(1)

L-Artikolu 176 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) jipprevedi li l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) huwa maħsub sabiex jgħin fil-korrezzjoni tal-iżbilanċi reġjonali ewlenin li hemm fl-Unjoni. Skont dak l-Artikolu u t-tieni u t-tielet paragrafi tal-Artikolu 174 TFUE, il-FEŻR irid jikkontribwixxi għat-tnaqqis tad-disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tar-reġjuni varji u r-ritard tar-reġjuni l-inqas favoriti, li fosthom tingħata attenzjoni partikolari lir-reġjuni li jsofru minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti, inkluż b'mod partikolari żvantaġġi li jirriżultaw minn tnaqqis demografiku, bħar-reġjuni tat-Tramuntana mbiegħda b'densità ta' popolazzjoni baxxa ħafna, gżejjer, u reġjuni transfruntiera u reġjuni muntanjużi.

(2)

Il-Fond ta' Koeżjoni kien stabbilit biex jikkontribwixxi għall-objettiv ġenerali ta' tisħiħ tal-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali tal-Unjoni billi jipprovdi kontribuzzjonijiet finanzjarji fl-oqsma tal-ambjent u ta' netwerks trans-Ewropej fil-qasam tal-infrastruttura tat-trasport (TEN-T), kif stabbilit fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

(3)

Ir-Regolament (UE) 2021/1060 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5) jistabbilixxi regoli komuni applikabbli għall-FEŻR, il-Fond Soċjali Ewropew Plus (FSE+), il-Fond ta' Koeżjoni, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, il-Fond Ewropew għall-Affarijiet Marittimi, is-Sajd u l-Akkwakultura ("FEMSA"), il-Fond għall-Ażil , il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni (AMIF), il-Fond għas-Sigurtà Interna (FSI) u l-Istrument għall-Appoġġ Finanzjarju għall-Ġestjoni tal-Fruntieri u l-Politika dwar il-Viżi (BMVI), li joperaw taħt qafas komuni.

(4)

Sabiex jiġu ssimplifikati r-regoli li kienu applikabbli kemm għall-FEŻR kif ukoll għall-Fond ta' Koeżjoni matul il-perijodu ta' programmazzjoni 2014-2020, jenħtieġ li Regolament uniku jistabbilixxi r-regoli applikabbli li jkopru ż-żewġ fondi.

(5)

Fl-implimentazzjoni tal-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni, jenħtieġ li jiġu rispettati l-prinċipji orizzontali kif stabbiliti fl-Artikolu 3 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) u fl-Artikolu 10 TFUE, inkluż il-prinċipji tas-sussidjarjetà u tal-proporzjonalità kif stabbiliti fl-Artikolu 5 TUE, filwaqt li titqies il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. Jenħtieġ li l-Istati Membri jirrispettaw ukoll l-obbligi stabbiliti fil-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tat-Tfal, u fil-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Diżabbiltà (UNCRPD), kif ukoll il-prinċipji tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, ipproklamat mill-Parlament Ewropew, mill-Kunsill u mill-Kummissjoni fl-2017, u jiżguraw l-aċċessibbiltà f'konformità mal-Artikolu 9 tal-UNCRPD, u f'konformità mal-liġi tal-Unjoni li tarmonizza r-rekwiżiti tal-aċċessibbiltà għall-prodotti u s-servizzi. F'dak il-kuntest, il-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, f'sinerġija mal-FSE+, jenħtieġ li jiġu implimentati b'mod li jippromwovi t-tranżizzjoni minn kura istituzzjonali għal kura bbażata fil-familja u fil-komunità u jenħtieġ li jsegwu l-objettivi tagħhom bil-ħsieb li jikkontribwixxu għall-ħolqien ta' impjiegi ta' kwalità, il-qerda tal-faqar u l-promozzjoni tal-inklużjoni soċjali. Jenħtieġ li l-Istati Membri u l-Kummissjoni jimmiraw biex jeliminaw l-inugwaljanzi u jippromwovu l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u jintegraw il-perspettiva tal-ġeneru, kif ukoll jikkumbattu d-diskriminazzjoni msejsa fuq is-sess, ir-razza jew l-oriġini etnika, ir-reliġjon jew it-twemmin, id-diżabbiltà, l-età jew l-orjentazzjoni sesswali. Jenħtieġ li l-ebda wieħed mill-fondi ma jappoġġa azzjonijiet li jikkontribwixxu għal xi forma ta' segregazzjoni jew esklużjoni, u, meta jiffinanzjaw l-infrastruttura, jenħtieġ li t-tnejn li huma jiżguraw l-aċċessibbiltà għall-persuni b'diżabbiltà.

(6)

Jenħtieġ li l-objettivi tal-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jiġu segwiti fil-qafas tal-iżvilupp sostenibbli u tal-promozzjoni mill-Unjoni tal-għan li l-kwalità tal-ambjent tiġi ppreżervata, imħarsa u mtejba kif stabbilit fl-Artikolu 11 u l-Artikolu 191(1) TFUE, filwaqt li jitqies il-prinċipju ta' min iniġġes iħallas. Filwaqt li jirriflettu l-importanza tal-indirizzar tat-tibdil fil-klima b'konformità mal-impenji tal-Unjoni li timplimenta l-Ftehim ta' Pariġi tal-2015 dwar it-tibdil fil-klima wara l-21 Konferenza tal-Partijiet adottat taħt il-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil fil-Klima u li tikseb l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti ('Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-Nazzjonijiet Uniti'), iż-żewġ fondi ser jikkontribwixxu lejn l-integrazzjoni ta' azzjonijiet klimatiċi u lejn il-kisba ta' mira ġenerali fejn 30 % tan-nefqa tal-baġit tal-Unjoni jappoġġa l-objettivi relatati mal-klima. Għal dak il-għan, l-operazzjonijiet taħt il-FEŻR huma mistennija li jikkontribwixxu għal 30 % tal-pakkett finanzjarju ġenerali tal-FEŻR għall-objettivi tal-klima. L-operazzjonijiet taħt il-Fond ta' Koeżjoni huma mistennija li jikkontribwixxu għal 37 % tal-pakkett finanzjarju ġenerali tal-Fond ta' Koeżjoni għall-objettivi tal-klima. Barra minn hekk, l-azzjonijiet taħt dan ir-Regolament jenħtieġ li jikkontribwixxu għall-ambizzjoni li jiġi pprovdut 7,5 % tal-infiq annwali taħt il-Qafas Finanzjarju Pluriennali ('QFP') għall-objettivi tal-bijodiversità fis-sena 2024 u 10 % tal-infiq annwali taħt il-QFP għall-objettivi tal-bijodiversità fl-2026 u l-2027, filwaqt li jitqiesu d-duplikazzjonijiet eżistenti bejn l-għanijiet tal-klima u tal-bijodiversità.

Jenħtieġ li ż-żewġ fondi jappoġġaw attivitajiet li jirrispettaw l-istandards u l-prijoritajiet klimatiċi u ambjentali tal-Unjoni u li ma jagħmlu l-ebda ħsara sinifikanti għall-objettivi ambjentali fis-sens tal-Artikolu 17 tar-Regolament (UE) 2020/852 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (6) u li jiżguraw it-tranżizzjoni lejn ekonomija b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju fil-perkors biex tinkiseb in-newtralità klimatika sal-2050. Il-programmi tal-FEŻR u tal-Fond ta' Koeżjoni jenħtieġ li jqisu l-kontenut tal-pjanijiet nazzjonali integrati għall-enerġija u l-klima adottati fil-qafas tal-Governanza tal-Unjoni tal-Enerġija u l-Azzjoni Klimatika kif stabbilit mir-Regolament (UE) 2018/1999 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7).

(7)

Sabiex tiġi protetta l-integrità tas-suq intern, l-operazzjonijiet tal-FEŻR u tal-Fond ta' Koeżjoni li jibbenefikaw l-impriżi jridu jikkonformaw mar-regoli tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat kif stabbiliti fl-Artikoli 107 u 108 TFUE.

(8)

Il-prinċipju tas-sħubija huwa fattur ewlieni fl-implimentazzjoni tal-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, billi jibni fuq l-approċċ ta' governanza f'diversi livelli u jiżgura l-involviment tal-awtoritajiet reġjonali, lokali, urbani u awtoritajiet pubbliċi oħra, is-soċjetà ċivili, is-sħab ekonomiċi u soċjali u, fejn xieraq, l-organizzazzjonijiet tar-riċerka u l-universitajiet. L-implimentazzjoni taż-żewġ fondi jenħtieġ li tiżgura l-koordinazzjoni u l-komplementarjetà mal-FSE+, il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta, il-FEMSA u l-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (FAEŻR).

(9)

Huwa neċessarju li jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet dwar l-appoġġ tal-FEŻR taħt l-għan dwar l-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi u l-għan tal-kooperazzjoni territorjali Ewropea (Interreg).

(10)

Sabiex jiġu identifikati t-tipi ta' attivitajiet li jistgħu jiġu appoġġati mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, l-objettivi ta' politika speċifiċi għall-provvista ta' appoġġ miż-żewġ fondi jenħtieġ li jiġu stabbiliti biex jiġi żgurat li jikkontribwixxu għal wieħed jew aktar mill-objettivi ta' politika komuni msemmija fl-Artikolu 5(1) tar-Regolament 2021/1060.

(11)

Peress li l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) huma s-sinsla tal-ekonomija Ewropea, jenħtieġ li l-FEŻR ikompli jappoġġa l-iżvilupp tal-SMEs billi jsaħħaħ it-tkabbir sostenibbli u l-kompetittività tagħhom. Barra minn hekk, filwaqt li jitqies l-impatt potenzjalment qawwi tal-pandemija tal-COVID-19 jew kwalunkwe sitwazzjoni ta' kriżi potenzjali oħra li tirriżulta fil-futur li jkollha impatt fuq in-negozji u l-impjiegi, jenħtieġ li l-FEŻR jappoġġa l-irkupru minn tali sitwazzjonijiet ta’ kriżi billi jsostni l-ħolqien tal-impjiegi fl-SMEs, inkluż b'investimenti produttivi.

(12)

L-investimenti taħt il-FEŻR jenħtieġ li jikkontribwixxu għall-iżvilupp ta' network komprensiv ta' infrastruttura diġitali b'veloċità għolja, u għall-promozzjoni tal-mobbiltà multimodali sostenibbli u mingħajr tniġġis b'enfasi fuq it-trasport pubbliku, il-mobbiltà kondiviża, il-mixi u ċ-ċikliżmu, bħala parti mit-tranżizzjoni lejn ekonomija mingħajr emissjonijiet ta' karbonju.

(13)

Sabiex jinħatfu l-opportunitajiet mill-era diġitali, jenħtieġ li l-FEŻR jikkontribwixxi għall-iżvilupp ta' soċjetà diġitali inklużiva fejn iċ-ċittadini, l-organizzazzjonijiet ta' riċerka, in-negozji u l-amministrazzjonijiet pubbliċi jisfruttaw bis-sħiħ l-opportunitajiet li toffri d-diġitalizzazzjoni. Gvern elettroniku effettiv fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali jinvolvi l-iżvilupp ta' għodod kif ukoll rieżami tal-organizzazzjoni u tal-proċessi, sabiex is-servizzi pubbliċi jitwasslu b'mod aktar effettiv, faċli, rapidu u bi spiża aktar baxxa. B'mod partikolari, it-teknoloġiji diġitali u tat-telekomunikazzjoni jenħtieġ li jintużaw biex itejbu n-networks u s-servizzi tradizzjonali għall-benefiċċju tal-komunitajiet lokali permezz tal-iżvilupp ta' proġetti bħal bliet u rħula intelliġenti.

(14)

L-appoġġ mill-FEŻR taħt l-objettiv ta' politika 1 (PO 1) jenħtieġ li jkun ibbażat fuq it-tisħiħ tal-kapaċitajiet għal strateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti, li jistabbilixxu prijoritajiet fil-livell nazzjonali jew reġjonali, jew it-tnejn, biex ikabbru l-vantaġġ kompetittiv tagħhom billi jiżviluppaw u jqabblu l-punti b'saħħithom tar-riċerka u l-innovazzjoni mal-ħtiġijiet kummerċjali u l-ħiliet meħtieġa permezz ta' proċess ta' skoperta intraprenditorjali. Il-proċess jenħtieġ li jippermetti lill-atturi intraprenditorjali, inkluż l-industrija, l-organizzazzjonijiet tal-edukazzjoni u r-riċerka, l-amministrazzjonijiet pubbliċi u s-soċjetà ċivili, jidentifikaw l-aktar oqsma promettenti għall-iżvilupp ekonomiku sostenibbli abbażi ta’ strutturi u l-bażi tal-għarfien distintivi tar-reġjun. Peress li l-proċess ta' governanza tal-ispeċjalizzazzjoni intelliġenti huwa kruċjali għall-kwalità tal-istrateġija, jenħtieġ li l-FEŻR jipprovdi appoġġ għall-iżvilupp u t-tisħiħ tal-kapaċitajiet neċessarji għal proċess ta' skoperta intraprenditorjali effiċjenti u għat-tħejjija jew l-aġġornament ta' strateġiji ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti.

(15)

Sabiex tiġi promossa l-kisba tan-newtralità klimatika tal-Unjoni sal-2050, filwaqt li jitqiesu l-konsegwenzi soċjali u ekonomiċi li din tinvolvi, jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jikkontribwixxu għat-tnaqqis tal-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra u għall-indirizzar tal-faqar enerġetiku. F'dak il-kuntest, l-investimenti fl-effiċjenza enerġetika, inkluż skemi ta' ffrankar tal-enerġija, fl-enerġija rinnovabbli sostenibbli f'konformità mal-kriterji ta' sostenibbiltà stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2018/2001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8), f'sistemi intelliġenti tal-enerġija, kif ukoll l-investimenti mmirati biex jipprevjenu d-diżastri, jippromwovu l-bijodiversità u l-infrastruttura ekoloġika, inkluż il-preservazzjoni, il-valorizzazzjoni u l-enfasi fuq żoni naturali protetti, u miżuri oħra biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra, bħall-preservazzjoni u r-restawr ta' żoni naturali b'potenzjal għoli ta' assorbiment u qbid tal-karbonju, inkluż permezz tat-tixrib mill-ġdid tax-xagħri, il-qbid ta' gassijiet tal-landfill jew it-tnaqqis tal-emissjonijiet fi proċessi jew prodotti industrijali, ikunu partikolarment importanti. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġu appoġġati investimenti li jkollhom l-għan li jnaqqsu kull forma ta' tniġġis, bħat-tniġġis tal-arja, tal-ilma, tal-ħamrija, dak akustiku u tad-dawl.

(16)

Jeħtieġ li l-pjanijiet nazzjonali integrati għall-enerġija u l-klima, li jiddeskrivu fil-qosor il-politiki u l-miżuri u li jindirizzaw il-faqar enerġetiku u l-emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra, jiġu kkunsidrati waqt it-tħejjija ta' programmi kofinanzjati mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni. Bil-għan li jikkontribwixxi għall-kisba tal-objettivi nazzjonali biex jitnaqqas il-faqar enerġetiku stabbilit fil-pjanijiet nazzjonali integrati dwar l-enerġija u l-klima, il-FEŻR jenħtieġ li jappoġġa b'mod partikolari t-titjib fl-effiċjenza enerġetika fl-akkomodazzjoni u fil-bini f'konformità mad-Direttiva (UE) 2018/844 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (9) emendata biex jikkontribwixxi għall-kisba ta' stokk ta' bini dekarbonizzat sal-2050, u b'hekk jonqos il-konsum tal-enerġija u jkun hemm iffrankar għall-unitajiet domestiċi affettwati mill-faqar enerġetiku.

(17)

Sabiex tittejjeb il-konnettività tat-trasport, jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jippromwovu l-iżvilupp ta' network trans-Ewropew tat-trasport, kif imsemmi fir-Regolament (UE) Nru 1315/2013, permezz ta' investiment fl-infrastruttura għat-trasport bil-ferrovija, it-trasport fuq passaġġi fuq l-ilma interni, it-trasport bit-triq, it-trasport marittimu u t-trasport multimodali, inkluż miżuri għat-tnaqqis tal-istorbju. Jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jappoġġaw ukoll il-mobbiltà nazzjonali, reġjonali u lokali, dik transfruntiera u urbana. Meta jagħmlu dan, jenħtieġ li ż-żewġ fondi jagħtu attenzjoni għat-titjib tas-sikurezza b'mod partikolari ta' pontijiet u mini eżistenti.

(18)

F'dinja dejjem aktar interkonnessa u minħabba d-dinamiċi demografiċi u dawk ta' migrazzjoni, huwa ċar li l-politika tal-migrazzjoni tal-Unjoni tirrikjedi approċċ komuni li jserraħ fuq is-sinerġiji u l-komplementarjetajiet tal-istrumenti ta' finanzjament differenti. Għalhekk, jenħtieġ li l-FEŻR jagħti attenzjoni lill-isfidi demografiċi waqt it-tħejjija u l-implimentazzjoni tal-programmi. Sabiex jiġi żgurat appoġġ koerenti, b'saħħtu u konsistenti għall-isforzi ta' solidarjetà u l-kondiviżjoni tar-responsabbiltà bejn l-Istati Membri fil-ġestjoni tal-migrazzjoni, il-FEŻR jenħtieġ li jipprovdi appoġġ, fl-aktar livell territorjali xieraq, biex jiffaċilita l-integrazzjoni inklużiva u fit-tul taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi inkluż il-migranti għall-benefiċċju tal-iżvilupp soċjali u ekonomiku, billi jadotta approċċ immirat lejn il-protezzjoni tad-dinjità u d-drittijiet tagħhom.

(19)

Sabiex jiġu promossi l-innovazzjoni soċjali u l-aċċess inklużiv għal impjiegi ta' kwalità għolja, jenħtieġ li l-FEŻR jappoġġa entitajiet tal-"ekonomija soċjali" bħal kooperattivi, assoċjazzjonijiet mutwi, assoċjazzjonijiet mingħajr skop ta' qligħ u intrapriżi soċjali.

(20)

Sabiex tiġi promossa l-inklużjoni soċjali u jiġi miġġieled il-faqar, b'mod partikolari fost il-komunitajiet emarġinati, jeħtieġ li jittejjeb l-aċċess, inkluż permezz tal-infrastruttura, għas-servizzi soċjali, edukattivi, kulturali u rikreattivi, inkluż l-isport, filwaqt li jitqiesu l-ħtiġijiet speċifiċi tal-persuni b'diżabbiltà, it-tfal u l-anzjani.

(21)

Jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jippromwovu l-inklużjoni soċjoekonomika tal-komunitajiet emarġinati, b'attenzjoni partikolari għall-qafas ta’ politika strateġika Nazzjonali għall-inklużjoni tar-Rom kif imsemmi fl-Anness IV għar-Regolament (UE) 2021/1060 li jistabbilixxxi miżuri ta’ integrazzjoni, il-familji bi dħul baxx, inkluż il-familji f'riskju ta' faqar u ta' esklużjoni soċjali, u l-gruppi żvantaġġati, inkluż persuni bi bżonnijiet speċjali. B'mod partikolari, f’konformità mal-prinċipju 19 tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali, il-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jenħtieġ li jkunu jistgħu jappoġġaw l-għoti ta' akkomodazzjoni soċjali. Filwaqt li jitqiesu l-isfidi li jiffaċċjaw il-komunitajiet Rom emarġinati f'termini ta' aċċess għal servizzi bażiċi, jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jikkontribwixxu għat-titjib tal-kundizzjonijiet tal-għajxien u l-prospetti ta' żvilupp tagħhom.

(22)

Sabiex tissaħħaħ it-tħejjija għall-edukazzjoni u t-taħriġ mill-bogħod u online b'mod soċjalment inklużiv, il-FEŻR, fil-kompitu tiegħu li jtejjeb l-aċċess ugwali għal servizzi inklużivi u ta' kwalità fl-edukazzjoni, it-taħriġ u t-tagħlim tul il-ħajja, jenħtieġ li b'mod partikolari jikkontribwixxi għat-trawwim tar-reżiljenza għat-tagħlim mill-bogħod u online. L-isforzi biex tiġi żgurata l-kontinwità tal-edukazzjoni u t-taħriġ matul il-pandemija tal-COVID-19 żvelaw nuqqasijiet importanti fl-aċċess għat-tagħmir u l-konnettività meħtieġa fil-qasam tat-teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) minn studenti li ġejjin minn kuntest żvantaġġat u dawk f'reġjuni remoti. F'dak il-kuntest, jenħtieġ li l-FEŻR jappoġġa t-tqegħid għad-dispożizzjoni tat-tagħmir u l-konnettività neċessarji fil-qasam tal-ICT, biex b'hekk titrawwem ir-reżiljenza tas-sistemi tal-edukazzjoni u t-taħriġ għat-tagħlim mill-bogħod u online.

(23)

Sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tas-sistemi tas-saħħa pubblika li jipprevjenu emerġenzi tas-saħħa, jirrispondu malajr għalihom, u jirkupraw minnhom, jenħtieġ li l-FEŻR jikkontribwixxi wkoll għar-reżiljenza tas-sistemi tas-saħħa. Barra minn hekk, peress li l-pandemija mingħajr preċedent tal-COVID-19 żvelat l-importanza tad-disponibbiltà immedjata ta' provvisti kritiċi biex jingħata rispons effettiv għal sitwazzjoni ta' emerġenza, l-ambitu tal-appoġġ mill-FEŻR jenħtieġ li jitwessa' biex jippermetti x-xiri ta' provvisti meħtieġa għat-tisħiħ tar-reżiljenza għad-diżastri u r-reżiljenza tas-sistemi tas-saħħa inkluż il-kura primarja, u l-promozzjoni tat-tranżizzjoni minn kura istituzzjonali għal kura bbażata fil-familja u fil-komunità. Meta jinxtraw provvisti biex tissaħħaħ ir-reżiljenza tas-sistemi tas-saħħa, jenħtieġ li dawn ikunu konsistenti mal-istrateġija nazzjonali tas-saħħa u ma jmorrux lil hinn minnha u jiżguraw komplementarjetajiet mal-Programm l-UE għas-Saħħa stabbilit mir-Regolament (UE) 2021/522 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10), kif ukoll mal-kapaċitajiet tar-rescEU skont il-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili stabbilit mid-Deċiżjoni Nru 1313/2013/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(24)

Jenħtieġ li l-FEŻR jappoġġa u jippromwovi t-tranżizzjoni mill-kura istituzzjonali għall-kura bbażata fil-familja jew fil-komunità permezz ta' faċilitajiet ta' appoġġ li jfittxu li jipprevjenu s-segregazzjoni mill-komunità, jiffaċilitaw l-integrazzjoni tan-nies fis-soċjetà u jfittxu li jiżguraw kundizzjonijiet ta' għajxien indipendenti.

(25)

Jenħtieġ li jiġi previst objettiv speċifiku apposta li jappoġġja lill-ekonomiji reġjonali li jiddependu ħafna mis-setturi turistiċi u kulturali. Dan jippermetti l-isfruttament tal-potenzjal sħiħ tal-kultura u t-turiżmu sostenibbli għal irkupru ekonomiku, l-inklużjoni soċjali u l-innovazzjoni soċjali, mingħajr preġudizzju għall-possibbiltajiet li jingħata appoġġ mill-FEŻR lil dawk is-setturi taħt objettivi speċifiċi oħra.

(26)

Investimenti li jappoġġaw l-industriji kreattivi u kulturali, is-servizzi kulturali u siti ta' wirt kulturali jistgħu jiġu ffinanzjati taħt kwalunkwe objettiv ta' politika dment li dawn jikkontribwixxu għall-objettivi speċifiċi u li jaqgħu fl-ambitu tal-appoġġ mill-FEŻR.

(27)

Turiżmu sostenibbli jeħtieġ bilanċ bejn is-sostenibbiltà ekonomika, soċjali, kulturali u ambjentali. L-approċċ biex jiġi appoġġat it-turiżmu sostenibbli jenħtieġ li jkun f'konformità mal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ottubru 2007 intitolata "Aġenda għal turiżmu Ewropew sostenibbli u kompetittiv". B'mod partikolari, dan jenħtieġ li jqis il-benesseri tat-turisti, jirrispetta l-ambjent naturali u kulturali u jiżgura l-iżvilupp u l-kompetittività soċjoekonomiċi tad-destinazzjonijiet u n-negozji permezz ta' approċċ ta' politika integrat u olistiku.

(28)

Sabiex jiġu appoġġati l-isforzi tal-Istati Membri u r-reġjuni li qed jiffaċċaw sfidi ġodda u jiġu żgurati livell għoli ta' sigurtà għaċ-ċittadini tagħhom kif ukoll il-prevenzjoni tal-emarġinazzjoni u r-radikalizzazzjoni, filwaqt li jiddependu fuq is-sinerġiji u komplementarjetajiet ma' politiki oħra tal-Unjoni, l-investimenti taħt il-FEŻR jenħtieġ li jikkontribwixxu għas-sigurtà f'żoni fejn ikun hemm il-ħtieġa li jiġu żgurati spazji pubbliċi sikuri u siguri u infrastruttura kritika, bħalma huma t-trasport u l-enerġija, u b'hekk jikkontribwixxu għall-bini ta' soċjetajiet aktar inklużivi u aktar sikuri.

(29)

Jenħtieġ li l-FEŻR jipprovdi appoġġ taħt l-objettiv ta' politika 5 (PO 5) b’mod integrat għall-iżvilupp ekonomiku, soċjali u ambjentali fuq il-bażi ta’ strateġiji territorjali transsettorjali bl-użu ta’ għoddod ta’ żvilupp territorjali integrat sabiex jiġi żgurat l-iżvilupp armonjuż kemm taż-żoni urbani kif ukoll taż-żoni mhux urbani . Barra minn hekk, meta jiġu żviluppati żoni urbani, jenħtieġ li tingħata attenzjoni speċjali għall-appoġġ għaż-żoni urbani funzjonali minħabba l-importanza tagħhom li jwasslu għal kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet lokali u s-sħab bejn il-fruntieri amministrattivi kif ukoll li jsaħħu r-rabtiet bejn iż-żoni urbani u dawk rurali.

(30)

Jenħtieġ li l-FEŻR jappoġġa t-turiżmu sostenibbli b'mod integrat, b'mod partikolari permezz tat-tisħiħ tal-kooperazzjoni fit-territorji funzjonali. Sabiex tingħata spinta lill-impatt tat-turiżmu sostenibbli fuq l-ekonomija, jenħtieġ li l-intrapriżi u l-awtoritajiet pubbliċi jikkooperaw b'mod sistematiku biex iwasslu servizzi ta' kwalità b'mod aktar effiċjenti f'żoni li jkollhom potenzjal għoli għat-turiżmu, filwaqt li jieħdu ħsieb li joħolqu ambjent legali u amministrattiv stabbli li jwassal għal tkabbir sostenibbli ta' dawn iż-żoni. L-azzjonijiet appoġġati fil-qasam tat-turiżmu sostenibbli jistgħu jqisu l-aħjar prattiki f'dan il-qasam, bħall-approċċ ta' "distrett turistiku".

(31)

Minħabba l-għan ġenerali tal-Fond ta' Koeżjoni previst fit-TFUE, huwa neċessarju li jiġu stabbiliti u limitati l-objettivi ta' politika li għalihom il-Fond ta' Koeżjoni jenħtieġ li jipprovdi appoġġ.

(32)

Sabiex tittejjeb il-kapaċità amministrattiva kumplessiva tal-istituzzjonijiet u l-governanza fl-Istati Membri li jimplimentaw il-programmi taħt l-għan ta’ Investiment għall-impjiegi u t-tkabbir, huwa neċessarju li jiġu attivati miżuri ta' appoġġ għall-awtoritajiet tal-programmi u l-atturi settorjali jew territorjali responsabbli mit-twettiq ta' attivitajiet rilevanti għall-implimentazzjoni tal-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni taħt l-objettivi speċifiċi kollha segwiti b'kont meħud tal-prinċipji orizzontali msemmija fir-Regolament (UE) 2021/1060, inkluż l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU.

(33)

Sabiex titħeġġeġ u tingħata spinta lill-miżuri ta’ kooperazzjoni fil-programmi implimentati taħt l-għan tal-Investiment għat-tkabbir u l-impjiegi, huwa neċessarju li jittejbu l-miżuri ta' kooperazzjoni mas-sħab inkluż dawk fil-livell lokali u reġjonali fi Stat Membru partikolari jew bejn Stati Membri differenti fir-rigward ta' sostenn ipprovdut taħt l-objettivi speċifiċi kollha. Din il-kooperazzjoni msaħħa hija addizzjonali għall-kooperazzjoni taħt l-Interreg u jenħtieġ li b'mod partikolari tappoġġa l-kooperazzjoni fost sħubiji strutturati bil-ħsieb li jiġu implimentati strateġiji reġjonali kif imsemmi fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta Lulju 2017 intitolata ''It-tisħiħ tal-Innovazzjoni fir-Reġjuni tal-Ewropa: Strateġiji għal tkabbir reżiljenti, inklużiv u sostenibbli''. Is-sħab jistgħu għalhekk jiġu minn kwalunkwe reġjun fl-Unjoni, iżda jistgħu jinkludu wkoll reġjuni transfruntiera u reġjuni li huma kollha koperti minn Raggruppament Ewropew ta' Kooperazzjoni Territorjali skont ir-Regolament (KE) Nru 1082/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (12), strateġija makroreġjonali jew tal-baċini tal-baħar jew kombinazzjoni ta’ dawn iż-żewġ tipi ta’ strateġiji.

(34)

Jenħtieġ li l-FEŻR jgħin sabiex jitnaqqsu l-iżbilanċi reġjonali prinċipali fl-Unjoni u biex jitnaqqsu d-disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tar-reġjuni varji u r-ritard tar-reġjuni l-inqas favoriti, inkluż dawk li qed jaffaċċaw sfidi minħabba impenji ta' dekarbonizzazzjoni u permezz ta’ dan irawmu r-reżiljenza reġjonali. Għalhekk, jenħtieġ li l-appoġġ tal-FEŻR taħt l-għan tal-Investiment għall-impjiegi u t-tkabbir jiġi kkonċentrat fuq il-prijoritajiet ewlenin tal-Unjoni f'konformità mal-objettivi tal-politika stabbiliti fir-Regolament (UE) 2021/1060. Għalhekk, jenħtieġ li l-appoġġ mill-FEŻR jikkonċentra fuq l-objettivi ta' politika ta' 'Ewropa aktar kompetittiva u intelliġenti billi jippromwovi t-trasformazzjoni ekonomika, intelliġenti u innovattiva u l-konnettività tal-ICT reġjonali' u 'Ewropa ekoloġika, b'livell baxx ta' emissjonijiet tal-karbonju, fit-tranżizzjoni lejn ekonomija mingħajr ebda emissjoni tal-karbonju u reżiljenti billi tippromwovi t-tranżizzjoni lejn enerġija nadifa u ġusta, investiment ekoloġiku u blu, l-ekonomija ċirkolari, il-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima u l-adattament għalih, l-prevenzjoni u l-ġestjoni tar-riskju u mobbiltà urbana sostenibbli'. Ir-riżorsi ddedikati għall-mobbiltà urbana sostenibbli u l-investiment fil-broadband jistgħu jitqiesu parzjalment meta tiġi kkalkulata l-konformità mar-rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika. Jenħtieġ li l-Istati Membri jiddeċiedu fil-Ftehimiet ta' Sħubija tagħhom jekk jikkonformawx mar-rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika fil-livell tal--kategorija ta' reġjun jew fil-livell nazzjonali għall-perijodu kollu ta' programmazzjoni. Il-konċentrazzjoni tematika fuq livell nazzjonali jenħtieġ li tkun stabbilita minn tliet gruppi ta’ Stati Membri ffurmati skont id-dħul nazzjonali gross rispettiv u jenħtieġ li tippermetti flessibbiltà fil-livell tal-programmi individwali. Peress li l-appoġġ mill-Fond ta' Koeżjoni jista' jikkontribwixxi wkoll għall-konċentrazzjoni tematika, jenħtieġ li jiġu stabbiliti l-kondizzjonijiet għal tali kontribuzzjoni. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-metodoloġija biex tikklassifika lill-Istati Membri tiġi stabbilita bir-reqqa, b'kont meħud tas-sitwazzjoni speċifika tar-reġjuni ultraperiferiċi u għar-reġjuni skarsament popolati tat-tramuntana.

(35)

Sabiex jiġi kkonċentrat l-appoġġ fuq il-prijoritajiet ewlenin tal-Unjoni, huwa wkoll xieraq li rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika jenħtieġ li jiġu rispettati matul il-perijodu ta' programmazzjoni, inkluż fil-każ ta' trasferiment bejn il-prijoritajiet fi programm jew bejn il-programmi.

(36)

Sabiex il-FEŻR ikun jista' jipprovdi appoġġ taħt l-Interreg f'termini kemm ta' investimenti fl-infrastruttura u investimenti assoċjati relatati magħhom, kif ukoll attivitajiet ta' taħriġ u ta' integrazzjoni, huwa neċessarju li jiġi previst li l-FEŻR jenħtieġ li jkun jista' wkoll jipprovdi appoġġ għal attivitajiet taħt l-objettivi speċifiċi tal-FSE+, stabbilit bir-Regolament (UE) 2021/1057 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13) +.

(37)

Sabiex jiġi konċentrat l-użu ta' riżorsi limitati bl-aktar mod effiċjenti, l-appoġġ mill-FEŻR mogħti għal investimenti produttivi taħt objettiv rilevanti speċifiku jenħtieġ li jkun limitat għal intrapriżi mikro, żgħar u ta' daqs medju fis-sens tar-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2003/361/KE (14), ħlief għal investimenti speċifiċi stabbiliti f'dan ir-Regolament.

(38)

Fil-kuntest tal-appoġġ tal-FEŻR għal investimenti produttivi, huwa xieraq li jiġi ċċarat li investiment produttiv jenħtieġ li jinftiehem bħala investiment f'kapital fiss jew f'assi immaterjali tal-intrapriżi, bil-ħsieb tal-produzzjoni ta' oġġetti u servizzi u b'hekk jikkontribwixxi għall-formazzjoni grossa tal-kapital u għall-impjiegi. Jenħtieġ li jiġi previst ukoll li taħt ċerti kondizzjonijiet, il-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jistgħu jappoġġaw l-investimenti f'intrapriżi oħra li mhumiex SMEs. Barra minn hekk, abbażi tal-esperjenza tal-perijodi ta' programmazzjoni preċedenti, jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jappoġġaw ukoll l-investimenti f'intrapriżi oħra li mhumiex SMEs, inkluż b'mod partikolari s-servizzi ta' utilità pubblika, meta dawn jikkonċernaw investiment fl-infrastruttura li tiżgura l-aċċess għas-servizzi disponibbli għall-pubbliku fil-qasam tal-enerġija, l-ambjent u l-bijodiversità, it-trasport u l-konnettività diġitali.

(39)

Jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi t-tipi differenti ta' attivitajiet li l-ispejjeż tagħhom jenħtieġ li jkunu appoġġati permezz ta' investimenti mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, taħt l-objettivi rispettivi tagħhom kif stabbiliti mit-TFUE, inkluż il-finanzjament kollettiv. Jenħtieġ li l-Fond ta' Koeżjoni jkun jista' jappoġġa investimenti fit-TEN-T u fl-ambjent, inkluż investimenti relatati mal-iżvilupp sostenibbli u l-enerġija li jippreżentaw benefiċċji ambjentali. F'dak il-kuntest, jenħtieġ li l-Fond ta' Koeżjoni jkun jista' jappoġġa wkoll adattament enerġetiku u sismiku kkombinat. Fir-rigward tal-FEŻR, il-lista ta' attivitajiet jenħtieġ li tqis il-ħtiġijiet speċifiċi ta' żvilupp nazzjonali u reġjonali kif ukoll il-potenzjal endoġenu u tiġi ssimplifikata. Il-FEŻR jenħtieġ li tkun tista' tappoġġa investimenti fl-infrastruttura, inkluż għar-riċerka u l-innovazzjoni fl-infrastruttura tan-negozji għall-SMEs, l-akkomodazzjoni għall-komunitajiet emarġinati u l-gruppi żvantaġġati, il-familji bi dħul baxx u l-migranti, il-kultura u l-wirt, it-turiżmu sostenibbli u s-servizzi għall-intrapriżi, l-investimenti b'rabta mal-aċċess għal servizzi b'enfasi partikolari fuq komunitajiet żvantaġġati, emarġinati u segregati, investimenti produttivi fl-SMEs, f'tagħmir, f'software u f'assi intanġibbli, kif ukoll fir-rigward ta' informazzjoni, komunikazzjoni, studji, networking, kooperazzjoni, skambju ta' esperjenzi bejn sħab u attivitajiet li jinvolvu clusters. Sabiex tiġi appoġġata l-implimentazzjoni ta' programm, jenħtieġ li ż-żewġ fondi jkunu jistgħu wkoll jappoġġaw attivitajiet ta' assistenza teknika. Fl-aħħar nett, sabiex jipprovdi appoġġ għal firxa aktar wiesgħa ta' interventi għal programmi Interreg, jenħtieġ li l-ambitu jitwessa' biex jinkludi wkoll il-kondiviżjoni ta' firxa wiesgħa ta' faċilitajiet u riżorsi umani u l-ispejjeż marbuta ma' miżuri fl-ambitu tal-FSE+.

(40)

Proġetti ta' networks trans-Ewropej tat-trasport skont ir-Regolament (UE) Nru 1316/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (15) iridu jkomplu jiġu ffinanzjati mill-Fond ta' Koeżjoni kemm permezz ta' ġestjoni kondiviża kif ukoll tal-modalità ta' implimentazzjoni diretta taħt il-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa stabbilita b’Regolament (UE) 2021 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Faċilità Nikkollegaw l-Ewropa (Ir-“Regolament CEF għal 2021-2027”).

(41)

Fl-istess ħin, huwa importanti li jiġi ċċarat li dawk l-attivitajiet li jaqgħu barra l-ambitu tal-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, inkluż investimenti biex jinkiseb it-tnaqqis ta' emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra mill-attivitajiet elenkati fl-Anness I għad-Direttiva 2003/87/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (16), sabiex ikun evitat l-irduppjar tal-finanzjament disponibbli, li diġà jeżisti bħala parti minn dik id-Direttiva, u l-investimenti f’impriżi f'diffikultà kif definiti fir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 651/2014 (17) sakemm ma jkunux awtorizzati taħt l-għajnuna de minimis jew regoli dwar l-għajnuna mill-Istat temporanja stabbilita biex tindirizza ċirkostanzi eċċezzjonali. Il-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni jenħtieġ ukoll li ma jappoġġawx ċertu investiment fl-ajruporti, fil-faċilitajiet għar-rimi fl-landfill u fit-trattament tal-iskart residwu jew fil-fjuwils fossili. Għalhekk, jenħtieġ li l-FEŻR ikun jista' jappoġġa miżuri mmirati ta' mitigazzjoni ambjentali, ta' sigurtà u ta' sikurezza fl-ajruporti reġjonali sakemm l-objettiv primarju tal-investimenti jkun identifikat b'mod ċar f'termini ta' standards ambjentali, ta' sigurtà jew ta' sikurezza tal-Unjoni u jkun konformi mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat.

Għal investimenti li jżidu l-kapaċità tal-faċilitajiet għat-trattament tal-iskart residwu, jenħtieġ li l-iskart residwu jinftiehem bħala primarjament skart muniċipali li ma jinġabarx separatament u rifjuti mit-trattament tal-iskart. Il-modernizzazzjoni tan-networks tat-tisħin distrettwali tista' tiġi appoġġata bil-ħsieb li tittejjeb l-effiċjenza enerġetika ta' sistemi ta' tisħin distrettwali effiċjenti, kif definit fid-Direttiva 2012/27/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (18), skont l-objettivi stipulati fil-pjanijiet nazzjonali integrati dwar l-enerġija u l-klima. Bil-ħsieb li tiġi promossa l-enerġija rinnovabbli, jista' jingħata appoġġ għal bojlers tat-tisħin distrettwali fornuti minn kombinazzjoni ta' sorsi ta' enerġija bil-gass u rinnovabbli. F'każijiet bħal dawn, l-appoġġ miż-żewġ fondi jenħtieġ li jikkorrispondi proporzjonalment mas-sehem ta' input ta' enerġija rinnovabbli għal bojlers bħal dawn. Barra minn hekk, jenħtieġ li jiġi stabbilit b'mod espliċitu li l-pajjiżi u t-territorji extra-Ewropej elenkati fl-Anness II għat-TFUE mhumiex eliġibbli għal appoġġ la mill-FEŻR u lanqas mill-Fond ta' Koeżjoni.

(42)

Jenħtieġ li l-Istati Membri regolarment jibagħtu lill-Kummissjoni informazzjoni dwar il-progress li jsir bl-użu ta' indikaturi tal-output u tar-riżultati komuni stabbiliti fl-Anness I. Indikaturi tal-output u tar-riżultati komuni jistgħu jiġu kkomplementati, fejn rilevanti minn indikaturi ta' output u indikaturi tar-riżultati speċifiċi għall-programm. Jenħtieġ li l-informazzjoni pprovduta mill-Istati Membri tkun il-bażi li fuqha l-Kummissjoni jenħtieġ li tirrapporta dwar il-progress lejn il-kisba ta' objettivi speċifiċi matul il-perijodu kollu ta' programmazzjoni u għal dan il-għan jintuża sett ewlieni ta' indikaturi stabbiliti fl-Anness II.

(43)

Skont il-paragrafi 22 u 23 tal-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (19), jenħtieġ li l-FEŻR u l-Fond ta’ Koeżjoni jiġu evalwati fuq il-bażi ta' informazzjoni miġbura f’konformità mar-rekwiżiti speċifiċi ta' monitoraġġ, filwaqt li jiġi evitat piż amministrattiv, b'mod partikolari għall-Istati Membri, u r-regolamentazzjoni żejda. Dawk ir-rekwiżiti, fejn xieraq, jenħtieġ li jinkludu indikaturi li jistgħu jitkejlu bħala bażi għall-evalwazzjoni tal-effetti taż-żewġ fondi fuq il-post.

(44)

Fil-qafas tar-regoli rilevanti taħt il-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir kif iċċarat fil-Kodiċi ta' Kondotta, jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu jistgħu jagħmlu talba debitament ġustifikata għal aktar flessibbiltà għan-nefqa strutturali pubblika jew ekwivalenti appoġġata mill-amministrazzjoni pubblika permezz tal-kofinanzjament ta' investimenti attivati bħala parti mill-FEŻR u mill-Fond ta' Koeżjoni. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tevalwa tali talba skont il-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir u l-Kodiċi ta' Kondotta.

(45)

Jenħtieġ li l-FEŻR jindirizza l-problemi taż-żoni żvantaġġati, b'mod partikolari żoni rurali u żoni li jsofru minn żvantaġġi naturali jew demografiċi gravi u permanenti, inkluż it-tnaqqis demografiku, biex jaċċessaw servizzi bażiċi, inkluż servizzi diġitali, li jtejjeb l-attraenza għall-investiment, inkluż permezz ta' investimenti kummerċjali u l-konnettività ma' swieq kbar. B'hekk, jenħtieġ li l-FEŻR jagħti attenzjoni lill-isfidi speċifiċi tal-iżvilupp li jiltaqgħu magħhom ċerti reġjuni gżejjer, dawk tal-fruntiera jew muntanjużi. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-FEŻR jagħti attenzjoni partikolari lid-diffikultajiet speċifiċi taż-żoni ta' livell NUTS 3 u l-livell tal-unità amministrattiva lokali , kif imsemmi fir-Regolament (KE) Nru 1059/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (20) li huma skarsament popolati, f'konformità mal-kriterji stabbiliti fil-punt 161 tal-Linji Gwida dwar l-Għajnuna Reġjonali mill-Istat 2014-2020, partikolarment dawk li għandhom densità tal-popolazzjoni ta' anqas minn 12.5 abitant għal kull kilometru kwadru, jew żoni li sofrew minn tnaqqis medju annwali fil-popolazzjoni ta' mill-inqas 1 % tal-abitanti matul il-perijodu 2007-2017. Jenħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw l-iżvilupp ta' pjanijiet ta' azzjoni volontarji speċifiċi fil-livell lokali għal dawn iż-żoni biex jingħelbu dawn l-isfidi tal-popolazzjoni.

(46)

Sabiex jiġi massimizzat il-kontribut biex jiġu indirizzati b'mod aktar effettiv l-isfidi ekonomiċi, demografiċi, ambjentali u soċjali b'mod partikolari f'żoni bi żvantaġġi naturali u demografiċi, kif previst fl-Artikolu 174 TFUE, l-azzjonijiet fil-qasam tal-iżvilupp territorjali jenħtieġ li jkunu bbażati fuq strateġiji territorjali integrati inkluż f'żoni urbani u rurali u b'attenzjoni għar-rabtiet urbani-rurali. Għalhekk, jenħtieġ li l-appoġġ tal-FEŻR jingħata permezz tal-forom stabbiliti fl-Artikolu 28 tar-Regolament (UE) 2021/1060 li jiżgura l-involviment xieraq tal-awtoritajiet lokali, reġjonali u urbani, tas-sħab ekonomiċi u soċjali u tar-rappreżentanti tas-soċjetà ċivili u tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi. L-istrateġiji territorjali jenħtieġ li jkunu jistgħu jibbenefikaw ukoll minn approċċ plurifond u integrat li jinvolvi l-FEŻR, l-FSE+, il-FEMSA u l-FAEŻR.

(47)

Sabiex jittejbu r-reżiljenza tal-komunitajiet fiż-żoni rurali u l-kundizzjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali tagħhom, jenħtieġ li jintuża l-appoġġ mill-FEŻR biex jiġu żviluppati proġetti bħall-irħula intelliġenti, kif imsemmi fir-riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tat-3 ta' Ottubru 2018 dwar l-indirizzar tal-ħtiġijiet speċifiċi taż-żoni rurali, muntanjużi u remoti, b'mod partikolari billi jiġu żviluppati opportunitajiet ġodda, bħal servizzi deċentralizzati u soluzzjonijiet tal-enerġija, teknoloġiji diġitali u innovazzjonijiet.

(48)

Fil-qafas tal-iżvilupp urban sostenibbli, huwa kkunsidrat neċessarju li jiġi appoġġat l-iżvilupp territorjali integrat sabiex jiġu indirizzati l-isfidi ekonomiċi, ambjentali, klimatiċi, demografiċi u soċjali li jaffettwaw iż-żoni urbani, inkluż iż-żoni urbani funzjonali, filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu promossi rabtiet bejn iż-żoni urbani u dawk rurali. L-appoġġ immirat lejn iż-żoni urbani jista' jieħu l-forma ta' programm separat jew prijorità separata u jenħtieġ li jkun jista’ jibbenefika minn approċċ plurifond. Il-prinċipji għall-għażla taż-żoni urbani li għalihom iridu jiġu implimentati azzjonijiet integrati għal żvilupp urban sostenibbli, u l-ammonti indikattivi għal dawk l-azzjonijiet, jenħtieġ li jkunu stabbiliti fil-programmi taħt l-għan għall-Investiment għall-impiegi u t-tkabbir b'mira minima ta' 8 % tar-riżorsi tal-FEŻR allokati fil-livell nazzjonali għal dan il-għan. Jenħtieġ li jiġi stabbilit ukoll li dan il-perċentwal jenħtieġ li jiġi rispettat matul il-perijodu ta' programmazzjoni f'każ ta' trasferiment bejn il-prijoritajiet fi programm jew bejn il-programmi, inkluż fir-reviżjoni ta' nofs it-terminu.

(49)

Sabiex jiġu identifikati jew jingħataw soluzzjonijiet li jindirizzaw kwistjonijiet relatati mal-iżvilupp urban sostenibbli fil-livell tal-Unjoni, jenħtieġ li l-Azzjonijiet Innovattivi Urbani fil-qasam tal-iżvilupp urban sostenibbli jiġu sostitwiti bl-Inizjattiva Urbana Ewropea, li tiġi implimentata taħt ġestjoni diretta jew indiretta. Jenħtieġ li dik l-inizjattiva tkopri ż-żoni urbani kollha, inkluż iż-żoni urbani funzjonali u tappoġġa l-Aġenda Urbana għall-Unjoni Ewropea. Sabiex tiġi stimulata l-parteċipazzjoni tal-awtoritajiet lokali fis-sħubijiet tematiċi taħt l-Aġenda Urbana, jenħtieġ li l-FEŻR jipprovdi appoġġ għall-ispejjeż organizzattivi relatati ma' din il-parteċipazzjoni. L-inizjattiva tista' tinkludi kooperazzjoni intergovernattiva dwar kwistjonijiet urbani, b'mod partikolari kooperazzjoni mmirata lejn it-tisħiħ tal-kapaċitajiet fil-livell lokali biex jinkisbu l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli tan-NU. L-Istati Membri u l-awtoritajiet reġjonali u lokali jenħtieġ li jiġu involuti b'mod attiv fil-ġestjoni u l-implimentazzjoni tal-Inizjattiva Urbana Ewropea. L-azzjonijiet miftiehma fi ħdan dan il-mudell ta' ġestjoni jistgħu jinkludu skambju għal rappreżentanti reġjonali u lokali. L-azzjonijiet meħuda fi ħdan l-Inizjattiva Urbana Ewropea jenħtieġ li jippromwovu rabtiet bejn iż-żoni urbani u dawk rurali fi ħdan iż-żoni urbani funzjonali. Il-kooperazzjoni man-Network Ewropew għall-Iżvilupp Rurali hija ta' importanza partikolari f'dan ir-rigward.

(50)

Il-kummerċjalizzazzjoni u l-espansjoni ta' proġetti ta' innovazzjoni interreġjonali jenħtieġ li jiġu promossi fit-territorju kollu tal-Unjoni permezz tal-investimenti interreġjonali ġodda fl-innovazzjoni li jiġu mmaniġġati mill-Kummissjoni. Jekk jiġu appoġġati proġetti ta' innovazzjoni f'oqsma ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti, inkluż proġetti pilota u miżuri għat-tisħiħ tal-kapaċitajiet, dawn, b'mod partikolari, ser ikunu ta' benefiċċju għar-reġjuni inqas żviluppati, u b'hekk jagħtu spinta lill-ekosistemi tal-innovazzjoni tagħhom u l-kapaċità tagħhom li jintegraw f'katini ta' valur akbar tal-Unjoni. Dawn jenħtieġ li jikkontribwixxu wkoll għall-implimentazzjoni tal-komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Lulju 2017 intitolata "Insaħħu l-Innovazzjoni fir-Reġjuni tal-Ewropa: Strateġiji għal tkabbir reżiljenti, inklużiv u sostenibbli", b'mod partikolari biex jiġu appoġġati pjattaformi ta' speċjalizzazzjoni intelliġenti tematiċi dwar l-oqsma kritiċi.

(51)

Jenħtieġ li tingħata attenzjoni speċifika lir-reġjuni l-aktar imbiegħda, jiġifieri permezz tal-adozzjoni ta' miżuri taħt l-Artikolu 349 TFUE li jipprevedu allokazzjoni addizzjonali għar-reġjuni l-aktar imbiegħda biex tpatti għall-ispejjeż addizzjonali mġarrba f'dawn ir-reġjuni bħala riżultat ta' restrizzjoni permanenti waħda jew aktar minn dawk imsemmija fl-Artikolu 349 TFUE, jiġifieri d-distanza, l-insularità, iċ-ċokon, it-topografija u l-klima diffiċli, id-dipendenza ekonomika fuq ftit prodotti, il-permanenza u l-kombinazzjoni tagħhom li tillimita b'mod sever l-iżvilupp tagħhom. Jenħtieġ li dik l-allokazzjoni tkun tista' tkopri investimenti, spejjeż operattivi u obbligi ta' servizz pubbliku bil-għan li tibbilanċja l-ispejjeż addizzjonali kkawżati minn restrizzjonijiet bħal dawn. Jenħtieġ li l-għajnuna operattiva tkun tista' tkopri n-nefqa fuq is-servizzi ta' ġarr ta' merkanzija u l-għajnuna sabiex jinbdew servizzi tat-trasport kif ukoll in-nefqa fuq l-operazzjonijiet marbutin ma' restrizzjonijiet ta' ħażna, tad-daqs eċċessiv u l-manutenzjoni ta' għodod tal-produzzjoni, u man-nuqqas ta' kapital uman fis-suq lokali. Jenħtieġ li dik l-allokazzjoni ma tkunx soġġetta għal rekwiżiti ta' konċentrazzjoni tematika. Sabiex tiġi protetta l-integrità tas-suq intern, u kif huwa l-każ għall-operazzjonijiet kollha kofinanzjati mill-FEŻR u l-Fond ta' Koeżjoni, kwalunkwe appoġġ tal-FEŻR għall-finanzjament tal-għajnuna operattiva u ta' investiment fir-reġjuni l-aktar imbiegħda jenħtieġ li jikkonforma mar-regoli dwar l-għajnuna mill-Istat kif stabbiliti fl-Artikoli 107 u 108 TFUE.

(52)

Sabiex ikun jista' jingħata rispons rapidu għal ċirkostanzi eċċezzjonali u mhux tas-soltu kif imsemmi fil-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir li jistgħu jirriżultaw matul il-perijodu ta' programmazzjoni, jenħtieġ li l-Kummissjoni tingħata setgħat ta' implimentazzjoni biex tadotta miżuri temporanji biex tiffaċilita l-użu tal-appoġġ mill-FEŻR b'reazzjoni għal dawn iċ-ċirkostanzi. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tadotta l-miżuri li huma l-aktar xierqa fid-dawl taċ-ċirkostanzi eċċezzjonali jew mhux tas-soltu li Stat Membru jkun qed jiffaċċa filwaqt li tippreserva l-objettivi tal-fond. Barra minn hekk, jenħtieġ li d-deċiżjonijiet ta' implimentazzjoni fir-rigward ta’ miżura temporanja għall-użu tal-FEŻR b'reazzjoni għaċ-ċirkostanzi eċċezzjonali jew mhux tas-soltu jiġu adottati mingħajr proċeduri ta' kumitat minħabba li l-kamp ta' applikazzjoni huwa ddeterminat mill-Patt ta' Stabbiltà u Tkabbir u jkun limitat għall-miżura stabbilita f'dan ir-Regolament. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tissorvelja wkoll l-implimentazzjoni u tivvaluta l-adegwatezza tal-miżuri.

(53)

Sabiex jiġu emendati ċerti elementi mhux essenzjali ta' dan ir-Regolament, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti skont l-Artikolu 290 TFUE sabiex ikunu jistgħu jsiru aġġustamenti, fejn iġġustifikat, fl-Anness II li jistabbilixxi lista ta' indikaturi użati bħala bażi biex tipprovdi informazzjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar il-prestazzjoni tal-programmi. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni twettaq konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta' tħejjija, ukoll fil-livell ta' esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet jiġu mwettqa f'konformità mal-prinċipji stipulati fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta' April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet. B'mod partikolari, biex tiġi żgurata l-parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija tal-atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jitrattaw it-tħejjija tal-atti delegati.

(54)

Minħabba li l-għan ta' dan ir-Regolament, jiġifieri li tissaħħaħ il-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali billi jiġu rimedjati l-iżbilanċi reġjonali prinċipali fl-Unjoni, ma jistax jinkiseb b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda jista’ pjuttost, minħabba d-daqs ta' disparitajiet bejn il-livelli ta' żvilupp tad-diversi reġjuni u r-ritard tar-reġjuni l-inqas favoriti u l-limitazzjoni fuq ir-riżorsi finanzjarji tal-Istati Membri u r-reġjuni, jinkiseb aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista' tadotta miżuri, f'konformità mal-prinċipju ta' sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea. F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità kif stabbilit f'dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ sabiex jinkiseb dak l-għan.

(55)

Fid-dawl tal-adozzjoni ta' dan ir-Regolament wara l-bidu tal-perijodu ta' programmazzjoni, u filwaqt li titqies il-ħtieġa li jiġu implimentati kemm il-FEŻR kif ukoll il-Fond ta' Koeżjoni b'mod koordinat u armonizzat, u sabiex ikun jista' jiġi implimentat fil-pront, jenħtieġ li jidħol fis-seħħ fil-jum wara dak tal-pubblikazzjoni tiegħu f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea,

KAPITOLU I

Artikolu 1

Artikolu 2

Artikolu 3

Artikolu 4

Artikolu 5

Artikolu 6

Artikolu 7

Artikolu 8

KAPITOLU II

Artikolu 9

Artikolu 10

Artikolu 11

Artikolu 12

Artikolu 13

Artikolu 14

KAPITOLU III

Artikolu 15

Artikolu 16

Artikolu 17

Artikolu 18

ANNESS I

ANNESS II