezza, stabilità u rispett għall-integrità territorjali; huwa tal-fehma li din is-sħubija għandha tiżżewweġ mal-irduppjar tal-assistenza finanzjarja tal-UE u dimensjoni politika f’saħħitha li għandhom jiffurmaw parti integrali minnha l-EURONEST, l-assemblea parlamentari konġunta proposta komposta minn Membri tal-Parlament Ewropew u tal-parlamenti tal-viċinat;

21.

Jappoġġja d-deċiżjoni tal-Kunsill li jidħol mill-ġdid f’taħditiet mal-awtoritajiet tal-Belarus, filwaqt li jissokta bid-djalogu mal-forzi demokratiċi kollha tal-pajjiż, sakemm l-awtoritajiet tal-Belarus jirrispondu pożittivament għal din l-offerta billi jagħmlu progress tanġibbli f’termini ta’ rispett lejn il-valuri demokratiċi, l-istat tad-dritt, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali; huwa tal-fehma li, fuq dan is-sies, għandha tiġi żviluppata, pass pass, il-koperazzjoni msejsa fuq kondizzjonalità stretta, biex b’hekk tkun imdaħħla l-Belarus fis-Sħubija tal-Lvant; iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Kunsill jieħdu passi effikaċi mingħajr aktar dewmien biex jiffaċilitaw il-proċeduri tal-viża għaċ-ċittadini tal-Belarus, inkluż it-tnaqqis fl-ispejjeż għad-dħul tagħhom fiz-Zona Schengen;

22.

Ifaħħar lill-Presidenza Franċiża tal-Kunsill talli żgurat li l-Unjoni Ewropea kellha rwol ta’ importanza primarja biex tintemm il-gwerra fil-Ġeorġja; jitlob lill-Unjoni, u b’mod partikolari lir-Rappreżentant Speċjali tagħha għall-kriżi fil-Ġeorġja, timxi mal-prinċipju tal-integrità territorjali tal-Ġeorġja u r-rispett għall-minoranzi, filwaqt li tipprova tilħaq ftehim li jipprovdi mekkaniżmi effiċjenti għar-ritorn qawwi u sħiħ tal-persuni spustjati internament u tar-refuġjati u l-monitoraġġ effettiv tas-sigurtà tar-reġjuni;

23.

Iħeġġeġ lill-Kunsill biex jinsisti fuq l-implimentazzjoni sħiħa tal-ftehim ta’ waqfien mill-ġlied u biex jiżgura li dawk li qed jimmonitorjaw f’isem l-UE jingħataw aċċess sħiħ għal kull fejn hu affettwat mill-kunflitt, bi qbil mal-Mandat tal-Missjoni ta’ Monitoraġġ tal-UE (l-EUMM); iqis li hu importanti ħafna li jkun regolarment u kompletament infurmat dwar ir-rapporti li jsiru mill-EUMM;

24.

Hu tal-opinjoni li l-UE għandha timmonitorja mill-qrib kunflitti potenzjali oħrajn f’din il-parti tat-territorji ġirien tal-UE, u timpenja ruħha li tikkontribwixxi għas-soluzzjoni tagħhom, anke billi jiġu stabbiliti l-kuntatti u jinfetħu kanali ta’ komunikazzjoni mal-atturi kollha relevanti tar-reġjun; jenfasizza f’dan ir-rigward li għandha tiġi stabbilita koperazzjoni mill-qrib mat-Turkija;

25.

Jemmen li s-sħubija tal-UE mar-Russja għandha tkun imsejsa fuq strateġija koerenti u impenn ċar miż-żewġ naħiet li jaġixxu b’mod li jirrispetta bis-sħiħ id-Dritt Internazzjonali u l-ftehimiet bilaterali u multilaterali tagħhom; skont il-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew tal-1 ta’ Settembru u tal-15 u tas-16 ta’ Ottubru 2008, jenfasizza li r-Russja għandha tosserva l-impenji li ħadet skont il-ftehmiet tat-12 ta’ Awwissu u tat-8 ta’ Settembru 2008; huwa konvint, għalhekk, li l-qbil tar-Russja li tippermetti li l-osservaturi internazzjonali jimmonitorjaw il-qagħda fl-Ossezja t’Isfel u fl-Abkazja u l-konformità sħiħa tagħha mat-termini tal-pjan tas-6 punti huma neċessarji għan-normalizzazzjoni tar-relazzjonijiet UE-Russja; hu tal-fehma wkoll li mhi possibbli l-ebda sħubija strateġika sakemm ma jkunux maqsuma u rrispettati l-valuri ta’ demokrazija, rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt; jistieden lill-Kunsill biex dawn il-valuri jqegħedhom fil-qalba tan-negozjati li attwalment għaddejjin għal Ftehima ġdida ta’ Sħubija u Koperazzjoni mal-Russja;

26.

Jiddispjaċih għad-deterjorazzjoni tas-sitwazzjoni fil-Lvant Nofsani u n-numru kbir ta’ mwiet ta’ persuni ċivili kkawżati mill-konflitt armat fil-Medda ta’ Gaża, mkabbra bin-nuqqas ta’ progress sostanzjali fil-proċess tal-paċi; iwissi l-iskadenza tat-terminu miftiehem fil-Konferenza ta’ Annapolis u jinsab konvint mill-valur miżjud li koperazzjoni tranżatlantika msaħħa tista’ ġġib magħha għall-proċess ta’ Annapolis; jemmen li l-Unjoni Ewropea għandha tieħu rwol b’saħħtu u viżibbli fir-reġjun, paragunabbli mar-riżorsi finanzjarji li għamlet disponibbli, biex tindirizza b’mod partikulari l-kriżi umanitarji drammatika fil-Medda ta’ Gaża; jistieden lill-Kunsill biex jissokta fl-isforzi tiegħu biex jintlaħaq waqfien mill-ġlied permanenti fil-Medda ta’ Gaża, in konformità mar-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU 1860 (2009), sabiex jibdew in-negozjati ta’ paċi bejn il-poplu Iżraeljan u dak Palestinjan, b’koordinazzjoni mal-parteċipanti reġjonali l-oħrajn; iħeġġeġ lill-Kunsill biex jikkunsidra l-mezzi kollha biex jippromwovi paċi dejjiema fir-reġjun, anke li tintbagħat missjoni tal-ESPD (Politika Ewropea għad-Difiża u s-Sigurtà);

27.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-intervent tal-Kunsill biex jiġġedded il-mandat tal-Missjoni tal-Pulizija tal-UE fit-Territorji Palestinjani, u jemmen li għadu meħtieġ appoġġ iktar b’saħħtu għall-iżvilupp tal-istat tad-dritt u l-kapaċità tal-pulizija; barra minn hekk, jieħu nota tad-deċiżjoni tal-Kunsill li jestendi l-mandat tal-Missjoni ta’ Assistenza fil-Fruntiera tal-UE f’Rafaħ u d-determinazzjoni u d-dispożizzjoni tiegħu li jerġa’ jattiva dik il-missjoni; jemmen li din id-determinazzjoni għandha twassal għal inizjattivi konkreti biex tinġieb mill-ġdid il-libertà tal-moviment fit-territorji Palestinjani;

28.

Huwa sodisfatt bil-progress miksub fis-Samit Ministerjali Ewro-Mediterran li sar f’Marsilja fit-3 u l-4 ta’ Novembru 2008 biex jiġi definit aħjar il-qafas tal-Unjoni għall-Mediterran; huwa tal-opinjoni li kwestjonijiet bħad-drittijiet tal-bniedem, il-paċi, is-sigurtà u l-iżvilupp fir-reġjun tal-Mediterran ma jistgħux jitqiesu għalihom; jenfasizza li d-djalogu politiku u kulturali, r-relazzjonijiet ekonomiċi, l-immaniġġar tal-fluss ta’ migrazzjoni, il-politiki dwar l-ambjent u s-sigurtà – inkluża l-ġlieda kontra t-terroriżmu – kollha għandhom jifformaw parti sostanzjali mill-aġenda Ewro-Mediterranja; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jagħtu rwol sinifikanti u xieraq lit-Turkija fl-Unjoni għall-Mediterran; jikkunsidra li hu essenzjali għall-Assemblea Parlamentari Ewro-Mediterranja li tkun integrata fl-istruttura tal-Unjoni għall-Mediterran sabiex tipprovdi d-dimensjoni parlamentari tagħha;

29.

Jemmen li l-UE għandha ssaħħaħ l-involviment tagħha fl-Iraq u, f’koperazzjoni mal-Gvern Iraqi u man-NU, għandha tappoġġja l-proċess ta’ żvilupp tal-istituzzjonijiet demokratiċi, tal-istat tad-dritt u tar-rispett għad-drittijiet tal-bniedem kif ukoll tinkoraġġixxi l-proċess ta’ rikonċiljazzjoni, mhux biss fl-Iraq innifsu imma wkoll bejn l-Iraq u l-ġirien tiegħu; jilqa’ b’sodisfazzjon l-estensjoni tal-Missjoni Integrata ta’ Stat tad-Dritt tal-UE (EUJUST LEX) u l-progress li sar fit-tħejjija tal-ewwel ftehima ta’ kummerċ u koperazzjoni li qatt kien hemm bejn l-UE u l-Iraq;

30.

Jitlob lill-UE tiżviluppa relazzjoni aktar effikaċi u komprensiva mal-Iran li, barra milli tittratta l-kwisjoni nukleari, għandha tkopri wkoll il-koperazzjoni fil-kummerċ u fl-enerġija, l-istabilità reġjonali u, l-aħħar imma mhux l-anqas, il-governanza tajba u r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem;

31.

Jikkunsidra li l-UE għandha tippromwovi approċċ ġdid lejn l-Afganistan u għandha tikkoordina mal-amministrazzjoni l-ġdida tal-Istati Uniti bil-ħsieb li jinfetħu l-bibien għan-negozjati bejn il-Gvern Afgan u dawk l-elementi li huma lesti li jaċċettaw il-kostituzzjoni u jabbandunaw il-vjolenza; jinnota li l-assistenza għandha tiffoka aktar fuq l-istat tad-dritt, il-governanza tajba, l-għoti ta’ servizzi bażiċi (b’attenzjoni partikulari għas-saħħa) u l-iżvilupp ekonomiku u rurali, anke permezz tal-promozzjoni ta’ alternattivi reali għall-produzzjoni tal-oppju;

32.

Huwa mħasseb dwar id-deterjorament tas-sitwazzjoni tas-sigurtà fl-Afganistan; itenni l-ħtieġa urġenti li jingħelbu l-ostakli istituzzjonali u li titjieb il-koperazzjoni bejn l-UE u n-NATO biex tkun iffaċilitata l-ħidma tal-Missjoni tal-Pulizija tal-UE fl-Afganistan (EUPOL); jemmen li l-UE u l-Istati Uniti għandhom jikkoordinaw aħjar l-inizjattivi rispettivi fil-qasam tar-riformi fil-pulizija; jilqa’ l-impenn tal-Istati Membri tal-UE li jiżdied il-għadd tal-persunal tal-EUPOL u jitlob li jintbagħtu malajr; jinsab konvint li s-suċċess tal-operazzjoni hu ta’ importanza kbira għall-ġejjieni tal-alleanza trans-Atlantika u li, b’dan f’moħħhom, l-Istati Membri kollha tal-UE għandhom jimpenjaw ruħhom aktar għall-istabilità fl-Afganistan;

33.

Jistieden lill-Kunsill biex iwessa’ l-aġenda mal-Afrika, biex tkopri firxa usa’ ta’ politiki milli attwalment hu l-każ, u biex tagħmilha prijorità għall-azzjoni esterna tal-UE;

34.

Jemmen li l-appoġġ tal-UE għan-NU fiċ-Ċad tal-Lvant jibqa’ importanti, bħala parti mis-soluzzjoni reġjonali għad-Darfur; jinnota li l-Forza Chad tal-Unjoni Ewropea (EUFOR) Ċad se jiżżarma kif ippjanat u se jgħaddi l-operazzjonijiet tiegħu lil missjoni mmexxija min-NU; jistieden lill-Kunsill jiffaċilita t-tranżizzjoni mingħajr intoppi u li jikkunsidra, b’mod ikkoordinat, kif l-UE tista’ tassisti lid-Dipartiment tan-NU tal-Operazzjoni taż-Żamma tal-Paċi li bħalissa jinsab mifni bix-xogħol biex tibda l-ħidma tal-missjoni tan-NU;

35.

Hu mħasseb serjament bis-sitwazzjoni umanitarja mwiegħra fis-Somalja; jitlob lill-UE tikkunsidra kif tista’ tassisti lin-NU, b’koordinazzjoni mill-qrib mal-Unjoni Afrikana, biex tiġi ttrattata malajr din l-isfida politika, umanitarja u tas-sigurtà; jiġbed l-attenzjoni għat-theddid dejjem jikber tal-piraterija mal-kosta tas-Somalja u jilqa’ f’dan ir-rigward, id-deċiżjoni tal-UE li tvara operazzjoni marittima ESDP;

36.

Huwa mħasseb biż-żieda fil-vjolenza u l-kunflitt fir-Repubblika Demokratika tal-Kongo (DRC) li jista’ jwassal għal kriżi umantarja kbira; jitlob lill-partijiet kollha, inklużi t-truppi governattivi, biex itemmu l-vjolenza indiskriminata u l-ksur tad-drittijiet tal-bniedem li jinvolvu lill-popolazzjoni ċivili, biex jerġgħu jimpenjaw ruħhom fin-negozjati għall-paċi mnedija f’Goma u Nairobi u japprovaw il-programm adottat mill-Assemblea Nazzjonali tad-DRC; jemmen li l-impenn tal-UE fid-DRC jrid imur lil hinn mill-assistenza teknika pprovduta mill-Missjoni ta’ Riforma tas-Settur ta’ Sigurtà tal-UE (EUSEC RD Congo) u l-Missjoni tal-Pulizija tal-UE (EUPOL RD Congo) u mill-RD tal-Kongo u jrid jirriżulta fl-għoti ta’ appoġġ tanġibbli għall-missjoni għaż-żamma tal-paċi tan-NU, li s’issa wriet li mhix kapaċi twaqqaf il-vjolenza;

37.

Jilqa’ it-tnaqqis sinifikanti tat-tensjoni fl-inħawi tal-Istrett ta’ Tajwan u d-djalogu li għaddej bejn Beijing u Tajpej dwar l-interazzjonijiet bilaterali u l-parteċipazzjoni sinifikanti ta’ Tajwan fl-organizzazzjonijiet internazzjonali; jappoġġja bis-saħħa d-dikjarazzjoni tal-Kunsill tad-19 ta’ Settembru 2008 li ttenni l-appoġġ tiegħu għall-parteċipazzjoni ta’ Taiwan f’forums multilaterali speċjalizzati, inkluż l-għoti tal-istatus ta’ osservatur jekk is-sħubija ta’ Tajwan ma tkunx possibbli;

38.

Jinnota l-fatt li r-rabtiet ekonomiċi bejn l-UE u ċ-Ċina għaddew minn tkabbir kostanti u li l-kuntatti bejn il-popli kibru kemm fl-iskop kif ukoll fid-daqs; fl-istess waqt għadu mħasseb serjament dwar in-nuqqas ta’ rieda tal-awtoritajiet Ċiniżi sabiex jindirizzaw l-għadd numeruż ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem u sabiex jiżguraw li l-poplu jista’ jgawdi minn drittijiet u libertajiet bażiċi; f’dan il-kuntest, jesprimi d-diżappunt kbir tiegħu dwar ir-raġunijiet mogħtija għad-deċiżjoni mill-awtoritajiet Ċiniżi li jipposponu l-11-il Samit bejn l-UE u ċ-Ċina; jinnota li hemm ippjanat samit ġdid bejn l-UE u ċ-Ċina għall-ewwel nofs tal-2009, u jittama li f’din l-okkażjoni jkun jista’ jsir progress fl-oqsma kollha tal-koperazzjoni;

39.

Jiddeplora d-deċiżjoni tal-awtoritajiet Ċiniżi li jwaqqfu t-taħdidiet mar-rappreżentanti tad-Dalai Lama u jfakkarhom f l-impenji li ngħataw wara l-ġrajjiet traġiċi ta’ Marzu 2008 qabel il-Logħob Olimpiku; għal darb’oħra jitlob lill-Kunsill sabiex jaħtar mibgħut speċjali dwar kwistjonijiet tat-Tibet sabiex isegwi s-sitwazzjoni mill-qrib u jiffaċilità l-bidu mill-ġdid tad-djalogu bejn il-partijiet;

40.

Ifakkar fil-proposta magħmula fir-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta’ Novembru 2001 dwar is-sħubija globali u l-istrateġija komuni għar-relazzjonijiet bejn l-Unjoni Ewropea u l-Amerika Latina (6), sussegwentement imtennija fir-riżoluzzjonijiet tas-27 ta’ April 2006 (7) u l-24 ta’ April 2008 (8) rispettivament adottati fl-isfond tas-Samits tal-UE-LAC (Amerika Latina u Karribew) li saru rispettivament fi Vjenna u f’Lima, EU-LAC, biex issir Karta għall-Paċi u s-Sigurtà Ewro-LatinoAmerikana li, fuq il-bażi tal-Karta tan-NU, tippermetti azzjonijiet u inizjattivi konġunti politiċi, strateġiċi u marbutin mas-sigurtà; jitlob lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jieħdu passi attivi biex jitwettaq dan il-għan ambizzjuż;

41.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-isforzi li wasslu għall-konklużjoni tal-ftehimiet ta’ assoċjazzjoni bireġjonali mal-Amerika Latina, l-ewwel ftehimiet ta’ dan it-tip konklużi mill-UE;

42.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, lis-Segretarju Ġenerali tan-NATO, liċ-Chairman fil-kariga tal-OSCE, lill-President tal-Assemblea Parlamentari tal-OSCE, liċ-Chairman tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa u lill-President tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa.

25.3.2010   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 76/61

1.

Jirrimarka li l-Unjoni Ewropea teħtieġ li tiżviluppa l-awtonomija strateġika tagħha permezz ta’ politika barranija, tas-sigurtà u tad-difiża li tkun b’saħħitha u effikaċi, sabiex tippromwovi l-paċi u s-sigurtà internazzjonali, tiddefendi l-interessi tagħha fid-dinja, tħares is-sikurezza taċ-ċittadini tagħha, tikkontribwixxi għal multilateraliżmu effettiv, tippromwovi r-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u għall-valuri demokratiċi mad-dinja kollha, u tħares il-paċi dinjija;

2.

Jirrikonoxxi l-ħtieġa li l-UE ssegwi dawn l-objettivi permezz tal-koperazzjoni multilaterali fl-organizzazzjonijiet internazzjonali, l-ewwel qabel kollox fin-Nazzjonijiet Uniti, u permezz ta’ sħubija ma’ atturi ewlenin oħra skont il-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, il-prinċipji tal-Att Finali ta’ Helsinki u l-objettivi tal-Karta ta’ Pariġi;

3.

Itenni l-ħtieġa ta’ riforma tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti sabiex din tkun tista’ twettaq kompletament ir-risponsabiltajiet tagħha u taħdem b’mod effettiv biex tipprovdi soluzzjonijiet għall-isfidi globali u tirreaġixxi għat-theddidiet ewlenin;

4.

Itenni l-importanza tar-relazzjoni transatlantika u jirrikonoxxi l-ħtieġa ta’ koordinazzjoni tal-azzjonijiet bejn l-PESD u n-NATO, iżda fl-istess ħin jenfasizza l-ħtieġa ta’ sħubija aktar bilanċjata, mingħajr kompetizzjoni u b’rispett għall-awtonomija ta’ xulxin u ftehim reċiproku fejn ikun hemm kunsiderazzjonijiet strateġiċi diverġenti;

5.

Iqis li ħafna mit-theddidiet il-ġodda mhumiex biss militari, u lanqas ma jistgħux jiġu indirizzati biss b’mezzi militari;

6.

Jirrimarka li din il-politika trid tgħaqqad l-użu ta’ kemm il-mezzi u l-kapaċitajiet ċivili, kif ukoll dawk militari, u li teħtieġ il-koperazzjoni mill-qrib u bla intoppi bejn dawk kollha interessati;

7.

Iħaddan il-kunċett tar-“responsabilità għall-ħarsien”, adottat min-NU fl-2005, u l-kunċett tas-“sigurtà tal-bniedem”, li huwa bbażat fuq il-preminenza tal-individwu u mhux tal-istat; jenfasizza li dawn il-kunċetti jinvolvu kemm konsegwenzi prattiċi u kemm linji gwida politiċi b’saħħithom għall-orjentazzjoni strateġika tal-politika għas-sigurtà Ewropea sabiex tkun tista’ tittieħed azzjoni effettiva fil-kriżijiet; jenfasizza, madankollu, li m’hemm la obbligu awtomatiku u lanqas il-mezzi disponibbli sabiex l-UE tibgħat missjonijiet tal-PESD, kemm ċivili u kemm militari, fis-sitwazzjonijiet kollha ta’ kriżi;

8.

Jagħmel enfasi li l-ġabra flimkien tal-isforzi u tal-kapaċitajiet fil-livell tal-UE hija kruċjali biex jingħelbu l-effetti kkombinati tal-ispejjeż dejjem jikbru tat-tagħmir għad-difiża u l-limiti eżistenti tal-infiq tad-difiża;

9.

Isostni li politika komuni tad-difiża fl-Ewropa teħtieġ forza militari Ewropea integrata li konsegwentement teħtieġ li tkun armata b’sistemi komuni ta’ armi biex b’hekk tiggarantixxi l-uniformità u l-interoperabiltà;

10.

Jenfasizza, li t-trasparenza u l-effiċjenza meta mqabbla man-nefqa, kif ukoll ir-responsabiltà parlamentari u r-rispett tal-liġi internazzjonali tad-drittijiet tal-bniedem u dik umanitarja, huma essenzjali sabiex jiġi żgurat li jkun hemm appoġġ mill-pubbliku għad-difiża Ewropea; jenfasizza f’dan ir-rigward l-importanza partikolari li jkun hemm skrutinju parlamentari effettiv tal-PESD fis-sura ta’ koperazzjoni aktar mill-qrib bejn il-Parlament Ewropew u l-parlamenti tal-Istati Membri tal-UE;

11.

Iqis li l-Istrateġija Ewropea tas-Sigurtà aġġornata u l-Kunċett Strateġiku ġdid tan-NATO tal-ġejjieni għandhom ikunu koerenti ma’ xulxin u li dan għandu jkun rifless fid-Dikjarazzjoni li se tiġi adottata mil-Laqgħa Għolja tan-NATO tas-Sittin Anniversarju fi Strasburgu u Kehl fit-3 u l-4 ta’April 2009;

12.

Jenfasizza li hija ta’ importanza ewlenija li l-Istrateġija Ewropea tas-Sigurtà tkun implimentata fis-sħuġija tagħha u fil-ħin;

13.

Jilqa’ r-rapport tal-Kunsill dwar l-implimentazzjoni tal-ESS; jinnota madankollku, li peress li l-biċċa l-kbira tal-miri tal-ESS fl-2003 baqgħu ma ntlaħqux, l-UE - imsaħħa bit-Trattat ta’ Liżbona – għandu jkollha rwol aktar deċiżiv billi ssaħħaħ il-leġittimità, it-trasparenza u l-effettività tal-istituzzjonijiet ta’ governanza globali;

14.

Jilqa’ b’sodisfazzjon it-tnidija tal-missjoni ATALANTA tal-PESD fuq imsemmija kontra l-piraterija barra mix-xtut tas-Somalja; ifakkar lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri tal-UE, madankollu, li r-raġunijiet għall-problema tal-piraterija f’dak ir-reġjun għandhom għeruq aktar fil-fond, bħall-faqar fi stat fallut, u jitlob għal aktar azzjonijiet profondi Ewropej li jindirizzaw dawn il-problemi;

15.

Jenfasizza, fir-rigward tal-ħtif u l-qtil ta’ ostaġġi minn terroristi Islamiċi, jenfasizza li jeħtieġ li jkun hemm tisħiħ fil-koperazzjoni u fil-koordinazzjoni tal-politika kontra t-terroriżmu bejn l-Istati Membri tal-UE, l-Istati Uniti u n-NATO, li għandu jkollu l-għan, b’mod partikulari, li jtejjeb l-effettività ta’ operazzjonijiet ta’ salvataġġ imnedija bil-għan li jiġu salvati l-ħajjiet tal-ostaġġi;

16.

Itenni bil-qawwa s-sejħa tiegħu sabiex, permezz tal-Istrateġija Ewropea tas-Sigurtà u l-Politika Ewropea tas-Sigurtà u d-Difiża, jigu pprovduti l-garanziji kollha biex tkun żgurata l-implimentazzjoni b’suċċess tar-Riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU dwar in-Nisa u l-Paċi u s-Sigutà, 1325 tal-31 ta’ Ottubru 2000 (S/RES/1325) u 1820 tad-19 ta’ Ġunju 2008 (S/RES/1820) għall-promozzjoni tal-parteċipazzjoni ndaqs tan-nisa fil-kwistjonijiet u d-deċiżjonijiet kollha li jikkonċernaw il-paċi u s-sigurtà u sabiex l-użu sistematiku tal-vjolenza sesswali kontra n-nisa f’sitwazzjonijiet ta’ kunflitt jiġi kklassifikat bħala delitt tal-gwerra kontra l-umanità; jiddispjaċih li l-progress dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi fl-operazzjonijiet tal-PESD qed isir bil-mod wisq;

17.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li spiss, fl-Istati Membri l-ħsieb għadu limitat fi ħdan il-qafas ta’ interessi ta’ sigurtà nazzjonali u minħabba f’hekk ir-responsabiltà komuni għall-ħarsien tal-interessi komuni Ewropej qed tkun traskurata; iqis li din l-istratġeija hija kontroproduttiva u jħeġġeġ lill-Istati Membri biex jaħsbu b’mod aktar miftuħ sabiex l-UE jagħmluha attur aktar importanti fix-xena internazzjonali billi jipprovdi għal arranġamenti ta’ sigurtà Ewropea aktar effettivi;

18.

Iqis, għalhekk, li hu meħtieġ li jiġu stabbiliti l-interessi komuni ta’ sigurtà tal-UE; jenfasizza, li l-Unjoni Ewropea tista’ biss tfassal politika komuni aktar koerenti u effettiva jekk ikollha idea ċara tal-interessi komuni tagħha;

19.

Huwa tal-fehma li, minbarra l-isfidi identifikati fl-ESS kif adottati fl-2003, l-interessi tas-sigurtà tal-Unjoni jinkludu l-ħarsien taċ-ċittadini u tal-interessi tagħha fl-UE kif ukoll barra l-UE, is-sigurtà tal-pajjiżi ġirien tagħha u l-ħarsien tal-fruntieri esterni tagħha u tal-infrastruttura kritika, kif ukoll it-titjib fis-sigurtà taċ-ċibernetika, is-sigurtà tal-provvista tal-enerġija u tar-rotot tal-baħar, il-ħarsien tar-riżorsi tagħha tal-ispazju u l-ħarsien mill-konsegwenzi tal-bidla fil-klima;

20.

Jinnota li l-UE tirrikonoxxi ordni internazzjonali bbażat fuq il-multilateraliżmu effettiv u fuq il-liġi internazzjonali, u li dan jirrifletti l-konvinzjoni tal-Ewropej li l-ebda pajjiż ma jista’ jiffaċċja t-theddidiet ġodda waħdu;

21.

Iqis li l-UE għandha tiddefinixxi b’mod iktar ċar l-ambizzjonijiet tagħha fir-rigward tal-irwol tagħha fid-dinja; huwa tal-fehma li l- UE m’għandhiex tfittex li ssir super potenza bħall-Istati Uniti, iżda li minflok għandek tiggarantixxi s-sigurtà tagħha, taħdem għall-istabilità fil-viċinanzi tagħha, u tikkontribwixxi għal sistema multilaterali ta’ sigurtà globali fil-qafas tan-Nazzjonijiet Uniti, waqt li tiżgura r-rispett għal-liġi internazzjonali u l-prevenzjoni effettiva tal-kriżijiet u l-kunflitti, kif ukoll il-ġestjoni ta’ sitwazzjonijiet ta’ wara l-kunflitti u r-riżoluzzjoni tagħhom;

22.

Jenfasizza li l-Unjoni Ewropea tagħti prijorità għall-prevenzjoni tal-kriżijiet fl-PESD; jenfasizza li s-sigurtà u l-istat għad-dritt jirrappreżentaw rekwiżiti indispensabbli għall-iżvilupp u l-istabiltà fuq perjodu fit-tul;

23.

Jinnota li l-Istrateġija Ewropea għas-Sigurtà tal-2003 tirrifletti l-iktar theddidiet serji li l- UE qiegħda tħabbat wiċċha magħhom (it-terroriżmu, it-tixrid ta’ armi tal-qerda tal-massa, il-kunflitti reġjonali, il-falliment ta’ stati u l-kriminalità organizzata), u tidentifika għanijiet strateġiċi, li saru l-pedament għal strateġiji sekondarji;

24.

Jifraħ lill-Presidenza riċenti Franċiża tal-UE għall-inizjattiva tagħha li jikkonċernaw l-PESD; Jieħu nota tar-rapport fuq imsemmi tar-Rappreżentant Għoli tal-11 ta’ Diċembru 2008, dwar l-implimentazzjoni tal-ESS kif approvata mill-Kunsill Ewropew u jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li ttieħdu ħafna talbiet mir-rapporti ta’ qabel tal-Parlament dwar l-ESS u l-PESD, b’mod partikolari:

25.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-impenn tal-Kunsill favur l-idea li l- UE għandha tkun fil-fatt kapaċi, fost l-oħrajn, fis-snin li ġejjin u fil-qafas tal-livell stabbilit ta ’ambizzjoni, li tibgħat 60 000 ruħ f’60 ġurnata għal operazzjoni importanti, fil-medda ta’ l-operazzjonijiet previsti mill-għan ewlieni għall-2010 u mil l-għan ċivili ewlieni għall-2010, li jiġu ppjanati u jitmexxew f’daqqa:

26.

Jiddeplora, madankollu, il-mod xejn ċar kif inhuma ppreżentati l-konklużjonijiet dwar l-ESS u l-PESD (f’erba’ dokumenti minflok f’wieħed); jiddispjaċih għall-għażla ta’ kliem użat, li spiss kien vag u ma jispjegax strateġija reali; jikkritika l-fatt li l-Kunsill ma aċċettax it-talba tal-Parlament għal White Paper u għalhekk mhux probabbli li jingħata bidu għal dibattitu pubbliku wiesa’ u produttiv;

27.

Jiddeplora wkoll il-fatt li talbiet fir-rapporti ta’ qabel tal-Parlament dwar l-ESS u l-PESD ma kenux ikkunsidrati mill-Kunsill, l-aktar:

28.

Jissuġġerixxi li l-ESS għandha tiġi riveduta kull ħames snin fil-bidu ta’ kull perjodu leġiżlattiv ġdid tal-UE;

29.

Jiddispjaċih għan-nuqqas ta’ progress relattiv mill-2003 fit-tisħiħ tal-koperazzjoni tal-UE fid-difiża; għaldaqstant jappella għal darb’oħra biex titfassal White Paper dwar is-sigurtà u d-difiża Ewropea bħala għodda biex jinbeda dibattitu pubbliku wiesa’ u biex jiżgura li l-ESS tiġi implimentata b’mod effiċjenti;

30.

Jiddispjaċih li, minkejja tħejjija kbira iżda b’riżultat ta’ momentum li ntilef minħabba l-impass dwar it-Trattat ta’ Liżbona, ir-reviżjoni tal-Istrateġija Ewropea tas-Sigurtà – ma wasslitx għal orjentament strateġiku ġdid iżda sempliċement għal rapport li jfisser il-prijoritajiet politiċi ġurnata b’ġurnata kif iseħħu; jinnota li l-firxa ta’ theddidiet kibret u issa tinkludi, fost l-oħrajn, is-sigurtà tal-internet u l-piraterija; jilqa’ l-aspetti innovattivi tar-reviżjoni, bħalma huwa l-fokus tagħha fuq il-bidla fil-klima, is-sigurtà tal-enerġija (inkluż, fil-qasam nukleari, appoġġ għal ċiklu multilaterali ta’ fjuwil nukleari u trattat multilaterali li jipprojbixxi l-produzzjoni ta’ materjal fissili għall-armi nukleari) u t-Trattat Internazzjonali dwar il-Kummerċ tal-Armi kif ukoll trattati oħra dwar id-diżarmament bħall-Konvenzjoni l-ġdida ta’ Oslo dwar il-Munizzjon tat-Tip “Cluster”;

31.

Iqis inaċċettabbli li kien hemm biss dibattitu parlamentari limitat u ma kien hemm l-ebda dibattitu pubbliku qabel ma ġie adottat ir-rapport li ppropona r-reviżjoni tal-ESS;

32.

Iqis li l-eskalazzjoni vjolenti tal-kunflitti sa ftit ilu ffriżati fl-Ossezja t’Isfel u l-Abkażja, u ir-rikonoxximent suċċessiv mir-Russja tal-indipendenza ta’ dawk il-provinċji, tenfasizza l-ħtieġa urġenti li jsiru investimenti f’soluzzjonijiet politiċi sostenibbli għal kunflitti bħal dawn fil-pajjiżi ġirien tagħna; itenni l-fehma tiegħu li ma jistax ikun hemm soluzzjoni militari għall-kunflitti fil-Kawkasu u l-kundanna qawwija tiegħu għal dawk kollha li użaw il-vjolenza matul il-kunflitt; jenfasizza li, sabiex ikun hemm aktar żvilupp tas-sħubija strateġika tal-Ewropa mar-Russja, jeħtieġ li dan jinkludi djalogu bi skop dwar is-sigurtà, ibbażat fuq l-impenn iddikjarat taż-żewġ partijiet lejn il-valuri komuni tagħhom, ir-rispett għal-liġi internazzjonali u għall-integrità territorjali, u l-impenn lejn l-obbligi tal-Karta ta’ Ħelsinki, u lejn l-ilħuq ta’ dawn l-obbligi;

33.

Jenfasizza li d-dimensjoni ta’ sigurtà tar-relazzjonijiet bejn l-UE u r-Russja u l-irwol tal-Politika Barranija u ta’ Sigurtà Komuni u tal-PESD ma jistax jittieħdu iżolati mill-arkitettura usa’ tas-sigurtà Ewropea, li tinkludi n-NATO, l-OSCE u ftehimiet internazzjonali bħat-Trattat Kontra l-Missili Ballistiċi (ABM) u t-Trattat dwar l-Armi Konvenzjonali fl-Ewropa (CFE); iqis li l-iżviluppi rilevanti f’din l-istruttura usa’ tas-sigurtà għandhom jiġu indirizzati bid-djalogu kemm mar-Russja kif ukoll mal-Istati Uniti, u jitlob lill-Kunsill biex jieħu attitudni miftuħa u kostruttiva lejn taħdidiet possibbli bejn l-UE, l-Istati Uniti, ir-Russja u stati membri tal-OSCE li mhumiex membri tal-UE, bil-għan li jiġġedded il-kunsens transatlantiku dwar is-sigurtà, filwaqt li jittieħed bħala bażi l-Att Finali ta’ Ħelsinki;

34.

Jilqa’ l-azzjoni konġunta tal-UE biex tkun ta’ medjatur bejn ir-Russja u l-Ġeorġja meta ġiet iffaċjata bl-isfida li pprovdiet il-gwerra fil-Ġeorġja; jissuġġerixxi, li l-Unjoni Ewropea bl-intervent ta’ malajr u bl-unità tagħha, li wasslu biex jiġi ffirmat ftehim ta’ waqfien mill-ġlied u biex intbagħtet malajr missjoni ta’ monitoraġġ taħt l-PESD, uriet il-kapaċità tagħha li timmaniġġja l-kriżijiet u li tieħu azzjoni konġunta; ifaħħar lill-Presidenza riċenti Franċiża tal-UE għall-irwol pożittiv tagħha fiż-żamma’ ta’ approċċ komuni Ewropew;

35.

Jilqa’ d-deċiżjoni tal-Kunsill tat-2 ta’ Diċembru 2008 li jistabbilixxi kummissjoni indipendenti mmexxijja mill- UE biex teżamina l-kawżi tal-kunflitt tal-Ġeorġja;

36.

Jinnota t-tħassib muri mill-Istati Baltiċi u jieħu nota tal-konferma ċara min-NATO u mill-istati membri tagħha dwar il-validità kontinwa tal-impenji tagħhom skont l-Artikolu 5 tat-Trattat tal-Atlantiku tat-Tramuntana;

37.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li n-NATO ddeċidiet li l-kanali tal-komunikazzjoni eżistenti terġa’ tużahom u li l-Kunsill NATO-Russja għandu jiġi attivat mill-ġdid;

38.

Iqis li kemm l-UE u n-NATO għandhom jadottaw djalogu onest u realistiku mar-Russja li jkopri kwistjonijiet bħas-sigurtà reġjonali, l-enerġija, id-difiża bil-missili, in-non-proliferazzjoni tal-armi tal-qerda tal-massa, il-limitazzjoni tal-forzi armati u l-politika għall-ispazju;

39.

Iqis importanti t-tisħiħ tad-djalogu multilaterali dwar kwistjonijiet ta’ sigurtà fil-qafas tal-Kunsill tas-Sħubija Ewro-Atlantika;

40.

Jirrimarka li r-Russja, minħabba l-pożizzjoni ġeopolitika, il-qawwa militari u l-importanza politika tagħha, kif ukoll il-prosperità fejn tidħol l-enerġija u l-potenzjal ekonomiku tagħha, hija ta’ importanza strateġika għall-Ewropa;

41.

Jenfasizza li l-UE jrid ikollha l-mezzi biex timplimenta l-politiki tagħha u li, flimkien mat-tisħiħ tal-kapaċitajiet diplomatiċi tagħha, hija għalhekk għandu jkollha kapaċitajiet ċivili kif ukoll militari, biex issaħħaħ il-politika Ewropea għas-sigurtà u d-difiża u tissodisfa l-obbligi internazzjonali tagħha fid-dinja;

42.

Jirrimarka li, sa mill-ħolqien tal-politika Ewropea dwar is-sigurtà u d-difiża, twettqu 22 missjoni fi ħdan il-qafas ta’ din il-politika, li minnhom 16 kienu missjonijiet ċivili; Jenfasizza l-importanza tal-komponenti ċivili tal-PESD; jilqa’ f’dan il-kuntest it-twaqqif ta’ Kapaċità Ċivili ta’ Ppjanar u Kondotta (CPCC) fil-Kunsill tal-Unjoni Ewropea; jistieden lill-Istati Membri sabiex jimmultiplikaw l-isforzi tagħhom sabiex jagħmlu disponibbli staff kwalifikat għall-missjonijiet ċivili tal-PESD; jenfasizza f’dan il-kuntest l-importanza li jintlaħaq l-objettiv primarju ċivili għall-2010;

43.

Jenfasizza wkoll li - għalkemm qiegħda ssir l-akbar enfasi dwar id-dimensjoni militari tal-PESD- il-progress fl-oqsma tal-kapaċitajiet ċivili u tal-prevenzjoni tal-kunflitti miexi bil-mod wisq u li f’dan il-qasam, hemm bżonn li b’urġenza l-Kunsill u l-Kummissjoni t-tnejn jipproponu dinamiki ġodda;

44.

Jappella għal aktar żvilupp tal-Isħubija għall-Bini tal-Paċi f’Korpi Ċivili tal-Paċi Ewropej;

45.

Huwa tal-fehma li l-UE għandha tiżviluppa iktar l-kapaċitajiet tagħha msejsa fuq l-objettivi ċivili u militari tagħha; jirrimarka li hija għandha tistinka biex ikollha forza ta’ 60 000 suldat dejjem disponibbli; jafferma mill-ġdid il-proposta tiegħu li l-Eurocorps għandhom ikunu l-qofol ta’ din il-forza, li jekk ikun meħtieġ tiġi msaħħa permezz ta’ kapaċitajiet addizzjonali tal-baħar u tal-ajru; jilqa’ l-ftehim milħuq bejn il-Ġermanja u Franza dwar iż-żamma tal-brigata Ġermaniża-Franċiża f’lokalitajiet konġunti; barra minn hekk iqis li l-Unjoni Ewropea għandha tagħmel dejjem disponibbli numru adegwat ta’ uffiċjali tal-pulizija, imħallfin u prosekuturi; iqisha ħaġa konfuża li l-kunċett tal-Battlegroup tal-UE u x-xenarji speċifiċi għal missjonijiet potenzjali ma jidhrux li qed iwasslu sabiex il-Battlegroups jintużaw fl-operazzjonijiet esterni tal-UE;

46.

Jenfasizza li l-Istati Membri tal-UE flimkien jonfqu iktar minn EUR 200 000 000 000 fis-sena fuq id-difiża, li jikkorispondu għal iktar minn nofs l-ispiża għad-difiża tal-Istati Uniti; għadu tassew imħasseb dwar in-nuqqas ta’ effiċjenza u koordinazzjoni li hemm meta jintużaw dawn il-fondi; Għaldaqstant iħeġġeġ sabiex isiru sforzi akbar biex titneħħa kull duplikazzjoni bla ħtieġa bejn l-Istati Membri, l-aktar permezz ta’ l-ispeċjalizzazzjoni, tal-pooling u l-qsim tal-kapaċitajiet eżistenti, u l-iżvilupp konġunt ta’ oħrajn ġodda; ifaħħar l-Aġenżija Ewropea għad-Difiża (EDA) għax-xogħol eċċellenti li wettqet sa issa u jistieden lill-Istati Membri tal-UE biex jieħdu vantaġġ sħiħ mill-potenzjal tal-EDA;

47.

Jenfasizza, li b’rabta mal-operazzjoni tal-forzi armati, mal-kontroll tal-fruntiera, mal-protezzjoni tal-infrastruttura kritika u mal-immaniġġjar tad-diżastri, il-ħtieġa tal-kapaċitajiet minn aspett teknoloġiku huma simili ħafna jew anke l-istess; jenfasizza, li dan joffri possibiltajiet ġodda biex jiġu sfruttati s-sinerġiji u tittejjeb l-interoperabilità bejn il-forzi armati u l-forzi tas-sigurtà;

48.

Jitlob b’insistenza li l-UE u l-Istati Membri tagħha jiffokaw l-isforzi tagħhom fuq kapaċitajiet komuni, li jistgħu jintużaw kemm għal għanijiet ta’ difiża u kemm għal dawk ta’ sigurtà; f’dan ir-rigward, iqis ta’ importanza kruċjali l-intelliġenza bbażata fuq is-satelliti, it-tagħmir ta’ sorveljanza u twissija, l-inġenji tal-ajru bla pilota, il-ħelikopters u tagħmir tat-telekomunikazzjoni, kif ukoll it-trasport bl-ajru u bil-baħar; jitlob li jkun hemm standard tekniku komuni għal telekomunikazzjonijiet protetti u mezzi għall-protezzjoni tal-infrastruttura kritika;

49.

Jilqa’ d-deċiżjoni meħuda mill-Bord tat-Tmexxija tal-EDA fl-10 ta’ Novembru 2008 dwar it-twaqqif ta’ Flotta Ewropea għat-Trasport bl-Ajru u jieħu nota tad-Dikjarazzjoni ta’ Intenzjoni dwar il-parteċipazzjoni f’din l-inizjattiva, iffirmata mill-Ministri għad-Difiża ta’ tnax-il Istat Membru;

50.

Iqis meħtieġ li s-sistemi Galileo u GMES (Monitoraġġ Globali għall-Ambjent u s-Sigurtà) jitħallew jintużaw għal għanijiet tas-sigurtà u tad-difiża;

51.

Japprova l-iżvilupp dinamiku untlerjuri tal-koperazzjoni bejn il-forzi armati nazzjonali sabiex ikunu sinkronizzati dejjem aktar; jipproponi li dan il-proċess u l-forzi armati jingħataw l-isem “SAFE” - Synchronized Armed Forces Europe;

52.

Iqis li s-SAFE jipprovdi biżżejjed lok ta’ manuvrar lill-Istati Membri newtrali tal-UE kif ukoll lil dawk marbuta minn alleanzi militari, għal dawk li llum diġà jikkoperaw mill-qrib bejniethom u għal dawk li baqgħu lura milli jagħmlu dan; jipproponi li jkun hemm mudell opt-in għall-organizzazzjoni ta’ SAFE, ibbażat fuq sinkronizzazzjoni volontarja aktar qawwija;

53.

Fil-qafas tas-SAFE japprova l-idea ta’ statut Ewropew għas-suldati li jirregola l-livell ta’ taħriġ, d-duttrina tal-missjoni, il-libertà tal-azzjoni fil-missjoni, kwistjonijiet relatati mad-dmirijiet u d-drittijiet, kif ukoll l-livell ta’ kwalità tat-tagħmir, tal-kura medika u tal-arranġamenti tas-sigurtà soċjali f’każ ta’ mewt, korriment jew invalidità;

54.

Japprova, fir-rigward tas-SAFE, il-prinċipju ta’ diviżjoni tax-xogħol madwar l-Ewropa kollha fil-kapaċitajiet militari;

55.

Huwa favur koperazzjoni Ewropea aktar mill-qrib fl-oqsma tat-taħriġ, tal-manutenzjoni u tal-loġistika bħala ħtieġa kruċjali biex tiżdied l-effiċjenza fin-nefqa fuq id-difiża;

56.

Huwa tal-fehma li l-abbiltà tal-UE li taġixxi b’mod indipendenti fil-qasam tal-politika barranija u dik tas-sigurtà għandha tittejjeb permezz tat-tisħiħ, immirat lejn l-ilħuq tal-għanijiet, tal-kapaċitajiet tagħha fl-oqsma tal-analiżi, tal-ippjanar, tat-tmexxija u tal-intelliġenza; f’dan il-kuntest, jilqa’ b’sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew li jaħdem lejn it-twaqqif ta’ struttura integrata tal-ippjanar strateġiku li tkun ċivili u militari għall-operazzjonijiet u l-missjonijiet tal-PESD;

57.

Bl-istess mod jilqa’ b’sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew li jwaqqaf grupp informali ta’ livell għoli UE-NATO li x-xogħol tiegħu jkun it-tisħiħ tal-koperazzjoni b’mod prammatiku bejn iż-żewġ organizzazzjonijiet;

58.

Jappella sabiex jitwaqqaf Kwartier Operazzjonali tal-UE li jkun awtonomu u permanenti bil-kapaċità li jwettaq ippjanar strateġiku u jmexxi operazzjonijiet u missjonijiet tal-PESD;

59.

Jappoġġja l-idea li jinħoloq Kunsill tal-Ministri għad-Difiża, biex tingħata koerenza ikbar lill-politiki nazzjonali tad-difiża u b’hekk jissaħħu l-kontributi nazzjonali rispettivi għall-politika Ewropea tas-sigurtà u d-difiża; jenfasizza l-għan li jkun hemm skrutinju parlamentari sħiħ tal-missjonijiet u l-operazzjonijiet tal-PESD, ukoll mill-Parlament Ewropew;

60.

Jappoġġja bil-qawwa t-tisħiħ ta’ suq Ewropew tad-difiża u s-sigurtà permezz tal-adozzjoni tal-proposti leġiżlattivi tal-Kummissjoni għall-akkwist pubbliku u t-trasferimenti fi ħdan il-Komunità, u jirrakkomanda li jkun hemm iktar inizjattivi biex jintlaħaq dan il-għan, l-aktar fl-oqsma tas-sigurtà tal-provvista u s-sigurtà tal-informazzjoni;

61.

Jilqa’, f’dan il-kuntest, l-adozzjoni tal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/CFSP tat-8 ta’ Diċembru 2008 li tiddefinixxi regoli komuni li jirregolaw il-kontrolli fuq l-esportazzjoni ta’ teknoloġija u tagħmir militari (8), li tbiddel il-Kodiċi tal-Kondotta dwar l-Esportazzjoni tal-Armi fi strument li jorbot legalment; barra minn hekk, jilqa’ l-fatt li l-Istati Membri tal-UE tħallew liberi li b’mod individwali jimplimentaw miżuri aktar rigorużi;

62.

Ifakkar li għandhom jiġu pprovduti sistemi komuni ta’ armi permezz ta’ industrija b’saħħitha għad-Difiża Ewropea li tkun kapaċi tissodisfa l-bżonnijiet attwali u tal-ġejjieni tal-Forza Armata Ewropea u li tagħmel possibbli li l-Ewropa ssir awtosuffiċjenti u indipendenti;

63.

Jitlob li jkun hemm żieda fil-mezzi tal-Komunità għar-riċerka dwar is-sigurtà u l-ħolqien ta’ programmi ta’ riċerka konġunti li jinvolvu l-Kummissjoni u l-EDA;

64.

Iqis li huwa partikolarment importanti li jissaħħaħ il-kulleġġ Ewropew għas-sigurtà u d-difiża u li jiġi ttrasformat fi struttura permanenti, li tkabbar aktar l-iżvilupp ta’ kultura speċifikament Ewropea ta’ sigurtà; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tkompli tiffinanzja l-attivitajiet ta’ taħriġ fil-livell tal-UE fil-qasam tal-immaniġġjar civili tal-kriżijiet ’il hinn mill-2009;

65.

Jappella biex ikun hemm iktar inizjattivi konnessi mat-taħriġ komuni u standards komuni għall-persunal li jrid jitqiegħed u jaħdem flimkien f’operazzjonijiet ċivili u militari, aktar interazzjoni bejn il-forzi armati u l-persunal ċivili tal-Istati Membri tal-UE, koordinazzjoni ta’ taħriġ relatat mal-kriżijiet, programmi ta’ skambju fi ħdan il-forzi armati fl-Ewropa, kif ukoll fil-ftuħ tal-armati għal ċittadini ta’ Stati Membri oħra tal-UE;

66.

Jappoġġja bil-qawwa programmi Ewropej li kellhom suċċess bħall-Eurofighter, li se jservi bħala l-pedament tal-kapaċità tal-avjazzjoni militari ta’ ħames forzi tal-ajru Ewropej fl-għexieren ta’ snin li ġejjin; għal din ir-raġuni jqis li l-Istati Membri tal-UE għandhom jinkoraġġixxu u jappoġġjaw inizjattivi bħal dawn;

67.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-parlamenti ta’ l-Istati Membri u lis-Segretarji Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, ta’ l-Organizzazzjoni tat-Trattat ta’ l-Atlantiku tat-Tramuntana u ta’ l-Organizzazzjoni għas-Siġurtà u l-Koperazzjoni fl-Ewropa u tal-Kunsill tal-Ewropa.