(1)

Il-promozzjoni tal-iżvilupp armonjuż, sostenibbli u inklużiv tas-suq intern bħala żona fejn l-oġġetti, il-persuni, is-servizzi u l-kapital jistgħu jiċċirkolaw b’mod liberu u sikur hija waħda mill-prijoritajiet tal-Unjoni.

(2)

L-introduzzjoni mill-ġdid ta’ rikavati illeċiti fl-ekonomija u d-devjazzjoni tal-flus għall-finanzjament ta’ attivitajiet illeċiti joħolqu distorsjonijiet u żvantaġġi kompetittivi inġusti għaċ-ċittadini u l-kumpaniji li josservaw il-liġi, u huma għalhekk theddida għall-funzjonament tas-suq intern. Barra minn hekk, dawk il-prattiki jħeġġu attivitajiet kriminali u terroristiċi li jipperikolaw is-sigurtà taċ-ċittadini tal-Unjoni. Għaldaqstant, l-Unjoni ħadet azzjoni biex tipproteġi lilha nnifisha.

(3)

Wieħed mill-pilastri ewlenin tal-azzjoni meħuda mill-Unjoni kienet id-Direttiva 91/308/KEE (3), li stabbilixxiet sensiela ta’ miżuri u obbligi fuq istituzzjonijiet finanzjarji, persuni ġuridiċi u ċerti professjonijiet fir-rigward, fost l-oħrajn, tat-trasparenza u ż-żamma ta’ rekords, kif ukoll ta’ dispożizzjonijiet dwar l-għarfien dwar il-klijent, u li stabbilixxiet l-obbligu li jirrapportaw tranżazzjonijiet suspettużi lill-Unitajiet tal-Intelligence Finanzjarja (FIUs, Financial Intelligence Units) nazzjonali. L-FIUs ġew stabbiliti bħala ċentri għall-valutazzjoni ta’ tali tranżazzjonijiet, jinteraġixxu mal-kontropartijiet tagħhom f’pajjiżi oħra u, fejn meħtieġ, jikkuntattjaw lill-awtoritajiet ġudizzjarji. Minn dak iż-żmien, id-Direttiva 91/308/KEE ġiet emendata u sostitwita minn miżuri suċċessivi. Bħalissa, id-dispożizzjonijiet għall-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus huma stabbiliti fid-Direttiva (UE) 2015/849 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (4).

(4)

Fid-dawl tar-riskju li l-applikazzjoni tad-Direttiva 91/308/KEE twassal għal żieda fil-movimenti tal-flus kontanti għal finijiet illeċiti, li jistgħu joħolqu theddida għas-sistema finanzjarja u għas-suq intern, dik id-Direttiva ġiet ikkumplimentata bir-Regolament (KE) Nru 1889/2005 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (5). Dak ir-Regolament għandu l-għan li jipprevjeni u jidentifika l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu billi jistabbilixxi sistema ta’ kontrolli applikabbli għall-persuni fiżiċi deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni filwaqt li jġorru ammonti ta’ flus kontanti jew strumenti negozjabbli għall-portatur ta’ EUR 10 000 jew aktar, jew l-ekwivalenti tiegħu f’muniti oħra. Jenħtieġ li t-terminu “deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni” jiġi definit b’referenza għat-territorju tal-Unjoni kif definit fl-Artikolu 355 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), sabiex jiġi żgurat li dan ir-Regolament ikollu l-aktar kamp ta’ applikazzjoni wiesa’ possibbli u li l-ebda żona ma tiġi eżentata mill-applikazzjoni tiegħu u tippreżenta opportunitajiet sabiex jiġu evitati l-kontrolli applikabbli.

(5)

Ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005 implimenta fil-Komunità l-istandards internazzjonali dwar il-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu żviluppati mit-Task Force ta’ Azzjoni Finanzjarja (FATF).

(6)

Il-FATF, stabbilit fis-summit tal-G7 li sar f’Pariġi fl-1989, huwa korp intergovernattiv li jistabbilixxi standards u jippromwovi l-implimentazzjoni effettiva ta’ miżuri legali, regolatorji u operazzjonali għall-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus, il-finanzjament tat-terroriżmu u perikli oħra relatati mal-integrità tas-sistema finanzjarja internazzjonali. Diversi Stati Membri huma membri tal-FATF jew huma rrappreżentati fl-FATF permezz ta’ korpi reġjonali. L-Unjoni hija rrappreżentata fl-FATF mill-Kummissjoni u impenjat ruħha li timplimenta b’mod effettiv ir-rakkomandazzjonijiet tal-FATF. Ir-Rakkomandazzjoni 32 tal-FATF dwar il-kurriera li jwasslu l-flus kontanti tispeċifika li jenħtieġ li jkunu stabbiliti miżuri fis-seħħ rigward il-kontrolli adegwati fuq movimenti transfruntiera ta’ flus kontanti.

(7)

Id-Direttiva (UE) 2015/849 tidentifika u tiddeskrivi għadd ta’ attivitajiet kriminali li r-rikavat tagħhom jista’ jkun suġġett għall-ħasil tal-flus jew jista’ jintuża għall-finanzjament tat-terroriżmu. Ħafna drabi t-trasport tar-rikavat ta’ dawk l-attivitajiet kriminali jaqsam il-fruntieri esterni tal-Unjoni biex jinħasel jew jintuża għall-finanzjament tat-terroriżmu. Jenħtieġ li dan ir-Regolament iqis dak il-fatt u jistabbilixxi sistema ta’ regoli li, minbarra li jikkontribwixxu għall-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus, u speċjalment reati presupposti bħal reati fiskali kif definiti fil-liġi nazzjonali, u l-finanzjament tat-terroriżmu bħala tali, jiffaċilitaw il-prevenzjoni, l-identifikazzjoni u l-investigazzjoni tal-attivitajiet kriminali definiti fid-Direttiva (UE) 2015/849.

(8)

Saru avvanzi fir-rigward tal-għarfien dwar il-mekkaniżmi li jintużaw għat-trasferiment ta’ valur akkwistat illeċitament li jaqsam il-fruntieri. Bħala riżultat, ġew aġġornati r-rakkomandazzjonijiet tal-FATF, ġie introdott mid-Direttiva (UE) 2015/849 tibdil fil-qafas legali tal-Unjoni u ġew żviluppati l-aħjar prattiki ġodda. Fid-dawl ta’ dawk l-iżviluppi u abbażi tal-evalwazzjoni tal-leġiżlazzjoni eżistenti tal-Unjoni, jenħtieġ li jiġi emendat ir-Regolament (KE) Nru 1889/2005. Madankollu, minħabba n-natura estensiva tal-emendi meħtieġa, jenħtieġ li r-Regolament (KE) Nru 1889/2005 jitħassar u jiġi sostitwit b’Regolament ġdid.

(9)

Dan ir-Regolament ma jaffettwax il-kapaċità tal-Istati Membri li jipprevedu, taħt il-liġi nazzjonali tagħhom, kontrolli nazzjonali addizzjonali fuq movimenti tal-flus kontanti fl-Unjoni, sakemm dawk il-kontrolli jkunu jikkonformaw mal-Artikoli 63 u 65 tat-TFUE.

(10)

Ġabra ta’ regoli fil-livell tal-Unjoni li jippermettu kontrolli komparabbli fuq flus kontanti fl-Unjoni tkun tiffaċilita ħafna l-isforzi għall-prevenzjoni tal-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu.

(11)

Dan ir-Regolament ma jikkonċernax il-miżuri li jieħdu l-Unjoni jew l-Istati Membri taħt l-Artikolu 66 tat-TFUE li jillimitaw il-movimenti tal-kapital li jikkawżaw, jew jheddu li jikkawżaw, diffikultajiet serji għat-tħaddim tal-unjoni ekonomika u monetarja jew taħt l-Artikoli 143 u 144 tat-TFUE bħala riżultat ta’ kriżi li tinqala’ f’daqqa fil-bilanċ tal-pagamenti.

(12)

Fid-dawl tal-preżenza tagħhom fil-fruntieri esterni tal-Unjoni, l-għarfien espert tagħhom fit-twettiq ta’ kontrolli fuq il-passiġġieri u l-merkanzija li jaqsmu l-fruntieri esterni u l-esperjenza tagħhom miksuba fl-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 1889/2005, jenħtieġ li l-awtoritajiet doganali jkomplu jaġixxu bħala l-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament. Fl-istess ħin, l-Istati Membri għandhom jibqgħu jkunu jistgħu jagħżlu awtoritajiet nazzjonali oħra preżenti fil-fruntieri esterni biex jaġixxu bħala awtoritajiet kompetenti. Jenħtieġ li l-Istati Membri jibqgħu jipprovdu taħriġ adegwat għall-persunal tal-awtoritajiet doganali u l-awtoritajiet nazzjonali l-oħra għat-twettiq ta’ dawk il-kontrolli, inklużi dawk kontra l-ħasil tal-flus ibbażat fuq il-flus kontanti.

(13)

Wieħed mill-kunċetti ewlenin użati f’dan ir-Regolament huwa dak tal-“flus kontanti”, li jenħtieġ li jiġi ddefinit li jinkludi erba’ kategoriji: muniti, strumenti negozjabbli għall-portatur, komoditajiet li jintużaw bħala ħażniet likwidi ħafna ta’ valur u ċerti tipi ta’ kards bi ħlas antiċipat. Minħabba l-karatteristiċi tagħhom, ċerti strumenti negozjabbli għall-portatur, komoditajiet li jintużaw bħala ħażniet likwidi ħafna ta’ valur u kards bi ħlas antiċipat li ma jkunux marbutin ma’ kont bankarju u li jistgħu jaħżnu ammont ta’ flus li diffiċli jiġi identifikat x’aktarx li jintużaw flok munita bħala mezz anonimu ta’ trasferiment ta’ valur minn naħa għal oħra tal-fruntieri esterni b’mod li ma jistax jiġi ntraċċat mill-awtoritajiet pubbliċi bis-sistema klassika ta’ sorveljanza. Għalhekk jenħtieġ li dan ir-Regolament jistabbilixxi l-komponenti essenzjali tad-definizzjoni ta’ “flus kontanti”, filwaqt li fl-istess ħin jippermetti lill-Kummissjoni temenda l-komponenti mhux essenzjali ta’ dan ir-Regolament bħala reazzjoni għall-attentati minn persuni kriminali u minn dawk assoċjati magħhom biex jevitaw miżura li tikkontrolla tip wieħed biss ta’ ħażna likwida ħafna ta’ valur billi jġibu tip ieħor min-naħa għal oħra tal-fruntieri esterni. Jekk tiġi identifikata evidenza ta’ tali mġiba fuq skala konsiderevoli, huwa essenzjali li jittieħdu miżuri malajr biex is-sitwazzjoni tiġi rimedjata. Minkejja l-livell għoli ta’ riskju li jippreżentaw il-muniti virtwali, kif evidenzjat fir-rapport tal-Kummissjoni tas-26 ta’ Ġunju 2017 dwar il-valutazzjoni tar-riskji tal-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu li jaffettwaw is-suq intern u li huma relatati ma’ attivitajiet transfruntiera, l-awtoritajiet doganali ma għandhomx il-kompetenza biex jimmonitorjawhom.

(14)

L-istrumenti negozjabbli għall-portatur jippermettu li d-detentur fiżiku tagħhom jitlob pagament ta’ ammont finanzjarju mingħajr ma jkun irreġistrat jew imsemmi b’ismu. Dawn jistgħu faċilment jintużaw biex jiġu ttrasferiti ammonti ta’ valur kbar u għandhom ħafna similaritajiet mal-muniti f’termini ta’ likwidità, anonimità u riskji ta’ abbuż.

(15)

Il-komoditajiet li jintużaw bħala ħażniet likwidi ħafna ta’ valur jirrappreżentaw proporzjon kbir bejn il-valur u l-volum tagħhom, li għalihom jeżisti suq kummerċjali internazzjonali li jista’ jiġi aċċessat faċilment, li jippermettilhom jiġu kkonveriti f’munita filwaqt li jġarrbu biss spejjeż tat-tranżazzjoni żgħar. Tali komoditajiet, fil-parti l-kbira tagħhom, jiġu ppreżentati b’mod standardizzat li jippermetti verifika rapida tal-valur tagħhom.

(16)

Il-kards bi ħlas antiċipat huma kards mhux nominattivi li jaħżnu jew jagħtu aċċess għal valur monetarju jew fondi li jistgħu jintużaw fi tranżazzjonijiet ta’ ħlas, fl-akkwist ta’ oġġetti jew servizzi jew għat-tifdija ta’ muniti. Ma għandhomx rabta ma’ kont bankarju. Il-kards bi ħlas antiċipat jinkludu l-kards anonimi bi ħlas antiċipat imsemmija fid-Direttiva (UE) 2015/849. Dawn jintużaw ħafna għal diversi skopijiet leġittimi u xi wħud minn dawk l-istrumenti jippreżentaw ukoll interess soċjali ċar. Tali kards bi ħlas antiċipat huma faċilment trasferibbli u jistgħu jintużaw faċilment biex jinġarru valuri kbar minn naħa għal oħra tal-fruntieri esterni. Għaldaqstant jenħtieġ li l-kards bi ħlas antiċipat jiġu inklużi fid-definizzjoni ta’ flus kontanti, b’mod partikolari jekk dawn jistgħu jinxtraw mingħajr proċeduri ta’ diliġenza dovuta tal-klijent. Dan ikun jippermetti li l-kontrolli jiġu estiżi għal ċerti tipi ta’ kards bi ħlas antiċipat, b’kont meħud tat-teknoloġija disponibbli, jekk ikun ġustifikat mill-evidenza, sakemm tali kontrolli jiġu estiżi b’kont meħud tal-proporzjonalità u l-infurzabbiltà fil-prattika.

(17)

Għall-prevenzjoni tal-ħasil ta’ flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, jenħtieġ li jiġi impost l-obbligu tad-dikjarazzjoni ta’ flus kontanti fuq il-persuni fiżiċi deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni. Biex ma jiġix limitat il-moviment liberu mingħajr raġuni valida jew biex ċittadini u awtoritajiet ma jitgħabbewx iżżejjed b’formalitajiet amministrattivi, jenħtieġ li l-obbligu ta’ dikjarazzjoni jiġi suġġett għal-livell limitu ta’ EUR 10 000. Dan jenħtieġ li japplika għal portaturi li jġorru tali ammonti fuqhom stess, fil-bagalji tagħhom jew fil-mezzi ta’ trasport li fihom jaqsmu l-fruntieri esterni. Jenħtieġ li huma jkunu obbligati jqiegħdu l-flus kontanti għad-dispożizzjoni tal-awtoritajiet kompetenti għal finijiet ta’ kontroll u, jekk ikun hemm bżonn, jippreżentawhom lil dawk l-awtoritajiet kompetenti. Jenħtieġ li d-definizzjoni ta’ “portatur” tinftiehem li teskludi dawk il-portaturi li jwettqu t-trasport professjonali ta’ beni jew ta’ persuni.

(18)

Fir-rigward ta’ movimenti ta’ flus kontanti li ma jkunux akkumpanjati, pereżempju flus kontanti deħlin fl-Unjoni jew ħerġin mill-Unjoni f’pakketti postali, konsenji bil-kurrier, bagalji mhux akkumpanjati jew merkanzija fil-kontejners, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkollhom is-setgħa li jitolbu lill-ispeditur jew lir-riċevitur, jew lir-rappreżentant tagħhom, biex jagħmlu dikjarazzjoni ta’ divulgazzjoni, sistematikament jew każ b’każ, skont il-proċeduri nazzjonali. Jenħtieġ li tali divulgazzjoni tkopri għadd ta’ elementi, li ma jkunux koperti mid-dokumentazzjoni tas-soltu ppreżentata lid-dwana, bħal dokumenti tal-konsenja u dikjarazzjonijiet doganali. Tali elementi huma l-oriġini, id-destinazzjoni, il-provenjenza ekonomika u l-użu intenzjonat tal-flus kontanti. L-obbligu ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti li ma jkunux akkumpanjati jenħtieġ li jkun suġġett għal livell limitu identiku għal dak tal-flus kontanti li jinġarru minn portaturi.

(19)

Jenħtieġ li jiġu rreġistrati, sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament, għadd ta’ elementi tad-data standardizzati rigward il-moviment tal-flus kontanti, bħad-dettalji personali tad-dikjarant, tas-sid jew tar-riċevitur, il-provenjenza ekonomika u l-użu intenzjonat tal-flus kontanti. B’mod partikolari, hemm bżonn li d-dikjarant, is-sid jew ir-riċevitur jipprovdu d-dettalji personali tagħhom kif jinsabu fid-dokumenti ta’ identifikazzjoni tagħhom, sabiex jitnaqqas kemm jista’ jkun ir-riskju ta’ żbalji fir-rigward tal-identitajiet tagħhom u d-dewmien minħabba l-possibbiltà li sussegwentement ikun hemm bżonn issir verifika.

(20)

Fir-rigward tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni ta’ flus kontanti akkumpanjati u l-obbligu ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti li ma jkunux akkumpanjati, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkollhom is-setgħa li jwettqu l-kontrolli kollha meħtieġa fuq il-persuna tagħhom, il-bagalja tagħhom, il-mezz tat-trasport użat biex jaqsmu l-fruntieri esterni u kwalunkwe konsenja mhux akkumpanjata jew reċipjent li jaqsam dik il-fruntiera li jista’ jkun fihom flus kontanti, jew mezz tat-trasport li jġorrhom. Fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità ma’ dawk l-obbligi, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jfasslu dikjarazzjoni ex officio għat-trażmissjoni sussegwenti tal-informazzjoni rilevanti lil awtoritajiet oħrajn.

(21)

Sabiex tkun żgurata l-applikazzjoni uniformi tagħhom mill-awtoritajiet kompetenti, jenħtieġ li l-kontrolli primarjament ikunu bbażati fuq analiżi tar-riskju, bil-għan li jiġu identifikati u evalwati r-riskji u li jiġu żviluppati l-kontromiżuri meħtieġa.

(22)

Jenħtieġ li l-ħolqien ta’ qafas komuni ta’ ġestjoni tar-riskju ma jimpedixxix lill-awtoritajiet kompetenti milli jwettqu verifiki każwali jew kontrolli spontanji kull meta jħossu li dan ikun meħtieġ.

(23)

Fejn jidentifikaw ammonti ta’ flus kontanti taħt il-livell limitu iżda jkun hemm indikazzjonijiet li l-flus kontanti għandhom mnejn ikunu marbuta ma’ attività kriminali, kif koperti minn dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jirreġistraw, f’każ ta’ flus kontanti akkumpanjati, informazzjoni dwar il-portatur, is-sid u, fejn tkun disponibbli, dwar ir-riċevitur intenzjonat tal-flus kontanti, inklużi l-isem sħiħ, id-dettalji ta’ kuntatt, dettalji dwar in-natura u l-ammont jew il-valur tal-flus kontanti, il-provenjenza ekonomika u l-użu intenzjonat tagħhom.

(24)

F’każ ta’ flus kontanti mhux akkumpanjati, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu jirreġistraw informazzjoni dwar id-dikjarant, is-sid, l-ispeditur, u r-riċevitur jew ir-riċevitur intenzjonat tal-flus kontanti, inklużi l-isem sħiħ, id-dettalji ta’ kuntatt, dettalji dwar in-natura u l-ammont jew il-valur tal-flus kontanti, il-provenjenza ekonomika u l-użu intenzjonat tagħhom.

(25)

Jenħtieġ li dik l-informazzjoni tintbagħat lill-FIU tal-Istat Membru inkwistjoni, li min-naħa tiegħu jenħtieġ li jiżgura li l-FIU tittrażmetti kwalunkwe informazzjoni rilevanti spontanjament jew fuq talba lill-FIU tal-Istati Membri l-oħra. Dawk l-unitajiet huma indikati bħala l-elementi ċentrali fil-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu li jirċievu u jipproċessaw l-informazzjoni minn diversi sorsi bħal istituzzjonijiet finanzjarji u janalizzaw dik l-informazzjoni biex jiddeterminaw jekk hemmx raġunijiet għal aktar investigazzjoni li jistgħu ma jkunux evidenti għall-awtoritajiet kompetenti li jiġbru d-dikjarazzjonijiet tal-kontroll u jwettqu l-kontrolli skont dan ir-Regolament. Biex ikun garantit li l-fluss ta’ informazzjoni jkun effettiv, jenħtieġ li l-FIUs jkunu lkoll konnessi mas-Sistema ta’ Informazzjoni Doganali (is-’CIS’, Customs Information System) stabbilita mir-Regolament tal-Kunsil (KE) Nru 515/97 (6) u li d-data ġġenerata jew skambjata mill-awtoritajiet kompetenti u l-FIUs tkun kompatibbli u komparabbli.

(26)

Fid-dawl tal-importanza li dan ir-Regolament ikollu segwitu tajjeb biex ikun hemm skambju effettiv ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet rilevanti, inklużi l-FIUs fil-qafas ġuridiku li jkopri dawk l-entitajiet, u l-ħtieġa li tissaħħaħ il-kooperazzjoni bejn l-FIUs fl-Unjoni, jenħtieġ li, sal-1 ta’ Ġunju 2019, il-Kummissjoni tivvaluta l-possibbiltà li jinħoloq mekkaniżmu komuni għall-ġlieda kontra l-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu.

(27)

L-identifikazzjoni ta’ ammonti, taħt il-livell limitu, ta’ flus kontanti f’sitwazzjonijiet fejn ikun hemm indikazzjonijiet ta’ attività kriminali hija rilevanti ħafna f’dan il-kuntest. Għaldaqstant, jenħtieġ li jkun possibbli wkoll li tinqasam l-informazzjoni dwar ammonti taħt il-limitu mal-awtoritajiet kompetenti ta’ Stati Membri oħra jekk ikun hemm xi indikazzjonijiet ta’ attività kriminali.

(28)

Minħabba li l-movimenti ta’ flus kontanti li jiġu suġġetti għal kontrolli taħt dan ir-Regolament iseħħu minn naħa għal oħra tal-fruntieri esterni, u minħabba d-diffikultà li tittieħed azzjoni ladarba l-flus kontanti ikunu ħallew il-punt tad-dħul jew tal-ħruġ, kif ukoll ir-riskju assoċjat, jekk anki ammonti żgħar jintużaw b’mod illeċitu, jenħtieġ li l-awtoritajiet kompetenti jkunu jistgħu, f’ċerti ċirkostanzi, iżommu l-flus kontanti temporanjament, suġġett għal verifiki u kunsiderazzjonijiet: l-ewwel, fejn l-obbligu ta’ dikjarazzjoni jew ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti ma jkunx ġie ssodisfat u, it-tieni, fejn ikun hemm indikazzjonijiet ta’ attività kriminali, irrispettivament mill-ammont jew minn jekk il-flus kontanti humiex akkumpanjati jew mhux akkumpanjati. Minħabba n-natura ta’ tali żamma temporanja u l-impatt li jista’ jkollha fuq il-libertà tal-moviment u fuq id-dritt tal-proprjetà, il-perjodu ta’ żamma jenħtieġ li jiġi limitat għaż-żmien minimu assolut li jkollhom bżonn awtoritajiet kompetenti oħrajn biex jiddeterminaw jekk hemmx raġunijiet għal aktar interventi, bħal investigazzjonijiet jew sekwestru tal-flus kontanti abbażi ta’ strumenti legali oħrajn. Jenħtieġ li d-deċiżjoni li jinżammu flus kontanti temporanjament taħt dan ir-Regolament tkun akkumpanjata minn dikjarazzjoni tar-raġunijiet u tiddeskrivi adegwatament il-fatturi speċifiċi li jkunu wasslu għall-azzjoni. Jenħtieġ li jkun possibbli li jiġi estiż il-perjodu ta’ żamma temporanja tal-flus kontanti f’każijiet speċifiċi u debitament valutati, pereżempju meta l-awtoritajiet kompetenti jiltaqgħu ma’ diffikultajiet biex jiksbu informazzjoni dwar il-possibbiltà ta’ attività kriminali, fost l-oħrajn meta jkun hemm bżonn ta’ komunikazzjoni ma’ pajjiż terz, meta dokumenti jkunu jridu jiġu tradotti jew meta jkun diffiċli li jiġi identifikat u kkuntattjat l-ispeditur jew ir-riċevitur fil-każ ta’ flus kontanti mhux akkumpanjati. Jekk fi tmiem il-perijodu ta’ żamma, ma tkun ittieħdet ebda deċiżjoni dwar interventi oħra, jew jekk l-awtorità kompetenti tiddeċiedi li ma jeżistux raġunijiet biex ikomplu jinżammu l-flus kontanti, jenħtieġ li dawn jiġu rilaxxati immedjatament, skont is-sitwazzjoni, lill-persuna li lilha nżammewlha temporanjament il-flus kontanti, il-portatur jew is-sid.

(29)

Sabiex titqajjem kuxjenza dwar dan ir-Regolament, jenħtieġ li l-Istati Membri, f’kooperazzjoni mal-Kummissjoni, jiżviluppaw materjal xieraq dwar l-obbligu li l-flus kontanti jiġu ddikjarati jew divulgati.

(30)

Huwa essenzjali li l-awtoritajiet kompetenti li jiġbru l-informazzjoni skont dan ir-Regolament jittrażmettuha malajr lill-FIU biex din tkun tista’ tkompli tanalizza u tqabbel l-informazzjoni ma’ data oħra, kif previst fid-Direttiva (UE) 2015/849.

(31)

Għall-fini ta’ dan ir-Regolament, fejn l-awtoritajiet kompetenti jirreġistraw in-nuqqas ta’ dikjarazzjoni jew divulgazzjoni ta’ flus kontanti jew fejn ikun hemm indikazzjonijiet ta’ attività kriminali, jenħtieġ li huma jaqsmu dik l-informazzjoni minnufih ma’ awtoritajiet kompetenti ta’ Stati Membri oħrajn permezz ta’ mezzi xierqa. Tali skambju ta’ data jkun proporzjonat meta wieħed iqis li l-persuni li jkunu kisru l-obbligu tad-dikjarazzjoni jew divulgazzjoni ta’ flus kontanti u li jkunu nqabdu fi Stat Membru wieħed x’aktarx jagħżlu Stat Membru ieħor ta’ dħul jew ta’ ħruġ fejn l-awtoritajiet kompetenti ma jkollhom l-ebda għarfien dwar il-ksur li jkunu wettqu qabel. Jenħtieġ li l-iskambju ta’ tali informazzjoni jsir obbligatorju sabiex jiġi żgurat li dan ir-Regolament ikun applikat b’mod konsistenti fl-Istati Membri kollha. Fejn ikun hemm indikazzjonijiet li l-flus kontanti jkunu relatati ma’ attività kriminali li tista’ taffettwa ħażin l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, jenħtieġ li dik l-informazzjoni titqiegħed ukoll għad-dispożizzjoni tal-Kummissjoni, tal-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew kif stabbilit mir-Regolament tal-Kunsill (UE) 2017/1939 (7) mill-Istati Membri li jipparteċipaw fil-kooperazzjoni msaħħa taħt dak ir-Regolament, u tal-Europol kif stabbilita mir-Regolament (UE) 2016/794 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (8). Sabiex jintlaħqu l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament ta’ prevenzjoni u deterrenza fir-rigward tal-evażjoni tal-obbligu ta’ dikjarazzjoni jew divulgazzjoni ta’ flus kontanti, jenħtieġ li jiġu skambjati wkoll b’mod obbligatorju bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni, informazzjoni anonimizzata dwar ir-riskju u riżultati tal-analiżi tar-riskju, skont standards li għandhom jiġu stabbiliti f’atti ta’ implimentazzjoni adottati taħt dan ir-Regolament.

(32)

Jenħtieġ li jkun possibbli li tiġi skambjata informazzjoni bejn awtorità kompetenti ta’ Stat Membru jew il-Kummissjoni u l-awtoritajiet ta’ pajjiż terz sakemm ikun hemm salvagwardji xierqa. Jenħtieġ li tali skambju jkun permess biss fejn jitħarsu d-dispożizzjonijiet rilevanti nazzjonali u tal-Unjoni dwar id-drittijiet fundamentali u t-trasferiment tad-data personali, wara awtorizzazzjoni mill-awtoritajiet li jkunu kisbu l-informazzjoni oriġinarjament. Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiġi infurmata b’kull okkorrenza ta’ skambju ta’ informazzjoni li jsir ma’ pajjiżi terzi taħt dan ir-Regolament u li hija tirrapporta dwarha lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill.

(33)

Minħabba n-natura tal-informazzjoni li tinġabar u l-aspettattivi leġittimi tal-portaturi u tad-dikjaranti li d-data personali tagħhom u l-informazzjoni rigward il-valur tal-flus kontanti li jkunu daħħlu fl-Unjoni jew ħarġu mill-Unjoni jiġu ttrattati b’mod kunfidenzjali, l-awtoritajiet kompetenti jenħtieġ li jipprovdu biżżejjed salvagwardji biex jiżguraw li l-aġenti li jitolbu aċċess għall-informazzjoni jirrispettaw is-segretezza professjonali, u jipproteġu tali informazzjoni tajjeb kontra l-aċċess, l-użu jew il-komunikazzjoni mhux awtorizzati. Sakemm mhux previst mod ieħor minn dan ir-Regolament jew mil-liġi nazzjonali, b’mod partikolari fil-kuntest ta’ proċedimenti legali, jenħtieġ li tali informazzjoni ma tiġix divulgata mingħajr il-permess tal-awtorità li tkun kisbitha.

Il-proċessar ta’ data taħt dan ir-Regolament jista’ jkopri wkoll data personali u jenħtieġ li jsir skont il-liġi tal-Unjoni. Jenħtieġ li l-Istati Membri u l-Kummissjoni jipproċessaw data personali b’mod biss li jkun kompatibbli mal-finijiet ta’ dan ir-Regolament. Kull ġbir, divulgazzjoni, trażmissjoni, komunikazzjoni u pproċessar ieħor tad-data personali fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament jenħtieġu li jkunu suġġetti għar-rekwiżiti tar-Regolamenti (KE) Nru 45/2001 (9) u (UE) 2016/679 (10) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill. Jenħtieġ ukoll li l-ipproċessar ta’ data personali għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament jirrispetta d-dritt fundamentali għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja kif rikonoxxuti mill-Artikolu 8 tal-Konvenzjoni għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali tal-Kunsill tal-Ewropa, kif ukoll id-dritt għar-rispett tal-ħajja privata u tal-familja, u d-dritt għall-protezzjoni tad-data personali kif rikonoxxuti, rispettivament, mill-Artikoli 7 u 8 tal-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (il-“Karta”).

(34)

Għall-finijiet tal-analiżi li ssir mill-FIUs u biex l-awtoritajiet ta’ Stati Membri oħra jkunu jistgħu jikkontrollaw u jinfurzaw l-obbligu tad-dikjarazzjoni ta’ flus kontanti, b’mod partikolari fir-rigward ta’ persuni li jkunu diġà wettqu ksur kontra dak l-obbligu, jenħtieġ li d-data li tinsab fid-dikjarazzjonijiet magħmula taħt dan ir-Regolament tinħażen għal perjodu twil biżżejjed. Biex l-FIU twettaq l-analiżi tagħhom b’mod effettiv u biex l-awtoritajiet kompetenti jikkontrollaw u b’mod effettiv jinfurzaw l-obbligu tad-dikjarazzjoni jew ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti, jenħtieġ li l-perjodu ta’ żamma tad-data li tinsab fid-dikjarazzjonijiet magħmula taħt dan ir-Regolament ma jaqbiżx ħames snin bil-possibbiltà ta’ estensjoni oħra, wara valutazzjoni bir-reqqa tan-neċessità u l-proporzjonalità ta’ tali żamma ulterjuri, li jenħtieġ li ma taqbiżx tliet snin oħra.

(35)

Sabiex tiġi inkoraġġita l-konformità u skoraġġita l-evażjoni, jenħtieġ li l-Istati Membri jintroduċu penali għal nuqqas ta’ konformità mal-obbligi ta’ dikjarazzjoni jew ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti. Jenħtieġ li dawk il-penali japplikaw biss għan-nuqqas ta’ dikjarazzjoni jew ta’ divulgazzjoni ta’ flus kontanti skont dan ir-Regolament u ma jieħdux kont tal-possibbiltà ta’ attività kriminali assoċjata mal-flus kontanti, li tista’ tkun l-għan ta’ investigazzjoni ulterjuri u miżuri li jaqgħu barra mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-Regolament. Jenħtieġ li dawk il-penali jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi, u li ma jmorrux lil hinn minn dak li jkun meħtieġ biex tiġi inkoraġġita l-konformità. Jenħtieġ li l-penali introdotti mill-Istati Membri jkollhom effett deterrenti ekwivalenti mal-Unjoni kollha fuq il-ksur ta’ dan ir-Regolament.

(36)

Filwaqt li l-biċċa l-kbira tal-Istati Membri diġà jużaw formola ta’ dikjarazzjoni armonizzata, l-EU Cash Declaration Form (EU-CDF), fuq bażi volontarja, biex tiġi żgurata applikazzjoni uniformi tal-kontrolli u l-ipproċessar, it-trażmissjoni u l-analiżi effettivi tad-dikjarazzjonijiet minn awtoritajiet kompetenti, jenħtieġ li jingħataw setgħat ta’ implimentazzjoni lill-Kummissjoni biex tadotta mudelli għall-formola tad-dikjarazzjoni u għall-formola tad-divulgazzjoni, biex tiddetermina l-kriterji għal qafas komuni tal-ġestjoni tar-riskju, biex tistabbilixxi r-regoli tekniċi għall-iskambju tal-informazzjoni u l-mudell għall-formola li jkollha tintuża għat-trażmissjoni tal-informazzjoni, u biex tistabbilixxi r-regoli u l-format li jkollhom jintużaw għall-għoti ta’ informazzjoni statistika lill-Kummissjoni. Jenħtieġ li dawk is-setgħat ikunu eżerċitati b’konformità mar-Regolament (UE) Nru 182/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(37)

Sabiex tittejjeb is-sitwazzjoni attwali fejn hemm aċċess limitat għal informazzjoni statistika u hemm disponibbli biss xi indikazzjonijiet dwar l-ammonti ta’ flus kontanti li t-trasport tagħhom bil-kuntrabandu mill-kriminali jaqsam il-fruntieri esterni tal-Unjoni, jenħtieġ li tiġi introdotta kooperazzjoni aktar effettiva permezz ta’ skambju ta’ informazzjoni bejn l-awtoritajiet kompetenti u mal-Kummissjoni. Biex ikun garantit li dan l-iskambju ta’ informazzjoni jkun effettiv u effiċjenti, jenħtieġ li l-Kummissjoni teżamina jekk is-sistema stabbilita taqdix l-iskop jew jekk hemmx ostakli għal skambju ta’ informazzjoni f’waqtu u dirett. Barra minn hekk, jenħtieġ li l-Kummissjoni tippubblika informazzjoni statistika fuq is-sit web tagħha.

(38)

Sabiex tkun tista’ rapidament tieħu kont ta’ modifiki futuri fl-istandards internazzjonali, bħal standards stabbiliti mil-FATF jew sabiex tiġi indirizzata l-evażjoni ta’ dan ir-Regolament billi wieħed jistrieħ fuq il-komoditajiet li jintużaw bħala ħażniet likwidi ħafna ta’ valur jew fuq il-kards bi ħlas antiċipat, jenħtieġ li tiġi delegata lill-Kummissjoni s-setgħa li tadotta atti, skont l-Artikolu 290 tat-TFUE fir-rigward ta’ emendi għall-Anness I ta’ dan ir-Regolament. Huwa partikolarment importanti li l-Kummissjoni jkollha konsultazzjonijiet xierqa matul ix-xogħol tagħha ta’ tħejjija, ukoll fil-livell ta’ esperti, u li dawk il-konsultazzjonijiet isiru f’konformità mal-prinċipji stabbiliti fil-Ftehim Interistituzzjonali tat-13 ta’ April 2016 dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet (12). B’mod partikolari, biex tiġi żgurata parteċipazzjoni ugwali fit-tħejjija ta’ atti delegati, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill jirċievu d-dokumenti kollha fl-istess ħin li jirċevuhom l-esperti tal-Istati Membri, u l-esperti tagħhom ikollhom aċċess sistematiku għal-laqgħat tal-gruppi tal-esperti tal-Kummissjoni li jittrattaw it-tħejjija ta’ atti delegati.

(39)

Minħabba li l-għanijiet ta’ dan ir-Regolament ma jistgħux jinkisbu b’mod suffiċjenti mill-Istati Membri, iżda pjuttost jistgħu, minħabba l-iskala transnazzjonali tal-ħasil tal-flus u l-finanzjament tat-terroriżmu, u l-ispeċifiċitajiet tas-suq intern u l-libertajiet fundamentali tiegħu, li jistgħu jiġu implimentati għalkollox biss billi jiġi żgurat li ma jiġi impost l-ebda trattament eċċessivament differenti abbażi ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali dwar flus kontanti li jaqsmu l-fruntieri esterni tal-Unjoni, jinkisbu aħjar fil-livell tal-Unjoni, l-Unjoni tista’ tadotta miżuri, f’konformità mal-prinċipju ta’ sussidjarjetà kif stabbilit fl-Artikolu 5 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (Trattat dwar l-UE). F’konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, kif stabbilit f’dak l-Artikolu, dan ir-Regolament ma jmurx lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jinkisbu dawk l-għanijiet.

(40)

Dan ir-Regolament jirrispetta d-drittijiet fundamentali u josserva l-prinċipji rikonoxxuti fl-Artikolu 6 tat-Trattat dwar l-UE u riflessi fil-Karta, b’mod partikolari fit-Titolu II tagħha.

(41)

Il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data ġie kkonsultat b’konformità mal-Artikolu 28(2) tar-Regolament (KE) Nru 45/2001,