It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea

SOMMARJU TA’:

It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea

X’INHU L-GĦAN TAT-TRATTAT?

• It-TUE huwa wieħed mit-trattati primarji tal-UE, flimkien mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE). Huwa jifforma l-bażi tal-liġi tal-UE, billi jistabbilixxi l-iskop tal-UE, il-governanza tal-istituzzjonijiet ċentrali tagħha.
• It-TUE huwa bbażat fuq it-Trattat ta’ Maastricht li mmarka stadju ġdid ta’ integrazzjoni Ewropea billi jmur lil hinn mill-għan ekonomiku oriġinali (suq komuni). Huwa fetaħ it-triq għall-integrazzjoni politika bi tranżizzjoni mill-Komunità Ekonomika Ewropea (KEE) għall-Unjoni Ewropea (UE).
• It-Trattat ta’ Maastricht introduċa numru ta’ bidliet sinifikanti għall-istruttura, l-istituzzjonijiet u t-teħid tad-deċiżjonijiet, l-oqsma politiċi u l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din l-UE l-ġdida.

PUNTI EWLENIN

Karatteristiċi ewlenin tat-Trattat ta’ Maastricht

• Unjoni Ewropea li tikkonsisti fi 3 “pilastri”:
  • il-Komunitajiet Ewropej eżistenti — il-Komunità Ekonomika Ewropea (KEE), il-Komunità Ewropea tal-Faħam u l-Azzar (KEFA u l-Komunità Ewropea dwar l-Enerġija Atomika (Euratom) u
  • 2 oqsma ġodda ta’ kooperazzjoni ma’ teħid ta’ deċiżjonijiet intergovernattiv minflok “il-metodu tal-Komunità”:
    • il-politika estera u ta’ sigurtà komuni (PESK) u
    • pulizija u kooperazzjoni ġudizzjarja f’materji kriminali (ġustizzja u affarijiet interni).
• Istituzzjonijiet aktar demokratikament leġittimi:
  • influwenza akbar fit-teħid tad-deċiżjonijiet għall-Parlament Ewropew:
  • applikazzjoni estiża tal-proċeduri ta’ kooperazzjoni u kunsens;
  • l-introduzzjoni tal-proċedura ta’ ko-deċiżjoni (issa proċedura leġiżlattiva ordinarja);
  • rikonoxximent tar-rwol tal-partiti politiċi Ewropej;
  • mandat tal-Kummissjoni Ewropea allinjat ma’ dak tal-Parlament (5 snin);
  • applikazzjoni estiża tal-votazzjoni b’maġġoranza kwalifikata fil-Kunsill;
  • ħolqien tal-Kumitat tar-Reġjuni, magħmul minn rappreżentanti tal-awtoritajiet reġjonali, bi rwol konsultattiv.
• It-tnedija tal-unjoni ekonomika u monetarja (UEM) biex jitkompla s-suq uniku.
• L-iżvilupp tad-dimensjoni soċjali tal-KE mal-Protokoll Soċjali anness mat-Trattat li jestendi s-setgħat tal-Komunità fil-qasam soċjali.
• L-istabbiliment ta’ politiki Komunitarji f’6 oqsma ġodda: netwerks trans-Ewropej (TEN); politika industrijali; protezzjoni tal-konsumatur; edukazzjoni u taħriġ vokazzjonali; żgħażagħ; u kultura.
• L-istabbiliment tal-prinċipji tas-sussidjarjetà u l-proporzjonalità, biex jiġi żgurat li d-deċiżjonijiet jittieħdu kemm jista’ jkun qrib iċ-ċittadin u huma limitati għal dak li hu meħtieġ biex jintlaħqu l-għanijiet.
• Introduzzjoni tal-kunċett taċ-ċittadinanza tal-UE minbarra ċ-ċittadinanza nazzjonali.

Emendi mressqa għat-trattat

It-Trattat ta’ Maastricht ġie sussegwentement emendat mit-trattati li ġejjin:

• It-Trattat ta’ Amsterdam (1997) żied il-poteri tal-UE billi ħoloq politika ta’ impjieg tal-Komunità, u ttrasferixxa lill-komunitajiet uħud mill-oqsma li preċedentement kienu soġġetti għal kooperazzjoni intergovernattiva fl-oqsma tal-ġustizzja u l-affarijiet interni, u introduċa miżuri mmirati biex iġibu l-UE eqreb lejn iċ-ċittadini tagħha u jippermettu kooperazzjoni aktar mill-qrib bejn ċerti pajjiżi tal-UE (kooperazzjoni msaħħa). Huwa estenda wkoll il-proċedura ta’ kodeċiżjoni u votazzjoni b’maġġoranza kwalifikata u ssimplifikat u nnumerat mill-ġdid l-artikoli tat-Trattati.
• It-Trattat ta’ Nizza (2001) essenzjalment ittratta l-problemi istituzzjonali marbuta mat-tkabbir li ma ġewx solvuti fl-1997: il-kompożizzjoni tal-Kummissjoni, l-ippeżar tal-voti fil-Kunsill u l-estensjoni tal-oqsma tal-votazzjoni b’maġġoranza kwalifikata. Huwa ssimplifika r-regoli dwar l-użu tal-proċedura msaħħa ta’ kooperazzjoni u għamel is-sistema ġudizzjarja aktar effettiva.
• It-Trattat ta’ Lisbona (2007) ġab riformi kbar. Waqqaf il-Komunità Ewropea - it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea ssemma mill-ġdid “it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE”. Huwa neħħa l-arkitettura preċedenti tal-UE ta’ 3 pilastri u alloka mill-ġdid kompetenzi bejn l-UE u l-pajjiżi tal-UE. Il-mod kif jaħdmu l-istituzzjonijiet Ewropej u l-proċess tat-teħid ta’ deċiżjonijiet ġew riveduti wkoll, sabiex jadattaw għal UE mkabbra ta’ 28 pajjiż tal-UE. Bosta mill-politiki interni u esterni tal-UE ġew riformati wkoll u l-istituzzjonijiet setgħu jaġixxu f’oqsma ta’ politika ġodda. Id-dimensjoni demokratika tal-UE ġiet imsaħħa aktar.
• Wara l-1992, it-TUE ġie emendat mid-diversi trattati ta’ adeżjoni, li progressivament ġab in-numru ta’ pajjiżi tal-UE minn 12 għal 28.

MINN META TAPPLIKA L-VERŻJONI ATTWALI TAT-TRATTAT?

Iffirmat fit-13 ta’ Diċembru 2007, it-Trattat ta’ Lisbona — li jinkludi t-TUE u t-TFUE — daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Diċembru 2009.

SFOND

• It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TEU) għandu l-oriġini tiegħu fit-Trattat ta’ Maastricht, iffirmat fis-7 ta’ Frar 1992, u l-verżjoni attwali tiegħu, wara diversi emendi, jirriżulta mit-Trattat ta’ Lisbona (2007).
• Għal aktar informazzjoni, ara:
  • L-Ewwel Trattati (Parlament Ewropew)
  • L-istorja tal-UE (Kunsill tal-UE)
  • Trattati tal-UE (Kummissjoni Ewropea)
  • Deskrizzjoni ġenerali tat-Trattati (EUR-Lex).

DOKUMENT PRINĊIPALI

Trattat dwar l-Unjoni Ewropea tat-13 ta’ Diċembru 2007 – verżjoni kkonsolidata (ĠU C 202, 7.6.2016 pp. 13-46)

DOKUMENTI RELATATI

Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (ĠU C 191, 29.7.1992, pp. 1-112)

Att li jikkonċerna l-kondizzjonijiet tal-adeżjoni tar-Renju tan-Norveġja, ir-Repubblika tal-Awstrija, ir-Repubblika tal-Finlandja u r-Renju tal-Isvezja u l-aġġustamenti għat-Trattati li fuqhom hija stabbilita l-Unjoni Ewropea,, Werrej (ĠU C 241, 29.8.1994, pp. 9-404)

Trattat ta’ Amsterdam li jemenda t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, it-Trattati li jistabbilixxu l-Komunitajiet Ewropej u ċerti atti relatati (ĠU C 340, 10.11.1997, pp. 1-144)

Trattat ta’ Nizza li jemenda t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, it-Trattati li jistabbilixxu l-Komunitajiet Ewropej u ċerti atti relatati (ĠU C 80, 10.3.2001, pp. 1-87)

Trattat bejn ir-Renju tal-Belġju, ir-Renju tad-Danimarka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Repubblika Ellenika, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, l-Irlanda, ir-Repubblika Taljana, il-Gran Dukat tal-Lussemburgu, ir-Renju tal-Olanda, ir-Repubblika tal-Awstrija, ir-Repubblika Portugiża, ir-Repubblika tal-Finlandja, ir-Renju tal-Iżvezja, ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq (Stati Membri tal-Unjoni Ewropea) u r-Repubblika Ċeka, ir-Repubblika tal-Estonja, ir-Repubblika ta’ Ċipru, ir-Repubblika tal-Latvja, ir-Repubblika tal-Litwanja, ir-Repubblika tal-Ungerija, ir-Repubblika ta’ Malta, ir-Repubblika tal-Polonja, ir-Repubblika tas-Slovenja, r-Repubblika Slovakka, dwar l-adeżjoni tar-Repubblika Ċeka, ir-Repubblika tal-Estonja, ir-Repubblika ta’ Ċipru, ir-Repubblika tal-Latvja, ir-Repubblika tal-Litwanja, ir-Repubblika tal-Ungerija, ir-Repubblika ta’ Malta, ir-Repubblika tal-Polonja, ir-Repubblika tas-Slovenja u r-Repubblika Slovakka mal-Unjoni Ewropea (ĠU L 236, 23.9.2003, pp. 17-930)

Trattat bejn ir-Renju tal-Belġju, ir-Repubblika Ċeka, ir-Renju tad-Danimarka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Repubblika tal-Estonja, ir-Repubblika Ellenika, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, l-Irlanda, ir-Repubblika Taljana, ir-Repubblika ta’ Ċipru, ir-Repubblika tal-Latvja, ir-Repubblika tal-Litwanja, il-Gran Dukat tal-Lussemburgu, ir-Repubblika tal-Ungerija, ir-Repubblika ta’ Malta, ir-Renju tal-Olanda, ir-Repubblika tal-Awstrija, ir-Repubblika tal-Polonja, ir-Repubblika Portugiża, ir-Repubblika tas-Slovenja, ir-Repubblika Slovakka, ir-Repubblika tal-Finlandja, ir-Renju tal-Iżvezja, ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq (Stati Membri tal-Unjoni Ewropea) u r-Repubblika tal-Bulgarija u r-Rumanija, dwar l-adeżjoni tar-Repubblika tal-Bulgarija u tar-Rumanija mal-Unjoni Ewropea (ĠU L 157, 21.6.2005, pp. 11-395)

Trattat ta’ Lisbona li jemenda t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, iffirmat f’Liżbona, 13 ta’ Diċembru 2007 (ĠU C 306, 17.12.2007, pp. 1-271)

Trattat bejn ir-Renju tal-Belġju, ir-Repubblika tal-Bulgarija, ir-Repubblika Ċeka, ir-Renju tad-Danimarka, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, ir-Repubblika tal-Estonja, l-Irlanda, ir-Repubblika Ellenika, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, ir-Repubblika Taljana, ir-Repubblika ta’ Ċipru, ir-Repubblika tal-Latvja, ir-Repubblika tal-Litwanja, il-Gran Dukat tal-Lussemburgu, ir-Repubblika tal-Ungerija, ir-Repubblika ta’ Malta, ir-Renju tal-Olanda, ir-Repubblika tal-Awstrija, ir-Repubblika tal-Polonja, ir-Repubblika Portugiża, ir-Rumanija, ir-Repubblika tas-Slovenja, ir-Repubblika Slovakka, ir-Repubblika tal-Finlandja, ir-Renju tal-Iżvezja, ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq (Stati Membri tal-Unjoni Ewropea) u r-Repubblika tal-Kroazja dwar l-adeżjoni tar-Repubblika tal-Kroazja mal-Unjoni Ewropea (ĠU L 112, 24.4.2012, pp. 10-110)

l-aħħar aġġornament 04.04.2018