I – Il-kuntest ġuridiku

A – Id-Dritt tal-Unjoni Ewropea

1. Id-Direttiva 89/106

2. L-Istandard EN 13242:2002

3. Id-Direttiva 98/34

B – Id-dritt Irlandiż

II – Il-fatti u l-proċedura quddiem il-qorti nazzjonali

III – Analiżi tad-domandi preliminari

A – L-ewwel domanda preliminari, il-punt a): ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja biex tinterpreta b’mod preliminari l-istandards tekniċi armonizzati

1. L-użu ta’ direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid ma jistax imur kontra l-ġurisdizzjoni preliminari tal-Qorti tal-Ġustizzja

2. Il-Kummissjoni teżerċita kontroll sinjifikattiv fuq il-proċedura ta’ tfassil tal-istandards tekniċi armonizzati mis-CEN

3. Il-funzjonament tas-CEN bħala korp ta’ standardizzazzjoni jiddependi mill-Unjoni Ewropea

B – L-ewwel domanda preliminari, punt b): Metodi ta’ prova tal-osservanza tal-Istandard armonizzat EN 13242:2002

C – It-tielet domanda preliminari: Il-preżunzjoni ta’ adegwatezza għall-użu tal-prodotti li jikkonformaw mad-Direttiva 89/106

D – Ir-raba’ domanda preliminari: Il-kontenut massimu ta’ kubrit stabbiliti fl-Istandard armonizzat EN 13242:2002

E – Il-ħames domanda preliminari: L-użu tal-marka “CE”

F – It-tieni domanda preliminari: L-applikazzjoni tad-Direttiva 98/34 u tal-ġurisprudenza CIA Security International u Unilever

IV – Konklużjoni

1. 

Is-Supreme Court tal-Irlanda, skont l-Artikolu 267 TFUE, ressqet talba għal deċiżjoni preliminari li permezz tagħha titlob l-interpretazzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar: a) ċerti artikoli tad-Direttiva tal-Kunsill 89/106/KEE, tal-21 ta’ Diċembru 1988, dwar l-approssimazzjoni ta’ liġijiet, regolamenti u dispożizzjonijiet amministrattivi tal-Istati Membri dwar il-prodotti għall-bini ( 2 ), b) l-Istandard Ewropew armonizzat EN 13242:2002 (iktar ’il quddiem, “Standard EN 13242:2002”), adottat mill-Kumitat Ewropew għall-Istandardizzazzjoni (iktar ’il quddiem, “CEN”); u ċ) id-Direttiva 98/34/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tat-22 ta’ Ġunju 1998, li tistabbilixxi proċedura għall-għoti ta’ informazzjoni fil-qasam tal-istandards u tar-Regolamenti Tekniċi ( 3 ).

2. 

Ir-rinviju preliminari sar fil-kuntest ta’ kawża għal ksur ta’ kuntratt bejn il-kumpannija tal-kostruzzjoni James Elliott Construction Limited (iktar ’il quddiem, “James Elliott”) u l-impriża Irish Asfalt Company Limited (iktar ’il quddiem, “Irish Asphalt”). Din tal-aħħar ipprovdiet lill-ewwel waħda granulati tat-tip Clause 804 li allegatament ma kinux jikkonformaw mar-rekwiżiti ta’ kwalità stabbiliti mill-Istandard EN 13242:2002, implementat fl-Irlanda min-National Standards Authority of Ireland (iktar ’il quddiem, “NSAI”) permezz tal-Istandard I.S. EN 13242:2002.

3. 

F’din il-kawża l-Qorti tal-Ġustizzja qed tiġi mistoqsija, għall-ewwel darba u b’mod dirett, jekk għandhiex ġurisdizzjoni biex tiddeċiedi, permezz ta’ deċiżjoni preliminari dwar l-interpretazzjoni ta’ standard tekniku armonizzat adottat mis-CEN u mbagħad maqlub fi standard tekniku nazzjonali, flimkien ma’ diversi kwistjonijiet ta’ interpretazzjoni dwar il-kontenut tal-istandard armonizzat u l-invokazzjoni tagħhom f’tilwimiet bejn individwi.

4.

It-tneħħija tal-ostakoli tekniċi li kienu jxekklu l-moviment liberu tal-prodotti għall-kostruzzjoni fis-suq intern saret permezz tal-adozzjoni ta’ direttiva li kienet tapplika l-“metodu ġdid” fil-qasam ta’ armonizzazzjoni, b’mod partikolari, id-Direttiva 89/106 li tistabbilixxi l-kriterji bażiċi meħtieġa għal dawn il-prodotti. L-iżvilupp tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi għal kull wieħed minnhom kien ikkummissjonat mill-Kummissjoni lis-CEN, bħala entità Ewropea ta’ standardizzazzjoni. Fir-rigward tal-granulati, il-Kummissjoni tat lis-CEN il-Mandat M/125, li għall-eżekuzzjoni tiegħu s-CEN approva l-Istandard EN13242:2002 dwar “żrar għal materjali mhux magħġunin u magħġunin idrawlikament biex jintużaw f’xogħol ta’ inġinerija ċivili u bini ta’ toroq)” ( 4 ).

5.

Id-Direttiva 89/106 ġiet imħassra u sussegwentement issostitwita bir-Regolament (UE) Nru 305/2011 ( 5 ). L-Istandard EN 13242:2002 ukoll ġie emendat wara, fl-2007 ( 6 ), mingħajr ma dawn il-bidliet kienu applikabbli għall-każ.

6.

Sabiex il-Kummissjoni tkun tista’ tidentifika l-ostakoli tekniċi futuri, id-Direttiva 83/189/KEE tal-Kunsill, tat-28 ta’ Marzu 1983, li tistabbilixxi proċedura dwar l-għoti ta’ informazzjoni fil-qasam tal-istandards u r-regolamenti tekniċi ( 7 ), stabbiliet proċedura ta’ informazzjoni fil-qasam ta’ regolamenti tekniċi li ppermettiet li jiġu identifikati l-oqsma li jeħtieġu armonizzazzjoni permezz ta’ direttivi tal-hekk imsejjaħ “metodu ġdid”. Id-Direttiva 83/189 ġiet issostitwita, wara diversi riformi, bid-Direttiva 98/34, applikabbli għal dan il-każ kif emendata bid-Direttiva 98/48/KE ( 8 ). Reċentement din il-proċedura għat-tneħħija tal-ostakoli tekniċi ġiet emendata u kkodifikata permezz tad-Direttiva (UE) 2015/1535 ( 9 ).

7.

Sabiex jitneħħew l-ostakoli tekniċi fil-qasam tal-prodotti għall-kostruzzjoni u jissaħħaħ il-moviment liberu tagħhom fis-suq intern, id-Direttiva 89/106 wettqet armonizzazzjoni mhux eżawrjenti li segwiet il-metodu ġdid stabbilit fir-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tas-7 ta’ Mejju 1985 ( 10 ). Skont dan, l-Artikolu 3 jirreferi għall-ħtiġijiet essenzjali li jgħoddu għal dawk ix-xogħlijiet li jaffettwaw il-karatteristiċi tal-prodotti, identifikati fl-Anness I tad-Direttiva (reżistenza mekkanika u stabbilità; sigurtà fil-każ ta’ ħruq; iġjene, saħħa u l-ambjent; sigurtà fl-użu; ħarsien kontra storbju u ekonomija fl-enerġija u żamma tas-sħana).

8.

L-Artikolu 4(2)(a) ta’ din id-direttiva jipprevedi bħala mezz prinċipali ta’ prova ta’ konformità mar-rekwiżiti ta’ sigurtà, għall-prodotti għall-kostruzzjoni, il-konformità “man-normi nazzjonali relevanti li jbiddlu l-pożizzjoni tan-normi armonizzati, li kien hemm riferenza għalihom ippubblikata fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej. Stati Membri jippubblikaw ir-referenzi ta’ dawn in-normi nazzjonali”. Din il-konformità tintwera permezz tal-marka “CE”.

9.

Skont l-Artikolu 4(1) tad-Direttiva 89/106,

“[…]

Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, in-normi armonizzati għandhom ikunu l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi adottati mis-CEN, Cenelec jew mit-tnejn, b’mandat maħruġ mill-Kummissjoni b’konformità mad-Direttiva 83/189/KEE skond l-opinjoni mogħtija mill-Kumitat li għalih jirreferi Artikolu 19 u bi konformità mad-dispożizzjonijiet ġenerali li jolqtu l-koperazzjoni bejn il-Kummissjoni u dawn iż-żewġ korpi ffirmata fit-13 ta’ Novembru, 1984.”

10.

Kif jidher, id-Direttiva 89/106 tagħmel armonizzazzjoni minima tar-rekwiżiti essenzjali applikabbli għall-prodotti għall-kostruzzjoni u tagħmel riferiment, għall-ispeċifikazzjonijiet tekniċi, għall-istandards ulterjuri żviluppati mill-entitajiet Ewropej ta’ standardizzazzjoni. Sabiex tiġi żgurata l-kwalità tal-istandards tekniċi armonizzati, l-Artikolu 7 tad-Direttiva jipprevedi li dawn l-entitajiet ifassluhom b’mod konformi mal-mandati tal-Kummissjoni maħruġa skont id-Direttiva 83/189. L-istandards tekniċi armonizzati huma ppubblikati mill-Kummissjoni fis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali ( 11 ).

Il-prodotti għall-kostruzzjoni li jissodisfaw l-istandards tekniċi armonizzati jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ konformità mad-Direttiva 89/106, li l-Artikolu 6(1) tagħha jiggarantixxi l-moviment liberu tagħhom fit-territorju tal-Istati Membri kollha, ħlief jekk tkun applikabbli l-klawżola ta’ salvagwardja prevista fl-Artikolu 21 ( 12 ).

11.

Skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva 89/106, il-Kummissjoni fis-6 ta’ Lulju 1998 adottat il-Mandat M/125, mogħti lis-CEN sabiex jitħejja standard tekniku fuq tip ta’ materjal għall-kostruzzjoni, jiġifieri, l-granulati. Skont dan il-Mandat, is-CEN adotta l-Istandard EN 13242:2002.

12.

Il-Mandat M/125 ( 13 ) inkariga lis-CEN jadotta l-istandards tekniċi dwar granulati użati fil-kostruzzjoni, li jippermettu li dawn ikunu xierqa għall-użu intiż tagħhom, skont id-definizzjoni ta’ dak it-terminu fid-Direttiva 89/106 ( 14 ).

13.

Il-Kapitolu II, paragrafi 8 u 9 ( 15 ), u l-Kapitolu III, paragrafu 2, ( 16 ), tal-mandat fihom linji gwida dwar il-metodi ta’ ttestjar għall-verifika tal-konformità mal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tal-istandard armonizzat. Taħt il-paragrafu 1 tal-Kapitolu III, “l-istandards armonizzati għandhom jiġu mfassla sabiex jippermettu li jiġi akkreditat li l-prodotti relatati fl-Annessi 1 u 2 jissodisfaw ir-rekwiżiti bażiċi. Peress li wieħed mill-għanijiet tad-direttiva huwa li jitneħħew l-ostakoli għall-kummerċ, l-istandards li ġejjin minnha għandhom għalhekk jiġu espressi, jekk ikun possibbli, f’termini ta’ prestazzjoni tal-prodotti (l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 89/106) u b’kunsiderazzjoni tad-dokumenti interpretattivi.”

14.

Fl-implementazzjoni tal-Mandat M/125, is-CEN adotta l-Istandard EN 13242:2002, li l-paragrafu 2 tiegħu dwar “riferimenti normattivi”, jinkludi riferiment għal standards tekniċi oħra tas-CEN ( 17 ) u li fil-paragrafu 6 tiegħu intitolat “Rekwiżiti kimiċi”, jistipula dan li ġej:

“6.1   Ġenerali

Il-ħtieġa li jitwettqu t-testijiet sabiex jiġu ddeterminati u ddikjarati l-proprjetajiet kollha ta’ dan il-kapitolu għandha tiddependi fuq l-użu finali jew fuq l-oriġini tal-granulat. Meta jkunu meħtieġa, għandhom jitwettqu t-testijiet speċifikati fil-Kapitolu 6 sabiex jiġu ddeterminati l-proprjetajiet kimiċi korrispondenti.

[…]

NOTA 2 – Meta ma tkunx meħtieġa proprjetà, tista’ tintuża kategorija “mingħajr rekwiżit”.

NOTA 3 – Fil-liġi nazzjonali tal-post fejn jintuża l-granulat wieħed jista’ jsib linji gwida għall-għażla tal-kategoriji xierqa għall-applikazzjonijiet speċifiċi.

[…]

6.3   Total ta’ kubrit

Meta jkun meħtieġ, il-kontenut totali ta’ kubrit fil-granulat, iddeterminat skont il-kapitolu 11 tal-Istandard EN 1744‑1:1998, għandu jiġi ddikjarat skont il-kategorija korrispondenti speċifikata fit-Tabella 13.

15.

Il-kapitolu ZA.1 tal-Anness ZA tal-imsemmi standard jiżgura li jkun ġie mfassla skont mandat mogħti lis-CEN mill-Kummissjoni skont id-Direttiva 89/106 u li l-granulati li jikkonformaw jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ adegwatezza għall-użu ( 18 ).

16.

Ir-riferimenti għall-istandard tas-CEN ġew ippubblikati fis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali fis-27 ta’ Marzu 2003 ( 19 ).

17.

Id-Direttiva 98/34 ikkodifikat u ssostitwiet il-kontenut tad-Direttiva 83/189, inklużi l-emendi għaliha. Essenzjalment, id-Direttiva 98/34 toħloq proċedura ta’ prevenzjoni tal-introduzzjoni ta’ ostakoli tekniċi fis-suq intern, li hija komplementari għall-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet. Tiġi stabbilita sistema ta’ informazzjoni għall-istandards tekniċi mfassla mill-korpi nazzjonali ta’ standardizzazzjoni u oħra għar-regolamenti tekniċi adottati mill-awtoritajiet nazzjonali tal-Istati Membri.

18.

B’lingwa kemxejn ambigwa, l-Artikolu 1 tad-Direttiva 98/34 jagħmel differenza bejn “standard” u “regolament tekniku” ( 20 ), fuq il-bażi tan-natura volontarja tal-istandards tekniċi vis-à-vis in-natura obbligatorja tar-regolamenti tekniċi. In-natura differenti toriġina mill-fatt li l-istandards tekniċi huma adottati minn entitajiet privati, jiġifieri, l-aġenziji ta’ standardizzazzjoni nazzjonali u Ewropej, filwaqt li r-regolamenti tekniċi jikkostitwixxu atti regolatorji tal-awtoritajiet pubbliċi nazzjonali. Madankollu, l-interazzjoni bejn ir-regolamenti tekniċi u l-istandards tekniċi hija qawwija ħafna fi ħdan id-dritt tal-Unjoni Ewropea, speċjalment minn meta beda jintuża l-metodu ġdid fl-1985 fil-qasam tal-armonizzazzjoni ta’ leġiżlazzjonijiet sabiex isir avvanz fis-suq intern.

19.

Saret ċerta kjarifika permezz tas-separazzjoni tar-regoli li jirregolaw il-proċeduri ta’ informazzjoni dwar standards tekniċi u regolamenti tekniċi. Ir-Regolament (UE) 1025/2012 ( 21 ) issa jinkludi regoli dwar l-istandardizzazzjoni Ewropea u d-Direttiva 2015/1535 tirregola l-proċedura ta’ informazzjoni dwar regolamenti tekniċi.

20.

Il-proċedura ta’ informazzjoni fil-qasam ta’ regolamenti tekniċi hija primarjament irregolata mill-Artikoli 8 u 9 tad-Direttiva 98/34. L-Artikolu 8 jobbliga lill-Istati Membri jinnotifikaw l-abbozzi tar-regolamenti tekniċi tagħhom lill-Kummissjoni ( 22 ). L-Artikolu 9 jistabbilixxi perijodu ta’ tliet xhur li matulu l-Istat li jinnotifika l-abbozz ma jkunx jista’ japprovah b’mod permanenti. Dan il-perijodu jiżdied meta Stat wieħed jew diversi stati joħorġu opinjonijiet iddettaljati li jindikaw li l-abbozz tar-regolament tekniku nnotifikat jista’ jiġġenera ostakoli għall-moviment liberu tal-merkanzija, kif ukoll meta l-Kummissjoni tiddeċiedi li tibda t-tfassil ta’ regola ta’ armonizzazzjoni.

21.

Bħala membru integrali tas-CEN, l-NSAI rriproduċiet kelma b’kelma l-Istandard EN 13242:2002 fl-Istandard tekniku Irlandiż I.S. EN 13242:2002.

22.

L-Artikolu 10 tal-Liġi dwar il-bejgħ ta’ oġġetti u l-provvista ta’ servizzi tal-1980 (Sale of Goods and Supply of Services Act 1980; iktar ’il quddiem, “Liġi tal-1980”) emenda l-Artikolu 14 tal-Liġi dwar il-bejgħ ta’ oġġetti (Sale of Goods Act) tal-1893, u tah din il-formulazzjoni l-ġdida:

“1.   Bla ħsara għad-dispożizzjonijiet ta’ din il-liġi u ta’ kwalunkwe liġi f’dan ir-rigward, ma teżisti ebda garanzija jew kundizzjoni impliċita ta’ kwalità jew ta’ adegwatezza għal użu partikolari fir-rigward ta’ oġġetti pprovduti taħt kuntratt ta’ bejgħ.

2.   Meta bejjiegħ ibigħ oġġetti fil-kuntest ta’ negozju, teżisti kundizzjoni impliċita li l-oġġetti pprovduti taħt il-kuntratt huma kummerċjabbli, ħlief li ma jkun hemm ebda tali kundizzjoni:

3.   L-oġġetti għandhom ikunu kummerċjabbli meta jkunu adattati għall-użu li għalih is-soltu jinxtraw oġġetti ta’ dan it-tip u meta jkollhom in-natura durabbli li tista’ tkun raġonevolment mistennija skont id-deskrizzjoni tagħhom, il-prezz (jekk applikabbli), u ċ-ċirkustanzi rilevanti l-oħra, u kwalunkwe riferiment li jinsab f’din il-liġi għal oġġetti mhux kummerċjabbli għandhom jiġu interpretati skont dan.

4.   Meta l-bejjiegħ ibigħ oġġetti matul l-operazzjonijiet tan-negozju ordinarji u x-xerrej jinfurmah, b’mod espliċitu jew impliċitu, dwar ir-raġuni għaliex xtara dawk l-oġġetti, teżisti l-kundizzjoni impliċita li l-oġġetti pprovduti skont il-kuntratt huma raġonevolment adattati għal dan il-għan, irrispettivament minn jekk din hijiex raġuni li għaliha normalment jiġu pprovduti dawn l-oġġetti, ħlief meta miċ-ċirkustanzi jirriżulta li x-xerrej ma joqgħodx fuq jew ma jkunx raġonevoli li huwa joqgħod fuq, il-ħiliet jew il-ġudizzju tal-bejjiegħ.”

23.

Skont l-Artikolu 55 tal-Liġi tal-1980, jekk xerrej jixtri fil-kapaċità tiegħu bħala konsumatur, ma jistgħux jiġu esklużi l-kundizzjonijiet impliċiti stabbiliti fl-Artikolu 14. Madankollu, meta, bħal f’dan il-każ, ix-xerrej ma jkunx konsumatur, id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 14 jistgħu jiġu mmodifikati, mibdula jew kompletament esklużi permezz ta’ ftehim bejn il-partijiet.

24.

Fil-każ preżenti l-kontraenti ma mmodifikawx, ma bidlux u ma eskludewx il-kundizzjonijiet impliċiti tal-Artikolu 14(2) u (4) tal-Liġi tal-1980, u għalhekk il-High Court qieset li kienu jiffurmaw parti mill-kuntratt.

25.

James Elliott ħarrek lil Irish Asphalt minħabba ksur ta’ kuntratt tal-provvista ta’ granulati, magħrufa fl-Irlanda bħala Clause 804, prodott inizjalment użat fil-kostruzzjoni tat-toroq u, bħala mili ta’ kwalità għolja, fil-kostruzzjoni tal-bini. James Elliott uża dan il-granulat fiċ-Ċentru taż-Żgħażagħ ta’ Ballymun fil-belt ta’ Dublin. Irish Asphalt ipprovdiet il-granulat lil James Elliott bejn is-27 ta’ Awwissu u s-17 ta’ Diċembru 2004, għall-prezz totali ta’ EUR 25000 flimkien mal-VAT.

26.

Wara li tlesta, bdew jidhru kunsenturi fil-pavimenti u mal-ħitan tal-bini li tant kienu gravi li l-bini ma setax jintuża. James Elliott ħadet ir-responsabbiltà u wettqet xogħol ta’ tiswija bi spiża totali ta’, mill-inqas, EUR 1550000. Peress li qieset li l-ħsara kien ikkawżata minn fenomenu li jissejjaħ “nefħa piritika” li, fl-opinjoni tagħha, oriġina mill-preżenza ta’ pirite fil-granulat Clause 804 pprovdut minn Irish Asphalt, James Elliot talbet, mingħajr suċċess, lil din il-kumpannija kumpens għall-ksur ta’ kuntratt.

27.

Fit-13 ta’ Ġunju 2008 James Elliot ressqet azzjoni għad-danni kontra Irish Asphalt. Fis-sentenza tagħha tal-25 ta’ Mejju 2011 il-High Court iddeċidiet li l-ħsara kienet ikkawżata min-nefħa piritika minħabba l-preżenza ta’ pirite frambojdali fil-granulati pprovduti minn Irish Asphalt.

28.

Il-High Court qieset li l-kuntratt bejn iż-żewġ impriżi kien jeħtieġ il-provvista tal-granulat Clause 804 skont l-ispeċifikazzjonijiet tal-istandard Irlandiż dwar il-granulati (I.S. EN 13242:2002), li japplika l-Istandard EN 13242:2002. Wara li eżaminat il-provi dwar diversi testijiet fuq l-granulat estratt mill-bini fl‑2009, ħames snin wara li ġie pprovdut u wara li ntuża fil-kostruzzjoni tiegħu, il-High Court qieset li l-materjal ma kienx konformi mal-istandard f’diversi aspetti, partikolarment fil-kontenut tiegħu ta’ kubrit. Skont il-High Court, Irish Asphalt kienet kisret il-kuntratt tagħha ma’ James Elliott, fejn kienet obbligata, skont l-Artikolu 14(2) tal-Liġi tal-1980, li tipprovdi granulat ta’ kwalità kummerċjali u adegwat għall-użu maħsub mill-fornitur.

29.

Irish Asphalt appellat id-deċiżjoni tal-High Court quddiem is-Supreme Court, iżda matul il-proċeduri tal-appell ammettiet li l-ħsara fil-kostruzzjoni kien ikkawżat min-nefħa piritika. Fit-2 ta’ Diċembru 2014 is-Supreme Court iddeċidiet dwar il-kwistjonijiet tad-dritt nazzjonali, ċaħdet l-appell u ddikjarat li l-konklużjonijiet tal-High Court fir-rigward tal-kontenut ta’ kubrit kienu sostnuti mill-provi u li l-evalwazzjonijiet tagħha tal-fatti kienu fundati u ma kienx hemm għalfejn jiġu riveduti.

30.

Madankollu, is-Supreme Court ma solvietx l-aspetti tal-appell relatati mal-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni Ewropea, minħabba li kellha dubji dwar in-natura legali tal-istandards tekniċi Ewropej u l-invokazzjoni tagħhom fir-relazzjonijiet kuntrattwali bejn il-partijiet privati, dwar l-interpretazzjoni tal-Istandard EN 13242: 2002 u dwar l-obbligu ta’ notifika minn qabel tal-istandards Irlandiżi dwar il-bejgħ tal-oġġetti. Konsegwentement, hija ddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

31.

Ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari ġie rreġistrat fil-Qorti tal-Ġustizzja fit-30 ta’ Diċembru 2014 u fil-proċedura bil-miktub ġew ippreżentati osservazzjonijiet minn James Elliott, minn Irish Asphalt mill-Kummissjoni u mill-Gvern Irlandiż.

32.

Fis-seduta tad-19 ta’ Novembru 2015, dehru u ppreżentaw l-osservazzjonijiet orali tagħhom, ir-rappreżentanti ta’ James Elliott, ta’ Irish Asphalt, tal-Kummissjoni u tal-Irlanda.

33.

L-ammissibbiltà tad-domandi preliminari magħmula mis-Supreme Court f’din il-kawża hija ċara fl-opinjoni tiegħi. Fil-fatt, l-Irlanda biss sostniet li t-tilwima bejn James Elliot u Irish Asphalt tirrigwarda sitwazzjoni jew relazzjoni kummerċjali purament interna (il-ksur ta’ kuntratt bejn żewġ kumpanniji Irlandiżi), limitata għall-Irlanda, li l-konsegwenzi tagħha jiġu solvuti taħt id-dritt Irlandiż, li fir-rigward tagħha ma hija applikabbli ebda regola legali tal-Unjoni Ewropea li l-validità jew interpretazzjoni tagħha tqajjem dubji.

34.

L-argument tal-Gvern Irlandiż, ma huwiex aċċettabbli, peress li, bi qbil mas-Supreme Court, nemmen li sabiex tiġi solvuta t-tilwima jeħtieġ li jiġi interpretat l-Istandard EN 13242:2002, adottat skont id-Direttivi 89/106 u 98/34, u inkorporat fl-Istandard tekniku Irlandiż I.S. EN 13242:2002. Id-deċiżjoni dwar il-ksur potenzjali tal-kuntratt għandha tittieħed mis-Supreme Court iżda l-evalwazzjoni tagħha tista’ tkun tiddependi fuq interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, ċirkustanza li fiha l-Qorti tal-Ġustizzja tqis li għandha l-ġurisdizzjoni sabiex tirrispondi permezz ta’ deċiżjoni preliminari għad-domandi magħmula lilha mill-qrati nazzjonali ( 23 ).

35.

Is-Supreme Court tistaqsi jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex ġurisdizzjoni, skont l-Artikolu 267 TFUE, biex tinterpreta b’mod preliminari standard tekniku armonizzat. L-ammissibbiltà tad-domanda preliminari hija ċara, bħalma hija r-rilevanza u l-interess tagħha, speċjalment minħabba li sa issa l-Qorti tal-Ġustizzja ma kellhiex l-opportunità li tiddeċiedi direttament fuq din il-problema.

36.

Ir-risposta għandha tanalizza jekk l-istandards tekniċi armonizzati tas-CEN, adottati permezz ta’ mandat tal-Kummissjoni u ppubblikati fis-serje C ta’ Il-Ġurnal Uffiċjali, jistgħux jiġu deskritti bħala “atti adottati mill-istituzzjonijiet, il-korpi u l-entitajiet tal-Unjoni” għall-finijiet tat-tressiq ta’ domandi preliminari ta’ validità u interpretazzjoni.

37.

Fl-osservazzjonijiet tagħhom, kemm il-Kummissjoni kif ukoll Irish Asphalt isostnu li s-soluzzjoni għal din id-domanda diġà ngħatat mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża Latchways u Eurosafe Solutions. Madankollu, inqis li, f’dik is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja sempliċement ikkonstatat li d-dispożizzjonijiet tal-Istandard EN 795 relatati mal-mezzi ta’ ankraġġ tal-Klassi A1 ma kinux jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 89/686, għax ma kinux speċifikazzjonijiet tekniċi armonizzati peress li ma kinux aċċettati mill-Kummissjoni u ġew espressament esklużi mill-pubblikazzjoni f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Minn din il-premessa niddeduċi li ma kinux jiffurmaw parti mid-dritt tal-Unjoni u li, għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ma kellhiex ġurisdizzjoni sabiex tinterpretahom ( 24 ).

38.

Fil-fehma tiegħi, mis-sentenza Latchways u Eurosafe Solutions ma jistax jiġi dedott, għall-kuntrarju, li l-Qorti tal-Ġustizzja kienet tiddikjara li għandha ġurisdizzjoni li kieku l-Istandard EN 795 kien standard tekniku armonizzat, b’mod konformi mad-Direttiva 89/686 ( 25 ). Barra minn hekk, f’dik l-okkażjoni l-Qorti tal-Ġustizzja ma ħaditx deċiżjoni dwar in-natura legali tal-istandards armonizzati ( 26 ), analiżi li nqis li hija indispensabbli għall-evalwazzjoni ta’ jekk dawn l-istandards jistgħux ikunu s-suġġett ta’ domandi preliminari.

39.

Għas-Supreme Court l-ewwel domanda tagħha għandha tingħata risposta fin-negattiv, peress li l-istandard nazzjonali li japplika standard Ewropew żviluppat mis-CEN, taħt mandat mogħti mill-Kummissjoni skont id-Direttiva 89/106, ma huwiex att adottat minn istituzzjoni, korp jew entità tal-Unjoni. James Elliott u l-Irlanda huma tal-istess opinjoni u l-argumenti li jużaw huma bażikament tnejn: minn-naħa, il-karattru privat tas-CEN u, min-naħa l-oħra, in-natura mhux obbligatorja tal-istandards tekniċi armonizzati. Is-CEN huwa assoċjazzjoni privata mingħajr skop ta’ lukru rregolata mid-dritt Belġjan u komposta mill-entitajiet ta’ standardizzazzjoni ta’ 33 pajjiż Ewropew, li lkoll huma entitajiet privati, b’tali mod li ma jistax jikkwalifika bħala istituzzjoni, korp jew entità tal-Unjoni ( 27 ). L-awtonomija tiegħu, skont l-Irlanda, ma hijiex affettwata mill-fatt li s-CEN jiżviluppa standards tekniċi f’isem il-Kummissjoni, peress li huwa liberu li jaċċetta jew jirrifjuta l-mandat ( 28 ). Barra minn hekk, il-konformità mal-istandards tekniċi armonizzati tas-CEN hija dejjem volontarja u, skont James Elliott, il-loġika tal-armonizzazzjoni tal-leġiżlazzjonijiet permezz tad-direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid tiġi żnaturata li kieku l-applikazzjoni tagħha tiġi suġġetta għal deċiżjoni ta’ qorti.

40.

Dawn l-argumenti ma jikkonvinċunix. Nibda billi ngħid li r-risposta tiegħi għall-ewwel domanda hija fl-affermattiv u li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiddikjara li għandha ġurisdizzjoni biex issolvi d-domandi preliminari ta’ interpretazzjoni dwar l-istandards tekniċi armonizzati, bħal dawk f’dan il-każ. Dawn għandhom jitqiesu “atti tal-istituzzjonijiet, korpi jew organi tal-Unjoni”, għall-finijiet tal-Artikolu 267 TFUE.

41.

L-opinjoni tiegħi hija bbażata fuq it-tliet argumenti li se nipprovdi hawn taħt: a) l-użu ta’ direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid ma jistgħux imorru kontra l-ġurisdizzjoni preliminari tal-Qorti tal-Ġustizzja; b) il-Kummissjoni teżerċita kontroll sinjifikattiv fuq il-proċedura ta’ tfassil ta’ standards tekniċi armonizzati mis-CEN u ċ) it-tħaddim tas-CEN bħala korp ta’ standardizzazzjoni tal-Unjoni Ewropea jiddependi fuq l-azzjoni ta’ din tal-aħħar.

42.

Id-Direttiva 89/106, li ma twettaqx armonizzazzjoni eżawrjenti u fid-dettall tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tal-prodotti għall-kostruzzjoni, fosthom, il-granulati, hija direttament relatata mal-Istandard EN 13242:2002. Id-direttiva tistabbilixxi r-rekwiżiti minimi għall-materjali għall-kostruzzjoni sabiex ix-xogħlijiet ikunu żguri u tagħti lill-korpi Ewropej għall-istandardizzazzjoni l-kompitu li jistabbilixxu b’mod ulterjuri l-istandards li jinkludu l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi preċiżi sabiex l-imsemmija materjali jkunu konformi mar-rekwiżiti bażiċi tad-direttiva. L-applikazzjoni tal-istandards armonizzati hija volontarja u l-manifattur dejjem jista’ japplika speċifikazzjonijiet tekniċi oħra sabiex jissodisfa r-rekwiżiti. Il-prodotti mmanifatturati li jkunu konformi mal-istandards armonizzati jibbenefikaw, madankollu, minn preżunzjoni ta’ konformità mar-rekwiżiti essenzjali tad-Direttiva 89/106 ( 29 ).

43.

Il-leġiżlatur tal-Unjoni juża l-metodu ta’ riferiment għall-istrument ta’ standardizzazzjoni teknika, frekwenti fil-liġijiet domestiċi u fil-liġi internazzjonali, li l-Unjoni Ewropea saħħet sabiex tiffaċilità l-ilħuq tas-suq intern sa mill-1985 ’il quddiem ( 30 ). Skont dan il-metodu, id-Direttiva 89/106 fiha biss l-elementi essenzjali tar-regolamenti armonizzati applikabbli għall-prodotti għall-kostruzzjoni, peress li l-istandards tas-CEN huma pass neċessarju għall-moviment liberu tagħhom fis-suq intern.

44.

Jekk il-Qorti tal-Ġustizzja, kif huwa ovvju, għandha ġurisdizzjoni biex tinterpreta b’mod preliminari d-Direttiva 89/106 ( 31 ), hija għandha wkoll l-istess possibbiltà biex tirrispondi d-domandi preliminari dwar l-istandards tekniċi armonizzati li jissupplimentaw din id-direttiva. Jekk ikun mod ieħor, l-armonizzazzjoni tal-prodotti għall-kostruzzjoni titlef l-effettività tagħha sa fejn ikunu jistgħu jingħataw interpretazzjonijiet differenti tal-istandards tekniċi armonizzati (f’dan il-każ, tal-Istandard EN 13242:2002) fl-Istati Membri differenti.

45.

L-użu tal-“metodu ġdid” fid-direttivi għall-armonizzazzjoni ma jistax jimplika limitazzjoni fuq il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja biex tinterpreta b’mod preliminari l-leġiżlazzjoni armonizzata kollha (jiġifieri, id-direttiva u l-istandards tekniċi armonizzati li jissupplimentawha) applikabbli għall-produzzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta’ prodott partikolari. Jekk permezz ta’ direttiva ta’ armonizzazzjoni sħiħa l-ġurisdizzjoni preliminari tiġi estiża għall-istandards armonizzati kollha relatati mal-prodott inkwistjoni, l-istess soluzzjoni għandha tapplika għad-direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid, li l-użu tagħhom ma jistax imur kontra l-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja.

46.

It-teknika leġiżlattiva li jsir riferiment għall-istandardizzazzjoni Ewropea hija rregolata mil-leġiżlatur tal-Unjoni Ewropea kemm b’mod ġenerali, kif ukoll b’mod speċifiku f’kull direttiva li tużaha. Il-leġiżlazzjoni ġenerali oriġinarjament kienet tinsab fid-Direttiva 83/189 u iktar tard fid-Direttiva 98/34, reċentement issostitwita bid-Direttiva 2015/1535. Fir-rigward tal-prodotti għall-kostruzzjoni, il-leġiżlazzjoni speċifika kienet tinsab fid-Direttiva 89/106, issostitwita sussegwentement bir-Regolament Nru 305/2011. Konsegwentement, dan ma huwiex każ ta’ standardizzazzjoni teknika purament privata, imwettqa fuq l-inizjattiva tas-CEN u mingħajr rabta mad-dritt tal-Unjoni. Għall-kuntrarju, jeżisti kontroll tal-Kummissjoni fuq il-proċedura tat-tfassil tal-istandards tekniċi armonizzati mis-CEN, li jirriżulta b’mod konkret mid-diversi elementi li se niddiskuti iktar ’il quddiem.

47.

L-ewwel nett, standard tekniku armonizzat huwa dejjem imfassal abbażi ta’ mandat mogħti mill-Kummissjoni lis-CEN. Il-bidu tal-Istandard EN 13242:2002 huwa l-Mandat M/125.

48.

Id-Direttiva 89/106 tipprevedi fl-Artikolu 4(2) u fl-Artikolu 7(1) tagħha li l-istandards armonizzati huma l-ispeċifikazzjonijiet tekniċi adottati mis-CEN, mill-European Committee for Electrotechnical Standardization (iktar ’il quddiem is-“Cenelec”) jew mit-tnejn li huma, “b’mandat maħruġ mill-Kummissjoni b’konformità mad-Direttiva 83/189/KEE skond l-opinjoni mogħtija mill-Kumitat li għalih jirreferi Artikolu 19 u bi konformità mad-dispożizzjonijiet ġenerali li jolqtu l-koperazzjoni bejn il-Kummissjoni u dawn iż-żewġ korpi ffirmata fit-13 ta’ Novembru, 1984”. Għaldaqstant, mingħajr mandat ma jkun hemm ebda standard armonizzat tas-CEN u dan il-mandat ikun fih l-elementi bażiċi li għandhom jirregolaw l-iżvilupp tal-istandard tekniku armonizzat mis-CEN.

49.

Għalhekk, mingħajr il-Mandat M/125 is-CEN ma kienx jadotta l-Istandard EN 13242:2002. Għalkemm is-CEN ifassal ukoll standards tekniċi Ewropej fuq l-inizjattiva tiegħu stess, dawn ma humiex se jkunu standards armonizzati marbutin ma’ direttiva u l-prodotti li jirrispettawhom ma jibbenefikawx mill-preżunzjoni ta’ konformità mad-direttiva u ta’ moviment liberu ( 32 ). Dan kien il-każ, pereżempju, tal-Istandard EN 795, li kien suġġett tal-kawża Latchways u Eurosafe Solutions ( 33 ), li n-nuqqas ta’ rabta tiegħu mad-dritt tal-Unjoni wassal sabiex il-Qorti tal-Ġustizzja tiddikjara li ma għandhiex ġurisdizzjoni biex tinterpretaha fil-kuntest ta’ deċiżjonijiet preliminari.

50.

Fit-tieni lok, jeħtieġ li ssir il-pubblikazzjoni tar-referenza għall-istandards tekniċi armonizzati f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. L-Artikolu 7(3) tad-Direttiva 89/106 jipprevedi hekk, bħala rekwiżit sabiex dawn l-istandards ikunu jistgħu jipproduċu l-effett prinċipali attribwit lilhom mid-direttiva, jiġifieri, il-preżunzjoni li konformitha magħhom tippreżupponi kompatibbiltà mad-direttiva nnifisha u tiggarantixxi l-moviment liberu tal-prodott fl-Unjoni.

51.

Ċertament, dak li jidher f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea hija biss ir-referenza għall-istandard armonizzat, iżda mhux il-kontenut kollu tiegħu. L-istandards tekniċi armonizzati tas-CEN huma mfassla bl-Ingliż, bil-Franċiż u bil-Ġermaniż, peress li huma l-korpi nazzjonali tal-istandardizzazzjoni li jiffurmaw parti mis-CEN li jabbozzaw il-verżjonijiet nazzjonali u jbigħuhom lill-partijiet interessati. Dawn il-korpi nazzjonali huma sidien tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali fuq il-verżjonijiet nazzjonali rispettivi tal-istandard tekniku armonizzat u jitħallsu għat-tixrid tagħhom, ċirkustanza li wasslet għal ġurisprudenza differenti f’xi Stati Membri dwar il-ħtieġa ta’ pubblikazzjoni uffiċjali tal-istandards tekniċi nazzjonali meta l-leġiżlaturi jagħmlu riferiment għalihom ( 34 ). Għall-finijiet ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari, ma nqisx li huwa essenzjali li tiġi approfondita l-kwistjoni importanti dwar jekk il-pubblikazzjoni uffiċjali kompluta tal-istandards tekniċi armonizzati għandhiex tkun meħtieġa sabiex dawn jipproduċu effetti legali ( 35 ) u jiġi rrispettat il-prinċipju ta’ pubblikazzjoni ta’ liġijiet. Dan ir-rekwiżit ikollu impatt sinjifikattiv ħafna fuq is-sistema Ewropea ta’ standardizzazzjoni, b’mod partikolari fuq il-bejgħ tal-istandards tekniċi armonizzati mill-korpi nazzjonali ta’ standardizzazzjoni.

52.

L-obbligu ta’ pubblikazzjoni tar-referenza tal-istandard armonizzat f’Il-Ġurnal Uffiċjali jimplika li l-Kummissjoni għandha tikkontrolla l-kontenut tiegħu sabiex tivverifika jekk ikunx konformi kemm mal-mandat mogħti lis-CEN kif ukoll mad-direttiva. L-Artikolu 5 tad-Direttiva 89/106 kien jistabbilixxi dan l-obbligu b’mod kemxejn ambigwu, iżda l-Artikolu 10(6) tar-Regolament 1025/2012, kif ukoll l-Artikolu 17(5) tar-Regolament Nru 305/2011, applikabbli issa għall-prodotti għall-kostruzzjoni, ma jħallu ebda dubju. Id-deċiżjoni tal-pubblikazzjoni tal-Kummissjoni tipproduċi effetti legali u, għaldaqstant, hija att li kontrih jista jitressaq rikors għal annullament ( 36 ).

53.

Fit-tielet lok, il-Kummissjoni u l-Istati Membri għandhom il-possibbiltà, skont l-Artikolu 5 tad-Direttiva 89/106, li joġġezzjonaw għall-istandard abbozzat mis-CEN, jekk jaħsbu li dan ma jissodisfax ir-rekwiżiti tad-direttiva jew il-mandat tal-Kummissjoni. L-oġġezzjoni tista’ timpedixxi l-pubblikazzjoni tal-istandard armonizzat f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea jew timplika l-irtirar ulterjuri ta’ tali pubblikazzjoni, meta dan iseħħ a posteriori. F’dawn il-każijiet, l-istandard tekniku tas-CEN ma joħloqx preżunzjoni ta’ konformità ta’ prodott mad-direttiva.

54.

Fid-dawl tad-differenzi fid-direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid fir-rigward tal-proċedura għat-tressiq ta’ oġġezzjoni kontra standards tekniċi armonizzati, din il-proċedura ġiet irregolata b’mod uniformi fl-Artikolu 11 tar-Regolament 1025/2012 ( 37 ). Issa jeżisti kontroll ex ante tal-Kummissjoni, qabel il-pubblikazzjoni tiegħu. L-oġġezzjonijiet formali jistgħu jitressqu mill-Istati Membri u mill-Parlament Ewropew, iżda mhux mill-Kummissjoni, li tikkontrolla l-istandard tekniku armonizzat bħala prerekwiżit għall-pubblikazzjoni tar-referenza tiegħu. Bħad-deċiżjonijiet dwar il-pubblikazzjoni tal-istandards tekniċi armonizzati, id-deċiżjonijiet tal-Kummissjoni dwar l-oġġezzjonijiet formali għal dawn l-istandards mressqa mill-Istati Membri jew mill-Parlament Ewropew huma atti legali li kontrihom jista’ jitressaq rikors għal annullament ( 38 ).

55.

Kemm il-possibbiltà ta’ oġġezzjoni formali mill-Istati Membri u mill-Parlament Ewropew, kif ukoll l-azzjoni tal-Kummissjoni qabel il-pubblikazzjoni tal-istandards tekniċi armonizzati jenfasizzaw li dan huwa każ ta’ delegazzjoni leġiżlattiva, “ikkontrollata”, favur korp ta’ standardizzazzjoni privat ( 39 ).

56.

Kif diġà indikajt, is-CEN huwa korp ta’ standardizzazzjoni privat, irregolat mid-dritt Belġjan u integrat mill-korpi nazzjonali tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea u tal-EFTA. L-istruttura u l-funzjonament tiegħu huma simili għal dawk tal-maġġoranza tal-korpi ta’ standardizzazzjoni, b’karatteristiċi partikolari transnazzjonali ( 40 ). In-natura privata tintwera b’mod sħiħ meta s-CEN jabbozza standards tekniċi Ewropej mhux armonizzati, iżda s-CEN innifsu jadotta metodu ta’ prestazzjoni differenti meta l-attività tiegħu tkun ibbażata fuq it-twettiq tal-mandati li tagħtih il-Kummissjoni sabiex jabbozza standards armonizzati.

57.

L-attività tas-CEN fir-rigward tal-istandards tekniċi armonizzati hija bbażata fuq il-kooperazzjoni mal-Kummissjoni, irregolata bi ftehim inkorporat f’linji gwida ġenerali, imġedda perjodikament ( 41 ). Fihom hija enfasizzata l-importanza tal-istandardizzazzjoni għall-politika Ewropea u għall-moviment liberu ta’ oġġetti u servizzi, kif ukoll għat-titjib tal-kompetittività bejn il-produtturi Ewropej ( 42 ). Għal dawn il-finijiet, jiġu stabbiliti prinċipji komuni li jirregolaw ir-relazzjonijiet u l-kooperazzjoni tagħhom, li abbażi tagħhom il-korpi ta’ standardizzazzjoni jintrabtu li jwettqu t-tfassil tal-istandards bl-iktar mod xieraq għall-interessi tal-Unjoni. Il-Kummissjoni, min-naħa l-oħra, tintrabat li tappoġġja u timpenja ruħha fil-ħidmiet ta’ dawn il-korpi.

58.

Barra minn hekk, il-Kummissjoni tappoġġa finanzjarjament lis-CEN biex jabbozza l-istandards tekniċi armonizzati. Id-Deċiżjoni Nru 1673/2006/KE ( 43 ) tipprevedi l-kontribuzzjoni tal-Unjoni għall-finanzjament tal-istandardizzazzjoni Ewropea sabiex jiġi żgurat li l-istandards Ewropej armonizzati jiġu mfassla u riveduti b’kunsiderazzjoni tal-għanijiet, tal-leġiżlazzjoni u tal-politiki tal-Unjoni. In-numru ta’ standards armonizzati mitluba mill-Kummissjoni lis-CEN u lill-korpi l-oħra huwa limitat u jirrappreżenta proporzjon żgħir tan-numru totali ta’ standards mfassla. Hija l-industrija li tassumi l-ikbar spiża tal-istandardizzazzjoni, b’tali mod li l-fatt li l-Unjoni Ewropea tuża s-servizzi tas-CEN jikkostitwixxi għażla “ekonomikament vijabbli”, peress li ma ġietx aċċettata l-idea li tinħoloq aġenzija eżekuttiva għall-adozzjoni tal-istandards tekniċi meħtieġa mid-direttivi li jużaw il-metodu l-ġdid ( 44 ).

59.

In-natura privata tal-korpi ta’ standardizzazzjoni (f’dan il-każ, is-CEN) ma timplikax li l-attività tagħhom ma taqax taħt id-dritt tal-Unjoni Ewropea. Fis-sentenza Fra.bo ( 45 ) il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-Artikolu 34 TFUE japplika għall-attivitajiet ta’ standardizzazzjoni u ta’ ċertifikazzjoni ta’ korp privat, meta l-leġiżlazzjoni nazzjonali tqis li l-prodotti ċċertifikati minn dan il-korp li jkunu konformi mad-dritt nazzjonali jostakolaw il-kummerċjalizzazzjoni ta’ dawk li ma humiex iċċertifikati minn dak il-korp.

60.

Jekk il-Qorti tal-Ġustizzja ma kellhiex dubju biex tanalizza l-kompatibbiltà mad-dritt tal-Unjoni (b’mod konkret, mal-projbizzjoni ta’ miżuri b’effett ekwivalenti għal restrizzjonijiet kwantitattivi) tal-attivitajiet ta’ korp nazzjonali ta’ standardizzazzjoni marbutin ma’ leġiżlazzjoni nazzjonali, a fortiori, għandu jkollha l-ġurisdizzjoni biex tiddeċiedi, b’mod preliminari, dwar jekk l-istandards tekniċi armonizzati tas-CEN humiex kompatibbli ma’ dik il-projbizzjoni u biex tinterpretahom u biex tinterpreta d-direttiva li tirreferi għalihom.

61.

Bħala argument finali, il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja biex tinterpreta dan it-tip ta’ standards tekniċi hija imposta, fil-fehma tiegħi, meta tiġi nnotata l-flessibbiltà li wriet meta rrispondiet domandi preliminari dwar atti differenti li jipproduċu effetti legali, li ma humiex regolamenti, direttivi u deċiżjonijiet. Fis-sentenza Grimaldi ( 46 ), pereżempju, fir-rigward ta’ rakkomandazzjoni adottata skont it-Trattat KEE, indikat li “l-Artikolu 177 jagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja ġurisdizzjoni sabiex tieħu deċiżjonijiet, b’mod preliminari, dwar il-validità u l-interpretazzjoni tal-atti adottati mill-istituzzjonijiet tal-Komunità mingħajr eċċezzjoni” ( 47 ). L-istess approċċ flessibbli tal-Qorti tal-Ġustizzja ġie applikat reċentement fil-kawża Gauweiler et, fejn hija rrispondiet, permezz ta’ deċiżjoni preliminari, għad-dubji tal-Qorti Kostituzzjonali Ġermaniża fuq il-programm OMT (“Outright Monetary Transactions”, tranżazzjonijiet monetarji dwar xiri ta’ titoli), li kien att b’karatteristiċi atipiċi ( 48 ).

62.

Nemmen, finalment, li l-Istandard EN 13242:2002, li rriżulta mill-Mandat M/125 adottat mill-Kummissjoni skont id-Direttiva 89/106 u d-Direttiva 98/34, jipproduċi effetti legali fis-suq intern u li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha l-ġurisdizzjoni biex tinterpretah. B’mod partikolari, il-fatt li prodott (granulat għall-kostruzzjoni) ikun konformi mal-istandard armonizzat joħloq il-preżunzjoni li dan jirrispetta r-rekwiżiti tad-Direttiva 89/106, u dan jiffaċilita l-kummerċjalizzazzjoni tiegħu mingħajr ostakoli fis-suq intern.

63.

Fid-dawl ta’ dawn l-argumenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi l-ewwel domanda preliminari, punt a) kif ġej: Meta t-termini ta’ kuntratt privat jobbligaw lil waħda mill-partijiet tipprovdi prodott immanifatturat skont standard tekniku nazzjonali, adottat skont standard tekniku armonizzat approvat mis-CEN, fuq mandat tal-Kummissjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha l-ġurisdizzjoni tiddeċiedi b’mod preliminari dwar l-interpretazzjoni ta’ tali standard tekniku armonizzat.

64.

Is-Supreme Court tixtieq tkun taf jekk l-Istandard EN 13242:2002 jeħtieġx li l-osservanza tiegħu tintwera: a) esklużivament permezz tal-metodi ta’ prova tal-osservanza deskritti fih u mwettqa fil-mument tal-manifattura jew provvista tal-prodott, jew b) permezz ta’ mezzi oħra ta’ prova użati sussegwentement, meta r-riżultati ta’ dawn il-metodi juru loġikament in-nuqqas ta’ osservanza ta’ dan l-istandard.

65.

Għas-Supreme Court l-osservanza jew in-nuqqas ta’ osservanza tal-Istandard EN 13242:2002 jista’ jiġi stabbilit fil-mument tal-manifattura jew provvista tal-prodott, iżda wkoll matul il-ħajja utli raġonevoli tiegħu u permezz ta’ kwalunkwe metodu ta’ prova loġiku. James Elliott, l-Irlanda u l-Kummissjoni huma tal-istess fehma, filwaqt li Irish Asphalt targumenta li l-Istandard EN 13242:2002 jippermetti biss l-użu tal-metodu ta’ prova li jsemmi, u fil-mument tal-manifattura jew tal-provvista tal-prodott biss.

66.

Il-Mandat M/125 (punt 9 tal-Kapitolu II) inkariga lis-CEN jinkludi fl-istandard armonizzat indikazzjoni dwar il-metodu jew metodi ta’ ttestjar sabiex jiġu ddeterminati l-karatteristiċi ta’ prodott u l-konformità tiegħu mal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tal-istandard. Il-paragrafu 2 tal-Kapitolu III kien jindika, fl-istess sens li “l-istandard armonizzat għandu jkun fih [...] il-metodi (ta’ kalkolu, ittestjar jew ta’ tip ieħor) jew referenza għal standard li jkun fih il-metodi għad-determinazzjoni ta’ dawn il-karatteristiċi”.

67.

L-Istandard EN 13242:2002 inkluda fil-paragrafu 6 tiegħu l-metodi ta’ ttestjar meħtieġa għall-applikazzjoni tiegħu, billi għamel riferiment għal dawk previsti f’diversi standards Ewropej mhux armonizzati tas-CEN (b’mod konkret, l-Istandards EN 1097-2:1998, EN 1367-2 u EN 1744-1:1998) ( 49 ). Għalhekk, dan huwa każ ta’ inkorporazzjoni, permezz ta’ riferiment, tal-kontenut tal-istandards tekniċi Ewropej mhux armonizzati fi standard tekniku armonizzat. Din il-prattika hija komuni fl-istandardizzazzjoni teknika tas-settur tal-kostruzzjoni, għax fiha, iktar milli l-karatteristiċi fihom infushom ta’ materjal, tinkludi d-determinazzjoni ta’ metodi ta’ analiżi tar-riżultati tagħha għas-sigurtà tal-bini ( 50 ).

68.

Mingħajr ma jkun hemm bżonn ta’ analiżi iktar fid-dettall ta’ dawn it-tip ta’ referenzi, jidher li huwa ċar fl-opinjoni tiegħi li l-użu tal-metodi ta’ ttestjar, li l-użu tagħhom huwa volontarju, jipprovdi l-prova ta’ osservanza tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tal-istandard armonizzat fil-mument tal-kummerċjalizzazzjoni jew tal-provvista ta’ prodott, li jippermetti li jibbenefikaw mill-preżunzjoni ta’ konformità mad-Direttiva 89/106 u jgawdu mil-libertà ta’ moviment. Din il-prova tista’ tiġi prodotta billi jintużaw tipi oħra ta’ testijiet teknikament validi, possibbiltà li ma hijiex eskluża mill-Istandard EN 13242:2002 innifsu.

69.

Barra minn hekk inqis li prodott għall-kostruzzjoni (il-granulat f’din il-kawża) jista’ jiġi suġġett għal provi li jikkonsistu f’testijiet li jikkonfermaw l-osservanza tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tal-Istandard EN 13242:2002, mhux biss fil-mument tal-kummerċjalizzazzjoni tiegħu mill-manifattur, iżda matul il-ħajja ekonomikament utli tal-oġġett. Dan jirriżulta mill-Artikolu 3(1) tad-Direttiva 89/106, li jgħid li r-rekwiżiti essenzjali li din id-direttiva tistabbilixxi japplikaw għall-prodotti u għandhom jiġu rrispettati matul “żmien ta’ xogħol ekonomikament raġonevoli”.

70.

Il-klawżola ta’ salvagwardja tal-Artikolu 21 tad-Direttiva 89/106 toħloq l-istess riżultat, peress li Stat jista’ jneħħi mis-suq prodott li jkun ġie ddikjarat preċedentement konformi ma’ dik id-direttiva biss jekk iwettaq ittestjar retrospettiv u jiskopri li fir-realtà ma jissodisfax ir-rekwiżiti essenzjali ta’ din fil-qasam tas-sigurtà. Li kieku t-testijiet ta’ konformità jkunu jistgħu jsiru biss fil-mument tal-kummerċjalizzazzjoni inizjali, il-manifattur ikollu kontroll kważi assolut fuqhom, fid-dawl tal-ispiża ekonomika li x-xerrej ikollu sabiex jissuġġetta l-oġġetti mixtrija għal dawn it-testijiet. Il-preżunzjoni ta’ konformità mad-Direttiva 89/109 tgħaddi minn waħda iuris tantum għal waħda kważi inkonfutabbli, kif tafferma James Elliott fl-osservazzjonijiet tagħha.

71.

Għalhekk nissuġġerixxi li r-risposta għall-ewwel domanda preliminari, punt b), tkun kif ġej: L-Istandard armonizzat EN 13242:2002 għandu jiġi interpretat fis-sens li jippermetti li n-nuqqas ta’ osservanza tal-ispeċifikazzjonijiet tekniċi tiegħu jiġi kkonfermat permezz ta’ metodi ta’ ttestjar differenti minn dawk espressament previsti fih, u li kemm wieħed kif ukoll l-ieħor jistgħu jintużaw fi kwalunkwe mument tal-ħajja ekonomikament utli tal-prodott.

72.

Permezz tat-tielet domanda tagħha s-Supreme Court tistaqsi jekk il-preżunzjoni ta’ adegwatezza għall-użu ta’ materjal għall-kostruzzjoni, idderivata mill-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 89/106, hijiex imposta wkoll sabiex tiġi ddeterminata l-kwalità kummerċjali ta’ dak il-prodott, meta din tal-aħħar tkun meħtieġa minn regolamentazzjoni nazzjonali ġenerali applikabbli għall-bejgħ ta’ oġġetti.

73.

Il-parteċipanti kollha fil-proċedura, ħlief Irish Asphalt, jipproponu li tingħata risposta negattiva għal din id-domanda, u jiena naqbel magħhom. Il-preżunzjoni ta’ adegwatezza għall-użu, prevista fl-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 89/106, hija valida fil-kuntest tal-imsemmi standard tal-Unjoni Ewropea u għall-kummerċjalizzazzjoni tal-prodott fis-suq intern mingħajr ostakoli tekniċi. Loġikament, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha ġurisdizzjoni sabiex tinterpreta l-preżunzjoni u d-dispożizzjonijiet kollha tad-Direttiva 89/106 relatati magħha. Il-preżunzjoni, madankollu, ma tistax tiġi estrapolata u lanqas ma tista’ tintuża biex tiġi ddeterminata l-kwalità kummerċjali ta’ prodott għall-kostruzzjoni, meta għar-relazzjonijiet kummerċjali privati tiġi applikata leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik li tirregola l-bejgħ ta’ oġġetti fl-Irlanda.

74.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tagħti deċiżjoni preliminari dwar l-interpretazzjoni tal-liġijiet nazzjonali u lanqas, għaldaqstant, dwar l-elementi sabiex tiġi evalwata l-kwalità kummerċjali tal-oġġetti skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali li abbażi tagħha l-qrati għandhom jiddeċiedu dwar il-ksur ta’ kuntratti privati.

75.

Għaldaqstant, nissuġġerixxi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għat-tielet domanda preliminari f’dawn it-termini: Il-preżunzjoni ta’ adegwatezza għall-użu tal-prodotti għall-kostruzzjoni prevista fid-Direttiva 89/106, intiża li tiffaċilita l-moviment liberu tagħhom fis-suq intern, ma hijiex effettiva għall-evalwazzjoni tal-kwalità kummerċjali tagħhom, għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ liġi nazzjonali li tirregola l-bejgħ ta’ oġġetti.

76.

Permezz tar-raba’ domanda tagħha, is-Supreme Court tistaqsi jekk l-Istandard EN 13242:2002 jistabbilixxix (jew jistax jistabbilixxi skont dan) limitu fuq il-kontenut totali ta’ kubrit fil-granulati, b’tali mod li dan il-limitu għandu jiġi osservat inkwantu rekwiżit sabiex ikun jista’ jittieħed benefiċċju mill-preżunzjoni tal-adegwatezza għall-użu.

77.

Ir-risposta għal din id-domanda hija, bħala prinċipju, negattiva. Il-punt 6(3) tal-Istandard EN 13242:2002 jeħtieġ dikjarazzjoni tal-kontenut totali ta’ kubrit fil-granulati, iżda ma jistabbilixxix limitu massimu tal-1 % tal-preżenza ta’ din is-sustanza. It-tabella numru 13, imsemmija fil-punt 6(3) tirreferi għal “Granulati li ma jkunux granulati tal-ħadid u tal-azzar tal-forn tal-blast imkessħa bl-arja” (l-granulati involuti f’dan il-każ), u tikkontempla l-possibbiltà li jkollhom inqas minn 1 % kubrit jew iktar minn 1 % kubrit. Fil-fehma tiegħi, dan il-paragrafu ma jħalli ebda dubju.

78.

Fl-2004 l-NSAI ppubblikat gwida dwar l-użu tal-I.S. EN 13242:2002, ibbażata fuq it-tielet nota tal-punt 6(1) tal-Istandard EN 13242:2002 li fir-rigward tal-applikazzjoni speċifika tal-granulati tagħmel riferiment għad-dispożizzjonijiet nazzjonali tal-post fejn għandhom jintużaw il-granulati. Il-gwida tillimita l-kontenut totali ta’ kubrit fil-granulati inkwistjoni sa 1 %. Nemmen, madankollu, li t-tielet nota msemmija ma tawtorizzax l-istabbiliment ta’ dan il-limitu assolut.

79.

Fl-opinjoni tiegħi, l-istandard tekniku nazzjonali li jittrasponi standard tekniku armonizzat tas-CEN ma jistax ikollu kontenut li jikkontradixxi dak tal-istandard armonizzat. Jekk l-Istandard EN 13242:2002 ma jistabbilixxix limitu massimu fuq l-ammont ta’ kubrit preżenti fil-granulati, il-korp ta’ standardizzazzjoni ta’ Stat Membru ma jistax jimponi bħala limitu assolut il-1 %. Din l-impożizzjoni tkun tmur kontra l-effettività tal-istandard armonizzat, li tista’ tiġi applikata b’mod differenti fid-diversi Stati Membri, u tkun tmur kontra l-għan tad-Direttiva 89/106, jiġifieri, il-promozzjoni tal-moviment liberu tal-prodotti għall-kostruzzjoni fis-suq intern. L-Artikolu 17(5) tar-Regolament 305/2011 issa jipprevedi b’mod ċar: “l-istandards nazzjonali konfliġġenti għandhom jiġu rtirati [jiġu rtirati] u l-Istati Membri għandhom itemmu l-validità ta’ kwalunkwe dispożizzjoni nazzjonali konfliġġenti”.

80.

Għalhekk, nipproponi li għar-raba’ domanda, ir-risposta tkun kif ġej: L-Istandard armonizzat EN 13242:2002 ma jistabbilixxix limitu ta’ 1 % tal-kontenut totali ta’ kubrit fil-granulati u għandha tiġi eskluża l-applikazzjoni ta’ kwalunkwe standard tekniku nazzjonali li jmur kontra dan.

81.

Is-Supreme Court tixtieq tkun taf, ukoll, jekk huwiex meħtieġ li jintwera li l-prodott ikollu l-marka “CE” biex jibbenefika mill-preżunzjoni stabbilita bl-anness ZA tal-Istandard EN 13242:2002 jew bl-Artikolu 4 tad-Direttiva 89/106. Għalhekk, jeħtieġ li jiġi vverifikat jekk il-marka “CE” hijiex rekwiżit sabiex għall-granulati tiġi applikata l-preżunzjoni ta’ konformità mad-Direttiva 89/106 jew, għall-kuntrarju, jekk din il-marka hijiex biss prova li r-rekwiżiti ta’ din id-direttiva ġew osservati.

82.

Għall-kuntrarju tal-osservazzjonijiet tal-Irlanda u ta’ James Elliott, naħseb li l-marka “CE” hija biss mezz ta’ prova tal-osservanza tar-rekwiżiti essenzjali tad-Direttiva 89/106 u ma hijiex kundizzjoni biex tiġi kkonfermata din l-osservanza. Skont l-Artikolu 4(2) tad-Direttiva 89/106, il-marka “CE” turi li prodott huwa konformi mal-istandards nazzjonali adottati għat-traspożizzjoni tal-istandards armonizzati u li dan huwa adegwat għall-użu intenzjonat tiegħu ( 51 ). Skont il-paragrafu 6 tal-istess artikolu, il-marka “CE” tfisser li l-prodotti josservaw ir-rekwiżiti tal-Artikolu 4(2) u (4), u jiġu mwaħħla mill-manifattur jew mill-aġent tiegħu, filwaqt li l-Artikolu 15 jirrikjedi li l-Istati Membri jiżguraw l-użu korrett tal-marka “CE” u jippermettilhom jipprojbixxu l-użu tagħha meta jkun stabbilit li twaħħlet ma’ prodott li ma jissodisfax, jew ma għadux jissodisfa r-rekwiżiti tad-Direttiva 89/106. Il-Qorti tal-Ġustizzja, fl-aħħar nett, iddikjarat li Stat Membru ma jistax jeħtieġ li l-prodotti għall-kostruzzjoni li jużaw u jkollhom kif suppost il-marka “CE” jkollhom marka nazzjonali addizzjonali, bl-iskuża li l-istandards armonizzati ma jkunux kompluti ( 52 ).

83.

Għalhekk, l-marka “CE” hija dikjarazzjoni, magħmula mill-persuna fiżika jew ġuridika responsabbli għat-twaħħil tagħha, li tattesta li l-prodott jikkonforma mad-dispożizzjonijiet applikabbli tad-Direttiva 89/106 u mal-Istandard EN 13242:2002 u li jkun għadda mill-proċeduri rilevanti ta’ evalwazzjoni. Il-manifattur huwa l-persuna finalment responsabbli għall-konformità tal-prodott mad-direttiva u għat-twaħħil tal-marka “CE”, ladarba l-proċedura ta’ evalwazzjoni tal-konformità tkun kompluta. Il-marka “CE” hija, għalhekk, biss mod wieħed ta’ kif jiġi rrikonoxxut li l-granulati jikkonformaw mar-rekwiżiti tad-Direttiva 89/106 u tal-Istandard EN 13242:2002, sabiex tiġi ffaċilitata l-kummerċjalizzazzjoni tagħhom ( 53 ).

84.

Fil-leġiżlazzjoni ġenerali sussegwenti (mhux applikabbli għal dan il-każ), il-marka “CE” ġiet imsaħħa u saret l-uniku mod biex tiġi ċċertifikata l-konformità tal-prodott mar-rekwiżiti applikabbli, stabbiliti mil-leġiżlazzjoni Komunitarja ta’ armonizzazzjoni. Dan huwa previst fl-Artikolu 30(4) tar-Regolament (KE) Nru 765/2008, li jinkludi d-definizzjoni, fil-format u fil-prinċipji ġenerali li jirregolaw il-marka “CE”, u fid-Deċiżjoni 768/2008 applikabbli għall-proċeduri ta’ evalwazzjoni tal-konformità li jwassal għat-twaħħil tagħha ( 54 ). L-użu esklużiv tal-marka “CE” tal-prodotti għall-kostruzzjoni jinsab ukoll fl-Artikolu 8(3) tar-Regolament Nru 305/2011.

85.

L-interpretazzjoni proposta hawnhekk hija kkonfermata mill-ġurisprudenza attwali tal-Qorti tal-Ġustizzja fir-rigward tad-Direttiva 89/106, fejn, skont is-sentenza Elenca ( 55 ), leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprojbixxi b’mod awtomatiku u komplut, minħabba nuqqas tal-marka “CE”, id-distribuzzjoni fit-territorju nazzjonali tal-prodotti legalment ikkummerċjalizzati fi Stati Membri oħra, ma tirrispettax ir-rekwiżit ta’ proporzjonalità meħtieġ mid-dritt tal-Unjoni. Din is-sentenza tiċħad, għalhekk, li l-marka “CE” għandha natura sostantiva u tagħtiha natura probatorja.

86.

Għalhekk, nissuġġerixxi li r-risposta għall-ħames domanda tal-qorti nazzjonali tkun kif ġej: Il-marka “CE” ma hijiex kundizzjoni iżda biss mezz biex tingħata prova li granulat huwa konformi mar-rekwiżiti tad-Direttiva 89/106 u tal-Istandard armonizzat EN 13242:2002.

87.

Is-Supreme Court tixtieq tkun taf jekk għandhiex teskludi l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali li jistabbilixxu kundizzjonijiet impliċiti dwar il-kummerċjabbiltà u l-adegwatezza għal għan jew kwalità partikolari, peress li dawn huma regolamenti tekniċi mhux innotifikati skont id-Direttiva 98/34.

88.

Bħall-partijiet kollha li ppreżentaw osservazzjonijiet, ħlief Irish Asphalt, nemmen li r-risposta għal din id-domanda hija ċara. Leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik tal-Artikolu 14(2) tal-Liġi tal-1893, kif emendata fl-1980, li tipprevedi li l-kuntratti huma suġġetti — bil-possibbiltà ta’ esklużjoni permezz ta’ ftehim bejn il-partijiet — għal klawżola impliċita relatata mal-kwalità kummerċjali tal-prodotti, ma taqax taħt id-definizzjoni ta’ regolament tekniku prevista fid-Direttiva 98/34. Għalhekk il-ġurisprudenza ta’ CIA Security International u Unilever ( 56 ) ma hijiex applikabbli għal dan il-każ u, għall-istess raġuni, ma hijiex meħtieġa li tiġi nnotifikata minn qabel lill-Kummissjoni fil-fażi tal-abbozzar.

89.

L-argument ta’ Irish Asphalt, fis-sens li s-sentenza tal-High Court kellha tiġi nnotifikata lill-Kummissjoni, peress li tikkostitwixxi regolament tekniku de facto, ma għandux bażi soda. Is-sentenza tapplika biss id-dritt Irlandiż għal każ speċifiku, bl-iskop ewlieni li ssolvi tilwima bejn kumpanniji kummerċjali fid-dawl tal-kuntratt bejniethom, inklużi l-klawżoli impliċiti tiegħu.

90.

Skont il-ġurisprudenza stabbilita sew tal-Qorti tal-Ġustizzja, mill-Artikolu 1(11) tad-Direttiva 98/34 jirriżulta li l-kunċett ta’ “regolament tekniku” jinkludi tliet kategoriji, jiġifieri, fl-ewwel lok, “speċifikazzjoni teknika” skont l-Artikolu 1(3) tal-imsemmija direttiva; fit-tieni lok, “ħtiġijiet oħra”, kif iddefiniti fl-Artikolu 1(4), u fit-tielet lok, il-projbizzjoni ta’ manufattura, importazzjoni, kummerċjalizzazzjoni jew użu ta’ prodott kopert bl-Artikolu 1(11) ( 57 ). Il-leġiżlazzjoni Irlandiża — u, a fortiori, is-sentenza tal-High Court — ma hijiex miżura leġiżlattiva li tipprojbixxi l-manifattura, l-importazzjoni, il-kummerċjalizzazzjoni jew l-użu ta’ prodott.

91.

Lanqas l-Artikolu 14(2) tal-Liġi tal-1893 (jew, għal darb’oħra, is-sentenza li tapplikah għal kuntratt speċifiku) ma jaqa’ taħt il-kunċett ta’ “speċifikazzjoni teknika” previst fl-Artikolu 1(3) tad-Direttiva 98/34. Speċifikazzjoni teknika tfisser “dokument li jistabbilixxi l-karatteristiċi meħtieġa ta’ prodott bħalma huma l-livelli ta’ kwalità, ir-riżultat tal-ħidma, is-sigurtà jew id-dimensjonijiet, inklużi l-ħtiġiet li japplikaw għall-prodott rigward l-isem li bih il-prodott jinbiegħ, it-terminoloġija, is-simboli, l-eżaminazzjoni u l-metodi ta’ l-eżaminazzjoni, l-imballaġġ, l-immarkar jew l-ittikkettjar u l-proċeduri ta’ stima tal-konformità”.

92.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat li l-kunċett ta’ “speċifikazzjoni teknika” jippresupponi li l-miżura nazzjonali neċessarjament tikkonċerna l-prodott jew l-imballaġġ tiegħu fihom infushom u tipprovdi, għalhekk, waħda mill-karatteristiċi meħtieġa ta’ prodott ( 58 ). Il-leġiżlazzjoni Irlandiża analizzata hawnhekk ma tirreferix għall-karatteristiċi ta’ prodott u lanqas għall-imballaġġ jew il-preżentazzjoni tiegħu, iżda sempliċement tiddikjara, b’mod astratt, li fir-relazzjonijiet kuntrattwali hemm preżunzjoni fir-rigward tal-kwalità kummerċjali tal-prodott mibjugħ. Għalhekk, ma tikkonċernax prodott partikolari u hija dispożizzjoni ta’ applikazzjoni ġenerali għall-bejgħ ta’ kwalunkwe prodott, u għalhekk ma taqax taħt il-kunċett ta’ speċifikazzjoni teknika previst fid-Direttiva 98/34.

93.

Għal raġunijiet analogi, l-Artikolu 14(2), tal-Liġi tal-1893 ma jistax jiġi inkluż fost il-“ħtiġijiet l-oħra” skont it-tifsira tad-Direttiva 98/34, peress li ma huwiex “ħtieġa, għajr speċifikazzjoni teknika, imposta fuq prodott bil-għan li tipproteġi, b’mod partikolari, il-konsumatur jew l-ambjent, u li taffettwa ċ-ċiklu tal-ħajja tiegħu wara li jkun inħareġ fis-suq, bħalma huma l-kondizzjonijiet dwar l-użu, ir-riċiklaġġ, l-użu mill-ġdid jew ir-rimi, fejn dawn il-kondizzjonijiet jistgħu jinfluwenzaw b’mod sinjifikattiv l-kompożizzjoni jew in-natura tal-prodott jew il-bejgħ tiegħu fis-suq”.

94.

Għalhekk, nissuġġerixxi li r-risposta għat-tieni domanda preliminari tkun kif ġej: Dispożizzjoni nazzjonali bħal dik prevista fl-Artikolu 14(2) tal-liġi Irlandiż dwar il-bejgħ ta’ oġġetti tal-1893, kif emendata fl-1980, ma tistax titqies li hija “regolament tekniku” fis-sens tad-Direttiva 98/34, u l-ġurisprudenza ta’ CIA Security International u Unilever ma hijiex applikabbli għaliha.

95.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi preliminari mressqa mis-Supreme Court kif ġej:

“8.

Il-kumitati tekniċi tas-CEN għandhom jipprovdu soluzzjoni teknika għad-determinazzjoni tal-karatteristiċi tal-mandat, b’kunsiderazzjoni tal-kundizzjonijiet stipulati hawn taħt. Il-metodi ta’ ttestjar proposti għandhom ikunu direttament relatati mal-karatteristika meħtieġa rilevanti u ma għandhomx jirreferu għal metodi ta’ determinazzjoni ta’ karatteristiċi li ma humiex meħtieġa mill-mandat. Ir-rekwiżiti ta’ durabbiltà għandhom jiġu indirizzati fil-kuntest tal-istat attwali tat-teknika.

9.

Ir-referenzi għal metodi ta’ ttestjar/kalkolu għandhom jikkonformaw mal-armonizzazzjoni mfittxija. B’mod ġenerali, għandhu jsir riferiment biss għal metodu għad-determinazzjoni ta’ kull karatteristika ta’ prodott partikolari jew grupp ta’ prodotti.

3)

‘speċifikazzjoni teknika’: speċifikazzjoni li tinsab f’dokument li jistabbilixxi l-karatteristiċi meħtieġa ta’ prodott bħalma huma l-livelli ta’ kwalità, ir-riżultat tal-ħidma, is-sigurtà jew id-dimensjonijiet, inklużi l-ħtiġiet li japplikaw għall-prodott fir-rigward tal-isem li bih il-prodott jinbiegħ, it-terminoloġija, is-simboli, l-eżaminazzjoni u l-metodi ta’ l-eżaminazzjoni, l-imballaġġ, l-immarkar jew l-ittikkettjar u l-proċeduri ta’ stima tal-konformità.

[…]

4)

‘ħtiġiet oħra’: ħtieġa, għajr speċifikazzjoni teknika, imposta fuq prodott bil-għan li tipproteġi, b’mod partikolari, il-konsumatur jew l-ambjent, u li taffettwa ċ-ċiklu tal-ħajja tiegħu wara li jkun inħareġ fis-suq, bħalma huma l-kondizzjonijiet dwar l-użu, ir-riċiklaġġ, l-użu mill-ġdid jew ir-rimi, fejn dawn il-kondizzjonijiet jistgħu jinfluwenzaw b’mod sinifikanti l-kompożizzjoni jew in-natura tal-prodott jew il-bejgħ tiegħu fis-suq;

6)

‘standard’: speċifikazzjoni teknika approvata minn korp rikonoxxut ta’ l-istandardizzazzjoni għal applikazzjoni mtennija jew kontinwa, li l-konformità magħha mhijiex obbligatorja u li hija waħda minn dawn li ġejjin:

11)

‘regolament tekniku’: speċifikazzjonijiet tekniċi u ħtiġiet oħra jew regoli dwar servizzi, inklużi d-dispożizzjonijiet amministrattivi rilevanti, li l-osservanza tagħhom hija obbligatorja, de jure jew de facto, fil-każ tat-tqegħid fis-suq, il-forniment ta’ servizz, l-istabbiliment ta’ operatur tas-servizz jew l-użu fi Stat Membru jew f’parti l-kbira minnu, kif ukoll il-liġijiet, ir-regolamenti jew id-dispożizzjonijiet amministrattivi ta’ l-Istati Membri, għajr dawk ipprovduti fl-Artikolu 10, li jipprojbixxu l-fabbrikazzjoni, l-importazzjoni, it-tqegħid fis-suq jew l-użu ta’ prodott, jew li jipprojbixxu l-forniment jew l-użu ta’ servizz, jew l-istabbiliment ta’ fornitur tas-servizz.

a)

li tippubblika, li ma tippubblikax jew li tippubblika b’restrizzjoni r-referenzi għall-istandard armonizzat f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea;

b)

li żżomm, li żżomm b’restrizzjoni jew li tirtira r-referenzi għall-istandard armonizzat f’Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea.