ISSN 1725-5198

Il-Ġurnal Uffiċjali

ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73

European flag  

Edizzjoni bil-Malti

Informazzjoni u Avviżi

Volum 51
19 ta' Marzu 2008


Avviż Nru

Werrej

Paġna

 

I   Riżoluzzjonijiet, Rakkomandazzjonijiet u Opinjonijiet

 

OPINJONIJIET

 

Kunsill

2008/C 073/01

Opinjoni tal-Kunsill ta' l-4 ta’ Marzu 2008 dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Bulgarija, 2007-2010

1

2008/C 073/02

Opinjoni tal-Kunsill ta' l-4 ta’ Marzu 2008 dwar il-programm ta' stabbiltà aġġornat tal-Portugall, 2007-2011

6

2008/C 073/03

Opinjoni tal-Kunsill ta' l-4 ta’ Marzu 2008 dwar il-programm ta' stabbiltà ta' Ċipru, 2007-2011

10

2008/C 073/04

Opinjoni tal-Kunsill ta' l-4 ta’ Marzu 2008 dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat ta' l-Estonja, 2007-2011

14

2008/C 073/05

Opinjoni tal-Kunsill ta' l-4 ta’ Marzu 2008 dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Latvja, 2007-2010

18

 

IV   Informazzjoni

 

INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET U KORPI TA' L-UNJONI EWROPEA

 

Kunsill

2008/C 073/06

Deċiżjoni tal-Kunsill tas-17 ta’ Marzu 2008 li taħtar membru wieħed tal-Bord ta' Tmexxija ta' l-Aġenzija Ewropea tas-Sustanzi Kimiċi

23

 

Kummissjoni

2008/C 073/07

Rata tal-kambju ta' l-euro

24

 

V   Avviżi

 

PROĊEDURI GĦALL-IMPLIMENTAZZJONI TAL-POLITIKA TAL-KOMPETIZZJONI

 

Kummissjoni

2008/C 073/08

Notifika minn qabel ta' konċentrazzjoni (Każ COMP/M.5125 — Marel/SFS) ( 1 )

25

 

ATTI OĦRAJN

 

Kummissjoni

2008/C 073/09

Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni għal reġistrazzjoni skond l-Artikolu 6(2) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 dwar il-protezzjoni ta' l-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjoni ta' l-oriġini tal-prodotti agrikoli u ta' l-indikazzjonijiet ġeografiċi

26

 


 

(1)   Test b'rilevanza għaż-ŻEE

MT

 


I Riżoluzzjonijiet, Rakkomandazzjonijiet u Opinjonijiet

OPINJONIJIET

Kunsill

19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/1


OPINJONI TAL-KUNSILL

ta' l-4 ta’ Marzu 2008

dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Bulgarija, 2007-2010

(2008/C 73/01)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet tal-budget u s-sorveljanza u l-koordinazzjoni tal-politika ekonomika (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 9(3) tiegħu,

Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni,

Wara li kkonsulta lill-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju,

TA DIN L-OPINJONI:

(1)

Fl-4 ta' Marzu 2008 l-Kunsill eżamina l-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Bulgarija, li jkopri l-perijodu mill-2007 sa l-2010.

(2)

Tkabbir reali tal-PGD kien għoli, 'il fuq minn 6 % fis-sena mill-2003, waqt li akkumulaw żbilanċi esterni kbar. Għaldaqstant, il-bilanċ ġenerali tal-gvern ġie mgħolli minn pożizzjoni qrib żero għal bilanċ pożittiv ta' 'l fuq minn 3 % tal-PGD fl-2006, bil-qagħda fiskali tkun kontro-ċiklika jew ġeneralment newtrali sa mill-2003. Fl-istess waqt, il-kondizzjonijiet monetarji kienu akkomodanti fi ħdan il-kuntest tal-qafas tal-bord tal-valuta. Tkabbir ekonomiku b'saħħtu kien akkumpanjat b'sinjali ta' tisħin żejjed ta' l-ekonomija u żbilanċi makroekonomiċi dejjem jiżdiedu, riflessi f'defiċit estern li qed jespandi, rijaċċelerazzjoni tat-tkabbir ta' kreditu tal-bank, u inflazzjoni li qed tikber.

Madankollu, l-iżbilanċi esterni kbar fil-Bulgarija jirriflettu fil-parti l-kbira ż-żieda f'daqqa fl-investiment miġjuba minn flussi 'l ġewwa konsiderevoli ta' FDI. L-inflazzjoni kienet ikkawżata primarjament minn żidiet ikkaġunati esternament fil-prezzijiet ta' l-ikel u l-enerġija. Madankollu, bil-qgħad li qed jonqos f'daqqa, is-suq tax-xogħol issikka u fl-2007 t-tkabbir tal-pagi aċċellera b'mod konsiderevoli, b'tali mod li qabeż nettament it-tkabbir tal-produttività għall-ewwel darba f'bosta snin. Jekk dawn l-iżviluppi kellhom ikomplu, huma jistgħu jwasslu għal tnaqqis tal-kompetittività u jdaħħlu in kwisjtoni s-sostenibbiltà ta' tkabbir għoli, anke jekk, grazzi għal żidiet moderati reali fil-paga sa l-2006 u dħul produttiv akkumulat sa mill-1998, il-kompetittività ta' l-ispiża ġiet fil-parti l-kbira ppriservata. Bħala prospetti, il-Bulgarija hija ffaċjata bl-isfidi li tikkonfronta dawn l-iżbilanċi u fl-istess waqt issaħħaħ il-kondizzjonijiet ta' rkuprar kostanti billi tippreserva politika fiskali prudenti u moderazzjoni tal-pagi, ittejjeb il-kwalità tal-finanzi pubbliċi, filwaqt li tiżgura stabbiltà tas-settur finanzjarju, u tgħaġġel ir-riformi strutturali.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku li jservi ta' sisien tal-programm jivviżwalizza li t-tkabbir reali tal-PGD għandu jiżdied minn 6,4 % fl-2007 għal 6,7 % bħala medja matul il-bqija tal-perjodu tal-programm. Fid-dawl tat-tagħrif disponibbli bħalissa (2), jidher li dan ix-xenarju huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ġeneralment plawżibbli ta' tkabbir, għalkemm huma kemxejn favorevoli speċjalment lejn l-aħħar tal-perjodu tal-programm meta t-tkabbir fid-domanda domestika, b'mod partikolari l-investimenti, jidhru li jaqgħu fil-faxxa għolja. Fuq dan l-isfond ta' tkabbir reali tal-PGD, il-programm jipproġetta progress limitat lejn il-konverġenza nominali filwaqt li l-inflazzjoni tibqa' relattivament għolja. Barra minn dan, fid-dawl tal-pressjonijiet kostanti pproġettati tal-pagi u żidiet maħsuba fid-dazji fiskali fuq it-tabakk il-previżjonijiet ta' l-inflazzjoni jidhru jaqgħu fil-faxxa baxxa għall-2009 u l-2010. Minkejja li l-kompożizzjoni tat-tkabbir mistennija ssir ftit iktar ibbilanċjata bis-saħħa tat-tkabbir ta' esportazzjoni ogħla, id-defiċit estern għandu jitwessa' aktar u huwa previst li jilħaq il-quċċata ta' 20,75 % tal-PGD fl-2008, li tidher fil-biċċa l-kbira plawżibbli fid-dawl ta' żviluppi riċenti..

(4)

Għall-2007, id-defiċit ġenerali tal-gvern huwa stmat għal 3,1 % tal-PGD fl-aktar aġġornament reċenti tal-programm, imqabbel mal-mira ta' 0,8 % tal-PGD stabbilita fil-programm ta' konverġenza ta' l-2007. Din il-sovraprestazzjoni tal-baġit hija totalment dovuta għal dħul ogħla milli kif mistenni, filwaqt li l-kontroll tan-nefqa ma ġiex kompletament ippreservat. It-tfaddil previst inizjalment ta' 10 % ta' l-infiq attwali bbaġitjati bla interess ma kienx implimentat u f'Diċembru 2007 ġie adottat programm addizzjonali ta' l-infiq, fil-biċċa l-kbira fuq l-infrastruttura, ta' madwar 2,25 % tal-PGD. Barra minn dan, il-pensjonijiet żdiedu darbtejn b'10 % fl-2007 u għalhekk b'aktar mit-8,5 % implikati mill-formola stabbilita ta' indiċizzazzjoni. Fl-aħħar nett, il-pressjonijiet tal-pagi wkoll bdew jinħassu fis-settur pubbliku, b'aċċelerazzjoni ċara ta' tkabbir tal-pagi tas-settur pubbliku fit-tieni nofs tas-sena. Kollox ma' kollox, il-bilanċ favorevoli baġitarju ikbar milli ppjanat fl-2007 jista' jitqies bħala konformi ma' l-istedina fl-opinjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Marzu 2007 dwar il-programm ta' konverġenza ta' Jannar ta' l-2007 (3). Fid-dawl tat-tkabbir issuktat ta' dħul b'saħħtu, ir-rendiment baġitarju fl-2007 jista' jkun saħansitra aħjar milli kif previst fil-programm.

(5)

L-istrateġija baġitarja li tifrex fuq medda medja ta' żmien fil-programm timmira li tippreserva pożizzjoni newtrali matul il-perjodu kollu tal-programm. L-għan fuq medda medja ta' żmien (MTO) ippreżentat fil-programm ġie rivedut minn pożizzjoni bilanċjata f'termini strutturali (jiġifieri f'termini aġġustati ċiklikament, netti ta' miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra) għal bilanċ pożittiv ta' 1,5 % tal-PGD, li għandu jiġi rispettat matul il-perjodu kollu tal-programm. Minkejja li l-MTO imħaddan mill-Kunsill fl-opinjoni tiegħu dwar il-programm oriġinali kien diġà iktar diffiċli milli obbligat mill-Patt, ir-reviżjoni 'l fuq hija ġġustifikata fil-programm mill-iżbilanċi esterni li qed jiżdiedu, l-inflazzjoni li qed taċċellera u l-impatt previst tax-xjuħija tal-popolazzjoni. Kemm il-bilanċ tal-gvern ċentrali u l-bilanċ primarju huma previsti li jibqgħu stabbli matul il-perjodu tal-programm f'bilanċ pożittiv ta' madwar 3 % u 4 % tal-PGD, rispettivament. Skond il-programm, il-proporzjonijiet bejn l-introjtu u n-nefqa fir-rigward tal-PGD għandhom jiżdiedu b'madwar 1,75 pp. kull wieħed matul il-perjodu tal-programm, bl-aġġustament iseħħ l-iktar fl-2008. Min-naħa ta' l-introjtu, il-programm qed jipprevedi żieda ta' 'introjtu ieħor' b'2,25 % tal-PGD, u fil-biċċa l-kbira jirrifletti żieda fit-trasferimenti ta' l-UE matul il-perjodu tal-programm.

Fl-2008, id-dħul mit-taxxa mistennija jiżdiedu b'1,25 % tal-PGD minħabba żidiet fir-rati fuq ċerti sisi, titjib fil-konformità ma' l-obbligi fiskali, u kompożizzjoni favorevoli ta' tkabbir. L-introduzzjoni tar-rata fissa ta' taxxa fuq id-dħul personali mistennija tiġi kompletament finanzjata permezz ta' “normalizzazzjoni” ta' aktar partijiet ta' l-ekonomija informali u t-trażżin ta' ċerti moratorji tat-taxxa. Fl-2009 u l-2010, id-dħul mit-taxxa u l-kontribuzzjonijiet soċjali mistennija li jonqsu bi ftit. Ukoll, fl-2008, il-kontribuzzjonijiet soċjali mistennija jonqsu b'1 % tal-PGD minħabba tnaqqis fir-rati tal-kontribuzzjoni, li madankollu, għandha tagħmel tajjeb għalihom żieda fil-bażi tal-kontribuzzjoni. Min-naħa ta' l-infiq, il-programm jipprevedi ristrutturazzjoni konsiderevoli, b'infiq kapitali jiżdied b'madwar 2 % tal-PGD, iffinanzjat dejjem iżjed mit-trasferimenti ta' l-UE, u 'nefqiet oħra' b'madwar 1,5 % tal-PGD matul il-perijodu tal-programm. Din iż-żieda għandha tkun parzjalment ikkumpensata b'inqas infiq ta' interess, b'inqas trasferimenti soċjali u bi tnaqqis fil-pagi tal-gvern permezz ta' tnaqqis fl-impjieg tas-settur pubbliku. Filwaqt li jibnu fuq ir-riżultat aqwa milli mistenni ta' l-2007, il-miri baġitarji attwali huma konsiderevolment aktar ambizzjużi milli fil-programm ta' Jannar 2007, anki fl-isfond ta' perspettiva ekonomika pjuttost aktar b'saħħitha.

(6)

Ir-riskji tal-previżjonijiet tal-baġit fil-programm jidhru ġeneralment ibbilanċjati. Speċjalment fid-dawl ta' l-iżbilanċi esterni u interni li kull ma jmorru qed jikbru, ix-xenarju makroekonomiku jista' jkun soġġett għal ċerti riskji. Barra minn hekk, fl-2008, il-previżjonijiet ta' l-introjtu huma soġġetti għal xi inċertezzi marbuta ma' l-introduzzjoni tar-rata fissa għat-taxxa personali fuq id-dħul. Minkejja dan, dawn ir-riskji għandhom ikunu bbilanċjati bl-imġiba solida ħafna tal-passat fil-kisba tal-miri baġitarji u permezz ta' paraventi min-naħa ta' l-ibbaġitjar ta' riserva ta' kontinġenza. Barra minn dan, għall-2009 u l-2010, it-tnaqqis f'daqqa li huwa mistenni mill-introjtu mit-taxxa mhuwiex kompletament konsistenti max-xenarju tat-tkabbir li fuqu huwa bbażat u għalhekk l-introjtu mit-taxxa jista' jirriżulta f'wieħed iktar qawwi milli kif ippjanat.

(7)

Fid-dawl ta' din il-valutazzjoni tar-riskju, il-pożizzjoni baġitarja tal-programm timplika li l-MTO jiġi ppreservat b'marġini kbir matul il-perijodu tal-programm. Il-pożizzjoni tal-politika fiskali implikata mill-programm hija konformi mal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir matul il-perijodu kollu. Il-pożizzjoni fiskali newtrali prevista għandha tevita li żżid ma' l-iżbilanċi makroekonomiċi interni u esterni eżistenti. Minħabba l-kamp ta' applikazzjoni limitat tal-politika monetarja fil-qafas tal-bord tal-valuta, it-tfaddil ta' kwalunkwe sovraprestazzjoni tad-dħul jista' jgħin biex inaqqashom.

(8)

Fin-nuqqas ta' projezzjonijiet għall-perijodu fit-tul ta' nfiq marbut ma' l-età, ibbażat fuq is-suppożizzjonijiet makroekonomiċi komuni kif imwettqa mill-KPE/Kummissjoni, mhuwiex possibbli li jiġi vvalutat l-impatt tax-xjuħija tal-popolazzjoni fil-Bulgarija fuq bażi komparabbli u soda kif inhu magħmul bħalissa għall-25 Stat Membru, li għalihom huma disponibbli il-projezzjonijiet fuq din il-bażi. Filwaqt li impatt sinifikanti tax-xjuħija fuq l-infiq ma jistax jiġi eskluż minħabba l-istruttura demografika attwali, il-pożizzjoni baġitarja ta' l-2007, b'bilanċ favorevoli strutturali kbir, tikkontribwixxi b'mod sinifikanti għat-tnaqqis tal-livell diġà baxx tad-dejn. Il-preservazzjoni ta' bilanċi favorevoli primarji għoljin li jifirxu fuq terminu medju għandha tikkontribwixxi biex jiġu limitati r-riskji għas-sostenibilità tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-programm ta' stabilità jidher li huwa konsistenti sewwa mal-programm nazzjonali ta' riforma ta' Marzu 2007 u mar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007. B'mod partikolari, l-istrateġija baġitarja u l-miżuri previsti għall-promozzjoni tal-kwalità ta' l-infiq pubbliku, inkluż permezz ta' implimentazzjoni ulterjuri ta' l-ibbaġitjar tal-programm, huma kompletament konformi mal-prijoritajiet identifikati fil-programm nazzjonali ta' riforma. Il-passi konkreti previsti għat-titjib ta' l-effiċjenza u l-kwalità tan-nefqa pubblika fuq il-kura tas-saħħa huma ftit. L-aġġornament jidher li jirrifletti l-implikazzjonijiet finanzjarji pubbliċi tar-riformi maħsuba fil-programm nazzjonali ta' riforma. Din tikkonċerna b'mod partikolari ż-żieda ppjanata fl-investiment ta' l-infrastruttura. Minkejja dan, l-aġġornament jipprovdi relattivament ftit informazzjoni dwar l-ispejjeż baġitarji diretti ta' miżuri ta' qofol, bħalma huma dawk marbutin mat-tisħiħ tal-kapaċità amministrattiva jew il-politika attiva tas-suq tax-xogħol.

(10)

Fir-rigward tal-ħtiġiet tad-data speċifikati fil-kodiċi tal-kondotta għal programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm jipprovdi kważi d-data meħtieġa kollha u l-parti l-kbira ta' dik mhux obbligatorja (4).

Il-konklużjoni ġenerali hi li l-programm jimmira li jippreserva pożizzjoni baġitarja sana matul il-perijodu, filwaqt li jippjana l-issuktar ta' bilanċi favorevoli ġenerali tal-gvern għolja. Il-miri baġitarji jidhru plawżibbli. Il-programm jipproponi reviżjoni sinifikanti 'l fuq ta' l-MTO minn pożizzjoni strutturali bbilanċjata għal bilanċ pożittiv ta' 1,5 % tal-PGD, li għandu jintlaħaq bil-kumdità matul il-perijodu tal-programm. Is-salvagwardjar ta' l-istabbiltà makroekonomika u s-sostenibbiltà ta' l-irkuprar f'kuntest ta' żbilanċi esterni li qed jiżdiedu u inflazzjoni għolja jeħtieġu l-issuktar ta' politiki fiskali stretti, titjib ulterjuri fil-kwalità tan-nefqa pubblika, inkluża l-kura tas-saħħa, u l-istituzzjonijiet finanzjarji u politika dwar il-pagi tas-settur pubbliku li tikkontribwixxi għal moderazzjoni ġenerali tal-pagi skond iż-żidiet fil-produttività.

Fid-dawl tal-valutazzjoni ta' hawn fuq flimkien mal-bżonn li tiġi żgurata l-konverġenza sostenibbli, il-Bulgarija mistiedna sabiex:

(i)

tkompli tevita qagħda fiskali pro-ċiklika bil-ħsieb li tgħin trażżan żbilanċi esterni eżistenti, notevolment billi tfaddal kwalunkwe sovraprestazzjoni tad-dħul u trażżan it-tkabbir tan-nefqa;

(ii)

isaħħaħ il-politika biex trażżan pressjonijiet ta' inflazzjoni, inkluż permezz ta' politika prudenti dwar il-pagi tas-settur pubbliku li tikkontribwixxi lejn il-moderazzjoni tal-pagi;

(iii)

issaħħaħ ulterjorment ta' l-effiċjenza ta' l-infiq pubbliku, b'mod partikolari permezz ta' implimentazzjoni sħiħa ta' l-ibbaġitjar tal-programm, kapaċità amministrattiva msaħħa u riformi fl-oqsma tas-suq tax-xogħol, l-edukazzjoni u l-kura tas-saħħa.

Tqabbil tal-projezzjonijiet makroekonomiċi u baġitarji ewlenin

 

2006

2007

2008

2009

2010

PGD reali

(% tal-bidla)

PK Diċ 2007

6,1

6,4

6,4

6,8

6,9

COM Nov 2007

6,1

6,3

6,0

6,2

m.a.

PK Jan 2007

5,9

5,9

6,2

6,1

m.a.

Inflazzjoni ta' l-IAPK

(%)

PK Diċ 2007

7,4

7,2

6,9

4,4

3,7

COM Nov 2007

7,4

7,1

7,3

5,8

m.a.

PK Jan 2007

7,4

4,0

3,0

3,0

m.a.

Differenza fil-produzzjoni (5)

(% tal-PGD potenzjali)

PK Diċ 2007

0,8

0,6

0,0

– 0,4

– 0,2

COM Nov 2007 (6)

1,1

0,7

– 0,1

– 0,6

m.a.

PK Jan 2007

0,1

– 0,4

– 0,8

– 1,0

m.a.

Self nett ('il barra/'il ġewwa) fir-rigward tal-bqija tad-dinja

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

– 15,0

– 19,9

– 20,7

– 19,5

– 18,6

COM Nov 2007

– 15,0

– 17,0

– 16,0

– 15,8

m.a.

PK Jan 2007

– 14,1

– 13,6

– 12,8

– 12,4

m.a.

Bilanċ ġenerali tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

3,2

3,1

3,0

3,0

3,0

COM Nov 2007

3,2

3,0

3,1

3,1

m.a.

PK Jan 2007

3,2

0,8

1,5

1,5

m.a.

Bilanċ primarju

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

4,6

4,3

4,0

4,0

4,0

COM Nov 2007

4,6

4,1

4,1

4,0

m.a.

PK Jan 2007

4,6

2,2

2,8

2,7

m.a.

Bilanċ aġġustat ċiklikament (5)

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

2,9

2,9

3,0

3,1

3,1

COM Nov 2007

2,9

2,8

3,1

3,3

m.a.

PK Jan 2007

3,2

1,0

1,9

2,0

m.a.

Bilanċ strutturali (7)

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

2,9

2,9

3,0

3,1

3,1

COM Nov 2007

2,9

2,9

3,1

3,3

m.a.

PK Jan 2007

3,2

1,0

1,9

2,0

m.a.

Dejn gross tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Diċ 2007

22,8

19,8

18,3

17,4

16,9

COM Nov 2007

22,8

19,3

15,9

12,9

m.a.

PK Jan 2007

25,3

22,7

22,3

21,1

m.a.

Programm ta' Konverġenza (PK); tbassir ekonomiku tal-ħarifa ta' l-2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


(1)  ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1. Ir-Regolament kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 1055/2005 (ĠU L 174, 7.7.2005, p. 1). Id-dokumenti kollha msemmija f'dan it-test jinsabu fuq is-sit web li ġej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2)  Il-valutazzjoni tqis partikolarment il-previżjoni tal-ħarifa tas-servizzi tal-Kummissjoni u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni ta' Ottubru 2007 tar-rapport dwar l-implimentazzjoni tal-programm nazzjonali ta' riforma.

(3)  ĠU C 89, 24.4.2007, p. 11.

(4)  B'mod partikolari, ma ngħatat l-ebda informazzjoni dwar miżuri ta' darba fl-2007 u xi wħud mid-data dwar sostenibbiltà għall-perijodu fit-tul ma ngħatatx.

(5)  Id-differenzi fil-produzzjoni u l-bilanċi aġġustati ċiklikament skond il-programmi kif ikkalkulati mill-ġdid mis-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programmi. Il-bilanċ aġġustat ċiklikament fit-tbassir tal-Ħarifa tas-servizzi tal-Kummissjoni ġie kkalkolat mill-ġdid wara reviżjoni tas-sensitività baġitarja għall-Bulgarija.

(6)  Ibbażat fuq it-tkabbir potenzjali stmat ta' 6,2 %, 6,7 %, 6,8 % u 6,8 % rispettivament fil-perijodu 2006-2009.

(7)  Bilanċ aġġustat ċiklikament li jeskludi miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra. L-iżjed programm reċenti ma jipprovdi l-ebda informazzjoni dwar miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħrajn; skond it-tbassir tal-Ħarifa tas-servizzi tal-Kummisjoni, huma 0,1 % tal-PGD (tnaqqis ta' bilanċ favorevoli) fl-2007. Il-bilanċ strutturali fit-tbassir tal-Ħarifa tas-servizzi tal-Kummissjoni ġie kkalkolat mill-ġdid wara reviżjoni tas-sensitività baġitarja għall-Bulgarija.

Sors:

Programm ta' Konverġenza (PK); tbassir ekonomiku tal-ħarifa ta' l-2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/6


OPINJONI TAL-KUNSILL

ta' l-4 ta’ Marzu 2008

dwar il-programm ta' stabbiltà aġġornat tal-Portugall, 2007-2011

(2008/C 73/02)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet ta' budget u s-sorveljanza u l-koordinazzjoni ta' politika ekonomika (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 5(3) tiegħu,

Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni,

Wara li kkonsulta mal-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju,

TA DIN L-OPINJONI:

(1)

Fl-4 ta' Marzu 2008 l-Kunsill eżamina l-programm ta' stabbiltà aġġornat tal-Portugall, li jkopri l-perijodu mill-2007 sa l-2011.

(2)

Minn fażi ta' tkabbir ekonomiku għoli fit-tieni nofs tas-snin disgħin, l-ekonomija Portugiża għaddiet għal sitwazzjoni ta' żieda fil-PGD dgħajfa wara l-2000, akkompanjata minn qgħad dejjem jiżdied, li żiedu mad-dgħjufiji baġitarji. Din il-bidla sinifikanti fil-prestazzjoni ekonomika kellha l-bidu tagħha fl-akkumulazzjoni ta' defiċit estern u defiċit baġitarju kbar, b'linji politiċi fiskali proċikliċi li aggravaw l-iżbilanċi tas-settur privat u żiedu l-inċertezza.

Fil-bidu ta' dan id-deċenju, it-talba lokali privata ġiet immoderata b'mod konsiderevoli, li jirrifletti l-aġġustament ta' l-infiq għal livelli li huma aktar konformi mat-tendenzi tad-dħul. Fl-istess waqt, l-infiq primarju pubbliku kellu jitnaqqas minn xejriet preċedenti li mhumiex sostenibbli, filwaqt li l-pożizzjoni kompetittiva baqgħet vulnerabbli u tirrifletti nuqqas ta' allinjament konsistenti bejn il-pagi u t-tkabbir tal-produttività. Filwaqt li t-tkabbir ekonomiku riċenti tmexxa mis-settur estern, akkumpanjat minn ristrutturar konsiderevoli f'xi industriji fid-dawl ta' kompetizzjoni esterna li żdiedet, dgħjufiji ta' natura aktar strutturata qed ifixklu t-titjib dejjiemi fil-prestazzjoni ekonomika. B'mod partikolari, il-produttività ġenerali hija baxxa, prinċipalment minħabba livelli relattivament baxxi ta' kapital uman, u l-effiċjenza u l-effettività tas-settur pubbliku jeħtieġu attenzjoni partikolari. Fi snin riċenti, inkiseb progress sinifikanti biex tingħeleb din is-sitwazzjoni, b'mod partikolari fit-trażżin ta' l-iżbilanċi tal-finanzi pubbliċi. B'mod ġenerali, il-konsolidament fiskali kontinwu, it-titjib tal-kwalità tal-finanzi pubbliċi, u t-tkomplija ta' riformi strutturali bil-ħsieb li titjieb iż-żieda potenzjali fil-PGD jibqgħu sfidi ewlenin fl-isforz biex l-ekonomija Portugiża terġa' taqbad mill-ġdid triq sostenibbli u dinamika.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku abbażi tal-programm jipprevedi t-tkomplija tat-tkabbir fl-attività ekonomika, b'żieda fil-PGD reali li tibda minn 1,8 % fl-2007 għal 2,2 % fl-2008, u aktar minn 2,8 % fl-2009 u 3 % fl-2010 u l-2011. Ivvalutat skond informazzjoni disponibbli attwalment (2), ix-xenarju ekonomiku wara l-2008 jidher li huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir favorevoli. B'mod partikolari, ir-rati ta' tkabbir għal komponenti ta' talba privata jidhru li huma pjuttost għoljin, speċjalment għall-investiment. Il-programm jistenna li s-suq tax-xogħol jitjieb gradwalment matul il-perijodu tal-programm, iżda d-dehra għall-impjiegi tidher ottimista.

Il-projezzjonijiet għall-inflazzjoni tal-konsumatur jistgħu jkunu pjuttost baxxi fid-dawl taż-żieda riċenti fil-prezzijiet ta' l-ikel u taż-żejt fis-swieq dinjin. Il-pożizzjoni tal-kompetittività ta' l-ekonomija mistennija li titjieb fis-snin li ġejjin, bl-ispiża għal kull unità ta' xogħol tikber aktar bil-mod milli fil-każ tal-parti l-kbira ta' l-imsieħba tal-kummerċ tiegħu. Il-programm jipprevedi tnaqqis immarkat fid-defiċit imdaqqas estern, minn 8,8 % tal-PGD fl-2006 u dak stmat ta' 7 % tal-PGD fl-2007 għal 4,7 % tal-PGD fl-2011. Ivvalutat skond informazzjoni attwali, madankollu, it-titjib abbażi tad-defiċit fil-bilanċ tat-trasferimenti kurrenti u d-dħul primarju pproġettat fl-aġġornament jistgħu jkunu diffiċli biex jintlaħqu.

(4)

Għall-2007, id-defiċit ġenerali tal-gvern huwa stmat li jkun 3 % tal-PGD fil-programm aġġornat u fit-tbassir tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa 2007, imqabbel ma' mira ta' 3,7 % tal-PGD stipulata fl-aġġornament preċedenti tal-programm ta' stabbiltà. Data aktar riċenti u preliminari dwar l-eżekuzzjoni baġitarja tissuġġerixxi li r-rendiment tad-defiċit ta' l-2007 x'aktarx ikun taħt 3 % tal-PGD. Dan l-iżvilupp huwa konformi ma' u jmur lil hinn mill-istedina ta' l-opinjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Frar 2007 dwar l-aġġornament preċedenti biex jiġu implimentati miżuri sabiex ikun ikkoreġut id-defiċit eċċessiv sa l-2008 (3). Billi l-eżitu li kien aħjar milli mistenni fl-2006 ntuża biex tintlaħaq mira aktar ambizzjuża fl-2007, il-Kunsill jinnota li dan huwa konsistenti wkoll ma' l-orjentazzjonijiet ta' l-Eurogroup ta' April 2007 għal linji politiċi baġitarji.

(5)

L-aġġornament tal-programm ta' stabbiltà jimmira lejn konsolidament fiskali ulterjuri matul il-perijodu medju, partikolarment biex jikseb l-objettiv tal-perijodu medju (MTO) ta' defiċit strutturali, jiġifieri, defiċit nett aġġustat ċiklikament ta' miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra, ta' 0,5 % tal-PGD sa l-2010. Id-defiċit ġenerali nominali tal-gvern huwa mmirat li jonqos gradwalment minn 3 % tal-PGD fl-2007 għal 2,4 % tal-PGD fl-2008, 1,5 % fl-2009, 0,4 % fl-2010 u eventwalment 0,2 % tal-PGD fl-2011. It-triq għall-bilanċ primarju hija simili, u titjieb minn defiċit żgħir għal bilanċ favorevoli ta' 2,5 % tal-PGD fl-2011. Id-defiċit strutturali kkalkolat skond il-metodoloġija li dwarha kien hemm qbil komuni huwa proġettat li jonqos b'madwar medja ta' 0,5 punti perċentwali tal-PGD kull sena sa l-2010 u li jiġi stabbilit b'mod ġenerali għal madwar 0,5 % tal-PGD fl-2011. Il-konsolidament fiskali ppjanat għandu jinkiseb permezz tal-moderazzjoni kontinwa ta' l-infiq, grazzi għal miżuri korrettivi biex tiġi kkontrollata l-ispiża ta' l-impjieg pubbliku (fil-kuntest ġenerali tar-riforma ta' l-amministrazzjoni pubblika) u f'livell anqas it-trasferimenti soċjali. Huwa mistenni li żieda fil-proporzjon tad-dħul tikkontribwixxi wkoll għall-konsolidament fiskali. Billi jibni fuq ir-rendiment tad-defiċit li kien aħjar milli ġie bbaġitjat fl-2006 u l-2007, il-programm jikkonferma b'mod ġenerali l-linja ta' aġġustament strutturali ppjanata spjegata fl-aġġornament ta' Diċembru 2006 tal-programm ta' stabbiltà fl-isfond ta' xenarju makroekonomiku ftit mibdul. Id-dejn gross tal-gvern, stmat għal 64,4 % tal-PGD fl-2007, huwa pproġettat li jaċċelera t-tnaqqis tiegħu, li kieku jammonta għal kważi 8 punti perċentwali tal-PGD matul il-perijodu, u jaqa' taħt is-60 % tal-valur ta' referenza tat-Trattat tal-PGD fl-2010.

(6)

L-eżiti baġitarji jistgħu jkunu agħar minn dawk previsti fl-aġġornament tal-programm. B'mod partikolari, kif imsemmi hawn fuq, ix-xenarju makroekonomiku jidher li huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' żieda fil-PGD favorevoli għas-snin imbiegħda. Barra minn hekk, l-iffrankar ta' l-infiq li jista' jiġi ġġenerat matul il-perijodu medju minn miżuri implimentati riċentement għadhom soġġetti għal xi grad ta' inċertezza. Madankollu, uħud minn dawn ir-riskji jistgħu jiġu kkumpensati parzjalment jekk ikun ikkonfermat eżitu aħjar minn dak stmat għall-2007, li joħloq effett ta' bażi tajjeb għall-2008. Fid-dawl tar-riskji negattivi għall-miri baġitarji, l-evoluzzjoni tal-proporzjon tad-dejn tista' tkun anqas favorevoli minn dik ipproġettat fil-programm.

(7)

Minħabba din il-valutazzjoni tar-riskju, il-qagħda baġitarja fil-programm tidher konsistenti ma' korrezzjoni durabbli tad-defiċit eċċessiv sa mhux aktar tard mill-2008 kif irrakkomandat mill-Kunsill. B'segwitu tat-tnaqqis fl-2006 u l-2007, l-aġġornament jimmira għal tnaqqis tad-defiċit ewlieni li jkun ta' 0,5 punti perċentwali tal-PGD fl-2008. Il-Kunsill jinnota li dan hu konsistenti ma' l-orjentazzjonijiet ta' l-Eurogroup ta' April 2007 dwar il-linji politiċi baġitarji. Skond il-programm, marġini ta' sikurezza suffiċjenti kontra l-ksur tal-limitu ta' defiċit ta' 3 % tal-PGD b'varjazzjonijiet makroekonomiċi normali jintlaħaq fl-2009. Minkejja dan, fid-dawl tar-riskji għall-miri baġitarji, jista' jkun li dan ma jintlaħaqx qabel l-2010. Barra minn hekk, il-qagħda baġitarja fil-programm tista' ma tkunx biżżejjed biex jiġi żgurat li l-MTO jintlaħaq sa l-2010, kif previst fil-programm. Għalkemm il-pass ippjanat għal konsolidament lejn l-MTO huwa konformi mal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir, l-aġġustament jista' jkun jeħtieġ sforzi addizzjonali fid-dawl tar-riskji msemmijin hawn fuq. Finalment, b'kont meħud tar-riskji għat-tbassir tad-dejn issottolinjati qabel, il-proporzjon tad-dejn jista' jkun qed jonqos suffiċjentement lejn il-valur ta' referenza fi tmiem il-perijodu tal-programm.

(8)

Ir-riformi ta' l-iskemi tal-pensjoni għall-età kbira adottati mill-Portugall fl-2006 u l-2007 jikkontribwixxu ħafna għat-trażżin taż-żieda fl-infiq relatat ma' l-età u jippermettu titjib fir-rati tar-riskji għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi minn riskju għoli għal dak medju, biex b'hekk iġibu l-impatt baġitarju ta' l-anzjanità għall-perijodu fit-tul fil-Portugall eqreb il-medja ta' l-UE. Madankollu, il-livell attwali tad-dejn gross huwa ogħla mill-valur ta' referenza tat-Trattat. Fl-istess waqt, il-pożizzjoni baġitarja fl-2007 kif stmata fil-programm, għalkemm tjiebet sewwa meta mqabbla mal-pożizzjoni tal-bidu fl-aġġornament preċedenti, għadha tikkostitwixxi riskju għal finanzi pubbliċi sostenibbli anke qabel ma jitqies l-impatt baġitarju ta' l-anzjanità għall-perijodu fit-tul. Konsolidament baġitarju ulterjuri, kif ippjanat fil-programm, jikkontribwixxi għat-tnaqqis tar-riskji għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-programm ta' stabbiltà huwa konsistenti bis-sħiħ mar-rapport dwar l-implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali. B'mod partikolari, il-pjanijiet ta' konsolidament fiskali għal perijodu medju ġew inklużi fil-programm ta' riforma nazzjonali, li qies il-konsolidament baġitarju, flimkien mat-titjib tas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi, bħala prijorità ewlenija. B'mod parallel, il-programm ta' stabbiltà jelabora fuq il-progress li nkiseb fl-implimentazzjoni ta' uħud mill-miżuri tal-programm ta' riforma nazzjonali u fuq l-impatt tagħhom fuq il-finanzi pubbliċi u l-perspettiva ekonomika usa'. Iż-żewġ programmi jipprovdu informazzjoni komplimentarja u konsistenti dwar miżuri ta' politika komuni.

(10)

L-istrateġija baġitarja fil-programm hija ġeneralment konsistenti mal-linji gwida tal-politika ekonomika ġenerali speċifika għall-pajjiż inklużi fil-linji gwida integrati u l-linji gwida għall-Istati Membri taż-żona euro fil-qasam tal-linji politiċi baġitarji maħruġin fil-kuntest ta' l-istrateġija ta' Lisbona.

(11)

Fir-rigward tal-ħtiġiet tad-data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għall-programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm jipprovdi d-data kollha meħtieġa u l-parti l-kbira tad-data fakultattiva (4).

Il-konklużjoni ġenerali hija li l-programm huwa konsistenti ma' korrezzjoni tad-defiċit eċċessiv sa mhux aktar tard mill-2008. Jekk tiġi kkonfermata l-eżekuzzjoni baġitarja aħjar milli mistennija, ir-rendiment tad-defiċit ser ikun diġà taħt it-3 % tal-PGD fl-2007. Il-programm jimmira lejn konsolidament fiskali ulterjuri matul il-perijodu medju, inkluż l-ilħuq tal-MTO sa l-2010, u jipprevedi t-tnaqqis tal-proporzjon tad-dejn tal-gvern matul il-perijodu tal-programm kollu. Madankollu, l-ilħuq ta' dawn l-objettivi huwa soġġett għal implimentazzjoni effettiva tal-miżuri mħabbra fil-programm u jistgħu jkunu meħtieġa sforzi addizzjonali, partikolarment fid-dawl tar-riskju ta' tkabbir ekonomiku aktar baxx milli kien proġettat.

Aktar progress fil-konsolidament fiskali, kif ippjanat, jista' jgħin ukoll fl-indirizzar ta' l-iżbilanċi esterni u jtejjeb il-prospett tas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi, li għalihom il-Portugall huwa meqjus li jinsab f'riskju medju, wara r-riforma sinifikanti tas-sistema tal-pensjoni. Finalment, it-titjib previst fil-kwalità u l-effiċjenza ta' l-infiq pubbliku, inkluża l-amministrazzjoni pubblika u l-qafas baġitarju, jista' jkollu impatt favorevoli fuq żieda potenzjali fil-PGD u b'hekk jgħin biex jerġa jibda l-proċess ta' tkomplija.

Fid-dawl tal-valutazzjoni ta' hawn fuq, u wkoll fid-dawl tar-rakkomandazzjoni skond l-Artikolu 104(7) ta' l-20 ta' Settembru 2005, il-Portugall huwa mistieden biex:

(i)

jimplimenta b'determinazzjoni l-konsolidament fiskali previst fil-programm sabiex jassigura l-korrezzjoni tad-defiċit eċċessiv;

(ii)

iwettaq l-aġġustament ippjanat lejn l-MTO, bl-għajnuna ta' miżuri rinforzati jekk ikun meħtieġ; u, ukoll fid-dawl tar-riskji għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi, jiżgura tnaqqis rapidu fil-proporzjon tad-dejn mal-PGD, partikolarment billi jkompli jalloka riżultati baġitarji aħjar milli mistennija biex jitnaqqas id-defiċit;

(iii)

iżomm il-moderazzjoni ta' l-infiq b'mod permanenti u jtejjeb il-kwalità ta' l-infiq pubbliku, ukoll billi jkompli bir-riforma li għaddejja ta' l-amministrazzjoni pubblika u jtejjeb aktar il-qafas baġitarju kif spjegat fil-programm.

Il-Kunsill jinnota wkoll li tali azzjonijiet ikunu konsistenti ma' l-orjentazzjonijiet ta' l-Eurogroup ta' April 2007 għal-linji politiċi fiskali.

Tqabbil ta' projezzjonijiet ewlenin makroekonomiċi u baġitarji

 

2006

2007

2008

2009

2010

2011

PGD reali

(% bidla)

PS Diċ 2007

1,3

1,8

2,2

2,8

3,0

3,0

COM Nov 2007

1,3

1,8

2,0

2,1

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

1,4

1,8

2,4

3,0

3,0

m.a.

Inflazzjoni ta' l-IAPK (8)

(%)

PS Diċ 2007

3,0

2,3

2,1

2,1

2,1

2,1

COM Nov 2007

3,0

2,4

2,4

2,3

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

3,2

2,2

2,2

2,1

2,1

m.a.

Differenza fil-produzzjoni (5)

(% tal-PGD potenzjali)

PS Diċ 2007

– 2,4

– 2,2

– 1,8

– 1,1

– 0,2

0,5

COM Nov 2007 (6)

– 2,1

– 1,7

– 1,2

– 0,8

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 2,6

– 2,4

– 1,8

– 0,7

0,2

m.a.

Self nett ('il barra/'il ġewwa) fir-rigward tal-bqija tad-dinja

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 8,8

– 7,0

– 5,8

– 5,6

– 4,9

– 4,7

COM Nov 2007

– 8,8

– 7,9

– 7,7

– 7,7

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 7,5

– 7,3

– 6,9

– 6,3

– 6,0

m.a.

Bilanċ ġenerali tal-gvern

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 3,9

– 3,0

– 2,4

– 1,5

– 0,4

– 0,2

COM Nov 2007

– 3,9

– 3,0

– 2,6

– 2,4

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 4,6

– 3,7

– 2,6

– 1,5

– 0,4

m.a.

Bilanċ primarju

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 1,1

– 0,1

0,5

1,3

2,2

2,5

COM Nov 2007

– 1,1

– 0,1

0,3

0,5

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 1,7

– 0,7

0,4

1,5

2,5

m.a.

Bilanċ aġġustat ċiklikament (5)

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 2,8

– 2,0

– 1,6

– 1,0

– 0,3

– 0,4

COM Nov 2007

– 2,9

– 2,2

– 2,1

– 2,1

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 3,4

– 2,6

– 1,8

– 1,2

– 0,5

m.a.

Bilanċ strutturali (7)

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 2,8

– 2,1

– 1,6

– 1,0

– 0,3

– 0,4

COM Nov 2007

– 2,9

– 2,3

– 2,1

– 2,1

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

– 3,4

– 2,6

– 1,8

– 1,2

– 0,5

m.a.

Dejn gross tal-Gvern

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

64,8

64,4

64,1

62,5

59,7

56,7

COM Nov 2007

64,8

64,4

64,7

64,5

m.a.

m.a.

PS Diċ 2006

67,4

68,0

67,3

65,2

62,2

m.a.

Programm ta' Stabbiltà (PS); Tbassir ekonomiku tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa 2007 (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni


(1)  ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1. Ir-Regolament kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 1055/2005 (ĠU L 174, 7.7.2005, p. 1). Id-dokumenti msemmija f'dan it-test jinsabu fis-sit web li ġej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2)  Il-valutazzjoni tqis b'mod partikolari t-tbassir tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali.

(3)  ĠU C 71, 28.3.2007, p. 5.

(4)  B'mod partikolari, id-data dwar il-konsum pubbliku u d-deflaturi ta' l-investiment mhumiex mogħtija.

(5)  Id-differenza fil-produzzjoni u l-bilanċi aġġustati ċiklikament mill-programmi kif ikkalkulati mill-ġdid mis-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programmi.

(6)  Ibbażat fuq it-tkabbir potenzjali stmat ta' 1,5 %, 1,5 %, 1,6 % u 1,6 % rispettivament fil-perijodu 2006-2009.

(7)  Bilanċ aġġustat ċiklikament bl-esklużjoni ta' miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra. Miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra huma 0,1 % tal-PGD fl-2007 (tnaqqis tad-defiċit) skond il-programm l-aktar riċenti u t-tbassir tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa.

(8)  Id-deflatur tal-konsum privat għall-aġġornament ta' Diċembru 2006 tal-programm ta' stabbiltà.

Sors:

Programm ta' Stabbiltà (PS); Tbassir ekonomiku tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa 2007 (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni


19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/10


OPINJONI TAL-KUNSILL

ta' l-4 ta’ Marzu 2008

dwar il-programm ta' stabbiltà ta' Ċipru, 2007-2011

(2008/C 73/03)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet ta' budget u s-sorveljanza u l-koordinazzjoni ta' politika ekonomika (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 5(2) tiegħu,

Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni,

Wara li kkonsulta mal-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju,

TA DIN L-OPINJONI:

(1)

Fl-4 ta' Marzu 2008 l-Kunsill eżamina l-ewwel programm ta' stabbiltà ta' Ċipru, li jkopri l-perijodu mill-2007 sa l-2011 (2).

(2)

Matul l-aħħar għaxar snin, Ċipru kien ikkaratterizzat bi tkabbir ekonomiku sod, għalkemm b'ċaqliq f'xi snin, li jirrifletti l-espożizzjoni ta' ekonomija miftuħa żgħira għal xokkijiet esterni.

Il-politika fiskali mhux minn dejjem ħadet vantaġġ minn kundizzjonijiet ċikliċi favorevoli biex tikseb miri baġitarji viċin għall-bilanċ jew b'bilanċ favorevoli, li jipprovdu marġni ta' sikurezza għal ċaqliq normali, u jippermettu stabilizzanti awtomatiċi biex joperaw bis-sħiħ waqt xejriet ekonomiċi negattivi. Dan jagħfas fuq il-ħtieġa li tiġi evitata pożizzjoni pro-ċiklika waqt żminijiet tajba. Matul l-aħħar erba' snin l-awtoritajiet Ċiprijotti adottaw konsolidazzjoni fiskali ta' suċċess imsejsa l-aktar fuq id-dħul, li ġabet magħha lid-defiċit ġenerali tal-gvern minn 6,5 % tal-PGD fl-2003 għal 1,2 % fl-2006. Abbażi ta' kompożizzjoni ta' tkabbir b'taxxa għolja probabbilment transitorja, li ġabet magħha dħul tal-Gvern eċċezzjonalment għoli, il-bilanċ tal-baġit huwa attwalment stmat b'bilanċ favorevoli ta' 1,5 % tal-PGD fl-2007. Barra minn hekk, id-dejn naqas minn 69 % tal-PGD fl-2003 għal madwar 60 % fl-2007. It-trażżin limitat fin-nefqa primarja attwali u l-karattru probabbilment transitorju li l-effetti ta' kompożizzjoni jista' jkollhom fiż-żieda riċenti fid-dħul mit-taxxi, jenfasizza l-ħtieġa għal aktar titjib fil-kontroll tan-nefqa. Dan jgħin biex jistabbilixxi l-ekonomija fil-kuntest il-ġdid tas-sħubija fiż-żona euro. Ir-riforma tas-sistema tal-pensjoni u l-implimentazzjoni f'waqtha tar-riformi adottati tal-kura tas-saħħa wkoll jikkontribwixxu għall-kontroll ta' l-infiq primarju, filwaqt li tissaħħaħ is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi fit-tul.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku sottostanti l-programm jipprevedi li t-tkabbir reali tal-PGD ser jimmodera ftit minn 4,2 % fl-2007 għal madwar medja ta' 4 % matul il-bqija tal-perijodu tal-programm. Meta mqabbel mat-tagħrif disponibbli bħalissa (3), dan ix-xenarju jidher li huwa msejjes fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir plawsibbli sa l-2009, filwaqt li għal wara dawn jidhru li huma xi ftit għolja. Il-projezzjonijiet tal-programm għall-inflazzjoni jidhru li huma realistiċi iżda fl-isfond ta' l-aħħar żviluppi fil-prezzijiet taż-żejt u ta' l-ikel fuq livell internazzjonali, il-bilanċ tar-riskji jxeqleb pjuttost 'il fuq.

(4)

Għall-2007, il-programm ta' stabbiltà jistma li l-bilanċ pożittiv tal-gvern ġenerali jkun 1,5 % tal-PGD, aktar minn 3 punti perċentwali tal-PGD aħjar mill-mira ta' defiċit ta' 1,6 % tal-PGD stabbilit fl-aħħar aġġornament tal-programm ta' konverġenza. Il-bidla mmarkata fl-2007 hija attribwita għal żieda eċċezzjonali fid-dħul totali, l-aktar minħabba dħul mit-taxxa għoli ħafna li rriżulta mill-profittabbiltà qawwija tas-settur tal-finanzi u l-investiment li qed dejjem jikber fil-proprjetà immobbli. Parti miż-żieda fil-bażi tat-taxxa u fid-dħul assoċjat ma tidhirx li ser tkun permanenti. Ir-riżultat stmat għall-2007 jirrispetta l-istedina fl-opinjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Frar 2007 dwar l-aħħar aġġornament tal-programm ta' konverġenza (4) biex “tiġi implimentata t-triq ta' konsolidazzjoni fiskali kif previst fil-programm.”

(5)

Fid-dawl ta' riżultat aħjar minn dak mistenni għall-2007, il-miri baġitarji ppreżentati fil-programm ta' stabbiltà huma mtejba ħafna meta mqabbla ma' dawk fl-aħħar aġġornament tal-programm ta' konverġenza meta wieħed iqis l-isfond makroekonomiku li baqa' ġeneralment l-istess. Il-programm ta' stabbiltà jressaq għan għat-terminu medju (MTO) aktar ambizzjuż ta' pożizzjoni bilanċjata f'termini strutturali (jiġifieri f'termini aġġustati ċiklikament mingħajr miżuri ta' darba u miżuri temporanji), mqabbla ma' defiċit strutturali ta' 0,5 % tal-PGD ta' qabel. L-istrateġija baġitarja fil-programm ta' stabbilta għandha l-għan li tikseb dan l-MTO ġdid, li diġà nkiseb aktar minnu fl-2007, matul il-perijodu tal-programm. Il-bilanċ pożittiv tal-gvern ġenerali huwa mbassar li jonqos għal 0,7 % tal-PGD sa l-2011, minn 1,5 % fl-2007; f'termini primarji, it-tnaqqis jidher aktar, minn 4,7 % għal 2,8 % tal-PGD fl-2011. It-tnaqqis tal-bilanċ favorevoli jirrifletti tnaqqis fis-sehem tad-dħul totali fil-PGD b'1,25 punti perċentwali minħabba li n-nefqa totali hija ppjanata li tonqos b'0,25 ta' punt perċentwali biss tal-PGD.

Dan ta' l-aħħar jirrifletti l-aktar tfaddil importanti fuq in-nefqa ta' l-interessi minħabba li n-nefqa primarja hija stipulata li tiżdied b'0,25 ta' punt perċentwali, u minħabba li t-tnaqqis fin-nefqa fuq il-kumpens għall-impjegati, is-sussidji u l-investiment pubbliku huwa kkumpensat aktar milli meħtieġ biż-żidiet fil-pagamenti soċjali u nfiq ieħor. It-tnaqqis fid-dħul totali huwa kkonċentrat fl-2008 (1,5 punti perċentwali tal-PGD), minħabba li nofs iż-żieda straordinaja tad-dħul fl-2007, li tammonta għal 1,5 % tal-PGD, mhix mistennija tibqa' fl-2008. Id-dejn gross tal-gvern, stmat għal 60 % tal-PGD fl-2007, huwa proġettat li jonqos bi 11,5 punti perċentwali tal-PGD fl-2008 għal 48,5 % tal-PGD. Dan huwa kawża l-aktar ta' bilanċ favorevoli primarju għoli u aġġustament kbir fil-fluss ta' l-istokk li jnaqqas id-dejn, li rriżultaw minn tnaqqis kbir fl-assi finanzjarji assoċjati mal-fondi li qed jonqsu. Minn hemm 'il quddiem, il-proporzjon tad-dejn mal-PGD huwa proġettat li jkompli jonqos bi 8 punti perċentwali tal-PGD matul il-perijodu tal-programm għal 40,4 % sa l-2011.

(6)

Ir-riżultati baġitarji fl-2008 u l-2009 jistgħu jkunu aħjar milli proġettat fil-programm, iżda aktar tard, agħar. Il-programm jassumi li parti biss mid-dħul ta' l-2007, li kienu aħjar milli kien mistenni, tinġarr fis-snin sussegwenti. Anki jekk hemm inċertezza minħabba n-nuqqas ta' data aktar dettaljata, jidher li jeżisti ambitu għal grad ogħla ta' riport, b'mod speċjali fl-2008 u l-2009. Riskju negattiv għad-dħul joħroġ mill-fatt li x-xenarju makroekonomiku fih projezzjonijiet favorevoli għal tkabbir tal-konsum privat fis-snin lejn l-aħħar tal-programm. Id-dipendenza fuq il-limiti għan-nefqa, li ġew introdotti reċentement, fl-2006, fiha riskju ieħor minħabba li l-kopertura tagħhom mhijiex kompluta u b'mod partikolari l-mekkaniżmi ta' infurzar mhumiex speċifikati fid-dettall.

(7)

Fid-dawl ta' din il-valutazzjoni tar-riskju, il-qagħda baġitarja tal-programm tidher biżżejjed biex jinżamm l-MTO l-ġdid matul il-perijodu tal-programm, kif previst fil-programm. Id-dħul ta' 1,5 % tal-PGD meqjus mill-programm bħala temporanju, anki jekk probabbilment ikun tranżitorju fin-natura tiegħu, ma jikkwalifikax bħala ta' darba u mhux meqjus mis-servizzi tal-Kummissjoni. Meta wieħed iqis iż-żminijiet tajba, it-tnaqqis strutturali fil-bilanċ favorevoli ta' aktar minn punt perċentwali wieħed tal-PGD fl-2008, minn 1,75 % tal-PGD tas-sena ta' qabel, jista' jimplika pożizzjoni fiskali pro-ċiklika, li ma tkunx konformi mal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir. Madankollu, il-konsiderazzjoni mill-Gvern li ż-żieda fid-dħul fl-2007 tista' tkun biss parzjalment permanenti tirrifletti strateġija baġitarja prudenti, li skondha d-dħul minn kompożizzjoni ta' tkabbir partikolarment intensiva fit-taxxi m'għandhiex iżżid nefqa permanenti addizzjonali. Anki jekk id-deterjorament ippjanat tal-pożizzjoni baġitarja meta mqabbel ma' l-2007 jirrifletti, fil-biċċa l-kbira, normalizzazzjoni mistennija ta' dħul mit-taxxa, jeżisti riskju li l-qagħda fl-2008 tista' tkun waħda pro-ċiklika, meta wieħed iqis ir-riskji assoċjati ma' l-infurzar tal-limiti għan-nefqa.

(8)

Ċipru jidher li jinsab espost ħafna għar-riskju rigward is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi. L-impatt baġitarju fit-tul ta' popolazzjoni li qed tixjieħ huwa fost l-ogħla fl-UE, influwenzat partikolarment minn żieda konsiderevoli fin-nefqa fuq il-pensjonijiet bħala parti mill-PGD. Il-pożizzjoni baġitarja fl-2007 kif stmata fil-programm tikkontribwixxi għall-kumpens ta' parti mill-impatt baġitarju proġettat għat-tul u pjuttost kbir ta' popolazzjoni li qed tixjieħ, iżda mhix biżżejjed biex tkoprih. Iż-żamma ta' bilanċi favorevoli primarji għoljin u l-adozzjoni ta' miżuri ta' riforma fil-pensjoni mmirata li trażżan iż-żieda sinifikanti fl-infiq relatat ma' l-età, kif maħsub attwalment, jikkontribwixxu għat-tnaqqis fir-riskji għas-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-programm ta' stabbiltà jidher li huwa konsistenti sewwa mar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali. B'mod partikolari, il-projezzjonijiet baġitarji jinkludu l-ispiża baġitarja tal-proġetti u miżuri varji inklużi fil-programm ta' riforma nazzjonali, per eżempju t-trawwim ta' ekonomija msejsa fuq l-għarfien, il-promozzjoni tar-R&D, it-tisħiħ ta' l-iżvilupp tal-kapital uman.

(10)

L-istrateġija baġitarja fil-programm hija konsistenti b'mod ġenerali mal-linji ta' gwida tal-politika ekonomika wiesgħa speċifika għall-pajjiż inklużi fil-linji ta' gwida integrati u l-linji ta' gwida għall-Istati Membri taż-żona euro fil-qasam tal-linji politiċi baġitarji maħruġa fil-kuntest ta' l-istrateġija ta' Lisbona.

(11)

Fir-rigward tal-ħtiġiet tad-data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għall-programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm jipprovdi d-data rikjesta kollha u l-biċċa l-kbira tad-data mhux obbligatorja (5).

Il-konklużjoni ġenerali hija li l-istrateġija baġitarja fil-programmi għandha tkun biżżejjed biex iżżomm pożizzjoni baġitarja soda u stabbiltà makroekonomika matul il-perijodu. Il-programm iressaq MTO aktar ambizzjuż ta' pożizzjoni bilanċjata f'termini strutturali (meta mqabbel ma' defiċit ta' 0,5 % tal-PGD preċedenti), li diġà nkiseb aktar minnu fl-2007. Dan huwa r-riżultat ta' żieda mhux mistennija fid-dħul totali b'aktar minn 3 punti perċentwali tal-PGD, spjegat l-aktar mill-effetti ta' kompożizzjoni assoċjati mal-profittabbiltà b'saħħitha tas-settur finanzjarju u l-investiment sod fil-proprjetà immobbli, li l-programm jipproġetta li ser imorru lura għal xejriet storiċi fis-snin li ġejjin. Il-miri baġitarji, li huma sinifikament aħjar milli kif kienu fil-programm preċedenti, jistgħu jinqabżu fl-2008 u l-2009, meta wieħed iqis il-bażi aħjar ta' l-2007.

Minn hemm 'il quddiem, dawn jistgħu jkunu agħar minħabba s-suppożizzjonijiet ta' tkabbir favorevoli. Anki jekk it-tnaqqis ippjanat tal-bilanċ favorevoli baġitarju meta mqabbel ma' l-2007 jirrifletti, fil-biċċa l-kbira, normalizzazzjoni mistennija ta' dħul mit-taxxa, jeżisti riskju li l-qagħda fl-2008 tista' tkun waħda pro-ċiklika. Il-livell tad-dejn huwa proġettat li jonqos b'mod sinifikanti, b'mod speċjali fl-2008. Meta wieħed iqis iż-żieda proġettata fin-nefqa relatata ma' l-età, ir-riforma fis-sistema tal-pensjoni u l-implimentazzjoni f'waqtha ta' riformi adottati fil-kura tas-saħħa, ikollhom effett pożittiv fuq is-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi, li jidher li huma f'riskju għoli.

Fid-dawl tal-valutazzjoni ta' hawn fuq, Ċipru qed jiġi mistieden biex:

(i)

jevita l-linji politiċi fiskali pro-ċikliċi billi jtejjeb aktar il-kontroll ta' l-infiq attwali, filwaqt li japprofitta mid-dħul mhux ippjanat biex ikompli jnaqqas id-dejn;

(ii)

irażżan in-nefqa pubblika, l-aktar billi jirriforma s-sistema tal-pensjoni u jimplimenta fil-waqt ir-riformi adottati fil-kura tas-saħħa sabiex itejjeb is-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi.

Tqabbil tal-projezzjonijiet makroekonomiċi u baġitarji ewlenin

 

2006

2007

2008

2009

2010

2011

PGD reali

(% bidla)

PS Diċ 2007

3,8

4,2

4,1

4,0

4,0

4,0

COM Nov 2007

3,8

3,8

3,9

3,9

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

3,7

3,9

4,1

4,1

4,1

m.a.

Inflazzjoni ta' l-IAPK

(%)

PS Diċ 2007

2,2

2,2

2,5

2,0

2,0

2,0

COM Nov 2007

2,2

2,0

2,3

2,1

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

2,4

2,5

2,4

2,0

2,0

m.a.

Differenza fil-produzzjoni (6)

(% tal-PGD potenzjali)

PS Diċ 2007

– 1,0

– 0,7

– 0,6

– 0,6

– 0,4

0,0

COM Nov 2007 (7)

– 1,4

– 1,1

– 0,8

– 0,6

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

– 1,0

– 1,1

– 1,1

– 1,1

– 1,1

m.a.

Self nett fir-rigward għall-bqija tad-dinja

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 5,9

– 6,6

– 6,5

– 6,3

– 5,9

– 5,6

COM Nov 2007

– 5,7

– 5,8

– 5,7

– 5,5

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

– 6,4

– 5,8

– 5,4

– 4,8

– 4,2

m.a.

Bilanċ ġenerali tal-gvern

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 1,2

1,5

0,5

0,5

0,7

0,7

COM Nov 2007

– 1,2

– 1,0

– 0,8

– 0,6

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

– 1,9

– 1,6

– 0,7

– 0,4

– 0,1

m.a.

Bilanċ primarju

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

2,1

4,7

3,4

2,9

2,9

2,8

COM Nov 2007

2,1

2,2

2,2

2,2

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

1,4

1,4

2,1

2,1

2,2

m.a.

Bilanċ aġġustat ċiklikament (6)

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 0,8

1,8

0,7

0,7

0,8

0,7

COM Nov 2007

– 0,7

– 0,6

– 0,5

– 0,4

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

– 1,5

– 1,2

– 0,3

0,0

0,3

m.a.

Bilanċ strutturali (8)

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

– 0,8

0,3

0,7

0,7

0,8

0,7

COM Nov 2007

– 0,7

– 0,6

– 0,5

– 0,4

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

– 1,9

– 1,2

– 0,3

0,0

0,3

m.a.

Dejn gross tal-gvern

(% tal-PGD)

PS Diċ 2007

65,2

60,0

48,5

45,3

43,8

40,5

COM Nov 2007

65,2

60,5

53,3

49,6

m.a.

m.a.

PK Diċ 2006

64,7

60,5

52,5

49,0

46,1

m.a.

Programm ta' Konverġenza (KP); Programm ta' Stabbiltà (PS); Tbassir ekonomiku tal-ħarifa 2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


(1)  ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1. Regolament kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 1055/2005 (ĠU L 174, 7.7.2005, p.1). Id-dokumenti kollha msemmija f'dan it-test jinstabu fuq is-sit web li ġej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2)  L-aġġornament ġie ppreżentat ġimgħa wara l-skadenza ta' l-1 ta' Diċembru ffissata fil-kodiċi ta' kondotta

(3)  Il-valutazzjoni tieħu kont b'mod partikolari tal-previżjoni tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa 2007 u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru tal-programm ta' riforma nazzjonali.

(4)  ĠU C 71, 28.3.2007, p. 16.

(5)  B'mod partikolari, d-data tal-kont kapitali għas-snin 2007-2011 fl-iskeda ta' bilanċi settorali m'hijiex ipprovduta, li jagħmel il-valutazzjoni aktar diffiċli.

(6)  Id-differenzi fil-produzzjoni u l-bilanċi aġġustati ċiklikament mill-programmi kif ikkalkulati mill-ġdid mis-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programmi.

(7)  Ibbażat fuq it-tkabbir potenzjali stmat ta' 3,5 %, 3,5 %, 3,6 % u 3,7 % rispettivament fil-perijodu 2006-2009.

(8)  Bilanċ aġġustat ċiklikament bl-esklużjoni ta' miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra. Ma hemmx miżuri ta' darba jew miżuri temporanji oħrajn skond it-tbassir tal-ħarifa tas-servizzi tal-Kummissjoni. Il-programm ta' stabbiltà jqis id-dħul fl-2007 li jammonta għal 1,5 % tal-PGD bħala ta' darba biss. Anki jekk tranżitorju fin-natura tiegħu, dan l-ammont ta' dħul ma jikkwalifikax bħala ta' darba biss skond is-servizzi tal-Kummissjoni.

Sors:

Programm ta' Konverġenza (KP); Programm ta' Stabbiltà (PS); Tbassir ekonomiku tal-ħarifa 2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/14


OPINJONI TAL-KUNSILL

ta' l-4 ta’ Marzu 2008

dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat ta' l-Estonja, 2007-2011

(2008/C 73/04)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet baġitarji u s-sorveljanza u l-koordinazzjoni ta' linji politiċi ekonomiċi (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 9(3) tiegħu,

Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni,

Wara li kkonsulta lill-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju,

TA DIN L-OPINJONI:

(1)

Fl-4 ta' Marzu 2008, il-Kunsill eżamina l-programm ta' konverġenza aġġornat ta' l-Estonja, li jkopri l-perijodu 2007 sa 2011.

(2)

L-ekonomija Estonjana qed tnaqqas wara perijodu ta' tkabbir qawwi relatat ma', inter alia, tkabbir għoli fil-kreditu u kundizzjonijiet monetarji ġenerali li jakkommodaw, li mexxew il-konsum u ż-żieda fil-prezzijiet tad-djar. Matul dan il-perijodu feġġew żbilanċi makroekonomiċi sinifikanti, flimkien ma' nuqqas ta' xogħol li reċentement ikkontribwixxa għall-emerġenza ta' spiralli fil-prezz tal-paga u żieda fil-pagi li għaddiet dik tal-produttività, li wasslu biex il-kompetittività fl-ispiża tmur għall-agħar.

Il-politika fiskali ta' l-Estonja, li għandha importanza partikolari minħabba l-piżijiet tar-reġim tal-politika monetarja, kienet ġeneralment soda, b'bilanċi pożittivi fil-baġit sa mill-2002 u dejn tal-gvern baxx. Madankollu, pożizzjoni fiskali aktar soda setgħet ikkontribwiet aktar biex tikkumbatti t-tendenzi ta' tkabbir mgħaġġel wisq ta' l-ekonomija u biex tikkoreġi żbilanċi makroekonomiċi. Dawn l-iżbilanċi huma mistennija li jimmoderaw biss gradwalment fis-snin li ġejjin, bi tkomplija ta' kundizzjonijiet tas-suq tax-xogħol stretti, żieda fil-pagi aktar mit-tkabbir fil-produttività, pressjonijiet fuq il-prezzijiet u żbilanċi esterni persisteni, għalkemm qed jonqsu xi ftit. It-triq tad-deċelerazzjoni hija għalhekk imdawra b'riskji 'l isfel, għalkemm dawn huma mitigati bil-grad għoli ta' flessibbiltà li l-ekonomija kienet uriet qabel.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku li fuqu huwa bbażat il-programm jipprevedi li t-tkabbir reali fil-PGD se jimmodera minn 7,5 % fl-2007 għal 5,25 % fl-2008 u 6,5 % bħala medja matul il-bqija tal-perijodu tal-programm. Meta mqabbel ma' l-informazzjoni disponibbli bħalissa (2), dan ix-xenarju jidher li hu bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir kawti għall-2008 u suppożizzjonijiet ta' tkabbir plawżibbli għall-quddiem. Il-programm jipproġetta li l-inflazzjoni se tiżdied għal 8,5 % fl-2008 u tibqa' għolja b'5,5 % fl-2009, li jidher realistiku fid-dawl taż-żidiet riċenti fil-prezzijiet ta' l-ikel u żidieti amministrati fil-prezzijiet. Dawn il-proġezzjonijiet juru li l-Estonja se tkun qed tagħmel biss progress limitat lejn il-konverġenza nominali. Id-defiċit estern huwa mistenni li jonqos skond id-dgħjufija fit-tkabbir tad-domanda domestika minn 14 % tal-PGD fl-2007 għal madwar 10 % fl-2009 u madwar 8 % minn hemm 'il quddiem; dan huwa plawżibbli, imma soġġett għar-riskju li l-kompetittività fl-ispiża li sejra għall-għar tfixkel dan it-titjib.

(4)

Għall-2007, il-bilanċ pożittiv ġenerali tal-gvern huwa stmat li jkun 2,6 % tal-PGD fl-aġġornament l-aktar riċenti tat-tbassir, imqabbel ma' mira ta' 1,2 % tal-PGD stipulata fl-aġġornament preċedenti. Ir-riżultat aħjar, mistenni wkoll fit-tbassir tal-ħarifa tas-servizzi tal-Kummissjoni, huwa fil-parti kbira determinat minn bilanċ pożittiv mir-riżultat aħjar milli mistenni fl-2006 u f'livell inqas b'żieda fid-dħul sinifikament aktar milli mistennija aktar milli mit-tpaċija tat-tkabbir fl-infiq notevolment ogħla minn dak ibbaġittjat. L-implimentazzjoni baġitarja fl-2007 kienet parzjalment konformi ma' l-invit fl-opinjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Frar 2007 dwar l-aġġornament preċedenti tal-programm ta' konverġenza (3). Għalkemm il-bilanċ pożittiv baġitarju jidher li huwa ogħla milli pjanat, il-bilanċ strutturali (jiġifieri l-bilanċ aġġustat ċiklikament nett ta' miżuri temporani u ta' darba) huwa mistenni li jkun iddeterjora meta mqabbel mas-sena preċedenti b'aktar minn 0,5 punt perċentwali tal-PGD, li jimplika pożizzjoni pro-ċiklika fi żminijiet tajba. Aktar minn hekk, iż-żieda fl-infiq permezz tal-baġit supplimentari adottat f'Diċembru 2007 kienet inkonsistenti mat-trawwim ta' stabbiltà makroekonomika u l-korrezzjoni ta' l-iżbilanċ estern.

(5)

L-għan ewlieni ta' l-istrateġija baġitarja tal-programm fuq terminu medju huwa li jrawwem l-istabbiltà makroekonomika u s-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi billi jżomm pożizzjoni fiskali b'bilanċ pożittiv u hekk jikseb l-għan fuq terminu medju ta' żmien (MTO), definit bħala bilanċ strutturali. Il-bilanċ pożittiv ġenerali tal-gvern huwa mistenni li jonqos minn 2,6 % tal-PGD fl-2007 għal 1,3 % fl-2008 u sussegwentement għal madwar u ftit anqas minn 1 % fl-aħħar snin tal-programm. Il-bilanċ strutturali kalkolat skond il-metodoloġija maqbula b'mod komuni se jonqos minn 1,25 % tal-PGD fl-2007 għal 0,75 % fl-2008 u jiżdied mill-ġdid għal 1,5-1,25 % tal-PGD wara l-2008.

Meta mqabbla ma' l-aġġornament preċedenti tal-programm ta' konverġenza, il-miri fiskali kienu konfermati għall-2008 u mnaqqsa b'madwar 0,5 punt perċentwali tal-PGD għas-snin sussegwenti, fl-isfond tar-reviżjoni 'l isfel tal-proġezzjonijiet ekonomiċi u reviżjoni 'l fuq tal-previżjoni ta' l-inflazzjoni. Id-dħul ġenerali tal-gvern relattiv mal-PGD huwa mistenni li jonqos b'madwar punt perċentwali wieħed matul il-perijodu tal-programm, primarjament minħabba sehem aktar baxx tat-taxxi fuq id-dħul dovut minħabba tnaqqis gradwali fuq ir-rata tat-taxxa fuq id-dħul. L-infiq huwa mistenni li jiżdied b'madwar punt perċentwali wieħed matul il-perijodu tal-programm, bl-akbar impatt ikun ġej minn żieda fil-ħlasijiet soċjali, b'mod partikolari pensjonijiet dovuti għall-adozzjoni ta' liġi ta' l-indiċi aktar ġeneruża.

(6)

Ir-riskji għall-projezzjonijiet baġitarji fil-programm jidhru li huma bbilanċjati sew. Minn naħa waħda, l-assunzjonijiet makroekonomiċi tal-programm huma kawti għall-2008, bil-possibbiltà li r-riżultati baġitarji jkunu aħjar milli mistennija fil-programm. Il-programm jipprovdi informazzjoni dettaljata fuq il-miżuri tad-dħul previsti u l-proġezzjonijiet tat-taxxa jidhru plawżibbli. Min-naħa l-oħra, minkejja rekord ġenerali b'saħħtu, kien hemm prattika fis-snin riċenti li parti diretta tad-dħul ogħla milli mistenni tiġi diretta għal infiq li qed jiżdied permezz ta' baġits supplimentari, b'hekk ma jkunux qed jiġu rrispettati l-miri ta' l-infiq. Jekk it-tnaqqis ta' l-ekonomija jkun aktar serju u/jew imtawwal milli fix-xenarju tal-programm, dan ukoll iwassal għal finanzi pubbliċi anqas favorevoli. B'mod partikolari, kieku t-tkabbir rapidu ffinanzjat mill-kreditu u domestiku ta' l-ekonomija Estonjana kellu jonqos f'daqqa, jew il-kompożizzjoni tat-tkabbir kellha tinbidel lejn xejra ta' tkabbir anqas intensiv fuq it-taxxa, il-baġit jista' jiġi taħt pressjoni.

(7)

Fid-dawl ta' din il-valutazzjoni tar-riskju, il-qagħda baġitarja tal-programm tidher biżżejjed biex jinżamm l-MTO b'marġni mdaqqas matul il-perijodu tal-programm, kif previst fil-programm. Madankollu, id-deterjorazzjoni tas-surplus strutturali fl-2008 jammonta għal espansjoni fiskali, li għandha riskju li l-pożizzjoni tal-politika fiskali implikata mill-programm tista' ssir pro-ċiklika jekk l-ekonomija tkompli tikber b'rati għoljin. Dan ikun f'konformità mal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir. Aktar minn hekk, f'dan l-istadju taċ-ċiklu, meta l-ekonomija bdiet tnaqqas, imma għad hemm żbilanċi makroekonomiċi sostanzjali, il-politika fiskali għandha tevita li taggrava dawk l-iżbilanċi.

(8)

L-Estonja tidher li għandha riskju baxx rigward is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi. L-impatt baġitarju fuq terminu twil tax-xjuħija huwa fost l-aktar baxxi fl-UE u għandu jibqa' hekk skond il-programm, anki meta jittieħed kont ta' l-effett tal-bidliet riċenti fil-pensjoni tal-liġi ta' l-indiċi. Il-livell kurrenti tad-dejn gross huwa baxx fl-Estonja u ż-żamma ta' finanzi tal-gvern sodi, b'konformità mal-pjanijiet baġitarji matul il-perijodu tal-programm, jikkontribwixxu għal-limitar tar-riskji tas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-programm ta' stabbiltà jidher li huwa konsistenti sa ċertu punt mar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali. B'mod partikolari, il-miżuri tal-politika fiskali u r-reviżjoni tas-sistema tal-pensjonijiet, li ġew imħabbra fl-NRP, huma valutati tajjeb fil-programm ta' konverġenza aġġornat. Madankollu, valutazzjoni kwalitattiva ta' l-impatt ġenerali tal-programm nazzjonali ta' riforma fi ħdan l-istrateġija fiskali fuq terminu medju hija nieqsa. Barra minn hekk, l-informazzjoni fuq l-ispejjeż diretti tal-baġit u t-tfaddil kif ukoll il-projezzjonijiet assoċjati mar-riformi ewlenin previsiti fl-NRP jidhru provduti biss parzjalment, notevolment dawk fuq miżuri b'karattru aktar mikroekonomiku jew relatat ma' l-impjiegi bħall-ispiża fuq ir-Riċerka u l-Iżvilupp, it-tagħlim tul il-ħajja, l-edukazzjoni vokazzjonali u l-linji politiċi attivi tas-suq tax-xogħol.

(10)

L-iżgurar ta' ritorn b'mod ordnat għal triq ta' konverġenza bilanċjata u l-iżgurar ta' parteċipazzjoni bla problemi fl-ERM II jeħtieġ sforzi ta' politika determinati. Mad-dħul fil-mekkaniżmu, l-Estonja ħadet l-impenji relatati fiskali, fis-settur finanzjarju u l-politiki strutturali. Il-prestazzjoni fiskali kienet ġeneralment qawwija fil-perijodu ta' l-ERM II, għalkemm il-pożizzjoni fiskali riċenti ma kinitx partikolarment ambizzjuża minħabba l-pożizzjoni inizjali u l-istadju taċ-ċiklu ekonomiku, li possibbilment irriżultaw fi pro-ċiklikalità fl-2007. Il-ħtiġiet ta' riżerva u prudenzjali ġew issikkati biex jgħinu jżommu t-tkabbir tal-kreditu rapidu, imma l-impatt dirett fuq it-tkabbir tas-self jidher limitat. It-tkabbir fil-paga qabad b'mod qawwi fis-settur privat u ġie segwit mis-settur pubbliku fil-kuntest tat-tkabbir ekonomiku qawwi u suq tax-xogħol strett u bħalissa jirrappreżenta l-isfida ewlenija għall-ekonomija Estonjana. L-Estonja pjanat miżuri biex tiżdied il-flessibbiltà tas-suq tax-xogħol fl-NRP u riċentement impenjat ruħha li tintroduċi aktar miżuri biex ittejjeb il-produttività fl-ekonomija kollha.

(11)

Fir-rigward tal-ħtiġiet ta' data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għall-programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm fih xi nuqqasijiet fid-data meħtieġa u f'dik fakultattiva (4).

Il-konklużjoni ġenerali hija li l-program jimmira għaż-żamma ta' pożizzjoni baġitarja soda matul il-perijodu, b'bilanċi pożittivi kontiwi, minkejja li qed jonqsu, ogħla mill-MTO. Il-miri baġitarji jidhru plawżibbli. L-iżbilanċi makroekonomiċi li akkumulaw fl-ekonomija matul is-snin ta' tkabbir għoli, notevolment tkabbir fil-paga li jiżboq il-produttività, pressjonijiet fuq il-prezz u self nett għoli rigward il-bqija tad-dinja, huma mistennija li jimmoderaw biss gradwalment u t-triq tad-deċelerazzjoni ta' l-ekonomija hija miżgħuda bir-riskji. L-istabbiliment ta' l-istrateġija baġitarja li timmira li tikseb aktar mill-MTO huwa pass 'il quddiem fl-indirizzar ta' dawn l-isfidi makroekonomiċi. Minkejja dan, il-politika fiskali fl-2007 tidher li kienet pro-ċiklika u r-riskji baqgħu ukoll fl-2008 jekk l-ekonomija Estonjana tkompli tikber b'rati għoljin. Ikun tajjeb li tinżamm politika fiskali newtrali mifruxa fl-2008, minħabba li din tkun tappoġġa l-aġġustament fil-fażi kurrenti taċ-ċiklu meta l-iżbilanċi akkumulati matul il-perijodu ta' kull tkabbir ferm għoli jippersistu. Is-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi hija vvalutata li qiegħdha f'riskju baxx.

Fid-dawl tal-valutazzjoni ta' hawn fuq kif ukoll minħabba l-bżonn li tiġi żgurata l-konverġenza sostenibbli u parteċipazzjoni bla problemi fl-ERM II, l-Estonja hija mistiedna li tikkontribwixxi għat-tnaqqis tar-riskji lill-istabbiltà makroekonomika billi:

(i)

timmira għal pożizzjoni fiskali newtrali fl-2008 u wara biex tikkontribwixxi għal aġġustament ordnat lejn triq ibbilanċjata ta' konverġenza,

(ii)

tikkumplimenta l-pożizzjoni fiskali rakkomandata bl-iżgurar ta' politika pubblika adatta dwar il-pagi u tkompli bir-riformi fis-suq tax-xogħol kif ukoll bis-sosteniment tat-tkabbir rapidu tal-produttività sabiex jiġu mrażżna l-pressjonijiet ta' l-inflazzjoni.

Tqabbil tal-projezzjonijiet ewlenin makro-ekonomiċi u tal-baġit

 

2006

2007

2008

2009

2010

2011

PGD reali

(% bidla)

PK Nov 2007

11,2

7,4

5,2

6,1

6,7

7,0

COM Nov 2007

11,2

7,8

6,4

6,2

n.a.

m.a.

PK Diċ 2006

11,0

8,3

7,7

7,6

7,5

m.a.

Inflazzjoni HICP

(%)

PK Nov 2007

4,4

6,6

8,6

5,6

3,6

3,5

COM Nov 2007

4,4

6,3

7,3

4,8

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

4,4

4,3

4,4

3,5

3,2

n.a.

Differenza fil-produzzjoni (5)

(% tal-PGD potenzjali)

PK Nov 2007

3,6

2,7

0,1

– 1,2

– 1,5

– 1,3

COM Nov 2007 (6)

2,9

2,1

0,1

– 1,7

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

2,0

1,2

0,2

– 0,3

– 0,7

n.a.

Self nett fir-rigward tal-bqija tad-dinja

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

– 13,2

– 14,0

– 9,9

– 8,2

– 7,8

– 7,4

COM Nov 2007

– 11,9

– 13,6

– 11,2

– 9,6

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

– 10,2

– 11,5

– 9,9

– 8,9

– 7,2

n.a.

Bilanċ ġenerali tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

3,6

2,6

1,3

1,0

0,9

0,8

COM Nov 2007

3,6

3,0

1,9

1,0

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

2,6

1,2

1,3

1,6

1,5

n.a.

Bilanċ primarju

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

3,7

2,7

1,4

1,1

1,0

0,8

COM Nov 2007

3,7

3,1

2,1

1,1

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

2,8

1,4

1,3

1,7

1,6

n.a.

Bilanċ aġġustat b'mod ċikliku (5)

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

2,5

1,8

1,3

1,4

1,3

1,2

COM Nov 2007

2,7

2,4

1,9

1,5

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

2,0

0,8

1,2

1,7

1,7

n.a.

Bilanċ strutturali (7)

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

1,8

1,2

0,8

1,4

1,3

1,2

COM Nov 2007

2,2

1,8

1,4

1,5

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

1,4

0,4

1,2

1,7

1,7

n.a.

Dejn gross tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

4,0

2,7

2,3

2,0

1,8

1,6

COM Nov 2007

4,0

2,8

2,3

2,0

n.a.

n.a.

PK Diċ 2006

3,7

2,6

2,3

2,1

1,9

n.a.

Programm ta' konverġenza (PK); Previżjonijiet ekonomiċi tal-ħarifa 2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


(1)  ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1. Ir-Regolament kif emendat mir-Regolament (KE) Nru 1055/2005 (ĠU L 174, 7.7.2005, p. 1). Id-dokumenti kollha msemmija f'dan it-test jinstabu fuq is-sit web li ġej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2)  Il-valutazzjoni tieħu f'kont b'mod partikolari t-tbassir tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali.

(3)  ĠU C 72, 29.3.2007, p. 5.

(4)  B'mod partikolari, l-assunzjonijiet tar-rata ta' skambju effettiva nominali huma nieqsa. Barra minn hekk, qed jiġu użati l-assunzjonijiet għar-rati ta' interessi taż-żona ta' l-euro, għalkemm dan jista' jkun iġġustifikat bin-nuqqas ta' indikaturi tar-rata ta' l-interessti EEK suffiċjentement rappreżentattivi fl-Estonja.

(5)  Differenzi fil-produzzjoni u bilanċi aġġustati b'mod ċikliku mill-programmi kif ikkalkulati mill-ġdid mis-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programmi.

(6)  Ibbażat fuq it-tkabbir potenzjali stmat ta' 8,8 %, 8,7 %, 8,4 % u 8,1 % rispettivament fil-perijodu 2006-2009.

(7)  Bilanċ aġġustat għaċ-ċiklu li jeskludi miżuri ta' darba biss u oħrajn temporanji. Miżuri ta darba u oħrajn temporanji huma 0,5 % tal-PGD fl-2006, 0,6 % fl-2007 u 0,5 % fl-2008; li kollha jnaqqsu d-defiċit skond il-programm l-aktar reċenti, li minnhom is-servizzi tal-Kummissjoni jikkunsidraw 0,2 % tal-PGD fl-2006 li mhumiex ta' natura ta' miżuri ta' darba.

Sors:

Programm ta' konverġenza (PK); Previżjonijiet ekonomiċi tal-ħarifa 2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); Kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/18


OPINJONI TAL-KUNSILL

ta' l-4 ta’ Marzu 2008

dwar il-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Latvja, 2007-2010

(2008/C 73/05)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1466/97 tas-7 ta' Lulju 1997 dwar it-tisħiħ tas-sorveljanza ta' pożizzjonijiet baġitarji u s-sorveljanza u koordinazzjoni tal-politika ekonomika (1), u b'mod partikolari l-Artikolu 9(3) tiegħu,

Wara li kkunsidra r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni,

Wara li kkonsulta lill-Kumitat Ekonomiku u Finanzjarju,

TA DIN L-OPINJONI:

(1)

Fl-4 ta' Marzu 2008 l-Kunsill eżamina l-programm ta' konverġenza aġġornat tal-Latvja, li jkopri l-perijodu 2007 sa l-2010.

(2)

Wara perijodu sostnut ta' tkabbir għoli sa minn nofs is-snin 90, il-PGD reali tal-Latvja żdied b'rati b'żewġ ċifri fl-2005-2007. It-tkabbir kien primarjament ikkawżat minn kreditu qawwi li mexxa l-konsum privat u l-investiment fid-djar, u s-self nett estern qabeż l-20 % tal-PGD mill-2006.

Il-kondizzjonijiet monetarji kienu akkomodattivi, minħabba d-dħul fil-euro fil-qafas tar-rata ta' l-iskambju marbuta fl-ERM II. Flimkien mas-surriskaldament min-naħa tad-domanda, in-nuqqas ta' xogħol kkontribwixxa għat-tfaċċar ta' spiralli fil-prezz tal-paga, bit-tkabbir għoli fil-pagi li jgħaddi l-produttività, li wassal għall-ogħla inflazzjoni fl-UE u d-deterjorazzjoni rapida tal-kompetittività tan-nefqa. Mgħejjun minn sett ta' miżuri adottat mill-awtoritajiet fir-rebbiegħa 2007 sar viżibbli ċertu rallentament fis-suq tad-djar u fil-konsum domestiku, iżda jinħtieġu aktar passi f'din id-direzzjoni sabiex jinkiseb aġġustament bla xkiel lejn it-triq ta' tkabbir sostenibbli. F'dan il-kuntest il-politika fiskali ma mmiratx biżżejjed il-vulnerabbiltajiet li qed jitfaċċaw. Essenzjali għall-indirizzar ta' żbilanċji interni u esterni ser ikunu: pożizzjoni fiskali aktar ambizzjuża; aderenza ma' qafas baġitarju adatt għall-perijodu medju; il-prijoritizzar tan-nefqa pubblika u eżaminazzjoni mill-ġdid ta' l-istrumenti ta' tassazzjoni biex jiġi evitat l-istimolu fis-setturi li ma jsaħħaħx b'mod partikolari l-ekonomija għall-perijodu medju u fit-tul, u tkabbir fil-pagi tas-settur pubbliku b'mod aktar responsabbli. Sabiex jitrawwem il-proċess ta' rkupru, hemm il-ħtieġa wkoll ta' riformi strutturali u t-tneħħija ta' tfixkil biex tissaħħaħ in-naħa tal-provvista ta' l-ekonomija.

(3)

Ix-xenarju makroekonomiku sottostanti għall-programm jipprevedi li t-tkabbir tal-PGD reali jonqos gradwalment minn 10,5 % fl-2007 għal 6,8 % fl-2010. Skond il-programm, id-domanda domestika ser tibqa' l-kontribuzzjoni ewlenija tat-tkabbir, għalkemm hija mistennija tonqos b'mod sinifikanti mill-2007 għall-2008. Valutat skond l-informazzjoni disponibbli attwalment (2), dan ix-xenarju jidher li huwa bbażat fuq suppożizzjonijiet ta' tkabbir plawżibbli. Madankollu, it-tnaqqis previst tad-domanda domestika m'huwa żgurat bl-ebda mod, u x-xenarju ekonomiku tal-programm għandu riskji għoljin ħafna għal stabbiltà makroekonomika, inkluż surriskaldament kontinwu b'riskju sostanzjali ta' rallentament ħesrem fi stadju aktar tard. Barra minn hekk, mingħajr aġġustament akbar tad-domanda u l-provvista globali minn dak deskritt fil-programm, il-pożizzjoni esterna tal-pajjiż ma tkunx sostenibbli għal perijodu twil ta' żmien.

Il-projezzjonijiet tal-programm għall-inflazzjoni, li jidhru li huma plawżibbli, juru li l-Latvja se timxi aktar lil hinn minn konverġenza nominali għall-anqas sa l-2008. Barra minn hekk, għad baqa' inċertezzi dovuti — fost l-oħrajn — għal volatilità li għadha għaddejja fl-enerġija u l-prezzijiet ta' komoditajiet oħra u dwar kif jista' jevolvi l-ispirall tal-prezz tal-pagi. It-trażżin tal-kumpens lis-settur pubbliku huwa kritikalment importanti biex jinkiseb tnaqqis fiż-żieda fil-pagi għall-ekonomija b'mod ġenerali li jkun meħtieġ sabiex jitkissru d-dinamiċi tal-prezz ta' l-ispejjeż attwali u d-deterjorazzjoni rapida tal-kompetittività tan-nefqa.

(4)

Għall-2007, il-programm preċedenti inizjalment immira għal defiċit baġitarju ta' 1,3 % tal-PGD, filwaqt li l-aġġornament il-ġdid stima 0,3 % tal-PGD b'bilanċ pożittiv. Il-previżjoni tal-ħarifa pproġettat bilanċ pożittiv baġitarju ta' 0,9 % tal-PGD għall-2007, li huwa qrib ferm għar-riżultat proviżorju ta' 0,8 % tal-bilanċ fiskali tal-PGD. Id-defiċit strutturali, kalkolat skond il-metodoloġija maqbula b'mod komuni, huwa stmat li naqas minn 1 % tal-PGD fl-2006 għal 0,5 % fl-2007. Id-differenza bejn il-previżjoni tal-ħarifa u l-mira preċedenti tal-programm tirrifletti dħul ogħla, li kienu parzjalment kompensati minn tkabbir aktar milli bbaġitjat fin-nefqa. Anke abbażi ta' bilanċ pożittiv qrib il-0,8 % tal-PGD, il-politika baġitarja fl-2007 kienet biss parzjalment konformi ma' l-istedina ta' l-opinjoni tal-Kunsill tas-27 ta' Marzu 2007 dwar l-aġġornament preċedenti tal-programm ta' konverġenza3, minħabba li l-isfond ta' domanda għolja li tkompli u riskji għall-istabbiltà juri li l-politika fiskali baqgħat anqas milli kien meħtieġ (3). Minkejja dan, kien hemm xi progress fl-illimitar taż-żieda li qabel kienet normali fl-infiq lejn tmiem is-sena fl-istituzzjonijiet pubbliċi, wara linji gwida dwar dan adottati mill-gvern f'Novembru 2007.

(5)

L-għan ewlieni ta' l-istrateġija baġitarja huwa li titrawwem stabbiltà makroekonomika billi tkompli tirrispetta l-għan għal perijodu medju ta' żmien (MTO) ta' defiċit strutturali ta' 1 % tal-PGD — miksub mill-2006 — b'marġini li qed jikber matul il-perijodu tal-programm. Meta mqabbel mal-programm preċedenti, li ppjana li jikseb l-MTO biss mill-2008 'il quddiem, l-aġġornament il-ġdid jikkonferma b'mod wiesa' t-triq ta' konsolidazzjoni prevista iżda minn pożizzjoni baġitarja inizjali aħjar kontra xenarju makroekonomiku ġeneralment mhux mibdul. Skond il-kalkolazzjonijiet tas-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programm, il-bilanċ strutturali huwa proġettat li jitjieb minn defiċit ta' 0,5 % tal-PGD fl-2007 għal bilanċ pożittiv ta' 0,5 % tal-PGD fl-2008 u b' 0,5 punt perċentwali fis-sena fl-2009-2010. Żewġ terzi taż-żieda fil-bilanċ pożittiv għal kważi punt ta' perċentwali tal-PGD hija dovuta għal żieda fil-perċentwali ta' dħul-PGD u t-terz li jifdal mit-tnaqqis fil-perċentwali nefqa-PGD. Min-naħa tad-dħul, iż-żieda proġettata fit-taxxi indiretti u “dħul ieħor” bħala sehem tal-PGD ipatti tajjeb għal tnaqqis proġettat f'kontribuzzjonijiet soċjali minħabba r-riforma li għaddejja fil-pensjonijiet. In-nuqqas ta' nfiq fuq il-konsum pubbliku u l-kumpens għall-impjegati relattivi għall-PGD (li m'huwiex żgurat b'miżuri deskritti fil-programm) huwa kalkolat li jipprovdi spazju baġitarju għaż-żidiet proposti fil-ħlasijiet soċjali, inkluż fl-oqsma ta' pensjonijiet u benefiċċji għall-ġenituri, u investiment pubbliku.

(6)

L-eżiti baġitarji jistgħu jkunu ferm agħar minn dawk imbassra fil-programm. Hemm riskji sinifikanti għall-istabbiltà makroekonomika ġenerali li ġejja minn żbilanċ estern wiesa' u l-istat attwali ta' ekonomija surriskaldata żżejjed. Kieku t-tkabbir mmmexxi internament u ffinanzjat bil-kreditu kellu jonqos f'daqqa, il-baġit jiġi taħt pressjoni kbira, minħabba li l-projezzjonijiet tad-dħul tal-programm huma bbażati fuq l-assunzjoni ta' tkomplija ta' konsum għoli u kondizzjonijiet favorevoli tas-suq tax-xogħol.

It-tnaqqis proġettat fil-proporzjon tan-nefqa jidher diffiċli li jinkiseb fin-nuqqas ta' miżuri sottostanti. Minħabba li l-limiti ta' nefqa għall-perijodu medju għall-ministeri u l-istituzzjonijiet pubbliċi kienu introdotti biss fl-2007, għadu mhux possibbli li l-effettività tagħhom tiġi ġġudikata. Ir-rekord tas-snin reċenti pjuttost juri nefqa aktar milli suppost minħabba li t-tkabbir nominali għoli ħoloq opportunità kull sena biex jintefaq dħul żejjed fil-qafas ta' baġit supplimentari. Finalment, il-programm jiddependi fuq dħul sostanzjali relatat mal-privatizzazzjoni (li jammonta għal total ta' 0,5 % tal-PGD skond il-programm), li dwaru hemm ħafna inċertezzi.

(7)

Fid-dawl ta' din il-valutazzjoni tar-riskju, is-sitwazzjoni baġitarja tal-programm tidher suffiċjenti biex jinżamm l-MTO matul il-perijodu tal-programm, kif previst fil-programm. Il-pożizzjoni tal-politika fiskali implikata mill-programm hija konformi mal-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir, imma għandha tiġi ssikkata minħabba d-daqs ta' l-iżbilanċi ekonomiċi u r-responsabbiltà miżjuda tal-politika fiskali minħabba l-kamp ta' applikazzjoni limitat tal-politika fiskali taħt reġim ta' rata ta' skambju kważi fiss fi ħdan l-ERM II. Iċ-ċans ta' riżultat aħjar milli stmat fl-2007 għandu jiġi użat sabiex tiġi mmirata pożizzjoni ta' bilanċ ogħla fl-2008.

(8)

Il-Latvja tidher li għandha riskju baxx rigward is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi. L-impatt baġitarju fit-tul tat-tixjiħ huwa aktar baxx mill-medja ta' l-UE, bin-nefqa relatata ma' l-età proġettata li tonqos bħala sehem tal-PGD fis-snin li ġejjin, influwenzata mill-impatt konsiderevoli li jnaqqas l-infiq tar-riforma tas-sistema tal-pensjoni. Il-livell attwali tad-dejn gross huwa baxx ħafna u t-titjib tal-pożizzjoni baġitarja kif ippjanat fl-aġġornament tal-programm ta' konverġenza jikkontribwixxi għal-limitar tar-riskji tas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi.

(9)

Il-programm ta' konverġenza jidher li huwa konsistenti mar-rapport dwar l-implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali. B'mod partikolari, ir-rapport dwar l-implimentazzjoni jidentifika l-iżgurar ta' stabbiltà makroekonomika bħala l-isfida ewlenija b'implikazzjonijiet għall-finanzi pubbliċi u għal dak il-għan tagħti rwol ewlieni lit-tisħiħ tad-dixxiplina fiskali u lill-proċeduri ta' ppjanar tal-baġit. Filwaqt li l-programm fih valutazzjoni kwalitattiva ta' l-impatt ġenerali tal-programm nazzjonali ta' riforma fi ħdan l-istrateġija fiskali għall-perijodu medju, ma jipprovdix informazzjoni dettaljata dwar l-ispejjeż/tfaddil diretti tal-baġit assoċjati mar-riformi ewlenija previsiti fil-programm nazzjonali ta' riforma.

(10)

L-istrateġija baġitarja fil-programm hija parzjalment konformi mal-linji gwida ġenerali dwar l-ekonomija speċifikati għall-pajjiż inklużi fil-linji gwida integrati fil-qasam tal-linji politiċi baġitarji maħruġa fil-kuntest ta' l-istrateġija ta' Lisbona. Madankollu, il-pożizzjoni fiskali proġettata ma tikkontibwixxix adegwatament biex trażżan is-surriskaldament u biex tippromwovi s-sostenibbiltà ekonomika.

(11)

F'termini ta' progress biex jiġu implimentati l-impenji ta' l-ERM II, l-awtoritajiet ħadu ċerti passi iżda jinħtieġu aktar biex tissaħħaħ il-pożizzjoni fiskali u biex titrażżan id-domanda domestika. Ġew implimentati xi miżuri biex jiġi kkontrollat t-tkabbir tal-kreditu iżda kellhom impatt limitat. Il-pjan kontra l-inflazzjoni ta' Marzu 2007 kien pass fid-direzzjoni t-tajba, għalkemm b'effett immedjat limitat, iżda naqas milli jipprovdi l-miżuri aktar b'saħħithom meħtieġa biex tiġi stabbilizzata l-ekonomija u jinkiseb tnaqqis sostenibbli fl-inflazzjoni. Aktar riformi strutturali huma meħtieġa biex jindirizzaw il-forniment dgħajjef ta' l-ekonomija u l-kompetittività li qed tiħżien. Il-pjan ta' stabbilizzazzjoni ta' l-ekonomija li attwalment qed jiġi kkunsidrat mill-awtoritajiet Latvjani x'aktarx li ser jinkludi aktar miżuri tat-taxxa u fiskali, kif ukoll passi biex jitjiebu l-ambjent tan-negozju u l-kompetittività.

(12)

Fir-rigward tar-rekwiżiti tad-data speċifikati fil-kodiċi ta' kondotta għal programmi ta' stabbiltà u konverġenza, il-programm fih xi nuqqasijiet żgħar fid-data obbligatorja u jipprovdi l-biċċa l-kbira tad-data fakultattiva (4).

Il-konklużjoni ġenerali hija li l-programm għandu l-għan li jnaqqas l-iżbilanċi ekonomiċi u l-pressjoni ta' domanda eċċessiva billi jistabbilixxi miri ta' bilanċ żgħar iżda li dejjem jiżdiedu għall-2008-2010, li jaqbeż lill-MTO. Madankollu, ir-riskji għall-kisba tal-miri baġitarji huma għolja, partikolarment minħabba inċertezza makroekonomika kbira u żvijar mill-pjanijiet tan-nefqa. Barra minn hekk, pożizzjoni fiskali aktar stretta hija meħtieġa biex jintlaħqu l-għanijiet tal-programm fil-kuntest tar-riskji ta' l-istabbiltà ta' l-ekonomija — li ġejjin minn pressjonijiet fl-inflazzjoni, deterjorazzjoni tal-kompetittività tan-nefqa u responsabbiltajiet nett barranin li jiżdiedu drastikament. Filwaqt li l-limiti tan-nefqa għall-perijodu medju ġew introdotti, għad iridu jiġu ttestjati. Fir-rigward tas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi il-Latvja hija vvalutata li għandha riskju baxx.

Fid-dawl tal-valutazzjoni ta' hawn fuq kif ukoll minħabba l-ħtieġa li tiġi żgurata l-konverġenza sostenibbli u parteċipazzjoni bla xkiel fl-ERM II, il-Latvja hija mistiedna li tikkontribwixxi għal pressjonijiet tas-surriskaldament u r-riskji lill-instabbiltà makroekonomika billi:

(i)

timmira għal miri baġitarji aktar ambiżżjużi fl-2008 u lil hinn milli previst fil-programm, notevolment billi tfaddal kull dħul ta' prestazzjoni aħjar u billi tirrispetta l-limiti ta' l-infiq;

(ii)

taħdem fil-limiti ta' infiq tas-settur pubbliku stabbiliti fil-qafas ta' ppjanar baġitarju għall-perijodu medju, tipprijoritizza b'mod kawt in-nefqa pubblika u teżamina mill-ġdid l-istrumenti ta' tassazzjoni biex tevita li tistimula setturi li ma jsaħħux b'mod sinifikanti l-potenzjal ta' provvista għall-perijodu medju u fit-tul ta' l-ekonomija;

(iii)

tadotta aktar linji politiċi biex trażżan pressjonijiet ta' inflazzjoni, inkluż permezz ta' stabbiliment responsabbli ta' pagi għas-settur pubbliku, b'hekk jikkontribwixxi għal tnaqqis drastiku fiż-żieda fil-pagi għall-ekonomija b'mod ġenerali sabiex jitkissru d-dinamiċi tal-prezz ta' l-ispejjeż attwali u d-deterjorazzjoni rapida tal-kompetittività tan-nefqa competitiveness.

Tqabbil tal-projezzjonijiet makroekonomiċi u baġitarji ewlenin

 

2006

2007

2008

2009

2010

PGD reali

(bidla %)

PK Nov 2007

11,9

10,5

7,5

7,0

6,8

COM Nov 2007

11,9

10,5

7,2

6,2

m.a

PK Jan 2007

11,5

9,0

7,5

7,5

m.a

Inflazzjoni ta' l-HICP

(%)

PK Nov 2007

6,6

10,1

12,5

7,2

4,9

COM Nov 2007

6,6

9,6

9,8

6,0

m.a

PK Jan 2007

6,6

6,4

5,2

4,2

m.a

Differenza fil-produzzjoni (5)

(% tal-PGD potenzjali)

PK Nov 2007

2,0

2,8

1,3

– 0,3

– 1,7

COM Nov 2007 (6)

2,1

2,7

0,8

– 1,7

m.a

PK Jan 2007

1,8

1,3

– 0,5

– 2,0

m.a

Self nett ('il barra/'il ġewwa) b'rigward għall-bqija tad-dinja

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

– 21,1

– 23,5

– 20,3

– 18,3

– 16,4

COM Nov 2007

– 19,9

– 22,2

– 18,9

– 18,0

m.a

PK Jan 2007

– 17,4

– 17,2

– 16,3

– 15,8

m.a

Bilanċ ġenerali tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

– 0,3

0,3

0,7

1,0

1,2

COM Nov 2007

– 0,3

0,9

0,8

0,5

m.a

PK Jan 2007

– 0,4

– 1,3

– 0,9

– 0,4

m.a

Bilanċ primarju

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

0,2

0,7

1,0

1,2

1,5

COM Nov 2007

0,2

1,3

1,2

0,9

m.a

PK Jan 2007

0,2

– 0,8

– 0,4

0,1

m.a

Bilanċ aġġustat ċiklikament (5)

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

– 0,9

– 0,5

0,4

1,1

1,7

COM Nov 2007

– 0,8

0,2

0,5

1,0

m.a

PK Jan 2007

– 0,9

– 1,7

– 0,8

0,2

m.a

Bilanċ strutturali (7)

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

– 0,9

– 0,5

0,4

1,1

1,7

COM Nov 2007

– 0,8

0,2

0,5

1,0

m.a

PK Jan 2007

– 0,9

– 1,7

– 0,8

0,2

m.a

Dejn gross tal-gvern

(% tal-PGD)

PK Nov 2007

10,6

9,4

8,3

7,2

6,4

COM Nov 2007

10,6

10,2

7,8

6,4

m.a

PK Jan 2007

10,7

10,5

10,6

9,4

m.a

Programm ta' konverġenza (PK); tbassir ekonomiku tal-ħarifa ta' l-2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


(1)  ĠU L 209, 2.8.1997, p. 1. Ir-Regolament kif emendat bir-Regolament (KE) Nru 1055/2005 (ĠU L 174, 7.7.2005, p. 1). Id-dokumenti msemmija f'dan it-test jinstabu fuq is-sit web li ġej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2)  Il-valutazzjoni tqis b'mod partikolari t-tbassir tas-servizzi tal-Kummissjoni għall-ħarifa u l-valutazzjoni tal-Kummissjoni tar-rapport ta' implimentazzjoni ta' Ottubru 2007 tal-programm ta' riforma nazzjonali.

(3)  ĠU C 89, 24.4.2007, p. 15.

(4)  B'mod partikolari data dwar it-taxxi kapitali (data obbligatorja), is-sottokomponenti ta' l-aġġustament tal-fluss ta' l-istokk u xi elementi tas-sostenibbiltà fit-tul tal-finanzi pubbliċi huma nieqsa.

(5)  Id-differenzi fil-produzzjoni u l-bilanċi aġġustati ċiklikament u skond il-programmi kif ikkalkulati mill-ġdid mis-servizzi tal-Kummissjoni abbażi ta' l-informazzjoni fil-programmi.

(6)  Ibbażat fuq it-tkabbir potenzjali stmat ta' 9,8 %, 9,8 %, 9,3 % u 8,9 % rispettivament fil-perijodu 2006-2009.

(7)  Bilanċ aġġustat ċiklikament bl-esklużjoni ta' miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra. M'hemmx miżuri ta' darba u miżuri temporanji oħra skond l-aktar programm riċenti u t-tbassir tal-ħarifa.

Sors:

Programm ta' konverġenza (PK); tbassir ekonomiku tal-ħarifa ta' l-2007 tas-servizzi tal-Kummissjoni (COM); kalkoli tas-servizzi tal-Kummissjoni.


IV Informazzjoni

INFORMAZZJONI MINN ISTITUZZJONIJIET U KORPI TA' L-UNJONI EWROPEA

Kunsill

19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/23


DEĊIŻJONI TAL-KUNSILL

tas-17 ta’ Marzu 2008

li taħtar membru wieħed tal-Bord ta' Tmexxija ta' l-Aġenzija Ewropea tas-Sustanzi Kimiċi

(2008/C 73/06)

IL-KUNSILL TA' L-UNJONI EWROPEA,

Wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea,

Wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru 1907/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' Diċembru 2006 dwar ir-Reġistrazzjoni, il-Valutazzjoni, l-Awtorizzazzjoni u r-Restrizzjoni ta' Sustanzi Kimiċi (REACH) u li jistabbilixxi Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (1), u partikolarment l-Artikolu 79 tiegħu,

Billi:

(1)

L-Artikolu 79 tar-Regolament (KE) Nru 1907/2006 jipprevedi li l-Kunsill għandu jaħtar bħala Membri tal-Bord ta' Tmexxija ta' l-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi rappreżentant wieħed minn kull Stat Membru.

(2)

Bid-Deċiżjoni tas-7 ta' Ġunju 2007 (2) il-Kunsill ħatar 27 membru tal-Bord ta' Tmexxija ta' l-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi.

(3)

Il-Gvern Rumen informa lill-Kunsill bil-ħsieb tiegħu li jissostitwixxi r-rappreżentant Rumen fil-Bord ta' Tmexxija u ppreżenta nomina għal rappreżentant ġdid, li għandu jinħatar għal perijodu li jintemm fil-31 ta' Mejju 2011,

IDDEĊIEDA KIF ĠEJ:

Artikolu 1

Is-Sur Teodor OGNEAN ta' nazzjonalità Rumena, imwieled fil-21 ta' Frar 1947, għandu jkun maħtur membru tal-Bord ta' Tmexxija ta' l-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi flok is-Sinjura Rodica MOROHOI għall-perijodu minn tat-20 ta’ Marzu 2008 sal-31 ta' Mejju 2011.

Artikolu 2

Din id-Deċiżjoni għandha tiġi ppubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali ta' l-Unjoni Ewropea.

Magħmul fi Brussell, 17 ta’ Marzu 2008.

Għall-Kunsill

Il-President

I. JARC


(1)  ĠU L 396, 30.12.2006, p. 1. Ikkoreġuta bil-ĠU L 136, 29.5.2007, p. 3.

(2)  ĠU C 134, 16.6.2007, p. 6.


Kummissjoni

19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/24


Rata tal-kambju ta' l-euro (1)

It-18 ta' Marzu 2008

(2008/C 73/07)

1 euro=

 

Munita

Rata tal-kambju

USD

Dollaru Amerikan

1,5771

JPY

Yen Ġappuniż

154,42

DKK

Krona Daniża

7,4595

GBP

Lira Sterlina

0,7817

SEK

Krona Żvediża

9,455

CHF

Frank Żvizzeru

1,561

ISK

Krona Iżlandiża

121,79

NOK

Krona Norveġiża

8,0675

BGN

Lev Bulgaru

1,9558

CZK

Krona Ċeka

25,25

EEK

Krona Estona

15,6466

HUF

Forint Ungeriż

257,51

LTL

Litas Litwan

3,4528

LVL

Lats Latvjan

0,6971

PLN

Zloty Pollakk

3,5297

RON

Leu Rumen

3,7285

SKK

Krona Slovakka

32,408

TRY

Lira Turka

1,9505

AUD

Dollaru Awstraljan

1,6974

CAD

Dollaru Kanadiż

1,5674

HKD

Dollaru ta' Hong Kong

12,2535

NZD

Dollaru tan-New Zealand

1,9509

SGD

Dollaru tas-Singapor

2,1708

KRW

Won tal-Korea t'Isfel

1 600,91

ZAR

Rand ta' l-Afrika t'Isfel

12,6424

CNY

Yuan ren-min-bi Ċiniż

11,1675

HRK

Kuna Kroata

7,255

IDR

Rupiah Indoneżjan

14 509,32

MYR

Ringgit Malażjan

4,9951

PHP

Peso Filippin

65,134

RUB

Rouble Russu

37,079

THB

Baht Tajlandiż

49,218

BRL

Real Brażiljan

2,6861

MXN

Peso Messikan

16,9262


(1)  

Sors: rata tal-kambju ta' referenza ppubblikata mill-Bank Ċentrali Ewropew.


V Avviżi

PROĊEDURI GĦALL-IMPLIMENTAZZJONI TAL-POLITIKA TAL-KOMPETIZZJONI

Kummissjoni

19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/25


Notifika minn qabel ta' konċentrazzjoni

(Każ COMP/M.5125 — Marel/SFS)

(Test b'rilevanza għaż-ŻEE)

(2008/C 73/08)

1.

Fit-12 ta' Marzu 2008, il-Kummissjoni rċeviet notifika ta' proposta ta' konċentrazzjoni skond l-Artikolu 4 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 139/2004 (1) li biha l-impriża Marel Food Systems hf. (“Marel”, l-Iżlanda) takkwista fit-tifsira ta' l-Artikolu 3(1)(b) tar-Regolament tal-Kunsill kontroll sħiħ ta' l-impriża Stork Food Systems (“SFS”, l-Olanda) permezz ta' xiri ta' ishma.

2.

l-attivitajiet ta' negozju ta' l-impriżi kkonċernati huma:

għal Marel: l-iżvilupp, il-manifattura, l-bejgħ u l-manteniment ta' makkinarji u sistemi ta' proċessar primarju tal-ħut u tat-tjur, kif ukoll rigward il-proċessar aktar tal-ħut, laħam aħmar u tjur,

għal SFS: l-iżvilupp, il-manifattura, l-bejgħ u l-manteniment ta' makkinarji u tagħmir tal-iproċessar primarju tat-tjur, kif ukoll rigward il-proċessar aktar tal-ħut, laħam aħmar u tjur.

3.

Wara l-ewwel evalwazzjoni, l-Kummissjoni sabet li t-tranżazzjoni notifikata tista' taqa' fl-ambitu tar-Regolament (KE) Nru 139/2004. Madankollu, d-deċiżjoni finali dwar dan il-punt hija riżervata.

4.

Il-Kummissjoni tistieden lill-partijiet terzi interessati biex jissottomettu lill-Kummissjoni l-kummenti li jista' jkollhom dwar din l-operazzjoni proposta.

Il-kummenti għandhom jaslu għand il-Kummissjoni mhux aktar tard minn 10 ijiem wara d-data ta' din il-pubblikazzjoni. Il-kummenti jistgħu jintbagħtu lill-Kummissjoni bil-fax (nru tal-fax (32-2) 296 43 01 jew 296 72 44) jew bil-posta, taħt in-numru ta' referenza COMP/M.5125 — Marel/SFS, fl-indirizz li ġej:

Il-Kummissjoni Ewropea

Direttorat-Ġenerali għall-Kompetizzjoni

Reġistru għall-Amalgamazzjonijiet

J-70

B-1049 Bruxelles/Brussel


(1)  ĠU L 24, 29.1.2004, p. 1.


ATTI OĦRAJN

Kummissjoni

19.3.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 73/26


Pubblikazzjoni ta' applikazzjoni għal reġistrazzjoni skond l-Artikolu 6(2) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 dwar il-protezzjoni ta' l-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjoni ta' l-oriġini tal-prodotti agrikoli u ta' l-indikazzjonijiet ġeografiċi

(2008/C 73/09)

Din il-pubblikazzjoni tikkonferixxi d-dritt ta' oġġezzjoni skond l-Artikolu 7 tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 (1). Id-dikjarazzjonijiet ta' oġġezzjoni għandhom jaslu għand il-Kummissjoni fi żmien sitt xhur mid-data ta' din il-pubblikazzjoni.

SINTEŻI

REGOLAMENT TAL-KUNSILL (KE) Nru 510/2006

“BŒUF DE BAZAS”

Nru tal-KE: FR/PDO/005/0344/21.04.2004

DPO ( ) IĠP ( X )

Din is-sinteżi tagħti l-elementi ewlenin ta' l-ispeċifikazzjoni tal-prodott b'għan informattiv biss.

1.   DIPARTIMENT RESPONSABBLI FL-ISTAT MEMBRU:

Isem:

Institut National de l'Origine et de la Qualité (I.N.A.O.)

Indirizz:

51, rue d'Anjou

F-75008 Paris

Telefon:

(33) 153 89 80 00

Nru tal-Feks:

(33) 142 25 57 97

Posta elettronika:

info@inao.gouv.fr

2.   GRUPP:

Isem:

Association pour la Défense du Bœuf de Bazas

Indirizz:

3, Lagrange Est

F-33430 Bazas

Telefon:

(33) 556 25 03 32

Feks:

(33) 556 25 23 80

Posta elettronika:

bazas.elevage@expalliance.fr

Kompożizzjoni:

produttu,ri/proċessuri ( X ) oħrajn ( )

3.   TIP TA' PRODOTT:

Klassifikazzjoni 1.1.Laħam (u ġewwieni) frisk.

4.   L-ISPEĊIFIKAZZJONI TAL-PRODOTT

(Sinteżi tal-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4(2) tar-Regolament (KE) Nru 510/2006)

4.1.   Isem: “Bœuf de Bazas”

4.2.   Deskrizzjoni: Annimal tar-razza Bazadaise, Blonde d'Aquitaine jew prodott tat-taħlita ta' dawn iż-żewġ razez

Laħam frisk: Karkassa, nofs karkassa, kwart, imqatta'.

L-età l-annimali meta jinqatlu:

Għoġġiela: minimu 30 xahar — massimu 48 xahar,

Baqar: minimu 36 xahar — massimu 108 xhur,

Gniedes: minimu 36 xahar — massimu 60 xahar.

Karatteristiċi tal-karkassi:

Piż minimu:

għall-għoġġiela u l-baqar 300 kg,

għall-gniedes 380 kg.

Konformità E, U, R

Stat tat-tismin 3 u 4

M'hemmx tneħħija tax-xaħam estern għall-karkassi li waslu fl-istat tat-tismin ta' 3, tneħħija tax-xaħam estern parzjali għal dawk li waslu fl-istat tat-tismin ta' 4.

Kulur tal-laħam: Aħmar jgħajjat.

4.3.   Żona ġeografika: Jeħtieġ li l-annimali jitwiedlu, jitrabbew, jissemmnu u jinqatlu fiż-żona tal-produzzjoni “Bazas” li tinkludi:

id-dipartiment ta' la Gironde,

id-distretti tad-dipartiment ta' Landes: Aire sur Adour, Gabarret, Geaune, Grenade sur Adour, Labrit, Mimizan, Morcenx, Parentis-en-Born, Pissos, Roquefort, Sabres, Sore, Villeneuve-de-Marsan, Mont-de-Marsan, Tartas,

id-distretti mal-fruntiera ta' la Gironde u ta' Landes fil-Garonne u le Gers, jiġifieri:

id-distretti ta' Bouglon, Casteljaloux, Duras, Houeilles, Marmande, Meilhan-sur-Garonne, Mézin u Seyches du Lot u Garonne, mal-fruntieri ta' la Gironde u ta' Landes,

id-distretti ta' Cazaubon, Nogaro, Riscle, Eauze du Gers, mal fruntieri ta' Landes.

Sabiex jitnaqqsu l-effetti tat-trasportazzjoni fuq il-kwalità tal-laħam (il-benessri ta' l-annimal, l-istress jiġi limitat) u biex tiġi żgurata l-aħjar sorveljanza tal-karkassi u tal-metodu speċifiku għat-tneħħija tax-xaħam estern, il-biċċeriji għall-qatla tal-Bœufs de Bazas jinsabu fiż-żona tal-produzzjoni. Dan jippermetti li jinżammu l-karatteristiċi organolettiċi tal-karkassi.

4.4.   Prova ta' l-oriġini: Issir identifikazzjoni ta' l-annimal fl-età ta' mhux aktar minn sebat ijiem permezz ta' marka awrikolari fuq kull widna; dawn iż-żewġ marki awrikolari jkollhom in-numru nazzjonali ta' identifikazzjoni esklussiv għall-annimal.

Dokument ta' identifikazzjoni (“Passaport”) jakkumpanja l-annimal sakemm dan imur il-biċċerija: dan ikun fih ir-referenzi ta' l-annimal (id-data tat-twelid, il-kodiċi tar-razza, in-numru nazzjonali ta' identifikazzjoni, …).

Dan il-passaport jippermetti wkoll li jiġu identifikati l-postijiet diversi tat-trobbija ta' l-annimal: kull proprjetarju ta' l-annimal ipoġġi tikketta ta' moviment u b'hekk kull post tat-trobbija jiġi identifikat b'numru uniku (l-ewwel 5 ċifri jiddeżinjaw in-numri tal-kodiċi INSEE tad-dipartiment u taż-żona tat-trobbija). B'hekk tkun magħrufa l-oriġini ġeografika ta' l-annimal.

Fil-biċċerija, il-karkassa tiġi identifikata min-numru tal-qatla li jippermetti li ssir ir-rabta man-numru nazzjonali ta' identifikazzjoni; il-karkassa tiġi identifikata bl-inka għall-użu alimentari mil-logo “Bœuf de Bazas”. Ċertifikat ta' garanzija innumerat, li fuqu jkun hemm in-numru nazzjonali ta' identifikazzjoni ta' l-annimal u n-numru tal-biċċerija, jakkumpanja kull karkassa, nofs-karkassa jew kwart li jinbiegħ lil tal-laħam. Il-laħam jinbiegħ fil-ħwienet tal-laħam jew fis-supermarkets flimkien ma' prodotti oħra bbażati fuq il-laħam. Il-verifiki tal-kontabilità jikkompletu dan il-mekkaniżmu.

4.5.   Metodu ta' produzzjoni: trobbija ta' l-annimali tul 30 xahar minimu fir-rigward ta' l-għoġġiela u 36 xahar minimu għall-baqar u l-gniedes,

l-għoġġiela mrobbija skond il-metodu ta' merħliet li jreddgħu (imreddgħa mill-ommijiet tagħhom),

annimali ta' l-età ta' seba' xhur minimu li jittieħdu biex jirgħu għal sena, ħlief f'kundizzjonijiet klimatiċi eċċezzjonali,

l-annimali jingħataw alimentazzjoni ta' ħaxix jew ta' għalf prodott prinċipalment mill-istess azjenda u flimkien ma' ikel komplementari awtorizzat mill-Association pour la Défense du Bœuf de Bazas,

alimentazzjoni fil-fażi tat-tismin (il-fażi finali): l-għan ta' din il-fażi li ddum erba' xhur minumu huwa biex it-tismin jitlesta u biex jippermetti li l-karakassi u tal-laħam jiżviluppaw l-aqwa karatteristiċi kwalitattivi tagħhom.

Tul din l-aħħar fażi jew għall-inqas tul l-aħħar xahrejn, l-annimal jintema' bil-fors fl-istalla waħdu jew ma' l-oħrajn.

Fl-aħħar fażi jiżdiedu ċ-ċereali jew middlings, (qamħirrum, qamħ, xgħir, triticale, ħafur, segala …) integrati fl-għalf mhux raffinat (ħaxix tal-mergħa, silla) u/jew għeruq tax-xitel u tuberi.

Il-produttur għandu jadatta l-porzjon skond l-istat bijoloġiku ta' l-annimal u skond l-aptit li jkollu l-annimal. F'dan il-kuntest, hija awtorizzata d-distribuzzjoni ta' xgħir u/jew tal-ħxejjex flimkien maċ-ċereali li għandhom jikkostitwixxu l-bażi enerġetika tal-porzjon, sakemm din ma taqbiżx il-50 % tal-materjal niexef tal-porzjon.

Maċ-ċereali hija awtorizzat d-distribuzzjoni ta' għalf (oilcake) (principlament tas-soja u tal-kittien).

Tradizzjonalment aktar minn 70 % ta' l-għalf jiġi prodott fl-ażjenda li barra minn hekk jikkostitwixxi aktar minn 90 % ta' l-alimentazzjoni tul il-ħajja ta' annimal bovin.

Maturazzjoni tal-laħam: minimu ta' 10-il jum.

4.6.   Rabta:

Karatteristika partikolari:

il-klima oċeanika taż-żona (xtiewi moderati, xita frekwenti matul is-sena, abbondanza ta' xemx) tippermetti l-isfruttament tal-ħxejjex tal-mergħat naturali jew temporanji u li l-annimali jitħallew jirgħu għal aktar minn nofs is-sena,

ir-razez li jinżammu għall-produzzjoni tal-“Bœuf de Bazas” tradizzjonalment kienu jintużaw f'din iż-żona, għaliex ir-razza Bazadaise u la Blonde d'Aquitaine huma razez tal-lokal.

Reputazzjoni tajba:

L-isem “Bœuf de Bazas” imur lura għas-seklu XIII u huwa marbut ma' l-aħjar razez għall-produzzjoni tal-laħam lokali fir-reġjun tal-belt ta' Bazas.

Ir-reputazzjoni tal-Bœuf de Bazas kompliet tinfirex wara s-seklu XIII minħabba l-isfilata tradizzjonali tal-Bœufs de Bazas nhar il-Ħamis tal-Karnival: “La fête des Bœufs gras” jew il-festa tal-gniedes ħoxnin. Din il-festa baqgħet tiġi ċċelebrata saħansitra fiż-żminijiet meta l-eżistenza tagħha kienet qed tiġi mhedda (Ancien Régime). Il-gniedes li kienu jintużaw għax-xogħol fl-għelieqi mbagħad kienu jitħaxxnu u jinbiegħu l-aktar fis-suq tal-belt ta' Bazas.

Ir-reputazzjoni tal-Bœuf de Bazas baqgħet ma ntmissitx:

Fil-livell lokali:

il-festa tal-gniedes ħoxnin f'BAZAS fi żmien il-karnival kull sena tattira ħafna nies u matul dan il-perjodu l-ħwienet tal-laħam impenjati fl-inizjattiva “Bœuf de BAZAS” jaraw żieda ta' 30 % fil-kummerċ tagħhom. Din il-festa hija bbażata fuq l-ispeċifiċità u r-reputazzjoni tal-prodott u min-naħa l-oħra, tgħin biex ir-reputazzjoni tal-bœuf de Bazas tinżamm sħiħa tul iż-żminijiet,

bl-istess mod, lokalitajiet oħrajn fiż-żona IG żviluppaw manifestazzjonijiet ta' dan it-tip.

Fuq livell nazzjonali:

Ir-reputazzjoni nxterdet lil hinn mill-kuntest lokali Nistgħu nieħdu xi eżempji ta' dan l-aħħar:

L-artiklu ppubblikat fil-Figaro fis-16.2.2003 u intitolat “le bœuf gras fait son carnaval” (il-karnival tal-gendus l-oħxon),

ir-riċetta “croustillant de queue de bœuf de Bazas au foie gras de canard poêlé des landes”, ippreżentata matul il-programm “les escapades de PETITRENAUD” li xxandar fuq France 5.

4.7.   Entità ta' spezzjoni:

Isem:

Qualisud

Indirizz:

Agropole, BP 102

F-47000 Agen

Telefon:

(33) 558 06 15 21

Feks:

(33) 558 75 13 36

Posta elettronika:

qualisud@wanadoo.fr

Din l-entità ta' kontroll hija rikonoxxuta u akkreditata skond in-norma EN 45 011.

4.8.   Tikkettar: Denominazzjoni għall-bejgħ “Bœuf de Bazas”.

It-tikkettar għandu jkollu informazzjoni li jinforma lill-konsumatur bil-karatteristiċi tal-prodott:

tip ta' annimal (baqra jew gendus),

in-numru ta' identifikazzjoni ta' l-annimal,

eventwalment in-numru ta' identifikazzjoni tal-karkassa (in-nru tal-qatla),

id-data tat-twelid,

ir-razza,

l-isem u l-indirizz tar-razzett tal-produttur,

id-data tal-qatla,

il-piż tal-karkassa,

klassifikazzjoni, u

isem id-destinatarju.

Dan iċ-ċertifikat jakkumpanja l-karkassa, in-nofs karkassa jew il-kwart sad-data tal-bejgħ lill-konsumatur.


(1)  ĠU L 93, 31.3.2006, p. 12.