(1)

Il-London Interbank Offered Rate tal-frank Żvizzeru (CHF LIBOR) hija waħda mill-ħames rati tal-valuta tal-LIBOR amministrati mill-Amministrazzjoni tal-Parametri Referenzjarji ICE (ICE Benchmark Administration, IBA). Is-CHF LIBOR tirrifletti r-rata tal-imgħax li biha banek kbar, ewlenin, attivi internazzjonalment b’aċċess għas-suq ta’ finanzjament bl-ingrossa u mhux assigurat jistgħu jiffinanzjaw lilhom infushom f’suq bħal dan fi franki Żvizzeri. L-IBA jikkalkula r-rata bbażata fuq sottomissjonijiet ta’ data kkomunikati lill-IBA minn bord ta’ banek.

(2)

L-Awtorità tal-Kondotta Finanzjarja tar-Renju Unit (Financial Conduct Authority of the United Kingdom, UK FCA) ħabbret il-waqfien ta’ ċerti parametri referenzjarji tal-LIBOR, inkluża s-CHF LIBOR, sa tmiem l-2021. Dak il-waqfien huwa dovut għal tħassib dwar jekk il-LIBOR, f’ċerti kuntesti tagħha, tirrappreżentax b’mod adegwat suq sottostanti jew realtà ekonomika li tirrifletti suq ta’ finanzjament bl-ingrossa u mhux garantit. Dak it-tħassib isib l-oriġini tiegħu fin-nuqqas ta’ rieda min-naħa tal-maġġoranza tal-banek tal-panelli tal-LIBOR li jkomplu jikkontribwixxu għall-konfigurazzjonijiet tal-LIBOR ikkonċernati, kif imħabbar mill-IBA fil-5 ta’ Marzu 2021 fid-Dikjarazzjoni ta’ Feedback tal-ICE LIBOR dwar il-Konsultazzjoni dwar il-Waqfien Potenzjali.

(3)

Fl-imgħoddi, għadd ta’ banek użaw is-CHF LIBOR fl-Unjoni bħala rata ta’ referenza f’għadd kbir ta’ ipoteki bl-imnut pendenti, li ħafna minnhom se jiskadu wara tmiem l-2021. Skont it-tweġibiet għal konsultazzjoni pubblika li saret mill-Kummissjoni, bħalissa hemm kuntratti ipotekarji ta’ EUR 35 biljun fl-Unjoni li jagħmlu referenza għas-CHF LIBOR. L-akbar numru ta’ dawk il-kuntratti huma pendenti fil-Polonja, bil-bqija pendenti fl-Awstrija, is-Slovenja, in-Netherlands u Franza.

(4)

Id-daqs tat-tfixkil potenzjali kkawżat mill-waqfien tas-CHF LIBOR, u l-ħtieġa li tittaffa d-diskontinwità tal-kuntratti li jirreferenzjaw is-CHF LIBOR biex tiġi evitata l-materjalizzazzjoni ta’ dak it-tfixkil, ġew enfasizzati f’għadd ta’ skambji bejn il-Kummissjoni u l-awtoritajiet pubbliċi kkonċernati. Il-Kummissjoni qieset kif xieraq l-elementi fattwali pprovduti biex tivvaluta jekk il-kundizzjonijiet stabbiliti skont l-Artikolu 23b tar-Regolament (UE) 2016/1011 humiex issodisfati u, għalhekk, biex tistabbilixxi l-ħtieġa li l-Kummissjoni tieħu azzjoni.

(5)

Ir-Rapport tal-2021 dwar l-Istabbiltà Finanzjarja maħruġ mill-Bank Nazzjonali tal-Polonja (2) jsemmi li, fi tmiem l-2020, aktar minn 410 000 unità domestika fil-Polonja kellhom ipoteki relatati mas-CHF LIBOR, abbażi ta’ diversi maturitajiet tas-CHF LIBOR. Dan jirrappreżenta madwar 20 % tal-portafoll totali tas-self ipotekarju Pollakk, li skont data oħra pprovduta mill-awtoritajiet rilevanti, jammontaw għal valur totali ta’ PLN 100 biljun (madwar EUR 22 biljun). Il-maġġoranza ta’ dawk l-ipoteki huma fit-tul u se jibqgħu pendenti lil hinn mill-2030. Ir-rapport jenfasizza r-riskji maħluqa mill-waqfien tas-CHF LIBOR, u l-ħtieġa li tiġi żgurata l-kontinwità ta’ kuntratti ta’ self għad-djar denominati fi frank Żvizzeru biex tiġi evitata l-materjalizzazzjoni ta’ tali riskji. Ir-rapport jenfasizza wkoll li n-nuqqas ta’ dispożizzjonijiet ta’ riżerva u atti legali li jinnominaw is-sostituzzjoni għall-parametru referenzjarju tas-CHF LIBOR jista’ jhedded il-kontinwità ta’ ftehimiet bħal dawn, u konsegwentement, jissarraf f’telf finanzjarju tal-banek. Il-Ministeru tal-Finanzi Pollakk issottometta data simili lill-Kummissjoni.

(6)

Fl-Awstrija, minn Ġunju 2021, bejn 50 000 u 60 000 self ipotekarju lill-unitajiet domestiċi Awstrijaċi jirreferi għas-CHF LIBOR, li jirrappreżenta volum ta’ EUR 9,6 biljun, u madwar 5,7 % tad-dejn kollu tal-unitajiet domestiċi tal-Awstrija. Madwar 400 bank Awstrijak huma involuti f’portafolli ipotekarji li jirreferenzjaw is-CHF LIBOR. Il-Bank Nazzjonali tal-Awstrija u l-Awtorità Awstrijaka tas-Suq Finanzjarju (FMA) ippreżentaw data ta’ sostenn simili f’ittra mibgħuta lill-Kummissjoni.

(7)

Fis-Slovenja, aktar minn 6 700 ftehim ta’ kreditu għall-konsumatur għal valur totali ta’ aktar minn EUR 300 miljun irreferenzjaw lis-CHF LIBOR fil-31 ta’ Diċembru 2020, bl-aħħar lott ta’ dawk il-kuntratti mhumiex se jiskadu qabel l-2043. Barra minn hekk, 9 minn 15-il bank huma esposti għas-CHF LIBOR. Is-sehem tas-self għad-djar fis-CHF LIBOR f’dawk id-9 banek meta mqabbel mas-self kollu fuq id-djar jirrappreżenta 6,34 % u s-sehem tas-self ipotekarju fis-CHF LIBOR meta mqabbel mas-self ipotekarju kollu jirrappreżenta 7,13 %.

(8)

Fin-Netherlands, huwa stmat li madwar EUR 500 miljun ta’ ipoteki bl-imnut mingħajr klawżoli ta’ riżerva jirreferu għas-CHF LIBOR Żvizzeru.

(9)

Fi Franza, il-banek reġjonali għandhom madwar 6 400 kuntratt ta’ self fil-livell tal-konsumatur li jirreferenzjaw is-CHF LIBOR li jimmaturaw wara l-2021.

(10)

Ir-Regolament (UE) 2016/1011 jirrikjedi li l-utenti tal-parametri referenzjarji jipproduċu u jżommu pjanijiet robusti bil-miktub li jistabbilixxu l-azzjonijiet li jieħdu f’każ li parametru referenzjarju jinbidel materjalment jew ma jibqax jiġi pprovdut u, fejn fattibbli u xieraq, jinnominaw parametru referenzjarju alternattiv wieħed jew aktar bħala riżerva għal parametru referenzjarju li ma jibqax jiġi ppubblikat. Il-kuntratti li jirreferenzjaw is-CHF LIBOR ġew konklużi ħafna qabel li l-waqfien tas-CHF LIBOR seta’ jkun mistenni u qabel ma beda japplika r-Regolament (UE) 2016/1011. Għalhekk, dawk il-kuntratti ma fihomx dispożizzjonijiet ta’ riżerva li jindirizzaw l-avveniment li amministratur ta’ parametru referenzjarju ma jkunx jista’ jibqa’ jippubblika referenza kuntrattwali wara ċerta data.

(11)

Minħabba d-diffikultà biex tiġi identifikata sostituzzjoni xierqa għas-CHF LIBOR qabel ma ġew offruti rakkomandazzjonijiet ċari lis-suq mill-Grupp ta’ Ħidma Nazzjonali dwar ir-Rati ta’ Referenza tal-Frank Svizzeru (NWG Żvizzeru), anki kuntratti konklużi wara d-data tal-applikazzjoni (l-1 ta’ Jannar 2018) tar-Regolament (UE) 2016/1011 ma fihomx dispożizzjonijiet ta’ riżerva jew dispożizzjonijiet ta’ riżerva xierqa.

(12)

Mingħajr kuntratti ta’ tranżizzjoni li jirreferu għas-CHF LIBOR għal sostituzzjoni deżinjata għal dak il-parametru referenzjarju, hemm riskju serju ta’ frustrazzjoni kuntrattwali f’diversi Stati Membri. Il-ħatra ta’ dik is-sostituzzjoni għandha għalhekk tiżgura l-mitigazzjoni ta’ tali riskju, li l-materjalizzazzjoni tiegħu tista’ tfixkel b’mod sinifikanti l-funzjonament tas-swieq finanzjarji fl-Unjoni.

(13)

Fil-5 ta’ Marzu 2021, il-UK FCA ħabbret it-telf futur tar-rappreżentattività u l-waqfien tal-konfigurazzjonijiet kollha tas-CHF LIBOR. Tali dikjarazzjoni tikkostitwixxi skattatur għall-Kummissjoni biex teżerċita s-setgħa tagħha li taħtar sostituzzjoni statutorja għas-CHF LIBOR skont l-Artikolu 23b(8) tar-Regolament (UE) 2016/1011.

(14)

Ir-riżultat tal-konsultazzjoni pubblika mill-Kummissjoni stabbilixxa r-rwol importanti ta’ ċerti maturitajiet tas-CHF LIBOR f’kuntratti ipotekarji, b’mod partikolari l-maturitajiet ta’ xahar, ta’ 3 xhur, ta’ 6 xhur u ta’ 12-il xahar. In-nuqqas ta’ rata ta’ sostituzzjoni ċara u mhux ambigwa f’kuntratti ta’ ipoteki li jirreferu għas-CHF LIBOR jagħti lok għal inċertezza legali, li tista’ twassal għal litigazzjoni u frustrazzjoni kuntrattwali. Huwa għalhekk xieraq li l-Kummissjoni taħtar sostituzzjoni statutorja għal dawk l-erba’ maturitajiet tas-CHF LIBOR biex jintużaw fi kwalunkwe kuntratt, u fi kwalunkwe strument finanzjarju kif definit fid-Direttiva 2014/65/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (3), inklużi iżda mhux limitati għal kontijiet ta’ tfaddil, ipoteki u self, inklużi ftehimiet ta’ kreditu għall-konsumatur u self għal negozji żgħar, irregolati mil-liġijiet ta’ wieħed mill-Istati Membri li ma fihomx provvedimenti ta’ riżerva jew dispożizzjonijiet ta’ riżerva xierqa.

(15)

Fl-2017, in-NWG Żvizzeru rrakkomanda r-Rata Medja Żvizzera ta’ Matul il-Lejl (Swiss Average Rate Overnight, SARON) amministrata minn SIX Swiss Exchange Financial Information AG bħala r-rata ta’ sostituzzjoni għas-CHF LIBOR (4). F’Settembru 2020, wara li rrikonoxxa l-impossibbiltà li tinħoloq rata ta’ terminu li tħares ’il quddiem ibbażata fuq is-SARON, in-NWG Żvizzeru rrakkomanda li s-SARON komposta għandha tintuża bħala l-bażi għal rata ta’ riżerva għal referenzi għas-CHF LIBOR għal prodotti fi flus kontanti. Għalhekk jenħtieġ li s-sostituzzjoni maħtura għall-maturitajiet rilevanti tas-CHF LIBOR f’kuntratti ta’ flus kontanti preċedenti tiġi kkalkulata bħala rata komposta ta’ SARON.

(16)

Ir-riżultat tal-konsultazzjoni pubblika mill-Kummissjoni wera appoġġ, inkluż mill-awtoritajiet pubbliċi mill-Istati Membri l-aktar ikkonċernati għan-nomina ta’ sostituzzjoni statutorja għall-ambjenti kollha ta’ CHF LIBOR f’konformità mar-rakkomandazzjonijiet tan-NWG Żvizzeru. Filwaqt li s-CHF LIBOR hija rata li tħares ’il quddiem, fejn il-klijent ikun jaf minn qabel l-imgħax dovut għall-perjodu li jmiss, is-SARON aggravata hija rata li tħares lura. Dan ifisser li r-rata tal-imgħax fuq perijodu partikolari hija magħrufa biss fi tmiem dak il-perijodu. Sabiex jiġi ffaċilitat l-użu tar-rata tal-imgħax fil-bidu tal-perjodu tal-imgħax, soluzzjoni potenzjali tkun li tiġi ddeterminata r-rata tal-imgħax fuq il-bażi ta’ perjodu ta’ osservazzjoni qabel il-perjodu tal-imgħax. Fid-29 ta’ Settembru 2020, in-NWG Żvizzeru rrakkomanda, f’każijiet fejn il-pagament tal-imgħax irid ikun magħruf fil-bidu tal-perjodu tal-imgħax, li tintuża s-SARON komposta skont il-metodoloġija tal- “aħħar issettjar mill-ġdid”. Tali metodoloġija tikkonsisti fid-determinazzjoni tar-rata tal-imgħax għall-perjodu li jmiss fuq il-bażi tar-rata tal-imgħax komposta osservata għal perjodu preċedenti li huwa ugwali għat-tul tal-perjodu tal-imgħax inkwistjoni.

(17)

Skont ir-rakkomandazzjoni tan-NWG Żvizzeru tal-1 ta’ Frar 2021, l-utenti għandhom jadottaw, bħala rata ta’ sostituzzjoni għas-CHF LIBOR ta’ Xahar, ir-Rata ta’ SARON Komposta ta’ xahar u għas-CHF LIBOR 3 Xhur, ir-Rata ta’ SARON Komposta ta’ 3 xhur determinata skont il-metodoloġija tal-aħħar issettjar mill-ġdid, jiġifieri, ir-rata komposta ta’ SARON kif ikkalkulata fuq il-bażi rispettivament tal-perjodu ta’ xahar u ta’ 3 xhur direttament qabel il-perjodu tal-imgħax.

(18)

Il-Grupp ta’ Ħidma dwar ir-Rata Mingħajr Riskju tal-Euro, fir-rakkomandazzjoni tiegħu tal-11 ta’ Mejju 2021, indika li l-metodoloġija tal-aħħar issettjar mill-ġdid għal perjodi itwal minn tliet xhur tista’ toħloq sfidi ta’ kontabbiltà u ta’ ħħeġġjar ikkawżati mid-differenzi strutturali bejn l-IBOR (kif tħares ’il quddiem) u s-SARON (kif tħares lura), li huma partikolarment evidenti fil-każ ta’ maturitajiet f’tul itwal ta’ żmien. Bħala metodoloġija alternattiva, in-NWG Żvizzeru, fl-1 ta’ Lulju 2021 irrakkomanda l-użu tal-metodoloġija “l-aħħar riċenti” b’perjodu ta’ osservazzjoni ta’ xahar. Il-metodoloġija tal-“aħħar issettjar mill-ġdid” tikkonsisti fid-determinazzjoni tar-rata tal-imgħax għall-perjodu li jmiss fuq il-bażi tar-rata tal-imgħax komposta osservata għal perjodu preċedenti li jkun iqsar mill-perjodu tal-imgħax. B’kont meħud tar-rakkomandazzjonijiet tal-Grupp ta’ Ħidma dwar ir-Rata Mingħajr Riskju tal-Euro, u sabiex jibqa’ qrib kemm jista’ jkun tal-perjodu ta’ referenza oriġinali għal kull maturità, ir-Rata ta’ SARON Komposta ta’ 3 xhur tqieset aktar xierqa mir-Rata ta’ SARON Komposta ta’ xahar għal maturitajiet tas-CHF LIBOR ta’ 3 xhur u iżjed. Għalhekk, huwa meqjus xieraq li jintużaw Rati ta’ SARON Komposti ta’ Xahar u Rati ta’ SARON Komposti ta’ 3 xhur bħala sostituzzjonijiet għal, rispettivament, is-CHF LIBOR ta’ Xahar u s-CHF LIBOR ta’ 3 Xhur u li tintuża r-Rata ta’ SARON Komposta ta’ 3 xhur ukoll bħala sostituzzjoni għas-CHF LIBOR ta’ 6 Xhur u ta’ 12-il Xahar.

(19)

Hemm differenza fil-valur bejn is-CHF LIBOR u r-Rata ta’ SARON Komposta. Sabiex tiġi riflessa din id-differenza u jiġi minimizzat l-impatt ekonomiku ta’ sostituzzjoni, jenħtieġ li jiżdied aġġustament fiss tal-firxa mar-Rata ta’ SARON Komposta għal kull wieħed mill-maturitajiet tas-CHF LIBOR li tissostitwixxi.

(20)

Il-konsultazzjoni pubblika mwettqa mill-Kummissjoni kkonfermat l-adegwatezza tal-kalkolu ta’ aġġustament fiss tal-firxa bbażat fuq il-firxa medjana storika bejn il-LIBOR frank Żvizzeru u r-Rata ta’ SARON Komposta fuq perjodu ta’ retrospettiva ta’ ħames snin sal-5 ta’ Marzu 2021.

(21)

Għalhekk huwa xieraq li r-rati magħżula mill-Kummissjoni biex jissostitwixxu l-maturitajiet tas-CHF LIBOR ikkonċernati jkunu jikkorrispondu għar-Rata ta’ SARON Komposta flimkien mal-firxa tal-aġġustament rilevanti kif ippubblikata għal kull wieħed mill-maturitajiet ikkombinati rilevanti tal-SARON ikkonċernati (xahar, 3 xhur, 6 xhur u 12-il xahar).

(22)

Skont l-Artikolu 23b(3) tar-Regolament (UE) 2016/1011, sostituzzjoni għas-CHF LIBOR tissostitwixxi, bl-operat tal-liġi, ir-referenzi kollha għal dak il-parametru referenzjarju fi kwalunkwe kuntratt, u fi kwalunkwe strument finanzjarju kif definit fid-Direttiva 2014/65/UE li ma fihx dispożizzjonijiet ta’ riżerva jew dispożizzjonijiet ta’ riżerva xierqa. Għalhekk, din is-sostituzzjoni ma taffettwax il-kuntratti li ġew innegozjati mill-ġdid b’suċċess biex ikopru l-waqfien tas-CHF LIBOR, kif previst fl-Artikolu 23b(11) tar-Regolament (UE) 2016/1011.

(23)

Meta wieħed iqis li l-LIBOR mhux se tibqa’ tiġi ppubblikata fl-1 ta’ Jannar 2022, ir-rati maħtura għandhom jissostitwixxu r-referenzi għas-CHF LIBOR minn din id-data.

(24)

Il-UK FCA, bħala superviżur tal-amministratur tas-CHF LIBOR, il-Bank Nazzjonali Żvizzeru fir-rwol tiegħu ta’ segretarjat għan-NWG Żvizzeru u l-Awtorità Ewropea tat-Titoli u s-Swieq (ESMA), taw il-fehmiet tagħhom dwar dan ir-Regolament.

(25)

Il-miżuri previsti f’dan ir-Regolament huma skont l-opinjoni tal-Kumitat Ewropew tat-Titoli,