11.3.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

L 66/15

(1)

Id-Direttiva 2008/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (1) tistabbilixxi standards u proċeduri komuni fl-Istati Membri għar-ritorn ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment.

(2)

Il-Mekkaniżmu ta' Evalwazzjoni ta' Schengen (2) u l-informazzjoni miġbura permezz tan-Netwerk Ewropew dwar il-Migrazzjoni (3) ppermettew valutazzjoni komprensiva ta' kif l-Istati Membri jimplimentaw il-politika tal-Unjoni dwar ir-ritorn.

(3)

L-evalwazzjonijiet jindikaw li l-marġini ta' diskrezzjoni f'idejn l-Istati Membri skont id-Direttiva 2008/115/KE wassal għal traspożizzjoni inkonsistenti fil-leġiżlazzjonijiet nazzjonali, b'impatt negattiv fuq l-effettività tal-politika ta' ritorn tal-Unjoni.

(4)

Mid-dħul fis-seħħ tad-Direttiva 2008/115/KE, u fid-dawl tal-pressjoni migratorja li dejjem tiżdied fuq l-Istati Membri, l-isfidi li l-politika ta' ritorn tal-Unjoni jeħtieġ li twieġeb għalihom żdiedu u taw priorità lil dan l-aspett tal-politika Ewropea tal-migrazzjoni komprensiva. Fil-Konklużjonijiet tiegħu tal-20-21 ta' Ottubru 2016 (4), il-Kunsill Ewropew sejjaħ għal tisħiħ tal-proċessi amministrattivi nazzjonali għar-ritorni.

(5)

Id-Dikjarazzjoni ta' Malta tal-Kapijiet ta' Stat jew Gvern (5) tat-3 ta' Frar 2017 enfasizzat il-ħtieġa għal rieżami tal-politika ta' ritorn tal-UE abbażi ta' analiżi oġġettiva tal-mod li bih l-għodod legali, operattivi, finanzjarji u prattiċi disponibbli fil-livell nazzjonali u tal-Unjoni jiġu applikati. Din laqgħet l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tippreżenta malajr Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar ir-Ritorn aġġornat u tipprovdi gwida għal ritorni aktar operazzjonali mill-UE u l-Istati Membri u r-riammissjoni effettiva abbażi tal-acquis eżistenti.

(6)

Fid-dawl taż-żieda attwali fin-numru ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi li jidħlu u joqogħdu illegalment fl-Istati Membri, u sabiex tiġi żgurata l-kapaċità xierqa li jiġu protetti dawk fil-bżonn, huwa meħtieġ li tintuża b'mod sħiħ il-flessibbiltà prevista fid-Direttiva 2008/115/KE. Implimentazzjoni aktar effettiva ta' dik id-Direttiva għandha tnaqqas il-possibbiltajiet ta' użu ħażin tal-proċeduri u tneħħi l-ineffiċjenzi, filwaqt li jiġi żgurat il-ħarsien tad-drittijiet fundamentali kif minquxa fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.

(7)

Din ir-Rakkomandazzjoni tipprovdi gwida dwar kif id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2008/115/KE għandhom jintużaw biex jinkisbu proċeduri aktar effettivi ta' ritorn, u ssejjaħ lill-Istati Membri biex jieħdu l-miżuri neċessarji biex jitneħħew l-ostakli legali u prattiċi għar-ritorn.

(8)

Politika effettiva ta' ritorn tal-Unjoni tirrikjedi miżuri effiċjenti u proporzjonati għall-arrest u l-identifikazzjoni ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment, l-ipproċessar mgħaġġel tal-każijiet tagħhom, u l-kapaċità adegwata biex tiġi żgurata l-preżenza tagħhom fid-dawl tar-ritorn.

(9)

L-organizzazzjoni ta' ritorn teħtieġ organizzazzjoni effiċjenti u integrata sew tal-kompetenzi multidixxiplinari fuq livell nazzjonali. Barra minn hekk, din titlob proċeduri u strumenti li jippermettu li l-informazzjoni ssir disponibbli minnufih lill-awtoritajiet kompetenti, kif ukoll il-kooperazzjoni bejn l-atturi kollha li huma involuti fil-proċeduri differenti.

(10)

Persunal multi-dixxiplinarju mħarreġ u kompetenti li jiġbor il-kompetenzi rilevanti kollha huwa meħtieġ biex ikun żgurat li l-awtoritajiet nazzjonali jkunu jistgħu jirrispondu għall-bżonnijiet, b'mod partikolari f'ċirkustanzi fejn l-Istati Membri huma kkonfrontati b'piż sinifikanti fl-implimentazzjoni tal-obbligu ta' ritorn ta' ċittadini minn pajjiżi terzi residenti illegalment. Fl-organizzazzjoni ta' dan l-approċċ integrat u kkoordinat, l-Istati Membri għandhom jagħmlu użu sħiħ mill-istrumenti finanzjarji, il-programmi u l-proġetti tal-Unjoni disponibbli fil-qasam tar-ritorn, b'mod partikolari l-Fond tal-Ażil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni. F'dan il-kuntest, l-Istati Membri għandhom iqisu wkoll il-pressjoni migratorja li l-awtoritajiet kompetenti qed jittrattaw.

(11)

Skont l-Artikolu 6(1) tad-Direttiva 2008/115/KE, l-Istati Membri għandhom joħorġu b'mod sistematiku deċiżjoni ta' ritorn għal ċittadini ta' pajjiżi terzi b'residenza illegali fit-territorju tagħhom. Il-leġiżlazzjoni u l-prattika fl-Istati Membri ma jagħtux effett sħiħ lil dan l-obbligu fiċ-ċirkustanzi kollha, u b'hekk jimminaw l-effettività tas-sistema ta' ritorn tal-Unjoni. Pereżempju, ċerti Stati Membri ma joħorġux deċiżjonijiet ta' ritorn wara deċiżjoni negattiva dwar talba għall-ażil jew permess ta' residenza, jew ma joħroġux deċiżjonijiet bħal dawn lil ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment li ma jkollhomx dokument ta' identità jew dokument tal-ivvjaġġar validu.

(12)

Skont l-istruttura istituzzjonali tal-Istati Membri, b'mod partikolari meta l-awtoritajiet differenti jittrattaw il-proċess, deċiżjoni ta' ritorn ma tkunx neċessarjament jew immedjatament segwita minn talba lill-awtoritajiet ta' pajjiżi terzi sabiex jivverifikaw l-identità taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment u biex jikkunsinnaw dokument validu tal-ivvjaġġar.

(13)

Skont l-Artikolu 13 tal-Kodiċi tal-Fruntieri ta' Schengen (6), persuna li tkun qasmet fruntiera illegalment u li ma jkollhiex dritt li tibqa' fit-territorju tal-Istat Membru kkonċernat għandha tkun arrestata u soġġetta għall-proċeduri li jirrispettaw id-Direttiva 2008/115/KE.

(14)

Id-Direttiva 2008/115/KE tistabbilixxi li l-istat tas-saħħa taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi kkonċernati għandu jiġi kkunsidrat fl-implimentazzjoni ta' din id-Direttiva, u li l-kura tas-saħħa ta' emerġenza u t-trattament essenzjali ta' mard għandhom jiġu pprovduti sar-ritorn. Madankollu huwa essenzjali li jiġi żgurat li t-tneħħija ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment tiġi infurzata u jittieħdu miżuri għall-prevenzjoni ta' mġiba mmirata lejn it-tfixkil jew il-prevenzjoni tar-ritorn, bħal dikjarazzjonijiet mediċi ġodda foloz. Barra minn hekk, huwa wkoll meħtieġ li jiġu stabbiliti miżuri li jindirizzaw b'mod b'aktar effiċjenti l-applikazzjonijiet għall-ażil magħmula biss sabiex jittardjaw jew ifixklu l-infurzar ta' deċiżjonijiet ta' ritorn.

(15)

Id-Direttiva 2008/115/KE, filwaqt li tobbliga liċ-ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegalment li jitlaq mill-Unjoni, teħtieġ li deċizjonijiet ta' ritorn jiġu infurzati biss mill-Istati Membri li joħorġu d-deċiżjoni ta' ritorn. Proċess ta' ritorn jista' jiġi mniedi f'kull Stat Membru li jaqbad l-istess ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegalment. Ir-rikonoxximent reċiproku ta' deċiżjoni ta' ritorn, kif previst fid-Direttiva tal-Kunsill 2001/40/KE (7) u d-Deċiżjoni tal-Kunsill 2004/191/KE (8), se jaċċellera l-proċess ta' ritorn u jiskoraġġixxi movimenti sekondarji mhux awtorizzati fl-Unjoni.

(16)

Id-detenzjoni tista' tkun element essenzjali għat-tisħiħ tal-effettività tas-sistema ta' ritorn tal-Unjoni, li għandha tintuża biss jekk l-ebda miżuri suffiċjenti iżda inqas koersivi oħra ma jistgħu jiġu applikati b'mod effettiv skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2008/115/KE. B'mod partikolari, fejn meħtieġ, sabiex jiġi żgurat li ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment ma jaħarbux, id-detenzjoni tista' tippermetti għal tħejjija u organizzazzjoni b'suċċess tal-operazzjonijiet ta' ritorn.

(17)

Il-perjodu massimu ta' detenzjoni li qed jintuża bħalissa minn diversi Stati Membri huwa sinifikament iqsar minn dak permess mid-Direttiva 2008/115/KE u li huwa meħtieġ biex titlesta l-proċedura ta' ritorn b'suċċess. Dawn il-perjodi qosra ta' detenzjoni qed jipprekludu t-tneħħija effettiva.

(18)

L-iskadenzi stipulati biex isiru appelli kontra d-deċiżjonijiet relatati mar-ritorn ivarjaw b'mod sinifikanti fost l-Istati Membri, b'differenza ta' minn ftit jiem sa xahar jew aktar. F'konformità mad-drittijiet fundamentali, l-iskadenza għandha tipprovdi żmien biżżejjed biex tiżgura aċċess għal rimedju effettiv, filwaqt li tqis li skadenzi twal jista' jkollhom effett detrimentali fuq il-proċeduri ta' ritorn.

(19)

Iċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti irregolarment għandhom ikunu mogħtija d-dritt li jinstemgħu mill-awtoritajiet kompetenti qabel ma tittieħed kull miżura individwali li tolqothom.

(20)

Skont id-Direttiva 2008/115/KE, effett sospensiv awtomatiku tal-appelli kontra d-deċiżjonijiet ta' ritorn għandu jingħata meta hemm riskju li ċ-ċittadin ta' pajjiż terz ikkonċernat ikun espost għal riskju reali ta' trattament ħażin fil-każ ta' ritorn, bi ksur tal-Artikoli 19(2) u 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, kif interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (9).

(21)

Numru kbir ta' Stati Membri jwettqu valutazzjonijiet ripetittivi tar-riskju ta' refoulement tul il-fażijiet kollha differenti tal-proċeduri ta' ażil u ritorn, li jistgħu jikkawżaw id-dewmien bla bżonn fir-ritorn ta' ċittadini minn pajjiżi terzi residenti illegalment.

(22)

Ir-ritorn ta' minuri mhux akkumpanjat lejn il-pajjiż terz ta' oriġini u r-riunifikazzjoni mal-familja jistgħu jkunu fl-aħjar interess tal-minuri. Il-projbizzjoni li joħorġu deċiżjonijiet ta' ritorn lil minuri mhux akkumpanjati, li teżisti fil-leġiżlazzjoni nazzjonali ta' diversi Stati Membri, ma tagħtix effett sħiħ lill-obbligu tal-Istati Membri li jieħdu kont dovut tal-aħjar interessi tal-minuri, u biex jagħtu kas iċ-ċirkustanzi ta' kull każ individwali. Dawn il-projbizzjonijiet jistgħu joħolqu konsegwenzi mhux intenzjonati għall-immigrazzjoni illegali, u jinċitaw minuri mhux akkumpanjati biex jimbarkaw fuq vjaġġi perikoluż sabiex jilħqu l-Unjoni.

(23)

Id-deċiżjonijiet dwar l-istatus legali u dwar ir-ritorn ta' minuri mhux akkumpanjati għandhom dejjem ikunu bbażati fuq valutazzjonijiet individwali, multi-dixxiplinarji u robusti tal-aħjar interessi tagħhom, inklużi ir-rintraċċar tal-familja u l-valutazzjoni tad-dar. Tali valutazzjoni għandha tkun iddokumentata kif xieraq.

(24)

F'konformità mal-Artikolu 17 tad-Direttiva 2008/115/KE li jiddefinixxi l-kundizzjonijiet li taħthom l-Istati Membri jistgħu jużaw id-detenzjoni fir-rigward tal-minuri mhux akkumpanjati u tal-familji b'minuri bħala l-aħħar miżura u għall-iqsar perjodu ta' żmien xieraq, l-Istati Membri għandhom jiżguraw id-disponibbiltà ta' alternattivi għad-detenzjoni tat-tfal. Meta madankollu, ma jeżistu l-ebda alternattivi bħal dawn, projbizzjoni assoluta tad-detenzjoni f'każi bħal dawn, tista' ma tagħtix effett sħiħ lill-obbligu li jittieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jiżguraw ir-ritorn, li jwassal għall-annullament tal-operazzjonijiet ta' ritorn minħabba ħarba.

(25)

Sakemm issir l-adozzjoni tal-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar l-użu tas-Sistema ta' Informazzjoni ta' Schengen għar-ritorn ta' ċittadini minn pajjiżi terzi residenti illegalment (10), l-Istati Membri għandhom jagħmlu użu sħiħ mill-possibbiltà li jdaħħlu twissija dwar il-projbizzjoni ta' dħul skont l-Artikolu 24(3) tar-Regolament (KE) Nru 1987/2006 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11).

(26)

Din ir-Rakkomandazzjoni għandha tiġi indirizzata lill-Istati Membri kollha marbuta bid-Direttiva 2008/115/KE.

(27)

L-Istati Membri għandhom jagħtu struzzjonijiet lill-awtoritajiet nazzjonali tagħhom kompetenti li jwettqu kompiti relatati mar-ritorn biex japplikaw din ir-Rakkomandazzjoni meta jwettqu dmirijiethom.

(28)

Din ir-Rakkomandazzjoni tikkonforma mad-drittijiet fundamentali u l-prinċipji rikonoxxuti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. B'mod partikolari, din ir-Rakkomandazzjoni tiżgura r-rispett sħiħ għad-dinjità tal-bniedem u l-applikazzjoni tal-Artikoli 1, 4, 14, 18, 19, 24 u 47 tal-Karta u għandha tiġi implimentata kif xieraq,

(1)

Biex jindirizzaw l-ostakli proċedurali, tekniċi, u operattivi eżistenti għal ritorni aktar effettivi, l-Istati Membri għandhom mill-1 ta' Ġunju 2017 jsaħħu l-kapaċità tagħhom li jwettqu r-ritorn ta' ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment billi jiżguraw approċċ integrat u kkoordinat.

(2)

L-għanijiet ta' approċċ integrat u koordinat bħal dan fil-qasam tar-ritorn għandhom ikunu:

(3)

L-approċċ integrat u kkoordinat fil-qasam tar-ritorn għandu jissodisfa, b'mod partikolari, il-kompiti li ġejjin:

(4)

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-unitajiet jew il-korpi inkarigati biex jiżguraw l-approċċ integrat u kkoordinat ikunu allokati r-riżorsi umani, finanzjarji u materjali kollha meħtieġa.

(5)

Għall-iskop li jkun żgurat li deċiżjonijiet ta' ritorn jinħarġu b'mod sistematiku lil ċittadini ta' pajjiżi terzi li jew ma jkollhomx jew m'għadx għandhom id-dritt li jibqgħu fl-Unjoni Ewropea, l-Istati Membri għandhom:

(6)

L-Istati Membri għandhom jiżguraw li deċiżjonijiet ta' ritorn ikollhom perjodu mhux limitat, sabiex ikunu jistgħu jiġu infurzati f'kull mument mingħajr il-ħtieġa għal tnedija mill-ġdid ta' proċeduri ta' ritorn wara ċertu perjodu ta' żmien. Dan għandu jkun mingħajr preġudizzju għall-obbligu li jittieħed kont ta' kull bidla fis-sitwazzjoni individwali taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi kkonċernati, inkluż ir-riskju ta' refoulement.

(7)

L-Istati Membri għandhom jintroduċu b'mod sistematiku fid-deċiżjonijiet ta' ritorn l-informazzjoni li ċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi jridu jħallu t-territorju tal-Istat Membru biex jilħqu pajjiż terz, biex jiskoraġġixxu u jevitaw movimenti sekondarji mhux awtorizzati.

(8)

L-Istati Membri għandhom jagħmlu użu mid-deroga prevista fl-Artikolu 2(2)(a) tad-Direttiva 2008/115/KE meta dan jista' jipprovdi għal proċeduri aktar effettivi, b'mod partikolari fl-iffaċċjar ta' pressjoni migratorja sinifikanti.

(9)

Għall-iskop li jiġi żgurat ritorn rapidu taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment, l-Istati Membri għandhom:

(10)

Għall-iskop li tkun żgurata effettivament it-tneħħija taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment, l-Istati Membri għandhom:

(11)

Fir-rigward taċ-ċittadini ta' pajjiżi terzi residenti illegalment li intenzjonalment jostakolaw il-proċessi ta' ritorn, l-Istati Membri għandhom jikkunsidraw l-użu ta' sanzjonijiet skont il-liġi nazzjonali. Dawn is-sanzjonijiet għandhom ikunu effettivi, proporzjonati u dissważivi u m'għandhomx ifixklu l-kisba tal-għan tad-Direttiva 2008/115/KE.

(12)

L-Istati Membri għandhom:

(13)

Biex jiġi żgurat ir-rispett tad-drittijiet tat-tfal, u jitqiesu b'mod sħiħ l-aħjar interessi tat-tfal u l-ħajja tal-familja skont l-Artikolu 5 tad-Direttiva 2008/115/KE, l-Istati Membri għandhom:

(14)

Fir-rigward tad-drittijiet fundamentali u tal-kundizzjonijiet stabbiliti mid-Direttiva 2008/115/KE, l-Istati Membri ma għandhomx jipprekludu fil-leġiżlazzjoni nazzjonali tagħhom il-possibbiltà li jqiegħdu l-minuri f'detenzjoni, fejn dan hu strettament meħtieġ biex tiġi żgurata l-eżekuzzjoni ta' deċiżjoni finali ta' ritorn safejn l-Istati Membri ma jkunux jistgħu jiżguraw li miżuri inqas koersivi mid-detenzjoni jistgħu jiġu applikati b'mod effettiv sabiex ikun żgurat ritorn effettiv.

(15)

Kull waħda miċ-ċirkustanzi oġġettivi li ġejjin għandhom jikkostitwixxu preżunzjoni konfutabbli li hemm riskju ta' ħarba:

(16)

L-Istati Membri għandhom jipprovdu li l-kriterji li ġejjin jitqiesu kif xieraq bħala indikazzjoni li ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegament jippreżenta riskju ta' ħarba:

(17)

L-Istati Membri għandhom jagħtu biss it-tluq volontarju wara talba miċ-ċittadin ta' pajjiż terz ikkonċernat, filwaqt li jiżguraw li ċ-ċittadin ta' pajjiż terz ikun infurmat tajjeb dwar il-possibbiltà li jippreżenta tali applikazzjoni.

(18)

L-Istati Membri għandhom jipprovdu fid-deċiżjoni ta' ritorn l-iqsar perjodu possibbli għat-tluq volontarju meħtieġ biex ikun organizzat u jitmexxa r-ritorn, filwaqt li jitqiesu ċ-ċirkustanzi individwali tal-każ.

(19)

Fid-determinazzjoni tat-tul tal-perjodu għat-tluq volontarju, l-Istati Membri għandhom jivvalutaw iċ-ċirkostanzi individwali tal-każ, b'mod partikolari l-prospetti tar-ritorn u r-rieda taċ-ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegalment li jikkoopera mal-awtoritajiet kompetenti bil-ħsieb ta' ritorn.

(20)

Perjodu itwal minn sebat ijiem għandu jingħata biss meta ċ-ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegalment jikkopera b'mod attiv fid-dawl tar-ritorn.

(21)

L-ebda perijodu għat-tluq volontarju m'għandu jingħata fil-każijiet previsti fl-Artikolu 7(4) tad-Direttiva 2008/115/KE, b'mod partikolari meta ċ-ċittadin ta' pajjiż terz residenti illegalment jippreżenta riskju ta' ħarba kif previst fil-punti 15 u 16 ta' din ir-Rakkomandazzjoni u f'każijiet ta' kundanni preċedenti għal reati kriminali serji fi Stati Membri oħra.

(22)

L-Istati Membri għandu jkollhom programmi ta' ritorn volontarju assistit operattivi sal-1 ta' Ġunju 2017, li għandhom ikunu konformi mal-istandards komuni dwar il-Programmi ta' Ritorn u Reintegrazzjoni Volontarji Assistiti żviluppati mill-Kummissjoni b'kooperazzjoni mal-Istati Membri u approvati mill-Kunsill (14).

(23)

L-Istati Membri għandhom jieħdu azzjoni biex itejbu l-proċess tagħhom ta' tixrid ta' informazzjoni dwar ir-ritorn volontarju u l-programmi ta' ritorn volontarju assistit lil ċittadini minn pajjiżi terzi residenti illegalment, b'kooperazzjoni mas-servizzi nazzjonali tal-edukazzjoni, is-servizzi soċjali u dawk tas-saħħa.

(24)

Għall-iskop li jsir użu sħiħ tal-projbizzjonijiet ta' dħul, l-Istati Membri għandhom: