1. Introduzzjoni

L-ekonomiji Ewropej qed ibatu mill-konsegwenzi tal-kriżi finanzjarja u mill-impatt tagħha fuq il-finanzi pubbliċi. Mas-Suq Uniku kollu, il-gvernijiet nazzjonali qed jikkunsidraw kif jistimulaw il-ħolqien tal-impjiegi u kif jerġgħu jġibu t-tkabbir ekonomiku. Fil-Komunikazzjoni tagħha ta' Ġunju 2012[1] dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Servizzi, il-Kummissjoni enfasizzat l-importanza f’dan il-kuntest li jiġi żgurat li l-qafas regolatorju għal servizzi professjonali jibqa’ adattat għall-iskop. Id-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali, li dwarha ntlaħaq ftehim politiku bejn il-Kunsill, il-Parlament Ewropew u l-Kummissjoni f’Ġunju 2013, tindirizza dawn il-kwistjonijiet u titlob għal strateġija ġdida li tkun tirrikjedi li kull Stat Membru jwettaq rieżami b'mod attiv u li jimmodernizza r-regolamentazzjonijiet tiegħu dwar il-kwalifiki li jirregolaw l-aċċess għall-professjonijiet jew għat-titoli professjonali[2]. Din il-Komunikazzjoni tippreżenta pjan ta’ ħidma għat-twettiq ta’ rieżami bħal dan. It-titjib tal-aċċess għall-professjonijiet, partikolarment permezz ta’ ambjent regolatorju aktar flessibbli u trasparenti fl-Istati Membri, jista’ jiffaċilita l-mobilità ta' professjonisti kwalifikati fis-suq intern u l-provvista transfruntiera ta' servizzi professjonali.  Dan għandu jkollu impatt pożittiv ukoll fuq is-sitwazzjoni tal-impjiegi u jsaħħaħ it-tkabbir ekonomiku, speċjalment peress li s-servizzi professjonali waħidhom jammontaw għal madwar 9 % tal-PDG fl-Unjoni.

Sabiex tingħata spinta lill-potenzjal tat-tkabbir u biex tiġi kkonsolidata t-triq għall-irkupru ekonomiku, dan ir-rieżami ta’ professjonijiet regolati għandu jkun ta' prijorità. Għalhekk il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-Istati Membri biex ma joqogħdux jistennew id-dħul fis-seħħ formali tad-Direttiva riveduta dwar il-Kwalifiki Professjonali (fi tmiem l-2013) u biex jibdew jeżaminaw mill-ġdid, fil-livell nazzjonali, ir-rekwiżiti tal-kwalifiki imposti fuq professjonijiet regolati u l-kamp ta' applikazzjoni tal-attivitajiet riżervati.  Il-Patt għat-Tkabbir u l-Impjiegi approvat mill-Kunsill Ewropew f’Ġunju 2012 sejjaħ għall-implimentazzjoni tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni, “inkluż permezz ta’ rieżami bejn il-pari rigoruż ta’ restrizzjonijiet nazzjonali u permezz ta' azzjoni rapida biex jitneħħew l-ostakli mhux ġustifikati”.  Bl-istess mod, il-Parlament Ewropew appella lill-Kummissjoni biex "tidentifika oqsma fejn l-Istati Membri qed jimblukkaw sproporzjonalment” dan l-aċċess[3]. L-approċċ komprensiv biex jiġi miġġieled il-qgħad fost iż-żgħażagħ, li ntlaħaq qbil dwaru mill-Kunsill Ewropew fit-28 ta’ Ġunju 2013, reġa’ enfasizza l-ħtieġa li tittieħed azzjoni sabiex jiġu offerti prospetti ta' impjiegi liż-żgħażagħ.

Sabiex jiġi żgurat li l-Istati Membri kollha javvanzaw fid-direzzjoni ta' objettiv komuni, din il-Komunikazzjoni tistabbilixxi qafas li jippermetti lill-Istati Membri jippreżentaw l-ewwel sett ta’ pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali sa April 2015.  Ir-riżultat ma għandux ikun eżerċizzju "wieħed tajjeb għal kulħadd". Dawn il-pjanijiet ta’ azzjoni għandhom ikunu bbażati fuq analiżi profonda, li ssir każ b'każ, tal-ostakli għall-aċċess għal professjoni u tal-mekkaniżmi regolatorji alternattivi possibbli. Din kienet waħda mill-konklużjonijiet tal-workshop organizzat fis-17 ta' Ġunju 2013 mal-ministeri nazzjonali u mal-organizzazzjonijiet professjonali. Evalwazzjoni reċiproka estensiva li se titwettaq fis-sentejn li ġejjin għandha twassal għal bidla tanġibbli f’kull Stat Membru. Matul dan il-perjodu, il-Kummissjoni se tibda tidentifika l-kisbiet u l-insuffiċjenzi fir-Rapporti Annwali dwar l-Integrazzjoni tas-Suq Uniku ta’ Novembru 2014 u 2015. 

Il-Kummissjoni indirizzat rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-pajjiżi dwar din il-kwistjoni lil bosta Stati Membri. L-evalwazzjoni reċiproka deskritta f’din il-Komunikazzjoni tirrappreżenta eżerċizzju separat u ma taffettwax l-impenji eżistenti li saru fil-kuntest tas-Semestru Ewropew. 

Sabiex tingħata stampa kompluta tal-ostakli li jaffettwaw l-aċċess u l-eżerċitar ta’ professjonijiet regolati, qed jiġi ppubblikat, b’mod parallel, rapport dwar is-sejbiet tar-rieżami bejn il-pari dwar il-forma legali u r-rekwiżiti tal-parteċipazzjoni azzjonarja u tat-tariffi, imwettaq skont id-Direttiva dwar is-Servizzi - azzjoni ulterjuri li tħabbret fil-Komunikazzjoni ta' Ġunju 2012.

2. Għaliex huwa importanti li jsir rieżami tal-professjonijiet kollha?

F’għadd ta’ Stati Membri (pereż. Spanja, il-Polonja, il-Portugall, u s-Slovenja) qed iseħħu riformi fuq skala kbira tal-professjonijiet regolati u kemm il-Kummissjoni kif ukoll organizzazzjonijiet internazzjonali oħra qed jitolbu li jsiru tali rieżamijiet ta’ regolamentazzjonijiet nazzjonali. L-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD), li żviluppat indikaturi li jkejlu r-restrizzjoni regolatorja ta’ ċerti Stati Membri għal għadd magħżul ta’ professjonijiet u setturi, enfasizzat it-tendenza li għandhom dawn ir-regolamentazzjonijiet li joħolqu distorsjoni[4].

Dan il-kapitolu jeżamina mill-ġdid l-argumenti ewlenin li jistgħu jiġġustifikaw il-preżenza ta’ ostakli għad-dħul regolatorju u l-benefiċċji mistennija mill-ftuħ tal-aċċess għal professjonijiet li attwalment huma regolati u r-raġuni għalfejn huwa importanti li jsir rieżami tal-ostakli kollha li jirrestrinġu l-aċċess għall-professjonijiet.

2.1 Ir-Regolamentazzjoni fuq l-aċċess għall-professjonijiet tista’ tkun ta’ ġid

2.1.1 Tgħin lill-konsumatur jiġġudika l-kwalità ta' servizz

Il-konsumaturi jistgħu jiffaċċjaw diffikultajiet biex jivvalutaw il-livell ta’ kwalifika tal-fornituri tas-servizz li huma essenzjali għall-għoti ta’ servizzi ta’ kwalità għolja. Din l-asimmetrija ta’ informazzjoni tipprevjeni lill-konsumaturi milli jagħmlu għażliet infurmati dwar il-fornituri tas-servizz. Sabiex jirmedjaw ir-riskju ta’ fallimenti potenzjali tas-suq, ir-regolamentazzjonijiet li jiċċaraw l-għarfien u l-kompetenzi tekniċi li l-professjonisti disponibbli fis-suq għandu jkollhom,[5] jistgħu jipprovdu lill-konsumaturi bir-riassigurazzjonijiet li jeħtieġu.

2.1.2 Tappoġġja l-funzjonament adattat ta’ ekonomija fi Stat Membru

Il-protezzjoni tal-konsumaturi u l-ħarsien tal-beni pubbliċi

Il-professjonijiet jistgħu jiġu regolati għal raġunijiet ta’ saħħa u sikurezza sabiex jiġu evitati inċidenti kkawżati minn prassi ħażina jew prodotti difettużi. Pereżempju, il-professjonisti tas-saħħa, fil-biċċa l-kbira tagħhom, jinħtieġu kwalifiki adegwati li jinkludu l-apprentistati. Hemm ukoll servizzi li huma kkunsidrati bħala beni pubbliċi, minħabba li jġibu valur għas-soċjetà inġenerali; għandu mnejn ikun meħtieġ li jkunu regolati sabiex jiġu żgurati provvista u kwalità adegwati.

L-effetti esterni għal partijiet terzi

Is-servizzi professjonali jistgħu jaffettwaw lil partijiet terzi. Ir-regolamentazzjoni tista’ tassigura li l-fornituri tas-servizzi jqisu kif xieraq l-impatt tal-attivitajiet tagħhom lil hinn minn dawk li jħallsu għal servizz bħal dan. Pereżempju, il-kontijiet ta’ kumpanija jistgħu jirrikjedu awditu statutorju minħabba li huwa fl-interess tal-komunità tal-investituri - li għandhom ikunu jistgħu jafdaw f'dawn il-kontijiet - u mhux biss tal-kumpanija li tagħti remunerazzjoni lill-awditur. 

2.2 Il-benefiċċji li jirriżultaw mill-ftuħ tal-aċċess għall-professjonijiet

2.2.1 Toffri lill-konsumatur iktar għażla bi prezz aħjar

Prezzijiet aħjar

Ir-restrizzjonijiet fuq l-aċċess għall-professjonijiet jillimitaw l-għadd ta’ professjonisti awtorizzati biex jipprovdu servizz. Konsegwentement, il-provvista ta’ professjonisti ma tkunx immotivata mis-suq. Dan jista’ jsir problematiku f’każ ta’ bidliet fid-domanda għas-servizz. Dan jista’ jirriżulta f’renti ekonomiċi għall-fornituri stabbiliti u jwassal għal prezzijiet ogħla għad-detriment tal-bqija tal-ekonomija u tal-konsumaturi, speċjalment jekk id-domanda għas-servizzi tkun riġida[6].

Iż-żieda fl-għażla għall-konsumatur

L-ostakli eċċessivi għad-dħul regolatorju għall-professjonijiet jistgħu joħolqu distorsjoni fis-suq u jiġġeneraw prezzijiet ogħla li jistgħu jiskoraġġixxu lill-konsumaturi li mhumiex lesti jew li ma għandhomx biex iħallsu taħt dawn il-kundizzjonijiet. Ħafna drabi jista' jkun hemm modi ta' regolamentazzjoni li jxekklu anqas u li xorta jiżguraw kwalità tajba ta’ servizzi u li jistgħu jwasslu għal prezzijiet aħjar. Konsegwentement, l-għażla tal-konsumatur tiżdied u l-inugwaljanzi soċjali fost il-konsumaturi jistgħu jonqsu[7].

2.2.2 Tagħti spinta lill-kompetittività nazzjonali u lill-impjiegi

Iż-żieda fil-kompetittività

Il-professjonisti ma joffrux servizzi lill-konsumaturi finali biss. Is-servizzi professjonali jikkostitwixxu kontribut intermedjarju għal ħafna setturi; għalhekk l-effetti multiplikaturi jista’ jkollhom impatt ekonomiku sinifikanti fuq il-bqija tal-ekonomija. It-tnaqqis tal-ostakli għad-dħul regolatorju jista' jwassal għal kompetizzjoni ikbar fost ammont ikbar ta' professjonisti, u dan jista' jipprovdi inċentiv aktar b'saħħtu biex jingħataw servizzi innovattivi ta' kwalità għolja u biex isir kontinwament rieżami tal-kostijiet operazzjonali. Għadd akbar ta’ fornituri jistgħu jżidu wkoll il-livelli ta’ innovazzjoni permezz ta’ kompetizzjoni aktar b’saħħitha. Il-modernizzazzjoni tar-regolamentazzjoni tista' tistimula lill-professjonisti biex jipprovdu s-servizzi tagħhom fi Stati Membri oħrajn, u b’hekk jiżdiedu l-opportunitajiet tas-suq għan-negozji tal-UE, il-kompetizzjoni u l-għażla tal-konsumatur.

It-titjib tas-sitwazzjoni tal-impjiegi

Ir-regolamentazzjoni jista’ jkollha impatt detrimentali fuq il-ħolqien tal-impjiegi billi tissegmenta s-swieq tax-xogħol u tagħmilha aktar diffiċli għall-provvista tal-impjiegi biex taġġusta ruħha għal bidliet fil-preferenzi tal-konsumaturi[8]. Konsegwentement, jista' jagħti l-każ li n-nuqqas ta' ħaddiema f’ċerti professjonijiet ma jiġix indirizzat biżżejjed minħabba li l-mobilità fil-professjonijiet u bejniethom huwa mxekkel mir-regolamentazzjoni. It-tnaqqis jew it-tneħħija ta’ ostakli għad-dħul jistgħu jiffaċilitaw l-aċċess taż-żgħażagħ għas-suq domestiku tax-xogħol filwaqt li jippermettu wkoll il-mobilità tal-professjonisti minn Stati Membri oħra.

2.3 Tqis l-impatti ekonomiċi tar-regolamentazzjonijiet

Rieżami tal-professjonijiet regolati jirrappreżenta opportunità kbira għal kull Stat Membru sabiex jivvalutaw il-benefiċċji u jqisuhom f'paragun mal-kostijiet ekonomiċi li hemm fl-isfond tar-regolamentazzjonijiet domestiċi.

Din it-tip ta’ analiżi diġà teżisti fir-riċerka akkademika fejn l-enfasi mhijiex daqstant fuq l-għadd ta’ ostakli iżda aktar essenzjalment fuq l-impatt tar-regolamentazzjonijiet professjonali fuq l-indikaturi ewlenin: il-kwalità ta’ servizz, il-pagi tal-professjonisti kkonċernati, il-prezzijiet għall-konsumaturi u l-impatt globali fuq l-impjiegi.

Ħafna minn dawn l-istudji[9] jikkonkludu li ma tista' tintwera l-ebda korrelazzjoni bejn ir-regolamentazzjoni u l-kwalità ta’ servizz. Ir-riċerkaturi jissuġġerixxu li spjegazzjoni possibbli għal dan hija li l-gruppi b'introjtu baxx isibuha diffiċli li jaċċessaw servizzi minn professjonijiet regolati minħabba l-miżati għoljin u dan iġiegħlhom jirrikorru għal soluzzjonijiet ta' DIY ("do-it-yourself"). Barra minn hekk, għal ħafna professjonijiet, mhuwiex ċar kif tista’ titkejjel il-kwalità.

Studji oħra[10] jsibu li l-paga medja hija sinifikantement ogħla għall-professjonisti regolati milli għall-professjonisti mhux regolati u li l-introduzzjoni tar-regolamentazzjoni żiedet il-qligħ tal-professjonisti. Imbagħad hemm ir-riskju li dawn iż-żidiet jiġu trażmessi fi prezzijiet, għad-detriment tal-persuni li jużaw dawn is-servizzi.

Riċerka fl-Istati Uniti - fejn ir-regolamentazzjonijiet ivarjaw minn stat għal ieħor - tippermetti li jsir tqabbil tal-impatt ta' regolamentazzjoni bejn l-istati regolatorji u dawk mhux regolatorji. Pereżempju, hemm evidenza fl-Istati Uniti li, għal ċerti professjonijiet, it-tkabbir tal-impjiegi kien 20 % ogħla fi stati mingħajr regolamentazzjoni[11].

Riċerka fil-Ġermanja[12] wasslet ukoll għall-konklużjoni li r-regolamentazzjoni tal-professjonijiet jista’ jkollha impatt negattiv fuq il-mobilità tal-professjonisti bejn l-impjiegi billi din waqqfet lill-professjonisti milli jirreaġixxu malajr għal opportunitajiet fis-suq tax-xogħol.

2.4 Tippermetti lill-professjonisti jibbenefikaw mis-Suq Uniku 

Il-parteċipanti fis-suq li jixtiequ joffru servizzi professjonali minn fruntiera għal oħra jew li jixtiequ jsibu impjieg fi Stat Membru ieħor iħabbtu wiċċhom ma' għadd konsiderevoli ta’ ostakli regolatorji marbuta mal-professjonijiet. It-terminu “professjoni regolata”, kif definit fid-Direttiva tal-Kwalifiki Professjonali[13], mhux biss ikopri l-attivitajiet professjonali iżda wkoll it-titoli, li l-aċċess għalihom hu soġġett għall-pussess ta’ kwalifiki speċifiċi fir-regolamentazzjonijiet nazzjonali.

Fl-Unjoni, l-għadd ta’ professjonijiet regolati[14] jvarja minn Stat Membru għal ieħor, minn inqas minn 50 professjoni regolata għal aktar minn 400 għal kull pajjiż[15]. L-għadd medju għal kull Stat Membru bħalissa hu stmat għal 157. L-akbar għadd ta’ professjonijiet regolati huwa fis-settur tas-saħħa (iktar minn 40 % tal-professjonijiet regolati kollha fl-UE), segwit mis-setturi tal-edukazzjoni, tas-servizzi tan-negozji, tal-kostruzzjoni, tal-kummerċ u tat-trasport. Id-differenzi kbar li jeżistu bejn l-Istati Membri jimpedixxu lil dawk il-professjonisti li jixtiequ jaħdmu barra minn pajjiżhom jew li jixtiequ joffru s-servizzi tagħhom minn fruntiera għal oħra.

Regolamentazzjonijiet moderni u flessibbli dwar l-aċċess għall-professjonijiet għandhom jiffaċilitaw il-moviment ħieles ta’ professjonisti u jgħinu biex jiġu indirizzati l-kwistjonijiet ta’ qgħad u tan-nuqqas ta’ ħaddiema ffaċjati f’partijiet differenti tal-Unjoni. Ir-regolamentazzjoni għandha tagħmilha wkoll iktar faċli għall-kumpaniji mmexxija minn professjonisti, li joffru s-servizzi tagħhom mal-Unjoni kollha, li jibbenefikaw mill-ekonomiji potenzjali ta’ skala u ambitu permezz ta’ suq akbar mingħajr ma jkollhom jikkonformaw ma’ ostakli regolatorji nazzjonali multipli, u li jappoġġjaw allokazzjoni aktar effiċjenti ta’ riżorsi.

2.5 Il-ħtieġa li tiżgura trasparenza sħiħa u analiżi rigoruża

Fid-dawl tal-analiżi ta’ hawn fuq, l-Istati Membri għandhom ħafna raġunijiet sabiex iqisu bir-reqqa l-effetti tal-ostakli potenzjali fuq il-kummerċ fis-servizzi professjonali mas-Suq Uniku kollu, iżda wkoll biex ikollhom fehim aħjar tar-rwol tal-professjonijiet regolati fl-ekonomija domestika tagħhom.

Ir-rieżami bejn il-pari mwettaq fil-kuntest tad-Direttiva dwar is-Servizzi fir-rigward tal-forma legali u tar-rekwiżiti tal-parteċipazzjoni azzjonarja u tat-tariffi, identifika l-ostakli għall-eżerċitar ta’ ċerti attivitajiet professjonali u d-diffikultajiet li jħabbtu wiċċhom magħhom il-professjonisti li jixtiequ jistabbilixxu ruħhom fi Stat Membru ieħor. Uħud minn dawn ir-rekwiżiti jistgħu jagħmluha impossibbli li jitwaqqfu sussidjarji fil-prattika. Filwaqt li xi Stati Membri mmodifikaw ir-regolamentazzjonijiet tagħhom fir-rigward ta' dawn il-kwistjonijiet filwaqt li kienu qed jimplimentaw id-Direttiva dwar is-Servizzi, ir-rieżami bejn il-pari żvela li ħafna Stati Membri ma wettqux valutazzjoni mirquma tal-proporzjonalità tar-regolamentazzjonijiet fis-seħħ.

L-evalwazzjoni reċiproka li ġejja toffri l-opportunità lil kull Stat Membru biex iwettaq valutazzjoni dettaljata tal-ostakli li jillimitaw l-aċċess għall-attivitajiet professjonali. It-trasparenza sħiħa dwar il-professjonijiet regolati f’kull Stat Membru hija pass inizjali indispensabbli. Imbagħad l-Istati Membri għandhom jibdew l-iskrinjar tar-restrizzjonijiet kollha għad-dħul li jkunu identifikaw u janalizzaw in-neċessità u l-proporzjonalità ta’ dawn ir-restrizzjonijiet, filwaqt li jieħdu inkunsiderazzjoni l-benefiċċji li jġibu għas-soċjetà u l-impatt ekonomiku li joħolqu. B’mod partikolari, għandu jitqies l-impatt li jkollhom dawn ir-regolamentazzjonijiet fuq il-kwalità, il-prezz u l-impjiegi. 

B’mod parallel, bil-għan li tappoġġja l-ħidma tal-Istati Membri, il-Kummissjoni biħsiebha tniedi studju ekonomiku fl-ewwel nofs tal-2014 li jippermetti li jkun hemm studji tal-każ komparattivi li jkejlu f’aktar dettall il-benefiċċji ta' meta jiġu regolamentati jew le l-professjonijiet jew ta' meta ssir għażla għal approċċi differenti fir-regolamentazzjoni.

3. Il-Kummissjoni kif se tmexxi l-evalwazzjoni reċiproka?

Il-Kummissjoni qed tistieden lill-Istati Membri biex jagħtu bidu għal evalwazzjoni reċiproka mill-aktar fis possibbli. L-Istati Membri li diġà bdew l-eżerċizzju ta' skrinjar tal-professjonijiet regolati tagħhom fil-kuntest tas-semestru Ewropew u tal-Memorandum ta’ Ftehim ma għandhomx ikunu eżentati minn dan l-eżerċizzju iżda għandhom jaħdmu abbażi ta’ dak li diġà nkiseb f’termini ta’ tnaqqis tar-restrizzjonijiet għall-professjonijiet.

Sabiex jiġu vvalutati r-regolamentazzjonijiet li jirrestrinġu l-aċċess għall-professjonijiet, jeħtieġ li ssir analiżi ta' kull professjoni. Ir-riformi li qed iseħħu fil-Polonja, fil-Portugall u fis-Slovenja qed jużaw dan l-approċċ. Il-workshop li sar fis-17 ta’ Ġunju 2013 ikkonferma wkoll il-ħtieġa li jitqiesu l-ispeċifiċitajiet ta' kull professjoni fuq il-merti tagħha stess.

Madankollu, kull Stat Membru ma għandux jaħdem fuq bażi individwali biex jippreżenta r-riżultat finali tal-valutazzjoni domestika tiegħu. Anzi, il-fatt li l-Istati Membri jkunu jistgħu jqabblu s-sistemi tagħhom mill-aktar fis possibbli qabel ma kull Stat Membru jieħu pożizzjoni finali, jidher fundamentali. .

3.1 Il-kamp ta’ applikazzjoni

L-Artikolu 59 tad-Direttiva riveduta dwar il-Kwalifiki Professjonali jispeċifika tliet kriterji għall-eżaminar tar-rekwiżiti dwar l-aċċess għall-professjonijiet, li jistgħu jitqassru kif ġej:

­ Il-kompatibbiltà mal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni skont in-nazzjonalità jew il-post ta’ residenza: L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-professjonisti jistgħu jaċċessaw il-professjonijiet regolati mingħajr ma jkunu persuni nazzjonali jew mingħajr ma jkunu residenti fit-territorju nazzjonali tagħhom.

­ Il-ġustifikazzjoni: ir-regolamentazzjoni trid tkun ġustifikata minn raġuni prevalenti ta’ interess ġenerali.

­ Il-proporzjonalità: il-proporzjonalità tal-miżuri nazzjonali għandha tiġi analizzata b’referenza għall-adegwatezza tagħhom biex jiżguraw l-objettivi li huma jfittxu li jwettqu. Barra minn hekk, dawn m’għandhomx imorru lil hinn minn dak li hu neċessarju sabiex jinkisbu dawn l-objettivi.

3.2 Il-valutazzjoni tal-ġustifikazzjoni għar-regolamentazzjoni

Għal kull professjoni regolata, l-Istati Membri għandhom jidentifikaw ir-raġuni speċifika ta’ interess ġenerali, li tiġġustifika qafas regolatorju partikolari u li tiċċekkja li din il-ġustifikazzjoni għadha valida llum.

3.2.1 Regolamentazzjoni b'saffi multipli

Waqt li jkunu qed jiddiskutu l-ħtieġa għal regolamentazzjoni, l-Istati Membri se jiġu mistiedna jagħtu ħarsa lejn is-salvagwardji eżistenti offruti permezz ta’ tipi oħrajn ta’ regolamentazzjoni ex-ante jew ex-post applikabbli għas-servizzi pprovduti minn kull professjoni, pereż. proċeduri ta’ approvazzjoni, il-konformità ma’ standards tekniċi u ta’ sikurezza, u mekkaniżmi ta’ spezzjoni. Ir-regolamentazzjoni dwar l-aċċess għal professjoni permezz ta’ kwalifika speċifika għandha tinżamm biss jekk dawn is-salvagwardji ma jkunux suffiċjenti. Inkella, jista’ jkun hemm ir-riskju ta’ duplikazzjoni, jew ta' “burokrazija” amministrattiva għar-riċevituri tas-servizz.

Għall-istess raġuni, għandhom jiġu kkunsidrati wkoll ir-regolamentazzjonijiet marbuta mal-eżerċitar tal-attivitajiet professjonali, notevolment dawk eżaminati fil-kuntest tar-rieżami bejn il-pari mwettaq skont id-Direttiva dwar is-Servizzi, jiġifieri l-forma legali u r-rekwiżiti tal-parteċipazzjoni azzjonarja. L-Istati Membri għandhom jagħtu ħarsa lejn l-effett kumulattiv tar-restrizzjonijiet kollha imposti fuq l-istess professjoni, inkluż, fejn xieraq, is-sħubija obbligatorja f'assoċjazzjonijiet professjonali. F’ċerti każijiet, jista' jagħmel sens li jinżamm rekwiżit ta' kwalifika, bil-kundizzjoni li tipi oħra ta’ restrizzjonijiet ikunu tneħħew jew ikunu ġew riveduti b’mod sinifikanti.

3.2.2 Is-salvagwardji offruti mis-sistemi edukattivi jew mill-impjegaturi

F’ħafna Stati Membri, ġew żviluppati programmi ta’ taħriġ inklużi perjodi ta' apprentistat, taħt il-kontroll tal-Istat, biex iħejju lill-individwi jwettqu attivitajiet ta' professjonijiet speċifiċi[16] li jistgħu ma jkunux regolati. Il-kwalifiki mogħtija jaġixxu bħala assigurazzjoni tal-kwalità għall-impjegaturi meta l-aċċess għall-professjoni bħala tali ma jkunx regolat u meta ma jkun hemm l-ebda riżerva ta’ attivitajiet. 

Fattur ieħor importanti li għandu jitqies huwa l-mod kif tiġi eżerċitata l-professjoni: ir-regolamentazzjoni ta' professjoni li prinċipalment tiġi eżerċitata minn professjonisti li jaħdmu għal rashom, forsi tkun tista' titqies bħala garanzija neċessarja. Is-sitwazzjoni hija differenti jekk il-professjoni tkun prinċipalment eżerċitata minn professjonisti impjegati f’kumpaniji privati jew f'entitajiet pubbliċi fejn l-impjegaturi jkollhom rwol x’jaqdu billi jiċċekkjaw il-kompetenza tal-persunal li jkun għadu kemm ġie rreklutat u fejn dawn ikunu responsabbli f’każ ta’ aċċidenti jew ilmenti.

Dawn iż-żewġ elementi - it-taħriġ speċifiku u l-eżerċitar tal-professjoni bħala impjegat – għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni meta tiġi vvalutata n-neċessità tar-regolamentazzjoni. Huma jispjegaw, pereżempju, għaliex il-professjoni tal-inġinerija mhijiex regolata fi Franza fejn 95 % tal-inġiniera huma impjegati f’kumpanija jew fl-amministrazzjoni pubblika u fejn ir-reklutaġġ huwa bbażat sostanzjalment fuq ir-reputazzjoni tal-iskejjel tal-inġinerija.

3.2.3 Ir-regolamentazzjonijiet reġjonali

Ir-regolamentazzjonijiet reġjonali dwar il-kwalifiki għandhom jiffaċċjaw l-istess test tan-neċessità bħar-regolamentazzjonijiet stabbiliti fuq il-livell federali ta’ pajjiż. Madankollu, hemm sfida addizzjonali. Ir-rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki bejn reġjun u ieħor fl-istess Stat Membru jeħtieġ li jkun effettiv sabiex jiġi żgurat li l-professjonisti mill-pajjiż jew minn barra jkunu jistgħu jeżerċitaw il-professjoni tagħhom fit-territorju nazzjonali kollu. Kif previst fl-Artikolu 10(4) tad-Direttiva dwar is-Servizzi, kwalunkwe awtorizzazzjoni għandha, fil-prinċipju, tkopri t-territorju kollu ta' Stat Membru. Għalhekk fi Spanja, pereżempju, riforma kbira waslet biex tindirizza dawn il-kwistjonijiet.

3.3 Il-valutazzjoni tal-proporzjonalità tar-regolamentazzjoni

F'każ li jkun hemm raġuni prevalenti ta’ interess ġenerali xierqa għar-regolamentazzjoni tal-aċċess għal professjoni, l-Istati Membri huma wkoll mistiedna li jeżaminaw il-forma u l-livell tar-regolamentazzjoni bil-ħsieb li jiġu eliminati r-restrizzjonijiet jew l-ostakli mhux iġġustifikati.

3.3.1 Il-kamp ta’ applikazzjoni u l-għadd ta' attivitajiet riżervati

L-eżaminazzjoni għandha tqis il-livell tal-kwalifika meħtieġa meta b'paragun mal-kumplessità tal-kompiti riżervati għall-professjoni. F’xi każijiet, jista’ jkun possibbli li l-qafas regolatorju jiġi rivedut mingħajr ma jiġi kompromess l-objettiv mixtieq, pereżempju billi jitnaqqas il-kamp ta' applikazzjoni tal-attivitajiet riżervati, billi jingħata aċċess għal xi wħud mill-attivitajiet riżervati lil professjonijiet oħra regolati jew billi jintgħażlu approċċi inqas restrittivi. Pereżempju, jekk ikun hemm professjonisti minn barra li jitolbu aċċess parzjali għal xi wħud mill-attivitajiet riżervati (iżda mhux għal kollha), dan jista’ jindika jekk ir-regolamentazzjoni eżistenti għadhiex proporzjonata.

3.3.2 L-impatt fuq ir-riċevituri tas-servizzi u fuq is-suq

L-analiżi tal-proporzjonalità għandha tagħti ħarsa wkoll lejn l-impatt tar-regolamentazzjoni tal-professjonijiet fuq l-utenti tas-servizzi tagħhom. Pereżempju, fil-prinċipju, il-protezzjoni tal-konsumaturi tista' tintuża biex tiġġustifika kwalunkwe professjoni regolata, bil-għan li jitnaqqsu r-riskji assoċjati mal-attivitajiet professjonali. Madankollu, il-kunsiderazzjonijiet ekonomiċi, bħalma huma l-prezzijiet, il-pagi, il-kompetittività u l-impjiegi (ara t-taqsimiet 2.2. u 2.3), għandhom jiġu vvalutati wkoll f’kull Stat Membru u diskussi bejn l-Istati Membri.

3.3.3 It-tqabbil ta' mudelli alternattivi

L-Istati Membri jużaw forom differenti ta' regolamentazzjoni għall-attivitajiet professjonali. L-aktar approċċ komuni jinvolvi li jiġi rriżervat id-dritt tat-twettiq ta' attivitajiet partikolari għall-professjonisti kwalifikati permezz tal-liġijiet jew tar-regolamentazzjonijiet nazzjonali. Tipi ta' approċċi oħra jinkludu l-ħarsien ta’ titli professjonali jew ta' skemi ta’ ċertifikazzjoni obbligatorji jew saħansitra dawk volontarji (ara l-Anness I).

L-Istati Membri li jużaw sistemi bħal dawn huma mistiedna jippreżentaw rapporti bil-miktub dwar kif jaħdmu fil-prattika l-iskemi ta’ ċertifikazzjoni obbligatorji u volontarji. B’mod partikolari, huma għandhom jirreferu għall-użu tal-akkreditament skont ir-Regolament (KE) Nru 765/2008 bħala kontroll ta' awtorità pubblika ta’ dawn l-iskemi ta' ċertifikazzjoni - kemm fis-settur volontarju kif ukoll f'dak obbligatorju, li jwassal għal rikonoxximent ta’ ċertifikati akkreditati.

 L-evalwazzjoni reċiproka għandha tkun opportunità għall-Istati Membri li ma jirregolawx il-professjonijiet fis-setturi kkonċernati sabiex jipprovdu tagħrif dwar kwalunkwe mekkaniżmi alternattivi li jiggarantixxu r-rispett lejn raġuni prevalenti ta’ interess ġenerali. Dan għandu jippermetti li jsir djalogu bejn l-Istati Membri li jużaw approċċi differenti, fejn għandu jiġi eżaminat l-impatt tat-tipi kollha ta' restrizzjonijiet formali u informali fuq l-aċċess għall-attivitajiet professjonali.

4.       Il-pjan ta’ ħidma

Il-proċess, muri fil-flowchart fl-Anness II, għandu jibda f’Novembru 2013. Kull Stat Membru huwa mistieden biex l-ewwel iwettaq immappjar preċiż tal-professjonijiet regolati kollha tiegħu u mbagħad ikompli bi skrinjar tal-ġustifikazzjoni għal kull professjoni regolata fuq livell domestiku. Il-pass kruċjali li jmiss għandu jkun it-tqabbil tar-riżultati kemm jista’ jkun malajr, f'evalwazzjoni reċiproka estensiva bejn l-Istati Membri kollha. Il-Kummissjoni se tirraporta regolarment dwar il-progress li jkun sar mill-Istati Membri fl-evalwazzjoni reċiproka. Sa April 2015, l-Istati Membri diġà għandhom jipproponu l-ewwel miżuri li l-għan tagħhom ikun li jeżaminaw mill-ġdid ir-restrizzjonijiet għad-dħul f'ċerti attivitajiet professjonali.

L-evalwazzjoni reċiproka għandha tinġabar f’setturi sabiex jitqies il-kuntest ekonomiku (il-kompetizzjoni, il-prezz, l-impjiegi, in-nuqqas ta’ ħaddiema u l-kwalità tas-servizzi). Sabiex jiġi ffaċilitat ix-xogħol, l-iskrinjar u l-evalwazzjoni reċiproka għandhom jinqasmu bejn żewġ fażijiet bi skedi distinti, fejn kull waħda tittratta raggruppamenti differenti ta’ setturi. L-ewwel raggruppament għandu jinkludi l-professjonijiet regolati kollha f’dawk is-setturi ekonomiċi fejn il-modernizzazzjoni tal-qafas regolatorju tista' tikkontribwixxi b’mod sinifikanti għall-impjiegi u t-tkabbir: is-servizzi tan-negozji, il-kostruzzjoni, il-manifattura, il-proprjetà immobbli, it-trasport, il-bejgħ bl-ingrossa u l-bejgħ bl-imnut. It-tieni raggruppament għandu jkopri s-setturi li jifdal (l-edukazzjoni, id-divertiment, is-saħħa u s-servizzi soċjali, is-servizzi ta’ netwerk għajr it-trasport, l-amministrazzjoni pubblika, it-turiżmu, servizzi/attivitajiet oħra).

B’mod parallel, il-Kummissjoni se tniedi studju fl-ewwel nofs tal-2014 (ara t-Taqsima 2.5). Barra minn hekk, il-Kummissjoni se tkompli tinvolvi lill-partijiet interessati u tikkonsulta mal-professjonisti billi torganizza workshops ta' kull sena, kif għamlet f’Ġunju 2013.

Wara li titwettaq l-evalwazzjoni reċiproka ta' skrinjar għal kull raggruppament, l-Istati Membri se jiġu mistiedna jippreżentaw il-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali, li jistgħu jinkludu azzjonijiet li diġà nbdew.  Għal kull professjoni regolata, huma għandhom jiddeterminaw l-aktar azzjoni adegwata, inklużi l-opzjonijiet li ġejjin:

­ iż-żamma tar-regolamentazzjoni eżistenti dwar l-aċċess għall-professjoni, li tindika jekk tneħħewx jew jekk ġewx eżaminati mill-ġdid tipi oħra ta’ regolamentazzjoni applikabbli għall-eżerċitar tal-professjoni;

­ l-immodifikar tar-regolamentazzjoni eżistenti, pereżempju permezz ta’ rieżami tar-rekwiżiti tal-kwalifiki, pereż. li jitqassar id-dewmien tal-programm ta’ taħriġ jew ta' apprentistat, jew permezz tat-tnaqqis tal-kamp ta' applikazzjoni tal-attivitajiet riżervati, pereż. li jiġu rriżervati biss l-attivitajiet marbuta ma' għarfien espert speċifiku u/jew ma' riskji ikbar;

­ is-sostituzzjoni ta' forma eżistenti ta' regolamentazzjoni b'sistema oħra kapaċi li tiżgura l-kwalità tas-servizzi, pereżempju l-ħarsien tat-titlu jew sistema ta’ ċertifikazzjoni volontarja sorveljata mill-awtoritajiet tal-Istat; jew

­ ir-revoka tar-regolamentazzjoni eżistenti.

Meta l-Istati Membri jirċievu talbiet għal regolamentazzjoni ġdida direttament mill-professjonijiet, il-pjanijiet ta’ azzjoni għandhom jinkludu wkoll kriterji ċari u trasparenti li abbażi tagħhom se jiġu eżaminati dawn it-talbiet għal regolamentazzjoni ġdida.

Sabiex tiffaċilita l-proċess, il-Kummissjoni tipproponi li tipproċedi fi tliet fażijiet bi skedi preċiżi u li tipprovdi reazzjoni f'waqtha lill-Istati Membri f’kull fażi.

4.1 L-ewwel fażi: L-immappjar tal-professjonijiet f’kull Stat Membru

F’Novembru 2013, l-Istati Membri għandhom jiċċekkjaw it-tagħrif diġà disponibbli fil-Bażi tad-Dejta tal-Professjonijiet Regolati tal-Kummissjoni u jipprovdu d-dejta addizzjonali kollha meħtieġa, inkluż dwar il-ħarsien tat-titli u dwar l-attivitajiet professjonali soġġetti għal ċertifikazzjoni obbligatorja. Għal dawn il-każijiet, fejn ċertifikazzjoni obbligatorja toriġina minn Direttiva tal-UE (pereż. fit-trasport bit-triq), l-Istati Membri għandhom jinnotifikaw lill-Kummissjoni għal liema strument tal-UE din tkun qed tirreferi.  Għal kull professjoni regolata, l-Istati Membri għandhom jipprovdu wkoll deskrizzjoni tal-attivitajiet riżervati. Il-Bażi tad-Dejta tal-Professjonijiet Regolati għandha titlesta sa Frar 2014.

F’Marzu 2014, il-Kummissjoni biħsiebha tippubblika Mappa Ewropea tal-Professjonijiet Regolati.

4.2 It-tieni fażi (Novembru 2013 – April 2015): l-iskrinjar, l-evalwazzjoni u l-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali għall-ewwel raggruppament ta’ setturi

Bejn Novembru 2013 u Mejju 2014, l-Istati Membri għandhom iwettqu skrinjar dettaljat għall-professjonijiet koperti mill-ewwel raggruppament. Minn Ġunju 2014, il-Kummissjoni se torganizza laqgħat sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jiskambjaw ir-riżultati tal-eżerċizzji ta' skrinjar domestiċi tagħhom. L-Istati Membri kollha se jkollhom il-possibbiltà li jikkummentaw dwar l-iżviluppi u l-konklużjonijiet inizjali minn Stati Membri oħra.

L-Istati Membri se jiġu mistiedna jieħdu inkunsiderazzjoni s-sejbiet tal-Kummissjoni li se jiġu ppreżentati fir-Rapport Annwali tagħha dwar l-Integrazzjoni tas-Suq Uniku (flimkien ma' rapport ta’ evalwazzjoni aktar dettaljat) f’Novembru 2014.

L-iskrinjar u l-proċess ta’ evalwazzjoni reċiproka għandhom jippermettu lill-Istati Membri kollha jħejju rapporti inizjali dwar il-professjonijiet inklużi fl-ewwel raggruppament sa April 2015, li jindikaw il-miżuri li jkunu ħadu jew li jkun biħsiebhom jieħdu. Il-konklużjonijiet ta’ dawn ir-rapporti għandhom ikunu artikolati mal-programmi nazzjonali ta’ riforma (PNR) li għandhom jiġu ppreżentati fl-istess ħin, anke bħala parti mis-Semestru Ewropew. Dawn is-sejbiet jistgħu jitqiesu wkoll fil-kuntest tat-tħejjija tar-Rakkomandazzjonijiet Speċifiċi għall-Pajjiżi tal-2015.

4.3 It-tielet fażi (Ġunju 2014 – Jannar 2016): l-iskrinjar, l-evalwazzjoni u l-pjanijiet ta’ azzjoni nazzjonali għat-tieni raggruppament ta’ setturi

Għandu jiġi segwit l-istess proċess bħal dak segwit għall-ewwel raggruppament. F’Novembru 2015, il-Kummissjoni se tippreżenta l-konklużjonijiet dettaljati fir-Rapport Annwali tagħha dwar l-Integrazzjoni tas-Suq Uniku kif ukoll rapport ta' evalwazzjoni aktar dettaljat. L-Istati Membri għandhom jipprovdu t-tieni rapport sa Jannar 2016, li jindika l-miżuri li jkunu ħadu jew li jkun biħsiebhom jieħdu. Għal darb’oħra, is-sejbiet għal dawn is-setturi jistgħu jitqiesu għas-Semestru Ewropew tal-2016.

F’Ġunju 2015 u f'Marzu 2016, il-Kummissjoni se tipproponi xi azzjonijiet ta’ rimedju bħala segwitu abbażi tal-pjanijiet ta’ azzjoni li jkunu waslulha mingħand l-Istati Membri f'Ġunju 2015 u f’Jannar 2016. Dawn l-azzjonijiet jistgħu jinkludu, inter alia, it-tnedija ta’ proċeduri ta’ ksur fejn jinżammu r-rekwiżiti nazzjonali diskriminatorji jew sproporzjonati.

5. Konklużjoni

It-trasparenza u l-evalwazzjoni reċiproka tal-professjonijiet regolati għandhom iwasslu għall-modernizzazzjoni tal-oqfsa nazzjonali li jillimitaw l-aċċess għall-professjonijiet. Ir-riżultati għandhom jinkoraġġixxu l-mobilità tal-professjonisti fis-Suq Uniku, jgħinu biex jinħolqu impjiegi ġodda fis-setturi professjonali kkonċernati, itejbu l-kompetittività ta’ dawn is-setturi u ta' oħrajn relatati u jiftħu l-opportunitajiet ta’ tkabbir.

Il-Kummissjoni tistenna li l-Istati Membri jimpenjaw ruħhom bis-sħiħ f'dan l-eżerċizzju, u li jallokaw riżorsi biżżejjed biex jipparteċipaw fl-iskrinjar u fl-evalwazzjoni reċiproka tar-regolamentazzjonijiet nazzjonali. Il-Kummissjoni hi konxja mill-ħidma sinifikanti li għandha titwettaq fil-livell nazzjonali u hija lesta li tassisti kull fejn ikun possibbli.

ANNESS I

Approċċi differenti fir-regolamentazzjoni tal-attivitajiet professjonali

1. Il-professjonijiet regolati marbuta mal-attivitajiet riżervati

L-aktar approċċ komuni huwa li jiġi rriżervat id-dritt tat-twettiq ta' attivitajiet partikolari għall-professjonisti kwalifikati permezz tal-liġijiet jew tar-regolamentazzjonijiet nazzjonali. Skont dan l-approċċ, l-Istati Membri stess jiddefinixxu sett ta’ attivitajiet professjonali li għalihom iqisu li tkun meħtieġa kwalifika speċifika. Pereżempju, f’ħafna Stati Membri, l-attivitajiet relatati ma’ disinn ta' bini huma esklussivament riżervati għall-periti.

Ir-rekwiżiti tal-kwalifiki u l-firxa tal-attivitajiet riżervati ġeneralment huma kkontrollati minn awtorità pubblika f’livell nazzjonali jew reġjonali. F’ċerti każijiet, din is-setgħa tiġi delegata lill-korpi professjonali (ordnijiet, awli, kulleġġi) li jkollhom funzjonijiet organizzattivi u dixxiplinarji u li jkunu responsabbli għall-iżvilupp u għall-applikazzjoni ta’ kodiċi deontoloġiku.

Sabiex jingħelbu l-ostakli possibbli li jinħolqu minħabba r-regolamentazzjonijiet nazzjonali, fl-UE ġiet stabbilita sistema ta’ rikonoxximent reċiproku tal-kwalifiki. Id-Direttiva 2005/36/KE tapplika għall-professjonisti kwalifikati fi Stat Membru wieħed (kemm jekk il-professjoni hi regolata hemmhekk kif ukoll jekk le) u li jkunu ħerqana li jistabbilixxu lilhom infushom jew li jipprovdu servizzi fi Stat Membru ieħor, fejn il-professjoni tkun regolata.

2. L-attivitajiet professjonali regolati permezz ta’ ċertifikazzjoni obbligatorja

L-aċċess għall-attivitajiet professjonali li jirrikjedu għarfien speċifiku tar-regoli jew tal-proċessi tekniċi jista' jkun soġġett għal ċertifikazzjoni obbligatorja fil-livell nazzjonali. F’xi każijiet, dan l-obbligu jiġi mil-leġiżlazzjoni tal-UE. Id-differenza ewlenija bejn dan l-approċċ u r-riżervi tal-attività deskritti hawn fuq hija li r-rekwiżit ta' kwalifika mhuwiex esklussivament marbut ma’ professjoni bħala tali. Hemm firxa limitata ta’ attivitajiet tekniċi speċifiċi li jiddependu fuq il-pussess ta’ ċertifikat li jista' jinkiseb minn membri ta’ professjonijiet differenti.

Eżempju partikolari huwa l-leġiżlazzjoni tal-UE fil-qasam tal-gassijiet fluworurati[17]. Din tipprovdi għal ċertifikazzjoni obbligatorja għall-kumpaniji u għall-persunal li jaħdmu b'sistemi stazzjonarji ta’ tkessiħ u b'tagħmir ta’ kondizzjonament tal-arja u ta’ pompi tas-sħana. Ġiet żviluppata leġiżlazzjoni simili fil-livell tal-UE għal ċerti kategoriji ta' sewwieqa tal-ferrovija[18] u għal ċerti kategoriji ta' sewwieqa professjonali involuti fit-trasport bit-triq[19].

F’dawn il-każijiet kollha, il-leġiżlazzjoni tal-UE tiddefinixxi r-rekwiżiti minimi ta’ taħriġ. Kultant hi tiddefinixxi l-kundizzjonijiet u l-proċeduri għar-rikonoxximent taċ-ċertifikati maħruġa fi Stati Membri oħra.  Barra minn hekk, jekk dawn l-iskemi ta’ ċertifikazzjoni huma bbażati fuq l-akkreditament skont ir-Regolament (KE) Nru 765/2008, l-Istati Membri l-oħrajn huma obbligati li jirrikonoxxu dawn iċ-ċertifikati.  Madankollu, fejn dan mhuwiex il-każ jew meta l-kundizzjonijiet eżatti għar-rikonoxximent mhumiex speċifikati, id-Direttiva 2005/36/KE tipprovdi l-qafas meħtieġ għar-rikonoxximent. 

3. It-titoli professjonali protetti

Approċċ ieħor jikkonsisti fir-regolamentazzjoni tal-aċċess għat-titoli professjonali. F’dan il-każ, biex jintuża titolu professjonali, tkun meħtieġa kwalifika speċifika, iżda l-attività marbuta mal-professjoni ma tkunx riżervata għad-detenturi ta’ dan it-titolu: kulħadd jista’ jeżerċita l-attivitajiet, sakemm ma jużawx it-titolu. Pereżempju fil-Ġermanja, it-titolu professjonali “Ingenieur” huwa protett bil-liġi u jista’ jinkiseb biss fuq il-bażi ta’ kwalifika akkademika fl-inġinerija jew fix-xjenzi naturali.

Xi korpi professjonali għandhom is-setgħa esklussiva, mogħtija mill-awtoritajiet pubbliċi, li jagħtu titoli professjonali (pereż. korpi professjonali inkorporati permezz ta' karta fir-Renju Unit)..

Titolu professjonali protett huwa sinjal għall-konsumaturi u għall-impjegaturi li d-detentur jissodisfa r-rekwiżiti ta' kwalifiki partikolari, filwaqt li jħallihom fil-libertà li jimpjegaw professjonisti li ma jkollhomx dak it-titolu.

4. Skemi ta’ ċertifikazzjoni volontarji

Is-sistemi ta’ ċertifikazzjoni volontarji spiss jintużaw minn professjonijiet li ma jkunux regolati bil-liġi. L-objettivi ewlenin tagħhom huma li juru kompetenza professjonali, li jiggarantixxu l-kwalità tas-servizzi u li jwasslu l-informazzjoni lill-konsumaturi, fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni. L-Artikolu 26 tad-Direttiva dwar is-Servizzi[20] jippromwovi l-iżvilupp ta’ sistemi ta’ ċertifikazzjoni u ta' tikketti tal-kwalità sabiex tkun tista' ssir il-valutazzjoni tal-kompetenza tal-fornituri tas-servizzi u sabiex tiġi ggarantita kwalità għolja ta’ servizz. 

Xi skemi ta’ ċertifikazzjoni huma żviluppati minn korpi regolatorji maħtura mill-awtoritajiet tal-Istat (pereż. il-Kunsill għall-Kura tax-Xagħar fir-Renju Unit). Madankollu, il-ġestjoni ta’ dan it-tip ta’ sistemi ta’ ċertifikazzjoni tista' tinvolvi kostijiet konsiderevoli għall-partijiet interessati.

Fost l-assoċjazzjonijiet professjonali, hemm xejra li dejjem qed tikber biex dawn jiżviluppaw l-iskemi ta’ ċertifikazzjoni tagħhom stess, u f’xi każijiet, biex jissottomettu s-sħubija tagħhom għal ċertifikazzjoni minn qabel tal-membru futur.

Fl-2012, fl-Italja, ġiet adottata liġi ġdida dwar l-organizzazzjoni ta’ professjonijiet mhux regolati, li tintroduċi l-possibbiltà li jiġu kostitwiti assoċjazzjonijiet professjonali u li tippromwovi l-awtoċertifikazzjoni volontarja ta’ professjonisti li jeżerċitaw attivitajiet mhux regolati. L-awtoċertifikazzjoni għandha tiġi bbażata fuq normi tekniċi nazzjonali li jiddefinixxu l-kompetenzi meħtieġa għat-twettiq tal-professjoni.

Din il-prassi għandha l-għan li ttejjeb it-trasparenza tal-attivitajiet professjonali għall-konsumaturi u li tgħinhom jagħżlu bejn fornituri ta’ servizz differenti. Madankollu, jekk dawn l-iskemi ta’ ċertifikazzjoni ma jkunux ibbażati fuq l-akkreditament skont ir-Regolament (KE) Nru 765/2008, ma jkun hemm l-ebda kontroll tal-kwalità jew tal-funzjonament tagħhom. Barra minn hekk, dawn jistgħu joħolqu ostakli prattiċi għall-aċċess ta’ attivitajiet professjonali. Huma jistgħu, pereżempju, jiffavorixxu l-iżvilupp ta’ assoċjazzjonijiet professjonali dominanti, u dan iwassal għall-iżolament ta' parteċipanti ġodda minn pajjiżi oħra: għalkemm l-aċċess għall-attivitajiet professjonali ma jkollux restrizzjoni bil-liġi, iċ-ċertifikazzjoni issir neċessità fis-suq; fl-istess ħin, fin-nuqqas ta’ regolamentazzjoni statali, is-sistema ta’ rikonoxximent prevista fid-Direttiva 2005/36/KE ma tkunx tapplika.

ANNESS II

  

[1]       Il-Komunikazzjoni dwar l-implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Servizzi "Sħubija għal tkabbir ġdid fis-servizzi 2012-2015" (ara http://ec.europa.eu/internal_market/services/docs/services-dir/implementation/report/COM_2012_261_mt.pdf)

[2] L-Artikolu 59 tad-Direttiva riveduta dwar il-Kwalifiki Professjonali (ara: http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201309/20130902ATT70679/20130902ATT70679EN.pdf)

[3]       Ir-Rakkomandazzjoni tal-14 ta' Ġunju 2012

[4] Ara fl-2003, fl-2008 (u fl-2013) fl-indirizz li ġej:

 http://www.oecd.org/eco/reform/indicatorsofregulatoryconditionsintheprofessionalservices.htm

[5] Law and Kim (2005) "Specialization and Regulation: The Rise of Professionals and the Emergence of

Occupational Licensing Regulation"

[6] Friedman (1962) "Capitalism and Freedom", Shapiro (1986) "Investment, Moral Hazard and Occupational Licensing",

Stigler (1971) "The Theory of Economic Regulation"

[7] Friedman (1962) ara n-nota ta' qiegħ il-paġna Nru 6, Kleiner (2006) "Licensing Occupations: Ensuring Quality or Restricting Competition?"

[8] Mortensen and Pissarides (1994) "Job Creation and Job Destruction in the Theory of Unemployment"

[9] Carroll and Gaston (1981) "A Note on the Quality of Legal Services: Peer Review and Disciplinary Service", Maurizi

 (1980) "The impact of regulation on quality: The case of California contractors", Kugler and Sauer (2005) "Doctors

without Borders? Relicensing Requirements and Negative Selection in the Market for Physicians"

[10]  Kleiner and Krueger (2013) "Analyzing the Extent and Influence of Occupational Licensing on the Labor Market"

[11] Kleiner (2006), ara n-nota ta' qiegħ il-paġna Nru 7

[12] Plantl and Spitz-Oener (2009), "How does Entry Regulation Influence Entry to Self-Employment and Occupational

 Mobility?"

[13]  Ara l-Artikolu 3(1)(a) tad-Direttiva Nru 2005/36/KE.

[14] Il-bażi tad-dejta tal-professjonijiet regolati miżmuma mill-Kummissjoni abbażi tal-informazzjoni pprovduta mill-Istati Membri. Il-bażi tad-dejta telenka l-professjonijiet regolati koperti mid-Direttiva 2005/36/KE. (il-websajt: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?fuseaction=home.home) 

[15] Jeħtieġ li l-għadd ta’ professjonijiet regolati mill-Istati Membri jiġu ttrattati b’attenzjoni. Il-mod li bih l-Istati Membri bħalissa jelenkaw il-professjonijiet regolati tagħhom fil-Bażi tad-Dejta dwar il-Professjonijiet Regolati jista' jvarja (ċerti Stati Membri jistgħu jinnotifikaw professjoni waħda li tkopri firxa kbira ta’ attivitajiet/speċjalitajiet differenti, filwaqt li Stati Membri oħra jistgħu jinnotifikaw diversi professjonijiet). 

[16] Dawn jissejħu “tagħlim u taħriġ regolat” skont id-Direttiva dwar il-Kwalifiki Professjonali.

[17] Ir-Regolament 842/2006 -; Ir-Regolament tal-Kummissjoni 303/2008

[18] Id-Direttiva 2007/59/KE

[19] Id-Direttiva 2003/59/KE

[20] Id-Direttiva 2006/123/KE