Edizzjoni Provviżorja

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

EMILIOU

ippreżentati fl‑4 ta’ Settembru 2025 (1)

Kawża C‑119/24 [Chefquet] (i)

DK,

État belge

(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège, il-Belġju))

“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Artikolu 45 TFUE – Moviment liberu tal-ħaddiema – Taxxa fuq id-dħul – Leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta lil kontribwenti mhux residenti għal suppliment tat-taxxa fil-livell nazzjonali, stabbilit b’analoġija mas-supplimenti tat-taxxa muniċipali imposti fuq kontribwenti residenti”

I. Introduzzjoni

1. Jingħad li Albert Einstein notevolment osserva li “l-iktar ħaġa diffiċli li wieħed jifhem fid-dinja hija t-taxxa fuq id-dħul” [traduzzjoni libera] (2) – kumment spiss ikkwotat li huwa relatabbli, anki f’każijiet bħal dan fejn il-kalkolu tat-taxxa dovuta jvarja mhux biss skont id-dħul, iżda wkoll skont il-kodiċi postali.

2. B’mod iktar preċiż, din it-talba għal deċiżjoni preliminari tal-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège, il-Belġju) tirrigwarda leġiżlazzjoni nazzjonali li timponi, fil-livell nazzjonali, suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul tal-kontribwenti mhux residenti biss. Madankollu, dan is-suppliment tat-taxxa ġie introdott bl-għan iddikjarat li jiġi ggarantit piż fiskali proporzjonalment ugwali bejn ir-residenti u l-persuni mhux residenti, billi jiġu riflessi s-supplimenti tat-taxxa muniċipali fuq it-taxxa fuq id-dħul li jinġabru, mill-agglomerazzjonijiet u mill-muniċipalitajiet, mingħand il-kontribwenti residenti. Filwaqt li s-suppliment tat-taxxa fil-livell nazzjonali għall-persuni mhux residenti huwa ddefinit b’rata fissa, is-supplimenti tat-taxxa muniċipali jvarjaw skont l-agglomerazzjoni jew il-muniċipalità. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-kompatibbiltà ta’ tali leġiżlazzjoni mal-moviment liberu tal-ħaddiema, stabbilit fl-Artikolu 45 TFUE.

3. Konsegwentement, din il-kawża toffri lill-Qorti tal-Ġustizzja l-opportunità li tiċċara u teżamina ulterjorment sitwazzjoni oħra fil-kuntest tal-intersezzjoni bejn it-tassazzjoni diretta (qasam li fih l-Istati Membri jibqgħu kompetenti) u d-dispożizzjonijiet tat-TFUE dwar il-moviment liberu (li madankollu għandhom jiġu osservati mill-Istati Membri fl-eżerċizzju tagħhom ta’ din il-kompetenza) (3).

II. Il‑kuntest ġuridiku

4. Skont il-code des impôts sur les revenus 1992 (il-Kodiċi tat-Taxxa fuq id-Dħul tal‑1992 (iktar ’il quddiem iċ-“CIR 92”), ir-residenti Belġjani huma suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul abbażi tad-dħul dinji tagħhom, filwaqt li l-persuni mhux residenti huma ntaxxati biss fuq id-dħul provenjenti mill-Belġju. Fiż-żewġ każijiet, ir-rati tat-taxxa applikabbli huma, fil-prinċipju, l-istess u huma applikati għad-dħul taxxabbli rispettiv (4).

5. Skont l-Artikolu 465 taċ-CIR 92, l-agglomerazzjonijiet u l-muniċipalitajiet jistgħu jiġbru suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul personali tar-residenti li jgħixu fit-territorju tagħhom (iktar ’il quddiem is-“suppliment tat-taxxa muniċipali”). Dan is-suppliment tat-taxxa huwa kkalkolat skont il-metodu previst fl-Artikolu 466 taċ-CIR 92, bħala perċentwali tat-taxxa dovuta fuq id-dħul (qabel l-applikazzjoni tal-krediti ta’ taxxa, ħlasijiet akkont jew aġġustamenti oħra). Ir-rata tas-suppliment tat-taxxa speċifika, jiġifieri l-perċentwali applikata – hija ddeterminata b’mod awtonomu minn kull agglomerazzjoni jew muniċipalità (5) u għalhekk tista’ tvarja bejniethom.

6. L-Artikolu 245 taċ-CIR 92, id-dispożizzjoni inkwistjoni f’dan il-każ, jipprevedi li t-taxxa fuq id-dħul tal-persuni mhux residenti hija suġġetta għal suppliment tat-taxxa favur l-Istat (iktar ’il quddiem is-“suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti”), stabbilit b’rata fissa, iżda kkalkolat, bħala suppliment tat-taxxa muniċipali, konformement mal-Artikolu 466 tal-istess kodiċi.

7. Il-formulazzjoni preċiża tal-Artikolu 245 taċ-CIR 92, kif ukoll ir-rata applikabbli tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti varjaw matul il-perijodu rilevanti għall-kawża prinċipali.

8. Fil-verżjoni applikabbli għas-snin tat-taxxa 1992 sa 2003, dan l-artikolu pprovda: “It-[taxxa fuq id-dħul għall-persuni mhux residenti] tiżdied b’[6 % addizzjonali] favur l-Istat, ikkalkolata skont ir-regoli previsti fl-Artikolu 466 [taċ-CIR 92]”.

9. B’effett mis-sena tat-taxxa 2005, dan l-istess artikolu ġie ssupplimentat permezz tat-tieni paragrafu, li jipprovdi li “[i]r-Re jista’, permezz ta’ digriet deliberat fil-Conseil des Ministres [(il-Kunsill tal-Ministri)], iżid is-[suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti] sa massimu ta’ [7 %]” (6). Minn hemm ’il quddiem, ir-rata tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti ġiet stabbilita għal 7 % (7).

III. Il-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

10. Din it-talba għal deċiżjoni preliminari tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn, minn naħa, DK u JO, koppja miżżewġa (iktar ’il quddiem, flimkien, l-“appellanti”), u, min-naħa l-oħra, l-État belge (l-Istat Belġjan) dwar id-determinazzjoni tal-kontribuzzjonijiet tat-taxxa fuq id-dħul tal-appellanti għal diversi snin tat-taxxa.

11. Matul is-snin tat-taxxa kontenzjużi (speċifikament, mill‑1992 sal‑1998, mill‑2001 sal‑2003 u mill‑2007 sal‑2009), l-appellanti kienu jirrisjedu fi Franza (8). DK kien prinċipalment impjegat fi Franza, filwaqt li kien jaħdem, part-time, bħala professur f’diversi universitajiet fil-Belġju. Martu, JO, kienet impjegata b’salarju fi Franza sal‑2000, u wara dan hija ma baqgħetx teżerċita attività professjonali. Barra minn hekk, matul l-istess perijodu, l-appellanti kellhom proprjetà immobbli fil-Belġju.

12. Fir-rigward tad-dħul tagħhom provenjenti mill-Belġju – professjonali u mill-immobbli – l-appellanti ġew intaxxati fil-Belġju bħala persuni mhux residenti. Skont l-Artikolu 245 taċ-CIR 92, l-awtoritajiet Belġjani applikaw is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti għat-taxxa tagħhom fuq id-dħul.

13. L-appellanti kkontestaw il-kontribuzzjonijiet tagħhom għat-taxxa fuq id-dħul, inkluża l-applikazzjoni tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti, għas-snin tat-taxxa rilevanti. Huma ressqu lmenti suċċessivi quddiem l-awtoritajiet amministrattivi kompetenti, li kollha ġew miċħuda bħala inammissibbli jew bħala infondati (9).

14. Sussegwentement, l-appellanti ressqu proċeduri quddiem it-tribunal de première instance de Namur (il-Qorti tal-Ewwel Istanza ta’ Namur, il-Belġju), fejn ippreżentaw erba’ azzjonijiet separati li fihom ikkontestaw il-kontribuzzjonijiet tat-taxxa fuq id-dħul inkwistjoni (10) – fosthom l-applikazzjoni tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti – għal diversi raġunijiet. Permezz ta’ sentenza tal‑20 ta’ Jannar 2016, din il-qorti għaqqdet dawn l-azzjonijiet u ċaħdet il-parti l-kbira tal-motivi tal-appellanti jew bħala inammissibbli jew bħala infondati. Fir-rigward tal-motivi l-oħra, il-Qorti tal-Ġustizzja rriżervat id-deċiżjoni tagħha u għamlet żewġ domandi preliminari lill-Cour constitutionnelle (il-Qorti Kostituzzjonali, il-Belġju; iktar ’il quddiem il-“Qorti Kostituzzjonali Belġjana”), fir-rigward tal-kompatibbiltà ta’ ċerti dispożizzjonijiet taċ-CIR 92 mal-Artikoli 10 u 11 tal-Kostituzzjoni Belġjana (li jistabbilixxu l-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni u ta’ ugwaljanza fit-trattament taċ-ċittadini Belġjani).

15. L-ewwel waħda minn dawn id-domandi, li kienet tikkonċerna l-Artikolu 245 taċ-CIR 92 dwar is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti, hija rilevanti għas-suġġett ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari. B’mod partikolari, il-Qorti Kostituzzjonali Belġjana ġiet mistoqsija dwar jekk din id-dispożizzjoni toħloqx diskriminazzjoni mhux iġġustifikata bejn persuni mhux residenti u residenti, sa fejn timponi fuq il-persuni mhux residenti suppliment tat-taxxa analogu għas-supplimenti tat-taxxa muniċipali li jinġabru mir-residenti, minkejja li tal-ewwel ma jibbenefikawx mill-faċilitajiet u mill-infrastrutturi ta’ muniċipalità Belġjana bl-istess mod bħal tat-tieni.

16. Permezz ta’ sentenza tas‑6 ta’ Ġunju 2019 (iktar ’il quddiem is-“sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali”) (11), il-Qorti Kostituzzjonali Belġjana rrispondiet fin-negattiv għal din id-domanda billi ddeċidiet li l-Artikolu 245 taċ-ĊIR 92 ma jiksirx l-Artikoli 10 u 11 tal-Kostituzzjoni Belġjana. Il-Qorti Kostituzzjonali enfasizzat b’mod partikolari l-għan ta’ din id-dispożizzjoni li, kif huwa speċifikat fit-travaux préparatoires rilevanti, huwa li tiġi evitata kull diskriminazzjoni bejn residenti u persuni mhux residenti. Barra minn hekk, hija osservat li, bħar-residenti, il-persuni mhux residenti jibbenefikaw ukoll, b’mod ġenerali, minn faċilitajiet u servizzi pubbliċi Belġjani, li jippermettulhom li jirċievu dħul minn sorsi Belġjani (li fuqu hija kkalkolata t-taxxa fuq id-dħul għall-persuni mhux residenti). Barra minn hekk, il-Qorti Kostituzzjonali Belġjana enfasizzat li t-taxxa fuq id-dħul għall-persuni mhux residenti tapplika biss għad-dħul tal-persuni mhux residenti provenjenti minn sorsi Belġjani (u mhux għad-dħul globali tagħhom), u għalhekk għandha l-għan li tiżgura li persuni mhux residenti jikkontribwixxu biss proporzjonalment għall-finanzjament ta’ affarijiet ta’ interess ġenerali.

17. Fit‑3 ta’ Frar 2020, l-appellanti appellaw mis-sentenza tal-ewwel istanza quddiem il-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège). Fl-appell tagħhom, l-appellanti kkontestaw b’mod partikolari l-kompatibbiltà tal-Artikolu 245 taċ-CIR 92 mal-moviment liberu tal-ħaddiema, stabbilit fl-Artikolu 45 TFUE, u talbu lil din il-qorti tagħmel domanda rilevanti lill-Qorti tal-Ġustizzja għal deċiżjoni preliminari. F’dan il-kuntest, il-cour d’appel de Liège (il-Qorti tal-Appell ta’ Liège) iddeċidiet li kien opportun li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda li ġejja għal deċiżjoni preliminari:

“L-Artikolu 45 TFUE jipprekludi l-applikazzjoni tal-Artikolu 245 tal-code des impôts sur les revenus (il-Kodiċi tat-Taxxa fuq id-Dħul) [...], sa fejn dan l-artikolu jissuġġetta lill-kontribwent mhux residenti għal suppliment tat-taxxa tal-Istat ta’ 6 [sa] 7 % meta mqabbla ma’ dik li jħallas kieku kien jgħix fir-Renju tal-Belġju; suppliment stabbilit b’analoġija għat-taxxa lokali li l-agglomerazzjonijiet u l-muniċipalitajiet Belġjani jimponu fuq l-abitanti tar-Renju tal-Belġju li għandhom ir-residenza prinċipali tagħhom f’dawn l-agglomerazzjonijiet u muniċipalitajiet?”

18. L-appellanti, il-Gvern Belġjan u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Ma saret l-ebda seduta.

IV. Analiżi

19. Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju titlob gwida fir-rigward tal-kompatibbiltà tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti, skont l-Artikolu 245 taċ-CIR 92, mal-Artikolu 45 TFUE, li jistabbilixxi l-moviment liberu tal-ħaddiema, peress li dan is-suppliment tat-taxxa japplika biss għall-persuni mhux residenti u jinġabar fil-livell nazzjonali b’rata fissa, iżda huwa impost minflok is-supplimenti tat-taxxa muniċipali imposti fuq ir-residenti mill-muniċipalitajiet, b’rati varjabbli.

20. Sabiex tiġi inkwadrata l-analiżi ta’ din il-kwistjoni, inqis li jkun neċessarju li l-ewwel nispjega fil-qosor l-argumenti mressqa fl-osservazzjonijiet bil-miktub quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja (A). Imbagħad ser nindirizza l-evalwazzjoni tad-domanda preliminari billi neżamina jekk il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni tagħtix lok għal trattament diskriminatorju mhux iġġustifikat (B).

A. L-osservazzjonijiet magħmula lill-Qorti tal-Ġustizzja

21. L-appellanti jsostnu li l-Artikolu 245 taċ-CIR 92 huwa inkompatibbli mal-Artikolu 45 TFUE, peress li joħloq diskriminazzjoni mhux iġġustifikata bejn residenti u persuni mhux residenti u, għalhekk, jikkostitwixxi ostakolu għall-moviment liberu tal-ħaddiema.

22. Insostenn ta’ din il-pożizzjoni, huma jsostnu li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti huwa fundamentalment differenti mis-suppliment tat-taxxa muniċipali. Filwaqt li t-tieni wieħed huwa ddeterminat u miġbur mill-awtoritajiet muniċipali u jservi sabiex jiffinanzja s-servizzi pubbliċi lokali, li r-rata tagħhom tvarja skont il-muniċipalità, l-ewwel wieħed huwa ffissat bħala rata fissa u huwa impost mill-Istat u għall-benefiċċju tiegħu. Fuq din il-bażi, l-appellanti jsostnu li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti huwa miżura kompletament distinta mis-suppliment tat-taxxa muniċipali u li tali suppliment huwa impost fuqhom biss minħabba l-kwalità tagħhom ta’ persuni mhux residenti. Għaldaqstant, huma jidhru li jsostnu li, bħala kontribwenti, huma jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli għal dawk tar-residenti u madankollu huma ttrattati b’mod differenti, billi huma suġġetti għal suppliment tat-taxxa nazzjonali ta’ 6 sa 7 % tat-taxxa tagħhom fuq id-dħul li għalih huma ma jkunux suġġetti li kieku kienu residenti fil-Belġju.

23. Madankollu, b’mod kemxejn ambigwu, huma jirrikonoxxu sussegwentement li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti tikkorrispondi għas-suppliment tat-taxxa muniċipali u, minn din il-perspettiva, jargumentaw li huma ttrattati bl-istess mod bħar-residenti, anki jekk ma jinsabux f’sitwazzjonijiet paragunabbli, peress li, kuntrarjament għar-residenti, huma ma jibbenefikawx bl-istess mod mis-servizzi pprovduti mill-awtoritajiet muniċipali (pereżempju, billi jibagħtu lil uliedhom fi skola muniċipali).

24. Fl-aħħar nett, l-appellanti jenfasizzaw li huma wkoll suġġetti għat-taxxa lokali fl-Istat ta’ residenza tagħhom (Franza) – b’mod partikolari t-“taxe d’habitation” (taxxa tar-residenti). Huma jsostnu li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jikkostitwixxi essenzjalment it-tieni “taxe d’habitation”, minkejja li ma huwiex marbut ma’ domiċilju reali, u jesponihom għal taxxa doppja (12).

25. Il-Gvern Belġjan, min-naħa tiegħu, isostni li l-Artikolu 45 TFUE ma jipprekludix l-impożizzjoni ta’ suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti. Filwaqt li ttenni s-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali, hija ssostni li, sa fejn il-persuni mhux residenti huma suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fil-Belġju għad-dħul tagħhom provenjenti mill-Belġju, huma jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli għal dik tar-residenti, peress li jibbenefikaw ukoll minn servizzi pubbliċi li joħolqu kuntest li jippermettilhom jiksbu tali dħul. F’dan ir-rigward, dan il-gvern iqis li l-kwistjoni dwar jekk dawn is-servizzi pubbliċi humiex ipprovduti fuq livell reġjonali jew federali hija irrilevanti. Għaldaqstant, il-Gvern Belġjan isostni li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jikkostitwixxi miżura ekwivalenti għas-suppliment tat-taxxa muniċipali u, għaldaqstant, ma huwiex diskriminatorju. Għall-kuntrarju, din il-miżura hija intiża, skont l-għan leġiżlattiv tagħha, li tiżgura lill-persuni mhux residenti trattament ugwali u, fil-fatt, iktar favorevoli mir-residenti, u b’hekk tevita d-diskriminazzjoni inversa – għan li jista’ jiġi leġittimament imfittex mill-Istati Membri.

26. Il-Kummissjoni tqis li l-Artikolu 245 taċ-CIR 92 ma jammontax għal diskriminazzjoni u ma jikkostitwixxix ostakolu għall-moviment liberu tal-ħaddiema. Fil-fehma tagħha, ir-residenti u l-persuni mhux residenti ma jinsabux f’sitwazzjoni paragunabbli, peress li l-persuni mhux residenti, li ma għandhomx residenza lokali, ma jistgħux ikunu s-suġġett ta’ supplimenti tat-taxxa komunali. Fl-istess ħin, hija tqis ukoll li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti huwa miżura separata mis-suppliment tat-taxxa muniċipali, ibbażat fuq bażi legali differenti u maħsub sabiex jiffinanzja servizzi f’livell differenti (il-livell nazzjonali). Madankollu, il-Kummissjoni tenfasizza li ż-żewġ supplimenti tat-taxxa għandhom l-istess loġika u għanijiet simili. Barra minn hekk, hija tirrileva li r-rata tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti tidher li hija qrib il-medja tar-rati tas-supplimenti tat-taxxa muniċipali bejn muniċipalitajiet Belġjani. Il-Kummissjoni tissuġġerixxi li l-għażla ta’ rata medja bħal din (jekk tiġi kkonfermata) ma tikkostitwixxix diskriminazzjoni, iżda taqa’ taħt il-limiti aċċettabbli għall-Istati Membri fil-qasam tat-tassazzjoni diretta. Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tenfasizza li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti sservi sabiex tiggarantixxi l-ugwaljanza fit-trattament bejn persuni residenti u dawk mhux residenti, f’ċirkustanzi fejn tassazzjoni identika ma hijiex pragmatikament fattibbli.

B. Evalwazzjoni tad‑domanda preliminari

27. Infakkar li, permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk l-Artikolu 245 taċ-CIR 92, li jistabbilixxi suppliment tat-taxxa fil-livell nazzjonali b’rata fissa fuq it-taxxa fuq id-dħul ta’ persuni mhux residenti, b’analoġija mas-supplimenti tat-taxxa muniċipali b’rata varjabbli sostnuti mir-residenti tal-Belġju, huwiex kompatibbli mal-moviment liberu tal-ħaddiema stabbilit fl-Artikolu 45 TFUE (13). Essenzjalment, il-qorti tar-rinviju tfittex tiċċara jekk is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jagħtix lok għal diskriminazzjoni li tmur kontra l-Artikolu 45 TFUE.

28. F’dan ir-rigward, għandu, qabelxejn, jitfakkar li l-Artikolu 45 TFUE jipprevedi li l-moviment liberu tal-ħaddiema jimplika l-abolizzjoni ta’ kull diskriminazzjoni bbażata fuq in-nazzjonalità bejn il-ħaddiema tal-Istati Membri, b’mod partikolari fir-rigward tar-remunerazzjoni. Kif irrilevat il-Qorti tal-Ġustizzja, dan ifisser li l-Artikolu 45 TFUE jipprekludi wkoll dispożizzjonijiet nazzjonali diskriminatorji fil-qasam tat-taxxa fuq id-dħul, peress li l-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament fil-qasam tar-remunerazzjoni jiġi altrimenti mċaħħad mill-effett tiegħu (14).

29. Barra minn hekk, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament stabbilit fl-Artikolu 45 TFUE jipprojbixxi mhux biss id-diskriminazzjoni diretta, ibbażata fuq in-nazzjonalità, iżda wkoll kull forma indiretta ta’ diskriminazzjoni li, bl-applikazzjoni ta’ kriterji oħra ta’ distinzjoni, bħar-residenza, iwasslu fil-fatt għall-istess riżultat (15). Għalhekk, hija ġurisprudenza stabbilita li l-Artikolu 45 TFUE jipprekludi miżuri li, minkejja li japplikaw mingħajr distinzjoni skont in-nazzjonalità, jistgħu, min-natura tagħhom stess, jaffettwaw ħażin lill-ħaddiema migranti iktar milli lill-ħaddiema nazzjonali u li, konsegwentement, jirriskjaw li jisfavorixxu b’mod iktar partikolari lil tal-ewwel (16). Fl-aħħar nett, hija wkoll ġurisprudenza ferm stabbilita li jista’ jkun hemm diskriminazzjoni biss meta sitwazzjonijiet paragunabbli jiġu ttrattati b’mod differenti jew meta sitwazzjonijiet differenti jiġu ttrattati bl-istess mod (17).

30. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, sabiex tingħata risposta għad-domanda tal-qorti tar-rinviju dwar il-kompatibbiltà tal-Artikolu 245 taċ-CIR 92 mal-Artikolu 45 TFUE, għandu jiġi evalwat jekk din id-dispożizzjoni nazzjonali, minkejja li hija applikabbli indipendentement min-nazzjonalità, toħloqx diskriminazzjoni bejn persuni mhux residenti u dawk residenti fil-Belġju.

31. Għaldaqstant, għandu jiġi eżaminat jekk, fiċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ, ir-residenti u l-persuni mhux residenti jinsabux f’sitwazzjoni paragunabbli (1) u jekk humiex ittrattati b’mod differenti (2), b’ġustifikazzjoni xierqa (3).

1. Ir‑residenti u l-persuni mhux residenti jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli fiċ‑ċirkustanzi ta’ dan il-każ?

32. Fil-qasam tat-tassazzjoni diretta, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, f’kawżi relatati mat-tassazzjoni tad-dħul tal-persuni fiżiċi, li s-sitwazzjoni tar-residenti u dik tal-persuni mhux residenti fi Stat partikolari ma humiex, bħala regola ġenerali, paragunabbli. Dan huwa l-każ minħabba li d-dħul irċevut fit-territorju ta’ Stat Membru minn persuna mhux residenti jikkostitwixxi biss parti mid-dħul globali ta’ din il-persuna, iċċentralizzat fil-post tar-residenza tagħha. Barra minn hekk, ladarba l-kapaċità personali tal-persuna mhux residenti li tħallas it-taxxa hija ddeterminata billi jitqiesu d-dħul kollu tagħha u ċ-ċirkustanzi personali u familjari tagħha, huwa iktar faċli li din tiġi evalwata fil-post fejn hija għandha ċ-ċentru tal-interessi personali u finanzjarji tagħha, li ġeneralment ikun il-post tar-residenza abitwali (18).

33. Madankollu, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta wkoll li dan il-fatt ma huwiex ta’ natura li jipprekludi konstatazzjoni li ż-żewġ kategoriji ta’ kontribwenti huma f’sitwazzjoni paragunabbli, fejn ma teżisti ebda differenza oġġettiva bejniethom fir-rigward tal-għan u tal-kontenut tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni (19).

34. F’dan il-każ, kif diġà ġie rrilevat iktar ’il fuq, il-persuni mhux residenti huma ntaxxati fil-Belġju biss fuq id-dħul tagħhom provenjenti mill-Belġju, b’kuntrast mar-residenti li huma ntaxxati fuq id-dħul dinji tagħhom. Madankollu, is-supplimenti tat-taxxa inkwistjoni ma humiex iddeterminati skont il-kapaċità kontributtiva personali tal-kontribwent u ma humiex marbuta mas-sitwazzjoni personali u familjari tiegħu.

35. Għall-kuntrarju, fir-rigward tal-kontenut tal-miżura inkwistjoni, għandu jiġi osservat li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jikkostitwixxi, bħas-suppliment tat-taxxa muniċipali, sempliċi żieda tal-piż fiskali fuq id-dħul, li għalhekk iservi l-għan immedjat sabiex jiżdied id-dħul fiskali li għandu jintuża għall-finanzjament tas-servizzi pubbliċi. Fil-fatt, iż-żewġ supplimenti tat-taxxa jistgħu jinftiehmu bħala żieda fir-rata ta’ taxxa fuq id-dħul (20), applikata fuq il-bażijiet taxxabbli rispettivi tar-residenti u tal-persuni mhux residenti.

36. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, diversi drabi, li, f’dak li jirrigwarda r-rata ta’ taxxa fuq id-dħul li għandha tiġi applikata għall-bażi taxxabbli rispettiva tal-kontribwenti, ma teżistix differenza oġġettiva fis-sitwazzjoni bejn il-kontribwenti residenti u dawk mhux residenti u li, jekk l-affarijiet l-oħra jkunu ugwali, dawn iż-żewġ kategoriji għandhom jitqiesu, f’dan ir-rigward, li jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli (21).

37. Fil-fatt, din il-konklużjoni hija kkonfermata fiċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ: sa fejn kemm il-persuni residenti kif ukoll dawk mhux residenti jiġġeneraw dħul taxxabbli fil-Belġju u għalhekk jistgħu jikkontribwixxu proporzjonalment għall-finanzjament tas-servizzi pubbliċi permezz tat-taxxa fuq id-dħul, ma hemm ebda differenza oġġettiva bejniethom li tiġġustifika li d-dħul taxxabbli rispettiv tagħhom fil-Belġju jiġi ntaxxat b’rata effettiva differenti – kemm fir-rigward tar-rata ta’ taxxa “prinċipali” (li hija wkoll identika għaż-żewġ gruppi (22)) kif ukoll fir-rigward tas-suppliment tat-taxxa applikati għalih. Fi kliem ieħor, ma hemm l-ebda distinzjoni oġġettiva bejn iż-żewġ gruppi fir-rigward tal-piż fiskali li għandu jiġi impost fuq il-parti tad-dħul tagħhom suġġetta għat-taxxa fil-Belġju.

38. Din il-konklużjoni ma hijiex affettwata mill-fatt li s-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jinġabar u jintuża fil-livell nazzjonali u s-suppliment tat-taxxa muniċipali fil-livell muniċipali.

39. L-ewwel, din id-distinzjoni tirrifletti biss l-istruttura deċentralizzata tas-sistema fiskali Belġjana, fejn il-kompetenza għall-ġbir u l-użu ta’ ċerti taxxi ngħatat lill-awtoritajiet fil-livell lokali (23). Fir-rigward tal-effett, ma hemm l-ebda differenza sinjifikattiva mix-xenarju ta’ awtorità ċentrali li timponi suppliment tat-taxxa uniku fuq il-kontribwenti kollha u mbagħad talloka d-dħul għal diversi kompiti pubbliċi, inklużi dawk imwettqa fil-livell lokali.

40. It-tieni, għandu jiġi enfasizzat li l-għan fundamentali tat-taxxa fuq id-dħul u, korrelattivament, ta’ suppliment għal din it-taxxa, ikun xi jkun il-livell li fih jinġabar, jibqa’ – l-istess bħall-għan ġenerali tat-taxxi kollha – il-finanzjament tas-servizzi pubbliċi, ikun xi jkun il-livell tagħhom (24). L-appellanti, u jidher ukoll sa ċertu punt il-Kummissjoni, jidhru li jikkunsidraw li, peress li s-suppliment tat-taxxa muniċipali sservi sabiex tiffinanzja servizzi offruti fuq livell muniċipali u peress li l-persuni mhux residenti ma jibbenefikawx minn dawn is-servizzi bl-istess mod bħar-residenti, iż-żewġ gruppi ma jinsabux f’sitwazzjoni paragunabbli li tiġġustifika l-applikazzjoni għall-persuni mhux residenti ta’ suppliment tat-taxxa fuq id-dħul b’analoġija mas-supplimenti tat-taxxa muniċipali.

41. Madankollu, jidhirli li tali raġunament iħawwad it-taxxi mat-tariffi (jew imposti) għal servizzi speċifiċi (25). Kuntrarjament għal tali tariffi, it-taxxi ma humiex allokati għal servizz partikolari, l-ammont tagħhom ma huwiex intiż sabiex jirrifletti l-ispiża reali ta’ benefiċċju li jgawdi minnu l-persuna kkonċernata u ma jitħallsux inkambju għal servizz partikolari mogħti (26). Għaldaqstant, ir-responsabbiltà ta’ persuna taxxabbli li tikkontribwixxi għall-finanzjament ta’ servizzi pubbliċi ma tiddependix mill-użu personali tagħha ta’ servizz pubbliku partikolari. Konsegwentement, l-argument li jorbot is-suppliment tat-taxxa muniċipali ma’ servizzi speċifiċi offruti mill-muniċipalitajiet u li jwassal għall-konklużjoni li r-residenti u dawk li ma humiex residenti ma jinsabux f’sitwazzjoni paragunabbli peress li dawn tal-aħħar ma jibbenefikawx minn dawn is-servizzi partikolari huwa, fil-fehma tiegħi, irrilevanti.

42. Bħala konklużjoni, jiena tal-fehma li, fir-rigward ta’ leġiżlazzjoni fiskali, bħal dik inkwistjoni, li essenzjalment iżżid il-piż fiskali tat-taxxa fuq id-dħul, is-sitwazzjoni tal-persuni mhux residenti (sa fejn huma suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fil-Belġju) għandha titqies li hija paragunabbli ma’ dik tal-kontribwenti residenti.

2. Hemm differenza fit-trattament?

43. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, dak li għandu sussegwentement jiġi vverifikat huwa jekk il-kontribwenti residenti u mhux residenti humiex ittrattati b’mod simili jew differenti. Fl-opinjoni tiegħi, f’dan ir-rigward għandhom jiġu eżaminati żewġ aspetti: l-ewwel, l-impożizzjoni tas-suppliment tat-taxxa per se fuq il-persuni mhux residenti, minflok is-suppliment tat-taxxa muniċipali (a); u, it-tieni, ir-rata ta’ dan is-suppliment tat-taxxa (b).

a) L-impożizzjoni tas-suppliment tat-taxxa per se

44. Jidher ċar mit-travaux préparatoires (27), li l-Artikolu 245 taċ-CIR 92 introduċa suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul tal-persuni mhux residenti minflok is-suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul tar-residenti, miġbur mill-muniċipalitajiet skont l-Artikolu 465 tal-istess kodiċi.

45. Jekk dawn is-supplimenti tat-taxxa huma differenti fir-rigward tal-bażi legali tagħhom u tal-livell ta’ gvern tagħhom li permezz tiegħu jinġabru u jintużaw, it-tnejn li huma jiġu kkalkolati b’riferiment għall-Artikolu 466 taċ-CIR 92, skont l-istess metodu u applikati fuq l-istess bażi (jiġifieri, fuq l-ammont tat-taxxa fuq id-dħul pagabbli). Barra minn hekk, għar-raġunijiet diġà esposti fil-punti 35 sa 41 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-funzjoni u l-għan tagħhom huma l-istess: iż-żieda tal-piż fiskali tal-kontribwenti, u b’hekk żieda tal-fondi pubbliċi li għandhom jintużaw għall-benefiċċju pubbliku. Għalhekk, anki jekk l-oqfsa leġiżlattivi li jirregolaw iż-żewġ supplimenti tat-taxxa ma humiex identiċi, is-supplimenti tat-taxxa stess huma, essenzjalment, ekwivalenti (fatt li l-appellanti jidhru li jirrikonoxxu huma stess) (28). Minn dan isegwi li fir-rigward tal-eżistenza ta’ suppliment tat-taxxa per se, ma hemmx differenza fit-trattament bejn persuni residenti u dawk mhux residenti.

46. Din il-konklużjoni ma hijiex imqiegħda f’dubju mill-argument tal-appellanti li huma ġew esposti għal taxxa doppja, minħabba li huma kienu, fil-fehma tagħhom, essenzjalment suġġetti għal taxxi muniċipali fil-Belġju, kif ukoll fi Franza fejn huma kienu jħallsu t-“taxe d’habitation”. F’dan ir-rigward, nirrileva li t-“taxe d’habitation”, kif applikabbli fiż-żmien tal-fatti fil-kawża prinċipali, kienet taxxa fuq l-individwi li kienu jużaw jew jittrasferixxu esklużivament bini residenzjali fi Franza u kienet ikkalkolata abbażi tal-valur lokattiv tal-proprjetà immobbli. Bħala tali, hija fundamentalment differenti min-natura u l-għan tagħha mit-tassazzjoni fuq id-dħul. Għal din ir-raġuni, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li t-“taxe d’habitation” ma tistax titqies bħala ekwivalenti għat-taxxa fuq id-dħul (29), u lanqas għaldaqstant, inżid ngħid, għal suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul – kif dan tqis ukoll fis-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali. Għaldaqstant, ma jistax jitqies li l-appellanti kienu s-suġġett ta’ taxxa doppja f’dan ir-rigward. Inżid ukoll, ex abundanti cautela, li anki kieku kellu jiġi aċċettat li seħħet forma ta’ tassazzjoni doppja (quod non), skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, fin-nuqqas ta’ armonizzazzjoni fil-livell tal-Unjoni, l-iżvantaġġi – bħat-tassazzjoni doppja – li jirriżultaw mill-eżerċizzju parallel tal-kompetenzi fiskali tal-Istati Membri differenti, sa fejn tali eżerċizzju ma jkunx diskriminatorju, ma jikkostitwixxux restrizzjonijiet għall-moviment liberu (30).

47. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena tal-fehma li l-fatt li tiġi imposta fuq il-persuni mhux residenti suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul li tirrifletti s-suppliment tat-taxxa muniċipali impost fuq ir-residenti ma jikkostitwixxix, fih innifsu, differenza fit-trattament bejn dawn iż-żewġ gruppi u għalhekk ma huwiex inkompatibbli mal-Artikolu 45 TFUE.

48. Fil-fehma tiegħi, l-analiżi tista’ tintemm f’dan l-istadju, jekk ir-rati tas-supplimenti tat-taxxa għall-persuni mhux residenti u muniċipali jkunu l-istess (31). Madankollu, kif imsemmi hawn fuq, ir-rati applikabbli huma differenti, u dan iqajjem il-kwistjoni dwar jekk id-differenza fir-rata reali tas-suppliment tat-taxxa twassalx għal trattament diskriminatorju. Għalhekk ser neżamina dan l-aspett iktar ’il quddiem f’dawn il-konklużjonijiet.

b) Ir‑rata tas‑suppliment tat-taxxa

49. Skont l-Artikolu 245 taċ-CIR 92, is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti huwa stabbilit b’rata fissa, li, kif ġie rrilevat iktar ’il fuq, telgħet minn 6 għal 7 % matul is-snin tat-taxxa inkwistjoni. Id-deċiżjoni tar-rinviju ssemmi li s-supplimenti tat-taxxa muniċipali huma stabbiliti mill-muniċipalitajiet, u b’hekk jimplikaw li r-rati tagħhom ivarjaw skont il-muniċipalità, iżda ma tipprovdix ir-rati reali ta’ dawn is-supplimenti tat-taxxa matul is-snin tat-taxxa inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

50. Madankollu, il-Kummissjoni rreferiet għal informazzjoni aċċessibbli għall-pubbliku (32), li tgħid li r-rati tas-supplimenti tat-taxxa muniċipali kienu jvarjaw, matul il-perijodu rilevanti, minn 0 % għal ċerti muniċipalitajiet sa 9.5 % għal oħrajn. Abbażi tal-istess data, ir-rata medja ta’ suppliment tat-taxxa muniċipali bejn il-muniċipalitajiet kienet tvarja, matul is-snin inkwistjoni, bejn, madwar, 6.8 % u 7.4 %. Dawn iċ-ċifri juru li r-rata ta’ bejn 6 u 7 % applikata għas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti għall-istess perijodu kienet tikkorrispondi jew kienet ftit inqas mir-rata medja tas-suppliment tat-taxxa muniċipali għal kull waħda mis-snin inkwistjoni. Dak li ntqal iktar ’il fuq jibqa’, naturalment, suġġett għal verifika mill-qorti tar-rinviju. L-analiżi li ġejja hija bbażata fuq il-premessa li din tista’ titqies bħala affidabbli, b’mod partikolari għaliex sar riferiment għaliha wkoll, f’diversi istanzi, fil-proċess tal-kawża (33).

51. Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, għandu jiġi evalwat jekk l-applikazzjoni ta’ rata fissa għall-persuni mhux residenti, li – fil-prattika u, kif inhu mifhum, anki mit-tfassil (34) – tikkorrispondi għal (ftit taħt) il-medja tar-rati tas-supplimenti tat-taxxa li jvarjaw, tistax tibqa’ titqies bħala trattament ekwivalenti għal dak tar-residenti.

52. Huwa ċar, miċ-ċirkustanzi tal-każ, li l-persuni mhux residenti setgħu jitqiesu li ġew ittrattati b’mod kompletament ugwali, fid-dawl tar-rata tas-suppliment tat-taxxa applikabbli, matul is-snin tat-taxxa inkwistjoni, biss għar-residenti ta’ dawn il-muniċipalitajiet li ġabru suppliment tat-taxxa muniċipali bl-istess rata eżatta bħal dik tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti. Fil-każijiet l-oħra kollha, il-persuni mhux residenti kienu suġġetti għal suppliment tat-taxxa iktar baxx jew ogħla minn dak tar-residenti, skont ir-rata speċifika applikata minn kull muniċipalità. Konsegwentement, f’dawn il-każijiet, il-persuni mhux residenti kienu ttrattati b’mod iktar favorevoli mir-residenti ta’ ċerti muniċipalitajiet u b’mod inqas favorevoli mir-residenti ta’ muniċipalitajiet oħra.

53. Għandi nosserva li, fil-prattika, l-użu ta’ rata għas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti li tikkorrispondi għal rata muniċipali ftit iktar baxxa mill-medja jfisser b’mod konkret li l-persuni mhux residenti kienu, matul is-snin tat-taxxa inkwistjoni, suġġetti għal suppliment tat-taxxa – u għalhekk għal piż fiskali tat-taxxa fuq id-dħul – daqs jew inqas minn dak sostnut mill-maġġoranza tal-kontribwenti residenti fil-Belġju (35). Konsegwentement, il-persuni mhux residenti ġew għalhekk ittrattati fil-parti l-kbira tal-każijiet b’mod iktar favorevoli jew, tal-inqas, b’mod ugwali meta mqabbla mar-residenti. Madankollu, dan ma jbiddilx il-fatt li r-rata tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti kienet ogħla minn dik tas-suppliment tat-taxxa applikat għar-residenti ta’ ċerti muniċipalitajiet. Għaldaqstant, meta mqabbla ma’ dawn ir-residenti, il-persuni mhux residenti ġew ittrattati b’mod inqas favorevoli, peress li kienu effettivament suġġetti għal rata ogħla ta’ taxxa fuq id-dħul. Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li, indipendentement mir-rati speċifiċi applikabbli, li huma suġġetti għal verifika mill-qorti tar-rinviju, l-impożizzjoni ta’ suppliment tat-taxxa b’rata fissa fuq il-persuni mhux residenti meta mqabbla mas-supplimenti tat-taxxa muniċipali b’rati varjabbli tħalli, bħala regola, lok għal differenza fit-trattament bejn il-persuni mhux residenti u tal-inqas ċerti residenti.

54. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, anki jekk miżura tkun iktar ta’ spiss favorevoli għall-persuni mhux residenti, dan ma jipprekludix li din twassal, meta tkun ta’ żvantaġġ għal dawn il-persuni mhux residenti, għal inugwaljanza fit-trattament meta mqabbla ma’ kontribwenti residenti. Bl-istess mod, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet li l-fatt li, f’sitwazzjoni waħda, il-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli tqiegħed fi żvantaġġ lill-persuni mhux residenti ma jistax jiġi kkumpensat mill-fatt li, f’sitwazzjonijiet oħra, din l-istess leġiżlazzjoni ma tiddiskriminax bejn il-persuni mhux residenti u r-residenti (36). Fl-aħħar nett, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li leġiżlazzjoni nazzjonali li tippermetti varjazzjonijiet reġjonali fit-trattament tat-taxxa hija inkompatibbli mad-dispożizzjonijiet tat-TFUE dwar il-moviment liberu meta twassal sabiex il-persuni mhux residenti jiġu ttrattati b’mod inqas favorevoli mir-residenti f’ċerti reġjuni (anki jekk ir-residenti f’reġjuni oħra lanqas ma jibbenefikaw minn trattament favorevoli) (37).

55. L-Artikolu 245 taċ-CIR 92 iwassal, għalhekk, għal inugwaljanza fit-trattament tat-taxxa sa fejn jippermetti (bla ħsara għal verifika mill-qorti tar-rinviju) l-impożizzjoni ta’ rata ta’ taxxa ogħla fuq id-dħul taxxabbli tal-persuni mhux residenti u, għaldaqstant, piż fiskali proporzjonalment ogħla għall-persuni mhux residenti minn dak sostnut minn – tal-inqas ċerti – residenti (38). Tali differenza fit-trattament – li tista’ tkun ta’ detriment għaċ-ċittadini ta’ Stati Membri oħra sa fejn il-persuni mhux residenti huma ħafna drabi persuni li ma humiex ċittadini – tikkostitwixxi diskriminazzjoni indiretta bbażata fuq in-nazzjonalità (39).

56. Għalhekk ma nistax naqbel mas-suġġeriment tal-Kummissjoni li l-applikazzjoni ta’ rata “medja” ma tikkostitwixxix diskriminazzjoni. B’mod partikolari, il-Kummissjoni tidher li ssostni li “leġiżlazzjoni approssimativa” ma hijiex diskriminatorja fiha nnifisha, billi tibbaża ruħha fuq is-sentenza Sopora (40), li fiha l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li leġiżlazzjoni li tinkludi limiti approssimattivi ma kinitx, bħala prinċipju, kuntrarja għall-Artikolu 45 TFUE.

57. Is-sentenza Sopora kienet tikkonċerna vantaġġ tat-taxxa li permezz tiegħu r-rimborsi mogħtija lill-ħaddiema li jidħlu għal spejjeż sostnuti minħabba l-attività professjonali tagħhom barra mill-pajjiż ta’ oriġini tagħhom setgħu jiġu eżentati mid-dħul taxxabbli tagħhom. F’din il-kawża, il-leġiżlazzjoni nazzjonali kienet stabbilixxiet, essenzjalment, preżunzjoni ta’ eliġibbiltà għal dan il-vantaġġ, ibbażata fuq limiti neċessarjament approssimattivi (f’dak li jirrigwarda d-distanza mill-pajjiż ta’ oriġini tal-Pajjiżi l-Baxxi u l-ammont tal-ispejjeż). Madankollu, anki l-ħaddiema li ma kinux josservaw dawn il-limiti setgħu jiksbu l-istess vantaġġ billi jipproduċu l-prova tal-ispejjeż effettivament sostnuti. Il-motivazzjoni ta’ din is-sentenza għalhekk ma tistax tiġi trasposta għal dan il-każ, fejn l-applikazzjoni ta’ rata medja “approssimattiva” bl-ebda mod ma hija preżunzjoni konfutabbli, iżda twassal għal differenza fit-trattament konkreta u inevitabbli.

58. Għalhekk jibqa’ biss li jiġi evalwat jekk din id-differenza fit-trattament tistax tiġi ġġustifikata, b’tali mod li tista’ madankollu tkun kompatibbli mal-Artikolu 45 TFUE.

c) Parallel fil‑ġurisprudenza tal-Qorti tal‑EFTA

59. Qabel ma nipproċedi għal din l-evalwazzjoni, għandu madankollu jiġi nnotat li l-pożizzjoni hawn fuq imsemmija hija allinjata mar-raġunament adottat mill-Qorti tal-Assoċjazzjoni Ewropea tal-Kummerċ Ħieles (EFTA) f’kawża li tixbah ħafna lil din il-kawża (41). B’mod partikolari, fil-Kawża E‑11/22, dik il-qorti kellha quddiemha l-kwistjoni tal-kompatibbiltà mal-moviment liberu tal-ħaddiema ta’ leġiżlazzjoni tal-Liechtenstein li kienet tissuġġetta lill-persuni mhux residenti għal suppliment tat-taxxa b’rata fissa fil-livell nazzjonali d-dħul professjonali tagħhom, minflok is-supplimenti tat-taxxa muniċipali imposti fuq ir-residenti mill-muniċipalitajiet b’rati varjabbli. Il-Qorti tal-EFTA ddeċidiet li, f’dak li jirrigwarda r-regoli li jirregolaw it-taxxa tagħhom fuq id-dħul (u s-supplimenti tat-taxxa relatati), il-kontribwenti residenti u mhux residenti kienu jinsabu f’sitwazzjoni paragunabbli, irrispettivament minn jekk din it-taxxa nġabritx fil-livell muniċipali jew f’dak nazzjonali (42). Sussegwentement, hija kkonstatat l-eżistenza ta’ differenza fit-trattament ta’ dawn is-sitwazzjonijiet paragunabbli, li tikkonsisti fir-rata żvantaġġuża tas-suppliment tat-taxxa applikata għall-persuni mhux residenti (u mhux fl-eżistenza tas-suppliment tat-taxxa bħala tali) (43). F’dik il-kawża, b’differenza żgħira meta mqabbla ma’ din il-kawża quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, ir-rata tas-suppliment tat-taxxa applikata għall-persuni mhux residenti saħansitra qabżet l-ogħla taxxa muniċipali effettivament miġbura mingħand ir-residenti, u dan wassal lill-Qorti tal-EFTA sabiex tikkonkludi li kien hemm b’mod ċar diskriminazzjoni indiretta.

60. Għalhekk, din il-kawża hija differenti biss fir-rigward tal-fatt li r-rata applikata għal persuni mhux residenti ma hijiex kompletament sfavorevoli fir-rigward tar-residenti kollha, iżda pjuttost – suġġett għal verifika mill-qorti tar-rinviju – tikkorrispondi għar-rata medja tas-supplimenti tat-taxxa muniċipali sostnuti mir-residenti. Fil-fehma tiegħi, dan l-aspett jista’ jkun rilevanti fl-evalwazzjoni ta’ jekk il-miżura inkwistjoni tistax tkun iġġustifikata.

3. Id-diskriminazzjoni hija ġġustifikata?

61. Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, miżura li tagħti lok għal diskriminazzjoni indiretta, bħal f’dan il-każ l-Artikolu 245 taċ-CIR 92, tista’ madankollu tiġi ġġustifikata jekk ikollha għan leġittimu u tkun proporzjonata għalih (44).

62. Fir-rigward tal-għan imfittex, kif sostnut mill-Gvern Belġjan, l-Artikolu 245 taċ-CIR 92 huwa intiż li jipprevjeni d-diskriminazzjoni inversa, jiġifieri li jiġi evitat li l-kontribwenti residenti jkunu żvantaġġati meta mqabbla ma’ persuni mhux residenti. Għalkemm id-dritt tal-Unjoni ma jipprojbixxix diskriminazzjoni inversa, il-prevenzjoni ta’ tali diskriminazzjoni tista’, fil-fehma tiegħi, titqies bħala għan leġittimu, li l-Istati Membri jistgħu jagħżlu li jsegwu u li jista’ jservi, bħala prinċipju, sabiex jiġġustifika miżura li tirrestrinġi l-moviment liberu tal-ħaddiema (45).

63. Fir-rigward tal-proporzjonalità tal-miżura inkwistjoni fid-dawl ta’ għan leġittimu, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, għandu jiġi eżaminat jekk il-miżura (i) hijiex xierqa sabiex jintlaħaq dan l-għan, (ii) tmurx jew le lil hinn minn dak li huwa neċessarju għal dan l-għan, u (iii) hijiex proporzjonata stricto sensu, billi tistabbilixxi bilanċ ġust bejn l-interessi involuti (46).

64. Għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tipprovdi gwida sabiex tgħin lill-qorti tar-rinviju, hija l-qorti nazzjonali li għandha, fl-aħħar mill-aħħar, tiddetermina jekk miżura nazzjonali tosservax il-prinċipju ta’ proporzjonalità, fid-dawl taċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali u tal-punti kollha ta’ liġi u ta’ fatt nazzjonali rilevanti (47). F’dan il-każ, fl-assenza ta’ informazzjoni kompleta vverifikata dwar il-kuntest nazzjonali rilevanti (inklużi, b’mod partikolari, ir-rati tas-suppliment tat-taxxa muniċipali applikabbli) jew ta’ spjegazzjoni mill-Gvern Belġjan dwar l-għażla tal-miżura inkwistjoni, ikolli nillimita ruħi li nagħmel ċerti kunsiderazzjonijiet ġenerali fir-rigward ta’ kull wieħed mit-tliet elementi ta’ proporzjonalità.

65. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar, preliminarjament, li l-evalwazzjoni tal-proporzjonalità tal-Artikolu 245 taċ-CIR 92 ma tikkonċernax is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti per se (li, kif spjegat iktar ’il fuq, fih innifsu ma jwassalx għal inugwaljanza fit-trattament), iżda tikkonċerna biss l-applikazzjoni ta’ rata fissa għal dan is-suppliment tat-taxxa (li fil-prattika tidher li tikkorrispondi għall-medja tar-rati tas-suppliment tat-taxxa muniċipali), li twassal għal differenza fit-trattament bejn persuni mhux residenti u – tal-inqas ċerti – residenti.

66. Fir-rigward, fl-ewwel lok, tal-element ta’ adegwatezza, kif ġie rrilevat iktar ’il fuq, l-użu ta’ rata fissa għas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti jista’, f’ċerti każijiet, iwassal għal trattament inqas favorevoli tar-residenti meta mqabbla ma’ persuni mhux residenti, fejn ir-rati tas-suppliment tat-taxxa muniċipali applikabbli għal dawk tal-ewwel jeċċedu r-rata fissa applikabbli għal dawn tal-aħħar. Konsegwentement, ir-rata tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti ma tippermettix kompletament li jintlaħaq l-għan li tiġi evitata d-diskriminazzjoni inversa. Madankollu, l-użu ta’ rata li b’mod approssimattiv tikkorrispondi għall-medja tar-rati tas-suppliment tat-taxxa muniċipali jista’ jservi bħala mod raġonevoli u prattiku sabiex tiġi evitata tassazzjoni baxxa sistematika tal-persuni mhux residenti meta mqabbla mar-residenti. Minn din il-perspettiva, il-miżura tista’ dejjem titqies bħala globalment adatta sabiex jintlaħaq l-għan invokat.

67. Fir-rigward tal-element ta’ neċessità, għandu jiġi eżaminat jekk miżuri inqas restrittivi jistgħux jilħqu l-għan imfittex bl-istess effettività. Fil-fehma tiegħi, jistgħu jiġu kkunsidrati diversi alternattivi ta’ dan it-tip; pereżempju, l-applikazzjoni ta’ rata uniformi tas-suppliment tat-taxxa għall-kontribwenti kollha jew li r-rata tas-suppliment tat-taxxa tiġi deċiża abbażi tar-rata imposta fil-muniċipalità minn fejn id-dħul oriġina. Dawn iż-żewġ għażliet jiggarantixxu l-ugwaljanza fit-trattament bejn ir-residenti u l-persuni mhux residenti, u b’hekk jiżguraw fl-istess ħin l-osservanza tal-Artikolu 45 TFUE u jipprekludu d-diskriminazzjoni inversa. Madankollu, għadu mhux ċar jekk l-isfidi u l-kumplessitajiet li dawn l-għażliet jistgħu jippreżentaw f’termini ta’ koordinazzjoni u implimentazzjoni (48) jirrenduhomx effettivament kumplessi wisq u mhux fattibbli, fid-dawl tal-fatt li hemm iktar minn 580 muniċipalità fil-Belġju (49).

68. Min-naħa l-oħra, ma jistax jiġi miċħud li l-użu ta’ rata fissa, sa fejn din fil-fatt tikkorrispondi għall-medja tar-rati tas-suppliment tat-taxxa applikabbli, jikkostitwixxi approċċ ħafna iktar sempliċi u, kif issuġġerixxiet il-Kummissjoni, pragmatikament fattibbli (50). F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, għalkemm huwa minnu li kunsiderazzjonijiet ta’ natura amministrattiva ma jistgħux jiġġustifikaw deroga mid-dritt tal-Unjoni, ġie aċċettat ukoll mill-Qorti tal-Ġustizzja li l-possibbiltà li jintlaħqu għanijiet leġittimi permezz tal-introduzzjoni ta’ regoli faċilment amministrati u kkontrollati mill-awtoritajiet kompetenti ma tistax tiġi rrifjutata lill-Istati Membri (51). F’dan is-sens, l-użu ta’ rata medja fissa jista’ jitqies li huwa realistikament neċessarju.

69. Filwaqt li għad għandi ċerti riżervi dwar id-disponibbiltà ta’ alternattivi inqas restrittivi, jekk l-użu ta’ rata medja fissa kellu jiġi aċċettat, fiċ-ċirkustanzi inkwistjoni, bħala li huwa mhux biss ġeneralment adattat iżda wkoll realistikament neċessarju, l-analiżi mbagħad trid iddur lejn il-proporzjonalità stricto sensu. Dan jinvolvi li l-vantaġġi tal-użu ta’ rata bħal din, fir-rigward tal-għan segwit, jiġu mqabbla mal-iżvantaġġi li din toħloq għal dawk li ma humiex residenti, fir-rigward tad-drittijiet tagħhom ta’ moviment liberu. F’dan ir-rigward, jidher li l-mistoqsija ewlenija hija dik dwar jekk id-differenza fit-trattament li tirriżulta mill-użu tar-rata medja fissa – speċifikament, l-oneru addizzjonali mqiegħed fuq dawk li ma humiex residenti meta mqabbla ma’ xi residenti – hijiex fil-fatt marġinali, meta l-miżura sservi sabiex tiżgura l-għan leġittimu ta’ prevenzjoni ta’ diskriminazzjoni inversa, bl-iktar mod fattibbli fi ħdan qafas fiskali kumpless. Fid-dawl tal-premess u abbażi tal-informazzjoni disponibbli, jidhirli li l-għażla tar-rata medja fissa tirrappreżenta kompromess ibbilanċjat bejn l-interessi involuti.

70. Konsegwentement, fil-fehma tiegħi, sakemm l-oneru addizzjonali fuq il-persuni mhux residenti jibqa’ strettament limitat u ebda alternattiva inqas restrittiva ugwalment effettiva ma tkun fattibbli, l-applikazzjoni tar-rata medja fissa għas-suppliment tat-taxxa tal-persuni mhux residenti tista’ titqies li hija proporzjonata. Dan huwa, ovvjament, bla ħsara għal kunsiderazzjonijiet oħra – jew saħansitra għal ġustifikazzjonijiet addizzjonali – li l-qorti tar-rinviju tista’ tieħu inkunsiderazzjoni fil-kuntest tal-evalwazzjoni konkreta tagħha tal-proporzjonalità tal-Artikolu 245 taċ-CIR 92.

V. Konklużjoni

71. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domanda magħmula mill-qorti tar-rinviju fis-sens li l-Artikolu 45 TFUE ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li timponi fuq il-persuni mhux residenti suppliment tat-taxxa fuq it-taxxa fuq id-dħul minflok is-supplimenti tat-taxxa muniċipali sostnuti mir-residenti, sakemm ir-rati applikabbli għal din is-suppliment tat-taxxa ma jeċċedux ir-rati applikati għal residenti fi kwalunkwe reġjun partikolari, mingħajr ġustifikazzjoni oġġettiva u suġġett għall-prinċipju ta’ proporzjonalità.

1 Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

i L-isem ta’ din il-kawża huwa fittizju. Dan l-isem ma jikkorrispondi għall-isem reali ta’ ebda waħda mill-partijiet fil-proċedura.

2 Mattersdorf, L., “Einstein on taxes” (ittra lill-editur tal-konsulent tat-taxxa ta’ Einstein), Time Magazine, 22 ta’ Frar 1963.

3 Sentenza tat‑22 ta’ Marzu 2007, Talotta (C‑383/05, EU:C:2007:181, punt 16 u l-ġurisprudenza ċċitata).

4 Ara, b’mod partikolari, l-Artikoli 5, 130, 228 u 243 taċ-CIR 92.

5 Għall-finijiet ta’ qosor, it-terminu “muniċipalità” ser jintuża f’dawn il-konklużjonijiet sabiex jirreferi kemm għall-agglomerazzjonijiet kif ukoll għall-muniċipalitajiet.

6 Skont l-Artikolu 398 tal-Loi-programme du 24 décembre 2002 (il-Liġi ta’ Programm tal‑24 ta’ Diċembru 2002) (Moniteur belge tal-31 ta’ Diċembru 2002, p. 58686).

7 Skont l-Artikolu 80 tal-arrêté royal du 27 août 1993 d’exécution du Code des impôts sur les revenus 1992 (id-Digriet Irjali tas-27 ta’ Awwissu 1993 li jimplimenta [ċ-CIR 92]) (Moniteur belge tat‑13 ta’ Settembru 1993, p. 20096), kif emendat bid-Digriet Irjali tal-4 ta’ Diċembru 2003 (Moniteur belge tas‑17 ta’ Diċembru 2003, p. 59397).

8 Id-deċiżjoni tar-rinviju ma tippreċiżax in-nazzjonalità tal-appellanti, iżda huwa mifhum li huma ċittadini tal-Unjoni Ewropea. Mill-proċess tal-kawża jista’ jiġi dedott ukoll, għalkemm b’ċerti riżervi, li huma ta’ nazzjonalità Belġjana.

9 Bl-eċċezzjoni ta’ ċerti oġġezzjonijiet li jikkonċernaw is-snin tat-taxxa 1993 u 2008, li ntlaqgħu parzjalment, għal raġunijiet li ma humiex relatati ma’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari.

10 Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-kontribuzzjonijiet tat-taxxa kkontestati jikkonċernaw biss lil DK għas-snin tat-taxxa 1993 sa 1998, iżda liż-żewġ appellanti għas-snin li jifdal.

11 Arrêt N^o 92/2019 de la Cour constitutionnelle du 6 juin 2019 (is-sentenza Nru 92/2019 tal-Qorti Kostituzzjonali Belġjana tas‑6 ta’ Ġunju 2019).

12 Għall-finijiet ta’ kompletezza, nirrileva li l-appellanti ssuġġerew ukoll fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom li d-deċiżjoni tar-rinviju ma tissodisfax ir-rekwiżiti dwar il-kontenut tat-talbiet għal deċiżjoni preliminari, kif previsti fl-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja u fir-Rakkomandazzjonijiet lill-qrati nazzjonali dwar ir-rinviji għal deċiżjoni preliminari (ĠU 2019 C 380, p. 1). Għal din ir-raġuni, l-appellanti ma jeċċepixxux l-inammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari – li, għandu jitfakkar, huma stess talbu – iżda jidhru li qegħdin iqajmu l-kwistjoni sempliċiment sabiex jispjegaw għalfejn huma qiesu neċessarju li jiċċaraw il-kuntest ġuridiku u fattwali. F’dan ir-rigward, huwa biżżejjed, fil-fehma tiegħi, li jiġi rrilevat li d-deċiżjoni tar-rinviju ppreżentat b’mod suffiċjenti l-kuntest fattwali rilevanti, kif ukoll il-kontenut tad-dispożizzjonijiet nazzjonali rilevanti, sabiex il-Qorti tal-Ġustizzja tkun tista’ tifhem u tipprovdi risposta utli għad-domanda magħmula, skont l-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura, b’tali mod li, fil-fehma tiegħi, ma teżisti ebda problema ta’ inammissibbiltà tad-deċiżjoni tar-rinviju.

13 Ninnota li l-applikabbiltà tal-Artikolu 45 TFUE f’din il-kawża ma hijiex imqiegħda f’dubju, la mill-qorti tar-rinviju u lanqas mill-Gvern Belġjan jew mill-Kummissjoni. Fil-fatt, abbażi tal-preżunzjoni li l-appellanti huma ta’ nazzjonalità Belġjana (ara n-nota ta’ qiegħ il-paġna 8 iktar ’il fuq) residenti fi Franza, isegwi li huma jistgħu, bħala prinċipju, jinvokaw id-dispożizzjonijiet tat-TFUE dwar il-moviment liberu.

Madankollu, nirrileva dan li ġej: DK ħadem, matul is-snin tat-taxxa inkwistjoni, b’mod parallel, kemm fi Franza kif ukoll fil-Belġju, filwaqt li għex fi Franza, u għalhekk jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 45 TFUE (u dan indipendentement min-nazzjonalità tiegħu) (ara, pereżempju, is-sentenzi tas‑27 ta’ Ġunju 1996, Asscher, (C‑107/94, iktar ’il quddiem “is-sentenza Asscher”, EU:C:1996:251, punt 33), u tat‑12 ta’ Diċembru 2002, de Groot (C‑385/00, EU:C:2002:750, punti 76 sa 79 u l-ġurisprudenza ċċitata)).

Min-naħa l-oħra, skont id-deċiżjoni tar-rinviju, JO ħadmet biss sal‑2000 u għalhekk, bħala prinċipju, ma tistax tinvoka l-moviment liberu tal-ħaddiema wara din id-data. Fi kwalunkwe każ, peress li hija ħadmet biss fi Franza, huwa mifhum li hija ma għandhiex dħul professjonali taxxabbli fil-Belġju, iżda hija ntaxxata biss għad-dħul minn immobbli tagħha. Dan ikun ifisser li l-libertà rilevanti fil-każ tagħha tkun dik tal-moviment tal-kapital, skont l-Artikolu 63 TFUE. Madankollu, il-Kummissjoni ssostni li din l-analiżi dwar it-trattament diskriminatorju bejn residenti u persuni mhux residenti, permezz tal-moviment liberu tal-ħaddiema, tibqa’, mutatis mutandis, rilevanti wkoll fil-kuntest tal-moviment liberu tal-kapital (ara, f’dan ir-rigward, is-sentenza tal‑11 ta’ Ottubru 2007, Hollmann, (C‑443/06, iktar ’il quddiem is-“sentenza Hollmann”, EU:C:2007:600)).

14 Sentenza tat‑12 ta’ Marzu 2015, Sopora (C‑512/13, iktar ’il quddiem is-“sentenza Sopora” EU:C:2015:108, punt 22 u l-ġurisprudenza ċċitata).

15 Ara s-sentenzi tal‑14 ta’ Frar 1995, Schumacker (C‑279/93, iktar ’il quddiem is-“sentenza Schumacker”, EU:C:1995:31, punt 26), u tal‑15 ta’ Ġunju 2023, Ministero dell’Istruzione, dell’Università e della Ricerca (Klassifikar speċjali) (C‑132/22, EU:C:2023:489, punt 28 u l-ġurisprudenza ċċitata).

16 Sentenza tat‑22 ta’ Ġunju 2017, Bechtel (C‑20/16, EU:C:2018:488, punt 39 u l-ġurisprudenza ċċitata).

17 Ara s-sentenza Schumacker, punt 30, u s-sentenza tat‑28 ta’ Ġunju 2012, Erny, (C‑172/11, iktar ’il quddiem is-“sentenza Erny”, EU:C:2012:399, punt 40 u l-ġurisprudenza ċċitata).

18 Ara s-sentenza Asscher, punt 41, u s-sentenza tat‑12 ta’ Ġunju 2003, Gerritse, (C‑234/01, iktar ’il quddiem is-“sentenza Gerritse”, EU:C:2003:340, punt 43).

19 Ara, pereżempju, is-sentenzi tad‑29 ta’ April 1999, Royal Bank of Scotland (C‑311/97, iktar ’il quddiem is-“sentenza RBS”, EU:C:1999:216, punt 29); tal‑10 ta’ Mejju 2012, Il‑Kummissjoni vs L‑Estonja (C‑39/10, EU:C:2012:282, punt 51); u tad‑9 ta’ Frar 2017, X (C‑283/15, EU:C:2017:102, punti 30 sa 32 u l-ġurisprudenza ċċitata).

20 Teknikament, is-suppliment tat-taxxa ma jbiddilx ir-rata nominali tat-taxxa nnifisha. Għall-kuntrarju, dan huwa kkalkolat bħala perċentwali tat-taxxa dovuta (wara l-applikazzjoni tar-rata rilevanti) u miżjud flimkien mal-istess taxxa. Madankollu, l-effett tiegħu jammonta, fuq livell funzjonali, għal rata ta’ taxxa globali ogħla.

21 Ara, pereżempju, is-sentenza Asscher, punt 48; is-sentenza RBS, punt 30; is-sentenza Gerritse, punt 53; is-sentenza Hollmann, punt 53, u s-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2009, Il‑Kummissjoni vs Spanja (C‑562/07, iktar ’il quddiem is-“sentenza C‑562/07”, EU:C:2009:614, punti 48 et seq. u l-ġurisprudenza ċċitata).

22 Ara punt 4 hawn fuq.

23 F’dan ir-rigward, ara, pereżempju, Traversa, E. “Is there still room left in EU law for tax autonomy of Member States’ regional and local authorities?”, EC Tax Review, Vol. 20, Issue 1, 2011, p. 4 sa 15, li jsostni wkoll li t-tqassim, għall-istess taxxa, tas-setgħa li tiġi rregolata r-responsabbiltà tar-residenti u tal-persuni mhux residenti lejn awtoritajiet differenti jwassal kważi inevitabbilment għal ksur tal-libertà ta’ moviment fin-nuqqas ta’ koordinazzjoni stretta; ara wkoll, Bourgeois, M., “Le cadre institutionnel de l’impôt des non-résidents après la sixième réforme de l’État: observations préalables à l’étude de Hannelore Niesten”, Revue de Fiscalité Régionale et Locale, Nru 1, 2018, p. 21 sa 26.

24 Ara, pereżempju, Barassi, M., “The notion of tax and the different types of taxes – comparative approach”, u Bourgeois, M., “Constitutional framework of the different types of income”, f’Peeters, B., The Concept of Tax, EATLP, 2005, p. 59 sa 73 u 99 sa 183.

25 Ibid; ara wkoll de Jonckheere, M., Schep, A. u Monsma, A. “Open versus closed competence to tax: A comparative legal study of municial taxes in Belgium and the Netherlands”, Intertax, Vol. 47, Issue 5, 2019, p. 468 sa 489, u Spitzer, H. D. “Taxes vs. fees: A curious confusion”, Gonzaga Law Review, Vol. 38, Nru 2, 2002 sa 2003, p. 335 sa 365.

26 Għall-kuntrarju, skont il-kliem tal-Imħallef Oliver Wendell Holmes Jr., “it-taxxi huma dak li nħallsu għal soċjetà ċivilizzata” [traduzzjoni libera].

27 Doc. parl., Chambre, 1977 sa 1978, Nru 113/1, p. 1 u Doc. parl., Chambre, 2002 sa 2003, DOC 50-2124/001 u DOC 50-2125/001, p. 194, iċċitati fis-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali.

28 Ara l-punt 23 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

29 Ara s-sentenza tal‑21 ta’ Mejju 2015, Pazdziej (C‑349/14, EU:C:2011:338, punti 21 sa 24).

30 Sentenza tas‑26 ta’ Mejju 2016, NN (L) International (C‑48/15, EU:C:2016:356, punt 47 u l-ġurisprudenza ċċitata).

31 Ninnota li l-analiżi tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali kienet limitata preċiżament għall-punt tal-eżistenza tas-suppliment tat-taxxa nnifsu u ma daħlitx fl-ispeċifiċitajiet tar-rati differenti.

32 Ara l-ħarsa ġenerali lejn ir-rata tal-imposta addizzjonali muniċipali, għal kull muniċipalità u għal kull sena tat-taxxa, kif ipprovduta mis-Service Public Fédéral Finances (is-Servizz Pubbliku Federali tal-Finanzi, il-Belġju), disponibbli fl-indirizz li ġej: https://finances.belgium.be/sites/default/files/Statistieken_SD/open-data/Taux_IPP_Com.xlsx.

33 Ara, pereżempju, il-punt A.2.1 tas-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali, li tippreżenta l-pożizzjoni tal-appellanti quddiem it-tribunal de première instance de Namur (il-Qorti tal-Ewwel Istanza ta’ Namur).

34 Ara t-travaux préparatoires, iċċitati fis-sentenza tal-Qorti Kostituzzjonali (Doc. parl., Chambre, 2002 sa 2003, DOC 50‑2124/001 u DOC 50‑2125/001, p. 194), li jipprovdu li l-possibbiltà li tiġi ffissata r-rata tas-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti permezz ta’ digriet irjali ġiet introdotta (mis-sena tat-taxxa 2005) sabiex ikun hemm allinjament iktar mill-qrib mar-realtà tar-rati tas-suppliment tat-taxxa, li ħafna drabi jkunu ogħla.

35 Dan huwa iktar u iktar minnu peress li, kif indikat fil-punt 50 ta’ dawn il-konklużjonijiet, ir-rati medji msemmija iktar ’il fuq jirriflettu l-medja tar-rati ta’ suppliment tat-taxxa muniċipali (jiġifieri l-medja bejn il-muniċipalitajiet) u mhux medja ponderata li tieħu inkunsiderazzjoni l-popolazzjoni tal-muniċipalitajiet. Għalhekk, jidher li għadd żgħir ta’ muniċipalitajiet b’supplimenti tat-taxxa b’rata żero, iżda popolazzjonijiet żgħar, naqqsu dawn ir-rati medji b’mod sinjifikattiv.

36 Sentenza tat‑2 ta’ Ġunju 2016, Pensioenfonds Metaal en Techniek (C‑252/14, EU:C:2016:402, punt 38).

37 Sentenza tat‑3 ta’ Settembru 2014, Il‑Kummissjoni vs Spanja (C‑127/12, mhux ippubblikata, EU:C:2014:2130, punt 66).

38 Ara wkoll is-sentenza Asscher, punt 49; is-sentenza RBS, punt 30; is-sentenza Hollmann, punt 54; u s-sentenza C‑562/07, punt 43.

39 Sentenza tas‑16 ta’ Mejju 2024, Hocinx (C‑27/23, EU:C:2024:404, punt 35).

40 Iċċitata fin-nota ta’ qiegħ il-paġna 14 iktar ’il fuq.

41 Sentenza tal-Qorti tal-EFTA tal‑4 ta’ Lulju 2023 fil-Kawża E‑11/22, RS vs Steuerverwaltung des Fürstentums Liechtenstein.

42 Għandu jiġi nnotat li l-Qorti tal-EFTA, bħala punt prinċipali, ikkonstatat li s-sitwazzjoni tar-residenti kienet paragunabbli ma’ dik tal-persuni mhux residenti li jirċievu kważi d-dħul dinji kollu tagħhom fil-Liechtenstein, kif kien il-każ tar-rikorrent ikkonċernat. Madankollu, dik il-qorti mbagħad enfasizzat, b’riferiment għas-sentenza Asscher, li, fir-rigward tad-determinazzjoni tar-rata ta’ taxxa applikabbli, l-istatus ta’ residenza jew ta’ nuqqas ta’ residenza huwa fi kwalunkwe każ irrilevanti.

43 Ta’ min jinnota li l-Liechtenstein emenda l-leġiżlazzjoni kkontestata (emenda diġà skattata b’sentenza preċedenti tal-Qorti Kostituzzjonali tiegħu), billi żamm is-suppliment tat-taxxa għall-persuni mhux residenti iżda pprovda li r-rata tas-suppliment tat-taxxa tiġi stabbilita kull sena fil-Liġi dwar il-Finanzi. Kif enfasizzat il-Qorti tal-EFTA, dan jippermetti lill-Parlament tal-Liechtenstein jistabbilixxi s-suppliment tat-taxxa b’riferiment għas-suppliment tat-taxxa muniċipali l-iktar baxx applikabbli f’dak iż-żmien.

44 Sentenza Erny, punt 41 u l-ġurisprudenza ċċitata; ara wkoll is-sentenza tal‑10 ta’ Lulju 2025, Städteregion Aachen (C‑257/24, EU:C:2025:567, punt 46).

45 Sentenza tat‑30 ta’ Novembru 2023, Ministero dell’Istruzione u INPS (C‑270/22, EU:C:2002:933, punt 73).

46 Sentenza tal‑5 ta’Diċembru 2023, Nordic Info (C‑128/22, EU:C:2023:951, punt 77 u l-ġurisprudenza ċċitata).

47 Sentenza tat‑13 ta’ Frar 2025, Lexitor (C‑472/23, EU:C:2025:89, punt 50).

48 Ara CFE ECJ Task Force, “Opinion Statement ECJ-TF 4/2023 on the Decision of the EFTA Court of 4 July 2023 in Case E‑11/22, RS”; Ara wkoll Traversa, E., nota ta’ qiegħ il-paġna 23, op. cit., p. 14.

49 Ara https://circabc.europa.eu/webdav/CircaBC/ESTAT/regportraits/Information/be.htm

50 Madankollu nżid li l-użu ta’ medja ponderata li tieħu inkunsiderazzjoni l-popolazzjoni tal-muniċipalitajiet (ara n-nota ta’ qiegħ il-paġna 35 iktar ’il fuq) x’aktarx jipprovdi benchmark iktar rappreżentattiv. Fl-assenza ta’ data rilevanti, madankollu, ma huwiex ċar jekk dan iwassalx għal riżultat sostanzjalment differenti jew jekk dan huwiex, fil-fatt, il-metodu li diġà qiegħed jintuża.

51 Ara s-sentenza Sopora, punt 33 u l-ġurisprudenza ċċitata.