Opinjoni tal-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew dwar “Indikaturi aktar adatti għall-evalwazzjoni tal-SDGs — il-kontribut tas-soċjetà ċivili”

(Opinjoni fuq inizjattiva proprja)

(2018/C 440/03)

Relatur:	Brenda KING (UK-I)
Korelatur:	Thierry LIBAERT (FR-III)

Deċiżjoni tal-Assemblea Plenarja	15.2.2018
Bażi legali	L-Artikolu 29(2) tar-Regoli ta’ Proċedura
	Opinjoni fuq inizjattiva proprja
Sezzjoni kompetenti	Sezzjoni Speċjalizzata għall-Agrikoltura, l-Iżvilupp Rurali u l-Ambjent
Adottata fis-sezzjoni	5.9.2018
Adottata fil-plenarja	19.9.2018
Sessjoni plenarja Nru	537
Riżultat tal-votazzjoni (favur/kontra/astensjonijiet)	194/2/3

1.   Konklużjonijiet u rakkomandazzjonijiet

1.1.

Il-KESE ilu jistieden lill-Kummissjoni tistabbilixxi Strateġija Ewropea komprensiva ta’ Żvilupp Sostenibbli b’għanijiet, miri u azzjonijiet konkreti sabiex jintlaħqu s-17-il Għan ta’ Żvilupp Sostenibbli (SDGs) sa mill-adozzjoni tal-Aġenda 2030 tan-NU għall-Iżvilupp Sostenibbli mill-istituzzjonijiet Ewropej fl-2015. Minkejja l-fatt li l-UE kellha rwol ewlieni fl-adozzjoni tal-Aġenda 2030 u li l-SDGs jirriflettu l-valuri ċentrali tal-UE, li huma l-promozzjoni ta’ armonija soċjali, politika, ekonomika u ambjentali akbar, il-Kummissjoni Ewropea falliet milli tiżviluppa strateġija komprensiva. Id-dokument ta’ Riflessjoni “Lejn Ewropa Sostenibbli sal-2030” li għandu jiġi ppubblikat sa tmiem l-2018 huwa opportunità sabiex tiġi enfasizzata l-importanza li tkun adottata strateġija Ewropea komprensiva.

1.2.

In-nuqqas attwali ta’ Strateġija Ewropea għal Żvilupp Sostenibbli huwa riskju għall-implimentazzjoni koerenti tal-Aġenda 2030 fl-UE u fil-livell nazzjonali. Diverġenzi fl-approċċ lejn l-indirizzar tal-SDGs jistgħu jseħħu, minħabba li diversi Stati Membri diġà qegħdin iħejju l-istrateġiji nazzjonali għal żvilupp sostenibbli filwaqt li m’hemm l-ebda qafas strateġiku Ewropew jew linji gwida ta’ implimentazzjoni komuni.

1.3.

Il-KESE jilqa’ l-ewwel Rapport annwali ta’ Monitoraġġ tal-2017 tal-SDGs (1), li huwa bbażat fuq sett ta’ 100 indikatur li jużaw kriterji ta’ data rigorużi. Madankollu, il-KESE identifika għadd ta’ nuqqasijiet dwar is-sett attwali ta’ indikaturi, li pubblikazzjonijiet futuri tar-Rapport ta’ Monitoraġġ tal-SDGs annwali għandhom jikkunsidraw.

1.4.

Il-KESE jappella għal indikaturi li jistgħu jipprovdu bażi għall-ippjanar u t-tfassil tal-politika. Is-sett attwali ta’ indikaturi jonqos milli jkejjel id-distanza mill-miri jew milli jipprovdi reviżjoni xierqa tal-progress. Jeħtieġ li jiġu stabbiliti miri speċifiċi tal-politika tal-UE għall-SDGs u l-indikaturi jridu jkunu kapaċi jimmonitorjaw l-ilħuq tagħhom. Fin-nuqqas ta’ miri speċifiċi ta’ politika tal-UE, l-UE tista’ tivvaluta l-prestazzjoni nazzjonali meta mqabbla mal-aħjar prestazzjoni u ma’ dik medja.

1.5.

Il-KESE jidentifika wkoll ċerti limitazzjonijiet tekniċi li jeħtieġ jiġu indirizzati sabiex jiġi żgurat li jintużaw l-aħjar indikaturi. Pereżempju, l-użu tal-indikaturi trasversali għadu biżżejjed biex jipprovdi informazzjoni dwar is-sinerġiji u d-dilemmi fost il-miri. L-effetti kollaterali fuq l-iżvilupp sostenibbli tal-pajjiżi msieħba u l-monitoraġġ ta’ koerenza politika bejn l-għanijiet importanti ta’ politika esterna u domestika wkoll għadhom mhux integrati għalkollox.

1.6.

L-Eurostat u l-uffiċċji nazzjonali tal-istatistika jeħtieġ li jiżguraw li qed japplikaw qafas koerenti ta’ indikaturi. Sistema komprensiva u integrata ta’ indikaturi għandha tiġi implimentata sabiex tiggarantixxi li l-eżerċizzju ta’ monitoraġġ dwar l-implimentazzjoni tal-SDGs fil-livell Ewropew u dak nazzjonali jkun affidabbli.

1.7.

L-Eurostat u l-uffiċċji nazzjonali tal-istatistika għandhom riżorsi umani u finanzjarji limitati għall-ġbir ta’ data ġdida u għalhekk mhux dejjem possibbli li jiġu prodotti indikaturi ġodda u aktar immirati. Il-KESE jappella għall-iżgurar ta’ riżorsi adegwati sabiex tingħeleb din il-limitazzjoni rilevanti.

1.8.

Il-KESE jappella għal aktar involviment tas-soċjetà ċivili fid-definizzjoni tal-indikaturi u fil-valutazzjoni tal-progress tal-UE lejn l-għanijiet. In-natura trasversali tal-SDGs tirrikjedi l-kooperazzjoni integrata bejn diversi partijiet interessati.

1.9.

Il-KESE jirrakkomanda li s-sett ta’ indikaturi jkun ikkumplimentat minn rapport parallel kwalitattiv, żviluppat b’kollaborazzjoni mill-qrib mal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili sabiex jiżdied is-sens ta’ sjieda tal-partijiet interessati kollha tal-SDGs. L-informazzjoni kwalitattiva tista’ tenfasizza xejriet li altrimenti ma jkunux rilevati bil-metrika kwantitattiva biss. Il-KESE jipproponi li jassumi rwol ta’ tmexxija fil-koordinazzjoni tat-tħejjija tar-rapport kwalitattiv komplementari. Barra minn hekk, il-KESE jipproponi li l-Kummissjoni Ewropea tikkoopera fl-organizzazzjoni ta’ Summit Ewropew tal-SDGs bħala eżerċizzju ta’ rendikont bl-involviment tal-partijiet interessati rilevanti kollha.

1.10.

Qafas strateġiku koerenti jirrikjedi wkoll li indikaturi oħrajn tal-UE (eż. l-indikaturi inklużi fit-Tabella ta’ Valutazzjoni Soċjali jew l-indikaturi tal-Bijodiversità Ewropea) jeħtieġ li jkunu koerenti mal-qafas tal-Aġenda 2030. Strateġija komprensiva għandha tipprovdi din il-ħarsa ġenerali tal-interkonnessjoni bejn l-SDGs, il-politiki tal-UE u s-settijiet differenti ta’ indikaturi.

1.11.

Il-KESE jappella li s-sistema ta’ governanza attwali tal-UE tiġi adattata għall-implimentazzjoni tal-Aġenda 2030. Strateġija komprensiva u sostenibbli għall-iżvilupp tal-UE li tkun allinjata b’mod sħiħ mal-Aġenda 2030 tiggarantixxi li l-SDGs jiġu integrati fil-politiki kollha tal-UE u jipprovdu l-qafas għall-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-UE u dik nazzjonali tal-SDGs. Pereżempju, il-makkinarju tas-Semestru Ewropew għandu jimmonitorja u jikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tal-SDGs. Barra minn hekk, il-formulazzjoni u l-evalwazzjoni tal-politika tal-UE (pereżempju l-aġenda għal Regolamentazzjoni Aħjar) għandhom jiġu adattati sabiex jinkorporaw b’mod sħiħ l-SDGs fiċ-ċiklu tal-politika. Għandu jkun applikat test tas-sostenibbiltà għall-leġislazzjoni u l-proposti ta’ politika kollha sabiex jiġi stmat l-impatt fuq l-SDGs u tittieħed deċiżjoni dwar l-adegwatezza tal-proposta.

1.12.

Il-KESE jirrakkomanda li fil-Kummissjoni, Viċi President b’tim iddedikat, baġit speċifiku u struttura li taħdem mad-dipartimenti tal-Kummissjoni u l-Kummissarji kollha, għandu jkun inkarigat mill-integrazzjoni tal-SDGs fil-politiki tal-UE. Barra minn hekk, il-President tal-Kummissjoni Ewropea għandu jippreżenta l-progress li jkun sar u jiddeskrivi l-azzjoni ulterjuri meħtieġa għall-implimentazzjoni tal-SDGs fid-diskors annwali dwar l-Istat tal-Unjoni Ewropea.

1.13.

Fl-aħħar nett, il-KESE jappella għal ftehim dwar baġit tal-UE li jagħmel l-iżvilupp sostenibbli l-għan ċentrali. Il-KESE jfakkar li l-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) finali għall-perjodu 2021-2027 se juri jekk l-UE hix se tkun kapaċi twettaq l-impenji tagħha tal-Aġenda 2030. Il-proposta tal-Kummissjoni għal Mejju 2018 tmur fid-direzzjoni t-tajba, iżda fl-aħħar nett titlef l-opportunità li tagħmel l-Aġenda 2030 il-prijorità tal-aġenda Ewropea.

2.   Nuqqas ta’ strateġija tal-UE

2.1.

L-UE għandha timpenja ruħha ferm aktar fir-rigward tar-rwol ewlieni tagħha fl-iżgurar u l-promozzjoni tal-iżvilupp sostenibbli. Fil-fatt, l-Aġenda 2030 tan-NU hija direttament f’konformità mal-għan fundamentali tal-Unjoni Ewropea, li huwa l-promozzjoni ta’ aktar armonija soċjali, politika, ekonomika u ambjentali kemm fl-Ewropa kif ukoll madwar id-dinja. Madankollu, minkejja li l-UE u l-Istati Membri tagħha ffirmaw l-Aġenda globali, l-Ewropa għadha lura. Sa issa l-UE u għadd ta’ Stati Membri naqsu milli jimplimentaw strateġija ta’ żvilupp sostenibbli biex jiżguraw li l-SDGs jintlaħqu.

2.2.

Filwaqt li jfakkar l-Artikolu 3 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea, referenza għal żvilupp sostenibbli tgħid: “Fir-relazzjonijiet tagħha mal-bqija tad-dinja, l-Unjoni għandha (…) tikkontribwixxi għall-iżvilupp sostenibbli tal-pjaneta (…)”. Filwaqt li hemm xi elementi ta’ sostenibbiltà li qed jikbru f’diversi politiki tal-UE bħall-politika industrijali, it-trasport u l-enerġija, għad fadal nuqqas ta’ ambizzjoni u nuqqas ta’ finanzjament. B’mod ġenerali, il-KESE jiddispjaċih għan-nuqqas evidenti ta’ strateġija, koerenza politika u integrazzjoni fil-koordinazzjoni tal-politika tal-UE b’mod ġenerali.

2.3.

Il-KESE huwa l-unika istituzzjoni fil-livell Ewropew li għamel l-iżvilupp sostenibbli bħala prijorità ewlenija. Il-Parlament Ewropew ma għandu l-ebda struttura biex jindirizza l-iżvilupp sostenibbli, għalkemm xi gruppi politiċi qed jinkludu l-Aġenda 2030 fil-prijoritajiet politiċi tagħhom għall-elezzjonijiet Ewropej ta’ Mejju 2019. Sadanittant, il-Kummissjoni Ewropea stabbilixxiet il-Pjattaforma ta’ Diversi Partijiet Interessati għall-implimentazzjoni tal-SDGs, li huwa pass fid-direzzjoni t-tajba, iżda mhux ċar jekk din il-pjattaforma hux ser tkompli wara din il-Kummissjoni. Barra minn hekk, il-KESE fil-passat kien favur forum tas-soċjetà ċivili akbar u aktar ambizzjuż minn dak li finalment ġie maħluq (2).

2.4.

Fil-livell nazzjonali, il-grad tal-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-SDGs huwa differenti (3). Xi Stati Membri diġà adottaw strateġiji nazzjonali komprensivi għal żvilupp sostenibbli, u f’xi każijiet, l-awtoritajiet reġjonali u lokali, kif ukoll il-partijiet interessati kkonċernati wkoll qed iwettqu inizjattivi tal-SDGs biex iqajmu kuxjenza. Hemm ir-riskju ta’ nuqqas ta’ koerenza bejn l-approċċi nazzjonali għaliex ma hemm l-ebda qafas Ewropew. Il-KESE jappella għall-integrazzjoni ta’ żvilupp sostenibbli fil-politiki nazzjonali u għas-soċjetà ċivili organizzata sabiex tkun involuta b’mod sħiħ fid-disinn u l-implimentazzjoni f’konformità ma’ strateġija komprensiva tal-UE.

3.   Il-passi li jmiss

3.1.

Fit-13 ta’ Settembru 2017, il-President Juncker ħabbar Dokument ta’ Riflessjoni “Lejn Ewropa Sostenibbli sal-2030, dwar is-segwitu tal-Għanijiet tal-Iżvilupp Sostenibbli tan-NU, inkluż il-Ftehim ta’ Pariġi dwar it-Tibdil fil-Klima”, li ser jiġi ppubblikat matul ix-xitwa tal-2018. Fil-fażi ta’ tħejjija, il-Kummissjoni qed tqis il-fehmiet tal-membri tal-Pjattaforma ta’ Bosta Partijiet Interessati dwar l-SDGs. Il-membri tal-Pjattaforma qed jipproponu suġġerimenti dwar kif tista’ tittejjeb il-governanza tal-UE fir-rigward tal-SDGs (eż. l-adozzjoni ta’ strateġija komprensiva), rakkomandazzjonijiet ta’ politika u kif għandu jevolvi sett ta’ għodod tal-UE sabiex jikkoordina l-politiki, il-monitoraġġ u r-responsabbiltà.

3.2.

L-implimentazzjoni tal-SDGs tinkludi għanijiet ekonomiċi, soċjali, politiċi u ambjentali li ser jirrikjedu bidliet fundamentali fis-soċjetajiet Ewropej u fi ħdan l-istituzzjonijiet tal-UE.

3.3.

Dibattiti dwar il-futur tal-Ewropa qabel l-elezzjonijiet Ewropej tal-2019 huma kruċjali biex titqajjem kuxjenza dwar l-iżvilupp sostenibbli fost iċ-ċittadini. Il-partiti politiċi Ewropej għandhom jieħdu pożizzjoni u jindirizzaw l-iżvilupp sostenibbli fi ħdan il-manifesti tagħhom għall-elezzjonijiet.

3.4.

Barra minn hekk, il-KESE jqis li l-Kummissjoni Ewropea futura u l-Parlament Ewropew il-ġdid, li se jirriżultaw mill-elezzjonijiet Ewropej tal-2019, għandhom iqiegħdu l-integrazzjoni aħjar tal-SDGs fil-politiki tal-UE bħala prijorità. Il-KESE jħeġġeġ lill-Parlament Ewropew biex isaħħaħ il-kapaċità tiegħu biex jimmonitorja u jissorvelja l-progress tal-SDGs u biex jerfa’ r-responsabbiltà għall-għanijiet. Fir-rigward tal-Kummissjoni, huwa rrakkomandat ukoll li tissaħħaħ it-tmexxija tal-Viċi President inkarigat mill-iżvilupp sostenibbli u li jsir ristrutturar tal-portafolli tad-DĠs biex jiġi ċċarat min hu responsabbli għal kull wieħed mill-SDGs.

3.5.

Id-deċiżjoni finali dwar il-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) għall-perjodu 2021-2027 se turi jekk l-UE hix se tkun kapaċi twettaq l-impenji tagħha tal-Aġenda 2030. Il-QFP huwa kruċjali biex tiġi żgurata l-integrazzjoni tal-SDGs. Il-proposta tal-Kummissjoni Ewropea ppubblikata f’Mejju 2018 tmur fid-direzzjoni t-tajba, iżda titlef l-opportunità li tagħmel l-Aġenda 2030 il-prijorità tal-aġenda Ewropea. Lil hinn miż-żieda proposta limitata fil-mira tal-integrazzjoni tal-klima, il-QFP il-ġdid għandu jalloka riżorsi finanzjarji rilevanti għall-iżvilupp sostenibbli u jiżgura wkoll li l-ebda finanzjament ma jimmina l-implimentazzjoni tal-SDGs. Il-finanzjament jeħtieġ li jkun disponibbli għall-implimentaturi tal-SDGs, inklużi l-Istati Membri, l-awtoritajiet lokali, in-negozji u l-NGOs għal proġetti innovattivi u skalabbli.

3.6.

L-UE għaddejja minn kriżi politika u istituzzjonali kbira u qed tiffaċċja sfidi bħal inugwaljanzi soċjali li qed jikbru; problemi ambjentali; nuqqas ta’ fiduċja fil-gvern u l-UE (4). Sabiex tegħleb din is-sitwazzjoni, l-UE jeħtieġ li tiżviluppa narrattiva ġdida li tkun kapaċi tipprovdi soluzzjonijiet konkreti għall-isfidi li qed jiffaċċjaw is-soċjetajiet tagħna. Id-dibattiti li għaddejjin dwar il-ġejjieni tal-Ewropa għandhom jikkontribwixxu għal din in-narrattiva ġdida, filwaqt li jqisu l-Aġenda 2030 u s-6 Xenarju tal-Ewropa (5), sabiex l-UE ssir xprun għas-sostenibbiltà. Hemm il-ħtieġa ta’ tmexxija akbar mill-Kapijiet ta’ Stat Ewropej sabiex jagħmlu l-SDGs parti ċentrali tad-diskors politiku u l-viżjoni tagħhom għall-Ewropa.

3.7.

L-Aġenda 2030 hija bbażata fuq il-valuri fundamentali Ewropej tad-demokrazija u l-parteċipazzjoni, il-ġustizzja soċjali, is-solidarjetà u s-sostenibbiltà, ir-rispett għall-istat tad-dritt u d-drittijiet tal-bniedem, kemm fl-Ewropa kif ukoll madwar id-dinja. In-narrattiva l-ġdida tal-iżvilupp sostenibbli għandha tipprovdi liċ-ċittadini bi tweġibiet dwar kif l-amministrazzjonijiet pubbliċi u s-soċjetà ċivili organizzata qed jippjanaw biex jindirizzaw l-aspirazzjoni tagħhom għall-benesseri ambjentali, soċjali u ekonomiku tagħhom.

4.   Il-kwistjoni tal-indikaturi

4.1.

Il-KESE jqis li l-approċċ meħud fir-rigward tal-indikaturi tal-SDGs tal-UE għandu jmur lil hinn mis-sempliċi evalwazzjoni billi jikkontribwixxi għall-formulazzjoni u t-tiswir tal-politika, u mhux ikun sempliċement għodda ta’ rappurtar biss. L-indikaturi għandhom jgħinu lil dawk li jfasslu l-politika tal-UE biex jiddefinixxu politiki futuri u biex jippjanaw kif jistgħu jintlaħqu aħjar l-objettivi tal-SDGs. L-indikaturi għandhom jgħinu wkoll lil dawk li jfasslu l-politika sabiex jidentifikaw devjazzjonijiet fil-progress lejn l-SDGs u jintroduċu bidliet politiċi meħtieġa fil-ħin sabiex l-għanijiet jintlaħqu sal-2030.

4.2.

Fil-fehma tal-KESE, ir-Rapport ta’ Monitoraġġ 2017 tal-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli f’kuntest tal-UE tal-Eurostat huwa bidu tajjeb iżda hemm lok għal titjib. Jeħtieġ li nkomplu nibnu fuqu billi ntejbu l-indikaturi. Il-metodu attwali li jevalwa l-progress (jiġifieri 1 % ta’ bidla pożittiva) fin-nuqqas ta’ miri kwantifikati tal-UE huwa potenzjalment qarrieqi, għaliex ma jipprovdi l-ebda informazzjoni dwar id-distanza sal-SDGs, b’differenza minn rapporti oħrajn. Pereżempju, filwaqt li l-Eurostat jikkonkludi li fl-Ewropa hemm progress sinifikanti dwar l-SDG12 (6), sorsi oħrajn, bħall-OECD, jaslu għal konklużjonijiet differenti (7). Ir-rapport ta’ monitoraġġ jeħtieġ li jagħmel aktar biex jiċċara n-natura integrata tal-aġenda, fejn l-isforzi jeħtieġ li jsaħħu kull għan u mhux jimminaw kwalunkwe wieħed minnhom. Filwaqt li huwa siewi, l-użu tal-indikaturi trasversali mhuwiex biżżejjed biex jipprovdi informazzjoni dwar is-sinerġiji u d-dilemmi fost il-għanijiet. Barra minn hekk, ir-rapport għandu jivvaluta l-effetti kollaterali fuq l-iżvilupp sostenibbli tal-pajjiżi msieħba u jimmonitorja l-koerenza tal-politiki bejn objettivi ta’ politika esterna u domestika importanti. Fl-aħħar nett, l-indikaturi għandhom ikunu kapaċi jagħmlu paragun bejn il-pajjiżi Ewropej, jidentifikaw diverġenzi fl-implimentazzjoni tal-SM u jkunu aġġornati ta’ spiss sabiex ikunu bbażati fuq l-aqwa xjenza/għarfien/informazzjoni disponibbli.

4.3.

Sabiex wieħed ikollu sett koerenti ta’ indikaturi li jipprovdu stampa ċara tal-implimentazzjoni tal-SDGs fil-livell tal-UE, huwa kruċjali li tinħoloq sistema komprensiva ta’ indikaturi li jkopru l-livell Ewropew u dak nazzjonali. L-ewwel nett, l-indikaturi attwali użati għal oqsma differenti ta’ politika fil-livell tal-UE jeħtieġ li jkunu armonizzati, jew tal-inqas interkonnessi, mal-indikaturi tal-SDGs tal-UE. Pereżempju, settijiet rilevanti ta’ indikaturi bħal tat-Tabella ta’ Valutazzjoni Soċjali jew l-indikaturi tal-Bijodiversità Ewropea jeħtieġ li jkollhom rabta mal-indikaturi tal-SDGs tal-UE u r-relazzjoni tagħhom jeħtieġ li tkun definita b’mod ċar. It-tieni nett, l-istrateġiji nazzjonali għall-iżvilupp sostenibbli għandhom jużaw l-istess indikaturi jew tal-inqas indikaturi komparabbli mal-indikaturi tal-SDGs tal-UE. Jekk dan ma jkunx il-każ, se jkun hemm riskju serju ta’ inkonsistenza bejn l-approċċi differenti meħudin fost l-Istati Membri. It-tielet nett, l-UE jeħtieġ tiżgura proċess komprensiv għar-rapportar lill-Forum Politiku ta’ Livell Għoli tan-NU dwar l-Iżvilupp Sostenibbli. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tkun kapaċi tipprovdi stampa ċara tal-implimentazzjoni tal-SDGs fil-livell tal-UE u fl-Istati Membri kollha.

4.4.

Il-KESE jqis li ċerti limitazzjonijiet fir-rigward tal-proċess tad-definizzjoni tal-indikaturi jeħtieġ li jiġu indirizzati. L-Eurostat u l-uffiċċji nazzjonali tal-istatistika għandhom riżorsi umani u finanzjarji limitati għall-ġbir ta’ data ġdida u għalhekk mhux dejjem possibbli li jiġu prodotti indikaturi ġodda u aktar immirati. Skont ir-Rapport Annwali tal-2017 mill-Bord Konsultattiv Ewropew għall-Governanza tal-Istatistika lill-Parlament Ewropew, l-ispiża tas-sistema tal-istatistika tal-Ewropa tammonta għal 0,02 % tal-PDG, u wara tnaqqis ta’ riżorsi umani b’rabta mal-awsterità baġitarja, l-għadd tal-persunal għadu ma rritornax għal-livelli ta’ qabel il-kriżi ekonomika (8). Biex jittejjeb is-sett ta’ indikaturi, għandha tingħata prijorità akbar lill-iżvilupp tal-indikaturi sostenibbli, u għandu jkun allokat finanzjament adegwat għall-indikaturi tas-sostenibbiltà lill-uffiċċji tal-Eurostat u dawk nazzjonali tal-istatistika, f’konformità mal-miri li jikkonċernaw SDG17. Dan se jagħmilha possibbli biex jiżdiedu indikaturi ġodda li jistgħu jirrikjedu ġbir ta’ data addizzjonali.

4.5.

Fir-rigward tas-sett ta’ indikaturi attwali mill-Eurostat, il-KESE jidentifika għadd ta’ nuqqasijiet, li jeħtieġ li jiġu indirizzati, idealment bil-pubblikazzjoni tar-Rapport ta’ Monitoraġġ tal-2018 dwar il-progress lejn l-SDGs tal-Eurostat. l-oqsma ta’ titjib jinkludu: — Preżentazzjoni viżiva aktar objettiva tar-riżultati ġenerali biex tkun evitata impressjoni ħażina tal-Ewropa li fil-biċċa l-kbira tinsab fit-triq it-tajba fir-rigward tal-SDGs, li tikkontradixxi riċerka kwalitattiva jew tematika oħra kif ukoll perċezzjonijiet miċ-ċittadini; — Attenzjoni akbar għall-effetti kollaterali tal-mudell attwali ta’ żvilupp tal-Ewropa, pereżempju billi tkun żviluppata l-ħidma eżistenti tal-Eurostat fuq l-impronti, kif ukoll il-kontribut tal-Ewropa fl-appoġġ lill-pajjiżi msieħba biex jilħqu l-SDGs; — Approċċ aktar innovattiv għall-fehim tal-indiviżibilità tal-aġenda tal-SDG, lil hinn mill-indikaturi trasversali, li weħedhom ma jindikawx żbilanċi u kontradizzjonijiet bejn id-dimensjonijiet differenti ta’ sostenibbiltà u li ma għandhomx qafas xieraq biex jivvalutaw il-koerenza tal-politiki; — Aktar data dwar il-prestazzjoni tan-negozji, l-awtoritajiet lokali u l-NGOs; — Aktar informazzjoni dwar il-prestazzjoni tal-Istati Membri dwar l-SDGs, peress li l-medji ma jipprovdux l-istampa kompluta. L-għoti ta’ informazzjoni fil-livell nazzjonali huwa importanti wkoll ladarba l-Istati Membri għandhom kompetenza esklużiva fir-rigward ta’ għadd ta’ SDGs; — Indikaturi aħjar ta’ responsabbiltà għall-ilħuq tal-SDGs, f’konformità mal-SDG16 (9) u 17 (10), pereżempju rigward l-ispazju tas-soċjetà ċivili fl-Ewropa (11) u s-sħubijiet innovattivi; — Metodoloġija aktar robusta biex jitkejjel il-progress għall-SDGs fejn ma hemm l-ebda mira Ewropea, billi pereżempju l-prestazzjoni medja titqabbel ma’ dawk bl-aħjar prestazzjoni fost l-Istati Membri Ewropej jew miri indikaturi li ġejjin minn riċerka disponibbli jew impenji internazzjonali oħrajn.

4.6.

Filwaqt li serje fuq perjodu twil huma siewja, l-indikaturi għandhom jiġu riveduti u mtejba abbażi tal-identifikazzjoni ta’ sfidi ġodda u l-progress ta’ għarfien xjentifiku, inkluża data ġdida. Filwaqt li l-isforzi tal-Eurostat biex jinkludi indikaturi ġodda fl-2018 sejrin fid-direzzjoni t-tajba, ċarezza dwar il-proċess u l-iskedi ta’ żmien għall-inklużjoni ta’ indikaturi “sospiżi” hija kruċjali. Pereżempju, għandu jkun hemm pjan ta’ azzjoni u skeda ta’ żmien indikati għall-indikatur propost “il-firxa ta’ persuni mingħajr dar fl-UE”, irrakkomandat mill-FEANTSA (Federazzjoni Ewropea tal-Organizzazzjonijiet Nazzjonali li Jaħdmu mal-Persuni mingħajr Dar), li attwalment huwa elenkat bħala “sospiż”.

4.7.

Ir-rwol tas-soċjetà ċivili organizzata b’rabta mar-rapport annwali tal-Eurostat jeħtieġ li jissaħħaħ. L-Eurostat għandu jikkonsulta aktar mas-soċjetà ċivili dwar il-proċess tad-definizzjoni tal-indikaturi u dwar il-valutazzjoni tal-progress tal-indikaturi. Ġeneralment, is-soċjetà ċivili jeħtieġ li tiġi kkonsultata kmieni biżżejjed fil-proċess għal rakkomandazzjonijiet li għandhom jitqiesu u l-Eurostat jeħtieġ li jispjega għaliex ir-rakkomandazzjonijiet tas-soċjetà ċivili tqiesu jew ma tqisux.

4.8.

X’inhu mmonitorjat u x’mhux immonitorjat, b’mod partikolarti, id-disinn u l-għażla tal-indikaturi, għandhom implikazzjonijiet politiċi sostanzjali (12). Għalhekk, il-proċess li bih l-Eurostat iħejji r-rapport annwali għandu jippermetti lis-soċjetà ċivili tikkontribwixxi b’interpretazzjoni kwalitattiva tal-indikaturi. Dan għandu jkun akkumpanjat minn stħarriġ frekwenti mill-Ewrobarometru, biex jivvaluta l-perċezzjonijiet taċ-ċittadini dwar il-progress li jkun qed isir.

4.9.

Il-KESE jirrealizza li s-soċjetà ċivili għandha kapaċità statistika limitata biex tipproponi indikaturi ġodda li jistgħu jissodisfaw il-kriterji statistiċi robusti tal-Eurostat. Madankollu, is-soċjetà ċivili hija kapaċi tiddefinixxi indikaturi utli li jużaw sorsi oħra lil hinn mid-data tal-Eurostat. Eżempju ta’ dan huma l-indikaturi li qed jiġu żviluppati min-Netwerk ta’ Soluzzjonijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli. Minkejja dan, il-KESE jqis li hemm il-ħtieġa li l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili jiġu appoġġjati b’miżuri ta’ bini ta’ kapaċità sabiex jiġi żgurat li dawn ikunu jistgħu jikkontribwixxu aħjar għad-diskussjoni mal-Eurostat.

4.10.

Sabiex tiġi żgurata n-narrattiva ġdida b’saħħitha bbażata fuq żvilupp sostenibbli kif imsemmija hawn fuq, il-KESE jitlob titjib bil-mod li bih il-Kummissjoni Ewropea u l-Eurostat jikkomunikaw dwar il-progress tal-SDGs. Ir-rapport tal-Eurostat mhux kollu faċli biex jinqara u ma ġiex ikkomunikat b’mod wiesa’, u għalhekk jenħtieġ li jiġu esplorati modi ġodda biex titqajjem sensibilizzazzjoni dwaru fost l-udjenzi u ċ-ċittadini mhux speċjalizzati. Prodotti oħrajn ta’ riċerka u komunikazzjoni għandhom ikunu esplorati bħala parti minn strateġija ambizzjuża ta’ sensibilizzazzjoni. Pereżempju, il-provvediment ta’ sezzjoni “monitoraġġ tas-soċjetà ċivili” fuq is-sit web tal-SDG tal-Eurostat jippermetti sjieda konġunta interattiva tal-monitoraġġ tal-għanijiet.

4.11.

Il-KESE jirrikonoxxi li r-rapport annwali tal-Eurostat ma jinkorporax, u lanqas jista’ jinkorpora, informazzjoni kwalitattiva. Sabiex ikun kopert dan in-nuqqas (kif ukoll biex jissaħħaħ l-involviment tas-soċjetà ċivili), il-KESE jipproponi li l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-SDGs għandu jkun komplementat b’rapport parallel, kwalitattiv, indipendenti u separat żviluppat b’kollaborazzjoni mill-qrib mal-partijiet interessati tas-soċjetà ċivili. Dan ir-rapport parallel għandu jiffoka: a) fuq il-forniment ta’ riflessjoni dwar u l-analiżi tar-rapport tal-Eurostat; b) biex jikkomplementa r-rapport tal-Eurostat b’informazzjoni kwalitattiva li ġejja mis-soċjetà ċivili organizzata; u c) fuq il-provvediment tal-interpretazzjoni tal-progress tas-soċjetà ċivili lejn l-implimetazzjoni tal-SDGs. Attwalment il-KESE qed iwettaq studju dwar l-involviment tas-soċjetà ċivili fil-monitoraġġ tal-SDG (mistenni li jiġi ffinalizzat sa Novembru 2018), li se jesplora speċifikament u jipproponi approċċ metodoloġiku għat-tħejjija ta’ dan ir-rapport kumplimentari għar-rapport annwali tal-Eurostat.

4.12.

Ir-responsabbiltà tinsab fil-qalba tal-aġenda tal-SDG. Strateġija tal-SDG ambizzjuża jeħtieġ li tkun ikkomplementata minn qafas ta’ responsabbiltà b’saħħtu fejn is-soċjetà ċivili organizzata għandha rwol ewlieni. Dan jirrikjedi li titqajjem sensibilizzazzjoni fost iċ-ċittadini madwar l-Unjoni kif ukoll stħarriġ ta’ opinjoni u mekkaniżmi oħrajn ta’ feedback taċ-ċittadini. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni Ewropea (f’kollaborazzjoni mal-KESE) għandha torganizza Summit tal-SDGs biex twettaq avveniment ta’ rendikont annwali mal-Istati Membri, il-Parlament Ewropew, is-soċjetà ċivili, in-negozji u l-awtoritajiet reġjonali u lokali, u biex tieħu l-impenn għal djalogu inklużiv u regolari mal-partijiet interessati. Finalment, għandu jiġi promoss l-iskambju ta’ prattiki tajba tal-involviment tas-soċjetà ċivili fil-valutazzjoni tal-SDGs. Il-KESE jista’ jkollu rwol ewlieni fl-appoġġ tal-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili fl-iskambju ta’ dawn it-tipi ta’ esperjenzi, il-ħolqien ta’ sinerġiji, iż-żieda tal-għarfien u s-sensibilizzazzjoni, u l-promozzjoni tal-kollaborazzjoni.

5.   L-integrazzjoni tal-SDGs fil-governanza tal-UE

5.1.

Is-sistema ta’ governanza attwali tal-UE għandha tkun adattata sabiex tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tal-Aġenda 2030. Sabiex jinkiseb dan, l-istituzzjonijiet kollha tal-UE għandhom jieħdu passi sabiex jiżguraw ħidma koordinata fuq il-progress lejn l-SDGs.

5.2.

Minkejja t-tmexxija tal-Viċi President tal-Kummissjoni Ewropea, jidher ċar li hemm livell baxx ta’ proċedura ta’ xiri sfurzat fost diversi dipartimenti tal-Kummissjoni, li jxekkel il-progress. L-istess jista’ jingħad dwar il-Parlament, li għandu jistabbilixxi proċess kredibbli fost il-kumitati biex jiddiskutu l-implimentazzjoni tal-SDG. Finalment, il-grupp ta’ ħidma dwar l-SDGs fi ħdan il-Kunsill Ewropew, li huwa milqugħ, jeħtieġ li jiżgura integrazzjoni adegwata tal-SDGs fil-materji kollha tal-Kunsill Ewropew, pereżempju l-futur tal-PAK, il-politika ta’ koeżjoni, il-politika tat-trasport (13), ir-relazzjonijiet esterni (14) u l-QFP li jmiss għall-2021–2027.

5.3.

Strateġija tal-UE komprensiva futura għal żvilupp sostenibbli għandu jkollha rwol kruċjali fl-integrtazzjoni tal-SDGs fil-politika kollha tal-UE u tipprovdi l-qafas għall-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-UE u dik nazzjonali tal-SDGs. Kif imsemmi, l-istrateġija għandha tistabbilixxi miri, il-mezzi biex tindirizzahom u sett koerenti ta’ indikaturi li għandu jintuża sabiex jiġi mmonitorjat il-progress. Il-KESE jaqbel mal-Kunsill dwar il-ħtieġa li jiġi żviluppat “qafas ta’ indikaturi ta’ referenza” (15).

5.4.

Kif imsemmi, dan il-qafas ta’ indikaturi ta’ referenza għandu jintegra l-indikaturi Ewropej relevanti kollha użati attwalment f’oqsma ta’ politika differenti u jiddefinixxi l-interkonnessjonijiet bejn l-indikaturi eżistenti u l-indikaturi tal-SDGs. Pereżempju, il-Kummissjoni Ewropea għandha tiżgura l-allinjament u l-koerenza b’mod sħiħ bejn it-Tabella ta’ Valutazzjoni Soċjali u l-indikaturi tal-SDGs tal-UE. Attwalment, mit-12-il indikatur tat-Tabella ta’ Valutazzjoni Soċjali, tmienja huma inklużi kompletament jew parzjalment fis-sett tal-SDG tal-UE.

5.5.

Il-koordinazzjoni u l-monitoraġġ tal-SDGs għandhom jiġu integrati fil-proċess tas-Semestru Ewropew, kif talab ripetutament il-KESE (pereżempju l-Opinjonijiet tal-KESE NAT/693 (16), NAT/700 (17), SC/047 (18), SC/050 (19)). Dan għandu jinkludi proċess ta’ skrutinju għall-adegwatezza tal-istrateġiji ta’ implimentazzjoni tal-SDGs fil-livell tal-Istati Membri. L-awtoritajiet nazzjonali għandhom jirċievu linji gwida komuni u għandhom ikunu sorveljati sabiex l-isforzi kollha jimxu fl-istess direzzjoni. Barra minn hekk, l-iskambju tal-aħjar prattiki fost l-Istati Membri għandu jiġi promoss. Is-Semestru Ewropew għandu jestendi l-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu b’mod sħiħ lil hinn mid-dimensjoni ekonomika tradizzjonali u jintegra kompletament d-dimensjonijiet soċjali u ambjentali, fuq l-istess livell ta’ importanza fil-kuntest ta’ strateġija ta’ żvilupp sostenibbli komprensiva futura. Konsegwentement, ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi għandhom ikunu konsistenti mal-SDGs kif ukoll l-analiżi mwettqa fir-rapporti tal-pajjiżi fi ħdan il-proċess tas-Semestru Ewropew.

5.6.

Il-Programm ta’ Appoġġ għal Riformi Strutturali (SRSP) maħluq reċentement għandu l-għan li jgħin lill-Istati Membri jimplimentaw riformi istituzzjonali, strutturali u amministrattivi. Huwa mistenni li l-SRSP se jaqdi rwol rilevanti fis-snin li ġejjin. Kif diġà ġie enfasizzat mill-KESE (20) u r-rapport ta’ Falkenberg (21), l-SRSP għandu jassumi li kwalunkwe riforma appoġġjata jeħtieġ li tkun koerenti mal-Aġenda 2030 u mal-SDGs.

5.7.

Sabiex jiġi żgurat li l-SDGs jiġu integrati fil-politiki kollha tal-UE, l-aġenda għal Regolamentazzjoni Aħjar jeħtieġ li tiġi adattata kif xieraq sabiex jiġi żgurat approċċ komprensiv u olistiku għall-SDGs. Il-KESE jqis li l-prinċipji tal-SDG għandhom jissemmew b’mod espliċitu fil-linji gwida u s-sett ta’ għodod dwar Regolamentazzjoni Aħjar. Barra minn hekk, il-metodoloġiji ta’ Regolamentazzjoni Aħjar għandhom jiġu riveduti sabiex jiġi żgurat li jkunu kapaċi jivvalutaw objettivi fit-tul u jkejlu d-distanza lejn l-ilħuq tal-SDGs. Finalment, għandha tingħata aktar attenzjoni għall-koerenza tal-politiki bħala għodda għall-implimentazzjoni tal-SDGs, billi jintuża, pereżempju, il-qafas tal-OECD dwar Koerenza tal-Politiki għall-Iżvilupp Sostenibbli (PCSD).

5.8.

Meta tipproponi inizjattivi leġislattivi jew ta’ politika, il-Kummissjoni Ewropea għandha tindika b’mod ċar liema SDG qed ikun immirat u twettaq test ta’ sostennibbiltà biex tivvaluta l-impatt mistenni fuq l-SDGs (bħala parti mill-proċess tal-valutazzjoni tal-impatt, maħsub biex jivvaluta d-dimensjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali ta’ proposti). Il-problemi ewlenin fl-implimentazzjoni tal-SDGs li l-politika proposta għandha l-għan li tindirizza għandhom jiġu identifikati. Barra minn hekk, jeħtieġ li jiġu adattati l-monitoraġġ u l-evalwazzjoni tal-politiki tal-UE attwali sabiex jitkejjel il-progress lejn l-ilħuq tal-SDGs u biex jiġu rakkomandati modifiki tal-politika li għandhom impatt akbar fil-promozzjoni tal-SDGs.

5.9.

Il-Programm dwar l-Idoneità u l-Prestazzjoni tar-Regolamentazzjoni (REFIT) tal-Kummissjoni għandu jintegra wkoll il-perspettiva tal-iżvilupp sostenibbli. Il-ħidma tal-programm REFIT għandha tiżgura li kwalunkwe semplifikazzjoni u aġġornament proposti tal-liġi tal-UE jkunu koerenti u jikkontribwixxu għall-SDGs.

---

(1)  “Sustainable development in the European Union: Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context” (L-iżvilupp sostenibbli fl-Unjoni Ewropea: Rapport ta’ monitoraġġ dwar il-progress lejn l-SDGs fil-kuntest tal-UE). edizzjoni 2017”.

(2)  Opinjoni tal-KESE dwar il-passi li jmiss għal futur Ewropew sostenibbli (ĠU C 345, 13.10.2017, p. 91).

Opinjoni tal-KESE dwar Forum tas-Soċjetà Ċivili dwar l-Iżvilupp Sostenibbli Ewropew (ĠU C 303, 19.8.2016, p. 73).

(3)  Il-KESE jiżviluppa mmappjar tal-inizjattivi ta’ żvilupp sostenibbli fil-livell nazzjonali. Sommarju tal-pajjiż għal kull Stat Membru ser ikun disponibbli fuq is-sit web tal-KESE.

(4)  Opinjoni tal-KESE dwar it-tranżizzjoni lejn futur Ewropew iżjed sostenibbli, SC/047 (ĠU C 81, 2.3.2018, p. 44).

(5)  http://www.foeeurope.org/sites/default/files/other/2017/6th_scenario_future_of_europe.pdf

(6)  SDG12. Konsum u produzzjoni responsabbli.

(7)  Ara pereżempju l-OECD. 2017. Measuring Distance to the SDG Targets: an assessment of where OECD countries stand. (Il-Kejl tad-distanza sal-miri tal-SDGs: valutazzjoni tl-pożizzjoni tal-pajjiżi OECD).

(8)  Rapport Annwali ESGAB 2017, pp. 25-26.

(9)  SDG16. Paċi, Ġustizzja u Istituzzjonijiet b’Saħħithom.

(10)  SDG17. Sħubijiet għall-Għanijiet.

(11)  Nibnu fuq metodoloġiji eżistenti bħal CIVICUS monitor, https://civicus.org/index.php/what-we-do/innovate/civicus-monitor

(12)  Opinjoni tal-KESE dwar Il-passi li jmiss għal futur Ewropew sostenibbli, NAT/700 (ĠU C 345, 13.10.2017, 91).

(13)  Opinjoni tal-KESE dwar Ir-rwol tat-trasport biex jintlaħqu l-għanijiet ta’ żvilupp sostenibbli, u l-implikazzjonijiet konsegwenti għat-tfassil tal-politika tal-UE (ĠU C 367, 10.10.2018, p. 9).

(14)  Opinjoni tal-KESE dwar Sħubija AKP Mġedda, REX/485 (ĠU C 129, 11.4.2018, p. 76).

(15)  https://www.consilium.europa.eu/media/23989/st10370-en17.pdf

(16)  Opinjoni tal-KESE dwar Żvilupp sostenibbli: immappjar tal-politiki interni u esterni tal-UE, NAT/693 (ĠU C 487, 28.12.2016, p. 41).

(17)  Opinjoni tal-KESE dwar Il-passi li jmiss għal futur Ewropew sostenibbli, NAT/700 (ĠU C 345, 13.10.2017, p. 91).

(18)  Opinjoni tal-KESE dwar it-tranżizzjoni lejn futur Ewropew iżjed sostenibbli, SC/047 (ĠU C 81, 2.3.2018, p. 44).

(19)  Opinjoni tal-KESE dwar Stħarriġ Annwali dwar it-Tkabbir tal-2018, SC/50 (ĠU C 227, 28.6.2018, p. 95).

(20)  Opinjoni tal-KESE dwar Programm ta’ Appoġġ għal Riformi Strutturali, ECO/398, (ĠU C 177, 18.5.2016, p. 47).

(21)  “Sustainability Now!” Noti Strateġiċi taċ-ĊESP. Ħarġa nru 18 (2016) http://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/files/summary_conference_on_tsd_chapters_in_eu_trade_agreements.pdf