mt

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 1

 

ANNESS A mal- Proposta ta’

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea ta’ kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 1 KARATTERISTIĊI ĠENERALI U PRINĊIPJI BAŻIĊI

KARATTERISTIĊI ĠENERALI

1.01       Is-Sistema Ewropea ta’ Kontijiet Nazzjonali u Reġjonali (minn hawn 'il quddiem issir referenza għaliha bħala “ESA 2010”, jew “l-ESA”) huwa qafas ta’ kontabilità internazzjonalment kompatibbli għal deskrizzjoni sistematika u dettaljata ta’ ekonomija totali (jiġifieri reġjun, pajjiż jew grupp ta’ pajjiżi), il-komponenti tiegħu u r-relazzjonijiet tiegħu ma’ ekonomiji totali oħrajn.

1.02       Il-predeċessur tal-ESA 2010 (l-ESA 95) ġie ppubblikat fl-1996. Il-manwal tal-ESA 2010 għandu l-istess struttura tal-pubblikazzjoni ESA 1995 għall-ewwel 13-il kapitolu, iżda wara għandu 11-il kapitolu ġdid li jelaboraw aspetti mis-sistema li jirriflettu żviluppi fil-kejl ta’ ekonomiji moderni, jew fl-użu tal-ESA 95 fl-Unjoni Ewropea (l-UE).

1.03       L-istruttura ta' dan il-manwal hija din li ġejja. Il-Kapitolu 1 ikopri l-karatteristiċi bażiċi tas-sistema f'termini ta' kunċetti, u jistabbilixxi l-prinċipji tal-ESA u jiddeskrivi l-unitajiet statistiċi fundamentali u l-gruppi tagħhom. Jagħti ħarsa ġenerali lejn is-sekwenza ta' kontijiet, u deskrizzjoni qasira tal-aggregati prinċipali u r-rwol tat-tabelli tal-provvista u l-użu u l-qafas ta' input-output. Il-Kapitolu 2 jiddeskrivi l-unitajiet istituzzjonali użati fil-kejl tal-ekonomija, u kif dawn l-unitajiet jiġu klassifikati f'setturi u fi gruppi oħra biex jippermettu li ssir analiżi. Il-Kapitolu 3 jiddeskrivi t-tranżazzjonijiet kollha fir-rigward tal-prodotti (prodotti u servizzi), kif ukoll l-assi mhux prodotti, fis-sistema. Il-Kapitolu 4 jiddeskrivi t-tranżazzjonijiet kollha fl-ekonomija relatati mad-distribuzzjoni u r-ridistribuzzjoni tad-dħul u l-ġid fl-ekonomija. Il-Kapitolu 5 jiddeskrivi t-tranżazzjonijiet finanzjarji fl-ekonomija. Il-Kapitolu 6 jiddeskrivi t-tibdiliet li jistgħu jseħħu fil-valur tal-assi permezz ta' avvenimenti mhux ekonomiċi jew tibdiliet fil-prezzijiet. Il-Kapitolu 7 jiddeskrivi l-karti ta' bilanċ u l-iskema ta' klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet. Il-Kapitolu 8 jistabbilixxi s-sekwenza tal-kontijiet, l-entrati saldatorji assoċjati ma' kull kont. Il-Kapitolu 9 jiddeskrivi t-tabelli tal-provvista u l-użu, u r-rwol tagħhom fit-tlaqqigħ tal-kejl tad-dħul, tal-output u tan-nefqa fl-ekonomija. Jiddeskrivi wkoll it-tabelli tal-input-output li jistgħu jinħarġu mit-tabelli tal-provvista u l-użu. Il-Kapitolu 10 jiddeskrivi l-bażi kunċettwali għall-kejl tal-prezz u l-volum assoċjat mal-valuri nominali li qegħdin fil-kontijiet. Il-Kapitolu 11 jiddeskrivi l-kejl tal-popolazzjoni u tas-suq tax-xogħol li jista' jintuża flimkien mal-kejl tal-kontijiet nazzjonali fl-analiżi ekonomika. Il-Kapitolu 12 jagħti deskrizzjoni qasira tal-kontijiet nazzjonali li jsiru erba' darbiet f'sena, u kif inhuma differenti minn dawk annwali.

1.04       Il-Kapitolu 13 jiddeskrivi l-għanijiet, il-kunċetti u l-kwistjonijiet ta' kumpilazzjoni fit-tfassil ta' sett ta' kontijiet reġjonali. Il-Kapitolu 14 ikopri l-miżuri tas-servizzi finanzjarji pprovduti minn intermedjarji finanzjarji u li huma ffinanzjati permezz ta’ rċevuti ta’ interess nett, u jirrifletti snin ta’ riċerka u żvilupp mill-Istati Membri sabiex ikun hemm kejl robust u armonizzat madwar l-Istati Membri. Il-Kapitolu 15 dwar il-kuntratti, il-kiri u l-liċenzji huwa neċessarju sabiex jiġi deskritt qasam ta’ importanza dejjem akbar fil-kontijiet nazzjonali. Il-Kapitoli 16 u 17 dwar l-assigurazzjoni, l-assigurazzjoni soċjali u l-pensjonijiet jiddeskrivi kif dawn l-arranġamenti huma mmaniġġjati fil-kontijiet nazzjonali, minħabba li d-domandi ta’ ridistribuzzjoni jsiru ta’ interess dejjem akbar hekk kif il-popolazzjonijiet jixjieħu. Il-Kapitolu 18 ikopri l-kontijiet tal-bqija tad-dinja, l-ekwivalent tal-kontijiet nazzjonali għall-kontijiet tal-bilanċ tas-sistemi ta’ kejl tal-ħlas. Il-Kapitolu 19 dwar il-Kontijiet Ewropej huwa ġdid ukoll, u jkopri aspetti mill-kontijiet nazzjonali, fejn l-arranġamenti istituzzjonali u ta’ negozju Ewropej iqajmu kwistjonijiet li jirrikjedu approċċ armonizzat. Il-Kapitolu 20 jiddeskrivi l-kontijiet għas-settur tal-gvern – qasam ta’ interess speċjali hekk kif kwistjonijiet ta’ prudenza fiskali mill-Istati Membri jkompli jkunu kritiċi għat-twettiq tal-politika ekonomika fl-UE. Il-Kapitolu 21 jiddeskrivi r-rabtiet bejn il-kontijiet tan-negozju u l-kontijiet nazzjonali, qasam ta’ interess dejjem akber hekk kif il-korporazzjonijiet multinazzjonali jsiru responsabbli minn sehem dejjem akbar tal-PDG għall-pajjiżi kollha. Il-Kapitolu 22 jiddeskrivi r-relazzjoni tal-kontijiet satellitari mal-kontijiet nazzjonali prinċipali. Il-Kapitoli 23 u 24 qegħdin għal skopijiet ta’ referenza; Il-Kapitolu 23 jistabbilixxi l-klassifikazzjonijiet użati għas-setturi, l-attivitajiet u l-prodotti fl-ESA 2010, u l-Kapitolu 24 jistabbilixxi s-sekwenza kompluta ta’ kontijiet għal kull settur.

1.05       L-ESA 2010 hija konsistenti b'mod ġenerali mal-linji gwida dinjija dwar il-kontabilità nazzjonali: is-Sistema ta’ Kontijiet Nazzjonali 2008 (l-SNA 2008. Dawn il-linji gwida nħolqu taħt ir-responsabilità konġunta tan-Nazzjonijiet Uniti (NU), il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), l-Uffiċċju tal-Istatistika tal-Komunitajiet Ewropej (Eurostat), l-Organizzazzjoni ta’ Koperazzjoni Ekonomika u Żvilupp (OECD) u l-Bank Dinji. L-ESA 2010 tenfasizza aktar iċ-ċirkostanzi u l-ħtiġijiet tad-dejta fl-UE. Bħall-SNA 2008, l-ESA 2010 hija armonizzata mal-kunċetti u l-klassifikazzjonijiet użati f’ħafna statistiċi soċjali u ekonomiċi Ewropej oħrajn. Xi eżempji huma l-istatistika dwar ix-xogħol, l-istatistika dwar il-manifattura u l-istatistika dwar in-negozju estern. L-ESA 2010 għalhekk isservi bħala l-qafas ċentrali ta’ referenza għall-istatistiċi soċjali u ekonomiċi tal-UE u l-Istati Membri tagħha.

1.06       Il-qafas tal-ESA jikkonsisti f’żewġ settijiet prinċipali ta’ tabelli:

a)      Il-kontijiet tas-settur istituzzjonali;

b)      Il-qafas ta’ input-output, u l-kontijiet skont l-industrija.

1.07       Il-kontijiet settorjali jipprovdu, skont is-settur istituzzjonali, deskrizzjoni sistematika tal-istadji differenti tal-proċess ekonomiku: produzzjoni, ġenerazzjoni tad-dħul, distribuzzjoni tad-dħul, ridistribuzzjoni tad-dħul, użu tad-dħul u dovuti finanzjarji u mhux finanzjarji. Il-kontijiet settorjali jinkludu wkoll karti ta’ bilanċ sabiex jiddeskrivu l-istokks ta’ assi, obbligazzjonijiet u valur nett fil-bidu u fit-tmiem tal-perjodu ta’ kontabilità. 1.08        Il-qafas ta’ input u output permezz tat-tabelli ta’ provvista u użu, jistabbilixxi l-proċess tal-produzzjoni (struttura tal-ispiża, dħul iġġenerat u xogħol) f’aktar dettall u l-flussi ta’ prodotti u servizzi (output, importazzjonijiet, esportazzjonijiet, konsum finali, konsum intermedju u formazzjoni tal-kapital skont il-grupp tal-prodott). Żewġ identitajiet importanti ta’ kontabilità huma riflessi fil-qafas. Is-somma tad-dħul iġġenerat f’industrija hija ugwali għall-valur miżjud prodott minn dik l-industrija, u għal kwalunkwe prodott jew raggruppament ta’ prodotti, il-provvista hija ugwali għad-domanda. 1.09          L-ESA tinkludi kunċetti ta’ popolazzjoni u xogħol. Dawn il-kunċetti huma relevanti għall-kontijiet settorjali, il-kontijiet skont l-industrija u l-qafas ta’ provvista u użu. 1.10       L-ESA 2010 mhix ristretta għall-kontabilità nazzjonali annwali, iżda tapplika wkoll għall-kontijiet ta’ kontabilità trimestrali jew perjodu iqsar jew itwal. Hija tapplika wkoll għall-kontijiet reġjonali. 1.11    L-ESA teżisti flimkien mal-SNA minħabba l-użi tal-miżuri ta’ kontijiet nazzjonali fl-UE. L-Istati Membri tal-UE huma responsabbli għall-ġbir u l-preżentazzjoni tal-kontijiet nazzjonali tagħhom stess sabiex jiddeskrivu s-sitwazzjoni ekonomika tal-pajjiżi tagħhom. L-Istati Membri jikkompilaw ukoll sett ta’ kontijiet sottomessi lill-Kummissjoni (il-Eurostat) bħala parti minn programm ta’ trażmissjoni tad-dejta regolatorja, għall-użi prinċipali ta’ politika soċjali, ekonomika u fiskali fl-Unjoni. Dawn l-użi jinkludu d-determinazzjoni ta’ kontribuzzjonijiet monetarji tal-Istati Membri għall-baġit tal-UE permezz “tar-raba’” riżorsa, għajnuna għal reġjuni tal-UE permezz tal-programm ta’ fondi strutturali u s-sorveljanza tal-prestazzjoni ekonomika tal-Istati Membri fil-qafas tal-Proċedura tad-Defiċit Eċċessiv u tal-Patt ta’ Stabilità u Tkabbir.

1.12       Sabiex l-imposti u l-benefiċċji jitqassmu skont il-miżuri kkompilati u ppreżentati b’mod strettament konsistenti, l-istatistika ekonomika użata għal dawn l-għanijiet għandha tiġi kkompilata skont l-istess kunċetti u regoli. L-ESA hija regolament li jistabbilixxi regoli, konvenzjonijiet, definizzjonijiet u klassifikazzjonijiet li għandhom jiġu applikati fil-produzzjoni tal-kontijiet nazzjonali fl-Istati Membri li għandhom jagħmlu parti mill-programm ta’ trażmissjoni tad-dejta, kif inhu stabbilit fl-Anness B ma' dan ir-Regolament. 1.13            Minħabba s-somom ta’ flus kbar ħafna involuti fis-sistema ta’ distribuzzjonijiet u benefiċċji operata fl-UE, huwa essenzjali li s-sistema ta’ kejl tkun applikata b’mod konsistenti f’kull Stat Membru. F’dawn iċ-ċirkostanzi, huwa importanti li jiġi adottat approċċ ta’ attenzjoni għal stimi li ma jistgħux jiġu osservati direttament fis-suq, u għandu jiġi evitat l-użu ta’ proċeduri fuq il-bażi ta’ mudell għall-istima tal-kejl fil-kontijiet nazzjonali. 1.14          Il-kunċetti tal-ESA, f'diversi istanzi, huma aktar speċifiċi u preċiżi minn dawk tal-SNA sabiex tiġi żgurata kemm jista’ jkun il-konsistenza bejn il-miżuri tal-Istati Membri dderivati mill-kontijiet nazzjonali. Dan ir-rekwiżit fundamentali għal stimi konsistenti b’saħħithom ta bħala riżultat l-identifikazzjoni ta’ sett prinċipali ta’ kontijiet fl-UE. Fejn il-livell ta' konsistenza tal-kejl madwar l-Istati Membri jitiqes li mhux biżżejjed, dawn l-istimi tal-aħħar huma ġeneralment inklużi f’hekk imsejħa “kontijiet mhux prinċipali” li jkopru t-tabelli supplementari u l-kontijiet satellitari. 1.15           Eżempju fejn l-UE ħasset il-ħtieġa li l-ESA 2010 toqgħod attenta jinsab fil-qasam tal-obbligazzjonijiet tal-pensjonijiet. Il-każ li fih dawn jiġu mkejla sabiex jassistu fl-analiżi ekonomika huwa wieħed b’saħħtu, iżda r-rekwiżit kritiku fl-UE li jinħolqu kontijiet li huma konsistenti fiż-żmien u fl-ispazju rrikjeda approċċ b’attenzjoni.approach. Globalizzazzjoni

1.16  In-natura dejjem aktar globali tal-attività ekonomika żiedet in-negozju internazzjonali fil-forom kollha tiegħu, u żiedet l-isfidi għall-pajjiżi li jirreġistraw l-ekonomiji domestiċi tagħhom fil-kontijiet nazzjonali. Il-globalizzazzjoni hija l-proċess multidinamiku u multidimensjonali li permezz tiegħu r-riżorsi nazzjonali jsiru aktar mobbli b’mod intenzjonat, filwaqt li l-ekonomiji nazzjonali jsiru dejjem aktar interdipendenti. Il-karatteristika tal-globalizzazzjoni li potenzjalment tikkawża l-aktar problemi ta’ kejl għall-kontijiet nazzjonali, hija s-sehem dejjem akbar tat-tranżazzjonijiet internazzjonali li jitwettqu minn kumpaniji multinazzjonali, li fihom it-tranżazzjonijiet bejn il-fruntieri jsiru bejn kumpanniji prinċipali, sussidjarji u affiljati. Iżda jeżistu sfidi oħrajn, u din li ġejja hija lista aktar eżawrjenti ta’ kwistjonijiet dwar id-dejta: (1)      Il-prezz tat-trasferiment bejn korporazzjonijiet affiljati (valutazzjoni tal-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet);

(2)     Żieda fl-ipproċessar tan-nollijiet, fejn il-prodotti huma nnegozjati bejn il-fruntieri nazzjonali mingħajr ma jinbidel il-proprejtarju (prodotti għall-ipproċessar), u merkanzija;

(3)     Negozjar internazzjonali permezz tal-internet, kemm għall-korporazzjonijiet kif ukoll għall-familji;

(4)     Negozju u użu tal-assi ta’ proprjetà intellettwali madwar id-dinja;

(5)     Ħaddiema li jaħdmu barra mill-pajjiż, u li jibagħtu ammonti sinifikanti mill-paga lill-familja fit-territorju domestiku (remissjonijiet tal-ħaddiema, parti minn trasferimenti personali);

(6)     Korporazzjonijiet multinazzjonali li jorganizzaw in-negozju tagħhom bejn il-fruntieri nazzjonali, sabiex jimmassimizzaw l-effiċjenza tal-produzzjoni u jimminimizzaw il-piż globali tat-taxxa. Dan jista’ joħloq strutturi korporattivi artifiċjali li jistgħu ma jirriflettux ir-realtà ekonomika;

(7)     L-użu ta’ vetturi offshore ta’ finanzjament (Entitajiet għal Skopijiet Speċjali u forom oħrajn) sabiex jirranġaw finanzjament għal attivitajiet globali;

(8)     Riesportazzjoni tal-prodotti; u fl-UE t-trasport ta’ prodotti bejn l-Istati Membri wara li jidħlu fl-unjoni ekonomika (kważi-trasport);

(9)     Żieda fir-relazzjonijiet barranin ta’ investiment dirett, u l-ħtieġa li jiġu identifikati u allokati l-flussi ta’ investiment dirett.

1.17  Dawn l-aspetti kulma jmur aktar komuni tal-globalizzazzjoni jagħmlu l-qbid u l-kejl preċiż ta’ flussi bejn il-fruntieri sfida dejjem akbar għall-istatistiċi nazzjonali. Saħansitra b’sistema komprensiva u b’saħħitha ta’ ġbir u kejl għall-informazzjoni fis-settur tal-bqija tad-dinja (u għalhekk fil-kontijiet internazzjonali li jinsabu fil-bilanċ tal-ħlas), il-globalizzazzjoni sejra żżid il-ħtieġa għal sforzi żejda sabiex tinżamm il-kwalità tal-kontijiet nazzjonali għall-ekonomiji kollha, u r-raggruppament tal-ekonomiji.L-UŻI TAL-ESA

Qafas għal analiżi u politika

1.18       Il-qafas tal-ESA jista’ jintuża sabiex jiġu analizzati u evalwati:

a)      L-istruttura ta’ ekonomija totali. Xi eżempji ta’ kejl użat huma:

(1)     Valur miżjud u xogħol skont l-industrija;

(2)     Valur miżjud u xogħol skont ir-reġjun;

(3)     Dħul distribwit skont is-settur;

(4)     Importazzjonijiet u esportazzjonijiet skont il-grupp tal-prodott;

(5)     Nefqa finali tal-konsum skont l-intestatura funzjonali u l-grupp tal-prodott;

(6)     Formazzjoni tal-kapital fiss u stokk tal-kapital fiss skont l-industrija;

(7)     Il-kompożizzjoni tal-istokks u l-flussi ta’ assi finanzjarji skont it-tip ta’ assi u skont is-settur.

b)      Partijiet jew aspetti speċifiċi ta’ ekonomija. Xi eżempji huma:

(1)     Bankjar u finanzjament fl-ekonomija nazzjonali;

(2)     L-irwol tal-gvern u l-pożizzjoni finanzjarja tiegħu;

(3)     L-ekonomija ta’ reġjun speċifiku (meta mqabbla ma’ dik tan-nazzjon kollu);

(4)     Livelli ta’ tfaddil tal-familja u ta’ dejn.

c)      L-iżvilupp ta’ ekonomija biż-żmien. Xi eżempji huma:

(1)     L-analiżi tar-rati ta’ tkabbir tal-PDG;

(2)     L-analiżi tal-inflazzjoni;

(3)     L-analiżi ta’ tendenzi staġunali fin-nefqa tal-familja fuq il-bażi ta’ kontijiet trimestrali;

(4)     L-analiżi tal-bidla fl-importanza ta’ tipi partikolari ta’ strumenti finanzjarji biż-żmien, pereżempju ż-żieda fl-importanza tad-derivattivi finanzjarji;

(5)     It-tqabbil tal-istrutturi industrijali tal-ekonomija nazzjonali fuq medda twila ta’ żmien.

d)      Ekonomija totali f’relazzjoni ma’ ekonomiji oħrajn. Xi eżempji huma:

(1)     It-tqabbil tal-irwol u d-daqs tal-gvern fl-Istati Membri tal-UE

(2)     L-analiżi tal-interdipendenzi bejn l-ekonomiji tal-UE;

(3)     L-analiżi tal-kompożizzjoni u d-destinazzjoni ta’ esportazzjonijiet tal-UE;

(4)     It-tqabbil tar-rati ta' tkabbir tal-PDG jew tad-dħul disponibbli per capita fl-UE u ekonomiji żviluppati oħrajn.

1.19       Għall-UE u l-Istati Membri tagħha, iċ-ċifri mill-qafas tal-ESA għandhom rwol prinċipali fil-formolazzjoni u l-monitoraġġ tal-politiki soċjali u ekonomiċi tagħhom.

L-eżempji li ġejjin juru użi tal-qafas tal-ESA:

a)      Il-monitraġġ u l-gwida tat-tfassil tal-politika monetarja u makroekonomika fiż-żona tal-euro, u d-definizzjoni tal-kriterji ta’ konverġenza għall-unjoni ekonomika u monetarja (l-EMU) f’termini taċ-ċifri ta’ kontijiet nazzjonali (pereżempju r-rati ta’ tkabbir tal-PDG).

b)      Id-definizzjoni tal-kriterji għall-proċedura ta’ defiċit eċċessiv: kejl ta’ defiċit u dejn tal-gvern.

c)      L-għoti ta’ appoġġ finanzjarju lil reġjuni fl-UE: l-allokazzjoni tal-fondi għan-nefqa għal reġjuni li jużaw l-istatistika tal-kontijiet reġjonali;

d)      Id-determinazzjoni tar-riżorsi proprji tal-baġit tal-UE. Dan tal-aħħar jiddependi fuq iċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali bi tliet modi:

(1)     Ir-riżorsi totali għall-UE huma ddeterminati bħala perċentwali mis-somma tad-dħul nazzjonali gross (DNG) tal-Istati Membri;

(2)     It-tielet riżorsa proprja tal-UE hija r-riżorsa proprja tal-VAT. Il-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri għal din ir-riżorsa huma fil-biċċa l-kbira ddeterminati miċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali, għaliex dawn iċ-ċifri jintużaw sabiex tiġi kkalkolata rata medja tal-VAT;

(3)     Il-qisien relattivi tal-kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri għar-raba’ riżorsa proprja tal-UE huma bbażati fuq l-istimi tad-dħul nazzjonali gross tagħhom. Dawn l-istimi huma l-bażi tal-biċċa l-kbira tal-ħlasijiet tal-Istati Membri.

Karatteristiċi tal-kunċetti ESA

1.20       Sabiex jistabbilixxu bilanċ bejn il-ħtiġijiet tad-dejta u l-possibbiltajiet tad-dejta, il-kunċetti fl-ESA għandhom diversi karatteristiċi importanti. Il-karatteristiċi huma li l-kontijiet huma:

a)      Kompatibbli internazzjonalment;

b)      Armonizzati ma’ dawk f'sistemi statistiċi soċjali u ekonomiċi oħrajn;

c)      Konsistenti;

d)      Operattivi, jiġifieri jistgħu jiġu mkejla fil-prattika;

e)      Differenti mill-biċċa l-kbira tal-kunċetti amministrattivi;

f)       Stabbiliti sew u fissi għal perjodu twil;

g)      Jiffukaw fuq id-deskrizzjoni tal-proċess ekonomiku f’termini monetarji li jistgħu jiġu osservati mal-ewwel;

h)      Kapaċi japplikaw f’sitwazzjonijiet differenti u għal skopijiet differenti.

1.21       Il-kunċetti huma kompatibbli internazzjonalment għaliex:

a)      Il-kunċetti fl-ESA huma konsistenti ma’ dawk fil-linji gwida dinjija dwar il-kontabilità nazzjonali, jiġifieri l-SNA;

b)      Għall-Istati Membri tal-UE, l-ESA hija l-istandard għas-sottomissjoni tad-dejta ta’ kontijiet nazzjonali lill-organizzazzjonijiet internazzjonali kollha.

Il-kompatibbiltà internazzjonali tal-kunċetti hija essenzjali meta jitqabblu l-istatistiċi għal pajjiżi differenti.

1.22       Il-kunċetti huma armonizzati ma’ dawk fi statistiċi soċjali u ekonomiċi oħrajn għaliex l-ESA tapplika kunċetti u klassifikazzjonijiet (pereżempju, NACE reviżjoni 2) li jintużaw għal statistiċi soċjali u ekonomiċi oħrajn tal-Istati Membri tal-UE, pereżempju fl-istatistiċi dwar il-manifattura, l-istatistiki dwar in-negozju estern u l-istatistiċi dwar ix-xogħol, id-differenzi kunċettwali nżammu fuq livell minimu. Barra minn hekk, dawn il-kunċetti u klassifikazzjonijiet tal-UE huma armonizzati ma’ dawk tan-Nazzjonijiet Uniti;

Din l-armonizzazzjoni ma’ statistiċi soċjali u ekonomiċi tgħin fl-irbit u t-tqabbil ma’ dawn iċ-ċifri biex tkun tista’ tiġi żgurata l-kwalità taċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali. Barra minn hekk, l-informazzjoni inkluża f’dawn l-istatistiċi speċifiċi tista’ tiġi relatata aħjar mal-istatistiċi ġenerali dwar l-ekonomija nazzjonali..

1.23       Il-kunċetti komuni użati fil-qafas tal-kontabilità nazzjonali u s-sistemi soċjali u ekonomiċi ta’ statistika l-oħrajn jippermettu li jiġi dderivat kejl konsistenti. Pereżempju, jistgħu jiġu kkalkulati l-proporzjonijiet li ġejjin:

a)      Ċifri ta’ produttività, bħall-valur miżjud għal kull siegħa maħduma (dawn iċ-ċifri jirrikjedu konsistenza bejn il-kunċetti ta’ valur miżjud u sigħat maħdumin);

b)      Dħul nazzjonali disponibbli per capita (dan il-proporzjon jirrikjedi konsistenza bejn il-kunċetti ta’ dħul nazzjonali disponibbli u kejl tal-popolazzjoni);

c)      Formazzjoni ta’ kapital fiss bħala perċentwali tal-provvista ta’ kapital fiss (dan il-proporzjon jirrikjedi konsistenza bejn id-definizzjonijiet ta’ dawn il-flussi u l-istokks);

d)      Defiċit u dejn tal-gvern bħala perċentwali tal-prodott domestiku gross (dawn iċ-ċifri jirrikjedu konsistenza bejn il-kunċetti ta’ defiċit tal-gvern, dejn tal-gvern u prodott domestiku gross).

Il-konsistenza interna tal-kunċetti tippermetti wkoll li l-istimi jiġu dderivati mir-residwi, pereżempju t-tfaddil jista’ jiġi stmat bħala d-differenza bejn id-dħul disponibbli u n-nefqa tal-konsum finali.

1.24       Il-kunċetti fl-ESA huma applikati b’kunsiderazzjoni għall-ġbir u għall-kejl tad-dejta. Il-karattru operattiv huwa żvelat b’diversi modi fil-gwida dwar it-tfassil tal-kontijiet:

a)      L-attivitajiet u l-merkanzija huma deskritti biss meta jkunu ta’ daqs sinifikanti. Pereżempju: produzzjoni għal kont proprju ta’ merkanzija minn familji, bħall-insiġ tad-drapp u l-produzzjoni tal-fuħħar, ma għandhomx jiġu kkunsidrati bħala produzzjoni, għaliex dawn mhumiex sinifikanti għall-pajjiżi tal-UE;

b)      Xi kunċetti huma akkumpanjati minn gwida dwar kif għandhom jiġu stmati. Pereżempju, fid-definizzjoni tal-konsum tal-kapital fiss, issir referenza għat-tnaqqis lineari fil-prezz. Għall-istima tal-provvista ta’ kapital fiss, il-Metodu tal-Inventarju Perpetwu għandu jiġi applikat meta ma jkunx hemm informazzjoni diretta dwar il-provvista tal-assi fissi. Eżempju ieħor huwa l-valutazzjoni tal-produzzjoni għal kont proprju: fil-prinċipju, din għandha tiġi vvalutata bi prezzijiet bażiċi, iżda jekk neċessarju l-valutazzjoni tal-prezzijiet bażiċi tista' tiġi prevista billi jiġu miżjuda d-diversi spejjeż involuti;

c)      Xi konvenzjonijiet ġew adottati. Pereżempju s-servizzi kollettivi pprovduti mill-gvern huma kollha kklassifikati bħala nefqa tal-konsum aħħari;

1.25       Madankollu, id-dejta meħtieġa għall-istatistika dwar il-kontijiet nazzjonali tista' ma tkunx faċli biex tinġabar direttament, minħabba li l-kunċetti sottostanti huma normalment diverġenti mill-kunċetti sottostanti tas-sorsi amministrattivi tad-dejta. Xi eżempji tas-sorsi amministrattivi huma kontijiet tan-negozji, rekords dwar diversi tipi ta’ taxxi (VAT, taxxa tad-dħul personali, imposti fuq l-importazzjoni, eċċ.), dejta dwar is-sigurtà soċjali u dejta minn bords ta’ kontroll dwar l-ibbankjar u l-assigurazzjoni. Din id-dejta amministrattiva sservi bħala input għall-kompilazzjoni tal-kontijiet nazzjonali. Inġenerali, dawn jiġu ttrasformati sabiex ikunu konformi mal-ESA.

Il-kunċetti fl-ESA normalment ivarjaw mill-kontropartijiet amministrattivi tagħhom minħabba li:

a)      Il-kunċetti amministrattivi jvarjaw bejn il-pajjiżi. Bħala konsegwenza, il-kompatibilità internazzjonali mhijiex possibbli bl-użu tal-kunċetti amministrattivi;

b)      Il-kunċetti amministrattivi jinbidlu maż-żmien. Bħala konsegwenza, it-tqabbil maż-żmien mhux possibbli permezz tal-kunċetti amministrattivi;

c)      il-kunċetti sottostanti għas-sorsi ta’ dejta amministrattiva normalment mhumiex konsistenti fost sistemi amministrattivi differenti. Madankollu, l-irbit u t-tqabbil tad-dejta, li huma kruċjali għall-ikkompilar taċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali, huma possibbli biss permezz ta’ sett ta’ kunċetti konsistenti;

d)      Il-kunċetti amministrattivi ġeneralment mhumiex ottimali għall-analiżi ekonomika u l-evalwazzjoni tal-politika ekonomika.

1.26       Madankollu, is-sorsi ta’ dejta amministrattiva jilħqu tajjeb ħafna l-ħtiġijiet tad-dejta tal-kontijiet nazzjonali u l-istatistiki l-oħrajn, għaliex:

a)      Kunċetti u klassifikazzjonijiet oriġinarjament imfasslin għal skopijiet ta’ statistika jiġu adottati wkoll għal skopijiet amministrattivi, pereżempju l-klassifikazzjoni tan-nefqa tal-gvern skont it-tip;

b)      Sorsi ta’ dejta amministrattiva jieħdu inkunsiderazzjoni b’mod espliċitu l-ħtiġijiet tad-dejta (separati) tal-istatistiċi; dan japplika, pereżempju, għas-sistema Intranet li tipprovdi informazzjoni dwar il-kunsinni ta’ merkanzija bejn l-Istati Membri tal-UE.

1.27       Il-kunċetti prinċipali fl-ESA huma stabbiliti tajjeb u fissi għal perjodu twil, għaliex:

a)      Ġew approvati bħala l-istandard internazzjonali għal ħafna snin;

b)      Fil-linji gwida internazzjonali suċċessivi dwar il-kontabilità nazzjonali, ftit li xejn jinbidlu mill-kunċetti sottostanti.

Din il-kontinwità kunċettwali tnaqqas il-ħtieġa li tiġi rikalkolata s-serje tal-ħin. Barra minn hekk, din tillimita l-vulnerabilità tal-kunċetti għal pressjoni politika nazzjonali u internazzjonali. Għal dawn ir-raġunijiet, iċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali kienu kapaċi jservu bħala bażi ta' dejta oġġettiva għall-politika u l-analiżi ekonomika.

1.28       Il-kunċetti tal-ESA huma ffukati fuq id-deskrizzjoni tal-proċess ekonomiku f’termini monetarji u immedjatament osservabbli. L-istokks u flussi li mhumiex immedjatament osservabbli f’termini monetarji, jew li ma għandhomx kontroparti monetarja ċara, ma jiġux irreġistrati fl-ESA.

Dan il-prinċipju ma ġiex applikat b’mod strett, għaliex ir-rekwiżit tal-konsistenza u l-ħtiġijiet tal-utenti għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni wkoll. Pereżempju, il-konsistenza tirrikjedi li l-valur tas-servizzi kollettivi prodotti mill-gvern jiġi rreġistrat bħala output, għaliex il-ħlas tal-kumpens ta’ impjegati u x-xiri ta’ kull tip ta’ prodotti u servizzi mill-gvern huma immedjatament osservabbli f’termini monetarji. Barra minn hekk, għal skopijiet ta’ analiżi u politika ekonomika, id-deskrizzjoni tas-servizzi kollettivi tal-gvern b’relazzjoni mal-bqija tal-ekonomija nazzjonali żżid l-utilità tal-kontijiet nazzjonali fl-intier tagħhom.

1.29       L-iskop tal-kunċetti fl-ESA jistgħu jintwerew billi jiġu kkunsidrati xi kwistjonijiet konfinali importanti.

Dawn li ġejjin għandhom jiġu rreġistrati taħt il-konfini ta’ produzzjoni tal-ESA (ara l-paragrafi minn 3.07 sa 3.09):

a)      Produzzjoni ta’ servizzi individwali u kollettivi mill-gvern;

b)      Produzzjoni għal kont proprju ta’ servizzi ta’ djar minn proprjetarji-okkupanti;

c)      Produzzjoni ta’ prodotti għall-konsum proprju finali, pereżempju ta’ prodotti agrikoli;

d)      Kostruzzjoni għal kont proprju, inkluża dik minn familji;

e)      Produzzjoni ta’ servizzi minn persunal domestiku mħallas;

f)       Tgħammir tal-ħut fl-akkwakultura;

g)      Produzzjoni pprojbita mil-liġi, sakemm l-unitajiet kollha involuti fit-tranżazzjoni ma jidħlux fiha b’mod volontarju;

h)      Produzzjoni li d-dħul minnha mhux iddikjarat bis-sħiħ lill-awtoritajiet fiskali, pereżempju l-produzzjoni klandestina ta’ tessuti.

1.30  Dawn li ġejjin jaqgħu barra mill-konfini tal-produzzjoni, u ma għandhomx jiġu rreġstrati fl-ESA: a)         Servizzi domestiċi u personali prodotti u kkonsmati fl-istess familja, pereżempju tindif, preparazzjoni tal-ikel jew kura ta’ nies morda jew anzjani;

b)      Servizzi ta’ volontarjat li ma jwasslux għall-produzzjoni ta’ prodotti, pereżempju kura u tindif mingħajr ħlas;

c)      Tgħammir naturali tal-ħut f’nofs l-ibħra.

1.31  L-ESA tirreġistra l-output kollu li jirriżulta mill-produzzjoni fi ħdan il-konfini tal-produzzjoni. Madankollu, l-output tal-attivitajiet anċillari ma għandux jiġi rreġistrat. L-input kollu użat minn attività anċillari għandu jiġi trattat bħala input fl-attività li din issostni.Jekk stabbiliment li jwettaq attivitajiet anċillari biss huwa statistikament osservabbli, jiġifieri li l-kontijiet separati għall-produzzjoni li jwettaq huma immedjatament disponibbli, jew jekk qiegħed f’post ġeografikament differenti mill-istabbilimenti li jservi, dan għandu jiġi rreġistrat bħala unità separata u allokat għall-klassifikazzjoni industrijali li tikkorrispondi għall-attività prinċipali tiegħu, kemm fil-kontijiet nazzjonali kif ukoll reġjonali. Fin-nuqqas ta’ dejta bażika xierqa disponibbli, l-output tal-attività anċillari jista’ jiġi stmat billi jingħaddu l-ispejjeż.1.32        Jekk l-attivitajiet huma kkunsidrati bħala produzzjoni u l-output tagħhom jiġi rreġistrat, mela d-dħul konkomitanti, ix-xogħol, il-konsum finali, eċċ. jiġu rreġistrati wkoll. Pereżempju, minħabba li l-produzzjoni għal kont proprju ta’ servizzi ta’ djar minn proprjetarju-okkupanti hija rreġistrata bħala produzzjoni, id-dħul u n-nefqa tal-konsum finali li tiġġenera għal dawn il-proprjetarji-okkupanti jiġu rreġistrati wkoll bl-istess mod.. Dan iżomm il-konsistenza mas-sistemi ta’ statistiki tax-xogħol, li fihom ix-xogħol għas-sjieda tad-djar ma jkunx irreġistrat. Il-kontra japplika meta l-attivitajiet mhumiex irreġistrati bħala produzzjoni: servizzi domestiċi prodotti u kkonsmati fl-istess familja ma jiġġenerawx dħul jew nefqa tal-konsum aħħari u mhux involut xogħol. 1.33         L-ESA fiha wkoll konvenzjonijiet, pereżempju: a)        Il-valutazzjoni tal-output tal-gvern;

b)      Il-valutazzjoni tal-output tas-servizzi ta’ assigurazzjoni u s-servizzi finanzjarji intermedjarji mkejla b’mod indirett;

c)      Reġistrazzjoni tas-servizzi kollettivi kollha pprovduti mill-gvern bħala nefqa tal-konsum aħħari u l-ebda wieħed bħala konsum intermedju;

Klassifikazzjoni skont is-settur

1.34       Il-kontijiet tas-setturi huma kkreati permezz tal-allokazzjoni ta’ unitajiet għas-setturi u dan jippermetti li t-tranżazzjonijiet u l-ibbilanċjar tal-oġġetti ta’ kontijiet jiġu ppreżentati skont is-settur. Il-preżentazzjoni skont is-settur tikxef ħafna miżuri prinċipali għal skopijiet ta’ politika ekonomika u fiskali. Is-setturi prinċipali huma l-familji, il-gvern, il-korporazzjonijiet (finanzjarji u mhux finanzjarji), istituzzjonijiet mhux għall-profitt li jservu lill-familji (NPISHs) u l-bqija tad-dinja.

Id-distinzjoni bejn l-attività tas-suq u dik li mhix tas-suq hija waħda importanti. Entità kkontrollata mill-gvern, li jintwera li hija korporazzjoni tas-suq tiġi kklassifikata fis-settur tal-korporazzjoni, barra mis-settur tal-gvern ġenerali. Għaldaqstant id-defiċit u l-livelli ta’ dejn tal-korporazzjoni mhumiex sejrin ikunu parti mid-defiċit u d-dejn tal-gvern ġenerali.

1.35       Huwa importanti li jiġu stabbiliti kriterji ċari u b’saħħithom għall-allokazzjonijiet ta’ entitajiet għas-setturi.

Is-settur pubbliku jikkonsisti mill-unitajiet istituzzjonali kollha residenti fl-ekonomija kkontrollati mill-gvern. Is-settur privat jikkonsisti mill-unitajiet residenti l-oħrajn kollha.

It-Tabella 1.1 tistabbilixxi l-kriterji użati sabiex issir distinzjoni bejn is-settur pubbliku u privat, u fis-settur pubbliku bejn is-settur tal-gvern u s-settur tal-korporazzjonijiet pubbliċi, u fis-settur privat bejn is-settur tal-NPISHs u s-settur tal-korporazzjonijiet privati.

Tabella 1.1

Kriterji || Ikkontrollati mill-gvern (Settur pubbliku) || Ikkontrollati privatament (Settur privat)

Output mhux tas-suq || Gvern ġenerali || NPISH

Output tas-suq || Korporazzjonijiet pubbliċi || Korporazzjonijiet privati

1.36       Il-kontroll huwa ddefinit bħala l-kapaċità li tiġi ddeterminata l-politika jew il-programm ġenerali ta’ unità. Definizzjoni kompleta ta' kontroll, tinsab fil-paragrafu 2.26.1.37        L-iddiffrenzjar bejn tas-suq u mhux tas-suq, u għalhekk għall-entitajiet tas-settur pubbliku li jikklassifikawhom fis-settur tal-gvern ġenerali jew fis-settur tal-korporazzjonijiet, tiġi deċiża permezz tar-regola li ġejja:

Attività għandha titqies bħala attività tas-suq meta l-prodotti u s-servizzi korrispondenti jiġu kkumerċjalizzati taħt il-kundizzjonijiet li ġejjin jekk:

(1)     Il-bejjiegħa jaġixxu sabiex jimmassimizzaw il-profitti tagħhom fuq medda twila ta’ żmien, u jagħmlu dan billi jbigħu l-prodotti u s-servizzi liberament fis-suq, u lil min ikun lest li jħallas il-prezz mitlub;

(2)     Ix-xerrejja jaġixxu sabiex jimmassimizzaw l-utilità tagħhom minħabba r-riżorsi limitati tagħhom, billi jixtru skont liema prodotti jaqdu bl-aqwa mod il-ħtiġijiet tagħhom bil-prezz offrut;

(3)     Jeżistu swieq effettivi fejn il-bejjiegħa u x-xerrejja għandhom aċċess għal informazzjoni dwar is-suq. Suq effettiv jista' jopera anki jekk dawn il-kundizzjonijiet ma jintlaħqux totalment.

1.38       Id-dettall fil-qafas kunċettwali tal-ESA joffri l-opportunità għall-flessibilità: xi kunċetti mhumiex preżenti b’mod espliċitu fl-ESA iżda jistgħu madankollu jiġu faċilment idderivati minnha. Eżempju huwa l-ħolqien ta’ setturi ġodda mill-arranġament mill-ġdid tas-subsetturi ddefiniti fl-ESA.

1.39       Il-flessibilità teżisti wkoll permezz tal-possibilità li jiġu introdotti kriterji addizzjonali li ma jidħlux f’kunflitt mal-loġika tas-sistema. Pereżempju, dawn il-kriterji jistgħu jippermettu li l-kontijiet tas-sunsetturi jitfasslu permezz tal-iskala ta’ xogħol għall-unitajiet tal-produtturi jew il-qies tad-dħul tal-familji. Għax-xogħol, subklassifikazzjoni skont il-livell ta’ edukazzjoni, età u sess tista’ tiġi introdotta.

Kontijiet satellitari

1.40       Għal xi ħtiġijiet tad-dejta, għandhom jitfasslu kontijiet satellitari separati.

Xi eżempji huma:

a)      Matriċijiet ta’ Kontabilità Soċjali (Social Accountability Matrices, SAMs);

b)      Ir-rwol tat-turiżmu fl-ekonomija nazzjonali;

c)      L-analiżi tal-ispejjeż u l-finanzjament tal-kura tas-saħħa;

d)      Riċerka u żvilupp rikonoxxuti bħala formazzjoni kapitali ta’ proprjetà intellettwali;

e)      Rikonoxximent tal-kapital uman bħala assi fl-ekonomija nazzjonali;

f)       L-analiżi tad-dħul u n-nefqa tal-familji fuq il-bażi tal-kunċetti mikroorjentati ta’ dħul u nefqa;

g)      L-interazzjoni bejn l-ambjent u l-ekonomija;

h)      Produzzjoni fil-familji;

i)       L-analiżi tal-bidliet fil-benesseri;

j)       L-analiżi tad-differenzi bejn iċ-ċifri tal-kontijiet nazzjonali u l-kontijiet tan-negozju u l-influwenza tagħhom fuq is-swieq tal-istokks u l-iskambju;

k)      L-istima tad-dħul tat-taxxa.

1.41       Il-kontijiet satellitari jservu tali ħtiġijiet tad-dejta billi:

a)      Juru aktar dettall fejn meħtieġ u jħallu barra dettalji żejda;

b)      Ikabbru l-iskop tal-qafas ta’ kontabilità biż-żieda ta’ informazzjoni mhux monetarja, pereżempju dwar it-tniġġis u l-assi ambjentali;

c)      Jibdlu xi kunċetti bażiċi, pereżempju billi jkabbru l-kunċett ta’ formazzjoni tal-kapital bin-nefqa fuq l-edukazzjoni.

1.42       Matriċi ta’ Kontabilità Soċjali (SAM) hija preżentazzjoni matriċi li telabora r-rabtiet bejn it-tabelli ta’ provvista u użu u l-kontijiet tas-settur. SAM tipprovdi informazzjoni addizzjonali dwar il-livell u l-kompożizzjoni tax-xogħol u l-qgħad, permezz ta’ suddiviżjoni tal-kumpens ta’ impjegati skont it-tip ta’ persuna impjegata. Din is-suddiviżjoni tapplika kemm għall-użu ta’ xogħol skont l-industrija, kif muri fit-tabelli ta’ użu, u l-provvista ta’ xogħol skont is-sottogrupp soċjoekonomiku, kif muri fl-allokazzjoni tal-kont tad-dħul primarju għas-subsetturi tas-settur tal-familji. B’dan il-mod, il-provvista u l-użu ta’ diversi kategoriji ta’ xogħol jintwerew b’mod sistematiku.1.43  Fil-kontijiet satellitari għandhom jinżammu l-kunċetti bażiċi u l-klassifikazzjonijiet kollha tal-qafas standard. Għandhom jiġu introdotti tibdiliet fil-kunċetti biss meta dan ikun l-iskop tal-kont satellitari. F’tali każijiet, il-kont satellitari għandu jkun fih ukoll tabella li turi r-rabta bejn l-aggregati prinċipali fil-kont satellitari u dawk fil-qafas standard. B’dan il-mod, il-qafas standard iżomm ir-rwol tiegħu bħala qafas ta’ referenza u fl-istess ħin issir ġustizzja għal ħtiġijiet aktar speċifiċi.

1.44  F'termini ġenerali, il-qafas standard ma jinkludix kejl tal-istokks u l-flussi li mhumiex immedjatament osservabbli f’termini monetarji (jew mingħajr kontroparti monetarja ċara). Min-natura tagħhom, l-analiżi ta’ tali stokks u flussi tinqeda normalment tajjeb ukoll bl-ikkompilar ta’ statistiċi f’termini mhux monetarji, pereżempju: a) Il-produzzjoni fil-familji tista’ tiġi deskritta f’termini ta’ sigħat allokati għal użi alternattivi; b)            L-edukazzjoni tista’ tiġi deskritta f’termini ta’ tip ta’ edukazzjoni, l-għadd ta’ studenti, l-għadd medju ta’ snin ta’ edukazzjoni qabel tinkiseb diploma, eċċ.;

c)      L-effetti tat-tniġġis jistgħu jiġu deskritti f’termini ta’ bidliet fl-għadd ta’ speċijiet ħajjin, is-saħħa tas-siġar fil-foresta, il-volum tal-iskart, l-ammonti ta’ monossidu tal-karbonju u radjazzjoni, eċċ.

1.45  Il-kontijiet satellitari jippermettu li tali statistiċi f’unitajiet mhux monetarji jintrabtu mal-qafas standard tal-kontijiet nazzjonali. L-użu tal-klassifikazzjonijiet użati fil-qafas standard għal din l-istatistika nonmonetarja, jippermetti li ssir din ir-rabta pereżempju l-klassifikazzjoni skont it-tip ta’ familja jew il-klassifikazzjoni skont l-industrija. B’dan il-mod, jitfassal qafas konsistenti u estiż. Dan il-qafas jista’ wara jservi bħala bażi ta' dejta għall-analiżi u l-evalwazzjoni tal-interazzjoni bejn il-varjabbli fil-qafas standard u dawk fil-parti estiża.1.46            Il-qafas standard u l-aggregati prinċipali tiegħu ma jiddeskrivux bidliet fil-benesseri. Jistgħu jitfasslu kontijiet estiżi li jinkludu wkoll il-valuri monetarji imputati ta’, pereżempju: a)    Servizzi domestiċi u personali prodotti u kkonsmati fl-istess familja;

b)      Bidliet fil-ħin liberu;

c)      Faċilitajiet u żvantaġġi tal-ħajja urbana;

d)      Inugwaljanzi fid-distribuzzjoni tad-dħul lill-persuni.

1.47       Il-kontijiet estiżi jistgħu wkoll jikklassifikaw mill-ġdid in-nefqa finali fuq ħtiġijiet ta’ dispjaċir (pereżempju d-difiża) bħala konsum intermedju, jiġifieri li ma jikkontribwixxux għall-benesseri. B’mod simili, il-ħsara minħabba għargħar u diżastri naturali oħrajn tista' tiġi kklassifikata bħala konsum intermedju, jiġifieri bħala tnaqqis fil-benesseri (assoluti). B’dan il-mod, wieħed jista’ jipprova jibni indikatur ġenerali ħafna u imperfett ħafna tal-bidliet fil-benesseri. Madankollu, il-benesseri għandhom ħafna dimensjonijiet, li l-biċċa l-kbira minnhom aħjar ma jiġux espressi f’termini monetarji. Soluzzjoni aħjar għall-kejl tal-benesseri hija għaldaqstant l-użu, għal kull dimensjoni, ta’ indikaturi u unitajiet ta’ kejl separati. L-indikaturi jistgħu jkunu, pereżempju, il-mortalità fit-tfal, l-istennija tal-ħajja, il-litteriżmu fl-adulti u d-dħul nazzjonali per capita. Dawn l-indikaturi jistgħu jiġu inkorporati f’kont satellitari.

1.48       Sabiex jinkiseb qafas konsistenti u internazzjonalment kompatibbli, il-kunċetti amministrattivi ma jintużawx fl-ESA. Madankollu, għal kull tip ta’ skop nazzjonali, il-ksib ta’ ċifri fuq il-bażi ta’ kunċetti amministrattivi jista’ jkun utli ħafna. Pereżempju, għall-istima tad-dħul mit-taxxi, huma meħtieġa statistiċi ta’ dħul taxxabbli. Dawn l-istatistiċi jistgħu jiġu pprovduti billi jsiru xi modifiki fl-istatistiċi tal-kontijiet nazzjonali.

1.49  Jista’ jittieħed approċċ simili għall-kunċetti użati fil-politika ekonomika nazzjonali, pereżempju għal: a) Il-kunċett ta’ inflazzjoni użat sabiex jiżdiedu l-pensjonijiet, il-benefiċċji tal-qgħad jew il-kumpens tal-impjegati għall-ħaddiema taċ-ċivil; b)      Il-kunċetti ta’ taxxi, kontribuzzjonijiet soċjali, gvern u settur kollettiv użati fid-diskussjoni tad-qies ottimali tas-settur kollettiv;

c)      Il-kunċett ta’ setturi/industriji “strateġiċi” użati fil-politika ekonomika nazzjonali jew il-politika ekonomika tal-UE;

d)      Il-kunċett ta’ “investimenti fin-negozju” użat fil-politika ekonomika nazzjonali.

e)      Tabella li tindika r-reġistrazzjoni kollha tal-pensjonijiet

Il-kontijiet satellitari jew it-tabelli supplementari jistgħu jaqdu tali ħtiġijiet tad-dejta.

L-ESA 2010 u l-SNA 2008

1.50       L-ESA 2010 hija bbażata fuq il-kunċetti tas-Sistema tal-Kontijiet Nazzjonali 2008 (System of National Accounts, SNA 2008), li tipprovdi linji gwida dwar il-kontabilità nazzjonali għall-pajjiżi kollha madwar id-dinja. Madankollu, hemm diversi differenzi bejn l-ESA 2010 u l-SNA 2008:

a)      Differenzi fil-preżentazzjoni, pereżempju:

(1)     Fl-ESA kemm kapitoli separati dwar tranżazzjonijiet tal-prodotti, tranżazzjonijiet distributtivi u tranżazzjonijiet finanzjarji. Għall-kuntrarju ta’ dan, fl-SNA dawn it-tranżazzjonijiet huma spjegati f’kapitoli rranġati skont il-kont, pereżempju kapitoli dwar il-kont tal-produzzjoni, il-kont tad-distribuzzjoni primarja tad-dħul, il-kont tal-kapital u l-kont tal-bqija tad-dinja;

(2)     L-ESA tiddeskrivi kunċett billi tipprovdi definizzjoni u lista ta’ dak li hu inkluż u dak li hu eskluż. L-SNA normalment tiddeskrivi kunċetti f’termini aktar ġenerali u tispjega r-razzjonal wara l-konvenzjonijiet adottati;

b)      Il-kunċetti tal-ESA huma f’diversi każijiet aktar speċifiċi u preċiżi minn dawk tal-SNA, pereżempju:

(1)     L-SNA ma fihiex kriterji speċifiċi dwar id-distinzjoni bejn il-kategorizzazzjoni tal-output tas-suq, għal użu finali proprju jew mhux tas-suq. Għaldaqstant, l-ESA introduċiet gwida aktar dettaljata sabiex tiżgura approċċ aktar uniformi;

(2)     L-ESA tassumi li diversi tipi ta’ produzzjoni mill-familji ta’ prodotti, bħall-insiġ tad-drapp u l-manifattura tal-għamara, mhumiex sinifikanti fl-Istati Membri tal-UE u għalhekk ma hemmx bżonn jiġu rreġistrati;

(3).    L-ESA tirreferi għal arranġamenti istituzzjonali fl-UE, bħas-sistema Intrastat għar-reġistrazzjoni ta’ flussi ta’ prodotti madwar l-UE u ta’ kontribuzzjonijiet mill-Istati Membri għall-UE;

(4)     L-ESA fiha klassifikazzjonijiet speċifiċi għall-UE, pereżempju s-CPA għall-prodotti u n-NACE Reviżjoni 2 għall-industriji (it-tnejn huma armonizzati mal-klassifikazzjonijiet korrispondenti tan-Nazzjonijiet Uniti);

(5)     L-ESA fiha klassifikazzjoni addizzjonali għat-tranżazzjonijiet esterni kollha: dawn jinqasmu f’dawk bejn ir-residenti tal-UE u dawk b’residenti minn barra l-UE.

(6)     L-ESA fiha riarranġament tas-subsetturi tal-SNA għas-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji, sabiex tilħaq il-ħtiġijiet tal-Unjoni Monetarja Ewropea.

L-ESA 2010 u l-ESA 1995

1.51       L-ESA 2010 tvarja mill-ESA 1995 kemm fl-ambitu u kemm fil-kunċetti. Il-biċċa l-kbira ta’ dawn id-differenzi jikkorrispondu mad-differenzi bejn l-SNA 1993 u l-SNA 2008. Id-differenzi prinċipali huma:

a)      Ir-rikonoxximent tar-riċerka u l-iżvilupp bħala formazzjoni tal-kapital li jwasslu għal assi ta’ proprjetà intellettwali. Din il-bidla għandha tiġi rreġistrata f’kont satellitari, u inkluża fil-kontijiet prinċipali meta s-saħħa u l-armonizzazzjoni suffiċjenti tal-miżuri huma osservabbli fost l-Istati Membri tal-UE;

b)      Nefqiet fuq is-sistemi ta’ armi li jilħqu d-definizzjoni ġenerali ta’ assi ġew ikklassifikati bħala formazzjoni ta’ kapital fiss, aktar milli nefqa intermedja;

c)      Il-kunċett analitiku tas-servizzi tal-kapital ġie introdott għall-produzzjoni fis-suq, sabiex tabella supplementari li turihom bħala komponent tal-valur miżjud tkun tista’ tiġi prodotta;

d)      Il-konfini tal-assi finanzjarji ġew estiżi sabiex jinkludu kopertura usa’ tal-kuntratti finanzarji derivattivi;

e)      Regoli ġodda għar-reġistrazzjoni ta’ benefiċċji tal-pensjoni. Tabella supplementari ġiet introdotta fil-kontijiet, sabiex tippermetti li l-istimi jiġu rreġistrati għar-reponsabbiltajiet ta’ skemi tal-pensjoni, finanzjati jew mhux finanzjati. Il-firxa sħiħa ta’ informazzjoni meħtieġa għal analiżi komprensiva hija pprovduta f’din it-tabella li turi l-obbligazzjonijiet u l-flussi assoċjati mal-iskemi tal-pensjoni privati u pubbliċi kollha, finanzjati jew mhux finanzjati, u li tinkludi skemi tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali;

f)       L-applikazzjoni tar-regoli dwar il-bidla fis-sjieda tal-prodotti saret universali, li tat bħala riżultat bidliet fir-reġistrazzjoni tal-merkanzija, u prodotti mibgħuta għall-ipproċessar, kemm barra mill-pajjiż kif ukoll fl-ekonomija domestika. Dan jirriżulta fi prodotti mibgħuta barra mill-pajjiż għall-ipproċessar li jiġu rreġistrati fuq bażi netta, għall-kuntrarju ta’ bażi gross fl-SNA u l-ESA preċedenti. Din il-bidla għandha implikazzjonijiet sinifikanti għar-reġistrazzjoni ta’ dawn l-attivitajiet fil-qafas ta’ provvista u użu;

g)      Tingħata aktar gwida dwar il-korporazzjonijiet finanzjarji inġenerali, u l-entitajiet bi skop speċjali (SPEs) b’mod partikolari. It-trattament tal-SPEs ikkontrollati mill-gvern inbidel sabiex jiġi żgurat li l-obbligazzjonijiet tal-SPEs jintwerew fil-kontijiet tal-gvern;

h)      It-trattament tas-superdividendi mħallsin minn korporazzjonijiet pubbliċi ġie ċċarat – għandhom jiġu ttrattati bħala ħlas eċċezzjonali u rtirar mill-ekwità;

i)       Il-prinċipji tat-trattament tas-sħubijiet pubbliċi-privati ġew stabbiliti, u t-trattament tal-aġenziji ta’ ristrutturar ġie estiż;

j)       It-tranżazzjonijiet bejn il-gvern u l-korporazzjonijiet pubbliċi, flimkien mal-vetturi ta’ titolarizzazzjoni, ġew iċċarati sabiex itejbu r-reġistrazzjoni ta’ oġġetti li jistgħu jaffettwaw id-dejn tal-gvern b’mod sinifikanti;

k)      It-trattament tal-garanziji tas-self ġie ċċarat, u ġie introdott trattament ġdid għall-garanziji standard tas-self, bħall-garanziji tal-kreditu ta’ esportazzjoni u tal-garanziji tas-self lill-istudenti. It-trattament il-ġdid jinvolvi li sal-punt li probabbilment jiġu msejħa l-garanziji, l-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji għandhom jiġu rikonoxxuti fil-kontijiet.

1.52       Il-bidliet tal-ESA 2010 mill-ESA 95 mhumiex risretti għal bidliet kunċettwali. Hemm differenzi maġġuri fl-iskop, b’kapitoli ġodda dwar il-kontijiet satellitari, il-kontijiet tal-gvern u l-kontijiet tal-bqija tad-dinja. Hemm ukoll estensjonijiet sinifikanti għall-kapitoli dwar kontijiet trimestrali u kontijiet reġjonali.

PRINĊIPJI BAŻIĊI TAL-ESA BĦALA SISTEMA

1.53       Il-karatteritiċi prinċipali tas-sistema huma:

a)      Unitajiet ta’ statistika u r-raggruppamenti tagħhom;

b)      Flussi u stokks;

c)      Is-sistema ta’ kontijiet u l-aggregati;

d)      Il-qafas ta’ input-output.

UNITAJIET TAL-ISTATISTIKA U R-RAGGRUPPAMENTI TAGĦHOM

1.54       Is-sistema tuża żewġ tipi ta’ unitajiet u żewġ modi korrispondenti ta’ kif tiġi suddiviża l-ekonomija, li huma kemxejn differenti u jservu skopijiet analitiċi separati.

1.55  L-ewwel għan tad-deskrizzjoni tad-dħul, in-nefqa u l-flussi finanzjarji, u l-karti ta’ bilanċ, jintlaħaq mill-aggruppament tal-unitajiet istituzzjonali f’setturi fuq il-bażi ta’ funzjonijiet, komportamenti u għanijiet prinċipali tagħhom. 1.56           It-tieni għan tad-deskrizzjoni tal-proċessi ta’ produzzjoni u għall-analiżi ta’ input-output, jintlaħaq billi s-sistema taggruppa unitajiet lokali ta’ tip ta’ attività (KAUs lokali) f’industriji fuq il-bażi ta’ tip ta’ attività tagħhom. Attività hija kkaratterizzata minn input ta’ prodotti, proċess ta’ produzzjoni u output ta’ prodotti. Unitajiet istituzzjonali u setturi

1.57       L-unitajiet istituzzjonali huma entitajiet ekonomiċi li kapaċi jkunu proprjetarji ta’ prodotti u assi, iġarrbu l-obbligazzjonijiet u jinvolvu rwieħhom f’attivitajiet ekonomiċi u tranżazzjonijiet ma’ unitajiet oħrajn fihom infushom. Għall-għanijiet tas-sistema, l-unitajiet istituzzjonali huma raggruppati flimkien f’ħames setturi istituzzjonali domestiċi reċiprokament esklużivi:

a)      Korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

b)      Korporazzjonijiet finanzjarji;

c)      Gvern ġenerali;

d)      Familji;

e)      Istituzzjonijiet mhux għal profitt li jservu lill-unitajiet domestiċi.

Il-ħames setturi flimkien jagħmlu l-ekonomija domestika totali. Kull settur huwa maqsum ukoll f’subsetturi. Is-sistema tippermetti sett komplut ta’ kontijiet ta’ fluss u karti ta’ bilanċ li għandhom jiġu kkompilati għal kull settur, u għal kull subsettur, kif ukoll għall-ekonomija totali. Unitajiet mhux residenti jistgħu jinteraġixxu ma’ dawn il-ħames setturi domestiċi, u l-interazzjonijiet jintwerew bejn is-setturi domestiċi u s-sitt settur: is-settur tal-bqija tad-dinja.

Unitajiet lokali ta’ tip ta’ attività u industriji

1.58       Meta l-unitajiet istituzzjonali jwettqu aktar minn attività waħda; għandhom jiġu sseparati f’dak li jikkonċerna t-tip ta’ attività. Unitajiet ta' tip ta' attività lokali jippermettu li ssir din il-preżentazzjoni.

Fil-kapaċità tiegħu bħala produttur, KAU lokali taggruppa l-partijiet kollha ta’ unità istituzzjonali li jinsabu f’siti singoli jew fil-qrib, u li jikkontribwixxu għall-prestazzjoni ta’ attività fil-livell ta’ klassi (erba’ numri) tan-NACE Reviżjoni 2.

1.59  L-unitajiet jiġu rreġistrati għal kull attività sekondarja; madankollu, jekk id-dokumenti tal-kontabilità meħtieġa għad-deskrizzjoni ta’ tali attivitajiet mhumiex disponibbli, unità lokali ta’ tip ta’ attività tikkumbina attività sekondarja waħda jew aktar. Il-grupp ta’ KAUs lokali kollha involuti fl-istess tip ta’ attività, jew simili, jikkostitwixxi industrija.

Unità istituzzjonali fiha KAU lokali waħda jew aktar; KAU lokali hija proprjetà ta’ unità istituzzjonali waħda u waħda biss.

1.60       Għal analiżi tal-proċess ta’ produzzjoni, tintuża unità analitika ta’ produzzjoni. Din l-unità, tkun osservabbli biss meta KAU lokali tipproduċi tip ta’ prodott wieħed, u ma twettaqx attivitajiet sekondarji. Din l-unità hija magħrufa bħala unità tal-produzzjoni omoġena. Ir-raggruppamenti ta’ dawn l-unitajiet jikkostitwixxu fergħat omoġenji.

Unitajiet residenti u mhux residenti; ekonomija totali u l-bqija tad-dinja

1.61       L-ekonomija totali hija definita f’termini ta’ unitajiet residenti. Unità hija unità residenti ta’ pajjiż meta jkollha ċentru predominanti ta’ interess ekonomiku fit-territorju ekonomiku ta’ dak il-pajjiż – jiġifieri, meta tinvolvi ruħha għal perjodu estiż (sena jew aktar) f’attivitajiet ekonomiċi f’dan it-territorju. Is-setturi istituzzjonali msemmija hawn fuq huma gruppi ta’ unitajiet istituzzjonali residenti.

1.62  L-unitajiet residenti jinvolvu rwieħhom fi tranżazzjonijiet ma’ unitajiet mhux residenti (jiġifieri, unitajiet li huma residenti f’ekonomiji oħrajn). Dawn it-tranżazzjonijiet huma tranżazzjonijiet esterni tal-ekonomija u huma raggruppati fil-kont tal-bqija tad-dinja. Għalhekk, il-bqija tad-dinja għandha rwol simili għal dak ta’ settur istituzzjonali, għalkemm unitajiet mhux residenti huma inklużi biss sa fejn dawn huma involuti fi tranżazzjonijiet ta’ unitajiet istituzzjonali residenti. 1.63    Unitajiet residenti nozzjonali, ittrattati fis-sistema bħala unitajiet istituzzjonali, huma ddefiniti bħala:

a)      Dawk il-partijiet tal-unitajiet mhux residenti li għandhom ċentru predominanti ta’ interess ekonomiku (normalment li jinvolvu rwieħhom fi tranżazzjonijiet ekonomiċi ta’ sena jew aktar) fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż;

b)      Unitajiet mhux residenti fil-kapaċità tagħhom bħala proprjetarji ta’ art jew bini fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż, iżda fir-rigward tat-tranżazzjonijiet li jaffettwaw tali art jew bini biss.

FLUSSI U STOKKS

1.64       Żewġ tipi bażiċi ta’ informazzjoni jiġu rreġistrati: flussi u stokks.

Il-flussi jirreferu għal azzjonijiet u effetti ta’ avvenimenti li jseħħu waqt perjodu partikolari ta’ żmien, filwaqt li l-istokks jirreferu għal pożizzjonijiet f’mument partikolari.

Flussi

1.65       Il-flussi jirriflettu l-ħolqien, it-trasformazzjoni, l-iskambju, it-trasferiment jew l-estinzjoni tal-valur ekonomiku. Huma jinvolvu bidliet fil-valur tal-assi jew obbligazzjonijiet ta’ unità istituzzjonali. Il-flussi ekonomiċi huma ta’ żewġ tipi: tranżazzjonijiet, u bidliet oħrajn fl-assi.

It-tranżazzjonijiet jidhru fil-kontijiet u t-tabelli kollha li fihom jidhru l-flussi, minbarra l-bidliet l-oħrajn fil-volum tal-kont tal-assi u l-kont tar-rivalutazzjoni. Bidliet oħrajn fl-assi jiġu rreġistrati biss f’dawn iż-żewġ kontijiet.

It-tranżazzjonijiet elementari u flussi oħrajn huma aggruppati f’għadd relattivament żgħir ta’ tipi skont in-natura tagħhom.

Tranżazzjonijiet

1.66       Tranżazzjoni hija fluss ekonomiku li hija interazzjoni bejn unitajiet istituzzjonali bi ftehim reċiproku jew azzjoni fi ħdan unità istituzzjonali li huwa utli li tiġi ttrattata bħala tranżazzjoni, għaliex l-unità tkun qiegħda topera f’żewġ kapaċitajiet differenti. It-tranżazzjonijiet jinqasmu f’erba’ gruppi prinċipali:

a)      Tranżazzjonijiet fil-prodotti:

li jiddeskrivu l-oriġini (output domestiku jew esportazzjonijiet) u l-użu (konsum intermedju, konsum finali, formazzjoni tal-kapital – li tkopri l-konsum ta’ kapital fiss – jew oġġetti esportati) tal-prodotti;

b)      Tranżazzjonijiet distributtivi:

li jiddeskrivu kif il-valur miżjud iġġenerat bil-produzzjoni jitqassam lix-xogħol, il-kapital u l-gvern, u r-ridistribuzzjoni tad-dħul u l-ġid (taxxi fuq id-dħul u l-ġid u trasferimenti oħrajn);

c)      Tranżazzjonijiet finanzjarji:

li jiddeskrivu l-akkwist nett ta’ assi finanzjarji jew il-ħlas nett ta’ obbligazzjonijiet għal kull tip ta’ strument finanzjarju. Tali tranżazzjonijiet iseħħu kemm bħala kontropartijiet ta’ tranżazzjonijiet mhux finanzjarji, u kemm bħala tranżazzjonijiet li jinvolvu strumenti finanzjarji biss;

d)      Tranżazzjonijiet li mhumiex inklużi fit-tliet gruppi ta’ hawn fuq:

Trasferimenti mingħajr akkwist ta’ assi mhux prodotti u mhux finanzjarji.

Karatteristiċi tat-tranżazzjonijiet

Interazzjonijiet versus tranżazzjonijiet intraunitarji

1.67       Il-biċċa l-kbira tat-tranżazzjonijiet huma interazzjonijiet bejn żewġ unitajiet istituzzjonali jew aktar. Madankollu, is-sistema tirreġistra xi azzjonijiet fl-unitajiet istituzzjonali bħala tranżazzjonijiet. L-iskop tar-reġistrazzjoni ta’ dawn it-tranżazzjonijiet intraunitarji huwa li tingħata stampa aktar utli b’mod analitiku ta’ output, użi finali u spejjeż.

1.68       Il-Konsum tal-kapital fiss, irreġistrat bħala spiża mis-sistema, huwa tranżazzjoni intraunitarja. Il-biċċa l-kbira tat-tranżazzjonijiet intraunitarji l-oħrajn huma tranżazzjonijiet fi prodotti, tipikament irreġistrati meta unitajiet istituzzjonali li joperaw kemm bħala produtturi kif ukoll bħala konsumaturi finali, jagħżlu li jikkonsmaw ftit mill-output li jkunu pproduċew. Dan huwa sikwit il-każ għall-familji u l-gvern ġenerali. 1.69        L-output prodott minn unità istituzzjonali stess użat għal użi finali fi ħdan l-istess unità istituzzjonali għandu jiġi rreġistrat. L-output prodott minnhom stess li jintuża għall-konsum intermedju fl-istess unità istituzzjonali huwa rreġistrat biss meta l-produzzjoni u l-konsum intermedju jseħħu f’unitajiet lokali ta’ tip ta’ attività fl-istess unità istituzzjonali. L-output prodott u użat bħala konsum intermedju fl-istess unità lokali ta’ tip ta’ attività, ma għandux jiġi rreġistrat.

Tranżazzjonijiet monetarji kontra dawk mhux monetarji

1.70       It-tranżazzjonijiet ikunu tranżazzjonijiet monetarji meta l-unitajiet involuti jagħmlu jew jirċievu pagamenti, jew iħallsu l-obbligazzjonijiet jew jirċievu l-assi denominati f’unitajiet ta’ munita.

It-tranżazzjonijiet li ma jinvolvux l-iskambju ta’ flus, jew assi jew obbligazzjonijiet denominati f’unitajiet ta’ munita, huma tranżazzjonijiet mhux monetarji. It-tranżazzjonijiet intraunità huma tranżazzjonijiet mhux monetarji. It-tranżazzjonijiet mhux monetarji li jinvolvu aktar minn unità istituzzjonali waħda jiġru fost tranżazzjonijiet ta’ prodotti (tpartit ta’ prodotti), tranżazzjonijiet distributtivi (rimunerazzjoni in natura, trasferimenti in natura, eċċ.) u tranżazzjonijiet oħrajn (tpartit ta’ assi mhux prodotti u mhux finanzjarji). Is-sistema tirreġistra t-tranżazzjonijiet kollha f’termini monetarji. Il-valuri li għandhom jiġu rreġistrati għat-tranżazzjonijiet mhux monetarji għandhom għalhekk jiġu mkejla indirettament jew inkella stmati.

Tranżazzjonijiet b’kontropartijiet jew mingħajr

1.71       It-tranżazzjonijiet li jinvolvu aktar minn unità waħda, huma tranżazzjonijiet ta' żewġ tipi. Jistgħu jkunu ta’ “xi ħaġa għal xi ħaġa”, jiġifieri tranżazzjonijiet reċiproki, jew ta’ “xi ħaġa għal xejn”, jiġifieri tranżazzjonijiet mhux reċiproki. It-tranżazzjonijiet reċiproki huma skambji bejn unitajiet istituzzjonali, pereżempju l-forniment ta’ oġġetti, servizzi jew assi għal kontroparti, pereżempju flus. It-tranżazzjonijiet mhux reċiproki huma pagamenti fi flus kontanti jew in natura minn unità istituzzjonali waħda għal oħra mingħajr kontroparti. It-tranżazzjonijiet reċiproki jseħħu fl-erba’ gruppi ta’ tranżazzjonijiet, filwaqt li t-tranżazzjonijiet mhux reċiproki huma prinċipalment tranżazzjonijiet distributtivi, , pereżempju, taxxi, benefiċċji ta’ assistenza soċjali jew rigali. Dawn it-tranżazzjonijiet mhux reċiproki jissejħu trasferimenti.

Trasferimenti rranġati mill-ġdid

1.72       It-tranżazzjonijiet huma rreġistrati bl-istess mod kif jidhru għall-unitajiet istituzzjonali involuti. Madankollu, xi tranżazzjonijiet huma rranġati mill-ġdid sabiex joħorġu r-relazzjonijiet ekonomiċi sottostanti b’mod aktar ċar. It-tranżazzjonijiet jistgħu jiġu rranġati mill-ġdid bi tliet modi: bidla fir-rotta, qsim u rikonoxximent tal-parti prinċipali ta’ tranżazzjoni.

Bidla fir-rotta

1.73       Tranżazzjoni li f’għajnejn l-unitajiet involuti tkun tidher bħala li qiegħda sseħħ direttament bejn unitajiet A u Ċ tista’ tiġi rreġistrata fil-kontijiet bħala li qiegħda sseħħ indirettament permezz ta’ unità B terza. Għalhekk, it-tranżazzjoni singola bejn A u Ċ hija rreġistrata bħala żewġ tranżazzjonijiet: waħda bejn A u B, u waħda bejn B u Ċ. F’dan il-każ it-tranżazzjoni tinbidlilha r-rotta.

1.73       Eżempju ta’ bidla fir-rotta huwa l-mod kif il-kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem imħallsin direttament minn min iħaddem lill-fondi tal-assigurazzjoni soċjali jitniżżlu fil-kontijiet. Is-sistema tirreġistra dan il-ħlas bħala żewġ tranżazzjonijiet: min iħaddem iħallas il-kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem lill-impjegati tiegħu, u l-impjegati jħallsu l-istess kontribuzzjonijiet lill-fondi tal-assigurazzjoni soċjali. Bħall-bidliet kollha fir-rotta, l-iskop tal-bidla fir-rott huwa li tinħareġ is-sustanza ekonomika wara t-tranżazzjoni, li f’dan il-każ huwa li jintwerew il-kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem bħala kontribuzzjonijiet imħallsin għall-benefiċċju tal-impjegati. 1.75  Tip ieħor ta’ bidla fir-rotta huwa dak tat-tranżazzjonijiet irreġistrati bħala li jseħħu bejn żewġ unitajiet istituzzjonali jew aktar, minkejja li skont il-partijiet involuti l-ebda tranżazzjoni ma tkun sseħħet. Bħala eżempju hemm it-trattament tad-dħul mill-proprjetà mdaħħal minn ċerti fondi ta’ assigurazzjoni, li jinżamm mill-impriżi tal-assigurazzjoni. Is-sistema tirreġistra dan id-dħul mill-proprjetà bħala li jitħallas mill-impriżi ta’ assigurazzjoni lid-detenturi tal-polza, li wara jħallsu lura l-istess ammont lill-impriżi ta’ assigurazzjoni bħala supplimenti tal-primjums.

Qsim

1.76       Meta tranżazzjoni li f’għajnejn il-partijiet involuti tkun tidher bħala tranżazzjoni singola tiġi rreġistrata bħala żewġ tranżazzjonijiet jew aktar ikklassifikati b’mod differenti, it-tranżazzjoni tiġi maqsuma. Il-qsim ma jinvolvix l-involviment ta’ unitajiet addizzjonali fit-tranżazzjonijiet.

1.77  Il-ħlas tal-primjums ta’ assigurazzjoni mhux għall-ħajja huwa tranżazzjoni tipikament maqsuma. Minkejja li d-detenturi tal-polza u l-assiguraturi jikkunsidraw dan il-ħlas bħala tranżazzjoni waħda, is-sistema taqsmu f’żewġ tranżazzjonijiet kemxejn differenti: ħlas bi skambju għal servizzi pprovduti ta’ assigurazzjoni mhux għall-ħajja, u primjums netti ta’ assigurazzjoni mhux għall-ħajja. Ir-reġistrazzjoni tal-bejgħ ta' prodott bħala l-bejgħ tal-prodott u l-bejgħ ta' marġni tal-kummerċ hija eżempju ieħor ta’ qsim. Rikonoxximent tal-parti prinċipali ta’ tranżazzjoni

1.78       Meta unità twettaq tranżazzjoni f’isem unità oħra (il-prinċipal) u hija ffinanzjata minn dik l-unità, it-tranżazzjoni tkun irreġistrata esklużivament fil-kontijiet tal-prinċipal. Bħala regola, wieħed ma għandux imur lil hinn minn dan il-prinċipju u jipprova, pereżempju, jalloka t-taxxi jew is-sussidji tal-pagaturi aħħarin jew il-benefiċjarji aħħarin taħt l-adozzjoni ta’ suppożizzjonijiet.

Eżempju huwa l-ġbir tat-taxxi minn unità tal-gvern waħda f'isem unità oħra. Taxxa tiġi attribwita lil unità tal-gvern li

a) teżerċita l-awtorità li timponi t-taxxa (bħala prinċipal jew permezz tal-awtorità ddelegata tal-prinċipal), u

b) jkollha d-diskrezzjoni finali biex tistabbilixxi u tvarja r-rata tat-taxxa.

Każijiet dubjużi 1.79    Id-definizzjoni ta’ tranżazzjoni tistipola li interazzjoni bejn unitajiet istituzzjonali għandha tkun bi ftehim reċiproku. Meta titwettaq tranżazzjoni bi ftehim reċiproku, l-għarfien minn qabel u l-kunsens tal-unitajiet istituzzjonali huma implikati. Il-ħlas tat-taxxi, tal-multi u tal-penali jsiru bi ftehim reċiproku peress li min iħallas huwa ċittadin soġġett għal-liġi tal-pajjiż. Madankollu, il-qbid mhux kompensat ta’ assi mhux ikkunsidrat bħala tranżazzjoni, anke meta impost mil-liġi.

Azzjonijiet ekonomiċi illegali għandhom jiġu kkunsidrati bħala tranżazzjonijiet meta l-unitajiet kollha involuti jidħlu fl-azzjonijiet bi ftehim reċiproku. Għalhekk, xiri, bejgħ u tpartit ta’ drogi illegali jew proprjetà misruqa huma tranżazzjonijiet, filwaqt li s-serq mhuwiex.

Bidliet oħrajn fl-assi

1.80       Bidliet oħrajn fil-bidliet tar-reġistrazzjonijiet tal-assi li ma jirriżultawx minn tranżazzjonijiet. Dawn huma jew:

a)      Bidliet oħrajn fil-volum ta’ assi u obbligazzjonijiet; jew

b)      Qligħ u telf minn investimenti.

Bidliet oħrajn fil-volum ta’ assi u obbligazzjonijiet

1.81       Dawn il-bidliet jinqasmu fi tliet kategoriji prinċipali:

a)      Dehra u għajbien normali ta’ assi minbarra dawk bi tranżazzjonijiet;

b)      Bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet minħabba avvenimenti eċċezzjonali mhux mistennija li mhumiex ta' natura ekonomika

c)      Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura.

1.82       Eżempji ta’ bidliet fi ħdan kategorija (a) ta' dehra u għajbien normali tal-assi huma l-iskoperta u t-tnaqqis ta’ assi taħt l-art, u t-tkabbir naturali ta’ riżorsi bijoloġiċi mhux naturali. L-eżempji fil-kategorija (b) ta' bidliet minħabba avvenimenti eċċezzjonali mhux mistennija huma t-telf ta’ assi minħabba diżastri naturali, gwerra jew atti serji ta’ kriminalità. Il-kanċellazzjoni unilaterali ta’ dejn u l-qbid mhux kompensat ta’ assi jappartjenu wkoll għall-kategorija (b). Eżempju fil-kategorija (c) ta' bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura huwa l-klassifikazzjoni mill-ġdid ta' unità istituzzjonali minn settur għal ieħor.

Qligħ u telf ta’ holdings

1.83       Il-holdings jirreġstraw qligħ jew telf meta jkun hemm bidliet fil-prezz tal-assi. Dawn iseħħu fuq it-tipi kollha ta’ assi finanzjarji u mhux finanzjarji, u fuq l-obbligazzjonijiet. Il-qligħ u t-telf ta’ holdings jakkumulaw lill-proprjetarji ta’ assi u obbligazzjonijiet purament b’riżultat tal-holding ta’ assi u obbligazzjonijiet matul iż-żmien, mingħajr ma jiġu ttrasformati bi kwalunkwe mod.

1.84  Il-qligħ u t-telf ta’ holdings imkejla fuq il-bażi ta’ prezzijiet attwali tas-suq jissejħu qligħ u telf nominali ta’ holdings. Dawn jistgħu jiġu dekomposti fi qligħ u telf newtrali ta’ holdings, li jirriflettu bidliet fil-livell tal-prezz ġenerali, u qligħ u telf reali ta’ holdings, li jirriflettu bidliet fil-prezz tal-assi lil hinn mill-bidla fil-prezz ġenerali. Stokks

1.85       L-istokks huma l-holdings ta’ assi u obbligazzjonijiet f’mument partikolari. L-istokks huma rreġistrati fil-bidu u fit-tmiem ta’ kull perjodu ta’ kontabilità. Il-kontijiet li juru l-istokks jissejħu karti ta’ bilanċ.

1.86       L-istokks huma rreġistrati wkoll għall-popolazzjoni u x-xogħol. Madankollu, dawn l-istokks huma rreġistrati bħala valuri medji matul il-perjodu ta’ kontabilità. L-istokks huma rreġistrati għall-assi kollha fil-konfini tas-sistema; jiġifieri, għal assi u obbligazzjonijiet finanzjarji u assi mhux finanzjarji, kemm prodotti kif ukoll mhux prodotti. Madankollu, il-kopertura ta’ dawk l-assi li jintużaw f’attività ekonomika u li huma soġġetti għal drittijiet ta’ proprjetà hija limitata. 1.87    Għaldaqstant, l-istokks għal assi bħall-kapital uman u r-riżorsi naturali li huma proprjetà mhumiex irreġistrati.

Fil-konfini tagħha, is-sistema hija eżawrjenti fir-rigward kemm tal-flussi kif ukoll tal-istokks. Dan jimplika li l-bidliet kollha fl-istokks jistgħu jiġu spjegati bis-sħiħ permezz tal-flussi rreġistrati.

IS-SISTEMA TA’ KONTIJIET U L-AGGREGATI

Regoli tal-kontabilità

1.88       Kont jirreġistra l-bidliet fil-valur dovut għal unità jew settur skont in-natura tal-flussi ekonomiċi murija fil-kont. Hija tabella b'żewġ kolonni. Il-kontijiet attwali huma dawk li juru l-produzzjoni, il-ġenerazzjoni u l-allokazzjoni tad-dħul, id-distribuzzjoni u r-ridistribuzzjoni tad-dħul, u l-użu tiegħu. Il-kontijiet ta' kumulu huma l-kontijiet kapitali u finanzjarji, u l-bidliet l-oħra fil-kontijiet tal-volum.

Terminoloġija għaż-żewġ naħat tal-kontijiet

1.89  Is-sistema turi r-“riżorsi” fuq in-naħa leminija tal-kontijiet kurrenti fejn jidhru t-tranżazzjonijiet li jżidu l-valur ekonomiku ta’ unità jew settur. In-naħa xellugija tal-kontijiet, turi l-użi - tranżazzjonijiet li jnaqqsu l-valur ekonomiku. In-naħa leminija tal-kontijiet tad-dovuti turi“bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett” u n-naħa xellugija turi “bidliet fl-assi”. Il-karti ta’ bilanċ huma ppreżentati bl-“obbligazzjonijiet u valur nett” (id-differenza bejn assi u obbligazzjonijiet) fuq in-naħa leminija u l-“assi” fuq ix-xellug. Tqabbil bejn żewġ karti ta’ bilanċ suċċessivi juri bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett u bidliet fl-assi.

1.90       Fl-ESA issir distinzjoni bejn il-proprjetà legali u l-proprjetà ekonomika. Il-kriterju għar-reġistrazzjoni tat-trasferiment ta’ merkanzija minn unità waħda għal oħra huwa li l-proprjetà ekonomika tgħaddi minn waħda għal oħra. Il-proprjetarju legali huwa l-unità intitolata bil-liġi għall-benefiċċji tal-pussess. Madankollu, proprjetarju legali jista’ jagħmel kuntratt ma’ unità oħra sabiex din tal-aħħar taċċetta r-riskji u l-premji mill-użu tal-merkanzija prodotta, inkambju għall-ħlas li jintlaħaq ftehim dwaru. In-natura tal-ftehim hija kirja finanzjarja, li fiha l-ħlas jirrifletti biss it-tqegħid tal-assi għad-dispożizzjoni ta’ min jissellef mingħand il-fornitur. Pereżempju, meta bank ikun il-proprjetarju legali ta’ ajruplan, iżda jidħol f’arranġament ta’ kirja finanzjarja ma’ kumpanija tal-ajru sabiex topera l-ajruplan, il-kumpanija tal-ajru titqies bħala l-proprjetarju tal-ajruplan għall-finijiet tat-tranżazzjonijiet fil-kontijiet. Fl-istess ħin li l-kumpanija tal-ajru tintwera bħala li xtrat l-ajruplan, jiġi imputat self mill-bank lill-kumpanija tal-ajru li jirrifletti l-ammonti li għandhom jitħallsu fil-futur għall-użu tal-ajruplan.

Informazzjoni doppja/informazzjoni kwadruppla

1.91       Għal unità jew settur, il-kontabilità nazzjonali hija bbażata fuq il-prinċipju tal-informazzjoni doppja. Kull tranżazzjoni għandha tiġi rreġistrata darbtejn, darba bħala riżorsa (jew bidla fl-obbligazzjonijiet) u darba bħala użu (jew bidla fl-assi). It-total tat-tranżazzjonijiet irreġistrati bħala riżorsi jew bidliet fl-obbligazzjonijiet u t-total tat-tranżazzjonijiet irreġistrati bħala użi jew bidliet fl-assi għandhom ikunu ugwali, u b’hekk jippermettu li tiġi vverifikata l-konsistenza tal-kontijiet.

1.92       Il-kontijiet nazzjonali — bl-unitajiet kollha u s-setturi kollha — għandhom ikunu bbażati fuq prinċipju ta’ informazzjoni kwadruppla, minħabba li l-biċċa l-kbira tat-tranżazzjonijiet jinvolvu żewġ unitajiet istituzzjonali. Kull tranżazzjoni għandha tiġi rreġistrata darbtejn miż-żewġ partijiet involuti fit-tranżazzjoni. Pereżempju, benefiċċju soċjali fi flus kontanti mħallas minn unità tal-gvern lil unità domestika jiġi rreġistrat fil-kontijiet tal-gvern bħala użu taħt trasferimenti u akkwist negattiv ta’ assi taħt munita u depożiti; fil-kontijiet tas-settur tal-familji, din hija rreġistrata bħala riżorsa taħt trasferimenti u akkwist ta’ assi taħt munita u depożiti.

1.93       It-tranżazzjonijiet fi ħdan unità waħda (bħall-konsum tal-output mill-istess unità li pproduċietu) jirrikjedu żewġ biċċiet ta’ informazzjoni biss, li l-valuri tagħhom għandhom jiġu stmati.

Valutazzjoni

1.94       Bl-eċċezzjoni ta’ xi varjabbli li jikkonċernaw il-popolazzjoni u x-xogħol, is-sistema turi l-flussi u l-istokks kollha f’termini monetarji. Il-flussi u l-istokks għandhom jitkejlu skont il-valur tal-kambju tagħhom, jiġifieri l-valur li bih il-flussi u l-istokks jiġu, jew ikunu jistgħu jiġu, skambjati għal flus kontanti. B’hekk, il-prezzijiet tas-suq huma r-referenza tal-ESA għall-valutazzjoni.

1.95       Fil-każ tat-tranżazzjonijiet monetarji u l-holdings ta’ flus kontanti u obbligazzjonijiet, il-valuri rikjesti huma direttament disponibbli. Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet l-oħrajn, l-aħjar metodu għall-valutazzjoni huwa b’referenza għall-prezzijiet tas-suq għal merkanzija, servizzi u assi analogi. Dan il-metodu jintuża, pereżempju għat-tpartit u għas-servizzi ta' djar okkupati mis-sid. Meta l-prezzijiet tas-suq għal prodotti analogi mhumiex disponibbli, pereżempju fil-każ ta’ servizzi mhux tas-suq prodotti mill-gvern, il-valutazzjoni ssir billi jingħaddu l-ispejjeż tal-produzzjoni. Jekk ma jkunx hemm prezz tas-suq li jista' jservi ta' referenza, u l-ispejjeż ma jkunux disponibbli, imbagħad il-flussi u l-istokks ikunu jistgħu jiġu vvalutati fuq il-valur attwali skontat tar-ritorni futuri mistennija. Dan il-metodu tal-aħħar għandu jintuża biss bħala l-aħħar rimedju.

1.96       L-istokks jiġu vvalutati fuq il-prezzijiet attwali fil-mument li għalih hija relatata l-karta ta’ bilanċ, mhux għall-mument tal-produzzjoni jew l-akkwist tal-merkanzija jew l-assi li jiffurmaw l-istokks. Huwa neċessarju li l-istokks jiġu vvalutati fuq il-valuri attwali tal-akkwist, stmati u bil-miktub, jew fuq l-ispejjeż tal-produzzjoni.

Valutazzjonijiet speċjali li jikkonċernaw il-prodotti

1.97       Minħabba l-ispejjeż tat-trasport, il-marġnijiet tal-kummerċ u t-taxxi bit-tnaqqis ta’ sussidji fuq prodotti, il-produttur u l-utent ta’ prodott partikolari normalment jipperċepixxu l-valur tiegħu b’mod differenti. Sabiex iżżomm kemm jista’ jkun qrib tal-fehmiet tal-partijiet involuti fit-tranżazzjoni, is-sistema tirreġistra l-użi kollha fuq il-prezzijiet tax-xerrej, li jinkludu l-ispejjeż tat-trasport, il-marġnijiet tal-kummerċ u t-taxxi bit-tnaqqis ta’ sussidji fuq prodotti, filwaqt li l-output huwa rreġistrat bi prezzijiet bażiċi, li jeskludu dawn l-elementi.

1.98       L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet ta’ prodotti għandhom jiġu rreġistrati f’valuri konfinali. L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet totali huma vvalutati fil-fruntiera doganali tal-esportatur, jew ħielsa abbord (free on board - FOB). Servizzi ta’ trasport u assigurazzjoni barranin bejn il-fruntieri tal-importatur u l-esportatur mhumiex inklużi fil-valur tal-merkanzija iżda huma rreġistrati taħt servizzi. Minħabba li jista’ ma jkunx possibbli li jinkisbu valuri FOB għall-analiżi dettaljata tal-prodott, it-tabelli li fihom dettalji dwar il-kummerċ barrani juru l-oġġetti impurtati vvalutati fil-fruntiera doganali tal-importatur (valur CIF). Is-servizzi kollha ta’ trasport u assigurazzjoni għall-fruntiera tal-importatur huma inklużi fil-valur tal-oġġetti impurtati. Sa fejn dawn is-servizzi jikkonċernaw is-servizzi domestiċi, isir aġġustament FOB/CIF globali f’din il-preżentazzjoni.

Valutazzjoni bi prezzijiet kostanti

1.99       Valutazzjoni bi prezzijiet kostanti hija l-valutazzjoni ta’ flussi u stokks matul perjodu ta’ kontabilità bil-prezzijiet ta’ perjodu preċedenti. L-iskop tal-valutazzjoni bi prezzijiet kostanti huwa li jiġu dekomposti l-bidliet biż-żmien fil-valuri ta’ flussi u stokks fi prezz u bidla fil-volum. Flussi u stokks bi prezzijiet kostanti huwa deskritt li huma f'termini ta’ volum.

1.100     Ħafna flussi u stokks, pereżempju d-dħul, ma għandhomx dimensjonijiet ta’ prezz u kwantità tagħhom stess. Madankollu, il-poter ta’ xiri ta’ dawn il-varjabbli jista’ jinkiseb permezz tat-tnaqqis ta’ valuri attwali b’indiċi ta’ prezzijiet xieraq, pereżempju l-indiċi ta’ prezzijiet għal użi nazzjonali finali, esklużi l-bidliet fl-inventarju. Flussi u stokks imnaqqsin huwa deskritt ukoll li huma f’termini reali. Eżempju huwa d-dħul reali disponibbli.

Żmien ta’ reġistrazzjoni

1.101     Il-flussi għandhom jiġu rreġistrati fuq il-bażi tad-dovuti; jiġifieri, meta l-valur ekonomiku huwa maħluq, ittrasformat u mitfi, jew meta jiġu ttrasformati jew ikkanċellati klejms u obbligazzjonijiet riżultanti.

1.102L-output huwa rreġistrat meta jkun prodott u mhux meta jħallas għalih xerrej. Il-bejgħ ta’ ass huwa rreġistrat meta jinbidel il-proprjetarju tal-ass, mhux meta jsir il-ħlas korrispondenti. L-interess huwa rreġistrat fil-perjodu ta’ kontabilità meta jakkumula, irrelevanti minn jekk tħallasx f’dak il-perjodu jew le. Ir-reġistrazzjoni fuq il-bażi tad-dovuti tapplika għall-flussi kollha, monetarji kif ukoll mhux monetarji u intraunità kif ukoll bejn l-unitajiet. 1.103         Jista' jkun neċessarju li dan l-approċċ ma jibqax daqstant rigoruż għat-taxxi u flussi oħrajn li jikkonċernaw il-gvern ġenerali, li huma ta’ sikwit irreġistrati fuq bażi ta’ flus kontanti fil-kontijiet tal-gvern. Jista' jkun diffiċli li titwettaq trasformazzjoni eżatta ta’ dawn il-flussi mill-bażi ta’ flus kontanti għall-bażi tad-dovuti u għalhekk jista' jintuża metodu approssimattiv.1.104  Bħala eċċezzjoni għar-regoli ġenerali li jirregolaw ir-reġistrazzjoni tat-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli lill-gvern ġenerali, dawn jistgħu jiġu rreġistrati bħala nett mill-parti improbabbli li tinġabar jew, jekk din il-parti hija inkluża, tiġi newtralizzata fl-istess perjodu ta’ kontabilità permezz ta’ trasferiment tal-kapital mill-gvern ġenerali għas-setturi relevanti.

1.105     Il-flussi għandhom jiġu rreġistrati fl-istess mument għall-unitajiet istituzzjonali kollha involuti u għall-kontijiet kollha. L-unitajiet istituzzjonali mhux dejjem japplikaw l-istess regoli ta’ kontabilità. Anki meta japplikawhom, jista’ jkun hemm differenzi fir-reġistrazzjoni proprja għal raġunijiet prattiċi bħad-dewmien fil-komunikazzjoni. Konsegwentement, it-tranżazzjonijiet jistgħu jiġu rreġistrati f’mumenti differenti mit-tranżazzjonijiet involuti. Dawn id-diskrepanzi għandhom jiġu eliminati permezz tal-aġġustamenti.

Konsolidazzjoni u netting

Konsolidazzjoni

1.106     Il-konsolidazzjoni tirreferi għall-eliminazzjoni, kemm mill-użi kif ukoll mir-riżorsi, ta’ tranżazzjonijiet li jseħħu bejn l-unitajiet meta jkunu aggruppati, u għall-eliminazzjoni ta’ assi u obbligazzjonijiet finanzjarji reċiproki. Dan jiġri komunament meta l-kontijiet ta’ subsetturi tal-gvern ġenerali huma kkombinati.

1.107     Għas-subsetturi jew is-setturi, il-flussi u l-istokks bejn l-unitajiet kostitwenti mhumiex konsolidati bejn l-unitajiet kostitwenti bħala kwistjoni ta’ prinċipju.

1.108     Madankollu, il-kontijiet konsolidati jistgħu jinbnew għal preżentazzjonijiet u analiżi komplementari. L-informazzjoni dwar it-tranżazzjonijiet ta’ dawn is-(sub)setturi ma’ setturi oħrajn u l-pożizzjoni finanzjarja “esterna” korrispondenti tista' tkun aktar sinifikanti miċ-ċifri grossi globali.

1.109     Barra minn hekk, il-kontijiet u t-tabelli li juru r-relazzjoni kreditur/debitur jipprovdu stampa dettaljata tal-finanzjament tal-ekonomija u huma kkunsidrati utli ħafna għall-fehim tal-kanali li minnhom jiċċaqilqu l-provvisti ta’ finanzjament minn dak li finalment jagħti s-self għal dak li finalment jieħu s-self.

Netting

1.110            Unitajiet jew setturi individwali jistgħu jkollhom l-istess tip ta’ tranżazzjoni kemm bħala użu kif ukoll bħala riżorsa (pereżempju, it-tnejn li huma jħallsu u jirċievu l-interessi) u l-istess tip ta’ strument finanzjarju kemm bħala ass kif ukoll bħala obbligazzjoni. L-approċċ fl-ESA huwa reġistrazzjoni gross, minbarra l-grad ta’ netting inerenti fil-klassifikazzjonijiet fihom infushom.

1.111            In-netting huwa impliċitu f’diversi kategoriji ta’ tranżazzjonijiet, u l-aktar eżempju eċċellenti huwa l-“bidliet fl-inventarji”, li jenfasizza l-aspett sinifikanti b’mod analitiku tal-formazzjoni globali tal-kapital aktar milli l-intraċċar ta’ kuljum ta’ addizzjonijiet u rtirar. B’mod simili, bi ftit eċċezzjonijiet, il-kont finanzjarju u bidliet oħrajn fil-kontijiet tal-assi jirreġistraw żieda fl-assi u l-obbligazzjonijiet fuq bażi netta, u tinħareġ il-konsegwenza finali ta’ dawn it-tipi ta’ flussi fi tmiem il-perjodu ta’ kontabilità.

Kontijiet, entrata saldatorja u aggregati

1.112     Għall-unitajiet jew il-gruppi ta’ unitajiet, il-kontijiet differenti jirreġistraw -tranżazzjonijiet li huma konnessi ma’ aspett speċifiku tal-ħajja ekonomika (pereżempju, il-produzzjoni). Għall-kont ta' produzzjoni, it-tanżazzjonijiet ma jindikawx bilanċ bejn l-utenti u r-riżorsi mingħajr l-introduzzjoni ta' entrata saldatorja. Bl-istess mod, entrata saldatorja (valur nett) għandha tiġi introdotta bejn it-total tal-assi u t-total tal-obbligazzjonijiet ta’ unità istituzzjonali jew settur. Il-punti ta’ kontabilità huma miżuri sinifikanti ta’ prestazzjoni ekonomika fihom infushom. Meta jingħaddu għall-ekonomija sħiħa, huma jkunu aggregati sinifikanti.

Is-sekwenza ta’ kontijiet

1.113     Is-sistema hija mibnija madwar sekwenza ta’ kontijiet interkonnessi. Is-sekwenza sħiħa ta’ kontijiet għall-unitajiet istituzzjonali u s-setturi hija magħmula minn kontijiet kurrenti, kontijiet tad-dovuti u karti ta’ bilanċ.

1.114     Il-kontijiet kurrenti jittrattaw il-produzzjoni, il-ġenerazzjoni, id-distribuzzjoni u r-ridistribuzzjoni tad-dħul u l-użu ta’ dan id-dħul f’forma ta’ konsum finali. Il-kontijiet tad-dovuti jkopru bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet u bidliet fil-valur nett (id-differenza għal kwalunkwe unità istituzzjonali jew grupp ta’ unitajiet bejn l-assi u l-obbligazzjonijiet tagħha). Il-karti ta’ bilanċ jippreżentaw stokks ta’ assi u obbligazzjonijiet u l-valur nett.

1.115     Is-sekwenza ta’ kontijiet għall-unitajiet lokali ta’ tip ta’ attività u l-industriji titqassar għall-ewwel kont kurrenti: il-kont tal-produzzjoni u l-kont tal-ġenerazzjoni tad-dħul, li l-entrata saldatorja tagħhom hija l-bilanċ favorevoli.

Il-kont ta’ merkanzija u servizzi

1.116     Il-kont ta’ merkanzija u servizzi juri, għall-ekonomija fl-intier tagħha jew għal gruppi ta’ prodotti, ir-riżorsi totali (output u oġġetti impurtati) u l-użi ta’ merkanzija u servizzi (konsum intermedju, konsum finali, bidliet fl-inventarju, formazzjoni tal-kapital gross fiss, akkwisti bit-tnaqqis tat-trasferimenti ta’ affarijiet prezzjużi, u oġġetti esportati). Dan il-kont mhux kont fl-istess sens tal-oħrajn fis-sekwenza, u ma jiġġenerax entrata saldatorja li tiġi mgħoddija għall-kont li jmiss fis-sekwenza. Huwa pjuttost il-preżentazzjoni f’forma ta’ tabella ta’ identità tal-kontabilità, li l-provvista hija ugwali għad-domanda għall-prodotti u l-gruppi ta’ prodotti kollha fl-ekonomija.

Il-kont tal-bqija tad-dinja

1.117     Il-kont tal-bqija tad-dinja jkopri tranżazzjonijiet bejn unitajiet istituzzjonali residenti u mhux residenti u stokks relatati ta’ assi u obbligazzjonijiet.

Minħabba li l-bqija tad-dinja għandha rwol fl-istruttura tal-kontabilità simili għal dik ta’ settur istituzzjonali, il-kont tal-bqija tad-dinja huwa stabbilit mill-perspettiva tal-bqija tad-dinja. Riżorsa għall-bqija tad-dinja hija użu għall-ekonomija totali u viċe versa. Jekk l-entrata saldatorja hija pożittiva, dan ifisser provvista tal-bqija tad-dinja u defiċit mill-ekonomija totali, u viċe versa jekk l-entrata saldatorja hija negattiva.

Il-kont tal-bqija tad-dinja mhuwiex bħall-kontijiet tas-setturi l-oħrajn għaliex ma jurix it-tranżazzjonijiet ta’ kontabilità kollha fil-bqija tad-dinja, iżda dawk biss li għandhom kontroparti fl-ekonomija domestika li qiegħda tiġi mkejla.

Entrati saldatorji

1.118     Entrata saldatorja tinkiseb billi jitnaqqas il-valur totali ta’ informazzjoni fuq naħa waħda ta’ kont mill-valur totali fuq in-naħa l-oħra.

L-entrati saldatorji jinkorporaw ħafna informazzjoni u jinkludu ftit mill-aktar informazzjoni importanti fil-kontijiet, kif jintwera fl-eżempji li ġejjin ta’ entrati saldatorji: valur miżjud, bilanċ favorevoli, dħul disponibbli, tfaddil, tislif nett/self nett.

Id-dijagramma li ġejja turi s-sekwenza ta’ kontijiet f’forma ta’ fluss – kull entrata saldatorja tintwera b’tipa skura.

Dijagramma tas-sekwenza ta’ kontijiet

1.119     L-ewwel kont fis-sekwenza huwa l-kont ta’ produzzjoni, li jirreġistra l-outputs u l-inputs tal-proċess ta’ produzzjoni, u jħalli l-valur miżjud bħala l-entrata saldatorja.

1.120     Wara, il-valur miżjud jitmexxa ’l quddiem għall-kont li jmiss li huwa l-kont tal-ġenerazzjoni tad-dħul. Hawn jiġi rreġistrat il-kumpens tal-impjegati fil-proċess ta’ produzzjoni, u t-taxxi dovuti lill-gvern minħabba l-produzzjoni, sabiex il-provvista operattiva (jew dħul imħallat minn min jaħdem għal rasu tas-settur tal-familji) tkun tista’ tiġi dderivata bħala l-entrata saldatorja għal kull settur. Dan il-pass huwa neċessarju sabiex l-ammont ta’ valur miżjud miżmum fis-settur tal-produzzjoni bħala bilanċ favorevoli jew dħul imħallat ikun jista’ jiġi mkejjel.

1.121     Imbagħad il-valur miżjud, diviż f'kumpens tal-impjegatil, taxxi u bilanċ favorevoli/dħul imħallat, jitmexxa ’l quddiem permezz ta’ din id-diviżjoni għall-allokazzjoni ta’ kont tad-dħul primarju. Id-diviżjoni tippermetti l-allokazzjoni ta’ dħul minn kull fattur għas-settur riċevitur, kuntrarju għas-settur tal-produzzjoni. Pereżempju, il-kumpens kollu tal-impjegati huwa allokat bejn is-settur tal-familji u s-settur tal-bqija tad-dinja, filwaqt li l-bilanċ favorevoli jibqa’ fis-settur tal-korporazzjonijiet fejn huwa ġġenerat. Il-flussi tad-dħul mill-proprjetà fis-settur, u dawk barra mis-settur, huma rreġistrati f’dan il-kont ukoll, sabiex l-entrata saldatorja tkun il-bilanċ ta’ dħul primarju li jnixxi fis-settur.

1.122     Il-kont li jmiss jirreġistra r-ridistribuzzjoni ta’ dan id-dħul permezz ta’ trasferimenti – il-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tad-dħul. L-istrumenti prinċipali tar-ridistribuzzjoni huma t-taxxi tal-gvern fuq, u l-benefiċċji soċjali għal, is-settur tal-familji. L-entrata saldatorja hija d-dħul disponibbli.

1.123     Is-sekwenza prinċipali ta’ kontijiet prinċipali tkompli għall-użu ta’ kont tad-dħul disponibbli; kont relevanti għas-settur tal-familji minħabba li hawn tiġi rreġistrata n-nefqa finali tal-familji, u t-tfaddil tal-familji jitħalla bħala l-entrata saldatorja.

1.124     Fl-istess ħin jinħoloq kont parallel, il-kont tar-ridistribuzzjoni in natura tad-dħul.Dan il-kont għandu l-iskop speċifiku li jintwerew it-trasferimenti soċjali in natura bħala trasferiment imputat mill-gvern għas-settur tal-familji, sabiex id-dħul tal-familji jkun jista’ jitla’ bil-valur tas-servizzi individwali tal-gvern. Fil-kont li jmiss, l-użu tal-kont ta’ dħul disponibbli aġġustat, l-użu mill-familji ta’ dħul disponibbli jiżdied bl-istess ammont, bħallikieku s-settur tal-familji kien qiegħed jixtri s-servizzi individwali pprovduti mill-gvern. Dawn iż-żewġ imputazzjonijiet jinġiebu fix-xejn, sabiex l-entrata saldatorja tkun it-tfaddil, identiku għat-tfaddil fis-sekwenza prinċipali ta’ kontijiet.

1.125     It-tfaddil jittieħed għall-kont tal-kapital fejn jintuża biex jiffinanzja l-formazzjoni tal-kapital, u jippermetti t-trasferimenti tal-kapital ’il ġewwa u ’l barra mis-setturi. Nfiq nieqes jew infiq żejjed fuq l-akkwist ta’ assi reali jirriżultaw fl-entrata saldatorji jew f’self. It-tislif nett huwa provvista mislufa, u s-self nett huwa l-finanzjament ta’ defiċit.

1.126     Finalment il-kontijiet finanzjarji jintlaħqu, fejn jitfasslu t-tislif u s-self dettaljati ta’ kull settur sabiex tiġi osservata entrata saldatorja tat-tislif jew is-self nett. Dan għandu jaqbel eżattament mal-entrata saldatorja tat-tislif/self nett tal-kont kapitali, u kwalunkwe differenza għandha tkun diskrepanza ta’ kejl bejn ir-reġistrazzjonijiet reali u finanzjarji tal-attività ekonomika.

1.127     Meta tiġi kkunsidrata r-ringiela tal-aħħar tad-dijagramma, il-kont fuq in-naħa tax-xellug huwa l-karta ta’ bilanċ tal-ftuħ, li juri l-livell tal-assi u l-obbligazzjonijiet kollha, kemm reali kif ukoll finanzjarji, bil-bidu ta’ perjodu speċifiku. Il-ġid ta’ ekonomija huwa mkejjel permezz tal-valur nett tagħha – l-assi bit-tnaqqis tal-obbligazzjonijiet, u dan jinwera fl-aħħar tal-karta ta’ bilanċ.

1.128     Mix-xellug għal-lemin tal-bilanċi ta’ ftuħ, huma rreġistrati d-diversi bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet li jseħħu fil-perjodu ta’ kontabilità. Il-kont tal-kapital u l-kontijiet finanzjarji juru l-bidliet minħabba t-tranżazzjonijiet f’assi reali u assi finanzjarji u obbligazzjonijiet rispettivament. Fin-nuqqas ta’ effetti oħrajn, dan jippermettilna nikkalkulaw immedjatament il-pożizzjoni ta’ għeluq, billi l-bidliet jiżdiedu mal-pożizzjoni tal-ftuħ. 1.129     Iżda l-bidliet jistgħu jseħħu barra miċ-ċiklu ekonomiku ta’ produzzjoni u konsum, u dawn il-bidliet jaffettwaw il-valuri tal-assi u l-obbligazzjonijiet fil-perjodu ta’ għeluq. Tip ta’ bidla huwa bidla fil-volum ta’ assi – bidliet reali fil-kapital fiss li jirriżulta minn avvenimenti li mhumiex parti mill-ekonomija. Eżempju ta' dan huwa telf katastrofiku – terremot kbir, fejn ammont sinifikanti ta’ assi jitkissru mhux permezz ta’ tranżazzjoni ekonomika ta’ skambju jew trasferiment. Dan it-telf għandu jiġi rreġistrat fil-bidliet l-oħrajn fil-kont tal-volumi, sabiex jirrappreżenta l-livell aktar baxx ta’ assi milli mistenni purament billi jintwerew l-avvenimenti ekonomiċi. It-tieni mod ta’ kif l-assi (u l-obbligazzjonijiet) jistgħu jibdlu l-valur, mhux bħala riżultat ta’ tranżazzjoni ekonomika, huwa permezz ta’ bidla fil-prezz li tirriżulta minn qligħ u telf ta’ holdings fl-istokk ta’ assi miżmuma. Din il-bidla hija rreġistrata fil-kontijiet ta’ rivalutazzjoni. Li jiġu permessi dawn iż-żewġ effetti żejda fuq il-valuri tal-istokk ta’ assi u obbligazzjonijiet jippermetti li l-valuri tal-karta ta’ bilanċ ta’ għeluq jiġu stmati bħala l-pożizzjoni tal-ftuħ aġġustata għal dawn il-bidliet fil-fluss ta’ kontijiet tal-aħħar ringiela taċ-ċifra.

Aggregati

1.130     L-aggregati huma valuri komposti li jkejlu r-riżultat tal-attività tal-ekonomija totali; pereżempju, output, valur miżjud, dħul disponibbli, konsum finali, tfaddil, formazzjoni tal-kapital, eċċ. Għalkemm il-kalkolu tal-aggregati mhuwiex l-iskop uniku tal-ESA, huma importanti bħala indikaturi sommarji għal skopijiet ta’ analiżi makroekonomika u ta’ tqabbil biż-żmien u l-ispazju.

1.131            Issir distinzjoni bejn żewġ tipi ta’ aggregati: a)   L-aggregati li jirreferu direttament għal tranżazzjonijiet fis-sistema, bħal output ta’ merkanzija u servizzi, konsum finali, formazzjoni tal-kapital gross fiss, kumpens ta’ impjegati, eċċ.;

b)      L-aggregati li jirrappreżentaw entrati saldatorji fil-kontijiet, bħal prodott domestiku gross bi prezzijiet tas-suq (PDG), bilanċ favorevoli tal-ekonomija totali, dħul nazzjonali gross (DNG), dħul nazzjonali disponibbli, tfaddil, bilanċ kurrenti estern, valur nett tal-ekonomija totali (il-ġid nazzjonali).

1.132     Jeżistu użi importanti għall-kejl tal-kontijiet nazzjonali per capita tal-popolazzjoni. Għall-aggregati ta’ firxa wiesgħa bħall-PDG jew id-dħul nazzjonali jew il-konsum finali tal-familji, id-denominatur li komunament jintuża huwa l-popolazzjoni (residenti) totali. Meta jiġu subsetturati l-kontijiet jew parti mill-kontijiet tas-settur tal-familji, dejta dwar l-għadd ta’ familji u l-għadd ta’ persuni li jagħmlu parti minn kull subsettur tintuża wkoll.

PDG: aggregat prinċipali

1.133     Il-Prodott Domestiku Gross (PDG) huwa wieħed mill-aggregati prinċipali fl-ESA. Il-PDG huwa kejl tal-attività ekonomika totali li sseħħ f’territorju ekonomiku u li tlaqqa’ l-output mad-domanda finali fl-ekonomija. Hemm tliet modi li bihom jiġi mkejjel il-PDG bi prezzijiet tas-suq:

(1)     L-approċċ ta’ produzzjoni, bħala t-total tal-valuri miżjuda mill-attivitajiet kollha li jipproduċu merkanzija u servizzi, flimkien ma’ taxxi bit-tnaqqis ta’ sussidji fuq il-prodotti;

(2)     L-approċċ ta’ nefqa, bħala t-total tan-nefqiet finali kollha li jsiru bil-konsum tal-output finali tal-ekonomija, jew biż-żieda mal-ġid, flimkien mal-esportazzjonijiet bit-tnaqqis tal-importazzjonijiet ta’ merkanzija u servizzi;

(3)     L-approċċ ta’ dħul, bħala t-total tad-dħul kollu mdaħħal fil-proċess tal-produzzjoni ta’ merkanzija u servizzi flimkien mat-taxxi bit-tnaqqis ta’ sussidji fuq prodotti.

1.134            Dawn it-tliet approċċi sabiex jiġi mkejjel il-PDG jirriflettu wkoll il-modi differenti li bihom il-PDG jista’ jiġi kkunsidrat f’termini ta’ komponenti. Il-valur miżjud jista’ jinqasam skont is-settur istituzzjonali, u skont it-tip ta’ attività jew industrija li qiegħda tikkontribwixxi għat-total, pereżempju agrikoltura, manifattura, bini, servizzi, eċċ.

In-nefqiet finali jistgħu jinqasmu skont it-tip: nefqa tal-familji, nefqa finali tal-NPISH, nefqa finali tal-gvern, bidla fl-inventarji, formazzjoni ta’ kapital fiss u esportazzjonijiet, bit-tnaqqis tal-ispiża tal-importazzjonijiet.

Id-dħul totali mdaħħal jista’ jinqasam skont it-tip ta’ dħul – kumpens tax-xogħol, u bilanċ favorevoli.

1.135            Sabiex tinkiseb l-aħjar stima tal-PDG, l-elementi ta’ dawn it-tliet approċċi jiġu introdotti f’qafas ta’ provvista u użu. Dan jippermetti li l-valur miżjud u l-istimi ta’ dħul skont l-industrija jiġu rrikonċiljati, u li jiġu bbilanċjati l-provvista u d-domanda għall-prodotti. Dan l-approċċ integrat jiżgura l-konsistenza bejn il-komponenti tal-PDG, u stima aħjar tal-livell ta’ PDG milli kieku jintuża biss kwalunkwe wieħed mit-tliet approċċi. Billi jitnaqqas il-konsum tal-kapital fiss mill-PDG, niksbu l-prodott nett domestiku bi prezzijiet tas-suq (NDP).

IL-QAFAS TA’ INPUT-OUTPUT

1.136     Il-qafas ta’ Input-Output (I-O) jgħaqqad flimkien komponenti mill-Valur Miżjud Gross (Gross Value Added, GVA), l-inputs u outputs tal-industriji, il-provvista u domanda għall-prodotti, u l-kompożizzjoni tal-użi u r-riżorsi minn settur istituzzjonali għal ieħor għall-ekonomija. Dan il-qafas jaqsam l-ekonomija sabiex juri t-tranżazzjonijiet tal-merkanzija u s-servizzi kollha bejn l-industriji u l-konsumaturi finali għal perjodu singolu (pereżempju, trimestru jew sena). L-informazzjoni tista’ tiġi ppreżentata b’żewġ modi:

· Tabelli ta’ Provvista u Użu, u

· Tabelli Simetriċi ta’ Input-Output.

Tabelli ta’ Provvista u Użu

1.137     It-Tabelli ta’ Provvista u Użu juru l-ekonomija kollha skont l-industrija (pereżempju, l-industrija tal-karozzi) u l-prodotti (pereżempju, merkanzija tal-isports). It-tabelli juru r-rabtiet bejn komponenti tal-GVA, l-inputs u outputs tal-industrija, u l-provvista u domanda tal-prodotti. It-Tabelli ta’ Provvista u Użu jorbtu flimkien setturi istituzzjonali differenti tal-ekonomija (pereżempju, korporazzjonijiet pubbliċi) flimkien mad-dettall tal-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet ta’ oġġetti u servizzi, nefqa tal-gvern, nefqa tal-familji u l-NPISHs u l-formazzjoni tal-kapital.

1.138     Il-produzzjoni tat-Tabelli ta’ Provvista u Użu tippermetti eżaminazzjoni tal-konsistenza u l-koerenza ta’ komponenti tal-Kontijiet Nazzjonali fi ħdan qafas singolu dettaljat u, billi jiġu inkorporati l-komponenti tat-tliet approċċi mal-kejl tal-Prodott Domestiku Gross (jiġifieri l-produzzjoni, id-dħul u n-nefqa), tippermetti stima singola tal-PDG li għandha tiġi ddeterminata.

1.139     Meta bbilanċjati b’mod integrat, it-Tabelli ta’ Provvista u Użu jipprovdu wkoll koerenza u konsistenza meta jorbtu flimkien il-komponenti tat-tliet kontijiet, u dawn huma:

(1)     Il-Kont ta’ Merkanzija u Servizzi;

(2)     Il-Kont ta’ Produzzjoni (skont l-industrija u skont is-settur istituzzjonali); u

(3)     Il-Kont ta’ Ġenerazzjoni tad-Dħul (skont l-industrija u skont is-settur istituzzjonali).

Tabelli Simetriċi ta’ Input-Output

1.140     It-Tabelli Simetriċi ta’ Input-Output huma dderivati mid-dejta fit-Tabelli ta’ Provvista u Użu u sorsi addizzjonali oħrajn sabiex jiffurmaw il-bażi teoretika għall-analiżi sussegwenti.

1.141     Dawn it-tabelli fihom tabelli simetriċi (prodott wara prodott jew industrija wara industrija), l-Invers Leontief u analiżi dijanjostika oħra bħall-multiplikaturi tal-output. Dawn it-tabelli juru b’mod separat il-konsum ta’ merkanzija u servizzi prodotti u impurtati domestikament, u jipprovdu qafas teoretiku għal analiżi strutturali ulterjuri tal-ekonomija, inkluża l-kompożizzjoni kif ukoll l-effett tal-bidliet fid-domanda finali fuq l-ekonomija.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 02

 

ANNESS A mal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea ta’ kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 2: UNITAJIET U RAGRUPPAMENTI TA’ UNITAJIET

2.01       L-ekonomija ta’ pajjiż hija sistema li biha istituzzjonijiet u persuni jinteraġixxu permezz ta’ skambji u trasferimenti ta’ oġġetti, servizzi u mezzi ta’ pagamenti (pereżempju flus kontanti), għall-produzzjoni u l-konsum ta’ oġġetti u servizzi.

Fl-ekonomija, unitajiet involuti f’interattività huma entitajiet ekonomiċi b’kapaċitajiet għal pussess ta’ assi, irfigħ ta’ responsabbiltajiet finanzjarji u involviment f’attivitajiet ekonomiċi u tranżazzjonijiet ma’ entitajiet oħrajn. Dawn jissejħu unitajiet istituzzjonali.

Id-definizzjonijiet tal-unitajiet użati fil-kontijiet nazzjonali jservu għal diversi għanijiet. L-ewwel nett, l-unitajiet huma l-elementi fundamentali li jintużaw biex jiddefinixxu l-ekonomiji f’termini ġeografiċi, pereżempju nazzjonijiet, reġjuni u gruppi ta’ nazzjonijiet bħalma huma unjonijiet monetarji jew politiċi. It-tieni, huma s-sisien essenzjali għar-raggruppament ta’ unitajiet f’setturi istituzzjonali. It-tielet, huma essenzjali għad-definizzjoni ta’ liema flussi u stokks ta’ fondi għandhom jiġu rreġistrati. Fil-prinċipju, tranżazzjonijiet bejn diversi partijiet tal-istess unità istituzzjonali ma jiġux irreġistrati fil-kontijiet nazzjonali.

2.02       L-unitajiet u r-ragruppamenti ta’ unitajiet użati fil-kontijiet nazzjonali għandhom jiġu definiti b’referenza għat-tip ta’ analiżi ekonomika li għaliha huma maħsubin, u mhux f’termini tat-tipi ta’ unitajiet li s-soltu jintużaw għall-istħarriġ ta’ statistika. Dawn it-tipi ta’ unitajiet (pereżempju impriżi, kumpaniji holding, unitajiet iddefiniti minn tipi ta’ attività, unitajiet lokali, dipartimenti governattivi, istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dal li jagħmlu profitt, djar domestiċi (households), eċċ.) ma jistgħux ikunu sodisfaċenti għall-għanijiet tal-kontijiet nazzjonali, għaliex dawn ikunu bbażati fuq kriterji ta’ natura legali, amministrattiva jew ta’ kontabilità.

L-uffiċjali inkarigati mill-istatistika għandhom iqisu d-definizzjonijiet tal-unitajiet ta’ analiżi kif stabbilit fis-Sistema Ewropea tal-Kontijiet (l-ESA), sabiex jiżguraw li fl-istħarriġ li fih tkun inġabret id-dejta, jiddaħħlu gradwalment l-elementi kollha tal-informazzjoni meħtieġa biex tiġi kkompilata d-dejta msejsa fuq l-unitajiet ta’ analiżi użati fl-ESA.

2.03       Aspett tas-sistema huwa l-użu ta’ tipi ta’ unitajiet li jikkorrispondu għal tliet metodi ta’ kif tista’ tiġi suddiviża l-ekonomija:

(1)     Sabiex jiġu analizzati l-flussi u l-pożizzjonijiet, huwa essenzjali li jintgħażlu unitajiet li jiggarantixxu l-possibbiltà li jkunu jistgħu jiġu studjati r-relazzjonijiet tal-imġiba bejn l-aġenti ekonomiċi;

(2)     Sabiex jiġi analizzat il-proċess tal-produzzjoni, huwa essenzjali li jingħażlu unitajiet li joħorġu fid-dieher ir-relazzjonijiet ta’ natura teknikoekonomika, jew li jirriflettu attivitajiet lokali;

(3)     Sabiex ikun possibbli li ssir analiżi reġjonali, huma meħtieġa unitajiet li jirriflettu tipi lokali ta’ attività.

L-unitajiet istituzzjonali huma ddefiniti biex jiġi ssodisfat l-ewwel wieħed minn dawn l-għanijiet. Ir-relazzjonijiet ta’ mġiba kif deskritti f’(1) jeżiġu unitajiet li jirriflettu l-attività ekonomika istituzzjonali sħiħa tagħhom.

Il-proċessi ta’ produzzjoni, ir-relazzjonijiet teknikoekonomiċi u l-analiżi reġjonali ta’ (2) u (3) jeżiġu unitajiet bħalma huma unitajiet iddefiniti minn tipi ta’ attivitajiet lokali. Deskrizzjoni ta’ dawn l-unitajiet tidher aktar ’il quddiem f’dan il-kapitolu.

Qabel ma jingħataw definizzjonijiet tal-unitajiet użati fl-ESA, huwa meħtieġ li jiġu ddefiniti l-limiti tal-ekonomija nazzjonali.

IL-LIMITI TAL-EKONOMIJA NAZZJONALI

2.04       L-unitajiet li jikkostitwixxu l-ekonomija ta’ pajjiż u li l-flussi u stokks ta’ fondi tagħhom huma rreġistrati fl-ESA huma dawk li huma residenti. Ir-residenza ta’ kull unità istituzzjonali hija t-territorju ekonomiku fejn l-unità jkollha ċ-ċentru tal-interess ekonomiku predominanti tagħha. Dawn l-unitajiet huma magħrufin bħala unitajiet residenti irrispettivament min-nazzjonalità, irrispettivament mill-għamla ġuridika, u irrispettivament mill-preżenza fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż waqt li jwettqu xi tranżazzjoni.

2.05       Territorju ekonomiku jikkonsisti f’dan li ġej:

a)      Iż-żona (it-territorju ġeografiku) li taqa’ taħt l-amministrazzjoni effettiva u l-kontroll ekonomiku ta’ gvern uniku;

b)      Iż-żoni ħielsa kollha, inklużi l-imħażen doganali u l-fabbriki taħt il-kontroll tad-dwana;

c)      L-ispazju tal-ajru nazzjonali, l-ibħra territorjali u l-pjattaforma kontinentali li tinsab fl-ibħra internazzjonali, li għaliha l-pajjiż igawdi minn drittijiet esklużivi;

d)      Żoni territorjali [pereżempju territorji ġeografiċi li jinsabu fil-bqija tal-dinja u użati, skont trattati jew ftehim internazzjonali bejn l-Istati, minn aġenziji ġenerali tal-gvern tal-pajjiż (ambaxxati, konsulati, bażijiet militari, bażijiet xjentifiċi, eċċ.)];

e)      Depożiti ta’ żejt, gass naturali, eċċ. f’ibħra internazzjonali lil hinn mill-pjattaforma kontinentali tal-pajjiż, imħaddma minn unitajiet residenti fit-territorju kif iddefinit fis-subparagrafi preċedenti.

Bastimenti tas-sajd, bastimenti oħra, pjattaformi f’wiċċ il-baħar u inġenji tal-ajru huma ttrattati fl-ESA bħalma huwa ttrattat tagħmir ieħor mobbli, kemm jekk ikun proprjetà ta’ u/jew operat minn unitajiet residenti fil-pajjiż, kif ukoll jekk ikun proprjetà ta’ dawk li mhux residenti u operat minn unitajiet residenti. Tranżazzjonijiet li jinvolvu s-sjieda (formazzjoni ta’ kapital fiss gross) u użu (kera, assigurazzjoni, eċċ.) ta’ tagħmir mobbli huma attribwiti lill-ekonomija tal-pajjiż li fih is-sid u/jew l-operatur huma residenti rispettivament. F’każijiet ta’ kiri finanzjarju, huwa preżunt tibdil fis-sjieda.

Territorju ekonomiku jista’ jkun żona ikbar jew iżgħar minn dik iddefinita hawn fuq, bħal fil-każi ta’ unjoni monetarja. Eżempju ta’ żona ikbar hu l-Unjoni Monetarja Ewropea, u eżempju ta’ żona izgħar huwa parti minn pajjiż bħalma huwa reġjun.

2.06       Territorju ekonomiku jeskludi żoni li jkunu jinsabu lil hinn mit-territorju u ’l barra minnu.

Il-partijiet tat-territorju ġeografiku proprju tal-pajjiż użati minn dawn l-organizzazzjonijiet li ġejjin huma esklużi wkoll:

1.      Aġenziji ġenerali governattivi ta’ pajjiżi oħra;

2.      Istituzzjonijiet u entitajiet tal-UE; u

3.      Istituzzjonijiet internazzjonali li jaqgħu taħt trattati internazzjonali bejn l-Istati.

It-territorji użati mill-istituzzjonijiet u entitajiet tal-UE u organizzazzjonijiet internazzjonali huma territorji ekonomiċi separati. Aspett ta’ territorji ta’ dan it-tip huwa li l-uniċi residenti huma l-istituzzjonijiet.

2.07       "Ċentru ta’ interess ekonomiku predominanti" jindika l-eżistenza ta’ lokalità fit-territorju ekonomiku fejn unità tkun involuta f’attivitajiet u tranżazzjonijiet ekonomiċi fuq skala sinifikanti, jew għal perjodu indefinit jew għal matul żmien limitat iżda għal perjodu ta’ żmien twil (għal żmien sena jew aktar). Is-sjieda tal-art u l-bini fit-territorju ekonomiku titqies biżżejjed fiha nnifisha biex is-sid ikollu ċentru ta’ interess ekonomiku hemmhekk.

L-impriżi kważi dejjem ikunu marbuta ma’ ekonomija unika biss. Teżisti t-tendenza li jirriżultaw rekwiżiti ta’ tassazzjoni u legali oħrajn meta tintuża entità legali separata għal operazzjonijiet f’kull ġurisdizzjoni legali. Barra minn dan, hija identifikata unità istituzzjonali separata għal raġunijiet statistiċi meta entità legali unika jkollha operazzjonijiet sostanzjali f’żewġ territorji jew aktar (pereżempju, għall-fergħat, sjieda ta’ art, u impriżi multiterritorjali). Bħala riżultat tal-qsim ta’ entitajiet legali bħal dawn, ir-residenza ta’ kull waħda mill-impriżi sussegwentement identifikata toħroġ ċara. "Ċentru ta’ interess ekonomiku predominanti" ma tfissirx li entitajiet b’operazzjonijiet sostanzjali f’żewġ territorji jew aktar ma għandhomx jinqasmu.

Fin-nuqqas ta’ kwalunkwe dimensjoni fiżika ta’ intrapriża, ir-residenza tagħha tiġi ddeterminata skont it-territorju ekonomiku li bil-liġijiet tiegħu l-intrapriża tkun inkorporata jew irreġistrata.

2.08       L-unitajiet li jitqiesu bħala residenti ta’ pajjiż jistgħu jerġgħu jinqasmu kif ġej:

a)      Unitajiet li huma involuti fil-produzzjoni, il-finanzi, l-assigurazzjoni u r-ridistribuzzjoni, f’rabta mat-tranżazzjonijiet kollha tagħhom ħlief dawk marbuta mas-sjieda tal-art u l-bini;

b)      Unitajiet li huma prinċipalment involuti fil-konsum, f’rabta mat-tranżazzjonijiet kollha tagħhom ħlief dawk marbuta mas-sjieda tal-art u l-bini;

c)      L-unitajiet kollha fil-kapaċità tagħhom ta’ sidien ta’ art u bini ħlief għas-sidien ta’ żoni lil hinn u ’l barra mit-territorju li huma parti mit-territorju ekonomiku ta’ pajjiżi oħra jew li huma stati indipendenti.

2.09       Fejn għandhom x’jaqsmu unitajiet li mhumiex unitajiet domestiċi, għandha ssir distinzjoni bejn iż-żewġ każi li ġejjin fir-rigward tat-tranżazzjonijiet kollha tagħhom għajr għal dawk marbuta ma’ sjieda ta’ art u bini:

a)      Attività li hija mwettqa esklussivament fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż: unitajiet li jwettqu attività bħal din huma unitajiet residenti tal-pajjiż;

b)      Attività mwettqa għal tul ta’ sena jew aktar fit-territorji ekonomiċi ta’ diversi pajjiżi: dik il-parti tal-unità biss li għandha ċentru ta’ interess ekonomiku fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż titqies bħala unità residenti ta’ dak il-pajjiż.

Unità residenti istituzzjonali tista’ tkun unità residenti nozzjonali, fir-rigward tal-attività mwettqa għal tul ta’ sena jew aktar li hija residenti f’pajjiż ieħor. Meta attività ta’ dan it-tip titwettaq għal inqas minn sena, l-attività tibqa' parti mill-attivitajiet tal-unità istituzzjonali produttriċi, u l-ebda unità istituzzjonali separata ma tkun rikonoxxuta. Meta l-attività tkun waħda insinifikanti, anki jekk iddum aktar minn sena, u fil-każ ta’ installazzjoni ta’ tagħmir barra l-pajjiż, l-ebda unità separata ma tiġi rikonoxxuta u l-attivitajiet jiġu rreġistrati bħal dawk tal-unità istituzzjonali produttriċi.

2.10       Unitajiet domestiċi li għandhom ċentru ta’ interess ekonomiku predominanti fil-pajjiż huma unitajiet residenti, ħlief fil-kapaċità tagħhom ta’ sidien ta’ art u bini. Jibqgħu jitqiesu residenti irrispettivament minn perjodi f’pajjiż barrani ta’ anqas minn sena. B’mod partikolari, dawn għandhom jinkludu:

a)      Ħaddiema transkonfinali, li huma ddefiniti bħala dawk il-persuni li kuljum jaqsmu l-fruntiera biex imorru għax-xogħol f’pajjiż ġar;

b)      Ħaddiema staġunali, li huma definiti bħala persuni li jitilqu mill-pajjiż għal diversi xhur skont l-istaġun, iżda mhux għal aktar minn sena;

c)      Turisti, pazjenti, studenti, uffiċjali fuq żjarat, negozjanti, bejjiegħa, artisti u membri ta’ ekwipaġġi li jsiefru barra mill-pajjiż;

d)      Persunal irreklutat lokalment li jaħdem fiż-żoni lil hinn u ’l barra mit-territorju li jaqgħu taħt gvern barrani;

e)      Persunal tal-istituzzjonijiet tal-UE u tal-organizzazzjonijiet internazzjonali ċivili jew militari li l-kwartieri tagħhom jinsabu f’żoni lil hinn u ’l barra mit-territorju;

f)       Rappreżentanti uffiċjali, ċivili jew militari tal-gvern tal-pajjiż (inklużi l-unitajiet domestiċi tagħhom) stabbiliti f’żoni territorjali.

L-istudenti huma dejjem ittrattati bħala residenti, irrispettivament minn kemm ikun twil iż-żmien li jqattgħu jistudjaw barra mill-pajjiż.

2.11       L-unitajiet kollha fil-kapaċità tagħhom ta’ sidien ta’ art u/jew bini li jiffurmaw parti mit-territorju ekonomiku huma unitajiet residenti jew unitajiet residenti nozzjonali tal-pajjiż li fih ikunu jinsabu l-art jew il-bini inkwistjoni.

L-UNITAJIET ISTITUZZJONALI

2.12       Definizzjoni: Unità istituzzjonali hija entità ekonomika kkaratterizzata minn awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet fl-eżekuzzjoni tal-funzjoni prinċipali tagħha. Unità residenti titqies bħala unità istituzzjonali fit-territorju ekonomiku fejn għandha ċ-ċentru ta’ interess ekonomiku predominanti tagħha jekk ikollha awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u, jew iżżomm ġabra sħiħa ta’ kontijiet jew tkun tista’tikkompila ġabra sħiħa ta’ kontijiet.

Biex ikollha awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet fir-rigward tat-twettiq tal-funzjoni prinċipali tagħha, unità tkun:

a)      Intitolata għal assi u oġġetti proprji tagħha bis-saħħa ta’ drittijietha; u tkun tista’ tiskambja sjieda ta’ oġġetti u assi permezz ta’ tranżazzjonijiet ma’ unitajiet istituzzjonali oħra;

b)      Permessa tagħmel deċiżjonijiet ekonomiċi u tinvolvi ruħha f’attivitajiet ekonomiċi li għalihom hija nnifisha titqies responsabbli direttament f’għajn il-liġi;

c)      Permessa ġġarrab passività f’isimha, u tidħol għal obbligi oħrajn jew impenji ulterjuri u kif ukoll tidħol f’kuntratti;

d)      Permessa tiġbor ġabra sħiħa ta’ kontijiet li tkun tikkonsisti f’dokumentazzjoni ta’ kontabilità li tkopri t-tranżazzjonijiet kollha li jkunu twettqu matul il-perjodu ta’ kontabilità, u kif ukoll karta tal-bilanċ tal-assi u l-passività.

2.13       Il-prinċipji li ġejjin japplikaw kull meta entità ma jiddistingwixxuhiex il-karatteristiċi ta’ unità istituzzjonali:

a)      L-unitajiet domestiċi dejjem jitqiesu li jgawdu awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet marbuta mat-twettiq tal-funzjoni prinċipali tagħhom u għalhekk huma unitajiet istituzzjonali, anki jekk ma jkollhomx fil-pussess tagħhom ġabra sħiħa ta’ kontijiet;

b)      Entitajiet li ma jżommux ġabra sħiħa ta’ kontijiet, u li ma jkunux kapaċi jikkompilaw ġabra sħiħa ta' kontijiet jekk ikun meħtieġ, mhumiex unitajiet istituzzjonali;

c)      Entitajiet li, filwaqt li għandhom fil-pussess tagħhom ġabra sħiħa ta’ kontijiet, ma jkollhomx awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet, huma parti mill-unitajiet li jikkontrollawhom;

d)      Entitajiet ma jeħtieġilhomx jippubblikaw il-kontijiet biex ikunu unità istituzzjonali;

e)      Entitajiet li jiffurmaw parti minn grupp ta’ unitajiet involuti fil-produzzjoni u li għandhom fil-pussess tagħhom ġabra sħiħa ta’ kontijiet jitqiesu bħala unitajiet istituzzjonali, anki jekk ikunu ċedew parti mill-awtonomija tagħhom fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet lill-korp ċentrali (l-uffiċċju ċentrali) responsabbli għad-direzzjoni ġenerali tal-grupp; l-uffiċċju ċentrali nnifsu jitqies li huwa unità istituzzjonali li jintgħażel mill-unitajiet li huma kkontrollati minnu;

f)       Organizzazzjonijiet li l-istatus tagħhom ikun kważi ta’ korporazzjoni huma entitajiet li jżommu ġabra sħiħa ta’ kontijiet u ma għandhomx status legali. L-imġiba ekonomika u finanzjarja tagħhom hija differenti minn dik tas-sidien tagħhom iżda simili għal dik ta’ korporazzjoni. Dawn jitqiesu li għandhom awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u huma kkunsidrati bħala unitajiet istituzzjonali distinti.

Uffiċċji ċentrali u kumpaniji possedenti (kumpaniji holding)

2.14       L-uffiċċji ċentrali u l-kumpaniji holding huma unitajiet istituzzjonali. Hemm żewġ tipi tagħhom, kif ġej:

(1)          Uffiċċju ċentrali huwa unità li twettaq kontroll maniġerjali fuq is-sussidjarji tagħha. L-uffiċċji ċentrali huma allokati lis-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji dominanti tas-sussidjarji tagħhom, sakemm dawn is-sussidjarji tagħhom kollha jew parti kbira minnhom ma jkunux korporazzjonijiet finanzjarji, f’liema każ jiġu ttrattati bħala awżiljari finanzjarji (S.126) fis-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji;

Fejn teżisti taħlita ta’ sussidjarji finanzjarji u sussidjarji mhux finanzjarji, il-klassifikazzjoni tas-settur tiġi stabbilita mis-sehem predominanti bil-valur miżjud.

Fejn l-uffiċċju ċentrali jidħol għal produzzjoni kummerċjali, u din l-attività kummerċjali hija predominanti, l-uffiċċju ċentrali jiġi kklassifikat fil-kategorija tas-settur kummerċjali.

L-uffiċċji ċentrali huma deskritti taħt ISIC Rev. 4, it-Taqsima M, il-klassi 7010 (NACE Rev. 2, M 70.10) kif ġej:

Din il-klassi tinkludi s-sorveljanza u l-immaniġġjar ta’ unitajiet oħrajn tal-kumpanija jew l-impriża; ir-responabbiltà għall-ippjanar strateġiku jew organizzattiv u għar-rwol tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-kumpanija jew l-impriża; it-twettiq ta’ kontroll operattiv u l-immaniġġjar ta’ kuljum tal-operazzjoni tal-unitajiet relatati tagħhom.

(2)          Kumpanija holding li żżomm l-assi tal-korporazzjonijiet sussidjarji iżda li ma twettaqx attivitajiet maniġerjali hija istituzzjoni finanzjarja kaptiva (S.127) u hija kklassifikata bħala korporazzjoni finanzjarja.

Il-kumpaniji holding huma deskritti taħt ISIC Rev. 4, it-Taqsima K, il-klassi 6420 (NACE Rev. 2, K 64.20), kif ġej:

Din il-klassi tinkludi l-attivitajiet ta’ kumpaniji holding, jiġifieri unitajiet li jżommu l-assi (għandhom f’idejhom livelli ta’ kontroll tal-ekwità) ta’ grupp ta’ korporazzjonijiet sussidjarji u li l-attività prinċipali tagħhom hija l-pussess tal-grupp. Il-kumpaniji holding f’din il-klassi ma jipprovdu ebda servizz ieħor lin-negozji li fihom tinżamm l-ekwità, jiġifieri ma jamministrawx jew ma jimmaniġġjawx unitajiet oħrajn.

Gruppi ta' korporazzjonijiet

2.15       Gruppi kbar ta' korporazzjonijiet jinħolqu meta kumpanija prinċipali tikkontrolla għadd ta' sussidjarji li min-naħa tagħhom jikkontrollaw is-sussidjarji tagħhom, li min-naħa tagħhom ikomplu jsegwu dan il-mudell. Kull membru tal-grupp huwa ttrattat bħala unità istituzzjonali separata jekk dan jissodisfa d-definizzjoni ta’ unità istituzzjonali.

2.16       Vantaġġ li gruppi ta’ korporazzjonijiet ma jiġux ittrattati bħala unitajiet istituzzjonali uniċi huwa li l-gruppi mhux dejjem ikunu stabbli fit-tul taż-żmien, u lanqas ma jkunu faċilment identifikabbli fil-prattika. Jaf ikun diffiċli li wieħed jikseb dejta dwar gruppi li l-attivitajiet tagħhom mhumiex integrati mill-qrib. Bosta gruppi huma kbar u eteroġeni wisq biex jiġu ttrattati bħala unitajiet uniċi, u d-daqs u l-kompożizzjoni tagħhom jafu jinbidlu maż-żmien minħabba fużjonijiet u akkwiżizzjonijiet.

Entitajiet b’Għan Speċjali

2.17       Entità jew vettura b’għan speċjali (SPE jew SPV) normalment hija kumpanija b’responsabbiltà limitata jew partenarjat b’responsabbiltà limitata, maħluq għall-ilħuq ta’ għanijiet ristretti, speċifiċi jew temporanji, biex jiżola riskju finanzjarju, riskju speċifiku marbut mat-tassazzjoni jew riskju regolatorju.

2.18       Mhemmx definizzjoni komuni ta’ SPE iżda jistgħu dawn il-karatteristiċi li ġejjin huma tipiċi:

a)      Ma jkollhomx impjegati jaħdmu magħhom u lanqas ma jkollhom assi mhux finanzjarji;

b)      Il-preżenza fiżika tagħhom ma tkunx prominenti u ma jkollhomx għajr "plakka tar-ramm" li tikkonferma l-post tar-reġistrazzjoni tagħhom;

c)      Dejjem ikunu marbuta ma’ korporazzjoni oħra, ġeneralment bħala sussidjarja;

d)      Ikunu residenti f’territorju differenti mit-territorju ta’ residenza tal-korporazzjonijiet marbuta magħha. Fin-nuqqas ta’ kwalunkwe sustanza fiżika li tqarribha lejn l-istatus ta’ impriża, ir-residenza tagħha hija stabbilita skont it-territorju ekonomiku li abbażi tal-liġijiet tiegħu l-impriża tkun inkorporata jew irreġistrata.

e)      Dawn huma mmaniġġjati minn impjegati ta’ korporazzjoni oħra li tista’ jew mhux bilfors tkun relatata magħha. L-SPE tħallas miżati għas-servizzi mogħtija lilha u, min-naħa tagħha, hija tiċċarġja miżata lill-korporazzjoni prinċipali tagħha jew lil korporazzjoni oħra relatata magħha sabiex tkopri dawn l-ispejjeż. Din hija l-unika produzzjoni li l-SPE hija involuta fiha, għalkemm ħafna drabi teħel drittijiet finanzjarji f’isem sidha u ġeneralment tirċievi dħul mill-investimenti u profitti holding fuq l-assi miżmuma minnha.

2.19       Unità ta’ dan it-tip għandha tiġi ttrattata bl-istess mod li bih tiġi ttrattata kwalunkwe unità istituzzjonali oħra, immaterjali jekk għandhiex il-karatteristiċi kollha elenkati hawn fuq, jew l-ebda waħda minnhom, jew jekk tiġix deskritta bħala SPE jew tingħatax klassifikazzjoni simili. L-unità tiġi allokata fis-settur u l-industrija skont l-attività prinċipali tagħha sakemm l-SPE ma jkollhiex drittijiet indipendenti ta’ azzjoni.

2.20       Għalhekk, l-istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi, is-sussidjarji artifiċjali u l-unitajiet b’għan speċjali ta’ gvern ġenerali li mhumiex indipendenti biex jieħdu azzjoni huma allokati lis-settur li fih taqa' l-entità li tikkontrollahom. Hemm eċċezzjoni meta dawn ma jkunux residenti, u jkunu rikonoxxuti b'mod separat mill-entità li tikkontrollahom. Iżda fil-każ ta' gvern, l-attivitajiet tas-sussidjarji għandhom jiġu riflessi fil-kontijiet tal-gvern. .

Istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi

2.21       Kumpanija holding li sempliċement ikollha fil-pussess tagħha l-assi tas-sussidjarji hija eżempju wieħed ta’ istituzzjoni finanzjarja kaptiva. Unitajiet oħra li huma wkoll ittrattati bħala istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi huma unitajiet li għandhom il-karatteristiċi ta’ SPE kif imfisser hawn fuq, inklużi l-fondi tal-investiment u l-pensjoni u l-unitajiet li jintużaw għaż-żamma u l-immaniġġjar tal-ġid bħala servizz għal individwi jew familji, għaż-żamma ta’ assi għat-titolizzazzjoni, għall-ħruġ ta’ titoli f’isem kumpaniji relatati (kumpanija bħal din tissejjaħ "conduit"), u l-unitajiet li jservu ta’ mezzi għat-titolizzazzjoni u li jwettqu funzjonijiet finanzjarji oħra.

2.22       Il-grad ta’ indipendenza li unità jkollha mill-korporazzjoni prinċipali jista’ jintwera billi l-unità tħaddem kontroll sustantiv fuq l-assi u l-passività tagħha b’mod li tassumi r-riskji u tgawdi mid-dħul assoċjat mal-assi u l-passività. Dawn l-unitajiet huma kklassifikati fis-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji.

2.23       Entità ta’ dan it-tip li ma tistax tiffunzjona indipendentament mill-korporazzjoni prinċipali tagħha u hija sempliċement detentriċi passiva tal-assi u l-passività (xi drabi deskritta bħala li taħdem fuq "autopilot") mhijiex ittrattata bħala unità istituzzjonali separata sakemm ma tkunx residenti f’ekonomija differenti minn dik tal-korporazzjoni prinċipali tagħha. Jekk l-entità tkun residenti fl-istess ekonomija tal-korporazzjoni prinċipali tagħha, hija tiġi ttrattata bħala "sussidjarja artifiċjali" kif imfisser hawn taħt.

Sussidjarji artifiċjali

2.24       Entità sussidjarja li kollha kemm hi tkun il-proprjetà ta’ korporazzjoni prinċipali tista’ tinħoloq biex tipprovdi servizzi lill-korporazzjoni prinċipali, jew lil korporazzjonijiet oħrajn fi ħdan l-istess grupp, sabiex jiġu evitati t-taxxi, iċekknu l-passività kemm jista’ jkun f’każ ta’ falliment, jew sabiex jiġu żgurati vantaġġi tekniċi oħrajn taħt il-leġiżlazzjoni fiskali u komunali fis-seħħ f’pajjiż partikolari.

2.25       B’mod ġenerali, dawn it-tipi ta’ entitajiet ma jissodisfawx id-definizzjoni ta’ unità istituzzjonali għaliex ma għandhomx is-setgħa li jaġixxu indipendentament mill-korporazzjoni prinċipali tagħhom u jistgħu wkoll ikunu soġġetti għal restrizzjonijiet fuq kemm ikunu jistgħu jżommu jew jinnegozjaw assi li jkollhom fil-karti ta’ bilanċ tagħhom. Il-livell ta’ produzzjoni tagħhom kif ukoll il-prezz li jistgħu jirċievu għalih huma ddeterminati mill-korporazzjoni prinċipali li (possibbilment flimkien ma’ korporazzjonijiet oħrajn fi ħdan l-istess grupp) hija l-klijent uniku tagħhom. Għaldaqstant dawn mhumiex ittrattati bħala unitajiet istituzzjonali separati iżda bħala parti integrali tal-korporazzjoni prinċipali u l-kontijiet tagħhom huma kkonsolidati ma’ dawk tal-korporazzjoni prinċipali, sakemm ma jkunux residenti f’ekonomija differenti minn dik fejn il-prinċipali hija residenti.

2.26       Trid issir distinzjoni bejn sussidjarji artifiċjali bħal dawk li għadhom kemm tfissru u unità li hija responsabbli biss għal attivitajiet anċillari. Attivitajiet anċillari huma limitati fl-ambitu tagħhom għat-tip ta’ funzjonijiet ta’ servizz li kważi l-impriżi kollha jeħtieġu sa ċertu punt; dawn is-servizzi jinkludu t-tindif tal-postijiet tax-xogħol, il-ħdim tas-sistemi tal-paga u l-provvediment tal-infrastruttura tat-teknoloġija tal-informazzjoni għall-impriża (ara l-kapitolu 1, il-paragrafu 1.13).

Unitajiet b’għan speċjali ta’ gvern ġenerali

2.27       Gvern ġenerali jista’ wkoll joħloq unitajiet speċjali, b’karatteristiċi u funzjonijiet simili għal dawk tal-istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u s-sussidjarji artifiċjali. Dawn l-unitajiet ma għandhomx is-setgħa li jaġixxu indipendentament u l-firxa ta’ tranżazzjonijiet li jistgħu jimplementaw hija ristretta. Lanqas ma jistgħu jġorru r-riskji u d-dħul assoċjati mal-assi u l-passività li huma jżommu. Jekk dawn l-unitajiet ikunu residenti, għandhom jiġu ttrattati bħala parti integrali tal-gvern ġenerali u mhux bħala unitajiet separati. Jekk ma jkunux residenti, għandhom jiġu ttrattati bħala unitajiet separati. Kwalunkwe tranżazzjoni implimentata minnhom barra mill-pajjiż għandha tiġi riflessa fi tranżazzjonijiet korrispondenti mal-gvern. Għalhekk, unità li tissellef minn barra titqies konsegwentement bħala li tkun sellfet l-istess ammont lill-gvern ġenerali, u bl-istess kundizzjonijiet ta’ kif ikun sar it-tislif oriġinali.

2.28       Fil-qosor, il-kontijiet ta’ Entitajiet b’Għan Speċjali mingħajr drittijiet indipendenti ta’ azzjoni huma kkonsolidati mal-korporazzjoni prinċipali, sakemm ma jkunux residenti f’ekonomija differenti minn dik tal-prinċipali. Hemm eċċezzjoni waħda għal din ir-regola ġenerali, u din hija meta SPE li ma tkunx residenti tkun stabbilita mill-gvern.

2.29       Id-definizzjoni ta’ unitajiet residenti nozzjonali għandha tkun:

a)      Dawk il-partijiet ta’ unitajiet mhux residenti li għandhom ċentru ta’ interess ekonomiku predominanti (jiġifieri li fil-parti l-kbira tal-każi jinvolvu ruħhom fi produzzjoni ekonomika għal tul ta’ sena jew aktar) fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż;

b)      Unitajiet mhux residenti fil-kapaċità tagħhom ta’ sidien ta’ art u bini fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż, iżda biss fejn għandhom x’jaqsmu tranżazzjonijiet li jaffettwaw l-art jew il-bini tagħhom.

L-unitajiet residenti nozzjonali, irrispettivament minn jekk iżommux kontijiet parzjali u irrispettivament mill-awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet, għandhom jiġu ttrattati bħala unitajiet istituzzjonali.

2.30       Dawn li ġejjin għandhom jitqiesu bħala unitajiet istituzzjonali:

(a)     Unitajiet li jgawdu minn awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u li għandhom ġabra sħiħa ta’ kontijiet:

1.       Korporazzjonijiet privati u pubbliċi;

2.       Kooperattivi u partenarjati rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti;

3.       Produtturi pubbliċi li bis-saħħa ta’ leġiżlazzjoni speċjali huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti;

4.       Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti; u

5.       Aġenziji ta’ gvern ġenerali.

(b)     Unitajiet li għandhom ġabra sħiħa ta’ kontijiet u li jitqiesu bħala li għandhom awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet minkejja li ma jkunux inkorporati separatament mill-kumpanija prinċipali tagħhom: unitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni;

(c)     Unitajiet li mhux neċessarjament iżommu ġabra sħiħa ta’ kontijiet, li iżda jitqiesu bħala li għandhom awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet:

1.       Unitajiet domestiċi;

2.       Unitajiet residenti nozzjonali.

IS-SETTURI ISTITUZZJONALI

2.31       Analiżi makroekonomika ma tqisx l-azzjonijiet ta’ kull unità istituzzjonali separatament iżda tikkunsidra l-attivitajiet aggregati ta’ istituzzjonijiet li huma simili għal xulxin. Għaldaqstant l-unitajiet jiġu kkombinati fi gruppi msejħa setturi istituzzjonali, li wħud minnhom jinqasmu f’subsetturi.

Tabella 2.1 — Setturi u subsetturi

Setturi u subsetturi || || Pubbliċi || Privati nazzjonali || Ikkontrollati minn barra l-pajjiż

Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.11 || S.11001 || S.11002 || S.11003

Korporazzjonijiet finanzjarji || S.12 || || ||

Istituzzjonijiet finanzjarji monetarji (MFI) || Il-bank ċentrali || S.121 || || ||

Istituzzjonijiet finanzjarji monetarji oħra (oMFI) || Korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti ħlief għall-bank ċentrali || S.122 || S.12201 || S.12202 || S.12203

Fondi tas-suq tal-flus (MMF) || S.123 || S.12301 || S.12302 || S.12303

Korporazzjonijiet finanzjarji ħlief għall-MFI u l-ICPF || Fondi ta’ investiment li mhumiex MMF || S.124 || S.12401 || S.12402 || S.12403

Intermedjarji finanzjarji oħrajn, ħlief għall-korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni || S.125 || S.12501 || S.12502 || S.12503

Awżiljarji finanzjarji || S.126 || S.12601 || S.12602 || S.12603

Istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u korporazzjonijiet li jipprovdu għoti ta’ flus b’self || S.127 || S.12701 || S.12702 || S.12703

Korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni (ICPF) || Korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni (IC) || S.128 || S.12801 || S.12802 || S.12803

Fondi tal-pensjoni (PF) || S.129 || S.12901 || S.12902 || S.12903

Gvern ġenerali || S.13 || || ||

Gvern ċentrali || S.1311 || || ||

Gvern statali || S.1312 || || ||

Gvern lokali || S.1313 || || ||

Fondi ta’ sigurtà soċjali || S.1314 || || ||

Unitajiet domestiċi || S.14 || || ||

Min iħaddem u ħaddiema bil-kont proprju tagħhom || S.141+S.142 || || ||

Impjegati || S.143 || || ||

Riċevituri ta’ dħul minn proprjetà u trasferimenti || S.144 || || ||

Min jirċievi dħul mill-proprjetà || S.1441 || || ||

Pensjonanti || S.1442 || || ||

Min jirċievi dħul ieħor minn trasferimenti || S.1443 || || ||

Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu profitt u li jipprovdu servizz lill-unitajiet domestiċi || S.15 || || ||

Il-bqija tad-dinja || S.2 || || ||

L-Istati Membri u l-istituzzjonijiet u l-entitajiet tal-UE || S.21 || || ||

L-Istati Membri tal-UE || S.211 || || ||

L-istituzzjonijiet u l-entitajiet tal-UE || S.212 || || ||

Pajjiżi mhux membri u organizzazzjonijiet internazzjonali mhux residenti fl-UE || S.22 || || ||

2.32       Kull wieħed mis-setturi u s-subsetturi jiġbor flimkien l-unitajiet istituzzjonali li għandhom tip ta’ mġiba ekonomika simili.

2.33       L-unitajiet istituzzjonali huma miġburin f’setturi fuq il-bażi tat-tip ta’ produttur li huma u skont l-attività u l-funzjoni prinċipali tagħhom – elementi li huma kkunsidrati bħala indikattivi tal-imġiba ekonomika tagħhom.

2.34       Id-dijagramma 2.1 turi kif l-unitajiet huma allokati fis-setturi ewlenin. Sabiex jiġi ddeterminat is-settur ta’ unità li hija residenti u mhux unitajiet domestiċi, skont id-dijagramma, jeħtieġ li jiġi stabbilit jekk l-unità hijiex ikkontrollata mill-gvern ġenerali jew le, u jekk hijiex produttur għas-suq jew mhux għas-suq.

2.35       Il-kontroll ta' korporazzjoni finanzjarja jew mhux finanzjarja għandu jiġi definit bħala l-abbiltà li tiddetermina l-politika korporattiva ġenerali. Pereżempju, jekk korporazzjoni hija s-sid ta' aktar minn nofs l-ekwità ta' sussidjarja, allura din tkun kundizzjoni suffiċjenti għall-kumpanija prinċipali biex tikkontrolla lis-sussidjarja.

2.36       Unità istituzzjonali unika (korporazzjoni oħra, unità domestika, istituzzjoni li l-għan tagħha mhux li tagħmel profitt jew unità tal-gvern) tiżgura kontroll fuq korporazzjoni jew entità li l-istatus tagħha huwa kważi ta’ korporazzjoni, billi jkollha aktar min-nofs l-ishma bi dritt għall-vot jew inkella billi jkollha kontroll fuq aktar minn nofs is-setgħa għall-votazzjoni mill-azzjonisti.

2.37       Sabiex tikkontrolla aktar min-nofs tas-setgħa li għandhom l-azzjonisti fil-votazzjoni, unità istituzzjonali ma għandu għalfejn ikollha ebda ishma bi dritt għall-vot hi stess. Korporazzjoni Ċ tista’ tkun sussidjarja ta’ Korporazzjoni B oħra li fiha hemm it-tielet Korporazzjoni A li jkollha maġġoranza ta’ ishma bi dritt għall-vot. Korporazzjoni Ċ titqies bħala sussidjarja ta’ Korporazzjoni B jekk: jew Korporazzjoni B tikkontrolla aktar minn nofs is-setgħa tal-votazzjoni tal-azzjonisti fil-Korporazzjoni Ċ, jew Korporazzjoni B hija azzjonista fil-Korporazzjoni Ċ bid-dritt li taħtar jew tneħħi l-maġġoranza tad-diretturi ta’ Korporazzjoni Ċ.

2.38       Il-gvern ġenerali jiżgura l-kontroll ta' korporazzjoni b'rizultat ta' leġiżlazzjoni speċjali, digriet jew regolament li jagħti s-setgħa lill-gvern jiddeċiedi dwar il-politika korporattiva. It-tmien indikaturi msemmija hawn taħt huma l-fatturi ewlenin li jridu jitqiesu biex jiġi deċiż jekk korporazzjoni hijiex ikkontrollata minn gvern:

a)      Sjieda maġġoritarja tal-interess bil-vot mill-gvern;

b)      Kontroll mill-gvern tal-bord jew entità tat-tmexxija;

c)      Kontroll mill-gvern tal-ħatra jew it-tneħħija ta’ persunal ewlieni;

d)      Kontroll mill-gvern tal-kumitati ewlenin fl-entità;

e)      Appartanenza ta' sehem tad-deheb mill-gvern;

f)       Regolamenti speċjali;

g)      Il-gvern ikun klijent dominanti;

h)      Self mill-gvern.

Biżżejjed indikatur wieħed biex jiġi stabbilit il-kontroll, iżda f’xi każijiet oħra, għadd ta’ indikaturi separati jistgħu flimkien jindikaw il-kontroll.

2.39       Fil-każ tal-istituzzjonijiet li mhumiex intiżi għall-profitt li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti, il-ħames indikaturi tal-kontroll huma meqjusa kif ġej:

a)      Il-ħatra tal-uffiċjali;

b)      Id-dispożizzjonijiet tal-istrumenti abilitanti;

c)      Il-ftehimiet kuntrattwali;

d)      Il-grad tal-finanzjament;

e)      Il-grad tal-esponiment tar-riskju tal-gvern.

Bħal fil-każ tal-korporazzjonijiet, biżżejjed indikatur wieħed biex jiġi stabbilit il-kontroll f’xi każijiet, iżda f’każijiet oħra, għadd ta’ indikaturi separati jistgħu flimkien jindikaw il-kontroll.

2.40       Id-differenzjar bejn l-entitajiet tas-suq u dawk li mhumiex tas-suq, u allura fil-każ tal-entitajiet tas-settur pubbliku l-klassifika tagħhom bejn is-settur tal-gvern ġenerali u s-settur tal-korporazzjonijiet, jiddependi fuq il-kriterji stabbiliti fil-paragrafu 1.15.

2.41       Settur għandu jinqasam f'subsetturi skont il-kriterji relevanti għas-settur partikolari; pereżempju, il-gvern jista’ jinqasam f’dak ċentrali, statali u lokali u l-fondi tas-sigurtà soċjali; dan jippermetti deskrizzjoni aktar preċiża tal-imġiba ekonomika tal-unitajiet.

Fil-każ ta' setturi u subsetturi, il-kontijiet jirreġistraw l-attivitajiet kollha, sew jekk prinċipali inkella sekondarji, tal-unitajiet istituzzjonali koperti mis-settur inkwistjoni.

Kull unità istituzzjonali tappartjeni għal settur jew subsettur wieħed biss.

2.42       Meta l-funzjoni prinċipali tal-unità istituzzjonali hija li tipproduċi oġġetti jew servizzi, għandu qabelxejn jiġi deċiż it-tip ta' produttur, ħalli jiġi allokat f'settur.

2.43       It-Tabella 2.2 turi t-tip ta’ produttur, l-attività prinċipali u l-funzjonijiet li jikkaratterizzaw lil kull settur:

Tabella 2.2 — It-tip ta’ produttur, l-attivitajiet prinċipali u l-funzjonijiet ikklassifikati skont is-settur

Tip ta’ produttur || Attività prinċipali u funzjoni || Settur

Produttur tas-suq || Produzzjoni ta’ oġġetti tas-suq u servizzi mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji (S.11)

Produttur tas-suq || Intermedjazzjoni finanzjarja inkluża l-assigurazzjoni Attivitajiet finanzjarji awżiljarji || Korporazzjonijiet finanzjarji (S.12)

Produttur pubbliku mhux tas-suq || Produzzjoni u provvista ta' prodott mhux għas-suq għall-konsum kollettiv u individwali, u li jwettqu tranżazzjonijiet intiżi għar-ridistribuzzjoni tal-introjtu u l-ġid nazzjonali || Gvern ġenerali (S.13)

Produttur tas-suq jew produttur privat għal użu finali proprju || Konsum Produzzjoni ta’ prodott tas-suq u prodott għal użu proprju || Unitajiet domestiċi (S.14)  Bħala konsumaturi  Bħala intraprendituri

Produttur privat mhux tas-suq || Produzzjoni u provvista ta’ prodott mhux tas-suq għall-konsum individwali || Istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservu lill-unitajiet domestiċi (S.15)

2.44       Is-settur tal-bqija tad-dinja (S.2) jirreferi għall-flussi u l-pożizzjonijiet bejn l-unitajiet residenti u dawk li mhumiex residenti – l-unitajiet li mhumiex residenti mhumiex ikkaratterizzati minn għanijiet u tipi ta’ mġiba simili, iżda huma rikonoxxuti biss permezz tal-flussi u l-pożizzjonijiet tagħhom fl-unitajiet residenti.

KORPORAZZJONIJIET MHUX FINANZJARJI (S.11)

2.45       Definizzjoni: Is-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji (S.11) jikkonsisti fl-unitajiet istituzzjonali li huma entitajiet legali indipendenti, li huma produtturi tas-suq u li l-attività prinċipali tagħhom hija l-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji.Is-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji jinkludi wkoll entitajiet kważi korporazzjonijiet ta' natura mhux finanzjarja. (Ara l-paragrafu 2.13f)

2.46       L-unitajiet istituzzjonali jkopru dawn li ġejjin:

a)      Korporazzjonijiet privati u pubbliċi li huma produtturi tas-suq involuti prinċipalment fil-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji;

b)      Kooperattivi u sħubiji rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti li huma produtturi tas-suq involuti prinċipalment fil-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji;

c)      Produtturi pubbliċi li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti u li prinċipalment huma produtturi tas-suq involuti fil-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji;

d)      Istituzzjonijiet jew assoċjazzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li huma ta' servizz għal korporazzjonijiet mhux finanzjarji, li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti u li prinċipalment huma produtturi tas-suq involuti fil-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji;

e)      Uffiċċji ċentrali li jikkontrollaw grupp ta' korporazzjonijiet li huma produtturi tas-suq, fejn it-tip ta' attività preponderenti tal-grupp tal-korporazzjonijiet kollu kemm hu — imkejjel abbażi tal-valur miżjud — huwa l-produzzjonijiet ta' oġġetti u servizzi mhux finanzjarji;

f)       L-SPEs li l-attività prinċipali tagħhom hija l-forniment tal-oġġetti jew servizzi mhux finanzjarji;

g)      Entitajiet kważi korporazzjonijiet privati u pubbliċi li huma produtturi tas-suq involuti prinċiparjament fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji.

2.47       "Entitajiet kważi korporazzjonijiet mhux finanzjarji" huma entitajiet bla status legali li huma produtturi tas-suq prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji u li jissodisfaw il-kundizzjonijiet li jikkwalifikawhom bħala entitajiet kważi korporazzjonijiet (ara l-paragrafu 2.13. f).

L-entitajiet kważi korporazzjonijiet iridu jżommu biżżejjed informazzjoni li tippermettilhom il-kompilazzjoni ta’ ġabra sħiħa ta' kontijiet, u jitħaddmu daqslikieku kienu korporazzjonijiet. Ir-relazzjoni reali ma' sidhom hi bħal dik ta' korporazzjoni mas-sidien tal-ishma tagħha.

L-entitjiet kważi korporazzjonijiet mhux finanzjarji li s-sidien tagħhom huma unitajiet domestiċi, unitajiet ta' gvern jew istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt huma miġbura fi grupp ta' korporazzjoni mhux finanzjarji fis-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji, u mhux fis-settur ta’ sidhom.

2.48       L-eżistenza ta' ġabra sħiħa ta' kontijiet, inklużi karti tal-bilanċ, mhix kundizzjonijiet suffiċjenti biex produtturi tas-suq jiġu trattati bħala unitajiet istituzzjonali bħal entitajiet kważi korporazzjonijiet. Is-sħubiji u l-produtturi pubbliċi, għajr dawk inklużi fi 2.23. a, b, c u f u l-proprjetarjati uniċi — anki jekk iżommu ġabra sħiħa ta' kontijiet — ġeneralment mhumiex unitajiet istituzzjonali distinti billi dawn ma jgawdux minn awtonomija fit-teħid tad-deċiżjonijiet, billi l-maniġment tagħhom ikun ikkontrollat mill-unitajiet domestiċi, l-istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt jew il-gvernijiet li huma s-sidien tagħhom.

2.49       Il-korporazzjonijiet mhux finanzjarji jinkludu unitajiet residenti nozzjonali li huma ttrattati bħala entitajiet kważi korporazzjonijiet.

2.50       Is-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji huwa maqsum fi tliet subsetturi:

a)      Korporazzjonijiet pubbliċi mhux finanzjarji (S.11001);

b)      Korporazzjonijiet privati nazzjonali mhux finanzjarji (S.11002);

c)      Korporazzjonijiet mhux finanzjarji kkontrollati minn barra l-pajjiż (S.11003).

Subsettur: Korporazzjonijiet pubbliċi mhux finanzjarji (S.11001)

2.51       Definizzjoni: Fis-subsettur tal-korporazzjonijiet pubbliċi mhux finanzjarji huma inklużi l-korporazzjonijiet mhux finanzjarji kollha, l-entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni u l-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti, u li huma produtturi għas-suq u suġġetti għal kontroll minn unitajiet tal-gvern.

2.52       Entitajiet pubbliċi li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni huma entitajiet li s-sjieda diretta tagħhom hija ta’ unitajiet tal-gvern.

Subsettur: Korporazzjonijiet privati nazzjonali mhux finanzjarji S.11002)

2.53       Definizzjoni: Fis-subsettur tal-korporazzjonijiet privati nazzjonali mhux finanzjarji huma inklużi l-korporazzjonijiet mhux finanzjarji kollha, l-entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni u l-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti, u li huma produtturi għas-suq, li mhumiex ikkontrollati mill-gvern jew minn unitajiet istituzzjonali mhux residenti.

Dan is-subsettur jinkludi unitajiet korporattivi u ta’ status kważi korporattiv ta’ investiment dirett barrani mhux ikklassifikati fis-subsettur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji kkontrollati minn barra l-pajjiż (S.11003).

Subsettur: Korporazzjonijiet mhux finanzjarji kkontrollati minn barra l-pajjiż (S.11003)

2.54       Definizzjoni: Is-subsettur ta’ korporazzjonijiet mhux finanzjarji kkontrollati minn barra l-pajjiż jinkludi l-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u l-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni li huma kkontrollati minn unitajiet istituzzjonali mhux residenti.

Dan is-subsettur jinkludi:

a)      Is-sussidjarji kollha tal-korporazzjonijiet mhux residenti;

b)      Il-korporazzjonijiet kollha kkontrollati minn unità istituzzjonali mhux residenti li fiha nfisha mhijiex korporazzjoni: pereżempju, korporazzjoni li hija kkontrollata minn gvern barrani; inklużi wkoll il-korporazzjonijiet ikkontrollati minn grupp ta’ unitajiet mhux residenti li jaġixxu bi pjan komuni;

c)      Il-fergħat kollha jew aġenziji oħrajn mhux inkorporati ta’ korporazzjonijiet mhux residenti jew produtturi mhux inkorporati li huma unitajiet residenti nozzjonali.

KORPORAZZJONIJIET FINANZJARJI (S.12)

2.55       Definizzjoni: Is-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji (S.12) jikkonsisti fl-unitajiet istituzzjonali li huma entitajiet legali indipendenti, li huma produtturi tas-suq u li l-attività prinċipali tagħhom hija l-produzzjoni ta' servizzi finanzjarji. Dawn l-unitajiet istituzzjonali jikkonsistu fil-korporazzjonijiet u l-entitajiet kważi korporazzjonijiet li huma involuti prinċipalment f'dan li ġej:

· L-intermedjazzjoni finanzjarja (intermedjarji finanzjarji); u/jew

· Attivitajiet finanzjarji awżiljarji (awżiljarji finanzjarji).

Huma inklużi wkoll l-unitajiet istituzzjonali li jipprovdu s-servizzi finanzjarji, li fil-każ tagħhom il-biċċa l-kbira tal-assi jew tal-obbligazzjonijiet tagħhom mhumiex suġġetti għal tranżazzjonijiet fis-suq apert.

2.56       L-intermedjazzjoni finanzjarja hija l-attività li fiha unità istituzzjonali takkwista assi finanzjarji u ġġarrab obbligazzjonijiet fil-kont proprju tagħha bl-involviment ta’ tranżazzjonijiet fis-suq. L-assi u l-obbligazzjonijiet ta' intermedjarji finanzjarji jiġu trasformati jew mogħtija dehra ġdida fir-rigward tal-maturità, l-iskala, ir-riskju u l-bqija fil-proċess tal-intermedjazzjoni finanzjarja.

L-attivitajiet finanzjarji awżiljarji huma attivitajiet relatati ma' intermedjazzjoni finanzjarja, li iżda, fihom infushom, mhumiex intermedjazzjoni finanzjarja.

Intermedjarji finanzjarji

2.57       Il-proċess ta’ intermedjazzjoni finanzjarja, jikkanala l-fondi bejn partijiet terzi b’eċċess u dawk b’nuqqas ta’ fondi. Intermedjarju finanzjarju ma jaġixxix biss bħala aġent għal dawk l-unitajiet istituzzjonali l-oħra iżda jqiegħed lilu nnifsu f’riskju billi jakkwista l-assi finanzjarji u jidħol għar-responsabbiltajiet finanzjarji fuq il-kont proprju tiegħu.

2.58       Fil-proċess ta’ intermedjazzjoni finanzjarja, jistgħu jkunu involuti l-kategoriji kollha ta’ passività ħlief għall-kategorija ta’ passività “kredituri oħra” (AF.8). L-assi finanzjarji involuti fil-proċess tal-intermedjazzjoni finanzjarja jistgħu jiġu kklassifikati fi kwalunkwe kategorija għajr għall-kategorija tal-assigurazzjoni, pensjoni u skemi ta’ garanzija standardizzati (AF.6) iżda bl-inklużjoni tal-kategorija “debituri oħrajn”. L-intermedjarji finanzjarji jistgħu jinvestu l-fondi tagħhom f’assi mhux finanzjarji inkluż fil-proprjetà immobbli. Biex korporazzjoni tkun tista’ titqies bħala intermedjarja finanzjarja tkun teħtieġ tidħol għar-responsabbiltajiet finanzjarji fis-suq u tittrasforma l-fondi. Il-korporazzjonijiet tal-proprjetà immobbli mhumiex intermedjarji finanzjarji.

2.59       Fil-funzjoni tal-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni huwa inkluż il-ġbir komuni tar-riskji. Il-passività ta’ dawn l-istituzzjonijiet hija l-assigurazzjoni, il-pensjoni u l-iskemi ta’ garanzija standardizzati (AF.6). Il-kontropartijiet huma l-investimenti mill-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni, li jaġixxu bħala intermedjarji finanzjarji.

2.60       Il-fondi tal-investiment, li huma msemmija hawn taħt bħala fondi tas-suq tal-flus (MMF) u fondi mhux tas-suq tal-flus (mhux MMF) primarjament jidħlu għal responsabbiltajiet finanzjarji permezz tal-ħruġ ta’ ishma jew unitajiet ta’ fondi ta’ investiment (AF.52). Dawn jittrasferixxu dawk il-fondi billi jakkwistaw assi finanzjarji u/jew proprjetà immobbli. Il-fondi ta’ investiment huma kklassifikati bħala intermedjarji finanzjarji. Kwalunkwe bidla fil-valur tal-assi u l-passività tagħhom għajr għall-ishma proprji tagħhom hija riflessa fil-fondi li jappartjienu lilhom (ara l-paragrafu 7.07). Minħabba li l-ammont ta’ fondi proprji huwa ekwivalenti għall-valur tal-ishma jew l-unitajiet tal-fondi ta’ investiment, kwalunkwe bidla fil-valur tal-assi u l-passività tal-fond ikun rifless fil-valur tas-suq ta’ dawn l-assi jew unitajiet. Fondi ta’ investiment investiti fi proprjetà immobbli intermedjarji finanzjarji.

2.61       L-intermedjazzjoni finanzjarja hija limitata għall-akkwist ta’ assi u d-dħul għal responsabbiltajiet finanzjarji mal-pubbliku ġenerali jew ma’ sottogruppi tiegħu speċifikati u relattivament kbar. Meta l-attività hija limitata għal gruppi żgħar ta’ persuni jew familji, ma sseħħ l-ebda intermedjazzjoni finanzjarja.

2.62       Jista’ jkun hemm eċċezzjonijiet għal-limitazzjoni ġenerali ta’ intermedjazzjoni finanzjarja għal tranżazzjonijiet finanzjarji fis-suq. Il-kreditu muniċipali u l-banek tat-tifdil huma eżempji ta’ dan: dawn iserrħu fuq il-muniċipalità involuta, jew fuq korporazzjonijiet ta’ kiri finanzjarju fit-tul li jkunu jiddependu minn grupp prinċipali ta’ kumpaniji biex jakkwistaw jew jinvestu l-fondi. L-għoti tagħhom b’self u l-aċċettazzjoni tagħhom tat-tifdil għandhom ikunu indipendenti mill-muniċipalità involuta jew mill-grupp prinċipali, rispettivament, biex jiġu kklassifikati bħala intermedjarji finanzjarji.

Awżiljari finanzjarji

2.63       Attivitajiet awżiljari finanzjarji jinkludu attivitajiet awżiljari ta’ tisrif ta’ tranżazzjonijiet f’assi finanzjarji u passività jew ta’ trasformazzjoni jew ippakkeġġjar mill-ġdid ta’ fondi. L-awżiljari finanzjarji ma jesponux lilhom infushom għar-riskji bl-akkwist ta’ assi finanzjarji jew id-dħul għal responsabbiltajiet finanzjarji. L-għan tagħhom huwa li jiffaċilitaw l-intermedjazzjoni finanzjarja. L-uffiċċji ċentrali li s-sussidjarji tagħhom kollha jew kważi kollha huma korporazzjonijiet finanzjarji huma awżiljari finanzjarji.

Korporazzjonijiet finanzjarji għajr għal intermedjarji finanzjarji u awżiljari finanzjarji

2.64       Korporazzjonijiet finanzjarji oħra għajr għal intermedjarji finanzjarji u awżiljari finanzjarji huma unitajiet istituzzjonali li jipprovdu servizzi finanzjarji. It-tranżazzjoni tal-parti l-kbira mill-assi u l-passività tagħhom ma ssirx fi swieq miftuħa.

Unitajiet istituzzjonali inklużi fis-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji

2.65       L-unitajiet istituzzjonali inklużi fis-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji (S.12) huma dawn:

a)      Korporazzjonijiet pubbliċi jew privati li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari;

b)      Kooperattivi u partenarjati rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari;

c)      Produtturi pubbliċi, li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali, li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari;

d)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali, li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari, jew li jkunu qed iservu bħala korporazzjonijiet finanzjarji;

e)      Uffiċċji ċentrali f’każ fejn is-sussidjarji kollha jew il-parti l-kbira tagħhom huma, bħala korporazzjonijiet finanzjarji, prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari. Dawn l-uffiċċji ċentrali huma kklassifikati bħala awżiljari finanzjarji (S.126);

f)       Kumpaniji holding, meta r-rwol ewlieni tal-korporazzjoni huwa ż-żamma tal-assi ta’ grupp ta’ korporazzjonijiet sussidjarji. In-natura tal-grupp tista’ tkun finanzjarja jew mhux finanzjarja – dan ma jaffettwax il-klassifikazzjoni ta’ kumpaniji holding bħala istituzzjonijiet finanzjarja kaptivi (S.127).

g)      L-SPEs li l-attività prinċipali tagħhom hija li jipprovdu servizzi finanzjarji;

h)      Fondi ta’ investiment mhux inkorporati li jinkludu portfolji ta’ investiment li s-sjieda tagħhom hi tal-grupp ta’ parteċipanti, u li, ġeneralment, il-ġestjoni tagħhom hija f’idejn korporazzjonijiet finanzjarji oħrajn. Dawn il-fondi huma unitajiet istituzzjonali separati mill-korporazzjoni finanzjarja ta’ ġestjoni;

i)       Unitajiet mhux inkorporati li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u soġġetti għar-regolamentazzjoni u s-superviżjoni (fil-parti l-kbira tal-każi, ikklassifikati bħala korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali, il-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni), jitqiesu bħala unitajiet li jgawdu minn awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u li l-immaniġġjar tagħhom huwa awtonomu u indipendenti mis-sidien tagħhom, u l-imġiba ekonomika u finanzjarja tagħhom hija simili għal dik tal-korporazzjonijiet finanzjarji. F’dan il-każ huma ttrattati bħala unitajiet istituzzjonali separati. Eżempju ta’ dan huma l-fergħat ta’ korporazzjonijiet finanzjarji mhux residenti.

2.66       Disa’ subsetturi ta’ korporazzjonijiet finanzjarji

Is-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji jinqasam f’dawn is-subsetturi:

a)      Bank ċentrali (S.121);

b)      Korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti, għajr għall-bank ċentrali (S.122);

c)      Fondi tas-suq tal-flus (MMF) (S.123);

d)      Fondi ta’ investiment li mhumiex tal-MMF (S.124);

e)      Intermedjarji finanzjarji oħra, għajr għal korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni (S.125);

f)       Awżiljari finanzjarji (S.126);

g)      Istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u dawk li jagħtu l-flus b’self (S.127);

h)      Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (S.128); u

i)       Fondi tal-pensjoni (S.129).

Il-kombinazzjoni ta’ subsetturi ta’ korporazzjonijiet finanzjarji

2.67       L-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji (MFIs) kif definiti mill-BĊE jikkonsistu fl-unitajiet istituzzjonali kollha inklużi fis-subsetturi tal-bank ċentrali (S.121), il-korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti, għajr għall-bank ċentrali (S.122) u l-MMF (S.123).

2.68       Istituzzjonijiet finanzjarji monetarji oħra jikkonsistu f'dawn l-intermedjarji finanzjarji li permezz tagħhom l-effetti tal-politika monetarja tal-bank ċentrali (S.121) huma trażmessi lill-entitajiet l-oħra tal-ekonomija. Dawn huma korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali (S.122) u l-MMF (S.123).

2.69       Intermedjarji finanzjarji li jieħdu ħsieb il-ġbir komuni tar-riskji huma l-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni (ICPF). Dawn jikkonsistu fis-subsetturi korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (S.128) u fondi tal-pensjoni (S.129).

2.70       Korporazzjonijiet finanzjarji għajr għall-MFI u l-ICPF jikkonsistu fis-subsetturi tal-fondi ta’ investiment li mhumiex l-MMF (S.124), intermedjarji finanzjarji oħra, għajr għall korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni (S.125), l-awżiljari finanzjarji (S.126) u l-istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u dawk li l-attività tagħhom hija l-għoti ta’ flus b’self (S.127).

Qsim sekondarju tas-subsetturi tal-korporazzjonijiet finanzjarji f’korporazzjonijiet finanzjarji pubbliċi, privati u dawk taħt kontroll barrani

2.71       Għajr għas-subsettur S.121, kull subsettur jerġa’ jinqasam:

a)      F’korporazzjonijiet finanzjarji pubbliċi;

b)      F’korporazzjonijiet finanzjarji privati nazzjonali; u

c)      F’korporazzjonijiet finazjarji kkontrollati minn barra l-pajjiż.

Il-kriterji għal din is-suddiviżjoni huma l-istess bħal fil-każ tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji (ara l-paragrafi minn 2.51 sa 2.55).

Tabella 2.3 — Is-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji u s-subsetturi tiegħu

Setturi u subsetturi || Pubbliku || Nazzjonali Privat || Ikkontrollat minn barra l-pajjiż

Korporazzjonijiet finanzjarji || S.12 || || ||

Istituzzjonijiet finanzjarji monetarji (MFI) || Il-bank ċentrali || S.121 || || ||

Istituzzjonijiet finanzjarji monetarji oħrajn (MFIo) || Korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali || S.122 || S.12201 || S.12202 || S.12203

MMF || S.123 || S.12301 || S.12302 || S.12303

Korporazzjonijiet finanzjarji għajr għall-MFI u l-ICPF || Fondi ta’ investiment li mhumiex tal-MMF || S.124 || S.12401 || S.12402 || S.12403

Intermedjarji finanzjarji oħra, għajr għall-korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u l-fondi tal-pensjoni || S.125 || S.12501 || S.12502 || S.12503

Awżiljari finanzjarji || S.126 || S.12601 || S.12602 || S.12603

Istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u dawk li jagħtu l-flus b’self || S.127 || S.12701 || S.12702 || S.12703

Korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni (ICPFs) || Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (IC) || S.128 || S.12801 || S.12802 || S.12803

Fondi tal-pensjoni (PF) || S.129 || S.12901 || S.12902 || S.12903

Il-bank ċentrali (S.121)

2.72       Definizzjoni: Is-subsettur “bank ċentrali” (S.121) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-unitajiet ta’ status kważi korporattiv finanzjarji kollha li l-funzjoni prinċipali tagħhom hija l-ħruġ tal-munita, iż-żamma tal-valur intern u estern tal-munita u l-kontroll tar-riżervi internazzjonali kollha (jew parti minnhom) tal-pajjiż.

2.73       L-intermedjarji finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur S.121:

a)      Il-bank ċentrali nazzjonali, anki fejn dan jagħmel parti minn Sistema Ewropea ta’ Banek Ċentrali;

b)      Aġenziji monetarji ċentrali ta’ oriġini essenzjalment pubblika (pereżempju, aġenziji li jimmaniġġjaw skambju internazzjonali jew il-ħruġ tal-munita) li jżommu ġabra sħiħa ta’ kontijiet u li jgawdu awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet fejn għandu x’jaqsam il-gvern ċentrali. Il-parti l-kbira ta’ dawn l-attivitajiet iseħħu jew fi ħdan il-gvern ċentrali jew fi ħdan il-bank ċentrali. Ma teżisti l-ebda unità istituzzjonali separata.

2.74       Is-subsettur S.121 ma jinkludi ebda aġenzija u entità, għajr għall-bank ċentrali, li tirregola jew tissorvelja korporazzjonijiet finanzjarji jew swieq finanzjarji. Dawn l-entitajiet huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

Korporazzjoniet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali (S.122)

2.75       Definizzjoni: Is-subsettur “korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali” (S.122) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-unitajiet ta’ status kważi korporattiv finanzjarji kollha, għajr għal dawk ikklassifikati fil-bank ċentrali u fis-subsetturi tal-MMF, li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u li n-negozju tagħhom hu li jirċievu d-depożiti minn unitajiet istituzzjonali, u, fuq il-kont proprju tagħhom, japprovaw għoti b’self u/jew jinvestu f’titoli.

2.76       Korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali ma jistgħux jiġu deskritti sempliċement bħala “banek”, għaliex possibbilment dawn jistgħu jkunu jinkludu xi korporazzjonijiet finanzjarji li ma jkunux isejħu lilhom infushom "banek", u oħrajn li f’xi pajjiżi ma jkollhomx permess li jagħmlu dan, filwaqt li xi korporazzjonijiet finanzjarji oħrajn li jiddeskrivu lilhom infushom bħala banek, fil-fatt ma jkunux jistgħu jkunu istituzzjonijiet ta’ kreditu. L-intermedjarji finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur S.122:

a)      Banek kummerċjali, banek "universali", banek "għal użu komprensiv";

b)      Banek għat-tfaddil (inklużi banek għat-tfaddil b’kurazija u banek għat-tfaddil, u assoċjazzjonijiet għall-għoti b’self);

c)      Istituzzjonijiet postali ġiro, banek postali, banek ġiro;

d)      Banek ta’ kreditu rurali, banek ta’ kreditu agrikolu;

e)      Banek ta’ kreditu kooperattivi, kooperattivi ta’ kreditu;

f)       Banek speċjalizzati (pereżempju banek merkantili, djar għall-ħruġ tal-ittri ta’ kreditu, banek privati).

g)      L-istituzzjonijiet monetarji elettroniċi prinċipalment involuti fl-intermedjazzjoni finanzjarja.

2.77  L-intermedjarji finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati wkoll fis-subsettur S.122 meta n-negozju tagħhom ikun li jirċievu fondi ripagabbli mingħand il-pubbliku f’forma ta’ depożiti jew f’forom oħra bħalma hu l-ħruġ kontinwattiv ta’ titoli għat-tul. Inkella, dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.124:

a)      Korporazzjonijiet involuti fl-għoti tal-ipoteki (inklużi istituti ta’ kreditu fondjarju, banek tal-ipoteki u istituzzjonijiet ta’ kreditu għall-ipoteki);

b)      Istituzzjonijiet ta’ kreditu muniċipali.

2.78       Is-subsettur S.122 ma jinkludix:

a)      Uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jiġġestixxu unitajiet oħrajn ta’ grupp li fih, prinċipalment, ikollu korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr għall-bank ċentrali, iżda li ma jkunux korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti. Dawn l-uffiċċji ċentrali huma kklassifikati fis-subsettur S.126;

b)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li jservu lil korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti, iżda mhumiex involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

c)      L-istituzzjonijiet monetarji elettroniċi li mhumiex prinċipalment involuti fl-intermedjazzjoni finanzjarja.

MMF (S.123)

2.79       Definizzjoni: Is-subsettur MMF (S.123) bħala skemi ta’ investiment kollettivi jinkludi l-korporazzjonijiet u l-unitajiet bi status ta’ kważi korporazzjoni finanzjarji kollha, għajr għal dawk ikklassifikati fis-subsetturi tal-bank ċentrali u l-istituzzjonijiet ta’ kreditu, li huma involuti prinċipalment f’intermedjazzjoni finanzjarja. In-negozju tagħhom huwa li jirċievu ishma jew unitajiet ta’ fondi ta’ investiment bħala sostituti viċini għal depożiti mingħand unitajiet istituzzjonali, u, fuq il-kont proprju tagħhom, jagħmlu investimenti primarjament f’ishma/unitajiet ta’ fondi tas-swieq tal-flus, titoli għal perjodi qosra ta’ żmien, u/jew depożiti.

2.80       L-intermedjarji finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur S.123:

a)      Fondi ta’ investiment inklużi fondi komuni ta’ investiment magħluqin, fondi komuni ta’ investiment miftuħin u skemi ta’ investiment kollettivi li l-ishma jew l-unitajiet tagħhom huma sostituti viċini għal depożiti.

2.81       Is-subsettur S.123 ma jinkludix:

a)      Uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jiġġestixxu grupp li jikkonsisti b’mod predominanti minn Fondi tas-Suq tal-Flus (MMF), iżda li huma nfushom mhumiex MMF. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126;

b)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu profitt, rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li jservu lill-MMF, iżda li mhumiex involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

Fondi ta’ investiment li mhumiex MMF (S.124)

2.82       Definizzjoni: Is-subsettur ta’ fondi ta’ investiment li mhumiex MMF (S.124) jikkonsisti fl-iskemi ta’ investiment kollettivi kollha għajr għal dawk ikklassifikati fis-subsettur MMF, li prinċipalment huma involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja. In-negozju tagħhom huwa li jirċievu minn unitajiet istituzzjonali, ishma jew unitajiet ta’ fondi ta’ investiment li mhumiex sostituti viċini għad-depożiti, u, li fuq il-kont proprju tagħhom, jagħmlu investimenti primarjament f’assi finanzjarji għajr għal assi finanzjarji ta’ perjodu qasir ta’ żmien u f’assi li mhumiex finanzjarji (ġeneralment fi proprjetà immobbli).

2.83       Fondi ta’ investiment li mhumiex MMF ikopru fondi komuni ta’ investiment magħluqin, fondi komuni ta’ investiment miftuħin u skemi ta’ investiment kollettivi li l-ishma jew l-unitajiet tagħhom ta’ fondi ta’ investiment ma jitqisux bħala sostituti viċini għal depożiti.

2.84       L-intermedjarji finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur S.124:

a)      Fondi ta’ investiment flessibbli li l-ishma jew l-unitajiet ta’ fondi ta’ investiment tagħhom huma mixtrija mill-ġdid jew mifdija, direttament jew indirettament, skont kif mitlub minn sidhom, mill-assi tal-impriża;

b)      Fondi ta’ investiment komuni magħluqa b’kapital azzjonarju fiss, fejn l-investituri li jidħlu jew joħorġu mill-fond ikunu jridu jixtru jew ibigħu ishma eżistenti;

c)      Fondi ta’ investiment fi proprjetà immobbli;

d)      Fondi ta’ investiment investiti f’fondi oħra ("fondi ta’ fondi");

e)      Fondi ta’ lqugħ (hedge funds) li jkopru firxa ta’ skemi ta’ investiment kollettivi, li jinvolvu investimenti minimi għoljin, regolamentazzjoni ħafifa, u firxa ta’ strateġiji ta’ investiment.

2.85       Is-subsettur S.124 ma jinkludix:

a)      Fondi ta’ pensjoni li huma parti mis-subsettur tal-fondi ta’ pensjoni;

b)      Fondi tal-gvern b’għan speċjali, li jissejħu fondi ta’ ġid sovran, li huma kklassifikati bħala istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi, jekk huma kklassifikati bħala korporazzjoni finanzjarja; Il-klassifikazzjoni ta’ "fond tal-gvern b’għan speċjali" – bħala parti minn gvern ġenerali jew mis-setturi tal-korporazzjonijiet finanzjarji hija ddeterminata skont il-kriterji stabbiliti fil-paragrafi 2.26.

c)      Uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jimmaniġġjaw grupp magħmul l-aktar minn fondi ta’ investiment li mhumiex MMF, iżda li huma nfushom mhumiex fondi ta’ investiment. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126;

d)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li jservu lil fondi ta’ investiment li mhumiex MMF, iżda mhumiex involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

Intermedjarji finanzjarji oħrajn, għajr għall-korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u l-fondi ta’ pensjoni (S.125)

2.86       Definizzjoni: Is-subsettur ta’ intermedjarji finanzjarji oħrajn, għajr għall-korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni u l-fondi ta’ pensjoni (S.125) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-unitajiet bi status kważi daqs ta’ korporazzjoni finanzjarji kollha li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja billi jidħlu għal responsabbiltajiet finanzjarji f’forom li ma jinkludux il-munita, id-depożiti, l-ishma ta’ fondi ta’ investiment, jew b’rabta ma’ assigurazzjoni, pensjoni u skemi ta’ garanzija standardizzati minn unitajiet istituzzjonali.

2.87       Is-subsettur S.125 jinkludi intermedjarji finanzjarji li huma impenjati f’finanzjament għat-tul. Fil-parti l-kbira tal-każi, din il-maturità predominanti tiddistingwi lil dan is-settur mis-subsettur tal-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji l-oħra jew oMFI (S.122 u S.123). Fuq il-bażi tan-nuqqas ta’ eżistenza ta’ passività fil-forma ta’ ishma ta’ fondi ta’ investiment li ma jitqisux bħala sostituti viċini għad-depożiti jew l-assigurazzjoni, il-pensjoni u l-iskemi ta’ garanzija standardizzati, tista’ tiġi stabbilita l-linja li taqsam lil dan is-subsettur mis-subsetturi tal-fondi ta’ investiment li mhumiex MMF (S.124), il-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (S.128), u l-fondi ta’ pensjoni (S.129).

2.88       B’mod partikolari, is-subsettur tal-intermedjarji finanzjarji, għajr għall-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u l-fondi ta’ pensjoni (S.125) jiġi suddiviż f’subsetturi li jikkonsistu f’korporazzjonijiet finanzjarji vettura (FVCs) involuti fi tranżazzjonijiet ta’ titolizzazzjoni, operaturi tat-titoli u d-derivattivi, korporazzjonijiet finanzjarji impenjati fil-qasam tal-għoti b’self, u korporazzjonijiet finanzjarji speċjalizzati. Dan jintwera fit-Tabella 2.4.

Tabella 2.4 — Is-subsettur ta’ intermedjarji finanzjarji oħrajn, għajr għal korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni (S.125) u s-suddiviżjoni tiegħu

Intermedjarji finanzjarji oħrajn, għajr għal korporazzjonjijiet tal-assigurazzjoni u fondi tal-pensjoni; · Korporazzjonijiet finanzjarji vehicle (FVC) involuti fi tranżazzjonijiet ta’ totalizzazzjoni; · Operaturi tat-titoli u d-derivattivi; · Korporazzjonijiet finanzjarji involuti f’għoti b’self; u · Korporazzjonijiet finanzjarji speċjalizzati

2.89       Is-subsettur S.125 ma jinkludix l-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li jservu lil intermedjarji finanzjarji oħrajn, iżda mhumiex involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

Korporazzjonijiet finanzjarji vettura involuti fi tranżazzjonijiet ta’ titolizzazzjoni (FVC)

2.90       Definizzjoni: Korporazzjonijiet finanzjarji vettura involuti fi tranżazzjonijiet ta’ titolizzazzjoni (FVC) huma kumpaniji li jwettqu tranżazzjonijiet ta’ titolizzazzjoni. FCV li jissodisfaw il-kriterji ta’ unità istituzzjonali huma kklassifikati f’S.125, jew inkella jiġu ttrattati bħala parti integrali mill-kumpanija prinċipali.

Operaturi tat-titoli u d-derivattivi, korporazzjonijiet finanzjarji involuti fl-għoti b’self u korporazzjonijiet finanzjarji speċjalizzati.

2.91       Operaturi tat-titoli u d-derivattivi huma intermedjarji finanzjarji fuq il-kont proprju tagħhom.

2.92       Korporazzjonijiet finanzjarji involuti fl-għoti b’self jinkludu, pereżempju, intermedjarji finanzjarji mdaħħla f’:

a)      Kiri finanzjarju;

b)      Xiri bin-nifs u l-għoti ta’ finanzjament personali jew kummerċjali; jew

c)      Fatturament (xiri tad-djun).

2.93       Korporazzjonijiet finanzjarji speċjalizzati huma intermedjarji finanzjarji, pereżempju:

a)      Kumpaniji ta’ kapital għal proġetti ta’ riskju u ta’ żvilupp;

b)      Kumpaniji tal-finanzjament għall-importazzjoni u l-esportazzjoni; jew

c)      Intermedjarji finanzjarji li jakkwistaw depożiti u/jew sostituti viċini għad-depożiti jew li jidħlu għal self fir-rigward ta’ istituzzjonijiet finanzjarji monetarji; dawn l-intermedjarji finanzjarji jkopru wkoll djar ċentrali tal-interkambju għall-kontropartijiet (CCPs) li jwettqu tranżazzjonijiet ta’ ftehim ta’ xiri mill-ġid tal-MFIs.

2.94       Uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jimmaniġġjaw grupp ta’ sussidjarji li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u/jew f’attivitajiet finanzjarji awżiljari huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

Awżiljari finanzjarji (S.126)

2.95       Definizzjoni: Is-subsettur tal-awżiljari finanzjarji (S.126) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni finanzjarji kollha li huma involuti prinċipalment f’attivitajiet marbuta mill-qrib ma’ intermedjazzjoni finanzjarja iżda li huma nfushom mhumiex intermedjarji finanzjarji.

2.96       Il-korporazzjonijiet u l-entitajiet kważi korporazzjonijiet finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur S.126:

a)      Sensara tal-assigurazzjoni, amministraturi tas-salvataġġ u l-medja, konsulenti tal-assigurazzjoni u l-pensjoni, eċċ.;

b)      Sensara tas-self, sensara tat-titoli, konsulenti dwar l-investiment, eċċ.;

c)      Korporazzjonijiet tal-offerti fis-suq li jiġġestjonaw il-ħruġ tat-titoli;

d)      Korporazzjonijiet li l-funzjoni prinċipali tagħhom hija li jiggarantixxu l-fatturi u strumenti simili permezz tal-endorsjar;

e)      Korporazzjonijiet li jorganizzaw l-istrumenti derivattivi u tal-lqugħ (hedging instruments), bħalma huma skambji, għażliet u kuntratti ta’ xiri fil-futur (mingħajr ma jattwaw il-ħruġ tagħhom);

f)       Korporazzjonijiet li jipprovdu l-infrastruttura għas-swieq finanzjarji;

g)      Awtoritajiet ċentrali ta’ sorveljanza fuq intermedjarji finanzjarji u swieq finanzjarji meta dawn ikunu unitajiet istituzzjonali separati;

h)      Amministraturi ta’ fondi ta’ pensjoni, fondi mutwi, eċċ.;

i)       Korporazzjonijiet li jipprovdu l-Borża u l-iskambju tal-assigurazzjoni;

j)       Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li jservu lil korporazzjonijiet finanzjarji, iżda li mhumiex involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja (ara l-paragrafu 2.44);

k)      istituzzjonijiet tal-pagamenti (faċilitajiet tal-pagamenti bejn xerrej u bejjiegħ)

2.97       B’konvenzjoni, is-subsettur S.126 jinkludi wkoll l-uffiċċji ċentrali li s-sussidjarji tagħhom ilkoll jew fil-parti l-kbira tagħhom huma korporazzjonijiet finanzjarji.

Istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u l-korporazzjonijiet tal-għoti ta’ flus b’self (S.127))

2.98       Definizzjoni: Is-subsettur tal-istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi u l-korporazzjonijiet tal-għoti ta’ flus b’self (S.127) jinkludi l-korporazzjonijiet u lill-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni finanzjarji kollha li la huma involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u lanqas ma jipprovdu servizzi awżiljarji finanzjarji, u fejn il-parti l-kbira jew tal-assi tagħhom jew il-passività tagħhom mhumiex innegozjati fis-swieq miftuħa.

2.99       B’mod partikolari, il-korporazzjonijiet u l-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni finanzjarji li ġejjin huma kklassifikati fis-subsettur 127:

a)      Unitajiet rikonoxxuti bħala legali bħalma huma t-trusts, l-estates, l-agencies accounts jew il-kumpaniji brass plate;

b)      Kumpaniji holding li għandhom fil-pussess tagħhom is-sjieda ta’ livelli ta’ kontroll tal-ekwità ta’ grupp ta’ korporazzjonijiet sussidjarji u li l-attività prinċipali tagħhom hija s-sjieda tal-grupp mingħajr ma jipprovdu ebda servizz ieħor lin-negozji li fihom tkun qed tinżamm din l-ekwità, jiġifieri, ma jkunux jamministraw jew jiġġestixxu unitajiet oħra;

c)      SPEs li jikkwalifikaw bħala unitajiet istituzzjonali u li jiksbu fondi fis-swieq miftuħa biex jintużaw mill-korporazzjoni prinċipali tagħhom;

d)      Unitajiet li jipprovdu servizzi finanzjarji esklussivament bil-fondi proprji tagħhom, jew b’fondi pprovduti minn sponsor lil firxa ta’ klijenti u jidħlu għar-riskju finanzjarju tad-debitur inadempjenti. Eżempji ta’ dawn huma dawk li jsellfu l-flus, korporazzjonijiet involuti f’għoti b’self lill-istudenti jew għall-kummerċ barrani minn fondi li joriġinaw mingħand sponsor bħal unità tal-gvern jew istituzzjoni li ma għandhiex għan li tagħmel profitt u stabbilimenti tar-rahan li huma prinċipalment involuti fl-għoti b’self;

e)      Fondi tal-gvern b’għan speċjali, li ġeneralment jissejħu fondi ta’ ġid sovran, jekk mhumiex ikklassifikati bħala korporazzjonjijiet finanzjarji.

Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (S.128)

2.100     Definizzjoni: Is-subsettur tal-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni (S.128) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni finanzjarji kollha li huma involuti prinċipalment f’intermedjazzjoni finanzjarja bħala konsegwenza tal-ġbir komuni tar-riskji prinċipalment fil-forma ta’ assigurazzjoni jew riassigurazzjoni diretta (ara l-paragrafu 2.59).

2.101     Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni jipprovdu servizzi ta’:

a)      Assigurazzjoni fuq il-ħajja u mhux fuq il-ħajja lil unitajiet individwali jew lil gruppi ta’ unitajiet;

b)      Riassigurazzjoni lil korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni oħrajn.

2.102     Servizzi ta’ assigurazzjoni li mhumiex fuq il-ħajja jistgħu jiġu pprovduti fil-forma ta’ assigurazzjoni kontra dawn li ġejjin:

a)      nar (eż. proprjetà kummerċjali jew privata);

b)      passività (diżgrazzji aċċidentali);

c)      vetturi bil-mutur (ħsara proprja u responsabbiltà għal terza parti);

d)      baħar, ajru u trasport (inklużi riskji marbutin mal-enerġija);

e)      aċċidenti u s-saħħa; jew

f)       assigurazzjoni finanzjarja (forniment ta’ garanziji jew bonds ta’ pleġġ).

Korporazzjonijiet finanzjarji jew ta’ assigurazzjoni ta’ kreditu, magħrufin ukoll bħala banek tal-garanziji, jipprovdu garanziji jew bonds ta’ pleġġ biex isostnu t-titolizzazzjoni u prodotti oħra ta’ kreditu.

2.103     Korporazzjonijiet ta’ assigurazzjoni huma, fil-parti l-kbira tagħhom, inkorporati jew entitatjiet mutwi. Entitajiet inkorporati huma l-proprjetà tal-azzjonisti u ħafna minnhom huma elenkati fil-Boroż. Entitajiet mutwi huma l-proprjetà ta’ sidien il-poloz u l-profitti tagħhom imorru għand is-sidien tal-poloz "bil-profitti" jew "parteċipanti" f’forma ta’ dividends jew bonusijiet. Assiguraturi "kaptivi" huma normalment il-proprjetà ta’ korporazzjoni mhux finanzjarja u l-parti l-kbira tagħhom jinxurjaw ir-riskji tal-azzjonisti tagħhom.

Kaxxa – Tipi ta’ assigurazzjoni Għandha ssir distinzjoni bejn tliet tipi ta’ assigurazzjoni: assigurazzjoni diretta, riassigurazzjoni u assigurazzjoni soċjali. L-assigurazzjoni diretta tkopri l-assigurazzjoni fuq il-ħajja (individwali) u l-assigrazzjoni li mhijiex fuq il-ħajja; l-assigurazzjoni soċjali tkopri s-sigurtà soċjali u l-assigurazzjoni soċjali hija marbuta mal-impjieg.

Tip ta’ assigurazzjoni || Assigurazzjoni diretta || Riassigurazzjoni || Assigurazzjoni soċjali

Assigurazzjoni mixtrija minn min jinxurja biex iħares lilu nnifsu kontra għadd kbir ta’ klejms li ma jkunux mistennija jew kontra klejms ta’ kobor eċċezzjonali. || Sid il-polza/il-benefiċjarju jintrabat li (jew jiġi mħajjar) jinxurja kontra kontinġenzi minn intervent ta’ parti terza. Talanqas xi waħda minn dawn il-kundizzjonijiet trid tiġi ssodisfata: Il-parteċipazzjoni hija obbligatorja, l-iskema hija kollettiva, u min iħaddem (u eventwalment il-benefiċjarju) jagħmel il-kontribuzzjonijiet.

Assigurazzjoni fuq il-ħajja || Assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || Sigurtà soċjali || Assigurazzjoni soċjali marbuta mal-impjieg

Sid il-polza jħallas pagamenti regolari lil min jinxurjah u min-naħa tiegħu, min jinxurja jiggarantixxi li jħallas lil sid il-polza somma ta’ flus miftiehma, jew annwalità, f’data miftiehma jew qabel. || Assigurazzjoni biex tkopri riskji bħal aċċidenti, mard, nar, kreditu, eċċ. || Imnedija minn gvern ġenerali permezz ta’ skemi ta’ sigurtà soċjali || Imnedija minn min iħaddem f’isem l-impjegati tiegħu u d-dipendenti tagħhom jew minn oħrajn f’isem grupp speċifiku

Pensjonijiet tas-sigurtà soċjali || Sigurtà soċjali oħra || Pensjonijiet marbuta mal-impjieg || Assigurazzjoni soċjali oħra marbuta mal-impjieg

Settur/subsettur || Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni || Korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni || Fondi tas-sigurtà soċjali || Settur ta’ min iħaddem jew korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni u pensjonijiet tal-fondi

2.104     Is-subsettur S.128 ma jinkludix:

a)      Unitajiet istituzzjonali li jissodisfaw kull wieħed mill-kriterji elenkati fil-paragrafu 2.117. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.1314;

b)      Uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jimmaniġjaw grupp li jkun jikkonsisti predominentement minn korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni, li iżda mhumiex korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni fihom infushom. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

c)      Istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti li jagħtu servizz lil korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni, li madanakollu mhumiex involuti f'intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126.

              Fondi ta’ pensjoni (S.129)

2.105     Definizzjoni: Is-subsettur tal-fondi ta’ pensjoni (S.129) jinkludi l-korporazzjonijiet u l-entitajiet bi status kważi ta’ korporazzjoni finanzjarji kollha li huma involuti prinċipalment f’intermedjazzjoni finanzjarja bħala konsegwenza tal-ġbir komuni tar-riskji soċjali u l-ħtiġijiet tal-persuni inxurjati (assigurazzjoni soċjali). Fondi ta’ pensjoni bħal skemi ta’ assigurazzjoni soċjali jipprovdu dħul waqt li l-persuna inxurjata tkun irtirata u ħafna drabi jipprovdu benefiċċji għall-mewt u d-diżabilità.

2.106     Is-subsettur S.129 jinkludi biss dawk il-fondi ta’ pensjoni ta’ assigurazzjoni soċjali li huma unitajiet istituzzjonali separati mill-unitajiet li joħolquhom. Dawn il-fondi awtonomi għandhom awtonomija fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u li jżommu ġabra sħiħa ta’ kontijiet. Pensjonijiet ta’ fondi li mhumiex awtonomi mhumiex unitajiet istituzzjonali u jibqgħu parti mill-unità istituzzjonali li tistabbilixxihom.

2.107     Eżempji ta’ parteċipanti fi skemi tal-fondi tal-pensjonijiet jinkludu impjegati ta’ intrapriża unika jew grupp ta’ intrapriżi, impjegati ta’ fergħa jew ta’ industrija, u persuni li huma tal-istess professjoni. Il-benefiċċji inklużi fil-kuntratt tal-assigurazzjoni jistgħu jkunu dawn li ġejjin:

a)      benefiċċji li wara l-mewt tal-persuna inxurjata jitħallsu lill-armel jew l-armla u lit-tfal;

b)      benefiċċji li jitħallsu wara l-irtirar; u

c)      benefiċċji mħallsa wara li l-persuna nxurjata tibda tbati minn diżabilità.

2.108     F’xi pajjiżi, dawn it-tipi kollha ta’ riskji jistgħu jiġu nxurjati minn korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja kif ukoll minn fondi tal-pensjoni. F’pajjiżi oħrajn, huwa meħtieġ li xi wħud minn dawn il-klassijiet ta’ riskji jiġu inxurjati minn korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja. F’kuntrast mal-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja, il-fondi tal-pensjoni huma ristretti bil-liġi għal gruppi speċifiċi ta’ impjegati u persuni impjegati għal rashom.

2.109     Skemi ta’ fondi tal-pensjonijiet jistgħu jiġu organizzati minn min iħaddem jew minn gvern ġenerali; jistgħu jiġu organizzati wkoll minn korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni f’isem l-impjegati; jew unitajiet istituzzjonali separati jistgħu jiġu stabbiliti biex iżommu u jimmaniġġjaw l-assi għall-użu ta’ ssodisfar tal-intitolamenti tal-pensjoni u tad-distribuzzjonijiet tal-pensjonijiet.

2.110     Is-subsettur S.129 ma jinkludix:

d)      unitajiet istituzzjonali li jissodisfaw kull wieħed mill-kriterji elenkati fil-paragrafu 2.117. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.1314;

e)      uffiċċji ċentrali li jissorveljaw u jimmaniġjaw grupp li jkun jikkonsisti predominentement minn korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni, li iżda mhumiex korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni fihom infushom. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126;

f)       istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti li jagħtu servizz lil korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni, li madankollu mhumiex involuti f'intermedjazzjoni finanzjarja. Dawn huma kklassifikati fis-subsettur S.126;

GVERN ĠENERALI (S.13)

2.111     Definizzjoni: Is-settur tal-gvern ġenerali (S.13) jikkonsisti fl-unitajiet istituzzjonali kollha li huma produtturi mhux għas-suq li l-produzzjoni tagħhom hija maħsuba għall-konsum individwali jew kollettiv, u li huma ffinanzjati minn pagamenti obbligatorji magħmula minn unitajiet li huma l-proprjetà ta’ setturi oħra, u/jew l-unitajiet istituzzjonali kollha li huma prinċipalment involuti fir-ridistribuzzjoni tad-dħul u l-ġid nazzjonali.

2.112     L-unitajiet istituzzjonali inklużi fis-settur S.13 huma pereżempju dawn li ġejjin:

a)      Unitajiet tal-gvern ġenerali li jeżistu abbażi ta’ proċess legali biex ikollhom awtorità ġudizzjarja fuq unitajiet oħra fit-territorju ekonomiku, u biex jamministraw u jiffinanzjaw grupp ta’ attivitajiet, li jipprovdu prinċipalment oġġetti u servizzi mhux għas-suq, maħsuba għall-benefiċċju tal-komunità;

b)      Korporazzjoni jew unità li l-istatus tagħha huwa kważi dak ta’ korporazzjoni li huma unitjiet governattivi jekk il-produzzjoni tagħhom hija prinċipalment produzzjoni mhux għas-suq, u huma kkontrollati minn unità governattiva;

c)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti li huma produtturi mhux għas-suq u li huma kkontrollati minn gvern ġenerali;

d)      Fondi tal-pensjoni awtonomi, fejn hemm obbligu legali għal kontribuzzjoni, u fejn gvern ġenerali jiġġestixxi l-fondi fejn għandhom x’jaqsmu s-saldi u l-approvazzjoni ta’ kontribuzzjonijiet u benefiċċji.

2.113     Is-settur tal-gvern ġenerali huwa suddiviż f’erba’ subsetturi:

a)      Gvern ċentrali (S.1311);

b)      Gvern statali (S.1312);

c)      Gvern lokali (S.1313);

d)      Fondi tas-sigurtà soċjali (S.1314).

Gvern ċentrali (eskluża s-sigurtà soċjali) (S.1311)

2.114     Definizzjoni: Dan is-subsettur jinkludi d-dipartimenti amministrattivi kollha tal-Istat u aġenziji ċentral oħrajn li l-kompetenza tagħhom normalment testendi fuq it-territorju ekonomiku kollu, għajr l-amministrazzjoni tal-fondi tas-sigurtà soċjali.

Inklużi fis-subsettur S.1311 huma dawk l-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, li huma kkontrollati minn gvern ċentrali u li l-kompetenza tagħhom testendi fuq it-territorju ekonomiku kollu kemm hu.

L-organizzazzjonijiet regolatorji tas-suq li huma b’mod esklużiv jew b’mod prinċipali distributuri ta’ sussidjarji, huma kklassifikati f’S.1311. Dawk l-organizzazzjonijiet li huma b’mod esklużiv jew b’mod prinċipali involuti fix-xiri, iż-żamma u l-bejgħ ta’ prodotti agrikoli jew tal-ikel, huma kklassifikati f’S.11.

Gvern statali (eskluża s-sigurtà soċjali) (S.1312)

2.115     Definizzjoni: Dan is-subsettur jinkludi gvernijiet statali li huma unitajiet istituzzjonali separati li jwettqu wħud mill-funzjonijiet tal-gvern f’livell taħt dak ta’ gvern ċentrali u ogħla minn ta’ unitajiet istituzzjonali governattivi li jeżistu fil-livell lokali, għajr għall-amministrazzjoni ta’ fondi tas-sigurtà soċjali.

Inklużi fis-subsettur S.1312 hemm dawk l-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, li huma kkontrollati mill-gvernijiet statali u li kompetenza tagħhom hija ristretta għat-territorji ekonomiċi tal-Istati.

Gvern lokali (eskluża s-sigurtà soċjali) (S.1313)

2.116     Definizzjoni: Dan is-subsettur jinkludi dik it-tip ta’ amministrazzjoni pubblika li l-kompetenza tagħha testendi biss għal parti lokali mit-territorju ekonomiku, minbarra l-aġenziji lokali ta’ fondi ta’ sigurtà soċjali.

Inklużi fis-subsettur S.1313 huma dawk l-istituzzjonijiet li ma għandhomx l-għan li jagħmlu profitt, li huma kkontrollati minn gvernijiet lokali u li l-kompetenza tagħhom hija ristretta għat-territorji ekonomiċi tal-gvernijiet lokali.

Fondi tas-sigurtà soċjali (S.1314)

2.117     Definizzjoni: Is-subsettur tal-fondi tas-sigurtà soċjali jinkludi l-unitajiet istituzzjonali ċentrali, statali, u lokali li l-attività prinċipali tagħhom hija li jipprovdu benefiċċji soċjali u li jissodisfaw iż-żewġ kriterji li ġejjin:

a)      Bil-liġi jew b’regolamentazzjoni, ċerti gruppi tal-popolazzjoni huma obbligati li jipparteċipaw fl-iskema jew li jħallsu l-kontribuzzjonijiet; u

b)      Gvern ġenerali hawn responsabbli għall-immaniġġjar tal-istituzzjoni fejn għandhom x’jaqsmu l-akkordji jew l-approvazzjoni tal-kontribuzzjonijiet u l-benefiċċji, indipendentament mir-rwol tiegħu bħala korp sorveljanti u bħala entità li tipprovdi l-impjieg.

Normalment, ma teżisti l-ebda rabta diretta bejn l-ammont tal-kontribuzzjonijiet imħallsa minn individwu u r-riskju li għalih l-individwu huwa espost.

UNITAJIET DOMESTIĊI (S.14)

2.118     Definizzjoni: Is-settur tal-unitajiet domestiċi (S.14) jikkonsisti f’individwi jew gruppi ta’ individwi bħala konsumaturi u bħala intraprendituri li jipproduċu oġġetti għas-suq u servizzi finanzjarji u mhux finanzjarji (produtturi għas-suq) sakemm, il-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi ma tkunx minn entitajiet separati li jitqiesu bħala unitajiet li l-istatus tagħhom hu kważi dak ta’ korporazzjoni. Jinkludi wkoll individwi jew gruppi ta’ individwi bħala produtturi ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji għal użu aħħari proprju esklużivament.

Unitajiet domestiċi bħala konsumaturi jistgħu jiġu ddefiniti bħala gruppi żgħar ta’ persuni li jaqsmu l-istess akkomodazzjoni fejn jgħixu, li jiġbru f’but wieħed id-dħul u l-ġid tagħhom, u li kollettivament jikkunsmaw ċerti tipi ta’ oġġetti u servizzi, li l-parti l-kbira tagħhom huma marbuta mal-ikel u l-immaniġġjar tad-dar.

Ir-riżorsi prinċipali tal-unitajiet domestiċi huma dawn li ġejjin:

a)      il-kumpens tal-impjegati;

b)      id-dħul mill-proprjetà;

c)      it-trasferimenti minn setturi oħra;

d)      id-dħul mill-forniment ta’ prodotti fis-suq; u

e)      ir-riċevuti imputtjati mill-produzzjoni ta’ prodotti għall-konsum aħħari proprju.

2.119     Is-settur tal-unitajiet domestiċi jinkludi:

a)      Individwi jew gruppi ta’ individwi li l-funzjoni prinċipali tagħhom hija l-konsum;

b)      Persuni li jgħixu fuq bażi permanenti f’istituzzjonijiet li ma għandhom l-ebda awtonomija, jew li għandhom ftit li xejn awtonomija ta’ azzjoni u teħid tad-deċiżjonijiet fi kwistjonijiet ta’ ekonomija (pereżempju membri ta’ ordnijiet reliġjużi li jgħixu fil-monasteri, pazjenti rikoverati għat-tul fl-isptarijiet, priġunieri li qed jiskuntaw sentenzi twal fil-ħabs, anzjani li jgħixu fi djar għall-irtirati fuq bażi permanenti). Dawn il-persuni jitqiesu bħala unità istituzzjonali unika: unità domestika unika;

c)      Individwi jew gruppi ta’ individwi li l-funzjoni prinċipali tagħhom hija l-konsum u li jipproduċu oġġetti u servizzi mhux finanzjarji għal użu aħħari proprju esklussivament; huma inklużi fl-ambitu tas-sistema żewġ kategoriji biss ta’ servizzi prodotti għall-konsum aħħari proprju: is-servizzi tad-djar okkupati minn sidhom u s-servizzi domestiċi li huma produzzjoni ta’ impjegati mħallsa;

d)      Sjiedi u partenarjati uniċi mingħajr status legali – għajr għal dawk meqjusa bħala unitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni – li huma produtturi għas-suq;

e)      Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt li jservu lil unitajiet domestiċi, li ma għandhomx status legali u indipendenti jew dawk li għandhom iżda li huma biss ta’ importanza minuri.

2.120     Fl-ESA, is-settur tal-unitajiet domestiċi huwa suddiviż f’dawn is-subsetturi li ġejjin:

a)      Min iħaddem (S.141) u ħaddiema b’kont proprju (S.142);

b)      Impjegati (S.143);

c)      Riċevituri ta’ dħul mill-proprjetà (S.1441);

d)      Riċevituri ta’ pensjonijiet (S.1442);

e)      Riċevituri ta’ trasferimenti oħra (S.1443).

2.121     L-unitajiet domestiċi huma assenjati għal subsetturi skont il-kategorija tal-ogħla dħul (dħul ta’ min iħaddem, kumpens tal-impjegati, eċċ.) tal-unità domestika kumplessivament. Meta jkun qed isir gwadann minn aktar minn dħul wieħed ta’ kategorija speċifika mill-istess unità domestika, il-klassifikazzjoni tissejjes fuq id-dħul totali tal-unità domestika ggwadanjat f’kull kategorija.

Min iħaddem (u l-ħaddiema b’kont proprju) (S.141 u S.142)

2.122     Definizzjoni: Is-subsettur "min iħaddem u ħaddiema b’kont proprju" jinkludi l-grupp ta’ unitajiet domestiċi li għalihom, id-dħul (imħallat) (B.3) li jakkumula għas-sidien ta’ intrapriżi mhux inkorporati ta’ unitajiet domestiċi mill-attività tagħhom bħala produtturi ta’ oġġetti u servizzi għas-suq bi jew mingħajr impjegati mħallsin, huwa l-akbar sors ta’ dħul għall-unità domestika kumplessivament, anki jekk dan ma jlaħħaqx għal aktar minn nofs id-dħul totali tal-unità domestika.

Impjegati (S.143)

2.123     Definizzjoni: Is-subsettur tal-impjegati jinkludi l-grupp ta’ unitajiet domestiċi li għalihom, id-dħul li jakkumula mill-kumpens tal-impjegati (D.1) huwa l-akbar sors ta’ dħul għall-unità domestika komplessivament.

Riċevituri ta’ dħul mill-proprjetà (S.1441)

2.124     Definizzjoni: Is-subsettur "riċevituri ta’ dħul mill-proprjetà" jinkludi l-grupp ta’ unitajiet domestiċi li għalihom, id-dħul mill-proprjetà (D.4) huwa l-akbar sors ta’ dħul għall-unità domestika komplessivament.

Riċevituri ta’ pensjonijiet (S.1442)

2.125     Definizzjoni: Is-subsettur "riċevituri ta’ pensjonijiet" jinkludi l-grupp ta’ unitajiet domestiċi li għalihom, id-dħul akkumulat mill-pensjonijiet huwa l-akbar sors ta’ dħul għall-unità domestika kumplessivament.

L-unitajiet domestiċi tal-pensjoni huma unitajiet domestiċi li l-akbar dħul tagħhom huwa mill-irtirar jew pensjonijiet oħra, inklużi pensjonijiet minn impjiegi preċedenti.

Riċevituri ta’ trasferimenti oħra (S.1443)

2.126     Definizzjoni: Is-subsettur "riċevituri ta’ dħul ieħor ta’ trasferiment" jinkludi l-grupp ta’ unitajiet domestiċi li għalihom, id-dħul akkumulat minn trasferimenti kurrenti oħra huwa l-akbar sors ta’ dħul għall-unitajiet domestiċi komplessivament.

Trasferimenti kurrenti oħra huma t-trasferimenti kurrenti kollha għajr għal dħul minn proprjetà, pensjonijiet u dħul akkumulat minn persuni li jgħixu f’istituzzjonijiet fuq bażi permanenti.

2.127     Jekk ma tkunx disponibbli informazzjoni dwar il-kontribuzzjonijiet ikkonċernati tas-sorsi tad-dħul kumplessiv tal-unità domestika għall-għanijiet ta’ settorizzazzjoni, id-dħul tal-persuna ta’ referenza jintuża għall-għanijiet ta’ kklassifikar. Il-persuna ta’ referenza ta’ unità domestika hija dik il-persuna bl-akbar dħul. Jekk l-informazjoni dwar din il-persuna ma tkunx disponibbli, id-dħul tal-persuna li tiddikjara li hija l-persuna ta’ referenza tintuża għas-subsettorizzazzjoni tal-unitajiet domestiċi.

2.128     Kriterji oħra, unitajiet domestiċi subsotterjali jistgħu jintużaw, pereżempju, is-suddiviżjoni ta’ unitajiet domestiċi bħala intraprendituri skont l-attività tagħhom: unitajiet domestiċi agrikoli, unitajiet domestiċi mhux agrikoli.

ISTITUZZJONIJIET LI L-GĦAN TAGĦHOM MHUWIEX DAK LI JAGĦMLU L-PROFITT LI JSERVU LILL-UNITAJIET DOMESTIĊI (S.15)

2.129     Definizzjoni: Is-settur tal-istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt li jservu lill-unitajiet dometiċi (NPISHs) (S.15) jinkludi istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt li huma entitajiet legali separati, li jservu lill-unitajiet domestiċi u li huma produtturi privati mhux għas-suq. Ir-riżorsi prinċipali tagħhom huma l-kontribuzzjonijiet volontarji fi flus kontanti jew ħlas b’oġġetti, minn unitajiet domestiċi fil-kapaċità tagħhom ta’ konsumaturi, minn pagamenti magħmula minn gvernijiet ġenerali u minn dħul minn proprjetà.

2.1302   Meta dawn l-istituzzjonijiet ma jkunux importanti ħafna, ma jiġux inklużi fis-settur NPISH, iżda fis-settur tal-unitajiet domestiċi minħabba li t-tranżazzjonijiet tagħhom ma jkunux jingħarfu minn ta’ unitajiet f’dak is-settur (S.14). NPISHs mhux għas-suq ikkontrollati minn gvern ġenerali huma kklassifikati fis-settur tal-gvern ġenerali.

It-tipi ewlenin ta’ NPISHs li ġejjin li jipprovdu oġġetti u servizzi mhux għas-suq lil unitajiet domestiċi, huma inklużi fis-settur tal-NPISHs, pereżempju:

a)      Istituzzjonijiet trejdunjonistiċi, soċjetajiet ta’ studjużi, assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi, partiti politiċi, knejjes u soċjetajiet reliġjużi (inklużi dawk iffinanzjati iżda mhux ikkontrollati mill-gvernijiet), u għaqdiet soċjali, kulturali, rikreattivi u sportivi; u

b)      Organizzazzjonijiet tal-karità, għajnuna soċjali u assistenza iffinanzjati minn trasferimenti volontarji fi flus kontanti jew ħlas b’oġġetti minn unitajiet istituzzjonali oħra.

Is-settur S.15 jinkludi aġenziji tal-karità, għajnuna soċjali u assistenza li jservu lil unitajiet mhux residenti iżda jeskludi lil dawk l-entitajiet li jagħtu d-dritt lill-membri tagħhom għal sett predeterminat ta’ oġġetti u servizzi.

IL-BQIJA TAD-DINJA (S.2)

2.131     Definizzjoni: Il-bqija tad-dinja (S.2) huwa grupp ta’ entitajiet mingħajr ebda funzjoni u riżorsa karatteristika; il-grupp jinkludi unitajiet mhux residenti sakemm dawn ikunu involuti fi trażazzjonijiet ma’ unitajiet istituzzjonali residenti, jew sakemm ikollhom rabtiet ekonomiċi oħrajn ma’ unitajiet residenti. Il-kontijiet tal-grupp jipprovdu dehra ġenerali tar-relazzjonijiet ekonomiċi li jorbtu l-ekonomija nazzjonali mal-bqija tad-dinja. L-istituzzjonijiet tal-UE u organizzazzjonijiet internazzjonali huma inklużi.

2.132     Il-bqija tal-dinja mhuwiex settur li għalih għandhom jinżammu ġabriet sħaħ ta’ kontijiet, iżda jkun konvenjenti li "l-bqija tad-dinja" jiġi trattat bħala settur. Setturi jinkisbu permezz tad-diżaggregazzjoni tal-ekonomija totali biex jinkisbu iżjed gruppi omoġenji ta’ unitajiet istituzzjonali residenti, li huma simili f’dak li għandu x’jaqsam mal-imġiba ekonomika, l-għanijiet u l-funzjonijiet tagħhom. Dan mhux il-każ għas-settur tal-bqija tad-dinja: fil-każ ta' dan is-settur, hemm irreġistrati t-tranżazzjonijiet u flussi oħra ta’ korporazzjonijiet finanzjarji u mhux finanzjarji, istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt, unitajiet domestiċi u gvern ġenerali b’unitajiet istituzzjonali mhux residenti u relazzjonijiet ekonomiċi oħra bejn residenti u mhux residenti, pereżempju, reklamazzjonijiet minn residenti fil-konfront ta’ non-residenti.

2.133     Il-kontijiet għall-bqija tad-dinja jinkludu biss tranżazzjonijiet imwettqa bejn unitajiet istituzzjonali residenti u unitajiet istituzzjonali mhux residenti hija soġġetta għal dawn l-eċċezzjonijiet li ġejjin:

a)      Is-servizzi ta’ trasport (sal-fruntiera tal-pajjiż li jkun qed jesporta) ipprovdut minn unitajiet residenti fejn għandhom x’jaqsmu oġġetti impurtati għandhom jidhru fil-kontijiet tal-bqija tad-dinja ma’ oġġetti impurtati tat-tip “frank abbord” (FOB), anki jekk dawn ikunu l-produzzjoni ta’ unitajiet residenti;

b)      Tranżazzjonijiet f’assi barranin bejn residenti li jappartjenu għal setturi differenti fl-ekonomija domestika għandhom jidhru fil-kontijiet finanzjarji ddettaljati tal-bqija tad-dinja. Dawn it-tranżazzjonijiet ma jaffettwawx il-pożizzjoni finanzjarja tal-pajjiż f’korrelazzjoni mal-bqija tad-dinja; dawn jaffettwaw ir-relazzjonijiet finanzjarji tas-setturi individwali mal-bqija tad-dinja;

c)      Tranżazzjonijiet fil-passività tal-pajjiż bejn istituzzjonijiet mhux residenti li jappartjenu għal żoni ġeografiċi differenti għandhom jidhru fis-suddiviżjoni tal-kontijiet tal-bqija tad-dinja. Għalkemm dawn it-tranżazzjonijiet ma jaffettwawx il-passività globali tal-pajjiż għall-bqija tad-dinja, jaffettwaw il-passività tiegħu għal partijiet differenti tad-dinja.

2.134     Is-settur tal-bqija tad-dinja (S.2) huwa suddiviż:

a)      L-Istati Membri u l-Istitutzzjonijiet u l-entitajiet tal-UE (S.21):

1.       L-Istati Membri tal-UE (S.211);

2.       L-Istituzzjonijiet u l-entitajiet tal-UE (S.212);

b)      Il-pajjiżi mhux membri u l-organizzazzjonijiet internazzjonali li mhumiex residenti fl-UE (S.22).

Klassifikazzjoni tas-setturi tal-unitajiet produtturi għal forom legali ewlenin ta’ sjieda li huma standard

2.135     Il-ħarsa ġenerali li ġejja u l-paragrafi 2.94 sa 2.101 jiġbru fil-qosor il-prinċipji abbażi tal-klassifikazzjoni tal-unitajiet produtturi f’setturi, bl-użu tat-terminoloġija standard għad-deskrizzjoni tat-tipi ewlenin ta’ istituzzjonijiet.

2.136     Korporazzjonijiet privati u pubbliċi li huma produtturi għas-suq huma kklassifikati kif ġej:

a)      Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

b)      Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

2.137     Kooperattivi u partenarjati rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti u li huma produtturi għas-suq huma kklassifikati kif ġej:

a)      Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

b)      Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

2.138     Produtturi pubbliċi li bis-saħħa ta’ leġiżlazzjoni speċjali huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti u li huma produtturi għas-suq huma kklassifikati kif ġej:

a)      Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

b)      Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

2.139     Produtturi pubbliċi mhux rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti u li huma produtturi għas-suq huma kklassifikati kif ġej:

a)      Jekk huma entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni:

1.       Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

2.       Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

b)      Jekk huma entitajiet li l-istatus tagħhom mhuwiex kważi dak ta’ korporazzjoni: fis-settur S.13, gvern ġenerali, minħabba li dawn jibqgħu parti integrali tal-unitajiet li jikkontrollawhom.

2.140     Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt (assoċjazzjonijiet, fondazzjonijiet) rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti huma kklassifikati kif ġej:

a)      Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

b)      Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

c)      Dawk li huma produtturi mhux għas-suq:

1.       Fis-settur S.13, gvern ġenerali, jekk ikunu produtturi pubbliċi kkontrollati minn gvern ġenerali;

2.       Fis-settur S.15, istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt li jservu lil unitajiet domestiċi, jekk ikunu produtturi privati.

2.141     Sjiedi u partenarjati uniċi mhux rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti u li huma produtturi għas-suq huma kklassifikati kif ġej:

a)      Jekk huma entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni:

1.       Dawk li huma prinċipalment involuti fil-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji: fis-settur S.11, korporazzjonijiet mhux finanzjarji;

2.       Dawk li huma prinċipalment involuti f’intermedjazzjoni finanzjarja u attivitajiet finanzjarji awżiljari: fis-settur S.12, korporazzjonijiet finanzjarji.

b)      Jekk huma entitajiet li l-istatus tagħhom mhuwiex kważi dak ta’ korporazzjoni, huma kklassifikati fis-settur S.14, unitajiet domestiċi.

2.142     L-uffiċċji ċentrali huma kklassifikati kif ġej:

a)      Fis-settur S.11, kumpaniji mhux finanzjarji, jekk it-tip prinċipali ta’ attività tal-grupp ta’ korporazzjonijiet li huma produtturi għas-suq, huwa kumplessivament il-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi mhux finanzjarji (ara l-paragrafu 2.23. e);

b)      Fis-settur S.12, kumpaniji finanzjarji, jekk it-tip prinċipali ta’ attività tal-grupp ta’ korporazzjonijiet huwa kumplessivament intermedjazzjoni finanzjarja (ara l-paragrafu 2.40. e).

Korporazzjonijiet holding, li għandhom f’idejhom l-assi ta’ grupp ta’ korporazzjonijiet sussidjarji, huma ttrattati dejjem bħala korporazzjonijiet finanzjarji. Korporazzjonijiet holding ikollhom f’idejhom l-assi ta’ grupp ta’ kumpaniji, iżda ma jwettqu l-ebda attività maniġerjali fejn għandu x’jaqsam il-grupp.

2.143     It-Tabella 2.5 turi f’forma skematika l-każijiet differenti li ġew enumerati hawn fuq.

Tabella 2.5 – Klassifikazzjoni tas-setturi tal-unitajiet tal-produtturi għal forom legali ewlenin ta’ sjieda li huma standard

Tip ta’ produttur Deskrizzjoni legali standard || Produtturi għas-suq (oġġetti u servizzi mhux finanzjarji) || Produtturi għas-suq (intermedjazzjoni finanzjarja) || Produtturi għas-suq oħrajn

Korporazzjonijiet privati u pubbliċi || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || Produtturi pubbliċi || Produtturi privati

Kooperattivi u partenarjati rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || ||

Produtturi pubbliċi li bis-saħħa ta’ leġiżlazzjoni speċjali huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || ||

Produtturi pubbliċi mhux rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti || Dawk b’karatteristiċi ta’ entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || S.13 gvern ġenerali ||

Il-bqija || || || ||

Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhux li jagħmlu profitt rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S. 12 korporazzjonijiet finanzjarji || S.13 gvern ġenerali ||

Partenarjati mhux rikonoxxuti bħala entitajiet legali u indipendenti Sjiedi uniċi || Dawk b’karatteristiċi ta’ entitajiet li l-istatus tagħhom huwa kważi dak ta’ korporazzjoni || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || S.13 gvern ġenerali || S.15 Istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhux il-profitt li huma ta’ servizz għall-unitajiet domestiċi

Il-bqija || S.14 unitajiet domestiċi || S.14 unitajiet domestiċi || ||

Uffiċċji ċentrali li t-tip ta’ attività predominanti tal-grupp ta’ korporazzjonijiet ikkontrollati minnhom hija l-produzzjoni ta’ || Oġġetti u servizzi mhux finanzjarji || S.11 korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || ||

Servizzi finanzjarji || || S.12 korporazzjonijiet finanzjarji || ||

Unitajiet u industriji lokali ta’ tip ta’ attività

2.144     Il-parti l-kbira tal-unitajiet istituzzjonali li jipproduċu l-oġġetti u s-servizzi huma involuti f’kombinazzjoni ta’ attivitajiet fl-istess ħin. Dawn l-unitajiet jistgħu jkunu involuti f’attività prinċipali, f’xi attivitajiet sekondarji u wkoll f’xi attivitajiet anċillari.

2.145     Attività sseħħ meta riżorsi bħal tagħmir, xogħol, teknika ta’ manifattura, netwerks ta’ informazzjoni jew prodotti huma miġbura flimkien u jwasslu għall-ħolqien ta’ oġġetti u servizzi speċifiċi. Attività hija kkaratterizzata minn produzzjoni input ta’ prodotti, proċess ta’ produzzjoni u produzzjoni ta’ prodotti.

L-attivitajiet jistgħu jiġu ddeterminati b’referenza għal livell speċifiku ta’ NACE Rev. 2 (klassifikazzjoni statistika ta’ attivitajiet ekonomiċi fl-Unjoni Ewropea).

2.146     Jekk unità twettaq aktar minn attività waħda, l-attivitajiet kollha li mhumiex attivitajiet anċillari (ara l-kapitolu 3, paragrafu 3.12) jitqiesu skont il-valur miżjud gross. Fuq il-bażi tal-valur miżjud gross prevalenti ġġenerat, tista’ mbagħad tinstilet distinzjoni bejn attività prinċipali u attivitajiet sekondarji.

2.147     Sabiex jiġu analizzati l-flussi li jinħolqu fil-proċessi ta’ produzzjoni u fl-użu tal-oġġetti u s-servizzi, huwa meħtieġ li jintgħażlu unitajiet li jenfasizzaw relazzjonijiet ta’ natura teknikoekonomika. Din il-ħtieġa tfisser li unitajiet istituzzjonali jridu jinqasmu f’unitajiet iżgħar u aktar omoġenji fejn għandu x’jaqsam it-tip ta’ produzzjoni. Unitajiet lokali ta’ tip ta’ attività jrid ikollhom l-għan li din il-ħtieġa jissodisfawha b’approċċ operattiv.

L-unità lokali tat-tip ta’ attività

2.148     Definizzjoni: L-unità lokali tat-tip ta’ attività (KAU lokali) hija l-parti ta’ KAU li tikkorrispondi għal unità lokali. Fl-SNA u l-ISIC Rev. 4, il-KAU lokali tissejjaħ stabbiliment. Il-KAU tiġbor flimkien il-partijiet kollha ta’ unità istituzzjonali fil-kapaċità tagħha ta’ produttriċi li tikkontribwixxi għall-prestazzjoni ta’ attività f’livell ta’ klassi (erba’ ċifri) skont in-NACE Rev. 2 u tikkorrispondi għal suddiviżjoni operattiva waħda jew aktar tal-unità istituzzjonali. Is-sistema ta’ informazzjoni tal-unità istituzzjonali trid tkun kapaċi li għal kull KAU lokali tindika jew tikkalkula għallinqas il-valur tal-produzzjoni, il-konsum intermedjat, u l-kumpens għall-impjegati, l-eċċess operattiv u l-formazzjoni tal-impjieg u l-kapital fiss gross.

L-unità lokali hija unità istituzzjonali li tipproduċi l-oġġetti jew is-servizzi jkunu jinsabu f’lok ġeografikament identifikabbli.

KAU lokali tista’ tikkorrispondi għal unità istituzzjonali bħala produttriċi; min-naħa l-oħra, ma tista’ qatt tappartjieni għal żewġ unitajiet istituzzjonali differenti.

2.149     Jekk unità istituzzjonali li tipproduċi l-oġġetti jew is-servizzi jkollha attività prinċipali kif ukoll attività sekondarja waħda jew diversi, tkun suddiviża f’għadd korrispondenti ta’ KAUs, u l-attivitajiet sekondarji jiġu kklassifikati f’kategoriji differenti minn tal-attività prinċipali. L-attivitajiet anċillari ma għandhomx jinfirdu mill-attivitajiet prinċipali u sekondarji. Iżda KAUs li jaqgħu f’kategorija partikolari fl-ambitu tas-sistema ta’ klassifikazzjoni jistgħu jipproduċu prodotti barra mill-grupp omoġenju abbażi ta’ attivitajiet sekondarji marbuta magħhom li ma jistgħux jiġu identifikati separatament permezz ta’ dokumenti ta’ kontabilità disponibbli. Għaldaqstant, KAU tista’ twettaq attività sekondarja waħda jew aktar.

L-industrija

2.150     Definizzjoni: Industrija hija magħmula minn grupp ta’ KAUs lokali involuti fl-istess tip ta’ attività jew tip ta’ attività simili. Fuq livell ta’ klassifikazzjoni l-aktar dettaljat, industrija tinkludi l-KAUs lokali kollha li jaqgħu fl-ambitu ta’ klassi unika (erba’ ċifri) tan-NACE rev. 2 u li huma għalhekk involuti fl-istess attività ddefinita fin-NACE rev. 2.

Industriji jinkludu kemm KAUs lokali li jipproduċu oġġetti u servizzi għas-suq kif ukoll KAUs lokali li jipproduċu oġġetti u servizzi mhux għas-suq. Skont id-definizzjoni tagħha, industrija tinkludi grupp ta’ KAUs lokali involuti fl-istess tip ta’ attività produttiva, irrispettivament minn jekk l-unitajiet istituzzjonali li jappartjienu għalihom jipproduċux jew le prodotti għas-suq jew mhux għas-suq.

2.151     L-industriji jiġu kklassifikati fi tliet kategoriji:

a)      Industriji li jipproduċu oġġetti u servizzi (industriji tas-suq) u oġġetti u servizzi għall-użu aħħari proprju tagħhom; Servizzi għal użu aħħari proprju huma servizzi għar-residenzi, u servizzi domestiċi prodotti permezz tal-impjieg ta’ persunal imħallas;

b)      Industriji li jipproduċu oġġetti u servizzi mhux għas-suq ta’ gvern ġenerali: industriji mhux tas-suq ta’ gvern ġenerali;

c)      Industriji li jipproduċu oġġetti u servizzi mhux għas-suq ta’ istituzzjonijiet li l-għan tagħhom mhuwiex dak li jagħmlu l-profitt u li jservu lill-unitajiet domestiċi.

Klassifikazzjoni tal-industriji

2.152     Il-klassifikazzjoni użata għar-raggruppament ta’ Unitajiet Tip ta’ Attività (KAUs) lokali f’industriji hija l-NACE Rev. 2.

Unitajiet ta’ produzzjoni omoġenja u fergħat omoġenji

2.153     Għall-analiżi tal-proċess tal-produzzjoni, l-aktar unità adatta hija l-unità tal-produzzjoni omoġenja. Din l-unità għandha attività unika ddefinita mill-input tagħha, il-proċess tal-produzzjoni u r-riżultat tagħha.

L-unità ta’ produzzjoni omoġenja

2.154     Definizzjoni: Unità ta’ produzzjoni omoġenja twettaq attività unika li hija identifikata mill-input tagħha, il-proċess ta’ produzzjoni tagħha u mill-output tagħha. Il-prodotti li jikkostitwixxu l-inputs u l-outputs tagħha jintgħarfu minn xulxin permezz tal-karatteristiċi fiżiċi tagħhom, kemm jiġu pproċessati u t-teknika ta’ produzzjoni użata. Dawn jistgħu jiġu identifikati minn klassifikazzjoni ta’ prodotti (Klassifikazzjoni ta’ Prodotti skont l-Attività - CPA). Is-CPA hija klassifikazzjoni tal-prodotti li l-elementi tagħha huma strutturati skont il-kriterju tal-oriġini industrijali. Id-definizzjoni ta’ oriġini industrijali hi mogħtija mill-NACE Rev. 2.

Il-fergħa omoġenea

2.155     Definizzjoni: Il-fergħa omoġenja tinkludi unitajiet ta’ produzzjoni omoġenja. Il-ġabra ta’ attivitajiet koperti minn fergħa omoġenja hija identifikata minn referenza għall-klassifikazzjoni tal-prodott. Il-fergħa omoġenja tipproduċi dawk l-oġġetti jew servizzi speċifikati fil-klassifikazzjoni u l-ebda prodott ieħor.

2.156     Fergħat omoġenji huma unitajiet imfassla għal analiżi ekonomika. Normalment, l-unitajiet ta’ produzzjoni omoġenja ma jistgħux jiġu osservati direttament; id-dejta miġbura mill-unitajiet użata fi stħarriġ ta’ statistika għandha tiġi organizzata mill-ġdid biex jiġu ffurmati fergħat omoġenji.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 03

 

ANNESS A tal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea ta' kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 3: TRANŻAZZJONIJIET FI PRODOTTI U ASSI MHUX PRODOTTI

TRANŻAZZJONIJIET FI PRODOTTI B’MOD ĠENERALI

3.01       Definizzjoni: Il-prodotti huma l-oġġetti u s-servizzi kollha li huma maħluqin fi ħdan il-konfini tal-produzzjoni. Il-produzzjoni hija definita fil-paragrafu 3.07.

3.02       Il-kategoriji ewlenin li ġejjin ta’ tranżazzjonijiet fi prodotti huma distinti fl-ESA:

Kategoriji tat-tranżazzjonijiet || || Kodiċi

Produttività || || P.1

Konsum intermedju || || P.2

Nefqa finali f’konsum || || P.3

Konsum finali attwali || || P.4

Formazzjoni ta’ kapital gross || || P.5

Esportazzjoni ta’ oġġetti u servizzi || || P.6

Importazzjonijiet ta’ oġġetti u servizzi || || P.7

3.03       It-tranżazzjonijiet fil-prodotti huma rreġistrati fil-kontijiet li ġejjin:

a)      Fil-kont tal-bilanċ tal-oġġetti u s-servizzi, il-prodott u l-importazzjonijiet huma rreġistrati bħala riżorsi u t-tranżazzjonijiet l-oħra fil-prodotti huma rreġistrati bħala użi;

b)      Fil-kont tal-produzzjoni, il-prodott huwa rreġistrat bħala riżorsa u l-konsum intermedju huwa rreġistrat bħala użu; il-valur gross miżjud huwa l-partita li tibbilanċja dawn iż-żewġ tranżazzjonijiet fil-prodotti.

c)      Fil-kont tal-użu tad-dħul disponibbli, in-nefqa finali f’konsum hija rreġistrat bħala użu;

d)      Fil-kont tal-użu tad-dħul disponibbli aġġustat, il-konsum finali attwali huwa rreġistrat bħala użu;

e)      Fil-kont kapitali, il-formazzjoni ta’ kapital gross hija rreġistrata bħala użu (bidla fl-assi mhux finanzjarji);

f)       Fil-kont estern tal-oġġetti u s-servizzi, l-importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi huma rreġistrati bħala riżorsa, u l-esportazzjonijiet tal-oġġett u s-servizzi huma rreġistrati bħala użi.

Ħafna mill-partiti ewlenin ta' bilanċjar fil-kontijiet, bħall-valur miżjud, il-Prodott Domestiku Gross , id-Dħul Nazzjonali u d-dħul disponibbli, huma definiti f'termini ta' tranżazzjonijiet fi prodotti. Id-definizzjoni ta’ tranżazzjonijiet fi prodotti tiddefinixxi dawn il-partiti ta’ bilanċjar

3.04       Fit-tabella tal-provvisti, il-prodott u l-importazzjonijiet huma rreġistrati bħala provvisti. Fit-tabella tal-użu, il-konsum intermedju, il-formazzjoni ta’ kapital gross, in-nefqa finali f’konsum u l-esportazzjonijiet huma rreġistrati bħala użi. Fit-tabella simetrika tal-input-output, il-prodott u l-importazzjonijiet huma rreġistrati bħala provvisti u t-tranżazzjonijiet l-oħra fil-prodotti bħala użi.

3.05       Il-provvisti tal-prodotti huma valutati bil-prezzijiet bażiċi (ara l-paragrafu 3.44.). L-użi tal-prodotti huma valutati bil-prezzijiet tax-xiri (ara l-paragrafu 3.06.). Għal ċertu tipi ta’ provvisti u użi, pereżempju għall-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti, jintużaw prinċipji ta’ valutazzjoni aktar speċifiċi.

3.06       Definizzjoni:

Il-prezz tax-xerrej huwa l-prezz li x-xerrej iħallas għall-prodotti. Il-prezz tax-xerrej jinkludi dawn li ġejjin:

a)      Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti (iżda minbarra taxxi deduċibbli bħall-VAT fuq il-prodotti);

b)      Imposti għat-trasport imħallsa separatament mix-xerrej għall-kunsinna fil-ħin u l-post meħtieġ;

c)      Deduzzjonijiet għal kwalunkwe skontijiet għax-xiri bl-ingrossa jew off-peak mill-prezzijiet jew l-imposti standard;

Il-prezz tax-xerrej jeskludi dawn li ġejjin:

d)      Imgħax jew ħlasijiet għas-servizzi miżjuda taħt arranġamenti tal-kreditu;

e)      Imposti żejda li jirriżultaw minn ħlas tard, fejn ħlas tard ifisser nuqqas ta' ħlas fil-perjodu dikjarat fiż-żmien li jkun sar ix-xiri.

Jekk iż-żmien tal-użu ma jikkoinċidix maż-żmien tax-xiri, isiru aġġustamenti sa valur li jqis il-bidliet fil-prezz minħabba li jkun għadda ż-żmien (f’mod simetriku għall-bidliet fil-prezzijiet tal-inventarji). It-tali modifiki huma importanti jekk il-prezzijiet tal-prodotti involuti jinbidlu sinifikament fi żmien sena.

PRODUZZJONI U L-PRODOTT

3.07       Definizzjoni:

Il-produzzjoni hija attività li titwettaq taħt il-kontroll, ir-responsabbiltà u l-ġestjoni ta’ unità istituzzjonali li tuża inputs tax-xogħol, kapital u oġġetti u servizzi għall-produzzjoni tal-oġġetti u s-servizzi.

Il-produzzjoni ma tkoprix proċessi naturali mingħajr ebda involviment jew direzzjoni mill-bniedem, bħat-tkabbir mhux amministrat ta' stokkijiet tal-ħut f'ilmijiet internazzjonali, iżda l-produzzjoni tinkludi l-akkwakultura.

3.08       Il-produzzjoni tinkludi:

a)      Il-produzzjoni tal-oġġetti jew is-servizzi individwali u kollettivi kollha li huma provduti lill-unitajiet minbarra lill-produtturi tagħhom;

b)      Il-produzzjoni għall-kont proprju tal-oġġetti kollha li jinżammu mill-produtturi tagħhom għall-konsum aħħari proprju jew għall-formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

Eżempji ta’ produzzjoni għall-kont proprju għall-formazzjoni ta' kapital fiss gross hija l-produzzjoni ta’ assi fissi bħall-kostruzzjoni, l-iżvilupp ta' softwer u l-esplorazzjoni għall-minerali għall-formazzjoni ta' kapital fiss gross proprju. Il-kunċett tal-formazzjoni ta' kapital fiss gross huwa deskritt fil-paragrafi 3.126. – 3.134.

Il-produzzjoni għall-kont proprju tal-oġġetti mill-unitajiet domestiċi ġeneralment għandha x’taqsam ma':

(1)     il-kostruzzjoni għall-kont proprju ta’ abitazzjonijiet;

(2)     il-produzzjoni u l-ħażna ta' prodotti agrikoli;

(3)     l-ipproċessar ta’ prodotti agrikoli, bħall-produzzjoni tad-dqiq bit-tħin, il-priżervazzjoni tal-frott bit-tnixxif u l-ibbottiljar; il-produzzjoni ta’ prodotti tal-ħalib bħal butir u ġobon u l-produzzjoni tal-birra, l-inbid u l-ispirti;

(4)     il-produzzjoni ta’ prodotti oħra primarji, bħax-xogħol tas-salini, il-qtugħ tal-pit u l-ġarr tal-ilma;

(5)     tipi oħra ta’ proċessar, bħall-insiġ tad-drapp, il-produzzjoni tal-fuħħar u l-manifattura tal-għamara.

c)      Il-produzzjoni għall-kont proprju ta’ servizzi ta’ abitazzjoni minn okkupanti sidien;

d)      Servizzi domestiċi u personali li jitwettqu permezz tal-impjieg ta' personal domestiku mħallas;

e)      Attivitajiet volontarji li jirriżultaw f'oġġetti. Eżempji ta' tali attivitajiet huma l-kostruzzjoni ta' abitazzjoni, knisja jew bini ieħor. Attivitajiet volontarji li ma jirriżultawx f’oġġetti, pereżempju xogħol ta’ kertejker u tindif mingħajr ħlas, huma esklużi.

L-attivitajiet kollha elenkati hawn fuq minn a) sa e) huma inklużi bħala produzzjoni irrispettivament minn jekk ikunux illegali jew jekk ikunux irreġistrati mal-awtoritajiet fiskali, tas-sigurtà soċjali, tal-istatistika u awtoritajiet pubbliċi oħra.

Il-produzzjoni għall-kont proprju ta’ oġġett mill-unitajiet domestiċi għandha tiġi rreġistrata jekk din it-tip ta' produzzjoni hija sinifikanti, jiġifieri, jekk wieħed jemmen li hija importanti f’termini kwantitattivi relatata mal-provvista totali ta' dak l-oġġett f'pajjiż.

Fl-ESA, l-unika produzzjoni ta’ oġġetti għall-kont proprju minn unitajiet domestiċi li hija inkluża, hija il-kostruzzjoni tal-abitazzjonijiet u l-produzzjoni, il-ħażna u l-ipproċessar ta’ prodotti agrikoli.

3.09       Il-produzzjoni teskludi l-produzzjoni ta’ servizzi domestiċi u personali li huma prodotti u kkunsmati fl-istess unità domestika. Eżempji ta' servizzi domestiċi prodotti mill-unitajiet domestiċi nfushom li huma esklużi huma dawn:

a)      It-tindif, id-dekorazzjoni u l-manutenzjoni tal-abitazzjoni safejn dawn l-attivitajiet huma komuni wkoll għall-kerrejja;

b)      It-tindif, il-manutenzjoni u t-tiswija ta’ oġġetti tad-dar li jservu fit-tul;

c)      Il-preparazzjoni u d-distribuzzjoni ta' ikliet;

d)      Il-kura, it-taħriġ u l-istruzzjoni tat-tfal;

e)      Il-kura tal-morda, id-dgħajfa jew ix-xjuħ; u

f)       It-trasport tal-membri tal-unità domestika jew l-oġġetti tagħhom.

Is-servizzi domestiċi u personali prodotti billi jiġi impjegat persunal domestiku bi ħlas u s-servizzi ta' abitazzjonijiet okkupati mis-sid huma inklużi fil-produzzjoni.

Attivitajiet prinċipali, sekondarji u anċillari

3.10       Definizzjoni:

L-attività prinċipali ta’ KAU (unità tat-tip tal-attività) lokali hija l-attività li l-valur miżjud tagħha jaqbeż dak ta’ kwalunkwe attività oħra mwettqa fl-istess unità. Il-klassifikazzjoni tal-attività prinċipali hija determinata b'referenza għall-NACE rev. 2, l-ewwel fl-ogħla livell tal-klassifikazzjoni u mbagħad f'livelli iżjed dettaljati.

3.11       Definizzjoni:

Attività sekondarja hija attività li titwettaq f’KAU lokali waħda flimkien mal-attività prinċipali. Il-prodott tal-attività sekondarja huwa prodott sekondarju.

3.12       Definizzjoni:

Attività anċillari hija attività li l-produttività tagħha tkun maħsuba għal użu fi ħdan intrapriża.

Attività anċillari hija attività ta' sostenn imwettqa f'impriża sabiex biex tipperemetti li jitwettqu l-attivitajiet prinċipali jew sekondarji ta' KAU lokali. L-inputs kollha kkonsmati minn attività anċillari — materjali, ħidma, konsum ta' kapital fiss, eċċ. — huma trattati bħala inputs fl-attività prinċipali jew sekondarja li hija tappoġġja;

Eżempji ta’ attivitajiet anċillari huma:

a)      Ix-xiri;

b)      Il-bejgħ;

c)      It-tqegħid fis-suq;

d)      Il-kontabilità;

e)      L-ipproċessar tad-dejta;

f)       It-trasportazzjoni;

g)      Il-ħażna;

h)      Il-manutenzjoni;

i)       It-tindif; u

j)       Is-servizzi tas-sigurtà.

L-intrapriżi għandhom l-għażla bejn l-ingaġġar ta’ attivitajiet anċillari jew ix-xiri ta’ dawn l-attivitajiet fis-suq minn produtturi tas-servizzi speċjalizzati.

Il-formazzjoni tal-kapital tal-kont proprju mhix attività anċillari.

3.13       L-attivitajiet anċillari mhuxmiex iżolati biex jiffurmaw entitajiet distinti jew separati mill-attivitajiet prinċipali jew sekondarji jew l-entitajiet li jservu. Skont dan, l-attivitajiet anċillari għandhom jiġu integrati mal-KAU lokali li jservu.

L-attivitajiet anċillari jistgħu jitwettqu f'postijiet separati, f'lokalità f'reġjun ieħor differenti minn dak tal-KAU lokali li jkunu jservu. L-applikazzjoni stretta tar-regola msemmija hawn fuq fir-rigward tal-allokazzjoni ġeografika tal-attivatijiet anċillari tkun tirriżulta f’sottostima tal-aggregati fir-reġjuni fejn ikunu kkonċentrati l-attivitajiet anċillari. Għalhekk skont il-prinċipju tar-residenza, dawn għandhom jiġu allokati għar-reġjun fejn ikun jinsabu l-attivitajiet anċillari; dawn jibqgħu fl-istess industrija bħal-KAU lokali li jservu.

Prodott (P.1)

3.14       Definizzjoni:

Il-prodott jikkonsisti mit-total tal-prodotti maħluqa matul il-perjodu bażi tal-kontijiet.

Eżempji ta’ prodott jinkludu dawn li ġejjin:

a)      L-oġġetti u s-servizzi li KAU lokali waħda tipprovdi lil KAU lokali differenti tal-istess unità istituzzjonali;

b)      L-oġġetti prodotti minn KAU lokali u jibqgħu fl-inventarji fl-aħħar tal-perjodu li fih jiġu prodotti, hu x’inhu l-użu sussegwenti tagħhom. L-oġġetti u s-servizzi prodotti u kkunsmati fl-istess perjodu bażi tal-kontijiet u fl-istess KAU lokali ma jiġux identifikati separatament. Dawn mhumiex irreġistrati bħala parti mill-prodott jew il-konsum intermedju ta' dik il-KAU lokali.

3.15       Meta unità istituzzjonali fiha iżjed minn KAU lokali waħda, il-prodott tal-unità istituzzjonali huwa s-somma tal-prodotti tal-KAUs lokali komponenti tagħha, inklużi l-prodotti kkunsinjati bejn il-KAUs komponenti lokali.

3.16       It-tliet tipi ta’ prodotti huma distinti fl-ESA:

a)      prodott tas-suq (P.11);

b)      prodott għall-użu finali proprju (P.12);

c)      prodott mhux tas-suq (P.13).

Din id-distinzjoni hija applikata wkoll għall-KAUs lokali u l-unitajiet istituzzjonali:

a)      produtturi tas-suq;

b)      produtturi għall-użu finali proprju;

c)      produtturi mhux tas-suq.

Id-distinzjoni bejn tas-suq, għall-użu finali proprju u mhux tas-suq hija fundamentali minħabba dan li ġej:

a)      Din taffettwa l-valutazzjoni tal-prodott u l-kunċetti relatati, bħall-valur miżjud, il-Prodott Gross Domestiku u n-nefqa tal-konsum finali mill-gvern u l-NPISH (Istituzzjonijiet bla skop ta’ qligħ li jservu l-unitajiet domestiċi ).

b)      Din taffettwa l-klassifikazzjoni tal-unitajiet istituzzjonali skont is-settur, pereżempju liema unitajiet huma inklużi fis-settur tal-gvern ġenerali u liema mhumiex.

Id-distinzjoni tiddetermina l-prinċipji ta’ valutazzjoni li jridu jiġu applikati għall-prodott. Il-prodott tas-suq u l-prodott li jsir għall-użu finali proprju huma valutati fi prezzijiet bażiċi. Il-prodott totali ta’ produtturi mhux tas-suq jiġi valutat billi jingħaddu l-kostijiet tal-produzzjoni. Il-prodott tal-unitajiet istituzzjonali huwa valutat bħala s-somma tal-prodotti tal-KAUs lokali tagħhom u għalhekk jiddependi fuq id-distinzjoni bejn suq, għal użu finali proprju, u mhux-suq.

Id-distinzjoni tintuża wkoll biex tikklassifika unitajiet istituzzjonali skont is-settur. Il-produtturi mhux għas-suq jiġu kklassifikati fis-setturi Gvern Ġenerali jew Istituzzjonijiet Mhux Intiżi għall-Profitt li Jservu l-Unitajiet Domestiċi.

Id-distinzjonijiet huma definiti minn fuq 'l isfel, jiġifieri d-distinzjoni tiġi definita l-ewwel għall-unitajiet istituzzjonali, imbagħad għall-KAUs lokali u wara għall-prodott tagħhom.

Fil-livell tal-produttività, il-prodott jiġi kklassifikat bħala prodott tas-suq, prodott għall-użu finali proprju u prodott mhux tas-suq skont il-karatteristiċi tal-unità istituzzjonali u l-KAU lokali li tipproduċi dak il-prodott.

3.17       Definizzjoni:

Il-prodott tas-suq jikkonsisti minn prodott li huwa disponibbli fis-suq jew maħsub biex ikun disponibbli fis-suq.

3.18       Il-prodott tas-suq jinkludi:

a)      prodotti mibjugħin għal prezzijiet ekonomikament sinifikanti;

b)      prodotti li jiġu mparta;

c)      prodotti użati għall-ħlasijiet in natura (inkluż il-kumpens lill-impjegati in natura u dħul imħallat in natura);

d)      prodotti forniti minn KAU lokali waħda lil oħra fl-istess unità istituzzjonali biex jintużaw bħala inputs intermedji jew għall-użu finali;

e)      prodotti miżjuda mal-inventarji tal-prodotti lesti u xogħol mhux komplut maħsuba għal wieħed jew iżjed mill-użi msemmija (inkluż it-tkabbir naturali ta’ prodotti tal-annimali u tal-ħxejjex u strutturi mhux lesti li x-xerrej tagħhom mhuwiex magħruf).

3.19       Definizzjoni:

Prezzijiet ekonomikament sinifikanti huma prezzijiet li għandhom effett sostanzjali fuq l-ammonti tal-prodotti li l-produtturi huma lesti jipprovdu u fuq l-ammonti tal-prodotti li x-xerrejja jixtiequ jakkwistaw. Dawn il-prezzijiet jirriżultaw meta japplikaw iż-żewġ kundizzjonijiet li ġejjin:

a)      Il-produttur għandu inċentiv biex jaġġusta l-provvista jew bil-għan li jagħmel profitt maż-żmien jew, bħala minimu, li jkopri l-kapital u spejjeż oħra; u

b)      Il-konsumaturi għandhom il-libertà li jixtru jew li ma jixtrux u jagħmlu l-għażla tagħhom abbażi tal-prezzijiet li jintalbu.

Il-prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti probabbli jiġu mitluba sabiex jinġabar xi dħul jew jinkiseb xi tnaqqis fid-domanda żejda li tista’ sseħħ meta s-servizzi jiġu provduti kompletament b’xejn.

Il-prezz ekonomikament sinifikanti ta' prodott huwa definit f’relazzjoni mal-unità istituzzjonali u l-KAU lokali li pproduċiet il-prodott. Pereżempju, il-prodotti kollha tal-intrapriżi mhux inkorporati posseduti mill-unitajiet domestiċi mibjugħin lil unitajiet istituzzjonali oħra jinbiegħu għal prezzijiet ekonomikament sinifikanti, jiġifieri jridu jitqiesu bħala prodott għas-suq. Fil-każ tal-prodott ta' unitajiet istituzzjonali oħra, l-abbiltà ta' mpenn f'attività tas-suq bi prezzijiet ekonomikament sinifikanti tiġi kkontrollata notevolment permezz ta' kriterju kwantitattiv (il-kriterju tal-50%), bl-użu tal-proporzjoni tal-bejgħ kontra l-ispejjeż tal-produzzjoni. Biex tkun produttur tas-suq, l-unità għandha tkopri talanqas 50% tal-ispejjeż tagħha permezz tal-bejgħ tagħha tul perjodu sostnut ta' għadd ta' snin.

3.20       Definizzjoni:

Il-prodott għall-użu finali proprju jikkonsisti minn oġġetti jew servizzi li jinżammu jew għall-konsum finali proprju jew għall-formazzjoni ta’ kapital mill-istess unità istituzzjonali.

3.21       Il-prodotti miżmuma għall-konsum finali proprju jistgħu jiġu prodotti biss mis-settur tal-unitajiet domestiċi.

a)      Prodotti agrikoli miżmuma mill-bdiewa;

b)      Servizzi ta’ abitazzjoni prodotti mill-okkupanti sidien;

c)      Servizzi ta’ unitajiet domestiċi prodotti permezz tal-impjegar ta' personal imħallas.

3.22       Prodotti użati għall-formazzjoni ta’ kapital proprju jistgħu jiġu prodotti minn kwalunkwe settur. Eżempji tat-tali prodotti huma:

a)      Għodda tal-magni speċjali prodotti minn intrapriżi tal-inġinerija;

b)      Abitazzjonijiet, jew estensjonijiet ta’ abitazzjonijiet, prodotti mill-unitajiet domestiċi ;

c)      Kostruzzjoni għall-kont proprju, inkluża kostruzzjoni komunali li titwettaq minn gruppi ta’ unitajiet domestiċi .

d)      Softwer għall-kont proprju;

e)      Riċerka u żvilupp għall-kont proprju. In-nefqa fuq ir-riċerka u l-iżvilupp jiġu rreġistrati bħala formazzjoni ta' kapital fiss biss meta jkun inkiseb livell biżżejjed għoli ta' affidabilità u paragunabilità tal-istimi minn madwar l-Istati Membri tal-UE.

3.23       Definizzjoni: Il-prodott mhux tas-suq jikkonsisti fi prodotti li jingħataw lil unitajiet oħra b'xejn, jew għal prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti.

Prodott mhux tas-suq (P.13) jiġi suddiviż f’żewġ partiti: ‘Ħlasijiet għal prodott mhux tas-suq’(p.131), li jikkonsistu minn diversi tariffi u imposti, u ‘Prodott mhux tas-suq, ieħor’ (p.132), li huwa prodott li jingħata b’xejn.

Prodott mhux tas-suq jiġi prodott għar-raġunijiet li ġejjin:

a)      Jista’ jkun teknikament impossibbli li wieħed iġiegħel lill-individwi jħallsu għal servizzi kollettivi minħabba li l-konsum ta’ dawn is-servizzi ma jistax jiġi mmonitorjat u kkontrollat. Il-produzzjoni ta’ servizzi kollettivi tiġi organizzata kollettivament mill-unitajiet tal-gvern u finanzjata bil-fondi minbarra dawk irċevuti mill-bejgħ, jiġifieri d-dħul mit-taxxa jew dħul ieħor tal-gvern.

b)      L-unitajiet tal-gvern u l-NPISHs jistgħu wkoll jipproduċu u jipprovdu oġġetti jew servizzi lil unitajiet domestiċi individwali li jistgħu jiċċarġjaw għalihom iżda jagħżlu li ma jagħmlux dan minħabba politika soċjali jew ekonomika. Eżempji huma l-provvista tas-servizzi ta’ edukazzjoni jew tas-saħħa, b’xejn jew għal prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti.

3.24       Definizzjoni:

Il-produtturi tas-suq huma KAUs lokali jew unitajiet istituzzjonali li l-maġġoranza tal-prodotti tagħhom huma prodotti tas-suq.

Jekk KAU lokali jew unità istituzzjonali hija produttur tas-suq il-prodott tagħha jkun prodott tas-suq, għaliex il-kunċett ta' prodott tas-suq jiġi definit wara li tiġi applikata d-distinzjoni tas-suq, għall-użu finali proprju u prodott mhux tas-suq lill-KAU lokali u l-unità istituzzjonali li pproduċew dak il-prodott.

3.25       Definizzjoni:

Produtturi għall-użu finali proprju huma KAUs lokali jew unitajiet istituzzjonali li l-maġġoranza tal-prodotti tagħhom huma għall-użu finali proprju fl-istess unità istituzzjonali.

3.26       Definizzjoni:

Produtturi mhux tas-suq huma KAUs lokali jew unitajiet istituzzjonali li l-maġġoranza tal-prodotti tagħhom jingħataw b’xejn jew għal prezzijiet mhux ekonomikament sinifikanti.

Unitajiet istituzzjonali: distinzjoni bejn tas-suq, għall-użu finali proprju u mhux tas-suq.

3.27       Għall-unitajiet istituzzjonali bħala produtturi, id-distinzjoni bejn tas-suq, għall-użu finali proprju u mhux tas-suq hija mogħtija fil-qosor fit-Tabella 3.1. Il-klassifikazzjoni skont is-settur hija murija wkoll.

Tabella 3.1 Id-distinzjoni bejn produtturi tas-suq, produtturi għall-użu finali proprju u produttturi mhux tas-suq għall-unitajiet istituzzjonali

Tip ta’ unità istituzzjonali || Klassifikazzjoni

Privata jew pubblika? || || NPI jew le? || Produttur għas-suq? || Tip ta’ produttur || Settur(i)

1. Produtturi privati || || 1.1 Impriżi mhux inkorporati li huma proprjetà ta' unitajiet domestiċi (bl-esklużjoni ta' impriżi kważi-korporazzjonijiet proprjetà ta' unitajiet domestiċi) || || || || || || 1.1 Għas-suq jew għall-użu proprju aħħari = || || Unitajiet domestiċi

|| || 1.2 Produtturi privati oħrajn (inkluż l-impriżi kważi-korporazzjonijiet proprjetà ta' unitajiet domestiċi) || || 1.2.1 NPIs privati || || 1.2.1.1 Iva || || 1.2.1.1 = Suq || || Korporazzjonijiet

|| || || || || || 1.2.1.2 Le || || 1.2.1.2 = mhux għas-suq || || NPISH

|| || || || 1.2.2 Produtturi privati oħrajn mhux NPI || || || || 1.2.2= Suq || || Korporazzjonijiet

2. Produtturi pubbliċi || || || || || || 2.1 Iva || || 2.1 = Market || || Korporazzjonijiet

|| || || || || || 2.2 Le || || 2.2 = mhux għas-suq || || Gvern Ġen.

3.28       It-Tabella 3.1 turi li sabiex jiġi determinat jekk unità istituzzjonali għandhiex tiġi klassifikata bħala produttur tas-suq, produttur għall-użu finali proprju jew produttur mhux tas-suq, għadd ta’ distinzjonijiet isiru sekwenzjament. L-ewwel distinzjoni hija bejn produtturi privati u pubbliċi. Produttur pubbliku huwa produttur li huwa kkontrollat mill-gvern ġenerali, fejn il-kontroll ikun kif jiddefinixxi l-paragrafu 2.38.

3.29       Kif jidher fit-Tabella 3.1, il-produtturi privati jinsabu fis-setturi kollha minbarra l-gvern ġenerali. B’kuntrast, il-produtturi pubbliċi jinsabu biss fis-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji, fis-settur tal-korporazzjonijiet finanzjarji u fis-settur tal-gvern ġenerali.

3.30       Kategorija speċifika ta’ produtturi privati huma l-intrapriżi mhux inkorporati posseduti mill-unitajiet domestiċi. Dawn huma produtturi tas-suq jew produtturi għall-użu finali proprju. Dan tal-aħħar iseħħ fil-każ tal-produzzjoni ta’ servizzi ta’ abitazzjonijiet okkupati mis-sid u l-produzzjoni proprja tal-oġġetti. L-intrapriżi kollha mhux inkorporati posseduti minn unitajiet domestiċi huma klassifikati fis-settur tal-unitajiet domestiċi għajr għal intrapriżi kważi korporattivi posseduti minn unitajiet domestiċi. Dawn huma produtturi tas-suq u klassifikati fis-setturi ta' korporazzjonijiet mhux finanzjarji u korporazzjonijiet finanzjarji.

3.31       Għall-produtturi l-oħra privati, issir distinzjoni bejn istituzzjonijiet privati mingħajr skop ta’ qligħ u produtturi oħra privati.

Definizzjoni:

Istituzzjoni privata mhix intiża għall-profitt (NPI) hija definita bħala entità legali jew soċjali li taġixxi għall-iskop tal-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi li l-istatus tagħha ma jippermettix li tkun sors ta’ qligħ, profitt jew qligħ finanzjarju ieħor għall-unitajiet li jistabbilixxuha, jikkontrollawha jew jiffinanzjawha. Meta l-attivitajiet produttivi tagħhom jiġġenerew bilanċi operattivi, it-tali bilanċi operattivi ma jistgħux jiġu fil-pussess ta’ unitajiet istituzzjonali oħra.

NPI privata hija klassifikata fis-setturi tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u l-korporazzjonijiet finanzjarji, jekk tkun produttur għas-suq

NPI privata tiġi kklassifikata fis-settur NPISH jekk tkun produttur mhux tas-suq, ħlief meta tkun ikkontrollata mill-gvern. Meta NPI privata tkun ikkontrollata mill-gvern, din tiġi kklassifikata fis-settur tal-gvern ġenerali.

Il-produtturi privati l-oħrajn kollha li mhumiex NPIs huma produtturi tas-suq. Dawn huma kklassifikati fis-setturi korporazzjonijiet mhux finanzjarji u korporazzjonijiet finanzjarji.

3.32       Meta ssir distinzjoni bejn prodott tas-suq u mhux tas-suq u bejn produtturi tas-suq u mhux tas-suq, għandhom jintużaw għadd ta’ kriterji. Dawn il-kriterji tas-suq-mhux tas-suq (ara l-paragrafu 3.19 dwar id-definizzjoni ta’ prezzijiet ekonomikament sinifikanti) ifittxu li jivvalutaw l-eżistenza taċ-ċirkostanzi tas-suq u komportament biżżejjed tas-suq mill-produttur. Skont dan il-kriterju kwantitattiv tas-suq u mhux tas-suq, il-prodotti mibjugħin għal prezzijiet ekonomikament sinifikanti għandhom ikopru tal-anqas il-maġġoranza tal-ispejjeż tal-produzzjoni bil-bejgħ.

3.33       Fl-applikazzjoni ta’ dan il-kriterju kwantitattiv tas-suq u mhux tas-suq, il-bejgħ u l-ispejjeż tal-produzzjoni huma definiti kif ġej:

a)      il-bejgħ għandu jfisser il-bejgħ minbarra t-taxxi fuq il-prodotti iżda jinkludi l-ħlasijiet kollha li jsiru mill-gvern ġenerali jew l-Istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea u mogħtija lil kwalunkwe tip ta’ produttur f’din it-tip ta’ attività, jiġifieri l-ħlasijiet kollha marbuta mal-volum jew il-valur tal-prodott huma inklużi, iżda l-ħlasijiet li jkopru d-defiċit jew iħallsu id-djun huma esklużi.

Din id-definizzjoni ta’ bejgħ tikkorrispondi għal dik tal-prodott għall-prezzijiet bażiċi minbarra li:

(1)     il-prodott għal prezzijiet bażiċi huwa definit biss wara li jkun ġie deċiż jekk il-prodott huwiex tas-suq jew mhux tas-suq: il-bejgħ jintuża biss fl-ivvalutar tal-prodott tas-suq; il-prodott mhux tas-suq jiġi valutat skont l-ispejjeż;

(2)     il-ħlasijiet li jsiru mill-gvern ġenerali biex ikopru defiċit totali tal-korporazzjonijiet u kważi korporazzjonijiet pubbliċi jikkostitwixxu parti minn sussidji oħra fuq il-prodotti kif definit fil-paragrafu 4.35.c. Bħala konsegwenza, il-prodott tas-suq għal prezzijiet bażiċi jinkludi wkoll il-ħlasijiet li jsiru mill-gvern ċentrali biex ikopri defiċit totali.

b)      il-bejgħ jeskludi sorsi oħra ta’ dħul bħall-qligħ (għalkemm dawn jistgħu jkunu parti normali u mistennija tad-dħul ta’ negozju), għotjiet ta’ investiment, trasferimenti oħra ta’ kapital (pereżempju amortizzazzjoni tad-dejn) u x-xiri ta’ strument ta’ kapital;

c)      għall-finijiet ta’ dan il-kriterju, l-ispejjeż tal-produzzjoni huma ugwali għas-somma tal-konsum intermedju, il-kumpens għall-impjegati, il-konsum tal-kapital fiss, taxxi oħra fuq il-produzzjoni kif ukoll l-ispejjeż tal-kapital. Għal dan il-kriterju ma jiġux imnaqqsa sussidji oħra fuq il-produzzjoni. Sabiex tiġi żgurata l-konsistenza tal-kunċetti ta' bejgħ u spejjeż tal-produzzjoni fl-applikazzjoni tal-kriterju kwantitattiv tas-suq u mhux tas-suq, l-ispejjeż tal-produzzjoni għandhom jeskludu l-ispejjeż kollha għall-formazzjoni tal-kapital proprju. Għal raġunijiet ta’ sempliċità, l-ispejjeż tal-kapital jistgħu ġeneralment jiġu approssimati bil-pagamenti tal-imgħax attwali nett. Madankollu, għall-produtturi tas-servizzi finanzjarji, tittieħed l-imposta fuq l-imgħax, jiġifieri ssir korrezzjoni għall-FISIM (servizzi finanzjarji intermedjarji mkejla b’mod indirett ) (D41).

Il-kriterju kwantitattiv tas-suq u mhux tas-suq jiġi applikat billi jitqiesu firxa ta' snin. Ċaqliq żgħir fid-daqs tal-bejgħ minn sena għal oħra ma jirrikjedix riklassifikazzjoni tal-unitajiet istituzzjonali (u l-KAUs lokali u l-prodott tagħhom).

3.34       Bħala illustrazzjoni, il-bejgħ jista’ jikkonsisti minn elementi varji. Pereżempju, fil-każ tas-servizzi tal-kura tas-saħħa provduti minn sptar il-bejgħ jista' jikkorrispondi għal:

a)      l-akkwisti mill-impjegaturi li jridu jiġu reġistrati bħala dħul in natura mħallas lill-impjegati tagħhom u n-nefqa finali f’konsum minn dawn l-impjegati;

b)      l-akkwisti minn kumpaniji privati tal-assigurazzjoni;

c)      l-akkwisti minn fondi tas-sigurtà soċjali u l-gvern ġenerali li għandhom jiġu klassifikati bħala benefiċċji soċjali in natura;

d)      l-akkwisti minn unitajiet domestiċi mingħajr rimborż (nefqa finali f’konsum).

Is-sussidji l-oħra fuq il-produzzjoni u r-rigali (pereżempju mill-organizzazzjonijiet tal-karità) irċevuti biss mhumiex trattati bħala bejgħ.

Fl-istess mod, bħala eżempju illustrattiv, il-bejgħ ta’ servizzi ta’ trasport minn intrapriża jista’ jikkorrispondi għal konsum intermedju mill-produtturi, dħul in natura provdut mill-impjegaturi, benefiċċji soċjali in natura provduti mill-gvern u akkwisti mill-unitajiet domestiċi mingħajr rimborż.

3.35       Istituzzjonijiet privati mingħajr skop ta’ qligħ li jservu lin-negozji huma każ speċjali. Dawn huma normalment finanzjati mill-kontribuzzjonijiet jew sottoskrizzjonijiet mill-grupp ta’ negozji kkonċernat. Is-sottoskrizzjonijiet mhumiex trattati bħala trasferimenti iżda bħala pagamenti għas-servizzi mogħtija, jiġifieri bħala bejgħ. Dawn l-NPIs għalhekk huma produtturi tas-suq u huma klassifikati fis-setturi tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u korporazzjonijiet finanzjarji.

3.36       Meta jiġi applikat il-kriterju ta’ paragunar tal-bejgħ u l-ispejjeż tal-produzzjoni ta’ NPIs privati jew pubbliċi, l-inklużjoni fil-bejgħ tal-ħlasijiet kollha marbuta mal-volum tal-prodott tista’ jkun qarrieqa f’ċertu każijiet speċifiċi. Bħala eżempju illustrattiv, dan jista’ japplika pereżempju għall-finanzjament ta’ skejjel privati u pubbliċi. Il-ħlasijiet mill-gvern ġenerali jistgħu jkunu marbuta man-numru ta’ studenti iżda jkunu soġġetti għan-negozjati mal-gvern ġenerali. F’każ bħal dan, dawn il-ħlasijiet ma jiġux irreġistrati bħala bejgħ, għalkemm jista’ jkollhom konnessjoni espliċita ma’ kejl tal-volum tal-prodott, bħan-numru ta’ studenti. Dan jimplika li skola ffinanzjata prinċipalment mit-tali ħlasijiet hija produttur mhux tas-suq.

3.37       Il-produtturi pubbliċi jistgħu jkunu produtturi tas-suq jew produtturi mhux tas-suq. Il-produtturi tas-suq jiġu kklassifikati fis-setturi tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u finanzjarji. Jekk l-unità istituzzjonali hija produttur mhux tas-suq, din tiġi klassifikata fis-settur tal-gvern ġenerali.

3.38       Il-KAUs lokali u l-prodotti tagħhom: distinzjoni bejn dawk tas-suq, għall-użu finali proprju u mhux tas-suq. Il-prodott tagħhom għalhekk jista’ jiġi reġistrat biss bħala prodott tas-suq jew prodott għall-użu finali proprju u jiġi valutat f’dan il-mod (ara l-paragrafi 3.42 - 3.53).

3.39       Il-KAUs lokali bħala produtturi mhux tas-suq jistgħu jipprovdu bħala prodott sekondarju prodotti tas-suq u prodotti għall-użu finali proprju. Il-prodott għall-użu finali proprju jikkonsisti mill-formazzjoni ta’ kapital proprju. L-okkorrenza ta’ prodott tas-suq għandha fil-prinċipju tiġi determinata bl-applikazzjoni tal-kriterji kwalitattivi u kwantitattivi tas-suq-mhux tas-suq lil prodotti individwali. It-tali prodott tas-suq sekondarju minn produtturi mhux tas-suq jista’ jkun pereżempju meta l-isptarijiet tal-gvern iżommu prezzijiet ekonomikament sinifikanti għal uħud mis-servizzi tagħhom.

3.40       Eżempji oħra huma l-bejgħ ta’ riproduzzjonijiet minn mużewijiet tal-gvern u l-bejgħ tat-tbassir tat-temp minn istituti tal-meteoroloġija.

3.41       Il-produtturi mhux tas-suq jista’ jkollhom ukoll dħul mill-bejgħ tal-prodott mhux tas-suq tagħhom għal prezzijiet mhux ekonomikament sinifikanti, pereżempju d-dħul li jagħmel mużew mill-biljetti tad-dħul. Dan id-dħul huwa prodott ieħor mhux tas-suq. Madankollu, jekk huwa diffiċli li ssir distinzjoni bejn iż-żewġ tipi ta’ dħul (dħul mill-biljetti u dak mill-bejgħ ta' powsters u kartolini), dawn kollha jistgħu jiġu trattati jew bħala dħul għal prodott għas-suq jew inkella bħala dħul minn prodott mhux tas-suq. L-għażla bejn dawn iż-żewġ reġistrazzjonijiet alternattivi għandha tiddependi fuq l-importanza relattiva supposta taż-żewġ tipi ta’ dħul (mill-biljetti kontra dawk mill-bejgħ ta’ powsters u kartolini).

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tal-prodott

3.42       Il-prodott għandu jiġi reġistrat u valutat meta jiġi ġenerat mill-proċess tal-produzzjoni

3.43       Il-prodott kollu għandu jiġi valutat bil-prezzijiet bażiċi, iżda konvenzjonijiet speċifiċi japplikaw għal dan li ġej:

a)      il-valutazzjoni tal-prodott mhux għas-suq;

b)      il-valutazzjoni tal-prodott totali ta’ produttur mhux tas-suq (KAU lokali);

c)      il-valutazzjoni tal-prodott kollu ta’ unità istituzzjonali li KAU lokali tagħha huwa produttur mhux tas-suq.

3.44       Definizzjoni:

Il-prezz bażiku huwa l-prezz li jirċievu l-produtturi mix-xerrej għal unità ta’ oġġett jew servizz prodott nieqes kwalunkwe taxxa (jiġifieri taxxi fuq prodotti) pagabbli fuq dik l-unità bħala konsegwenza tal-produzzjoni jew bejgħ tagħha, flimkien ma’ kwalunkwe sussidju (jiġifieri sussidji fuq prodotti) riċevibbli fuq dik l-unità bħala konsegwenza tal-produzzjoni jew bejgħ tagħha. Dan jeskludi kwalunkwe imposti tat-trasport li jiġu fatturati separatament mill-produttur. Dan jeskludi wkoll il-qligħ u t-telf fuq assi finanzjarji u mhux finanzjarji.

3.45       Prodott għall-użu finali proprju (P.12) jista’ jiġi valutat bil-prezzijiet bażiċi ta’ prodotti simili mibjugħin fis-suq. Dan jiġġenera bilanċ operattiv nett jew dħul imħallat fil-każ tat-tali prodott. Bħala eżempju nistgħu nsemmu s-servizzi ta’ abitazzjonijiet okkupati mis-sid li jiġġeneraw bilanċ operattiv nett. Jekk il-prezzijiet bażiċi ta’ prodotti simili ma jkunux disponibbli, il-prodott għal użu aħħari proprju għandu jiġi vvalutat bl-ispejjeż tal-produzzjoni flimkien ma' żieda fuq il-valur (ħlief għall-produtturi mhux tas-suq) fil-każ ta’ bilanċ operattiv nett jew introjtu mħallat.

3.46       Żidiet max-xogħol li qed isir jiġu valutati għall-prezz bażiku kurrenti tal-prodott lest.

3.47       Biex jiġi stmat bil-quddiem il-valur tal-prodott trattat bħala xogħol li jkun għadu qed isir, il-valur jissejjes fuq l-ispejjeż attwali, flimkien ma’ żieda mal-valur (ħlief għall-produtturi mhux tas-suq) għall-bilanċ pożittiv operattiv stmat jew id-dħul imħallat. L-istimi proviżorji jiġu sostitwiti sussegwentement minn dawk miksuba bid-distribuzzjoni tal-valur attwali (meta jkun magħruf) tal-prodotti finali, tul il-medda ta' żmien tax-xogħol li jkun għadu qed isir

Il-valur tal-produzzjoni ta’ prodotti lesti huwa s-somma tal-valuri ta’ dan li ġej:

a)      il-prodotti lesti mibjugħin jew imparta;

b)      id-dħul ta’ prodotti lesti fl-inventarji, nieqes it-tħassir;

c)      il-prodotti lesti għall-użu finali proprju.

3.48       Għall-bini u l-istrutturi miksuba fi stat mhux lest, il-valur huwa stmat abbażi tal-ispejjeż sal-lum, inkluża żieda għall-bilanċ pożittiv operattiv jew għad-dħul imħallat. Din iż-żieda tirriżulta meta l-valur jista’ jiġi stmat abbażi tal-prezzijiet ta' bini u strutturi simili. L-ammonti ta’ ħlasijiet fi stadji jistgħu jintużaw għall-approssimazzjoni tal-valuri tal-formazzjoni ta’ kapital fiss gross li jagħmel ix-xerrej f’kull stadju bis-suppożizzjoni li ma jkun hemm l-ebda ħlas bil-quddiem jew arretrati.

Fejn il-kostruzzjoni għall-kont proprju ta’ struttura ma tkunx tlestiet f’perjodu wieħed tal-kontijiet, il-valur tal-prodott jiġi stmat bil-metodu li ġej. Ikkalkula l-proporzjon tal-ispejjeż imġarrba fil-perjodu attwali għall-ispejjeż totali tul il-medda kollha ta’ żmien tal-kostruzzjoni. Applika dan il-proporzjon biex tistima l-prodott totali bil-prezz attwali. Jekk mhuwiex possibbli li jiġi stmat il-valur tal-istruttura lesta bil-prezz bażiku attwali, dan jiġi valutat bl-ispejjeż totali tiegħu tal-produzzjoni flimkien ma’ żieda mal-valur (ħlief għall-produtturi mhux tas-suq) fil-każ ta' bilanċ operattiv nett jew introjtu mħallat. Jekk parti mix-xogħol jew kollu kemm hu jiġi provdut b'xejn, kif jista' jiġri fil-każ tal-kostruzzjoni komunali mill-unitajiet domestiċi, tiġi inkluża stima ta' x'kien ikun il-kost tax-xogħolfl-ispejjeż totali stmati tal-produzzjoni bl-użu tar-rati tal-pagi għal attivitajiet ta' xogħol simili.

3.49       Il-prodott totali ta’ produttur mhux tas-suq (KAU lokali) jiġi valutat għall-ispejjeż totali tal-produzzjoni, jiġifieri s-somma:

a)      tal-konsum intermedju (P.2);

b)      il-kumpens tal-impjegati (D.1);

c)      il-konsum tal-kapital fiss (P.51c);

d)      taxxi oħra fuq il-produzzjoni (D.29) nieqes sussidji oħra tal-produzzjoni (D.39).

Il-pagamenti tal-imgħax (minbarra l-FISIM) mhumiex inklużi bħala spejjeż tal-produzzjoni mhux tas-suq. L-ispejjeż tal-produzzjoni mhux tas-suq ma jinkludux ukoll imputazzjoni għal qligħ nett fuq il-kapital, jew imputazzjoni għall-valur tal-kiri ta’ bini mhux residenzjali possedut u użat fil-produzzjoni mhux tas-suq.

3.50       Il-prodott totali ta’ unità istituzzjonali huwa s-somma tal-prodott totali tal-KAUs lokali kostitwenti tagħha. Dan japplika wkoll għal unitajiet istituzzjonali li huma produtturi mhux tas-suq.

3.51       Fl-assenza ta’ prodott tas-suq sekondarju mill-produtturi mhux tas-suq, il-prodott mhux tas-suq jiġi valutat għall-ispejjeż tal-produzzjoni. Fil-każ ta’ prodott tas-suq sekondarju minn produtturi mhux tas-suq, il-prodott mhux tas-suq jiġi valutat bħala partita residwa, jiġifieri l-ispejjeż totali tal-produzzjoni nieqes id-dħul mill-prodott tas-suq.

3.52       Il-prodott tas-suq minn produtturi mhux tas-suq jiġi valutat għall-prezzijiet bażiċi. Il-prodott totali ta’ KAU lokali mhux tas-suq li jkopri l-prodott tas-suq, il-prodott mhux tas-suq tagħha u l-prodott għall-użu finali proprju, jiġi valutat permezz tas-somma tal-ispejjeż tal-produzzjoni. Il-valur tal-prodott tas-suq tagħha jinkiseb permezz tal-qligħ mill-bejgħ tal-prodotti tas-suq, il-valur tal-prodott mhux tas-suq tagħha jinkiseb residwalment bħala d-differenzi bejn il-valur tal-prodott totali relevanti u s-somma tal-prodott tas-suq u l-prodott għall-użu finali proprju. Il-valur tal-qligħ tagħha mill-bejgħ ta’ oġġetti jew servizzi mhux tas-suq għal prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti ma jidħolx f’dawn il-kalkoli - dawn huma parti mill-valur tal-prodott mhux tas-suq relevanti.

3.53       Din li ġejja hija lista ta' eċċezzjonijiet u kjarifiki, fl-ordni tal-kodiċi CPA fir-rigward taż-żminijiet tar-reġistrazzjoni u l-valutazzjoni tal-prodott.

              A. Prodotti tal-agrikoltura, tal-forestrija u s-sajd

3.54       Il-prodotti agrikoli jiġu rreġistrati bħala li qed jiġu prodotti kontinwament matul il-perjodu sħiħ tal-produzzjoni (u mhux biss meta l-għelejjel jinħasdu jew l-annimali jiġu maqtula).

It-tkabbir tal-għelejjel, l-injam mhux maqtugħ u l-istokkijiet tal-ħut jew l-annimali mrobbija għal skopijiet ta' ikel jiġu trattati bħala inventarji ta' xogħol li qed isir matul il-proċess, u trasformati f'inventarji ta' prodotti lesti meta l-proċess jiġi kompletat.

Il-prodott jeskludi kwalunkwe bidliet fir-riżorsi bijoloġiċi mhux koltivati, pereżempju t-tkabbir tal-annimali, l-għasafar, il-ħut li qed jgħixu fis-selvaġġ jew it-tkabbir ta’ foresti mhux ikkultivati.

              C. Prodotti manifatturati; F. Xogħol tal-kostruzzjoni.

3.55       Fil-każ ta’ kostruzzjoni ta’ bini jew struttura oħra li testendi fuq ħafna perjodi bażi tal-kontijiet, il-prodott għal kull perjodu jiġi trattat bħala mibjugħ lix-xerrej fl-aħħar tal-perjodu: jiġifieri rreġistrat bħala formazzjoni ta’ kapital fiss mix-xerrej aktar milli fix-xogħol li qed isir fl-industrija tal-kostruzzjoni. Il-prodott jiġi trattat bħala mibjugħ lix-xerrej fi stadji. Meta l-kuntratt jesiġi ħlasijiet fi stadji, il-valur tal-prodott ħafna drabi jista’ jiġi approssimat bil-valur tal-ħlasijiet fi stadji li jsiru f'kull perjodu. Fejn ma jkunx hemm ċertezza fir-rigward tax-xerrej aħħari, l-prodott mhux komplet li jiġi prodott f'kull perjodu jiġi reġistrat bħala xogħol li qed isir.

G. Servizzi ta’ kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut; servizzi ta’ tiswija ta’ vetturi bil-mutur u muturi

3.56       Il-prodott ta’ servizzi bl-ingrossa u bl-imnut jitkejjel bil-marġini tal-kummerċ realizzati fuq l-oġġetti li jixtru għall-bejgħ mill-ġdid.

Definizzjoni:

Marġini tal-kummerċ hija d-differenza bejn il-prezz tal-bejgħ attwali jew inputtjat realizzat fuq oġġett mixtri għall-bejgħ mill-ġdid u l-prezz li kieku kien jitħallas mid-distributur biex jissostitwixxi l-oġġett meta jinbiegħ jew inkella jiġi disponut.

Il-marġini kummerċjali realizzati fuq ċertu oġġetti jistgħu jkunu negattivi jekk il-prezzijiet tal-bejgħ tagħhom jitnaqqsu. Il-marġini kummerċjali jkunu negattivi fuq oġġetti li ma jinbiegħux li, iżda jintremew jew jinsterqu. Il-marġini kummerċjli fuq l-oġġetti mogħtija lill-impjegati bħala kumpens in natura jew irtirati għall-konsum finali mis-sidien huma ugwali għal żero.

Il-qligħ u t-telf azjendali mhumiex inklużi fil-marġini tal-kummerċ.

Il-prodott ta’ bejjiegħ bl-ingrossa jew bejjiegħ bl-imnut jingħata mill-identità li ġejja:

il-valur tal-prodott =

il-valur tal-bejgħ

flimkien mal-valur tal-oġġetti mixtrija għall-bejgħ mill-ġdid u użati għall-konsum intermedju, il-kumpens tal-impjegati in natura jew id-dħul imħallat in natura.

nieqes il-valur tal-oġġetti mixtrija għall-bejgħ mill-ġdid,

flimkien mal-valur taż-żidiet għall-inventarji tal-oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid,

nieqes il-valur tal-oġġetti rtirati mill-inventarji tal-oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid,

nieqes il-valur jew it-telf rikorrenti minħabba r-rati normali tal-ħela, serq jew danni aċċidentali.

H. Trasport u Ħżin

3.57       Il-prodott tas-servizzi ta’ trasport jitkejjel bil-valur tal-ammonti riċevibbli għat-trasport ta’ oġġetti jew persuni. It-trasport għall-użu proprju fil-KAU lokali jitqies bħala attività anċillari u ma jiġix identifikat u reġistrat separatament.

3.58       Il-prodott tas-servizzi tal-ħżin jitkejjel bħala l-valur ta’ żieda għax-xogħol li qed isir. Żidiet fil-prezz tal-oġġetti waqt li jkunu fl-inventarji m’għandhomx jitqiesu bħala xogħol li qed isir u produzzjoni, iżda għandhom jiġu trattati bħala qligħ. Jekk iż-żieda fil-valur tirrifletti żieda fil-prezz iżda l-ebda bidla fil-kwalità, allura mhux qed issir produzzjoni ulterjuri matul il-perjodu flimkien mal-ispejjeż tal-ħżin jew ix-xiri espliċitu għal servizz tal-ħżin. Madankollu, fi tliet każijiet iż-żieda fil-valur titqies bħala produzzjoni:

a)      Il-kwalità tal-oġġett tista’ titjieb maż-żmien, pereżempju fil-każ tal-inbid; huma biss il-każijiet fejn il-maturità hija parti mill-proċess tal-produzzjoni regolari li titqies bħala produzzjoni.

b)      Il-fatturi staġjonali li jaffettwaw il-provvista jew id-domanda għal oġġett speċifiku li jwasslu għal varjazzjonijiet regolari u prevedibbli fil-prezz matul is-sena, anki jekk il-kwantitajiet fiżiċi jistgħu ma jkunux tbiddlu.

c)      Il-proċess tal-produzzjoni huwa twil biżżejjed li l-fatturi tal-iskontar jiġu applikati għal xogħol li jsir ferm qabel il-kunsinna.

3.59       Il-biċċa l-kbira tal-bidliet fil-prezzijiet tal-oġġetti waqt li jkunu fl-inventarji mhumiex żidiet għax-xogħol li qed isir. Sabiex tiġi stmata ż-żieda fil-valur tal-oġġetti maħżuna ‘l fuq mill-ispejjeż tal-ħżin, tista’ tintuża ż-żieda mistennija fil-valur ’il fuq mir-rata ġenerali tal-inflazzjoni fuq perjodu determinat minn qabel. Kwalunkwe qligħ li jseħħ barra mill-perjodu determinat minn qabel ikompli jiġi reġistrat bħala qligħ jew telf.

Is-servizzi tal-ħżin ma jinkludux kwalunkwe bidla fil-prezz minħabba ż-żamma ta’ assi finanzjarji, oġġetti ta’ valur jew assi oħra mhux finanzjarji bħal art u bini.

3.60       Il-prodott tas-servizzi ta’ aġenziji tal-ivvjaġġar jitkejjel bħala l-valur tal-ħlasijiet għas-servizz tal-aġenziji (tariffi jew kummissjonijiet) u mhux mill-infiq kollu li jsir mill-vjaġġaturi lill-aġenzija tal-ivvjaġġar, li jinkludi wkoll imposti għat-trasport minn terzi partijiet.

3.61       Il-prodott tas-servizzi tal-operaturi turistiċi jitkejjel bl-infiq kollu li jsir mill-vjaġġaturi lill-operatur turistiku.

3.62       Is-servizzi ta’ aġenzija tal-ivvjaġġar u servizzi ta’ operatur turistiku jiġu distinti mill-fatt li s-servizzi ta’ aġenzija tal-ivvjaġġar jammontaw biss għall-intermedjazzjoni f’isem il-vjaġġatur, waqt li s-servizzi ta’ operatur turistiku joħolqu prodott ġdid imsejjaħ tur, li jkollu komponenti varji ta’ vjaġġar, akkomodazzjoni u divertiment.

I. Akkomodazzjoni u servizzi marbuta mal-ikel

3.63       Il-valur tal-prodott tas-servizzi tal-lukandi, ir-ristoranti u l-ħwienet tal-kafè jinkludi l-valur tal-ikel, ix-xarbiet, eċċ. ikkunsmati.

K. Servizzi finanzjarji u tal-assigurazzjoni : prodott tal-bank ċentrali

3.64  Il-bank ċentrali jagħti dawn is-servizzi li ġejjin:

a)      Servizzi tal-politika monetarja;

b)      Servizzi ta’ intermedjazzjoni finanzjarja;

c)      Servizzi ta’ superviżjoni ta’ korporazzjonijiet finanzjarji.

Il-prodott tal-Bank Ċentrali jitkejjel bħala s-somma tal-ispejjeż tiegħu.

K. Servizzi finanzjarji u tal-assigurazzjoni: Servizzi finanzjarji b’mod ġenerali

3.65  Is-servizzi finanzjarji jikkonsistu fis-servizzi li ġejjin:

a)      Intermedjazzjoni finanzjarja (inklużi servizzi tal-assigurazzjoni u tal-pensjoni);

b)      Servizzi ta’ awżiljari finanzjarji; u

c)      Servizzi finanzjarji oħra.

3.64       L-intermedjazzjoni finanzjarja hija l-ġestjoni tar-riskju finanzjarju u t-trasformazzjoni tal-likwidità. Il-korporazzjonijiet impenjati f’dawn l-attivitajiet jiksbu fondi, pereżempju billi jieħdu d-depożiti u joħorġu kambjali, bonds u titoli oħra. Il-korporazzjonijiet jużaw dawn il-fondi kif ukoll il-fondi proprji biex jiksbu assi finanzjarji billi jagħtu self lil oħrajn u billi jixtru kambjali, bonds jew titoli oħra. L-intermedjazzjoni finanzjarja tinkludi s-servizzi tal-assigurazzjoni u tal-pensjoni.

3.65       L-attivitajiet finanzjarji awżiljari jiffaċilitaw il-ġestjoni tar-riskju u t-trasformazzjoni tal-likwidità. L-awżiljari finanzjarji jaġixxu f’isem unitajiet oħra u ma jpoġġux lilhom infushom f’riskju billi jeħlu obbligazzjonijiet finanzjarji jew billi jakkwistaw assi finanzjarji bħala parti ta' servizz ta' intermedjazzjoni.

3.66       Servizzi finanzjarji oħra jinkludu servizzi ta’ monitoraġġ pereżempju monitoraġġ tas-suq tal-istokks u l-bonds, servizzi ta' sigurtà pereżempju s-salvagwardja ta' ġojjelli ta' valur u dokumenti importanti u servizzi ta' kummerċ pereżempju negozjar ta' muniti barranin u titoli.

3.67       Is-servizzi finanzjarji jiġu prodotti kważi esklussivament minn istituzzjonijiet finanzjarji minħabba s-superviżjoni normalment stretta ta’ dawn is-servizzi. Pereżempju, jekk bejjiegħ bl-imnut jixtieq joffri faċilitajiet tal-kreditu lill-klijenti tiegħu, il-faċilitajiet tal-kreditu jiġu offruti normalment minn sussidjarja ta’ korporazzjoni finanzjarja tal-bejjiegħ bl-imnut jew minn istituzzjoni finanzjarja oħra speċjalizzata.

3.68       Is-servizzi finanzjarji jistgħu jitħallsu b’mod dirett jew indirett. Ċertu tranżazzjonijiet f’assi finanzjarji jistgħu jinvolvu kemm imposti diretti jew imposti indiretti. Is-servizzi finanzjarji jiġu provduti u ċċarġjati f’erba’ modijiet differenti:

a)      Is-servizzi finanzjarji provduti għal ħlas dirett;

b)      Is-servizzi finanzjarji mħallsa permezz tal-iċċarġjar ta’ imposti fuq l-imgħax;

c)      Is-servizzi finanzjarji li jakkwistaw u jiddisponu minn assi u obbligazzjonijiet finanzjarji fis-swieq finanzjarji;

d)      Is-servizzi finanzjarji provduti fl-iskemi tal-assigurazzjoni u tal-pensjoni, fejn l-attività tkun iffinanzjata bl-iċċarġjar ta’ kontribuzzjoni tal-assigurazzjoni u minn introjtu fuq it-tfaddil.

Is-servizzi finanzjarji provduti għal ħlas dirett.

3.69       Dawn is-servizzi finanzjarji jiġu provduti għal imposti espliċiti li jkopru firxa wiesgħa ta’ servizzi li jistgħu jiġu provduti minn tipi differenti ta’ istituzzjonijiet finanzjarji. L-eżempji li ġejjin jillustraw in-natura tas-servizzi li jiċċarġjaw b’mod dirett:

a)      Il-banek jistgħu jiċċarġjaw lill-unitajiet domestiċi talli jirranġaw ipoteka, iġestixxu portafoll ta’ investiment u jamministraw l-assi.

b)      L-istituzzjonijiet speċjalizzati jistgħu jiċċarġjaw lill-korporazzjonijiet mhux finanzjarji għall-organizzazzjoni ta’ akkwist jew għall-amministrazzjoni tar-ristrutturar ta’ grupp ta’ korporazzjonijiet.

c)      Il-kumpaniji tal-karti tal-kreditu jiċċarġjaw lill-unitajiet li jaċċettaw il-karti tal-kreditu perċentwal ta’ kull bejgħ.

d)      Id-detentur tal-karta jiġi ċċarġjat ukoll tariffa espliċita, normalment kull sena, għall-pussess tal-karta.

Is-servizzi finanzjarji mħallsa permezz tal-iċċarġjar ta’ imposti fuq l-imgħax.

3.70       Pereżempju fil-każ tal-intermedjazzjoni finanzjarja, jiġifieri istituzzjoni finanzjarja bħal bank jaċċetta depożiti minn unitajiet li jixtiequ jirċievu l-imgħax fuq fondi li l-unità m'għandhiex użu immedjat għalihom u ssellifhom lil unitajiet oħra li l-fondi tagħhom mhumiex biżżejjed biex jissodisfaw il-bżonnijiet tagħhom. Il-bank għalhekk jipprovdi mekkaniżmu li jippermetti li l-ewwel unità ssellef lit-tieni. Kull waħda miż-żewġ partijiet tħallas tariffa lill-bank għas-servizz provdut: l-unità li ssellef il-fondi tħallas billi taċċetta rata tal-imgħax iżjed baxxa mir-rata tal-imgħax ta’ ‘referenza’ waqt li l-unità li tissellef il-fondi tħallas billi taċċetta rata tal-imgħax ogħla mir-rata tal-imgħax ta’ ‘referenza’. Id-differenza bejn ir-rata tal-imgħax imħallsa lill-banek minn min jissellef u r-rata tal-imgħax imħallsa attwalment lid-depożitarji hija imposta għal servizzi finanzjarji intermedjarji, mkejla b’mod indirett (FISIM).

3.71       Huwa rari li l-ammont ta’ fondi mislufa minn istituzzjoni finanzjarja jaqbel eżattament mal-ammont depożitat magħhom. Ċertu flus jistgħu jkunu ġew depożitati iżda għadhom mhux mislufa. Ċertu self jista’ jiġi finanzjat mill-fondi proprja tal-bank u mhux minn fondi mislufa. Irrispettivament mis-sors tal-finanzi, servizz jiġi provdut xorta waħda għas-self u d-depożiti offruti. FISIM tiġi inputtjata għas-self u d-depożiti kollha. Dawn il-ħlasijiet indiretti japplikaw biss għal self u depożiti provduti minn, jew depożitati ma’, istituzzjonijiet finanzjarji.

3.72       Ir-rata ta’ referenza hija rata bejn ir-rati tal-imgħax tal-bank fuq id-depożiti u s-self. Din ma tikkorrispondix għal medja aritmetika tar-rati fuq is-self jew id-depożiti. Ir-rata eżistenti għall-għoti u t-teħid tas-self interbankarju tkun għażla xierqa. Madankollu, rati ta’ referenza differenti jkunu meħtieġa għal kull munita li fiha jiġu denominati s-self u d-depożiti, speċjalment meta tkun involuta istituzzjoni finanzjarja mhux residenti.

FISIM jitfisser aktar fid-dettall fil-kapitolu 14.

Is-servizzi finanzjarji li jakkwistaw u jiddisponu minn assi u obbligazzjonijiet finanzjarji fis-swieq finanzjarji.

3.73       Meta istituzzjoni finanzjarja toffri titolu (eż. kambjali jew bond) għall-bejgħ, jiġi impost ħlas għas-servizzi. Il-prezz tax-xiri (il-prezz mitlub) huwa ugwali għall-valur stmat tas-suq tat-titolu flimkien ma’ marġni. Imposta oħra ssir meta jinbiegħ titolu, u l-prezz offrut lill-bejjiegħ (il-prezz offrut) huwa ugwali għall-valur tas-suq nieqes marġni. Il-marġini bejn il-prezzijiet tax-xiri u dawk tal-bejgħ japplikaw ukoll għal strumenti ta’ kapital, ishma ta’ fondi ta’ investiment u muniti barranin. Dawn il-marġini jkunu għall-provvista ta’ servizzi finanzjarji.

Is-servizzi finanzjarji provduti fl-iskemi tal-assigurazzjoni u tal-pensjoni, fejn l-attività tkun iffinanzjata bl-iċċarġjar ta’ kontribuzzjoni tal-assigurazzjoni u minn introjtu fuq it-tfaddil.

3.74       L-attivitajiet li ġejjin jaqgħu taħt dan it-titolu. Kull waħda minnhom twassal għar-ridistribuzzjoni tal-fondi.

a)      Assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja. Skont polza tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja, il-kumpanija tal-assigurazzjoni taċċetta primjum minn klijent u żżommu sakemm issir pretensjoni jew sakemm jintemm il-perjodu tal-assigurazzjoni. Il-kumpanija tal-assigurazzjoni tinvesti l-primjum u d-dħul mill-proprjetà li jirriżulta huwa sors ieħor ta’ fondi. Id-dħul mill-proprjetà jirrapreżenta dħul mitluf mill-klijent u huwa trattat bħala suppliment impliċitu għall-primjum attwali. Il-kumpanija tal-assigurazzjoni tistabbilixxi l-livell tal-primjums attwali bħala tali li s-somma tal-primjums flimkien mad-dħul mill-proprjetà miksub fuqhom nieqes il-pretensjonijiet mistennija tħalli marġni li l-kumpanija tal-assigurazzjoni żżomm bħala l-prodott tal-kumpanija tal-assigurazzjoni.

Prodott tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jiġi kkalkulat kif ġej:

Il-primjums totali gwadanjati

flimkien mas-supplimenti impliċiti tal-primjum (ugwali għad-dħul mill-proprjetà gwadanjat fuq riservi tekniċi)

nieqes il-pretensjonijiet aġġustati mġarrba.

Il-korporazzjoni tal-assigurazzjoni għandha għad-disponiment tagħha riżervi li jikkonsistu minn primjums mhux gwadanjati (primjums attwali relatati mal-perjodu bażi tal-kontijiet) u l-pretensjonijiet dovuti. Il-pretensjonijiet dovuti jkopru pretensjonijiet li għadhom ma ġewx irrappurtati, li ġew irrappurtati iżda għadhom ma ġewx stabbiliti jew li ġew irrappurtati u stabbiliti iżda għadhom ma tħallsux. Dawn ir-riżervi jissejħu riżervi tekniċi u jintużaw biex jiġġeneraw dħul fuq l-investiment. Il-qligħ u t-telf mhumiex dħul mill-investiment tar-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni. Ir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni jistgħu jiġu investiti f’attivitajiet sekondarji tal-kumpanija tal-assigurazzjoni, pereżempju l-kiri ta' abitazzjonijiet jew uffiċċji. Il-bilanċ pożittiv operattiv nett fuq dawn l-attivitajiet sekondarji huwa dħul mill-investiment ta’ riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni.

Il-livell xieraq tal-pretensjonijiet użat fil-kalkolu tal-prodott jissejjaħ ‘pretensjonijiet aġġustati’ u dawn jistgħu jiġu determinati f'żewġ modijiet. Il-metodu tal-aspettativa jagħti stima tal-livell tal-pretensjonijiet aġġustati minn mudell abbażi tax-xejriet tal-passat tal-pretensjonijiet pagabbli mill-korporazzjoni. It-tieni metodu juża informazzjoni tal-kontabilità: il-pretensjonijiet aġġustati huma derivati ex post bħala pretensjonijiet attwali flimkien mal-bidla fid-dispożizzjonijiet tal-ekwalizzazzjoni, jiġifieri l-fondi mfaddlin għal pretensjonijiet kbar mhux mistennija. Fejn id-dispożizzjonijiet tal-ekwalizzazzjoni mhumiex biżżejjed biex iġibu l-pretensjonijiet aġġustati lura għal livell normali, jiżdiedu kontribuzzjonijiet mill-fondi proprji sal-kejl tal-pretensjonijiet aġġustati. Karatteristika ewlenija taż-żewġ metodi hija li pretensjonijiet akbar milli mistenni ma jwasslux għal stimi volatili u negattivi tal-produzzjoni.

Bidliet fir-riżervi tekniċi u d-dispożizzjonijiet ta’ ekwalizzazzjoni bħala reazzjoni għal bidliet fir-regolamentazzjoni finanzjarja jiġu rreġistrati bħala bidliet oħra fil-volum tal-assi; dawn huma rrelevanti għall-kalkolu tal-prodott. Jekk minħabba nuqqas ta’ informazzjoni ż-żewġ metodi għall-estimazzjoni tal-pretensjonijiet aġġustati ma jkunux possibbli, jista’ jkun neċessarju li l-prodott jiġi stmat minflok permezz tas-somma tal-ispejjeż bl-inklużjoni tal-benefiċċju għall-profitti normali.

Fil-każ ta’ assigurazzjoni bil-qligħ, il-bidla fir-riżervi għal assigurazzjoni bil-qligħ tiġi mnaqqsa sabiex jinkiseb il-prodott.

b)      Polza tal-assigurazzjoni tal-ħajja hija tip ta’ skema ta’ tfaddil. Għal numru ta’ snin, id-detentur tal-polza jħallas primjums lill-korporazzjoni tal-assigurazzjoni kontra wegħda li ser jirċievi benefiċċji f’data futura. Dawn il-benefiċċji jistgħu jiġu espressi f’termini ta’ formola relatata mal-primjums imħallsa jew jistgħu jiddependu fuq il-livell ta’ suċċess li l-korporazzjoni tal-assigurazzjoni jkollha fl-investiment tal-fondi. Il-metodu tal-kalkolazzjoni tal-prodott għall-assigurazzjoni tal-ħajja jsegwi l-istess prinċipji ġenerali bħal dawk għall-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Madankollu, minħabba l-intervalli taż-żmien bejn meta jiġu rċevuti l-primjums u meta jitħallsu l-benefiċċji, għandhom isiru tolleranzi speċjali għal bidliet fir-riżervi tekniċi. Il-prodott tal-assigurazzjoni tal-ħajja hu derivat bħala:

Primjums miksuba,

flimkien ma’ supplimenti tal-primjums

nieqes il-benefiċċji dovuti

nieqes iż-żidiet (b’żieda tat-tnaqqis) fir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni tal-ħajja.

Il-primjums huma definiti eżattament fl-istess mod kemm għall-assigurazzjoni tal-ħajja kif ukoll għall-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Is-supplimenti tal-primjums huma iżjed sinifikanti għall-assigurazzjoni tal-ħajja milli għall-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Il-benefiċċji jiġu rreġistrati meta jingħataw jew jitħallsu. M’hemmx bżonn li taħt l-assigurazzjoni tal-ħajja tiġi derivata stima tal-benefiċċji aġġustata peress li m’hemmx l-istess volatilità mhux mistennija fil-ħlas taħt polza tal-ħajja. Ir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni tal-ħajja jiżdiedu kull sena minħabba l-primjums ġodda mħallsa, id-dħul mill-investiment ġdid allokat lid-detenturi tal-poloz (iżda mhux irtirat minnhom) u jonqsu minħabba l-benefiċċji mħallsa. Għalhekk huwa possibbli li l-livell ta’ prodott tal-assigurazzjoni tal-ħajja jiġi espress bħala d-differenza bejn id-dħul totali mill-investiment miksub fuq ir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni tal-ħajja nieqes il-parti ta’ dan id-dħul mill-investiment allokat attwalment lid-detenturi tal-poloz u miżjud mar-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni.

Meta dan il-metodu mhuwiex fattibbli għal raġunijiet ta’ dejta jew ma jagħtix riżultati sinifikanti, il-prodott tal-assigurazzjoni tal-ħajja għandu jiġi kkalkulat ukoll bħala s-somma tal-ispejjeż tal-produzzjoni flimkien ma’ tolleranza għal ‘profitt normali’.

c)      Il-prodott tar-rijassigurazzjoni jiġi determinat eżattament bħal tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja, hijiex polza tal-ħajja jew mhux tal-ħajja li qed tiġi rijassigurata.

d)      Il-prodott tat-tħaddim ta’ skema tal-assigurazzjoni soċjali jiddependi fuq il-mod kif tiġi organizzata. Dawn li ġejjin huma eżempji ta' kif huma organizzati :

(1)     L-iskemi tas-sigurtà soċjali huma skemi tal-assigurazzjoni soċjali li jkopru l-komunità kollha kemm hi, u li huma imposti u kkontrollati mill-gvern. L-għan tagħhom huwa li jipprovdu benefiċċji biex iċ-ċittadini jwieġbu għad-domandi tax-xjuħija, l-invalidità jew il-mewt, il-mard, il-korrimenti fuq il-post tax-xogħol, il-qagħad, il-familja u l-kura tas-saħħa, eċċ. Jekk jiġu distinti unitajiet separati, il-prodott tagħhom jiġi determinat fl-istess mod bħal għall-prodotti kollha mhux tas-suq jiġifieri bħala s-somma tal-ispejjeż. Jekk ma jiġux distinti unitajiet separati, il-prodott tas-sigurtà soċjali jiġi inkuż mal-prodott tal-livell tal-gvern li jopera fih.

(2)     Meta impjegatur jopera l-iskema tal-assigurazzjoni soċjali tiegħu, il-valur tal-prodott jiġi determinat ukoll bħala s-somma tal-ispejjeż inkluża stima għal dħul fuq kwalunkwe kapital fiss użat fit-tħaddim tal-iskema. Il-valur tal-prodott jitkejjel fl-istess mod billi l-impjegatur jistabbilixxi fond ta’ penjsjoni segregat biex imexxi l-iskema.

(3)     Meta impjegatur juża korporazzjoni tal-assigurazzjoni biex iġestixxi l-iskema f’ismu, il-valur tal-prodott huwa t-tariffa imposta mill-korporazzjoni tal-assigurazzjoni.

(4)     Għal skema ta' impjegaturi multipli, il-valur tal-prodott jitkejjel fl-istess mod bħal poloz tal-assigurazzjoni tal-ħajja: huwa l-investiment riċevut mill-iskemi nieqes l-ammont miżjud mar-riżervi.

e)      Il-kejl tal-prodott ta’ skemi ta’ garanzija fuq self standardizzati jiddependi fuq it-tip ta’ produttur involut. Jekk skema ta’ garanzija fuq self standardizzata topera bħala prodottur tas-suq, il-valur tal-prodott jiġi kkalkulat fl-istess mod bħal assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Jekk l-iskema topera bħala produttur mhux tas-suq, il-valur tal-prodott jiġi kkalkulat bħala s-somma tal-ispejjeż.

L. Servizzi immobiljari

3.75       Il-prodott tas-servizzi ta' abitazzjonijiet okkupati mis-sid jiġi valutat bħala l-valur stmat tal-kiri li kerrej iħallas għall-istess akkomodazzjoni, b’kunsiderazzjoni tal-fatturi bħal lokalità, kumditajiet tal-viċinat, eċċ, kif ukoll id-daqs u l-kwalità tal-abitazzjoni stess. Għall-garaxxijiet li jinsabu separati mill-abitazzjonijiet, li jintużaw mis-sid għall-konsum finali b’rabta mal-użu tal-abitazzjoni, għandha ssir imputazzjoni simili. Il-valur tal-kiri ta’ abitazzjonijiet okkupati mis-sid li jinsabu barra mill-pajjiż, pereżempju djar tal-vaganzi, m’għandhomx jiġu rreġistrati bħala parti tal-produzzjoni domestika, iżda bħala importazzjonijiet tas-servizzi u l-bilanċ pożittiv operattiv nett korrispondenti bħala dħul primarju rċevut mill-bqija tad-dinja. Għal abitazzjonijiet okkupati mis-sid posseduti minn nies mhux residenti, isiru annotazzjonijiet analogi. Fil-każ ta’ appartamenti tat-timeshare, proporzjon tal-ħlas għas-servizz jiġi rreġistrat.

3.76       Sabiex jiġi stmat il-valur tas-servizzi ta’ abitazzjoni okkupata mis-sid, jintuża l-metodu ta’ stratifikazzjoni. L-istokk tal-abitazzjonijiet jiġi stratifikat skont il-post, in-natura tal-abitazzjoni u fatturi oħra li jaffettwaw il-kiri. Tintuża informazzjoni dwar kirjiet attwali minn abitazzjonijiet mikrija biex tinkiseb stima tal-valur tal-kiri tal-abitazzjonijiet. Il-medja tal-kiri attwali għal kull strat tiġi applikata għall-abitazzjonijiet kollha f’dak l-istrat partikolari. Jekk l-informazzjoni dwar il-kiri hija derivata minn stħarriġ ta’ kampjuni, l-ingrossaġġ tal-istokk totali tal-kiri jirrelata kemm għal parti tal-abitazzjonijiet mikrija kif ukoll għal dawk okkupati mis-sid. Il-proċedura dettaljata għad-determinazzjoni tal-kiri għal kull strat titwettaq għal sena bażi u mbagħad tiġi estrapolata għall-perjodi sussegwenti.

3.77       Il-kirja li għandha tiġi applikata għal abitazzjonijiet okkupati mis-sid fil-metodu tal-istratifikazzjoni hi definita bħala l-kirja tas-suq privat dovuta għad-dritt tal-użu ta’ abitazzjoni mingħajr għamara. Il-kirjiet għal abitazzjonijiet mingħajr għamara mill-kuntratti kollha tas-suq privat jintużaw għad-determinazzjoni tal-kirjiet inputtjati. Il-kirjiet tas-suq privat li huma fuq livell baxx minħabba regolament tal-gvern jiġu inklużi. Jekk is-sors tal-informazzjoni huma l-kerrej, il-kirja osservata tissewwa biż-żieda ta' kwalunkwe allowance tal-kiri speċifika, li titħallas direttament lis-sid. Jekk id-daqs tal-kampjun għall-kirjiet osservati kif definit hawn fuq mhuwiex kbir biżżejjed, jistgħu jintużaw kirjiet osservati għal abitazzjonijiet bl-għamara għal skopijiet ta' imputazzjoni, sakemm jiġu aġġustati għall-element tal-għamara. Eċċezzjonalment, jistgħu jintużaw ukoll kirjiet miżjuda għal abitazzjonijiet pubbliċi. Kirjiet baxxi għal abitazzjonijiet mikrija lil qraba jew impjegati m’għandhomx jintużaw.

3.78       Il-metodu ta’ stratifikazzjoni jintuża għall-ingrossaġġ tal-abitazzjonijiet kollha mikrija. Il-kirja medja għall-imputazzjoni kif deskritt hawn fuq tista’ ma tkunx adatta għal ċertu segmenti tas-suq tal-kiri. Pereżempju, kirjiet imnaqqsa għal abitazzjonijiet bl-għamara jew kirjiet pubbliċi miżjuda ma jkunux xierqa għall-abitazzjonijiet rispettivi mikrija attwalment. F’dan il-każ, jistgħu jintużaw strati separati għal abitazzjonijiet bl-għamara jew soċjali mikrija attwalment kombinati mal-kirjiet medji xierqa meħtieġa.

3.79       Fin-nuqqas ta’ suq tal-kiri kbir biżżejjed, fejn l-akkomodazzjoni tkun rappreżentattiva għal abitazzjonijiet okkupati mis-sidien, il-metodu tal-ispejjeż tal-utent jiġi applikat għall-abitazzjonijiet okkupati mis-sidien.

Bil-metodu tal-ispejjeż tal-utent, il-prodott tas-servizzi tal-abitazzjoni huwa s-somma tal-konsum intermedju, il-konsum tal-kapital fiss, taxxi oħra nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni u l-bilanċ pożittiv operattiv nett (NOS).

Il-bilanċ pożittiv operattiv nett jitkejjel bl-applikazzjoni ta’ rata ta’ qligħ annwali reali u kostanti lill-valur nett tal-ħażniet ta’ abitazzjonijiet okkupati mis-sid għall-prezzijiet kurrenti (spejjeż ta’ sostituzzjoni).

3.80       Il-prodott tas-servizzi immobiljari ta’ bini mhux residenzjali jitkejjel bil-valur tal-kirjiet dovuti.

M Servizzi professjonali, xjentifiċi u tekniċi; N Servizzi amministrattivi u ta’ appoġġ

3.81       Il-prodott tas-servizzi tal-kiri operattivi bħal kiri ta’ makkinarju jew tagħmir, jitkejjel bil-valur tal-kiri mħallas. Il-kiri operattiv huwa differenti mill-kiri finanzjarju: il-kiri finanzjarjui huwa finanzjament tal-akkwist ta’ assi fissi permezz ta’ self mill-kerrej lil min jikri. Il-ħlasijiet ta’ kirjiet finanzjarji jikkonsistu minn ħlas lura ta’ prinċipal u ħlasijiet tal-imgħax, b’imposta żgħira għas-servizzi diretti pprovduti (ara l-Kapitolu 15: Kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji).

3.82       Ir-riċerka u l-iżvilupp (R&Ż) huma xogħol kreattiv imwettaq fuq bażi sistematika biex iżid l-ammont ta' għarfien, u l-użu ta' dan l-ammont ta’ għarfien għall-iskoperta jew l-iżvilupp ta’ prodotti ġodda, inklużi verżjonijiet jew kwalitajiet imtejba ta’ prodotti eżistenti, jew l-iskoperta jew l-iżvilupp ta’ proċessi ta’ produzzjoni ġodda jew iżjed effiċjenti. Ir-R&Ż ta’ daqs sinifikanti paragunati mal-attività prinċipali jiġu reġistrati bħala attività sekondarja tal-KAU lokali. KAU lokali separat jiġi rikonoxxut meta l-kundizzjonijiet għal unità istituzzjonali separata jiġu ssodisfati.

3.83       Il-prodott tas-servizzi ta' R&Ż jitkejjel kif ġej:

a)      ir-R&Ż minn laboratorji jew istituti ta’ riċerka kummerċjali speċjalizzati jiġu valutati għad-dħul minn bejgħ, kuntratti, kummissjonijiet, tariffi, eċċ bil-mod tas-soltu;

b)      il-prodott tar-R&Ż għall-użu fl-istess intrapriża jiġi valutat abbażi tal-prezzijiet bażiċi stmati li jitħallsu kieku r-riċerka kella tiġi sottokuntrattata. Fin-nuqqas ta’ suq għas-sottokuntrattar tar-R&Ż ta’ natura simili, dan jiġi vvalutat bħala s-somma tal-ispejjeż tal-produzzjoni flimkien ma’ żieda fuq il-valur (ħlief għal produtturi mhux tas-suq) fil-każ ta’ bilanċ operattiv nett jew introjtu mħallat;

c)      ir-R&Ż minn unitajiet tal-gvern, universitajiet, istituti ta’ riċerka mingħajr skop ta’ qligħ, jiġu valutati bħala s-somma tal-ispejjeż tal-produzzjoni. Id-dħul mill-bejgħ tar-R&Ż minn produtturi mhux tas-suq tar-R&Ż għandu jiġi rreġistrat bħala dħul minn prodott tas-suq sekondarju.

L-infiq fuq ir-R&Ż jiġi distint minn dak fuq l-edukazzjoni u t-taħriġ. L-infiq fuq R&Ż ma jinkludix l-ispejjeż tal-iżvilupp ta’ softwer bħala attività prinċipali jew sekondarja.

O. Amministrazzjoni pubblika u servizzi ta’ difiża, servizzi tas-sigurtà soċjali obbligatorji.

3.84       L-amministrazzjoni pubblika, is-servizzi ta’ difiża u s-servizzi tas-sigurtà soċjali obbligatorji huma dejjem ipprovduti bħala servizzi mhux tas-suq u jiġu valutati f'dan il-mod.

P. Servizzi ta’ edukazzjoni; Q. Servizzi tas-saħħa tal-bniedem u tal-ħidma soċjali

3.85       Għas-servizzi tal-edukazzjoni u s-servizzi tas-saħħa jsiru distinzjonijiet preċiżi bejn il-produtturi tas-suq u mhux tas-suq u bejn il-prodott tas-suq u mhux tas-suq tagħhom. Pereżempju, għal ċertu tipi ta’ edukazzjoni u trattamenti mediċi jistgħu jiġu ntaxxati tariffi nominali mill-istituzzjonijiet tal-gvern (jew minn istituzzjonijiet oħra minħabba sussidji speċifiċi), iżda għal edukazzjoni oħra u trattamenti mediċi speċjali dawn jistgħu jimponu tariffi kummerċjali. Eżempju ieħor huwa li l-istess tip ta’ servizz (pereżempju l-edukazzjoni terzjarja) jiġi provdut minn, min-naħa waħda, il-gvern u, min-naħa l-oħra, istituti kummerċjali.

Is-servizzi tal-edukazzjoni u tas-saħħa jeskludu attivitajiet ta’ R&Ż; is-servizzi tas-saħħa jeskludu l-edukazzjoni fil-kura tas-saħħa, pereżempju minn sptarijiet akkademiċi.

R. Arti, servizzi ta’ divertiment u ta’ rikreazzjoni; S. Servizzi oħra

3.86       Il-produzzjoni ta’ kotba, reġistrazzjonijiet, films, softwer, tejps, diski, eċċ huwa proċess f’żewġ stadji u jitkejjel f’dan il-mod:

(1)     Il-prodott mill-produzzjoni tal-kopji oriġinali - prodott tal-proprjetà intellettwali - jitkejjel bil-prezz imħallas jekk jinbiegħ, jew, jekk ma jinbiegħx, bil-prezz bażiku mħallas għal kopji oriġinali simili, l-ispejjeż tal-produzzjoni tiegħu (inkluża żieda mal-valur fil-każ ta’ bilanċ operattiv nett) jew il-valur skontat tal-irċevuti futuri mistennija mill-użu tiegħu fil-produzzjoni;

(2)     Is-sid ta’ dan l-ass jista’ jużah direttament jew għall-produzzjoni ta’ kopji f’perjodi sussegwenti. Jekk is-sid jagħti l-liċenzja lil produtturi oħra biex jużaw il-kopji oriġinali fil-produzzjoni, it-tariffi, kummissjonijiet, drittijiet, eċċ riċevuti mil-liċenzji huma l-prodott tas-servizzi. Madankollu, il-bejgħ tal-kopja oriġinali huwa formazzjoni ta’ kapital fiss negattiv.

T. Unitajiet domestiċi privati bħala impjegaturi

3.87       Il-prodott tas-servizzi tal-unitajiet domestiċi prodott bl-impjegar ta’ personal imħallas huwa valutat bil-kumpens tal-impjegati mħallsa; dan jinkludi kwalunkwe kumpens in natura bħal ikel jew akkomodazzjoni.

KONSUM INTERMEDJU (P.2)

3.88       Definizzjoni:

Il-konsum intermedju jikkonsisti mill-oġġetti u s-servizzi kkunsmati bħala inputs permezz ta’ proċess ta’ produzzjoni, minbarra assi fissi li l-konsum tagħhom jiġi rreġistrat bħala konsum ta’ kapital fiss. L-oġġetti u s-servizzi jew jiġu trasformati jew użati mill-proċess ta’ produzzjoni.

3.89       Il-konsum intermedju jinkludi l-każijiet li ġejjin:

a)      l-oġġetti u s-servizzi kollha użati bħala inputs f’attivitajiet anċillari. Eżempji komuni huma x-xiri, il-bejgħ, il-kummerċjalizzazzjoni, il-kontabilità, l-ipproċessar tad-dejta, it-trasport, il-ħżin, il-manutenzjoni, is-sigurtà, eċċ. Dawn l-oġġetti u s-servizzi mhumiex distinti minn dawk ikkunsmati mill-attivitajiet prinċipali (jew sekondarji) ta’ KAU lokali;

b)      l-oġġetti u s-servizzi li jiġu rċevuti minn KAU lokali oħra tal-istess unità istituzzjonali;

c)      ir-renti tal-assi fissi mikrija, pereżempju l-kiri operattiv tal-magni jew karozzi, softwer u kopji oriġinali tad-divertiment;

d)      il-miżati ta’ kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji għal medda ta’ żmien qasir irreġistrati bħala assi mhux prodotti; dan jeskludi x-xiri komplet tat-tali assi mhux prodotti.

e)      is-sottoskrizzjonijiet, kontribuzzjonijiet jew somom dovuti lil assoċjazzjonijiet tan-negozju mingħajr skop ta’ qligħ (ara l-paragrafu 3.35.);

f)       partiti mhux trattati bħala formazzjoni ta’ kapital gross, bħal:

(1)     għodod li mhumiex għaljin li jintużaw għal operazzjonijiet komuni, bħal srieraq, pali, skieken, mnanar, mrietel, tornaviti, spaners, renċi u għodda oħra tal-idejn; apparat żgħir bħal kalkjulejters tal-but. L-infiq kollu fuq it-tali oġġetti tal-konsum li jdumu jintużaw jiġi rreġistrat bħala konsum intermedju.

(2)     il-manutenzjoni u t-tiswija regolari ta’ assi fissi użati fil-produzzjoni;

(3)     is-servizzi ta' taħriġ tal-personal, attivitajiet ta' riċerka tas-suq u simili, mixtrija minn aġenzija barranija jew provduti minn KAU lokali separata tal-istess unità istituzzjonali.

(4)     L-infiq fuq ir-Riċerka u l-Iżvilupp għandu jiġi trattat bħala formazzjoni ta’ kapital fiss meta livell suffiċjentement għoli ta’ affidabilità u paragunabilità tal-istimi mill-Istati Membri tal-UE jista’ jinkiseb.

g)      l-infiq mill-impjegati, mħallas lura mill-impjegatur, fuq oġġetti neċessarji għall-produzzjoni tal-impjegaturi, bħal obbligazzjonijiet kuntrattwali għax-xiri proprju ta' għodda jew ilbies tas-sigurezza;

h)      l-infiq mill-impjegaturi li hu għall-benefiċċju proprju kif ukoll għal dak tal-impjegati tagħhom, għaliex huwa neċessarju għall-produzzjoni. Eżempji ta’ dawn huma:

(1)     il-ħlas lura tal-impjegati għal spejjeż ta’ vjaġġar, separazzjoni, ġarr u divertiment li jeħlu matul id-doveri tagħhom;

(2)     il-provvista ta’ kumditajiet fil-post tax-xogħol;

Lista hija preżentata fil-paragrafi dwar il-kumpens tal-impjegati (D.1) (ara l-paragrafu 4.07.).

i)       ħlasijiet għas-servizzi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja mħallsa minn KAUs lokali (ara wkoll il-Kapitolu 16: ‘Assigurazzjoni’). Sabiex jiġi rreġistrat biss il-ħlas għas-servizzi bħala konsum intermedju, il-primjums imħallsa jiġu skontati għal, pereżempju pretensjonijiet imħallsa u l-bidla netta fir-riżervi attwarjali. Il-bidla netta fir-riżervi attwarjali għandha tiġi allokata lill-KAUs lokali bħala proporzjon tal-primjums imħallsa;

j)       is-servizzi ta’ intermedjazzjoni finanzjarja mkejla indirettament (FISIM) mixtrija mill-produtturi residenti;

k)      il-prodott mhux tas-suq tal-prodott tal-bank ċentrali għandu jiġi allokat kollu lill-konsum intermedju ta’ intermedjarji finanzjarji oħra.

3.90       Il-konsum intermedju jeskludi:

a)      oġġetti trattati bħala formazzjoni ta' kapital gross, pereżempju:

(1)     oġġetti ta’ valur;

(2)     esplorazzjoni għall-minerali;

(3)     titjib maġġuri lil hinn minn dak li hu meħtieġ biex l-assi fissi jinżammu f’kondizzjoni tal-użu tajba. Eżempju huma r-rinnovament, ir-rikostruzzjoni jew it-tkabbir;

(4)     softwer mixtri kompletament jew prodott għall-kont proprju.

(5)     armi militari u t-tagħmir għall-kunsinna tagħhom.

b)      l-infiq trattat bħala x-xiri ta’ assi mhux prodotti. Pereżempju ċertu kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji fuq medda twila ta’ żmien (ara l-Kapitolu 15).

c)      l-infiq mill-impjegaturi trattat bħala pagi u salarji in natura;

d)      użu mill-unitajiet tal-produtturi tas-suq jew tal-użu proprju ta’ servizzi kollettivi provduti minn unitajiet tal-gvern (trattati bħala nefqa kollettiva f’konsum mill-gvern);

e)      oġġetti u servizzi prodotti u kkunsmati fl-istess perjodu bażi tal-kontijiet u fl-istess KAU lokali (dawn ukoll mhumiex irreġistrati bħala prodott);

f)       ħlasijiet għal liċenzji u tariffi tal-gvern li huma trattati bħala taxxi oħra fuq il-produzzjoni;

g)      ħlasijiet għal liċenzji għall-użu ta’ riżorsi naturali (pereżempju l-art) li huma trattati bħala kiri, jiġifieri bħala ħlas tad-dħul mill-proprjetà.

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tal-konsum intermedju

3.91       Il-prodotti użati għall-konsum intermedju jiġu rreġistrati u valutati meta jidħlu fil-proċess tal-produzzjoni. Dawn jiġu valutati għall-prezzijiet tax-xiri għal oġġetti jew servizzi simili fiż-żmien tal-użu.

3.92       L-unitajiet tal-produttur ma jirreġistrawx l-użu tal-oġġetti fil-produzzjoni direttament. Dawn jirreġistraw ix-xiri maħsub għall-użu bħala inputs bit-tnaqqis taż-żjieda fl-ammonti tat-tali oġġetti miżmuma fl-inventarju.

KONSUM FINALI (P.3, P.4)

3.93       Żewġ kunċetti tal-konsum finali għandhom jintużaw:

a)      in-nefqa finali f’konsum (P.3);

b)      il-konsum finali attwali (P.4).

In-nefqa finali tal-konsum hija n-nefqa fuq oġġetti u servizzi użati minn unitajiet domestiċi, NPISHs u l-gvern biex jissodisfaw il-ħtiġijiet individwali u kollettivi. Għall-kuntrarju, il-konsum finali attwali jirreferi għall-akkwist ta' oġġetti u servizzi għall-konsum. Id-differenza bejn dawn il-kunċetti tinsab fit-trattament ta’ ċerti oġġetti u servizzi ffinanzjati mill-gvern jew NPISHs, iżda li jiġu fornuti lill-unitajiet domestiċi bħala trasferimenti soċjali in natura.

Nefqa finali f’konsum (P.3)

3.94       Definizzjoni:

In-nefqa finali f’konsum tikkonsisti min-nefqa li jkollhom l-unitajiet istituzzjonali residenti fuq l-oġġetti jew is-servizzi li jintużaw għas-sodisfazzjon dirett tal-bżonnijiet jew xewqiet individwali jew il-bżonnijiet kollettivi tal-membri tal-komunità.

3.95       In-nefqa finali f’konsum tal-unitajiet domestiċi tinkludi l-eżempji li ġejjin:

a)      is-servizzi ta’ abitazzjonijiet okkupati mis-sid;

b)      id-dħul in natura, bħal:

(1)     oġġetti u servizzi rċevuti bħala dħul in natura mill-impjegati;

(2)     oġġetti jew servizzi prodotti bħala prodotti ta’ intrapriżi mhux inkorporati posseduti minn unitajiet domestiċi li jinżammu għall-konsum mill-membri tal-unità. Eżempji ta’ dawn huma l-ikel u oġġetti oħra agrikoli, servizzi ta’ akkomodazzjoni minn okkupanti sidien u servizzi tad-djar prodotti bl-impjegar ta’ personal imħallas (qaddejja, koki, ġardinara, xufiera, eċċ).

c)      oġġetti mhux trattati bħala konsum intermedju, bħal:

(1)     materjali għal tiswijiet żgħar u d-dekorazzjoni ta’ ġewwa ta’ abitazzjonijiet ta’ tip li jitwettqu mill-kerrejja kif ukoll mis-sidien;

(2)     materjali għat-tiswija u l-manutenzjoni ta’ oġġetti tal-konsumatur li jdumu, inklużi vetturi.

d)      oġġetti mhux trattati bħala formazzjoni tal-kapital, b’mod partikolari oġġetti tal-konsumatur li jdumu, li jkomplu jwettqu l-funzjoni tagħhom f’diversi perjodi bażi tal-kontijiet; dan jinkludi t-trasferiment tas-sjieda ta’ ċertu oġġetti li jdumu minn intrapriża lil unità domestika;

e)      servizzi finanzjarji imposti direttament u l-parti tal-FISIM użati għall-konsum finali mill-unitajiet domestiċi;

f)       servizzi ta’ assigurazzjoni bl-ammont tal-ħlas impliċitu għas-servizz;

g)      servizzi ta’ fondi tal-pensjoni bl-ammont tal-ħlas impliċitu għas-servizz;

h)      ħlasijiet mill-unitajiet domestiċi għal liċenzji, permessi, eċċ li jitqiesu bħala xiri ta' servizzi (ara l-paragrafi 4.79.,4.80.);

i)       ix-xiri tal-prodott għal prezzijiet mhux ekonomikament sinifikanti, pereżempju tariffi tad-dħul għal mużew.

3.96       In-nefqa finali f’konsum tal-unitajiet domestiċi teskludi:

a)      trasferimenti soċjali in natura, bħal infiq inizjali tal-unitajiet domestiċi iżda li jiġi sussegwentement imħallas lura mis-sigurtà soċjali, pereżempju ċertu spejjeż mediċi;

b)      oġġetti trattati bħala konsum intermedju jew formazzjoni ta’ kapital gross, bħal:

(1)     infiq mill-unitajiet domestiċi li għandhom intrapriżi mhux inkorporati meta jeħluh għal skopijiet tan-negozju – pereżempju fuq oġġetti li jdumu bħal vetturi, għamara jew tagħmir tal-elettriku (formazzjoni ta’ kapital fiss gross) kif ukoll fuq oġġetti li ma jdumux bħal karburant (trattat bħala konsum intermedju);

(2)     infiq li l-okkupant sid ikollu fuq id-dekorazzjoni, manutenzjoni u tiswija tal-abitazzjoni li normalment ma jitwettqux mill-kerrejja (trattati bħala konsum intermedju fil-produzzjoni tas-servizzi tal-akkomodazzjoni);

(3)     ix-xiri tal-abitazzjonijiet (trattat bħala formazzjoni ta’ kapital fiss gross);

(4)     l-infiq fuq oġġetti ta’ valur (trattat bħala formazzjoni ta’ kapital gross).

c)      oġġetti trattati bħala akkwiżizzjonijiet ta’ assi mhux prodotti, b’mod partikolari x-xiri tal-art;

d)      dawk il-pagamenti kollha mill-unitajiet domestiċi li għandhom jitqiesu bħala taxxi. (ara l-paragrafi 4.79 - 4.80);

e)      sottoskrizzjonijiet, kontribuzzjonijiet u somom dovuti mħallsa mill-unitajiet domestiċi lill-NPISHs, bħal trejdunjins, soċjetajiet professjonali, assoċjazzjonijiet tal-konsumaturi, knejjes u klabbs soċjali, kulturali, rikreattivi u sportivi;

f)       trasferimenti volontarji fi flus jew in natura mill-unitajiet domestiċi lill-organizzazzjonijiet tal-karità, organizzazzjonijiet tal-għajnuna.

3.97       In-nefqa finali f’konsum tal-NPISHs tinkludi żewġ kategoriji separati:

a)      Il-valur tal-oġġetti u s-servizzi prodotti mill-NPISHs minbarra formazzjoni ta’ kapital proprju u minbarra nfiq li jsir minn unitajiet domestiċi u unitajiet oħra;

b)      L-infiq minn NPISHs fuq oġġetti jew servizzi prodotti minn produtturi tas-suq li huma forniti – mingħajr ebda trasformazzjoni – lill-unitajiet domestiċi għall-konsum tagħhom bħala trasferimenti soċjali in natura.

3.98       In-nefqa finali f’konsum (P.3) mill-gvern tinkludi żewġ kategoriji ta’ nfiq, simili għal dawk mill-NPISHs:

a)      il-valur tal-oġġetti u s-servizzi prodotti mill-gvern ġenerali stess (P.1) minbarra l-formazzjoni tal-kapital proprju (li jikkorrispondi għal P.12), il-prodott tas-suq (P.11) u l-ħlasijiet għall-prodott mhux tas-suq (P.131);

b)      ix-xiri mill-gvern ġenerali ta' oġġetti u servizzi prodotti mill-produtturi tas-suq li huma provduti lill-unitajiet domestiċi, mingħajr ebda trasformazzjoni, bħala trasferimenti soċjali in natura (D.632). Il-gvern ġenerali jħallas għal dawn l-oġġetti u s-servizzi li l-bejjiegħa jipprovdu lill-unitajiet domestiċi .

3.99       Il-korporazzjonijiet ma jagħmlux infiq finali f’konsum. Ix-xiri tagħhom ta’ oġġetti u servizzi użati mill-unitajiet domestiċi għall-konsum finali jew jintuża għall-konsum intermedju jew inkella jiġi provdut lill-impjegati bħala kumpens tal-impjegati in natura, jiġifieri nfiq finali f’konsum inputtjat tal-unitajiet domestiċi.

Konsum Finali Attwali (P.4)

3.100     Definizzjoni:

Il-konsum finali attwali jikkonsisti mill-oġġetti jew servizzi li jinkisbu minn unitajiet istituzzjonali residenti għas-sodisfazzjon diretta tal-bżonnijiet umani, humiex individwali jew kollettivi.

3.101     Definizzjoni:

L-oġġetti u s-servizzi għall-konsum individwali (‘oġġetti u servizzi individwali’) huma oġġetti u servizzi akkwistati minn unità domestika u użati għas-sodisfazzjon tal-bżonnijiet u x-xewqiet tal-membri ta' dik l-unità domestika. L-oġġetti u s-servizzi individwali għandhom il-karatteristiċi li ġejjin:

a)      hu possibbli li jiġi osservat u rreġistrat l-akkwist tal-oġġett jew is-servizzi minn unità domestika individwali jew membru tagħha kif ukoll iż-żmien meta l-akkwist iseħħ;

b)      l-unità domestika tkun qablet dwar il-provvista tal-oġġett u s-servizz u tieħu l- azzjoni neċessarja biex tikkonsma l-oġġett jew is-servizz, pereżempju billi tattendi skola jew klinika;

c)      l-oġġetti u s-servizzi irid ikun tali li l-akkwist tiegħu minn unità domestika jew persuna waħda, jew grupp ta' persuni, jipprekludi l-akkwist tiegħu minn unitajiet domestiċi jew persuni oħra.

3.102     Definizzjoni:

Servizzi għall-konsum kollettiv (‘servizzi kollettivi’) huma provduti simultanjament lill-membri kollha tal-komunità jew lill-membri kollha ta’ taqsima partikolari tal-komunità, bħall-unitajiet domestiċi kollha li jgħixu f’reġjun partikolari. Is-servizzi kollettivi għandhom il-karatteristiċi li ġejjin:

a)      jistgħu jiġu kunsinjati simultanjament lil kull membru tal-komunità jew lil taqsimiet partikolari tal-komunità, bħal dawk f’reġjun jew lokalità partikolari;

b)      l-użu ta’ servizzi bħal dawn huwa normalment passiv u ma jeħtieġx il-qbil espliċitu jew il-parteċipazzjoni attiva tal-individwi kollha konċernati;

c)      il-provvista ta’ servizz kollettiv lil individwu wieħed ma jnaqqasx l-ammont disponibbli għal oħrajn fl-istess komunità jew taqsima tal-komunità.

3.103     L-infiq kollu finali f’konsum ta' unità domestika huwa individwali. L-oġġetti u s-servizzi kollha provduti mill-NPISHs huma trattati bħala individwali.

3.104     Għall-oġġetti u s-servizzi provduti mill-unitajiet tal-gvern, il-marġni bejn l-oġġetti u s-servizzi individwali u dawk kollettivi jitfassal abbażi tal-Klassifikazzjoni tal-Funzjonijiet tal-Gvern (COFOG).

L-infiq finali f’konsum kollu tal-gvern taħt kull waħda mill-intestaturi li ġejjin jiġi trattat bħala nfiq fuq konsum individwali:

a)      7.1 Prodotti, apparat u tagħmir mediku

7.2. Servizzi ta’ outpatients

7.3 Servizzi ta’ sptar

7.4 Servizzi tas-saħħa pubblika

b)      8.1 Servizzi rikreattivi u sportivi

8.2 Servizzi kulturali

c)      9.1 Edukazzjoni pre-primarja u primarja

9.2 Edukazzjoni sekondarja

9.3 Edukazzjoni post-sekondarja mhux terzjarja

9.4 Edukazzjoni terzjarja

9.5 Edukazzjoni mhux definibbli skont il-livell

9.6 Servizzi sussidjarji għall-edukazzjoni

d)      10.1 Mard u disabilità

10.2 Xjuħija

10.3 Sopravissuti

10.4 Unità domestika u tfal

10.5 Qgħad

10.6 Akkomodazzjoni

10.7 Esklużjoni soċjali li mhi inkluża mkien iktar

3.105     Alternattivament in-nefqa tal-konsum individwali tal-gvern ġenerali tikkorrispondi għad-diviżjoni 14 tal-COICOP, li tinkludi l-gruppi li ġejjin:

14.1 Akkommodazzjoni (ekwivalenti għall-grupp COFOG 10.6)

14.2 Saħħa (ekwivalenti għall-gruppi COFOG 7.1 sa 7.4)

14.3 Rikreazzjoni u kultura (ekwivalenti għall-gruppi COFOG 8.1 u 8.2)

14.4 Edukazzjoni (ekwivalenti għall-gruppi COFOG 9.1 sa 9.6)

14.5 Protezzjoni soċjali (ekwivalenti għall-gruppi COFOG 10.1 sa 10.5 u l-grupp 10.7).

3.106     In-nefqa kollettiva f’konsum hija l-bqija tan-nefqa finali f’konsum tal-gvern.

Din tikkonsisti mill-gruppi COFOG li ġejjin:

a)      Servizzi pubbliċi ġenerali (diviżjoni 1)

b)      Difiża (diviżjoni 2)

c)      Ordni u sigurtà pubblika (diviżjoni 3)

d)      Affarijiet ekonomiċi (diviżjoni 4)

e)      Protezzjoni ambjentali (diviżjoni 5)

f)       Akkomodazzjoni u kumditajiet tal-komunità (diviżjoni 6)

g)      Amministrazzjoni ġenerali, regolamentazzjoni, disseminazzjoni ta’ tagħrif ġenerali u statistika (id-diviżjonijiet kollha)

h)      Riċerka u żvilupp (id-diviżjonijiet kollha).

3.107     Ir-relazzjonijiet bejn il-kunċetti varji tal-konsum użati jistgħu jintwerew fit-Tabella 3.2.:

|| || Is-setturi responsabbli min-nefqa || ||

|| || Gvern || || NPISHs || || Unitajiet domestiċi || || Akkwisti totali

Konsum individwali   || || X (= Trasferimenti soċjali in natura) || || X (= Trasferimenti soċjali in natura) || || X || || Konsum finali attwali individwali tal-unitajiet domestiċi  

Konsum kollettiv   || || X || || 0 || || 0 || || Konsum finali attwali kollettiv tal-gvern

Total || || Nefqa finali fuq il-konsum tal-gvern || || Nefqa finali fuq il-konsum tal-NPISHs || || Nefqa finali fuq il-konsum tal-unitajiet domestiċi || || Konsum finali attwali = nefqa tal-konsum finali totali

|| || || || || || || ||

3.108     In-nefqa finali f’konsum tal-NPISHs hija kollha individwali. Il-konsum finali attwali totali huwa ugwali għas-somma tal-konsum finali attwali tal-unitajiet domestiċi u l-konsum finali attwali tal-gvern ġenerali.

3.109     M’hemm l-ebda trasferiment soċjali in natura mal-bqija tad-dinja (għalkemm jeżistu t-tali trasferimenti f'termini monetarji). Il-konsum finali attwali totali huwa ugwali għan-nefqa finali totali f’konsum.

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tan-nefqa finali f’konsum

3.110     In-nefqa fuq oġġett tiġi rreġistrata fiż-żmien meta tinbidel is-sjieda; nefqa fuq servizz tiġi rreġistrata meta l-kunsinna tas-servizz tiġi kompletata.

3.111     In-nefqa fuq oġġetti miksuba bin-nifs jew bi ftehim simili tal-kreditu kif ukoll taħt kuntratt tal-kiri finanzjarju, tiġi rreġistrata fiż-żmien meta l-oġġetti jiġu kunsinjati anki jekk ma jkun hemm l-ebda bidla fis-sjieda f'dak il-punt.

3.112     Il-konsum proprju jiġi rreġistrat meta l-prodott miżmum għall-konsum finali proprja jiġi prodott.

3.113     In-nefqa finali f’konsum tal-unitajiet domestiċi tiġi rreġistrata għall-prezzijiet tax-xiri. Dan huwa l-prezz li x-xerrej iħallas attwalment għall-prodott fi żmien ix-xiri. Definizzjoni iżjed dettaljata tinsab fil-paragrafu 3.06.

3.114     L-oġġetti u s-servizzi provduti bħala kumpens għall-impjegati in natura huma valutati għall-prezzijiet bażiċi meta jiġu prodotti mill-impjegatur u għall-prezzijiet tax-xiri tal-impjegatur meta mixtrija mill-impjegatur.

3.115     L-oġġetti jew s-servizzi miżmuma għall-konsum proprju huma valutati għall-prezzijiet bażiċi.

3.116     L-infiq finali f’konsum mill-gvern ġenerali jew l-NPISHs fuq prodotti li jipproduċu huma stess huwa rreġistrati fiż–żmien meta jiġu prodotti, li hu wkoll iż-żmien tal-kunsinna tat-tali servizzi mill-gvern jew NPISHs. Għan-nefqa finali f’konsum fuq oġġetti u servizzi provduti permezz ta’ produtturi tas-suq, iż-żmien tal-kunsinna huwa ż-żmien tar-reġistrazzjoni.

3.117     In-nefqa finali f’konsum (P.3) mill-gvern ġenerali jew l-NPISHs hija ugwali għas-somma tal-prodott tagħhom (P.1), flimkien man-nefqa fuq il-prodotti provduti lill-unitajiet domestiċi permezz tal-produtturi tas-suq, parti tat-trasferimenti soċjali in natura (D.632), nieqes il-pagamenti minn unitajiet oħra, il-prodott tas-suq (P.11) u ħlasijiet għall-prodott mhux tas-suq (P.131), nieqes il-formazzjoni ta' kapital proprju (P.12).

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tal-konsum finali attwali

3.118     L-oġġetti u s-servizzi huma miksuba minn unitajiet istituzzjonali meta jsiru s-sidien ġodda tal-oġġetti u meta l-kunsinna ta’ servizzi tkun twettqet.

3.119     L-akkwisti (konsum finali attwali) huma valutati għall-prezzijiet tax-xiri għall-unitajiet li jħallsu l-ispejjeż.

3.120     It-trasferimenti in natura minbarra t-trasferimenti soċjali in natura mill-gvern u l-NPISHs huma trattati bħallikieku kienu trasferimenti fi flus. Għaldaqstant, il-valuri tal-oġġetti jew is-servizzi huma rreġistrati attwalment bħala nfiq mill-unitajiet istituzzjonali jew is-setturi li jiksbuhom.

3.121     Il-valuri taż-żewġ aggregati tan-nefqa finali f’konsum finali u l-konsum finali attwali huma l-istess. L-oġġetti u s-servizzi miksuba mill-unitajiet domestiċi residenti permezz tat-trasferimenti soċjali in natura huma valutati għall-istess prezzijiet bħal dawk li jkunu ġew valutati bihom fl-infiq aggregat.

FORMAZZJONI TA’ KAPITAL GROSS (P.5)

3.122     Il-formazzjoni ta’ kapital gross tikkonsisti minn:

a)      formazzjoni ta’ kapital fiss gross (P.51g):

(1)     konsum tal-kapital fiss (P.51c)

(2)     formazzjoni ta’ kapital fiss nett (P.51n)

b)      bidliet fl-inventarji (P.52);

c)      akkwisti nieqes id-disponiment ta' oġġetti ta’ valur (P.53)

3.123     Il-formazzjoni ta’ kapital gross hija l-kejl tal-gross tal-konsum tal-kapital fiss. Il-formazzjoni ta’ kapital nett hija kkalkulata permezz tat-tnaqqis tal-konsum ta' kapital fiss mill-formazzjoni ta' kapital gross.

Formazzjoni ta’ kapital fiss gross (P.51g)

3.124     Definizzjoni:

Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross (P.51) tikkonsisti mill-akkwisti tal-produtturi residenti, nieqes id-disponimenti, ta’ assi fissi matul perjodu speċifiku flimkien ma’ ċertu żidiet għall-valur tal-assi mhux prodotti realizzati bl-attività produttiva tal-produttur jew l-unitajiet istituzzjonali. L-assi fissi huma assi użati fil-produzzjoni għal iżjed minn sena.

3.125     Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross tikkonsisti minn valuri pożittiv u negattivi:

a)      valuri pożittivi:

(1)       assi fissi ġodda jew eżistenti mixtrija;

(2)       assi fissi prodotti u miżmuma għall-użu proprju tal-produtturi (inkluża l-produzzjoni proprja ta’ assi fissi mhux kompluti jew maturati kompletament);

(3)     assi fissi ġodda jew eżistenti miksuba bit-tpartit;

(4)     assi fissi ġodda jew eżistenti rċevuti bħala trasferiment kapitali in natura;

(5)       assi fissi ġodda jew eżistenti miksuba mill-utent taħt kuntratt tal-kiri finanzjarju;

(6)       titjib maġġuri ta’ assi fissi u monumenti storiċi eżistenti;

(7)     tkabbir naturali ta’ dawk l-assi naturali li jagħtu prodotti ripetuti.

b)      valuri negattivi, jiġifieri, disponimenti ta’ assi fissi rreġistrati bħala akkwisti negattivi:

(1)       assi fissi eżistenti mibjugħin;

(2)     assi fissi eżistenti mogħtija fit-tpartit;

(3)       assi fissi eżistenti mogħtija bħala trasferimenti kapitali in natura.

3.126     Il-komponenti tad-disponimenti tal-assi fissi jinkludu:

a)      il-konsum ta’ kapital fiss (li jinkludi d-dannu aċċidentali normali antiċipat);

b)      telf eċċezzjonali, bħal dak dovut għal nuqqas ta’ xita jew diżastri oħra naturali, li jiġi rreġistrat bħala bidla oħra fil-volum tal-assi.

3.127     It-tipi ta’ formazzjoni ta’ kapital fiss gross li ġejjin jiġu distinti:

(1)     abitazzjonijiet;

(2)     bini u strutturi oħra; dan jinkludi titjib maġġuri tal-art;

(3)     makkinarju u tagħmir, bħal vapuri, karozzi u kompjuters;

(4)     sistemi ta’ armi;

(5)     riżorsi bijoloġiċi kkultivati, pereżempju siġar u bhejjem.

(6)     spejjeż tat-trasferiment tas-sjieda fuq assi mhux prodotti, bħal art, kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji.

(7)     Riċerka u Żvilupp, inkluża l-produzzjoni ta’ R&Ż disponibbli b’xejn. In-nefqa fuq ir-Riċerka u l-Iżvilupp għandha tiġi trattata biss bħala formazzjoni ta’ kapital fiss meta livell għoli ta’ affidabilità u paragunabilità tal-istimi mill-Istati Membri tal-UE jkun inkiseb.

(8)     esplorazzjoni u valutazzjoni ta’ minerali;

(9)     softwer tal-kompjuter u dejtabejżis informatiċi;

(10)   kopji oriġinali tad-divertiment, letterarji jew artistiċi;

(11)   drittijiet oħra ta' proprjetà intellettwali.

3.128     Titjib maġġuri tal-art jinkludi:

a)      reklamazzjoni tal-art mill-baħar bil-kostruzzjoni ta’ diegi jew ħitan tal-baħar għal dan l-iskop;

b)      qtugħ ta’ foresti, blat, eċċ li jippermetti li l-art tintuża fil-produzzjoni għall-ewwel darba;

c)      tnixxif ta’ artijiet mistagħdra jew l-irrigazzjoni ta’ deżerti permezz tal-kostruzzjoni ta’ digi, fosos u kanali tal-irrigazzjoni; prevenzjoni ta’ għargħar jew erożjoni mill-baħar jew xmajjar permezz tal-kostruzzjoni ta’ brejkwoters, ħitan tal-baħar jew barrieri kontra l-għargħar.

Dawn l-attivitajiet jistgħu jwasslu għall-ħolqien ta’ strutturi ġodda sostanzjali bħal ħitan tal-baħar, barrieri kontra l-għargħar u digi iżda dawn l-istrutturi ma jintużawx għall-produzzjoni ta’ oġġetti u servizzi oħra, iżda biex tinkiseb iktar art jew art aħjar, u hija l-art, ass mhux prodott, li hi użata għall-produzzjoni. Pereżempju, diga mibnija għall-produzzjoni tal-elettriku sservi skop differenti minn diga mibnija biex iżżomm il-baħar barra. Dan l-aħħar tip ta’ diga biss jiġi kklassifikat bħala titjib tal-art.

3.129     Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross tinkludi dawn il-każijiet marġinali li ġejjin:

a)      akkwisti ta’ djar dgħajjes, barkuni, djar mobbli u karavans użati bħala residenzi ta' unitajiet domestiċi u kwalunkwe strutturi assoċjati bħal garaxxijiet;

b)      strutturi u tagħmir użati mill-militar;

c)      armi ħfief u vetturi armati użati minn unitajiet mhux militari.

d)      bidliet fil-bhejjem użati fil-produzzjoni sena wara sena, bħal stokk tar-riproduzzjoni, frat tal-ħalib, nagħaġ imrobbi għas-suf u annimali tal-ġarr;

e)      bidliet fis-siġar li huma kkultivati sena wara sena, bħal siġar tal-frott, dielji, siġar tal-gomma, siġar tal-palm, eċċ;

f)       titjib ta’ assi fissi eżistenti lil hinn mill-manutenzjoni u tiswijiet ordinarji;

g)      l-akkwist ta’ assi fissi permezz ta’ kiri finanzjarju.

h)      spejjeż tat-tmiem, jiġifieri spejjeż kbar assoċjati mad-disponiment, pereżempju spejjeż tal-iżmantellar ta’ impjanti tal-enerġija nukleari jew spejjeż tat-tindif ta’ siti ta’ miżbliet.

3.130     Il-formazzjoni ta' kapital fiss gross teskludi:

a)      tranżazzjonijiet inklużi fil-konsum intermedju, bħal:

(1)     xiri ta’ għodda żgħira għal skopijiet ta’ produzzjoni;

(2)     manutenzjoni u tiswijiet ordinarji;

(3)     l-akkwist ta’ assi fissi biex jintużaw taħt kuntratt tal-kiri operattiv (ara wkoll il-Kapitolu 15: Kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji). Għall-intrapriża li qed tuża l-ass fiss, il-kirjiet huma trattati bħala konsum intermedju. Fil-każ ta’ sid tal-ass, tiġi rreġistrata l-ispiża tal-akkwist bħala formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

b)      tranżazzjonijiet irreġistrati bħala bidliet fl-inventarji;

(1)     annimali mrobbija għall-qatla, minbarra tjur;

(2)     siġar imkabbra għall-injam tal-kostruzzjoni (xogħol li qed isir).

c)      makkinarju u tagħmir miksub mill-unitajiet domestiċi għall-konsum finali;

d)      qligħ u telf fuq assi fissi;

e)      telf katastrofiku fuq assi fissi, pereżempju qirda ta’ assi koltivati u bhejjem minħabba mard li jfeġġ li normalment mhux koperti mill-assigurazzjoni, jew danni minħabba għargħar, danni bir-riħ jew nirien tal-foresti mhux normali.

f)       fondi miżmuma jew poġġuti f’riżerva mingħajr impenn għax-xiri jew kostruzzjoni attwali ta’ oġġett kapitali speċifiku, pereżempju fond tal-gvern għall-infrastruttura.

3.131     Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross fil-forma ta’ titjib ta’ assi fissi eżistenti għandha tiġi rreġistrata bħala akkwisti ta’ assi fissi ġodda tal-istess tip.

3.132     Il-prodotti tal-proprjetà intellettwali jirriżultaw minn riċerka u żvilupp, investigazzojni jew innovazzjoni li twassal għall-għarfien, li l-użu tagħhom huwa ristrett bil-liġi jew mezzi ta’ protezzjoni oħrajn.

Eżempji ta' assi ta' proprjetà intellettwali huma:

a)      ir-riżultati tar-riċerka u l-iżvilupp;

b)      ir-riżultati tal-esplorazzjoni għall-minerali, imkejla permezz tal-ispejjeż għat-tħaffir tal-ittestjar attwali, stħarriġ mill-ajru jew ieħor, u tat-trasport, eċċ;

c)      softwer tal-kompjuter u dejtabejżis kbar li jridu jintużaw fil-produzzjoni għal iżjed minn sena waħda;

d)      divertiment, kopji oriġinali ta’ manuskritti letterarji jew artistiċi, mudelli, films, reġistrazzjonijiet tal-ħoss, eċċ.

3.133     Għall-assi fissi kif ukoll għal assi mhux finanzjarji mhux prodotti, l-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda għas-sid il-ġdid jikkonsistu minn:

a)      imposti għall-kunsinna tal-ass (ass ġdid jew eżistenti) sal-lokalità u fiż-żmien meħtieġ, bħal imposti tat-trasport, imposti tal-installazzjoni, imposti tat-twaqqif, eċċ;

b)      imposti professjonali jew kummissjonijiet, bħal tariffi mħallsa lil servejers, inġiniera, avukati, valutaturi, eċċ, u kummissjonijiet imħallsa lil aġenti immobiljari, rkantaturi, eċċ;

c)      taxxi pagabbli mis-sid il-ġdid mat-trasferiment tas-sjieda tal-ass. Dawn it-taxxi huma taxxi fuq is-servizzi ta' intermedjarji u mhux taxxi fuq l-assi mixtrija.

Dawn l-ispejjeż kollha għandhom jiġu rreġistrati bħala formazzjoni ta’ kapital fiss gross mis-sid il-ġdid.

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tal-formazzjoni ta’ kapital fiss gross

3.134     Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross tiġi rreġistrata meta s-sjieda tal-assi fissi tiġi trasferita lill-unità istituzzjonali li għandha l-intenzjoni li tużahom fil-produzzjoni.

Din ir-regola hija modifikata fil-każ ta':

a)      kiri finanzjarju, fejn il-bidla fis-sjieda minn sid il-kera għall-kerrej tiġi inputtjata;

b)      formazzjoni ta’ kapital fiss gross ta’ kont proprju li tiġi rreġistrata meta tiġi prodotta.

3.135     Il-formazzjoni ta’ kapital fiss gross tiġi valutata għall-prezzijiet tax-xiri inklużi imposti tal-installazzjoni u spejjeż oħra tat-trasferiment tas-sjieda. Meta tkun formazzjoni proprja din tiġi valutata għall-prezzijiet bażiċi ta' assi fissi simili, u jekk it-tali prezzijiet ma jkunux disponibbli, għall-ispejjeż tal-produzzjoni flimkien ma’ żieda mal-valur (ħlief għall-produtturi mhux għas-suq) fil-każ ta' bilanċ operattiv nett jew għal introjtu mħallat.

3.136     L-akkwisti tal-prodotti ta' proprjetà intellettwali huma valutati f'modijiet differenti:

a)      għall-esplorazzjoni għall-minerali: permezz tal-ispejjeż tat-tħaffir tal-ittestjar attwali, u l-ispejjeż sabiex jitwettqu t-testijiet, bħal stħarriġ mill-ajru jew ieħor;

b)      għas-softwer tal-kompjuter: permezz tal-prezzijiet tax-xiri meta jinxtara mis-suq, jew għall-prezz bażiku stmat tiegħu jew, jekk l-ebda prezz bażiku ma jkun disponibbli, skont l-ispejjeż tiegħu tal-produzzjoni flimkien ma’ żieda mal-valur fil-każ ta’ bilanċ operattiv nett (ħlief fil-każ ta' produtturi mhux għas-suq) meta jiġi żviluppat fil-post stess;

c)      għall-kopji oriġinali tad-divertiment, letterarji jew artistiċi: valutati għall-prezz imħallas mix-xerrej meta jinbiegħu, jew jekk ma jinbiegħux, il-metodi ta' istima li ġejjin huma aċċettabbli:

(i)      bil-prezz bażiku mħallas għal kopji oriġinali simili;

(ii)      is-somma tal-ispejjeż tal-produzzjoni tagħhom flimkien ma’ żieda mal-valur (ħlief fil-każ ta' produtturi mhux għas-suq) fil-każ ta’ bilanċ operattiv nett, jew

(iii)     il-valur skontat tal-qligħ mistenni.

3.137     Id-disponimenti tal-assi fissi eżistenti permezz tal-bejgħ jiġu valutati għall-prezzijiet bażiċi, bit-tnaqqis ta’ kwalunkwe spejjeż tat-trasferiment tas-sjieda mill-bejjiegħ.

3.138     L-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda jistgħu japplikaw kemm għall-assi prodotti, inklużi assi fissi, kif ukoll għall-assi mhux prodotti, bħall-art.

Dawn l-ispejjeż huma inklużi fil-prezzijiet tax-xiri fil-każ tal-assi prodotti. Dawn jiġu separati mix-xiri u l-bejgħ fil-każ tal-art u assi oħra mhux prodotti u rreġistrati taħt intestatura separata fil-klassifikazzjoni tal-formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

Konsum tal-kapital fiss (P.51c)

3.139     Definizzjoni:

Il-konsum tal-kapital fiss (P.51c) huwa t-tnaqqis fil-valur tal-assi fissi posseduti bħala riżultat tal-ħsara bl-użu normali u l-waqfien mill-użu. L-istima tat-tnaqqis fil-valur tinkludi provvista għal telf ta’ assi fissi bħala riżultat ta’ danni aċċidentali li jistgħu jiġu assigurati. Il-konsum tal-kapital fiss ikopri l-ispejjeż tat-tmiem antiċipati, bħall-ispejjeż tal-iżmantellar ta’ impjanti tal-enerġija nukleari jew pjattaformi taż-żejt jew l-ispejjeż tat-tindif ta' siti ta' miżbliet. It-tali spejjeż tat-tmiem jiġu rreġistrati bħala konsum ta' kapital fiss fl-aħħar tal-ħajja tas-servizz, meta l-ispejjeż tat-tmiem jiġu rreġistrati bħala formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

3.140     Il-konsum tal-kapital fiss għandu jiġi kkalkulat għall-assi fissi kollha (minbarra għall-annimali), inklużi d-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, titjib maġġuri tal-art u l-ispejjeż tat-trasferimenti tas-sjieda assoċjati ma' assi mhux prodotti.

3.141     Il-konsum ta’ kapital fiss hu differenti mid-deprezzament permess għal skopijiet ta' taxxa jew id-deprezzament muri fil-kontijiet tan-negozju. Il-konsum tal-kapital fiss jiġi stmat abbażi tal-ħażniet ta' assi fissi u l-medja tal-ħajja ekonomika mistennija tal-kategoriji differenti ta’ dawk l-oġġetti. Għall-kalkulazzjoni tal-ħażniet tal-assi fissi, il-metodu tal-inventarju perpetwu (PIM) huwa applikat kull meta tkun nieqsa informazzjoni diretta dwar il-ħażniet tal-assi fissi. Il-ħażniet tal-assi fissi jiġu valutati għall-prezzijiet tax-xiri tal-perjodu attwali.

3.142     It-telf tal-assi fissi li jseħħ bħala riżultat ta' dannu aċċidentali li jista' jiġi assigurat huwa kkunsidrat fil-kalkulazzjoni tal-medja tal-ħajja tas-servizz tal-oġġetti konċernati. Għall-ekonomija sħiħa d-danni aċċidentali f'perjodu bażi tal-kontijiet mogħti jkunu ugwali, jew viċin, il-medja. Għall-unitajiet individwali u l-iggruppjar tal-unitajiet id-dannu aċċidentali u medju attwali jista’ jvarja. F’dan il-każ, għas-setturi, kwalunkwe differenza hija rreġistrata bħala bidliet oħra fil-volum tal-assi fissi.

3.143     Il-konsum tal-kapital fiss għandu jiġi kkalkulat skont il-metodu tal-'linja dritta', li permezz tiegħu l-valur ta' ass fiss jiġi deprezzat b’rata kostanti matul il-ħajja sħiħa tal-oġġett. F’xi każijiet, jintuża l-metodu tad-deprezzament ġeometriku meta t-tendenza tat-tnaqqis fl-effiċjenza ta’ ass fiss tirrikjedi dan.

3.144     L-ispejjeż ta’ trasferiment tas-sjieda jiġu deprezzati għal kollox bħala konsum ta’ kapital fiss fis-sena tal-akkwist jew id-disponiment.

3.145     Fis-sistema tal-kontijiet il-konsum tal-kapital fiss jiġi rreġistrat taħt kull partita tal-ibbilanċjar, li jiġi muri bħala gross u nett. Ir-reġistrazzjoni ta’ ‘gross’ tfisser mingħajr it-tnaqqis tal-konsum ta’ kapital fiss, waqt li r-reġistrazzjoni ta’ ‘nett’ tfisser wara t-tnaqqis tal-konsum ta’ kapital fiss.

Bidliet fl-inventarji (P.52)

3.146     Definizzjoni: Il-bidliet fl-inventarji jiġu mkejla bil-valur tad-dħul fl-inventarji nieqes il-valur tal-irtirar u l-valur ta' kwalunkwe telf rikorrenti tal-oġġetti miżmuma fl-inventarji.

3.147     Minħabba d-deterjorazzjoni fiżika, jew dannu aċċidentali jew serq, it-telf rikorrenti jista' jseħħ għat-tipi kollha ta' oġġetti fl-inventarji, bħal:

a)      telf ta’ materjali u provvisti;

b)      telf fil-każ ta’ xogħol li qed isir;

c)      telf ta’ oġġetti lesti;

d)      telf ta’ oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid (pereżempju serq mill-ħwienet).

3.148     L-inventarji jikkonsistu mill-kategoriji li ġejjin:

a)      materjali u provvisti:

il-materjali u l-provvisti jikkonsistu fil-prodotti kollha miżmuma fil-ħażniet bl-intenzjoni li jintużaw bħala inputs intermedji fil-produzzjoni; dan jinkludi prodotti miżmuma fil-ħażniet mill-gvern. Oġġetti bħal deheb, djamanti, eċċ jiġu inklużi meta huma maħsuba għall-użu industrijali jew produzzjoni oħra;

b)      xogħol li jkun għadu qed isir:

ix-xogħol li qed isir jikkonsisti minn prodott li għadu mhux lest. Dan jiġi rreġistrat fl-inventarji tal-produttur tiegħu. Eżempji ta' forom differenti li jista’ jieħu huma dawn li ġejjin :

(1)     għelejjel li qed jitkabbru;

(2)     siġar li qed jimmaturaw u bhejjem;

(3)     strutturi mhux kompletati (minbarra dawk prodotti taħt kuntratt tal-bejgħ li jsir qbil dwaru minn qabel jew għall-kont proprju; dawn iż-żewġ eżempji jiġu trattati bħala formazzjoni ta' kapital fiss);

(4)     assi fissi oħra mhux kompletati, pereżempju vapuri u pjattaformi taż-żejt;

(5)     riċerka parzjalment kompletata għal dossier legali jew ta’ konsulent;

(6)     produzzjonijiet ta’ films kompletati parzjalment;

(7)     programmi tal-kompjuter kompletati parzjalment.

Ix-xogħol li qed isir jiġi rreġistrati għal kwalunkwe proċess tal-produzzjoni li ma jkunx tlesta sal-aħħar tal-perjodu mogħti. Dan huwa sinifikanti fil-kontijiet ta’ kull tliet xhur, pereżempju għelejjel agrikoli li ma jikkompletawx it-tkabbir fi żmien tliet xhur.

It-tnaqqis fix-xogħol li qed isir iseħħ meta l-proċess tal-produzzjoni jiġi kompletat. F’dak il-punt, ix-xogħol kollu li qed isir jiġi trasformat fi prodott lest.

c)      oġġetti lesti:

l-oġġetti lesti bħala parti mill-inventarji jikkonsistu minn prodotti li l-produttur tagħhom m’għandux l-intenzjoni li jipproċessahom iżjed qabel ifornihom lil unitajiet istituzzjonali;

d)      oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid:

oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid huma oġġetti miksuba għall-bejgħ mill-ġdid tagħhom bla tibdil fl-istat kurrenti tagħhom.

Żmien tar-reġistrazzjoni u valutazzjoni tal-bidliet fl-inventarji

3.149     Iż-żmien tar-reġistrazzjoni u l-valutazzjoni tal-bidliet fl-inventarji għandhom ikunu konsistenti ma’ dawk ta’ tranżazzjonijiet oħra fil-prodotti. Dan japplika b’mod partikolari għall-konsum intermedju (pereżempju għal materjali u provvisti), il-prodott (pereżempju x-xogħol li qed isir u l-prodott mill-ħażna ta’ prodotti agrikoli) u l-formazzjoni ta’ kapital fiss gross (pereżempju xogħol li qed isir). Jekk l-oġġetti huma proċessati barra mill-pajjiż b’bidla fis-sjieda ekonomika, l-oġġetti jiġu inklużi fl-esportazzjonijiet (u iżjed tard fl-importazzjonijiet). L-esportazzjoni tiġi riflessa bi tnaqqis konkomitanti fl-inventarji u l-importazzjoni korrespondenti aktar tard tiġi rreġistrata wkoll bħala żieda fl-inventarji, sakemm din ma tinbiegħx jew ma tintużax f'salt.

3.150     Fil-kejl tal-bidliet fl-inventarji, l-oġġetti li jidħlu fl-inventarji jiġu vvalutati malli jidħlu, u l-oġġetti li jiġu rtirati jiġu vvalutati malli jiġu rtirati.

3.151     Il-prezzijiet użati għall-valutazzjoni tal-oġġetti f'bidliet fl-inventarji huma kif ġej:

a)      il-prodott ta' oġġetti lesti trasferiti fl-inventarji tal-produttur jiġu valutati bħallikieku nbiegħu dak iż-żmien, għall-prezzijiet bażiċi kurrenti;

b)      iż-żidiet għax-xogħol li qed isir huma valutati fi proporzjon għall-prezz bażiku kurrenti stmat tal-prodott lest;

c)      it-tnaqqis fix-xogħol li qed isir minħabba xogħol irtirat mill-inventarji meta l-produzzjoni titlesta huwa valutat għall-prezzijiet bażiċi kurrenti tal-prodott mhux lest;

d)      l-oġġetti trasferiti barra mill-inventarji għall-bejgħ huma valutati għall-prezzijiet bażiċi;

e)      l-oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid li jidħlu fl-inventarji tal-bejjiegħa bl-ingrossa u bl-imnut, eċċ huma valutati għall-prezzijiet tax-xiri attwali jew stmati tan-negozjant;

f)       l-oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid irtirati mill-inventarji huma valutati għall-prezzijiet tax-xiri li jistgħu jiġu sostitwiti bihom fiż-żmien meta jiġu rtirati u mhux bil-prezz ta' meta jkunu ġew akkwistati.

3.152     It-telf bħala riżultat ta’ deterjorazzjoni fiżika, dannu aċċidentali li jista’ jiġi assigurat jew serq jiġi rreġistrat u valutat kif ġej:

a)      għall-materjali u l-provvisti: valutati bħala materjali u provvisti rtirati attwalment li jridu jintużaw fil-produzzjoni (konsum intermedju);

b)      għal xogħol li qed isir: valutati bħala żidiet li jakkumulaw għall-produzzjoni li sseħħ fl-istess perjodu:

c)      għall-oġġetti lesti u oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid: valutati għall-prezz kurrenti tal-oġġetti mhux deterjorati.

3.153     Fejn ikun hemm nuqqas ta’ informazzjoni, il-metodi approssimattivi li ġejjin jintużaw għall-istima tal-bidla fl-inventarji:

a)      meta l-bidliet fil-volum tal-inventarji huma regolari, metodu approssimattiv aċċettabbli huwa li tiġi multiplikata l-bidla fil-volum tal-inventarji bil-prezzijiet medji għall-perjodu. Prezzijiet tax-xiri jintużaw għall-inventarji miżmuma mill-utenti jew mill-bejjiegħa bl-ingrossa jew bl-imnut; il-prezzijiet bażiċi jintużaw għall-inventarji miżmuma mill-produtturi tagħhom;

b)      meta l-prezzijiet tal-oġġetti involuti jibqgħu kostanti, ċaqliq fil-volum tal-inventarji ma jinvalidax l-approssimazzjoni tal-istima fil-bidla tal-inventarji billi tiġi mmultiplikata l-bidla fil-volum bil-prezz medju;

c)      jekk kemm il-volum kif ukoll il-prezzijiet tal-inventarji jinbidlu sostanzjalment matul il-perjodu bażi tal-kontijiet, huma meħtieġa metodi ta’ approssimazzjoni aktar sofistikati. Pereżempju, valutazzjoni kull tliet xhur tal-bidliet fl-inventarji jew l-użu ta’ tagħrif dwar id-distribuzzjoni taċ-ċaqliq matul il-perjodu bażi tal-kontijiet (iċ-ċaqliq jista’ jkun l-akbar fl-aħħar tas-sena kalendari, matul iż-żmien tal-ħsad, eċċ);

d)      jekk hu disponibbli tagħrif dwar il-valuri fil-bidu u fl-aħħar tal-perjodu bażi (pereżempju fil-każ ta’ kummerċ bl-ingrossa jew bl-imnut fejn normalment jeżistu inventarji ta’ ħafna prodotti differenti), iżda l-ebda tagħrif separat dwar il-prezzijiet u l-volumi, jiġu stmati l-bidliet fil-volum bejn il-bidu u t-tmiem tal-perjodu . Mod wieħed kif tiġi stmata l-bidla fil-volumi hu li jiġu stmati r-rati tal-fatturat kostanti skont it-tip tal-prodott.

Il-bidliet staġonali fil-prezzijeit jistgħu jirriflettu bidla fil-kwalità, pereżempju prezzijiet ta’ likwidazzjoni jew prezzijiet ta’ barra l-istaġun għall-frott u l-ħxejjex. Dawn il-bidliet fil-kwalità jiġu trattati bħala bidliet fil-volum.

Akkwisti nieqas id-disponimenti tal-oġġetti ta’ valur (P.53)

3.154     Definizzjoni:

L-oġġetti ta’ valur huma oġġetti mhux finanzjarji li ma jintużawx primarjament għall-produzzjoni jew il-konsum, ma jiddeterjorawx (fiżikament) maż-żmien taħt kundizzjonijiet normali u huma miksuba u miżmuma primarjament bħala ħażniet ta’ valur.

3.155     L-oġġetti ta’ valur jinkludu t-tipi ta’ oġġetti li ġejjin:

a)      ħaġar u metalli prezzjużi, bħal djamanti, deheb mhux monetarju, platinu, fidda, eċċ;

b)      antikitajiet u oġġetti oħra tal-arti, bħal pitturi, skulturi, eċċ;

c)      oġġetti ta’ valur oħra, bħal ġojjelli tal-ħaġar u metalli prezzjużi u oġġetti kollezzjonabbli.

3.156     Dawn it-tipi ta’ oġġetti jiġu rreġistrati bħala akkwiżizzjoni jew disponiment ta’ oġġetti ta’ valur fl-eżempji li ġejjin:

a)      tal-akkwist jew id-disponiment ta’ deheb mhux monetarju, fidda, eċċ mill-banek (ċentrali) u intermedjarji oħra finanzjarji;

b)      l-akkwist jew id-disponiment ta’ dawn l-oġġetti minn intapriżi li l-attività prinċipali jew sekondarja tagħhom ma tinvolvix il-produzzjoni jew il-kummerċ tat-tali tipi ta' oġġetti. Dan l-akkwist jew disponiment mhuwiex inkluż fil-konsum intermedju jew il-formazzjoni ta’ kapital fiss ta’ dawn l-intrapriżi.

c)      l-akkwist jew id-disponiment tat-tali oġġetti mill-unitajiet domestiċi. It-tali akkwisti mhumiex inklużi fin-nefqa finali f’konsum mill-unitajiet domestiċi.

Fl-ESA, bħala norma, il-każijiet li ġejjin ukoll jiġu rreġistrati bħala akkwist jew disponiment ta' oġġetti ta' valur:

d)      l-akkwist jew id-disponiment ta’ dawn l-oġġetti mill-ġojjelliera u n-negozjanti tal-arti (b'segwiment tad-definizzjoni ġenerali ta’ oġġetti ta’ valur, l-akkwist ta’ dawn l-oġġetti mill-ġojjelliera u n-negozjanti tal-arti għandu jiġi rreġistrat bħala bidliet fl-inventarji);

e)      l-akkwist jew id-disponiment ta’ dawn l-oġġetti mill-mużewijiet (b'segwiment tad-definizzjoni ġenerali ta’ oġġetti ta’ valur, l-akkwist minn mużew ta’ dawn l-oġġetti għandu jiġi rreġistrat bħala formazzjoni ta’ kapital fiss).

Din in-norma tevita r-riklassifikazzjoni spissa bejn it-tliet tipi ewlenin ta' formazzjoni ta' kapital, jiġifieri bejn l-akkwist nieqes id-disponiment tal-oġġetti ta' valur, il-formazzjoni ta' kapital fiss u l-bidliet fl-inventarji, pereżempju fil-każ ta' tranżazzjonijiet tat-tali oġġetti bejn il-unitajiet domestiċi u n-negozjanti tal-arti.

3.157     Il-produzzjoni tal-oġġetti ta’ valur hija valutata għall-prezzijiet bażiċi. L-akkwisti l-oħra kollha tal-oġġetti ta’ valur huma valutati għall-prezzijiet tax-xiri mħallsa minnhom, inklużi kwalunkwe tariffi jew kummissjonijiet tal-aġenti. Dawn jinkludu wkoll marġini ta’ kummerċ meta jinxtraw min-negozjanti. Id-disponimenti tal-oġġetti ta’ valur huma valutati għall-prezzijiet li jirċievu l-bejjiegħa, wara t-tnaqqis ta’ kwalunkwe tariffi jew kummissjonijiet imħallsa lill-aġenti jew intermedjarji oħra. L-akkwisti nieqes id-disponimenti ta’ oġġetti ta' valur bejn setturi residenti jħassru lil xulxin, u jħallu biss il-marġini tal-aġenti u tan-negozjanti.

ESPORTAZZJONIJIET U IMPORTAZZJONIJIET TA’ OĠĠETTI U SERVIZZI (P.6 u P.7)

3.158     Definizzjoni:

L-esportazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi tikkonsisti minn tranżazzjonijiet f'oġġetti u servizzi (bejgħ, tpartit u rigali) mir-residenti lil persuni mhux residenti.

3.159     Definizzjoni:

L-importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi tikkonsisti minn tranżazzjonijiet f’oġġetti u servizzi (xiri, tpartit u rigali) minn persuni mhux residenti lir-residenti.

3.160     L-esportazzjonijiet u l-importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi ma jinkludux:

a)      kummerċ ta’ tħejjija, jiġifieri:

(1)     kunsinni lil nies mhux residenti minn affiljati mhux residenti ta' intrapriżi residenti, pereżempju bejgħ barra mill-pajjiż minn affiljati barranin ta' kumpanija multinazzjonali/kontrollata mir-residenti;

(2)     kunsinni lir-residenti minn affiljati residenti ta’ intrapriżi mhux residenti, pereżempju l-bejgħ minn affiljati domestiċi ta’ kumpanija multinazzjonali barranija.

b)      il-flussi tad-dħul primarju lil jew mill-bqija tad-dinja, bħall-kumpens lill-impjegati, l-imgħax u d-dħul mill-investiment dirett. Id-dħul mill-investiment dirett jista’ jinkludi parti mhux distinta għall-provvista ta’ servizzi differenti, pereżempju t-taħriġ tal-impjegati, servizzi ta' ġestjoni u l-użu ta' brevetti u marki kummerċjali;

c)      il-bejgħ jew xiri transkonfinali ta’ assi finanzjarji jew assi mhux prodotti, bħal art.

3.161     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi għandhom jiġu distinti fi:

a)      Kunsinni intrakomunitarji

b)      Importazzjonijiet u esportazzjonijiet barra l-UE

It-tnejn li huma jissejħu importazzjonijiet u esportazzjonijiet.

Esportazzjonijiet u importazzjonijiet ta’ oġġetti (P.61 u P.71)

3.162     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti jseħħu meta s-sjieda ekonomika tal-oġġetti tinbidel bejn residenti u mhux residenti. Dan japplika irrispettivament miċ-ċaqliq fiżiku korrispondenti tal-oġġetti bejn il-fruntieri.

3.163     Fil-każ ta’ kunsinni bejn intrapriżi affiljati (fergħa jew sussidjarja, jew affiljat barrani): bidla fis-sjieda ekonomika tiġi inputtjata kull meta l-oġġetti jiġu kunsinjati bejn intrapriżi affiljati. Dan japplika biss meta l-istabbiliment li jirċievi l-oġġetti jassumi r-responsabbiltà għad-deċiżjonijiet dwar il-livelli tal-provvista u l-prezzijiet li l-prodott tagħhom jiġi kunsinjat għalihom fis-suq.

3.164     L-esportazzjonijiet tal-oġġetti sseħħ mingħajr ma l-oġġetti jaqsmu l-fruntiera tal-pajjiż fl-eżempji li ġejjin.

a)      Oġġetti prodotti minn unitajiet residenti li joperaw f’ilmijiet internazzjonali jinbiegħu direttament lil entitajiet mhux residenti f’pajjiżi barranin. Eżempji tat-tali oġġetti huma ż-żejt, il-gass naturali, il-prodotti tas-sajd, l-oġġetti salvati mill-baħar).

b)      tagħmir tat-trasport jew tagħmir ieħor li jinġarr mhux marbut ma’ lokalità fissa;

c)      l-oġġetti li wara bidla fis-sjieda jintilfu jew jinqerdu qabel ma jaqsmu l-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni.

d)      kummerċ bl-ingrossa, jiġifieri x-xiri ta’ oġġett minn resident minn persuna mhux residenti u l-bejgħ mill-ġdid sussegwenti tal-oġġett lil persuna mhux residenti oħra, mingħajr mal-oġġett jidħol fl-ekonomija tan-negozjant.

Każijiet analogi jseħħu fil-każ ta’ importazzjonijiet tal-oġġetti.

3.165     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti jinkludu tranżazzjonijiet bejn residenti u persuni mhux residenti f’dawn li ġejjin:

a)      deheb mhux monetarju;

b)      ingotti tal-fidda, djamanti u metalli u ħaġar prezzjuż ieħor;

c)      flus tal-karti u muniti li mhumiex fiċ-ċirkolazzjoni u titoli mhux maħruġa (valutati bħala oġġetti, mhux skont il-valur stampat);

d)      elettriku, gass u ilma;

e)      bhejjem li jaqsmu l-fruntieri;

f)       pakketti tal-posta;

g)      esportazzjonijiet tal-gvern inklużi oġġetti finanzjati minn għotjiet u self;

h)      oġġetti trasferiti lil jew mis-sjieda ta’ organizzazzjoni ta’ ħażniet ta’ riżerva;

i)       oġġetti kunsinjati minn intrapriża residenti lill-affiljati mhux residenti tagħha, ħlief fil-każ ta’ oġġetti għall-ipproċessar;

j)       oġġetti rċevuti minn intrapriża residenti mill-affiljati mhux residenti tagħha, ħlief fil-każ ta’ oġġetti għall-ipproċessar;

k)      oġġetti jew prodotti ta’ kuntrabandu mhux rappurtati għat-taxxa bħal dazju fuq l-importazzjoni u VAT.

l)       vjeġġi oħra mhux irreġistrati, bħal rigali u dawk li jiswew anqas minn valur minimu dikjarat

3.166     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti jeskludu l-oġġetti li ġejjin, li madankollu jistgħu jaqsmu l-fruntiera nazzjonali:

a)      oġġetti fi transitu f’pajjiż;

b)      oġġetti mibgħuta lil jew mill-ambaxxati, bażijiet militari jew territorji oħra mdawrin tal-pajjiż stess ġewwa l-fruntieri nazzjonali ta’ pajjiż ieħor;

c)      tagħmir tat-trasport u tipi oħra ta’ tagħmir li jistgħu jiċċaqalqu li jħallu pajjiż temporanjament, mingħajr ebda bidla fis-sjieda ekonomika, pereżempju tagħmir tal-kostruzzjoni għal skopijiet ta’ installazzjoni jew kostruzzjoni barra mill-pajjiż;

d)      tagħmir u oġġetti oħra li jintbagħtu barra mill-pajjiż għall-ipproċessar, manutenzjoni, servisjar jew tiswija, dan japplika wkoll għall-oġġetti proċessati għall-ordnijiet barra mill-pajjiż meta tkun involuta bidla fiżika sostanzjali tal-oġġetti.

e)      oġġetti oħra li jitilqu pajjiż temporanjament, li normalment jiġu ritornati fi żmien sena fl-istat oriġinali tagħhom u mingħajr bidla fis-sjieda ekonomika.

Eżempji ta' dawn huma oġġetti mibgħuta barra mill-pajjiż għal skopijiet ta’ esibizzjoni u divertiment, oġġetti taħt kuntratt tal-kiri operattiv, inklużi kuntratti tal-kiri għal ħafna snin u oġġetti ritornati mingħajr ma jinbiegħu lil nonresident;

f)       oġġetti fuq kunsinna li jintilfu jew jinqerdu malli jaqsmu fruntiera qabel ma sseħħ il-bidla fis-sjieda.

3.167     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti għandhom jiġu reġistrati meta s-sjieda tal-oġġetti tiġi trasferita. Bidla fis-sjieda hija kkunsidrata li sseħħ meta l-partijiet tat-tranżazzjoni jirreġistrawha fil-kotba jew il-kontijiet tagħhom. Dan jista’ ma jikkoinċidix mal-istadji varji tal-proċess kuntrattwali, bħal:

a)      iż-żmien meta jsir l-impenn (id-data tal-kuntratt);

b)      iż-żmien tal-provvista tal-oġġetti u s-servizzi u l-akkwiżizzjoni ta’ talba għall-ħlas (id-data tat-trasferiment);

c)      iż-żmien tal-ħlas dik it-talba (id-data tal-ħlas).

3.168     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti għandhom jiġu vvalutati frank abbord fil-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni (FOB). Dan il-valur ikun:

a)      il-valur tal-oġġetti għall-prezzijiet bażiċi;

b)      flimkien mas-servizzi ta' trasport u distribuzzjoni relatati sal-punt tal-fruntiera, inklużi l-ispejjeż tat-tagħbija fuq esportatur għat-trasport suċċessiv;

c)      flimkien ma’ kwalunkwe taxxi nieqes sussidji fuq l-oġġetti esportati; għal kunsinni intrakomunitarji dawn jinkludu l-VAT u taxxi oħra fuq l-oġġetti mħallsa fil-pajjiż tal-esportazzjoni.

Fit-tabelli tal-provvista u l-użu u tal-input-output simetriċi, l-importazzjonijiet tal-oġġetti għal gruppi ta’ prodotti individwali tiġi valutata bil-prezz tal-ispejjeż għall- assigurazzjoni u l-ġarr (CIF) fil-fruntiera tal-pajjiż ta’ importazzjoni.

3.169     Definizzjoni:

Il-prezz CIF huwa l-prezz ta' oġġett kunsinnat fil-fruntiera tal-pajjiż tal-importazzjoni, jew il-prezz ta’ servizzi mogħti lil resident, qabel il-ħlas ta' kwalunkwe dazji tal-importazzjoni jew taxxi oħra fuq l-importazzjonijiet jew il-kummerċ u l-marġni tat-trasport fil-pajjiż.

3.170     Prokuri jew miżuri ta’ sostituzzjoni għall-valur FOB jistgħu jkunu neċessarji f’ċertu ċirkostanzi, bħal:

a)      it-tpartit ta’ oġġetti jiġi valutat għall-prezzijiet bażiċi li kienu jiġu rċevuti kieku l-oġġetti nbiegħu għal flus kontanti;

b)      tranżazzjonijiet bejn intrapriżi affiljati: bħala regola, jintużaw il-valuri ta’ trasferiment attwali. Madankollu, jekk ikunu differenti mill-prezzijiet tas-suq, dawn jiġu mibdula minn ekwivalent tal-prezz tas-suq stmat;

c)      oġġetti trasferiti taħt kuntratt tal-kiri finanzjarju: l-oġġetti jiġu valutati abbażi tal-prezz tax-xiri mħallas minn sid il-kera u mhux bil-valur kumulattiv tal-ħlasijiet tal-kiri;

d)      l-importazzjonijiet tal-oġġetti jiġu stmati abbażi tad-dejta tad-dwana (għal kummerċ barra mill-UE) jew tagħrif tal-INTRASTAT (għal kummerċ intrakomunitarju). Iż-żewġ sorsi tad-dejta ma japplikawx valutazzjoni FOB, dawn jużaw rispettivament il-valur CIF fil-fruntiera tal-UE u valuri CIF fil-fruntiera nazzjonali. Minħabba li l-valuri FOB jintużaw biss fil-livell l-iżjed aggregat u l-valuri CIF jintużaw fil-livell tal-grupp tal-prodott, dawn il-modifiki jiġu applikati fil-livell l-iżjed aggregat, u l-modifika magħrufa bħala l-aġġustament CIF/FOB;

e)      l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti jiġu stmati abbażi tat-tagħrif tal-istħarriġ jew tipi differenti ta’ tagħrif ad hoc. Fit-tali każijiet, jinkiseb il-valur totali tal-bejgħ maqsum għal kull prodott. L-istima tkun ibbażata fuq il-prezzijiet tax-xiri u mhux fuq il-valuri FOB.

Esportazzjonijiet u importazzjonijiet ta’ servizzi (P.62 u P.72)

3.171     Definizzjoni:

L-esportazzjonijiet tas-servizzi jikkonsistu mis-servizzi kollha mogħtija mir-residenti lil persuni mhux residenti.

3.172     Definizzjoni:

L-importazzjonijiet tas-servizzi jikkonsistu mis-servizzi kollha mogħtija minn persuni mhux residenti lir-residenti.

3.173     L-esportazzjonijiet tas-servizzi jinkludu l-każijiet li ġejjin:

a)      it-trasport ta’ oġġetti esportati wara li jkunu ħallew il-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni meta provduti minn esportatur residenti (il-każijiet 2 u 3 fit-Tabella 3.3);

b)      it-trasport ta’ oġġetti importati minn esportatur residenti:

(1)     sal-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni meta l-oġġetti jiġu valutati FOB għat-tpaċija tal-valur tat-trasport inkluż fil-valur FOB (il-każ 3 fit-Tabella 3.4);

(2)     sal-fruntiera tal-pajjiż tal–importazzjoni meta l-oġġetti jiġu valutati c.i.f. għat-tpaċija tal-valur tat-trasport inkluż fil-valur CIF (il-każijiet 3 u 2 CIF fit-Tabella 3.4).

c)      it-trasport ta’ oġġetti minn residenti f’isem persuni mhux residenti li ma jinvolvix l-importazzjonijiet jew l-esportazzjonijiet tal-oġġetti (pereżempju t-trasport ta' oġġetti li ma jħallux il-pajjiż bħala esportazzjonijiet jew it-trasport ta’ oġġetti barra t-territorju domestiku);

d)      it-trasport tal-passiġġieri f’isem persuni mhux residenti minn esportatura residenti;

e)      attivitajiet ta’ proċessar u tiswija f’isem persuni mhux residenti; dawn l-attivitajiet għandhom jiġu rreġistrati bħala netti, jiġifieri bħala esportazzjoni ta’ servizzi minbarra l-valur tal-oġġetti proċessati jew imsewwija.

f)       l-installazzjoni ta’ tagħmir barra mill-pajjiż meta proġett, skont in-natura tiegħu, idum għal żmien limitat;

g)      servizzi finanzjarji provduti minn residenti lil nonresidenti inklużi kemm il-ħlasijiet espliċiti kif ukoll impliċiti għas-servizz, bħall-FISIM;

h)      servizzi ta’ assigurazzjoni provduti minn residenti lil nonresidenti bl-ammont tal-ħlas impliċitu għas-servizz;

i)       in-nefqa minn turisti mhux residenti u vjaġġaturi tan-negozju. In-nefqa hija klassifikata bħala servizzi; għall-finijiet tat-tabelli tal-provvista u l-użu u tal-input-output simetriku, tkun neċessarja diżaggregazzjoni skont il-prodotti komponenti;

j)       in-nefqa minn persuni mhux residenti fuq servizzi tas-saħħa u edukazzjoni provduti minn residenti; din tinkludi l-provvista ta’ dawn is-servizzi fit-territorju domestiku kif ukoll barra mill-pajjiż;

k)      is-servizzi ta’ djar tal-vaganzi okkupati mis-sid ta’ persuni mhux residenti (ara l-paragrafu 3.77.);

l)       drittijiet u tariffi tal-liċenzji, li l-qligħ minnhom huwa assoċjat mal-użu awtorizzat tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, bħal privattivi, drittijiet tal-awtur, trademarks, proċessi industrijali, franchises, eċċ, u mal-użu permezz ta' ftehimiet ta' liċenzjar ta' kopji oriġinali jew prototipi li jiġu prodotti, bħal manuskritti, pitturi, eċċ. imħallsa minn nonresidenti lil residenti.

3.174     Hemm importazzjoni ekwivalenti ta’ servizz bħala riflessjoni tal-lista ta’ esportazzjonijiet ta’ servizzi fil-paragrafu 3.149, u dawn l-importazzjonijiet ta' servizzi li ġejjin biss jirrikjedu deskrizzjoni ulterjuri.

3.175     L-importazzjonijiet tas-servizzi ta’ trasport jinkludu l-eżempji li ġejjin:

a)      it-trasport ta' oġġetti esportati sal-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni meta provdut minn esportatur mhux residenti għat-tpaċija tal-valur tat-trasport inkluż fil-valur FOB tal-oġġetti esportati (il-każ 4 fit-Tabella 3.3);

b)      it-trasport ta’ oġġetti importati minn esportatur mhux residenti:

(1)     mill-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni bħala servizz tat-trasport separat meta l-oġġetti importati huma valutati FOB (il-każijiet 4 u 5 FOB fit-Tabella 3.4);

(2)     mill-fruntiera tal-pajjiż ta’ importazzjoni bħala servizz tat-trasport separat meta l-oġġetti importati huma valutati CIF (f’dan il-każ il-valur tas-servizz tat-trasport bejn il-fruntieri tal-pajjiż ta’ esportazzjoni u ta’ importazzjoni diġà hu inkluż fil-valur CIF tal-oġġett; il-każ 4 fit-Tabella 3.4).

c)      it-trasport ta’ oġġetti minn persuni mhux residenti f’isem residenti li ma jinvolvix l-importazzjonijiet jew l-esportazzjonijiet ta’ oġġetti (pereżempju t-trasport ta' oġġetti fi tranżitu jew it-trasport barra mit-territorju domestiku);

d)      it-trasport internazzjonali jew nazzjonali ta’ passiġġieri f’isem residenti minn esportatura mhux residenti.

L-importazzjonijiet ta’ servizzi tat-trasport ma jinkludux it-trasport ta’ oġġetti esportati wara li jkunu ħallew il-fruntiera tal-pajjiż ta’ esportazzjoni meta jiġu provduti minn esportatur mhux residenti (il-każijiet 5 u 6 fit-Tabella 3.3). L-esportazzjonijiet tal-oġġetti huma valutati FOB u t-tali servizzi ta' trasport kollha għaldaqstant huma meqjusin bħala tranżazzjonijiet bejn persuni mhux residenti, jiġifieri bejn esportatur mhux residenti u importatur mhux residenti. Dan japplika anki meta dawn is-servizzi ta’ trasport jitħallsu taħt kuntratti tal-esportazzjoni CIF mill-esportatur.

3.176     L-importazzjonijiet fir-rigward ta’ xiri dirett barra mill-pajjiż minn residenti jkopru x-xiri kollu ta’ oġġetti u servizzi li jsir minn residenti waqt li qed jivvjaġġaw barra mill-pajjiż għal skopijiet ta' negozju jew personali. Żewġ kategoriji għandhom jiġu distinti minħabba li jeħtieġu trattament differenti:

a)      l-infiq kollu relatat man-negozju minn vjaġġaturi tan-negozju huwa konsum intermedju;

b)      l-infiq l-ieħor kollu, huwiex minn vjaġġaturi tan-negozju jew vjaġġaturi oħra, huwa nfiq finali f’konsum ta’ unità domestika.

3.177     L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet tas-servizzi huma reġistrati meta jingħataw. Dan iż-żmien jikkoinċidi maż-żmien meta s-servizzi jiġu prodotti. L-importazzjonijiet tas-servizzi jiġu valutati għall-prezz tax-xiri u l-esportazzjonijiet tas-servizzi għall-prezzijiet bażiċi.

Tabella 3.3 It-trattament tat-trasportazzjoni ta’ oġġetti esportati

3.178     Spjegazzjoni ta’ kif tinqara din it-tabella: l-ewwel parti ta’ din it-tabella tindika li hemm sitt possibbiltajiet ta' trasport ta' oġġetti esportati, skont jekk l-esportatur huwiex residenti jew le u skont fejn iseħħ it-trasport: minn post fit-territorju domestiku sal-fruntiera nazzjonali, mill-fruntiera nazzjonali sal-fruntiera tal-pajjiż ta’ importazzjoni jew mill-fruntiera tal-pajjiż ta’ importazzjoni sa post fi ħdan il-pajjiż ta' importazzjoni. Fit-tieni parti ta’ din it-tabella, għal kull waħda minn dawn is-sitt possibbiltajiet, huwa indikat jekk l-ispejjeż tat-trasport għandhomx jiġu rreġistrati bħala esportazzjonijiet ta’ oġġetti, esportazzjonijiet ta’ servizzi, importazzjonijiet ta’ oġġetti jew importazzjonijiet ta’ servizzi.

Territorju domestiku || || Territorju nofsani || || Territorju tal- pajjiż importatur

1. trasportatur residenti || || 2. trasportatur residenti || || 3. trasportatur residenti

4. trasportatur nonresidenti || || 5. trasportatur nonresidenti || || 6. trasportatur nonresidenti

|| || Esportazzjonijiet ta’ oġġetti (FOB) || || Esportazzjonijiet ta' servizzi || || Importazzjonijiet ta’ oġġetti (CIF/FOB) || || Importazzjonijiet ta' servizzi

1. 2. 3. 4. 5. 6. || || x - - x - - || || - x x - - - || || - - - - - - || || - - - x - -

Tabella 3.4 It-trattament tat-trasportazzjoni ta' oġġetti importati

3.179     Spjegazzjoni dwar kif tinqara din it-tabella: L-ewwel parti ta' din it-tabella tindika li hemm sitt possibiltajiet ta’ trasport ta' oġġetti importati, skont jekk it-trasportatur ikunx residenti jew le u skont fejn iseħħ it-trasport: minn post fil-pajjiż esportatur sal-fruntiera tal-pajjiż esportatur, mill-fruntiera tal-pajjiż esportatur sal-fruntiera tal-pajjiż importatur u mill-fruntiera nazzjonali sa post fit-territorju domestiku. Fit-tieni parti ta' din it-tabella, għal kull waħda minn dawn is-sitt possibiltajiet, hemm indikat jekk l-ispejjeż tat-trasportazzjoni għandhomx jiġu rreġistrati bħala importazzjonijiet ta’ oġġetti, importazzjonijiet ta’ servizzi, esportazzjonijiet ta' oġġetti jew esportazzjonijiet ta' servizzi. F’xi każijiet (il-każijiet 2 u 5), din ir-reġistrazzjoni tiddependi mill-prinċipju tal-valutazzjoni applikat għall-oġġetti importati. Innota li t-tranżizzjoni mill-valutazzjoni tal-oġġetti importati fis-CIF sal-FOB tikkonsisti fi:

a)      aġġustament CIF/FOB, jiġifieri minn 2 CIF sa 2 FOB (inaqqas l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet totali);

b)      riklassifikazzjoni CIF/FOB, jiġifieri minn 5 CIF sa 5 FOB (tħalli l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet mhux mibdula).

Territorju domestiku || || Territorju nofsani || || Territorju tal-pajjiż esportatur

1. trasportatur residenti || || 2. trasportatur residenti || || 3. trasportatur residenti

4. trasportatur nonresidenti || || 5. trasportatur nonresidenti || || 6. trasportatur nonresidenti

|| || Valutazzjoni ta' oġġetti importati || || Importazzjonijiet ta’ oġġetti || || Importazzjonijiet ta' servizzi || || Esportazzjonijiet ta’ oġġetti (FOB) || || Esportazzjonijiet ta' servizzi

1. 2. 3. 4. 5. 6. || || CIF/FOB FOB CIF CIF/FOB CIF/FOB FOB CIF CIF/FOB || || - - x x - - x x || || - - - - x x - - || || - - - - - - - - || || - - x x - - - -

TRANŻAZZJONIJIET F’OĠĠETTI EŻISTENTI

3.180     Definizzjoni:

L-oġġetti eżistenti huma oġġetti li diġà kellhom utent (minbarra inventarji).

3.181     L-oġġetti eżistenti jinkludu:

a)      bini u oġġetti ta’ kapital fiss oħra li jkunu nbiegħu minn unitajiet ta’ produtturi lil unitajiet oħra:

(1)     biex jerġgħu jintużaw f’dan il-mod;

(2)     li jridu jitwaqqaw jew jiġġarfu; il-prodotti li jirriżultaw isiru materji primi (pereżempju ħadid tal-iskrappjar) użati għall-produzzjoni ta’ oġġetti ġodda (pereżempju azzar).

b)      oġġetti ta’ valur jinbiegħu minn unità lil oħra;

c)      oġġetti tal-konsumatur li jdumu jintużaw li jkunu nbiegħu mill-unitajiet domestiċi lil unitajiet oħra:

(1)     biex jerġgħu jintużaw f’dan il-mod;

(2)     biex jiġu mkissra u konvertiti f’materjali tad-demolizzjoni.

d)      oġġetti li ma jdumux jintużaw (pereżempju karta tal-iskart, ċraret, ħwejjeġ qodma, fliexken qodma, eċċ) li jkunu nbiegħu minn kwalunkwe unità, jew biex jerġgħu jintużaw jew biex isiru materja prima għall-manifattura ta’ oġġetti ġodda.

It-trasferiment ta’ oġġetti eżistenti jiġi rreġistrat bħala nefqa negattiva (akkwist) għall-bejjiegħ u nefqa pożittiva (akkwist) għax-xerrej.

3.182     Din id-definizzjoni ta’ oġġetti eżistenti għandha l-konsegwenzi li ġejjin:

a)      meta l-bejgħ ta' ass fiss jew oġġett ta' valur eżistenti jseħħ bejn żewġ produtturi residenti, il-valuri pożittivi u negattivi rreġistrati għall-formazzjoni ta' kapital fiss gross iħassru 'l xulxin għall-ekonomija sħiħa minbarra għall-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda;

b)      meta ass fiss immobbli eżistenti (pereżempju bini) jinbiegħ lil persuna mhux residenti, din tal-aħħar tiġi trattata bħala li qed tixtri ass finanzjarju, jiġifieri strument ta' kapital ta' unità residenti nozzjonali. Din l-unità residenti nozzjonali mbagħad titqies li qed tixtri l-ass fiss. Il-bejgħ u x-xiri tal-ass fiss iseħħ bejn unitajiet residenti;

c)      meta ass fiss mobbli eżistenti, bħal vapur jew inġenju tal-ajru, jiġi esportat, ma tiġi rreġistrata l-ebda formazzjoni ta’ kapital fiss gross fl-ekonomija biex tikkumpensa l-formazzjoni ta’ kapital fiss gross negattiva tal-bejjiegħ;

d)      oġġetti li jdumu jintużaw, bħall-vetturi, jistgħu jiġu klassifikati bħala assi fissi jew bħala oġġetti tal-konsumatur li jdumu skont is-sid u l-iskop li jintużaw għalih. Jekk is-sjieda ta’ oġġett bħal dan tiġi trasferita minn intrapriża lil unità domestika biex jintuża għall-konsum finali, tiġi rreġistrata formazzjoni ta' kapital fiss gross negattiva għall-intrapriża u nefqa tal-konsum pożittiva għall-unità. Fejn is-sjieda ta’ oġġett bħal dan tiġi trasferita minn unità domestika lil intrapriża, għall-unità domestika tiġi rreġistrata nefqa finali f’konsum negattiva u għall-intrapriża tiġi rreġistrata formazzjoni ta’ kapital fiss gross pożittiva;

e)      tranżazzjonijiet f’oġġetti ta’ valur eżistenti għandhom jiġu rreġistrati bħala l-akkwist ta’ oġġett ta’ valur (formazzjoni ta’ kapital gross pożittiva) mix-xerrej u bħala d-disponiment ta’ oġġett ta’ valur (formazzjoni ta’ kapital gross negattiva) mill-bejjiegħ. Fil-każ ta’ tranżazzjoni mal-bqija tad-dinja, l-importazzjoni jew l-esportazzjoni ta’ oġġett għandha tiġi rreġistrata. Il-bejgħ ta' oġġett ta' valur minn unità domestika m'għandux jiġi rreġistrat bħala nefqa finali f’konsum negattiva;

f)       meta l-oġġetti militari li jdumu jintużaw eżistenti jinbiegħu barra mill-pajjiż mill-gvern, dan jiġi rreġistrat bħala esportazzjoni ta’ oġġetti u bħala formazzjoni ta’ kapital fiss negattiva mill-gvern.

3.183     It-tranżazzjonijiet f’oġġetti eżistenti jiġu rreġistrati fiż-żmien meta tinbidel is-sjieda. Jiġu applikati l-prinċipji ta’ valutazzjoni xierqa għat-tip ta’ tranżazzjonijiet fil-prodotti involuti.

AKKWISTI NIEQES ID-DISPONIMENTI TA’ ASSI MHUX PRODOTTI (NP)

3.184     Definizzjoni:

L-assi mhux prodotti jikkonsistu f’assi li ma ġewx prodotti fi ħdan il-fruntiera tal-produzzjoni u li jistgħu jintużaw fil-produzzjoni tal-oġġetti u s-servizzi.

3.185     Tliet kategoriji ta’ akkwisti nieqes id-disponimenti tal-assi mhux prodotti huma distinti:

a)      Akkwist nieqes id-disponimenti tar-riżorsi naturali (NP.1);

b)      Akkwist nieqes id-disponiment ta’ kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji (NP.2);

c)      Ix-xiri nieqes il-bejgħ ta’ assi tal-avvjament u tal-kummerċjalizzazzjoni (NP.3).

3.186     Ir-riżorsi naturali għandhom jikkonsistu fil-kategoriji li ġejjin

a)      Art;

b)      Riżervi minerali u tal-enerġija;

c)      Riżorsi bijoloġiċi mhux koltivati;

d)      Riżorsi tal-ilma;

e)      Spettri tar-radju;

f)       Riżorsi naturali oħra.

Ir-riżorsi naturali jeskludu r-riżori bioloġiċi koltivati ta’ assi prodotti. Ix-xiri jew il-bejgħ ta’ riżorsi bioloġiċi kkultivati ma jiġux irreġistrati bħala akkwist nieqes id-disponiment ta’ riżorsi naturali; jiġu rreġistrati bħala formazzjoni ta’ kapital fiss. Barra minn hekk, il-ħlasijiet għall-użu temporanju tar-riżorsi naturali mhumiex irreġistrati bħala akkwist tar-riżorsi naturali; dawn huma rreġistrati bħala kiri, jiġifieri bħala dħul mill-proprjetà (ara il-Kapitolu 15: Kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji).

3.187     L-art hija definita bħala l-art fiha nnifisha, inkluża l-ħamrija li tkopriha u l-ilma tal-wiċċ assoċjat. L-ilma tal-wiċċ assoċjat jinkludi kwalunkwe ilmijiet interni (ġibjuni, lagijiet, xmajjar, eċċ) li fuqhom jistgħu jiġu eżerċitati d-drittijiet tas-sjieda.

3.188     L-oġġetti li ġejjin mhumiex inklużi taħt it-titolu ta’ art:

a)      bini jew strutturi oħra fuq l-art jew li jgħaddu minnha (pereżempju toroq u mini);

b)      dwieli, ġonna tas-siġar tal-frott, jew pjantaġġuni oħra tas-siġar u għelejjel li qed jitkabbru, eċċ;

c)      assi tas-saffi ta’ taħt il-ħamrija;

d)      riżorsi bioloġiċi mhux kkultivati;

e)      riżorsi tal-ilma ta’ taħt l-art.

Il-partiti a) u b) huma assi fiss prodotti, il-partiti c), d) u e) huma tipi ta’ assi mhux prodotti.

3.189     L-akkwisti u d-disponimenti tal-art u riżorsi naturali oħra huma valutati għall-prezzijiet tas-suq eżistenti fiż-żmien meta jseħħu l-akkwisti/disponimenti. It-tranżazzjonijiet fir-riżorsi naturali jiġu rreġistrati għall-istess valur fil-kontijiet tax-xerrej u f’dawk tal-bejjiegħ. Dan il-valur jeskludi l-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda tar-riżorsi naturali. Dawn l-ispejjeż huma ttrattati bħala formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

3.190     Il-kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji bħala assi mhux prodotti jikkonsistu f'dawn il-klassijiet:

a)      Kuntratti tal-kiri operattivi trasferibbli;

b)      Permessi għall-użu tar-riżorsi naturali, pereżempju kwoti tas-sajd;

c)      Permessi biex jitwettqu attivitajiet speċifiċi, pereżempju permessi tal-emissjoni u liċenzji għal numru limitat ta' każinos jew għall-operat ta' taksis f'ċertu żona;

d)      Drittijiet għal oġġetti u servizzi futuri fuq bażi esklussiva, pereżempju kuntratti tal-futbolers u dritt esklussiv ta’ pubblikatur li jippubblika xogħlijiet ġodda minn awtur imsemmi.

3.191     Kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji bħala kategorija ta' assi mhux prodotti, minbarra l-kiri operattiv tat-tali assi; il-ħlasijiet għall-kiri operattiv jiġu reġistrati bħala konsum intermedju.

Il-valur tal-akkwisti u d-disponimenti tal-kuntratti, kuntratti tal-kiri u liċenzji jeskludi l-ispejjeż assoċjati tat-trasferiment tas-sjieda. L-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda huma komponent tal-formazzjoni ta’ kapital fiss gross.

3.192     Definizzjoni: Il-valur tal-assi tal-avvjament u kummerċjabbli huwa d-differenza bejn il-valur imħallas għal intrapriża bħala "negozju attiv" u s-somma tal-assi tagħha nieqes is-somma tal-obbligazzjonijiet tagħha. Biex jiġi kkalkulat il-valur totali tal-assi neqsin l-obbligazzjonijiet, kull ass u obbligazzjoni individwali tiġi identifikata u valutata separatament.

3.193     L-avvjament jiġi rreġistrat biss meta l-valur tiegħu jiġi evidenzjat minn tranżazzjoni tas-suq, pereżempju permezz tal-bejgħ tal-korporazzjoni sħiħa. Fejn l-assi kummerċjabbli identifikati jinbiegħu individwalment u separatament mill-korporazzjoni sħiħa, it-tali bejgħ jiġi rreġistrat ukoll taħt din il-partita.

3.194     L-akkwisti nieqes id-disponimenti ta’ assi mhux prodotti jiġu rreġistrati fil-kont kapitali tas-setturi, l-ekonomija totali u l-bqija tad-dinja.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 04

 

ANNESS A tal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 4: TRANŻAZZJONIJIET DISTRIBUTTIVI

4.01 Definizzjoni: || It-tranżazzjonijiet distributtivi huma tranżazzjonijiet fejn il-valur miżjud iġġenerat mill-produzzjoni jiġi distribwit lill-fatturi tax-xogħol u tal-kapital kif ukoll lill-gvern, u tranżazzjonijiet li jwettqu ridistribuzzjoni tal-introjtu u l-ġid.

Hemm distinzjoni bejn it-trasferimenti kurrenti u kapitali, fejn it-trasferimenti kapitali jwettqu ridistribuzzjoni tat-tfaddil jew tal-ġid u mhux tal-introjtu.

KUMPENS TAL-IMPJEGATI (D.1)

4.02 Definizzjoni: || Il-kumpens tal-impjegati (D.1) huwa definit bħala r-rimunerazzjoni totali, fi flus jew in natura, pagabbli minn impjegatur jew impjegat bi tpattija għal xogħol li jkun għamel dan tal-aħħar matul il-perjodu tal-kontabilità.

Il-kumpens tal-impjegati huwa magħmul mill-komponenti li ġejjin:

(a)     pagi u salarji (D.11):

– pagi u salarji fi flus;

– pagi u s-salarji in natura.

(b)     kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegaturi (D.12):

– kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.121);

– kontribuzzjonijiet tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.1211);

– kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.1212).

– kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.122):

– kontribuzzjonijiet tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.1221);

– kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.1222).

PAGI U SALARJI (D.11)

Pagi u salarji fi flus

4.03       Il-pagi u s-salarji fi flus jinkludu l-kontribuzzjonijiet soċjali, it-taxxi fuq l-introjtu, u pagamenti oħra pagabbli mill-impjegat, inkluż dawk miżmuma mill-impjegatur u mħallsa direttament lill-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali, l-awtoritajiet tat-taxxa, eċċ, f'isem l-impjegat:

Il-pagi u s-salarji fi flus jinkludu t-tipi ta' rimunerazzjoni li ġejjin:

a)      pagi u salarji bażiċi pagabbli f'intervalli regolari;

b)      pagamenti miżjuda, bħal pagamenti għal sahra, xogħol bil-lejl jew fi tmiem il-ġimgħa, ċirkostanzi sgradevoli jew perikolużi;

c)      allokazzjonijiet għall-għoli tal-ħajja, allokazzjonijiet lokali u allokazzjonijiet għall-espatrijazzjoni;

d)      bonuses jew ħlasijiet eċċezzjonali oħra marbuta mal-prestazzjoni ġenerali tal-impriża li jingħataw taħt skemi ta' inċentivi; bonusijiet ibbażati fuq il-produttività jew il-profitti, il-bonuses tal-Milied jew tal-Ewwel tas-Sena minbarra l-benefiċċji soċjali tal-impjegat (ara l-paragrafu 4.07. c); il-paga "tat-13 sal-14-il xahar" magħrufa wkoll bħala l-paga supplimentari annwali;

e)      allokazzjonijiet għat-trasport lejn ix-xogħol u lura, minbarra allokazzjonijiet jew rimbors tal-impjegati għal spejjeż tal-ivvjaġġar, is-separazzjoni, il-ġarr u d-divertiment imġarrba fl-andament tad-doveri tagħhom (ara l-paragrafu 4.07. a);

f)       paga tal-vaganzi għal vaganzi uffiċjali jew vaganzi annwali;

g)      kummissjonijiet, tipps, miżati għall-attendenza u tad-diretturi mħallsa lill-impjegati;

h)      pagamenti mħallsa mill-impjegaturi lill-impjegati tagħhom taħt skemi ta' tfaddil;

i)       pagamenti eċċezzjonali lill-impjegati li jitilqu mill-impriża, jekk dawk il-pagamenti ma jkunux marbuta ma' ftehim kollettiv;

j)       allokazzjonijiet għad-djar imħallsa fi flus mill-impjegaturi lill-impjegati tagħhom.

Pagi u salarji in natura

4.04 Definizzjoni: || Il-pagi u s-salarji in natura jikkonsistu fi prodotti u servizzi, jew benefiċċji oħra mhux finanzjarji, li jingħataw mingħajr ħlas jew bi prezzijiet imnaqqsa mill-impjegaturi, li jistgħu jintużaw mill-impjegati f'ħinhom u bid-diskrezzjoni tagħhom, għas-sodisfazzjon tal-bżonnijiet jew ix-xewqat tagħhom stess jew dawk tal-membri tal-familja tagħhom.

4.05       Eżempji ta' pagi u salarji in natura huma:

a)      ikel u xorb, inkluż dawk ikkunsmati waqt l-ivvjaġġar fuq xogħol iżda minbarra l-ikel u x-xorb speċjali li jkunu meħtieġa minħabba l-kundizzjonijiet eċċezzjonali tax-xogħol. It-tnaqqis fil-prezzijiet miksub f'canteens mingħajr ħlas jew issussidjati, jew miksuba permezz ta' kupuni għall-ikel, huwa inkluż fil-pagi u s-salarji in natura;

b)      servizzi ta' djar jew akkomodazzjoni mixtrija jew tal-kont proprju ta' tip li jista' jintuża mill-membri kollha tal-familja tal-impjegat;

c)      uniformijiet jew forom oħra ta' ħwejjeġ speċjali li l-impjegati jagħżlu li jilbsu ta' spiss barra x-xogħol kif ukoll ix-xogħol stess;

d)      is-servizzi ta' vetturi jew prodotti dewwiema oħra pprovduti għall-użu personali tal-impjegati;

e)      prodotti u servizzi prodotti bħala outputs mill-proċessi tal-produzzjoni tal-impjegatur stess, bħal ivvjaġġar b'xejn għall-impjegati tal-linji tal-ferroviji jew tal-ajru, faħam b'xejn għall-ħaddiema fil-minjieri, jew ikel b'xejn għall-impjegati fl-agrikoltura;

f)       l-għoti ta' faċilitajiet tal-isports, tar-rikreazzjoni jew tal-vaganzi għall-impjegati u l-familji tagħhom;

g)      it-trasport lejn ix-xogħol u lura, ħlief meta jkun organizzat fil-ħin tal-impjegatur, u parkeġġ għall-karozzi meta dan kieku jkollu jitħallas;

h)      servizzi għall-kura tat-tfal tal-impjegati;

i)       pagamenti għall-benefiċċju tal-impjegati, minn impjegaturi lil kunsilli tax-xogħlijiet jew korpi simili;

j)       ishma mogħtija bħala bonus lill-impjegati;

k)      self lill-impjegati b'rati vantaġġjużi ta' imgħax. Il-valur ta' dan il-benefiċċju jiġi stmat bħala l-ammont li l-impjegat ikollu jħallas li kieku l-imgħax kien bil-kundizzjonijiet tas-suq, nieqes l-ammont ta' imgħax li effettivament tħallas. Il-benefiċċju jiġi rreġistrat f'pagi u salarji fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu, u l-pagament imputat korrispondenti ta' imgħax mill-impjegat lill-impjegatur jitniżżel fid-distribuzzjoni primarja tal-kont tal-introjtu;

l)       Opzjonijiet fuq it-titoli (stock options), meta impjegatur jagħti impjegat l-għażla li jixtri t-titoli jew l-ishma bi prezz speċifikat f'data iktar 'il quddiem (ara l-paragrafi minn 4.168 sa 4.178);

m)     L-introjtu ġġenerat minn attivitajiet mhux osservati f'setturi korporattivi u ttrasferiti lill-impjegati li jipparteċipaw f'dawn l-attivitajiet għall-użu privat tagħhom.

4.06       Il-prodotti u s-servizzi mogħtija lil impjegati bħala pagi u salarji in natura, jiġu vvalutati fil-prezzijiet bażiċi meta jiġu prodotti mill-impjegatur, u bil-prezzijiet tax-xerrej meta mixtrija mill-impjegatur. Meta jingħataw b'xejn, il-valur sħiħ tal-pagi u s-salarji in natura jiġi kkalkulat skont il-prezzijiet bażiċi (jew il-prezzijiet tax-xerrej tal-impjegatur meta jinxtraw mill-impjegatur) tal-prodotti u s-servizzi kkonċernati. Dan il-valur jitnaqqas mill-ammont imħallas mill-impjegat meta l-prodotti u s-servizzi jingħataw bi prezzijiet imnaqqsa minflok b'xejn.

4.07       Il-pagi u s-salarji ma jinkludux dan li ġej:

a)      infiq mill-impjegaturi meħtieġ għall-proċess tal-produzzjoni tal-impjegatur. Dawn li ġejjin huma eżempji:

(1)     allokazzjonijiet jew ir-rimbors tal-impjegati għall-ispejjeż tal-ivvjaġġar, separazzjoni, ġarr u divertiment imġarrba fl-andament ta' xogħolhom;

(2)     infiq għall-għoti ta' faċilitajiet fil-post tax-xogħol, eżamijiet mediċi meħtieġa minħabba n-natura tax-xogħol, l-għoti ta' ħwejjeġ għax-xogħol li jintlibsu għax-xogħol;

(3)     servizzi ta' akkomodazzjoni fil-post tax-xogħol ta' tip li ma jistgħux jintużaw mill-unitajiet domestiċi tal-impjegat, pereżempju kabini, dormitorji, ħostels tal-ħaddiema, eċċ.;

(4)     ikel u xorb speċjali meħtieġa minħabba l-kundizzjonijiet eċċezzjonali tax-xogħol;

(5)     konċessjonijiet imħallsa lill-impjegati għax-xiri ta' għodda, tagħmir jew lbies speċjali meħtieġa għax-xogħol tagħhom, jew dik il-parti tal-pagi u s-salarji tagħhom li, skont il-kuntratti tal-impjieg tagħhom, l-impjegati huma mitluba jużaw għal tali xiri. Meta l-impjegati li huma rikjesti mill-kuntratt tal-impjieg tagħhom li jixtru għodda, tagħmir, ilbies speċjali, eċċ. ma jiġux rimborsati bis-sħiħ, l-ispejjeż li jibqa' jitnaqqsu mill-ammonti li jirċievu f'pagi u salarji u l-konsum intermedju tal-impjegatur jiżdied b'mod korrispondenti.

Dan l-infiq fuq il-prodotti u s-servizzi li l-impjegaturi huma obbligati jipprovdu lill-impjegati tagħhom sabiex ikunu jistgħu jwettqu xogħolhom, jiġi ttrattat bħala konsum intermedju mill-impjegaturi.

b)      L-ammonti ta' pagi u salarji li l-impjegaturi jħallsu lill-impjegati tagħhom temporanjament fil-każ ta' mard, maternità, korriment industrijali, diżabilità, eċċ. Dawn il-pagamenti jiġu ttrattati bħala benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali mhux tal-pensjoni (D.6222), u l-istess ammonti jitniżżlu taħt il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati mhux tal-pensjoni tal-impjegaturi (D.1222);

c)      benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali marbuta mal-impjiegi, fl-għamla ta' allokazzjonijiet għat-tfal, il-konjugi, il-familja, l-edukazzjoni jew allokazzjonijiet oħrajn fir-rigward tad-dipendenti, u fl-għamla tal-għoti ta' servizzi mediċi b'xejn (minbarra dawk meħtieġa minħabba n-natura tax-xogħol) lill-impjegati u l-familji tagħhom;

d)      taxxi pagabbli mill-impjegatur fuq il-kont tal-pagi u s-salarji – pereżempju, taxxa tal-lista tal-pagi. Dawn it-taxxi pagabbli mill-impriżi jiġu evalwati bħala proporzjon tal-pagi u s-salarji mħallsa jew bħala ammont fiss għal kull persuna impjegata. Jiġu ttrattati bħala taxxi oħra fuq il-produzzjoni.

e)      pagamenti lill-ħaddiema li jaħdmu mid-dar b'rati ta' xogħol bl-imqita. Meta l-introju li jirċievi ħaddiem mid-dar ikun funzjoni tal-valur tal-outputs minn xi proċess tal-produzzjoni li għalih tkun responsabbli dik il-persuna, irrispettivament minn kemm sar xogħol, dan it-tip ta' rimunerazzjoni jimplika li l-ħaddiem jaħdem għal rasu.

KONTRIBUZZJONIJIET SOĊJALI TAL-IMPJEGATURI (D.12)

4.08 Definizzjoni: || Il-kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegaturi huma kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli mill-impjegaturi lill-iskemi tas-sigurtà soċjali jew skemi tal-assigurazzjoni soċjali oħra marbuta mal-impjiegi biex jiżguraw il-benefiċċji soċjali għall-impjegati tagħhom.

Ammont daqs il-valur tal-kontribuzzjonijiet soċjali li jħallsu l-impjegaturi sabiex jiżguraw li l-impjegati tagħhom ikunu intitolati għall-benefiċċji soċjali jitniżżel taħt il-kumpens tal-impjegati. Il-kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegaturi jistgħu jkunu effettivi jew imputati.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.121)

4.09 Definizzjoni: || Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.121) jikkonsistu fil-pagamenti mill-impjegaturi għall-benefiċċju tal-impjegati tagħhom lill-assiguraturi (skemi tas-sigurta soċjali u skemi oħra tal-assigurazzjoni soċjali marbuta mal-impjiegi). Dawn il-pagamenti jkopru l-kontribuzzjonijiet statutorji, konvenzjonali, kuntrattwali u volontarji għas-sigurtà kontra r-riskji jew il-bżonnijiet soċjali.

Għalkemm imħallsa direttament mill-impjegaturi lill-assiguraturi, dawn il-kontribuzzjonijiet tal-impjegaturi jiġu ttrattati bħala komponenti tal-kumpens tal-impjegati. L-impjegati mbagħad jitniżżlu li jħallsu l-kontribuzzjonijiet lill-assiguraturi.

Il-kontribuzzjoni soċjali effettiva tal-impjegatur fiha żewġ kategoriji: il-kontribuzzjonijiet marbuta mal-pensjonijiet u l-kontribuzzjonijiet għal benefiċċji oħra, jitniżżlu separatament taħt l-intestaturi li ġejjin:

a)      Il-kontribuzzjonijiet għall-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.1211);

b)      Il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.1212).

Il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi jikkorrispondu għall-kontribuzzjonijiet marbuta mar-riskji u l-bżonnijiet soċjali għajr il-pensjonijiet, bħal mard, maternità, korriment industrijali, diżabilità, sensji, eċċ. tal-impjegati tagħhom.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.122)

4.10 Definizzjoni: || Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.122) jirrappreżentaw il-kontroparti ta' benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali (nieqes il-kontribuzzjonijiet soċjali eventwali tal-impjegati) imħallsa direttament mill-impjegaturi lill-impjegati tagħhom jew lil persuni li kienu impjegati tagħhom u lil persuni eliġibbli oħrajn mingħajr l-involviment ta' intrapriża tal-assigurazzjoni jew fond awtonomu tal-pensjonijiet, u mingħajr ma jinħoloq fond speċjali jew riserva segregata għal dan l-iskop.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegatur jinqasmu f'żewġ kategoriji:

a)      Il-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.1221)

L-iskemi tal- assigurazzjoni soċjali fir-rigward tal-pensjonijiet jiġu kklassifikati bħala skemi ta' kontribuzzjoni definita jew skemi ta' benefiċċju definit.

Skema ta' kontribuzzjoni definita hija waħda fejn il-benefiċċji jiġu determinati mill-kontribuzzjonijiet li jsiru lill-iskema u r-ritorn mill-investiment tal-fondi. Fil-waqt tal-irtirar huwa l-impjegat li jieħu fuqu r-riskji kollha fir-rigward tal-benefiċċji pagabbli. Għal dan it-tip ta' skemi ma hemmx kontribuzzjonijiet imputati sakemm l-impjegatur ma jkunx jopera l-iskema hu stess. F'dan il-każ, l-ispejjeż tat-tħaddim tal-iskema jiġu ttrattati bħala kontribuzzjoni imputata pagabbli lill-impjegat bħala parti mill-kumpens tal-impjegati. Dan l-ammont jitniżżel ukoll bħala infiq għall-konsum finali mill-unitajiet domestiċi għal servizzi finanzjarji.

Skema ta' benefiċċju definit hija waħda fejn il-benefiċċji pagabbli lill-membri jiġu determinati mir-regoli tal-iskema, jiġifieri bl-użu ta' formola biex jiġi determinat il-pagament jew pagament minimu. Fi skema tipika ta' benefiċċju definit, kemm l-impjegatur kif ukoll l-impjegat jagħmlu l-kontribuzzjonijiet, u l-kontribuzzjoni tal-impjegat tkun obbligatorja u tkun perċentwal tas-salarju kurrenti. L-ispejjeż għall-benefiċċji kkwotati jkunu r-responsabbiltà tal-impjegatur. Huwa l-impjegatur li jieħu fuqu r-riskju għall-għoti tal-benefiċċji.

Fi skema ta' benefiċċju definit, hemm kontribuzzjoni imputata mill-impjegatur ikkalkulata skont il-kalkolu li ġej:

Il-kontribuzzjoni imputata mill-impjegatur hija daqs

Iż-żieda fil-benefiċċju minħabba l-perjodu ta' impjieg kurrenti

nieqes           is-somma tal-kontribuzzjoni effettiva tal-impjegatur

nieqes           is-somma ta' kull kontribuzzjoni mill-impjegat

flimkien ma' l-ispejjeż tat-tħaddim tal-iskema.

Xi skemi jistgħu jitqiesu li mhumiex kontributorji billi ma jsirux kontribuzzjonijiet effettivi la mill-impjegatur u lanqas mill-impjegat. Madankollu, kontribuzzjoni imputata mill-impjegatur tiġi kkalkulata u imputata kif għadu kif ġie deskritt.

Fejn l-intitolamenti tal-pensjonijiet ta' skemi għall-impjegati tal-gvern ma jitniżżlux fil-kontijiet tal-qalba, il-kontribuzzjonijiet imputatati tal-pensjoni tal-impjegaturi tal-gvern għandhom jiġu stmati fuq il-bażi tal-kalkoli attwarji. Fil-każijiet biss fejn il-kalkoli attwarji ma jistgħux jiksbu livell suffiċjenti ta' affidabbiltà, huma possibbli żewġ approċċi oħra biex jiġu stmati l-kontribuzzjonijiet imputati tal-pensjoni tal-impjegaturi tal-gvern:

(1)     abbażi ta' perċentwal raġonevoli tal-pagi u s-salarji mħallsa lill-impjegati kurrenti jew

(2)     bħala ekwivalenti għad-differenza bejn il-benefiċċji kurrenti pagabbli u l-kontribuzzjonijiet kurrenti pagabbli (kemm mill-impjegati kif ukoll mill-gvern bħala impjegatur).

b)      Il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.1222)

Minkejja li ċerti benefiċċji soċjali jitħallsu direttament mill-impjegaturi, u mhux permezz tal-fondi tas-sigurtà soċjali jew assiguraturi oħra, dawn xorta jistgħu jitniżżlu bħala benefiċċji tal-benessri soċjali. Billi l-ispejjeż ta' dawn il-benefiċċji jiffurmaw parti mill-ispejjeż tax-xogħol tal-impjegaturi, dawn jiġu inklużi wkoll fil-kumpens tal-impjegati. Ir-rimunerazzjoni tiġi għalhekk imputata għal dawn l-impjegati f'valur ekwivalenti għall-ammont tal-kontribuzzjonijiet soċjali li jinħtieġ biex jiġu żgurati l-intitolamenti għall-benefiċċji soċjali li jakkumulaw. Dawn l-ammonti jikkunsidraw kull kontribuzzjoni effettiva li saret mill-impjegatur jew mill-impjegat u ma jiddependux biss fuq il-livelli tal-benefiċċji attwalment pagabbli iżda wkoll fuq il-modi li bihom il-passiv tal-impjegaturi taħt skemi bħal dawn aktarx li se jevolvi fil-futur b'riżultat ta' fatturi bħal bidliet mistennija fin-numri, id-distribuzzjoni tal-etajiet u l-istennijiet tat-tul tal-ħajja tal-impjegati preżenti u preċedenti tagħhom. Il-valuri imputati għall-kontribuzzjonijiet huma bbażati fuq l-istess tip ta' kalkoli attwarji li jiddeterminaw il-livelli tal-primjums li jitolbu l-intrapriżi tal-assigurazzjoni.

Fil-prattika, madankollu, jista' jkun diffiċli li jiġu kkalkulati b'mod preċiż l-ammonti ta' dawn il-kontribuzzjonijiet imputati. L-impjegatur jista' jagħmel stimi hu stess, forsi abbażi tal-kontribuzzjonijiet imħallsa fi skemi ffinanzjati b'mod simili, sabiex jikkalkula l-passiv li aktarx ikollu fil-futur, u dawn l-estimi jistgħu jintużaw meta jkunu disponibbli. Metodu aċċettabbli ieħor huwa l-użu ta' perċentwal raġonevoli tal-pagi u s-salarji mħallsa lill-impjegati attwali. Inkella, l-unika alternattiva prattika hija li jintużaw il-benefiċċji mhux tal-pensjoni mhux finanzjati pagabbli mill-impjegatur waqt l-istess perjodu tal-kontabilità bħala stima tar-rimunerazzjoni imputata li tkun meħtieġa biex tkopri l-kontribuzzjonijiet imputati. Il-benefiċċji mħallsa effettivament fil-perjodu attwali jipprovdu stima aċċettabbli tal-kontribuzzjonijiet u r-rimunerazzjoni imputata relatata.

4.11       Fil-kontijiet tas-setturi, l-ispejjeż tal-benefiċċji soċjali diretti jidhru l-ewwel fost l-użi fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu, bħala komponent tal-kumpens tal-impjegati, u għat-tieni darba fost l-użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu, bħala benefiċċji soċjali. Sabiex jiġi bbilanċjat dan il-kont tal-aħħar, huwa assunt li l-unitajiet domestiċi tal-impjegati jħallsu lura lis-setturi tal-impjegaturi l-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi li, flimkien mal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegati eventwali, jiffinanzjaw il-benefiċċji diretti tal-benessri soċjali mogħtija lilhom minn dawn l-istess impjegaturi. Dan iċ-ċirkwit nozzjonali huwa simili għal dak tal-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi, li jgħaddu mill-kontijiet tal-unijajiet domestiċi u mbagħad jitqiesu li tħallsu minnhom lill-assiguraturi.

4.12       Meta ssir ir-reġistrazzjoni tal-kumpens tal-impjegati:

a)      il-pagi u s-salarji (D.11) jitniżżlu fil-perjodu li matulu jsir ix-xogħol. Madankollu, il-bonuses ad hoc jew pagamenti oħra eċċezzjonali, bħall-pagamenti tat-13-il xahar, jiġu rreġistrati meta għandhom jitħallsu. Meta ssir ir-reġistrazzjoni tal-opzjonijiet fuq it-titoli huwa mifrux fuq il-perjodu bejn id-data tal-għotja u d-data meta jistgħu jintużaw. Jekk id-dejta ma tkunx adegwata, il-valur tal-opzjoni tiġi rreġistrata fid-data meta tista' tintuża.

b)      il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.121) jiġu rreġistrati fil-perjodu li matulu jsir ix-xogħol;

c)      il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.122) jiġu rreġistrati skont il-kategoriji li ġejjin:

(1)     Dawk li jirrappreżentaw il-kontroparti tal-benefiċċji soċjali diretti jiġu rreġistrati fil-perjodu li matulu jsir ix-xogħol;

(2)     Dawk li jirrappreżentaw il-kontroparti tal-benefiċċji soċjali diretti volontarji jiġu rreġistrati fil-waqt meta jingħataw dawn il-benefiċċji.

4.13       Il-kumpens tal-impjegati jikkonsisti fil-komponenti li ġejjin:

a)      il-kumpens tal-impjegati residenti mill-impjegaturi residenti;

b)      il-kumpens tal-impjegati residenti minn impjegaturi mhux residenti;

c)      il-kumpens ta' impjegati mhux residenti minn impjegaturi residenti.

Dawn il-punti differenti jiġu rreġistrati kif ġej:

(1)     il-kumpens ta' impjegati residenti u mhux residenti minn gruppi ta' impjegaturi residenti jiġbor flimkien il-punti (a) u (c) u jiġi rreġistrat bħala użi fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tas-setturi u l-industriji li jagħmlu parti minnhom l-impjegaturi;

(2)     il-kumpens ta' impjegati residenti minn impjegaturi residenti u mhux residenti jiġbor flimkien il-punti (a) u (b) u jiġi rreġistrat bħala riżorsi kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tal-unitajiet domestiċi;

(3)     il-punt (b), il-kumpens tal-impjegati residenti minn impjegaturi mhux residenti, jiġi rreġistrat bħala użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti;

(4)     il-punt (c), il-kumpens tal-impjegati mhux residenti minn impjegaturi residenti, jiġi rreġistrat bħala riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

TAXXI FUQ IL-PRODUZZJONI U L-IMPORTAZZJONIJIET (D.2)

4.14 Definizzjoni: || It-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet (D.2) jikkonsistu f'pagamenti obbligatorji mingħajr kontroparti fi flus jew in natura, li jiġu imposti mill-amministrazzjoni pubblika, jew mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, fir-rigward tal-produzzjoni u l-importazzjoni ta' prodotti u servizzi, l-impjiegi tal-ħaddiema, is-sjieda jew l-użu ta' art, bini jew assi oħra użati fil-produzzjoni. Dawn it-taxxi huma pagabbli irrispettivament mill-profitti li jkunu saru.

4.15       It-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet huma magħmula minn dawn li ġejjin:

a)      taxxi fuq il-prodotti (D.21):

(1)     taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT (D.211);

(2)     taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra l-VAT (D.212);

– dazji fuq l-importazzjonijiet (D.2121);

– taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji (D.2122);

(3)     taxxi fuq il-prodotti, ħlief il-VAT u t-taxxi fuq l-importazzjonijiet (D.214);

b)      taxxi oħra fuq il-produzzjoni (D.29).

TAXXI FUQ IL-PRODOTTI (D.21)

4.16 Definizzjoni: || It-taxxi fuq il-prodotti (D.21) huma taxxi li huma pagabbli għal kull unita ta' xi prodott jew servizz prodott jew fi tranżazzjoni. It-taxxa tista' tkun ammont speċifiku ta' flus għal kull unità ta' kwantità ta' prodott jew servizz, jew tista' tiġi kkalkulata bħala perċentwal speċifiku tal-prezz ta' kull unita jew il-valur tal-prodotti u s-servizzi prodotti jew fi tranżazzjoni. It-taxxi evalwati fuq prodott, irrispettivament minn liema unità istituzzjonali tħallas it-taxxa, huma inklużi fit-taxxi fuq il-prodotti, sakemm ma jkunux speċifikament inklużi taħt intestatura oħra.

Taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT) (D.211)

4.17 Definizzjoni: || Taxxa tat-tip tal-valur miżjud (VAT) hija taxxa fuq il-prodotti jew is-servizzi li tinġabar fi stadji mill-intrapriżi u li fl-aħħar nett titħallas bis-sħiħ mix-xerrejja finali.

Din l-intestatura taxxi tat-tip tal-valur miżjud (D.211) tinkludi t-taxxa fuq il-valur miżjud li tinġabar mill-gvern ġenerali u li tiġi applikata lill-prodotti nazzjonali u impurtati, kif ukoll lil taxxi deduċibbli oħra applikati taħt regoli simili għal dawk li jirregolaw il-VAT. It-taxxi tat-tip tal-VAT minn hawn 'il quddiem se jissejħu "VAT". Il-karatteristika komuni tat-taxxi tat-tip tal-VAT hija li l-produtturi huma obbligati jħallsu biss lill-gvern id-differenza bejn il-VAT fuq il-bejgħ tagħhom u l-VAT fuq ix-xiri tagħhom għall-konsum intermedju u l-formazzjoni grossa tal-kapital fiss.

Il-VAT jiġi rreġistrat fuq bażi netta fis-sens li:

a)      l-outputs tal-prodotti u s-servizzi u l-importazzjonijiet jiġu vvalutati mingħajr VAT;

b)      ix-xiri ta' prodotti u servizzi jiġi rreġistrat bil-VAT mhux deduċibbli. Il-VAT jiġi rreġistrat bħala mġarrab mix-xerrej, mhux mill-bejjiegħa, u preċiżament minn dawk ix-xerrejja biss li ma jistgħux inaqqsuha. Il-parti l-kbira tal-VAT tiġi rreġistrata bħala mħallsa fuq l-użi finali, primarjament fuq il-konsum tal-unitajiet domestiċi.

Għall-ekonomija totali, il-VAT hija ekwivalenti għad-differenza bejn il-VAT totali fatturat u l-VAT deduċibbli totali (ara l-paragrafu 4.27).

Taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra l-VAT (D.212)

4.18 Definizzjoni: || It-taxxi u d-dazji fuq l-importazzjonijiet, minbarra l-VAT, (D.212) jinkludu pagamenti obbligatorji miġbura mill-gvern government jew l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropew fuq il-prodotti importati, minbarra l-VAT, sabiex idaħħluhom fiċ-ċirkolazzjoni ħielsa fit-territorju ekonomiku, u fuq servizzi pprovduti lil unitajiet residenti minn unitajiet mhux residenti.

Dawn il-pagamenti jinkudu:

a)      dazji fuq l-importazzjonijiet (D.2121): dawn jikkonsistu f'dazji doganali, jew spejjeż oħra fuq l-importazzjonijiet, pagabbli skont l-iskedi tariffarji doganali fuq il-prodotti ta' tip partikolari meta jidħlu biex jintużaw fit-territorju ekonomiku tal-pajjiż tal-utilizzazzjoni;

b)      taxxi fuq l-importazzjonijiet, minbarra l-VAT u dazji fuq l-importazzjonijiet (D.2122).

Din l-intestatura tinkludi:

(1)     taxxi fuq il-prodotti agrikoli importati;

(2)     ammonti kumpensatorji monetarji ntaxxati fuq l-importazzjonijiet;

(3)     dazji tas-sisa u taxxi speċjali fuq ċerti prodotti importati, sakemm dawn id-dazji u t-taxxi fuq prodotti simili ta' oriġini domestika jitħallsu mill-fergħa tal-produttur innifisha;

(4)     taxxi ġenerali fuq il-bejgħ pagabbli fuq l-importazzjonijiet tal-prodotti u s-servizzi;

(5)     taxxi fuq is-servizzi speċifiċi pprovduti mill-intrapiżi mhux residenti lil unitajiet residenti fit-territorju ekonomiku;

(6)     profitti tal-intrapriżi pubbliċi li jeżerċitaw monopolju fuq l-importazzjoni ta' xi prodotti jew servizzi, li jiġu ttrasferiti lill-Istat.

It-taxxi u d-dazji netti fuq l-importazzjonijiet, minbarra l-VAT, jiġu kkalkulati bit-tnaqqis tas-sussidji fuq l-importazzjonijiet (D.311) mit-taxxi u d-dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra l-VAT (D.212).

Taxxi fuq il-prodotti, minbarra l-VAT u t-taxxi fuq l-importazzjonijiet (D.214)

4.19 Definizzjoni: || It-taxxi fuq il-prodotti, minbarra l-VAT u t-taxxi fuq l-importazzjonijiet (D.214) jikkonsistu f'taxxi fuq il-prodotti u s-servizzi li jsiru pagabbli b'riżultat tal-produzzjoni, l-esportazzjoni, il-bejgħ, it-trasferiment, il-kiri jew it-twassil ta' dawn il-prodotti jew is-servizzi, b'riżultat tal-użu tagħhom għall-konsum personali jew il-formazzjoni kapitali tal-kont proprju.

4.20       Din l-intestatura tinkludi, partikolarment:

a)      id-dazji tas-sisa u t-taxxi fuq il-konsum (għajr dawk inklużi fit-taxxi u d-dazji fuq l-importazzjonijiet);

b)      it-taxxi tal-boll fuq il-bejgħ ta' prodotti speċifiċi, bħal xorb alkoħoliku jew it-tabakk, u fuq id-dokumenti legali jew iċ-ċekkijiet;

c)      it-taxxi fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji u kapitali, pagabbli fuq ix-xiri jew il-bejgħ tal-assi mhux finanzjarji u finanzjarji, inkluż il-kambju. Dawn isiru pagabbli meta jinbidel is-sid ta' art jew assi oħra, ħlief b'riżultat tat-trasferimenti kapitali (primarjament il-wirt u r-rigali). Dawn jiġu ttratati bħala taxxi fuq is-servizzi ta' intermedjarji;

d)      taxxi tar-reġistrazzjoni tal-karozzi;

e)      taxxi fuq id-divertiment;

f)       taxxi fuq il-lotteriji, il-logħob tal-azzard u l-imħatri għajr dawk fuq ir-rebħ;

g)      it-taxxi fuq il-primjums tal-assigurazzjoni;

h)      taxxi oħra fuq servizzi speċifiċi: lukandi jew akkomodazzjoni, servizzi tad-djar, ristoranti, trasport, komunikazzjoni, reklamar;

i)       taxxi ġenerali fuq il-bejgħ jew il-fatturat (minbarra taxxi tat-tip tal-VAT): dawn jinkludu t-taxxi fuq il-bejgħ bl-ingrossa u l-imnut tal-manifatturi, it-taxxi fuq ix-xiri, it-taxxi fuq il-fatturat;

j)       il-profitti tal-monopolji fiskali li jiġu ttrasferiti lill-Istat, ħlief dawk li jeżerċitaw monopolju fuq l-importazzjonijiet ta' xi prodotti jew servizzi (inklużi f'D.2122). Il-monopolji fiskali huma intrapriżi pubbliċi li jkunu ngħataw monopolju legali fuq il-produzzjoni jew id-distribuzzjoni ta' tip partikolari ta' prodott jew servizz sabiex jiżdied l-introjtu u mhux għall-promozzjoni tal-interessi tal-politika ekonomika jew soċjali pubblika. Meta intrapriża pubblika tingħata setgħat ta' monopolju bħala mezz ta' politika ekonomika jew soċjali apposta, minħabba n-natura speċjali tal-prodott jew is-servizz jew it-teknoloġija tal-produzzjoni – pereżempju, l-utilitajiet pubbliċi, l-uffiċċji tal-posta u t-telekomunikazzjonijiet, il-ferroviji, eċċ. – dan ma jitqiesx li huwa monopolju fiskali.

k)      dazji fuq l-esportazzjoni u ammonti kumpensatorji monetarji miġbura fuq l-esportazzjonijiet.

4.21       It-taxxi netti fuq il-prodotti jinkisbu bit-tnaqqis tas-sussidji fuq il-prodotti (D.31) mit-taxxi fuq il-prodotti (D.21).

TAXXI OĦRA FUQ IL-PRODUZZJONI (D.29)

4.22 Definizzjoni: || It-taxxi l-oħra fuq il-produzzjoni (D.29) jikkonsistu fit-taxxi kollha li l-intrapriżi jġarrbu b'riżultat tal-attivitajiet ta' produzzjoni tagħhom, indipendentement mill-kwantita jew il-valur tal-prodotti u s-servizzi prodotti jew mibjugħa.

Taxxi oħra fuq il-produzzjoni jisgħu jkunu pagabbli fuq l-art, l-assi fissi jew il-ħaddiema impjegati fil-proċess tal-produzzjoni jew fuq ċerti attivitajiet jew tranżazzjonijiet.

4.23       Taxxi oħra fuq il-produzzjoni (D.29.) jinkludu dawn li ġejjn:

a)      taxxi fuq is-sjieda jew l-użu ta' art, bini jew strutturi oħra utilizzati mill-intrapriżi fil-produzzjoni (inkluż bini okkupat mis-sidien tiegħu stess);

b)      it-taxxi fuq l-użu tal-assi fissi (pereżempju vetturi, makkinarju, tagħmir) għal skopijiet ta' produzzjoni, irrispettivament minn jekk l-assi humiex il-proprjeta tal-okkupant jew mikrija;

c)      taxxi fuq il-kont totali tal-pagi u t-taxxi fuq il-lista tal-pagi;

d)      taxxi fuq it-tranżazzjonijiet internazzjonali (pereżempju l-ivvjaġġar barra mill-pajjiż, rimessi barranin, jew tranżazzjonijiet simili ma' min mhux residenti) għal skopijiet ta' produzzjoni;

e)      taxxi mħallsa mill-intrapriżi għal-liċenzji kummerċjali u professjonali jekk dawk il-liċenzji jingħataw awtomatikament mal-ħlas tal-ammonti dovuti. F'dan il-każ, aktarx li dawn ikunu sempliċement mezz biex jiżdied l-introjtu, anki jekk il-gvern jista' jipprovdi ċertifikat, jew awtorizzazzjoni. Madankollu, jekk il-gvern juża l-ħruġ tal-liċenzji biex jeżerċita xi funzjoni regolatorja xierqa, pereżempju, meta l-gvern iwettaq kontrolli tal-adattabilità jew is-sikurezza tal-post tan-negozju, tal-adattabilità jew is-sikurezza tat-tagħmir użat, tal-kompetenza professjonali tal-impjegati, jew tal-kwalità jew l-istandard tal-prodotti jew is-servizzi prodotti qabel tingħata din il-liċenzja, il-pagamenti jiġu ttrattati bħala xiri tas-servizzi mogħtija, sakemm l-ammonti mitluba għal-liċenzji ma jkunux sproporzjonati kompletament mal-ispejjeż tal-kontrolli mwettqa mill-gvern;

f)       taxxi fuq it-tniġġis li jirriżulta mill-attivitajiet tal-produzzjoni. Dawn jikkonsistu fl-intaxxar tal-emissjoni jew il-ħruġ fl-ambjent ta' gassijiet jew likwidi ta' ħsara jew sustanzi dannużi oħra. Ma jinkludux pagamenti għall-ġbir u r-rimi ta' skart jew sustanzi ta' ħsara mill-awtoritajiet pubbliċi, li jikkostitwixxu konsum intermedjat tal-intrapriżi;

g)      sottokumpens tal-VAT li jirriżulta mis-sistema ta' rati fissi, li ta' spiss tinstab fl-agrikoltura.

4.24       Taxxi oħra fuq il-produzzjoni jeskludu t-taxxi fuq l-użu personali tal-vetturi eċċ. mill-unitajiet domestiċi, li jiġu rreġistrati taħt taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ.

TAXXI FUQ IL-PRODUZZJONI U L-IMPORTAZZJONIJIET IMĦALLSA LILL-ISTITUZZJONIJIET TAL-UNJONI EWROPEA

4.25       It-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet imħallsa lill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea jinkludu t-taxxi li ġejjin miġbura mill-gvernijiet nazzjonali f'isem l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea: dħul mill-politika agrikola komuni: taxxi fuq prodotti agrikoli impurtati, ammonti kumpensatorji monetarji imposti fuq esportazzjonijiet u importazzjonijiet, ammonti kumpensatorji monetarji intaxxati fuq l-esportazzjonijiet u l-importazzjonijiet, it-taxxi fuq il-produzzjoni taz-zokkor u t-taxxa fuq l-iżoglukożju, it-taxxi ta' koresponsabbiltà fuq il-ħalib u ċ-ċereali; - dħul minn kummerċ ma' pajjiżi terzi: dazji doganali intaxxati fuq il-bażi tat-Tariffa Integrata tal-Unjoni Ewropea (Taric);

It-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet imħallsa lill-Istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea ma jinkludux it-tielet riżorsa proprja bbażata fuq il-VAT, li hija inkluża fi trasferimenti kurrenti oħra taħt l-intestatura 'Riżorsi proprji tal-UE bbażati fuq il-VAT u l-ING (Introjtu Nazzjonali Gross) (D.76) (ara l-paragrafu 4.140)

TAXXI FUQ IL-PRODUZZJONI U L-IMPORTAZZJONIJIET: META GĦANDHOM JIĠU RREĠISTRATI U L-AMMONTI LI GĦANDHOM JIĠU RREĠISTRATI

4.26       Ir-reġistrazzjoni tat-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet: it-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet jiġu rreġistrati meta jseħħu l-attivitajiet, it-tranżazzjonijiet jew l-avvenimenti l-oħra li joħolqu l-obbligu għall-ħlas tat-taxxi.

4.27       Xi attivitajiet, tranżazzjonijiet jew avvenimenti ekonomiċi, li jiġġeneraw obbligu li jitħallsu t-taxxi, ma jindunawx bihom l-awtoritajiet tat-taxxa. Dawn l-attivitajiet, it-tranżazzjonijiet jew l-avvenimenti ma jirriżultawx f'assi jew passiv finanzjarji fl-għamla ta' ammonti pagabbli jew riċevibbli. L-ammonti rreġistrati huma biss dawk li hemm evidenza għalihom bl-istimi tat-taxxa, dikjarazzjonijiet jew strumenti oħra li joħolqu passiv fl-għamla ta' obbligi tal-ħlas fuq in-naħa ta' min iħallas it-taxxa. Ma jsirux imputazzjonijiet għal taxxi li ma hemmx evidenza għalihom mill-evalwazzjonijiet tat-taxxa.

It-taxxi rreġistrati fil-kontijiet jiġu minn żewġ sorsi: ammonti evidenzjati minn stimi u dikjarazzjonijiet jew irċevuti ta' flus.

a)      Jekk jintużaw l-istimi u d-dikjarazzjonijiet, l-ammonti għandhom jiġu aġġustati b'koeffiċjent li jirrifletti l-ammonti stmati u ddikjarati li qatt ma nġabru. Trattament alternattiv huwa li trasferiment kapitali (D.995 kif deskritt fil-paragrafu 4.165j) lis-setturi relevanti jiġi rreġistrat daqs l-istess aġġustament. Il-koeffiċjenti għandhom jiġu stmati fuq il-bażi ta' esperjenza fil-passat u stennijiet kurrenti fir-rigward ta' ammonti stmati u ddikjarati li qatt ma nġabru. Għandhom ikunu speċifiċi għat-tipi differenti ta' taxxi.

b)      Jekk jintużaw irċevuti ta' flus, għandhom ikunu aġġustati fiż-żmien sabiex il-flus jiġu attribwiti meta l-tkun seħħet l-attività sabiex tiġġenera l-passiv tat-taxxa. Dan l-aġġustament huwa bbażat fuq id-differenza medja ta' żmien bejn l-attività u l-irċevuta fiskali fi flus kontanti.

4.28       Il-valur totali tat-taxxi rreġistrati jinkludi l-imgħax fuq l-arretrati tat-taxxi dovuti u l-multi imposti mill-awtoritajiet tat-taxxi fejn dan l-imgħax u dawn il-multi ma jkunux jistgħu jiġu identifikati separatament. Il-valur totali tat-taxxi jinkludi l-miżati imposti f'rabta mal-ġbir jew l-irkupru tat-taxxi pendenti. Il-valur totali jitnaqqas bl-ammont ta' kull roħs tat-taxxa mill-amministrazzjoni pubblika bħala politika ekonomika u kull rifużjoni tat-taxxa minħabba ħlas żejjed.

4.29       Fis-sistema tal-kontijiet, it-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjoni (D.2) jitniżżlu kif ġej:

a)      fost l-użi fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-ekonomija totali;

b)      fost ir-riżorsi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-settur tal-amministrazzjoni pubblika u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

It-taxxi fuq il-prodotti jitniżżlu bħala riżorsi fil-kont tal-prodotti u s-servizzi tal-ekonomija totali. B'hekk, ir-riżorsi tal-prodotti u s-servizzi – ivvalutati mingħajr it-taxxi fuq il-prodotti – ikunu jistgħu jiġu bbilanċjati mal-użi, li l-valur tagħhom ikun jinkludi dawn it-taxxi.

Taxxi oħra fuq il-produzzjoni (D.29) jiġu rreġistrati fost l-użi fil-kontijiet tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-industriji jew is-setturi li jħallsuhom.

SUSSIDJI (D.3)

4.30 Definizzjoni: || Is-sussidji (D.3) huma ħlasijiet kurrenti mingħajr kontroparti li l-amministrazzjoni pubblika jew l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea jagħmlu lil produtturi residenti.

Dawn li ġejjin huma eżempji tal-għanijiet għall-għoti tas-sussidji:

a)      biex jiġu influwenzati l-livelli tal-produzzjoni;

b)      biex jiġu influwenzati l-prezzijiet tal-prodotti; jew

c)      biex tiġi influwenzata r-rimunerazzjoni tal-fatturi tal-produzzjoni.

Il-produtturi ta' prodotti u servizzi li mhux destinati jinbiegħu fis-suq jistgħu jirċievu sussidji oħra fuq il-produzzjoni biss jekk dawk il-ħlasijiet ikunu jiddependu fuq ir-regoli ġenerali applikabbli kemm għal produtturi tas-suq u kemm għal dawk li mhumiex.

Għall-produzzjoni ta' servizzi u prodotti mhux iddestinati għas-suq, ma jitniżżlux sussidji fuq il-prodotti (P.13).

4.31       Is-sussidji mogħtija mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea jkopru biss trasferimenti kurrenti li jsiru direttament minnhom lil unitajiet ta' produzzjoni residenti.

4.32       Is-sussidji huma kklassifikati fi:

a)      sussidji fuq il-prodotti (D.31):

(1)     sussidji fuq l-importazzjonijiet (D.311);

(2)     sussidji oħrajn fuq il-prodotti (D.319);

b)      sussidji oħrajn fuq il-produzzjoni (D.39).

SUSSIDJI FUQ IL-PRODOTTI (D.31)

4.33 Definizzjoni: || Is-sussidji fuq il-prodotti (D.31) huma sussidji pagabbli għal kull unità ta' prodott jew servizz manifatturat jew importat.

L-ammont ta' sussidji fuq il-prodotti jista' jiġi speċifikat b'dawn il-modi:

a)      ammont speċifiku ta' flus għal kull unità ta' kwantità ta' prodott jew servizz;

b)      perċentwal speċifikat tal-prezz ta' kull unità;

c)      id-differenza bejn prezz speċifikat ta' referenza u l-prezz tas-suq imħallas minn xerrej.

Sussidju fuq prodott normalment isir pagabbli meta l-prodott jiġi manifatturat, jinbiegħ jew jiġi impurtat, iżda jista' jkun pagabbli wkoll f'ċirkostanzi oħrajn bħal fil-każ ta' meta prodott jiġi ttrasferit, jinkera, jiġi kkonsenjat jew jintuża għall-konsum proprju jew għall-formazzjoni tal-kapital proprju.

Is-sussidji fuq il-prodotti japplikaw biss għall-produzzjoni ta' prodotti u servizzi għas-suq (P.11) jew għall-produzzjoni għall-użu finali mill-produttur stess (P.12).

Sussidji fuq l-importazzjonijiet (D.311)

4.34 Definizzjoni: || Is-sussidji fuq l-importazzjonijiet (D.311) jikkonsistu f'sussidji fuq prodotti u servizzi li jsiru pagabbli meta l-prodotti jaqsmu l-fruntiera għall-użu fit-territorju ekonomiku jew meta s-servizzi jingħataw lil unitajiet istituzzjonali residenti.

Is-sussidji fuq l-importazzjonijiet jinkludu telf imġarrab minħabba politika apposta tal-gvern minn organizzazzjonijiet kummerċjali tal-gvern li l-funzjoni tagħhom tkun li jixtru prodotti mingħand min mhux residenti u mbagħad ibiegħuhom bi prezzijiet iktar baxxi lir-residenti.

Sussidji oħrajn fuq il-prodotti (D.319)

4.35       Is-sussidji oħrajn fuq il-prodotti (D.319) jinkludu dawn li ġejjin:

a)      is-sussidji fuq il-prodotti li jintużaw domestikament: dawn jikkonsistu f'sussidji pagabbli lill-produtturi residenti fir-rigward tal-produzzjoni tagħhom li tintuża jew tiġi kkunsmata fit-territorju ekonomiku;

b)      telf ta' organizzazzjonijiet kummerċjali tal-gvern li l-funzjoni tagħhom tkun li jixtru l-prodotti ta' produtturi residenti u mbagħad ibigħhom bi prezzijiet iktar baxxi lil residenti jew lil nonresidenti, meta jiġġarbu minħabba politika ekonomika jew soċjali apposta tal-gvern;

c)      sussidji lil korporazzjonijiet u 'kważi' korporazzjonijiet pubbliċi biex jikkumpensaw għal telf persistenti li jġarrbu fuq l-attivitajiet produttivi tagħhom minħabba li l-prezzijiet tagħhom ikunu inqas mill-ispejjeż medji tal-produzzjoni b'riżultat ta' politika ekonomika jew soċjali apposta tal-gvern jew tal-Unjoni Ewropea;

d)      sussidji diretti fuq l-esportazzjonijiet pagabbli direttament lil produtturi residenti meta l-prodotti jitilqu mit-territorju ekonomiku jew is-servizzi jingħataw lil nonresidenti – ħlief ħlas mill-ġdid fuq il-fruntiera doganali ta' taxxi fuq il-prodotti li jkunu tħallsu diġà u t-twarrib tat-taxxi li jkunu dovuti li kieku l-prodotti kellhom jinbiegħu jew jintużaw fit-territorju ekonomiku.

SUSSIDJI OĦRAJN FUQ IL-PRODUZZJONI (D.39)

4.36 Definizzjoni: || Sussidji oħrajn fuq il-produzzjoni (D.39) jikkonsistu f'sussidji għajr is-sussidji fuq prodotti li unitajiet produtturi residenti jistgħu jirċievu b'konsegwenza tal-attivitajiet tagħhom ta' produzzjoni.

Għall-produzzjoni tagħhom li ma tkunx maħsuba għas-suq, il-produtturi li ma jipproduċux għas-suq jistgħu jirċievu sussidji fuq il-produzzjoni biss jekk dawk il-pagamenti mill-amministrazzjoni pubblika jkunu jiddependu fuq regolamenti ġenerali applikabbli għall-produtturi għas-suq u wkoll għall-produtturi mhux għas-suq.

4.37       Sussidji oħrajn fuq il-produzzjoni jinkludu l-eżempji li ġejjin:

a)      sussidji fuq il-lista tal-pagi jew il-ħaddiema: dawn jikkonsistu f'sussidji pagabbli fuq il-kont totali tal-pagi jew tas-salarji, jew l-ammont sħiħ ta' ħaddiema, jew fuq l-impjieg ta' tipi partikolari ta' persuni bħal persuni b'diżabilità fiżika jew persuni li jkunu ilhom qiegħda għal żmien twil, jew fuq l-ispejjeż ta' skemi ta' taħriġ organizzati jew iffinanzjati mill-impriżi;

b)      sussidji għat-tnaqqis tat-tniġġis: dawn jikkonsistu fis-sussidji attwali intiżi biex ikopru l-ispejjeż, jew xi wħud minnhom, tal-ipproċessar addizzjonali li jsir biex jitnaqqas jew jiġi eliminat il-ħruġ fl-ambjent ta' sustanzi li jniġġsu;

c)      għotjiet ta' għajnuna għall-ħlas tal-imgħax li jsiru lil unitajiet produtturi residenti, anki meta jkunu maħsuba biex jinkoraġġixxu l-formazzjoni kapitali. Meta għotja sservi l-iskop doppju li tiffinanzja kemm l-amortizzazzjoni tad-dejn kif ukoll il-ħlas tal-imgħax fuqu, u meta ma jkunx possibbli li titqassam bejn żewġ elementi, l-għotja sħiħa tiġi ttrattata bħala għotja għall-investiment. Għotjiet ta' għajnuna għall-ħlas tal-imgħax huma trasferimenti kurrenti maħsuba biex itaffu l-ispejjeż operattivi tal-produtturi. Dawn jiġu ttrattati fl-kontijiet bħala sussidji lill-produtturi li jibbenefikaw minnhom, anki meta d-differenza fl-imgħax jitħallas direttament mill-gvern lill-istituzzjoni tal-kreditu li tagħti s-self;

d)      kumpens żejjed tal-VAT li jirriżulta mis-sistema tar-rata fissa, ħafna drabi għall-eżempju misjub fl-agrikultura.

4.38       Dawn li ġejjin ma jiġux ittrattati bħala sussidji:

a)      trasferimenti kurrenti mill-amministrazzjoni pubblika lill-unitajiet domestiċi fil-kapaċità tagħhom bħala konsumaturi. Dawn jiġu ttrattati jew bħala benefiċċji soċjali (D.62 jew D.63) jew bħala trasferimenti kurrenti mixxellanji (D.75);

b)      trasferimenti kurrenti bejn partijiet differenti tal-amministrazzjoni pubblika fil-kapaċità tagħha bħala produttur ta' prodotti u servizzi mhux għas-suq, għajr sussidji oħrajn fuq il-produzzjoni (D.39). It-trasferimenti kurrenti jiġu rreġistrati bħala trasferimenti kurrenti fl-amministrazzjoni pubblika (D.73);

c)      għotjiet għall-investiment (D.92);

d)      ħlasijiet straordinarji fil-fondi tal-assigurazzjoni soċjali, safejn dawn il-pagamenti jkunu maħsuba li jżidu r-riżervi attwarji ta' dawn il-fondi. Dawn il-pagamenti jitniżżlu bħala trasferimenti kapitali oħrajn (D.99);

e)      trasferimenti magħmula mill-amministrazzjoni pubblika lil korporazzjonijiet u "kważi" korporazzjonijiet biex ikopru t-telf akkumulat fuq bosta snin finanzjarji, jew telf eċċezzjonali minħabba fatturi barra mill-kontroll tal-impriża, jitniżżlu bħala trasferimenti kapitali (D.99);

f)       il-kanċellazzjoni tad-dejn li l-unitajiet produtturi għandhom mal-gvern (li jirriżulta, pereżempju, minħabba self avvanzat minn aġenzija tal-gvern lil intrapriża mhux finanzjarja li tkun akkumulat telf kummerċjali fuq bosta snin finanzjarji). Dawn it-tranżazzjonijiet jitniżżlu fil-kontijiet bħala trasferimenti kapitali oħrajn (D.99);

g)      ħlasijiet li jsiru mill-amministrazzjoni pubblika jew mill-bqija tad-dinja għal ħsara lil, jew telf ta', prodotti kapitali minħabba gwerer, avvenimenti politiċi oħra jew diżastri nazzjonali jitniżżlu bħala trasferimenti kapitali oħrajn (D.99);

h)      l-ishma u interessi oħrajn fl-impriżi korporattivi mixtrija mill-amministrazzjoni pubblika, li jidhru taħt l-intestatura “interess u ishma tal-fondi tal-investiment” (AF.5);

i)       ħlasijiet li jsiru minn aġenzija tal-amministrazzjoni pubblika li tkun assumiet ir-responsabbiltà għall-ispejjeż anormali tal-pensjonijiet li jaffettwaw impriża pubblika. Dawn il-ħlasijiet għandhom jitniżżlu taħt trasferimenti kurrenti mixxellanji (D.75);

j)       ħlasijiet li jsiru mill-amministrazzjoni pubblika lil produtturi għas-suq biex iħallsu, parzjalment, jew bis-sħiħ, għal prodotti u servizzi li dawk il-produtturi għas-suq jipprovdu direttament u individwalment lill-unitajiet domestiċi fil-kuntest ta' riskji jew bżonnijiet soċjali (ara l-paragrafu 4.84), u li l-unitajiet domestiċi għandhom dritt għalihom. Dawn il-pagamenti huma inklużi fin-nefqa għall-konsum individwali tal-amministrazzjoni pubblika (P.31) u sussegwentement fit-trasferimenti soċjali in natura – produzzjoni tas-suq mixtrija mill-gvern u NPISHs (D.632) u fil-konsum individwali effettiv tal-unitajiet domestiċi (P.41).

4.39       Meta ssir ir-reġistrazzjoni: Is-sussidji għandhom jitniżżlu meta sseħħ it-tranżazzjoni jew l-avveniment (produzzjoni, bejgħ, importazzjoni, eċċ.) li jagħtu lok għas-sussidju.

Dawn li ġejjin huma każijiet partikolari:

a)      is-sussidji fl-għamla tad-differenza bejn il-prezz tax-xiri u l-prezz tal-bejgħ mitlub minn aġenzija kummerċjali tal-gvern jitniżżlu fil-waqt li l-prodotti jinxtraw mill-aġenzija;

b)      is-sussidji maħsuba biex ikopru telf imġarrab minn produttur jitniżżlu fil-waqt li l-aġenzija tal-amministrazzjoni pubblika tiddeċiedi li tkopri t-telf.

4.40       Is-sussidji jitniżżlu bħala:

a)      użi negattivi fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-ekonomija totali;

b)      riżorsi negattivi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-settur tal-amministrazzjoni pubblika u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

Is-sussidji fuq il-prodotti jitniżżlu bħala riżorsi negattivi fil-kont tal-prodotti u s-servizzi tal-ekonomija totali.

Sussidji oħrajn fuq il-produzzjoni (D.39) jitniżżlu bħala riżorsi fil-kontijiet tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-industriji jew is-setturi li jirċevuhom.

Il-konsegwenzi ta' sistema ta' rati tal-kambju differenti fuq it-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet u fuq is-sussidji: fost l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, bħalissa ma japplikawx rati tal-kambju differenti. F'sistema bħal din:

a)      it-taxxi impliċiti fuq l-importazzjonijiet jiġu ttrattati bħala taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra l-VAT u d-dazji fuq l-importazzjoni (D.2122);

b)      it-taxxi impliċiti fuq l-esportazzjonijiet jiġu ttrattati bħala taxxi fuq il-prodotti, ħlief il-VAT u t-taxxi fuq l-importazzjoni (D.214);

c)      is-sussidji impliċiti fuq l-importazzjonijiet jiġu ttrattati bħala sussidji fuq l-importazzjonijiet (D.311);

d)      is-sussidji impliċiti fuq l-esportazzjonijiet jiġu ttrattati bħala sussidji oħrajn fuq il-prodotti (D.319).

INTROJTU MILL-PROPRJETÀ (D.4)

4.41 Definizzjoni: || L-introjtu mill-proprjetà (D.4) l-introjtu li jirċievu s-sidien tal-assi finanzjarji u r-riżorsi naturali meta jqiegħduhom għad-dispożizzjoni ta' unitajiet istituzzjonali oħra. L-introjtu pagabbli għall-użu ta' assi finanzjarji jissejjaħ “introjtu mill-investiment” filwaqt li dak pagabbli għall-użu ta' riżorsi naturali jissejjaħ “kera”. L-introjtu mill-proprjetà huwa s-somma tal-introjtu mill-investiment u l-kera.

L-introjti mill-proprjetà huma klassifikati kif ġej:

a)      imgħax (D.41);

b)      introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet (D.42):

(1)     dividendi (D.421);

(2)     prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet (D.422);

c)      dħul mill-investiment barrani dirett investit mill-ġdid (D.43);

d)      introjtu ieħor mill-investiment (D.44)

(1)     introjtu mill-investiment attribwibbli lil detenturi ta' poloz tal-assigurazzjoni (D.441);

(2)     introjtu mill-investiment pagabbli fuq intitolamenti tal-pensjoni (D.442);

(3)     introjtu mill-investiment attribwibbli lill-azzjonisti tal-fond tal-investiment kollettiv (D.443);

e)      kirjiet (D.45).

IMGĦAX (D.41)

4.42 Definizzjoni: ||  L-imgħax (D.41) huwa introjtu mill-proprjetà li jirċievu s-sidien tal-assi finanzjarji li ġejjin: (a)     depożiti (AF.2); (b)     titoli tad-dejn (AF.3); c)      self (AF.4); (d)     kontijiet oħra riċevibbli (AF.8). għat-tqegħid tal-ass finanzjarju għad-dispożizzjoni ta' unità istituzzjonali oħra.

L-introjtu mill-investiment u l-allokazzjoni ta' drittijiet speċjali ta' prelevament u minn kontijiet tad-deheb mhux allokati jiġi ttrattat bħal imgħax. L-assi finanzjarji li jirriżultaw fl-imgħax huma krediti tal-kredituri fil-konfront tad-debituri. Il-kredituri jsellfu fondi lid-debituri li jwasslu għall-ħolqien ta' strument finanzjarju wieħed jew iktar minn dawk imsemmija fuq.

4.43       Imgħax fuq depożiti u self

L-ammonti ta' imgħax fuq is-self u d-depożiti pagabbli lil istituzzjonijiet finanzjarji u riċevibbli minnhom, jinkludu aġġustament għal marġni li jirrappreżenta ħlas impliċitu għas-servizzi pprovduti mill-istituzzjonijiet finanzjarji fl-għoti tas-self u l-aċċettament tad-depożiti. Il-ħlasijiet jew l-irċevuti jinqasmu fil-parti tal-kumpens tas-servizz u fil-kunċett ta' imgħax tal-kontijiet nazzjonali. Il-ħlasijiet jew l-irċevuti effettivi lil jew minn istituzzjonijiet finanzjarji, deskritti bħala imgħax bankarju, jeħtieġ jitqassmu sabiex il-kunċett ta' imgħax tal-kontijiet nazzjonali u l-kumpens tas-servizz jitniżżlu separatament. L-ammonti tal-imgħax tal-kontijiet nazzjonali mħallsa mis-selliefa lill-istituzzjonijiet finanzjarji huma inqas mill-imgħax bankarju mill-istima tal-valuri tal-kumpens pagabbli, filwaqt li l-ammonti tal-imgħax tal-kontijiet nazzjonali riċevibbli mid-depożituri huma ogħla mill-imgħax bankarju bl-ammont tal-kumpens tas-servizz pagabbli. Il-valuri tal-kumpens jitniżżlu bħala bejgħ ta' servizzi fil-kontijiet tal-produzzjoni tal-istituzzjonijiet finanzjarji u bħala użi fil-kontijiet tal-klijenti tagħhom.

Imgħax fuq it-titoli tad-dejn

4.44       L-imgħax fuq it-titoli tad-dejn huwa l-imgħax fuq il-kambjali u strumenti simili għal żmien qasir, u l-imgħax fuq il-bonds u obbligazzjonijiet.

L-imgħax fuq il-kambjali u strumenti simili b'terminu qasir

4.45       Id-differenza bejn il-valur superfiċjali u l-prezz imħallas fil-waqt tal-ħruġ (jiġifieri l-iskont) hija kejl tal-imgħax pagabbli matul il-ħajja tal-kambjali. Iż-żieda fil-valur ta' kambjali minħabba l-akkumulazzjoni tal-imgħax dovut ma jikkostitwixxix qligħ mill-assi billi tkun dovuta għal żieda fl-assi prinċipali u mhux bidla fil-prezz tal-assi. Bidliet oħra fil-valur tal-kambjali jiġu ttrattati bħala qligħ/telf fil-kont kapitali.

L-imgħax fuq bonds u obbligazzjonijiet

4.46       Il-bonds u l-obbligazzjonijiet huma titoli fit-tul li jagħtu lid-detentur id-dritt mingħajr kundizzjonijiet għal: introjtu varjabbli fi flus iddeterminat b'mod fiss jew b'kuntratt fl-għamla ta' ħlasijiet ta' kupuni, jew somma fissa ddikjarata f'data jew dati speċifiċi meta jinfeda t-titolu, jew it-tnejn li huma.

a)      bonds mingħajr kupuni: ma hemmx ħlasijiet ta' kupuni. L-imgħax ibbażat fuq id-differenza bejn il-prezz tal-fidi u l-prezz tal-ħruġ għandu jitqassam fuq is-snin sal-maturità tal-bond. L-imgħax dovut kull sena jiġi investit mill-ġdid fil-bond mid-detentur tiegħu, għalhekk għandhom jiġu rreġistrati kontropartijiet bl-istess valur tal-imgħax dovut fil-kont finanzjarju bħala l-akkwist ta' aktar bonds minn detentur u bħala ħruġ ulterjuri ta' aktar bonds mill-emittenti jew mid-debitur (jiġifieri bħala tkabbir fil-"volum" tal-bond oriġinali);

b)      bonds oħra, inkluż bonds bi skont sinifikanti L-imgħax għandu żewġ komponenti:

(1)     l-ammont ta' introjtu fi flus riċevibbli mill-ħlasijiet tal-kupuni kull perjodu;

(2)     l-ammont ta' imgħax dovut kull perjodu attribwibbli għad-differenza bejn il-prezz tal-fidi u l-prezz tal-ħruġ, ikkalkulat bl-istess mod bħall-bonds mingħajr kupuni;

c)      titoli marbuta mal-indiċi

(1)     l-ammonti tal-ħlasijiet tal-kupuni u/jew il-kapital pendenti huma marbuta ma' indiċi ġenerali tal-prezzijiet. Il-bidla fil-valur tal-kapital pendenti bejn il-bidu u t-tmiem ta' perjodu tal-kontabbiltà partikolari minħabba l-moviment fl-indiċi relevanti jiġi trattat bħala imgħax dovut f'dak il-perjodu, flimkien ma' kull imgħax dovut għall-pagament f'dak il-perjodu;

(2)     l-ammonti li għandhom jitħallsu fil-maturità huma marbuta ma' indiċi dejjaq li jinkludi element ta' qligħ fil-kont kapitali. Id-dovuti tal-imgħax għandhom jiġu determinati bl-iffissar tar-rata tad-dovuti fil-waqt tal-ħruġ. Għaldaqstant, l-imgħax huwa d-differenza bejn il-prezz tal-ħruġ u l-istennija tas-suq inizjali tal-ħlasijiet kollha li d-debitur ikollu jagħmel; dan l-ammont jitniżżel bħala imgħax dovut matul il-ħajja tal-istrument. Dan l-approċċ jirreġistra bħala dħul ir-rendita fil-maturità fil-waqt tal-ħruġ, u b'hekk jinkorpora r-riżultati tal-indiċizzazzjoni li huma previsti fil-waqt li l-istrument inħoloq. Kull devjazzjoni tal-indiċi ta' riferiment mill-andament mistenni oriġinarjament iwassal għal qligħ jew telf li normalment ma jikkanċellax matul il-ħajja tal-istrument.

L-imgħax dovut b'riżultat tal-indiċar jiġi investit mill-ġdid b'mod effettiv fit-titolu u għandu jiġi rreġistrat fil-kontijiet finanzjarji tad-detentur u tal-emittenti.

Tpartit tar-rata tal-imgħax u ftehimiet ta' rata bil-quddiem

4.47       Il-ħlas li jirriżulta minn kull tip ta' arranġament ta' tpartit jitniżżel bħala tranżazzjoni fid-derivattivi finanzjarji fil-kont finanzjarju, u mhux bħala imgħax irreġistrat bħala dħul mill-proprjetà. It-tranżazzjonijiet skont il-ftehimiet tar-rati bil-quddiem jitniżżlu bħala tranżazzjonijiet fid-derivattivi finanzjarji fil-kont finanzjarju u mhux bħala introjtu mill-proprjetà.

Imgħax fuq kirjiet finanzjarji

4.48       Kirja finanzjarja hija metodu ta' finanzjament pereżempju x-xiri ta' makkinarju u tagħmir. Il-lokatur jixtri t-tagħmir u l-kerrej jidħol f'kuntratt biex iħallas kera li tippermetti, fuq il-perjodu tal-kuntratt, li jirkupra l-ispejjeż tiegħu inkluż l-imgħax fuq il-kapital użat għax-xiri tat-tagħmir.

Il-lokatur jitqies li qed jagħmel għotja b'self lill-kerrej għall-valur tal-prezz li x-xerrej iħallas għall-assi, u dan is-self jitħallas fuq il-perjodu tal-kirja. Għalhekk il-kera li titħallas f'kull perjodu mill-kerrej titqies li għandha żewġ komponenti: ħlas mill-ġdid ta' kapital u ħlas ta' imgħax. Ir-rata tal-imgħax fuq is-self imputat jiġi stabbilit mill-ammont totali mħallas f'kera matul il-perjodu tal-kirja fil-konfront tal-prezz li x-xerrej iħallas għall-assi. Is-sehem tal-kera li jirrappreżenta l-imgħax jonqos fuq il-perjodu tal-kirja hekk kif il-kapital jitħallas lura. Is-self inizjali mill-kerrej, flimkien mal-ħlasijiet lura sussegwenti tal-kapital, jiġu rreġistrati fil-kontijiet finanzjarji tal-lokatur u l-kerrej. Il-pagamenti tal-imgħax jiġu rreġistrati bħala imgħax fil-kont tad-distribuzzjoni primarja tal-introjtu.

Imgħax ieħor

4.49       Interess ieħor huwa dan li ġej:

a)      imgħax iċċarġjat fuq self korrenti;

b)      imgħax żejjed imħallas fuq depożiti li jitħallew iktar milli jkun inftiehem oriġinarjament; u

c)      ħlasijiet iddeterminati minn lotterija, lid-detenturi tal-bonds

Meta ssir ir-reġistrazzjoni

4.50       L-imgħax jiġi rreġistrat fuq il-bażi tad-dovuti: jiġifieri, li huwa dovut kontinwament fuq perjodu ta' żmien għall-kreditur fuq il-kapital pendenti. L-imgħax dovut f'kull perjodu tal-kontabbiltà għandu jkun irreġistrat kemm jekk jitħallas realment kif ukoll jekk jiżdied mal-kapital pendenti. Meta ma titħallasx, iż-żieda fil-kapital għandha tiġi rreġistrata fil-kont finanzjarju bħala akkwist ta' ass finanzjarju mill-kreditur u akkwist ugwali ta' passiv mid-debitur.

4.51       L-imgħax għandu jiġi rreġistrat qabel it-tnaqqis tat-taxxi imposti fuqu. L-imgħax riċevut u mħallas jiġi rreġistrat b'mod li jinkludi għotjiet ta' għajnuna għall-ħlas tal-imgħax, anki jekk dawk l-għotjiet ikunu direttament imħallsa lil istituzzjonijiet finanzjarji, jew lill-benefiċjarji (ara l-paragrafu 4.37).

Il-valur tas-servizzi pprovduti mill-intermedjarji finanzjarji allokati fost klijenti differenti, il-pagamenti jew l-irċevuti effettivi tal-imgħax lil jew mingħand intermedjarji finanzjarji jridu jiġu aġġustati biex jiġu eliminati l-marġnijiet li jirrappreżentaw l-ispejjeż impliċiti li saru mill-intermedjarji finanzjarji. L-ammont ta' imgħax imħallas lill-intermedjarji finanzjarji minn min jissellef għandu jitnaqqas mill-istima tal-valuri ta' ħlasijiet pagabbli, u l-ammonti ta' imgħax riċevibbli mid-depożituri għandu jitnaqqas bl-istess mod. Il-valuri tal-ħlasijiet jiġu ttrattati bħala pagamenti għal servizzi mogħtija minn intermedjarji finanzjarji lill-klijenti tagħhom u mhux bħala pagamenti ta' imgħax.

4.52       Fis-sistema tal-kontijiet, l-imgħax jitniżżel bħala:

a)      riżorsi u użi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi;

b)      riżorsi u użi fil-kont tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti tal-bqija tad-dinja.

INTROJTU DISTRIBWIT TAL-KORPORAZZJONIJIET (D.42)

Dividendi (D.421)

4.53 Definizzjoni: || Id-dividendi (D.421) huma forma ta' introjtu mill-proprjetà li s-sidien tal-ishma (AF.5) jiġu intitolati għalihom billi jpoġġu fondi għad-dispożizzjoni tal-korporazzjonijiet.

Il-ġbir tal-kapital ta' interess permezz tal-ħruġ tal-ishma huwa mod kif jinġabru l-fondi. Bil-maqlub għall-kapital tas-self, il-kapital ta' interess ma jwassalx għal passiv fiss f'termini monetarji u ma jintitolax id-detenturi tal-ishma ta' korporazzjoni għal introjtu fiss jew predeterminat. Id-dividendi huma d-distribuzzjonijiet kollha tal-profitti mill-korporazzjonijiet lill-azzjonisti jew is-sidien tagħhom.

4.54       Id-dividendi jinkludu wkoll:

a)      ishma maħruġa lill-azzjonisti f'pagament tad-dividend għas-sena finanzjarja. Il-ħruġ ta' ishma bonus li jirrappreżentaw il-kapitalizzazzjoni ta' fondi proprji fil-forma ta' riżervi u profitti mhux distribwiti u li jwasslu għal ishma ġodda lill-azzjonisti fi proporzjon mal-ammont ta' ishma li jkollhom mhuwiex inkluż;

b)      l-introjtu mħallas lill-amministrazzjoni pubblika minn impriżi pubbliċi li huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti mhux ikkostitwiti bħala impriżi korporattivi;

c)      l-introjti ġġenerati minn attivitajiet mhux osservati u ttrasferiti lis-sidien tal-korporazzjonijiet li jipparteċipaw f'dawn l-attivitajiet għall-użu privat tagħhom.

4.55       Id-dividendi (D.421) jeskludu s-super dividendi.

Is-super dividendi huma dividendi kbar relattivi għal-livell riċenti ta' dividendi u dħul. Sabiex jiġi evalwat jekk id-dividendi humiex kbar, jintuża l-kunċett ta' introjtu distribwibbli. L-introjtu distribwibbli ta' korporazzjoni huwa daqs l-introjtu tal-impriża flimkien mat-trasferimenti kurrenti kollha riċevibbli nieqes it-trasferimenti kurrenti kollha pagabbli u nieqes l-aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti tal-pensjonijiet. Il-proporzjon tad-dividendi mal-introjtu distribwibbli fil-passat riċenti jintuża biex tiġi evalwata l-plawżibbiltà tal-livell kurrenti ta' dividendi. Jekk il-livell ta' dividenti ddikjarat ikun eċċessiv ħafna, id-dividendi li jikkawżaw l-eċċess jiġu ttrattati bħala tranżazzjonijiet finanzjarji u jiġu denominati "super dividendi". Dawn is-super dividendi jiġu ttrattati bħala l-irtirar tal-interess tas-sidien mill-korporazzjoni (F.5). Dan it-trattament japplika għal korporazzjonijiet, inkorporati jew kważi korporati, u kemm jekk soġġetti għall-kontroll privat barrani jew domestiku.

4.56       Fil-każ ta' korporazzjonijet pubbliċi, super dividendi huma ħlasijiet kbar u irregolari jew ħlasijiet li jeċċedu l-introjtu tal-impriża tal-perjodu ta' kontabilità relevanti, li jiġu ffinanzjati mir-riżervi akkumulati jew mill-bejgħ tal-assi. Is-super dividendi tal-korporazzjonijiet pubbliċi għandhom jitniżżlu bħal irtirar ta' interess (F.5) għad-differenza bejn il-ħlasijiet u l-introjtu tal-impriża tal-perjodu ta' kontabilità relevanti (ara l-paragrafu 20.206).

Id-dividendi interim huma deskritti fil-paragrafu 20.207.

4.57       Ħin tar-reġistrazzjoni: Għalkemm id-dividendi jirrappreżentaw parti mill-introjtu li jkun ġie ġġenerat f'perjodu ta' żmien, id-dividendi ma jiġux irreġistrati fuq bażi tad-dovuti. Għal perjodu qasir wara li jiġi ddikjarat dividend iżda qabel ma jkun effettivament pagabbli, l-ishma jistgħu jinbiegħu “ex dividend” jiġifieri li d-dividend xorta jibqa' pagabbli lis-sid fid-data li d-dividend kien iddikjarat u mhux lis-sid fid-data li jkun pagabbli. Sehem mibjugħ “ex dividend” għalhekk ikun jiswa inqas minn wieħed mibjugħ mingħajr dan il-limitu. Id-dividendi għandhom jitniżżlu fil-waqt meta l-prezz tas-sehem jibda jiġi kkwotat fuq bażi ex dividend u mhux bi prezz li jinkludi d-dividend.

Id-dividends jitniżżlu bħala:

a)      l-użi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi fejn huma klassifikati l-korporazzjonijiet;

b)      bħala riżorsi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi fejn huma klassifikati l-azzjonisti;

c)      bħala użi u riżorsi fil-kont tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti tal-bqija tad-dinja.

Prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet (D.422)

4.58 Definizzjoni: || Il-prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet (D.422) huma l-ammonti lil-intraprendituri jipprevelaw għall-użu proprju mill-qligħ li jagħmlu minn kważi korporazzjonijiet li huma proprjetà tagħhom.

Dawn il-prelevamenti għandhom jiġu rreġistrati qabel it-tnaqqis tat-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. li jitqiesu li dejjem jitħallsu mis-sidien tan-negozji.

Meta kważi korporazzjoni tagħmel qligħ kummerċjali, l-unità li tkun sidha tista' tagħżel li tħalli parti mill-qligħ jew il-qligħ kollu fin-negozju, speċjalment għal skopijiet ta' investiment. Dan l-introjtu li jitħalla fin-negozju jidher bħala tfaddil mill-kważi korporazzjoni, u huwa biss dak il-qligħ li effettivament jiġi pprelevat mill-unitajiet possedenti li jiġi rreġistrat fil-kontijiet taħt l-intestatura tal-prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet.

4.59       Meta l-qligħ isir fil-bqija tal-dinja mill-uffiċċji fergħat, aġenziji, eċċ. ta' impriżi residenti, safejn dawn l-uffiċċji fergħat eċċ. jiġu trattati bħala unitajiet mhux residenti, il-qligħ li jinżamm jidher bħala qliegħ investit mill-ġdid f'investiment barrani dirett (D.43). Huwa biss l-introjtu li jiġi ttrasferit effettivament lill-impriża prinċipali li jiġi ttrattat fil-kontijiet bħala prelevamenti mill-introjtu tal-kważi korporazzjonijiet li jasal mill-bqija tad-dinja. L-istess prinċipji jiġu applikati fir-rigward tar-relazzjonijiet bejn l-uffiċċji fergħat, l-aġenziji, eċċ. li joperaw fit-territorju ekonomiku u l-impriza prinċipali mhux residenti li jagħmlu parti minnha.

4.60       Il-prelevamenti mill-introjtu tal-kważi korporazzjonijiet jinkludu l-eċċess operattiv nett mingħand residenti bħala sidien ta' artijiet u bini fil-bqija tad-dinja, jew minn persuni mhux residenti bħala sidien ta' artijiet u bini fit-territorju ekonomiku. Fir-rigward tat-tranżazzjonijiet fl-artijiet u l-bini li jsiru fit-territorju ekonomiku ta' pajjiż minn unitajiet mhux residenti, jinħolqu unitajiet residenti nozzjonali, fejn l-interess ikun tas-sidien mhux residenti.

Il-valur tal-kera ta' bini okkupat mis-sidien f'pajjiżi barranin jiġi rreġistrat bħala importazzjonijiet ta' servizzi u l-eċċess operattiv nett korrispondenti bħala introjtu primarju rċevut mill-bqija tad-dinja; il-valur tal-kera ta' bini okkupat mis-sidien mhux residenti jiġi rreġistrat bħala esportazzjonijiet ta' servizzi u l-eċċess operattiv nett korrispondenti bħala introjtu primarju mħallas lill-bqija tad-dinja.

Il-prelevamenti mill-introjtu tal-kważi korporazzjonijiet jinkludi l-introjti ġġenerati mill-attivitajiet mhux osservati ta' kważi korporazzjonijiet li jiġu ttrasferiti lis-sidien li jipparteċipaw f'dawn l-attivitajiet għall-użu privat tagħhom.

4.61       Il-prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet ma jinkludux l-ammonti li jirċievu s-sidien tagħhom:

a)      mill-bejgħ ta' oġġetti kapitali fissi eżistenti;

b)      mill-bejgħ ta' art u assi oħra mhux manifatturati;

c)      mill-prelevament tal-interess.

Dawn l-ammonti jiġu ttrattati bħala prelevamenti mill-interess fil-kont finanzjarju billi jammontaw għal likwidazzjoni parzjali jew totali tal-interess fil-kważi korporazzjoni. Jekk il-kważi korporazzjoni tkun proprjetà tal-gvern, u jekk iġġarrab defiċit operattiv persistenti minħabba politika soċjali u ekonomika maħsuba min-naħa tal-gvern, kwalunkwe trasferiment regolari ta' fondi fl-impriża li jsir mill-gvern biex ikopri t-telf tagħha għandu jitqies bħala sussidji.

4.62       Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet jiġu rreġistrati meta dawn jitwettqu mis-sidien.

4.63       Fis-sistema tal-kontijiet, il-prelevamenti mill-introjtu ta' kważi korporazzjonijiet jidhru bħala:

a)      użi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi fejn huma klassifikati l-kważi-korporazzjonijiet;

b)      riżorsi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi proprjetarji;

c)      użi u riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

DĦUL INVESTIT MILL-ĠDID FUQ INVESTIMENT DIRETT BARRANI (D.43)

4.64 Definizzjoni: Id-dħul investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett (D.43) huwa daqs l-eċċess operattiv tal-impriża tal-investiment barrani dirett.

|| Flimkien ma' || kwalunkwe introjtu mill-proprjetà jew trasferimenti kurrenti riċevibbli

|| Nieqes || kwalunkwe introjtu mill-proprjetà jew trasferimenti kurrenti pagabbli, inkluż rimessi effettivi għal investituri diretti barranin u kwalunkwe taxxi kurrenti pagabbli fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ., tal-impriża tal-investiment dirett barrani.

4.65       Intrapriża ta' investiment dirett barrani hija intrapriża inkorporata jew mhux inkorporata li fiha investitur residenti f'ekonomija oħra huwa s-sid ta' 10 % jew iktar tal-ishma ordinarji jew tas-setgħa ta' votazzjoni f'impriża inkorporata, jew l-ekwivalenti għal impriża mhux inkorporata. L-impriżi ta' investiment dirett barrani jinkludu dawk l-entitajiet li jiġu identifikati bħala sussidjari, soċji u fergħat. Sussidjarju huwa meta l-investitur ikun sid ta' iktar minn 50 %, soċju hu meta l-investitur ikun sid ta' 50 % jew inqas, u fergħa tkun impriża mhux inkorporata miżmuma kompletament jew b'mod konġunt. Ir-relazzjoni ta' investiment dirett barrani tista' tkun diretta jew indiretta b'riżultat ta' katina ta' sjieda. “Impriżi tal-investiment dirett barrani” huwa kunċett usa' minn dak ta' “korporazzjonijiet b'kontroll barrani”.

4.66       Id-distribuzzjonijiet effettivi jistgħu jsiru mid-dħul tal-impriża tal-impriżi tal-investiment dirett barrani fl-għamla ta' dividendi jew prelevamenti tal-introjtu minn kważi korporazzjonijiet. Barra minn hekk, id-dħul mhux distribwit jitqies daqslikieku ddistribwit jew rimess lil investituri diretti barranin fi proporzjon mal-interess tagħhom fl-impriża u sussegwentement investit mill-ġdid minnhom permezz ta' żidiet lill-interess fil-kont finanzjarju. Id-dħul investit mill-ġdid fuq investiment dirett barrani jista' jkun pożittiv kif ukoll negattiv.

4.67       Meta ssir ir-reġistrazzjoni: id-dħul investit mill-ġdid fuq investiment dirett barrani jiġi rreġistrat meta jiġu ggwadanjati.

Fis-sistema ta' kontijiet, id-dħul investit mill-ġdid fuq investiment dirett barrani jitniżżel bħala:

a)      użi u riżorsi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi;

b)      użi u riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

INTROJTU IEĦOR MILL-INVESTIMENT (D.44)

INTROJTU MILL-INVESTIMENT ATTRIBWIBBLI LID-DETENTURI TA' POLOZ TAL-ASSIGURAZZJONI (D.441)

4.68 Definizzjoni: || L-introjtu mill-investiment attribwibbli lid-detenturi ta' poloz tal-assigurazzjoni jikkorrispondi mal-introjti primarji totali mill-investiment ta' riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni. Ir-riservi huma dawk fejn il-korporazzjoni tal-assigurazzjoni tirrikonoxxi passiv korrispondenti lid-detenturi tal-poloz.

Ir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni jiġu investiti minn impriżi tal-assigurazzjoni f'assi finanzjarji jew f'artijiet (minn fejn jiġi rċevut l-introjtu nett mill-proprjetà, jiġifieri wara li jitnaqqas kull imgħax li jitħallas) jew f'bini (li jiġġenera eċċessi operattivi netti).

L-introjtu mill-investiment attribwibbli lid-detenturi tal-poloz tal-assigurazzjoni jitniżżel separatament bejn id-detenturi tal-poloz tal-ħajja u dawk mhux tal-ħajja.

Għal poloz mhux tal-ħajja, il-korporazzjoni tal-assigurazzjoni għandha passiv lejn id-detentur tal-polza tal-ammont tal-primjum iddepożitat mal-korporazzjoni iżda li għadu mhux iggwadanjat, il-valur ta' kull klejm dovuta iżda li għadha ma tħallsitx u riserva għall-klejms li għadhom mhux notifikati jew innotifikati iżda mhux riżolti. Għal dan il-passiv, il-korporazzjoni tal-assigurazzjoni għandha riżervi tekniċi. L-introjtu mill-investiment fuq dawn ir-riżervi jiġi ttrattat bħala introjtu attribwibbli lid-detenturi tal-poloz, imbagħad iddistribwit lid-detenturi tal-poloz fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju u mħallas lura lill-korporazzjoni tal-assigurazzjoni bħala suppliment tal-primjum fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu.

Għal unità istituzzjonali li topera, bi ħlas ta' miżata, skema standardizzata ta' garanzija tas-self, jista' jkun hemm ukoll introjtu mill-investiment iggwadanjat fuq ir-riservi tal-iskema u dan għandu wkoll jidher bħala distribwit lill-unitajiet li jħallsu l-miżati (li jistgħu ma jkunux l-istess unitajiet li għandhom jibbenefikaw mill-garanziji) u ttrattati bħala miżati supplimentari fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu.

Għal poloz u dovuti ta' kull sena tal-assigurazzjoni tal-ħajja, il-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni għandhom passiv fil-konfront tad-detenturi tal-poloz u l-benefiċjarji tad-dovuti daqs il-valur preżenti tal-klejms mistennija. Bħala kontroparti għal dan il-passiv, il-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni għandhom fondi li huma tad-detenturi tal-poloz li jikkonsistu f'bonuses iddikjarati b'poloz tal-qligħ kif ukoll provvedimenti kemm għad-detenturi tal-poloz u kemm għall-benefiċjarji tad-dovuti għall-ħlas ta' bonuses futuri u klejms oħrajn. Dawn il-fondi jiġu investiti f'firxa ta' assi finanzjarji u mhux finanzjarji.

Il-bonuses iddikjarati lid-detenturi tal-poloz tal-ħajja jitniżżlu bħala introjtu mill-investiment riċevibbli mid-detenturi tal-poloz u jiġu ttrattati bħala supplimenti tal-primjums imħallsa mid-detenturi tal-poloz lill-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni.

L-introjtu mill-investiment attribwibbli għad-detenturi tal-poloz tal-assigurazzjoni tal-ħajja jitniżżel bħala pagabbli mill-kumpanija tal-assigurazzjoni u riċevibbli mill-unitajiet domestiċi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju. Bil-kontra tal-każ ta' assigurazzjoni li mhux tal-ħajja jew il-pensjonijiet, l-ammont jimxi għat-tifdil u jitniżżel imbagħad bħala tranżazzjoni finanzjarja, speċifikament żieda fil-passiv tal-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni tal-ħajja, flimkien ma' primjums ġodda nieqes il-prezz tas-servizz nieqes il-benefiċċji pagabbli.

INTROJTU MILL-INVESTIMENT PAGABBLI FUQ INTITOLAMENTI TAL-PENSJONI (D.442)

4.69       L-intitolamenti tal-pensjoni jirriżultaw minn tip wieħed minn żewġ skemi differenti tal-pensjoni. Dawn huma skemi ta' kontribuzzjoni definita u skemi ta' benefiċċju definit.

Skema ta' kontribuzzjoni definita hija waħda fejn il-kontribuzzjonijiet mill-impjegaturi u l-impjegati jiġu investiti f'isem l-impjegati bħala pensjonanti tal-futur. Ebda sors ieħor ta' finanzjament tal-pensjonijiet mhu disponibbli u ma jsir ebda użu ieħor mill-fondi. L-introjtu mill-investiment pagabbli fuq intitolamenti ta' kontribuzzjoni definita huwa daqs l-introjtu mill-investiment fuq il-fondi flimkien ma' kwalunkwe introjtu mill-kiri ta' artijiet jew bini li jkunu proprjetà tal-fond.

Il-karatteristika ta' skema ta' benefiċċju definit hija li tintuża formola biex jiġi determinat il-livell ta' pagamenti li jsiru lill-pensjonanti. Din il-karatteristika tagħmilha possibbli li jiġi determinat il-livell ta' intitolamenti bħala l-valur preżenti tal-ħlasijiet futuri kollha, ikkalkulat bl-użu ta' assunzjonijiet attwarji dwar it-tulijiet tal-ħajja u assunzjonijiet ekonomiċi dwar ir-rata tal-imgħax jew tal-iskont. Il-valur preżenti tal-intitolamenti li jkunu jeżistu fil-bidu tas-sena jiżdied billi d-data meta l-intitolamenti jsiru pagabbli sar sena eqreb. Din iż-żieda titqies bħala introjtu mill-investiment attribwit lid-detenturi tal-pensjoni fil-każ ta' skema ta' benefiċċju definit. Jekk l-iskema tal-pensjoni effettivament ikollhiex biżżejjed fondi biex tissodisfa l-obbligi kollha ma jaffettwax l-ammont taż-żieda u lanqas ma jaffettwah jekk ikunx introjtu mill-investiment jew qligħ kapitali, pereżempju.

INTROJTU MILL-INVESTIMENT ATTRIBWIBBLI LILL-AZZJONISTI TAL-FOND TAL-INVESTIMENT KOLLETTIV (D.443)

4.70       L-introjtu mill-investiment attribwibbli lill-azzjonisti tal-fond tal-investiment kollettiv, inkluż fondi mutwi u unitajiet fiduċjarji, huwa magħmul minn żewġ partijiet separati:

– Dividendi attribwibbli lill-azzjonisti tal-fond tal-investiment kollettiv (D.4431).

– Dħul mhux distribwit attribwibbli lill-azzjonisti tal-fond tal-investiment kollettiv (D.4432).

Il-komponent tad-dividendi jitniżżel bl-istess mod bħad-dividendi għall-korporazzjonijiet individwali, kif deskritt hawn fuq. Il-komponent tad-dħul mhux distribwit jitniżżel bl-istess prinċipji bħal dawk deskritti għall-impriżi tal-investiment barrani dirett iżda jiġi kkalkulat bl-esklużjoni ta' dħul investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett. Id-dħul mhux distribwit li jibqa' jiġi attribwit lill-azzjonisti tal-fond tal-investiment li jitilqu mill-fond tal-investiment mingħajr tifdil, u jerġa' jiġi injettat fil-fond mill-azzjonisti tal-fond tal-investiment fi tranżazzjoni li titniżżel fil-kont finanzjarju.

L-introjtu mill-proprjetà mill-fondi mutwi jitniżżel bħala introjtu mill-proprjetà tal-azzjonisti anki jekk ma jkunx distribwit imma jerġa' jiġi investit f'isimhom.

L-azzjonisti jħallsu indirettament mill-ishma tal-fond tagħhom lil kumpaniji amministrattivi li jmexxu l-investimenti tagħhom. Dan il-ħlas għas-servizz huwa nfiq mill-azzjonisti, u mhux infiq tal-fondi.

Meta ssir ir-reġistrazzjoni: introjtu ieħor mill-investiment jitniżżel meta jkun dovut.

4.71       Fis-sistema tal-kontijiet, introjtu ieħor mill-investiment jitniżżel bħala:

a)      riżorsi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju u d-detenturi tal-fond tal-investiment;

b)      użi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tal-assiguraturi, il-fondi tal-pensjoni u l-fondi tal-investiment;

c)      ir-riżorsi u l-użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

KERA (D.45)

4.72       Definizzjoni: Il-kera hija l-introjtu li jirċievi sid riżorsa naturali għat-tqegħid tar-riżorsa naturali għad-dispożizzjoni ta' unità istituzzjonali oħra.

Hemm żewġ tipi differenti ta’ din il-kera: kera fuq l-art, u kera fuq riżorsi taħt l-art. Il-kera għal riżorsi naturali oħra bħall-ispettra tar-radju jsegwu l-istess xejra.

Id-distinzjoni bejn kera u rental hija li kera hija forma ta' introjtu fuq il-proprjetà filwaqt li rental hija ħlasijiet għas-servizzi. Rentals huma ħlasijiet li jsiru taħt kirja operattiva biex jintuża ass fiss ta' unità oħra. Il-kera hija ħlas li jsir taħt kirja ta' riżorsa għall-aċċess għal riżorsa naturali.

Kera fuq l-art

Il-kera li tingħata lil sid l-art minn kerrej hija forma ta' introjtu mill-proprjetà. Il-kera fuq l-art tinkludi wkoll il-kirjiet pagabbli lis-sidien ta' ilmijiet interni u xmajjar għad-dritt biex dawn l-ilmijiet jintużaw għal skopijiet ta' rikreazzjoni jew skopijiet oħra, inkluż is-sajd.

Sid ta' art iħallas it-taxxi tal-art u jkopri l-ispejjeż għall-manutenzjoni b'konsegwenza tal-fatt li hu sid l-art. Dawn it-taxxi u l-infiq jiġu ttrattati bħala pagabbli mill-persuna intitolata li tuża l-art, li titqies li tnaqqashom mill-kera li kieku kienet tkun obbligata tħallas lil sid l-art. Il-kera mnaqqsa b'dan il-mod mit-taxxi jew spejjeż oħra li sid l-art ikun obbligat iħallas tissejjaħ “kera wara t-taxxa”.

4.73       Il-kera fuq l-art ma tinkudux rentals ta' bini u abitazzjonijiet li jinsabu fuqha; dawk ir-rentals jiġu ttrattati bħala ħlas għal servizz tas-suq mogħti mis-sid lill-kerrej tal-bini jew l-abitazzjoni u jitniżżlu fil-kontijiet bħala l-konsum intermedju jew finali tal-kerrej. Jekk ma jkunx hemm bażi oġġettiva li fuqha l-ħlas jista' jinqasam bejn il-kera fuq l-art u r-rental fuq il-bini li jinsab fuqha, l-ammont kollu jiġi ttrattat bħala kera meta l-valur tal-art jiġi stmat li hu iktar mill-valur tal-bini fuqha u, inkella, bħala rental.

Kera fuq assi taħt l-art

4.74       Din l-intestatura tinkludi d-drittijiet dovuti lis-sidiet ta' depożiti ta' minerali jew fjuwils fossili (faħam, żejt jew gass naturali), kemm jekk unitajiet privati u kemm jekk governattivi, li jagħtuhom b'kera lil unitajiet istituzzjonali oħra u jippermettuhom jesploraw jew iħaffru għal dawn id-depożiti f'perjodu speċifikat ta' żmien.

4.75       Meta ssir ir-reġistrazzjoni tal-kirjiet: il-kirjiet għandhom jitniżżlu fil-perjodu meta jmisshom jitħallsu.

4.76       Fis-sistema tal-kontijiet, il-kirjiet jitniżżlu:

a)      fost ir-riżorsi u fost l-użi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju tas-setturi;

b)      fost ir-riżorsi u fost l-użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

TAXXI KURRENTI FUQ L-INTROJTU, IL-ĠID, EĊĊ. (D.5)

4.77 Definizzjoni: || It-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. (D.5) ikopru l-ħlasijiet obbligatorji unilaterali kollha, fi flus jew in natura, miġbura perjodikament mill-amministrazzjoni pubblika u mill-bqija tad-dinja fuq l-introjtu u l-ġid tal-unitajiet istituzzjonali, u xi taxxi perjodiċi li la jiġu evalwati fuq l-introjtu u lanqas fuq il-ġid.

It-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. jinqasmu fi:

a)      it-taxxi fuq l-introjtu (D.51);

b)      taxxi kurrenti oħra (D.59).

TAXXI FUQ L-INTROJTU (D.51)

4.78 Definizzjoni: || It-taxxi fuq l-introjtu (D.51) jikkonsistu f'taxxi fuq l-introjti, il-profitti u l-qligħ kapitali. Dawn jiġu evalwati fuq l-introjti effettivi jew preżunti tal-individwi, l-unitajiet domestiċi, il-korporazzjonijiet jew l-NPIs. Dawn jinkludu t-taxxi evalwati fuq ir-redditi ta' proprjetà, art jew proprjetà immobiljari meta dawn ir-redditi jintużaw bħala bażi għall-istima tal-introjtu tas-sidien tagħhom.

It-taxxi fuq l-introjtu jinkludu:

a)      it-taxxi fuq l-introjtu individwali jew tal-unità domestika, pereżempju introjtu minn xogħol, proprjetà, intraprenditorija, pensjonijiet, eċċ., u jinkludu t-taxxi mnaqqsa mill-impjegaturi, pereżempju t-taxxi “pay-as-you-earn”. It-taxxi fuq l-introjtu tas-sidien ta' intrapriżi mhux inkorporati huma inklużi hawnhekk;

b)      it-taxxi fuq l-introjtu jew il-profitti tal-korporazzjonijiet;

c)      it-taxxi fuq il-qligħ kapitali;

d)      it-taxxi fuq rebħiet minn lotteriji jew logħob tal-azzard fuq l-ammonti li jingħataw lir-rebbieħa, distinti mit-taxxi fuq il-valur tal-fatturat ta' produtturi li jorganizzaw logħob tal-azzard jew lotteriji li jitqiesu bħala taxxi fuq il-prodotti.

TAXXI KURRENTI OĦRA (D.59)

4.79       Taxxi kurrenti oħra jinkludu (D.59):

a)      taxxi kurrenti fuq il-kapital li jikkonsistu minn taxxi pagabbli fuq is-sjieda jew l-użu tal-art jew il-bini mis-sidien, u taxxi kurrenti fuq il-ġid nett u fuq assi oħra, pereżempju l-ġojjelli – ħlief it-taxxi msemmija f'D.29 (li jitħallsu mill-intrapriżi b'riżultat tal-attivitajiet ta' produzzjoni tagħhom) u dawk f'D.51 (it-taxxi fuq l-introjtu);

b)      it-taxxi per capita, miġbura għall kull adult jew unità domestika, indipendentement mill-introjtu jew il-ġid;

c)      it-axxi fuq l-infiq, pagabbli fuq l-infiq totali tal-persuni jew tal-unitajiet domestiċi;

d)      pagamenti minn unitajiet domestiċi għal-liċenzji għas-sjieda jew l-użu mhux kummerċjali ta' vetturi, dgħajjes jew inġenji tal-ajru, jew għal-liċenzji tal-kaċċa, sparar jew sajd rikreazzjonali, eċċ. Id-distinzjoni bejn taxxi u xiri ta' servizzi mill-gvern hija definita skont l-istess kriterji użati fil-każ ta' pagamenti mill-intrapriżi: jekk il-ħruġ tal-liċenzji jinvolvi ftit li xejn xogħol min-naħa tal-gvern, billi l-liċenzji jingħataw awtomatikament fuq ħlas tal-ammonti dovuti, aktarx li dawn ikunu sempliċement mezz biex jiddaħħal l-introjtu, anki jekk il-gvern jista' jipprovdi xi tip ta' ċertifikat, jew awtorizzazzjoni; f'dawn il-każijiet il-ħlas jiġi ttrattat bħala taxxi. Iżda jekk il-gvern juża l-ħruġ tal-liċenzji biex jorganizza xi funzjoni regolatorja xierqa (bħall-verifika tal-kompetenza, jew il-kwalifiki, tal-persuni kkonċernati), il-pagament li jsir għandu jitqies bħala xiri ta' servizzi mill-gvern u mhux pagamenti ta' taxxi, sakemm ikun ċar li l-pagamenti jkunu bla ebda proporzjon għal kemm jiswa biex jingħataw is-servizzi;

e)      taxxi fuq tranżazzjonijiet internazzjonali, pereżempju vvjaġġar barra mill-pajjiż, rimessi barranin, investimenti barranin, eċċ., għajr dawk pagabbli mill-produtturi u d-dazji fuq l-importazzjoni mħallsa mill-unitajiet domestiċi.

4.80       It-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. ma jinkludux:

a)      taxxi fuq il-wirt, taxxi tas-suċċessjoni jew taxxi fuq l-għotjiet bejn persuni ħajjin, meqjusa li huma intaxxati fuq il-kapital tal-benefiċjarji u jidhru taħt l-intestatura tat-taxxi kapitali (D.91);

b)      taxxi okkażjonali jew eċċezzjonali fuq il-kapital jew il-ġid, li jitniżżlu bħala taxxi kapitali (D.91);

c)      taxxi fuq l-art, il-bini jew assi oħra li jkunu proprjetà tal-intrapriżi jew mikrija minnhom u li jużawhom għall-produzzjoni, u dawn it-taxxi jiġu ttrattati bħala taxxi oħra fuq il-produzzjoni (D.29);

d)      pagamenti minn unitajiet domestiċi għal-liċenzji għajr liċenzji għall-użu ta' vetturi, dgħajjes jew inġenji tal-ajru, jew liċenzji għall-kaċċa, sparar jew sajd ta' rikreazzjoni: liċenzji tas-sewqan jew tal-piloti, liċenzji għall-armi tan-nar, u miżati lill-gvern bħal dħul f'mużew jew librerija, ħlas għall-ġbir tal-iskart, ħlasijiet għall-passaporti, miżati tal-ajruport, ħlasijiet tal-qrati, eċċ. li fil-biċċa l-kbira tal-każi jiġu ttrattati bħala xiri ta' servizzi mogħtija mill-gvern, jekk jissodisfaw il-kriterji stipulati fil-paragrafu 4.79(d) biex jitniżżlu bħala servizzi.

4.81       Il-valur totali tat-taxxi jinkludi l-imgħax fuq l-arretrati tat-taxxi dovuti u l-multi imposti mill-awtoritajiet tat-taxxi fejn dan l-imgħax u l-multi ma jkunux jistgħu jiġu identifikati separatament; jinkludi miżati imposti f'konnessjoni mal-ġbir u l-evalwazzjoni tat-taxxi pendenti, nieqes l-ammont ta' kull tnaqqis mill-amministrazzjoni pubblika minħabba politika ekonomika u kwalunkwe rifużjoni li ssir minħabba pagamenti żejda.

Is-sussidji u l-benefiċċji soċjali li jingħataw mis-sistema tat-taxxi fl-għamla ta' krediti tat-taxxa qed jiżdiedu u qed jiżdied ukoll l-irbit tas-sistemi tal-ħlas mas-sistemi tal-ġbir tat-taxxa. Il-krediti tat-taxxa jirrappreżentaw ħelsien mit-taxxa u għalhekk inaqqsu l-passiv fiskali tal-benefiċjarju.

Jekk is-sistema tal-kreditu tat-taxxa twassal biex il-benefiċjarju jirċievi l-eċċess meta l-ħelsien mit-taxxa jkun ikbar mill-passiv, is-sistema tal-krediti tat-taxxa hija sistema ta' krediti tat-taxxa pagabbli. F'sistema ta' krediti tat-taxxa pagabbli, il-pagamenti jistgħu jingħataw lil min ma jħallasx taxxa kif ukoll lil min iħallasha. F'sistema ta' krediti tat-taxxa pagabbli, l-ammont kollu tal-krediti tat-taxxa jitniżżel bħala infiq tal-gvern u mhux bħala tnaqqis tad-dħul fiskali.

Bil-kontra ta' dan, xi sistemi tal-kreditu tat-taxxa mhumiex sistemi tal-krediti tat-taxxa pagabbli, meta l-krediti tat-taxxa jkunu limitati għad-daqs tal-passiv tat-taxxa. F'sistema tal-krediti tat-taxxa mhux pagabbli, il-krediti tat-taxxa kollha huma integrati fis-sistema tat-taxxa u jnaqqsu d-dħul fiskali tal-gvern.

4.82       It-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. jitniżżlu fil-waqt meta jseħħu l-attivitajiet, it-tranżazzjonijiet jew l-avvenimenti l-oħra li joħolqu l-passiv għall-ħlas.

Madankollu, xi attivitajiet, tranżazzjonijiet jew avvenimenti ekonomiċi, li skont il-leġislazzjoni fiskali għandhom jimponu fuq l-unitajiet ikkonċernati l-obbligu li jitħallsu t-taxxi, jaħarbu l-attenzjoni tal-awtoritajiet fiskali b'mod permanenti. Ma jkunx realistiku li wieħed jassumi li dawn l-attivitajiet, tranżazzjonijiet jew avvenimenti jagħtu lok għal assi finanzjarji jew passiv fl-għamla ta' pagabbli jew riċevibbli. L-ammonti li għandhom jitniżżlu jiġu determinati mill-ammonti dovuti għall-ħlas biss meta jkun hemm evidenza ta' dan fl-evalwazzjonijiet tat-taxxa, id-dikjarazzjonijet jew strumenti oħra li joħolqu passiv fl-għamla ta' obbligi ċari għall-ħlas min-naħa ta' min iħallas it-taxxa. Ma jsirux imputazzjonijiet għal taxxi li ma hemmx evidenza għalihom mill-evalwazzjonijiet tat-taxxa.

It-taxxi mniżżla fil-kontijiet jiġu minn żewġ sorsi: ammonti ppruvati minn stimi u dikjarazzjonijiet jew irċevuti tal-flus.

a)      Jekk jintużaw l-istimi u d-dikjarazzjonijiet, l-ammonti għandhom jiġu aġġustati b'koeffiċjent li jirrifletti l-ammonti stmati u dikjarati li qatt ma nġabru. Bħala trattament alternattiv, trasferiment kapitali lejn is-setturi rilevanti jiġi reġistrat bħala ugwali għall-istess aġġustament. Il-koeffiċjenti għandhom jiġu stmati fuq il-bażi tal-esperjenza fil-passat u l-istennijiet kurrenti fejn għandhom x'jaqsmu ammonti stmati u dikjarati li qatt ma nġabru. Għandhom ikunu speċifiċi għal tipi differenti ta' taxxi;

b)      Jekk jintużaw irċevuti ta' flus, għandhom ikunu aġġustati fiż-żmien sabiex il-flus ikunu attribwiti meta seħħew l-attivitajiet, it-tranżazzjonijiet jew l-avvenimenti l-oħra sabiex jiġġeneraw il-passiv tat-taxxa (jew meta l-ammont tat-taxxa kien iddeterminat, fil-każ ta' xi taxxi fuq id-dħul). Dan l-aġġustament huwa bbażat fuq id-differenza medja ta' żmien bejn l-attivitajiet, it-tranżazzjonijiet jew l-avvenimenti l-oħrajn (jew id-determinazzjoni tal-ammont tat-taxxa) u l-irċevuta tal-flus kontanti.

Meta jinżammu direttament mill-impjegatur, it-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. jiġu inklużi fil-pagi u s-salarji anki jekk l-impjegatur ma jkunx għaddihom lill-amministrazzjoni pubblika. Is-settur tal-unitajiet domestiċi jidher li qed iħallas l-ammont sħiħ lis-settur tal-amministrazzjoni. L-ammonti li effettivament mhux imħallsa jiġu newtralizzati taħt D.995 bħala trasferiment kapitali mill-amministrazzjoni pubblika lis-setturi tal-impjegaturi.

F'xi każijiet, l-obbligu li jitħallsu t-taxxi fuq l-introjtu jista' jiġi determinat biss f'perjodu tal-kontabilità aktar tard milli dak li fih isir dovut. Għalhekk, tinħtieġ xi flessibbiltà fil-waqt meta jitniżżlu dawn it-taxxi. It-taxxi fuq l-introjtu jitnaqqsu mis-sors, bħat-taxxi PAYE u l-prepagamenti regolari tat-taxxi fuq l-introjtu, jistgħu jitniżżlu fil-perjodi li fih jitħallsu u kull passiv fiskali finali fuq l-introjtu tista' titniżżel fil-perjodu li fih jiġi determinat il-passiv.

It-taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. jitniżżlu bħala:

a)      l-użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi fejn huma kklassifikati l-kontribwenti;

b)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-amministrazzjoni pubblika;

c)      użi u riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

KONTRIBUZZJONIJIET U BENEFIĊĊJI SOĊJALI (D.6)

4.83 Definizzjoni: || Il-benefiċċji soċjali huma trasferimenti lill-unitajiet domestiċi, fi flus jew in natura, intiżi biex ittaffulhom il-piż finanzjarju ta' għadd ta' riskji jew bżonnijiet, magħmula permezz ta' skemi organizzati kollettivament, jew mhux f'dawn l-iskemi, minn unitajiet governattivi u NPISHs; dawn jinkludu ħlasijiet mill-amministrazzjoni pubblika lill-produtturi li individwalment jibbenefikaw lill-unitajiet domestiċi u li jsiru fil-kuntest ta' riskji jew bżonnijiet soċjali.

4.84       Il-lista ta' riskji jew ħtiġijiet li jistgħu jagħtu lok għall-benefiċċji soċjali hija kif ġej:

a)      mard;

b)      invalidità, diżabilità;

c)      aċċident jew mard marbut max-xogħol;

d)      xjuħija;

e)      soppraviventi;

f)       maternità;

g)      familja;

h)      il-promozzjoni tax-xogħol;

i)       qgħad;

j)       djar;

k)      edukazzjoni;

l)       stat ta' bżonn ġenerali.

Fil-każ tad-djar, il-ħlasijiet li jsiru mill-awtoritajiet pubbliċi lill-okkupanti sabiex inaqqsu l-kera tagħhom huma benefiċċji soċjali, bl-eċċezzjoni tal-benefiċċji speċjali mħallsa mill-awtoritajiet pubbliċi fil-kapaċità tagħhom bħala impjegaturi.

4.85       Il-benefiċċji soċjali jinkludu:

a)      trasferimenti kurrenti jew ta' somma f'daqqa minn skemi li jirċievu l-kontribuzzjonijiet, ikopru l-komunità kollha jew partijiet kbar tal-komunità u jiġu imposti u kkontrollati minn unitajiet governattivi (skemi tas-sigurtà soċjali);

b)      trasferimenti kurrenti jew ta' somma f'daqqa minn skemi mill-impjegaturi f'isem l-impjegati tagħhom, ex-impjegati jew dipendenti (skemi oħra ta' assigurazzjoni soċjali marbuta max-xogħol). Il-kontribuzzjonijiet jistgħu jsiru mill-impjegati u/jew mill-impjegaturi; jistgħu jsiru wkoll minn persuni li jaħdmu għal rashom;

c)      trasferimenti kurrenti minn unitajiet governattivi u NPISHs li ma jiddependux fuq ħlas preċedenti ta' kontribuzzjonijiet u li ġeneralment ikunu marbuta ma' evalwazzjoni tal-introjtu disponibbli. Dawn it-trasferimenti normalment jissejħu assistenza soċjali.

4.86       Il-benefiċċji soċjali ma jinkludux:

a)      klejms tal-assigurazzjoni bbażati fuq poloz li nħarġu unikament fuq l-inizjattiva tal-persuna assigurata, indipendentement mill-impjegatur jew il-gvern tiegħu;

b)      klejms tal-assigurazzjoni fuq poloz li nħarġu bl-uniku skop li jinkiseb skont, anki jekk dawn il-poloz joħorġu minn ftehim kollettiv.

4.87       Sabiex polza individwali tiġi ttrattata bħala parti minn skema ta' assigurazzjoni soċjali, l-eventwalitajiet jew iċ-ċirkostanzi li l-parteċipanti jkunu assigurati għalihom għandhom jikkorrispondu mar-riskji jew il-ħtiġijiet elenkati fil-paragrafu 4.84 hawn fuq, u barra minn hekk, waħda jew iktar mill-kundizzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu sodisfatti:

a)      il-parteċipazzjoni fl-iskema tkun obbligatorja bil-liġi jew skont it-termini u l-kundizzjonijiet tal-impjieg ta' impjegat, jew grupp ta' impjegati;

b)      l-iskema hija waħda kollettiva mħaddma għall-benefiċċju ta' grupp partikolari ta' ħaddiema, kemm jekk ikunu impjegati, persuni li jaħdmu għal rashom jew qiegħda, u l-parteċipazzjoni tkun limitata għall-membri ta' dak il-grupp.

c)      impjegatur li jagħmel kontribuzzjoni (effettiva jew imputata) lill-iskema f'isem impjegat, irrispettivament minn jekk l-impjegat jagħmilx kontribuzzjoni wkoll.

4.88       Definizzjoni: L-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali huma skemi li fihom il-parteċipanti huma obbligati, jew imħeġġa, mill-impjegati tagħhom jew mill-amminstrazzjoni pubblika, biex jieħdu assigurazzjoni kontra ċerti eventwalitajiet jew ċirkostanzi li jistgħu jaffettwaw ħażin il-benessri tagħhom jew dak tad-dipendenti tagħhom. F'dawn l-iskemi soċjali, il-kontribuzzjonijiet jitħallsu mill-impjegati jew oħrajn, jew mill-impjegaturi f'isem l-impjegati tagħhom, sabiex jiżguraw l-intitolament għall-benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali, fil-perjodi kurrenti jew sussegwenti, għall-impjegati jew kontributuri oħra, id-dipendenti jew is-sopraviventi tagħhom.

L-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali huma organizzati għal gruppi ta' ħaddiema jew ikunu disponibbli bil-liġi lill-ħaddiema kollha jew il-kategoriji magħżula kollha ta' ħaddiema, inkluż il-persuni qiegħda kif ukoll l-impjegati. Dawn ivarjaw minn skemi privati organizzati għal gruppi partikolari ta' ħaddiema impjegati minn impjegatur wieħed għal skemi ta' sigurtà soċjali li jkopru l-forza tax-xogħol sħiħa ta' pajjiż. Il-parteċipazzjoni f'dawn l-iskemi tista' tkun volontarja għall-ħaddiema kkonċernati, iżda hija aktar komuni li tkun obbligatorja. Pereżempju, il-parteċipazzjoni fi skemi organizzati minn impjegaturi individwali tista' tkun meħtieġa mit-termini u l-kundizzjonijiet tal-impjieg li jkunu ġew miftiehma kollettivament bejn l-impjegaturi u l-impjegati tagħhom.

4.89       Tista' ssir distinzjoni bejn żewġ tipi ta' skemi ta' assigurazzjoni soċjali:

a)      L-ewwel waħda tikkonsisti fi skemi ta' sigurtà soċjali li jkopru l-komunità kollha, jew sezzjonijiet kbar tal-komunità, li jkunu imposti, ikkontrollati u ffinanzjati mill-unitajiet tal-gvern. Il-pensjonijiet pagabbli skont dawn l-iskemi jistgħu jkunu relatati jew le mal-livelli ta' salarju tal-benefiċjarju jew il-passat tax-xogħlijiet tiegħu. Huwa inqas komuni li l-benefiċċji mhux tal-pensjoni jkunu marbuta mal-livelli tas-salarju;

b)      It-tieni tip jikkonsisti fi skemi oħra marbuta max-xogħol. Dawn l-iskemi joħorġu minn relazzjoni bejn impjegat u impjegatur fl-għoti ta' pensjoni u possibbilment intitolamenti oħra li huma parti mill-kundizzjonijiet tal-impjieg u fejn ir-responsabbiltà għall-għoti tal-benefiċċji ma tiddevolvix lill-amministrazzjoni pubblika taħt dispożizzjonijiet tas-sigurtà soċjali.

4.90       L-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali organizzati mill-unitajiet governattivi għall-impjegati tagħhom stess, u mhux il-popolazzjoni kollha ta' nies impjegati, jiġu kklassifikati bħala skemi oħra marbuta max-xogħol u mhux bħala skemi ta' sigurtà soċjali.

KONTRIBUZZJONIJIET SOĊJALI NETTI (D.61)

4.91       Definizzjoni: Il-kontribuzzjonijiet soċjali netti huma l-kontribuzzjonijiet effettivi jew imputati mill-unitajiet domestiċi lill-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali biex jipprovdu għall-benefiċċji soċjali li jridu jitħallsu. Il-kontribuzzjonijiet soċjali netti (D.61) jikkonsistu fi:

Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.611).

flimkien ma' Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.612)

flimkien ma' Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-unitajiet domestiċi (D.613).

flimkien ma' Is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi (D.614).

nieqes           Il-prezz tas-servizzi tal-iskema tal-assigurazzjoni soċjali (D.61SC),

Il-prezz tas-servizz tal-iskema tal-assigurazzjoni soċjali huma l-miżati tas-servizz mitluba mill-unitajiet li jamministraw l-iskemi. Dawn jidhru hawnhekk bħala parti mill-kalkolu għall-kontribuzzjonijiet soċjali netti (D.61); mhumiex tranżazzjonijiet distributtivi iżda parti mill-output u l-infiq ta' konsum.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.611).

4.92       Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.611) jikkorrispondu għall-fluss D.121.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi jitħallsu mill-impjegaturi lill-iskemi tas-sigurtà soċjali u skemi tal-assigurazzjoni soċjali oħra marbuta mal-impjiegi biex jiżguraw il-benefiċċji soċjali għall-impjegati tagħhom.

Peress li l-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi jsiru għall-benefiċċju tal-impjegati tagħhom, il-valur tagħhom jiġi rreġistrat bħala wieħed mill-komponenti tal-kumpens tal-impjegati flimkien ma' pagi u salarji fi flus kontanti u in natura. Il-kontribuzzjonijiet soċjali mbagħad jitniżżlu li tħallsu mill-impjegati bħala trasferimenti kurrenti lill-iskemi tas-sigurtà soċjali, u skemi oħra tal-assigurazzjoni soċjali marbuta mal-impjieg;

Din l-intestatura tinqasam f'żewġ kategoriji:

a)      Il-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.6111) jikkorrispondu mal-fluss D.1211;

b)      Il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni effettivi tal-impjegaturi (D.6112) jikkorrispondu mal-fluss D.1212;

4.93       Il-pagamenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi jistgħu jkunu obbligatorji bis-saħħa ta' statut jew regolament, jew jistgħu jitħallsu b'riżultat ta' ftehimiet kollettivi f'industrija partikolari jew ftehimiet bejn l-impjegatur u l-impjegati f'impriża partikolari, jew minħabba li huma miktuba fil-kuntratt tal-impjieg innifsu. F'ċerti każijiet, il-kontribuzzjonijiet jistgħu jkunu volontarji.

Dawn il-kontribuzzjonijiet volontarji jkopru:

a)      kontribuzzjonijiet soċjali li l-persuni li mhux obbligati legalment jikkontribwixxu għal fond ta' sigurtà soċjali;

b)      il-kontribuzzjonijiet soċjali mħallsa lill-impriżi tal-assigurazzjoni (jew fondi tal-pensjonijiet ikklassifikati fl-istess settur) bħala parti mill-iskemi supplementari tal-assigurazzjoni organizzati minn impriżi għall-benefiċċju tal-impjegati tagħhom u li dawn tal-aħħar jissieħbu magħhom b'mod volontarju;

c)      il-kontribuzzjonijiet lil skemi tal-assigurazzjoni mutwi bi sħubija miftuħa għall-impjegati jew għall-ħaddiema li jaħdmu għal rashom.

4.94       Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi (D.611) jiġu rreġistrati fil-waqt li jsir ix-xogħol li jagħti lok għall-obbligu li jitħallsu l-kontribuzzjonijiet.

4.95       Il-kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika rreġistrati fil-kontijiet jistgħu jiġu minn żewġ sorsi: ammonti ppruvati minn stimi u dikjarazzjonijiet jew irċevuti tal-flus.

a)      Jekk jintużaw stimi u dikjarazzjonijiet, l-ammonti għandhom ikunu aġġustati b'koeffiċjent li jirrifletti l-ammonti magħmula fuq stima u dawk iddikjarati li ma jkunu nġabru qatt. Bħala trattament alternattiv, jista' jiġi rreġistrat trasferiment kapitali lejn is-setturi rilevanti bħala ugwali għall-istess aġġustament. Il-koeffiċjenti għandhom ikunu stmati fuq il-bażi tal-esperjenza tal-imgħoddi u l-aspettativi kurrenti fir-rigward ta' ammonti stmati u ddikjarati li ma jkunu nġabru qatt. Dawn għandhom ikunu speċifiċi għat-tipi differenti ta' kontribuzzjonijiet soċjali;

b)      Jekk jintużaw irċevuti tal-flus kontanti, dawn għandhom ikunu aġġustati skont iż-żmien sabiex il-flus kontanti jkunu attribwiti meta seħħet l-attività biex tiġġenera l-passiv tal-kontribuzzjoni soċjali (jew meta jinħoloq il-passiv). Dan l-aġġustament jista' jkun ibbażat fuq id-differenza medja ta' żmien bejn l-attività (jew il-ħolqien tal-passiv) u l-irċevuta tal-flus kontanti.

Meta jkunu miżmuma direttament mill-impjegatur, il-kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika għandhom ikunu inklużi fil-pagi u s-salarji anki jekk l-impjegatur ma jkunx għaddihom lill-amministrazzjoni pubblika. Is-settur tal-unitajiet domestiċi mbagħad jidher li qed iħallas l-ammont sħiħ lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika. L-ammonti li effettivament mhumiex imħallsa jiġu newtralizzati taħt D.995 bħala trasferiment kapitali mill-amministrazzjoni pubblika lis-setturi tal-impjegaturi.

4.96       Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-impjegaturi jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi;

b)      użi fil-kont estern tal-introjtu primarju u trasferimenti kurrenti (fil-każ ta' unitajiet domestiċi mhux residenti);

c)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-assiguraturi jew tal-impjegaturi residenti;

d)      riżorsi fil-kont estern tal-introjtu primarju u trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-assiguraturi jew tal-impjegaturi residenti).

4.97       Kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.612)

Definizzjoni: || Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.612) jirrappreżentaw il-kontroparti għall-benefiċċji soċjali (bi tnaqqis tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegati eventwali) mħallsa direttament mill-impjegaturi (jiġifieri mhux marbuta mal-kontribuzzjonijiet effettivi tal-impjegaturi) lill-impjegati jew impjegati preċedenti tagħhom u persuni eliġibbli oħra.

Dawn jikkorrispondu għall-fluss D.122 kif deskritt taħt il-kumpens tal-impjegati. Il-valur tagħhom għandu jkun ibbażat fuq kunsiderazzjonijiet attwarji jew fuq il-bażi ta' perċentwal raġonevoli tal-pagi u s-salarji li jitħallsu lill-impjegati attwali jew daqs il-benefiċċji mhux tal-pensjoni mingħajr fond pagabbli mill-intrapriża matul l-istess perjodu ta' kontabilità.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi (D.612) fihom żewġ kategoriji:

a)      Il-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.6121). Dawn jikkorrispondu għall-fluss D.1221;

b)      Il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni imputati tal-impjegaturi (D.6122). Dawn jikkorrispondu għall-fluss D.1222.

4.98       Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi li jirrappreżentaw il-kontroparti tal-benefiċċji soċjali diretti obbligatorji għandhom jitniżżlu fil-perjodu meta jsir ix-xogħol. Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi li jirrappreżentaw il-kontroparti tal-benefiċċji soċjali diretti volontarji jiġu rreġistrati fil-waqt li jingħataw il-benefiċċji.

4.99       Il-kontribuzzjonijiet soċjali imputati tal-impjegaturi jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

b)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi li fihom jappartjenu l-impjegaturi jew l-assiguraturi residenti u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

4.100     Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-unitajiet domestiċi (D.613).

Definizzjoni: || Il-kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi huma kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli f'isem l-impjegati, dawk li jaħdmu għal rashom jew persuni mhux impjegati lill-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali

Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-unitajiet domestiċi (D.613) fihom żewġ kategoriji:

a)      il-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni effettivi tal-unitajiet domestiċi (D.6131);

b)      il-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni effettivi tal-unitajiet domestiċi (D.6132);

Meta ssir ir-reġistrazzjoni: Il-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi tal-unitajiet domestiċi jitniżżlu fuq bażi tad-dovuti. Għal dawk li għandhom impjieg, dan huwa meta jsir ix-xogħol li joħloq il-passiv li jitħallsu l-kontributi. Għal dawk mingħajr impjieg, dan huwa meta għandhom isiru l-kontribuzzjonijiet.

Fis-sistema tal-kontijiet, il-kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi jitniżżlu:

a)      fost l-użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

b)      fost ir-riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi li fihom jappartjenu l-impjegaturi u fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

4.101     Is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi (D.614).

Definizzjoni: Is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi jikkonsistu fl-introjtu mill-proprjetà ggwadanjat matul il-perjodu tal-kontabilità fuq l-istokk tal-pensjoni u intitolamenti oħra mhux tal-pensjoni.

Din l-intestatura tinqasam f'żewġ kategoriji:

a)      is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi (D.6141);

b)      is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi (D.6142); L-intestatura D.6142 tikkorrispondi għas-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet tal-unitajiet domestiċi marbuta mar-riskji u ħtiġijiet soċjali għajr il-pensjonijiet, bħall-mard, maternità, korriment industrijali, diżabilità, sensji, eċċ.

Is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi huma inklużi fl-introjtu mill-proprjetà pagabbli mill-amministraturi tal-fondi tal-pensjoni lill-unitajiet domestiċi fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju (Introjtu mill-investiment pagabbli fuq intitolamenti tal-pensjoni D.442).

Billi dan l-introjtu jinżamm mill-amministraturi tal-fondi tal-pensjoni fil-prattika, jiġi għalhekk ittrattat fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu bħala mħallas lura mill-unitajiet domestiċi lill-fondi tal-pensjoni fl-għamla ta' supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi.

Meta ssir ir-reġistrazzjoni: Is-supplimenti tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi jitniżżlu meta jkunu dovuti.

BENEFIĊĊJI SOĊJALI OĦRA GĦAJR TRASFERIMENTI SOĊJALI IN NATURA (D.62)

4.102     L-intestatura D.62 hi magħmula minn tliet sottointestaturi:

Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus kontanti (D.621);

Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali (D.622);

Benefiċċji tal-għajnuna soċjali fi flus kontanti (D.623)

Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus kontanti (D.621)

4.103     Definizzjoni: Il-benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus huma benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali pagabbli fi flus lill-unitajiet domestiċi mill-fondi tas-sigurtà soċjali. Ir-rimborsi huma esklużi u jiġu ttrattati bħala trasferimenti soċjali fi flus (D.632).

Dawk il-benefiċċji huma pprovduti taħt skemi tas-sigurtà soċjali.

Dawn jistgħu jinqasmu bejn:

– benefiċċji tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus (D.6211);

– benefiċċji mhux tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus (D.6212);

Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali (D.622)

4.104     Definizzjoni: Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali jikkorrispondu ma' benefiċċji pagabbli mill-impjegaturi fil-kuntest ta' skemi oħra tal-assigurazzjoni soċjali marbuta max-xogħol. Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali marbuta max-xogħol huma benefiċċji soċjali (fi flus jew in natura) pagabbli mill-iskemi tal-assigurazzjoni soċjali li mhux is-sigurtà soċjali lil kontributuri tal-iskemi, id-dipendenti tagħhom jew is-sopravviventi tagħhom.

Normalment dawn jinkludu:

a)      il-pagament kontinwu ta' pagi normali, jew imnaqqsa, matul perjodi ta' assenza mix-xogħol minħabba problemi ta' saħħa, inċident, maternità, eċċ.;

b)      il-pagament tal-familja, edukazzjoni jew konċessjonijiet oħra fir-rigward tad-dipendenti;

c)      il-pagament tal-pensjonijiet tal-irtirar jew tas-soppravviventi, lill-impjegati preċedenti jew is-soppravviventi tagħhom u l-pagament ta' konċessjonijiet tat-tmiem mill-impjieg lill-ħaddiema jew is-soppravviventi tagħhom fil-każ ta' sensja, nuqqas ta' kapaċità, mewt b'inċident, eċċ. (jekk marbuta ma' ftehimiet kollettivi);

d)      servizzi mediċi ġenerali mhux relatati max-xogħol tal-impjegat;

e)      djar ta' konvalexxenza u ta' irtirar.

Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali (D.622) jistgħu jinqasmu bejn:

– benefiċċji oħra tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali (D.6221);

– benefiċċji oħra mhux tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali (D.6222).

Benefiċċji tal-għajnuna soċjali fi flus kontanti (D.623)

4.105     Definizzjoni: Il-benefiċċji tal-assistenza soċjali fi flus huma trasferimenti kurrenti pagabbli lill-unitajiet domestiċi mill-unitajiet tal-gvern jew NPISHs biex jissodisfaw l-istess ħtiġijiet bħall-benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali iżda li ma jsirux taħt skema tal-assigurazzjoni soċjali li tirrikjedi l-parteċipazzjoni normalment permezz tal-kontribuzzjonijiet soċjali.

Għalhekk, dawn jeskludu l-benefiċċji kollha mħallsa mill-fondi tas-sigurtà soċjali. Il-benefiċċji tal-assistenza soċjali jistgħu jkunu pagabbli fiċ-ċirkostanzi li ġejjin:

a)      Ebda skema tal-assigurazzjoni soċjali ma teżisti biex tkopri ċ-ċirkostanzi kkonċernati;

b)      Għalkemm jista' jkun hemm skema, jew skemi, tal-assigurazzjoni soċjali, l-unitajiet domestiċi kkonċernati ma jipparteċipawx u mhumiex eliġibbli għall-benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali;

c)      Il-benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali mhumiex meqjusa xierqa biex ikopru l-ħtiġijiet ikkonċernati bil-benefiċċji tal-assistenza soċjali mħallsa wkoll;

d)      Bħala kwistjoni ta' politika soċjali ġenerali.

Benefiċċji bħal dawn ma jinkludux trasferimenti kurrenti mħallsa b'reazzjoni għall-avvenimenti jew ċirkostanzi li mhumiex normalment koperti minn skemi tal-assigurazzjoni soċjali (jiġifieri t-trasferimenti magħmula b'reazzjoni għal diżastri naturali, irreġistrati taħt trasferimenti kurrenti oħra jew taħt trasferimenti kapitali oħra).

4.106     Meta ssir ir-reġistrazzjoni tal-benefiċċji soċjali minbarra t-trasferimenti soċjali in natura (D.62):

a)      fi flus kontanti, dawn jiġu rreġistrati meta l-klejms fuq il-benefiċċji jkunu stabbiliti;

b)      in natura, jiġu rreġistrati meta jingħataw is-servizzi, jew meta jseħħu l-bidliet fis-sjieda tal-oġġetti pprovduti direttament lill-unitajiet domestiċi minn produtturi mhux għas-suq.

4.107     Benefiċċji soċjali oħra għajr trasferimenti soċjali in natura (D.62) jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi li jagħtu l-benefiċċji;

b)      użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-benefiċċji mogħtija mill-bqija tad-dinja);

c)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi;

d)      riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-benefiċċji mogħtija lill-unitajiet domestiċi mhux residenti).

TRASFERIMENTI SOĊJALI IN NATURA (D.63)

4.108 Definizzjoni: || It-trasferimenti soċjali in natura (D.63) jikkonsistu f'oġġetti u servizzi individwali pprovduti bla ħlas jew bi prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti lill-unitajiet domestiċi individwali mill-unitajiet tal-gvern u l-NPISHs, kemm jekk mixtrija fis-suq kif ukoll jekk manifatturati bħala prodott mhux għas-suq mill-unitajiet tal-gvern jew mill-NPISHs. Dawn jistgħu jkunu ffinanzjati mit-taxxa, introjtu ieħor tal-gvern jew mill-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soċjali, jew mid-donazzjonijiet u introjtu mill-proprjetà fil-każ tal-NPISHs.

Is-servizzi li jingħataw bla ħlas, jew bi prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti, lill-unitajiet domestiċi, huma deskritti bħala servizzi individwali sabiex ikun hemm distinzjoni bejnhom u bejn is-servizzi kollettivi pprovduti lill-komunità kollha, jew lill-partijiet kbar tal-komunità, bħad-difiża u d-dawl fit-toroq. Is-servizzi individwali jikkonsistu l-iktar f'servizzi tal-edukazzjoni u tas-saħħa, għalkemm tipi oħrajn ta' servizzi bħas-servizzi tad-djar, servizzi kulturali u ta' rikreazzjoni jingħataw ukoll b'mod frekwenti.

4.109     It-trasferimenti soċjali in natura (D.63) huma suddiviżi fi:

Trasferimenti soċjali in natura – produzzjoni mhux tas-suq tal-amministrazzjoni pubblika u l-NPISHs (D.631)

- Definizzjoni: Trasferimenti soċjali in natura – produzzjoni mhux tas-suq tal-amministrazzjoni pubblika u l-NPISHs (D.631) jingħataw direttament lill-benefiċjarji mill-produtturi mhux tas-suq. Kull ħlas li jsir mill-unitajiet domestiċi nfushom għandu jitnaqqas.

Trasferimenti soċjali in natura – produzzjoni tas-suq mixtrija mill-amministrazzjoni pubblika u l-NPISHs (D.632)

- Definizzjoni: Trasferimenti soċjali in natura – produzzjoni tas-suq mixtrija mill-amministrazzjoni pubblika u l-NPISHs (D.632) huma:

(a)        fl-għamla ta' rimborsi mill-fondi tas-sigurtà soċjali tan-nefqa approvata tal-unitajiet domestiċi fuq oġġetti u servizzi speċifiċi, jew

(b)       mogħtija direttament lill-benefiċjarji mill-produtturi tas-suq li l-amministrazzjoni pubblika tixtri l-prodotti u s-servizzi korrispondenti mingħandhom

Kull ħlas li jsir mill-unitajiet domestiċi nfushom għandu jitnaqqas.

Meta unità domestika tixtri oġġett jew servizz li għalih se tkun sussegwentement rimborsata, parzjalment jew kompletament, minn fond tas-sigurtà soċjali, l-unità domestika tistà titqies li qed taġixxi f'isem il-fond tas-sigurtà soċjali. Fil-prattika, l-unità domestika tipprovdi kreditu għal żmien qasir lill-fond tas-sigurtà soċjali li jkun likwidat hekk kif l-entità titħallas lura.

L-ammont tan-nefqa mħallas lura jiġi rreġistrat bħala mġarrab direttament mill-fond tas-sigurtà soċjali fil-mument li l-unità domestika tagħmel ix-xiri, filwaqt li l-unika nefqa rreġistrata għall-unità domestika hi d-differenza, jekk ikun hemm, bejn il-prezz imħallas mix-xerrej u l-ammont imħallas lura. B'hekk, l-ammont tan-nefqa rimborsat mhuwiex ittrattat bħala trasferiment kurrenti fi flus kontanti mill-fondi tas-sigurtà soċjali lill-unitajiet domestiċi.

4.110     Eżempji ta' trasferimenti soċjali in natura (D.63) huma trattamenti mediċi jew dentali, kirurġija, akkomodazzjoni fl-isptar, nuċċalijiet jew lentijiet tal-kuntatt, apparat jew tagħmir mediku, u oġġetti jew servizzi simili fil-kuntest tar-riskji jew ħtiġijiet soċjali.

Eżempji oħra li mhumiex koperti minn skema tal-assigurazzjoni soċjali huma d-djar soċjali, konċessjonijiet għad-djar, day nurseries, taħriġ professjonali, tnaqqis fuq il-prezzijiet tat-trasport (sakemm ikun hemm għan soċjali), u oġġetti u servizzi simili fil-kuntest tar-riskji jew ħtiġijiet soċjali. Barra mill-ambitu tar-riskji jew il-bżonnijiet soċjali, meta l-gvern jagħti prodotti u servizzi lill-unitajiet domestiċi individwali bħal servizzi ta' rikreazzjoni, kultura u sport b'xejn jew bi prezzijiet li mhumiex ekonomikament sinifikanti, dawn jiġu ttrattati bħala trasferimenti soċjali in natura - produzzjoni mhux tas-suq tal-gvern u NPISHs (D631).

4.111     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: It-trasferimenti soċjali in natura (D.63) jiġu rreġistrati fil-waqt li jingħataw is-servizzi, jew meta jseħħu l-bidliet tas-sjieda tal-oġġetti pprovduti direttament lill-unitajiet domestiċi mill-produtturi.

It-trasferimenti soċjali in natura (D.63) jiġu rreġistrati:

a)      fost l-użi fil-kont tar-ridistribuzzjoni tal-introjtu in natura tas-setturi li jagħtu l-benefiċċji;

b)      fost ir-riżorsi fil-kont tar-ridistribuzzjoni tal-introjtu in natura tal-unitajiet domestiċi.

Il-konsum tal-oġġetti u s-servizzi ttrasferiti jiġi rreġistrat fl-użu tal-kont tal-introjtu disponibbli aġġustat.

Ma hemmx trasferimenti soċjali in natura mal-bqija tad-dinja (dawn jiġu rreġistrati f'D.62 Benefiċċji soċjali għajr it-trasferimenti soċjali in natura)

TRASFERIMENTI KURRENTI OĦRA (D.7)

PRIMJUMS NETTI TAL-ASSIGURAZZJONI MHUX TAL-ĦAJJA (D.71)

4.112 Definizzjoni: || Il-primjums netti tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja (D.71) huma primjums pagabbli taħt poloz meħuda minn unitajiet istituzzjonali. Il-poloz meħuda minn unitajiet domestiċi individwali huma dawk meħuda fuq l-inizjattiva tagħhom u għall-ġid tagħhom stess, indipendentement mill-impjegaturi jew mill-gvern u barra minn kull skema ta' assigurazzjoni soċjali. Il-primjums netti tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jinvolvu kemm il-primjums effettivi pagabbli mid-detenturi tal-poloz sabiex jiksbu l-kopertura assigurativa matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà (primjums akkwistati) u s-supplementi tal-primjums pagabbli mill-introjtu mill-proprjetà attribwiti lid-detenturi tal-poloz tal-assigurazzjoni, wara li jitnaqqsu l-prezzijiet tas-servizz tal-impriżi tal-assigurazzjoni li jieħdu ħsieb l-assigurazzjoni.

Il-primjums netti tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja huma l-ammonti disponibbli biex jipprovdu kopertura kontra diversi avvenimenti jew inċidenti li jirriżultaw fi ħsara ta' oġġetti jew proprjetà, jew dannu lil persuni minħabba kawżi naturali jew mill-bniedem, pereżempju nirien, għargħar, ħabtiet, kolliżjonijiet, serq, vjolenza, aċċidenti, mard, eċċ., jew kontra telf finanzjarju minħabba avvenimenti bħal mard, qgħad, aċċidenti, eċċ.

Il-primjums tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja netti jinqasmu f'żewġ kategoriji:

a)      il-primjums netti tal-assigurazzjonijiet mhux tal-ħajja (D.711)

b)      il-primjums netti tal-assigurazzjoni mill-ġdid mhux tal-ħajja (D.712)

4.113     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-primjums netti tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jiġu rreġistrati meta jiġu ggwadanjati.

Il-primjums tal-assigurazzjoni li minnhom jitnaqqsu l-ispejjeż tas-servizz huma dawk il-partijiet tal-primjums totali mħallsa fil-perjodu kurrenti, jew perjodi preċedenti, li jkopru riskji pendenti fil-perjodu kurrenti.

Irid ikun hemm distinzjoni bejn il-primjums iggwadanjati fil-perjodu kurrenti u l-primjums li jmisshom jitħallsu fil-perjodu kurrenti, li x'aktarx ikopru r-riskji fil-perjodi futuri kif ukoll fil-perjodu kurrenti.

Primjums netti tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tad-detenturi tal-poloz residenti;

b)      użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tad-detenturi tal-poloz mhux residenti);

c)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-impriżi tal-assigurazzjoni residenti;

d)      riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-impriżi tal-assigurazzjoni mhux residenti).

KLEJMS TAL-ASSIGURAZZJONI MHUX TAL-ĦAJJA (D.72)

4.114 Definizzjoni: || Il-klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja (D.72) huma l-klejms dovuti taħt kuntratti fir-rigward tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja; jiġifieri, l-ammonti li l-impriżi tal-assigurazzjoni huma obbligati li jħallsu b'kumpens għall-korrimenti jew id-danni mġarrba mill-persuni jew l-oġġetti (inklużi oġġetti kapitali fissi).

Din l-intestatura tinqasam f'żewġ kategoriji:

a)      klejms tal-assigurazzjoni diretta mhux tal-ħajja (D.721);

b)      klejms tar-riassigurazzjoni mhux tal-ħajja (D.722).

4.115     Il-klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja ma jinkludux pagamenti li jikkostitwixxu benefiċċji soċjali.

Il-kumpens ta' klejm tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jiġi ttrattat bħala trasferiment lil min jagħmel il-klejm. Pagamenti bħal dawn jiġu ttrattati bħala trasferimenti kurrenti, anki meta ammonti kbar jistgħu jkunu involuti minħabba distruzzjoni aċċidentali ta' assi fiss jew korriment personali serju lil individwu.

Klejms eċċezzjonalment kbar, pereżempju, wara diżastru, jistgħu ma jiġux ittrattati bħala trasferimenti kurrenti iżda bħala trasferimenti kapitali. (ara l-paragrafu 4.164k).

L-ammonti riċevuti minn min jagħmel il-klejm normalment ma jkunux impenjati għal għan partikolari u oġġetti jew assi li saritilhom il-ħsara jew li ġew meqruda mhux bilfors jeħtieġu li jkunu msewwija jew sostitwiti.

Ċerti klejms jinqalgħu minħabba dannu jew korriment li d-detenturi tal-poloz jikkawżaw lill-proprjetà jew lill-persuni ta' partijiet terzi. F'dawn il-każijiet, il-klejms validi jiġu rreġistrati bħala pagabbli direttament mill-impriża tal-assigurazzjoni lill-partijiet li saritilhom il-ħsara u mhux indirettament permezz tad-detentur tal-polza.

4.116     Il-primjums u l-klejms netti tar-riassigurazzjoni jiġu kkalkulati fl-istess mod bħall-primjums u l-klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Billi n-negozju tar-riassigurazzjoni huwa kkonċentrat fi ftit pajjiżi, il-biċċa l-kbira tal-poloz tar-riassigurazzjoni jkunu ma' unitajiet mhux residenti.

Xi unitajiet, speċjalment unitajiet tal-gvern, jistgħu jipprovdu garanzija kontra l-falliment ta' debitur f'kundizzjonijiet li jkollhom l-istess karatteristiċi bħall-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Dan iseħħ meta jinħarġu ħafna garanziji tal-istess tip u jkun possibbli li ssir stima realistika tal-livell ġenerali tal-fallimenti. F'dan il-każ, il-miżati mħallsa (u l-introjtu mill-proprjetà ggwadanjat fuqhom) jiġu ttrattati bl-istess mod bħall-primjums tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja u s-sejħiet taħt il-garanziji standardizzati tas-self jiġu ttrattati bl-istess mod bħall-klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja.

4.117     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja jiġu rreġistrati fil-mument li jseħħ l-aċċident jew kwalunkwe avveniment ieħor kopert mill-assigurazzjoni.

Dawn jitniżżlu bħala:

a)      l-użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-impriżi tal-assigurazzjoni residenti;

b)      użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-impriżi tal-assigurazzjoni mhux residenti);

c)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi benefiċjarji;

d)      riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ tal-benefiċjarji mhux residenti).

TRASFERIMENTI KURRENTI FI ĦDAN L-AMMINISTRAZZJONI PUBBLIKA (D.73)

4.118 Definizzjoni: || It-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika (D.73) jinkludu t-trasferimenti bejn is-sottosetturi differenti tal-amministrazzjoni pubblika (il-gvern ċentrali, il-gvern statali, il-gvern lokali, il-fondi tas-sigurtà soċjali) bl-eċċezzjoni tat-taxxi, sussidji, għotjiet ta' investiment u trasferimenti kapitali oħrajn.

It-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika ma jinkludux tranżazzjonijiet f'isem unità oħra; dawn jiġu rreġistrati darba biss fil-kontijiet, fir-riżorsi tal-unità benefiċjarja li f'isimha ssir it-tranżazzjoni (ara l-paragrafu 1.41). Din is-sitwazzjoni tinqala' b'mod partikolari meta aġenzija tal-gvern (pereżempju dipartiment tal-gvern ċentrali) tiġbor it-taxxi li jiġu ttrasferiti awtomatikament, kollha jew parzjalment, lil aġenzija oħra tal-gvern (pereżempju awtorità lokali). F'dan il-każ, l-irċevuti tat-taxxa maħsuba għall-aġenzija l-oħra tal-gvern jidhru bħallikieku nġabru direttament minn dik l-aġenzija u mhux bħala trasferiment kurrenti fi ħdan il-gvern ġenerali. Din is-soluzzjoni tapplika partikolarment fil-każ tat-taxxi maħsuba għal aġenzija oħra tal-gvern fl-għamla ta' rati addizzjonali superimposti fuq taxxi imposti mill-gvern ċentrali. Id-dewmien fir-rimessi ta' taxxi mill-ewwel għat-tieni unità tal-gvern jagħti lok għall-entrati taħt "kontijiet oħrajn riċevibbli/pagabbli" fil-Kont Finanzjarju.

It-trasferimenti tal-irċevuti tat-taxxa li jifformaw parti minn block transfer mill-gvern ċentrali lil aġenzija tal-gvern oħra jiġu inklużi fit-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika. Dawn it-trasferimenti ma jikkorrispondux għal kategorija speċifika ta' taxxi u ma jsirux awtomatikament iżda l-iktar permezz ta' ċerti fondi (fondi tal-awtoritajiet lokali u tal-kontea) skont skali ta' tqassim stabbiliti mill-gvern ċentrali.

4.119     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: It-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika jiġu rreġistrati fil-mument li r-regolamenti fis-seħħ jistipulaw li għandhom isiru.

4.120     It-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika jiġu rreġistrati fost l-użi u r-riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-sottosetturi tal-gvern ġenerali. It-trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika huma flussi interni għas-settur tal-gvern ġenerali, u ma jidhrux f'kont konsolidat għas-settur kollu.

KOOPERAZZJONI INTERNAZZJONALI KURRENTI (D.74)

4.121 Definizzjoni: || Il-kooperazzjoni internazzjonali kurrenti (D.74) tinkludi t-trasferimenti kollha fi flus kontanti jew in natura bejn l-amministrazzjoni pubblika u l-gvernijiet jew organizzazzjonijiet internazzjonali fil-bqija tad-dinja, bl-eċċezzjoni ta' għotjiet ta' investiment u trasferimenti kapitali oħra.

4.122     L-intestatura D.74 tkopri:

a)      il-kontribuzzjonijiet tal-gvern lill-organizzazzjonjiet internazzjonali (bl-esklużjoni tat-taxxi pagabbli mill-gvernijiet membri ta' organizzazzjonijiet supranazzjonali);

b)      trasferimenti kurrenti li l-amministrazzjoni pubblika tista' tirċievi mill-istituzzjonijiet jew l-organizzazzjonijiet imsemmija fil-punt (a). Ir-trasferimenti kurrenti li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea jagħmlu direttament lill-produtturi tas-suq residenti jidhru bħala sussidji mħallsa mill-bqija tad-dinja.

c)      it-trasferimenti kurrenti bejn il-gvernijiet, fi flus kontanti, pereżempju l-pagamenti maħsuba biex jiffinanzjaw id-defiċit tal-baġit ta' pajjiżi jew territorji barranin) jew in natura (pereżempju kontroparti ta' għotjiet ta' ikel, tagħmir militari, għajnuna ta' emerġenza wara diżastri naturali f'forma ta' ikel, lbies, mediċini eċċ.);

d)      pagi u salarji mħallsa mill-gvern, istituzzjoni tal-Unjoni Ewropea jew organizzazzjoni internazzjonali, lill-konsulenti jew esperti tal-għajnuna teknika magħmula disponibbli lill-pajjiżi li qed jiżviluppaw.

Il-kooperazzjoni internazzjonali kurrenti tinkludi trasferimenti bejn l-amministrazzjoni pubblika u l-organizzazzjonijiet internazzjonali li jinsabu fil-pajjiż, billi l-organizzazzjonijiet internazzjonali ma jiġux ittrattati bħala unitajiet istituzzjonali residenti tal-pajjiżi fejn jinsabu.

4.123     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-waqt li r-regolamenti fis-seħħ jistipulaw li t-trasferimenti għandhom isiru fil-każ tat-trasferimenti obbligatorji jew il-waqt meta jsiru t-trasferimenti fil-każ tat-trasferimenti volontarji.

4.124     Il-kooperazzjoni internazzjonali kurrenti titniżżel bħala:

a)      użi u riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-settur tal-amministrazzjoni pubblika;

b)      użi u r-riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

TRASFERIMENTI KURRENTI VARJI (D.75)

Trasferimenti kurrenti lill-NPISHs (D.751)

4.125 Definizzjoni: || It-trasferimenti kurrenti lill-NPISHs jinkludu l-kontribuzzjonijiet volontarji kollha (għajr il-wirt), abbonamenti ta' sħubija u għajnuna finanzjarja li l-NPISHs jirċievu minn unitajiet domestiċi (inklużi unitajiet domestiċi mhux residenti) u, sa ċertu punt, minn unitajiet oħrajn.

4.126     It-trasferimenti kurrenti lill-NPISHs jinkludu dawn li ġejjin:

a)      abbonamenti regolari mħallsa mill-unitajiet domestiċi lit-trejdjunjins u lil organizzazzjonijiet politiċi, kulturali, reliġjużi u simili kklassifikati fis-settur tal-NPISHs;

b)      kontribuzzjonijiet volontarji (minbarra l-wirt) minn unitajiet domestiċi, impriżi korporattivi u l-bqija tad-dinja lill-NPISHs, inklużi t-trasferimenti in natura fl-għamla ta' rigali ta' ikel, ħwejjeġ, kutri, mediċini, eċċ. lill-karità għad-distribuzzjoni lill-unitajiet domestiċi residenti jew mhux residenti. Dan it-trattament japplika għall-prodotti tal-konsum, billi t-trasferimenti ta' rigali kbar (l-oġġetti prezzjużi jiġu ttrattati bħala assi mhux finanzjarji) jitniżżlu fi trasferimenti kapitali oħra (D.99) (ara l-paragrafu 4.165e).

Ir-rigali ta' artikoli mhux mixtieqa jew użati mill-unitajiet domestiċi ma jitniżżlux bħala trasferimenti;

c)      l-assistenza u l-għotjiet mill-amministrazzjoni pubblika, minbarra trasferimenti li jsiru għall-iskop speċifiku tal-finanzjament tal-infiq kapitali, li jidhru taħt għotjiet ta' investiment.

Fit-trasferimenti kurrenti lill-NPISHs mhumiex inklużi ħlasijiet ta' sħubija jew abbonamenti lill-NPIs tas-suq li jaqdu lin-negozji, bħall-kmamar tal-kummerċ jew assoċjazzjonijiet kummerċjali, li jiġu ttrattati bħala ħlasijiet għas-servizzi pprovduti.

4.127     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: it-trasferimenti kurrenti lill-NPISHs jitniżżlu meta jsiru.

4.128     It-trasferimenti kurrenti lill-NPISHs jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi kontribwenti;

b)      użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti;

c)      riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi tal-NPISHs.

Trasferimenti kurrenti bejn l-unitajiet domestiċi (D.752)

4.129 Definizzjoni: || It-trasferimenti kurrenti bejn l-unitajiet domestiċi jikkonsistu fit-trasferimenti kurrenti kollha fi flus kontanti jew in natura, magħmula jew riċevuti, minn unitajiet domestiċi residenti lil, jew mingħand, unitajiet domestiċi oħra residenti jew mhux residenti. Partikolarment, dawn jinkludu rimessi mill-emigranti jew il-ħaddiema li jgħixu barra b'mod permanenti (jew jaħdmu barra għal perjodu ta' sena jew itwal) lil membri tal-familja tagħhom li jgħixu fil-pajjiż tal-oriġini tagħhom, jew minn ġenituri lit-tfal f'post ieħor.

4.130     Meta għandhom jitniżżlu t-trasferimenti kurrenti bejn l-unitajiet domestiċi: għandhom jitniżżlu meta jsiru t-trasferimenti.

4.131     It-trasferimenti kurrenti bejn l-unitajiet domestiċi jitniżżlu bħala:

a)      użi u riżorsi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi;

b)      riżorsi u użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

Trasferimenti kurrenti oħra varji (D.759)

Multi u sanzjonijiet

4.132 Definizzjoni: || Il-multi u s-sanzjonijiet imposti fuq l-unitajiet istituzzjonali mill-qrati tal-liġi jew korpi kważi ġudizzjarji jiġu ttrattati bħala trasferimenti kurrenti obbligatorji.

4.133     Dawn li ġejjin mhux inklużi fi trasferimenti kurrenti oħra varji (D.759).

a)      multi u penali imposti mill-awtoritajiet tat-taxxa għall-evażjoni jew il-pagament tard tat-taxxi, li ma jistgħux jiġu distinti mit-taxxi nfushom u jibqgħu kklassifikati bħala taxxi;

b)      il-ħlas ta' miżati biex jinkisbu l-liċenzji, u dawn il-ħlasijiet ikunu taxxi jew ħlasijiet għas-servizzi mogħtija mill-unitajiet governattivi.

4.134     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-multi u l-penali għandhom jitniżżlu meta jirriżulta l-passiv.

Lotteriji u logħob tal-azzard

4.135 Definizzjoni: || L-ammonti għax-xiri ta' biljetti tal-lotterija jew li jintlagħbu fuq l-imħatri jikkonsistu minn żewġ elementi: il-ħlas għal servizz lill-unità li torganizza l-lotterija jew il-logħob tal-azzard u trasferiment kurrenti residwali li jitħallas lir-rebbieħa.

Il-ħlas għas-servizz jista' jkun wieħed kbir u jkopri t-taxxi fuq il-produzzjoni tas-servizzi tal-logħob tal-azzard. Fis-sistema, it-trasferimenti jitqiesu li seħħu direttament bejn dawk li jipparteċipaw fil-lotterija jew il-logħob tal-azzard, jiġifieri, bejn unitajiet domestiċi. Meta jieħdu parti unitajiet domestiċi mhux residenti jista' jkun hemm trasferimenti netti kbar bejn is-settur tal-unitajiet domestiċi u l-bqija tad-dinja.

Meta ssir ir-reġistrazzjoni: it-trasferimenti kurrenti jitniżżlu meta jsiru.

Ħlasijiet ta' kumpens

4.136 Definizzjoni: || Il-ħlasijiet ta' kumpens jikkonsistu fi trasferimenti kurrenti mħallsa minn unitajiet istituzzjonali lil unitajiet istituzzjonali oħra b'kumpens għall-ħsara lill-persuni jew dannu lill-proprjetà, minbarra ħlasijiet ta' klejms tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja. Il-pagamenti ta' kumpens jistgħu jkunu pagamenti obbligatorji mogħtija minn qorti tal-ġustizzja, jew pagamenti volontarji miftiehma barra mill-qorti. Din l-intestatura tkopri l-ħlasijiet volontarji magħmula mill-unitajiet governattivi jew l-NPISHs b'kumpens għall-korrimenti jew il-ħsara kkawżata minn diżastri naturali minbarra dawk ikklassifikati bħala trasferimenti kapitali.

4.137     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: il-ħlasijiet tal-kumpens jitniżżlu meta jsiru (ħlasijiet volontarji) jew meta jkunu dovuti (ħlasijiet obbligatorji).

4.138     Forom oħra ta' trasferimenti kurrenti

a)      It-trasferimenti kurrenti mill-NPISHs lill-amministrazzjoni pubblika li mhumiex taxxi;

b)      Il-pagamenti mill-amministrazzjoni pubblika lill-impriżi pubbliċi kklassifikati fis-settur tal-impriżi mhux finanzjarji korporattivi u kważi korporattivi maħsuba biex ikopru l-pensjonijiet mhux normali.

c)      Fellowships tal-ivvjaġġar u għotjiet mogħtija lil unitajiet domestiċi residenti jew mhux residenti mill-amministrazzjoni pubblika jew l-NPISHs.

d)      Bonuses fuq it-tfaddil mogħtija f'intervalli mill-amministrazzjoni pubblika lilll-unitajiet domestiċi sabiex tippremjahom għat-tifdil tagħhom matul il-perjodu;

e)      Ir-rifużjonijiet mill-unitajiet domestiċi ta' infiq imġarrba f'isimhom mill-organizzazzjonijiet tal-benessri soċjali;

f)       It-trasferimenti kurrenti mill-NPISHs lill-bqija tad-dinja;

g)      Sponsorjar minn korporazzjonijiet jekk dawk il-ħlasijiet ma jistgħux jitqiesu bħala xiri ta' reklamar jew servizzi oħra (pereżempju, trasferimenti għal skop tajjeb, jew boroż ta' studju);

h)      Transferimenti kurrenti mill-amministrazzjoni pubblika lill-unitajiet domestiċi fil-kapaċità tagħhom bħala konsumaturi, jekk ma jiġux irreġistrati bħala benefiċċji soċjali.

i)       Il-kontroparti tat-trasferiment mill-Bank Ċentrali lill-MFIs (S.122 u S.125) biex tkopri l-konsum intermedju tal-parti allokata mhux direttament tal-output tal-Bank Ċentrali (ara l-Kapitolu 14: FISIM).

4.139     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: dawn it-trasferimenti elenkati fil-punt 4.138 jitniżżlu meta jsiru, ħlief dawk mill-amministrazzjoni pubblika jew lilha, li jitniżżlu meta jkunu dovuti.

It-trasferimenti kurrenti varji jidhru bħala:

a)      riżorsi u użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tas-setturi kollha;

b)      riżorsi u użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

RIŻORSI PROPRJI TAL-UE BBAŻATI FUQ IL-VAT U L-INTROJTU NAZZJONALI GROSS (ING) (D.76)

4.140 Definizzjoni: || It-tielet u r-raba' riżorsi proprji tal-UE bbażati fuq il-VAT u l-ING huma trasferimenti kurrenti mħallsa mill-amministrazzjoni pubblika ta' kull Stat Membru lill-Istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.

It-tielet riżorsa proprja tal-UE bbażata fuq il-VAT (D.761) u r-raba' riżorsa proprja tal-UE bbażata fuq l-introjtu nazzjonali gross (ING) (D.762) huma kontribuzzjonijiet lill-baġit tal-Istituzzjonijiet Ewropej. Il-livell tal-kontribuzzjoni ta' kull Stat Membru huwa bbażat fuq il-livelli tal-bażi tal-VAT tagħhom u l-ING tagħhom.

L-intestatura D.76 tinkludi wkoll kontribuzzjonijiet mixxellanji mhux fiskali tal-gvern lill-Istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea (D.763).

Meta ssir ir-reġistrazzjoni: It-tielet u r-raba' riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT u l-ING jitniżżlu meta jkunu dovuti.

It-tielet u r-raba' riżorsi proprji bbażati fuq il-VAT u l-ING jitniżżlu bħala:

a)      użi fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-amministrazzjoni pubblika;

b)      riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti.

AĠĠUSTAMENT GĦALL-BIDLA FL-INTITOLAMENT TAL-PENSJONIJIET (D.8)

4.141 Definizzjoni: || L-aġġustament għall-bidla fl-intitolament tal-pensjonijiet (D.8) jirrappreżenta l-aġġustament meħtieġ biex fit-tfaddil tal-unitajiet domestiċi tidher il-bidla fl-intitolamenti tal-pensjonijiet li l-unitajiet domestiċi għandhom dritt definittiv għalihom. Il-bidla tal-intitolament tal-pensjonijiet ġejja minn primjums u kontribuzzjonijiet imniżżla fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu bħala kontribuzzjonijiet soċjali.

4.142     Billi l-unitajiet domestiċi jiġu ttrattati fil-kontijiet finanzjarji u l-karti tal-bilanċ tas-sistema bħala sidien tal-intitolamenti tal-pensjoni, jinħtieġ punt ta' aġġustament biex ikun żgurat li kull eċċess tal-kontribuzzjonijiet tal-pensjonijiet iktar mill-irċevuti tal-pensjoni ma jaffettwax it-tfaddil tal-unità domestika.

Biex dan l-effett jiġi newtralizzat, jinħtieġ aġġustament daqs:

|| Il-valur totali tal-kontribuzzjonijiet soċjali effettivi u imputati fir-rigward tal-pensjonijiet pagabbli fi skemi ta' pensjoni

Flimkien ma' || Il-valur totali tas-supplimenti tal-kontribuzzjoni pagabbli mill-introjtu mill-proprjetà attribwit lil benefiċjarji ta' skemi tal-pensjoni

Minus || Il-valur totali tal-pensjonijiet imħallsa bħala benefiċċji tal-assigurazzjoni soċjali mill-iskemi tal-pensjoni.

Nieqes || il-valur tal-prezz tas-servizzi assoċjati

jiżdied mal-introjtu disponibbli, jew l-introjtu disponibbli aġġustat, tal-unitajiet domestiċi fil-kontijiet tal-użu tal-introjtu qabel ma jasal fit-tfaddil.

B'dan il-mod, it-tfaddil tal-unitajiet domestiċi jkun l-istess bħal dak li kien ikun li kieku l-kontribuzzjonijiet tal-pensjoni u l-irċevuti tal-pensjoni ma kinux tniżżlu bħala trasferimenti kurrenti fil-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu. Din l-entrata ta' aġġustament hi meħtieġa sabiex it-tfaddil tal-unitajiet domestiċi jkun rikonċiljat mal-bidla fl-intitolamenti tal-pensjonijiet irreġistrata fil-kont finanzjarju tas-sistema. Jinħtieġu, naturalment, aġġustamenti opposti fil-kontijiet tal-użu tal-introjtu tal-unitajiet responsabbli għall-ħlas tal-pensjonijiet.

4.143     Meta ssir ir-reġistrazzjoni: l-aġġustament jitniżżel skont il-kalendarju tal-flussi li jikkomponuh.

4.144     L-aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti tal-pensjonijiet jitniżżel bħala:

a)      użi fil-kontijiet tal-użu tal-introjtu tas-setturi li fihom huma kklassifikati l-unitajiet responsabbli għall-ħlas tal-pensjonijiet;

b)      użi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ ta' istituzzjonijiet mhux residenti);

c)      riżorsi fil-kont tal-użu tal-introjtu tas-settur tal-unitajiet domestiċi;

d)      riżorsi fil-kont estern tal-introjti primarji u t-trasferimenti kurrenti (fil-każ ta' unitajiet domestiċi mhux residenti).

TRASFERIMENTI KAPITALI (D.9)

4.145 Definizzjoni: || It-trasferimenti kapitali jirrikjedu l-akkwist jew it-tneħħija ta' ass, jew assi, minn għallinqas wieħed mill-partijiet fit-tranżazzjoni. Irrispettivament minn jekk isirux fi flus jew in natura, dawn jirriżultaw f'bidla proporzjonata fl-assi finanzjarji, jew mhux finanzjarji, li jidhru fil-karti tal-bilanċ ta' parti waħda fit-tranżazzjoni jew tat-tnejn.

4.146     Trasferiment kapitali in natura jikkonsisti fit-trasferiment tas-sjieda ta' ass (minbarra inventarji u flus), jew il-kanċellazzjoni ta' passiv minn kreditur, mingħajr ma' tkun riċevuta kontroparti għalih.

Trasferiment kapitali fi flus jikkonsisti fit-trasferiment tal-flus li l-ewwel parti tkun akkwistat bit-tneħħija ta' ass, jew assi (minbarra inventarji), jew li t-tieni parti tkun mistennija, jew obbligata, li tuża għall-akkwist ta' ass, jew assi (minbarra inventarji). It-tieni parti, ir-reċipjent, hija obbligata tuża l-flus biex takkwista ass, jew assi, bħala kundizzjoni li biha jsir it-trasferiment.

Il-valur tat-trasferiment ta' ass mhux finanzjarju jiġi vvalutat bil-prezz stmat li fih l-ass, ġdid jew użat, jista' jinbiegħ fis-suq flimkien ma' spejjeż tat-trasport, tal-installazzjoni jew spejjeż oħra tat-trasferiment tas-sjieda mġarrba mid-donatur iżda minbarra kwalunkwe spiża mġarrba mir-reċipjent. It-trasferimenti tal-assi finanzjarji jiġu vvalutati bl-istess mod bħal akkwisti jew tneħħijiet oħra ta' assi jew passiv finanzjarji.

4.147     It-trasferimenti kapitali jinkludu t-taxxi kapitali (D.91), għotjiet tal-investiment (D.92) u trasferimenti kapitali oħra (D.99).

TAXXI KAPITALI (D.91)

4.148 Definizzjoni: || It-taxxi kapitali (D.91) jikkonsistu f'taxxi miġbura f'intervalli irregolari u intervalli rari ħafna fuq il-valur tal-assi jew il-valur nett tal-unitajiet istituzzjonali jew fuq il-valuri tal-assi ttrasferiti bejn unitajiet istituzzjonali b'riżultat ta' wirt, rigali bejn il-persuni, jew trasferimenti oħra.

4.149     It-taxxi kapitali jinkudu:

a)      taxxi fuq it-trasferimenti kapitali: taxxi fuq il-wirt, taxxi tas-suċċessjoni u taxxi fuq rigali bejn il-persuni, li jkunu imposti fuq il-kapital tal-benefiċjarji. It-taxxi fuq il-bejgħ tal-assi mhumiex inklużi;

b)      levies kapitali: levies okkażjonali u eċċezzjonali fuq assi jew il-valur nett ta' unitajiet istituzzjonali. Dawn jinkludu levies ta' titjib jiġifieri taxxi fuq iż-żieda fil-valur tal-art agrikola minħabba l-permess tal-ippjanar biex tiġi żviluppata l-art għal raġunijiet kummerċjali jew residenzjali.

It-taxxi fuq il-qligħ kapitali ma jitniżżlux bħala taxxi kapitali, iżda bħala taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ.

4.150     It-taxxi mniżżla fil-kontijiet jiġu minn żewġ sorsi: ammonti ppruvati minn stimi u dikjarazzjonijiet, jew irċevuti tal-flus.

a)      Jekk jintużaw stimi u dikjarazzjonijiet, l-ammonti jiġu aġġustati b'koeffiċjent li jirrifletti l-ammonti stmati u ddikjarati li ma jkunux inġabru. Bħala trattament alternattiv, trasferiment kapitali lis-setturi rilevanti jiġi reġistrat bħala ugwali għall-istess aġġustament. Il-koeffiċjenti jiġu stmati fuq il-bażi ta' esperjenza mgħoddija u stennijiet kurrenti fejn għandhom x'jaqsmu l-ammonti stmati u dikjarati qatt miġbura. Dawn huma speċifiċi għal tipi differenti ta' taxxi;

b)      Jekk jintużaw irċevuti tal-flus, għandhom ikunu aġġustati skont iż-żmien sabiex il-flus kontanti jkunu attribwiti meta seħħet l-attività biex tiġġenera l-passiv tat-taxxa, jew jekk dan ma jkunx magħruf, meta l-ammont tat-taxxa ġie determinat. Dan l-aġġustament huwa bbażat fuq id-differenza medja fiż-żmien bejn l-attività (jew id-determinazzjoni tal-ammont tat-taxxa) u l-irċevuta tat-taxxa fi flus.

4.151     It-taxxi kapitali jitniżżlu bħala:

a)      bidliet fil-passiv u l-valur nett (-) fil-kont kapitali tas-setturi li fih huma kklassifikati dawk li jħallsu t-taxxa;

b)      bidliet fil-passiv u l-valur nett (+) fil-kont kapitali tal-amministrazzjoni pubblika;

c)      bidliet fil-passiv u fil-valur nett fil-kont kapitali tal-bqija tad-dinja.

GĦOTJIET TA' INVESTIMENT (D.92)

4.152 Definizzjoni: || Għotjiet ta' investiment (D.92) jikkonsistu fi trasferimenti kapitali fi flus jew in natura li jsiru mill-gvernijiet jew mill-bqija tad-dinja lil unitajiet istituzzjonali residenti jew mhux residenti biex jiffinanzjaw parti mill-ispejjeż, jew l-ispejjeż kollha, tal-akkwist ta' assi fissi minnhom.

L-għotjiet ta' investiment mill-bqija tad-dinja jinkudu dawk imħallsa direttament mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea (eż. trasferimenti mill-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija (EAGF) u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (EAFRD).

4.153     L-għotjiet ta' investiment in natura jikkonsistu fi trasferimenti ta' tagħmir tat-trasport, makkinarju u tagħmir ieħor mill-gvernijiet lil unitajiet residenti jew mhux residenti oħra u wkoll il-provvista diretta ta' bini jew strutturi oħra għal unitajiet residenti jew mhux residenti.

4.154     Il-valur tal-formazzjoni kapitali mwettqa mill-amministrazzjoni pubblika għall-benefiċċju ta' setturi oħra tal-ekonomija jitniżżel bħala għotjiet ta' investiment kull meta l-benefiċjarju jkun identifikabbli u jsir sid il-kapital. F'dawn il-każijiet, il-formazzjoni kapitali titniżżel bħala bidliet fl-assi fil-kont kapitali tal-benefiċjarju u tiġi ffinanzjata b'għotja ta' investiment li titniżżel bħala bidliet fil-passiv u l-valur nett fl-istess kont.

4.155     L-għotjiet ta' investiment (D.92) jinkludu kemm pagamenti f'somma f'daqqa maħsuba biex jiffinanzjaw il-formazzjoni kapitali matul l-istess perjodu, kif ukoll pagamenti bin-nifs fir-rigward ta' formazzjoni kapitali mwettqa f'perjodu preċedenti. Dawk il-partijiet tal-pagamenti annwali mill-amministrazzjoni pubblika lil intrapriżi li jirrappreżentaw l-amortizzazzjoni tad-dejn ta' intrapiżi li ttieħed bl-iskop ta' proġetti tal-gvern ta' formazzjoni kapitali, jiġu ttrattati bħala għotjiet ta' investiment.

4.156     L-għotjiet għall-ħelsien mill-imgħax li jsiru mill-amministrazzjoni pubblika huma esklużi mill-għotjiet ta' investiment. It-teħid mill-awtoritajiet pubbliċi ta' parti mill-ispejjeż tal-imgħax huwa tranżazzjoni distributtiva kurrenti. Madankollu, meta għotja jkollha l-iskop doppju li tiffinanzja l-amortizzazzjoni tad-dejn u l-ħlas tal-imgħax fuq il-kapital misluf, u meta ma jkunx possibbli li dawn iż-żewġ elementi jiġu separati, l-għotja sħiħa tiġi ttrattata fil-kontijiet bħala għotja ta' investiment.

4.157     L-għotjiet ta' investiment lis-settur ta' intrapriżi korporattivi u kważi korporattivi mhux finanzjarji jinkludu, minbarra għotjiet lil intrapriżi privati, għotjiet kapitali lil intrapriżi pubbliċi rikonoxxuti bħala unitajiet istituzzjonali, sakemm id-dipartiment tal-gvern li jagħmel l-għotja ma jżommx kreditu kontra l-intrapriża pubblika.

4.158     L-għotjiet ta' investiment lis-settur tal-unitajiet domestiċi jinkludu għotjiet ta' tagħmir u modernizzazzjoni lin-negozji minbarra intrapriżi korporattivi jew kważi korporattivi u għotjiet lill-unitajiet domestiċi għall-bini, ix-xiri u t-titjib tar-residenzi.

4.159     L-għotjiet ta' investiment lill-amministrazzjoni pubblika jinkludu ħlasijiet (ħlief għotjiet għall-ħelsien mill-imgħax) lil subsetturi tal-amministrazzjoni pubblika biex tiġi ffinanzjata l-formazzjoni kapitali. L-għotjiet ta' investiment fl-amministrazzjoni pubblika huma flussi interni lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika u ma jidhrux f'kont konsolidat għas-settur sħiħ. Eżempji ta' għotjiet ta' investiment fl-amministrazzjoni pubblika huma trasferimenti mill-gvern ċentrali lill-awtoritajiet lokali għall-għan speċifiku li jiffinanzja l-formazzjoni kapitali fissa grossa tagħhom. It-trasferimenti intiżi għal skopijiet indeterminati varji jitniżżlu bħala trasferimenti kurrenti fl-amministrazzjoni pubblika, anki jekk dawn jintużaw biex ikopru n-nefqa fuq il-formazzjoni kapitali.

4.160     L-għotjiet ta' investiment lill-istituzzjonijiet li ma jagħmlux qligħ mill-gvern ġenerali u mill-bqija tad-dinja huma distinti mit-trasferimenti kurrenti lill-istituzzjonijiet mhux għall-qligħ billi jintużaw il-kriterji stipulati fil-paragrafu 4.159.

4.161     L-għotjiet ta' investiment lill-bqija tad-dinja huma ristretti għal trasferimenti bl-iskop speċifiku li jiffinanzjaw il-formazzjoni kapitali minn unitajiet mhux residenti. Dawn jinkludu, pereżempju, trasferimenti unilaterali għall-bini ta' pontijiet, toroq, fabbriki, sptarijiet jew skejjel fil-pajjiżi li qed jiżviluppaw, jew għall-bini tal-binjiet ta' organizzazzjonijiet internazzjonali. Dawn jistgħu jinkludu ħlasijiet bin-nifs fuq perjodu ta' żmien kif ukoll ħlas wieħed. Din l-intestatura tkopri wkoll il-provvista ta' prodotti kapitali fissi b'xejn jew b'valur imnaqqas.

4.162     Meta għandu jiddaħħal fil-kontijiet: l-għotjiet ta' investiment fi flus jitniżżlu meta l-ħlas ikun dovut. L-għotjiet ta' investiment in natura jitniżżlu meta s-sjieda tal-assi tiġi ttrasferita.

4.163     L-għotjiet ta' investiment jitniżżlu bħala:

a)      bidliet fil-passiv u l-valur nett (-) fil-kont kapitali tal-amministrazzjoni pubblika;

b)      bidliet fil-passiv u l-valur nett (+) fil-kont kapitali tas-setturi li jirċievu l-għotjiet;

c)      bidliet fil-passiv u l-valur nett fil-kont kapitali tal-bqija tad-dinja.

TRASFERIMENTI KAPITALI OĦRA (D.99)

4.164 Definizzjoni: || It-trasferimenti kapitali l-oħra (D.99) jkopru trasferimenti li mhux għotjiet ta' investiment u taxxi kapitali li huma stess ma jagħmlux distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu iżda jqassmu mill-ġdid it-tifdil jew il-ġid fost is-setturi jew is-subsetturi differenti tal-ekonomija jew tal-bqija tad-dinja. Dawn jistgħu jsiru fi flus jew in natura (każijiet ta' teħid tad-dejn jew kanċellazzjonijiet tad-dejn) u jikkorrispondu għat-trasferimenti volontarji tal-ġid.

4.165     It-trasferimenti kapitali l-oħra jinkludu t-tranżazzjonijiet li ġejjin:

a)      pagamenti mill-amministrazzjoni pubblika jew mill-bqija tad-dinja lis-sidien tal-prodotti kapitali meqruda jew li saritilhom il-ħsara minħabba gwerra, avvenimenti politiċi oħra jew diżastri naturali (għargħar, eċċ.);

b)      trasferimenti mill-amministrazzjoni pubblika lil impriżi korporattivi u kważi korporattivi mhux finanzjarji biex ikopru t-telf akkumulati fuq bosta snin finanzjarji jew telf eċċezzjonali minħabba kawżi li mhumiex fil-kontroll tal-impriża (anki fil-każ ta' injezzjoni kapitali);

c)      trasferimenti bejn sottosetturi tal-amministrazzjoni pubblika maħsuba biex ikopru l-infiq mhux mistenni jew id-defiċits akkumulati. Dawn it-trasferimenti bejn is-sottosetturi tal-amministrazzjoni pubblika huma flussi fis-settur tal-amministrazzjoni pubblika u ma jidhrux f'kont konsolidat għas-settur sħiħ.

d)      ħlasijiet ta' bonuses mhux rikorrenti fuq it-tfaddil mogħtija mill-amministrazzjoni pubblika lill-unitajiet domestiċi biex tippremjahom għat-tfaddil tagħhom fuq perjodu ta' bosta snin;

e)      wirt, rigali kbar bejn il-persuni u donazzjonijiet bejn l-unitajiet li jagħmlu parti minn setturi differenti, inkluż wirt jew rigali kbar lil istituzzjonijiet mingħajr profitt (NPIs). Eżempji ta' rigali lill-NPIs huma rigali lill-universitajiet biex ikopru l-ispejjeż tal-bini ta' kulleġġi residenzjali ġodda, libreriji, laboratorji, eċċ.;

f)       il-kontroparti tat-tranżazzjoni tal-kanċellazzjoni tad-dejn bi ftehim bejn l-unitajiet istituzzjonali li jagħmlu parti minn setturi jew sottosetturi differenti (pereżempju, il-kanċellazzjoni mill-gvern ta' dejn li pajjiż barrani għandu miegħu; pagamenti fi twettiq ta' garanziji li jeħilsu debituri falluti mill-obbligi tagħhom) — ħlief għall-każ partikolari ta' taxxi u kontribuzzjonijiet soċjali li għandhom jitħallsu lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika (ara 4.165 (j)). Kanċellazzjonijiet bħal dawn bi ftehim reċiproku jiġu ttrattati bħala trasferiment kapitali mill-kreditur lid-debitur daqs il-valur tad-dejn pendenti fiż-żmien tal-kanċellazzjoni. Bl-istess mod, il-kontroparti tat-tranżazzjoni tat-teħid tad-dejn, u ta' tranżazzjonijiet simili oħra (attivazzjoni ta' garanziji marbuta ma' skemi ta' garanziji mhux standardizzati, riskedar tad-dejn meta parti mid-dejn tneħħiet jew ġiet trasferita), hijaa trasferiment kapitali ieħor. Madankollu, dawn li ġejjin huma esklużi:

(1)     il-kanċellazzjoni ta' krediti finanzjarji fil-konfront ta' kważi korporazzjonijiet jew it-teħid tal-passiv tagħha minn sid il-kważi korporazzjoni. Dan il-każ jiġi ttrattat bħala tranżazzjoni fl-interess u ishma tal-fond tal-investiment (F.5);

(2)     il-kanċellazzjoni tad-dejn u t-teħid mill-gvern tad-dejn ta' korporazzjoni pubblika li fis-sistema ma tibqax tidher bħala unità istituzzjonali. Dan il-każ jitniżżel fil-bidliet l-oħra fill-kont tal-volum tal-assi (K.5);

(3)     il-kanċellazzjoni tad-dejn u t-teħid mill-gvern tad-dejn ta' korporazzjoni pubblika bħala parti minn proċess ta' privatizzazzjoni li għandu jinkiseb malajr. Dan il-każ jiġi ttrattat bħala tranżazzjoni fl-interess u l-ishma tal-fond tal-investiment (F.5);

It-tħassir tad-dejn mhuwiex tranżazzjoni bejn l-unitajiet istituzzjonali u għalhekk ma jidher la fil-kont kapitali u lanqas fil-kont finanzjarju. Jekk il-kreditur jiddeċiedi li jħassar id-dejn, dan jitniżżel fil-bidliet l-oħra fil-kont tal-volum tal-assi tal-kreditur u tad-debitur. Il-provviżjonijiet għal dejn li ma jistax jitħallas jiġu ttrattati bħala entrati tal-kontabilità li huma interni għall-unità produttiva istituzzjonali u ma jitniżżlux ħlief fil-każ ta' xi telf mistenni fuq self li ma rnexxiex, li jitniżżel bħala punti tal-memorandum fil-karti tal-bilanċi. Ir-rifjut unilaterali tal-ħlas tad-dejn minn debitur ukoll mhijiex tranżazzjoni u ma titniżżilx;

g)      dik il-parti ta' qligħ (jew telf) kapitali realizzat li tiġi ridistribwita lil settur ieħor, bħal, pereżempju, qligħ kapitali ridistribwit mill-kumpaniji tal-assigurazzjoni lill-unitajiet domestiċi. Madankollu, il-kontroparti tat-tranżazzjonijiet tat-trasferimenti lill-amministrazzjoni pubblika tal-qligħ mill-privatizzazzjoni li jsir indirettament (permezz ta' kumpanija possedenti, pereżempju) jitniżżlu bħala tranżazzjonijiet finanzjarji fl-interess u l-ishma tal-fond tal-investiment (F.5) u ma jkollhomx impatt fuq il-livell tal-għoti/teħid nett tas-self tal-amministrazzjoni pubblika;

h)      ħlasijiet kbar b'kumpens għall-ħsara jew korrimenti mhux koperti mill-poloz tal-assigurazzjoni (ħlief pagamenti mill-amministrazzjoni pubblika jew mill-bqija tad-dinja deskritta f'(a)). Il-ħlasijiet jingħataw mill-qrati jew jiġu riżolti barra mill-qorti. Eżempji tagħhom jinkludu ħlasijiet ta' kumpens għal ħsara kkawżata minn splużjonijiet kbar, ħruġ taż-żejt, l-effetti sekondarji tal-mediċini, eċċ.;

i)       ħlasijiet straordinarji fil-fondi tal-assigurazzjoni soċjali mill-impjegaturi (inkluż il-gvern) jew mill-gvern (bħala parti mill-funzjoni soċjali tiegħu), sakemm dawn il-ħlasijiet ikunu maħsuba biex iżidu r-riżervi attwarji ta' dawn il-fondi. L-aġġustament korrispondenti mill-fondi tal-assigurazzjoni soċjali lill-unitajiet domestiċi jitniżżel ukoll bħala trasferimenti kapitali oħra (D.99);

j)       meta t-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli lis-settur tal-amministrazzjoni pubblika jiġu rreġistrati fuq il-bażi ta' stimi u dikjarazzjonijiet, il-parti li x'aktarx mhix se tinġabar tiġi newtralizzata fl-istess perjodu tal-kontabbiltà. Dan isir billi jiġi rreġistrat “Trasferiment kapitali ieħor” (D.99), bħala entrata taħt D.995, bejniet l-amministrazzjoni pubblika u s-setturi relevanti. Dan il-fluss D.995 għandu jiġi suddiviż skont il-kodifikazzjoni tat-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali differenti kkoncernati;

k)      għotjiet tal-assigurazzjoni wara li sseħħ katastrofi: wara katastrofi, il-valur totali tal-klejms marbuta mal-katastrofi, kif miksub mill-informazzjoni tal-industrija tal-assigurazzjoni, jitniżżel bħala trasferiment kapitali mill-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni lid-detenturi tal-poloz. Meta l-informazzjoni dwar il-klejms marbuta mal-katastrofi ma tkunx tista' tingħata mill-industrija tal-assigurazzjoni, il-klejms marbuta mal-katastrofi jiġu stamti bħala d-differenza bejn il-klejms infushom u l-klejms aġġustati fil-perjodu tal-katastrofi.

l)       assi mibnija mill-komunità fejn ir-responsabbiltà għall-manutenzjoni tiġi assunta mbagħad mill-gvern.

4.166     Meta ssir ir-reġistrazzjoni:

a)      it-trasferimenti kapitali oħra fi flus jitniżżlu meta l-ħlas imissu jsir;

b)      trasferimenti kapitali oħrajn in natura jitniżżlu meta s-sjieda tal-assi jiġu ttrasferiti jew il-passiv jiġi kkanċellat mill-kreditur.

4.167     It-trasferimenti kapitali l-oħra jidhru fost il-bidliet fil-passiv u l-valur nett fil-kont kapitali tas-setturi u tal-bqija tad-dinja.

ANNESS: Opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegat (ESO)

4.168     Forma partikolari ta' introjtu in natura hija l-prassi ta' impjegatur li jagħti impjegat l-għażla li jixtri stokks (ishma) bi prezz speċifiku f'xi data futura. L-ESO hija simili għal derivattiva finanzjarja u l-impjegat jista' jagħżel li ma jiħux din l-opzjoni, jew minħabba li l-prezz tas-sehem dak il-ħin ikun inqas mill-prezz li bih jista' jeżerċita din l-opzjonijew inkella minħabba li jkun telaq minn ma' dak l-impjegatur u għalhekk jirriżenja din l-opzjoni.

4.169     Tipikament, impjegatur jinforma lill-impjegati tiegħu bid-deċiżjoni li jagħmel disponibbli opzjonijiet fuq it-titoli bi prezz partikolari (strike price jew il-prezz tal-eżerċizzju) wara ċertu żmien f'ċerti kundizzjonijiet (pereżempju, li l-impjegat ikun għadu qed jaħdem għal dan l-impjegatur, jew skont kemm tkun serja tajjeb l-impriża). Il-waqt meta ssir ir-reġistrazzjoni tal-opzjoni fuq it-titoli tal-impjegat fil-kontijiet nazzjonali għandu jkun speċifikat bir-reqqa. Id-"data tal-għoti" hija meta l-opzjoni tkun ingħatat lill-impjegat, id-"data tal-użu" hija l-ewwel data minn meta tista' tibda tintuża din l-opzjoni, id-"data tal-eżerċizzju" hija meta l-għażla tkun ġiet tabilħaqq użata (jew tiskadi).

4.170     Ir-rakkomandazzjonijiet tal-kontabilità tal-IASB huma li l-impriża tieħu valur ġust għall-opzjonijiet fid-data tal-għoti billi tieħu l-istrike price tal-ishma f'dak il-waqt immultiplikat bl-għadd ta' opzjonijiet li mistennija jkunu jistgħu jiġu eżerċitati fid-data tal-użu diviż bl-għadd ta' snin ta' servizz li mistennija jingħataw sad-data tal-użu.

4.171     Fl-ESA, jekk ma hemm la prezz tas-suq osservabbli u lanqas stima mill-korporazzjoni f'konformità mar-rakkomandazzjonijiet li saru, il-valutazzjoni tal-opzjonijiet tista' tiġi stmata permezz ta' mudell tal-ipprezzar tal-opzjonijiet fuq it-titoli. Dawn il-mudelli għandhom l-għan li jaqbdu żewġ effetti fil-valur tal-għażla. L-ewwel effett huwa projezzjoni tal-ammont li bih il-prezz tas-suq tal-ishma kkonċernati se jisbqu l-istrike price fid-data tal-użu. It-tieni effett jipprovdi għall-istennija li l-prezz se jogħla iktar bejn id-data tal-użu u d-data tal-eżerċizzju.

4.172     Qabel ma tiġi eżerċitata l-opzjoni, l-arranġament bejn l-impjegatur u l-impjegat għandu l-għamla ta' derivattiva finanzjara u jidher bħala tali fil-kontijiet finanzjarji taż-żewġ partijiet.

4.173     Stima tal-valur tal-ESO għandu jsir fid-data tal-għoti. Dan l-ammont għandu jiġi inkluż bħala parti mill-kumpens tal-impjegati mifrux fuq il-perjodu bejn id-data tal-għotja u d-data tal-użu jekk ikun possibbli. Jekk dan ma jkunx possibbli, il-valur tal-opzjoni għandu jitniżżel fid-data tal-użu.

4.174     L-ispejjeż tal-amministrazzjoni tal-ESO jitħallsu mill-impjegatur u jiġu ttrattati bħala parti mill-konsum intermedju bħal kull funzjoni amministrattiva oħra marbuta mal-kumpens tal-impjegati.

4.175     Għalkemm il-valur tal-opzjoni fuq it-titoli jiġi ttrattat bħala introjtu, ma hemmx introjtu mill-investiment marbut mal-ESOs.

4.176     Fil-kont finanzjarju, l-akkwist tal-ESOs mill-unitajiet domestiċi jaqbel mal-parti korrispondenti tal-kumpens tal-impjegati b'passiv korrispondenti tal-impjegatur.

4.177     Fil-prinċipju, kull bidla fil-valur bejn id-data tal-għotja u d-data tal-użu għandha tiġi ttrattata bħala parti mill-kumpens tal-impjegati filwaqt li kwalunkwe bidla fil-valur bejn id-data tal-użu u d-data tal-eżerċizzju ma tiġix ittrattata bħala kumpens tal-impjegati iżda bħala qligħ jew telf kapitali. Fil-prattika, mhuwiex probabbli li l-istimi tal-ispejjeż tal-ESOs lill-impjegaturi jiġu riveduti bejn id-data tal-għoti u d-data tal-eżerċizzju. Għal raġunijiet pragmatiċi, għalhekk, iż-żieda kollha bejn id-data tal-għoti u d-data tal-eżerċizzju tiġi ttrattata bħala qligħ jew telf kapitali. Żieda fil-valur tal-prezz tas-sehem iktar mill-istrike price huwa qligħ kapitali għall-impjegat u telf kapitali għall-impjegatur u viċe versa.

4.178     Meta ESO jiġi eżerċitat, l-entrata fil-karta tal-bilanċ tisparixxi u tinbidel mill-valur tal-istokks (ishma) akkwistati. Din il-bidla fil-klassifikazzjoni ssir permezz ta' tranżazzjonijiet fil-kont finanzjarju u mhux permezz tal-bidliet l-oħra fil-kont tal-volum tal-assi.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 05

 

ANNESS A mal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 5: TRANŻAZZJONIJIET FINANZJARJI

Definizzjoni

5.01       Tranżazzjonijiet finanzjarji (F) huma tranżazzjonijiet f'assi (AF) u obbligazzjonijiet finanzjarji bejn l-unitajiet istituzzjonali residenti, kif ukoll bejnhom u unitajiet istituzzjonali mhux residenti.

5.02       Tranżazzjoni finanzjarja bejn unitajiet istituzzjonali hija likwidazzjoni jew ħolqien simultanju ta' ass finanzjarju u l-obbligazzjoni tal-kontraparti, jew bidla fis-sjieda ta' ass finanzjarju, jew assunzjoni ta' obbligazzjoni.

FATTURI ĠENERALI

Assi finanzjarji, pretensjonijiet finanzjarji, u obbligazzjonijiet

Definizzjoni

5.03       Assi finanzjarji jikkonsistu fil-pretensjonijiet finanzjarji kollha, l-ekwità u l-komponent tad-deheb monetarju f’ingotti tad-deheb.

5.04       Assi finanzjarji huma ħażna ta’ valur li jirrappreżenta benefiċċju jew sensiela ta’ benefiċċji bbażati fuq id-dovuti għas-sid ekonomiku permezz taż-żamma jew l-użu tal-assi tul medda ta' żmien. Dawn huma mezzi biex jingħadda l-valur minn perjodu tal-kontabbiltà għal ieħor. Il-benefiċċji jifduhom il-ħlasijiet, li tipikament ikunu f'valuta (AF.21) u depożiti trasferibbli (AF.22).

Definizzjoni

5.05       Pretensjoni finanzjarja hija l-jedd ta' kreditur li jirċievi ħlas jew sensiela ta' ħlasijiet mingħand debitur.

Il-pretensjonijiet finanzjarji huma assi finanzjarji li għandhom obbligazzjonijiet korrespondenti. Ekwità u unitajiet jew ishma f’fond ta' investiment (AF.5) jiġu ttrattati bħala ass finanzjarju b’obbligazzjoni korrespondenti anki jekk il-pretensjoni tat-titulari fuq il-korporazzjoni ma jkunx ammont fiss.

Definizzjoni

5.06       L-obbligazzjonijiet huma stabbiliti meta debitur jiġi obbligat jipprovdi ħlas jew sensiela ta’ ħlasijiet lill-kreditur.

5.07       Il-komponent tad-deheb monetarju f’ingotti tad-deheb miżmum mill-awtoritajiet monetarji bħala ass riżerva għandu jiġi ttrattat bħala ass finanzjarju anki jekk it-titulari ma jkollux pretensjonijiet fuq unitajiet deżinjati oħrajn. M’hemm l-ebda obbligazzjoni li sservi ta’ kontroparti għall-ingotti tad-deheb.

Assi u obbligazzjonijiet kontinġenti

Definizzjoni

5.08       Assi kontinġenti u obbligazzjonijiet kontinġenti huma ftehimiet li bihom parti tiġi obbligata tipprovdi ħlas jew sensiela ta’ ħlasijeit lil unità oħra biss jekk jipprevalu ċerti kundizzjonijiet speċifiċi.

Peress li ma jagħtux lok għal obbligazzjonijiet bla kundizzjoni, l-assi kontinġenti u l-obbligazzzjonijiet kontinġenti mhumiex assi u obbligazzjonijiet finanzjarji.

5.09       Assi u obbligazzjonijiet kontinġenti jinkludu:

a)      Garanziji ta’ darba biss ta’ ħlas minn partijiet terzi billi l-ħlas ikun meħtieġ biss jekk id-debitur ikun inadempjenti;

b)      Impenji għal self li jipprovdi garanzija li l-fondi se jkunu disponibbli, iżda ma jkunu jeżistu l-ebda assi finanzjarji sakemm il-fondi fil-fatt jitħallsu;

c)      Ittri ta’ kreditu li jikkostitwixxu wegħdiet li jitwettaq ħlas bil-kundizzjoni li jiġu ppreżentati ċerti dokumenti speċifikati b'kuntratt;

d)      Linji ta’ kreditu huma wegħdiet li jsir self lil klijent speċifikat sa limitu speċifikat;

e)      Faċilitajiet ta’ ħruġ ta’ noti sottoskritti (NIFs) jipprovdu garanzija li debitur potenzjali jkun jista’ jbiegħ titoli ta’ dejn fuq medda ta’ żmien qasir magħrufa bħala noti, u li l-bank li jipprovdi l-faċilità jkun se jakkwista kwalunkwe noti li ma jinbiegħux fis-suq jew ikun se jipprovdi avvanzi ekwivalenti; kif ukoll

f)       Intitolamenti għal pensjoni skont skemi tal-pensjonijiet tal-impjegaturi b’benefiċċju definit mill-gvern bla finanzjament jew fondi tal-pensjonijiet tas-sigurtà soċjali. Intitolament għall-pensjoni ta’ dan it-tip jiġu rreġistrati fit-tabella supplimentari dwar l-iskemi tal-pensjoni fl-assikurazzjoni soċjali, u mhux fil-kontijiet ewlenin.

5.10       Assi u obbligazzjonijiet kontinġenti ma jinkludux:

a)      Riżervi ta’ Assikurazzjoni, pensjonijiet u skemi ta’ garanzija standardizzati (AF.6.);

b)      Derivattivi finanzjarji (AF.7) fejn l-arranġamenti nfushom għandhom valur tas-suq minħabba li huma kummerċjabbli jew jistgħu jinfdew fis-suq.

5.11       Minkejja li l-assi u l-obbligazzjonijet kontinġenti mhumiex irreġistrati fil-kontijiet, dawn xorta huma importanti għall-politika u l-analiżi, u l-informazzjoni dwarhom jeħtieġ li tinġabar u titressaq bħala dejta supplimentari. Anki jekk l-ebda ħlasijiet eventwalment ma jkunu dovuti għall-assi u l-obbligazzjonijiet kontinġenti, livell għoli ta’ kontinġenzi jaf jindika livell mhux mixtieq ta’ riskju min-naħa ta’ dawk l-unitajiet li joffruhom.

Kaxxa 5.1: Trattament tal-garanziji fis-Sistema

Definizzjoni

B5.1.1. Garanziji huma arranġamenti li permezz tagħhom min jiggarantixxi jimpenja ruħu lil min ikun se jsellef li jekk min jissellef ikun inadempjenti, min jiggarantixxi jagħmel tajjeb għat-telf li min jislef kieku jkollu jġarrab.

Spiss jintalab dritt ta' ħlas għall-forniment ta' garanzija.

B5.10.2. Hemm tliet tipi differenti ta’ garanziji. Dawn japplikaw biss għall-garanziji provduti fil-każ ta' assi finanzjarji. L-ebda trattament speċjali mhu propost għall-garanziji fil-forma ta’ garanziji tal-manifatturi jew għamliet oħra ta’ garanzija. It-tliet tipi ta’ garanziji huma dawn:

a)      Garanziji li jipprovdu permezz ta' derivattiva finanzjarja, bħal tpartit ta' inadempjenza tal-kreditu. Dawn id-derivattivi huma msejsa fuq ir-riskju ta' inadempjenza ta’ assi finanzjarji ta’ referenza u mhumiex marbuta ma’ self individwali jew titoli tad-dejn.

b)      Garanziji standardizzati jinħarġu f’għadd kbir, normalment għal ammonti pjuttost żgħar. Eżempju ta’ dawn huma l-garanziji fuq il-kreditu għall-esportazzjoni jew garanziji fuq is-self lill-istudenti. Anki jekk il-probabilità li tiġi utilizzata xi garanzija standardizzata mhix magħrufa fiċ-ċert, il-fatt li hemm bosta garanziji simili jfisser li tista' ssir stima affidabbli tal-għadd ta' utilizzazzjonijiet tal-garanzija. Il-garanziji standardizzati jiġu ttrattati bħala l-għejjun ta' assi finanzjarji u mhux assi kontinġenti.

c)      Garanziji ta’ darba biss, fejn ir-riskju assoċjat ma jkunx jista' jiġi kkalkulat b'mod preċiż, minħabba n-nuqqas ta' każijiet paragunabbli. L-għoti ta’ garanzija ta’ darba biss jitqies bħala ass kontinġenti jew obbligazzjoni kontinġenti u ma jiġix irreġistrat bħala ass jew obbligazzjoni finanzjarja.

Kategoriji ta' assi u obbligazzjonijiet finanzjarji

5.12       Hemm tmien kategoriji distinti ta' assi finanzjarji:

AF.1 Deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni;

AF.2 Valuta u depożiti;

AF.3 Titoli tad-dejn;

AF.4 Self;

AF.5 Unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investiment jew ta' ekwità;

AF.6 Skemi tal-assikurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati;

AF.7 Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati;

AF.8 Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli.

5.13       Kull ass finanzjarju għandu obbligazzjoni bħala kontroparti, għajr il-komponent tad-deheb monetarju f'ingotti tad-deheb miżmum mill-awtoritajiet monetarji bħala ass ta' riżerva kklassifikat fil-kategorija ta' deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni. B’din l-eċċezzjoni, jiġu distinti tmien kategoriji ta’ obbligazzjonijiet li jikkorrespondu mal-kategoriji tal-assi finanzjarji kontroparti.

5.14       Il-klassifika tat-tranżazzjonijiet finanzjarji tikkorrespondi mal-klassifika tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji. Hemm tmien kategoriji distinti ta' tranżazzjonijiet finanzjarji:

F.1    Tranżazzjonijiet f’deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni

F.2    Tranżazzjonijiet fil-valuta u d-depożiti;

F.3    Tranżazzjonijiet fit-titoli tad-dejn;

F.4    Tranżazzjonijiet fis-self;

F.5    Tranżazzjonijiet f’unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investiment jew ta’ ekwità;

F.6    Tranżazzjonijiet fi skemi tal-assikurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati;

F.7    Tranżazzjonijiet f'derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati;

F.8    Tranżazzjonijiet f’kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli.

5.15       Minħabba s-simetrija bejn il-pretensjonijiet finanzjarji u l-obbligazzjonijiet, it-terminu ‘strument’ jintuża fir-rigward kemm tal-aspett tal-assi kif ukoll tal-obbligazzjonijiet tat-tranżazzjonijiet finanzjarji. L-użu tiegħu ma jimplikax estensjoni tal-kopertura tal-assi u l-obbligi finanzjarji billi jinkludi oġġetti lil hinn mill-karta tal-bilanċ li xi kultant jitfissru bħala strumenti finanzjarji fl-istatistika monetarja u finanzjarja.

Il-karti tal-bilanċ, il-kont finanzjarju, kontijiet oħra ta' fluss

5.16       L-assi finanzjarji miżmuma u l-obbligazzjonijiet pendenti f’punt partikolari ta’ żmien jiġu rreġistrati fil-karta tal-bilanċ. It-tranżazzjonijiet finanzjarji jirriżultaw f'bidliet bejn il-ftuħ u l-għeluq tal-karti tal-bilanċ. Madankollu, bidliet bejn il-karta tal-bilanċ tal-ftuħ u l-karta tal-bilanċ tal-għeluq iseħħu wkoll minħabba flussi oħrajn, li ma jkunux interazzjonijiet bejn unitajiet istituzzjonali bi ftehim reċiproku. Il-flussi l-oħrajn relatati mal-assi u fl-obbligazzjonijiet finanzjarji jitqassmu f’rivalutazzjonijiet fl-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji, u bidliet fil-volum tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji mhux dovuti għat-tranżazzjonijiet finanzjarji. Ir-rivalutazzjonijiet jiġu rreġistrati fil-kont tar-rivalutazzjoni u l-bidliet fil-volum fil-kont tal-bidliet l-oħrajn fil-volum tal-assi.

5.17       Il-kont finanzjarju huwa l-kont finali fis-sekwenza tal-kontijiet li jirreġistraw it-tranżazzjonijiet. Il-kont finanzjarju m'għandux entrata saldatorja li tingħadda għal kont ieħor. L-entrata saldatorja tal-kont finanzjarju, jiġifieri l-akkwisti netti tal-assi finanzjarji mingħajr it-tiġrib nett tal-obbligazzjonijiet, hu l-għoti ta' self nett (+) / it-teħid ta' self nett (−) (B.9F).

5.18       L-entrata saldatorja tal-kont finananzjarju hija kunċettwalment identika mal-entrata saldatorja tal-kont kapitali. Fil-prattika, normalment tinstab diskrepanza bejniethom billi dawn jiġu kkalkulati abbażi ta' dejta statistika differenti.

Valutazzjoni

5.19       It-tranżazzjonijiet finanzjarji jiġu rreġistrati bil-valuri tat-tranżazzjoni, jiġifieri l-valuri fil-munita nazzjonali li biha jkunu nħolqu, ġew likwidati, skambjati jew assunti bejn l-unitajiet istituzzjonali l-assi u/jew l-obbligazzjonijiet finanzjarji involuti, abbażi ta' kunsiderazzjonijiet kummerċjali.

5.20       It-tranżazzjonijiet finanzjarji u t-tranżazzjonijiet kontroparti tagħhom finanzjarji jew mhux finanzjarji jiġu rreġistrati bl-istess valur tat-tranżazzjoni. Hemm tliet possibbiltajiet:

a)      It-tranżazzjoni finanzjarja ġġib magħha ħlas fil-munita nazzjonali: il-valur tat-tranżazzjoni ikun l-istess għall-ammont skambjat;

b)      It-tranżazzjoni finanzjarja tkun tranżazzjoni f'munita barranija u t-tranżazzjoni kontroparti tagħha ma tkunx tranżazzjoni fil-munita nazzjonali: il-valur tat-tranżazzjoni jkun l-istess għall-ammont fil-munita nazzjonali fir-rata prevalenti tas-suq ta' meta jkun sar il-ħlas; u

c)      La t-tranżazzjoni finanzjarja u l-anqas it-tranżazzjoni kontroparti tagħha ma tkun tranżazzjoni f’kontanti jew xi mezz ieħor ta' ħlas: il-valur tat-tranżazzjoni ikun il-valur tas-suq kurrenti tal-assi u/jew obbligazzjonijiet finanzjarji involuti.

5.21       Il-valur tat-tranżazzjoni jirreferi għal tranżazzjoni finanzjarja speċifika u t-tranżazzjoni kontroparti tagħha. Fil-kunċett, il-valur tat-tranżazzjoni għandu jiġi distint minn valur imsejjes fuq prezz ikkwotat fis-suq, prezz tas-suq ġust, jew kwalunwe prezz ieħor maħsub biex jesprimi l-ġeneralità ta' prezzijiet għal xi klassi ta' assi u/jew obbligazzjonijiet finanzjarji simili. Madankollu, f’każijiet fejn it-tranżazzjoni kontroparti ta’ tranżazzjoni finanzjarja hija, ngħidu aħna, trasferiment u allura t-tranżazzjoni finanzjarja taf tkun saret għal konsiderazzjonijiet oħra għajr dawk purament kummerċjali, il-valur tat-tranżazzjoni jiġi identifikat skont il-valur tas-suq kurrenti tal-assi u/jew l-obbligazzjonijiet finanzjarji involuti.

5.22       Il-valur tat-tranżazzjoni ma jinkludix iċċarġjar għas-servizz, drittijiet, kummissjonijiet, u ħlasijiet simili għas-servizzi provduti biex jitwettqu t-tranżazzjonijiet; dawn għandhom jiġu rreġistrati bħala ħlasijiet għal servizzi. It-taxxi fuq it-tranżazzjonijiet finanzjarji huma esklużi wkoll u jiġu ttrattati bħala taxxi fuq servizzi fi ħdan it-taxxi fuq prodotti. Meta tranżazzjoni finanzjarja tinvolvi ħruġ ġdid ta’ obbligazzjonijiet, il-valur tat-tranżazzjoni ikun ugwali għall-ammont tal-obbligazzjoni mġarrba għajr kwalunkwe mgħax imħallas minn qabel. Bl-istess mod, meta tinfeda obbligazzjoni, il-valur tat-tranżazzjoni kemm għall-kreditur kif ukoll għad-debitur għandu jikkorrespondi għat-tnaqqis fl-obbligazzjoni.

Irreġistrar nett u gross

Definizzjoni

5.23       Ir-reġistrar nett tat-tranżazzjonijiet finanzjarji jfisser li l-akkwisti tal-assi finanzjarji jintwerew b’mod nett mit-tneħħijiet tal-assi finanzjarji, li t-tiġrib ta' obbligazzjonijiet jintwerew b'mod nett mill-ħlasijiet lura tal-obbligazzjonijiet.

It-tranżazzjonijiet finanzjarji jistgħu jiġu rrappreżentati b’mod nett fost assi finanzjarji b’karatteristiċi differenti u b'debituri jew kredituri differenti, sakemm dawn ikunu fl-istess kategorija jew sottokategorija.

Definizzjoni

5.24       Ir-reġistrar gross tat-tranżazzjonijiet finanzjarji jfisser l-akkwisti u t-tneħħijiet tal-assi finanzjarji jintwerew b’mod separat, bl-istess mod kif isir għat-tiġrib u l-ħlas lura tal-obbligazzjonijiet.

Ir-reġistrar gross tat-tranżazzjonijiet finanzjarji juri l-istess ammont ta’ self nett u tislif nett daqslikieku t-tranżazzjonijiet finanzjarji kienu ġew irreġistrati b’mod nett.

It-tranżazzjonijiet finanzjarji għandhom jiġu rreġistrati b’mod gross f’każijiet ta' analiżi tas-swieq finanzjarji dettaljati.

Konsolidazzjoni

Definizzjoni

5.25       Konsolidazzjoni fil-kont finanzjarju tirreferi għall-proċess ta’ tranżazzjoni ta’ tpattija fl-assi finanzjarji fil-każ ta’ xi grupp partikolari ta' unitajiet istituzzjonali kontra t-tranżazzjonijiet kontroparti fl-obbligazzjonijiet għall-istess grupp ta’ unitajiet istituzzjonali.

Il-konsolidazzjoni tista’ titwettaq fil-livell tal-ekonomija totali, tas-setturi istituzzjonali jew tas-subsetturi. Il-kont finanzjarju tal-bqija tad-dinja huwa kkonsolidat bid-definizzjoni tiegħu stess billi t-tranżazzjonijiet tal-unitajiet istituzzjonali mhux residenti mal-unitajiet istituzzjonali residenti biss jiġu rreġistrati.

5.26       Livelli differenti ta' konsolidazzjoni jixirqu għal tipi differenti ta' analiżi. Pereżempju, konsolidazzjoni ta' kont finanzjarju fil-każ tal-ekonomija totali tenfasizza it-tranżazzjonijiet finanzjarji tal-ekonomija mal-unitajiet istituzzjonali mhux residenti peress li t-tranżazzjonijiet finanzjarji kollha bejn l-unitajiet istituzzjonali residenti huma nnettjati fuq il-konsolidazzjoni. Il-konsolidazzjoni fil-każ tas-setturi tippermetti r-rintraċċar tat-tranżazzjonijiet finanzjarji kumplessivi bejn setturi b’self nett u dawk b’tislif nett. Il-konsolidazzjoni fil-livell subsettorjali fil-każ ta’ korporazzjonijiet finanzjarji tista’ tipprovdi ferm aktar dettall dwar l-intermedjazzjoni finanzjarja u tippermetti, pereżempju, l-identifikazzjoni tat-tranżazzjonijiet tal-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji ma' korporazzjonijiet finanzjarji oħrajn kif ukoll ma' setturi residenti oħrajn u ma' unitajiet istituzzjonali mhux residenti. Qasam ieħor fejn il-konsolidazzjoni tista’ tkun istruttiva fil-livell subsettorjali huwa fi ħdan is-settur tal-gvern ġenerali, peress li jinżammu t-tranżazzjonijiet bejn il-livelli varji tal-gvern.

5.27       Bħala regola, l-entrati kontabbli fis-Sistema ma jkunux ikkonsolidati, peress li kont finanzjarju kkonsolidat jirrikjedi informazzjoni dwar ir-raggruppament kontraparti tal-unitajiet istituzzjonali. Dan jirrikjedi dejta dwar it-tranżazzjoni finanzjarja abbażi ta' ‘mingħand min għal għand min’. Pereżempju, il-kompilazzjoni tal-obbligazzjonijiet konsolidati tal-gvern ġenerali tirrikjedi li ssir distinzjoni, fost it-titulari tal-obbligazzjonijiet tal-gvern ġenerali, bejn il-gvern ġenerali u unitajiet istituzzjonali oħrajn.

Netting

Definizzjoni

5.28       Netting ifisser il-konsolidazzjoni fil-livell ta' unità istituzzjonali waħdanija fejn l-entrati kontabbli fuq iż-żewġ naħat tal-kont fil-każ tal-istess oġġett ta' tranżazzjoni jpattu għal xulxin.       In-netting għandu jiġi evitat sakemm ma jkunx hemm nuqqas ta’ dejta dwar is-sorsijiet.

5.29       Gradi differenti ta’ netting jistgħu jiġu distinti hekk kif tranżazzjonijiet fl-obbligazzjonijiet jitnaqqsu mit-tranżazzjonijiet fl-assi finanzjarji għall-istess kategorija jew sottokategorija ta’ assi finanzjarji.

5.30       Meta dipartiment ta’ unità istituzzjonali jixtri bonds maħruġa minn dipartiment ieħor tal-istess unità istituzzjonali, il-kont finanzjarju tal-unità ma jirreġistrax it-tranżazzjoni bħala akkwist ta' pretensjoni minn dipartiment fuq ieħor. It-tranżazzjoni tiġi rreġistrata bħala tifdija tal-obbligazzjonijiet flok akkwist ta' assi kkonsolidati. Strumenti finanzjarji ta' dan it-tip jitqiesu bħala nnettjati. In-netting għandu jiġi evitat jekk ikun meħtieġ li jinżamm strument finanzjarju kemm fuq in-naħa tal-ass kif ukoll fuq in-naħa tal-obbligazzjoni biex tiġi segwita l-preżentazzjoni legali.

5.31       In-netting jaf ma jkunx jista’ jiġi evitat fil-każ ta' tranżazzjonijiet ta' unitajiet istituzzjonali fid-derivattivi finananzjarji fejn dejta separata dwar it-tranżazzjonijiet fl-assi u l-obbligazzjonijiet qajla qatt tkun disponibbli. Jixraq li dawn it-tranżazzjonijiet jiġu nnettjati peress li l-valur ta' pożizzjoni fid-derivattivi finanzjarji jaf jibdel il-pożizzjoni tiegħu, jiġifieri mill-pożizzjoni ta' ass jgħaddi għall-pożizzjoni ta' obbligazzjoni, hekk kif il-valur ta' strument li fuqu jkun imsejjes il-kuntratt derivattiv jinbidel fir-relazzjoni tiegħu mal-prezz fil-kuntratt.

Regoli tal-kontabbiltà għal tranżazzjonijiet finanzjarji

5.32       Entrata kwadruppla hija prattika tal-kontabbiltà li permezz tagħha kull tranżazzjoni li tkun tinvolvi żewġ unitajiet istituzzjonali tiġi rreġistrata darbtejn minn kull unità. Pereżempju l-iskambju kummerċjali ta’ oġġetti ma’ flus kontabbli jirriżulta f’entrati kemm fil-kont tal-produzzjoni kif ukoll fil-kont finanzjarju ta’ kull unità. Il-kontabbiltà b’entrata kwadruppla tiżgura li jkun hemm is-simetrija fir-rappurtar mill-unitajiet istituzzjonali involuti, u permezz ta' dan konsistenza fil-kontabbiltà.

5.33       Tranżazzjoni finanzjarja dejjem ikollha tranżazzjoni kontroparti. Dawn il-kontroparti jistgħu jkunu tranżazzjoni finanzjarja oħra jew tranżazzjoni mhux finanzjarja.

5.34       F'każijiet fejn tranżazzjoni u l-kontroparti tagħha huma t-tnejn tranżazzjonijiet finanzjarji, huma jbiddlu l-portafoll tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji u jistgħu jbiddlu t-totali kemm tal-assi kif ukoll tal-obbligazzjonijiet finanzjarji tal-unitajiet istituzzjonali, iżda ma jbiddlux l-għoti ta' self nett/tislif nett jew il-valur nett.

5.35       Il-kontroparti ta’ tranżazzjoni finanzjarja tista’ ma' tkun tranżazzjoni mhux finanzjarja bħal tranżazzjoni fi prodotti, tranżazzjoni distributtiva, jew tranżazzjoni f'assi mhux prodotti mhux finanzjarji. F’każijiet fejn it-tranżazzjoni ta’ tranżazzjoni finanzjarja ma tkunx tranżazzjoni finanzjarja, is-self nett/it-tislif nett tal-unitajiet istituzzjonali jinbidlu.

Tranżazzjoni finanzjarja bi trasferiment kurrenti jew kapitali bħala kontroparti

5.36       It-tranżazzjoni kontroparti ta' tranżazzjoni finanzjarja tista' jkun trasferiment. F’każ li jkun hekk, it-tranżazzjoni finanzjarja tinvolvi bidla fis-sjieda ta’ ass finanzjarjau, jew assunzjoni ta’ obbligazzjoni bħala debitur, li hi magħrufa bħala assunzjoni ta’ dejn, jew il-likwidazzjoni simultanja ta’ ass finanzjarju u tal-obbligazzjoni kontroparti, li hija magħrufa bħala kanċellazzjoni ta’ dejn jew maħfra ta’ dejn. L-assunzjoni ta’ dejn u l-kanċellazzjoni ta’ dejn huma trasferimenti kapitali (D.9) u jiġu rreġistrati fil-kont kapitali.

5.37       Jekk il-proprjetarju ta' kważikorporazzjoni jassumi l-obbligazzjonijiet minn kważikorporazzjoni, jew jikkanċela pretensjonijiet finanzjarji kontriha, it-tranżazzjoni kontroparti tal-assunzjoni tad-dejn jew il-kanċellazzjoni tad-dejn tkun tranżazzjoni f’ekwità (F.51). Dan ikun il-każ għajr jekk l-operazzjoni tkun maħsuba biex tkopri telfiet akkumulati jew telfa partikolarment kbira, jew jekk issir fil-kuntest ta’ telf persistenti, li fil-każ tiegħu l-operazzjoni tiġi kklassifikata bħala tranżazzjoni mhux finanzjarja – trasferiment kapitali jew trasferiment kurrenti.

5.38       Jekk gvern jikkanċella jew jassumi dejn minn korporazzjoni pubblika li togħsfor bħala unità istituzzjonali fis-sistema, l-ebda tranżazzjoni ma tiġi rreġistrata fil-kont kapitali jew fil-kont finanzjarju. F'dan il-każ jiġi rreġistrat fluss fil-bidliet l-oħra fil-volum tal-kont tal-assi.

5.39       Jekk il-gvern jikkanċella jew jassumi dejn minn korporazzjoni pubblika bħala parti minn proċess kontinwu ta' privatizzazzjoni li jrid jinkiseb f’medda ta' żmien qasir, it-tranżazzjoni kontroparti tkun tranżazzjoni f’ekwità (F.51) sat-total tar-riċevuti tal-privatizzazzjoni. Fi kliem ieħor, il-gvern, meta jikkanċella jew jassumi dejn ta' korporazzjoni pubblika, jitqies li jkun qiegħed b'mod temporanju jżid l-ekwità tiegħu fil-korporazzjoni. Il-privatizzazzjoni tfisser li jiġi mċedi l-kontroll ta’ korporazzjoni pubblika bit-tneħħija ta' ekwità. Kanċellazzjoni tad-dejn jew assunzjoni tad-dejn ta' dan it-tip twassal għal żieda fil-fondi proprji tal-korporazzjoni pubblika, anki fl-assenza ta' ħruġ ta' ekwità.

5.40       It-tħassir jew it-tniżżil fil-valur ta’ dejn dubjuż mill-kredituri u l-kanċellazzjoni unilaterali ta' obbligazzjoni minn debitur, li hi magħrufa bħala skonoxximent ta' dejn, mhumiex tranżazzjonijiet peress li ma jinvolvux interazzjonijiet bejn l-unitajiet istituzzjonali permezz ta' ftehim reċiproku. It-tħassir jew it-tniżżil fil-valur ta' dejn dubjuż mill-kredituri jiġi rreġistrat fil-kont tal-bidliet l-oħrajn fil-volum tal-assi.

Tranżazzjoni finanzjarja bl-introjtu minn proprjetà bħala kontroparti

5.41       It-tranżazzjoni kontroparti ta' tranżazzjoni finanzjarja tista' tkun introjtu minn proprjetà.

5.42       L-imgħax (D.41) huwa riċevibbli mill-kredituri u huwa pagabbli minn debituri ta' ċerti tipi ta’ pretensjonijiet finanzjarji kklassifikati fil-kategoriji deheb monetarju u drittijiet speċjali ta’ prelevament, valuta u depożiti (AF.2), titoli tad-dejn (AF.3) self (AF.4) u kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8).

5.43       L-imgħax jiġi rreġistrat bħala kontinwament ibbażat fuq id-dovuti, tul iż-żmien, għall-kreditur fuq l-ammont tal-prinċipal pendenti. It-tranżazzjoni kontroparti ta’ entrata fl-imgħax (D.41) tkun tranżazzjoni finanzjarja li toħloq pretensjoni finanzjarja tal-kreditur kontra d-debitur. L-akkumulu ta’ mgħax huwa rreġistrat fil-kont finanzjarju mal-istrument finanzjarju li hu konness miegħu. L-effett ta’ din it-tranżazzjoni finanzjarja huwa li l-imgħax jiġi investit mill-ġdid. Il-ħlas attwali tal-imgħax ma jiġix irreġistrat bħala mgħax (D.41), iżda bħala tranżazzjoni f’valuta u depożiti (F.2) imqabbel mal-ħlas lura ekwivalenti tal-ass relevanti li jnaqqas il-pretensjoni finanzjarja netta tal-kreditur kontra d-debitur.

5.44       Meta mgħax ibbażat fuq id-dovuti ma jitħallas meta jkun dovut, dan iwassal għal arretrati ta' mgħax. Peress li dak li jiġi rreġistrat huwa l-imgħax ibbażat fuq id-dovuti, l-arretrati fuq l-imgħax ma jibdlux it-total tal-assi jew l-obbligazzjonijiet finanzjarji.

5.45       L-introjtu tal-korporazzjonijiet jikkonsisti f’dividendi (D.421), prelevazzjonijiet ta’ introjtu minn kważikorporazzjonijiet (D.422), qligħ investit mill-ġdid fuq investiment dirett barrani, (D.43) u qligħ miżmum ta' intrapriżi domestiċi. L-effett tat-tranżazzjoni finanzjarja kontroparti fil-każ ta’ qligħ investit mill-ġdid huwa li l-introjtu mill-proprjetà jerġa' jiġi investit fl-intrapriża tal-investiment dirett.

5.46       Id-dividendi huma rreġistrati bħala introjtu tal-investiment meta l-ishma jibdew jiġu kkwotati bħala eksdividend. Dan japplika wkoll għal prelevamenti ta’ introjtu minn kważikorporazzjonijiet. Fil-każ ta’ dividendi jew prelevamenti straordinarjament kbar li ma jsegwux il-linja tal-esperjenza riċenti tal-ammont ta' introjtu disponibbli għad-distribuzzjoni fost is-sidien ta' korporazzjoni, issir reġistrazzjoni differenti. Distribuzzjoni eċċessiva ta’ dan it-tip tiġi rreġistrata bħala prelevament tal-ekwità fil-kont finanzjarju u mhux bħala introjtu mill-investiment.

5.47       L-introjtu mill-proprjetà riċevibbli minn fondi tal-investiment, nett ta' parti tal-kostijiet ta' ġestjoni, u mogħtija lill-azzjonijisti, anke jekk mhuwiex distribwit, għandu jiġi rreġistrat fl-introjtu mill-proprjetà b’entrata kontroparti fil-kont finanzjarju taħt l-ishma jew l-unitajiet ta’ fondi tal-investiment. L-effett huwa li l-introjtu mogħti lill-azzjonisti, li iżda ma jkunx ġie distribwit, jiġi ttrattat bħala investiment mill-ġdid fil-fond.

5.48       L-introjtu mill-investiment jiġi attribwit lit-titulari tal-polza tal-assikurazzjoni (D.44), lit-titulari ta' intitolamenti tal-pensjoni, u lit-titulari ta' ishma tal-fondi ta' investiment. Ikun xi jkun l-ammont li attwalment jiġi distribwit mill-korporazzjoni tal-assikurazzjoni, mill-fond tal-pensjoni jew mill-fond tal-investiment, l-ammont sħiħ tal-introjtu mill-investiment li jkun iddaħħal mill-korporazzjoni assikurattiva jew mill-fond jiġi rreġistrat bħala distribwit lit-titulari tal-polza jew lit-titulari tal-ishma. L-ammont li ma jiġix attwalment distribwit jiġi rreġistrat fil-kont finanzjarju bħala investiment mill-ġdid.

Iż-żmien tar-reġistrazzjoni

5.49       It-tranżazzjonijiet finanzjarji u t-tranżazzjonijiet kontroparti tagħhom jiġu rreġistrati fl-istess mument.

5.50       Meta l-kontroparti ta’ tranżazzjoni finanzjarja tkun tranżazzjoni mhux finanzjarja, it-tnejn li huma jiġu rreġistrati fil-mument meta sseħħ it-tranżazzjoni mhux finanzjarja. Pereżempju, fil-każ ta' bejgħ ta' oġġetti jew servizzi li jwasslu għal kreditu kummerċjali, din it-tranżazzjoni finanzjarja tiġi rreġistrata meta jkunu saru l-entrati fil-kont mhux finanzjarju relevanti, meta tiġi ttrasferita s-sjieda tal-oġġetti jew meta jiġi pprovdut is-servizz.

5.51       Meta l-kontroparti ta' tranżazzjoni finanzjarja tkun tranżazzjoni finanzjarja, hemm tliet possibiltajiet:

a)      Jekk iż-żewġ tranżazzjonijiet ikun tranżazzjonijiet fi flus kontanti jew mezzi oħra ta’ ħlas: jiġu rreġistrati fil-mument tal-ewwel ħlas;

b)      Jekk waħda biss miż-żewġ tranżazzjonijiet finanzjarji tkun tranżazzjoni fi flus kontanti jew mezzi oħra ta’ ħlas: jiġu rreġistrati fil-mument li jsir il-ħlas; u

c)      Jekk l-ebda waħda miż-żewġ tranżazzjonijiet finanzjarji ma tkun tranżazzjoni fi flus kontanti jew mezzi oħra ta’ ħlas: jiġu rreġistrati fil-mument meta sseħħ l-ewwel tranżazzjoni finanzjarja.

Kont finanzjarju abbażi ta’ ‘mingħand min għal għand min’

5.52       Il-kont finanzjarju ‘mingħand min għal għand min’ jew il-kont finanzjarju skont id-debitur/kreditur huwa estensjoni tal-kont finanzjarju mhux konsolidat. Dan huwa preżentazzjoni bi tliet dimensjonijiet tat-tranżazzjonijiet finanzjarji fejn jintwerew iż-żewġ partijiet fi tranżazzjoni, flimkien man-natura tal-istrument finanzjarju li jkun suġġett għat-tranżazzjoni.

Din il-preżentazzjoni tipprovdi informazzjoni dwar ir-relazzjoni bejn id-debitur u l-kreditur u hija konsistenti mal-karta tal-bilanċ finanzjarju 'mingħand min għal għand min'. L-ebda informazzjoni mhi pprovduta dwar l-unitajiet istituzzjonali li lilhom ikunu nbiegħu jew li mingħandhom ikunu nxtraw l-assi finanzjarji. Dan japplika wkoll għat-tranżazzjonijiet korresondenti fl-obbligazzjonijiet. Il-kont finanzjarju ‘mingħand min għal għand min' huwa magħruf ukoll bħala l-matriċi tal-fluss tal-fondi.

5.53       Abbażi tal-prinċipju tal-kontabbiltà b’entrata kwadruppla, kont finanzjarju ‘mingħand min għal għand min’ għandu tliet dimensjonijiet: il-kategorija tal-istrument finanzjarju, is-settur tad-debitur, u s-settur tal-kreditur. Kont finanzjarju ‘mingħand min għal għand min’ jirrikjedi tabelli bi tliet dimensjonijiet li jkopru d-diżaggregazzjoni skont l-istrument finanzjarju, id-debitur u l-kreditur. Tabelli ta’ dan it-tip juru t-tranżazzjonijiet finanzjarji interklassifikati skont is-settur tad-debitur u s-settur tal-kreditur kif murija fit-Tabella 5.1.

5.54       It-tabella għall-kategorija tal-istrument finanzjarju titoli tad-dejn turi li, bħala riżultat tat-tranżazzjoniijiet fil-perjodu referenzjarju, it-titoli tad-dejn akkwistati, nett mit-tneħħijiet, mill-unitajiet domestiċi u minn istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservu l-unitajiet domestiċi (275) jirrappreżentaw pretensjonijiet fuq korporazzjonijiet mhux finanzjarji (65), korporazzjonijiet finanzjarji (43), il-gvern ġenerali (124), u l-bqija tad-dinja (43). It-tabella turi li, bħala riżultat tat-tranżazzjonijiet fil-perjodu referenzjarju, il-korporazzjonijiet mhux finanzjarji ġarrbu, nett mit-tifdijiet, obbligazzjonijiet fl-għamla ta' titolu tad-dejn ta' 147: l-obbligazzjonijiet tagħhom f'din l-għamla lejn korporazzjonijiet oħra mhux finanzjarji żdiedu bi 30, lejn il-korporazzjonijiet finanzjarji bi 23, lejn il-gvern ġenerali b’5, lejn l-unitajiet domestiċi u l-istitutzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservu l-unitajiet domestiċi b’65 u lejn il-bqija tad-dinja b’24. L-ebda titoli tad-dejn ma nħarġu mill-unitajiet domestiċi jew mill-istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservuhom. Minħabba l-preżentazzjoni konsolidata tal-bqija tad-dinja, l-ebda tranżazzjonijiet ma jintwerew bejn l-unitajiet istituzzjonali mhux residenti. Tabelli simili jistgħu jiġu kkompilati għall-kategoriji tal-istrumenti finanzjarji kollha.

Tabella 5.1: Kont finanzjarju abbażi ta’ ‘mingħand min għal għand min’ fil-każ tat-titoli tad-dejn

Settur tad-debitur Settur tal-kreditur || Tiġrib nett ta’ titoli tad-dejn minn

Korporazzjonijiet mhux finanzarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Il-gvern ġenerali || L-unitajiet domestiċi u l-istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservuhom || L-eknomiija nazzjonali || Il-bqija tad-dinja || Totali

Akkwist nett ta’ titoli tad-dejn minn || Korporazzjonijiet mhux finanzarji || 30 || 11 || 67 || || 108 || 34 || 142

Korporazzjonijiet finanzjarji || 23 || 22 || 25 || || 70 || 12 || 82

Il-gvern ġenerali || 5 || 2 || 6 || || 13 || 19 || 32

L-unitajiet domestiċi u l-istituzzjonijiet mhux intiżi għall-profitt li jservuhom || 65 || 43 || 124 || || 232 || 43 || 275

L-eknomiija nazzjonali || 123 || 78 || 222 || || 423 || 108 || 531

Il-bqija tad-dinja || 24 || 28 || 54 || || 106 || || 106

Totali || 147 || 106 || 276 || || 529 || 108 || 637

5.55       Il-kont finanzjarju ‘mingħand min għal għand min’ jippermetti analiżi ta’ min qiegħed jiffinanzja lil min, x’ammont huwa involut u permezz ta' liema ass finanzjarju. Dan jipprovdi t-tweġibiet għal mistoqsijiet bħal:

a)      X’inhuma s-setturi kontroparti tal-assi finanzjarji akkwistati netti jew tal-obbligazzjonijiet imġarrba netti minn settur istituzzjonali?

b)      Liema korporazzjonijiet jipparteċipaw magħhom is-settur tal-gvern ġenerali?

c)      X’ammonti ta’ titoli tad-dejn jakkwistaw (netti mit-tneħħijiet) is-setturi residenti u l-bqija tad-dinja, li nħarġu (netti mit-tifdijiet) mill-gvern ġenerali, il-korporazzjonijiet finanzjarji u mhux finanzjarji, u l-bqija tad-dinja?

KLASSIFIKA FID-DETTALL TAT-TRANŻAZZJONIJIET FINANZJARJI SKONT IL-KATEGORIJA

Id-definizzjonijiet u d-deskrizzjonijiet li ġejjin jirrigwardjaw l-istrumenti finanzjarji. Meta tranżazzjoni tiġi rreġistrata, il-kodiċi li tintuża hija F. Meta l-livell jew il-pożizzjoni ta' stokk li fuqu jkun imsejjes ass jew obbligazzjoni jiġi rreġistrat, il-kodiċi tkun AF.

Deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevament (F.1)

5.56       Il-kategorija deheb monetarju u drittijiet speċjali ta’ prelevament (SDRs) (F.1) tikkonsisti f’żewġ sottokategoriji:

a)      Deheb monetarju (F.11); u

b)      Drittijiet ta' prelevament speċjali (SDRs) (F.12).

Deheb monetarju (F.11)

Definizzjoni

5.57       Id-deheb moneterju huwa deheb li għandhom titolu għalih l-awtoritajiet monetarji u li jinżamm f'assi ta' riżerva.

Dan jinkludi ingotti tad-deheb, u kontijiet f’deheb mhux allokat ma' nonresidenti li jagħtu titolu għal pretensjoni ta’ kunsinna deheb.

5.58       L-awtoritajiet monetarji jinkludu l-bank ċentrali u l-istituzzjonijiet tal-gvern ċentrali li jwettqu operazzjonijiet li normalment huma attribwiti għall-bank ċentrali. Dawn l-operazzjonijiet jinkludu l-ħruġ tal-valuta monetarja, iż-żamma u l-ġestjoni ta’ assi ta’ riżerva u l-operazzjoni tal-fondi ta’ stabbilizzazzjoni tal-kambju.

5.59       Suġġett għall-kontroll effettiv tal-awtoritajiet monetarji jfisser li:

a)      l-entitajiet residenti jistgħu jagħmlu tranżazzjonijiet f’dawn il-pretensjonijiet ma' nonresidenti biss bil-kundizzjonijiet speċifikati mill-awtoritajiet monetarji jew bl-approvazzjoni espressa tagħhom; u

b)      L-awtoritajiet monetarji għandhom aċċess, fuq talba, għal dawn il-pretensjonijiet fuq in-nonresidenti biex dawn jissodisfaw il-bilanċ tal-bżonnijiet ta’ ħlasijiet finanzjarji u għanijiet relatati oħrajn; u

c)      Hemm liġi preċedenti jew arranġament ieħor ta’ natura li torbot li jikkonferma dan ir-rwol ta’ aġent tar-resident.

5.60       Id-deheb monetarju kollu hu inkluż fl-assi ta’ riżerva jew jinżamm minn organizzazzjonijiet finanzjarji internazzjonali. Il-komponenti tiegħu huma:

a)      Ingotti tad-deheb (inkluż deheb monetarju miżmum f’kontijiet ta’ deheb allokat); u

b)      Kontijiet ta’ deheb mhux allokat ma’ nonresidenti.

5.61       L-ingotti tad-deheb inklużi fid-deheb monetarju huma l-uniku ass finanzjarju li għalih m'hemmx obbligazzjoni kontroparti. Minbarra ingotti proprji ta’ purezza ta’ talanqas 995 parti għal kull 1000, dan jieħu l-għamla wkoll ta’ muniti jew bċejjeċ tal-istess purezza. L-ingotti tad-deheb li ma jinżammux f’assi ta’ riżerva huma ass mhux finanzjarju u huma inklużi fid-deheb mhux monetarju.

5.62       Il-kontijiet f’deheb allokat jipprovdu s-sjieda ta’ biċċa deheb speċifika. Is-sjieda tad-deheb tinżamm mill-entità li tiddepożitah f'post sikur. Dawn il-kontijiet tipikament joffru faċilitajiet ta’ bejgħ, ħażna u xiri. Meta l-kontijiet f’deheb allokat jinżammu bħala ass ta’ riżerva, dawn jiġu kklassifikati bħala deheb monetarju, u allura jkunu ass finanzjarju. Meta ma jinżammux bħala assi riżervati, il-kontijiet f’deheb allokat jirrappreżentaw sjieda ta' kommodità, jiġifieri deheb mhux monetarju.

5.63       F’kuntrast mal-kontijiet f’deheb allokat, il-kontijiet f’deheb mhux allokat jirrappreżentaw pretensjoni kontra l-operatur tal-kont sabiex jikkunsinja d-deheb. Meta l-kontijiet f’deheb mhux allokat jinżammu bħala ass ta’ riżerva, dawn jiġu kklassifikati bħala deheb monetarju, u allura jkunu ass finanzjarju. Il-kontijiet f’deheb mhux allokat li ma jinżammux bħala assi ta' riżerva huma kklassifikati bħala depożiti.

5.64       It-tranżazzjonijiet f’deheb monetarju jikkonsistu l-aktar f'bejgħ u xiri ta' deheb monetarju fost l-awtoritajiet monetarji jew ċerti organizzazzjonijiet finanzjarji internazzjonali. Ma jistax ikun hemm tranżazzjonijiet f’deheb monetarju li jinvolvu unitajiet istituzzjonali għajr dawk. Ix-xiri ta’ deheb monetarju jiġi rreġistrat fil-kontijiet finanzjarji tal-awtoritajiet monetarji bħala żieda fl-assi finanzjarji u l-bejgħ jiġi rreġistrat bħala tnaqqis fl-assi finanzjarji. L-entrati kontroparti jiġu rreġistrati rispettivament bħala tnaqqis fl-assi finanzjarji jew żieda fl-assi finanzjarji tal-bqija tad-dinja.

5.65       Jekk l-awtoritajiet monetarji jżidu deheb mhux monetarju mat-titoli tagħhom ta’ deheb monetarju (pereżempju, billi jixtru deheb mis-suq), jew jirrilaxxaw deheb monetarju mit-titoli tagħhom għal għanijiet mhux monetarji (pereżempju, billi jbiegħuh fis-suq), jitqiesu li jkunu immonetizzaw jew iddemonetizzaw id-deheb, rispettivament. Il-monetizzazzjoni jew id-demonetizzazzjoni tad-deheb ma twassalx għal entrati fil-kontijiet finanzjarji, iżda għal entrati fil-bidliet l-oħrajn fil-volum tal-kont tal-assi bħala bidla fil-klassifika tal-assi jew l-obbligazzjonijiet, jiġifieri l-klassifikazzjoni mill-ġdid tad-deheb minn oġġett ta' valur (AN.13) għal deheb monetarju. (AF.11) (Paragrafu 6.22-6.24). Id-demonetizzazzjoni tad-deheb hija klassifika mill-ġdid tad-deheb monetarju għal oġġett ta’ valur.

5.66       Depożiti, titoli u self denominat f'deheb huma trattati bħala assi finanzjarji għajr id-deheb monetarju u huma kklassifikati flimkien ma' assi finanzjarji simili fil-valuta barranija fil-kategorija xierqa. It-tpartit tad-deheb huwa forma ta’ ftehimiet tax-xiri mill-ġdid tat-titoli (repos) li jinvolvu jew deheb monetarju inkella deheb mhux monetarju. Dawn jimplikaw l-iskambju ta’ deheb ma’ depożitu bi ftehim li t-tranżazzjoni titreġġa' lura f'data futura li jkun sar qbil dwarha bi prezz tad-deheb maqbul. B'segwiment tal-prattika ġenerali għar-reġistrazzjoni tat-tranżazzjonijiet mreġġa' lura, min jieħu d-deheb ma jirreġistrax id-deheb fil-karta tal-bilanċ tiegħu, filwaqt li min jipprovdi d-deheb ma jneħħix id-deheb mill-karta tal-bilanċ tiegħu. It-tpartit tad-deheb jiġi rreġistrat bħala self ikkollateralizzat miż-żewġ partijiet, fejn il-kollateral ikun id-deheb. It-tpartit tad-deheb monetarju jsir bejn l-awtoritajiet monetarji jew bejn l-awtoritajiet monetarji u partijiet oħra, filwaqt li t-tpartit tad-deheb mhux monetarju jikkonsisti fi tranżazzjonijiet simili iżda mingħajr l-involviment tal-awtoritajiet monetarji.

5.67       Is-self tad-deheb jikkonsisti fil-kunsinja tad-deheb għal perjodu partikolari ta’ żmien. Bħal ma jiġri fi tranżazzjonijiet mraġġa’ lura oħrajn, is-sjieda legali tad-deheb tiġi ttrasferita, iżda r-riskji u l-benefiċċji tal-bidliet fil-prezz tad-deheb jibqgħu fuq min isellef. Min jissellef id-deheb spiss juża dawn it-tranżazzjonijiet biex ikopri l-bejgħ tiegħu lil partijiet terzi fi żminijiet meta jkun hemm nuqqas ta’ deheb. Jitħallas dritt lis-sid oriġinali talli jintuża d-deheb, u dan jinħadem fuq il-valur tal-ass li fuqu tissejjes it-tranżazzjoni u fuq it-tul ta’ żmien tat-tranżazzjoni li titreġġa' lura.

5.68       Id-deheb moneterju huwa ass finanzjarju; id-drittijiet tas-self tad-deheb huma għalhekk ħlasijiet biex ass finanzjarju jitqiegħed għad-dispożizzjoni ta' unità istituzzjonali oħra. Id-drittijiet assoċjati mas-self ta’ deheb monetarju huma ttrattati bħala mgħax. Dan japplika wkoll bħala konvenzjoni ta’ simplifikazzjoni għad-drittijiet mħallsa fuq self ta’ deheb mhux monetarju.

SDRs (F.12)

Definizzjoni

5.69       SDRs huma assi ta’ riżerva internazzjonali maħluqa mill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u li jiġu allokati lill-membri tiegħu bħala suppliment għall-assi ta' riżerva eżistenti.

5.70       Id-Dipartiment tal-SDR tal-IMF jamministra l-assi ta' riżerva billi jalloka l-SDRs fost il-pajjiżi membri tal-IMF u ċerti aġenziji internazzjonali, li flimkien jissejħu l-parteċipanti.

5.71       Il-ħolqien tal-SDRs permezz tal-allokazzjoni tagħhom, u t-terminazzjoni tagħhom permezz ta’ kanċellazzjonijiet, huma tranżazzjonijiet. L-allokazzjonijiet tal-SDRs huma rreġistrati gross bħala akkwist ta’ ass fil-kontijiet finanzjarji tal-awtoritajiet monetarji tal-parteċipant individwali, u bħala tiġrib ta' obbligazzjoni mill-bqija tad-dinja.

5.72       L-SDRs jinżammu esklussivament minn titulari uffiċjali, li huma l-banek ċentrali u ċerti aġenziji internazzjonali, u huma trasferibbli fost il-parteċipanti u titulari uffiċjali oħrajn. It-titoli tal-SDRs jirrappreżentaw il-jedd assikurat u bla kundizzjoni ta’ kull titulari li jakkwista assi ta’ riżerva oħrajn, speċjalment tal-kambju f'munita barranija, minn membri oħra tal-IMF.

5.73       L-SDRs huma assi b’obbligazzjonijiet imqabbla, iżda l-assi jirrappreżentaw pretensjonijiet fuq il-parteċipanti b’mod kollettiv u mhux fuq l-IMF. Parteċipant jista’ jbiegħ it-titoli SDR tiegħu kollha jew xi wħud minnhom lil parteċipant ieħor u bi tpattija jirċievi assi oħra ta' riżerva, partikolarment fl-għamla ta' kambju ta' munita barranija.

Valuta u depożiti (F.2)

Definizzjoni

5.74       Il-valuta u d-depożiti huma l-valuta ta’ flus fiċ-ċirkulazzjoni u d-depożiti, kemm fil-valuta nazzjonali kif ukoll f’valuti barranin.

5.75       Hemm tliet sottokategoriji ta’ tranżazzjonijiet finanzjarji:

a)      Valuta (F.21);

b)      Depożiti trasferibbli (F.22); u

c)      Depożiti oħrajn (F.29).

Valuta (F.21)

Definizzjoni

5.76       Valuta hija l-karti tal-flus u l-muniti li jinħarġu jew jiġu awtorizzati mill-awtoritajiet monetarji.

5.77       Il-valuta tinkludi:

a)      Karti tal-flus u muniti maħruġa mill-awtoritajiet monetarji residenti bħala valuta nazzjonali f’ċirkulazzjoni miżmuma mir-residenti u min-nonresidenti; u

b)      Karti tal-flus u muniti maħruġa minn awtoritajiet monetarji nonresidenti bħala valuti barranin fiċ-ċirkolazzjoni u miżmuma mir-residenti.

5.78       Valuta ma tinkludix:

a)      Karti tal-flus u muniti li mhumiex fiċ-ċirkulazzjoni, pereżempju l-istokk fil-bank ċentrali tal-karti tal-flus tiegħu stess jew ta' ħażniet ta' karti tal-flus ta' emerġenza; u

b)      Muniti kommemorattivi li mhux soltu jintużaw biex isiru ħlasijiet bihom. Dawn jiġu kklassifikati bħala oġġetti ta’ valur.

Kaxxa 5.2: Valuta maħruġa mill-Ewrosistema

B.5.2.1 Il-karti tal-flus u l-muniti tal-euro maħruġa mill-Ewrosistema huma l-valuta domestika tal-Istati Membri tal-UE fiż-żona tal-euro. Minkejja li hija trattata bħala valuta domestika, it-titolu tal-valuta euro mir-residenti ta' kull Stat Membru parteċipant huwa obbligazzjoni tal-bank ċentrali nazzjonali residenti sal-punt biss tas-sehem nozzjonali tiegħu fil-ħruġ totali, abbażi ta' sehemu fil-kapital tal-BĊE. Konsegwenza ta’ dan hija li, fiż-żona euro, mill-perspettiva nazzjonali, parti mit-titoli tar-residenti tal-valuta domestika taf tkun pretensjoni finanzjarja ta’ nonresidenti.

B5.2.2. Il-valuta maħruġa mill-Ewrosistema tkopri il-karti tal-flus u l-muniti. Il-karti tal-flus jinħarġu mill-Ewrosistema; il-muniti jinħarġu mill-gvernijiet ċentrali taż-żona euro, minkejja li b’konvenzjoni dawn huma trattati bħala obbligazzjonijiet tal-banek ċentrali nazzjonali li bħala kontroparti għandhom titolu ta' pretensjoni nozzjonali fuq il-gvern ġenerali. Il-karti tal-flus u l-muniti tal-euro jistgħu jinżammu mir-residenti taż-żona euro jew minn nonresidenti taż-żona euro.

Depożiti (F.22 u (F.29)

Definizzjoni

5.79       Id-depożiti huma kuntratti standardizzati u mhux negozjabbli mal-pubbliku kollu kemm hu, offruti minn korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti u, f’xi każijiet, mill-gvern ċentrali bħala d-debituri, u li jippermettu t-tqegħid u l-prelevament sussegwenti tal-ammont prinċipali mill-kreditur. Id-depożiti normalment jinvolvu li d-debitur jagħti lura l-ammont prinċipali kollu lill-investitur.

Depożiti trasferibbli (F.22)

Definizzjoni

5.80       Depożiti trasferibbli huma depożiti skambjabbli ma’ valuta fuq talba u flus bi flus u li jistgħu jintużaw direttament biex bihom isir ħlas b'ċekk, draft, ordni ġiro, debitu jew kreditu dirett jew xi faċilità oħra ta' ħlas dirett, bla penali jew ristrezzjonijiet.

5.81       Depożiti trasferibbli fil-biċċa l-kbira tagħhom jirrappreżentaw obbligazzjonijiet ta' korporazzjonijiet residenti, li f'xi każijiet ikunu gvernijiet ċentrali, u unitajiet istituzzjonali nonresidenti li jaċċettaw id-depożiti. Id-depożiti trasferibbli jinkludu:

a)      Pożizzjonijiet interbankarji bejn l-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji;

b)      Depożiti miżmuma mill-bank ċentrali minn korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti f’eċċess tal-ammonti ta’ riżervi li huma obbligati li jżommu, u li jistgħu jużaw bla twissija jew ristrezzjoni;

c)      Depożiti li istituzzjonijiet finanzjarji monetarji oħra jġarrbu viżavì l-bank ċentrali fl-għamla ta' kontijiet f'deheb mhux allokat li jkun deheb mhux monetarju, kif ukoll id-depożiti korrespondenti fl-għamla ta' kontijiet f'metalli prezzjużi.

d)      Depożiti ta' munita barranija skont arranġamenti ta' tpartit; u

e)      Il-pożizzjoni ta’ riżerva tal-IMF li tifforma l-‘porzjon ta' riżerva', jiġifieri l-SDR jew l-ammonti f'valuta barranija li pajjiż membru jista' jiġbed mill-IMF fi żmien qasir, u pretensjonijiet oħra fuq l-IMF li huma disponibbli minnufih għall-pajjiż membru li jkun, inkluż is-self tal-pajjiż rapportatur lill-IMF skont l-Arranġamenti Ġenerali tat-Tislif (GAB) u l-Arranġementi l-Ġodda tat-Tislif (NAB).

5.82       Kontijiet ta' depożiti trasferibbli jista' jkollhom faċilitajiet għal overdraft. Jekk isir overdraft fuq il-kont, il-prelevament sa zero jkun prelevament ta’ depożitu, u l-ammont tal-overdraft ikun għoti ta’ self.

5.83       Is-setturi kollha u l-bqija tad-dinja jistgħu jkunu titulari ta’ depożiti trasferibbli.

5.84       Depożiti trasferibbli jistgħu jinqasmu skont il-valuta f’depożiti trasferibbli denominati fil-valuta domestika u f’valuti barranin.

Depożiti oħra (F.29)

Definizzjoni

5.85       Depożiti oħra jfissru depożiti oħra għar id-depożiti trasferibbli. Depożiti oħra ma jistgħux jintużaw biex isiru ħlasijiet ħlief meta jimmaturaw jew wara perjodu maqbul ta’ twissija, u m’humiex skambjabbli ma' valuta jew depożiti trasferibbli bla restrizzjonijiet jew penali sinifikanti.

5.86       Depożiti oħrajn jinkludu:

a)      Depożiti abbażi taż-żmien, li huma depożiti li ma jkunux disponibbli minnufih, iżda malli jimmaturaw kif ikun miftiehem. Id-disponibbiltà tagħhom hija suġġetta għal terminu fiss jew ikunu jistgħu jinfdew bi twissija ta' prelevament. Dawn jinkludu wkoll depożiti mal-banek ċentrali li jkunu miżmuma minn korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti bħala riżervi obbligatorji sal-punt li d-depożitaturi ma jkunux jistgħu jużawhom bla twissija jew ristrezzjoni;

b)      Depożiti tat-tfaddil, kotba tat-tfaddil, ċertifikati tat-tfaddil mhux negozjabbli jew ċertifikati tad-depożiti mhux negozjabbli;

c)      Depożiti li jirriżultaw minn skema jew kuntratt tat-tfaddil. Dawn id-depożiti spiss jinvolvu obbligu fuq il-parti tad-depożitatur li jeffettwa ħlasijiet regolari tul perjodu ta’ żmien partikolari, u l-kapital imħallas u l-imgħax ibbażat fuq id-dovuti ma jsirux disponibbli sakemm jiskadi perjodu fiss ta' żmien. Dawn id-depożiti ġieli jiġu kkombinati mal-ħruġ, fi tmiem il-perjodu tat-tfaddil, ta’ self li jkun proporzjonat għat-tfaddil akkumulat, bil-għan li jinxtara jew jinbena bini;

d)      Xhieda ta' depożitu maħruġ b'assoċjazzjonijiet mat-tfaddil jew is-self, soċjetajiet tal-bini, unjonijiet tal-kreditu, u organizzazzjonijiet oħra simili, li xi kultant jissejħu ishma; li jistgħu jinfdew fuq talba jew bi twissija relattivament qasira, iżda li ma jkunux trasferibbli;

e)      Ħlasijiet marġinali ripagabbli marbuta ma’ derivattivi finanzjarji li huma obbligazzjonijiet tal-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji;

f)       Ftehimiet ta’ xiri mill-ġdid (repos) fuq medda ta’ żmien qasir li huma obbligazzjonijiet tal-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji; u

g)      Obbligazzjonijiet lejn l-IMF li huma komponenti ta' riżervi internazzjonali u li mhumiex evidenzjati b’self; dawn jikkonsistu fl-użu ta' Fond ta' kreditu fi ħdan il-Kont tar-Riżorsi Ġenerali tal-IMF; dan ikejjel l-ammont ta' munita ta' membru mal-IMF li l-membru huwa obbligat li jixtri mill-ġdid.

5.87       Depożiti oħra ma jinkludux ċertifikati negozjabbli ta’ depożiti u ċertifikati ta’ tfaddil negozjabbli. Dawn huma kklassifikati taħt titoli tad-dejn (AF.3).

5.88       Depożiti oħra jistgħu jinqasmu skont il-valuta f’depożiti oħra denominati fil-valuta domestika u f’valuti barranin.

Titoli tad-dejn (F.3)

Definizzjoni

5.89       It-titoli tad-dejn huma strumenti finanzjarji negozjabbli li jservu ta' xhieda ta' dejn.

Il-fatturi ewlenin tat-titoli tad-dejn

5.90       It-titoli tad-dejn għandhom il-karatteristiċi li ġejjin:

a)      Data tal-ħruġ li fiha jinħareġ it-titolu tad-dejn;

b)      Prezz tal-ħruġ li bih l-investituri jixtru t-titoli tad-dejn meta jinħarġu l-ewwel darba;

c)      Data ta’ tifdija jew tal-maturità, li fiha jkun dovut il-ħlas lura finali skedat kuntrattwalment tal-prinċipal;

d)      Prezz tat-tifdija jew valur attwali, li huwa l-ammont li għandu jitħallas mill-emittent lit-titulari fil-maturità ;

e)      Maturità oriġinali, li hija l-perjodu mill-ħruġ sal-ħlas finali skedat kuntrattwalment;

f)       Maturità reżidwa jew li jibqa’, li hija l-perjodu mid-data referenzjarja sal-ħlas finali skedat kuntrattwalment;

g)      Rata tal-kupun li l-emittent iħallas lit-titulari tat-titoli tad-dejn; il-kupun jista’ jkun fiss tul il-ħajja tat-titolu tad-dejn jew ivarja mal-inflazzjoni, ir-rati tal-imgħax, jew il-prezzijiet tal-assi. Titoli tad-dejn bla kupun jew kontijiet ma' joffru l-ebda interess b'kupun;

h)      Dati tal-kupun, li fihom l-emittent iħallas il-kupun lit-titulari tat-titoli;

i)       Il-prezz tal-ħruġ, il-prezz tat-tifdija, u r-rata tal-kupun jistgħu jkunu denominati (jew imħallsa) jew fil-valuta nazzjonali inkella f’valuti barranin; u

j)       Ir-rata tal-kreditu tat-titoli tad-dejn, li tivvaluta l-valur tal-kreditu ta’ ħruġ ta' titoli tad-dejn individwali. Il-kategoriji tar-rati huma assenjati minn aġenziji rikonoxxuti.

Fir-rigward tal-kategorija c) ta’ hawn fuq, id-data tal-maturità taf taħbat mal-konverżjoni ta’ titolu tad-dejn f’sehem. F’dan il-kuntest, il-konvertibbiltà tfisser li t-titulari jista’ jiskambja titolu tad-dejn mal-ekwità komuni tal-emittent. Skambjabilità tfisser li t-titulari jista’ jibdel it-titolu tad-dejn ma’ ishma ta’ korporazzjoni għajr l-emittent. Titoli perpetwi, li ma jkollhom l-ebda data tal-maturità, huma kklassifikati bħala titoli tad-dejn.

5.91       It-titoli tad-dejn jinkludu assi u obbligazzjonijiet finanzjarji li jistgħu jitfissru skont klassifikazzjonijiet differenti – skont il-maturità, it-titolu u s-settur tal-ħruġ u s-subsettur, il-valuta u t-tip ta’ rata tal-imgħax.

Klassifikazzjoni skont il-valuta u l-maturità oriġinali

5.92       Tranżazzjonijiet fit-titoli tad-dejn jinqasmu skont il-maturità oriġinali f'żewġ sottokategoriji:

a)      Titoli tad-dejn fuq medda ta' żmien qasir (F.31); u

b)      Titoli tad-dejn fuq medda ta' żmien twil (F.32).

5.93       It-titoli tad-dejn jistgħu jkunu denominati fil-valuta nazzjonali jew f’valuti barranin. Diżaggregazzjoni ulterjuri tat-titoli tad-dejn denominati fil-valuti barranin varji jafu jkunu xierqa u jvarjaw skont l-importanza relattiva tal-valuti barranin individwali għal ekonomija.

5.94       It-titoli tad-dejn kemm bi prinċipal kif ukoll b'kupun marbuta ma’ valuta barranija jiġu kklassifikati bħala denominati f’dik il-valuta.

Klassifikazzjoni skont it-tip ta’ rata tal-imgħax

5.95       It-titoli tad-dejn jistgħu jiġu kklassifikati skont it-tip tar-rata tal-imgħax. Hemm tliet gruppi ta' titoli tad-dejn distinti:

a)      Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax fissa;

b)      Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax varjabbli; u

c)      Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax imħallta.

Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax fissa

5.56       Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax fissa jkopru:

a)      Titoli tad-dejn sempliċi, li jinħarġu u jinfdew flus bi flus;

b)      Titoli tad-dejn maħruġa bi skont jew bi primjum viżavì l-valur attwali tagħhom. Eżempji ta’ dawn huma t-treasury bills, il-karti kummerċjali, in-noti promissorji, il-bill acceptances, il-bill endorsements, u ċ-ċertifikati tad-depożitu;

c)      Bonds skontati ħafna li jkollhom ħlasijiet tal-imgħax żgħar u li jinħarġu bi skont konsiderevoli viżavì l-valur attwali tagħhom;

d)      Bonds bla kupun, li huma titoli tad-dejn bi ħlas wieħed bla ħlasijiet bil-kupun. Il-bond tinbiegħ bi skont viżavì l-valur attwali tagħha, u l-prinċipal jitħallas lura fil-maturità jew xi drabi jinfeda f’porzjonijiet. Il-bonds bla kupun jistgħu jinħolqu minn titoli tad-dejn b’rata fissa billi ‘jinqatgħu’ l-kupuni, jiġifieri, billi jiġu sseparati l-kupuni mill-ħlas finali tal-prinċipal tat-titolu u mbagħad jiġu kkumerċjati indipendentement;

e)      Il-Kummerċ Separat ta' Mgħax Irreġistrat u Titoli Prinċipali (STRIPS), jew titoli tad-dejn 'stripped', li huma titoli li l-imgħaxijiet u l-porzjonijiet tal-pagament prinċipali tagħhom ġew isseparati, jew ‘stripped’, u li allura jistgħu mbagħad jinbiegħu separatament;

f)       It-titoli tad-dejn perpetwu, eżerċitabbli (callable) u puttable, u t-titoli tad-dejn b'dispożizzjoni ta' fond b'amortizzament progressiv;

g)      Bonds konvertibbli, li jistgħu, skont l-għażla tat-titolari, jiġu konvertiti f'ekwità mill-emittent, biex imbagħad f'dak il-punt jiġu kklassifikati bħala ishma; u

h)      Bonds skambjabbli, b’opzjoni inkorporata għall-iskambju tat-titolu f’sehem f’korporazzjoni għajr dik tal-emittent, li normalment tkun sussidjarja jew kumpanija li fiha l-emittent ikun parti interessata, f'xi data futura u skont kundizzjonijiet maqbula.

5.97       Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax fissa jinkludu wkoll titolu tad-dejn oħrajn bħal bonds ta’ garanzija tal-ekwità, bonds subordinati, ishma ta’ preferenza mhux parteċipanti li jħallsu introjtu fiss, li iżda ma jistipulawx parteċipazzjoni fid-distribuzzjoni tal-valur residwu ta’ korporazzjoni jekk din tiġi dissolta, u strumenti diskontinwati.

Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax varjabbli

5.98       Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax varjabbli jkollhom l-imgħax u/jew il-ħlasijiet prinċipali marbuta ma’:

a)      Indiċi tal-prezzijiet ġenerali fil-każ ta’ oġġetti u servizzi (bħal indiċi tal-prezzijiet għall-konsumatur);

b)      Rata tal-imgħax; jew

c)      Prezz ta’ ass.

5.99       Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax varjabbli normalment jiġu kklassifikati bħala titoli tad-dejn fuq medda ta’ żmien twil, sakemm dawn ma jkollhomx maturità oriġinali ta' sena jew anqas.

5.100     It-titoli tad-dejn marbuta mal-prezzijiet tal-assi jew mal-inflazzjoni jinkludu dawk it-titoli tad-dejn maħruġa bħala bonds marbuta mal-inflazzjoni u bonds marbuta ma’ kommodità. Il-kupuni u/jew il-valur tat-tifdija ta' bond marbut ma' kommodità huma marbuta mal-prezz ta' kommodità. It-titoli tad-dejn, li l-imgħax fuqhom ikun marbut mar-rata tal-kreditu ta' riċevitur tas-self ieħor, huma kklassifikati bħala titoli tad-dejn marbuta mal-indiċi, peress li r-rati tal-kreditu ma jinbidlux b'mod kontinwu b'rispons għall-kundizzjonijiet tas-suq.

5.101     Fil-każ ta' titoli tad-dejn marbuta mar-rata tal-imgħax, l-imgħax nominali kuntrattwali u/jew il-valur tat-tifdija huma varjabbli fir-rigward tal-valuta nazzjonali. Dak in-nhar tal-ħruġ, l-emittent ma jistax ikun jaf il-valur tal-imgħax u r-ripagamenti prinċipali.

Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax imħallta

5.102     Titoli tad-dejn b’rata tal-imgħax imħallta jkollhom kemm rata ta' kupun varjabbli u fissa tul ħajjithom kif ukoll jiġu kklassifikati bħala titoli tad-dejn b'rata tal-imgħax varjabbli. Dawn ikopru titoli tad-dejn li għandhom:

a)      Kupun fiss u kupun varjabbli fl-istess waqt;

b)      Kupun varjabbli jew fiss sa punt ta’ referenza u mbagħad kupun varjabbli jew fiss minn dak il-punt ta' referenza sad-data tal-maturità; jew

c)      Ħlasijiet bil-kupun li huma ffissati minn qabel tul ħajjet it-titoli tad-dejn, li iżda mhumiex kostanti mal-medda taż-żmien. Dawn jissejħu titoli tad-dejn imtarrġa.

Skjeramenti privati

5.103     It-titoli tad-dejn jinkludu wkoll skjeramenti privati. L-iskjeramenti privati jinvolvu emittent li jbiegħ it-titoli tad-dejn direttament lil għadd żgħir ta' investituri. Il-valur tal-kreditu tal-emittenti ta’ dawk it-titoli tad-dejn tipikament ma jiġix ivvalutat mill-aġenziji tar-rati tal-kreditu, u t-titoli ġeneralment ma jinbiegħux jew jingħataw prezz ġdid, biex b'hekk is-suq sekondarju ma jkunx profond. Madankollu, il-biċċa l-kbira tal-iskjeramenti privati jissodisfaw il-kriterju tan-negozjabbiltà u huma kklassifikati bħala titoli tad-dejn.

Titolizzazzjoni

Definizzjoni

5.104     It-titolizzazzjoni hija l-ħruġ tat-titoli tad-dejn li għalih il-kupuni jew il-ħlasijiet prinċipali huma appoġġjati minn assi speċifiċi jew minn flussi tal-introjtu futuri. Għadd ta’ assi jew flussi tal-introjtu futuri jistgħu jiġi titolizzati; dawn jinkludu fost oħrajn, self fuq ipoteki residenzjali u kummerċjali; self tal-konsumatur; self korporattiv, self mill-gvern; kuntratti ta' assigurazzjoni; derivattivi tal-kreditu; u d-dħul futur.

5.105     It-titolizzazzjoni tal-assi jew tal-flussi tal-introjtu futuri kienu innovazzjoni finanzjarja importanti li wasslet għall-ħolqien u l-użu estensiv ta' koporazzjonijiet finanzjarji ġodda għall-iffaċilitar tal-ħolqien, it-tqegħid fis-suq, u l-ħruġ tat-titoli tad-dejn. It-titolizzazzjoni ngħatat spinta minn konsiderazzjonijiet differenti. Fil-każ tal-korporazzjonijiet dawn jinkludu: finanzjament irħas minn dak disponibbli permezz tal-faċilitajiet bankarji; it-tnaqqis fir-rekwiżiti kapitali regolatorji; it-trasferiment ta' tipi varji ta' riskju bħar-riksju tal-kreditu jew ir-riskju tal-assigurazzjoni, u d-diversifikazzjoni tas-sorsi ta' finanzjament.

5.106     L-iskemi tat-titolizzazzjoni jvarjaw fi ħdan u tul is-swieq tat-titoli tad-dejn. Dawn l-iskemi jistgħu jinġabru fi tliet tipi wiesa':

a)     

b)      Korporazzjoni finanzjarja involuta fit-titolizzazzjoni tal-assi u t-trasferiment tal-assi li jipprovdu kollaterali mit-titular oriġinali, magħruf bħala bejgħ veru; u

c)      L-iskemi tat-titolizzazzjoni jinvolvu korporazzjoni finanzjarja involuta fit-titolizzazzjoni tal-assi u t-trasferiment ta' riskju tal-kreditu biss, bl-użu ta’ swaps ta' inadempjenza tal-kreditu (CDS) – is-sid oriġinali jżomm l-assi, iżda jgħaddi r-riskju tal-kreditu lil ħaddieħor. Din tissejjaħ titolizzazzjoni sintetika.

5.107     B’riferenza għall-iskema ta’ titolizzazzjoni (a), korporazzjoni tat-titolizzazzjoni tinħoloq biex iżżomm assi tat-titolizzazzjoni jew assi oħra li jkunu tneħħew minn karta tal-bilanċ tat-titolari oriġinali, u jinħarġu titoli tad-dejn kollatterizzati minn dawn l-assi.

5.108     Huwa essenzjali li jiġi stabbilit jekk il-korporazzjoni finanzjarja involuta fit-titolizzazzjoni tal-assi tamministrax attivament il-portafoll tagħha billi toħroġ titoli tad-dejn u tassumi riskju, minflok sempliċiment taġixxi bħala attività fiduċjarja li tamministra assi b’mod passiv jew ikollha titoli tad-dejn. Meta l-korporazzjoni finanzjarja tkun is-sid legali ta’ portafoll ta’ assi, tkun l-emittent ta’ titoli tad-dejn li jippreżentaw imgħax fil-portafoll, ikollha sett sħiħ ta' kontijiet, u ġġorr ir-riskji tas-suq u l-kreditu, tkun qed taġixxi bħala intermedjarju finanzjarju kklassifikat fost intermedjarji finanzjarji oħra. Il-korporazzjonijiet finanzjarji involuti fit-titolizzazzjoni tal-assi, li jissejħu wkoll korporazzjonijiet ta’ vettura finanzjarja (FVC), normalment ma jġorrux ir-riskju tas-suq jew tal-kreditu, billi kwalunkwe bidla fil-valur tal-assi miżmuma minnhom li tirriżulta minħabba dawk ir-riskji titpatta waħda waħda permezz ta' tnaqqis fil-prinċipal u/jew l-imgħax imħallas lit-titolari tat-titoli sostnuti bl-assi (ABS). L-aġenziji tar-rati tal-kreditu jisħqu wkoll li l-korporazzjonijiet tat-titolizzazzjoni huma kompletament protetti mill-insolvenza. Il-korporazzjonijiet finanzjarji involuti fit-titolizzazzjoni tal-assi huma distinti minn entitajiet li jinħolqu biss biex iżommu portafolli speċifiċi ta’ assi u obbligazzjonijiet finanzjarji. Dawn l-entitajiet huma kkombinati mal-korporazzjonijiet prinċipali tagħhom, jekk ikunu residenti fl-istess pajjiż tal-korporazzjoni prinċipali. Madankollu, l-entitajiet nonresidenti jitqiesu bħala unitajiet istituzzjonali separati u jiġu kklassifikati bħala istituzzjonijiet finanzjarji kaptivi.

5.109     Fi skema tat-titolizzazzjoni (b), is-sid oriġinali tal-assi, jew ix-xerrej protettiv, permezz ta’ swaps ta' inadempjenza tal-kreditu (CDS), jittrasferixxi r-riskju tal-kreditu konness ma’ ġabra ta’ assi referenzjarji diversifikati lil korporazzjoni tat-titolizzazzjoni, iżda jżomm l-assi nfushom. Id-dħul mill-ħruġ tat-titoli tad-dejn jitqiegħed f'depożitu jew f'investiment sikur ieħor bħall-bonds AAA, u l-imgħax ibbażat fuq id-dovuti tad-depożiti, flimkien mal-primjum mis-CDS, jiffinanzja l-imgħax fuq it-titoli tad-dejn maħruġa. Jekk ikun hemm xi inadempjenza, il-prinċipal li għandu jingħata lit-titolari tal-ABS jitnaqqas – bil-porzjonijiet minuri jieħdu l-ewwel ‘hit’, eċċ. Il-kupuni u l-ħlasijiet prinċipali jistgħu jiġu ridiretti wkoll lis-sid tal-kollateral oriġinali minn investituri fit-titoli tad-dejn biex jitpatta t-telf minħabba inadempjenza.

5.110            Titolu sostnut minn ass (ABS) huwa titolu tad-dejn li l-prinċipal u/jew l-imgħax tiegħu huwa pagabbli biss mill-flussi tal-flus prodotti minn ġabra speċifika ta' assi finanzjarji u mhux finanzjarji.

5.111   Il-bonds koperti huma titoli tad-dejn maħruġa minn korporazzjoni finanzjarja, jew garantiti bis-sħiħ minn korporazzjoni finanzjarja. Fil-każ ta’ inadempjenza min-naħa tal-korporazzjoni emittenti jew dik ta' garanzija finanzjarja, it-titolari tal-bonds ikollhom pretensjoni prijoritarja fuq il-ġabra ta' kopertura, flimkien mal-pretensjoni ordinarja tagħhom fuq il-korporazzjoni finanzarja.

Self (F.4)

Definizzjoni

5.112     Is-self jinħoloq meta l-kredituri jisilfu fondi lid-debituri.

Il-karatteristiċi ewlenin tas-self

5.113     Is-self hu kkaratterizzat minn dawn il-fatturi li ġejjin:

a)      Il-kundizzjonijiet li jirregolaw self jiġu ffissati jew mill-korporazzjoni finanzjarja li tagħti s-self jew jiġu miftiehma bejn min jislef u min jissellef b’mod dirett jew permezz ta' intermedjarju;

b)      L-inizjattiva li jittieħed self normalment tkun ta’ dak li jissellef; u

c)      Self huwa dejn bla kundizzjoni għall-kreditur li għandu jitħallas lura mal-maturità u li jħalli l-imgħax.

5.114     Is-self jista' jkun assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji tas-setturi kollha residenti u tal-bqija tad-dinja. Il-korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti jirreġistraw l-obbligazzjonijet fuq medda qasira ta' żmien bħala depożiti u mhux dejn.

Il-klassifikazzjoni tas-self skont il-maturità oriġinali, il-valuta, u l-għan tas-self

5.115     It-tranżazzjonijiet f’self jistgħu jiġu kkategorizzati f’żewġ tiġi skont il-maturità oriġinali:

a)      Self fuq medda ta’ żmien qasir b’maturità oriġinali fuq medda ta' żmien qasir, inkluż self ripagabbli kull meta jintalab (F.41); u

b)      Self fuq medda ta’ żmien twil b’maturità oriġinali fuq medda ta’ żmien twil (F.42).

5.116     Jista’ jkun analitikament siewi li s-self jiġi sottokategorizzat kif ġej:

a)      Self denominat fil-valuta nazzjonali; u

b)      Self denominat fil-valuti barranin.

Fil-każ tal-unitajiet domestiċi, din is-sottokategorizzazzjoni li ġejja tkun siewja:

a)      Self għall-konsum;

b)      Self għal xiri ta’ dar; u

c)      Self ieħor.

Id-distinzjoni bejn tranżazzjonijiet f'self u tranżazzjonijiet f'depożiti

5.117     Id-distinzjoni bejn tranżazzjonijiet f'self (F.4) u tranżazzjonijiet f'depożiti (F.22) hija li debitur joffri kuntratt standardizzat mhux negozzjabbli fil-każ ta' self, imma mhux fil-każ ta' depożitu.

5.118     Is-self fuq medda ta’ żmien qasir li jingħata lill-korporazzjonijet li jaċċettaw id-depożiti, huwa kklassifikat bħala depożiti trasferibbli jew depożiti oħra, u s-self fuq medda ta’ żmien qasir aċċettat mill-unitajiet istituzzjonali għajr il-korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti, huwa kklassifikat bħala self fuq medda ta' żmien qasir.

5.119     L-iskjerament ta’ fondi bejn il-korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti dejjem jiġi rreġistrat bħala depożiti.

Id-distinzjoni bejn tranżazzjonijiet f'self u tranżazzjonijiet f'titoli tad-dejn

5.120     Id-distinzjoni bejn tranżazzjonijiet f'self (F.4) u tranżazzjonijiet f'titoli tad-dejn (F.3) hija li s-self huwa strument finanzjarju mhux negozjabbli filwaqt li t-titoli tad-dejn huma strument finanzjarju negozjabbli.

5.121     Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, is-self huwa evidenzjat minn dokument waħdieni u t-tranżazzjonijiet fis-self jitwettqu bejn kreditur wieħed u debitur wieħed. Għall-kuntrarju, il-ħruġ tat-titoli tad-dejn jikkonsisti f'għadd kbir ta' dokumenti identiċi, li kull wieħed minnhom ikun evidenza ta' somma sempliċi, li lkoll flimkien jiffurmaw l-ammont totali missellef..

5.122     Jeżisti suq sekondarju fis-self. F’każijiet fejn is-self isir negozjabbli f’suq organizzat, dan għandu jiġi kklassifikat mill-ġdid minn self għal titoli tad-dejn, sakemm ikun hemm evidenza ta’ kummerċ f’suq sekondarju, inkluża l-eżistenza ta’ ġeneraturi tas-suq, u l-kwotazzjoni frekwenti tal-ass finanzjarju, bħal dik provduta mill-bid-offer spreads. Normalment tkun involuta konverżjoni espliċita tas-self oriġinali.

5.123     Is-self standardizzat huwa offrut l-aktar mill-korporazzjonijiet finanzjarji, u dan spiss jingħata lill-unitajiet domestiċi. Il-korporazzjonijiet finanzjarji jiddeterminaw il-kundizzjonijiet u l-unitajiet domestiċi jkunu jistgħu jagħżlu biss jekk jaċċettawx inkella le. Il-kundizzjonijiet tas-self mhux standardizzat, mill-banda l-oħra, normalment jirriżulta min-negozjati bejn il-kreditur u d-debitur. Dan huwa kriterju importanti li jiffaċilita distinzjoni bejn is-self mhux standardizzat u t-titoli tad-dejn. Fil-każ ta’ ħruġ ta’ titoli pubbliċi, il-kundizzjonijiet tal-ħruġ jiġu ddeterminati minn min jissellef, possibilment wara konsultazzjoni mal-bank/maniġer ewlieni. Fil-każ ta’ ħruġ ta’ titoli privati, madankollu, il-kreditur u d-debitur jinnegozjaw il-kundizzjonijiet tal-ħruġ.

Id-distinzjoni bejn tranżazzjonijiet f’self, kreditu kummerċjali u kontijiet kummerċjali

5.124     Il-kreditu kummerċjali huwa kreditu estiż direttament mill-fornituri ta' oġġetti u servizzi lill-klijenti tagħhom. Il-kreditu kummerċjali jfeġġ meta ħlas għal oġġetti jew servizzi ma jsirx fl-istess waqt tal-bidla fis-sjieda ta’ oġġett jew malli jingħata xi servizz.

5.125     Il-kreditu kummerċjali huwa distint minn self għall-kummerċ finanzjarju, li jiġi kklassifikat bħala self. Il-kontijiet kummerċjali miġbuda fuq klijent minn fornitur ta’ oġġetti u servizzi, li mbagħad jiġi skontati mill-fornitur ma’ korporazzjoni finanzjarja, isiru pretensjoni minn parti terza fuq il-klijent: sakemm dawn ikunu negozjabbli, dawn l-istrumenti jiġi kklassifikati bħala kreditu kummerċjali jew avvanzi.

Self ta’ titoli u ftehimiet ta’ xiri mill-ġdid

Definizzjoni

5.126     Is-self ta’ titoli huwa t-trasferiment temporanju ta’ titoli minn min jislef lil min jissellef. Min jissellef it-titoli jista’ jintalab jipprovdi xi assi bħala kollateral lil min jislef it-titoli fl-għamla ta' flus kontanti jew titoli. It-titolu legali jgħaddi fuq iż-żewġ naħat tat-tranżazzjoni biex b’hekk il-kollateral u t-titoli misselfa jkunu jistgħu jinbiegħu jew jiġu mislufa mill-ġdid.

Definizzjoni

5.127     Ftehim ta’ xiri mill-ġdid ta’ titoli huwa arranġament li jinvolvi d-dispożizzjoni ta' titoli bħal titoli tad-dejn jew ishma bħala skambju ma' flus kontanti jew mezzi oħra ta' ħlas, b'impenn li jerġgħu jinxtraw l-istess titoli jew oħrajn simili għalihom bi prezz fiss. L-impenn ta’ xiri mill-ġdid jista’ jkun jew f’data futura speċifikata inkella b'maturità 'miftuħa'.

5.128     Is-self tat-titoli b’kollateral fi flus kontanti u ftehimiet ta’ xiri mill-ġdid (repos) huma termini differenti għal arranġamenti bl-istess effetti ekonomiċi: dawk ta' self titolizzat, peress li t-tnejn jinvolvu d-dispożizzjoni ta' titoli bħala kollateral għal self jew depożitu, fejn il-korporazzjoni li taċċetta d-depożiti tbiegħ it-titoli skont arranġament ta’ dan it-tip. Il-karatteristiċi differenit taż-żewġ każijiet jintwerew fit-Tabella 5.2.

Tabella 5.2 Il-karatteristiċi ewlenin tas-self tat-titoli u l-ftehimiet tax-xiri mill-ġdid

Karatteristika || Self tat-titoli || Ftehim tax-xiri

Kollataral fi flus kontanti || Bla kollateral fi flus kontanti || Titoli speċifiċi || Kollateral ġenerali

Metodi ta' skambju formali || Self tat-titoli bi ftehim ma’ min jissellef li jirritornahom lil min isellef || Bejgħ ta’ titoli u impenn li jerġgħu jinxtraw skont il-kundizzjonijiet ta’ ftehim ewlieni

Forma ta’ skambju || Titoli kontra flus kontanti || Titoli kontra kollateral ieħor (jekk ikun hemm) || Titoli kontra flus kontanti || Flus kontanti kontra titoli

Ir-ritorn huwa mħallas lill-fornitur ta' || Kollataral fi flus kontanti (min jissellef it-titoli) || Titoli (mhux titoli kollaterali) (min jislef it-titoli) || Flus kontanti || Flus kontanti

Ir-ritorn ripagabbli bħala || Dritt || Dritt || Rata repo || Rata repo

5.129     It-titoli pprovduti skont il-ftehimiet dwar is-self u x-xiri mill-ġdid tat-titoli jitqiesu li ma jkunux biddlu s-sjieda ekonomika, għax min jislef xorta jibqa' l-benefiċjarju tal-introjtu prodott mit-titolu, u suġġett għar-riskji jew il-benefiċċji ta' kwalunkwe bidla fil-prezz tat-titolu.

5.130     Il-forniment u t-twassil tal-fondi skont il-ftehim tax-xiri mill-ġdid tat-titoli, jew is-self ta' titoli b'kollateral fi flus kontanti, ma jinvolvux il-ħruġ mill-ġdid ta' titoli tad-dejn. It-tali forniment ta’ fondi lill-unitajiet istituzzjonali għajr l-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji jiġi ttrattat bħala self; fil-każ ta’ korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti dan jiġi ttrattat bħala depożitu.

5.131     Jekk self ta’ titoli ma jinvolvix forniment ta’ flus kontanti, jiġifieri, jekk ikun hemm skambju ta’ titolu ma' ieħor, jew jekk parti waħda tforni titolu bla kollateral, ma jkun hemm l-ebda tranżazzjoni f’self, depożiti jew titoli.

5.132     Eżerċizzji marġinali fi flus kontanti skont repo jiġu kklassifikati bħala self.

5.133     It-tpartit tad-deheb huwa ftehim simili ta' xiri mill-ġdid ta' titoli għajr li l-kollateral ikun deheb. Dan jimplika l-iskambju ta’ deheb ma’ depożiti ta' skambju barrani bi ftehim li t-tranżazzjoni titreġġa' lura f'data futura li jkun sar qbil dwarha bi prezz tad-deheb maqbul. It-tranżazzjoni tiġi rreġistrata bħala self kollateralizzat jew depożitu.

Kirjiet finanzjarji

Definizzjoni

5.134     Kirja finanzjarja hija kuntratt li bih sid il-kera, bħala s-sid legali ta' ass, jgħaddi r-riskji u l-benefiċċji tas-sjieda tal-ass lill-kerrej. Skont kiri finanzjarju, sid il-kera jitqies li jkun qed jgħaddi self lill-kerrej li permezz tiegħu dan tal-aħħar jakkwista l-ass. Minn hemm 'il quddiem l-ass mikri ma jintweriex fuq il-karta tal-bilanċ ta’ sid il-kera iżda fuq dik tal-kerrej; is-self korrespondenti jintwera bħala ass ta’ sid il-kera u bħala obbligazzjoni tal-kerrej.

5.135     Il-kirjiet finanzjarji jistgħu jiġu distinti minn forom oħra ta' kirjiet minħabba li r-riskji u l-premjijiet tas-sjieda jiġu ttrasferiti mis-sid legali tal-beni għall-utenti tal-beni. Tipi oħra ta’ kirjiet huma (i) kirja operattiva; (ii) kirja ta' riżorsi; u (iii) kuntratti, kirjiet u liċenzji.

Tipi oħra ta' self

5.136     Il-kategorija kiri tinkudi dawn li ġejjin:

a)      Overdraft fuq kontijiet ta’ depożitu trasferibbli, fejn l-ammont tal-overdraft ma jiġix trattat bħala depożitu trasferibbli negattiv;

b)      L-overdrafts fuq kontijiet kurrenti oħra, pereżempju, bilanċi intragrupp bejn koporazzjonijiet mhux finanzjarji u s-sussidjarji tagħhom, iżda bl-esklużjoni ta’ bilanċi li huma obbligazzjonijiet tal-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji kklassifikati fis-sottokategorija tad-depożiti;

c)      Il-pretensjonijiet finanzjarji tal-impjegati minħabba l-parteċipazzjoni fil-profitt tal-korporazzjoni;

d)      Ħlasijiet marġinali ripagabbli marbuta ma’ derivattivi finanzjarji li huma obbligazzjonijiet tal-unitajiet istituzzjonali għajr l-istituzzjonijiet finanzjarji monetarji;

e)      Self li huwa kontroparti ta’ aċċettazzjonijiet bankarji;

f)       Self għall-ipoteki;

g)      Kreditu tal-konsumatur;

h)      Krediti rotattivi;

i)       Self ta' ħlas bin-nifs;

j)       Self imħallas bħala garanzija għall-issodisfar ta' ċerti obbligazzjonijiet;

k)      Garanziji ta’ depożiti bħala pretensjonijiet finanzjarji ta’ korporazzjonijiet tar-riassikurazzjoni fuq korporazzjonijiet ċedenti;

l)       Pretensjonijiet finanzjarji fuq l-IMF evidenzjati minn self fil-Kont tar-Riżorsi Ġenerali, inkluż self skont l-Arranġamenti Ġenerali għat-Tislif (GAB) u l-Arranġamenti l-Ġodda għat-Tislif (NAB);

m)     Obbligazzjonijiet fuq l-IMF evidenzjati bi kreditu tal-IMF jew self b'Faċilità ta' Tkabbir u Taffija tal-Faqar (PRGF); u

5.137     Il-każ speċjali ta’ self bla rendiment huwa diskuss fil-Kapitolu 7.

Assi finanzjarji esklużi mis-self

5.138     Il-kategorija tas-self ma tinkludix:

a)      Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8), inklużi avvanzi u krediti kummerċjali (AF.81); u

b)      Assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji li jfeġġu mis-sjieda ta' assi immobbli, bħal artijiet u strutturi, minn nonresidenti. Dawn huma kklassifikati f'ekwità oħra (AF.519).

Unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investiment jew ta’ ekwità (F.5)

Definizzjoni

5.139     Unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investiment jew ta’ ekwità huma keljms residwi fuq l-assi tal-unitajiet istituzzjonali li jkunu ħarġu l-ishma jew l-unitajiet.

5.140     L-ishma ta' fondi tal-investiment u l-ekwità jinqasmu f’żewġ sottokategoriji:

a)      Ekwità (F.51); u

b)      Ishma ta' fondi tal-investimenti jew unitajiet (F.52).

Ekwità (F.51)

Definizzjoni

5.141     Ekwità hija ass finanzjarju li hija pretensjoni fuq il-valur residwu ta’ korporazzjoni, wara li l-pretensjonijiet l-oħrajn kollha jkunu ġew issodisfati.

5.142     Is-sjieda tal-ekwità f’entitajiet legali normalement hija evidenzjata minn ishma, stokks, riċevuti depożitarji, parteċipazzjonijiet, jew dokumenti simili. L-ishma u l-istokks ifissru l-istess.

Riċevuti depożitorji

Definizzjoni

5.143     Ir-riċevuti depożitorji jirrappreżentaw is-sjieda ta’ titoli elenkati f’ekonomiji oħrajn; is-sjieda ta’ riċevuti depożitorji hija ttrattata bħala sjieda diretta tat-titoli li tkun imsejsa fuqhom. Depożitarju joħroġ ir-riċevuti elenkati fuq skambju wieħed li jirrappreżenta s-sjieda tat-titoli elenkati fuq skambju ieħor; Ir-riċevuti depożitorji jiffaċilitaw tranżazzjonijiet fit-titoli f'ekonomiji għajr l-elenki domestiċi tagħhom. It-titoli li fuqhom ikunu msejsa jistgħu jkunu ishma jew titoli tad-dejn.

5.144     L-ekwità hija sottokategorizzata f'dawn li ġejjin:

a)      Ishma elenkati (F.511);

b)      Ishma mhux elenkati (F.512); u

c)      Ekwita' oħra (F.519).

5.145     Kemm l-ishma elenkati kif ukoll dawk li mhumiex elenkati huma negozjabbli, u jiġu deskritti bħala titoli tal-ekwità.

Ishma elenkati (F.511)

Definizzjoni

5.146     L-ishma elenkati huma titoli tal-ekwità elenkati fuq skambju. It-tali skambju jista’ jkun skambju ta’ stokk rikonoxxut jew kwalunkwe forma oħra ta' suq sekondarju. L-ishma elenkati jissejħu wkoll ishma kkwotati. L-eżistenza ta’ prezzijiet ikkwotati ta' ishma elenkati fuq skambju tfisser li l-prezzijiet tas-suq kurrenti huma normalement disponibbli.

Ishma mhux elenkati (F.512)

Definizzjoni

5.147     L-ishma mhux elenkati huma titoli tal-ekwità mhux elenkati fuq skambju.

5.148     It-titoli tal-ekwità jinkludu ishma maħruġa minn kumpaniji mhux elenkati ta’ responsabbiltà limitata kif ġej:

a)      Ishma kapitali li jagħtu lit-titolari l-istatus ta' proprjetarji konġunti u jintitolawhom għal sehem fil-profitti totali distribwiti u għal sehem fl-assi netti fil-każ ta' likwidazzjoni.

b)      Dawn huma ishma li l-kapital tagħhom ikun tħallas lura, li iżda jkunu nżammu mit-titolari li jibqgħu s-sidien konġunti u jibqgħu intitolati għal sehem fil-profitti li jibqa’ wara li jkunu tħallsu d-dividendi fuq il-kapital irreġistrat li jibqa’, kif ukoll għal sehem minn kwalunkwe eċċessi li jibqa' jekk issir likwidazzjoni, jiġifieri l-assi netti mingħajr il-kapital irreġistrat li jibqa'.

c)      L-ishma tad-dividendi, li jissejħu wkoll ishma tal-fundaturi, ishma tal-profitt, u ishma tad-dividendi, li mhumiex parti mill-kapital irreġistrat. L-ishma tad-dividendi ma jagħtux lit-titolari l-istatus ta’ proprjetarji konġunti – it-titolari għalhekk ma għandhomx id-dritt ta' sehem mir-ripagament ta' kapital irreġistrat, id-dritt ta' dħul minn dan il-kapital, id-dritt li jivvutaw fil-laqgħat tat-titolari tal-ishma, eċċ. Minkejja dan, dawn jintitolaw lit-titolari għal proporzjon ta' kwalunkwe profitti li jibqa' wara li d-dividendi jkunu tħallsu fuq il-kapital irreġistrat u għal frazzjon ta' kwalunkwe eċċess li jibqa' f'każ ta' likwidazzjoni.

d)      L-ishma jew stokks ta’ preferenza parteċipattiva, li jintitolaw li t-titolari jipparteċipaw fid-distribuzzjoni ta' valur residwu ta’ korporazzjoni f’każ ta’ dissoluzzjoni. It-titolari għandhom ukoll id-dritt li jipparteċipaw f'dividendi addizzjonali, jew li jirċevuhom apparti d-dividend b'perċentwal fiss. Id-dividendi addizzjonali normalment jitħallsu fi proporzjon għal kwalunkwe dividendi iddikjarati. F’każ ta' likwidazzjoni, it-titolari tal-ishma ta' preferenza parteċipanti jkollhom id-dritt għal sehem ta' kwalunkwe dħul li jibqa' li jirċievu t-titolari tal-ishma ordinarji, u jirċievu lura dak li jkunu ħallsu għall-ishma tagħhom.

L-offerti pubbliċi inizjali, l-elenkar, id-dielenkar, u x-xiri lura tal-ishma

5.149     L-offerti pubbliċi inizjali (IPO), li jissejħu wkoll sempliċiment ‘offerti’ jew ‘flotazzjoni', iseħħu meta korporazzjoni toħroġ titoli tal-ekwità għall-pubbliku għall-ewwel darba. Dawn spiss jinħarġu minn korporazzjoni iżgħar fid-daqs u fl-età għal raġunijiet ta' finanzjament jew minn intraprizi kbar li jkunu se jibdew jikkumerċjaw pubblikament. F’IPO, l-emittent jista’ jakkwista assistenza ta’ entità ta’ sottoskrizzjoni, li tgħin biex jiġi ddeterminat x'tip ta' titolu tal-ekwità jkun se jinħareġ, l-aħjar prezz tal-offerti u l-aħjar mument biex jitwassal fis-suq.

5.150     L-elenkar jirreferi għall-ishma tal-korporazzjoni meta jkunu fil-lista ta’ stokks li jkunu qed jiġu kkumerċjati uffiċjalment f'borża. Normalment il-korporazzjoni emittenti hija dik li tapplika għall-elenkar, iżda f’xi pajjiżi l-borża tista’ telenka korporazzjoni, pereżempju peress li l-istokk tagħha jkun diġà ġie kkumerċjat attivament permezz ta’ kanali informali. Ir-rekwiżiti tal-elenkar inizjali normalment jinkludi storja ta' xi ftit snin ta' dikjarazzjonijiet finanzjarji; dimensjoni suffiċjenti tal-ammont li jkun qed jitpoġġa għad-dispożizzjoni tal-pubbliku ġenerali, kemm f'termini assoluti kif ukoll bħala perċentwal tal-istokk totali pendenti; u prospett approvat, li normalment jinkludi opinjonijiet minn assessuri indipendenti. Id-dielenkar jirreferi għall-prattika li l-ishma ta' korporazzjoni jitneħħew minn borża. Dan jiġri meta korporazzjoni ma tibqax tinnegozja, tiġi ddikjarata falluta, ma tibqax tissodisfa r-regoli tal-elenkar tal-borża, jew tkun saret kważikorporazzjoni jew negozju mhux inkorporat, kif spiss jiġri minħabba fużjoni jew akkwiżizzjoni. L-elenkar jiġi rreġistrat bħala ħruġ ta' ishma elenkati jew tifdija ta' ishma mhux elenkati, filwaqt li d-dielenkar jiġi rreġistrat bħala tifdija ta’ ishma elenkati u ħruġ ta’ ishma mhux elenkati kif jixraq.

5.151     Il-korporazzjonijiet jistgħu jixtru l-ekwità tagħhom stess permezz ta’ xiri mill-ġdid tal-ishma, li jissejjaħ xiri lura tal-istokk jew akkwist lura ta' ishma. L-akkwist lura ta' ishma jiġi rreġistrat bħala tranżazzjoni finanzjarja, li tipprovdi flus kontanti lit-titolari tal-ishma eżistenti bħala skambju għal parti mill-ekwità pendenti tal-korporazzjoni. Jiġifieri, il-flus kontanti jiġu skambjati għal tnaqqis fil-għadd ta’ ishma pendenti. Il-korporazzjoni jew tirtira l-ishma inkella żżommhom bħakla ‘stokk tat-teżor’, li jkun disponibbli għall-ħruġ mill-ġdid.

Assi finanzjarji esklużi mit-titoli tal-ekwità

5.152     It-titoli tal-ekwità ma jinkludux:

a)      Ishma offruti għall-bejgħ li iżda ma ttieħdux meta nħarġu. Dawn ma jiġux irreġistrati;

b)      Obbligazzjonijiet u stokk tas-self konvertibbli f’ishma. Dawn jiġu kklassifikati bħala titoli tad-dejn (AF.3) sal-mument meta jiġu kkonvertiti;

c)      L-ekwità tal-imsieħba b’responsabbiltà illimitata fi sħubijiet inkorporati. Dawn jiġu kklassifikati bħala ekwità oħra;

d)      L-investimenti tal-gvern fil-kapital ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali li huma kkostitwiti legalment bħala korporazzjonijiet b’kapital ta’ ishma. Dawn jiġu kklassifikati bħala ekwità oħra (AF.519);

e)      Il-ħruġ ta' ishma bonus: il-ħruġ bla ħlas ta' ishma ġodda lil titolari tal-ishma fi proporzjon għat-titoli tagħhom. It-tali ħruġ, li la jibdel l-obbligazzjoni tal-korporazzjoni viżavì t-titolari tal-ishma u lanqas il-proporzjon tal-assi li kull titolari tal-ishma jkollu fil-korporazzjoni, ma jikkostitwix tranżazzjoni finanzjarja. Lanqas il-ħruġ ta' ishma maqsuma ma jiġu rreġistrati.

Ekwità oħra (F0.519)

Definizzjoni

5.153     Ekwità oħra tikkonsisti fil-forom kollha ta’ ekwità għajr dawk ikklassifikati fis-sottokategoriji elenkati bħala ishma (AF.511) u ishma mhux elenkati (AF.512).

5.154     Ekwità oħra tinkludi:

(a) Il-forom kollha tal-ekwità f'korporazzjonijiet li mhix ishma, inklużi dawn li ġejjin:

(1)     L-ekwità fi sħubijiet inkorporati sottoskritti minn imsieħba mhux limitati;

(2)     L-ekwità f'kumpaniji b'responsabbiltà limitata li s-sidien tagħhom ikunu msieħba u li ma jkunux titolari tal-ishma;

(3)     Il-kapital investit fi sħubijiet oridinarji jew limitati rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti;

(4)     Il-kapital investit f'soċjetajiet kooperattivi rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti;

(b) L-investimenti tal-gvern ġenerali fil-kapital ta’ korporazzjonijiet pubbliċi li l-kapital tagħhom ma jinqasamx f’ishma, li bis-saħħa ta' leġiżlazzjoni speċjali huma rikonoxxuti bħala entitajiet legali indipendenti;

(c) L-investimenti tal-gvern ġenerali fil-kapital tal-bank ċentrali.

(d) L-investimenti tal-gvern fil-kapital ta' organizzazzjonijiet internazzjonali u sopranazzjonali, għajr l-IMF, anki jekk dawn ikunu kostitwiti legalment bħala korporazzjonijiet b'kapital ta' ishma (pereżempju il-Bank tal-Investiment Ewropew);

(e) Ir-riżorsi finanzjarji tal-BĊE kkontribwiti mill-banek ċentrali nazzjonali;

(f) Il-kapital investit fi kważikorporazzjonijiet finanzjarji u mhux finanzjarji; L-ammont tat-tali investimenti jikkorrespondi għal investimenti ġodda f'kontanti jew in natura, bi kwalunkwe prelevazzjonijiet ta' kapital imnaqqsa minnhom;

(g) Il-pretensjonijiet finanzjarji li l-unitajiet mhux residenti jkollhom kontra unitajiet residenti nozzjonali u viċiversa.

Valurizzazzjoni tat-tranżazzjonijiet f'ekwità

5.155     L-ishma l-ġodda jiġu rreġistrati fil-valur tal-ħruġ, li huwa l-valur nominali flimkien mal-primjum tal-ħruġ.

5.156     It-tranżazzjonijeit f’ishma fiċ-ċirkulazzjoni jiġu rreġistrati fil-valur tranżattiv tagħhom. Meta l-valur tranżattiv ma jkunx magħruf, dan jiġi approssimat permezz tal-kwota tal-borża jew il-prezz tas-suq fil-każ ta' ishma elenkati u permezz tal-valur ekwivalenti tas-suq fil-każ ta' ishma mhux elenkati.

5.157     L-ishma bi scrip dividend huma ishma vvalutati fil-prezz implikat mill-proposta tal-emittent dwar id-dividend.

5.158     Il-ħruġ ta’ ishma ta’ bonus ma jiġux irreġistrati. Madankollu, f’każijiet fejn il-ħruġ ta’ ishma ta’ bonus jinvolvi bidliet fil-valur tas-suq totali tal-ishma ta’ korporazzjoni, il-bidliet fil-valur tas-suq jiġu rreġistrati fil-kont ta’ rivalutazzjoni.

5.159     Il-valur ta' tranżazzjoni ta' ekwità (F.51) hu l-ammont tal-fondi trasferiti mill-proprjetarji tal-korporazzjonijiet jew kważikorporazzjonijiet. F’xi każijiet, il-fondi jiġu ttrasferiti billi jiġu preżunti l-obbligazzjonijiet tal-korporazzjoni jew kważikorporazzjoni.

Unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investimenti (F.52)

Definizzjoni

5.160     L-ishma ta’ fondi tal-investiment huma ishma ta’ fondi tal-investiment jekk il-fond ikollu struttura korporattiva. Dawn jissejħu unitajiet jekk il-fond ikun fiduċjarju. Il-fondi tal-investiment huma intrapriżi ta’ investiment kollettiv li permezz tagħhom l-investituri jiġbru flimkien fondi għall-investiment f'assi finanzjarji u/jew mhux finanzjarji.

5.161     Il-fondi tal-investiment jissejħu wkoll fondi mutwi, fiduċjarji ta’ unità, fiduċjarji tal-investiment, u impriżi għall-investimenti kollettivi f’titoli trasferibbli (UCITS); dawn jistgħu jkunu fondi miftuħin, semimiftuħin jew magħluqin.

5.162     L-ishma tal-fondi ta’ investiment jistgħu jkunu elenkati jew mhux elenkati. Meta ma jkunux elenkati, dawn normalment ikunu pagabbli fuq talba, skont valur li jikkorrespondi ma' sehemhom fil-fondi proprji tal-korporazzjoni finanzjarja. Dawn il-fondi proprji jiġu rivalutati regolarment abbażi tal-prezzijiet tas-suq tal-komponenti varji tagħhom.

5.163     L-ishma tal-fondi ta' investiment jiġu suddiviżi f'dawn li ġejjin:

Ishma jew unitajiet ta' fond tas-suq tal-flus (MMF) (F.521); u

Ishma u unitajiet oħra ta’ fondi ta' investiment apparti l-ishma u l-unitajiet MMF (F.529).

Ishma jew unitajiet ta' fond tas-suq tal-flus (F.521)

Definizzjoni

5.164     L-ishma jew l-unitajiet MMF huma ishma maħruġa minn MMFs. L-ishma jew l-unitajiet MMF jistgħu jkunu trasferibbli u spiss jitqiesu bħala sostitwiti viċini għad-depożiti.

Ishma u unitajiet ta’ fondi ta' investiment apparti l-ishma u l-unitajiet MMF (F.529)

Definizzjoni

5.165     Ishma jew unitajiet oħra ta’ investiment apparti l-ishma jew l-unitajiet MMF jirrappreżentaw pretensjoni fuq porzjon tal-valur ta' fond ta' investiment għajr MMF. Ishma u unitajiet oħra ta’ fondi ta' investiment apparti l-ishma u l-unitajiet MMF jinħarġu minn fondi ta’ investiment.

5.166     Ishma u unitajiet oħra ta’ fondi ta' investiment apparti l-ishma u l-unitajiet MMF normalment ikunu pagabbli fuq talba, skont valur li jikkorrespondi ma' sehemhom fil-fondi proprji tal-korporazzjoni finanzjarja. Dawn il-fondi proprji jiġu rivalutati regolarment abbażi tal-prezzijiet tas-suq tal-komponenti varji tagħhom.

Valutazzjoni tat-tranżazzjonijiet f’ishma jew unitajiet ta’ fondi ta’ investiment

5.167     Tranżazzjonijiet f'ishma jew unitajiet ta’ fondi ta’ investiment jinkludu l-valur tal-kontribuzzjonijiet netti għal fond.

Skemi tal-assikurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati (F.6)

5.168     L-iskemi tal-assikurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati jinqasmu f’sitt sottokategoriji:

a)      Riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja (F.61);

b)      Assigurazzjoni fuq il-ħajja u intitolamenti għal renta; (F.62)

c)      Intitolamenti għall-pensjoni (F.63);

d)      Pretensjonijiet ta’ fondi tal-pensjoni fuq il-maniġers tal-pensjoni (F64);

e)      Intitolamenti għall-benefiċċji li mhumiex pensjoni (F65); u

f)       Dispożizzjoni ta' sejħiet skont garanziji standardizzati (F.66).

Riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja (F.61)

Definizzjoni

5.169     Riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja huma pretensjonijiet finanzjarja li t-titolari ta’ poloz tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja jkollhom kontra l-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja fir-rigward ta’ primjums mhux maqlugħa u pretensjonijiet imġarrba.

5.170     It-tranżazzjonijiet f’riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja għal primjums mhux maqlugħa u pretensjonijiet imġarrba huma konnessi ma' riskji bħal inċidenti, mard, jew nar, u anke mal-assigurazzjoni mill-ġdid.

5.171     Primjums mhux maqlugħa huma primjums imħallsa li iżda ma jkunux għadhom ġew maqlugħa. Il-primjums normalment jitħallsu fil-bidu tal-perjodu kopert mill-polza. Fuq bażi msejsa fuq id-dovuti, il-primjums jiġu maqlugħa tul il-perjodu tal-polza, biex b’hekk il-ħlas inizjali jinvolvi prepagament jew avvanz.

5.172     Il-pretensjonijiet pendenti huma pretensjonijiet dovuti li iżda ma jkunux għadhom ma tħallsux, u jinkludu każijiet fejn l-ammont ikun suġġett ta' tilwima jew l-avveniment li jkun iwassal għall-pretensjoni ikun seħħ iżda ma jkunx għadu ġie rrappurtat. Il-pretensjonijiet dovuti iżda li jkunu għadhom ma tħallsux jkikkorrespondu għal riżervi kontra il-pretensjonijiet pendenti tal-assigurazzjoni, li huma ammonti identifikati mill-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni intiżi biex ikopru dak li jkunu mistennija jħallsu minħabba avvenimenti li jkunu seħħew li iżda l-pretensjonijiet fuqhom ikunu għadhom ma tħallsux.

5.173     Riżervi tekniċi oħra, bħar-riżervi ta’ ekwalizzazzjoni, jistgħu jiġu identifikati mill-assiguraturi. Madankollu, dawn ikunu rikonoxxuti biss bħala obbligazzjonijiet u assi korrespondenti meta jkunu hemm avveniment li jagħti lok għal obbligazzjoni. Inkella, ir-riżervi ta’ ekwalizzazzjoni jkunu entrati kontabbli interni mill-assiguratur li jirrappreżenta tfaddil intiż għall-kopertura ta’ avvenimenti li jseħħu irregolarment, u ma jirrappreżentawx pretensjonijiet eżistenti fuq it-titolari tal-polza.

Assigurazzjoni fuq il-ħajja u intitolamenti ta’ renta (F.62)

Definizzjoni

5.174     Assigurazzjoni fuq il-ħajja u intitolamenti ta’ renta jikkonsistu fi pretensjonijiet finanzjarji li t-titolari ta' polza tal-assigurazzjoni fuq il-ħajja u l-benefiċjarji ta' renti jkollhom kontra korporazzjonijiet li jipprovdu l-assigurazzjoni fuq il-ħajja.

5.175     L-assigurazzjoni fuq il-ħajja u l-intitolament ta’ renta jintużaw biex jipprovdu benefiċċji lit-titolari ta' polza malli tiskadi l-polza, jew sabiex jiġu kkompensati l-benefiċjarji malli jmutu t-titolari tal-polza, u għalhekk dawn jinżammu separati mill-fondi tat-titolari tal-ishma. Ir-riżervi fil-forma ta' renti huma msejsa fuq kalkolu attwarju tal-valur preżenti tal-obbligi li jitħallas introjtu futur sakemm imutu l-benefiċjarji.

5.176     It-tranżazzjonijiet fl-assigurazzjoni tal-ħajja u l-intitolamenti ta’ renta jikkonsistu f’addizzjonijiet bit-tnaqqisijiet imneħħija minnhom.

5.177     Addizzjonijiet f’temini ta' tranżazzjonijiet finanzjarji jikkonsistu fi:

a)      Primjums attwali maqlugħa tul il-perjodu kontabbli kurrenti; u

b)      Supplimenti ta' primjum, li jikkorrespondi mal-introjtu mill-investiment tal-intitolamenti attribwiti għat-titolari tal-polza wara t-tnaqqis taċ-ċargis tas-servizz.

5.178     It-tnaqqisijiet jikkonsistu fi:

a)      L-ammonti dovuti lit-titolari ta' dotazzjoni u politiki tal-assigurazzjoni simili; u

b)      Il-ħlasijiet dovuti fuq il-poloz li jiġu mċeda qabel il-maturità.

5.179     Fil-każ ta’ assigurazzjoni ta' grupp li tkun ittieħdet minn korporazzjoni f’isem l-impjegati tagħha, l-impjegati, u mhux l-impjegatur, ikunu l-benefiċjarji peress li jkunu huma li jitqiesu bħala t-titolari tal-polza.

Intitolamenti għall-pensjoni (F.63)

Definizzjoni

5.180     L-intitolamenti għall-pensjoni jikkonsistu fi pretensjonijiet finanzjarji li l-impjegati attwali u preċedenti jkollhom jew kontra

a)      L-impjegaturi tagħhom;

b)      Skema mfassla mill-impjegatur biex iħallas il-pensjonijiet bħala parti minn ftehim ta' kumpens bejn l-impjegatur u l-impjegat; jew

c)      assiguratur.

5.181     Tranżazzjonijiet f’intitolamenti tal-pensjoni jikkonsistu f’addizzjonijiet bit-tnaqqisijiet imneħħija minnhom, li għandhom jiġu distinti minn gwadanni jew telf tat-titolu nominali fuq il-fondi investiti mill-fondi tal-pensjonijiet.

5.182     Addizzjonijiet f’temini ta' tranżazzjonijiet finanzjarji jikkonsistu fi:

a)      Kontribuzzjonijiet reali fi skemi tal-pensjoni pagabbli minn persuni impjegati, impjegaturi, persuni li jaħdmu għal rashom jew unitajiet istituzzjonali f'isem individwali jew unitajiet domestiċi bi pretensjonijiet fuq l-iskemi u maqlugħa matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà kurrenti; u

b)      Supplimenti kontributorji li jikkorrespondu mal-introjtu maqlugħ mill-investiment tal-intitolamenti tal-pensjoni tal-iskema tal-pensjoni attribwita lill-unitajiet domestiċi parteċipanti, wara tnaqqis tal-iċċarġjar għas-servizz matul il-perjodu għall-immaniġġjar tal-iskema.

5.183     It-tnaqqisijiet jikkonsistu fi:

a)      Benefiċċji soċjali ugwali għall-ammonti pagabbli lil persuni rtirati jew id-dipendenti tagħhom fl-għamla ta' ħlasijiet regolari jew benefiċċji oħra; u

b)      Benefiċċji soċjali li jikkonsistu fi kwalunkwe somom f’salt pagabbli lil persuni meta dawn jirtiraw.

Intitolamenti ta’ pensjonijiet kontinġenti

5.184     Il-kategorija tal-initolamenti għall-pensjoni ma tinkludix l-intitolamenti għal pensjoni kontinġenti stabbiliti minn unitajiet istituzzjonali kklassifikati bħala skemi tal-pensjoni tal-impjegaturi li jkunu benefiċċji mhux finanzjati definiti mill-gvern jew fondi tal-pensjoni mis-sigurtà soċjali. It-tranżazzjonijiet tagħhom ma jiġux irreġistrati bi sħiħ u l-flussi u l-istokks l-oħra tagħhom ma jiġux irreġistrati fil-kontijiet prinċipali, iżda fit-tabella supplimentari dwar l-iskemi tal-pensjoni fl-assigurazzjoni soċjali. L-intitolamenti għall-pensjoni kontinġenti mhumiex obbligazzjonijiet tal-gvern ċentrali, tal-gvern statali, tal-gvern lokali jew tas-subsetturi tal-fondi tas-sigurtà soċjali u mhumiex assi finanzjarji tal-benefiċjarji prospettivi.

Pretensjonijiet ta’ fondi tal-pensjoni fuq il-maniġers tal-pensjoni (F.64)

5.185     Impjegatur jista’ jidħol f’kuntratt ma’ terza persuna biex din teħodlu ħsieb il-fondi tal-pensjoni għall-impjegati tiegħu. Jekk l-impjegatur ikompli jiddetermina l-kundizzjonijiet tal-iskemi tal-pensjoni u jżomm ir-responsabbiltà ta' kwalunkwe defiċit fil-fondi kif ukoll id-dritt li jżomm kwalunkwe fondi eċċessivi, l-impjegatur jitqies bħala l-maniġer tal-pensjoni u l-unità li taħdem taħt id-direzzjoni tal-maniġer tal-pensjoni titqies bħala l-amministratur tal-pensjoni. Jekk il-ftehim bejn l-impjegatur u l-parti terza huwa tali li l-impjegatur jgħaddi r-riskji u r-responsabbiltajiet fil-każ ta' kwalunkwe defiċit fil-finanzjament lil terza parti bi tpattija għall-jedd tat-terza parti li żżomm kwalunkwe eċċess, it-terza parti ssir kemm il-maniġer kif ukoll l-amministratur tal-pensjoni.

5.186     Meta l-maniġer tal-pensjoni jkun unità differenti mill-amministratur u l-ammont dovut lill-fondi tal-pensjoni jaqa’ taħt iż-żieda fl-intitolamenti, tiġi rreġistrata pretensjoni tal-fond tal-pensjoni fuq il-maniġer tal-pensjoni. Meta l-ammont dovut lill-fond tal-pensjoni jisboq iż-żieda fl-intitolamenti, ikun hemm ammont mill-fond tal-pensjoni li jkun pagabbli lill-maniġer tal-pensjoni.

Intitolamenti għal benefiċċji li mhumiex pensjoni (F.65)

5.187     L-eċċess tal-kontribuzzjonijiet netti fuq il-benefiċċji jirrappreżenta żieda fl-obbligazzjoni tal-iskema tal-assigurazzjoni viżavì l-benefiċjarji. Dan jintwera bħala aġġustament fl-użu tal-kont tal-introjtu. Bħala żieda fl-obbligazzjoni, dan jintwera wkoll fil-kont finanzjarju. Dan aktarx li jseħħ f’każijiet rari biss u, għal raġunijiet prammatiċi, il-bidliet f'intitolamenti mhux tal-pensjoni bħal dawn jistgħu jiddaħħlu ma' dawk li jirrigwardjaw il-pensjoni.

Dispożizzjonijiet ta' sejħiet skont garanziji standardizzati (F.66)

Definizzjoni

5.188     Dispożizzjonijiet ta' sejħiet skont garanziji standardizzati huma pretensjonijiet finanzjarji li t-titolari ta’ garanziji standardizzati jkollhom kontra l-unitajiet istituzzjonali li jipprovduhom.

5.189     Id-dispożizzjonijiet marbuta ma’ sejħiet skont garanziji standardizzati huma prepagamenti ta' drittijiet netti u dispożizzjonijiet li jissodisfaw sejħiet pendenti skont garanziji standardizzati. Bħad-dispożizzjonijiet għal riżervi u primjums tal-assigurazzjoni mħallsin minn qabel, id-dispożizzjoniet ta’ sejħiet skont garanziji standardizzati jinkludu drittijiet mhux maqlugħa (primjums) u sejħiet (pretensjonijiet) li ma jkunux għadhom tħallsu.

5.190     Garanziji standardizzati huma garanziji li jinħarġu f’għadd kbir, normalment għal ammonti pjuttost żgħar, fuq linji identiċi. Ikun hemm tliet partijiet involuti f’dawn l-arranġamenti, min jislef, min jissellef u l-garantier. Jew min jissellef inkella min jislef jista' jidħol f'kuntratt mal-garantier li jħallas lil min jislef jekk min jissellef ikun inadempjenti. Eżempju ta’ dawn huma l-garanziji fuq il-kreditu għall-esportazzjoni u l-garanziji fuq is-self lill-istudenti.

5.191     Minkejja li mhux possibbli li tiġi stabbilita l-probabilità ta’ selliefa partikolari inadempjenti, normalment jiġi stmat kemm fost għadd ta' selliefa simili mistennija jkun hemm inadempjenti. B’mod li jixbaħ ħafna lil assiguratur mhux fuq il-ħajja, garantier li jaħdem fuq linji kummerċjali jistenna li d-drittijiet kollha mħallsa, flimkien mal-introjtu fuq il-proprjetà maqlugħ mid-drittijiet u kwalunkwe riżervi, ikopru l-inadempjenza mistennija u l-ispejjeż assoċjati u jħallu qligħ. Skont dan, dawn il-garanziji, li huma deskritti bħala garanziji standardizzati, jiġu ttratati b'mod simili għal assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja.

5.192     Il-garanziji mhux fuq il-ħajja jkopru garanziji fuq strumenti finanzjarji varji bħal depożiti, titoli tad-djun, self u kreditu kummerċjali. Dawn normalment jiġu provvduti minn xi korporazzjoni finanzjarja, inklużi, imma mhux biss, il-korporazzjonijiet tal-assigurazzjoni, iżda anki mill-gvern ġenerali.

5.193     Meta unità istituzzjonali toffri garanziji standardizzati, din tiċċarġja drittijiet u ġġarrab obbligazzjonijiet biex tissodisfa s-sejħa fuq il-garanzija. Il-valur tal-obbligazzjonijiet fil-kontijiet tal-garantier huwa ugwali għall-valur preżenti tas-sejħiet mistennija skont il-garanziji eżistenti, netti minn kwalunkwe rkupri li l-garantier jistenna li jirċievi mingħand is-selliefa inadempjenti. L-obbligazzjoni tissejjaħ dispożizzjonijiet għas-sejħiet skont garanziji standardizzati.

5.194     Garanzija tista tkopri perjodu ta’ għadd ta’ snin. Dritt jista’ jkun pagabbli ta’ kull sena jew minn qabel. Fil-prinċipju d-dritt jirrappreżenta ċarġis maqlugħa kull sena li l-garanzija tkun valida, bl-obbligazzjoni tonqos hekk kif il-perjodu jiqsar (bil-preżunzjoni li s-sellief iħallas lura bin-nifs). Għaldaqstant ir-reġistrazzjoni ssegwi dik tar-renti mad-dritt mħallas hekk kif l-obbligazzjoni futura tonqos.

5.195     In-natura ta’ skema ta’ garanzija standardizzata hija li jkun hemm bosta garanziji tal-istess tip, minkejja li mhux ilkoll għal tul ta’ żmien eżattament l-istess u b’dati tal-bidu u t-tmiem differenti.

5.196     Id-drittijiet netti jiġu kkalkulati bħala drittijiet riċevibbli flimkien ma’ supplimenti tad-drittijiet (ugwali għall-introjtu mill-proprjetà attribwit għall-unità li tħallas id-drittijiet għall-garanzija) bl-ispejjeż tal-amministrazzjoni, eċċ. imnaqqsa minnhom. Dawn id-drittijiet netti jistgħu jkunu pagabbli minn kwalunkwe settur tal-ekonomija u huma riċevibbli skont is-settur li fih jiġi kklassifikat il-garantier. Is-sejħiet skont skemi ta’ garanzija standardizzata huma pagabbli mill-garantier u riċevibbli minn min jislef fl-isfond tal-istrument finanzjarju kopert mill-garanzija, sew jekk id-dritt ikun tħallas minn min jislef jew inkella minn min jissellef. It-tranżazzjoni finanzjarji jirreferu għad-differenza bejn il-ħlas tad-drittijiet fil-każ ta' sejħiet u garanziji ġodda magħmula skont il-garanziji eżistenti.

Garanziji standardizzati u garanziji ta’ darba biss

5.197     Il-garanziji standardizzati huma distinti mill-garanziji ta' darba biss skont żewġ kriterji:

a)      Il-garanziji standardizzati huma kkaratterizzati minn tranżazzjonijiet li spiss ikunu ripetuti b'karattaristiċi simili u qsim tar-riskji; u

b)      Il-garantiera jkunu jistgħu jistmaw it-telf medju abbażi tal-istatistika disponibbli.

Il-garanziji ta’ darba biss huma individwali, u l-garantiera ma jkunux jistgħu jagħmlu stima affidabbli tar-riskju tas-sejħiet. L-għoti ta’ garanziji ta’ darba biss huwa kontinġenza u ma jiġix irreġistrat. Dan għajr ċerti garanziji pprovduti mill-gvern u mfissra fil-kapitolu 20

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati (F.7)

5.198     Id-derivattivi finanzjarji u l-opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati jinqasmu f’żewġ sottokategoriji:

a)      Derivati finanzjarji (F.71); u

b)      Opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati (F.72).

Derivattivi finanzjarji (F.71)

Definizzjoni

5.199     Derivattivi finanzjarji huma strumenti finanzjarji li huma marbuta ma' strument finanzjarju, jew indikatur jew kommodita speċifiċi, u permezz tagħhom riskji finanzjarji speċifiċi jistgħu jkunu nnegozjati fi swieq finanzjarji bħala tali. Id-derivattivi finanzjarji jissodisfaw il-kundizzjonijiet li ġejjin:

a)      Ikunu marbuta ma’ ass finanzjarju jew mhux finanzjarju, ma' grupp ta' assi, jew ma' indiċi;

b)      Jkunu jew negozjabbli jew tista' ssir tpattija għalihom fis-suq; u

c)      L-ebda ammont prinċipali huwa avvanzat biex jitħallas lura.

5.200     Id-derivattivi finanzjarji jintużaw għal għadd ta’ għanijiet li jinkludu l-immaniġġjar tar-riskju, il-hedging, l-arbitraġġ bejn is-swieq, l-ispekulazzjoni u l-kumpens tal-impjegati. Id-derivattivi finanzjarji jippermettu lill-partijiet jikkumerċjaw riskji finanzjarji speċifiċi bħar-riskju tar-rata tal-imgħax, il-valuta, l-ekwità u r-riskju ta' prezz tal-kommodità u r-riskju tal-kreditu, ma' entitajiet oħra li jkunu jridu jieħdu dawn ir-riskji, normalment bla ma' jikkumerċjaw f’ass ewlieni. Għaldaqstant, id-derivattivi finanzjarji jissejħu assi sekondarji.

5.201     Il-valur ta’ derivattiv finanzjarju joħroġ mill-prezz tal-ass li fuqu jkun imsejjes: Il-prezz ta' riferenza. Il-prezz ta’ riferenza jista' jkun marbut mal-ass finanzjarju jew mhux finanzjarju, ma' rata tal-imgħax, ma' rata tal-kambju, ma' derivattiva oħra jew ma' firxa bejn żewġ prezzijiet. Il-kuntratt dwar id-derivattiv jista' jirreferi wkoll għal indiċi, basket ta’ prezzijiet jew affarijiet oħra bħall-iskambju tal-emissjonijiet jew il-kundizzjonijiet meteoroloġiċi.

5.202     Id-derivattivi finanzjarji jistgħu jiġu kkategorizzati minn strument bħal opzjonijiet, riporti u derivattivi tal-kreditu, jew minn riksju tas-suq bħal skambji ta’ valuta, skambji ta’ rati tal-imgħax, eċċ.

Opzjonijiet

Definizzjoni

5.203     L-opzjonijiet huma kuntratti li jagħtu lit-titular l-għażla għad-dritt, imma mhux l-obbligu, li jixtri mingħand emittent jew ibiegħlu l-opzjoni ta' ass bi prezz predeterminat f'medda ta' żmien partikolari jew f'data partikolari.

Id-dritt tax-xiri jissejjaħ ukoll call option, u d-dritt tal-bejgħ jissejjaħ put option.

5.204     Ix-xerrej tal-opzjoni jħallas primjum (il-prezz tal-opzjoni) għall-impenn tal-iskrittur tal-opzjoni li jbiegħ jew jixtri l-ammont speċifikat tal-ass li tkun imsejsa fuqu bil-prezz maqbul. Il-primjum huwa ass finanzjarju tat-titolari tal-opzjoni u obbligazzjoni tal-iskrittur tal-opzjoni. Il-primjum jista’ kunċettwalment jitqies li jinkludi ċarġ għal servizz, li għandu jiġi rreġistrat separatament. Madankollu, fin-nuqqas ta’ dejta dettaljata, m’għandhomx isiru wisq suppożizzjonijiet biex jidentifikaw l-element tas-servizz.

5.205     Iċ-ċertifikati huma forma ta' opzjonijiet. Dawn jagħtu lit-titulari d-dritt iżda mhux l-obbligazzjoni li jixtri mingħand l-emittent taċ-ċertifikat ċerti ishma jew bonds skont kundizzjonijiet speċifikati għal medda speċifikata ta’ żmien. Hemm ukoll ċertifikati tal-valuta msejsa fuq l-ammont ta’ valuta waħda meħtieġa biex tinxtara oħra u ċertifikati intervaluti marbuta ma’ valuti terzi kif ukoll ċertifikati konnessi mal-indiċi, ma’ basket jew ma’ kommoditajiet.

5.206     Iċ-ċertifikat jista' jkun stakkabbli u jiġi kkummerċjalizzat separatament mit-titolu tad-dejn. Minħabba f’hekk, fil-prinċipju, żewġ strumenti finanzjarji separati jiġu rreġistrati, iċ-ċertifikat bħala derivattiv finanzjarju u l-bond bħala titolu tad-dejn. Iċ-ċertifikati b’derivattivi inkorporati huma kklassifikati skont il-karatteristiċi primarji tagħhom.

Riporti

Definizzjoni

5.207     Ir-riporti huma kuntratti finanzjarji li skonthom iż-żewġ partijiet jaqblu li jiskambjaw kwantità speċifikata ta’ assi li fuqhom ikunu msejsa bi prezz maqbul (il-prezz tal-eżerċitar) f’data speċifikata.

5.208     Il-futuri huma kuntratti ta' riporti kkummerċjalizzati f'boroż organizzati. Il-futuri u kuntratti ta' riporti oħrajn tipikament, imma mhux dejjem, jiġu ssaldati permezz tal-ħlas ta' flus kontanti jew il-provvediment ta’ xi ass finanzjarju ieħor flok l-ikkonsenjar tal-ass li fuqu jkunu msejsa, u allura huma vvalutati u kkummerċjalizzati separatament minn dak li fuqu jkunu msejsa. Kuntratti komuni tal-għamla tar-riporti jinkludu tpartit u ftehimiet ta' rati tar-riporti (FRAs).

Opzjonijiet versu riporti

5.209     L-opzjonijiet huma differenti mir-riporti f’dan li ġej:

a)      Fit-tnissil tagħhom, normalment ma jkun hemm ebda ħlas bil-quddiem għal kuntratt ta' riporti u l-kuntratt derivattiv jibda mill-valur ta' żero; fil-każ ta’ opzjoni, jitħallas primjum meta jsir il-kuntratt, u fit-tnissil tiegħu, il-kuntratt huwa vvalutat fl-ammont tal-primjum.

b)      Peress li l-prezzijiet tas-suq, ir-rati tal-imgħax jew tal-kambju jinbidlu tul ħajjet kuntratt ta' riporti, il-kuntratt jaf jassumi valur pożittiv għal xi parti minnhom (bħala ass) u valur negattiv korrespondenti (obbligazzjoni) għall-parti l-oħra. Dawn il-pożizzjonijiet jafu jieħdu post xulxin bejn il-partijiet, skont l-iżviluppi tas-suq fl-ass li jkunu msejsa fuqu inkonnessjoni mal-prezz tal-eżerċitar fil-kuntratt. Din il-karatteristika ma tagħmilhiex prattika li jiġu identifikati tranżazzjonijiet f'assi separati mit-tranżazzjonijiet fl-obbligazzjonijiet. B’differenza għal strumenti finanzjarji oħra, it-tranżazzjonijiet fir-riporti, allura, normalment jiġu rreġistrati b'mod nett fuq l-assi u l-obbligazzjonijiet l-oħrajn. Fil-każ ta’ opzjoni, ix-xerrej dejjem ikun il-kreditur u l-iskrittur dejjem ikun id-debitur.

c)      Mal-maturità, it-tifdija tkun bla kundizzjoni fil-każ ta' riport, filwaqt li fil-każ ta' opzjoni, din tiġi ddeterminata mix-xerrej tal-opzjoni. Xi opzjonijiet jinfdew awtomatikament meta dawn ikunu pożittivi mal-maturità.

Tpartit

Definizzjoni

5.210     It-tpartit huwa arranġament kuntrattwali bejn żewġ partijiet li jiftiehmu li jbiddlu, tul perjodu ta' żmien u skont regoli stabbiliti minn qabel, flussi ta' pagamenti fuq ammont nozzjonali maqbul tal-prinċipal. L-aktar tipi komuni huma t-tpartit tar-rati tal-imgħax, tpartit fil-kambju ta’ valuti barranin u tpartit ta’ valuta.

5.211     It-tpartiti fir-rati tal-imgħax huwa skambju ta' ħlasijiet ta' imgħax ta' karattru differenti fuq ammont nozzjonali tal-prinċipal, li qatt ma jiġi skambjat. Eżempji tat-tipi tar-rati tal-imgħax imparta huma r-rati fissi, ir-rati varjabbli u r-rati ddenominati f’valuta. Il-ħlasijiet spiss isiru permezz ta’ pagamenti netti fi flus kontanti li jammontaw għad-differenza attwali bejn iż-żewġ rati tal-imgħax stipulati fil-kuntratt applikati għall-prinċipal nozzjonali maqbul.

5.212     Tpartit ta' kambju barrani huwa transazzjonijiet f'valuti barranin b'rata ta' kambju dikjarata fil-kuntratt.

5.213     It-tpartit tal-valuta jinvolvi skambji ta' flussi fi flus kontanti marbuta mal-ħlasijiet ta' mgħax u skambju ta' ammonti prinċipali b'rata tal-kambju maqbula fi tmiem il-kuntratt.

Ftehimiet ta' rati tar-riporti (FRAs)

Definizzjoni

5.214     Il-ftehimiet ta' rati tar-riporti huma arranġamenti kuntrattwali li permezz tagħhom, żewġ partijiet, bil-għan li jipproteġu lilhom infushom kontra l-bdil fir-rati tal-imgħax, jiftiehmu fuq ammont ta' mgħax li għandu jitħallas, f'data tal-ħlas speċifikata, fuq ammont nozzjonali tal-prinċipal li qatt ma jiġi skambjat. Il-FRAs jitħallsu permezz ta' pagamenti netti fi flus kontanti b'mod simili għat-tpartit tar-rati tal-imgħax. Il-ħlasijiet huma relatati mad-differenza bejn il-ftehimiet ta' rati tar-riporti u r-rata tas-suq prevalenti fil-mument tal-ħlas.

Derivattivi tal-kreditu

Definizzjoni

5.215     Id-derivattivi tal-kreditu huma derivattivi finanzjarji li l-għan ewlieni tagħhom huwa li jiġu kkummerċjalizzati r-riskji tal-kreditu.

Id-derivattivi tal-kreditu huma mfassla għall-kummerċ fir-riskju ta’ inadempjenza tat-titoli u s-self. Id-derivattivi tal-kreditu jafu jieħdu l-għamla ta' kuntratti tat-tip tar-riporti jew tal-opozjonijiet u, bħal derivattivi finanzjarji oħra, spiss isiru skont qbil legali standard li jiffaċilita l-valutazzjoni tas-suq. Ir-riskju tal-kreditu jingħadda mingħand il-bejjiegħ tar-riskju, li jkun qed jixtri l-protezzjoni, għal għand ix-xerrej tar-riskju, li jkun qed ibiegħ il-protezzjoni, bi skambju għal primjum.

5.216     Ix-xerrej tar-riskju jħallas f'kontanti lill-bejjiegħ tar-riskju f'każ ta' inadempjenza. Derivattiva tal-kreditu tista’ ssaldata wkoll permezz tal-ikkonsenjar ta' titoli tad-dejn permezz tal-unità inadempjenti.

5.217     It-tipi ta’ derivattivi tal-kreditu huma opzjonijiet ta' inadempjenza tal-kreditu, swap ta' inadempjenza tal-kreditu (CDS) u trasferimenti bi tpartit totali. Indiċi tas-CDS bħala indiċi tad-derivattivi tal-kreditu kkummerċjali jirrifletti l-iżviluppi tal-primjums tas-CDS.

Swaps ta' inadempjenza tal-kreditu

Definizzjoni

5.218     Is-swaps ta' inadempjenza tal-kreditu (CDS) huma kuntratti tal-assigurazzjoni tal-kreditu. L-għan tagħhom huwa li jkopru t-telf lill-kredituri meta:

a)      Avveniment ta’ kreditu jseħħ inkonnessjoni ma’ unità ta’ referenza, minflok ma jkun assoċjat ma' self jew titolu tad-dejn partikolari. Avveniment ta’ kreditu li jaffettwa l-entità referenzjarja inkwistjoni jista' jkun inadempjenza, iżda anki nuqqas li jsir ħlas ta’ kwalunkwe obbligazzjoni (kwalifikanti) li tkun dovuta, bħal fil-każijiet ta’ ristrutturar tad-dejn, ksur ta’ patti, u oħrajn.

b)      Strument tad-dejn partikolari, li tipikament ikun titolu tad-dejn jew self, jkun suġġett ta’ inadempjenza. Bħal fil-każ tal-kuntratti ta' swap, il-kreditur bħala x-xerrej tas-CDS, ix-xerrej tar-riskju jagħmel sensiela ta' ħlasijiet ta' primjums lill-garantier, il-bejjiegħ tar-riskju.

5.219     Fejn ma jkunx hemm inadempjenza fir-rigward tal-istrument tad-dejn jew l-unità assoċjata, ix-xerrej tar-riskju jkompli jħallas il-primjums sa tmiem il-kuntratt. Jekk ikun hemm każ ta’ inadempjenza, il-bejjiegħ tar-riskju jagħmel tajjeb għat-telf tax-xerrej, u x-xerrej ma jkomplix iħallas il-primjums.

L-istrumenti finanzjarji li mhumiex inklużi fid-derivattivi finanzjarji

5.220     Id-derivattivi finanzjarji ma jinkludux:

a)      L-istrument li fuqu tkun imsejsa d-derivattiva finanzjarja.

b)      It-titoli tad-dejn strutturat li jorbtu titolu tad-dejn, jew basket ta’ titoli tad-dejn, ma' derivattiva finanzjarja jew basket ta’ derivattivi finanzjarji, fejn id-derivattivi jkunu inseparabbli mit-titolu tad-dejn u l-prinċipal investit inizjalment ikun kbir meta mqabbel mal-qligħ prospettiv mid-derivattivi finanzjarji inkorporati. L-istrumenti finanzjarji meta jkunu investiti ammonti prinċipali żgħar meta mqabbla mal-qligħ prospettiv, u li huma f'riskju bis-sħiħ, huma kklassifikati bħala derivattivi finanzjarji. L-istrumenti finanzjarji fejn il-komponenti tat-titolu tad-dejn u tad-derivattiva finanzjarja huma separabbli minn xulxin huma kklassfikati kif jixraq.

c)      Il-ħlasijiet marġinali ripagabbli marbuta mad-derivattivi finanzjarji huma kklassifikati f’self jew depożiti oħra skont l-unitajiet istituzzjonali involuti. Madankollu, il-ħlasijiet marġinali mhux ripagabbli, li jnaqqsu jew jeliminaw il-pożizzjonijiet tal-ass/l-obbligazzjoni li jafu jfeġġu tul ħajjet il-kuntratt, jiġu ttrattati bħala ħlasijiet skont il-kuntratt, u kklassifikati bħala tranżazzjonijiet f’derivattivi finanzjarji;

d)      L-istrumenti sekondarji, li mhumiex negozjabbli u li ma jistgħux jitpattew fis-suq; u

e)      Tpartit ta' deheb, li jkun tal-istess natura bħall-ftehimiet tax-xiri mill-ġdid tat-titoli.

Opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati (F.72)

Definizzjoni

5.221     L-opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati huma ftehimiet li jsiru f'data partikolari li skonthom impjegat ikollu l-jedd li jixtri għadd partikolari ta' ishma mill-istokks tal-impjegatur bi prezz iddikjarat jew fi żmien stipulat jew f'perjodu ta' żmien immedjatament wara d-data tal-vestiment.

Tintuża t-terminoloġija li ġejja:

Id-data tal-ftehim hija 'id-data tal-għotja'

Il-prezz tax-xiri maqbul ikun ‘il-prezz tal-eżerċitar’.

L-ewwel data maqbula tax-xiri hija 'id-data tal-vestiment'.

Il-perjodu wara d-data tal-vestiment li matulu jista' jseħħ ix-xiri huwa 'l-perjodu tal-eżerċizzju'.

5.222     It-tranżazzjonijiet fl-opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati jiġu rreġistrati fil-kont finanzjarju bħala l-kontroparti tal-element tal-kumpens tal-impjegati rrappreżentat mill-valur tal-opzjoni tal-istokks. Il-valur tal-opzjoni jinfirex tul il-perjodu bejn id-data tal-għoti u d-data tal-vestiment; jekk id-dejta ma tkunx dettaljata biżżejjed, ir-reġistrazzjoni ssir fid-data tal-vestiment. Minn hemm ’il quddiem, it-tranżazzjonijiet jiġu rreġistrati fid-data tal-eżerċizzju jew, jekk ikunu kummerċjabbli u fil-fatt jiġu kkummerċjalizzati, bejn id-data tal-vestiment u tmiem il-perjodu tal-eżerċizzju.

Il-valutazzjoni ta’ tranżazzjonijiet f'derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati

5.223     Il-kummerċ sekondarju fl-opzjonijiet u fl-għeluq tal-opzjonijiet qabel il-kunsinja jinvolvu tranżazzjonijiet finanzjarji. Jekk opzjoni tipproċedi sal-kunsinja, din taf tiġi jew ma tiġix eżerċitata. F’każijiet fejn l-opzjoni hija eżerċitata, jaf ikun hemm ħlas mill-iskrittur tal-opzjoni lit-titulari tal-opzjoni ugwali għad-differenza bejn il-prezz prevalenti fis-suq tal-ass li fuqu tkun imsejsa u l-prezz tal-eżerċitar, jew, minflok, jaf ikun hemm akkwist jew bejgħ tal-ass finanzjarju jew mhux finanzjarju li fuqu tkun imsejsa rreġistrat bil-prezz tas-suq prevalenti u ħlas kontroparti bejn it-titolari tal-opzjoni u l-iskrittur tal-opzjoni ugwali għall-prezz tal-eżerċitar. Id-differenza bejn il-prezz tas-suq prevalenti tal-ass bażiku u l-prezz bażi hi fiż-żewġ każijiet ugwali għall-valur tal-likwidazzjoni tal-opzjoni, jiġifieri l-prezz tal-opzjoni fid-data tal-għeluq. F’dawk il-każijiet fejn l-opzjoni ma tkunx eżerċitata, ma sseħħ l-ebda tranżazzjoni. Madankollu, l-iskrittur tal-opzjoni jagħmel gwadann titolari u t-titolari tal-opzjoni jagħmel telfa titolari (fiż-żewġ każijiet ugwali għall-primjum imħallas meta jkun sar il-kuntratt) li għandhom jiġu rreġistrati fil-kont tar-rivalutazzjoni.

5.224     It-tranżazzjonijiet irreġistrati fil-każ tad-derivattivi finanzjarji jinkludu kwalunkwe kummerċ fil-kuntratti kif ukoll il-valur nett tal-ħlasijiet li jkunu saru. Jista’ jkun hemm ukoll il-ħtieġa li jiġu rreġistrati t-tranżazzjonijiet marbuta mal-istabbiliment tal-kuntratti derivattivi. Madankollu, f’bosta każijiet, iż-żewġ partijiet jidħlu għal kuntratt derivattiv bla ma jsir ebda ħlas minn parti lill-oħra; f’każijiet hekk il-valur tat-tranżazzjoni jistabbilixxi l-kuntratt bħala nill u ma jiġi rreġistrat xejn fil-kont finanzjarju.

5.225     Kwalunkwe kummissjonijiet imħallsa jew riċevuti b’mod espliċitu minn brokers jew intermedjarji għall-arranġament tal-opzjonijiet, il-futuri, it-tpartit (swaps) u kuntratti derivattivi oħra jitqiesu bħala ħlasijiet għal servizzi fil-kontijiet apposta għal dan. Il-partijiet fi tpartita ma jitqiesux li jkunu qed jipprovdu servizz lil xulxin, iżda kwalunkwe ħlas lil terza parti għall-arranġament ta' tpartita jitqies bħala ħlas għal servizz. Taħt kull arranġament ta' skambji, fejn ammonti prinċipali jiġu skambjati, il-fluss korrispondenti għandu jiġi mdaħħal f'kull transazzjoni tal-istrument li fuqu jkun imsejjes; L-influssi ta' ħlasijiet oħra għandhom jiġu mdaħħla taħt l-elenkati derivativi finanzjarji u l-opzjonijiet tal-istokks tal-impjegati (F.7). Waqt li l-primjum imħallas lill-bejjiegħ ta' kull opzjoni jista jitqies li jinkludi kull ħlas dovut għas-servizz, fil-prattika mhuwiex dejjem possibli li tiddistingwi l-element ta' servizz. Għalhekk, il-prezz sħiħ għandu jiġi rreġistrat fl-akkwist ta' kull ass finanzjaru mix-xerrej u bħala tiġrib ta' obbligu mill-bejjiegħ.

5.226     F’każ ta' kuntratti li ma jinvolvux l-iskambju ta’ prinċipal, l-ebda tranżazzjoni ma tiġi rreġistrataa fil-bidu. Fiż-żewġ każijiet, impliċitament, kull derivattiv finanzjarju b'valur inizzjali ta' żero jinħoloq dak il-ħin. Sussegwentement, il-valur ta' kull tpartit għandu jkun ugwali għal xi waħda minn dawn li ġejjin:

a)      Fil-każ tal-ammonti prinċipali, il-valur tas-suq preżenti tad-differenza bejn il-valuri tas-suq tal-futur mistenni tal-ammonti li jridu jiġu skambjati mill-ġdid u l-ammonti speċifikati fil-kuntratt; u

b)      Fil-każ ta’ pagamenti oħra, il-valur tas-suq preżenti tal-flussi futuri speċifikati fil-kuntratt.

5.227     Kull tibdil fil-valur tad-derivattiva finanzjarja maż-żmien għandu jiġi rreġistrat fil-kont tal-istimar mill-ġdid.

5.228     L-iskambji mill-ġdid sussegwenti tal-prinċipal jiġu rregolati mit-termini u l-kundizzjonijiet tal-kuntratt tat-tpartit u jistgħu jimplikaw assi finanzjarji li jkunu qegħdin jiġu skambjati bi prezz differenti mill-prezz prevalenti tas-suq tat-tali assi. Il-ħlas kontroparti bejn il-partijiet f’kuntratt ta' tpartit ikun dak speċifikat fil-kuntratt. Id-differenza bejn il-prezz tas-suq u l-prezz tal-kuntratt hija dik ugwali għall-valur ta' likwidita tal-ass/obbligazzjoni kif japplika fid-data miftiehma u għandu jiġi mdaħħal bħala tranżazzjoni f'derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati (F.7). B’kollox, it-tranżazzjonijiet fid-derivattivi finanzjarji u l-opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati jridu jaqblu mal-qligħ jew telf totali tal-istimar mill-ġdid tul il-medda ta’ żmien tal-kuntratt ta' tpartit. Dan it-trattament huwa analogu għal dak stipulat fir-rigward tal-opzjonijiet, li jipproċedu għall-kunsinja.

5.229     Fil-każ ta’ unità istituzzjonali, tpartita jew ftehim dwar rata ta’ riport jiġi rreġistrat taħt derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati fuq in-naħa tal-assi fejn ikollu valur ta’ ass nett. Fil-każ ta’ tpartita li jkollha valur ta’ obbligazzjoni nett, dan jiġi rreġistrat ukoll fuq in-naħa tal-ass b’konvenzjoni biex jiġi evitat li joqgħod jaqleb min-naħa tal-assi għan-naħa tal-obbligazzjonijiet. Għaldaqstant, il-ħlasijiet netti negattivi jkabbru l-valur nett.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (F.8)

Definizzjoni

5.230     Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli huma assi u obbligazzjonijiet finanzjarji maħluqa bħala kontroparti għal tranżazzjonijiet fejn ikun hemm differenza ta’ żmien bejn dawn it-tranżazzjonijiet u l-ħlasijiet korrespondenti għalihom.

5.231     Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli jinkludu tranżazzjonijiet fi pretensjonijiet finanzjarji li joriġinaw minn ħlas bikri jew tard għal tranżazzjonijiet fl-oġġetti jew is-servizzi, tranżazzjonijiet distributtivi jew tranżazzjonijiet finanzjarji fis-suq sekondarju.

5.232     Tranżazzjonijiet finanzjarji f’kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli jikkonsistu fi:

a)      Avvanzi u krediti kummerċjali (F.81); u

b)      Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (F.89).

Avvanzi u krediti kummerċjali (F.81)

Definizzjoni

5.233     Avvanzi u krediti kummerċjali huma pretensjonijiet finanzjarji li joriġinaw mill-estensjoni diretta ta’ kreditu minn fornituri ta’ oġġetti u servizzi lill-klijenti tagħhom, u avvanzi għal xogħol li jkun għadu qed isir jew li għad irid isir, fl-għamla ta' ħlasijiet minn qabel minn klijenti għal oġġetti u servizzi li ma jkunux għadhom ġew ipprovduti.

5.234     L-avvanzi u l-kreditu kummerċjali jfeġġu meta ħlas għal oġġetti jew servizzi ma jsirx fl-istess waqt tal-bidla fis-sjieda ta’ oġġett jew malli jingħata xi servizz. Jekk ħlas isir qabel il-bidla fis-sjieda, allura jkun hemm avvanz.

5.235     Il-FISIM ibbażat fuq id-dovuti li iżda ma jkunx għadu tħallas jiġi inkluż mal-istrument finanzjarju korrespondenti, li normalment ikun l-imgħax, u l-ħlas minn qabel tal-primjums tal-assigurazzjoni jiġi inkluż fir-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni (F.61); fl-ebda każ minn dawn ma jkun hemm ir-reġistrazzjoni avvanzi u krediti kummerċjali.

5.236     Is-sottokategorija avvanzi u krediti kummerċjali tinkludi:

a)      Pretensjonijiet finanzjarji konnessi mal-kunsinja tal-oġġetti jew is-servizzi fejn il-ħlas ma jkunx għadu sar;

b)      Kreditu kummerċjali aċċettat minn korporazzjonijiet tal-fatturament ħlief meta jitqies bħala self;

c)      Kera fuq bini dovuta tul iż-żmien; u

d)      Arretrati li jikkonċernaw il-ħlas għal oġġetti u servizzi, meta ma jkunux evidenzjati minn self.

5.237     Il-kreditu kummerċjali għandu jkun distint mill-finanzi kummerċjali fl-għamla ta' kontijiet kummerċjali, u kreditu pprovdut minn partijiet terzi biex jiffinanzjaw il-kummerċ.

5.238     L-avvanzi u l-krediti kummerċjali ma jinkludux self għall-finanzjament ta’ kreditu kummerċjali. Dawn jiġu kklassifikati bħala self.

5.239     L-avvanzi u l-kreditu kummeċjali jista’ jinqasam skont il-maturità oriġinali f’avvanzi u kreditu finanzjarju fuq medda ta’ żmien qasir jew twil.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli, għajr l-avvanzi u l-krediti kummerċjali (F.89)

Definizzjoni

5.240     Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli huma pretensjonijiet finanzjarji li jirriżultaw minn differenzi taż-żmien bejn tranżazzjonijiet distributtivi jew tranżazzjonijiet finanzjarji fis-suq sekondarju u l-ħlasijiet korrespondenti.

5.241     Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli jinkludu l-pretensjonijiet finanzjarji maħluqa minħabba d-differenza fiż-żmien bejn it-tranżazzjonijiet akkumulati u l-pagamenti magħmula fir-rigward ta', pereżempju:

a)      Il-pagi u s-salarji;

b)      It-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali;

c)      Id-dividendi;

d)      Il-kera; u

e)      Ix-xiri u l-bejgħ ta’ titoli.

5.242     L-imgħaxijiet dovuti u arretrati jiġu rreġistrati mal-ass jew obbligazzjoni finanzjarja li fuqha jkunu dovuti, u mhux bħala kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli. Jekk l-imgħax dovut ma jkunx irreġistrat li hu investit mill-ġdid fl-ass finanzjarju, dan għandu jiġi kklassifikat f’kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli.

5.243     Fil-każ ta’ self ta’ titoli u drittijiet fuq self ta' deheb, li jitqiesu bħala mgħax, ir-reġistrazzjonijiet korrespondenti jiddaħħlu bħala kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli, flok mal-istrument li miegħu jirrelataw.

5.244     Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli ma jinkludux:

a)      Diskrepanzi statistiċi għajr differenzi fiż-żmien bejn tranżazzjonijiet f'oġġetti u servizzi, tranżazzjonijiet distributtivi jew tranżazzjonijiet finanzjarji u l-pagamenti korrispondenti.

b)      Ħlasijiet bikrija jew tard fil-ħolqien ta' assi finanzjarji jew fit-tifdija ta' obbligazzjonijiet oħra għajr dawk ikklassifikati f'kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli. Dawn il-ħlasijiet bikrija jew tard jiġu kklassifikati fil-kategorija tal-istrument relevanti.

c)      L-ammonti tat-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali li għandhom jitħallsu lill-gvern ġenerali li għandhom jiġu inklużi f’kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli m'għandhomx jinkludu l-parti ta' dawn it-taxxi u l-kontribuzzjonijiet soċjali li x'aktarx ma tinġabarx u li għalhekk tirrappreżenta pretensjoni tal-gvern ġenerali li m'għandha ebda valur.

Kapitolu 5 Anness 1: IL-KLASSIFIKAZZJONI TAT-TRANŻAZZJONIJIET FINANZJARJI

5.A1.01  It-tranżazzjonijeit finanzjarji jistgħu jiġi kklassifikati skont kriterji differenti - skont it-tip ta' strument finanzjarju, in-negozjabilità, it-tip ta' introjtu, il-maturità, il-valuta u t-tip ta' mgħax.

Il-klassifikazzjoni ta' tranżazzjonijiet finanzjarji skont il-kategorija

5.A1.02  It-tranżazzjonijiet finanzjarji jiġu kklassifikati fil-kategoriji u s-sottokategoriji kif turi t-Tabella 5.3. Il-klassifikazzjoni tat-tranżazzjonijiet fl-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji tikkorrespondi għall-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji .

Tabella 5.3: Il-klassfikazzjoni tat-tranżazzjonijiet finanzjarji

Kategorija || Kodiċi

Deheb monetarju u drittijiet ta’ prelevament speċjali (SDRs) || F.1 || ||

Deheb monetarju || || F.11 ||

Drittijiet ta’ prelevament speċjali (SDRs) || || F.12 ||

Valuta u depożiti || F.2 || ||

Valuta || || F.21 ||

Depożiti trasferibbli || || F.22 ||

Depożiti oħra || || F.29 ||

Titoli tad-dejn || F.3 || ||

Medda ta' żmien qasir || || F.31 ||

Medda ta’ żmien twil || || F.32 ||

Self || F.4 || ||

Medda ta' żmien qasir || || F.41 ||

Medda ta’ żmien twil || || F.42 ||

Unitajiet jew ishma ta' fondi tal-investiment jew ta’ ekwità || F.5 || ||

Ekwità || || F.51 ||

Ishma elenkati || || || F.511

Ishma mhux elenkati || || || F.512

Ekwità oħra || || || F.519

Ishma ta' fondi tal-investimenti jew unitajiet || || F.52 ||

Ishma jew unitajiet ta' fond tas-suq tal-flus (MMFs) || || || F.521

Unitajiet jew ishma ta’ fondi tal-investiment għajr l-MMFs || || || F.522

Skemi tal-assikurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati || F.6 || ||

Riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || || F.61 ||

Assigurazzjoni fuq il-ħajja u intitolamenti ta’ renta || || F.62 ||

Intitolamenti għal pensjoni || || F.63 ||

Pretensjonijiet ta’ fondi tal-pensjoni fuq il-maniġers tal-pensjoni || || F.64 ||

Intitolamenti għal benefiċċji li mhumiex pensjoni || || F.65 ||

Dispożizzjoni ta' sejħiet skont garanziji standardizzati || || F.66 ||

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati || F.7 || ||

Derivattivi finanzjarji għajr opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati || || F.71 ||

Opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati || || F.72 ||

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli || F.8 || ||

Avvanzi u krediti kummerċjali || || F.81 ||

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli || || F.89 ||

5.A1.03  Il-klassifikazzjoni tat-tranżazzjonijiet finanzjarji u tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji hija msejsa primarjament fuq il-likwidità, in-negozjabbiltà, u l-karatteristiċi legali tal-istrumenti finanzjarji. Id-definizzjonijiet tal-kategoriji ġeneralment huma indipendenti mill-klassifikazzjoni tal-unitajiet istituzzjonali. Il-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji jistgħu jkomplu jiġu dettaljati skont krossklassifikazzjoni skont l-unità istituzzjonali. Eżempju ta’ dan huwa l-krossklassifikazzjoni tad-depożiti trasferibbli bejn il-korporazzjonijiet li jaċċettaw id-depożiti għajr il-bank ċentrali, bħala pożizzjonijiet interbankarji.

Il-klassifikazzjoni ta' tranżazzjonijiet finanzjarji skont in-negozjabbiltà

5.A1.04  Il-pretensjonijiet finanzjarji jistgħu jiġu distinti skont jekk ikunux negozjabbli jew le. Pretensjoni tkun negozjabbli jekk is-sjieda tagħha tkun faċilment tista' tiġi trasferita minn unità għal oħra b'konsenja jew approvazzjoni jew tkun impattija fil-każ ta’ derivattivi finanzjarji. Filwaqt li kwalunkwe strument finanzjarju jista’ potenzjalment jiġi kkummerċjalizzat, l-istrumenti negozjabbli huma mfassla biex ikunu kkummerċjalizzati permezz ta’ skambju organizzat jew f’‘ħanut', minkejja li jekk attwalment ikunux kummerċjalizzati mhix kundizzjoni neċessarja għan-negozjabbiltà. Il-kundizzjonijiet neċessarji tan-negozjabbiltà huma:

a)      It-trasferibbiltà jew l-abbiltà tat-tpattija fil-każ tad-derivattivi finanzjarji;

b)      L-istandardizzazzjoni li x-xhieda tagħha spiss tkun il-funġibbiltà u l-eliġibbiltà għal kodiċi ISIN; u

c)      Li t-titolari ta' ass ma jżommx id-dritt ta' rikors kontra t-titolari preċedenti.

5.A1.05           . It-titoli, id-derivattivi finanzjarji u l-opzjonijiet ta' stokks tal-impjegati (AF.7) huma pretensjonijiet finanzjarji negozjabbli. It-titoli jinkludu t-titoli tad-dejn (AF.3), l-ishma elenkati (AF.511), l-ishma mhux elenkati (AF.512), u l-ishma tal-fondi tal-investiment (AF.52). Id-derivattivi finanzjarji u l-opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati mhumiex ikklassifikati bħala titoli anki jekk ikunu strumenti finanzjarji negozjabbli. Dawn huma marbuta ma’ indiċi jew assi finanzjarji u mhux finanzjarji speċifiċi li permezz tagħhom ir-riskji finanzjarji jistgħu jiġu nnegozjati fi swieq finanzjarji bi dritt proprju tagħhom.

.

5.A1.06  Id-deheb monetarju u l-SDRs (AF.1), il-valuta u d-depożiti (AF.2), is-self (AF.4), l-ekwità oħra (AF.519), l-assigurazzjoni, il-pensjoni u l-iskemi ta' garanzija standardizzati (AF.6) u l-kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8) mhumiex negozjabbli.

Titoli strutturati

5.A1.07  It-titoli strutturati tipikament jikkombinaw titolu, jew basket ta’ titoli, ma’ derivattiva finanzjarja, jew basket ta’ direttivi finanzjarji. L-istrumenti finanzjarji li mhumiex titoli strutturati huma, pereżempju, id-depożiti strutturati li jikkombinaw karatteristiċi ta’ depożiti u ta’ derivattivi finanzjarji. Filwaqt li t-titoli tad-dejn tipikament jinvolvu ħlas fil-bidu ta’ prinċipal li jrid jitħallas, dan ma japplikax għad-derivattivi finanzjarji.

Il-klassifikazzjoni ta’ tranżazzjonijiet finanzjarji skont it-tip tal-introjtu

5.A1.08  It-tranżazzjonijiet finanzjarji jiġu kklassifikati skont it-tip ta’ introjtu li jiġġeneraw. Ir-rabta tal-introjtu mal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji korrespondenti jiffaċilita l-kalkolu tar-rati tal-qligħ. It-Tabella 5.4 turi l-klassifikazzjoni dettaljata skont it-tranżazzjoni u skont it-tip ta' introjtu. Filwaqt li d-deheb monetarju u l-SDRs, id-depożiti, it-titoli tad-dejn, is-self u kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli jiġi dovut fuqhom l-imgħax, l-ekwità tħallas predominentement f'dividendi, qligħ riinvestit jew prelevamenti ta' introjtu ta' kważikorporazzjonijiet. L-introjtu mill-investiment huwa attribwibbli lit-titolari tal-ishma ta' fond tal-investiment u tar-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni. Ir-remunerazzjoni marbuta mal-parteċipazzjoni f’derivattiva finanzjarja ma tiġix irreġistrata bħala introjtu, għax l-ebda ammont prinċipali ma jkun fornut.

Tabella 5.4: Il-klassifikazzjoni ta’ tranżazzjonijiet finanzjarji skont it-tip tal-introjtu

Transazzjonijiet finanzjarji || Kodiċi || Tip ta’ introjtu || Kodiċi

Deheb monetarju u drittijiet ta’ prelevament speċjali (SDRs) || F.1 || Imgħax || D.41

Valuta || F.21 || Xejn ||

Depożiti trasferibbli || F.22 || Imgħax || D.41

Depożiti oħra || F.29 || Imgħax || D.41

Titoli tad-dejn || F.3 || Imgħax || D.41

Self || F.4 || Imgħax || D.41

Ekwità || F.51 || L-introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet || D.42

Qligħ riinvestit || D.43

Ishma elenkati u mhux elenkati || F.511F.512 || Dividendi || D.421

Qligħ riinvestit || D.43

Ekwità oħra || F.519 || Prelevamenti minn introjtu ta' kważikorporazzjonijiet || D.422

Qligħ riinvestit || D.43

Dividendi || D.421

Ishma ta' fondi tal-investimenti jew unitajiet || F.52 || Introjtu minn investiment attribwibbli għal titolari tal-ishma ta’ fond tal-investiment || D.443

Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati || F.6 || Introjtu minn proprjetà attribwibbli għal titolari ta’ poloz tal-assigurazzjoni || D.441

Introjtu minn proprjetà pagabbli fuq intitolamenti għall-pensjoni || D.442

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks tal-impjegati || F.7 || Xejn ||

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli || F.8 || Imgħax || D.41

Il-klassifikazzjoni ta’ tranżazzjonijiet finanzjarji skont it-tip ta' rata tal-imgħax

5.A1.09  L-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji li fuqhom huma dovuti l-imgħaxijiet jistgħu jinqasmu skont it-tip tar-rata tal-imgħax f’rata tal-imgħax fissa, varjabbli jew imħallta.

5.A1.10  Fil-każ ta’ strumenti finanzjarji b’rata tal-imgħax fissa, il-ħlasijiet tal-imgħaxijiet nominali kuntrattwali huma fissi f'dik li hija valuta tad-denominazzjoni għal ħajjet l-istrument finanzjarju jew għal ċertu ammont ta' snin. Fid-data tal-bidu, mill-perspettiva tad-debitu, iż-żmien u l-valur tal-ħlasijiet tal-interessi u l-ħlasijiet lura tal-prinċipal ikunu magħrufa.

5.A1.11  Fil-każ ta’ strumenti finanzarji b’rata tal-imgħax varjabbli, il-ħlasijiet tal-imgħax u l-prinċipal huma marbuta ma' rata tal-interess, l-indiċi tal-prezzijiet ġenerali għall-oġġetti u s-servizzi jew il-prezz ta' ass. Il-valur referenzjarju jitla’ u jinżel b’rispons għall-kundizzjonijiet tas-suq.

5.A1.12  L-istrumenti finanzjarji b’rata tal-imgħax imħallta jkollhom kemm rata tal-imgħax varjabbli u fissa tul ħajjithom u jiġu kklassifikati bħala strumenti finanzjarji b'rata tal-imgħax varjabbli.

Il-klassifikazzjoni ta' tranżazzjonijiet finanzjarji skont il-maturità

5.A1.13  Fil-każ tal-analiżi tar-rati tal-imgħax, il-produttività tal-assi, il-likwidità jew il-kapaċità tar-ripagament tad-dejn, jaf tkun meħtieġa diżaggregazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji skont firxa ta' maturitajiet.

Maturità fuq medda ta’ żmien qasir u twil

Definizzjoni

5.A1.14  Ass jew obbligazzjoni finanzjarja b'maturità fuq medda ta' żmien qasir tkun ripagabbli fuq talba tal-kreditur, jew fi żmien sena jew anqas. Ass jew obbligazzjoni finanzjarja b'maturità fuq medda ta' żmien twil tkun ripagabbli f’xi data 'l hinn minn sena, jew ma jkollha l-ebda maturità mistqarra.

Il-maturità oriġinali u l-maturità li jibqa’

Definizzjoni

5.A1.15  Il-maturità oriġinali ta’ assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji hija definita bħala l-perjodu mid-data tal-ħruġ sad-data tal-aħħar ħlas skedat. Il-maturità li jibqa’ ta’ assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji hija definita bħala l-perjodu mid-data refernzjarja sad-data tal-aħħar ħlas skedat.

5.A1.16  Il-kunċett tal-maturità oriġinali jservi ta' għajnuna biex wieħed jifhem l-attività tal-emittenza tad-dejn. Għaldaqstant, it-titoli tad-dejn u s-self jinqasmu skont il-maturità oriġinali f’titoli tad-dejn u self fuq medda ta’ żmien qasir u twil.

5.A1.17  Il-maturità li jibqa’ hija aktar relevanti għall-analiżi tal-pożizzjonijiet tad-dejn u l-kapaċitajiet tar-ripagament tad-dejn.

Il-klassifikazzjoni ta' tranżazzjonijiet finanzjarji skont il-valuta

5.A1.18  Bosta mill-kategoriji, is-sottokategoriji u s-sottopożizzjonijiet tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji jistgħu jiġu diżaggregati skont il-valuta li fiha jkunu ġew denominati.

5.A1.19  L-assi jew l-obbligazzjonijiet f'valuta barranija jinkludu assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji denominati f'basket ta' valuti, pereżempju SDRs u assi jew obbligazzjonijiet finanzjarji denominati fid-deheb. Id-distinzjoni bejn valuta nazzjonali u valuti barranin hija ta' siwi partikolari fil-każ ta' valuta u depożiti (AF.2), titoli tad-dejn (AF.3) u self (AF.4).

5.A1.20  Il-valuta tal-ħlas tista’ tkun differenti minn dik tad-denominazzjoni. Il-valuta tal-ħlas tirreferi għall-valuta li fiha l-valur tal-pożizzjonijiet u l-flussi ta' strumenti finanzjarji bħat-titoli jinqalbu kull meta jiġi effettwat xi ħlas.

Kejl ta' flus

5.A1.21  L-analiżi politika monetarja jaf tkun tirrikjedi li fil-kont finanzjarju jiġu identifikati kejl ta' flus bħal M1, M2 u M3. Il-kejl tal-flus mhux definit fl-ESA 2010.

MT

|| Il-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 06

 

ANNESS A għal Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fil-Komunità

ANNESS A

KAPITOLU 6: FLUSSI OĦRA

1. Introduzzjoni

Flussi oħra huma bidliet fil-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet li ma jirriżultawx minn tranżazzjonijiet. Ir-raġuni li dawn il-flussi mhumiex tranżazzjonijiet hija marbuta mal-fatt li ma jissodisfawx wieħed jew iktar mill-karatteristiċi tat-tranżazzjonijiet. Pereżempju, l-unitajiet istituzzjonali involuti jistgħu ma jkunux qed jaġixxu permezz ta’ ftehim reċiproku iżda sekwestru ta' assi mhux ikkumpensat, jew il-bidla tista' tkun dovuta għal avveniment naturali bħal terremot iktar milli fenomenu purament ekonomiku. Alternattivament, il-valur ta' ass espress f'valuta barranija jista' jinbidel b'riżultat ta' bidla fir-rata ta' skambju.

2. Bidliet oħra fl-assi u l-obbligazzjonijiet

6.01Definizzjoni: || Bidliet oħra fl-assi u l-obbligazzjonijiet huma flussi ekonomiċi, minbarra dawk permezz ta' tranżazzjonijiet rreġistrati fil-kontijiet kapitali u finanzjarji, li jibdlu l-valur ta' assi u obbligazzjonijiet

Qed jiddistingwixxu ruħhom żewġ bidliet oħra: L-ewwel tip jikkonsisti f’bidliet fil-volum ta' assi u obbligazzjonijiet. It-tieni tip huma l-qligħ u t-telf nominali mill-parteċipazzjonijiet.

2.1 Bidliet oħrajn fil-volum tal-assi u l-obbligazzjonijiet

(minn K.1 sa K.6)

6.02       Fil-kont kapitali, assi manifatturati u mhux manifatturati jistgħu jidħlu f'settur u joħorġu minnu permezz ta' akkwiżizzjonijiet u disponimenti ta' assi, il-konsum tal-kapital fiss jew addizzjonijiet għal, prelevazzjonijiet minn u telf rikorrenti minn inventarji. Fil-kont finanzjarju, l-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji jidħlu fis-sistema meta debitur jaċċetta l-obbligu li jħallas kreditur fil-futur, u jħalli s-sistema meta dan l-obbligu jiġi ssodisfat.

6.03       Bidliet oħra fil-volum tal-assi u l-obbligazzjonijiet jinkludu flussi li jħallu l-assi u l-obbligazzjonijiet jidħlu jew joħorġu mill-kontijiet b'mezzi oħra minbarra tranżazzjonijiet – pereżempju d-daħliet u l-ħruġ tal-iskoperti, it-tnaqqis u d-degredazzjoni ta' assi naturali.

6.04       Bidliet oħra fil-volum tal-assi u l-obbligazzjonijiet jinkludu wkoll l-effett ta' avvenimenti esterni mhux antiċipati u eċċezzjonali li mhumiex ekonomiċi fin-natura tagħhom, u bidliet li jirriżultaw minn riklassifikazzjoni jew ristrutturar tal-unitajiet istituzzjonali jew tal-assi u l-obbligazzjonijiet.

6.05       Bidliet oħrajn fil-volum tal-assi u l-obbligazzjonijiet ikopru sitt kategoriji:

a)      Dieher ekonomiku tal-assi (K.1);

b)      Għajbien ekonomiku ta' assi mhux manifatturati (K.2);

c)      Telfiet katastrofiċi (K.3);

d)      Qbid mhux ikkumpensat (K.4);

e)      Bidliet oħra fil-volum mhux ikklassifikati x'imkien ieħor (K.5); kif ukoll

f)       Bidliet fil-klassifikazzjoni (K.6).

2.1.1 Dieher ekonomiku tal-assi (K.1)

6.06       Id-dieher ekonomiku tal-assi jirrappreżenta ż-żieda fil-volum ta' assi manifatturati u mhux manifatturati li mhumiex ir-riżultat tal-produzzjoni. Inklużi hemm:

a)      Monumenti storiċi, eż. dawk l-istrutturi jew siti ta' importanza speċjali arkeoloġika, storika jew kulturali, meta jiġu rikonoxxuti għall-ewwel darba fil-Karti tal-Bilanċ.

b)      Oġġetti ta' valur, bħall-ħaġar prezzjuż u l-oġġetti tal-arti, meta l-valur għoli jew l-importanza artistika ta' oġġett li mhux diġà rreġistrat fil-Karti tal-Bilanċ jiġu rikonoxxuti għall-ewwel darba;

c)      Skoperti ta' riżervi sfruttabbli ta' taħt l-art bħal riżervi ppruvati ta' faħam, żejt, gass naturali, minerali tal-metall jew minerali mhux tal-metall. Dan ikopri wkoll iż-żieda fil-valur tar-riżervi meta l-isfruttament isir ekonomikament vijabbli minħabba l-progress teknoloġiku jew minħabba bidliet relattivi fil-prezzijiet;

d)      It-tkabbir naturali ta' riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati, bħal foresti naturali u l-istokk tal-ħut, meta t-tkabbir f'dan l-assi ekonomiċi mhuwiex taħt il-kontroll, responsabbiltà u mmaniġġjar dirett ta' unità istituzzjonali u b'hekk mhuwiex trattat bħala produzzjoni;

e)      Trasferimenti ta' assi oħra naturali lejn attività ekonomika: riżorsi naturali li jbiddlu l-istatus biex jikkwalifikaw bħala assi ekonomiċi. Eżempji jinkludu l-isfruttament ta' foresti mhux mittiefsa, trasferiment ta' art mhux maħduma lejn art li tista' tintuża ekonomikament, reklamazzjoni tal-art u ħlas inizjali għall-estrazzjoni tal-ilma. Ir-riżorsi naturali jistgħu jakkwistaw ukoll il-valur bis-saħħa ta' attività ekonomika fil-qrib, pereżempju, l-art tista' tiġi rikonoxxuta bħala ta' valur minħabba żvilupp qrib tagħha jew ħolqien ta' triq ta' aċċess. Il-kost ta' titjib tal-art huwa rreġistrat bħala formazzjoni grossa ta' kapital fiss iżda kwalunkwe eċċess fiż-żieda tal-valur tal-art fuq il-valur tat-titjib tal-art huwa rreġistrat bħala dieher ekonomiku;

f)       Bidla fil-kwalità ta' assi naturali dovuti għall-bidliet f'użijiet ekonomiċi. Il-bidliet fil-kwalità huma rreġistrati bħala bidliet fil-volum. Il-bidliet fil-kwalità rreġistrati hawnhekk iseħħu bħala l-kontroparti tal-bidliet fl-użu ekonomiku li jidhru bħala bidliet fil-klassifikazzjoni (ara l-paragrafu punt 6.21). Pereżempju, ir-riklassifikazzjoni minn art ta' kultivazzjoni għal art li qiegħda taħt il-bini tista' tirriżulta f'żieda fil-valur kif ukoll f'bidla fil-klassifikazzjoni. F'dan il-każ l-ass huwa diġà fi ħdan l-ambitu tal-assi u hija l-bidla fil-kwalità tal-ass dovut għall-bidla fl-użu ekonomiku li titqies bħala d-dieher ta' ass. Eżempju ieħor huwa ż-żieda fil-valur tal-ifrat għall-ħalib meta jintbagħtu għal qatla iktar kmieni milli mistenni;

g)      Id-dieher inizjali tal-valur mill-għoti ta' kuntratti trasferibbli, kuntratti ta' kiri, liċenzji jew permessi Il-valur f’dawn il-kuntratti, kirjiet, liċenzji jew permessi jirrappreżenta ass meta l-valur tal-intitolament li jattribwixxu jaqbeż id-drittijiet pagabbli u d-detentur jista' jrrealizza dan billi jittrasferihom fuq oħrajn; kif ukoll

h)      Bidla fil-valur tal-avvjament u l-assi ta' kummerċjalizzazzjoni, li timmaterjalizza meta l-unitajiet istituzzjonali huma mibjugħa bi prezzijiet li jeċċedu l-fondi tagħhom stess (ara l-paragrafu punt 7.07); l-eċċess tal-prezz tal-bejgħ fuq l-assi proprji jissejjaħ avvjament akkwistat u assi ta' kummerċjalizzazzjoni. L-avvjament mhux ippruvat minn bejgħ/xiri ma jitqiesx bħala ass ekonomiku..

2.1.2 Għajbien ekonomiku ieħor ta' assi mhux manifatturati (K.2)

6.07       L-għajbien ekonomiku ta' assi mhux finanzjarji u mhux manifatturati jinkludi;

a)      It-tnaqqis ta' riżorsi naturali, li jkopri t-tnaqqis tal-valur ta' depożiti ta' assi taħt il-livell tal-art u t-tnaqqis ta' riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati inklużi fl-ambitu tal-assi (ara l-paragrafu 6.06e) b'riżultat ta' ħsad, it-tneħħija ta' foresti jew użu lil hinn minn livelli sostenibbli ta' estrazzjoni. Ħafna mill-entrati possibbli hawnhekk huma l-oppost tal-entrati deskritti fil-paragrafi 6.06c-6.06f;

b)      Għajbien ekonomiku ieħor ta' assi mhux manifatturati, li jkopri

(i)      Id-deprezzament tal-valur tal-avvjament akkwistat u tal-assi ta' kummerċjalizzazzjoni; kif ukoll

(ii)      L-iskadenza tal-vantaġġi ġejjin minn kuntratti trasferibbli, kiri, liċenzji u permessi.

2.1.3 Telfiet katastrofiċi (K.3)

6.08       It-telfiet katastrofiċi rreġistrati bħala bidliet oħra fil-volum tal-assi huma r-riżultat ta' avvenimenti fuq skala kbira, diskreti u rikonixxibbli li jeqirdu assi ekonomiċi.

6.09       Avvenimenti bħal dawn jinkludu terremoti kbar, eruzzjonijiet vulkaniċi, terremoti tal-baħar, uragani eċċezzjonalment qawwija, nixfa u diżastri naturali oħra; atti ta' gwerer, irvelli u avvenimenti politiċi oħra; u inċidenti teknoloġiċi bħal tixrid kbir tossiku jew ħruġ ta' partiċelli radjuattivi fl-arja. Eżempji ta' avvenimenti bħal dawn huma:

a)      Id-deterjorament fil-kwalità tal-art ikkawżata minn għargħar mhux normali jew dannu mir-riħ;

b)      Id-distruzzjoni ta' assi kkultivati minħabba nixfa jew epidemija;

c)      Id-distruzzjoni ta' binjiet, tagħmir jew oġġetti ta' valur f'nirien fil-foresti jew terremoti; kif ukoll

d)      Id-distruzzjoni aċċidentali tal-valuta jew tat-titoli tal-portatur minħabba katastrofi naturali jew avvenimenti politiċi, jew id-distruzzjoni ta' evidenza ta' sjieda.

2.1.4 Qbid mhux ikkumpensat (K.4)

6.10       Il-qbid mhux ikkumpensat iseħħ meta l-gvernijiet jew l-unitajiet istituzzjonali oħra jieħdu pussess tal-assi ta' unitajiet istituzzjonali oħra, inkluż unitajiet mhux residenti, mingħajr kumpens sħiħ, għal raġunijiet għajr il-pagament ta' taxxi, multi jew imposti simili. Il-qbid ta' proprjetà rrelatata ma' attività kriminali hija kkunsidrata bħala multa. Il-parti mhux ikkumpensata ta' tali qbid unilaterali hija rreġistrata bħala bidla oħra fil-volum.

6.11       L-esklużjoni tal-proprjetà u r-repussess ta' assi minn kredituri mhumiex irreġistrati bħala qbid mhux ikkumpensat minħabba li, jew b'mod espliċitu jew b'fehim ġenerali, il-ftehim bejn iż-żewġ partijiet jipprevedi dan il-perkors ta' rikors.

2.1.5 Bidliet oħra fil-volum mhux ikklassifikati x'imkien ieħor (K.5);

6.12       Il-bidliet oħra fil-volum mhux ikklassifikati x'imkien ieħor huma l-effetti tal-avvenimenti mhux previsti fuq il-valur ekonomiku tal-assi.

6.13       Eżempji ta' bidliet fil-volum mhux ikklassifikati mkien ieħor ta' assi mhux finanzjarji jinkludu:

a)      L-obsolenza mhux prevista. Suppożizzjonijiet li jintużaw biex jiġi dderivat il-konsum tal-kapital fiss ma jkoprux l-obsolenza tal-assi fissi. L-ammont inkluż għall-obsolenza prevista tagħhom jista' ma jilħaqx l-iskop tal-obsolenza proprja. L-entrati għandhom għalhekk isiru għat-tnaqqis fil-valur tal-assi fissi li jirriżultaw minn, pereżempju, l-introduzzjoni ta' teknoloġija mtejba;

b)      Id-differenzi bejn allokazzjonijiet inklużi fil-konsum ta' kapital fiss għal ħsara normali u t-telfiet reali. Il-konsum tal-kapital fiss ma jkoprix ħsara mhux prevista, u l-ammont stmat għal ħsara prevista normalment jista' ma jilħaqx jew jeċċedi l-ħsara reali. Għalhekk għandhom isiru aġġustamenti għat-tnaqqis mhux previst jew żieda fil-valur tal-assi fissi minħabba dawn l-avvenimenti. It-telfiet aġġustati għal dan mhumiex kbar biżżejjed biex jitqiesu katastrofiċi;

c)      Id-degradazzjoni tal-assi fissi mhux iġġustifikata fil-konsum tal-kapital fiss. Dan ikopri t-tnaqqis fil-valur tal-assi fissi minħabba, pereżempju, effetti mhux previsti tal-aċidità fl-arja u fix-xita fuq is-superfiċi tal-binjiet jew fuq il-bodi tal-vetturi;

d)      L-abbandun tal-faċilitajiet ta' produzzjoni qabel it-tlestija jew qabel ma jintużaw għall-użu ekonomiku;

e)      It-telfiet eċċezzjonali fl-inventarji (pereżempju, minn dannu tan-nirien, minn serq, minn infestazzjoni ta' insetti ta' ħażna tal-qamħ) li mhumiex meqjusa telfiet katastrofiċi;

6.14       Eżempji ta' bidliet fil-volum mhux ikklassifikati mkien ieħor ta' assi mhux finanzjarji jinkludu:

a)      Telfiet eċċezzjonali tal-valuta jew titoli tal-portatur minħabba, pereżempju, dannu min-nirien jew serq, li mhumiex meqjusa telfiet katastrofiċi, u valuta li tiġi rtirata minn ċirkolazzjoni li ma għadhiex skambjabbli, minbarra l-ammonti fejn ikun hemm bidla fil-klassifika mill-valuta għall-oġġetti ta' valur;

b)      Bidliet f'talbiet finanzjarji li jirriżultaw minn maħfra tad-djun - Dawn huma esklużi mill-kont finanzjarju minħabba li mhemmx ftehim reċiproku bejn il-partijiet. B'mod speċifiku, kreditur jista' jiddeċiedi li huwa impossibbli li tiġi rkuprata pretensjoni finanzjarja, pereżempju minħabba falliment jew likwidazzjoni, u jneħħi dak l-obbligu mill-karta tal-bilanċ tiegħu. Ir-rikonoxximent tal-kreditur li l-pretensjoni ma tistax tinġabar hija rreġistrata bħala bidla oħra fil-volum tal-assi. L-obbligazzjoni korrispondenti għandha titneħħa wkoll mill-karta tal-bilanċ tad-debitur biex jinżamm bilanċ fil-kontijiet tal-ekonomija totali. Eċċezzjoni għal dan il-prinċipju ġenerali hija prevista għal taxxi u kontributi soċjali pagabbli lill-amministrazzjoni pubblika, (ara l-paragrafu 6.15d);

c)      Bidliet għall-assigurazzjoni tal-ħajja, intitolamenti ta' annwalità u intitolamenti tal-pensjoni minħabba bidliet fis-suppożizzjonijiet demografiċi;

d)      Dispożizzjonijiet għal sejħiet taħt skemi standardizzati ta' garanzija meta s-sejħiet mistennija jaqbżu d-dħul u l-irkupri previsti.

6.15       Bidliet oħra fil-volum mhux ikklassifikati x'imkien ieħor jeskludu:

a)      Bidliet fil-pretensjonijiet li jirriżultaw minn tniżżil li jirrifletti l-valuri reali tas-suq ta' pretensjonijiet finanzjarji negozjabbli: dawn il-bidliet huma ġġustifikati fil-kont ta' stimar mill-ġdid;

b)      Il-kanċellazzjoni ta' dejn bi ftehim reċiproku bejn id-debitur u l-kreditur (il-kanċellazzjoni tad-dejn jew maħfra tad-dejn): din hija rrekordjata bħala tranżazzjoni bejn il-kreditur u d-debitur (are l-paragrafi 4.165.f).

c)      Iċ-ċaħda tad-dejn: il-kanċellazzjoni unilaterali ta' obbligazzjoni minn debitur mhijiex rikonoxxuta;

d)      Taxxi u kontribuzzjonijiet soċjali li għandhom jitħallsu lil li l-amministrazzjoni pubblika tagħraf unilateralment bħala li x'aktarx ma jinġabrux (are l-paragrafi 1.57, 4.27 u 4.82).

2.1.6 Bidliet fil-klasifikazzjoni (K.6)

6.16       Bidliet fil-klassifikazzjoni jinkludu bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura settorjali tal-unitajiet istituzzjonali u bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet.

2.1.6.1 Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura settorjali (K.61)

6.17       Il-klassifikazzjoni mill-ġdid ta' unità istituzzjonali minn settur għal ieħor tittrasferixxi l-karta tal-bilanċ kollha tagħha, pereżempju, unità istituzzjonali kklassifikata fis-settur tal-unità domestika ssir distinta finanzjarjament u tista' tikkwalifika bħala kważi-korporazzjoni li tiġi kklassifikata mill-ġdid fis-settur tal-korporazzjonijiet.

6.18       Bidliet fil-klassifikazzjoni tas-settur jittrasferixxu l-karta tal-bilanċ minn settur jew subsettur għal ieħor. It-trasferiment jista' jirriżulta f'konsolidazzjoni jew dekonsolidazzjoni ta' assi u obbligazzjonijiet, li huma inklużi wkoll f'din il-kategorija.

6.19       Il-bidliet fl-istruttura tal-unitajiet istituzzjonali jkopru d-dieher u l-għajbin ta' ċerti assi u obbligazzjonijiet finanzjarji li ġejjin minn ristrutturar korporattiv. Meta korporazzjoni tgħib bħala entità legali indipendenti minħabba li hi assorbita minn korporazzjoni waħda jew iktar, l-assi/obbligazzjonijiet finanzjarji kollha inklużi l-ishma u ekwità oħra li eżistew bejn dik il-korporazzjoni u dawk li assorbewha, jgħibu mis-Sistema. Madankollu, ix-xiri ta' ishma u ta' ekwità oħra ta' korporazzjoni bħala parti mill-amalgamazzjoni għandha tiġi rreġistrata bħala tranżazzjoni finanzjarja bejn il-korporazzjoni li xtrat u l-proprjetarji preċedenti tagħha. Is-sostituzzjoni ta' ishma eżistenti minn ishma fil-konsenja jew fil-korporazzjoni ġdida għandhom jiġu rreġistrati bħala fidi ta' ishma akkumpanjati mill-ħruġ ta' ishma ġodda. L-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji li eżistu bejn il-korporazzjoni assorbita u l-partijiet terzi ma jinbidlux u jgħaddu għall-korporazzjoni li tassorbi.

6.20       Simetrikament, meta korporazzjoni hi maqsuma legalment f'żewġ jew iktar unitajiet istituzzjonali, id-dieher tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji huma rreġistrati bħala bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura tas-settur.

2.1.6.2 Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet (K.62)

6.21       Il-bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet iseħħu meta l-assi u l-obbligazzjonijiet jidhru taħt kategorija waħda fil-karta tal-bilanċ ta' ftuħ u l-oħra fil-karta tal-bilanċ tal-għeluq. Eżempji huma bidliet fl-użu tal-art jew konverżjonijiet ta' abitazzjonijiet għall-użu kummerċjali jew viċe versa. Fil-każ tal-art, iż-żewġ entrati (entrata negattiva għall-kategorija l-qadima, waħda pożittiva għall-kategorija l-ġdida) għandhom isiru bl-istess valur. Kwalunkwe bidla fil-valur tal-art li tirriżulta minn din il-bidla fl-użu hi rreġistrata bħala bidla fil-volum iktar milli stimar mill-ġdid u għalhekk bħala dieher ekonomiku ta' assi jew għajbin ekonomiku ta' assi mhux manifatturati.

6.22       Dieher jew għajbien tad-deheb monetarju fil-forma ta' ingotti tad-deheb ma jistax jinħoloq permezz ta' tranżazzjoni finanzjarja iżda jidħol u joħroġ mis-Sistema permezz ta' bidliet oħra fil-volum tal-assi.

6.23       L-ingotti tad-deheb joħolqu każ speċjali ta' bidla fil-klassifika. L-ingotti tad-deheb jistgħu jkunu assi finanzjarju bħala deheb monetarju, jew oġġett ta' valur magħruf bħala deheb monetarju, skont id-detentur u l-motivazzjoni għall-parteċipazzjoni. Il-monetizzazzjoni hija l-bidla fil-klassifikazzjoni tal-ingotti tad-deheb minn mhux monetarja għal monetarja. Id-demonetizzazzjoni hija l-bidla fil-klassifikazzjoni tal-ingotti tad-deheb minn mhux monetarja għal waħda monetarja.

6.24       L-operazzjonijiet f'relazzjoni mal-ingotti tad-deheb huma rrekordjati kif ġej:

a)      Meta awtorità monetarja tbigħ id-deheb monetarju li jkun ass riżervat lil unità istituzzjonali mhux residenti li mhijiex awtorità monetarja jew lil unità instituzzjonali residenti, din tiġi rreġistrata bħala tranżazzjoni f'deheb mhux monetarju. Id-demonetizzazzjoni tad-deheb bħala bidla fil-klassifikazzjoni tal-ingotti tad-deheb minn monetarja għal waħda mhux monetarja sseħħ immedjatament qabel it-tranżazzjoni u hija rreġistrata bħala bidliet oħra fil-volum tal-assi tal-awtorità monetarja.

b)      Meta awtorità monetarja tixtri d-deheb monetarju lil unità istituzzjonali mhux residenti jew lil unità instituzzjonali residenti, u dak id-deheb ma jkunx diġà ass ta' riżerva, tiġi rreġistrata tranżazzjoni f'deheb mhux monetarju Il-monetizzazzjoni tad-deheb bħala bidla fil-klassifikazzjoni tal-ingotti tad-deheb minn waħda mhux monetarja għal waħda monetarja sseħħ immedjatament wara t-tranżazzjoni u hija rreġistrata bħala bidliet oħra fil-volum tal-assi tal-awtorità monetarja.

c)      Meta xerrej u bejjiegħ ikunu awtoritajiet monetarji ta' ekonomiji differenti u t-tnejn iżommu l-ingotti tad-deheb bħala parti mill-assi tagħhom ta' riżerva, din titqies bħala tranżazzjoni f'ingotti tad-deheb, li tiġi rreġistrata fil-kont finanzjarju.

d)      F'każijiet oħra, l-ingotti tad-deheb ikunu monetarji fi kwalunkwe ħin u huma rreġistrati bħala tranżazzjonijiet f'deheb mhux monetarju.

Il-każijiet ta' hawn fuq li jirrelataw għal awtorità monetarja japplikaw ukoll għal organizzazzjoni finanzjarja internazzjonali.

6.25       Il-bidliet fil-klassifika ta' assi u obbligazzjonijiet ma jinkludux il-konverżjoni ta' titoli tad-dejn f'ishma, li hija rreġistrati bħala żewġ tranżazzjonjiet finanzjarji.

2.2 Qligħ u telf tal-parteċipazzjonijiet nominali (K7)

6.26       Il-kont ta' stimar mill-ġdid jirreġistra l-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumulaw waqt perjodu ta' kontabbiltà għas-sidien tal-assi u l-obbligazzjonijiet, li jirrifletti l-bidliet fil-livell u l-istruttura tal-prezzijiet tagħhom. Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet (il-kategorija K.7) jinkludu l-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet (is-subkategorija K.71) u l-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjonijiet (is-subkategorija K.72).

6.27 Definizzjoni || Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet (K.7) fuq ass huma ż-żidiet u t-tnaqqis fil-valur tal-ass li jakkumula għas-sid ekonomiku tiegħu bħala riżultat ta' żidiet jew tnaqqis fi prezzu. Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet fuq obbligazzjoni finanzjarja huma t-tnaqqis u ż-żidiet fl-istima tal-obbligazzjoni b'riżultat ta' tnaqqis jew żidiet fil-prezz tagħha.

6.28       Il-qligħ tal-parteċipazzjonijiet hu dovut għal żieda fil-valur ta' ass jew għal tnaqqis fil-valur ta' obbligazzjoni speċifikata Telf tal-parteċipazzjonijiet hu dovut għal żieda fil-valur ta' ass jew għal tnaqqis fil-valur ta' obbligazzjoni.

6.29       Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet rreġistrati fil-kont tal-istimar mill-ġdid huma dawk li jakkumulaw fuq l-assi jew l-obbligazzjonijiet, kemm jekk realizzati jew le. Il-qligħ tal-parteċipazzjonijiet jitqies li hu realizzat meta l-ass ikkonċernat hu mibjugħ, mifdi, użat jew inkella mogħti lil ħaddieħor, jew meta l-obbligazzjoni titħallas lura. Il-qligħ mhux realizzat hu wieħed li jakkumula fuq ass li għadu proprjetà jew obbligazzjoni li għada pendenti fl-aħħar tal-perjodu tal-kontabbiltà. Il-qligħ realizzat normalment jinftiehem bħala qligħ realizzat fil-perjodu kollu li matulu l-ass hu proprjetà jew obbligazzjoni pendenti kemm jekk dan il-perjodu jikkoinċidi mal-perjodu tal-kontabbiltà jew le. Madankollu, peress li l-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet huma rreġistrati fuq bażi ta' dovuti fis-sistema, id-distinzjoni bejn qligħ realizzat u mhux realizzat, minkejja li hi ta' ħtieġa għal ċerti għanijiet, ma tidhirx fil-klassifikazzjoni u fil-kontijiet.

6.30       Il-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet jinkludu qligħ u telf fuq kull tip ta' assi mhux finanzjarji u assi u obbligazzjonijiet finanzjarji. B'hekk, il-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet fuq l-inventarji ta' kull tip ta' oġġetti miżmuma mill-produtturi, inkluż xogħol li għaddej bħalissa, huma koperti wkoll.

6.31       Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet jistgħu jakkumulaw fuq l-assi miżmuma għal kwalunkwe tul ta' żmien matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà u mhux biss fuq assi li jidhru fil-karti tal-bilanċ tal-ftuħ/tal-għeluq. Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula għall-proprjetarju ta' ass partikolari, jew kwantità speċifika ta' tip speċifiku ta' ass, bejn żewġ stadji fiż-żmien hu definit bħala “il-valur kurrenti ta' dak l-ass fi stadju iktar bikri ta' żmien”, jekk wieħed jassumi li sadanittant l-ass innifsu ma jinbidilx, b'mod kwalitattiv jew kwantitattiv, matul dak il-perjodu.

6.32       Il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet (G) li jakkumula fuq kwantità speċifikata q ta' ass bejn iż-żmijinijiet o u t jista' jiġi espress b'dan li ġej: G = (pt − po) × q,

6.33       fejn po and pt huma l-prezzijiet tal-ass fiż-żminijiet o u t rispettivament. Għall-assi u obbligazzjonijiet finanzjarji b'valuri kurrenti fissi li għalihom kemm po u pt huma unità skont id-definizzjoni, il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet huwa dejjem żero.

6.34       Għall-għanijiet tal-kalkolu tal-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet, l-akkwisti u d-disponimenti tal-assi jridu jkunu stmati bl-istess mod bħall-kontijiet kapitali u finanzjarji u l-istokks tal-assi jridu jkunu stmati bl-istess mod bħall-karti tal-bilanċ. Fil-każ tal-assi fissi, il-valur ta' akkwist hu l-ammont imħallas mix-xerrej lill-produttur, jew bejjiegħ, b'żieda tal-kosti assoċjati tat-trasferiment tas-sjieda mġarrba mix-xerrej. Il-valur ta' disponiment ta' ass fiss eżistenti hu l-ammont li jirċievi l-bejjiegħ mix-xerrej nieqes il-kosti tat-trasferiment tas-sjieda mġarrba mill-bejjiegħ.

6.35       Eċċezzjoni għall-każ deskritt fil-paragrafu 6.34 huwa jseħħ meta l-prezz li jitħallas ivarja mill-valur tas-suq tal-ass. F'dan il-każ jiġi imputat trasferiment kapitali għad-differenza bejn il-prezz mħallas u l-valur tas-suq u l-akkwiżizzjoni tiġi rreġistrata fil-valur tas-suq. Dan iseħħ b'mod partikolari fi tranżazzjonijiet li jinvolvu setturi mhux tas-suq.

6.36       Jistgħu jkunu distinti erba' sitwazzjonijiet differenti li jagħtu lok għall-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet

a)      Ass miżmum matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà: il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà hu ugwali għall-valur tal-karta tal-bilanċ tal-għeluq nieqes il-valur tal-karta tal-bilanċ tal-ftuħ nieqes kwalunkwe konsum tal-kapitali fiss fil-perjodu ta' kontabbiltà. Dawn il-valuri huma l-valuri stmati tal-assi jekk ikunu akkwistati meta jitfasslu l-karti tal-bilanċ. Il-qligħ nominali mhuwiex realizzat;

b)      Ass miżmum fil-bidu tal-perjodu li hu mibjugħ matul il-perjodu: il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula hu ugwali għall-valur tal-karta tal-bilanċ tal-ftuħ nieqes kwalunkwe konsum tal-kapitali fiss fil-perjodu ta' kontabbiltà li jseħħ qabel il-bejgħ. Il-qligħ nominali hu realizzat;

c)      Ass akkwistat matul il-perjodu u li għadu miżmum fl-aħħar tal-perjodu: il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà hu ugwali għall-valur tal-karta tal-bilanċ tal-għeluq nieqes il-valur tal-akkwiżizzjoni nieqes kwalunkwe konsum tal-kapitali fiss fil-perjodu ta' kontabbiltà. Il-qligħ nominali mhuwiex realizzat; kif ukoll

d)      Ass akkwistat u disponibbli matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà: il-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula huwa ugwali għall-valur disponibbli nieqes il-valur tal-akkwiżizzjoni nieqes kwalunkwe konsum tal-kapital fiss fil-perjodu ta' kontabbiltà bejn l-akkwiżizzjoni u d-disponiment. Il-qligħ nominali hu realizzat.

6.37       Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet inklużi huma dawk li jakkumulaw fuq l-assi u l-obbligazzjonijiet, kemm jekk realizzati jew le. Dawn huma rreġistrati fil-kont stimar mill-ġdid tas-setturi involuti, l-ekonomija totali u l-bqija tad-dinja.

2.2.1 Qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet (K.71)

6.38 Definizzjoni: || Il-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet (K.71) fuq ass jew obbligazzjoni hu definit bħala l-valur tal-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet li kieku jakkumula jekk il-prezz tal-ass jinbidel maż-żmien bl-istess proporzjon tal-livell tal-prezz ġenerali.

6.39       Il-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet jiġu identifikati sabiex tkun iffaċilitata d-derivazzjoni tal-qligħ reali tal-parteċipazzjonijiet li jerġgħu jqassmu l-kapaċità ta' xiri reali bejn is-setturi.

6.40       Wieħed għandu jqis li l-indiċi tal-prezz ġenerali hu denotat minn r. Il-qligħ newtrali tal-parteċipazzjonijiet (NG) fuq kwantità speċifikata q ta' ass bejn iż-żminijiet o u t hu mbagħad mogħti minn din l-espressjoni li ġejja: NG = po × q (rt/ro − 1) ,

fejn po × q hu l-valur kurrenti tal-ass fiż-żmien o u rt/ro il-fattur tal-bidla fl-indiċi tal-prezz ġenerali bejn iż-żminijiet o u t. L-istess terminu rt/ro hu applikat għall-assi u l-obbligazzjonijiet kollha.

6.41       Il-prezz tal-indiċi ġenerali li għandu jkun applikat għall-kalkolu tal-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet hu l-indiċi tal-prezz għan-nefqa aħħarija.

6.42       Il-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet huma rreġistrati fil-kont tal-qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjonijiet, li hu sottokont tal-kont tal-istimar mill-ġdid tas-setturi, tal-ekonomija totali u tal-bqija tad-dinja.

2.2.2 Qligħ u telf reali tal-parteċipazzjonijiet (K.72)

6.43 Definizzjoni || Il-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjonijiet (K.72) fuq ass huma definiti bħala d-differenza bejn il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet u dak newtrali fuq dak l-ass.

6.44       Il-qligħ reali tal-parteċipazzjonijiet (RG) fuq kwantità speċifikata q ta' ass bejn iż-żminijiet o u t hu mogħti minn: RG = G - NG

jew RG = (pt/po − rt/ro) × po × q

6.45       Il-valuri tal-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjonijiet fuq assi u l-obbligazzjonijiet b'hekk jiddependu fuq il-movimenti tal-prezzijiet tagħhom matul il-perjodu kkonċernat, relatati mal-movimenti ta' prezzijiet oħra, fuq medja, kif imkejla mill-indiċi tal-prezz ġenerali.

6.46       Il-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjonijiet huma rreġistrati fil-kont tal-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjonijiet, li hu sottokont tal-kont tal-istimar mill-ġdid.

2.2.3 Il-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet bit-tip ta' assi u obbligazzjonijiet finanzjarji

Deheb monetarju u SDRs (AF.1)

6.47       Billi l-prezz tad-deheb monetarju huwa normalment ikkwotat f'dollari Amerikani, il-valur tad-deheb monetarju huwa suġġett għall-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet permezz ta' bidliet fir-rata tal-kambju kif ukoll il-prezz tad-deheb innifsu.

6.48       Billi l-SDRs jirrappreżentaw basket ta' muniti, il-valur tiegħu f'termini ta' muniti nazzjonali, u allura l-valur tal-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet, ivarja mar-rati tal-kambju tal-muniti fil-basket kontra l-valur nazzjonali.

Valuta u depożiti (AF.2)

6.49       Il-valuri kurrenti tal-munita u d-depożiti denominati f'munita nazzjonali jibqgħu kostanti matul iż-żmien. Il-"prezz" ta' tali ass hu dejjem unità filwaqt li l-kwantità hi mogħtija min-numru ta' unitajiet tal-munita li fiha huma denominati. Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet fuq tali assi huma dejjem żero. Għal din ir-raġuni, id-differenza bejn il-valuri tal-istokks tal-ftuħ u tal-għeluq ta' tali assi, hi, bl-eċċezzjoni tal-bidliet l-oħra fil-volum tal-assi, iġġustifikata kollha bil-valuri tat-tranżazzjonijiet fl-assi. Dan hu każ rari fejn hu normalment possibbli li jkunu dedotti t-tranżazzjonijiet mill-bidliet fiċ-ċifri tal-karta tal-bilanċ.

6.50       L-imgħax li jakkumula fuq id-depożiti hu rreġistrat fil-kont finanzjarju bħala wieħed investit mill-ġdid fl-istess ħin tad-depożiti.

6.51       Il-parteċipazzjonijiet tal-munita u d-depożiti barranin denominati f'muniti oħra għandhom jirreġistraw parteċipazzjonijiet tal-qligħ u t-telf nominali minħabba bidliet fir-rati tal-kambju.

6.52       Sabiex jiġu kkalkulati l-qligħ u t-telf newtrali u reali tal-parteċipazzjonijiet fuq l-assi ta' valur kurrenti fiss, hi meħtieġa d-dejta fuq iż-żminijiet u l-valuri tat-tranżazzjonijiet kif ukoll il-valuri tal-karti tal-bilanċ tal-ftuħ u tal-għeluq. Jekk wieħed jissoponi, pereżempju, li jsir depożitu u jiġi pprelevat fil-perjodu tal-kontabbiltà filwaqt li l-livell tal-prezz ġenerali jkun qed jogħla. Il-qligħ newtrali fuq id-depożitu hu pożittiv u l-qligħ reali hu negattiv, l-ammont jiddependi fuq it-tul ta' żmien li s-self hu pendenti u r-rata ta' inflazzjoni. Huwa impossibbli li jiġi rreġistrat tali telf reali mingħajr id-dejta dwar il-valur tat-tranżazzjonijiet magħmula matul il-perjodu ta' kontabbiltà u ż-żminijiet li fihom kienu magħmula.

6.53       B'mod ġenerali, jista' jkun dedott li jekk il-valur totali assolut tat-tranżazzjonijiet pożittivi u negattivi hu kbir fir-rigward tal-livelli tal-karti tal-bilanċ tal-ftuħ u tal-għeluq, stimi approssimattivi tal-qligħ u telf newtrali u reali tal-parteċipazzjonijiet fuq l-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji bil-valuri kurrenti fissi li ġejjin mid-dejta tal-karta tal-bilanċ biss jistgħu ma jkunux biżżejjed. Anke r-reġistrazzjoni tal-valuri tat-tranżazzjonijiet finanzjarji fuq bażi gross, jiġifieri reġistrazzjoni ta' depożiti magħmula u pprelevati separatament bħala distinti mill-valur totali tas-self mingħajr il-prelevazzjonijiet, tista' ma tkunx biżżejjed mingħajr informazzjoni fuq iż-żmien tad-depożiti.

Titoli tad-dejn (AF.3)

6.54       Meta titolu tad-dejn fit-tul, bħal bond hu maħruġ bi primjum jew bi skont, inkluż bonds skontati ħafna u zero coupon bonds, id-differenza bejn il-prezz ta' ħruġ tiegħu u l-valur apparenti jew ta' fidi meta jimmatura, tkejjel l-imgħax li l-emittent hu obbligat li jħallas matul il-ħajja tal-bond. Tali imgħax hu rreġistrat bħala introjtu mill-proprjetà pagabbli mill-emittent tat-titolu tad-dejn fit-tul u riċevibbli mid-detentur tal-bond flimkien ma' kull imgħax ta' kupuni mħallas fir-realtà mill-emittent f'intervalli speċifiċi matul il-ħajja tal-bond.

6.55       L-imgħax li jakkumula hu rreġistrat fil-kont finanzjarju bħala investit mill-ġdid fl-istess ħin fit-titolu tad-dejn mid-detentur tat-titolu tad-dejn. B'hekk, dan hu rreġistrat fil-kont finanzjarju bħala akkwist ta' ass li hu miżjud mal-ass eżistenti. B'hekk, iż-żieda gradwali fil-valur tas-suq ta' bond li hu attribwit mal-kumulu ta' imgħax akkumulat u investit mill-ġdid, tirrifletti tkabbir fil-prinċipal pendenti – jiġifieri, fid-daqs tal-ass. Essenzjalment hija żieda fil-kwantum jew fil-volum u mhux żieda fil-prezz. Din ma tiġġenerax qligħ tal-parteċipazzjonijiet għad-detentur tat-titolu tad-dejn fit-tul, jew telf tal-parteċipazzjonijiet għall-emittent. It-titoli tad-dejn jinbidlu b'mod kwalitattiv maż-żmien hekk kif jersqu lejn il-maturità u hu essenzjali li jkun rikonoxxut li ż-żidiet fil-valuri tagħhom dovuti għall-kumulu tal-imgħax akkumulat mhumiex bidliet fil-prezzijiet u ma jiġġenerawx qligħ tal-parteċipazzjonijiet.

6.56       Il-prezzijiet ta' titoli tad-dejn fit-tul b'imgħax fiss jinbidlu wkoll, madankollu, meta r-rati tal-imgħax tas-suq jinbidlu u l-prezzijiet ivarjaw bil-maqlub tal-movimenti tar-rati tal-imgħax. L-impatt ta' bidla speċifikata fir-rata tal-imgħax fuq il-prezz ta' titoli tad-dejn fit-tul individwali hi inqas, iktar mal-bond ikun viċin tal-maturità. Il-bidliet fil-prezzijiet tat-titoli tad-dejn fit-tul li huma attribwiti għall-bidliet fir-rati ta' imgħax tas-suq jikkostitwixxu bidliet fil-prezzijiet u mhux fil-kwantum. B'hekk huma jiġġeneraw qligħ jew telf nominali tal-parteċipazzjonijiet kemm għall-emittenti kif ukoll għad-detenturi tat-titoli tad-dejn. Żieda fir-rati tal-imgħax tiġġenera qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet għall-emittent tat-titolu tad-dejn u telf nominali tal-parteċipazzjonijiet ugwali għad-detentur tat-titolu tad-dejn, u viċe versa fil-każ ta' tnaqqis fir-rati tal-imgħax.

6.57       Titoli tad-dejn bir-rata tal-imgħax varjabbli għandhom il-kupun jew il-pagamenti kapitali tagħhom marbuta ma' indiċi ta' prezz ġenerali għal oġġetti u servizzi, bħall-indiċi tal-prezz tal-konsumatur, rata tal-imgħax bħall-EURIBOR, il-LIBOR jew rendiment tal-bond, jew prezz ta' ass.

Meta l-ammonti tal-pagamenti tal-kupun u/jew il-kapital pendenti huma marbuta ma' indiċi ta' prezz ġenerali jew wiesa', il-bidla fil-valur tal-kapital pendenti bejn il-bidu u t-tmiem ta' perjodu bażi tal-kontabbiltà partikolari minħabba l-moviment fl-indiċi relevanti huwa trattat bħala imgħax li jakkumula f'dak il-perjodu, flimkien ma' kull imgħax li jrid jitħallas f'dak il-perjodu.

Meta l-indiċjar tal-ammonti li jridu jitħallsu bil-maturità jinkludi motiv ta' qligħ tal-parteċipazzjonijiet, tipikament indiċjar ibbażat fuq entrata waħda ddefinita b'mod preċiż, kwalunkwe devjazzjoni tal-indiċi ta' bażi mir-rotta mistennija oriġinarjament twassal għall-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet, li normalment ma jiġux ikkumpensati waqt il-perkors tal-eżistenza tal-istrument.

6.58       Il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet jistgħu jakkumulaw fuq titoli tad-dejn fuq żmien qasir fl-istess mod għad-detenturi tat-titoli tad-dejn fit-tul. Madankollu, peress li t-titoli tad-dejn fit-tul għandhom żminijiet ħafna inqas għall-maturità, il-qligħ tal-parteċipazzjonijiet iġġenerat minn bidliet fir-rata ta' imgħax hu ġeneralment ħafna inqas minn fuq t-titoli tad-dejn fit-tul bl-istess valuri apparenti.

Self (AF.4)

6.59       L-istess sitwazzjoni tal-munita u d-depożiti tapplika għas-self li mhuwiex negozjabbli. Madankollu, meta self eżistenti hu mibjugħ lill-unità istituzzjonali oħra, it-tniżżil fil-valur tas-selfa, li hija d-differenza bejn il-prezz tal-fidi u l-prezz tat-tranżazzjoni għandha tiġi rreġistrata taħt il-kont ta' stimar mill-ġdid tal-bejjiegħ u tax-xerrej fil-mument li ssir ssir it-tranżazzjoni.

Ekwità u ishma ta' fondi ta' investiment (AF.5)

6.60       L-ishma tal-bonus iżiedu n-numru ta' ishma u l-valur nominali tal-ishma maħruġa iżda waħedhom ma jbiddlux il-valur tas-suq tal-ishma kollha. Dan japplika wkoll għal dividend tal-istokk li jkun distribuzzjoni pro-rata ta' ishma addizzjonali ta' stokk ta' korporazzjoni għal sjieda tal-istokk komuni. L-ishma tal-bonus u dividendi tal-istokk ma jiddaħlux fil-kontijiet. Madankollu, dan il-ħruġ hu maħsub biex itejjeb il-likwidità tal-ishma fis-suq u b'hekk il-valur tas-suq totali tal-ishma maħruġ jista' jiżdied: kull bidla għandha tiġi rreġistrata bħala effett tal-qligħ nominali tal-parteċipazzjonijiet.

Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standarizzati (AF.6)

6.61       Il-bidla fir-riżervi u l-intitolamenti għall-iskemi ta' garanzija standardizzata, assigurazzjoni, u pensjonijiet huma denominati fil-munita nazzjonali, ma hemm l-ebda qligħ u telf tal-parteċipazzjonijiet, l-istess bħal ma hemmx għall-munita jew depożiti jew self. L-assi użati minn istituzzjonijiet finanzjarji biex jintlaħqu l-impenji huma suġġetti għall-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjonijiet.

6.62       L-obbligazzjonijiet għad-detenturi u benefiċjarji ta' politika jinbiddlu b'riżultat ta' tranżazzjonijiet, bidliet oħra ta' volum u stimar mill-ġdid. L-istimar mill-ġdid huma dovuti għal bidliet fis-suppożizzjonijiet ta' mudelli ewlenin tal-kalkoli attwarji. Dawn is-suppożizzjonijiet huma r-rata ta' skont, ir-rata tal-pagi u r-rata ta' inflazzjoni.

Derivati finanzjarji u l-għażliet tal-istokk tal-impjegati (AF.7)

6.63       Il-valur tad-derivati finanzjarji jista' jinbidel minħabba bidliet fil-valur tal-istrument bażiku, bidliet fil-volatilità tal-prezz tal-istrument bażiku, jew għax ikun qed jersaq lejn id-data ta' eżekuzzjoni jew lejn il-maturità. Dawn il-bidliet kollha fil-valur għad-derivati finanzjarji u għażliet tal-istokk tal-impjegat għandhom jiġu kkunsidrati bħala bidliet fil-prezz u rreġistrati bħala stimar mill-ġdid.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8)

6.64       L-istess qagħda bħal dik tal-munita domestika, depożiti u self tapplika għal kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli, li mhumiex kummerċjabbli. Madankollu, meta kreditu kummerċjali eżistenti jinbiegħ lill-unità istituzzjonali oħra, id-differenza bejn il-prezz tal-fidi u l-prezz tat-tranżazzjoni għandha tiġi rreġistrata fil-mument li ssir it-tranżazzjoni. Madankollu, billi kreditu kummerċjali ġeneralment għandu natura ta' żmien qasir il-bejgħ ta' kreditu kummerċjali jista' jimplika l-ħolqien ta' strument finanzjarju ġdid.

Assi denominati f'munita barranija

6.65       Il-valur tal-assi u obbligazzjonijiet denominati f'munita barranija hu mkejjel mill-valur tas-suq kurrenti tagħhom f'munita barranija kkonvertita f'munita nazzjonali bir-rata tal-kambju kurrenti. B'hekk il-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet jista' jseħħ mhux biss minħabba li l-prezz tal-ass jinbidel iżda wkoll minħabba l-bidliet fir-rata tal-kambju. Il-valur totali tal-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjonijiet li jakkumula matul il-perjodu bażi tal-kontabbiltà jista' jkun ikkalkulat billi jitnaqqas il-valur tat-tranżazzjonijiet u bidliet oħra fil-volum mid-differenza bejn il-valuri tal-karti tal-bilanċ tal-ftuħ u tal-għeluq. Għal dan l-għan, it-tranżazzjonijiet fl-assi finanzjarji denominati f'munita barranija jridu jiġu konvertiti f'munita nazzjonali billi jintużaw ir-rati tal-kambju fiż-żmien li jseħħu t-tranżazzjonijiet, filwaqt li l-valuri tal-karti tal-bilanċ tal-ftuħ u tal-għeluq iridu jiġu konvertiti billi jintużaw ir-rati tal-kambju prevalenti fid-dati li magħhom jirrelataw il-karti tal-bilanċ. Dan jimplika li l-valur totali tat-tranżazzjonijiet – akkwiżizzjonijiet mingħajr disponimenti – espressi f'valuta barranija hu, fil-fatt, konvertit minn rata mwieżna ta' skambju medja fejn il-piżijiet huma mogħtija l-valuri tat-tranżazzjonijiet kondotti fuq rati differenti.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 07

 

ANNESS A tal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 7: IL-KARTI TAL-BILANĊ

7.01. Definizzjoni: || Karta tal-bilanċ hija dikjarazzjoni, imfassla għal waqt partikolari, tal-valuri tal-assi li jkunu proprjetà ekonomika ta' unità istituzzjonali jew grupp ta' unitajiet u tal-passiv li jridu jagħtu.

7.02       L-entrata saldatorja ta' karta tal-bilanċ tissejjaħ valur nett (B.90). L-istokk tal-assi u l-passiv imniżżla fil-karta tal-bilanċ jiġu vvalutati bil-prezzijiet xierqa, li normalment ikunu l-prezzijiet tas-suq li jippredominaw fid-data li l-karta tal-bilanċ tkun relatata magħha, iżda għal xi kategoriji fil-valuri nominali tagħhom. Karta tal-bilanċ titfassal għas-setturi u s-subsetturi istituzzjonali residenti, l-ekonomija nazzjonali totali u l-bqija tad-dinja.

7.03       Il-karta tal-bilanċ ittemm is-sekwenza tal-kontijiet, turi l-effett finali tal-entrati fil-kontijiet tal-produzzjoni, id-distribuzzjoni u l-użu tal-introjtu, u tal-akkumulazzjoni fuq l-istokk tal-ġid ta' ekonomija.

7.04       Għal setturi istituzzjonali, l-entrata saldatorja fuq il-karta tal-bilanċ huwa l-valur nett

7.05       Għall-ekonomija nazzjonali totali, l-entrata saldatorja ta' spiss tissejjaħ il-ġid nazzjonali - il-valur totali tal-assi mhux finanzjarji u l-assi finanzjarji netti fir-rigward tal-bqija tad-dinja.

7.06       Il-karta tal-bilanċ tal-bqija tad-dinja tiġi kkumpilata bl-istess mod bħall-karti tal-bilanċ tas-setturi u s-subsetturi istituzzjonali residenti. Tikkonsisti kompletament mill-pożizzjonijiet fl-assi finanzjarji u l-passiv tan-nonresidenti vis-à-vis ir-residenti. F'BPM6, il-karta tal-bilanċ korrispondenti mfassla mill-perspettiva tar-residenti vis-à-vis n-nonresidenti tissejjaħ il-pożizzjoni internazzjonali tal-investiment (IIP – International investment position).

7.07       Il-fondi proprji huma definiti bħala s-somma ta' valur nett (B.90) flimkien mal-valur tal-interess u l-ishma tal-fond tal-investiment (AF.5) bħala passiv fil-karta tal-bilanċ.

7.08       Għas-setturi u s-subsetturi tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji u l-korporazzjonijiet finanzjarji, fondi proprji hija indikatur sinifikanti analitikament simili għall-valur nett.

7.09       Il-valur nett tal-korporazzjonijiet normalment ikun differenti mill-valur tal-ishma tagħhom u interess ieħor maħruġ. Fil-każ ta' kważi korporazzjonijiet, il-valur nett ikun żero, minħabba li l-valur tal-interess tal-proprjetarji hu meqjus li jkun daqs l-assi tiegħu nieqes il-passiv tiegħu mhux marbut mal-interess. B'hekk, il-valur nett tal-impriżi ta' investiment dirett residenti, li huma fergħat ta' impriżi mhux residenti u għalhekk ittrattati bħala kważi korporazzjonijiet, ikun żero wkoll.

7.10       L-entrata saldatorja tal-assi u l-passiv finanzjarji tissejjaħ l-assi finanzjarji netti (BF.90).

7.11       Karta tal-bilanċ tirrelata mal-valur tal-assi u l-passiv f'mument partikolari taż-żmien. Il-karti tal-bilanċ jiġu kkompilati fil-bidu u fi tmiem kull perjodu bażi tal-kontabilità; il-karta tal-bilanċ tal-ftuħ fil-bidu tal-perjodu hija l-istess bħall-karta tal-bilanċ tal-għeluq fi tmiem il-perjodu preċedenti.

7.12       Identità bażika tal-kontabilità torbot il-valur tal-istokk ta' tip speċifiku ta' assi kif jidher fil-karta tal-bilanċ tal-ftuħ u l-karta tal-bilanċ tal-għeluq kif ġej:

il-valur tal-istokk ta' tip speċifiku ta' assi fil-karta tal-bilanċ tal-ftuħ

flimkien ma' || tranżazzjonijiet || il-valur totali ta' dak l-ass akkwistat fit-tranżazzjonijiet li jseħħu fil-perjodu tal-kontabilità

nieqes || il-valur totali ta' dak l-ass ċedut fit-tranżazzjonijiet li jseħħu fil-perjodu tal-kontabilità

nieqes || il-konsum tal-kapital fiss (jekk ikun il-każ)

flimkien ma' || bidliet oħra fil-volum tal-assi || bidliet pożittivi oħra fil-volum li jaffettwaw dak l-ass

nieqes || Bidliet negattivi oħra fil-volum li jaffettwaw dak l-ass

flimkien ma' || rivalutazzjonijiet || il-valur tal-qligħ nominali mill-assi matul il-perjodu li jirriżulta mill-bidliet fil-prezz ta' dak l-ass

nieqes || il-valur tat-telf mill-assi nominali matul il-perjodu li jirriżulta mill-bidliet fil-prezz ta' dak l-ass

hu daqs il-valur tal-istokk ta' dak l-ass fil-karta tal-bilanċ tal-għeluq.

Tista' ssir tabella li torbot il-valur tal-istokk ta' tip speċifiku ta' passiv fil-karta tal-bilanċ tal-ftuħ u l-karta tal-bilanċ tal-għeluq.

7.13       Ir-rabtiet ta' kontabilità bejn il-karta tal-bilanċ tal-ftuħ u l-karta tal-bilanċ tal-għeluq permezz ta' tranżazzjonijiet, bidliet oħra fil-volumi tal-assi u l-passiv u qligħ u telf mill-assi skematikament fl-Anness 7.2.

TIPI TA' ASSI U PASSIV

Definizzjoni ta' ass

7.14       L-assi rreġistrati fil-karti tal-bilanċ huma assi ekonomiċi.

7.15 Definizzjoni: || Ass ekonomiku huwa maħżen ta' valur li jirrappreżenta l-benefiċċji dovuti lis-sid ekonomiku huwa u jżomm jew juża l-entità fuq perjodu ta' żmien. Huwa mezz ta' trasferiment tal-valur minn perjodu ta' kontabilità wieħed għall-ieħor.

7.16       Il-benefiċċji ekonomiċi jikkonsistu f'introjti primarji bħall-eċċess operattiv, fejn is-sid ekonomiku juża l-ass, jew l-introjtu mill-proprjeta, fejn is-sid ekonomiku jħalli lil oħrajn jużawh. Il-benefiċċji jirriżultaw mill-użu tal-ass u l-valur, inkluż il-qligħ u t-telf mill-assi, li jiġi realizzat jekk iċedi jew jittermina l-ass.

7.17       Is-sid ekonomiku ta' ass mhux neċessarjament ikun is-sid legali. Is-sid ekonomiku huwa l-unità istituzzjonali intitolat li jitlob għall-benefiċċji marbuta mal-użu tal-ass bis-saħħa tal-fatt li aċċetta r-riskji marbuta miegħu.

7.18       Ħarsa ġenerali tal-klassifikazzjoni u l-kopertura tal-assi ekonomiċi tingħata fit-Tabella 7.1. Id-definizzjoni detaljatta ta' kull kategorija tal-assi hi stipulata fl-Anness 7.1 ta' dan il-kapitolu.

ESKLUŻJONIJIET MILL-AMBITU TAL-ASSI U L-PASSIV

7.19     Esklużi mill-ambitu tal-assi u l-passiv:

(a)     il-kapital uman;

(b)     l-assi naturali li mhumiex assi ekonomiċi (pereżempju l-arja, l-ilma tax-xmara);

(c)     prodotti dewwiema tal-konsumatur; u

(d)     l-assi u l-passiv kontinġenti, li mhumiex assi u passiv finanzjarji (ara l-paragrafu 7.31).

KATEGORIJI TA' ASSI U PASSIV

7.20       Huma distinti żewġ kategoriji ewlenin ta' entrati fil-karti tal-bilanċ: assi mhux finanzjarji (denotati AN) u assi u passiv finanzjarji (denotati AF).

7.21          L-assi mhux finanzjarji huma diviżi f'assi mhux finanzjarji manifatturati (denotati AN.1) u assi mhux finanzjarji mhux manifatturati (denotati AN.2).

ASSI MHUX FINANZJARJI MANIFATTURATI (AN.1)

7.22 Definizzjoni: || L-assi mhux finanzjarji manifatturati (AN.1) huma outputs mill-proċessi tal-produzzjoni.

7.23       Il-klassifikazzjoni tal-assi manifatturati hi maħsuba biex tiddistingwi bejn l-assi fuq il-bażi tar-rwol tagħhom fil-produzzjoni. Tikkonsisti f'dan li ġej: assi fissi li jintużaw repetutament jew kontinwament fil-produzzjoni għal iktar minn sena; l-inventarji użati fil-produzzjoni bħala konsum intermedjarju, mibjugħa jew inkella mogħtija lil ħaddieħor; u oġġetti ta' valur. L-oġġetti ta' valur mhumiex użati primarjament għall-produzzjoni jew għall-konsum, iżda huma akkwistati u miżmuma primarjament bħala mħażen tal-valur.

ASSI MHUX FINANZJARJI U MHUX MANIFATTURATI (AN.2)

7.24 Definizzjoni: || L-assi mhux finanzjarji u mhux manifatturati (AN.2) huma assi ekonomiċi li ma jinħolqux permezz ta' proċessi tal-produzzjoni. Dawn jikkonsistu f'assi naturali, kuntratti, kirjiet, liċenzji, permessi u valur ta' twillija u assi tal-marketing.

7.25       Il-klassifikazzjoni ta' assi mhux manifatturati hi maħsuba biex l-assi jiġu distinti fuq il-bażi tal-mod kif inħolqu. Uħud minn dawn l-assi jseħħu fin-natura, filwaqt li oħrajn, li huma magħrufa bħala kostruzzjonijiet tas-soċjetà, jinħolqu minn azzjonijiet legali jew tal-kontabilità.

7.26       Liem assi naturali jiġu inklużi fil-karta tal-bilanċ jiġi ddeterminat, f'konformità mad-definizzjoni ġenerali tal-ass ekonomiku, minn jekk l-assi humiex soġġetti għal sjieda ekonomika effettiva u jekk humiex kapaċi li jġibu benefiċċji ekonomiċi lill-proprjetarji tagħhom, bit-teknoloġija, l-għarfien, l-opportunitajiet ekonomiċi, ir-riżorsi disponibbli, u sett ta' prezzijiet relattivi eżistenti. L-assi naturali fejn id-drittijiet tas-sjieda ma ġewx stabbiliti, bħall-ibħra miftuħa jew l-arja, huma esklużi.

7.27       Il-kuntratti, il-kirjiet, il-liċenzji u l-permessi huma meqjusa bħala assi mhux finanzjarji biss meta ftehim legali jagħti benefiċċji ekonomiċi lid-detentur f'eċċess tal-ammonti pagabbli skont il-ftehim, u d-detentur jista' legalment u fil-prattika jirrealizza dawn il-benefiċċji billi jittrasferihom lil oħrajn.

ASSI U PASSIV FINANZJARJI (AF)

7.28 Definizzjoni: || L-assi finanzjari (AF) huma assi ekonomiċi, li jinkludu l-klejms finanzjarji kollha, l-interess u l-komponent f'ingotti tad-deheb tad-deheb monetarju (il-paragrafu 5.03). Il-passiv jiġi stabbilit meta d-debituri jkunu obbligati jipprovdu ħlas jew serje ta' ħlasijiet lill-kreditur (il-paragrafu 5.06).

7.29     L-assi finanzjari huma mħażen ta' valur li jirrappreżentaw benefiċċju jew serje ta' benefiċċji dovuti lis-sid ekonomiku billi dan iżomm jew juża l-assi fuq perjodu ta' żmien. Huma mezz biex il-valur jiġi ttrasferit minn perjodu ta' kontabilità wieħed għall-ieħor. Il-benefiċċji jiġu skambjati b'mezzi tal-ħlasijiet (il-paragrafu 5.04).

.

7.30       Kull ass finanzjarju għandu passiv kontroparti, bl-eċċezzjoni tal-komponent f'ingotti tad-deheb tad-deheb monetarju, li jiġi kklassifikat fil-kategorija tad-deheb monetarju u d-drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni (AF.1).

7.31       L-assi kontinġenti u l-passiv kontinġenti huma ftehimiet fejn parti waħda tkun obbligata tipprovdi ħlas jew serje ta' ħlasijiet lil unità oħra biss jekk ikunu jippredominaw ċerti kundizzjonijiet speċifiċi (il-paragrafu 5.08). Mhumiex assi u passiv finanzjarji.

7.32       Il-klassifikazzjoni tal-assi u l-passiv finanzjarji tikkorrispondi mal-klassifikazzjoni tat-tranżazzjonijiet finanzjarji (il-paragrafu 5.14). Id-definizzjonijiet tal-kategoriji u s-subkategoriji tal-assi u l-passiv finanzjarji u l-ispjegazzjonijiet supplementari jingħataw fil-Kapitolu 5 u mhumiex ripetuti hawnhekk iżda l-Anness 1 fih sommarju tal-assi u l-passiv kollha definiti fis-Sistema.

Tabella 7.1 – Klassifikazzjoni tal-assi

AN. || ASSI MHUX FINANZJARJI (AN.1 + AN.2)

AN.1 || Assi mhux finanzjarji manifatturati

AN.11 || Assi fissi(1[1]

AN.111 || Abitazzjonijiet

AN.112 || Bini u strutturi oħra

AN.1121 || Bini li mhux abitazzjonijiet

AN.1122 || Strutturi oħra

AN.1123 || Titjib tal-artijiet

AN.113 || Makkinarju u tagħmir

AN.1131 || Tagħmir tat-trasport

AN.1132 || Tagħmir tal-ICT

AN.1139 || Makkinarju u tagħmir ieħor

AN.114 || Sistemi tal-armi

AN.115 || Riżorsi bijoloġiċi kkultivati

AN.1151 || Riżorsi f'għamla ta' annimali li jipproduċu prodotti ripetuti

AN.1152 || Riżorsi f'għamla ta' siġar, uċuħ tar-raba' u pjanti li jipproduċu prodotti ripetuti

AN.117 || Prodotti tal-proprjetà intellettwali

AN.1171 || Riċerka u żvilupp

AN.1172 || Esplorazzjoni u valutazzjoni minerali

AN.1173 || Databases u softwer tal-kompjuter

AN.11731 || Softwer tal-kompjuter

AN.11732 || Databases

AN.1174 || Xogħlijiet rikreattivi, letterarji jew artistiċi oriġinali

AN.1179 || Prodotti oħra tal-proprjetà intellettwali

AN.12 || Inventarji

AN.121 || Materjali u provvisti

AN.122 || Xogħol għaddej

AN.1221 || Xogħol għaddej fuq assi bijoloġiċi kkultivati

AN.1222 || Xogħol għaddej ieħor

AN.123 || Oġġetti lesti

AN.124 || Inventarji militari

AN.125 || Oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid

AN.13 || Oġġetti ta' valur

AN.131 || Metalli u ħaġar prezzjuż

AN.132 || Antikitajiet u oġġetti oħra tal-arti

AN.133 || Oġġetti oħra ta' valur

AN.2 || Assi mhux finanzjarji u mhux manifatturati

AN.21 || Riżorsi naturali

AN.211 || Art

AN.2111 || Art li fuqha jinsabu binjiet u strutturi oħra

AN.2112 || Art ikkultivata

AN.2113 || Art rikreattiva u ilma tal-wiċċ assoċjat

AN.2119 || Art oħra u ilma tal-wiċċ assoċjat

AN.212 || Riservi minerali u tal-enerġija

AN.213 || Riżorsi bioloġiċi mhux ikkultivati

AN.214 || Riżorsi tal-ilma

AN.215 || Riżorsi naturali oħra

AN.2151 || Spettra tar-radju

AN.2159 || Oħrajn

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

AN.221 || Kirjiet operattivi li jistgħu jitqiegħdu fis-suq

AN.222 || Permessi għall-użu tar-riżorsi naturali

AN.223 || Permessi biex isiru attivitajiet speċifiċi

AN.224 || Intitolament għal prodotti u servizzi futuri fuq bażi esklussiva

AN.23 || Xiri nieqes il-bejgħ tal-valur tat-twillija u l-assi tal-marketing

AF || ASSI FINANZJARJI[2] (AF.1 + AF.2 + AF.3 + AF.4 + AF.5 + AF.6 + AF.7 + AF.8)

AF.1 || Deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni (SDRs)

AF.11 || Deheb monetarju

AF.12 || Drittijiet speċjali ta’ prelevazzjoni (SDR)

AF.2 || Valuta u depożiti

AF.21 || Valuta

AF.22 || Depożiti trasferibbli

AF.29 || Depożiti oħrajn

AF.3 || Titoli tad-dejn

AF.31 || Għal żmien qasir

AF.32 || Fit-tul

AF.4 || Self

AF.41 || Għal żmien qasir

AF.42 || Fit-tul

AF.5 || Ishma azzjonarji u ishma/unitajiet ta' fondi ta' investimentt

AF.51 || Interess

AF.511 || Ishma kkwotati

AF.512 || Ishma mhux ikkwotati

AF.519 || Interess ieħor

AF.52 || Ishma jew unitajiet tal-fond tal-investiment

AF.521 || Ishma jew unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus

AF.529 || Ishma jew unitajiet oħra tal-fond tal-investiment

AF.6 || Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u garanziji standardizzati

AF.61 || Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja

AF.62 || Drittijiet ta' assikurazzjoni fuq il-ħajja u pagamenti dovuti ta' kull sena

AF.63 || Drittijiet tal-pensjoni

AF.64 || Talbiet ta' fondi tal-pensjoni fuq maniġers ta' pensjonijiet

AF.65 || Drittijiet ta' benefiċċji mhux tal-pensjoni

AF.66 || Provvedimenti għal sejħiet taħt titoli standardizzati

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati

AF.71 || Derivattivi finanzjarji

AF.72 || Opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli

AF.81 || Krediti u pagamenti antiċipati kummerċjali

AF.89 || Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli, bl-esklużjoni tal-krediti u pagamenti antiċipati kummerċjali

STIMA TAL-ENTRATI FIL-KARTI TAL-BILANĊ

PRINĊIPJI ĠENERALI TAL-ISTIMA

7.33       Kull entrata fil-karta tal-bilanċ tiġi vvalutata bħallikieku qed tiġi akkwistata fid-data li l-karta tal-bilanċ hija relatata magħha. L-assi u l-passiv jiġu vvalutati fil-prezzijiet tas-suq fid-data tal-karta tal-bilanċ.

7.34       Il-valuri rreġistrati għandhom jirriflettu l-prezzijiet osservati fis-suq fid-data tal-karta tal-bilanċ. Meta ma jiġux osservati prezzijiet tas-suq, li jista' jkun il-każ jekk ikun hemm suq imma ma jkunux ġew mibjugħa assi fih riċentement, l-estimi għandhom isiru mill-prezz li kieku jkun hemm jekk l-assi jiġu akkwistati fis-suq fid-data tal-karta tal-bilanċ.

7.35       Il-prezzijiet tas-suq normalment ikunu disponibbli għal ħafna mill-assi u l-passiv finanzjarji, tal-proprjetà immobbli eżistenti (binijiet u strutturi oħra flimkien mal-art li tinsab taħthom), tagħmir tat-trasport eżistenti, uċuħ tar-raba' u bhejjem, kif ukoll għall-assi fissi manifatturati ġodda u inventarji.

7.36       L-assi mhux finanzjarji manifatturati fuq il-kont proprju għandhom jiġu vvalutati fil-prezzijiet bażiċi jew, jekk dawn ma jkunux disponibbli, bil-prezzijiet bażiċi ta' prodotti simili, jew jekk dan ma jkunx possibbli, bil-kost tagħhom.

7.37       Barra mill-prezzijiet tas-suq osservati, l-estimi bbażati fuq il-prezzijiet osservati jew l-ispejjeż imġarrba, il-valuri tal-assi mhux finanzjarji jistgħu jiġu stmati bi:

a)      ir-rivalutazzjoni u l-akkumulazzjoni tal-akkwisti nieqes id-disponimenti matul il-ħajjiet tal-assi; jew

b)      il-valur preżenti, jiġifieri l-valur skontat, tal-benefiċċji ekonomiċi futuri.

7.38       Il-valutazzjoni tas-suq hija l-prinċipju ewlieni għall-valutazzjoni tal-pożizzjonijiet (u t-tranżazzjonijiet) fl-istrumenti finanzjarji. L-istrumenti finanzjarji huma identiċi għall-klejms finanzjarji. Huma assi finanzjarji li għandhom passiv korrispondenti. Il-valur tas-suq huwa dawk li bih l-assi finanzjarji jiġu akkwistati jew ċeduti, bejn partijiet volontarji, fuq il-bażi tal-kunsiderazzjonijiet kummerċjali biss, u esklużi l-kummissjonijiet, il-miżati u t-taxxi. Fid-determinazzjoni tal-valuri tas-suq, il-partijiet kummerċjali għandhom iqisu wkoll l-imgħax dovut.

7.39       Il-valwazzjoni nominali tirrifletti s-somma tal-fondi li kienu tressqu oriġinarjament, flimkien ma' kull avvanz sussegwenti, nieqes il-pagamenti li jkunu saru, flimkien ma' kwalunkwe imgħax dovut. Il-valur nominali mhuwiex l-istess bħall-valur superfiċjali.

a)      Il-valur nominali fil-valuta domestika ta' strument finanzjarju denominat f'valuta barranija jinkludi l-qligħ jew it-telf mill-assi li jirriżultaw minn movimenti fir-rati tal-kambju.

Il-valur tal-istrumenti finanzjarji denominati f'valuti barranin għandu jiġi konvertit fil-valuta nazzjonali bir-rata tal-kambju tas-suq prevalenti fid-data li magħha tirrilata l-karta tal-bilanċ. Din ir-rata għandha tkun il-punt tan-nofs bejn ir-rati kurrenti tax-xiri u tal-bejgħ għat-tranżazzjonijiet tal-valuta.

b)      Għal strumenti finanzjarji bħat-titoli tad-dejn marbuta ma' indiċi dejjaq, il-valur nominali jista' jinkludi wkoll il-qligħ u t-telf mill-assi li jirriżultaw minn movimenti fl-indiċi.

c)      Fi kwalunkwe punt speċifiku ta' żmien, il-valur tas-suq ta' strument finanzjarju jista' jiddevja mill-valur nominali tiegħu minħabba rivalutazzjonijiet li jirriżultaw mill-bidliet fil-prezz tas-suq. Iċ-ċaqliq fil-prezzijiet tas-suq jirriżultaw mill-kundizzjonijiet tas-suq ġenerali, bħal bidliet fir-rata tal-imgħax tas-suq, ċirkostanzi speċifiċi, bħal bidliet fil-perċezzjoni tal-affidabbiltà ta' min ikun ħareġ titolu tad-dejn, u bidliet fil-likwidità tas-suq ġenerali u f'dak speċifiku tat-titolu tad-dejn.

d)      Għalhekk, l-ekwazzjoni bażika li ġejja tapplika għall-pożizzjonijiet:

Valur tas-suq = Valur nominali + Rivalutazzjonijiet mill-bidliet fil-prezz tas-suq.

7.40       Għal ċerti assi mhux finanzjarji l-prezz tal-akkwist inizjali rivalutat jonqos għal żero fil-ħajja prevista tal-ass. Il-valur ta' dan l-ass, fi kwalunkwe mument partikolari, jingħata mill-prezz tal-akkwist kurrenti tiegħu nieqes il-valur akkumulat ta' dan it-tnaqqis. Il-biċċa l-kbira tal-assi fissi jistgħu jiġu rreġistrati fil-karti tal-bilanċ bil-prezzijiet tax-xerrejja kurrenti imnaqqsa għall-konsum akkumulat tal-kapital fiss; dan huwa magħruf bħala l-kost nett tas-sostituzzjoni. Is-somma tal-valuri mnaqqsa tal-assi fissi kollha li għadhom qed jintużaw hi deskritta bħala l-istokk kapitali nett. L-istokk kapitali gross jinkludi l-valuri tal-konsum akkumulat tal-kapital fiss.

ASSI MHUX FINANZJARJI (AN)

ASSI MHUX FINANZJARJI MANIFATTURATI (AN.1)

Assi fissi (AN.11)

7.42       L-assi fissi jiġu rreġistrati bil-prezzijiet tas-suq jekk ikun possibbli (jew prezzijiet bażiċi fil-każ tal-produzzjoni tal-kont proprju ta' assi ġodda) jew, jekk dan ma jkunx possibbli, bil-prezzijiet tax-xerrejja fl-akkwist nieqes il-konsum akkumulat tal-kapital fiss. L-ispejjeż tax-xerrej għat-trasferiment tas-sjieda tal-assi fissi, imnaqqsa kif xieraq permezz tal-konsum tal-kapital fiss fil-perjodu li x-xerrej jistenna li jżomm l-ass ekonomiku, huma inklużi fil-valur tal-karta tal-bilanċ.

Prodotti tal-proprjetà intellettwali (AN.117)

7.43       L-esplorazzjoni u l-valutazzjoni minerali (il-kategorija AN.1172) għandha tiġi stmata jew fuq il-bażi tal-ammonti akkumulati mħallsa lill-unitajiet istituzzjonali li jagħmlu l-attivitajiet ta' esplorazzjoni u evalwazzjoni, jew fuq il-bażi tal-kostijiet imġarrba għall-esplorazzjoni mwettqa fuq il-kont proprju. Dik il-parti tal-esplorazzjoni mwettqa fil-passat li għadha ma ġietx kompletament imnaqqsa għandha tiġi stmata bil-prezzijiet u l-kostijiet tal-perjodu kurrenti.

7.44       L-oriġinali tal-prodotti tal-proprjetà intellettwali, bħas-softwer tal-kompjuter u x-xogħlijiet oriġinali tad-divertiment, tal-letteratura jew tal-arti, għandhom jiġu vvalutati bil-prezz tal-akkwist meta jitqiegħdu fis-suq. Il-valur inizjali jiġi stmat billi jingħaddu flimkien l-ispejjeż tal-produzzjoni tagħhom, rivalutati kif xieraq għall-prezzijiet tal-perjodu kurrenti. Jekk ma jkunx possibbli li jiġi stabbilit il-valur b'dan il-metodu, jiġi stmat il-valur preżenti tal-irċevuti futuri mistennija li jirriżultaw mill-użu tal-ass.

7.45       L-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda tal-assi mhux manifatturati minbarra l-art jidhru separatament fil-kont kapitali, u jiġu ttrattati bħala formazzjoni grossa tal-kapitali fiss, iżda fil-karti tal-bilanċ dawn l-ispejjeż jiddaħħlu fil-valur tal-ass li jkunu marbutin miegħu anki jekk l-ass ma jkunx manifatturat. Għalhekk, ma hemmx spejjeż tat-trasferiment tas-sjieda li jidhru separatament fil-karti tal-bilanċ. L-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda tal-assi finanzjarji jiġu ttrattati bħala konsum intermedju meta l-assi jiġu akkwistati minn korporazzjonijiet jew mill-gvern, bħala konsum finali meta l-assi jiġu akkwistati mill-unitajiet domestiċi u bħala esportazzjoni tas-servizzi meta l-assi jiġu akkwistati minn nonresidenti.

7.46       L-inventarji għandhom jiġu vvalutati bil-prezzijiet prevalenti fid-data li magħha tirrilata l-karta tal-bilanċ, u mhux bil-prezzijiet li bihom il-prodotti kienu stmati meta ddaħħlu fl-inventarji.

7.47       L-inventarji ta' materjali u provvisti jiġu vvalutati bil-prezzijiet tax-xerrejja, u l-inventarji tal-oġġetti lesti u tax-xogħol għaddej jiġu vvalutati bil-prezzijiet bażiċi. L-inventarji ta' oġġetti maħsuba għall-bejgħ mill-ġdid mingħajr ipproċessar addizzjonali mid-distributuri jiġu vvalutati bil-prezzijiet prevalenti fid-data li magħha tirrilata l-karta tal-bilanċ, bl-esklużjoni tal-ispejjeż tat-trasport imġarrba mill-bejjiegħa bl-ingrossa jew il-bejjiegħa bl-imnut Għall-inventarji tax-xogħol għaddej, il-valur tal-karta tal-bilanċ tal-għeluq jista' jkun stmat billi tiġi applikata l-frazzjoni tal-kost totali tal-produzzjoni mġarrba fl-aħħar tal-perjodu mal-prezz bażiku ta' prodott lest simili fid-data li magħha tirrilata l-karta tal-bilanċ. Jekk il-prezz bażiku tal-prodotti lesti mhux disponibbli, jista' jkun stmat mill-valur tal-kost tal-produzzjoni b'żieda għall-eċċess operattiv nett mistenni jew l-introjtu mħallat nett stmat.

7.48       L-uċuħ tar-raba' għall-użu waħdieni (ħlief l-injam) u l-bhejjem għat-tbiċċir jistgħu jkunu stmati b'referenza għall-prezzijiet ta' tali prodotti fis-swieq. Is-siġar għall-injam jiġu stmati billi jiġi skontat ir-rikavat futur tal-bejgħ tal-injam bil-prezzijiet kurrenti wara t-tnaqqis tal-kostijiet biex l-injam jinġieb għall-maturità, biex jinqatgħu s-siġar, eċċ.

Oġġetti ta' valur (AN.13)

7.49       L-oġġetti ta' valur bħal xogħlijiet tal-arti, antikitajiet, ġojjelli, ħaġar prezzjuż, deheb mhux monetarju u metalli oħrajn għandhom jiġu stmati bil-prezzijiet kurrenti. Jekk jeżistu swieq organizzati għal dawn l-assi, dawn għandhom jiġu vvalutati bil-prezzijiet attwali jew stmati li jġibu, minbarra l-miżati jew il-kummissjonijiet tal-aġenti, jekk jinbiegħu fis-suq fid-data li magħha tirrelata l-karta tal-bilanċ. Inkella, għandhom jiġu vvalutati bil-prezzijiet tal-akkwist, ivvalutati mill-ġdid għal-livell tal-prezz kurrenti.

ASSI MHUX FINANZJARJI U MHUX MANIFATTURATI (AN.2)

Riżorsi naturali (AN.21)

Art (AN.211)

7.50       Fil-karta tal-bilanċ l-art hi stmata bil-prezz kurrenti tagħha fis-suq. Kull nefqa fuq it-titjib tal-art titniżżel bħala formazzjoni grossa tal-kapital fiss u l-valur addizzjonali li tipprovdi jiġi eskluż mill-valur tal-art li jidher fil-karta tal-bilanċ u minflok jidher f'kategorija separata tal-assi għall-assi mhux finanzjarji manifatturati (AN.1123).

7.51       L-art tiġi vvalutata bil-prezz stmat miksub jekk tinbiegħ fis-suq, inkluż l-ispejjeż involuti fit-trasferiment tas-sjieda għal bejgħ fil-futur. Meta jseħħ trasferiment, jitniżżel konvenzjonalment bħala formazzjoni grossa tal-kapital fiss u l-ispejjeż jiġu esklużi mill-valur tal-art AN.211 imniżżel fil-karta tal-bilanċ u minflok irreġistrat bħala ass f'AN.1123. Dan jitnaqqas għal żero bil-konsum tal-kapital fiss fil-perjodu li s-sid il-ġdid jistenna li juża l-art.

7.52       Jekk il-valur tal-art ma jistax jiġi sseparat minn dak tal-bini jew strutturi oħra li jinsabu fuqha, l-assi jridu jkunu kklassifikati flimkien fil-kategorija tal-ass li għandu l-ikbar valur.

Riservi minerali u tal-enerġija (AN.212)

7.53       Ir-riservi tad-depożiti minerali li jinsabu fuq jew taħt il-wiċċ tad-dinja li jistgħu jiġu sfruttati ekonomikament bit-teknoloġija kurrenti u l-prezzijiet relattivi jiġu stmati bil-valur preżenti ta' redditi netti previsti li jirriżultaw mill-isfruttament kummerċjali ta' dawk l-assi.

Assi naturali oħrajn (AN.213, AN.214 u AN.215)

7.54       Il-prezzijiet tas-suq osservati għar-riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati, ir-riżorsi tal-ilma u r-riżorsi naturali l-oħra aktarx li ma jkunux disponibbli, b'hekk normalment jiġu vvalutati fil-valur preżenti tar-redditi futuri mistennija minnhom.

Kuntratti, kirjiet u liċenzji (AN.22)

7.55 Definizzjoni: || Il-kuntratti, il-kirjiet u l-liċenzji jitniżżlu bħala assi meta l-kundizzjonijet li ġejjin jkunu sodisfatti: It-termini tal-kuntratt, il-kirja jew il-liċenzja jispeċifikaw prezz għall-użu ta' assi jew il-provvista ta' servizz li jvarja mill-prezz tas-suq prevalenti; u Parti waħda mill-kuntratt tista' tirrealizza d-differenza fil-prezz.

Il-kuntratti, il-kirjiet u l-liċenzji jistgħu jiġu vvalutati billi tittieħed informazzjoni tas-suq mit-trasferimenti tal-istrumenti li jagħtu d-drittijiet, jew jiġu stmati bħala l-valur preżenti tar-redditi futuri mistennija fid-data tal-karta tal-bilanċ imqabbla mas-sitwazzjoni meta jibda l-ftehim legali.

7.56       Il-kategorija tkopri assi li jistgħu jirriżultaw minn kirjiet operattivi negozjabbli, liċenzji għall-użu tar-riżorsi naturali, permessi biex isiru attivitajiet speċifiċi u intitolamenti għal prodotti u servizzi futuri fuq bażi esklussiva.

7.57       Il-valur tal-ass huwa daqs il-valur preżenti nett tad-differenza bejn il-prezz prevalenti u dak iffissat fil-ftehim. Jekk il-kundizzjonijiet l-oħra jibqgħu l-istess, dan jonqos hekk kif il-perjodu tal-ftehim jiskadi. Il-bidliet fil-valur tal-ass minħabba l-bidliet fil-prezz prevalenti jitniżżlu bħala qligħ u telf nominali mill-assi.

7.58       L-ass ta' kirjiet operattivi negozjabbli jitniżżlu biss bħala assi meta l-kerrej jeżerċita d-drittijiet tiegħu li jirrealizza d-differenza fil-prezz.

Ix-xiri nieqes il-bejgħ tat-twillija u l-assi tal-marketing (AN.23)

7.59       Il-valur fil-karta tal-bilanċ tal-valur tat-twillija u l-assi tal-marketing huwa d-differenza bejn l-prezz imħallas meta tinbiegħ unità istituzzjonali u l-valur irreġistrat għall-fondi tiegħu stess, irrivalutat għal kull tnaqqis sussegwenti billi l-valur inizjali jitniżżel bħala bidla oħra fil-volum (K.2). Ir-rata tat-tnaqqis tkun skont l-istandards kummerċjali tal-kontabilità.

7.60       L-assi tal-marketing jikkonsistu f'punti bħal ismijiet kummerċjali, mastheads, trejdmarks, logows u ismijiet tad-domains.

ASSI U PASSIV FINANZJARJI (AF)

7.61       L-assi u l-passiv finanzjarji bħala strumenti finanzjarji negozjabbli bħat-titoli tad-dejn, it-titoli tal-interess, l-ishma jew l-unitajiet tal-fond tal-investiment u derivattivi finanzjarji, jiġu vvalutati bil-valur tas-suq. L-istrumenti finanzjarji li ma jkunux negozjabbli jiġu vvalutati bil-valur nominali (ara l-paragrafi 7.38 u 7.39). Il-kontroparti tal-assi u l-passiv finanzjarji għandhom l-istess valuri fil-karta tal-bilanċ. Il-valuri għandhom jeskludu l-kummissjonijiet, il-miżati u t-taxxi. Il-kummissjonijiet, il-miżati u t-taxxi jitniżżlu bħala servizzi mogħtija fit-twettiq tat-tranżazzjonijiet.

Deheb monetarju u drittijiet speċjali ta' prelevazzjoni (AF.1)

7.62       Id-deheb monetarju (AF.11) għandu jiġi vvalutat bil-prezz stabbilit fis-swieq tad-deheb organizzati.

7.63       Il-valur tad-drittijiet speċjali tal-prelevazzjoni (SDRs - AF.12) jiġi ddeterminat kuljum mill-IMF u r-rati fir-rigward tal-valuti domestiċi jistgħu jinkisbu mis-swieq tal-kambju barrani.

Valuta u depożiti (AF.2)

7.64       Għall-valuta (karti u muniti - AF.21), l-istima hu l-valur nominali tal-valuta.

7.65       Għad-depożiti (AF.22, AF.29), il-valuri mniżżla fil-karta tal-bilanċ huma valuri nominali.

7.66       Il-flus u d-depożiti f'valuta barranija jiġu kkonvertiti f'valuta domestika fil-punt nofsani tad-differenza bejn ir-rati tal-kambju tal-offerta prevalenti fid-data tal-karta tal-bilanċ.

Titoli tad-dejn (AF.3)

7.67       It-titoli tad-dejn jitniżżlu bil-valur tas-suq.

7.68       It-titoli tad-dejn b'terminu qasir (AF.31) jiġu vvalutati bil-valur tas-suq. Jekk il-valuri tas-suq ma jkunux disponibbli, sakemm ma jkunx hemm kundizzjonijiet ta' inflazzjoni għolja jew rati ta' imgħax nominali għolja, il-valur tas-suq jista' jiġi approssimat mill-valur nominali għal:

a)      titoli tad-dejn b'terminu qasir maħruġa f'livell ugwali u

b)      titoli tad-dejn skontati b'terminu qasir.

7.69       It-titoli tad-dejn fit-tul (AF.32) jiġu vvalutati bil-valur tas-suq, kemm jekk ikunu bonds li fuqhom jitħallas l-imgħax regolarment kif ukoll jekk ikunu bonds skontati ħafna jew bonds zero-coupon li fuqhom jitħallas ftit li xejn imgħax.

Self (AF.4)

7.70       Il-valuri li għandhom jitniżżlu fil-karti tal-bilanċ tal-kredituri u wkoll tad-debituri huma l-valuri nominali irrispettivament minn jekk is-self huwiex produttiv jew mhux produttiv.

Interess u ishma jew unitajiet tal-fond tal-investiment (AF.5)

7.71       L-ishma kkwotati (AF.511) jiġu vvalutati bil-valuri tas-suq tagħhom. L-istess valur jiġi adottat kemm għan-naħa tal-assi kif ukoll għan-naħa tal-passiv, minkejja li l-ishma u l-interess l-ieħor mhumiex, legalment, passiv tal-emittent, iżda dritt tas-sjieda fil-valur tal-likwidazzjoni ta' korporazzjoni, fejn il-valur tal-likwidazzjoni ma jkunx magħruf minn qabel.

7.72       L-ishma kkwotati jiġu vvalutati bi prezz rappreżentattiv ta' nofs is-suq osservat fil-borża jew fi swieq finanzjarji organizzati oħra.

7.73       Il-valuri tal-ishma mhux ikkwotati (AF.512), li mhumiex regolarment negozjati fis-swieq organizzati, għandhom ikunu stmati b'referenza għal:

a)       il-valuri tal-ishma kkwotati meta jkun il-każ;

b)      il-valur tal-fondi proprji; jew

c)       il-profitti previsti jiġu skontati bl-applikazzjoni ta' prezz tas-suq xieraq għall-proporzjoni tal-gwadanji mal-gwadanji riċenti kkoreġuti tal-unità istituzzjonali.

Madankollu, dawn l-istimi għandhom jikkunsidraw id-differenzi bejn l-ishma kkwotati u mhux ikkwotati, b'mod speċjali l-likwidità tagħhom, u għandhom jikkunsidraw il-valur nett akkumulat matul il-ħajja tal-korporazzjoni u l-fergħa tagħha ta' negozju.

7.74       Il-metodu ta' stima applikat jiddependi fuq l-istatistika bażika disponibbli. Dan jista' jikkunsidra, pereżempju, id-dejta dwar l-attivitajiet ta' amalgamazzjoni li jinvolvu ishma mhux ikkwotati. Jekk il-valur tal-fondi proprji tal-korporazzjonijiet mhux ikkwotati jimxi b'mod simili, f'medja u fi proporzjon tal-kapital nominali tagħhom, għal dak ta' korporazzjonijiet simili b'ishma kkwotati, il-valur tal-karta tal-bilanċ jista' jiġi kkalkulat permezz ta' proporzjon. Dan il-proporzjon jqabbel il-valur tal-fondi proprji ta' korporazzjonijiet mhux ikkwotati ma' dak ta' korporazzjonijiet ikkwotati:

il-valur ta' ishma mhux ikkwotati = il-prezz tas-suq ta' ishma simili kkwotati × (il-fondi proprji ta' korporazzjonijiet mhux ikkwotati)/(il-fondi proprji ta' korporazzjonijiet simili kkwotati).

7.75       Il-proporzjon tal-prezz tas-sehem mal-fondi proprji jista' jvarja skont il-fergħa tan-negozju. B'hekk, preferibbilment jiġi kkalkulat il-prezz kurrenti tal-ishma mhux ikkwotati skont il-fergħa. Jista' jkun hemm differenzi oħra bejn il-korporazzjonijiet ikkwotati u mhux ikkwotati, li jistgħu jkollhom effett fuq il-metodu tal-istima.

7.76       Interess ieħor (AF.519) huwa interess li mhux fil-forma ta' titoli. Jista' jinkludi interess fi kważi korporazzjonijiet (bħal fergħat, kumpaniji fiduċjarji, kumpanija b'responsabbiltà limitata u sħubiji oħra), korporazzjonijiet pubbliċi, fondi mhux inkorporati u unitajiet nozzjonali (inkluż unitajiet residenti nozzjonali maħluqa biex jirriflettu s-sjieda nonresidenti ta' proprjetà immobbli u riżorsi naturali). Is-sjieda ta' organizzazzjonijiet internazzjonali mhux fl-għamla ta' ishma hija kklassifikata bħal interess ieħor.

7.77       L-interess l-ieħor ta' kważi korporazzjonijiet tiġi vvalutata skont il-fondi proprji tagħhom billi l-valur nett tagħhom ikun konvenzjonalment żero. Għal unitajiet oħrajn, għandu jittieħed il-metodu ta' valutazzjoni l-iktar xieraq minn fost il-metodi użati għal ishma mhux ikkwotati.

7.78       Il-korporazzjonijiet li joħorġu ishma jew unitajiet jistgħu addizzjonalment ikollhom interess ieħor.

7.79       L-ishma jew l-unitajiet tal-fondi tal-investiment (AF.52) jiġu vvalutati bil-valur tas-suq jekk ikunu kkwotati. Jekk ma jkunux ikkwotati, il-valur tas-suq jista' jiġi stmat kif deskritt għall-ishma mhux ikkwotati. Jekk ikunu jistgħu jinfdew mill-fond innifsu jiġu vvalutati bil-valur tal-fidi tagħhom.

Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati (AF.6)

7.80       L-ammonti mniżżla għar-riżervi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja (AF.61) jkopru primjums imħallsa iżda mhux iggwadanjati flimkien mal-ammonti mwarrba għal klejms pendenti. Dawn tal-aħħar jirrappreżentaw il-valur preżenti tal-ammonti li mistennija jitħallsu għar-riżoluzzjoni tal-klejms, inkluż klejms ikkontestati u allokazzjoni għal klejms biex ikopru inċidenti li ġraw diġà iżda għadhom ma ġewx irrappurtati.

7.81       L-ammonti mniżżla għall-assigurazzjoni tal-ħajja u l-intitolamenti ta' kull sena (AF.62) jirrappreżentaw ir-riżervi meħtieġa biex ikopru l-klejms futuri mistennija kollha.

7.82       L-ammonti mniżżla għall-intitolamenti tal-pensjoni (AF.63) jiddependu fuq it-tip ta' skema tal-pensjoni.

7.83       Fi skema tal-pensjoni ta' benefiċċju definit, il-livell tal-benefiċċji tal-pensjoni mwiegħda lil impjegati parteċipanti jiġi determinat b'formola miftiehma minn qabel. Il-passiv ta' skema tal-pensjoni ta' benefiċċju definit ikun daqs il-valur preżenti tal-benefiċċji mwiegħda.

7.84       Fi skema ta' kontribuzzjoni definita, il-benefiċċji mħallsa jiddependu mir-rendiment tal-assi akkwistati mill-iskema tal-pensjoni. Il-passiv ta' skema b'kontribuzzjoni definita hu l-valur tas-suq kurrenti tal-assi tal-fond. Il-valur nett tal-fondi jkun dejjem żero.

7.85       Il-valur imniżżel għall-provvedimenti għal sejħiet taħt garanziji standardizzati (AF.66) huwa l-livell mistenni ta' klejms nieqes il-valur ta' kull irkupru mistenni.

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati (AF.7)

7.86       Id-derivattivi finanzjarji (AF.71) għandhom ikunu inkluzi fil-karti tal-bilanċ bil-valur tas-suq tagħhom. Jekk id-dejta tal-prezzijiet tas-suq ma tkunx disponibbli, pereżempju fil-każ ta' opzjonijiet barra mill-borża, dawn għandhom jiġu vvalutati fl-ammont meħtieġ għall-akkwist jew il-kumpens tal-kuntratt jew l-ammont tal-primjum pagabbli.

7.87       Għall-opzjonijiet, jitqies li l-emittent ġarrab passiv kontroparti li jirrappreżenta l-ispiża tax-xiri tad-drittijet tad-detentur tal-opzjoni.

7.88       Il-valur tas-suq tal-opzjonijiet u kuntratti bil-quddiem jista' jvarja bejn pożizzjonijiet pożittivi (assi) u negattivi (passiv) skont il-movimenti tal-prezz tal-istrumenti sottostanti u għalhekk jista' jvarja bejn assi u passiv għall-emittenti u d-detenturi. Xi opzjonijiet u kuntratti bil-quddiem joperaw fuq ħlasijiet ta' marġni b'likwidazzjoni kuljum tal-profitti jew it-telf; f'dawn il-każijiet, il-valur tal-karta tal-bilanċ ikun żero.

7.89       L-opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati (AF.72) jiġu vvalutati b'referenza għall-valur ġust tal-interess mogħti. Il-valur ġust jitkejjel fid-data tal-għotja bil-valur tas-suq ta' opzjonijiet negozjati ekwivalenti jew, jekk ma jkunx disponibbli, permezz ta' mudell tal-ipprezzar tal-opzjonijiet.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8)

7.90       Il-krediti u l-avvanzi kummerċjali (AF.81) u kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.89), li jirriżultaw minħabba differenzi ta' ħin bejn it-tranżazzjonijiet distributtivi, bħal taxxi, kontribuzzjonijiet soċjali, dividendi, kirjiet, pagi u salarji, u tranżazzjonijiet finanzjari, jiġu vvalutati, għall-kredituri u wkoll għad-debituri, bil-valur nominali. Kull ammont ta' taxxi u kontribuzzjonijiet soċjali pagabbli taħt AF.89 għandu jeskludi l-ammonti li aktarx ma jinġabrux billi jirrappreżentaw klejm tal-gvern mingħajr valur.

KARTI TAL-BILANĊ FINANZJARJI

7.91       Il-karta tal-bilanċ finanzjarja turi, fuq ix-xelluq tagħha, l-assi finanzjarji u, fuq il-lemin tagħha, il-passiv. L-entrata saldatorja tal-karta tal-bilanċ finanzjarja hi l-assi finanzjarji netti (BF.90).

7.92       Il-karta tal-bilanċ finanzjarja ta' settur jew subsettur residenti tista' tkun konsolidata jew mhux konsolidata. Il-karta tal-bilanċ finanzjarja mhux ikkonsolidata turi l-assi u l-passiv finanzjarji kollha tal-unitajiet istituzzjonali kklassifikati fis-settur jew is-subsettur, inklużi dawk fejn jinżamm l-ass jew il-passiv korrispondenti f'dak is-settur jew is-subsettur. Il-karta tal-bilanċ finanzjarja kkonsolidata telimina l-assi u l-passiv finanzjarji li għandhom kontropartijiet fl-istess settur jew subsettur. Il-karta tal-bilanċ finanzjarja tal-bqija tad-dinja tiġi kkonsolidata b'definizzjoni. Bħala regola, l-entrati tal-kontabilità fis-Sistema ma jiġux ikkonsolidati. Għalhekk, il-karta tal-bilanċ finanzjarja ta' settur jew subsettur residenti għandha tiġi ppreżentata fuq bażi mhux ikkonsolidata.

7.93       Il-karta tal-bilanċ finanzjarja skont id-debitur/kreditur hija estensjoni tal-karta tal-bilanċ finanzjarja, li turi wkoll tqassim tal-assi finanzjarji skont is-settur tad-debitur u tqassim tal-passiv skont is-settur tal-kreditur. B'hekk, tipprovdi informazzjoni dwar ir-relazzjonijiet bejn id-debitur u l-kreditur u hija konsistenti mal-kont finanzjarju skont id-debitur/kreditur.

ENTRATI TA' MEMORANDUM

7.94       Sabiex jidhru entrati ta' interess analitiku iktar speċjalizzat għal setturi partikolari, għandhom ikunu inklużi żewġ entrati ta' memorandum bħala punti ta' appoġġ fil-karti tal-bilanċ:

a)      prodotti dewwiema tal-konsumatur (AN.m)

b)      investiment dirett barrani (AF.m1);

c)      self mhux produttiv (AF.m2)

Prodotti dewwiema tal-konsumatur (AN.m)

7.95. Definizzjoni: || Il-prodotti dewwiema tal-konsumatur huma oġġetti dewwiema użati minn unitajiet domestiċi ripetutament matul perjodi ta' żmien ta' iktar minn sena għall-konsum aħħari. Dawn huma inklużi fil-karti tal-bilanċ bħala entrati ta' memorandum. Jiġu esklużi mill-karta tal-bilanċ ewlenija billi jitniżżlu bħala użi fis-settur tal-Unitajiet domestiċi tal-kont tal-użu tal-introjtu bħala kkunsmati fil-perjodu tal-kont, u mhux jiġu kkunsmati gradwalment.

7.96       L-istokks tal-prodotti dewwiema tal-konsumatur miżmuma mill-unitajiet domestiċi bħala konsumaturi finali – tagħmir tat-trasport (AN1131) u makkinarju u tagħmir ieħor (AN1139) – għandhom jiġu vvalutati bil-prezzijiet tas-suq fl-entrata tal-memorandum, netti mill-kostijiet akkumulati ekwivalenti għall-konsum tal-kapital fiss. Fil-Kapitolu 23 hemm lista sħiħa tas-sottogruppi u l-oġġetti dewwiema tal-konsumatur.

7.97       Il-prodotti dewwiema, bħall-vetturi, jistgħu jiġu kklassifikati bħala assi fissi jew bħala oġġetti dewwiema tal-konsumatur skont il-klassifikazzjoni tas-settur tas-sid u l-iskop li għalih jintużaw. Pereżempju, vettura tista' tintuża parzjalment minn kważi korporazzjoni għall-produzzjoni u parzjalment minn unità domestika għall-konsum finali. Il-valuri fil-karta tal-bilanċ għas-settur tal-korporazzjonijiet mhux finanzjarji (S.11) għandhom jirriflettu l-proporzjoni tal-użu li hu attribwit għall-kważi korporazzjoni. Jeżisti eżempju simili għas-settur tal-impjegaturi (li jinkludu ħaddiema b'kont proprju) (S.141+S.142). Il-proporzjon attribwit lis-settur tal-Unitajiet domestiċi (S.14) bħala konsumaturi finali għandu jitniżżel fl-entrata tal-memorandum, nett mill-ispejjeż akkumulati ekwivalenti għall-konsum tal-kapital fiss.

Investiment dirett barrani (AF.m1)

7.98       L-assi u l-passiv finanzjarji li jikkostitwixxu investiment dirett għandhom jiġu rreġistrati skont in-natura tal-investiment fil-kategoriji tas-self (AF.4), interess u unitajiet/ishma tal-fond tal-investiment (AF.5) jew kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8). L-ammont tal-investiment dirett inkluż fi ħdan kull waħda minn dawn il-kategoriji għandhom ikunu rreġistrati separatement bħala entrata ta' memorandum.

Self mhux produttiv (AF.m2)

7.99       Il-self jitniżżel fil-karta tal-bilanċ bil-valur nominali.

7.100     Ċertu self li għal xi żmien id-debituri ma jkunux ħallsu l-ammonti dovuti jiġi inkluż bħala entrata tal-memorandum fil-karta tal-bilanċ tal-kreditur. Dan is-self jissejjaħ self mhux produttiv.

7.101. Definizzjoni: || Self ma jkunx produttiv meta (a) il-ħlasijiet tal-interess jew il-prinċipal ikunu ttardjaw b'90 jum jew iktar mid-data meta kienu dovuti; (b) l-imgħax pagabbli ta' 90 jum jew iktar ikun ġie kapitalizzat, irrifinanzjat jew ittardjat bi ftehim, jew (c) il-ħlasijiet ikunu ttardjaw b'inqas minn 90 jum iżda jkun hemm raġunijiet tajba oħrajn (bħal rikjesta ta' falliment minn debitur) biex wieħed jiddubita li l-ħlasijiet se jsiru bis-sħiħ.

7.102     Din id-definizzjoni ta' self mhux produttiv għandha tiġi interpretata li tqis il-konvenzjonijiet nazzjonali ta' meta self jitqies li ma jkunx produttiv. Ladarba self jiġi kklassfikat bħala mhux produttiv, is-self (jew kull self alternattiv) għandu jibqa' kklassifikat hekk sakemm jaslu l-ħlasijiet jew sakemm il-prinċipal fuq dan is-self jew self sussegwenti li jissostitwixxi l-oriġinali jiġi kkanċellat.

7.103     Għal self mhux produttiv jinħtieġu żewġ entrati tal-memorandum:

a)      il-valur nominali ta' dan is-self, kif imniżżel fil-karta tal-bilanċ ewlenija; u

b)      il-valur ekwivalenti tas-suq ta' dan is-self.

7.104     L-eqreb approssimazzjoni għall-valur ekwivalenti tas-suq huwa l-valur ġust, li huwa 'l-valur li japprossima l-valur li jirriżulta minn tranżazzjoni tas-suq bejn żewġ partijiet'. Il-valur ġust jista' jiġi stabbilit bit-tranżazzjonijiet fi strumenti komparabbli, jew bl-użu tal-valur prezenti skontat tal-flussi tal-kapital; li jista' jkun disponibbli mill-karta tal-bilanċ tal-kreditur. Fin-nuqqas tad-dejta tal-valur ġust, il-punt tal-memorandum ikollu juża t-tieni l-aħjar metodu u juri l-valur nominali nieqes it-telf mistenni tas-self.

Reġistrazzjoni tas-self mhux produttiv

7.105     Is-self mhux produttiv tal-amministrazzjoni pubblika u s-setturi tal-korporazzjonijiet finanzjarji għandu jitniżżel bħala entrati tal-memorandum , flimkien ma' setturi oħra li jkollhom ammonti sinifikattivi. Jekk sinifikattiv, is-self lil jew mill-bqija tad-dinja, jitniżżel wkoll bħala entrati tal-memorandum.

7.106     It-tabella li ġejja tiddeskrivi l-pożizzjonijiet u l-flussi li jitniżżlu għal self mhux produttiv biex tintwera stampa iktar sħiħa tal-istokks, it-tranżazzjonijiet, ir-riklassfikazzjonijiet u l-kanċellazzjonijiet.

7.107     L-eżempju juri ammont pendenti ta' self b'valur nominali ta' 1000 f't-1, li minnhom 500 huma produttivi u 500 mhumiex. Il-parti l-kbira tas-self mhux produttiv, 400, hija koperta minn provvedimenti kontra t-telf tas-self, filwaqt li 100 mhumiex. It-tieni parti tat-tabella tipprovdi informazzjoni supplimentari dettaljata dwar il-valur ekwivalenti tas-suq tas-self mhux produttiv. Dan jiġi derivat bħala d-differenza bejn il-valur nominali u l-provvedimenti kontra t-telf tas-self. F't-1, dan jiġi meqjus li hu 375. Fil-perjodu minn t-1 għal t, il-partijiet mis-self jiġu riklassifikati minn 'produttiv' jew 'għad mhux koperti' għal 'mhux produttivi' jew viċe versa, jew ikkanċellati. Il-flussi jidhru fil-kolonni korrispondenti tat-tabella. Għall-provvedimenti kontra t-telf tas-self, il-valuri nominali u l-valuri ekwivalenti tas-suq jiġu ppreżentati wkoll.

7.108     L-evalwazzjonijiet tal-provvedimenti kontra t-telf tas-self għandhom isiru fil-qafas tal-istandards tal-kontabilità, l-istatus legali u r-regoli tat-tassazzjoni applikabbli lill-unitajiet, li jistgħu jwasslu għal riżultati pjuttost eteroġenji f'termini tal-ammonti u t-tul tal-provvedimenti kontra t-telf tas-self. Dan jagħmilha diffiċli biex jitniżżel self bla mhux produttiv fil-kontijiet prinċipali u minħabba f'hekk jitniżżlu bħala entrata tal-memorandum. Huwa preferibbli minflok li jingħataw il-valuri ekwivalenti tas-suq bħala entrati tal-memorandum flimkien mal-valuri nominali tas-self, produttiv u mhux produttiv.

Reġistrazzjoni tas-self mhux produttiv

Kapitolu 7 Anness 7.1

Definizzjoni ta' kull kategorija ta' assi

Klassifikazzjoni ta' assi || Definizzjonijiet

ASSI MHUX FINANZJARJI (AN) || Oġġetti mhux finanzjarji li d-drittijiet tas-sjieda tagħhom jiġu infurzati minn unitajiet istituzzjonali, individwalment jew kollettivament, u li s-sidien tagħhom jistgħu jiksbu benefiċċji ekonomiċi billi jżommuhom, jużawhom jew iħallu lil oħrajn jużawhom fuq perjodu ta' żmien. Jikkonsistu f'assi fissi, inventarji, oġġetti ta' valur, kostruzzjonijet tas-soċjetà u prodotti tal-proprjetà intellettwali.

Assi mhux finanzjarji manifatturati (AN.1) || Assi mhux finanzjarji li huma outputs mill-proċessi tal-produzzjoni. L-assi manifatturati mhux finanzjarji jikkonsistu f'assi fissi, inventarji u oġġetti ta' valur, kif definit hawn taħt.

Assi fissi (AN.11) || Assi manifatturati mhux finanzjarji li jintużaw ripetutament jew kontinwament fil-proċessi tal-produzzjoni għal iktar minn sena; L-assi fissi li jikkonsistu f'abitazzjonijiet; binijiet u strutturi oħra; makkinarju u tagħmir, sistemi tal-armi, riżorsi bijoloġiċi kkultivati, u prodotti tal-proprjetà intellettwali, kif definit hawn taħt.

Abitazzjonijiet (AN.111) || Il-bini li jintuża kollu kemm hu jew primarjament bħala residenzi, inkluż kull struttura assoċjata, bħal pereżempju garaxxijiet, u strutturi installati b'mod permanenti fir-residenzi. Dgħajjes użati bħala djar, barkuni, djar mobbli u karavans użati bħala residenzi prinċipali tal-unitajiet domestiċi huma wkoll inklużi, kif ukoll monumenti pubbliċi (ara AN.1121) identifikati primarjament bħala abitazzjonijiet. Huma inklużi wkoll l-ispejjeż tat-tindif u l-preparazzjoni tas-sit. Eżempji jinkludu binjiet residenzjali, bħal pereżempju binjiet b'akkomodazzjoni waħda jew tnejn u binjiet residenzjali oħra għall-okkupanza mhux għal ftit żmien. L-abitazzjonijiet mhux kompleti huma inklużi sal-punt li l-utent finali jkun meqjuż li jkun ħa s-sjieda, minħabba li l-kostruzzjoni hi fuq il-kont proprju jew inkella kif ippruvata mill-eżistenza ta' kuntratt ta' bejgħ/xiri. L-abitazzjonijiet akkwistati għall-persunal militari huma inklużi għaliex jintużaw, l-istess bħall-abitazzjonijiet akkwistati minn unitajiet ċivili, għall-produzzjoni tas-servizzi tad-djar. Il-valur tal-abitazzjonijiet huwa nett mill-valur tal-art taħt l-abitazzjonijiet, li huwa inkluż f'Art (AN.211) jekk ikklassifikat separatament.

Binjiet u strutturi oħra (AN.112) || Binjiet u strutturi oħrajn jikkonsistu f'binjiet li mhux abitazzjonijiet, strutturi oħra u titjib tal-art, kif definit hawn taħt. Il-binjiet u strutturi mhux kompleti huma inklużi sal-punt li l-utent finali jkun meqjuż li jkun ħa s-sjieda, minħabba li l-kostruzzjoni hi fuq il-kont proprju jew inkella kif ippruvata mill-eżistenza ta' kuntratt ta' bejgħ/xiri. Il-binjiet u l-istrutturi akkwistati għal skopijiet militari huma inklużi. Il-valur ta' binjiet u strutturi oħra huwa nett mill-valur tal-art taħt l-abitazzjonijiet, li jiġi inkluż f'Art (AN.211) jekk ikklassifikat separatament.

Binjiet li mhux abitazzjonijiet (AN.1121) || Il-binjiet għajr akkomodazzjonijiet, inkluż strutturi, faċilitajiet u tagħmir li huma partijiet integrali mill-istrutturi u l-kostijiet tat-tindif u l-preparazzjoni tas-sit. Il-monumenti pubbliċi (ara AN.1122) identifikati primarjament bħala binjiet mhux residenzjali huma inklużi wkoll. Il-monumenti pubbliċi huma identifikabbli minħabba s-sinifikanza storika, nazzjonali, reġjonali, lokali reliġjuża jew simbolika partikolari. Jiġu deskritti bħala pubbliċi minħabba li jkunu aċċessibbli għall-pubbliku ġenerali u mhux minħabba li huma proprjetà tas-settur pubbliku. Il-viżitaturi normalment ikollhom iħallsu biex jidħlu fihom. Il-konsum ta' kapital fiss fuq monumenti ġodda, jew fuq titjib maġġuri lil monumenti eżistenti, għandu jiġi kkalkulat fuq l-assunzjoni ta' ħajjiet ta' servizz twal kif xieraq. Eżempji oħra ta' binjiet li mhux abitazzjonijiet jinkludu mħażen u binjiet industrijali, binjiet kummerċjali, binjiet għad-divertiment pubbliku, lukandi, ristoranti, binjiet għal skopijiet edukattivi, binjiet għal skopijiet ta' saħħa, eċċ.

Strutturi oħra (AN.1122) || Strutturi li mhumiex residenzjali, inkluż l-ispejjeż tat-toroq, tad-drenaġġi u t-tindif u l-preparazzjoni tas-sit. Inklużi wkoll huma monumenti pubbliċi mhux ikklassifikati bħala abitazzjonijiet jew binjiet li mhumiex abitazzjonijiet; xaftijiet, mini u strutturi oħra marbuta mal-minjieri tar-riżervi tal-minerali u l-enerġija; u l-bini ta' digi maħsuba biex itejbu l-art maġenbhom iżda li mhux integrali għalihom. Pereżempju, awtostradi, toroq, linji tal-ferroviji u runways tal-ajruplani; pontijiet, awtostradi elevati, mini u subways; mogħdijiet tal-ilma, portijiet, digi u xogħlijiet fl-ilma oħra; pajpijiet fuq distanzi twal, linji tal-komunikazzjoni u tal-enerġija; pajpjiet u kejbils lokali, xogħlijiet anċillari; bini għall-minjieri u l-manifattura; u kostruzzjonijiet għall-isport u r-rekreazzjoni.

Titjib tal-artijiet (AN.1123) || Il-valur tal-azzjonijiet li jwasslu għat-titjib kbir fil-kwantità, il-kwalità jew il-produttività tal-art, jew jipprevjenu d-deterjorament tagħha. Pereżempju, iż-żieda fil-valur tal-assi li jirriżultaw mit-tindif tal-art, il-contouring tal-art, il-ħolqien tal-bjar u l-watering holes. Tinkludi wkoll l-ispejjeż tat-trasferiment tas-sjieda tal-art li għad iridu jiġu kkanċellati.

Makkinarju u tagħmir (AN.113) || It-tagħmir tat-trasport, tagħmir tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) u makkinarju u tagħmir ieħor, kif definiti hawn taħt, għajr dawk akkwistati minn unitajiet domestiċi għall-konsum aħħari. Għodda li huma relattivament irħas u mixtrija b'rata relattivament stabbli, bħal pereżempju għodda tal-idejn, jistgħu jkunu esklużi. Huma esklużi wkoll il-makkinarju u t-tagħmir integrali għall-bini: dawn huma inklużi fl-abitazzjonijiet u l-bini mhux residenzjali. Il-makkinarju u t-tagħmir mhux komplut hu eskluż, sakemm mhumiex manifatturati għall-użu proprju, minħabba li l-utent finali hu meqjus li jieħu s-sjieda tagħhom biss malli jirċievi l-ass. Il-makkinarju u t-tagħmir għajr is-sistemi tal-armi akkwistati għal skopijiet militari huma inklużi. Il-makkinarju u t-tagħmir bħal vetturi, għamara, tagħmir tal-kċina, kompjuters, tagħmir tal-komunikazzjoni, eċċ. li jiġu akkwistati mill-unitajiet domestiċi għall-konsum finali ma jiġux ittrattati bħala ass. Madankollu huma inklużi minflok fl-entrata ta' memorandum ta' prodotti dewwiema tal-konsumatur fil-karta tal-bilanċ tal-unitajiet domestiċi. Dgħajjes użati bħala djar, barkuni, djar mobbli u karavans użati mill-unitajiet domestiċi bħala residenzi prinċipali huma inklużi fl-abitazzjonijiet.

Tagħmir tat-trasport (AN.1131) || Tagħmir għall-ġarr ta' persuni u oġġetti. Pereżempju prodotti li mhux parts inklużi fil-Klassifikazzjoni tal-Prodotti skont l-Attività 2008 (CPA 2008) diviżjoni 29: vetturi motorizzati, karrijiet u semi-karrijiet, u d-diviżjoni 30: tagħmir tat-trasport ieħor.

Tagħmir tal-ICT (AN.1132) || Tagħmir tat-teknoloġiji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT): tagħmir li juża kontrolli elettroniċi u l-komponenti elettroniċi użati fit-tagħmir. Pereżempju prodotti fil-grupp 261 tas-CPA 2008: tagħmir u bords elettroniċi, u 262 kompjuter u tagħmir periferali.

Makkinarju u tagħmir ieħor (AN.1139) || Il-makkinarju u t-tagħmir mhux ikklassifikat x'imkien ieħor. Pereżempju prodotti li mhux parts, l-installazzjoni, servizzi ta' tiswija u manutenzjoni inklużi fid-diviżjoni 26 tas-CPA 2008: prodotti tal-kompjuter, elettroniċi u ottiċi (ħlief il-gruppi 261 u 262), diviżjoni 27: tagħmir elettriku, diviżjoni 28: makkinarju u tagħmir n.e.c., diviżjoni 31: għamara, u diviżjoni 32: prodotti mmanifatturati oħra.

Sistemi tal-armi (AN.114) || Vetturi u tagħmir ieħor bħal vapuri tal-gwerra, sottomarini, inġenji tal-ajru militari, tankijiet, trasportaturi tal-missili u lanċaturi eċċ. Il-biċċa l-kbira tal-armi li jintużaw darba li jipprovdu jitniżżlu bħala inventarji militari (ara AN.124) iżda oħrajn, bħall-missili ballistiċi b'kapaċità distruttiva kbira, li jitqiesu li jipprovdu deterrenza kontinwa kontra l-aggressuri jiġu kklassifikati bħala assi fissi.

Riżorsi bijoloġiċi kkultivati (AN.115) || Bhejjem għat-tgħammir, għall-ħalib, għax-xogħol, eċċ. u vinji, meded ta' siġar tal-frott u pjantaġġuni oħra ta' siġar li jagħtu prodotti repetuttivi li huma taħt il-kontroll, responsabbiltà u ġestjoni diretta tal-unitajiet istituzzjonali, kif definit hawn taħt L-assi kkultivati mhux maturi huma esklużi sakemm mhumiex manifatturati għall-użu proprju.

Riżorsi f'għamla ta' annimali li jipproduċu prodotti ripetuti (AN.1151) || Annimali li t-tkabbir u r-riġenerazzjoni naturali tagħhom ikunu taħt il-kontroll, ir-responsabbiltà u l-ġestjoni diretta ta' unitajiet istituzzjonali. Dawn jinkludu stokks tat-tgħammir (inklużi l-ħut u tjur), bhejjem għall-ħalib, bhejjem għax-xogħol, ngħaġ jew annimali oħra użati għall-produzzjoni tas-suf u annimali użati għat-trasport, it-tlielaq jew id-divertiment.

Riżorsi f'għamla ta' siġar, uċuħ tar-raba' u pjanti li jipproduċu prodotti ripetuti (AN.1152) || Is-siġar (inklużi vinji u arbuxelli) ikkultivati għall-prodotti li jagħtu sena wara sena, inklużi dawk ikkultivati għall-frott u l-lewż, għal-linfa u r-reżina u għall-prodotti tal-qoxra u tal-weraq tas-siġra, li t-tkabbir u r-riġenerazzjoni naturali tagħhom ikunu taħt il-kontroll, ir-responsabbiltà u l-ġestjoni diretta ta' unitajiet istituzzjonali.

Prodotti tal-proprjetà intellettwali (AN.117) || Assi fissi li jikkonsistu fir-riżultati tar-riċerka u l-iżvilupp, l-esplorazzjoni u l-evalwazzjoni minerali, softwer u databases tal-kompjuter, divertiment, xogħlijiet oriġinali letterjarji jew artistiċi u assi fissi intanġibbli oħra, kif definit hawn taħt, maħsuba għall-użu ta' iktar minn sena.

Riċerka u żvilupp (AN.1171) || Jikkonsisti fil-valur tal-infiq fuq xogħol kreattiv li jsir fuq bażi sistematik sabiex jiżdied l-għarfien, inkluż l-għarfien tal-bniedem, tal-kultura u tas-soċjetà, u l-użu ta' dan l-għarfien sabiex jinħolqu applikazzjonijiet ġodda. Il-valur jiġi ddeterminat f'termini tal-benefiċċji ekonomiċi mistennija fil-futur. Sakemm il-valur jista' jiġi stmat b'mod raġonevoli, konvenzjonalment jiġi vvalutat bħala s-somma tal-ispejjeż, inkluż dawk ta' riċerka u żvilupp bla suċċess. Ir-riċerka u l-iżvilupp li ma jipprovdux benefiċċji lis-sid ma jiġux ikklassifikati bħala assi u minflok jitniżżlu bħala konsum intermedju.

Esplorazzjoni u valutazzjoni minerali (AN.1172) || Il-valur tal-infiq fuq l-esplorazzjoni għaż-żejt u l-gass naturali u għad-depożiti mhux taż-żejt u l-evalwazzjoni sussegwenti tas-sejbiet li jsiru. Dan l-infiq jinkludi l-kostijiet ta' qabel il-liċenzji, spejjeż ta' liċenzji u akkwisti, spejjeż ta' stima u l-kostijiet tat-titqib u t-taħfir bi prova reali, kif ukoll il-kostijiet ta' stħarriġ mill-ajru u stħarriġ ieħor, spejjeż tat-trasport, eċċ, imġarrba sabiex ikun possibbli li jitwettqu dawn it-testijiet.

Softwer tal-kompjuter (AN.11731) || Programmi tal-kompjuter, deskrizzjonijiet tal-programm u materjal ta' appoġġ għaż-żewġ sistemi u softwer ta' applikazzjonijiet. Huma inklużi l-iżvilupp inizjali u l-estensjonijiet sussegwenti tas-softwer kif ukoll l-akkwist ta' kopji li huma klassifikati bħala assi AN.11731.

Databases (AN.11732) || Fajls ta' dejta organizzati biex jippermettu l-aċċess u l-użu effettiv tad-dejta. Għal databases maħluqa esklussivament għall-użu proprju, il-valwazzjoni tiġi stmata skont l-ispejjeż, li għandhom jeskludu dawk għas-sistema tal-ġestjoni tad-database u l-akkwist tad-dejta.

Xogħlijiet oriġinali tad-divertiment, letterarji jew artistiċi (AN.1174) || Films oriġinali, reġistrazzjonijiet awdjo, manuskritti, tejps, mudelli, eċċ., li fuqhom huma rreġistrati jew inkorporati preżentazzjonijiet ta' drammi, programmi tar-radju u tat-televiżjoni, preżentazzjonijiet mużikali, avvenimenti sportivi, prodott letterarju u artistiku, eċċ. Ix-xogħlijiet li jsiru fuq il-kont proprju huma inklużi. F'ċerti każijiet, bħall-films, jista' jkun hemm iktar minn oriġinali waħda.

Prodotti oħra tal-proprjetà intellettwali (AN.1179) || Informazzjoni ġdida, għarfien speċjalizzat, eċċ., mhux ikklassifikati x'imkien ieħor, li l-użu tagħhom fil-produzzjoni hu ristrett għall-unitajiet li stabbilixxu d-drittijiet tas-sjieda fuqhom jew għall-unitajiet oħra liċenzjati minn dawn tal-aħħar.

Inventarji (AN.12) || L-assi manifatturati li jikkonsistu f'oġġetti u servizzi li nħolqu fil-perjodu kurrenti jew perjodu iktar bikri miżmuma għall-bejgħ, l-użu fil-produzzjoni jew użu ieħor f'data iktar tard. Dawn jikkonsistu f'materjali u provvisti, xogħol għaddej, oġġetti lesti u oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid, kif definit hawn taħt. L-inventarji kollha miżmuma mill-gvern, inkluż, iżda mhux limitati għal, inventarji ta' materjali strateġiċi, qamħ u komoditajiet oħra ta' importanza speċjali għan-nazzjon huma inklużi.

Materjali u provvisti (AN.121) || Oġġetti li l-proprjetarji tagħhom bi ħsiebhom jużawhom bħala inputs intermedji fil-proċessi tal-produzzjoni tagħhom stess u mhux biex jerġgħu jbigħuhom.

Xogħol għaddej (AN.122) || Oġġetti u servizzi li huma parzjalment kompluti iżda li mhumiex normalment mogħtija lill-unitajiet oħra mingħajr proċessar addizzjonali jew li mhumiex maturi u li l-proċess ta' produzzjoni tagħhom se jitkompla f'perjodu sussegwenti mill-istess produttur. Esklużi huma l-binjiet u l-istrutturi parzjalment kompluti li għalihom l-proprjetarju finali hu meqjus li jkun ħa s-sjieda, jew minħabba li l-produzzjoni hi għall-użu proprju jew inkella kif ppruvata mill-eżistenza ta' kuntratt ta' bejgħ/xiri. Il-kategorija AN.122 tikkonsisti f'xogħol għaddej fuq assi kkultivati u xogħol ieħor għaddej, kif definit hawn taħt.

Xogħol għaddej fuq assi bijoloġiċi kkultivati (AN.1221) || Il-bhejjem imrobbija għall-prodotti li jagħtu biss mal-qatla, bħal pereżempju tjur u ħut imrobbija kummerċjalment, siġar u veġetazzjoni oħra li jagħtu prodotti darba biss mad-distruzzjoni u assi kkultivati immaturi li jagħtu prodotti ripetuti.

Xogħol għaddej ieħor (AN.1222) || Oġġetti għajr assi kkultivati u servizzi li kienu parzjalment ipproċessati , manifatturati jew immuntati mill-produttur iżda li normalment ma jiġux mibjugħa, mibgħuta jew mogħtija lill-oħrajn mingħajr ipproċessar addizzjonali.

Oġġetti lesti (AN.123) || Oġġetti li huma lesti għall-bejgħ jew kunsinni mill-produttur.

Inventarji militari (AN.124) || Munizzjoni, missili, rockets, bombi u oġġetti oħra militari li jintużaw darba biss u li jitwasslu bl-armi jew is-sistemi tal-armi. Jeskludi xi tipi ta' missili b'kapaċità distruttiva ħafna (ara AN.114).

Oġġetti għall-bejgħ mill-ġdid (AN.125) || Oġġetti akkwistati minn impriżi, bħal pereżempju bejjiegħa bl-ingrossa u bl-imnut, għall-għan li jerġgħu jbigħuhom mingħajr ipproċessar addizzjonali (jiġifieri, mhux mibdula għajr billi jippreżentawhom f'modi li huma attraenti għall-klijent.

Oġġetti ta' valur (AN.13) || Assi manifatturati li mhumiex użati primarjament għall-produzzjoni jew il-konsum, li huma previsti li jiżdiedu fil-valur jew tal-inqas li ma jonqsux fil-valur reali, li ma jiddeterjorawx maż-żmien f'kundizzjonijiet normali u li jiġu akkwistati u miżmuma primarjament bħala ħażniet ta' valur. Oġġetti tal-valur jikkonsistu f'metalli u ħaġar prezzjuż, antikitajiet u xogħlijiet ta' arti u ta' valur oħra, kif definiti hawn taħt.

Metalli u ħaġar prezzjuż (AN.131) || Metalli u ħaġar prezzjuż li mhumiex miżmuma minn impriżi għall-użu bħala inputs fil-proċessi ta' produzzjoni.

Antikitajiet u xogħlijiet ta' arti oħra (AN.132) || Pitturi, skulturi, eċċ., rikonoxxuti bħala xogħlijiet ta' arti u antikitajiet.

Oġġetti oħra ta' valur (AN.133) || Oġġetti ta' valur mhux ikklassifikati x'imkien ieħor, bħal kollezzjonijiet u ġojjelli ta' valur kbir imsawra minn metalli u ħaġar prezzjuż.

Assi mhux finanzjarji mhux manifatturati (AN.2) || Assi mhux finanzjarji li jinħolqu b'modi li mhux proċessi ta' produzzjoni. Assi mhux manifatturati jikkonsistu f'riżorsi naturali, kuntratti, kirjiet u liċenzji u assi ta' twillija u marketing, kif definit hawn taħt.

Riżorsi naturali (AN.21) || Assi mhux manifatturati li jseħħu fin-natura u li fuqhom tista' tiġi nfurzata u trasferuta s-sjieda. L-assi ambjentali li fuqhom id-drittijiet tas-sjieda ma għandhomx, jew ma jistgħux, ikunu infurzati, bħall-ibħra miftuħa jew l-arja, huma esklużi. Jikkonsistu f'art, riżervi minerali u tal-enerġija, riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati, riżorsi tal-ilma u riżorsi naturali oħra, kif definit hawn taħt.

Art (AN.211) || L-art, inkluż il-kopertura tal-ħamrija u kull ilma tal-wiċċ assoċjat, li fuqhom huma infurzati d-drittijiet tas-sjieda. Eżkluzi huma l-binjiet u l-istrutturi oħra li jinsabu fuq l-art jew li jgħaddu minnha; ħxejjex ikkultivati, siġar u annimali; assi taħt il-livell tal-art; Ir-riżorsi bioloġiċi li mhumiex ikkultivati u r-riżorsi tal-ilma taħt l-art.

Riżervi minerali u tal-enerġija (AN.212) || Riżervi ppruvati ta' depożiti minerali li jinsabu fuq jew taħt is-superfiċje tal-art li huma ekonomikament sfrutabbli, minħabba t-teknoloġija u l-prezzijiet relattivi. Id-drittijiet tas-sjieda għall-assi taħt il-livell tal-art huma normalment separabbli minn dawk tal-art innifisha. Il-kategorija AN.212 tikkonsisti f'riżervi magħrufa ta' faħam, żejt, gass jew fjuwils oħra, metalli u minerali mhux metalliċi.

Riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati (AN.213) || Riżorsi ta' annimali, siġar, uċuħ tar-raba' u pjanti li jagħtu prodotti kemm darba u kemm ripetutament li fuqhom id-drittijiet tas-sjieda huma infurzati iżda li għalihom it-tkabbir u/jew ir-riġenerazzjoni naturali mhumiex taħt il-kontroll, ir-responsabbiltà u l-ġestjoni diretta tal-unitajiet istituzzjonali. Eżempji huma l-foresti verġni u s-sajd fi ħdan it-territorju tal-pajjiż. Dawk ir-riżorsi biss li huma attwalment, jew li x'aktarx se jkunu, sfrutabbli għall-għanijiet ekonomiċi għandhom ikunu inklużi.

Riżorsi tal-ilma (AN.214) || Akwiferi u riżorsi oħra ta' ilma ta' taħt l-art sal-punt li n-nuqqas tagħhom iwassal għall-infurzar tad-drittijiet tas-sjieda u/jew tal-użu, stima tas-suq u xi miżuri ta' kontroll ekonomiku.

Riżorsi naturali oħra (AF.215) || Dan ikopri l-ispettru tar-radju elettromanjetiku (AN.2151) u riżorsi naturali oħra (AN.2159) li mhux ikklassifikati mkien ieħor.

Spettra tar-radju (AN.2151) || L-ispettru elettromanjetiku. Il-kirjiet jew il-liċenzji biex jintuża l-ispettru jiġu kklassfikati post ieħor (AN.222) jekk jissodisfaw id-definizzjoni ta' ass.

Oħrajn (AN.2159) || Riżorsi natural oħra li mhux ikklassifikati post ieħor.

Kuntratti, kirjiet u liċenzji (AN.22) || Il-ftehimiet kuntrattwali biex isiru attivitajiet fejn il-ftehim jagħti benefiċċji ekonomiċi lid-detentur b'eċċess tal-miżati pagabbli u d-detentur jista' jirrealizza dawn il-benefiċċji legalment u prattikament. L-ass imniżżel f'AN.22 jirrappreżenta l-valur potenzjali realizzabbli tal-qligħ mill-assi meta l-prezz tas-suq għall-użu ta' ass jew provvediment ta' servizz jeċċedi l-prezz li jipprevala fil-kuntratt, il-kirja jew il-liċenzja, jew il-prezz li jinkiseb fl-assenza ta' kuntratt, kirja jew liċenzja. Il-kuntratti, il-kirjiet u l-liċenzji jikkonsistu f'assi li jistgħu jirriżultaw minn kirjiet operattivi negozjabbli, permessi għall-użu tar-riżorsi naturali, permessi biex isiru attivitajiet speċifiċi, u intitolamenti għal prodotti u servizzi futuri fuq bażi esklussiva.

Kirjiet operattivi negozjabbli (AN.221) || Drittijiet tal-proprjetà ta' parti terza marbuta ma' assi mhux finanzjarji li mhux riżorsi naturali, meta l-kirja tagħti benefiċċji ekonomiċi lid-detentur f'eċċess tal-miżati pagabbli u d-detentur jista' jirrealizza dawn il-benefiċċji legalment u prattikament, billi jittrasferihom. L-ass imniżżel f'AN.221 huwa l-valur lid-detentur tat-trasferiment tad-drittijiet li jintuża l-ass sottostanti, jiġifieri l-eċċess tal-prezz tat-trasferiment realizzabbli fuq l-ammont pagabbli lill-emittent tal-permess. Pereżempju meta kerrej f'bini jkollu kera fissa iżda r-rata tas-suq tal-kera tkun ogħla. Jekk il-kerrej ikun jista' jirrealizza d-differenza fil-prezz permezz ta' sullokazzjoni, f'dak il-każ id-drittijiet għar-realizzar tal-valur jirrappreżentaw ass ta' kirja operattiva negozjabbli.

Permessi għall-użu tar-riżorsi naturali (AN.222) || Liċenzji, permessi u kirjiet biex jintużaw riżorsi naturali għal żmien limitat li ma jużawx kompletament il-valur ekonomiku tal-ass, fejn il-ftehim jagħti benefiċċji ekonomiċi lid-detentur f'eċċess tal-miżati pagabbli u d-detentur jista' jirrealizza dawn il-benefiċċji legalment u prattikament, pereżempju billi jittrasferihom. Ir-riżorsa naturali tkompli titniżżel fuq il-karta tal-bilanċ tas-sid u ass separat, li jirrappreżenta l-valur lid-detentur tat-trasferiment tad-drittijiet tal-użu tar-riżorsa, hija rikonoxxuta bħala permess li jintużaw ir-riżorsi naturali. L-ass imniżżel huwa l-valur lid-detentur tat-trasferiment tad-drittijiet tal-użu, jiġifieri l-eċċess tal-prezz tat-trasferiment realizzabbli fuq l-ammont pagabbli lill-emittent tal-permess. Pereżempju meta kerrej f'bini jkollu kera fissa iżda r-rata tas-suq tal-kera tkun ogħla. Jekk il-kerrej ikun jista' jirrealizza d-differenza fil-prezz permezz ta' sub-letting, f'dak il-każ id-drittijiet għar-realizzar tal-valur jirrappreżentaw ass.

Permessi biex isiru attivitajiet speċifiċi (AN.223) || Il-permessi trasferibbli, minbarra għall-użu tar-riżorsi naturali jew l-użu ta' ass li jkun tal-emittent tal-permess, li jirristrinġu n-numru ta' unitajiet involuti f'attività u jippermettu lid-detenturi li jaqilgħu profitti ta' qrib il-monopolju. L-ass imniżżel huwa l-valur lid-detentur tat-trasferiment tad-drittijiet tal-użu, jiġifieri l-eċċess tal-prezz tat-trasferiment realizzabbli fuq l-ammont pagabbli lill-emittent tal-permess. Id-detentur tal-permess għandu jkun jista' legalment u prattikament jittrasferixxi d-drittijiet tal-permess lil parti terza.

Intitolament għal prodotti u servizzi futuri fuq bażi esklussiva (AN.224) || Drittjiet kuntrattwali trasferibbli għall-użu esklussiv ta' prodotti jew servizzi. Parti waħda jkollha kuntratt biex tixtri prodotti jew servizzi bi prezz fiss minn parti oħra u, legalment u prattikament, tkun tista' tittrasferixxi l-obbligu tal-parti l-oħra lil parti terza. Pereżempju l-valur trasferibbli ta' plejer tal-futbol taħt kuntratt ma' klabb tal-futbol u l-valur trasferibbli tad-drittijiet esklussivi tal-pubblikazzjoni ta' xogħlijiet litterarji jew mużikali. L-ass imniżżel f'AN.224 huwa l-valur lid-detentur tat-trasferiment tal-intitolament.

Xiri nieqes il-bejgħ tal-assi tat-twillija u tal-marketing (AN.23) || Id-differenza bejn il-valur imħallas għal unità istituzzjonali bħala negozju avvjat u s-somma tal-assi tagħha mingħajr is-somma tal-passiv tagħha, li minnhom kull entrata kienet identifikata u stmata separatament. B'hekk, il-valur tat-twillija, jinkludi dak kollu li hu ta' benefiċċju fit-tul li ma kienx identifikat bħala ass, kif ukoll il-valur tal-fatt li l-grupp ta' assi jintuża konġuntament u mhuwiex sempliċiment kollezzjoni ta' assi separabbli. Il-kategorija AN.23 tinkludi wkoll assi identifikati tal-marketing bħal ditti, mastheads, trejdmarkds, logows u ismijiet tad-domains meta jinbiegħu individwalment u separatament minn korporazzjoni sħiħa.

ASSI U PASSIV FINANZJARJI (AF.) || l-assi finanzjari (AF) huma assi ekonomiċi, li jinkludu l-klejms finanzjarji u l-komponent f'ingotti tad-deheb tad-deheb monetarju. L-assi finanzjarji huma mħażen ta' valur li jirrappreżentaw il-benefiċċji dovuti lis-sid ekonomiku billi jżommhom għal perjodu ta' żmien. Huma mezz biex il-valur jiġi trasferit minn perjodu ta' kontabilità wieħed għall-ieħor. Il-benefiċċji jew is-serje ta' benefiċċji jiġu skambjati permezz ta' ħlas. Il-mezzi ta' pagament jikonsistu f'deheb monetarju, drittijiet ta' prevalazzjoni speċjali, valuta u depożiti trasferibbli. Il-klejms finanzjarji, li jissejħu wkoll strumenti finanzjarji, huma assi finanzarji li għandhom passiv korrispondenti. Il-passiv jiġi stabbilit meta d-debituri jkunu obbligati jipprovdu ħlasijiet jew serje ta' ħlasijiet lill-kredituri.

Deheb monetarju u SDRs (AF.1) || L-assi finanzarji kklassifikati f'din il-kategorija għandhom passiv kontroparti fis-Sistema ħlief il-komponent ta' ingotti tad-deheb monetarju.

Deheb monetarju (AF.11) || Deheb li għalih l-awtoritajiet monetarji, jew oħrajn soġġetti għall-kontroll effettiv tal-awtoritajiet monetarji, għandhom titlu u li jinżamm bħala ass ta' riżerva. Dan jinkludi ingotti tad-deheb (inkluż deheb monetarju miżmum f'kontijiet allokati tad-deheb) u kontijiet tad-deheb mhux allokati ma' nonresidenti li jagħtuhom it-titlu li jirċievu l-konsenja tad-deheb.

Drittijiet ta' prelevazzjoni speċjali (SDRs) (F.12) || L-assi ta' riżerva internazzjonali maħluqa mill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u allokati lill-membri tiegħu biex jissupplimentaw l-assi ta' riżerva eżistenti.

Valuta u depożiti (AF.2) || Valuta fiċ-ċirkolazzjoni u depożiti, kemm f'valuta nazzjonali u barranija.

Valuta (AF.21) || Karti u muniti fiċ-ċirkulazzjoni li jintużaw normalment biex isiru l-pagamenti.

Depożiti trasferibbli (AF.22) || Depożiti li jistgħu jiġu skambjati għal valuta fuq talba fl-istess livell u li jistgħu jintużaw direttament għall-ħlas biċ-ċekkijiet, draft, giro-order, debitu/kreditu dirett, jew faċilità oħra ta' ħlas dirett, mingħajr penali jew restrizzjonijiet.

Pożizzjonijiet interbankarji (AF.221) ||

Depożiti trasferibbli oħra (AF.229) || Depożiti trasferibbli oħra li mhux pożizzjonijiet interbankarji.

Depożiti oħra (F.29) || Depożiti oħrajn li mhux depożiti trasferibbli u lima jistgħux jintużaw biex isiru pagamenti fi kwalunkwe żmien u mhumiex konvertibbli f'valuta jew depożiti trasferibbli mingħajr ebda tip ta' restrizzjoni jew penali sinifikanti.

Titoli tad-dejn (AF.3) || Strumenti finanzjarji negozzjabbli li jservu bħala evidenza tad-dejn. In-negozjabilità tirreferi għas-sjieda legali tagħha li tkun tista' faċilment tiġi ttrasferita minn sid għall-ieħor permezz ta' trasferiment jew approvazzjoni. Biex jikkwalifika bħala negozzjabbli, titolu tad-dejn għandu jkun iddiżinjat għall-kummerċ potenzjali fi skambju organizzat jew f'suq barra mill-borża, għalkemm mhux meħtieġ li jkun hemm evidenza ta' kummerċ effettiv.

Titoli tad-dejn għal zmien qasir (AF.31) || Titoli tad-dejn li l-maturità oriġinali tagħhom tkun sena jew inqas u titoli tad-dejn ripagabbli fuq talba tal-kreditur.

Titoli tad-dejn fit-tul (AF.32) || Titoli tad-dejn li l-maturità oriġinali tagħhom tkun iktar minn sena jew ma jkollhomx maturità ddikjarata.

Self (AF.4) || L-assi finanzjarji maħluqa meta l-kredituri jsellfu l-fondi lid-debituri, direttament jew permezz ta' sensara, li huma ppruvati minn dokumenti mhux negozzjabbli jew mhux ippruvati minn dokumenti.

Self għal zmien qasir (AF.41) || Self li l-maturità oriġinali tiegħu tkun sena jew inqas u self ripagabbli fuq talba tal-kreditur.

Self fit-tul (AF.42) || Self li l-maturtà oriġinali tiegħu tkun iktar minn sena jew ma jkollux maturità ddikjarata.

Interess u ishma jew unitajiet tal-fond tal-investiment (AF.5) || L-assi finanzjarji li jirrappreżentaw id-drittijiet tal-proprjetà fuq il-korporazzjonijiet jew kważi korporazzjonijiet. Dawn l-assi finanzjarji ġeneralment jintitolaw lid-detenturi għal sehem mill-profitti tal-korporazzjonijiet jew il-kważi korporazzjonijiet u għal sehem mill-assi netti tagħhom fil-każ ta likwidazzjoni.

Interess (AF.51) || L-assi finanzjarji li jirrikonoxxu klejms fuq il-valur residwali ta' korporazzjoni jew kważi korporazzjoni, wara li l-klejms tal-kredituri kollha jkunu ġew sodisfatti.

Ishma kkwotati (AF.511) || It-titoli tal-interess ikkwotati fil-borża. Dan il-kambju tista' tkun borża rikonoxxuta jew kull tip ieħor ta' suq sekondarju. L-ishma kkwotati jirreferu għalihom ukoll bħala ishma elenkati. L-eżistenza ta' prezzijiet ikkwotati ta' ishma kkwotati f'borża tfisser li l-prezzijiet kurrenti tas-suq normalment ikunu disponibbli faċilment.

Ishma mhux ikkwotati (AF.512) || Titoli tal-interess bi prezzijiet li mhumiex ikkwotati f'borża rikonoxxuta jew tip ieħor ta' suq sekondarju.

Interess ieħor(AF.519) || Tipi oħra ta' interess li mhux dawk ikklassifikati fis-subkategoriji AF.511 u AF.512.

Ishma jew unitajiet tal-fond tal-investiment (AF.52) || Ishma, jekk tintuża struttura korporattiva, jew unitajiet jekk tintuża struttura fiduċjarja. Dawn jinħarġu minn fondi tal-investiment, li huma impriżi kollettivi tal-investiment li permezz tagħhom l-investituri jiġbru l-fondi għall-investiment f'assi finanzjarji u/jew mhux finanzjarji.

Ishma jew unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus (AF.521) || Ishma jew unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus jinħarġu mill-fondi tas-suq tal-flus li huma fondi ta' investiment li jinvestu biss jew primarjament f'titoli tad-dejn b'terminu qasir bħal kambjali tat-teżor, ċertifikati ta' depożitu, u karti kummerċjali u wkoll f'titoli tad-dejn fit-tul b'maturità residwali qasira. L-ishma jew l-unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus jistgħu jkunu trasferibbli u ħafna drabi jitqiesu bħala alternattivi għad-depożiti.

Ishma/unitajiet ta' fondi tal-investiment mhux MMF (AF.529) || Ishma jew unitajiet tal-fondi tal-investiment, li mhux fondi jew unitajiet tas-suq tal-investiment, jirrappreżentaw klejm fuq porzjon tal-valur ta' fond tal-investiment li mhux fond tas-suq tal-flus. L-ishma jew l-unitajiet tal-fondi tal-investiment li mhux ishma jew unitajiet ta' fondi tal-flus tas-suq jinħarġu mill-fondi tal-investiment li jinvestu f'firxa ta' assi li jinkludu l-garanziji tad-dejn, interess, l-investimenti marbuta mal-prodotti, il-proprjetà immobbli, ishma f'fondi oħra tal-invsetiment u assi strutturati.

Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u garanziji standardizzati (AF.6) || L-assi finanzjarji tad-detenturi jew il-benefiċjarji tal-poloz u l-passiv tal-assiguraturi, il-fondi tal-pensjoni jew emittenti ta' garanziji standardizzati.

Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja (AF.61) || Assi finanzjarji li jirrappreżentaw il-klejms tad-detenturi tal-poloz kontra kumpaniji tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja fl-għamla ta' primjums imħallsa li ma kinux iggwadanjati u klejms imġarrba.

Intitolamenti tal-assigurazzjoni tal-ħajja u pagamenti ta' kull sena (AF.62) || Assi finanzjarji li jirrappreżentaw il-klejms tad-detenturi tal-poloz u l-annuities kontra r-riservi tekniċi tal-korporazzjonijiet li jipprovdu l-assigurazzjoni tal-ħajja.

Intitolamenti tal-pensjoni (AF.63) || Assi finanzjarji li l-pensjonanti eżistenti u wkoll dawk futuri għandhom kontra jew il-meniġer tal-pensjoni tagħhom, jiġifieri l-impjegaturi tagħhom, skema ddeżinjata mill-impjegatur(i) biex iħallsu l-pensjonijiet bħala parti minn ftehim ta' kumpens bejn l-impjegatur u l-impjegat jew assiguratur tal-ħajja (jew mhux tal-ħajja).

Klejms tal-fondi tal-pensjoni fuq meniġers tal-pensjoni (AF.64) || Assi finanzjari li jirrappreżentaw il-klejms tal-fondi tal-pensjoni fuq il-meniġer tal-pensjoni għal kull defiċit, u assi finanzjarji li jirrappreżentaw il-klejms tal-meniġer tal-pensjoni fuq il-fondi tal-pensjoni għal kull eċċess, eż. meta l-introjtu mill-investiment ikun iktar miż-żieda fl-intitolamenti u d-differenza tkun pagabbli lill-meniġer tal-pensjoni.

Intitolamenti għal benefiċċji mhux marbuta mal-pensjoni (AF.65) || L-eċċess tal-kontribuzzjonijiet netti fuq il-benefiċċji bħala żieda fl-obbligi tal-iskema tal-assigurazzjoni lejn il-benefiċjarji.

Provvedimenti għal sejħiet taħt garanziji standardizzati (AF.66) || Assi finanzjarji li d-detenturi tal-garanziji standardizzati għandhom kontra korporazzjonijiet li jipprovdu garanziji standardizzati.

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati (AF.7) || Assi finanzjarji marbuta ma' ass finanzjarju, ass mhux finanzjarju jew indiċi, li permezz tagħhom ir-riskji finanzjarji speċifiċi stess jistgħu jitqiegħdu fis-swieq finanzjarji.

Derivattivi finanzjarji (AF.71) || Assi finanzjarji bħal opzjonijiet, kuntratti bil-quddiem u derivattivi tal-kreditu. L-opzjonijiet, negozjabbli u OTC huma kuntratti li jagħtu d-dritt lid-detentur tal-opzjoni, iżda mhux l-obbligu, li jixtru minn (fil-każ ta' opzjoni ta' xiri) jew li jbigħu (fil-każ ta' opzjoni ta' bejgħ) lil emittent tal-opzjoni (il-bejjiegħ tal-opzjoni) assi finanzjarji u mhux finanzjarji (l-istrument bażiku) bi prezz determinat minn qabel (strike price) fi żmien determinat (opzjoni Amerikana) jew f'data determinata (opzjoni Ewropea). Abbażi ta' dawn l-istrateġiji bażiċi ġew żviluppati ħafna strateġiji kombinati bħal bear call/put spreads, bull call/put spreads jew butterfly options spreads. Minn dawn it-tipi ta' opzjonijiet ġew derivati opzjonijiet eżotiċi bi strutturi ta' ħlas kumplessi. Il-kuntratti bil-quddiem huma kuntratti finanzjarji mhux kundizzjonali fejn żewġ kontropartijiet jaqblu li jiskambjaw kwantità speċifikata ta' ass sottostanti (finanzjarju jew mhux finanzjarju) bi prezz kuntrattwali maqbul (l-istrike price) f'data speċifikata. Id-derivattivi tal-kreditu jieħdu l-għamla ta' kuntratti bil-quddiem u opzjonijiet li l-iskop primarju tagħhom huwa li jinnegozjaw ir-riskju tal-kreditu. Dawn jitfasslu għall-kummerċ fir-riskju tas-self u l-garanziji. Bħal derivattivi finanzjarji oħra, dawn spiss jitfasslu taħt ftehimiet legali master standard u jinvolvu proċeduri kollaterali u ta' marġnijiet li jippermettu li ssir valutazzjoni tas-suq. It-trasferiment tar-riskji tal-kreditu jsir bejn il-bejjiegħ tar-riskju (dak li jieħu fuqu l-garanzija) u x-xerrej tar-riskju (il-bejjiegħ tal-garanziji) abbażi ta' primjum. Fil-każ falliment tal-kreditu, ix-xerrej tar-riskju jħallas fi flus lill-bejjiegħ tar-riskju.

Opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati (AF.72) || L-assi finanzjarji fl-għamla ta' ftehimiet li jsiru f'data partikolari (id-data tal-'għotja') li taħthom impjegat jista' jixtri għadd ta' ishma tal-istokk ta' impjegatur bi prezz partikolari (il-prezz tal-istrike) jew f'waqt iddikjarat (id-data tal-maturazzjoni) jew f'perjodu ta' żmien (il-perjodu tal-eżerċizzju) immedjatament wara d-data tal-maturazzjoni.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli (AF.8) || L-assi finanzjarji li huma maħluqa bħala kontroparti ta' tranżazzjoni finanzjarja jew mhux finanzjarja f'każijiet fejn hemm differenza fiż-żmien bejn din it-tranżazzjoni u l-pagament korrispondenti.

Krediti u pagamenti antiċipati kummerċjali (AF.81) || Assi finanzjarji li jirriżultaw mill-estensjoni diretta tal-kreditu minn provvedituri ta' prodotti u servizzi lill-klijenti tagħhom u avvanzi għal xogħol li għadu qed isir jew li għad irid isir u fl-għamla ta' ħlas antiċipat minn klijenti għall-prodotti u servizzi li għadhom mhux ipprovduti.

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli, bl-esklużjoni tal-krediti u pagamenti antiċipati kummerċjali (AF.89) || L-assi finanzjarji li ġejjin minn differenzi fiż-żmien bejn tranżazzjonijiet distributtivi u tranżazzjonijiet finanzjarji fis-suq sekondarju u l-pagament korrispondenti.

Entrati ta' memorandum || Is-Sistema għandha tliet entrati ta' memorandum li juru l-assi mhux identifikati separatament fil-qafas ċentrali li huma ta' iktar interess analitiku speċjalizzat.

Prodotti dewwiema tal-konsumatur (AN.m) || Il-prodotti dewwiema akkwistati minn unitajiet domestiċi għall-konsum aħħari (jiġifieri dawk li mhumiex użati minn unitajiet domestiċi bħala ħażniet tal-valur jew minn impriżi mhux inkorporati li huma l-proprjetà ta' unitajiet domestiċi għal skopijiet ta' produzzjoni).

Investiment dirett barrani (AF.m1) || L-investiment dirett barrani jinvolvi relazzjoni fit-tul li tirrifletti interess dejjiemi ta' unità istituzzjonali residenti f'ekonomija waħda (l-'investitur dirett') f'unità istituzzjonali residenti f'ekonomija oħra. L-għan tal-investitur dirett hu li jeżerċita livell importanti ta' influwenza fuq il-ġestjoni tal-unità li jkun investa fiha.

Self mhux produttiv (AF.m2) || Self ma jkunx produttiv meta l-ħlasijiet tal-imgħax jew tal-prinċipal ikunu ttardjaw b'mill-inqas 90 jum, jew il-ħlasijiet tal-imgħax ta' mill-inqas 90 jum jew iktar ikunu ġew ikkapitalizzati, irrifinanzjati jew ittardjati bi ftehim, jew il-ħlasijiet ikunu ttardjati b'inqas minn 90 jum iżda jkun hemm raġunijiet tajba oħrajn (bħal rikjesta minn debitur għall-falliment) biex wieħed jiddubita li l-ħlasijiet se jsiru bis-sħiħ.

Kapitolu 7 Anness 7.2

L-Anness 7.2 jippreżenta mappa mill-karta tal-bilanċ tal-ftuħ għall-karta tal-bilanċ tal-għeluq, li turi d-dettall għal kull kategorija ta' assi għall-modi differenti li l-valur tal-karta tal-bilanċ jinbidel: bi tranżazzjonijiet, bidliet oħra fil-volum tal-assi u qligħ u telf mill-assi.

Klassifikazzjoni tal-assi, il-passiv u l-valur nett || IV.1 Karta tal-bilanċ tal-ftuħ || III.1 u III.2 Tranżazzjonijiet || III.3.1 Bidliet oħra fil-volum || III.3.2 Qligħ u telf mill-assi || IV.3 Karta tal-bilanċ tal-għeluq

III.3.2.1 Qligħ u telf newtrali mill-assi || III.3.2.2 Qligħ u telf reali mill-assi

Assi mhux finanzjarji || AN. || P.5, NP || K.1, K.2, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62. || K.71 || K.72 || AN.

Assi manifatturati mhux finanzjarji || AN.1 || P.5 || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.1

Assi fissi[3] || AN.11 || P.51g, P.51c || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.11

Abitazzjonijiet || AN.111 || P.51g, P.51c || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.111

Binjiet u strutturi oħra || AN.112 || P.51g, P.51c || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.112

Makkinarju u tagħmir || AN.113 || P.51g, P.51c || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.113

Sistemi tal-armi || AN.114 || P.51g, P.51c || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.114

Riżorsi bijoloġiċi kkultivati || AN.115 || P.51g, P.51c || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.115

Prodotti tal-proprjetà intellettwali || AN.117 || P.51g, P.51c || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.117

Inventarji || AN.12 || P.52 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.12

Oġġetti ta' valur || AN.13 || P.53 || K.1, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.13

Assi mhux finanzjarji u mhux manifatturati; || AN.2 || NP || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.2

Riżorsi naturali || AN.21 || NP.1 || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.21

Art || AN.211 || NP.1 || K.1, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.211

Riservi minerali u tal-enerġija || AN.212 || NP.1 || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.212

Riżorsi bijoloġiċi mhux ikkultivati || AN.213 || NP.1 || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.213

Riżorsi tal-ilma || AN.214 || NP.1 || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.214

Riżorsi naturali oħra || AN.215 || NP.1 || K.1, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.215

Spettra tar-radju || AN.2151 || NP.1 || K.1, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.2151

Oħrajn || AN.2159 || NP.1 || K.1, K.21, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.2159

Kuntratti, kirjiet u liċenzji || AN.22 || NP.2 || K.1, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.22

Assi tat-twillija u tal-marketing || AN.23 || NP.3 || K.1, K.22, K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AN.23

Assi/passiv finanzjarji[4] || AF || F || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.

Deheb monetarju u SDRs (assi biss) || AF.1 || F.1 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.1

Valuta u depożiti || AF.2 || F.2 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.2

Titoli tad-dejn || AF.3 || F.3 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.3

Self || AF.4 || F.4 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.4

Interess u ishma jew unitajiet tal-fond tal- investiment || AF.5 || F.5 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.5

Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati || AF.6 || F.6 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.6

Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati || AF.7 || F.7 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.7

Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli || AF.8 || F.8 || K.3, K.4, K.5, K.61, K.62 || K.71 || K.72 || AF.8

Valur nett || B.90 || B.101 || B.102 || B.1031 || B.1032 || B.90

Entrati saldatorji

B.10 || Bidliet fil-valur nett

B.101 || Bidliet fil-valur nett dovuti għat-trasferimenti tat-tfaddil u tal-kapital

B.102 || Bidliet fil-valur nett dovuti għall-bidliet oħra fil-volum tal-assi

B.103 || Bidliet fil-valur nett dovuti għall-qligħ/telf nominali tal-assi

B.1031 || Bidliet fil-valur nett dovuti għall-qligħ/telf newtrali tal-assi

B.1032 || Bidliet fil-valur nett dovuti għall-qligħ/telf reali tal-assi

B.90 || Valur nett

Tranżazzjonijiet f-assi u passiv finanzjarji

F. || Tranżazzjonijiet f'assi u passiv finanzjarji

F.1 || Deheb monetarju u SDRs

F.2 || Valuta u depożiti

F.3 || Garanziji għad-dejn

F.4 || Self

F.5 || Interess u ishma jew unitajiet tal-fond tal-investiment

F.6 || Skemi tal-assigurazzjoni, tal-pensjoni u ta' garanziji standardizzati

F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet fuq it-titoli tal-impjegati

F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli

Tranżazzjonijiet f'oġġetti u servizzi

P.5 || Formazzjoni grossa tal-kapital

P.51g || Formazzjoni grossa tal-kapital fiss

P.51c || Konsum tal-kapital fiss (-)

P.511 || Akkwisti mingħajr disponimenti ta' assi fissi

P.5111 || Akkwisti ta’ assi fissi ġodda

P.5112 || Akkwisti ta’ assi fissi eżistenti

P.5113 || Disponimenti ta’ assi fissi eżistenti

P.512 || Kostijiet tat-trasferiment tas-sjieda fuq assi mhux manifatturati

P.52 || Bidliet fl-inventarji

P.53 || Akkwisti mingħajr id-disponiment tal-oġġetti ta’ valur

Entrati kumulattivi oħra

NP || Akkwisti mingħajr disponiment tal-assi mhux manifatturati

NP.1 || Akkwisti mingħajr id-disponiment ta' riżorsi naturali

NP.2 || Akkwisti nieqes id-disponiment ta' kuntratti, kirjiet u liċenzji

NP.3 || Akkwisti nieqes id-disponiment ta' assi ta' twillija u marketing

K.1 || Dehra ekonomika tal-assi

K.2 || Għajbien ekonomiku ta' assi mhux manifatturati

K.21 || Tnaqqis tal-assi naturali

K.22 || Għajbien ekonomiku ieħor ta' assi mhux manifatturati

K.3 || Telfiet katastrofiċi

K.4 || Qbid mhux ikkumpensat

K.5 || Bidliet oħra fil-volum n.e.c.

K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni

K.61 || Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-struttura settorjali

K.62 || Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-passiv

K.7 || Qligħ/telf nominali tal-assi

K.71 || Qligħ u telf newtrali tal-assi.

K.72 || Qligħ u telf reali tal-assi.

[1]               Entrata tal-memorandum AN.m: prodotti dewwiema tal-konsumatur.

[2]               Entrati tal-memorandum AF.m1Investiment barrani dirett; AF.m2: Self mhux produttiv

[3]               Entrata tal-memorandum: AN.m: Prodotti dewwiema tal-konsumatur.

[4]               Entrati ta' memorandum: AF.m1: Investiment dirett barrani; AF.m2: Self mhux produttiv.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 08

 

ANNESS A għal Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

KAPITOLU 8: IS-SEKWENZA TAL-KONTIJIET

Introduzzjoni

Dan il-kapitolu jistabbilixxi d-dettalji tal-kontijiet u l-karti tal-bilanċ fis-sekwenza tal-kontijiet tal-kontijiet nazzjonali. Jistabbilixxi wkoll l-interazzjonijiet tal-ekonomija domestika mal-bqija tad-dinja fl-istess sekwenza. Jiġi deskritt ukoll il-kont tal-oġġetti u s-servizzi, li jirrifletti l-identità tal-kontabilità li ssejjes il-provvista u l-użu tal-oġġetti u s-servizzi. Finalment jippreżenta s-sett integrat ta’ kontijiet ekonomiċi fejn kull settur hu muri fl-istess kont b’forma aggregata ta’ entrata tal-kontijiet.

Is-sekwenza tal-kontijiet

8.01       L-ESA tirreġistra flussi u stokks f’sett ordnat ta’ kontijiet li jiddeskrivu ċ-ċiklu ekonomiku mill-produzzjoni u l-ġenerazzjoni tal-introjtu, permezz tad-distribuzzjoni u d-distribuzzjoni mill-ġdid tagħha, u l-użu tagħha għall-konsum finali. Finalment l-ESA tirreġistra l-użu ta’ dak li fadal fil-forma ta’ tfaddil biex tipprovdi għall-akkumulazzjoni tal-assi, kemm dawk mhux finanzjarji u dawk finanzjarji.

8.02       Kull wieħed mill-kontijiet juri riżorsi u użi, li jiġu bbilanċjati permezz tal-introduzzjoni ta’ entrata saldatorja, normalment fuq in-naħa tal-użi tal-kont. L-entrata saldatorja tiġi trasferita għall-kont li jmiss bħala l-ewwel entrata fuq in-naħa tar-riżorsi.

8.03       Ir-reġistrazzjoni strutturata tat-tranżazzjonijiet skont analiżi loġika tal-ħajja ekonomika tipprovdi l-aggregati meħtieġa għall-istudju ta’ settur jew sotto-settur istituzzjonali, jew l-ekonomija kollha. It-tqassim tal-kontijiet hu ddisinjat li juri l-iżjed informazzjoni ekonomika sinifikanti, u l-entrata saldatorja ta’ kull kont hi element ewlieni fl-informazzjoni murija.

8.04       Il-kontijiet huma mqassma fi tliet kategoriji:

(a)     Il-kontijiet attwali jkopru l-produzzjoni u l-ġenerazzjoni, id-distribuzzjoni u d-distribuzzjoni mill-ġdid assoċjati tal-introjtu u l-użu tiegħu fil-forma ta’ konsum finali. L-introjtu li ma jintużax direttament għall-konsum finali hu muri fit-tfaddil tal-entrata saldatorja, li jiġi trasferit għall-kontijiet tal-akkumulazzjoni bħala l-ewwel entrata fuq in-naħa tar-riżorsi tal-kont tal-kapital;

(b)     Il-kontijiet tal-akkumulazzjoni janalizzaw il-bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet tal-unitajiet u jippermettu li l-bidliet fil-valur nett (id-differenza bejn l-assi u l-obbligazzjonijiet) jiġu rreġistrati;

(c)     Il-karti tal-bilanċ juru l-assi u l-obbligazzjonijiet totali fil-bidu u fl-aħħar tal-perjodu tal-kontabilità, flimkien mal-valur nett. Il-flussi għal kull wieħed mill-assi u l-obbligazzjonijiet rreġistrati fil-kontijiet tal-akkumulazzjoni huma murija wkoll fil-bidliet fil-kont tal-karta tal-bilanċ.

8.05       Is-sekwenza tal-kontijiet tapplika għal unitajiet istituzzjonali, setturi u sotto-setturi istituzzjonali, u l-ekonomija totali.

8.06       L-entrati saldatorji huma stabbiliti b’mod gross u kif ukoll nett. Dawn ikunu gross jekk jiġu kkalkulati qabel it-tnaqqis tal-konsum tal-kapital fiss u netti jekk jiġu kkalkulati wara dan it-tnaqqis. Huwa iżjed sinifikanti li l-punti tal-bilanċ tal-introjtu jiġu espressi f’termini netti, għax il-konsum tal-kapital imur fuq introjtu disponibbli li għandu jintlaħaq jekk ikun jista’ jinżamm l-istokk kapitali tal-ekonomija.

8.07       Il-kontijiet huma preżentati f’żewġ metodi:

(a)     fil-forma ta’ kontijiet ekonomiċi integrati, li juru l-kontijiet għas-setturi istituzzjonali kollha, l-ekonomija kollha u l-bqija tad-dinja f'tabella waħda;

(b)     fil-forma ta’ sekwenza tal-kontijiet, bl-għoti ta’ informazzjoni iżjed dettaljata. It-tabelli li juru l-preżentazzjoni ta’ kull kont huma mogħtija fit-taqsima ta’ dan il-kapitolu intitolata ‘Sekwenza tal-kontijiet’.

8.08       It-Tabella 8.1 turi preżentazzjoni sinottika tal-kontijiet, entrati saldatorji u l-aggregati ewlenin: Il-kodiċi għall-aggregati ewlenin mhuwiex muri fit-tabella, iżda hu l-istess bħal kodiċi għall-entrati saldatorji, iżda biż-żieda ta’ asterisk wara n-numru. Pereżempju għall-Bilanċ tal-introjtu primarju, il-kodiċi hu B.5g u l-kodiċi ekwivalenti tal-aggregat ewlieni tal-introjtu Nazzjonali Gross hu B.5*g.

8.09       L-entrati saldatorji huma murija fit-tabella fil-forma gross tagħhom u huma indikati bħala tali bl-użu ta’ “g” fil-kodiċi. Għal kull wieħed minn dawn il-kodiċijiet hemm forma netta, fejn l-istima għall-konsum kapitali tkun tnaqqset. Pereżempju, gross bil-valur miżjud għandu kodiċi ta’ B.1g, u l-ekwivalenti netta (valur miżjud, nett) meta l-konsum kapitali jkun tnaqqas, hi B.1n.

Tabella 8.1 Preżentazzjoni sinottika tal-kontijiet, entrati saldatorji u l-aggregati ewlenin

Kontijiet || Entrati saldatorji || Aggregati ewlenin

Sekwenza sħiħa ta’ kontijiet għal setturi istituzzjonali

Kontijiet kurrenti || I. || Kont tal-produzzjoni || I. || Kont tal-produzzjoni || || || || || B.1g || Valur miżjud, gross || Prodott gross domestiku (PDG)

|| II. || Kontijiet ta' distribuzzjoni u użu tal-introjtu || II.1 || Kontijiet tad-distribuzzjoni primarja tal-introjtu || II.1.1 || Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu || || || B.2g B.3g || Eċċess operattiv, gross Introjtu imħallat, gross ||

|| || || || || II.1.2 || Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju || II.1.2.1 || Kont tal-introjtu imprenditorjali || B.4g || Introjtu imprenditorjali ||

|| || || || || || || II.1.2.2 || Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju ieħor || B.5g || Bilanċ tal-introjtu primarju || Introjtu gross nazzjonali (IGN)

|| || || II.2 || Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu || || || || || B.6g || Introjtu disponibbli, gross || Introjtu nazzjonali disponibbli gross

|| || || II.3 || Kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju || || || || || B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross ||

|| || || II.4 || Kont tal-użu tal-introjtu || II.4.1 || Kont tal-użu tal-introjtu disponibbli || || || B.8g || Tfaddil, gross || Tfaddil nazzjonali gross

|| || || || || II.4.2 || Kont tal-użu tal-introjtu disponibbli aġġustat || || || || ||

Kontijiet tal-akkumulazzjoni || III. || Kontijiet tal-akkumulazzjoni || III.1 || Kont kapitali || III.1.1 || Bidla fil-valur nett dovut għall-kont tat-tfaddilu tat-trasferimenti kapitali || || || B.101 || Bidla fil-valur nett dovut għat-tfaddil u t-trasferimenti kapitali ||

|| || || || || III.1.2 || Kont tal-akkwizzjoni tal-tal-assi mhux finanzjarji || || || B.9 || Self nett ||

|| || || III.2 || Kont finanzjarju || || || || || B.9 || Self nett ||

|| || || III.3 || Bidliet oħra fil-kont tal-assi || III.3.1 || Kont tal-bidliet oħra fil-volum tal-assi || || || B.102 || Bidliet fil-valur nett, dovuti għal bidliet oħra fil-volum tal-assi ||

|| || || || || III.3.2 || Kontijiet ta’ rivalutazzjoni || || || B.103 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni ||

|| || || || || || || III.3.2.1 || Kont tal-qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni li || B.1031 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni ||

|| || || || || || || II.3.2.2 || Kont tal-qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni || B.1032 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni ||

Karti tal-bilanċ || IV. || Karti tal-bilanċ || IV.1 || Karta tal-bilanċ ta’ ftuħ || || || || B.90 || Valur nett || Valur nazzjonali

|| || || IV.2 || Bidliet fil-karta tal-bilanċ || || || || B.10 || Bidliet fil-valur nett, totali || Bidliet fil-valur nazzjonali

|| || || IV.3 || Karta tal-bilanċ tal-għeluq || || || || B.90 || Valur nett || Valur nazzjonali

Tabella 8.1 Preżentazzjoni sinottika, entrati saldatorji u aggregati ewlenin (tkompli)

Kontijiet || Entrati saldatorji || Aggregati ewlenin

Kontijiet tat-tranżazzjoni

|| 0. || Kont tal-oġġetti u tas-servizzi

Kont għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) || || ||

Kont kurrenti || V. || Kont għall-bqija tad-dinja || V.I || Kont estern tal-oġġetti u s-servizzi || || || || || B.11 || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi

|| || || V.II || Kont estern tal-introjtu primarju u trasferimenti kurrenti || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti || Bilanċ estern kurrenti

Kontijiet tal-akkumulazzjoni || || || V.III || Kontijiet tal-akkumulazzjoni esterna || V.III.1 || Kont tal-kapital || V.III.1.1 || Bidliet fil-valur nett dovut għal kont tat-tfaddil u t-trasferimenti kapitali || B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għall-bilanċ estern kurrenti u trasferimenti kapitali ||

|| || || || || || || V.III.1.2 || Kont ta' akkwiżizzjoni tal-assi mhux finanzjarji || B.9 || Self nett ||

|| || || || || V.III.2 || Kont finanzjarju || || || B.9 || Self nett || Self nett

|| || || || || V.III.3 || Bidliet oħra fil-kont tal-assi || V.III.3.1 || Bidliet oħra fil-kont tal-volum tal-assi || B.102 || Bidliet fil-valur nett, dovuti għal bidliet oħra fil-volum tal-assi ||

|| || || || || || || V.III.3.2 || Kontijiet tal-valutazzjoni mill-ġdid || B.103 || Bidliet fil-valur nett, dovuti għal qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni ||

Karti tal-bilanċ || || || V.IV || Kont tal-assi u l-obbligazzjonijiet esterni || V.IV.1 || Karta tal-bilanċ tal-ftuħ || || || B.90 || Valur nett || Pożizzjoni finanzjarja esterna netta

|| || || || || V.IV.2 || Bidliet fil-karta tal-bilanċ || || || B.10 || Bidliet fil-valur nett ||

|| || || || || V.IV.3 || Karta tal-bilanċ tal-għeluq || || || B.90 || Valur nett || Pożizzjoni finanzjarja esterna netta

SEKWENZA TAL-KONTIJIET

KONTIJIET KURRENTI

Kont tal-produzzjoni (I)

8.10       Il-kont tal-produzzjoni (I) juri t-tranżazzjonijiet relatati mal-proċess tal-produzzjoni.Dan jitfassal għal setturi istituzzjonali u għall-industriji. Ir-riżorsi tiegħu jinkludu l-produzzjoni u l-użi tiegħu jinkludu l-konsum intermedjat.

8.11       Il-kont tal-produzzjoni juri wieħed mill-iżjed entrati saldatorji importanti fis-sistema — il-valur miżjud, jew il-valur iġġenerat minn kwalunkwe unità involuta f’attività tal-produzzjoni — u aggregat vitali: prodott domestiku gross. Il-valur miżjud hu ekonomikament sinifikanti kemm għas-setturi istituzzjonali u għall-industriji.

8.12       Il-valur miżjud (l-entrata saldatorja tal-kont) jista’ jiġi kkalkulat qabel jew wara b’mod li jippermetti għall-konsum tal-kapital fiss, jiġifieri gross jew nett. Peress li l-produzzjoni hu valutat skont il-prezzijiet bażiċi u l-konsum intermedjat bil-prezzijiet tax-xerrejja, il-valur miżjud ma jinkludix taxxi bi tnaqqis tas-sussidji fuq il-prodotti.

8.13       Il-kont tal-produzzjoni fil-livell tal-ekonomija totali jinkludi fir-riżorsi, flimkien mal-produzzjoni tal-oġġetti u s-servizzi, it-taxxi bi tnaqqis fuq il-prodotti. Għaldaqstant jippermetti li l-prodott domestiku gross (bi prezzijiet tas-suq) jinkiseb bħala oġġett ta’ bilanċ. Il-kodiċi għal din l-entrata saldatorja aggregata ewlenija, il-valur miżjud fil-livell sħiħ tal-ekonomija aġġustat biex ikun skont il-prezzijiet tas-suq, hu B.1*g u dan hu PDG bi prezzijiet tas-suq. Il-kodiċi tal-prodott domestiku nett (PDN) hu B.1*n.

8.14       Servizzi ta’ intermedjazzjoni finanzjarja mkejla indirettament (FISIM) huma allokati lill-utenti bħala spejjeż. Dan jirrikjedi li parti mill-pagamenti tal-interessi lill-intermedjarji finanzjarji tiġi klassifikata mill-ġdid bħala pagamenti għal servizzi, u allokati bħala produzzjoni tal-produtturi tal-intermedjazzjoni finanzjarja. Il-valur ekwivalenti hu identifikat bħala konsum tal-utenti. Il-valur tal-PDG meta mqabbel mal-miżura ESA 95, hu affetwat mill-ammont ta’ FISIM allokat għall-konsum finali, esportazzjonijiet u importazzjonijiet.

Tabella 8.2 Kont I: Kont tal-produzzjoni

Użi

|| || || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || || || ||

Totali || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

3 604 || 3 604 || || || || || || || || P.1 || Produzzjoni

3 077 || 3 077 || || || || || || || || P.11 || Produzzjoni tas-suq

147 || 147 || || || || || || || || P.12 || Produzzjoni għall-użu proprju finali

380 || 380 || || || || || || || || P.13 || Produzzjoni mhux tas-suq

1 883 || || || 1 883 || 17 || 115 || 222 || 52 || 1 477 || P.2 || Konsum intermedjat

133 || 133 || || || || || || || || D.21-D.31 || Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti

1854 || || || 1 854 || 15 || 155 || 126 || 94 || 1 331 || B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku

222 || || || 222 || 3 || 23 || 27 || 12 || 157 || P.51c || Konsum ta’ kapital fiss

1 632 || || || 1 632 || 12 || 132 || 99 || 82 || 1 174 || B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/nett domestiku

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || || ||

|| || || || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

P.1 || Produzzjoni || 2 808 || 146 || 348 || 270 || 32 || 3 604 || || || 3 604

P.11 || Produzzjoni tas-suq || 2 808 || 146 || 0 || 123 || 0 || 3 077 || || || 3 077

P.12 || Produzzjoni għall-użu proprju finali || 0 || 0 || 0 || 147 || 0 || 147 || || || 147

P.13 || Produzzjoni mhux tas-suq || || || 348 || || 32 || 380 || || || 380

P.2 || Konsum intermedjat || || || || || || || || 1 883 || 1 883

D.21-D.31 || Taxxi bi tnaqqis tas-sussidji fuq il-prodotti || || || || || || 133 || || || 133

B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku || || || || || || || || ||

P.51c || Konsum ta’ kapital fiss || || || || || || || || ||

B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/ nett domestiku || || || || || || || || ||

Kontijiet tad-distribuzzjoni u użu tal-introjtu (II)

8.15       Id-distribuzzjoni u l-użu tal-introjtu huma analizzati f’erba’ stadji: distribuzzjoni primarja, distribuzzjoni sekondarja, distribuzzjoni mill-ġdid mhux finanzjarja u użu tal-introjtu.

L-ewwel stadju jikkonċerna l-ġenerazzjoni tal-introjtu li jirriżulta direttament mill-proċess tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni tiegħu bejn il-fatturi tal-produzzjoni (xogħol, kapital) u amministrazzjoni pubblika (permezz ta’ taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet, u sussidji). Jippermetti li jiġu determinati l-eċċess operattiv (jew introjtu imħallat fil-każ ta’ unitajiet domestiċi) u l-introjtu primarju.

It-tieni stadju jittraċċa d-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu permezz ta’ trasferimenti, minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarjiu trasferimenti kapitali. Dan iġib l-introjtu disponibbli bħala l-entrata saldatorja.

Għat-tielet stadju, is-servizzi individwali pprovduti mill-gvern u l-NPISHs lis-soċjetà huma ttrattati bħala parti mill-konsum finali tal-unitajiet domestiċi, u introjtu korrispondenti attribwit għall-unitajiet domestiċi. Dan jinkiseb permezz ta’ żewġ kontijiet b’punti aġġustati. Jiġi ntrodott kont imsejjaħ il-kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju, li juri fir-riżorsi l-introjtu żejjed attribwit għall-unitajiet domestiċi, u użu korrispondenti għall-gvern u l-NPISHs bħala t-trasferiment attribwit minn dawn is-setturi. Dan jirriżulta f’entrata saldatorja msejħa l-introjtu disponibbli aġġustat, li hu identiku għal introjtu disponibbli fil-livell sħiħ tal-ekonomija, iżda li hu differenti għas-setturi tal-unitajiet domestiċi, il-gvern u l-NPISHs.

Fir-raba’ stadju, l-introjtu disponibbli jiġi trasferit għall-kont li jmiss, il-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli u dan juri kif jiġi kkunsmat l-introjtu, u jħalli t-tfaddil bħala l-entrata saldatorja. Meta servizzi individwali jiġu rikonoxxuti bħala konsum mill-unitajiet domestiċi permezz tal-kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid mhux finanzjarju, il-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli aġġustat juri kif din il-miżura ta’ introjtu disponibbli aġġustat jintefaq mill-unitajiet domestiċi fuq it-trasferimenti soċjali mhux finanzjarji riċevuti mill-gvern u l-NPISHs, permezz taż-żieda tat-trasferimenti soċjali mhux finanzjarji għal konsum finali tal-unità domestika li twassal għal miżura msejħa konsum finali attwali. Il-konsum għall-gvern u l-NPISHs hu mnaqqas b’ammont ugwali u oppost, sabiex meta t-tfaddil jiġi kkalkulat għall-gvern, l-NPISHs u s-setturi tal-unitajiet domestiċi, it-trattament aġġustat jagħti l-istess entrata saldatorja għal kull settur daqs it-trattament standard.

Kontijiet tad-distribuzzjoni primarja tal-introjtu (II.1)

Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu (II.1.1)

It-tfassil tal-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu skont is-settur istituzzjonali hu muri fit-tabella 8.3.

8.16       Il-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu hu preżentat ukoll permezz tal-industriji, fil-kolonni tal-provvista u t-tabelli tal-użu.

8.17       Il-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu jippreżenta t-tranżazzjonijiet tal-introjtu primarju mill-aspett tas-setturi tas-sors, iżjed milli mis-setturi tad-destinazzjoni.

8.18       Juri kif il-valur miżjud ikopri l-kumpens tal-impjegati u taxxi oħra (bit-tnaqqis tas-sussidji) fuq il-produzzjoni. L-entrata saldatorja hi eċċess operattiv, li hu l-eċċess (jew defiċit) fuq l-attivitajiet tal-produzzjoni qabel ma jkunu ġew ikkunsidrati l-interessi, kirjiet jew tariffi li l-unità tal-produzzjoni

(a)     għandha tħallas fuq assi finanzjarji jew fuq riżorsi naturali li tkun issellfet jew kriet;

(b)     għandha tirċievi fuq assi finanzjarji jew fuq riżorsi naturali li tagħhom hi s-sid.

8.19       Fil-każ ta’ intrapriżi mhux inkorporati fis-settur tal-unitajiet domestiċi, l-entrata saldatorja tal-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu b’mod impliċitu fiha element li jikkorrispondi mar-rimunerazzjoni għal xogħol imwettaq mis-sid jew minn membri tal-familja. Dan l-introjtu minn impjieg indipendenti għandu karatteristiċi ta’ profitt minħabba x-xogħol imwettaq minn imprenditur. Dan l-introjtu, li la hu strettament pagi u lanqas profitti waħedhom, jissejjaħ ‘introjtu imħallat’.

8.20       Fil-każ tal-produzzjoni tal-kont indipendenti ta’ servizzi ta’ unità domestika minn unitajiet domestiċi fejn l-okkupant huwa s-sid, l-entrata saldatorja tal-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu hi l-eċċess operattiv (u mhux l-introjtu imħallat).

Tabella 8.3 Kont II.1.1: Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Kont għall-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku

|| || || || || || || || || B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/nett domestiku

1 150 || || || 1 150 || 11 || 11 || 98 || 44 || 986 || D.1 || Kumpens ta’ impjegati

950 || || || 950 || 6 || 11 || 63 || 29 || 841 || D.11 || Pagi u salarji

200 || || || 200 || 5 || 0 || 55 || 5 || 145 || D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem

181 || || || 181 || 4 || 0 || 51 || 4 || 132 || D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem

168 || || || 168 || 4 || 0 || 48 || 4 || 122 || D.1211 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem

13 || || || 13 || 0 || 0 || 3 || 0 || 10 || D.1212 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem

19 || || || 19 || 1 || 0 || 4 || 1 || 13 || D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem

18 || || || 18 || 1 || 0 || 4 || 1 || 12 || D.1221 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

1 || || || 1 || 0 || 0 || 0 || 0 || 1 || D.1222 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

235 || || 0 || 235 || || || || || || D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet

141 || || 0 || 141 || || || || || || D.21 || Taxxi fuq il-prodotti

121 || || 0 || 121 || || || || || || D.211 || Taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT)

17 || || 0 || 17 || || || || || || D.212 || Taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT

17 || || 0 || 17 || || || || || || D.2121 || Dazji tal-importazzjoni

0 || || 0 || 0 || || || || || || D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji

3 || || 0 || 3 || || || || || || D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT u taxxi tal-importazzjonijiet

94 || || 0 || 94 || 1 || 0 || 1 || 4 || 88 || D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni

-44 || || 0 || -44 || || || || || || D.3 || Sussidji

-8 || || 0 || -8 || || || || || || D.31 || Sussidji fuq il-prodotti

0 || || 0 || 0 || || || || || || D.311 || Sussidji fuq l-importazzjoni

-8 || || 0 || -8 || || || || || || D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti

-36 || || 0 || -36 || 0 || -1 || 0 || 0 || -35 || D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni

452 || || || 452 || 3 || 84 || 27 || 46 || 292 || B.2g || Eċċess operattiv, gross

61 || || || 61 || || 61 || || || || B.3g || Introjtu imħallat, gross

214 || || || 214 || 3 || 15 || 27 || 12 || 157 || P.51c1 || Konsum ta’ kapital fiss fuq eċċess operattiv

8 || || || 8 || || 8 || || || || P.51c2 || Konsum ta’ kapital fiss fuq introjtu imħallat gross

238 || || || 238 || 0 || 69 || 0 || 34 || 135 || B.2n || Eċċess operattiv, nett

53 || || || 53 || || 53 || || || || B.3n || Introjtu imħallat, nett

Tabella 8.3 kont II.1.1: Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu (ikompli)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku || 1 331 || 94 || 126 || 155 || 15 || 1 854 || || || 1 854

B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/nett domestiku || 1 174 || 82 || 99 || 132 || 12 || 1 632 || || || 1 632

D.1 || Kumpens tal-impjegati || || || || || || || || ||

D.11 || Pagi u salarji || || || || || || || || ||

D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.1211 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.1212 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.1221 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.1222 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || || || || || || || || ||

D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet || || || || || || || || 0 ||

D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || || || || || || || || 0 ||

D.211 || Taxxi tat-tip bil-valur miżjud (VAT) || || || || || || || || 0 ||

D.212 || Taxxi u dazji fuq importazzjonijiet bil-VAT eskluż || || || || || || || || 0 ||

D.2121 || Dazji fuq l-importazzjonijiet || || || || || || || || 0 ||

D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet esklużi VAT u dazji || || || || || || || || 0 ||

D.214 || Taxxi fuq prodotti minbarra VAT u taxxi tad-dazju || || || || || || || || 0 ||

D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni || || || || || || || || 0 ||

D.3 || Sussidji || || || || || || || || 0 ||

D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || || || || || || || || 0 ||

D.311 || Sussidji fuq l-importazzjoni || || || || || || || || 0 ||

D.319 || Sussidji oħra fuq prodotti || || || || || || || || 0 ||

D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni || || || || || || || || 0 ||

B.2g || Eċċess operattiv, gross || || || || || || || || ||

B.3g || Introjtu imħallat, gross || || || || || || || || ||

B.2n || Eċċess operattiv, nett || || || || || || || || ||

B.3n || Introjtu imħallat, nett || || || || || || || || ||

Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju (II.1.2)

8.21       Kuntrarju għall-kont tal-introjtu, l-allokazzjoni tal-introjtu primarju tittratta l-unitajiet residenzjali u s-setturi istituzzjonali bħala reċipjenti iżjed milli produtturi tal-introjtu primarju.

8.22       ‘L-introjtu primarju’ huwa l-introjtu li l-unitajiet residenti jirċievu bis-saħħa tal-parteċipazzjoni diretta tagħhom fil-proċess tal-produzzjoni, u l-introjtu riċevibbli mis-sid ta’ ass finanzjarju jew riżorsi naturali bi ħlas għall-provvista ta’ fondi lejn, jew it-tqegħid ta’ riżorsi naturali għad-dispożizzjoni ta’, unità istituzzjonali oħra.

8.23       Għas-settur tal-unitajiet domestiċi, il-kumpens tal-impjegati (D.1) bħala riżorsa fil-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju mhuwiex l-istess bħall-entrata D.1 bħala fil-kont tal-użu tal-ġenerazzjoni tal-introjtu. Fil-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-unità domestika, l-entrata tal-użu turi l-ammont imħallas lill-persunal li jaħdem fis-settur tal-unità domestika. Fil-kont tal-allokazzjoni tas-settur tal-unitajiet domestiċi l-introjtu primarju, l-entrata fin-naħa tar-riżorsi turi l-kumpens kollu mill-impjieg iġġenerat mis-settur tal-unità domestika li jaħdem bħala impjegat fin-negozju, il-gvern eċċ. Għaldaqstant l-entrata fil-kont tal-allokazzjoni għall-unitajiet domestiċi hi ħafna ikbar mill-entrata fil-kont tal-ġenerazzjoni tas-settur tal-unità domestika.

8.24       Il-kont tal-allokazzjoni tal-kont tal-introjtu primarju (II.1.2) jista’ jiġi kkalkulat biss għas-setturi u s-sotto-setturi istituzzjonali għax, fil-każ tal-industriji, hu impossibbli li jiġu mqassma ċerti flussi konnessi mal-finanzjament (self ta’ kapital) u assi.

8.25       Il-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju jitqassam f’kont tal-introjtu imprenditorjali (II.1.2.1) u kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju ieħor (II.1.2.2).

Tabella 8.4 Kont II.1.2: Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.2g || Eċċess operattiv, gross

|| || || || || || || || || B.3g || Introjtu imħallat, gross

|| || || || || || || || || B.2n || Eċċess operattiv, nett

|| || || || || || || || || B.3n || Introjtu imħallat, nett

6 || || 6 || || || || || || || D.1 || Kumpens tal-impjegati

6 || || 6 || || || || || || || D.11 || Pagi u salarji

0 || || 0 || || || || || || || D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.1211 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.1212 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.1221 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

0 || || 0 || || || || || || || D.1222 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

0 || || || || || || || || || D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet

0 || || || || || || || || || D.21 || Taxxi fuq il-prodotti

0 || || || || || || || || || D.211 || Taxxi tat-tip bil-valur miżjud (VAT)

0 || || || || || || || || || D.212 || Taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT

0 || || || || || || || || || D.2121 || Dazji tal-importazzjoni

0 || || || || || || || || || D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji

0 || || || || || || || || || D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT u taxxi tal-importazzjoni

0 || || || || || || || || || D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni

0 || || || || || || || || || D.3 || Sussidji

0 || || || || || || || || || D.31 || Sussidji fuq il-prodotti

0 || || || || || || || || || D.311 || Sussidji tal-importazzjoni

0 || || || || || || || || || D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti

0 || || || || || || || || || D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni

435 || || 44 || 391 || 6 || 41 || 42 || 168 || 134 || D.4 || Introjtu tal-proprjetà

230 || || 13 || 217 || 6 || 14 || 35 || 106 || 56 || D.41 || Interessi

79 || || 17 || 62 || 0 || || || 15 || 47 || D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet

67 || || 13 || 54 || || || || 15 || 39 || D.421 || Dividendi

12 || || 4 || 8 || || || || 0 || 8 || D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet

14 || || 14 || 0 || || || || 0 || 0 || D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment dirett barrani

47 || || 0 || 47 || || || || 47 || || D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment

25 || || 0 || 25 || || || || 25 || || D.441 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għad-detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni

8 || || 0 || 8 || || || || 8 || || D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni

14 || || 0 || 14 || || || || 14 || || D.443 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment

6 || || 0 || 6 || || || || 6 || || D.4431 || Dividendi attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment

8 || || 0 || 8 || || || || 8 || || D.4432 || Qligħ miżmum attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment

653 || || || 65 || 0 || 27 || 7 || 0 || 31 || D.45 || Kera

1 864 || || || 1 864 || 4 || 1 381 || 198 || 27 || 254 || B.5g/B.5*g || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu gross / Nazzjonali, gross

1 642 || || || 1 642 || 1 || 1 358 || 171 || 15 || 97 || B.5n/B.5*n || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu nett / Nazzjonali, nett

Tabella 8.4 Kont II.1.2: Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju (ikompli)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.2g || Eċċess operattiv, gross || 292 || 46 || 27 || 84 || 3 || 452 || || || 452

B.3g || Introjtu imħallat, gross || || || || 61 || || 61 || || || 61

B.2n || Eċċess operattiv, nett || 135 || 34 || 0 || 69 || 0 || 238 || || || 238

B.3n || Introjtu imħallat, nett || || || || 53 || || 53 || || || 53

D.1 || Kumpens tal-impjegati || || || || 1 154 || || 1 154 || 2 || || 1 156

D.11 || Pagi u salarji || || || || 954 || || 954 || 2 || || 956

D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem || || || || 200 || || 200 || 0 || || 200

D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || || || || 181 || || 181 || 0 || || 181

D.1211 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem || || || || 168 || || 168 || 0 || || 168

D.1212 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem || || || || 13 || || 13 || 0 || || 13

D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || || || || 19 || || 19 || 0 || || 19

D.1221 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || || || || 18 || || 18 || 0 || || 18

D.1222 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || || || || 1 || || 1 || 0 || || 1

D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet || || || 235 || || || 235 || || || 235

D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || || || 141 || || || 141 || || || 141

D.211 || Taxxi tat-tip bil-valur miżjud (VAT) || || || 121 || || || 121 || || || 121

D.212 || Taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT || || || 17 || || || 17 || || || 17

D.2121 || Dazji tal-importazzjoni || || || 17 || || || 17 || || || 17

D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji || || || 0 || || || 0 || || || 0

D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT u taxxi tal-importazzjoni || || || 3 || || || 3 || || || 3

D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni || || || 94 || || || 94 || || || 94

D.3 || Sussidji || || || -44 || || || -44 || || || -44

D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || || || -8 || || || -8 || || || -8

D.311 || Sussidji tal-importazzjoni || || || 0 || || || 0 || || || 0

D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti || || || -8 || || || -8 || || || -8

D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni || || || -36 || || || -36 || || || -36

D.4 || Introjtu tal-proprjetà || 96 || 149 || 22 || 123 || 7 || 397 || 38 || || 435

D.41 || Interessi || 33 || 106 || 14 || 49 || 7 || 209 || 21 || || 230

D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet || 10 || 25 || 7 || 20 || 0 || 62 || 17 || || 79

D.421 || Dividendi || 10 || 25 || 5 || 13 || 0 || 53 || 14 || || 67

D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet || || || 2 || 7 || || 9 || 3 || || 12

D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett || 4 || 7 || 0 || 3 || 0 || 14 || 0 || || 14

D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment || 8 || 8 || 1 || 30 || 0 || 47 || 0 || || 47

D.441 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għal detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni || 5 || 0 || 0 || 20 || 0 || 25 || 0 || || 25

D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni || || || || 8 || || 8 || 0 || || 8

D.443 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment || 3 || 8 || 1 || 2 || 0 || 14 || 0 || || 14

D.4431 || Dividendi attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment || 1 || 3 || 0 || 2 || 0 || 6 || 0 || || 6

D.4432 || Qligħ miżmum attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment || 2 || 5 || 1 || 0 || 0 || 8 || 0 || || 8

D.45 || Kera || 41 || 3 || 0 || 21 || 0 || 65 || || || 65

B.5g/B.5*g || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu gross / Nazzjonali, gross || || || || || || || || ||

B.5n/B.5*n || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu nett / Nazzjonali, nett || || || || || || || || ||

Kont tal-introjtu imprenditorjali (II.1.2.1)

8.26       L-għan tal-kont tal-introjtu imprenditorjali hu li tiġi determinata entrata saldatorja korrispondenti mal-kunċett ta’ profitt kurrenti qabel id-distribuzzjoni u t-taxxa fuq l-introjtu, kif normalment użat fil-kontabilità tan-negozju.

8.27       Fil-każ tal-amministrazzjoni pubblika u istituzzjonijiet mhux ta’ profitt li jservu l-unitajiet domestiċi, dan il-kont jikkonċerna biss l-attivitajiet tas-suq tagħhom.

8.28       L-introjtu imprenditorjali jikkorrispondi mal-eċċess operattiv jew introjtu imħallat (fuq in-naħa tar-riżorsi):

magħdud      mal-introjtu riċevibbli mill-proprjetà b’konnessjoni ma’ assi finanzjarji u assi oħra li jappartjenu għall-intrapriża (fuq in-naħa tar-riżorsi);

nieqes           l-interessi fuq l-obbligazzjonijiet pagabbli mill-intrapriża, il-ħlas ta' introjtu ieħor pagabbli tal-investiment, u l-kirjiet pagabbli fuq l-art u riżorsi naturali oħra mhux prodotti mikrija mill-intrapriża (fuq in-naħa tal-użi).

L-introjtu mill-proprjetà pagabbli fil-forma ta’ dividendi, ġbid ta’ introjtu minn kważi korporazzjonijiet, jew qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett, ma jiġix imnaqqas minn introjtu imprenditorjali.

Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju ieħor (II.1.2.2)

8.29       L-għan tal-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju ieħor hu li jirritorna mill-kunċett tal-introjtu imprenditorjali għall-kunċett tal-introjtu primarju. Għaldaqstant fih l-elementi tal-introjtu primarju mhux inklużi fil-kont tal-introjtu imprenditorjali:

(a)     fil-każ ta’ korporazzjonijiet, dividendi distribwiti, ġbid ta’ introjtu minn kważi korporazzjonijiet, u qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett (fuq in-naħa tal-użi);

(b)     fil-każ ta’ unitajiet domestiċi:

1.       introjtu fuq il-proprjetà pagabbli, minbarra kirjiet u interessi b’rabta mal-attività imprenditorjali (fuq in-naħa tal-użi);

2.       kumpens tal-impjegati (fuq in-naħa tar-riżorsi);

3.       introjtu riċevibbli mill-proprjetà, minbarra dak l-introjtu riċevibbli b’konnessjoni mal-attività tal-intrapriża (fuq in-naħa tar-riżorsi);

(c)     fil-każ tal-amministrazzjoni pubblika:

1.       introjtu pagabbli fuq il-proprjetà, minbarra dak pagabbli b’konnessjoni mal-attivitajiet tas-suq (fuq in-naħa tal-użi);

2.       taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet nieqes is-sussidji (fuq in-naħa tar-riżorsi);

3.       introjtu riċevibbli mill-proprjetà, minbarra dak l-introjtu riċevibbli b'konnessjoni mal-attivitajiet tas-suq (fuq in-naħa tar-riżorsi).

Tabella 8.5 Kont II.1.2.1: Introjtu imprenditorjali

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.2g || Eċċess operattiv, gross

|| || || || || || || || || B.3g || Introjtu imħallat, gross

|| || || || || || || || || B.2n || Eċċess operattiv, nett

|| || || || || || || || || B.3n || Introjtu imħallat, nett

240 || || || 240 || || || || 153 || 87 || D.4 || Introjtu mill-proprjetà

162 || || || 162 || || || || 106 || 56 || D.41 || Interessi

|| || || || || || || || || D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet

|| || || || || || || || || D.421 || Dividendi

|| || || || || || || || || D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet

|| || || || || || || || || D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett

47 || || || 47 || || || || 47 || || D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment

25 || || || 25 || || || || 25 || || D.441 || Introjtu tal-investimenti attribwibbli għal detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni

8 || || || 8 || || || || 8 || || D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni

14 || || || 14 || || || || 14 || || D.443 || Introjtu tal-investimenti attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment

31 || || || 31 || || || || 0 || 31 || D.45 || Kera

343 || || || 343 || || || || 42 || 301 || B.4g || Introjtu imprenditorjali, gross

174 || || || 174 || || || || 30 || 144 || B.4n || Introjtu imprenditorjali, nett

Tabella 8.5 Kont II.1.2.1: Introjtu imprenditorjali (ikompli)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.2g || Eċċess operattiv, gross || 292 || 46 || 27 || 84 || 3 || 452 || || || 452

B.3g || Introjtu imħallat, gross || || || || 61 || || 61 || || || 61

B.2n || Eċċess operattiv, nett || 135 || 34 || 0 || 69 || 0 || 238 || || || 238

B.3n || Introjtu imħallat, nett || || || || 53 || || 53 || || || 53

D.4 || Introjtu mill-proprjetà || 96 || 149 || || || || 245 || || || 245

D.41 || Interessi || 33 || 106 || || || || 139 || || || 139

D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet || 10 || 25 || || || || 35 || || || 35

D.421 || Dividendi || 10 || 25 || || || || 35 || || || 35

D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet || || || || || || 0 || || || 0

D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett || 4 || 7 || || || || 11 || || || 11

D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment || 8 || 8 || || || || 16 || || || 16

D.441 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għal detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni || 5 || || || || || 5 || || || 5

D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni || || || || || || 0 || || || 0

D.443 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment || 3 || 8 || || || || 11 || || || 11

D.45 || Kera || 41 || 3 || || || || 44 || || || 44

B.4g || Introjtu imprenditorjali, gross || || || || || || || || ||

B.4n || Introjtu imprenditorjali, nett || || || || || || || || ||

Tabella 8.5 Kont II.1.2.2: Allokazzjoni ta’ introjtu primarju ieħor

Riżorsi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.4g || Introjtu imprenditorjali. gross

|| || || || || || || || || B.4n || Introjtu imprenditorjali, nett

6 || || 6 || || || || || || || D.1 || Kumpens tal-impjegati

6 || || 6 || || || || || || || D.11 || Pagi u salarji

|| || || || || || || || || D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem

|| || || || || || || || || D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem

|| || || || || || || || || D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem

|| || || || || || || || || D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet

|| || || || || || || || || D.21 || Taxxi fuq il-prodotti

|| || || || || || || || || D.211 || Taxxi tat-tip bil-valur miżjud (VAT)

|| || || || || || || || || D.212 || Taxxi u dazji fuq importazzjonijiet minbarra VAT

|| || || || || || || || || D.2121 || Dazji tal-importazzjoni

|| || || || || || || || || D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji

|| || || || || || || || || D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT u taxxi tal-importazzjoni

|| || || || || || || || || D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni

|| || || || || || || || || D.3 || Sussidji

|| || || || || || || || || D.31 || Sussidji fuq il-prodotti

|| || || || || || || || || D.311 || Sussidji tal-importazzjoni

|| || || || || || || || || D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti

|| || || || || || || || || D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni

214 || || 63 || 151 || 6 || 41 || 42 || 15 || 47 || D.4 || Introjtu fuq il-proprjetà

68 || || 13 || 55 || 6 || 14 || 35 || || || D.41 || Interessi

98 || || 36 || 62 || || || || 15 || 47 || D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet

54 || || 0 || 54 || || || || 15 || 39 || D.421 || Dividendi

44 || || 36 || 8 || || || || || 8 || D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet

14 || || 14 || 0 || || || || || || D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett

|| || || || || || || || || D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment

|| || || || || || || || || D.441 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għal detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni

|| || || || || || || || || D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni

|| || || || || || || || || D.443 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fond kollettiv tal-investiment

34 || || || 34 || 0 || 27 || 7 || || || D.45 || Kera

1 864 || || || 1 864 || 4 || 1 381 || 198 || 27 || 254 || B.5g/B.5*g || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu gross / nazzjonali, gross

1 642 || || || 1 642 || 1 || 1 358 || 171 || 15 || 97 || B.5n/B.5*n || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu nett / nazzjonali, nett

Tabella 8.5 Kont II.1.2.2: Allokazzjoni ta’ introjtu primarju ieħor (ikompli)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.4g || Introjtu imprenditorjali. Gross || 301 || 42 || || || || 343 || || || 343

B.4n || Introjtu imprenditorjali, nett || 144 || 30 || || || || 174 || || || 174

D.1 || Kumpens tal-impjegati || || || || 1 154 || || 1 154 || 2 || || 1 156

D.11 || Pagi u salarji || || || || 954 || || 954 || 2 || || 956

D.12 || Kontribuzzjonijiet soċjali ta’ min iħaddem || || || || 200 || || 200 || || || 200

D.121 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || || || || 181 || || 181 || || || 181

D.122 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || || || || 19 || || 19 || || || 19

D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet || || || 235 || || || 235 || || || 235

D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || || || 141 || || || 141 || || || 141

D.211 || Taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT) || || || 121 || || || 121 || || || 121

D.212 || Taxxi u dazji fuq importazzjonijiet minbarra VAT || || || 17 || || || 17 || || || 17

D.2121 || Dazji tal-importazzjoni || || || 17 || || || 17 || || || 17

D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT u dazji || || || 0 || || || 0 || || || 0

D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT u taxxi tal-importazzjoni || || || 3 || || || 3 || || || 3

D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni || || || 94 || || || 94 || || || 94

D.3 || Sussidji || || || -44 || || || -44 || || || -44

D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || || || -8 || || || -8 || || || -8

D.311 || Sussidji tal-importazzjoni || || || 0 || || || 0 || || || 0

D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti || || || -8 || || || -8 || || || -8

D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni || || || -36 || || || -36 || || || -36

D.4 || Introjtu fuq il-proprjetà || || || 22 || 123 || 7 || 152 || 38 || || 190

D.41 || Interessi || || || 14 || 49 || 7 || 70 || 21 || || 91

D.42 || Introjtu distribwit tal-korporazzjonijiet || || || 7 || 20 || 0 || 27 || 17 || || 44

D.421 || Dividendi || || || 5 || 13 || 0 || 18 || 14 || || 32

D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet || || || 2 || 7 || 0 || 9 || 3 || || 12

D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett || || || 0 || 3 || 0 || 3 || 0 || || 3

D.44 || Introjtu ieħor fuq l-investiment || || || 1 || 30 || 0 || 31 || 0 || || 31

D.441 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għal detenturi tal-polza tal-assigurazzjoni || || || 0 || 20 || 0 || 20 || 0 || || 20

D.442 || Introjtu tal-investimenti pagabbli fuq l-intitolamenti għall-pensjoni || || || 0 || 8 || 0 || 8 || 0 || || 8

D.443 || Introjtu tal-investiment attribwibbli għall-partijiet interessati tal-fondi kollettivi tal-investimentnt || || || 1 || 2 || 0 || 3 || 0 || || 3

D.45 || Kera || || || 0 || 21 || 0 || 21 || || || 21

B.5g/B.5*g || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu gross / nazzjonali, gross || || || || || || || || ||

B.5n/B.5*n || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu nett / nazzjonali, nett || || || || || || || || ||

Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-kont tal-introjtu (II.2)

8.30       Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-kont tal-introjtu turi kif il-bilanċ tal-introjtu primarju ta’ settur istituzzjonali hu allokat permezz tad-distribuzzjoni mill-ġdid: taxxi kurrenti fuq l-introjtu, ġid eċċ., kontribuzzjonijiet u benefiċċji soċjali (minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji) u trasferimenti kurrenti oħra.

8.31       L-entrata saldatorja tal-kont hu l-introjtu disponibbli, li jirrifletti t-tranżazzjonijiet kurrenti u hu l-ammont disponibbli għall-konsum jew it-tfaddil finali.

8.32       Il-kontribuzzjonijiet soċjali huma rreġistrati fuq in-naħa tal-użi tal-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-kont tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi u fuq in-naħa tar-riżorsi kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-kont tal-introjtu tas-setturi istituzzjonali responsabbli għall-ġestjoni tal-assigurazzjoni soċjali. Meta jitħallsu minn min iħaddem għall-impjegati tagħhom, l-ewwel jiġu inklużi taħt il-kumpens tal-impjegati, fuq in-naħa tal-użi tal-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu ta’ min iħaddem, peress li jiffurmaw parti mill-ispejjeż tal-pagi; jiġu rreġistrati wkoll, bħala kumpens tal-impjegati, fuq in-naħa tar-riżorsi tal-allokazzjoni tal-unitajiet domestiċi tal-kont tal-introjtu primarju, għax jikkorrispondu mal-benefiċċji għall-unitajiet domestiċi.

Il-kontribuzzjonijiet soċjali murija fuq in-naħa tal-użi tal-kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi jinkludi t-tariffi tas-servizz tal-fondi ta’ pensjoni u kumpanniji tal-assigurazzjoni oħra, li r-riżorsi kollha jew parti minnhom huma magħmula minn kontribuzzjonijiet soċjali attwali.

Entrata ta’ aġġustament hi murija fit-tabella għat-tariffi tas-servizz tal-iskema tal-assigurazzjoni soċjali. Il-kontribuzzjonijiet soċjali netti (D.61) huma rreġistrati netti b’dawn it-tariffi, iżda peress li hu diffiċli li jiġu mqassma fuq il-komponenti ta’ D.61, dawn jidhru gross b’dawn it-tariffi fit-tabella. Għaldaqstant D.61 hija s-somma tal-komponenti tagħha, bi tnaqqis ta’ din l-entrata ta’ aġġustament.

Kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju (II.3)

8.33       Il-kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju jagħti stampa usa’ tal-introjtu tal-unitajiet domestiċi billi jiġu inklużi l-flussi korrispondenti għall-użu tal-oġġetti u s-servizzi individwali li dawn l-unitajiet domestiċi jirċievu mingħajr ħlas mill-gvern u l-NPISHs, jiġifieri trasferimenti soċjali mhux finanzjarji. Dan jiffaċilita t-tqabbil fuq perjodu taż-żmien meta jkun hemm differenzi jew bidliet fil-kundizzjonijiet ekonomiċi u soċjali, u jissupplimenta l-analiżi tar-rwol tal-amministrazzjoni pubblika fid-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu.

8.34       It-trasferimenti soċjali mhux finanzjarji huma rreġistrati fuq in-naħa tar-riżorsi tal-kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju fil-każ ta’ unitajiet domestiċi, u fuq in-naħa tal-użi fil-każ ta’ amministrazzjoni pubblika u ta’ istituzzjonijiet mhux ta’ profitt li jservu l-unitajiet domestiċi.

8.35       L-entrata saldatorja fil-kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju hi l-introjtu disponibbli aġġustat, u din hi l-ewwel entrata fuq in-naħa tar-riżorsi tal-kont użu tal-introjtu disponibbli aġġustat (II.4.2).

Tabella 8.6 Kont II.2: Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.5g/B.5*g || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu gross / nazzjonali, gross

|| || || || || || || || || B.5n/B.5*n || Bilanċ tal-introjtu primarju, introjtu nett / nazzjonali, nett

1 229 || || 17 || 1 212 || 7 || 582 || 248 || 277 || 98 || || Trasferimenti kurrenti

213 || || 1 || 212 || 0 || 178 || 0 || 10 || 24 || D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, ġid, eċċ.

204 || || 1 || 203 || 0 || 176 || 0 || 7 || 20 || D.51 || Taxxi fuq l-introjtu

9 || || || 9 || 0 || 2 || 0 || 3 || 4 || D.59 || Taxxi kurrenti oħra

333 || || 0 || 333 || || 333 || || || || D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti

181 || || 0 || 181 || || 181 || || || || D.611 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem

168 || || 0 || 168 || || 168 || || || || D.6111 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem

13 || || 0 || 13 || || 13 || || || || D.6112 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem

19 || || 0 || 19 || || 19 || || || || D.612 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem

18 || || 0 || 18 || || 18 || || || || D.6121 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

1 || || 0 || 1 || || 1 || || || || D.6122 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem

129 || || 0 || 129 || || 129 || || || || D.613 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi

115 || || 0 || 115 || || 115 || || || || D.6131 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali tal-unitajiet domestiċi

14 || || 0 || 14 || || 14 || || || || D.6132 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi

10 || || 0 || 10 || || 10 || || || || D.614 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi

8 || || 0 || 8 || || 8 || || || || D.6141 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi

2 || || 0 || 2 || || 2 || || || || D.6142 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi

-6 || || 0 || -6 || || -6 || || || || D.61SC || Tariffi tas-servizz tal-iskema tal-assigurazzjoni soċjali

384 || || 0 || 384 || 5 || 0 || 112 || 205 || 62 || D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji

53 || || 0 || 53 || || || 53 || || || D.621 || Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus

45 || || 0 || 45 || || || 45 || || || D.6211 || Benefiċċji tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali

8 || || 0 || 8 || || || 8 || || || D.6212 || Benefiċċji mhux tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus

279 || || 0 || 279 || 5 || 0 || 7 || 205 || 62 || D.622 || Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali

250 || || 0 || 250 || 3 || 0 || 5 || 193 || 49 || D.6221 || Benefiċċji oħra tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali

29 || || 0 || 29 || 2 || 0 || 2 || 12 || 13 || D.6222 || Benefiċċji oħra mhux tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali

52 || || || 52 || || || 52 || || || D.623 || Benefiċċji tal-assistenza soċjali fi flus

299 || || 16 || 283 || 2 || 71 || 136 || 62 || 12 || D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra

58 || || 2 || 56 || 0 || 31 || 4 || 13 || 8 || D.71 || Primjums netti tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja

44 || || 1 || 43 || 0 || 31 || 4 || 0 || 8 || D.711 || Primjums netti tal-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja

14 || || 1 || 13 || || || || 13 || || D.712 || Primjums netti tar-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja

60 || || 12 || 48 || || || || 48 || || D.72 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja

45 || || 0 || 45 || || || || 45 || || D.721 || Pretensjonijiet netti fuq l-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja

15 || || 12 || 3 || || || || 3 || || D.722 || Pretensjonijiet netti fuq ir-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja

96 || || 0 || 96 || || || 96 || || || D.73 || Trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika

23 || || 1 || 22 || || || 22 || || || D.74 || Kooperazzjoni internazzjonali kurrenti

53 || || 1 || 52 || 2 || 40 || 5 || 1 || 4 || D.75 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji

36 || || 0 || 36 || 0 || 29 || 5 || 1 || 1 || D.751 || Trasferimenti kurrenti lill-NPISHs

8 || || 1 || 7 || || 7 || || || || D.752 || Trasferimenti kurrenti bejn unitajiet domestiċi

9 || || 0 || 9 || 2 || 4 || 0 || 0 || 3 || D.759 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji oħra

9 || || || 9 || || || 9 || || || D.76 || VAT u IGN - awto-riżorsi bbażati fl-UE

1 826 || || || 1 826 || 37 || 1 219 || 317 || 25 || 228 || B.6g || Introjtu disponibbli, gross

1 604 || || || 1 604 || 34 || 1 196 || 290 || 13 || 71 || B.6n || Introjtu disponibbli, nett

Tabella 8.6 Kont II.2: Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu (ikompli)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.5g/B.5*g || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu gross/nazzjonali, gross || 254 || 27 || 198 || 1 381 || 4 || 1 864 || || || 1 864

B.5n/B.5*n || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu nett/nazzjonali, nett || 97 || 15 || 171 || 1 358 || 1 || 1 642 || || || 1 642

|| Trasferimenti kurrenti || 72 || 275 || 367 || 420 || 40 || 1 174 || 55 || || 1 229

D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, ġid, eċċ. || || || 213 || || || 213 || 0 || || 213

D.51 || Taxxi fuq l-introjtu || || || 204 || || || 204 || 0 || || 204

D.59 || Taxxi kurrenti oħra || || || 9 || || || 9 || || || 9

 D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti || 66 || 212 || 50 || 0 || 5 || 333 || 0 || || 333

 D.611 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || 31 || 109 || 38 || 0 || 3 || 181 || 0 || || 181

 D.6111 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem || 27 || 104 || 35 || 0 || 2 || 168 || 0 || || 168

 D.6112 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem || 4 || 5 || 3 || 0 || 1 || 13 || 0 || || 13

 D.612 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || 12 || 2 || 4 || 0 || 1 || 19 || 0 || || 19

 D.6121 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 12 || 1 || 4 || 0 || 1 || 18 || 0 || || 18

 D.6122 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 0 || 1 || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || || 1

 D.613 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi || 25 || 94 || 9 || 0 || 1 || 129 || 0 || || 129

 D.6131 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali tal-unitajiet domestiċi || 19 || 90 || 6 || 0 || 0 || 115 || 0 || || 115

 D.6132 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 6 || 4 || 3 || 0 || 1 || 14 || 0 || || 14

 D.614 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi || || 10 || || || || 10 || 0 || || 10

 D.6141 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || || 8 || || || || 8 || 0 || || 8

 D.6142 || Supplimenti ta’ kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || || 2 || || || || 2 || 0 || || 2

 D.61SC || Tariffi tas-servizz tal-iskema tal-assigurazzjoni soċjali || 2 || 3 || || 1 || || 6 || 0 || || 6

 D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji || || || || 384 || || 384 || 0 || || 384

 D.621 || Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus || || || || 53 || || 53 || 0 || || 53

 D.6211 || Benefiċċji tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus || || || || 45 || || 45 || 0 || || 45

 D.6212 || Benefiċċji mhux tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus || || || || 8 || || 8 || 0 || || 8

 D.622 || Benefiċċji oħra tal-assigurazzjoni soċjali || || || || 279 || || 279 || 0 || || 279

 D.6221 || Benefiċċji oħra tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || || || || 250 || || 250 || 0 || || 250

 D.6222 || Benefiċċji oħra mhux tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || || || || 29 || || 29 || 0 || || 29

 D.623 || Benefiċċji tal-assistenza soċjali fi flus || || || || 52 || || 52 || 0 || || 52

 D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra || 6 || 62 || 104 || 36 || 36 || 244 || 55 || || 299

 D.71 ||  Primjums netti tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || || 47 || || || || 47 || 11 || || 58

 D.711 ||  Primjums netti tal-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja || || 44 || || || || 44 || || || 44

 D.712 ||  Primjums netti tar-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || || 3 || || || || 3 || 11 || || 14

 D.72 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || 6 || 15 || 1 || 35 || 0 || 57 || 3 || || 60

 D.721 || Pretensjonijiet netti fuq l-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja || 6 || || 1 || 35 || || 42 || 3 || || 45

 D.722 || Pretensjonijiet netti fuq ir-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || || 15 || || || || 15 || 0 || || 15

 D.73 || Trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika || || || 96 || || || 96 || 0 || || 96

 D.74 || Kooperazzjoni internazzjonali kurrenti || || || 1 || || || 1 || 22 || || 23

 D.75 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji || 0 || 0 || 6 || 1 || 36 || 43 || 10 || || 53

 D.751 || Trasferimenti kurrenti lill-NPISHs || || || || || 36 || 36 || || || 36

 D.752 || Trasferimenti kurrenti bejn unitajiet domestiċi residenti u mhux residenti || || || || 1 || || 1 || 7 || || 8

 D.759 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji oħra || || || 6 || || || 6 || 3 || || 9

 D.76 || VAT u awto-riżorsi IGN || || || || || || || 9 || || 9

B.6g || Introjtu disponibbli, gross || || || || || || || || ||

B.6n || Introjtu disponibbli, nett || || || || || || || || ||

Tabella 8.7 Kont II.3: Kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.6g || Introjtu disponibbli, gross

|| || || || || || || || || B.6n || Introjtu disponibbli, nett

215 || || || 215 || 31 || || 184 || || ||  D.63 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji

211 || || || 211 || 31 || || 180 || || ||  D.631 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji – produzzjoni mhux fis-suq

4 || || || 4 || || || 4 || || ||  D.632 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji – produzzjoni tas-suq mixtrija

1 826 || || || 1 826 || 6 || 1 434 || 133 || 25 || 228 || B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross

1 604 || || || 1 604 || 3 || 1 411 || 106 || 13 || 71 || B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.6g || Introjtu disponibbli, gross || 228 || 25 || 317 || 1 219 || 37 || 1 826 || || || 1 826

B.6n || Introjtu disponibbli, nett || 71 || 13 || 290 || 1 196 || 34 || 1 604 || || || 1 604

 D.63 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji || || || || 215 || || 215 || || || 215

 D.631 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji – produzzjoni mhux fis-suq || || || || 211 || || 211 || || || 211

 D.632 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji – produzzjoni tas-suq mixtrija || || || || 4 || || 4 || || || 4

B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross || || || || || || || || ||

B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett || || || || || || || || ||

Kont tal-użu tal-introjtu (II.4)

8.36       Għas-setturi istituzzjonali bil-konsum finali, il-kont tal-użu tal-introjtu juri kif l-introjtu disponibbli (jew l-introjtu disponibbli aġġustat) jinqasam bejn l-infiq tal-konsum finali (jew il-konsum finali attwali) u tfaddil.

8.37       Fis-sistema, il-gvern, l-NPISHs u l-unitajiet domestiċi biss għandhom konsum finali. Barra minn hekk, il-kont tal-użu tal-introjtu jinkludi, għal unitajiet domestiċi u għal fondi ta’ pensjoni, entrata ta’ aġġustament (D.8 aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti tal-pensjoni) li hi relatata mal-mod li bih jiġu rreġistrati t-tranżazzjonijiet bejn l-unitajiet domestiċi u l-fondi ta’ pensjoni. Dan hu spjegat fil-kapitolu dwar it-tranżazzjonijiet distribwiti, paragrafu 4.141.

Il-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli (II.4.1)

8.38       Il-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli jinkludi l-kunċett tal-infiq tal-konsum finali ffinanzjat mid-diversi setturi kkonċernati: unitajiet domestiċi, amministrazzjoni pubblika, u istituzzjonijiet mhux ta’ profitt li jservu l-unitajiet domestiċi.

8.39       L-entrata saldatorja l-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli hi t-tfaddil.

Kont tal-użu tal-introjtu disponibbli aġġustat (II.4.2).

8.40       Dan il-kont hu konness kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju (II.3). Il-kont tal-użu tal-introjtu disponibbli aġġustat jinkludi l-kunċett tal-konsum finali attwali, li jikkorrispondi mal-valur tal-oġġetti u s-servizzi li huma attwalment għad-dispożizzjoni tal-unitajiet domestiċi għall-konsum finali, anke jekk l-akkwist tagħhom ikun iffinanzjat mill-amministrazzjoni pubblika jew minn istituzzjonijiet mhux ta’ profitt li jservu l-unitajiet domestiċi.

B’konsegwenza, il-konsum finali attwali tal-amministrazzjoni pubblika u l-NPISHs jikkorrispondi biss mal-konsum finali kollettiv.

8.41       Fil-livell tal-ekonomija totali, l-infiq tal-konsum finali u l-konsum finali attwali huma ekwivalenti; hija biss id-distribuzzjoni fuq is-setturi istituzzjonali li tvarja. L-istess jista’ jingħad għal-introjtu disponibbli u introjtu disponibbli aġġustat.

8.42       It-tfaddil hu l-entrata saldatorja fiż-żewġ verżjonijiet tal-kont tal-użu tal-introjtu. Il-valur tiegħu hu identiku għas-setturi kollha, irrispettivament minn jekk jinkisibx bi tnaqqis tan-nefqa tal-konsum finali mill-introjtu disponibbli, jew bi tnaqqis tal-konsum finali attwali miill-introjtu disponibbli aġġustat.

8.43       It-tfaddil hu l-ammont (pożittiv jew negattiv) li jirriżulta mit-tranżazzjonijiet attwali li jistabbilixxi l-konnessjoni mal-akkumulazzjoni. Jekk it-tfaddil ikun pożittiv, l-introjtu mhux minfuq jintuża għall-kisba tal-assi u għall-ħlas tal-obbligazzjonijiet. Jekk it-tfaddil ikun negattiv, ċerti assi jiġu likwidati jew ċerti obbligazzjonijiet jiġu miżjuda.

Tabella 8.8 Kont II.4.1: Kont tal-użu tal-kont tal-introjtu disponibbli

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.6g || Introjtu disponibbli, gross

|| || || || || || || || || B.6n || Introjtu disponibbli, nett

1 399 || || || 1 399 || 32 || 1 015 || 352 || || || P.3 || Nefqa tal-konsum finali

1 230 || || || 1 230 || 31 || 1 015 || 184 || || || P.31 || Nefqa tal-konsum finali

169 || || || 169 || 1 || || 168 || || || P.32 || Nefqa tal-konsum kollettiv

11 || || 0 || 11 || 0 || || 0 || 11 || 0 ||  D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni

427 || || || 427 || 5 || 215 || -35 || 14 || 228 || B.8g || Tfaddil, gross

205 || || || 205 || 2 || 192 || -62 || 2 || 71 || B.8n || Tfaddil, nett

-13 || || -13 || || || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispendenti ta' ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-Bqija tad-Dinja || Kont tal-oġġetti u servizi || Total

B.6g || Introjtu disponibbli, gross || 228 || 25 || 317 || 1 219 || 37 || 1 826 || || || 1 826

B.6n || Introjtu disponibbli, nett || 71 || 13 || 290 || 1 196 || 34 || 1 604 || || || 1 604

P.3 || Nefqa tal-konsum finali || || || || || || || || 1 399 || 1 399

P.31 || Nefqa tal-konsum individwali || || || || || || || || 1 230 || 1 230

P.32 || Nefqa tal-konsum kollettiv || || || || || || || || 169 || 169

D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti tal-pensjoni || || || || 11 || || 11 || || 0 || 11

B.8g || Tfaddil, gross || || || || || || || || ||

B.8n || Tfaddil, nett || || || || || || || || ||

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || || || || || || || || ||

Tabella 8.9 Kont II.4.2: Kont tal-użu ta’ tal-introjtu disponibbli aġġustat

Użi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross

|| || || || || || || || || B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett

1 399 || || || 1 399 || 1 || 1 230 || 168 || || || P.4 || Konsum finali attwali

1 230 || || || 1 230 || || 1 230 || || || || P.41 || Konsum individwali attwali

169 || || || 169 || 1 || || 168 || || || P.42 || Konsum kollettiv attwali

11 || || 0 || 11 || 0 || || 0 || 11 || 0 || D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni

427 || || || 427 || 5 || 215 || -35 || 14 || 228 || B.8g || Tfaddil, gross

205 || || || 205 || 2 || 192 || -62 || 2 || 71 || B.8n || Tfaddil, nett

-13 || || -13 || || || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross || 228 || 25 || 133 || 1 434 || 6 || 1 826 || || || 1 826

B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett || 71 || 13 || 106 || 1 411 || 3 || 1 604 || || || 1 604

P.4 || Konsum finali attwali || || || || || || || || 1 399 || 1 399

P.41 || Konsum individwali attwali || || || || || || || || 1 230 || 1 230

P.42 || Konsum kollettiv attwali || || || || || || || || 169 || 169

D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni || || || || 11 || || 11 || 0 || || 11

B.8g || Tfaddil, gross || || || || || || || || ||

B.8n || Tfaddil, nett || || || || || || || || ||

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || || || || || || || || ||

KONTIJIET TAL-AKKUMULAZZJONI (III)

8.44       Il-kontijiet tal-akkumulazzjoni huma kontijiet tal-fluss. Dawn jirreġistraw id-diversi raġunijiet tal-bidla fl-assi u l-obbligazzjonijiet tal-unitajiet u l-bidla fil-valur nett tagħhom.

8.45       Il-bidliet fl-assi huma rreġistrati fuq in-naħa tax-xellug tal-kontijiet (b’żieda jew tnaqqis), bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett fuq in-naħa tal-lemin (b’żieda jew tnaqqis).

Kont kapitali (III.1)

8.46       Il-kont kapitali jirreġistra l-akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-assi mhux finanzjarji minn unitajiet residenti u jkejjel il-bidla fil-valur nett dovut għat-tfaddil (entrata saldatorja finali fil-kontijiet kurrenti) u trasferimenti kapitali.

8.47       Il-kont kapitali jagħmilha possibbli li jiġi determinat il-livell sa fejn l-akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-assi mhux finanzjarji ġew finanzjati mit-tfaddil u bit-trasferimenti kapitali. Juri self nett li jikkorrispondi mal-ammont disponibbli għal unità jew settur għall-finanzjament, direttament jew indirettament, unitajiet jew setturi oħra, jew self nett li jikkorrispondi mal-ammont li unità jew settur huma obbligati li jissellfu minn unitajiet jew setturi oħra.

Bidla fil-valur nett dovut għall-kont tat-tfaddil u tat-trasferimenti kapitali (III.1.1)

8.48       Dan il-kont jagħmilha possibbli li tiġi determinata l-bidla fil-valur nett dovut għat-tfaddil u t-trasferimenti kapitali, li tikkorrispondi mat-tfaddil nett flimkien mat-trasferimenti kapitali riċevibbli, nieqes it-trasferimenti kapitali pagabbli.

Kont tal-akkwiżizzjonijiet tal-assi mhux finanzjarju (III.1.2)

8.49       Dan il-kont jirreġistra l-akkwiżizzjonijiet nieqes l-assi mhux finanzjarji sabiex ikun hemm ritorn mill-kunċett ta’ bidla fil-valur nett dovut għat-tfaddil u trasferimenti kapitali għal self nett.

Kont finanzjarju (III.2)

8.50       Il-kont finanzjarju jirreġistra, skont it-tip ta’ strument finanzjarju, il-bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji li jagħmlu s-self nett. Peress li dawn għandhom jaqblu mal-eċċess finanzjarju jew l-entrati saldatorji tad-defiċit tal-kont kapitali, trasferita għal dan il-kont bħala l-ewwel entrata fuq in-naħa tal-bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett, m’hemmx entrata saldatorja f’dan il-kont.

8.51       Il-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet użati fil-kont finanzjarju hi identika għal dik użata fil-karti tal-bilanċ.

Tabella 8.10 Kont III.1.1: Bidla fil-valur nett dovut għall-kont tat-tfaddil u tat-trasferimenti kapitali

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.8n || Tfaddil, nett

|| || || || || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti

|| || || || || || || || ||  D.9r || Trasferimenti kapitali, riċevibbli

|| || || || || || || || ||  D.91r || Taxxi kapitali, riċevibbli

|| || || || || || || || || D.92r || Għotjiet ta’ investiment, riċevibbli

|| || || || || || || || || D.99r || Trasferimenti kapitali oħra, riċevibbli

|| || || || || || || || || D.9p || Trasferimenti kapitali, pagabbli

|| || || || || || || || || D.91p || Taxxi kapitali, pagabbli

|| || || || || || || || || D.92p || Għotjiet ta’ investiment, pagabbli

|| || || || || || || || || D.99p || Trasferimenti kapitali oħra, pagabbli

192 || || -29 || 221 || 20 || 236 || -81 || -16 || 62 || B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal tfaddil u trasferimenti kapitali

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.8n || Tfaddil, nett || 71 || 2 || -62 || 192 || 2 || 205 || || || 205

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || || || || || || || -13 || || -13

 D.9r || Trasferimenti kapitali, riċevibbli || 33 || 0 || 6 || 23 || 0 || 62 || 4 || || 66

 D.91r || Taxxi kapitali, riċevibbli || || || 2 || || || 2 || || || 2

 D.92r || Għotjiet ta’ investiment, riċevibbli || 23 || 0 || 0 || 0 || 0 || 23 || 4 || || 27

 D.99r || Trasferimenti kapitali oħra, riċevibbli || 10 || || 4 || 23 || || 37 || || || 37

 D.9p || Trasferimenti kapitali, pagabbli || -16 || -7 || -34 || -5 || -3 || -65 || -1 || || -66

 D.91p || Taxxi kapitali, pagabbli || 0 || 0 || 0 || -2 || 0 || -2 || 0 || || -2

 D.92p || Għotjiet ta’ investiment, pagabbli || || || -27 || || || -27 || || || -27

 D.99p || Trasferimenti kapitali oħra, pagabbli || -16 || -7 || -7 || -3 || -3 || -36 || -1 || || -37

B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal tfaddil u trasferimenti kapitali || 88 || -5 || -90 || 210 || -1 || 202 || -10 || || 192

Tabella 8.11 Kont III.1.2: Kont tal-akkwist ta’ assi mhux finanzjarji

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal tfaddil u trasferimenti tal-kapital

414 || || || 414 || 5 || 55 || 38 || 8 || 308 || P.5g || Formazzjoni ta’ kapital gross

192 || || || 192 || 2 || 32 || 11 || -4 || 151 || P.5n || Formazzjoni ta’ kapital nett

376 || || || 376 || 5 || 48 || 35 || 8 || 280 || P.51g || Formazzjoni ta’ kapital fiss gross

359 || || || 359 || 5 || 48 || 35 || 8 || 263 || P.511 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-assi fissi

358 || || || 358 || 5 || 45 || 38 || 8 || 262 || P.5111 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi ġodda

9 || || || 9 || 1 || 3 || 0 || 0 || 5 || P.5112 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi eżistenti

-8 || || || -8 || -1 || 0 || -3 || || -4 || P.5113 || Disponiment ta’ assi fissi eżistenti

17 || || || 17 || || || || || 17 || P.512 || Spejjeż tat-trasferiment tal-proprjetà fuq assi mhux manifatturati

-222 || || || -222 || -3 || -23 || -27 || -12 || -157 || P.51c || Konsum ta’ kapital fiss

28 || || || 28 || 0 || 2 || 0 || 0 || 26 || P.52 || Bidliet fl-inventarji

10 || || || 10 || 0 || 5 || 3 || 0 || 2 || P.53 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-oġġetti ta’ valur

0 || || || 0 || 1 || 4 || 2 || 0 || -7 || NP || Akkwiżizzjonijiet nieqes l-assi mhux manifatturati

0 || || || 0 || 1 || 3 || 2 || 0 || -6 || NP.1 || Akkwiżizzjonijiet nieqes ir-riżorsi naturali

0 || || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || 0 || -1 || NP.2 || Akkwiżizzjonijiet nieqes kuntratti, kirjiet u liċenzji

0 || || 0 || 0 || || || || 0 || 0 || NP.3 || Xiri nieqes bejgħ ta’ avvjament finanzjarju u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

0 || || -10 || 10 || -4 || 174 || -103 || -1 || -56 || B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+) Self nett mingħand ħaddieħor (-)

Tabella 8.11 Kont III.1.2: Kont tal-akkwist ta’ assi mhux finanzjarji (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal tfaddil u trasferimenti tal-kapital || 88 || -5 || -90 || 210 || -1 || 202 || -10 || || 192

P.5g || Formazzjoni ta’ kapital gross || || || || || || || || 414 || 414

P.5n || Formazzjoni ta’ kapital nett || || || || || || || || 192 || 192

P.51g || Formazzjoni ta’ kapital fiss gross || || || || || || || || 376 || 376

P.511 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-assi fissi || || || || || || || || 359 || 359

P.5111 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi ġodda || || || || || || || || 358 || 358

P.5112 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi eżistenti || || || || || || || || 9 || 9

P.5113 || Disponiment tal-assi fissi eżistenti || || || || || || || || -8 || -8

P.512 || Spejjeż tat-trasferiment tal-proprjetà fuq assi mhux manifatturati || || || || || || || || 17 || 17

P.51c || Konsum ta’ kapital fiss || || || || || || || || -222 || -222

P.52 || Bidliet fl-inventarji || || || || || || || || 28 || 28

P.53 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment tal-oġġetti ta’ valur || || || || || || || || 10 || 10

NP || Akkwiżizzjonijiet nieqes assi mhux manifatturati || || || || || || || || 0 || 0

NP.1 || Akkwiżizzjonijiet nieqes riżorsi naturali || || || || || || || || 0 || 0

NP.2 || Akkwiżizzjonijiet nieqes kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

NP.3 || Xiri nieqes bejgħ ta’ avvjament finanzjarju u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+) Self nett mingħand ħaddieħor (-) || || || || || || || || ||

Tabella 8.12 Kont III.2: Kont finanzjarju

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji

|| || || || || || || || || B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+) / self nett mingħand ħaddieħor (-)

483 || || 47 || 436 || 2 || 189 || -10 || 172 || 83 || F || Akkwist nett ta’ assi finanzjarji

0 || || 1 || -1 || || || || -1 || || F.1 || Deheb monetarju u SDRs

0 || || 1 || -1 || || || || -1 || || F.11 || Deheb monetarju

0 || || 0 || 0 || || || || 0 || || F.12 || SDRs

100 || || 11 || 89 || 2 || 64 || -26 || 10 || 39 || F.2 || Flus u depożiti

36 || || 3 || 33 || 1 || 10 || 2 || 15 || 5 || F.21 || Flus

28 || || 2 || 26 || 1 || 27 || -27 || -5 || 30 || F.22 || Depożiti trasferibbli

-5 || || || -5 || || || || -5 || || F.221 || Pożizzjonijiet bejn il-bank

33 || || 2 || 31 || 1 || 27 || -27 || 0 || 30 || F.229 || Depożiti trasferibbli oħra

36 || || 6 || 30 || 0 || 27 || -1 || 0 || 4 || F.29 || Depożiti oħra

95 || || 9 || 86 || -1 || 10 || 4 || 66 || 7 || F.3 || Titoli tad-dejn

29 || || 2 || 27 || 0 || 3 || 1 || 13 || 10 || F.31 || Perjodu ta’ żmien qasir

66 || || 7 || 59 || -1 || 7 || 3 || 53 || -3 || F.32 || Perjodu ta’ żmien twil

82 || || 4 || 78 || 0 || 3 || 3 || 53 || 19 || F.4 || Self

25 || || 3 || 22 || 0 || 3 || 1 || 4 || 14 || F.41 || Perjodu ta’ żmien qasir

57 || || 1 || 56 || 0 || 0 || 2 || 49 || 5 || F.42 || Perjodu ta’ żmien twil

119 || || 12 || 107 || 0 || 66 || 3 || 28 || 10 || F.5 || Ekwità u ishma ta’ fondi tal-investiment

103 || || 12 || 91 || 0 || 53 || 3 || 25 || 10 || F.51 || Ekwità

87 || || 10 || 77 || 0 || 48 || 1 || 23 || 5 || F.511 || Ishma kkwotati

9 || || 2 || 7 || 0 || 2 || 1 || 1 || 3 || F.512 || Ishma mhux ikkwotati

7 || || 0 || 7 || 0 || 3 || 1 || 1 || 2 || F.519 || Ekwità oħra

16 || || 0 || 16 || 0 || 13 || 0 || 3 || 0 || F.52 || Ishma/unitajiet ta’ fondi tal-investiment

7 || || 0 || 7 || 0 || 5 || 0 || 2 || 0 || F.521 || Ishma/unitajiet ta’ fond tas-suq monetarju

9 || || 0 || 9 || 0 || 8 || 0 || 1 || 0 || F.522 || Ishma/unitajiet ta’ fond tal-investiment mhux tal-MMF

48 || || 0 || 48 || 0 || 39 || 1 || 7 || 1 || F.6 || Skemi standardizzati ta’ garanzija, ta' assigurazzjoni, u ta' pensjoni.

7 || || 0 || 7 || 0 || 4 || 0 || 2 || 1 || F.61 || Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja

22 || || 0 || 22 || 0 || 22 || 0 || 0 || 0 || F.62 || Assigurazzjoni tal-ħajja u intitolamenti għal annwalità

11 || || 0 || 11 || || 11 || || || || F.63 || Intitolamenti għal pensjoni

3 || || 0 || 3 || || || || 3 || || F.64 || Klejm ta’ fond ta’ pensjoni fuq sponsor

2 || || 0 || 2 || || 2 || || || || F.65 || Intitolamenti għal benefiċċji mhux ta’ pensjoni

3 || || 0 || 3 || 0 || 0 || 1 || 2 || 0 || F.66 || Dispożizzjonijiet għal sejħiet taħt garanziji standardizzati

14 || || 0 || 14 || 0 || 3 || 0 || 8 || 3 || F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet tal-istokk tal-impjegati

12 || || 0 || 12 || 0 || 1 || 0 || 8 || 3 || F.71 || Derivattivi finanzjarji

5 || || 0 || 5 || 0 || 1 || 0 || 3 || 1 || F.711 || Opzjonijiet

7 || || 0 || 7 || 0 || 0 || 0 || 5 || 2 || F.712 || Forwards

2 || || || 2 || || 2 || || || 0 || F.72 || Opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

25 || || 10 || 15 || 1 || 4 || 5 || 1 || 4 || F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli

15 || || 8 || 7 || || 3 || 1 || || 3 || F.81 || Kreditu u avvanzi tal-kummerċ

10 || || 2 || 8 || 1 || 1 || 4 || 1 || 1 || F.89 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli minbarra krediti kummerċjali u avvanzi

Tabella 8.12 Kont III.2: Kont finanzjarju (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u fil-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u entrati saldatorji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+) / self nett mingħand ħaddieħor (-) || -56 || -1 || -103 || 174 || -4 || 10 || -10 || || 0

F || Akkwist nett ta’ assi finanzjarji || 139 || 173 || 93 || 15 || 6 || 426 || 57 || || 483

F.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || || ||

F.11 || Deheb monetarju || || || || || || || || ||

F.12 || SDRs || || || || || || || 0 || || 0

F.2 || Flus u depożiti || || 65 || 37 || || || 102 || -2 || || 100

F.21 || Flus || || || 35 || || || 35 || 1 || || 36

F.22 || Depożiti trasferibbli || || 26 || 2 || || || 28 || 0 || || 28

F.221 || Pożizzjonijiet bejn il-banek || || -5 || || || || -5 || || || -5

F.229 || Depożiti trasferibbli oħra || || 31 || 2 || || || 33 || || || 33

F.29 || Depożiti oħra || || 39 || || || || 39 || -3 || || 36

F.3 || Titoli tad-dejn || 6 || 30 || 38 || 0 || 0 || 74 || 21 || || 95

F.31 || Perjodu ta’ żmien qasir || 2 || 18 || 4 || 0 || 0 || 24 || 5 || || 29

F.32 || Perjodu ta’ żmien twil || 4 || 12 || 34 || 0 || 0 || 50 || 16 || || 66

F.4 || Self || 21 || 0 || 9 || 11 || 6 || 47 || 35 || || 82

F.41 || Perjodu ta’ żmien qasir || 4 || 0 || 3 || 2 || 2 || 11 || 14 || || 25

F.42 || Perjodu ta’ żmien twil || 17 || 0 || 6 || 9 || 4 || 36 || 21 || || 57

F.5 || Ekwità u ishma ta’ fondi tal-investiment || 83 || 22 || || || || 105 || 14 || || 119

F.51 || Ekwità || 83 || 11 || || || || 94 || 9 || || 103

F.511 || Ishma kkwotati || 77 || 7 || || || || 84 || 3 || || 87

F.512 || Ishma mhux ikkwotati || 3 || 4 || || || || 7 || 2 || || 9

F.519 || Ekwità oħra || 3 || || || || || 3 || 4 || || 7

F.52 || Ishma/unitajiet ta’ fondi tal-investiment || || 11 || || || || 11 || 5 || || 16

F.521 || Ishma/unitajiet ta’ fond tas-suq monetarju || || 5 || || || || 5 || 2 || || 7

F.522 || Ishma/unitajiet ta’ fond tal-investiment mhux tal-MMF || || 6 || || || || 6 || 3 || || 9

F.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || || 48 || 0 || || || 48 || 0 || || 48

F.61 || Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja || || 7 || || || || 7 || 0 || || 7

F.62 || Assigurazzjoni tal-ħajja u intitolamenti għal annwalità || || 22 || || || || 22 || 0 || || 22

F.63 || Intitolamenti għal pensjoni || || 11 || || || || 11 || 0 || || 11

F.64 || Klejm ta’ fondi ta’ pensjoni fuq managers tal-pensjoni || || 3 || || || || 3 || 0 || || 3

F.65 || Intitolamenti għal benefiċċji mhux ta’ pensjoni || || 2 || || || || 2 || 0 || || 2

F.66 || Dispożizzjonijiet għal sejħiet taħt garanziji standardizzati || || 3 || 0 || || || 3 || 0 || || 3

F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet tal-istokk tal-impjegati || 3 || 8 || 0 || 0 || 0 || 11 || 3 || || 14

F.71 || Derivattivi finanzjarji || 2 || 7 || 0 || 0 || 0 || 9 || 3 || || 12

F.711 || Opzjonijiet || 2 || 2 || 0 || 0 || 0 || 4 || 1 || || 5

F.712 || Forwards || 0 || 5 || 0 || 0 || 0 || 5 || 2 || || 7

F.72 || Opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 1 || 1 || || || || 2 || || || 2

F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli || 26 || || 9 || 4 || || 39 || -14 || || 25

F.81 || Kreditu u avvanzi tal-kummerċ || 6 || 0 || 6 || 4 || 0 || 16 || -1 || || 15

F.89 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli minbarra krediti tal-kummerċ u avvanzi || 20 || 0 || 3 || 0 || 0 || 23 || -13 || || 10

Bidliet oħra fil-kont tal-assi (III.3)

8.52       Il-bidliet l-oħra fil-kont tal-assi jirreġistraw bidliet fl-assi u l-obbligazzjonijiet tal-unitajiet, minbarra b’konnessjoni ma’ tfaddil u trasferimenti volontarji tal-ġid, li huma rreġistrati fil-kontijiet tal-kapital u finanzjarji. Hu maqsum fi tnejn: il-bidliet l-oħra fil-kont tal-volum tal-assi (III.3.1) u l-kont tar-rivalutazzjoni (III.3.2).

Bidliet oħra fil-kont tal-volum tal-assi (III.3.1)

8.53       Il-movimenti rreġistrati fil-bidliet l-oħra fil-kont tal-volum tal-assi jaffettwaw il-valur nett tal-karti tal-bilanċ tal-unitajiet, setturi u sub-setturi kkonċernati. Din il-bidla, imsejħa l-bidla fil-valur nett dovut għal bidliet fil-volum tal-assi, hi l-entrata saldatorja fil-kont.

Kont tar-rivalutazzjoni (III.3.2)

8.54       Il-kont tar-rivalutazzjoni jirreġistra l-bidliet fil-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet dovuti għal bidliet fil-prezzijiet tagħhom.

Għal ass jew dejn indikat, din il-bidla hi mkejla bħala:

(a)     jew id-differenza bejn il-valur tagħha fi tmiem il-perjodu ta’ kontabilità u l-valur tagħha fil-bidu tal-perjodu ta’ kontabilità jew id-data li fiha ddaħħlet għall-ewwel darba fil-karta tal-bilanċ;

(b)     jew id-differenza bejn il-valur tagħha fid-data li fiha tneħħiet mill-karta tal-bilanċ u l-valur tagħha fil-bidu tal-perjodu ta’ kontabilità jew id-data li fiha ddaħħlet għall-ewwel darba fil-karta tal-bilanċ.

Din id-differenza tissejjaħ ‘qligħ (jew telf) nominali tal-parteċipazzjoni’.

Qligħ nominali tal-parteċipazzjoni jikkorrispondi mar-rivalutazzjoni pożittiva ta’ ass jew ir-rivalutazzjoni negattiva ta’ dejn (finanzjarju).

Telf nominali tal-parteċipazzjoni jikkorrispondi mar-rivalutazzjoni negattiva ta’ ass jew ir-rivalutazzjoni pożittiva ta’ dejn (finanzjarju).

8.55       Il-flussi rreġistrati fil-kont tar-rivalutazzjoni jibdlu l-valur nett tal-karti tal-bilanċ tal-unitajiet ikkonċernati. Din il-bidla, imsejħa ‘bidla fil-valur nett dovut għal qligħ u telf nominali tal-parteċipazzjoni’, hi l-entrata saldatorja fil-kont. Hi rreġistrata fin-naħa tal-bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett.

8.56       Il-kont tar-rivalutazzjoni hu maqsum f’żewġ sub-kontijiet: il-kont tal-qligħ u t-telf nominali tal-parteċipazzjoni (III.3.2.1) u l-kont tal-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjoni (III.3.2.2).

Kont tal-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjoni (III.3.2.1)

8.57       Il-kont tal-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjoni jirreġistra bidliet fil-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet bi proporzjon għal bidliet fil-livell tal-prezz ġenerali. Dawn il-bidliet jikkorrispondu għar-rivalutazzjoni meħtieġa biex tinżamm is-setgħa tax-xiri ġenerali tal-assi u l-obbligazzjonijiet. L-indiċi tal-prezzijiet ġenerali li għandu jiġi applikat għal dan il-kalkolu hu l-indiċi tal-prezz għall-użi nazzjonali finali, minbarra bidliet fl-inventarji.

Kont tal-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjoni (III.3.2.2)

8.58       Il-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjoni jkejlu d-differenza bejn il-qligħ u t-telf reali tal-parteċipazzjoni u l-qligħ u t-telf newtrali tal-parteċipazzjoni.

8.59       Jekk il-qligħ nominali tal-parteċipazzjoni nett tat-telf nominali tal-parteċipazzjoni fuq ass partikolari jkun jeċċedi l-qligħ newtrali tal-parteċipazzjoni nett tat-telf newtrali tal-parteċipazzjoni, ikun hemm qligħ reali tal-parteċipazzjoni fuq l-ass għall-unità li żżommu. Dan il-qligħ jirrifletti l-fatt li l-prezz attwali tal-ass ikun, bħala medja, żdied b’mod iżjed veloċi mil-livell tal-prezz ġenerali. Għall-kuntrarju, tnaqqis fil-prezz relattiv tal-ass jipproduċi telf reali tal-parteċipazzjoni għall-unità li żżommu.

Fuq l-istess bażi, żieda fil-prezz relattiv ta’ dejn tipproduċi telf reali tal-parteċipazzjoni fuq l-obbligazzjonijiet, filwaqt li waqgħa relatata ma’ dejn tiġġenera qligħ reali tal-parteċipazzjoni fuq l-obbligazzjonijiet.

Tabella 8.13 Kont III.3.1: Bidliet oħra fil-kont tal-volum tal-assi

Bidliet fl-assi

Total || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || || Flussi oħra

33 || 33 || 0 || 0 || 7 || 0 || 26 || K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi

3 || 3 || || || 3 || || || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

30 || 30 || 0 || 0 || 4 || 0 || 26 || AN.2 || Assi mhux prodotti u mhux finanzjarji

26 || 26 || || || 4 || || 22 || AN.21 || Riżorsi naturali

4 || 4 || || || || || 4 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

0 || 0 || || || || || || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

-11 || -11 || 0 || 0 || -2 || 0 || -9 || K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti

-8 || -8 || 0 || 0 || -2 || 0 || -6 || K.21 || Nuqqas fir-riżorsi naturali

-8 || -8 || || || -2 || || -6 || AN.21 || Riżorsi naturali

-3 || -3 || 0 || 0 || 0 || 0 || -3 || K.22 || Għajbien ekonomiku ieħor ta’ assi mhux prodotti

0 || 0 || || || || || || AN.21 || Riżorsi naturali

-1 || -1 || || || || || -1 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

-2 || -2 || || || || || -2 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

-11 || -11 || 0 || 0 || -6 || 0 || -5 || K.3 || Telfiet katastrofiċi

-9 || -9 || || || -4 || || -5 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

-2 || -2 || || || -2 || || || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || || || || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

0 || 0 || 0 || 0 || 5 || 0 || -5 || K.4 || Qbid mhux kumpensat

0 || 0 || || || 1 || || -1 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || 4 || || -4 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || || - || || AF || Assi finanzjarji

2 || 2 || 0 || 0 || 0 || 1 || 1 || K.5 || Bidliet oħra fil-volum, mhux ikklassifikati x’imkien ieħor

1 || 1 || || || || || 1 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || || || || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

1 || 1 || || || || 1 || || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

0 || 0 || 0 || 0 || -4 || -2 || 6 || K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni

2 || 2 || 0 || 0 || -4 || 0 || 6 || K.61 || Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura tas-settur

0 || 0 || || || -3 || || 3 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || -1 || || 1 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

2 || 2 || || || || || 2 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

-2 || -2 || 0 || 0 || 0 || -2 || 0 || K.62 || Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet

-2 || -2 || || || || -2 || || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || 0 || 0 || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

0 || 0 || || || 0 || 0 || 0 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

13 || 13 || 0 || 0 || 0 || -1 || 14 || || Bidliet oħra totali fil-volum

-7 || -7 || 0 || 0 || -3 || -2 || -2 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

-2 || -2 || || || -3 || || 1 || AN.11 || Assi fissi

-3 || -3 || || || || || -3 || AN.12 || Inventarji

-2 || -2 || || || || -2 || || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

17 || 17 || 0 || 0 || 3 || 0 || 14 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

9 || 9 || 0 || 0 || 1 || -2 || 10 || AN.21 || Riżorsi naturali

6 || 6 || || || 2 || || 4 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

0 || 0 || || || || || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament finanzjarju u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

3 || 3 || 0 || 0 || 0 || 1 || 2 || AF || Assi finanzjarji

0 || 0 || || || || 0 || 0 || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

0 || 0 || || || || 0 || 0 || AF.2 || Flus u depożiti

0 || 0 || || || || 0 || 0 || AF.3 || Titoli ta’ dejn

|| || || || || 0 || 0 || AF.4 || Self

2 || 2 || || || || || 2 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment

1 || 1 || || || || 1 || || AF.6 || Assigurazzjoni, pensjoni u skemi ta’ garanzija standardizzata

0 || 0 || || || || || || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

0 || 0 || || || || || || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || B.102 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi

Tabella 8.13 Kont III.3.1: Bidliet oħra fil-volum tal-kont tal-assi (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| Flussi oħra || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Total

K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || ||

K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti || || || || || || ||

K.21 || Nuqqas fir-riżorsi naturali || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || ||

K.22 || Għajbien ekonomiku ieħor ta’ assi mhux prodotti || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || ||

K.3 || Telfiet katastrofiċi || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || || || || || || ||

K.4 || Qbid mhux kumpensat || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AF || Assi finanzjarji || || || || || || ||

K.5 || Bidliet oħra fil-volum, mhux ikklassifikati x’imkien ieħor || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || 1 || 1

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || 1 || 1

K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni || 0 || 0 || 2 || 0 || 0 || 2 || 2

K.61 || Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura tas-settur || 2 || 0 || 2 || 0 || 0 || 2 || 2

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || 0 || 2 || 0 || 0 || 2 || 2

K.62 || Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0

|| Bidliet oħra totali fil-volum || 0 || 0 || 2 || 1 || 0 || 3 || 3

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || ||

AF || Assi finanzjarji || 0 || 0 || 2 || 1 || 0 || 3 || 3

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || ||

AF.2 || Flus u depożiti || || || || || || ||

AF.3 || Titoli ta’ dejn || || || || || || ||

AF.4 || Self || || || || || || 0 || 0

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || || || 2 || || || 2 || 2

AF.6 || Skemi standardizzata ta'assigurazzjoni, pensjoni u ta’ garanzija. || || || || 1 || || 1 || 1

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || || || || || || ||

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || || || || || || ||

B.102 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi || 14 || -1 || -2 || -1 || 0 || 10 || 10

Tabella 8.14 Kont III.3.2: Kont tar-rivalutazzjoni

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Flussi oħra

|| || || || || || || || || K.7 || Qligħ / telf nominali tal-parteċipazzjoni

280 || || || 280 || 8 || 80 || 44 || 4 || 144 || AN || Assi mhux finanzjarji

126 || || || 126 || 5 || 35 || 21 || 2 || 63 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

111 || || || 111 || 5 || 28 || 18 || 2 || 58 || AN.11 || Assi fissi

7 || || || 7 || || 2 || 1 || || 4 || AN.12 || Inventarji

8 || || || 8 || || 5 || 2 || || 1 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

154 || || || 154 || 3 || 45 || 23 || 2 || 81 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

152 || || || 152 || 3 || 45 || 23 || 1 || 80 || AN.21 || Riżorsi naturali

2 || || || 2 || || || || 1 || 1 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

|| || || || || || || || || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

91 || || 7 || 84 || 2 || 16 || 1 || 57 || 8 || AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

12 || || || 12 || || || 1 || 11 || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

0 || || || 0 || || || || || || AF.2 || Flus u depożiti

44 || || 4 || 40 || 1 || 6 || || 30 || 3 || AF.3 || Titoli tad-dejn

0 || || || 0 || || || || || || AF.4 || Self

35 || || 3 || 32 || 1 || 10 || || 16 || 5 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment

0 || || || 0 || || || || || || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

0 || || || 0 || || || || || || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

0 || || || 0 || || || || || || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.103 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi

Tabella 8.14 Kont III.3.2: Kont tar-rivalutazzjoni (ikompli)

Bidliet f'obbligazzjonijiet u valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Flussi oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

K.7 || Qligħ / telf nominali tal-parteċipazzjoni || || || || || || || || ||

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || 18 || 51 || 7 || 0 || 0 || 76 || 15 || || 91

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || 12 || || 12

AF.2 || Flus u depożiti || || || || || || || || ||

AF.3 || Titoli tad-dejn || 1 || 34 || 7 || || || 42 || 2 || || 44

AF.4 || Self || || || || || || || || ||

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 17 || 17 || || || || 34 || 1 || || 35

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || || || || || || || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || || || || || || || || ||

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || || || || || || || || ||

B.103 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi || 134 || 10 || 38 || 96 || 10 || 288 || 4 || || 292

Tabella 8.14 Kont III.3.2.1: Kont tal-qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjoni

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Flussi u entrati saldatorji oħra

|| || || || || || || || || K.71 || Qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjoni

198 || || || 198 || 6 || 56 || 32 || 3 || 101 || AN || Assi mhux finanzjarji

121 || || || 121 || 5 || 34 || 20 || 2 || 60 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

111 || || || 111 || 5 || 28 || 18 || 2 || 58 || AN.11 || Assi fissi

4 || || || 4 || || 2 || 1 || || 1 || AN.12 || Inventarji

6 || || || 6 || || 4 || 1 || || 1 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

77 || || || 77 || 1 || 22 || 12 || 1 || 41 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

76 || || || 76 || 1 || 22 || 12 || 1 || 40 || AN.21 || Riżorsi naturali

1 || || || 1 || || || || || 1 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

|| || || || || || || || || AN.23 || Avvjament finanzjarju u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

148 || || 12 || 136 || 3 || 36 || 8 || 71 || 18 || AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

16 || || || 16 || || || 2 || 14 || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

32 || || 2 || 30 || 2 || 17 || 3 || || 8 || AF.2 || Flus u depożiti

28 || || 3 || 25 || 1 || 4 || || 18 || 2 || AF.3 || Titoli tad-dejn

29 || || 1 || 28 || || || 3 || 24 || 1 || AF.4 || Self

28 || || 2 || 26 || || 9 || || 14 || 3 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment

8 || || 1 || 7 || || 5 || || 1 || 1 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

0 || || || 0 || || || || || || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

7 || || 3 || 4 || || 1 || || || 3 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.1031 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi

Tabella 8.14 Kont III.3.2.1: Kont tal-qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjoni (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

Kodiċi || Flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

K.71 || Qligħ u telf newtrali tal-parteċipazzjoni || || || || || || || || ||

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || 37 || 68 || 13 || 5 || 3 || 126 || 22 || || 148

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || 16 || || 16

AF.2 || Flus u depożiti || 1 || 26 || 2 || || 1 || 30 || 2 || || 32

AF.3 || Titoli tad-dejn || 1 || 21 || 4 || || || 26 || 2 || || 28

AF.4 || Self || 18 || || 7 || 3 || 1 || 29 || || || 29

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 14 || 14 || || || || 28 || || || 28

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || || 7 || || || || 7 || 1 || || 8

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || || || || || || || || ||

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 3 || || || 2 || 1 || 6 || 1 || || 7

B.1031 || Bidliet fil-valur nett ta’ qligħ / telf newtrali tal-parteċipazzjoni || 82 || 6 || 27 || 87 || 6 || 208 || 6 || || 214

Tabella 8.14 Kont III.3.2.2: Kont tal-qligħ u telf reali tal-parteċipazzjoni

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Flussi u entrati saldatorji oħra

|| || || || || || || || || K.72 || Qligħ u telf reali tal-parteċipazzjoni

82 || || || 82 || 2 || 24 || 12 || 1 || 43 || AN || Assi mhux finanzjarji

5 || || || 5 || 0 || 1 || 1 || 0 || 3 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

|| || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || AN.11 || Assi fissi

3 || || || 3 || 0 || 0 || 0 || 0 || 3 || AN.12 || Inventarji

2 || || || 2 || 0 || 1 || 1 || 0 || 0 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

77 || || || 77 || 2 || 23 || 11 || 1 || 40 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

76 || || || 76 || 2 || 23 || 11 || 0 || 40 || AN.21 || Riżorsi naturali

1 || || || 1 || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

|| || || || || || || || || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

-57 || || -5 || -52 || -1 || -20 || -7 || -14 || -10 || AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

-4 || || 0 || -4 || 0 || 0 || -1 || -3 || 0 || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

-32 || || -2 || -30 || -2 || -17 || -3 || 0 || -8 || AF.2 || Flus u depożiti

16 || || 1 || 15 || 0 || 2 || 0 || 12 || 1 || AF.3 || Titoli tad-dejn

-29 || || -1 || -28 || 0 || 0 || -3 || -24 || -1 || AF.4 || Self

7 || || 1 || 6 || 1 || 1 || 0 || 2 || 2 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment

-8 || || -1 || -7 || 0 || -5 || 0 || -1 || -1 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

|| || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

-7 || || -3 || -4 || 0 || -1 || 0 || 0 || -3 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.1032 || Bidliet fil-valur nett dovut għal qligħ / telf reali tal-parteċipazzjoni

Tabella 8.14 Kont III.3.2.2: Kont tal-qligħ u telf kapitali reali tal-parteċipazzjoni (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta' ||

|| || || || || || || ||

|| Flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

K.72 || Qligħ u telf reali tal-parteċipazzjoni || || || || || || || || ||

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || -19 || -17 || -6 || -5 || -3 || -50 || -7 || || -57

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || -4 || || -4

AF.2 || Flus u depożiti || -1 || -26 || -2 || 0 || -1 || -30 || -2 || || -32

AF.3 || Titoli tad-dejn || 0 || 13 || 3 || 0 || 0 || 16 || 0 || || 16

AF.4 || Self || -18 || 0 || -7 || -3 || -1 || -29 || 0 || || -29

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 3 || 3 || 0 || 0 || 0 || 6 || 1 || || 7

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || || -7 || || || || -7 || -1 || || -8

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || || 0

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || -3 || 0 || 0 || -2 || -1 || -6 || -1 || || -7

B.1032 || Bidliet fil-valur nett dovut għal qligħ / telf reali tal-parteċipazzjoni || 52 || 4 || 11 || 9 || 4 || 80 || -2 || || 78

KARTI TAL-BILANĊ (IV)

8.60       L-għan tal-karti tal-bilanċ hu li jagħtu stampa tal-assi, l-obbligazzjonijiet u l-valur nett tal-unitajiet fil-bidu u fi tmiem il-perjodu ta’ kontabilità u tal-bidliet bejn il-karti tal-bilanċ. Is-sekwenza hi kif ġejja:

(a)     karta tal-bilanċ tal-ftuħ (IV.1);

(b)     bidliet fil-karta tal-bilanċ (IV.2);

(c)     karta tal-bilanċ tal-għeluq(IV.3).

Karta tal-bilanċ tal-ftuħ (IV.1)

8.61       Il-karta tal-bilanċ tal-bidu tirreġistra l-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet miżmuma minn unitajiet fil-bidu tal-perjodu tal-kontabilità.

Dawn l-oġġetti huma kategorizzati fuq il-bażi tal-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet.

Jiġu valutati skont il-prezzijiet kurrenti tal-perjodu tal-kontabilità. Id-differenza bejn l-assi u l-obbligazzjonijiet – l-entrata saldatorja fil-kont — hi l-valur nett għall-bidu tal-perjodu tal-kontabilità.

Bidliet fil-karta tal-bilanċ (IV.2)

8.62       Il-kont tal-bidliet fil-karta tal-bilanċ jirreġistra l-bidliet fil-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet tul il-kors tal-perjodu tal-kontabilità u jgħodd flimkien l-ammonti rreġistrati fid-diversi kontijiet tal-akkumulazzjoni, jiġifieri bidla fil-valur nett dovut għal tfaddil u trasferimenti kapitali, bidla fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum fl-assi u bidla fil-valur nett dovuta għal qligħ u telf nominali tal-parteċipazzjoni.

Karta tal-bilanċ tal-għeluq (IV.3)

8.63       Il-karta tal-bilanċ tal-għeluq tirreġistra l-valur tal-assi u l-obbligazzjonijiet miżmuma mill-unitajiet fit-tmiem tal-perjodu tal-kontabilità. Dawn l-oġġetti huma kategorizzati fuq il-bażi tal-istess klassifikazzjoni użata fil-karta tal-bilanċ tal-ftuħ u huma valutati skont il-prezzijiet kurrenti fit-tmiem tal-perjodu.

Id-differenza bejn l-assi u l-obbligazzjonijiet hi l-valur nett fi tmiem il-perjodu ta’ kontabilità.

8.64       Il-valur ta’ ass jew dejn fil-karti tal-bilanċ tal-għeluq hu ekwivalenti għas-somma tal-valur tiegħu fil-karti tal-bilanċ tal-ftuħ u l-ammont irreġistrat għal dan l-oġġett fil-kont tal-bidliet fil-karta tal-bilanċ.

Tabella 8.15 Kont IV.1: Karti tal-bilanċ – karta tal-bilanċ tal-ftuħ

Assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Stokks u bidliet fl-assi

4 621 || || || 4 621 || 159 || 1 429 || 789 || 93 || 2 151 || AN || Assi mhux finanzjarji

2 818 || || || 2 818 || 124 || 856 || 497 || 67 || 1 274 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

2 579 || || || 2 579 || 121 || 713 || 467 || 52 || 1 226 || AN.11 || Assi fissi

114 || || || 114 || 1 || 48 || 22 || || 43 || AN.12 || Inventarji

125 || || || 125 || 2 || 95 || 8 || 15 || 5 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

1 803 || || || 1 803 || 35 || 573 || 292 || 26 || 877 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

1 781 || || || 1 781 || 35 || 573 || 286 || 23 || 864 || AN.21 || Riżorsi naturali

22 || || || 22 || || || 6 || 3 || 13 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

0 || || || 0 || || || || || 3 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

9 036 || || 805 || 8 231 || 172 || 3 260 || 396 || 3 421 || 982 || AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

770 || || || 770 || || || 80 || 690 || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

1 587 || || 105 || 1 482 || 110 || 840 || 150 || || 382 || AF.2 || Flus u depożiti

1 388 || || 125 || 1 263 || 25 || 198 || || 950 || 90 || AF.3 || Titoli tad-dejn

1 454 || || 70 || 1 384 || 8 || 24 || 115 || 1 187 || 50 || AF.4 || Self

2 959 || || 345 || 2 614 || 22 || 1 749 || 12 || 551 || 280 || AF.5 || Ishma/unitajiet tal-ekwità u tal-fond tal-investiment

496 || || 26 || 470 || 4 || 391 || 20 || 30 || 25 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

21 || || 0 || 21 || 0 || 3 || 0 || 13 || 5 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

361 || || 134 || 227 || 3 || 55 || 19 || || 150 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.90 || Valur nett

Tabella 8.15 Kont IV.1: Karti tal-bilanċ– karta tal-bilanċ tal-ftuħ (ikompli)

Obbligazzjonijiet u valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Stokks u bidliet fl-obbligazzjonijiet || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || 3 221 || 3 544 || 687 || 189 || 121 || 7 762 || 1 274 || || 9 036

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || 0 || 770 || || 770

AF.2 || Flus u depożiti || 40 || 1 281 || 102 || 10 || 38 || 1 471 || 116 || || 1 587

AF.3 || Titoli tad-dejn || 44 || 1 053 || 212 || 2 || || 1 311 || 77 || || 1 388

AF.4 || Self || 897 || || 328 || 169 || 43 || 1 437 || 17 || || 1 454

AF.5 || Ishma/unitajiet tal-ekwità u tal-fond tal-investiment || 1 987 || 765 || 4 || || || 2 756 || 203 || || 2 959

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 12 || 435 || 19 || || 5 || 471 || 25 || || 496

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 4 || 10 || || || || 14 || 7 || || 21

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 237 || || 22 || 8 || 35 || 302 || 59 || || 361

B.90 || Valur nett || -88 || -30 || 498 || 4 500 || 210 || 5 090 || -469 || || 4 621

Tabella 8.15 Kont IV.2: Karti tal-bilanċ– bidliet fil-karta tal-bilanċ

Bidliet fl-assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Stokks u bidliet fl-assi

482 || || || 482 || 11 || 115 || 57 || -4 || 301 || AN || Assi mhux finanzjarji

294 || || || 294 || 7 || 67 || 29 || -4 || 195 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

246 || || || 246 || 7 || 53 || 23 || -2 || 165 || AN.11 || Assi fissi

32 || || || 32 || 0 || 4 || 1 || 0 || 27 || AN.12 || Inventarji

16 || || || 16 || 0 || 10 || 5 || -2 || 3 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

186 || || || 186 || 4 || 48 || 28 || 0 || 106 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

178 || || || 178 || 4 || 48 || 26 || -1 || 101 || AN.21 || Riżorsi naturali

8 || || || 8 || 0 || 0 || 2 || 1 || 5 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

0 || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

577 || || 54 || 523 || 4 || 205 || -9 || 230 || 93 || AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

12 || || 1 || 11 || 0 || 0 || 1 || 10 || 0 || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs

100 || || 11 || 89 || 2 || 64 || -26 || 10 || 39 || AF.2 || Flus u depożiti

139 || || 13 || 126 || 0 || 16 || 4 || 96 || 10 || AF.3 || Titoli tad-dejn

82 || || 4 || 78 || 0 || 3 || 3 || 53 || 19 || AF.4 || Self

156 || || 15 || 141 || 1 || 76 || 3 || 44 || 17 || AF.5 || Ishma/unitajiet tal-ekwità u tal-fond tal-investiment

49 || || 0 || 49 || 0 || 39 || 1 || 8 || 1 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

14 || || 0 || 14 || 0 || 3 || 0 || 8 || 3 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

25 || || 10 || 15 || 1 || 4 || 5 || 1 || 4 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.10 || Bidliet fil-valur nett, dovut għal

|| || || || || || || || || B.101 || Tfaddil u trasferiment kapitali

|| || || || || || || || || B.102 || Bidliet oħra fil-volum tal-assi

|| || || || || || || || || B.103 || Qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni

|| || || || || || || || || B.1031 || Qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni

|| || || || || || || || || B.1032 || Qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni

Tabella 8.15 Kont IV. 2: Karti tal-bilanċ – bidliet fil-karta tal-bilanċ (ikompli)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Stokks u bidliet fl-obbligazzjonijiet || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || 157 || 224 || 102 || 16 || 6 || 505 || 72 || || 577

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || 12 || || 12

AF.2 || Flus u depożiti || 0 || 65 || 37 || 0 || 0 || 102 || -2 || || 100

AF.3 || Titoli tad-dejn || 7 || 64 || 45 || 0 || 0 || 116 || 23 || || 139

AF.4 || Self || 21 || 0 || 9 || 11 || 6 || 47 || 35 || || 82

AF.5 || Ishma/unitajiet tal-ekwità u tal-fond tal-investiment || 100 || 39 || 2 || 0 || 0 || 141 || 15 || || 156

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 0 || 48 || 0 || 1 || 0 || 49 || 0 || || 49

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 3 || 8 || 0 || 0 || 0 || 11 || 3 || || 14

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 26 || 0 || 9 || 4 || 0 || 39 || -14 || || 25

B.10 || Bidliet fil-valur nett, dovuti għal || 237 || 2 || -54 || 304 || 9 || 500 || -6 || || 494

B.101 || Tfaddil u trasferiment kapitali || 88 || -5 || 90 || 210 || -1 || 202 || -10 || || 192

B.102 || Bidliet oħra fil-volum tal-assi || 14 || -1 || -2 || -1 || 0 || 10 || || || 10

B.103 || Qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni || 134 || 10 || 38 || 96 || 10 || 288 || 4 || || 292

B.1031 || Qligħ/telf ta’ newtrali tal-parteċipazzjoni || 82 || 6 || 27 || 87 || 6 || 208 || 6 || || 214

B.1032 || Qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni || 52 || 4 || 11 || 9 || 4 || 80 || -2 || || 78

Tabella 8.15 Kont IV.3: Karti tal-bilanċ – karta tal-bilanċ tal-għeluq

Assi

|| Entrati korrispondenti ta’ || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

|| || || || || || || ||

Total || Kont tal-Oġġetti u s-Servizzi || Kont tal-bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Stokks u bidliet fl-assi

5 101 || || || 5 101 || 170 || 1 544 || 846 || 89 || 2 452 || AN || Assi mhux finanzjarji

3 112 || || || 3 112 || 131 || 923 || 526 || 63 || 1 469 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

2 825 || || || 2 825 || 128 || 766 || 490 || 50 || 1 391 || AN.11 || Assi fissi

146 || || || 146 || 1 || 52 || 23 || 0 || 70 || AN.12 || Inventarji

141 || || || 141 || 2 || 105 || 13 || 13 || 8 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur

1 989 || || || 1 989 || 39 || 621 || 320 || 26 || 983 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

1 959 || || || 1 959 || 39 || 621 || 312 || 22 || 965 || AN.21 || Riżorsi naturali

30 || || || 30 || 0 || 0 || 8 || 4 || 18 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji

3 || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni

9 613 || || 859 || 8 754 || 176 || 3 465 || 387 || 3 651 || 1 075 || AF || Assi finanzjarji /obbligazzjonijiet

782 || || 1 || 781 || 0 || 0 || 81 || 700 || 0 || AF.1 || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji

1 687 || || 116 || 1 571 || 112 || 904 || 124 || 10 || 421 || AF.2 || Deheb monetarju u SDRs

1 527 || || 138 || 1 389 || 25 || 214 || 4 || 1 046 || 100 || AF.3 || Flus u depożiti

1 536 || || 74 || 1 462 || 8 || 27 || 118 || 1 240 || 69 || AF.4 || Titoli tad-dejn

3 115 || || 360 || 2 755 || 23 || 1 825 || 15 || 595 || 297 || AF.5 || Self

545 || || 26 || 519 || 4 || 430 || 21 || 38 || 26 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

35 || || || 35 || 0 || 6 || 0 || 21 || 8 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati

386 || || 144 || 242 || 4 || 59 || 24 || 1 || 154 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra

|| || || || || || || || || B.90 || Valur nett

Tabella 8.15 Kont IV.3: Karti tal-bilanċ – karta tal-bilanċ tal-għeluq (ikompli)

Obbligazzjonijiet u valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || Entrati korrispondenti ta’ ||

|| || || || || || || ||

|| Flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Kont tal-bqija tad-dinja || Kont tal-oġġetti u s-servizzi || Total

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.11 || Assi fissi || || || || || || || || ||

AN.12 || Inventarji || || || || || || || || ||

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.21 || Riżorsi naturali || || || || || || || || ||

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || || || || || || || ||

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || || || || || || || ||

AF || Assi / obbligazzjonijiet finanzjarji || 3 378 || 3 768 || 789 || 205 || 127 || 8 267 || 1 346 || || 9 613

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || 782 || || 782

AF.2 || Flus u depożiti || 40 || 1 346 || 139 || 10 || 38 || 1 573 || 114 || || 1 687

AF.3 || Titoli tad-dejn || 51 || 1 117 || 257 || 2 || 0 || 1 427 || 100 || || 1 527

AF.4 || Self || 918 || 0 || 337 || 180 || 49 || 1 484 || 52 || || 1 536

AF.5 || Ishma/unitajiet tal-ekwità u tal-fond tal-investiment || 2 087 || 804 || 6 || 0 || 0 || 2 897 || 218 || || 3 115

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 12 || 483 || 19 || 1 || 5 || 520 || 25 || || 545

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 7 || 18 || 0 || 0 || 0 || 25 || 10 || || 35

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 263 || 0 || 31 || 12 || 35 || 341 || 45 || || 386

B.90 || Valur nett || 149 || -28 || 444 || 4 804 || 219 || 5 590 || -475 || || 5 115

KONTIJIET TAL-BQIJA TAD-DINJA (V)

8.65       Il-kont tal-bqija tad-dinja jirreġistra tranżazzjonijiet bejn unitajiet residenti u mhux residenti. Il-bqija tad-dinja ma jikkostitwixxix settur istituzzjonali fih innifsu, iżda fl-istruttura tas-sistema għandu rwol simili.

8.66       Is-sekwenza tal-kontijiet tal-bqija tad-dinja ssegwi l-istess mudell ġenerali bħal kontijiet tas-settur istituzzjonali, jiġifieri:

(a)     kontijiet kurrenti,

(b)     kontijiet tal-akkumulazzjoni,

(c)     karti tal-bilanċ.

8.67       Dawn il-kontijiet huma mħejjija mill-aspett tal-kumplament tad-dinja. Għaldaqstant, dak li huwa riżorsa għall-bqija tad-dinja huwa użu għall-ekonomija totali u viċiversa. Bl-istess raġunament, ass finanzjarju miżmum mill-bqija tad-dinja hu dejn għall-ekonomija totali u viċiversa). Eċċezzjoni għal dan huma l-ingotti tad-deheb miżmuma bħala ass ta’ riserva, li minkejja li m’għandhom l-ebda kontraparti ta’ dejn, huma rreġistrati fil-kont finanzjarju minħabba l-irwol tagħhom fil-pagamenti internazzjonali.

KONTIJIET KURRENTI

Kont estern tal-oġġetti u s-servizzi (V.I)

8.68       L-importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi huma rreġistrati fuq in-naħa tar-riżorsi tal-kont u l-esportazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi fuq in-naħa tal-użi. Id-differenza bejn ir-riżorsi u l-użi hi l-entrata saldatorja fil-kont, imsejħa ‘il-bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi’. Jekk dan ikun pożittiv, ikun hemm eċċess għall-bqija tad-dinja u defiċit għall-ekonomija totali u viċiversa jekk ikun negattiv.

8.69       L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet huma valutati t-tnejn fil-fruntiera tad-dwana tal-pajjiż esportatur. Għall-esportazzjonijiet, il-valuri jittieħdu bħala prezzijiet li huma “fuq bażi ta’ mingħajr ħlas abbord” (fob.). Il-valuri tal-importazzjoni jittieħdu fuq il-prezzijiet li jinkludu “spejjeż, assigurazzjoni u ġarr” dovuti bejn il-pajjiż tal-oriġini u l-pajjiż importatur jiġifieri fuq bażi ta’ kost, assigurazzjoni u ġarr (cif). Sabiex jitnaqqas il-valur tal-importazzjoni għal bażi ta’ fuq bażi ta’ mingħajr ħlas abbord li jirrifletti l-valur fil-fruntiera fil-pajjiż tal-oriġini, l-element cif għandu jitnaqqas mill-valur tal-oġġetti kkalkulat fil-punt tal-introjtu tal-pajjiż importatur. Dan l-element ta’ kost, assigurazzjoni u ġarr (cif) hu mbagħad allokat għall-attivitajiet tas-servizz xierqa, jew bħala importazzjonijiet fil-każ ta’ unitajiet mhux residenti, u l-produzzjoni domestika fil-każ ta’ unitajiet residenti li jipprovdu dawn is-servizzi.

Meta s-servizzi tat-trasport u tal-assigurazzjoni inklużi fil-valur fob tal-importazzjonijiet tal-oġġetti (jiġifieri bejn il-fabbrika u l-fruntiera tal-pajjiż tal-esportazzjoni) huma provduti minn unitajiet residenti, għandhom jiġu inklużi fil-valur tal-esportazzjonijiet tas-servizzi mill-ekonomija li timporta l-oġġetti. Għall-kuntrarju, meta s-servizzi tat-trasport u tal-assigurazzjoni inklużi fil-valur (fob) tal-esportazzjonijiet tal-oġġetti huma provduti minn unitajiet mhux residenti, għandhom jiġu inklużi fil-valur tal-importazzjonijiet ta’ servizzi mill-ekonomija li tesporta l-oġġetti.

Kont estern tal-introjtu primarju u t-trasferimenti kurrenti (V.II)

8.70       L-iskop tal-kont estern tal-introjtu primarju u t-trasferimenti kurrenti hu li jiġi determinat il-bilanċ estern kurrenti, li, fl-istruttura tas-sistema, jikkorrispondi mat-tfaddil mis-setturi istituzzjonali. Dan il-kont hu verżjoni kondensata tas-sekwenza, għal settur istituzzjonali, li jestendi mill-kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju għall-kont tal-użu tal-introjtu.

8.71       Fuq in-naħa tar-riżorsi, il-kont estern tal-introjtu primarju u t-trasferimenti kurrenti juru l-bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi. Jirreġistra wkoll, fuq in-naħa tar-riżorsi jew tal-użi, it-tranżazzjonijiet distributtivi kollha li jistgħu jinvolvu l-bqija tad-dinja, minbarra trasferimenti kapitali.

KONTIJIET TA’ AKKUMULAZZJONI ESTERNA (V.III)

Kont kapitali (V.III.1)

8.72       Il-kont tal-kapital tal-bqija tad-dinja jirreġistra akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponiment ta’ assi mhux manifatturati minn unitajiet mhux residenti u jkejjel il-bidliet fil-valur nett dovut għat-tfaddil u t-trasferimenti kapitali.

8.73       L-entrata saldatorja tal-kont kapitali hi s-self nett tal-bqija tad-dinja. Hi ekwivalenti, iżda għandha s-sinjal oppost, għas-somma tas-self nett tas-setturi istituzzjonali residenti.

Kont finanzjarju (V.III.2)

8.74       It-tfassil tal-kont finanzjarju tal-bqija tad-dinja hu identiku għal dak tal-kont finanzjarju tas-setturi istituzzjonali.

Bidliet oħra fil-kont tal-assi (V.III.3)

8.75       Fir-rigward tas-setturi istituzzjonali, il-bidliet fil-valur nett dovuti għal bidliet oħra fil-volum tal-assi u dovuti għal qligħ u telf nominali tal-parteċipazzjoni huma determinati b’mod suċċessiv, u l-qligħ u t-telf tal-parteċipazzjoni jiġu maqsuma fi qligħ u telf newtrali u reali tal-parteċipazzjoni.

8.76       In-nuqqas tal-assi prodotti fil-kontijiet tal-akkumulazzjoni u l-karti tal-bilanċ tal-bqija tad-dinja hu dovut għall-konvenzjoni li permezz tagħha tinħoloq unità istituzzjonali nozzjonali, u l-bqija tad-dinja jitqies li akkwista ass finanzjarju — u viċiversa għall-assi miżmuma f’ekonomiji oħra minn unitajiet residenti.

KARTI TAL-BILANĊ (V.IV)

8.77       Il-karti tal-bilanċ tal-bqija tad-dinja fihom assi u obbligazzjonijiet finanzjarji. Fuq in-naħa tal-assi, jiġu rreġistrati wkoll l-akkwiżizzjonijiet totali nieqes id-disponimenti bejn unitajiet mhux residenti u residenti ta’ deheb monetarju u SDRs.

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni)

V.I: Kont estern tal-oġġetti u s-servizzi

Użi || Riżorsi

P.6 || Esportazzjonijiet ta’ oġġetti u servizzi || 540 || P.7 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || 499

P.61 || Esportazzjonijiet ta’ oġġetti || 462 || P.71 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || 392

P.62 || Esportazzjonijiet ta’ servizzi || 78 || P.72 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || 107

B.11 || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi || -41 || || ||

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli)

V.II: Kont estern tal-introjtu primarju u trasferimenti kurrenti

Użi || Riżorsi

D.1 || Kumpens tal-impjegati || 6 || B.11 || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi || -41

D.11 || Pagi u salarji || 6 || || ||

|| || || D.1 || Kumpens tal-impjegati || 2

D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet || 0 || D.11 || Pagi u salarji || 2

D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || 0 || D.12 || Min iħaddem, kontribuzzjonijiet soċjali || 0

D.211 || Taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT) || 0 || D.121 || Min iħaddem, kontribuzzjonijiet soċjali attwali || 0

D.212 || Taxxi fuq id-dazji u l-importazzjonijiet eskl. VAT || 0 || D.122 || Min iħaddem, kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti || 0

D.2121 || Dazji tal-importazzjoni || 0 || || ||

D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet minbarra VAT & dazji || 0 || D.2 || Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet ||

D.214 || Taxxi fuq il-prodotti minbarra VAT & taxxi tal-importazzjoni || || D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || 0

D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni || 0 || D.211 || Taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT) || 0

|| || || D.212 || Taxxi u dazji fuq l-importazzjonijiet eskluża VAT || 0

D.3 || Sussidji || 0 || D.2121 || Dazji tal-importazzjoni || 0

D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || 0 || D.2122 || Taxxi fuq l-importazzjonijiet esklużi VAT u dazji || 0

D.311 || Sussidji fuq l-importazzjoni || 0 || D.214 || Taxxi fuq il-prodotti esklużi VAT u taxxi tal-importazzjoni || 0

D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti || 0 || || ||

D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni || 0 || D.29 || Taxxi oħra fuq il-produzzjoni || 0

D.4 || Introjtu fuq proprjetà || 44 || D.3 || Sussidji || 0

D.41 || Interessi || 13 || D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || 0

D.42 || Introjtu distribwit ta’ korporazzjonijiet || 17 || D.311 || Sussidji tal-importazzjoni || 0

D.421 || Dividendi || 13 || D.319 || Sussidji oħra fuq il-prodotti || 0

D.422 || Ġbid minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet || 4 || D.39 || Sussidji oħra fuq il-produzzjoni || 0

D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett || 14 || || ||

D.44 || Introjtu tal-investiment ieħor || 0 || D.4 || Introjtu fuq proprjetà || 38

|| || || D.41 || Interessi || 21

|| Trasferimenti kurrenti || 17 || D.42 || Introjtu distribwit ta’ korporazzjonijiet || 17

D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. || 1 || D.421 || Dividendi || 14

D.51 || Taxxi fuq l-introjtu || 1 || D.422 || Prelevazzjonijiet minn introjtu ta’ kważi korporazzjonijiet || 3

D.59 || Taxxi kurrenti oħra || 0 || D.43 || Qligħ investit mill-ġdid fuq l-investiment barrani dirett || 0

D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti || 0 || D.44 || Żburżar tal-introjtu tal-investiment || 0

D.611 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || 0 || || ||

D.6111 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem || 0 || || Trasferimenti kurrenti || 55

D.6112 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem || 0 || D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid, eċċ. || 0

D.612 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || 0 || D.51 || Taxxi fuq l-introjtu || 0

D.6121 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 0 || D.59 || Taxxi kurrenti oħra ||

D.6122 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 0 ||  D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti || 0

D.613 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi || 0 ||  D.611 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali ta’ min iħaddem || 0

D.6131 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali tal-unitajiet domestiċi || 0 || D.6111 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali ta’ min iħaddem || 0

D.6132 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 0 || D.6112 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni ta’ min iħaddem || 0

D.614 || Suppliment tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi || 0 || D.612 || Kontribuzzjonijiet soċjali attribwiti ta’ min iħaddem || 0

D.6141 || Supplimenti tal-kontribuzzjoni tal-pensjoni tal-'unitajiet domestiċi' || 0 || D.6121 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 0

D.6142 || Supplimenti tal-kontribuzzjoni mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 0 || D.6122 || Kontribuzzjonijiet mhux tal-pensjoni attribwiti ta’ min iħaddem || 0

D.61SC || Tariffi tas-servizz ta’ skema tal-assigurazzjoni soċjali || 0 || D.613 || Kontribuzzjonijiet soċjali attwali tal-unitajiet domestiċi || 0

D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji || 0 || D.6131 || Kontribuzzjonijiet tal-pensjoni attwali tal-unitajiet domestiċi || 0

D.621 || Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus || 0 || D.6132 || Kontribuzzjonijiet attwali mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 0

D.6211 || Benefiċċji tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus || 0 || D.614 || Suppliment tal-kontribuzzjonijiet soċjali tal-unitajiet domestiċi || 0

D.6212 || Flus ta’ benefiċċji mhux tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali || 0 || D.6141 || Supplimenti tal-kontribuzzjoni tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 0

D.622 || Benefiċċji oħra tas-sigurtà soċjali || 0 || D.6142 || Supplimenti tal-kontribuzzjoni mhux tal-pensjoni tal-unitajiet domestiċi || 0

D.6221 || Benefiċċji oħra tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || 0 || D.61SC || Tariffi tas-servizz ta’ skema tal-assigurazzjoni soċjali || 0

D.6222 || Benefiċċji oħra mhux tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || 0 || D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji || 0

D.623 || Benefiċċji tal-assistenza soċjali fi flus || || D.621 || Benefiċċji tas-sigurtà soċjali fi flus || 0

D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra || 16 || D.6211 || Benefiċċji tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali fi flus || 0

D.71 || Primjums tal-assigurazzjoni netti mhux fuq il-ħajja || 2 || D.6212 || Flus ta’ benefiċċji mhux tal-pensjoni tas-sigurtà soċjali || 0

D.711 || Primjums tal-assigurazzjoni diretta netti mhux fuq il-ħajja || 1 || D.622 || Benefiċċji oħra tas-sigurtà soċjali || 0

D.712 || Primjums tar-riassigurazzjoni netti mhux fuq il-ħajja || 1 || D.6221 || Benefiċċji oħra tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || 0

D.72 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || 12 || D.6222 || Benefiċċji oħra mhux tal-pensjoni tal-assigurazzjoni soċjali || 0

D.721 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja || 0 || D.623 || Benefiċċji tal-assistenza soċjali fi flus || 0

D.722 || Pretensjonijiet tar-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || 12 || D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra || 55

D.73 || Trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika || 0 || D.71 || Primjums tal-assigurazzjoni netti mhux fuq il-ħajja || 11

D.74 || Kooperazzjoni internazzjonali kurrenti || 1 || D.711 || Primjums tal-assigurazzjoni diretta netti mhux fuq il-ħajja || 0

D.75 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji || 1 || D.712 || Primjums tar-riassigurazzjoni netti mhux fuq il-ħajja || 11

D.751 || Trasferimenti kurrenti għal NPISHs || 0 || D.72 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || 3

D.752 || Trasferimenti kurrenti bejn unitajiet domestiċi || 1 || D.721 || Pretensjonijiet tal-assigurazzjoni diretta mhux fuq il-ħajja || 3

D.759 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji oħra || 0 || D.722 || Pretensjonijiet tar-riassigurazzjoni mhux fuq il-ħajja || 0

|| || || D.73 || Trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika || 0

D.8 || Bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni || 0 || D.74 || Kooperazzjoni internazzjonali kurrenti || 31

|| || || D.75 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji || 10

|| || || D.751 || Trasferimenti kurrenti għal NPISHs || 0

|| || || D.752 || Trasferimenti kurrenti bejn unitajiet domestiċi || 7

|| || || D.759 || Trasferimenti kurrenti mixxellanji oħra || 3

|| || || D.76 || Riżorsi proprji tal-UE bbażati fuq il-VAT u l-ING || 9

|| || || D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni || 0

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || -13 || || ||

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli)

V.III: Kontijiet tal-akkumulazzjoni

V.III.1: Kontijiet kapitali

V.III.1.1: Bidla fil-valur nett dovut għal kontijiet tat-tfaddil u tat-trasferimenti kapitali

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti || -13

|| || || B.9r || Trasferimenti kapitali, riċevibbli || 4

|| || || D.91r || Taxxi kapitali, riċevibbli ||

|| || || D.92r || Għotjiet ta’ investiment, riċevibbli || 4

|| || || D.99r || Trasferimenti kapitali oħra, riċevibbli ||

|| || || D 9p || Trasferimenti kapitali pagabbli || -1

|| || || D.91p || Taxxi kapitali, pagabbli ||

|| || || D.92p || Għotjiet ta’ investiment, pagabbli ||

|| || || D.99p || Trasferimenti kapitali oħra, pagabbli || -1

B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bilanċ kurrenti estern u trasferimenti kapitali || -10 || || ||

V.III.1.2: Akkwiżizzjoni ta’ assi mhux finanzjarji

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || || || ||

NP || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti ta’ assi mhux prodotti || 0 || B.101 || Bidliet fil-valur nett dovut għal bilanċ kurrenti estern u trasferimenti kapitali || -10

NP.1 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti ta’ riżorsi naturali || 0 || || ||

NP.2 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti ta’ kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0 || || ||

NP.3 || Xiri nieqes bejgħ ta’ avvjament finanzjarju u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0 || || ||

B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+) / self nett mingħand ħaddieħor (-) || -10 || || ||

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli.)

V.III.2: Kont finanzjarju

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

F || Akkwiżizzjonijiet netti ta’ assi finanzjarji || 47 || F || Akkwiżizzjonijiet netti ta’ assi finanzjarji || 57

F.1 || Deheb monetarju u SDRs || 1 || F.1 || Deheb monetarju u SDRs ||

F.11 || Deheb monetarju || 1 || F.11 || Deheb monetarju ||

F.12 || SDRs || 0 || F.12 || SDRs || 0

F.2 || Flus u depożiti || 11 || F.2 || Flus u depożiti || -2

F.21 || Flus || 3 || F.21 || Flus || 1

F.22 || Depożiti trasferibbli || 2 || F.22 || Depożiti trasferibbli || 0

F.221 || Pożizzjonijiet inter-bankarji || || F.221 || Pożizzjonijiet inter-bankarji ||

F.229 || Depożiti trasferibbli oħra || 2 || F.229 || Depożiti trasferibbli oħra ||

F.29 || Depożiti oħra || 6 || F.29 || Depożiti oħra || -3

F.3 || Titoli tad-dejn || 9 || F.3 || Titoli tad-dejn || 21

F.31 || Perjodu ta’ żmien qasir || 2 || F.31 || Perjodu ta’ żmien qasir || 5

F.32 || Perjodu ta’ żmien twil || 7 || F.32 || Perjodu ta’ żmien twil || 16

F.4 || Self || 4 || F.4 || Self || 35

F.41 || Perjodu ta’ żmien qasir || 3 || F.41 || Perjodu ta’ żmien qasir || 14

F.42 || Perjodu ta’ żmien twil || 1 || F.42 || Perjodu ta’ żmien twil || 21

F.5 || Ekwità u ishma tal-fond tal-investiment || 12 || F.5 || Ekwità u ishma tal-fond tal-investiment || 14

F.51 || Ekwità || 12 || F.51 || Ekwità || 9

F.511 || Ishma kkwotati || 10 || F.511 || Ishma kkwotati || 3

F.512 || Ishma mhux ikkwotati || 2 || F.512 || Ishma mhux ikkwotati || 2

F.519 || Ekwità oħra || 0 || F.519 || Ekwità oħra || 4

F.52 || Ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 0 || F.52 || Ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 5

F.521 || Ishma/unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus || 0 || F.521 || Ishma/unitajiet tal-fond tas-suq tal-flus || 2

F.522 || Ishma/unitajiet oħra tal-fond tal-investiment mhux tal-MMF || 0 || F.522 || Ishma/unitajiet oħra tal-fond tal-investiment mhux tal-MMF || 3

F.6 || Assigurazzjoni, pensjoni u skemi ta’ garanzija standardizzata || 0 || F.6 || Assigurazzjoni, pensjoni u skemi ta’ garanzija standardizzata || 0

F.61 || Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja || 0 || F.61 || Riservi tekniċi tal-assigurazzjoni mhux tal-ħajja || 0

F.62 || Assigurazzjoni tal-ħajja u intitolamenti għal annwalità || 0 || F.62 || Assigurazzjoni tal-ħajja u intitolamenti għal annwalità || 0

F.63 || Intitolamenti għall-pensjoni || 0 || F.63 || Intitolamenti għall-pensjoni || 0

F.64 || Klejm ta’ fond tal-pensjoni fuq meniġers tal-pensjoni || 0 || F.64 || Klejm ta’ fond tal-pensjoni fuq meniġers tal-pensjoni || 0

F.65 || Intitolamenti għal benefiċċji mhux tal-pensjoni || 0 || F.65 || Intitolamenti għal benefiċċji mhux tal-pensjoni || 0

F.66 || Dispożizzjonijiet għal sejħiet għal garanziji standardizzati || 0 || F.66 || Dispożizzjonijiet għal sejħiet għal garanziji standardizzati || 0

F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 0 || F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 3

F.71 || Derivattivi finanzjarji || 0 || F.71 || Derivattivi finanzjarji || 3

F.711 || Opzjonijiet || 0 || F.711 || Opzjonijiet || 1

F.712 || Forwards || 0 || F.712 || Forwards || 2

F.72 || Opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || || F.72 || Opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati ||

F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli || 10 || F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli || -14

F.81 || Kreditu u avvanzi tal-kummerċ || 8 || F.81 || Kreditu u avvanzi tal-kummerċ || -1

F.89 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli minbarra kreditu u avvanzi kummerċjali || 2 || F.89 || Kontijiet oħra riċevibbli / pagabbli minbarra kreditu u avvanzi kummerċjali || -13

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli)

V.III.3: Bidliet oħra fil-kontijiet tal-assi

V.III.3.1: Bidliet oħra fil-volum tal-kont tal-assi

|| Flussi oħra || || || ||

K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi || 0 || K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.21 || Riżorsi naturali || 0 || AN.21 || Riżorsi naturali || 0

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0

K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti || 0 || K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti || 0

K.21 || Nuqqas fir-riżorsi naturali || 0 || K.21 || Nuqqas fir-riżorsi naturali || 0

AN.21 || Riżorsi naturali || 0 || AN.21 || Riżorsi naturali || 0

K.22 || Għajbien ekonomiku ieħor ta’ assi mhux prodotti || 0 || K.22 || Għajbien ekonomiku ieħor ta’ assi mhux prodotti || 0

AN.21 || Riżorsi naturali || 0 || AN.21 || Riżorsi naturali || 0

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0

K.3 || Telfiet katastrofiċi || 0 || K.3 || Telfiet katastrofiċi || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0

K.4 || Qbid mhux kumpensat || 0 || K.4 || Qbid mhux kumpensat || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AF || Assi finanzjarji || 0 || AF || Assi finanzjarji || 0

K.5 || Bidliet oħra fil-volum , mhux ikklassifikati x’imkien ieħor || 0 || K.5 || Bidliet oħra fil-volum , mhux ikklassifikati x’imkien ieħor || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0

K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni || 0 || K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni || 0

K.61 || Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura tas-settur || 0 || K.61 || Bidliet fil-klassifikazzjoni u l-istruttura tas-settur || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0

K.62 || Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet || 0 || K.62 || Bidliet fil-klassifikazzjoni tal-assi u l-obbligazzjonijiet || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0

|| Bidliet oħra totali fil-volum || 0 || || Bidliet oħra totali fil-volum || 0

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.11 || Assi fissi || 0 || AN.11 || Assi fissi || 0

AN.12 || Inventarji || 0 || AN.12 || Inventarji || 0

AN.13 || Oġġetti ta’ valur || 0 || AN.13 || Oġġetti ta’ valur || 0

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0

AN.21 || Riżorsi naturali || 0 || AN.21 || Riżorsi naturali || 0

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0 || AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0 || AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0

AF || Assi finanzjarji || 0 || AF || Assi finanzjarji || 0

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 0 || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 0

AF.2 || Flus u depożiti || 0 || AF.2 || Flus u depożiti || 0

AF.3 || Titoli ta’ dejn || 0 || AF.3 || Titoli ta’ dejn || 0

AF.4 || Self || 0 || AF.4 || Self || 0

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 0 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 0

AF.6 || Skemi standardizzati ta' assigurazzjoni, pensjoni u ta’ garanzija || 0 || AF.6 || Skemi standardizzati ta' Aassigurazzjoni,pensjoni u skemi ta’ garanzija || 0

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 0 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokk għall-impjegati || 0

AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 0 || AF.8 || Oġġetti oħra riċevibbli/pagabbli tal-kontijiet oħra || 0

|| Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi || 0 || || Bidliet fil-valur nett dovut għal bidliet oħra fil-volum tal-assi || 0

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa ta’ kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli)

V.III.3: Bidliet oħra fil-kontijiet tal-assi

V.III.3.2: Kont tar-rivalutazzjoni

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

K.7 || Qligħ(+)/telf(-) nominali tal-parteċipazzjoni || || K.7 || Qligħ (+)/u telf (-) nominali tal-parteċipazzjoni ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 15

AN.21 || Riżorsi naturali || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 12

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || AF.2 || Flus u depożiti || 0

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ tal-avvjament u tal-assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || AF.3 || Titoli ta' dejn || 2

AF || Assi finanzjarji || 7 || AF.4 || Self || 0

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 0 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 1

AF.2 || Flus u depożiti || || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 0

AF.3 || Titoli ta' dejn || 4 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0

AF.4 || Self || 0 || AF.8 || Kontijiet oħra pagabbli || 0

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 3 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 0 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0 || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 0 || || ||

|| || || B.103 || Bidliet fil-valur nett dovut għal qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni || 4

V.III.3.2.1: Kont tal-qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

K.71 || Qligħ(+)/telf(-) newtrali tal-parteċipazzjoni || || K.71 || Qligħ(+)/telf(-) newtrali tal-parteċipazzjoni ||

AN.2 || Assi mhux prodottimhux finanzjarji || || AF || Assi finanzjarji || 22

AN.21 || Riżorsi naturali || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 16

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || AF.2 || Flus u depożiti || 2

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || AF.3 || Titoli ta' dejn || 2

AF || Assi finanzjarji || 12 || AF.4 || Self || 0

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 0

AF.2 || Flus u depożiti || 2 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 1

AF.3 || Titoli ta' dejn || 3 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0

AF.4 || Self || 1 || AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 1

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 2 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 1 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0 || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 3 || || ||

|| || || B.1031 || Bidliet fil-valur nett dovut għal qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni || 6

V.III.3.2.2: Kont tal-qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

K.71 || Qligħ(+)/telf(-) reali tal-parteċipazzjoni || || K.11 || Qligħ(+)/telf(-) reali tal-parteċipazzjoni ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || AF || Assi finanzjarji || -7

AN.21 || Riżorsi naturali || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || -4

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || AF.2 || Flus u depożiti || -2

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || AF.3 || Titoli ta' dejn || 0

AF || Assi finanzjarji || -5 || AF.4 || Self || 0

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 0 || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 1

AF.2 || Flus u depożiti || -2 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || -1

AF.3 || Titoli ta' dejn || 1 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0

AF.4 || Self || -1 || AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || -1

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 1 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || -1 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijie ta’ stokks għall-impjegati || || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || -3 || || ||

|| || || B.1032 || Bidliet fil-valur nett dovut għal qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni || -2

Tabella 8.16 Sekwenza sħiħa tal-kontijiet għall-bqija tad-dinja (kont tat-tranżazzjonijiet esterni) (ikompli)

V.IV: Kont tal-assi u l-obbligazzjonijiet esterni

V.IV.1: Karta tal-bilanċ tal-ftuħ

Assi || Obbligazzjonijiet u valur nett

AN || Assi mhux finanzjarji || 0 || AF || Obbligazzjonijiet finanzjarji || 1 274

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || 0 || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 770

AN.21 || Riżorsi naturali || 0 || AF.2 || Flus u depożiti || 116

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || 0 || AF.3 || Titoli ta' dejn || 77

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || 0 || AF.4 || Self || 17

|| || || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 203

AF || Assi finanzjarji || 805 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 25

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 7

AF.2 || Flus u depożiti || 105 || AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 59

AF.3 || Titoli ta' dejn || 125 || || ||

AF.4 || Self || 70 || || ||

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 345 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 26 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0 || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 134 || || ||

|| || || B.90 || Valur nett || -469

V.IV.2: Bidliet fil-karta tal-bilanċ

Bidliet fl-assi || Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

AN || Assi mhux finanzjarji || || AF || Obbligazzjonijiet finanzjarji || 72

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 12

AN.21 || Riżorsi naturali || || AF.2 || Flus u depożiti || -2

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || AF.3 || Titoli ta' dejn || 23

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || AF.4 || Self || 35

|| || || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 15

AF || Assi finanzjarji || 54 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 0

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 1 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 3

AF.2 || Flus u depożiti || 11 || AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || -14

AF.3 || Titoli ta' dejn || 13 || || ||

AF.4 || Self || 4 || || ||

AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 15 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 0 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 0 || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 10 || || ||

|| || || B.10 || Bidliet fil-valur nett Dovuti għal: || -6

|| || || B.101 || Bilanċ kurrenti estern u trasferimenti kapitali || -10

|| || || B.102 || Bidliet oħra fil-volum tal-assi || 0

|| || || B.103 || Qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni || 4

|| || || B.1031 || Qligħ/telf newtrali tal-parteċipazzjoni || 6

|| || || B.1032 || Qligħ/telf reali tal-parteċipazzjoni || -2

V.IV.3: Karta tal-bilanċ tal-għeluq

Assi || Obbligazzjonijiet u valur nett

AN || Assi mhux finanzjarji || || AF || Obbligazzjonijiet finanzjarji || 1 346

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 782

AN.21 || Riżorsi naturali || || AF.2 || Flus u depożiti || 114

AN.22 || Kuntratti, kirjiet u liċenzji || || AF.3 || Titoli ta' dejn || 100

AN.23 || Xiri nieqes bejgħ ta' avvjament u assi tal-kummerċjalizzazzjoni || || AF.4 || Self || 52

|| || || AF.5 || Ekwità u ishma/unitajiet tal-fond tal-investiment || 218

AF || Assi finanzjarji || 859 || AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 25

AF.1 || Deheb monetarju u SDRs || 1 || AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || 10

AF.2 || Flus u depożiti || 116 || AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 45

AF.3 || Titoli ta' dejn || 138 || || ||

AF.4 || Self || 74 || || ||

AF.5 || Ekwità u ishma tal-fond tal-investiment || 360 || || ||

AF.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati || 26 || || ||

AF.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta’ stokks għall-impjegati || || || ||

AF.8 || Kontijiet oħra riċevibbli || 144 || || ||

|| || || B.90 || Valur nett || -475

KONT TAL-OĠĠETTI U S-SERVIZZI (0)

8.78       L-iskop tal-kont tal-oġġetti u s-servizzi hu li juri, skont il-grupp tal-prodotti u għall-ekonomija totali, il-provvista tal-prodotti u l-użi tagħhom. Il-kont mhuwiex parti mis-sekwenza tal-kontijiet, iżda iżjed identità ta’ tisħiħ bejn il-provvista u l-użu tal-prodotti fl-ekonomija. Jirrappreżenta f’livell aggregat it-tqabbil tal-provvista u l-użu ta’ prodotti fir-ringieli tal-provvista u t-tabelli tal-użu.

8.79       Għaldaqstant juri, skont il-grupp tal-prodotti u għall-ekonomija totali, ir-riżorsi (produzzjoni u importazzjonijiet) u l-użi tal-oġġetti u s-servizzi (konsum intermedjarji, konsum finali, formazzjoni ta’ kapital fiss gross, bidliet fl-inventarji, akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti tal-oġġetti ta' valur, esportazzjonijiet).

8.80       Meta wieħed iqis il-mod ta’ kif tiġi valutata l-produzzjoni skont il-prezzijiet bażiċi u l-użi tal-prezzijiet tax-xerrejja, it-taxxi (nieqes is-sussidji) fuq il-prodotti għandhom jiġu inklużi fit-taqsima tar-riżorsi.

8.81       L-użi huma rreġistrati fuq in-naħa tal-lemin tal-kont tal-oġġetti u s-servizzi u r-riżorsi fuq in-naħa tax-xellug, jiġifieri fuq in-naħa opposta minn dik użata fil-kontijiet kurrenti għas-setturi istituzzjonali, għax il-flussi tal-prodotti huma l-kontrapartijiet tal-flussi monetarji.

8.82       Il-kont tal-oġġetti u s-servizzi bħala definizzjoni jibbilanċja u għaldaqstant m’għandux entrata saldatorja.

Tabella 8.17 Kont 0: Kont tal-oġġetti u s-servizzi

Riżorsi || Użi

P.1 || Produzzjoni || 3 604 || P.2 || Konsum intermedjat || 1 883

P.11 || Produzzjoni tas-suq || 3 077 || P.3 || Nefqa tal-konsum finali || 1 399

P.12 || Produzzjoni għall-użu proprju finali || 147 || P.31 || Nefqa tal-konsum individwali || 1 230

P.13 || Produzzjoni mhux tas-suq || 380 || P.32 || Nefqa tal-konsum kollettiv || 169

D.21 || Taxxi fuq il-prodotti || 141 || P.5g || Formazzjoni tal-kapital gross || 414

D.31 || Sussidji fuq il-prodotti || -8 || P.511 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti ta’ assi fissi || 359

P.7 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || 499 || P.5111 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi ġodda || 358

P.71 || Importazzjonijiet tal-oġġetti || 392 || P.5112 || Akkwiżizzjonijiet ta’ assi fissi eżistenti || 9

P.72 || Importazzjonijiet tas-servizzi || 107 || P.5113 || Disponimenti ta’ assi fissi eżistenti || -8

|| || || P.512 || Spejjeż tat-trasferiment tal-proprjetà ta’ assi mhux prodotti || 17

|| || || P.52 || Bidla fl-inventarji || 28

|| || || P.53 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti tal-oġġetti ta’ valur || 10

|| || || P.6 || Esportazzjonijiet ta’ oġġetti u servizzi || 540

|| || || P.61 || Esportazzjonijiet tal-oġġetti || 462

|| || || P.62 || Esportazzjonijiet tas-servizzi || 78

KONTIJIET EKONOMIĊI INTEGRATI

8.83       Il-kontijiet ekonomiċi integrati jagħtu ħarsa ġenerali konċiża tal-kontijiet tal-ekonomija: kontijiet kurrenti, kontijiet tal-akkumulazzjoni u karti tal-bilanċ.

Iġibu flimkien fl-istess tabella l-kontijiet tas-setturi istituzzjonali kollha, l-ekonomija totali u l-bqija tad-dinja, u jibbilanċjaw il-flussi kollha u l-assi u l-obbligazzjonijiet kollha. Jippermettu wkoll li l-aggregati jinqraw direttament.

8.84       Fit-tabella tal-kontijiet ekonomiċi integrati, l-użi, l-assi u l-bidliet fl-assi huma rreġistrati fuq in-naħa tax-xellug, filwaqt li r-riżorsi, l-obbligazzjonijiet, il-bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett huma rreġistrati fuq in-naħa tal-lemin.

8.85       Sabiex it-tabella tkun tista’ tinqara filwaqt li tagħti stampa tal-proċess ekonomiku sħiħ, il-livelli tal-aggregazzjoni użati huma l-ogħla kompatibbli ma’ ftehim tal-istruttura tas-sistema.

8.86       Il-kolonni fit-tabella jirrappreżentaw is-setturi istituzzjonali, jiġifieri: korporazzjonijiet mhux finanzjarji, amministrazzjoni pubblika, istituzzjonijiet mhux ta' profitt li jservu l-unitajiet domestiċi, u unitajiet domestiċi. Hemm ukoll kolonna għall-ekonomija totali, kolonna għall-bqija tad-dinja, u kolonna li tibbilanċja l-użi u r–riżorsi tal-oġġetti u s-servizzi.

8.87       Ir-ringieli fit-tabella jirrappreżentaw id-diversi kategoriji ta’ tranżazzjonijiet, assi u obbligazzjonijiet, entrati saldatorji u ċerti aggregati

Tabella 8.18 Kontijiet ekonomiċi integrati

Kontijiet kurrenti

Użi || ||

|| || || || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

Kontijiet || Total || Oġġetti u servizzi (res) || Bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi u entrati saldatorji oħra

1. Kont tal-produzzjoni / estern tal-oġġetti u s-servizzi || 499 || 499 || || || || || || || || P.7 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi

540 || || 540 || || || || || || || P.6 || Esportazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi

3 604 || 3 604 || || || || || || || || P.1 || Produzzjoni

1 883 || || || 1 883 || 17 || 115 || 222 || 52 || 1 477 || P.2 || Konsum intermedjat

133 || 133 || || || || || || || || D.21-D.31 || Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti

1 854 || || || 1 854 || 15 || 155 || 126 || 94 || 1 331 || B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku

222 || || || 222 || 3 || 23 || 27 || 12 || 157 || P.51c || Konsum tal-kapital fiss

1 632 || || || 1 632 || 12 || 132 || 99 || 82 || 1 174 || B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/nett domestiku

-41 || || -41 || || || || || || || B.11 || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi

II.1.1. Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu || 1150 || || || 1150 || 11 || 11 || 98 || 44 || 986 || D.1 || Kumpens tal-impjegati

191 || || 0 || 191 || || || || || || D.2-D.3 || Taxxi nieqes sussidji fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet

133 || || 0 || 133 || || || || || || D.21-D.31 || Taxxi nieqes sussidji fuq il-prodotti

58 || || 0 || 58 || 1 || -1 || 1 || 4 || 53 || D.29-D.39 || Taxxi oħra nieqes sussidji fuq il-produzzjoni

452 || || || 452 || 3 || 84 || 27 || 46 || 292 || B.2g || Eċċess operattiv, gross

61 || || || 61 || || 61 || || || || B.3g || Introjtu imħallat, gross

238 || || || 238 || 0 || 69 || 0 || 34 || 135 || B.2n || Eċċess operattiv, nett

53 || || || 53 || || 53 || || || || B.3n || Introjtu imħallat, nett

II.1.2 Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju || 435 || || 44 || 391 || 6 || 41 || 42 || 168 || 134 || D.4 || Introjtu fuq il-proprjetà

1 864 || || || 1 864 || 4 || 1 381 || 198 || 27 || 254 || B.5g/B.5*g || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu gross/nazzjonali, gross

1 642 || || || 1 642 || 1 || 1 358 || 171 || 15 || 97 || B.5n/B.5*n || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu nett/nazzjonali, nett

II.2 Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu || 213 || || 1 || 212 || 0 || 178 || 0 || 10 || 24 || D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid eċċ.

333 || || 0 || 333 || || 333 || || || || D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti

384 || || 0 || 384 || 5 || 0 || 112 || 205 || 62 || D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti mhux finanzjarji)

299 || || 16 || 283 || 2 || 71 || 136 || 62 || 12 || D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra

1 826 || || || 1 826 || 37 || 1 219 || 317 || 25 || 228 || B.6g || Introjtu disponibbli, gross

1 604 || || || 1 604 || 34 || 1 196 || 290 || 13 || 71 || B.6n || Introjtu disponibbli, nett

II.3 Kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju || 215 || || || 215 || 31 || || 184 || || || D.63 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji

1 826 || || || 1 826 || 6 || 1 434 || 133 || 25 || 228 || B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross

1 604 || || || 1 604 || 3 || 1 411 || 106 || 13 || 71 || B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett

II.4 Kont tal-użu tal-introjtu || || || || || || || || || || B.6g || Introjtu disponibbli, gross

|| || || || || || || || || B.6n || Introjtu disponibbli, nett

1 399 || || || 1 399 || 1 || 1 230 || 168 || || || P.4 || Konsum finali attwali

1 399 || || || 1 399 || 32 || 1 015 || 352 || || || P.3 || Nefqa tal-konsum finali

11 || || 0 || 11 || 0 || || 0 || 11 || 0 || D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni

427 || || || 427 || 5 || 215 || -35 || 14 || 228 || B.8g || Tfaddil, gross

205 || || || 205 || 2 || 192 || -62 || 2 || 71 || B.8n || Tfaddil, nett

-13 || || -13 || || || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti

Tabella 8.18 Kontijiet ekonomiċi integrati

Kontijiet kurrenti (ikomplu)

Riżorsi

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Bqija tad-dinja || Oġġetti u servizzi (użi) || Total || Kontijiet

P.7 || Importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || || || || || || || 499 || || 499 || I. Kont tal-produzzjoni / estern tal-oġġetti u s-servizzi

P.6 || Esportazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi || || || || || || || || 540 || 540

P.1 || Produzzjoni || 2 808 || 146 || 348 || 270 || 32 || 3 604 || || || 3 604

P.2 || Konsum intermedjat || || || || || || || || 1 883 || 1 883

D.21-D.31 || Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti || || || || || || 133 || || || 133

B.1g/B.1*g || Valur miżjud, prodott gross/gross domestiku || 1 331 || 94 || 126 || 155 || 15 || 1 854 || || || 1 854 || II.1.1. Kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu __________ II.1.2 Kont tal-allokazzjoni tal-introjtu primarju

P.51c || Konsum tal-kapital fiss || 157 || 12 || 27 || 23 || 3 || 222 || || || 222

B.1n/B.1*n || Valur miżjud, prodott nett/nett domestiku || 1 174 || 82 || 99 || 132 || 12 || 1 632 || || || 1 632

B.11 || Bilanċ estern tal-oġġetti u s-servizzi || || || || || || || -41 || || -41

D.1 || Kumpens tal-impjegati || || || || 1 154 || || 1 154 || 2 || || 1 156

D.2-D.3 || Taxxi nieqes sussidji fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet || || || 191 || || || 191 || 0 || || 191

D.21-D.31 || Taxxi nieqes sussidji fuq il-prodotti || || || 133 || || || 133 || 0 || || 133

D.29-D.39 || Taxxi oħra nieqes sussidji fuq il-produzzjoni || || || 58 || || || 58 || 0 || || 58

B.2g || Eċċess operattiv, gross || 292 || 46 || 27 || 84 || 3 || 452 || || || 452

B.3g || Introjtu imħallat, gross || || || || 61 || || 61 || || || 61

B.2n || Eċċess operattiv, nett || 135 || 34 || 0 || 69 || 0 || 238 || || || 238

B.3n || Introjtu imħallat, nett || || || || 53 || || 53 || || || 53

D.4 || Introjtu fuq il-proprjetà || 96 || 149 || 22 || 123 || 7 || 397 || 38 || || 435

B.5g || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu gross/nazzjonali gross || 254 || 27 || 198 || 1 381 || 4 || 1 864 || || || 1 864 || II.2 Kont tad-distribuzzjoni sekondarja tal-introjtu

B.5n/B.5*n || Bilanċ ta’ introjtu primarju, introjtu nett/nazzjonali, nett || 97 || 15 || 171 || 1 358 || 1 || 1 642 || || || 1 642

D.5 || Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, il-ġid eċċ. || || || 213 || || || 213 || 0 || || 213

D.61 || Kontribuzzjonijiet soċjali netti || 66 || 213 || 50 || 0 || 4 || 333 || 0 || || 333

D.62 || Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti mhux finanzjarji || || || || 384 || || 384 || 0 || || 384

D.7 || Trasferimenti kurrenti oħra || 6 || 62 || 104 || 36 || 36 || 244 || 55 || || 299

B.6g || Introjtu disponibbli, gross || 228 || 25 || 317 || 1 219 || 37 || 1 826 || || || 1 826 || II.3 Kont tad-distribuzzjoni mill-ġdid tal-introjtu mhux finanzjarju

B.6n || Introjtu disponibbli, nett || 71 || 13 || 290 || 1 196 || 34 || 1 604 || || || 1 604

D.63 || Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji || || || || 215 || || 215 || || || 215

B.7g || Introjtu disponibbli aġġustat, gross || 228 || 25 || 133 || 1 434 || 6 || 1 826 || || || 1 826 || II.4 Kont tal-użu tal-introjtu

B.7n || Introjtu disponibbli aġġustat, nett || 71 || 13 || 106 || 1 411 || 3 || 1 604 || || || 1 604

B.6g || Introjtu disponibbli, gross || 228 || 25 || 317 || 1 219 || 37 || 1 826 || || || 1 826

B.6n || Introjtu disponibbli, nett || 71 || 13 || 290 || 1 196 || 34 || 1 604 || || || 1 604

P.4 || Konsum finali attwali || || || || || || || || 1 399 || 1 399

P.3 || Nefqa tal-konsum finali || || || || || || || || 1 399 || 1 399

D.8 || Aġġustament għall-bidla fl-intitolamenti għall-pensjoni || || || || 11 || || 11 || 0 || || 11

B.8g || Tfaddil, gross || || || || || || || || ||

B.8n || Tfaddil, nett || || || || || || || || ||

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || || || || || || || || ||

Tabella 8.18 Kontijiet ekonomiċi integrati

Kontijiet tal-akkumulazzjoni

Tibdil fl-assi

|| || || || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

Kontijiet || Total || Oġġetti u servizzi (res) || Il-bqija tad-dinja || L-ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Gvern ġenerali || Korporazzonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi oħra u entrati saldatorji

IIII.1.1 Bidla fil-valur nett minħabba kont ta' tfaddil u trasferiment ta' kapital || || || || || || || || || || B.8 || Tfaddil, nett

|| || || || || || || || || B.12 || Bilanċ estern kurrenti

|| || || || || || || || || D.9r || Trasferimenti tal-kapital, riċevibbli

|| || || || || || || || || D.9p || Trasferimenti tal-kapital, pagabbli (-)

192 || || -29 || 221 || 20 || 236 || -81 || -16 || 62 || B.101 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal tfaddil u trasferimenti kapitali

III.1.2 Kont tal-akwiżizzjoni tal-assi mhux finanzjarji || 414 || || || 414 || 5 || 55 || 38 || 8 || 308 || P.5g || Formazzjoni tal-kapital gross

-222 || || || -222 || -3 || -23 || -27 || -12 || -157 || P.51c || Bidliet fl-assi

28 || || || 28 || 0 || 2 || 0 || 0 || 26 || P.52 ||

10 || || || 10 || 0 || 5 || 3 || 0 || 2 || P.53 || Kontijiet

0 || || 0 || 0 || 1 || 4 || 2 || 0 || -7 || NP || IIII.1.1 Bidla fil-valur nett dovut għal kont tat-tfaddil u t-trasferiment kapitali

0 || || -10 || 10 || -4 || 174 || -103 || -1 || -56 || B.9 ||

III.2 Kont finanzjarju || 483 || || 47 || 436 || 2 || 189 || -10 || 172 || 83 || F || Akwiżizzjoni netta ta’ assi finanzjarji

0 || || 1 || -1 || || || 0 || -1 || || F.1 || Deheb monetarju u SDRs

100 || || 11 || 89 || 2 || 64 || -26 || 10 || 39 || F.2 || Flus u depożiti

95 || || 9 || 86 || -1 || 10 || 4 || 66 || 7 || F.3 || Titoli tad-dejn

82 || || 4 || 78 || 0 || 3 || 3 || 53 || 19 || F.4 || Self

119 || || 12 || 107 || 0 || 66 || 3 || 28 || 10 || F.5 || Ekwità u ishma tal-fondi tal-investiment

48 || || 0 || 48 || 0 || 39 || 1 || 7 || 1 || F.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati

14 || || 0 || 14 || 0 || 3 || 0 || 8 || 3 || F.7 || Derivattivi finanzjarju u opzjonijiet tal-istokk għall-impjegati

25 || || 10 || 15 || 1 || 4 || 5 || 1 || 4 || F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli

III.3.1 Bidliet oħra fil-volum tal-kont tal-assi || 33 || || || 33 || 0 || 0 || 7 || 0 || 26 || K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi

-11 || || || -11 || 0 || 0 || -2 || || -9 || K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti

-11 || || || -11 || 0 || 0 || -6 || 0 || -5 || K.3 || Telfiet katastrofiċi

0 || || || 0 || 0 || 0 || 5 || 0 || -5 || K.4 || Qbid mhux ikkumpensat

2 || || || 2 || 0 || 2 || 0 || 1 || 1 || K.5 || Bidliet oħra fil-volum , mhux ikklassifikati x’imkien ieħor

0 || || || 0 || 0 || 0 || -4 || -2 || 6 || K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni

13 || || || 13 || 0 || 0 || 0 || -1 || 14 || || Bidliet oħra fil-volum, total

|| || || || || || || || || || Li minnhom

-7 || || || -7 || 0 || 0 || -3 || -2 || -2 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

17 || || || 17 || 0 || 0 || 3 || 0 || 14 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

3 || || || 3 || 0 || 0 || 0 || 1 || 2 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

|| || || || || || || || || B.102 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal bidliet oħra fil-volum tal-assi

III.3.2 Kont ta’ rivalutazzjoni || || || || || || || || || || K.7 || Qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni

280 || || || 280 || 8 || 80 || 44 || 4 || 144 || AN || Assi mhux finanzjarji

126 || || || 126 || 5 || 35 || 21 || 2 || 63 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

154 || || 0 || 154 || 3 || 45 || 23 || 2 || 81 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

91 || || 7 || 84 || 2 || 16 || 1 || 57 || 8 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

|| || || || || || || || || B.103 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal qligħ (+)/telf (-) nominali fil-parteċipazzjoni

Tabella 8.18 Kontijiet ekonomiċi integrati

Kontijiet tal-akkumulazzjoni (ikomplu)

Bidliet fl-obbligazzjonijiet u l-valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Il-bqija tad-dinja || Oġġetti u servizzi (użi) || Total || Kontijiet

B.8n || Tfaddil, nett || 71 || 2 || -62 || 192 || 2 || 205 || || || 205 || II.1.1 Bidla fil-valur nett dovut għal kont tat-tfaddil u t-trasferimenti kapitali

B.12 || Bilanċ estern kurrenti || || || || || || || -13 || || -13

D.9r || Trasferimenti tal-kapital, riċevibbli || 33 || 0 || 6 || 23 || 0 || 62 || 4 || || 66

D.9p || Trasferimenti tal-kapital, pagabbli (-) || -16 || -7 || -34 || -5 || -3 || -65 || -1 || || -66

B.101 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal tfaddil u trasferimenti kapitali || 88 || -5 || -90 || 210 || -1 || 202 || -10 || || 192 || II.1.2 Kont ta' akkwiżizzjoni tal-assi mhux finanzjarji

P.5g || Formazzjoni tal-kapital gross || || || || || || || || 414 || 414

P.51c || Konsum tal-kapital fiss (-) || || || || || || || || -222 ||

P.52 || Bidliet fl-inventarji || || || || || || || || 28 || 28

P.53 || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti tal-oġġetti ta’ valur || || || || || || || || 10 || 10

NP || Akkwiżizzjonijiet nieqes id-disponimenti ta’ assi mhux prodotti || || || || || || || || 0 ||

B.9 || Self nett lil ħaddieħor (+)/self nett mingħand ħaddieħor(-) || -56 || -1 || -103 || 174 || -4 || 10 || -10 || || 0 || III.2 Kont finanzjarju

F || Ksib nett tal-obbligazzjonijiet || 139 || 173 || 93 || 15 || 6 || 426 || 57 || || 483

F.1 || Deheb monetarju u SDRs || || || || || || || || ||

F.2 || Flus u depożiti || || 65 || 37 || || || 102 || -2 || || 100

F.3 || Titoli tad-dejn || 6 || 30 || 38 || 0 || 0 || 74 || 21 || || 95

F.4 || Self || 21 || 0 || 9 || 11 || 6 || 47 || 35 || || 82

F.5 || Ekwità u ishma tal-fondi tal-investiment || 83 || 22 || || || || 105 || 14 || || 119

F.6 || Skemi ta' assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati ||   || 48 || 0 || || || 48 || 0 || || 48

F.7 || Derivattivi finanzjarji u opzjonijiet tal-istokk għall-impjegati || 3 || 8 || 0 || 0 || 0 || 11 || 3 || || 14

F.8 || Kontijiet oħra riċevibbli/pagabbli || 26 || || 9 || 4 || || 39 || -14 || || 25

K.1 || Dieher ekonomiku tal-assi || || || || || || || || || || II.3.1 Bidliet oħra fil-volum tal-kont tal-assi

K.2 || Għajbien ekonomiku ta’ assi mhux prodotti || || || || || || || || ||

K.3 || Telfiet katastrofiċi || || || || || || || || ||

K.4 || Qbid mhux ikkumpensat || || || || || || || || ||

K.5 || Bidliet oħra fil-volum, mhux ikklassifikati x’imkien ieħor || 0 || 0 || 0 || 1 || 0 || 1 || || || 1

K.6 || Bidliet fil-klassifikazzjoni || 0 || 0 || 2 || 0 || 0 || 2 || || || 2

|| Bidliet oħra totali fil-volum || 0 || 0 || 2 || 1 || 0 || 3 || || || 3

|| Li minnhom || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti || || || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 0 || 0 || 2 || 1 || 0 || 3 || || || 3

B.102 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal bidliet oħra fil-volum tal-assi || 14 || -1 || -2 || -1 || 0 || 10 || || || 10

K.7 || Qligħ/telf nominali tal-parteċipazzjoni || || || || || || || || || || II.3.2 Kont ta’ rivalutazzjoni

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 18 || 51 || 7 || 0 || 0 || 76 || 15 || || 91

B.103 || Bidliet fil-valur nett dovuti għal qligħ (+)/telf (-) nominali fil-parteċipazzjoni || 134 || 10 || 38 || 96 || 10 || 288 || 4 || || 292

Tabella 8.18 Kontijiet ekonomiċi integrati

Karti tal-Bilanċ

Assi

|| || || || S.1 || S.15 || S.14 || S.13 || S.12 || S.11 || ||

Kontijiet || Total || Oġġetti u servizzi (res) || Bqija tad-dinja || Ekonomija totali || NPISHs || Unitajiet domestiċi || Amministrazzjoni pubblika || Korporazzjonijiet finanzjarji || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || || Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi u entrati saldatorji oħra

IV.1 Karta tal-bilanċ tal-ftuħ || 4 621 || || || 4 621 || 159 || 1 429 || 789 || 93 || 2 151 || AN || Assi mhux finanzjarji

2 818 || || || 2 818 || 124 || 856 || 497 || 67 || 1 274 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

1 803 || || || 1 803 || 35 || 573 || 292 || 26 || 877 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

9 036 || || 805 || 8 231 || 172 || 3 260 || 396 || 3 421 || 982 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

|| || || || || || || || || B.90 || Valur nett

IV.2 Bidliet fil-karta tal-bilanċ || || || || || || || || || || || Bidliet totali fl-assi

480 || || || 480 || 11 || 115 || 57 || -4 || 301 || AN || Assi mhux finanzjarji

294 || || || 294 || 7 || 67 || 29 || -4 || 195 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

186 || || || 186 || 4 || 48 || 28 || 0 || 106 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

577 || || 54 || 523 || 4 || 205 || -9 || 230 || 93 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

|| || || || || || || || || B.10 || Bidliet fil-valur nett, totali

|| || || || || || || || || B.101 || Tfaddil u trasferimenti kapitali

|| || || || || || || || || B.102 || Bidliet oħra fil-volum tal-assi

|| || || || || || || || || B.103 || Qligħ(+)/telf(-) nominali tal-parteċipazzjoni

IV.3 Karta tal-bilanċ tal-għeluq || 5 101 || || || 5 101 || 170 || 1 544 || 846 || 89 || 2 452 || AN || Assi mhux finanzjarji

3 112 || || || 3 112 || 131 || 923 || 526 || 63 || 1 469 || AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji

1 989 || || || 1 989 || 39 || 621 || 320 || 26 || 983 || AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji

9 613 || || 859 || 8 754 || 176 || 3 465 || 387 || 3 651 || 1 075 || AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji

|| || || || || || || || || B.90 || Valur nett

Obbligazzjonijiet u valur nett

|| || S.11 || S.12 || S.13 || S.14 || S.15 || S.1 || || || ||

|| Tranżazzjonijiet u stokks tal-flussi u entrati saldatorji oħra || Korporazzjonijiet mhux finanzjarji || Korporazzjonijiet finanzjarji || Amministrazzjoni pubblika || Unitajiet domestiċi || NPISHs || Ekonomija totali || Bqija tad-dinja || Oġġetti u servizzi (użi) || Total || Kontijiet

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || || || IV.1 Karta tal-bilanċ tal-ftuħ

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 3 221 || 3 544 || 687 || 189 || 121 || 7 762 || 1 274 || || 9 036

B.90 || Valur nett || -88 || -30 || 498 || 4 500 || 210 || 5 090 || -469 || || 4 621

|| Bidliet totali fl-assi || || || || || || || || || || IV.2 Bidliet fil-karta tal-bilanċ

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 157 || 224 || 102 || 16 || 6 || 505 || 72 || || 577

B.10 || Bidliet fil-valur nett, totali || 237 || 4 || -54 || 304 || 9 || 500 || -6 || || 494

B.101 || Tfaddil u trasferimenti kapitali || 88 || -5 || -90 || 210 || -1 || 202 || -10 || || 192

B.102 || Bidliet oħra fil-volum tal-assi || 14 || -1 || -2 || -1 || 0 || 10 || || || 10

B.103 || Qligħ(+)/telf(-) nominali tal-parteċipazzjoni || 134 || 10 || 38 || 96 || 10 || 288 || 4 || || 292

AN || Assi mhux finanzjarji || || || || || || || || || || IV.3 Karta tal-bilanċ tal-għeluq

AN.1 || Assi prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AN.2 || Assi mhux prodotti mhux finanzjarji || || || || || || || || ||

AF || Assi/obbligazzjonijiet finanzjarji || 3 378 || 3 768 || 789 || 205 || 127 || 8 267 || 1 346 || || 9 613

B.90 || Valur nett || 149 || -26 || 444 || 4 804 || 219 || 5 590 || -475 || || 5 115

AGGREGATI

8.88       L-aggregati huma l-indikaturi sommarji tar-riżultat tal-attività tal-ekonomija totali u l-fatturi ewlenin għal skopijiet ta’ analiżi makro-ekonomika u tqabbil fuq iż-żmien u l-ispazju.

PRODOTT GROSS DOMESTIKU BIL-PREZZIJIET TAS-SUQ (PDG)

8.89       Il-prodott domestiku gross bil-prezzijiet tas-suq hu r-riżultat finali tal-attività tal-produzzjoni tal-unitajiet ta’ produtturi residenti. Jista’ jiġi definit bi tliet metodi:

(a)     approċċ tal-produzzjoni: il-PDG hu s-somma tal-valur gross miżjud tad-diversi setturi istituzzjonali jew id-diversi industriji flimkien mat-taxxi u bi tnaqqis tas-sussidji fuq il-prodotti (li mhumiex allokati għal setturi u industriji). Hu wkoll l-entrata saldatorja fil-kont tal-produzzjoni tal-ekonomija totali.

(b)     approċċ tan-nefqa: il-PDG hu s-somma tal-użi finali tal-oġġetti u s-servizzi minn unitajiet istituzzjonali residenti (konsum finali u formazzjoni kapitali tal-gross), flimkien mal-esportazzjonijiet u bi tnaqqis tal-importazzjonijiet tal-oġġetti u s-servizzi.

(c)     approċċ tal-introjtu: il-PDG hu s-somma tal-użi tal-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu tal-ekonomija kollha (kumpens ta' impjegati, taxxi fuq il-produzzjoni u importazzjonijiet bi tnaqqis tas-sussidji, eċċess operattiv gross u introjtu imħallat tal-ekonomija totali).

8.90       Bit-tnaqqis tal-konsum ta’ kapital fiss mill-PDG, niksbu l-prodott domestiku nett bil-prezzijiet tas-suq (PDN).

EĊĊESS OPERATTIV TAL-EKONOMIJA TOTALI

8.91       L-eċċess operattiv gross (jew nett) tal-ekonomija totali hu s-somma tal-eċċessi operattivi grossi (jew netti) tad-diversi industriji jew id-diversi setturi istituzzjonali.

INTROJTU IMĦALLAT TAL-EKONOMIJA TOTALI

8.92       L-introjtu imħallat gross (jew nett) tal-ekonomija totali hu identiku bħall-introjtu imħallat gross (jew nett) tas-settur tal-unitajiet domestiċi.

INTROJTU IMPRENDITORJALI TAL-EKONOMIJA TOTALI

8.93       L-introjtu imprenditorjali gross (jew nett) tal-ekonomija totali hu s-somma tal-introjtu imprenditorjali gross (jew nett) tad-diversi setturi.

INTROJTU NAZZJONALI (BIL-PREZZIJIET TAS-SUQ)

8.94       L-introjtu nazzjonali gross (jew nett) (bil-prezzijiet tas-suq) jirrappreżenta l-introjtu primarju totali riċevibbli minn unitajiet istituzzjonali residenti: kumpens ta’ impjegati, taxxi fuq il-produzzjoni u importazzjonijiet nieqes sussidji, introjtu fuq il-proprjetà (riċevibbli nieqes pagabbli), eċċess operattiv (gross jew nett) u introjtu imħallat (gross jew nett).

L-introjtu nazzjonali gross (bil-prezzijiet tas-suq) hu daqs il-PDG bi tnaqqis tal-introjtu primarju pagabbli minn unitajiet residenti għal unitajiet mhux residenti flimkien mal-introjtu primarju riċevibbli minn unitajiet residenti mill-bqija tad-dinja.

L-introjtu nazzjonali mhuwiex kunċett tal-produzzjoni iżda kunċett tal-introjtu, li hu iżjed sinifikanti jekk espress f'termini nett, jiġifieri wara t-tnaqqis tal-konsum tal-kapital fiss.

INTROJTU DISPONIBBLI NAZZJONALI

8.95       L-introjtu disponibbli nazzjonali gross (jew nett) hu s-somma tal-introjtu disponibbli gross (jew nett) tas-setturi istituzzjonali, L-introjtu disponibbli nazzjonali gross (jew nett) hu ekwivalenti għall-introtju nazzjonali gross (jew nett) (bil-prezzijiet tas-suq) bi tnaqqis tat-trasferimenti kurrenti (taxxi attwali fuq l-introjtu, ġid eċċ., kontribuzzjonijiet soċjali, benefiċċji soċjali u trasferimenti kurrenti oħra) pagabbli lil unitajiet mhux residenti, flimkien ma’ trasferimenti kurrenti riċevibbli minn unitajiet residenti mill-bqija tad-dinja.

TFADDIL

8.96       Dan l-aggregat ikejjel il-porzjon tal-introjtu disponibbli nazzjonali li mhuwiex użat għal nefqa tal-konsum finali. It-tfaddil gross (jew nett) hu s-somma tat-tfaddil gross (jew nett) tad-diversi setturi istituzzjonali.

BILANĊ ESTERN KURRENTI

8.97       L-entrata saldatorja fil-kont estern tal-introjtu primarju u t-trasferimenti kurrenti tirrappreżenta l-eċċess (jekk ikun negattiv) jew id-defiċit (jekk ikun pożittiv) tal-ekonomija totali fuq it-tranżazzjonijiet kurrenti tagħha (kummerċ fl-oġġetti u s-servizzi, introjtu primarju, trasferimenti kurrenti) mal-bqija tad-dinja.

SELF NETT LIL ĦADDIEĦOR (+) JEW SELF NETT MINGĦAND ĦADDIEĦOR (−) TAL-EKONOMIJA TOTALI

8.98       Is-self nett lil ħaddieħor (+) jew is-self nett mingħand ħaddieħor (−) tal-ekonomija totali hu s-somma tas-self nett lil ħaddieħor jew is-self nett mingħand ħaddieħor tas-setturi istituzzjonali. Jirrappreżenta r-riżorsi netti li l-ekonomija totali tagħmel disponibbli għall-bqija tad-dinja (jekk ikun pożittiv) jew li tirċievi mill-bqija tad-dinja (jekk ikun negattiv). Is-self nett lil ħaddieħor (+) jew is-self nett mingħand ħaddieħor (−) tal-ekonomija totali hu ugwali iżda b’sinjal oppost għal self nett mingħand ħaddieħor (−) jew self nett lil ħaddieħor (+) tal-bqija tad-dinja.

VALUR NETT TAL-EKONOMIJA TOTALI

8.99       Il-valur nett tal-ekonomija totali hu s-somma tal-valur nett tas-setturi istituzzjonali. Jirrappreżenta l-valur tal-assi mhux finanzjarji tal-ekonomija totali bi tnaqqis tal-bilanċ tal-assi u l-obbligazzjonijiet finanzjarji tal-bqija tad-dinja.

NEFQA U INTROJTU TAL-GVERN ĠENERALI

In-nefqa u l-introjtu tal-amministrazzjoni pubblika huma definiti b’referenza għal lista ta’ kategoriji tas-ESA.

8.100     In-nefqa tal-Gvern tinkludi l-kategoriji tas-ESA li ġejjin, irreġistrati taħt in-naħa tal-kontijiet tal-użu tal-amministrazzjoni pubblika, bl-eċċezzjoni ta’ D.3 li huwa rreġistrati taħt in-naħa tar-riżorsi tal-kontijiet tal-amministrazzjoni pubblika:

P.2 Konsum intermedjat

P.5 Formazzjoni tal-kapital gross

D.1 Kumpens tal-impjegati

D.29 Taxxi oħra fuq il-produzzjoni, pagabbli

D.3 Sussidji, pagabbli

D.4 Introjtu fuq il-proprjetà, pagabbli

D.5 Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, ġid, eċċ.

D.62 Benefiċċji soċjali minbarra trasferimenti soċjali mhux finanzjarji

D.632 Trasferimenti soċjali mhux finanzjarji – produzzjoni tas-suq mixtrija

D.7 Trasferimenti kurrenti oħra

D.8 Aġġustament għall-bidliet fl-intitolamenti għall-pensjoni

D.9p Trasferimenti kapitali, pagabbli

Akkwiżizzjonijiet NP nieqes id-disponimenti tal-assi mhux prodotti

L-introjtu tal-gvern jinkludi l-kategoriji tas-ESA li ġejjin, irreġistrati taħt in-naħa tar-riżorsi tal-kontijiet tal-amministrazzjoni pubblika, bl-eċċezzjoni ta’ D.39 li hi rreġistrata taħt in-naħa tal-kontijiet tal-użu tal-amministrazzjoni pubblika:

P.11 Produzzjoni tas-suq

P.12 Produzzjoni għal użu proprju finali

P.13 Pagamenti għal produzzjoni mhux tas-suq

D.2 Taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet, riċevibbli

D.39 Sussidji oħra fuq il-produzzjoni, riċevibbli

D.4 Introjtu fuq il-proprjetà, riċevibbli

D.5 Taxxi kurrenti fuq l-introjtu, ġid, eċċ.

D.61 Kontribuzzjonijiet soċjali netti

D.7 Trasferimenti kurrenti oħra

D.9r Trasferimenti kapitali, riċevibbli

Bħala definizzjoni, id-differenza bejn l-introjtu tal-amministrazzjoni pubblika u n-nefqa tal-amministrazzjoni pubblika hi s-self nett lil ħaddieħor (+)/self nett mingħand ħaddieħor(–) tas-settur tal-amministrazzjoni pubblika.

It-tranżazzjonijiet D.41 (interessi), D.73 (trasferimenti kurrenti fi ħdan l-amministrazzjoni pubblika), D.92 (għotjiet ta’ investiment) u D.99 (trasferimenti kapitali oħra) huma konsolidati. It-tranżazzjonijiet l-oħra mhumiex konsolidati.

MT

|| IL-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 09

 

ANNESS A tal- Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

Kapitolu 9: TABELLI TAL-PROVVISTA U L-UŻU U L-QAFAS INPUT-OUTPUT

Introduzzjoni

9.01       L-iskop ta' dan il-kapitolu huwa li jipprovdi ħarsa ġenerali lejn it-tabelli tal-provvista u l-użu u l-qafas input-output.

9.02       Il-qalba tal-qafas input-output hija t-tabelli tal-provvista u l-użu bil-prezzijiet kurrenti u l-prezzijiet tas-sena preċedenti. Il-qafas jiġi kkompletat mit-tabelli simetriċi ta' input-output li jiġu derivati mit-tabelli tal-provvista u l-użu permezz ta' assunzjonijiet jew dejta addizzjonali.

It-tabelli tal-provvista u l-użu u t-tabelli tal-input-output simmetriċi jistgħu jiġu estiżi u modifikati għal skopijiet speċifiċi bħall-kontijiet tal-produttività, il-kontijiet tax-xogħol, il-kontijiet trimestrali, il-kontijiet reġjonali u l-kontijiet ambjentali f'termini monetarji jew fiżiċi.

9.03       It-tabelli tal-provvista u l-użu huma matriċi li jżommu l-valuri tat-tranżazzjonijiet fi prodotti għall-ekonomija nazzjonali kkategorizzati mit-tip tal-prodott u l-industrija. Dawn it-tabelli juru:

a)      l-istruttura tal-ispejjeż tal-produzzjoni u l-introjtu ġġenerat fil-proċess tal-produzzjoni;

b)      il-flussi tal-prodotti u s-servizzi prodotti fl-ekonomija nazzjonali;

c)      il-flussi tal-prodotti u s-servizzi bejn l-ekonomija domestika u l-Bqija tad-Dinja; għall-analiżi f'kuntest Ewropew, tinħtieġ distinzjoni bejn il-flussi ġewwa l-UE u l-flussi ma' pajjiżi barra mill-UE.

9.04       Tabella tal-provvista turi l-provvista ta' prodotti u servizzi skont il-prodott u skont l-industrija tal-produzzjoni, li tiddistingwi bejn l-industriji domestiċi u l-importazzjonijiet. Fit-Tabella 9.1 hemm deskrizzjoni skematika ta' tabella tal-provvista.

Tabella 9.1 Deskrizzjoni skematika ta' tabella tal-provvista

Provvisti || Industriji tal-produzzjoni || Il-bqija tad-dinja || Totali

Prodotti || Valuri tal-output || Valuri tal-importazzjoni || Provvista totali skont il-prodott

Totali || Output totali tal-industrija || Importazzjonijiet totali || Provvista totali

9.05       Tabella tal-użu turi l-użu tal-prodotti u s-servizzi kkategorizzati skont il-prodott u t-tip tal-użu. L-użi jidhru fil-kolonni kif ġej:

a)      Il-konsum intermedju skont l-industrija;

b)      L-infiq fuq il-konsum finali: unitajiet domestiċi, il-gvern u NPISH;

c)      Formazzjoni grossa tal-kapital u

d)      Esportazzjonijiet.

Fil-kolonni taħt il-konsum intermedju skont l-industrija, it-tabella turi l-komponenti tal-valur miżjud gross, kif ġej:

a)      Il-kumpens tal-impjegati;

b)      Taxxi oħrajn nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni;

c)      Introjtu mħallat nett, l-eċċess operattiv nett u l-konsum tal-kapital fiss.

Fit-Tabella 9.2 hemm deskrizzjoni skematika ta' tabella tal-użu.

Tabella 9.2 Deskrizzjoni skematika ta' tabella tal-użu

Użijiet || Industriji xerrejja || Konsum finali || Formazzjoni grossa ta' kapital || Il-bqija tad-dinja || Totali

Prodotti || || || || ||

Totali || Konsum intermedju || Konsum finali || Formazzjoni grossa ta' kapital || Esportazzjonijiet. || Użu totali

Komponenti tal-valur miżjud || Kumpens tal-impjegati Taxxi oħra nieqes is-sussidji Eċċess operattiv nett Konsum tal-kapital fiss ||

9.06       Fit-tabelli tal-provvista u l-użu japplikaw l-identitajiet li ġejjin:

a)      Għal kull industrija, l-output ikun daqs il-konsum intermedju flimkien mal-valur miżjud gross.

b)      Għal kull prodott, il-provvista tkun daqs is-somma tal-użi kollha, li jidhru f'ringieli bbilanċjati fil-qafas tal-provvista u l-użu.

Din l-identità tkun valida biss meta l-provvista u l-użu jkunu fuq l-istess bażi ta' valutazzjoni, jiġifieri t-tnejn ikunu bil-prezzijiet tax-xerrejja jew it-tnejn bil-prezzijiet bażiċi (ara l-paragrafi minn 9.30 sa 9.33).

Għalhekk, għal kull prodott:

Il-provvista bil-prezzijiet tax-xerrejja tkun daqs

L-output tal-prodott bil-prezzijiet bażiċi

flimkien ma'    L-importazzjonijiet bil-prezzijiet bażiċi

flimkien ma'    Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport

flimkien ma'    It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti

li huwa daqs l-użu tal-prodott bil-prezzijiet tax-xerrej, li huwa daqs

Id-domanda intermedja għall-prodott

flimkien ma'    In-nefqa tal-konsum finali

flimkien ma'    Il-formazzjoni grossa tal-kapital

flimkien ma'    Esportazzjonijiet.

Fil-livell tal-ekonomija totali, id-domanda intermedja totali tkun daqs il-konsum intermedju totali. Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport jingħaddu flimkien għal żero fuq l-ekonomija kollha billi dawn ikunu kumpensati mill-output tal-industriji li jipproduċu dawn il-marġnijiet u għalhekk din l-identità tista' tingħad bħala:

Output + importazzjonijiet + taxxi fuq il-prodotti = Konsum intermedju + konsum finali + formazzjoni kapitali + esportazzjonijiet

għalhekk

Output – konsum intermedju + taxxi fuq il-prodotti

= konsum finali + formazzjoni kapitali + esportazzjonijiet nieqes importazzjonijiet

li juri l-ekwivalenza tal-metodi tal-produzzjoni u n-nefqa għall-kejl tal-Prodott Domestiku Gross (PDG).

c)      Il-valur miżjud gross bħala d-differenza bejn l-output u l-konsum intermedju skont l-industrija. Dan huwa identiku għas-somma tal-introjti ġġenerati. Għalhekk, il-valur miżjud gross huwa daqs is-somma tal-kumpens tal-impjegati, il-konsum tal-kapital fiss, l-eċċess operattiv nett/l-introjtu mħallat, u taxxi oħra nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni. B'dan il-mod, il-konsistenza tal-metodu tal-introjtu għall-kejl tal-PDG tista' tiġi mqabbla mal-metodu tal-produzzjoni.

9.07       It-tabelli tal-provvista u l-użu huma l-qafas ċentrali għall-analiżijiet tal-industrija, bħall-analiżi tal-output, il-valur miżjud, il-kumpens tal-impjegati, l-impjiegi, l-eċċess operattiv/introjtu mħallat, it-taxxi (nieqes is-sussidji) fuq il-produzzjoni, il-formazzjoni grossa tal-kapital fiss, il-konsum tal-kapital fiss u l-istokk kapitali.

9.08       It-tabelli tal-provvista u l-użu fihom il-flussi fil-kontijiet li ġejjin:

a)      il-kont tal-prodotti u s-servizzi;

b)      il-kont tal-produzzjoni;

c)      il-kont tal-ġenerazzjoni tal-introjtu.

Dawn il-kontijiet juru l-ġenerazzjoni tal-introjtu u l-provvista u l-użu tal-prodotti u s-servizzi skont is-settur istituzzjonali. It-tabelli tal-provvista u l-użu jistgħu jikkomplimentaw din l-informazzjoni billi juru t-tqassim skont l-industrija u billi juru l-bidliet fil-volumi u l-prezzijiet. L-informazzjoni skont is-settur istituzzjonali fil-kontijiet tas-settur u l-informazzjoni skont l-industrija fit-tabelli tal-provvista u l-użu jistgħu jintrabtu flimkien b'tabelli ta' kontroklassifikazzjoni kif jidher fit-Tabella 9.3 hawn taħt.

Tabella 9.3 Tabella li torbot it-tabella tal-provvista u l-użu mal-kontijiet tas-setturi

|| Industriji (NACE) 1 – 2 – 3 – 4 – 5 - … || Totali

Settur || ||

S.11 Korporazzjonijet mhux finanzjarji || ||

Konsum intermedju || ||

Valur miżjud gross || ||

Kumpens tal-impjegati || ||

Taxxi oħra nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni || ||

Konsum tal-kapital fiss || ||

Eċċess operattiv nett/introjtu mħallat || ||

Output || ||

Formazzjoni grossa ta' kapital fiss || ||

Stokk ta' assi fissi || ||

Impjiegi || ||

S.12 Korporazzjonijiet finanzjarji || ||

Konsum intermedju || ||

. . . || ||

Impjiegi || ||

S.13 Amministrazzjoni pubblika || ||

S.14 Unitajiet domestiċi || ||

S.142 Ħaddiema li jaħdmu għal rashom || ||

Servizzi ta' bini okkupat mis-sidien || ||

S.15 NPISH || ||

Totali tas-setturi || ||

Konsum intermedju || ||

. . . . || ||

Impjiegi || ||

9.09       Tabella simetrika tal-input-output tidher fit-Tabella 9.4, u hija matriċi li turi kif il-provvista taqbel mal-użi permezz ta' kategorizzazzjoni prodott bi prodott jew industrija b'industrija tal-output u t-tranżazzjonijiet dettaljati tal-konsum intermedju u l-użi finali. Hemm differenza kunċettwali waħda kbira bejn tabella simetrika tal-input-output u tabella tal-użu: fit-tabella tal-użu, l-entrati juru kif il-prodotti jintużaw mill-industriji fil-konsum intermedju, filwaqt li f'tabella simetrika tal-input-output hemm żewġ preżentazzjonijiet alternattivi:

a)      L-entrati juru kif il-prodotti jintużaw għall-konsum intermedju biex isiru l-prodotti, jew

b)      L-entrati juri kif l-outputs tal-industrija jintużaw fil-konsum intermedju tal-industriji l-oħrajn biex jinħoloq l-output industrijali.

Għalhekk, f'tabella simetrika input-output, tintuża klassifikazzjoni skont il-prodott jew l-industrija għar-ringieli u wkoll għall-kolonni.

Tabella 9.4 Deskrizzjoni skematika ta' tabella simetrika input-output, għall-prodotti

|| Prodotti manifatturati || Konsum finali || Formazzjoni grossa ta' kapital || Il-bqija tad-dinja || Totali

Prodotti użati || Konsum intermedju || Konsum finali tal-unitajiet domestiċi, NPISHs u l-gvern || Formazzjoni grossa ta' kapital || Esportazzjonijiet ||

Totali || || || || ||

Komponenti tal-valur miżjud gross || || || || ||

Il-bqija tad-dinja || || || || ||

Totali || || || || ||

9.10       Il-biċċa l-kbira tal-informazzjoni statistika li tista' tinkiseb minn unitajiet produtturi tindika liema tip ta' prodotti mmanifatturaw u biegħu u, normalment f'inqas dettall, liema tip ta' prodotti xtraw u użaw. Il-format tat-tabelli tal-provvista u l-użu huwa ddiżinjat biex jaqbel ma' dan it-tip ta' informazzjoni statistikali (jiġifieri l-prodotti użati mill-industrija).

9.11       Bil-maqlub ta' dan, l-informazzjoni skont il-prodott jew skont l-industrija kif hemm bżonn għat-tabella simetrika input-output ħafna drabi ma tkunx disponibbli. Pereżempju, l-istħarriġiet tal-industriji normalment jipprovdu informazzjoni dwar it-tip ta' prodotti użati fil-produzzjoni, u dwar il-prodotti mmanifatturati u mibjugħa. L-informazzjoni dwar l-inputs użati fil-produzzjoni ta' prodotti speċifiċi normalment ma tkunx disponibbli.

9.12       L-informazzjoni organizzata fl-għamla ta' tabelli tal-provvista u l-użu hija l-punt inizjali għall-ħolqien ta' tabelli simetriċi input-output li għandhom forma iktar analitika. L-informazzjoni tal-industrija skont il-prodott fit-tabelli tal-provvista u l-użu tista' tiġi kkonvertita f'tabelli simetriċi billi tiżdied informazzjoni addizzjonali mal-istrutturi tal-input, jew billi jiġu assunti strutturi identiċi tal-input jew ishma tas-suq skont il-prodott jew l-industrija.

9.13       It-tabelli tal-provvista u l-użu u l-qafas input-output jikkombinaw tliet rwoli differenti:

– Deskrizzjoni;

– Għodda tal-istatistika;

– Għodda għall-analiżi.

Deskrizzjoni

9.14       It-tabelli tal-provvista u l-użu jagħtu deskrizzjoni sistematika tal-ġenerazzjoni tal-introjtu u l-provvista ta' prodott, u l-użu mill-industrija. L-iżviluppi tal-inputs u l-outputs tal-proċessi tal-produzzjoni tal-industriji individwali jidhru fil-kuntest tal-ekonomija nazzjonali, jiġifieri marbuta mal-proċessi tal-produzzjoni ta' industriji domestiċi oħra u l-bqija tad-dinja u n-nefqa fuq il-konsum finali.

Rwol maġġuri tat-tabelli tal-provvista u l-użu huwa li juru l-bidliet fl-istruttura tal-ekonomija, jiġifieri bidliet fl-importanza ta' industriji varji, bidliet fl-inputs użati u l-outputs li jiġu prodotti u bidliet fil-kompożizzjoni tan-nefqa tal-konsum finali, il-formazzjoni tal-kapital fiss, l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet. Dawn il-bidliet jistgħu jirriflettu l-iżviluppi bħall-globalizzazzjoni, l-esternalizzazzjoni tal-funzjonijiet, l-innovazzjoni u l-bidliet fl-ispejjeż tal-ħaddiema, it-taxxi, il-prezzijiet tal-żejt u r-rati tal-kambju.

It-tabelli tal-provvista u l-użu bi prezzijiet tas-sena preċedenti jintużaw biex tiġi kkompilata statistika dwar it-tkabbir fil-volum tal-PDG, għad-deskrizzjoni tal-bidlet fl-istruttura ekonomika f'termini nominali jew tal-volum. Dawn jipprovdu wkoll qafas li fih jiġu ppreżentati l-bidliet nazzjonali fil-prezz u bidliet fl-ispejjeż tal-ħaddiema.

Għodda tal-istatistika

9.15       Bl-użu tal-informazzjoni dwar il-produzzjoni, in-nefqa u l-introjtu fil-ħolqien tat-tabelli tal-provvista u l-użu, u r-rikonċiljazzjoni ta' stimi inkonsistenti, tiġi ġġenerata ġabra affidabbli u bbilanċjata ta' kontijiet nazzjonali, inkluż l-estimi ta' aggregati ewlenin bħall-PDG bil-prezzijiet kurrenti u l-prezzijiet tas-sena preċedenti.

9.16       Biex jitkejjel il-PDG bil-prezzijiet tas-suq, jistgħu jiġu adottati tliet metodi: il-metodu tal-produzzjoni, il-metodu tal-infiq u l-metodu tal-introjtu. Dawn it-tliet metodi differenti jintużaw fil-kompilazzjoni tat-tabelli tal-provvista u l-użu.

a)      Skont il-metodu tal-produzzjoni, il-PDG bil-prezzijiet tas-suq huwa daqs l-output bil-prezzijiet bażiċi nieqes il-konsum intermedju bil-prezzijiet tax-xerrejja, flimkien mat-taxxi (nieqes is-sussidji) fuq il-prodotti.

b)      Skont il-metodu tal-infiq, il-PDG bil-prezzijiet tas-suq huwa daqs is-somma tal-kategoriji tal-użu finali nieqes l-importazzjonijiet: infiq fuq konsum finali + formazzjoni kapitali + esportazzjonijiet – importazzjonijiet.

c)      Skont il-metodu tal-introjtu, il-PDG bil-prezzijiet tas-suq huwa daqs is-somma tal-kumpens tal-impjegati, il-konsum tal-kapital fiss, taxxi oħra nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni u l-eċċess operattiv nett/introjtu mħallat, flimkien mat-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti.

Stima waħda tal-PDG bil-prezzijiet tas-suq tirriżulta meta t-tabelli tal-provvista u l-użu jiġu bbilanċjati.

9.17       It-tabelli tal-provvista u tal-użu huma partikolarment utli għall-istima tal-PDG bil-prezzijiet tas-suq skont il-metodu tal-produzzjoni u l-metodu tal-infiq. L-għejun ewlenin tad-dejta għal dan huma l-istħarriġiet tan-negozju u d-dejta amministrattiva bħar-rekords tal-VAT u d-dazji tas-sisa. It-tabelli tal-provvista u l-użu jintużaw biex l-informazzjoni mill-metodi tal-produzzjoni u tal-infiq tingħaqad flimkien billi jiġu kkalkulati u bbilanċjati l-provvista u l-użu fil-livell tal-prodott. F'dan il-metodu, il-provvista ta' prodott speċifiku tiġi kkalkulata u allokata għal użi varji, bħall-infiq fuq il-konsum finali tal-unitajiet domestiċi, il-konsum intermedju u l-esportazzjonijiet. Il-metodu tal-introjtu ma jipprovdix l-istess eżerċizzju ta' bbilanċjar robust, billi l-eċċess operattiv u l-introjtu mħallat normalment jiġu stmati bħala residwali abbażi tal-informazzjoni miż-żewġ metodi l-oħra. Il-konsistenza tat-tabelli tal-provvista u l-użu mal-kontijiet tas-setturi tista' tiġi ċċekkjata mit-tabelli tal-irbit kif jidher fit-Tabella 9.3. Dan it-tqabbil jista' jgħin fl-istima tal-PDG bil-prezzijiet tas-suq, bit-tqabbil tal-informazzjoni mill-kontijiet tal-profitt u t-telf tal-kumpaniji mal-istimi tal-industrija ekwivalenti.

9.18       It-tabelli tal-provvista u l-użu għandhom varjetà ta' skopijiet ta' statistika.

Xi eżempji huma:

a)      L-identifikazzjoni ta' nuqqasijiet u inkonsistenzi fis-sorsi tad-dejta;

b)      Biex isiru stimi bir-residwal, pereżempju l-istima tal-konsum finali ta' prodotti speċifiċi bħala residwal wara li l-użi l-oħrajn tal-prodotti jkunu ġew allokati;

c)      Biex isiru stimi bl-estrapolazzjoni ta' ċifri minn perjodu bażi għal perjodi aktar tard li għalihom hemm informazzjoni inqas affidabbli. Pereżempju, iċ-ċifri annwali jistgħu jiġu stmati abbażi taċ-ċifri dettaljati tal-provvista u l-użu għal sena ta' referenza, u ċ-ċifri trimestrali iktar tard jistgħu jiġu stmati bl-estrapolazzjoni mill-perjodu ta' referenza.

d)      Għall-kontroll u t-titjib tal-konsistenza, il-plawżibbiltà u l-kompletezza taċ-ċifri fit-tabelli tal-provvista u l-użu u ċifri derivati bħal dawk fil-kontijiet tal-produzzjoni. Għal dan il-għan, il-proċess ta' bbilanċjar mhuwiex limitat għat-tabelli tal-provvista u l-użu bil-prezzijiet kurrenti.

(1)     Bl-għajnuna tat-tabelli bħat-Tabella 9.3 li juru l-irbit mal-kontijiet tas-settur, jista' jsir tqabbil dirett bejn l-istimi tal-produzzjoni, l-infiq u l-introjtu mis-sistema tal-provvista u l-użu, u dawk minn sorsi indipendenti fil-kontijiet tas-settur. Ir-rikonċiljazzjoni f'dan l-istadju tiggarantixxi li, wara l-proċess tal-ibbilanċjar tal-provvista u l-użu, tinkiseb konsistenza bejn it-tabelli tal-provvista u l-użu u l-kontijiet tas-settur;

(2)     Id-derivazzjoni tat-tabelli simetriċi input-output mit-tabelli tal-provvista u l-użu tista' tagħti feedback li juri l-inkonsistenzi u d-dgħufijiet fit-tabelli tal-provvista u l-użu.

(3)     Bil-kompilazzjoni tat-tabelli tal-provvista u l-użu bil-prezzijiet kurrenti u kostanti għal sentejn jew iktar, l-istimi tal-bidliet fil-volumi, il-valuri u l-prezzijiet jistgħu jiġu bbilanċjati simultanjament: meta mqabbel mal-kompilazzjoni u l-ibbilanċjar tat-tabelli tal-provvista u l-użu għal sena waħda f'iżolament bil-prezzijiet kurrenti biss, dan huwa estensjoni kbira tal-effettività tal-qafas tal-provvista u l-użu;

e)      Id-differenzjazzjoni u l-kalkolu tan-numri tal-indiċi u l-miżuri tal-prezz u l-volum, eż. tal-PDG bid-deflazzjoni tal-użi finali skont il-prodott jew tal-PDG bl-applikazzjoni tal-metodu tad-deflazzjoni doppja skont l-industrija. Id-deflazzjoni ssir fl-iktar livell baxx possibbli tal-aggregazzjoni tat-tranżazzjonijiet, konsistenti mal-istimi affidabbli tal-movimenti tal-prezz, għar-raġunijiet li ġejjin:

(1)     B'mod ġenerali, l-indikaturi tal-prezz u l-volum ikunu iktar rappreżentattivi f'livell baxx ta' aggregazzjoni;

(2)     Il-bidla fil-kwalità tista' titkejjel aħjar f'livell iktar baxx ta' aggregazzjoni, eż. jistgħu jitqiesu l-bidliet fil-kompożizzjoni tal-provvista u l-użu ta' grupp ta' prodotti;

(3)     L-indiċijiet tal-prezz disponibbli mill-istatistika dwar il-prezzijiet ħafna drabi jkunu tat-tip Laspeyres. L-oġġezzjoni li dawn jiġu applikati minflok it-tip Paasche li teoretikament hu iktar xieraq, tkun anqas gravi jekk dawn jintużaw f'livell iktar baxx ta' aggregazzjoni.

L-ibbilanċjar tal-provvista u l-użu ta' prodott ikun eħfef meta n-numru ta' prodotti jkun ikbar u d-dejta tas-sors tkun disponibbli f'dan il-livell ta' dettall. Il-kwalità tar-riżultati bbilanċjati tkun ogħla; dan huwa partikolarment minnu meta jkun hemm lakuni fid-dejta.

Għodda għall-analiżi

9.19       Vantaġġ analitiku kbir tat-tabelli input-output huwa li dawn jippermettu l-kejl mhux biss tal-effetti primarji meta jkun hemm pereżempju bidliet fil-prezzijiet tal-enerġija jew fl-ispejjeż għall-ħaddiema, iżda wkoll tal-effetti sekondarji u effetti iktar indiretti. Pereżempju, żieda sinifikanti fil-prezzijiet tal-enerġija taffettwa mhux biss dawk l-industriji li jużaw l-enerġija b'mod intensiv, iżda wkoll dawk l-industriji li jużaw l-outputs tal-produtturi b'użu intensiv tal-enerġija. Dawn l-effetti indiretti jistgħu jkunu relevanti ħafna, billi kultant ikunu iktar sinifikanti mill-effetti diretti.

It-tabelli tal-provvista u l-użu f'iktar dettall

Klassifikazzjonijiet

9.20       Il-klassifikazzjoni użata għall-industriji fit-tabelli tal-provvista u l-użu u l-input-output hija n-NACE u l-klassifikazzjoni użata għall-prodotti hija s-CPA; dawn il-klassifikazzjonijiet huma kompletament allinjati ma' xulxin: f'kull livell ta' aggregazzjoni, is-CPA juri l-prodotti prinċipali tal-industriji skont in-NACE.

9.21       Fit-tabelli tal-provvista u l-użu, il-klassifikazzjoni għall-prodotti hija mill-inqas dettaljata daqs il-klassifikazzjoni għall-industriji, eż. il-livell bi tliet ċifri tas-CPA u l-livell b'żewġ ċifri tan-NACE.

9.22       Il-klassifikazzjonijiet tal-industriji u l-prodotti jistgħu jkunu bbażati fuq tliet tipi differenti ta' kriterji: il-kriterji tal-provvista, il-kriterji tad-domanda u d-daqs. Għall-analiżi tal-produttività, il-prodotti u l-produtturi tagħhom fil-prinċipju jiġu kklassifikati skont it-tip ta' proċess tal-produzzjoni. Għall-analiżi tad-domanda, il-prodotti jiġu kklassifikati skont is-similarità tal-iskop, pereżempju l-prodotti lussużi jinġabru flimkien, jew is-similarità fil-kummerċjalizzazzjoni, bħall-post fejn jinbiegħu. Għall-analiżi input-output, tintuża l-istess klassifikazzjoni tal-prodotti jew l-industriji għall-provvista u d-domanda. Il-klassifikazzjoni tiġi definita b'tali mod li d-daqs ta' kull klassi ma tkunx parti żgħira wisq jew kbira wisq tal-ekonomija nazzjonali. Għall-klassifikazzjonijiet internazzjonali, dan jimplika li, f'ħafna pajjiżi, l-importanza kwantitattiva tal-biċċa l-kbira tal-klassijiet hija waħda sostanzjali.

9.23       Il-klassifikazzjonijiet tal-industriji u l-prodotti fil-kontijiet nazzjonali huma neċessarjament ibbażati fuq taħlita ta' dawn il-kriterji u wkoll il-wirt tal-passat. Primarjament huma definiti mill-perspettiva tal-produttur, u għalhekk huma inqas adatti għall-analiżi tal-provvista u d-domanda. Il-kompilaturi u l-utenti tad-dejta tal-kontijiet nazzjonali dwar l-industriji u l-prodotti għandu jkollhom idea tajba ta' x'inhu inkluż u eskluż minn kull grupp u l-implikazzjonijiet tagħhom. Pereżempju, l-attivitajiet tal-industrija tal-proprjetà immobbli jinkludu s-servizzi ta' abitazzjonijiet li joqogħdu fihom is-sidien tagħhom u l-industrija tal-assigurazzjoni teskludi l-fondi tas-sigurtà soċjali.

9.24       Unitajiet ta' attività ekonomika fil-livell lokali (Kind-of-Activity units, KAU) f'industrija waħda jista' jkollhom proċessi tal-produzzjoni differenti. Dan jista' jirrifletti differenzi sostanzjali fl-integrazzjoni vertikali, bl-esternalizzazzjoni ta' attivitajiet anċillari bħat-tindif, it-trasport, l-amministrazzjoni u s-servizzi tal-canteen, il-kiri ta' makkinarju u ħaddiema b'kuntratt minn aġenziji ta' ħaddiema temporanji, u l-marketing. Jista' wkoll jirrifletti differenzi bejn produtturi legali u illegali jew bejn produtturi f'reġjuni differenti.

9.25       Minħabba l-bdil fl-importanza ekonomika tal-industriji u l-prodotti differenti, il-bidliet fil-proċessi tal-produzzjoni u d-dehra ta' prodotti ġodda, il-klassifikazzjonijiet tal-industriji u l-prodotti jiġu aġġornati ta' spiss. Madankollu, għandu jinstab bilanċ bejn il-bżonn li jitqiesu dawn il-bidliet fl-ekonomija u l-bżonn għall-komparabbiltà tad-dejta maż-żmien flimkien mal-ispejjeż li dawn il-bidliet kbar ifissru għall-produtturi u l-utenti tad-dejta.

9.26       Il-klassifikazzjoni tal-prodotti fit-tabelli tal-provvista u l-użu ġeneralment tkun iktar dettaljati mill-klassifikazzjoni tal-industriji. Hemm erba' raġunijiet ewlenin għal dan.

a)      Id-dejta disponibbli dwar il-prodotti ħafna drabi tkun iktar dettaljata minn dik dwar l-industriji.

b)      L-output karatteristiku ta' industrija waħda jista' jkun soġġett għal sistemi tat-taxxa u prezzijiet sostanzjalment differenti, pereżempju meta jkun hemm diskriminazzjoni fil-prezzijiet. Il-kompilazzjoni u l-analiżi jibbenefikaw mid-distinzjoni bejn il-prodotti differenti.

c)      Biex ikun hemm deflazzjoni ta' kwalità għolja u l-istima ta' miżuri f'termini tal-volum, il-gruppi tal-prodotti huma omoġenji u marbuta tajjeb mad-deflaturi disponibbli tal-prezzijiet.

d)      Biex ikun żgurat proċess tal-kompilazzjoni trasparenti, jinħtieġu prodotti separati biex juru l-konvenzjonijiet nazzjonali speċifiċi kbar fil-kontijiet, bħas-servizzi ta' abitazzjonijiet li jgħixu fihom is-sidien tagħhom, l-assigurazzjoni u l-output għas-suq u mhux għas-suq mill-unitajiet tal-gvern.

9.27       Id-distinzjoni bejn l-output għas-suq, l-output għall-użu finali proprju u l-output mhux għas-suq għandha tintuża biss għall-output totali skont l-industrija; id-distinzjoni mhix meħtieġa għal kull grupp ta' prodotti.

9.28       Id-distinzjoni bejn il-produtturi tas-suq, il-produtturi għall-użu finali proprju u l-produtturi mhux tas-suq tintuża meta jkun hemm dawn it-tipi differenti ta' produtturi preżenti. Ġeneralment, din id-distinzjoni tintuża biss għas-subklassifikazzjoni ta' għadd limitat ħafna ta' industriji bħas-saħħa u l-edukazzjoni.

9.29       Għall-analiżi tal-ekonomija tal-Istati Membri tal-UE minn perspettiva Ewropea jew għad-derivazzjoni ta' tabelli tal-provvista u l-użu għall-UE kollha, l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet jiġu suddiviżi fi:

a)      flussi ġewwa l-UE, li jiddistingwu bejn l-Unjoni Monetarja Ewropea u Stati Membri oħra tal-UE;

b)      l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet ma' pajjiżi mhux membri tal-UE.

Prinċipji ta' valutazzjoni

9.30       Fit-tabella tal-provvista, il-flussi tal-prodotti u s-servizzi jiġu vvalutati bil-prezzijiet bażiċi. Fit-tabella tal-użu, il-flussi tal-prodotti u s-servizzi jiġu vvalutati bil-prezzijiet bażiċi. Sabiex ikun hemm valutazzjoni konsistenti għat-tabelli tal-provvista u l-użu, it-Tabella 9.5 turi t-tranżizzjoni tal-provvista bil-prezzijiet bażiċi għall-provvista bil-prezzijiet tax-xerrejja. Billi l-provvista tkun daqs l-użu għall-prodotti, issa hemm żewġ identitajiet:

a)      il-provvista bil-prezzijiet tax-xerrejja tkun daqs l-użu bil-prezzijiet tax-xerrejja;

b)      il-provvista bil-prezzijiet bażiċi tkun daqs l-użu bil-prezzijiet bażiċi;

9.31       Il-valur miżjud gross jitniżżel bil-prezzijiet bażiċi. Dan huwa l-output ivvalutat bil-prezzijiet bażiċi nieqes il-konsum intermedju vvalutat bil-prezzijiet tax-xerrejja.

9.32       Il-valur miżjud gross bil-kost tal-fatturi mhuwiex kunċett użat fl-ESA. Dan jista' jiġi derivat mill-valur miżjud bil-prezzijiet bażiċi bit-tnaqqis ta' taxxi oħra (nieqes is-sussidji) fuq il-produzzjoni.

9.33       It-tranżizzjoni mill-provvista bil-prezzijiet bażiċi għall-prezzijiet tax-xerrejja tinvolvi:

a)      ir-riallokazzjoni tal-marġnijiet tal-kummerċ;

b)      ir-riallokazzjoni tal-marġnijiet tat-trasport;

c)      iż-żieda tat-taxxi fuq il-prodotti (ħlief il-VAT deduċibbli);

d)      it-tneħħija ta' sussidji oħra fuq il-prodotti.

Tapplika tranżizzjoni simili għat-trasformazzjoni tal-użu bil-prezzijiet tax-xerrejja fl-użu bil-prezzijiet bażiċi; madankollu, dan jammonta għat-tnaqqis tat-taxxi fuq il-prodotti u ż-żieda tas-sussidji fuq il-prodotti. It-Tabelli 9.8 u 9.9 juru t-tranżizzjoni f'iktar dettall. Dawn it-tabelli għandhom ukoll skopijiet analitiċi, bħall-analiżi tal-prezzijiet u l-analiżi tal-konsegwenzi tal-bidliet fir-rati tat-taxxi fuq il-prodotti.

9.34       Għalhekk, it-tabelli li ġejjin jirriżultaw mill-proċess tal-ibbilanċjar:

a)      it-tabelli tal-provvista u l-użu 9.6 u 9.7 juru r-riżultati finali tat-totali tal-ibbilanċjar tal-provvista u l-użu skont il-prodotti bil-prezzijiet tax-xerrejja;

b)      it-tabelli tal-marġnijiet tal-kummerċ u tat-trasport (it-Tabella 9.7) u tat-taxxi (nieqes is-sussidji) fuq il-prodotti (it-Tabella 9.8).

Tabella 9.5: Tabella tal-provvista bi prezzijiet bażiċi, u t-trasformazzjoni fi prezzijiet tax-xerrejja

Provvisti || Industriji (NACE) 1 – 2 – 3 – 4 - … || Il-bqija tad-dinja || Provvista totali bil-prezzijiet bażiċi || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport || It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti || Provvista totali bi prezzijiet tax-xerrejja

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 || Output skont il-prodott u l-industrija || Importazzjonijiet skont il-prodott (CIF) || Provvista totali skont il-prodott || || ||

Totali || Output totali skont l-industrija || || || 0 || ||

Output għas-suq Output għall-użu finali proprju Output totali mhux għas-suq || || 0 0 || || 0 0 0 || ||

Tabella 9.6: Tabella tal-użu bl-prezzijiet tax-xerrejja

Użijiet || Industriji (NACE) 1 – 2 – 3 – 4 - … || Konsum finali || Formazzjoni grossa ta' kapital || Il-bqija tad-dinja || Totali

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 . . . || Konsum intermedju tal-prodotti skont l-industrija || In-nefqa tal-konsum finali skont il-prodott u skont a) l-unitajiet domestiċi b) NPISH c) il-gvern || Formazzjoni grossa tal-kapital skont il-prodott u skont a) il-formazzjoni grossa ta' kapital fiss b) il-bidliet fl-oġġetti ta' valur c) il-bidliet fl-inventarji || Esportazzjonijiet skont il-prodott (FOB) || Użu totali skont il-prodott

Totali || Konsum intermedju totali skont l-industrija || Konsum finali totali || Formazzjoni grossa totali tal-kapital || Total tal-esportazzjonijiet || Użu totali tal-prodotti

Kumpens tal-impjegati Taxxi oħrajn nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni Konsum tal-kapital fiss Eċċess operattiv nett Introjtu mħallat || Komponenti tal-valur miżjud gross skont l-industrija ||

Totali || Inputs totali skont -industrija

Informazzjoni supplimentari Formazzjoni grossa ta' kapital fiss Stokk ta' kapital fiss Impjiegi ||

Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport

Tabella 9.7: Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport - provvista

|| Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-provvista tal-prodotti ||

|| Kummerċ bl-ingrossa || Kummerċ bl-imnut || Trasport || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 || || || || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-provvista u l-użu totali skont il-prodott

Totali || Kummerċ bl-ingrossa totali || Kummerċ bl-imnut totali || Trasport totali || Marġnijiet totali fuq il-provvista u l-użu skont il-prodott

Tabella 9.7 (tkompli): Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport - użu

|| || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq l-użu tal-prodotti

|| Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport || Industriji (NACE) 1 – 2 – 3 – 4 - … || Konsum finali || Formazzjoni grossa ta' kapital

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-provvista u l-użu totali skont il-prodott || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-konsum intermedju skont il-prodott u l-industrija || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-konsum finali skont il-prodott u skont a) l-unitajiet domestiċi b) NPISH c) il-gvern || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-formazzjoni grossa tal-kapital skont il-prodott u skont a) il-formazzjoni grossa ta' kapital fiss b) il-bidliet fl-oġġetti ta' valur c) il-bidliet fl-inventarji

Totali || Marġnijiet totali fuq il-provvista u l-użu skont il-prodott || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-konsum intermedju, total skont l-industrija || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-konsum finali || Il-marġnijiet tal-kummerċ u t-trasport fuq il-formazzjoni grossa tal-kapital

9.35       Parti mit-tranżizzjoni tat-tabelli tal-provvista minn prezzijiet bażiċi għal prezzijiet tax-xerrejja, u t-tranżizzjoni tat-tabelli tal-użu bil-prezzijiet tax-xerrejja fi prezzijiet bażiċi, hija r-riallokazzjoni tal-marġnijiet tal-kummerċ: il-valutazzjoni bil-prezzijiet bażiċi timplika li l-marġnijiet tal-kummerċ jitniżżlu bħala parti mill-kummerċ tal-prodotti, filwaqt li l-valutazzjoni bil-prezzijiet tax-xerrejja timplika li l-marġnijiet tal-kummerċ jiġu allokati lill-prodotti li japplikaw għalihom. L-istess sitwazzjoni tapplika għall-marġnijiet tat-trasport.

9.36       It-total tal-marġnijiet tal-kummerċ skont il-prodott huwa daqs it-total tal-marġnijiet tal-kummerċ mill-industriji tal-kummerċ flimkien mal-marġnijiet tal-kummerċ minn industriji oħra. L-istess identità tapplika għall-marġnijiet tat-trasport.

9.37       Il-marġnijiet tat-trasport jinkludu l-ispejjeż tat-trasport imħallsa separatament mix-xerrej u inklużi fl-użu tal-prodotti bil-prezzijiet tax-xerrejja iżda mhux fil-prezzijiet bażiċi ta' output ta' manifattur jew fil-marġnijiet tal-kummerċ ta' kummerċjanti bl-ingrossa jew bl-imnut. Dawn il-marġnijiet tat-trasport jinkludu partikolarment:

a)      it-trasport ta' prodotti mill-post fejn ikunu mmanifatturati sal-post fejn ix-xerrej jirċevihom, fejn il-manifattur iħallas parti terza għat-trasport, jekk dan l-ammont jiġi ffatturat separatament lix-xerrej;

b)      it-trasport ta' prodotti organizzat mill-manifattur jew mill-kummerċjant bl-ingrossa jew bl-imnut b'tali mod li x-xerrej ikollu jħallas separatament għall-ispejjeż tat-trasport anki meta t-trasport isir mill-manifattur jew mill-kummerċjant bl-ingrossa jew bl-imnut stess.

9.38       L-ispejjeż l-oħra kollha għat-trasport tal-prodotti ma jitniżżlux bħala marġnijiet tat-trasport, eż.:

a)      jekk il-manifattur jittrasporta l-prodotti hu stess, dawn l-ispejjeż tat-trasport jiġu inklużi fil-prezzijiet bażiċi tal-output tal-manifattur; dan it-trasport jirrappreżenta attività anċillari u l-ispejjeż individwali tat-trasport ma jkunux identifikabbli bħala spejjeż tat-trasport;

b)      jekk il-manifattur jorganizza t-trasport tal-prodotti mingħajr fattura separata għas-servizzi tat-trasport, dawn l-ispejjeż tat-trasport jiġu inklużi fil-prezzijiet bażiċi tal-output tal-manifattur; dawn l-ispejjeż tat-trasport ikunu identifikabbli bħala tali u jitniżżlu bħala parti mill-konsum intermedju tal-manifattur;

c)      jekk il-kummerċjanti bl-ingrossa u bl-imnut jorganizzaw biex il-prodotti jiġu mċaqilqa minn fejn jirċevuhom huma għall-post fejn jirċevihom ix-xerrej, dawn l-ispejjeż jiġu inklużi fil-marġni tal-kummerċ jekk it-trasport ma jiġix fatturat separatament lix-xerrej. Għal darb'oħra, bħal fil-każ tal-manifatturi, dawn l-ispejjeż jirrappreżentaw attività anċillari ta' kummerċjanti bl-ingrossa u bl-imnut jew ix-xiri ta' servizz intermedju, u b'hekk jidħlu fil-marġnijiet tal-kummerċ iżda mhux f'dawk tat-trasport;

d)      jekk unità domestika tixtri prodotti għal skopijiet ta' konsum finali u torganizza t-trasport minn parti terzi, dawn l-ispejjeż tat-trasport jitniżżlu bħala nfiq fuq il-konsum finali fuq servizzi tat-trasport u ma jiġux inklużi fil-marġnijiet tal-kummerċ jew tat-trasport.

9.39       It-Tabella 9.7 turi stampa pjuttost issimplifikata ta' matriċi tal-marġnijiet tal-kummerċ u tat-trasport, għar-raġunijiet li ġejjin:

a)      Fit-trasformazzjoni tal-użi, jeħtieġ li ssir distinzjoni bejn il-kummerċ bl-ingrossa u l-kummerċ bl-imnut sabiex jitqiesu d-differenzi fil-prezzijiet tagħhom. Fit-tfassil tat-tabelli, wieħed għandu jżomm f'moħħu li l-kummerċjanti bl-ingrossa jbiegħu direttament lill-unitajiet domestiċi u mhux biss lill-industriji, pereżempju l-għamara, u li l-kummerċjanti bl-imnut jbiegħu lill-industriji bħall-ħwienet tal-kafe u ristoranti, u mhux biss lill-unitajiet domestiċi.

b)      Fil-kalkolu u l-analiżi tal-marġnijiet tal-kummerċ fuq prodotti għall-infiq tal-konsum finali mill-unitajiet domestiċi, għal kull grupp ta' prodotti, l-iktar kanali ta' distribuzzjoni importanti jistgħu jiġu distinti wkoll sabiex jitqiesu d-differenzi fil-prezzijiet tagħhom; id-distinzjoni bejn il-kummerċ bl-ingrossa u l-kummerċ bl-imnut mhix dettaljata biżżejjed. Pereżempju, jistgħu jinxtraw prodotti u servizzi mill-unitajiet domestiċi minn supermarket, ħanut tal-merċa, ħanut tal-fjuri, department store, barra mill-pajjiż jew miksuba bħala introjtu in natura. Għal xi prodotti, il-bejgħ sekondarju huwa importanti pereżempju għall-bejgħ tas-sigaretti mill-ħwienet tal-kafe, ir-ristoranti u l-pompi tal-petrol. Il-bejgħ mill-ħwienet bl-imnut jiġu aġġustati sabiex jinkiseb il-valur tal-bejgħ lill-unitajiet domestiċi, pereżempju bejgħ lin-negozji, lill-gvern u lit-turisti għandu jitnaqqas. Tabilħaqq, dawn id-distinzjonijiet jistgħu jsiru biss jekk is-sorsi tad-dejta disponibbli jipprovdu biżżejjed informazzjoni għall-istimi tal-importanza ta' kull wieħed mill-kanali tad-distribuzzjoni. Anki għall-kummerċjant jew trasportatur wieħed, il-prodotti differenti ġeneralment ikollhom marġnijiet differenti. Id-dejta dwar il-marġnijiet skont it-tip ta' prodott huma l-aktar xierqa u l-aktar li jintużaw meta jkunu disponibbli.

c)      Fil-kalkolu tal-marġnijiet tat-trasport, hija utli distinzjoni skont it-tip ta' trasport, pereżempju bil-ferrovija, bl-ajru, bil-baħar u mogħdijiet interni tal-ilma, u bit-triq.

It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodozzjoni u l-importazzjonijiet

9.40       It-taxxi fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet jikkonsistu fi:

a)      it-taxxi fuq il-prodotti (D.21):

(1)     it-taxxi tat-tip tal-valur miżjud (VAT) (D.211);

(2)     it-taxxi u d-dazji fuq l-importazzjonijiet; ħlief il-VAT (D.212);

(3)     it-taxxi fuq il-prodotti, minbarra l-VAT u t-taxxi fuq l-importazzjoni (D.214).

b)      taxxi oħrajn fuq il-produzzjoni (D.29).

Hemm kategoriji simili distinti għas-sussidji fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet. Fit-tabelli tal-provvista u l-użu, is-sussidji jidhru taħt l-intestatura taxxi nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni u l-importazzjonijiet.

9.41       Il-provvista bil-prezzijiet bażiċi tinkludi t-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-produzzjoni. Sabiex issir it-tranżizzjoni mill-prezzijiet bażiċi għall-prezzijiet tax-xerrejja, jiżdiedu t-taxxi varji fuq il-prodotti u jitnaqqsu s-sussidji fuq il-prodotti.

Tabella 9.8: It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti

It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-provvista

|| It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-provvista tal-prodotti || It-taxxi totali nieqes is-sussidji fuq il-prodotti

|| VAT || Taxxi fuq l-importazzjonijiet || Taxxi fuq l-esportazzjonijiet || Taxxi oħrajn fuq il-prodotti || Sussidji fuq l-importazzjonijiet || Sussidji fuq l-esportazzjonijiet || Sussidji oħrajn fuq il-prodotti

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 || || || || || || || || Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-provvista totali skont il-prodott u skont l-użu

Totali || || || || || || || ||

Tabella 9.8: It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti (tkompli)

It-taxxi nieqes is-sussidji fuq l-użi

|| It-taxxi totali nieqes is-sussidji fuq il-prodotti || It-taxxi nieqes is-sussidji fuq l-użi tal-prodotti

Industriji (NACE) 1 – 2 – 3 – 4 - ….

Prodotti (CPA) 1 2 3 4 || Taxxi nieqes is-sussidji fuq il-provvista totali skont il-prodott u skont l-użu || It-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-konsum intermedju tal-prodotti skont l-industrija

|| ||

9.42       It-Tabella 9.8 tat-taxxi nieqes is-sussidji fuq il-prodotti hija ssimplifikata, fil-modi li ġejjin:

a)      għall-użu tal-prodotti, it-tipi differenti ta' taxxi fuq il-prodotti mhumiex distinti u s-susssidji ma jidhrux separatament; għall-provvista ta' prodotti, jiġu distinti tliet tipi biss ta' taxxi fuq il-prodotti u żewġ tipi biss ta' sussidji. Ġeneralment, huwa utli li kull tip ewlieni ta' taxxi jew sussidji fuq il-prodotti jidher separatament u mbagħad it-total jiġi allokat lill-gruppi varji tal-prodotti.

b)      jistgħu japplikaw rati tat-taxxa u sussidji differenti lil kanali ta' distribuzzjoni differenti; dawn tal-aħħar għandhom għalhekk jiġu distinti meta jkun relevanti u jkun hemm biżżejjed informazzjoni.

9.43       It-taxxi u s-sussidji fuq il-prodotti huma l-ammonti dovuti għall-ħlas biss meta jkun hemm evidenza permezz ta' stimi tat-taxxa, dikjarazzjonijiet eċċ. jew l-ammont ikun effettivament tħallas. Fil-kompilazzjoni tat-tabelli tal-provvista u l-użu, it-taxxi u s-sussidji fuq il-prodotti normalment jiġu stmati skont il-prodott bl-applikazzjoni tar-rati uffiċjali tat-taxxa jew tas-sussidju lill-flussi varji tad-domanda. Wara għandha ssir stima tad-differenzi bl-istimi tat-taxxa jew l-ammonti li jkunu effettivament tħallsu.

a)      Xi wħud minn dawn id-differenzi jindikaw li l-istima inizjali tat-taxxi fuq il-prodotti fit-tabelli tal-provvista u l-użu ma jikkonformawx mad-definizzjonijiet tal-ESA:

(1)     fil-każ tal-eżenzjoni, l-istima inizjali tat-taxxi fuq il-prodotti għalhekk titnaqqas;

(2)     fil-każ ta' attivitajiet ekonomiċi moħbija jew l-evażjoni tal-ħlas tat-taxxi fuq il-prodotti, bħal meta l-ħlas tat-taxxi jkun obbligatorju iżda ma jkunx hemm stima tat-taxxa, l-istima tat-taxxi fuq il-prodotti titnaqqas;

b)      F'xi ċirkostanzi, id-differenzi jistgħu jindikaw li l-istima inizjali tat-taxxi u s-sussidji fuq il-prodotti fiha żball, pereżempju billi l-output ta' xi prodott ikun sottostimat. F'dak il-każ, jistgħu jsiru modifiki tal-estimi tal-flussi tal-prodotti u s-servizzi.

9.44       Il-VAT jista' jkun deduċibbli, mhux deduċibbli jew mhux applikabbli:

a)      il-VAT deduċibbli japplika għall-biċċa l-kbira tal-konsum intermedju, il-biċċa l-kbira tal-formazzjoni grossa tal-kapital fiss u parti mill-bidliet fl-inventarji;

b)      il-VAT mhux deduċibbli ta' spiss japplika għall-infiq tal-konsum finali mill-unitajiet domestiċi, parti mill-formazzjoni grossa tal-kapital fiss bħal abitazzjonijiet ġodda okkupati mis-sidien tagħhom, parti mill-bidliet fl-inventarji u parti mill-konsum intermedju, pereżempju l-konsum intermedju tal-unitajiet governattivi u l-korporazzjonijiet finanzjarji;

c)      il-VAT ġeneralment ma japplikax għal:

(1)     esportazzjonijiet lejn pajjiżi barra mill-UE;

(2)     il-bejgħ ta' kull prodott jew servizz soġġett għal rata tal-VAT ta' żero irrispettivament mill-użu tagħhom; madankollu, rata tal-VAT ta' żero timplika li l-VAT imħallas fuq ix-xiri għad jista' jiġi kklejmjat; il-konsum intermedju u l-formazzjoni grossa tal-kapital ta' dawn il-produtturi għalhekk jiġu kkoreġuti bl-ammont ta' VAT kklejmjat lura.

(3)     kull produttur eżentat mir-reġistrazzjoni tal-VAT, bħal negozji żgħar u organizzazzjonijiet reliġjużi; f'din is-sitwazzjoni, id-dritt li l-VAT fuq ix-xiri jingħata lura jkun normalment ristrett.

9.45       Il-VAT titniżżel netta: il-provvisti kollha jiġu vvalutati bil-prezzijiet bażiċi, jiġifieri mingħajr il-VAT iffatturata; l-użi intermedji u finali jitniżżlu bil-prezzijiet tax-xerrejja, jiġifieri mingħajr il-VAT deduċibbli.

Kunċetti bażiċi oħra

9.46       Fit-tabelli tal-provvista u l-użu, jintużaw żewġ entrati ta' aġġustament fir-rikonċiljazzjoni tal-valutazzjoni tal-importazzjonijiet fit-tabelli tal-provvista u l-użu u l-valutazzjoni misjuba fil-kontijiet tas-settur istituzzjonali.

Fit-tabella tal-provvista, sabiex tinkiseb valutazzjoni komparabbli mal-produzzjoni domestika fl-istess grupp ta' prodotti, l-importazzjonijiet tal-prodotti jiġu vvalutati bil-valuri CIF. Il-valur CIF jinkludi s-servizzi tat-trasport u l-assigurazzjoni pprovduti mir-residenti, bħat-trasport tal-individwu stess jew trasport minn trasportaturi residenti speċjalizzati. Sabiex tinkiseb valutazzjoni konsistenti bjen l-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet, l-esportazzjonijiet tas-servizzi għandhom jinkludu dan il-valur.

Fil-kontijiet tas-settur istituzzjonali, l-importazzjonijiet tal-prodotti jiġu vvalutati b'valuri FOB, jiġifieri konformi mal-valutazzjoni għall-esportazzjonijiet tal-prodotti. Madankollu, fil-każ tal-valutazzjoni FOB il-valur tas-servizzi tat-trasport u l-assigurazzjoni pprovduti mir-residenti, li huwa inkluż fl-esportazzjoni tas-servizzi, ikun iżgħar billi jkopri biss dawk is-servizzi pprovduti fil-pajjiż li qed jesporta. Ir-riżultat tal-użu ta' żewġ prinċipji differenti ta' valutazzjoni huwa li l-importazzjonijiet totali netti jkunu l-istess, iżda li kemm l-importazzjonijiet totali u l-esportazzjonijiet totali jkunu ikbar għall-valutazzjoni CIF.

Iż-żewġ prinċipji ta' valutazzjoni jistgħu jiġu rikonċiljati fit-tabelli tal-provvista u l-użu bl-introduzzjoni ta' entrati ta' aġġustament għall-importazzjonijiet u wkoll għall-esportazzjonijiet. L-entrati ta' aġġustament għandhom ikunu daqs il-valur tas-servizzi tat-trasport u l-assigurazzjoni mir-residenti inkorporati fil-valur CIF iżda mhux fil-valur FOB, jiġifieri jirreferu għat-trasport u l-assigurazzjoni mill-fruntiera tal-pajjiż li qed jesporta sal-fruntiera tal-pajjiż li qed jimporta. Dawn il-punti ta' aġġustament, ladarba jiġu inkorporati fit-tabelli tal-provvista u l-użu, ma jeħtieġu ebda trattament speċjali fil-kalkoli tal-input-output.

9.47       It-trasferiment ta’ oġġetti eżistenti jitniżżel fit-tabella tal-użu bħala nefqa negattiva għall-bejjiegħ u nefqa pożittiva għax-xerrej. Għall-grupp ta' prodotti involut, it-trasferiment ta' prodott eżistenti jammonta għal riklassifikazzjoni fost l-użi. L-ispejjeż tat-tranżazzjoni biss mhumiex riklassifikazzjoni: dawn jitniżżlu bħala użu ta' servizzi, pereżempju, servizzi tan-negozju jew professjonali. Għall-iskopijiet tad-deskrizzjoni u l-analiżi, jista' jkun utli li jintwera li, għal xi gruppi ta' prodotti, id-daqs relattiv tat-trasferiment ta' prodotti eżistenti separatament, pereżempju l-importanza tal-karozzi second-hand fis-suq tal-karozzi ġodda u second-hand, jew ir-rwol tal-karta riċiklata fil-provvista tal-prodotti tal-karti.

9.48       Biex wieħed jifhem tajjeb it-tabelli tal-provvista u l-użu, huwa utli li jitfakkru xi wħud mill-konvenzjonijiet tal-kontabilità użati fl-ESA.

a)      Industrija tikkonsisti minn grupp ta' KAUs lokali involuti fl-istess tip ta' attività, jew tipi simili. Karatteristika importanti tat-tabelli tal-provvista u l-użu hija li dawn jirreġistraw l-attivitajiet sekondarji separatament. Dan jimplika li l-KAUs ma jeħtiġux ikunu omoġenji fl-attivitajiet tal-produzzjoni tagħhom. Il-kunċett ta' KAUs huwa spjegat f'aktar dettall fil-Kapitolu 2. Unità tal-produzzjoni kompletament omoġenja tintuża f'tabella simetrika input-output skont il-prodott.

b)      Jekk stabbiliment li jwettaq biss attivitajiet purament anċillari jkun osservabbli statistikament, jiġifieri l-kontijiet separati għall-produzzjoni li jagħmel ikunu disponibbli faċilment, jew jekk ikun f'post ġeografikament differenti mill-istabbiliment li jaqdi, dan jitniżżel bħala unità separata u jiġi allokat lill-klassifikazzjoni industrijali korrispondenti għall-attività prinċipali tiegħu, fil-kontijiet nazzjonali u dawk reġjonali wkoll. Fin-nuqqas ta' dejta bażika xierqa, l-output tal-attività anċillari jista' jiġi stmat billi jingħaddu flimkien l-ispejjeż.

Jekk l-ebda waħda minn dan il-kundizzjonijiet ma tkun sodisfatta, l-inputs kollha kkunsmati minn attività anċillari bħall-materjali, ix-xogħol, il-konsum ta' kapital fiss, jiġu trattati bħala inputs fl-attività prinċipali jew sekondarja li tappoġġa.

c)      Il-prodotti jew is-servizzi manifatturati u kkunsmati fl-istess perjodu tal-kontabilità u fl-istess KAU lokali (local KAU, LKAU) ma jiġux identifikati b'mod separat. Għalhekk dawn ma jiġux irreġistrati bħala parti mill-output jew il-konsum intermedju ta' dak il-LKAU.

d)      Ipproċessar minuri, manutenzjoni, servicing jew tiswija f'isem LKAUs oħra għandu jitniżżel nett, jiġifieri mingħajr il-valur tal-prodotti involuti.

e)      L-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet iseħħu meta jkun hemm bidla fis-sjieda bejn residenti u dawk mhux residenti. Iċ-ċaqliq fiżiku tal-prodotti minn fruntiera nazzjonali għall-oħra, fih innifsu ma jimplikax importazzjoni jew esportazzjoni ta' dawn il-prodotti. Prodotti mibgħuta barra għall-ipproċessar ma jitniżżlux bħala esportazzjonijiet u importazzjonijiet. Bil-maqlub ta' dan, ix-xiri u l-bejgħ mill-ġdid ma' dawk mhux residenti mingħajr mal-prodotti jidħlu fl-ekonomija tan-negozjant, jitniżżlu bħala importazzjonijiet u esportazzjonijiet fil-kontijiet tal-produttur u x-xerrej finali, u esportazzjoni netta ta' prodotti negozjati tidher fil-kontijiet tal-ekonomija merkantili.

f)       Il-prodotti dewwiema jistgħu jinkrew jew ikunu soġġetti għal kiri operattiv. F'dawn il-każijiet, jitniżżlu bħala formazzjoni tal-kapital fiss u stokk tal-kapital fiss fl-industrija tas-sid tagħhom; fl-industrija tal-utent jitniżżel il-konsum intermedju bl-ammont tal-kera mħallas;

g)      Persuni li jaħdmu permezz ta' aġenziji temporanji jitniżżlu bħala impjegati fl-industrija ta' dawn l-aġenziji u mhux fl-industriji fejn ikunu qed jaħdmu verament. B'konsegwenza ta' dan, fl-industriji tal-aħħar, il-miżati mħallsa lill-aġenzija għall-provvista tal-ħaddiema jitniżżlu bħala konsum intermedju u mhux bħala kumpens tal-impjegati. Il-funzjonijiet esternalizzati jiġu ttrattati bħala servizzi pprovduti;

h)      L-impjieg u l-kumpens tal-impjegati huma kunċetti wiesgħa:

(1)     L-impjieg għal raġunijiet soċjali wkoll jgħodd bħala impjieg; dan japplika, pereżempju, għal postijiet għal persuni b'diżabilità, proġetti ta' impjieg għal persuni li ilhom żmien twil qiegħda u programmi ta' impjiegi għal żagħżagħ li qed ifittxu x-xogħol. B'konsegwenza ta' dan, in-nies involuti huma impjegati u jirċievu kumpens ta' impjegati u mhux trasferimenti soċjali, għalkemm il-produttività tagħhom tista' tkun inqas minn dik ta' impjegati oħra;

(2)     L-impjiegi jinkludu każijiet fejn il-persuni involuti ma jkunux mistennija jaħdmu, eż. persuni mkeċċija iżda li jirċievu xi ħlasijiet għal perjodu ta' żmien mill-impjegatur preċedenti tagħhom. Madankollu, l-impjieg f'termini ta' sigħat maħduma ma jiġix affettwat minn din il-konvenzjoni, billi fil-fatt ma jkunux ġew maħduma sigħat.

Informazzjoni supplimentari

9.49       It-Tabella 9.6 tal-użu fiha informazzjoni supplimentari: formazzjoni grossa tal-kapital fiss, stokks ta' assi fissi u impjiegi skont l-industrija. It-tqassim f'impjegati u ħaddiema li jaħdmu għal rashom huwa informazzjoni addizzjonali. L-informazzjoni dwar il-formazzjoni grossa tal-kapital fiss u stokks ta' assi fissi skont l-industrija tinħtieġ biex jiġi derivat il-konsum tal-kapital fiss skont l-industrija u għar-reġistrazzjoni tal-VAT mhux deduċibbli fuq il-formazzjoni grossa tal-kapital fiss. Huwa importanti għal skopijiet ta' kompilazzjoni li l-impjiegi jidhru skont l-industrija:

– Iċ-ċifri tal-impjiegi ħafna drabi jintużaw għall-valuri grossi tal-output, il-kumpens tal-impjegati, il-konsum intermedju u l-introjtu mħallat;

– Il-proporzjonijiet ewlenin bħall-output, il-kumpens tal-impjegati u l-introjtu mħallat għal kull unità ta' xogħol bħas-sigħat maħduma, jistgħu jitqabblu maż-żmien u skont l-industrija biex tiġi ċċekkjata l-plawżibbiltà tal-estimi;

– Huwa utli li tiġi żgurata l-konsistenza bejn il-valuri skont l-industrija u d-dejta tal-impjiegi skont l-industrija. Pereżempju, mingħajr rabta espliċita mad-dejta dwar l-impjiegi, il-proċess ta' bbilanċjar jista' jirriżulta f'tibdil fil-valuri skont l-industrija mingħajr tibdil korrispondenti fiċ-ċifri tal-impjiegi.

Huwa utli wkoll li tiżdied l-informazzjoni dwar l-impjiegi skont l-industrija għall-analiżi tal-impjiegi u l-produttività.

Sorsi u bbilanċjar tad-dejta

9.50       Għall-kompilazzjoni tal-output skont l-industrija u l-prodott, is-sorsi ewlenin tad-dejta normalment ikunu stħarriġiet ekonomiċi tal-intrapriżi, stħarriġiet tal-produzzjoni u rapporti annwali jew kontijiet tan-negozju minn kumpaniji kbar. L-istħarriġiet ġeneralment ikunu eżawrjenti għall-kumpaniji kbar filwaqt li jsir stħarriġ żgħir għall-kumpaniji ta' daqs żgħir. Għal xi attivitjiet speċifiċi, jistgħu jkunu relevanti sorsi ta' dejta differenti, pereżempju għal korpi superviżorji, kontijiet tal-gvern lokali u ċentrali jew fondi tas-sigurtà soċjali.

9.51       Din id-dejta tiġi użata biex titħejja l-ewwel ġabra mhux sħiħa ta' tabelli tal-provvista u l-użu. Dawn jiġu bbilanċjati f'diversi passi. L-ibbilanċjar manwali, f'livell baxx ta' aggregazzjoni, jipprovdi kontrolli importanti fuq l-iżbalji fis-sorsi tad-dejta, żbalji fis-sistema u fl-istess ħin jistgħu jsiru modifiki tad-dejta bażika, biex issir korrezzjoni tad-differenzi kunċettwali u l-unitajiet nieqsa. Jekk ir-rikonċiljazzjoni ssir f'livell ogħla ta' aggregazzjoni, permezz ta' proċess awtomatiku ta' bbilanċjar jew proċess sekwenzjali strett ħafna ta' bbilanċjar, ħafna minn dawn il-kontrolli jkunu nieqsa, billi l-iżbalji jikkanċellaw ruħhom u l-kawżi tal-iżball ma jkunux jistgħu jinstabu.

Għodda għall-analiżi u l-estensjonijiet

9.52       Għall-analiżi, jistgħu jintużaw tliet tipi ta' tabelli:

– Tabelli tal-provvista u l-użu;

– Tabella simetrika input-output industrija b'industrija;

– Tabella simetrika input-output prodott bi prodott.

It-tabelli simetriċi input-output jistgħu jiġu derivati mit-tabelli tal-provvista u l-użu, bil-prezzijiet kurrenti u wkoll bil-prezzijiet tas-snin preċedenti.

9.53       It-Tabella 9.6 dwar l-użu ma turix sa liema punt il-prodotti u s-servizzi użati jkunu ġew manifatturati domestikament jew importati. Din l-informazzjoni hija neċessarja għal analiżijiet fejn ir-rabta bejn il-provvista u l-użu tal-prodotti u s-servizzi fl-ekonomija nazzjonali għandha rwol. Pereżempju l-analiżi tal-impatt tat-tibdil fl-esportazzjonijiet jew l-infiq tal-konsum finali fuq l-importazzjonijiet, il-produzzjoni domestika u varjabbli relatati, bħall-impjiegi. Għalhekk, il-qafas input-output jibbenefika minn tabelli separati tal-użu għall-prodotti importati u l-prodotti u s-servizzi domestiċi.

9.54       It-tabella tal-użu għall-prodotti importati tiġi kkompilata billi tintuża l-informazzjoni kollha disponibbli dwar l-użi tal-importazzjonijiet, pereżempju għal xi prodotti l-intrapriżi importaturi ewlenin jistgħu jkunu magħrufa u għal xi produtturi tista' teżisti informazzjoni dwar l-ammont ta' importazzjonijiet. Madankollu, ġeneralment l-informazzjoni ta' statistika diretta dwar l-użu tal-importazzjonijiet tkun skarsa. Għalhekk, normalment din l-informazzjoni jeħtieġ tiġi supplimentata minn assunzjonijiet dwar l-allokazzjoni tal-grupp ta' prodotti li għandu jintuża.

9.55       It-tabella tal-użu għall-prodotti u s-servizzi prodotti domestikament tista' mbagħad tinkiseb bid-deduzzjoni tat-tabella tal-użu għall-prodotti importati mit-tabella tal-użu għall-ekonomija sħiħa.

9.56       Fit-teorija, jeżistu erba' mudelli bażiċi għat-trasformazzjoni ta' tabella tal-provvista u l-użu f'tabella simetrika input-output. Dawn il-mudelli huma bbażati jew fuq it-teknoloġija jew fuq assunzjonijiet ta' struttura fissa tal-bejgħ. L-iktar li tintuża hija l-assunzjoni tat-teknoloġija tal-prodott: kull prodott jiġi manifatturat fil-mod speċifiku tiegħu, irrispettivament mill-industrija li fih jiġi manifatturat. Din l-assunzjoni ħafna drabi tintuża biex tiġi derivata tabella input-output prodott bi prodott. It-tieni mudell komuni juża l-assunzjoni tal-istruttura fissa tal-bejgħ (assunzjoni tas-sehem tas-suq): kull prodott għandu l-istruttura tal-bejgħ speċifika tiegħu, irrispettivament mill-industrija li tipproduċih; dan l-approċċ ħafna drabi jintuża biex tiġi derivata tabella input-output prodott bi prodott. Huma possibbli mudelli ibridi li jħalltu dawn l-assunzjonijiet. Mudelli bbażati fuq it-teknoloġija tal-industrija jew assunzjonijiet tal-istruttura fissa tal-bejgħ tal-industrija għandhom inqas relevanza prattika minħabba l-probabbiltà baxxa li jseħħu fil-prattika. Fil-Kapitolu 11 tal-Eurostat Manual of Supply, Use and Input-output Tables 2008 hemm diskussjoni tal-mudelli alternattivi u l-proċessi ta' trasformazzjoni.

9.57       L-għażla tal-aħjar assunzjoni li għandha tiġi applikata f'kull każ mhijiex waħda faċli. Tiddependi mill-istruttura tal-industriji nazzjonali, eż. il-grad ta' speċjalizzazzjoni, u fuq l-omoġeneità tat-teknoloġiji nazzjonali użati għall-produzzjoni ta' prodotti fl-istess grupp ta' prodotti u wkoll fuq il-livell ta' dettall tad-dejta bażika.

Applikazzjoni sempliċi tal-assunzjoni tat-teknoloġija tal-prodott tagħti riżultati li mhumiex aċċettabbli, billi l-koeffiċjenti input-output li xi kultant jiġu ġġenerati jkunu improbabbli jew saħansitra impossibbli, fl-għamla ta' koeffiċjenti negattivi. Il-koeffiċjenti improbabbli jistgħu jkunu dovuti għal żbalji fil-kejl u għall-eteroġeneità tat-taħlita tal-prodotti fl-industrija li l-prodott trasferit ikun il-prodott prinċipali tagħha. Dan jista' jiġi indirizzat billi jsiru aġġustamenti bbażati fuq informazzjoni supplimentari jew l-użu ta' ġudizzju infurmat kemm jista' jkun. Soluzzjoni oħra tkun li tiġi applikata l-assunzjoni alternattiva tal-istruttura fissa tal-bejgħ tal-prodott. Fil-prattika, l-użu ta' assunzjonijiet ta' teknoloġija mħallta, flimkien ma' informazzjoni supplimentari, wera li huwa approċċ utli għall-kompilazzjoni ta' tabelli simettriċi input-output.

9.58       It-tabella simetrika input-output tista' titqassam f'żewġ tabelli:

a)      matriċi li turi l-użu tal-importazzjonijiet; il-format ta' din it-tabella huwa l-istess bħal dak tat-tabella tal-importazzjoni li tappoġġja t-tabella tal-provvista u l-użu, ħlief li tintuża struttura simetrika bl-istess klassifikazzjoni fuq iż-żewġ assi;

b)      tabella simetrika input-output għall-output domestiku.

It-tabella tal-aħħar għandha tintuża fil-kalkolu tal-koeffiċjenti kumulati, jiġifieri l-invers Leontief. L-invers Leontief huwa l-invers tad-differenza bejn il-matriċi I tal-identità u l-matriċi tal-koeffiċjenti tal-input tekniku miksuba mill-matriċi tal-output domestiku użat għall-konsum domestiku. L-invers Leontief jista' wkoll jiġi derivat għall-importazzjonijiet. Wieħed għandu mbagħad jassumi li l-importazzjonijiet ġew prodotti bl-istess mod bħall-prodotti domestiċi kompetituri.

9.59       It-tabelli tal-provvista u l-użu u t-tabelli simetriċi input-output jistgħu jintużaw bħala għodod tal-analiżi ekonomika. Iż-żewġ tipi ta' tabelli għandhom merti differenti. It-tabelli simetriċi input-output huma disponibbli faċilment għall-kalkolu mhux biss tal-effetti diretti iżda wkoll tal-effetti indiretti u kumulattivi. Jistgħu jkunu wkoll ta' kwalità tajba meta jkunu ntużaw għarfien espert u tipi differenti ta' statistika tkun ġiet użata fid-derivazzjoni tat-tabelli mit-tabelli tal-provvista u l-użu.

9.60       It-tabelli industrija b'industrija huma adatti sew għall-analiżijiet marbuta mal-industriji, eż. ir-riforma fiskali, l-analiżi tal-impatt, il-politika fiskali u l-politika monetarja; huma eqreb ukoll għas-sorsi varji tal-istatistika. It-tabelli prodott bi prodott huma adatti sew għall-analiżijiet marbuta mal-unitajiet omoġenji tal-produzzjoni, eż. il-produttività, it-tqabbil tal-istrutturi tal-ispejjeż, l-effetti tal-impjiegi, il-politika tal-enerġija u l-politika ambjentali.

9.61       Madankollu, il-karatteristiċi analitiċi tat-tabelli prodott bi prodott u t-tabelli industrija b'industrija mhumiex differenti b'mod sinifikattiv. Id-differenzi bejn it-tabelli prodott bi prodott u t-tabelli industrija b'industrija huma kkawżati mill-eżistenza ta' ammont ġeneralment limitat ta' produzzjoni sekondarja. Fil-prattika, l-użi analitiċi tat-tabelli input-output jassumu impliċitament teknoloġija tal-industrija, irrispettivament minn kif ikunu ġew kompilati t-tabelli oriġinarjament. Barra minn hekk, fil-prattika, kull tabella prodott bi prodott hija tabella industrija b'industrija manipulata, billi jkun għad fiha l-karatteristiċi kollha tal-KAUs istituzzjonali u tal-intrapriżi tat-tabelli tal-provvista u l-użu.

9.62       Ġeneralment, ħafna tipi speċifiċi ta' analiżi huma moqdija minn tabelli tal-provvista u l-użu u tabelli simetriċi input-output, pereżempju:

a)      analiżi tal-produzzjoni, l-istrutturi tal-ispejjeż u l-produttività;

b)      analiżi tal-prezzijiet;

c)      analiżi tal-impjiegi;

d)      analiżi tal-istruttura tal-formazzjoni tal-kapital, il-konsum finali, l-esportazzjonijiet, eċċ.;

e)      disaggregazzjoni tat-tkabbir ekonomiku bl-użu tal-ishma tal-ispejjeż kumulati biex jiġu allokati importazzjonijiet lill-użi finali varji;

f)       analiżi tal-kontribuzzjoni lit-tkabbir ekonomiku u l-impjiegi tal-esportazzjonijiet lil (gruppi ta') pajjiżi oħra;

g)      analiżi tal-importazzjonijiet tal-enerġija meħtieġa;

h)      analiżi tal-impatt tat-teknoloġiji ġodda;

i)       analiżi tal-effetti tat-tibdil fir-rati tat-taxxa (eż. il-VAT) jew l-introduzzjoni ta' paga minima nazzjonali;

j)       analiżi tar-relazzjoni bejn il-produzzjoni domestika u l-ambjent, eż. konċentrazzjoni fuq l-użu ta' prodotti speċifiċi bħall-fjuwil, il-karti u l-ħġieġ jew l-emissjoni ta' sustanzi li jniġġsu.

Mudell makro jista' wkoll jinkludi biss l-ishma tal-ispejjeż kumulati kkalkulati mit-tabelli input-output. B'dan il-mod, l-informazzjoni mit-tabella input-output dwar l-effetti diretti u indiretti, eż. l-importanza tal-ispejjeż għall-ħaddiema jew l-importazzjonijiet tal-enerġija għall-konsum privat jew l-esportazzjonijiet, tiġi inkorporata fil-mudell makro u tista' tintuża għall-analiżi u l-previżjonijiet.

9.63       Sabiex jaqdu skopijiet iktar speċifiċi, it-tabelli tal-provvista u l-użu u t-tabelli simetriċi input-output jistgħu jiġu modifikati bl-introduzzjoni ta' klassifikazzjonijiet alternattivi u supplimentari. L-iktar eżempji importanti huma dawn li ġejjin:

a)      klassifikazzjonijiet iktar dettaljati tal-prodotti u l-industriji bbażati fuq il-klassifikazzjonijiet nazzjonali jew biex jitqiesu l-iskopijiet speċifiċi, eż. għall-analiżi tar-rwol tar-riċerka u l-iżvilupp fl-ekonomija nazzjonali;

b)      tqassim ġeografiku iktar dettaljat tal-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet, eż. il-kummerċ ġewwa l-UE subklassifikat skont il-pajjiż, u l-kummerċ ma' pajjiżi barra mill-UE subklassifikat skont ir-reġjun ekonomiku u xi pajjiżi speċifiċi bħall-Istati Uniti, iċ-Ċina, l-Indja u l-Ġappun;

c)      il-klassifikazzjoni tal-importazzjonijiet fi:

(1)     importazzjonijiet tal-prodotti li jiġu manifatturati wkoll domestikament ("importazzjonijiet kompetittivi");

(2)     importazzjonijiet tal-prodotti li ma jiġux manifatturati domestikament ("importazzjonijiet komplementari");

Iż-żewġ tipi ta' importazzjonijiet jistgħu jkunu mistennija li jkollhom relazzjoni differenti mal-ekonomija nazzjonali u jkollhom importanza differenti. L-importazzjonijiet kompetittivi jistgħu jkunu s-suġġett tal-analiżi u l-politika ekonomika billi jistgħu jkunu sostitut għall-output domestiku; għalhekk jistgħu jiġu inkorporati bħala kategorija separata ta' użu finali potenzjali fit-tabelli tal-użu. Għall-importazzjonijiet komplementari, pereżempju fil-każ ta' żieda f'daqqa fil-prezzijiet tal-enerġija, l-analiżijiet jiffokaw primarjament fuq l-impatt tal-bidliet fil-prezzijiet tagħhom u l-ekonomija nazzjonali.

d)      klassifikazzjoni tal-kumpens tal-impjegati skont il-kriterji bħal-livell tal-edukazzjoni, part-time/full-time, l-età u s-sess. Din il-klassifikazzjoni mbagħad tista' tiġi applikata wkoll lill-informazzjoni supplimentari dwar l-impjiegi. B'dan il-mod, it-tabelli tal-provvista u l-użu jistgħu jintużaw ukoll għall-analiżijiet tas-suq tax-xogħol;

e)      tqassim tal-kumpens tal-impjegati fi:

(1)     pagi u salarji, li minnhom: kontribuzzjonijiet soċjali mill-impjegati

(2)     kontribuzzjonijiet soċjali tal-impjegaturi.

Dan it-tqassim jippermetti li ssir analiżi tar-rwol tal-kontribuzzjonijiet soċjali fuq il-prezz tal-inputs tax-xogħol u t-trasferiment ta' dan il-piż għall-eċċess operattiv gross;

f)       il-klassifikazzjoni tal-konsum finali skont l-iskop, li għall-unitajiet domestiċi huwa COICOP, għall-NPISH huwa COPNI u għall-gvern huwa COFOG. Il-klassifikazzjoni funzjonali ta' dan l-infiq jippermetti li jiġi evalwat l-impatt ta' kull funzjoni tal-bqija tal-ekonomija. Pereżempju, l-importanza tal-infiq pubbliku u privat fuq is-saħħa, it-trasport u l-edukazzjoni tista' mbagħad tiġi evalwata.

MT

|| Il-KUMMISSJONI EWROPEA

Brussell, 20.12.2010

COM(2010) 774 finali Anness A/Kapitolu 10

 

ANNESS A għal Proposta għal

REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TAL-KUNSILL

dwar is-Sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u reġjonali fl-Unjoni Ewropea

ANNESS A

Kapitolu 10: Il-tkejjiliet skont il-prezz u l-volum

10.01     F'sistema ta' kontijiet ekonomiċi, il-flussi u l-istokks kollha huma espressi f'unitajiet monetarji. L-unità monetarja hija l-uniku denominatur komuni li jista' jintuża biex jinstab il-valur ta' tranżazzjonijiet estremament diversi rreġistrati fil-kontijiet u biex jinkisbu entrati saldatorji sinifikanti.

Il-problema hija li meta tintuża unità monetarja bħala unità ta' kejl, din l-unità la hija stabbli u lanqas ma hija standard internazzjonali. Tħassib maġġuri fl-analiżi ekonomika huwa l-kejl tat-tkabbir ekonomiku fit-termini ta' volum bejn perjodi differenti. Għalhekk huwa neċessarju li wieħed jiddistingwi, fil-bidliet tal-valuri għal ċerti aggregati ekonomiċi, il-bidliet ġejjin unikament minn bidliet fil-prezz mill-bqija li jissejjaħ il-bidla “fil-volum”.

L-analiżi ekonomika għandha x'taqsam ukoll ma tqabbil fl-ispazju, jiġifieri bejn ekonomiji nazzjonali differenti. Dawn jiffukaw fuq tqabbil internazzjonali f'termini ta' volum tal-livell ta' produzzjoni u dħul, iżda l-livell tal-prezzijiet huwa wkoll ta' interess. Għalhekk huwa neċessarju li d-differenzi jiġu maħduma fil-valur ta' aggregati ekonomiċi bejn pari jew gruppi ta' pajjiżi f'komponenti, li jirriflettu d-differenzi fil-volumi u d-differenzi fil-prezzijiet.

10.02     Meta jkun qed jitqies it-tqabbil ta' żminijiet ta' flussi u stokks, għandha tingħata l-istess importanza lill-kejl preċiż tal-bidliet fil-prezzijiet u fil-volumi. Fil-medda qasira ta' żmien, l-osservazzjoni tal-bidliet fil-prezzijiet mhijiex inqas importanti mill-kejl fil-volumi tal-provvista u d-domanda. Fuq medda itwal ta' żmien, l-istudju ta' tkabbir ekonomiku għandu jqis il-movimenti fil-prezzijiet relattivi tat-tipi differenti ta' oġġetti u servizzi.

L-għan primarju mhuwiex li sempliċement jiġi pprovdut tkejjiliet komprensiv ta' bidliet fi prezzijiet u volumi għall-aggregati ewlenin tas-sistema, iżda biex jinbnew sett ta' tkejjiliet interdipendenti li jrendu possibbli li jitwettqu analiżi sistematiċi u ddettaljati ta' inflazzjoni u tkabbir u ċaqliq ekonomiku.

10.03     Ir-regola ġenerali għat-tqabbil fl-ispazju hija li għandu jsir tkejjiliet preċiż kemm fil-komponenti tal-volumi kif ukoll tal-prezzijiet tal-aggregati ekonomiċi. Billi d-diskrepanza bejn il-formuli Laspeyres u Paasche bosta drabi hija sinifikanti fit-tqabbil spazjali, il-formula tal-indiċi Fisher hija l-unika waħda aċċettabbli għal dan il-għan.

10.04     Il-kontijiet ekonomiċi għandhom il-vantaġġ li jipprovdu qafas adattat biex tinbena sistema ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi kif ukoll li tiġi żgurata l-konsistenza tad-dejta tal-istatistika. Il-vantaġġi ta' approċċ tal-kontabilità, fil-qosor jistgħu jitfissru kif ġej:

a)      fuq livell kunċettwali, l-użu ta' qafas ta' kontabilità li jkopri s-sistema ekonomika kollha jirrikjedi li l-prezzijiet u l-unitajiet fiżiċi għall-prodotti differenti u l-flussi fis-sistema jkunu speċifikati b'mod konsistenti. Fi ħdan qafas ta' dan it-tip, il-kunċetti ta' prezzijiet u volumi għal grupp speċifiku ta' prodotti jiġu ddefiniti b'mod identiku kemm fir-riżorsi kif ukoll fl-użi;

b)      fuq il-livell ta' statistika, l-użu tal-qafas tal-kontijiet ekonomiċi jimponi limiti fuq il-kontabilità li jridu jiġu rrispettati kemm fil-prezzijiet kurrenti kif ukoll f'termini ta' volumi u normalment jirrikjedu li jsiru xi aġġustamenti biex jiżguraw il-konsistenza tad-dejta tal-prezzijiet u tal-volumi;

c)      Barra minn hekk, il-ħolqien ta' sistema integrata ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi fil-kuntest ta' sistema ta' kontijiet ekonomiċi tipprovdi l-kontabilista nazzjonali b'kontrolli żejda. Jekk wieħed jassumi l-eżistenza ta' sistema bbilanċjata ta' tabelli tal-provvista u l-użi fil-prezzijiet kurrenti, il-kostruzzjoni ta' tabelli bbilanċjati bħal dawn f'termini ta' volumi tfisser li sistema ta' indiċijiet tal-prezzijiet impliċiti tista' tiġi dderivata awtomatikament. L-eżaminar tal-plawsibilità ta' dawn l-indiċijiet dderivati jistgħu jwasslu għal reviżjoni u korrezzjoni tad-dejta f'termini ta' volumi u anki, f'xi każijiet, tal-valuri fil-prezzijiet kurrenti;

d)      finalment, l-approċċ tal-kontabilità jippermetti li jitkejlu l-bidliet fil-prezzijiet u l-volumi għal ċerti entrati ta' bilanċ fil-kontijiet, b'dan tal-aħħar jiġi dderivat b'definizzjoni minn elementi oħra fil-kontijiet.

10.05     Minkejja l-iżvantaġġi ta' sistema integrata bbażata fuq il-bilanċ, kemm fit-total u kemm permezz tal-industrija, tat-tranżazzjonijiet fl-oġġetti u fis-servizzi, għandu jiġi rikonoxxut li l-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi li jkun inkiseb b'dan il-mod ma jilħqux il-ħtiġijiet u ma jweġbux l-mistoqsijiet kollha possibbli fuq is-suġġett tal-bidla fil-prezzijiet jew volumi. Il-limiti fil-kontabilità u l-għażla tal-formuli tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi, għalkemm essenzjali għal bini ta' sistema koerenti, xi kultant jistgħu jkunu ta' xkiel. Hemm bżonn ukoll ta' informazzjoni għal perjodi iqsar bħal xahar jew kwart ta' sena. F'dawn il-każijiet, forom oħra ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi jistgħu jkunu ta' benefiċċju.

MOTIVAZZJONI GĦALL-INDIĊIJIET TAL-PREZZIJIET U L-VOLUMI FIS-SISTEMA NAZZJONALI TA' KONTABILITÀ

10.06     Fost il-flussi, li jidhru fil-kontijiet ekonomiċi fil-prezzijiet kurrenti, hemm xi wħud, li l-biċċa l-kbira jikkonċernaw prodotti, fejn id-distinzjoni bejn il-bidliet fil-prezzijiet u fil-volumi huwa simili għal dak li jsir fil-livell mikroekonomiku. Għal bosta aktar flussi fis-sistema, id-distinzjoni hija ħafna inqas ovvja.

Meta l-flussi fil-kontijiet ikopru grupp ta' tranżazzjonijiet elementari f'oġġetti u servizzi, il-valur ta' kull wieħed ekwivalenti għall-prodott ta' għadd ta' unitajiet fiżiċi u l-prezz unitarju rispettiv tagħhom, huwa suffiċjenti li tkun magħrufa d-disaggregazzjoni tal-fluss fil-komponenti tiegħu sabiex jiġu ddeterminati l-bidliet fil-prezzijiet u l-volumi maż-żmien.

Meta fluss ikollu għadd ta' tranżazzjonijiet marbuta mad-distribuzzjoni u l-intermedjazzjoni finanzjarja kif ukoll mal-entrati saldatorji bħall-valur miżjud, huwa diffiċli jew anki impossibbli li jiġu sseparati direttament il-valuri kurrenti f'komponenti ta' prezzijiet u volumi u jridu jiġu adottati soluzzjonijiet speċjali.

Teżisti wkoll il-ħtieġa li titkejjel l-kapaċità tal-akkwist reali ta' għadd ta' aggregati, bħall-kumpens ta' impjegati, l-introjtu disponibbli tal-unitajiet domestiċi jew l-introjtu nazzjonali. Dan jista' jsir, pereżempju, billi issir diflazzjoni ta' dawn permezz ta' indiċi tal-prezzijiet tal-prodotti u s-servizzi li jistgħu jinxtraw permezz tagħhom.

10.07     L-għan u l-proċedura li ġiet segwita fil-kejl tal-kapaċità tal-akkwist reali tal-istimi tad-dħul huma differenti minn dawk segwiti meta ssir diflazzjoni ta' prodotti u servizzi u entrati saldatorji. Għall-flussi tal-prodotti u s-servizzi, tista' tiġi stabbilita sistema ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi, li tipprovdi qafas konsistenti għal kejl tat-tkabbir ekonomiku. Il-valutazzjoni f'termini reali tal-flussi tal-introjtu tuża indiċijiet tal-prezzijiet li mhumiex strettament marbuta mal-fluss tal-introjtu. Għalhekk l-għażla tal-prezz għat-tkabbir tal-introjtu jista' jvarja skont l-għanijiet tal-analiżi. Mhemm l-ebda prezz uniku identifikat fis-sistema integrata tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi.

Is-sistema integrata tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi

10.08     Id-diviżjoni sistematika tal-bidliet fil-valuri kurrenti f'komponenti “bidliet fil-prezzijiet” u “bidliet fil-volumi” hija restritta għal flussi li jirrappreżentaw tranżazzjonijet, irreġistrati fil-kontijiet tal-prodotti u s-servizzi u fl-appoġġ tal-qafas tal-provvista u l-użu. Din titwettaq kemm għad-dejta marbuta mal-industriji u l-prodotti individwali, kif ukoll għal dawk marbuta mal-ekonomija sħiħa. Il-flussi li jirrappreżentaw l-entrati saldatorji, bħal valur miżjud, ma jistgħux jiġu maħduma direttament fil-komponenti tal-prezzijiet u l-volumi; dan jista' jsir biss b'mod indirett billi jintużaw il-flussi ta' tranżazzjonijiet rilevanti.

L-użu tal-qafas ta' kontabilità jimponi limitu doppju fuq il-kalkolu tad-dejta:

a)      il-bilanċ tal-kont tal-prodotti u s-servizzi għandu għal sekwenza ta' sentejn jinkiseb fi prezzijiet kemm kostanti kif ukoll kurrenti;

b)      kull fluss fil-livell tal-ekonomija sħiħa għandha tkun ugwali għas-somma tal-flussi korrispondenti għall-industriji varji.

It-tielet limitu, mhux inerenti fl-użu ta' qafas ta' kontabilità iżda riżultat ta' għażla deliberata, hija li kull bidla fil-valur tat-tranżazzjonijiet tista' tiġi attribwita jew għal bidla fil-prezzijiet jew għal bidla fil-volumi, jew għat-tnejn f'daqqa.

Jekk dawn ir-rekwiżiti jiġu ssodisfati, valutazzjoni tal-kontijiet tal-prodotti u servizzi u kontijiet tal-produzzjoni f'termini ta' volumi tfisser li jista' jinkiseb sett integrat ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi.

10.09     L-entrati li jridu jitqiesu fil-kostruzzjoni ta' sett integrat bħal dan huma dawn li ġejjin:

Indiċijiet oħra ta' prezzijiet u l-volumi

10.10     Minbarra l-kejjiliet ta' prezzijiet u volumi meqjusa hawn fuq, l-aggregati li jmiss jistgħu jitqassmu fil-komponenti tagħhom stess ta' prezzijiet u volumi. Il-miri għal dan il-tkejjiliet ivarjaw.

L-inventarji fil-bidu u fit-tmiem rispettivament ta' kull perjodu jista' jkollhom jiġu kkalkulati f'termini ta' volumi sabiex jinħadmu l-aggregati tal-karta tal-bilanċ. L-istokk tal-assi fissi manifatturati jrid jiġi kkalkulat f'termini ta' volum biex jistma l-proporzjonijiet ta' prodott kapitali, kif ukoll biex jikseb bażi biex jistma l-konsum ta' kapital fiss fi prezzijiet kostanti. Il-kumpens tal-impjegati jista' jiġi kkalkulat f'termini ta' volumi għall-għanijiet ta' kejl tal-produttività u f'xi każi wkoll meta l-prodotti jiġu stmati bl-użu ta' dejta f'termini ta' volumi fuq l-investimenti. Il-konsum ta' kapital fiss, taxxi oħra fuq il-produzzjoni u sussidji oħra fuq il-produzzjoni għandhom jiġu stmati wkoll f'termini ta' volum meta jkun qed jiġi kkalkulat il-kosti f'termini ta' volum.

10.11     Il-kumpens ta' impjegati huwa element ta' introjtu. Għall-għan li titkejjel il-kapaċità tal-akkwist dan jista' jiġi vvalutat f'termini reali billi issir diflazzjoni ta' dan permezz ta' indiċi li jirrifletti l-prezzijiet ta' prodotti mixtrija mill-impjegati. Elementi oħra ta' introjtu, bħal introjtu disponibbli tal-unitajiet domestiċi u dħul nazzjonali, jista' jitkejjel f'termini reali fl-istess mod ġenerali.

PRINĊIPJI ĠENERALI TAL-KEJL TA' INDIĊIJIET TA' PREZZIJIET U VOLUMI

Definizzjoni ta' prezzijiet u volumi ta' prodotti tas-suq

10.12     L-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi jistgħu jiġu dderivati biss għal varjabbli li għandhom elementi ta' prezz u kwantità. Il-kunċetti ta' prezz u kwantità huma vinkolanti mill-qrib ma' dawk ta' prodotti omoġenji jiġifieri prodotti li għalihom huwa possibbli li jiġu ddefiniti unitajiet li huma kolha meqjusa ekwivalenti u li għalhekk jistgħu jiġu mibdula għall-istess valur monetarju. Għalhekk huwa possibbli li jiġi ddefinit il-prezz ta' prodott omoġenju bħala l-ammont ta' flus li għalih kull unità ta' prodott jista' jiġi skambjat.

Għal kull fluss ta' prodott omoġenju, eż. l-prodott, huwa għalhekk possibbli li jiġi ddefinit prezz (p), kwantità (q) li jikkorrispondu għal għadd ta' unitajiet u valur (v) ddefiniti bl-ekwazzjoni:

v = p X q

Kwalità, prezz u prodotti omoġenji

10.13     Mod ieħor biex jiġi ddefinit prodott omoġenju huwa li tgħid li jikkonsisti minn unitajiet tal-istess kwalità.

Prodotti omoġenji għandhom rwol essenzjali fil-kontijiet nazzjonali. Tabilħaqq, il-prodott huwa vvalutat bi prezz bażiku ddeterminat mis-suq fiż-żmien fejn isir, jiġifieri ħafna drabi qabel il-bejgħ. L-unitajiet manifatturati għalhekk għandhom jiġu vvalutati, mhux fil-prezz li bih iridu propjament jinbigħu, iżda fi prezz li fih l-unitajiet ekwivalenti jinbigħu fil-waqt tal-produzzjoni tal-unitajiet ikkonċernati. Dan huwa possibbli b'mod rigoruż għal prodotti omoġenji biss.

10.14     Fil-prattika, madankollu, żewġ unitajiet ta' prodott b'karatteristiċi fiżiċi identiċi jistgħu jinbigħu fi prezzijiet differenti għaż-żewġ tipi ta' raġunijiet:

a)      Żewġ unitajiet b'karatteristiċi fiżiċi identiċi jistgħu jitqiesu mhux ekwivalenti jekk jinbigħu f'postijiet differenti, f'perjodi differenti jew skont kundizzjonijiet differenti. F'dan il-każ, l-unitajiet għandhom jitqiesu bħala korrispondenti għal prodotti omoġenji differenti.

b)      Żewġ unitajiet b'karatteristiċi fiżiċi identiċi jistgħu jinbigħu bi prezzijiet differenti, jew minħabba nuqqas ta' informazzjoni, jew minħabba restrizzjonijiet li jissawwru biex tinkiseb il-libertà, jew minħabba l-eżistenza ta' swieq paralleli. F'dan il-każ, l-unitajiet għandhom jitqiesu li jappartjenu għall-istess prodott omoġenju.

Prodott omoġenju għalhekk jista' jiġi ddefinit ukoll bħala prodott li minnu l-unitajiet kollha se jinbigħu bl-istess prezz f'kompetizzjoni perfetta. Fl-assenza ta' kompetizzjoni perfetta, il-prezz tal-prodott omoġenju jiġi ddefinit bil-prezz medju tal-unitajiet tiegħu. Għalhekk, fil-kontijiet nazzjonali, għal kull prodott omoġenju mhemmx ħlief prezz wieħed, u għalhekk huwa possibbli li jiġu applikati regoli ġenerali tal-valutazzjoni tal-prodotti.

10.15     In-nuqqas ta' informazzjoni jfisser li x-xerrejja mhux bilfors dejjem qed ikunu infurmati sew dwar differenzi eżistenti ta' prezzijiet u għalhekk jistgħu jixtru bi prezzijiet għola mingħajr ma jridu. Dan, jew bil-kuntrarju, jista' jiġri meta x-xerrejja u l-bejjiegħa individwali jinnegozjaw jew jiġġebbdu dwar il-prezz. Min-naħa l-oħra, id-differenza bejn il-prezz medju ta' xi oġġett li jinxtara minn suq jew bażar, fejn ta' spiss ikun hemm tiġbid bħal dan, u l-prezz tal-istess oġġett mibjugħ f'tip ta' ħanut tal-bejgħ bl-imnut differenti, bħal department store, għandha normalment tiġi ttrattata bħala li tirrifletti differenzi fil-kwalità minħabba kundizzjonijiet differenti ta' bejgħ.

10.16     Id-diskriminazzjoni tal-prezz jimplika li l-bejjiegħa jistgħu jkunu f'pożizzjoni li jitolbu prezzijiet differenti għal kategoriji differenti ta' xerrejja għall-istess oġġetti u servizzi mibjugħa f'eżatt l-istess ċirkustanzi. F'dawn il-każijiet, ma hemm l-ebda libertà ta' għażla jew libertà ta' għażla limitata min-naħa tax-xerrej li jappartjeni għal kategorija speċjali. Il-prinċipju adottat huwa li varjazzjonijiet fil-prezz għandhom jitqiesu bħala diskriminazzjoni fil-prezz meta jintalbu prezzijiet differenti għal unitajiet identiċi mibjugħa f'eżatt l-istess ċirkustanzi f'suq separabbli b'mod ċar, jiġifieri, meta jintalbu prezzijiet differenti għall-istess prodott omoġenju. Varjazzjonijiet fil-prezzijiet dovuti għal diskriminazzjoni bħal din ma jikkostitwixxux differenzi fil-volum.

Il-possibbiltà tar-rinegozjar tal-oġġetti f'suq uniku jimplika li diskriminazzjoni tal-prezz għal dawn it-tipi ta' prodotti f'ħafna każijiet tista' titqies bħala insinifikanti. Id-differenzi fil-prezz li jistgħu jeżistu għal oġġetti normalment jistgħu jiġu interpretati bħala dovuti għal nuqqas ta' informazzjoni jew għall-eżistenza tas-swieq paralleli.

Fl-industriji tas-servizzi pereżempju fit-trasportazzjoni, il-produtturi jistgħu jitolbu prezzijiet irħas lill-gruppi ta' individwi b'introjtu tipikament żgħir, bħal pensjonanti jew studenti. Jekk dawn huma liberi li jivvjaġġaw fi kwalunkwe ħin li jgħażlu, dan għandu jiġi trattat bħala diskriminazzjoni fil-prezz. Madankollu, jekk dawn jintalbu nollijiet orħos fuq kundizzjoni li jivvjaġġaw biss f'ċerti ħinijiet, tipikament ħinijiet inqas intensivi, dawn qed jiġu offruti trasportazzjoni ta' kwalità inferjuri billi trasportazzjoni bil-kundizzjonijiet u trasportazzjoni mingħajr kundizzjonijiet jistgħu jitqiesu prodotti omoġenji differenti.

10.17     Jistgħu jeżistu s-swieq paralleli għal diversi raġunijiet. Ix-xerrejja jistgħu ma jkunux jistgħu jixtru kemm jixtiequ bi prezz baxx minħabba li jkun hemm provvista insuffiċjenti disponibbli b'dak il-prezz, u jista' jkun li jkun jeżisti suq sekondarju paralleli fejn jiġu kkwotati prezzijiet ogħla. Hemm ukoll il-possibbiltà li jkun jeżisti suq paralleli, fejn il-bejjiegħa jistgħu jitolbu prezzijiet orħos minħabba li jkunu jistgħu jevitaw ċerti taxxi.

10.18     Għalhekk, jekk il-kwalità tiġi ddefinita bil-karatteristiċi kollha komuni għall-unitajiet kollha ta' prodott omoġenju, id-differenzi fil-kwalità huma riflessi fil-fatturi li ġejjin:

a)      karatteristiċi fiżiċi;

b)      konsenji f'lokazzjonijiet differenti;

c)      konsenji f'ħinijiet differenti tal-ġurnata jew f'perjodi differenti tas-sena;

d)      differenzi fil-kundizzjonijiet tal-bejgħ jew iċ-ċirkustanzi jew l-ambjent fejn jiġu fornuti l-oġġetti u s-servizzi.

Prezzijiet u volumi kostanti

10.19     L-introduzzjoni tal-kunċett ta' volum fil-kontijiet nazzjonali saret minħabba x-xewqa li jiġi eliminat l-effett tal-varjazzjoni fil-prezz fit-tendenza tal-valuri espressi f'unitajiet monetarji, u għalhekk jidher bħala użu estiż tal-kunċett ta' kwantità għal gruppi ta' prodotti. Għal prodott omoġenju speċifiku, l-ekwazzjoni v = p x q tippermetti li bidla fil-valur fuq il-ħin titqassam f' bidla ta' prezz u bidla ta' kwantità. Fil-prattika, madankollu, hemm wisq prodotti omoġenji li jridu jiġu ttrattati individwalment, bir-riżultat li kontabilisti nazzjonali jridu jaħdmu f'livell iktar aggregat. F'dan il-livell aggregat, madankollu, l-ekwazzjoni v = p x q ma għadhiex utli aktar minħabba li filwaqt li huwa possibbli li l-valuri jiġu aggregati, mhuwiex utli jiġu aggregati kwantitajiet sabiex jiġu dderivati prezzijiet.

10.20     Madankollu, hemm mod faċli kif titqassam il-bidla fil-valur ta' sett ta' prodotti omoġenji bejn żewġ perjodi billi wieħed minnhom jitqies bħala l-perjodu bażi u l-ieħor bħala l-perjodu kurrenti. L-effett tal-bidla fil-prezz jista' jiġi kkumpensat billi jiġi kkalkulat x'kien ikun il-valur tas-sett ta' prodotti kieku ma kienx hemm bidla fil-prezzijiet, jiġifieri billi jiġu applikati l-prezzijiet tal-perjodu ta' bażi lill-kwantitajiet tal-perjodu kurrenti. Dan il-valur bi prezzijiet kostanti jiddefinixxi l-kunċett ta' volum.

B'dan il-mod, il-valur ta' sett ta' prodotti fil-perjodu kurrenti jista' jinkiteb bħala:

Fejn l-esponent 1 jirreferi għall-perjodu kurrenti u l-indiċi i għal prodott omoġenju speċifiku. Il-volum tas-sett ta' prodotti għall-perjodu kurrenti għalhekk huwa ddefinit f'relazzjoni mal-perjodu ta' bażi bil-formula:

Fejn l-esponent 0 jirreferi għall-perjodu ta' bażi. Billi jitqabbel il-volum tas-sett ta' prodotti għall-perjodu kurrenti u l-valur totali tagħhom għall-perjodu bażi huwa possibbli li titkejjel bidla li mhijiex affettwata bl-ebda varjazzjoni fil-prezz. Indiċi ta' volum għalhekk jista' jiġi kkalkulat bil-formula:

L-indiċi ta' volum li huwa ddefinit hekk huwa indiċi Laspeyres ta' kwantitajiet fejn kull indiċi bażi huwa ppiżat bil-proporzjon tal-prodott bażiku fil-valur totali tal-perjodu bażi.

Ladarba l-kunċett ta' volum ikun ġie ddefinit, huwa possibbli li jiġi ddefinit b'analoġija bl-ekwazzjoni v = p x q mhux bħala prezz iżda bħala indiċi tal-prezzijiet. L-indiċi tal-prezzijiet għalhekk huwa ddefinit bil-proporzjon bejn il-valur għall-perjodu kurrenti u l-volum, jiġifieri bil-formula:

Dan l-indiċi huwa l-indiċi tal-prezzijiet Paasche fejn kull indiċi tal-prezzijiet ta' bażi huwa ppiżat bil-proporzjon tal-prodott bażiku fil-valur totali għall-perjodu kurrenti.

L-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi ddefiniti b'dan il-mod jikkwalifikaw l-ekwazzjoni:

Indiċi ta' valur = indiċi tal-prezzijiet x indiċi ta' volumi

Din l-ekwazzjoni hija verżjoni iktar ġenerali tal-ekwazzjoni v = p x q u tippermetti li kwalunkwe bidla fil-valur ta' sett ta' prodotti titqassam f'bidla fil-volumi u bidla fil-prezzijiet.

Fil-kalkolu tal-volum, il-kwantajiet jiġu ppiżati bil-prezzijiet tal-perjodu ta' bażi, sabiex ir-riżultat jiddependi fuq l-istruttura tal-prezzijiet. Bidliet fl-istruttura tal-prezzijiet x'aktarx li jkunu inqas importanti għal perjodi iqsar milli għal perjodi itwal. Għalhekk il-kalkolu tal-volum isir biss għal sentejn suċċessivi, jiġifieri l-volum jiġi kkalkulat bil-prezzijiet tas-sena ta' qabel.

Għal tqabbil fuq perjodi ta' żmien itwal, l-indiċijiet tal-volumi Laspeyres u l-indiċijiet tal-prezzijiet Paasche jiġu kkalkulati l-ewwel f'relazzjoni mas-sena ta' qabel u mbagħad jiġu ddeterminati l-indiċijiet katina.

10.21     Il-vantaġġi ewlenin fl-użu tal-indiċijiet tal-prezzijiet Paasche u l-indiċijiet tal-volumi Laspeyres huma s-sempliċità fl-interpretazzjoni u l-kalkolu u l-karatteristika tal-addittività fil-bilanċi tal-provvista u l-użu.

10.22     L-indiċijiet katina preżenti jippreżentaw żvantaġġ minħabba li jwasslu għal volumi li ma fihom l-ebda addittività għalhekk ma jistgħux jintużaw fil-proċeduri ta' bilanċ ta' prodotti bbażati fuq it-tabelli tal-provvista u l-użu.

10.23     Id-dejta ta' volumi mhux addittivi kkalkulata bl-indiċijiet katina għandha tiġi ppubblikata mingħajr tibdil. Dan il-metodu huwa trasparenti u jindika lill-utenti safejn tasal din il-problema. Dan ma jipprekludix il-possibilità li jista' jkun hemm ċirkustanzi fejn il-kumpilaturi jistgħu jaħsbu li huwa preferibbli li jiġu eliminati d-diskrepanzi sabiex tittejjeb il-konsistenza totali tad-dejta. Meta l-valuri tas-sena ta' bażi jiġu estrapolati permezz tal-indiċijiet tal-volumi katina, għandu jiġi spjegat lill-utenti għaliex mhemmx adittività fit-tabelli.

10.24     Fil-prattika, minħabba li huwa impossibbli li jitkejlu l-prezzijiet u l-kwantitajiet għall-prodotti kollha omoġenji ta' ekonomija, l-indiċijiet tal-volumi jew prezzijiet jiġu kkalkulati billi jintużaw kampjuni ta' prodotti omoġenji rappreżentanti, bl-idea sottostanti li l-volumi jew il-prezzijiet ta' prodotti mhux inklużi fil-kampjun jinbiddlu fl-istess mod bħal medja tal-kampjun. Għalhekk huwa neċessarju li tintuża klassifikazzjoni ta' prodott li hija ddettaljata u prattikabbli sabiex kull prodott identifikat ikollu omoġeneità massima, minkejja l-livell ta' dettall użat fil-preżentazzjoni tar-riżultati.

10.25     Meta l-ekwazzjoni torbot l-indiċijiet tal-valur, tal-prezzijiet u tal-volumi, żewġ indiċijiet biss għandhom jiġu kkalkulati. Normalment, l-indiċijiet ta' valur jinkisbu direttament sempliċement billi jitqabblu l-valuri totali għall-perjodu kurrenti u l-perjodu ta' bażi. Imbagħad hija kwistjoni li wieħed jagħżel bejn indiċi tal-prezzijiet u indiċi ta' volumi li jrid jiġi kkalkulat. F'ħafna każi, is-suppożizzjoni ta' bidla paralleli li tirfed il-metodu hija ppruvata iktar bil-prezzijiet bil-volumi minħabba li l-prezzijiet ta' prodotti differenti l-biċċa l-kbira huma influwenzati b'mod sinifikanti minn ċerti fatturi bħall-kost tal-materjali primi u l-pagi. F'dan il-każ, l-indiċi tal-prezzijiet għandu jiġi kkalkulat billi jintuża kampjun ta' prodotti ta' kwalità kostanti fuq tul ta' żmien, bil-kwalità tiġi ddeterminata mhux biss bil-karatteristiċi fiżiċi tal-prodott iżda wkoll bil-kundizzjonijiet ta' bejgħ, kif spjegat hawn fuq. B'dan il-mod, il-varjazzjonijiet kollha fil-valur totali kkawżat minn bidliet strutturali fost prodotti se jidhru bħala varjazzjonijiet fil-volum u mhux fil-prezz. F'xi każi, madankollu, ikun iktar faċli li wieħed jikkalkula indiċi tal-volumi u jużah biex joħroġ indiċi ta' prezzijiet. Xi kultant, jista' anki jkun preferibbli li jiġi kkalkulat l-indiċi ta' valur fuq il-bażi ta' indiċi tal-prezzijiet u indiċi ta' volumi.

Prodotti Ġodda

10.26     Il-metodu ta' kalkolu ta' indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi deskritt hawn fuq jassumi li l-prodotti jeżistu fis-sentejn suċċessivi. Madankollu, ħafna prodotti jiġu u jmorru minn sena għall-oħra u l-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi għandhom jinkludu dan. Meta l-volum jiġi ddefinit billi jintużaw l-prezzijiet tas-sena ta' qabel, ma jkun hemm l-ebda diffikultà partikolari fil-każ ta' prodotti li kienu jeżistu fis-sena ta' qabel, iżda li ma għadhomx jeżistu fis-sena kurrenti, minħabba li huma marbuta sempliċement mal-kwantità żero għas-sena kurrenti. Il-problema hija iktar kkumplikata fil-każ ta' prodotti ġodda, minħabba li impossibbli li jitkejjel il-prezz ta' prodott li ma jkunx eżista għas-sena ta' qabel.

Hemm żewġ tipi ta' metodi li jintużaw għall-istima tas-sena ta' qabel f'każ bħal dan: tal-ewwel jassumi li l-prezz tal-prodott il-ġdid jinbidel bħall-prezz ta’ prodotti simili, fil-waqt li tal-aħħar jipprova jikkalkula direttament x’kien ikun il-prezz tal-prodott il-ġdid kieku eżista fil-perjodu ta’ bażi. Tal-ewwel sempliċement juża l-indiċi tal-prezzijiet ikkalkulat fuq il-bażi ta’ kampjun ta’ prodotti omoġenji li jeżistu fis-sentejn suċċessivi, u fil-prattika dan huwa metodu li jintuża għall-biċċa l-kbira ta’ prodotti ġodda, minħabba li ġeneralment il-prodotti ġodda huma ġeneralment wisq numerużi biex ikunu speċifikati espliċitament, speċjalment meta tiġi applikata strettament id-definizzjoni ta’ prodotti omoġenji. Bl-approċċ l-ieħor, il-metodi li jintużaw l-iktar huma l-metodu edoniku li jikkonsisti milli jiġi ddeterminat il-prezz ta’ prodott fuq il-bażi tal-karatteristiċi ewlenin tiegħu u l-metodu ta’ input li juża l-kost tal-prodott biex jikkalkula l-prezz tiegħu.

Il-kwistjoni ta’ prodotti ġodda hija ta’ importanza partikolari f’ċerti oqsma. Ħafna oġġetti ta’ kapital huma manifatturati biss bħala oġġett wieħed u b'hekk jidhru bħala prodotti ġodda. Dan huwa l-każ ukoll ta’ bosta servizzi li qatt mhuma pprovduti fl-istess mod eżatt, per eżempju s-servizzi fir-riċerka u l-iżvilupp.

10.27     Għal tranżazzjonijiet fis-servizzi ħafna drabi huwa iktar diffiċli li jiġu speċifikati l-karatteristiċi li jiddeterminaw l-unitajiet fiżiċi u jistgħu jinbtu differenzi fl-opinjoni dwar il-kriterji li jridu jintużaw. Dan jista’ jikkonċerna industriji importanti bħal servizzi finanzjarji intermedjarji, kummerċ tal-bejgħ bl-ingrossa u bl-imnut, servizzi għall-intrapriżi, edukazzjoni, riċerka u żvilupp, saħħa jew rikreazzjoni. L-għażla ta’ unitajiet fiżiċi għal dawn l-attivitajiet hija ppreżentata fil-Manwal Prattiku fuq it-tkejjiliet skont il-prezz u l-volum fil-kontijiet nazzjonali.

Prinċipji għal servizzi mhux tas-suq

10.28     It-twaqqif ta’ sistema komprensiva ta’ indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi li jkopri l-provvista u l-użi ta’ oġġetti u servizzi jiffaċċja diffikultà partikolari meta jkejjel l-prodott tas-servizzi mhux tas-suq. Dawn is-servizzi jvarjaw mis-servizzi tas-suq billi ma jinbigħux fi prezz tas-suq u l-valur tagħhom fi prezzijiet kurrenti huwa kkalkulat bħala s-somma tal-kostijiet mġarrba. Dawn il-kosti jikkonsistu mill-konsum intermedjat, il-kumpens tal-impjegati, taxxi oħra nieqsa s-sussidji fuq il-produzzjoni u l-konsum tal-kapital fiss.

10.29     Fin-nuqqas ta’ prezz unitarju tas-suq, il-kost unitarju ta’ servizz mhux tas-suq jista’ jitqies bħala l-ekwivalenti għall-prezz. Il-prezz ta’ prodott tas-suq jikkorrispondi għan-nefqa li għandu jġarrab x-xerrej sabiex jieħu l-pussess tiegħu, filwaqt li l-kost unitarju ta' servizz mhux tas-suq jikkorrispondi għan-nefqa li s-soċjetà għandha ġġarrab sabiex tagħmel użu minnu. Għalhekk, fejn huwa possibbli li jiġu ddefiniti unitajiet ta' kwantità għal servizzi mhux tas-suq, huwa possibbli wkoll li jiġu applikati prinċipji ġenerali għal kalkolu tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi li ġew ddefiniti hawn fuq.

Ġeneralment, huwa possibbli li jiġu ddefiniti unitajiet ta’ kwantità għal servizzi mhux tas-suq li huma kkunsmati fuq bażi individwali, bħas-servizzi tal-edukazzjoni u tas-saħħa, li jfisser li l-prinċipji ġenerali għandhom jiġu applikati sistematikament fil-każ ta’ servizzi bħal dawn.

Il-metodu li jikkonsisti fil-kalkolu tal-volum billi jiġu applikati l-kostijiet unitarji tas-sena ta’ qabel għall-kwantitajiet tas-sena kurrenti jissejjaħ il-metodu output.

10.30     Iżda huwa diffiċli li jiġu ddefiniti unitajiet ta’ kwantità għal servizzi mhux kollettivi, bħal pereżempju servizzi marbuta mal-amministrazzjoni pubblika, il-ġustizzja u d-difiża. F’dan il-każ għalhekk, jeħtieġ li jintużaw metodi oħra b'analoġija mal-metodu ġenerali. Dan il-metodu jiddefinixxi volum fuq il-bażi ta’ prezzijiet kostanti, jiġifieri jiddefinixxi volum bħala n-nefqa li x-xerrejja jkunu ġarrbu jekk il-prezzijiet ma jkunux inbiddlu. Id-definizzjoni tal-aħħar tista’ tintuża meta ma jkunx possibbli li tiġi ddefinita unità ta’ kwantità li tiġi applikata, mhux għal unità ta’ prodott, iżda għan-nefqa sħiħa. Minħabba li l-valur ta’ servizz mhux tas-suq jiġi ddeterminat mill-kostijiet involuti, huwa għalhekk possibbli li l-volum jiġi kkalkulat mill-valur tal-kostijiet fil-prezzijiet tal-perjodi ta' bażi, jiġifieri mill-valur fil-prezzijiet tal-perjodu bażi tal-konsum intermedjat, il-kumpens tal-impjegati taxxi oħra netti mis-sussidji tal-produzzjoni u l-konsum tal-kapitali fiss. Dan il-metodu huwa magħruf bħala l-metodu input. Il-kalkolu fil-prezzijiet kostanti tal-kumpens tal-impjegati, il-konsum tal-kapital fiss, it-taxxi u s-sussidji fuq il-produzzjoni se jkunu koperti fil-paragrafi li jmiss.

Anki fl-iktar każ favorevoli tas-servizzi mhux tas-suq kkunsmati fuq bażi individwali, bħal dawk tal-edukazzjoni u tas-saħħa, mhuwiex dejjem faċli li jiġu distinti prodotti omoġenji. Tabilħaqq, il-karatteristiċi ta’ dawn is-servizzi rari jiġu ddefiniti f'mod preċiż biżżejjed biex ikun possibbli li jiġi ddeterminat b’ċertezza jekk żewġ unitajiet ta’ servizzi differenti jistgħux jiġu kkunsidrati jew mhux ekwivalenti, jiġifieri jekk ikollhom jitqiesu bħala korrispondenti ma’ prodott wieħed omoġenju jew ma' żewġ prodotti separati. Żewġ kriterji ekwivalenti jistgħu jinżammu mill-kontabilisti nazzjonali:

a)      Il-kriterju tal-kost unitarju: żewġ unitajiet ta’ servizzi mhux tas-suq jitqiesu ekwivalenti jekk ikollhom l-istess kost unitarju. Dan il-kriterju huwa bbażat fuq l-idea li, kollettivament, dawk li jibbenefikaw mis-servizzi pubbliċi huma dawk li jiddeċiedu u jħallsuhom. Pereżempju, iċ-ċittadini jiddeċiedu dwar is-servizzi pubbliċi permezz tar-rappreżentanti tagħhom u jħallsuhom permezz tat-taxxi tagħhom. Skont dawn il-kundizzjonijiet, iċ-ċittadini ma jistgħux jiġu mistennija li jħallsu prezzijiet differenti għal unitajiet ta’ servizzi li huma jqisu ekwivalenti. Għalhekk, skont dan il-kriterju, żewġ unitajiet ta’ servizzi ta’ kostijiet differenti għandhom jitqiesu bħala korrispondenti għal prodotti differenti u prodott omoġenju mhux tas-suq huwa kkaratterizzat bl-unità tal-kost unitarju tiegħu.

b)      Il-kriterju tal-prodott: żewġ unitajiet ta’ servizzi mhux tas-suq jitqiesu ekwivalenti jekk jirriżultaw fl-istess prodott. Dan il-kriterju huwa bbażat fuq l-idea li żewġ unitajiet ta’ servizzi meqjusa miċ-ċittadini ekwivalenti madankollu jistgħu jiġu manifatturati f’kosti differenti minħabba li ċ-ċittadini ma jikkontrollawx kompletament il-proċess ta' produzzjoni ta’ dawn is-servizzi. Il-kriterju tal-kost unitarju għalhekk ma jibqax rilevanti u għandu jiġi sostitwit minn kriterju li jikkorrispondi għall-utilità tas-servizzi mhux tas-suq għas-soċjetà.

Billi l-kriterju tal-prodott ta’ spiss jidher iktar rilevanti, ħafna xogħlijiet tkomplew biex jiżviluppaw metodi bbażati fuq dan il-kriterju u qed tkompli r-riċerka biex dawn jittejbu. Fil-prattika, dawn il-metodi ta’ spiss jirriżultaw fl-introduzzjoni tal-kalkolu tal-volum tal-koeffiċjenti ta’ korrezzjoni applikati għall-kwantitajiet: imbagħad jieħdu l-isem ta’ metodi b’korrezzjoni espliċita għall-kwalità.

Id-diffikultà prinċipali għall-implimentazzjoni ta’ dawn il-metodi hija marbuta mad-definizzjoni u l-kejl tal-eżitu. Tabilħaqq, l-kejl tal-eżitu jippresupponi li għandu miri ddefiniti, li mhuwiex daqshekk sempliċi fil-qasam ta’ servizzi mhux tas-suq. Per eżempju, liema huma l-objettivi tas-servizz pubbliku: it-titjib tal-istat tas-saħħa pubblika jew il-ħajja itwal? It-tnejn li huma, ċertament, iżda mbagħad kif għandek tqis miri varji li mhumiex ekwivalenti? Pereżempju, x’inhu l-aħjar trattament, dak li jagħti l-possibbiltà li tgħix sena addizzjonali f’saħħa tajba jew li jagħti l-possibbiltà li tgħix sentejn addizzjonali b’saħħa dgħajfa? Barra minn hekk, il-biċċa l-kbira tal-istimi tal-eżiti huma kontroversjali, għalhekk, f’bosta pajjiżi, il-kontroversji fuq it-titjib jew id-deterjorazzjoni tal-livell tal-iskola tal-istudenti huma rikorrenti.

Fl-Unjoni Ewropea, meta jitqiesu d-diffikultajiet kunċettwali u l-assenza ta’ kunsens fuq il-metodi output aġġustati għall-kwalità (ibbażati fuq l-eżitu), dawn il-metodi huma esklużi mill-qafas ċentrali sabiex jippreservaw il-komparabilità tar-riżultati. Dawn il-metodi huma rriżervati fuq bażi opzjonali għal tabelli supplimentari filwaqt li titkompla r-riċerka. Għalhekk, fil-qasam tas-saħħa u tal-edukazzjoni mhux tas-suq, l-istimi tal-produzzjoni u tal-konsum f’termini ta’ volum għandhom jiġu kkalkulati fuq il-bażi ta’ tkejjiliet dirett tal-prodott – mhux aġġustati kwalitattivament – billi jitqiesu l-kwantitajiet manifatturati bil-kosti unitarji ta’ dawn is-servizzi tas-sena ta’ qabel, mingħajr ma jiġu kkoreġuti bl-ebda mod biex jittieħed kont tal-kwalità. Dawn il-metodi jridu jiġu applikati sa livell suffiċjenti ta’ dettall, bil-livell minimu jiġi ddefinit bil-manwal prattiku tal-Eurostat fuq it-tkejjiliet ta’ prezzijiet u volumi fil-kontijiet nazzjonali.

Għalkemm l-użu ta’ metodi bbażati fuq l-input għandu ġeneralment jiġi evitat, huwa possibbli li fil-qasam tas-saħħa, jiġi applikat il-metodu input meta l-varjetà tas-servizzi tkun tali li jkun prattikament impossibbli li jiġu ddeterminati prodotti omoġenji. Barra minn hekk, l-istimi tal-kontijiet nazzjonali għandhom jiġu akkumpanjati b’informazzjoni ta' spjegazzjoni li tiġbed l-attenzjoni tal-utenti għall-metodi ta’ kejl.

Prinċipji għall-valur miżjud u l-PDG

10.31     Il-valur miżjud, li jikkostitwixxi l-entrata saldatorja fil-kont ta’ produzzjoni, huwa l-unika entrata saldatorja li jagħmel parti mis-sistema ta’ integrazzjoni ta’ indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi. Il-karatteristiċi partikolari ta’ din l-entrata madankollu għandhom jiġu enfasizzati, kif għandha tiġi enfasizzata wkoll it-tifsira tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi relatati magħha.

Għall-kuntrarju tal-flussi varji ta’ oġġetti u servizzi, il-valur miżjud ma jirrappreżentax xi kategorija speċifika ta’ tranżazzjonijiet. Għalhekk, ma jistax jiġi maqsum f’komponent ta’ prezz u komponent ta’ volum.

10.32     Definizzjoni:

Il-valur miżjud f’termini ta’ volum huwa ddefinit bħala d-differenza bejn il-prodott f’termini ta’ volum u l-konsum intermedju f'termini ta’ volum.

fejn P u Q huma prezzijiet u kwantitajiet għall-prodott u p u q huma prezzijiet u kwantitajiet għal konsum intermedju. Il-metodu teoretikament korrett għall-kalkolu tal-valur miżjud f’termini ta’ volum huwa permezz ta’ diflazzjoni doppja, jiġifieri, id-diflazzjoni separata taż-żewġ flussi tal-kont ta' produzzjoni (konsum tal-prodott u intermedju) u l-kalkolu tal-bilanċ ta’ dawn iż-żewġ flussi vvalutati mill-ġdid.

10.33     F’xi każijiet, meta d-dejta statistika tibqa' mhux kompluta jew mhux suffiċjentement affidabbli jista’ jkun neċessarju li jintuża indikatur wieħed. Jekk ikun hemm dejta tajba fuq il-valur miżjud fil-prezzijiet kurrenti, alternattiva waħda għad-diflazzjoni doppja hija d-diflazzjoni tal-valur miżjud kurrenti b’mod dirett permezz ta’ indiċi tal-prezzijiet għall-prodott. Dan jimplika s-suppożizzjoni li prezzijiet għall-konsum intermedju jinbiddlu fl-istess rata bħalall-prodott. Proċedura oħra possibbli hija li jiġi estrapolat il-valur miżjud fis-sena ta’ bażi permezz ta’ indiċi ta’ volumi għall-prodott. L-indiċi ta’ volumi jista’ jiġi kkalkulat jew direttament mid-dejta ta’ kwantità jew billi ssir diflazzjoni tal-valur kurrenti tal-prodott b'indiċi tal-prezzijiet xieraq. Dan il-metodu jassumi li l-bidliet fil-volumi huma l-istess għall-prodotti u għall-konsum intermedju.

Għal ċerti industriji tas-servizzi tas-suq u mhux tas-suq, bħas-servizzi tal-finanzi, is-servizzi kummerċjali jew id-difiża, jista’ ma jkunx possibbli li jinkisbu stimi sodisfaċenti ta’ bidliet ta’ prezz jew volum għall-prodott. F’dawn il-każijiet, il-movimenti tal-valur miżjud f’termini ta’ volum jistgħu jiġu stmati permezz ta’ bidliet fil-kumpens ta’ impjegati f’rati ta’ pagi kostanti u konsum ta’ kapital fiss fi prezzijiet kostanti. Il-kompilaturi tad-dejta jistgħu jiġu mġiegħla jadottaw espedjenti bħal dawn, anke meta ma jkunx hemm raġuni valida biex wieħed jassumi li l-produttività tax-xogħol se tibqa’ l-istess fil-medda qasira jew twila ta' żmien.

10.34     Min-natura tagħhom stess, għalhekk, l-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi għall-valur miżjud huma differenti mill-indiċijiet korrispondenti għall-flussi tas-servizzi u oġġetti.

L-istess japplika għall-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi ta’ entrati saldatorji aggregati bħall-prodott domestiku gross. Tal-aħħar huwa ekwivalenti għas-somma tal-valuri kollha miżjuda, jiġifieri għas-somma ta’ entrati saldatorji, bit-taxxi miżjuda u s-sussidji mnaqqsa fuq prodotti; minn lat ieħor dan jista’ jidher li jirrappreżenta l-entrata saldatorja bejn it-total tal-użi finali u l-importazzjonijiet.

PROBLEMI SPEĊIFIĊI FL-APPLIKAZZJONI TAL-PRINĊIPJI

10.35     Għalkemm essenzjalment limitata għat-tranżazzjonijiet li jinvolvu oġġetti u servizzi, is-sistema integrata tal-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi ma teskludix il-possibbiltà li jiġi kkalkulat tkejjiliet ta’ bidliet fil-prezzijiet u l-volumi għal ċerti tranżazzjonijiet oħra.

Taxxi u sussidji fuq prodotti u importazzjonijiet

10.36.    Din il-possibilità msemmija hawn fuq teżisti, b’mod partikolari, fil-każ tat-taxxi u s-sussidji marbuta direttament mal-kwantità jew il-valur tal-oġġetti u s-servizzi li huma suġġetti għal ċerti tranżazzjonijiet. Fit-tabelli tal-provvista u l-użu, il-valuri ta’ dawn jintwerew b’mod espliċitu. Bl-applikazzjoni tar-regoli deskritti hawn taħt, huwa possibbli li jinkiseb t-tkejjiliet tal-prezzijiet u volumi għall-kategoriji ta’ taxxi u sussidji li huma rreġistrati fil-kontijiet ta’ oġġetti u servizzi, jiġifieri:

a)      Taxxi fuq prodotti, minbarra VAT (D.212 u D.214);

b)      sussidji fuq prodotti (D.31);

c)      VAT fuq prodotti (D.211).

10.37.    L-iktar każ sempliċi huwa dak tat-taxxi li jirrappreżentaw ammont fiss għal kull unità ta’ kwantità tal-prodott li huwa s-suġġett tat-tranżazzjoni. Il-valur tad-dħul minn taxxa bħal din jiddependi fuq:

a)      il-kwantità ta’ prodotti involuti fit-tranżazzjoni;

b)      l-ammont intaxxat għal kull unità, jiġifieri l-prezz tat-tassazzjoni.

Id-disaggregazzjoni tal-bidla fil-valur fiż-żewġ komponenti tagħha kważi ma tippreżenta l-ebda diffikultà. Il-varjazzjoni fil-volum huwa ddeterminat bil-bidla fil-kwantitajiet tal-prodotti intaxxati; il-varjazzjoni fil-prezz jikkorrispondi għall-bidla fl-ammont intaxxat għal kull unità, jiġifieri għall-bidla fil-prezz ta’ tassazzjoni.

10.38.    Każ iktar frekwenti huwa dak fejn it-taxxa tirrappreżenta ċertu perċentwali tal-valur tat-tranżazzjoni. Il-valur tad-dħul minn taxxa bħal din għalhekk tiddependi fuq:

a)      il-kwantità ta' prodotti involuti fit-tranżazzjoni;

b)      il-prezz tal-prodotti involuti fit-tranżazzjoni;

c)      ir-rata tat-taxxa (bħala perċentwali).

Il-prezz ta’ tassazzjoni mbagħad jinkiseb billi tiġi applikata r-rata għall-prezz tal-prodott. Il-bidla fil-valur tad-dħul minn taxxa ta’ dan it-tip tista’ wkoll tiġi maqsuma f’bidla tal-volum, iddeterminata mill-bidla fil-kwantitajiet tal-prodotti intaxxati, u bidla fil-prezz korrispondenti għall-bidla fil-prezz ta’ tassazzjoni (b × c).

10.39.    L-ammont ta’ taxxa fuq il-prodotti minbarra l-VAT (D.212 u D.214) jitkejjel f’termini ta’ volumi, billi jiġi applikat għall-kwantitajiet ta’ prodotti manifatturati jew importati l-prezzijiet ta’ tassazzjoni tas-sena ta’ bażi, jew billi jiġu applikati għall-valur tal-produzzjoni jew tal-importazzjonijiet, rivalorizzat fil-prezzijiet tas-sena ta’ bażi, ir-rati tat-taxxa tas-sena ta’ bażi. Trid tingħata attenzjoni għall-fatt li l-prezzijiet ta’ tassazzjoni jistgħu jvarjaw fost użi differenti. Dan jitqies fit-tabelli tal-provvista u l-użu.

10.40.    Bl-istess mod, l-ammont ta’ sussidji fuq il-prodotti (D.31) jitkejjel f’termini ta’ volum billi jiġu applikati għall-kwantitajiet ta’ prodotti manifatturati jew importati l-prezzjiet ta’ sussidju tas-sena ta’ bażi jew billi jiġu applikati lill-valur tal-produzzjoni jew tal-importazzjonijiet, rivalorizzati fil-prezzijiet tas-sena ta’ bażi, ir-rati tas-sussidju tas-sena ta’ bażi billi jitqiesu prezzijiet differenti ta’ sussidji għall-użi differenti.

10.41.    Il-VAT fuq prodotti (D.211) hija, kemm għall-ekonomija kollha kif ukoll għal industriji individwali u utenti oħra, ikkalkulata fuq bażi netta u tirreferi biss għal VAT li ma tistax titnaqqas. Dan huwa ddefinit bħala d-differenza bejn il-VAT iffatturata fuq il-prodotti u l-VAT li tista’ titnaqqas mill-utenti ta’ dawn il-prodotti. Min-naħa l-oħra, jista’ jkun possibbli li l-VAT tiġi ddefinita fuq prodotti bħala s-somma tal-ammonti kollha li ma jistgħux jitnaqqsu li trid titħallas mill-utenti.

Il-VAT li ma tistax titnaqqas fi prezzijiet kostanti tista' tiġi kkalkulata billi jiġu applikati r-rati ta' VAT fis-seħħ fis-sena ta' bażi lill-flussi espressi fil-prezzijiet tas-sena ta' bażi. Kwalunkwe bidla fir-rata tal-VAT għas-sena ta’ bażi għalhekk se tkun riflessa fl-indiċi tal-prezzijiet u mhux fl-indiċi ta’ volumi tal-VAT li ma tistax titnaqqas.

Il-frazzjoni tal-VAT li ma tistax titnaqqas fil-VAT iffatturata u għalhekk VAT li ma tistax titnaqqas tista’ tinbidel:

a)      jew minħabba bidla fid-dritt li titnaqqas il-VAT, li tirriżulta minn bidla fil-liġijiet ta’ tassazzjoni jew regolamenti, li tieħu effett immedjat jew le;

b)      jew minħabba bidliet fit-tendenza ta’ użi tal-prodott (per eżempju, zieda fil-proporzjon tal-każijiet li fuqhom il-VAT tista’ titnaqqas).

              Bidla fl-ammont ta’ VAT li tista’ titnaqqas li tirriżulta minn bidla fid-dritt li titnaqqas il-VAT, se tiġi trattata bil-metodu deskritt bħala bidla fil-prezz ta’ tassazzjoni, hekk kif se tiġi ttrattata bidla fir-rata ta’ VAT iffatturata.

Min-naħa l-oħra, bidla fl-ammont ta’ VAT li tista’ titnaqqas li tirriżulta minn bidla fit-tendenza tal-użi tal-prodott tikkostitwixxi bidla fil-volum ta' VAT li tista' titnaqqas li tiġi riflessa fl-indiċi tal-volumi tal-VAT fuq il-prodotti.

Taxxi oħra u sussidji fuq il-produzzjoni

10.42.    It-trattament ta’ taxxi oħra (D29) u sussidji (D39) fuq il-produzzjoni jqajjem diffikultà partikolari sakemm, b’definizzjoni, mhuwiex possibbli li jassenjahom direttament lil unitajiet li huma mmanifatturati. Fil-każ ta’ servizzi mhux tas-suq din id-diffikultà hija aggravata mill-fatt li dawn jintużaw biss meta mhuwiex possibbli li jiġu ddefiniti unitajiet ta' kwantità. Ġeneralment madankollu, huwa possibbli li tingħeleb din id-diffikultà billi jiġu ddefiniti taxxi oħra u sussidji ta’ produzzjoni fi prezzijiet kostanti bl-ammont li għalihom ikunu għolew kieku ma kien hemm l-ebda bidla fir-regoli tat-taxxi u l-prezzijiet kumplessivament fir-rigward ta' perjodu ta' bażi. Pereżempju, it-taxxi fuq il-proprjetà jew l-użu ta’ ass jistgħu jiġu evalwati bi prezzijiet kostanti billi jiġu applikati għall-perjodu kurrenti r-regoli u l-prezz ta’ assi tal-perjodu bażi.

Il-konsum ta’ kapitali fiss

10.43.    Il-kalkolu ta’ tkejjiliet tal-volum tal-konsum tal-kapital fiss jagħti xi problemi meta tkun disponibbli dejta tajba dwar il-kompożizzjoni tal-istokk tal-oġġetti ta’ kapital fiss. Il-metodu ta’ inventarju perpetwu, użat minn bosta pajjiżi, diġà jimplika, għall-istima tal-konsum tal-kapitali fiss fil-prezzijiet kurrenti, il-bżonn li jgħaddi permezz ta’ kalkolu tal-istokk ta’ oġġetti ta’ kapital fiss fi prezzijiet kostanti. Biex wieħed jagħmel tranżizzjoni minn valutazzjoni ta' kost storiku għal wieħed ta' kost ta' sostituzzjoni, l-ewwel nett huwa neċessarju li jivvaluta oġġetti kapitali akkwistati fuq għadd ta' perjodi differenti fuq bażi omoġenja, jiġifieri prezzijiet ta’ sena ta' bażi. L-indiċijiet tal-prezzijiet u l-volumi dderivati fil-proċess għalhekk jistgħu jintużaw biex jiġi kkalkulat il-valur tal-konsum ta' kapital fiss fi prezzijiet kostanti u l-indiċi tal-prezzijiet assoċjat.

Meta ma jkunx hemm inventarju perpetwu tal-istokk ta' oġġetti kapitali fissi, il-bidla fil-konsum tal-kapital fiss fi prezzijiet kostanti jista’ jinkiseb bid-diflazzjoni tad-dejta tal-prezzijiet kurrenti bl-indiċijiet tal-prezzijiet dderivati minn dejta fuq il-formazzjoni tal-kapital gross fiss bil-prodott. Imbagħad trid titqies l-istruttura taż-żmien tal-oġġetti kapitali akkwistati.

Kumpens tal-impjegati

10.44.    Għall-għan li jitkejjel il-volum tal-input mix-xogħol tal-impjegati, il-kwantità unitarja għall-kumpens tal-impjegati tista’ titqies ekwivalenti għal xogħol ta’ siegħa ta’ tip u livell ta’ ħila speċifiċi. Bħal ma jiġri fir rigward tal-oġġetti u s-servizzi, il-kwalitajiet differenti ta’ xogħol għandhom jiġu rikonoxxuti u r-relattivi ta’ kwantità kkalkulati għal kull tip separat ta’ xogħol. Il-prezz assoċjat ma’ kull tip ta’ xogħol jista’ jitqies ekwivalenti għall-kumpens mħallas għal kull siegħa ta’ xogħol, li tabilħaqq jista’ jvarja, bejn tipi differenti ta’ xogħol. Tkejjila ta’ volum tax-xogħol li jkun sar tista’ tiġi kkalkulata billi titqies il-medja ppiżata tal-kwantitajiet relattivi għal tipi differenti ta’ xogħol, ppiżati bil-valuri tal-kumpens ta’ impjegati fis-sena preċedenti jew fis-sena ta’ bażi fissa. Inkella, l-indiċi tar-rata tal-pagi tista' tiġi kkalkulata għax-xogħol billi tiġi kkalkulata l-medja ppiżata tal-bidliet proporzjonali fir-rati ta’ kull siegħa ta’ kumpens għal tipi differenti ta’ xogħol, dejjem bl-istess kumpens tal-impjegati bħala piż. Jekk indiċi tal-volumi tat-tip Laspeyres jiġi kkalkulat indirettament permezz tad-diflazzjoni tal-bidliet fil-kumpens tal-impjegati f’valuri kurrenti b’indiċi tal-bidla medja fil-kumpens ta’ kull siegħa, tal-aħħar għandu jkun tip ta’ indiċi Paasche.

Stokks ta’ assi fissi manifatturati u inventarji tal-istokks

10.45.    Il-volumi tal-prezzijiet tas-sena preċedenti huma meħtieġa kemm għall-istokks ta’ assi fissi manifatturati kif ukoll għall-inventarji. Fir-rigward tal-istokks tal-assi fissi mmanifatturati, l-użu tal-metodu tal-inventarju perpetwu jippermetti li tkun disponibbli d-dejta neċessarja għall-kalkolu tal-proporzjonijiet tal-prodott kapitali. F’każijiet oħra, informazzjoni dwar il-valuri tal-istokks tal-assi tista' tinġabar mill-produtturi, u d-diflazzjoni tista' tissawwar permezz tal-indiċijiet tal-prezzijiet użati għall-formazzjoni tal-kapital fiss, billi jittieħed kont tal-istruttura tal-istokks.

Il-bidliet fl-inventarji jitkejlu permezz tal-valur tal-entrati fl-inventarji nieqes il-valur tal-prelevazzjonijiet mill-inventarji, u l-valur ta' kwalunkwe telf rikorrenti ta' oġġetti miżmuma fl-inventarji waqt perjodu speċifiku. Il-volumi fil-prezzijiet tas-sena preċedenti jistgħu jiġu dderivati bid-diflazzjoni ta’ dawn il-komponenti. Fil-prattika, madankollu, huwa rari li l-entrati u l-prelevazzjonijiet tal-istokks ikunu verament magħrufa, u ħafna drabi l-unika informazzjoni disponibbli hija l-valur tal-istokks fil-bidu u fl-aħħar tal-perjodu. F’dan il-każ, ta’ spiss ikun neċessarju li wieħed jassumi entrati u prelevazzjonijiet regolari waqt il-perjodu kurrenti, sabiex il-prezz medju għall-perjodu jkun jista' jitqies rilevanti kemm għall-entrati kif ukoll għall-prelevazzjonijiet. Skont din il-kundizzjoni, il-kalkolu tal-varjazzjoni fl-istokks permezz tad-differenza bejn il-valuri tal-entrati u l-prelevazzjonijiet isir ekwivalenti għall-kalkolu tad-differenza bejn il-valuri tal-istokks inizjali u finali. Il-varjazzjoni fl-istokks fi prezzijiet kostanti tista’ mbagħad tiġi kkalkulata permezz tad-diflazzjoni tal-istokks inizjali u finali biex jinġiebu f’konformità mal-prezz medju tal-perjodu ta’ bażi. Meta l-varjazzjonijiet fl-istokks jkunu magħrufa f’termini ta’ kwantità, ikun possibbli, filwaqt li wieħed jassumi għal darb’oħra entrati u prelevazzjonijiet regolari, li jiġi kkalkulat il-volum tal-varjazzjoni fl-istokks billi jiġi applikat il-prezz medju tal-perjodu ta’ bażi għall-varjazzjoni fl-istokks f’termini ta’ kwantità.

Tkejjiliet ta’ Introjtu reali għall-ekonomija totali

10.46.    Ġeneralment mhuwiex possibbli li l-flussi ta' introjtu jiġu diviżi f'komponent ta' prezz u komponent ta' kwantità u għal din ir-raġuni, it-tkejjiliet skont il-prezz u l-volum ma jistax jiġi ddefinit bl-istess mod bħall-flussi u l-istokks tal-prodotti. Il-flussi ta’ introjtu jistgħu jitkejlu f’termini reali biss fil-każ li wieħed jagħżel xi basket speċifiku ta’ oġġetti u servizzi li fuqhom l-introjtu huwa tipikament minfuq u juża l-indiċijiet tal-prezzijiet għal dan il-basket bħala element ta’ diflazzjoni tal-introjti kurrenti. L-għażla hija dejjem arbitrarja fis-sens li huwa rari li l-introjtu jintnefaq speċifikament f'xiri waqt il-perjodu fil-kwistjoni. Ftit mill-introjtu jista’ jkun tfaddal għal xiri f’perjodi iktar tard, jew inkella, ix-xiri waqt il-perjodu jista’ jiġi ffinanzjat parzjalment minn tfaddil li jkun sar qabel.

10.47.    Il-prodott domestiku gross ikejjel, fi prezzijiet tas-sena preċedenti, il-produzzjoni totali (nieqes il-konsum intermedju) f'termini ta' volum għall-ekonomija totali. L-introjtu reali totali tar-residenti huwa influwenzat mhux biss mill-volum ta' produzzjoni iżda wkoll mir-rata li biha l-esportazzjonijiet jistgħu jiġu nnegozjati bi tpaċija għall-importazzjonijiet mill-bqija tad-dinja. Jekk il-kundizzjonijiet tal-kummerċ jitjiebu, ikunu meħtieġa inqas esportazzjonijiet biex jitħallas volum speċifiku ta’ importazzjonijiet, sabiex f’livell speċifiku ta’ produzzjoni domestika, oġġetti u servizzi jistgħu jiġu riallokati minn esportazzjonijiet għal konsum jew formazzjoni kapitali.

L-introjtu domestiku gross reali jista’ jiġi dderivat billi jiżdied l-hekk imsejjaħ qligħ kummerċjali maċ-ċifri tal-volum fuq il-prodott domestiku gross. Il-qligħ kummerċjali — jew, jekk ikun il-każ, it-telf — huwa ddefinit bħala:

jiġifieri, il-bilanċ kurrenti ta’ esportazzjonijiet nieqes l-importazzjonijiet, deflatat bl-indiċi tal-prezzijiet P, nieqes id-differenza bejn il-valur deflatat tal-esportazzjonijiet u l-valur deflatat tal-importazzjonijiet. L-għażla ta’ deflatur P xieraq għall-bilanċi tal-kummerċ kurrenti għandu jitħalla għall-awtoritajiet statistiċi f’pajjiż, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkustanzi partikolari ta’ dak il-pajjiż. Fiċ-ċirkustanzi fejn ikun hemm inċertezza dwar l-għażla ta’ deflatur, medja tal-indiċijiet tal-prezzijiet tal-importazzjoni u tal-prezzijiet tal-esportazzjoni x’aktarx li tipprovdi deflatur xieraq.

Diversi aggregati tal-introjtu reali huma identifikati u ddefiniti kif ġej:

Il-prodott domestiku gross fi prezzijiet kostanti

magħdud mal-qligħ jew it-telf kummerċjali mill-bidliet f'termini ta' kummerċ

huma equivalenti għall-introjtu domestiku gross reali

magħdud mal-introjti primarji reali riċevibbli minn barra

nieqes l-introjti primarji reali pagabbli lil pajjiżi barranin

huma ekwivalenti għal introjtu nazzjonali gross reali

magħdud mat-trasferimenti kurrenti reali riċevibbli minn barra

nieqes trasferiment kurrenti reali pagabbli lil pajjiżi barranin

huma ekwivalenti għal introjtu nazzjonali gross disponibbli reali

nieqes konsum ta’ kapital fiss fi prezzijiet kostanti

huma ekwivalenti għal introjtu nazzjonali nett disponibbli reali.

Sabiex wieħed ikun jista’ jesprimi d-diversi aggregati ta’ introjtu nazzjonali f’termini reali, huwa rrakkomandat li r-riċevibbli u l-pagabbli ta’ introjti primarji u t-trasferimenti minn u lejn pajjiżi barranin għandhom jiġu deflatati b’indiċi ta’ nefqa finali domestika gross. L-introjtu nazzjonali disponibbli reali għandu jiġi espress fuq bażi netta billi mill-valur gross tiegħu jitnaqqas il-konsum tal-kapitali fiss fi prezzijiet kostanti.     

INDIĊIJIET TA’ PREZZ U VOLUM INTERSPAZJALI

10.48.    Il-fatt li l-pajjiżi għandhom livelli ta’ prezz u muniti differenti joffri sfida lit-tqabbil interspazjali tal-prezzijiet u l-volumi. Ir-rati ta' skambju nominali mhumiex fatturi ta' konverżjoni xierqa f'paraguni bħal dawn billi ma jirriflettux b'mod adegwat id-differenzi fil-livell ta' prezz, u billi mhumiex stabbli biżżejjed maż-żmien.

10.49.    Minflok, jiġu applikati l-Paritajiet ta' Poter ta' Akkwist (PPA). Il-PPA hija ddefinita bħala l-għadd ta’ unitajiet tal-munita tal-pajjiż B li hija meħtieġa fil-pajjiż B sabiex tinxtara l-istess kwantità ta’ oġġetti u servizzi li unità waħda tal-munita tal-pajjiż A tixtri f’pajjiż A. Il-PPA għalhekk jistgħu jiġu interpretati bħala r-rata ta' skambju ta’ munita artifiċjali magħrufa b’mod ġenerali bħala l-livell tal-poter ta' akkwist (PPA). Jekk in-nefqiet ta’ pajjiżi A u B espressi f’muniti nazzjonali jiġu kkonvertiti f’PPS, iċ-ċifri li jirriżultaw jiġu espressi fil-livell tal-istess prezz u l-istess munita, u b'hekk jippermettu tqabbil sodisfaċenti tal-volumi.

10.50.    Il-PPA għal oġġetti u servizzi tas-suq huma bbażati fuq stħarriġiet tal-prezz internazzjonali. Dawn l-istħarriġiet tal-prezz jitwettqu b’mod simultanju fil-pajjiżi kollha parteċipanti abbażi ta’ kampjun komuni ta' prodotti. L-elementi kkampjunati huma speċifikati b'mod ċar fit-termini tal-karatteristiċi tekniċi tagħhom, kif ukoll f'termini ta' varjabbli oħra li huma meqjusa li jinfluwenzaw il-prezz, bħall-spejjeż tal-installazzjoni u t-termini ta’ bejgħ. Filwaqt li tingħata priorità lill-komparabilità tal-elementi tal-kampjun, din għandha xorta waħda tiġi ppiżata kontra r-rappreżentattività tagħhom fis-swieq nazzjonali. Il-prodott kkampjunat għandu idealment ikun rappreżentattiv b’mod ugwali fil-pajjiżi kollha parteċipanti.

10.51.    Għal servizzi mhux tas-suq, it-tqabbil interspazjali jiffaċċja l-istess problema bħal dawk intertemporali, billi ma jeżistu l-ebda prezzijiet tas-suq fl-ebda waħda mid-dimensjonijiet tagħhom. Tradizzjonalment, ġie applikat approċċ ta’ input (jew approċċ tal-kost tal-input), skont is-suppożizzjoni li l-prodott huwa ugwali għas-somma tal-inputs. Dan l-approċċ, li jimplika paraguni diretti jew indiretti tal-inputs, jonqos milli jqis d-differenzi fil-produttività. Għal din ir-raġuni, għall-paraguni intertemporali, jiġu ppreferuti metodi li jiffokaw jew fuq il-kejl dirett tal-prodott jew fuq il-prezzijiet tal-prodott li jintużaw sussegwentement għad-deflazzjoni tan-nefqa, talanqas għal servizzi individwali bħall-edukazzjoni u s-saħħa.

10.52.    Fil-kalkolu tal-PPA, huma applikati l-istess formuli tan-numru ta’ indiċi li jintużaw fil-kalkolu tal-indiċijiet temporali. F’kuntest bilaterali li jinvolvi żewġ pajjiżi, A u B, kwalunkwe wieħed miż-żewġ pajjiżi jista’ jintuża biex jipprovdi l-piżijiet. Mil-lat tal-pajjiż A, jista’ jiġi kkalkulat indiċi tat-tip Laspeyres bil-piżijiet minn pajjiż A kif jista' jiġi kkalkulat ukoll indiċi tat-tip Paasche billi jintużaw il-piżijiet mill-pajjiż B. Madankollu, jekk iż-żewġ ekonomiji huma strutturalment differenti, il-lakuna bejn dawn iż-żewġ indiċijiet tista’ tkun partikolarment kbira, u r-riżultat aħħari jiġi influwenzat sew bl-għażla tal-indiċi. F’paraguni binarji, għalhekk huwa preferibbli li tiġi applikata l-medja tat-tnejn, jiġifieri, l-indiċi Fisher.

10.53.    Piżijiet numeriċi espliċiti normalment mhumiex disponibbli fil-livell ta’ elementi individwi kkampjunati. Għalhekk, tiġi applikata forma ta' ponderazzjoni impliċita bbażata fuq jekk il-pajjiżi jaraw element partikolari bħala rappreżentant ta’ tendenza domestika ta’ konsum jew le. L-iktar livell baxx ta’ aggregazzjoni li għalih huma disponibbli l-piżijiet numeriċi, huwa msejjaħ il-pożizzjoni ta' bażi (basic heading - BH).

10.54.    It-transitività timplika li l-PPA diretta bejn il-pajjiżi A u C hija ugwali għall-PPA indiretta dderivata billi tiġi mmultiplikata l-PPA diretta bejn il-pajjiżi A u B ( jew kwalunkwe pajjiż terz) u l-PPA diretta bejn pajjiżi B u C. Il-PPA Fisher fil-livell BH mhumiex transittivi, iżda huwa possibbli li jiġu dderivati minnhom sett ta' PPA transittivi li jixbħu l-indiċijiet Fisher, billi jintuża l-kriterju ta' lanqas kwadrati għal dan il-għan. Bl-applikazzjoni tal-hekk imsejħa formula Èltetö-Köves-Szulc (EKS) jiġu minimizzati d-devjazzjonijiet bejn l-indiċijiet oriġinali Fisher u jiġi prodott sett komplut ta' PPA transittivi fil-livell BH.

10.55.    Is-sett ta' PPA transittivi li jirriżulta għall-pajjiżi kollha u l-pożizzjonijiet bażi kollha jiġu aggregati sal-livell tal-PDG totali billi jintużaw in-nefqiet mill-kontijiet nazzjonali bħala piżijiet. Il-PPA aggregati fil-livell tal-PDG jew kwalunkwe kategorija oħra jistgħu jiġu applikati, pereżempju, fil-kalkolu tal-infiq reali u l-indiċijiet ta' volum spazjali. PPA diviża bir-rata tal-kambju nominali bejn żewġ pajjiżi tipproduċi indiċi tal-livell tal-prezzijiet (PLI), li jista' jintuża fl-analiżi tal-livelli kumparattivi tal-prezzijiet tal-pajjjiżi.

10.56.    Il-Kummissjoni (Eurostat) hija responsabbli għall-kalkolu tal-PPA għall-Istati Membri tal-UE skont ir-Regolament (KE) Nru 1445/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2007 li jistabbilixxi regoli komuni għall-provvista ta' informazzjoni bażika dwar il-Paritajiet tas-Setgħa tal-Infiq u għall-kalkolu u d-disseminazzjoni tagħhom. Fil-prattika, dawn il-kalkoli PPA huma inklużi fi programm usa tal-PPA kkoordinat b’mod konġunt mill-Eurostat u l-OECD. Il-metodi ddettaljati użati fil-programm huma deskritti fil-"Eurostat-OECD Methodological manual on purchasing power parities".