(1)

Il-gwerra ta’ aggressjoni bla provokazzjoni u ġustifikazzjoni tal-Federazzjoni Russa (‘Russja’) kontra l-Ukrajna u t-tnaqqis bla preċedent tal-provvisti tal-gass naturali mir-Russja lill-Istati Membri jheddu s-sigurtà tal-provvista fl-Unjoni u l-Istati Membri. Fl-istess ħin, l-użu tal-provvista tal-gass bħala arma u l-manipulazzjoni tas-swieq mir-Russja permezz ta’ interruzzjonijiet intenzjonati fil-flussi tal-gass wasslu għal żieda qawwija fil-prezzijiet tal-enerġija fl-Unjoni. It-tibdil tar-rotot tal-provvista, li jwassal għal konġestjoni fl-infrastruttura tal-gass Ewropea, il-ħtieġa li jinstabu sorsi tal-provvista tal-gass u sistemi tal-formazzjoni tal-prezzijiet alternattivi li mhumiex adattati għas-sitwazzjoni ta’ xokk fil-provvista kkontribwew għal volatilità tal-prezzijiet u żidiet fil-prezzijiet. Il-prezzijiet ogħla tal-gass naturali jipperikolaw l-ekonomija tal-Unjoni permezz ta’ inflazzjoni għolja kkawżata minn prezzijiet tal-elettriku ogħla, u jimminaw il-kapaċità tal-akkwist tal-konsumatur, kif ukoll billi jgħollu l-kost tal-manifattura, b’mod partikolari fl-industrija li tuża ħafna enerġija, u jheddu serjament is-sigurtà tal-provvista.

(2)

Fl-2022, il-prezzijiet tal-gass naturali kienu eċċezzjonalment volatili, b’xi parametri referenzjarji jilħqu l-ogħla livelli f’Awwissu 2022. Il-livell anormali tal-prezzijiet tal-gass naturali rreġistrat f’Awwissu 2022 kien ir-riżultat ta’ diversi fatturi, inkluż bilanċ ristrett bejn il-provvista u d-domanda relatat mar-riforniment tal-ħżin u t-tnaqqis tal-flussi tal-pipelines, il-biża’ ta’ aktar interruzzjonijiet fil-provvista u ta’ manipulazzjonijiet tas-suq mir-Russja, u mekkaniżmu tal-formazzjoni tal-prezzijiet li ma kienx imfassal għal tali bidliet estremi fid-domanda u l-provvista u li aggrava ż-żieda eċċessiva fil-prezzijiet. Filwaqt li l-prezzijiet matul l-għaxar snin preċedenti kienu f’medda ta’ bejn EUR 5/MWh u EUR 35/MWh, il-prezzijiet tal-gass naturali fl-Ewropa laħqu livelli li kienu 1 000 % ogħla mill-prezzijiet medji ta’ qabel fl-Unjoni. It-Title Transfer Facility (TTF) Netherlandiża Gas Futures (prodotti ta’ 3 xhur / trimestri) li huma innegozjati fuq il-borża ICE Endex (2) ġew innegozjati f’livelli kemxejn inqas minn EUR 350/MWh u l-prezz TTF għall-gass ta’ ġurnata bil-quddiem li hu innegozjat fuq il-European Energy Exchange laħaq il-livell ta’ EUR 316/MWh. Il-prezzijiet tal-gass qatt ma kienu laħqu livelli bħal dawk osservati f’Awwissu 2022.

(3)

Wara l-ħsara li saret fuq il-pipeline Nord Stream 1, li x’aktarx ġiet ikkawżata minn att ta’ sabotaġġ f’Settembru 2022, fil-futur qrib ma hemm l-ebda probabbiltà li l-provvisti tal-gass mir-Russja lejn l-Unjoni ser imorru lura għal-livelli ta’ qabel il-gwerra. Il-konsumaturi u n-negozji Ewropej jibqgħu esposti għal riskju evidenti ta’ aktar episodji potenzjali ta’ żidiet fil-prezzijiet tal-gass li jagħmlu ħsara ekonomika. Avvenimenti imprevedibbli, bħal aċċidenti jew is-sabotaġġ tal-pipelines li jfixklu l-provvisti tal-gass lejn l-Ewropa jew li jżidu d-domanda b’mod drammatiku jistgħu jheddu s-sigurtà tal-provvista. It-tensjonijiet fis-suq ikkawżati mill-biża’ ta’ sitwazzjonijiet ta’ skarsezza f’daqqa, x’aktarx li jippersistu lil hinn minn din ix-xitwa u s-sena d-dieħla, peress li l-adattament għax-xokkijiet tal-provvista u l-istabbiliment ta’ relazzjonijiet u infrastruttura ġodda tal-provvista huma mistennija li jkomplu għal sena jew aktar.

(4)

Filwaqt li jeżistu derivattivi li għandhom x’jaqsmu ma’ Punti ta’ Negozjar Virtwali (VTPs), it-TTF fin-Netherlands hija ġeneralment meqjusa bħala l-indikatur tal-ipprezzar “standard” fis-swieq tal-gass Ewropej. Dan huwa minħabba l-likwidità tipikament għolja tagħha, li hija dovuta għal diversi fatturi, inkluż il-pożizzjoni ġeografika tagħha, li ppermettiet li t-TTF ta’ qabel il-gwerra tirċievi gass naturali minn diversi sorsi, inkluż volumi sinifikanti mir-Russja. Għalhekk, tintuża b’mod wiesa’ bħala prezz ta’ referenza fil-formuli tal-ipprezzar tal-kuntratti tal-provvista tal-gass, kif ukoll bħala bażi tal-prezz fl-operazzjonijiet tal-iħħeġġjar jew tad-derivattivi fl-Unjoni kollha, inkluż f’ċentri li mhumiex direttament marbuta mat-TTF. Skont id-data tas-suq, iċ-ċentru tat-TTF kien jirrappreżenta madwar 80 % tal-gass naturali nnegozjat fl-ewwel tmien xhur tal-2022 fl-Unjoni u fir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq (ir-’Renju Unit’) flimkien.

(5)

Madankollu, il-bidliet ta’ tfixkil li seħħew fis-swieq tal-enerġija tal-Unjoni minn Frar 2022 influwenzaw il-funzjonament u l-effettività tal-mekkaniżmi tradizzjonali tal-formazzjoni tal-prezzijiet fis-suq bl-ingrossa tal-gass, b’mod partikolari fuq il-parametru referenzjarju tat-TTF. Filwaqt li t-TTF kienet indikatur tajjeb għall-prezzijiet tal-gass f’reġjuni oħra tal-Ewropa fil-passat, minn April 2022 inqatgħet mill-prezzijiet f’ċentri u postijiet kummerċjali oħra fl-Ewropa, kif ukoll mill-valutazzjonijiet tal-prezzijiet li saru għall-importazzjonijiet tal-gass naturali likwifika (‘LNG’) mill-aġenziji li jirrapportaw il-prezzijiet. Dan huwa l-aktar minħabba li s-sistema tal-gass tal-Majjistral tal-Ewropa tippreżenta limitazzjonijiet infrastrutturali partikolari kemm f’termini ta’ trażmissjoni tal-pipeline (Punent-Lvant) kif ukoll f’termini ta’ kapaċità ta’ rigassifikazzjoni tal-LNG. Limitazzjonijiet bħal dawn kienu parzjalment responsabbli għaż-żieda ġenerali fil-prezzijiet tal-gass mill-bidu tal-kriżi fl-Ewropa wara li r-Russja għamlet użu mill-enerġija bħala arma. Il-firxa anormali bejn it-TTF u ċentri reġjonali oħra f’Awwissu 2022 tindika li, fiċ-ċirkostanzi speċifiċi attwali tas-suq, it-TTF tista’ ma tkunx indikatur tajjeb tas-sitwazzjoni tas-suq barra mill-Majjistral tal-Ewropa, fejn is-swieq qed jiffaċċjaw restrizzjonijiet infrastrutturali. Matul episodji ta’ skarsezza fis-suq Ewropew tal-Majjistral, swieq reġjonali oħra barra mill-Majjistral tal-Ewropa jistgħu jkunu qed jesperjenzaw kondizzjonijiet tas-suq aktar favorevoli u għalhekk jintlaqtu bla bżonn permezz tal-indiċjar tal-kuntratti għat-TTF. Filwaqt li t-TTF għadha tilħaq l-objettiv tagħha li tibbilanċja l-provvista u d-domanda fil-Majjistral tal-Ewropa, hija meħtieġa azzjoni biex jiġi limitat l-effett ta’ kwalunkwe episodji anormali ta’ prezzijiet eċċessivament għoljin tat-TTF għal swieq reġjonali oħra fl-Unjoni. Deffiċjenzi fil-formazzjoni tal-prezzijiet, sa ċertu punt, jistgħu jeżistu wkoll f’ċentri oħra.

(6)

Hemm miżuri differenti disponibbli biex jiġu indirizzati l-problemi bil-mekkaniżmi attwali tal-formazzjoni tal-prezzijiet. Possibbiltà għall-kumpanniji Ewropej affettwati mill-interruzzjonijiet reċenti fis-suq u mid-defiċjenzi fis-sistema tal-formazzjoni tal-prezzijiet hija li jidħlu f’negozjar mill-ġdid tal-kuntratti eżistenti bbażati fuq it-TTF. Peress li r-referenzi tal-prezzijiet marbuta maat-TTF Gas Futures għandhom rilevanza differenti milli fil-passat u mhumiex neċessarjament rappreżentattivi tas-sitwazzjoni tas-suq tal-gass barra mill-Majjistral tal-Ewropa, ċerti xerrejja jistgħu jfittxu li jindirizzaw il-kwistjonijiet attwali bil-formazzjoni tal-prezzijiet u l-parametru referenzjarju tat-TTF permezz ta’ negozjar mill-ġdid mas-sħab kuntrattwali tagħhom, jew skont it-termini espliċiti tal-kuntratt eżistenti jew skont il-prinċipji ġenerali tal-liġi kuntrattwali.

(7)

Bl-istess mod, il-kumpanniji importaturi jew l-Istati Membri li jaġixxu f’isimhom jistgħu jinvolvu ruħhom ma’ sħab internazzjonali sabiex jinnegozjaw mill-ġdid kuntratti eżistenti jew biex jaqblu dwar kuntratti ta’ provvista ġodda b’formuli ta’ pprezzar aktar xierqa, adattati għas-sitwazzjoni attwali ta’ volatilità. Ix-xiri koordinat permezz tal-għodda tal-IT maħluqa skont ir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/2576 (3) jista’ jipprovdi opportunitajiet biex jitbaxxa l-prezz tal-importazzjonijiet tal-enerġija, u b’hekk titnaqqas il-ħtieġa ta’ intervent fis-suq.

(8)

Barra minn hekk, id-Direttiva 2014/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4) diġà tinkludi xi salvagwardji biex jiġu limitati episodji ta’ volatilità estrema, pereżempju billi tirrikjedi li s-swieq regolati kif definit fl-Artikolu 4(1), il-punt (21), ta’ dik id-Direttiva jkollhom l-hekk imsejħa “circuit breakers” għal żmien qasir li jillimitaw iż-żidiet estremi fil-prezzijiet għal ċerti sigħat. L-għodda temporanja tal-istess jum biex tiġi ġestita l-volatilità eċċessiva fis-swieq tad-derivattivi tal-enerġija, introdotta mir-Regolament (UE) 2022/2576, jikkontribwixxi biex jillimita l-volatilità estrema tal-prezzijiet fis-swieq tad-derivattivi tal-enerġija fi żmien ġurnata. Madankollu, tali mekkaniżmi jaħdmu biss għal żmien qasir, u ma għandhomx l-għan li jipprevjenu li l-prezzijiet tas-suq milli jilħqu livelli eċċessivi.

(9)

It-tnaqqis fid-domanda jikkostitwixxi element importanti ieħor biex tiġi indirizzata l-problema ta’ prezzijiet massimi estremi. It-tnaqqis fid-domanda għall-gass u l-elettriku jista’ jkollu effett ta’ tnaqqis fuq il-prezzijiet tas-suq u għalhekk jista’ jikkontribwixxi biex jittaffew il-problemi ta’ prezzijiet tal-gass għoljin b’mod anormali. Għalhekk, jenħtieġ li dan ir-Regolament, f’konformità mal-Konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew tal-20-21 ta’ Ottubru 2022, jiżgura li l-attivazzjoni tal-mekkaniżmu stabbilit b’dan ir-Regolament ma twassalx għal żieda ġenerali fil-konsum tal-gass.

(10)

Fis-sajf tal-2022, l-isforzi tal-entitajiet issussidjati mill-istat biex jixtru l-gass għall-ħżin mingħajr kunsiderazzjoni tal-impatt tax-xiri mhux ikkoordinat fuq il-prezzijiet ikkontribwew biex jogħlew il-parametri referenzjarji tal-prezzijiet u b’mod partikolari l-prezzijiet tat-TTF. Koordinazzjoni aħjar, fejn xieraq, bejn l-Istati Membri li jużaw entitajiet iffinanzjati mill-istat biex jixtru l-gass għall-mili ta’ faċilitajiet ta’ ħżin tal-gass taħt l-art hija għalhekk importanti biex jiġu evitati l-ogħla prezzijiet estremi fil-futur. L-użu tal-mekkaniżmu ta’ xiri konġunt stabbilit bir-Regolament (UE) 2022/2576 jista’ jkollu rwol importanti biex jillimita l-episodji ta’ prezzijiet eċċessivament għoljin tal-gass f’dak ir-rigward.

(11)

Filwaqt li hemm miżuri eżistenti disponibbli biex jindirizzaw uħud mill-elementi li jwasslu għall-problemi bil-formazzjoni tal-prezzijiet fis-swieq tal-gass, dawk il-miżuri eżistenti ma jiggarantux rimedju immedjat u ċert biżżejjed għall-problemi attwali.

(12)

Huwa għalhekk neċessarju li jiġi stabbilit mekkaniżmu temporanju ta’ korrezzjoni tas-suq (l-’MCM’) għat-tranżazzjonijiet tal-gass naturali fis-swieq ewlenin għad-derivattivi tat-TTF u d-derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra b’maturitajiet bejn xahar bil-quddiem u sena bil-quddiem, bħala strument kontra episodji ta’ prezzijiet eċċessivament għoljin tal-gass b’effett immedjat.

(13)

Fil-konklużjonijiet tiegħu tal-20-21 ta’ Ottubru 2022, il-Kunsill Ewropew talab lill-Kummissjoni biex b’urġenza tippreżenta proposta għal kuritur tal-prezzijiet dinamiku temporanju fir-rigward tat-tranżazzjonijiet tal-gass naturali biex jiġu limitati b’mod immedjat episodji ta’ prezzijiet eċċessivament għoljin tal-gass, b’kont meħud tas-salvagwardji stabbiliti fl-Artikolu 23(2) tal-proposta tal-Kummissjoni għal Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/2576.

(14)

Jenħtieġ li s-salvagwardji li ġejjin, minn naħa waħda, jiġu kkunsidrati fit-tfassil tal-MCM u, min-naħa l-oħra, jintużaw biex jiggarantixxu li attivazzjoni possibbli tal-MCM tintemm jekk il-kondizzjonijiet għall-attivazzjoni tiegħu ma jkunux għadhom fis-seħħ jew jekk iseħħu disturbi mhux intenzjonati fis-suq: jenħtieġ li l-MCM japplika għal tranżazzjonijiet ta’ gass naturali fit-TTF, punt ta’ negozjar virtwali operat minn Gasunie Transport Services B.V.; hubs tal-gass oħra tal-Unjoni jistgħu jkunu marbuta mal-prezz spot tat-TTF permezz ta’ kuritur tal-prezzijiet dinamiku; jenħtieġ li jkun mingħajr preġudizzju għall-kummerċ tal-gass barra l-borża (‘OTC’); jenħtieġ li ma jipperikolax is-sigurtà tal-provvista tal-gass tal-Unjoni; jenħtieġ li ma jiddependix fuq il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-mira tal-iffrankar tal-gass; jenħtieġ li ma jwassalx għal żieda ġenerali fil-konsum tal-gass; jenħtieġ li jitfassal b’tali mod li ma jipprevjenix flussi tal-gass intra-Unjoni bbażati fuq is-suq; jenħtieġ li ma jaffettwax l-istabbiltà u l-funzjonament ordnat tas-swieq tad-derivattivi tal-enerġija; u jenħtieġ li jqis il-prezzijiet tas-suq tal-gass fis-swieq organizzati differenti madwar l-Unjoni.

(15)

L-MCM jenħtieġ li jitfassal biex jissodisfa żewġ kriterji bażiċi, b’mod partikolari li jaġixxi bħala strument effettiv kontra episodji ta’ prezzijiet tal-gass għoljin b’mod straordinarju, u li jiġi attivat biss jekk il-prezzijiet jilħqu livelli eċċezzjonali meta mqabbla mas-swieq globali, sabiex jiġu evitati disturbi sinifikanti fis-suq u interruzzjonijiet fil-kuntratti tal-provvista, li jistgħu jirriżultaw f’riskji severi għas-sigurtà tal-provvista.

(16)

L-intervent permezz tal-MCM jenħtieġ li jkun limitat għall-indirizzar tal-aktar defiċjenzi importanti fis-sistema tal-formazzjoni tal-prezzijiet. Il-prezz tas-saldu ta’ xahar bil-quddiem tat-TTF għad-derivattivi huwa bil-bosta l-aktar parametru referenzjarju użat fil-kuntratti tal-provvista tal-gass fl-Unjoni kollha, segwit minn maturitajiet ta’ xahrejn bil-quddiem u sena bil-quddiem. Madankollu, ċaqliq ta’ kummerċ għal derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra jista’ jwassal għal distorsjonijiet fis-swieq tal-enerġija jew finanzjarji tal-Unjoni, pereżempju permezz ta’ arbitraġġ minn parteċipanti fis-suq bejn derivattivi kkoreġuti u mhux ikkoreġuti, għad-detriment tal-konsumaturi. Jenħtieġ għalhekk li d-derivattivi marbuta mal-VTPs kollha fl-Unjoni, fil-prinċipju, jiġu inklużi fl-MCM. Madankollu, l-applikazzjoni tal-MCM għad-derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra minbarra t-TTF hija kumplessa u teħtieġ tħejjija teknika addizzjonali. Fid-dawl tal-ħtieġa urġenti li jiġi introdott l-MCM għad-derivattiv l-aktar importanti, id-derivattiv tat-TTF, il-Kummissjoni jenħtieġ li tingħata s-setgħa li tiddefinixxi d-dettalji tekniċi tal-applikazzjoni tal-MCM għal derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra u l-għażla ta’ derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra li jistgħu jiġu esklużi abbażi ta’ kriterji predefiniti permezz ta’ att ta’ implimentazzjoni.

(17)

L-istabbiliment tal-MCM jenħtieġ li jibgħat sinjal ċar lis-suq li l-Unjoni mhux ser taċċetta prezzijiet tal-gass eċċessivament għoljin li jirriżultaw minn formazzjoni ta’ prezzijiet imperfetta. Jenħtieġ li jipprovdi wkoll ċertezza għall-atturi tas-suq fir-rigward tal-limiti affidabbli għan-negozjar tal-gass, u jista’ jirriżulta f’iffrankar ekonomiku importanti kemm għall-kumpanniji kif ukoll għall-unitajiet domestiċi li mhux ser jitħallew esposti għal episodji ta’ prezzijiet tal-gass eċċessivament għoljin.

(18)

L-MCM jenħtieġ li jintroduċi limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku għall-prezz tad-derivattivi minn xahar bil-quddiem sa sena bil-quddiem. Il-limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku jenħtieġ li jiġi attivat jekk il-prezz tad-derivattivi jilħaq livell predefinit, u jekk iż-żieda fil-prezz ma tikkorrispondix għal żieda simili fil-livell tas-suq reġjonali jew dinji.

(19)

Għalhekk, jenħtieġ li limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku jiżgura li l-ordnijiet tan-negozjar li jkunu sinifikament ogħla mill-prezzijiet tal-LNG f’reġjuni oħra tad-dinja ma jiġux aċċettati. Jenħtieġ li jintużaw punti ta’ riferiment xierqa biex jiġi ddeterminat prezz ta’ referenza li jirrifletti x-xejriet globali tal-prezzijiet tal-LNG. Il-prezz ta’ referenza jenħtieġ li jkun ibbażat fuq valutazzjonijiet tal-prezzijiet tal-LNG rappreżentattivi tal-kundizzjonijiet tas-suq Ewropew u, minħabba l-importanza partikolari tar-Renju Unit u l-Asja bħala kompetituri fis-suq globali tal-LNG, anki fuq punt ta’ riferiment xieraq għar-Renju Unit u r-reġjuni Asjatiċi. Bil-kontra tal-gass mill-pipelines, l-LNG huwa nnegozjat mad-dinja kollha. Għalhekk il-prezzijiet tal-LNG jirriflettu aħjar l-iżviluppi fil-prezzijiet tal-gass fil-livell globali u jistgħu jservu bħala punt ta’ riferiment biex jiġi vvalutat jekk il-livelli tal-prezzijiet fiċ-ċentri kontinentali jitbegħdux b’mod anormali mill-prezzijiet internazzjonali.

(20)

Il-kampjun tal-prezzijiet tal-LNG meqjus jenħtieġ li jkun wiesa’ biżżejjed biex ikun informattiv anki f’każ li prezz speċifiku tal-LNG ma jkunx disponibbli f’jum partikolari. Bil-ħsieb li tinbena qoffa rappreżentattiva ta’ prezzijiet Ewropej u internazzjonali u sabiex jiġi żgurat li l-entitajiet li jipprovdu l-informazzjoni dwar il-prezzijiet ikunu soġġetti għal regolamentazzjoni rilevanti tal-Unjoni, il-valutazzjonijiet tal-prezzijiet jenħtieġ li jintgħażlu mill-aġenziji ta’ rapportar li huma elenkati fir-reġistru tal-amministraturi u l-parametri referenzjarji stabbilit bir-Regolament (UE) 2016/1011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5). Peress li l-informazzjoni f’waqtha hija kruċjali għall-MCM dinamiku, jenħtieġ li titqies biss l-informazzjoni dwar il-prezzijiet minn entitajiet li jipprovdu informazzjoni relatata mal-jum tal-pubblikazzjoni. Sabiex l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi tal-Enerġija stabbilita bir-Regolament (UE) 2019/942 tal-Parlament Ewroepw u tal-Kunsill (6) (“ACER”) tkun tista’ teżerċita d-dmirijiet tagħha ta’ superviżjoni tas-suq skont dan ir-Regolament, u biex jiġi kkalkulat il-prezz ta’ referenza fil-ħin, huwa neċessarju li l-aġenziji ta’ rapportar li jippubblikaw il-valutazzjonijiet tal-prezzijiet jiġu obbligati jipprovdu valutazzjonijiet lill-ACER sa 21:00 CET, dment li dawn ikunu disponibbli, sabiex l-ACER tkun tista’ tippubblika prezz ta’ referenza qabel tmiem il-jum. Filwaqt li tali obbligi ta’ rapportar jikkonċernaw biss id-data eżistenti u ma jpoġġux piż addizzjonali sinifikanti fuq l-aġenziji ta’ rapportar u huma frekwenti fir-regolamentazzjoni tas-suq tal-enerġija u dak finanzjarju, jenħtieġ li l-ACER tiżgura trattament kunfidenzjali tal-informazzjoni riċevuta, tipproteġi kwalunkwe dritt ta’ proprjetà intellettwali relatat ma’ dik l-informazzjoni u tuża dik l-informazzjoni biss għal skopijiet regolatorji. Jenħtieġ li l-ACER tkun tista’ toħroġ gwida dwar il-format li fih tiġi pprovduta d-data rilevanti.

(21)

Minħabba l-likwidità għolja tagħhom, huwa xieraq li jiġu inklużi wkoll derivattivi front-month relatati man-National Balancing Point (“NBP”) tar-Renju Unit. Il-valutazzjoni tal-prezzijiet ta’ kuljum imwettqa mill-ACER skont ir-Regolament (UE) 2022/2576 jenħtieġ li tkun parti mill-qoffa tal-valutazzjonijiet tal-prezzijiet tal-LNG.

(22)

Filwaqt li l-punti ta’ riferiment ikkunsidrati għall-prezz ta’ referenza huma indikatur tajjeb għax-xejriet globali tal-prezzijiet tal-LNG, dawn ma jistgħux sempliċiment jissostitwixxu l-prezzijiet derivattivi. Dan huwa prinċipalment minħabba li l-prezz ta’ referenza jirrifletti prezzijiet f’postijiet differenti mit-TTF u VTPs oħra fl-Unjoni. Pereżempju, dawn ma jqisux il-kostijiet relatati ma’ konġestjonijiet possibbli tal-infrastruttura ffaċċati meta jiġi mċaqlaq il-gass mit-terminal tal-LNG għal fejn jinsab iċ-ċentru tat-TTF. Il-prezzijiet tat-TTF huma għalhekk normalment ogħla mill-prezzijiet ikkunsidrati għall-prezz ta’ referenza. Id-differenza ammontat għal madwar medja ta’ EUR 35/MWh bejn Ġunju u Awwissu 2022. Barra minn hekk, huwa ta’ importanza ewlenija għas-sigurtà tal-provvista li l-prezz ikkoreġut derivattiv tat-TTF jiġi stabbilit f’livell għoli biżżejjed biex jattira l-importazzjonijiet tal-LNG minn reġjuni oħra fid-dinja. Premjum tas-sigurtà tal-provvista jenħtieġ għalhekk li jitqiegħed fuq il-prezz ta’ referenza għall-kalkolu tal-prezz derivattiv tat-TTF ikkoreġut. Jenħtieġ li l-formula għal-limitu massimu tas-sikurezza tkun kompletament dinamika, ibbażata fuq qoffa ta’ prezzijiet li qed jiżviluppa b’mod dinamiku waqt li jiġu riflessi l-prezzijiet tas-suq dinji, u jenħtieġ li sservi bħala ċertu marġni ta’ sikurezza biex jiġi żgurat li s-sigurtà tal-provvista ma tkunx f’riskju. Il-limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku jista’ jvarja kuljum abbażi tal-evoluzzjoni tal-prezzijiet globali li jinsabu fil-qoffa.

(23)

Jenħtieġ li l-limitu massimu ta’ sikurezza ma jkunx statiku. Il-limitu massimu ta’ sikurezza jenħtieġ li jiġi aġġustat b’mod dinamiku u fuq bażi ta’ kuljum. Il-pubblikazzjoni ta’ prezz tas-saldu ta’ kuljum tippermetti li l-limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku jibqa’ konformi mal-iżviluppi tas-suq tal-LNG, u li jippreserva l-proċess tal-formazzjoni tal-prezzijiet fuq l-iskambji u jtaffi l-impatti possibbli fuq il-funzjonament ordnat tas-swieq tad-derivattivi. Disinn dinamiku tal-limitu massimu tas-sikurezza ser inaqqas ukoll ir-riskji għall-kontropartijiet ċentrali u jillimita l-impatt fuq il-parteċipanti fis-swieq tal-futuri, bħall-membri tal-ikklerjar u l-klijenti tagħhom. Jenħtieġ li l-limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku ma jikkoreġix il-prezzijiet tas-suq li jkunu taħt ċertu limitu.

(24)

Sabiex jiġi evitat kwalunkwe riskju li l-limitu dinamiku tal-offerti għall-prezz tad-derivattivi ta’ xahar bil-quddiem sa sena bil-quddiem jirriżulta f’imġiba kollużiva illegali fost il-fornituri jew in-negozjanti tal-gass naturali, ir-regolaturi finanzjarji, l-ACER u l-awtoritajiet tal-kompetizzjoni jenħtieġ li josservaw is-swieq tad-derivattivi tal-gass u tal-enerġija b’attenzjoni partikolari matul il-perjodu meta l-MCM ikun attivat.

(25)

L-MCM jenħtieġ li jkun ta’ natura temporanja u jenħtieġ li jiġi attivat biss biex jillimita l-episodji ta’ prezzijiet eċċezzjonalment għoljin tal-gass naturali, li huma wkoll mhux relatati mal-prezzijiet f’boroż oħra tal-gass. F’dan is-sens, biex jopera l-MCM jenħtieġ li jiġu ssodisfati żewġ kondizzjonijiet kumulattivi.

(26)

Jenħtieġ li l-MCM jiġi attivat biss meta l-prezzijiet tas-saldu tad-derivattivi tat-TTF front-month jilħqu livell eċċezzjonalment għoli predefinit, sabiex jiġi żgurat li l-MCM jikkoreġi d-defiċjenzi tas-suq u ma jfixkilx b’mod sinifikanti d-domanda u l-provvista u l-iffissar normali tal-prezzijiet. Dment li ma jkunx stabbilit f’livell suffiċjentement għoli, il-limitu massimu tas-sikurezza jista’ jipprevjeni lill-parteċipanti fis-suq milli jiħħeġġjaw b’mod effettiv ir-riskji tagħhom, peress li l-formazzjoni ta’ prezzijiet affidabbli għal prodotti b’data tal-konsenja fil-futur u l-funzjonament tas-swieq tad-derivattivi jistgħu jiġu ppreġudikati. Li kieku l-MCM kellu jiġi attivat biex inaqqas il-prezzijiet b’mod artifiċjali minflok biex jikkoreġi l-funzjonament ħażin tas-suq, dan ikollu impatt negattiv serju fuq il-parteċipanti fis-suq, inkluż id-ditti tal-enerġija, li jistgħu jiffaċċjaw diffikultajiet biex jissodisfaw l-appelli għall-marġni u r-restrizzjonijiet tal-likwidità, li potenzjalment jirriżultaw f’inadempjenzi. Xi atturi tas-suq, b’mod partikolari dawk iżgħar, jistgħu ma jitħallewx jiħħeġġjaw il-pożizzjonijiet tagħhom, u b’hekk ikomplu jaggravaw il-volatilità fis-swieq spot, u dan jista’ jwassal għal prezzijiet massimi ogħla. Minħabba l-volumi sinifikanti ta’ negozjar, żvilupp bħal dan jikkostitwixxi riskju ċar għall-ekonomija li jenħtieġ li ma jitħalliex permezz tat-tfassil tal-MCM. Esperjenzi tal-passat, bħaż-żieda eċċezzjonali fil-prezzijiet evidenzjata f’Awwissu 2022, jenħtieġ li għalhekk iservu ta’ gwida għad-definizzjoni tal-livelli tal-prezzijiet li bihom jenħtieġ li jiġi skattat l-MCM. Id-data disponibbli turi li f’Awwissu 2022, il-prezzijiet front-month għad-derivattivi tat-TFT laħqu livelli ogħla minn EUR 180/MWh. L-għan tal-MCM jenħtieġ li jkun li jevita prezzijiet anormali f’livell milħuqa f’Awwissu 2022.

(27)

Barra minn hekk, l-MCM jenħtieġ li jiġi attivat biss meta l-prezzijiet tat-TTF jilħqu livelli li jkunu għoljin b’mod sinifikanti u anormali meta mqabbla mal-prezzijiet tal-LNG li jirriflettu x-xejriet tas-suq dinji. Jekk il-prezzijiet fis-swieq globali jiżdiedu bl-istess pass u livell bħall-prezzijiet tat-TTF, l-attivazzjoni tal-MCM tista’ timpedixxi x-xiri ta’ provvisti fis-swieq globali, li jista’ jirriżulta f’riskji għas-sigurtà tal-provvista. Għalhekk, l-MCM jenħtieġ li jiġi attivat biss f’sitwazzjonijiet fejn il-prezzijiet tat-TTF ikunu ogħla b’mod sinifikanti mill-prezzijiet fis-swieq globali fuq tul ta’ żmien itwal. Bl-istess mod, jekk id-differenza għall-prezzijiet tat-TTF tonqos jew tisparixxi, l-MCM jenħtieġ li jiġi diżattivat, sabiex jiġi evitat kwalunkwe riskju għas-sigurtà tal-provvista.

(28)

Sabiex tkun kompletament kompatibbli mar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2022/1369 (7) u mal-miri tat-tnaqqis tad-domanda stabbiliti f’dak ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ tissospendi l-attivazzjoni tal-MCM jekk dan jaffettwa b’mod negattiv il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni tal-miri tat-tnaqqis volontarju fid-domanda skont lir-Regolament (UE) 2022/1369, jew jekk dan iwassal għal żieda ġenerali fil-konsum tal-gass bi 15 % f’xahar wieħed jew b’10 % f’xahrejn konsekuttivi meta mqabbel mal-konsum medju rispettiv matul xhur komparabbli fis-snin preċedenti. Biex jiġu indirizzati l-varjazzjonijiet reġjonali jew fl-Unjoni kollha kkawżati mill-istaġjonalità, il-bidliet fit-temp u fatturi oħra bħall-kriżi tal-COVID-19, il-konsum tal-gass jenħtieġ li jitkejjel mal-konsum fil-ħames snin qabel id-data tad-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament, f’konformità mal-approċċ fir-Regolament (UE) 2022/1369 u abbażi tad-data dwar il-konsum tal-gass u t-tnaqqis fid-domanda riċevuta mill-Istati Membri skont dak ir-Regolament. L-effett ta’ tnaqqis fuq il-prezzijiet tal-gass naturali li jista’ jinvolvi l-MCM jenħtieġ li ma jinċentivax b’mod artifiċjali l-konsum tal-gass naturali fl-Unjoni sal-punt li jagħmel ħsara lill-isforzi neċessarji biex titnaqqas id-domanda għall-gass naturali f’konformità mal-miri tat-tnaqqis volontarju u obbligatorju tad-domanda skont ir-Regolament (UE) 2022/1369 u miri għat-tnaqqis fid-domanda skont ir-Regolament tal-Kunsill 2022/1854 (8). Il-Kummissjoni jenħtieġ li tiżgura li l-attivazzjoni tal-MCM ma tnaqqasx il-progress tal-Istati Membri fl-ilħuq tal-miri tagħhom tal-iffrankar tal-enerġija.

(29)

Skont il-livell tal-intervent, l-MCM jista’ jinvolvi riskji finanzjarji, riskji kuntrattwali u riskji għas-sigurtà tal-provvista. Il-livell ta’ riskju jiddependi fuq il-frekwenza li biha jiġi attivat l-MCM u għalhekk jista’ jinterferixxi mal-funzjonament normali tas-suq. Aktar ma jkun baxx il-livell limitu għall-intervent, aktar ta’ spiss jiġi skattat l-MCM, u għalhekk aktar ikun probabbli li r-riskju rilevanti jimmaterjalizza. Għalhekk, il-kondizzjonijiet għall-attivazzjoni tal-MCM jenħtieġ li jiġu stabbiliti f’livell relatat ma’ livelli anormali u straordinarjament għoljin tal-prezz ta’ xahar bil-quddiem tat-TTF, filwaqt li fl-istess ħin jiġi żgurat li jkun strument effettiv kontra episodji ta’ prezzijiet tal-gass eċċessivament għoljin li ma jirriflettux l-iżviluppi tas-suq internazzjonali.

(30)

Huwa importanti li l-MCM ikun imfassal b’tali mod li ma jbiddilx l-ekwilibriju kuntrattwali fundamentali tal-kuntratti tal-provvista tal-gass, iżda pjuttost biex jindirizza episodji ta’ mġiba anormali fis-suq. Jekk l-iskattaturi għall-intervent jiġu stabbiliti f’livell fejn jikkoreġu problemi eżistenti bil-formazzjoni tal-prezzijiet u ma jkollhomx l-intenzjoni li jinterferixxu mal-ekwilibriju tad-domanda u tal-provvista, ir-riskju li l-ekwilibriju kuntrattwali tal-kuntratti eżistenti jinbidel permezz tal-MCM jew tal-attivazzjoni tiegħu jista’ jiġi minimizzat.

(31)

Sabiex jiġi żgurat li l-MCM ikollu effett immedjat, jenħtieġ li l-limitu dinamiku tal-offerti jiġi attivat immedjatament u awtomatikament, mingħajr il-ħtieġa ta’ deċiżjoni ulterjuri mill-ACER jew mill-Kummissjoni.

(32)

Sabiex jiġi żgurat li l-problemi possibbli li jirriżultaw mill-attivazzjoni tal-MCM jiġu identifikati minn kmieni, il-Kummissjoni jenħtieġ li tagħti mandat lill-Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq stabbilita bir-Regolament (UE) Nru 1095/2010 tal-Parlament Ewropew u tasl-Kunsill (9) (“ESMA”) u lill-ACER biex joħorġu rapport dwar l-effetti negattivi possibbli tal-MCM u tal-enerġija u dwar is-sigurtà tal-provvista.

(33)

L-ACER jenħtieġ li timmonitorja, fuq bażi kontinwa, jekk il-kondizzjonijiet għat-tħaddim tal-MCM humiex issodisfati. L-ACER hija l-awtorità li tinsab fl-aħjar pożizzjoni biex twettaq tali monitoraġġ, minħabba li għandha perspettiva tas-swieq tal-gass fl-Unjoni kollha u l-għarfien espert meħtieġ fl-operat tas-swieq tal-gass, u diġà għandha l-mandat biex timmonitorja l-attivitajiet ta’ negozjar fi prodotti tal-enerġija bl-ingrossa skont id-dritt tal-Unjoni. Għalhekk, jenħtieġ li l-ACER timmonitorja l-evoluzzjoni tal-prezz tas-saldu tat-TTF front-month u u tqabblu mal-prezz ta’ referenza, iddeterminat mill-prezz medju tal-valutazzjonijiet tal-prezzijiet tal-LNG marbuta maċ-ċentri tan-negozjar Ewropej, sabiex tivverifika jekk il-kondizzjonijiet li jiġġustifikaw l-attivazzjoni jew id-diżattivazzjoni tal-MCM humiex issodisfati. Ladarba jiġu ssodisfati l-kondizzjonijiet għall-attivazzjoni tal-MCM, jenħtieġ li l-ACER tippubblika avviż immedjatament fuq is-sit web tagħha li jiddikjara li l-kondizzjonijiet skattaturi għall-attivazzjoni tal-MCM ikunu ġew issodisfati. L-għada, jenħtieġ li l-operaturi tas-suq ma jaċċettaw l-ebda ordni ogħla mil-limitu dinamiku tal-offerti u jenħtieġ li l-parteċipanti fis-suq tad-derivattivi tat-TTF ma jissottomettu ordnijiet bħal dawn. L-operaturi tas-suq u l-parteċipanti fis-suq tad-derivattivi tat-TTF jenħtieġ li jimmonitorjaw is-sit web tal-ACER fejn jenħtieġ li jiġi ppubblikat il-prezz ta’ referenza ta’ kuljum. Limitu dinamiku simili tal-offerti jenħtieġ li japplika għal derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra skont il-kondizzjonijiet definiti fl-att ta’ implimentazzjoni li jikkonċerna l-applikazzjoni tal-MCM għal tali derivattivi.

(34)

L-attivazzjoni tal-MCM tista’ toħloq effetti mhux mixtieqa u imprevedibbli fuq l-ekonomija, inkluż riskji għas-sigurtà tal-provvista u għall-istabbiltà finanzjarja. Sabiex tiġi żgurata reazzjoni rapida f’każ li jseħħu disturbi mhux intenzjonati fis-suq, jenħtieġ li jiġu stabbiliti salvagwardji effiċjenti, abbażi ta’ kriterji oġġettivi, li jiżguraw li l-MCM ikun jista’ jiġi sospiż fi kwalunkwe ħin. F’każ ta’ disturbi mhux intenzjonati fis-suq, abbażi tar-riżultati tal-monitoraġġ tal-ACER u indikazzjonijiet konkreti li avveniment ta’ korrezzjoni tas-suq huwa imminenti, jenħtieġ li l-Kummissjoni tkun tista’ titlob opinjoni mill-ESMA, mill-ACER u, fejn xieraq, min-Network Ewropew tal-Operaturi tas-Sistemi ta’ Trażmissjoni tal-Gass (“ENTSOG”) u mill-Grupp ta’ Koordinazzjoni dwar il-Gass stabbilit skont ir-Regolament (UE) 2017/1938 tal-Parlament Ewroepw u tal-Kunsill (10) (il-”GCG”) dwar l-impatt ta’ avveniment possibbli ta’ korrezzjoni tas-suq fuq is-sigurtà tal-provvista, il-flussi tal-gass intra-Unjoni u l-istabbiltà finanzjarja sabiex, il-Kummissjoni tkun tista’ tissospendi malajr, permezz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni l-attivazzjoni tal-MCM mill-ACER jekk ikun meħtieġ.

(35)

Lil hinn minn rieżami ta’ kuljum dwar jekk ir-rekwiżiti għal-limitu dinamiku tal-offerti għadhomx fis-seħħ, jenħtieġ li jiġu stabbiliti salvagwardji addizzjonali biex jiġu evitati disturbi mhux intenzjonati fis-suq.

(36)

Jenħtieġ li l-limitu dinamiku tal-offerti ma jaffettwax it-tranżazzjonijiet OTC, peress li l-applikazzjoni ta’ dak il-limitu għat-tranżazzjonijiet OTC tqajjem kwistjonijiet serji ta’ monitoraġġ u tista’ twassal għal problemi fis-sigurtà tal-provvista. Madankollu, jenħtieġ li japplika mekkaniżmu ta’ rieżami biex jiġi vvalutat jekk l-esklużjoni tat-tranżazzjonijiet OTC tistax twassal għal bidliet sinifikanti fin-negozjar tad-derivattivi tat-TTF lejn is-swieq OTC, li b’hekk tipperikola l-istabbiltà tas-swieq finanzjarji jew tal-enerġija.

(37)

L-MCM jenħtieġ li jiġi diżattivat awtomatikament jekk l-operazzjoni tiegħu ma tibqax ġustifikata mis-sitwazzjoni fis-suq tal-gass naturali. Sakemm ma jseħħux disturbi fis-suq, l-MCM jenħtieġ li jiġi diżattivat biss wara ċertu perjodu ta’ żmien, biex jiġu evitati l-attivazzjoni u d-diżattivazzjoni frekwenti. Għalhekk, jenħtieġ li l-MCM jiġi diżattivat awtomatikament, wara 20 jum jekk il-limitu dinamiku tal-offerti jkun ta’ EUR 180/MWh għal ċertu perjodu. Id-diżattivazzjoni tal-MCM jenħtieġ li ma tirrikjedi l-ebda valutazzjoni mill-ACER jew mill-Kummissjoni, iżda jenħtieġ li sseħħ awtomatikament ladarba jiġu ssodisfati l-kondizzjonijiet.

(38)

Jekk ikun hemm tnaqqis sinifikanti fil-provvisti tal-gass u f’każ li l-provvista tal-gass ma tkunx biżżejjed biex tissodisfa d-domanda għall-gass li jifdal, skont ir-Regolament (UE) 2017/1938, il-Kummissjoni tista’ tiddikjara emerġenza reġjonali jew tal-Unjoni fuq talba ta’ Stat Membru li jkun iddikjara emerġenza, u għandha tiddikjara emerġenza reġjonali jew tal-Unjoni jekk żewġ Stati Membri jew aktar ikunu ddikjaraw emerġenza. Sabiex tiġi evitata li sseħħ sitwazzjoni fejn l-attivazzjoni kontinwa tal-MCM twassal għal problemi fis-sigurtà tal-provvista, jenħtieġ li l-MCM jiġi diżattivat awtomatikament fejn il-Kummissjoni tkun iddikjarat emerġenza reġjonali jew tal-Unjoni.

(39)

Huwa ta’ importanza ewlenija li l-MCM jinkludi strument effettiv, ibbażat fuq kriterji oġġettivi, għas-sospensjoni tal-limitu massimu tas-sikurezza dinamiku immedjatament u fi kwalunkwe ħin jekk il-limitu massimu ta’ sikurezza dinamiku jwassal għal disturbi serji fis-suq, li jaffettwaw is-sigurtà tal-provvista u l-flussi tal-gass intra-Unjoni.

(40)

Peress li huwa importanti li jiġu vvalutati bir-reqqa s-salvagwardji kollha li għandhom jitqiesu meta tiġi vvalutata sospensjoni possibbli tal-MCM, l-MCM jenħtieġ li jiġi sospiż permezz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni tal-Kummissjoni. Meta tieħu tali deċiżjoni, li jenħtieġ li tkun mingħajr dewmien żejjed, jenħtieġ li l-Kummissjoni tivvaluta jekk l-applikazzjoni tal-limitu dinamiku tal-offerti tipperikolax is-sigurtà tal-provvista tal-Unjoni, hijiex akkumpanjata minn sforz suffiċjenti għat-tnaqqis tad-domanda, tipprevjenix il-flussi tal-gass intra-Unjoni bbażati fuq is-suq, taffettwax b’mod negattiv is-swieq tad-derivattivi tal-enerġija, tqisx il-prezzijiet tas-suq tal-gass fid-diversi swieq organizzati madwar l-Unjoni, jew fejn tista taffettwa b’mod negattiv il-kuntratti eżistenti tal-provvista tal-gass. F’każijiet bħal dawn, jenħtieġ li l-Kummissjoni tissospendi l-MCM permezz ta’ deċiżjoni ta’ implimentazzjoni. Meta wieħed iqis il-ħtieġa ta’ reazzjoni rapida, jenħtieġ li l-Kummissjoni ma tkunx meħtieġa li taġixxi skont proċedura ta’ kumitat.

(41)

L-MCM jenħtieġ li ma jipperikolax is-sigurtà tal-provvista tal-gass tal-Unjoni billi jillimita s-sinjali tal-prezzijiet li huma essenzjali biex jattiraw il-provvisti tal-gass neċessarji u l-flussi tal-gass intra-Unjoni. Fil-fatt, il-fornituri tal-gass jistgħu potenzjalment iżommu l-provvisti meta l-MCM jiġi attivat sabiex jimmassimizzaw il-profitti billi jbigħu ftit wara d-diżattivazzjoni tal-limitu massimi tas-sikurezza. F’każ li l-MCM iwassal għal tali riskji għas-sigurtà tal-provvista tal-gass tal-Unjoni, iżda fejn ma tiġi ddikjarata l-ebda emerġenza reġjonali jew tal-Unjoni, il-Kummissjoni jenħtieġ li tissospendi l-MCM b’mod immedjat. L-elementi li jitqiesu fil-valutazzjoni tar-riskji għas-sigurtà tal-provvista jenħtieġ li jinkludu devjazzjoni sinifikanti potenzjali ta’ wieħed mill-komponenti tal-prezz ta’ referenza meta mqabbel max-xejra storika, u tnaqqis sinifikanti fl-importazzjonijiet tal-LNG trimestrali fl-Unjoni meta mqabbla mal-istess trimestru tas-sena preċedenti.

(42)

Billi l-flussi tal-gass intra-Unjoni mingħajr restrizzjoni huma element ewlieni tas-sigurtà tal-provvista fl-Unjoni, jenħtieġ li l-attivazzjoni tal-MCM tiġi sospiża wkoll jekk tirrestrinġi bla bżonn il-flussi tal-gass intra-Unjoni, b’mod li tipperikola s-sigurtà tal-provvista tal-Unjoni.

(43)

L-MCM jenħtieġ li ma jispiċċax inaqqas ir-rwol li jaqdu s-sinjali tal-prezzijiet fis-suq intern tal-gass naturali tal-Unjoni u jipprevjeni l-flussi tal-gass intra-Unjoni bbażati fuq is-suq, peress li huwa essenzjali li l-fluss tal-gass naturali jkompli għaddej fejn huwa meħtieġ l-aktar.

(44)

L-MCM jenħtieġ li ma jipperikolawx bla bżonn il-funzjonament xieraq kontinwu tas-swieq tad-derivattivi tal-enerġija. Dawk is-swieq għandhom rwol ewlieni fl-abilitazzjoni tal-parteċipanti fis-suq biex jiħħeġġjaw il-pożizzjonijiet tagħhom sabiex jimmaniġġjaw ir-riskji, b’mod partikolari fir-rigward tal-volatilità tal-prezzijiet. Barra minn hekk, l-interventi fil-prezzijiet permezz tal-MCM jistgħu jirriżultaw f’telf finanzjarju konsiderevoli għall-parteċipanti fis-suq fis-swieq tad-derivattivi. Minħabba d-daqs tas-suq tal-gass fl-Unjoni, tali telf mhux biss jista’ jaffettwa s-swieq tad-derivattivi speċjalizzati, iżda jista’ jkollu effetti sekondarji sinifikanti fuq swieq finanzjarji oħra. L-interventi fil-prezzijiet jistgħu jwasslu wkoll għal żieda detrimentali fl-appell għall-marġni minħabba l-inċertezza. Żieda sostanzjali fl-appelli għall-marġni tista’ tirriżulta f’telf finanzjarju u ta’ likwidità konsiderevoli għall-parteċipanti fis-suq, li jwassal għall-inadempjenza ta’ membru tal-ikklirjar jew klijent finali. Il-parteċipanti rilevanti fis-suq jenħtieġ li jaġixxu in bona fide u ma jbiddlux bla bżonn il-proċeduri tal-ġestjoni tar-riskju li jirriżultaw f’żieda fl-appelli għall-marġni, b’mod partikolari jekk ma jkunux konformi mal-proċeduri normali tas-suq. Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tissospendi minnufih l-MCM jekk dan jipperikola l-funzjonament ordnat tas-suq tad-derivattivi, pereżempju meta jwassal għal tnaqqis sinifikanti fit-tranżazzjonijiet tad-derivattivi tat-TTF fl-Unjoni jew għal bidla sinifikanti fit-tranżazzjonijiet tad-derivattivi tat-TFF lejn ċentri tan-negozjar barra mill-Unjoni. F’dak ir-rigward, huwa importanti li l-Kummissjoni tqis l-għarfien espert disponibbli mill-korpi rilevanti tal-Unjoni. L-ESMA hija awtorità indipendenti li tikkontribwixxi għas-salvagwardja tal-istabbiltà tas-sistema finanzjarja tal-Unjoni, b’mod partikolari billi tippromwovi swieq finanzjarji stabbli u ordnati, bħas-swieq tad-derivattivi.

Għalhekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis ir-rapporti mill-ESMA dwar tali aspetti. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tqis kull parir tal-Bank Ċentrali Ewropew (“BĊE”) b’rabta mal-istabbiltà tas-sistema finanzjarja f’konformità mal-Artikolu 127(4) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (“TFUE”) u mal-Artikolu 25.1 tal-Protokoll 4 dwar l-istatut tas-sistema Ewropea ta’ banek ċentrali u tal-Bank Ċentrali Ewropewanness għat-TFUE (il-”Protokoll”). Minħabba l-volatilità tas-swieq finanzjarji u l-impatt potenzjalment kbir tal-interventi tas-suq fihom, huwa importanti li jiġi żgurat li l-Kummissjoni tkun tista’ tissospendi rapidament lMCM. Għalhekk, jenħtieġ li r-rapport tal-ESMA jinħareġ mhux aktar tard minn 48 siegħa jew fl-istess jum f’każijiet urġenti wara t-talba tal-Kummissjoni.

(45)

L-MCM jenħtieġ li jitfassal biex jindirizza biss żidiet eċċezzjonali fil-prezzijiet tal-gass ikkawżati minn defiċjenzi fil-mekkaniżmu tal-formazzjoni tal-prezzijiet u bħala tali ma jenħtieġ li ma jkollux impatt fuq il-validità tal-kuntratti eżistenti tal-provvista tal-gass. Madankollu, f’sitwazzjonijiet fejn l-ACER jew il-Kummissjoni tosserva li l-attivazzjoni tal-MCM għandha impatt negattiv fuq il-kuntratti ta’ provvista tal-gass eżistenti, jenħtieġ li l-Kummissjoni tissospendi l-MCM.

(46)

Jenħtieġ li l-possibbiltajiet tad-disinn u tas-sospensjoni tal-MCM iqisu li n-negozjanti tal-gass naturali jistgħu jittrasferixxu l-kummerċ tal-gass naturali lejn reġjuni barra mill-Unjoni, u b’hekk titnaqqas l-effettività tal-MCM. Dan ikun il-każ, pereżempju, jekk in-negozjanti jibdew jinvolvu ruħhom f’kummerċ OTC tal-gass, li huwa inqas trasparenti, inqas soġġett għal skrutinju regolatorju, u li jġorr riskji akbar ta’ inadempjenza tal-obbligi għall-partijiet involuti. Dan ikun ukoll il-każ jekk in-negozjanti, li l-iħħeġġjar tagħhom jista’ jkun limitat mill-MCM, ifittxu ħeġġijiet f’ġuriżdizzjonijiet oħra, bir-riżultat li l-kontroparti tal-ikklirjar ikollha bżonn tibbilanċja mill-ġdid il-pożizzjonijiet tad-derivattivi li jirfdu l-flus kontanti biex jirriflettu l-prezz tas-saldu limitat, li jiskatta l-appelli għall-marġnijiet.

(47)

L-ACER, l-ESMA, l-ENTSOG u l-GCG jenħtieġ li jassistu lill-Kummissjoni fil-monitoraġġ tal-MCM.

(48)

Fit-twettiq tal-kompiti tagħha skont dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Kummissjoni jkollha wkoll il-possibbiltà li tikkonsulta lill-BĊE, u li tfittex il-parir tiegħu, f’konformità mar-rwol tal-BĊE skont l-Artikolu 127(5) TFUE sabiex tikkontribwixxi għat-tmexxija bla xkiel tal-politiki relatati mas-superviżjoni prudenzjali tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu u għall-istabbiltà tas-sistema finanzjarja u skont l-Artikolu 25.1 tal-Protokoll biex toffri pariri lill-Kummissjoni u tiġi kkonsultata minnha, fost l-oħrajn, dwar il-kamp ta’ applikazzjoni u l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni relatata mas-superviżjoni prudenzjali tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu u mal-istabbiltà tas-sistema finanzjarja. Jenħtieġ li tali proċess ta’ konsultazzjoni jiġi organizzat b’mod li jippermetti sospensjoni rapida tal-MCM jekk ikun meħtieġ.

(49)

Minħabba l-ħtieġa urġenti li jiġu indirizzati l-problemi b’mod partikolari fl-iffissar tal-prezzijiet tad-derivattivi tat-TTF fl-Unjoni, implimentazzjoni rapida tal-MCM hija kruċjali. Jenħtieġ li l-ESMA u l-ACER iwettqu valutazzjoni dwar l-impatt tal-MCM (“valutazzjoni tal-effetti”), biex janalizzaw jekk l-implimentazzjoni rapida tal-MCM tistax twassal għal konsegwenzi negattivi mhux intenzjonati għas-swieq finanzjarji jew tal-enerġija jew għas-sigurtà tal-provvista. Jenħtieġ li l-valutazzjoni tal-effetti tiġi ppreżentata lill-Kummissjoni sa mhux aktar tard mill-1 ta’ Marzu 2023. Jenħtieġ li b’mod partikolari tanalizza l-elementi neċessarji għall-att ta’ implimentazzjoni dwar il-modalitajiet għall-estensjoni tal-MCM għal derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra u tivverifika jekk l-elementi ewlenin tal-MCM għadhomx xierqa fid-dawl tal-iżviluppi fir-rigward tas-suq finanzjarju u dak tal-enerġija jew tas-sigurtà tal-provvista. L-ESMA u l-ACER jenħtieġ li jippubblikaw rapport preliminari dwar id-data li jikkonċerna l-introduzzjoni tal-MCM sa mhux aktar tard mit-23 ta’ Jannar 2023. Filwaqt li tqis ir-riżultati tal-valutazzjoni tal-effetti, jenħtieġ li l-Kummissjoni, fejn xieraq, tipproponi emenda għal dan ir-Regolament mingħajr dewmien żejjed bil-ħsieb li tiġi adattata l-għażla tal-prodotti koperti mill-MCM.

(50)

Il-Kummissjoni tista’ tipproponi wkoll emendi oħra għal dan ir-Regolament, abbażi tal-valutazzjoni tal-effetti, jew wara avveniment ta’ korrezzjoni tas-suq jew deċiżjoni ta’ sospensjoni, jew fid-dawl tal-iżviluppi tas-suq u tas-sigurtà tal-provvista.

(51)

Sabiex jiġi ppreservat il-funzjonament tajjeb tas-swieq tad-derivattivi, b’mod partikolari l-proċessi ta’ mmaniġġjar tar-riskju tal-kontropartijiet ċentrali tal-ikklirjar (“CCPs”), u tiġi minimizzata l-ħtieġa li jintalab marġni addizzjonali bħala kollateral, il-partijiet jenħtieġ li jitħallew jikkumpensaw jew inaqqsu l-pożizzjonijiet fis-suq tad-derivattivi tat-TTF b’mod ordnat jekk ikunu jixtiequ jagħmlu dan. Għalhekk, jenħtieġ li l-limitu dinamiku tal-offerti ma japplikax għal kuntratti konklużi qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament, u lanqas għal tranżazzjonijiet li jippermettu lill-parteċipanti fis-suq jikkumpensaw jew inaqqsu l-pożizzjonijiet li jirriżultaw minn kuntratti tad-derivattivi tat-TTF konklużi qabel id-dħul fis-seħħ ta’ dan ir-Regolament.

(52)

Is-CCPs għandhom rwol ewlieni fl-iżgurar tal-funzjonament ordnat tas-swieq għad-derivattivi tat-TTF billi jimmitigaw ir-riskju tal-kontroparti. Għalhekk huwa neċessarju li l-attivitajiet tas-CCPs, b’mod partikolari fil-ġestjoni ta’ pożizzjonijiet inadempjenti, ma jiġux imfixkla mill-MCM. Għal dak l-għan, jenħtieġ li l-limitu dinamiku tal-offerti ma japplikax għal tranżazzjonijiet eżegwiti bħala parti minn proċess ta’ ġestjoni tal-inadempjenza organizzat minn CCP.

(53)

L-MCM huwa neċessarju u proporzjonat biex jintlaħaq l-objettiv li l-prezzijiet eċċessivament għoljin tal-gass jiġu kkoreġuti fit-TTF u derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra. L-Istati Membri kollha jinsabu mħassba dwar l-effetti indiretti taż-żidiet fil-prezzijiet, bħaż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija u l-inflazzjoni. Fir-rigward tad-defiċjenzi fis-sistema tal-formazzjoni tal-prezzijiet, tali defiċjenzi għandhom rwol differenti f’diveri Stati Membri, b’żidiet fil-prezzijiet li jkunu aktar rappreżentattivi f’xi Stati Membri (eż. Stati Membri tal-Ewropa Ċentrali) milli fi Stati Membri oħra (eż. Stati Membri fil-periferija jew b’possibbiltajiet oħra ta’ provvista). Sabiex tiġi evitata azzjoni frammentata, li tista’ taqsam is-suq integrat tal-gass tal-Unjoni, hija meħtieġa azzjoni komuni fi spirtu ta’ solidarjetà. Dan huwa kruċjali wkoll sabiex tiġi żgurata s-sigurtà tal-provvista fl-Unjoni. Barra minn hekk, salvagwardji komuni, li jistgħu jkunu aktar neċessarji fl-Istati Membri mingħajr alternattivi ta’ provvista milli fl-Istati Membri b’alternattivi għall-provvista, jenħtieġ li jiżguraw approċċ ikkoordinat bħala espressjoni ta’ solidarjetà tal-enerġija. Fil-fatt, filwaqt li r-riskji u l-benefiċċji finanzjarji huma differenti ħafna għal diversi Stati Membri, l-MCM jenħtieġ li jikkostitwixxi kompromess fi spirtu ta’ solidarjetà, li fih l-Istati Membri kollha jaqblu li jikkontribwixxu għall-korrezzjoni tas-suq u jaċċettaw l-istess limiti għall-formazzjoni tal-prezzijiet, minkejja li l-livell ta’ funzjonament ħażin tal-mekkaniżmu tal-formazzjoni tal-prezzijiet u l-impatti finanzjarji tal-prezzijiet tad-derivattivi fuq l-ekonomija huma differenti f’xi Stati Membri. L-MCM għalhekk isaħħaħ is-solidarjetà tal-Unjoni biex jiġu evitati prezzijiet tal-gass eċċessivament, li mhumiex sostenibbli anke għal perjodi qosra ta’ żmien għal ħafna Stati Membri. L-MCM ser jgħin biex jiġi żgurat li l-impriżi tal-provvista tal-gass mill-Istati Membri kollha jkunu jistgħu jixtru l-gass bi prezzijiet raġonevoli fl-ispirtu ta’ solidarjetà.

(54)

Sabiex jiġu żgurati kondizzjonijiet uniformi għall-implimentazzjoni ta’ dan ir-Regolament, jenħtieġ li jiġu konferiti lill-Kummissjoni setgħat ta’ implimentazzjoni biex tiddefinixxi dettalji tekniċi tal-applikazzjoni tal-MCM lil derivattivi marbuta ma’ VTPs oħra. Dawk is-setgħat jenħtieġ li jiġu eżerċitati f’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(55)

Is-sitwazzjoni volatili u imprevedibbli fis-suq tal-gass naturali mal-wasla tal-istaġun tax-xitwa tagħmilha importanti li jiġi żgurat li l-MCM ikun jista’ jiġi applikat malajr kemm jista’ jkun, jekk jiġu ssodisfati l-kondizzjonijiet li jiġġustifikaw l-attivazzjoni tiegħu. Għaldaqstant, jenħtieġ li dan ir-Regolament jidħol fis-seħħ fl-1 ta’ Frar 2023. Jenħtieġ li l-limitu dinamiku tal-offerti japplika mill-15 ta’ Frar 2023. L-obbligu li jiġi pprovdut rapport preliminari dwar id-data mill-ESMA u mill-ACER jenħtieġ li japplika b’mod retroattiv mill-1 ta’ Jannar 2023 sabiex tinkiseb l-informazzjoni meħtieġa malajr kemm jista’ jkun,