1.

Il-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni, l-Italja) hija mitluba tiddeċiedi tilwima dwar trade mark li diversi persuni, li jappartjenu għall-istess familja, għandhom f’proprjetà konġunta. Il-proprjetarji konġunti qablu, f’mument partikolari, li jittrasferixxu l-użu ta’ din it-trade mark lil kumpannija, iżda wieħed minnhom għandu l-intenzjoni li sussegwentement iwaqqaf dan it-trasferiment ħaġa li l-oħrajn jopponu għaliha.

2.

Id-dubji tal-qorti tar-rinviju jirrigwardaw ir-regoli dwar it-trasferiment tal-użu tat-trade mark mill-proprjetarju tagħha fil-każ ta’ proprjetà kondiviża. Sabiex issolvi dawn id-dubji, il-qorti tar-rinviju titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tinterpreta l-Artikolu 10 tad-Direttiva (UE) 2015/2436 ( 2 ) u l-Artikolu 9 tar-Regolament (UE) 2017/1001 ( 3 ).

3.

B’mod iktar preċiż, il-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni) tistaqsi jekk id-dritt tal-Unjoni ( 4 ) jirregolax is-sistema ta’ formazzjoni tal-kunsens kollettiv, kemm għall-għoti lil terz ta’ liċenzja għall-użu tat-trade mark kif ukoll għall-irtirar ta’ din il-liċenzja.

4.

L-Artikolu 5 (“Drittijiet mogħtija minn trade mark”) jipprovdi:

“1.   It-trade mark reġistrata għandha tagħti l-proprjetarju drittijiet esklussivi fuqha. Il-proprjetarju għandu jkun intitolat li jimpedixxi terzi persuni kollha li ma għandhomx il-kunsens tiegħu milli jużaw matul il-kummerċ […]

[…].”

5.

L-Artikolu 8 (“Liċenzjar”) jistipula li:

“1.   Trade mark tista’ tkun liċenzjata għal ftit jew għall-merkanzija jew is-servizzi kollha li għalihom hi reġistrata u għal kollu jew parti mill-Istat Membru konċernat. Liċenzja tista’ tkun esklużiva jew mhux esklużiva.

[…].”

6.

L-Artikolu 9 (“Id-drittijiet li jirriżultaw minn trade mark Komunitarja”) jgħid li:

“1.   It-trade mark Komunitarja tagħti lill-proprjetarju id-drittijiet esklussivi fiha […]

[…].”

7.

Skont l-Artikolu 16 (“Meta trade marks Komunitarji għandhom jitqiesu bħala trade marks nazzjonali”):

“1.   Sakemm l-Artikoli 17 sa 24 ma jipprovdux mod ieħor, trade mark Komunitarja bħala oġġett ta’ propjetà għandha titqies fit-totalità tagħha, u fit-territorju kollu tal-Komunità, bħala trade mark nazzjonali reġistrata fl-Istat Membru fejn, skond ir-Reġistru tat-trade marks Komunitarji,

2.   F’każijiet mhux kontemplati mill-paragrafu 1, l-Istat Membru msemmi f’dak il-paragrafu huwa l-Istat Membru fejn jinsab is-sede ta’ l-Uffiċċju.

3.   Jekk żewġ persuni jew iktar huma msemmijin fir-Reġistru tat-trade marks Komunitarji bħala koproprjetarji, il-paragrafu 1 għandu japplika għall-komproprjetarju li jkun imsemmi l-ewwel; jekk dana ma jkunx possibli, għandu japplika għall-komproprjetarji sussegwenti fl-ordni kif inhuma mniżżlin. Meta l-paragrafu 1 ma japplika għal ebda komproprjetarju, għandu japplika l-paragrafu 2.”

8.

Skont l-Artikolu 19 (“Drittijiet in rem”):

“1.   Trade mark Komunitarja tista’, b’mod indipendenti mill-impriża, tingħata bħala garanzija jew tkun is-soġġett ta’ drittijiet in rem.

[…].”

9.

Skont l-Artikolu 21 (“Proċedimenti ta’ falliment”):

“1.   Dawk il-proċedimenti ta’ falliment biss li fihom it-trade mark tal-Komunità tista’ tkun involuta huma dawk miftuħa fl-Istat Membru tat-territorju li fih id-debitur ikollu ċ-ċentru tal-interessi ewlenija tiegħu.

[…]

2.   Fil-każ ta’ proprjetà konġunta ta’ trade mark tal-Komunità, il-paragrafu 1 għandu jkun applikabbli għas-sehem tal-proprjetarju konġunt.

[…].”

10.

L-Artikolu 22 (“Liċenzjar”) jistipula:

“1.   Trade mark Komunitarja tista’ tiġi liċenzjata fir-rigward ta’ xi wħud mill-prodotti jew servizzi li għalihom hija reġistrata, jew fir-rigward ta’ kollha, għall-Komunità kollha jew għal parti minnha. Il-liċenzja tista’ tkun esklussiva jew mhux esklussiva.

[…].”

11.

Fl-Artikolu 97 (“Il-liġi applikabbli”) jipprovdi:

“1.   Il-qrati tat-trade marks Komunitarji għandhom japplikaw id-dispożizzjonijiet ta’ dan ir-Regolament.

2.   Fil-kwistjonijiet kollha li mhumiex koperti minn dan ir-Regolament, il-qorti tat-trade marks Komunitarji għandha tapplika l-liġi nazzjonali tagħha, u dan jinkludi d-dritt internazzjonali privat tagħha.

[…].”

12.

L-Artikolu 6 (“Komunjoni tal-beni”), jiddetermina li:

“1.   Jekk dritt ta’ proprjetà industrijali jappartjeni lil diversi persuni, is-setgħat relatati miegħu huma rregolati, ħlief fil-każ ta’ ftehim li jipprovdi mod ieħor, mid-dispożizzjonijiet tal-Kodiċi Ċivili dwar il-komunjoni tal-beni sa fejn ikunu kompatibbli.

[…].”

13.

L-Artikolu 20(1) jindika li r-reġistrazzjoni ta’ trade mark tagħti lill-proprjetarju tagħha dritt esklużiv fuqha, flimkien, b’konsegwenza ta’ dan, mad-dritt tal-proprjetarju li jipprojbixxi lil terzi milli jużaw it-trade mark fil-kuntest tal-attività ekonomika tagħhom, sakemm ma jkunx hemm il-kunsens tiegħu.

14.

L-Artikolu 23 jawtorizza lill-proprjetarju jittrasferixxi t-trade mark għall-prodotti jew għas-servizzi kollha jew parti minnhom li għalihom hija rreġistrata u jippermetti li t-trade mark tista’ tkun ukoll is-suġġett ta’ liċenzja esklużiva.

15.

L-Artikolu 1108 (“Innovazzjonijiet u atti oħra li jmorru lil hinn mill-amministrazzjoni ordinarja”) jistabbilixxi li:

“Bi ftehim mal-maġġoranza tal-parteċipanti li jirrappreżentaw mill-inqas żewġ terzi tal-valur totali tal-proprjetà komuni, jistgħu jiġu implementati l-innovazzjonijiet kollha intiżi għat-titjib jew sabiex jagħmlu iktar faċli jew vijabbli l-użu tagħha, bil-kundizzjoni li ma jippreġudikawx it-tgawdija ta’ ebda mill-parteċipanti u li dawn ma jkunux jinvolvu spiża kbira wisq.

Bl-istess mod, jistgħu jitwettqu atti oħra li jmorru lil hinn mill-amministrazzjoni ordinarja, bil-kundizzjoni li ma jippreġudikawx l-interess ta’ ebda wieħed mill-parteċipanti.

Il-kunsens tal-parteċipanti kollha huwa meħtieġ għall-atti ta’ trasferiment jew ta’ kostituzzjoni ta’ drittijiet in rem fuq il-proprjetà komuni u għall-kirjiet ta’ tul ta’ iktar minn disa’ snin […].”

16.

Fl‑1990, VW, SW, CQ u ET ħolqu kumpannija f’isem kollettiv li ppreżentat, fid-29 ta’ Lulju 1992, applikazzjoni għar-reġistrazzjoni nazzjonali tat-trade mark Legea għal oġġetti sportivi. Ir-reġistrazzjoni ngħatat fil-11 ta’ Mejju 1995 bin-numru 650850.

17.

Fl‑1993, il-proprjetarji konġunti tat-trade mark Legea taw, b’mod unanimu, lil Legea Srl (iktar ’il quddiem il-“kumpannija Legea”), il-liċenzja għall-użu ta’ din it-trade mark għal żmien indeterminat u b’titolu gratuwitu ( 7 ).

18.

F’Diċembru 2006, VW esprima n-nuqqas ta’ qbil tiegħu maż-żamma tal-liċenzja ( 8 ).

19.

Fl-2009, il-kumpannija Legea ressqet kawża quddiem it-Tribunale di Napoli (il-Qorti Distrettwali ta’ Napoli, l-Italja) sabiex tikseb, fost talbiet oħra, id-dikjarazzjoni ta’ invalidità ta’ ċerti trade marks irreġistrati minn VW li jinkludu l-isem “Legea”. Min-naħa tiegħu, VW ressaq kontrotalba fil-kuntest tal-istess proċedura.

20.

F’dik il-kawża, ġie diskuss:

21.

Fil-11 ta’ Ġunju 2014, it-Tribunale di Napoli (il-Qorti Distrettwali ta’ Napoli) ħarġet sentenza fejn iddikjarat li l-użu tat-trade mark mill-kumpannija Legea kien: a) leġittimu sal-31 ta’ Diċembru 2006, peress li kien sar bil-kunsens unanimu tal-proprjetarji konġunti kollha; u b) illegali wara l-31 ta’ Diċembru 2006, minħabba n-nuqqas ta’ qbil espress min-naħa ta’ VW.

22.

Ladarba din is-sentenza ġiet appellata quddiem il-Corte d’appello di Napoli (il-Qorti tal-Appell ta’ Napoli, l-Italja), dik il-qorti annullatha parzjalment fil-11 ta’ April 2016.

23.

Skont il-Qorti tal-Appell, l-użu tat-trade mark mill-kumpannija Legea kien ukoll konformi mad-dritt għall-perijodu ta’ wara l-31 ta’ Diċembru 2006, peress li l-proprjetarji konġunti kienu leġittimament iddeċidew, b’maġġoranza ta’ tliet kwarti, li jippermettu li din il-kumpannija tkompli tuża t-trade mark wara din id-data. Fil-każ ta’ komproprjetà, il-ftehim unanimu tal-proprjetarji konġunti ma jkunx neċessarju sabiex l-użu esklużiv tat-trade mark jiġi ttrasferit lil terzi.

24.

VW ikkontesta s-sentenza mogħtija fl-appell quddiem il-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni). Dik il-qorti ssostni, sabiex tiġġustifika t-talba tagħha għal deċiżjoni preliminari, essenzjalment dan li ġej:

25.

Huwa f’dan il-kuntest li l-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni) tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

26.

It-talba għal deċiżjoni preliminari ġiet irreġistrata fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-15 ta’ Novembru 2021.

27.

Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub mill-kumpannija Legea, SW, CQ, ET, VW, mill-Gvern Pollakk kif ukoll mill-Kummissjoni Ewropea.

28.

Ma ġiex ikkunsidrat meħtieġ li tinżamm seduta

29.

Din il-proċedura għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-qasam tat-trade marks. Fiha għandu jiġi ddeterminat kif jistgħu jiġu eżerċitati d-drittijiet esklużivi marbuta mal-proprjetà ta’ trade mark, meta din tappartjeni lil diversi komproprjetarji (jew proprjetarji konġunti). ( 9 )

30.

Il-qorti tar-rinviju tirrimarka li “ċerti trade marks inkwistjoni huma trade marks tal-Unjoni Ewropea”, iżda ma tippreċiżax jekk it-trade mark Legea, li hija s-suġġett tat-tilwima, għandhiex jew le tali karattru ( 10 ).

31.

Mill-osservazzjonijiet tal-partijiet jirriżulta li kien hemm nuqqas ta’ qbil dwar diversi reġistrazzjonijiet (nazzjonali, tal-Unjoni u internazzjonali) tas-sinjal Legea ( 11 ), iżda, nirrepeti, mid-deċiżjoni tar-rinviju ma tistax tkun magħrufa b’ċertezza jekk dik li tinsab fi ħdan l-EUIPO hijiex dik relatata ma’ din il-proċedura għal deċiżjoni preliminari ( 12 ).

32.

F’din is-sitwazzjoni, sabiex jiġu koperti l-possibbiltajiet kollha, għandha ssir analiżi tal-leġiżlazzjoni kemm tat-trade marks tal-Unjoni kif ukoll nazzjonali.

33.

Il-qorti tar-rinviju tagħmel id-domandi preliminari tagħha dwar l-interpretazzjoni tar-Regolament 2017/1001 u tad-Direttiva 2015/2436. Madankollu, kif diġà sostnejt, ma naħsibx li d-dispożizzjonijiet ta’ dawn iż-żewġ testi japplikaw għall-fatti tat-tilwima li seħħew fl-1993 u f’Diċembru 2006.

34.

Fil-fatt:

35.

Fi kwalunkwe każ, peress li l-kontenut taż-żewġ blokok leġiżlattivi (id-Direttiva 89/104 u r-Regolament Nru 40/94, minn naħa, u d-Direttiva 2015/2436 u r-Regolament 2017/1001, min-naħa l-oħra) huwa simili f’dan il-qasam, ir-raġunamenti relatati mal-ewwel wieħed jistgħu jiġu trasposti għat-tieni wieħed. Sabiex nenfasizza dan il-paralleliżmu, ser nindika l-korrispondenzi li jeżistu.

36.

SW, CQ u ET, sostnew li l-ewwel domanda preliminari ma hijiex neċessarja sabiex tinstab soluzzjoni għat-tilwima oriġinali ( 14 ). Huma jargumentaw li, peress li kien hemm unanimità fost il-proprjetarji konġunti matul l-għoti ta’ liċenzji ( 15 ), huwa irrilevanti li wieħed ikun jaf jekk il-maġġoranza kinitx biżżejjed sabiex tiġi adottata tali deċiżjoni.

37.

Huwa probabbli li SW, CQ u ET, għandhom raġun fl-approċċ tagħhom, iżda ma jistax jiġi eskluż li d-domanda tal-qorti tar-rinviju hija rilevanti, jekk dik il-qorti trid tagħti xi konsegwenza legali lill-fatt li, f’dak iż-żmien, id-deċiżjoni unanima tal-proprjetarji konġunti tat-trade mark setgħet kienet maġġoritarja.

38.

Minn din il-perspettiva, il-fatt li t-trade mark li tappartjeni lil diversi proprjetarji, pro indiviso, tista’ tiġi ttrasferita b’maġġoranza, u mhux neċessarjament b’unanimità, lil terzi, jista’, eventwalment, ikollu l-effetti tiegħu fir-rigward tax-xorti ulterjuri tal-liċenzja ta’ użu (b’mod partikolari f’dak li jirrigwarda l-irtirar tagħha) ( 16 ).

39.

Il-kumpannija Legea eċepiet, bħala eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà, l-assenza ta’ regolazzjoni fid-dritt tal-Unjoni tal-kundizzjonijiet li taħthom għandha tiġi fformata r-rieda tal-proprjetarji konġunti ta’ trade mark, kemm għall-għoti ta’ liċenzja għall-użu minn terz, kif ukoll għall-irtirar tagħha.

40.

Id-deċiżjoni tar-rinviju tagħti x’tifhem li, għall-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni), ma huwiex evidenti li l-leġiżlazzjoni tal-Unjoni tista’ tagħti soluzzjoni għall-punt inkwistjoni. Huwa preċiżament għaliex għandha d-dubji tagħha f’dan ir-rigward li dik il-qorti tagħmel id-domandi tagħha.

41.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, id-domandi preliminari ma jibbenefikawx biss mill-preżunzjoni ta’ rilevanza ( 17 ), iżda huma xierqa sabiex jippermettu li l-Qorti tal-Ġustizzja tinterpreta r-regoli tad-dritt tal-Unjoni sabiex tiddetermina jekk dawn humiex applikabbli, jew le, għall-kawża prinċipali.

42.

Il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ir-regoli tal-Unjoni f’dan il-qasam jippermettux li, meta trade mark tappartjeni lil diversi proprjetarji konġunti, it-trasferiment tal-użu tagħha, b’titolu gratuwitu u għal żmien indeterminat, jistax jiġi deċiż b’maġġoranza jew, għall-kuntrarju, jeħtieġx l-unanimità.

43.

Fl-isfond ta’ din id-domanda hemm problemi li, sa mid-dritt Ruman, ħassbu lill-ġuristi. Il-komproprjetà tal-beni, in-natura kondiviża jew in solidum tagħhom, il-maġġoranzi meħtieġa sabiex jiġu adottati deċiżjonijiet skont l-importanza xi ftit jew wisq kbira tagħhom għall-ħaġa komuni jew it-tul ta’ żmien li matulu huma jkomplu l-effetti tagħhom, jew il-maġġoranzi sabiex jiġu approvati l-atti ta’ amministrazzjoni u ta’ trasferiment ta’ beni komuni, huma bosta kwistjonijiet oħra li mhux dejjem ingħataw l-istess risposti ( 18 ).

44.

Id-dritt tal-Unjoni dwar it-trade marks żamm silenzju sinjifikattiv (u prudenti) fuq is-sistema ta’ komproprjetà tagħhom, li jridu josservaw ir-regoli nazzjonali korrispondenti. Dan huwa li ser nipprova nispjega fir-riflessjonijiet li ġejjin, kemm għat-trade marks tal-Unjoni kif ukoll għal dawk nazzjonali li huma s-suġġett ta’ armonizzazzjoni. Ser nibda billi nanalizza l-possibbiltà stess li t-trade marks tal-Unjoni u dawk nazzjonali huma l-proprjetà pro indiviso ta’ diversi persuni.

45.

It-trade marks tal-Unjoni jikkostitwixxu tip ta’ proprjetà industrijali. Skont l-Artikolu 5 tar-Regolament Nru 40/94, “[i]l-persuni naturali jew ġuridiċi msemmija hawn taħt, fosthom awtoritajiet stabbiliti taħt il-liġi pubblika, jistgħu jkunu proprjetarji ta’ trade marks [tal-Unjoni Ewropea] ( 19 ).”

46.

Ir-Regolament Nru 40/94 jipprevedi li t-trade mark tal-Unjoni tkun proprjetà ta’ diversi proprjetarji konġunti. Din il-previżjoni hija espressa, b’mod espliċitu, f’diversi dispożizzjonijiet tagħha:

47.

B’differenza mit-trade marks tal-Unjoni, id-Direttiva 89/104 ma tinkludix indikazzjonijiet espliċiti għall-komproprjetà ta’ trade mark. Madankollu, dan ma jfissirx li teskludiha.

48.

Il-leġiżlatur nazzjonali jibqa’ liberu li jiddefinixxi d-dritt ta’ proprjetà fuq it-trade mark. Id-Direttiva 89/104 ma tikkundizzjonax l-azzjoni tagħha u għaldaqstant la tipprojbixxi u lanqas ma timponi li r-regoli interni jippermettu li trade mark nazzjonali tista’ tkun is-suġġett ta’ proprjetà kondiviża.

49.

Ladarba ġiet aċċettata l-possibbiltà li l-proprjetarji konġunti jkollhom il-proprjetà tat-trade mark pro indiviso, tqum il-kwistjoni dwar kif għandhom jifformaw ir-rieda komuni li jittrasferixxu l-użu tagħha lil terzi permezz ta’ liċenzja (jew, eventwalment, sabiex tiġi rrevokata din il-liċenzja).

50.

Għal darba oħra, ser nirreferi separatament għas-sistema tat-trade marks tal-Unjoni u għal dik nazzjonali.

51.

Skont l-Artikolu 22(1) tar-Regolament Nru 40/94 ( 23 ), “[it-]trade mark [tal-Unjoni Ewropea] tista’ tiġi liċenzjata fir-rigward ta’ xi wħud mill-prodotti jew servizzi li għalihom hija reġistrata, jew fir-rigward ta’ kollha, għall-Komunità kollha jew għal parti minnha. [Tali] liċenzja tista’ tkun esklussiva jew mhux esklussiva. ( 24 )”

52.

Skont l-Artikolu 97(2) tiegħu ( 25 ), “[f]il-kwistjonijiet kollha li mhumiex koperti [mir-Regolament Nru 40/94], il-qorti tat-trade marks Komunitarji għandha tapplika il-liġi nazzjonali tagħha, u dan jinkludi id-dritt internazzjonali privat tagħha.”

53.

Ir-Regolament Nru 40/94 ma jippreċiżax il-kundizzjonijiet tal-konklużjoni tal-kuntratti ta’ liċenzja, u lanqas ix-xoljiment tagħhom. Minn dan is-silenzju jirriżulta li huwa d-dritt nazzjonali li jirregola dawn il-kundizzjonijiet, kemm fil-każ li t-trade mark tal-Unjoni hija miżmuma minn proprjetarju wieħed, kif ukoll f’dak fejn il-proprjetà hija kondiviża bejn diversi persuni ( 26 ).

54.

Fil-fatt, u kif tenfasizza l-Kummissjoni ( 27 ), għal dak kollu li ma huwiex direttament irregolat fuq il-livell Ewropew dwar is-sistema tat-trade mark tal-Unjoni bħala “oġġett ta’ proprjetà”, japplika d-dritt nazzjonali korrispondenti.

55.

Jekk il-kunsiderazzjonijiet esposti sa issa huma applikabbli fir-rigward tar-regola li tiddefinixxi l-istatus tat-trade marks tal-Unjoni, dawn ikun iktar u iktar applikabbli f’kuntest regolatorju ta’ intensità iktar baxxa, bħal dak tal-armonizzazzjoni tat-trade marks nazzjonali skont id-Direttiva 89/104.

56.

Lil hinn mill-proklamazzjoni tal-esklużività tad-dritt tal-proprjetarju fuq it-trade mark (Artikolu 5) u mill-possibbiltà li jinħarġu liċenzji (Artikolu 8), id-Direttiva 89/104 ma tidħolx fir-regolamentazzjoni tal-aspetti marbuta mal-komproprjetà tat-trade mark jew mad-deċiżjoni tal-għoti ta’ dawn il-liċenzji ( 28 ).

57.

F’dan il-kuntest, il-kwistjoni dwar kif għandha tiġi fformata r-rieda kollettiva għat-trasferiment tal-użu ta’ trade mark bi proprjetà konġunta teħtieġ li jsir riferiment, fl-ewwel lok, għad-dispożizzjonijiet nazzjonali. Dawn jistgħu, min-naħa tagħhom, jagħmlu riferiment għall-ftehimiet tal-proprjetarji konġunti. Sussidjarjament, għandhom jiġu applikati r-regoli ġenerali tad-dritt ċivili ta’ kull Stat Membru ( 29 ).

58.

Il-prinċipji ta’ kooperazzjoni leali, ta’ supremazija u ta’ effettività tad-dritt tal-Unjoni jeżiġu li d-dritt nazzjonali, inkluża l-leġiżlazzjoni tal-proprjetà konġunta tat-trade marks, jiggarantixxi l-effettività sħiħa tad-dritt tal-Unjoni ( 30 ).

59.

Fil-kawża ineżami, l-ebda element imsemmi fit-talba għal deċiżjoni preliminari jew fl-osservazzjonijiet ippreżentati lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jwassal sabiex jitqies li r-regoli Taljani dwar il-proprjetà konġunta tat-trade marks irendu impossibbli jew eċċessivament diffiċli l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mir-regoli tal-Unjoni.

60.

Il-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni) tixtieq tkun taf jekk id-dritt tal-Unjoni:

61.

Id-domanda, kif ifformulata, tonqos milli tidentifika liema norma tal-Unjoni hija applikabbli u tillimita ruħha li tinvoka (mingħajr ma tippreċiżahom) il-“prinċipji tad-dritt tal-Unjoni”. Peress li, jekk jeżistu, dawn il-prinċipji ġew tradotti fid-dispożizzjonijiet tar-Regolament Nru 40/94 u tad-Direttiva 89/104 (jew, jekk ikun il-każ, tar-Regolament 2017/1001 u tad-Direttiva 2015/2436), ir-risposta għal din id-domanda għandha tkun ibbażata fuq dawn id-dispożizzjonijiet.

62.

Fil-kuntest tad-Direttiva 89/104, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet il-possibbiltà li l-proprjetarju ta’ trade mark li jkun ħareġ lil terz liċenzja għall-użu tagħha jirtira dan il-kunsens ( 31 ). Din id-dikjarazzjoni tista’ tiġi trasposta, mingħajr diffikultà, għall-proprjetarju kollettiv tat-trade mark (jiġifieri għall-komunità tal-proprjetarji pro indiviso).

63.

Madankollu, l-istess bħal fil-każ tar-rekwiżiti għall-għoti tal-użu ta’ trade mark lil terz, id-dritt tal-Unjoni ma jgħid xejn dwar il-mod kif għandha tittieħed id-deċiżjoni li tiġi rrevokata jew irtirata l-liċenzja ta’ użu, fil-każ ta’ trade marks ta’ proprjetà kondiviża. Din id-deċiżjoni hija att ġuridiku li, nerġa nirrepeti, ir-rekwiżiti għall-adozzjoni tagħha minn komunità ta’ proprjetarji ma humiex irregolati mid-dritt tal-Unjoni.

64.

Għaldaqstant, huwa d-dritt nazzjonali li għandu jirregola d-dettalji tal-ftehimiet li jirrigwardaw ir-revoka jew l-irtirar ta’ liċenzja għall-użu tat-trade mark li l-proprjetà tagħha hija kondiviża. Jista’ jiġi trasferit għal din ir-revoka jew għal dan l-irtirar, mutatis mutandis, ir-raġunament espost sa issa fir-rigward tal-formazzjoni tal-kunsens kollettiv għall-għoti tal-liċenzja, kemm jekk din tkun trade mark nazzjonali jew trade mark tal-Unjoni.

65.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nissuġġerixxi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej lill-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni, l-Italja):

“L-Artikolu 5 tad-Direttiva tal-Kunsill 89/104/KEE tal-21 ta’ Diċembru 1988 biex jiġu approssimati l-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar it-trade marks, u l-Artikolu 9(1) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 40/94 tal-20 ta’ Diċembru 1993 dwar it-trade mark Komunitarja u, fejn xieraq, id-dispożizzjonijiet korrispondenti tad-Direttiva (UE) 2015/2436 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2015 biex jiġu approssimati l-liġijiet tal-Istati Membri dwar it-trade marks, u tar-Regolament (UE) 2017/1001 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-14 ta’ Ġunju 2017 dwar it-trademark tal-Unjoni Ewropea

għandhom jiġu interpretati fis-sens li

fil-każ ta’ komproprjetà ta’ trade mark, il-formazzjoni tal-kunsens komuni tal-komproprjetarji biex tingħata lil terz liċenzja għall-użu ta’ trade mark, kemm jekk tkun nazzjonali jew tal-Unjoni Ewropea, jew biex din il-liċenzja tintemm hija rregolata mir-regoli tal-Istat Membru li jkunu applikabbli.”