1.   Jekk xi waħda mill-Partijiet tikkunsidra li l-parti l-oħra falliet milli twettaq obbligazzjoni skond dan il-Ftehim, hi tista' tieħu miżuri xierqa.

2.   Qabel ma tagħmel dan, hi għandha tforni lill-Parti l-oħra, fi żmien 30 ġurnata, l-informazzjoni rilevanti kollha meħtieġa għal eżaminazzjoni elaborata tas-sitwazzjoni, bil-għan li tinstab soluzzjoni aċċettabli għall-Partijiet.

3.   F'ċirkustanzi ta' urġenza partikolari, jistgħu jittieħdu miżuri xierqa mingħajr konsultazzjonijiet minn qabel. Dawn il-miżuri għandhom jiġu mgħarrfa immedjatament lill-Parti l-oħra u għandhom ikunu bla ħsara għal konsultazzjonijiet, jekk il-Parti l-oħra titlob hekk. Dawn il-konsultazzjonijiet għandhom isiru sa' 30 ġurnata min-notifika ta' dawn il-miżuri. Jekk ma tinstab l-ebda soluzzjoni sodisfaċenti, il-Parti kkonċernata tista' tuża l-proċedura li tirrelata mas-soluzzjoni ta' kwistjonijiet.

4.   Il-Partijiet jaqblu, għall-għan ta' interpretazzjoni korretta u applikazzjoni prattikabbli ta' dan il-Ftehim, li t-terminu “ċirkustanzi ta' urġenza partikolari” fil-paragrafu 3 tfisser każ ta' ksur materjali tal-Ftehim minn waħda mill-Partijiet. Ksur materjali tal-Ftehim jikkonsisti f':

5.   Il-Partijiet jaqblu li l-miżuri xierqa msemmija fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu huma dawk meħuda skond il-liġi internazzjonali u fis-selezzjoni ta' dawn il-miżuri, għandha tingħata prijorità lil dawk li l-inqas li jiddisturbaw il-funzjonament ta' dan il-Ftehim.

1.   Għandu jiġi stabbilit djalogu politiku regolari bejn il-Partijiet. Għandu jakkumpanja u jgħin jikkonsolida l-koperazzjoni tagħhom kif ukoll jikkontribwixxi għall-istabbiliment ta' rbiet dejjiema ta' solidarjetà u forom ġodda ta' koperazzjoni.

2.   Id-djalolgu politiku u l-koperazzjoni huma b'mod partikolari intiżi sabiex:

3.   Id-djalogu politiku għandu jkopri l-kwistjonijiet kollha ta' interess komuni għall-Partijiet.

4.   Id-djalogu politiku għandu jseħħ kull meta hu neċessarju, speċjalment:

5.   B'addizzjoni mad-djalogu politiku bilaterali msemmi fil-paragrafi ta' qabel, il-Partijiet għandhom jieħdu vantaġġ sħiħ mid-, u jagħtu kontribut b'mod attiv għad-, djalogu politiku reġjonali bejn l-Unjoni Ewropea u l-pajjiżi ta' l-Afrika ta' Isfel, bil-għan, b'mod partikolari, li jippromwovu paċi u stabbiltà dejjiema fir-reġjun.

Il-Partijiet għandhom jipparteċipaw ukoll fid-djalogu politiku fil-qafas akbar ACP/KE, kif antiċipat u stabbilit fit-Trattati ACP/KE rilevanti.

1.   Il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel jaqblu li jistabbilixxu Żona ta' Kummerċ Ħieles (FTA) skond id-dispożizzjonijiet ta'dan il-Ftehim u b'konformità ma' dawk tal-WTO.

2.   Il-FTA se tkun stabbilita fuq perjodu ta' transizzjoni li jdum, fuq in-naħa ta' l-Afrika ta' Isfel, sa' massimu ta' 12-il sena u, fuq in-naħa tal-Komunità, sa' massimu ta' 10 snin li jibdew mid-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

3.   Il-FTA tkopri l-moviment liberu tal-merkanzija fis-setturi kollha. Dan il-Ftehim jkopri wkoll il-liberalizzazzjoni tal-kummerċ fis-servizzi u l-moviment liberu tal-kapital.

1.   Għal kull prodott, id-dazju bażiku li għalih għandhom jiġu applikati t-tnaqqis suċċessiv stabbilit fil-Ftehim għandu jkun dak li hu applikat b'mod effettiv fil-ġurnata tad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

2.   Il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel għandhom jinfurmaw lil xulxin bid-dazji basiċi rispettivi tagħhom, skond ir-rabta mwaqqfa u imnaqqsa miftiehma bejn il-Partijiet, u d-derogi miftiehma għal dawn il-prinċipji, kif stabbiliti fl-Anness I.

3.   F'każijiet fejn il-proċess tat-taħtit ta' tariffi ma jibdiex mad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim (notevolment għal prodotti mniżżla fl-Anness II, listi 3, 4 u 5, fl-Anness III, listi 2, 3, 4 u 6, fl-Anness IV, listi 3, 4, 7 u 8; fl-Anness V; fl-Anness VI, listi 2, 3 u 5; fl-Anness VII) id-dazju li għalih se japplika tnaqqis suċċessiv kif stabbilit fil-Ftehim għandu jkun jew id-dazju bażiku msemmi fil-paragrafu 1 ta' dan l-Artikolu, jew id-dazju applikat abbażi ta' erga omnes fil-ġurnata li fih tibda l-iskeda rilevanti ta' taħtit ta' tariffi, liema wieħed hu l-aktar baxx.

1.   Dazji doganali applikabbli fuq l-importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti industrijali li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel għajr dawk imniżżla fl-Anness II għandhom jitneħħew fid-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

2.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness II, lista 1 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

3.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness II, lista 2 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

4.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness II, lista 3 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

Għal numru ta' prodotti indikati f'din il-lista, l-eliminazzjoni tat-tariffa tibda erba' snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim. Eliminazzjoni tat-tariffa ta' dawn il-prodotti se seħħ bi tliet tnaqqisiet ugwali annwali, li jkunu konklużi sitt snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

Għal ċertu numru ta' prodotti ta' l-azzar indikati f'din il-lista, tnaqqis tat-tariffi se jseħħ abbażi MFN, sabiex ikunu bla dazju fis-sena 2004.

5.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness II, lista 4 għandhom jitneħħew sa' massimu ta' 10 snin wara d-data tad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

Għal komponenti ta' vetturi bil-mutur indikati f'din il-lista, it-tariffa applikabbli se tkun imnaqqsa b'50 % mid-dħul fis-seħħ tal-Ftehim.

L-iskeda preċiża tal-Komunità għall-eliminazzjoni ta' dazji bażiċi u tariffi għall-prodotti f'din il-lista se tkun stabbilita fit-tieni sitt xhur tas-sena 2000, wara li ż-żewġ partijiet jeżaminaw il-prospetti għal aktar liberalizzazzjoni għal importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti awtomotivi mill-Komunità msemmija fl-Anness III, listi 5 u 6, fid-dawl, fost ħwejjeġ oħra, tar-riżultat tar-reviżjoni tal-programm ta' żvilupp ta' l-industrija tal-vetturi fl-Afrika ta' Isfel.

6.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness II, lista 5 għandhom ikunu eżaminati fil-ħames sena ta' dan il-Ftehim bil-għan ta' eliminazzjoni possibli tat-tariffi.

1.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti industrijali li joriġinaw fil-Komunità għajr dawk imniżżla fl-Anness III għandhom jitneħħew mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

2.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità imniżżla fl-Anness III, lista 1 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

3.   Ddazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness III, lista 2 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

4.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità imniżżla fl-Anness III, lista 3 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

5.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness III, lista 4 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

6.   Ddazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness III, lista 5 għandhom jitnaqqsu progressivament skond l-iskeda nkluża f'dak l-Anness.

7.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness III, lista 6 għandhom jiġu analizzati perjodikalment fil-kors tal-funzjonament tal-Ftehim bil-għan għal aktar liberalizzazzjoni tal-kummerċ.

L-Afrika ta' Isfel għandha tinforma lill-Komunità bir-riżultat tar-reviżjoni tal-programm ta' żvilupp ta' l-industrija tal-vetturi fl-Afrika ta' Isfel. Għandha tippreżenta proposti għal aktar liberalizzazzjoni ta' l-importazzjoni ta' l-Afrika ta' Isfel ta' prodotti awtomotivi mill-Komunità msemmija fl-Anness III, listi 5 u 6. Il-Partijiet għandhom jeżaminaw flimkien dawn il-proposti fit-tieni sitt xhur tas-sena 2000.

1.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti agrikoli li joriġinaw mill-Afrika ta' Isfel għajr dawk imniżżla fl-Anness IV għandhom jitneħħew mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

2.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel mniżżla fl-Anness IV, lista 1 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

3.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel mniżżla fl-Anness IV, lista 2 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

4.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness IV, lista 3 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

Għal ċerti prodotti msemmija f'dan l-Anness għandha tapplika kwota bla dazju, skond il-kondizzjonijiet imsemmija hemm, mad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim sat-tmiem gradwali tat-tariffi għal dawn il-prodotti.

5.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness IV, lista 4 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

Għal ċerti prodotti msemmija f'dan l-Anness għandha tgħodd kwota bla dazju, skond il-kondizzjonijiet imsemmija hemm, mad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim sat-tmiem gradwali tat-tariffi għal dawn il-prodotti.

6.   Dazji doganali applikabbli għal prodotti agrikoli proċessati importati fil-Komunità u li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel huma mniżżla fl-Anness IV, lista 5 u għandhom ikunu applikati skond il-kondizzjonijiet imsemmija fih.

Il-Kunsill ta' Koperazzjoni jista' jiddeċiedi dwar:

7.   Dazji doganali mnaqqsa applikabbli għal ċerti prodotti agrikoli mportati fil-Komunità u li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel huma mniżżla fl-Anness IV, lista 6, u għandhom jiġu applikati mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim u skond il-kondizzjonijiet imsemmija f'dan l-Anness.

8.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità Ewropea ta' prodotti li joriġinaw fir-Repubblika ta' l-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness IV, lista 7 għandhom jiġu analizzati perjodikalment fil-kors tal-funzjonament tal-Ftehim minħabba żviluppi futuri fil-politika agrikola komuni.

9.   Konċessjonijiet ta' tariffi fuq prodotti mniżżla fl-Anness IV, lista 8 mhumiex applikabbli peress li dawn il-prodotti huma koperti b'denominazzjonijiet ta' l-UE.

10.   Konċessjonijiet ta' tariffi applikabbli fuq importazzjoni fil-Komunità ta' prodotti li joriġinaw fl-Afrika ta' Isfel imniżżla fl-Anness V għandhom jiġu applikati skond il-kondizzjonijiet imsemmija hemm.

1.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti agrikoli li joriġinaw fil-Komunità għajr dawk imniżżla fl-Anness VI għandhom jitneħħew mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

2.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness VI, lista 1 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

3.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness VI, lists 2 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

4.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness VI, lista 3 għandhom jitneħħew progressivament skond l-iskeda li ġejja:

Għal ċerti prodotti mniżżla f'dan l-Anness għandha tgħodd kwota bla dazju, skond il-kondizzjonijiet imsemmija hemm, mad-dħul fis-seħħ tal-Ftehim sat-tmiem gradwali tat-tariffi għal dawn il-prodotti.

5.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness VI, lista 4 għandhom jiġu analizzati perjodikalment fil-kors tal-funzjonament tal-Ftehim.

6.   Dazji doganali applikabbli fuq importazzjoni fl-Afrika ta' Isfel ta' prodotti tas-sajd li joriġinaw fil-Komunità mniżżla fl-Anness VII għandhom jitneħħew progressivament b'mod parallelu ma' l-eliminazzjoni tad-dazji doganali tal-pożizzjonijiet korrispondenti ta' tariffi tal-Komunità.

1.   Jekk mitluba mill-Afrika ta' Isfel, il-Komunità għandha tikkunsidra proposti relatati ma' skeda orarja mgħaġġla għall-eliminiazzjoni ta' tariffi għal importazzjoni ta' prodotti agrikoli fl-Afrika ta' Isfel, flimkien ma' l-eliminazzjoni tar-rifużjonijiet kollha ta' esportazzjoni għall-esportazzjonijiet lejn l-Afrika ta' Isfel ta' l-istess prodotti li joriġinaw fil-Komunità Ewropea.

2.   Jekk il-Komunità twieġeb b'mod pożittiv għal din it-talba, l-iskedi orarji l-ġodda għall-eliminazzjoni tat-tariffa u għall-eliminazzjoni tar-rifużjonijiet ta' l-esportazzjoni għandhom japplikaw simultanjament mid-data li tiġi miftiehma miż-żewġ Partijiet.

3.   F'każ ta' risposta negattiva mill-Komunità għandhom jibqgħu jħgoddu d-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim dwar eliminazzjoni tat-tariffa.

1.   Restrizzjonijiet kwantitattivi fuq l-importazzjoni u l-esportazzjoni u miżuri li għandhom effett ekwivalenti fuq il-kummerċ bejn l-Afrika ta' Isfel u l-Komunità għandhom jitneħħew mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

2.   M'għandhom jiġu ntrodotti l-ebda restrizzjonijiet kwantitattivi ġodda fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni jew miżuri li għandhom effet ekwivalenti fil-kummerċ bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel.

3.   M'għandhom jiġu ntrodotti l-ebda dazji doganali ġodda fuq l-importazzjoni jew l-esportazzjoni jew piżijiet li għandhom effett ekwivalenti, lanqas m'għandhom jiżdiedu dawk li diġa huma applikati, fil-kummerċ bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel mid-data tad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

1.   Il-Partijiet jistgħu jkollhom konsultazzjonijiet regolari fil-Kunsill ta' Koperazzjoni fuq l-istrateġija u l-modalitajiet prattiċi tal-politika agrikola rispettiva tagħhom.

2.   Jekk xi waħda mill-Partijiet, fl-insegwiment tal-politika agrikola rispettiva tagħha, tikkunsidra li hu neċessarju li temenda l-arranġamenti stabbiliti f'dan il-Ftehim, hi għandha tgħarraf lill-Kunsill ta' Koperazzjoni, li għandu jiddeċiedi dwar il-modifika mitluba.

3.   Jekk il-Komunità jew l-Afrika ta' Isfel, waqt li japplikaw il-paragrafu 2, jemendaw l-arranġamenti magħmula b'dan il-Ftehim għall-prodotti agrikoli, għandhom jagħmlu aġġustamenti li jaqbel magħhom li-Kunsill ta' Koperazzjoni sabiex jinżammu l-konċessjonijiet fuq l-importazzjoni li toriġina fil-Parti l-oħra b'livell ekwivalenti għal dak ipprovdut f'dan il-Ftehim.

1.   Il-Partijiet għandhom joqogħdu lura minn kull miżura jew pratiika ta' natura fiskali interna li tistabbilixxi, direttament jew indirettament, diskriminazzjoni bejn il-prodotti ta' Parti waħda u prodotti li joriġinaw fit-territorju tal-Parti l-oħra.

2.   Prodotti esportati lejn it-territorju ta' waħda mill-Partijiet jistgħu ma jibbenefikawx minn ħlas lura ta' tassazzjoni interna indiretta minħabba l-ammont ta' tassazzjoni indiretta żejda imposta fuqhom direttament jew indirettament.

1.   Il-Ftehim m'għandux jipprekludi l-manteniment jew l-istabbiliment ta' żoni ta' għaqda doganali, ta' kummerċ ħieles jew arranġamenti oħra bejn waħda mill-Partijiet u pajjiżi terzi, ħlief sakemm ma jibdlux id-drittijiet u l-obbligi pprovduti f'dan il-Ftehim.

2.   Konsultazzjoni bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel għandha sseħħ fil-Kunsill ta' Koperazzjoni li jikkonċerna ftehim li jistabbilixxi jew jaġġusta żoni ta' għaqda doganali jew ta' kummerċ ħieles u, fejn meħtieġ, fuq kwistjonijiet prinċipali oħra relatati mal-politika ta' kummerċ rispettiva tagħhom ma' pajjiżi terzi. B'mod partikolari, fil-każ ta' pajjiż terz li qed jissieħeb ma' l-Unjoni Ewropea, din il-konsultazzjoni għandha sseħħ sabiex tiġi żgurata li qed jiġu kkunsidrati l-interessi reċiproċi tal-Komunità u l-Afrika ta' Isfel.

1.   Xejn f'dan il-Ftehim m'għandu jippreġudika jew jolqot bi kwalunkwe mod it-teħid, minn kwalunkwe Parti, ta' miżuri protettivi u kontra bejgħ bit-telf skond l-Artikolu VI tal-GATT 1994, skond il-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni ta' l-Artikolu VI tal-GATT 1994, skond il-Ftehim fuq Sussidji u Miżuri Protettivi, li hu anness mal-Ftehim ta' Marrakech li jistabbilixxi l-WTO.

2.   Qabel ma jiġu imposti dazji definittivi protettivi u kontra telf ta' bejgħ fir-rigward ta' prodotti importati mill-Afrika ta' Isfel, il-Partijiet jistgħu jikkunsidraw il-possibiltà ta' rimedji konstruttivi kif provduti fil-Ftehim dwar l-Implimentazzjoni ta' l-Artikolu VI tal-GATT 1994 u fil-Ftehim dwar Sussidji u Miżuri Protettivi.

1.   Fejn xi prodott qed jiġi mportat f'kwantitajiet miżjuda u taħt kondizzjonijiet li jikkawżaw jew li jheddu li jikkawżaw ħsara serju lill-produtturi lokali ta' l-istess jew ta' prodotti direttament kompetittivi fit-territorju ta' waħda mill-Partijiet Kontraenti, il-Komunità jew l-Afrika ta' Isfel, liema waħda hi kkonċernata, tista' tieħu miżuri xierqa skond il-kondizzjonijiet ipprovduti fil-Ftehim dwar Salvagwardji tal-WTO jew fil-Ftehim dwar l-Agrikoltura anness mal-Ftehim tal-Marrakex li jistabbilixxi l-WTO u skond il-proċeduri stabbiliti fl-Artikolu 26.

2.   Fejn xi prodott qed jiġi importat f'kwantitajiet miżjuda u taħt kondizzjonijiet bħal dawn li jikkawżaw jew li jheddu li jikkawżaw deterjorazzjoni serja fis-sitwazzjoni ekonomika tar-reġjuni l-aktar imbiegħda ta' l-Unjoni Ewropea, l-Unjoni Ewropea, wara li teżamina soluzzjonijiet alternattivi, tista' tieħu b'mod eċċezzjonali miżuri ta' sorveljanza jew ta' salvagwardja llimitati għar-reġjun(i) kkonċernat(i), skond il-proċeduri stabbiliti fl-Artikolu 26.

3.   Fejn xi prodott qed jiġi importat f'dawn il-kwantitajiet u taħt kondizzjonijiet bħal dawn li jikkawżaw jew li jheddu li jikkawżaw deterjorazzjoni serja fis-sitwazzjoni ekonomika ta' Membru wieħed jew aktar ta' l-għaqda doganali ta' l-Afrika ta' Isfel, l-Afrika ta' Isfel, fuq it-talba tal-pajjiż jew il-pajjiżi milquta, u wara li teżamina soluzzjonijiet alternattivi, tista' b'mod eċċezzjonali tieħu miżuri ta' sorveljanza u ta' salvagwardja skond il-proċeduri stabbiliti fl-Artikolu 26.

1.   Minkejja d-dispożizzjonijiet ta' l-Artikolu 24, jistgħu jittieħdu miżuri eċċezzjonali ta' dewma limitata li jidderogaw mid-dispożizzjonijiet ta' l-Artikolu 12 u 15 mill-Afrika ta' Isfel fil-forma ta' żjieda jew ta' introduzzjoni mill-ġdid ta' dazji doganali.

2.   Dawn il-miżuri jistgħu jikkonċernaw biss industriji żgħar jew setturi li qed jiffaċċjaw diffikultajiet serji kkawżati minn importazzjoni mkabbra li toriġina fil-Komunità b'riżultat tat-tnaqqis ta' dazji kkunsidrat skond l-Artikoli 12 u 15, b'mod partikolari fejn dawn id-diffikultajiet jipproduċu problemi soċjali kbar.

3.   Dazji doganali fuq importazzjoni applikabbli fl-Afrika ta' Isfel għal prodotti li joriġinaw fil-Komunità li huma ntrodotti b'dawn il-miżuri ma jistgħux jaqbżu l-livell ta' dazju bażiku jew ir-rati ta' dazju MFN applikabli jew l-20 % ad valorem, liema waħda hi l-inqas, u għandhom iżommu element ta' preferenza għal prodotti li joriġinaw fil-Komunità. Il-valur totali ta' l-importazzjoni kollha tal-prodotti li huma bla ħsara għal dawn il-miżuri ma jistax jaqbez l-10 % ta' l-importazzjoni totali ta' prodotti industrijali mill-Komunità matul l-aħħar sena li għaliha statistiċi huma disponibbli.

4.   Dawn il-miżuri għandhom jiġu applikati għal perjodu li ma jaqbiżx erba' snin. Għandhom jieqfu japplikaw sa' mhux aktar tard mill-iskadenza tal-perjodu massimu ta' transizzjoni ta' 12-il sena. Dawn il-limiti ta' żmien jistgħu jiġu estiżi b'mod eċċezzjonali b'deċiżjoni tal-Kunsill ta' Koperazzjoni.

5.   L-ebda miżura bħal din ma tista' tiġi ntrodotta fir-rigward ta' prodott jekk għaddew aktar minn tliet snin mill-eliminazzjoni tad-dazji kollha u tar-restrizzjonijiet kwantitattivi, jew piżijiet jew miżuri li għandhom effett ekwivalenti dwar dak il-prodott.

6.   L-Afrika ta' Isfel għandha tgħarraf lill-Kunsill ta' Koperazzjoni dwar miżuri eċċezzjonali li hi beħsiebha tieħu u, fuq talba tal-Komunità, għandhom jinżammu konsultazzjonijiet fuq dawn il-miżuri qabel ma jiġu applikati sabiex tinstab soluzzjoni sodisfaċenti. In-notifika tagħha għandha tinkludi skeda indikattiva għall-introduzzjoni u għall-eliminazzjoni sussegwenti tad-dazji doganali li se jiġu imposti.

7.   Jekk sa' 30 ġurnata minn din in-notifika ma jintlaħaq l-ebda ftehim fuq il-miżuri proposti msemmija fil-paragrafu 6, l-Afrika ta' Isfel tista' tieħu miżuri xierqa biex issolvi l-problema u għandha tipprovdi lill-Kunsill ta' Koperazzjoni bl-iskeda definittiva għall-eliminazzjoni tad-dazji doganali introdotti skond dan l-Artikolu. Din l-iskeda għandha tipprovdi għat-tmiem ta' dawn id-dazji b'rati ugwali annwali li jibdew mhux aktar tard minn sena wara l-introduzzjoni tagħhom. Il-Kunsill ta' Koperazzjoni jista' jiddeċiedi fuq skeda differenti.

1.   Fil-każ li l-Komunità jew l-Afrika ta' Isfel jibdew mekkaniżmu ta' sorveljanza fir-rigward tad-diffikultajiet imsemmija fl-Artikolu 24 li għandhom bħala għan il-proviżjoni rapida ta' informazzjoni fuq it-tendenza taċ-ċirkolazzjoni tal-kummerċ, għandhom jinformaw lill-Parti l-oħra b'dan u, jekk mitlub, jidħlu f'konsultazzjonijiet bejniethom.

2.   Fil-każijiet speċifikati fl-Artikolu 24, qabel ma jittieħdu l-miżuri pprovduti hemm jew, fil-każijiet fejn japplika s-sottoparagrafu 5(b) ta' dan l-Artikolu, il-Komunità jew l-Afrika ta' Isfel, skond il-każ, għandhom kemm jista' jkun malajr ifornu lill-Kunsill ta' Koperazzjoni bl-informazzjoni kollha rilevanti, bil-għan li tinkiseb soluzzjoni aċċettabli għaż-żewġ Partijiet.

3.   Fl-għażla tal-miżuri, għandha tingħata prijorità lil dawk li l-inqas li jiddisturbaw il-funzjonament ta' dan il-Ftehim u għandhom ikunu limitati għal-limitu neċessarju biex ma jitħallewx jew biex jirrimedjaw ħsara serju u biex jiffaċilitaw l-aġġustament.

4.   Il-miżuri ta' salvagwardja għandhom jiġu mgħarrfa lill-Kunsill ta' Koperazzjoni u għandhom ikunu s-suġġett ta' konsultazzjonijiet perijodiċi f'dak il-korp, b'mod partikolari bil-għan li tiġi stabbilita skeda orarja għat-tneħħija tagħhom hekk kif jippermettu ċ-ċirkostanzi.

5.   Għall-implimentazzjoni tal-paragrafi ta' qabel għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet li ġejjin.

1.   Fir-rikonoxximent ta' l-importanza dejjem tikber tas-servizzi għall-iżvilupp ta' l-ekonomiji tagħhom, il-Partijiet jissottolineaw l-importanza ta' osservanza stretta tal-Ftehim Ġenerali dwar il-Kummerċ fis-Servizzi (GATS), b'mod partikolari l-prinċipju tiegħu dwar it-trattament ta' l-aktar nazzjon iffavorit, u li jinkludu l-protokolli applikabbli b'rabtiet anniessi.

2.   Skond il-GATS, dan it-trattament m'għandux japplika għal:

3.   Il-Partijiet jerġgħu jaffirmaw ir-rabta rispettiva tagħhom kif annessi fir-raba' Protokoll mal-GATS li jikkonċerna l-bażi tat-telekomunikazzjoni u l-ħames Protokoll li jikkonċerna s-servizzi finanzjarji.

1.   Il-Partijiet se jippruvaw jestendu l-iskop tal-Ftehim bil-għan li jilliberalizzaw aktar il-kummerċ tas-servizzi bejn il-Partijiet. Fil-każ ta' din l-estensjoni, il-proċess ta' liberalizzazzjoni għandu jipprovdi għan-nuqqas jew għall-eliminazzjoni tad-diskriminazzjoni sostanzjalment kollha bejn il-Partijiet fis-setturi tas-servizzi koperti u għandu jkopri l-modi kollha ta' provvista nkluża l-provvista ta' servizzi:

2.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jagħti r-rakkomandazzjonijiet neċessarji għall-implimentazzjoni ta' l-għan stabbilit fil-paragrafu 1.

3.   Meta jkunu qed isiru dawn ir-rakkomandazzjonijiet, il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jikkunsidra l-esperjenza miksuba mill-implimentazzjoni ta' l-obbligi ta' kull Parti skond il-GATS, b'referenza partikolari għall-Artikolu V ġenerali u speċjalment għall-paragrafu 3(a) tiegħu li jkopri l-parteċipazzjoni tal-pajjiżi li għadhom qed jiżviluppaw fil-ftehimiet ta' liberalizzazzjoni.

4.   L-għanijiet stabbiliti fil-paragrafu 1 għandhom ikunu bla ħsara għall-ewwel eżami mill-Kunsill ta' Koperazzjoni sa' mhux aktar tard minn ħames snin wara d-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim.

1.   Il-Partijiet għandhom jippruvaw japplikaw b'mod effettiv il-prinċipju ta' aċċess mhux ristrett għas-suq u għat-traffiku marittimu internazzjonali bbażat fuq kompetizzjoni imparzjali fuq bażi kummerċjali.

2.   Il-Partijiet jaqblu li jestendu, għaċ-ċittadini ta' xulxin u għall-bastimenti reġistrati fit-territorju ta' waħda mill-Partijiet, trattament mhux inqas favorevoli minn dak mogħti lill-aktar nazzjon favorit fir-rigward ta' trasport marittimu ta' merkanzija, passiġġieri jew it-tnejn, aċċess għall-portijiet, l-użu ta' l-infrastruttura u s-servizzi marittimi awżiljari għal dawk il-portijiet u miżati u piżijiet relatati, faċilitajiet tad-dwana u l-assenjazzjoni ta' rmiġġijiet u faċilitajiet għal karga u ħatt, ibbażati fuq kompetizzjoni imparzjali u fuq termini kummerċjali.

3.   Il-Partijiet jaqblu li jikkunsidraw it-trasport marittimu, inkluż operazzjonijiet intermodali, fil-kuntest ta' l-Artikolu 30, mingħajr preġudizzju għal restrizzjonijiet minħabba nazzjonalita jew ftehimiet magħmula minn kwalunkwe Parti, li jeżistu f'dak iż-żmien u li jkunu konsistenti mad-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet skond il-Ftehim GATS.

1.   Bla ħsara għad-dispożizzjonijiet ta' l-Artikolu 34, il-Partijiet jieħdu r-responsabbiltà li jippermettu li l-ħlas kollu għat-transazzjonijiet kurrenti bejn ir-residenti tal-Komunità u ta' l-Afrika ta' Isfel isir f'munita konvertibbli b'mod ħieles.

2.   L-Afrika ta' Isfel tista' tieħu l-miżuri neċessarji biex tiżgura li d-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 1, li jilliberalizzaw il-ħlas kurrenti, m'humiex jintużaw mir-residenti tagħha biex jagħmlu ħruġ ta' kapital mhux awtorizzat.

1.   Fir-rigward ta' transazzjonijiet fil-kont ta' kapital ta' bilanċ ta' pagamenti, il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel għandhom jiżguraw, mad-dħul fis-seħħ ta' dan il-Ftehim, li kapital li jirrelata ma' investimenti diretti fl-Afrika ta' Isfel f'kumpaniji maħluqa skond il-liġijiet kurrenti jista' jiċċirkola b'mod ħieles, u li dan l-investiment u kull profitt li joħroġ minnu jista' jiġi llikwidat u ripatrijat.

2.   Il-Partijiet għandhom jikkonsultaw ma' xulxin bil-għan li jiffaċilitaw u eventwalment jiksbu liberalizzazzjoni kompleta tal-moviment ta' kapital bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel.

1.   Il-Partijiet jaqblu li, kull meta l-Kummissjoni jew l-Awtorità dwar Kompetizzjoni ta' l-Afrika ta' Isfel għandhom raġuni jemmnu li qed iseħħu prattiċi kontra l-kompetizzjoni, kif definiti skond l-Artikolu 35, fit-terittorju ta' l-awtorità l-oħra u qed jaffettwaw sostanzjalment l-interesi importanti tal-Partijiet, jistgħu jitolbu lill-awtorità dwar kompetizzjoni tal-Parti l-oħra biex tieħu azzjoni li tirrimedja b'mod xieraq it-termini tar-regoli ta' dik l-awtorità li jirregolaw il-kompetizzjoni.

2.   Din it-talba m'għandhiex tippreġudika kull azzjoni skond il-liġijiet tal-kompetizzjoni ta' l-awtorità rikjedenti li huma neċessarji u m'għandhiex f'kwalunkwe mod tingombra l-poteri ta' l-awtorità indirizzata li tieħu poteri jew l-indipendenza tagħha.

3.   Mingħajr preġudizzju għall-funzjonijiet, drittijiet, obbligi jew l-indipendenza rispettivi tagħha, l-awtorità dwar kompetizzjoni hekk indirizzata għandha tikkunsidra u tagħti attenzjoni bi ħsieb lill-ħsibijiet espressi u lid-dokumentazzjoni provduta mill-awtorità rikjedenti u, b'mod partikolari, tagħti widen lin-natura ta' l-attivitajiet in kwistjoni kontra l-kompetizzjoni, id-ditta jew ditti involuti, u l-effett nefast allegat fuq l-interessi importanti għall-Parti offiża.

4.   Meta l-Kummissjoni jew l-Awtorità dwar Kompetizzjoni ta' l-Afrika ta' Isfel jiddeċiedu li jmexxu investigazzjoni jew jippjanaw li jieħdu kull azzjoni li tista' jkollha implikazzjonijiet importanti għall-interessi tal-Parti l-oħra, il-Partijiet għandhom jikkonsultaw, fuq talba ta' kwalunkwe Parti u t-tnejn għandhom jippruvaw isibu soluzzjoni aċċettabli mit-tnejn fid-dawl ta' l-interessi importanti rispettivi tagħhom, waqt li jagħtu l-istima dovuta lil-liġijiet ta' xulxin, lis-sovranità, l-indipendenza ta' l-awtoritajiet dwar kompetizzjoni rispettivi tagħhom u lill-konsiderazzjonijiet ta' għarfien reċiproku.

1.   Sa' fejn tista' taffettwa kummerċ bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel, assistenza pubblika li tiffavorixxi ċerti ditti jew il-produzzjoni ta' ċerti oġġetti, li tgħawweġ jew li thedded li tgħawweġ il-kompetizzjoni, u li ma ssostnix għan jew għanijiet ta' politika pubblika speċifika ta' kwalunkwe Parti, mhiex kompatibbli mal-funzjonament korret ta' dan il-Ftehim.

2.   Il-Partijiet jaqblu li hu fl-interess tagħhom li jiżguraw li assistenza pubblika hi awtorizzata f'manjiera imparzjali, ġusta u trasparenti.

1.   Jekk il-Komunità jew l-Afrika ta' Isfel jikkunsidraw li prattika partikolari mhiex kompatibbli mat-termini ta' l-Artikolu 41, u li din il-prattika tikkawża jew thedded li tikkawża preġudizzju serju lill-interessi tal-Parti l-oħra jew ħsara materjali lill-industrija domestika tagħha, il-Partijiet jaqblu li, fejn mhux ittrattat b'mod adegwat skond ir-regoli u l-proċeduri eżistenti, għandhom jidħlu f'konsultazzjonijiet bil-għan li tinstab soluzzjoni sodisfaċenti għat-tnejn. Dawn il-konsultazzjonijiet se jkunu mingħajr preġudizzju għad-drittijiet u l-obbligi tal-Partijiet fit-termini tal-liġijiet u l-impenni internazzjonali rispettivi tagħhom.

2.   Kwalunkwe Parti tista' tistieden lill-Kunsill ta' Koperazzjoni biex jeżamina, fil-kuntest ta' din il-konsultazzjoni, l-għanijiet tal-politika pubblika tal-Partijiet li jiġġustifikaw l-awtorizzazzjoni ta' assistenza pubblika msemmija fl-Artikolu 41.

1.   Fin-nuqqas ta' regoli u proċeduri għall-implimentazzjoni ta' l-Artikolu 41, id-dispożizzjonijiet ta' l-Artikolu VI u XVI tal-Ftehim Ġenerali fuq Tariffi u Kummerċ 1994 kif ukoll il-Ftehim tal-WTO dwar Sussidji u Miżuri Protettivi għandhom japplikaw għall-assistenza pubblika jew għas-sussidji.

2.   Perjodikament, il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jagħmel analiżi tal-progress magħmul f'dawn il-kwistjonijiet. B'mod partikolari għandu jkompli jiżviluppa l-koperazzjoni u l-ftehim dwar il-miżuri meħudha minn kull Parti fir-rigward tal-funzjonament ta' l-Artikolu 41.

1.   Il-Partijiet jaqblu li jikkoperaw biex jiżguraw li aċċess għall-kuntratti ta' ksib tal-Partijiet hu rregolat b'sistema li hi imparzjali, ġusta u trasparenti.

2.   Perjodikament, il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jagħmel analiżi tal-progress li sar f'din il-kwistjoni.

1.   Il-Partijiet għandhom jiżguraw protezzjoni adegwata u effettiva tad-drittijiet ta' proprjetà intellettwali f'konformità ma' l-ogħla standards internazzjonali. Il-Partijiet japplikaw il-Ftehim tal-WTO dwar Aspetti Relatati mal-Kummerċ tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali (TRIPs) mill-1 ta' Jannar 1996 u jieħdu r-responsabbiltà li jtejbu, fejn xieraq, il-protezzjoni provduta f'dak il-Ftehim.

2.   Jekk jinħolqu problemi fiż-żona ta' protezzjoni tal-proprjetà intellettwali li jaffettwaw il-kondizzjonijiet tal-kummerċ, għandhom jittieħdu konsultazzjonijiet urġenti, fuq talba ta' kwalunkwe Parti, bil-għan li jinkisbu soluzzjonijiet sodisfaċenti għat-tnejn.

3.   Il-Komunità u l-Istati Membri tagħha jikkonfermaw l-importanza li huma jagħtu lill-obbligazzjonijiet li jinħolqu:

4.   Mingħajr preġudizzju għall-obbligazzjonijiet li jinħolqu mill-Ftehim tal-WTO dwar TRIPs, l-Afrika ta' Isfel tista' tikkunsidra favorevolment adeżjoni għall-konvenzjonijiet multilaterali msemmija fil-paragrafu 3.

5.   Il-Partijiet jikkonfermaw l-importanza li huma jagħtu lill-istrumenti li ġejjin:

6.   Sabiex tiġi ffaċilitata l-implimentazzjoni ta' dan l-Artikolu, il-Komunità tista' tipprovdi fost affarijiet oħra, fuq talba u fuq termini u kondizzjonijiet miftiehma mit-tnejn, assistenza teknika lill-Afrika ta' Isfel fil-preparazzjoni tal-liġijiet u regolamenti għall-protezzjoni u l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjetà intellettwali, il-prevenzjoni ta' l-abbuż ta' dawn id-drittijiet, l-istabbiliment u r-rinfurzar ta' uffiċċji domestiċi u aġenziji oħra involuti fl-infurzar u l-protezzjoni, inkluż it-taħriġ tal-persunal.

7.   Il-Partijiet jaqblu li għall-iskop dan il-Ftehim, proprjetà intellettwali tinkludi b'mod partikolari d-drittijiet ta' l-awtur, inkluż id-drittijiet fuq programmi tal-kompjuter u drittijiet viċini, mudelli ta' utilità, patenti, inkluż invenzjonijiet biotekniċi, disinnji industrijali, indikazzjonijiet ġeografiċi, inkluż titlu ta' oriġini, il-marki tal-fabbrika u l-marki tas-servizz, topografiji ta' ċirkwiti integrati, kif ukoll il-protezzjoni legali ta' databases u l-protezzjoni kontra kompetizzjoni inġusta kif imsemmija fl-Artikolu 10 bis tal-Konvenzjoni ta' Pariġi għall-Protezzjoni tal-Proprjetà Industrijali u l-Protezzjoni ta' informazzjoni sigrieta fuq l-għerf tas-sengħa.

1.   Il-Partijiet għandhom jippromwovu u jiffaċilitaw koperazzjoni bejn is-servizzi doganali tagħhom sabiex jiżguraw li d-dispożizzjonijiet dwar kummerċ huma osservati u sabiex jiggarantixxu kummerċ imparzjali. Il-koperazzjoni għandha tagħti bidu, fost ħwejjeġ oħra, għall-iskambju ta' informazzjoni u skemi ta' taħriġ.

2.   Mingħajr preġudizzju għal forom oħra ta' koperazzjoni kkunsidrati f'dan il-Ftehim, b'mod partikolari skond l-Artikolu 90, l-awtoritajiet amministrattivi tal-Partijiet Kontraenti għandhom jipprovdu assistenza reċiproka skond id-dispożizzjonijiet tal-Protokoll 2 ta' dan il-Ftehim.

1.   Il-Partijiet jieħdu r-responsabbiltà li jiżviluppaw, li jiddiversifikaw u li jżidu l-kummerċ bejniethom u li jtejbu l-kompetitività ta' produzzjoni ta' l-Afrika ta' Isfel fuq swieq domestiċi, reġjonali u internazzjonali.

2.   Koperazzjoni fil-qasam ta' żvilupp ta' kummerċ għandha tiffoka b'mod partikolari fuq dan li ġej:

1.   Il-Partijiet jaqblu li jikkoperaw fil-qasam ta' informazzjoni u ta' teknoloġija informatika (ICT) li huma jikkunsidraw bħala s-setturi prinċipali ta' soċjetà moderna u li huma kruċjali għal żvilupp ekonomiku u soċjali u għall-iżvilupp ta' soċjetà informatika. Komunikazzjoni f'dan il-kuntest tinkludi l-posta, lix-xandir, lit-telekomunikazzjonijiet u lit-teknoloġiji ta' informatika. L-għan tal-koperazzjoni għandu jkun:

2.   Il-Koperazzjoni għandha tinkludu fost l-oħrajn:

1.   L-għan tal-koperazzjoni f'dan il-qasam għandu jkun:

2.   Il-koperazzjoni għandha timmira b'mod speċifiku:

1.   L-għan tal-koperazzjoni f'dan il-qasam hu, fost ħwejjeġ oħra:

2.   Il-koperazzjoni se tinkludi attivitajiet ta' l-Afrika ta' Isfel meħuda fil-qafas tal-Komunità ta' Żvilupp għall-Afrika ta' Isfel (SADC) – Unità tal-Koordinazzjoni tal-Minjieri.

1.   L-għan tal-koperazzjoni f'dan il-qasam għandu jkun:

2.   Il-koperazzjoni għandha tiffoka speċifikament fuq:

1.   Il-Partijiet se jikkoperaw bil-għan li jissaħħaħ l-iżvilupp ta' industrija tat-turiżmu kompetittiva. F'dan il-kuntest, il-Partijiet jaqblu b'mod partikolari:

2.   Il-Partijiet jaqblu li koperazzjoni fil-qasam tat-turiżmu se jkun ibbażat, fost ħwejjeġ oħra, fuq il-linji ta' gwidi li ġejjin:

1.   Il-koperazzjoni f'dan il-qasam għandu jkun immirat għall-promozzjoni ta' żvilupp rurali integrat, armonjuż u sostenibbli fl-Afrika ta' Isfel. Il-koperazzjoni se tkun immirata partikolarment sabiex:

2.   Il-Koperazzjoni se seħħ, fost ħwejjeġ oħra, permezz tat-trasferiment ta' l-għerf tas-sengħa, l-istabbiliment ta' joint ventures u ta' programmi ta' żvilupp tal-kapaċità.

1.   Żvilupp ta' koperazzjoni bejn il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel għandu jsir f'kuntest ta' djalogu ta' politika u sħubija, u għandu jsostni l-politika u r-riformi magħmula mill-awtoritajiet nazzjonali.

2.   B'mod partikolari, koperazzjoni għal żvilupp għandha tagħti kontribut lill-iżvilupp ekonomiku u soċjali armonizzat u sostenibbli ta' l-Afrika ta' Isfel u għad-dħul tagħha fid-dinja ekonomika u biex tikkonsolida l-pedamenti stabbiliti għal soċjetà demokratika u għal stat irregolat mir-regola ta' liġi li fiha d-drittijiet tal-bniedem fl-aspetti politiċi, soċjali u kulturali u l-libertajiet fundamentali huma rispettati.

3.   F'dan il-kuntest, għandha tingħata prijorità lill-attivitajiet ta' appoġġ, li jgħinu fil-ġlieda kontra l-faqar.

1.   L-oqsma ta' koperazzjoni għal żvilupp se jikkonċernaw prinċipalment fuq dan li ġej:

2.   Għandu jkun hemm promozzjoni tad-djalogu u tas-sħubija bejn l-awtoritajiet pubbliki u soċji u atturi ta' żvilupp mhux governattiv.

3.   Il-programmi għandhom jiffokaw fuq il-ħtiġiet bażiċi tal-komunitajiet li qabel kienu żvantaġġati u jirriflettu d-dimensjonijiet ġeneri u ambjentali ta' żvilupp.

1.   Il-mezzi li jistgħu jiġu manipulati taħt l-attivitajiet ta' koperazzjoni msemmija fl-Artikolu 66 għandhom jinkludu b'mod partikolari studji, assistenza teknika, taħriġ jew servizzi oħra, provvisti u xogħlijiet, kif ukoll verifiki u missjonijiet ta' evalwazzjoni u osservazzjoni.

2.   Il-finanzjament tal-Komunità, f'munita lokali jew barranija, li jiddependi fuq il-ħtiġiet u n-natura ta' l-operazzjoni, jista' jkopri:

3.   Kontribuzzjoni mill-għaqdiet imfissra fl-Artikolu 67, bi prinċipju, se jkunu meħtieġa għal kull attività ta' koperazzjoni. In-natura u l-ammont ta' din il-kontribuzzjoni se jkunu adattati għall-possibilitajiet ta' l-għaqda u n-natura ta' l-attivitajiet.

4.   Jistgħu jiġu mfittxa opportunitajiet għal koerenza u komplimentarità ma' kontributuri oħra ta' fondi, partikolarment l-Istati Membri ta' l-Unjoni Ewropea.

5.   Se jittieħdu passi xierqa miż-żewġ Partijiet sabiex jiżguraw li l-koperazzjoni għal kwalità ta' żvilupp fil-Komunità taħt dan il-Ftehim hi mgħarrfa lill-pubbliku ġenerali.

1.   Għandu jsir programmar indikattiv multiannwali bbażat fuq għanijiet speċifiċi li joħorġu mill-prijoritajiet fl-Artikolu 66 u li jindika l-modalitajiet għall-preparazzjoni, l-implimentazzjoni u l-osservazzjoni tal-koperazzjoni ta' żvilupp u attivitajiet li jirriżultaw matul perjodu ta' referenza fil-kuntest ta' kuntatti mill-qrib bejn il-Komunità u l-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel bil-kontribuzzjoni tal-Bank Ewropew ta' l-Investiment. Ir-riżultat tad-diskussjonijiet ta' programmar għandu jiġi stabbilit f'programm indikattiv multiannwali ffirmat miż-żewġ Partijiet.

2.   Proċeduri ta' operazzjoni ddettaljati u dispożizzjonijiet għall-implimentazzjoni u l-osservazzjoni tal-koperazzjoni ta' żvilupp għandhom ikunu mehmuża mal-programm indikattiv multiannwali.

1.   L-identifikazzjoni u l-preparazzjoni ta' l-attivitajiet ta' żvilupp għandhom ikunu r-responsabbiltà ta' l-Uffiċjal Nazzjonali li Jawtorizza tal-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel kif imfisser fl-Artikolu 80, jew ta' kull benefiċjarju ieħor eliġibbli kif imfisser fl-Artikolu 67.

2.   Dokumenti ta' proġetti jew programmi mogħtija għal finanzjament mill-Komunità għandhom jinkludu l-informazzjoni kollha neċessarja għall-istima tagħhom. Dawn id-dokumenti għandhom ikunu uffiċjalment mibgħuta lill-Kap tad-Delegazzjoni mill-Uffiċjal Nazzjonali li Jawtorizza jew mill-benefiċjarji l-oħra eliġibbli.

3.   L-istima ta' l-attivitajiet ta' żvilupp għandhom jittieħdu b'mod konġunt mill-Uffiċjal Nazzjonali li Jawtorizza u/jew mill-benefiċjarji l-oħra eliġibbli u l-Komunità.

1.   Il-konklużjonijiet ta' l-istima għandhom ikunu mqassra mill-Kap tad-Delegazzjoni f'proposta għal finanzjament ippreparata f'kollaborazzjoni mill-qrib ma' l-Uffiċjal Nazzjonali li Jawtorizza u/jew l-għaqda rikjedenti.

2.   Il-Kummissjoni għandha tiffinalizza l-proposta għal finanzjament u tgħaddiha lill-korp tat-teħid ta' deċiżjonijiet tal-Komunità.

1.   Kull proġett jew programm approvat mill-Komunità għandu jkun kopert minn:

2.   Il-ftehimiet finanzjarji jew kuntratti kollha għandhom jipprovdu għal kontrolli fuq il-post mill-Kummissjoni jew mill-Qorti Ewropea ta' l-Awdituri.

1.   Parteċipazzjoni f'sejħa għal offerti għal xogħol u kuntratti se jkunu miftuħa fuq termini ugwali għall-persuni kollha naturali u ġuridiċi fl-Istati Membri ta' l-Unjoni Ewropea, l-Afrika ta' Isfel u l-Istati ACP. Il-parteċipazzjoni tista' tiġi estiża biex tinkludi pajjiżi oħra li għadhom qed jiżviluppaw f'każijiet issostanzjati kif dovut u sabiex jiġi żgurat l-aħjar proporzjon ta' benefiċċju.

2.   Il-provvisti għandhom joriġinaw fl-Istati Membri, fl-Afrika ta' Isfel jew fl-Istati ACP. F'każijiet eċċezzjonali ssostanzjati kif dovut, jistgħu joriġinaw minn pajjiżi oħra.

1.   Xogħlijiet, provvisti u kuntratti ta' servizzi għandhom ikunu ppreparati, negozjati u konklużi mill-benefiċjarju eliġibbli, bi ftehim u f'kollaborazzjoni mal-Kummissjoni.

2.   Il-benefiċjarjċ eliġibbli jistgħu jitolb lill-Kummissjoni biex tipprepara, tinnegozja u tikonkludi l-kuntratti ta' servizzi f'isimhom, direttament jew permezz ta' l-aġenzija tagħha rilevanti.

1.   Il-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel għandu japplika għall-kuntratti kollha ffinanzjati mill-Komunità eżenzjoni sħiħa minn dazji fiskali u doganali u/jew taxxi jew piżijiet li għandhom effett ekwivalenti.

2.   Id-dettalji għall-arranġamenti, imniżżla f'paragrafu 1 għandhom ikunu stabbiliti permezz ta' Skambju ta' Ittri bejn il-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel u l-Kummissjoni.

1.   Il-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel għandu jaħtar uffiċjal nazzjonali li jawtorizza biex jirrappreżentaha fl-attivitajiet kollha li jirrelataw mal-proġetti ffinanzjati mill-Kummissjoni li huma s-suġġett ta' ftehim ta' finanzjament bejn l-Afrika ta' Isfel u l-Komunità. Għandu jinħatar ukoll aħent li jħallas.

2.   L-obbligi u l-kompiti ta' l-uffiċjal prinċipali li jawtorizza u ta' l-uffiċjal nazzjonali li jawtorizza u ta' l-aġent li jħallas għandhom ikunu stabbiliti permezz ta' skambju ta' strumenti bejn il-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel u l-Kummissjoni skond id-dispożizzjonijiet tar-regolamenti ta' finanzjament tal-Kummissjoni applikabbli għal ftehim ta' preferenza.

1.   Il-Kummissjoni hi rrappreżentata fl-Afrika ta' Isfel mill-Kap tad-Delegazzjoni li jiżgura, flimkien ma' l-uffiċjal nazzjonali li jawtorizza, l-implimentazzjoni, l-osservazzjoni u l-insegwiment tal-koperazzjoni finanzjarja u teknika f'konformità mal-prinċipji of ta' ġestjoni finanzjarja sana u tad-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim. Partikolarmet, il-Kap tad-Delegazzjoni għandu jkun awtorizzat li jiffaċilita u jħaffef il-preparazzjoni, l-istima u l-eżekuzzjoni ta' proġeti u programmi.

2.   Il-Gvern ta' l-Afrika ta' Isfel għandu jikkonċedi privileġġi u immunitajiet lill-Kap tad-Delegazzjoni u lill-uffiċjali mill-Kummissjoni maħtura fl-Afrika ta' Isfel skond il-Konvenzjoni ta' Vjenna dwar Relazzjonijiet Diplomatiċi ta' l-1961.

3.   Fid-definizzjoni ta' kompiti u obbligi ta' l-uffiċjal nazzjonali li jawtorizza u tal-kap tad-delegazzjoni, il-Partijiet għandhom ifittxu li jiżguraw l-ogħla grad ta' amministrazzjoni lokali ta' proġetti u programmi kif ukoll kompatibilità u koerenza ma' prattiċi applikati fl-Istati l-oħra ACP.

1.   L-għan tal-kontroll u ta' l-osservazzjoni għandu jikkonsisti fil-valutazzjoni esterna ta' l-attivitajiet ta' żvilupp (preparazzjoni, implimentazzjoni u operazzjoni sussegwenti), bil-għan għal titjib fl-effettività ta' żviupp ta' attivitajiet kontinwi u dawk tal-futur. Dan ix-xogħol għandu jsir b'mod konġunt mill-Afrika ta' Isfel u l-Komunità.

2.   L-osservazzjoni u l-evalwazzjoni tal-koperazzjoni għandhom isiru b'mod konġunt mill-Afrika ta' Isfel u l-Komunità. Konsultazzjonijiet annwali jistgħu jinżammu biex jiġi vvalutat il-progress u biex jaqblu fuq miżuri li għandhom jittieħdu biex jadattaw u jtejjbu l-implimentazzjoni tal-programm indikattiv multiannwali u biex jippreparaw għal operazzjonijiet tal-futur.

1.   Il-Partijiet se jikkoperaw biex isegwu żvilupp sostenibbli permezz ta' l-użu razzjonali ta' riżorsi naturali li ma jiġġeddux u l-użu sostenibbli ta' riżorsi naturali li jiġġeddu, b'hekk ikun qed tiġi promossa l-protezzjoni ta' l-ambjent, il-prevenzjoni tad-deterjorament tiegħu u l-kontroll tat-tniġġis. Il-Partijiet se jimmiraw li jtejbu l-kwalità ta' l-ambjent u jaħdmu flimkien biex jegħlbu problemi ambjentali globali.

2.   Il-Partijiet se jagħti kunsiderazzjoni speċjali għall-iżvilupp tal-kapaċità fl-amministrazzjoni ta' l-ambjent. Se jkun hemm djalogu għall-identifikazzjoni tal-prijoritajiet ambjentali. L-impatt ta' politika tal-passat ta' l-Afrika ta' Isfel fuq l-istat ta' l-ambjent se tkun analizzata u indirizzata fejn possibli.

3.   Ir-relazzjoni koperattiva se tinvolvi, fost ħwejjeġ oħra, kwistjonijiet li jirrelataw ma' żvilupp fl-ibliet u użu ta' l-art għal skopijiet agrikoli u mhux agrikoli, desertification, maniġġjar ta' skart, inluż skart ta' perikolu u nukleari; maniġġjar ta' kimiċi perikolużi; konservazzjoni u użu sostenibbli ta' diversità bijoloġika; l-immaniġġjar sostenibbli ta' riżorsi tal-foresti; kontroll tal-kwalità ta' l-ilma; kontroll tat-tniġġis mill-industrija u sorsi oħra; kontroll tat-tniġġis kostali u tal-baħar u l-immaniġġjar tar-riżorsi tal-baħar; maniġġjar ta' qbid ta' ilma integrat, inkluż maniġġjar ta' baċini tax-xmajjar internazzjonali; maniġġjar tat-talba ta' l-ilma u kwistjonijiet fuq it-tnaqqis ta' l-emissjonijiet ta' gassijiet li jsaħħnu l-atmosfera.

1.   Il-Partijiet jieħdu r-responsabbiltà li jikkoperaw fl-isfera tal-kultura sabiex jippromwovu għarfien totali u ftehim aħjar tad-diversitajiet kulturali fl-Afrika ta' Isfel u fl-Unjoni Ewropea. Il-partijiet se jneħħu ostakli għall-komunikazzjoni u koperazzjoni interkulturali, u se jistimulaw għarfien ta' l-interdipendenza tal-popli ta' kulturi differenti. Huma se jikkoltivaw parteċipazzjoni mill-populazzjoni ta' l-Afrika ta' Isfel u mill-Unjoni Ewropea fil-proċess ta' arrikkament kulturali reċiproku.

2.   Kuntatti kulturali se jimmiraw għall-preservazzjoni u t-titjib tal-patrimonju kulturali u se jippruvaw jipproduċu u jxerdu oġġetti u servizzi kulturali. Se jsir l-akbar użu possibli mill-mezzi ta' komunikazzjoni u mill-infrastruttura nazzjonali, reġjonali u interreġjonali biex jiġu ffaċilitati l-kuntatti kulturali, filwaqt li jkun hemm promozzjoni tar-rispett tad-drittijiet ta' l-awtur u dawk relatati.

3.   Il-Partijiet se jikkoperaw f'avvenimenti u skambji kulturali fost l-istituzzjonijiet u l-assoċjazzjonijiet mill-Afrika ta' Isfel u l-Unjoni Ewropea.

1.   Il-Partijiet se jingaġġaw f'djalogu fuq koperazzjoni soċjali. Dan se jinkludi, imma mhux neċessarjament limitat għal, kwistjonijiet relatati mal-problemi soċjali ta' soċjetà post-apartheid, taffija ta' faqar, qagħad, ugwaljanza bejn is-sessi, vjolenza fuq in-nisa, drittijiet tat-tfal, relazzjonijiet ta' xogħol, saħħa pubblika, sigurtà fuq ix-xogħol u popolazzjoni.

2.   Il-Partijiet jikkunsidraw li żvilupp ekonomiku għandu jkun akkumpanjat minn progress soċjali. Huma jirrikonoxxu r-responsabbiltà biex jiġu garantiti d-drittijiet soċjali bażiċi, li jimmiraw speċifikament għal-libertà ta' assoċjazzjoni tal-ħaddiema, id-dritt għal negozjar kollettiv, it-tneħħija ta' xogħol sfurzat, l-eliminazzjoni ta' diskriminazzjoni fir-rigward ta' impjieg u okkupazzjoni u t-tneħħija effettiva ta' xogħol bit-tfal. L-istandards rilevanti ta' l-ILO għandhom ikunu l-punt ta' referenza għall-iżvilupp ta' dawn id-drittijiet.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkoperaw sabiex itejbu l-valur tar-riżorsi umani fl-Afrika ta' Isfel fl-oqsma kollha koperti bil-Ftehim. Il-koperazzjoni għandha timmira biex issaħħaħ il-kapaċità istituzzjonali fl-oqsma prinċipali ta' żvilupp tar-riżorsi umani tal-gvern, waqt li tingħata attenzjoni speċjali għas-sezzjonijiet l-aktar żvantaġġati tal-popolazzjoni.

2.   Sabiex jiġi żviluppat livell ta' kompetenza ta' persunal prinċipali fis-setturi pubbliċi u privati, il-Partijiet għandhom jistabbilixxu l-koperazzjoni tagħhom fuq edukazzjoni u taħriġ professjonali u koperazzjoni bejn istituzzjonijiet ta' l-edukazzjoni u ditti. Għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-promozzjoni ta' stabbiliment ta' rabtiet permanenti bejn korpi speċjalizzati fl-Unjoni Ewropea u l-Afrika ta' Isfel sabiex jinkoraġġixxu l-ġbir komuni u l-iskambju ta' esperjenza u riżorsi tekniċi.

3.   Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu l-iskambju ta' informazzjoni sabiex tiġi kkoltivata l-koperazzjoni fuq ir-rikonoxximent ta' gradi u diplomi mill-awtoritajiet rilevanti.

4.   Il-Partijiet għandhom jinkoraġġixxu tagħqid u koperazzjoni bejn istituzzjonijiet għal tagħlim avvanzat, per eżempju universitajiet.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkoperaw biex itejbu l-livell ta' protezzjoni għall-proċessar ta' informazzjoni personali, waqt li jikkunsidraw l-istandars internazzjonali.

2.   Koperazzjoni fuq il-protezzjoni ta' informazzjoni personali tista' tinkludi assistenza teknika fil-forma ta' skambju ta' informazzjoni u esperti u l-istabbiliment ta' programmi u proġetti konġunti.

3.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jagħmel analiżi perjodika tal-progress magħmul f'dan ir-rigward.

1.   Il-Partijiet għandhom jikkoperaw biex itejbu s-saħħa mentali u fiżika tal-popolazzjonijiet billi jippromwovu saħħa, u jostakolaw il-mard.

2.   Fil-qasam tas-saħħa pubblika l-Partijiet għandhom jikkoperaw billi jaqsmu l-għarfien u l-esperjenza fuq programmi li, fost ħwejjeġ oħra, ixerdu informazzjoni, itejbu l-edukazzjoni u t-taħriġ tal-professjonisti fis-saħħa pubblika, josservaw mard u jiżviluppaw sistemi ta' informazzjoni fuq is-saħħa, inaqqsu r-riskji minn mard relatat għal stil ta' ħajja, jostakolaw u jikkontrollaw HIV/AIDS u mard ieħor li jittieħed.

3.   Il-koperazzjoni fil-qasam tas-saħħa u sigurtà fuq il-post tax-xogħol għandha tinkludi skambju ta' informazzjoni fuq miżuri leġislattivi u mhux leġislattvi biex jostakolaw aċċidenti, mard relatat ma' xogħol u riskji għas-saħħa relatati max-xogħol.

4.   Il-koperazzjoni fil-qasam farmaċewtiku jista' jinkludi appoġġ fl-evalwazzjoni u fir-reġistrazzjoni ta' prodotti mediċinali.

1.   Il-Partijiet jaqblu fuq l-istabbiliment ta' Kunsill ta' Koperazzjoni li se jaqdi dawn il-funzjonijiet:

2.   Il-kompożizzjoni, il-frekwenza, l-aġenda u l-post tal-laqgħat tal-Kunsill ta' Koperazzjoni se jinftiehmu permezz ta' konsultazzjoni bejn il-Partijiet.

3.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni msemmi hawn fuq se jkollu l-poter li jieħu deċiżjonijiet fir-rigward tal-kwistjonijiet kollha koperti b'dan il-Ftehim.

4.   Il-Partijiet jaqblu li jinkoraġġixxu u jiffaċilitaw kuntatti regolari bejn il-Parlamenti rispettivi tagħhom fuq oqsma varji ta' koperazzjoni koperti bil-Ftehim.

5.   Il-Partijiet se jinkoraġġixxu kuntatti bejn istituzzjonijiet oħra simili u rilevanti fl-Afrika ta' Isfel u fl-Unjoni Ewropea bħall-Kumitat Ekonomiku u Soċjali tal-Komunità Ewropea u l-Kunsill Nazzjonali ta' Żvilupp Ekonomiku u Xogħol (NEDLAC) ta' l-Afrika ta' Isfel.

1.   It-trattament lill-aktar nazzjon iffavorit awtorizzat skond id-dispożizzjonijiet ta' dan il-Ftehim, jew kull arranġamenti adottati taħt dan il-Ftehim, ma japplikawx għal vantaġġi ta' taxxa li l-Afrika ta' Isfel u l-Istati Membri ta' l-Unjoni Ewropea qed jipprovdu jew jistgħu jipprovdu fil-futur abbażi tal-ftehimiet biex tiġi evitata tassazzjoni doppja jew arranġamenti oħra ta' taxxa, jew leġislazzjoni fiskali domestika.

2.   Xejn f'dan il-Ftehim, jew f'kull arranġament adottat skond dan il-Ftehim, ma jista' jkun interpretat biex jimpedixxi l-adozzjoni jew l-infurzar ta' kull miżura immirata biex ma jitħallewx l-evitar jew il-ħrib tat-taxxi skond id-dispożizzjonijiet ta' taxxa ta' ftehimiet biex tiġi evitata tassazzjoni doppja jew arranġamenti oħra ta' taxxa, jew leġislazzjoni fiskali domestika.

3.   Xejn f'dan il-Ftehim, jew f'kull arranġament adottat skond dan il-Ftehim, ma jista' jkun interpretati li jimpedixxi lill-Istati Membri ta' l-Unjoni Ewropea jew l-Afrika ta' Isfel milli jiddistingwixxu, fl-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet rilevanti tal-leġislazzjoni fiskali tagħhom, bejn kull min iħallas it-taxxa li mhumiex fl-istess sitwazzjoni, b'mod partikolari fir-rigward għall-post ta' residenza tagħhom, jew fir-rigward għall-post fejn hu investit il-kapital tagħhom.

1.   Kull Parti tista' tirreferi lill-Kunsill ta' Koperazzjoni kull kwistjoni li tirrelata ma' l-applikazzjoni jew l-interpretazzjoni ta' dan il-Ftehim.

2.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni jista' jsib soluzzjoni għal kull kwistjoni permezz ta' deċiżjoni.

3.   Kull Parti għandha tkun marbuta li tieħu l-miżuri nvoluti fit-teħid tad-deċiżjoni msemmija f'paragrafu 2.

4.   F'każ li mhux possibli li l-kwistjoni tiġi solvuta skond il-paragrafu 2, kull Parti tista' tgħarraf lill-oħra bil-ħatra ta' arbitru; il-Parti l-oħra għandha taħtar it-tieni arbitru sa' xahrejn mill-ħatra ta' l-ewwel arbitru.

5.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jaħtar it-tielet arbitru sa' sitt xhur mill-ħatra tat-tieni arbitru.

6.   Id-deċiżjonijiet ta' l-arbitri għandhom jittieħdu b'vot ta' maġġoranza fi żmien 12-il xhar.

7.   Kull Parti għall-kwistjoni għandha tieħu l-passi meħtieġa biex timplimenta d-deċiżjoni ta' l-arbitri.

8.   Il-Kunsill ta' Koperazzjoni għandu jistabbilixxi l-proċeduri mħaddma għal arbitraġġ.

9.   F'każ ta' kwistjonijiet li jinħolqu taħt it-Titoli II u III ta' dan il-Ftehim, għandhom jgħoddu l-proċeduri li ġejjin:

10.   Mingħajr preġudizzju għd-dritt tagħhom li jkollhom rikors għall-proċeduri ta' soluzzjoni ta' kwistjonijiet tal-WTO, il-Komunità u l-Afrika ta' Isfel għandhom jippruvaw isolvu l-kwistjonijiet relatati ma' obbligi speċifiċi li jinqalgħu skond it-Titoli II u III ta' dan il-Ftehim permezz ta' rikors għad-dispożizzjonijiet ta' soluzzjonijiet ta' kwistjonijiet speċifiċi ta' dan il-Ftehim. Proċeduri arbitrarji stabbiliti skond dan il-Ftehim ma jikkunsidrawx kwistjonijiet li jirrelataw mad-drittijiet u l-obbligazzjonijiet ta' WTO ta' kull Parti, kemm-il darba l-Partijiet jaqblu li jirreferu kwistjonijiet bħal dan għall-arbitraġġ.

1.   Kull Parti li tixtieq temenda dan il-Ftehim tista' tissottometti l-proposta tagħha għal emenda, flimkien mas-sottomissjonijiet tagħha minħabba l-emenda proposta, lill-Kunsill ta' Koperazzjoni għal kunsiderazzjoni u deċiżjoni.

2.   F'każ li l-Parti l-oħra tikkunsidra li l-emendi proposti jistgħu jkollhom impatt ta' detriment fuq id-drittijiet tagħha skond il-Ftehim, tista' tissottometti proposta għal aġġustamenti li jikkumpensaw tal-Ftehim lill-Kunsill ta' Koperazzjoni għal konsiderazzjoni u deċiżjoni.