I.

II.

III.

IV.

V.

VI.

VII.

VIII.

IX.

X.

XI.

XII.

XIII.

Il-Qorti Ewropea tal-Awdituri

12, rue Alcide de Gasperi, L-1615 Luxembourg

1.1.

Skont l-Artikolu 248 tat-Trattat tal-KE, il-Qorti tal-Awdituri tipprovdi lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill b’Dikjarazzjoni ta’ Assigurazzjoni dwar l-affidabbiltà tal-kontijiet u dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet ta’ bażi (“id-DAS”). It-Trattat jawtorizza wkoll lill-Qorti biex tissupplimenta din id-dikjarazzjoni b’evalwazzjonijiet speċifiċi ta’ kull qasam prinċipali ta’ attività tal-UE.

1.2.

L-għan tax-xogħol fuq l-affidabbiltà tal-kontijiet tal-Komunitajiet Ewropej huwa li tinkiseb biżżejjed evidenza xierqa li twassal għall-konklużjoni dwar il-punt sa fejn id-dħul, in-nefqa, l-attiv u l-passiv ġew irreġistrati kif suppost u li l-kontijiet annwali jippreżentaw b’mod veru u ġust il-pożizzjoni finanzjarja fil-31 ta’ Diċembru 2008, u r-riżultati tal-operazzjonijiet tagħhom u l-likwidità għas-sena li ntemmet (ara l-paragrafi 1.4 sa 1.18).

1.3.

L-objettiv tax-xogħol tal-verifika tal-Qorti dwar ir-regolarità (7)tat-tranżazzjonijiet li fuqhom huma bbażati l-kontijiet tal-2008 huwa li tinġabar biżżejjed evidenza xierqa biex fuqha tibbaża l-opinjoni tagħha dwar jekk humiex skont ir-regolamenti applikabbli jew id-dispożizzjonijiet kuntrattwali, u jekk kinux ikkalkulati tajjeb. Ara l-paragrafi 1.20 sa 1.49 ta’ dan il-kapitolu għal kwistjonijiet ġenerali u sommarju tar-riżultati, u l-kapitoli 2 u 4 sa 11 għal dettalji fil-għamla ta’ evalwazzjonijiet speċifiċi.

1.4.

L-osservazzjonijiet tal-Qorti huma dwar il-kontijiet annwali għas-sena finanzjarja 2008, ippreparati mill-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni u approvati mill-Kummissjoni skont l-Artikolu 129 tar-Regolament Finanzjarju tal-25 ta’ Ġunju 2002 (8)u rċevuti mill-Qorti fid-29 ta’ Lulju 2009. Il-kontijiet jinkludu r-“rendikonti finanzjarji konsolidati” - li jkopru, partikolarment, il-karta tal-bilanċ b’deskrizzjoni tal-attiv u l-passiv fi tmiem is-sena kif ukoll il-kont tar-riżultat ekonomiku - u r-“rapporti konsolidati dwar l-implimentazzjoni tal-baġit” - li jkopru d-dħul u n-nefqa għas-sena.

1.5.

L-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni ta lill-Qorti ittra ta’ rappreżentazzjoni li tikkonferma li l-kontijiet konsolidati huma kompleti u affidabbli (madankollu ara l-paragrafu 1.9) u li l-biċċa l-kbira tas-sistemi lokali tal-Kummissjoni ġew validati (madankollu ara l-paragrafu 1.10).

1.6.

Fil-verifika tagħha tal-kontijiet tal-2008, il-Qorti kkonċentrat fuq l-elementi li ġejjin:

1.7.

Il-miżuri introdotti mill-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni fl-2007 (12)biex jittejjeb l-ambjent tal-kontroll tal-kontabilità fil-livell ta’ Direttorati-Ġenerali individwali wkoll kellhom impatt fl-2008 u kkontribwew għal tisħiħ tal-qafas tar-rappurtar finanzjarju u tas-sistemi tal-kontabilità. Madankollu, għadhom jeżistu ċerti dgħufijiet li jridu jkunu indirizzati sabiex tkun żgurata l-kwalità tad-data tal-kontabilità (ara l-paragrafi 1.10 u 1.11).

1.7.

1.8.

It- Tabella 1.1 tagħti sommarju ta’, u tikkumenta dwar, ir-risposti tal-Kummissjoni għall-osservazzjonijiet tal-Qorti dwar l-affidabbiltà tal-kontijiet tal-2007 kif ukoll il-punti l-oħrajn imqajma mill-Qorti.

1.9.

Fl-ittra tar-rappreżentazzjoni tal-maniġment tiegħu, l-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni enfasizza li inqas minn nofs l-istituzzjonijiet u l-aġenziji kienu taw informazzjoni dwar il-validazzjoni tas-sistemi tal-kontabilità tagħhom fir-rappreżentazzjonijiet tal-maniġment tagħhom stess.

1.10.

Ħafna Direttorati-Ġenerali jużaw is-sistemi tal-IT lokali tagħhom stess għal għanijiet ta’ ġestjoni finanzjarja u biex joħolqu tranżazzjonijiet li jintbagħtu lis-sistema tal-kontabilità ċentrali (ABAC) permezz ta’ interface. Il-biċċa kbira ta’ dawn is-sistemi ġew validati (13)mill-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni. Madankollu, fir-rakkomandazzjonijiet tiegħu, l-Uffiċjal tal-Kontabilità tal-Kummissjoni jidentifika għadd ta’ kwistjonijiet transversali miftuħa (14), li n-natura u l-importanza tagħhom tfisser li għad jistgħu jirrappreżentaw riskju għall-affidabbiltà tal-kontijiet (15).

1.10.

1.11.

Il-“qtugħ” jirreferi għall-proċeduri relevanti biex tittieħed deċiżjoni dwar f’liema sena finanzjarja għandha tkun attribwita tranżazzjoni. Tali proċeduri għandhom ikunu applikati mis-servizzi tal-Kummissjoni għall-ispejjeż dovuti kollha (iktar minn 100 biljun euro). Fl-għaxar Direttorati-Ġenerali li eżaminat (16), li jirrappreżentaw iktar minn 90 % tal-ispejjeż akkumulati, il-Qorti nnutat titjib kontinwu matul l-aħħar tliet snin. Madankollu, għandu jkun innutat li xi servizzi jużaw il-proċedura ta’ qtugħ matul il-proċedura tal-għeluq biex jaġġustaw kontijiet żbaljati minflok jikkoreġu l-entrati tal-kontabilità individwali relatati li huma suxxettibbli għall-iżbalji (eż. reġistrazzjoni ta’ ammonti ħżiena, reġistrazzjonijiet doppji jew li tħallew barra). Dan jista’ jwassal għal impreċizjonijiet fid-data tal-kontabilità matul is-sena (ara l-paragrafi 1.13 sa 1.15).

1.11.

1.12.

Il-verifika mill-Qorti tar-rendikonti finanzjarji konsolidati sabithom ħielsa minn dikjarazzjoni żbaljata materjali. Madankollu, għadd ta’ kwistjonijiet ġew identifikati fir-rigward ta’ elementi partikolari li jeħtieġu iktar attenzjoni, kif ippreżentati hawn taħt.

1.13.

Il-verifika tal-Qorti ta’ kampjun statistiku rappreżentattiv ta’ 80 finanzjament minn qabel li kienu rreġistrati fis-sistema tal-kontabilità identifikat livell baxx ta’ żbalji f’termini tal-impatt finanzjarju rigward din il-partita tal-karta tal-bilanċ. Madankollu, il-frekwenza ta’ dawn is-sejbiet tenfasizza l-ħtieġa għal aktar titjib fil-preċiżjoni tad-data tal-kontabilità bażika fil-livell tad-Direttorati-Ġenerali operazzjonali. It-tipi ta’ żbalji l-aktar komuni huma:

1.13.

1.14.

Barra dan, ix-xogħol ta’ verifika addizzjonali dwar l-identifikazzjoni u l-validazzjoni ta’ finanzjamenti minn qabel kixef problemi ta’ kompletezza/preċiżjoni fil-karta tal-bilanċ:

1.15.

Il-verifika ta’ kampjun statistiku rappreżentattiv ta’ 80 fattura/rendikont tal-ispejjeż mill-popolazzjoni tal-kontijiet pagabbli li kienu rreġistrati fis-sistema tal-kontabilità identifikat livell baxx ta’ żbalji f’termini tal-impatt finanzjarju rigward din il-partita tal-karta tal-bilanċ. Madankollu, il-frekwenza ta’ żbalji tal-kontabilità tenfasizza l-ħtieġa għal aktar titjib tal-affidabbiltà tad-data tal-kontabilità bażika fil-livell tad-Direttorati-Ġenerali operazzjonali. Il-biċċa l-kbira tal-iżbalji jirrigwardaw ir-reġistrazzjoni ta’ fatturi meta jaslu (qabel il-kontrolli tal-eliġibbiltà) għal ammonti inkorretti u l-korrezzjoni ta’ reġistrazzjonijiet ħżiena permezz ta’ aġġustamenti ta’ qtugħ.

1.15.

1.16.

Fuq rakkomandazzjoni tal-Qorti, aktar informazzjoni dwar l-irkupru ta’ pagamenti mhux dovuti kienet ippreżentata fin-noti ta’ mar-rendikonti finanzjarji. Il-verifika tal-Qorti turi li l-Kummissjoni qiegħda tirrapporta ċifri affidabbli dwar il-korrezzjonijiet finanzjarji sakemm dawn jiġu mill-attivitajiet tal-verifika tagħha stess. Madankollu, l-Istati Membri ta’ sikwit ma jagħtux informazzjoni sħiħa u affidabbli lill-Kummissjoni dwar il-korrezzjonijiet finanzjarji li qegħdin iwettqu huma stess (ara l-paragrafu 6.30). Bħala riżultat tal-proporzjon għoli ta’ nefqa ineliġibbli ripetutament indikat fir-Rapporti Annwali tal-Qorti, il-Qorti tikkunsidra li, fil-qasam tal-Azzjonijiet Strutturali, għandha tkun ippreżentata informazzjoni kompleta u xierqa dwar dawn il-mekkaniżmi ta’ korrezzjoni fil-livell tal-Istat Membru fin-noti ta’ mal-kontijiet konsolidati.

1.16.

1.17.

Abbażi tal-eżami tax-xogħol tal-korpi li jiċċertifikaw u tal-analiżi tal-Kummissjoni li tirreferi għal dan, il-Qorti tisħaq id-dubju tagħha rigward l-affidabbiltà tar-riċevibbli tal-Istati Membri fil-qasam tal-agrikoltura (il-kontijiet tad-debituri tal-FAEG) (18). Il-Kummissjoni enfasizzat nuqqasijiet fir-rigward tal-kontijiet tad-debituri għal kwart mill-aġenziji tal-pagament (19)u pproponiet korrezzjonijiet finanzjarji (20)li jammontaw għal madwar 25,3 miljun euro. Dawn il-korrezzjonijiet jirrappreżentaw xi 1,95 % tal-1 295 miljun euro li għandhom ikunu rkuprati fi tmiem is-sena finanzjarja 2008. Għalkemm qegħdin eżatt taħt il-livell tal-materjalità ta’ 2 %, huma jindikaw li jeżisti riskju ta’ żbalji materjali fil-livell ġenerali tal-kontijiet tad-debituri tal-FAEG (ara l-paragrafu 5.56).

1.17.

Il-korrezzjonijiet ta’ EUR 25.3 miljun kienu proposti mill-Kummissjoni fuq il-bażi tal-valutazzjoni tagħha tal-informazzjoni pprovduta bill-korpi li jiċċertifikaw fir-rapporti tagħhom, u l-kalkolu tagħha tal-aktar rati probabbli (u ammonti) ta’ żbalji marbuta mad-dejn f’aġenziji partikolari tal-ħlasijiet. Qed tintuża l-istess loġika għad-dejn u għat-trattament (u l-korrezzjoni possibbli) ta’ żbalji li jqumu mill-eżaminazzjoni ddettaljata tan-nefqa tal-Fondi.

L-iżbalji finanzjarji li nstabu huma rkuprati permezz tal-approvazzjoni ordinarja tal-proċedura tal-kontabilità.

1.18.

Fir-rigward tal-għajnuna finanzjarja Makroekonomika, il-Bilanċ tal-Pagamenti u s-self tal-Euratom, il-Komunitajiet jissellfu l-fondi fuq is-swieq kapitali u jagħmluhom disponibbli “dahar-ma’-dahar” lill-benefiċjarji intenzjonati. L-istandards tal-kontabilità internazzjonali u r-regola 11 tal-kontabilità tal-KE jitolbu li d-differenzi bejn ir-rati tal-imgħax offruti u dawk tas-suq għandhom ikunu riflessi fil-kontijiet. Madankollu, dan ma ntweriex. Ir-raġunijiet u l-effetti ta’ dan it-tbegħid mill-istandards ma tingħatax biżżejjed informazzjoni dwarhom fin-noti ta’ spjegazzjoni ta’ mar-rendikonti finanzjarji tal-Komunitajiet.

1.18.

Kif issuġġeriet il-Qorti, il-Kummissjoni se tiżvela aktar informazzjoni espliċita fin-noti mal-kontijiet annwali tal-KE u se tikkunsidra li tiċċara r-regola 11 tal-kontabilità biex tirrifletti aħjar id-dettalji speċifiċi ta’ dawn it-tranżazzjonijiet.

1.19.

Il-Qorti tikkonkludi li l-osservazzjonijiet magħmula m’għandhomx impatt materjali fuq l-affidabbiltà tal-kontijiet.

1.20.

Fil-kapitoli 5 sa 11 il-Qorti tipprovdi evalwazzjonijiet speċifiċi dwar il-gruppi tal-oqsma tal-politika tal-Ibbaġitjar Ibbażat fuq l-Attività (ABB) (ara t- Tabella 1.2 ). Il-Kapitolu 4 jkopri d-dħul. Kull evalwazzjoni speċifika tagħti introduzzjoni għall-grupp tal-politika, sejbiet u konklużjonijiet fuq ir-regolarità tat-tranżazzjonijiet u l-effettività tas-sistemi, u segwitu ta’ osservazzjonijiet preċedenti.

1.21.

L-approċċ li l-Qorti tieħu biex tivverifika r-regolarità tat-tranżazzjonijiet fil-bażi tal-kontijiet jikkonsisti f’żewġ pilastri ewlenin: l-ittestjar dirett tat-tranżazzjonijiet biex ikun aċċertat safejn dawn huma regolari; u evalwazzjoni tal-effettività tas-sistema ta’ sorveljanza u kontroll fl-assigurazzjoni tar-regolarità. Dan huwa akkompanjat minn evidenza miġjuba mix-xogħol relevanti ta’ awdituri oħrajn (fejn din hija disponibbli) u analiżi tar-rappreżentazzjonijiet tal-maniġment (21).

1.22.

L-ittestjar tat-tranżazzjonijiet huwa bbażat fuq kampjun statistiku rappreżentattiv ta’ rċevuti jew pagamenti meħuda mill-popolazzjoni fit-totalità tagħha, normalment il-grupp tal-oqsma tal-politika. Dan l-ittestjar jagħti estimu statisku tal-punt safejn it-tranżazzjonijiet fil-popolazzjoni involuta huma regolari.

1.23.

Sabiex tiddetermina id-daqsien tal-kampjuni l-Qorti tuża mudell ta’ assigurazzjoni tal-verifika. Dan jinvolvi evalwazzjoni tar-riskju inerenti li jsiru żbalji fit-tranżazzjonijiet u r-riskju li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll ma jevitawx jew ma jsibux u jikkoreġu tali żbalji (ir-riskju tal-kontroll). Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, il-Qorti trid isserraħ primarjament fuq l-ittestjar dirett tagħha peress li s-sistemi ma jagħtux assigurazzjoni adegwata dwar ir-regolarità tat-tranżazzjonijiet.

1.24.

L-ittestjar jinvolvi l-eżami dettaljat tat-tranżazzjonijiet magħżula biex jiġi ċċekkjat jekk il-klejm jew il-pagament kinux ikkalkulati tajjeb u skont ir-regoli u r-regolamenti relevanti li jiggvernaw l-infiq. Meta t-tranżazzjoni tkun ikkalkulata ħażin, jew inkella ma tissodisfax rekwiżit regolatorju jew dispożizzjonijiet kuntrattwali, tiġi kkunsidrata bħala li fiha żball. Permezz tal-kampjun tagħha ta’ tranżazzjonijiet tal-kontabilità rreġistrati fil-kontijiet baġitarji, il-Qorti tittraċċa l-pagament sal-livell ta’ min jirċievi fl-aħħar (eż. bidwi, organizzatur ta’ kors tat-taħriġ, promotur ta’ proġett tal-għajnuna għall-iżvilupp) u tittestja l-konformità mal-kundizzjonijiet relevanti f’kull livell, fejn hu xieraq.

1.25.

L-iżbalji fit-tranżazzjonijiet jiġru għal bosta raġunijiet u jsiru f’għadd ta’ forom skont in-natura tal-ksur u tar-regola speċifika jew tar-rekwiżit kuntrattwali miksur. L-iżbalji jistgħu jirrelataw ma’ kondizzjoni għall-pagament jew ma’ kwistjoni ta’ osservanza oħra.

1.26.

Il-Qorti tikklassifika l-iżbalji b’dawn iż-żewġ modi:

1.27.

Il-Qorti tesprimi l-frekwenza tal-okkorrenza tal-iżbalji billi tippreżenta l-proporzjon tal-kampjun milqut minn żbalji (kemm kwantifikabbli kif ukoll mhux kwantifikabbli). Dan jindika kif żbalji mifruxa x’aktarx li jkunu fi ħdan il-grupp tal-politika bħala ħaġa sħiħa (ara 1.3 tal-parti 1 tal-Annessi 1 fil-kapitoli differenti).

1.28.

Il-Qorti tqis l-impatt finanzjarju tal-iżbalji abbażi ta’ rata ta’ żbalji. Hija kkalkulata minn żbalji kwantifikabbli biss. Il-Qorti tevalwa r-rata ta’ żbalji meqjusa bi tqabbil mal-livell ta’ materjalità ta’ 2 % biex tiddetermina - flimkien ma’ evidenza oħra - jekk il-pagamenti tal-qasam tan-nefqa humiex ħielsa minn żbalji materjali (opinjoni “mingħajr kwalifika”), jew milquta minn livell materjali ta’ żbalji (opinjoni “avversa” (22)). Bil-għan li tippreżenta r-riżultati r-rata tal-iżbalji hija kklassifikata bħala li taqa’ f’waħda mit-tliet meded li ġejjin:

Din l-informazzjoni tingħata fil-parti 1 tal-Annessi 1 tal-Kapitoli 4 sa 11, u hemm sommarju tagħha fit- Tabella 1.3 .

1.29.

Is-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll huma stabbiliti mill-Kummissjoni, (u l-Istati Membri u benefiċjarji fil-każ ta’ ġestjoni maqsuma jew deċentralizzata), biex jiġu ġestiti r-riskji għall-baġit, inkluża r-regolarità tat-tranżazzjonijiet. Għalhekk l-evalwazzjoni tal-effettività tas-sistemi fl-assigurazzjoni tar-regolarità hija proċedura tal-verifika prinċipali, u partikolarment siewja fl-identifikazzjoni ta’ rakkomandazzjonijiet għal titjib.

1.30.

Kull grupp tal-politika huwa mmexxi minn bosta sistemi individwali, u kull waħda minnhom tieħu żmien konsiderevoli biex tkun ittestjata u evalwata. Għalhekk kull sena l-Qorti s-soltu tagħżel kampjun ta’ sistemi biex teżaminah. Ir-riżultati tal-evalwazzjonijiet tas-sistemi huma ppreżentati fil-għamla ta’ tabella msejħa “Evalwazzjoni tas-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll magħżula” mogħtija fil-parti 2 tal-Annessi 1 tal-kapitoli 4 sa 11. Is-sistemi huma kklassifikati bħala “effettivi” biex inaqqsu r-riskju tal-iżbalji fit-tranżazzjonijiet, “parzjalment effettivi” (fejn hemm xi dgħufijiet li jolqtu l-effettività operazzjonali) jew “mhux effettivi” (meta d-dgħufijiet huma mxerrda u b’hekk ixejnu għal kollox l-effettività operattiva).

1.31.

Barra dan, il-Qorti tagħti evalwazzjoni ġenerali tas-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll (ippreżentata wkoll fil-parti 2 tal-Annessi 1 tal-kapitoli 4 sa 11) li tikkunsidra kemm l-evalwazzjoni tas-sistemi magħżula, kif ukoll ir-riżultati tal-ittestjar tat-tranżazzjonijiet.

1.32.

Għad-Dħul u fil-grupp tal-politika n-Nefqa amministrattiva u nefqa oħra, is-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll, fit-totalità tagħhom, huma effettivi (ara l-paragrafi 4.29 sa 4.30 u 11.20 sa 11.21), u l-Qorti tqis li l-iżbalji għandhom impatt finanzjarju ta’ anqas minn 2 % tat-total tal-ammonti (ara t- Tabella 1.3 ) Barra dan, l-evalwazzjoni tal-Qorti tad-dikjarazzjonijiet mid-Diretturi-Ġenerali u mill-uffiċjali li jawtorizzaw b’delega kkonfermaw li l-ebda riżerva ma kellha tiġi ppreżentata (ara l-paragrafi 2.3 sa 2.4 u 2.9 u t- Tabella 2.1 ).

1.33.

Għall-grupp tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi naturali, u għall-grupp tal-politika l-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza l-Qorti tqis li l-impatt finanzjarju ġenerali tal-iżbalji huwa anqas minn 2 % tan-nefqa totali għal kull grupp tal-politika rispettiv. Madankollu, il-Qorti sabet li n-nefqa tal-Iżvilupp Rurali fi ħdan il-grupp tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi naturali kienet milquta minn livell ta’ żbalji li qabeż it-2 % (ara l-paragrafu 5.62) u l-ittestjar tal-Qorti jagħti x’jifhem li l-pagamenti interim u finali għall-grupp tal-politika l-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza kienu milquta minn żbalji materjali (ara l-paragrafu 9.31). Għall-grupp tal-politika l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji l-Qorti tqis li r-rata ta’ żbalji hija ħarira ’l fuq minn 2 % tan-nefqa totali għal dan il-grupp tal-politika. Madankollu, il-Qorti sabet li l-pagamenti magħmula taħt is-Sitt Programm ta’ Qafas għar-riċerka u l-iżvilupp teknoloġiku jirrappreżentaw parti sproporzjonalment kbira ta’ din ir-rata ta’ żbalji ġenerali (ara l-paragrafi 10.12 sa 10.13).

1.33.

Il-Kummissjoni tinnota li għall-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza l-Qorti sabet żbalji kwantifikabbli f’4 minn 21 pagamenti interim u finali li ġew eżaminati. Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 9.31.

Għall-grupp ta’ politika affarijiet Ekonomiċi u finanzjarji, minħabba li l-PF6 jirrappreżenta biss 8 % tal-pagamenti, il-Kummissjoni tqis li r-rata ġenerali tal-iżbalji tat-tranżazzjoni f’dan il-qasam ta’ politika, meta jittieħed fl-intier tiegħu, hu ħieles minn żbalji materjali. Rigward il-pagamenti tal-FP6 l-osservazzjonijiet u l-konklużjonijiet tal-Qorti f’dan il-kapitolu huma simili għal dawk fil-Kapitolu 7. Ara wkoll it-tweġibiet għal paragrafi 10.12 u 10.13.

1.34.

Il-Qorti tikkonkludi li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll għall-grupp tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi naturali huma parzjalment effettivi fl-assigurazzjoni tar-regolarità tal-pagamenti (ara l-paragrafu 5.63). Filwaqt li l-Qorti tisħaq li l-IACS ġeneralment hija sistema ta’ kontroll effettiva biex tillimita r-riskju ta’ żbalji jew ta’ nefqa irregolari (ara l-paragrafu 5.64), hija identifikat kwistjonijiet li jridu jkunu indirizzati fl-iskemi SPS u SAPS (ara l-paragrafu 5.65) u fil-qasam tal-Iżvilupp rurali (ara l-paragrafu 5.66). Il-Qorti tikkonkludi li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll għall-grupp tal-politika l-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza huma parzjalment effettivi (ara l-paragrafu 9.32) (23). Għall-grupp tal-politika l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji, il-Qorti eżaminat tliet sistemi ta’ sorveljanza u kontroll. Filwaqt li tnejn tqiesu bħala effettivi, waħda kienet evalwata bħala parzjalment effettiva (24)biss fl-assigurazzjoni tal-legalità u r-regolarità tal-pagamenti (ara l-paragrafu 10.28).

1.34.

Fl-2008, għad-Direttorat Ġenerali tal-Edukazzjoni u l-Kultura, is-sistema ta’ superviżjoni u kontroll li ġiet stabbilita għall-perjodu 2007-2013 tipprovdi qafas sod. Sar progress sinjifikanti fl-implimentazzjoni tiegħu permezz ta’ analiżi tad-dikjarazzjonijiet ta’ assigurazzjoni ex-post u żjajjar ta’ superviżjoni u verifiki intensifikati.

Fir-rigward tal-grupp ta’ politika affarijiet Ekonomiċi u finanzjarji, is-sejbiet u l-konklużjonijiet tal-Qorti li għandhom x’jaqsmu mal-PF6 jixbhu li dawk f’Kapitolu 7 filwaqt li l-bqija ta-nefqa hi ħielsa minn żbalji materjali. Il-Kummissjoni tqis li s-sistemi stabbiliti ta’ supervizjonu u kontroll b’mod ġenerali jagħtu valur għal flushom. proporzjonati u adegwati (ara tweġibiet għal paragrafi 10.19 u 10.28).

1.35.

Fil-gruppi tal-politika l-Koeżjoni (25), ir-Riċerka, l-enerġija u t-trasport, l-Għajnuna esterna, l-iżvilupp u t-tkabbir u l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji, il-Qorti tikkonkludi li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll huma parzjalment effettivi, (ara l-paragrafi 6.21, 6.23, 6.36, 7.41, 8.34 u 10.28 u t- Tabella 1.3 ) Filwaqt li għall-gruppi tal-politika r-Riċerka, l-enerġija u t-trasport, l-Għajnuna esterna, l-iżvilupp u t-tkabbir u l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji r-rata ta’ żbalji meqjusa mill-Qorti hija bejn 2 % - 5 % tan-nefqa totali, għall-grupp tal-politika l-Koeżjoni, ir-rata ta’ żbalji meqjusa hija ’l fuq minn 5 % (ara l-paragrafi 6.17, 6.35, 7.40 u 8.33 u t- Tabella 1.3 ). Għall-gruppi tal-politika l-Koeżjoni u l-Għajnuna esterna, l-iżvilupp u t-tkabbir, il-fehma tal-Qorti hija li l-ambitu tar-riżervi espressi fid-dikjarazzjonijiet mid-Diretturi-Ġenerali u l-uffiċjali li jawtorizzaw b’delega kien imissu kien usa’ sabiex jirrifletti n-nuqqasijiet sinifikanti li għad hemm f’dawn l-oqsma tan-nefqa bħalma jintwera fis-sejbiet tal-verifika tal-Qorti (ara l-paragrafi 2.6 sa 2.7 u 2.10 sa 2.11 u t- Tabella 2.1 ). Il-Koeżjoni tibqa’ l-qasam l-aktar problematiku u r-rata ta’ żbalji meqjusa tiegħu tinsab ferm ogħla minn dawk għall-oqsma tal-politika l-oħrajn.

1.35.

Saru sforzi konsiderevoli biex titjieb il-ġestjoni tal-politika tar-riċerka fi ħdan il-limiti tal-qafas legali u finanzjarju applikabbli. Il-Kummissjoni se tkompli tapplika kontrolli rigorużi. Il-Kummissjoni se tkompli taħdem biex tnaqqas il-livell ta’ żbalji residwi f’dan il-grupp ta’ politika.

L-assigurazzjoni raġonevoli dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet bażi ngħatat mid-Direttorati Ġenerali fir-Rapporti tal-Attività Annwali. Meta Direttur Ġenerali jista’ jibbaża din l-assigurazzjoni fuq srima ta’ rata ta’ żbalji taħt il-limitu tal-materjalità, bħalma hu l-każ pereżempju tad-Direttorat Ġenerali għat-Tkabbir li l-Qorti ttrattatu fil-grupp ta’ politika tal-għajnuna Esterna, żvilupp u tkabbir, m’għandha għalfejn issir l-ebda riżerva.

Għall-qasam tal-għajnuna Esterna, Żvilupp u Tkabbir, il-Kummissjoni fasslet il-kontrolli tagħha għal dan il-grupp ta’ politika biex ikopri t-tul kollu tal-proġetti multiannwali sabiex tkun f’pożizzjoni li tipprevjeni, jew tinduna u tikkoreġi l-biċċa l-kbira tal-iżbalji finanzjarji matul il-kors normali tal-kontrolli tagħha. Il-verifiki finanzjarji mandatorji previsti taħt is-sistema ta’ kontroll tal-Kummissjoni għandhom jippermettu lill-Kummissjoni biex tinduna u tikkoreġi dawn l-iżbalji ta’ prefinanzjament - f’sena ta’ kontabilità aktar tard - qabel isiru l-ħlasijiet finali. Il-kontrolli ex-post tal-Kummissjoni jikkonfermaw dan il-livell baxx ta’ żbalji residwi.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 8.34.

1.36.

Meta mqabbla mas-snin ta’ qabel il-bidliet segwenti kienu nnutati: tnaqqis fir-rata ta’ żbalji meqjusa għall-gruppi tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi naturali (26)u r-Riċerka, l-enerġija u t-trasport (27). Għall-grupp tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi naturali, il-Qorti tqis li r-rata ta’ żbalji ġenerali hija ħarira taħt 2 % (ara l-paragrafu 5.13), filwaqt li għall-grupp tal-politika r-Riċerka, l-enerġija u t-trasport din għadha ’l fuq minn 2 % (ara l-paragrafu 7.40). Għall-grupp tal-politika l-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza, il-Qorti tqis li l-iżbalji għandhom impatt finanzjarju ta’ inqas minn 2 %. Il-Qorti tikkunsidra li dan huwa dovut l-aktar għas-sehem kbir ta’ pagamenti bil-quddiem, li huma relattivament inqas milquta minn żbalji mill-pagamenti interim u finali (ara l-paragrafi 9.6 sa 9.7 u 9.31). Fil-grupp tal-politika l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji, ir-rata ta’ żbalji ġenerali meqjusa għas-sena finanzjarja 2008 hija ħarira ’l fuq minn 2 % (fl-2007 ħarira taħt 2 %) minħabba l-iżbalji misjuba fl-infiq tas-Sitt Programm ta’ Qafas li, madankollu, jirrappreżenta biss 8 % tan-nefqa tal-grupp tal-politika (ara l-paragrafu 10.27).

1.36.

1.37.

Il-Qorti tenfasizza li l-verifiki tagħha juru li kriterji ta’ eliġibbiltà kkumplikati jew mhux ċari jew inkella rekwiżiti legali kumplessi oħrajn, partikolarment fil-gruppi tal-politika tal-Agrikoltura u r-riżorsi naturali, il-Koeżjoni, ir-Riċerka, l-enerġija u t-trasport kif ukoll l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għar-riskju tal-iżbalji (ara l-paragrafi 5.17 sa 5.26, 5.34 sa 5.52, 6.18 sa 6.20, 7.12 sa 7.15 u 10.11 sa 10.14).

1.37.

Madankollu, il-Kummissjoni kkommettiet ruħha li tagħmel proposti lill-Awtorità Leġiżlattiva biex fejn ikun possibbli jkun hemm aktar simplifikazzjoni. Hi se tikkunsidra l-ambitu għall-introduzzjoni ta’ simplifikazzjoni ulterjuri tar-regoli tal-eliġibbiltà fil-proposta tagħha tal-2010 għar-reviżjoni ta’ kull tliet snin tar-Regolament Finanzjarju. Se tistudja wkoll prinċipji għal simplifikazzjoni ulterjuri tal-leġiżlazzjoni settorjali għar-rawn li jmiss tal-atti bażiċi, li se jidħlu fis-seħħ mill-2014.

Għall-Agrikoltura u r-riżorsi naturali, ir-riżultati tjiebu grazzi għall-isforzi kontinwi biex jiġu ssimplifikato r-rekwiżiti legali/il-kriterji tal-eliġibbiltà taħt iż-żewġ pilastri tal-PAK. Ara wkoll it-tweġibiet speċifiċi għal paragrafi 5.17 sa 5.26, 5.34 sa 5.52.

Fil-qasam tal-koeżjoni, saru modifiki fir-regolamenti għall-2007-2013, li jinkorporaw is-simplifikazzjonijiet li rriżultaw minn grupp konġunt ta’ esperti tal-Kummissjoni u l-Istati Membri. Kmieni fl-2009 il-Kummissjoni ħarġet ukoll rapport fil-qosor dwar ir-regoli tal-eliġibbiltà. Ara wkoll it-tweġiba tal-Kummissjoni għall-paragrafi 1.41-1.42 u 6.37(a).

Is-7a Programm Qafas kien pass ’il quddiem fis-simplifikazzjoni. Bħala riżultat tal-esperjenza miksuba waqt l-implimentazzjoni tal-programm, u jekk ikun xieraq, il-Kummissjoni tista’ tipproponi tibdiliet fil-bażi legali tagħha.

1.38.

Fil-grupp tal-politika l-Għajnuna esterna, l-iżvilupp u t-tkabbir kif ukoll l-Affarijiet ekonomiċi u finanzjarji l-Kummissjoni ġġesti n-nefqa tal-UE b’mod konġunt ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali (28)abbażi ta’ ftehimiet li wkoll jiżguraw id-drittijiet tal-verifika tal-Qorti. Madankollu, l-aċċess tal-Qorti għal rapporti tal-verifika u dokumenti ta’ sostenn iġġenerati min-NU jew żjarat tal-verifika li għandhom x’jaqsmu mad-DAS 2008 kien rifjutat parzjalment jew għal kollox (ara l-paragrafi 8.13 u 10.10).

1.38.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 8.13.

1.39.

Is-sena l-oħra l-Qorti nnutat li, minkejja l-iżviluppi pożittivi fil-qafas ta’ kontroll intern tal-Kummissjoni, parti sostanzjali tat-tranżazzjonijiet fil-bażi tal-kontijiet tal-UE tibqa’ soġġetta għal livell ta’ żbalji materjali (ara l-paragrafu 1.42 tar-Rapport Annwali dwar is-sena finanzjarja 2007). Barra dan, il-verifika tad-DAS tal-Qorti tenfasizza differenzi – kultant sinifikanti – fit-tip, l-inċidenza u l-livell ta’ irregolarità bejn, u fi ħdan, gruppi tal-politika. Il-paragrafi li ġejjin ifittxu li jagħtu iktar tagħrif dwar l-evalwazzjoni ta’ kif jista’ jsir il-progress lejn qafas ta’ kontroll intern Komunitarju effettiv (29).

1.40.

Minkejja li l-Unjoni għandha baġit ġenerali wieħed hemm ħafna differenzi fil-mod kif jintefqu l-flus. Dawn jinkludu: it-tip tal-mod tal-ġestjoni; it-tipi ta’ benefiċjarji; il-perjodiċità tal-għajnuna; il-modi differenti kif isir klejm u t-tipi differenti ta’ sistemi ta’ kontroll u rkupru. Dawn id-differenzi jinħolqu biex jindirizzaw iċ-ċirkustanzi tal-qasam baġitarju involut u l-objettivi individwali tal-għajnuna, u b’għarfien dwar l-ispiża u l-kumplessità tal-amministrazzjoni u l-kontroll tal-iskemi.

1.41.

Ir-regoli li jiggvernaw il-mod kif jintefqu l-flus huma stabbiliti biex jiżguraw li l-għajnuna tikseb l-objettivi tal-politika mfittxija - nfiq fuq l-affarijiet xierqa fil-ħin xieraq. Xi regoli huma komuni għat-tipi kollha ta’ pagament filwaqt li oħrajn jiddependu mit-tipi ta’ nfiq. Għalhekk it-tip u l-kumplessità tar-regoli jistgħu jkunu wkoll funzjoni tal-kumplessità tal-objettivi tal-politika.

1.42.

Iktar ma r-regoli jkunu onerużi u kumplessi, ikbar huwa r-riskju li ma jkunux segwiti, u b’hekk jiżdied ir-riskju li jsiru żbalji fit-tranżazzjonijiet u li ma jintlaħqux l-objettivi tal-politika. Fl-istess ħin, irfinar eċċessiv fl-iffissar ta’ miri speċifiċi ħafna ta’ programmi x’aktarx li jżid l-ispiża tal-iċċekkjar dwar jekk tali miri ntlaħqux. Fi kliem ieħor: regoli u regolamenti mfassla tajjeb li huma ċari biex wieħed jinterpretahom u sempliċi biex japplikahom, inaqqsu r-riskju ta’ żbalji (il-paragrafu 1.45 tar-Rapport Annwali għas-sena finanzjarja 2007).

1.41-1.42.

Il-Kummissjoni impenjat ruħha li tinkorpora deskrizzjoni tal-arranġamenti assoċjati tal-kontroll fil-proposti futuri leġiżlattivi kollha relevanti.

Is-simplifikazzjoni hija element ewlieni fil-programm tal-Kummissjoni ta’ regolamentazzjoni aħjar. L-Istati Membri huma mitluba wkoll biex jissimplifikaw il-kriterji tal-eliġibbiltà fil-programmi nazzjonali tagħhom. Madankollu, ċertu livell ta’ kumplessità huwa inevitabbli u jrid jittieħed inkunsiderazzjoni fid-diskussjonijiet futuri dwar livell tollerabbli ta’ riskju.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 2.35(b).

Fil-qasam tal-Koeżjoni, ir-regolament ESF għall-2007-2013 diġa jipprovdi għall-possibbiltà biex l-ispejjeż indiretti jiġu ddikjarati fuq bażi ta’ rata fissa. Il-possibbiltà li jintużaw rati fissi, somom sħaħ u skali standard ta’ spejjeż unitarji għall-programmi tal-2007-2013 kienet iġġeneralizzata kemm għall-FEŻR u għall-FES billi ġew emendati r-regolamenti tal-fondi f’Mejju tal-2009. Simplifikazzjonijiet oħra ġew adottati f’Diċmbru tal-2008 u f’Mejju tal-2009. F’Lulju tal-2009, il-Kummissjoni ressqet ukoll proposti għal simplifikazzjonijiet ulterjuri għar-regolament implimentattiv 1828/2006 u għar-regolament ġenerali 1083/2006.

Il-Kummissjoni, bħala riżultat tal-esperjenza miksuba waqt l-implimentazzjoni tal-programm, u jekk ikun xieraq, tista’ tipproponi tibdiliet fil-bażi legali tagħha.

1.43.

Huwa xieraq li jkun hemm element ta’ attenzjoni. Is-semplifikazzjoni tar-regoli purament biex jitnaqqas ir-riskju tal-irregolarità għandha mnejn ikollha xi żvantaġġi li kieku iktar regoli ġeneriċi kellhom jirriżultaw f’infiq inqas iffukat. Barra dan, is-’semplifikazzjoni’ tista’ tissuġġerixxi, f’xi oqsma (ara pereżempju l-paragrafi 9.6 sa 9.7), il-flessibbiltà tal-kundizzjonijiet biex wieħed jirċievi l-pagamenti bil-quddiem u żieda fl-ammonti li jistgħu jitħallsu hekk. Madankollu, din is-semplifikazzjoni għandha tkun sostnuta b’sistemi effettivi għax jekk le n-nefqa irregolari ssir viżibbli biss meta l-programmi jkunu tlestew parzjalment jew inkella ngħalqu għal kollox, li jiġri iktar tard fil-proċess. Minkejja dawn il-kwalifiki, is-semplifikazzjoni trid tibqa’ objettiv ewlieni.

1.43.

Se fejn jidħol il-qasam ta’ politika tal-Edukazzjoni u l-kultura, it-tfassil tal-programmi l-ġodda għall-2007-2013 issimplifika r-regoli u għamel użu wiesa’ mill-finanzjament b’somom sħaħ. Dan, flimkien mal-approvazzjoni rigoruża tas-sistemi nazzjonali ta’ ġestjoni u kontrol, għandu jnaqqas ir-riskju marbut mal-ħlasijiet finali.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 9.7.

1.44.

Huwa fatt li l-ġestjoni tal-baġit tal-UE evolviet ftit ftit b’rispons għat-tip ta’ programmi tan-nefqa li kienu introdotti sussegwentement. Ir-regoli li jiggvernaw l-infiq kif ukoll il-metodi tal-ġestjoni jridu jikkunsidraw l-ispeċifiċitajiet tal-bosta miri tal-infiq baġitarju. Madankollu dawn il-miri m’għandhomx ikunu dettaljati żżejjed, b’mod li jinħoloq piż amministrattiv żejjed u regoli li huma ibsin biex wieħed josservahom. Dan jitlob, min-naħa tal-Kummissjoni, reviżjoni ġudizzjuża tal-qafas regolatorju ta’ bażi u l-istruttura tal-ġestjoni ta’ programmi speċifiċi tan-nefqa.

1.44.

F’dan ir-rigward, ix-xogħol tal-Kummissjoni fuq ir-riskju tollerabbli tal-iżbalji għandu jiġi rrikunsidrat, hekk kif hi tipproponi opinjoni ċara dwar ir-riskju li jista’ jiġi kkontrollat fid-dawl tal-kundizzjonijiet tal-eliġibbiltà u l-ambjent ta’ kontroll u għalhekk fuq ir-riskju li ma jkunx jaqbel finanzjament li wieħed jikkontrollah. Il-Kummissjoni se tagħmel proposti konkreti lill-Awtorità Baġetarja dwar ir-riskju tolerabbli fir-riċerka, l-enerġija u t-trasport, l-ambjent rurali, l-għajnuna esterna u n-nefqa amministrattiva fl-2010.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafi 1.41 - 1.42.

1.45.

F’dan il-kuntest, l-ewwel kompitu u wieħed essenzjali għandu jkun biex jiġi żgurat li tinġabar informazzjoni affidabbli u komprensiva biex tkun tista’ ssir evalwazzjoni kredibbli tal-ispejjeż eżistenti tal-kontrolli (30).

1.45.

1.46.

Daqstant kruċjali għandha tkun evalwazzjoni bir-reqqa dwar jekk hux qiegħed jinkiseb l-ikbar benefiċċju mil-livell kurrenti ta’ nefqa fuq il-kontrolli. Jekk dan jitqies li mhux il-każ, imbagħad l-għan immedjat għandu jkun li jinkiseb vantaġġ sħiħ mill-flus li diġà qegħdin jintefqu u mir-riżorsi diġà mqassma għal dan il-għan (31).

1.46.

Bħala riżultat tal-Pjan ta’ Azzjoni biex titjieb is-superviżjoni tal-Fondi Strutturali, il-Kummissjoni diġà ħadet azzjonijiet ex ante biex ittejjeb is-sistemi ta’ kontroll. Tiġbed l-attenzjoni wkoll għall-fatt li t-tnaqqis ta’ 2 %-3 % fir-rata tal-iżbalji permezz ta’ kontroll ex ante aktar effettiv (imsemmi għall-FEŻR u fl-istudju tal-każ spjegattiv ippreżentat fil-komunikazzjoni dwar ir-“riskju tollerabbli” (COM(2008) 866) tirriżulta minn valutazzjoni tal-iżbalji identifikati mill-Qorti fid-DAS 2005 u hija pjuttost miżura ta’ “riskju ta’ kontroll” (ir-riskju li ċerti kontrolli ma jaħmux b’mod effettiv f’xi każijiet).

1.47.

Flimkien ma’ azzjonijiet meħtieġa li jimmiraw li jiżguraw l-effettività tas-sistemi, l-objettiv indikat għandu jkun biex jiġi determinat il-bilanċ xieraq bejn l-ispiża tal-kontrolli u l-benefiċċji li jġibu magħhom (ara r-rakkomandazzjoni mill-Qorti fir-Rapport Annwali għas-sena finanzjarja 2007, il-paragrafu 1.52).

1.47.

B’konformità mas-suġġeriment tal-Qorti, il-Kummissjoni se teżamina ulterjorment il-bilanċ bejn l-ispejjeż u l-benefiċċji tal-kontroll meta tkun qed tħejji l-proposti tagħha dwar ir-riskju tollerabbli u tibda bir-riċerka, l-enerġija u t-trasport l-iżvilupp rurali, l-għajnuna esterna u l-oqsma tal-infiq amministrattiv fl-2010.

1.48.

Ikun mixtieq, kull meta programmi tan-nefqa jkunu qegħdin jiġu kkunsidrati għall-approvazzjoni, li jiġu indikati r-riskji marbuta magħhom u l-ispejjeż tal-amministrazzjoni u l-kontroll meħtieġa biex irażżnu dawn ir-riskji għal livell effettiv meta mqabbel mal-ispejjeż. B’dan il-mod, id-deċiżjonijiet relevanti tal-Kunsill u tal-Parlament jittieħdu b’mod iktar infurmat, b’konsiderazzjoni espliċita tar-riskji u tal-ispejjeż involuti.

1.48.

1.49.

Il-Qorti tenfasizza l-importanza ta’ iktar riflessjoni fuq is-semplifikazzjoni u l-ispejjeż u l-benefiċċji ta’ kontrolli. Din ir-reviżjoni għandha titwettaq f’ħin tajjeb qabel ma jitħejjew il-proposti għall-qafas finanzjarju multiannwali l-ġdid (32).

1.49.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 1.37.

2.1.

Dan il-kapitolu jeżamina l-progress tal-Kummissjoni fl-2008 fl-indirizzar tad-dgħufijiet fis-sistemi tagħha ta’ sorveljanza u kontroll sabiex tassigura r-regolarità tat-tranżazzjonijiet iffinanzjati mill-baġit tal-UE. B’mod partikolari, hija tanalizza l-punt safejn:

2.1.

Il-Kummissjoni qed tieħu azzjoni biex ittejjeb aktar is-sistema ta’ kontroll intern tagħha fid-dawl tal-esperjenza tagħha stess u biex tindirizza l-kwistjonijiet li tqajmu mill-awdituri. L-azzjonijiet meħuda fl-2008 inkludew id-dħul fis-seħħ mill-1 ta’ Jannar 2008 tal-istandards riveduti għall-kontroll intern għal ġestjoni effettiva, it-tlestija tal-istadju ta’ implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni lejn Qafas ta’ Kontroll Intern Integrat u titjib fiċ-ċarezza u l-koerenza tar-Rapporti ta’ Attività Annwali.

2.2.

Il-Qorti eżaminat ukoll is-Sommarji Annwali (1)għall-Azzjonijiet Strutturali u għall-Fond Ewropew tas-Sajd u tal-Agrikoltura biex tevalwa l-valur miżjud li dawn jipprovdu u kif dan ġie użat mis-servizzi tal-Kummissjoni (il-paragrafi 2.18 sa 2.22).

2.3.

Id-Diretturi-Ġenerali kollha ddikjaraw li kienu kisbu assigurazzjoni raġonevoli li r-riżorsi allokati lilhom kienu ntużaw għall-għanijiet speċifikati u li l-kontrolli interni li huma kienu introduċew assiguraw il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet ta’ bażi, fi 12-il każ soġġett għal riżervi.

2.4.

Mill-41 Direttorat-Ġenerali jew servizzi prinċipali li ħarġu dikjarazzjoni fl-2008, 12 minnhom fihom riżerva waħda jew aktar, bil-maġġoranza tagħhom jirreferu għal nuqqasijiet dwar ir-regolarità tat-tranżazzjonijiet ta’ bażi. In-numru totali ta’ riżervi niżel minn 17 (2007) sa 15 (2008). Ir-riżervi l-aktar sinifikanti fil-kuntest tar-regolarità tat-tranżazzjonijiet ta’ bażi huma ppreżentati fuq in-naħa tax-xellug tat- Tabella 2.1 .

2.4.

Barra minn hekk, 3 reżervazzjonijiet li ilhom għal żmien twil eżistenti tneħħew fl-2008 (tad-Direttorat Ġenerali għall-Agrikultura u l-Iżvilupp Rurali dwar l-implimentazzjoni tal-IACS fil-Greċja, tad-Direttorat Ġenerali għall-Komunikazzjoni fin-nuqqas ta’ sistema ta’ kontroll ex-post u tad-Direttorat Ġenerali għall-Intrapriżi u l-Industrija dwar l-iffinanzjar tal-korpi Europej għall-istandardizzazzjoni).

F’oqsma oħra ta’ politika bħall-Politika ta’ Koeżjoni, l-ambitu tar-reżervazzjonijiet tnaqqsu, meta jittieħed kont tal-miżuri korrettivi li ġew implimentati diġà mill-Istati Membri.

2.5.

Fil-grupp tal-politika l-Agrikoltura u r-Riżorsi Naturali, id-Direttur-Ġenerali għall-Agrikoltura u l-iżvilupp rurali neħħa r-riżerva tiegħu li kienet ilha hemm żmien twil (sitt snin) relatanti mal-implimentazzjoni insuffiċjenti tal-IACS fil-Greċja minħabba li l-awtoritajiet relevanti waqqfu Sistema ġdida tal-Identifikazzjoni tal-Pakketti tal-Art u r-riżerva għall-Iżvilupp Rurali ġiet definita b’aktar dettall wara l-verifikazzjoni u l-validazzjoni tal-istatistiċi ta’ kontroll mill-korpi ta’ ċertifikazzjoni tal-Istati Membri. Madankollu, id-Direttur-Ġenerali ma jagħti ebda assigurazzjoni li l-pjan ta’ azzjoni mwaqqaf u implimentat mill-Greċja kien effettiv għall-proċedura tad-dikjarazzjonijiet tal-2008. Barra minn hekk, fl-opinjoni tal-Qorti, ix-xogħol li sar għall-validazzjoni tal-istatistiċi ta’ kontroll mill-Kummissjoni u l-korpi ta’ Ċertifikazzjoni f’dak l-Istat Membru ma jagħtix il-livell għoli ta’ assigurazzjoni meħtieġ.

2.5.

2.6.

Għall-grupp tal-politika il-Koeżjoni, id-Direttorati-Ġenerali għall-Politika Reġjonali u għall-Impjieg, l-Affarijiet Soċjali u l-Opportunitajiet Indaqs żammew ir-riżervi li għandhom x’jaqsmu mad-dgħufijiet fis-sistemi ta’ ġestjoni u kontroll għall-perijodu 2000-2006 għalkemm in-numru totali tal-Istati Membri u l-programmi operazzjonali kkonċernati u kif ukoll il-kwantifikazzjoni finanzjarja naqsu b’mod sinifikanti. Total ta’ 99 programm operazzjonali ntlaqat fl-2008, meta mqabbel ma’ 185 fl-2007. Id-Direttorati-Ġenerali kkwantifikaw l-impatt ta’ dawn ir-riżervi għal 201 miljun euro, (2007, 726 miljun euro) (2).

2.6.

It-tnaqqis tal-impatt finanzjarju tar-reżervazzjonijiet huwa spjegat b’mod ċar fl-AARs rispettivi u jikkonferma li l-Kummissjoni refgħet ir-risponsabbiltajiet tagħha, skont l-impenn li ssaħħaħ ir-rwol superviżorju. L-impatt kwantifikat jirriżulta minn sforzi qawwija mill-Kummissjoni għall-programmi kollha tal-2008, inkluż is-segwitu tar-reżervazzjonijiet fl-AARs tal-2007, il-konklużjoni tal-14-il pjan ta’ azzjoni nazzjonali ta’ rimedju u l-applikazzjoni tal-korrezzjonjiet ta’ aktar minn 1,5 biljun euro li rriżultaw f’li r-riżervazzjonijiet tneħħew f’bosta każijiet.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 2.17.

2.7.

Ir-riżervi mid-Direttorati-Ġenerali għall-gruppi tal-politika ir-Riċerka, l-Enerġija u t-Trasport u l-Affarijiet Ekonomiċi u Finanzjarji jikkonformaw mas-sejbiet tal-Qorti li r-rata ta’ żbalji residwi (wara t-tpaċija u l-korrezzjonijiet) fid-dikjarazzjonijiet tal-ispejjeż tas-Sitt Programm ta’ Qafas (FP6) jibqgħu ’l fuq mill-materjalità.

2.7.

Ara wkoll it-tweġiba għall-paragrafu 7.17.

2.8.

Għall-grupp tal-politika l-Edukazzjoni u ċ-Ċittadinanza, id-Direttur-Ġenerali għad-DĠ Komunikazzjoni rrapporta dwar il-kisbiet fit-tisħiħ tas-sistemi ta’ kontroll, iżda jenfasizza li 9,4 % tat-tranżazzjonijiet iċċekkjati kienu milquta minn żbalji, għalkemm dawn kellhom impatt żgħir.

2.8.

2.9.

L-analiżi tal-Qorti li tinstab fin-naħa tal-lemin tat- Tabella 2.1 turi li r-rapporti ta’ attività annwali jaqblu mal-konklużjonijiet tad-DAS tal-Qorti għan-nefqa amministrattiva u għall-affarijiet ekonomiċi u finanzjarji biss. Fi kliem ieħor, għal dawn l-oqsma tal-politika l-verifiki tal-Qorti jew tal-Kummissjoni ma wrew ebda dgħufija sinifikanti li ma ġietx inkluża fid-dikjarazzjonijiet tad-Direttorati Ġenerali. Għall-qasam tal-politika l-Agrikoltura u r-riżorsi Naturali r-rapport ta’ attività annwali tad-Direttur-Ġenerali għall-Agrikoltura u l-iżvilupp rurali huwa aktar qrib il-konklużjonijiet tal-evalwazzjoni speċifika tad-DAS rilevanti milli fi snin preċedenti.

2.9.

2.10.

Fil-każ tal-grupp tal-politika tal-koeżjoni, il-Qorti tinnota, li għall-2007, l-ambitu u l-iskala tar-riżervi jiddikjaraw inqas il-gravità tal-problemi ta’ irregolarità f’dan il-qasam tal-baġit (ara l-paragrafu 6.35).

2.10.

Il-Kummissjoni se tiżgura li jkun hemm azzjonijiet korrettivi u ta’ segwitu adatti għall-każijiet kollha identifikati mill-Qorti, kif għamlet fis-snin preċedenti.

2.11.

Fil-grupp tal-politika l-Għajnuna Esterna, l-Iżvilupp u t-Tkabbir il-Qorti sabet livell materjali ta’ żbalji (ara l-paragrafu 8.39) u li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll huma biss parzjalment effettivi fl-assigurazzjoni tar-regolarità tal-pagamenti (ara l-paragrafu 8.44). Dawn is-sejbiet mhumiex riflessi b’mod adegwat mid-Diretturi-Ġenerali fid-dikjarazzjonijiet tagħhom. Fil-fatt din hija r-raba’ sena konsekuttiva fejn il-Qorti għamlet din l-osservazzjoni partikolari (3).

2.11.

Madankollu bħala parti mill-isforzi li għaddejjin biex tittejjeb is-sistema ġenerali ta’ kontroll intern u flimkien max-xogħol tal-Kummissjoni fuq ir-riskju tollerabbli tal-iżbalji, il-EuropeAid se tniedi reviżjoni tal-istrateġija tagħha ta’ kontroll fl-2010.

2.12.

Billi tadotta r-Rapport ta’ Sinteżi l-Kummissjoni tassumi r-responsabbiltà politika tagħha għall-implimentazzjoni operattiva tal-baġit tal-UE permezz tad-Diretturi-Ġenerali tagħha (4). Ir-rapport jagħti evalwazzjoni retrospettiva tal-ġestjoni finanzjarja matul il-perijodu ta’ mandat sħiħ tal-Kummissjoni li waslet biex tispiċċa.

2.13.

Il-Kummissjoni tikkunsidra li għall-2008 l-proċeduri ta’ kontroll fis-seħħ jagħtu l-garanziji neċessarji dwar il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet ta’ bażi li għalihom il-Kummissjoni tieħu r-responsabbiltà ġenerali skont l-Artikolu 274 tat-Trattat tal-KE.

2.14.

Il-Kummissjoni tirreferi għar-riżultat ta’ eżerċizzju ta’ peer review annwali li sar kmieni fl-2009 li jindika li hemm skop għal titjib ulterjuri tal-kwalità tar-Rapporti ta’ Attività Annwali, wieħed mill-aktar għodod kruċjali ta’ tmexxija. Il-Kummissjoni tistenna li dan it-titjib se jkun rifless mir-RAA tal-2009 ’l quddiem.

2.14.

2.15.

Ir-Rapport ta’ Sinteżi jagħti xi spjegazzjonijiet dwar l-approċċ tal-Kummissjoni fuq ir-riżervi. Il-Kummissjoni tgħid li riżerva ssir b’mod sistematiku għal nuqqasijiet sinifikanti sakemm ma jkunx hemm evidenza affidabbli tal-verifika li twaqqaf pjan ta’ azzjoni u li qiegħed jaħdem. Madankollu, il-Qorti ssib li l-Kummissjoni għandha tagħti attenzjoni akbar lill-bżonn li jittieħdu indikazzjonijiet aktar robusti li l-miżuri ta’ korrezzjoni stipulati fi ħdan il-pjanijiet ta’ azzjoni kienu jew x’aktarx li jkunu effettivi, u li f’ħafna każijiet l-ambitu tar-riżervi għandu jkun akbar (ara l-eżempji diskussi fil-paragrafi 2.5, 2.10 u 2.11 u t- Tabella 2.1 ).

2.15.

Meta d-Diretturi Ġenerali jesprimu reżervazzjoni dawn huma obbligati li jfasslu pjan ta’ azzjoni biex jindirizzaw id-dgħjufiji identifikati. L-azzjoni meħuda tiġi mbagħad rappurtata u evalwata fir-Rapport ta’ Attività Annwali sussegwenti. Jekk hemm biżżejjed provi li l-azzjonijiet qed ikollhom l-impatt previst fuq id-dgħjufiji, ir-reżervazzjoni tista’ titneħħa. Id-deċiżjonijiet biex isiru jew jitneħħew ir-reżervazzjonijiet huma wħud mill-punti ewlenin diskussi fir-“reviżjonijiet bejn il-pari”, għalkemm deċiżjoni finali tittieħed mill-Uffiċjal Delegat li Jawtorizza responsabbli.

Għall-każ tal-IAVS fil-Greċja, ara t-tweġiba għal paragrafu 2.5.

Għall-qasam tal-Politika ta’ Koeżjoni, ara t-tweġiba għal paragrafu 2.6.

Il-Kummissjoni tirreferi wkoll għat-tweġibiet tagħha għal paragrafi 2.10 u 2.11.

2.16.

Il-Qorti tinnota li l-Kummissjoni tagħraf il-bżonn għal azzjonijiet ulterjuri biex issolvi kwestjonijiet identifikati f’oqsma oħrajn. Dawn l-azzjonijiet għandhom jindirizzaw fost l-oħrajn kwestjonijiet bħal

(a)

L-evalwazzjoni tal-effettività tal-kontrolli interni;

(b)

Il-konċentrazzjoni tar-riżorsi dwar it-titjib tal-istruttura ta’ kontroll imwaqqfa għall-ġestjoni tan-nefqa fil-qafas finanzjarju tal-2007-2013 u fuq ir-rimedju tan-nuqqasijiet f’dak preċedenti; u

(b)

(c)

Rappurtar komplet u affidabbli dwar il-korrezzjoni ta’ żbalji fil-livell tal-Istati Membri.

(c)

2.17.

Għall-politika ta’ Koeżjoni l-Kummissjoni tirrapporta li hija ħadet aktar deċiżjonijiet formali biex tissospendi il-pagamenti interim (10 fl-2008 meta mqabbla ma’ 1 fl-2007) u applikat korrezzjonijiet finanzjarji ħafna akbar (1 587 miljun fl-2008 meta mqabbla ma’ 396 miljun fl-2007). Madankollu, rigward il-pjan ta’ azzjoni tagħha biex issaħħaħ l-irwol ta’ sorveljanza tagħha taħt il-ġestjoni maqsuma tal-Koeżjoni, il-Kummissjoni tagħraf li hemm bżonn ta’ aktar ħin qabel mal-impatt tal-azzjonijiet ikun jista’ jitkejjel bi tnaqqis fir-rata ta’ żbalji’.

2.17.

B’mod aktar ġenerali, il-Kummissjoni daħħlet fis-seħħ sistema ta’ kontroll multiannwali bbażata fuq il-prevenzjoni jew is-sejbien u l-korrezzjoni. L-aqwa estimi tal-Kummissjoni dwar il-korrezzjonijiet finanzjarji u l-irkupri deċiżi fl-2008 ammontaw għal euro 2,967 biljun għall-oqsma kollha ta’ politika, u għalhekk juru sforz partikolari fl-aspetti ta’ sejbien u korrezzjoni fis-sistema ta’ kontroll (ara taqsima 6 “rkupru ta’ ħlasijiet mhux dovuti” tan-noti tal-kontijiet annwali għas-sena 2008).

2.18.

Fir-Rapport Annwali tagħha tal-2007 l-Qorti sabet li s-sommarji annwali, fl-ewwel sena li kienu jeżistu, ma tawx evalwazzjoni affidabbli tal-operat u l-effettività tas-sistemi ta’ sorveljanza u ta’ kontroll u rrakkomandat li l-Kummissjoni tieħu passi biex ittejjeb l-informazzjoni mogħtija (5).

2.18.

Fl-agrikultura, l-Istati Membri kollha b’aġenzija waħda ta’ ħlas iridu jipprovdu dikjarazzjoni ta’ assigurazzjoni mid-direttur tal-aġenzija ta’ ħlas u ċertifikat mill-korp ta’ ċertifikazzjoni li b’definizzjoni jikkostitwixxi s-sommarju annwali msemmi fir-Regolament Finanzjarju u fil-Ftehim Inter-Istituzzjonali. Barra minn hekk, l-Istati Membri li għandhom aktar minn aġenzija waħda tal-ħlas ifasslu sommarji annwali msejħa wkoll rapporti ta’ sinteżi.

2.19.

Il-Qorti analizzat is-Sommarji Annwali tal-2008 biex tiddetermina jekk ir-rekwiżiti tar-Regolament Finanzjarju kinux ġew irrispetati u jekk l-Istati Membri kinux taw informazzjoni supplimentari.

2.20.

Mhux l-Istati Membri kollha kkonformaw mar-rekwiżiti kif inhuma stabbiliti fir-Regolament Finanzjarju u lanqas ma segwew il-linji gwida tal-Kummissjoni (6). Madankollu, meta mqabbel mas-sena l-oħra, il-kwalità tal-analiżi inkluża fis-sommarji annwali kollha tjiebet.

2.20.

Id-Direttorat Ġenerali għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali nnota fir-rapport ta’ attività annwali tiegħu tal-2008 li l-Istati Membri kkonformaw mal-obbligi legali tagħhom u b’mod ġenerali segwew il-linji gwida stabbiliti mis-servizzi tal-Kummissjoni. Meta wieħed iqabbel mas-sena l-oħra, il-kwalità tal-analiżi fis-sommarji annwali kollha tjiebet, imma f’xi każijiet il-valutazzjoni ta’ ċerti elementi bażiċi għandha titjieb aktar. Il-Kummissjoni għalhekk qajmet dan il-punt mal-Istati Membri u sussegwentement irrevediet wieħed mil-linji gwida tagħha.

2.21.

Is-sommarji annwali huma element tal-kontroll intern u l-Qorti ħeġġet lill-Kummissjoni biex iżżid il-valur lill-proċess billi tidentifika problemi komuni, soluzzjonijiet possibbli jew l-aħjar prattiċi u tuża din l-informazzjoni fl-irwol tagħha ta’ sorveljanza (7). Il-Kummissjoni inkoraġġiet bl-istess mod lill-Istati Membri biex jagħmlu l-istess.

2.21.

Il-Kummissjoni tirreferi wkoll għat-tweġiba tagħha fil-paragrafu 2.18.

2.22.

L-analiżi tal-Qorti wriet li għall-2008 għadd ta’ Stati Membri (8)ppreżentaw elementi jew analiżi li żiedu l-valur tas-Sommarji Annwali, billi fittxew li jidentifikaw u jikkumentaw fuq nuqqasijiet sistemiċi jew kwestjonijiet transversali. Id-Diretturi-Ġenerali għall-Koeżjoni użaw id-data fis-sommarji annwali bħala kontribuzzjoni fl-evalwazzjoni tagħhom stess tas-sistemi nazzjonali.

2.22.

Għall-qasam ta’ koeżjoni, seba’ Stati Membri inkludew fis-Sommarji Annwali d-dikjarazzjoni ta’ assigurazzjoni proposta fil-linji gwida tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni se tanalizza dawk id-dikjarazzjonijiet li ġew provduti sa issa, bil-għan li tiddefenixxi l-elementi ewlenin li jistgħu jżidu l-valur tas-Sommarji Annwali. Ir-riżultati ta’ din l-analiżi se jiġu kkunsidrati għall-aġġornament tan-nota ta’ gwida.

Għall-agrikoltura u l-iżvilupp rurali, l-assigurazzjoni fuq il-kontijiet u fuq il-legalità u r-regolarità tat-tranżazzjonijiet li hemm warajhom hija provduta b’dikjarazzjoni tal-assigurazzjoni mid-direttur tal-aġenzija tal-ħlas. Din id-dikjarazzjoni hija soġġetta għal verifika u opinjoni mill-korp ta’ ċertifikazzjoni, li għalhekk iżżid is-sigurtà. Ir-rapport ta’ sinteżi (mfassal minn dawk l-Istati Membri li għandhom aktar minn aġenzija waħda tal-ħlas) jipprovdi valur miżjud billi jiġbor din l-assigurazzjoni fuq livell nazzjonali.

2.23.

F’Ottubru tal-2007 l-Kummissjoni adottat Komunikazzjoni li tirrevedi l-Istandards Interni ta’ Kontroll (ICS) u l-qafas li fuqu huma bbażati (9). Stabbiliet 16-il standard ta’ kontroll intern irrevedut għall-ġestjoni effettiva biex jissostitwixxu s-sett oriġinali ta’ 24 standard mill-1 ta’ Jannar 2008.

2.24.

Il-Qorti eżaminat l-ICS relatati mal-assigurazzjoni tar-regolarità tat-tranżazzjonijiet tas-16-il Direttorat-Ġenerali u sabet livell għoli ta’ implimentazzjoni simili għas-snin preċedenti (10).

2.24.

2.25.

Ir-reviżjoni tal-ICS kienet akkumpanjata bir-rekwiżit li d-Direttorati-Ġenerali juru l-implimentazzjoni effettiva ta’ xi standards li ngħataw prijorità (11). Ħafna mid-Direttorati-Ġenerali għażlu li jagħmlu hekk għall-2008 dwar l-ICS 7-11 li fil-biċċa l-kbira jkopru l-qasam dedikat għall-Attivitajiet ta’ Ħidma u Kontroll (12). B’kuntrast, l-istandards li għandhom x’jaqsmu mal-oqsma ta’ Proċessi ta’ Ippjanar u Ġestjoni tar-Riskju (ICS 5 u 6), intagħżlu minn numru żgħir biss ta’ Direttorati-Ġenerali (13)minkejja l-importanza tagħhom. Iżda l-Kummissjoni ma kinitx kapaċi turi li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll huma effettivi b’mod suffiċjenti biex itaffu r-riskju ta’ żbalji fl-oqsma/gruppi tal-politika li ġejjin: l-iżvilupp rurali fl-Agrikoltura u r-Riżorsi Naturali (il-paragrafu 5.63), il-Koeżjoni (il-paragrafu 6.36), ir-Riċerka, l-Enerġija u t-Trasport (il-paragrafu 7.41) u l-Għajnuna Esterna, l-Iżvilupp u t-Tkabbir (il-paragrafu 8.34)

2.25.

Tlettax-il Direttorat Ġenerali (terz) għażlu li jagħtu prijorità lil wieħed jew liż-żewġ standards ta’ Pjanar u Mmaniġġjar tar-Riskji, inkluż xi Direttorati Ġenerali ewlenin b’baġit kbir. Il-Kummissjoni tqis li din hija riflessjoni adatta tal-importanza ta’ dawn l-istandards għad-Direttorati Ġenerali konċernati.

Għall-Agrikoltura u r-Riżorsi Naturali b’mod ġenerali, l-istima tal-valur tal-iżbalji totali huma kemm kemm taħt il-limitu tal-materjalità ta’ 2 %. Matul is-snin, it-tendenza turi li b’mod ġenerali, is-sistemi ta’ kontroll u superviżjoni tjiebu f’dan il-qasam ta’ politika u issa huma effettivi, għalkemm għad hemm bżonn ta’ titjib fil-qasam tal-iżvilupp rurali.

Permezz tal-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni biex jissaħħaħ ir-rwol superviżorju tal-Kummissjoni fl-immaniġġjar tal-azzjonijiet strutturali, il-Kummissjoni għamlet progress sinifikanti fit-titjib tas-sistemi superviżorji u sabiex tnaqqas ir-riskju tal-iżbalji. Ħadet ukoll azzjonijiet addizzjonali, bħas-simplifikar tar-regoli għad-dikjarazzjoni tal-ispejjeż fil-qasam tal-Politika ta’ Koeżjoni permezz tal-introduzzjoni ta’ rati fissi, somom f’daqqa u skali standard tal-ispejjeż għal kull unità, u permezz ta’ qafas ta’ kontroll għall-perjodu 2007-2013. Il-Kummissjoni tqis li l-impatt ta’ azzjonijiet simili fuq ir-rata ta’ żbalji tista’ tiġi evalwata biss fuq perjodu itwal ta’ żmien u kmieni fl-2010 se tirrapporta fuq l-ewwel impatt tal-ħlasijiet 2007-2013.

Il-Kummissjoni tirreferi wkoll għat-tweġiba tagħha fil-paragrafu 2.17.

Il-Kummissjoni għamlet sforzi konsiderevoli biex ittejjeb il-ġestjoni tagħha tal-politika tar-Riċerka, l-Enerġija u t-Trasport fi ħdan il-limiti tal-qafas legali u finanzjarju applikabbli. Il-Kummissjoni se tkompli l-applikazzjoni rigoruża tal-kontrolli (ara wkoll it-tweġiba fil-paragrafu 7.42).

Fil-qasam tal-Għajnuna esterna, Żvilupp u Tkabbir, il-Kummissjoni fasslet il-kontrolli tagħha għal dan il-grupp ta’ politika biex tkopri ċ-ċiklu sħiħ tal-proġetti multiannwali tagħha sabiex tkun tista’ tipprevjeni, jew issib u tikkorreġi l-parti l-kbira tal-iżbalji finanzjarji fil-kors normali tal-kontrolli tagħha. Il-verifiki finanzjarji obbligatorji previsti skont is-sistemi ta’ kontroll tal-Kummissjoni għandhom jippermettu lill-Kummissjoni biex issib u tikkoreġi l-iżbalji qabel isiru l-ħlasijiet – fis-sena ta’ wara tal-kontabbiltà - qabel isir il-ħlas finali. Il-kontrolli ex-post tal-Kummissjoni jikkonfermaw dan il-livell baxx ta’ żbalji residwi.

2.26.

Il-Pjan ta’ Azzjoni tal-2006 pprova jindirizza l-lakuni speċifiċi fil-qafas tal-kontroll intern tal-Kummissjoni (14). Il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni ta’ Frar tal-2009 (15)tagħti evalwazzjoni aġġornata tar-riżultati tal-Pjan ta’ Azzjoni bbażata fuq l-indikaturi.

2.27.

L-analiżi tal-Qorti ta’ din il-Komunikazzjoni (ara t- Tabella 2.2 ) turi li l-Kummissjoni implimentat l-14-il sub-azzjoni kollha li huma identifikati bħala pendenti fir-Rapport Annwali preċedenti tal-Qorti (16)u għalhekk hija lestiet l-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Azzjoni.

2.28.

Il-Kummissjoni tagħti serje ta’ indikaturi u deskritturi biex tkejjel u tevalwa l-impatt tal-Pjan ta’ Azzjoni (17). L-analiżi tal-Qorti (ara t- Tabella 2.2 ) turi li ħafna minn dawn ikejlu biss il-prodott u l-attività tal-Kummissjoni b’ (sub-) azzjoni aktar milli b’ effettività. Għalkemm fil-fatt huma preċiżi, mhuwiex possibli li jkun determinat abbażi tagħhom jekk il-Pjan ta’ Azzjoni kellux impatt miżurabbli fuq is-sistemi ta’ sorveljanza u ta’ kontroll u fl-aħħar mill-aħħar fuq ir-regolarità tat-tranżazzjonijiet.

2.28.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni tqis li l-pjanijiet ta’ azzjoni tal-aħħar snin ħolqu ftehim komuni fost l-awtoritajiet tal-Istati Membri jew il-korpi esterni dwar il-miżuri meħtieġa sabiex jiġu evitati żbalji fil-programmi tal-UE. Dan huwa impatt ferm importanti, u se jikkostitwixxi l-bażi ta’ azzjoni futura u kooperazzjoni.

2.29.

Għall-2008, il-Qorti identifikat aktar progress fis-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll tal-Kummissjoni, b’mod partikulari, l-impatt tar-riżervi relevanti dwar l-assigurazzjoni mogħtija fid-dikjarazzjonijiet tad-Diretturi-Ġenerali (il-paragrafi 2.5 sa 2.8).

2.29.

2.30.

Iżda, f’xi rapporti ta’ attività u dikjarazzjonijiet annwali, il-verifiki tal-Qorti identifikaw nuqqasijiet kontinwi fl-iskop u l-iskala tar-riżervi u fl-evalwazzjoni u l-operat tas-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll (il-paragrafi 2.9 sa 2.11)

2.30.

Il-Kummissjoni tilqa’ t-titjib innutat fit-tabella 2.1 u ttenni l-impenn tagħha biex tikseb aktar progress f’dan il-qasam. Il-Kummissjoni bħalissa qed tevalwa l-fatturi li jaffettwaw il-kwalità tar-Rapporti ta’ Attività Annwali u se tippromwovi miżuri biex itejjeb aktar il-kwalità tagħhom.

Ara t-tweġibiet għall-paragrafi 2.9, 2.10 u 2.11.

2.31.

Il-Kummissjoni għamlet progress tali fil-ġestjoni tas-Sommarji Annwali li issa jagħtu assigurazzjoni addizzjonali u huma użati biex iżidu l-valur għad-dikjarazzjonijiet magħmula mid-Diretturi-Ġenerali. Madankollu, mhux l-Istati Membri kollha kkonformaw b’mod sħiħ mar-Regolament Finanzjarju (il-paragrafi 2.20 u 2.22).

2.31.

Il-Kummissjoni ħadet ukoll il-passi adatti biex issegwi l-każijiet kollha ta’ non-konformità mal-kundizzjonijiet regolatorji u rnexxielha li issa hawn aktar Stati Membri li jżidu l-valur lis-Sommarji Annwali tagħhom meta mqabbel mas-sena l-oħra.

2.32.

Il-Kummissjoni hija kapaċi turi kważi l-implimentazzjoni sħiħa tal-istandards tal-kontroll intern riveduti (ara l-paragrafu 2.24), u implimentat is-sub-azzjonijiet fil-pjan ta’ azzjoni tagħha lejn qafas tal-kontroll intern integrat (il-paragrafu 2.27).

2.33.

Madankollu, il-Qorti tinnota li l-Kummissjoni mhijiex kapaċi turi li l-azzjonijiet tagħha biex ittejjeb is-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll kienu effettivi biex inaqqsu r-riskju ta’ żbalji f’xi oqsma tal-baġit (ara l-paragrafu 1.33).

2.33.

Il-Kummissjoni tirreferi wkoll għat-tweġibiet tagħha fil-paragrafi 2.17 u 2.25.

2.34.

It-titjib tas-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll għandhom jidhru bħala proċess li għadu għaddej fejn il-miżuri relevanti se jieħdu ż-żmien qabel ma jitqiesu effettivi. Dan ifisser li r-rakkomandazzjonijiet li għamlet il-Qorti fil-passat jibqgħu validi (18).

2.34.

2.35.

Attenzjoni partikolari u addizzjonali trid tingħata primarjament lil dawk l-oqsma tan-nefqa fejn il-Qorti tkompli tirrapporta livell għoli ta’ żbalji. Dan għandu jinkludi:

(a)

l-evalwazzjoni tan-nefqa u l-valur tal-kontrolli fil-politika;

(a)

(b)

preferenza għas-simplifikazzjoni fil-konċepiment ta’ proposti futuri tal-politika;

(b)

Il-Kummissjoni tirreferi għall-konklużjoni tal-Qorti fil-paragrafu 1.39 li seta’ kien hemm tensjoni bejn is-simplifikazzjoni u l-iżgurar li l-għajnuna tikseb l-għanijiet ta’ politika. Hija tinnota, f’dan ir-rigward, li għanijiet ta’ politika ffokati xi drabi jirrikjedu regoli kumplessi sabiex jiġi żgurat li l-għanijiet jinkisbu.

Għall-Politika ta’ Koeżjoni, ir-regolamenti dwar il-fondi ġew modifikati f’Mejju tal-2009 biex jippermettu l-użu ta’ rati fissi, somom f’daqqa u skali standard tal-ispejjeż għal kull unità għall-programmi tal-2007-2013. Il-Kummissjoni nkoraġġiet b’mod qawwi lill-Istati Membri biex japplikaw dawn l-għażliet simplifikati tal-ispejjeż. F’Lulju tal-2009 hija ppreżentat aktar proposti għas-simplifikazzjoni tal-Qafas regolatorju 2007-2013.

(c)

ssuktar tat-titjib tal-mekkaniżmu li permezz tiegħu l-korrezzjonijiet finanzjarji, l-irtirar jew l-irkupri huma intenzjonati li jikkoreġu l-iżbalji mġarrba, kif ukoll it-teħid tal-passi neċessarji b’tali mod li dan l-impatt ikun jista’ jintwera fil-prattika.

(c)

Il-korrezzjoni ta’ żbalji sistematiċi hija mistennija li żżid fil-pass fl-2009 għall-qasam tar-riċerka.

2.36.

F’dawk l-oqsma tal-politika fejn hemm rekwiżiti legali għal sottomissjonijiet annwali mill-Istati Membri, il-Kummissjoni għandha tassigura li jittieħed il-benefiċċju massimu minn sottomissjonijiet bħal dawn. Pereżempju, sommarji annwali u dikjarazzjonijiet ex-ante. Għandha tingħata wkoll attenzjoni xierqa lill-inizjattivi volontarji tal-Istati Membri (fil-forma ta’ Dikjarazzjonijiet Nazzjonali) jew mill-Istituzzjonijiet tal-Verifika Supremi biex jinkiseb tagħrif addizzjonali fil-kwestjonijiet kollha li jistgħu jkunu relevanti fl-assigurazzjoni tal-legalità u r-regolarità tan-nefqa fil-baġit tal-UE.

2.36.

3.1.

Dan il-kapitolu janalizza kwestjonijiet relatati mal-implimentazzjoni tal-baġit ġenerali tal-UE fl-2008. B’mod partikolari huwa jkopri r-rata ta’ implimentazzjoni tal-baġit, l-implimentazzjoni tal-programmi tal-UE, b’mod partikolari n-nefqa tal-politika ta’ koeżjoni tal-UE, l-baġits ta’ emenda u l-livell ta’ impenji tal-baġit pendenti.

3.2.

L-approprijazzjonijiet baġitarji adottati għall-2008 (baġit ivvutat u baġits ta’ emenda) flimkien ma’ ammonti miġjuba ’l quddiem mill-2007 kellhom total ta’ 132,3 biljun euro f’impenji u 117-il biljun euro f’pagamenti, żieda ta’ 4,7 % u 1,7 % rispettivament meta mqabbla mal-baġit finali tal-2007 (1). B’mod ġenerali, l-approprijazzjonijiet għall-impenji tal-baġit totali tas-sena kienu 2,2 biljun euro inqas mill-ammont massimu tal-qafas finanzjarju, filwaqt li l-approprijazzjonijiet għall-pagamenti kienu inqas bi 14,0 biljun euro (ara d- Dijagrammi III u IV fl- Anness I ).

3.3

L-10 baġits ta' emenda vvutati matul is-sena rriżultaw fi żieda ġenerali ta' 1,4 biljun euro fl-approprijazzjonijiet għall-impenji u fi tnaqqis ta' 4,6 biljun euro fl-approprijazzjonijiet għall-pagamenti. It-tnaqqis, fil-parti l-kbira, huwa reazzjoni għal nefqa iżgħar milli mistennija fl-oqsma tal-Politika ta’ Koeżjoni (4,5 biljun euro) u r-Relazzjonijiet Esterni (0,3 biljun euro). It-tnaqqis ta’ approprijazzjonijiet għall-pagament permezz ta’ baġits ta’ emenda jirrappreżenta ġestjoni finanzjarja tajba billi jsir aġġustament għat-tibdil u jitnaqqas is-surplus tal-baġit (2)(li b’mod partikolari jippermetti li r-riżorsi proprji jiġu rritornati lill-Istati Membri aktar kmieni).

3.4.

Il-Kummissjoni tipproduċi serje ta’ dokumenti li l-fost oħrajn fihom l-informazzjoni li ġejja dwar l-implimentazzjoni tal-baġit tal-Komunitajiet Ewropej (3):

3.5.

Fir-rigward tal-programmi tal-Fondi Strutturali 2000-2006, l-implimentazzjoni tal-approprijazzjonijiet għall-2008 kienet konsiderevolment ogħla milli mistenni. Minflok is-16,3 biljun euro li kienu ġew stmati, il-pagamenti ammontaw għal 24,0 biljun euro. L-istima inizjali kienet ibbażata fuq is-suppożizzjoni li l-ammonti għall-klejms ta’ pagament fl-2008 se jonqsu, peress li l-iskadenza n+2 (6)ma kinitx tapplika u ebda impenn ġdid ma seħħ mill-2006. Iżda, it-tnaqqis mistenni ma seħħx.

3.6.

Il-preżentazzjoni mill-Istati Membri għall-approvazzjoni mill-Kummissjoni tar-rendikonti ta’ konformità, prerekwiżit għar-rimborżi mill-programmi ta’ Koeżjoni tal-2007-2013, saru bil-mod (ara l-paragrafu 6.26). Dan wassal biex it-twettiq tal-approprijazzjonijiet għall-pagament ikun ħafna inqas milli mistenni (12,6 biljun euro). Kważi l-pagamenti kollha fl-2008 għall-perijodu ta’ programmar il-ġdid kienu jirrappreżentaw pagamenti bil-quddiem inizjali.

3.6.

F'ċerti każijiet l-Istati Membri ma ssottomettux klejms ta' pagament interim, anke meta d-dokumenti tal-valutazzjoni tal-konformità kienu diġà approvati. Dan jindika li kien hemm implimentazzjoni bilmod ta' ħafna programmi fil-prattika.

3.7.

Fis-26 ta’ Novembru 2008 l-Kummissjoni ddeskriviet l-istuttura tal-Pjan Ewropew għall-Irkupru Ekonomiku bħala tweġiba komuni Ewropea għall-kriżi finanzjarja u ekonomika ta’ bħalissa (7).

3.8.

Bħala parti mill-kontribuzzjoni tal-UE għal dan l-istimolu, il-Pjan ippropona aċċelerazzjoni fil-pagamenti taħt il-Fondi Strutturali. Saret proposta sabiex ikunu ssemplifikati l-kriterji għall-Fond Ewropew tal-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) u għas-sostenn mill-Fond Soċjali Ewropew, għall-ipprogrammar mill-ġdid tan-nefqa u għaż-żieda fil-pagamenti bil-quddiem minn kmieni fl-2009. Dan ta lill-Istati Membri aċċess aktar minn kmieni għal 1,8 biljun euro ta’ pagamenti bil-quddiem mill-Fond Soċjali Ewropew sabiex isaħħu l-politika attiva tas-suq tax-xogħol, jiffokaw mill-ġdid is-sostenn fuq dawk l-aktar vulnerabbli u jżidu l-azzjonijiet biex iħeġġu l-ħiliet. Kien ippjanat ukoll li jinġiebu ’l quddiem 4,5 biljun euro oħrajn ta’ pagamenti bil-quddiem mill-fondi FEŻR għal fondi ta’ koeżjoni. Sabiex ittejjeb l-interkonnessjonijiet tal-enerġija u l-infrastruttura tal-faxxa wiesgħa, il-Kummissjoni għandha l-intenzjoni li timmobilizza 5,00 biljun euro iktar għall-perijodu 2009-2010. Dan il-pakkett ikopri total ta’ 3,98 biljun euro għal investimenti għall-qbid u l-ħażna tal-karbonju, proġetti ta’ enerġija ġġenerata mir-riħ lil hinn mill-kosta u interkonnessjonijiet tal-enerġija, u 1,02 biljun euro biex jiġi estiż u mtejjeb l-internet b’veloċità qawwija fil-komunitajiet rurali u kif ukoll bħala tweġiba għal sfidi ġodda fil-qasam agroambjentali. L-implikazzjonijiet tal-baġit tal-Pjan għall-Irkupru se jkun perċettibbli biss mill-2009 ’l quddiem.

3.9.

L-impenji tal-baġit pendenti (jiġifieri impenji mhux użati miġjuba ’l quddiem sabiex jintużaw għan-nefqa fil-futur), prinċipalment fuq programmi multiannwali, żdiedu b’16,4 biljun euro (11,8 %) għal 155,0 biljun euro. B’referenza esklussiva għall-oqsma tal-politika ffinanzjati minn approprijazzjonijiet differenzjati (8), l-ammont ta’ impenji pendenti totali kien ta’ 153,8 biljun euro, li huma ekwivalenti għal 1,8 snin ta’ impenji jew għal 2,3 snin ta’ pagamenti bir-rata tan-nefqa tal-2008 fl-oqsma tal-politika rispettivi. Iżda, kważi 80 % tal-impenji pendenti huma mill-2007 u l-2008 u għalhekk għandhom x’jaqsmu mal-qafas finanzjarju 2007-2013. L-istruttura tar-“RALs” akkumulati turi l-impatt tal-isforzi biex impenji pendenti jitħallsu qabel l-applikazzjoni tar-regola ta’ diżimpenn awtomatiku li hija applikabbli kemm fil-qasam tal-Fondi Strutturali u kif ukoll fil-Fond ta’ Koeżjoni (ir-regola “n+2”/ir-regola “n+3”).

3.9.

3.10.

L-impenji tal-baġit pendenti jinħolqu bħala konsegwenza diretta ta’ nefqa differenzjata, fejn il-programmi tan-nefqa jieħdu għadd ta’ snin biex jiġu kkompletati u l-impenji jsiru għadd ta’ snin qabel il-pagamenti korrispondenti. Hekk kif l-impenji jiġu likwidati mill-pagamenti, l-effett fuq tul ta’ żmien twil ta’ impenji li jeċċedu l-pagamenti jirriżulta f’żieda ta’ impenji pendenti, u s-sitwazzjoni tirrepeti ruħha kull sena

3.11.

L-ogħla proporzjon ta’ impenji pendenti għandha x’taqsam mal-qasam tal-koeżjoni (ara l- Grafika 3.1 ). F’dan il-qasam, l-impenji pendenti ammontaw għal 103 biljun euro (9)(madwar 66 % tal-ammont totali), li jirrapprenżentaw 2,2 snin ta’ impenji jew 2,9 snin ta’ pagamenti bir-rata ta’ nefqa tal-2008. Il-maġġoranza l-kbira ta’ impenji pendenti f’dan il-qasam (73,8 biljun euro) tirreferi għall-perijodu kurrenti 2007-2013. L-impenji pendenti li għandhom x’jaqsmu mal-qafas finanzjarju 2000-2006 jammontaw għal 29,3 biljun euro.

3.11.

3.12.

Madwar 13,4 % tal-impenji mhux użati totali (20,9 biljun euro) kellhom x’jaqsmu mal-Fond ta’ Koeżjoni, minkejja l-fatt li dan kien jirrappreżenta biss madwar 6,2 % tal-approprijazzjonijiet għall-impenji awtorizzati totali għall-2008. Din hija żieda ta’ 2,8 biljun euro jew madwar 15,5 % meta mqabbla mal-2007. Il-livell għoli ta’ impenji tal-baġit pendenti fir-rigward tal-Fond ta’ Koeżjoni jirrappreżenta 1,4 snin ta’ impenji jew 4,9 snin ta’ pagamenti bir-rata ta’ nfiq tal-2008.

3.12.

Barra minn hekk, għall-proġetti tal-Fond ta' Koeżjoni, m'hemm l-ebda diżimpenn awtomatiku fil-perjodu 2000-2006, għall-kuntrarju tal-Fondi Strutturali l-oħra.

Għall-perjodu 2007-2013, il-Fond ta' Koeżjoni hu pprogrammat flimkien mal-ERDF, u r-regoli ta' diżimpenn awtomatiku japplikaw għaż-żewġ fondi. Dan se jnaqqas l-impenji pendenti għall-Fond ta' Koeżjoni fil-ġejjieni.

3.13.

Ir-rati ta’ nfiq fl-2008 baqgħu f’livelli għoli. Fil-każ tal-qasam tal-politika ta’ Koeżjoni l-approprijazzjonijiet għall-pagament inizjali tnaqqsu b’4,5 biljun euro mill-baġits ta’ emenda minħabba dewmien fl-implimentazzjoni tal-programmi 2007-2013 il-ġodda.

3.13.

3.14.

L-Istati Membri tejbu l-previżjonijiet tan-nefqa tagħhom fil-qasam tal-Fondi Strutturali u naqqsu r-rata ta’ stima żejda.

3.14.

3.15.

L-impenji tal-baġit pendenti fuq nefqa differenzjata jibqgħu f’livell għoli ħafna u jeċċedu l-approprijazzjonijiet għall-impenji tal-baġit totali għall-2008. Iżda, l-parti l-kbira tal-impenji baġitarji pendenti issa huma mill-2007 u mill-2008 u għalhekk għandhom x’jaqsmu mal-qafas finanzjarju kurrenti. Il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni tħeġġeġ lill-Istati Membri biex jgħaddu l-bqija tad-dokumenti ta’ evalwazzjoni ta’ konformità tas-Sistemi ta’ Ġestjoni u Kontroll malajr kemm jista’ jkun u li dawn ikunu ta’ kwalità biżżejjed sabiex jiġi evitat aktar dewmien fir-rigward tal-pagamenti interim u żieda ulterjuri fl-impenji tal-baġit pendenti.

3.15.

Fl-2008 u l-2009 il-Kummissjoni ħadet passi biex tikseb progress fil-proċedura tal-valutazzjoni tal-konformità permezz ta' trażmissjoni ta' ittri ta' tfakkir, kuntatti u laqgħat ma' Stati Membri. Id-dispożizzjonijiet regolatorji dwar ir-rimbors tal-prefinanzjament fl-assenza ta' applikazzjoni għall-pagamenti fi ħdan 24 xahar, kif ukoll l-applikazzjoni tar-regola ta' diżimpenn awtomatiku, se jimponu wkoll pressjoni fuq l-Istati Membri. Ara wkoll it-tweġiba għal 3.6.

Fit-30 ta' Ġunju 2009, in-numru totali tar-rapporti rċevuti u approvati jirrappreżentaw 93 % u 58 % tal-approprjazzjonijiet tal-2007-2013, rispettivament.

4.1.

Dan il-kapitolu jippreżenta l-evalwazzjoni speċifika tal-Qorti dwar id-Dħul. Il-parti tad-dħul tal-baġit tal-Unjoni Ewropea hija magħmula minn riżorsi proprji u dħul ieħor. Kif jidher fit- Tabella 4.1 , ir-riżorsi proprji huma bil-bosta s-sors prinċipali ta' finanzjament tan-nefqa tal-baġit (89,4 %).

4.2.

Fis-26 ta’ Jannar 2009 l-Kunsill adotta regoli (1)emendati li jimplimentaw id-Deciżjoni l-ġdida dwar is-sistema tar-riżorsi proprji tal-Komunitajiet Ewropej (2007/436/KE, Euratom) (2), li daħlet fis-seħħ retroattivament mill- 1 ta’ Jannar 2007 fl-1 ta’ Marzu 2009. Minnħabba li l-proċedura tar-ratifikazzjoni ma kinitx tlestiet sal-aħħar tal-2008, il-kalkulazzjonijiet mill-ġdid neċessarji tal-kontribuzzjonijiet ibbażati fuq il-VAT u d-DGN tal-Istati Membri tal-2007 u tal-2008 saru fl-2009.

4.3.

Il-Qorti għażlet kampjun statistikali rappreżentattiv ta’ 60 ordni ta’ rkupru meħuda mir-rekords tal-Kummissjoni tal-irċevuti tad-dħul kollu u eżaminat ir-regolarità tat-tranżazzjonijiet fuq il-livell tal-Kummissjoni (ara l- Anness 4.1 ). Il-verifika inkludiet segwitu ta’ xi sejbiet preċedenti (ara l- Anness 4.2 ). Xogħol addizzjonali ta’ verifika li twettaq mill-Qorti huwa deskritt fil-paragrafi 4.4 sa 4.8.

4.4.

Il-verifika tal-Qorti tat-tranżazzjonijiet ta' bażi tal-kontijiet ma tistax tkopri importazzjonijiet li ma ġewx iddikjarati jew dawk li nqabżu mis-sorveljanza doganali.

4.5.

Il-Qorti wettqet evalwazzjoni tas-sistemi ta' sorveljanza u kontroll fi tliet Stati Membri (3)u rrevediet is-sistemi ta’ kontabilità tagħhom għar-riżorsi proprji tradizzjonali. L-awdituri ċċekkjaw kampjun każwali ta' 30 dikjarazzjoni ta’ importazzjoni f’kull wieħed minn dawn it-tliet Stati Membri.

4.6.

Il-Qorti evalwat is-sistemi ta’sorveljanza u kontroll fil-Kummissjoni, inklużi l-ispezzjonijiet li din tal-aħħar għamlet fl-Istati Membri. Hija eżaminat il-kontijiet tar-riżorsi proprji tradizzjonali u analizzat il-fluss mid-dazji sabiex tikseb assigurazzjoni raġonevoli li l-ammonti rreġistrati kienu kompleti u korretti. L-irwol ta’ sorveljanza tal-ACOR (4)ġie evalwat ukoll.

4.7.

Il-riżorsi proprji tal-VAT u tad-DGN huma kontribuzzjonijiet li jirriżultaw mill-applikazzjoni ta’ rati uniformi lill-bażijiet ta’ evalwazzjoni armonizzati nozzjonalment tal-VAT tal-Istati Membri jew id-DGN tal-Istati Membri, ikkalkolat skont ir-regoli tal-Komunità. Dawn iż-żewġ riżorsi proprji huma bbażati fuq statistiċi makroekonomiċi, u d-data li huma bbażati fuqhom ma tistax tiġi vverifikata direttament. Għal din ir-raġuni, il-verifika ħadet bħala l-punt tat-tluq tagħha l-ġbir mill-Kummissjoni tal-aggregati makroekonomiċi ppreparati mill-Istati Membri, umbagħad evalwat is-sistemi tal-Kummissjoni li jipproċessaw id-data sakemm dawn jiġu inklużi fil-kontijiet finali. Għalhekk il-verifika kopriet il-preparazzjoni tal-baġit annwali u l-korrettezza tal-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri.

4.8.

Il-verifika kopriet ukoll is-sistemi ta' sorveljanza u kontroll tal-Kummissjoni li huma intenzjonati biex jipprovdu assigurazzjoni li dawn ir-riżorsi huma kkalkolati u miġbura korrettament, kif ukoll l-irwoli tal-Kumitati tal-ACOR u tad-DGN (5). Barra minn hekk il-Qorti eżaminat is-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll tal-Istituzzjonijiet Nazzjonali tal-Istatistika (INI) għall-kumpilazzjoni tal-Kontijiet Nazzjonali f’erba’ Stati Membri (6).

4.9.

Ir-riżorsa bbażata fuq id-DGN tintuża biex tibbilanċja l-baġit. Kwalunkwe dikjarazzjoni inqas tad-DGN għal Stat Membru partikolari - filwaqt li ma tolqotx ir-riżorsa proprja bbażata fuq id-DGN ġenerali - għandha l-effett li żżid il-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri l-oħrajn, sakemm il-problema tiġi identifikata u korretta.

4.10.

Ir-riżorsi proprji tradizzjonali huma stabbiliti u miġbura mill-Istati Membri. Tliet kwarti minn dawn l-ammonti huma mħallsa lill-Komunità, bil-kwart li jifdal miżmum biex ikopri l-ispejjeż tal-ġbir. Kull Stat Membru jibgħat dikjarazzjoni tad-dazji stabbiliti (id-dikjarazzjoni tal-kont “A” ) lill-Kummissjoni kull xahar u dikjarazzjoni ta’ dawk id-dazji stabbiliti li mhumiex inklużi fiha (il-kont “B” ) kull tliet xhur (7).

4.11.

Il-Qorti sabet li b’mod ġenerali d-dikjarazzjonijiet tal-Istati Membri mibgħuta lill-Kummissjoni kienu ħielsa minn żbalji materjali.

4.12.

Il-verifika tal-Qorti sabet il-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri u l-pagament tagħhom ħielsa minn żbalji materjali.

4.13.

Verifiki fuq il-post imwettqa mill-Qorti kkonfermaw li b’mod ġenerali s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll għad-dwana u għall-kontijiet tar-riżorsi proprji tradizzjonali, vverifikati, kienu qed jaħdmu sew.

4.14.

Iżda bħalma ġara fis-snin preċedenti l-verifika tal-Qorti enfasizzat problemi li jaffettwaw l-ammonti inklużi fil-kontijiet B li, filwaqt li ma kinux materjali biżżejjed biex jaffettwaw il-konklużjoni ġenerali, għandhom jiġu korretti:

4.14.

—

stabbiliment u rkupru mdewwem ta’ dazji, anke jekk l-awtoritajiet (8)tad-dwana kienu diġà jafu l-ammonti dovuti u l-identità tad-debituri, u

—

—

nuqqas ta’ istruzzjonijiet nazzjonali (9)biex jiġi evalwat l-ammont tad-djun li l-irkupru tagħhom probabbilment mhuwiex possibli.

—

4.15.

Barra minn hekk, f'Rapport Annwali (10)preċedenti l-Qorti nnutat li l-frekwenza ta' kontrolli fiżiċi fuq l-importi kienet baxxa ħafna. Il-Kummissjoni rrispondiet li dan huwa kkumpensat b’ kontrolli bbażati fuq il-verifika li saru aktar tard. Iżda, il-Qorti kkritikat il-frekwenza ta’ verifiki bħal dawn ibbażati fuq kontrolli wara l-approvazzjoni f’diversi Stati Membri (11).

4.15.

Fl-2009 il-Kummissjoni għażlet l-istrateġiji ta’ kontroll tal-Istati Membri għal riżorsi proprji tradizzjonali bħala tema ġenerali ta’ spezzjoni. Matul dawn l-ispezzjonijiet il-Kummissjoni qed teżamina l-istrateġija ta’ kontroll stabbilità, l-użu tal-analiżi tar-riskju fil-formulazzjoni tal-programmi ta’ kontroll, l-implimentazzjoni tal-programmi ta’ kontroll, u l-kwalità tal-kontrolli ta’ wara r-rilaxx li saru.

4.16.

Fl-2008 l-Istituzzjoni Suprema tal-Verifika (SAI) ta’ wieħed minn dawn l-Istati Membri ppublikat rapport (12)li kellu sejbiet simili għal dawk tal-Qorti u li kkritika s-sistema għall-kontroll ta' importazzjonijiet taxxabbli f’dak l-Istat Membru. B’mod partikolari, dan enfasizza:

4.16.

Il-Kummissjoni tilqa’ l-azzjoni tas-servizzi nazzjonali tal- verifika, partikolarment fil-qasam tar-riżorsi proprji tradizzjonali. Matul l-ispezzjonijiet tagħha l-Kummissjoni tikkonsulta, meta jkunu disponibbli, ir-rapporti nazzjonali tal-verifika biex tlesti l-valutazzjoni tagħha.

—

li, filwaqt li l-awtorità doganali kienet tat prestazzjoni tajba fl-iffaċilitar tal-kummerċ, hija għad għandha bżonn tiżviluppa l-kompetenza u r-riżorsi neċessarji fl-eżekuzzjoni tal-kontrolli fuq id-dokumentazzjoni li hija twettaq;

—

numru dejjem jonqos, u kwalità inkonsistenti, tal-verifiki bbażati fuq kontrolli wara l-approvazzjoni, anke jekk in-numru ta’ żbalji misjuba fihom dejjem qed jiżdied;

—

il-bżonn li jiġu żviluppati miri u standards għall-frekwenza u l-kwalità ta’ dawn il-verifiki biex il-kontroll fiskali u l-integrità tar-reġim ikunu żgurati.

4.17.

Ir-riżervi huma mezz biex il-Kummissjoni żżomm elementi dubjużi fir-rendikonti tal-VAT ippreżentati mill-Istati Membri miftuħin għall-korrezzjoni wara l-limitu ta' żmien statutorju ta' erba' snin. Fl-2008, saru 41 riżerva u tneħħew 15, li żied in-numru ta’ riżervi stabbiliti għal 163 fl-aħħar tas-sena (ara t- Tabella 4.2 ). 34 minnhom għandhom x’jaqsmu mas-snin qabel is-sena 2000. Mill-15-il riżerva mneħħija fl-2008 l-ebda waħda ma kellha x’taqsam mal-eqdem tliet snin l-1989, l-1993 u l-1995. Il-Kummissjoni għad m'għandhiex mezzi effettivi biex tiżgura li l-Istati Membri jagħtu informazzjoni adegwata u f'waqtha biex jippermettulha li tneħħi r-riżervi fuq ir-riżorsi proprji u bbażati fuq il-VAT li għadhom pendenti.

4.17.

4.18.

Id-DG Taxud huwa responsabbli biex jiżgura l-applikazzjoni korretta tad-direttivi tal-VAT u għandu jissorvelja t-transpożizzjoni u l-konformità tal-miżuri implimentattivi nazzjonali stabbiliti mill-Istati Membri. Fl-2008 żewġ direttivi tal-VAT (13)daħlu fis-seħħ. Iżda d-DĠ Taxud ma ssorveljax il-miżuri kollha tat-transpożizzjoni nazzjonali li kellhom x’jaqsmu ma’ dawn iż-żewġ direttivi. Transpożizzjoni inkorretta jew inkompleta tista’ taffettwa l-ammont tal-VAT irċevut u konsegwentement l-ammont imħallas ta’ riżorsi proprji. Tista’ wkoll tikkawża distorsjoni fit-tmexxija tas-Suq ewlieni.

4.18.

Rigward iż-żewġ direttivi tal-VAT, li daħlu fis-seħħ fl-2008, l-ewwel (14)tagħti l-possibbiltà, mhux obbligu, lill-Istati Membri biex jadottaw dispożizzjonijiet nazzjonali li jidderogaw mir-regoli normali inklużi fid-Direttiva tal-VAT sabiex jittrrattaw il-frodi tat-taxxa jew l-evażjoni tat-taxxa. Dawn il-miżuri għandhom jiġu kkomunikati lill-Kumitat tal-VAT u ser ikollhom, jekk adottati, impatt pożittiv fuq ir-riżorsi proprji tal-VAT. L-oħra (15)ma ddaħħalx bidliet materjali fil-leġiżlazzjoni attwali u l-emendi sostantivi tagħha huma elenkati fid-dettall fl-Artikolu 412 u ġew segwiti kif xieraq fl-Istati Membri kkonċernati.

4.19.

Meta l-Kummissjoni tikkunsidra li Stat Membru mhuwiex qed jissodisfa l-obbligi tiegħu taħt id-Direttiva tal-VAT hija tista’ tressaq il-kwistjoni quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja (16). Fl-2008 kien hemm tliet każijiet bħal dawn (17), u wieħed minnhom jista' jwassal għal tnaqqis fir-riżorsi proprji tal-VAT. F’dan il-każ aktar minn erba’ snin għaddew mir-reġistrazzjoni tal-każ fir-reġistru ewlieni tal-ksur potenzjali għall-bgħit tal-ittra ta’ referenza lill-Qorti tal-Ġustizzja mill-Kummissjoni fl-2008, u għaddew aktar minn 20 xahar bejn din ir-reġistrazzjoni tal-ilment u l-bgħit tal-ittra ta' notifika formali (18).

4.19.

Il-kuntest legali fl-Istati Membri hu sikwit dettaljat u kumpless, u jeħtieġ analiżi sostanzjali. Il-Kummissjoni tagħti attenzzjoni partikolari għat-tħejjija ta’ każi dwar l-interpretazzjoni tal-leġiżlazzjoni dwar it-tassazzjoni indiretta.

Barra minn hekk, is-sena li għaddiet il-Kummissjoni bidlet il-proċeduri tagħha, biex tippermetti teħid tad-deċiżjonijiet aktar frekwenti biex jonqos id-dewmien li kien isir meta n-notifiki tal-Istati Membri kienu jiġu rċevuti ftit qabel kellu jsir il-pass proċedurali li jmiss, u b'hekk il-każi ser ikunu jistgħu jimxu 'l quddiem hekk kif titlesta l-analiżi tal-informazzjoni l-ġdida. Fil-każ li jiġi identifikat impatt potenzjali fuq rizorsi proprji tradizzjonali, il-Kummissjoni tieħu miżuri xierqa billi tagħmel riżervi.

4.20.

Il-Kummissjoni ppreżentat is-sitt rapport skont l-Artikolu 12 (19)f’Novembru 2008, minkejja li dan kellu jiġi ppreżentat fl-aħħar tal-2007. L-objettiv prinċipali ta' dan ir-rapport huwa li jippermetti lill-Kummissjoni, flimkien mal-Istat Membru kkonċernat, jikkunsidraw jekk jistax isir xi tibdil għall-aħjar sabiex titjieb l-effettività tal-proċeduri applikati għar-reġistrazzjoni ta' persuni taxxabbli u għad-determinazzjoni u l-ġbir tal-VAT, u kif ukoll is-sistemi ta' kontroll tal-VAT.

4.20.

4.21.

Is-sitt rapport evalwa b’mod kritiku l-valur tar-rapporti preċedenti. Ikkonkluda li l-awtorità tal-baġit ma kinitx irrispondiet għal u ma ddibattiet ebda kwistjoni mqajma fir-rapporti preċedenti, u l-Kummissjoni setgħet issib ftit jew ebda evidenza tar-rakkomandazzjonijiet li wasslu direttament għal xi tibdil fl-Istati Membri. Il-VAT miġbur huwa l-punt tat-tluq għall-evalwazzjoni tal-ammont li jrid jitħallas mill-Istati Membri b’riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT.

4.22.

Wara li l-Istati Membri fl-2008 nnotifikaw lill-Kummissjoni bid-data tad-DGN il-Kumitat tad-DGN kkunsidra li, meta wieħed iqis b’mod xieraq ir-riżervi eżistenti (20), id-data tal-Istati Membri tal-UE-15 kienet xierqa għall-użu għal skopijiet ta’ riżorsi proprji. Il-Kumitat tad-DGN ma kienx kapaċi jifforma opinjoni fuq id-data fir-rigward tat-12-il Stat Membru tal-UE li jew għadha miftuħa jew hija koperta b' riżervi, minħabba li l-analiżi tal-inventarji tad-DGN (21)għadha għaddejja (ara l-paragrafi 4.26 u 4.26).

4.23.

Il-Qorti eżaminat komponenti prinċipali fis-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll abbażi tal-proċess ta’ kumpilazzjoni tad-data tad-DGN innotifikata fl-2008 f’erba’ Stati Membri u sabet dgħufijiet fid-dokumentazzjoni tal-proċeduri għall-produzzjoni ta’ din id-data, li kontrolli fuq il-kwalità tal-istatistiċi ma ġewx iddokumentati b’mod sistematiku u/jew li l-evalwazzjoni tas-sistemi abbażi tal-produzzjoni tal-istatistika mhux dejjem saret.

4.23.

4.24.

Il-Qorti fl-opinjoni (22)tagħha tinsisti li d-differenzi fis-sistemi ta' sorveljanza u kontroll fl-INI jistgħu jdgħajfu l-komparabilità, l-affidabilità u l-kompjutezza tal-Kontijiet Nazzjonali.

4.24.

Il-Kummissjoni kkunsidrat ir-rimarki tal-Qorti dwar is-sistemi ta’ superviżjoni u ta’ kontroll. Partikolarment, il-Kumitat tal-GNI iddiskuta s-sistemi ta’ superviżjoni u ta’ kontroll sa mill-2006. Il-mistoqsijiet speċifiċi 3 u 4 dwar id-deskrizzjoni u l-evalwazzjoni tas-sistemi ta’ superviżjoni u ta’ kontroll ġew introdotti fil-kwestjonarju għall-valutazzjoni tal-inventarju tal-GNI aġġornat tal-Kummissjoni (dokument-GIAQ Nru GNIC/081 ta’ April 2007). Deskrizzjoni aktar dettaljata tal-proċeduri tal-Istati Membri hi meħtieġa fil-Linji Gwida riveduti tal-Inventarju tal-GNI (GNIC/053 rev. 2). Il-Kummissjoni se tkompli tippromwovi l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiċi bejn il-pajjiżi f’dan id-dominju, partikolarment billi torganizza seminar f’Diċembru 2009.

4.25.

Riżervi ġenerali (23)kienu jeżistu fl-aħħar tal-2008 fuq data tad-DGN tal-Istati Membri tal-UE15 fir-rigward tal-perijodu 2002 sal-2004, sakemm ma ssir l-analiżi tal-inventarji tad-DGN aġġornati. Ir-riżervi ġenerali għall-Istati Membri tal-UE-10 kienu stabbiliti f’Ġunju 2008 dwar id-data tad-DGN li tkopri s-snin 2004 sal-2006.

4.26.

Fil-bidu tal-2008 kien hemm 25 riżerva speċifika tad-DGN miftuħa (24)li tirrelata mal-perijodu 1995 sal-2001. Matul l-2008 l-Kummissjoni neħħiet 15 il riżerva u ħalliet bilanċ ta’ 10 (25)fl-aħħar tas-sena.

4.26.

4.27.

Fl-eżami tagħha fuq il-post tad-dokumentazzjoni mogħtija mill-INI l-Qorti sabet li, għal żewġ riżervi mneħħija mill-Kummissjoni fl-2008, mhux l-informazzjoni kollha kienet disponibbli biex issostni l-modifiki li saru fuq il-kalkulazzjoni tar-riżorsi proprji bbażati fuq id-DGN. F’każ minnhom l-evalwazzjoni tal-espert użata fl-estimu ta’ komponent tal-kontijiet nazzjonali ma ġietx dokumentata, u fil-każ l-ieħor id-data mogħtija lill-Kummissjoni ma kinitx sostnuta għal kollox bl-istatistiċi ta’ bażi, u b'hekk is-sekwenza sħiħa tal-verifika ġiet imxekkla. Bħal fl-2007 (26), il-Qorti sabet illi x-xogħol tal-Kummissjoni biex jippermetti t-tneħħija ta’ riżervi la kien jinvolvi desk checks biex jikkorroboraw il-preċiżjoni tal-informazzjoni mogħtija mill-Istati Membri b’paragun ma’ sorsi oħrajn, u lanqas żjarat ta’ kontroll fuq il-post biex jikkorroboraw l-aggregati tal-Kontijiet Nazzjonali emendati.

4.27.

4.28.

Sal-aħħar tal-2008 l-Kummissjoni kienet irċeviet inventarji (27)tad-DGN aġġornati jew ġodda u wettqet żjarat ta' kontroll f'16-il Stat Membru. F’sitt każijiet twettqet verifikazzjoni diretta fuq l-aggregati tad-DGN. Iżda, fin-nuqqas ta’ linji gwida interni approvati dwar kif dan l-approċċ tal-kontroll għandu jiġi implimentat, bħall-kriterju għas-selezzjoni tal-komponenti tad-DGN biex ikunu vverifikati b’dan il-mod, hemm ir-riskju li l-verifikazzjoni diretta ma kinitx applikata b'manjiera konsistenti f'dawk l-Istati Membri. Barra minn hekk il-Kummissjoni kienet għadha ma evalwatx is-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll fl-INI għall-kumpilazzjoni tal-Kontijiet Nazzjonali.

4.28.

4.29.

Abbażi tax-xogħol tal-verifika tagħha, il-Qorti tikkonkludi li:

għas-sena li ntemmet fil-31 ta’ Diċembru 2008 kienu ħielsa minn żbalji materjali.

4.30.

Abbażi tax-xogħol ta’ verifika tagħha, il-Qorti tikkonkludi li s-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll huma effettivi biex jiżguraw ir-regolarità tad-Dħul (ara l- Anness 4.1 ). Iżda l-Qorti tiġbed l-attenzjoni lejn in-nuqqasijiet li, filwaqt li mhumiex materjali għall-effettività tas-sistemi b’mod ġenerali, jeħtieġu azzjoni kif spjegat hawn taħt.

4.31.

Il-verifiki tal-Qorti jkomplu jiżvelaw problemi bl-użu tal-kontijiet B u għalhekk il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni tkompli l-isforzi tagħha biex tiżgura l-użu korrett tagħhom u s-sorveljanza tal-istabbiliment u l-irkupri tad-dazji (il-paragrafu 4.14).

4.31.

4.32.

Minħabba fin-nuqqasijiet fl-istrateġija ta’ kontroll osservati fir-Rapporti Annwali preċedenti, il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni tikkunsidra dawn is-sejbiet għall-ispezzjonijiet tagħha fl-Istati Membri. B’mod partikolari għandha trawwem bilanċ xieraq bejn il-kontrolli fiżiċi waqt l-importazzjoni u l-verifiki wara l-approvazzjoni tal-operaturi. Dawn għandhom ikunu ta’ frekwenza u ta’ kwalità suffiċjenti biex iħarsu l-interessi finanzjarji tal-Komunità (il-paragrafi 4.15 u 4.16).

4.32.

4.33.

Il-Kummissjoni għad m’għandhiex mezzi effettivi biex tiżgura li l-Istati Membri jagħtu informazzjoni xierqa u fil-ħin biex jippermettulha li tneħħi riżervi pendenti dwar il-kalkolu tar-riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT. Il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni tkompli bl-isforzi tagħha (28)sabiex tilħaq soluzzjoni bi qbil mal-Istati Membri kkonċernati, sabiex dawn ir-riżervi jitneħħew malajr kemm jista’ jkun u jsiru l-korrezzjonijiet neċessarji għall-bażijiet tal-VAT tal-Istati Membri (il-paragrafu 4.17).

4.33.

4.34.

Fil-kuntest tar-rapport tal-Artikolu 12, il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni għandha tinkludi fiż-żjarat ta’ kontroll tagħha l-affidabilità tad-dikjarazzjonijiet fl-informazzjoni mogħtija mill-Istati Membri. Dan ir-rapport għalhekk kieku jgħin biex jiżgura li l-ammont sħiħ tal-VAT dovut attwalment jinġabar. Il-VAT miġbur huwa l-punt tat-tluq għall-evalwazzjoni tal-ammont li jrid jitħallas mill-Istati Membri b’riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT (il-paragrafu 4.12). Dan huwa ħafna aktar pertinenti minħabba fil-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja l-każ Nru C-132/06 (29).

4.34.

4.35.

Il-Kummissjoni neħħiet 15-il riżerva speċifika fl-2008 mingħajr la desk checks biex jikkorroboraw il-preċiżjoni tal-informazzjoni mibgħuta mill-Istati Membri lanqas żjarat ta’ kontroll fuq il-post biex titwettaq verifikazzjoni diretta (il-paragrafu 4.27). Fl-opinjoni tal-Qorti dan mhuwiex dejjem suffiċjenti biex jagħti assigurazzjoni raġjonevoli dwar il-preċiżjoni tad-data emendata.

4.35.

4.36.

Il-Qorti tirrakkomanda li l-Kummissjoni tfassal u tapplika regoli speċifiċi biex twettaq l-eżami tal-inventarji tad-DGN (il-paragrafu 4.28) inkluż l-użu tal-verifikazzjoni diretta u tikkunsidra r-riskji abbażi tal-kumpilazzjoni tal-Kontijiet Nazzjonali, evalwazzjoni tas-sistemi ta’ sorveljanza u kontroll fl-INI u l-prinċipju tal-benefiċċju meta mqabbel man-nefqa

4.36.

5.1.

Dan il-kapitolu jippreżenta l-evalwazzjoni speċifika tal-Qorti tal-grupp tal-politika Agrikoltura u Riżorsi Naturali, li jikkomprendi l-oqsma tal-politika li ġejjin: 05-Agrikoltura u żvilupp rurali; 07-Ambjent; 11-Sajd u Affarijiet Marittimi; u 17-Saħħa u Protezzjoni tal-Konsumatur. Informazzjoni dettaljata dwar l-attivitajiet koperti, in-nefqa għas-sena u t-tip tal-ġestjoni involuta hija mogħtija fit- Tabella 5.1.

5.2.

Skont it-Trattat, il-Kummissjoni għandha r-responsabbiltà ġenerali għall-implimentazzjoni tal-baġit tal-UE. Prattikament in-nefqa agrikola u tal-iżvilupp rurali kollha ssir taħt ġestjoni maqsuma fejn il-kompiti ta' implimentazzjoni jiġu ddelegati lill-Istati Membri. Għall-oqsma l-oħrajn, l-approprijazzjonijiet baġitarji jintefqu taħt il-ġestjoni diretta tal-Kummissjoni bl-eċċezzjoni tal-Fond Ewropew għas-Sajd li jaqa' taħt ġestjoni maqsuma fuq il-bażi ta' programmi multiannwali.

5.3.

Il-baġit tal-Komunità jiffinanzja n-nefqa tal-politika agrikola komuni prinċipalment permezz ta' żewġ Fondi (1): il-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija (minn hawn 'il quddiem “FAEG”), għall-iffinanzjar tal-miżuri tas-suq u għajnuniet diretti, u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (aktar 'il quddiem “FAEŻR”), għall-iffinanzjar tal-programmi għall-iżvilupp rurali.

5.4.

Il-miżuri ewlenin iffinanzjati mill-FAEG huma:

5.5.

Il-bdiewa biss huma eliġibbli għal għajnuna diretta tal-UE. Bidwi huwa definit bħala persuna naturali jew legali li teżerċita attività agrikola. Attività agrikola hija definita biex tfisser il-produzzjoni, it-trobbija jew it-tkabbir ta' prodotti agrikoli li jinkludu l-ħsad, il-ħlib, it-tgħammir tal-annimali u ż-żamma tal-annimali għal skopijiet tal-biedja jew iż-żamma tal-art f'kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba (GAEC).

5.6.

Il-leġiżlazzjoni tal-UE tiddisponi li l-Istati Membri għandhom jiddefinixxi ħtiġijiet minimi għall-GAEC abbażi tal-qafas stabbilit mil-leġiżlazzjoni tal-UE. F'dak li għandu x'jaqsam mal-art għall-mergħa l-istandards iffissati mil-leġiżlazzjoni tal-UE jeħtieġu rati minimi tal-istokk tal-annimali u/jew reġimi xierqa biex jassiguraw livell mimimu ta' żamma u jevitaw it-tħassir tal-ambjent naturali.

5.6.

5.7.

Il-ħtieġa li l-art tinżamm f'GAEC huwa stabbilit fil-kuntest tal-cross-compliance li tapplika kemm għall-SPS u kif ukoll għas-SAPS. Fejn m'hemmx konformità mal-ħtiġijiet tal-GAEC l-għajnuna diretta għandha titnaqqas jew tkun ikkanċellata skont il-cross-compliance (7).

5.8.

Il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR) jiffinanzja n-nefqa għall-Iżvilupp Rurali li tkopri għadd kbir ta' miżuri bħal skemi agri-ambjentali, ammonti ta' kumpens għall-agrikoltura f'żoni anqas vantaġġati, investimenti f'irziezet, u infrastruttura f'żoni rurali (10 527 miljun euro).

5.9.

L-Ambjent, is-Sajd u l-Affarijiet Marittimi u kif ukoll is-Saħħa u l-protezzjoni tal-konsumatur huma ġestiti mill-Kummissjoni permezz ta' sistemi ta' kontroll speċifiċi. Dawn ikopru miżuri favur is-saħħa pubblika, l-ambjent, il-benesseri tal-annimali, il-protezzjoni tal-konsumatur, il-ftehimiet internazzjonali dwar is-sajd u l-Fond Ewropew għas-Sajd (1 658 miljun euro).

5.10.

Sabiex tikseb garanzija raġonevoli fir-rigward tar-regolarità tat-tranżazzjonijiet li fuqhom huma bbażati l-kontijiet tal-UE, il-Qorti ttestjat kampjun uniku, rappreżentattiv, statistiku ta' 204 tranżazzjonijiet li jkopru n-nefqa kollha trattata f'dan il-kapitolu (ara l-paragrafu 5.1) u evalwat is-sistemi ta' sorveljanza u kontroll. Deskrizzjoni tal-ambitu tal-verifika u l-metodoloġija tad-DAS hija mogħtija fil-Kapitolu 1.

5.11.

Fir-rigward tas-sistemi ta' sorveljanza u kontroll, il-Qorti eżaminat l-affidabbiltà tas-sistemi applikabbli għal-klejms tal-FAEG f'aġenziji ta' pagament magħżula f'erba' Stati Membri li qegħdin japplikaw l-Iskema ta' Pagament Uniku skont l-Erja (SAPS) - il-Bulgarija, l-Estonja, il-Polonja, ir-Rumanija - u f'erba' Stati Membri li qegħdin japplikaw l-Iskema ta' Pagament Uniku (SPS): il-Belġju (ir-Reġjun ta' Vallonja), Spanja (il-Katalunja), is-Slovenja u r-Renju Unit (l-Iskozja). Wieħed għandu jinnota li għall-Bulgarija u għar-Rumanija, l-2008 kienet l-ewwel sena agrikola sħiħa ta' applikazzjoni. Għan-nefqa fuq l-Iżvilupp Rurali, il-Qorti ttestjat is-sistemi ta' sorveljanza u kontroll fir-Repubblika Ċeka, fl-Irlanda, fil-Greċja, fi Spanja, fl-Italja, fl-Ungerija u fil-Portugall. Il-Qorti vverifikat ukoll is-sistemi ta' sorveljanza u kontroll għall-Fond Ewropew għas-Sajd.

5.12.

Barra minn hekk, il-Qorti rrevediet 62 miċ-ċertifikati u r-rapporti tal-korpi ta' ċertifikazzjoni relatati ma' 57 aġenzija ta' pagament (8). Għal tmien aġenziji ta' pagament oħrajn b'ċertifikati kkwalifikati, ġew eżaminati r-raġunijiet għal dan.

5.13.

Abbażi tar-riżultati tax-xogħol tal-verifika tagħha, il-Qorti tikkonkludi li għall-pagamenti għas-sena li ntemmet fil-31 ta' Diċembru 2008 għall-grupp tal-politika meħud bħala ħaġa waħda l-valur meqjus tar-rata ġenerali ta' żball huwa ftit taħt il-grad ta' materjalità ta' 2 %. In-nefqa tal-Iżvilupp Rurali għadha milquta minn livell ogħla ta' żball milli l-FAEG, għalkemm il-livell ta' żball meqjus huwa inqas minn tas-snin preċedenti.

5.13.

5.14.

Minn 204 tranżazzjonijiet eżaminati, 66 (32 %) kienu milquta minn żball. 45 (48 %) tal-iżbalji kienu kwantifikabbli u laqtu l-aktar l-eliġibbiltà u l-preċiżjoni. Ir-riżultat tal-ittestjar tat-tranżazzjonijiet ibbażat fuq kampjun qiegħed fl- Anness 5.1 . Il-klassifikazzjoni tal-iżbalji tal-Qorti hija spjegata fil-Kapitolu 1. Eżempji tat-tipi differenti ta' żbalji li nstabu qegħdin hawn taħt.

5.15.

Ir-Rapport ta' Attività Annwali tad-Direttur Ġenerali għall-Agrikoltura fih riservi fir-rigward tan-nefqa taħt il-Programm SAPARD fil-Bulgarija u fir-Rumanija u għall-miżuri ta' Żvilupp Rurali taħt il-Linja 2 (it-titjib tal-ambjent u tal-kampanja) (9). Ir-Rapport ta' Attività Annwali tad-Direttur Ġenerali għall-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (DĠ MARE) fih ukoll riserva dwar nefqa taħt il-Politika Komuni tas-Sajd (10).

5.16.

Fil-FAEG, minn 151 tranżazzjoni meħudin bħala kampjun, 42 (28 %) kienu milquta minn żbalji. 30 (54 %) tal-iżbalji kienu kwantifikabbli. Fir-rigward tal-operazzjonijiet tal-FAEŻR, minn 42 tranżazzjoni meħudin bħala kampjun, 17 (40 %) kienu milquta minn żbalji. 11 (55 %) mill-iżbalji kienu kwantifikabbli. Iżda, dawn l-iżbalji huma relattivament żgħar f'temini finanzjarji.

5.17.

Fil-verifika tagħha tal-FAEG, il-Qorti sabet żbalji ta' eliġibbiltà  (11)fil-pagamenti tas-SAPS lil benefiċjarji li ma kinux jissodisfaw id-definizzjoni ta' bidwi peress li ma kienu wettqu l-ebda attività agrikola u lanqas ma żammu l-art f'GAEC (ara l-paragrafu 5.46).

5.17.

5.18.

Fil-FAEŻR, dwar l-eliġibbiltà, il-Qorti sabet każijiet ta' nuqqas ta' konformità ma' kundizzjonijiet speċifiċi relatati mal-għajnuna għall-miżuri agri-ambjentali u tal-foresta; u żoni ineliġibbli klejmjati taħt miżuri agri-ambjentali.

5.18.

5.19.

F'termini ta' żbalji ta' preċiżjoni  (13)fil-FAEG, il-maġġoranza tal-iżbalji li sabet il-Qorti għandhom x'jaqsmu ma' dikjarazzjonijiet żejda ta' erja klejmjata, u dawn wasslu għal pagament żejjed.

5.20.

Fil-FAEŻR, f'termini ta' preċiżjoni, il-Qorti sabet żbalji ta' kalkolazzjoni mhux korretta tal-ispejjeż eliġibbli u tal-ammont pagabbli; dikjarazzjonijiet żejda tal-erja klejmjata; u n-nuqqas ta' osservanza tal-ammont minimu għal kull ettaru previst mir-regoli Komunitarji.