L-ikkoordinament tax-xiri tal-gass, il-valutazzjoni affidabbli tal-prezzijiet u l-iskambju tal-gass minn naħa għal oħra tal-fruntiera

SOMMARJU TA’:

Ir-Regolament (UE) 2022/2576 li jtejjeb is-solidarjetà permezz ta’ koordinazzjoni aħjar tax-xiri tal-gass, parametri referenzjarji tal-prezzijiet affidabbli u skambji tal-gass bejn il-fruntieri

X’INHU L-GĦAN TAR-REGOLAMENT?

Ir-regolament idaħħal miżuri ta’ emerġenza temporanji mfassla biex inaqqsu prezzijiet għoljin tal-enerġija u jtejbu s-sigurtà tal-provvista tal-gass, permezz ta’:

solidarjetà aktar stretta f’każ ta’ nuqqas reali ta’ provvista ta’ emerġenza u gass;
koordinazzjoni aħjar bejn l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (UE);
il-limitazzjoni tal-ħiliet tal-gass u tal-elettriku; u
l-istabbiliment ta’ parametri referenzjarji affidabbli għall-prezzijiet tal-gass.

PUNTI EWLENIN

Il-gwerra ta’ aggressjoni bla provokazzjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna u t-tnaqqis tal-provvisti tal-gass naturali mir-Russja lill-Istati Membri li jdgħajfu s-sigurtà tal-provvista tal-UE. Din il-militarizzazzjoni tal-provvista tal-gass u l-manipulazzjoni tas-swieq permezz tat-tfixkil intenzjonat tal-fluss tal-gass wassal sabiex jitnaqqsu l-prezzijiet tal-enerġija fl-UE, u tiġi pperikolata l-ekonomija tal-UE.

Ir-Regolament jirrappreżenta rispons ikkoordinat mill-UE biex tipproteġi liċ-ċittadini tagħha u lill-ekonomija tagħha billi titnaqqas id-dipendenza fuq il-gass Russa u jiġu stabbiliti prezzijiet eċċessivi.

Il-ġbir tad-domanda u l-akkwist b’mod konġunt

Sabiex jiġi evitat li dawn jagħmlu offerti aħjar minn ta’ xulxin u sabiex ikollhom ingranaġġ aħjar fuq il-fornituri tal-gass, l-Istati Membri, flimkien mal-pajjiżi tal- Komunità tal-Enerġija skont ir-regolament, huma kapaċi jissottomettu l-importazzjoni tal-gass tagħhom lil fornitur tas-servizz involut mill-Kummissjoni Ewropea, li mbagħad:

tikkalkula d-domanda aggregata;
tfittex offerti fis-swieq globali fornituri biex jissodisfaw id-domanda totali; u
talloka drittijiet ta’ aċċess għall-provvista, filwaqt li tqis distribuzzjoni proporzjonata bejn parteċipanti iżgħar u akbar.

Kumpaniji tal-gass u kumpaniji li jikkonsmaw il-gass:

għandhom jużaw is-servizz għall-volumi tal-gass ekwivalenti għal 15 % tal-obbligi tal-ħżin tal-gass rispettivi tagħhom għall-2023 — għal total ta’ madwar 13.5 biljuni metri kubiku għall-UE — lil hinn minn fejn proprjetarju se jkun volontarju iżda bbażat fuq l-istess mekkaniżmu;
jistgħu mbagħad jagħżlu li jixtru gass permezz tal-pjattaforma mill-fornituri li jistgħu jissodisfaw id-domanda aggregata;
jistgħu jikkoordinaw l-elementi tal-kuntratti ta’ xiri jew jużaw kuntratti konġunti ta’ xiri, diment li jikkonformaw mal-liġi tal-kompetizzjoni tal-UE.

Il-gass mir-Russja huwa eskluż mix-xiri konġunt.

Parametru referenzjarju tal-prezzijiet tal-gass

L-Aġenzija għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi tal-Enerġija (ACER) għandha tiżviluppa parametru referenzjarju ġdid tal-prezz biex tistimula l-ipprezzar stabbli u prevedibbli għall-gass naturali likwidu sal-31 ta’ Marzu 2023.

Ir-Regolament, permezz tal-Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq (ESMA), jistabbilixxi mekkaniżmu għall-immaniġġjar ta’ volatilità fl-istess jum * għal tranżazzjonijiet tal-istess jum dwar il-preskrizzjonijiet tan-negozjar li fuqhom huma nnegozjati d-derivattivi relatati mal-enerġija, biex jiġi evitat:

l-iffissar eċċessiv tal-prezzijiet matul jum ta’ negozjar; u
fluttwazzjoni fil-prezzijiet tad-derivattivi lil hinn mil-limiti massimi u aktar baxxi.

Is-solidarjetà tal-Istat Membru biex tiġi żgurata l-kontinwità tal-provvista tal-elettriku u l-protezzjoni tal-industriji essenzjali u tal-konsumaturi protetti *

Ir-regoli jagħmluha possibbli biex l-Istati Membri:

inaqqsu l-konsum ta’ gass mhux essenzjali (bħal tisħin għall-użu fuq barra jew pixxini residenzjali msaħħna), sabiex ifornu gass lill-industriji u s-servizzi essenzjali;
jiddefinixxu x’jikkostitwixxi l-konsum tal-gass mhux essenzjali;
jitolbu solidarjetà minn Stati Membri oħra fejn ma jkunux jistgħu jiżguraw il-volumi tal-gass kritiċi meħtieġa għas-sistema tal-elettriku tagħhom;
jiċċaraw l-eċċezzjonijiet għal dawn ir-regoli, pereżempju klijenti protetti mis-solidarjetà * (unitajiet domestiċi u ċerti servizzi soċjali), provvisti tal-gass għall-elettriku meħtieġ għall-produzzjoni u t-trasport tal-gass, ċerta infrastruttura kritika u installazzjonijiet kruċjali għall-funzjonament tal-militar, tas-sigurtà nazzjonali u ta’ servizzi ta’ għajnuna umanitarja;
jissalvagwardjaw il-konsumaturi protetti (bħal-tisħin domestiku fuq ġewwa, l-iskejjel u l-isptarijiet) fiċ-ċirkostanzi kollha; u
jaqsmu l-provvisti tal-gass f’każ ta’ emerġenza ġenwina.

Huma jistabbilixxu wkoll regoli ta’ inadempjenza għall-provvista ta’ solidarjetà lil Stati Membri oħra f’każ ta’ emerġenza skont ir-Regolament (UE) 2017/1938 (ara s-sommarju) jekk l-Istati Membri kkonċernati ma jkunux qablu dwar tali arranġamenti.

MINN META BEDA JAPPLIKA R-REGOLAMENT?

Ilu japplika mit-30 ta’ Diċembru 2022 u se japplika sal-31 ta’ Diċembru 2024. Dispożizzjonijiet dwar l-użu aktar effettiv tal-kapaċità tat-trażmissjoni japplikaw mill-31 ta’ Marzu 2023.

SFOND

Ir-regolament jiġi ppromulgat skont l-Artikolu 122 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, li jippermetti li jittieħdu miżuri ekonomiċi xierqa jekk jirriżultaw diffikultajiet gravi fil-provvista tal-enerġija.

Għal aktar informazzjoni, ara:

Pjattaforma tal-enerġija tal-UE (il-Kummissjoni Ewropea))
Provvisti tal-gass siguri (il-Kummissjoni Ewropea).

TERMINI EWLENIN

Mekkaniżmu għall-immaniġġjar ta’ volatilità fl-istess jum. Mekkaniżmu ta’ ġestjoni tal-volatilità li għandu l-għan li jillimita l-movimenti kbar tal-prezzijiet fis-swieq tal-elettriku u tal-gass fl-istess jum ta’ negozjar.

Il-klijenti protetti. Klijent ta’ unità domestika mqabbad ma’ network tad-distribuzzjoni tal-gass. Barra minn hekk, fejn Stat Membru jiddeċiedi, jista’ wkoll ifisser wieħed jew aktar minn dawn li ġejjin, sakemm l-intrapriżi żgħar jew ta’ daqs medju (SMEs) jew is-servizzi ċitati fil-punti (1) u (2) ma jirrappreżentawx, b’mod konġunt, aktar minn 20 % tal-konsum finali totali tal-gass f’dak l-Istat Membru:

1.

SME, jekk tkun imqabbda ma’ network għad-distribuzzjoni tal-gas;
2.

servizz soċjali essenzjali, jekk ikun imqabbad ma’ network ta’ distribuzzjoni jew ta’ trażmissjoni tal-gass;
3.

installazzjoni ta’ tisħin distrettwali sal-punt li twassal it-tisħin lill-klijenti domestiċi, lill-SMEs, jew lis-servizzi soċjali essenzjali, sakemm l-installazzjoni ma tkunx tista’ taqleb għal karburanti għajr il-gass.

Klijent protett mis-solidarjetà. Klijent ta’ unità domestika mqabbad ma’ network tad-distribuzzjoni tal-gass. Jista’ jinkludi wkoll waħda jew it-tnejn li ġejjin:

1.

installazzjoni ta’ tisħin distrettwali, jekk ikun klijent protett fi Stat Membru partikolari u biss f’dak li għandu x’jaqsam ma’ tisħin ta’ unitajiet domestiċi jew ta’ servizzi soċjali essenzjali għarj servizzi edukattivi u ta’ amministrazzjoni pubblika;
2.

servizz soċjali essenzjali, jekk ikun klijent protett fi Stat Membru partikolari, għajr servizzi edukattivi u ta’ amministrazzjoni pubblika.

DOKUMENT PRINĊIPALI

Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/2576 tad-19 ta’ Diċembru 2022 li jtejjeb is-solidarjetà permezz ta’ koordinazzjoni aħjar tax-xiri tal-gass, parametri referenzjarji tal-prezzijiet affidabbli u skambji tal-gass minn naħa għal oħra tal-fruntiera (ĠU L 335, 29.12.2022, pp. 1-35).

L-emendi suċċessivi għar-Regolament (UE) 2022/2576 ġew inkorporati fit-test oriġinali. Din il-verżjoni konsolidata għandha valur dokumentarju biss.

DOKUMENTI RELATATI

Ir-Regolament (UE) 2019/942 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-5 ta’ Ġunju 2019 li jistabbilixxi Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi tal-Enerġija (riformulazzjoni) (ĠU L 158, 14.6.2019, pp. 22-53).

Ara l-verżjoni konsolidata.

Verżjoni Konsolidata tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea — It-Tielet Parti — Politika u azzjonijiet interni tal-Unjoni — Titolu VIII — Politika Ekonomika u monetarja — Kapitolu 1 — Politika ekonomika — Artikolu 122 (ex Artikolu 100 TKE) (ĠU C 202, 7.6.2016, p. 98).

l-aħħar aġġornament 19.01.2024