1.   

IFAKKAR li t-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) mmarka stadju ġdid fil-proċess tal-ħolqien ta’ Unjoni dejjem iżjed ravviċinata fost il-popli tal-Ewropa, li fiha d-deċiżjonijiet jittieħdu kemm jista’ jkun qrib iċ-ċittadin, u li l-Unjoni għandha l-għan li tippromwovi l-benessri tal-popli tagħha (1). Jeħtieġ li l-politiki tal-Unjoni, bħala kwistjoni ta’ prijorità, jissodisfaw il-ħtiġijiet u l-interessi taċ-ċittadini.

2.   

IFAKKAR li l-kura tas-saħħa hija ta’ importanza fundamentali għall-Unjoni u li kull persuna għandha d-dritt ta’ aċċess għal kura preventiva tas-saħħa skont il-kondizzjonijiet stabbiliti bil-liġijiet u l-prattiki nazzjonali, kif previst mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (2).

3.   

IFAKKAR li għandu jkun żgurat livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa tal-bniedem fid-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-politiki u l-attivitajiet kollha tal-Unjoni (3).

4.   

IFAKKAR li kif stipulat, fost l-oħrajn, mill-Karta Ewropea dwar l-Ambjent u s-Saħħa (4), jenħtieġ li s-saħħa tal-individwi u l-komunitajiet tieħu preċedenza fuq kunsiderazzjonijiet ta’ ekonomija u kummerċ.

5.   

IFAKKAR li r-rispett għall-kulturi u t-tradizzjonijiet tal-Istati Membri huwa fost il-valuri ewlenin tal-Unjoni rikonoxxuti mit-Trattati (5).

6.   

IFAKKAR li l-azzjoni tal-Unjoni għandha rwol importanti li żżid il-valur tal-isforzi tal-Istati Membri billi tikkomplementa l-politiki nazzjonali, filwaqt li tirrispetta r-responsabbiltajiet tal-Istati Membri għad-definizzjoni tal-politika tagħhom dwar is-saħħa u għall-organizzazzjoni u t-twassil ta’ servizzi tas-saħħa u ta’ kura medika, f’konformità mal-Artikolu 168(7) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE).

7.   

IFAKKAR li f’konformità mal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) dwar id-Drittijiet tat-Tfal (6), l-Istati Parti għandhom jiżguraw kemm jista’ jkun is-sopravivenza u l-iżvilupp tat-tfal u jirrikonoxxu d-dritt tat-tfal għat-tgawdija tal-ogħla standard ta’ saħħa li jista’ jintlaħaq.

8.   

IFAKKAR fl-impenn qawwi tal-istituzzjonijiet u l-Istati Membri kollha tal-Unjoni lejn il-promozzjoni, il-protezzjoni u r-rispett għad-drittijiet tat-tfal fil-politiki rilevanti kollha tal-Unjoni (7). Fl-azzjonijiet kollha li jikkonċernaw it-tfal, imwettqa minn istituzzjonijiet pubbliċi jew inkella dawk privati, l-aħjar interessi tat-tfal għandhom ikunu konsiderazzjoni primarja. L-impenn tal-Unjoni għad-drittijiet tat-tfal jeħtieġ approċċ koerenti fl-azzjonijiet u l-inizjattivi rilevanti kollha tal-Unjoni, skont it-Trattati, il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE u l-Konvenzjoni tan-NU dwar id-Drittijiet tat-Tfal bħala bażi komuni għall-azzjonijiet kollha tal-Unjoni rilevanti għat-tfal.

9.   

JENFASIZZA li l-futur tal-Ewropa jinsab fil-ġenerazzjoni żagħżugħa, u li jenħtieġ li s-saħħa u l-benessri ġenwinament ikunu fil-qalba tal-politiki kollha tal-Unjoni, b’valutazzjoni tal-impatt tal-inizjattivi u l-miżuri kollha fuq is-saħħa tal-bniedem, u bil-ħsieb li jinħoloq ambjent xieraq għal stil ta’ ħajja tajjeb għas-saħħa. It-tfulija hija tieqa ta’ opportunità unika biex ninfluwenzaw l-effetti tul il-ħajja fuq is-saħħa, il-kwalità tal-ħajja u l-prevenzjoni ta’ mard kroniku li ma jitteħidx (NCDs) (8).

10.   

JIRRIKONOXXI li l-politiki ta’ prevenzjoni li jiffukaw fuq fatturi ewlenin bħal dieta tajba għas-saħħa u attività fiżika regolari huma fost l-aħjar investiment fil-benessri personali ta’ ġenerazzjoni Ewropea żagħżugħa f’saħħitha. Il-preservazzjoni u l-protezzjoni tal-benessri personali u s-saħħa fiżika u mentali tat-tfal għandhom benefiċċji għall-individwi kollha, għas-soċjetà inġenerali u għall-ekonomija. L-importanza tal-kapaċità li wieħed iżomm is-saħħa fiżika u mentali u jgħix ħajja bil-ħsieb ta’ saħħtu u orjentata lejn il-futur hija wkoll rikonoxxuta fir-Rakkomandazzjoni dwar il-Kompetenzi Ewlenin għat-Tagħlim tul il-Ħajja (9).

11.   

JINNOTA li tali investiment huwa min-naħa tiegħu mutur ta’ tkabbir għall-ekonomija Ewropea u għal sistemi tas-saħħa u tal-protezzjoni soċjali sostenibbli, f’konformità mal-miri tal-Istrateġija Ewropa 2020 (10).

12.   

IFAKKAR fl-importanza li t-tfal jikbru u jiżviluppaw b’saħħithom. JINNOTA li kundizzjonijiet marbuta mad-dieta bħall-piż żejjed u l-obeżità huma fost il-fatturi li jistgħu jaffettwaw is-saħħa immedjata tat-tfal u huma assoċjati mal-livell edukattiv u l-kwalità tal-ħajja. Huwa ferm probabbli li t-tfal bl-obeżità jibqgħu obeżi bħala adulti u għandhom riskju akbar ta’ mard kroniku.

13.   

JINNOTA li l-obeżità fit-tfal hija sfida għas-saħħa, li jenħtieġ titqies ukoll fil-kuntest usa’ tad-determinanti soċjoekonomiċi tas-saħħa u l-inugwaljanzi soċjali.

14.   

IFAKKAR fl-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs), li jinkludu l-għan li tittejjeb in-nutrizzjoni u l-mira li sal-2030 il-mortalità prematura minn NCDs tonqos b’terz permezz tal-prevenzjoni u t-trattament (11) u l-Pjan ta’ Azzjoni Globali tal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) għall-prevenzjoni u l-kontroll tal-NCDs 2013-2020 li għandu l-għan li jitnaqqas ir-riskju tal-mortalità prematura minn mard kardjovaskulari, kanċer, dijabete u mard respiratorju kroniku (12).

15.   

IFAKKAR li hemm erba’ fatturi ta’ riskju ewlenin għall-NCDs (l-użu tat-tabakk, l-inattività fiżika, dieta mhux tajba għas-saħħa u l-użu dannuż tal-alkoħol) u li għalhekk hi meħtieġa aktar azzjoni għall-promozzjoni tas-saħħa u l-prevenzjoni tal-mard.

16.   

JINNOTA BI TĦASSIB li x-xejriet inkwetanti fil-livell tal-UE u f’dak internazzjonali ta’ NCDs kroniċi dejjem jiżdiedu għandhom impatt fuq il-kwalità tal-ħajja personali u soċjali taċ-ċittadini tal-UE, u li dan l-impatt jista’ jitkejjel f’termini ekonomiċi: pressjoni akbar fuq is-sistemi tal-kura tas-saħħa nazzjonali, impatt fuq il-baġits tal-gvern u kapaċità mnaqqsa li tirriżulta f’telf ta’ produttività (13).

17.   

IFAKKAR fl-importanza tan-nutrizzjoni u l-ikel fit-titjib tas-saħħa taċ-ċittadini, kif rikonoxxut b’mod espliċitu f’konklużjonijiet adottati mill-Kunsill, l-aktar reċentement dwar is-suġġetti tan-nutrizzjoni u l-attività fiżika, it-titjib tal-prodotti tal-ikel u l-piż żejjed u l-obeżità tat-tfal (14), l-indirizzar tal-isfidi tar-riformulazzjoni tal-ikel, l-akkwist pubbliku u l-kummerċjalizzazzjoni, fost oħrajn. IFAKKAR li r-relazzjoni mill-qrib bejn in-nutrizzjoni u l-NCDs huwa wkoll rikonoxxut mid-Dikjarazzjoni ta’ Vjenna tal-5 ta’ Lulju 2013 (15) u mill-Pjan ta’ Azzjoni Ewropew dwar l-Ikel u n-Nutrizzjoni 2015-2020 sussegwenti tal-Uffiċċju tad-WHO għall-Ewropa (16).

18.   

JILQA’ l-politiki u l-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali tal-Istati Membri dwar l-indirizzar tal-NCDs, bil-għan li sal-2020 l-għażla tajba għas-saħħa ssir aktar faċli għall-konsumaturi (17), inkluż billi jiġu inkoraġġuti r-riformulazzjoni tal-ikel u l-akkwist pubbliku marbut ma’ dieta tajba għas-saħħa, ikun hemm restrizzjonijiet fuq il-kummerċjalizzazzjoni li jagħmel l-ikel b’livelli għolja ta’ xaħam, melħ u zokkor attraenti għat-tfal, u sforzi oħra għall-prevenzjoni tal-piż żejjed u l-obeżità fit-tfal. B’mod ġenerali, ir-riformulazzjoni għandha tirriżulta f’dieta aħjar għas-saħħa u m’għandhiex twassal għal żieda fil-valur tal-enerġija.

19.   

IFAKKAR li l-għoti tal-possibbiltà lill-konsumaturi li jagħmlu għażliet infurmati dwar id-dieti xierqa huwa fil-qalba tal-qafas legali tal-Unjoni (18).

20.   

JINNOTA li mill-konċepiment, tul it-tqala u fl-ewwel jiem tal-ħajja, l-iżvilupp ta’ drawwiet tajbin għas-saħħa huwa fost id-determinanti ewlenin għal stennija tal-għomor itwal f’saħħa tajba, inkluż is-saħħa riproduttiva u l-iżvilupp intellettwali. Ix-xejriet ta’ nutrizzjoni adottati fl-ewwel tliet snin tal-ħajja jistgħu jġibu bidliet fir-rispons metaboliku li jistgħu jkunu irriversibbli minħabba programmazzjoni metabolika u mekkaniżmi epiġenetiċi (19). B’hekk, miżuri preventivi bil-għan li jmexxu d-drawwiet ta’ nutrizzjoni għandhom jinkoraġġixxu l-konsum ta’ ikel ta’ kwalità nutrittiva tajba mill-iżgħar età (20), li jkomplu permezz ta’ approċċ tul il-ħajja.

21.   

JIRRIKONOXXI li x-xejriet ta’ mġiba essenzjali u rilevanti għas-saħħa li jiżviluppaw tul it-tfulija u ż-żgħożija jdumu tul il-ħajja kollha.

22.   

JENFASIZZA li l-ambjent soċjali u ekonomiku għandu rwol ewlieni fit-tfassil tal-għażla. B’hekk, jenħtieġ li l-politiki u l-inizjattivi li jindirizzaw dak l-ambjent jippromwovu u jappoġġaw l-implimentazzjoni ta’ dieta tajba għas-saħħa, mingħajr ma l-piż tar-responsabbiltà jimxi bla bżonn għal fuq l-individwu.

23.   

JIRRIKONOXXI li t-tnaqqis fl-inugwaljanzi marbuta mas-saħħa ma jistax ikun ibbażat biss fuq l-għażla individwali, iżda jeħtieġ ukoll li l-politiki pubbliċi kollha jappoġġaw ambjenti tajbin għas-saħħa.

24.   

IFAKKAR li s-suċċess ta’ politika ta’ prevenzjoni effettiva u ambizzjuża jiddependi fuq l-implimentazzjoni ġenwina ta’ approċċ fejn is-saħħa titqies fit-tfassil tal-politiki kollha. Il-kooperazzjoni fost is-setturi kollha hija essenzjali għall-ħolqien ta’ ambjent favur is-saħħa, filwaqt li jiġu bbilanċjati l-prijoritajiet konfliġġenti u tiġi evitata l-frammentazzjoni. Dan jiżgura approċċ globali minn kull livell tal-gvern u minn kull livell tas-soċjetà.

25.   

IQIS importanti li politiki oħrajn tal-Unjoni, bħall-Politika Agrikola Komuni, jikkontribwixxu għall-għan li l-konsumaturi jkunu jistgħu jagħmlu għażliet tajbin għas-saħħa, kif indikat ukoll fil-konklużjonijiet dwar “Il-Ġejjieni tal-Ikel u tal-Biedja”, adottati reċentement mill-Presidenza fid-19 ta’ Marzu 2018 bl-appoġġ ta’ 23 delegazzjoni (21). JIRRIKONOXXI l-kontribut tal-Iskema tal-Frott, il-Ħaxix u l-Ħalib fl-Iskejjel u mekkaniżmi oħra, appoġġati mill-PAK fl-Istati Membri, biex jittejbu l-eżiti marbuta mas-saħħa fl-UE (22).

26.   

JIRRIKONOXXI l-ħtieġa li tingħata attenzjoni partikolari lit-tfal f’komunitajiet soċjalment żvantaġġati. JINNOTA li l-opportunitajiet li tikber b’saħħtek huma marbuta mill-qrib ma’ determinanti soċjali. Il-piż tal-mard tal-lum għandu l-għeruq tiegħu fil-mod kif jiġu indirizzati dawn il-fatturi soċjali u l-mod kif jitqassmu u jintużaw r-riżorsi tagħna (23).

27.   

JINNOTA BI TĦASSIB li l-għażliet attwali tal-ikel jistgħu jikkontribwixxu għal drawwiet tal-ikel dejjem agħar, għall-piż żejjed u l-obeżità u fatturi ta’ riskju assoċjati ma’ dawn. L-ikel ippreparat u pproċessat huwa faċilment disponibbli u aċċessibbli u, b’mod ġenerali, qed isir dejjem aktar parti mid-dieta ta’ kuljum tan-nies. B’mod partikolari, iż-żgħażagħ għandhom it-tendenza li jieklu barra mid-dar aktar spiss u jikkunsmaw ikel ta’ malajr faċilment aċċessibbli b’livelli għoljin ta’ xaħam, melħ u zokkor, xarbiet magħmulin ħelwin biz-zokkor u xarbiet li jagħtu l-enerġija.

28.   

JIRRIKONOXXI li l-preservazzjoni tad-diversità fl-ikel, dieti tradizzjonalment tajbin għas-saħħa bħad-dieta Mediterranja, id-dieta Nordika jew dieti reġjonali oħrajn, u drawwiet tal-ikel u stili tal-ħajja tajbin għas-saħħa, filwaqt li ttejjeb l-affordabbiltà u l-attraenza ta’ prodotti kemm staġjonali kif ukoll friski, kif ukoll ta’ ikel b’livelli baxxi ta’ xaħam, zokkor u melħ, hija kruċjali biex titreġġa’ lura x-xejra ta’ mard kroniku marbut man-nutrizzjoni.

29.   

JINNOTA BI TĦASSIB li t-tfal huma grupp vulnerabbli ta’ konsumaturi li huma esposti b’mod partikolari għall-kummerċjalizzazzjoni b’mezzi moderni bħal sponsorizzazzjoni, fejn jitqiegħdu l-prodotti (murija b’mod attraenti fil-punt tax-xiri), promozzjonijiet tal-bejgħ, promozzjonijiet multipli bl-użu ta’ persuni magħrufa, l-użu ta’ maskots jew karattri popolari, siti web, imballaġġ, tikkettar, posta elettronika u messaġġi b’test, attivitajiet ta’ responsabbiltà soċjali korporattiva u attivitajiet filantropiċi marbuta ma’ opportunitajiet ta’ markar korporattiv, kif ukoll komunikazzjoni permezz ta’ “kummerċjalizzazzjoni virali” u bil-fomm (24). L-evidenza turi li r-reklamar jinfluwenza l-preferenzi tal-ikel tat-tfal, talbiet għax-xiri u x-xejriet ta’ konsum (25). Turi wkoll li f’ħafna sitwazzjonijiet, il-kontroll effettiv tal-ġenituri huwa fil-biċċa l-kbira diffiċli, jekk mhux kważi impossibbli.

30.   

IFAKKAR li skont id-Direttiva 2010/13/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-forniment ta’ servizzi tal-media awdjoviżiva (26), il-fornituri tas-servizzi tal-media huma mħeġġa jiżviluppaw kodiċijiet ta’ kondotta fir-rigward ta’ komunikazzjonijiet kummerċjali awdjoviżivi mhux xierqa, li jakkumpanjaw jew jiġi inklużi fil-programmi tat-tfal, ta’ ikel u xorb li fihom nutrijenti u sustanzi b’effett nutrizzjonali jew fiżjoloġiku, b’mod partikolari dawk bħax-xaħam, l-aċidu xaħmi trans, il-melħ/sodju u z-zokkor, li l-konsum eċċessiv tagħhom fid-dieta inġenerali mhuwiex rakkomandat. Jinnota li l-prattiki ta’ wħud mill-Istati Membri juru li l-kodiċijiet ta’ kondotta jistgħu jkunu konformi mar-rakkomandazzjonijiet għal dieta tajba għas-saħħa.

31.   

IFAKKAR fil-ħtieġa li jitnaqqas il-konsum medju mill-konsumaturi tal-UE ta’ aċidi xaħmin trans, kif rikonoxxut ukoll mir-riżoluzzjoni adottata mill-Parlament Ewropew fis-26 ta’ Ottubru 2016 (27).

32.   

JINNOTA bi tħassib li l-approċċi diversi lejn ir-regolamentazzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni li jeżistu fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali jistgħu ma jkunux effettivi daqs ir-regolamentazzjoni tal-kummerċjalizzazzjoni transfruntiera għall-UE kollha, b’kont meħud tad-dimensjoni transfruntiera tal-problema, b’mod partikolari fil-media diġitali.

33.   

JINNOTA l-benefiċċji ta’ djalogu bejn diversi partijiet ikkonċernati li jinkoraġġixxi r-responsabbiltà soċjali u etika fl-operaturi kollha tan-negozji tal-ikel, bħall-bdiewa u s-sajjieda, il-manifatturi, il-bejjiegħa bl-imnut, il-fornituri tal-ikel u r-ristoranti. JIRRIKONOXXI l-ispirtu u wħud mill-passi li ttieħdu s’issa minn xi partijiet ikkonċernati permezz ta’ impenji volontarji fil-qafas tal-Pjattaforma tal-UE għal Azzjoni dwar id-Dieta, l-Attività Fiżika u s-Saħħa, inkluż fil-qasam tal-kummerċjalizzazzjoni (28). L-istabbiliment ta’ interazzjoni u ambizzjoni akbar fil-livell tal-UE jista’ joħloq inċentivi biex il-partijiet ikkonċernati jistabbilixxu prattiki komuni aktar etiċi u effettivi għall-kummerċjalizzazzjoni (diġitali) mmirata lejn it-tfal ta’ ikel b’livelli għolja ta’ xaħam, melħ u zokkor, u biex jidħlu għal impenji aktar ambizzjużi li verament għandhom impatt fuq it-titjib tad-dieti tat-tfal. JINNOTA li fejn l-awtoregolamentazzjoni waħedha mhix adegwata, jista’ jkun hemm il-ħtieġa ta’ miżuri leġislattivi.

34.   

JINKORAĠĠIXXI aktar progress fl-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjonijiet tad-WHO dwar il-kummerċjalizzazzjoni ta’ ikel u xorb mhux alkoħoliku mmirata lejn it-tfal, skont il-prinċipju tal-aħjar interessi tat-tfal u l-obbligu tal-UE li tiżgura livell għoli ta’ protezzjoni tas-saħħa pubblika fl-iżvilupp u l-implimentazzjoni tal-politiki u l-attivitajiet kollha tagħha.