SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla)
30 ta’ Ġunju 2022 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Tassazzjoni – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) – Direttiva 2006/112/KE – Artikolu 137 – Sistema li tista’ tintgħażel ta’ ssuġġettar għat-taxxa – Kundizzjonijiet – Leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta d-dritt ta’ persuna taxxabbli li tagħżel li l-bejgħ ta’ proprjetà immobbli jkun suġġett għall-VAT għall-kundizzjoni li din il-proprjetà tiġi ttrasferita lil persuna taxxabbli diġà rreġistrata għall-finijiet tal-VAT – Obbligu li jiġu aġġustat it-tnaqqis ta’ VAT fil-każ ta’ nuqqas ta’ osservanza ta’ din il-kundizzjoni – Prinċipji ta’ newtralità fiskali, ta’ effettività u ta’ proporzjonalità”
Fil-Kawża C‑56/21,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Mokestinių ginčų komisija prie Lietuvos Respublikos vyriausybės (il-Kummissjoni dwar it-Tilwim Fiskali fi Ħdan il-Gvern tar-Repubblika tal-Litwanja), permezz ta’ deċiżjoni tas‑16 ta’ Ottubru 2020, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fid‑29 ta’ Jannar 2021, fil-proċedura
UAB “ARVI” ir ko
vs
Valstybinė mokesčių inspekcija prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tieni Awla),
komposta minn A. Prechal, Presidenta tal-Awla, J. Passer, F. Biltgen (Relatur), N. Wahl u M. L. Arastey Sahún, Imħallfin,
Avukata Ġenerali: J. Kokott,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għal UAB “ARVI” ir ko, minn L. Augustinavičienė u A. Paulauskas, advokatai, |
– |
għall-Gvern Litwan, minn K. Dieninis u V. Kazlauskaitė-Švenčionienė, bħala aġenti, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn J. Jokubauskaitė u L. Lozano Palacios, bħala aġenti, |
wara li semgħat il-konklużjonijiet tal-Avukata Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tal‑24 ta’ Marzu 2022,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 135 u 137 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat‑28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (ĠU 2006, L 347, p. 1, rettifika fil-ĠU 2007, L 335, p. 60) (iktar ’il quddiem id-“Direttiva dwar il-VAT”). kif ukoll tal-prinċipji ta’ newtralità fiskali, ta’ effettività u ta’ proporzjonalità. |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn UAB “ARVI” ir ko (iktar ’il quddiem “Arvi”) u l-Valstybinė mokesčių inspekcija prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos (l-Ispettorat Nazzjonali tat-Taxxi li Jaqa’ Taħt il-Ministeru għall-Finanzi tar-Repubblika tal-Litwanja, iktar ’il quddiem l-“Ispettorat Nazzjonali tat-Taxxi”) rigward l-eżerċizzju tad-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni ta’ proprjetà immobbli mibjugħa lil persuna taxxabbli mhux irreġistrata għall-finijiet ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (VAT) fil-mument tal-bejgħ u tal-modalitajiet ta’ implimentazzjoni tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa. |
Il‑kuntest ġuridiku
Id‑dritt tal‑Unjoni
3 |
L-Artikolu 135(1) tad-Direttiva dwar il-VAT jipprovdi: “L-Istati Membri għandhom jeżentaw it-transazzjonijiet li ġejjin: […]
[…]” |
4 |
L‑Artikolu 137 ta’ din id-direttiva jipprovdi: “1. L-Istati Membri jistgħu iħallu lil persuni taxxabbli dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni fir-rigward tat-transazzjonijiet li ġejjin: […]
[…] 2. L-Istati Membri għandhom jistabbilixxu r-regoli dettaljati li jirregolaw l-eżerċizzju ta’ l-għażla skond il-paragrafu 1. L-Istati Membri jistgħu jirristrinġu l-iskop ta’ dak id-dritt ta’ għażla.” |
5 |
Skont l-Artikolu 168 tal-imsemmija direttiva: “Sakemm il-merkanzija u s-servizzi jintużaw għall-iskopijiet tat-transazzjonijiet taxxabbli ta’ persuna taxxabbli, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata, fl-Istat Membru li fih twettaq dawn it-transazzjonijiet, li tnaqqas mll-VAT li għandha tħallas dan li ġej:
[…]” |
6 |
L-Artikolu 213(1) tal-istess direttiva jipprovdi: “Kull persuna taxxabbli għandha tiddikjara meta tibda, tbiddel jew twaqqaf l-attività tagħha bħala persuna taxxabbli.” |
7 |
L-Artikolu 214(1) tad-Direttiva dwar il-VAT jistipula: “L-Istati Membri għandhom jieħdu l-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-persuni li ġejjin huma identifikati permezz ta’ numru individwali:
[…]” |
Id‑dritt Litwan
8 |
L-Artikolu 32(3) tal-Lietuvos Respublikos pridėtinės vertės mokesčio įstatymas Nr. IX-751 (il-Liġi tar-Repubblika tal-Litwanja Nru IX‑751 dwar it-Taxxa fuq il-Valur Miżjud), tal‑5 ta’ Marzu 2002 (Žin., 2002, Nru 35‑1271), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-VAT”), jipprovdi: “Persuna taxxabbli għandha d-dritt ta’ għażla ta’ ssuġġettar għall-VAT, konformement ma’ din il-liġi, tal-proprjetajiet immobbli eżentati mill-VAT skont il-paragrafi 1 jew 2 ta’ dan l-artikolu, jekk il-proprjetà immobbli tinbiegħ jew tiġi ttrasferita b’mod ieħor lil persuna taxxabbli, li hija persuna taxxabbli rreġistrata għall-finijiet tal-VAT […]; din l-għażla tapplika, għal perijodu ta’ mill-inqas 24 xahar mill-jum li fih tiġi ddikjarata l-għażla, fir-rigward tat-tranżazzjonijiet rilevanti kollha. Il-persuna taxxabbli għandha tiddikjara l-għażla tagħha skont il-modalitajiet stabbiliti mill-awtorità ċentrali tat-taxxa. […]” |
9 |
L-Artikolu 58(1) ta’ din il-liġi jipprovdi: “Persuna suġġetta għall-VAT tista’ tnaqqas il-VAT tal-input imħallsa u/jew it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ fuq l-importazzjoni fir-rigward ta’ oġġetti u/jew servizzi akkwistati u/jew importati, meta dawn l-oġġetti u/jew dawn is-servizzi sabiex jintużaw għall-attivitajiet li ġejjin:
[…]” |
10 |
L-Artikolu 67(2) tal-imsemmija direttiva huwa fformulat kif ġej: “It-tnaqqis għandu jiġi aġġustat bil-mod stabbilit f’dan l-artikolu: fir-rigward tal-proprjetà immobbli għal perijodu ta’ 10 snin, […], mill-perijodu taxxabbli li matulu l-VAT tal-input imħallsa u/jew it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ fuq l-importazzjoni fuq il-proprjetà immobbli tnaqqset kompletament jew parzjalment [għax-xogħlijiet ta’ rinnovazzjoni ta’ bini/strutturi, it-tnaqqis huwa aġġustat għall-oġġetti kapitali li jirriżultaw minnhom fuq perijodu ta’ 10 snin mill-perijodu taxxabbli li matulu tlestew ix-xogħlijiet]. […]” |
Il‑kawża prinċipali u d‑domandi preliminari
11 |
Wara kontroll li jirrigwarda l-aġġustament tal-kalkolu, tad-dikjarazzjoni u tal-ħlas tal-VAT minn Arvi, il-Kauno apskrities valstybinė mokesčių inspekcija (l-Ispettorat Fiskali Reġjonali tad-Distrett ta’ Kaunas, il-Litwanja, iktar ’il quddiem l-“Ispettorat Reġjonali tat-Taxxi”) stabbilixxa, fil‑15 ta’ April 2020, rapport ta’ verifika fiskali li fih kien ġie kkonstatat li din il-kumpannija kienet applikat b’mod żbaljat il-VAT tal-output fil-kuntest tal-bejgħ, fit‑8 ta’ Mejju 2015, ta’ proprjetà immobbli lil UAB “Investicijų ir inovacijų fondas” (iktar ’il quddiem “Fondas”). Fil-fatt, f’dan ir-rapport, l-Ispettorat Reġjonali tat-Taxxi kkunsidra li, peress li fil-mument tal-imsemmi bejgħ, Fondas ma kinitx għadha rreġistrata għall-finijiet tal-VAT, Arvi ma setgħetx tagħżel it-tassazzjoni ta’ din it-tranżazzjoni u lanqas, konsegwentement, tiffattura l-VAT tal-output korrispondenti, b’tali mod li hija kellha, fid-dikjarazzjoni tal-VAT tagħha, taġġusta l-ammont tal-VAT tal-input imnaqqsa. |
12 |
Permezz tad-deċiżjoni tiegħu tat‑22 ta’ Mejju 2020, dan l-Ispettorat ikkonferma l-imsemmi rapport ta’ verifika u ordna lil Arvi tħallas l-ammont korrispondenti ta’ VAT, miżjud b’penalitajiet u interessi moratorji. |
13 |
Peress li l-ilment imressaq kontra din id-deċiżjoni kien ġie miċħud permezz ta’ deċiżjoni tal-Ispettorat Nazzjonali tat-Taxxi tat‑23 ta’ Lulju 2020, Arvi adixxiet lill-Mokestinių ginčų komisija prie Lietuvos Respublikos vyriausybės (il-Kummissjoni dwar it-Tilwim Fiskali fi Ħdan il-Gvern tar-Repubblika tal-Litwanja). |
14 |
Dan il-korp jistaqsi, l-ewwel, jekk, meta għażel, fl-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali tiegħu, li jissuġġetta d-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni għall-kundizzjoni li x-xerrej ikun esklużivament persuna taxxabbli rreġistrata għall-finijiet tal-VAT, il-leġiżlatur Litwan osservax id-Direttiva dwar il-VAT, fir-rigward tal-għanijiet u tal-intenzjoni tagħha. Dan jistaqsi, sussegwentement, dwar il-kwistjoni jekk l-għażla tal-persuna taxxabbli li tissuġġetta għall-VAT il-kunsinna ta’ proprjeta immobbli antika, filwaqt li tali għażla ma ssodisfatx il-kundizzjoni, prevista fl-Artikolu 32 tal-Liġi dwar il-VAT, li x-xerrej ikun persuna taxxabbli rreġistrata għall-finijiet tal-VAT, tippermettix ukoll li din it-tranżazzjoni titqies bħala kunsinna ta’ beni kapitali suġġetta għall-VAT li ma twassalx għall-obbligu għall-fornitur li jaġġusta t-tnaqqis tal-VAT. Fl-aħħar nett, dan ifittex li jkun jaf, jekk, billi jeżiġi li l-fornitur jaġġusta t-tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa, filwaqt li x-xerrej tal-proprjetà jkun ġie rreġistrat għall-finijiet tal-VAT xahar wara l-konklużjoni tat-tranżazzjoni, l-Ispettorat Nazzjonali tat-Taxxi jaġixxix konformement mal-intenzjoni tad-Direttiva dwar il-VAT u mal-prinċipji applikati mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-ġurisprudenza tagħha. |
15 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Mokestinių ginčų komisija prie Lietuvos Respublikos vyriausybės (il-Kummissjoni dwar it-Tilwim Fiskali fi Ħdan il-Gvern tar-Repubblika tal-Litwanja) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
|
Fuq id‑domandi preliminari
Fuq l‑ewwel domanda preliminari
16 |
Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 135 u 137 tad-Direttiva dwar il-VAT kif ukoll il-prinċipji ta’ newtralità fiskali u ta’ effettività għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta d-dritt ta’ persuna taxxabbli li tagħżel li l-bejgħ ta’ proprjetà immobbli jkun suġġett għall-VAT għall-kundizzjoni li din il-proprjetà tiġi ttrasferita lil persuna taxxabbli li, fil-mument tal-konklużjoni tat-tranżazzjoni, tkun diġà rreġistrata għall-finijiet tal-VAT. |
17 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat, minn naħa, li l-Artikolu 137 tad-Direttiva dwar il-VAT jipprevedi, fil-paragrafu 1 tiegħu, li l-Istati Membri jistgħu jagħtu lill-persuni taxxabbli tagħhom id-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni, b’mod partikolari, “provvista ta’ bini jew partijiet minnu, u ta’ l-art li fuqha jinsab il-bini, ħlief il-provvista [mwettqa qabel l-ewwel okkupazzjoni tagħhom];”, u jippreċiża, fil-paragrafu 2 tiegħu, li l-Istati Membri “għandhom jistabbilixxu r-regoli dettaljati li jirregolaw l-eżerċizzju ta’ l-għażla skond il-paragrafu 1” u “jistgħu jirristrinġu l-iskop ta’ dak id-dritt ta’ għażla”. |
18 |
Min-naħa l-oħra, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-Artikolu 13Ċ tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas‑17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23), iżda trasponibbli b’analoġija għall-Artikolu 137 tad-Direttiva dwar il-VAT li l-kontenut tagħha huwa sostanzjalment identiku, jirriżulta li l-Istati Membri jistgħu, permezz ta’ din il-possibbiltà mogħtija permezz ta’ dan l-artikolu, jagħtu lill-benefiċjarji tal-eżenzjonijiet previsti mill-imsemmija direttiva l-possibbiltà li jirrinunzjaw għall-eżenzjoni, kemm fil-każijiet kollha, kemm f’ċerti limiti, kif ukoll skont ċerti modalitajiet (ara, b’analoġija, is-sentenza tat‑12 ta’ Jannar 2006, Turn- und Sportunion Waldburg, C‑246/04, EU:C:2006:22, punt 27 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
19 |
Għalhekk, l-Artikolu 137 tad-Direttiva dwar il-VAT jagħti lill-Istati Membri mhux biss il-possibbiltà li jagħtu lill-persuni taxxabbli tagħhom id-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni ta’ tranżazzjonijiet li din id-dispożizzjoni ssemmi, iżda wkoll is-setgħa li jirrestrinġu l-portata ta’ dan id-dritt jew li jħassruh. Għaldaqstant, l-Istati Membri jgawdu minn marġni ta’ diskrezzjoni wiesa’ fil-kuntest ta’ dan l-artikolu, peress li għandhom jevalwaw jekk għandux jiġi stabbilit jew le d-dritt ta’ għażla skont dak li jqisu xieraq skont il-kuntest eżistenti fil-pajjiż tagħhom f’mument partikolari (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑12 ta’ Jannar 2006, Turn- und Sportunion Waldburg, C‑246/04, EU:C:2006:22, punti 28 u 29 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
20 |
L-Istati Membri jistgħu ukoll, fl-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali tagħhom, jeskludu ċerti tranżazzjonijiet jew ċerti kategoriji ta’ persuni taxxabbli mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan id-dritt (ara, b’analoġja, is-sentenza tat‑12 ta’ Jannar 2006, Turn- und Sportunion Waldburg, C‑246/04, EU:C:2006:22, punt 30). |
21 |
Madankollu, meta l-Istati Membri jagħmlu użu mill-possibbiltà li għandhom li jirrestrinġu l-portata tad-dritt ta’ għażla u li jiddeterminaw id-dettalji tal-eżerċizzju tiegħu, dawn iridu josservaw l-għanijiet u l-prinċipji ġenerali tad-Direttiva dwar il-VAT, b’mod partikolari l-prinċipju ta’ newtralità fiskali u r-rekwiżit tal-applikazzjoni korretta, sempliċi u uniformi tal-eżenzjonijiet previsti (ara, b’analoġija, is-sentenza tat‑12 ta’ Jannar 2006, Turn- und Sportunion Waldburg, C‑246/04, EU:C:2006:22, punt 31). |
22 |
F’dan il-każ, il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, sa fejn tistabbilixxi l-modalitajiet tar-rinunzja għall-eżenzjoni msemmija fl-Artikolu 135(1)(j) tad-Direttiva dwar il-VAT, sempliċement tistabbilixxi l-kundizzjonijiet li fihom il-persuna taxxabbli tista’ teżerċita d-dritt tagħha li tagħżel it-tassazzjoni tal-kunsinna ta’ proprjetajiet immobbli li d-dritt għal tnaqqis ser jagħtiha. |
23 |
Il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali hija, f’dan ir-rigward, simili għal dik inkwistjoni fil-kawża li tat lok għas-sentenza tad‑9 ta’ Settembru 2004, Vermietungsgesellschaft Objekt Kirchberg (C‑269/03, EU:C:2004:512), u li, adottata minn Stat Membru li għamel użu mill-possibbiltà li jagħti lill-persuni taxxabbli tiegħu d-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni tat-tranżazzjonijiet ta’ kiri ta’ proprjetajiet immobbli, kienet issuġġettat it-tnaqqis sħiħ tal-VAT tal-input imħallsa għall-kisba ta’ approvazzjoni minn qabel, mhux retroattiva, min-naħa tal-amministrazzjoni fiskali. Issa, f’din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, minn naħa, li, meta Stat Membru jissuġġetta d-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni għal ċerti kundizzjonijiet legali, proċedura ta’ approvazzjoni minn qabel tippermetti li jiġi vverifikat li dawn il-kundizzjonijiet huma ssodisfatti u, min-naħa l-oħra, li proċedura ta’ approvazzjoni bħal dik stabbilita minn dan l-Istat Membru ma hijiex intiża sabiex tippreġudika d-dritt għal tnaqqis, iżda għall-kuntrarju tippermetti li dan id-dritt jiġi eżerċitat b’mod sħiħ, bla ħsara għall-osservanza ta’ ċerti rekwiżiti (ara f’dan is-sens, is-sentenza tad‑9 ta’ Settembru 2004, Vermietungsgesellschaft Objekt Kirchberg, C‑269/03, EU:C:2004:512, punti 26 u 28). |
24 |
L-istess konklużjoni tapplika għal leġiżlazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, peress li din sempliċement tistabbilixxi l-modalitajiet għall-eżerċizzju tad-dritt tal-persuni taxxabbli li jagħżlu għat-tassazzjoni tranżazzjonijiet li huma, bħala prinċipju, eżentati. Tali leġiżlazzjoni ma tippreġudikax id-dritt għal tnaqqis iżda, għall-kuntrarju, tippermetti, meta din l-għażla tiġi eżerċitata konformement mal-modalitajiet previsti għal dan il-għan, l-eżerċizzju ta’ dan id-dritt li, fl-assenza ta’ tali għażla, ikun eskluż. Barra minn hekk, il-kundizzjoni li l-bejjiegħ ta’ proprjetà immobbli jista’ jagħżel it-tassazzjoni tat-tranżazzjoni ta’ bejgħ biss jekk ix-xerrej ikun persuna taxxabbli diġà rreġistrata għall-finijiet tal-VAT fil-mument tal-bejgħ tikkontribwixxi sabiex tiġi żgurata applikazzjoni tal-eżerċizzju tad-dritt ta’ għażla fl-osservanza taċ-ċertezza legali. |
25 |
Din il-konklużjoni ma hijiex ikkontestata mill-argument, imressaq b’mod partikolari mill-Kummissjoni, li jgħid li din il-kundizzjoni tmur kontra l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja stabbilita b’mod partikolari fil-punt 32 tas-sentenza tas‑7 ta’ Marzu 2018, Dobre (C‑159/17, EU:C:2018:161), li skontha r-reġistazzjoni għall-finijiet tal-VAT, prevista fl-Artikolu 214 tad-Direttiva dwar il-VAT, kif ukoll l-obbligu għall-persuna taxxabbli li tiddikjara l-bidu, il-bidla u l-waqfien tal-attivitajiet tagħha, previst fl-Artikolu 213 ta’ din id-direttiva, jikkostitwixxu biss rekwiżiti formali għal finijiet ta’ kontroll u, għaldaqstant, ma jistgħux jikkontestaw, b’mod partikolari, id-dritt għal tnaqqis tal-VAT fil-każ fejn il-kundizzjonijiet materjali fl-oriġini ta’ dan id-dritt huma ssodisfatti. Fil-fatt, hekk kif l-Avukata Ġenerali rrilevat fil-punt 56 tal-konklużjonijiet tagħha, din il-ġurisprudenza hija irrilevanti f’dan il-każ peress li l-kawża prinċipali ma tikkonċernax id-dritt għal tnaqqis tax-xerrej li għadu ma ġiex irreġistrat fil-mument tal-akkwist tal-proprjetà immobbli inkwistjoni, iżda l-modalitajiet tal-eżerċizzju, mill-bejjiegħ, tad-dritt tiegħu ta’ għażla għat-tassazzjoni tat-tranżazzjoni ta’ kunsinna tal-proprjetà immobbli. |
26 |
Fir-rigward ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, l-ewwel domanda għandha tiġi risposta li l-Artikoli 135 u 137 tad-Direttiva dwar il-VAT għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li tissuġġetta d-dritt ta’ persuna taxxabbli li tagħżel li l-bejgħ ta’ proprjetà immobbli ikun suġġett għall-VAT għall-kundizzjoni li din il-proprjetà tiġi ttrasferita lil persuna taxxabbli li, fil-mument tal-konklużjoni tat-tranżazzjoni, tkun diġà rreġistrata għall-finijiet tal-VAT. |
Fuq l‑ewwel u t‑tieni domanda
27 |
Permezz tat-tieni u tat-tielet domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-VAT kif ukoll il-prinċipji ta’ newtralità fiskali, ta’ effettività u ta’ proporzjonalità għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni u prassi nazzjonali li skont dawn il-bejjiegħ ta’ proprjetà immobbli huwa obbligat li jaġġusta t-tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa fuq din il-proprjetà wara r-rifjut li jiġi rrikonoxxut lilu d-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni ta’ dan il-bejgħ minħabba li, fid-data tiegħu, ix-xerrej ma kienx jissodisfa l-kundizzjonijiet previsti għall-eżerċizzju, mill-bejjiegħ, ta’ dan id-dritt. |
28 |
Sabiex tingħata risposta għal din id-domanda, għandu, l-ewwel nett, jiġi kkonstatat li l-obbligu ta’ aġġustament inkwistjoni fil-kawża prinċipali jirriżulta mill-fatt li, f’dan il-każ, ma kienx hemm rinunzja valida għall-eżenzjoni ta’ din it-tranżazzjoni. |
29 |
It-tieni, fir-rigward tal-prinċipju ta’ newtralità fiskali, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li dan il-prinċipju b’mod partikolari jipprekludi li provvisti ta’ servizzi li jixxiebhu, li għalhekk jinsabu f’kompetizzjoni bejniethom, jiġu ttrattati b’mod differenti mill-perspettiva tal-VAT (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑12 ta’ Jannar 2006, Turn- und Sportunion Waldburg, C‑246/04, EU:C:2006:22, punt 33 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
30 |
F’dan il-każ, la mit-talba għal deċiżjoni preliminari u lanqas mill-osservazzjonijiet ippreżentati lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jirriżulta li l-leġiżlazzjoni jew il-prassi nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali jistabbilixxu differenza fit-trattament bejn tranżazzjonijiet li jixxiebhu u f’kompetizzjoni bejniethom. Fil-fatt, għar-raġunijiet żviluppati b’mod iktar wiesa’ mill-Avukata Ġenerali fil-punti 30 sa 35 u 46 tal-konklużjonijiet tagħha, id-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni tal-kunsinna ta’ proprjetà immobbli għandu l-għan li jiġu evitati għall-persuna taxxabbli li twettaq din il-kunsinna żvantaġġi kompetittivi, ħaġa li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali huwa preċiżament intiż li jimplimenta, u l-kundizzjonijiet għall-eżerċizzju tad-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni stabbiliti mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali huma l-istess għall-persuni taxxabbli kollha, indipendentement mill-kapaċità tagħhom jew mill-forma ġuridika tagħhom, peress li dan l-eżerċizzju huwa biss funzjoni tar-reġistrazzjoni għall-VAT tax-xerrej fil-mument tal-kunsinna tal-proprjetà. |
31 |
It-tielet, fir-rigward tal-prinċipju ta’ effettività, li jipprekludi li dispożizzjoni proċedurali nazzjonali tirrendi fil-prattika impossibbli jew eċċessivament diffiċli l-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, f’dan il-każ l-eżerċizzju tad-dritt għal tnaqqis, għandu jitfakkar li, hekk kif jirriżulta mill-punt 24 ta’ din is-sentenza, leġiżlazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali sempliċement tistabbilixxi l-modalitajiet għall-eżerċizzju tad-dritt tal-persuni taxxabbli li jagħżlu t-tassazzjoni tat-tranżazzjonijiet li huma, bħala prinċipju, eżentati u ma tippreġudikax id-dritt għal tnaqqis. Barra minn hekk, la mit-talba għal deċiżjoni preliminari u lanqas mill-osservazzjonijiet ippreżentati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ma jirriżulta li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali jew l-applikazzjoni tagħha mill-amministrazzjoni tista’ bi kwalunkwe mod tagħmel l-eżerċizzju tad-dritt għal tnaqqis prattikament impossibbli jew eċċessivament diffiċli. |
32 |
Għall-kuntrarju, il-kundizzjonijiet għall-eżerċizzju tad-dritt ta’ għażla huma magħrufa minn qabel u, hekk kif irrilevat l-Avukata Ġenerali fil-punt 53 tal-konklużjonijiet tagħha, persuna taxxabbli bħal Arvi għandha diversi mezzi sabiex tkun tista’ tosserva l-kundizzjonijiet stabbiliti fil-livell nazzjonali u b’hekk effettivament teżerċita d-dritt għal tnaqqis tagħha. |
33 |
Għaldaqstant, il-prinċipju ta’ effettività ma jipprekludix leġiżlazzjoni jew prassi nazzjonali bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali. |
34 |
Ir-raba’, fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali jew l-applikazzjoni tagħha mill-amministrazzjoni fiskali humiex konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità, invokat ukoll mill-qorti tar-rinviju, għandu jitfakkar li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, sabiex tkun konformi mal-imsemmi prinċipju, miżura nazzjonali għandha tkun xierqa sabiex tiżgura t-twettiq tal-għan li tixtieq tilħaq u ma għandhiex tmur lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex tilħqu (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Ottubru 2010, Schmelz, C‑97/09, EU:C:2010:632, punt 58). |
35 |
F’dan il-każ, ir-rekwiżit li x-xerrej għandu jkun persuna taxxabbli diġà rreġistrata għall-finijiet tal-VAT fil-mument tal-bejgħ sabiex il-bejjiegħ ikun jista’ jagħżel it-tassazzjoni tat-tranżazzjoni jikkontribwixxi għall-protezzjoni taċ-ċertezza legali tal-fornitur sa fejn dan jippermettilu jiżgura ruħu li jkun jista’ validament jeżerċita d-dritt tiegħu li jagħżel it-tassazzjoni u li jiġi żgurat il-ġbir korrett tal-VAT. Tali rekwiżit huwa għalhekk xieraq sabiex jintlaħaq l-għan imfittex. |
36 |
Barra minn hekk, dan ma jmurx lil hinn minn dak li huwa neċessarju sabiex jintlaħaq l-għan imfittex, sa fejn jippermetti li jiġi żgurat li, qabel it-twettiq tat-tranżazzjoni li l-persuna taxxabbli tixtieq li tiġi ntaxxata, ladarba tkun eżerċitat id-dritt ta’ għażla tagħha, din tal-aħħar tkun f’pożizzjoni li tkun taf jekk tistax validament teżerċita dan id-dritt ta’ għażla, u dan mingħajr ma jkun neċessarju għaliha jew għall-amministrazzjoni fiskali li twettaq verifiki twal jew riċerki dwar il-kwalità ta’ persuna taxxabbli tax-xerrej. |
37 |
Fid-dawl tal-ispjegazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju fit-talba għal deċiżjoni preliminari tagħha, għandu jingħad ukoll li l-awtoritajiet kompetenti ma jistgħux jieħdu inkunsiderazzjoni, minbarra l-fatt li t-tranżazzjoni hija jew ma hijiex eżentata, ċirkustanzi oħra bħall-użu li jsir mill-proprjetà immobbli mix-xerrej. Fil-fatt, l-element rilevanti għall-finijiet tad-dritt għal tnaqqis u tal-obbligu eventwali ta’ aġġustament huwa n-natura tal-attività li għaliha l-persuna taxxabbli bejjiegħa użat il-proprjetà immobbli inkwistjoni. Barra minn hekk, li jittieħed inkunsiderazzjoni, sabiex jiġi stabbilit jekk hemm jew ma hemmx tranżazzjoni suġġetta għall-VAT, tal-użu li x-xerrej tal-proprjetà immobbli sussegwentement jagħmel minnha jikser il-prinċipju ta’ ċertezza legali. Dan huwa iktar u iktar minnu peress li huwa x-xerrej li għandu jaġġusta l-VAT tal-input imnaqqsa kieku kellu juża l-proprjetà immobbli inkwistjoni għal tranżazzjonijiet eżentati jew li ma jaqgħux taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-VAT. Madankollu, tali bidla fl-assenjazzjoni ma tistax twassal sabiex l-aġġustament ta’ tnaqqis tal-VAT relatat ma’ kunsinna ta’ oġġetti jew ma’ provvista ta’ servizzi jaqa’ fuq il-persuna taxxabbli differenti minn dik li tkun għamlet l-imsemmi tnaqqis (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑26 ta’ Novembru 2020, Sögård Fastigheter, C‑787/18, EU:C:2020:964, punti 46 u 47). |
38 |
F’dan il-każ, l-użu li Fondas għamlet mill-proprjetà immobbli akkwistata mingħand Arvi ma jistax għalhekk ikollu effett fuq id-dritt għal tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa minn Arvi matul l-akkwist ta’ din il-proprjetà. Dawn huma żewġ tranżazzjonijiet separati li jikkonċernaw persuni taxxabbli distinti li kull waħda minnhom twettaq l-attività ekonomika tagħha stess. |
39 |
Għall-kumplament, fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk hijiex il-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika li ma kienx hemm frodi jew abbuż, huwa biżżejjed li jitfakkar, minn naħa, li, jekk l-amministrazzjoni fiskali kellha tikkonstata li d-dritt għal tnaqqis kien ġie eżerċitat b’mod frawdolenti jew abbużiv, hija tkun awtorizzata titlob, b’effett retroattiv, ir-rimbors tas-somom imnaqqsa (sentenza tat‑28 ta’ Frar 2018, Imofloresmira – Investimentos Imobiliários, C‑672/16,EU:C:2018:134, punt 52). Min-naħa l-oħra, il-persuni taxxabbli huma ġeneralment liberi li jagħżlu l-istrutturi organizzazzjonali jew il-modalitajiet tranżazzjonali li jqisu li huma l-iktar xierqa għall-attivitajiet ekonomiċi tagħhom u sabiex jillimitaw il-piżijiet fiskali tagħhom, peress li l-prinċipju ta’ projbizzjoni ta’ prattiki abbużivi jipprojbixxi biss l-arranġamenti purament artifiċjali, nieqsa mir-realtà ekonomika, imwettqa bl-għan biss li jinkiseb vantaġġ fiskali li l-għoti tiegħu jmur kontra l-għanijiet tad-Direttiva dwar il-VAT (ara, f’dan is-sens, id-digriet tat‑3 ta’ Settembru 2020, Vikingo Fővállalkozó, C‑610/19, EU:C:2020:673, punt 62 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
40 |
Fir-rigward tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, it-tieni u t-tielet domanda għandhom jiġu risposti li d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-VAT kif ukoll il-prinċipji ta’ newtralità fiskali, ta’ effettività u ta’ proporzjonalità għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni u prassi nazzjonali li skont dawn il-bejjiegħ ta’ proprjetà immobbli huwa obbligat li jaġġusta t-tnaqqis tal-VAT tal-input imħallsa fuq din il-proprjetà wara r-rifjut li jiġi rrikonoxxut lilu d-dritt ta’ għażla għat-tassazzjoni ta’ dan il-bejgħ minħabba li, fid-data ta’ dan il-bejgħ, ix-xerrej ma ssodisfax il-kundizzjonijiet previsti għall-eżerċizzju, mill-bejjiegħ, ta’ dan id-dritt. Għalkemm l-użu effettiv tal-proprjetà immobbli inkwistjoni mix-xerrej fil-kuntest ta’ attivitajiet suġġetti għall-VAT huwa irrilevanti f’dan ir-rigward, l-awtoritajiet kompetenti madankollu huma obbligati jivverifikaw l-eżistenza eventwali ta’ frodi jew ta’ abbuż fir-rigward tal-persuna taxxabbli li kellha l-intenzjoni li teżerċita d-dritt tagħha ta’ għażla għat-tassazzjoni tat-tranżazzjoni inkwistjoni. |
Fuq l‑ispejjeż
41 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Litwan.