Il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fis-settur privat
SOMMARJU TA’:
Id-Deċiżjoni Kwadru 2003/568/JHA dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fis-settur privat
X’INHU L-GĦAN TAD-DEĊIŻJONI?
- Din tikkriminalizza kemm il-korruzzjoni attiva* kif ukoll dik passiva* fis-settur privat. Persuni ġuridiċi* jistgħu jinżammu responsabbli għal tali reati.
- Din tħassar l-Azzjoni Konġunta 98/742/JHA.
PUNTI EWLENIN
Inklużjoni tal-kunċett ta’ korruzzjoni fil-liġi kriminali nazzjonali
- Il-pajjiżi tal-UE huma meħtieġa jippenalizzaw atti mwettqa intenzjonalment bħala parti minn attivitajiet kummerċjali:
- korruzzjoni ta’ persuna: permezz ta’ wegħda, offerta jew għotja, direttament jew permezz ta’ intermedjarju li jmexxi jew jaħdem f’kull kapaċità għal entità fis-settur privat, ta’ kull vantaġġ mhux mistħoqq ta’ kull xorta, lil din il-persuna jew lil parti terza, sabiex din il-persuna jkollha twettaq jew tibqa’ lura milli twettaq kull att, bi ksur tad-dmirijiet* ta’ din il-persuna;
- it-talba ta’ vantaġġ mhux mistħoqq: persuna titlob jew tirċievi, direttament jew permezz ta’ intermedjarju, vantaġġ mhux mistħoqq ta’ kull xorta, jew taċċetta l-wegħda ta’ dan il-vantaġġ, għaliha nnifisha jew għal parti terza, waqt li tmexxi jew taħdem f’kull kapaċità għal entità fis-settur privat, sabiex twettaq jew tibqa’ lura milli twettaq kull att, bi ksur tad-dmirijiet ta’ dak li jkun.
- Dan ta’ hawn fuq japplika għall-attivitajiet kummerċjali ġewwa entitajiet bi qligħ u mingħajr qligħ. Fiż-żmien tal-adozzjoni, il-pajjiżi tal-UE kienu kapaċi jillimitaw il-kamp ta’ applikazzjoni tal-kondotta li jinvolvi jew jista’ jinvolvi tfixkil tal-kompetizzjoni b’rabta max-xiri ta’ merkanzija jew servizzi kummerċjali. Din il-limitazzjoni ma għadhiex valida. Il-limitazzjonijiet kienu validi għal 5 snin mit-22 ta’ Lulju 2005.
- Il-pajjiżi tal-UE kellhom jiddikjaraw lill-Kunsill kif kienu se jaġixxu fi żmien l-adozzjoni ta’ din id-deċiżjoni. Qabel it-22 ta’ Lulju 2010, il-Kunsill kellu jirrevedi d-dikjarazzjonijiet li saru mill-pajjiżi tal-UE b’rabta mal-limitazzjonijiet.
Ir-responsabbiltà tal-persuni ġuridiċi u fiżiċi
- L-għan ta’ din id-deċiżjoni huwa li tpoġġi r-responsabbiltà mhux biss fuq il-persuni fiżiċi, bħall-impjegati, iżda wkoll fuq il-persuni ġuridiċi, bħall-impriżi.
- Fir-rigward tar-responsabbiltà tal-persuni fiżiċi, il-pajjiżi tal-UE għandhom jiżguraw li l-atti msemmija huma responsabbli għal penali massima ta’ mill-inqas sena sa tliet snin ta’ priġunerija. Pereżempju, jekk f’pajjiż tal-UE, il-kondotta tiġi kkriminalizzata sa sena ta’ priġunerija jew f’pajjiż ieħor, sa sentejn ta’ priġunerija, iż-żewġ każijiet jissodisfaw il-kriterji stabbiliti mid-deċiżjoni kwadru. Il-pajjiżi tal-UE jistgħu japplikaw ukoll limiti legali ogħla għat-terminu massimu ta’ priġunerija.
- Id-dritt li jiġu eżerċitati attivitajiet tan-negozju jista’ jiġi sospiż temporanjament. L-istigazzjoni biex jitwettaq wieħed mill-atti stabbiliti hawn fuq jew l-għajnuna jew it-tħajjir ta’ tali kondotta għandhom ukoll jiġu kkriminalizzati bħala reat.
- Il-persuni ġuridiċi jistgħu jinżammu responsabbli għal reati li jinvolvu korruzzjoni jekk dawn jitwettqu għall-benefiċċju tagħhom minn kwalunkwe persuna fiżika li taġixxi individwalment jew li jkollha pożizzjoni prominenti f’persuna ġuridika abbażi ta’:
- il-poter tar-rappreżentazzjoni tal-persuna ġuridika;
- awtorità li tieħu d-deċiżjonijiet f’isem il-persuna ġuridika;
- awtorità sabiex teżerċita kontroll fil-persuna ġuridika.
- Il-penali għall-persuni ġuridiċi jistgħu jinkludu multi kriminali jew mhux kriminali. Barra minn hekk, il-pajjiżi tal-UE jistgħu jqisu l-esklużjoni mill-intitolament għall-benefiċċji jew l-għajnuna pubbliċi, l-iskwalifika temporanja jew permanenti mill-prattika ta’ attivitajiet kummerċjali, eċċ.
Ġuriżdizzjoni
Kull pajjiż tal-UE għandu ġuriżdizzjoni jekk ir-reat ikun twettaq:
- fit-territorju tiegħu;
- minn wieħed miċ-ċittadini tiegħu;
- għall-benefiċċju ta’ persuna ġuridika li għandha l-uffiċċju ġenerali tagħha fit-territorju ta’ dak il-pajjiż tal-UE.
Id-deċiżjoni tapplika għal Ġibiltà.
Din id-deċiżjoni hija affettwata mis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea fil-Kawża C-176/03 dwar id-distribuzzjoni tal-poteri fi kwistjonijiet kriminali bejn il-Kummissjoni Ewropea u l-Kunsill.
MINN META TAPPLIKA D-DEĊIŻJONI?
Il-pajjiżi tal-UE kellhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jikkonformaw mar-regoli tad-deċiżjoni sat-22 ta’ Lulju 2005.
SFOND
Għal aktar informazzjoni, ara:
TERMINI EWLENIN
Korruzzjoni attiva: l-għoti ta’ flus bħala tixħim lil persuna biex din twettaq att fl-eżerċizzju tad-dmirijiet tagħha b’mod illegali.
Korruzzjoni passiva: it-teħid ta’ flus bħala tixħim.
Persuni ġuridiċi: kull entità li jkollha dan l-istatus skont il-liġijiet nazzjonali applikabbli, għajr għall-Istati jew il-korpi l-oħra pubbliċi huma u jaġixxu fl-eżerċizzju tal-poteri sovrani tagħhom u għall-organizzazzjonijiet pubbliċi internazzjonali.
Ksur tad-dmirijiet: għandha tinftiehem skont il-liġijiet nazzjonali. Il-kunċett tal-ksur tad-dmirijiet fil-liġijiet nazzjonali għandu jkopri bħala minimu kull imġiba żleali li tikkostitwixxi ksur tad-dmirijiet statutorji, jew ksur tar-regolamenti professjonali.
DOKUMENT EWLIENI
Id-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2003/568/JHA tat-22 ta’ Lulju 2003 dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fis-settur privat (ĠU L 192, 31.7.2003, pp. 54-56).
Emendi suċċessivi għad-Deċiżjoni 2003/568/JHA ġew inkorporati fit-test bażiku. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.
DOKUMENTI RELATATI
Rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill li jivvaluta sa fejn l-Istati Membri ħadu l-miżuri neċessarji sabiex jikkonformaw mad-Deċiżjoni Kwadru tal-Kunsill 2003/568/JHA tat-22 ta’ Lulju 2003 dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni fis-settur privat (COM(2019) 355 final, 26.7.2019).
l-aħħar aġġornament 18.02.2020