02014A0830(02) — MT — 18.10.2019 — 005.001

Dan it-test hu maħsub purament bħala għodda ta’ dokumentazzjoni u m’għandu l-ebda effett legali. L-istituzzjonijiet tal-Unjoni m'għandhom l-ebda responsabbiltà għall-kontenut tiegħu. Il-verżjonijiet awtentiċi tal-atti rilevanti, inklużi l-preamboli tagħhom, huma dawk ippubblikati fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea u disponibbli f’EUR-Lex. Dawk it-testi uffiċjali huma aċċessibbli direttament permezz tal-links inkorporati f’dan id-dokument

Emendat bi:

Ikkoreġut bi:

▼B

FTEHIM TA' ASSOĊJAZZJONI

bejn l-Unjoni Ewropea u l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa l-waħda, u l-Ġeorġja, min-naħa l-oħra

Artikolu 1

Objettivi

1.  Qiegħda tiġi b'dan stabbilita assoċjazzjoni bejn l-Unjoni u l-Istati Membri tagħha, minn naħa, u l-Ġeorġja min-naħa l-oħra

2.  L-għanijiet ta' din l-assoċjazzjoni jkunu:

TITOLU I

PRINĊIPJI ĠENERALI

Artikolu 2

Prinċipji Ġenerali

1.  Ir-rispett lejn il-prinċipji demokratiċi, id-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali, kif ipproklamati fid-Dikjarazzjoni Universali tad-Drittijiet tal-Bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti tal-1948 u kif definita fil-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali tal-1950, l-Att Finali ta’ Ħelsinki tal-1975 tal-Konferenza dwar is-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa u l-Karta ta’ Pariġi għal Ewropa Ġdida tal-1990 jiffurmaw il-bażi tal-politiki domestiċi u esterni tal-Partijiet u jikkostitwixxi element essenzjali ta’ dan il-Ftehim. Il-ġlieda kontra l-proliferazzjoni ta’ armi tal-qerda massiva, tal-materjali relatati u tal-mezzi ta’ kunsinna tagħhom ukoll jikkostitwixxu elementi essenzjali ta’ dan il-Ftehim.

2.  Il-Partijiet itennu l-impenn tagħhom għall-prinċipji ta’ ekonomija ta’ suq ħieles, tal-iżvilupp sostenibbli u l-multilateriżmu effettiv.

3.  Il-Partijiet jirriaffermaw ir-rispett tagħhom lejn il-prinċipji tal-istat tad-dritt u tal-governanza tajba, kif ukoll l-obbligi internazzjonali tagħhom, b'mod partikolari taħt in-NU, il-Kunsill tal-Ewropa u l-OSCE. B’mod partikolari, huma jaqblu li jippromwovu r-rispett għall-prinċipji ta’ sovranità u integrità territorjali, l-invjolabilità tal-fruntieri u l-indipendenza.

4.  Il-Partijiet jimpenjaw irwieħhom għall-istat tad-dritt, il-governanza tajba, il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, il-ġlieda kontra forom varji ta’ kriminalità u terroriżmu organizzat transnazzjonali, il-promozzjoni ta’ żvilupp sostenibbli, il-multilateraliżmu effettiv u l-ġlieda kontra l-Proliferazzjoni tal-Armi ta’ Qerda Massiva u s-sistemi ta’ kunsinna tagħhom. Dan l-impenn jikkostitwixxi fattur ewlieni fl-iżvilupp tar-relazzjonijiet u l-kooperazzjoni bejn il-Partijiet u b'hekk jikkontribwixxi għall-paċi u l-istabbiltà reġjonali.

TITOLU II

DJALOGU POLITIKU U RIFORMA, KOOPERAZZJONI FIL-QASAM TAL-POLITIKA ESTERA U TA' SIGURTÀ

Artikolu 3

Għanijiet tad-djalogu politiku

1.  Id-djalogu politiku dwar l-oqsma kollha ta’ interess reċiproku, inklużi kwistjonijiet barranin u ta’ sigurtà kif ukoll ir-riforma domestika, ikompli jiġi żviluppat u msaħħaħ bejn il-Partijiet. Dan se jżid l-effikaċja tal-kooperazzjoni politika u jippromwovi l-konverġenza dwar kwistjonijiet barranin u ta’ sigurtà, b'mod li r-relazzjonijiet jissaħħu b'mod innovattiv u ambizzjuż.

2.  L-għanijiet tad-djalogu politiku jkunu:

Artikolu 4

Riforma domestika

Il-Partijiet jikkooperaw biex jiżviluppaw, jikkonsolidaw u jżidu l-istabbiltà u l-effikaċja tal-istituzzjonijiet demokratiċi u tal-istat tad-dritt; biex jaraw li jkunu rispettati d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali; biex ikompli jsir progress fuq ir-riforma ġudizzjarja u legali, sabiex l-indipendenza tal-ġudikatura tkun garantita, tissaħħaħ il-kapaċità amministrattiva tagħha u tiġi ggarantita l-imparzjalità u l-effettività tal-korpi tal-infurzar tal-liġi; ikomplu għaddejjin bir-riforma tal-amministrazzjoni pubblika u t-tfassil ta' servizz ċivili responsabbli, effiċjenti, effettiv, trasparenti u professjonali; ikomplu l-ġlieda effettiva kontra l-korruzzjoni, partikolarment fid-dawl ta' titjib tal-kooperazzjoni internazzjonali dwar il-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u li tiġi żgurata l-implimentazzjoni effettiva ta’ strumenti legali internazzjonali rilevanti, bħall-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra l-Korruzzjoni tal-2003.

Artikolu 5

Politika estera u ta’ sigurtà

1.  Il-Partijiet għandhom jintensifikaw id-djalogu u l-kooperazzjoni tagħhom u jippromwovu konverġenza gradwali fil-qasam tal-politika estera u tas-sigurtà, inkluża l-politika ta’ sigurtà u ta’ difiża komuni (PSDK), u jindrizzaw b'mod partikolari kwistjonijiet ta’ prevenzjoni ta’ kunflitti, ir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti u tal-ġestjoni tal-kriżi, l-istabbiltà reġjonali, id-diżarm, in-nonproliferazzjoni, il-kontroll tal-armi u l-kontroll tal-esportazzjoni. Il-kooperazzjoni tkun ibbażata fuq valuri komuni u interessi reċiproċi, u tkun immirata lejn iż-żieda ta’ konverġenza u effikaċja politika, bl-użu ta' fora bilaterali, internazzjonali u reġjonali.

2.  Il-Partijiet jirriaffermaw l-impenn tagħhom għall-prinċipji tal-integrità territorjali, l-invjolabbiltà tal-fruntieri rikonoxxuti internazzjonalment, is-sovranità u l-indipendenza, kif stabbilit fil-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Att Finali ta’ Ħelsinki tal-1975 tal-Konferenza dwar is-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa, u l-impenn tagħhom għall-promozzjoni ta’ dawn il-prinċipji fir-relazzjonijiet bilaterali u multilaterali tagħhom. Il-Partijiet jenfasizzaw ukoll l-appoġġ sħiħ tagħhom għall-prinċipju tal-kunsens tan-nazzjon ospitanti għar-rigward tal-istazzjonar ta' forzi armati barranin fit-territorji tagħhom. Huma jaqblu li l-istazzjonar ta' forzi armati barranin fit-territorju tagħhom għandu jseħħ bil-kunsens espliċitu tal-Istat ospitanti, skont il-liġi internazzjonali.

Artikolu 6

Reati Serji ta’ Tħassib Internazzjonali

1.  Il-Partijiet jirriaffermaw li l-aktar reati serji ta’ tħassib għall-komunità internazzjonali b’mod ġenerali ma jistgħux ma jiġux puniti u li l-impunità għal tali reati trid tiġi evitata billi jittieħdu miżuri fil-livell nazzjonali u internazzjonali, inkluża l-Qorti Kriminali Internazzjonali.

2.  Il-Partijiet iqisu li l-istabbiliment u l-funzjonament effettiv tal-Qorti Kriminali Internazzjonali jikkostitwixxu żvilupp importanti għall-paċi u għall-ġustizzja internazzjonali. Il-Partijiet jirraffermaw l-impenn tagħhom li jkomplu jikkooperaw mal-Qorti Kriminali Internazzjonali billi jimplimentaw l-Istatut ta’ Ruma tal-Qorti Kriminali Internazzjonali u l-istrumenti relatati miegħu, filwaqt li jagħtu konsiderazzjoni dovuta sabiex tinżamm l-integrità tiegħu.

Artikolu 7

Prevenzjoni ta’ kunflitti u ġestjoni ta’ kriżi

Il-Partijiet għandhom itejbu l-kooperazzjoni prattika fil-prevenzjoni tal-kunflitti u l-ġestjoni ta' kriżi, partikolarment bil-ħsieb tal-partiċipazzjoni tal-Ġeorġja f'operazzjonijiet ċivili u militari, immexxija mill-UE, ta' ġestjoni ta’ kriżi, kif ukoll f'eżerċizzji u taħriġ relevanti, każ b'każ, u wara stedina possibbli mill-UE.

Artikolu 8

Stabbiltà reġjonali

1.  Il-Partijiet għandhom jintensifikaw l-isforzi konġunti tagħhom għall-promozzjoni tal-istabbiltà, is-sigurtà u l-iżvilupp demokratiku fir-reġjun, kif ukoll jaħdmu biex tkompli tiġi promossa l-kooperazzjoni reġjonali f’diversi formati u b’mod partikolari jaħdmu lejn soluzzjoni paċifika tal-kunflitti mhux riżolti fir-reġjun.

2.  Dawn l-isforzi jsegwu prinċipji komuni kondiviżi għaż-żamma tal-paċi u tas-sigurtà internazzjonali kif stabbiliti mill-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, l-Att Finali ta’ Ħelsinki tal-1975 tal-Konferenza dwar is-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa u dokumenti multilaterali oħra relevanti. Il-Partijiet għandhom jagħmlu ukoll użu sħiħ tal-qafas multilaterali tas-Sħubija tal-Lvant li jipprovdi għal attivitajiet ta’ kooperazzjoni u djalogu miftuħ u liberu, li jrawwmu rabtiet bejn il-pajjiżi msieħba stess.

Artikolu 9

Riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti

1.  Il-Partijiet itennu l-impenn tagħhom għar-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti fir-rispett sħiħ tas-sovranità u l-integrità territorjali tal-Ġeorġja fi ħdan il-fruntieri internazzjonalment rikonoxxuti tagħha kif ukoll għall-faċilitazzjoni konġunta ta' sforzi ta' riabilitazzjoni u ta' rikonċiljazzjoni ta' wara l-kunflitti. Fl-istennija ta' soluzzjoni sostenibbli għall-kunflitt u mingħajr preġudizzju għall-formati eżistenti li jindirizzaw il-kwistjonijiet relatati mal-kunflitt, ir-riżoluzzjoni paċifika tal-kunflitti se tkun wieħed mis-suġġetti ċentrali fuq l-aġenda tad-djalogu politiku bejn il-Partijiet, kif ukoll fid-djalogu ma’ atturi internazzjonali rilevanti oħra.

2.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-impenn tal-Ġeorġja għar-rikonċiljazzjoni u l-isforzi tagħha biex tistabbilixxi mill-ġdid l-integrità territorjali tagħha bl-għan ta’ riżoluzzjoni tal-kunflitt paċifika u dejjiema, tat-twettiq sħiħ tal-Ftehim ta' Sitt Punti tat-12 ta’ Awwissu 2008 u l-miżuri ta’ implimentazzjoni sussegwenti tiegħu, li jiġu segwiti politiki ta' non-rikonoxximent u ta' impenn b'appoġġ reċiproku, ta’ appoġġ għad-Diskussjonijiet Internazzjonali ta’ Ġinevra u tar-ritorn sikur u dinjituż tal-persuni spustati internament u tar-refuġjati kollha fil-post ta’ residenza abitwali tagħhom f’konformità mal-prinċipji tal-liġi internazzjonali; u ta' involviment sinifikanti fil-qasam internazzjonali, inkluż, kif xieraq, dak tal-UE.

3.  Il-Partijiet jikkoordinaw, anki ma' organizzazzjonijiet internazjonali relevanti oħrajn, l-isforzi tagħhom biex jikkontribwixxu għal riżoluzzjoni tal-kunflitt paċifika fil-Ġeorġja, inkluż fejn jidħlu kwistjonijiet umanitarji.

4.  Dawn l-isforzi kollha jsegwu prinċipji komuni kondiviżi għaż-żamma tal-paċi u tas-sigurtà internazzjonali kif stabbiliti mill-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, l-Att Finali ta’ Ħelsinki tal-1975 tal-Konferenza dwar is-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa u dokumenti multilaterali oħra relevanti.

Artikolu 10

Armi ta' Qerda Masisva

1.  Il-Partijiet iqisu li l-proliferazzjoni tal-armi ta' qerda massiva (AQM) u l-mezzi tal-kunsinna tagħhom, kemm lil atturi statali kif ukoll dawk mhux statali, tirrappreżenta waħda mill-akbar theddidiet serji għall-istabbiltà u s-sigurtà internazzjonali. Għalhekk il-Partijiet jaqblu sabiex jikkoperaw u jikkontribwixxu fil-ġlieda kontra l-proliferazzjoni tal-AQM u l-mezzi tal-kunsinna tagħhom permezz ta' konverġenza sħiħa, u implimentazzjoni nazzjonali, tal-obbligi eżistenti taħt it-trattati u l-ftehim tad-diżarm internazzjonali u n-nuqqas- ta' proliferazzjoni kif ukoll obbligi internazzjonali rilevanti oħra. Il-Partijiet jaqblu li din id-disposizzjoni tikkostitwixxi element essenzjali ta’ dan il-Ftehim.

2.  Barra minn hekk, il-Partijiet jaqblu li jikkoperaw u jikkontribwixxu fil-ġlieda kontra l-proliferazzjoni tal-AQM u l-mezzi ta' kunsinna tagħhom:

3.  Il-Partijiet jaqblu li jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet fid-djalogu politiku tagħhom.

Artikolu 11

L-armi żgħar u ħfief u l-kontroll tal-esportazzjoni ta’ armi konvenzjonali

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-manifattura, it-trasferiment u ċ-ċirkolazzjoni illeċiti ta’ armi ħfief u ta' kalibru żgħir (SALW), inkluż il-munizzjon tagħhom, u l-akkumulazzjoni eċċessiva, il-ġestjoni ħażina, il-ħażniet mhux assigurati sewwa u l-firxa mhux ikkontrollata tagħhom, ikomplu joħolqu theddida serja għall-paċi u s-sigurtà internazzjonali.

2.  Il-Partijiet jaqblu li jsegwu u jimplimentaw bis-sħiħ l-obbligi rispettivi tagħhom li jittrattaw in-negozju illegali tal-SALW, inkluż il-munizzjon tagħhom, skont ftehimiet internazzjonali eżistenti u r-riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, kif ukoll l-impenji tagħhom fi ħdan il-qafas ta' strumenti internazzjonali oħra li huma applikabbli għal dan il-qasam, bħalma hu l-Programm ta' Azzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti biex jipprevjeni, jikkombatti u jeqred in-negozju illegali tal-SALW fl-aspetti kollha tagħhom.

3.  Il-Partijiet għandhom jimpenaw ruħhom li jikkoperaw u jiżguraw il-koordinazzjoni, il-komplimentarjetà u s-sinerġija fl-isforzi tagħhom biex jiffaċċaw il-kummerċ illegali tal-SALW, inkluż il-munizzjon tagħhom, u l-qerda ta’ ħażniet eċċessivi, fil-livell globali, reġjonali, subreġjonali u nazzjonali.

4.  Barra minn hekk, il-Partijiet jaqblu li jkomplu jikkooperaw fil-qasam tal-kontroll tal-esportazzjoni ta’ armi konvenzjonali, fid-dawl tal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill 2008/944/PESK tat-8 ta' Diċembru 2008 li tiddefinixxi regoli komuni li jirregolaw il-kontroll ta’ esportazzjonijiet ta’ teknoloġija u tagħmir militari.

5.  Il-Partijiet jaqblu li jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet fid-djalogu politiku tagħhom.

Artikolu 12

Il-ġlieda kontra t-terrorizmu

1.  Il-Partijiet jirriaffermaw l-importanza tal-ġlieda kontra u l-prevenzjoni tat-terroriżmu u jaqblu li jaħdmu flimkien f’livell bilaterali, reġjonali u internazzjonali għall-prevenzjoni tat-terroriżmu u l-ġlieda kontrih fil-forom u l-manifestazzjonijiet kollha tiegħu.

2.  Il-Partijiet jaqblu li l-ġlieda kontra t-terroriżmu trid titwettaq b’rispett sħiħ għall-istat tad-dritt u b’konformità sħiħa mal-liġi internazzjonali inklużi l-liġi internazzjonali dwar id-drittijiet tal-bniedem, il-liġi internazzjonali dwar ir-refuġjati u l-liġi umanitarja internazzjonali, il-prinċipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, u l-istrumenti internazzjonali kollha relatati mal-ġlieda kontra t-terroriżmu.

3.  Il-Partijiet jaffermaw l-importanza tar-ratifika universali u tal-implimentazzjoni sħiħa tal-konvenzjonijiet u l-protokolli kollha tan-NU relatati mal-ġlieda kontra t-terroriżmu. Il-Partijiet jaqblu li jkomplu jippromwovu d-djalogu dwar l-abbozz ta’ Konvenzjoni Komprensiva dwar it-Terroriżmu Internazzjonali u li jikkooperaw fl-implimentazzjoni tal-Istrateġija Globali tan-Nazzjonijiet Uniti Kontra t-Terroriżmu, kif ukoll ir-riżoluzzjonijiet kollha relevanti tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU u konvenzjonijiet tal-Kunsill tal-Ewropa. Il-Partijiet jaqblu wkoll li jikkooperaw sabiex jippromwovu l-kunsens internazzjonali dwar il-prevenzjoni tal-terroriżmu u l-ġlieda kontrih.

TITOLU III

LIBERTÀ, SIGURTÀ U ĠUSTIZZJA

Artikolu 13

L-Istat tad-dritt u r-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali

1.  Fil-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam tal-libertà, is-sigurtà u l-ġustizzja, il-Partijiet għandhom jagħtu importanza partikolari lill-promozzjoni ulterjuri tal-istat tad-dritt, inkluża l-indipendenza tal-ġudikatura, l-aċċess għall-ġustizzja, u d-dritt għal proċess ġust.

2.  Il-Partijiet jikkooperaw bis-sħiħ fejn jidħol l-iffunzjonar effettiv tal-istituzzjonijiet fl-oqsma tal-infurzar tal-liġi u fl-amministrazzjoni tal-ġustizzja.

3.  Ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali jkun ta' gwida fil-kooperazzjoni kollha dwar il-ġustizzja, il-libertà u s-sigurtà.

Artikolu 14

Protezzjoni ta’ data personali

Il-Partijiet jaqblu li jikkoperaw sabiex jiġi żgurat livell għoli ta’ protezzjoni ta’ data personali skont l-istrumenti legali u l-istandards tal-UE, tal-Kunsill tal-Ewropa u dawk internazzjonali msemmija fl-Anness I għal dan il-Ftehim.

Artikolu 15

Kooperazzjoni fil-ġestjoni tal-migrazzjoni, l-ażil u l-ġestjoni tal-fruntieri

1.  Il-Partijiet jirriaffermaw l-importanza ta’ ġestjoni konġunta tal-flussi migratorji bejn it-territorji tagħhom u jistabbilixxu djalogu komprensiv fuq il-kwistjonijiet kollha relatati mal-migrazzjoni, inkluż il-migrazzjoni legali, il-protezzjoni internazzjonali u l-ġlieda kontra l-migrazzjoni illegali, il-kuntrabandu u t-traffikar tal-bnedmin.

2.  Il-kooperazzjoni tkun ibbażata fuq evalwazzjonijiet ta’ ħtiġijiet speċifiċi li titwettaq b’konsultazzjoni reċiproka bejn il-Partijiet u li tiġi implimentata skont il-leġiżlazzjoni relevanti tagħhom li tkun fis-seħħ. Din għandha tiffoka, b'mod partikolari, fuq:

3.  Il-kooperazzjoni tista’ wkoll tiffaċilita l-migrazzjoni ċirkolari għall-benefiċċju tal-iżvilupp.

Artikolu 16

Moviment tal-persuni u r-riammissjoni

1.  Il-Partijiet se jiżguraw l-implimentazzjoni sħiħa ta’:

2.  Il-Partijiet ikomplu jaħdmu sabiex itejbu l-mobbiltà taċ-ċittadini u jieħdu passi gradwali lejn l-objettiv konġunt ta’ reġim ħieles mill-viża fi żmien debitu, sakemm ikunu fis-seħħ il-kundizzjonijiet għal mobilità ġestita tajjeb u sigura stabbilita fil-Pjan ta' Azzjoni b'żewġ fażijiet dwar il-liberalizzazzjoni tal-viża.

Artikolu 17

Ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni

1.  Il-Partijiet għandhom jikkoperaw biex jikkumbattu u jipprevjenu attivitajiet kriminali u illegali, b'mod partikolari l-attivitajiet transnazzjonali, organizzati jew mhumiex, bħalma huma

2.  Il-Partijiet għandhom itejbu l-kooperazzjoni bilaterali, reġjonali u internazzjonali fost il-korpi tal-infurzar tal-liġi inkluż l-iżvilupp tal-kooperazzjoni bejn il-Europol u l-awtoritajiet rilevanti tal-Ġeorġja. Il-Partijiet huma impenjati li jimplimentaw b’mod effettiv l-istandards internazzjonali rilevanti, u b’mod partikolari dawk minquxa fil-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra l-Kriminalità Organizzata Transnazzjonali (UNTOC) tal-2000 u t-tliet Protokolli tagħha u l-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti kontra l-Korruzzjoni tal-2003.

Artikolu 18

Drogi illegali

1.  Fi ħdan is-setgħat u l-kompetenzi rispettivi tagħhom, il-Partijiet għandhom jikkoperaw biex jiżguraw li jkun hemm strateġija bbilanċjata u integrata fir-rigward ta' kwistjonijiet dwar drogi. Il-politiki u l-azzjonijiet dwar id-drogi għandhom ikunu mmirati lejn it-tisħiħ tal-istrutturi għall-prevenzjoni u l-ġlieda kontra d-drogi illegali, it-tnaqqas tal-forniment, it-traffikar u d-domanda ta’ drogi illegali, u l-indirizzar tal-konsegwenzi fuq is-saħħa u dawk soċjali tal-abbuż mid-drogi, bl-intenzjoni li titnaqqas il-ħsara, kif ukoll li jkun hemm prevenzjoni aktar effettiva tad-devjazzjoni tal-prekursuri kimiċi użati għall-manifattura illegali tad-drogi narkotiċi u s-sustanzi psikotropiċi.

2.  Il-Partijiet għandhom jiftiehmu dwar il-metodi neċessarji ta' kooperazzjoni għall-ksib ta' dawn l-għanijiet. L-azzjonijiet għandhom ikunu bbażati fuq prinċipji li jkun sar qbil fuqhom b’mod komuni skont il-konvenzjonijiet internazzjonali rilevanti, u l-Istrateġija dwar id-Drogi tal-UE (2013-20), id-Dikjarazzjoni Politika dwar il-prinċipji ta’ gwida rigward it-tnaqqis fid-domanda għad-drogi, li ġew approvati mis-Sessjoni dwar id-Drogi tal-Għoxrin Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti f’Ġunju 1998.

Artikolu 19

Ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu

1.  Il-Partijiet għandhom jikkooperaw sabiex jostakolaw l-użu tas-sistemi finanzjarji tagħhom, u dawk relevanti mhux finanzjarji, għall-ħasil ta' redditu minn attivitajiet kriminali in ġenerali u partikolarment reati b'rabta mad-drogi, kif ukoll għall-finijiet tal-finanzjament tat-terroriżmu.

Din il-kooperazzjoni testendi għall-irkupru ta’ assi jew fondi li jkunu ġejjin mill-qligħ mir-reati.

2.  Il-kooperazzjoni f'dan il-qasam tippermetti l-iskambju tal-informazzjoni rilevanti fi ħdan il-qafas tal-leġiżlazzjoni rispettivi u l-adozzjoni ta’ standards xierqa għall-prevenzjoni ta', u l-ġlieda kontra, il-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, liema standards ikunu ekwivalenti għal dawk adottati minn entitajiet internazzjonali rilevanti li jaħdmu f’dan il-qasam, bħalma huma t-Task Force ta’ Azzjoni Finanzjarja dwar il-Ħasil tal-Flus (FATF).

Artikolu 20

Kooperazzjoni fil-ġlieda kontra t-terroriżmu

1.  F’konformità sħiħa mal-prinċipji li fuqhom hija msejsa l-ġlieda kontra t-terroriżmu kif stabbiliti fl-Artikolu 12 ta' dan il-Ftehim, il-Partijiet jirriaffermaw l-importanza ta’ approċċ tal-infurzar tal-liġi u ġudizzjarju fil-ġlieda kontra t-terroriżmu u jaqblu li jikkooperaw fil-prevenzjoni u t-trażżin tat-terroriżmu b’mod partikolari billi:

2.  Il-kooperazzjoni tkun ibbażata fuq valutazzjonijiet rilevanti disponibbli, bħalma huma dawk tal-korpi rilevanti tan-NU u tal-Kunsill tal-Ewropa u mwettqa f'konsultazzjoni reċiproka bejn il-Partijiet.

Artikolu 21

Kooperazzjoni legali

1.  Il-Partijiet jaqblu li jiżviluppaw kooperazzjoni ġudizzjarja fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali fir-rigward tan-negozjar, ir-ratifika u l-implimentazzjoni ta’ konvenzjonijiet multilaterali dwar il-kooperazzjoni ġudizzjarja ċivili, u b'mod partikolari, il-konvenzjonijiet tal-Konferenza tal-Aja dwar il-Liġi Internazzjonali Privata fil-qasam tal-kooperazzjoni legali internazzjonali u l-litigazzjoni kif ukoll il-protezzjoni tat-tfal.

2.  Rigward il-kooperazzjoni ġudizzjarja fi kwistjonijiet kriminali, il-Partijiet se jfittxu li jtejbu l-kooperazzjoni dwar l-għajnuna legali reċiproka abbażi ta' ftehimiet multilaterali relevanti. Dan għandu jinkludi, fejn xieraq, l-adeżjoni ma’, u l-implimentazzjoni ta', l-istrumenti internazzjonali rilevanti tan-NU u l-Kunsill tal-Ewropa u kooperazzjoni eqreb mal-Eurojust.

TITOLU IV

KUMMERĊ, U KWISTJONIJIET RELATATI MAL-KUMMERĊ

KAPITEL 1

Trattament nazzjonali u l-aċċess tas-suq għall-prodotti

Taqsima 1

Dispożizzjonijiet komuni

Artikolu 22

Objettiv

Il-partijiet jistabilixxu żona ta’ kummerċ ħieles li tiġi stabbilita mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim u f’konformità mal-Artikolu XXIV tal-Ftehim Ġenerali dwar it-Tariffi u l-Kummerċ tal-1994 (GATT 1994).

Artikolu 23

Kamp ta’ Applikazzjoni u kopertura

1.  Id-dispożizzjonijiet ta' dan il-Kapitolu japplikaw għal kummerċ ta' prodotti ( 1 ) bejn il-Partijiet.

2.  Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, “li joriġinaw” tfisser li jikkwalifikaw skont ir-regoli ta’ oriġini stipulati fil-Protokoll 1 ta’ dan il-Ftehim.

Taqsima 2

Eliminazzjoni tad-dazji doganali, tal-miżati u imposti oħra

Artikolu 24

Definizzjoni ta’ dazji doganali

Għall-finijiet ta' dan il-Kapitolu, “dazju doganali” jinkludi kull dazju jew ħlas ta’ kull għamla li jkun ġie impost fuq, jew f'rabta ma', l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ prodott, inkluża kull forma ta’ soprataxxa jew ħlas aktar b’rabta ma' tali importazzjoni jew esportazzjoni. “Dazju doganali” ma jinkludix:

Artikolu 25

Klassifikazzjoni tal-Prodotti

Il-klassifikazzjoni tal-prodotti fil-kummerċ bejn il-Partijiet tkun dik stabbilita fin-nomenklatura tat-tariffi rispettiva tal-Partijiet f'konformità mas-Sistema Armonizzata tal-2012 ibbażata fuq il-Konvenzjoni Internazzjonali dwar is-Sistema Armonizzata ta' Deskrizzjoni u Kodifikazzjoni tal-Merkanzija tal-1983 (SA) u l-emendi segwenti tagħha.

Artikolu 26

Eliminazzjoni tad-dazji doganali fuq l-importazzjoni

1.  Il-partijiet jeliminaw id-dazji doganali kollha fuq il-prodotti li joriġinaw mill-Parti l-oħra mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, ħlief kif stipulat fil-paragrafi 2 u 3 ta’ dan l-Artikolu u mingħajr preġudizzju għall-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu.

2.  Il-prodotti elenkati f’Anness II-A għal dan il-Ftehim jiġu importati fl-Unjoni ħielsa mid-dazji doganali fi ħdan il-limiti tal-kwoti tar-rata tariffarja stipulata f’dak l-Anness. Ir-rata ta' dazju doganali tan-nazzjon l-aktar -iffavorit- (MFN) tapplika għall-importazzjonijiet li jaqbżu l-limitu tal-kwota tar-rata tariffarja.

3.  Il-prodotti elenkati f’Anness II-B għal dan il-Ftehim ikunu suġġetti għal dazju ta’ importazzjoni meta jiġu importati fl-Unjoni b’eżenzjoni tal-element ad valorem ta' dak id-dazju fuq l-importazzjoni.

4.  L-importazzjoni ta’ prodotti li joriġinaw fil-Ġeorġja elenkati fl-Anness II-C għal dan il-Ftehim tkun suġġetta għal mekkaniżmu kontra l-evażjoni stipulat fl-Artikolu 27 ta’ dan il-Ftehim.

5.  Ħames snin wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, fuq talba ta’ xi waħda mill-Partijiet, il-Partijiet jikkonsultaw sabiex jikkunsidraw it-twessigħ tal-ambitu tal-liberalizzazzjoni tad-dazji doganali fil-kummerċ bejn il-Partijiet. Deċiżjoni taħt dan il-paragrafu issir mill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 27

Il-Mekkaniżmu kontra l-evażjoni għal prodotti agrikoli u prodotti agrikoli pproċessati

1.  Il-prodotti elenkati f’Anness II-C għal dan il-Ftehim huma soġġetti għal mekkaniżmu kontra l-evażjoni stipulat f’dan l-Artikolu. Il-volum annwali medju ta’ importazzjonijiet mill-Ġeorġja fl-Unjoni għal kull kategorija ta’ dawk il-prodotti jingħata f’Anness II-C għal dan il-Ftehim.

2.  Meta l-volum tal-importazzjonijiet ta’ kategorija waħda jew aktar tal-prodotti msemmija fil-paragrafu 1 jilħaq 70 % tal-volum indikat f’Anness II-C għal dan il-Ftehim fi kwalunkwe sena mill-1 ta’ Jannar, l-Unjoni tinnotifika lill-Ġeorġja dwar il-volum tal-importazzjoni tal-prodott(i) (i)kkonċernat(i). Wara li tkun saret din in-notifika u mhux aktar tard minn 14-il jum tal-kalendarju mid-data li fiha l-volum tal-importazzjonijiet ta' kategorija waħda jew aktar tal-prodotti msemmija fil-paragrafu 1 jilħaq 80 % tal-volum indikat fl-Anness II-C għal dan il-Ftehim, il-Ġeorġja tipprovdi lill-Unjoni ġustifikazzjoni siewja li l-Ġeorġja jkollha l-kapaċità li tipproduċi l-prodotti għall-esportazzjoni fl-Unjoni f'eċċess għall-volumi stabbiliti f'dak l-Anness. Jekk dawk l-importazzjonijiet jilħqu 100 % tal-volum indikat fl-Anness II-C għal dan il-Ftehim, u fin-nuqqas ta' ġustifikazzjoni siewja min-naħa tal-Ġeorġja, l-Unjoni tista' tissospendi temporanjament it-trattament preferenzjali għall-prodotti kkonċernati.

Is-sospensjoni tkun applikabbli għal perjodu ta’ sitt xhur u tidħol fis-seħħ fid-data tal-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni li jiġi sospiż it-trattament preferenzjali f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.

3.  Is-sospensjonijiet temporanji kollha adottati skont il-paragrafu 2 jiġu nnotifikati mill-Unjoni lill-Ġeorġja mingħajr dewmien mhux dovut.

4.  Sospensjoni temporanja titneħħa qabel ma jkunu għaddew sitt xhur mid-dħul fis-seħħ tagħha mill-Unjoni jekk il-Ġeorġja tipprovdi provi sodi u sodisfaċenti fi ħdan il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, li l-volum tal-kategorija relevanti ta’ prodotti importati li jaqbżu l-volum tagħhom imsemmi f’Anness II-C għal dan il-Ftehim jirriżulta minn bidla fil-livell ta’ kapaċità ta' produzzjoni u ta' esportazzjoni tal-Ġeorġja għall-prodott(i) (i)kkonċernat(i).

5.  L-Anness II-C għal dan il-Ftehim jista’ jiġi emendat u l-volum immodifikati permezz ta’ kunsens reċiproku tal-Unjoni u l-Ġeorġja fil-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ fuq talba tal-Ġeorġja, sabiex jiġu riflessi l-bidliet fil-livell ta’ kapaiċità ta' produzzjoni u ta’ esportazzjoni tal-Ġeorġja għall-prodott(i) (i)kkonċernat(i).

Artikolu 28

Sospensjoni

L-ebda Parti ma tista’ tadotta xi dazju doganali ġdid, fuq prodott li joriġina mill-Parti l-oħra u lanqas ma tista’ żżid xi dazju doganali applikat fid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim. Dan ma jeskludix li xi waħda mill-Partijiet iżżomm jew iżżid dazju doganali kif awtorizzat permezz l-Korp għar-Riżoluzzjoni tat-Tilwim (DSB) tad-WTO.

Artikolu 29

Dazji doganali fuq l-esportazzjoni

L-ebda Parti ma tadotta jew iżżomm xi dazju doganali jew taxxa, minbarra ħlasijiet interni applikati f’konformità mal-Artikolu 30 ta’ dan il-Ftehim, fuq, jew in konnessjoni ma’, l-esportazzjoni ta’ prodotti fit-territorju tal-Parti l-oħra.

Artikolu 30

Miżati u imposti oħra

Kull Parti għandha tiżgura, skont l-Artikolu VIII tal-GATT tal-1994 u n-noti interpretattivi tiegħu, li l-miżati u l-imposti kollha ta’ kwalunkwe tip għajr dazji doganali jew miżuri oħra msemmija fl-Artikolu 26 ta’ dan il-Ftehim, imposti fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ prodotti jew konnessi magħhom huma limitati għall-kost approssimativ tas-servizzi mogħtija u ma jirrappreżentawx protezzjoni indiretta tal-prodotti domestiċi jew tassazzjoni tal-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet għal raġunijiet fiskali.

Taqsima 3

Miżuri mhux tariffarji

Artikolu 31

Trattament nazzjonali

Kull Parti tagħti trattament nazzjonali lill-prodotti tal-Parti l-oħra skont l-Artikolu III tal-GATT tal-1994, inklużi n-noti interpretattivi tiegħu. Għal dak il-għan, l-Artikolu III tal-GATT tal-1994 u n-noti interpretattivi tiegħu huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jagħmlu parti integrali minnu.

Artikolu 32

Restrizzjonijiet fuq l-importazzjoni u l-esportazzjoni

L-ebda Parti ma tadotta jew iżżomm xi projbizzjoni jew restrizzjoni fuq l-importazzjoni ta’ kwalunkwe prodott tal-Parti l-oħra jew fuq l-esportazzjoni ta’ kwlaunkwe prodott destinat għat-territorju tal-Parti l-oħra, għajr kif previst f’dan il-Ftehim jew skont l-Artikolu XI tal-GATT tal-1994 u n-noti interpretattivi tiegħu. Għal dak il-għan, l-Artikolu XI tal-GATT tal-1994 u n-noti interpretattivi tiegħu huma inkorporati f’dan il-Ftehim u jagħmlu parti integrali minnu.

Taqsima 4

Dispożizzjonijiet speċifiċi relatati mal-prodotti

Artikolu 33

Eċċezzjonijiet Ġenerali

Xejn f'dan il-Kapitolu ma jkun miftiehem b'mod li jipprevjeni l-adozzjoni jew l-infurzar ta’ miżuri minn kwalunkwe Parti skont l-Artikoli XX u XXI tal-GATT tal-1994 u xi noti interepretattivi ta' dawk l-Artikoli skont il-GATT tal-1994, li huma b'dan inkorporati f'dan il-Ftehim u huma parti integrali minnu.

Taqsima 5

Kooperazzjoni amministrattiva u koordinazzjoni ma' pajjiżi oħra

Artikolu 34

Irtirar temporanju tal-preferenzi

1.  Il-Partijiet jaqblu li l-kooperazzjoni u l-assistenza amministrattiva hija essenzjali għall-implimentazzjoni u l-kontroll tat-trattament tariffarju preferenzjali mogħti skont dan il-Kapitolu u jaffermaw l-impenn tagħhom sabiex jikkumbattu l-irregolaritajiet u l-frodi fid-dwana u kwistjonijiet relatati.

2.  Fejn Parti tkun ikkonkludiet, abbażi ta’ informazzjoni oġġettiva, li l-Parti l-oħra tkun naqset milli tagħti kooperazjoni jew assistenza amministrattiva u/jew li tkun ikkommettiet irregolaritajiet jew frodi skont dan il-Kapitolu, il-Parti konċernata tista’ tissospendi temporanjament it-trattament preferenzjali relevanti tal-prodott(i) (i)kkonċernat(i) skont dan l-Artikolu.

3.  Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, nuqqas ta’ kooperazzjoni jew assistenza amministrattiva jfisser, fost affarijiet oħra:

4.  Għall-finijiet ta’ dan l-Artikolu, jistgħu jinstabu irregolaritajiet jew frodi, fost l-oħrajn, fejn ikun hemm żieda malajr, mingħajr spjegazzjoni sodisfaċenti, fil-volum tal-importazzjonijiet ta’ prodotti li jeċċedu l-livell tas-soltu ta’ produzzjoni u ta' kapaċità ta’ esportazzjoni tal-Parti l-oħra, li tkun marbuta ma’ informazzjoni oġġettiva li tikkonċerna irregolaritajiet jew frodi.

5.  L-applikazzjoni ta' sospensjoni temporanja għandha tkun soġġetta għall-kundizzjonijiet li ġejjin:

6.  Kull Parti għandha tippubblika, skont il-proċeduri interni tagħha, in-notifiki għall-importaturi rigward xi: notifika msemmija fil-paragrafu 5(a); deċiżjoni msemmija fil-paragrafu 5(b); u estensjoni jew terminazzjoni msemmija fil-paragrafu 5(c).

Artikolu 35

Ġestjoni ta’ żbalji amministrattivi

Fil-każ ta’ żbalji min-naħa tal-awtoritajiet kompetenti fil-ġestjoni xierqa tas-sistema preferenzjali fl-esportazzjoni, u b’mod partikolari fl-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tal-Protokoll I ta’ dan il-Ftehim dwar id-definizzjoni tal-prodotti li joriġinaw u l-metodi ta’ kooperazzjoni amministrattiva, meta dan l-iżball iwassal għal konsegwenzi f’termini ta’ dazji tal-importazzjoni, il-Parti li qed tiffaċċja tali konsegwenzi tista’ titlob lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, biex jeżamina l-possibilitajiet li jkunu adottati l-miżuri kollha xierqa sabiex jinsab rimedju għas-sitwazzjoni.

Artikolu 36

Ftehimiet ma' pajjizi oħra.

1.  Dan il-Ftehim ma għandux jipprekludi l-manteniment jew l-istabbiliment ta’ unjonijiet doganali, żoni ta’ kummerċ ħieles jew arranġamenti għal kummerċ bejn il-fruntieri ħlief jekk dawn jikkunfliġġu mal-arranġamenti tal-kummerċ previsti f'dan il-Ftehim.

2.  Il-konsultazzjonijiet bejn il-Partijiet issir fi ħdan il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl- Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, fuq talba ta’ xi waħda mill-Partijiet, dwar ftehimiet li jistabbilixxu għaqdiet doganali, żoni ta’ kummerċ ħieles jew arranġamenti għal traffiku fil-fruntiera u dwar kwistjonijiet ewlenin oħra tal-politika kummerċjali rispettiva tagħhom relatati ma’ pajjiżi terzi. B'mod partikolari, fil-każ li pajjiż terz jaderixxi mal-UE, dawn il-konsultazzjonijiet isiru sabiex ikun assigurat li jitqiesu l-interessi reċiproċi tal-Unjoni u tal-Ġeorġja kif imsemmi f'dan il-Ftehim.

KAPITEL 2

Rimedji kummerċjali

Taqsima 1

Miżuri ta’ salvagwardja globali

Artikolu 37

Dispożizzjonijiet ġenerali

1.  Il-Partijiet jikkonfermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu XIX tal-GATT tal-1994 u l-Ftehim dwar is-Salvagwardji li jinsab fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO (Ftehim dwar is-Salvagwardji) u l- Artikolu 5 tal-Ftehim dwar l-Agrikoltura, li jinsab fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO (il-“Ftehim dwar l-Agrikoltura”).

2.  Ir-regoli preferenzjali tal-oriġini stabbiliti skont il-Kapitolu 1 (Trattament Nazzjonali u Aċċess għall-Prodotti) tat-Titolu IV (Materji ta' Kummerċ u relatati mal-kummerċ) ta’ dan il-Ftehim ma japplikax għal din it-Taqsima.

3.  Id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima m’għandhomx ikunu suġġetti għal Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Il-Kummerċ u Materji relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 38

Trasparenza

1.  Il-Parti li tagħti bidu għal investigazzjoni ta’ salvagwardja tinnotifika lill-Parti l-oħra b'tali bidu, sakemm dan tal-aħħar ikollu interess ekonomiku sostanzjali.

2.  Minkejja dak kollu li hemm fl-Artikolu 37 ta’ dan il-Ftehim, fuq talba tal-Parti l-oħra, il-Parti li tibda investigazzjoni ta’ salvagwardja u li għandha l-intenzjoni li tapplika miżuri ta’ salvagwardja għandha tipprovdi immedjatment notifika ad hoc bil-miktub tal-informazzjoni pertinenti kollha li twassal għall-bidu tal-investigazzjoni ta’ salvagwardja u l-impożizzjoni ta’ miżuri ta’ salvagwardja, inkluż fejn relevanti, informazzjoni fuq il-bidu ta' investigazzjoni ta' salvagwardja, fuq is-sejbiet proviżorji u fuq is-sejbiet finali tal-investigazzjonijiet kif ukoll toffri l-possibilità għal konsultazzjonijiet lill-Parti l-oħra.

3.  Għall-iskopijiet ta’ dan l-Artikolu, Parti għandha titqies li għandha interess ekonomiku sostanzjali meta hija fost il-ħames l-akbar fornituri tal-prodott importat tul l-aktar perjodu ta’ tliet- snin riċenti, imkejjel f'termini ta’ volum jew valur assolut.

Artikolu 39

Applikazzjoni tal-miżuri

1.  Meta jkunu imposti miżuri ta’ salvagwardja, il-Partijiet ifittxu li jimponuhom b'mod li l-inqas jaffettwa l-kummerċ bilaterali tagħhom.

2.  Għall-finijiet tal-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, jekk Parti tikkunsidra li r-rekwiżiti legali għall-impożizzjoni ta’ miżuri definittivi ta’ salvagwardja huma ssodisfati u jkollha l-intenzjoni li tapplika tali miżuri, dik il-Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra u tagħti lil din tal-aħħar il-possibilità li jsiru konsultazzjonijiet bilaterali. Jekk ma tintlaħaq l-ebda soluzzjoni sodisfaċenti fi żmien 30 ġurnata min-notifika, il-Parti li timporta tista’ tadotta l-miżuri xierqa biex tirrimedja l-problema.

Taqsima 2

Miżuri ta' anti-dumping u dawk kumpensatorji

Artikolu 40

Dispożizzjonijiet ġenerali

1.  Il-Partijiet jikkonfermaw id-drittijiet u l-obbligi tagħhom skont l-Artikolu VI tal-GATT tal-1994, il-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni tal-Artikolu VI tal-GATT tal-1994, li jinsab fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO (il-Ftehim Anti-Dumping) u l-Ftehim dwar is-Sussidji u l-Miżuri Kumpensatorji, li jinsab fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO (il-“Ftehim dwar is-SCM”).

2.  Ir-regoli preferenzjali tal-oriġini stabbiliti skont il-Kapitolu 1 (Trattament Nazzjonali u Aċċess għall-Prodotti) tat-Titolu IV (Materji ta' Kummerċ u relatati mal-kummerċ) ta’ dan il-Ftehim ma japplikax għal din it-Taqsima.

3.  Id-dispożizzjonijiet ta’ din it-Taqsima m’għandhomx ikunu suġġetti għall-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Kummerċ u Materji relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 41

Trasparenza

1.  Il-Partijiet jaqblu li miżuri tal-anti-dumping u kumpensatorji għandhom jintużaw b'konformità sħiħa mar-rekwiżiti tal-Ftehim tal-Anti-Dumping u l-Ftehim tas-SCM rispettivament u jkunu bbażati fuq sistema ġusta u trasparenti.

2.  Il-Partijiet għandhom jiżguraw, immedjatament wara l-impożizzjoni ta’ miżuri provviżorji, u qabel l-istabbiliment finali, l-iżvelar sħiħ u sinifikanti tal-fatti u l-konsiderazzjonijiet essenzjali kollha li jiffurmaw il-bażi għad-deċiżjoni li jiġu applikati l-miżuri, mingħajr ħsara għall-Artikolu 6.5 tal-Ftehim Anti-Dumping u l-Artikolu 12.4 tal-Ftehim dwar is-SCM. L-iżvelar għandu jsir bil-miktub u jippermetti lill-partijiet interessati żmien suffiċjenti sabiex jagħmlu l-kummenti tagħhom.

3.  Sakemm dan ma jittardjax bla bżonn l-andament tal-investigazzjoni, kull Parti interessata għandha tingħata l-possibilità ta’ smigħ sabiex tkun tista' tesprimi l-opinjoni tagħha waqt l-investigazzjonijiet dwar l-anti-dumping jew dawk kontra s-sussidji.

Artikolu 42

Konsiderazzjoni tal-interess pubbliku

Miżuri ta’ anti-dumping jew kompensatorji ma jistgħux ikunu applikati minn Parti fejn, abbażi tal-informazzjoni disponibbli matul l-investigazzjoni, jista' jkun konkluż b'mod ċar li mhuwiex fl-interess pubbliku li jkunu applikati tali miżuri. Id-determinazzjoni tal-interess pubbliku tkun ibbażata fuq apprezzament tal-interessi varji kollha inġenerali, inkluż interessi tal-utenti tal-industrija domestika, il-konsumaturi u l-importaturi sakemm huma jkunu pprovdew informazzjoni relevanti lill-awtoritajiet investigattivi.

Artikolu 43

Regola ta’ inqas dazju

Jekk Parti tiddeċiedi li timponi dazju proviżorju jew definittiv anti-dumping jew kumpensatorju, l-ammont ta’ dan id-dazju ma għandux jaqbeż il-marġni ta’ dumping jew l-ammont totali ta' sussidji kumpensatorji, iżda għandu jkun inqas mill-marġni ta' dumping jew l-ammont totali ta' sussidji kumpensatorji jekk tali dazju inqas ikun biżżejjed sabiex ineħħi d-dannu għall-industrija domestika.

KAPITEL 3

Ostakoli tekniċi għall-kummerċ, standardizzazzjoni, metroloġija, akkreditazzjoni u evalwazzjoni tal-konformità

Artikolu 44

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Dan il-Kapitolu japplika għall-preparazzjoni, l-adozzjoni u l-applikazzjoni ta' standards, regolamenti tekniċi, u sistemi ta’ valutazzjoni ta’ konformità kif definiti fil-Ftehim dwar Ostakli Tekniċi għall-Kummerċ, li jinsab fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO (il-“Ftehim TBT”) li jistgħu jaffettwaw il-kummerċ fi prodotti bejn il-Partijiet.

2.  Minkejja dak li hemm fil-pargrafu 1, dan il-Kapitolu ma japplikax għall-miżuri sanitarji u fitosanitarji kif definiti fl-Aness A għall-Ftehim dwar l-Applikazzjoni ta’ Miżuri Sanitarji u Fitosanitarji, li jinsab fl-Anness 1A tal-Ftehim tad-WTO (il-“Ftehim SPS”), u lanqas għall-ispeċifikazzjonijiet tax-xri preparati mill-awtoritajiet pubbliċi għar-rekwiżiti proprji ta’ produzzjoni jew konsum.

3.  Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, japplikaw id-definizzjonijiet tal-Anness 1 għall-Ftehim dwar it-TBT.

Artikolu 45

Affermazzjoni tal-Ftehim dwar it-TBT

Il-Partijiet jaffermaw id-drittijiet u l-obbligi eżistenti tagħhom fir-rigward ta’ xulxin skont il-Ftehim dwar it-TBT, li huwa b'dan inkorporat f'dan il-Ftehim u magħmul parti minnu.

Artikolu 46

Kooperazzjoni teknika

1.  Il-Partijiet għandhom isaħħu l-kooperazzjoni ta’ bejniethom fil-qasam tal-istandards, ir-regolamenti tekniċi, il-metroloġija, is-sorveljanza tas-suq, l-akkreditazzjoni u s-sistemi għall-valutazzjoni tal-konformità bil-għan li jżidu l-fehim reċiproku tas-sistemi rispettivi tagħhom u jiffaċilitaw l-aċċess għas-swieq rispettivi tagħhom. Għal dak il-għan, huma jistgħu jistabbilixxu djalogi regolatorji kemm fil-livelli orizzontali kif ukoll f’dawk settorjali.

2.  Fil-kooperazzjoni tagħhom, il-Partijiet għandhom ifittxu li jidentifikaw, jiżviluppaw u jippromwovu inizjattivi li jiffaċilitaw il-kummerċ li jistgħu jinkludu, iżda mhumiex limitati għal:

Artikolu 47

Tqarrib tar-regolamenti tekniċi, l-istandards u l-valutazzjoni ta’ konformità

1.  Wara li tikkunsidra l-prijoritajiet tagħha għat-tqarrib f’setturi differenti, il-Ġeorġja tieħu l-miżuri meħtieġa sabiex gradwalment isir tqarrib mar-regolamenti tekniċi tal-Unjoni, l-istandards, il-metroloġija, l-akkreditazzjoni, il-valutazzjoni tal-konformità, is-sistemi korrispondenti u s-sistema ta’ sorveljanza tas-suq, u timpenja ruħha li ssegwi l-prinċipji u l-prattika stabbiliti fl-acquis rilevanti tal-Unjoni (lista indikattiva fl-Anness III-B għal dan il-Ftehim). Il-lista tal-miżuri li għat-tqarrib tinsab fl-Anness III-A għal dan il-Ftehim, li jista’ jiġi emendat permezz ta’ deċiżjoni tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl- Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

2.  Bil-ħsieb li jintlaħqu dawn l-objettivi, il-Ġeorġja għandha:

3.  Il-Ġeorġja toqgħod lura milli temenda l-leġiżlazzjoni orizzontali u settorjali tagħha fl-oqsma ta’ prijorità għat-tqarrib, ħlief għall-approssimazzjoni ta' tali leġiżlazzjoni b'mod progressiv mal-acquis korrispondenti tal-Unjoni u biex tinżamm tali approssimazzjoni; u għandha tinnotifika lill-Unjoni bi kwalunkwe tibdil bħal dan fil-leġiżlazzjoni domestika tagħha.

4.  Il-Ġeorġja għandha tiżgura u tiffaċilita l-parteċipazzjoni tal-korpi nazzjonali relevanti tagħha fl-organizzazzjonijiet Ewropej u internazzjonali għall-istandardizzazzjoni, il-metroloġija legali u fundamentali, u l-evalwazzjoni tal-konformità inkluż l-akkreditazzjoni, skont l-qosma rispettivi ta' attività ta' dawk il-korpi u l-istatus ta' sħubija disponibbli għaliha.

5.  Bil-ħsieb li s-sistema ta’ standardizzazzjoni tagħha tiġi integrata, il-Ġeorġja għandha tuża l-aħjar sforzi tagħha biex tara li l-korp tal-istandards tagħha:

Artikolu 48

Ftehim dwar il-Valutazzjoni ta’ Konformità u l-Aċċettazzjoni ta’ Prodotti Industrijali (ACAA)

Il-Partijiet jistgħu ultimament jaqblu li jżidu Ftehim dwar l-Evalwazzjoni tal-Konformita u l-Aċċettazzjoni tal-Protokolli Industrijali (ACAA) bħala Protokoll ma’ dan il-Ftehim, li jkopri settur wieħed jew aktar, li dwarhom ikun intlaħaq qbil, wara verifika mill-Unjoni li l-leġiżlazzjoni, l-istituzzjonijiet u l-istandards orizzonali u settorjali ikunu ġew kompletament allinjati ma' dawk tal-Unjoni. Tali ACCA ikun jistipula li l-kummerċ bejn il-Partijiet fi prodotti fis-setturi koperti minnu jseħħ skont l-istess kundizzjonijiet bħal dawk li japplikaw għall-kummerċ f'tali prodotti bejn l-Istati Membri.

Artikolu 49

Immarkar u ttikkettjar

1.  Mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 47 u 48 ta’ dan il-Ftehim, u fir-rispett tar-regolamenti tekniċi relatati mar-rekwiżiti tal-ittikketjar u l-immarkar, il-Partijiet jirriaffermaw il-prinċipji tal-Kapitolu 2.2 tal-Ftehim TBT li ma jiġux ippreparati, adottati jew applikati tali rekwiżiti bil-ħsieb li joħolqu ostakoli mhux neċessarji għall-kummerċ internazzjonali, jew li jkollhom tali effett. Għal dan il-għan, tali rekwiżiti ta’ ittikettjar u mmarkar ma jkunux aktar ta’ restrizzjoni ta’ kummerċ milli hu meħtieġ biex jintlaħaq objettiv leġittimu, waqt li jitqiesu r-riskji li jinħolqu jekk dan ma jseħħx.

2.  Dwar immarkar jew ittikkettjar obbligatorju b’mod partikolari, il-Partijiet jaqblu li:

KAPITEL 4

Miżuri sanitarji u fitosanitarji

Artikolu 50

Objettiv

1.  L-objettiv ta’ dan il-Kapitolu huwa li jiffaċilita l-kummerċ fil-komoditajiet koperti minn miżuri sanitarji u fitosanitarji (miżuri SPS), inklużi l-miżuri kollha elenkati fl-Anness IV għal dan il-Ftehim, bejn il-Partijiet, waqt li jkunu salvagwardati l-ħajja jew is-saħħa tal-bnedmin, tal-animmali jew tal-pjanti, billi:

2.  Dan il-Kapitolu għandu l-għan ukoll li jilħaq fehim komuni bejn il-Partijiet dwar l-istandards tal-benesseri tal-annimali.

Artikolu 51

Obbligi multilaterali

Il-Partijiet jirriafferma d-drittijiet u l-obbligi tagħhom taħt il-Ftehimiet tad-WTO, u b'mod partikolari l-Ftehim tal-SPS.

Artikolu 52

Kamp ta’ applikazzjoni

Dan il-Kapitolu għandu japplika għall-miżuri sanitarji u fitosanitarji kollha ta’ Parti li jistgħu, direttament jew indirettament, jaffettwaw il-kummerċ bejn il-Partijiet, inkluż il-miżuri kollha elenkati fl-Anness IV għal dan il-Ftehim. Dan l-ambitu huwa mingħajr ħsara għall-kamp ta' applikazzjoni kif imfisser fl-Artikolu 55 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 53

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

Artikolu 54

Awtoritajiet kompetenti

Il-Partijiet għandhom jinformaw lil xulxin dwar l-istruttura, l-organizzazzjoni u l-kondiviżjoni tal-kompetenzi tal-awtoritajiet kompetenti tagħhom matul l-ewwel laqgħa tas-Sottokumitat Sanitarju u Fitosanitarju msemmi fl-Artikolu 65 ta’ dan il-Ftehim (“is-Sottokumitat SPS”). Il-Partijiet għandhom jinfurmaw lil xulxin dwar kull bdil fl-istruttura, l-organizzazzjoni u t-tqassim tal-kompetenzi, inkluż tal-punti ta’ kuntatt, dwar dawk l-awtoritajiet kompetenti.

Artikolu 55

Approssimazzjoni gradwali

1.  Il-Ġeorġja għandha tkompli gradwalment tqarreb il-miżuri leġiżlattivi tagħha sanitarji u fitosanitarji, dawk li jolqtu l-benesseri tal-annimali kif ukoll xi oħrajn kif stabbilit fl-Anness IV għal dan il-Ftehim għal dawk tal-Unjoni skont il-prinċipji u l-proċeduri stabbiliti fl-Anness XI għal dan il-Ftehim.

2.  Il-Partijiet għandhom jikkoperaw fit-tqarrib gradwali u l-bini ta’ kapaċità.

3.  Is-Sottokumitat tal-SPS għandu jimmonitorja b'mod regolari l-implimentazzjoni tal-proċess ta’ tqarrib, stipulat fl-Anness XI għal dan il-Ftehim, sabiex jipprovdi r-rakkomandazzjonijiet neċessarji dwar it-tqarrib.

4.  Mhux aktar tard minn sitt xhur wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Ġeorġja għandha tippreżenta lista tal-miżuri tal-UE sanitarji u fitosanitarji, dwar il-benesseri tal-annimali u miżuri leġiżlattivi oħrajn kif definiti fl-Anness IV għal dan il-Ftehim li l-Ġeorġja ikollha tqarreb. Il-lista għandha tkun maqsuma f’oqsma ta’ prijorità, li fihom il-kummerċ f’xi komodità jew grupp ta’ komoditajiet ikun iffaċilitat permezz ta’ tqarrib. Din il-lista ta' tqarrib għandha sservi bħala dokument ta’ referenza għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu.

Artikolu 56

Rikonoxximet għal raġunijiet ta’ kummerċ tal-istatus tas-saħħa tal-annimali u tal-pesti u tal-kundizzjonijiet reġjonali

Ir-rikonoxximent tal-istatus tal-mard tal-annimali, tal-infezzjonijiet fl-annimali jew tal-pesti

1.  Fir-rigward tal-mard tal-annimali u l-infezzjonijiet fl-annimali (inkluż żoonożi), għandu japplika dan li ġej:

2.  Fir-rigward tal-pesti, japplika dan li ġej:

Rikonoxximent ta’ reġjonalizzazzjoni/tqassim f’żoni, żoni ħielsa mill-pesti (ŻĦP) u żoni protetti (ŻP)

3.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-kunċett ta’ reġjonalizzazzjoni u ŻĦP kif speċifikati fil-Konvenzjoni Internazzjonali tal-Protezzjoni tal-Pjanti (KIPP) tal-1997 u l-Istandards Internazzjonali għall-Miżuri Fitosanitarji (IIMF) tal-Organizazzajoni tal-Ikel u l-Agrikoltura (FAO), u ta’ żoni protetti skont id-Direttiva Nru 2000/29/KE, li huma jaqblu li japplikaw għall-kummerċ bejniethom.

4.  Il-Partijiet jaqblu li d-deċiżjonijiet ta’ reġjonalizzazzjoni għall-mard tal-annimali u tal-ħut elenkati fl-Anness V-A għal dan il-Ftehim u għal pesti elenkati fl-Anness V-B għal dan il-Ftehim jittieħdu skont id-dispożizzjonijiet tal-Parti A u l-Parti B tal-Anness VI għal dan il-Ftehim.

5.  Fir-rigward ta’ mard tal-annimali skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 58 ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li tesporta li tfittex rikonoxximent tad-deċiżjonijiet ta’ reġjonalizzazzjoni tagħha mill-Parti li timporta tavża bil-miżuri tagħha bi spjegazzjonijiet kompluti u d-data ta’ sostenn għad-determinazzjonijiet u d-deċiżjonijiet tagħha. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 59 ta’ dan il-Ftehim, u sakemm il-Parti li timporta ma tqajjimx oġġezzjoni espliċita u titlob informazzjoni addizzjonali, konsultazzjonijiet u/jew verifika fi żmien 15-il ġurnata wara l-irċevuta tan-notifika, id-deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni notifikata b'dan il-mod tkun meqjusa bħala aċċettata.

Il-konsultazzjonijiet li ssir referenza għalihom fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu jsiru skont l-Artikolu 59(3) ta’ dan il-Ftehim. Il-Parti li timporta tivvaluta l-informazzjoni addizzjonali fi żmien 15-il ġurnata wara l-irċevuta tal-informazzjoni addizzjonali. Il-verifika msemmija fl-ewwel subpargarfu ta' dan il-paragrafu ssir skont l-Artikolu 62 ta’ dan il-Ftehim u fi żmien 25 ġurnata tax-xogħol wara l-irċevuta tat-talba ta’ verifika..

6.  Fir-rigward ta’ pesti, kull Parti tiżgura li l-kummerċ fil-pjanti, prodotti tal-pjanti u oġġetti oħra, kif xieraq, tqis l-istatus tal-pesti f'żona rikonoxxuta bħala protetta jew ŻĦP mill-Parti l-oħra. Parti li tfittex li tikseb rikonoxximent taż-ŻĦP tagħha mill-Parti l-oħra tavża bil-miżuri tagħha u, meta mitluba, tipprovdi spjegazzjonijiet kompluti u data ta’ sostenn għall-istabbiliment u ż-żamma, kif gwidata mill-istandards relevanti tal-FAO jew tal-KIPP, inklużi l-IIMF. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 64 ta’ dan il-Ftehim, u sakemm Parti ma tqajjimx oġġezzjoni espliċita u titlob informazzjoni addizzjonali, konsultazzjonijiet u/jew verifika fi żmien tliet xhur wara n-notifika, id-deċiżjoni ta’ reġjonalizzazzjoni għal ŻĦP notifikata b'dan il-mod tkun meqjusa bħala aċċettata.

Il-konsultazzjonijiet li ssir referenza għalihom fl-ewwel subparagrafu ta' dan il-paragrafu jsiru skont l-Artikolu 59(3) ta’ dan il-Ftehim. Il-Parti li timporta tivvaluta l-informazzjoni addizzjonali fi żmien tliet xhur wara l-irċevuta tal-informazzjoni addizzjonali. Il-verifika msemmija fl-ewwel subpargarfu ta' dan il-paragrafu titwettaq skont l-Artikolu 62 ta’ dan il-Ftehim u fi żmien 12-il xahar mill-irċevuta tat-talba ta’ verifika, fil-kunsiderazzjoni tal-bijoloġija tal-pesti u l-għalla kkonċernati.

7.  Wara l-finalizzazzjoni tal-proċeduri fil-paragrafi 4 sa 6, u mingħajr ħsara għall-Artikolu 64 ta’ dan il-Ftehim, mingħajr dewmien żejjed, kull Parti għandha tieħu miżuri leġiżlattivi u amministrativi biex jippermettu l-kummerċ fuq dik il-bażi..

Kompartimentalizzazzjoni

8.  Il-Partijiet jistgħu jidħlu f’diskussjonijiet ulterjuri fir-rigward tal-kwistjoni tal-kompartimentalizzazzjoni.

Artikolu 57

Rikonoxximent tal-ekwivalenza

1.  Ekwivalenza tista’ tkun rikonoxxuta fir-rigward ta’:

2.  Fir-rigward tar-rikonoxximent tal-ekwivalenza, il-Partijiet isegwu l-proċess, stabbilit fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu. Dan il-proċess jinkludi dimostrazzjoni oġġettiva tal-ekwivalenza mill-Parti li tesporta u valutazzjoni oġġettiva tat-talba mill-Parti li timporta. Din il-valutazzjoni tista' tkun tinkludi spezzjonijiet jew verifiki.

3.  Fuq talba tal-Parti li tesporta dwar ir-rikonoxximent tal-ekwivalenza, kif stipulat fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, mingħajr dewmien u mhux aktar tard minn tliet xhur wara l-irċevuta ta’ tali talba mill-Parti li timporta, il-Partijiet għandhom jibdew il-proċess ta’ konsultazzjoni li jinkludi l-passi stabbiliti fl-Anness VIII għal dan il-Ftehim. F'każ li jkun hemm aktar minn talba waħda mill-Parti li tesporta, il-Partijiet, fuq talba tal-Parti li timporta, fi ħdan is-Sottokumitat SPS imsemmi fl-Artikolu 65 ta’ dan il-Ftehim għandhom jaqblu fuq skeda li fiha huma għandhom jagħtu bidu u jwettqu l-proċess imsemmi f'dan il-paragrafu.

4.  Il-Ġeorġja tinnotifika l-Unjoni hekk kif tintlaħaq l-approssimazzjoni fir-rigward ta’ miżura, grupp ta’ miżuri jew sistema kif stabbilit fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, bħala riżultat tal-monitoraġġ previst fl- Artikolu 55(3) ta’ dan il-Ftehim. Dan il-fatt jitqies bħala bażi għal talba mill-Ġeorġja li jinbeda l-proċess tar-rikonoxximent tal-ekwivalenza tal-miżuri konċernati, kif stabbilit fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu.

5.  Sakemm ma jkunx miftiehem mod ieħor, il-Parti li timporta għandha tiffinalizza l-proċess għar-rikonoxximent tal-ekwivalenza msemmija fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu fi żmien 360 ġurnata wara l-irċevuta tat-talba mill-Parti li tesporta, inkluż dossier li juri l-ekwivalenza. Dan il-perjodu ta’ żmien jista’ jiġi estiż fir-rigward tal-għelejjel staġjonali meta jkun ġustifikabbli li l-valutazzjoni tiġi tittardjata biex tkun tista' ssir verifika matul perjodu xieraq ta’ tkabbir ta’ għalla.

6.  Il-Parti li timporta tiddetermina ekwivalenza fir-rigward ta’ pjanti, prodotti tal-pjanti u oġġetti oħra skont l-IIMF relevanti.

7.  Il-Parti li timporta tista’ tirtira jew tissospendi ekwivalenza abbażi ta’ kwalunkwe emenda minn wieħed mill-Partijiet ta’ miżuri li jaffettwaw l-ekwivalenza, sakemm tiġi segwita l-proċedura li ġejja:

8.  Ir-rikonoxximent, is-suspensjoni jew l-irtirar tal-ekwivalenza huwa biss responsabbiltà tal-Parti li timporta li taġixxi skont il-qafas amministrattiv u leġiżlattiv. Dik il-Parti għandha tagħti spjegazzjoni sħiħa bil-miktub lill-Parti li tesporta u data ta' sostenn użata għad-determinazzjonijiet u deċiżjonijiet koperti minn dan l-Artikolu. Fil-każ ta’ nonrikonoxximent, sospensjoni jew irtirar ta’ ekwivalenza, il-Parti li timporta tindika lill-Parti li tesporta il-kundizzjonijiet meħtieġa li abbażi tagħhom il-proċess imsemmi fil-paragrafu 3 jista’ jinbeda mill-ġdid.

9.  Mingħajr ħsara għall-Artikolu 64 ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li timporta tista’ tirtira jew tissospendi ekwivalenza qabel ma l-miżuri ġodda proposti minn kwalunkwe Parti jidħlu fis-seħħ.

10.  Fil-każ li ekwivalenza hija rikonoxxuta formalment mill-Parti li timporta, abbażi tal-proċess ta’ konsultazzjoni kif stipulat fl-Anness IX għal dan il-Ftehim, is-Sottokumitat tal-SPS għandu, f'konformità mal-proċedura stabbilita fl-Artikolu 65(5) ta’ dan il-Ftehim, jiddikjara r-rikonoxximent tal-ekwivalenza fil-kummerċ bejn il-Partijiet. Din id-deċiżjoni tista' wkoll tipprovdi għal tnaqqis tal-kontrolli fiżiċi fuq il-fruntieri, is-simplifikazzjoni taċ-ċertifikati u tal-proċeduri ta’ elenkar minn qabel għall-istabbilimenti, kif applikabbli.

L-istatus ta’ rikonoxximent tal-ekwivalenza għandu jiġi elenkat fl-Anness XII għal dan il-Ftehim.

Artikolu 58

Trasparenza u skambju ta’ informazzjoni

1.  Mingħar ħsara għall-Artikolu 59 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jikkoperaw biex itejbu l-fehim reċiproku tal-istruttura uffiċjali ta’ kontroll u l-mekkaniżmi tagħhom mogħtija l-kompitu li japplikaw il-miżuri elenkati fl-Anness IV għal dan il-Ftehim u tal-prestazzjoni ta' tali struttura u mekkaniżmu. Fost affarijiet oħra, dan jista’ jintlaħaq permezz ta’ rapport ta’ awditi internazzjonali meta dawn isiru pubbliċi u l-Partijiet jistgħu jiskambjaw informazzjoni dwar ir-riżultati ta’ tali eżerċizzji ta' awditjar jew informazzjoni oħra, kif xieraq.

2.  Fil-qafas tal-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni kif imsemmi fl-Artikolu 55 ta' dan il-Ftehim jew tar-rikonoxximent tal-ekwivalenza kif imsemmi fl-Artikolu 57 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom iżommu lil xulxin infurmati dwar il-bidliet leġiżlattivi jew proċedurali adottati fl-oqsma kkonċernati.

3.  F'dan il-kuntest, l-Unjoni tinforma lill-Ġeorġja sew minn qabel bit-tibdiliet fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni biex il-Ġeorġja tkun tista' tikkunsidra l-modifika tal-leġiżlazzjoni tagħha skont dan.

Il-livell neċessarju ta’ kooperazzjoni għandu jintlaħaq sabiex tkun iffaċilitata t-trażmissjoni tad-dokumenti leġiżlattivi fuq talba ta’ waħda mill-Partijiet.

Għal dan il-għan, kull Parti għandha tinnotifika lill-Parti l-oħra bil-punti ta’ kuntatt tagħha. Il-Partijiet ukoll għandhom jinnotifikaw lil xulxin jekk ikun hemm xi bidla fil-punti ta' kuntatt.

Artikolu 59

Notifika, konsultazzjoni u faċilitazzjoni tal-komunikazzjoni

1.  Kull Parti tinnotifika bil-miktub lill-Parti l-oħra fi żmien jumejn tax-xogħol, bi kwalunkwe riskju serju jew sinifikanti għas-saħħa tal-bnedmin, l-annimali jew il-pjanti, inkluż emerġenzi jew sitwazzjonijiet ta’ kontroll alimentari fejn hemm risku identifikat b'mod ċar ta’ effeti serji fuq is-saħħa assoċjati mal-konsum ta’ prodotti mill-annimali jew mill-pjanti, b'mod partikolari:

2.  Notifiki jintbagħtu lill-punti ta’ kuntatt imsemmija fl-Artikolu 58(1) ta’ dan il-Ftehim.

Notifika bil-miktub tfisser notifika bil-posta, bil-faks jew bl-email.

3.  Meta Parti jkollha preokkupazzjonijiet serji rigward riskju għas-saħħa umana, tal-annimali jew tal-pjanti, għandhom isiru konsultazzjonijiet rigward is-sitwazzjoni, fuq talba ta' dik il-Parti, kemm jista' jkun malajr u, f'kull każ, fi żmien 15-il jum tax-xogħol mid-data ta' dik it-talba. F'tali sitwazzjonijiet, kull Parti għandha tagħmel ħilitha biex tipprovdi l-informazzjoni kollha meħtieġa biex tevita l-interruzzjoni tal-kummerċ, u biex tasal għal soluzzjoni aċċettabbli għat-tnejn li tkun konsistenti mal-protezzjoni tas-saħħa tal-bnedmin jew ta’ saħħet l-annimali jew il-pjanti.

4.  Fuq talba ta’ Parti, konsultazzjonijiet rigward il-benesseri tal-annimali jsiru malajr kemm jista’ jkun u fi kwalunkwe każ fi żmien 20 ġurnata tax-xogħol mid-data tan-notifika. F'tali sitwazzjonijiet, kull Parti għandha tara li tipprovdi l-informazzjoni kollha mitluba.

5.  Fuq talba ta' waħda mill-Partijiet, il-konsultazzjonijiet kif imsemmi fil-paragrafi 3 u 4 ta' dan l-Artikolu jsiru permezz ta' vidjo jew awdjokonferenza. Il-Parti li tagħmel it-talba għandha tiżgura l-preparazzjoni tal-minuti tal-konsultazzjoni, li jkunu formalment approvati mill-Partijiet. Għall-finijiet ta’ din l-approvazzjoni, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 58(3) ta’ dan il-Ftehim għandhom japplikaw.

6.  Fi stadju aktar tard, tibda topera sistema ta' allert rapidu, kif ukoll mekkaniżmu ta' twissija bikrija, applikati b'mod reċiproku, f'kull emerġenza veterinarja u fitosanitarja, u dan wara li l-Ġeorġja tkun implimentat il-leġiżlazzjoni neċessarja f'dan il-qasam u tkun ħolqot il-kundizzjonijiet għall-operat korrett tagħhom fuq il-post.

Artikolu 60

Kundizzjonijiet tal-kummerċ

1.  Il-kundizzjonijiet tal-kummerċ qabel ir-rikonoxximent tal-ekwivalenza:

2.  Kundizzjonijiet ta’ importazzjoni wara r-rikonoxximent tal-ekwivalenza:

3.  Mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-komoditajiet imsemmija fl-Annessi IV-A u IV-C(2) ta' dan il-Ftehim ma jkunux suġġetti għal awtorizzazzjoni għall-importazzjoni bejn il-Partijiet.

4.  Għal kundizzjonijiet li jaffettwaw il-kummerċ tal-prodotti msemmija fil-pargarafu 1(a) ta' dan l-Artikolu, fuq talba tal-Parti li tesporta, il-Partijiet jidħlu f'konsultazzjonijiet fis-Sottokumitat tal-SPS skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 65 ta’ dan il-Ftehim, sabiex jaqblu fuq kundizzjonijiet alternattivi jew addizzjonali ta’ importazzjoni tal-Parti li timporta. Tali kundizzjonijiet alternattivi jew addizzjonali għall-importazzjoni jistgħu, fejn xieraq, ikunu bbażati fuq miżuri tal-Parti li tesporta rikonoxxuti bħala ekwivalenti mill-Parti li timporta. Jekk jintlaħaq qbil, il-Parti li timporta għandha tieħu l-miżuri leġiżlattivi u/ jew amministrattivi neċessarji fi żmien 90 ġurnata biex tippermetti l-importazzjoni fuq il-bażi tal-kundizzjonijiet għall-importazzjoni maqbula.

5.  Lista ta’ stabbilimenti, approvazzjoni proviżorja

6.  Fuq talba minn waħda mill-Partijiet, il-Parti l-oħra tipprovdi l-ispjegazzjonijiet u d-data ta' prova meħtieġa għad-determinazzjonijiet u d-deċiżjonijiet koperti minn dan l-Artikolu.

Artikolu 61

Proċedura ta’ ċertifikazzjoni

1.  Għal finijiet ta’ proċeduri ta’ ċertifikazzjoni u ħruġ ta’ ċertifikati u dokumenti uffiċjali, il-Partijiet jaqblu dwar il-priċipji stabbiliti fl-Anness X għal dan il-Ftehim.

2.  Is-Sottokumitat tal-SPS imsemmi fl-Artikolu 65 ta’ dan il-Ftehim jista’ jaqbel dwar ir-regoli li jkunu segwiti f'każ ta’ ċertifikazzjoni elettronika, irtirar ta’ ċertifikati jew bdil tagħhom..

3.  Fil-qafas tal-leġiżlazzjoni approssimata kif imsemmija fl-Artikolu 55 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom jaqblu fuq mudelli komuni ta’ ċertifikati fejn dawn ikunu applikabbli.

Artikolu 62

Verifika

1.  Sabiex tinżamm il-kunfidenzjalità fl-implimentazzjoni effettiva tad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, kull Parti jkollha d-dritt li:

2.  Kwalunkwe Parti tista’ tikkondividi r-riżultati tal-verifiki msemmija fil-paragrafu 1(a) ta’ dan l-Artikolu ma’ partijiet terzi u tagħmel ir-riżultati disponibbli pubblikament kif jista' jkun rekwiżit mid-dispożizzjonijiet applikabbli għal kwalunkwe Parti. Dispożizzjonijiet ta’ kunfidenzjallità applikabbli għal wieħed mill-Partijiet ikunu rispettati f'tali kondiviżjoni u/jew pubblikazzjoni tar-riżultati fejn xieraq.

3.  Jekk il-Parti li timporta tiddeċiedi li twettaq żjara ta’ verifika fil-Parti li tesporta, il-Parti li timporta tinnotifika lill-Parti li tesporta b'din il-verifika mill-anqas 60 jum tax-xogħol qabel ma ssir iż-żjara ta’ verifika, ħlief f’każijiet ta’ emerġenza jew jekk il-Partijiet jiftiehmu mod ieħor. Kwalunkwe modifika għal din iż-żjara tiġi miftiehma mill-Partijiet.

4.  Il-kosti mġarrba fit-twettiq ta’ verifika tas-sistemi, kollha jew parti minnhom, ta' spezzjoni u ċertifikazzjoni tal-awtoritajiet kompetenti tal-Parti l-oħra, u/jew xi miżura oħra, fejn ikun applikabbli, jiġġarrbu mill-Parti li twettaq il-verifika jew l-ispezzjoni.

5.  L-abbozz ta’ komunikazzjoni miktuba ta’ verifiki jintbagħtu lill-Parti li tesporta fi żmien 60 jum ta’ xogħol wara tmiem il-verifika. Il-Parti li tesporta jkollha 45 jum ta' xogħol li fihom tkun tista' tikkummenta dwar l-abbozz tal-komunikazzjoni miktuba. Il-kummenti li jsiru mill-Parti li tesporta jiġu mehmuża, u fejn xieraq, jiġu inklużi fir-rapport finali. Madankollu, meta jiġi identifikat riskju sinifikanti għall-bniedem, għall-annimali jew għall-pjanti matul il-verifika, il-Parti li tesporta infurmata malajr kemm jista’ jkun u fi kwalunkwe każ fi żmien għaxart (10) ijiem wara t-tmiem tal-verifika.

6.  Għar-raġuni ta' ċarezza, ir-riżultati ta’ verifika jistgħu jikkontribwixxu għall-proċeduri msemmija fl-Artikoli 55, 57 u 63 ta’ dan il-Ftehim li jitmexxew mill-Partijiet jew waħda mill-Partijiet.

Artikolu 63

Kontrolli fuq l-importazzjoni u miżati tal-ispezzjoni

1.  Il-Partijiet jaqblu li l-kontrolli fuq l-importazzjoni mill-Parti li timporta ta’ kunsinni mill-Parti li tesporta jirrispettaw il-prinċipji stabbiliti fl-Anness IX, il-Parti A ta' dan il-Ftehim. Ir-riżultati ta’ dawn il-kontrolli jistgħu jikkontribwixxu għall-proċess ta’ verifika msemmi fl-Artikolu 62 ta’ dan il-Ftehim.

2.  Il-frekwenza tal-kontrolli fuq l-importazzjoni li jsiru minn kull Parti hija stipulata fil-Parti B tal-Anness IX għal dan il-Ftehim. Parti tista’ temenda din il-frekwenza fil-kompetenzi tagħha u skont il-leġiżlazzjoni interna tagħha, b'riżultat ta’ progress li sar skont l-Artikoli 55, 57, u 60 ta’ dan il-Ftehim, jew b'riżultat tal-verifiki, konsultazzjonijiet jew miżuri oħra previsti f'dan il-Ftehim. Is-Sottokumitat SPS imsemmi fl- Artikolu 65 jimmodifika l-Parti B tal-Anness IX għal dan il-Ftehim b’deċiżjoni, skont kif imiss.

3.  Il-miżati tal-ispezzjoni, fejn applikabbli, jistgħu jkopru biss il-kostijiet imġarrba mill-awtorità kompetenti biex twettaq il-kontrolli tal-importazzjoni. Il-miżata tkun ikkalkulata fuq l-istess bażi tal-miżati mitluba għall-ispezzjoni ta’ prodotti domestiċi simili.

4.  Il-Parti li timporta fuq talba tal-Parti li tesporta tinforma lil tal-aħħar bi kwalunkwe emenda, inkluż ir-raġunijiet għal dawn l-emendi, li jikkonċernaw il-miżuri li jaffettwaw il-kontrolli fuq l-importazzjoni u l-miżati tal-ispezzjoni u bi kwalunkwe bidliet sinifikanti fil-kondotta amministrattiva għal tali kontrolli.

5.  Minn data li tkun determinata mis-Sottokumitat tal-SPS imsemmija fl-Artikolu 65 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jistgħu jaqblu fuq il-kundizzjonijiet biex japprovaw il-kontrolli ta’ xulxin kif stabbilit fl-Artikolu 62(1)(b) ta' dan il-Ftehim bil-għan li jadattaw u jnaqqsu b'mod reċiproku, fejn applikabbli, il-frekwenza tal-kontrolli fiżiċi fuq l-importazzjoni għall-prodotti msemmija fl-Artikolu 60(2) ta’ dan il-Ftehim.

Minn dik id-data il-Partijiet jistgħu japprovaw b'mod reċiproku l-kontrolli ta’ xulxin għal ċerti prodotti u, konsegwentament inaqqsu jew ibiddlu l-kontrolli fuq l-importazzjoni għal dawn il-prodotti.

Artikolu 64

Miżuri ta’ salvagwardja

1.  Jekk il-Parti li tesporta tieħu xi miżuri fit-territorju tagħha biex tikkontrolla kwalunkwe kawża li tista’ tikkostitwixxi periklu serju jew riskju għas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti, il-Parti li tesporta, mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, għandha tieħu miżuri ekwivalenti biex tipprevjeni l-introduzzjoni tal-periklu jew ir-riskju fit-territorju tal-Parti li timporta.

2.  Abbażi ta’ raġunijiet serji ta’ saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti, il-Parti li timporta tista’ tieħu miżuri proviżorji neċessarji għall-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem, tal-annimali jew tal-pjanti. Għall-kunsinni li jkunu qed jiġu trasportati bejn il-Partijiet, il-Parti tikkunsdira l-aktar soluzzjoni xierqa u proporzjonata sabiex jiġi evitat tħarbit bla bżonn tal-kummerċ.

3.  Il-Parti li tadotta l-miżuri skont il-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, tinforma lill-Parti l-oħra mhux aktar tard minn ġurnata tax-xogħol wara d-data tal-adozzjoni tal-miżuri. Fuq talba minn xi waħda mill-Partijiet, u skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 59(3) ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jikkonsultaw lil xulxin dwar is-sitwazzjoni fi żmien 15-il ġurnata tax-xogħol min-notifika. Il-Partijiet għandhom iqisu b'mod dovut kwalunkwe informazzjoni pprovduta permezz ta’ tali konsultazzjonijiet u jfittxu li jevitaw interruzzjoni żejda għal kummerċ, waqt li jikkunsdraw, fejn xieraq, l-eżitu tal-konsultazzjonijiet previsti fl-Artikolu 59(3) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 65

Sottokumitat Sanitarju u Fitosanitarju (SPS)

1.  B'dan qed jiġi stabbilit is-Sottokumitat SPS. Huwa jiltaqa’ fi żmien tliet xhur mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, fuq talba ta’ xi waħda mill-Partijiet wara dan, jew mill-inqas darba fis-sena. Jekk il-Partijiet jaqblu, laqgħa tas-Sottokumitat SPS tista’ ssir permezz ta’ vidjo jew awdjokonferenza. Is-Sottokumitat SPS jista’ wkoll jindirizza kwistjonijiet mingħajr ma jiltaqa', permezz ta’ korrispondenza.

2.  Is-Sottokumitat SPS ikollu l-funzjonijiet li ġejjin:

3.  Il-Partijiet jaqblu li jistabbilixxu gruppi ta’ ħidma tekniċi, fejn xieraq, li jkunu magħmulin minn rappreżentanti f'livell ta’ esperti tal-Partijiet, li jidentifikaw u jindirizzaw kwistjonijiet tekniċi u xjentifiċi li joħorġu minn dan il-Kapitolu. Meta tkun meħtieġa kompetenza esperta addizzjonali, il-Partijiet jistgħu jistabbilixxu gruppi ad hoc, inkluż gruppi xjentifiċi u ta' esperti. Is-sħubija f'tali gruppi ad hoc ma għandhiex tkun ristretta għar-rappreżentanti tal-Partijiet.

4.  Is-Sottokumitat SPS għandu jinforma regolarment permezz ta’ rapport il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl- Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, dwar l-attivitajiet u d-deċiżjonijiet tiegħu meħuda fi ħdan il-kompetenza tiegħu.

5.  Is-Sottokumitat SPS jadotta r-regoli ta’ proċedura tiegħu fl-ewwel laqgħa tiegħu.

6.  Kwalunkwe deċiżjoni, rakkomandazzjoni, rapport jew xi azzjoni oħra tas-Sottokumitat SPS jew ta' kwalunkwe grupp stabbilit mis-Sottokumitat SPS tiġi adottata b’kunsens bejn il-Partijiet.

KAPITEL 5

Faċilitazzjoni doganali u kummerċjali

Artikolu 66

Objettivi

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-kwistjonijiet ta’ dwana u l-faċilitazzjoni kummerċjali fl-ambjent tal-kummerċ bilaterali li qed jevolvi. Il-Partijiet jaqblu li jinfurzaw il-kooperazzjoni f'dan il-qasam bil-għan li jiżguraw li l-leġiżlazzjoni u l-proċeduri relevanti, kif ukoll il-kapaċità amministrattiva tal-amministrazzjonijiet relevanti, jissodisfaw l-objettivi ta’ kontroll effettiv u jsostnu l-faċilitazzjoni tal-kummerċ leġittimu bħala kwistjoni ta’ prinċipju.

2.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-ogħla importanza tingħata lill-objettivi tal-politika pubblika leġittima inkluż il-faċilitazzjoni tal-kummerċ, is-sigurtà u l-prevenzjoni tal-frodi u approċċ bbilanċjat għalihom.

Artikolu 67

Leġiżlazzjoni u proċeduri

1.  Il-Partijiet jaqblu li l-kummerċ rispettiv tagħhom u l-leġiżlazzjoni doganali, bħala kwistjoni ta’ prinċipju, tkun stabbli u komprensiva, kif ukoll li d-dispożizzjonijiet u l-proċeduri jkunu proporzjonati, trasparenti, previdibbli, nondiskriminatorji, imparzjali u applikati uniformament u b'mod effettiv u fost l-oħrajn se:

2.  Sabiex itejbu l-metodi ta’ ħidma, u kif ukoll jiżguraw in-nondiskriminazzjoni, it-trasparenza, l-effiċjenza, l-integrità u r-responsabbiltà tal-operazzjonijiet, il-Partijiet għandhom:

3.  Il-Partijiet jaqblu li jeliminaw:

4.  Fir-rigward tat-tranżitu:

Artikolu 68

Relazzjonijiet mal-komunità tan-negozju

Il-Partijiet jaqblu:

Artikolu 69

Drittijiet u ħlasijiet

1.  Il-partijiet jipprojbixxu li xi drittijiet amministrattivi jkollhom effett ekwivalenti għal dazji jew imposti ta’ importazzjoni jew esportazzjoni.

2.  Fir-rigward tad-drittijiet u l-imposti kollha ta’ kwalunkwe tip imposti mill-awtoritajiet doganali ta’ kull Parti, inkluż drittijiet u imposti għal kompiti li jkunu saru f'isem l-imsemmija awtoritajiet, dwar jew f'konnessjoni mal-importazzjoni jew l-esportazzjoni u mingħajr ħsara għad-dispożizzjonijiet relevanti tal-Kapitolu 1 (Trattament Nazzjonali u Aċċess għas-Suq għall-Merkanzija) tat-Titolu IV (Kummerċ u Materji relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 70

Valutazzjoni Doganali

1.  Id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni tal-Artikolu VII tal-GATT tal-1994 fl-Anness 1A għall-Ftehim tad-WTO, inkluz kwalunkwe emendi segwenti, għandhom jiggvernaw il-valutazzjoni doganali tal-merkanzija fil-kummerċ bejn il-Partijiet. Dawk id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim tad-WTO huma b’dan inkorporati f’dan il-Ftehim u magħmula parti minnu. Valuri doganali minimi ma għandhomx jintużaw.

2.  Il-Partijiet jikkoperaw bil-għan li jilħqu approċċ komuni għal kwistjonijiet relatati ma’ valutazzjoni doganali.

Artikolu 71

Kooperazzjoni doganali

Il-Partijiet isaħħu l-kooperazzjoni fil-qasam doganali biex jiżguraw l-implimentazzjoni tal-objettivi ta’ dan il-Kapitolu biex jiffaċilitaw aktar il-kummerċ, filwaqt li jiġi żgurat kontroll effettiv, is-sigurtà u l-prevenzjoni tal-frodi. Għal dak il-għan il-Partijiet jistgħu jużaw, fejn xieraq, il-Blueprints Doganali tal-Kummissjoni Ewropea bħala għodda ta’ limitu referenzjarju.

Sabiex tkun żgurata konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu l-Partijiet fost l-oħrajn:

Artikolu 72

Assistenza amministrattiva reċiproka fi kwistjonijiet doganali

Bla ħsara għal forom oħra ta’ kooperazzjoni prevista f’dan il-Ftehim, b’mod partikolari fl-Artikolu 71 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jipprovdu assistenza amministrattiva reċiproka fi kwistjonijiet doganali skont id-dispożizzjonijiet tal-Protokoll II dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali ta' dan il-Ftehim.

Artikolu 73

Assistenza teknika u infurzar tal-kapaċitajiet

Il-Partijiet jikkoperaw bil-għan li jipprovdu assistenza teknika u infurzar tal-kapaċitajiet għall-implimentazzjoni tal-faċilitazzjoni tal-kummerċ u r-riformi doganali.

Artikolu 74

Sottokumitat Doganali

1.  B'dan qed jiġi stabbilit is-Sottokumitat Doganali. Dan għandu jirrapporta lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

2.  Il-funzjoni tas-Sottokumitat għandha tinkludi konsultazzjonijiet regolari u monitoraġġ tal-implimentazzjoni u l-amministrazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, inkluż, iżda mhux limitat għal, il-kwistjonijiet ta’ kooperazzjoni doganali, kooperazzjoni u ġestjoni doganali transkonfinali, assistenza teknika, regoli ta’ oriġini, faċilitazzjoni tal-kummerċ, kif ukoll assistenza amministrattiva reċiproka fi kwistjonijiet doganali.

3.  Is-Sottokumitat Doganali, fost l-oħrajn:

Artikolu 75

Approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni doganali

Issir approssimazzjoni gradwali mal-leġiżlazzjoni doganali tal-Unjoni u ma' ċerta leġiżlazzjoni internazzjonali kif imfisser fl-Anness XIII għal dan il-Ftehim.

KAPITEL 6

L-istabbiliment, il-kummerċ fis-servizzi u l-kummerċ elettroniku

Taqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 76

Objettiv, kamp ta’ applikazzjoni u kopertura

1.  Il-Partijiet, waqt li jirriaffermaw l-impenji rispettivi tagħhom skont il-Ftehim tad-WTO, b’dan jistabbilixxu l-arranġamenti meħtieġa għal-liberalizzazzjoni progressiva reċiproka tal-istabbiliment u l-kummerċ fis-servizzi u għall-kooperazzjoni fil-kummerċ elettroniku.

2.  L-akkwist pubbliku huwa kopert fil-Kapitolu 8 (Akkwist Pubbliku) tat-Titolu IV (Kummerċ u Materji relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim u xejn f’dan il-Kapitolu ma għandu jinftiehem li jimponi xi obbligu fir-rigward tal-akkwist pubbliku.

3.  Is-sussidji huma trattati fil-Kapitolu 10 (Kompetizzjoni) tat-Titolu IV (Kummerċ u Materji relatati mal-Kummerċ) ta' dan il-Ftehim u d-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu ma japplikawx għal sussidji mogħtija mill-Partijiet.

4.  B’mod konsistenti mad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, il-Partijiet jirriżervaw id-dritt li jirregolaw u jintroduċu regolamenti ġodda sabiex ikunu sodisfatti l-objettivi leġittimi tal-politika.

5.  Dan il-Kapitolu ma għandux japplika għal miżuri li jaffettwaw persuni fiżiċi li jkunu qegħdin ifittxu aċċess għas-suq tax-xogħol ta’ xi Parti, u lanqas ma għandu japplika għal miżuri fir-rigward taċ-ċittadinanza, ir-residenza jew l-impjieg fuq bażi permanenti.

6.  Xejn f’dan il-Kapitolu ma għandu jimpedixxi Parti milli tapplika miżuri sabiex tirregola d-dħul ta’ persuni fiżiċi, jew is-soġġorn temporanju tagħhom, fit-territorju tagħha, inklużi dawk il-miżuri li jkunu meħtieġa sabiex iħarsu l-integrità, u jassiguraw il-moviment ordinat ta’ persuni fiżiċi bejn il-fruntieri tagħha, bil-kundizzjoni li tali miżuri ma jkunux applikati b’mod li jħassru jew idgħajfu il-benefiċċji li jingħataw lil xi waħda mill-Partijiet skont it-termini ta’ impenn speċifiku f’dan il-Kapitolu u l-Anness XIV għal dan il-Ftehim ( 3 ).

Artikolu 77

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

Taqsima 2

Stabbiliment

Artikolu 78

Kamp ta’ applikazzjoni

Din it-Taqsima tapplika għal miżuri adottati jew miżmuma mill-Partijiet li jaffettwaw l-istabbiliment fir-rigward tal-attivitajiet ekonomiċi kollha, bl-eċċezzjoni ta’:

Artikolu 79

Trattament nazzjonali u trattament tan-Nazjoni l-Aktar Iffavorit

1.  Suġġett għar-riżervazzjonijiet elenkati fl-Anness XVI-E għal dan il-Ftehim, mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Ġeorġja tikkonċedi:

2.  Suġġett għar-riżervazzjonijiet elenkati fl-Anness XVI-A għal dan il-Ftehim, mad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, l-Unjoni tikkonċedi:

3.  Suġġett għal riżervi elenkati fl-Annessi XIV-A u XIV-E għal dan il-Ftehim, il-Partijiet ma jadottaw l-ebda regolamenti jew miżuri ġodda li jintroduċu diskriminazzjoni fir-rigward tal-istabbiliment ta’ persuni ġuridiċi tal-Unjoni jew tal-Ġeorġja fuq it-territorju tagħhom jew fir-rigward tal-operazzjoni tagħhom, ladarba stabbiliti, meta mqabbla mal-persuni ġuridiċi proprji tagħhom.

Artikolu 80

Rieżami

1.  Bil-ħsieb li jilliberalizzaw progressivament il-kundizzjonijiet tal-istabbiliment, il-Partijiet jagħmlu rieżami regolari ta' din it-Taqsima u tal-lista ta’ riżervi msemmija fl- Artikolu 79 ta’ dan il-Ftehim kif ukoll tal-ambjent ta' stabbiliment, konsistenti mal-impenji tagħhom fi ftehimiet internazzjonali.

2.  Fil-kuntest tar-rieżami msemmi fil-paragrafu 1, il-Partijiet għandhom jevalwaw kwalunkwe ostakoli li jkun ġew identifikati għall-istabbiliment. Bil-għan li jissaħħu d-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu, il-Partijiet isibu, jekk ikun hemm bżonn, modi xierqa sabiex jindirizzaw dawk l-ostakoli, li jistgħu jinkludu iktar negozjati, inkluż fir-rigward tal-protezzjoni tal-investiment u ta' proċeduri ta' riżoluzzjoni tat-tilwim bejn l-investitur u l-Istat.

Artikolu 81

Ftehimiet oħra

Dan il-Kapitolu ma jaffettwax id-drittijiet tal-intraprendituri tal-Partijiet li jirriżultaw minn kwalunkwe ftehim internazzjonali eżistenti jew futur relatat mal-investiment, li tiegħu Stat Membru tal-UE u l-Ġeorġja huma partijiet.

Artikolu 82

Standard ta’ trattament għal fergħat u uffiċċji rappreżentattivi

1.  Id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 79 ta’ dan il-Ftehim ma jipprekludix l-applikazzjoni, min-naħa ta’ Parti minnhom, ta’ regoli partikolari li jikkonċernaw l-istabbiliment u l-operazzjoni fit-territorju tagħha ta’ fergħat u uffiċċji rappreżentattivi ta’ persuni ġuridiċi ta’ Parti oħra li m'humiex inkorporati fit-territorju tal-ewwel Parti, li huma ġustifikati minn differenzi legali jew tekniċi bejn dawn il-fergħat u uffiċċji rappreżentattivi meta mqabbla ma’ fergħat u uffiċċji rappreżentattivi ta’ persuni ġuridiċi inkorporati fit-territorju tagħha jew, fir-rigward tas-servizzi finanzjarji, għal raġunijiet ta’ prudenza.

2.  Id-differenza fit-trattament ma tmurx lil hinn minn dak strettament neċessarju bħala riżultat ta’ dawn id-differenzi legali jew tekniċi jew, fir-rigward tas-servizzi finanzjarji, għal raġunijiet ta’ prudenza.

Taqsima 3

Il-provvista transkonfinali ta’ servizzi

Artikolu 83

Kamp ta’ applikazzjoni

Din it-Taqsima tapplika għal miżuri tal-Partijiet li jaffettwaw il-forniment transkonfinali tas-setturi tas-servizzi kollha bl-eċċezzjoni ta’:

Artikolu 84

Aċċess għas-suq

1.  Għar-rigward tal-aċċess għas-swieq permezz tal-provvista transkonfinali tas-servizzi, kull Parti għandha tagħti lis-servizzi u lill-fornituri tas-servizzi tal-Parti l-oħra trattament mhux inqas favorevoli minn dak previst fl-impenji speċifiċi inklużi fl-Anness XIV-B u l-Anness XIV-F ta' dan il-Ftehim.

2.  Fis-setturi fejn ikunu meħuda impenji dwar l-aċċess għas-suq, il-miżuri li Parti ma tadottax jew iżżomm fuq il-bażi ta’ sottodiviżjoni reġjonali jew fuq il-bażi tat-territorju sħiħ tagħha, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-Annessi XIV-B u XIV-F għal dan il-Ftehim, huma definiti bħala:

Artikolu 85

Trattament nazzjonali

1.  Fis-setturi fejn l-impenji dwar l-aċċess għas-suq huma stabbiliti fl-Anness XIV-B u XIV-F għal dan il-Ftehim u suġġetti għal kwalunkwe kundizzjonijiet jew kwalifiki stipulati fih, kull Parti tagħti lis-servizzi u lill-fornituri tas-servizzi tal-Parti l-oħra, fir-rigward tal-miżuri kollha li jaffettwaw il-forniment transkonfinali ta’ servizzi, trattament mhux inqas favorevoli minn dak li tagħti lis-servizzi u lill-fornituri ta’ servizzi simili tagħha stess.

2.  Parti tista’ tissodisfa r-rekwiżit tal-paragrafu 1 billi tagħti lis-servizzi u lill-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra, trattament formalment l-istess jew trattament formalment differenti għal dak li tagħti lis-servizzi u lill-fornituri tas-servizzi simili tagħha stess.

3.  Trattament formalment identiku u trattament formalment differenti jiġu kkunsidrati bħala inqas favorevoli fil-każ li jimmodifikaw il-kundizzjonijiet ta’ kompetizzjoni favur servizzi jew fornituri ta’ servizzi tal-Parti meta pparagunat mas-servizzi jew il-fornituri tas-servizzi tal-Parti l-oħra.

4.  L-impenji speċifiċi meħuda taħt dan l-Artikolu ma għandhomx jiġu interpretati li jeħtieġu li xi Parti tikkumpensa għal kwalunkwe żvantaġġ kompetittiv inerenti li jirriżulta mill-karattru barrani tas-servizzi jew il-fornituri tas-servizzi relevanti.

Artikolu 86

Listi ta' impenji

Is-setturi liberalizzati minn kull waħda mill-Partijiet skont din it-Taqsima u, permezz ta’ riżervi, il-limitazzjonijiet tal-aċċess għas-suq u t-trattament nazzjonali applikabbli għas-servizzi u għall-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra f'dawk is-setturi huma inklużi fil-listi ta' impenji fl-Annessi XIV-B u XIV-F għal dan il-Ftehim.

Artikolu 87

Rieżami

Bil-ħsieb li jkun hemm il-liberalizzazzjoni progressiva tal-fornitura transkonfinali tas-servizzi il-Partijiet, il-Kumitat ta' Assoċijazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, jagħmel rieżami regolarment tal-lista ta' impenji imsemmija fl-Artikolu 86 ta’ dan il-Ftehim. Dan ir-rieżami iqis il-proċess ta’ approssimazzjoni gradwali, imsemmija fl-Artikoli 103, 113, 122 u 126 ta’ dan il-Ftehim, u l-impatt tagħha fuq l-eliminazzjoni tal-ostakoli li għad baqa’ għall-forniment transkonfinali ta’ servizzi bejn il-Partijiet.

Taqsima 4

Il-preżenta temporanja ta' persuni fiżiċi għal skopijiet ta' negozju

Artikolu 88

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Din it-Taqsima tapplika għal miżuri tal-Partijiet li jirrigwardaw id-dħul u s-soġġorn temportanju fit-territorji tagħhom, ta’ persunal ewlieni, apprendisti gradwati, bejjiegħa kummerċjali, fornituri ta’ servizzi kuntrattwali u professjonisti indipendenti skont l-Artikolu 76(5) ta' dan il-Ftehim.

2.  Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

Artikolu 89

Persunal Ewlieni u Apprendisti Gradwati

1.  Għal kull settur impenjat skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment) ta' dan il-Kapitolu u soġġett għal kwalunkwe riżerva elenkata fl-Annessi XIV-A u XIV-E ta' dan il-Ftehim, jew fl-Annessi XIV-C u XIV-G għal dan il-Ftehim, kull Parti tippermetti li imprendituri tal-Parti l-oħra jimpjegaw fl-istabbiliment tagħhom persuni fiżiċi ta' dik il-Parti l-oħra sakemm tali impjegati jkunu persunal ewlieni jew apprentisti gradwati kif stabbilit fl-Artikolu 88 ta' dan il-Ftehim. Id-dħul u s-soġġorn temporanji ta' persunal ewlieni u ta' apprendisti gradwati ikunu għal perjodu ta' mhux aktar minn tliet snin fil-każ ta' trasferimenti fil-kumpanija, ta' 90 jum fi kwalunkwe perijodu ta' 12-il xahar għal viżitaturi għal finijiet ta' negozju, u ta' sena għall-apprentisti gradwati.

2.  Għal kull settur impenjat skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment) ta' dan il-Kapitolu, il-miżuri li Parti ma għandhiex iżżomm jew tadotta, la fuq il-bażi ta' sottodiviżjoni reġjonali u lanqas fuq il-bażi tat-territorju kollu tagħha, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor fl-Anness XIV-C u XIV-G għal dan il-Ftehim, huma ddefiniti bħala limitazzjonijiet għan-numru totali ta' persuni fiżiċi li imprenditur jista' jimpjega bħala persunal ewlieni u apprendisti gradwati f'settur speċifiku fil-forma ta' kwoti numeriċi jew rekwiżit ta' test ta' ħtiġijiet ekonomiċi u bħala limitazzjonijiet diskriminatorji.

Artikolu 90

Bejjiegħa tan-negozju

Għal kull settur impenjat skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment) jew it-Taqsima 3 (Provvista- transfruntiera ta' servizzi) ta’ dan il-Kapitolu u suġġett għal kwalunkwe riżerva elenkata fl-Annessi XIV-A, XIV-E, XIV-B u XIV-F għal dan il-Ftehim, kull Parti tippermetti d-dħul u s-soġġorn temporanju ta’ bejjiegħa tan-negozju għal perjodu ta’ mhux aktar minn 90 jum fi kwalunkwe perjodu ta' 12-il -xahar.

Artikolu 91

Fornituri ta' servizz kuntrattwali

1.  Il-partijiet jaffermaw mill-ġdid l-obbligi rispettivi tagħhom li joħorġu mill-impenji tagħhom skont il-Ftehim Ġenerali dwar il-Kummerċ tas-Servizzi (GATS) fir-rigward tad-dħul u l-permanenza temporanja ta’ fornituri ta’ servizzi kuntrattwali. F'konformita mal-Annessi XIV-D u XIV-H għal dan il-Ftehim, kull Parti tippermetti l-provvista ta’ servizzi fit-territorju tagħha minn fornituri ta' servizzi kuntrattwali tal-Parti l-oħra, suġġett għall-kondizzjonijiet speċifikati fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

2.  L-impenji li l-Partijiet jidħlu għalihom huma suġġetti għall-kundizzjonijiet segwenti:

Artikolu 92

Professjonisti indipendenti

1.  F'konformita mal-Annessi XIV-D u XIV-H ta' dan il-Ftehim, il-Partijiet jippermettu l-provvista ta’ servizzi fit-territorju tagħhom minn professjonisti indipendenti tal-Parti l-oħra, suġġett għall-kondizzjonijiet speċifikat fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu.

2.  L-impenji li l-Partijiet jidħlu għalihom huma suġġetti għall-kundizzjonijiet segwenti:

Taqsima 5

Qafas regolatorju

Subtaqsima 1

Regolamentazzjoni domestika

Artikolu 93

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Id-dixxiplini li ġejjin japplikaw għal miżuri mill-Partijiet dwar rekwiżiti u proċeduri ta’ liċenzjar, rekwiżiti ta’ kwalifiki u proċeduri li jaffettwaw:

2.  Fil-każ tal-provvista transkonfinali ta’ servizzi, dawk id-dixxiplini japplikaw biss għal setturi li għalihom il-Parti tkun ħadet fuqha impenji speċifiċi u sal-punt li dawn l-impenji speċifiċi japplikaw skont l-Annessi XIV-B u XIV-F ta' dan il-Ftehim. Fil-każ ta’ stabbiliment, dawk id-dixxiplini ma japplikawx għal setturi sal-punt li riżerva hija elenkata skont l-Annessi XIV-A u XIV-E ta' dan il-Ftehim. Fil-każ ta’ permanenza temporanja ta' persuni fiżiċi, dawn id-dixxiplini ma japplikawx għal setturi li għalihom hija elenkata riżerva skont l-Annessi XIV-C, XIV-D, XIV-G u XVI-H ta' dan il-Ftehim.

3.  Dawk id-dixxiplini ma japplikawx għal miżuri li jikkostitwixxu limitazzjonijiet taħt l-Annessi relevanti ta' dan il-Ftehim.

4.  Għall-finijiet ta’ din it-Taqsima:

Artikolu 94

Kundizzjonijiet għal-liċenzjar u l-kwalifika

1.  Kull Parti tara li l-miżuri marbuta mar-rekwiżiti u l-proċeduri tal-liċenzjar, u r-rekwiżiti u l-proċeduri ta’ kwalifika, ikunu bbażati fuq kriterji li jżommu lill-awtoritajiet kompetenti milli jeżerċitaw is-setgħa tagħhom ta’ evalwazzjoni b’mod arbitrarju.

2.  Il-kriterji msemmija fil-paragrafu 1 ikunu:

3.  Tingħata awtorizzazzjoni jew liċenzja hekk kif jiġi stabbilit, fid-dawl ta’ analiżi xierqa, li jkunu ġew issodisfati l-kundizzjonijiet biex tinkiseb awtorizzazzjoni jew liċenzja.

4.  Kull Parti tistabbilixxi jew iżżomm tribunali jew proċeduri ġudizzjarji, arbitrali jew amministrattivi li jipprovdu, fuq talba ta’ imprenditur jew ta’ fornitur ta’ servizz affettwat, rieżami fil-pront ta', u fejn ikun ġustifikat, rimedji xierqa għal, deċiżjonijiet amministrattivi li jaffettwaw l-istabbiliment, il-forniment transfruntier ta' servizzi jew il-preżenza temporanja ta’ persuni fiżiċi għal skop ta’ negozju. Fejn dawn il-proċeduri ma jkunux indipendenti mill-aġenzija fdata bid-deċiżjoni amministrattiva kkonċernata, kull Parti tassiguraw li l-proċeduri fil-fatt jipprovdu għal rieżami oġġettiv u imparzjali.

5.  Fejn in-numru ta’ liċenzji disponibbli għal attività partikolari hu limitat minħabba n-nuqqas ta’ riżorsi naturali disponibbli jew kapaċità teknika, kull Parti tapplika proċedura ta’ għażla għal kandidati potenzjali li tipprovdi garanziji sħaħ ta’ imparzjalità u trasparenza, inkluż, b’mod partikolari, reklamar adegwat dwar it-tnedija, il-kondotta u t-tlestija tal-proċedura.

6.  Suġġett għad-dispożizzjonijiet speċifikati minn dan l-Artikolu, fl-istabbiliment tar-regoli għal proċedura ta’ selezzjoni, kull Parti tista' tqis objettivi leġittimi ta’ politika pubblika inkluż kunsiderazzjonijiet ta’ saħħa, sigurtà, il-protezzjoni tal-ambjent u l-preservazzjoni tal-wirt kulturali.

Artikolu 95

Proċeduri ta' liċenzjar u ta' kwalifika

1.  Il-proċeduri u l-formalitajiet tal-liċenzjar u tal-kwalifika ikunu ċari, ikunu disponibbli għall-pubbliku minn qabel u jkunu tali li jipprovdu lill-applikanti garanzija li l-applikazzjoni tagħhom tkun indirizzata b’mod oġġettiv u imparzjali.

2.  Il-proċeduri u l-formalitajiet tal-liċenzjar u tal-kwalifika jkunu sempliċi kemm jista’ jkun u ma jikkomplikawx jew idewmu l-provvista tas-servizz mingħajr bżonn. Kwalunkwe miżati tal-liċenzji ( 19 ) li l-applikanti jistgħu jġarrbu b'riżultat tal-applikazzjoni tagħhom ikunu raġonevoli u proporzjonati mal-kost tal-proċeduri tal-awtorizzazzjoni inkwistjoni.

3.  Kull Parti tara li l-proċeduri użati minn, u d-deċiżjonijiet ta', l-awtorità kompetenti fil-proċess tal-liċenzjar u l-awtorizzazzjoni ikunu imparzjali fir-rispett tal-applikanti kollha. L-awtorità kompetenti għandha tasal għad-deċiżjoni tagħha b’mod indipendenti u ma tkunx responsabbli lejn xi fornitur tas-servizzi li għalihom tkun meħtieġa liċenzja jew awtorizzazzjoni.

4.  Meta jkun hemm perjodi ta' żmien speċifiċi, applikant jingħata perjodu ta’ żmien raġonevoli għas-sottomissjoni ta’ applikazzjoni. L-awtorità kompetenti tagħti bidu għall-ipproċessar ta’ applikazzjoni mingħajr dewmien żejjed. Fejn possibbli, l-applikazzjonijiet għandhom jiġu aċċettati f’format elettroniku taħt l-istess kundizzjonijiet ta’ awtentiċità bħas-sottomissjonijiet stampati.

5.  Kull Parti għandha tiżgura li l-ipproċessar ta’ applikazzjoni, inkluż id-deċiżjoni finali, titlesta fi żmien raġonevoli mis-sottomissjoni ta’ applikazzjoni kompluta. Kull Parti tagħmel ħilitha biex tistabbilixxi perjodu ta' żmien normali għall-ipproċessar ta’ applikazzjoni.

6.  L-awtorità kompetenti, fi żmien raġonevoli wara li tkun irċeviet applikazzjoni li hi tikkonsidra mhux kompluta, tinforma lill-applikant, sa fejn huwa fattibbli, biex jidentifika l-informazzjoni addizzjonali meħtieġa biex timtela l-applikazzjoni, u tipprovdi l-opportunità biex tikkoreġi d-defiċjenzi.

7.  Kopji awtentikati għandhom jiġu aċċettati, fejn possibbli, minflok dokumenti oriġinali.

8.  Jekk applikazzjoni tiġi rrifjutata mill-awtorità kompetenti, l-applikant jiġi infurmat bil-miktub u mingħajr dewmien bla bżonn. Fil-prinċipju, l-applikant, meta hekk jitlob, jiġi informat ukoll bir-raġunijiet għar-rifjut tal-applikazzjoni u dwar il-qafas ta’ żmien li għandu għal appell kontra d-deċiżjoni.

9.  Kull Parti għandha tara li liċenzja jew awtorizzazzjoni, ladarba tingħata, tidħol fis-seħħ mingħajr dewmien mhux mistħoqq skont it-termini u l-kundizzjonijiet speċifikati hemmhekk.

Subtaqsima 2

Dispożizzjonijiet ta' applikazzjoni ġenerali

Artikolu 96

Rikonoxximent reċiproku

1.  Xejn f’dan il-Kapitolu ma jimpedixxi lil xi Parti milli teħtieġ li l-persuni fiżiċi jrid ikollhom il-kwalifiki u/jew l-esperjenza professjonali neċessarja speċifikata fit-territorju fejn jiġi pprovdut is-servizz, għas-settur tal-attività kkonċernat.

2.  Kwalunkwe waħda mill-Partijiet tinkoraġġixxi lill-korpi professjonali relevanti fit-territorji rispettivi tagħhom biex jipprovdu rakkomandazzjonijiet dwar rikonoxximent reċiproku lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ tiegħu, kif imfisser fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, għall-iskop tas-sodisfar, b'mod sħiħ jew in parti, mill-investituri u l-fornituri tas-servizzi, tal-kriterji applikati minn kull Parti għall-awtorizzazzjoni, il-liċenzjar, l-operazzjoni u ċ-ċertifikar tal-imprendituri u l-fornituri tas-servizzi u, b'mod partikolari, is-servizzi professjonali.

3.  Malli tasal rakkomandazzjoni kif imsemmija fil-paragrafu 2, il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-kunfigurazzjoni tal-kummerċ, fi żmien raġonevoli, jeżamina dik ir-rakkomandazzjoni bil-ħsieb li jistabbilixxi jekk hijiex konsistenti ma’ dan il-Ftehim, u fuq il-bażi tal-informazzjoni li jkun hemm, jivvaluta b’mod partikolari:

4.  Fejn dawn ir-rekwiżiti jiġu ssodisfati, il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-kunfigurazzjoni tal-kummerċ jistabbilixxi l-passi meħtieġa biex jinnegozja u wara dan il-Partijiet jidħlu f’negozjati, permezz tal-awtoritajiet kompetenti tagħhom, ta’ ftehim ta’ rikonoxximent reċiproku.

5.  Kwalunkwe ftehim bħal dan għandu jkun konformi mad-dispożizzjonijiet relevanti tal-Ftehim tad-WTO u, b’mod partikolari, l-Artikolu VII tal-GATS.

Artikolu 97

Trasparenza u żvelar ta’ informazzjoni kunfidenzjali

1.  Kull Parti twieġeb fil-pront għat-talbiet kollha mill-Parti l-oħra għal informazzjoni speċifika dwar xi waħda mill-miżuri tagħha ta’ applikazzjoni ġenerali jew dwar ftehimiet internazzjonali li jappartjenu jew jaffettwaw lil dan il-Ftehim. Kull Parti tistabbilixxi wkoll ċentru ta’ informazzjoni wieħed jew aktar sabiex jipprovdu informazzjoni speċifika lill-imprendituri u lill-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra, fuq talba, dwar il-kwistjonijiet kollha bħal dawn. Il-Partijiet jinnotifikaw liċ-ċentri ta’ informazzjoni ta' xulxin fi żmien tliet xhur mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim. Iċ-ċentri ta’ informazzjoni m'hemmx għalfejn ikunu depożitarji ta’ liġijiet u regolamenti.

2.  Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jobbliga li xi Parti tipprovdi informazzjoni kunfidenzjali, li l-iżvelar tagħha jista’ jxekkel l-infurzar tal-liġi, jew li jkun kuntrarju mod ieħor għall-interess pubbliku, jew li jippreġudika l-interessi kummerċjali leġittimi ta’ impriżi partikolari, pubbliċi jew privati.

Subtaqsima 3

Servizzi tal-kompjuter

Artikolu 98

Fehim dwar is-servizzi tal-kompjuter

1.  Sa dak il-livell li fih il-kummerċ fis-servizzi tal-kompjuter ikun liberalizzat skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Forniment ta’ servizzi transkonfinali) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal skopijiet ta’ negozju) ta’ dan il-Kapitolu, il-Partijiet jikkonformaw mal-paragrafi 2, 3 u 4 ta’ dan l-Artikolu.

2.  CPC ( 20 ) 84, il-kodiċi tan-Nazzjonijiet Uniti li jintuża biex jiddeskrivi servizzi tal-kompjuter u servizzi relatati, ikopri l-funzjonijiet bażiċi li jintużaw sabiex ikunu pprovduti s-servizzi tal-kompjuter u s-servizzi relatati kollha:

L-iżviluppi teknoloġiċi wasslu għal żieda fl-offerta ta’ dawn is-servizzi bħala grupp jew pakkett ta’ servizzi relatati li jistgħu jinkludu dawn il-funzjonijiet bażiċi kollha jew xi wħud minnhom. Per eżempju, servizzi bħalma huma web hosting jew domain hosting, servizzi ta' estrazzjoni tad-data (data mining) u grid computing jikkonsistu kollha minn kombinazzjoni ta' funzjonijiet bażiċi ta' servizzi tal-kompjuter.

3.  Is-servizzi tal-kompjuter u oħrajn relatati, irrispettivament minn jekk jitwasslux permezz ta’ netwerk, fosthom l-Internet, jinkludu s-servizzi kollha li jipprovdu:

4.  Is-servizzi tal-kompjuter u s-servizzi relatati jippermettu l-provvista ta' servizzi oħrajn (eż. servizzi bankarji) kemm b'mezzi elettroniċi kif ukoll b'mezzi oħrajn. Madankollu, hemm distinzjoni importanti bejn is-servizz ta' awtorizzazzjoni (eż. web-hosting jew hosting ta' applikazzjonijiet) u l-kontenut jew is-servizz ċentrali li qed jitwassal elettronikament (eż. is-servizzi bankarji). F'każijiet bħal dawn, il-kontenut jew is-servizz ċentrali mhux kopert mis-CPC 84.

Subtaqsima 4

Servizzi postali u tal-kurrier

Artikolu 99

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji tal-qafas regolatorju għas-servizzi postali u ta’ kurrier kollha liberalizzati skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista transkonfinali ta' servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu.

2.  Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima u tat-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista Transkonfinali ta’ servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu:

Artikolu 100

Servizz universali

Kull Parti għandha d-dritt li tiddefinixxi t-tip ta' obbligu universali tas-servizz li tixtieq li żżomm. Tali obbligi ma għandhomx jitqiesu antikompetittivi minnhom infushom, sakemm jiġu amministrati b'mod trasparenti, nondiskriminatorju u kompetittivament newtrali u ma jxekklux aktar milli huwa meħtieġ għax-xorta ta’ servizz universali definit mill-Parti.

Artikolu 101

Liċenzji

1.  Liċenzja tista' tkun meħtieġa biss għal servizzi li jkunu fl-ambitu tas-servizz universali.

2.  Fejn tinħtieġ liċenzja, dawn li ġejjin isiru pubblikament disponibbli:

3.  Ir-raġunijiet għar-rifjut ta’ liċenzja jkunu mgħarrfa lill-applikant fuq talba u proċedura ta’ appell permezz ta’ korp indipendenti se tkun stabbilita min kull Parti. Tali proċedura tkun trasparenti, nondiskriminatorja u bbażata fuq kriterji oġġettivi.

Artikolu 102

Indipendenza tal-korp regolatorju

Il-korp regolatorju jkun legalment separat minn kwalunkwe fornitur ta’ servizzi postali u ta’ kurrier u mhumiex responsabbli lejn l-ebda fornitur ta’ tali servizzi. Id-deċiżjonijiet tal-korp regolatorju u l-proċeduri li jintużaw minnu jkunu imparzjali fir-rigward tal-parteċipanti kollha tas-suq.

Artikolu 103

Approssimazzjoni gradwali

Bil-ħsieb li tiġi kkunsidrata aktar liberalizzazzjoni tal-kummerċ fis-servizzi, il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni eżistenti u futura tal-Ġeorġja mal-lista tal-acquis tal-Unjoni inklużi fl-Anness XV-C għal dan il-Ftehim.

Subtaqsima 5

Netwerks u servizzi tal-komunikazzjoni elettronika

Artikolu 104

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji tal-qafas regolatorju għas-servizzi kollha ta' komunikazzjoni elettronika liberalizzati skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista transkonfinali ta' servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu.

2.  Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima u tat-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista Transkonfinali ta’ servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu:

Artikolu 105

Awtorità regolatorja

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-awtoritajiet regolatorji għas-servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika ikunu legalment distinti u funzjonalment indipendenti minn kwalunkwe fornitur ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika. Jekk Parti żżomm is-sjieda jew il-kontroll ta’ fornitur li jipprovdi netwerks jew servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika, tali Parti tara li jkun hemm separazzjoni strutturali effettiva tal-funzjoni regolatorja mill-attivitajiet assoċjati mas-sjieda jew kontroll.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-awtorità regolatorja tingħata setgħa suffiċjenti biex tirregola s-settur. Il-kompiti li jitwettqu minn awtorità regolatorja jsiru pubbliċi f’forma faċilment aċċessibbli u ċara, b’mod partikolari meta dawk il-kompiti jiġu assenjati lil aktar minn korp wieħed.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tara li d-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet regolatorji u l-proċeduri li jintużaw minnhom ikunu imparzjali fir-rigward tal-parteċipanti kollha fis-suq u li jkunu trasparenti.

4.  L-awtorità regolatorja għandu jkollha s-setgħa li twettaq analiżi tas-swieq tal-prodotti u tas-servizzi relevanti li jistgħu jkunu soġġetti għal regolament ex ante. Fejn l-awtorità regolatorja, skont l-Artikolu 107 ta’ dan il-Ftehim, hija meħtieġa tiddetermina jekk għandhiex timponi, iżżomm, temenda jew tirtira obbligi, hija tiddetermina abbażi ta’ analiżi tas-suq jekk is-suq relevanti huwiex effetivament kompetittiv.

5.  Fejn l-awtorità regolatorja tiddetermina li suq relevant ma jkunx effettivament kompetittiv, hija tidentifika u taħtar fornituri ta’ servizz b'saħħa sinifikanti fis-suq fuq dak is-suq u timponi, iżżomm jew temenda obbligi regolatorji speċifiċi msemmija fl-Artikolu 107 ta’ dan il-Ftehim kif ikun xieraq. Fejn l-awtorità regolatorja tikkonkludi li s-suq huwa effettivament kompetittiv hija ma timponix jew iżżomm kwalunkwe mill-obbligi regolatorji msemmija fl-Artikolu 107 ta’ dan il-Ftehim.

6.  Kull waħda milll-Partijiet tara li fornitur ta’ servizzi affettwat mid-deċiżjoni ta’ awtorità regolatorja għandu jkollu dritt li jappella minn dik id-deċiżjoni quddiem entità tal-appell li tkun indipendenti mill-partijiet involuti fid-deċiżjoni. Kull waħda mill-Partijiet tara li l-merti tal-każ jitqiesu kif dovut. Sakemm jiġi deċiż kwalunkwe tali appell, id-deċiżjoni tal-awtorità regolatorja tibqa’, sakemm il-bord tal-appell ma jiddeċidix xort'oħra. Fejn l-entità tal-appell ma jkollhiex karattru ġuridiku, dejjem jingħataw raġunijiet bil-miktub għad-deċiżjoni tagħha u d-deċiżjonijiet tagħha jkunu wkoll suġġetti għal analiżi minn awtorità ġuridika imparzjali u indipendenti. Id-deċiżjonijiet li jieħdu l-entitajiet tal-appell ikunu infurzati b'mod effettiv.

7.  Kull waħda mill-Partijiet tara li fejn l-awtoritajiet regolatorji għandhom il-ħsieb jieħdu miżuri relatati ma’ kwalunkwe mid-dispożizzjonijiet ta’ din is-Subtaqsima li għandhom impatt sinifikanti għas-suq relevanti, huma jagħtu lill-partijiet interessati l-opportunità li jikkummentaw fuq l-abbozz tal-miżura f'perjodu raġonevoli ta’ żmien. Ir-regolaturi jippubblikaw il-proċeduri ta’ konsultazzjoni tagħhom. Ir-riżultati tal-proċedura ta’ konsultazzjoni jitqiegħdu għad-dispożizzjoni tal-pubbliku, ħlief fil-każ ta’ informazzjoni kunfidenzjali.

8.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-fornituri tas-servizzi li jipprovdu n-netwerks u s-servizzi tal-komunikazzjoni elettronika jipprovdu l-informazzjoni kollha, inkluża l-informazzjoni finanzjarja, meħtieġa mill-awtoritajiet regolatorji biex jiżguraw il-konformità mad-dispożizzjonijiet ta’ din is-Subtaqsima jew mad-deċiżjonijiet meħuda skont din is-Subtaqsima. Dawn il-fornituri ta’ servizz jipprovdu tali infomazzjoni malajr fuq talba u fil-limiti ta’ żmien u l-livell ta’ dettall meħtieġ mill-awtorità regolatorja. L-informazzjoni mitluba mill-awtorità regolatorja tkun proporzjonata mat-twettiq ta’ dak il-kompitu. L-awtorità regolatorja tagħti raġunijiet li jiġġustifikaw it-talba għal dik l-informazzjoni.

Artikolu 106

Awtorizzazzjoni biex ikunu pprovduti servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li, kemm jista' jkun, il-provvista tas-servizzi tiġi awtorizzata wara sempliċi notifika.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li liċenzja tista’ tkun meħtieġa biex tindirizza kwistjonijiet ta’ attribuzzjonijiet ta’ numri u frekwenzi. It-termini u l-kundizzjonijiet għal tali liċenzji jkunu pubblikament disponibbli.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tara li fejn liċenzja tkun meħtieġa:

Artikolu 107

Aċċess u interkonnessjoni

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li kwalunkwe fornituri ta’ servizzi awtorizzati biex jipprovdi servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika jkollhom id-dritt u l-obbligu jinnegozjaw l-aċċess u l-interkonnessjoni mal-fornituri ta’ netwerks u servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika disponibbli pubblikament. Fil-prinċipju, l-aċċess u l-interkonnessjoni ikunu miftiehma fuq il-bażi ta’ nnegozjar kummerċjali bejn il-fornituri ta' servizzi kkonċernati.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-fornituri ta’ servizzi li jiksbu informazzjoni mingħand fornitur ieħor ta’ servizzi waqt il-proċess tan-negozjar tal-arranġamenti dwar l-interkonnessjoni, jużaw dik l-informazzjoni biss għal-iskop li għalih tkun ingħatat u jirrispettaw dejjem il-kunfidenzjalità tal-informazzjoni mibgħuta jew miżmuma.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tara li malli, skont l-Artikolu 105 ta’ dan il-Ftehim, isibu li suq relavanti ma jkunx effettivament kompetittiv, l-awtorità regolatorja jkollha s-setgħa timponi fuq il-fornitur maħtur bħala dak li għandu saħħa sinifikanti fis-suq obbligu wieħed jew aktar mis-segwenti rigward l-interkonnessjoni u/jew l-aċċess:

4.  Kull waħda mill-Partijiet tara li fornitur ta’ servizz li jitlob interkonnessjoni ma’ fornitur maħtur bħala dak li għandu saħħa sinifikanti fis-suq ikollu rikors, jew fi kwalunkwe ħin jew wara perjodu ta’ żmien raġonevoli li jkun mgħarraf pubblikament, lil korp domestiku indipendenti, li jista’ jkun korp regolatorju kif imsemmi fl-Artikolu 104(2)(d) ta’ dan il-Ftehim biex isolvi tilwim rigward termini u kundizzjonijiet għall-interkonnessjoni u/jew aċċess.

Artikolu 108

Riżorsi skarsi

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li kwalunkwe proċedura għall-allokazzjoni u l-użu ta’ riżorsi skarsi, fosthom il-frekwenzi, in-numri u d-drittijiet ta’ passaġġ, titwettaq b’mod oġġettiv, proporzjonat u fil-ħin, b’mod trasparenti u nondiskriminatorju. L-istat preżenti tal-faxex ta’ frekwenzi allokati ikun disponibbli b’mod pubbliku, iżda m’hemmx bżonn ta’ identifikazzjoni dettaljata tal-frekwenzi allokati għal użu governattiv speċifiku.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li jkun hemm ġestjoni effettiva tal-frekwenzi tar-radju għas-servizzi ta’ telekomunikazzjoni fit-territorju tagħha bil-għan li jiġi żgurat użu effettiv u effiċjenti tal-ispektrum. Fejn it-talba għal frekwenzi speċifiċi teċċedi d-disponibbiltà tagħhom, jiġu segwiti proċeduri xierqa u trasparenti biex ikunu assenjati dawn il-frekwenzi sabiex ikun ottimizzat l-użu tagħhom u ffaċilitat l-iżvilupp tal-kompetizzjoni.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tara li d-distribuzzjoni tar-riżorsi nazzjonali ta’ nnumerar u l-ġestjoni tal-pjani nazzjonali ta’ nnumerar ikunu fdati lill-awtorità regolatorja.

4.  Fejn l-awtoritajiet pubbliċi jew lokali jżommu s-sjieda jew il-kontroll tal-fornituri ta’ servizz li joperaw in-netwerks u/jew servizzi ta’ komunikazzjoni pubblika, jeħtieġ li tkun żgurata separazzjoni strutturali effettiva bejn il-funzjoni responsabbli biex tagħti d-drittijiet ta’ aċċess mill-attivitajiet assoċjati mas-sjieda jew kontroll.

Artikolu 109

Servizz universali

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha d-dritt li tiddefinixxi t-tip ta’ obbligi ta’ servizz universali li tixtieq li jkollha.

2.  Fihom infushom dawn l-obbligi ma jitqisux antikompetittivi, sakemm jiġu amministrati b’mod trasparenti, oġġettiv u nondiskriminatorju. L-amministrazzjoni ta’ dawn l-obbligi tkun newtrali wkoll fir-rigward tal-kompetizzjoni u ma għandhiex tkun ta’ piż aktar milli meħtieġ għat-tip ta’ servizz universali definit mill-Parti.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-fornituri kollha jkunu eliġibbli biex ikun hemm garanzija ta' servizzi univerali u biex l-ebda fornitur ta' servizzi ma jkun eskluż a priori. Il-ħatra ssir permezz ta’ mekkaniżmu effiċjenti, trasparenti u nondiskriminatorju. Fejn neċessarju, kull waħda mill-Partijiet jivvalutaw jekk il-provvista ta’ servizz universali tirrappreżentax piż li ma jkunx ġust fuq l-organizzazzjoni(jiet) maħtura biex jipprovdu s-servizz universali. Fejn ikun iġġustifikat fuq il-bażi ta’ tali kalkolu, u filwaqt li jitqies il-benefiċċju għas-suq, jekk ikun hemm, dovut lil organizzazzjoni li toffri servizz universali, l-awtoritajiet regolatorji jiddeterminaw jekk ikunx meħtieġ mekkaniżmu biex jikkumpensa lill-fornitur(i) ta’ servizz ikkonċernat(i) jew biex jinqasam il-kost nett tal-obbligi tas-servizz universali.

4.  Kull waħda mill-Partijiet tara li, meta d-direttorji tal-abbonati kollha jkunu disponibbli għall-utenti, kemm jekk f'forma stampata jew elettronika, l-organizzazzjonijiet li jipprovdu dawk id-direttorji japplikaw il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni għat-trattament tal-informazzjoni li tkun ipprovduta lilhom minn organizzazzjonijiet oħrajn.

Artikolu 110

Provvista transfruntiera ta’ servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika

L-ebda waħda mill-Partijiet ma tista' tobbliga lil xi fornitur ta’ servizz tal-Parti l-oħra li jkollu stabbiliment, li jistabbilixi xi forma ta' preżenza, jew li jkun residenti fit-territorju tagħha bħala kundizzjoni għall-forniment transfruntier ta’ xi servizzi

Artikolu 111

Kunfidenzjalità tal-informazzjoni

Kull waħda mill-Partijiet tara li tkun garantita l-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet elettroniċi u tad-data tat-traffiku relatata permezz ta’ netwerk ta' komunikazzjoni pubbliku u ta' servizzi ta' komunikazzjoni pubblikament disponibbli, mingħajr ma tillimita l-kummerċ fis-servizzi.

Artikolu 112

Tilwim bejn il-fornituri ta' servizzi

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li fil-każ ta’ tilwima bejn il-fornituri ta’ servizz ta’ netwerk jew servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika f'konnessjoni mad-drittijiet u l-obbligi msemmija f'din it-Taqsima, l-awtorità regolatorja kkonċernata, fuq talba ta’ Parti jew oħra, toħroġ deċiżjoni vinkolanti biex issolvi tilwima fl-iqsar żmien possibbli u fi kwalunkwe każ fi żmien erba’ xhur.

2.  Id-deċiżjoni tal-awtorità regolatorja tkun disponibbli għall-pubbliku, wara li jkunu kkunsidrati r-rekwiżiti ta’ kunfidenzjalità tan-negozju. Il-fornituri ta' netwerks u servizzi ta' komunikazzjoni elettronika jingħataw dikjarazzjoni sħiħa tar-raġunijiet li fuqhom tkun ibbażata.

3.  Meta tali disputa tkun tikkonċerna l-provvista transfruntiera tas-servizzi, l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali kkonċernati jikkordinaw l-isforzi tagħhom sabiex tinstab soluzzjoni għat-tilwim.

Artikolu 113

Approssimazzjoni gradwali

Bil-ħsieb li tiġi kkunsidrata aktar liberalizzazzjoni tal-kummerċ fis-servizzi, il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni eżistenti u futura tal-Ġeorġja mal-lista tal-acquis tal-Unjoni inklużi fl-Anness XV-B għal dan il-Ftehim.

Subtaqsima 6

Servizzi finanzjarji

Artikolu 114

Kamp ta’ applikazzjoni u definizzjonijiet

1.  Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji tal-qafas regolatorju għas-servizzi finanzjarji kollha liberalizzati skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista transkonfinali ta' servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu.

2.  Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima u tat-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista Transkonfinali ta’ servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu:

Artikolu 115

Konċessjoni prudenzjali

1.  Kull Parti tista’ tadotta jew iżżomm miżuri għal raġunijiet prudenzjali, fosthom:

2.  Dawk il-miżuri ma jkunux aktar ta’ piż milli neċessarju biex jilħqu l-għan tagħhom, u ma jiddiskriminawx kontra fornituri ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra meta mqabbla mal-fornituri ta’ servizzi finanzjarjia proprji.

3.  Xejn f’dan il-Ftehim ma jiġi interpretat li jeħtieġ li xi Parti tiżvela informazzjoni relatata mal-affarijiet u l-kontijiet ta’ konsumaturi individwali jew xi informazzjoni kunfidenzjali jew proprjetarja fil-pussess ta’ entitajiet pubbliċi.

Artikolu 116

Regolamentazzjoni effettiva u trasparenti

1.  Sa fejn ikun prattikabbli, kull Parti tipprovdi bil-quddiem lill-persuni kollha interessati kull miżura ta’ applikazzjoni ġenerali li l-Parti tipproponi li tadotta sabiex tinħoloq opportunità lil tali persuni li jikkummentaw dwar il-miżura. Tali miżura tkun ipprovduta:

2.  Kull waħda mill-Partijiet tqiegħed disponibbli għall-persuni interessati r-rekwiżiti tagħha biex l-applikazzjonijiet relatati mal-forniment ta’ servizzi finanzjarji jkunu kompluti.

Fuq talba ta’ applikant, il-Parti kkonċernata tinforma lill-applikant dwar l-istatus tal-applikazzjoni tiegħu. Jekk il-Parti jkollha bżonn informazzjoni addizzjonali mingħand l-applikant, hija tinforma lill-applikant mingħajr dewmien bla bżonn.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tagħmel l-almu tagħha kollu biex tara li fit-territorju tagħha jiġu implimentati u applikati l-istandards li dwarhom hemm qbil internazzjonali għar-regolazzjoni u s-superviżjoni fis-settur tas-servizzi finanzjarji u fil-ġlieda kontra l-evazjoni u l-iskartar tat-taxxa. Tali standards li dwarhom hemm qbil internazzjoni huma, fost l-oħrajn, il-“Prinċipji bażiċi għal Superviżjoni Bankarja Effettiva” tal-Kumitat ta’ Basel, il-“Prinċipji Bażiċi tal-Assigurazzjoni” tal-Assoċjazzjoni Internazzjonali tas-Superviżuri tal-Assigurazzjoni, l-“Għanijiet u l-Prinċipji tar-Regolazzjoni tat-Titoli” tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Kummissjonijiet dwar it-Titoli, il-Ftehim dwar l-Iskambju ta’ Informazzjoni dwar Kwistjonijiet relatati mat-Taxxa" tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiku (l-OECD), id-“Dikjarazzjoni dwar it-Trasparenza u l-Iskambju ta’ Informazzjoni għal Finijiet ta’ Taxxa” tal-G20, u l-“Erbgħin Rakkomandazzjoni” dwar il-ħasil tal-flus u d-“Disa’ Rakkomandazzjonijiet Speċjali" dwar l-iffinanzjar tat-terroriżmu.

Il-Partijiet jieħdu nota wkoll tal-“Għaxar Prinċipji dwar l-Iskambju ta' Informazzjoni”, promulgati mill-Ministri tal-Finanzi tal-G7, u jieħdu l-passi kollha meħtieġa biex jippruvaw japplikawhom fil-kuntatti bilaterali tagħhom.

Artikolu 117

Servizzi finanzjarji ġodda

Kull waħda mill-Partijiet tippermetti li fornitur ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti jipprovdi servizz finanzjarju ġdid simili għal dawk is-servizzi li l-Parti kieku tippermetti li l-fornituri tas-servizzi finanzjarji proprji tagħha jipprovdu skont il-liġi domestika tagħha f'ċirkostanzi simili. Parti tista’ tiddetermina l-forma ġuridika li permezz tagħha s-servizz jista’ jkun pprovdut u tista’ teħtieġ awtorizzazzjoni għall-għoti ta’ servizz finanzjarju. Fejn tali awtorizzazzjoni tkun meħtieġa, tittieħed deċiżjoni f'perjodu raġonevoli ta' żmien u l-awtorizzazzjoni tista' tiġi rrifjutata biss għal raġunijiet ta' prudenza.

Artikolu 118

Ipproċessar ta’ data

1.  Kull waħda mill-Partijiet tippermetti lil fornitur ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra li jittrasferixxi informazzjoni f'forma elettronika jew f'forma oħra, kemm fit-territorju tagħha kif ukoll barra mit-territorju tagħha, għall-ipproċessar tad-data meta dan l-ipproċessar huwa meħtieġ fil-proċess ordinarju tal-kummerċ ta’ dan il-fornitur ta’ servizzi finanzjarji.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tadotta salvagwardji adegwati għall-protezzjoni tal-privatezza u d-drittijiet fundamentali u l-libertà tal-individwi, partikolarment fir-rigward tat-trasferiment ta’ data personali.

Artikolu 119

Eċċezzjonijiet speċifiċi

1.  Xejn f’dan il-Kapitolu ma għandu jinftiehem li jimpedixxi Parti, inklużi l-entitajiet pubbliċi tagħha, milli twettaq jew tipprovdi b’mod esklussiv fit-territorju tagħha attivitajiet jew servizzi li jiffurmaw parti minn pjan pubbliku dwar l-irtirar jew sistema statutorja tas-sigurtà soċjali, ħlief meta dawk l-attivitajiet jistgħu jitwettqu, kif ipprovdut mir-regolamenti domestiċi tal-Parti, minn fornituri ta’ servizzi finanzjarji f’kompetizzjoni ma’ entitajiet pubbliċi jew istituzzjonijiet privati.

2.  Xejn f'dan il-Ftehim ma japplika għal attivitajiet imwettqa minn awtorità ta’ bank ċentrali jew minn awtorità monetarja jew minn kwalunkwe entità pubblika oħra sabiex jiġu sodisfatti politiki monetarji jew ta’ rati tal-kambju.

3.  Xejn f'dan il-Kapitolu ma jiġi interpretat li jipprevjeni Parti, inklużi l-entitajiet pubbliċi, milli esklussivament iwettqu jew jipprovdu fit-territorju tagħha attivitajiet jew servizzi f'isem jew bil-garanzija jew bl-użu tar-riżorsi finanzjarji pubbliċi tal-Parti, jew tal-entitajiet pubbliċi tagħha.

Artikolu 120

Organizzazzjonijiet awtoregolatorji

Meta Parti titlob sħubija jew parteċipazzjoni fi kwalunkwe korp awtoregolatorju, jew aċċess għalih, kambju jew suq ta’ titoli jew futuri, aġenzija tal-ikklerjar jew kwalunkwe organizzazzjoni jew assoċjazzjoni oħra, sabiex fornituri ta’ servizzi finanzjarji tal-Parti l-oħra jkunu jistgħu jipprovdu servizzi finanzjarji fuq bażi ugwali ma’ fornituri ta’ servizzi finanzjarji ta’ dik il-Parti, jew meta l-Parti tipprovdi direttament jew indirettament lil tali entitajiet, privileġġi jew vantaġġi fil-forniment ta’ servizzi finanzjarji, il-Parti tiżgura l-osservanza tal-obbligi skont l-Artikoli 79 u 85 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 121

Sistemi ta’ kklerjar u pagament

Skont it-termini u l-kundizzjonijiet li jagħtu trattament nazzjonali, kull Parti għandha tagħti lill-fornituri ta’ servizzi tal-Parti l-oħra stabbiliti fit-territorju tagħha, aċċess għal sistemi ta’ ħlas u rilaxx operati minn entitajiet pubbliċi u għal faċilitajiet uffiċjali ta’ finanzjament u finanzjament mill-ġdid li huma disponibbli fl-andament normali ta’ negozju ordinarju. Dan l-Artikolu mhux intenzjonat li jagħti l-aċċess għal faċilitajiet ta’ mutwanti tal-aħħar istanza tal-Parti.

Artikolu 122

Approssimazzjoni gradwali

Bil-ħsieb li tiġi kkunsidrata aktar liberalizzazzjoni fil-kummerċ fis-servizzi, il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni eżistenti u futura tal-Ġeorġja mal-istandards tal-aħjar prassi internazzjoni elenkati fl-Artikolu 116(3) ta' dan il-Ftehim kif ukoll mal-lista tal-acquis tal-Unjoni inklużi fl-Anness XV-A għal dan il-Ftehim.

Subtaqsima 7

Servizzi tat-trasport

Artikolu 123

Kamp ta’ applikazzjoni

Din is-Subtaqsima tistabbilixxi l-prinċipji rigward il-liberalizzazzjoni ta' servizzi internazzjonali ta' trasport skont it-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista transkonfinali ta' servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu.

Artikolu 124

Trasport marittimu internazzjonali

1.  Għall-finijiet ta’ din is-Subtaqsima u tat-Taqsima 2 (Stabbiliment), it-Taqsima 3 (Provvista Transkonfinali ta’ servizzi) u t-Taqsima 4 (Preżenza Temporanja ta’ Persuni Fiżiċi għal Skopijiet ta’ Negozju) ta’ dan il-Kapitolu:

2.  Fir-rigward tat-trasport marittimu internazzjonali, kull Parti taqbel li tassiguraw l-applikazzjoni effettiva tal-prinċipju ta’ aċċess mhux ristrett għal tagħbija fuq bażi kummerċjali, il-libertà li tipprovdi servizzi marittimi internazzjonali, kif ukoll trattament nazzjonali fil-qafas ta’ prestazzjoni ta’ servizzi bħal dawn.

Fid-dawl tal-livelli eżistenti ta’ liberalizzazzjoni bejn il-Partijiet fit-trasport marittimu internazzjonali:

3.  Fl-applikazzjoni ta’ dawn il-prinċipji, il-Partijiet għandhom:

4.  Kull Parti tippermetti lill-fornituri ta’ trasport marittimu internazzjonali tal-Parti l-oħra li jkollhom stabbiliment fit-territorju tagħha b’kundizzjonijiet ta’ stabbiliment u operat mhux inqas favorevoli minn dawk mogħtija lill-fornituri ta’ servizzi tagħha stess jew dawk ta’ kwalunkwe pajjiż terz, skont liema jkunu l-aħjar.

5.  Kull Parti għandha tpoġġi għad-dispożizzjoni tal-fornituri ta' servizzi ta' trasport marittimu tal-Parti l-oħra, b'termini u kundizzjonijiet raġonevoli u mhux diskriminatorji s-servizzi li ġejjin fil-port: pilotaġġ, irmonk u assistenza minn dgħajjes tal-irmonk, proviżżjon, għoti ta' karburant u tal-ilma, ġbir ta' skart u r-rimi tal-iskart tas-saborra, servizzi ta' kaptan tal-port, għajniet għan-navigazzjoni, servizzi operattivi fuq l-art essenzjali għall-operat tal-vapuri, inklużi l-komunikazzjonijiet, il-provvista ta' ilma u tal-elettriku, faċilitajiet għal tiswijiet ta' emerġenza, l-ankrar, irmiġġi u servizzi ta' rmiġġjar.

6.  Kull Parti tippermetti l-moviment ta’ tagħmir bħalma huma kontejners vojta, li ma jkunux qed jinġarru bħala merkanzija bi ħlas, bejn portijiet ta’ Stat Membru tal-UE jew bejn il-portijiet tal-Ġeorġja.

7.  Kull Parti, soġġett għall-awtorizzazzjoni tal-awtorità kompetenti għandha tippermetti lil fornituri ta’ servizzi ta' trasport marittimu internazzjonali tal-Parti l-oħra li jipprovdu servizzi reġjonali distributorji bejn il-portijiet nazzjonali tagħhom.

Artikolu 125

Trasport bl-ajru

Il-liberalizzazzjoni progressiva tat-trasport bl-ajru bejn il-Partijiet adattat għall-ħtiġiet kummerċjali reċiproċi tagħhom u l-kundizzjonijiet tal-aċċess tas-suq reċiproku huma rregolati bil-Ftehim dwar Spazju Komuni tal-Avjazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa, u l-Ġeorġja, min-naħa l-oħra.

Artikolu 126

Approssimazzjoni gradwali

Bil-ħsieb li tiġi kkunsidrata aktar liberalizzazzjoni tal-kummerċ fis-servizzi, il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni eżistenti u futura tal-Ġeorġja mal-lista tal-acquis tal-Unjoni inklużi fl-Anness XV-D għal dan il-Ftehim.

Taqsima 6

Kummerċ elettroniku

Subtaqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 127

Obbjettiv u prinċipji

1.  Il-Partijiet, filwaqt li jirrikonoxxu li l-kummerċ elettroniku jżid l-opportunijiet kummerċjali f’bosta setturi, jaqblu li jippromwovu l-iżvilupp tal-kummerċ elettroniku bejniethom, partikolarment billi jikkoperaw rigward il-kwistjonijiet illi jirriżultaw mill-kummerċ elettroniku skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu.

2.  Il-Partijiet jaqblu li l-iżvilupp tal-kummerċ elettroniku jrid ikun kumpatibbli mal-istandards internazzjonali ta’ protezzjoni tad-data, sabiex tkun żgurata l-fiduċja tal-utenti tal-kummerċ elettroniku.

3.  Il-Partijiet jaqblu li t-trażmissjonijiet elettroniċi għandhom jitqiesu bħala provvista ta’ servizzi, fit-tifsira tat-Taqsima 3 (Provvista transkonfinali tas-servizzi) ta’ dan il-Kapitolu, li ma jistgħux ikunu suġġetti għal dazji doganali.

Artikolu 128

Kooperazzjoni fil-kummerċ elettroniku

1.  Il-Partijiet iżommu djalogu dwar kwistjonijiet regolatorji li jirriżultaw mill-kummerċ elettroniku li, fost l-oħrajn, se jindirizza l-kwistjonijiet li ġejjin:

2.  Tali kooperazzjoni tista' tkun fil-forma ta' skambju ta' informazzjoni dwar il-leġiżlazzjoni rispettiva tal-Partijiet dwar dawn il-kwistjonijiet kif ukoll dwar l-implimentazzjoni ta’ tali leġiżlazzjoni.

Subtaqsima 2

Responsabbilità ta’ fornituri ta’ servizz intermedjarju

Artikolu 129

Użu ta’ servizzi ta’ intermedjarji

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li s-servizzi tal-intermedjarji jistgħu jintużaw minn partijiet terzi għal attivitajiet ta’ ksur u huma jipprovdu l-miżuri għal fornituri intermedjarji tas-servizzi, kif stabbilit f’din is-Subtaqsima ( 22 ).

2.  Għall-finijiet tal-Artikolu 130 ta’ dan il-Ftehim, “fornitur ta' servizzi” tfisser fornitur ta’ trażmissjoni, rotot, jew konnessjonijiet ta’ komunikazzjoni onlajn diġitali, bejn jew fost punti speċifikat mill-utent, ta’ materjal magħżul mill-utent, mingħajr modifika tal-kontenut tagħha. Għall-finijiet tal-Artikoli 131 u 132 ta’ dan il-Ftehim “fornitur ta' servizzi” tfisser fornitur jew operatur ta’ faċilitajiet għal servizzi onlajn jew l-aċċess għan-netwerk.

Artikolu 130

Responsabbilità ta’ fornituri ta’ servizz intermedjarju: “sempliċi mezz ta' trażmissjoni”

1.  Meta jiġi pprovdut servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni li jkun jikkonsisti mit-trażmissjoni f’netwerk ta’ komunikazzjoni, ta’ informazzjoni pprovduta minn riċevitur tas-servizz, kull waħda mill-Partijiet tassigura li l-fornitur tas-servizz ma jkunx responsabbli għall-informazzjoni trażmessa, sakemm il-fornitur:

2.  L-atti tat-trażmissjoni u l-provvediment ta' aċċess li hemm referenza dwarhom fil-paragrafu 1 jinkludu l-ħażna awtomatika, intermedjarja u transitorja tal-informazzjoni trasmessa sakemm din tkun seħħet għall-uniku skop li titwettaq it-trażmissjoni fin-network tal-komunikazzjoni, u basta li l-informazzjoni ma tkunx maħżuna għal perjodu itwal milli raġonevolment ikun meħtieġ għat-trażmissjoni.

3.  Dan l-Artikolu ma jaffettwax il-possibilità għal qorti jew awtorità amministrattiva, bi qbil mas-sistemi legali tal-Istati Membri, li jinħtieġu li l-fornitur tas-servizz jittermina jew ma jħallix li jsir ksur.

Artikolu 131

Responsabbilità ta’ fornituri ta’ servizz intermedjarju: “caching”

1.  Meta jkun provdut servizz għas-soċjetà tal-informazzjoni li jikkonsisti fit-trażmissjoni f'network ta' komunikazzjoni minn informazzjoni provduta minn dak li jirċievi s-servizz, kull Parti għandha tiżgura li dak li jipprovdi s-servizz ma jkunx responsabbli għal ħażna awtomatika, intermedjarja jew temporanja ta' dik l-informazzjoni, mwettqa biss għall-iskop li tagħmel aktar effiċjenti t-tmexxija tat-trażmissjoni tal-informazzjoni lil oħrajn li jirċievu s-servizz fuq talba tagħhom, bil-kondizzjoni li:

2.  Dan l-Artikolu ma jaffettwax il-possibilità għal qorti jew awtorità amministrattiva, bi qbil mas-sistemi legali tal-Istati Membri, li jinħtieġu li l-fornitur tas-servizz jittermina jew ma jħallix li jsir ksur.

Artikolu 132

Responsabbilità ta’ fornituri ta’ servizz intermedjarju: “hosting”

1.  Meta jiġi pprovdut servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni li jkun jikkonsisti fil-ħażna ta’ informazzjoni pprovduta minn riċevitur tas-servizz, kull Parti għandha tiżgura li l-fornitur tas-servizz ma jkunx responsabbli għall-informazzjoni maħżuna fuq talba ta’ riċevitur tas-servizz, bil-kundizzjoni li:

2.  Il-paragrafu 1 m’għandux japplika meta r-riċevitur tas-servizz ikun qiegħed jaġixxi bl-awtorità jew il-kontroll tal-fornitur.

3.  Dan l-Artikolu ma jaffettwax il-possibiltà għal qorti jew awtorità amministrattiva, bi qbil mas-sistemi leġali tal-Partijiet, tal-ħtieġa li l-fornitur tas-servizz jittermina jew iwaqqaf ksur, lanqas ma taffettwa l-possibiltà għal Parti li tistabbilixxi proċeduri li jirregolaw it-tneħħija jew it-twaqqif ta' aċċess għall-informazzjoni.

Artikolu 133

Ebda obbligu ġenerali ta’ monitoraġġ

1.  Il-Partijiet ma jimponu l-ebda obbligu ġenerali fuq il-fornituri, meta dawn jipprovdu s-servizzi koperti mill-Artikoli 130, 131 u 132 ta' dan il-Ftehim, sabiex jimmonitorjaw l-informazzjoni li jittrażmettu jew jaħżnu, u lanqas obbligu ġenerali sabiex ifittxu attivament fatti jew ċirkustanzi li jindikaw attività illegali.

2.  Parti tista' tistabbilixxi obbligi għall-fornituri ta’ servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni sabiex jinfurmaw fil-pront lill-awtoritajiet kompetenti dwar attivitajiet allegatament imwettqa illegali jew informazzjoni pprovduta mir-riċevituri tas-servizz tagħhom, jew obbligu li jikkomunikaw lill-awtoritajiet kompetenti, meta jiġu mitluba minnhom, informazzjoni li tippermetti l-identifikazzjoni ta’ riċevituri tas-servizz tagħhom li magħhom ikollhom ftehimiet ta’ ħażna.

Taqsima 7

Eċċezzjonijiet

Artikolu 134

Eċċezzjonijiet Ġenerali

1.  Mingħajr ħsara għall-eċċezzjonijiet ġenerali stipulati fl-Artikolu 415 ta’ dan il-Ftehim, id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu u tal-Annessi XIV-A u XIV-E, XIV-B u XIV-F, XIV-C u XIV-G, XIV-D u XIV-H għal dan il-Ftehim huma suġġetti għall-eċċezzjonijiet li jinsabu f'dan l-Artikolu.

2.  Suġġett għar-rekwiżit li tali miżuri ma jiġux applikati b’mod li jikkostitwixxi mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli bejn pajjiżi fejn ikun hemm kundizzjonijiet simili, jew restrizzjoni moħbija fuq l-istabbiliment jew il-forniment transkonfinali ta’ servizzi, xejn f’dan il-Kapitolu ma għandu jinftiehem li jimpedixxi l-adozzjoni jew l-infurzar min-naħa ta’ xi Parti ta’ miżuri:

3.  Id-dispożizzjonijiet ta' dan il-Kapitolu u tal-Annessi XIV-A u XIV-E, XIV-B u XIV-F, XIV-C u XIV-G, XIV-D u XIV-H għal dan il-Ftehim ma japplikawx għas-sistemi ta' sigurtà soċjali rispettivi tal-Partijiet jew għal attivitajiet fit-territorju ta' kull Parti, li jkunu konnessi, anki jekk okkażjonalment, mal-eżerċizzju tal-awtorità uffiċjali.

Artikolu 135

Miżuri ta’ tassazzjoni

It-trattament ta' nazzjon l-aktar favorit mogħti skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu ma japplikax għat-trattament tat-taxxa li l-Partijiet qed jipprovdu jew se jipprovdu fil-futur abbażi ta’ ftehimiet bejn il-Partijiet imfassal biex jevitaw tassazzjoni doppja.

Artikolu 136

Eċċezzjonijiet dwar is-sigurtà

1.  Xejn f’dan il-Ftehim ma jiġi interpretat:

KAPITOLU 7

Pagamenti kurrenti u moviment ta' kapital

Artikolu 137

Pagamenti kurrenti

Il-Partijiet jintrabtu li ma jimponu l-ebda restrizzjoni u jippermettu, f'munita liberament konvertibbli, skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu VIII tal-Ftehim tal-Fond Monetarju Internazzjonali, kwalunkwe pagamenti u trasferimenti fil-kont kurrenti ta’ bilanċ ta’ pagamenti bejn il-Partijiet.

Artikolu 138

Movimenti tal-kapital

1.  Fir-rigward ta’ tranżazzjonijiet fuq il-kont kapitali u finanzjarju tal-bilanċ tal-pagamenti, minn meta jidħol fis-seħħ dan il-Ftehim, il-Partijiet jiżguraw il-moviment ħieles ta’ kapital relatat ma’ investimenti diretti, inkluż l-akkwiżizzjoni ta' proprjetà immobbli, skont il-liġijiet tal-pajjiż ospitanti, għal investimenti magħmula skont id-dispożizzjonijiet tal-Kapitolu 6 (Stabbiliemnt, kummerċ fis-Servizzi u Kummerċ Elettroniku) tat-Titolu IV (Kummerċ u kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, u l-likwidazzjoni jew ir-ripatrijazzjoni ta’ tali kapitali investiti u kwalunkwe profitt li joħroġ minnhom.

2.  Rigward tranżazzjonijiet fuq il-kont kapitali u finanzjarju tal-bilanċ tal-pagamenti barra mit-tranżazzjonijiet elenkati fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, mid-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, kull Parti għandha tiżgura mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet oħra ta’ dan il-Ftehim:

Artikolu 139

Miżuri ta’ salvagwardja

Fejn, f’ċirkustanzi eċċezzjonali, pagamenti jew movimenti ta’ kapital jikkawżaw, jew jheddu li jikkawżaw, diffikultajiet serji għat-tħaddim tal-politika tar-rata tal-kambju jew tal-politika monetarja, inklużi diffikultajiet serji ta’ bilanċ ta’ pagamenti, fi Stat Membru wieħed jew aktar jew fil-Ġeorġja, il-Partijiet ikkonċernati jistgħu jieħdu miżuri ta’ salvagwardja għal perjodu li ma jaqbiżx is-sitt xhur jekk miżuri bħal dawn ikunu strettament meħtieġa. Il-Parti li tadotta l-miżura ta' salvagwardja tinforma lill-Parti l-oħra minnufih bl-adozzjoni ta' kwalunkwe miżura ta' salvagwardja u, kemm jista' jkun malajr, bi skeda ta' żmien għat-tneħħija tagħha.

Artikolu 140

Faċilitazzjoni u dispożizzjonijiet ta' evoluzzjoni

1.  Il-Partijiet jikkonsultaw bil-ħsieb li jiffaċilitaw il-moviment tal-kapital bejn il-Partijiet sabiex jippromwovu l-objettivi ta’ dan il-Ftehim.

2.  Matul l-ewwel erba' snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jieħdu miżuri li jippermettu l-ħolqien tal-kundizzjonijiet meħtieġa għall-applikazzjoni gradwali addizzjonali tar-regoli Komunitarji fir-rigward tal-moviment ħieles tal-kapital.

3.  Sa tmiem il-ħames sena wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, jagħmel rieżami tal-miżuri meħuda u jiddetermina l-modalitajiet għal liberalizzazzjoni ulterjuri.

KAPITEL 8

Akkwist pubbliku

Artikolu 141

Objettivi

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-kontribut li jagħtu s-sejħiet għall-offerti li jkunu trasparenti, nondiskriminatorji, kompetittivi u miftuħa lill-iżvilupp ekonomiku sostenibbli u jiffissaw bħala l-objettiv tagħhom, il-ftuħ effettiv, reċiproku u gradwali tas-swieq tal-akkwist rispettiv tagħhom.

2.  Dan il-Kapitolu jipprevedi aċċess reċiproku għas-swieq tal-akkwist pubbliku abbażi tal-prinċipju ta’ trattament nazzjonali fuq livell nazzjonali, reġjonali u lokali għal kuntratti pubbliċi u konċessjonijiet fis-settur tradizzjonali u kif ukoll fis-settur tal-utilitajiet. Huwa jipprovdi għall-approssimazzjoni progressiva tal-leġiżlazzjoni dwar l-akkwist pubbliku fiil-Ġeorġja mal-acquis dwar l-akkwist pubbliku tal-UE, abbażi tal-prinċipji li jiggvernaw l-akkwist pubbliku fl-Unjoni u l-patti u d-definizjonijiet stabbiliti fid-Direttiva 2004/18/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2004 dwar il-kordinazzjoni tal-proċeduri ta’ akkwist għal kuntratti ta’ xogħlijiet pubbliċi, kuntratti ta’ provvista pubbliċi u kuntratti ta’ servizzi pubbliċi (id-Direttiva 2004/18/KE) u d-Direttiva 2004/17/KE tal-Parlament Ewroepw u tal-Kunsill tal-31 ta’ Marzu 2004 li tikkoordina l-proċeduri tal-akkwist tal-entitajiet li joperaw fis-setturi tal-ilma, l-enerġija, it-trasport u s-servizzi postali (id-Direttiva 2004/17/KE).

Artikolu 142

Kamp ta’ applikazzjoni

1.  Dan il-Kapitolu japplika għal kuntratti pubbliċi ta' xogħlijiet, provvisti u servizzi, kif ukoll għal kuntratti ta' xogħlijiet, provvisti u servizzi fis-settur tal-utilitajiet u wkoll, jekk u meta tali kuntratti jintużaw, għal konċessjonijiet ta’ xogħlijiet u servizzi.

2.  Dan il-Kapitolu japplika għal kwalunkwe awtorità kontraenti jew kwalunkwe entità kontraenti li tissodisfa d-definizzjoni tal-acquis tal-akkwist pubbliku tal-UE (minn issa ’l quddiem imsejħa “l-entitajiet kontraenti”). Hija tkopri wkoll il-korpi rregolati mil-liġi pubblika u l-impriżi pubbliċi fil-qasam tal-utilitajiet bħall-intrapriżi b'sjieda statali li jwettqu l-attivitajiet relevanti u l-impriżi privati li joperaw abbażi ta’ drittijiet speċjali u esklussivi fil-qasam tal-utilitajiet ( 25 ).

3.  Dan il-Kapitolu japplika għal kuntratti b'valur ogħla mil-limiti minimi stipulati fl-Anness XVI-A għal dan il-Ftehim.

4.  Il-kalkolu tal-valur stmat ta' kuntratt pubbliku jkun ibbażat fuq l-ammont totali pagabbli, nett mit-taxxa fuq il-valur miżjud. Meta tkun qed tapplika l-valuri minimi, il-Ġeorġja tikkalkula u tikkonverti dawn il-valuri fil-valuta nazzjonali tagħha, bl-użu tar-rati tal-kambju tal-bank nazzjonali tagħha.

5.  Il-valuri minimi jiġu rieżaminati b'mod regolari kull sentejn, li jibdew fis-sena tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, abbażi tal-medja ta’ kuljum tal-valur tal-ewro, espress fi drittijiet speċjali ta’ prelevament, matul l-24 xahar li jispiċċaw fl-aħħar jum ta’ Awwissu li jiġu qabel ir-rieżami b’effett mill-1 ta' Jannar. Il-valur tal-limiti hekk riveduti, fejn neċessarju, jitqarreb lejn l-eqreb elf euro. Ir-reviżjni tal-limiti tiġi adottata b'deċiżjoni tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 143

Sfond istituzzjonali

1.  Kull Parti tistabbilixxi jew iżżomm il-qafas istituzzjonali xieraq u l-mekkaniżmi neċessarji għal funzjonament tajjeb tas-sistema tal-akkwist pubbliku u l-implimentazzjoni tal-prinċipji f’dan il-Kapitolu.

2.  Il-Ġeorġja b'mod partikolari għandha taħtar:

3.  Kull waħda mill-Partijiet tiżgura li deċiżjonijiet meħuda mill-awtoritajiet responsabbli għall-analiżi ta' ilmenti mill-operaturi ekonomiċi li jikkonċernaw il-ksur tal-liġi domestika jiġu infurzati b'mod effettiv.

Artikolu 144

Standards bażiċi li jirregolaw l-għoti tal-kuntratti

1.  Mhux aktar tard minn tliet snin wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet ifasslu sett ta' standards bażiċi għall-għoti tal-kuntratti kollha kif stipulat fil-paragrafi 2 sa 15 ta’ dan l-Artikolu. Dawn l-istandards bażiċi joħorġu direttament mir-regoli u mill-prinċipji tal-akkwist pubbliku, kif regolat fl-acquis tal-akkwist pubbliku tal-Unjoni, inkluż il-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, trattament ugwali, trasparenza u proporzjonalità.

Pubblikazzjoni

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-intenzjonijiet kollha ta' akkwisti jiġu ppubblikati f'mezz xieraq ( 26 ) b'mod li jkun suffiċjenti:

3.  Il-pubblikazzjoni tkun xierqa għall-interess ekonomiku tal-kuntratt għall-operaturi ekonomiċi.

4.  Il-pubblikazzjoni jkun fiha mill-inqas id-dettalji essenzjali tal-kuntratt li għandu jingħata, il-kriterji għall-għażla kwalitattiva, il-metodu tal-għotja, il-kriterji biex jingħata l-kuntratt u kwalunkwe informazzjoni addizzjonali oħra li l-operaturi ekonomiċi b'mod raġonevoli jkunu jeħtieġu biex jiddeċiedu jekk għandhomx jesprimu l-interess tagħhom fil-kisba tal-kuntratt.

Għoti tal-kuntratti

5.  Il-kuntratti kollha jingħataw permezz ta’ proċeduri ta’ għotja trasparenti u imparzjali li jipprevjenu l-prattiki korrotti. Din l-imparzjalità tkun żgurata b'mod partikolari permezz tad-deskrizzjoni nondiskriminatorja tas-suġġett tal-kuntratt, aċċess ugwali għall-operaturi ekonomiċi kollha, limiti taż-żmien xierqa u approċċ trasparenti u oġġettiv.

6.  Meta jkunu deskritti l-karatteristiċi tax-xogħol, provvista jew servizz rikjest, l-entitajiet kontraenti jużaw deskrizzjonijiet ġenerali ta’ prestazzjoni u funzjonijiet u standards internazzjonali, Ewropej jew nazzjonali.

7.  Id-deskrizzjoni tal-karatteristiċi rikjesti għal-xogħol, provvista jew servizz ma jirreferux għal ditta jew sors peċifiċi, jew proċess partikolari, jew marki kummerċjali, privattivi, tipi jew oriġini jew produzzjoni speċifika sakemm tali referenza ma tkunx ġustifikata mis-suġġett tal-kuntratt u akkumpanjata mill-kliem “jew ekwivalenti”. Tingħata preferenza għall-użu ta’ deskrizzjonijiet ġenerali ta’ prestazzjoni jew funzjonijiet.

8.  Entitajiet kontareneti ma jimponux kundizzjonijiet li jirriżultaw minn diskriminazzjoni diretta jew indiretta kontra operaturi ekonomiċi tal-Parti l-oħra, bħar-rekwiżi li l-operaturi ekonomiċi interessati fil-kuntratt iridu jkunu stabbiliti fl-istess pajjiż, reġjun jew territorju bħall-entità kontraenti.

Minkejja dan ta’ hawn fuq, f'każijiet fejn huwa ġustifikat minn ċirkostanzi speċifiċ tal-kuntratt, l-applikant b'suċċess jista; jkun meħtieġ jistabbilixxi ċerta infrastruttura tan-negozju fuq il-post tat-twettiq tal-kuntratt.

9.  Il-limiti taż-żmien għall-espressjoni ta’ interess u għall-preżentazzjoni tal-offerti tkun suffiċjentament twila biex tippermetti lill-operaturi ekonomiċi mill-Parti l-oħra jagħmlu valutazzjoni xierqa tas-sejħa għall-offerti u jippreparaw l-offerta tagħhom.

10.  Il-parteċianti kollha jridu jkunu jistgħu jkunu jafu r-regoli, il-kriterji ta’ għażla u dawk ta’ għotja applikabbli minn qabel. Dawn ir-regoli jridu japplikaw b'mod ugwali għall-parteċipanti kollha.

11.  Entitajiet kontraenti jistgħu jistiednu għadd limitat ta’ applikanti biex jippreżentaw offerta, sakemm:

Meta jkunu mistiedna għadd limitat ta’ applikanti biex jippreżentaw offerta, jiġi kkunsidrat il-bżonn li tkun żgurata kompetizzjoni adegwata.

12.  L-entitajiet kontraenti jistgħu jużaw proċeduri negozjati biss f'każijiet eċċezzjonali u definiti meta l-użu ta’ tali proċedura effettivament ma jfixkilx il-kompetizzjoni.

13.  L-entitajiet kontraenti jistgħu jużaw sistemi ta’ kwalifika biss bil-kundizzjoni li l-lista ta’ operaturi kwalifikati titfassal permezz ta’ proċedura rreklamata suffiċjentament, trasparenti u miftuħa. Kuntratti li jaqgħu fl-ambitu ta’ tali sistemi jingħataw ukoll fuq bażi nondiskriminatorja.

14.  Kull waħda mill-Partijiet tara li kuntratti mogħtija b'mod trasparenti lill-applikant li jkun ressaq l-aktar offerta ekonomikament vantaġġuża jew l-offerta bl-irħas prezz, abbażi tal-kriterji għas-sejħa għall-offerti u r-regoli proċedurali stabbili u kkomunikati minn qabel. Id-deċiżjonijiet finali jiġu kkomunikati lill-applikanti kollha mingħajr dewmien żejjed. Fuq talba tal-applikant li jkun ġie rrifjutat, iridu jkunu pprovduti raġunijiet fid-dettall biżżejjed biex jippermetti reviżjoni ta' tali deċiżjoni.

Protezzjoni ġudizzjarja

15.  Kull waħda mill-Partijiet tara li kwalunkwe persuna li għandha jew li kellha interess li tikseb kuntratt partikolari u li kienet danneġġata, jew qiegħda fis-riskju li tkun danneġġata, b'allegat ksur hija intitolata għall-protezzjoni ġudizzjarja effettiva u imparzjali kontra kwalunkwe deċiżjoni tal-entita kontraenti fir-rigward tal-għoti ta’ dak il-kuntratt. Id-deċiżjonijiet matul tali reviżjoni jew fit-tmiem tagħha jkunu disponibbli għall-pubbliku b'mod li huwa suffiċjenti biex jinforma lill-operaturi ekonomiċi kollha interessati.

Artikolu 145

Ippjanar tal-approssimazzjoni leġiżlattiva

1.  Qabel il-bidu tal-approssimazzjoni gradwali, il-Ġeorġja tissottometti lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, pjan direzzjonali komprensiv għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu bi skedi u miri importanti li jkunu jinkludu r-riformi kollha f’termini ta’ approssimazzjoni għall-acquis tal-Unjoni u l-bini ta’ kapaċità istituzzjonali. Dan il-pjan direzzjonali jkun konformi mal-fażijiet u l-iskedi stabbiliti fl-Anness XVI-B ta' dan il-Ftehim

2.  Wara opinjoni favorevoli mill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, il-pjan direzzjonali jitqies bħala d-dokument ta’ referenza għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu. L-Unjoni tagħmel mill-aħjar biex tassisti lill-Ġeorġja fl-implimentazzjoni tal-pjan direzzjonali.

Artikolu 146

Approssimazzjoni gradwali

1.  Il-Ġeorġja tara li l-leġiżlazzjoni tagħha dwar l-akkwist pubbliku ssir gradwalment kumpatibbli mal-acquis tal-Unjoni dwar l-akkwist pubbliku.

2.  L-approssimazzjoni għall-acquis tal-Unjoni titwettaq f’fażijiet konsekuttivi kif stabbilit fl-iskeda fl-Anness XVI-B għal dan il-Ftehim u kif inhu mfisser b'aktar dettall fl-Annessi XVI-C sa XVI-F, XVI-H, XVI-I u XVI-K għalih. L-Annessi XVI-G u XVI-J għal dan il-Ftehim jidentifikaw elementi nonmandatorji li ma hemmx bżonn li jkunu approssimati, waqt li l-Anessi XVI-L sa XVI-O għal dan il-Ftehim jidentifika elementi tal-acquis tal-Unjoni li jibqgħu lil hinn mill-ambitu tal-approssimazzjoni. F'dan il-proċess, għadha tingħata kunsiderazzjoni dovuta lill-każistika korrispondenti tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea u tal-miżuri ta’ implimentazzjoni adottati mill-Kummissjoni Ewropea, kif ukoll, f'każ li dan ikun neċessarju, ta' kwalunkwe modifiki tal-acquis tal-Unjoni li jkunu seħħew fil-frattemp. L-implimentazzjoni ta’ kull fażi tiġi evalwata mill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit bl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, u, wara valutazzjoni pożittiva minn dak il-Kumitat, tintrabat mal-għoti reċiproku ta’ aċċess għas-suq kif stabbilit fl-Anness XVI-B għal dan il-Ftehim. Il-Kummisjoni Ewropea tinnotifika mingħajr dewmien żejjed lill-Ġeorġja bi kwalunkwe modifiki fl-acquis tal-Unjoni. Meta mitluba, hija tipprovdi pariri xierqa u assistenza teknika għall-iskop tal-implimentazzjoni ta' tali modifiki.

3.  Il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-kunfigurazzjoni tal-Kummerċ jipproċedi għall-evalwazzjoni ta' fażi sussegwenti biss wara li l-miżuri għall-implimentazzjoni tal-fażi preċedenti jkunu saru u ġew approvati skont il-modalitajiet stipulati fil-paragrafu 2.

4.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li dawk l-aspetti u l-oqsma tal-akkwst pubbliku li ma jkunux koperti minn dan l-Artikolu jikkonformaw mal-prinċipji ta’ trasparenza, nondiskriminazzjoni u trattament ugwali kif stabbilit fl-Artikolu 144 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 147

Aċċess għas-suq

1.  Il-Partijiet jaqblu li l-ftuħ effettiv u reċiproku tas-swieq rispettivi tagħhom jintlaħaq gradwalment u simultanjament. Matul dan il-proċess ta’ approssimazzjoni, il-punt safejn jingħata aċċess reċiproku għas-suq ikun marbut mal-progress li jkun sar f'dan il-proċess kif stipulat fl-Anness XVI-B għal dan il-Ftehim.

2.  Id-deċiżjoni biex tinbeda fażi ulterjuri ta’ ftuħ tas-suq issir abbażi ta' valutazzjoni tal-konformità tal-leġiżlazzjoni adottata mal-acquis tal-Unjoni kif ukoll tal-implimentazzjoni prattika tagħha. Tali evalwazzjoni ssir b'mod regolari mill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

3.  Sa dak il-punt li fih il-Parti tkun, skont l-Anness XVI-B għal dan il-Ftehim, fetħet is-suq tal-akkwist pubbliku tagħha lill-Parti l-oħra:

4.  Wara l-implimentazzjoni tal-aħħar fażi fil-proċess tal-approssimazzjoni leġiżlattiva, il-Partijiet jeżaminaw il-possibilità li jagħtu reċiprokament l-aċċess għas-suq fir-rigward ta’ akkwisti taħt il-valuri minimi stabbiliti fl-Anness XVI-A għal dan il-Ftehim.

5.  Il-Finlandja tirriżerva l-pożizzjoni tagħha fir-rigward tal-Gżejjer Åland.

Artikolu 148

Informazzjoni

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-entitjiet u l-operaturi ekonomiċi kontraenti jiġu informati kif jixraq dwar il-proċeduri ta’ akkwist pubbliku, anki permezz tal-pubblikazzjoni tal-leġiżlazzjoni u tad-deċiżjonijiet amministrattivi kollha relevanti.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tara li jkun hemm tixrid effettiv ta’ informazzjoni dwar opportunitajiet għal tfigħ ta’ offerti.

Artikolu 149

Kooperazzjoni

1.  Il-Partijiet itejbu l-kooperazzjoni tagħhom permezz ta’ skambji ta’ esperjenzi u informazzjoni relatati mal-aħjar prattiki u oqsfa regolatorji tagħhom.

2.  L-Unjoni tiffaċilita l-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, anki permess ta’ assistenza teknika fejn xieraq. F'konformità mad-dispożizzjonijiet dwar il-kooperazzjoni finanzjarja fit-Titolu VII (Assistenza Finanzjarja, u Dispożizzjonijiet kontra l-frodi u ta' Kontroll) ta’ dan il-Ftehim, deċiżjonijiet speċifiċi dwar assistenza finanzjarja jittieħdu permezz tal-mekkaniżmi u strumenti relevanti ta' ffinanzjar tal-Unjoni.

3.  Lista indikattiva ta’ kwistjonijiet għal kooperazzjoni hija inkluża fl-Anness XVI-P għal dan il-Ftehim.

KAPITEL 9

Drittijiet ta' proprjetà intellettwali

Taqsima 1

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 150

Objettivi

L-objettivi ta’ dan il-Kapitolu huma:

Artikolu 151

In-natura u l-kamp ta’ applikazzjoni tal-obbligi

1.  Il-Partijiet għandhom jiżguraw li jkun hemm implimentazzjoni adegwata u effettiva tat-trattati internazzjonali li jirrigwardaw il-proprjetà intellettwali li tagħhom huma partijiet fosthom il-Ftehim dwar Aspetti Relatati mal-Kummerċ tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali tad-WTO (il-Ftehim TRIPS). Id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu għandhom jikkumplimentaw u jispeċifikaw ulterjorment id-drittijiet u l-obbligi bejn il-Partijiet skont il-Ftehim TRIPS u trattati internazzjonali oħra fil-qasam tal-proprjetà intellettwali.

2.  Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim, l-espressjoni “proprjetà intellettwali” tirreferi mill-inqas għall-kategoriji kollha ta' proprjetà intellettwali li huma koperti mill-Artikoli 153 sa 189 ta’ dan il-Ftehim.

3.  Il-protezzjoni tal-proprjetà intellettwali tinkludi l-protezzjoni kontra kompetizzjoni inġusta kif imsemmija fl-Artikolu 10bis tal-Konvenzjoni ta’ Pariġi għall-Protezzjoni tal-Proprjetà Industrijali (1967) (il-Konvenzjoni ta’ Pariġi).

Artikolu 152

Eżawriment

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi għal reġim ta’ eżawriment domestiku jew reġjonali tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali.

Taqsima 2

Standards li jirrigwardaw id-drittijiet tal-proprjetà intellettwali

Subtaqsima 1

Drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati

Artikolu 153

Protezzjoni mogħtija

Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom lejn:

Artikolu 154

Awturi

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi lill-awturi d-dritt esklussiv li jawtorizzaw jew jipprojbixxu:

Artikolu 155

Intrattenituri

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi lill-intrattenituri d-dritt esklussiv li:

Artikolu 156

Produtturi ta’ fonogrammi

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi lill-produtturi ta' fonogrammi d-dritt esklussiv li:

Artikolu 157

Organizzazzjonijiet tax-Xandir

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi lill-organizzazzjonijiet tax-xandir id-dritt esklussiv li jawtorizzaw jew jipprojbixxu:

Artikolu 158

Xandir u komunikazzjoni lill-pubbliku

1.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi dritt biex jiġi żgurat li titħallas remunerazzjoni unika ekwa mill-utent, jekk fonogramm ippubblikat għall-finijiet kummerċjali, jew riproduzzjoni ta' tali fonogramm, tintuża għax-xandir b'mezzi mingħajr fili jew għal kull komunikazzjoni lill-pubbliku, u li tara li din ir-remunerazzjoni titqassam bejn l-intrattenituri u l-produtturi relevanti tal-fonogramm.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tista', fin-nuqqas ta' ftehim bejn l-intrattenituri u l-produtturi tal-fonogramm, tistipula l-kundizzjonijiet għat-tqassim ta' din ir-rimunerazzjoni bejniethom.

Artikolu 159

Terminu ta’ protezzjoni

1.  Id-drittijiet tal-awtur ta’ xogħol artistiku jew letterarju skont it-tifsira tal-Artikolu 2 tal-Konvenzjoni ta’ Berna għandhom idumu tul il-ħajja tal-awtur u għal 70 sena wara mewtu, irrispettivament mid-data meta x-xogħol ikun sar legalment disponibbli għall-pubbliku.

2.  It-terminu ta' protezzjoni ta' kompożizzjoni mużikali bil-kliem jiskadi 70 sena wara l-mewt tal-aħħar waħda mill-persuni li ġejjin, kemm jekk dawk il-persuni jkunu identifikati bħala koawturi u kemm jekk le: l-awtur tal-kliem u l-kompożitur tal-kompożizzjoni mużikali, sakemm iż-żewġ kontribuzzjonijiet kienu nħolqu speċifikament għall-kompożizzjoni mużikali rispettiva bil-kliem.

3.  Id-drittijiet tal-intrattenituri jiskadu mhux qabel 50 sena mid-data tar-rappreżentazzjoni. Madankollu:

4.  Id-drittijiet tal-produtturi ta’ fonogrammi jiskadu mhux qabel 50 sena wara li tkun saret ir-reġistrazzjoni. Madankollu:

5.  Id-drittijiet tal-organizzazzjonijiet tax-xandir jiskadu mhux qabel 50 sena wara l-ewwel trażmissjoni ta’ xandira, kemm jekk din ix-xandira tkun trażmessa b'mezzi bil-fili jew mingħajr, inkluż permezz ta' xandir bil-kejbil jew bis-satellita.

6.  It-termini stabbiliti f'dan l-Artikolu jiġu kkalkolati mill-ewwel jum ta' Jannar tas-sena li ssegwi l-fatt li jagħti bidu għalihom.

Artikolu 160

Protezzjoni ta’ miżuri teknoloġiċi

1.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi protezzjoni legali adegwata kontra ċ-ċirkomvenzjoni ta' kull miżura teknoloġika effettiva li l-persuna kkonċernata twettaq fl-għarfien, jew b’raġunijiet raġonevoli li jkollha għarfien, li tkun trid tasal għal dak il-għan.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi protezzjoni legali adegwata kontra l-manifattura, l-importazzjoni, id-distribuzzjoni, il-bejgħ, il-kiri, ir-reklamar għall-bejgħ jew għall-kiri, jew il-pussess għal skopijiet kummerċjali, ta’ apparat, prodotti jew komponenti, jew il-forniment ta’ servizzi li:

3.  Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim, l-espressjoni “miżura teknoloġika” tfisser kwalunkwe teknoloġija, strument jew komponent li, fl-andament normali tal-operazzjoni tiegħu, ikun imfassal sabiex jevita jew jillimita atti, fir-rigward ta’ xogħlijiet jew materjal ieħor protett, li ma jkunux awtorizzati mid-detentur ta’ kwalunkwe drittijiet tal-awtur jew kwalunkwe dritt relatat mad-drittijiet tal-awtur kif previst mil-liġi domestika. Miżuri teknoloġiċi jitqiesu “effettivi” fejn l-użu ta’ xogħol jew materjal ieħor protett ikun ikkontrollat mid-detenturi tad-drittijiet permezz ta’ applikazzjoni ta’ kontroll għal aċċess jew ta' proċess ta’ protezzjoni, bħal kriptaġġ, scrambling jew trasformazzjoni oħra tax-xogħol jew materjal ieħor jew mekkaniżmu ta’ kontroll tal-ikkupjar li jilħaq l-objettiv ta’ protezzjoni.

Artikolu 161

Protezzjoni ta’ informazzjoni dwar l-immaniġġjar tad-drittijiet

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tipprovdi protezzjoni legali adegwata kontra kwalunkwe persuna li twettaq xi wieħed mill-atti li ġejjin mingħajr ma jkollha l-awtorità:

jekk tali persuna tkun taf, jew ikollha raġunijiet biżżejjed sabiex tkun taf, li billi tagħmel dan tkun qiegħda tikkawża, tippermetti, tiffaċilita jew taħbi l-ksur ta’ kwalunkwe drittijiet tal-awtur jew drittijiet marbuta mad-drittijiet tal-awtur kif previsti mil-liġi domestika.

2.  Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, l-espressjoni “informazzjoni dwar l-immaniġġjar tad-drittijiet” tfisser kwalunkwe informazzjoni pprovduta mid-detenturi tad-drittijiet li tidentifika x-xogħol jew materjal ieħor li jkun l-oġġett ta' protezzjoni skont dan il-Kapitolu, l-awtur jew kwalunkwe detentur ieħor ta’ drittijiet, jew informazzjoni dwar it-termini u l-kundizzjonijiet tal-użu tax-xogħol jew materjal ieħor, u kwalunkwe numru jew kodiċi li jirrappreżentaw tali informazzjoni. Il-paragrafu 1 japplika meta xi waħda minn dawn l-elementi ta' informazzjoni tkun assoċjata ma’ kopja ta’, jew tidher b’rabta ma', il-komunikazzjoni lill-pubbliku, ta’ xogħol jew materjal ieħor li jkun l-oġġett ta' protezzjoni skont dan il-Kapitolu.

Artikolu 162

Eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet

1.  Skont il-konvenzjonijiet u t-trattati internazzjonali li għalihom huma Parti, kull waħda mill-Partijiet tista' tipprovdi li jkun hemm limitazzjonijiet jew eċċezzjonijiet għad-drittijiet imfissra fl-Artikoli 154 sa 159 ta' dan il-Ftehim biss f’ċerti każi speċjali li ma jmorrux kontra l-isfruttament normali tal-materjal protett u li ma jippreġudikawx b'mod mhux raġunat l-interessi leġittimi tad-detentur tad-drittijiet.

2.  Kull Parti tipprovdi li l-atti temporanji ta’ riproduzzjoni msemmija fl-Artikolu 155 sa 158 ta’ dan il-Ftehim, li jkunu tranżitorji jew inċidentali, li jkunu parti integrali u essenzjali ta' proċess teknoloġiku u li l-iskop uniku tagħhom ikun li jippermettu:

Artikolu 163

Dritt tal-Bejgħ mill-Ġdid tal-Artisti ta' Xogħlijiet tal-Arti

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tipprovdi, għall-benefiċċju tal-awtur ta’ xogħol oriġinali tal-arti, id-dritt ta’ bejgħ mill-ġdid, li jiġi definit bħala d-dritt inaljenabbli, li ma jistax jiġi ċedut, lanqas minn qabel, sabiex jirċievi royalty ibbażata fuq il-prezz tal-bejgħ għal kwalunkwe bejgħ mill-ġdid tax-xogħol, sussegwentament wara l-ewwel trasferiment tax-xogħol mill-awtur.

2.  Id-dritt imsemmi fil-paragrafu 1 japplika għall-atti kollha ta’ bejgħ mill-ġdid li jinvolvu bħala bejjiegħa, xerrejja jew intermedjarji professjonisti tas-suq tal-arti, bħal kmamar fejn jinbiegħu oġġetti bl-irkant, galleriji tal-arti u, b’mod ġenerali, kwalunkwe negozjanti ta' xogħlijiet tal-arti.

3.  Kull waħda mill-Partijiet tista' tipprovdi li d-dritt imsemmi fil-paragrafu 1 ma jgħoddx għal atti ta’ bejgħ mill-ġdid fejn il-bejjiegħ ikun kiseb ix-xogħol direttament mill-awtur inqas minn tliet snin qabel dak il-bejgħ mill-ġdid u fejn il-prezz tal-bejgħ mill-ġdid ma jkunx jaqbeż ċertu ammont minimu.

4.  Ir-royalty titħallas mill-bejjiegħ. Kull waħda mill-Partijiet tista' tipprovdi li waħda mill-persuni fiżiċi jew ġuridiċi li hemm riferenza għalihom fil-paragrafu 2, li ma tkunx il-bejjiegħ, tkun responsabbli waħedha, jew taqsam ir-responsabbiltà mal-bejjiegħ għall-pagament tar-royalty.

5.  Il-protezzjoni pprovduta tista' tiġi invokata sal-livell permess mill-Parti fejn tiġi invokata din il-protezzjoni. Il-proċedura għall-ġbir u l-ammonti jkunu suġġetti li jiġu stabbiliti fil-liġi nazzjonali.

Artikolu 164

Kooperazzjoni dwar il-ġestjoni kollettiva tad-drittijiet

Il-Partijiet jagħmlu ħilithom biex jippromwovu d-djalogu u l-kooperazzjoni bejn is-soċjetajiet tal-ġestjoni kollettiva rispettivi tagħhom bil-għan li jippromwovu d-disponibbiltà ta’ xogħlijiet u materjal ieħor protett u t-trasferiment ta’ royalties għall-użu ta' tali xogħlijiet jew materjal ieħor protett.

Subtaqsima 2

Marki kummerċjali

Artikolu 165

Ftehimiet internazzjonali

Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom lejn:

Artikolu 166

Proċedura ta’ reġistrazzjoni

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tipprovdi għal sistema tar-reġistrazzjoni tal-marki kummerċjali fejn kull deċiżjoni finali negattiva meħuda mill-amministrazzjoni rilevanti tal-marki kummerċjali tiġi kkomunikata lill-applikant bil-miktub u tkun motivata kif dovut.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi għall-possibbiltà li jkun hemm oppożizzjoni għal applikazzjonijiet biex jiġu rreġistrati marki kummerċjali. Tali proċedimenti ta’ oppożizzjoni għandhom jimxu b'sistema avversarjali.

3.  Il-Partijiet jipprovdu database elettronika pubblikament disponibbli ta’ applikazzjonijiet u reġistrazzjonijiet ta' marki kummerċjali.

Artikolu 167

Marki kummerċjali magħrufin sew

Kull waħda mill-Partijiet għandha ddaħħal fis-seħħ l-Artikolu 6bis tal-Konvenzjoni ta’ Pariġi u l-Artikolu 16(2) u (3) tal-Ftehim TRIPS dwar il-protezzjoni ta' marki kummeċjali magħrufin sew, u tista’ tqis ir-Rakkomandazzjoni Konġunta dwar Dispożizzjonijiet dwar il-Protezzjoni ta’ marki kummerċjali magħrufa sew adottata mill-Assembla tal-Unjoni ta’ Pariġi għall-Protezzjoni tal-Proprjetà Industrijali u mill-Assemblea Ġenerali tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Proprjetà Intellettwali (WIPO) waqt l-erbgħa u tletin serje ta’ Laqgħat tal-Assemblej tal-Istati Membri tal-WIPO (Settembru 1999).

Artikolu 168

Eċċezzjonijiet għad-drittijiet mogħtija minn marka kummerċjali

Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi għal eċċezzjonijiet limitati għad-drittijiet mogħtija minn marka kummerċjali, bħall-użu ġust ta’ termini deskrittivi, il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi kif ipprovdut fl- Artikolu 176, jew eċċezzjonijiet limitati oħra li jqisu l-interessi leġittimi tal-proprjetarju tal-marka kummerċjali u ta’ partijiet terzi.

Subtaqsima 3

Indikazzjonijiet ġeografiċi

Artikolu 169

Kamp ta’ applikazzjoni

1.  Din is-Subtaqsima tapplika għar-rikonoxximent u għall-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi li jkunu qed joriġinaw fit-territorji tal-Partijiet.

2.  Sabiex indikazzjoni ġeografika ta’ Parti tkun protetta mill-Parti l-oħra, hija għandha tkopri prodotti li jaqgħu fl-ambitu tal-leġiżlazzjoni ta' dik il-Parti msemmija fl-Artikolu 170 ta' dan il-Ftehim.

Artikolu 170

Indikazzjonijiet ġeografiċi stabbiliti

1.  Wara li eżaminat il-Liġi tal-Ġeorġja dwar Denominazzjonijiet ta’ Oriġini u Indikazzjonijiet Ġeografiċi ta’ Prodotti, adottata fit-22 ta’ Awwissu 1999, l-Unjoni tikkonkludi li dik il-liġi tissodisfa l-elementi stabbiliti fl-Anness XVII-A għal dan il-Ftehim.

2.  Wara li eżaminat ir-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 1601/91 tal-10 ta’ Ġunju 1991 li jistabbilixxi regoli ġenerali dwar id-definizzjoni, id-deskrizzjoni u l-preżentazzjoni ta’ nbejjed aromatizzati, xorb bbażat fuq inbid aromatizzat u cocktails aromatizzati mill-prodotti tal-inbid, ir- Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 510/2006 tal- 20 ta’ Marzu 2006 dwar il-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi u d-denominazzjonijiet tal-oriġini għall-prodotti agrikoli u l-oġġetti tal-ikel, mar-regoli ta' implimentazzjoni tagħha għar-reġistrazzjoni, il-kontroll u l-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ prodotti agrikoli u prodotti tal-ikel fl-Unjoni Ewropea, Taqsima Ia tal-Kapitolu I tat-Titolu II tal-Parti II tar- Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 tat- 22 ta’ Ottubru 2007 li jistabbilixxi organizzazzjoni komuni ta’ swieq agrikoli u dwar dispożizzjonijiet speċifiċi għal ċerti prodotti agrikoli (Ir-Regolament Waħdieni dwar l-OKS) u r- Regolament (KE) Nru 110/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-15 ta’ Jannar 2008 dwar id-definizzjoni, id-deskrizzjoni, il-preżentazzjoni, l-ittikkettar, u l-protezzjoni ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi, ta’ xorb spirituż, il-Ġeorġja tikkonkludi li dawn il-liġijiet, ir-regoli u l-proċeduri jissodisfaw l-elementi stabbiliti fl-Anness XVII-A għal dan il-Ftehim.

3.  Il-Ġeorġja, wara li lestiet proċedura ta’ oġġezzjoni skont il-kriterji stabbiliti fl-Anness XVII-B għal dan il-Ftehim u wara li eżaminat sommarju tal-ispeċifikazzjonijiet tal-prodotti agrikoli u dawk alimentari li jikkorrispondu għall-indikazzjonijiet ġeografiċi tal-Unjoni elenkati fl-Anness XVII-C għal dan il-Ftehim u l-indikazzjonijiet ġeografiċi għall-inbejjed, l-inbejjed aromatizzati u x-xorb spirituż elenkati fl-Anness XVII-D għal dan il-Ftehim, li kienu ġew irreġistrati mill-Unjoni skont il-leġiżlazzjoni msemmija fil-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, għandha tipproteġi dawk l-indikazzjoniiet ġeografiċi skont il-livell ta’ protezzjoni stipulata f'din is-Subtaqsima.

4.  Il-Ġeorġja, wara li lestiet proċedura ta’ oġġezzjoni skont il-kriterji stabbiliti fl-Anness XVII-B għal dan il-Ftehim u wara li eżaminat sommarju tal-ispeċifikazzjonijiet tal-prodotti agrikoli u dawk alimentari li jikkorrispondu għall-indikazzjonijiet ġeografiċi tal-Unjoni elenkati fl-Anness XVII-C ta' dan il-Ftehim u l-indikazzjonijiet ġeografiċi għall-inbejjed, l-inbejjed aromatizzati u x-xorb spirituż elenkati fl-Anness XVII-D għal dan il-Ftehim, li kienu ġew irreġistrati mill-Unjoni skont il-leġiżlazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, tipproteġi dawk l-indikazzjoniiet ġeografiċi skont il-livell ta’ protezzjoni stipulata f'din is-Subtaqsima.

5.  Id-deċiżjonijiet tal-Kumitat Konġunt stabbilit bl-Artikolu 11 tal-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u l-Ġeorġja dwar il-protezzjoni ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ prodotti agrikoli u alimentari li jikkonċernaw l-emenda tal-Annessi III u IV ta’ dak il-Ftehim, li ttieħdu qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, jitqiesu li jkunu deċiżjonijiet tas-Sottokumitat tal-Indikazzjonijiet Ġeografiċi, u l-indikazzjonijiet ġeografiċi miżjuda mal-Annessi III u IV għal dak il-Ftehim jitqiesu daqslikieku kienu parti mill-Annessi XVII-C u XVII-D ta’ dan il-Ftehim. Għaldaqstant, il-Partijiet jipproteġu dawk l-indikazzjonijiet ġeografiċi bħala indikazzjonijiet ġeografiċi stabbiliti taħt dan il-Ftehim.

Artikolu 171

Iż-żieda ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi ġodda

1.  Il-Partijiet jaqblu dwar il-possibbiltà li jiżdiedu indikazzjonijiet ġeografiċi ġodda li għandhom ikunu protetti fl-Annessi XVII-C u XVII-D għal dan il-Ftehim skont il-proċedura stabbilita fl-Artikolu 179(3) ta' dan il-Ftehim wara li jkunu lestew il-proċedura ta’ oġġezzjoni u wara li jkunu eżaminaw ġabra fil-qosor tal-ispeċifikazzjonijiet kif imsemmi fl-Artikolu 170(3) u 170(4) ta' dan il-Ftehim, għas-sodisfazzjon taż-żewġ Partijiet.

2.  Parti mhijiex se tintalab tipproteġi bħala indikazzjoni ġeografika isem li jkun f’konflitt mal-isem ta’ varjetà ta’ pjanti jew ta’ razza ta’ annimali li bħala riżultat aktarx li l-konsumatur ikun żgwidat dwar l-oriġini vera tal-prodott.

Artikolu 172

Kamp ta’ applikazzjoni tal-protezzjoni tal-indikazzjonijiet ġeografiċi

1.  L-indikazzjonijiet ġeħgrafiċi elenkati fl-Annessi XXII-C u XXII-D ta' dan il-Ftehim, kif ukoll dawk miżjuda skont l-Artikolu 171 ta’ dan il-Ftehim, ikunu protetti kontra:

2.  Jekk l-indikazzjonijiet ġeografiċi jkunu totalment jew parzjalment omonimi, il-protezzjoni tingħata lil kull indikazzjoni sakemm din tkun intużat in bona fide u b’attenzjoni xierqa għall-użu lokali u tradizzjonali u għar-riskju effettiv ta’ konfużjoni. Mingħajr ħsara għall-Artikolu 23 taħt il-Ftehim TRIPS, il-Partijiet se jiddeċiedu b'mod reċiproku l-kundizzjonijiet prattiċi tal-użu li taħthom l-indikazzjonijiet ġeografiċi omonimi se jiddifferenzjaw wieħed mill-ieħor, meta tqis il-bżonn li trattament ġust tal-produtturi kkonċernati jkun żgurat u li l-konsumaturi ma jiġux imqarrqa. Isem omonimu li jiżgwida lill-konsumatur billi jagħtih x’jifhem li l-prodotti jkunu ġejjin minn territorju ieħor m’għandux jiġi rreġistrat anke jekk l-isem ikun preċiż relattivament għat-territorju, ir-reġjun jew il-post tal-oriġini attwali tal-prodotti kkonċernati.

3.  Meta Parti, fil-kuntest ta’ negozjati ma’ pajjiż terz, tipproponi li tipproteġi indikazzjoni ġeografika ta’ dak il-pajjiż terz, u l-isem ikun omonimu ma’ indikazzjoni ġeografika tal-Parti l-oħra, din tal-aħħar tkun mgħarrfa u għandha tingħata l-opportunità li tikkummenta qabel ma l-isem ikun protett.

4.  Xejn f’din is-Subtaqsima ma jobbliga lil Parti li tipproteġi indikazzjoni ġeografika tal-Parti l-oħra li ma tkunx jew li ma tibqax aktar protetta fil-pajjiż tal-oriġini tagħha. Il-Partijiet jinnotifikaw lil xulxin jekk indikazzjoni ġeografika ma tkunx għadha protetta fil-pajjiż tal-oriġini tagħha.

Artikolu 173

Protezzjoni ta’ traskrizzjoni ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi

1.  Indikazzjonijiet ġeografiċi protetti taħt din is-Subtaqsima fil-karattri tal-alfabett Ġeorġjan u f'alfabetti oħra mhux Latini użati uffiċjalment fi Stati Membri tal-UE jkunu protetti flimkien mat-traskrizzjoni tagħhom f’karattri Latini. Din it-traskrizzjoni tista’ tintuża wkoll għal skopijiet ta’ tikkettjar għall-prodotti konċernati.

2.  Bl-istess mod, indikazzjonijiet ġeografiċi protetti taħt din is-Subtaqsima f'alfabett Latin ikunu protetti flimkien mat-traskrizzjoni tagħhom fil-karattri tal-alfabett Ġeorġjan u fil-karattri ta' alfabetti oħra mhux Latini użati uffiċjalment fl-Istati Membri. Din it-traskrizzjoni tista’ tintuża wkoll għal skopijiet ta’ tikkettjar għall-prodotti konċernati.

Artikolu 174

Dritt ta’ użu tal-indikazzjonijiet ġeografiċi

1.  Isem protett taħt din is-Subtaqsima jista’ jintuża minn kull operatur li jqiegħed fis-suq prodotti agrikoli, oġġetti alimentari, inbejjed, inbejjed aromatizzati jew xarbiet spiritużi li jkunu konformi mal-ispeċifikazzjoni korrispondenti.

2.  Ladarba indikazzjoni ġeografika tkun protetta taħt din is-Subtaqsima, l-użu ta’ tali isem protett ma għandux ikun suġġett għall-ebda reġistrazzjoni tal-utenti jew għal imposti ulterjuri.

Artikolu 175

Infurzar tal-protezzjoni

Il-Partijiet jinfurzaw il-protezzjoni msemmija fl-Artikoli 170 sa 174 ta' dan il-Ftehim b’azzjonijiet amministrattivi xierqa mill-awtoritajiet pubbliċi tagħhom. Huma jinfurzaw ukoll tali protezzjoni fuq talba ta’ xi parti interessata.

Artikolu 176

Relazzjoni ma' marki kummerċjali

1.  Il-Partijiet jirrifjutaw li jirreġistraw, jew jinvalidaw, ex officio jew meta ssir talba minn parti interessata skont il-leġiżlazzjoni ta’ kull Parti, marka kummerċjali li tkun tikkorrispondi ma' xi waħda mis-sitwazzjonijiet imsemmijin fl-Artikolu 172(1) ta' dan il-Ftehim b’rabta ma’ indikazzjoni ġeografika protetta għal prodotti simili, bil-kundizzjoni li applikazzjoni għar-reġistrazzjoni tal-marka kummerċjali tiġi ppreżentata wara d-data ta’ applikazzjoni għall-protezzjoni tal-indikazzjoni ġeografika fit-territorju konċernat.

2.  Għall-indikazzjonijiet ġeografiċi msemmija fl-Artikolu 170 ta’ dan il-Ftehim, id-data ta’ applikazzjoni għall-protezzjoni tkun l-1 ta' April 2012.

3.  Għall-indikazzjonijiet ġeografiċi msemmijin fl-Artikolu 171 ta’ dan il-Ftehim, id-data tal-applikazzjoni għall-protezzjoni tkun id-data tat-trażmissjoni ta' talba lill-Parti l-oħra għall-protezzjoni ta’ indikazzjoni ġeografika.

4.  Il-Partijiet m'għandhomx obbligu li jipproteġu indikazzjoni ġeografika fejn, fir-rigward ta’ marka kummerċjali ta’ fama jew magħrufa sewwa, il-protezzjoni tista’ tiżgwida lill-konsumaturi dwar l-identità vera tal-prodott.

5.  Bla ħsara għall-paragrafu 4, il-Partijiet jipproteġu indikazzjonijiet ġeografiċi ukoll fejn tkun teżisti marka kummerċjali minn qabel. Marka kummerċjali minn qabel tfisser marka kummerċjali li l-uża tagħha jikkorrsipondi ma' waħda mis-sitwazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 172(1) ta’ dan il-Ftehim, li għaliha tkun saret applikazzjoni, tkun ġiet irreġistrata jew stabbilita bl-użu, jekk dik il-possibbiltà jkun hemm provvediment għaliha fil-leġiżlazzjoni kkonċernata, fit-territorju ta’ waħda mill-Partijiet qabel id-data li fiha l-applikazzjoni għall-protezzjoni tal-indikazzjoni ġeografika tkun ippreżentata mill-Parti l-oħra taħt din is-Subtaqsima. Tali marka kummerċjali tista’ tibqa' tiġi użata u mġedda minkejja l-protezzjoni tal-indikazzjoni ġeografika, sakemm ma jkunx hemm raġunijiet għall-invalidità jew għar-revoka tal-marka kummerċjali fil-leġiżlazzjoni tal-Partijiet dwar il-marki kummerċjali.

Artikolu 177

Regoli ġenerali

1.  Din is-Subtaqsima tapplika bla ħsara għad-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet skont il-Ftehim tad-WTO.

2.  L-importazzjoni, l-esportazzjoni u t-tqegħid fis-suq ta’ kull prodott imsemmi fl-Artikoli 170 u 171 ta' dan il-Ftehim isiru skont il-liġijiet u r-regolamenti li japplikaw fit-territorju tal-Parti li timporta.

3.  Kwalunkwe kwistjoni li tinqala’ minħabba speċifikazzjonijiet tekniċi ta’ ismijiet irreġistrati jiġu indirizzati fi ħdan il-Kumitat stabbilit fl-Artikolu 179 ta' dan il-Ftehim.

4.  L-indikazzjonijiet ġeografiċi protetti taħt din is-Subtaqsima jistgħu jiġu kkanċellati biss mill-Parti li fiha joriġina l-prodott.

5.  Kull speċifikazzjoni tal-prodott imsemmija f’din is-Subtaqsima tkun dik approvata, inkluża kwalunkwe emenda li wkoll tkun ġiet approvata, mill-awtoritajiet tal-Parti li fit-territorju tagħha jkun joriġina l-prodott.

Artikolu 178

Kooperazzjoni u trasparenza

1.  Direttament jew permezz tas-Sottokumitat dwar l-Indikazzjonijiet Ġeografiċi stabbilit skont l-Artikolu 179 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jibqgħu f’kuntatt dwar il-kwistjonijiet kollha relatati mal-implimentazzjoni u l-funzjonament ta' din is-Subtaqsima. Partikolarment, Parti tista’ titlob informazzjoni mill-Parti l-oħra rigward speċifikazzjonijiet ta’ prodott u l-modifika tagħhom, u punti ta’ kuntatt għal dispożizzjonijiet ta’ kontroll.

2.  Kull Parti tista’ tagħmel aċċessibbli għall-pubbliku, l-ispeċifikazzjonijiet jew ġabra fil-qosor tagħhom u l-punti ta’ kuntatt għal dispożizzjonijiet ta’ kontroll li jkunu jikkorrispondu ma' indikazzjonijiet ġeografiċi tal-Parti l-oħra, protetti skont dan l-Artikolu.

Artikolu 179

Sottokumitat tal-Indikazzjonijiet Ġeografiċi

1.  B'dan qed jiġi stabbilit is-Sottokumitat tal-Indikazzjonijiet Ġeografiċi. Huwa għandu jikkonsisti minn rappreżentanti tal-Unjoni u tal-Ġeorġja bil-għan li jimmonitorja l-iżvilupp ta’ din is-Subtaqsima u li jintensifika l-kooperazzjoni u d-djalogu tagħhom dwar l-indikazzjonijiet ġeografiċi. Huwa jirrapporta lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

2.  Is-Sottokumitat tal-Indikazzjonijiet Ġeografiċi jadotta d-deċiżjonijiet tiegħu b'kunsens. Huwa jistabbilixxi r-regoli ta’ proċedura tiegħu stess. Jiltaqa' meta jintalab minn xi waħda mill-Partijiet, alternattivament fl-UE u fil-Ġeorġja, f’waqt u f’lok u b’mod (li jista' jinkludi l-vidjokonferenza) determinat b’mod reċiproku mill-Partijiet, iżda mhux aktar tard minn 90 ġurnata wara t-talba.

3.  Is-Sottokumitat dwar l-Indikazzjonijiet Ġeografiċi jieħu ħsieb ukoll il-funzjonament xieraq ta’ din is-Subtaqsima u jista’ jikkunsidra kwalunkwe kwistjoni relatata mal-implimentazzjoni u l-operazzjoni tiegħu. B’mod partikolari, huwa jkun responsabbli sabiex:

Subtaqsima 4

Disinji

Artikolu 180

Ftehimiet internazzjonali

Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom lejn l-Att ta’ Ġinevra tal-Ftehim tal-Aja dwar ir-Reġistrazzjoni Internazzjonali ta’ Disinji Industrijali tal-1999.

Artikolu 181

Protezzjoni ta’ Disinni Reġistrati

1.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi għall-protezzjoni ta' disinji industrijali maħluqa indipendentement li huma oriġinali jew ġodda ( 29 ). Din il-protezzjoni tkun ipprovduta bir-reġistrazzjoni, li tagħti drittijiet esklużivi lid-detenturi ta' disinn reġistrat skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan l-Artikolu.

2.  Disinn li jiġi applikat jew inkorporat fi prodott li jikkostitwixxi parti komponenti ta’ prodott kumpless għandu jiġi kkunsidrat biss li jkun ġdid jew li jkollu karattru individwali:

3.  L-espressjoni “użu normali” fil-punt (a) tal-paragrafu (2) tfisser l-użu mill-utent aħħari, bl-esklużjoni tal-manutenzjoni, is-servizz jew ix-xogħol tat-tiswija.

4.  Is-sid ta’ disinn reġistrat għandu jkollu d-dritt li jimpedixxi lil partijiet terzi li ma jkollhomx il-kunsens tas-sid, tal-anqas milli jagħmlu, joffru għall-bejgħ, ibigħu, jimpurtaw, jesportaw, jaħżnu jew jużaw prodotti li jġorr jew li jinkorpora d-disinn protett meta dawn l-atti jsiru għal skopijiet kummerċjali, jippreġudikaw b’mod mhux dovut l-użu normali tad-disinn, jew ma jkunux kompatibbli mal-prattika tal-kummerċ ġust.

5.  Il-perjodu ta’ protezzjoni disponibbli ikun ta' 25 sena, mid-data tal-infilzar tal-applikazzjoni għar-reġistrazzjoni jew minn data stabbilita skont il-Ftehim tal-Aja dwar id-Depożitu Internazzjonali tad-Disinji Industrijali, bla ħsara għall-Konvenzjoni ta' Pariġi.

Artikolu 182

Eċċezzjonijiet u esklużjonijiet

1.  Kull waħda mill-Partijiet tista' tipprovdi eċċezzjonijiet limitati għall-protezzjoni tad-disinni, bil-kundizzjoni li tali eċċezzjonijiet ma jkunux f’kunflitt inġust mal-isfruttament normali tad-disinni protetti u ma jippreġudikawx inġustament l-interessi leġittimi tas-sid tad-disinn protett, waqt li jitqiesu l-interessi leġittimi ta’ partijiet terzi.

2.  Il-protezzjoni tad-disinni ma testendix għal disinni ddettati essenzjalment minn konsiderazzjonijiet tekniċi jew funzjonali. B'mod partikolari m'għandux ikun hemm dritt ta’ disinn f'karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott li huma meħtieġa jiġu riprodotti fil-forma u fil-qisien eżatti tagħhom biex il-prodott, li fih id-disinn ikun inkorporat jew li għalih ikun applikat, ikun jista’ jitqabbad mekkanikament ma’ jew jitqiegħed fi, madwar jew kontra prodott ieħor b'mod li kull prodott ikun jista' jaqdi l-funzjoni tiegħu.

Artikolu 183

Relazzjoni mad-dritt tal-awtur

Disinn ikun ukoll eliġibbli għall-protezzjoni skont il-liġi tad-dritt tal-awtur ta’ Parti mid-data li fiha d-disinn ikun inħoloq jew iffissat fi kwalunkwe forma. Il-punt safejn, u l-kundizzjonijiet li fihom, din il-protezzjoni tiġi kkonferita, inkluż il-livell meħtieġ tal-oriġinalità, jiġu stabbiliti minn kull Parti.

Subtaqsima 5

Privattivi

Artikolu 184

Ftehimiet internazzjonali

Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom lejn it-Trattat WIPO dwar il-Kooperazzjoni fejn jidħlu privattivi.

Artikolu 185

Privattivi u Saħħa Pubblika

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tad-Dikjarazzjoni tal-Konferenza Ministerjali tad-WTO dwar il-Ftehim TRIPS u s-Saħħa Pubblika adottata fl-14 ta’ Novembru 2001.

2.  Il-Partijiet jirrispettaw id-Deċiżjoni tal-Kunsill Ġenerali tad-WTO tat- 30 ta’ Awwissu 2003 dwar il-paragrafu 6 tad-dikjarazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu u għandhom jikkontribwixxu għall-implimentazzjoni tagħha.

Artikolu 186

Ċertifikat ta’ protezzjoni supplimentari

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-prodotti mediċinali u dawk għall-protezzjoni tal-pjanti, protetti bi privattiva fit-territorju rispettiv tagħhom jistgħu jkunu suġġetti għal proċedura amministrattiva ta’ awtorizzazzjoni qabel ma jitpoġġew fis-suq tagħhom. Huma jirrikonoxxu li l-perjodu li jgħaddi bejn il-preżentazzjoni tal-applikazzjoni għal privattiva u l-ewwel awtorizzazzjoni biex il-prodott jitpoġġa fis-suq rispettiv tagħhom, kif definit għal dak l-iskop mil-liġi domestika, jista’ jqassar il-perjodu ta’ protezzjoni effettiva skont il-privattiva.

2.  Kull waħda mill-Partijiet tipprovdi għal perjodu ulterjuri ta’ protezzjoni għal prodott mediċinali jew wieħed għall-protezzjoni tal-pjanti li jkun protett bi privattiva u li jkun suġġett għal proċedura amministrattiva ta’ awtorizzazzjoni, b'dak il-perjodu li jkun ekwivalenti għall-perjodu msemmi fit-tieni sentenza tal-paragrafu 1, imnaqqas b'perjodu ta’ ħames snin.

3.  Minkejja l-paragrafu 2, it-tul ta’ żmien ta' perjodu ieħor ta’ protezzjoni ma jistax jaqbeż il-ħames snin.

4.  Fil-każ ta’ prodotti mediċinali li għalihom ikunu twettqu studji pedjattriċi, u sakemm ir-riżultati ta’ dawk l-istudji jkunu riflessi fl-informazzjoni dwar il-prodott, il-Partijiet jipprovdu għal estensjoni ulterjuri ta’ sitt xhur oħra fuq il-perjodu msemmi fil-paragrafu 2.

Artikolu 187

Protezzjoni ta’ data ppreżentata biex tinkiseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq ta' prodotti mediċinali ( 30 )

1.  Il-Partijiet jimplimentaw sistema kumprensiva biex jiggarantixxu l-kunfidenzjalità, in-nuqqas ta’ żvelar u n-nuqqas ta’ dipendenza fuq id-data ppreżentata għall-iskop li tinkiseb awtorizzazzjoni sabiex prodott mediku jitqiegħed fis-suq.

2.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura, fil-liġi tagħha, li kwalunkwe informazzjoni sottomessa sabiex tinkiseb awtorizzazzjoni biex jitqiegħed prodott mediċinali fis-suq tibqa’ kunfidenzjali u mhux żvelata lil partijiet terzi u tibbenefika minn protezzjoni kontra użu kummerċjali inġust.

3.  Għal dak l-iskop, l-ebda waħda mill-Partijiet, għal perjodu ta’ mill-inqas sitt snin mid-data tal-ewwel awtorizzazzjoni f’waħda mill-Partijiet, m'għandha tippermetti lil applikanti oħra biex iqiegħdu fis-suq l-istess prodott, jew simili, fuq il-bażi tal-awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq mogħtija lill-applikant li jkun ipprovda d-data jew studji tat-test, sakemm l-applikant li kien ipprovda d-data jew l-istudji tat-test ma jkunx ta l-kunsens tiegħu. Matul tali perjodu, d-data tat-test jew l-istudji ppreżentati għall-ewwel approvazzjoni ma jintużawx għall-benefiċċju ta’ xi applikant sussegwenti li jkollu l-għan li jikseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq ta’ prodott mediċinali, għajr meta jkun mogħti l-kunsens tal-ewwel applikant.

4.  Il-perjodu ta’ sitt snin imsemmi fil-paragrafu 3 jiġi estiż għal massimu ta’ seba’ snin jekk, matul l-ewwel sitt snin wara li tkun inkisbet l-awtorizzazzjoni inizjali, id-detentur jikseb awtorizzazzjoni għal wieħed jew aktar mill-indikazzjonijiet terapewtiċi ġodda li jitqiesu bħala ta’ benefiċċju kliniku sinifikanti meta mqabbla ma’ terapiji eżistenti.

5.  Il-Ġeorġja tintrabat li tallinja l-leġiżlazzjoni tagħha li tikkonċerna l-protezzjoni tad-data għal prodotti mediċinali ma’ dak tal-Unjoni f’data li tiġi deċiża mill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 188

Protezzjoni ta’ data biex tinkiseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq għal prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti.

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tistabbilixxi r-rekwiżiti tas-sigurtà u l-effikaċja qabel ma tawtorizza t-tqegħid fis-suq ta’ prodotti għall-protezzjoni tal-pjanti.

2.  Kull Parti għandha tiżgura li d-data li tiġi ssottomessa għall-ewwel darba minn applikant sabiex tinkiseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq ta' prodott għall-protezzjoni tal-pjanti tibbenefika minn protezzjoni kontra użu kummerċjali inġust u ma tintużax għall-benefiċċju ta’ xi persuna oħra li jkollha l-għan li tikseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq, sakemm ma tinkisibx prova tal-kunsens espliċitu tal-ewwel detentur.

3.  Ir-rapport jew it-test sottomessi għall-ewwel darba sabiex tinkiseb awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq iridu jissodisfaw il-kundizzjonijiet li ġejjin:

4.  Il-perjodu ta’ protezzjoni tad-data ikun ta’ mill-inqas għaxar snin li jibdew mid-data tal-ewwel awtorizzazzjoni għat-tqegħid fis-suq fil–Parti kkonċernata.

Artikolu 189

Varjetajiet tal-pjanti

Il-Partijiet jipproteġu d-drittijiet tal-varjetajiet tal-pjanti, f’konformità mal-Konvenzjoni Internazzjonali għall-Protezzjoni ta’ Varjetajiet Ġodda ta’ Pjanti u jikkooperaw sabiex jippromwovu u jinfurzaw dawk id-drittijiet.

Taqsima 3

Infurzar tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali

Artikolu 190

Obbligi ġenerali

1.  Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenji tagħhom skont il-Ftehim TRIPS u partikolarment il-Parti III tiegħu, u jipprovdu għal miżuri, proċeduri u rimedji kumplimentari mfissra f'din it-Taqsima, li jkunu neċessarji biex jiġi żgurat l-infurzar tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali ( 31 ).

2.  Dawk il-miżuri, il-proċeduri u r-rimedji kumplimentari ikunu ġusti u ekwi u ma jkunux kkomplikati jew għaljin, jew jinvolvu limiti ta' żmien mhux raġonevoli jew dewmien mhux iġġustifikat meta ma jkunx hemm għalfejn.

3.  Dawk il-miżuri u r-rimedji kumplimentari ikunu wkoll effettivi, proporzjonati u dissważivi u jkunu applikati b'tali mod li jkun evitat il-ħolqien ta' ostakoli għall-kummerċ leġittimu u sabiex ikunu pprovduti salvagwardji kontra l-abbuż minnhom.

Artikolu 191

Applikanti intitolati

Kull Parti għandha tirrikonoxxi bħala persuni intitolati sabiex ifittxu l-applikazzjoni tal-miżuri, il-proċeduri u r-rimedji msemmija f’din it-Taqsima u fil-Parti III tal-Ftehim TRIPS:

Subtaqsima 1

Infurzar ċivili

Artikolu 192

Miżuri biex ikunu ppreservati l-provi

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li, anki qabel il-bidu tal-proċeduri fuq il-merti tal-każ, l-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti jistgħu, fuq applikazzjoni minn parti li tkun ippreżentat evidenza raġonevolment disponibbli sabiex issostni l-allegazzjonijiet tagħha li d-dritt tal-proprjetà intellettwali tagħha jkun inkiser jew ikun ser jinkiser, jordnaw miżuri provviżorji fil-pront u effettivi sabiex tiġi ppreżervata l-evidenza relevanti fir-rigward tal-allegat ksur, suġġett għall-protezzjoni ta’ informazzjoni kunfidenzjali.

2.  Tali miżuri jistgħu jinkludu d-deskrizzjoni dettaljata, bit-teħid tal-kampjuni jew le, jew bil-qbid fiżiku tal-prodotti li allegatament qed jagħmlu l-ksur jew le u, f'każi xierqa, il-materjali u l-għodod li ntużaw fil-produzzjoni u/jew fid-distribuzzjoni ta’ dawn il-prodotti u d-dokumenti relatati magħhom. Dawk il-miżuri jittieħdu, jekk ikun hemm bżonn mingħajr ma tinstema' l-parti l-oħra, b’mod partikolari fejn kwalunkwe dewmien ikun probabbli li jikkawża dannu irreparabbli lid-detentur tad-dritt jew fejn ikun hemm riskju li jista’ jintwera li qiegħda tinqered l-evidenza.

3.  Fejn il-miżuri biex tiġi ppreservata l-evidenza jiġu addotati mingħajr ma tkun instemgħet il-parti l-oħra, il-partijiet affettwati jkunu notifikati mingħajr dewmien u mhux aktar tard wara l-esekuzzjoni tal-miżuri.

Artikolu 193

Dritt ta' informazzjoni

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li, fil-kuntest tal-proċeduri li jikkonċernaw ksur ta’ dritt ta’ proprjetà intellettwali u b'risposta għal talba ġġustifika u rraġunata ta’ min qed jagħmel it-talba, l-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti jistgħu jordnaw li l-informazzjoni dwar l-oriġini u n-netwerks ta’ distribuzzjoni tal-prodotti jew tas-servizzi li jiksru dritt ta’ proprjetà intellettwali tkun ipprovduta minn min għamel il-ksur u/jew minn kwalunkwe persuna oħra li:

2.  L-informazzjoni msemmija fil-paragrafu 1 għandha tinkludi, kif xieraq:

3.  Il-paragrafi 1 u 2 japplikaw mingħajr preġudizzju għal dispożizzjonijiet statutarji oħrajn li:

Artikolu 194

Miżuri provviżorji

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-awtoritajiet ġudizzjarji, fuq it-talba tal-applikant, jistgħu joħorġu kontra minn allegatament ikun qed iwettaq il-ksur, inġunzjoni interlokutorja maħsuba sabiex tipprevjeni kwalunkwe ksur imminenti ta’ dritt ta’ proprjetà intellettwali jew biex tipprojbixxi, fuq bażi provviżorja u suġġett, fejn ikun xieraq, għal pagament rikorrenti ta’ penali fejn ikun previst fil-liġi nazzjonali, il-kontinwazzjoni tal-ksur allegat ta’ dak id-dritt, jew li tali kontinwazzjoni tkun suġġetta għad-depożitu ta’ garanziji maħsuba biex ikun żgurat il-kumpens tad-detentur tad-dritt. Inġunzjoni interlokutorja tista' tinħareġ ukoll, taħt l-istess kondizzjonijiet, kontra intermedjarju li s-servizzi tiegħu jkunu qegħdin jiġu użati minn parti terzi biex isir ksur tad-dritt tal-proprjetà intellettwali.

2.  Inġunzjoni interlokutorja tista' tinħareġ ukoll sabiex jiġi ordnat il-qbid jew iċ-ċessjoni ta' prodotti li dwarhom ikun hemm is-suspett li qed jiksru dritt ta’ proprjetà intellettwali sabiex jipprevjenu d-dħul fi jew il-movimenti tagħhom fil-mezzi kummerċjali.

3.  Fil-każ ta’ allegat ksur imwettaq fuq skala kummerċjali, il-Partijiet jiżguraw li, jekk l-applikant juri ċirkustanzi li aktarx jipperikolaw l-irkupru tad-danni, l-awtoritajiet ġudizzjarji jistgħu jordnaw is-sekwestru prekawzjonarju tal-proprjetà mobbli u immobbli ta’ min allegatament ikun kiser id-drittijiet, fosthom is-sekwestru ta’ kontijiet bankarji u assi oħra. Għal dak l-għan, l-awtoritajiet kompetenti jistgħu jordnaw aċċess, fejn xieraq, għal dokumenti bankarji, finanzjarji jew kummerċjali taħt il-kontroll tal-persuna li allegatament tkun kisret id-drittijiet.

Artikolu 195

Il-miżuri li jirriżultaw minn deċiżjoni fuq il-merti tal-każ

1.  Kull waħda mill-Partijiet tara li l-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti jkunu jistgħu jordnaw, fuq it-talba tal-applikant u mingħajr ħsara għal kwalunkwe danni dovuti lid-detentur tad-dritt minħabba l-ksur, u mingħajr kumpens ta’ kwalunkwe xorta, tal-anqas it-tneħħija definittiva mill-kanali kummerċjali, jew il-qerda tal-prodotti li jkunu sabu li qed jiksru dritt ta’ proprjetà intellettwali. Jekk ikun xieraq, l-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti jistgħu jordnaw ukoll il-qerda ta’ materjali u għodod użati prinċipalment fil-ħolqien jew il-manifattura ta’ dawk il-prodotti.

2.  L-awtoritajiet ġudizzjarji tal-Partijiet ikollhom il-poter jordnaw li dawk il-miżuri jitwettqu bl-ispejjeż ta' min ikun kiser id-drittijiet, sakemm ma jiġux invokati raġunijiet partikolari sabiex ma jsirx dan.

3.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li, meta tittieħed deċiżjoni ġudizzjarja li ssib ksur ta’ dritt tal-proprjetà intellettwali, l-awtoritajiet ġudizzjarji jistgħu joħorġu inġunzjoni, kontra min ikun kiser id-drittijiet, kif ukoll kontra kull intermedjarju li s-servizzi tiegħu jkunu ntużaw minn parti terza biex tikser dritt ta' proprjetà intellettwali, li tkun immirata sabiex tipprojbixxi l-kontinwazzjoni tal-ksur.

4.  Il-Partijiet jistgħu jipprovdu li, f'każijiet xierqa u fuq it-talba tal-persuna li jista' jkun soġġett għall-miżuri msemmija f'dan l-Artikolu, l-awtoritajiet kompetenti ġudizzjarji jistgħu jordnaw kumpens fi flus biex jitħallas lill-parti li saritilha l-ħsara minflok ma jiġu applikati l-miżuri msemmija f'dan l-Artikolu jekk dik il-persuna tkun aġixxiet mhux intenzjonalment u mingħajr negliġenza, u jekk l-esekuzzjoni tal-miżuri inkwistjoni jikkawżawlha ħsara sproporzjonata u jekk il-kumpens fi flus lill-parti li saritilha l-ħsara jkun jidher raġonevolment sodisfaċenti.

Artikolu 196

Danni

1.  Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li l-awtoritajiet ġudizzjarji kompetenti, fuq l-applikazzjoni tal-parti li sarulha d-danni, jordnaw lil min ikun għamel il-ħsara li, konxjament, jew b'raġunijiet validi li jindikaw li jaf, daħal f'attività li tikkontravjeni, biex iħallas id-danni lid-detentur tad-dritt skont il-preġudizzju attwali soffert minnu/minnha riżultat tal-ksur. Meta l-awtoritajiet ġudizzjarji jiffissaw id-danni:

2.  Meta min jikser id-drittijiet ma jkunx involva ruħu konxjament, jew b’raġunijiet suffiċjenti sabiex ikun jaf, f’attività ta’ ksur, il-Partijiet jistgħu jipprovdu li l-awtoritajiet ġudizzjarji jistgħu jordnaw l-irkupru ta’ profitti jew il-pagament ta’ danni li jistgħu jkunu stabbiliti minn qabel favur il-persuna danneġġata.

Artikolu 197

Kostijiet legali

Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li l-ispejjeż legali raġonevoli u proporzjonati u spejjeż oħra li teħel il-parti rebbieħa ikunu bħala regola ġenerali merfugħa mill-parti t-telliefa, sakemm dan ma jkunx jista' jsir minħabba l-ekwità u bla ħsara għal eċċezzjonijiet ipprovduti minn regoli proċedurali domestiċi.

Artikolu 198

Pubblikazzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji

Kull waħda mill-Partijiet għandha tiżgura li, kemm fi proċeduri legali istitwiti għall-ksur ta’ dritt ta’ proprjetà intelletwali, kif ukoll fi proċeduri legali istitwiti għall-ksur tad-dritt tal-awtur, jew fiż-żewġ każi, l-awtoritajiet ġudizzjarji jistgħu jorndaw, fuq it-talba tal-applikant u bi spejjeż tal-persuna li għamlet il-ksur, miżuri xierqa għat-tixrid tal-informazzjoni li tikkonċerna d-deċiżjoni, inklużi l-wiri tad-deċiżjoni u l-pubblikazjoni tagħha b'mod sħiħ jew parzjali.

Artikolu 199

Preżunzjoni tal-oriġini jew tas-sjieda

Bl-għan li jiġu applikati l-miżuri, il-proċeduri u r-rimedji pprovduti f'din is-Sub-Taqsima:

Subtaqsima 2

Dispożizzjonijiet oħra

Artikolu 200

Miżuri mal-fruntieri

1.  Mingħajr preġudizzju għall-Artikolu 75 ta’ dan il-Ftehim u l-Anness XIII għal dan il-Ftehim, dan l-Artikolu jistabbilixxi l-prinċipji ġenerali ta’ dan il-Ftehim li jirregolaw l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali mill-awtoritajiet doganali u l-obbligi tal-awtoritajiet doganali tal-Partijiet biex jidħlu f’kooperazzjoni.

2.  Meta jimplimentaw miżuri mal-fruntieri għall-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali l-Partijiet għandhom jiżguraw konsistenza mal-obbligi tagħhom skont il-GATT tal-1994 u l-Ftehim TRIPS.

3.  Id-dispożizzjonijiet dwar il-miżuri mal-fruntieri f’dan l-Artikolu huma ta’ natura proċedurali. Huma jistabbilixxu l-kundizzjonijiet u l-proċeduri għal azzjoni mill-awtoritajiet doganali meta merkanzija suspettata li tikser id-dritt tal-proprjetà intellettwali tkun, jew kellha tkun, taħt kontroll doganali. Huma ma għandhom jaffettwaw bl-ebda mod il-liġi sostantiva tal-Partijiet dwar il-proprjetà intellettwali.

4.  Sabiex jiffaċilitaw l-infurzar effettiv tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, l-awtoritajiet doganali għandhom jadottaw firxa ta’ approċċi sabiex jiġu identifikati vjeġġi li jkollhom merkanzija suspettata li tikser id-drittijiet tal-proprjetà intellettwali. Dawn l-approċċi jinkludu tekniki tal-analiżi tar-riskju bbażati, fost l-oħrajn, fuq informazzjoni mogħtija mid-detenturi tad-drittijiet, intelligence miġbura u spezzjonijiet tal-merkanzija.

5.  Il-Partijiet jaqblu li jimplimentaw b’mod effettiv Artikolu 69 tal-Ftehim TRIPS fir-rigward tal-kummerċ internazzjonali ta’ merkanzija suspettata li tikser id-drittijiet tal-proprjetà intellettwali. Għal dak l-għan, il-Partijiet għandhom jistabbilixxu u jinnotifikaw punti ta’ kuntatt fl-amministrazzjonijiet doganali tagħhom u jkunu lesti jiskambjaw data u informazzjoni dwar il-kummerċ ta' din il-merkanzija li jaffettwaw liż-żewġ partijiet. Huma, b’mod partikolari, jippromwovu l-iskambju tal-informazzjoni u l-kooperazzjoni bejn awtoritajiet doganali fir-rigward tal-kummerċ ta' merkanzija b’marki kummerċjali falsifikati u merkanzija b'piraterija tad-dritt tal-awtur. Mingħajr preġudizzju għad-disposizzjonijiet tal-Protokoll II dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali ta' dan il-Ftehim, l-awtoritajiet doganali, fejn xieraq, jiskambjaw tali informazzjoni malajr u bir-rispett dovut tal-liġijiet tal-protezzjoni tad-data tal-Partijiet.

6.  L-awtoritajiet doganali ta’ kull Parti jikkooperaw, meta jintalbu jew fuq inizjattiva tagħhom stess, biex jipprovdu l-informazzjoni rilevanti disponibbli lill-awtoritajiet doganali tal-Parti l-oħra, b’mod partikolari għal merkanzija fi tranżitu fit-territorju ta’ Parti destinata għall-Parti l-oħra (jew li joriġinaw fiha).

7.  Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 74 ta’ dan il-Ftehim għandu jistabbilixxi l-arranġamenti prattiċi meħtieġa rigward l-iskambju tad-data u l-informazzjoni msemmija f’dan l-Artikolu.

8.  Il-Protokoll II dwar l-Assistenza Amministrattiva Reċiproka fi Kwistjonijiet Doganali ta' dan il-Ftehim ikun applikabbli fir-rigward tal-ksur tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, mingħajr preġudizzju għall-forom ta’ kooperazzjoni li jirriżultaw mill-applikazzjoni tal-paragrafi 5 sa 7 ta’ dan l-Artikolu.

9.  Is-Sottokumitat imsemmi fl-Artikolu 74 ta’ dan il-Ftehim għandu jaġixxi bħala s-Sottokumitat responsabbli biex jiżgura l-funzjonament tajjeb u l-implimentazzjoni ta’ dan l-Artikolu.

Artikolu 201

Kodiċi ta’ Kondotta

Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu:

Artikolu 202

Kooperazzjoni

1.  Il-Partijiet jaqblu li jikkoperaw bil-għan li jsostnu l-implimentazzjoni tal-impenji u l-obbligi meħuda taħt dan il-Kapitolu.

2.  L-oqsma ta’ kooperazzjoni jinkludu, iżda mhumiex limitati għal, l-attivitajiet li ġejjin:

KAPITEL 10

Kompetizzjoni

Artikolu 203

Prinċipji

Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-kompetizzjoni ħielsa u mingħajr distorsjoni fir-relazzjonijiet kummerċjali tagħhom. Il-Partijiet jirrikonoxxu li prattiki kummerċjali antikompetittivi u l-interventi mill-Istat (inklużi s-sussidji) għandhom il-potenzjal li joħolqu distorsjoni tal-funzjonament tajjeb tas-swieq u jheddu l-benefiċċji tal-liberalizzazzjoni kummerċjali.

Artikolu 204

Leġiżlazzjoni tal-antitrust u tal-fużjonijiet u l-implimentazzjoni tagħha

1.  Kull Parti għandha żżomm fit-territorju rispettiv tagħha, liġijiet komprensivi dwar il-kompetizzjoni li jindirizzaw b'mod effettiv il-ftehimiet antikompetittivi, il-prattiċi miftiehma u l-kondotta antikompetittiva unilaterali minn intrapriżi b’saħħa fis-suq dominanti u li jipprovdu kontroll effettiv tal-konċentrazzjonijiet sabiex jiġi evitat tfixkil sinifikanti għall-kompetizzjoni effettiva u l-abbuż minn pożizzjoni dominanti.

2.  Kull Parti għandu jkollha awtorità responsabbli u mgħammra b’mod adegwat għall-infurzar effettiv tal-liġijiet tal-kompetizzjoni msemmija fil-paragrafu 1.

3.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li japplikaw il-liġijiet rispettivi tagħhom tal-kompetizzjoni b’mod trasparenti u nondiskriminatorju, waqt li jirrispettaw il-prinċipji tal-ġustizzja proċedurali u d-drittijiet tad-difiża tal-intrapriżi konċernati.

Artikolu 205

Monopolji tal-Istat, intrapriżi tal-istat u intrapriżi mogħtija drittijiet speċjali jew esklussivi

1.  Xejn f’dan il-Kapitolu ma għandu jimpedixxi lil Parti milli toħloq jew iżżomm monopolji tal-Istat, intrapriżi tal-Istat jew li tagħti lil xi intrapriżi drittijiet speċjali jew esklussivi skont il-liġijiet rispettivi tagħha.

2.  Fir-rigward ta’ monopolji tal-Istat ta’ xorta kummerċjali, l-intrapriżi tal-Istat u l-intrapriżi mogħtija drittjiet speċjali jew esklussivi, kull Parti għandha tiżgura li tali intrapriżi jkunu suġġetti għal-liġijiet tal-kompetizzjoni msemmija fl-Artikolu 204(1), sakemm l-applikazzjoni ta’ dawn il-liġijiet ma xxekkilx il-prestazzjoni, fil-liġi jew fil-fatt, tal-kompiti partikolari ta’ interess pubbliku assenjati lill-intrapriżi inkwistjoni.

Artikolu 206

Sussidji

1.  Għall-fini ta’ dan l-Artikolu, “sussidju” huwa miżura li tissodisfa l-kundizzjonijiet tal-Artikolu 1 tal-Ftehim SCM irrispettivament minn jekk jingħatax fir-rigward tal-produzzjoni tal-merkanzija jew il-provvista ta’ servizzi u li jkun speċifiku skont it-tifsira tal-Artikolu 2 ta’ dak il-Ftehim.

2.  Kull Parti għandha tiżgura t-trasparenza fil-qasam tas-sussidji. Għal dan l-għan, kull Parti tirrapporta kull sentejn lill-Parti l-oħra fuq il-bażi legali, il-forma, l-ammont jew il-baġit u fejn ikun possibbli, il-benefiċċjarji tas-sussidju mogħti mill-gvern jew korp pubbliku tagħha f’dak li għandu x’jaqsam mal-produzzjoni ta' merkanzija. Tali rapport jitqies li ġie pprovdut jekk kull parti tqiegħed għad-dispożizzjoni l-informazzjoni relevanti f'websajt aċċessibbli pubblikament.

3.  Fuq talba ta’ Parti, il-Parti l-oħra għandha tipprovdi immedjatament informazzjoni u twieġeb għal mistoqsijiet li jirrigwardaw sussidji partikolari relatati mal-forniment ta’ servizzi.

Artikolu 207

Soluzzjoni tat-tilwim

Id-dispożizzjonijiet dwar il-mekkaniżmu ta’ soluzzjoni tat-tilwim fil-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim ma għandhomx japplikaw għall-Artikoli 203, 204 u 205 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 208

Relazzjoni mad-WTO

Id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu huma bla preġudizzju għad-drittijiet u l-obbligi ta’ Parti skont il-Ftehim tad-WTO, b’mod partikolari l-Ftehim SCM u l-Qbil dwar is-Soluzzjoni tat-Tilwim (DSU).

Artikolu 209

Kunfidenzjalità

Meta jiskambjaw informazzjoni skont dan il-Kapitolu l-Partijiet għandhom jikkunsidraw il-limitazzjonijiet imposti mir-rekwiżiti tas-segretezza professjonali u kummerċjali fil-ġurisdizzjonijiet rispettivi tagħhom.

KAPITEL 11

Dispożizzjonijiet mal-enerġija marbuta mal-kummerċ

Artikolu 210

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

Artikolu 211

Tranżitu

Il-Partijiet għandhom jiżguraw tranżitu, konsistenti mal-impenji internazzjonali tagħhom skont id-dispożizzjonijiet tal-GATT tal-1994 u t-Trattat dwar il-Karta tal-Enerġija.

Artikolu 212

Teħid mhux awtorizzat ta’ merkanzija fi tranżitu

Kull Parti għandha tieħu l-miżuri kollha meħtieġa biex tipprojbixxi u tindirizza kwalunkwe teħid mhux awtorizzat ta’ merkanzija ta' enerġija fi tranżitu mit-territorju tagħha minn kwalunkwe entità soġġetta għall-kontroll jew il-ġurisdizzjoni ta' dik il-Parti.

Artikolu 213

Transitu mingħajr interruzzjoni

1.  Parti ma għandhiex tieħu minn jew tinterferixxi mod ieħor fit-tranżitu mit-territorju tagħha ta’ merkanzija tal-enerġija, ħlief meta dan it-teħid jew interferenza oħra tkun speċifikament prevista f’kuntratt jew ftehim ieħor li jirregolaw tali tranżitu jew fejn l-issoktar tal-operat tal-faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija mingħajr azzjoni korrettiva fil-pront toħloq theddida mhux raġonevoli għas-sigurtà pubblika, il-wirt kulturali, is-saħħa, is-sikurezza jew l-ambjent, soġġett għar-rekwiżit li tali azzjoni ma titwettaqx b’mod li jkun jikkostitwixxi mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli jew restrizzjoni moħbija fuq il-kummerċ internazzjonali.

2.  F’każ ta’ tilwim dwar kwalunkwe kwistjoni li tinvolvi l-partijiet jew waħda jew aktar entitajiet soġġetti għall-kontroll jew il-ġurisdizzjoni ta’ wieħed mill-Partijiet, parti mit-territorju ta’ liema l-mixi ta’ prodotti tal-enerġija ssir m’għandux, qabel il-konklużjoni ta’ proċedura għar-riżoluzzjoni tat-tilwim taħt il-kuntratt relevanti jew ta’ proċedura ta’ emerġenza taħt l-Anness XVIII għal dan il-Ftehim jew taħt il-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (il-kummerċ u materji relatati mal-kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, jinterrompu jew inaqqsu tali tranżitu, jew jippermettu kwalunkwe entità soġġetta għall-kontroll tiegħu jew il-ġurisdizzjoni intrapriża kummerċjali, inkluż Stat, li jinterrompu jew inaqqsu tali tranżitu, ħlief fiċ-ċirkostanzi pprovduti fil-paragrafu 1.

3.  Parti ma tinżammx responsabbli għal interruzzjoni jew tnaqqis ta' tranżitu skont dan l-Artikolu meta dik il-Parti ma tkunx tista' tforni jew tittranżita merkanzija tal-enerġija b'riżultat ta’ azzjonijiet attribwibbli lil pajjiż terz jew entità taħt il-kontroll jew il-ġurisdizzjoni ta’ pajjiż terz.

Artikolu 214

Obbligu ta' tranżitu għall-operaturi

Kull Parti għandha tiżgura li l-operaturi tal-faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija jieħdu l-miżuri neċessarji biex:

Artikolu 215

Awtorità regolatorja

1.  Kull Parti għandha taħtar awtoritajiet regolatorji indipendenti bis-setgħa li jirregolaw is-swieq tal-gass u tal-elettriku. Dawn l-awtoritajiet regolatorji għandhom ikunu legalment distinti u funzjonalment indipendenti minn kwalunkwe intrapriża pubblika jew privata, parteċipant tas-suq jew operatur ieħor.

2.  Id-deċiżjonijiet ta’ awtorità regolatorja u l-proċeduri użati minnha jkunu imparzjali fir-rigward tal-parteċipanti kollha tas-suq.

3.  Operatur affettwat minn kwalunkwe deċiżjoni ta’ awtorità regolatorja għandu jkollu d-dritt jappella minn dik id-deċiżjoni quddiem korp tal-appell li jkun indipendenti mill-partijiet involuti. Meta l-korp tal-appell ma jkollux karattru ġuridiku, dejjem għandhom jingħataw raġunijiet bil-miktub għad-deċiżjoni tiegħu u d-deċiżjonijiet tiegħu jkunu wkoll suġġetti għal analiżi minn awtorità ġuridika imparzjali u indipendenti. Id-deċiżjonijiet li jieħdu l-entitajiet tal-appell ikunu infurzati b'mod effettiv.

Artikolu 216

Organizzazzjoni tas-swieq

1.  Il-Partijiet jiżguraw li s-swieq tal-enerġija jitħaddmu bil-ħsieb li jinkisbu kundizzjonijiet kompetittivi, sikuri u ambjentalment sostenibbli u ma jiddiskriminawx bejn l-intrapriżi fir-rigward ta' drittijiet jew obbligi.

2.  Minkejja l-paragrafu 1, Parti tista’ timponi fuq l-intrapriżi, fl-interess ekonomiku ġenerali, obbligi li jistgħu jkunu marbuta mas-sigurtà, inkluża s-sigurtà tal-provvista; ir-regolarità, il-kwalità u l-prezzijiet tal-provvisti; u l-protezzjoni ambjentali, inkluża l-effiċjenza fl-enerġija, l-enerġija minn sorsi rinnovabbli u l-protezzjoni tal-klima. Dawn l-obbligi għandhom ikunu definiti b’mod ċar, trasparenti, proporzjonati u verifikabbli.

3.  Meta Parti tirregola l-prezz li għalih jinbiegħ il-gass u l-elettriku fis-suq domestiku, dik il-Parti tiżgura li l-metodoloġija sottostanti tal-kalkolu tal-prezz regolat tkun ippubblikata qabel id-dħul fis-seħħ tal-prezz regolat.

Artikolu 217

Aċċess għall-faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija

1.  Kull Parti għandha tiżgura fit-territorju tagħha l-implimentazzjoni ta’ sistema ta’ aċċess għal terzi parti għall-faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija u l-Gass Naturali Likwifikat u għall-faċilitajiet ta’ ħażna, applikabbli għall-utenti kollha u li tiġi applikata b’mod trasparenti, oġġettiv u nondiskriminatorju.

2.  Kull Parti għandha tiżgura li t-tariffa tal-aċċess għall-faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija u l-kundizzjonijiet l-oħra kollha relatati mal-aċċess għal faċilità tat-trasport tal-enerġija jkunu oġġettivi, raġonevoli, trasparenti u nondiskriminatorji abbażi tal-oriġini, is-sjieda jew id-destinazzjoni tal-merkanzija tal-enerġija.

3.  Kull Parti tiżgura li l-kapaċità teknika u kuntrattata kollha, kemm fiżika u kif ukoll virtwali, tiġi allokata permezz ta’ kriterji u proċeduri trasparenti u nondiskriminatorji.

4.  F’każ li jiġi rrifjutat l-aċċess lill-parti terza, il-Partijiet jiżguraw li fuq talba l-operaturi tal-faċilità tat-trasport tal-enerġija jipprovdu spjegazzjoni sostanzjata kif xieraq lill-parti rikjedenti, bla ħsara għal rimedji legali.

5.  Parti tista’ b’mod eċċezzjonali tidderoga mid-dispożizzjonijiet fil-paragrafi 1 sa 4 skont kriterji oġġettivi stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tagħha. B’mod partikolari, Parti tista’ timplimenta fil-leġiżlazzjoni tagħha l-possibbiltà li tagħti, fuq bażi ta’ każ b’każ, għal perjodu ta’ żmien limitat, eżenzjoni mir-regoli tal-aċċess tal-parti terza għal faċilitajiet tat-trasport tal-enerġija kbar ġodda.

Artikolu 218 ( 32 )

Relazzjoni mat-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija

1.  Fil-każ ta’ kunflitt bejn id-dispożizzjonijet ta’ dan il-Kapitolu u d-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija jew id-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni tal-UE applikabbli skont it-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija jew id-dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni applikabbli skont it-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija jipprevalu fil-każ ta’ tali kunflitt.

2.  Fl-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, tingħata preferenza lill-adozzjoni ta' leġiżlazzjoni jew atti oħra li jkunu konsistenti mat-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija jew li huma bbażati fuq leġiżlazzjoni applikabbli fl-Unjoni. Fil-każ ta’ tilwima fir-rigward ta’ din il-Kapitolu, il-leġiżlazzjoni jew atti oħra li jissodisfaw dawn il-kriterji jittieħdu bħala konformi ma’ dan il-Kapitolu. Fil-valutazzjoni ta’ jekk il-leġiżlazzjoni jew atti oħra jissodisfawx dawn il-kriterji, titqies kwalunkwe deċiżjoni relevanti li tittieħed skont l-Artikolu 91 tat-Trattat dwar il-Komunità tal-Enerġija.

KAPITEL 12

Trasparenza

Artikolu 219

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu:

Artikolu 220

Objettiv

B'rikonoxximent tal-impatt li l-ambjent regolatorju jista’ jkollu fuq il-kummerċ u l-investiment bejn il-Partijiet, il-Partijiet għandhom jipprovdu ambjent regolatorju prevedibbli għall-operaturi ekonomiċi u proċeduri effiċjenti, anke għall-intrapriżi żgħar u medji, waqt li jitqiesu r-rekwiżiti taċ-ċertezza legali u l-proporzjonalità.

Artikolu 221

Pubblikazzjoni

1.  Kull parti għandha tiżgura li l-miżuri ta' applikazzjoni ġenerali:

2.  Kull Parti għandha:

Artikolu 222

Mistoqsijiet u punti ta’ kuntatt

1.  Sabiex tiġi ffaċilitata l-komunikazzjoni bejn il-Partijiet dwar kwalunkwe kwistjoni koperta mit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, kull Parti għandha tagħżel punt ta’ kuntatt li jaġixxi bħala koordinatur.

2.  Kull Parti żżomm jew tistabbilixxi mekkaniżmi xierqa biex twieġeb il-mistoqsijiet ta' kwalunkwe persuna rigward kwalunkwe miżura ta’ applikazzjoni ġenerali li tkun proposta jew fis-seħħ, u dwar l-applikazzjoni tagħha. Il-mistoqsijiet jistgħu jiġu indirizzati permezz tal-punt ta’ kuntatt stabbilit skont il-paragrafu 1 jew permezz ta’ kwalunkwe mekkaniżmu ieħor, kif xieraq.

3.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li kwalunkwe tweġiba prevista fil-paragrafu 2 tista’ ma tkunx definittiva jew legalment vinkolanti iżda għal skopijiet ta’ informazzjoni biss, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-liġijiet u r-regolamenti rispettivi tagħhom.

4.  Fuq talba ta’ xi Parti, il-Parti l-oħra għandha tipprovdi immedjatament informazzjoni u risposta għal mistoqsijiet li jirrigwardaw kwalunkwe miżura ta’ applikazzjoni ġenerali jew kwalunkwe proposta li tiġi adottata jew emendata kwalunkwe miżura ta’ applikazzjoni ġenerali li l-Parti rikjedenti tqis li tista’ taffettwa l-operat tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, irrispettivament minn jekk il-Parti rikjedenti tkunx ġiet innotifikata qabel b’dik il-miżura.

Artikolu 223

Amministrazzjoni ta’ miżuri ta’ applikazzjoni ġenerali

1.  Kull Parti għandha tamministra b’mod oġġettiv, imparzjali u raġonevoli l-miżuri kollha ta’ applikazzjoni ġenerali.

2.  Għal dan l-għan, kull Parti, meta tapplika miżuri bħal dawn għal persuni, oġġetti jew servizzi partikolari tal-Parti l-oħra f'każijiet speċifiċi:

Artikolu 224

Rieżami u appell

1.  Kull Parti għandha tistabbilixxi jew iżżomm tribunali ġudizzjarji, arbitrali jew amministrattivi jew proċeduri għall-fini ta’ rieżami fil-pront u, fejn ikun ġustifikat, il-korrezzjoni ta’ azzjoni amministrattiva relatata mal-kwistjonijiet koperti mit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim. Dawn it-tribunali jew il-proċeduri jkunu imparzjali u indipendenti mill-uffiċċju jew l-awtorità fdata bl-infurzar amministrattiv u dawk responsabbli minnhom ma jkollhom l-ebda interess sostanzjali fl-eżitu tal-kwistjoni.

2.  Kull Parti għandha tiżgura li, fi kwalunkwe tribunal jew proċedura minn dawn, il-partijiet fil-proċediment jingħataw id-dritt għal:

3.  Kull Parti għandha tiżgura li, suġġett għal appell jew rieżami ulterjuri kif previst fil-liġi tagħha, it-tali deċiżjoni tiġi implimentata minn, u tirregola l-prassi tal-uffiċċju jew l-awtorità fir-rigward tal-azzjoni amministrattiva inkwistjoni.

Artikolu 225

Kwalità u prestazzjoni regolatorja u imġiba amministrattiva tajba

1.  Il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw fil-promozzjoni tal-kwalità u l-prestazzjoni regolatorja, fosthom permezz tal-iskambju ta’ informazzjoni u l-aħjar prassi dwar il-politiki regolatorji u l-valutazzjonijiet tal-impatt regolatorji rispettivi tagħhom.

2.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza tal-prinċipji ta’ mġiba amministrattiva tajba ( 33 ), u jaqblu li jikkooperaw fil-promozzjoni ta' dawn il-prinċipji, fosthom permezz tal-iskambju ta’ informazzjoni u l-aħjar prassi.

Artikolu 226

Regoli speċifiċi

Id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu għandhom japplikaw mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe regola speċifika dwar it-trasparenza stabbilita f’Kapitoli oħra tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

KAPITEL 13

Kummerċ u żvilupp sostenibbli

Artikolu 227

Kuntest u objettivi

1.  Il-Partijiet ifakkru l-Aġenda 21 tal-Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-Ambjent u l-Iżvilupp tal-1992, id-Dikjarazzjoni tal-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xogħol (ILO) dwar il-Prinċipji u d-Drittijiet Fundamentali fuq il-Post tax-Xogħol tal-1998, il-Pjan ta’ Implimentazzjoni ta’ Johannesburg dwar l-Iżvilupp Sostenibbli tal-2002, id-Dikjarazzjoni Ministerjali tal-Kunsill Ekonomiku u Soċjali tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Ġenerazzjoni ta' Impjieg Sħiħ u Produttiv u Xogħol Diċenti għal kulħadd tal-2006, u d-Dikjarazzjoni tal-ILO dwar il-Ġustizzja Soċjali għal Globalizzazzjoni Ġusta tal-2008. Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jippromwovu l-iżvilupp tal-kummerċ internazzjonali b’mod li jikkontribwixxi għall-għan tal-iżvilupp sostenibbli, għall-benesseri tal-ġenerazzjonijiet preżenti u futuri, u sabiex jiżgura li dan l-għan ikun integrat u rifless f’kull livell tar-relazzjoni kummerċjali tagħhom.

2.  Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jfittxu żvilupp sostenibbli u jirrikonoxxu li l-iżvilupp ekonomiku, l-iżvilupp soċjali u l-ħarsien tal-ambjent huma l-pilastri interdipendenti u li jsaħħu lil xulxin reċiprokament tiegħu. Huma jissottolinjaw il-benefiċċju li kwistjonijiet tax-xogħol ( 34 ) u ambjentali relatati mal-kummerċ jiġu kkunsidrati bħala parti minn approċċ globali għall-kummerċ u l-iżvilupp sostenibbli.

Artikolu 228

Dritt ta’ regolazzjoni u livelli ta’ protezzjoni

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu d-dritt ta’ kull Parti li tiddetermina l-politiki u l-prijoritajiet tal-iżvilupp sostenibbli tagħha, li tisstabbilixxi livelli domestiċi ta’ protezzjoni ambjentali u tax-xogħol, u li tadotta jew timmodifika l-liġi u l-politiki rilevanti tagħha kif xieraq, b’mod konsistenti mal-impenn tagħhom lejn l-istandards rikonoxxuti internazzjonalment u l-ftehimiet msemmija fl-Artikoli 229 u 230 ta’ dan il-Ftehim.

2.  F’dan il-kuntest, kull Parti għandha tfittex li tiżgura li l-liġi u l-politiki tagħha jipprevedu u jinkoraġġixxu livelli għolja ta’ protezzjoni ambjentali u tax-xogħol u tagħmel ħilitha biex tkompli ttejjeb il-liġi u l-politiki tagħha u livelli ta’ protezzjoni sottostanti.

Artikolu 229

Standards u ftehimiet multilaterali dwar ix-xogħol

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-impjieg sħiħ u produttiv u x-xogħol diċenti għal kulħadd huma elementi ewlenin għall-immaniġġjar tal-globalizzazzjoni, u jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jippromwovu l-iżvilupp tal-kummerċ internazzjonali b’mod li jwassal għal impjieg sħiħ u produttiv, u xogħol deċenti għal kulħadd. F'dan il-kuntest, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jikkonsultaw u jikkooperaw kif xieraq fuq il-kwistjonijiet tax-xogħol marbuta mal-kummerċ ta' interess reċiproku.

2.  Skont l-obbligi tagħhom bħala membri tal-ILO u d-Dikjarazzjoni tal-ILO dwar il-Prinċipji Fundamentali u d-Drittijiet fuq il-Post tax-Xogħol u s-Segwitu tagħha, adottata mill-Konferenza Internazzjonali tax-Xogħol fis-86 Sessjoni tagħha fl-1998, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jirrispettaw, jippromwovu u jirrealizzaw fil-liġi u l-prassi u fit-territorju kollu tagħhom l-istandards ċentrali tax-xogħol rikonoxxuti fuq livell internazzjonali, kif inkorporati fil-konvenzjonijiet fundamentali tal-ILO, u b’mod partikolari:

3.  Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jimplimentaw b’mod effettiv fil-liġi u l-prassi tagħhom, il-konvenzjonijiet fundamentali, ta' prijorità u l-oħra tal-ILO ratifikati mill-Ġeorġja u l-Istati Membri tal-UE rispettivament.

4.  Il-Partijiet se jqisu wkoll li jirratifikaw il-konvenzjonijiet ta’ prijorità u l-oħra li fadal u li huma kklassifikati mill-ILO bħala aġġornati. Il-Partijiet għandhom regolarment jiskambjaw informazzjoni dwar is-sitwazzjoni u l-iżviluppi rispettivi tagħhom f’dan ir-rigward.

5.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li l-ksur tal-prinċipji u d-drittijiet fundamentali fuq ix-xogħol ma jistax jiġi invokat jew inkella jintuża bħala vantaġġ komparattiv leġittimu u li l-istandards tax-xogħol ma għandhomx jintużaw għal skopijiet ta’ kummerċ protezzjonist.

Artikolu 230

Governanza u ftehimiet ambjentali multilaterali

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-valur tal-governanza u l-ftehimiet ambjentali multilaterali bħala risposta tal-komunità internazzjonali għall-problemi ambjentali globali jew reġjonali, u jenfasizzaw il-ħtieġa li jissaħħaħ l-appoġġ reċiproku bejn il-politiki kummerċjali u ambjentali. F’dan il-kuntest, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jikkonsultaw u li jikkooperaw kif xieraq fir-rigward tan-negozjati dwar kwistjonijiet ambjentali relatati mal-kummerċ u b’rispett lejn kwistjonijiet ambjentali oħra ta’ interess reċiproku relatati mal-kummerċ.

2.  Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jimplimentaw b'mod effettiv fil-liġijiet u l-prassi tagħhom, il-ftehimiet ambjentali multilaterali (MEAs) li huma parti fihom.

3.  Il-Partijiet jiskambjaw regolarment informazzjoni dwar is-sitwazzjoni rispettiva tagħhom u l-progress fir-rigward tar-ratifiki tal-MEAs jew l-emendi ta' dawn il-ftehimiet.

4.  Il-Partijiet jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jilħqu l-mira finali tal-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) u tal-Protokoll tagħha (il-Protokoll ta’ Kjoto). Huma jintrabtu li jikkooperaw dwar l-iżvilupp tal-qafas internazzjonali ġejjieni dwar it-tibdil fil-klima skont l-UNFCCC u l-ftehimiet u d-deċiżjonijiet relatati tiegħu.

5.  Xejn f’dan il-Ftehim ma għandu jimpedixxi lill-Partijiet milli jadottaw jew ikollhom miżuri għall-implimentazzjoni tal-MEAs li huma parti fihom, sakemm dawn il-miżuri ma jkunux applikati b’mod li jikkostitwixxu mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew mhux ġustifikabbli bejn il-Partijiet jew restrizzjoni moħbija fuq il-kummerċ.

Artikolu 231

Kummerċ u investiment li jippromwovu l-iżvilupp sostenibbli

Il-Partijiet jikkonfermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jissaħħu l-kontribut tal-kummerċ lejn l-għan tal-iżvilupp sostenibbli fid-dimensjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali tiegħu. Għalhekk:

Artikolu 232

Diversità bijoloġika

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li tkun żgurata l-konservazzjoni u l-użu sostenibbli tad-diversità bijoloġika bħala element ewlieni għall-kisba tal-iżvilupp sostenibbli, u jaffermaw mill-ġdid l-impenn tagħhom li jikkonservaw u jużaw b’mod sostenibbli d-diversità bijoloġika, skont il-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika u strumenti internazzjonali oħra rilevanti li huma parti fihom.

2.  Għal dak l-għan, il-Partijiet jikkommettu li:

Artikolu 233

Immaniġġar sostenibbli tal-foresti u l-kummerċ tal-prodotti tal-foresti

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li jiġu żgurati l-konservazzjoni u l-immaniġġar sostenibbli tal-foresti u tal-kontribuzzjoni tal-foresti għall-għanijiet ekonomiċi, ambjentali u soċjali tal-partijiet.

2.  Għal dan l-għan, il-Partijiet jikkommettu li:

Artikolu 234

Kummerċ fil-prodotti tal-ħut

B’konsiderazzjoni tal-importanza li jiġi żgurat l-immaniġġar responsabbli tal-istokkijiet tal-ħut b’mod sostenibbli kif ukoll il-promozzjoni tal-governanza tajba fil-kummerċ, il-Partijiet jikkommettu li:

Artikolu 235

Żamma tal-livelli ta’ protezzjoni

1.  Il-Partijiet jirrikonoxxu li mhuwiex xieraq li jiġi mħeġġeġ kummerċ jew investiment billi jitnaqqsu l-livelli ta' protezzjoni mogħtija mil-liġi domestika ambjentali u tax-xogħol.

2.  Parti ma tirrinunzjax jew tidderoga minn, jew toffri li tirrinunzja jew tidderoga mil-liġi ambjentali u tax-xogħol tagħha bħala inkoraġġiment għall-kummerċ jew l-istabbiliment, l-akkwist, l-espansjoni jew iż-żamma ta’ investiment ta' investitur fit-territorju tagħha.

3.  Parti ma tonqosx, permezz ta’ kors ta’ azzjoni jew nuqqas ta’ azzjoni sostnut jew rikorrenti, milli tinforza l-liġi ambjentali u tax-xogħol tagħha, bħala inkoraġġiment għal kummerċ jew investiment.

Artikolu 236

Informazzjoni xjentifika

Meta jippreparaw u jimplimentaw miżuri bil-għan li jipproteġu l-ambjent jew il-kondizzjonijiet tax-xogħol li jistgħu jaffettwaw l-kummerċ jew l-investiment, il-Partijiet għandhom iqisu l-informazzjoni xjentifika u teknika disponibbli, u l-istandards, il-linji gwida jew ir-rakkomandazzjonijiet internazzjonali rilevanti jekk ikunu jeżistu. F’dan ir-rigward, il-Partijiet jistgħu wkoll jużaw il-prinċipju ta’ prekawzjoni.

Artikolu 237

Trasparenza

Kull Parti, skont il-liġi domestika tagħha u l-Kapitolu 12 (Trasparenza) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, tiżgura li kwalunkwe miżura li għandha l-għan li tipproteġi l-ambjent jew il-kondizzjonijiet tax-xogħol li tista' taffettwa l-kummerċ jew l-investiment tiġi żviluppata, introdotta u implimentata b’mod trasparenti, b’avviż xieraq u konsultazzjoni pubblika, u b'komunikazzjoni xierqa u f’waqtha u konsultazzjoni ta’ atturi mhux tal-Istat.

Artikolu 238

Analiżi tal-impatti fuq is-sostenibbiltà

Il-Partijiet jikkommettu li janalizzaw, jimmonitorjaw u jivvalutaw l-impatt tal-implimentazzjoni tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim fuq l-iżvilupp sostenibbli permezz tal-proċessi u tal-istituzzjonijiet parteċipattivi rispettivi tagħhom, kif ukoll dawk stabbiliti skont dan il-Ftehim, pereżempju permezz ta’ valutazzjonijiet tal-impatt fuq is-sostenibbiltà relatata mal-kummerċ.

Artikolu 239

Ħidma flimkien fil-kummerċ u l-iżvilupp sostenibbli

Il-Partijiet jirrikonoxxu l-importanza li jaħdmu flimkien fl-aspetti relatati mal-kummerċ tal-politiki ambjentali u tax-xogħol sabiex jilħqu l-miri tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim. Jistgħu jikkooperaw fost l-oħrajn, fl-oqsma li ġejjin:

Artikolu 240

Struttura istituzzjonali u mekkaniżmi ta' sorveljanza

1.  Kull Parti għandha taħtar punt ta’ kuntatt fl-amministrazzjoni tagħha li jservi bħala punt ta’ kuntatt mal-Parti l-oħra għall-iskop tal-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu.

2.  Is-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli huwa b’dan stabbilit. Huwa jirraporta fuq l-attivitajiet tiegħu lill-Kumitata ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stipulat fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim. Jinkludi uffiċjali anzjani mill-amministrazzjonijiet ta’ kull Parti.

3.  Is-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli għandu jiltaqa’ fi żmien l-ewwel sena wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, u suċċessivament skont il-ħtieġa, sabiex jissorvelja l-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, fosthom l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni mwettqa skont l- Artikolu 239 ta’ dan il-Ftehim. Dak is-Sottokumitat jistabbilixxi r-regoli ta’ proċedura tiegħu stess.

4.  Kull Parti ssejjaħ grupp(i) domestiku/ċi ta' konsultazzjoni ġdid/ġodda jew eżistenti dwar l-iżvilupp sostenibbli bil-kompitu li jagħti/jagħtu pariri dwar kwistjonijiet relatati ma’ dan il-Kapitolu. Dan/dawn il-grupp(i) jista'/jistgħu jissottomettu opinjonijiet jew rakkomandazzjonijiet dwar l-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu, fosthom fuq inizjattiva proprja tiegħu/tagħhom.

5.  Il-grupp(i) domestiku/ċi ta' konsultazzjoni jinkludi/u organizzazzjonijiet rappreżentattivi indipendenti tas-soċjetà ċivili b’rappreżentanza bilanċjata ta’ partijiet interessati ekonomiċi, soċjali u ambjentali, inkluż fost l-oħrajn organizzazzjonijiet tal-impjegaturi u l-ħaddiema, organizzazzjonijiet mhux governattivi, gruppi tan-negozju, kif ukoll partijiet interessati relevanti oħra.

Artikolu 241

Forum ta’ Djalogu Konġunti tas-Soċjetà Ċivili

1.  Il-Partijiet għandhom jiffaċilitaw forum konġunt mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili stabbiliti fit-territorji tagħhom, inkluż membri tal-grupp(i) domestiku/ċi ta' konsultazzjoni tagħhom, u l-pubbliku inġenerali biex imexxi djalogu fuq l-aspetti tal-iżvilupp sostenibbli ta’ dan il-Ftehim. Il-Partijiet għandhom jippromwovu rappreżentanza bilanċjata tal-interessi rilevanti, inkluż organizzazzjonijiet indipendenti rappreżentattivi tal-impjegaturi, tal-ħaddiema, gruppi b'interessi ambjentali u gruppi tan-negozju, kif ukoll partijiet interessati relevanti oħra kif xieraq.

2.  Il-forum ta' djalogu konġunt tas-soċjetà ċivili jiltaqa’ darba fis-sena sakemm ma jiġix miftiehem mod ieħor mill-Partijiet. Il-Partijiet jifthiemu dwar l-operat tal-forum konġunt ta' djalogu tas-soċjetà ċivili sa mhux aktar tard minn sena wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim.

3.  Il-Partijiet jippreżentaw aġġornament dwar l-implimentazzjoni ta’ dan il-Kapitolu lill-forum konġunt ta' djalogu tas-soċjetà ċivili. L-ideat u l-opinjonijiet ta’ forum ta’ djalogu konġunt tas-soċjetà ċivili jiġu sottomessi lill-Partijiet u jkunu disponibbli pubblikament.

Artikolu 242

Konsultazzjonijiet tal-gvern

1.  Għal kwalunkwe kwistjoni li tinqala’ taħt dan il-Kapitolu l-Partijiet ikollhom rikors biss għall-proċeduri stabbiliti f'dan l-Artikolu u fl-Artikolu 243 ta’ dan il-Ftehim.

2.  Parti tista’ titlob konsultazzjonijiet mal-Parti l-oħra rigward kwalunkwe kwistjoni li tinqala’ taħt dan il-Kapitolu billi tibgħat talba bil-miktub lill-punt ta’ kuntatt tal-Parti l-oħra. It-talba għandha tippreżenta l-kwistjoni b’mod ċar, tidentifika l-problema inkwistjoni u tipprovdi sommarju qasir tat-talbiet taħt dan il-Kapitolu. Il-konsultazzjonijiet jibdew immedjatament wara li Parti tibgħat talba għall-konsultazzjonijiet.

3.  Il-Partijiet jagħmlu kull sforz biex jaslu għal soluzzjoni tal-kwistjoni li tissodisfa liż-żewġ naħat. Il-Partijiet iqisu l-attivitajiet tal-ILO jew ta’ organizzazzjonijiet jew korpi ambjentali multilaterali relevanti ħalli jippromwovu kooperazzjoni u koerenza akbar bejn il-ħidma tal-Partijiet u dawn l-organizzazzjonijiet. Fejn rilevanti, il-Partijiet jistgħu jfittxu parir minn dawn l-organizzazzjonijiet jew il-korpi, jew kwalunkwe persuna jew korp li huma jqisu xierqa, sabiex teżamina l-kwistjoni b’mod sħiħ.

4.  Jekk Parti tqis li l-kwistjoni teħtieġ aktar diskussjoni, dik il-Parti tista’ titlob li jiltaqa’ s-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli biex jikkonsidra l-kwistjoni billi tibgħat talba bil-miktub lill-punt ta’ kuntatt tal-Parti l-oħra. Dan is-Sottokumitat jiltaqa’ fil-pront u jagħmel ħiltu biex jaqbel dwar soluzzjoni għall-kwistjoni.

5.  Fejn xieraq, dak is-Sottokumitat ifittex il-parir tal-grupp(i) domestiku/ċi ta' konsultazzjoni ta’ Parti jew taż-żewġ partijiet jew assistenza esperta oħra.

6.  Kwalunkwe riżoluzzjoni li jaslu għaliha l-Partijiet li jikkonsultaw dwar il-kwistjoni għandha tkun disponibbli pubblikament.

Artikolu 243

Panil ta’ Esperti

1.  Kull Partijiet tista', 90 ġurnata wara li tintbagħat talba għal konsultazzjonijiet skont l-Artikolu 242(2) ta’ dan il-Ftehim, titlob li jitlaqqa’ Grupp ta' Esperti biex jeżamina kwistjoni li ma tkunx ġiet indirizzata b’mod sodisfaċenti permezz tal-konsultazzjonijiet governattivi.

2.  Japplikaw id-dispożizzjonijiet fis-Subtaqsima 1 (Proċedura ta’ arbitraġġ) u s-Subtaqsima 3 (Dispożizzjonijiet komuni), tat-Taqsima 3 (Proċeduri ta’ soluzzjoni tat-tilwim), u fl-Artikolu 270 tal-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, kif ukoll ir-Regoli ta’ Proċedura fl-Anness XX għal dan il-Ftehim u l-Kodiċi ta’ Kondotta għall-Arbitri u l-Medjaturi ("il-Kodiċi ta’ Kondotta), stabbilit fl-Anness XXI għal dan il-Ftehim, ħlief meta previst mod ieħor f’dan l-Artikolu.

3.  Fl-ewwel laqgħa tiegħu wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, is-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli jistabbilixxi lista ta’ mill-inqas 15-il individwu li huma lesti u li huma kapaċi jservu bħala esperti f’proċeduri tal-panil. Kull Parti tipproponi mill-anqas ħames individwi biex iservu ta’ esperti. Iż-żewġ Partijiet jagħżlu wkoll mill-inqas ħames individwi li ma jkunux ta’ nazzjonalità tal-ebda waħda mill-Partijiet li jistgħu jservu ta’ president tal-Panil ta’ Esperti. Il-Kumitat għall-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli jiżgura li l-lista tinżamm dejjem f'dan il-livell.

4.  Il-lista msemmija fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu għandha tinkludi individwi b’għarfien speċjalizzat jew għarfien espert fi kwistjonijiet tal-liġi, tax-xogħol jew ambjentali indirizzati f’dan il-Kapitolu, jew fir-riżoluzzjoni ta’ tilwimiet li jqumu taħt ftehimiet internazzjonali. Dawn għandhom ikunu indipendenti, iservu fil-kapaċitajiet individwali tagħhom u ma jieħdu struzzjonijiet minn l-ebda organizzazzjoni jew gvern fir-rigward ta' kwistjonijiet relatati mal-kwistjoni konċernata, jew ikunu affiljati mal-gvern ta’ xi Parti, u għandhom jikkonformaw mal-Anness XXI għal dan il-Ftehim.

5.  Għal kwistjonijiet li jinqalgħu taħt dan il-Kapitolu, il-Panil ta' Esperti jkun magħmul minn esperti mil-lista msemmija fil-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu, skont l-Artikolu 249 ta’ dan il-Ftehim u r-regola nru 8 tar-Regoli ta’ Proċedura stabbiliti fl-Anness XX għal dan il-Ftehim.

6.  Il-Panil ta' esperti jista’ jfittex informazzjoni u pariri minn kwalunkwe Parti, il-grupp(i) domestiku/ċi ta' konsultazzjoni jew kwalunkwe sors ieħor li jqis xieraq. Fi kwistjonijiet relatati mar-rispett ta’ ftehimiet multilaterali kif stabbilit fl-Artikolu 229 u 230 ta’ dan il-Ftehim, il-Panil ta' Esperti jfittex informazzjoni u parir mingħand l-ILO jew il-korpi tal-MEA.

7.  Il-Panil ta' Esperti għandu joħroġ ir-rapport tiegħu lill-Partijiet, skont il-proċeduri rilevanti stabbiliti fil-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, li jistabbilixxi s-sejbiet tal-fatti, l-applikabilità tad-dispożizzjonijiet rilevanti u l-ħsieb bażiku wara kwalunkwe sejba u rakkomandazzjoni li jagħmel. Il-Partijiet jagħmlu r-rapport disponibbli pubblikament fi żmien 15-il jum mill-ħruġ tiegħu.

8.  Il-Partijiet jiddiskutu miżuri xierqa li għandhom jiġu implimentati wara li jqisu r-rapport u r-rakkomandazzjonijiet tal-Panil ta' Esperti. Il-Parti konċernata tinforma lill-gruppi konsultattivi tagħha u lill-Parti l-oħra dwar id-deċiżjonijiet tagħha dwar kwalunkwe azzjoni jew miżura li għandha tiġi implimentata mhux aktar tard minn tliet xhur wara r-rilaxx pubbliku tar-rapport. Is-segwitu tar-rapport u r-rakkomandazzjonijiet tal-Panil ta' Esperti jiġi mmonitorjat mis-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli. Il-korpi konsultattivi u l-Forum ta’ Djalogu Konġunt tas-Soċjetà Ċivili jistgħu jissottomettu osservazzjonijiet lis-Sottokumitat tal-Kummerċ u l-Iżvilupp Sostenibbli f’dan ir-rigward.

KAPITEL 14

Soluzzjoni tat-tilwim

Taqsima 1

Għan u ambitu

Artikolu 244

Objettiv

L-objettiv ta’ dan il-Kapitolu huwa li jistabbilixxi mekkaniżmu effettiv u effiċjenti biex tiġi evitata u solvuta kwalunkwe tilwima bejn il-Partijiet rigward l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim bil-ħsieb li fejn ikun possibbli, tinstab soluzzjoni li jaqblu dwarha ż-żewġ naħat.

Artikolu 245

Kamp ta’ applikazzjoni

Dan il-Kapitolu japplika fir-rigward ta’ kwalunkwe kwistjoni li għandha x’taqsam mal-interpretazzjoni u l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, ħlief meta previst mod ieħor.

Taqsima 2

Konsultazzjonijiet u medjazzjoni

Artikolu 246

Konsultazzjonijiet

1.  Il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex isolvu kwalunkwe tilwima msemmja fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim billi jidħlu f’konsultazzjonijiet in bona fede bil-għan li jaslu għal soluzzjoni maqbula mit-tnejn.

2.  Parti għandha tfittex konsultazzjonijiet permezz ta’ talba bil-miktub lill-Parti l-oħra, b’kopja mibgħuta lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, fejn tagħti r-raġunijiet għat-talba, inkluż billi tidentifika l-miżura inkwistjoni u d-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim li hija tikkunsidra applikabbli.

3.  Il-konsultazzjonijiet isiru fi żmien 30 ġurnata mid-data tal-wasla tat-talba u jsiru, sakemm il-Partijiet ma jiftehmux mod ieħor, fit-territorju tal-Parti li tkun saritilha t-talba. Il-konsultazzjonijiet jitqiesu bħala konklużi fi żmien 30 ġurnata minn dakinhar li tkun waslet it-talba, sakemm iż-żewġ Partijiet ma jaqblux li jkomplu bil-konsultazzjonijiet. Il-konsultazzjonijiet, b’mod partikolari l-informazzjoni kollha żvelata u l-pożizzjonijiet meħuda mill-Partijiet matul il-konsultazzjonijiet, ikunu kunfidenzjali, u mingħajr preġudizzju għad-drittijiet ta’ kwalunkwe Parti fi kwalunkwe proċediment ulterjuri.

4.  Il-konsultazzjonijiet dwar kwistjonijiet ta’ urġenza, fosthom dawk li jirrigwardaw prodotti li jmorru jew prodotti jew servizzi staġonali, għandhom isiru fi żmien 15-il jum mid-data tal-wasla tat-talba għand il-Parti interpellata, u jitqiesu konklużi matul dawk il-15-il jum sakemm iż-żewġ Partijiet ma jaqblux li jkomplu bil-konsultazzjonijiet.

5.  Jekk il-Parti interpellata ma tirrispondix għat-talba għal konsultazzjonijiet fi żmien għaxart ijiem minn meta tirċeviha, jew jekk il-konsultazzjonijiet ma jsirux fil-perjodi ta’ żmien stabbiliti fil-paragrafu 3 jew fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu rispettivament, jew jekk il-Partijiet jaqblu li ma jagħmlux konsultazzjonijiet, jew jekk il-konsultazzjonijiet jiġu konklużi u ma tkunx instabet soluzzjoni maqbula reċiprokament, il-Parti li tkun talbet il-konsultazzjonijiet tista' tirrikorri għall-Artikolu 248 ta’ dan il-Ftehim.

6.  Matul il-konsultazzjonijiet kull Parti għandha tipprovdi biżżejjed informazzjoni fattwali, sabiex tippermetti eżami sħiħ tal-mod li bih il-miżura inkwistjoni tista’ taffettwa l-operat u l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim.

7.  Meta l-konsultazzjonijiet ikollhom x'jaqsmu mat-trasport ta' oġġetti tal-enerġija permezz ta’ netwerks u Parti tqis li s-soluzzjoni tat-tilwima tkun urġenti minħabba interruzzjoni, sħiħa jew parzjali, ta’ trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku bejn il-Partijiet, il-konsultazzjonijiet isiru fi żmien tlett ijiem mis-sottomissjoni tat-talba u jitqiesu konklużi tlett ijiem wara d-data tas-sottomissjoni tat-talba sakemm iż-żewġ Partijiet ma jaqblux li jkomplu bil-konsultazzjonijiet.

Artikolu 247

Medjazzjoni

Kwalunkwe Parti tista’ titlob lill-Parti l-oħra biex tidħol fi proċedura ta’ medjazzjoni skont l-Anness XIX ta' dan il-Ftehim rigward kwalunkwe miżura li taffettwa ħażin l-interessi kummerċjali tagħha.

Taqsima 3

Proċedura tas-soluzzjoni tat-tilwim

Subtaqsima 1

Proċedura ta' arbitraġġ

Artikolu 248

Tnedija ta' proċedura ta' arbitraġġ

1.  Meta l-Partijiet ma jsolvux it-tilwima billi jirrikorru għall-konsultazzjonijiet kif previst fl-Artikolu 246 ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li tkun fittxet il-konsultazzjonijiet tista’ titlob l-istabbiliment ta’ panil ta’ arbitraġġ skont dan l-Artikolu.

2.  It-talba għall-istabbiliment ta’ bord tal-arbitraġġ għandha ssir bil-miktub lill-Parti l-oħra u lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-kummerċ, kif stabbilit fl- Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim. Il-Parti li tressaq l-ilment għandha tidentifika fit-talba tagħha l-miżura inkwistjoni, u għandha tispjega kif din il-miżura mhix konsistenti mad-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim b’mod li tiġi ppreżentata bażi legali suffiċjenti għall-ilment b’mod ċar.

Artikolu 249

Stabbiliment ta' panil ta' arbitraġġ

1.  Panil ta’ arbitraġġ ikun magħmul minn tliet arbitri.

2.  Malli jirċievu talba għall-istabbiliment ta’ panil ta' arbitraġġ, il-Partijiet jikkonsultaw lil xulxin minnufih u jippruvaw jilħqu ftehim dwar il-kompożizzjoni tal-panil ta' arbitraġġ. Minkejja l-paragrafi 3 u 4 ta’ dan l-Artikolu, il-Partijiet jistgħu fi kwalunkwe ħin qabel l-istabbiliment tal-panil ta' arbitraġġ jiddeċiedu li jiffurmaw il-panil ta' arbitraġġ bi ftehim reċiproku.

3.  Kwalunkwe Parti tista’ titlob li tiġi applikata l-proċedura għal kompożizzjoni tal-panil stabbilita f’dan il-paragrafu wara ħamest ijiem mit-talba għall-istabbiliment ta’ panil, jekk ma jintlaħaqx ftehim dwar il-kompożizzjoni tal-bord ta' arbitraġġ. Kull Parti tista’ taħtar arbitru mil-lista stabbilita skont l-Artikolu 268 ta’ dan il-Ftehim fi żmien għaxart ijiem mid-data tat-talba biex tiġi applikata l-proċedura f’dan il-paragrafu. Jekk xi waħda mill-Partijiet tonqos milli taħtar arbitru, fuq talba tal-Parti l-oħra, għandu jintgħażel bix-xorti mill-President jew il-Kopresidenti tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stipulat fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, jew mid-delegati tagħhom, mis-sottolista ta’ dik il-Parti fil-lista stabbilita skont l-Artikolu 268 ta’ dan il-Ftehim. Sakemm il-Partijiet ma jkunux laħqu ftehim dwar il-President tal-panil ta' arbitraġġ, fuq talba ta’ kwalunkwe mill-Partijiet, il-President jew il-Kopresidenti tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ jew id-delegati tagħhom, jagħżlu bix-xorti l-President tal-panil ta' arbitraġġ mis-sottolista ta’ presidenti li tinsab fil-lista stabbilita skont l-Artikolu 268 ta’ dan il-Ftehim.

4.  Fil-każ ta’ għażla bix-xorti ta’ arbitru wieħed jew aktar, it-tlugħ isir fi żmien ħamest ijiem mit-talba biex l-għażla ssir bix-xorti, imsemmija fil-paragrafu 3.

5.  Id-data tal-istabbiliment tal-panil ta' arbitraġġ tkun id-data li fiha l-aħħar wieħed mit-tliet arbitri magħżula jaċċetta l-ħatra f’konformità mar-Regoli ta' Proċedura fl-Anness XX għal dan il-Ftehim.

6.  F’każ li xi waħda mil-listi stabbiliti fl-Artikolu 268 ta’ dan il-Ftehim ma tkunx stabbilita jew ma tinkludix biżżejjed ismijiet fiż-żmien meta ssir it-talba skont il-paragrafu 3, l-arbitri għandhom jintgħażlu bix-xorti. It-tlugħ isir mill-individwi li jkunu ġew formalment proposti minn kull Parti jew f’każ li Parti waħda tkun naqset milli tagħmel din il-proposta, it-tlugħ isir mill-individwi proposti mill-Parti l-oħra.

7.  Sakemm il-Partijiet ma jaqblux mod ieħor, fir-rigward ta’ tilwima li tikkonċerna l-Kapitolu 11 (Enerġja marbuta mal-kummerċ) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, li Parti tqis urġenti minħabba interruzzjoni, b’mod sħiħ jew parzjali, ta’ kwalunkwe trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku jew theddida tiegħu bejn il-Partijiet, il-proċedura tal-għażla bix-xorti prevista fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu tapplika mingħajr rikors għall-ewwel sentenza tal-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu jew il-passi l-oħra previsti fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, u l-perjodu msemmi fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu jkun jumejn.

Artikolu 250

Deċiżjoni preliminari dwar l-urġenza

Jekk Parti titlob dan, il-panil ta' arbitraġġ, fi żmien għaxart ijiem mid-data tal-istabbiliment tiegħu, jagħti deċiżjoni preliminari dwar jekk iqisx li l-każ huwa urġenti.

Artikolu 251

Rapport tal-panil ta' arbitraġġ

1.  Fi żmien mhux aktar minn 90 ġurnata mill-istabbiliment tal-panil ta’ arbitraġġ, dan jinnotifika rapport interim lill-Partijiet li jistabbilixxi s-sejbiet tal-fatti, l-applikabilità tad-dispożizzjonijiet relevanti u r-raġuni bażika ta' kwalunkwe sejba u rakkomandazzjoni li jagħmel. Meta jikkonsidra li din l-iskadenza ma tistax tintlaħaq, il-President tal-panil ta’ arbitraġġ jinforma bil-miktub lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stipulat fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, bil-miktub, fejn jiddikjara r-raġunijiet għad-dewmien u d-data li fiha l-panil qed jippjana li jinnotifika r-rapport interim tiegħu. Taħt l-ebda ċirkostanza r-rapport interim ma għandu jiġi nnotifikat iżjed tard minn 120 ġurnata mid-data tal-istabbiliment tal-panil ta’ arbitraġġ. Ir-rapport interim ma għandux isir pubbliku.

2.  Parti tista’ tissottometti talba bil-miktub lill-panil ta’ arbitraġġ sabiex jeżamina aspetti preċiżi tar-rapport interim fi żmien 14-il ġurnata min-notifika tiegħu.

3.  F’każijiet ta’ urġenza, inklużi dawk li jinvolvu oġġetti li jmorru jew servizzi jew prodotti staġonali, il-panil ta' arbitraġġ għandu jagħmel kull sforz biex jinnotifika r-rapport interim tiegħu fi żmien 45 jum u, fi kwalunkwe każ, mhux aktar tard minn 60 jum wara l-istabbiliment tal-bord ta' arbitraġġ. Parti tista’ tissottometti talba bil-miktub lill-panil ta’ arbitraġġ biex teżamina aspetti preċiżi tar-rapport interim fi żmien sebat ijiem min-notifika tiegħu.

4.  Wara li jikkonsidra kwalunkwe kummenti bil-miktub mingħand il-Partijiet dwar ir-rapport interim, il-panil ta’ arbitraġġ jista’ jimmodifika r-rapport tiegħu u jagħmel eżami ulterjuri jekk iħoss li dan huwa xieraq. Is-sejbiet tad-deċiżjoni finali tal-panil jinkludu biżżejjed diskussjoni tal-argumenti magħmula fl-istadju tal-eżami interim, u għandhom iwieġbu b’mod ċar il-mistoqsijiet u l-osservazzjonijiet taż-żewġ Partijiet.

5.  Fir-rigward ta’ tilwima li tikkonċerna l-Kapitolu 11 (Enerġija relatata mal-Kummerċ) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim li Parti tqis li tkun urġenti minħabba interruzzjoni, sħiħa jew parzjali, ta’ kwalunkwe trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku jew theddida tiegħu bejn il-Partijiet, ir-rapport interim ikun innotifikat 20 jum wara d-data tal-istabbiliment tal-panil ta' arbitraġġ u kwalunkwe talba skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu ssir fi żmien ħamest ijiem min-notifika tar-rapport miktub. Il-panil ta’ arbitraġġ jista’ jiddeċiedi wkoll li jgħaddi mingħajr ir-rapport interim.

Artikolu 252

Konċiljazzjoni għal tilwimiet urġenti dwar l-enerġija

1.  Fir-rigward ta’ tilwima li tikkonċerna l-Kapitolu 11 (Enerġija relatata mal-Kummerċ) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, li Parti tqis li hi urġenti minħabba interruzzjoni jew theddida ta’ interruzzjoni, sħiħa jew parzjali, ta’ trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku bejn il-Partijiet, kwalunkwe Parti tista’ titlob lill-President tal-panil biex jaġixxi ta’ konċiljatur dwar kwalunkwe kwistjoni relatata mat-tilwima billi ssir talba biex tinnotifika lill-panil.

2.  Il-konċiljatur għandu jfittex li jikseb soluzzjoni miftiehma tat-tilwima u jfittex li jaqbel dwar proċedura li twassal għal tali soluzzjoni. Jekk fi żmien 15-il ġurnata mill-ħatra tiegħu/tagħha hu/hi jonqos/tonqos milli t/jikseb dan il-Ftehim, hu/hi t/jirrakkomanda soluzzjoni għat-tilwima jew proċedura biex tintlaħaq din is-soluzzjoni u t/jiddeċiedi dwar it-termini u l-kundizzjonijiet li għandhom jiġu osservati mid-data li hu/hi t/jispeċifika sakemm it-tilwima tiġi riżolta.

3.  Il-Partijiet u l-entitajiet taħt il-kontroll jew il-ġurisdizzjoni tagħhom jirrispettaw ir-rakkomandazzjonijiet li jsiru skont il-paragrafu 2 dwar it-terimini u l-kundizzjonijiet għal tliet xhur wara d-deċiżjoni tal-konċiljatur jew sas-soluzzjoni tat-tilwima, liema minnhom tiġi l-ewwel.

4.  Il-konċiljatur jirrispetta l-Kodiċi ta’ Kondotta stabbilit fl-Anness XXI għal dan il-Ftehim.

Artikolu 253

Notifika ta’ deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ

1.  Il-panil ta' arbitraġġ għandu jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu lill-Partijiet u lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, fi żmien 120 jum mid-data tal-istabbiliment tal-panil ta' arbitraġġ. Meta jikkonsidra li din l-iskadenza ma tistax tintlaħaq, il-president tal-panil ta’ arbitraġġ għandu jinforma bil-miktub lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, fejn jiddikjara r-raġunijiet għad-dewmien u d-data li fiha l-panil qed jippjana li jinnotifika r-rapport interim. Taħt l-ebda ċirkostanza d-deċiżjoni ma tiġi nnotifikata iżjed tard minn 150 jum mid-data tal-istabbiliment tal-panil ta’ arbitraġġ.

2.  F’każi ta’ urġenza, inklużi dawk li jinvolvu prodotti li jmorru jew prodotti jew servizzi staġonali, il-panil ta’ arbitraġġ jagħmel kull sforz sabiex jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu fi żmien 60 jum mid-data tal-istabbiliment tiegħu. Taħt l-ebda ċirkostanza d-deċiżjoni ma tiġi nnotifikata iżjed tard minn 75 jum mid-data tal-istabbiliment tiegħu.

3.  Fir-rigward ta’ tilwima li tikkonċerna l-Kapitolu 11 (Enerġija relatata mal-Kummerċ) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, li Parti tqis li tkun urġenti minħabba interruzzjoni jew theddida ta’ interruzzjoni, sħiħa jew parzjali, ta’ kwalunkwe trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku bejn il-Partijiet, il-panil ta’ arbitraġġ jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu fi żmien 40 jum mill-istabbiliment tiegħu.

Subtaqsima 2

Konformità

Artikolu 254

Konformità mad-deċiżjoni tal-panil bord ta’ arbitraġġ

Il-Parti li fil-konfront tagħha jsir l-ilment għandha tieħu kwalunkwe miżura meħtieġa sabiex tikkonforma minnufih, u f’bona fede mad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ.

Artikolu 255

Perjodu ta’ żmien raġonevoli għall-konformità

1.  Jekk ma tkunx possibbli konformità minnufih, il-Partijiet għandhom jagħmlu ħilithom biex jaqblu dwar il-perjodu ta’ żmien għall-konformità mad-deċiżjoni. F’dan il-każ, il-Parti li kontriha jsir l-ilment, mhux aktar tard minn 30 jum wara li tirċievi n-notifika tad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ lill-Partijiet, tinnotifika lill-Parti li tkun ressqet l-ilment u lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, biż-żmien li se tkun teħtieġ biex tikkonforma (“perjodu ta’ żmien raġonevoli”).

2.  Jekk ikun hemm nuqqas ta’ qbil bejn il-Partijiet rigward il-perjodu raġonevoli ta’ żmien għall-konformità mad-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ, il-Parti li għamlet l-ilment, fi żmien 20 jum mid-data tal-wasla tan-notifika li ssir skont il-paragrafu 1 mill-Parti li kontriha sar l-ilment, titlob bil-miktub lill-panil oriġinali ta' arbitraġġ sabiex jiddetermina t-tul tal-perjodu ta’ żmien raġonevoli. Din it-talba tiġi nnotifikata fl-istess ħin lill-Parti l-oħra u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ. Il-panil oriġinali ta’ arbitraġġ għandu jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ fi żmien 20 jum mid-data tas-sottomissjoni tat-talba.

3.  Il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment tinforma bil-miktub lill-Parti li tagħmel l-ilment, dwar il-progress tagħha sabiex tikkonforma mad-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ, tal-inqas xahar qabel ma jiskadi l-perjodu taż-żmien raġonevoli.

4.  Il-perjodu ta’ żmien raġonevoli jista’ jiġi estiż permezz ta’ qbil reċiproku bejn il-Partijiet.

Artikolu 256

Rieżami ta’ kwalunkwe miżura meħuda għall-konformità mad-deċiżjoni tal-Panil ta' Arbitraġġ

1.  Il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment tinforma lill-Parti li tagħmel l-ilment u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim qabel ma jintemm il-perjodu taż-żmien raġonevoli ta' kwalunkwe miżura li tittieħed għall-konformità mad-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ.

2.  F'każ li ma jkunx hemm qbil bejn il-Partijiet rigward l-eżistenza jew il-konsistenza ta’ kwalunkwe miżura skont il-paragrafu 1, meħuda għall-konformità mad-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta' dan il-Ftehim, il-Parti li tkun ilmentat tista’ titlob bil-miktub lill-panil oriġinali ta’ arbitraġġ biex jiddeċiedi dwar il-kwistjoni. Din it-talba tidentifika l-miżura speċifika inkwistjoni u tispjega kif din il-miżura mhix konsistenti mad-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim b’mod li tiġi ppreżentata b’mod ċar bażi legali suffiċjenti għall-ilment. Il-panil oriġinali ta’ arbitraġġ jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ fi żmien 45 jum mid-data tas-sottomissjoni tat-talba.

Artikolu 257

Rimedji temporanji f’każ ta' nonkonformità

1.  Jekk il-Parti li kontriha jsir l-ilment ma tinnotifika l-ebda miżura meħuda biex tikkonforma mad-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ qabel ma jiskadi l-perjodu ta’ żmien raġonevoli, jew jekk il-panil ta’ arbitraġġ jiddeċiedi li ma teżisti l-ebda miżura meħuda għall-konformità jew li l-miżura notifikata skont l-Artikolu 256(1) ta’ dan il-Ftehim hija inkonsistenti mal-obbligi ta’ dik il-Parti skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 245 ta' dan il-Ftehim, il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment, jekk jintalab mill-Parti li tkun ilmentat u wara konsultazzjonijiet ma' dik il-Parti, tippreżenta offerta għal kumpens temporanju.

2.  Jekk il-Parti li tilmenta tiddeċiedi li ma titlobx offerta għall-kumpens temporanju skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, jew, f’każ li din it-talba ssir, jekk ma jintlaħaqx ftehim dwar kumpens fi żmien 30 jum wara li jgħaddi l-perjodu ta’ żmien raġonevoli jew min-notifika tad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ skont l-Artikolu 256 ta’ dan il-Ftehim li ma teżisti l-ebda miżura li ttieħdet għall-konformità jew li l-miżura meħuda għall-konformità hija inkonsistenti mad-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li tilmenta tkun intitolata, wara li tinnotifika lill-Parti l-oħra u lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, li tissospendi l-obbligi li joħorġu minn kwalunkwe dispożizzjoni msemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim, f'livell adegwat, ekwivalenti għan-nullifikazzjoni jew il-ħsara kkawżata mill-vjolazzjoni. In-notifika tispeċifika l-livell ta’ sospensjoni tal-obbligi. Il-Parti li tilmenta tista’ timplimenta s-sospensjoni fi kwalunkwe mument wara li jgħaddu għaxart ijiem mid-data tal-wasla tan-notifika mill-Parti li kontriha jkun sar l-ilment, sakemm il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment ma tkunx talbet arbitraġġ skont il-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu.

3.  Fis-sospensjoni tal-obbligi, il-Parti li tilmenta tista’ tagħżel li żżid ir-rati tat-tariffi tagħha għal-livell applikat għal Membri oħra tad-WTO fuq volum ta’ kummerċ li għandu jiġi stabbilit b’mod li l-volum tal-kummerċ immultiplikat biż-żieda fir-rati tat-tariffi jiġi daqs il-valur tan-nullifikazzjoni jew il-ħsara kkawżata mill-ksur.

4.  Jekk il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment tqis li l-livell tas-sospensjoni mhuwiex ekwivalenti għan-nullifikazzjoni jew l-indeboliment ikkawżat mill-ksur, hija tista’ titlob bil-miktub lill-panil oriġinali ta’ arbitraġġ biex jiddeċiedi dwar il-kwistjoni. Tali rikjesta tiġi nnotifikata lill-Parti li tilmenta u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ qabel ma jiskadi l-perjodu ta’ għaxart ijiem imsemmi fil-paragrafu 2. Il-panil oriġinali ta’ arbitraġġ jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu dwar il-livell tas-sospensjoni tal-obbligi lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni tal-Kummerċ fi żmien 30 jum mid-data tas-sottomissjoni tat-talba. L-obbligi ma jiġux sospiżi qabel ma l-panil oriġinali ta’ arbitraġġ ikun innotifika d-deċiżjoni tiegħu, u kwalunkwe sospensjoni tkun konsistenti mad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ.

5.  Is-sospensjoni tal-obbligi u l-kumpens previsti f’dan l-Artikolu jkunu temporanji u ma jiġux applikati wara:

Artikolu 258

Rimedji għal tilwimiet urġenti dwar l-enerġija

1.  Fir-rigward ta’ tilwima li tikkonċerna l-Kapitolu 11 (Enerġija relatata mal-Kummerċ) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, li Parti tqis li tkun urġenti minħabba interruzzjoni jew theddida ta’ interruzzjoni, sħiħa jew parzjali, ta’ trasport ta’ gass naturali, żejt jew elettriku bejn il-Partijiet, għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet ta' dan l-Artikolu dwar ir-rimedji.

2.  Permezz ta’ deroga mill-Artikoli 255, 256 u 257 ta’ dan il-Ftehim, il-Parti li tilmenta tista’ tissospendi l-obbligi li jinħolqu mit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta' dan il-Ftehim sa livell adegwat, ekwivalenti għan-nullifikazzjoni jew il-ħsara kkawżata mill-Parti li tonqos milli tikkonforma tad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ fi żmien 15-il jum min-notifika tagħha. Din is-sospensjoni tista’ tidħol fis-seħħ minnufih. Din is-sospensjoni tista’ tinżamm sakemm il-Parti li kontriha sar l-ilment ma tkunx ikkonformat mad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ.

3.  Jekk il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment tikkontesta l-eżistenza ta’ nuqqas ta’ konformità jew il-livell ta’ sospensjoni jew in-nuqqas li tikkonforma, tista’ tiftaħ proċedimenti skont l-Artikoli 257(4) u 259 ta’ dan il-Ftehim li jiġu eżaminati bla telf ta' żmien. Il-parti li tilmenta tintalab tneħħi jew taġġusta s-sospensjoni biss ladarba l-panil ikun iddeċieda dwar il-kwistjoni, u tista’ żżomm is-sospensjoni sakemm jitlestew il-proċedimenti.

Artikolu 259

Rieżami ta’ kwalunkwe miżura meħuda għall-konformità wara l-adozzjoni ta' rimedji temporanji għan-nonkonformità

1.  Il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment tinnotifika lill-Parti li tilmenta u lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, bil-miżura li tkun ħadet biex tikkonforma mad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ wara s-sospensjoni ta’ konċessjonijiet jew wara l-applikazzjoni ta’ kumpens temporanju, skont il-każ. Bl-eċċezzjoni ta’ każijiet skont il-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, il-Parti li tilmenta għandha ttemm is-sospensjoni tal-konċessjonijiet fi żmien 30 jum minn meta tirċievi n-notifika. F’każijiet fejn ġie applikat kumpens, u bl-eċċezzjoni ta’ każijiet skont il-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, il-Parti li kontriha sar l-ilment tista’ ttemm l-applikazzjoni ta’ dan il-kumpens fi żmien 30 jum min-notifika tagħha li kkonformat mad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ.

2.  Jekk il-Partijiet ma jilħqux ftehim dwar jekk il-miżura notifikata ġġibx il-Parti li kontriha jkun sar l-ilment f'konformità mad-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta' dan il-Ftehim fi żmien 30 jum mid-data tal-wasla tan-notifika, il-Parti li tilmenta titlob bil-miktub lill-bord oriġinali ta’ arbitraġġ biex jiddeċiedi dwar il-kwistjoni. Din it-talba tiġi nnotifikata fl-istess ħin lill-Parti l-oħra u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ. Id-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ tiġi nnotifikata lill-Partijiet u lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ fi żmien 45 jum mid-data tas-sottomissjoni tat-talba. Jekk il-panil ta' arbitraġġ jiddeċiedi li l-miżura meħuda għall-konformità tkun skont id-dispożizzjonijiet imsemmija fl- Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim, is-sospensjoni tal-obbligi jew il-kumpens, skont il-każ, tintemm. Fejn relevanti, il-Parti li tilmenta tadatta l-livell ta’ sospensjoni ta’ konċessjonijiet għal-livell determinat mill-panil ta' arbitraġġ.

Artikolu 260

Sostituzzjoni ta’ arbitri

Jekk fi proċedimenti ta’ arbitraġġ skont dan il-Kapitolu, il-panil oriġinali ta' arbitraġġ, jew xi wħud mill-membri tiegħu, ma jkunux jistgħu jipparteċipaw, jirtiraw, jew ikun meħtieġ li jiġu ssostitwiti minħabba li ma jikkonformawx mar-rekwiżiti tal-Kodiċi ta’ Kondotta stabbilit fl-Anness XXI għal dan il-Ftehim, tapplika l-proċedura stipulata fl-Artikolu 249 ta’ dan il-Ftehim. Il-limitu taż-żmien għan-notifikazzjoni tad-deċiżjoni tal-panil ta' arbitraġġ jiġi estiż b'20 jum bl-eċċezzjoni tat-tilwimiet urġenti msemmija fil-paragrafu 7 tal-Artikolu 249, f'liema każ il-limitu ta' żmien jiġi estiż b'ħamest ijiem.

Subtaqsima 3

Dispożizzjonijiet Komuni

Artikolu 261

Sospensjoni u tmiem ta’ arbitraġġ u proċeduri ta’ konformità

Fuq talba bil-miktub miż-żewġ Partijiet, il-panil ta' arbitraġġ jissospendi l-ħidma tiegħu fi kwalunkwe żmien għal perjodu miftiehem mill-Partijiet li ma jaqbiżx it-12-il xahar konsekuttivi. Il-panil ta' arbitraġġ għandu jkompli bil-ħidma tiegħu qabel tmiem dak il-perjodu fuq talba bil-miktub miż-żewġ Partijiet jew fi tmiem dan il-perjodu fuq talba bil-miktub minn kwalunkwe Parti. Il-Parti rikjedenti tgħarraf lill-President jew il-Kopresidenti tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, u l-Parti l-oħra, kif xieraq. Jekk Parti ma titlobx li titkompla l-ħidma tal-panil ta' arbitraġġ fl-iskadenza tal-perjodu ta’ sospensjoni miftiehem, il-proċedura tiġi mitmuma. Is-sospensjoni u t-terminazzjoni tal-ħidma tal-panil ta' arbitraġġ isiru bla preġudizzju għad-drittijiet ta’ kwalunkwe Parti f’xi proċediment ieħor soġġett għall-Artikolu 269 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 262

Soluzzjoni bi ftehim reċiproku

Il-Partijiet jistgħu jilħqu soluzzjoni miftiehma bejniethom għal tilwima li tikkonċerna t-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta' dan il-Ftehim fi kwalunkwe ħin. Huma jinnotifikaw flimkien lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, u lill-President tal-panil ta' Arbitraġġ, fejn applikabbli, dwar kwalunkwe soluzzjoni bħal din. Jekk is-soluzzjoni tirrikjedi l-approvazzjoni skont il-proċeduri domestiċi relevanti ta’ xi waħda mill-Partijiet, in-notifika tirreferi għal dan ir-rekwiżit, u l-proċedura ta' soluzzjoni tat-tilwim tiġi sospiża. Jekk din l-approvazzjoni ma tkunx meħtieġa, jew jekk jiġi nnotifikat li dawn il-proċeduri domestiċi tlestew, il-proċedura tas-soluzzjoni tat-tilwim tiġi mitmuma.

Artikolu 263

Regoli ta’ proċedura

1.  Il-proċeduri għas-soluzzjoni tat-tilwim skont dan il-Kapitolu jkunu rregolati mir-Regoli ta’ Proċedura stabbiliti fl-Anness XX ta' dan il-Ftehim u permezz tal-Kodiċi ta’ Kondotta stabbilit fl-Anness XXI għal dan il-Ftehim.

2.  Kwalunkwe seduta ta’ smigħ tal-panil ta' arbitraġġ tkun miftuħa għall-pubbliku sakemm ma jkunx previst mod ieħor fir-Regoli ta’ Proċedura.

Artikolu 264

Informazzjoni u parir tekniku

Fuq it-talba ta’ Parti, jew fuq l-inizjattiva tiegħu stess, il-panil ta’ arbitraġġ jista’ jikseb kwalunkwe informazzjoni li jqis xierqa għall-proċediment tal-panil ta' arbitraġġ minn kwalunkwe sors, inklużi l-Partijiet involuti fit-tilwima. Il-panil ta’ arbitraġġ għandu wkoll id-dritt li jitlob l-opinjoni ta’ esperti kif iqis xieraq. Il-panil ta' arbitraġġ jikkonsulta lill-Partijiet qabel jagħżel dawn l-esperti. Persuni fiżiċi jew ġuridiċi stabbiliti fit-territorju ta’ Parti jistgħu jissottomettu deskrizzjoni amicus curiae quddiem il-panil ta' arbitraġġ skont ir-Regoli ta’ Proċedura. Kwalunkwe informazzjoni miksuba skont dan l-Artikolu tiġi żvelata lil kull Parti u sottomessa għall-kummenti tagħhom.

Artikolu 265

Regoli ta’ interpretazzjoni

Il-panil ta’ arbitraġġ jinterpreta d-dispożizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 245 ta’ dan il-Ftehim skont ir-regoli konswetudinali dwar l-interpretazzjoni tad-dritt pubbliku internazzjonali, inklużi dawk kodifikati fil-Konvenzjoni ta’ Vjenna dwar id-Dritt tat-Trattati tal-1969. Il-panil għandu jqis ukoll l-interpretazzjonijiet rilevanti stabbiliti f’rapporti tal-panel u l-Korp tal-Appell adottati mill-Korp tas-Soluzzjoni tat-Tilwim tad-WTO (DSB). Id-deċiżjonijiet tal-panil ta’ arbitraġġ ma jistgħux iżidu jew inaqqsu d-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet previsti skont dan il-Ftehim.

Artikolu 266

Deċiżjonijiet tal-panil ta' Arbitraġġ

1.  Il-panil ta’ arbitraġġ irid jagħmel kull sforz biex jieħu kwalunkwe deċiżjoni bi qbil unanimu. Madankollu, meta ma tkunx tista’ tintlaħaq deċiżjoni b'kunsens, il-kwistjoni tiġi deċiża b’vot maġġoritarju. Id-deliberazzjonijiet tal-panil ikunu kunfidenzjali u ma għandhomx jinħarġu opinjonijiet kuntrarji.

2.  Id-deċiżjonijiet tal-panil ta' arbitraġġ jiġu aċċettati mill-Partijiet mingħajr kondizzjoni. Ma għandhom joħlqu l-ebda drittt jew obbligu għal persuni fiżiċi jew ġuridiċi. Id-deċiżjonijiet jistipulaw is-sejbiet ta' fatti, l-applikabbiltà tad-dispożizzjonijiet rilevanti msemmija fl-Artikolu 245 ta' dan il-Ftehim u r-raġunijiet bażiċi ta’ kwalunkwe sejba u l-konklużjoni li jagħmlu. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, għandu jagħmel id-deċiżjonijiet tal-panil ta' arbitraġġ disponibbli pubblikament fl-intier tagħhom fi żmien għaxart ijiem min-notifika tagħhom, sakemm ma jiddeċidix li ma jagħmilx hekk biex jiżgura l-kunfidenzjalità ta’ informazzjoni klassifikata bħala kunfidenzjali mill-Parti li tkun provdietha, fuq il-bażi tal-leġiżlazzjoni tagħha.

Artikolu 267

Tressiq quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea

1.  Il-proċeduri stipulati f’dan l-Artikolu japplikaw għal tilwimiet dwar l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni ta’ dispożizzjoni ta’ dan il-Ftehim li timponi fuq Parti obbligu definit b’referenza għal dispożizzjoni tal-liġi tal-Unjoni.

2.  Meta tilwima tqajjem kwistjoni ta’ interpretazzjoni ta’ dispożizzjoni tal-liġi tal-Unjoni msemmija fil-paragrafu 1, il-panil ta' arbitraġġ ma jiddeċidix dwar il-kwistjoni, iżda jitlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea biex tagħti deċiżjoni dwar il-kwistjoni. F'tali każijiet, l-iskadenzi li japplikaw għad-deċiżjoni tal-panil ta’ arbitraġġ jiġu sospiżi sakemm il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea tagħti d-deċiżjoni tagħha. Id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea hija vinkolanti fuq il-panil ta’ arbitraġġ.

Taqsima 4

Dispożizzjonijiet ġenerali

Artikolu 268

Lista ta’ arbitri

1.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, jistabbilixxi, mhux aktar tard minn sitt xhur wara d-dħul fis-seħħ ta’ dan il-Ftehim, lista ta’ mill-inqas 15-il individwu li huma lesti u kapaċi jservu ta’ arbitri. Il-lista tkun tikkonsisti minn tliet sottolisti: sottolista għal kull waħda mill-Partijiet u sottolista ta' individwi li ma jkunux ta’ nazzjonalità ta' xi waħda mill-Partijiet u li jistgħu jservu ta’ President tal-panil ta’ arbitraġġ. Kull sottolista għandha tinkludi mill-inqas ħames individwi. Il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazjzoni tal-Kummerċ jiżgura li l-lista tinżamm dejjem f'dan il-livell.

2.  L-arbitri jkollhom għarfien speċjalizzat dwar u esperjenza fil-liġi u fil-kummerċ internazzjonali. Ikunu indipendenti, iservu fil-kapaċità individwali tagħhom u ma jieħdu struzzjonijiet mingħand l-ebda organizzazzjoni jew gvern, u ma jkunu affiljati mal-ebda gvern ta’ xi waħda mill-Partijiet, u jikkonformaw mal-Kodiċi ta’ Kondotta stipulat fl-Anness XXI għal dan il-Ftehim.

3.  Il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ jista' jistabbilixxi listi addizzjonali ta' 12-il individwu bl-għarfien u l-esperjenza f'setturi speċifiċi koperti minn dan il-Ftehim. Soġġett għall-qbil tal-Partijiet, dawn il-listi addizzjonali jintużaw biex jiġi ffurmat il-panil ta' arbitraġġ skont il-proċedura stipulata fl-Artikolu 249 ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 269

Relazzjoni mal-obbligi tad-WTO

1.  Ir-rikors għad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu dwar is-soluzzjoni tat-tilwim ikun mingħajr ħsara għal kwalunkwe azzjoni fil-qafas tad-WTO, fosthom proċedimenti għas-soluzzjoni tat-tilwim.

2.  Madankollu, meta Parti tkun nediet, fir-rigward ta’ miżura partikolari, proċediment għas-soluzzjoni ta’ tilwima, skont dan il-Kapitolu jew skont il-Ftehim tad-WTO, hija ma tistax tistitwixxi proċediment għas-soluzzjoni tat-tilwim rigward l-istess miżura f'forum ieħor sakemm l-ewwel proċediment ma jkunx intemm. Barra minn hekk, Parti ma tfittixx rimedju għal obbligu identiku skont dan il-Ftehim u skont il-Ftehim tad-WTO fiż-żewġ fora. F’dan il-każ, ladarba jkun tnieda proċediment tas-soluzzjoni tat-tilwim, il-Partijiet jużaw il-forum magħżul bl-esklużjoni tal-ieħor, sakemm il-forum magħżul ma jonqosx għal raġunijiet proċedurali jew ġurisdizzjonali milli jagħmel sejbiet dwar il-pretensjoni li tkun qed tfittex rimedju ta’ dak l-obbligu.

3.  Għall-finijiet tal-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu:

4.  Xejn f’dan il-Ftehim ma jwaqqaf lil Parti milli timplimenta s-sospensjoni tal-obbligi awtorizzata mid-DSB. Il-Ftehim tad-WTO ma jiġix invokat sabiex jimpedixxi Parti milli tissospendi obbligi skont dan il-Kapitolu.

Artikolu 270

Limiti ta’ żmien

1.  L-iskadenzi kollha stabbiliti f’dan il-Kapitolu, fosthom l-iskadenzi ta’ panil ta' arbitraġġ biex jinnotifika d-deċiżjoni tiegħu, jingħaddu f’jiem kalendarji mill-jum li jsegwi l-att jew il-fatt li jkunu qed jirreferu għalih, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor.

2.  Kwalunkwe skadenza msemmija f’dan il-Kapitolu tista’ tiġi mmodifikata bi qbil reċiproku tal-Partijiet fit-tilwima. Il-panil ta' arbitraġġ jista’ fi kwalunkwe ħin jipproponi lill-Partijiet biex jimmodifikaw kwalunkwe skadenza msemmija f’dan Kapitolu, filwaqt li jagħti r-raġunijiet għal din il-proposta.

KAPITEL 15

Dispożizzjonijiet ġenerali dwar l-approssimazzjoni skont it-titolu iv

Artikolu 271

Progress fl-approssimazzjoni f’oqsma marbuta mal-kummerċ

1.  Sabiex tiġi ffaċilitata l-valutazzjoni tal-approssimazzjoni msemmija fl-Artikolu 419 ta’ dan il-Ftehim, tal-liġi tal-Ġeorġja mal-liġi tal-Unjoni f’oqsma relatati mal-kummerċ tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet għandhom b’mod regolari u tal-inqas darba f’sena, jiddiskutu l-progress fl-approssimazzjoni skont it-termini ta’ żmien miftiehma, previsti fil-Kapitoli 3, 4, 5, 6 u 8 tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim fil-Kumitat tal-Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, jew f'wieħed mis-Sottokumutati tiegħu stabbiliti skont dan il-Ftehim.

2.  Fuq talba tal-Unjoni, u għall-finijiet ta’ din id-diskussjoni, il-Ġeorġja tissottometti lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ jew lil wieħed mis-Sottokumutati tiegħu, kif xieraq, l-informazzjoni bil-miktub dwar il-progress fl-approssimazzjoni u dwar l-implimentazzjoni u l-infurzar effettivi tal-approssimazzjoni tal-liġi domestika, b’relazzjoni mal-Kapitoli rilevanti tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

3.  Il-Ġeorġja tinforma lill-Unjoni meta tqis li tkun lestiet l-approssimazzjoni prevista fi kwalunkwe Kapitolu msemmi fil-paragrafu 1.

Artikolu 272

Revoka ta’ liġi domestika inkonsistenti

Bħala parti mill-approssimazzjoni, il-Ġeorġja għandha tirrevoka d-dispożizzjonijiet tal-liġi domestika tagħha jew tneħħi prassi amministrattiva li tkun inkonsistenti mal-liġi tal-Unjoni li tkun l-oġġett ta' dispożizzjonijiet ta’ approssimazzjoni skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim jew mal-liġi domestika tagħha approssimata mal-liġi tal-Unjoni skont dan.

Artikolu 273

Valutazzjoni tal-approssimazzjoni f’oqsma marbuta mal-kummerċ

1.  Il-valutazzjoni tal-approssimazzjoni mill-Unjoni msemmija fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim tibda wara li l-Ġeorġja tkun informat lill-Unjoni skont l-Artikolu 271(3) ta’ dan il-Ftehim, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-Kapitoli 4 u 8 tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

2.  L-Unjoni għandha tivvaluta jekk il-liġi tal-Ġeorġja ġietx approssimata mal-liġi tal-Unjoni u jekk hux qed tiġi implimentata u infurzata b’mod effettiv. Il-Ġeorġja għandha tipprovdi lill-Unjoni bl-informazzjoni kollha meħtieġa sabiex tagħmel din il-valutazzjoni, f’lingwa li tiġi miftiehma b’mod reċiproku.

3.  Il-valutazzjoni mill-Unjoni skont il-paragrafu 2 tqis l-eżistenza u l-operat tal-infrastruttura, il-korpi u l-proċeduri rilevanti fil-Ġeorġja meħtieġa għall-implimentazzjoni effettiva u l-infurzar tal-liġi tal-Ġeorġja.

4.  Il-valutazzjoni mill-Unjoni skont il-paragrafu 2 tqis l-eżistenza ta' kwalunkwe dispożizzjoni fil-liġi domestika jew prassi amministrattiva li tkun inkonsistenti mal-liġi tal-Unjoni li tkun l-oġġett ta' dispożizzjonijiet ta’ approssimazzjoni skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim jew mal-liġi domestika approssimata mal-liġi tal-Unjoni skont dan.

5.  L-Unjoni tinforma lill-Ġeorġja f’perjodu ta’ żmien li jkun determinat skont l-Artikolu 276(1) ta’ dan il-Ftehim dwar ir-riżultati tal-valutazzjoni tagħha, sakemm ma jkunx previst mod ieħor. Il-Partijiet jistgħu jiddiskutu l-valutazzjoni fil-Kumitat tal-Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, jew fis-Sottokumitati rilevanti tiegħu skont l-Artikolu 419(4) ta’ dan il-Ftehim, sakemm ma jkunx previst mod ieħor.

Artikolu 274

Żviluppi rilevanti għal approssimazzjoni

1.  Il-Ġeorġja tiżgura l-implimentazzjoni effettiva tal-liġi domestika approssimata skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim u tieħu kwalunkwe azzjoni meħtieġa biex tirrifletti l-iżviluppi fil-liġi tal-Unjoni fil-liġi domestika tagħha, skont l-Artikolu 418 ta’ dan il-Ftehim.

2.  L-Unjoni għandha tinforma lill-Ġeorġja dwar kwalunkwe proposta finali tal-Kummissjoni, li tiġi adottata jew emendata l-liġi tal-Unjoni, rilevanti għall-obbligi ta' approssimazzjoni fuq il-Ġeorġja skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

3.  Il-Ġeorġja tinforma lill-Unjoni dwar l-azzjonijiet, inklużi l-proposti leġiżlattivi u l-prassi amministrattiva, li jistgħu jaffettwaw il-kapaċità tagħha li tissodisfa l-obbligi tagħha ta’ approssimazzjoni skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

4.  Fuq talba, il-Partijiet jiddiskutu l-impatt ta’ kwalunkwe proposta jew azzjoni msemmija fil-paragrafi 2 u 3 dwar il-liġi tal-Ġeorġja jew dwar il-konformità mal-obbligi skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

5.  Jekk, wara valutazzjoni li tkun saret skont l-Artikolu 273 ta’ dan il-Ftehim, il-Ġeorġja timmodifika l-liġi domestika tagħha sabiex jitqiesu l-bidliet fuq l-approssimazzjoni fil-Kapitoli 3, 4, 5, 6 u 8 tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta' dan il-Ftehim, titwettaq valutazzjoni ġdida mill-Unjoni skont l-Artikolu 273 ta’ dan il-Ftehim. Jekk il-Ġeorġja tieħu kwalunkwe azzjoni oħra li jista’ jkollha effett fuq l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-approssimazzjoni tal-liġi domestika, tista’ titwettaq valutazzjoni ġdida mill-Unjoni skont l-Artikolu 273 ta’ dan il-Ftehim.

6.  Jekk iċ-ċirkostanzi jkunu jeħtieġu jistgħu jiġu sospiżi temporanjament benefiċċji partikolari mogħtija mill-Unjoni abbażi ta' valutazzjoni li l-liġi tal-Ġeorġja ġiet approssimata mal-liġi tal-Unjoni u li ġiet implimentata u infurzata effettivament, jekk il-Ġeorġja ma tapprossimax il-liġi domestika tagħha biex jitqiesu l-bidliet fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim li jikkonċernaw l-approssimazzjoni, jekk il-valutazzjoni msemmija fil-paragrafu 5 ta' dan l-Artikolu turi li l-liġi tal-Ġeorġja ma għadhiex approssimata mal-liġi tal-Unjoni, jew jekk il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jonqos milli jieħu deċiżjoni biex jaġġorna t-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim f'konformità mal-iżviluppi fil-liġi tal-Unjoni.

7.  Jekk l-Unjoni jkollha l-ħsieb timplimenta kwalunkwe sospensjoni bħal din, għandha tinnotifika lill-Ġeorġja fil-pront. Il-Ġeorġja tista’ tirreferi l-kwistjoni lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, fi żmien tliet xhur min-notifika, fejn tipprovdi dikjarazzjoni tar-raġunijiet bil-miktub. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ jiddiskuti l-kwistjoni fi żmien tliet xhur mir-riferiment. Jekk il-kwistjoni ma tiġix irriferita lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, jew ma tkunx tista' tissolva minn dan il-Kumitat fi żmien tliet xhur mir-riferiment, l-Unjoni tista’ timplimenta s-sospensjoni tal-benefiċċji. Is-sospensjoni titneħħa minnufih jekk il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ sussegwentement isolvi l-kwistjoni.

Artikolu 275

Skambju ta' informazzjoni

L-iskambju ta' informazzjoni f’rabta mal-approssimazzjoni skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim iseħħ permezz tal-punti ta’ kuntatt stabbiliti fl-Artikolu 222(1) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 276

Dispożizzjoni ġenerali

1.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta’ dan il-Ftehim, għandu jadotta proċeduri biex jiffaċilita l-valutazzjoni tal-approssimazzjoni u jiżgura l-iskambju effettiv ta’ informazzjoni dwar l-approssimazzjoni, inkluż il-perjodi ta’ żmien għall-valutazzjoni u l-forma, il-kontenut u l-lingwa tal-informazzjoni skambjata.

2.  Kwalunkwe referenza għal att speċifiku tal-Unjoni fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim tkopri l-emendi, is-supplimenti u l-miżuri ta’ sostituzzjoni ppubblikati f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea qabel id-29 ta’ Novembru 2013.

3.  Id-dispożizzjonijiet fil-Kapitoli 3, 4, 5, 6 u 8 tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim jipprevalu fuq id-dispożizzjonijiet stabbiliti f’dan il-Kapitolu safejn ikun hemm kunflitt.

4.  Pretensjonijiet ta' ksur tad-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Kapitolu ma jkunux soġġetti għall-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

TITOLU V

KOOPERAZZJONI EKONOMIKA

KAPITEL 1

Djalogu ekonomiku

Artikolu 277

1.  L-UE u l-Georġja jiffaċilitaw il-proċess ta’ riforma ekonomika billi jtejbu l-fehim tal-elementi fundamentali tal-ekonomiji rispettivi tagħhom u l-formulazzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki ekonomiċi.

2.  Il-Ġeorġja għandha tagħmel ħilitha biex tistabbilixxi ekonomija tas-suq li tiffunzjona u biex gradwalment tqarreb ir-regolamenti ekonomiċi u finanzjarji tagħha lejn dawk tal-UE, filwaqt li tiżgura politiki makroekonomiċi sodi.

Artikolu 278

Għal dak l-għan, il-Partijiet jaqblu li jkollhom djalogu ekonomiku regolari mmirat lejn li:

KAPITEL 2

Immaniġġjar tal-finanzi pubbliċi u l-kontroll finanzjarju

Artikolu 279

Il-Partijiet jikkooperaw fil-qasam tal-kontroll pubbliku tal-finanzi interni (PIFC) u tal-awditjar estern bl-oġġettivi li ġejjin:

KAPITEL 3

Tassazzjoni

Artikolu 280

Il-Partijiet jikkoperaw sabiex itejbu l-governanza tajba fil-qasam tat-taxxa, bil-ħsieb li jtejbu aktar ir-relazzjonijiet ekonomiċi, il-kummerċ, l-investiment u l-kompetizzjoni ġusta.

Artikolu 281

B'referenza għall-Artikolu 280 ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jirrikonoxxu u jimpenjaw ruħhom li jimplimentaw il-prinċipji ta’ governanza tajba fil-qasam tat-taxxa, jiġifieri l-prinċipji ta’ trasparenza, skambju ta’ informazzjoni u kompetizzjoni ġusta tat-taxxa, kif huma marbuta li jagħmlu l-Istati Membri fil-livell tal-UE. Għal dak il-għan, mingħajr ħsara għall-kompetenzi tal-UE u tal-Istati Membri, il-Partijiet se jtejbu l-kooperazzjoni internazzjonali fil-qasam tat-taxxa, jiffaċilitaw il-ġbir ta’ dħul leġittimu mit-taxxa, u jiżviluppaw miżuri għall-implimentazzjoni effettiva tal-prinċipji msemmija hawn fuq.

Artikolu 282

Il-Partijiet għandhom ukoll itejbu u jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom immirata lejn l-iżvilupp tas-sistema tat-taxxa u l-amministrazzjoni tal-Ġeorġja, inkluż it-titjib tal-ġbir u tal-kapaċità ta’ kontroll, l-iżgurar tal-ġbir effettiv tat-taxxa u t-tisħiħ tal-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa u l-evażjoni tat-taxxa. Il-Partijiet jistinkaw biex itejbu l-kooperazzjoni u l-kondiviżjoni tal-esperjenzi fil-ġlieda kontra l-frodi tat-taxxa, partikolarment frodi “karużell”.

Artikolu 283

Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw il-kooperazzjoni tagħhom u jarmonizzaw il-politika fil-ġlieda kontra l-frodi u l-kuntrabandu ta’ prodotti suġġetti għas-sisa. Din il-kooperazzjoni se tinkludi, fost l-oħrajn, l-approssimazzjoni gradwali tar-rati tas-sisa fuq il-prodotti tat-tabakk, safejn possibbli, filwaqt li jitqiesu r-restrizzjonijiet fil-kuntest reġjonali, u skont il-Qafas tal-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa dwar il-Kontroll tat-Tabakk. Għal dak il-għan, il-Partijiet se jfittxu li jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fi ħdan il-kuntest reġjonali.

Artikolu 284

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 285

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXII għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITOLU 4

Statistika

Artikolu 286

Il-Partijiet jiżviluppaw u jsaħħu l-kooperazzjoni ta’ bejniethom dwar kwistjonijiet ta’ statistika, u b’hekk jikkontribwixxu għall-objettiv fuq perjodu fit-tul li jipprovdu data statistika fil-waqt, komparabbli u affidabbli fuq livell internazzjonali. Huwa mistenni li sistema statistika nazzjonali sostenibbli, effiċjenti u professjonalment indipendenti tipproduċi informazzjoni rilevanti għaċ-ċittadini, għan-negozji u għal dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet fil-Ġeorġja u fl-UE, li tippermettilhom jieħdu deċiżjonijiet infurmati fuq din il-bażi. Is-sistema nazzjonali tal-istatistika għandha tirrispetta l-Prinċipji Fundamentali tal-Istatistika Uffiċjali tan-NU, billi tqis l-acquis tal-UE, fl-istatistika inkluż il-Kodiċi ta’ Prattika tal-Istatistika Ewropea, sabiex is-sistema nazzjonali tal-statistika tkun allinjata man-normi u l-standards Ewropej.

Artikolu 287

Il-kooperazzjoni timmira lejn:

Artikolu 288

Il-Partijiet jikkoperaw fi ħdan il-qafas tas-Sistema Statistika Ewropea, fejn l-Eurostat huwa l-awtorità Ewropea tal-istatistika. Il-kooperazzjoni għandha tinkludi enfasi fuq l-oqsma ta’:

Artikolu 289

Il-Partijiet, fost l-oħrajn, għandhom jiskambjaw informazzjoni u għarfien espert, u jiżviluppaw il-kooperazzjoni tagħhom, billi jikkonsidraw l-esperjenza diġà akkumulata fir-riforma tas-sistema statistika mnedija fi ħdan il-qafas ta’ diversi programmi ta’ assistenza. L-isforzi jiġu mmirati lejn aktar allinjament mal-acquis tal-UE fl-istatistika fuq il-bażi tal-istrateġija nazzjonali għall-iżvilupp tas-sistema tal-istatistika tal-Ġeorġja, u jitqiesu l-iżvilupp tas-sistema statistika Ewropea. L-enfasi fil-proċess tal-produzzjoni tad-data statistika tkun l-iżvilupp ulterjuri tal-istħarriġ bil-kampjuni u l-użu tar-reġistri amministrattivi, filwaqt li titqies il-ħtieġa li jitnaqqas il-piż tar-rispons. Id-data tkun rilevanti għat-tfassil u l-monitoraġġ tal-politiki fl-oqsma ewlenin tal-ħajja soċjali u ekonomika.

Artikolu 290

Għandu jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu. Safejn ikun possibbli, l-attivitajiet li jsiru fi ħdan is-Sistema Ewropea tal-Istatistika, inkluż it-taħriġ, għandhom ikunu miftuħa għall-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja.

Artikolu 291

L-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni tal-Ġeorġja, kull fejn rilevanti u applikabbli lejn l-acquis tal-UE tal-istatistika titwettaq skont il-Kompendju tar-Rekwiżiti Statistiċi aġġornat kull sena li jitqies mill-Partijiet bħala anness għal dan il-Ftehim (Anness XXIII).

TITOLU VI

POLITIKI OĦRA TA' KOOPERAZZJONI

KAPITEL 1

Trasport

Artikolu 292

Il-Partijiet għandhom:

Artikolu 293

Din il-kooperazzjoni tista’ tinkludi, fost l-oħrajn, dawn l-oqsma li ġejjin:

Artikolu 294

1.  Il-kooperazzjoni timmira wkoll lejn it-titjib tal-moviment tal-passiġġieri u l-merkanzija, iżjed fluwidità tal-flussi tat-trasport bejn il-Ġeorġja, l-UE u pajjiżi terzi fir-reġjun, billi tneħħi ostakli amministrattivi, tekniċi u oħrajn, ittejjeb in-netwerks tat-trasport u l-infrastruttura b’mod partikolari fin-netwerks prinċipali li jgħaqqdu lill-Partijiet. Din il-kooperazzjoni tinkludi azzjonijiet biex jiffaċilitaw il-qsim tal-fruntieri.

2.  Il-kooperazzjoni għandha tinkludi l-iskambju ta’ informazzjoni u attivitajiet konġunti:

Artikolu 295

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 296

Il-Ġeorġja twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Annessi XXIV u XV-D għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dawk l-Annessi.

KAPITEL 2

Kooperazzjoni fl-enerġija

Artikolu 297

Il-kooperazzjoni għandha tkun ibbażata fuq il-prinċipji ta’ sħubija, interess reċiproku, trasparenza u prevedibbiltà u timmira lejn l-integrazzjoni tas-suq u l-konverġenza regolatorja fis-settur tal-enerġija, billi tqis il-bżonn li jiġi żgurat l-aċċess għal enerġija sikura, ekoloġika u affordabbli.

Artikolu 298

Il-kooperazzjoni għandha tinkludi, fost l-oħrajn, dawn l-oqsma li ġejjin:

Artikolu 299

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 300

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXV għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 3

Ambjent

Artikolu 301

Il-Partijiet jiżviluppaw u jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fil-kwistjonijiet ambjentali, biex b’hekk ikun hemm kontribut għall-objettiv tal-iżvilupp sostenibbli fit-tul u l-ekonomija ssir aktar ekoloġika. Huwa mistenni li l-protezzjoni ambjentali msaħħa se ġġib benefiċċji liċ-ċittadini u lin-negozji fil-Ġeorġja u fl-UE, fosthom permezz ta’ saħħa pubblika aħjar, il-preservazzjoni tar-riżorsi naturali, effiċjenza ekonomika u ambjentali ikbar, kif ukoll użu ta’ teknoloġiji moderni u aktar nodfa li jikkontribwixxu lejn xejriet aktar sostenibbli fil-produzzjoni. Il-kooperazzjoni titwettaq waqt li jitqiesu l-aħjar interessi tal-Partijiet fuq il-bażi tal-ugwaljanza u l-benefiċċju reċiproku waqt li tkun ikkunsidrata wkoll l-interdipendenza eżistenti bejn il-Partijiet fil-qasam tal-protezzjoni tal-ambjent u l-ftehimiet multilaterali fil-qasam.

Artikolu 302

1.  Il-kooperazzjoni għandha timmira lejn il-preservazzjoni, il-protezzjoni, it-titjib u r-rijabilitazzjoni tal-kwalità tal-ambjent, il-ħarsien tas-saħħa umana, l-użu sostenibbli tar-riżorsi naturali u l-promozzjoni ta’ miżuri fil-livell internazzjonali li jindirizzaw problemi ambjentali reġjonali jew globali, fosthom fl-oqsma ta’:

2.  Il-kooperazzjoni timmira wkoll lejn l-integrazzjoni tal-ambjent f’oqsma tal-politika oħra apparti l-politika tal-ambjent.

Artikolu 303

Il-Partijiet fost l-oħrajn jiskambjaw informazzjoni u għarfien espert; jikkooperaw fuq livell bilaterali, reġjonali, inkluż permezz tal-istrutturi eżistenti ta’ kooperazzjoni fin-Nofsinhar tal-Kawkasu, u fil-livell internazzjonali, speċjalment fir-rigward ta’ ftehimiet ambjentali multilaterali ratifikati mill-Partijiet, u jikkooperaw fil-qafas tal-aġenziji rilevanti, kif xieraq.

Artikolu 304

1.  Il-kooperazzjoni tkopri, fost l-oħrajn, l-objettivi li ġejjin:

2.  In-NEAP se jiġi aġġornat perjodikament u adottat skont il-leġiżlazzjoni tal-Ġeorġja.

Artikolu 305

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 306

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXVI għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 4

Azzjoni klimatika

Artikolu 307

Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw u jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom biex jiġġieldu t-tibdil fil-klima. Il-kooperazzjoni titwettaq billi jitqiesu l-interessi tal-Partijiet fuq il-bażi tal-ugwaljanza u l-benefiċċju reċiproku u billi titqies l-interdipendenza eżistenti bejn il-impenji bilaterali u multilaterali f'dan il-qasam.

Artikolu 308

Il-kooperazzjoni għandha timmira lejn li timmitiga u tadatta għat-tibdil fil-klima, kif ukoll il-promozzjoni ta’ miżuri fil-livell internazzjonali inkluż fl-oqsma ta’:

Artikolu 309

Il-Partijiet fost l-oħrajn jiskambjaw informazzjoni u għarfien espert; jimplimentaw attivitajiet ta’ riċerka konġunti u jiskambjaw informazzjoni fuq teknoloġiji aktar nodfa; jimplimentaw attivitajiet konġunti fil-livell reġjonali u internazzjonali, inkluż fir-rigward ta’ ftehimiet ambjentali multilaterali ratifikati mill-Partijiet u attivitajiet konġunti fil-qafas tal-aġenziji rilevanti kif xieraq. Il-Partijiet jagħtu importanza speċjali lill-kwistjonijiet transfruntieri u lill-kooperazzjoni reġonali.

Artikolu 310

Abbażi tal-interessi reċiproċi, il-kooperazzjoni tkopri, fost l-oħrajn, l-iżvilupp u l-implimentazzjoni ta’:

Artikolu 311

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 312

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXVII għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 5

Politika industrijali u tal-intrapriżi u l-minjieri

Artikolu 313

Il-Partijiet għandhom jiżviluppaw u jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom fil-politika industrijali u tal-intrapriżi, u b'hekk itejbu l-ambjent kummerċjali għall-operaturi ekonomiċi kollha, iżda b'enfasi partikolari fuq l-intrapriżi żgħar u medji (SMEs) kif definiti fil-leġiżlazzjoni tal-UE u tal-Ġeorġja rispettivament. Il-kooperazzjoni msaħħa għandha ttejjeb il-qafas amministrattiv u regolatorju kemm għan-negozi tal-UE kif ukoll tal-Ġeorġja li joperaw fl-UE u fil-Ġeorġja, u tkun ibbażata fuq il-politiki tal-SMEs u industrijali tal-UE, filwaqt li tqis il-prinċipji u l-prassi rikonoxxuti internazzjonalment f'dan il-qasam.

Artikolu 314

Għal dawn il-finijiet, il-Partijiet jikkooperaw sabiex:

Artikolu 315

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu. Dan se jinvolvi rappreżentanti ta’ negozji tal-UE u tal-Ġeorġja.

KAPITEL 6

Liġi tal-kumpaniji, kontabbiltà u awditjar u governanza korporattiva

Artikolu 316

Filwaqt li jagħrfu l-importanza ta’ sett ta’ regoli u prassi effettivi fl-oqsma tal-liġi tal-kumpaniji u l-governanza korporattiva, kif ukoll fil-kontabilità u l-awditjar, għall-ħolqien ta’ ekonomija tas-suq li tiffunzjona bis-sħiħ u biex jitrawwem il-kummerċ, il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw:

Artikolu 317

Il-Partijiet se jimmiraw li jaqsmu informazzjoni u kompetenza dwar is-sistemi eżistenti kif ukoll l-iżviluppi ġodda rilevanti f'dawn l-oqsma. Barra minn hekk, il-Partijiet se jfittxu li jiżguraw skambju effettiv ta’ informazzjoni bejn ir-reġistri kummerċjali tal-Istati Membri tal-UE u r-reġistru nazzjonali tal-kumpaniji tal-Ġeorġja.

Artikolu 318

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 319

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXVIII għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 7

Servizzi finanzjarji

Artikolu 320

Filwaqt li jirrikonoxxu r-rilevanza li sett ta’ regoli u prassi effettivi fl-oqsma tas-servizzi finanzjarji biex jistabbilixxu ekonomija tas-suq li tiffunzjona bis-sħiħ u sabiex irawmu skambji kummerċjali bejn il-Partijiet, il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw fil-qasam tas-servizzi finanzjarji f'konformità mal-objettivi li ġejjin:

Artikolu 321

1.  Il-Partijiet jinkoraġġixxu l-kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet regolatorji u superviżorji relevanti, fosthom l-iskambju ta’ informazzjoni, il-kondiviżjoni ta’ għarfien espert dwar is-swieq finanzjarji u miżuri oħra bħal dawn.

2.  Tingħata attenzjoni speċjali għall-iżvilupp tal-kapaċità amministrattiva ta’ dawn l-awtoritajiet, fost l-oħrajn permezz tal-iskambji tal-persunal u taħriġ konġunt.

Artikolu 322

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 323

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XV-A għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 8

Kooperazzjoni fil-qasam tas-soċjetà tal-informazzjoni

Artikolu 324

Il-Partijiet jippromwovu l-kooperazzjoni fl-iżvilupp tas-Soċjetà tal-Informazzjoni għall-benefiċċju taċ-ċittadini u n-negozji permezz tad-disponibbiltà wiesgħa tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) u permezz ta’ kwalità aħjar ta’ servizzi bi prezzijiet affordabbli. Din il-kooperazzjoni għandha timmira li tiffaċilita l-aċċess għas-swieq tal-komunikazzjonijiet elettroniċi, tinkoraġġixxi l-kompetizzjoni u l-investiment fis-settur.

Artikolu 325

Il-kooperazzjoni tkopri, fost l-oħrajn, is-suġġetti li ġejjin:

Artikolu 326

Il-Partijiet jippromwovu l-kooperazzjoni bejn ir-regolaturi tal-UE u l-awtoritajiet nazzjonali tar-regolaturi tal-Ġeorġja fil-qasam tal-komunikazzjonijiet elettroniċi.

Artikolu 327

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XV-B għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 9

Turiżmu

Artikolu 328

Il-Partijiet għandhom jikkooperaw fil-qasam tat-turiżmu bl-għan li jsaħħu l-iżvilupp ta' industrija tat-turiżmu kompetittiva u sostenibbli bħala ġeneratur tat-tkabbir u t-tħeġġiġ ekonomiku, ix-xogħol u l-kambju internazzjonali.

Artikolu 329

Il-kooperazzjoni bilaterali u fil-livell Ewropew għandha tkun ibbażata fuq il-prinċipji li ġejjin:

Artikolu 330

Il-kooperazzjoni tiffoka fuq l-aspetti li ġejjin:

Artikolu 331

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

KAPITEL 10

Agrikoltura u żvilupp rurali

Artikolu 332

Il-Partijiet jikkooperaw biex jippromwovu l-agrikoltura u l-iżvilupp rurali, b'mod partikolari permezz ta’ konverġenza progressiva tal-politiki u l-leġiżlazzjoni.

Artikolu 333

Il-kooperazzjoni bejn il-Partijiet fil-qasam tal-agrikoltura u l-iżvilupp rurali jkopri, fost l-oħrajn, l-oqsma li ġejjin:

Artikolu 334

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

KAPITEL 11

Sajd u politiki marittimi

Taqsima 1

Politika tas-sajd

Artikolu 335

1.  Il-Partijiet jikkooperaw f'dawn l-oqsma ta’ benefiċċju reċiproku ta’ interess komuni fis-settur tas-sajd, inkluż il-konservazzjoni u l-immaniġġjar tar-riżorsi akkwatiċi ħajjin, l-ispezzjoni u l-kontroll, il-ġbir tad-data, u l-ġlieda kontra s-sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU) kif definit fil-Pjan ta’ Azzjoni Internazzjonali tal-FAO (IPAO) tal-2001 biex jipprevjenu, jiskoraġġixxu u jeliminaw is-sajd illegali, mhux irappurtat u mhux irregolat (IUU).

2.  Dik il-kooperazzjoni se tirrispetta l-obbligi internazzjonali tal-Partijiet fir-rigward tal-immaniġġjar u l-konservazzjoni tar-riżorsi akkwatiċi ħajjin.

Artikolu 336

Il-Partijiet jieħdu l-azzjonijiet konġunti, jiskambjaw informazzjoni u jagħtu appoġġ lil xulxin sabiex jippromwovu:

Artikolu 337

B'referenza għall-Artikolu 336 ta’ dan il-Ftehim, u billi jitqiesu l-aqwa pariri xjentifiċi, il-Partijiet isaħħu l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni tal-attivitajiet tagħhom fil-qasam tal-immaniġġjar u l-konservazzjoni tar-riżorsi akkwatiċi ħajjin fil-Baħar l-Iswed. Iż-żewġ Partijiet se jippromwovu l-kooperazzjoni reġjonali fil-Baħar l-Iswed u r-relazzjonijiet mal-Organizzazzjonijiet Reġjonali għall-Immaniġġjar tas-Sajd rilevanti, kif xieraq.

Artikolu 338

Il-Partijiet se jappoġġjaw inizjattivi, bħal skambju reċiproku ta’ esperjenzi u jipprovdu appoġġ, sabiex jiżguraw l-implimentazzjoni ta’ politika li tiżgura sajd sostenibbli fuq il-bażi tal-acquis tal-UE u l-oqsma ta’ prijorità ta' interess għall-Partijiet f'dan il-qasam, inkluż:

Taqsima 2

Politika marittima

Artikolu 339

Meta titqies il-kooperazzjoni tagħhom fl-oqsma tas-sajd, tat-trasport relatat mal-baħar, l-ambjent u politiki oħra, u skont il-ftehimiet internazzjonali rilevanti dwar il-liġi tal-baħar bbażati fuq il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Liġi tal-Baħar, il-Partijiet għandhom ukoll jiżviluppaw kooperazzjoni dwar politika marittima integrata, b’mod partikolari:

Artikolu 340

Din il-kooperazzjoni għandha tinkludi:

Artikolu 341

Se jitwettaq djalogu regolari bejn il-Partijiet dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

KAPITEL 12

Kooperazzjoni fir-riċerka, żvilupp teknoloġiku u dimonstrazzjoni

Artikolu 342

Il-Partijiet jippromwovu l-kooperazzjoni fl-oqsma kollha tar-riċerka xjentifika ċivili u l-iżvilupp teknoloġiku u d-dimostrazzjoni (RTD) fuq il-bażi ta’ benefiċċju reċiproku u soġġett għal livelli ta’ protezzjoni xierqa u effettivi tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali.

Artikolu 343

Il-kooperazzjoni fl-RTD tkopri:

Artikolu 344

Fit-twettiq ta’ dawn l-attivitajiet ta’ kooperazzjoni, għandu jitfittex li sseħħ sinerġija ma’ attivitajiet oħra mwettqa fil-qafas tal-kooperazzjoni finanzjarja bejn l-UE u l-Ġeorġja kif stipulat fit-Titolu VII (Assistenza Finanzjarja, u Dispożizzjonijiet għall-Antifrodi u l-Kontroll) ta’ dan il-Ftehim.

KAPITEL 13

Politika tal-konsumaturi

Artikolu 345

Il-Partijiet għandhom jikkoperaw sabiex jiżguraw livell għoli ta’ protezzjoni tal-konsumatur u li tintlaħaq il-kompatibilità bejn is-sistemi tagħhom tal-protezzjoni tal-konsumatur.

Artikolu 346

Sabiex jintlaħqu dawn l-objettivi, il-kooperazzjoni tista' tinkludi, meta xieraq:

Artikolu 347

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXIX għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 14

Impjiegi, politika soċjali u opportunitajiet indaqs

Artikolu 348

Il-Partijiet għandhom isaħħu d-djalogu u l-kooperazzjoni tagħhom biex jippromwovu l-Aġenda tax-Xogħol Deċenti, il-politika tal-impjiegi, is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, id-djalogu soċjali, il-protezzjoni soċjali, l-inklużjoni soċjali, l-ugwaljanza bejn il-ġeneri u kontra d-diskriminazzjoni, u r-responsabbiltà soċjali korporattiva u b’hekk jikkontribwixxu għall-promozzjoni ta’ iktar impjiegi u impjiegi aħjar, it-tnaqqis tal-faqar, it-titjib tal-koeżjoni soċjali, l-iżvilupp sostenibbli u kwalità ta’ ħajja aħjar.

Artikolu 349

Kooperazzjoni, abbażi tal-iskambju ta’ informazzjoni u l-aħjar prassi, tista’ tkopri għadd ta’ kwistjonijiet magħżula li għandhom jiġu identifikati mill-oqsma li ġejjin:

Artikolu 350

Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu l-involviment tal-partijiet interessati kollha rilevanti, inklużi l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili u b’mod partikolari tas-sħab soċjali, fl-iżvilupp tal-politika u r-riformi u fil-kooperazzjoni bejn il-Partijiet kif previst fil-parti rilevanti tat-Titolu VIII (Dispożizzjonijiet Istituzzjonali, Ġenerali u Finali) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 351

Il-Partijiet jimmiraw li jqawwu l-kooperazzjoni dwar kwistjonijiet tal-impjiegi u tal-politika soċjali fil-fora u fl-organizzazzjonijiet rilevanti reġjonali, multilaterali u internazzjonali kollha.

Artikolu 352

Il-Partijiet għandhom jippromwovu r-responsabbiltà u r-responsabilizzazzjoni soċjali korporattiva u jinkoraġġixxu prassi kummerċjali responsabbli, bħal dik promossa minn għadd ta’ gwidi linji għar-responsabbiltà soċjali korporattiva internazzjonali u speċjalment il-Linji Gwida tal-OECD għall-Impriżi Multinazzjonali.

Artikolu 353

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

Artikolu 354

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXX għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 15

Saħħa pubblika

Artikolu 355

Il-Partijiet jaqblu li jiżviluppaw il-kooperazzjoni tagħhom fil-qasam tas-saħħa pubblika, bil-għan li jgħollu l-livell tas-sikurezza tas-saħħa pubblika u l-protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem bħala komponent essenzjali għall-iżvilupp sostenibbli u t-tkabbir ekonomiku.

Artikolu 356

Il-kooperazzjoni għandha tkopri l-oqsma li ġejjin b’mod partikolari:

Artikolu 357

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXXI għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 16

Edukazzjoni, taħriġ u żgħażagħ

Artikolu 358

Il-Partijiet jikkooperaw fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ biex jintensifikaw il-kooperazzjoni u d-djalogu, inkluż id-djalogu dwar kwistjonijiet ta’ politika, u jfittxu l-approssimazzjoni ma' politiki u prassi rilevanti tal-UE. Il-Partijiet jikkooperaw sabiex jippromwovu tagħlim tul il-ħajja, iħeġġu l-kooperazzjoni u t-trasparenza fil-livelli kollha tal-edukazzjoni u t-taħriġ, b’attenzjoni speċjali fuq l-edukazzjoni ogħla.

Artikolu 359

Din il-kooperazzjoni fil-qasam tal-edukazzjoni u t-taħriġ għandu tiffoka inter alia fuq l-oqsma li ġejjin:

Artikolu 360

Il-Partijiet jaqblu li jikkooperaw fil-qasam taż-żgħażagħ biex:

Artikolu 361

Il-Ġeorġja se twettaq u tiżviluppa politika konsistenti mal-qafas tal-politiki u prassi tal-UE b’referenza għad-dokumenti fl-Anness XXXII għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 17

Kooperazzjoni fil-qasam kulturali

Artikolu 362

Il-Partijiet se jippromwovu l-kooperazzjoni kulturali filwaqt li jikkunsidraw kif xieraq il-prinċipji mħaddna fil-Konvenzjoni tal-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (UNESCO) dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diversità tal-Espressjonijiet Kulturali tal-2005. Il-Partijiet se jfittxu djalogu politiku regolari f’oqsma ta’ interess reċiproku, inkluż l-iżvilupp tal-industriji kulturali fl-UE u fil-Ġeorġja. Il-kooperazzjoni bejn il-Partijiet se trawwem djalogu interkulturali, inkluż permezz tal-parteċipazzjoni fis-settur tal-kultura u s-soċjetà ċivili mill-UE u l-Ġeorġja.

Artikolu 363

Il-Partijiet jikkonċentraw l-kooperazzjoni tagħhom f’għadd ta’ oqsma:

KAPITEL 18

Kooperazzjoni fl-oqsma awdjoviżivi u tal-midja

Artikolu 364

Il-Partijiet se jippromwovu l-kooperazzjoni fil-qasam awdjoviżiv. Il-kooperazzjoni ssaħħaħ l-industriji awdjoviżivi fl-UE u fil-Ġeorġja b’mod partikolari permezz ta’ taħriġ ta’ professjonisti, l-iskambju ta' informazzjoni u l-inkoraġġiment ta' koproduzzjonijiet fl-oqsma taċ-ċinema u tat-televiżjoni.

Artikolu 365

1.  Il-Partijiet jiżviluppaw djalogu regolari fil-qasam tal-politiki awdjoviżivi u tal-midja u jikkooperaw sabiex tissaħħaħ l-indipendenza u l-professjonalità tal-midja kif ukoll rabtiet mal-midja tal-UE skont l-istandards Ewropej rilevanti, inklużi l-istandards tal-Kunsill tal-Ewropa u l-Konvenzjoni tal-UNESCO dwar il-Protezzjoni u l-Promozzjoni tad-Diversità tal-Espressjonijiet Kulturali tal-2005.

2.  Il-kooperazzjoni tista’ tinkludi, fost l-oħrajn, il-kwistjoni tat-taħriġ tal-ġurnalisti u ta’ professjonisti oħra tal-medja.

Artikolu 366

Il-Partijiet jikkonċentraw l-kooperazzjoni tagħhom fuq għadd ta’ oqsma:

Artikolu 367

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha lejn l-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXXIII għal dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

KAPITEL 19

Kooperazzjoni fil-qasam tal-isport u attività fiżika

Artikolu 368

Il-Partijiet għandhom jippromwovu l-kooperazzjoni fil-qasam tal-isport u l-attività fiżika permezz tal-iskambju ta’ informazzjoni u prassi tajba sabiex jippromwovu stil ta’ ħajja tajjeb għas-saħħa u l-valuri soċjali u edukattiv tal-isport, mobilità fl-isport u sabiex jiġġieldu t-theddid globali għall-isport bħad-doping, ir-razziżmu u l-vjolenza.

KAPITEL 20

Kooperazzjoni mas-soċjetà ċivili

Artikolu 369

Il-Partijiet għandhom ikabbru d-djalogu dwar il-kooperazzjoni mas-soċjetà ċivili, bl-objettivi li ġejjin:

Artikolu 370

Il-Partijiet jippromwovu djalogu u kooperazzjoni bejn il-partijiet interessati tas-soċjetà ċivili miż-żewġ naħat bħala parti integrali mir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Ġeorġja. L-għanijiet ta’ dan id-djalogu u l-kooperazzjoni huma:

Artikolu 371

Se jitwettaq djalogu regolari bejn il-Partijiet dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

KAPITEL 21

Żvilupp reġjonali, kooperazzjoni fil-livell transfruntier u reġjonali

Artikolu 372

1.  Il-Partijiet jippromwovu fehim reċiproku u kooperazzjoni bilaterali fil-qasam tal-politika tal-iżvilupp reġjonali, fosthom il-metodi ta’ formulazzjoni u implimentazzjoni ta’ politiki reġjonali, governanza u sħubija fuq diversi livelli, b’enfasi speċjali fuq l-iżvilupp taż-żoni żvantaġġati u l-kooperazzjoni territorjali, bil-għan li jiġu stabbiliti kanali ta’ komunikazzjoni u jissaħħaħ l-iskambju ta’ informazzjoni u tal-esperjenza bejn l-awtoritajiet nazzjonali u lokali, l-atturi soċjoekonomiċi u s-soċjetà ċivili.

2.  Il-Partijiet b’mod partikolari jikkooperaw bil-ħsieb li jallinjaw il-prassi tal-Ġeorġja mal-prinċipji li ġejjin:

Artikolu 373

1.  Il-Partijiet jappoġġjaw u jsaħħu l-involviment tal-awtoritajiet fil-livell lokali fil-kooperazzjoni tal-politika reġonali fosthom il-kooperazzjoni transfruntiera u l-istrutturi maniġerjali relatati, isaħħu l-kooperazzjoni permezz tal-istabbiliment ta’ qafas leġiżlattiv reċiproku abilitattiv, sostenn u żvilupp ta’ miżuri ta’ bini ta’ kapaċità u l-promozzjoni ta’ netwerks ekonomiċi u kummerċjali transfruntieri u reġjonali.

2.  Il-Partijiet se jikkooperaw biex jikkonsolidaw il-kapaċitajiet istituzzjonali u operazzjonali tal-istituzzjonijiet tal-Ġeorġja fl-oqsma tal-iżvilupp reġjonali u l-ippjanar tal-użu tal-art permezz ta’, fost l-oħrajn:

Artikolu 374

1.  Il-Partijiet għandhom isaħħu u jinkoraġġixxu l-iżvilupp ta’ kooperazzjoni transfrutniera f’oqsma oħra koperti minn dan il-Ftehim bħal, fost l-oħrajn, it-trasport, l-enerġija, in-netwerks tal-komunikazzjoni, il-kultura, l-edukazzjoni, it-turiżmu u s-saħħa.

2.  Il-Partijiet jintensifikaw il-kooperazzjoni bejn ir-reġjuni tagħhom fil-forma ta’ programmi transnazzjonali u interreġjonali, jinkoraġġixxu l-parteċipazzjoni tar-reġjuni Ġeorġjani fl-istrutturi u l-organizzazzjonijiet reġjonali Ewropej u jippromwovu l-iżvilupp ekonokimu u istituzzjonali billi jimplimentaw proġetti ta’ interess komuni.

3.  Dawn l-attivitajiet se jitwettqu fil-kuntest ta’:

Artikolu 375

Se jitwettaq djalogu regolari dwar il-kwistjonijiet koperti minn dan il-Kapitolu.

KAPITEL 22

Protezzjoni ċivili

Artikolu 376

Il-Partijiet jiżviluppaw u jsaħħu l-kooperazzjoni tagħhom f'rabta mad-diżastri naturali u dawk li joħloq il-bniedem. Il-kooperazzjoni titwettaq b'konsiderazzjoni tal-interessi tal-Partijiet fuq il-bażi tal-ugwaljanza u l-benefiċċju reċiproku, kif ukoll b'konsiderazzjoni tal-interdipendenza eżistenti bejn il-Partijiet u l-attivitajiet multilaterali fil-qasam.

Artikolu 377

Il-kooperazzjoni timmira li ttejjeb il-prevenzjoni ta’, it-tħejjija għal u r-reazzjoni għal diżastri naturali u dawk ikkawżati mill-bniedem.

Artikolu 378

Il-Partijiet, fost l-oħrajn, jiskambjaw l-informazzjoni u l-kompetenza esperta u jimplimentaw attivitajiet konġunti fuq bażi bilaterali u/jew fil-qafas ta’ programmi multilaterali. Il-kooperazzjoni tista’ ssir, inter alia, permezz tal-implimentazzjoni ta’ ftehimiet speċifiċi u/jew arranġamenti amministrattivi f’dan il-qasam, konklużi bejn il-Partijiet.

Artikolu 379

Il-kooperazzjoni tista’ tkopri l-għanijiet li ġejjin:

KAPITEL 23

Parteċipazzjoni f'aġenziji u programmi tal-unjoni ewropea

Artikolu 380

Il-Ġeorġja titħalla tipparteċipa fl-aġenziji kollha tal-Unjoni miftuħa għall-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja f'konformità mad-dispożizzjonijiet relevanti li jistabbilixxu dawn l-aġenziji. Il-Ġeorġja tidħol fi ftehimiet separati mal-UE li jippermettu l-parteċipazzjoni tagħha f'kull waħda minn dawn l-aġenziji inkluż l-ammont tal-kontribuzzjoni finanzjarja tagħha.

Artikolu 381

Il-Ġeorġja titħalla tipparteċipa fil-programmi kollha tal-Unjoni attwali u futuri miftuħa għall-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja f'konformità mad-dispożizzjonijiet relevanti li jadottaw dawn il-programmi. Il-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja fil-programmi tal-Unjoni tkun skont id-dispożizzjonijiet stabbiliti fil-Protokoll III tal-Anness tal-Ftehim Qafas bejn l-Unjoni Ewropea u l-Ġeorġja dwar il-prinċipji ġenerali għall-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja fil-programmi tal-Unjoni.

Artikolu 382

Il-Partijiet se jwettqu djalogu regolari dwar il-parteċipazzjoni tal-Ġeorġja fil-programmi u l-aġenziji tal-UE. Partikolarment l-UE tgħarraf lill-Ġeorġja fil-każ ta' stabbiliment ta’ aġenziji ġodda tal-UE u ta' programmi ġodda tal-Unjoni, kif ukoll dwar bidliet fit-termini ta’ parteċipazzjoni fil-programmi tal-Unjoni u l-aġenziji, imsemmija fl-Artikoli 380 u 381 ta’ dan il-Ftehim.

TITOLU VII

ASSISTENZA FINANZJARJA, U DISPOŻIZZJONIJIET KONTRA L-FRODI, U TA’ KONTROLL

KAPITEL 1

Għajnuna finanzjarja

Artikolu 383

Il-Ġeorġja tibbenefika minn għajnuna finanzjarja permezz ta’ mekkaniżmi u strumenti ta’ finanzjament tal-UE. Il-Ġeorġja tista' tibbenefika wkoll minn kooperazzjoni mal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), il-Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp (BERŻ) u istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali oħrajn. L-assistenza finanzjarja se tikkontribwixxi biex jintlaħqu l-objettivi ta’ dan il-Ftehim u se tkun ipprovduta skont il-Kapitolu li ġej.

Artikolu 384

Il-prinċipji ewlenin tal-assistenza finanzjarja jiġu stipulati fir-regolamenti tal-istrumenti finanzjarji rilevanti tal-UE.

Artikolu 385

L-oqsma prijoritarji tal-għajnuna finanzjarja tal-UE miftiehma mill-Partijiet jiġu stabbiliti fi programmi ta' azzjoni annwali, ibbażati kull meta applikabbli fuq oqfsa multiannwali li jirriflettu l-prijoritajiet politiċi miftehma. L-ammonti ta’ għajnuna stabbiliti f’dawk il-programmi għandhom iqisu l-ħtiġijiet tal-Ġeorġja, il-kapaċitajiet tas-settur u l-progress bir-riformi, b’mod partikolari f’oqsma koperti minn dan il-Ftehim.

Artikolu 386

Sabiex jiżguraw l-aħjar użu tar-riżorsi disponibbli, il-Partijiet jagħmlu ħilithom biex jiżguraw li l-assistenza tal-UE tiġi implimentata b’kooperazzjoni u koordinazzjoni mill-qrib ma’ pajjiżi donaturi oħra, organizzazzjonijiet ta’ donaturi u istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali, u f'konformità ma’ prinċipji internazzjonali tal-effikaċjà tal-għajnuna.

Artikolu 387

Il-bażi fundamentali, legali, amministrattiva u teknika ta’ assistenza finanzjarja tkun stabbilita fil-qafas ta’ ftehimiet rilevanti bejn il-Partijiet.

Artikolu 388

Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni għandu jkun infurmat dwar il-progress u l-implimentazzjoni tal-għajnuna finanzjarja, u l-impatt tagħha meta jintlaħqu l-objettivi ta’ dan il-Ftehim. Għal dak il-għan, il-korpi relevanti tal-Partijiet jipprovdu monitoraġġ u evalwazzjoni xierqa tal-informazzjoni fuq bażi reċiproka u kontinwa.

Artikolu 389

Il-Partijiet jimplimentaw l-għajnuna f’konformità mal-prinċipji ta’ mmaniġġjar finanzjarju tajjeb u jikkooperaw fil-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-UE u tal-Ġeorġja skont il-Kapitolu 2 (Dispożizzjonijiet Kontra l-Frodi u ta’ Kontroll) ta’ dan it-Titolu.

KAPITEL 2

Dispożizzjonijiet kontra l-frodi u ta’ kontroll

Artikolu 390

Definizzjonijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Kapitolu, japplikaw id-definizzjonijiet stipulati fil-Protokoll IV ta' dan il-Ftehim.

Artikolu 391

Kamp ta’ applikazzjoni

Dan il-Kapitolu għandu jkun applikabbli għal kwalunkwe ftehim ulterjuri jew strument ta’ finanzjament li jiġi konkluż bejn il-Partijiet, u kwalunkwe strument ta’ finanzjament ieħor tal-UE li l-Ġeorġja tista’ tkun assoċjata miegħu, mingħajr ħsara għal kwalunkwe klawżola addizzjonali oħra li tkopri l-awditjar, il-verifiki fuq il-post, l-ispezzjonijiet, il-kontrolli, u l-miżuri ta’ kontra l-frodi, fosthom dawk li jsiru mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri u mill-Uffiċċju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi (OLAF).

Artikolu 392

Miżuri għall-prevenzjoni u l-ġielda kontra l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra

Il-Partijiet jieħdu miżuri effettivi sabiex jipprevjenu u jiġġieldu l-frodi, il-korruzzjoni u kwalunkwe attività illegali oħra f'rabta mal-implimentazzjoni ta' fondi Ewropej, fost l-oħrajn, permezz ta’ għajnuna amministrattiva reċiproka u għajnuna legali reċiproka fl-oqsma koperti b'dan il-Ftehim.

Artikolu 393

L-iskambju ta’ informazzjoni u kooperazzjoni ulterjuri fil-livell operazzjonali

1.  Bil-għan li dan il-Kapitolu jkun implimentat kif xieraq, l-awtoritajiet kompetenti tal-Ġeorġja u tal-UE, fuq bażi regolari jiskambjaw informazzjoni u, fuq talba ta’ waħda mill-Partijiet, iwettqu konsultazzjonijiet.

2.  L-OLAF jista’ jiftiehem mal-kontropartijiet kompetenti Ġeorġjani skont il-leġiżlazzjoni Ġeorġjana fuq aktar kooperazzjoni fil-qasam ta’ kontra l-frodi, inklużi arranġamenti operazzjonali mal-awtoritajiet tal-Ġeorġja.

3.  Dwar it-trasferiment u l-ipproċessar tad-data personali, għandu japplika l-Artikolu 14 tat-Titolu III (Libertà, Sigurtà u Ġustizzja) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 394

Il-prevenzjoni tal-frodi, il-korruzzjoni u l-irregolaritajiet

1.  L-awtoritajiet tal-UE u tal-Ġeorġja għandhom jivverivikaw b’mod regolari li l-operazzjonijiet iffinanzjati b’fondi tal-UE jkunu ġew implimentati kif jixraq. Għandhom jieħdu kwalunkwe miżura xierqa biex jipprevenu u jirrimedjaw l-irregolaritajiet u l-frodi.

2.  L-awtoritajiet tal-UE u tal-Ġeorġja jieħdu kwalunkwe miżura xierqa sabiex tiġi evitata u rrimedjata kwalunkwe prassi ta’ korruzzjoni attiva jew passiva u jeskludu l-kunflitti ta’ interess fi kwalunkwe stadju tal-proċeduri relatati mal-implimentazzjoni tal-fondi tal-UE.

3.  L-awtoritajiet tal-Ġeorġja għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni Ewropea bi kwalunkwe miżura preventiva li tkun ittieħdet.

4.  Il-Kummissjoni Ewropea tkun intitolata tikseb evidenza skont l-Artikolu 56 tar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 tal-25 ta’ Ġunju 2002 dwar ir-Regolament Finanzjarju applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Komunitajiet Ewropej.

5.  B'mod partikolari, tkun intitolata wkoll tikseb evidenza li l-proċeduri dwar l-akkwist pubbliku u l-għotijiet jissodisdaw il-prinċipji ta’ trasparenza, ugwaljanza u nondiskriminazzjoni, jipprevenu kwalunkwe kunflitt ta’ interess, joffru garanziji ekwivalenti għal standards aċċettati internazzjonalment u jiżguraw konformità mad-dispożizzjonijiet tal-immaniġġjar finanzjarju sod.

6.  Skont il-proċeduri tagħhom stess, il-Partijiet jipprovdu lil xulxin b’kull informazzjoni relatata mal-implimentazzjoni tal-fondi tal-UE u jgħarrfu lil xulxin mingħajr dewmien dwar kwalunkwe bidla sostanzjali fil-proċeduri jew is-sistemi tagħhom.

Artikolu 395

Proċedimenti legali, investigazzjoni u prosekuzzjoni

L-awtoritajiet Ġeorġjani għandhom jiftħu proċedimenti legali, fosthom jekk ikun jixraq, investigazzjoni u prosekuzzjoni ta’ każijiet suspettati jew attwali, ta’ frodi, korruzjoni jew kwalunkwe irregolarità oħra, inkluż il-kunflitt ta’ interess, b'segwitu ta' kontrolli nazzjonali jew tal-UE. Fejn ikun xieraq, l-OLAF jista' jassisti lill-awtoritajiet kompetenti Ġeorġjani f'dan il-kompitu.

Artikolu 396

Il-komunikazzjoni dwar frodi, korruzzjoni u irregolaritajiet

1.  L-awtoritajiet tal-Ġeorġja jgħaddu lill-Kummissjoni Ewropea mingħajr telf ta’ żmien kwalunkwe informazzoni li jsiru jafu biha dwar każijiet reali ta' frodi jew korruzzjoni u jinfurmaw lill-Kummissjoni Ewropea mingħajr telf ta' żmien bi kwalunkwe irregolarità oħra, inkluż kunflitt ta’ interess b’rabta mal-implimentazzjoni ta’ fondi tal-UE. F’każ ta' suspett ta' frodi u korruzzjoni, l-OLAF u l-Kommissjoni Ewropea għandhom jiġu infurmati wkoll.

2.  L-awtoritajiet tal-Ġeorġja għandhom jirrappurtaw ukoll il-miżuri kollha meħuda f'rabta mal-fatti kkomunikati skont dan l-artikolu. F’każ li ma jkunx hemm frodi, korruzzjoni jew kwalunkwe irregolarità oħra x’jiġu rrappurtati, l-awtoritiajiet tal-Ġeorġja jinfurmaw lill-Kummissjoni Ewropea wara tmiem kull sena kalendarja.

Artikolu 397

Awditi

1.  Il-Kummissjoni Ewropea u l-Qorti Ewropea tal-Awdituri huma intitolati jeżaminaw jekk in-nefqa kollha relatata mal-implimentazzjoni ta' fondi tal-UE tkunx saret b'manjiera legali u regolari u jekk l-immaniġġjar finanzjarju kienx tajjeb.

2.  L-awditjar għandu jsir abbażi kemm tal-impenji meħuda kif ukoll tal-ħlasijiet li jkunu saru. Għandhom ikunu bbażati fuq reġistri u jekk ikun hemm bżonn, jitwettqu fuq il-post fil-bini ta' kwalunkwe entità li timmaniġġja jew tieħu parti fl-implimentazzjon ta’ fondi tal-UEDawk l-awditi jistgħu jsiru qabel ma jingħalqu l-kontijiet tas-sena finanzjarja inkwistjoni u għal perjodu ta’ ħames snin mid-data tal-ħlas tal-bilanċ.

3.  L-ispetturi tal-Kummissjoni Ewropea jew persuni oħra maħtura mill-Kummissjoni Ewropea jew mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri jistgħu jwettqu kontrolli ta' dokumenti jew fuq il-post u awditjar fl-uffċċji ta' kwalunkwe entità li timmaniġġja jew tieħu sehem fl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-UE u tas-sottokuntratturi fil-Ġeoġrja.

4.  L-ispetturi tal-Kummissjoni Ewropea jew persuni oħra maħtura mill-Kummissjoni Ewropea jew mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri jkollhom aċċess xieraq għas-siti, ix-xogħlijiet u d-dokumenti, sabiex iwettqu dan l-awditi, inkluż f’forma elettronika. Dak id-dritt ta’ aċċess ikun ikkomunkat lill-istituzzjonijiet pubbliċi kollha tal-Ġeorġja u għandu jkun iddikjarat b’mod espliċitu fil-kuntratti konklużi għall-implimentazzjoni tal-istrumenti msemmija f’dan il-Ftehim.

5.  Il-kontrolli u l-awditi deskritti hawn fuq huma applikabbli għall-kuntratturi u s-sottokuntratturi kollha li jkunu rċevew fondi mill-UE. Fit-twettiq tal-kompiti tagħhom, il-Qorti Ewropea tal-Awdituri u l-korpi tal-awditjar tal-Ġeorġja għandhom jikkooperaw fi spirtu ta’ fiduċja filwaqt li jżommu l-indipendenza tagħhom.

Artikolu 398

Kontrolli fuq il-post

1.  Fi ħdan il-qafas ta’ dan il-Ftehim, l-OLAF tkun awtorizzata tagħmel verifiki u spezzjonijiet fuq il-post sabiex jitħarsu l-interessi finanzjarji tal-UE skont id-dispożizzjonijiet tar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2185/96 tal-11 ta’ Novembru 1996 dwar il-verifiki [kontrolli]u l-ispezzjonijiet fuq il-post imwettqa mill-Kummissjoni sabiex tipproteġi l-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea kontra l-frodi u irregolarijiet oħra.

2.  Kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post għandhom jitħejjew u jsiru mill-OLAF f’kooperazzjoni mill-qrib mal-awtoritajiet kompetenti tal-Ġeorġja filwaqt li titqies il-leġiżlazzjoni relevanti tal-Ġeorġja.

3.  L-awtoritajiet tal-Ġeorġja jiġu nnotifikati fil-waqt opportun bl-għan, l-iskop u l-bażi legali tal-kontrolli u l-ispezzjonijiet, sabiex ikunu jistgħu jipprovdu l-għajnuna kollha rekwiżita. Għal dan il-għan, l-uffiċjali tal-awtoritajiet kompetenti tal-Ġeorġja, jistgħu jipparteċipaw f’kontrolli u spezzjonijiet fuq il-post.

4.  Jekk l-awtoritajiet ikkonċernati tal-Ġeoġrja jesprimu l-interess tagħhom, il-kontrolli u l-ispezzjonijiet fuq il-post isiru b'mod konġunt bejnhom u l-OLAF.

5.  Jekk operatur ekonokimu jirreżisti kontroll jew spezzjoni fuq il-post, l-awtoritajiet tal-Ġeorġja, f’konformità mal-leġiżlazzjoni nazzjonali, jagħtu l-assistenza meħtieġa lill-OLAF biex dan ikun jista' jaqdi dmirijietu fit-twettiq ta’ kontroll jew spezzjoni fuq il-post.

Artikolu 399

Miżuri u penali amministrattivi

Bla ħsara għal-leġiżlazzjoni tal-Ġeorġja, jistgħu jiġu imposti miżuri amministrattivi u penali mill-Kummissjoni Ewropea skont ir-Regolament (KE, Euratom) Nru 1605/2002 u tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE, Euratom) Nru 2342/2002 tal-23 ta’ Diċembru 2002 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-implimentazzjoni tar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 1605/2002 rigward ir-Regolament Finanazjarju applikabbli għall-baġit ġenerali tal-Komunitajiet Ewropej u mar-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta’ Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunitajiet Ewropej.

Artikolu 400

Irkupru

1.  L-awtoritajiet tal-Ġeorġja jieħdu kwalunkwe miżura xierqa biex jimplimentaw id-dispożizzjonijiet imsemmija hawn taħt dwar l-irkupru ta' fondi tal-UE mħallsa indebitament lill-aġenzija governattiva tal-finanzjament.

2.  Meta l-awtoritajiet tal-Ġeorġja jkunu fdati bl-implimentazzjoni ta’ fondi tal-UE, il-Kummissjoni Ewropea hija intitolata tirkupra fondi tal-UE li jkunu tħallsu indebitament, b’mod partikolari permezz ta’ korrezzjonijiet finanzjarji. Il-Kummissjoni Ewropea tqis il-miżuri meħuda mill-awtoritajiet tal-Ġeorġja biex jimpedixxu li jintilfu l-fondi tal-UE konċernati.

3.  Il-Kummissjoni Ewropea tikkonsulta mal-Ġeorġja dwar il-kwistjoni qabel ma tieħu xi deċiżjoni dwar irkupru. Tilwim dwar l-irkupru jiġu diskussi fil-Kunsill ta' Assoċjazzjoni.

4.  Meta l-Kummissjoni Ewropea timplimenta fondi tal-UE direttament jew indirettament billi tafda kompiti ta' implimentazzjoni tal-baġit lil partijiet terzi, id-deċiżjonijiet li tieħu l-Kummissjoni Ewropea li jaqgħu fl-ambitu ta' dan it-Titolu, li jimponu obbligu finanzjarju fuq persuni li mhumiex Stati, ikunu infurzabbli fil-Ġeorġja skont il-prinċipji li ġejjin:

5.  L-ordni ta’ infurzar tinħareġ, mingħajr l-ebda kontroll ulterjuri ħlief għall-verifika tal-awtentiċità tal-att, mill-awtoritajiet maħtura mill-gvern tal-Ġeorġja. L-infurzar għandu jseħħ f’konformità mar-regoli ta’ proċedura tal-Ġeorġja. Il-legalità tad-deċiżjoni tal-infurzar tal-awtoritajiet pertinenti tal-UE tkun soġġetta għall-kontroll mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea.

6.  Sentenzi mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea skont klawżola ta’ arbirtaġġ f’kuntratt fl-ambitu ta’ dan l-Anness għandhom ikunu infurzabbli bl-istess kundizzjonijiet.

Artikolu 401

Kunfidenzjalità

L-informazzjoni komunikata jew akkwistata fi kwalunkwe għamla skont dan l-Anness għandha tkun koperta bis-segretezza professjonali u protetta bl-istess mod kif informazzjoni simili tkun protetta bil-liġi tal-Ġeorġja u bid-dispożizzjonijiet korrispondenti applikabbli għall-istituzzjonijiet tal-UE. Din l-informazzjoni ma tistax tiġi kkomunikata għajr lil persuni fl-istituzzjonijiet tal-UE, fl-Istati Membri jew fil-Ġeorġja, li l-funzjonijiet tagħhom jirrikjedu li jkunu jafu biha, lanqas ma tista’ tintuża għal għanijiet oħra ħlief dawk biex ikun żgurat il-ħarsien effettiv tal-interessi finanzjarji tal-Partijiet.

Artikolu 402

Approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni

Il-Ġeorġja se twettaq l-approssimazzjoni tal-leġiżlazzjoni tagħha mal-atti tal-UE u l-istrumenti internazzjonali msemmija fl-Anness XXXIV ta' dan il-Ftehim skont id-dispożizzjonijiet ta’ dak l-Anness.

TITOLU VIII

DISPOŻIZZJONIJIET ISTITUZZJONALI, ĠENERALI U FINALI

KAPITEL 1

Qafas istituzzjonali

Artikolu 403

Djalogu politiku u ta’ politika bejn il-Partijiet, inkluż dwar kwistjonijiet relatati ma’ kooperazzjoni settorjali, jista’ jsir fi kwalunkwe livell. Isir djalogu politiku regolari f'livell għoli fil-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni stabbilit bl-Artikolu 40 u fil-qafas ta’ laqgħat regolari bejn ir-rappreżentanti taż-żewġ Partijiet f'livell ministerjali bi ftehim reċiproku.

Kunsill ta’ Assoċjazzjoni

Artikolu 404

1.  B'dan qed jiġi stabbilit Kunsill ta' Assoċjazzjoni. Dan jagħmel superviżjoni u jimmonitorja l-applikazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim u perjodikament jeżamina l-funzjonament ta’ dan il-Ftehim fid-dawl tal-għanijiet tiegħu.

2.  Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jiltaqa’ fil-livell ministerjali u f’intervalli regolari, mill-inqas darba fis-sena, u meta ċ-ċirkostanzi jeħtieġu dan. Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jista' jiltaqa’ fi kwalunkwe konfigurazzjoni, bi ftehim reċiproku.

3.  Barra milli jagħmel superviżjoni u jimmonitorja l-applikazzjoni u l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jeżamina kwalunkwe kwistjoni ewlenija li tinqala’ fi ħdan il-qafas ta’ dan il-Ftehim u kwalunkwe kwistjoni bilaterali jew internazzjonali oħra ta’ interess reċiproku.

Artikolu 405

1.  Il-Kunsill tal-Assoċjazzjoni jkun magħmul minn membri tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u membri tal-Kummissjoni Ewropea, minn naħa, u minn membri tal-Gvern tal-Ġeorġja, min-naħa l-oħra.

2.  Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jistabbilixxi r-regoli propji ta’ proċedura.

3.  Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jiġi ppresedut b'rotazzjoni minn rappreżentant tal-Unjoni u rappreżentant tal-Ġeorġja.

4.  Fejn xieraq, u bi ftehim reċiproku, rappreżentanti ta' korpi oħra tal-Partijiet jistgħu jieħdu sehem bħala osservaturi fil-ħidma tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

Artikolu 406

1.  Għall-finijiet tal-kisba tal-għanijiet ta’ dan il-Ftehim, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jkollu s-setgħa jieħu deċiżjonijiet fl-ambitu ta’ dan il-Ftehim. Id-deċiżjonijiet ikunu vinkolanti fuq il-Partijiet, li jieħdu l-miżuri xierqa fosthom jekk tkun meħtieġa azzjoni minn korpi stabbiliti skont dan il-Ftehim, skont id-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim biex jiġu implimentati d-deċiżjonijiet meħuda. Il-Kunsill tal-Assoċjazzjoni jista’ jagħmel ukoll rakkomandazzjonijiet. Huwa jadotta d-deċiżjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tiegħu bi ftehim bejn il-Partijiet, wara li jsiru l-proċeduri interni rispettivi tal-Partijiet, kif xieraq.

2.  F’konformità mal-mira tal-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni tal-Ġeorġja ma’ dik tal-Unjoni kif stabbilit f'dan il-Ftehim, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni se jkun forum għall-iskambju ta’ informazzjoni dwar atti leġiżlattivi magħżula, tal-Unjoni Ewropea u tal-Ġeorġja, kemm dawk li jkunu qed jitħejjew kif ukoll dawk li jkunu fis-seħħ, u dwar l-implimentazzjoni, l-infurzar u l-miżuri ta’ konformità.

3.  Skont il-paragrafu 1 ta’ dan l-Artikolu, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni għandu jkollu s-setgħa jaġġorna jew jemenda l-Annessi għal dan il-Ftehim, mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe dispożizzjoni speċifika taħt it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Kumitat ta’ Assoċjazzjoni

Artikolu 407

1.  B'dan qed jiġi stabbilit Kumitat ta’ Assoċjazzjoni. Huwa se jassisti lill-Kunsill ta’ Assocjazzjoni fid-dmirijiet u l-funzjonijiet tiegħu.

2.  Il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni ikun magħmul minn rappreżentanti tal-Partijiet, fil-prinċipju f'livell ta' uffiċjali pubbliċi anzjani.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni jiġi ppresedut b'rotazzjoni minn rappreżentant tal-UE u rappreżentant tal-Ġeorġja.

Artikolu 408

1.  Fir-regoli ta’ proċedura tiegħu l-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jiddetermina d-doveri u l-funzjonament tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni, li r-responsabbiltajiet tiegħu jinkludu t-tħejjija tal-laqgħat tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni għandu jiltaqa’ mill-inqas darba f’sena u meta l-Partijiet jaqblu li ċ-ċirkostanzi jeħtieġu dan.

2.  Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jista’ jiddelega lill-Kumitat tal-Assoċjazzjoni kwalunkwe setgħa tiegħu, inkluża s-setgħa li jieħu deċiżjonijiet vinkolanti.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni għandu jkollu s-setgħa jadotta deċiżjonijiet fil-każijiet previsti f’dan il-Ftehim u f’oqsma li fihom il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jkun iddelegalu setgħat u kif stipulat fl-Artikolu 406(1) ta' dan il-Ftehim. Dawn id-deċiżjonijiet għandhom ikunu vinkolanti fuq il-Partijiet, li jieħdu l-miżuri xierqa biex iwettquhom. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni għandu jadotta d-deċiżjonijiet tiegħu bi ftehim bejn il-Partijiet, waqt li jikkunsidra l-proċeduri interni rispettivi.

4.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni jiltaqa’ f'konfigurazzjoni speċifika biex jindirizza l-kwistjonijiet kollha marbuta mat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni għandu jiltaqa’ f'din il-konfigurazzjoni mill-inqas darba fis-sena.

Artikolu 409

Kumitati, Sottokumitati u l-korpi speċjali

1.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni għandu jkun assistit mis-sottokumitati stabbiliti skont dan il-Ftehim.

2.  Il-Kunsill ta’Assoċjazzjoni jista’ jiddeċiedi li jistabbilixxi kwalunkwe kumitat jew korp speċjali f’oqsma speċifiċi meħtieġa għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim, u għandu jiddetermina l-kompożizzjoni, id-dmirijiet u l-operat ta’ dawn il-kumitati jew korpi speċjali. Barra minn hekk, dawn il-kumitati jew korpi speċjali jistgħu jkollhom diskussjonijiet dwar kwalunkwe kwistjoni li huma jikkunsidraw rilevanti mingħajr ħsara għal kwalunkwe dispożizzjoni speċifika tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni jista’ wkoll joħloq sottokumitati, inkluż biex jitqies il-progress li jkun sar fid-djalogi regolari msemmija fit-Titolu V (Kooperazzjoni ekonomika) u t-Titolu VI (Politiki oħra ta' Kooperazzjoni) ta’ dan il-Ftehim.

4.  Is-sottokumitati jkollhom is-setgħat li jieħdu deċiżjonijiet fil-każijiet previsti f’dan il-Ftehim. Huma jirraportaw dwar l-attivitajiet tagħhom lill-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni regolarment, kif meħtieġ.

5.  Is-sottokumitati stabbiliti skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta' dan il-Ftehim jinfurmaw lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ, kif stabbilit fl-Artikolu 408(4) ta' dan il-Ftehim, bid-data u l-aġenda tal-laqgħat tagħhom suffiċjentament minn qabel il-laqgħat tagħhom. Huma jirraportaw dwar l-attivitajiet tagħhom f’kull laqgħa regolari tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni fil-konfigurazzjoni tal-Kummerċ.

6.  L-eżistenza ta’ kwalunkwe sottokumitat ma tipprevjenix lil xi waħda mill-Partijiet mill-tressaq kwalunkwe kwistjoni direttament quddiem il-Kumitat ta' Assoċjazzjoni inkluż fil-konfigurazzjoni tiegħu tal-Kummerċ.

Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari

Artikolu 410

1.  B'dan qed jiġi stabbilit Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari. Huwa għandu jkun forum għall-Membri tal-Parlament Ewropew u tal-Parlament tal-Ġeorġja sabiex jiltaqgħu u jiskambjaw il-fehmiet. Dan għandu jiltaqa’ f'intervalli li jiddetermina huwa stess.

2.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari jkun magħmul minn Membri tal-Parlament Ewropew, minn naħa, u minn Membri tal-Parlament tal-Ġeorġja, min-naħa l-oħra.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari għandu jistabbilixxi r-regoli ta’ proċedura tiegħu stess.

4.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari jiġi ppresedut b'rotazzjoni minn rappreżentant tal-Parlament Ewropew u rappreżentant tal-Parlament tal-Ġeorġja rispettivament, skont id-dispożizzjonijiet stabbiliti fir-regoli ta’ proċedura tiegħu.

Artikolu 411

1.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari jista’ jitlob lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni informazzjoni rilevanti li tirrigwarda l-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim, u l-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni għandu jagħti lill-Kumitat ta' Assoċjazzjoni Parlamentari l-informazzjoni mitluba.

2.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari għandu jiġi infurmat bid-deċiżjonijiet u bir-rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari jista’ jagħmel rakkomandazzjonijiet lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

4.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni Parlamentari jista’ jistabbilixxi sottokumitati tal-Assoċjazzjoni Parlamentari.

Pjattafoma tas-Soċjetà Ċivili

Artikolu 412

1.  Il-Partijiet għandhom jippromwovu wkoll laqgħat regolari tar-rappreżentanti tas-soċjetajiet ċivili tagħhom, sabiex dawn jinżammu infurmati, u jiġbru l-kontribut tagħhom għall-implimentazzjoni ta’ dan il-Ftehim.

2.  B'dan qed tiġi stabbilita Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili UE-Ġeorġja. Għandha tkun forum biex jiltaqgħu u jiskambjaw il-fehmiet ir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili min-naħa tal-UE, inklużi Membri tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew, u r-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili min-naħa tal-Ġeorġja, inklużi r-rappreżentanti tal-pjattaforma nazzjonali tal-Forum tas-Soċjetà Ċivili tas-Sħubija tal-Lvant. Għandha tiltaqa’ f'intervalli li tiddetermina hija stess.

3.  Il-Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili għandha tistabbilixxi r-regoli tal-proċedura tagħha stess.

4.  Il-Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili għandha tiġi ppreseduta b'rotazzjoni minn rappreżentant tal-Kumitat Ewropew Ekonomiku u Soċjali u mir-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili min-naħa tal-Ġeorġja rispettivament, skont id-dispożizzjonijiet li għandhom jiġu stabbiliti fir-regoli ta’ proċedura tagħha.

Artikolu 413

1.  Il-Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili tiġi infurmata bid-deċiżjonijiet u bir-rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

2.  Il-Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili tista’ tagħmel rakkomandazzjonijiet lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

3.  Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni u l-Kumitat tal-Assoċjazzjoni Parlamentari għandhom jorganizzaw kuntatti regolari mar-rappreżentanti tal-Pjattaforma tas-Soċjetà Ċivili sabiex jiksbu l-fehmiet tagħhom dwar kif jistgħu jintlaħqu l-għanijiet ta’ dan il-Ftehim.

KAPITEL 2

Dispożizzjonijiet ġenerali u finali

Artikolu 414

Aċċess għall-qrati u korpi amministrattivi

Fl-ambitu ta’ dan il-Ftehim, il-Partijiet jimpenjaw ruħhom li jiżguraw li persuni fiżiċi u ġuridiċi tal-Parti l-oħra jkollhom aċċess bla diskriminazzjoni fejn għandhom x’jaqsmu ċ-ċittadini tagħha għall-qrati u l-korpi amministrattivi kompetenti tal-Partijiet sabiex jiddefendu d-drittijiet individwali u d-drittijiet tal-proprjetà tagħhom.

Artikolu 415

Eċċezzjonijiet dwar is-sigurtà

Xejn f'dan il-Ftehim ma għandu jwaqqaf lil Parti milli tieħu kwalunkwe miżura:

Artikolu 416

Nondiskriminazzjoni

1.  Fl-oqsma li huma koperti minn dan il-Ftehim u mingħajr ħsara għal kwalunkwe dispożizzjoni speċjali inkluża fihom:

2.  Id-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 1 ikunu bla ħsara għad-dritt tal-Partijiet li japplikaw id-dispożizzjonijiet rilevanti tal-leġiżlazzjoni fiskali tagħhom għal kontribwenti tat-taxxi li mhumiex f'sitwazzjonijiet identiċi fejn għandu x'jaqsam il-post ta’ residenza tagħhom.

Artikolu 417

Approssimazzjoni gradwali

Il-Ġeorġja għandha twettaq l-approssimazzjoni gradwali tal-leġiżlazzjoni tagħha mal-liġi tal-UE kif imsemmi fl-Annessi għal dan il-Ftehim, abbażi ta’ impenji identifikati f’dan il-Ftehim, u skont id-dispożizzjonijiet ta’ dawk l-Annessi. Din id-disposizzjoni tkun mingħajr ħsara għal kwalunkwe prinċipju u obbligu speċifiku ta' approssimazzjoni skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 418

Approssimazzjoni dinamika

F’konformità mal-għan ta’ approssimazzjoni gradwali mill-Ġeorġja lejn il-liġi tal-UE, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni perjodikament jirrevedi u jaġġorna l-Annessi għal dan il-Ftehim, inkluż sabiex jirriflettu l-evoluzzjoni tal-liġi tal-UE u l-istandards applikabbli stabbiliti fi strumenti internazzjonali meqjusa rilevanti mill-Partijiet, u wara li jsiru l-proċeduri interni rispettivi tal-Partijiet, kif xieraq. Din id-disposizzjoni tkun mingħajr ħsara għal kwalunkwe dispożizzjoni speċifika skont it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 419

Monitoraġġ ta’ approssimazzjoni

1.  Monitoraġġ kontinwu għandha tfisser il-valutazzjoni tal-progress fl-implimentazzjoni u l-infurzar ta’ miżuri koperti minn dan il-Ftehim.

2.  Il-monitoraġġ għandu jinkludi valutazzjonijiet mill-UE tal-approssimazzjoni tal-liġi tal-Ġeorġja mal-liġi tal-UE kif definit f'dan il-Ftehim, inklużi aspetti tal-implimentazzjoni u l-infurzar. Dawn il-valutazzjonijiet jistgħu jitwettqu mill-UE individwalment fuq inizjattiva tagħha stess kif speċifikati fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim, mill-UE bi ftehim mal-Ġeorġja, jew b’mod konġunt mill-Partijiet. Biex jiġi ffaċilitat il-proċess tal-valutazzjoni, il-Ġeorġja tirrapporta lill-UE dwar il-progress fl-approssimazzjoni, fejn xieraq qabel tmiem il-perjodi tranżizzjonali stipulati f'dan il-Ftehim fir-rigward ta’ atti legali tal-UE. Il-proċess tar-rappurtar u tal-valutazzjoni, inklużi l-modalitajiet u l-frekwenza tal-valutazzjonijiet, iqisu l-modalitajiet speċifiċi definiti f'dan il-Ftehim jew id-deċiżjonijiet mill-korpi istituzzjonali stabbiliti skont dan il-Ftehim.

3.  Il-monitoraġġ jista’ jinkludi missjonijiet fuq il-post, bil-parteċipazzjoni ta' istituzzjonijiet, korpi u aġenziji tal-UE, korpi mhux governattivi, l-awtoritajiet superviżorji, esperti indipendenti u oħrajn kif meħtieġ.

4.  Ir-riżultati tal-attivitajiet ta’ monitoraġġ, inklużi l-valutazzjonijiet tal-approssimazzjoni kif stipulata fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, jiġu diskussi fil-korpi kollha rilevanti stabbiliti skont dan il-Ftehim. Tali korpi jistgħu jadottaw rakkomandazzjonijiet konġunti, li jiġu ppreżentati lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni.

5.  Jekk il-Partijiet jaqblu li l-miżuri meħtieġa koperti bit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim ġew implimentati u qed jiġu infurzati, il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni, skont il-poteri mogħtija lilu fl-Artikoli 406 u 408 ta’ dan il-Ftehim, jiddeċiedi dwar aktar ftuħ tas-suq kif previst fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

6.  Rakkomandazzjoni konġunta kif imsemmija fil-paragrafu 4 ta’ dan l-Artikolu ppreżentata lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni, jew in-nuqqas ta' lħiq ta’ tali rakkomandazzjoni, ma tkunx suġġetta għas-soluzzjoni tat-tilwim kif definit fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim. Deċiżjoni meħuda minn korp istituzzjonali rilevanti, jew in-nuqqas li tittieħed tali deċiżjoni, ma jkunux suġġetti għal soluzzjoni tat-tilwim kif definit fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 420

Twettiq tal-obbligi

1.  Il-Partijiet għandhom jieħdu kwalunkwe miżura ġenerali jew speċifika li tkun meħtieġa sabiex iwettqu l-obbligi tagħhom skont dan il-Ftehim. Huma għandhom jiżguraw li l-objettivi stabbiliti f’dan il-Ftehim jintlaħqu.

2.  Il-Partijiet jaqblu li jikkonsultaw minnufih permezz tal-kanali xierqa fuq it-talba ta’ kwalunkwe waħda mill-Partijiet, sabiex tiġi diskussa kwalunkwe kwistjoni li tikkonċerna l-interpretazzjoni jew l-implimentazzjoni, jew l-applikazzjoni in bona fide ta’ dan il-Ftehim u aspetti rilevanti oħra tar-relazzjonijiet bejn il-Partijiet.

3.  Il-Partijiet jirreferu għand il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni kwalunkwe tilwima relatata mal-interpretazzjoni, l-implimentazzjoni, jew l-applikazzjoni in bona fide ta’ dan il-Ftehim skont l-Artikolu 421. Il-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni jista’ jsolvi tilwima b'deċiżjoni vinkolanti.

Artikolu 421

Soluzzjoni tat-tilwim

1.  Meta tinqala’ tilwima bejn il-Partijiet fir-rigward tal-interpertazzjoni u l-implimentazzjoni jew l-applikazzjoni in bona fide ta’ dan il-Ftehim, kwalunkwe Parti tippreżenta lill-Parti l-oħra u lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni talba formali sabiex il-kwistjoni tat-tilwima tiġi solvuta. B’deroga, it-tilwim dwar l-interpretazzjoni, l-implimentazzjoni jew l-applikazzjoni in bona fide tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet Relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim għandhom jiġu rregolati esklussivament mill-Kapitolu 14 (Soluzzjoni tat-Tilwim) ta’ dak it-Titolu.

2.  Il-Partijiet għandhom jistinkaw sabiex isolvu t-tilwima permezz ta’ konsultazzjonijiet in bona fide fil-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni u entitajiet rilevanti oħra msemmija fl-Artikoli 407 u 409 ta’ dan il-Ftehim, bil-għan li jaslu għal soluzzjoni aċċettabbli għat-tnejn fl-iqsar żmien possibbli.

3.  Il-Partijiet jipprovdu lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni u korpi oħra relevanti bl-informazzjoni kollha neċessarja għal analiżi dettaljata tas-sitwazzjoni.

4.  Sakemm ma tkunx solvuta t-tilwima, din tiġi diskussa f'kull laqgħa tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni. Tilwima tkun ikkunsidrata riżolta meta l-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jieħu deċiżjoni vinkolanti biex jagħlaq il-kwistjoni kif previst fil-paragrafu 3 tal-Artikolu 420 ta’ dan il-Ftehim, jew meta huwa jkun iddikjara li t-tilwima waslet fi tmiemha. Konsultazzjonijiet fuq tilwima jistgħu wkoll isiru fi kwalunkwe laqgħa tal-Kumitat ta’ Assoċjazzjoni jew kwalunkwe korp relevanti ieħor imwaqqaf abbażi tal-Artikoli 407 u 409 ta’ dan il-Ftehim, kif maqbul bejn il-Partijiet jew fuq talba ta' waħda mill-Partijiet. Il-konsultazzjonijiet jistgħu jsiru wkoll bil-miktub.

5.  L-informazzjoni kollha divulgata matul il-konsultazzjoni tibqa’ kunfidenzjali.

Artikolu 422

Miżuri xierqa fil-każ ta' nuqqas ta’ twettiq tal-obbligi

1.  Parti tista’ tieħu miżuri xierqa, jekk il-kwistjoni ma tissolviex fi żmien tliet xhur mid-data tan-notifika ta’ talba formali għal soluzzjoni tat-tilwim skont l-Artikolu 421 ta’ dan il-Ftehim u jekk il-Parti li tressaq l-ilment tibqa' tikkonsidra li l-Parti l-oħra naqset milli twettaq l-obbligu skont dan il-Ftehim. Ir-rekwiżit għal perjodu ta' konsultazzjoni ta’ tliet xhur jista’ jitwarrab bi ftehim reċiproku tal-Partijiet u ma għandhomx japplikaw għal każijiet eċċezzjonali stipulati fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu.

2.  Fl-għażla tal-miżuri xierqa, tingħata prijorità lil dawk li l-inqas ser ixekklu l-funzjonament ta’ dan il-Ftehim. Ħlief fil-każijiet deskritti fil-paragrafu 3 ta’ dan l-Artikolu, dawn il-miżuri ma jistgħux jinkludu s-sospensjoni ta’ xi drittijiet jew obbligi previsti skont id-dispożizzjonijiet ta’ dan il-Ftehim stipulati fit-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ). Il-miżuri meħuda skont il-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu jiġu nnotifikati immedjatament lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni u jkunu s-suġġett ta’ konsultazzjonijiet skont l-Artikolu 420(2) ta’ dan il-Ftehim, u ta’ soluzzjoni tat-tilwim skont l-Artikolu 420(3) u l-Artikolu 421 ta’ dan il-Ftehim.

3.  L-eċċezzjonijiet imsemmija fil-paragrafi 1 u 2 ta' dan l-Artikolu għandhom jikkonċernaw:

Artikolu 423

Relazzjoni ma’ ftehimiet oħra

1.  Il-Ftehim ta’ Sħubija u Kooperazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Ġeorġja, min-naħa l-oħra, iffirmat fil-Lussemburgu fit-22 ta’ April 1996 u li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Lulju 1999 huwa b'dan imħassar.

2.  Dan il-Ftehim jieħu post il-ftehim imsemmi fil-paragrafu 1. Ir-referenzi għalih fil-ftehimiet l-oħra kollha bejn il-Partijiet għandhom jinftiehmu li jirreferu għal dan il-Ftehim.

3.  Dan il-Ftehim jieħu post il-Ftehim bejn l-Unjoni Ewropea u l-Ġeorġja dwar il-protezzjoni ta’ indikazzjonijiet ġeografiċi ta’ prodotti agrikoli u oġġetti tal-ikel, iffirmat fl-14ta' Lulju 2011 fi Brussell u li daħal fis-seħħ fl-1 ta' April 2012.

Artikolu 424

1.  Sakemm b'dan il-Ftehim ma jinkisbux drittijiet ekwivalenti għall-persuni fiżiċi u ġuridiċi, dan il-Ftehim ma jaffetwax d-drittijiet li ġew żgurati lilhom permezz ta’ ftehimiet eżistenti li jorbtu lil Stat Membru wieħed jew aktar minn naħa u lill-Ġeorġja min-naħa l-oħra.

2.  Ftehimiet eżistenti dwar oqsma speċifiċi ta’ kooperazzjoni li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim jiġu kkonsidrati bħala parti mir-relazzjonijiet bilaterali ġenerali kif regolati b’dan il-Ftehim u bħala li jifformaw parti minn qafas istituzzjonali komuni.

Artikolu 425

1.  Il-Partijiet jistgħu jikkumplimentaw dan il-Ftehim billi jikkonkludu ftehimiet speċifiċi fi kwalunkwe qasam li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu. Dawn il-ftehimiet speċifiċi jkunu parti integrali tar-relazzjonijiet bilaterali ġenerali kif irregolati b’dan il-Ftehim u jifformaw parti minn qafas istituzzjonali komuni.

2.  Bla ħsara għad-dispożizzjonijiet rilevanti tat-Trattat li jistabbilixxi l-Unjoni Ewropea u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, la dan il-Ftehim u lanqas kwalunkwe azzjoni li tittieħed bis-saħħa tiegħu ma jaffettwaw b’xi mod is-setgħat tal-Istati Membri sabiex iwettqu attivitajiet ta’ kooperazzjoni bilaterali mal-Ġeorġja jew sabiex jikkonkludu, fejn xieraq, ftehimiet ġodda ta’ kooperazzjoni mal-Ġeorġja.

Artikolu 426

Annessi u Protokolli

L-Annessi u l-Protokolli ta’ dan il-Ftehim jiffurmaw parti integrali minnu.

Artikolu 427

Durata

1.  Dan il-Ftehim hu konkluż għal perjodu illimitat.

2.  Kwalunkwe waħda mill-Partijiet tista’ tiddenunzja dan il-Ftehim billi tinnotifika lill-Parti l-oħra. Dan il-Ftehim għandu jintemm sitt xhur wara d-data ta’ tali notifika.

Artikolu 428

Definizzjoni tal-Partijiet

Għall-finijiet ta’ dan il-Ftehim, it-terminu “Partijiet” għandha tfisser l-UE, jew l-Istati Membri tagħha, jew l-UE u l-Istati Membri tagħha, skont is-setgħat rispettivi tagħhom kif derivati mit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u, fejn rilevanti, tirreferi wkoll għall-Euratom, skont is-setgħat tagħha taħt it-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, minn naħa, u l-Ġeorġja min-naħa l-oħra.

Artikolu 429

Applikazzjoni territorjali

1.  Dan il-Ftehim japplika, minn naħa, għat-territorji li fihom japplikaw it-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea u t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika, bil-kundizzjonijiet stipulati f’dawk it-Trattati, u min-naħa l-oħra għat-territorju tal-Ġeorġja.

2.  Dan il-Ftehim, jew it-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, fir-rigward ir-reġjuni tal-Ġeorġja tal-Abkażja u Tskhinvali/Ossezja tan-Nofsinhar li l-Gvern tal-Ġeorġja ma jeżerċitax kontroll effettiv fuqhom, jibda japplika ladarba l-Ġeorġja tiżgura l-implimentazzjoni sħiħa u l-infurzar ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, rispettivament, fit-territorju kollu tagħha.

3.  Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni għandu jadotta deċiżjoni dwar meta jiġu żgurati l-implimentazzjoni sħiħa u l-infurzar ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, fuq it-territorju kollu tal-Ġeorġja.

4.  Jekk Parti tikkunsidra li l-implimentazzjoni sħiħa u l-infurzar ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, rispettivament, ma jkunux għadhom żgurati fir-reġjuni tal-Ġeorġja msemmija fil-paragrafu 2 ta’ dan l-Artikolu, dik il-Parti tista’ titlob lill-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jikkunsidra mill-ġdid l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, rispettivament, fir-rigward tar-reġjuni konċernati. Il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni għandu jeżamina s-sitwazzjoni u jadotta deċiżjoni dwar il-kontinwazzjoni tal-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, rispettivament, fi żmien tliet xhur mit-talba. Jekk il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni ma jadottax deċiżjoni fi żmien tliet xhur mit-talba, l-applikazzjoni ta’ dan il-Ftehim, jew tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) tiegħu, rispettivament, għandhom jiġu sospiżi fir-rigward tar-reġjuni konċernati sakemm il-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni jadotta deċiżjoni.

5.  Deċiżjonijiet tal-Kunsill ta’ Assoċjazzjoni skont dan l-Artikolu dwar l-applikazzjoni tat-Titolu IV (Kummerċ u Kwistjonijiet relatati mal-Kummerċ) ta’ dan il-Ftehim għandhom ikopru dak it-Titolu kollu u ma jistgħux ikopru biss partijiet minn dak it-Titolu.

Artikolu 430

Depożitarju ta' dan il-Ftehim

Is-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea għandu jkun id-depożitarju ta’ dan il-Ftehim.

Artikolu 431

Dħul fis-seħħ u applikazzjoni proviżorja

1.  Il-Partijiet jirratifikaw jew japprovaw dan il-Ftehim skont il-proċeduri tagħhom. L-istrumenti tar-ratifika jew l-approvazzjoni jkunu ddepożitati mas-Segretarjat Ġenerali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea.

2.  Dan il-Ftehim għandu jidħol fis-seħħ fl-ewwel ġurnata tat-tieni xahar wara d-data tad-depożitu tal-aħħar strument ta’ ratifika jew ta’ approvazzjoni.

3.  Minkejja l-paragrafu 2 ta' dan l-Artikolu, l-Unjoni u l-Ġeorġja jaqblu li japplikaw b'mod proviżorju parti minn dan il-Ftehim kif speċifikat mill-Unjoni, kif stabbilit fil-paragrafu 4 ta' dan l-Artikolu, u skont il-proċeduri u l-leġiżlazzjoni interni rispettivi tagħhom kif applikabbli.

4.  L-applikazzjoni proviżorja tkun effettiva mill-ewwel jum tat-tieni xahar wara d-data li d-depożitarju ta' dan il-Ftehim jirċievi dan li ġej:

5.  Għall-iskop tad-dispożizzjonijiet relevanti ta' dan il-Ftehim, inkluż l-Annessi u l-Protokolli rispettivi tiegħu, kwalunkwe referenza f'tali dispożizzjonijiet għad-“data tad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim” tinftiehem li hija d-“data minn meta dan il-Ftehim jiġi applikat b'mod proviżorju” skont il-paragrafu 3 ta' dan l-Artikolu.

6.  Matul il-perjodu ta' applikazzjoni proviżorja, sa fejn id-dispożizzjonijiet tal-Ftehim ta' Sħubija u Kooperazzjoni bejn il-Komunitajiet Ewropej u l-Istati Membri tagħhom, minn naħa, u l-Ġeorġja, min-naħa l-oħra, iffirmat fil-Lussemburgu fil-22 ta' April 1996 u li daħal fis-seħħ fl-1 ta' Lulju 1999, mhumiex koperti mill-applikazzjoni proviżorja ta' dan il-Ftehim, jibqgħu japplikaw.

7.  Kwalunkwe Parti tista' tinnotifika bil-miktub lid-depożitarju ta' dan il-Ftehim dwar l-intenzjoni tagħha li ttemm l-applikazzjoni proviżorja ta' dan il-Ftehim. It-tmiem tal-applikazzjoni proviżorja għandu jidħol fis-seħħ sitt xhur wara li tasal in-notifika għand id-depożitarju ta' dan il-Ftehim.

Artikolu 432

Testi Awtentiċi

Dan il-Ftehim għandu jiġi miktub duplikat bil-lingwa Bulgara, Kroata, Ċeka, Daniża, Estonjana, Finlandiża, Franċiża, Ġermaniża, Griega, Ingliża, Kroat, Latvjana, Litwana, Maltija, Olandiża, Pollakka, Portugiża, Rumena, Slovakka, Slovena, Spanjola, Svediża Taljana, Ungeriża u bil-Ġeorġjan, b'kull test ikun ugwalment awtentiku.

B’XHIEDA TA’ DAN, il-Plenipotenzarji hawn taħt iffirmati, awtorizzati għal dan l-għan, iffirmaw dan il-Ftehim.

Съставено в Брюксел на двадесет и седми юни две хиляди и четиринадесета година.

Hecho en Bruselas, el veintisiete de junio de dos mil catorce.

V Bruselu dne dvacátého sedmého června dva tisíce čtrnáct.

Udfærdiget i Bruxelles den syvogtyvende juni to tusind og fjorten.

Geschehen zu Brüssel am siebenundzwanzigsten Juni zweitausendvierzehn.

Kahe tuhande neljateistkümnenda aasta juunikuu kahekümne seitsmendal päeval Brüsselis.

Έγινε στις Βρυξέλλες, στις είκοσι εφτά Ιουνίου δύο χιλιάδες δεκατέσσερα.

Done at Brussels on the twenty-seventh day of June in the year two thousand and fourteen.

Fait à Bruxelles, le vingt-sept juin deux mille quatorze.

Sastavljeno u Bruxellesu dvadeset sedmog lipnja dvije tisuće četrnaeste.

Fatto a Bruxelles, addì ventisette giugno duemilaquattordici.

Briselē, divi tūkstoši četrpadsmitā gada divdesmit septītajā jūnijā.

Priimta du tūkstančiai keturioliktų metų birželio dvidešimt septintą dieną Briuselyje.

Kelt Brüsszelben, a kétezer-tizennegyedik év június havának huszonhetedik napján.

Magħmul fi Brussell, fis-sebgħa u għoxrin jum ta’ Ġunju tas-sena elfejn u erbatax.

Gedaan te Brussel, de zevenentwintigste juni tweeduizend veertien.

Sporządzono w Brukseli dnia dwudziestego siódmego czerwca roku dwa tysiące czternastego.

Feito em Bruxelas, em vinte e sete de junho de dois mil e catorze.

Întocmit la Bruxelles la douăzeci și șapte iunie două mii paisprezece.

V Bruseli dvadsiateho siedmeho júna dvetisícštrnásť.

V Bruslju, dne sedemindvajsetega junija leta dva tisoč štirinajst.

Tehty Brysselissä kahdentenakymmenentenäseitsemäntenä päivänä kesäkuuta vuonna kaksituhattaneljätoista.

Som skedde i Bryssel den tjugosjunde juni tjugohundrafjorton.

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Релублика България

Za Českou republiku

For Kongeriget Danmark

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Za Republiku Hrvatsku

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvijas Republikas vārdā –

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

Magyarország részéről

Għar-Repubblika ta’ Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

▼C1

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

За Европейския съюз

Por la Unión Europea

Za Evropskou unii

For Den Europæiske Union

Für die Europäische Union

Euroopa Liidu nimel

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση

For the European Union

Pour l’Union européenne

Za Europsku uniju

Per l’Unione europea

Eiropas Savienības vārdā –

Europos Sąjungos vardu

Az Európai Unió részéről

Għall-Unjoni Ewropea

Voor de Europese Unie

W imieniu Unii Europejskiej

Pela União Europeia

Pentru Uniunea Europeană

Za Európsku úniu

Za Evropsko unijo

Euroopan unionin puolesta

För Europeiska unionen

▼B

Зa Eвpoпeйcката общност зa aтoмна енергия

Por la Comunidad Europea de la Energía Atómica

Za Evropské společenství pro atomovou energii

For Det Europæiske Atomenergifællesskab

Für die Europäische Atomgemeinschaft

Euroopa Aatomienergiaühenduse nimel

Гια την Ευρωπαїκή Κоινότητα Ατομικής Εvέργειας

For the European Atomic Energy Community

Pour la Communauté européenne de l'énergie atomique

Za Europsku zajednicu za atomsku energiju

Per la Comunità europea dell'energia atomica

Eiropas Atomenerģijas Kopienas vārdā –

Europos atominės energijos bendrijos vardu

Az Európai Atomenergia-közösség részéről

F'isem il-Komunità Ewropea tal-Enerġija Atomika

Voor de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie

W imieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej

Pela Comunidade Europeia da Energia Atómica

Pentru Comunitatea Europeană a Energiei Atomice

Za Európske spoločenstvo pre atómovú energiu

Za Evropsko skupnost za atomsko energijo

Euroopan atominienergiajärjestön puolesta

För Europeiska atomenergigemenskapen

ANNESS I

LIBERTÀ, SIGURTÀ U ĠUSTIZZJA

Kull Parti għandha, fil-kuntest tal-implimentazzjoni ta' dan il-Ftehim, jew Ftehimiet oħrajn, tiżgura livell legali ta' protezzjoni tad-dejta li tal-inqas jikkorrispondi għal dak stipulat fid-Direttiva Nru 95/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta’ Ottubru 1995 dwar il-protezzjoni ta’ individwi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ dejta personali u dwar il-moviment liberu ta’ dik id-dejta, kif ukoll fil-Konvenzjoni tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Protezzjoni tal-Individwi fir-rigward tal-Proċessar Awtomatiku tad-Dejta Personali, iffirmata fit-28 ta' Jannar 1981 (ETS Nru 108) u l-Protokoll addizzjonali tagħha, dwar l-Awtoritajiet Superviżorji u l-Flussi Transfruntieri ta' Dejta, iffirmat fit-8 ta' Novembru 2001 (ETS Nru 181). Fejn rilevanti, kull parti għandha tqis id-Deċiżjoni Qafas tal-Kunsill 2008/977/ĠAI tas-27 ta’ Novembru 2008 dwar il-protezzjoni ta’ dejta personali pproċessata fil-qafas tal-kooperazzjoni tal-pulizija u dik ġudizzjarja f’materji kriminali u r-Rakkomandazzjoni Nru R (87)15 tas-17 ta' Settembru 1987 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa li Tirregola l-Użu ta' Dejta Personali fil-Qasam tal-Pulizija.

ANNESS II

ELIMINAZZJONI TAD-DAZJI DOGANALI

ANNESS II-A

PRODOTTI SUĠĠETTI GĦAL KWOTI TARIFFARJI ANNWALI BLA DAZJU (UNJONI)

ANNESS II-B

PRODOTTI SOĠĠETTI GĦALL-PREZZ TAD-DĦUL ( 35 )

li għalihom il-komponent ad valorem tad-dazju tal-importazzjoni huwa eżentat (UNJONI)

ANNESS II-C