1.

It-talba għal deċiżjoni preliminari ppreżentata mill‑Oberlandesgericht Düsseldorf (qorti reġjonali superjuri ta’ Düsseldorf, il-Ġermanja) tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 6/2002, tat-12 ta’ Diċembru 2001, dwar id-disinji Komunitarji ( 2 ). Din id-dispożizzjoni, li għadha qatt ma kienet l-oġġett ta’ interpretazzjoni mill-Qorti tal-Ġustizzja, tistabbilixxi li l-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott iddettati biss mill-funzjoni teknika ta’ dan tal-aħħar huma esklużi mill-kamp tal-protezzjoni tal-imsemmi regolament.

2.

Id-deċiżjoni tar-rinviju taqa’ fil-kuntest ta’ kawża bejn żewġ kumpanniji, waħda proprjetarja ta’ diversi disinni Komunitarji rreġistrati u l-oħra tipproduċi prodotti simili għal dawk protetti permezz ta’ dawn id-drittijiet. Peress li l-ewwel waħda ressqet mandat ta’ inibizzjoni kontra t-tieni waħda, din irrispondiet billi sostniet l-invalidità tad-drittijiet li l-ksur tagħhom kien invokat mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali. Insostenn tal-kontrotalba tagħha, hija pprevalixxiet mill-esklużjoni prevista f’dan l-Artikolu 8(1).

3.

Id-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju jistiednu lill-Qorti tal‑Ġustizzja, minn naħa, tiddefinixxi l-kunċett ta’ “karatteristiċi tad‑dehra ta’ prodott iddettati biss mill-funzjoni teknika tiegħu” fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, u min-naħa l-oħra tiddetermina l-mod kif għandu jiġi evalwat jekk id-disinni kkonċernati għandhomx tali karatteristiċi.

4.

Skont il-premessa 10 tar-Regolament Nru 6/2002 “[l]‑innovazzjoni teknoloġika ma għandhiex tiġi mfixkla bil-konċessjoni ta’ protezzjoni tad-disinni lill-karatteristiċi ddettati biss b’funzjoni teknika. Huwa mifhum illi dan ma jintitolax illi disinn għandu ikollu kwalità estetika. Bl-istess mod, l-interoperabbiltà tal-prodotti ta’ għamliet differenti ma għandhiex tiġi mfixkla bl-estensjoni tal‑protezzjoni għad-disinn ta’ oġġetti mekkaniċi tat-twaħħil. B’konsegwenza ta’ dan, dawk il-karatteristiċi li huma esklużi mill‑protezzjoni għal dawn ir-raġunijiet ma għandhomx jitqiesu bl-għan li jiġi stmat jekk il-karatteristiċi l-oħra tad-disinn iwettqux il-ħtiġiet tal‑protezzjoni”.

5.

L-Artikolu 4 tal-imsemmi regolament, intitolat “Ħtiġiet għall‑protezzjoni”, huwa fformulat kif ġej:

“1   Disinn għandu jiġi protett b’disinn Komunitarju safejn u sakemm ikun ġdid u jkollu karattru individwali.

2.   Disinn li jiġi applikat jew inkorporat fi prodott li jikkostitwixxi parti komponenti ta’ prodott kumpless għandu jiġi kkunsidrat biss li jkun ġdid jew li jkollu karattru individwali:

[…]”

6.

L-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 6/2002, intitolat “Novità”, jistabbilixxi fil-paragrafu 1 tiegħu li “[d]isinn għandu jitqies bħala ġdid jekk l-ebda disinn identiku ma jkun disponibbli għall-pubbliku”.

7.

L-Artikolu 6 ta’ dan ir-regolament, intitolat “Karattru individwali”, jiddisponi:

“1.   Disinn għandu jiġi meqjus li jkollu karattru individwali jekk l-impressjoni ġenerali li jħalli fuq utent informat tkun differenti mill-impressjoni ġenerali mħollija fuq dan l-utent minn kull disinn li jkun ġie magħmul disponibbli għall-pubbliku […]

2.   Fl-istima tal-karattru individwali, għandu jittieħed f’kunsiderazzjoni l-grad tal-libertà tad-disinjatur fl-iżvilupp taddisinn”.

8.

L-Artikolu 8 tal-imsemmi regolament, intitolat “Disinji ddettati mill-funzjoni teknika tagħhom u d-disinji ta’ l-interkonnessjonijiet”, jipprovdi, fil-paragrafu 1 tiegħu, li “[d]isinn Komunitarju ma għandux jeżisti fil-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott li jkunu ddettati biss bil‑funzjoni teknika tiegħu”.

9.

DOCERAM GmbH hija kumpannija tad-dritt Ġermaniż li tipproduċi komponenti taċ-ċeramika teknika. Hija tipprovdi lill-industrija tal-karozzi, l-industrija tal-magni tal-ħjata u l-industrija tal-kostruzzjoni mekkanika. Hija proprjetarja ta’ diversi disinni Komunitarji rreġistrati li jipproteġu pinnijiet ċentralizzati tal-welding li għandhom tliet forom ġeometriċi distinti, li kull wieħed minnhom huwa pprovdut f’sitt tipi differenti.

10.

CeramTec GmbH hija wkoll kumpannija tad-dritt Ġermaniż, li tipproduċi u tikkummerċjalizza pinnijiet ċentralizzati taċ-ċeramika fl-istess varjetà bħal dik protetta mid-disinni li tagħhom DOCERAM hija proprjetarja.

11.

Din tal-aħħar adixxiet lil-Landgericht Düsseldorf (qorti reġjonali ta’ Düsseldorf) b’mandat ta’ inibizzjoni fil-konfront ta’ CeramTec, intiża b’mod partikolari għall-waqfien mill-ksur tad-drittijiet ta’ protezzjoni tagħha. Il‑konvenuta fil-kawża prinċipali ppreżentat kontrotalba għad-dikjarazzjoni ta’ invalidità ta’ dawn tal-aħħar, billi argumentat li l-karatteristiċi tad-dehra tal‑prodotti kkonċernati huma ddettati biss mill-funzjoni teknika tagħhom fis-sens tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002.

12.

Il-Landgericht Düsseldorf (qorti reġjonali ta’ Düsseldorf) ċaħdet il-kawża mibdija minn DOCERAM u ddikjarat nulli d-disinni kkontestati, għar-raġuni li dawn kienu esklużi mill-protezzjoni mogħtija mill-imsemmi regolament, skont l-Artikolu 8(1) tiegħu, peress li l-għażla tad-disinn kienet iddettata biss minn kunsiderazzjonijiet ta’ funzjonalità teknika.

13.

DOCERAM appellat minn din is-sentenza quddiem l‑Oberlandesgericht Düsseldorf (qorti reġjonali superjuri ta’ Düsseldorf). Din l-aħħar qorti qieset li sabiex tingħata deċiżjoni fil-kawża prinċipali huwa rilevanti li jkun magħruf jekk għall-finijiet tal-applikazzjoni tal‑esklużjoni prevista fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, għandux – kif tqis parti mid-dottrina u mill-ġurisprudenza b’mod partikolari fil-Ġermanja – jiġi kkonstatat l-assenza ta’ disinni alternattivi li jissodisfaw l-istess funzjoni teknika, jew – kif tippreżumi s-sentenza appellata – jiġi ddeterminat b’mod oġġettiv jekk il-funzjonalità mfittxija kinitx l-unika element li ddetermina l-fiżjonomija tal-prodott inkwistjoni.

14.

Għalhekk, permezz tad-deċiżjoni tas-7 ta’ Lulju 2016, li wasslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil-15 ta’ Lulju 2016, l-Oberlandesgericht Düsseldorf (qorti reġjonali superjuri ta’ Düsseldorf) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura u tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

15.

DOCERAM, CeramTec, il-Gvern Grieg u dak tar-Renju Unit kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Waqt is-seduta tad-29 ta’ Ġunju 2017, kollha ppreżentaw osservazzjonijiet orali.

16.

Il-qorti tar-rinviju tikkunsidra li d-disinni inkwistjoni fil-kawża prinċipali huma kemm ġodda u għandhom ukoll karattru individwali, skont ir-rekwiżiti rispettivi tal-Artikoli 5 u 6 tar-Regolament Nru 6/2002 ( 3 ). Hija tistaqsi jekk il-protezzjoni tagħhom għandhiex madankollu tkun eskluża skont l-Artikolu 8(1) tal-imsemmi regolament, li jipprevedi li “[d]isinn Komunitarju ma għandux jeżisti fil-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott li jkunu ddettati biss bil-funzjoni teknika tiegħu”, fid-dawl tal-fatt li f’dan il-każ jeżistu disinni li hija tikkwalifika bħala “alternattivi”, peress li jistgħu jirriżultaw fl-istess riżultat tekniku bħal dak prodott minn dawn id-disinni.

17.

Fid-dawl tal-elementi pprovduti fid-deċiżjoni tar-rinviju u mill‑kuntest li fiha hija taqa’, jidhirli li l-ewwel domanda preliminari tistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja, essenzjalment, tiddetermina jekk is‑sempliċi fatt li tiġi kkonstatata l-eżistenza ta’ tali disinni alternattivi jippermettix li jiġi dedott li d-disinni kkontestati ma humiex biss iddeterminati mill-funzjoni teknika tal-prodotti kkonċernati u għalhekk ma jaqgħux fl-esklużjoni prevista mill-imsemmi Artikolu 8(1), jew jekk il-kriterju rilevanti għal dan il-għan huwiex dwar jekk “kunsiderazzjonijiet estetiċi” jew “l-effett estetiku” ta’ dawn il-prodotti ( 4 ) wassalx lid-disinjatur tagħhom sabiex jagħżel disinn partikolari ( 5 ). Fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja taċċetta dan tal-aħħar kriterju, il-qorti tar-rinviju tistaqsi mbagħad, permezz tat-tieni domanda tagħha, dwar il-mod li bih għandha tevalwa jekk il-karatteristiċi differenti tad-dehra ta’ prodott humiex iddettati biss minn raġunijiet tekniċi imperattivi.

18.

Il-qorti tar-rinviju tenfasizza li d-domanda magħmula tqajjem dubju serju fid-dawl ta’ pożizzjonijiet differenti li ġew adottati sallum, kemm fid-duttrina kif ukoll fil-prattika deċiżjonali tal-qrati tal-Istati Membri u f’dik tal-Uffiċċju tal-Unjoni Ewropea għall-Proprjetà Intellettwali (EUIPO) [qabel l-Uffiċċju tal-Armonizzazzjoni fis-Suq Intern (Trade marks u Disinni) (UASI)], għal dak li jirrigwarda l-mod ta’ interpretazzjoni tal‑Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002. F’dan ir-rigward hemm żewġ teoriji ġuridiċi li jistgħu jwasslu għal riżultati prattiċi dijametrikament kuntrarji.

19.

Skont l-ewwel teorija, id-deroga stabbilita f’din id-dispożizzjoni għandha tapplika biss meta jiġi kkonstatat li ebda disinn alternattiv ma jippermetti li titwettaq l-istess funzjoni teknika ħlief id-disinn ikkonċernat, għaliex l-eżistenza ta’ tali alternattivi turi li l-għażla tal‑għamla inkwistjoni ma kinitx iddettata biss mill-funzjoni teknika tagħha fis-sens tal-imsemmi Artikolu 8(1). Din l-interpretazzjoni hija bbażata fuq il-kriterju normalment imsejjaħ ta’ “għamliet multipli”, li jipprovdi li jekk jeżistu għamliet oħra ta’ prodott li jistgħu jissodisfaw l‑istess funzjoni teknika, id-disinn tiegħu jista’ jgawdi minn protezzjoni, għaliex dawn l-għamliet posssibbli juru li, f’dak il-każ, id-disinjatur tal‑prodott ma kienx marbut mill-imsemmija funzjoni, iżda liberu li jagħżel waħda minn dawn l-għamliet waqt l-iżvilupp tad-disinn ( 6 ). Interpretata b’dan il-mod, din id-dispożizzjoni tapplika fil-każijiet, relattivament rari, fejn id-disinn ikkonċernat ikun l-uniku li jiżgura l‑kisba tar-riżultat tekniku mfittex.

20.

Skont id-deċiżjoni tar-rinviju tagħha, l-Oberlandesgericht Düsseldorf (qorti reġjonali superjuri ta’ Düsseldorf) tindika li l‑implementazzjoni ta’ din l-ewwel alternattiva, li sa fejn naf jien kienet aċċettata minn parti mid-duttrina b’mod partikolari fil-Ġermanja ( 7 ) kif ukoll fil-Belġju ( 8 ) jew fi Franza ( 9 ), kienet mhux biss stabbilita fil‑ġurisprudenza nazzjonali, kemm fil-Ġermanja kif ukoll fi Stati Membri oħra ( 10 ), iżda wkoll fil-prattika tal-EUIPO ( 11 ). Mill‑osservazzjonijiet ippreżentati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li DOCERAM hija l-unika parti li tiddefendi din il-pożizzjoni f’din il-kawża.

21.

Skont teorija opposta, l-esklużjoni prevista fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 għandha titgawda meta l-karatteristiċi tad‑disinn inkwistjoni jkunu dovuti biss għall-bżonn li tiġi żviluppata soluzzjoni teknika, mingħajr ma kunsiderazzjonijiet estetiċi jkollhom l‑inqas effett, għaliex allura ma jkun hemm ebda attività kreattiva li hija denja li tkun protetta skont id-dritt tad-disinni. Din it-teorija, marbuta mal‑kriterju msejjaħ ta’ “kawżalità”, teħtieġ identifikazzjoni tar-raġuni li għaliha l-karatteristiċi kkontestati ġew adottati mid-disinjatur tal‑prodott ( 12 ). Interpretat b’dan il-mod, l-imsemmi Artikolu 8(1) ikun applikabbli fil-każijiet kollha fejn in-neċessità li tissodisfa funzjoni teknika partikolari kienet l-unika ċirkustanza li ddettat id-disinn inkwistjoni, mingħajr l-effett tal-fiżjonomija jew tal-kwalità estetika tagħha, u l-eżistenza possibbli ta’ disinni alternattivi li jistgħu jissodisfaw l-istess funzjoni ma hijiex determinanti.

22.

Minkejja li b’mod evidenti l-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex marbuta minn dawn il-pożizzjonijiet preċedenti, nenfasizza li wara li fil-passat kien inklinat lejn it-teorija ta’ għamliet multipli, fil-prattika deċiżjonali l‑iktar reċenti, l-EUIPO għażel it-teorija tal-kawżalità ( 13 ), billi qies li l‑Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 jirrifjuta l-għoti ta’ protezzjoni lill-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott li ġew adottati esklużivament bil-għan li jippermettu lil dan tal-aħħar jissodisfa l‑funzjoni teknika tiegħu, meta mqabbla mal-karatteristiċi li ntagħżlu, tal‑inqas sa ċertu livell, bil-għan li jtejbu l-aspett viżwali tal-prodott, li huma protetti ( 14 ). Jidher li l-ġurisprudenza segwit żvilupp simili b’mod partikolari fi Franza ( 15 ) u fir-Renju Unit ( 16 ). F’din il-kawża, kemm CeramTec kif ukoll il-Gvern Grieg u dak tar-Renju Unit, kif ukoll il‑Kummissjoni ( 17 ), iddikjaraw ruħhom favur din l-aħħar teorija. Din hija wkoll l-opinjoni tiegħi, għar-raġunijiet segwenti.

23.

Qabel xejn għandu jiġi kkonstatat li għall-kuntrarju ta’ dak li ssostni DOCERAM, il-formulazzjoni tad-dispożizzjonijiet tar‑Regolament Nru 6/2002 ma jipprovdux indikazzjonijiet direttament utli sabiex tingħata risposta għall-ewwel domanda preliminari, peress li l-kunċett ta’ “karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott […] iddettati biss mill‑funzjoni teknika tiegħu” li jinsab fl-Artikolu 8(1) tiegħu, ma huwiex iddefinit u ebda kriterju ta’ evalwazzjoni ma huwa previst. B’mod partikolari, imkien ma jissemma l-kriterju tal-assenza ta’ disinni alternattivi għal dak tal-prodott ikkonċernat, li huwa propost mis‑sostenituri tat-teorija tal-għamliet multipli.

24.

Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, mir‑rekwiżit ta’ applikazzjoni uniformi tad-dritt tal-Unjoni jirriżulta li meta att tal-Unjoni ma jirreferix għad-dritt tal-Istati Membri għad‑definizzjoni ta’ kunċett partikolari, bħal ma huwa l-każ hawn hekk, dan il-kunċett għandu jingħata interpretazzjoni awtonoma, li l-Qorti tal‑Ġustizzja tfittex waqt li tieħu inkunsiderazzjoni l-istruttura ġenerali, l-għanijiet u l-oriġini tar-regola inkwistjoni ( 18 ).

25.

Fir-rigward tal-istruttura ġenerali tar-Regolament Nru 6/2002, nosserva li l-premessa 10 ta’ dan ir-regolament tipprovdi kjarifika interessanti, iżda li tibqa’ limitata, dwar is-sens li għandu jingħata lill‑Artikolu 8(1) tagħha, billi tistabbilixxi li “[l]-innovazzjoni teknoloġika ma għandhiex tiġi mfixkla bil-konċessjoni ta’ protezzjoni tad-disinji lill-karatteristiċi ddettati biss b’funzjoni teknika. Huwa mifhum illi dan ma jintitolax illi disinn għandu ikollu kwalità estetika”.

26.

Inqajjem ukoll l-implikazzjonijiet tal-ewwel parti ta’ din is‑sentenza tal-imsemmija premessa, fir-rigward tal-għanijiet previsti mill-Artikolu 8(1) ( 19 ). Għal dak li jirrigwarda t-tieni parti ta’ din is‑sentenza ( 20 ), il-qorti tar-rinviju tindika li dawk kontra t-teorija ta’ kawżalità jargumentaw li din tal-aħħar, hija intiża sabiex tissepara l‑karatteristiċi tal-prodott ta’ natura purament teknika minn dawk ta’ natura ornamentali, li twassal għal kontradizzjoni mal-formula li tipprovdi li ma huwiex meħtieġ li disinn ikollu natura estetika sabiex ikun protett.

27.

Huwa minnu li tali rekwiżit ma jinstabx tal-inqas espressament fl‑Artikoli 4 sa 6 tar-Regolament Nru 6/2002, li jistabbilixxu l‑kundizzjonijiet li għalihom hija suġġetta l-protezzjoni tad-disinni Komunitarji. Minn din l-istess perspettiva, l-ewwel sentenza tal‑premessa 10 ta’ dan ir-regolament tippreċiża li ma għandux jiġi dedott mill-motiv ta’ rifjut previst fl-Artikolu 8(1) tiegħu, li l-għamliet li jippreżentaw karattru estetiku biss jistgħu jibbenefikaw mill-protezzjoni fir-rigward tad-disinni. L-espressjoni “dan ma jintitolax illi disinn għandu ikollu kwalità estetika”, fil-fehma tiegħi tfisser biss, li ma huwiex neċessarju li d-dehra tal-prodott inkwistjoni jkollha aspett estetiku sabiex tkun protetta.

28.

Bħal CeramTec u l-Gvern Grieg u dak tar-Renju Unit, jiena nqis li anki jekk il-kwalitajiet estetiċi tal-prodott inkwistjoni ma jikkostitwixxux kriterju ta’ evalwazzjoni determinanti għall-għoti ta’ din il-protezzjoni, ikun żbaljat li jiġi konkluż li d-disinn Komunitarju ma huwiex intiż sabiex jipproteġi d-dehra viżwali tal-prodotti. Fil-fatt, kif irrileva l-UASI li sar l-EUIPO ( 21 ), jirriżulta b’mod ċar, minn naħa mid-definizzjoni tal-kunċett ta’ “disinn” li tinsab fl-Artikolu 3(1) tar‑Regolament Nru 6/2002, li tirreferi b’mod espliċitu għad-“dehra” tal‑prodott ( 22 ), u min-naħa l-oħra, mir-rekwiżiti dwar il-viżibbiltà, li huma stabbiliti kemm fl-Artikolu 4(2) tiegħu ( 23 ), kif ukoll fil-premessa 12 tiegħu ( 24 ), li l-eżami tad-dehra esterna, ikun x’ikun il-mertu konkret tiegħu ( 25 ), huwa deċiżiv għall-kisba ta’ drittijiet mogħtija minn disinn Komunitarju ( 26 ). Inżid li l-enfasi tqiegħed fuq l-aspett viżwali anki fl‑Artikolu 10(1) ta’ dan ir-regolament, li jeħtieġ li l-prodott ikkonċernat ikun iddifferenzjat mill-kreazzjonijiet preċedenti li huma s-suġġett ta’ protezzjoni ( 27 ).

29.

Għalhekk, fl-opinjoni tiegħi huwa kompatibbli mal-formulazzjoni tal-premessa 10 tar-Regolament Nru 6/2002 li l-Artikolu 8(1) jiġi interpretat fis-sens li huwa jipprevedi mhux il-każijiet fejn il-karatteristiċi inkwistjoni huma l-uniku mezz li tiġi ssodisfatta l-funzjoni teknika ta’ prodott, iżda l-każijiet fejn in-neċessità li tintlaħaq din il-funzjoni hija l‑uniku fattur li jispjega l-adozzjoni tal-imsemmija karatteristiċi. Fi kliem ieħor, jiena nqis li għandu jiġi kkunsidrat li l-karatteristiċi tad-dehra tal‑prodott huma ddettati biss mill-għan li jasal għal soluzzjoni teknika partikolari, u għalhekk li dawn tal-aħħar jaqgħu fl-esklużjoni prevista fl‑imsemmi Artikolu 8(1) meta jidher li kunsiderazzjonijiet ta’ natura oħra, b’mod iktar partikolari viżwali, ma kellhom ebda rwol fl-adozzjoni tad-disinn ikkonċernat. Il-kwistjoni kruċjali hija dwar fejn jispiċċaw il-limitazzjonijiet tal-għamla marbuta mal-funzjoni teknika tal-prodott u fejn tibda l-volontà ħielsa tad-disinjatur tagħha ( 28 ).

30.

Il-konstatazzjoni fattwali li din id-dispożizzjoni għandha natura derogatorja, u b’hekk skont il-qorti tar-rinviju tkun suġġetta għal interpretazzjoni stretta, ma jikkontestax l-analiżi tiegħi. Fil-fatt, din il‑kunsiderazzjoni waħedha ma tistax twassal li jiġi aċċettat kriterju, f’dan il-każ dak tal-għamliet multipli, li ċertament jirrestrinġi l-każijiet fejn tapplika l-esklużjoni ( 29 ), iżda li ma għandux bażi ġuridika evidenti la fit-test tar-Regolament Nru 6/2002 innifsu u lanqas fid-dawl tal-oriġini jew l-għanijiet tiegħu kif stabbiliti mil-leġiżlatur tal-Unjoni.

31.

L-interpretazzjoni li jiena nipproponi li għandha tingħata, hija fil‑fehma tiegħi, sostnuta minn studju tal-oriġini tar-Regolament Nru 6/2002, u b’mod iktar partikolari minn dik tal-Artikolu 8(1) tiegħu.

32.

CeramTec issostni li ma hemmx lok li jiġi applikat il-kriterju tal‑għamliet multipli, għar-raġuni li l-proposta li dan tal-aħħar jiġi introdott fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni ma kinitx aċċettata. Il-Gvern Grieg ibbaża wkoll serje ta’ argumenti fuq ix-xogħol preparatorju ta’ dan ir‑regolament.

33.

F’dan ir-rigward, nirrileva li fil-Green Paper dwar il-protezzjoni ta’ disinni tagħha, datata 1991, il-Kummissjoni tispjega l-fatt li l‑protezzjoni hija eskluża b’karatteristiċi ddettati esklużivament mill‑funzjoni teknika tal-prodott inkwistjoni, regola eżistenti minn qabel fil-parti l-kbira tal-Istati Membri ( 30 ), permezz ta’ rimarki li l-kontenut tagħhom jilgħab bejn it-teorija tal-għamliet multipli u t-teorija tal‑kawżalità, li fil-fehma tiegħi huma marbuta rispettivament, mal‑eżistenza ta’ disinni alternattivi fir-rigward tal-għamla finali tal‑imsemmi prodott u mal-assenza ta’ kontribuzzjoni kreattiva tad‑disinjatur waqt l-iżvilupp ta’ din tal-aħħar ( 31 ).

34.

Fl-abbozz oriġinali tal-Kummissjoni, datat 1993, li wassal għall‑adozzjoni tar-Regolament Nru 6/2002, l-Artikolu 9(1) (li sar l‑Artikolu 8(1) ta’ dan ir-regolament), kien intitolat “Disinni tekniċi mhux arbitrarji […]” u kien ifformulat kif ġej: “Il-protezzjoni ta’ disinn Komunitarju ma tistax tingħata lil disinn fejn il-funzjoni teknika ma tħalli ebda libertà għal dak li jirrigwarda karatteristiċi arbitrarji tad-dehra tal-prodott” ( 32 ).

35.

L-espożizzjoni tal-motivi ta’ dan l-abbozz tar-Regolament ( 33 ) kif ukoll il-kummentarju tal-Artikolu 9(1) ( 34 ) tiegħu, jispjegaw qabel xejn li l-aspett estetiku tal-prodott ma huwiex determinanti fih innifsu, għaliex kemm id-disinni intiżi għal ċerta estetika kif ukoll dawk li jissodisfaw ċerta utilità huma protetti bl-istess mod. Fuq kollox, dawn l-estratti jenfasizzaw li l-protezzjoni bħala disinni Komunitarji hija rrifjutata fil‑każijiet fejn “l-għamla tirrifletti l-funzjoni mingħajr possibbiltà ta’ varjazzjoni”, għaliex id-disinjatur ma għandux għalhekk “ebda libertà” waqt il-kreazzjoni tal-prodott u “ma jistax [għalhekk] jargumenta li r‑riżultat huwa l-frott tal-kreattività personali tiegħu” u li dan id-disinn għandu “karattru individwali” ( 35 ).

36.

Barra minn hekk, mill-abbozz ta’ emenda datat 1999 ( 36 ) jirriżulta li l-formulazzjoni attwali tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 kienet allinjata għal dik tal-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 98/71/KE dwar il‑protezzjoni legali ta’ disinji ( 37 ), li huwa intiż għall-armonizzazzjoni tal‑leġiżlazzjonijiet tal-Istati Membri applikabbli fil-qasam ( 38 ). Imbagħad ix-xogħol preparatorju tad-Direttiva 98/71 jikkonferma li l-assenza ta’ volontà libera tad-disinjatur waqt l-iżvilupp tal-prodott u l-fatt li l-għamla magħżula hija ddettata biss mill-funzjoni teknika dejjem kienu kkunsidrati, sa mill-bidu, bħala l-fatturi determinanti tar-rifjut tal‑protezzjoni, kemm fl-abbozz inizjali ta’ din id-direttiva datat 1993 ( 39 ), kif ukoll fl-abbozz ta’ emenda datat 1996 ( 40 ).

37.

Jidhirli li ebda kriterju ekwivalenti għal dak tar-rekwiżit ta’ disinni alternattivi, jew tal-għamliet multipli, ma huwa rikjest fl-abbozzi tat-testi fuq imsemmija, iżda li huwa pjuttost il-kriterju tal-kawżalità li kien ipprivileġġjat. Fil-fatt, imkien ma huwa meħtieġ li l-karatteristika inkwistjoni hija l-unika mezz li permezz tagħha tista’ tinkiseb il-funzjoni teknika mfittxija. Kif prevista fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 l-esklużjoni hija essenzjalment immotivata mill-assenza ta’ azzjoni tad-disinjatur fuq id-dehra tal-prodott li jkollha natura kreattiva, peress li huwa valur miżjud riżultat ta’ sforz intellettwali indipendenti mill-imsemmija funzjoni li jiġġustifika protezzjoni bħala disinni. Jidher li reċentement l-EUIPO wkoll qed jimbotta, fil-prattika deċiżjonali tiegħu, il-punt dwar jekk id-disinjatur kellux marġni ta’ libertà waqt l‑iżvilupp tal-prodott inkwistjoni ( 41 ).

38.

Fir-rigward tal-għanijiet li jridu jintlaħqu mill-imsemmi regolament, u b’mod partikolari mill-Artikolu 8(1) tiegħu, ma huwiex ikkontestat mill-partijiet, u fl-aħħar mill-aħħar fil-fehma tiegħi ma jistax jiġi kkontestat, li din id-dispożizzjoni hija intiża prinċipalment sabiex tipprekludi li l-karatteristiċi ta’ oriġini esklużivament teknika ta’ prodott jkunu jistgħu jiġu “immonopolizzati” ( 42 ) permezz ta’ protezzjoni ta’ dawn tal-aħħar bħala disinn Komunitarju ( 43 ) u sabiex tevita li “l-innovazzjoni teknoloġika [tkun] mfixkla” ( 44 ) minħabba l-fatt li din il-protezzjoni tnaqqas id-disponibbiltà ta’ soluzzjonijiet tekniċi għall-operaturi ekonomiċi l-oħra ( 45 ). It-tfittxija ta’ bilanċ bejn il-protezzjoni tal‑innovazzjoni u tal-kreattività minn naħa u s-salvagwardja ta’ kompetizzjoni xierqa u ta’ benefiċċju għall-impriżi Komunitarji kollha min-naħa l-oħra, kienet effettivament waħda mill-preokkupazzjonijiet tal-leġiżlatur ( 46 ).

39.

Barra minn hekk, mix-xogħol preparatorju tar-Regolament Nru 6/2002 jirriżulta li l-Artikolu 8(1) tiegħu għandu l-għan li jissepara l-leġiżlazzjonijiet dwar il-privattivi u dawk dwar id‑disinni ( 47 ). Fil-fatt, il-protezzjoni eventwali tal-innovazzjonijiet tekniċi għandha taqa’ taħt dawn l-ewwel leġiżlazzjonijiet ( 48 ), wara li jissodisfaw il-kundizzjonijiet għall-użu bħala privattivi. Kif enfasizzat CeramTec, f’ċerti każijiet jista’ jkun iktar diffiċli li tinkiseb privattiva, għaliex dan it-titolu ta’ proprjetà jeħtieġ li tintwera l-eżistenza ta’ invenzjoni li tissodisfa rekwiżiti stretti ( 49 ), u inqas interessanti, għaliex it-tul tal-protezzjoni offruta jista’ jkun inqas minn dik żgurata mid-disinni ( 50 ). Għalhekk għandu jiġi evitat ir-riskju li d-dispożizzjonijiet applikabbli fil-qasam tal‑privattivi jistgħu jiġu evitati, billi jkun ipprojbit li soluzzjonijiet ta’ natura teknika jistgħu jiġu protetti bħala disinni.

40.

Madankollu, il-fatt li jintgħażel kriterju li bħal dak tal-għamliet multipli jillimita b’mod qawwi l-kamp ta’ applikazzjoni tal-esklużjoni prevista fl-imsemmi Artikolu 8(1) ( 51 ), jista’ fil-fehma tiegħi jċaħħad lil din id-dispożizzjoni mill-effett sħiħ tagħha u għalhekk jipprekludi t-twettiq tal-għanijiet fuq imsemmija, billi jawtorizza l-approprjazzjoni ta’ għamliet purament tekniċi iżda li għalihom jeżistu varjanti ( 52 ).

41.

Fil-fatt, bħal CeramTec u l-Gvern tar-Renju Unit, jiena nikkunsidra li huwa kważi dejjem possibbli li tinbidel id-dehra tal-karatteristiċi ta’ prodott b’mod minimu, iżda suffiċjenti ( 53 ), mingħajr ma jippreġudika l-funzjoni teknika mfittxija. Għalhekk jista’ jkun li ħafna mill-għamliet possibbli ta’ soluzzjoni teknika, jew anki l-għamliet kollha, jiġu mmonopolizzati permezz tal-protezzjoni ta’ disinni, li jippreġudika l-innovazzjoni teknoloġika li r-Regolament Nru 6/2002 huwa intiż li jiffavorixxi. Jekk jintlaqa’ l-kriterju sostnut minn DOCERAM, operatur ekonomiku wieħed biss ikollu l-possibbiltà li jikseb diversi reġistrazzjonijiet, bħala disinni Komunitarji, ta’ għamliet differenti ta’ prodott u jibbenefika għalhekk minn protezzjoni esklużiva ekwivalenti fil-prattika għal dik offruta minn privattiva, iżda mingħajr ma jkun suġġett għal restrizzjonijiet marbuta magħha, li għalhekk jistgħu jiġu evitati.

42.

F’dan ir-rigward, CeramTec targumenta li fil-kuntest tal-kawża prinċipali, billi kisbet protezzjoni ta’ 17-il varjant ta’ għamla ta’ punt ċentrali bi tliet mudelli ta’ bażi differenti, DOCERAM ma ħalliet lill‑operaturi tas-suq ebda possibbiltà li jużaw għamliet alternattivi ta’ dawn il-prodotti, għaliex ma jeżistux għamliet teknikament rilevanti fil‑qasam tal-welding li jistgħu jagħtu impressjoni globali differenti tal‑prodott, skont l-Artikolu 6(1) tal-imsemmi regolament.

43.

Fl-aħħar nett, nenfasizza li l-interpretazzjoni mogħtija hawn hekk għandha l-vantaġġ li tkun koerenti mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal‑Ġustizzja fil-qasam tat-trade marks ( 54 ). Għall-kuntrarju ta’ dak li CeramTec donnha ssostni, din il-ġurisprudenza ma hijiex fil-fehma tiegħi, trasponibbli bħal dik f’din il-kawża, fid-dawl tad-differenzi li jeżistu bejn is-sistema tad-dritt tal-Unjoni dwar il-protezzjoni ta’ trade marks u dik dwar il-protezzjoni ta’ disinni ( 55 ). Madankollu, ikkunsidrat il-fatt li dispożizzjonijiet simili għal dawk tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 huma inklużi fl-ewwel minn dawn is‑sistemi ( 56 ), anki jekk il-formulazzjoni tagħhom ma hijiex għal kollox identika ( 57 ), u fid-dawl tar-relazzjonijiet eżistenti bejn dawn iż-żewġ kategoriji ta’ dispożizzjonijiet ( 58 ), fil-fehma tiegħi huwa possibbli u anki opportun li d-deċiżjoni tingħata fid-dawl tal-imsemmija ġurisprudenza, u possibbilment li l-argumenti f’dan il-każ isiru b’analoġija.

44.

F’dan ir-rigward, infakkar li, fir-rigward tal-protezzjoni mogħtija mit-trade marks, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li d-dispożizzjonijiet fuq imsemmija tad-dritt tal-Unjoni, li essenzjalment jikkorrispondu għall‑Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, għandhom l-għan li jevitaw li din il-protezzjoni twassal sabiex tagħti lid-detentur tagħha monopolju fuq soluzzjonijiet tekniċi jew ta’ karatteristiċi utilitarji ta’ prodott, li jistgħu jkunu mfittxija mill-utent fil-prodotti tal-kompetituri ( 59 ). Kif esponejt iktar ’il fuq ( 60 ), jidhirli li din hija wkoll ir-raġuni li għaliha l‑protezzjoni mid-dritt tad-disinni Komunitarji hija eskluża fiċ-ċirkustanzi previsti fl-imsemmi Artikolu 8(1).

45.

Barra minn hekk, minn diversi sentenzi tal-Qorti tal-Ġustizzja f’dan il-qasam tat-trade marks, jirriżulta li “r-reġistrazzjoni ta’ sinjal ikkostitwit mill-forma ta’ prodott għandha tiġi rrifjutata skont [id‑dispożizzjonijiet interpretati] jekk jintwera li l-karatteristiċi funzjonali essenzjali ta’ din il-forma huma unikament attribwibbli għar‑riżultat tekniku”. Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li “t-turija tal‑eżistenza ta’ forom oħra li jippermettu l-kisba tal-istess riżultat tekniku ma hijiex tan-natura li tostakola l-motiv tar-rifjut […] tar‑reġistrazzjoni”, anki bħala trade mark, tal-“forma tal-prodott neċessarja għall-kisba ta’ riżultat tekniku”, kif stabbilit mill-imsemmija dispożizzjonijiet. Hija bbażat dan ir-rifjut, fl-opinjoni tiegħi impliċitu iżda ċar, tat-teorija tal-għamliet multipli, fuq il-konstatazzjoni li r-rifjut ta’ reġistrazzjoni ma huwiex suġġett għall-kundizzjoni li l-għamla inkwistjoni tkun l-unika waħda li tippermetti l-kisba tar-riżultat tekniku previst u fuq l-osservazzjoni li numru sinjifikattiv ta’ għamliet alternattivi jirriskjaw li ma jkunux jistgħu jintużaw mill-kompetituri tad-detentur tat-trade mark jekk tali kriterju jkun ikkunsidrat deċiżiv ( 61 ).

46.

Jiena nqis li dawn il-kunsiderazzjonijiet huma rilevanti wkoll f’din il-kawża, peress li ma jistax jiġi aċċettat, anki f’dan il-qasam, li d-disinni Komunitarji jitilfu l-iskop tagħhom sabiex joffru protezzjoni lill‑karatteristiċi purament tekniċi ta’ prodott ( 62 ).

47.

Għalhekk, fl-opinjoni tiegħi hemm lok li tingħata risposta affermattiva lill-ewwel domanda preliminari u għalhekk l-argument li jipproponi li jinżamm il-kriterju msejjaħ tal-“għamliet multipli” għandu jiġi miċħud. B’mod iktar preċiż, jien tal-opinjoni li l-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 għandu jiġi interpretat fis-sens li, sabiex jiġi ddeterminat jekk il-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott humiex esklużivament iddettati mill‑funzjoni tiegħu, ma għandnix nibbażaw sempliċement fuq l‑ineżistenza ta’ għamliet alternattivi li jistgħu jissodisfaw din l-istess funzjoni, iżda għandu jiġi stabbilit li t-tfittxija ta’ funzjoni teknika partikolari huwa l-uniku fattur li ddetta l-għażla tad-disinn ikkonċernat u li, għalhekk, ma kien hemm ebda rwol kreattiv mid-disinjatur tiegħu, f’dan ir-rigward.

48.

B’korrelazzjoni mal-interpretazzjoni hekk proposta, il-qorti tar‑rinviju tagħmel domandi oħra dwar l-implementazzjoni konkreta tar-regola fl-imsemmi Artikolu 8(1), li huma s-suġġett tat‑tieni domanda preliminari.

49.

It-tieni domanda preliminari saret b’mod sussidjarju, fil-każ fejn, kif fhimtha jien, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għall-ewwel domanda fis-sens li l-metodu rilevanti, għall-finijiet tal-applikazzjoni tal‑esklużjoni prevista fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, huwa li jiġi vverifikat jekk il-karatteristiċi tad-dehra tal-prodott inkwistjoni humiex attribwibbli biss għall-funzjoni teknika mfittxija, u mhux li tiġi kkonstatata l-ineżistenza ta’ disinni alternattivi li jistgħu jissodisfaw ukoll din il-funzjoni.

50.

Permezz ta’ din id-domanda, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, l-ewwel nett, minn liema perspettiva għandha ssir l-evalwazzjoni dwar jekk id‑diversi karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott intużawx esklużivament għal raġunijiet ta’ funzjonalità teknika, u t-tieni nett, fil-każ li din għandha ssir mill-perspettiva ta’ “osservatur oġġettiv”, kif għandu jkun iddefinit dan l-aħħar kunċett.

51.

L-imsemmija qorti tesponi li fis-sentenza kkontestata quddiemha, il-Landgericht Düsseldorf (qorti reġjonali ta’ Düsseldorf) ikkunsidrat li hemm lok li tipproċedi oġġettivament għall-imsemmija evalwazzjoni u li l-volontà personali tad-disinjatur tad-disinn ikkonċernat ftit hija importanti, ħlief possibbilment bħala indizju sabiex jiġi ddeterminat jekk osservatur oġġettiv jasalx, wara eżami raġonevoli, għall-konklużjoni li l‑għażla tad-disinn kienet iddeterminata minn raġunijiet ta’ funzjonalità teknika biss ( 63 ). Madankollu, skont l-opponenti ta’ dan l-approċċ, huwa diffiċli li tiġi evalwata, każ b’każ, il-perspettiva ta’ tali “osservatur oġġettiv”, jiġifieri ta’ persuna oħra u li l-eżistenza tagħha hija biss teoretika.

52.

Fir-rigward tan-natura oġġettiva jew suġġettiva tal-analiżi li trid titwettaq għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, il-partijiet fil-kawża prinċipali u l-partijiet ikkonċernati li ppreżentaw osservazzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja jaqblu li l‑intenzjoni suġġettiva tad-disinjatur, meta huwa kkonkluda d-disinn inkwistjoni, ma tistax tikkostitwixxi l-fattur prinċipali sabiex jiġi ddeterminat jekk dan id-disinn sarx minħabba kunsiderazzjonijiet purament tekniċi. Jiena tal-istess opinjoni.

53.

Fil-fatt, approċċ oġġettiv tal-analiżi inkwistjoni jiffavorixxi applikazzjoni uniformi ta’ din id-dispożizzjoni, fl-Istati Membri kollha kif ukoll fi ħdan il-qrati kollha ta’ dawn tal-aħħar, u tiżgura barra minn hekk prevedibbiltà, li ssaħħaħ iċ-ċertezza legali tal-operaturi ekonomiċi. Kif innotaw essenzjalment DOCERAM u CeramTec, fil-każ fejn l-intenzjoni preżunta tad-disinjatur tikkostitwixxi l-uniku kriterju rilevanti, id‑dikjarazzjonijiet magħmula minnu waħedhom ikunu deċiżivi sabiex jiġi deċiż jekk id-disinn ikkonċernat jistax ikun protett jew le u f’każ ta’ kawża, il-persuna kkonċernata jista’ jkollha t-tentazzjoni tiddikjara li hija għażlet dan id-disinn minħabba kunsiderazzjonijiet estetiċi, sabiex l‑esklużjoni prevista fl-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 ma tkunx applikata kontra l-kreazzjoni tagħha. Fil-fehma tiegħi, huwa essenzjali li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jiddeċiedu abbażi ta’ elementi ta’ evalwazzjoni mhux suġġettivi, iżda newtrali u neqsin minn riskju ta’ parzjalità.

54.

Min-naħa l-oħra, fir-rigward tal-metodu segwit sabiex issir evalwazzjoni oġġettiva dwar jekk id-dehra ta’ prodott hijiex iddettata biss mill-funzjoni teknika tiegħu fis-sens tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, il-pożizzjonijiet meħuda quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ma jaqblux.

55.

Fil-fehma tiegħi, l-ewwel problema mqajma mid-domanda kif magħmula mill-qorti tar-rinviju, li tqajjem il-kunsiderazzjoni possibbli tal-“perspettiva ta’ ‘osservatur oġġettiv’”, hija dik dwar jekk għandux isir raġunament fir-rigward ta’ persuna fittizja li l-evalwazzjoni tagħha għandha sservi bħala eżempju tipiku.

56.

F’dan ir-rigward, CeramTec tirrileva, qabel xejn li l-espressjoni “osservatur oġġettiv”, li tinsab kemm fis-sentenza kkontestata quddiem il-qorti tar-rinviju kif ukoll fit-tieni domanda preliminari, hija ispirata minn formulazzjonijiet simili adottati, b’xi varjazzjonijiet, fil-prattika deċiżjonali tal-EUIPO ( 64 ) u fid-duttrina ( 65 ).

57.

Imbagħad, CeramTec issotni li għall-finijiet tal-verifika dwar jekk l-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 huwiex applikabbli, din għandha tkun ibbażata, b’analoġija, fuq il-kunċett ta’ “utent informat” użat fl-Artikolu 6(1) u fl-Artikolu 10(1) kif ukoll fil-premessa 14 ta’ dan ir-regolament ( 66 ), kunċett kif iddefinit mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal‑Ġustizzja u tal-Qorti Ġenerali ( 67 ). Skont din il-parti, ladarba l-verifika għandha titwettaq, bħal f’dan il-każ, fis-sitwazzjoni partikolari fejn l‑utenti kollha tal-prodotti kkonċernati jkunu professjonisti, l-“utent informat” jikkorrispondi għalhekk fil-prattika għall-“bniedem tax‑xogħol”, li huwa espert tekniku, kunċett użat għall-evalwazzjoni tal‑karattru inventiv tal-privattiva.

58.

Inqis li ma huwiex xieraq li tiġi segwita din il-proposta. Nippreċiża li għall-kuntrarju ta’ dak li tallega CeramTec, il-kriterju rilevanti għall‑evalwazzjoni tal-eżistenza tal-elementi fattwali, fil-kuntest tar‑Regolament Nru 6/2002, ma huwiex dejjem l-“utent informat”. B’mod partikolari, diġà ġie deċiż li dan tal-aħħar ma jinsabx neċessarjament f’pożizzjoni li jiddistingwi, lil hinn mill-esperjenza miksuba permezz tal-użu tal-prodott ikkonċernat, l-aspetti tad-dehra tal‑prodott li huma ddettati mill-funzjoni teknika tiegħu minn dawk li huma arbitrarji ( 68 ). L-applikazzjoni tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002 tippreżumi effettivament, li ssir evalwazzjoni ta’ natura teknika, li teħtieġ kompetenzi partikolari, li utent anki jekk “informat” mhux dejjem ikollu. Għalhekk, il-perspettiva tal-“utent informat” ma tistax, fil-fehma tiegħi, tikkostitwixxi l-kriterju tal-evalwazzjoni oġġettiva meħtieġa f’dan ir-rigward.

59.

Bħall-Gvern tar-Renju Unit u l-Kummissjoni, jiena nikkunsidra li kieku l-awturi tar-Regolament Nru 6/2002 riedu jadottaw strument legali bħal dak tal-“osservatur oġġettiv”, kif tagħti x’tifhem it-tieni domanda preliminari, huma kienu jsemmuh fl-Artikolu 8(1) tiegħu, kif għamlu espressament, fir-rigward tal-“utent informat” fil-paragrafi 1 tal‑Artikoli 6 u 10 ( 69 ). Barra minn hekk, ninnota li l-imsemmi Artikolu 8 lanqas ma jagħmel riferiment għall-perċezzjoni ta’ kategoriji oħra ta’ persuni fittizji, bħax-“xerrej medju potenzjali”, kriterju li DOCERAM tissuġġerixxi qabel ma skartatu ( 70 ), jew il-“konsumatur medju” fattur ta’ evalwazzjoni li l-Kummissjoni tinnota li kien ikkunsidrat bħala mhux deċiżiv fih innifsu għall-evalwazzjoni tan-natura purament teknika ta’ għamla fil-qasam tat-trade marks ( 71 ).

60.

Il-Gvern tar-Renju Unit jenfasizza, fl-opinjoni tiegħi ġustament, li l-paragrafi 2 tal-Artikoli 6 u 10 tar-Regolament Nru 6/2002 ma jirreferux għall-kunċett teoretiku ta’ “utent informat” għall-finijiet tal-evalwazzjoni tal-“grad tal-libertà tad-disinjatur fl-iżvilupp tad-disinn” ( 72 ), u għandu jiġi adottat l-istess approċċ – mhux fittizju – fil-kuntest tal-Artikolu 8(1) tiegħu, peress li l-qorti adita mill-kawża hija responsabbli wkoll li twettaq evalwazzjoni oġġettiva ta’ dak li jaqa’ taħt il-funzjoni teknika tal-prodott, element li ma jistax jiġi protett, u fejn tidħol il-liberta tad-disinjatur, li x‑xogħol kreattiv tiegħu jista’ jkun l-oġġett ta’ protezzjoni ( 73 ). Tali evalwazzjoni każwali diġà saret, u jidher li dan sar mingħajr diffikultajiet kbar, mill-qrati nazzjonali ( 74 ) u mill-membri tal-UASI li sar l-EUIPO ( 75 ).

61.

Fl-aħħar mill-aħħar, jekk jintlaqa’ l-kriterju ta’ “osservatur oġġettiv”, dan iqajjem serje sħiħa ta’ diffikultajiet addizzjonali sabiex tiġi ddefinita din il-kategorija magħmula mill-partijiet kollha kif ukoll il-mod li bih għandu jintuża, u dan għal dak li jirrigwarda biss it-tip u l-livell ta’ konoxxenza li tali persuna għandu jkollha.

62.

It-tieni problema suġġetta lill-Qorti tal-Ġustizzja hija dik li tikkonsisti fl-identifikazzjoni tal-elementi li għandhom ikunu l-oġġett tal‑eżami li jrid isir, fl-opinjoni tiegħi b’mod kemm oġġettiv kif ukoll każwali, mill-qorti adita minn kontestazzjoni abbażi tal-Artikolu 8(1) tar‑Regolament Nru 6/2002.

63.

Jiena naqbel mal-opinjoni l-iktar espressa fl-osservazzjonijiet ippreżentati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, li tipprovdi li hija l-qorti nazzjonali adita mill-kawża li għandha tevalwa oġġettivament u fid-dawl taċ-ċirkustanzi konkreti kollha ta’ kull każ inkwistjoni jekk il‑karatteristiċi differenti tad-dehra ta’ prodott jissodisfawx biss kunsiderazzjonijiet marbuta mal-funzjonalità.

64.

F’dan ir-rigward, skont il-Kummissjoni, l-imsemmija qorti għandha tieħu inkunsiderazzjoni kriterji ta’ evalwazzjoni aċċettati mill‑Qorti tal-Ġustizzja fil-qasam tat-trade marks li jippermettu li jiġi preżunt valur mhux purament tekniku tal-għamla, bħall-“perċezzjoni […] tal-konsumatur medju [ ( 76 )], in-natura tal-kategorija kkonċernata tal‑prodotti, il-valur artistiku tal-forma inkwistjoni, il-partikolarità ta’ din il-forma meta mqabbla ma’ forom oħra ġeneralment ippreżentati fis-suq ikkonċernat, id-differenza notevoli tal-prezz meta mqabbel ma’ prodotti simili jew l-implementazzjoni ta’ strateġija promozzjonali li tenfasizza l‑karatteristiċi estetiċi tal-prodott inkwistjoni” ( 77 ). Il-Kummissjoni tqis li l-qorti adita għandha tieħu inkunsiderazzjoni wkoll l-eżistenza ta’ għamliet alternattivi li jissodisfaw ukoll il-funzjoni teknika kkonċernata, għaliex din l-eżistenza tindika bħala prinċipju li d-disinjatur kellu libertà fl-iżvilupp tal-karatteristiċi tad-dehra tal-prodott u li dawn ma kinux iddettati biss minn raġunijiet funzjonali.

65.

Fl-istess spirtu, DOCERAM tagħti wkoll lista mhux limitata ta’ kriterji li jistgħu jkunu rilevanti, jiġifieri, “iċ-ċirkustanzi marbuta mal‑proċess ta’ perċezzjoni, mar-reklamar, mal-użu, eċċ.”. Min-naħa tagħha, CeramTec issostni li l-perspettiva tal-“utent informat” li hija tipproponi – fl-opinjoni tiegħi b’mod żbaljat ( 78 ) – li għandha tinżamm bħala kriterju ta’ evalwazzjoni oġġettiv, għandha tkun iddeterminata “bit‑teħid inkunsiderazzjoni b’mod dettaljat taċ-ċirkustanzi kollha rilevanti tal-każ inkwistjoni” ( 79 ), u b’mod partikolari “tal-għan partikolari tal-produttur fil-mument tad-disinjar, ta’ reklamar magħmul tal-prodott li juri d-disinn, ta’ distinzjoni partikolari jew ta’ reputazzjoni partikolari tad-disinn mal-pubbliku rilevanti, kif ukoll il-volontà tad-disinjatur fil‑mument tal-ħolqien tal-prodott” ( 80 ).

66.

F’dan ir-rigward, nippreċiża li l-evalwazzjoni inkwistjoni għandha ssir mill-qorti adita mill-kawża, fl-opinjoni tiegħi, mhux biss fid-dawl tad-disinn ikkonċernat innifsu, iżda wkoll fid-dawl taċ-ċirkustanzi kollha madwar l-għażla tal-karatteristiċi tad-dehra tiegħu, ikkunsidrati l‑provi pprovduti mill-partijiet, ikun x’ikun l-għan jew in-natura ta’ dawn l‑provi ( 81 ), kif ukoll b’kunsiderazzjoni tal-miżuri ta’ struzzjoni possibbli ordnati minn din il-qorti.

67.

Fl-opinjoni tiegħi ma jistax ikun eskluż, li kriterji li jiena nqis li waħedhom ma jistgħux jistabbilixxu li l-karatteristiċi tad-dehra ta’ prodott huma ddettati biss mill-funzjoni teknika tiegħu fis-sens tal‑Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, bħall-intenzjoni suġġettiva tad-disinjatur jew l-eżistenza ta’ għamliet alternattivi ( 82 ), jistgħu madankollu jkun inklużi fi ħdan il-lista ta’ indizji konkreti li l-qrati aditi għandhom jieħdu inkunsiderazzjoni sabiex jaslu għall-opinjoni tagħhom fir-rigward tal-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni.

68.

Fl-opinjoni tiegħi, ma hemmx lok li tiġi stabbilita lista, anki mhux eżawrjenti, tal-kriterji rilevanti f’dan ir-rigward, peress li l-leġiżlatur tal‑Unjoni ma pprevedix li jirrikorri għal din il-proċedura u jidhirli li l‑Qorti tal-Ġustizzja ma qisitx li hija utli fir-rigward tal-evalwazzjoni, anki tal-ordinament fattwali, li għandha ssir fir-rigward tal-applikazzjoni tal-Artikoli 4 sa 6 ta’ dan ir-regolament.

69.

Min-naħa l-oħra, bħall-Gvern Grieg, jidhirli li huwa utli li jkun hemm insistenza li l-qorti adita tista’, f’każ ta’ bżonn, tagħmel l‑evalwazzjoni meħtieġa billi tirrikorri għall-għajnuna ta’ espert indipendenti nnominat minnha. F’dan ir-rigward, nosserva li l-qrati nazzjonali mhux bilfors ikollhom il-kwalifiki, kultant tekniċi ħafna, li jkunu neċessarji għal dan il-għan u li huwa komuni li jordnaw l-esperti meta jkollhom quddiemhom kwistjonijiet kumplessi ta’ din in-natura.

70.

Għalhekk, jiena nqis li r-risposta għat-tieni domanda preliminari għandha tkun li għall-evalwazzjoni dwar jekk il-karatteristiċi differenti tad-dehra ta’ prodott jissodisfawx biss kunsiderazzjonijiet ta’ funzjonalità teknika, għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-Artikolu 8(1) tar-Regolament Nru 6/2002, il-qorti nazzjonali għandha tipproċedi b’evalwazzjoni oġġettiva, mhux billi tqiegħed lilha nnifisha fil‑perspettiva – teoretika – ta’ “osservatur oġġettiv”, iżda billi tieħu inkunsiderazzjoni – b’mod konkret – iċ-ċirkustanzi rilevanti kollha tal‑każ inkwistjoni.

71.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tirrispondi għad-domandi preliminari magħmula mill-Oberlandesgericht Düsseldorf (qorti reġjonali superjuri ta’ Düsseldorf, il-Ġermanja) kif ġej: