It-tisħiħ tal-kooperazzjoni mal-Iżvizzera, man-Norveġja u mal-Iżlanda: il-Konvenzjoni ta’ Lugano

SOMMARJU TA’:

Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/430/KE — konklużjoni tal-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali

X’INHU L-GĦAN TAL-KONVENZJONI U TAD-DEĊIŻJONI?

Il-Konvenzjoni timmira li tikseb l-istess livell ta’ ċirkolazzjoni tas-sentenzi bejn il-pajjiżi tal-UE u l-Iżvizzera, in-Norveġja u l-Iżlanda. Magħrufa bħala l-Konvenzjoni l-ġdida ta’ Lugano, hija tissostitwixxi l-Konvenzjoni ta’ Lugano tal-1988.

Id-deċiżjoni tikkonkludi l-konvenzjoni f’isem il-Komunità Ewropea (issa l-UE). Hija tistabbilixxi wkoll id-dikjarazzjonijiet li għandhom isiru fil-mument tad-depożitu tal-istrument tar-ratifika (anness mad-deċiżjoni).

PUNTI EWLENIN

Applikazzjoni

Il-konvenzjoni tapplika għall-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali.

Hija ma tapplikax għal:

• materji tat-taxxa, doganali u amministrattivi;
• l-istatus u l-kapaċità ġuridika ta’ persuni fiżiċi;
• id-drittijiet fil-proprjetà li jirriżultaw minn relazzjonijiet matrimonjali;
• testmenti u suċċessjonijiet;
• falliment jew kompożizzjoni;
• sigurtà soċjali jew arbitraġġ.

Il-ksib ta’ livell għoli ta’ ċirkolazzjoni ta’ sentenzi

Il-konvenzjoni, iffirmata mill-Komunità Ewropea, flimkien mad-Danimarka, mal-Iżlanda, man-Norveġja u mal-Iżvizzera, kellha tidħol fis-seħħ ladarba tiġi ratifikata mill-firmatarji. Id-Danimarka kienet parti kontraenti separata għal din il-konvenzjoni, minħabba li għażlet li ma tibqax marbuta b’dak li kien ir-Regolament Brussell I (ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 44/2001) — li sussgwentement ġie sostitwit bir-Regolament (UE) Nru 1215/2012 dwar il-ġurisdizzjoni tal-qorti u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali.

Il-partijiet kontraenti jiddepożitaw l-istrumenti ta’ ratifika tagħhom dwar il-Kunsill Federali Żvizzeru, li jservi ta’ depożitarju tal-konvenzjoni. Mad-dħul fis-seħħ, il-konvenzjoni hija miftuħa għal:

• membri futuri tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles;
• Il-pajjiżi tal-UE li jaġixxu f’isem ċerti territorji mhux Ewropej li huma parti mit-territorju tagħhom (pereżempju t-territorji Franċiżi extra-Ewropej bħal Nouméa) jew li huma responsabbli għar-relazzjonijiet esterni tagħhom;
• kwalunkwe stat ieħor, soġġett għall-qbil unanimu tal-partijiet kontraenti kollha.

Abbażi tar-regoli applikabbli bejn il-pajjiżi tal-UE

Il-konvenzjoni ssegwi r-regoli preżenti tal-UE dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali bejn il-pajjiżi tal-UE. Dan ifisser li r-regoli huma simili fl-UE u fl-Iżvizzera, fin-Norveġja u fl-Iżlanda. Il-konvenzjoni tiffaċilita wkoll ir-rikonoxximent reċiproku u l-eżekuzzjoni tas-sentenzi maqtugħa mill-qrati nazzjonali ta’ dawn il-pajjiżi.

Il-konvenzjoni titlob li, b’mod ġenerali, persuni domiċiljati (legalment residenti) fi stat marbut mill-konvenzjoni jiġu mħarrka f’dak l-istat, tkun xi tkun in-nazzjonalità tagħhom. Madanakollu, tipprovdi wkoll għal regoli speċjali ta’ ġurisdizzjoni f’ċerti materji, bħal:

• kuntratti: il-qrati tal-pajjiż fejn l-obbligu huwa infurzat għandhom ġurisdizzjoni;
• manteniment: il-ġurisdizzjoni hija f’idejn il-qrati tal-post fejn il-kreditur ta’ manteniment (il-persuna intitolata mill-pagamenti li għalihom tipprovdi s-sentenza) jkun domiċiljat jew residenti b’mod abitwali;
• tort (att illegali jew ksur ta’ dritt li jikkawża dannu jew ħsara), delitt (att illegali li għalih il-persuna li tkun sofriet id-dannu għandha d-dritt għal rimedju ċivili) jew kważi delitt (att negliġenti jew ommissjoni li tikkawża dannu jew ħsara lill-persuna jew lill-proprjetà ta’ persuna oħra, u għalhekk tesponi lil persuna għal responsabilità ċivili f’ġurisdizzjonijiet tal-liġi ċivili): il-ġurisdizzjoni hija f’idejn il-qrati tal-post fejn ikun seħħ jew jista’ jseħħ l-avveniment ta’ ħsara.

Il-konvenzjoni tipprevedi wkoll ġurisdizzjonijiet speċifiċi f’materji li jirrigwardaw:

• l-assigurazzjoni;
• il-kuntratti tal-konsumaturi; u
• kuntratti individwali tal-impjieg.

Il-ġurisdizzjoni f’materji relatati ma’ mezzadriji (pussess ta’ art jew proprjetà bħala kerrej) u d-drittijiet tal-proprjetà immobbli hija esklużivament f’idejn il-qrati tal-istat kontraenti fejn tkun tinsab il-proprjetà.

Għadd ta’ protokolli huma annessi mal-konvenzjoni, fost affarijiet oħra biex jiżguraw li l-konvenzjoni tiġi interpretata b’mod kemm jista’ jkun uniformi.

MINN META JAPPLIKAW ID-DEĊIŻJONI U L-KONVENZJONI?

Id-deċiżjoni ilha tapplika mis-27 ta’ Novembru 2009. Il-konvenzjoni daħlet fis-seħħ bejn l-UE u n-Norveġja fl-1 ta Jannar 2010, bejn l-UE u l-Iżvizzera fl-1 ta’ Jannar 2011 u bejn l-UE u l-Iżlanda fl-1 ta’ Mejju 2011, f’konformità mal-Artikolu 69(5) tal-konvenzjoni.

SFOND

L-iffirmar tal-konvenzjoni mmarka żvilupp istituzzjonali ewlieni. Fl-Opinjoni 1/03 tagħha, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat li l-Komunità Ewropea kienet esklużivament kompetenti biex tikkonkludi l-Konvenzjoni ta’ Lugano. Il-konvenzjoni, li ġiet iffirmata fit-30 ta’ Ottubru 2007, hija parti ewlenija mil-liġi tal-UE u se tapplika għal perjodu ta’ żmien mingħajr limitu.

DOKUMENTI EWLENIN

Il-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni tas-sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU L 147, 10.6.2009, pp. 5-43)

L-emendi suċċessivi għall-ftehim ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata hija ta’ valur dokumentarju biss.

Id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2009/430/KE tas-27 ta’ Novembru 2008 dwar il-konklużjoni tal-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU L 147, 10.6.2009, pp. 1-4)

DOKUMENTI RELATATI

Il-konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, iffirmata f’Lugano fit-30 ta’ Ottubru 2007 — Rapport ta’ Spjegazzjoni mill-Professur Fausto Pocar (Detentur tal-Presidenza tad-Dritt Internazzjonali fl-Università ta’ Milan) (ĠU C 319, 23.12.2009, pp. 1-56)

Il-Procès-verbal ta’ Rettifika tal-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, iffirmat f’Lugano fit-30 ta’ Ottubru 2007 (ĠU L 18, 21.1.2014, pp. 70-71)

Il-Procès-verbal ta’ Rettifika tal-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, iffirmat f’Lugano fit-30 ta’ Ottubru 2007 (ĠU L 147, 10.6.2009, p. 44)

l-aħħar aġġornament 31.07.2018