6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/1

A.

billi t-trasparenza tgħin liċ-ċittadini biex jipparteċipaw aktar mill-qrib fil-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet, u tiggarantixxi li l-istituzzjonijiet tal-UE jgawdi aktar leġittimità u jkunu aktar effettivi u responsabbli lejn iċ-ċittadini f’sistema demokratika,

B.

billi t-trasparenza ssaħħaħ il-prinċipji tad-demokrazija u r-rispett lejn id-drittijiet fundamentali, kif stabbilit fl-Artikolu 6 tat-Trattat tal-UE u fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

C.

billi trasparenza ikbar fl-istituzzjonijiet tal-UE se żżid il-fehim pubbliku dwar kif jintużaw il-fondi tal-UE filwaqt li fl-istess waqt iżżid il-possibilitajiet għall-evalwazzjoni tal-effettività tal-infiq tal-UE,

1.

Ifakkar li l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 30(3) tar-Regolament Finanzjarju kif emendat fit-13 ta’ Diċembru 2006 (1) jistabbilixxi, skond l-intestatura tal-prinċipju ta’ trasparenza, li

“Il-Kummissjoni għandha tagħmel disponibbli, b’mod xieraq, l-informazzjoni dwar il-benefiċjarji ta’ fondi li ġejjin mill-baġit miżmum minnha meta l-baġit ikun implimentat fuq bażi ċentralizzata u direttament mid-dipartimenti tagħha, u l-informazzjoni dwar il-benefiċjarji ta’ fondi kif previst mill-entitajiet li lilhom ikunu delegati l-kompiti tal-implimentazzjoni tal-baġit taħt modi oħrajn ta’ ġestjoni.;”

2.

Huwa tal-opinjoni li t-trasparenza hija relatata mill-qrib ma kemm l-informazzjoni provduta lill-benifiċjarji hi aċċessibbli faċilment, hi affidabbli u xierqa għal iktar riċerka, tqabbil u evalwazzjoni, u għalhekk li l-implimentazzjoni tat-terminu “mod xieraq” kif hemm referenza għalih fir-Regolament Finanzjarju għandux jikkunsidra b’mod xieraq dawn il-bżonnijiet;

3.

Ifakkar li, rigward trasparenza b’relazzjoni mal-20 % tal-fondi tal-UE immaniġġjati direttament u ċentralment mill-Kummissjoni (għotjiet u kuntratti pubbliċi), l-infomazzjoni inkluża identifikazzjoni ta’ benefiċjarji hija disponibbli għal spezzjoni f’żewġ websajts:

Għal benefiċjarji ta’ Għotjiet: http://ec.europa.eu/grants/beneficiaries_fr.htm.

Għal benefiċjarji ta’ kuntratti pubbliċi http://ec.europa.eu/public_contracts/beneficiaries_en.htm

4.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tindika l-indirizzi taż-żewġ websajts li fihom wieħed isib informazzjoni dwar il-benefiċjarji tal-fondi tal-UE immaniġġjati direttament u ċentralment minnha espliċitament fid-dokumenti kollha relatati mal-baġit tal-UE u/jew ma’ proġetti u programmi li jaqgħu taħt ir-responsabilità tagħha;

5.

Jiġbed l-attenzjoni li, skond l-Artikolu 53b tar-regolament Finanzjarju, meta l-Kummissjoni timplimenta l-baġit permezz ta’ immaniġġjar konġunt, l-Istati Membri għandhom, skond il-paragrafu 2(d) tal-istess Artikolu:

“jiżguraw, permezz ta’ regolamenti rilevanti speċifiċi għas-settur u f’konformità mal-Artikolu 30(3), il-pubblikazzjoni annwali ex post xierqa tal-benefiċjarji tal-fondi li ġejjin mill-baġit”

6.

Jiġbed l-attenzjoni li, b’mod simili, skond l-Artikolu 53c u 53d, pajjiżi terzi u organizzazzjonijiet internazzjonali li jiġu ddelegati lilhom kompiti ta’ implimentazzjoni “jiżguraw f’konformità mal-Artikolu 30(3) il-pubblikazzjoni annwali ex post xierqa tal-benefiċjarji tal-fondi li ġejjin mill-baġit.”

7.

Ifakkar li fl-abbozz tad-dikjarazzjoni tal-Kummissjoni dwar it-trasparenza annessa mar-riżultati tal-proċeduri ta’ konċiljazzjoni dwar ir-Regolament Finanzjarju rivedut, il-Kummissjoni impenjat ruħha li:

“tiżgura fir-Regolament implimentattiv speċifiku għas-settur li l-iżvelar ta’ informazzjoni ta’ benefiċjarji ta’ fondi derivati mill-Fondi Agrikoli (FEAŻR (2) u FEAGA (3)) hu komparabbli ma’ dak previst fir-Regolamenti implimentattivi speċifiċi għas-settur għall-Fondi Strutturali. B’mod partikolari, pubblikazzjoni ex post annwali adegwata, għal kull benefiċjarju, tal-ammonti riċevuti minn dawn il-fondi, suddiviżi f’katergoriji ewlenin ta’ nefqa, ser tkun żgurata.”

8.

Jiġbed l-attenzjoni li l-websajt tal-Kummissjoni http://ec.europa.eu/agriculture/funding/index_en.htm bħalissa tinkludi link ma’ bażijiet ta’ datata’ 14 -il Stat Membru li jipprovdu informazzjoni dwar benefiċjarji tal-ħlasijiet tal-politika agrikola komuni skond immaniġġjar konġunt; jiddispjaċih madanakollu li l-informazzjoni tant hija diversa u mifruxa u ta’ kwalità li tvarja ħafna li bilkemm tista’ tinstab informazzjoni; jistieden lill-Kummissjoni biex titgħallem mill-websajt http://www.farmsubsidy.org/ li hija aċċessibbli ħafna u li taħdem tajjeb ħafna u li twaqqfet mingħajr fondi pubbliċi;

9.

Jiġbed l-attenzjoni dwar ir-riserva tal-Kummissjoni li, minħabba li l-links fuq il-websajt tagħha huma bbażati fuq informazzjoni provduta mill-Istati Membri, li tista’ tvarja ħafna fil-kopertura u fid-dettall li tipprovdi, ma tistax tiggarantixxi l-preċiżjoni u l-kompletezza tad-datajew tal-informazzjoni provduta, u li ma tistax tinżamm responsabbli għall-użu li jsir minnha;

10.

Jinsisti li l-Kummissjoni għandha taċċetta r-responsabilità li tiżgura l-kompletezza u l-affidabilità tad-dejta, u għalhekk tieħu l-azzjoni neċessarja vis-à-vis l-awtoritajiet tal-Istati Membri biex iwasslu din id-dejta;

11.

Jemmen li, bħala prinċipju ġenerali, il-websajts tal-Kummissjoni li jiżvelaw informazzjoni dwar il-benefiċjarji tal-fondi tal-UE ta’ kwalunkwe kategorija, kemm jekk kuntratti, għotjiet, jew nefqa mill-fond għall-agrikoltura jew mill-fondi strutturali (jew minn tipi oħra ta’ fondi) għandhom ikunu organizzati b’tali mod li jiffaċilitaw mhux biss il-mod kif wieħed jikseb informazzjoni dwar benefiċjarji individwali iżda wkoll biex jagħmlu riċerka dwar kriterji speċifiċi sabiex jiksbu stampa ġenerali taħt diversi intestaturi, li tista’ tkun iċċekkjata maċ-ċifri ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni.

12.

Jistieden lill-Kummissjoni biex taċċetta responsabilità politika għall-pubblikazzjoni ta’ informazzjoni dwar benefiċjarji tal-fondi tal-UE skond kwalunkwe mod ta’ immaniġġjar;

13.

Jenfasizza li mhux biżżejjed li wieħed sempliċiment jippubblika informazzjoni mhux analizzata, iżda biex l-informazzjoni jkollha valur prattiku, din għandha tkun organizzata b’mod razzjonali, klassifikata u preżentata f’ordni;

14.

Jiġbed l-attenzjoni li benefiċjarji individwali jistgħu jirċievu fondi tal-UE minn diversi programmi jew setturi ta’ attività tal-UE; jirrikonoxxi għalhekk, li jista’ jkun istruttiv li wieħed ikun jista’ jidentifika l-ammonti kollha mħallsa lill-benefiċjarju fis-setturi kollha; jitlob lill-Kummissjoni biex tistudja l-fattibilità li tinħoloq “search-engine” ġenerali li minnha wieħed ikun jista’ jsib datadwar benefiċjarji individwali fl-ispettru kollu tal-attivitajiet tal-UE li jinvolvu kuntratti, għotjiet, sussidji, programmi ta’ riċerka, fondi għall-agrikoltura u fondi strutturali, immaniġġjar ċentralizzat/deċentralizzat, eċċ;

15.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tikkunsidra r-rimarki f’din ir-riżoluzzjoni u biex tintroduċi sistema operazzjonali sħiħa ta’ informazzjoni intenzjonata għall-pubbliku usa’ dwar il-benefiċjarji kollha ta’ sussidji tal-UE u dwar l-irkupri pendenti qabel l-elezzjonijiet Ewropej li jmiss fl-aħħar tal-2009;

16.

Jiġbed l-attenzjoni li l-istituzzjonijiet tal-UE fil-preżent għandhom approċċi diverġenti għad-dikjarazzjonijiet tal-interessi finanzjarji tal-Membri tagħhom li jvarjaw minn reġistru pubbliku (Parlament Ewropew) għall-ebda dikjarazzjoni;

17.

Huwa tal-opinjoni li l-istituzzjonijiet kollha għandhom jikkunsidraw jekk il-prinċipji kurrenti u r-regoli humiex suffiċjenti u jinnota l-bżonn li jiġu riveduti r-regoli tal-Parlament Ewropew biex l-iżvelar pubbliku tal-interessi finanzjarji fuq l-internet jsir obbligatorju;

18.

Jiġbed l-attenzjoni li l-Kummissjoni kkummissjonat studju, marbut mal-Inizjattiva Ewropea tat-Trasparenza, dwar ir-regoli u l-istandards ta’ etika professjonali għad-detenturi ta’ karigi pubbliċi fl-istituzzjonijiet tal-UE u fil-parlamenti nazzjonali, fil-gvernijiet nazzjonali, fil-qrati kostituzzjonali (qrati suprema), fil-qrati tal-awdituri, fil-banek ċentrali jew nazzjonali tas-27 Stat Membru tal-UE, kif ukoll tal-Canada u tal-Istati Uniti tal-Amerika, u li għall-istituzzjonijiet tal-UE, l-istudju se jeżamina u jqabbel ir-regoli u l-istandards ta’ etika professjonali fil-Kummissjoni Ewropea, fil-Parlament Ewropew, fil-Qorti Ewropea tal-Awdituri, fil-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, fil-Bank Ċentrali Ewropew u fil-Bank Ewropew għall-Investiment;

19.

Jinsab konxju tal-fatt li l-Kummissjoni tixtieq toħloq “spazju ta’ etika komuni” fost l-istituzzjonijiet tal-UE;

20.

Ifakkar li wara r-rakkomandazzjonijiet żviluppati mill-Kumitat ta’ Esperti Indipendenti fit-tieni rapport tiegħu tal-10 ta’ Settembru 1999 u l-White Paper tal-Kummissjoni dwar ir-riforma amministrattiva tal-1 ta’ Marzu 2000, il-Kummissjoni ħejjiet proposta għall-Kumitat Konsultattiv dwar l-Istandards tal-Ħajja Pubblika (4), li wieħed mill-kompiti tiegħu se jkun li jiggwida minn qabel lid-detenturi ta’ karigi pubbliċi biex jgħinuhom jevitaw sitwazzjonijiet li jistgħu jwasslu għal kunflitt ta’ interess;

21.

Iqis li mhux se jkun xieraq li jinħoloq organu konsultattiv wieħed għad-detenturi ta’ karigi pubbliċi kollha tal-UE, meta wieħed iqis is-sitwazzjoni speċifika tal-Membri tal-Parlament Ewropew li, huma eletti direttament miċ-ċittadini;

22.

Jemmen madanakollu, li kull istituzzjoni għandha tadotta regoli dwar l-etika professjonali għall-Membri tagħha u skond in-natura speċifika ta’ kull istituzzjoni u skond il-prattiki attwali li jittrattaw l-interessi finanzjarji relevanti kollha.:

23.

Jirrakkomanda li r-regoli ta’ etika professjonali ta’ kull istituzzjoni għandhom jittrattaw ukoll ir-responsabilità politika, finanzjarja u legali ġenerali tal-Membri tagħha;

24.

Ifakkar li, bħala tweġiba għar-riżoluzzjonijiet ta’ kwittanza riċenti tal-Parlament, il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja riċentement adottat kodiċi ta’ kondotta (5) għall-imħallfin tagħha; jiġbed l-attenzjoni li l-Qorti Ewropea tal-Awdituri qed teżamina wkoll kwistjonijiet relatati fil-kuntest tal-eżami “inter pares” dwar l-irwol futur tagħha;

25.

Jaqbel mal-Ombudsman Ewropew (każ 3269/2005/TN) li l-iżvelar tal-ismijiet tal-lobbyists individwali li jagħmlu laqgħat mal-Kummissarji huwa essenzjali;

26.

Jiġbed l-attenzjoni li t-terminu “irkupru” tkopri erba’ tipi ta’ proċedura:

27.

Itenni d-dispjaċir tiegħu, kif muri f’paragrafu 36 tar-riżoluzzjoni tiegħu tal-24 ta’ Ottubru 2006 dwar l-irkupru ta’ fondi tal-Komunità (6), li informazzjoni dwar irkupri ta’ fondi tal-Komunità huwa eskluż mill-Inizjattiva Ewropea tat-Trasparenza; jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmel disponibbli għall-awtorità baġitarja u fl-aħħar mill-aħħar għall-pubbliku, l-ismijiet u l-ammonti ta’ irkupri li jridu jitħallsu jew li jridu jiġu kreditati lill-baġit tal-UE, kif ukoll id-destinazzjoni finali ta’ dawn is-somom;

28.

Jiġbed l-attenzjoni li skond ir-Rapport Annwali tal-2006 tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri dwar l-implimentazzjoni tal-baġit għas-sena finanzjarja 2006 (7) (paragrafu 2.24), “informazzjoni dwar irkupri u korrezzjonijiet finanzjarji preżentati [mill-Kummissjoni] fir-Rapport Annwali tal-Attività tal-2006 ma tinkludix biżżejjed spjegazzjonijiet”; għalhekk jistieden lill-Kummissjoni biex tipprovdi informazzjoni affidabbli u kompleta dwar korrezzjoni ta’ żbalji u evidenza dwar liema korrezzjonijiet għamlet;

29.

Jikkunsidra li l-Kummissjoni għandha tissottometti lill-Parlament, f’intervalli regolari, u possibilment, tippubblika fuq il-websajt tagħha, rendikont ġenerali tal-ammonti pendenti li jridu jiġu rkuprati maqsuma f’totali għal kull Direttorat Ġenerali (DG) u t-tul ta’ żmien li ilu pendenti kull ammont;

30.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li kien ippublikat bħala anness għall-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni (COM2007)0274) sommarju ta’ revoki ta’ rkupri ta’ ammonti stabbiliti riċevabbli fl-2006, li jistabbilixxi sinteżi tal-immaniġġjar tal-kisbiet tal-Kummissjoni fl-2006; jiġbed l-attenzjoni li t-total ta’ rkupri revokati (ammonti iktar minn EUR 100 000) kien EUR 23 038 784 għall-baġit tal-KE u EUR 6 549 996 għall-baġit tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp (EDF);

31.

Jiġbed l-attenzjoni li s-servizzi tal-Kummissjoni jistabbilixxu 10 000 ordni ta’ rkupru kull sena u li d-Direttorat Ġenerali għall-Baġit tagħha kull tliet xhur jipprepara bilanċi ta’ ammonti pendenti li jridu jintbagħtu lid-Direttorati Ġenerali rilevanti biex isir l-irkupru;

32.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-pubblikazzjoni fil-kontijiet provviżorji tal-2006 (volum 1, pp. 67-71) ta’ kapitolu dwar l-irkupru ta’ nefqa fin-noti għall-’outturn account’ ekonomiku; jiġbed l-attenzjoni li l-valur totali ta’ ordnijiet ta’ rkupru fl-2006 kien ta’ EUR 634 000 000; jittama li l-Kummissjoni fil-futur se tagħmel titjibiet ulterjuri fuq dawn il-linji bil-għan li tiżdied it-trasparenza;

33.

Jiġbed l-attenzjoni li l-Kummissjoni waqqfet reġistru (http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/) ta’ gruppi esperti, deskritti bħala organi konsultattivi formali u informali stabbiliti jew permezz ta’ deċiżjonijiet tal-Kummissjoni jew b’mod informali mis-servizzi tal-Kummissjoni biex jassistu lill-Kummissjoni u s-servizzi tagħha fil-preparazzjoni tal-proposti leġiżlattivi u inizjattivi politiki;

34.

Jilqa’ b’sodisfazzjon l-impenji mogħtija mill-Viċi-President Kallas fuq talba tal-Kumitat tiegħu dwar il-Kontroll Baġitarju, li b’effett mill-2008:

35.

Jiġbed l-attenzjoni li r-reġistru ta’ gruppi ta’ esperti ma jkoprix:

36.

Ma jaqbilx mal-konklużjoni ġenerali ta’ dawn il-gruppi mir-reġistru u jistenna li l-Kummissjoni tieħu azzjoni biex tiżgura li fir-reġistru jkun hemm elenkati l-gruppi esperti kollha, inkluża informazzjoni dwar il-membri tal-kumitati ta’ komitoloġija, l-esperti individwali, biex tkun żgurata l-applikazzjoni tal-istess approċċ trasparenti għas-sħubija ta’ dawn il-kumitati esperti u għalhekk l-iżvelar ta’ informazzjoni, sakemm ma jkunx hemm provi leġittimi biex dan ma jseħħx skond kull każ individwali;

37.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tagħmel reviżjoni fil-fond tal-kompożizzjoni tal-gruppi esperti tagħha qabel tmiem l-2008 u tieħu azzjoni biex tiżgura rappreżentazzjoni bilanċjata tal-gruppi interessati fis-sħubija tal-gruppi ta’ esperti.

38.

Jinsisti li qabel l-aħħar tal-2008, il-Kummissjoni għandha tiżviluppa proċess trasparenti u inklużiv għall-għażla ta’ membri ta’ gruppi ġodda ta’ esperti, u għandha tinforma lill-Parlament mhux aktar tard minn Frar 2009 dwar il-kriterji l-ġodda tal-għażla;

39.

Jirrikonoxxi li element importanti ta’ tmexxija tajba ta’ entitajiet korporattivi jew istituzzjonijiet tal-UE hija d-disponibilità għall-partijiet ikkonċernati kollha u għall-pubbliku ġenerali ta’ informazzjoni dwar immaniġġjar finanzjarju li tkun tinftiehem faċilment mill-qarrej medju;

40.

Jirrikonoxxi li l-pożizzjoni ġiet trasformata mid-dħul fis-seħħ fl-2003 tar-Regolament Finanzjarju rivedut permezz tal-obbligu li jiġu preparati rapporti ta’ attività annwali, li fil-prattika jipprovdu informazzjoni ddettaljata tal-ħidma interna tal-istituzzjonijiet;

41.

Jifraħ lill-Kummissjoni għall-pubblikazzjoni tar-rapporti ta’ attività annwali (2004, 2005, 2006) tad-Diretturi Ġenerali tagħha u servizzi oħra u r-Rapport fil-Qosor tal-Kummissjoni: Riżultati tal-Politika fl-2006 (COM(2007)0067) fuq il-websajt tagħha http://ec.europa.eu/atwork/synthesis/aar/index_en.htm;

42.

Jiġbed l-attenzjoni li skond il-Kummissjoni, ir-Rapport fil-Qosor u r-rapporti ta’ attività annwali huma l-bażijiet u l-pilastri tal-istruttura ta’ kontabilità tal-Kummissjoni (COM(2006)0277), u, minħabba li d-Diretturi Ġenerali u l-Kummissjoni bħala kulleġġ jassumu r-responsabilità politika tagħhom għall-immaniġġjar ta’ dawn ir-rapporti, jinkoraġġixxi bil-qawwa lill-Kummissjoni biex tieħu miżuri serji biex tagħti informazzjoni sħiħa dwar kif jintużaw 80 % tal-fondi tal-UE (immaniġġjar komuni), minħabba li kuntrarju għal dan, is-sistema ta’ kontabilità tagħha tkun tidher defiċjenti;

43.

Iħeġġeġ għalhekk lill-Kummissjoni biex tappoġġja l-ħruġ ta’ Stqarrijiet Nazzjonali ta’ Assigurazzjoni mill-Istati Membri li se jippermettulha li tassumi responsabilità politika sħiħa tal-immaniġġjar finanzjarju kollu tal-UE; iħeġġeġ ukoll lill-Kummissjoni biex tiddependi iktar fuq ix-xogħol tal-uffiċċji tal-verifika nazzjonali u fuq il-verifiki esterni;

44.

Jilqa’ b’sodisfazzjon il-fatt li l-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja, il-Qorti Ewropea tal-Awdituri, il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, il-Kumitat tar-Reġjuni u l-Ombudsman Ewropew kollha jissottomettu rapport ta’ attività annwali lill-awtorità ta’ kwittanza;

45.

Huwa tal-opinjoni li r-rapporti ta’ attività annwali tal-istituzzjonijiet l-oħra, inkluż il-Kunsill u l-Parlament Ewropew għandhom jitpoġġew fuq il-websajts pubbliċi fl-interess ta’ trasparenza ikbar;

46.

Ifakkar li waħda mill-kwistjonijiet eżaminati mill-Kummissjoni fix-xogħol preparatorju tagħha dwar trasparenza (SEC(2005)1300) kienet jekk il-frodi jistgħux jiġu evitati jekk ikun hemm trasparenza ikbar dwar ir-riżultati ta’ investigazzjonijiet u jekk il-Kummissjoni għandhiex tistabbilixxi u tippubblika “lista sewda” ta’ każijiet ikkonfermati ta’ frodi għad-diżunur tal-individwu kkonċernat;

47.

Jiġbed l-attenzjoni li filwaqt li l-lista s-sewda ta’ frodisti qed tiġi trattata b’mod estensiv fid-dokument ta’ ħidma tal-Kummissjoni (SEC(2005)1300), hija ma kinetx inkluża kemm fil-Green Paper tal-Kummisjoni dwar l-Inizjattiva Ewropea dwar it-Trasparenza u kemm fil-komunikazzjoni li segwiet;

48.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tikkunsidra kif “lista sewda” pubblika ta’ każijiet ta’ frodi kkonfermati u l-entitajiet warajhom tista’ titwaqqaf għad-diżunur tal-isem ippublikat kif ukoll biex il-pubbliku jkun infurmat dwar ir-riżultati tal-isforzi tal-Komunità kontra l-frodi;

49.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE, il-Kummissjoni, fuq talba tal-Parlament Ewropew fl-1997, introduċiet sistema ta’ twissija bikrija (EWS) b’ħames livelli differenti ta’ twissija biex tassisti lis-servizzi tal-Kummissjoni fl-identifikazzjoni ta’ entitajiet li jippreżentaw riskji finanzjarji u oħrajn; jiġbed l-attenzjoni li din is-sistema tkopri kemm “l-immaniġġjar ċentralizzat” (kuntratti u għotjiet immaniġġjati direttament mis-servizzi tal-Kummissjoni) u kemm l-“immaniġġjar deċentralizzat” (immaniġġjat minn pajjiżi terzi); madanakollu, l-EWS għadha ma tkoprix la l-fondi tal-UE immaniġġjati minn sħubija ma’ Stati Membri (“immaniġġjar komuni”, prinċiparjament il-politika agrikola komuni u l-fondi strutturali) u lanqas fondi delegati lil organizzazzjonijiet internazzjonali (“immaniġġjar konġunt”);

50.

Jiġbed l-attenzjoni li skond is-sejbiet ewlenin tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri fir-rapport annwali tal-2006, żbalji ta’ konformità (pereżempju l-proċedura tal-għoti ta’ kuntratti kienet nieqsa jew mhux valida) kienu l-kawża ewlenija ta’ irregolaritajiet fil-qasam tal-politiki strutturali u minħabba li l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE huwa objettiv essenzjali, jitlob lill-Kummissjoni u lill-Qorti Ewropea tal-Awdituri biex jirrapportaw lill-awtorità ta’ kwittanza dwar it-tipi ta’ irregolaritajiet jew frodi li huma l-iktar komuni waqt il-proċeduri tal-għoti ta’ kuntratti u dwar ir-raġunijiet għalihom;

51.

Jiġbed l-attenzjoni li għal raġunijiet ta’ protezzjoni ta’ dejta, sabiex jiġu ssalvagwardjati l-interessi leġittimi tal-entitajiet ikkonċernati, u fin-nuqqas ta’ kwalunkwe dispożizzjoni fir-Regolament Finanzjarju li jawtorizza l-pubblikazzjoni, ir-reġistrazzjonijiet EWS huma strettament kunfidenzjali;

52.

Ifakkar li skond l-Artikolu 95 tar-Regolament Finanzjarju, għandha titwaqqaf bażi ta’ dataċentrali tal-kandidati u l-entitajiet li tefgħu offerta (tenderers) li ġew esklużi (b’konformità mar-regoli tal-Komunità dwar il-protezzjoni tad-datapersonali), bażi ta’ datali għandha tkun immaniġġjata mill-istituzzjoniet u l-aġenziji kollha u li għandha l-għan li tibda topera mill-1 ta’ Jannar 2009;

53.

Jerġa’ jtenni l-bżonn urġenti għall-kodiċi tal-etika għall-OLAF, bil-għan li tkun garantita l-preżunzjoni tal-innoċenza f’każ ta’ benefiċjarji li kienu suġġetti għal proċedura ta’ investigazzjoni twila u preġudizzjarja u li nħellsu minn kull akkuża mill-qrati iżda li ma jirċievu l-ebda kumpens għad-dannu li jkun sar għar-reputazzjoni tagħhom u għat-telf li jkunu ġarrbu;

54.

Jiġbed l-attenzjoni li l-Istati Membri jeħtieġu jikkomunikaw informazzjoni lill-uffiċjal ta’ awtorizzazzjoni kompetenti dwar kandidati u entitajiet li tefgħu offerti li ġew esklużi; barra minn hekk, jiġbed l-attenzjoni li l-bażi ta’ datamhux se tkun pubblika, iżda se tkun limitata għall-istituzzjonijiet tal-UE, għall-aġenziji eżekuttivi u għall-aġenziji regolatorji (Artikolu 95(2) tar-Regolament Finanzjarju);

55.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni, lill-Kunsill u lill-istituzzjonijiet.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/8

A.

wara li kkunsidra s-sustanza tal-Artikolu 280(1) u (2) tat-Trattat KE,

B.

billi l-Artikolu 53(b)(2) tar-Regolament tal-Kunsill (KE, EURATOM) Nru 1605/2002 tal-25 ta' Gunju 2002 rigward ir-Regolament Finanazjarju applikabbli ghall-bagit generali tal-Komunitajiet Ewropej (8) (ir-Regolament Finanzjarju) jistipula dan li ġej:

‘2.   Mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet komplementari inklużi fir-regolamenti rilevanti speċifiċi skond is-settur, u sabiex fl-amministrazzjoni kondiviża jiġi żgurat li l-fondi jiġu użati skond ir-regoli u l-prinċipji applikabbli, l-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri leġiżlattivi, regolatorji u amministrattivi kollha meħtieġa jew miżuri oħrajn meħtieġa biex iħarsu l-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet. Għal dan il-għan huma għandhom partikolarment:

Għal dan il-għan, l-Istati Membri għandhom iwettqu kontrolli u għandhom iwaqqfu sistema effettiva u effiċjenti ta' kontroll intern, (…)’

1.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li r-rapporti dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet, u b'mod partikolari r-rapport dwar is-sena finanzjarja 2006, saru aktar analitiċi; madankollu, jinnota li l-istatistiki joqogħdu fuq strutturi nazzjonali li huma differenti ħafna, b'sistemi amministrattivi u ġudizzjarji u sistemi ta' sorveljanza u ta' spezzjonijiet differenti;

2.

Jitlob li r-rapporti annwali dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet u r-rapporti mfassla mill-Parlament fuq il-bażi ta' dawk ir-rapporti jiġu inklużi fl-aġenda tal-Kunsill, u li l-Kunsill sussegwentement jgħaddi l-osservazzjonijiet tiegħu lill-Parlament Ewropew u lill-Kummissjoni;

3.

Jinnota li fl-oqsma tar-riżorsi proprji, in-nefqa agrikola u l-azzjonijiet strutturali tal-Istati Membri, l-irregolaritajiet li ġew innotifikati fl-2006 ammontaw għal EUR 1 143 miljun (ikkumparati ma' EUR 1 024 miljun fl-2005, EUR 982.3 miljuni fl-2004, EUR 922 miljun fl-2003 u EUR 1 150 miljun fl-2002); l-ammonti nnotifikati mill-Istati Membri lill-Kummissjoni fl-2006 jistgħu jiġu kklassifikati kif ġej:

jinnota wkoll li fil-qasam tal-fondi ta' qabel l-adeżjoni, l-irregolaritajiet li ġew notifikati ammontaw għal EUR 12,32 miljuni (EUR 17,6 miljuni fl-2005);

4.

Jikkunsidra li hemm ħafna fatturi li jistgħu jinfluwenzaw il-varjazzjonijiet annwali fl-impatt finanzjarju tal-irregolaritajiet;

5.

Jenfasizza li n-numru kbir ta' irregolaritajiet li jiġu nnotifikati lill-Kummissjoni mhux neċessarjment jimplika livell għoli ta' frodi; jista' juri wkoll li l-arranġamenti tas-sorveljanza li hemm fis-seħħ huma effettivi u li hemm koperazzjoni mill-qrib bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li, fir-rapport annwali tagħha għall-2006, il-Kummissjoni enfasizzat l-importanza ta' din il-koperazzjoni;

6.

Jinnota li, fir-rigward tar-riżorsi proprji, l-ammont affetwat mill-irregolaritajiet żdied b'7 %minn EUR 328 miljun fl-2005 għal EUR 353 miljun fl-2006; il-prodotti li kienu affettwati l-aktar mill-irregolaritajiet kienu t-televixins (EUR 69 miljun fl-2005; EUR 62.3 miljuni fl-2006) u s-sigaretti (EUR 30.9 miljuni fl-2005; EUR 27.6 miljuni fl-2006); in-numru ta' każijiet fl-Italja (+122 %) u fl-Olanda (+81 %) żdied b'mod konsiderevoli; EUR 113.4 miljuni (32 %) ġew irkuprati fl-2006;

7.

Jinnota li, fir-rigward tan-nefqa agrikola, l-ammont affetwat mill-irregolaritajiet naqas b'EUR 105 miljun fl-2005 għal EUR 87 miljun fl-2006; Spanja, Franza u l-Italja kienu responsabbli għal 57.2 %tal-irregolaritajiet, jew total ta' EUR 64.9 miljuni, filwaqt li s-setturi li kienu affettwati l-aktar kienu l-iżvilupp rurali, iċ-ċanga u l-vitella, u l-frott u l-ħxejjex;

8.

Jilqa' l-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1290/2005 tal-21 ta' Ġunju 2005, dwar l-iffinanzjar tal-politika agrikola komuni (9) (CAP) li għandu l-għan li jipprovdi qafas legali ssimplifikat u iktar effettiv sabiex l-Istati Membri jirkupraw il-ħlasijiet irregolari; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tevalwa l-applikazzjoni ta' dak l-att u sabiex tippreżenta rapport lill-Parlament;

9.

Huwa inkuraġġut li s-Sistema Integrata ta' Amministrazzjoni u Kontroll (IACS), li permezz tagħha jiġu pproċessati 68 %tal-operazzjonijiet, qed taħdem tajjeb u għamlitha possibbli li jiġi identifikat proporzjon kbir ta' irregolaritajiet;

10.

Jinnota, bi tħassib, li l-livell ta' rkupru tas-somom imħallsa bla bżonn għadu baxx u jvarja bejn l-Istati Membri u, minħabba li ċ-ċans ta' rkupru jonqos maż-żmien, jistieden lill-Kummissjoni sabiex iżżid l-isforzi tagħha biex ittejjeb ir-rata ta' rkupru tas-somom imħallsa bla bżonn;

11.

Huwa tal-opinjoni li, meta fi Stat Membru speċifiku l-irkupru jibqa' baxx b'mod sistematiku, il-Kummissjoni għandha tapplika miżuri korrettivi;

12.

Jiżgura lill-Kummissjoni dwar l-appoġġ sħiħ tiegħu fl-applikazzjoni stretta tal-leġiżlazzjoni dwar is-sospensjoni ta' pagamenti, u jħeġġeġ li l-iffinanzjar tal-CAP għandu jkun suġġett ukoll għall-istess proċedura bħall-miżuri li diġà bdew (10) fil-każ tan-nuqqas ta' trasferiment ta' fondi fejn il-Kummissjoni m'għandhiex garanzija assoluta tal-affidabilità tas-sistemi ta' mmaniġġjar u kontroll tal-Istat Membru li jkun il-benefiċjarju ta' dawn il-fondi;

13.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tevalwa l-effiċjenza u t-trasparenza tas-sistemi ta' monitoraġġ relatati mal-pagamenti tal-bdiewa fil-kuntest tar-rapport annwali tagħha dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet;

14.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-ħidma tat-Task Force Irkupru (11), li rnexxielha ssolvi numru kbir ta' irregolaritajiet mis-snin preċedenti (mill-1971 sa l-2006: EUR 3 061 miljun); għaldaqstant, l-Istati Membri rkupraw EUR 898 miljun, u EUR 1 200 miljun ġew imħallsa permezz tal-proċedura ta' “approvazzjoni tal-kontijiet”; madankollu, jenfasizza li l-Istati Membri għandhom ikunu iktar viġilanti sabiex jiġu evitati l-irregolaritajiet u sabiex jiġu rkuprati l-flus;

15.

Jinnota l-adozzjoni mill-Kummissjoni tat-tieni rapport tagħha dwar in-nuqqasijiet fl-implimentazzjoni tas-sistema tal-“blacklist” (Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1469/95 (12)), u jistieden dibattitu usa', fl-istituzzjonijiet tal-UE, dwar il-prospettivi għall-futur, b'żieda sostanzjali fil-pieni għall-Istati Membri li jonqsu milli jissodisfaw l-obbligi tagħhom fir-rigward tal-pagament lura ta' somom imħallsa bla bżonn minħabba li dan huwa l-aktar approċċ ovvju;

16.

Jinnota li l-ammont affetwat mill-irregolaritajiet rigward l-azzjonijiet strutturali żdied bi 17 %, minn EUR 601 miljun fl-2005 għal EUR 703 miljun fl-2006 (Fondi Strutturali EUR 517 miljun, Fondi ta' Koeżjoni EUR 186 miljun); dawn l-irregolaritajiet kienu prinċipalment (75 %) relatati mal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (l-ERDF); Il-Ġermanja, Spanja, l-Italja, il-Portugall u r-Renju Unit kienu responsabbli għal madwar 85 %tal-ammont affetwat (EUR 438.1 miljun) relatat mal-Fondi Strutturali 2006; f'ħafna każijiet il-benefiċjarji kienu ffatturaw għal spejjeż mhux eliġibbli; id-dettalji ġew żvelati wara l-verifika tad-dokumenti;

17.

Jiddispjaċih li, mill-95 proġett iffinanzjat mill-Fondi Strutturali u vverifikati matul il-perjodu ta' għoti ta' programmazzjoni attwali, 60 kienu affettwati minn żbalji materjali fl-infiq iddikjarat tal-proġett, li jirrappreżentaw żieda fin-numru ta' irregularitajiet meta mqabbla mas-sena ta' qabel; jikkunsidra li għandu jiġi vverifikat numru ikbar ta' proġetti sabiex il-konklużjonijiet miksuba jippermettu l-formulazzjoni ta' rakkomandazzjonijiet ċari sabiex jittejjeb l-immaniġġjar finanzjarju;

18.

Jinnota li EUR 266.5 miljuni minn total ta' EUR 703 miljun għad iridu jiġu rkuprati għall-2006, filwaqt li għas-snin preċedenti għad iridu jiġu rkuprati EUR 762 miljun; jistieden lill-Kummissjoni biex tinforma lill-kumitati kompetenti tal-Parlament darbtejn fis-sena dwar il-progress li jkun sar u dwar il-miżuri speċifiċi meħuda sabiex jiġi aċċellerat l-irkupru tal-ammonti pendenti;

19.

Jinnota li, fir-rigward tal-fondi ta' qabel l-adeżjoni, l-impatt finanzjarju naqas minn EUR 26.5 miljuni fl-2005 għal EUR 12.3 miljuni fl-2006; l-iktar żbalji frekwenti kienu l-iffatturar għal spejjeż mhux eliġibbli u n-nuqqas ta' konformità mal-kundiżżjonijiet kuntrattwali jew regolatorji; EUR 11-il miljun ġew irkuprati minn meta ddaħħlu l-fondi, iżda għad iridu jiġu rkuprati EUR 14-il miljun;

20.

Il-Parlament għadu konvint li l-Istati Membri u l-istituzzjonijiet tal-UE, inkluża l-Qorti tal-Awdituri, iridu jaslu għal ftehim politiku dwar “rata ta' żbalji tollerabbli” jekk qatt trid tinlaħaq dikjarazzjoni pożittivi ta' assigurazzjoni;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni biex fir-rapport annwali tal-2008 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet, tinkludi analiżi tal-istrutturi tal-Istati Membri li huma involuti fil-ġlieda kontra l-irregolaritajiet; din l-analiżi għandha tagħti tweġibiet, fost affarijiet oħra, għall-mistoqsijiet li ġejjin sabiex il-Parlament ikollu stampa iktar ċara tal-implimentazzjoni tal-qafas leġiżlattiv tan-netwerk għal kontra l-frodi:

22.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tindika, fir-rigward tas-settur tar-riżorsi proprja, liema huma l-azzjonijiet ulterjuri tagħha li bi ħsiebha twettaq biex jintemmu l-importazzjonijiet frodulenti tat-televiżjonijiet, tas-sigaretti u tal-prodotti ffalsifikati b'mod ġenerali; f'dan il-kuntest, jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-OLAF irnexxielu jiftaħ uffiċċju fiċ-Ċina; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tintensifika l-ġlieda kontra l-iffalsifikar; jistieden lill-Kummissjoni biex tirrapporta lura fil-kuntest tar-rapport annwali għall-2007 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet, li se jiġi ppubblikat f'Lulju tal-2008, dwar l-inizjattivi u l-azzjonijiet meħuda fuq il-bażi tar-riżoluzzjoni tal-Parlament tal-11 ta' Ottubru 2007 dwar l-implikazzjonijiet tal-ftehim bejn il-Komunità, l-Istati Membri u l-kumpanija Philip Morris dwar l-intensifikar tal-ġlieda kontra l-frodi u l-kuntrabandu tas-sigaretti u dwar il-progress li sar fl-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet tal-Kumitat ta' Inkjesta tal-Parlament dwar is-Sistema tat-Tranżitu Komunitarju (13);

23.

Iqis li huwa fatt kompletament inaċċettabbli li għal ħafna snin il-Ġermanja u Spanja ma għaddewx l-informazzjoni lill-Kummissjoni, f'forma elettronika, dwar l-irregolaritajiet rigward in-nefqa agrikola; barra minn hekk, jinnota li dawn iż-żewġ pajjiżi huma responsabbli għal 38 %(EUR 33.2 miljuni) tal-irregolaritajiet u li l-Ġermanja m'għadhiex tipprovdi dettalji dwar l-individwi u l-kumpaniji involuti, minkejja l-obbligu biex tagħmel hekk; b'konsegwenza ta' dan, iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tibda proċeduri ta' ksur kontra dawn iż-żewġ Stati Membri u biex iżżomm 10 %tal-ħlasijiet agrikoli sakemm issir il-proċedura; jistieden liċ-chairman tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit biex jibgħat ittra lir-Rappreżentazzjonijiet Permanenti kkonċernati u jitlobhom spjegazzjoni;

24.

Iqis li l-perjodu ta' 39 xahar bejn meta titwettaq irregolarità u meta din tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni m'huwiex aċċettabbli, minħabba li dan id-dewmien iwassal biex l-irkupru jkun aktar diffiċli; jistaqsi lill-Kummissjoni dwar x'kienu l-miżuri li ħadet biex isejjaħ għall-ordni lill-Istati Membri; jinnota li l-azzjonijiet tal-Istati Membri jindikaw ċertu livell ta' kompjaċenza;

25.

Jistaqsi x'kienu l-miżuri li ħadet il-Kummissjoni biex tnaqqas in-numru ta' irregolaritajiet fis-setturi tal-iżvilupp rurali, iċ-ċanga u l-vitella, u l-frott u l-ħxejjex;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu pożizzjoni soda jekk il-Greċja tonqos milli tikkonforma mal-pjan ta' azzjoni għall-introduzzjoni tal-IACS (14); jixtieq li jkun infurmat dwar l-ammont totali ta' għotjiet/għajnuniet li tħallsu s'issa mill-baġit tal-Komunità lill-Greċja biex twaqqaf l-IACS u dwar jekk dan l-ammont jistax jiġi rkuprat jekk is-sistema ma tkunx kompletament operazzjonali sa Settembru 2008;

27.

Jinnota li, fir-rigward tal-azzjonijiet strutturali, 84 %tal-irregolaritajiet kollha ġew irreġistrati fl-Italja (2006: EUR 228.2 miljuni), fi Spanja (2006: EUR 85.7 miljuni), fir-Renju Unit (2006: EUR 59.8 miljuni), fil-Portugall (2006: EUR 37.2 miljuni), u fil-Ġermanja (2006: EUR 27.2 miljuni); barra minn hekk, jinnota li la l-Ġermanja u l-anqas Spanja ma jużaw il-modulu elettroniku tas-sistema ta' informazzjoni għal kontra l-frodi u li l-Ġermanja ma tibgħatx data dwar l-individwi u l-kumpaniji involuti; jistieden liċ-chairman tal-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit biex jibgħat ittra lir-Rappreżentazzjonijiet Permanenti kkonċernati u jitlobhom spjegazzjoni;

28.

F'dan il-kuntest, iqis li l-perjodu ta' pprogrammar 2000-2006 wera li r-regoli kkumplikati wisq u s-sitemi ineffettivi ta' superviżjoni u kontroll ikkontribwew għall-irregolaritajiet li ġew aċċertati; barra minn hekk, jinnota li l-benefiċjarji ta' sikwiet irċevew il-pagamenti tard; għaldaqstant, jilqa' b'sodisfazzjon it-titjib li ġab ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006 tal-11 ta' Lulju 2006, li jistipula d-dispozizzjonijiet ġenerali dwar il-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali u l-Fond ta' Koeżjoni (15); b'mod ġenerali, jitlob sabiex l-awtoritajiet reġjonali u lokali jkunu involuti aktar fl-ipprogrammar u fl-implimentazzjoni ta' dawn il-fondi;

29.

Jinnota li fil-paragrafu 11 tar-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta' Ġunju 2006 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet u l-ġlieda kontra l-frodi — rapport annwali 2004 (16), il-Parlament iddikjara li: “(…) fil-perjodu ta' rapportaġġ 2005, għandha tingħata attenzjoni partikulari għall-irregolaritajiet fir-rigward tal-azzjonijiet strutturali”; madankollu, jinnota li s-sitwazzjoni tidher li marret għall-agħar;

30.

Iqis li l-Kummissjoni għandha tagħti importanza partikulari għan-netwerks kriminali li jispeċjalizzaw fil-misapporprijazzjoni tal-fondi tal-UE;

31.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tipprovdi lill-Kumitat tal-Parlament għall-Kontroll Baġitarju b'analiżi dettaljata tas-sistema jew sistemi użata/i mill-kriminalità organizzata, kemm jekk b'mod mafjuż u kif ukoll jekk le, biex jiddgħajfu l-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet;

32.

Jesprimi t-tħassib l-aktar serju tiegħu dwar is-sejba li ġejja tal-President tal-Qorti tal-Awdituri: Is-sistemi ta' kontroll u superviżjoni fl-Istati Membri ġeneralment kienu ineffettivi jew moderatament ineffettivi, u s-superviżjoni tat-tħaddim tagħhom mill-Kummissjoni kienet biss moderatament effettiva (17);

33.

Għalhekk, jistieden lill-Istati Membri biex jiggarantixxu l-kwalità tas-sistemi ta' superviżjoni u kontrol tagħhom billi jadottaw, fuq livell politiku xieraq, dikjarazzjoni nazzjonali dwar l-immaniġġjar rigward l-infiq kollu tal-Komunità taħt tmexxija komuni; jistieden lill-Kummissjoni biex tagħti appoġġ attiv lil din l-idea u biex tirrapporta dwar il-progress miksub fir-rapport annwali tagħha dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu miżuri xierqa, possibilment bl-inklużjoni ta' proċeduri ta' ksur, kontra dawk l-Istati Membri li ma jgħinux lis-servizzi tal-Kummissjoni fit-twettiq tal-ispezzjonijiet fuq il-post kif stipulat bir-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2185/96;

35.

F'dan il-kuntest, jistieden lill-Kummissjoni biex iqis l-inklużjoni ta' elementi li jorbtu u ta' prekawzjoni fil-leġiżlazzjoni futura tal-KE fir-rigward tat-tmexxija komuni sabiex il-ħlasijiet irregolari jkunu jistgħu jiġu rkuprati fit-tmiem tal-proċedura ta' rkupru, pereżempju billi Stat Membru jpoġġi garanzija mal-Komunitajiet sabiex il-benefiċjarji jkunu jistgħu jużaw il-fondi Ewropej;

36.

Jinnota li, fir-rigward tal-azzjonijiet strutturali, għad fadal iktar minn EUR 1 000 miljun li jridu jiġu rkuprati għall-2006 u s-snin ta' qabel;

37.

Jenfasizza r-responsabilità diretta tal-Istati Membri biex jiġu rkuprati fondi li l-ħlas tagħhom huwa affetwat b'irregolaritajiet; itenni l-inkoraġġiment tiegħu lill-Kummissjoni sabiex tissospendi l-ħlasijiet interim lil Stati Membri f'każijiet ta' irregolarità serja; jirrikonoxxi l-ħtieġa li jkun hemm reazzjoni xierqa għall-insuffiċjenza tas-sistemi ta' kontroll u mmaniġġar fl-Istati Membri u jfakkar li l-frodi u l-irregolaritajiet jippreġudikaw il-ħidma tal-Unjoni Ewropea, b'mod partikulari l-proġetti strutturali;

38.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li, bħala parti mill-Inizjattiva Ewropea għat-Trasparenza, se tiġi ppubblikata informazzjoni dwar min jibbenefika mill-Fondi Strutturali, u jħeġġeġ sabiex fl-Istati Membri jiġi introdott obbligu li jorbot li tiġi ppubblikata informazzjoni dwar proġetti u dwar dawk li jibbenefikaw mill-fondi kollha Komunitarji taħt tmexxija komuni;

39.

Jistieden lill-Istati Membri biex jinnotifikaw lill-Kummissjoni dwar it-telf finanzjarju li jirriżulta minn ammonti mitlufa b'mod definittiv, li l-Kummissjoni għandha tinkludi fir-rapport annwali tagħha;

40.

Jistieden ukoll lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri biex jinfurmaw lill-Kummissjoni, inkluż l-OLAF, darba fis-sena, dwar is-sentenzi tal-qorti dwar l-użu qarrieqi tal-Fondi Strutturali;

41.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tieħu pożizzjoni fir-rigward tal-evalwazzjoni negattiva tal-ħidma tagħha mill-Qorti tal-Awdituri u biex tispjega x'passi ħadet biex ittejjeb, fl-Istati Membri, sitwazzjoni li tipperikola l-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet;

42.

Fl-istess ħin jistieden lill-Kummissjoni biex tirrapporta lura aktar spiss lill-Istati Membri, filwaqt li tagħti dettalji kemm dwar kif użat l-informazzjoni rrapportata u kif ukoll dwar kif segwiet l-irregolaritajiet irrapportati;

43.

Jinnota li, rigward l-użu ta' fondi għal qabel l-adeżjoni, il-Bulgarija (2006: EUR 1.7 miljuni), il-Polonja (2006: EUR 2.4 miljuni), il-Rumanija (2006: EUR 5.5 miljuni), u s-Slovakkja (2006: EUR 1.9 miljuni) kienu responsabbli għal 94 %tal-irregolaritajiet; jinnota li, f'dan il-kuntest, il-Kummissjoni enfasizzat il-bżonn ta' interpretazzjoni komuni u applikazzjoni uniformi tal-linji gwida u d-dokumenti ta' ħidma; għalhekk, jitlob lill-Kummissjoni biex tindika x'kienu l-miżuri li ħadet f'dan ir-rigward;

44.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tagħmilha possibbli għall-Istati Membri sabiex jidentifikaw b'mod aktar ċar, u mill-bidu nett, dawk l-irregolaritajiet li hemm suspett li jinvolvu approprazzjonijiet bla dritt u qarrieqa, minħabba li l-Istati Membri għad għandhom diffikultjiet minħabba li ma jafux b'mod preċiż x'jikkostitwixxi irregolarità jew frodi u x'hemm bżonn li jiġi rrapportat lill-Kummissjoni/OLAF, minkejja li jikkonformaw mar-rekwiżiti ta' rapportaġġ trimestrali;

45.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tgħin lill-Istati Membri fl-użu tas-Sistema ta' Informazzjoni għal Kontra l-Frodi CIGinfo (strument ta' komunikazzjoni ta' tagħrif dwar qbid ta' sigaretti) tal-OLAF; jemmen li dan is-sit amministrattiv uniku jista' jtejjeb l-iskambju tad-data (speċjalment dwar l-irregolaritajiet) bejn l-OLAF u l-Istati Membri ladarba s-sistemi nazzjonali u dawk Ewropej ikunu kompatibbli;

46.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Kumitat għall-Kontroll tal-Baġit diġà ltaqa' darbtejn mal-kontropartijiet tiegħu mill-parlamenti nazzjonali; jemmen li l-laqgħat annwali tal-kumitati għall-kontroll tal-baġit tal-parlamenti nazzjonali u tal-Parlament Ewropew jistgħu jkunu ta' importanza massima għat-titjib tas-sistemi ta' kontroll u ta' monitoraġġ tal-Istati Membri u biex tinkiseb dikjarazzjoni nazzjonali dwar l-immaniġġjar;

47.

Jixtieq jara l-aktar koperazzjoni mill-qrib bejn il-Qorti Ewropea tal-Awdituri u l-korpi nazzjonali u reġjonali ta' verifika bil-għan li jiżdied l-użu tar-rapporti tagħhom għall-monitoraġġ tal-użu tal-fondi tal-UE fl-Istati Membri;

48.

Jinnota li l-OLAF ġie strutturat mill-ġdid fl-2006, filwaqt li ġie meqjus ir-Rapport Speċjali 1/2005 tal-Qorti tal-Awdituri; iqis li l-operazzjonijiet tal-OLAF għandhom jiġu evalwati mill-Parlament bħala parti mill-proċedura biex jiġi revedut ir-Regolament OLAF;

49.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura li d-database imsemmija fl-Artikolu 95 tar-Regolament Finanzjarju tkun kompletament operazzjonali sa mill-1 ta' Jannar 2009;

50.

Jinnota li l-OlAF irċieva 802 notifika ġdida fl-2005, u 826 fl-2006; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li s-sitema ta' evalwazzjoni għamlitha possibbli li jonqos in-numru ta' investigazzjonijiet miftuħa għal 254 każ, u fil-fatt, barra minn hekk, li, skond l-istatistiki, il-maġġoranza tal-investigazzjonijiet mitmuma kienu segwiti minn azzjoni amministrattiva, dixxiplinarja, finanzjarja, ġudizjarja jew leġiżlattiva; jinnota li l-impatt finanzjarju tal-każijiet kollha li hemm għaddejjin bħalissa u dawk magħluqa kien EUR 6 600 miljun fl-aħħar tal-2005 u EUR 7 400 miljun fl-aħħar tal-2006, u s-setturi affettwati l-aktar kienu l-Fondi Strutturali (2006: EUR 1 606,7 miljuni), is-sigaretti (2006: EUR 1 320,1 miljun), id-dwana (2006: EUR 989.8 miljuni), u l-VAT (2006: EUR 727.8 miljuni);

51.

Jistieden lill-Kummissjoni biex tipprepara l-bażi legali xierqa għall-pubblikazzjoni tal-ismijiet tal-kumpaniji u tal-individwi li qarrqu bil-Komunità;

52.

Jilqa' l-mod kif l-OLAF informa lill-Parlament dwar is-segwitu tal-investigazzjonijiet magħluqa tiegħu; madankollu, jinnota li l-uffiċċji ta' prosekuzzjoni kkonċernati rrifjutaw li jieħdu azzjoni ta' segwitu f'20 każ (mill-134 każ fejn kien intalab segwitu ġudizzjarju) minħabba l-istatut ta' limitazzjonijiet jew minħabba nuqqas ta' provi;

53.

Madankollu, jiddispjaċih li l-OLAF ma reġax nieda d-djalogu dwar l-informazzjoni bil-miktub li l-kumitat kompetenti tal-Parlament jirċievi regolarment, kif kien mitlub fir-riżoluzzjoni hawn fuq msemmija tal-Parlament tal-15 ta' Ġunju 2006;

54.

Jinnota li, bħal fis-snin ta' qabel, il-maġġoranza tal-każi ġew irreġistrati fil-Belġju, fil-Ġermanja u fl-Italja;

55.

Jiġbed l-attenzjoni għar-riżoluzzjoni tiegħu hawn fuq imsemmija tal-11 ta' Ottubru 2007;

56.

Jinnota li fl-2006, ammont li jisboq EUR 450 miljun kien identifikat għall-irkupru b'konnessjoni mal-investigazzjonijiet tal-OLAF, u li dan l-ammont ġie minn każijiet li ngħalqu fl-2006 (madwar EUR 114 miljun) u minn miżuri ta' segwitu li għaddejjin bħalissa (madwar EUR 336 miljun, prinċipalment mis-settur tal-agrikoltura (EUR 134.6 miljuni));

57.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-koperazzjoni bejn l-OLAF, l-Europol, l-Eurojust u ċerti organizzazzjonijiet internazzjonali, li wieħed mill-għanijiet tagħhom huwa l-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata; fl-istess ħin, jenfasizza li koperazzjoni bħal din trid tkun trasparenti u m'għandiex taffettwa l-indipendenza tal-OLAF;

58.

Jifhem li l-Kummissjoni tixitieq tillimita n-numru ta' verżjonijiet lingwistiċi tar-rapporti tiegħu minħabba raġunijiet ta' ekonomija; madankollu, jinsisti li kemm l-Anness 2 tar-rapporti annwali dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet u kif ukoll ir-rapporti tal-attività għandhom ikunu disponibbli tal-anqas darba fis-sena bl-Ingliż, bil-Franċiż u bil-Ġermaniż;

59.

Ifakkar lill-Kummissjoni li fil-paragrafu 30 tar-riżoluzzjoni hawn fuq imsemmija tal-15 ta' Ġunju 2006 l-Parlament kien favur li “(…) is-setgħat investigattivi kollha tal-OLAF jingħaqdu f'regolament wieħed”, fl-istess ħin jenfasizza li l-grupp ta' ħidma tal-Kunsill dwar il-ġlieda kontra l-frodi ukoll jidher favur is-simplifikar tal-bażijiet legali attwali (18); għalhekk jistieden lill-OLAF biex jippreżenta, bħala kwistjoni ta' urġenza, analiżi tal-interoperabilità tal-bażijiet legali differenti li jagħtuh is-setgħa fil-kuntest tar-rapport ta' attività annwali tal-OLAF 2007, bil-għan li possibilment jiġu integrati s-sejbiet ta' din l-analiżi fir-reviżjoni futura tar-Regolament OLAF; f'dan il-kuntest jinnota l-fatt li t-Trattat ta' Liżbona (19) jemenda wkoll l-Artikolu 280 tat-Tratta UE li jittratta l-ġlieda kontra l-frodi;

60.

Jinnota li l-Qorti Ewropea għad-Drittijiet tal-Bniedem fis-27 ta' Novembru 2007 qatatha, fil-każ Tillack kontra l-Belġju (rikors Nru 20477/05) li l-istat Belġjan kiser l-Artikolu 10 (il-libertà tal-espressjoni) tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem meta wettaq tfiċċija fis-sede tal-ġurnalist; madankollu jinnota li la l-investigazzjonijiet amministrattivi preċedenti tal-OLAF u l-anqas dawk tal-Kummissjoni ma kienu s-suġġett tas-sentenza; f'dan il-kuntest, huwa tal-fehma li, b'mod ġenerali, għandha tittieħed kull miżura xierqa biex jitħarsu d-drittijiet tal-persuni li jkunu qed jiġu investigati;

61.

Huwa ferm imħasseb minħabba t-telf finanzjarju kkawżat mit-tranżazzjonijiet tat-tip “karużell”; pereżempju, jinnota li l-Istitut Ġermaniż għar-Riċerka Ekonomika jpoġġi t-telf ta' dħul nazzjonali mill-VAT għall-2003 sa l-2005 għal bejn EUR 17 000 miljun u EUR 18 000 miljun kull sena; li, fl-estrapolazzjoni ġenerali, l-Istati Membri jistmaw li jitilfu madwar 10 %mid-dħul tal-VAT tagħhom kull sena; u li terz ta' dan it-telf huwa attribwit għal tranżazzjonijiet transkonfinali tat-tip “karużell”;

62.

Barra minn hekk, jinnota li l-“House of Lords” tistma t-telf ta' dħul nazzjonali mill-VAT fir-Renju Unit għall-2005 sa l-2006 għal madwar GBP 3 500 miljun u GBP 4 750 miljun, u dan ifisser tal-anqas GBP 9.6 miljuni kuljum; jikkwota r-rapport li jiddikjara li: “Il-mekkaniżmu attwali għat-tranżazzjonijiet fil-Komunità m'huwiex sostenibbli.” (20);

63.

Jinnota li l-irċevuti proprja biss jistgħu jitqiesu għall-ġbir tar-riżorsi proprji relatati mal-VAT;

64.

Huwa mħasseb ħafna minħabba li ħafna Stati Membri għadhom mhux qed juru ħeġġa biex iżidu l-koperazzjoni bejn is-servizzi nazzjonali kompetenti u bejn il-Kummissjoni, inkluż l-OLAF, u s-servizzi nazzjonali;

65.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Kunsill rigward ċerti elementi essenzjali li jikkontribwixxu għat-twaqqif tal-istrateġija kontra l-frodi tal-VAT fi ħdan l-UE (COM(2007)0758); għalhekk, jistieden lill-kumitat kompetenti tiegħu biex jieħu passi attivi għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tagħha;

66.

Jikkritika l-fatt li l-Kunsill għadu ma adottax pożizzjoni dwar il-proposta għal Regolament dwar assistenza amministrattiva reċiproka għall-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità kontra l-frodi u kontra kwalunkwe attività illegali oħra (21), li kienet is-suġġett tal-ewwel qari fil-Parlament fit-23 ta' Ġunju 2005 (22); jistieden lill-President tiegħu biex jagħmel kuntatt mal-Presidenza tal-Kunsill bil-għan li jsir progress dwar din il-kwistjoni;

67.

Iqis li l-koperazzjoni mtejba bejn is-servizzi konċernati u mal-Kummissjoni (l-OLAF) hija essenzjali biex tiġi indirizzata l-frodi transkonfinali tat-tip “karużell”; iqis li, f'dan il-kuntest, għandha tissaħħaħ is-sistema ta' skambju ta' informazzjoni rigward il-VAT u l-koperazzjoni fil-qasam tal-analiżi tad-data, bl-assistenza tal-Kummissjoni (l-OLAF);

68.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Qorti tal-Ġustizzja, lill-Qorti tal-Awdituri, lill-Kumitat ta' Sorveljanza tal-OLAF u lill-OLAF.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/16

A.

billi l-Unjoni Ewropa hija attur ewlieni fil-kummerċ dinji, u għandha tkompli turi tmexxija fis-sistema ekonomika dinjija sabiex tagħmilha aktar ġusta u li tirrispetta aktar id-drittijiet ambjentali u soċjali,

B.

billi l-Unjoni Ewropea hija l-akbar esportatur u l-akbar fornitur ta' servizzi fid-dinja, u għaldaqstant għandha interess qawwi li tiżgura li jinfetħu swieq ġodda għall-prodotti, servizzi u investimenti,

C.

billi l-Unjoni Ewropea jeħtieġ li timplimenta strateġiji aktar ambizzjużi u li jaħsbu fil-ġejjieni sabiex jilqgħu l-isfidi tal-globalizzazzjoni u jikkonfrontaw kompetizzjoni akbar minn ekonomiji ewlenin li qed jitfaċċaw, filwaqt li jippreservaw il-mudell ekonomiku, reġjonali u soċjali Ewropew, u jippromwovu d-drittijiet tal-bniedem u l-istandards soċjali u ambjentali,

D.

billi l-ftuħ ekonomiku, kemm intern kif ukoll estern, huwa vitali għall-ħolqien tal-impjiegi u t-tkabbir kif ukoll sabiex tinżamm il-kompetittività internazzjonali; billi għaldaqstant l-Unjoni Ewropea għandha, fil-qafas tal-istrateġija tal-aċċess għas-swieq, tkompli x-xogħol tagħha li tiftaħ is-swieq tal-UE kif ukoll li tinkoraġġixxi l-imsieħba kummerċjali tagħha sabiex ineħħu l-ostakoli tagħhom stess, filwaqt li jkompli jiftħu s-swieq tagħhom,

E.

billi l-aċċess adegwat għas-swieq ta' pajjiżi terzi ser jagħmilha possibbli li l-produtturi domestiċi tal-UE jibqgħu mexxejja fir-rigward ta' prodotti u servizzi b'valur miżjud għoli, sabiex titjieb l-innovazzjoni tal-prodotti tagħhom, tiġi promossa l-kreattività, jiġu mħarsa d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali (IPRs) u jintlaħqu ekonomiji ta' skala sinjifikanti,

F.

billi żviluppi fil-kummerċ internazzjonali jagħmel l-aċċess għas-swieq ta' pajjiżi terzi importanti daqs id-difiża tas-swieq tal-UE minn prattiki kummerċjali inġusti,

G.

billi l-liberalizzazzjoni tas-suq u l-volum dejjem jikber ta' kummerċ jippromwovi l-kompetizzjoni internazzjonali, iżda jżid ukoll ir-riskju li l-esportazzjonijiet ikunu suġġetti għal ostakoli kummerċjali, li jkollhom impatt negattiv fuq il-kompetittività internazzjonali ta' kumpaniji tal-UE,

H.

billi l-kompetittività tal-ekonomija tal-UE hi indubbjament affettwata minn aġir protezzjonist li mhux ibbażat fuq ir-regoli tad-WTO, kemm jekk fil-Komunità u kemm jekk barra minnha,

I.

billi t-tneħħija tal-ostakoli għall-kummerċ ċertament ser itejbu l-esportazzjonijiet Ewropej ta' prodotti u servizzi u jiggarantixxu tkabbir sod fl-ekonomija tal-UE,

J.

billi jeħtieġ jitqies il-ħarsien ineffettiv tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, inklużi l-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet ta' orġini, mill-imsieħba kummerċjali dinjija tal-Unjoni Ewropea,

K.

billi huwa importanti ħafna li ssir distinzjoni bejn ostakoli a priori u mhux ġustifikati għall-kummerċ, li jirriżultaw minn implimentazzjoni mhux koerenti ta' regoli tal-kummerċ bilaterali u multilaterali stabbiliti, u ostakoli għall-kummerċ li jirriżultaw mill-attività leġiżlattiva u amministrattiva leġittima ta' awtoritajiet pubbliċi li tkun tirriżulta minn oqsma oħra apparti l-kummerċ iżda li jkollha konsegwenzi mhux intenzjonati fuq il-kummerċ,

L.

billi proċeduri tad-dwana tqal għall-importazzjoni, l-esportazzjoni u t-tranżitu, restrizzjonijiet sanitarji u fito-sanitarji mhux ġustifikati fi ħdan ir-regoli eżistenti tad-WTO, l-użu inġust ta' strumenti ta' difiża kummerċjali (TDIs), u ħarsien dgħajjef tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali huma b'mod ċar ostakoli a priori u mhux ġustifikati għall-kummerċ li jeħtieġ li jiġu indirizzati sabiex jiġi faċilitat l-aċċess għas-swieq għal kumpaniji tal-UE,

M.

billi, minkejja d-diffikulta kbira li ssir stima b'eżattezza tal-ammont ta' kummerċ tal-UE li jiġi ostakolat minħabba restrizzjonijiet tas-suq ta' pajjiżi barranin, jidher ċar li l-ostakoli għall-kummerċ għandhom impatt sinjifikanti fuq il-prestazzjoni ġenerali tal-esportazzjoni tal-UE,

N.

billi l-preżenza ekonomika tal-Unjoni Ewropea b'mod ġenerali hija aktar b'saħħitha fil-pajjiżi industrijalizzati fejn id-domanda hija statika, iżda ħafna aktar dgħajfa f'inħawi li qed jikbru b'rata mgħaġġla u fi swieq li qed jitfaċċaw bħaċ-Ċina u l-Indja,

O.

billi l-Unjoni Ewropea b'mod ġenerali hija meqjusa li hi suq miftuħ ħafna u trasparenti li jaħdem b'mod serju kontra l-aġir anti-kompetittiv u jiggarantixxi kundizzjonijiet ġusti għall-importazzjonijiet kollha indipendentement mill-oriġini tagħhom,

P.

billi t-tariffi għoljin għadhom jirrappreżentaw ostakolu sinifikanti għall-kummerċ, b'mod speċjali fir-rigward ta' pajjiżi ġodda ewlenin,

Q.

billi d-WTO hi l-unika forum effettiv għall-iżgurar ta' aċċess għas-swieq u għall-kisba ta' kummerċ ġust u ekwu globalment, għadha mhix regolata biżżejjed, u għadha ma torbotx biżżejjed; billi l-projezzjoni tal-mudell tal-governanza Ewropew għandu jikkontribwixxi għall-iżvilupp ulterjuri ta' regoli xierqa u ġusti u jiżgura sistema regulatorja aktar stabbli u aktar komprensiva għall-kummerċ dinji,

R.

billi hu fl-interess ġenerali tal-Kummissjoni li tiżgura li l-leġiżlazzjoni u l-prattiki kummerċjali adottati mill-imsieħba tagħha jkunu konformi sa fejn hu possibbli mar-regoli tad-WTO u ma' regoli oħra internazzjonali,

S.

billi l-ostakoli għall-kummerċ u l-ostakoli interni ma jolqtux biss lill-kummerċ tal-prodotti iżda wkoll jeffettwaw b'mod sinjifikanti lill-kummerċ fis-servizz u lill-appalt pubbliku,

T.

billi s-soluzzjoni għall-problemi u effettività akbar fid-difiża tal-interessi u l-aspettattivi leġittimi tal-industrija ikunu ta' benefiċċju għall-Unjoni Ewropea wkoll f'termini ta' viżibilità u kredibilità,

U.

billi biex jintlaħqu l-objettivi tal-Aġenda ta' Liżbona riveduta, l-industriji fl-UE jeħtieġ jiżviluppaw u jżommu pożizzjonijiet kompetittivi u stabbli fis-suq globali,

V.

billi din il-kompetittività, speċjalment għal impriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs), tiddependi dejjem aktar mir-riċerka, mill-iżvilupp, mill-innovazzjoni u mill-IPRs,

W.

billi żewġ prerekwiżiti ta' din il-kompetittività huma min-naħa waħda l-forniment sikur u assigurat tal-enerġija u min-naħa l-oħra l-aċċess mingħajr xkiel għan-negozji tal-UE għal iktar teknoloġiji moderni tal-informatika u tal-komunikazzjoni;

1.

Jenfasizza li l-implimentazzjoni b'suċċess ta' strateġija aktar ambizzjuża ta' aċċess għas-swieq, maħsuba sabiex tiftaħ swieq dinjija ġodda għall-prodotti u s-servizzi Ewropej, aktarx li mhux biss se tkabbar l-irwol dinji tal-UE, iżda wkoll ser tipproteġi l-impjiegi eżistenti u toħloq impjiegi oħra fl-Ewropa, ittejjeb il-kompetittività tal-Unjoni Ewropea u tikkontribwixxi b'mod sostanzjali għall-kisba tal-għanijiet tal-Istrateġija ta' Liżbona;

2.

Ifakkar li l-istrateġija tal-Unjoni Ewropea li tipprovdi aċċess għas-swieq hija maħsuba speċifikament sabiex tindirizza ekonomiji żviluppati u ekonomiji li qed jitfaċċaw;

3.

Jenfasizza li l-prestazzjoni tal-Unjoni Ewropea fl-esportazzjonijiet lejn ekonomiji żviluppati kif ukoll dawk li qed jitfaċċaw, sikwit hija mxekkla minn nuqqas ta' reċiproċità rigward il-kundizzjonijiet ta' aċċess għas-swieq, grad insuffiċjenti ta' konformità mar-regoli tal-kummerċ internazzjonali u l-proliferazzjoni ta' prattiki kummerċjali inġusti;

4.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tiżgura li l-interessi kummerċjali leġittimi tal-Unjoni Ewropea jiġu mħarsa mill-prattiki kummerċjali abbużivi jew inġusti ta' pajjiżi terzi; hu tal-fehma li meta pajjiżi terzi jirristrinġu b'mod mhux ġustifikabbli lill-kumpaniji tal-Unjoni Ewropea mill-aċċess għas-swieq tagħhom, l-Unjoni Ewropea għandha tirreaġixxi b'mod rapidu u sod;

5.

Jinnota l-importanza dejjem akbar ta' kwistjonijiet regulatorji fil-kummerċ internazzjonali; jitlob għal aktar konsistenza bejn ir-regoli u l-prattiki tal-Unjoni Ewropea u dawk tal-imsieħba kummerċjali ewlenin tagħha; jenfasizza li l-armonizzazzjoni tar-regoli u r-regolamenti m'għandhiex twassal li jiddgħajjfu l-liġijiet tas-saħħa, tas-sikurezza, tal-ambjent u dawk soċjali fl-Ewropa, iżda li minflok twassal sabiex jibda l-proċess għall-adozzjoni ta' regoli aħjar mill-imsieħba kummerċjali ewlenin tal-Unjoni Ewropea;

6.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jadottaw approċċ fuq medda twila ta' żmien dwar it-tagħwiġ strutturali li, min-natura tiegħu, aktarx se jkompli jew ser jerġa' jfeġġ anke wara li l-Kummissjoni tkun ħadet passi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex ma tinjorax każijiet fejn ma tantx ikun hemm ċans ta' eliminazzjoni bikrija tal-ostakoli meta t-tneħħija tagħhom madankollu tkun meħtieġa sabiex terġa' toħloq kundizzjonijiet kummerċjali ekwi fi swieq barranin ewlenin;

7.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tqis il-ksur serju u sistematiku tar-regoli tad-WTO jew tal-liġijiet kummerċjali internazzjonali oħra bħala li jirrikjedu rimedju f'waqtu u li tiżgura li l-infurzar ta' dan it-tip ta' regoli ma jkunx subordinat għal kunsiderazzjonijiet politiċi u ekonomiċi oħra ħlief dawk relevanti għall-każ innifsu;

8.

Iħeġġeġ lill-pajjiżi terzi sabiex ineħħu r-restrizzjonijiet fuq is-sjieda barranija għal kumpaniji Ewropej u li jneħħu regoli diskriminatorji;

9.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-approċċ suġġerit mill-Kummissjoni għall-identifikazzjoni ta' prijoritajiet għall-aċċess għas-swieq, iżda jħeġġeġ li jitqiesu kriterji oħra li jiżguraw li din l-inizjattiva ġdida tgħin lill-akbar numru possibbli ta' operaturi ekonomiċi fl-Unjoni Ewropea u b'mod partikulari lill-SMEs, li s-sopravivenza tagħhom b'mod inevitabbli tiddependi fuq id-definizzjoni ċara u l-infurzar effettiv tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali u fuq restrizzjonijiet definittivi fuq il-qligħ ġenerat minn kumpaniji li jgawdu monopolji;

10.

Jenfasizza li suċċess fil-ġlieda kontra l-ostakoli kummerċjali ser tistimula l-investiment, il-produzzjoni u l-kummerċ fl-Unjoni Ewropea u fid-dinja billi inter alia, tagħmel il-kundizzjonijiet tal-aċċess għas-swieq aktar trasparenti, prevedibbli u kompetittivi u tistabbilixxi jew issaħħaħ ir-rabta bejn l-Unjoni Ewropea u s-swieq internazzjonali;

11.

Jemmen li Ftehimiet ta' Kummerċ Ħieles (FTAs) mal-pajjiżi li huma fil-mira tal-Unjoni Ewropea mhumiex se jkollhom valur sakemm dawn ma jiżgurawx l-aċċess għas-swieq u progress reali għat-tnaqqis u għall-eleminazzjoni ta' ostakoli li mhumiex tariffi li, tajjeb li wieħed jiftakar, sikwit jgħawġu l-kummerċ aktar mill-ostakoli fil-forma ta' tariffi;

12.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tistabbilixxi sħubija aktar b'saħħitha sabiex tipprovdi aċċess għas-swieq għall-esportaturi Ewropej, u b'mod partikulari sabiex jinkisbu riżultati konkreti għan-negozji Ewropej billi jitjieb l-aċċess għas-swieq fi swieq li qed jitfaċċaw fejn in-negozji Ewropej jiltaqgħu ma' ostakoli ġodda u kumplessi għan-negozju u l-investiment; u jilqa' b'sodisfazzjon l-inizjattiva tal-Kummissjoni biex tikkoordina l-objettivi u l-għodod tal-politika tal-kummerċ tal-Unjoni Ewropea u tal-istrateġija għall-aċċess għas-swieq b'tali mod li din l-inizjattiva tikkontrolla b'mod effettiv il-potenzjal tal-Unjoni Ewropea fl-oqsma tal-kummerċ internazzjonali u tal-kompetittività globali;

13.

Jilqa' b'sodisfazzjon, b'mod partikulari, il-proposti tal-Kummissjoni sabiex tiġi stabbilita sħubija aktar b'saħħitha bejn il-Kummissjoni, l-Istati Membri, u n-negozji tal-UE bil-għan li tgħin b'mod dirett lill-operaturi ekonomiċi jegħlbu d-diffikultajiet konkreti li jsibu sabiex ikollhom aċċess għas-swieq ta' pajjiżi terzi b'mod u f'qafas ta' żmien li jkun kompatibbli mar-realtà tan-negozju;

14.

Hu tal-fehma li l-Kummissjoni jista' jkollha rwol sinjifikanti fl-implimentazzjoni tal-istrateġija ġdida ta' aċċess għas-swieq billi tiżgura grad xieraq ta' koordinazzjoni bejn l-azzjonijiet fil-livell nazzjonali u dak Komunitarju, tikkontrolla riżorsi li kieku kienu jitferrxu u tiżgura difiża aktar effiċjenti tad-drittijiet u l-interessi tal-esportaturi Ewropej;

15.

Hu tal-fehma li l-Unjoni Ewropea għandha irwol indispensabbli sabiex tiggarantixxi kundizzjonijiet indaqs fil-kummerċ internazzjonali, b'koperazzjoni mill-qrib mal-Istati Membri u b'konsiderazzjoni għall-prinċipju tas-sussidjarjetà u l-bilanċ ta' kompetenzi eżistenti;

16.

Jenfasizza l-importanza ta' evalwazzjonijiet perjodiċi kwalitattivi u kwantitattivi tar-riżultati tal-istrateġija tal-aċċess għas-swieq, sabiex tkun evalwata l-effettività tagħha; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiżviluppa pjan ta' azzjoni xieraq għall-aċċess għas-swieq, u tippreżenta rapport annwali dwar l-aċċess għas-suq lill-Parlament li jkun simili għal dak li ġie ppreżentat diġà rigward it-TDIs;

17.

Iħeġġeġ lill-kumpaniji Ewropej, li b'mod leġittimu qed jikkompetu ma' xulxin fl-Unjoni Ewropea u barra minnha, sabiex jadottaw approċċ ta' koperazzjoni għall-istrateġija l-ġdida ta' aċċess għas-swieq, filwaqt li jqis li l-ftuħ ta' swieq barranin u ċ-ċertezza ta' kummerċ ħieles u ġust jaqdi l-interessi komuni tagħhom u b'hekk jirrikjedi sforzi komuni u koordinati;

18.

Jiddispjaċih li diversi rakkomandazzjonijiet raġonevoli u bbażati fuq esperjenza mill-komunità tan-negozju, trade-unions, għaqdiet tal-konsumaturi, u s-soċjetà ċivili ma ġewx meqjusa fil-Komunikazzjoni msemmija hawn fuq bit-titlu “Ewropa Globali: sħubija aktar b'saħħitha biex jingħata aċċess għas-suq lil esportaturi Ewropej”; u jħeġġeġ lill-Kummissjoni li tqis dawn ir-rakkomandazzjonijiet waqt l-implimentazzjoni ta' din il-Komunikazzjoni;

19.

Jenfasizza l-ħtieġa għal koperazzjoni ulterjuri bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri bil-għan li jaqsmu bejniethom l-informazzjoni u l-prattiki tajba; jistieden lill-Istati Membri sabiex joħolqu netwerks ta' helpdesks nazzjonali jew, jekk huwa xieraq, reġjonali, sabiex jiċċentralizzaw l-informazzjoni u l-pretensjonijiet, filwaqt li tingħata attenzjoni speċjali lill-interessi u l-ħtiġijiet tal-SMEs;

20.

Hu tal-fehma li l-effikaċja ta' dan it-tip ta' networks titjieb b'mod sinjifikanti jekk l-assoċjazzjonijiet tal-industrija nazzjonali u lokali, il-kmamar tal-kummerċ u aġenziji oħra għall-promozzjoni tal-kummerċ jipparteċipaw fil-proċess ta' stabbiliment ta' dawn in-networks;

21.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex itejbu l-irwol tal-Kumitat Konsultattiv dwar l-Aċċess għas-Swieq (Market Access Advisory Committee — MAAC) u jiżguraw kuntatt permanenti mal-Kumitat tal-Artikolu 133 tat-Trattat KE), il-Kumitat ta' Regolamentazzjoni tal-Ostakoli għall-Kummerċ u kumitati relevanti oħra;

22.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex toħloq sistema ta' djalogu permanenti li jippermetti lill-Istati Membri, u, meta jkun xieraq, lir-reġjuni u lill-partijiet konċernati oħra Ewropej li jaqsmu l-informazzjoni u jiddefinixxu l-istrateġiji u l-prijoritajiet;

23.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tikkunsidra dan li ġej meta timplimenta l-istrateġija tagħha ta' aċċess għas-swieq:

24.

Jitlob li jkun hemm koordinazzjoni aktar strutturata bejn il-Kummissjoni u l-Istati Membri f'pajjiżi terzi li tagħmel possibbli użu aktar effiċjenti tar-riżorsi diplomatiċi u governattivi li jitrattaw kwistjonijiet ta' aċċess għas-swieq;

25.

Jenfasizza l-ħtieġa li jingħata mandat ċar u ambizzjuż lid-delegazzjonijiet tal-Kummissjoni kif ukoll lit-Timijiet ta' Aċċess għas-Swieq li nħalqu issa li jinsabu f'pajjiżi terzi; itenni li l-istrateġija ta' aċċess għas-swieq ser tkun ta' suċċess biss jekk l-Istati Membri huma lesti li jikkontribwixxu bir-riżorsi tagħhom stess, kemm umani kif ukoll finanzjarji, bi proporzjon għall-mezzi, l-interessi u l-objettivi tagħhom;

26.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex itejbu l-koperazzjoni ma' kmamar tal-kummerċ Ewropej u aġenziji tal-promozzjoni tal-kummerċ tal-Istati Membri li qegħdin f'pajjiżi terzi u sabiex jiżguraw skambju ta' informazzjoni xieraq bejn id-delegazzjonijiet, l-ambaxxati tal-Istati Membri, korpi governattivi oħra tal-kummerċ barrani u assoċjazzjonijiet tan-negozju Ewropej li jkunu interessati;

27.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex terġa' tagħti prijorità lill-iskjerament u eventwalment liż-żieda tar-riżorsi umani disponibbli għad-delegazzjonijiet tal-Kummissjoni, sabiex ikun hemm aktar staff disponibbli biex jistabbilixxu u jiżguraw l-iffunzjonar tat-timijiet ta' aċċess għas-suq, b'mod partikulari f'delegazzjonijiet ewlenin bħal, inter alia, Beijing, New Delhi, Moska u Brasilia;

28.

Jappoġġja l-ħolqien ta' inizjattivi dedikati, fil-qafas tal-istrateġija ta' aċċess għas-swieq, sabiex jitrattaw l-ostakoli b'mod partikulari fl-oqsma tas-servizzi, l-appalt pubbliku, l-investiment u d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, il-proċeduri doganali, l-għajnuna statali u sussidji oħra u sabiex jiġu stabbiliti regoli dwar il-kompetizzjoni u l-implimentazzjoni xierqa tagħhom f'pajjiżi terzi;

29.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jiżguraw li l-SMEs ikunu jistgħu igawdu b'mod konsistenti mill-inizjattivi l-ġodda ta' aċċess għas-swieq; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiddefinixxi azzjonijiet ad hoc li jkollhom l-għan li jsaħħu l-preżenza tal-prodotti tal-SMEs fis-swieq ta' pajjiżi terzi u jiddefendu d-drittijiet leġittimi tagħhom fil-konfront ta' prattiki ta' pajjiżi barranin li jaħsbu fihom infushom biss;

30.

Jistieden lill-Kummissjoni Ewropea biex tittratta b'mod speċifiku r-restrizzjonijiet kollha għall-għoti tal-Internet u ta' servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni minn kumpaniji Ewropej f'pajjiżi terzi bħala parti mill-politika tal-kummerċ estern tagħha u biex tqis il-limitazzjonijiet żejda kollha għall-għoti ta' dawn is-servizzi bħala ostakoli għall-kummerċ;

31.

Jenfasizza l-ħtieġa li jinħolqu sinerġiji mal-imsieħba kummerċjali ewlenin tal-Unjoni Ewropea (bħall-Istati Uniti tal-Amerika, il-Kanada u l-Ġappun) bil-għan li jiddefinixxu strateġija komuni ta' aċċess għas-swieq u li jwittu t-triq għal ftehima multilaterali meħtieġa ħafna dwar l-aċċess għas-swieq;

32.

Jenfasizza l-ħtieġa għal aktar promozzjoni ta' koperazzjoni u approssimazzjoni regulatorji internazzjonali aktar profondi sabiex titneħħa d-duplikazzjoni fil-ħela u tnaqqas l-ispejjeż għall-konsumaturi, l-industrija u l-gvernijiet; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tippromwovi t-tqarrib progressiv tal-istandards u tar-regoli tal-Unjoni Ewropea u l-imsieħba kummerċjali tagħha, kemm b'mod multilaterali u bilaterali;

33.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tippromwovi mekkaniżmi dedikati tad-WTO li jippermettu kunsiderazzjoni aktar malajr sabiex tindirizza ostakoli ġodda u li qed jitfaċċaw li mhumiex tariffi; f'dan ir-rigward, il-Kummissjoni għandha tinkoraġġixxi lill-imsieħba kummerċjali oħra sabiex jagħmlu aktar użu mill-proċeduri ta' notifika skond il-Ftehimiet dwar l-Ostakoli Tekniċi għall-Kummerċ (TBTs);

34.

Jinsisti li għandu jinżamm fokus ċar dwar l-infurzar u l-iżgurar tal-konformità ta' pajjiżi terzi mal-obbligi tagħhom tad-WTO, billi jsegwu dan id-dritt permezz tal-Mekkaniżmu ta' Riżoluzzjoni tat-Tilwim tad-WTO;

35.

Hu tal-fehma li, sakemm ma jkunx ġustifikat minħabba kwistjonijiet relatati mal-iżvilupp, l-Unjoni Ewropea għandha tagħmel l-aħjar sforzi tagħha sabiex tikseb konċessjonijiet mill-imsieħba kummerċjali tagħha li jkunu proporzjonali għal-livell ta' żvilupp tagħhom;

36.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tinkludi fil-ġenerazzjoni l-ġdida ta' Ftehimiet ta' Kummerċ Ħieles u fi ftehimiet oħra bl-implikazzjonijiet kummerċjali, dispożizzjonijiet ċari dwar l-infurzar u l-ilħuq ta' ftehim f'każ ta' tilwim, li jkunu mfassla b'mod speċjali sabiex jitrattaw ostakoli “interni” (“behind-the-border” barriers);

37.

Jistieden lill-imsieħba kummerċjali tal-Unjoni Ewropea sabiex inaqqsu jew ineħħu b'mod progressiv l-ostakoli li jillimitaw l-aċċess għas-swieq ta' prodotti u servizzi, u minflok itejbu l-opportunitajiet kummerċjali reċiproċi fuq il-bażi tar-reċiproċità, inkluż permezz tal-implimentazzjoni sodisfaċenti ta' miżuri għall-ftuħ tas-suq li jirriżultaw minn negozjati bilaterali, reġjonali u multilaterali;

38.

Jistieden lill-Kummissjoni sabiex kull sena tirrapporta lill-Parlament Ewropew dwar il-progress u r-riżultati ta l-istrateġija ta' aċċess għas-swieq, filwaqt li tagħti attenzjoni partikulari lill-prijoritajiet li ġew stabbiliti;

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/23

A.

billi, fl-UE kollha, il-bejgħ bl-imnut kull ma jmur qiegħed jaqa' f'idejn għadd żgħir ta’ ktajjen ta’ supermarkets,

B.

billi dawn id-distributuri kull ma jmorru qegħdin isiru “l- gatekeepers” tas-settur, u qegħdin jikkontrollaw l-uniku aċċess li għandhom il-bdiewa u fornituri oħra għall-konsumaturi tal-UE,

C.

billi hemm provi mill-UE kollha li juru li s-supermarkets il-kbar qegħdin jabbużaw mill-poter tagħhom tax-xiri biex ibaxxu l-prezzijiet lill-fornituri (dawk ibbażati fl-UE u barra minnha) għal livelli insostenibbli u biex jimponu fuqhom kundizzjonijiet inġusti,

D.

billi pressjoni bħal din fuq il-fornituri jkollha effetti negattivi li jirriflettu kemm fuq il-kwalità tal-impjiegi kif ukoll fuq il-ħarsien tal-ambjent,

E.

billi jista' jkun li l-konsumaturi jsibu ma’ wiċċhom tnaqqis fid-diversità tal-prodotti, fil-wirt kulturali u fil-ħwienet li jbigħu bl-imnut,

F.

billi xi Stati Membri daħħlu leġiżlazzjoni nazzjonali biex jippruvaw iwaqqfu abbużi bħal dawn, u madankollu l-operat tas-supermarkets il-kbar qegħdin dejjem iżjed jaqbżu l-fruntieri nazzjonali, u għalhekk leġiżlazzjoni fl-UE hija mixtieqa,

1.

Jistieden lid-DĠ Kompetizzjoni biex jinvestiga dwar l-effetti li l-konċentrazzjoni tas-settur tas-supermarkets fl-UE qiegħed ikollha fuq in-negozji ż-żgħar, il-fornituri, il-ħaddiema u l-konsumaturi u, b'mod partikulari, biex jevalwa l-abbużi tal-poter tax-xiri li huma frott ta’ konċentrazzjoni bħal din;

2.

Jitlob lill-Kummissjoni biex tipproponi miżuri xierqa, fosthom regolamenti, biex jitħarsu l-konsumaturi, il-ħaddiema u l-produtturi minn kull abbuż li joħroġ minn xi pożizzjoni dominanti jew minn effetti negattivi li jiġu identifikati matul din l-investigazzjoni;

3.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din id-dikjarazzjoni, flimkien mal-ismijiet tal-firmatarji, lill-Kummissjoni, lill-Kunsill u lill-Parlamenti tal-Istati Membri.

Listata’ firmatarji

Adamos Adamou, Vittorio Agnoletto, Vincenzo Aita, Gabriele Albertini, Jim Allister, Roberta Alma Anastase, Georgs Andrejevs, Alfonso Andria, Laima Liucija Andrikienė, Emmanouil Angelakas, Roberta Angelilli, Alfredo Antoniozzi, Kader Arif, Stavros Arnaoutakis, Richard James Ashworth, Francisco Assis, John Attard-Montalto, Elspeth Attwooll, Marie-Hélène Aubert, Jean-Pierre Audy, Margrete Auken, Inés Ayala Sender, Liam Aylward, Pilar Ayuso, Peter Baco, Mariela Velichkova Baeva, Enrique Barón Crespo, Etelka Barsi-Pataky, Alessandro Battilocchio, Katerina Batzeli, Edit Bauer, Jean Marie Beaupuy, Zsolt László Becsey, Angelika Beer, Ivo Belet, Irena Belohorská, Jean-Luc Bennahmias, Monika Beňová, Pervenche Berès, Sergio Berlato, Giovanni Berlinguer, Thijs Berman, Šarūnas Birutis, Jana Bobošíková, Sebastian Valentin Bodu, Jens-Peter Bonde, Guy Bono, Mario Borghezio, Josep Borrell Fontelles, Umberto Bossi, Costas Botopoulos, Bernadette Bourzai, Sharon Bowles, Iles Braghetto, Frieda Brepoels, Hiltrud Breyer, André Brie, Danutė Budreikaitė, Paul van Buitenen, Kathalijne Maria Buitenweg, Ieke van den Burg, Colm Burke, Niels Busk, Cristian Silviu Bușoi, Philippe Busquin, Joan Calabuig Rull, Mogens Camre, Luis Manuel Capoulas Santos, Marco Cappato, Marie-Arlette Carlotti, Carlos Carnero González, Giorgio Carollo, Paulo Casaca, Françoise Castex, Giuseppe Castiglione, Giusto Catania, Alejandro Cercas, Giulietto Chiesa, Sylwester Chruszcz, Luigi Cocilovo, Carlos Coelho, Richard Corbett, Dorette Corbey, Giovanna Corda, Titus Corlățean, Jean Louis Cottigny, Michael Cramer, Corina Crețu, Gabriela Crețu, Brian Crowley, Magor Imre Csibi, Marek Aleksander Czarnecki, Ryszard Czarnecki, Daniel Dăianu, Joseph Daul, Dragoș Florin David, Chris Davies, Antonio De Blasio, Bairbre de Brún, Arūnas Degutis, Véronique De Keyser, Gérard Deprez, Proinsias De Rossa, Harlem Désir, Nirj Deva, Mia De Vits, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Jolanta Dičkutė, Gintaras Didžiokas, Alexandra Dobolyi, Brigitte Douay, Mojca Drčar Murko, Bárbara Dührkop Dührkop, Árpád Duka-Zólyomi, Constantin Dumitriu, Michl Ebner, Saïd El Khadraoui, Maria da Assunção Esteves, Edite Estrela, Harald Ettl, Jill Evans, Robert Evans, Richard Falbr, Claudio Fava, Szabolcs Fazakas, Emanuel Jardim Fernandes, Francesco Ferrari, Anne Ferreira, Elisa Ferreira, Ilda Figueiredo, Petru Filip, Věra Flasarová, Hélène Flautre, Alessandro Foglietta, Hanna Foltyn-Kubicka, Nicole Fontaine, Glyn Ford, Armando França, Monica Frassoni, Duarte Freitas, Sorin Frunzăverde, Kinga Gál, Vicente Miguel Garcés Ramón, José Manuel García-Margallo y Marfil, Iratxe García Pérez, Giuseppe Gargani, Jas Gawronski, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Claire Gibault, Adam Gierek, Maciej Marian Giertych, Neena Gill, Ioannis Gklavakis, Béla Glattfelder, Gian Paolo Gobbo, Bogdan Golik, Bruno Gollnisch, Ana Maria Gomes, Donata Gottardi, Genowefa Grabowska, Dariusz Maciej Grabowski, Friedrich-Wilhelm Graefe zu Baringdorf, Luis de Grandes Pascual, Louis Grech, Elly de Groen-Kouwenhoven, Lilli Gruber, Ambroise Guellec, Pedro Guerreiro, Umberto Guidoni, Zita Gurmai, Catherine Guy-Quint, András Gyürk, Fiona Hall, David Hammerstein, Benoît Hamon, Małgorzata Handzlik, Gábor Harangozó, Marian Harkin, Rebecca Harms, Satu Hassi, Adeline Hazan, Anna Hedh, Gyula Hegyi, Erna Hennicot-Schoepges, Edit Herczog, Esther Herranz García, Jim Higgins, Mary Honeyball, Milan Horáček, Richard Howitt, Ján Hudacký, Ian Hudghton, Stephen Hughes, Alain Hutchinson, Jana Hybášková, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Monica Maria Iacob-Ridzi, Mikel Irujo Amezaga, Marie Anne Isler Béguin, Carlos José Iturgaiz Angulo, Lily Jacobs, Mieczysław Edmund Janowski, Lívia Járóka, Elisabeth Jeggle, Pierre Jonckheer, Ona Juknevičienė, Jelko Kacin, Gisela Kallenbach, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Metin Kazak, Tunne Kelam, Wolf Klinz, Jaromír Kohlíček, Maria Eleni Koppa, Magda Kósáné Kovács, Miloš Koterec, Sergej Kozlík, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Ģirts Valdis Kristovskis, Urszula Krupa, Wiesław Stefan Kuc, Sepp Kusstatscher, Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Joost Lagendijk, André Laignel, Jean Lambert, Stavros Lambrinidis, Romano Maria La Russa, Vincenzo Lavarra, Johannes Lebech, Stéphane Le Foll, Roselyne Lefrançois, Bernard Lehideux, Lasse Lehtinen, Jörg Leichtfried, Jo Leinen, Katalin Lévai, Bogusław Liberadzki, Marcin Libicki, Eva Lichtenberger, Kartika Tamara Liotard, Alain Lipietz, Pia Elda Locatelli, Andrea Losco, Caroline Lucas, Elizabeth Lynne, Linda McAvan, Arlene McCarthy, Mary Lou McDonald, Mairead McGuinness, Edward McMillan-Scott, Jamila Madeira, Ramona Nicole Mănescu, Mario Mantovani, Marian-Jean Marinescu, Helmuth Markov, David Martin, Hans-Peter Martin, Jean-Claude Martinez, Miguel Angel Martínez Martínez, Jan Tadeusz Masiel, Antonio Masip Hidalgo, Jiří Maštálka, Ana Mato Adrover, Mario Mauro, Erik Meijer, Íñigo Méndez de Vigo, Emilio Menéndez del Valle, Willy Meyer Pleite, Rosa Miguélez Ramos, Marianne Mikko, Miroslav Mikolášik, Francisco José Millán Mon, Claude Moraes, Eluned Morgan, Luisa Morgantini, Philippe Morillon, Jan Mulder, Roberto Musacchio, Cristiana Muscardini, Joseph Muscat, Francesco Musotto, Sebastiano (Nello) Musumeci, Riitta Myller, Pasqualina Napoletano, Robert Navarro, Cătălin-Ioan Nechifor, Catherine Neris, Rareș-Lucian Niculescu, Ljudmila Novak, Vural Öger, Cem Özdemir, Péter Olajos, Jan Olbrycht, Seán Ó Neachtain, Gérard Onesta, Dumitru Oprea, Josu Ortuondo Larrea, Csaba Őry, Siiri Oviir, Reino Paasilinna, Justas Vincas Paleckis, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Vladko Todorov Panayotov, Marco Pannella, Pier Antonio Panzeri, Dimitrios Papadimoulis, Atanas Paparizov, Neil Parish, Ioan Mircea Pașcu, Bogdan Pęk, Maria Petre, Tobias Pflüger, Rihards Pīks, João de Deus Pinheiro, Józef Pinior, Mirosław Mariusz Piotrowski, Francisca Pleguezuelos Aguilar, Zita Pleštinská, Rovana Plumb, Anni Podimata, Zdzisław Zbigniew Podkański, Bernard Poignant, Adriana Poli Bortone, José Javier Pomés Ruiz, Mihaela Popa, Nicolae Vlad Popa, Christa Prets, Pierre Pribetich, Vittorio Prodi, Miloslav Ransdorf, Karin Resetarits, José Ribeiro e Castro, Teresa Riera Madurell, Giovanni Rivera, Marco Rizzo, Michel Rocard, Bogusław Rogalski, Zuzana Roithová, Luca Romagnoli, Raül Romeva i Rueda, Wojciech Roszkowski, Mechtild Rothe, Libor Rouček, Martine Roure, Christian Rovsing, Luisa Fernanda Rudi Ubeda, Heide Rühle, Eoin Ryan, Guido Sacconi, Aloyzas Sakalas, Katrin Saks, María Isabel Salinas García, Antolín Sánchez Presedo, Manuel António dos Santos, Daciana Octavia Sârbu, Amalia Sartori, Gilles Savary, Luciana Sbarbati, Pierre Schapira, Karin Scheele, Carl Schlyter, Frithjof Schmidt, Pál Schmitt, György Schöpflin, Adrian Severin, Czesław Adam Siekierski, Brian Simpson, Kathy Sinnott, Marek Siwiec, Alyn Smith, Csaba Sógor, Bogusław Sonik, María Sornosa Martínez, Bart Staes, Grażyna Staniszewska, Petya Stavreva, Struan Stevenson, Catherine Stihler, Theodor Dumitru Stolojan, Dimitar Stoyanov, Daniel Strož, Robert Sturdy, Margie Sudre, László Surján, Gianluca Susta, József Szájer, Konrad Szymański, Csaba Sándor Tabajdi, Antonio Tajani, Andres Tarand, Salvatore Tatarella, Marianne Thyssen, Silvia-Adriana Țicău, Gary Titley, Patrizia Toia, László Tőkés, Ewa Tomaszewska, Witold Tomczak, Antonios Trakatellis, Catherine Trautmann, Kyriacos Triantaphyllides, Helga Trüpel, Claude Turmes, Feleknas Uca, Inese Vaidere, Johan Van Hecke, Anne Van Lancker, Geoffrey Van Orden, Daniel Varela Suanzes-Carpegna, Yannick Vaugrenard, Armando Veneto, Riccardo Ventre, Donato Tommaso Veraldi, Bernadette Vergnaud, Marcello Vernola, Oldřich Vlasák, Johannes Voggenhuber, Sahra Wagenknecht, Diana Wallis, Henri Weber, Renate Weber, Anders Wijkman, Glenis Willmott, Janusz Wojciechowski, Francis Wurtz, Luis Yañez-Barnuevo García, Zbigniew Zaleski, Mauro Zani, Andrzej Tomasz Zapałowski, Stefano Zappalà, Tomáš Zatloukal, Tatjana Ždanoka, Dushana Zdravkova, Vladimír Železný, Roberts Zīle, Gabriele Zimmer, Marian Zlotea, Tadeusz Zwiefka

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/25

A.

Matul dawn l-aħħar 50 sena l-iżvilupp tal-Unjoni Ewropea kien fattur fundamentali biex tiġi stabbilita zona ta’ paċi u stabilità f'kontinent li qabel kien imħarbat bil-gwerer, biex jiġu kkonsolidati d-demokrazija, il-ħelsien u d-drittijiet taċ-ċittadin, biex jissaħħu l-prosperità, is-solidarjetà u l-benessri permezz tal-akbar suq uniku tad-dinja b'regoli komuni għall-istandards soċjali, il-ħarsien tal-ambjent u tal-konsumatur u l-kompetizzjoni ġusta u b'unjoni ekonomika u monetarja, biex sar possibbli li l-Istati Membri jaħdmu flimkien biex jindirizzaw kwistjonijiet li jmorru lilhinn mill-fruntieri nazzjonali u biex l-Ewropa tingħata leħen aktar qawwi fl-affarijiet dinjin,

B.

Hemm bżonn rikonoxxut li l-istrutturi tal-Unjoni jiġu riformati u jissaħħu sabiex jiġi kkonsolidat dak kollu li nkiseb u biex tittejjeb il-kapaċità li Unjoni ta’ seba' u għoxrin Stat Membru, u potenzjalment aktar, taħdem effettivament sabiex tkun tista' tiffaċċja sfidi komuni ġodda u li tkun suġġetta għal aktar kontroll demokratiku,

C.

Dan il-bżonn kien l-għajn ta’ riformi suċċessivi li, mit-Trattat ta’ Maastricht 'l hawn — li rrapreżenta bidla fl-integrazzjoni Ewropea bil-ħolqien ta’ unjoni ekonomika u monetarja u l-bidla minn komunità essenzjalment ekonomika għal unjoni politika — ippruvaw jistabbilixxu l-istruttura istituzzjonali tal-Unjoni u wasslu għad-Dikjarazzjoni ta’ Laeken, li anke fetħet it-triq għal proċess differenti għar-riforma ibbażat fuq il-metodu ta’ Konvenzjoni u mhux biss esklussivament fuq il-konferenzi intergovernattivi,

D.

It-Trattat li jistabbilixxi Kostituzzjoni għall-Ewropa tfassal minn Konvenzjoni, li kienet tinkludi żewġ rappreżentanti minn kull parlament nazzjonali, sittax-il Membru tal-Parlament Ewropew, żewġ rappreżentanti tal-Kummissjoni Ewropea u rappreżentant ta’ kull gvern nazzjonali, li ħejjew abbozz waqt dibattitu pubbliku biex ġie prodott kunsens li essenzjalment baqa' ma nbidilx mill-Konferenza Intergovernattiva tal-2004, waqt li t-Trattat sussegwenti ta’ Liżbona, li waqqa' wħud mill-karatteristiċi tal-Kostituzzjoni, irriżulta mill-metodi ta’ ħidma intergovernattivi aktar tradizzjonali, għalkemm bil-parteċipazzjoni sħiħa ta’ tliet rappreżentanti tal-Parlament Ewropew,

E.

L-isforz preċedenti biex l-Unjoni tiġi riformata billi t-Trattati jiġu sostitwiti b'Kostituzzjoni ġie approvat minn maġġoranza kbira ħafna tar-rappreżentanti taċ-ċittadini Ewropej fil-Parlament Ewropew (4) u ġie rratifikat minn żewġ terzi tal-Istati Membri imma ġie miċħud minn tnejn minnhom (Franza u l-Olanda) u, wara perjodu ta’ riflessjoni li matulu deher ċar li l-approvazzjoni meħtieġa mill-Istati Membri kollha ma setgħatx tintlaħaq, dan l-approċċ ġie abbandunat biex minflok jiġu emendati t-Trattati li kienu jeżistu qabel,

F.

Din il-bidla fil-metodu u l-proċess, waqt li żammu f'sura ġdida ħafna mill-aġġustamenti prattiċi għall-istruttura istituzzjonali tal-Unjoni li kienet tbassret, implikat tnaqqis tal-ambizzjoni u l-abbandun ta’ diversi karatteristiċi tal-Kostituzzjoni, il-posponiment tad-dħul fis-seħħ ta’ wħud mill-mekkaniżmi l-ġodda tagħha u l-inkorporazzjoni fit-Trattati ta’ xi miżuri partikulari speċifiċi għal varji Stati Membri,

G.

Madankollu, il-fatt li kull gvern nazzjonali fl-Unjoni separatament qabel mat-Trattat, juri li l-gvernijiet eletti tal-Istati Membri kollha jqisu li dan il-kompromess hu l-bażi li fuqha jixtiequ jaħdmu flimkien fil-ġejjieni u se jirrikjedi li kull wieħed minnhom juri l-ogħla impenn politiku biex tiġi żgurata r-ratifikazzjoni qabel l-1 ta’ Jannar 2009,

H.

Hemm bżonn li t-Trattat ta’ Liżbona jiġi ratifikat mill-Istati Membri kollha sa l-aħħar tal-2008, sabiex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jivvotaw fl-elezzjonijiet tal-2009 b'għarfien sħiħ tal-qafas istituzzjonali l-ġdid tal-Unjoni,

1.

Jikkonkludi li, meta jitqies kollu kemm hu, it-Trattat ta’ Liżbona juri titjib sostanzjali fuq it-Trattati eżistenti, iġib aktar responsabilità demokratika fl-Unjoni u jsaħħaħ il-proċess tagħha għat-teħid ta’ deċiżjonijiet (permezz tat-tisħiħ tal-irwoli tal-Parlament Ewropew u l-parlamenti nazzjonali), isaħħaħ id-drittijiet taċ-ċittadini Ewropew f'dak li għandu x'jaqsam mal-Unjoni u jtejjeb l-iffunzjonar effettiv tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni;

2.

Jilqa' l-fatt li se jissaħħu r-responsabilità demokratika u s-setgħat għat-teħid ta’ deċiżjonijiet u b'hekk iċ-ċittadini se jitħallew ikollhom kontroll akbar fuq l-azzjoni tal-Unjoni, b'mod speċifiku minħabba dan it-titjib li ġej:

3.

Jilqa' l-fatt li d-drittijiet taċ-ċittadin se jissaħħu bħala riżultat tat-titjib li ġej:

4.

Jilqa' l-fatt li t-Trattat jistabilixxi, b'mod li hu aktar ċar u viżibbli, il-valuri li huma komuni għall-Istati Membri kollha u li fuqhom hi msejsa l-Unjoni, kif ukoll l-objettivi tal-Unjoni u l-prinċipji li jirregolaw l-azzjoni tagħha u r-relazzjonijiet tagħha mal-Istati Membri:

5.

Jilqa' l-fatt li t-Trattat il-ġdid se jsaħħaħ il-kapaċità tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni li jwettqu dmirijiethom b'mod aktar effettiv, speċifikament għaliex:

6.

Wara r-riżultati tar-referenda fi Franza u l-Olanda, hu konxju tas-sogħba mifruxa li nħasset li sabiex jiġi żgurat qbil ġdid bejn is-27 Stat Membri kien jeħtieġ li:

7.

Jappoġġja t-Trattat u jenfasizza l-bżonn li l-Istati Membri kollha tal-Unjoni jilħqu jirratifikawh fi żmien utli għad-dħul fis-seħħ tiegħu fl-1 ta’ Jannar 2009;

8.

Jemmen li t-Trattat ta’ Liżbona se jipprovdi qafas stabbli li se jippermetti aktar żvilupp tal-Unjoni fil-ġejjieni;

9.

Hu konxju li huwa inevitabbli li trattat li jemenda jkun anqas ċar u jkun anqas faċli biex jinqara minn trattat kodifikat; jitlob, għalhekk, li jiġu ppubblikati immedjatament it-Trattati konsolidati kif riveduti mit-Trattat ta’ Liżbona, publikazzjoni li tipprovdi liċ-ċittadin b'test bażiku tal-Unjoni aktar ċar;

10.

Itenni t-talba tiegħu biex isiru l-isforzi kollha, kemm mill-istituzzjonijiet tal-UE u mill-awtoritajiet nazzjonali bi qbil mal-prinċipju ta’ koperazzjoni sinċiera, sabiex iċ-ċittadin Ewropew ikun informat b'mod ċar u oġġettiv dwar il-kontenut tat-Trattat;

11.

Jagħti struzzjonijiet lill-kumitat responsabbli biex iħejji l-bidliet meħtieġa għar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu u biex jevalwa l-bżonnijiet għal miżuri ta’ implimentazzjoni ulterjuri;

12.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni u r-rapport tal-Kumitat għall-Affarijiet Kostituzzjonali lill-parlamenti nazzjonali tal-Istati Membri, lill-Kunsill, lill-Kummissjoni Ewropea u lil dawk li kienu Membri tal-Konvenzjoni dwar il-Futur tal-Ewropa, u biex jiżgura li s-servizzi tal-Parlament, inklużi l-uffiċċji ta’ informazzjoni tiegħu, jipprovdu biżżejjed informazzjoni dwar il-pożizzjoni tal-Parlament dwar it-Trattat.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/30

A.

billi l-Kummissjoni wegħdet li tqis bis-sħiħ l-opinjonijiet tal-Parlament espressi fir-riżoluzzjonijiet tiegħu dwar l-Istrateġija ta’ Liżbona, b'mod partikulari fir-riżoluzzjoni tiegħu dwar il-globalizzazzjoni tal-15 ta’ Novembru 2007,

B.

billi l-Parlament, fir-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu, wera appoġġ qawwi għall-Istrateġija ta’ Liżbona, u laqa' b'mod speċjali l-approċċ iċċentrat mill-ġdid madwar l-istrateġija għat-tkabbir u l-impjiegi,

C.

billi hemm interrelazzjoni qawwija bejn it-tkabbir ekonomiku, l-impjiegi, il-ġlieda kontra l-faqar u l-inklużjoni soċjali,

D.

billi l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri għandhom responsabilità komuni biex jindirizzaw l-isfidi, l-opportunitajiet u l-inċertezzi taċ-ċittadini dwar il-globalizzazzjoni; billi l-Unjoni Ewropea trid terfa' r-responsabilità politika tagħha bħala attur globali u tikkontribwixxi għall-kisba u għat-tiswir ta’ żvilupp sostenibbli fid-dinja fl-epoka tal-globalizzazzjoni sabiex in-nies kullimkien ikunu jistgħu japprofittaw mill-opportunijiet li toffri l-globalizzazzjoni,

E.

billi s-suq intern huwa strument importanti u effiċjenti għall-bini ta’ ekonomija dinamika u kompettitiva bbażata fuq l-għarfien u għall-appoġġ tal-pożizzjoni kompettitiva tal-Ewropa fis-suq globali sabiex tittejjeb il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini tagħha;

F.

billi din ir-Riżoluzzjoni, skond il-mandat tal-Grupp ta’ Kordinazzjoni tal-Istrateġija ta’ Liżbona tal-Parlament u b'rispett lejn il-kompetenzi tal-kumitati l-oħra tal-Parlament, mhix ser tindirizzaa d-dettalji tal-proċċessi ta’ leġiżlazzjoni u konsultazzjoni li għaddejjin bħalissa,

1.

Jenfasizza mill-ġdid l-importanza ta’ implimentazzjoni vigoruża tal-Istrateġija ta’ Liżbona, b'enfasi fuq l-interdipendenza tal-progress ekonomiku, soċjali u ambjentali fil-ħolqien ta’ ekonomija sostenibbli li tkun dinamika u innovattiva;

2.

Jemmen li l-iżvilupp ekonomiku u l-prosperità futura tal-Ewropa jiddependu mill-mod ta’ kif jinħolqu kundizzjonijiet aħjar għat-tkabbir sostenibbli u l-ħolqien tal-impjiegi u kif jintlaħqu l-opportunitajiet u l-isfidi li joħorġu mill-globalizzazzjoni, mill-bidla demografika u mit-theddidiet ambjentali globali; jemmen li l-istrument komuni tal-Unjoni Ewropea hija l-Istrateġija ta’ Liżbona mġedda u l-linji gwida integrati;

3.

Jemmen li sabiex jiġi garantit is-suċċess tal-Istrateġija ta’ Liżbona mġedda jeħtieġ li jissaħħaħ it-tkabbir tal-Ewropa, u biex tintgħeleb id-domanda domestika li ma kinitx kbira biżżejjed li trid tiġi miż-żidiet fid-dħul relatati maż-żidiet fil-produttività u fl-impjiegi;;

4.

Jirrikonoxxi li l-Unjoni Ewropea se tiffaċċja ħafna sfidi fil-perjodu li ġej: popolazzjoni li ser tibda tonqos sa mill-2020, aktar pressjoni ekonomika mill-kompetituri globali, prezzijiet tal-enerġija ogħla, il-bidla fil-klima u l-iżbilanċi soċjali; hu tal-fehma li l-Ewropa jeħtieġ li tirrispondi għal dawk l-isfidi bl-aħjar taħlita ta’ politiki;

5.

Jinnota li l-Istrateġija ta’ Liżbona qed tiżviluppa b'mod pożittiv; jinnota wkoll, madankollu, li għad hemm nuqqasijiet fl-implimentazzjoni tagħha u li m'hemm l-ebda fehim adegwat tal-fatt li l-proċess Ewropew tal-iżvilupp lejn aktar tkabbir, ħolqien ta’ impjiegi, sigurtà soċjali adegwata u xierqa u ħarsien ambjentali xieraq għadu mhux immuni kontra l-kriżijiet;

6.

Isemmi li bħala l-ikbar esportatur u importatur ta’ prodotti fid-dinja, l-akbar esportatur ta’ servizzi fid-dinja u t-tieni l-akbar destinazzjoni u oriġini ta’ investiment barrani dirett, l-Unjoni Ewropea hi waħda mill-ikbar benefiċjarji tal-ekonomija dinjija miftuħa; iqis li bħala tali, l-Unjoni Ewropea għandha responsabilità kbira li taħdem fuq il-kwistjonijiet globali;

7.

Jilqa' d-dimensjoni globali tal-proċess ta’ Liżbona u jinnota li l-Istrateġija ta’ Liżbona tirrappreżenta r-risposta Ewropea għall-opportunitajiet u r-riskji inerenti fil-globalizzazzjoni; f'dan ir-rigward, jenfasizza b'mod partikolari l-importanza tal-koperazzjoni transatlantika kif ukoll li titjieb il-koperazzjoni ma’ atturi ewlenin oħra bħaċ-Ċina, l-Indja, l-Brażil u zoni ekonomiċi oħra fid-dinja;

8.

Jitlob għal regoli u prattiki li sar qbil dwarhom fil-kummerċ dinji, kompatibbli mal-miri ta’ żvilupp tal-millenju u bir-responsabilità fit-tmexxija fil-ġlieda kontra l-bidla fil-klima u l-promozzjoni tas-saħħa; Jitlob bħala prinċipju li jittieħdu miżuri sabiex jiġi miġġieled il-protezzjoniżmu, kemm fi ħdan l-Unjoni Ewropea kif ukoll barra minnha; jitlob li jkun hemm kollaborazzjoni u approċċ ġust għat-tkomplija tan-negozjati tar-Rawnd ta’ Doha;

9.

Jenfasizza l-valur innegabbli ta’ politika konsistenti ta’ stabilità u tkabbir u l-importanza tal-istabilità makroekonomika bħala sors tal-fiduċja li hija l-bażi għall-kisba tal-objettivi tal-Istrateġija ta’ Liżbona; isemmi li fl-interess tal-istabilità makro-ekonomika, iż-żieda fil-produttività trid timxi id f'id ma’ distribuzzjoni aktar ekwi u tisħiħ tal-koeżjoni soċjali; f'dan ir-rigward, jiġbed l-attenzjoni għat-talba li ż-żieda fid-dħul iżżomm il-pass mat-tkabbir fuq medda medja taż-żmien fil-produttività;

10.

Jenfasizza, bħalma tagħmel il-Kummissjoni, li l-ekonomiji tal-Istati Membri huma interdipendenti ħafna u li l-argument għal aġenda komuni ta’ riforma huwa l-aktar b'saħħtu fiż-żona tal-euro;

11.

Jiġbed l-attenzjoni li l-ewwel u qabel kollox tkun imħarsa l-istabilità tas-swieq finanzjarji, u jinnota li l-kriżi subprime reċenti turi l-bżonn li l-Unjoni Ewropea tiżviluppa miżuri ta’ sorveljanza sabiex jissaħħu t-trasparenza u l-istabilità tas-swieq finanzjarji u jitħarsu aktar il-klijenti; jitlob li ssir evalwazzjoni tas-sistemi attwali u tal-istrumenti ta’ superviżjoni prudenti fl-Ewropa, u jinsisti fuq konsultazzjoni mill-qrib mal-Parlament, li twassal għal rakkomandazzjonijiet ċari dwar kif tittejjeb l-istabilità tas-sistema finanzjarja u l-ħila tagħha li tipprovdi finanzi sikuri u fuq medda twila ta’ żmien għan-negozji Ewropej;

12.

Jirrimarka li s-sussidjarjetà hija importanti biex tippermetti lill-Istati Membri li jadattaw politiki miftehma bejn il-partijiet kollha dwar is-sigurtà u l-flessibilità għall-prattiki speċifiċi u t-tradizzjonijiet tas-swieq tax-xogħol nazzjonali tagħhom;

13.

Ifakkar li l-politika ta’ koeżjoni hija prinċipju fundamentali tat-Trattati u strument biex jintlaħqu l-objettivi tal-Istrateġija ta’ Liżbona għat-tkabbir u l-impjiegi, filwaqt li 75 % tal-fondi tal-politika ta’ koeżjoni huma assenjati għall-innovazzjoni u għall-objettivi tal-Istrateġija ta’ Liżbona; iqis li l-influwenza li għandha l-politika ta’ koeżjoni b'mod ġenerali, u l-fondi strutturali u ta’ koeżjoni b'mod partikulari, trid tintuża għall-implimentazzjoni tal-aġenda tal-Istrateġija ta’ Liżbona fil-livell reġjonali u li r-riżultati ta’ dan il-proċess jeħtieġ ikunu monitorati mill-qrib fil-livelli reġjonali u lokali; iqis li l-iżvilupp ekonomiku favorevoli attwali għandu jagħti spinta għal aktar riformi; jenfasizza l-ħtieġa li jkun eżaminat l-effett tal-implimentazzjoni tal-Istrateġija ta’ Liżbona fil-livell reġjonali, meta wieħed iqis li l-2008 se tkun l-ewwel sena li fiha jistgħu jkunu evalwati r-riżultati preliminari tal-eżerċizzju ta’ assenjazzjoni (earmarking exercise) tal-politika ta’ koeżjoni;

14.

Iqis li r-riċerka xjentifika u teknoloġika tifforma wieħed mill-elementi ewlenin tal-Istrateġija ta’ Liżbona; jaqbel li huwa importanti ħafna li r-riċerka u l-iżvilupp (R&D) jingħataw spinta u li l-Istati Membri għandhom jieħdu miżuri addizzjonali biex jilħqu l-miri tagħhom ta’ investiment għall-2010 billi jindikaw kif ser jintlaħqu l-miri nazzjonali ta’ investiment fir-riċerka u l-iżvilupp u kif l-istrateġiji tagħhom tar-riċerka u l-iżvilupp ser jikkontribwixxu sabiex tiġi mwettqa zona Ewropea tar-riċerka; jenfasizza li l-bidla meħtieġa lejn ekonomija effiċjenti f'sens ta’ enerġija, b'livell baxx ta’ karbonju bbażata wkoll fuq sorsi li jiġġeddu permezz tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji ġodda se toħloq diversi opportunitajiet għall-Unjoni Ewropea; jinnota l-opportunitajiet immensi li joffru lill-ekonomija Ewropea l-iżvilupp u l-preżentazzjoni ta’ teknoloġiji u servizzi ġodda li se jagħmlu parti mid-dekarbonizzazzjoni tal-ekonomija globali; jilqa' f'dan il-kuntest il-proposta tal-Kummissjoni tiġi stabbilità l-“ħames libertà” — il-libertà tal-għarfien — li tikkumplimenta l-erba' libertajiet ta-moviment tal-prodotti, tas-servizzi tal-persuni u tal-kapital kif ukoll li jingħaqdu r-riżorsi tar-riċerka u l-iżvilupp tal-UE u tal-Istati Membri sabiex jiġi żgurat l-użu aktar effettiv tagħhom;

15.

Jilqa' l-inizjattivi u l-investimenti riċenti tal-politika industrijali u ta’ riċerka; f'dan il-kuntest, jilqa' l-istabbiliment tal-Istitut Ewropew għall-Innovazzjoni u t-Tekonoloġija u l-investiment riċenti fil-Galileo bħala mezz effiċjenti li jgħaqqad il-ħtiġijiet tal-innovazzjoni tat-teknoloġija mal-aġenda tar-riċerka tal-industrija; japprova ħafna l-programmi tas-Sistema Ewropea tan-Navigazzjoni Globali bis-Satellita (Galileo u EGNOS), bħala proġetti ewlieni tal-UE; jenfasizza l-merti ekonomiċi u pubbliċi ta’ dawn il-programmi u l-benefiċċji ta’ servizzi u swieq ġodda li jipprovdu;

16.

Iqis li n-netwerks ta’ eċċellenza huma meħtieġa biex tkun żgurata l-pożizzjoni ewlenija tal-Ewropa fl-oqsma ekonomiċi u teknoloġiċi; jemmen li l-Istati Membri u r-reġjuni għandhom jappoġġjaw l-iżvilupp ta’ raggruppamenti ta’ eċċellenza u miżuri biex jinkoraġġixxu l-kompetizzjoni and l-koperazzjoni fosthom sabiex jippromwovu aktar il-kultura tal-innovazzjoni; jemmen li l-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali għandhom jieħdu aktar passi biex b'mod attiv jappoġġjaw koperazzjoni aktar mill-qrib bejn l-awtoritajiet pubbliċi, l-istituzzjonijiet ta’ riċerka, l-universitajiet u l-industrija;

17.

Jenfasizza li huwa importanti li n-negozji, iċ-ċittadini u l-awtoritajiet tal-Ewropa iwettqu b'suċċess it-tranżizzjoni tagħhom lejn l-era diġitali u jiksbu verament is-soċjetà u l-ekonomija bbażati fuq l-għarfien mitluba mill-Istrateġija ta’ Liżbona; jitlob li jkun hemm żvilupp ulterjuri tax-xjenza u t-teknoloġija fil-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini u li tiġi promossa soċjetà tal-għarfien inklusiva;

18.

Iħeġġeġ lill-gvernijiet tal-Istati Membri u lill-amministrazzjonijiet reġjonali tagħhom, bħala l-ikbar istituzzjonijiet li jipprovdu impjiegi, li jixtru u li jipprovdu servizzi fis-suq intern, biex jistimulaw l-innovazzjoni billi joħolqu swieq pilota għal prodotti u servizzi innovattivi;

19.

Jinnota li l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs) għandhom rwol kruċjali fil-ħolqien ta’ impjiegi ġodda u l-isfruttament ta’ riċerka ġdida; japprova ħafna l-Att dwar in-Negozji Żgħar propost mill-Kummissjoni bħala mezz għall-ħolqien ta’ opportunitajiet għall-SMEs, u jinkoraġġixxi l-kultura li wieħed “jibda bil-ftit” u jħejji strateġija ta’ politiki integrata sabiex jiftaħ beraħ il-potenzjal għat-tkabbir f'kull stadju taċ-ċiklu tal-ħajja tal-SMEs;

20.

Jenfasizza l-potenzjal għall-għajnuna li tista' tingħata lill-SMEs billi jitnaqqsilhom il-piż regolatorju, jittejjeb l-aċċess tagħhom għall-kuntratti pubbliċi u jkun żviluppat reġim aktar favorevoli għall-iffinanzjar u l-isfruttament tal-innovazzjoni;

21.

Jirrikonoxxi li fi ħdan l-Unjoni Ewropea, it-teknoloġiji innovattivi jridu jkunu tradotti bil-ħeffa fi prodotti u servizzi ġodda; jappoġġja għalhekk it-talba tal-Kummissjoni għal “trijangolu tal-għarfien” magħmul mir- riċerka, l-edukazzjoni u l-innovazzjoni; jistenna investiment aktar effettiv f'ħilietġodda, tagħlim tul il-ħajja kollha u sistemi moderni ta’ edukazzjoni/taħriġ;

22.

Jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni ħadet l-impenn li tnaqqas il-piż regolatorju u li qiegħda timmira lejn regolazzjoni aħjar u tinkoraġġixxi lill-Istati Membri biex jadottaw miżuri simili mingħajr ma jipperikolaw id-drittijiet ta’ parteċipazzjoni taċ-ċittadini u l-ħarsien tal-konsumatur; jistenna li l-Kunsill u l-Kummissjoni jirrispettaw l-impenji msemmija fil-Ftehima Inter-istituzzjonali dwar leġiżlazzjoni aħjar (2); jinnota bi tħassib kbir li numru ta’ proposti leġiżlattivi sinifikanti riċenti mill-Kummissjoni tressqu mingħajr ma qabel saru evalwazzjoni tal-impatt tagħhom, jew inkella mingħajr evalwazzjoni adegwata tal-effetti tal-leġiżlazzjoni preċedenti fl-istess qasam;

23.

F'dan il-kuntest, jenfasizza l-ħtieġa ta’ approċċ tal-politika esterna u kummerċjali ġdid u komprensiv li jiffoka fuq konverġenza dinjija ta’ regoli, standards u koperazzjoni regolatorja; jenfasizza li l-Ewropa trid timmassimizza l-potenzjal tagħha bħala imbuttatura għal negozji li jkun deħlin fis-swieq dinjija u bħal lok attraenti għall-investituri; jitlob barra minn hekk li l-ftehimiet kollha bilaterali jew reġjonali tal-kummerċ tal-UE li qed ikunu nnegozjati jinkludu dispożizzjonijiet li jistgħu jkunu infurzati dwar l-implimentazzjoni ta’ standards fundamentali ta’ xogħol u aspetti oħra ta’ xogħol deċenti kif ukoll ta’ standards ambjentali multilaterali;

24.

Itenni mill-ġdid it-twemmin tiegħu li biex tinħoloq soċjetà li kapaċi tirrispondi għall-bidla l-irwol ta’ stil aktar inklusiv ta’ teħid ta’ deċiżjonijiet ekonomiċi se jkun kruċjali; ifakkar fil-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2005 li jisħqu li livell għoli ta’ protezzjoni soċjali huwa fundamentali għall-Istrateġija ta’ Liżbona; jafferma mill-ġdid li mhux aċċettabbli li hawn nies jgħixu taħt il-limitu tal-faqar u f'pożizzjoni ta’ esklużjoni soċjali; jafferma mill-ġdid li ċ-ċittadini kollha Ewropej għandu jkollhom aċċess għal xogħol u ħajja diċenti, anke wara li jirtiraw; jappoġġja azzjoni ulterjuri biex jissaħħu politiki li jiġġieldu l-faqar u l-esklużjoni soċjali, bl-għan li jkun adottat approċċ komprensiv għat-tiġdid tal-momentum deċisiv li ngħata lill-qerda tal-faqar sa l-2010 u biex ikun possibbli li ċ-ċittadini Ewopej kollha jiksbu aċċess għad-drittijiet fundamentali tagħhom; jenfasizza l-inkorporazzjoni li legalment torbot tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali fit-Trattat ta’ Liżbona; jitlob li jkun hemm impenn mill-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa għal aġenda soċjali ambizzjuża b'impatt konkret fuq ir-riżultati tal-Istrateġija ta’ Liżbona;

25.

Itenni — minħabba li l-koeżjoni soċjali u territorjali hi waħda mill-komponenti ewlenin tas-suq intern — l-importanza li tingħata spinta lill-fiduċja taċ-ċittadini permezz tal-promozzjoni ta’ objettivi soċjali u ambjentali komuni għall-Istati Membri, bħalma huma impjiegi ta’ kwalità tajba, opportunitajiet indaqs u ħarsien tas-saħħa u tal-ambjent, filwaqt li tkun rispettata d-diversità kulturali Ewropea; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiżgura li l-UE tħaddem il-funzjoni tagħha ta’ ħarsien f'dawn l-oqsma u li tiġi evitata l-kompetizzjoni regulatorja fost l-Istati Membri;

26.

Jemmen li hija neċessarja aktar integrazzjoni tal-qasam tat-trasport fl-Istrateġija ta’ Liżbona; jinsisti li fil-Linji Gwida ta’ Politika Integrata għandha tingħata prijorità lit-trasport sostenibbli, lil-loġistika u lill-iżvilupp ta’ netwerks trans-Ewropej, u jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw li l-pjanijiet nazzjonali li se jitressqu waqt il-Kunsill Ewropew 2008 li se jsir dalwaqt ikunu jirriflettu dawn il-prijoritajiet;

27.

Jenfasizza li suq intern li jaħdem mingħajr xkiel, ħaddiema kwalifikati b'mod konsiderevoli, ekonomija tas-suq soċjali bilanċjata u stabilità demokratika huma l-aktar vantaġġ kompetittiv b'saħħtu għall-Ewropa; jemmen li għal investituri ta’ pajjiżi terzi, is-suq intern joffri vantaġġi bħal kundizzjonijiet indaqs u moviment ħieles, iżda jemmen li l-aċċess għas-suq intern għandu jkun akkumpanjat minn ftuħ simili għall-investituri tal-UE min-naħa ta’ pajjiżi terzi b'ekonomji żviluppati u li qed jitfaċċaw,; jinnota li, b'żieda ma’ dan, jeħtieġ jinħolqu l-aħjar kundizzjonijiet ta’ qafas għall-intrapriżi Ewropej inkluża regolazzjoni aħjar, tmexxija tajba, kompetizzjoni b'saħħitha u ġusta, swieq ta’ kapital ta’ riskju li jiffunzjonaw b'mod effiċjenti u kummerċjalizzazzjoni tar-riżultati tar-riċerka u l-innovazzjoni;

28.

Iħeġġeġ lill-Istati Membri biex iqiegħdu l-kompettitività tal-Unjoni Ewropea fil-qalba tat-tfassil tal-politiki tagħhom u biex jagħtu prijorità lit-tlestija tas-suq intern, b'mod partikolari permezz tal-implimentazzjoni f'waqtha u b'mod xieraq tad-direttivi tas-suq intern u t-tneħħija ta’ ostakoli għas-swieq nazzjonali; ifakkar, madankollu, li t-twaqqif tas-suq intern kien ibbażat fuq il-kompetizzjoni, il-koperazzjoni u s-solidarjetà, li jibqgħu il-prekundizzjonijiet bażiċi għal aktar kisbiet tas-suq intern fis-seklu wieħed u għoxrin; jenfasizza li s-suq intern irid jiġi żviluppat permezz ta’ regoli ġusti tal-kompetizzjoni, sistemi ta’ ħarsien fiskali u soċjali effiċjenti u livell għoli ta’ ħarsien tal-konsumatur;

29.

Jenfasizza l-ħtieġa li jiġi komplut is-suq intern u li jitwettqu r-riformi meħtieġa; jistieden lill-Istati Membri sabiex jappoġġjaw il-miżuri neċessarji li għad baqa' jsiru biex jinħoloq suq intern fis-servizzi, inklużi s-servizzi finanzjarji, u biex jiżguraw li l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali tagħhom jinkoraġġixxu l-fornituri u l-prodotti ġodda filwaqt li jiżguraw kundizzjonijiet kummerċjali indaqs u trasparenza adegwata u ċertezza legali għall-interessi ta’ investituri individwali; hu tal-fehma li l-inizjattivi ġodda tal-politika għall-ikkumpletar tas-suq intern għandhom ikunu mmexxija aktar minn analiżi tal-impatt li dawn ikollhom fuq is-swieq, is-setturi ekonomiċi, l-ambjent u l-isfera soċjali;

30.

Jenfasizza l-ħtieġa li jkun hemm livell adegwat ta’ ħarsien ta’ drittijiet ta’ proprjetà intelletwali u jappoġġja inizjattivi għal sistema ta’ privattivi li tagħti inċentivi għall-investiment u sforzi ta’ riċerka u trawwmen il-kapaċità ta’ innovazzjoni, b'mod partikulari għall-SMEs; iħeġġeġ lit-tliet istituzzjonijiet biex jaħdmu flimkien lejn kunsens politiku għal titjib reali tas-sistema ta’ privattivi, li jippermetti liċ-ċittadini li japprofittaw minn prodotti u servizzi ġodda bi prezzijiet li jistgħu jintlaħqu minn kullħadd;

31.

Jinnota li l-istrumenti bbażati fuq is-suq (MBIs) jinkludu firxa sħiħa ta’ strumenti tal-politika li qed jintużaw dejjem aktar sabiex jintlaħqu objettivi ambjentali; huwa tal-fehma li MBIs bħat-taxxi, ħlasijiet u skambji ta’ emissjonijiet jistgħu jrawwmu allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi naturali u jistgħu jikkontribwixxu, f'dan il-kuntest, biex jintlaħqu l-objettivi tal-Istrateġija ta’ Liżbona;

32.

Jerġa' jtenni l-fehma tiegħu dwar il-benefiċċji tat-tneħħija tal-piż tat-taxxa minn fuq ix-xogħol u tqegħid tiegħu fuq id-degradazzjoni ambjentali bħala mod effettiv kif ikunu indirizzati kwistjonijiet kemm ambjentali kif ukoll ta’ xogħol u huwa tal-fehma li l-piż fuq ix-xogħol irid jitnaqqas biex jinħolqu aktar impjiegi u tkun miġġielda l-ekonomija s-sewda;

33.

Jinnota li l-objettivi tas-sigurtà tal-provvista tal-enerġija u li ċ-ċittadini tal-Ewropa jiġu provduti b'mobilità u enerġija sostenibbli u bi prezz raġonevoli u ż-żamma ta’ prezzijiet ġusti tista' tinkiseb permezz tal-istess strateġija bħall-ħarsien ambizzjuż tal-klima;

34.

Jistieden lill-Kummissjoni, għaldaqstant, sabiex timplimenta b'mod konsistenti u b'ħeffa id-deċiżjonijiet tal-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2007 u sabiex tagħmel l-enerġija li tiġġedded u l-effiċjenza fl-enerġija l-prijoritajiet ta’ politika komuni dwar l-enerġija;

35.

Isemmi li ħidma importanti oħra tal-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi industrijalizzati l-oħra hija li jeqilbu għal ekonomija b'intensità enerġetika baxxa bbażata fuq sorsi ta’ enerġija li jiġġeddu, u li mod effiċjenti li bih wieħed jista' jasal għal din il-bidla huwa l-applikazzjoni ta’ teknoloġiji li huma diġà disponibbli, iżda li għall-implimentazzjoni tagħhom hemm bżonn ta’ azzjoni politika kuraġġjuża, li tkun tinkludi inċentivi u sanzjonijiet miftehma b'mod multilaterali għal dawk il-pajjiżi li m'humiex lesti li jerfgħu is-sehem tagħhom tal-piż; jenfasizza li l-bidla meħtieġa lejn ekonomija sostenibbli u b'użu baxx ta’ enerġija u b'livell baxx ta’ karbonju permezz tal-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’ teknoloġiji ġodda se toħloq ħafna opportunitajiet għall-UE;

36.

Jenfasizza l-importanza tal-politika tat-trasport biex tkun miġġielda l-bidla fil-klima u biex ikun indirizzat sett ta’ problemi ambjentali ikbar, jappoġġja politiki li jnaqqsu t-trasport mhux neċessarju permezz ta’ varjetà ta’ miżuri u jitlob li n-Netwerks tat-Trasport Trans-Ewropej ikunu suġġetti għall-evalwazzjoni strateġija bir-reqqa tal-impatt ambjentali;

37.

Jistieden lill-Istati Membri biex b'ħeffa jespandu n-Netwerks tat-Trasport Trans-Ewropej li huma interkonnessi u interoperabbli b'qies partikulari għall-bżonnijiet tal-Istati Membri l-ġodda fi ħdan politika tat-trasport effiċjenti, sostenibbli, u b'kuxjenza ambjentali; jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex japplikaw it-taħlita xierqa ta’ politiki biex jisfruttaw bis-sħiħ il-potenzjal ta’ sistemi ta’ trasport u innovazzjonijiet teknoloġiċi intelliġenti u b'kuxjenza ambjentali;

38.

Għalhekk huwa kruċjali li jkun żgurat li t-talba futura għal servizzi loġistiċi tkun kumpatibbli ma’ impatt ambjentali iżgħar u inqas emissjonijiet ta’ gass b'effett ta’ serra; hu tal-fehma li t-trasport sostenibbli jiddependi fuq il-kapaċità tal-politiċi li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-livell Ewropew, nazzjonali u reġjonali li jipprovdu inċentivi effiċjenti sabiex dawk li jixtru t-trasport, it-trasportaturi u l-manifatturi ta’ vetturi jkomplu bl-isforzi tagħhom biex joħolqu suq tal-loġisitika li jirrispetta aktar lill-ambjent;

39.

Jirrikonoxxi li l-Istrateġija tal-UE għat-Tkabbir u l-Impjiegi qed tagħti benefiċċji iżda jenfasizza fl-istess ħin li mhux iċ-ċittadini kollha tal-UE bbenefikaw taħtha; jenfasizza li sabiex tkun iffaċjata l-globalizzazzjoni u l-isfida tal-bidla demografika huwa ta’ importanza mill-ikbar li n-nies ikunu pprovduti bil-ħiliet meħtieġa u l-opportunitajiet sabiex ikunu attirati aktar nies lejn is-suq tax-xogħol u biex ix-xogħol ikun għażla reali għal kullħadd, speċjalment permezz ta’ miżuri li huma mmirati lejn il-persuni l-iktar 'il bogħod mis-suq tax-xogħol;

40.

Jenfasizza li sabiex ikun żgurat il-moviment ħieles u l-mobilità fis-suq tax-xogħol il-Kunsill irid jadotta d-direttivi dwar l-organizzazzjoni tal-ħin tax-xogħol, il-kundizzjoniet tax-xogħol ta’ ħaddiema temporanji u l-portabilità tad-drittijiet għall-pensjoni u għandu jirrevedi d-Direttiva tal-Kunsill 94/45/KE tat-22 ta’ Settembru 1994 dwar l-istabbiliment ta’ Kunsill għax-Xogħol Ewropew (3) mingħajr dewmien; jenfasizza li t-tneħħija tal-ostakoli għall-mobilità fis-suq tax-xogħol Ewropew jagħti lok għal ħarsien akbar tal-ħaddiema Ewropej; jinnota li l-Unjoni Ewropea kellha tagħmel sforz sabiex tispjega liċ-ċittadini tagħha l-benefiċċji ta’ strateġija li b'mod effettiv tgħaqqad it-tkabbir, l-integrazzjoni, is-solidarjetà u l-mobilità tax-xogħol;

41.

Jerġa' jafferma li l-Ewropa ma jistax ikollha ċ-ċifri għolja ta’ qagħad li għandha fil-preżent; jinnota li l-mudell soċjali Ewropew mhux se jibqa' mhux milqut mit-taqlib li qed iseħħ fid-dinja kollha; hu tal-fehma li biex tkun iffaċjata l-isfida demografika u biex tiżgura finanzi pubbliċi sostenibbli, l-Ewropa trid tagħmel riformi fis-suq tax-xogħol u s-sistemi ta’ sigurtà soċjali biex issaħħaħ l-inċentivi għall-ħidma u biex tipprovdi lin-nies bl-opportunitajiet u l-ħiliet biex ilaħħqu mal-bidla u biex tiffaċilita r-ritorn tagħhom għal xogħol imħallas; isemmi li biex iżżomm il-kompetittività tagħha fix-xena globali, l-UE trid tagħmel numru kbir ta’ riformi; jemmen li l-livell ta’ fiduċja bejn l-intrapriżi u l-ħaddiema li huwa meħtieġ biex tinqabad din it-triq se jiżdied hekk kif id-djalogu soċjali jintensifika; jenfasizza l-importanza li jiġu implimentati l-prinċipji komuni miftehma ta’ flessigurtà b'mod komprensiv u bilanċjat kemm għall-ħaddiema kif ukoll għal min iħaddem;

42.

Jenfasizza li ħidma flessibbli qed tkun dejjem aktar mitluba kemm minn min iħaddem u kemm mill-impjegati, u jappoġġja l-adozzjoni ta’ sett bilanċjat ta’ prinċipji komuni rigward il-flexicurity;; ifakkar li l-edukazzjoni, il-kwalifiki u t-taħriġ jiffurmaw parti mill-aqwa politika ta’ impjieg u li hemm bżonn infrastruttura għal servizzi ta’ kura tat-tfal li għandha titqies bħala waħda mill-prekundizzjonijiet biex tiżdied il-parteċipazzjoni fix-xogħol b'mod partikulari tan-nisa; jinkoraġġixxi lill-Istati Membri biex jintegraw dawn il-prinċipji komuni fil-konsultazzjoni dwar l-NRP tagħhom mal-imsieħba soċjali, u jenfasizza l-irwol ċentrali tal-miżuri li jibbilanċjaw ix-xogħol u l-ħajja personali, il-promozzjoni ta’ opportunitajiet indaqs għal kullħadd, taħriġ u taħriġ mill-ġdid, politiki attivi dwar is-suq tax-xogħol, protezzjoni soċjali xierqa u tqassim tas-segmentazzjoni tas-suq tax-xogħol billi jkunu żgurati drittijiet marbuta mal-impjieg għall-ħaddiema kollha;

43.

Jirrikonoxxi l-kontribut li jagħtu swieq tax-xogħol flessibbli mobbli, b'sigurtà u li jaħdmu sew għall-inklużjoni soċjali permezz tal-ħolqien ta’ opportunitajiet ta’ xogħol għall-gruppi kollha fis-soċjetà; għaldaqstant, iħeġġeġ lill-Istati Membri biex janalizzaw u jtejbu r-regolamenti tal-impjieg u biex jinvestu fl-edukazzjoni, it-taħriġ għal tul il-ħajja u politiki attivi dwar is-suq tax-xogħol sabiex joħolqu l-aħjar kundizzjonijiet possibbli għal-livell għoli ta’ impjegar u ta’ mobilità fis-suq tax-xogħol; jinsisti dwar il-ħtieġa li jogħlew il-ħiliet bażiċi taż-żgħażagħ, biex ikun evitat li jħallu l-iskola minn kmieni u biex jitnaqqsu l-impjiegi prekarji, u biex tissaħħaħ l-integrazzjoni soċjali u tax-xogħol ta’ kulħadd; fil-kuntest tas-soċjetà tal-informazzjoni tas-seklu 21 u l-ekonomija bbażata fuq it-tagħrif, l-inklużjoni diġitali hija ta’ importanza fundamentali b'mod partikulari fir-rigward ta’ dawk żvantaġġjati, l-anzjani u l-abitanti ta’ zoni rurali remoti;

44.

Jinnota bi tħassib it-tendenza lejn inugwaljanza dejjem tikber fid-dħul u fil-ġid fl-Istati Membri; jemmen li tali tendenza għandha tkun mreġġa' lura permezz ta’ azzjoni nazzjonali u Ewropea xierqa sabiex naslu għal soċjetà li għandha aktar koeżjoni u biex ikun żgurat li ċ-ċittadini jipperċepixxu li qed jibbenefikaw mit-tkabbir;

45.

Jinnota li uħud mill-Istati Membri introduċew il-kunċett ta’ paga minima; jissuġġerixxi li Stati Membri oħra jistgħu jibbenefikaw mill-istudju tal-esperjenza ta’ dawn tal-ewwel; jistieden lill-Istati Membri biex jissalvagwardjaw il-prekundizzjonijiet ta’ parteċipazzjoni soċjali u ekonomika għal kulħadd u b'mod partikulari biex jipprovdu għal regolamenti dwar kwistjonijiet bħal pagi minimi, jew arranġamenti ġeneralment li jorbtu u legali oħra jew permezz ta’ ftehimiet kollettivi skond it-tradizzjonijiet nazzjonali, li jippermettu ħaddiema full-time biex jgħixu b'mod deċenti mid-dħul tagħhom;

46.

Jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar Proposta għal Programm ta’ Liżbona tal-Komunità 2008-2010 billi jipproponi programm aktar prijorizzat b'10 objettivi ewlenin biss li jkunu jistgħu jintlaħqu waqt il-perjodu 2008-2010; jenfasizza, madankollu, li l-opportunità kbira li toffri l-Istrateġija ta’ Liżbona hi li tgħaqqad ħtiġijiet differenti ta’ riforma u strumenti ekonomiċi, ambjentali u strumenti relatati mal-impjiegi f'aġenda ta’ riforma waħda; għaldaqstant jistieden lill-Kummissjoni sabiex iżżomm dan l-approċċ koerenti u integrattiv ta’ taħlita ta’ politiki u li ma tħottux billi tieħu direzzjoni lejn miżuri ta’ politiki iżolati;

47.

Jilqa' l-isforzi tal-Kummissjoni sabiex tnaqqas il-burokrazija, b'mod partikulari bl-għan li tgħin lill-SMEs, u sabiex ittejjeb l-evalwazzjoni tal-impatt leġiżlattiv; fl-istess ħin, jiddispjaċih dwar il-fatt li l-Parlament u l-Kummissjoni għadhom ma laħqux ftehim dwar x'tip ta’ evalwazzjoni tal-impatt hija meħtieġa; f'dan ir-rigward, itenni l-istedina tiegħu għal skrutinju indipendenti u minn barra tal-evalwazzjoni tal-impatt;

48.

Jilqa' l-objettiv tal-Kummissjoni li tnaqqas il-piż amministrattiv fuq in-negozji; jistenna bil-ħerqa li jirċievi indikazzjonijiet konkreti dwar kif dan l-objettiv se jintlaħaq waqt li jkunu żgurati l-kundizzjonijiet ta’ tmexxija tajba; jenfasizza li l-livelli kollha tal-gvern jistgħu jikkontribwixxu biex jintlaħaq dan l-objettiv u għalhekk għandhom ikunu involuti fid-deċiżjonijiet rigward il-politika relatata; jitlob, sabiex tkun tista' titnaqqas il-burokrazija u tkun simplifikata l-leġiżlazzjoni Ewropea, li jkun hemm monitoraġġ ċar bl-għan li jkun determinat safejn il-flessibilità li joffru l-atti leġiżlattivi Ewropej hija fil-fatt sfruttata mill-Istati Membri biex waqt it-traspożizzjoni iqisu l-ispeċifitajiet nazzjonali u dak li jxekkel l-innovazzjoni;

49.

Iqis li l-Istati Membri, flimkien mal-partijiet interessati fil-livelli nazzjonali, reġjonali u lokali, huma l-atturi prinċipali għall-kisba tal-objettivi tal-Istrateġija ta’ Liżbona; isemmi li dawk il-pajjiżi li huma miftuħa għall-kompetizzjoni esterna, jimplimentaw riformi u jfittxu l-bilanċ baġitarju, kif ukoll l-investiment pubbliku u privata ta’ kwalità tajba, huma dawk li kibru l-aktar u li ħolqu l-aktar impjiegi; jiddispjaċih dwar il-fatt li l-Istrateġija ta’ Liżbona għadha mhix viżibbli biżżejjed fil-politiki nazzjonali ta’ ħafna Stati Membri; hu tal-fehma li l-mobilizzazzjoni tal-partijiet interessati ekonomiċi kollha hija essenzjali sabiex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva tal-Istrateġija; b'mod partikulari, jemmen li involviment aħjar tal-imsieħba soċjali, il-parlamenti nazzjonali, l-awtoritjiet reġjonali u lokali, u s-soċjetà ċivili ser itejbu r-riżultati tal-Istrateġija taLiżbona u d-dibattitu pubbliku dwar riformi adegwati; jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni lill-Istati Membri sabiex isaħħu l-kollaborazzjoni mal-parlamenti nazzjonali u reġjonali, filwaqt li jipprovdu għal dibattiti annwali dwar l-implimentazzjoni tal-NRPs tagħhom;

50.

Jenfasizza l-importanza tal-impenn tal-awtoritajiet reġjonali u lokali u partijiet interessati kemm għall-firxa kif ukoll għall-karattru innovattiv tal-kisbiet; f'dan il-kuntest, jilqa' l-interess qawwi tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew u tal-Kumitat tar-Reġjuni fil-monitoraġġ tal-Istrateġija taLiżbona;

51.

Ifakkar li l-linji gwida integrati jipprovdu strument importanti għall-koordinazzjoni u qafas komuni għal Stati Membri differenti sabiex jaħdmu fuq l-aġendi nazzjonali ta riforma tagħhom; iqis li l-analiżi u l-feedback mill-Istati Membri juru li l-linji gwida qed jaħdmu, iżda li madankollu jeħtieġ titjib fir-rigward tal-adattament għal kundizzjonijiet ġodda ekonomiċi u tal-impjiegi kif ukoll fir-rigward tas-segwitu (benchmarking) tal-Istati Membri; jitlob li jkun hemm applikazzjoni u implimentazzjoni aktar komprensiva tal-indikaturi u tal-miri;

52.

Jilqa' r-rapporti tal-pajjiżi mħejjija mill-Kummissjoni Ewropea; jitlob, madankollu, li jkun hemm approċċ aktar sistematiku li jenfasizza s-suċċessi kif ukoll in-nuqqasijiet; jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni li tintroduċi “punti li jirrikjedu attenzjoni” partikulari bħala parti mis-sorveljanza multilaterali, filwaqt li jiġi provdut ukoll ċans sabiex jitjiebu r-risponsi tal-politiki nazzjonali;

53.

Iqis li n-nuqqas ta’ monitoraġġ kif jixraq huwa ostakolu kbir għal għażliet tal-politika li jsir b'mod infurmat; f'dan ir-rigward, jenfasizza li jista' jsir użu ħafna aħjar tal-ħiliet u tal-għarfien disponibbli fi ħdan l-aġenziji diċentralizzati Ewropej fl-oqsma tal-kompetenzi tagħhom;

54.

Għaldaqstant jilqa' d-deċiżjoni tal-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2006 li jinstab rimedju għan-nuqqas ta’ datamill-monitoraġġ billi jingħataw struzzjonijiet lill-Kumitat tar-Reġjuni sabiex iħejji studju li jimmonitorja “l-Istrateġija tat-Tkabbir u l-Impjiegi” li jinvolvi 104 reġjuni u bliet tal-UE li jaqsmu ma’ xulxin il-fehmiet tagħhom dwar l-implimentazzjoni tal-Istrateġija ta’ Liżbona — studju li se jiġi ppreżentat fil-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2008; jenfasizza li l-istudju juri jekk id-dispożizzjoni għall-assenjazzjoni ta’ Fondi Strutturali tgħinx sabiex sehem akbar mill-infiq tal-Fondi Strutturali ikun dirett lejn l-innovazzjoni u lejn miri ambjentali; fl-istudju jistenna li jkun hemm evalwazzjoni tal-valur miżjud tar-reġjonalizzazzjoni tal-Istrateġija ta’ Liżbona;

55.

Jemmen li lanqas xejn mhu evidenti kif għandu jiġi mkejjel is-suċċess tal-Istrateġija ta’ Liżbona jew, b'mod aktar ġenerali, liema indikaturi ikunu mezzi xierqa sabiex jitkejjel “il-progress”; hu definittivament tal-fehma, madankollu, li l-monitoraġġ tas-suċċessi u tal-fallimenti ma jistax ikun ristrett għal indikaturi ekonomiċi bħall-prodott gross domestiku / dħul gross nazzjonali biss, għax dawn huma fl-aħjar ċirkustanzi indikaturi tal-ħolqien tal-ġid f'perjodu speċifiku iżda lanqas biss jagħtu informazzjoni affidabbli dwar il-livell ta’ ġid f'soċjetà, u huma 'l bogħod milli jagħtu ħjiel tal-prezz soċjali u ambjentali li jitħallas għall-ħolqien ta’ ġid addizzjonali;

56.

Jidikjara li jeħtieġ li jiħi żviluppat u applikat approċċ multi-dimensjonali sabiex jiġi evalwat il-benesseri uman lil hinn mill-oqsma tal-prodott gross domestiku jew tad-dħul gross nazzjonali; jilqa', għaldaqstant, id-deliberazzjonijiet tal-Organizzazjoni għall-Koperazzjoni Ekonomika u l-Iżvilupp fit-Tieni Forum Dinji tagħha “Il-kejl u t-trawwim tal-Progress tas-Soċjetajiet” f'Ġunju 2007, u d-diskussjonijiet tal-Konferenza tal-Kummissjoni “Lil hinn mill-Prodott Gross Domestiku” fil-Parlament f'Novembru 2007, għaliex dataaffidabbli hija bażi importanti għal għażliet politiċi infurmati;

57.

Jilqa', għaldaqstant, il-ħidma li saret minn diversi Direttorati Ġenerali tal-Kummissjoni sabiex ikunu żviluppati indikaturi kwalitattivi ġodda; iħeġġeġ sabiex dawn l-indikaturi — kemm jekk huma relatati mad-dimensjoni soċjali, bħall-indikatur tal-faqar, jew ma’ dik ambjentali, bħall-indikatur tal-bijodiversità — jiġu użati fl-evalwazzjonijiet li ġejjin tal-NPRs u integrati fil-monitoraġġ tal-Kummissjoni, sabiex b'hekk jinħoloq sett aktar komplut ta’ indikaturi sabiex jitkejjel is-suċċess tal-Istrateġija ta’ Liżbona;

58.

Jinsisti biex ikun hemm garanzija ta’ koperazzjoni xierqa u involviment sħiħ tat-tliet istituzzjonijiet tal-UE fis-segwitu tal-Istrateġija ta’ Liżbona; iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jgħarrfu l-irwol tal-Parlament Ewropew li qed jimmonitorja mill-qrib l-istrateġija ta’ Liżbona u l-programmi nazzjonali ta’ riforma, u jiżguraw mezzi baġitarji importanti għall-miri ta’ Liżbona u jikkoperaw mill-qrib mal-parlamenti nazzjonali rigward dispożizzjonijiet leġiżlattivi importanti;

59.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-Gvernijiet u l-Parlamenti tal-Istati Membri u tal-pajjiżi kandidati.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/38

A.

billi l-istabilità makroekonomika tiġi żgurata b'taħlita tajba ta’ għadd ta’ politiki ekonomiċi; billi l-isfidi għall-istabilità għandhom ikunu indirizzati mhux biss b'miżuri makroekonomiċi imma wkoll bl-implimentazzjoni ta’ riformi strutturali fil-prodotti, fix-xogħol u fis-swieq kapitali,

B.

billi għad fadal iżjed xi jsir biex l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri jkunu preparati għall-globalizzazzjoni u biex jissaħħu l-pedamenti għas-suċċess ekonomiku u għal iktar koeżjoni soċjali għaż-żmien medju u għat-tul,

C.

billi hemm opportunità li jiġi “sfruttat għal kulħadd” il-momentum tal-vantaġġ kompetittiv uniku li jirriżulta mit-tkabbir tal-Unjoni Ewropea u mill-integrazzjoni ulterjuri tagħha,

D.

billi l-munita komuni u l-politika monetarja komuni joffru dimensjoni addizzjonali għall-integrazzjoni tal-ekonomiji u għall-koordinazzjoni ta’ strateġiji politiċi li jistgħu jsaħħu l-irwol taż-żona tal-eurofil-ħolqien tat-tkabbir u l-impjiegi għall-Unjoni Ewropea kollha,

E.

billi l-linji gwidi integrati huma strument ċentrali tal-politiki makroekonomiċi tal-UE għat-tkabbir u l-impjiegi, li jikkonċentraw fuq perjodu medju ta’ tliet snin,

F.

billi l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri jridu jwettqu politiki makroekonomiċi kif ukoll mikroekonomiċi biex l-Ewropa ssir post iżjed attraenti għall-investiment u x-xogħol u biex tingħata spinta lill-għerf u l-innovazzjoni għat-tkabbir,

G.

billi l-Unjoni Ewropea kkommettit ruħha, fil-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2007, għal miri kwantitattivi għal tnaqqis ta’ gass b'effett serra u għal sehem ikbar ta’ enerġiji li jiġġeddu sa l-2020,

H.

billi s-servizzi finanzjarji huma importanti b'mod partikulari minħabba li dan is-settur għandu sehem ewlieni fl-iżvilupp ta’ bosta oqsma tal-attività ekonomika,

I.

billi l-politiki li huma maħsubin biex iżidu l-investiment fl-għerf u fir-riżorsi umani kif ukoll dawk li jsaħħu l-ħila innovattiva tal-ekonomija tal-UE huma fil-qalba tal-istrateġija ta’ Liżbona għat-tkabbir u l-impjiegi,

J.

billi l-kundizzjonijiet ekonomiċi biex l-enerġija kreattiva tan-nies tinqaleb f'riżultati ekonomiċi innovattivi, pereżempju, l-ideat ġodda, in-negozji li jaħdmu b'teknoloġija avvanzata u l-iżvilupp reġjonali, m'humiex żviluppati biżżejjed u għadhom frammentati,

K.

billi fil-kuntest tal-globalizzazzjoni mgħaġġla, it-titjib fil-konsistenza internazzjonali tad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi, fosthom l-impenn għal standards ambjentali u soċjali għoljin, huwa ta’ importanza deċiżiva,

L.

billi l-istabilità u l-fiduċja fl-Unjoni Ewropea tista' tiġi żgurata biss bis-saħħa tal-fehim reċiproku tal-leġiżlazzjoni u r-regoli li jirriflettu r-realtà b'mod xieraq,

M.

billi m'huwiex possibbli li jinkiseb progress sostanzjali fil-ħolqien ta’ soċjetà misjuqa mill-għerf mingħajr l-involviment attiv taċ-ċittadini kollha tal-UE,

1.

Jilqa' r-Rapport Strateġiku tal-Kummissjoni li jevalwa l-implimentazzjoni tal-istrateġija mġedda ta’ Liżbona għat-tkabbir u l-impjiegi, fosthom il-Linji Gwida Integrati; jagħti l-appoġġ tiegħu lill-fehma tal-Kunsill li l-istrateġija mġedda trid iżżid il-valur fil-livell Komunitarju biex ittejjeb il-koerenza tar-riformi u biex timmassimizza l-effetti pożittivi kif ukoll biex tiżgura li l-aġendi dwar ir-riforma ta’ Liżbona b'mod effettiv jirriżultaw f'iktar impjiegi u impjiegi ta’ kwalità ogħla fl-Unjoni Ewropea kollha;

2.

Jisħaq mill-ġdid fuq l-importanza ta’ implimentazzjoni attiva tal-Istrateġija ta’ Liżbona u l-Linji Gwida Integrati, b'enfasi fuq l-interdipendenza tal-progress ekonomiku, soċjali u ambjentali fil-ħolqien ta’ ekonomija sostenibbli li tkun dinamika u innovattiva;

3.

Jikkunsidra li l-iżbilanċi li qed jikbru, id-domanda aggregata u l-pressjoni inflazzjonarja globali jistgħu jsiru sfida sinifikanti għall-politika monetarja minħabba l-inċertezza fit-tul fis-swieq finanzjarji; jenfasizza li ambjent makroekonomiku b'saħħtu u stabbli jeħtieġ finanzi pubbliċi ta’ kwalità għolja flimkien ma’ baġits iktar konsolidati, kif ukoll polza ta’ investiment privata u pubblika intelliġenti li toħloq infrastruttura b'viżjoni li tiftaħ illum is-swieq ta’ għada; jitlob li jkun hemm azzjoni koordinata biex tiżdied il-flessibilità tal-ekonomija tal-UE;

4.

Jemmen li politiki ekonomiċi sodi jistgħu jgħinu biex tikber il-fiduċja u tonqos l-inċertezza fit-taqlib finanzjarju attwali; jikkunsidra li għall-2008, l-Unjoni Ewropea għandha bżonn issaħħaħ it-tkabbir potenzjali tagħha sabiex tkun tista' tiġġenera xogħol, b'mod partikolari fid-dawl tat-tkabbir tagħha għal 27 Stat Membru;

5.

Jirrimarka li fl-interess tal-istabilità makroekonomika, iż-żieda fil-produttività għandha timxi id f'id ma’ distribuzzjoni iktar ġusta tal-benefiċċji tat-tkabbir u mat-tisħiħ tal-koeżjoni soċjali; jiġbed l-attenzjoni, f'dan ir-rigward, għat-talba għal żieda fid-dħul biex jinżamm il-pass mat-tkabbir medju fil-produttività;

6.

Jenfasizza li l-iżbilanċi finanzjarji li qegħdin ikomplu jikbru u l-volatilità eċċessiva tar-rati tal-kambju kif ukoll il-kreditu limitat u l-inċertezza fit-tul fis-swieq finanzjarji huma sfida sinifikanti għal min ifassal il-politika makroekonomika u, b'mod partikolari, il-politika monetarja;

7.

Jirrimarka li trid tingħata iżjed attenzjoni biex jitjiebu s-sinerġiji bejn il-politika baġitarja, il-pagi u t-tkabbir fil-produttività filwaqt li għandhu jittieħed kont wkoll tal-implikazzjonijiet tal-politika baġitarja fuq l-iżviluppi makroekonomiċi;

8.

Huwa mħasseb dwar il-livelli għoljin tar-rata tal-kambju tal-euro li jagħmlu ħsara lill-kompetittività tal-ekonomija Ewropea u li, f'dawk il-livelli, inaqqsu mill-marġni tal-operat tal-politika monetarja; jappoġġa l-interdependenza tal-Bank Ċentrali Ewropew fl-istabbiliment tal-politika monetarja u jenfasizza li l-apprezzament tar-rata tal-kambju tal-euro huwa r-riżultat tal-iżbilanċi li dejjem qegħdin jikbru f'pajjiżi terzi kif ukoll tan-nuqqas ta’ domanda interna fiż-żona tal-euro;

9.

Jisħaq fuq il-ħtieġa ta’ politika fiskali soda bħala kundizzjoni ewlenija għat-tkabbir sostenut u l-ħolqien tal-impjiegi f'kull Stat Membru skond id-dispożizzjonijiet rilevanti tat-Trattat bħala responsabilità komuni tal-Unjoni Ewropea; jisħaq fuq l-importanza kbira tal-effiċjenza fil-finanzi pubbliċi u jikkunsidra li fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi, il-konsolidament tal-finanzi pubbliċi jista' jgħin biex is-sostenibilità fiskali għat-tul tibqa' intatta; jenfasizza l-importanza tal-immodernizzar tal-amministrazzjoni bħala sors biex jitjiebu l-effiċjenza u l-effikaċja tal-finanzi pubbliċi;

10.

Jirrimarka li sistema finanzjarja li tkun integrata sewwa tista' ssaħħaħ l-effiċjenza tal-politika monetarja, l-aktar fiż-żona tal-euro; jemmen li s-swieq finanzjarji jistgħu jagħtu kontribut sostanzjali għas-sostenibilità makroekonomika u fiskali; jissuġġerixxi li jiġu eżaminati l-linji gwida speċifiċi dwar is-suq finanzjarju marbuta ma’ fehim imtejjeb tal-kriżijiet finanzjarji ulterjuri possibbli u ma’ trasparenza, responsabilita' u superviżjoni mtejba għal investituri, swieq u regolaturi;

11.

Jinnota li approċċ ibbażat fuq ir-riskju fir-rekwiżiti kapitali jiffaċilita l-flussi tal-kapital transkonfinali mmexxijin minn strateġiji korporattivi speċifiċi fi gruppi finanzjarji kbar u jippreżenta sfida makroekonomika għall-Istati Membri ż-żgħar; huwa konvint bil-qawwa li s-sorveljanza finanzjarja effikaċi u t-trasparenza huma essenzjali sabiex jitrażżnu l-iżbilanċi makroekonomiċi;

12.

Jisħaq fuq l-interdipendenza tal-ekonomiji tal-Istati Membri, l-aktar fiż-żona tal-euro; jikkunsidra li l-Linji Gwida Integrati għandhom jistabbilixxu qafas wiesa' għal koordinazzjoni aktar mill-qrib fil-politika ekonomika biex ikun hemm konformità bejn l-aġendi nazzjonali tar-riforma (NRPs); jissuġġerixxi li, f'dan il-proċess, għandu jittieħed approċċ iżjed delikat lejn il-konverġenza li jkun jirrifletti d-diversità ekonomika u t-tradizzjonijiet differenti sabiex jissaħħaħ l-appoġġ wiesa' għall-proġett komuni tal-UE;

13.

Hu tal-fehma li, stimolu tal-investiment privat u inizjattivi konġunti fil-qasam tal-koperazzjoni bejn il-pubbliku u l-privat, filwaqt li jiġi rispettat il-konsolidament finanazjarju, jista' joħloq sinerġiji sostanzjali, itejjeb il-kapaċità tal-Ewropa biex tilqa' l-isfidi eżistenti fl-oqsma tax-xjenza u r-riċerka, tat-trasport u l-komunikazzjoni, tal-enerġija u s-sostenibilità ambjentali, u jagħti appoġġ għall-allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi fl-Ewropa kollha;

14.

Jenfasizza li sistema finanzjarja globali mingħajr regolamenti tmur lil hinn mill-influwenza diretta tal-politiki tal-UE u tista' tippreżenta r-riskju tal-instabilità finanzjarja; jenfasizza li approċċ omoġenju u koerenti min-naħa tar-regolaturi u l-leġiżlaturi huwa kundizzjoni ewlenija meħtieġa biex tikkonrtobilanċja t-tifrix tar-riskju transkonfinali; jemmen li huwa meħtieġ li jiġi evalwat mill-ġdid l-impatt tal-mudell tan-negozju u s-sehem tal-gruppi finanzjarji multinazzjonali fis-swieq finanzjarji globali;

15.

Jirrimarka li l-Unjoni Ewropa u l-Istati Membri għandhom responsabilità komuni biex jindirizzaw l-isfidi, l-opportunitajiet u l-inċertezzi li ċ-ċittadini jħabbtu wiċċhom magħhom bħala riżultat tal-globalizzazzjoni; hu konvint li sabiex tiġi promossa l-kompetittività Ewropea f'dinja globalizzata, għandha tiġi żviluppata d-dimensjoni esterna tas-suq intern; ifakkar li l-Unjoni Ewropea mhix se tadatta ruħha b'mod passiv għall-globalizzazzjoni iżda, għall-kuntrarju, se ssawwarha hi; jisħaq fuq l-importanza li tissaħħaħ il-koperazzjoni strateġika fuq livell internazzjonali, b'mod partikulari bis-saħħa tar-relazzjonijiet transatlantiċi, u li ssir ħidma konġunta fi ħdan organizzazzjonijiet multilaterali iżjed b'saħħithom billi jiġu promossi l-prinċipji ewlenin tal-UE — is-solidarjetà, id-demokrazija, l-istat tad-dritt u r-rispett lejn id-drittijiet tal-bniedem;

16.

Jitlob li jittieħdu miżuri fil-ġlieda kontra l-protezzjoniżmu kemm ġewwa kif ukoll barra l-Unjoni Ewropea; jenfasizza li l-protezzjoniżmu jdgħajjef iktar milli jħares id-drittijiet tal-konsumaturi u taċ-ċittadini;

17.

Jikkunsidra li l-Unjoni Ewropea, fir-rounds multilaterali tan-negozjati multilaterali differenti bħal dawk tad-WTO, għandha turi l-viżjoni komuni li tassew tgħaqqad l-interessi ta’ kull Stat Membru;

18.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tiżviluppa politika integrata konsistenti għall-iżvilupp sostenibbli; jemmen li l-użu sostenibbli tar-riżorsi u t-tisħiħ tas-sinerġiji bejn il-ħarsien tal-ambjent u t-tkabbir kif ukoll it-titjib tal-prestazzjoni innovattiva jistgħu jinkisbu billi jiġi mħeġġeġ l-iżvilupp u l-użu ta’ teknoloġiji li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent, u billi tingħata dimensjoni “ekoloġika” lill-akkwist pubbliku, b'attenzjoni partikulari għall-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju;

19.

Jisħaq fuq is-sehem tal-istrumenti bbażati fuq is-swieq (MBIs) biex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fil-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2007 sabiex l-Ewropa tinbidel f'ekonomija bbażata fuq l-enerġija effiċjenti u li tiġġedded; jikkunsidra li l-pressjoni kontinwa li qiegħda dejjem tikber fuq il-prezzijiet tal-enerġija u ż-żieda fit-theddidiet għall-klima jfissru li huwa importanti li t-titjib fl-effiċjenza enerġetika jiġi promoss bħala kontribut kemm għat-tkabbir kif ukoll għall-iżvilupp sostenibbli; jirrimarka li l-kumpaniji tal-UE huma minn ta’ quddiem fl-iżvilupp tat-teknoloġiji li jaħdmu bl-enerġija li tiġġedded;

20.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-proposta tal-Kummissjoni biex tiġi stabbilita “il-ħames libertà” b’ mod partikolari r-riċerka u l-innovazzjoni — il-libertà tal-għerf — li tikkomplementa l-erba' libertajiet l-oħra tal-moviment tal-prodotti, tas-servizzi, tal-persuni u tal-kapital;

21.

Jikkunsidra li fil-kuntest taż-żieda kontinwa fil-prezzijiet tal-ikel li tidher li se tkun permanenti aktar milli ċiklika, għandhom jiġu riveduti l-mekkaniżmi tal-Politika Agrikola Komuni (CAP) li jillimitaw il-forniment; jemmen li l-CAP jista' jkollha sehem importanti fl-istabilità tal-prezzijiet tal-ikel;

22.

Itenni l-fehma tiegħu dwar il-ġid li jsir jekk il-piż tat-taxxa jiċċaqlaq minn fuq ix-xogħol għad-degradazzjoni tal-ambjent bħala mod effettiv biex jiġu indirizzati kwistjonijiet marbuta mal-ambjent u mal-impjiegi, u huwa tal-opinjoni li l-piż għandu jonqos minn fuq ix-xogħol biex jinħolqu aktar impjiegi u tingħeleb l-ekonomija s-sewda;

23.

Jirrimarka li bħala riżultat tal-fatt li s-suq internma tlestiex, il-produttività tal-UE għadha ma laħqitx il-potenzjal kollu tagħha u dan ma jippermettix li jiġu sfruttati bis-sħiħ l-opportunitajiet tas-suq globali; jikkunsidra li filwaqt li s-suq intern għall-prodotti huwa integrat b'mod aktarx tajjeb, is-swieq tas-servizzi, fosthom dak tas-servizzi finanzjarji, għadhom aktarx frammentati; jitlob għall-integrazzjoni mgħaġġla tas-suq tas-servizzi b'implimentazzjoni konsistenti u koerenti u bl-infurzar tar-regoli miftiehma kif ukoll bit-tneħħija tal-ostakli għall-kompetizzjoni u għad-dħul fis-swieq; jinnota li t-twassil, bi prezzijiet raġonevoli, ta’ servizzi effettivi ta’ interess ekonomiku ġenerali għandu sehem importanti x'jagħti f'ekonomija kompetittiva u dinamika;

24.

Jenfasizza li l-implimentazzjoni tal-erba' libertajiet għandha titwettaq bl-istess mod u bl-istess miżura fl-Unjoni Ewropea kollha u li t-tħaddim tagħhom għandu jiġi mmonitorjat il-ħin kollu;

25.

Jenfasizza l-bżonn li l-industriji abbażi ta'networks jinfetħu għall-kompetizzjoni billi jiġi żgurat li jkun hemm l-istess kundizzjonijiet u kompetizzjoni effettiva fis-swieq integrati tal-Ewropa kollha; f'dan is-sens, jemmen li s-sjieda pubblika fis-swieq tal-elettriku u tal-gass hija wieħed mill-elementi ewlenin li jwasslu għal distorsjoni fil-livell Ewropew, u li l-istimolu għall-kompetizzjoni f'dawk is-swieq għandu jkompli jittejjeb; huwa konvint li l-espansjoni, it-titjib u l-konnettività tal-infrastruttura Ewropea, b'mod speċjali għal dawk li huma proġetti transkonfinali u l-interkonnettività bejn l-Ewropa l-qadima u dik ġdida, għandhom jgħinu biex jiġu żviluppati kundizzjonijiet adegwati għal titjib sostanzjali fil-produttività tas-setturi tat-trasport, tal-enerġija u tal-ICT;

26.

Jinnota l-ħtieġa li jkun hemm qafas fiskali koordinat, li għandha tkun favorevoli għalihom, b'mod partikulari għall-intrapriżi ż-żgħar u ta’ daqs medju (SMEs) u tkun maħsuba biex iġġedded it-tkabbir u tiġġenera l-impjiegi;

27.

Jirrimarka li, f'dak li hu finanzjament mill-istat, l-Unjoni Ewropea trid tippromwovi arranġamenti tat-taxxa sabiex jiġi mħeġġeġ il-ħolqien ta’ negozji ġodda u tal-innovazzjoni teknoloġika; jinnota li dan għandu mnejn jinvolvi, fost l-oħrajn, tnaqqis fit-taxxi li jdgħajfu l-effiċjenza u l-ħolqien tal-impjiegi, b'mod partikulari għal gruppi soċjali speċifiċi bħal ma huma n-nisa, dawk li ilhom qiegħda għal żmien twil u dawk imdaħħlin fiż-żmien;

28.

Huwa konvint li sabiex tiġi promossa kultura ta’ intraprenditorjat u biex jinħoloq ambjent li jappoġġja lill-SMEs huwa kruċjali li s-sistema ta’ governanza ta’ qafas istituzzjonali għall-innovazzjoni ssir iżjed sempliċi u tkun ibbażata fuq sistema effiċjenti ta’ finanzjament li tipprovdi l-fondi matul il-fażijiet kollha tal-proċess ta’ innovazzjoni, mill-iżvilupp tal-ideat sa l-implimentazzjoni tagħha fil-livell ta’ intrapriża; jirrimarka li l-politika strutturali għandha titfassal b'mod flessibbli sabiex takkomoda l-espressjoni kreattiva u tiffaċilita l-użu vantaġġuż tal-ideat kreattivi;

29.

Jemmen bil-qawwa li t-titjib fir-regolamentazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ miri ambizzjużi fit-tnaqqis tal-piż li jirriżulta minn leġiżlazzjoni ġdida tal-UE jagħtu kontribut għal ambjent kummerċjali iżjed kompetittiv u jinkoraġġixxu l-inizjattiva privata; jistieden lill-Istati Membri biex jistabbilixxu miri daqstant ieħor ambizzjużi mnissla mil-livelli kollha tal-leġiżlazzjoni nazzjonali; jirrimarka li għandha tingħata attenzjoni partikolari lit-tisħiħ tal-effiċjenza tal-ħila istituzzjonali u amministrattiva tal-Istati Membri;

30.

Jikkunsidra li politiki tax-xogħol attivi għandhom iħalltu l-politiki li huma ffukati fuq “il-flessigurtà” ma’ forom ġodda ta’ sigurtà, fosthom il-motivazzjoni biex wieħed ifittex impjieg b'mod attiv kif ukoll l-antiċipazzjoni aħjar u l-ġestjoni pożittiva tal-bidla, inkluż l-istrutturar ekonomiku mill-ġdid, sabiex titnaqqas kemm jista' jkun l-esklużjoni soċjali u jitħaffef l-adattabilita'; huwa konvint li għandha tingħata attenzjoni partikolari fuq kif jistgħu jintlaħqu ċ-ċittadini b'mod iżjed effettiv kif ukoll l-aspettativi u l-ħtiġijiet tagħhom;

31.

Jikkunsidra li l-approċċ għaċ-ċiklu tal-ħajja għandu jkun żviluppat biex jiġu ffaċċjati l-isfidi demografiċi, fosthom l-immodernizzar tas-sistemi tal-pensjoni, sabiex tiġi żgurata s-sostenibilità finanzjarja, ekonomika u soċjali;

32.

Jemmen li l-edukazzjoni hija fattur determinanti ewlieni tal-potenzjal tat-tkabbir fit-tul u strument effettiv fil-ġlieda kontra l-faqar u l-esklużjoni, u tippermetti li n-nies itejbu l-istandards tal-għajxien tagħhom; jirrakkomanda li jkunu implimentati miżuri aktar effettivi mill-UE u mill-Istati Membri biex jinvestu aktar fl-edukazzjoni u jtejbu l-aċċess għall-edukazzjoni u t-taħriġ għal kulħadd;

33.

Huwa tal-fehma li, bil-ħsieb li tissaħħaħ il-parteċipazzjoni fit-taħriġ kontinwu u fuq il-post tax-xogħol matul iċ-ċiklu tal-ħajja, b'mod speċjali għall-ħaddiema bi kwalifiki minimi u dawk imdaħħla fiż-żmien, l-istrateġiji effiċjenti għat-tagħlim matul il-ħajja jistgħu jpattu għall-impatt negattiv li qiegħda tħalli fuq il-forzi tax-xogħol li qegħdin jixjieħu — fl-UE; jikkunsidra, madanakollu, li jrid isir sforz determinat biex jogħla l-livell tal-ħiliet bażiċi taż-żgħażagħ, jitnaqqas b'mod drastiku l-ħruġ bikri mill-iskola u n-nuqqas ta’ żvilupp ta’ ħiliet b'mod ġenerali, u tissaħħaħ l-integrazzjoni tal-migranti u tal-persuni b'diżabilità fis-soċjetà u fix-xogħol, b'mod partikulari billi jitrawwem l-iżvilupp tal-ħiliet;

34.

Huwa konvint bil-qawwa li għandha tiġi kkunsidrata politika effettiva dwar l-immigrazzjoni fid-dawl tan-nuqqas ta’ ħiliet u tal-ħtiġijiet tas-suq tax-xogħol; jemmen li l-iżvilupp ulterjuri ta’ politika komprensiva Ewropea dwar l-immigrazzjoni li tikkomplementa l-politiki tal-Istati Membri għadha prijorità fundamentali sabiex jintlaqgħu l-isfidi u jiġu sfruttati l-opportunitajiet li tirrappreżenta l-migrazzjoni fl-era l-ġdida tal-globalizzazzjoni;

35.

Jikkunsidra li l-promozzjoni tat-tkabbir u tal-koperazzjoni ma’ pajjiżi terzi u l-ftuħ ekonomiku akbar tal-Unjoni Ewropea jibqgħu vitali għall-iskop tal-ġestjoni tajba tal-flussi tal-migrazzjoni u għall-ġlieda kontra r-raġunijiet u l-faċilitaturi tal-immigrazzjoni illegali; jammetti li l-Unjoni Ewropea teħtieġ b'mod urġenti politika koerenti għall-migrazzjoni legali eż migrazzjoni ekonomika;

36.

Jilqa' b'sodisfazzjon ir-rapporti fuq il-pajjiżi mħejjija mill-Kummissjoni; jitlob, madanakollu, li jkun hemm approċċ aktar sistematiku li jisħaq kemm fuq is-suċċessi kif ukoll fuq in-nuqqasijiet; jagħti l-appoġġ tiegħu għall-proposta tal-Kummissjoni biex jidħlu punti partikolari li wieħed għandu joqgħod għassa għalihom bħala parti mis-sorveljanza multilaterali kif ukoll bħala opportunità biex jitjiebu r-reazzjonijiet tal-politiki nazzjonali; jirrikonoxxi li għandu jiżdied is-sehem tal-livell reġjonali għat-tkabbir u għall-impjiegi, bħal ma huwa rikonoxxut fil-ġenerazzjoni l-ġdida tal-programmi tal-politika tal-koeżjoni li jkopru l-perjodu 2007 sa 2013;

37.

Jiddispjaċih li l-viżibilità tal-Istrateġija ta’ Liżbona għadha dgħajfa fil-politiki nazzjonali ta’ ħafna Stati Membri; hu tal-fehma li l-mobilizzazzjoni ta’ dawk kollha li għandhom interess ekonomiku hija essenzjali biex tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva tagħha; b'mod partikulari, jemmen li l-involviment akbar min-naħa tas-sieħba soċjali, tal-parlamenti nazzjonali, tal-awtoritajiet reġjonali u lokali kif ukoll tas-soċjetà ċivili se jtejjeb ir-riżultati tal-Istrateġija ta’ Liżbona u jseddaq id-dibattitu pubbliku dwar riformi xierqa; jagħti l-appoġġ tiegħu għall-proposta tal-Kummissjoni lill-Istati Membri biex japprofondixxu l-kollaborazzjoni mal-parlamenti nazzjonali u reġjonali filwaqt li jagħmlu provvedimenti għal dibattiti annwali dwar l-implimentazzjoni tal-programmi ta’ riforma nazzjonali (NRPs) tagħhom;

38.

Jistieden lill-Kunsill biex jikkunsidra l-modifikazzjonijiet li ġejjin:

39.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni, u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-istati Membri.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/49

A.

billi l-ħames pajjiżi flimkien magħrufa bħala l-Ażja Ċentrali (il-Każakistan, il-Kirgiżtan, it-Taġikistan, it-Turkmenistan u l-Uzbekistan) jinsabu f'intersezzjoni importanti bejn l-Ewropa u l-Ażja u billi, storikament u tradizzjonalment, irrappreżentaw punt importanti ta’ tqarrib u ta’ tranżitu bejn iż-żewġ kontinenti,

B.

billi l-UE tinsisti dwar il-ħtieġa ta', u għandha interess ċar li tara l-progress lejn, stabilità akbar u livelli li jiżdiedu ta’ żvilupp ekonomiku, demokratiku u tal-bniedem u ta’ sigurtà tal-bniedem fl-Ażja Ċentrali kollha kemm hi u trid dejjem iżżomm l-impenn tagħha għall-integrazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fil-ftehim kollu ma’ stati terzi u għall-promozzjoni tad-demokrazija permezz ta’ politiki koerenti u billi tuża l-mezzi l-aktar xierqa għal dawk l-għanijiet; billi dan se jissalvagwardja l-kredibilità tagħha u fl-aħħarnett jikkontribwixxi biex jagħmilha parteċipant dejjem iktar effiċjenti vis-à-vis ir-reġjun, kif ukoll lilhinn minnu,

C.

billi hemm interess globali fl-istabilità fl-Ażja Ċentrali minħabba li instabilità serja u fit-tul f'wieħed mill-ħames pajjiżi jista' jkollha konsegwenzi diżastrużi għar-reġjun kollu u tista' taffettwa wkoll lill-UE u lill-Istati Membri tagħha f'ħafna modi,

D.

konxju mir-riskji involuti fid-dipendenza minn importazzjonijiet minn reġjuni u fornituri li m'humiex stabbli u mill-ħtieġa li jkunu stabbiliti flussi ta’ enerġija affidabbli, aċċessibbli u vijabbli,

E.

billi l-UE għandha interess fis-sigurtà u fl-istabilità u fir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tal-istat tad-dritt fl-istati tal-Ażja Ċentrali, minħabba li żviluppi strateġiċi, politiċi u ekonomiċi u l-isfidi trans-reġjonali li qed jikbru fl-Ażja Ċentrali wkoll għandhom impatt dirett jew indirett fuq l-interessi tal-Unjoni Ewropea; billi l-istati tal-Ażja Ċentrali jistgħu jikkontribwixxu, bir-riżorsi sinifikanti tagħhom tal-enerġija u permezz tal-isforzi tagħhom għal diversifikazzjoni fost is-sħab kummerċjali u r-rotot ta’ provvista, tiġi ssodisfata l-ħtieġa tal-Unjoni Ewropea għas-sigurtà tal-enerġija u l-provvista tal-enerġija,

F.

billi hemm, min-naħa l-waħda, każ qawwi għal koperazzjoni fost il-pajjiżi tar-reġjun iżda, min-naħa l-oħra, reżistenza qawwija għal tali ideat u sforzi, mhux l-inqas mill-Gvern tal-istat tal-Uzbekistan li jinsab f'pożizzjoni ċentrali u li huwa l-aktar ippopolat,

G.

billi spiss l-iżolazzjoniżmu jibda minn ansjetà li jinżamm il-kontroll intern — eżempji estremi ta’ dan huma t-Turkmenistan u l-Uzbekistan — u billi din l-ansjetà m'hemmx dubji li tinsab f'reġimi li juru ftit interess li jkollhom kunsens pubbliku fuq liema jistgħu jsejsu l-awtorità tagħhom,

H.

billi l-ħames repubbliki tal-Ażja Ċentrali huma riċevituri tal-Għajnuna Uffiċjali għall-Iżvilupp, li jfisser li l-għajnuna tal-UE għal dawk il-pajjiżi titqies bħala għajnuna għall-iżvilupp,

I.

billi minħabba l-interessi ta’ sigurtà u interessi oħra tal-UE, kif ukoll minħabba l-valuri u l-appoġġ tagħha għall-MDGs, id-diffikultajiet u n-nuqqas ta’ opportunitajiet li jiffaċċjaw ħafna nies f'dan ir-reġjun, li partijiet minnu huma affettwati mill-faqar, it-theddidiet għas-sigurtà tal-bniedem sa ċertu punt huma marbuta mal-problemi ta’ sigurtà ta’ pajjiżi ġirien bħall-Afganistan u r-riskji ta’ destabilizzazzjoni u ta’ konflitt iridu jkunu fil-qalba tal-approċċ tal-UE għall-Ażja Ċentrali,

J.

billi l-objettiv ewlieni tal-koperazzjoni tal-UE fl-iżvilupp huwa l-qerda tal-faqar fil-kuntest ta’ żvilupp sostenibbli, anke fil-ħidma biex jintlaħqu l-MDGs,

K.

billi l-għajnuna tal-UE għar-reġjun il-biċċa l-kbira ħadet il-forma ta’ għajnuna teknika implimentata fil-programm TACIS kollu, u billi l-evalwazzjonijiet tal-effikaċja tat-TACIStaw riżultati mħallta,

L.

billi, skond l-Artikolu 25 tad-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem, id-dritt għas-saħħa huwa dritt tal-bniedem, u billi l-aċċess universali għall-kura tas-saħħa huwa essenzjali biex jintlaħqu l-; billi l-kundizzjonijiet tas-saħħa marru għall-agħar fir-repubbliki kollha tal-Ażja Ċentrali wara l-isfaxxar tal-Unjoni Sovjetika u s-sistemi tas-saħħa huma fi kriżi; billi l-effetti potenzjali bħala konsegwenza ta’ epidemiji bħall-HIV/AIDS u t-tuberkulożi li hija reżistenti għall-mediċina jippreżentaw theddida fit-tul għall-UE; billi l-kriżi tal-influwenza tat-tjur uriet il-kapaċità tal-mard li jittieħed li jinxtered malajr madwar l-Ewropa; billi l-konsegwenzi soċjali tal-kriżijiet tas-saħħa fid-diversi pajjiżi jheddu l-istabilità ġenerali u l-prospetti ta’ żvilupp tagħhom, u għandhom implikazzjonijiet għas-sigurtà Ewropea,

M.

billi l-enerġija u l-ilma huma kwistjonijiet essenzjali għas-sigurtà tal-bniedem u għar-relazzjonijiet bejn l-istati fir-reġjun, partikolarment fir-rigward tal-Kirgiżtan, it-Taġikistan u l-Uzbekistan, u billi t-tnaqqis tal-faqar jibqa' kruċjali biex titnaqqas l-instabilità soċjali,

N.

billi l-UE għandha interess li timporta iktar żejt u gass mill-Ażja Ċentrali, preferibilment permezz ta’ rotot ġodda tat-trasport, u li twaqqaf qafas ċar u trasparenti għall-produzzjoni u t-trasport tal-enerġija, u billi l-pajjiżi li huma rilevanti f'dan il-kuntest huma l-Każakistan u t-Turkmenistan,

O.

billi l-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali, b'modi differenti, huma mogħniija bir-riżorsi taż-żejt, tal-gass, tal-minerali jew tal-enerġija mill-ilma; billi l-isfruttament ta’ riżorsi bħal dawn għandu jiffaċilita l-iżvilupp ekonomiku u soċjali b'mod sinifikanti; u billi f'kundizzjonijiet ħżiena, jista' jkun hemm effetti sekondarji mhux mixtieqa bħal degradazzjoni ambjentali serja, tnaqqis fil-kompetittività ta’ setturi ekonomiċi oħra, inugwaljanzi kbar fil-ġid u iktar tensjonijiet politiċi u soċjali u dawn jistgħu wkoll ikunu akbar bil-qabda mill-effetti pożittivi (l-hekk imsejħa “saħta tar-riżorsi naturali”),

P.

billi fl-10 ta’ Ottubru 2007 rappreżentanti mill-Ukraina, mill-Azerbajġan u mill-Ġeorġja ltaqgħu fil-Litwanja biex jiddiskutu network ġdid tat-trasport taż-żejt imfassal biex iġib żejt mhux raffinat mill-Baħar Kaspjan via Baku u Odessa għall-port Pollakk ta’ Gdansk,

Q.

billi r-Russja u ċ-Ċina ppruvaw iżidu l-kamp ta’ influwenza tagħhom fl-Ażja Ċentrali permezz tal-ħolqien tax-Shanghai Five fl-1996, li permezz tiegħu ċ-Ċina, ir-Russja, il-Kirgiżtan, il-Każakistan u t-Taġikistan ingħaqdu f'forum għall-immaniġġjar ta’ kwistjonijiet transkonfinali u li fl-2001 sar l-Organizzazzjoni ta’ Koperazzjoni ta’ Shanghai (SCO), li llum hi l-ikbar organizzazzjoni reġjonali tal-Ażja Ċentrali u li issa tinkludi lill-Uzbekistan bħala membru sħiħ u lill-Pakistan, 'il-Indja, 'il-Iran u 'il-Mongolja bħala osservaturi,

R.

billi numru ta’ pajjiżi diversi kellhom, fil-passat jew iktar riċentement, interessi qawwija fir-reġjun; billi mhux l-Istati Membri kollha għandhom ambaxxati fir-reġjun u billi spiss hemm nuqqas ta’ koordinazzjoni fir-rigward tar-reġjun bejn l-Istati Membri,

S.

billi t-tluq ta’ personal u tagħmir tal-Istati Uniti mill-bażi tal-ajru Karshi-Khanebad (K2) fl-Uzbekistan fil-21 ta’ Novembru 2005 naqqas il-faċilitajiet militari tal-Istati Uniti fl-Ażja Ċentrali għal bażi waħda f'Manas, qrib il-kapitali Kirgiża ta’ Bishkek,

T.

billi kundizzjoniiet politiċi, ekonomiċi, soċjali u oħrajn ivarjaw ħafna bejn stati tal-Ażja Ċentrali, u f'xi każi fi ħdan l-istati wkoll, u billi minħabba f'hekk huwa assolutament essenzjali li l-UE tuża politiki differenti kif meħtieġ,

U.

billi l-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali huma stati ġodda ħafna, u billi l-bini tal-istat u l-isforzi ta’ tranżizzjoni politika u ekonomika tagħhom mexxewhom f'direzzjonijiet differenti u ġegħluhom ma jitbiegħdux bl-istess mod mis-sistema Sovjetika ta’ qabel; billi għadu importanti ħafna li jiġu ttrattati kwistjonijiet ta’ sigurtà, fil-każ ta’ numru ta’ stati minħabba l-istabiltà u s-sigurtà, u fil-każ tal-istati kollha għall-iżvilupp politiku, soċjali u ekonomiku,

V.

billi preokkupazzjonijiet tal-UE jinkludu l-ħtieġa li jitwaqqaf il-fluss ta’ traffikar tad-droga li jibda jew li jgħaddi mill-Ażja Ċentrali, il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata, inkluż it-traffikar tal-bnedmin, u l-prevenzjoni ta’ żieda tat-terroriżmu; billi f'xi każijiet il-“ġlieda kontra t-terroriżmu” tintuża bħala skuża għal azzjoni ripressiva kontra min jikkritika l-gvern, min jiddefendi d-drittijiet tal-bniedem, il-movimenti reliġjużi u kontra negozjanti ordinarji; billi huwa maħsub li persuni bħal dawn intlaqtu wkoll fil-qafas tal-koperazzjoni dwar is-sigurtà tal-Uzbekistan mal-ġirien; billi hu rikonoxxut li hemm migrazzjoni tax-xogħol tat-tfal li tirrikjedi forom ġodda ta’ sħubija internazzjonali u soċjali li jinvolvu lill-partijiet interessati kollha f'soluzzjoni komprensiva għall-problema,

W.

billi s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem hija differenti fid-diversi repubbliki tal-Ażja Ċentrali u, globalment, hija ħafna agħar mill-istandards stipulati mill-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u l-Koperazzjoni fl-Ewropa (OSCE), u billi l-Uzbekistan u t-Turkmenistan b'mod partikulari jiksru d-drittijiet tal-bniedem sistematikament u m'humiex qed jagħmlu progress demokratiku u pluralistiku,

X.

billi r-repubbliki tal-Ażja Ċentrali għadhom iridu jagħmlu elezzjoni — presidenzjali jew parlamentari — meqjusa bħala ħielsa u ġusta għalkollox mill-Uffiċċju tal-OSCE għall-Istituzzjonijiet Demokratiċi u d-Drittijiet tal-Bniedem (ODIHR),

Y.

billi l-ħames stati kollha tal-Ażja Ċentrali huma stati membri tal-OSCE u, fil-qafas tagħha, ħadu impenji importanti fir-rigward tal-libertajiet fundamentali, id-demokrazija, ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt; billi r-rispett għal dawk l-impenji jvarja bejn l-istati,

Z.

billi l-Każakistan jipparaguna tajjeb mal-biċċa l-kbira tal-istati l-oħra fir-reġjun; billi l-elezzjonijiet l-iktar riċenti tiegħu, li saru fit-18 ta’ Awwissu 2007, juru li, minkejja xi titjib, għadu mhux qed jirrispetta għalkollox l-impenji tiegħu u għadu mhux konformi għalkollox mal-istandards tal-OSCE u ma’ standards internazzjonali oħra għal elezzjonijiet demokratiċi,

AA.

billi s-soċjetà ċivili hi partikolarment attiva fil-biċċa l-kbira tal-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali permezz ta’ network ta’ NGOs u assoċjazzjonijiet lokali li għandhom bżonn ikunu mħarsa u apprezzati bħala l-espressjoni tar-rieda taċ-ċittadini li jkunu parti mill-proċess ta’ demokratizzazzjoni u dak soċjali tal-pajjiżi tagħhom,

AB.

billi t-titjib politiku, ekonomiku u soċjali jista' jinkiseb effettivament fir-reġjun permezz tal-ħolqien ta’ ġudikatura indipendenti ġenwina u permezz ta’ ġlieda vera kontra l-korruzzjoni rampanti,

AC.

billi l-prinċipji li l-UE hija msejsa fuqhom jinkludu d-difiża tad-drittijiet u l-libertajiet fundamentali, inklużi l-libertà tal-espressjoni u l-protezzjoni tal-attivisti tad-drittijiet tal-bniedem,

AD.

billi eżempji ta’ ripressjoni massiva, korruzzjoni u sfruttament, u t-tiċħid tad-drittijiet fundamentali tan-nies u ta’ opportunitajiet biex itejbu ħajjithom, flimkien man-nuqqas ta’ mezzi xierqa biex jesprimu s-sogħba tagħhom u biex jieħdu sehem fi proċessi politiċi, iżidu r-riskji li jikbru l-estremiżmu u t-terroriżmu,

AE.

billi l-biċċa l-kbira tal-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali huma affettwati minn ksur tad-drittijiet tal-bniedem, min-nuqqas ta’ sistema ġudizzjarja xierqa, minn restrizzjonijiet imposti fuq partiti tal-oppożizzjoni u minn entitajiet indipendenti tas-soċjetà ċivili, u minn nuqqas ta’ libertà tal-midja,

AF.

billi l-UE imponiet sanzjonijiet fuq l-Uzbekistan wara l-massakru f'Andijan f'Mejju 2005, iżda l-gvern Uzbeki qed jibqa' jimblokka investigazzjoni internazzjonali indipendenti dwar li ġara u għadu għaddej bil-politiki ripressivi tiegħu, inkluża l-persekuzzjoni ta’ dawk li jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem; billi f'Ottubru 2007 l-Kunsill madankollu ddeċieda li jissospendi għal perjodu ta’ sitt xhur projbizzjoni fuq il-viżi fir-rigward ta’ tmien persuni responsabbli direttament għall-użu bla distinzjoni tal-forza f'Andijan; billi l-Kunsill permezz ta’ din is-sospensjoni qed jipprova jħeġġeġ lill-awtoritajiet Uzbekin biex ibiddlu l-politiki tagħhom u billi l-projbizzjoni se tiġi attivata mill-ġdid f'[April/Mejju] 2008 sakemm ma jkunx issodisfat sett ta’ kriterji adottat bħala parti mid-deċiżjoni tal-Kunsill,

AG.

billi hemm interess konsiderevoli fir-reġjun dwar koperazzjoni mal-UE fl-oqsma tax-xjenza, tal-kura tas-saħħa u tal-edukazzjoni, u billi koperazzjoni bħal din tista' tikkontribwixxi biex ikunu intensifikati l-kuntatti tas-soċjetà ċivili u biex jinxterdu l-valuri Ewropej tad-demokrazija, tal-istat tad-dritt u tad-drittijiet tal-bniedem,

AH.

billi f'livelli differenti kemm il-Mongolja kif ukoll l-Afganistan jaqsmu ċerti karatteristiċi komuni mal-ħames stati ewlenin tal-Ażja Ċentrali iżda m'hemmx enfasi partikulari fuqhom fid-dokument ta’ strateġija u huma nfushom huma koperti minn strumenti differenti tal-UE,

AI.

billi minħabba l-viċinanza tar-reġjun mal-Afganistan ċerti pajjiżi sħab saru prezzjużi fil-ġlieda kontra t-terroriżmu; billi l-Istati Membri tal-UE użaw ukoll ajruporti jew spazju tal-ajru fir-reġjun; billi fl-istess ħin l-azzjoni tal-UE biex jiġu promossi d-drittijiet tal-bniedem fl-Ażja Ċentrali b'mod ġenerali u f'ċerti pajjiżi b'mod partikulari kienet dgħajfa b'mod diżappuntanti,

AJ.

billi l-Ażja Ċentrali hi r-rotta ta’ tranżitu għal 30 % tal-eroina Afgana, l-iktar mis-swieq Russi, li twassal għal kriminalità organizzata u korruzzjoni marbuta mat-traffikar tad-droga, kif ukoll għall-vizzju u għal problemi tas-saħħa u problemi soċjali marbuta mal-vizzju, b'implikazzjonijiet ewlenin għall-istabilità reġjonali,

AK.

billi l-Mongolja għandha kuntest simili għal dak tar-repubbliki tal-Ażja Ċentrali, peress li għandha karatteristiċi storiċi, kulturali u ekonomiċi u politiki ambjentali u tal-enerġija li jridu jiġu kkunsidrati b'mod konsistenti fil-qafas tal-istrateġija tal-UE għall-Ażja Ċentrali,

1.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-interess akbar tal-UE fl-Ażja Ċentrali, u dan jidher l-iktar permezz tal-adozzjoni tal-istrateġija għall-Ażja Ċentrali; madankollu, jinnota li l-implimentazzjoni tal-proġetti għall-ħames pajjiżi tar-reġjun saret bil-mod ħafna;

2.

Huwa konvint li, filwaqt li l-valuri li trid tippromwovi l-UE dejjem jibqgħu l-istess, l-interessi tal-UE, kif ukoll il-kundizzjonijiet u l-opportunitajiet eżistenti fil-ħames pajjiżi, ivarjaw ħafna;

3.

Jitlob li jitfasslu objettivi u prijoritajiet ċari għar-relazzjonijiet tal-UE ma’ kull wieħed mill-ħames pajjiżi, billi ssir riferenza għall-analiżi ġenerali tar-reġjun u għall-katalgu ġenerali tal-objettivi tal-politika tal-UE inklużi fl-istrateġija tal-UE li ġiet adottata;

4.

Jisħaq fuq l-importanza li l-UE tippromwovi żvilupp ekonomiku ġust u sostenibbli fir-reġjun, u fuq l-importanza tal-appoġġ tagħha għal inizjattivi lokali għall-iżvilupp ekonomiku, għal riformi fil-qafas regolatorju tan-negozji kif ukoll għall-qerda tal-faqar fil-kuntest tal-iżvilupp sostenibbli; jenfasizza, fir-rigward tal-isfida tat-terroriżmu, li t-tisħiħ tal-koperazzjoni dwar is-sigurtà huwa importanti, iżda li kwalunkwe approċċ għall-ġlieda kontra r-radikalizzazzjoni u l-estremiżmu li ma jkollux bilanċ bejn il-ħtiġijiet tas-sigurtà u d-drittijiet tal-bniedem u governanza tajba jista' jkollu riżultat bil-maqlub ta’ dak mixtieq; jilqa' b'sodisfazzjon it-tisħiħ tad-djalogu politiku mal-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jibqgħu jippromwovu l-governanza tajba, id-drittijiet tal-bniedem, id-demokrazija u l-edukazzjoni, u biex jitqies il-fatt li jinbeda djalogu mat-tipi kollha ta’ komunitajiet reliġjużi; u jistieden kemm lill-Kunsill kif ukoll lill-Kummissjoni biex jiżguraw li kwistjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem ikollhom l-istess importanza bħall-approċċ qawwi tal-UE għall-enerġija, is-sigurtà u l-kummerċ;

5.

Huwa konvint li ċerti kwistjonijiet jistgħu jiġu ttrattati b'mod effettiv biss permezz ta’ approċċi reġjonali li jwasslu għal soluzzjonijiet reġjonali (eż. il-ġlieda kontra t-terroriżmu, il-qerda tat-traffikar tal-bnedmin, il-ġlieda kontra d-droga, l-immaniġġjar tal-ilma) li jirrikjedu koperazzjoni reġjonali msaħħa; għalhekk, iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jipprovdu l-għajnuna teknika meta tkun meħtieġa, speċjalment biex jinxtered l-għarfien u biex jagħmluha ta’ medjatur biex jitħeġġeġ id-djalogu bejn il-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali; madankollu, jiġbed l-attenzjoni li l-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali għandhom livelli differenti ta’ żvilupp u differenzi politiċi, ekonomiċi u kulturali ewlenin; f'dan il-kuntest, jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Kummissjoni u l-Kunsill qed jippruvaw jadottaw approċċi speċifiċi għall-pajjiż kif ukoll approċċi reġjonali fl-ippjanar ta’ sħubija u koperazzjoni fil-ġejjieni;

6.

Jitlob id-divrenzjar fil-politika tal-UE biex l-approċċ tagħha għall-pajjiżi tar-reġjun ikun ibbażat b'mod partikulari fuq is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem f'kull pajjiż, ir-rispett tal-gvern tagħhom għall-impenji OSCE, il-ħtiġijiet ta’ żvilupp tagħhom u l-impenji tal-gvern tagħhom biex jittejjeb il-livell tal-għajxien taċ-ċittadini tagħhom, l-importanza kurrenti u potenzjali tagħhom għall-UE bħala sħab fil-kummerċ, il-koperazzjoni fil-qasam tal-enerġija u f'oqsma oħra, u d-djalogu dwar kwistjonijiet internazzjonali, u l-prospetti għas-suċċess ta’ azzjonijiet tal-UE, inklużi forom varji ta’ għajnuna;

7.

Jisħaq fuq l-importanza tal-koperazzjoni transkonfinali, speċjalment meta jitqies li b'hekk l-isforzi konġunti għall-ġlieda kontra t-traffikar tan-nies u tad-droga jkunu iktar effiċjenti; għalhekk, iħeġġeġ lill-istituzzjonijiet tal-UE biex jipprovdu l-għajnuna teknika fejn tkun meħtieġa, speċjalment biex jinxtered l-għarfien u biex jagħmluha ta’ medjatur biex jitħeġġeġ id-djalogu bejn il-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali;

8.

Jenfasizza l-ħtieġa ta’ konsistenza tal-politika tal-UE fl-Ażja Ċentrali, u għalhekk ifakkar li l-Istrateġija trid tkun konsistenti mal-Kunsens Ewropew dwar l-Iżvilupp; jenfasizza wkoll li l-għajnuna mogħtija skond id-DCI trid tkun konformi mal-għanijiet ewlenin, jiġifieri l-qerda tal-faqar u t-twettiq tal-Għanijiet tal-Millennju għall-Iżvilupp (MDGs);

9.

Jinnota li l-qerda tal-faqar hi deskritta bħala prijorità prinċipali fl-għajnuna bilaterali tal-Komunità Ewropea għall-perjodu 2007-2013 fl-Anness tal-Istrateġija; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tipprovdi informazzjoni regolari u dettaljata lill-Parlament dwar kif l-għajnuna bilaterali u reġjonali se tirrelata mal-MDGs individwali u dwar il-baġit li hemm ippjanat għas-setturi tas-saħħa u tal-edukazzjoni bażika;

10.

Jenfasizza li r-riformi tal-oqsma soċjali, tas-saħħa, tas-sigurtà tal-ikel, tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni u enfasi fuq l-iżvilupp ekonomiku ġust u sostenibbli huma kruċjali biex ikunu żgurati stabiltà, sigurtà u prosperità għall-futur imbiegħed fil-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali; għalhekk, huwa tal-fehma li l-proċess tal-evalwazzjoni tal-ħtiġijiet f'livelli nazzjonali u reġjonali huwa opportunità ċara biex l-UE tispikka aktar u żżid il-kredibiltà tagħha fi djalogu miftuħ mal-partijiet interessati kollha, inklużi s-soċjetà ċivili, il-parlamenti u l-awtoritajiet lokali;

11.

Jemmen li l-adeżjoni mal-Organizzazzjoni Dinjija għall-Kummerċ (WTO) tirrappreżenta suċċess importanti għall-istabiltà ekonomika tar-reġjun, iżda li dan il-għan jista' jintlaħaq biss b'rispett tal-istandards internazzjonali għall-investiment barrani u permezz ta’ ġudikatura indipendenti;

12.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill sabiex jimplimentaw kull miżura xierqa biex titħeġġeġ integrazzjoni aktar profonda tal-Ażja Ċentrali fis-sistema kummerċjali u ekonomika dinjija, b'mod partikulari billi l-erba' pajjiżi fir-reġjun li għadhom m'humiex membri jaderixxu mad-WTO;

13.

Jikkunsidra li huwa essenzjali għall-iżvilupp ekonomiku tal-pajjiżi fir-reġjun li jirriformaw is-sistemi bankarji u tal-assikurazzjoni tagħhom b'mod sostanzjali, li jistabbilixxu sistema effiċjenti tal-mikrokreditu, li jtejbu r-regolazzjoni u s-superviżjoni ta’ attivitajiet bankarji, li jipprivatizzaw il-banek tal-istat u li joħolqu swieq nazzjonali finanzjarji li huma tassew kompetittivi u miftuħa għal banek barranin;

14.

Iħeġġeġ lill-Kunsill biex jawtorizza awtorizza lill-Bank Ewropew għall-Investiment (EIB) sabiex jestendi l-kreditu ta’ appoġġ lill-Ażja Ċentrali, b'koperazzjoni mal-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (EBRD), li diġà huwa attiv fir-reġjun;

15.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex timmobilizza, b'mod koerenti, l-istrumenti kollha disponibbli, mid-djalogu politiku u l-politiki Komunitarji (speċjalment dawk dwar il-kummerċ, l-iżvilupp, il-kompetizzjoni, ir-riċerka u l-ambjent) għas-sussidji u s-self, anke dawk mogħtija milll-EIB, l-EBRD u l-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali l-oħra, bil-għan li dawn il-proġetti jitwettqu aktar malajr;

16.

Iħeġġeġ 'l-Istati fir-reġjun biex jipprovdu protezzjoni aħjar għall-investiment barrani dirett;

17.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill sabiex jieħdu kull miżura possibbli ħalli tkun aktar faċli għall-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali li jużaw is-Sistema Ġeneralizzata ta’ Preferenzi tal-UE, u biex irawmu l-iżvilupp tal-Kummerċ intrareġjonali;

18.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill sabiex jagħtu lill-istati tar-reġjun appoġġ ekonomiku, amministrattiv u tekniku kkwalifikat, anke b'koperazzjoni mal-organizzazzjonijiet reġjonali li jittrattaw il-kwistjonijiet ekonomiċi tal-Ażja Ċentrali, sabiex jissaħħew, fi ħdan dan il-qafas, l-istrutturi pubbliċi, u sabiex tinħoloq bażi ekonomika aktar effiċjenti u diversifikata u titjieb il-penetrazzjoni tal-prodotti lokali fis-swieq barranin, u b'mod partikulari fl-UE;

19.

Jikkunsidra li l-istrateġija hija ambizzjuża biżżejjed fir-rigward tal-koperazzjoni bilaterali dwar id-drittijiet tal-bniedem, l-istat tad-dritt, il-governanza tajba u d-demokratizzazzjoni;

20.

Jikkunsidra li, meta tevalwa s-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, l-UE għandha toqgħod attenta b'mod speċjali għall-eżistenza — jew għan-nuqqas — ta’ impenn kredibbli min-naħa tal-gvern konċernat li jtejjeb dik is-sitwazzjoni, filwaqt li tiffoka fuq progress li jidher, is-sitwazzjoni ta’ min jiddefendi d-drittijiet tal-bniedem u l-livell ta’ koperazzjoni ma’ rapporteurs speċjali u mekkaniżmi tan-NU, kif ukoll ma’ organizzazzjonijiet internazzjonali rilevanti oħra;

21.

F'dan ir-rigward, jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex iżommu pożizzjoni konsistenti u magħquda dwar kwistjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem u, bil-għan li d-demokrazija, il-governanza tajba, l-istat tad-dritt u d-drittijiet tal-bniedem isiru parti integrali mill-istrateġija dwar l-Ażja Ċentrali, jistedinhom biex ifasslu benchmarks, indikaturi u miri ċari f'dawn l-oqsma, b'konsultazzjoni mal-pajjiżi msieħba tal-Ażja Ċentrali, kif sar f'oqsma oħra; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jagħtu attenzjoni partikulari lill-ħelsien ta’ priġunieri politiċi u lill-indipendenza tal-midja;

22.

Jikkundanna l-persekuzzjoni ta’ min jiddefendi d-drittijiet tal-bniedem fl-Uzbekistan u fit-Turkmenistan; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jagħmlu kull sforz biex jipproteġu l-attivitajiet u l-integrità fiżika tagħhom, u jistieden lill-gvernijiet rilevanti biex jeħilsu minnufih lil dawk kollha li jiddefendu d-drittijiet tal-bniedem li ntbagħtu l-ħabs jew li qed jinżammu bilfors fi sptarijiet psikjatriċi għal raġunijiet politiċi;

23.

Jenfasizza li kuntatti tal-UE ma’ strutturi ta’ sigurtà jew appoġġ ta'l-UE għal koperazzjoni dwar is-sigurtà li jinvolvu stati b'rata għolja ta’ ripressjoni għandhom jitnaqqsu kemm jista' jkun, u li kwalunkwe kuntatti bħal dawn għandhom jitmexxew dejjem b'mod trasparenti;

24.

Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex joffru għajnuna speċjali għar-riforma u t-titjib tal-ġudikatura fir-reġjun, sabiex tkun tista' taħdem b'aktar indipendenza u effikaċja, anke fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni;

25.

Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jikkoperaw mill-qrib mal-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali fl-implimentazzjoni ta’ riformi edukattivi u sabiex jinkuraġixxu lil dawk il-pajjiżi biex id-drittijiet ċivili u soċjali taċ-ċittadini ma jibqgħux marbuta mas-sjieda tal-proprjetà billi tkun irriformata s-sistema ta’ reġistrazzjoni tad-djar (sistema fejn individwu jingħata timbru ta’ reġistrazzjoni ta’ dar fil-passaport tiegħu jew tagħha meta jsir ċittadin);

26.

Huwa tal-fehma li l-iżvilupp u l-appoġġ ta’ soċjetà ċivili ġenwina huma prerekwiżit għall-progress; jiddeplora s-sitwazzjoni diffiċli tal-NGOs f'xi stati tal-Ażja Ċentrali, għaliex l-azzjonijiet tagħhom qed ikunu mfixkla kontinwament mill-gvernijiet; jenfasizza li l-UE trid tibqa' tappoġġja lis-soċjetà ċivili, kemm permezz ta’ għajnuna finanzjarja kif ukoll billi tiżgura li ssemmal-vuċi tagħha (permezz ta’ fora u konsultazzjonijiet), billi dan jgħin biex tinbena demokrazija parteċipatorja; huwa tal-fehma li l-UE għandha tikkunsidra lis-soċjetà ċivili bħala msieħba fil-kontribut għas-soċjetajiet sostenibbli, l-istabiltà soċjali u l-promozzjoni tal-valuri u l-istandards tal-UE;

27.

Jinnota li l-politika tal-UE għall-Ażja Ċentrali għandha tkun ibbażata fuq dibattiti u skambji serji mal-partijiet interessati kollha; għalhekk jistieden lill-UE biex tidħol fi djalogu politiku inklussiv li jinvolvi lill-parlamenti, is-soċjetà ċivili u l-awtoritajiet lokali fl-implimentazzjoni u s-sorveljanza tal-Istrateġija u tal-programmi;

28.

Jiġbed l-attenzjoni għall-abbuż tan-nisa li huwa mifrux f'numru ta’ reġjuni madwar l-Ażja Ċentrali (eżempji ta’ dan l-abbuż huma ż-żwiġijiet sfurzati, it-traffikar għal sfruttament sesswali, l-istupri, eċċ.), u jistieden lill-gvernijiet tal-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali biex jimplimentaw il-liġijiet eżistenti biex jitħarsu d-drittijiet tan-nisa, u lill-Kummissjoni biex tinkludi azzjonijiet rilevanti fi programmi ta’ assistenza;

29.

Jistieden lill-gvernijiet tal-Ażja Ċentrali biex isaħħu l-liġijiet eżistenti dwar id-drittijiet tan-nisa u biex itejbu l-implimentazzjoni tagħhom ta’ dawn il-liġijiet; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tkompli tappoġġja proġetti għad-drittijiet tal-bniedem u d-demokrazija marbuta mal-irwol speċifiku tan-nisa; iħeġġeġ lill-UE biex tappoġġja l-implimentazzjoni sħiħa tal-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni tal-Forom Kollha ta’ Diskriminazzjoni Kontra n-Nisa u biex tużaha bħala benchmark għal koperazzjoni akbar; jenfasizza li s-sitwazzjoni tan-nisa qed tiddeterjora f'ħafna partijiet tal-Ażja Ċentrali minħabba aċċess mhux ugwali għall-edukazzjoni, għas-saħħa u għall-impjiegi, u jenfasizza li t-tielet MDG li tkun promossa l-ugwaljanza bejn is-sessi u li n-nisa jingħataw aktar opportunitajiet għandu jsir prijorità li trid tkun integrata fl-attivitajiet tal-UE marbuta ma’ din il-kwistjoni;

30.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-appoġġ għall-implimentazzjoni tar-regoli u l-konvenzjonijiet tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol dwar xogħol deċenti, u jenfasizza li dawn l-istandards għandu jkollhom irwol integrali fil-koperazzjoni ekonomika, fl-investiment u fir-relazzjonijiet kummerċjali; jinnota li x-xogħol tat-tfal għadu jikkawża tħassib serju, speċjalment fit-Taġikistan u fl-Uzbekistan, u jenfasizza l-ħtieġa li tkun appoġġjata l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal;

31.

Jenfasizza l-użu mifrux tax-xogħol tat-tfal f'diversi stati tal-Ażja Ċentrali, speċjalment fl-oqsma tal-ħsad tal-qoton, tal-kultivazzjoni tat-tabakk, tax-xogħol fil-minjieri tal-faħam u tal-artiġjanat, u jistieden lill-gvernijiet rispettivi biex jimplimentaw il-miżuri eżistenti kontra dan ix-xogħol b'mod iktar effettiv, biex ifasslu politika nazzjonali konsistenti dwar ix-xogħol tat-tfal u biex jappoġġjaw proġetti u jieħdu sehem fi proġetti għall-waqfien tax-xogħol tat-tfal li tnedew minn organizzazzjonijiet internazzjonali u minn NGOs; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex twaqqaf programm speċjali fi ħdan il-qafas tad-DCI dwar din il-kwistjoni;

32.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tbiddel il-koperazzjoni attiva dwar il-migrazzjoni fi djalogu parteċipatorju u veru li fih jiġu ttrattati l-kawżi ewlenin tal-migrazzjoni permezz ta’ programmi speċifiċi ta’ żvilupp ekonomiku legali, filwaqt li jiġu ttrattati, pereżempju, in-nuqqas ta’ prospetti ekonomiċi fiz-zoni rurali sabiex jittaffew iż-żiedet konsegwenzjali tal-faqar urban;

33.

Iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jużaw kemm jistgħu l-esperjenza u l-aħjar prattika tagħhom għall-promozzjoni tad-drittijiet tal-bniedem għall-migranti, speċjalment għal min ifittex il-kenn u għar-refuġjati; jikkundanna l-estradizzjoni sfurzata ta’ min ifittex il-kenn, u partikolarment tar-refuġjati Uzbekin, mill-gvernijiet ta’ pajjiżi tal-Ażja Ċentrali, u jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jikkoperaw mal-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għad-Drittijiet tal-Bniedem (UNHCHR) biex jiddefendu u jappoġjaw lir-refuġjati politiċi;

34.

Jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li numru kbir ta’ Uighurs intbagħtu mill-Ażja Ċentrali għaċ-Ċina wara talba miċ-Ċina, u dan jirrifletti l-pressjoni li qed tikber miċ-Ċina fuq gvernijiet fir-reġjun, u jinnota li r-refuġjati huma f'riskju ta’ vjolazzjonijiet serji tad-drittijiet tal-bniedem;

35.

Jikkunsidra li, minħabba li l-mard li jittieħed, bħall-HIV, żdied ħafna fir-reġjun, ir-riforma tas-saħħa u tas-saħħa tas-settur pubbliku għandha tkun prijorità ewlenija għall-komunità donatriċi, inkluża l-Kummissjoni;

36.

Jinkuraġġixxi b'qawwa l-appoġġ tal-UE għall-edukazzjoni u t-taħriġ, għaliex b'hekk l-istudenti tal-Ażja Ċentrali jingħataw aktar possibiltajiet biex jistudjaw fl-UE, kif ukoll possibiltajiet ta’ skambji ma’ studenti minn universitajiet tal-UE;

37.

Jenfasizza s-sitwazzjoni ġeopolitika tal-Ażja Ċentrali u l-interess li qed jikber ta’ setgħat ekonomiċi u politiċi fir-reġjun, bħar-Russja, l-Istati Uniti, iċ-Ċina u t-Turkija; għalhekk, jikkunsidra li koperazzjoni mill-qrib ma’ dawk il-pajjiżi fir-rigward tal-Ażja Ċentrali hija importanti ħafna meta hemm l-istess interessi iżda bla ma jkun hemm kunflitt mal-preokkupazzjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem; iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex isibu modi biex titjieb il-koordinazzjoni tal-azzjonijiet u l-politiki individwali ta’ Stati Membri tal-UE fir-reġjun, kif ukoll bejn l-UE u stati interessati oħra; jisħaq, f'dan ir-rigward, fuq l-irwol ewlieni tat-Turkija bħala pajjiż kandidat għall-UE fl-Ażja Ċentrali, u jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex japprofittaw kemm jitsa' jkun mir-relazzjonijiet storiċi, ekonomiċi u kulturali tat-Turkija ma’ ċerti pajjiżi fir-reġjun, filwaqt li jinvolvu għalkollox lil dak il-pajjiż kandidat biex jissieħeb mal-UE fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-istrateġija;

38.

Jenfasizza l-importanza li l-koperazzjoni interreġjonali tkun żviluppata aktar, partikolarment mal-pajjiżi tar-reġjun tal-Baħar l-Iswed;

39.

Jiddispjaċih għall-fatt li fl-istrateġija tal-Kunsill għall-Ażja Ċentrali, il-Mongolja m'hijiex inkluża fost il-pajjiżi msemmija kollettivament bħala l-Ażja Ċentrali (il-Każakistan, il- Kirgiżtan, it-Taġikistan, it-Turkmenistan u l-Uzbekistan), speċjalment minħabba l-progress sostanzjali li għamlet il-Mongolja fit-twaqqif ta’ stat imsejjes fuq id-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt fir-reġjun; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jaslu għal riżoluzzjoni f'livell tal-UE u jħejju dikjarazzjoni dwar l-iżvilupp tal-Mongolja;

40.

Iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jiżguraw li l-oqsma kollha tas-soċjetà f'kull pajjiż jiġu integrati fid-djalogu politiku u fis-sħubija mal-UE, u jħeġġiġhom biex jinkludu numru akbar ta’ nies fil-politika tal-UE, partikolarment il-parlamenti u s-soċjetà ċivili;

41.

Jilqa' b'sodisfazzjon il-ħatra ta’ Rappreżentant Speċjali tal-UE għall-Ażja Ċentrali, is-Sur Pierre Morel, u jistieden lill-Kunsill biex isaħħaħ il-mandat tiegħu u biex ifassal, l-irwol tiegħu aħjar, anke billi jikkontribwixxi għal koordinazzjoni mtejba tal-politiki tal-Istati Membri fir-reġjun;

42.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tipproċedi bla aktar dewmien biex twaqqaf delegazzjonijiet kompleti fil-pajjiżi kollha tal-Ażja Ċentrali fejn iċ-ċirkustanzi jippermettu, peress li preżenza sħiħa fil-post hija prerekwiżit għal azzjoni effettiva tal-UE; jinnota l-pjanijiet biex titwaqqaf delegazzjoni kompleta f'Bishkek u f'Dushanbe fl-2008, li żżid il-preżenza tal-UE fil-Kirgiżtan u fit-Taġikistan b'mod sinifikanti u għandha twassal għal tisħiħ tal-koperazzjoni;

43.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-Kunsill li jirrevedi l-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-istrateġija f'Ġunju 2008 u talanqas kull sentejn wara dik id-data; huwa tal-fehma li din ir-reviżjoni tkun l-okkażjoni biex l-istrateġija għall-Ażja Ċentrali tintrabat aktar mill-qrib mal-Politika Ewropea tal-Viċinat;

44.

Jinnota li l-Każakistan huwa alleat ewlieni u msieħeb strateġiku fil-ġlieda kontra t-terroriżmu internazzjonali, it-traffikar tad-droga u l-estremiżmu reliġjuż; jirrikonoxxi t-tradizzjoni tal-Każakistan ta’ armonija razzjali u reliġjuża f'pajjiż li jospita aktar minn 100 grupp etniku differenti u 45 reliġjon differenti; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex jagħtu prijorità lill-appoġġ għall-Gvern tal-Każakistan kif ukoll għas-soċjetà ċivili tagħha bil-għan li jissaħħaħ l-istat tad-dritt kif ukoll biex jibqgħu jiġu promossi l-elezzjonijiet demokratiċi fil-ġejjieni;

45.

Jisħaq fuq l-importanza tal-Każakistan għall-kummerċ tal-UE fl-enerġija, bħala l-imsieħeb ewlieni tagħha fl-Ażja Ċentrali; ifakkar l-iffirmar ta’ Memorandum ta’ Ftehim iffukat fuq il-promozzjoni tal-koperazzjoni mal-UE bil-għan li jiġu żviluppati l-enerġija sikura u l-koperazzjoni industrijali; jinnota — filwaqt li jfakkar li l-Każakistan għandu t-tielet l-akbar riżervi dinjin tal-uranju — li dan il-memornadum ġie ssupplimentat bi ftehim dwar il-koperazzjoni enerġetika u dikjarazzjoni dwar l-użu paċifiku tal-enerġija nukleari mill-Euratom u mill-Gvern tar-Repubblika tal-Każakistan;

46.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-interess tal-Każakistan li tissaħħaħ il-koperazzjoni mal-Unjoni Ewropea, u jirrikonoxxi l-importanza reċiproka ta’ relazzjonijiet politiċi u ekonomiċi msaħħa bejn l-UE u l-Każakistan; jikkunsidra li l-UE għandha tissokta bl-approċċ tagħha ta’ attitudni pożittiva lejn il-Każakistan iżda jenfasizza li l-iżvilupp tar-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Każakistan ma jistax ma jkunx marbut mal-isforzi tal-Każakistan li jissodisfa l-obbligi internazzjonali tiegħu u l-obbligi mal-OSCE fil-qasam tad-drittijiet tal-bniedem, il-libertajiet fundamentali u d-demokrazija;

47.

Jenfasizza li l-aħħar elezzjonijiet parlamentari, li saru fit-18 ta’ Awissu 2007, minkejja xi titjib, ma ssodisfawx l-istandards tal-OSCE u standards internazzjonali oħra; jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu li s-siġġijiet kollha fil-parlament ittieħdu mill-partit propresidenzjali fil-gvern, u dan jista' iwassal għall-monopolizzazzjoni tal-poter min-naħa tal-President Nursultan Nazarbayev u l-partitarji tiegħu; jistieden lill-gvern tal-Każakistan biex jabolixxi r-restrizzjonijiet sproporzjonati kollha fuq ir-reġistrazzjoni ta’ partiti politiċi ġodda, pereżempju n-numru mhux realistiku ta’ membri (50 000) meħtieġ biex jitwaqqaf partit politiku;

48.

Jappoġġja d-deċiżjoni biex il-Każakistan jassumi iċ-Chairmanship tal-OSCE fl-2010, li huwa possibbli bil-wegħdi tal-Każakistan biex jiddefendi l-mandat attwali tal-Uffiċċju tal-ODIHR u biex jinstalla d-demokrazija u jilliberalizza s-sistema politika fil-Każakistan; rigward dan tal-aħħar, jinnota l-wegħdi li jkunu faċilitati r-rekwiżiti ta’ reġistrazzjoni kemm għal partiti politiċi u kemm għal kumpaniji tal-midja u biex jemenda l-Liġi tal-Elezzjonijiet, u dan kollu jrid iseħħ sa l-2008, kif ukoll il-wegħdi li tkun emendata l-Liġi tal-Midja b'mod li tirrifletti r-rakkomandazzjonijiet tal-OSCE u biex titnaqqas ir-responsabilità kriminali f'każ ta’ malafama; jilqa' r-rabta mill-viċin li l-Każakistan stess iwettaq bejn dawn il-kwistjonijiet u ċ- Chairmanship tiegħu fil-futur tal-OSCE u jħares 'il quddiem għal bidla fil-waqt u konvinċenti tal-wegħdi tar-riforma f'miżuri konkreti; jinkoraġġixxi b'mod qawwi lill-Każakistan biex jaħtaf din l-opportunità biex iwettaq pass deċiżiv lejn sistema demokratika b'mod sħiħ u b'hekk biex jipprepara għal Chairmanship tal-OSCE verament b'suċċess;

49.

Iħeġġeġ lill-gvern biex jimxi b'aktar determinazzjoni lejn sistema istituzzjonali demokratika, filwaqt li jfakkar il-progress kontinwu li sar mindu l-Każakistan iddikjara l-indipendenza fl-1991;

50.

Jenfasizza n-nuqqas ta’ kwalunkwe libertà vera tal-istampa, u jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu dwar il-kontroll presidenzjali tal-midja ewlenija u dwar il-persekuzzjoni ta’ ġurnalisti tal-oppożizzjoni; barra minn hekk, jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu dwar l-abbozz ta’ liġi ġdid dwar il-midja li tagħti aktar responsabiltà lill-ġurnalisti għat-tixrid ta’ informazzjoni ta’ disprezz u li ssaħħaħ il-kriminalizzazzjoni tal-malafama u l-insult tad-dinjità ta’ persuni oħra, u skond liema liġi kwalunkwe ġurnalist jista' jitressaq il-qorti talli ppubblika informazzjoni dwar il-ħajja privata ta’ persuna pubblika; jinnota li l-liġijiet eżistenti jipprovdu protezzjoni biżżejjed kontra ġurnalisti mhux etiċi;

51.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-iffirmar mill-Każakistan tal-Protokoll Mhux Obbligatorju għall-Konvenzjoni tan-NU kontra t-Tortura, u Trattament jew Kastig Ieħor Inuman u Degradanti (Konvenzjoni tan-NU kontra t-Tortura) u jitlob li jiġi ratifikat u implimentat mill-aktar fis;

52.

Huwa tal-fehma li għandhom isiru l-isforzi kollha biex jissaħħu u jkunu appoġġjati l-istituzzjonijiet demokratiċi dgħajfa fil-Kirgiżtan; jemmen li dan il-pajjiż għandu l-potenzjal li jsir eżempju għall-istati l-oħra kollha tal-Ażja Ċentrali fl-oqsma tad-demokrazija, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt; jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni biex iżidu l-għajnuna lil dan il-pajjiż sabiex ikun żgurat li jfassal u jimplimenta b'suċċess ir-riformi li wiegħed;

53.

Jappoġġja b'mod qawwi l-progress tal-Kirgiżtan fil-qasam tal-libertà tal-istampa u tal-midja kif ukoll l-isforzi tal-politikanti u tas-soċjetà ċivili biex jattwaw riforma kostituzzjonali; jistieden lill-Gvern Kirgiż biex jiżgura s-sikurezza tal-ġurnalisti tal-pajjiż, biex ilesti r-riformi mwiegħda rigward il-midja u kontra l-korruzzjoni u biex jagħmel progress akbar fid-deċentralizzazzjoni politika u baġitarja;

54.

Jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu li l-abbozz il-ġdid tal-Kostituzzjoni, li l-votazzjoni dwaru saret fir-referendum tal-21 ta’ Ottubru 2007, jista' jibdel il-bilanċ tal-poter b'mod sinifikanti; jesprimi l-preokkupazzjoni tiegħu li l-awtoritajiet Kirgiżi ma daħlux f'dibattitu pubbliku wiesa', li jinvolvi 'l-oqsma kollha tas-soċjetà Kirgiża, dwar din il-kwistjoni delikata; iħeġġeġ lill-awtoritajiet Kirgiżi biex jissalvagwardjaw il-kontrolli u l-bilanċi xierqa;

55.

Jiddispjaċih li l-elezzjonijiet ta’ qabel it-terminu parlamentari li seħħew fis-16 ta’ Diċembru 2007 fallew milli jilħqu numru ta’ impenji tal-OSCE; jenfasizza li, skond l-OSCE, l-elezzjonijiet, b'mod ġenerali, irrappreżentaw opportunità mitlufa u pass lura meta mqabbla mal-elezzjonijiet tal-2005, u ma laħqux l-istennija tal-pubbliku għal aktar konsolidament tal-proċess elettorali; jesprimi t-tħassib tiegħu, b'mod partikulari, fir-rigward tal-mekkaniżmu tal-limitu doppju li eskluda mill-parlament il-ġdid il-partit tal-oppożizzjoni l-aktar b'saħħtu, b'hekk il-partit tal-President Bakiyev ingħata maġġoranza assoluta; jistieden lill-awtoritajiet Kyrgyzi, f'dan ir-rigward, biex jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jerġgħu jistabbilixxu pluraliżmu politiku b'mod sħiħ; jiddeplora it-trażżin u l-arrest mill-pulizija ta’ attivisti ta’ NGO u tad-drittijiet tal-bniedem li kienu qed jipprotestaw b'mod paċifiku kontra n-nuqqasijiet tal-proċess elettorali;

56.

Wara li laqa' b'sodisfazzjon l-iżvilupp pożittiv ta’ sistema b'ħafna partiti u li fiha jinqasam il-poter fit-Taġikistan wara li ntemmet il-gwerra ċivili fl-1997, jinnota li t-Taġikistan ilu minn dakinhar fi stat ta’ stabilità prekarja, bi President li, għalkemm jidher li għandu l-appoġġ ġenwin tal-poplu, rażżan l-oppożizzjoni kollha b'mod sistematiku u impona kontrolli stretti fuq il-midja stampata u x-xandir; jiddispjaċih għan-nuqqas ta’ soċjetà ċivili ġenwina fil-pajjiż, nuqqas li jdgħajjef l-iżvilupp demokratiku fil-ġejjieni, u jisħaq fuq il-ħtieġa ta’ aktar riformi sinifikanti u ta’ rispett akbar għad-drittijiet tal-bniedem; f'dan il-qasam, jitlob li jkunu adottati l-miżuri neċessarji kollha biex tkun irrispettata l-Konvenzjoni Internazzjonali kontra t-Tortura, b'mod partikulari billi jitressqu quddiem il-ġustizzja l-uffiċjali li huma responsabbli għal trattament degradanti jew għal trattament ħażin; jitlob ukoll għat-tneħħija tal-piena tal-mewt;

57.

Juri tħassib dwar l-abbozz ġdid ta’ liġi reliġjuża li, jekk ikun adottat, se jinkludi dispożizzjonijiet restrittivi li jikkonċernaw l-istejtus legali għal komunitajiet reliġjużi, speċjalment fir-rigward tal-kisba ta’ stejtus legali minn komunitajiet mhux Musulmani; jinnota li diversi dispożizzjonijiet ta’ din il-liġi jiksru l-Kostituzzjoni tat-Taġikistan u normi internazzjonali li t-Taġikistan hu firmatarju tagħhom; jesprimi wkoll tħassib li l-mexxejja tal-moskej se jkunu suġġetti għal testijiet reliġjużi fit-Taġikistan u jistieden lill-gvern Taġik biex jirrispetta t-twemmin u l-eżistenza ta’ minoritajiet reliġjużi;

58.

Jinnota li t-Taġikistan, li m'għandux riżorsi naturali bħaż-żejt u l-gass, huwa wieħed mill-ifqar 20 pajjiż fid-dinja, u li hemm preokkupazzjonijiet kbar dwar il-livell ta’ sfruttament li hemm, kif ukoll fl-Uzbekistan, ta’ nisa u tfal minħabba monokultura tal-qoton;

59.

Jinkuraġġixxi lil dawk l-Istati Membri li għadhom ma rratifikawx il-PCA mat-Taġikistan biex jirratifikawha mill-aktar fis possibbli, peress li dewmien mhux meħtieġ jista' jagħti sinjali skuraġġanti u li ma jkunux ta’ għajnuna lit-Taġikistan; il-Parlament stess għandu l-għan li japprova l-PCA fil-futur qarib;

60.

Jiġbed l-attenzjoni għall-eżistenza ta’ bombi tat-tip cluster li ma splodewx fit-Taġikistan, iħeġġeġ li jiżdiedu l-finanzi biex dawn jitneħħew, u jisħaq fuq il-ħtieġa għal trattat internazzjonali li jipprojbixxi l-bombi tat-tip cluster; jiġbed l-attenzjoni wkoll għall-eżistenza ta’ zoni bil-mini splużivi fil-fruntieri mal-Afghanistan u l-Uzbekistan; jistieden lill-awtoritajiet Uzbeki biex jikkoperaw b'mod sħiħ fl-identifikazzjoni ta’ dawn iz-zoni b'mini splużivi u lill-Kummissjoni biex tappoġġja l-programmi meħtieġa ta’ tneħħija tal-mini splużivi;

61.

Minħabba l-irwol tat-Taġikistan bħala pajjiż ta’ tranżitu għad-drogi mill-Afganistan, iħeġġeġ lill-UE biex issaħħaħ aktar l-appoġġ tagħha għall-miżuri sabiex ikunu miġġielda dawn l-attivitajiet fit-Taġikistan; mingħajr ma jkun sottovalutat il-kummerċ transkonfinali, li huwa essenzjali għall-iżvilupp ekonomiku tar-reġjuni bil-konfini;

62.

Jinnota bħala sinjal pożittiv ta’ bidla fit-Turkmenistan, għalkemm limitat ħafna, l-ambizzjoni tal-President il-ġdid, is-Sur Gurbanguly Berdymukhammedov, li jwettaq riformi ewlenin tas-sistema edukattiva; jemmen li l-UE qed tagħmel sew li tirreaġixxi għar-riċettività tat-Turkmenistan għall-koperazzjoni f'dan il-qasam;

63.

Jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni tal-President Berdymukhammedov li jagħti amnestija lil ħdax-il priġunier politiku li ngħataw sentenza ta’ żmien twil ta’ priġunerija minħabba l-oppożizzjoni tagħhom għall-politiki tal-President ta’ qabel Saparmurat Niyazov; iħeġġeġ biex jittieħdu iktar passi biex jinħelsu l-priġunieri politiċi kollha fil-pajjiż;

64.

Jenfasizza, iżda, li t-Turkmenistan irid jagħmel progress f'oqsma ewlenin sabiex l-UE tkun tista' timxi 'l quddiem bil-Ftehim Interim, inter alia billi jippermetti lill-Kumitat Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar aċċess ħieles u bla kontroll, billi jinħelsu bla kundizzjoni l-priġunieri politiċi u l-priġunieri tal-kuxjenza kollha, billi jitneħħew l-impedimenti kollha fuq l-ivvjaġġar, u billi l-NGOs u l-entitajiet għad-drittijiet tal-bniedem kollha jitħallew joperaw b'mod ħieles fil-pajjiż;

65.

Jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa urġenti ta’ titjib fir-rigward tas-sitwazzjoni tal-biża' tad-drittijiet tal-bniedem l-aktar rigward il-qagħda gravi ta’ komunitajiet reliġjużi żgħar li mhumiex reġistrati, tal-mexxejja tagħhom u ta’ minoranzi oħra, u jinsisti li kwalunkwe żvilupp ieħor tar-relazzjonijiet bejn l-UE u t-Turkmenistan, inkluża l-konklużjoni possibbli tal-Ftehim Interim dwar il-Kummerċ u l-Kwistjonijiet Marbuta mal-Kummerċ, kif ukoll, iktar tard, tal-Ftehim kompletta' Sħubija u Koperazzjoni, irid ikun marbut mill-qrib ma’ evidenza ċara li għaddej proċess ta’ titjib sinfikanti f'dan il-qasam, kif ukoll ma’ sinjali ġenwini li dan il-proċess se jkompli;

66.

Jesprimi t-tħassib serju tiegħu minħabba l-epidemija riċenti fit-Turkmenistan ta’ marda li tixbah lill-influwenza li x'aktarx li hija marbuta mal-kultivazzjoni u l-ħsad tal-qoton; jistieden lill-Kummissjoni, fil-qafas tad-DCI, biex toffri għajnuna lill-Ministeru għas-Saħħa Turkmani sabiex jinvestiga n-natura tal-marda u l-kawżi tagħha u biex isib ir-rimedji l-iktar effettivi; iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tgħin lill-Ażja Ċentrali sabiex tnaqqas l-użu tal-pestiċidi fil-kultivazzjoni tal-qoton u tintroduċi tekniki favur l-ambjent;

67.

Jikkonferma l-appoġġ tiegħu għas-sanzjonijiet kontra l-Uzbekistan imposti mill-UE wara l-massakru f'Andijan; jiddispjaċih għall-progress limitat ħafna li sar fir-rigward tal-kriterji ffissati għall-evalwazzjoni tal-iżvilupp ġenerali tas-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem; jinnota d-deċiżjoni tal-Kunsill tal-15 ta’ Ottubru 2007 li jestendi l-embargo fuq l-armi għal 12-il xahar ieħor u li jissospendi kundizzjonalment ir-restrizzjonijiet fuq il-viżi għal perjodu inizjali ta’ sitt xhur (Pożizzjoni Komuni 2007/734/PESK); jistieden b'mod urġenti lill-awtoritajiet Uzbekin biex jieħdu vantaġġ minn din l-opportunità sabiex jittieħdu passi konkreti biex titjieb is-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem, biex jonoraw l-impenji tagħhom fir-rigward tal-obbligi internazzjonali f'dan il-qasam u biex jiġu ssodisfati l-kundizzjonijiet stabbiliti mill-UE;

68.

Jappoġġja l-bidu ta’ djalogu dwar id-drittijiet tal-bniedem bejn l-UE u l-Uzbekistan; jinnota d-diffikultajiet kbar li dan jinvolvi u jenfasizza li l-istennijiet għandhom ikunu realistiċi; jirrifjuta kull tendenza biex is-sempliċi eżistenza ta’ dan id-djalogu tintuża bħala skuża biex jitneħħew is-sanzjonijiet u biex jidher li l-kwistjonijiet dwar id-drittijiet tal-bniedem qed ikunu ttrattati kif xieraq; jerġa' jafferma li r-riżultati biss jgħoddu, u jenfasizza li l-impenn Uzbeki biex ikunu żgurati l-ġustizzja u r-responsabilità għall-massakru f'Andijan hu element essenzjali fi kwalunkwe koperazzjoni addizzjonali mal-UE;

69.

Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tistipula obbligi konkreti u tistabbilixxi mekkaniżmi ta’ monitoraġġ aktar effiċjenti flimkien mal-klawsola dwar id-drittijiet tal-bniedem u s-sanzjonijiet tal-UE sabiex jinkiseb titjib reali fis-sitwazzjoni tad-drittijiet tal-bniedem fl-Uzbekistan;

70.

Jilqa', bħala pass pożittiv lejn riforma tas-sistema tal-ġustizzja kriminali fl-Uzbekistan, l-approvazzjoni mill-Parlament Uzbeki tal-liġijiet dwar it-tneħħija tal-piena tal-mewt u l-awtorizzazzjoni tal-qrati li joħorġu mandati ta’ arrest; jitlob li jsir eżami bir-reqqa tas-sistema tal-ġustizzja kriminali li jippromwovi b'mod effettiv l-implimentazzjoni ta’ dawn ir-riformi

71.

Jiddeplora l-fatt li l-elezzjonijiet presidenzjali li seħħew fit-23 ta’ Diċembru 2007 għal darb'oħra fallew milli jilħqu ħafna impenji tal-OSCE għal elezzjonijiet demokratiċi u li, skond l-ODIHR, is-sondaġġ seħħ f'ambjent politiku kkontrollat b'mod strett, bl-ebda spazju għal oppożizzjoni reali; jinnota l-amnestija presidenzjali maħruġa fit-2 ta’ Jannar 2008 bil-maħfra ta’ 'l fuq minn 500 priġunier u t-tnaqqis tas-sentenza tal-ħabs ta’ 900 priġunier ieħor, u jiddispjaċih li ftit wisq priġunieri politiċi bbenefikaw minn din l-amnestija;

72.

Iħeġġeġ lill-UE biex tonora l-impenji tagħha biex ittejjeb ir-rispons tagħha għal sħubijiet diffiċli u stati fraġli u biex tappoġġja l-prevenzjoni tal-fraġilità tal-istati permezz ta’ riforma fil-governanza, l-istat tad-dritt, miżuri kontra l-korruzzjoni u l-bini ta’ istituzzjonijiet vijabbli tal-istat sabiex tgħin lil dawk l-istati iwettqu firxa ta’ funzjonijiet u jissodisfaw il-ħtiġijiet taċ-ċittadini tagħhom, li jinkludu l-edukazzjoni, is-saħħa u s-servizzi bażiċi kollha;

73.

Jinnota li l-UE impenjat ruħha biex tappoġġja l-prevenzjoni tad-diżastri u t-tħejjija għalihom f'pajjiżi vulnerabbli għal diżastri naturali, għall-bidla fil-klima, għad-degradazzjoni ambjentali u għal xokkijiet ekonomiċi esterni; għalhekk, meta titqies is-sitwazzjoni preżenti fil-pajjiżi tal-Ażja Ċentrali, jenfasizza li jeħtieġ li dawn l-impenji jiġu kkunsidrati b'mod sħiħ fl-istrateġija tal-UE;

74.

Jinnota li partijiet kbar mir-reġjun għandhom provvisti kbar ta’ sustanzi naturali li, madankollu, ġew sfruttati industrijalment u pproċessati għal deċennji fl-imgħoddi, u dan wassal għal tniġġis ambjentali kbir, art irvinata kif ukoll biex ċkienu x-xmajjar u l-lagi bħall-Baħar Aral; jilqa' b'sodisfazzjon il-fatt li l-Każakistan, mis-sovranità ddikjarata tiegħu fl-1990, ipprojbixxa t-testijiet nukleari fit-territorju tiegħu, iżda jiġbed l-attenzjoni għall-ħtieġa ta’ azzjoni kollettiva biex tkun ittrattata l-problema ta’ siti għall-ħażna ta’ skart radjuattiv fir-reġjun li m'humiex miżmuma kif suppost;

75.

Jinnota li parti kbira mir-reġjun tuża numru għoli ta’ sorsi tal-ilma għall-irrigazzjoni fl-agrikoltura, iżda mhux b'mod sofistikat, u li dan joħloq problemi kbar għax-xmajjar, għal-lagi (bħall-Baħar Aral) u għal iktar żvilupp, mhux biss fis-settur agrikolu; jirrakkomanda għalhekk, l-implimentazzjoni ta’ tekniki u metodi ġodda sabiex jitjieb l-immaniġġjar tal-ilma fis-settur agrikolu, pereżempju permezz ta’ ħruġ aħjar ta’ kanali għall-irrigazzjoni;

76.

Jilqa' b'sodisfazzjon l-isforzi impressjonanti mil-Kirgiżtan fil-qasam tal-ħarsien tal-ambjent, partikolarment il-bosta proġetti ta’ koperazzjoni bilaterali li hija involuta fihom, li qed jagħtu benefiċċji konsiderevoli lil-Kirgiżtan;

77.

Jappoġġja l-proposta biex tiġi stabbilita f'Bishkek l-hekk imsejħa “Akkademja dwar l-Ilma u l-Enerġija” għall-pajjiżi kollha tal-Ażja Ċentrali bil-għan tal-użu sostenibbli xieraq tal-ilma u tal-ġenerazzjoni tal-idroenerġija, tat-titjib fit-teknoloġija ta’ trażmissjoni, tal-ħarsien tal-bijodiversità u tat-titjib fit-tekniki tal-agrikoltura u tal-irrigazzjoni;

78.

Jinnota li l-unika materja prima abbundanti tat-Taġikistan hija l-ilma, u li, peress li proġetti għal enerġija idroelettrika li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent jirrikjedu investiment kapitali kbir, żieda fl-investiment barrani tgħin lit-Taġikistan biex l-ekonomija tiegħu ma tibqax tiddependi mill-monokultura tal-qoton, bl-ispejjeż ambjentali u tas-saħħa u t-tħaddim ta’ tfal marbuta magħha, filwaqt li jiżdiedu l-benefiċċji ekonomiċi u ambjentali u l-istandard ta’ għajxien; jistieden lill-gvern tat-Taġikistan sabiex jaħdem biex isaħħaħ il-qafas leġiżlattiv u fiskali tiegħu u l-amministrazzjoni pubblika tiegħu, u biex jirranġa n-nuqqas ta’ infrastruttura bażika tiegħu, kif ukoll biex jittratta l-livelli endemiċi ta’ korruzzjoni, sabiex jinkoraġġixxi investiment fil-pajjiż;

79.

Jinkoraġġixxi djalogu miftuħ u effiċjenti mal-pajjiżi kollha tal-Ażja Ċentrali fil-qasam tal-ambjent u tal-użu effiċjenti tar-riżorsi, u jitlob li dan iseħħ b'mod prattiku;

80.

Jemmen li l-UE trid tkun magħquda dwar il-politika enerġetika, minħabba l-preżenza fir-reġjun ta’ proġetti ta’ interess ewlieni għall-Ewropa fir-rigward tal-forniment tal-enerġija;

81.

Jikkunsidra li l-koperazzjoni fuq il-politika dwar l-enerġija esterna tal-UE hi tal-ikbar importanza fil-kuntest tal-istrateġija tal-UE għall-Ażja Ċentrali; jappoġġja, għalhekk, l-isforzi magħmula mill-Unjoni Ewropea biex tinkoraġġixxi l-importazzjonijiet tal-gass u taż-żejt mill-Każakistan u mit-Turkmenistan u biex tiddiversifika r-rotot ta’ tranżitu; jitlob koperazzjoni attiva tal-UE fil-qasam tal-enerġija mar-reġjun, speċjalment mar-Repubblika Kirgiża, mat-Taġikistan u, jekk possibbli, mal-Uzbekistan, sabiex jiġu ttrattati l-problemi enerġetiċi ta importanza partikulari għall-ħtiġijiet enormi tagħhom ta’ żvilupp ekonomiku u tal-bniedem, ir-relazzjonijiet interstatali diffiċli u s-sigurtà tal-forniment prekarja;

82.

Jemmen li aktar koperazzjoni msaħħa bejn l-Ażja Ċentrali u r-reġjun tal-Baħar l-Iswed fl-oqsma tal-enerġija u t-trasport hija essenzjali biex jintlaħqu l-għanijiet tal-UE msemmija hawn fuq; huwa tal-fehma li dan għandu jinkludi l-investiment fl-iżvilupp ta’ sorsi alternattivi tal-enerġija, tal-effiċjenza enerġetika u tal-iffrankar tal-enerġija, u ta’ infrastruttura ġdida fil-qasam tal-enerġija bil-modernizzazzjoni ta’ infrastruttura eżistenti; jirrikonoxxi l-irwol importanti tal-Każakistan bħala ekonomija b'saħħitha fl-Ażja Ċentrali, fejn l-UE hija l-imsieħba kummerċjali ewlenija, u fejn il-Każakistan japplika strateġiija ta’ modernizzazzjoni avvanzata soċjali, ekonomika u politika;

83.

Jikkunsidra li l-UE għandha tinkuraġġixxi l-użu responsabbli u sostenibbli tar-riżorsi naturali tar-reġjun, anke permezz tal-promozzjoni tat-trasparenza tad-dħul permezz ta’ appoġġ għall-parteċipazzjoni tal-istati u tal-NGOs fl-Inizjattiva għat-Trasparenza tal-Industriji ta’ Estrazzjoni, meta rilevanti;

84.

Jitlob li tingħata attenzjoni speċjali lil proġetti li jgħaqqdu bjar taż-żejt u tal-gass u s-sistema ta’ distribuzzjoni tal-Ażja Ċentrali ma’ pajpijiet li jwasslu sa l-Unjoni Ewropea, anke lil proġetti futuri bħall-pipeline Nabucco;

85.

Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lir-Rappreżentant Speċjali tal-UE għall-Ażja Ċentrali, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, lill-OSCE u lill-presidenti, il-gvernijiet u l-parlamenti tal-Każakistan, il-Kirgiżtan, tat-Taġikistan, tat-Turkmenistan u tal-Uzbekistan.

6.8.2009   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

CE 184/63

A.

Billi l-effettività tal-politika tal-UE hija ddeterminata ħafna mill-implimentazzjoni tagħha fuq il-livelli nazzjonali, reġjonali u lokali; billi l-konformità mal-leġiżlazzjoni Komunitarja min-naħa tal-Istati Membri għandha tkun ikkontrollata b'mod rigoruż sabiex ikun żgurat li jkollha l-effetti pożittivi mixtieqa fuq il-ħajja ta' kuljum taċ-ċittadini,

B.

Billi n-numru ta' lmenti marbuta ma' ksur tal-liġi Komunitarja juri li ċ-ċittadini tal-Unjoni għandhom rwol vitali fl-applikazzjoni tagħha, u li l-kapaċità tal-Istituzzjonijiet tal-UE li jindirizzaw it-tħassib taċ-ċittadini hija importanti għall-kredibilità tal-Unjoni Ewropea,

C.

Billi l-Kummissjoni tista' taddatta l-mezzi li tuża biex twettaq il-missjoni tagħha b'mod effettiv u tagħmel innovazzjonijiet iddisinjati biex itejbu l-applikazzjoni tal-liġi Komunitarja,

1.

Jinnota li n-numru totali ta' proċeduri relatati ma' ksur mibdija mill-Kummissjoni, kellu t-tendenza li jiżdied f'dawn l-aħħar snin u laħaq l-2 709 każi identifikati ta' ksur fl-2003 (għall-UE 15); jinnota wkoll li n-numru ta' każi ta' ksur identifikati naqas drastikament fl-2004 (b'563) u reġa' żdied fl-2005, għalkemm għal livell aktar baxx minn dak tal-2003: 2 653 każijiet ta' ksur irreġistrati (għall-UE 25);

2.

Għaldaqstant, jinnota li s-sħubija ta' għaxar Stati Membri jidher li ma kelliex impatt fuq in-numru ta' każijiet ta' ksur irreġistrati, u jistieden lill-Kummissjoni sabiex tati spjegazzjoni ċara u ftit serħan il-moħħ lill-Parlament li dan mhux kaġun ta' nuqqas ta' reġistrazzjoni ta' lmenti u/jew nuqqas ta' riżorsi interni fil-Kummissjoni biex jiġu trattati każijiet ta' ksur u/jew ta' xi deċiżjoni politika biex wieħed jagħlaq għajnejh ma' dawk l-Istati Membri;