1.

Il-kwistjoni tal-atti ta’ vjolenza kontra n-nisa fil-kuntest tal-familja saret ta’ tħassib kbir fis-soċjetajiet tagħna wara li ilha żmien twil li ġiet issottovalutata mill-awtoritajiet għar-rigward tas-serjetà u l-konsegwenzi ta’ atti bħal dawn. L-omiċidji kontra n-nisa fiċ-ċirku tal-familja, issa msejħa “femminiċidji” fil-lingwaġġ ta’ kuljum, ġew ikkundannati pubblikament. L-awtoritajiet pubbliċi saru konxji tal-ħtieġa li jipproteġu aħjar lin-nisa li huma vittmi ta’ vjolenza fl-ambjent tal-familja tagħhom u li juru iktar severità lejn dawk li wettqu din il-vjolenza. Din il-protezzjoni li trid tiġi żgurata ġewwa Stat għandha tingħata wkoll lil nisa li ħarbu minn pajjiżhom u li ma jistgħux jew ma jridux jirritornaw hemmhekk minħabba l-biża’ li jkunu suġġetti għal vjolenza fi ħdan iċ-ċirku tal-familja? B’mod iktar speċifiku, jistgħu n-nisa li jaffaċċjaw sitwazzjoni bħal din jingħataw status ta’ refuġjat, fis-sens tal-Artikolu 2(e) tad-Direttiva 2011/95/UE ( 2 )? Fin-nuqqas ta’ tali status, sa liema punt jistgħu l-atti ta’ vjolenza bbażata fuq il-ġeneru, imwettqa kontra ċittadina ta’ pajjiż terz fi ħdan iċ-ċirku ristrett tal-ħajja tal-familja tagħha jiġġustifikaw l-għoti ta’ protezzjoni sussidjarja fis-sens tal-Artikolu 2(g) ta’ din id-direttiva?

2.

Fil-kawża quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva tal-Belt ta’ Sofija, il-Bulgarija) għandha dubji dwar il-possibbiltà u, jekk ikun il-każ, it-tip ta’ protezzjoni internazzjonali li għandha tingħata lil ċittadina Torka ta’ oriġini Kurda, wara li titqies, minn naħa, in-natura tal-atti ta’ vjolenza li tirriskja li tkun esposta għalihom jekk tirritorna lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha. Dawn l-atti jistgħu jikkonsistu fi vjolenza fiċ-ċirku tal-familja, anki delitt tal-unur, jew saħansitra żwieġ furzat. Min-naħa l-oħra, iridu jitqiesu wkoll iċ-ċirkustanzi li fihom jitwettqu l-imsemmija atti, jiġifieri minn atturi mhux statali ( 3 ).

3.

Din il-kwistjoni tirrifletti t-tħassib – li huwa espress ukoll fl-osservazzjonijiet ippreżentati f’din il-kawża – ta’ dawk li jqisu li l-istatus ta’ refuġjat ma jistax jingħata lin-nisa kollha li huma vittmi ta’ vjolenza domestika, tant li hija problema komuni għall-Istati kollha, u ta’ dawk li jiddispjaċihom, għall-kuntrarju, li l-protezzjoni sussidjarja hija biss protezzjoni mogħtija “b’mod awtomatiku” lil dawn in-nisa, u b’hekk tinduċi n-nuqqas ta’ rikonoxximent tar-raġunijiet għall-persekuzzjoni relatati mal-ġeneru, inklużi dawk ibbażati fuq l-orjentazzjoni sesswali u l-identità tal-ġeneru.

4.

Fil-konklużjonijiet tiegħu fil-kawża tal-Istat Belġjan (Dritt ta’ residenza f’każ ta’ vjolenza domestika) ( 4 ), l-Avukat Ġenerali Szpunar enfasizza l-ħtieġa urġenti li ma tiġix issottovalutata l-importanza legali, politika u soċjali tar-rikonoxximent tas-serjetà tal-problema tal-vjolenza domestika u żviluppi reċenti fil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar il-protezzjoni tal-vittmi ( 5 ). Kważi fl-istess ħin, l-Avukat Ġenerali Hogan innota, madankollu, fil-konklużjonijiet tiegħu fl-Opinjoni 1/19 (Konvenzjoni ta’ Istanbul) ( 6 ) li, “[k]if jinsabu l-affarijiet, id-dritt tal-Unjoni b’mod ġenerali ma jipprevedix li l-obbligu li l-vjolenza kontra n-nisa tittieħed bħala waħda mill-forom ta’ persekuzzjoni li tista’ tagħti lok għall-istatus ta’ refuġjat” ( 7 ).

5.

Il-kwistjoni tqum illum minn angolu differenti peress li hija parti minn sitwazzjoni individwali.

6.

Fl-ewwel lok, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiddetermina l-kundizzjonijiet li fihom ċittadina ta’ pajjiż terz, li tirriskja li tkun vittma ta’ delitt tal-unur jew ta’ żwieġ furzat kif ukoll li tkun esposta għal atti ta’ vjolenza domestika ladarba tmur lura fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha, tistax titqies li għandha biża’ fondat li tiġi ppersegwitata minħabba s-sħubija tagħha fi “grupp soċjali partikolari” u tingħata status ta’ refuġjata (Artikolu 10(1)(d) tad-Direttiva 2011/95).

7.

Fit-tieni lok, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tispeċifika l-kundizzjonijiet li taħthom l-awtorità nazzjonali kompetenti għandha tistabbilixxi, f’każ fejn il-vjolenza titwettaq minn attur mhux statali, rabta kawżali bejn ir-raġuni għall-persekuzzjoni, jiġifieri s-sħubija fi grupp soċjali partikolari, u l-assenza ta’ protezzjoni fil-pajjiż ta’ oriġini (l-Artikolu 9(3) ta’ din id-direttiva).

8.

Fit-tielet u l-aħħar lok, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tikkunsidra sa liema punt l-istatus mogħti minn protezzjoni sussidjarja jista’ jingħata lil tali persuna. F’dan il-kuntest, għandha tiddetermina l-kundizzjonijiet li taħthom l-atti ta’ vjolenza deskritti hawn fuq jistgħu jiġu kklassifikati bħala “dannu serju” fis-sens tal-Artikolu 15 tal-imsemmija direttiva sa fejn jheddu serjament il-ħajja ta’ din il-persuna, jew li jikkostitwixxu trattament inuman jew degradanti.

9.

L-ewwel subparagrafu tat-tieni paragrafu tat-Taqsima A tal-Artikolu 1, tal-Konvenzjoni dwar l-Istatus tar-Refuġjati, iffirmata f’Genève fit‑28 ta’ Lulju 1951 ( 8 ), jiddisponi li t-terminu “refuġjat” għandu japplika għal kull min “minħabba biża’ debitament fondata ta’ persekuzzjoni minħabba raġunijiet marbuta mar-razza tagħha, mar-reliġjon tagħha, man-nazzjonalità tagħha, mal-appartenenza tagħha fi grupp soċjali partikolari jew mal-opinjoni politika tagħha, tinsab barra mill-pajjiż tan-nazzjonalità tagħha u ma tkunx tista’ jew, minħabba din il-biża’, ma tkunx tixtieq tinvoka l-protezzjoni ta’ dan il-pajjiż” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

10.

Il-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta’ Kull Forma ta’ Diskriminazzjoni kontra n-Nisa (iktar ’il quddiem iċ-“CEDAW”) ( 9 ), li l-Unjoni ma hijiex parti fiha, tiddisponi fl-Artikolu 1 tagħha:

“[L]-espressjoni ‘diskriminazzjoni kontra n-nisa’ tkopri kwalunkwe distinzjoni, esklużjoni jew restrizzjoni bbażata fuq is-sess li għandha l-effett jew l-iskop li tfixkel jew tħassar ir-rikonoxximent, it-tgawdija jew l-eżerċizzju min-nisa, irrispettivament mill-istat ċivili tagħhom, fuq il-bażi tal-ugwaljanza tal-irġiel u tan-nisa, tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali fl-oqsma politiċi, ekonomiċi, soċjali, kulturali u ċivili jew fi kwalunkwe qasam ieħor.” [traduzzjoni mhux uffiċjali]

11.

L-Artikolu 5(a) ta’ din il-konvenzjoni jindika:

“L-Istati Partijiet għandhom jieħdu l-miżuri kollha xierqa biex:

12.

L-imsemmija konvenzjoni ġiet ikkompletata bir-Rakkomandazzjoni Ġenerali Nru 19 tal-Kumitat għall-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni kontra n-Nisa ( 10 ), intitolata “Vjolenza kontra n-Nisa”, li tiddisponi, fil-paragrafu 6 tagħha:

“L‑Artikolu 1 taċ-[CEDAW] jiddefinixxi d-diskriminazzjoni kontra n-nisa. Din id-definizzjoni tinkludi vjolenza bbażata fuq is-sess, jiġifieri vjolenza fuq mara minħabba li hija mara jew li taffettwa speċifikament lin-nisa. Tinkludi atti li jikkaġunaw turment jew tbatija ta’ natura fiżika, mentali jew sesswali, it-theddida ta’ tali atti, l-isfurzar jew ċaħda oħra tal-libertà […]” [traduzzjoni mhux uffiċjali]

13.

Din ir-rakkomandazzjoni ġiet aġġornata fl‑2017 permezz tar-Rakkomandazzjoni Ġenerali Nru 35 dwar il-Vjolenza kontra n-Nisa Bbażata fuq il-Ġeneru ( 11 ), li tipprevedi, fil-paragrafi 10 u 16 tagħha:

“10. Il-Kumitat [għall-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni kontra n-Nisa] iqis li l-vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru hija waħda mill-mezzi soċjali, politiċi u ekonomiċi fundamentali li biha n-nisa jiġu ssubordinati għall-irġiel u r-rwoli sterjotipiċi tagħhom […]

[…]

16. Il-vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru tista’ tiġi assimilata ma’ tortura jew trattament krudili, inuman jew degradanti f’ċerti ċirkustanzi, inkluż meta jkun hemm stupru, vjolenza domestika jew prattiki oħra ta’ ħsara […]” [traduzzjoni mhux uffiċjali]

14.

Barra minn hekk, iċ-CEDAW ġiet ikkomplementata bid-Dikjarazzjoni dwar l-Eliminazzjoni tal-Vjolenza kontra n-Nisa ( 12 ), li l-Artikolu 2 tagħha jiddisponi:

“Il-vjolenza kontra n-nisa tfisser li tinkludi, iżda mhux limitata għal, il-forom ta’ vjolenza elenkati hawn taħt:

15.

Il-preambolu, mill-għaxar sat-tnax-il paragrafu, tal-Konvenzjoni ta’ Istanbul jiddisponi:

“Filwaqt li jagħrfu li l-vjolenza kontra n-nisa hija manifestazzjoni tar-relazzjonijiet storiċi tal-poter mhux ugwali bejn l-irġiel u n-nisa, li wasslu għal dominazzjoni fuq u diskriminazzjoni kontra n-nisa mill-irġiel u għall-prevenzjoni tal-avvanz sħiħ tan-nisa;

Waqt li jirrikonoxxu n-natura strutturali tal-vjolenza kontra n-nisa u l-vjolenza bbażata fuq il-ġeneru, u li l-vjolenza kontra n-nisa hija waħda mill-mekkaniżmi soċjali kruċjali li bihom in-nisa huma sfurzati f’pożizzjoni sekondarja meta mqabbla mal-irġiel;

Filwaqt li jirrikonoxxu, bi tħassib serju, li n-nisa u l-bniet huma ta’ spiss esposti għal forom serji ta’ vjolenza bħal vjolenza domestika, fastidju sesswali, stupru, żwieġ sfurzat, reati mwettqa f’isem l-hekk imsejjaħ “unur” u l-mutilazzjoni ġenitali, li jikkostitwixxu ksur serju tad-drittijiet tal-bniedem tan-nisa u l-bniet u ta’ ostaklu kbir fil-kisba tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel”.

16.

Skont l-Artikolu 1 tagħha, li jidher fil-Kapitolu I, intitolat “Għanijiet, definizzjonijiet, l-ugwaljanza u n-nondiskriminazzjoni, obbligi ġenerali”, il-Konvenzjoni ta’ Istanbul għandha l-għan b’mod partikolari li tipproteġi lin-nisa minn kull forma ta’ vjolenza, inkluża l-vjolenza domestika, u għall-prevenzjoni, għall-prosekuzzjoni u għall-eliminazzjoni ta’ din il-vjolenza, tikkontribwixxi għall-eliminazzjoni ta’ kull forma ta’ diskriminazzjoni kontra n-nisa u jitfassal qafas globali, ta’ politiki u ta’ miżuri għall-protezzjoni u l-assistenza.

17.

Konformement mal-Artikolu 2(1) tagħha, il-Konvenzjoni ta’ Istanbul “għandha tapplika għall-forom kollha ta’ vjolenza kontra n-nisa, inkluża l-vjolenza domestika, li taffettwa lin-nisa b’mod sproporzjonat”.

18.

L-Artikolu 3 ta’ din il-konvenzjoni jiddisponi:

“Għall-finijiet ta’ din il-Konvenzjoni:

[…]

19.

L-Artikolu 60 ta’ l-imsemmija konvenzjoni, intitolat “Talbiet għal ażil ibbażati fuq il-ġeneru”, huwa fformulat kif ġej:

“1   Il-Partijiet għandhom jieħdu l-miżuri leġiżlattivi meħtieġa jew miżuri oħra biex jiżguraw li l-vjolenza sessista kontra n-nisa tista’ tiġi rikonoxxuta bħala forma ta’ persekuzzjoni fit-tifsira tal- Artikolu 1, [taqsima] A [paragrafu 2], tal-Konvenzjoni tal- 1951 dwar l-Istatus tar-Refuġjati u bħala forma ta’ periklu serju li jagħti lok għal protezzjoni kumplimentari/sussidjarja.

2   Il-Partijiet għandhom jiżguraw li tingħata interpretazzjoni li hija sensittiva għad-differenza bejn is-sessi għal kull bażi tal-Konvenzjoni u li fejn jiġi stabbilit li l-persekuzzjoni li dwarha hemm biża’ hija għal wieħed jew aktar minn dawn ir-raġunijiet, l-applikanti għandhom jingħataw status ta’ rifuġjat skont l-istrumenti rilevanti applikabbli.

3   Il-Partijiet għandhom jieħdu l-miżuri leġiżlattivi meħtieġa jew miżuri oħra biex jiżviluppaw proċeduri ta’ akkoljenza u servizzi ta’ appoġġ sensittivi għad-differenza bejn is-sessi għal dawk li jfittxu l-ażil kif ukoll linji gwida u proċeduri tal-asil sensittivi għad-differenza bejn is-sessi, inkluż id-determinazzjoni tal-istatus ta’ refuġjat u tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali.”

20.

Konformement mal-Artikolu 78(1) TFUE u mal-Artikolu 18 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”), is-Sistema Ewropea Komuni tal-Ażil, li fiha tidħol id-Direttiva 2011/95, hija bbażata fuq l-applikazzjoni sħiħa u komprensiva tal-Konvenzjoni ta’ Genève.

21.

Il-premessi 17 u 30 ta’ din id-direttiva jiddikjaraw:

[…]

22.

L-Artikolu 2(d) u (f) tal-imsemmija direttiva jipprevedi:

“Għall-iskopijiet ta’ din id-Direttiva għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

[…]

[…]

23.

Fil-kuntest tal-Kapitolu II tad-Direttiva 2011/95, dwar “[e]żami ta’ applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali”, l-Artikolu 6, intitolat “Atturi ta’ persekuzzjoni jew dannu serju”, jiddisponi:

“Atturi ta’ persekuzzjoni jew dannu serju jinkludu:

24.

L-Artikolu 7 ta’ din id-direttiva, intitolat, “Atturi ta’ protezzjoni”, huwa fformulat kif ġej:

“1.   Protezzjoni minn persekuzzjoni jew dannu serju tista’ tiġi pprovduta biss minn:

sakemm dawn iridu u jistgħu joffru protezzjoni skont il-paragrafu 2

2.   Protezzjoni kontra persekuzzjoni jew dannu serju trid tkun effettiva u ta’ natura mhux temporanja. Tali protezzjoni hija ġeneralment ipprovduta meta l-atturi msemmija skont il-punti (a) u (b) tal-paragrafu 1 jieħdu passi raġonevoli sabiex jipprevjenu l-persekuzzjoni jew il-konsegwenzi ta’ dannu serju, fost ħwejjeġ oħra billi joperaw sistema legali effettiva għall-kxif, il-prosekuzzjoni u l-kastig ta’ atti li jikkostitwixxu persekuzzjoni jew dannu serju, u meta l-applikant ikollu aċċess għal din il-protezzjoni.

[…]”

25.

Il-Kapitolu III tal-imsemmija direttiva, intitolat “Kwalifika biex wieħed ikun refuġjat”, jinkludi l-Artikolu 9 li jiddisponi:

“1.   Sabiex din titqies bħala att ta’ persekuzzjoni fit-tifsira tal-Artikolu 1(A) tal-Konvenzjoni ta’ Ġinevra, att għandu:

2.   Atti ta’ persekuzzjoni kif kwalifikati fil-paragrafu 1, jistgħu, fost ħwejjeġ oħra, jieħdu l-forma ta’:

[…]

3.   Bi qbil ma punt (d) tal-Artikolu 2, irid ikun hemm konnessjoni bejn ir-raġunijiet imsemmija fl-Artikolu 10 u l-atti ta’ persekuzzjoni kif kwalifikat fil-paragrafu 1 ta dan l-Artikolu jew l-assenza ta’ protezzjoni kontra atti bħal dawn.”

26.

L-Artikolu 10 tad-Direttiva 2011/95, intitolat “Raġunijiet għal persekuzzjoni” huwa fformulat b’dan il-kliem:

“1.   L-Istati Membri għandhom iqisu l-elementi li ġejjin meta jivvalutaw ir-raġunijiet għal persekuzzjoni:

[…]

Skont iċ-ċirkostanzi fil-pajjiż ta’ orġini, grupp soċjali partikolari jista’ jinkludi grupp ibbażat fuq karatteristika komuni ta’ orjentament sesswali. Orjentament sesswali ma jistax jinftiehem li jinkludi atti li huma meqjusa bħala kriminali bi qbil mal-liġi nazzjonali tal-Istati Membri. Aspetti relatati mas-sess, inkluża l-identità sesswali, għandhom jingħataw il-kunsiderazzjoni li jixirqilhom sabiex tiġi determinata sħubija fi grupp soċjali partikolari jew identifikata karatteristika ta’ grupp bħal dan;

[…]

2.   Fil-valutazzjoni ta’ jekk applikant għandux biża’ ġustifikat ta’ persekuzzjoni mhuwiex importanti jekk l-applikant fil-verità għandux il-karatteristika razzista, reliġjuża, nazzjonali, soċjali jew politika li tattira l-persekuzzjoni, sakemm din il-karatteristika tkun attribbwita għall-applikant mill-attur ta’ persekuzzjoni.”

27.

Il-Kapitolu V ta’ din id-direttiva, li għandu x’jaqsam ma’ “[k]walifika biex persuna tkun eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja”, jinkludi l-Artikolu 15, intitolat “Dannu serju”, li jipprevdi:

“Dannu serju jikkonsisti minn:

[…]”

28.

Fil-Bulgarija, l-eżami tal-applikazzjonijiet għall-protezzjoni internazzjonali huwa rregolat miż-Zakon za ubezhishteto i bezhantsite (il-Liġi dwar l-Ażil u r-Refuġjati) ( 14 ), fil-verżjoni ppubblikata fid-DV Nru 103 tas‑27 ta’ Diċembru 2016 (iktar ’il quddiem iż-“ZUB”). Id-Direttivi 2011/95 u 2013/32/UE ( 15 ) ġew trasposti fid-dritt Bulgaru permezz ta’ żewġ liġijiet li jemendaw u jintegraw iż-ZUB, ippubblikati rispettivament fid-DV Nru 80 tas‑16 ta’ Ottubru 2015 u fid-DV Nru 101 tat‑22 ta’ Diċembru 2015.

29.

Skont l-Artikolu 6(1) taż-ZUB:

“Is-setgħat previsti minn din il-liġi huma eżerċitati mill-persuni responsabbli tad-Darzhavna agentsia za bezhantsite [(l-Aġenzija Nazzjonali għar-Refuġjati, iktar ’il quddiem id-‘DAB’)]. Dawn jistabbilixxu l-fatti u ċ-ċirkustanzi rilevanti kollha għall-finijiet tal-proċedura għall-għoti ta’ protezzjoni internazzjonali u jipprovdu assistenza lill-barranin li jkunu ppreżentaw tali applikazzjoni għall-protezzjoni.”

30.

Iż-ZUB tipprevedi żewġ forom ta’ protezzjoni internazzjonali.

31.

L‑Artikolu 8 taż-ZUB jikkonċerna l-kundizzjonijiet sostantivi li l-applikant għandu jissodisfa sabiex jibbenefika mill-istatus ta’ refuġjat. Dan l-artikolu jinkorpora f’termini simili d-dispożizzjonijiet stabbiliti fl-Artikoli 6 u 9 tad-Direttiva 2011/95.

32.

L-Artikolu 9 taż-ZUB jikkonċerna, min-naħa tiegħu, il-kundizzjonijiet sostantivi li l-applikant għandu jissodisfa sabiex jibbenefika minn “status umanitarju”, li jikkorrispondi mal-protezzjoni sussidjarja, b’dawn il-kundizzjonijiet jikkorrispondu ma’ “dannu serju” kif inhu ddefinit fl-Artikolu 15 tad-Direttiva 2011/95.

33.

WS, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, hija ċittadina Torka, ta’ oriġini Kurda, ta’ fidi Musulmana (Sunnita) u ddivorzjata. F’Ġunju 2018, hija telqet mit-Turkija biex tmur il-Bulgarija, imbagħad il-Ġermanja, fejn għamlet l-ewwel applikazzjoni tagħha għall-protezzjoni internazzjonali. Permezz ta’ deċiżjoni tat‑28 ta’ Frar 2019 mogħtija mid-DAB, il-Bulgarija aċċettat li teħodha lura sabiex teżamina l-applikazzjoni tagħha għall-protezzjoni internazzjonali.

34.

Waqt it-tliet intervisti li saru f’Ottubru 2019, WS iddikjarat li ltaqgħet ma’ problemi mal-ex raġel tagħha, BS, fit-Turkija, li miegħu kienet allegatament miżżewġa bil-forza fis-sena 2010 u li miegħu kellha tlett ibniet. Wara bosta episodji ta’ vjolenza u theddid li saru kemm minn żewġha kif ukoll mill-familja bijoloġika tagħha u mill-familja tar-raġel tagħha, hija ġiet regolarment akkomodata f’“ċentri ta’ prevenzjoni u sorveljanza tal-vjolenza” u ħarbet minn darha f’Settembru 2016. F’dan ir-rigward, WS ressqet ilment quddiem l-Uffiċċju tal-Prosekutur Ġenerali ta’ Torbalı (it-Turkija) fejn irrapportat din il-vjolenza. Allegatament, WS daħlet fi żwieġ reliġjuż ma’ raġel ieħor fis-sena 2017, li miegħu kellha tifel fix-xahar ta’ Mejju 2018. Id-divorzju bejn WS u BS ingħata b’deċiżjoni tal-Qorti Ċivili Nru 1 ta’ Diyarbakır (it-Turkija) fl‑20 ta’ Settembru 2018, meta kienet diġà telqet mit-Turkija. WS osservat, barra minn hekk, li hija ma bbenefikat minn ebda appoġġ mill-familja bijoloġika tagħha u li l-kuntatt kien ġie pprojbit minn missier il-familja minħabba li hija kienet telqet mid-dar konjugali. WS sostniet ukoll li tibża’ għal ħajjitha jekk kellha tirritorna t-Turkija.

35.

B’deċiżjoni tal‑21 ta’ Mejju 2020, id-DAB ċaħdet l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali magħmula minn WS fuq il-bażi kemm tal-Artikolu 8 taż-ZUB (status ta’ refuġjat) kif ukoll tal‑Artikolu 9 ta’ din il-liġi (status umanitarju/protezzjoni sussidjarja).

36.

Id-DAB qieset li l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat ma kinux ġew issodisfatti għar-raġuni li l-vjolenza li tagħha kienet allegatament vittma min-naħa ta’ żewġha u membri tal-familja tagħha kif ukoll it-theddid ta’ mewt li sar kontriha ma setgħux jintrabtu ma’ ebda waħda mir-raġunijiet ta’ persekuzzjoni msemmija fl-Artikolu 8(1) taż-ZUB, jiġifieri razza, reliġjon, nazzjonalità, opinjoni politika jew sħubija fi grupp soċjali partikolari. WS lanqas ma ddikjarat li kienet ippersegwitata minħabba s-sess tagħha.

37.

Barra minn hekk, id-DAB qieset li l-kundizzjonijiet meħtieġa għall-għoti ta’ status umanitarju (protezzjoni sussidjarja) lanqas ma ġew issodisfatti għar-raġuni li la l-awtoritajiet uffiċjali u lanqas ċerti gruppi ma ħadu azzjoni fir-rigward ta’ WS. Fl-aħħar nett, id-DAB irrimarkat li hija, li allegatament ma informatx lill-awtoritajiet tal-pulizija bl-attakki kriminali li saru kontriha, lanqas ma ressqet ilment u li hija kienet telqet mit-Turkija legalment.

38.

WS ippreżentat rikors minn din id-deċiżjoni, li ġie miċħud b’deċiżjoni tal‑15 ta’ Ottubru 2020. Din id-deċiżjoni kisbet s-saħħa ta’ res judicata permezz ta’ deċiżjoni tad‑9 ta’ Marzu 2021 tal-Varhoven administrativen sad (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Bulgarija).

39.

WS ippreżentat applikazzjoni ulterjuri għall-protezzjoni internazzjonali fit‑13 ta’ April 2021, fejn ippreżentat disa’ provi bil-miktub dwar is-sitwazzjoni personali tagħha u l-Istat ta’ oriġini tagħha. Minn naħa, hija ssostni li tissodisfa l-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat stabbiliti fl-Artikolu 8 taż-ZUB, peress li hija vittma ta’ atti ta’ persekuzzjoni mwettqa minħabba s-sħubija tagħha fi grupp soċjali partikolari, dak tan-nisa li sofrew vjolenza domestika kif ukoll tan-nisa f’riskju li jkunu vittmi ta’ delitti tal-unur minn atturi mhux statali li minnhom l-Istat Tork ma jistax jipproteġiha. Tindika wkoll li topponi d-deportazzjoni tagħha lejn it-Turkija, billi tibża’ li tinqatel mill-ex żewġha jew li tkun vittma ta’ delitt tal-unur u li tiġi sfurzata terġa’ tiżżewweġ. Tirrimarka li s-sitwazzjoni tagħha issa hija iktar diffiċli minħabba li kellha tifel ma’ raġel li miegħu ma hijiex miżżewġa ċivilment. Taħt iċ-ċirkustanzi l-ġodda, WS tinvoka wkoll l-irtirar tar-Repubblika tat-Turkija mill-Konvenzjoni ta’ Istanbul, u tipproduċi, f’dan ir-rigward, b’mod partikolari żewġ rapporti mfassla f’Marzu 2021, wieħed, mill-U.S. Department of State (id-Dipartiment tal-Istat tal-Istati Uniti tal-Amerika), dwar il-prattiki tad-drittijiet tal-bniedem fit-Turkija, u l-ieħor, mill-pjattaforma Torka “We will stop femicide”.

40.

Min-naħa l-oħra, WS issostni li hija tissodisfa l-kundizzjonijiet għall-għoti ta’ status umanitarju (protezzjoni sussidjarja) previsti fl-Artikolu 9 taż-ZUB, sa fejn id-deportazzjoni tagħha lejn it-Turkija tesponiha għal ksur tad-drittijiet fundamentali tagħha rrikonoxxuti fl-Artikoli 2 u 3 tal-KEDB.

41.

B’deċiżjoni tal‑5 ta’ Mejju 2021, id-DAB irrifjutat li tiftaħ proċedura ġdida għall-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali għar-raġuni li WS ma ppreżenta l-ebda element ġdid dwar is-sitwazzjoni personali jew l-Istat ta’ oriġini tagħha filwaqt li semmiet li l-awtoritajiet Torok allegatament għenuha f’diversi okkażjonijiet u indikaw li lesti jgħinuha bil-mezzi legali kollha.

42.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva tal-Belt ta’ Sofija) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

43.

WS, il-Gvern Ġermaniż u dak Franċiż kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea u l-Uffiċċju tal-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għar-Refuġjati (UNHCR) ippreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub.

44.

Permezz tat-talba tagħha għal deċiżjoni preliminari, il-qorti tar-rinviju tipprova, essenzjalment, tiddetermina sa liema punt ċittadina ta’ pajjiż terz li tallega li tirriskja li tkun vittma ta’ delitt tal-unur jew ta’ żwieġ furzat kif ukoll li tkun esposta għal atti ta’ vjolenza domestika mwettqa f’darha ladarba tirritorna lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha tista’ tibbenefika minn protezzjoni internazzjonali fis-sens tal-Artikolu 2(a) tad-Direttiva 2011/95.

45.

Konformement mal-proċedura ta’ eżami stabbilita fl-Artikolu 10(2) tad-Direttiva 2013/32, l-ewwel sar-raba’ domanda preliminari jirrigwardaw il-kundizzjonijiet li fihom tali persuna tista’ tibbenefika mill-istatus ta’ refuġjat, fis-sens tal-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95 ( 16 ). Għalkemm il-qorti tar-rinviju ma għandha l-ebda dubju dwar il-klassifikazzjoni bħala “atti ta’ persekuzzjoni” tal-atti li għalihom WS tibża’ li tkun esposta ( 17 ), hija tistaqsi, għall-kuntrarju, dwar il-ħafna inċertezzi dwar il-mod kif jittieħed inkunsiderazzjoni l-ġeneru ta’ din il-persuna biex ikun stabbilit, minn naħa, ir-raġunijiet għall-persekuzzjoni (l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2011/95) u, min-naħa l-oħra, ir-rabta kawżali bejn dawn ir-raġunijiet u l-assenza ta’ protezzjoni mogħtija mill-pajjiż ta’ oriġini (l-Artikolu 9(3) ta’ din id-direttiva).

46.

Il-ħames domanda preliminari tirrigwarda l-kundizzjonijiet li fihom WS setgħet tingħata protezzjoni sussidjarja fis-sens tal-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95 fil-każ li ma setgħetx titqies bħala refuġjata. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja b’mod partikolari dwar il-klassifikazzjoni bħala “dannu serju”, fis-sens tal-Artikolu 15 ta’ din id-direttiva, tal-atti li l-persuna kkonċernata tirriskja li tbati jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha.

47.

Permezz tal-ewwel domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju, billi bbażat ruħha fuq il-premessa 17 tad-Direttiva 2011/95, tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk il-kunċett ta’ “vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru”, kieku kellu jikkostitwixxi raġuni għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat, għandux tifsira indipendenti fid-dritt tal-Unjoni jew jekk dan il-kunċett għandux jiġi ddefinit fid-dawl tal-Konvenzjoni ta’ Genève, iċ-CEDAW u l-Konvenzjoni ta’ Istanbul.

48.

Din id-domanda toriġina mill-fatt li, bħall-Artikolu 1(A) tal-Konvenzjoni ta’ Genève, l-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95 sempliċement isemmi “sħubija fi grupp soċjali partikolari”, u ma jagħmel ebda riferiment għall-“ġeneru” tal-applikant għall-protezzjoni internazzjonali fid-definizzjoni tal-kunċett ta’ “refuġjat” u lanqas ma jipprovdi li l-vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru tista’ tikkostitwixxi, fiha nnifisha, raġuni għal protezzjoni internazzjonali. Għall-kuntrarju, il-Konvenzjoni ta’ Istanbul u ċ-CEDAW, adottati rispettivament taħt il-patroċinju tal-Kunsill tal-Ewropa u tan-Nazzjonijiet Uniti, jiddedikaw dispożizzjonijiet espressi għaliha.

49.

Il-Konvenzjoni ta’ Istanbul għandha l-għan, konformement mal-Artikolu 1 tagħha, li tipproteġi n-nisa kontra kull forma ta’ vjolenza, inkluża l-vjolenza domestika, billi ssaħħaħ il-prevenzjoni tal-vjolenza u l-assistenza lill-vittmi, kif ukoll il-prosekuzzjoni u s-sanzjonijiet kontra dawk li jwettqu l-vjolenza, billi jiġu adottati politiki komprensivi u kkoordinati.

50.

Il-kunċett ta’ “ġeneru” huwa ddefinit fl-Artikolu 3(c) tal-Konvenzjoni ta’ Istanbul bħala li jirreferi għar-“rwoli li huma mibnija soċjalment, l-imġiba, attivitajiet u l-attributi li soċjetà tikkunsidra xierqa għan-nisa u l-irġiel”. Il-kunċett ta’ “vjolenza kontra n-nisa” huwa, min-naħa tiegħu, iddefinit fl-Artikolu 3(a) ta’ din il-konvenzjoni bħala li jirreferi għal “l-atti kollha ta’ vjolenza sessista li jirriżultaw fi, jew li x’aktarx jirriżultaw fi, ħsara fiżika, sesswali, psikoloġika jew ekonomika ta’ ħsara jew tbatija għan-nisa, inkluż it-theddid ta’ atti bħal dawn, ġegħil jew deprivazzjoni arbitrarja tal-libertà, kemm jekk dan isir fil-ħajja pubblika kif ukoll fil-ħajja privata”. Fl-aħħar nett, il-kunċett ta’ “vjolenza bbażata fuq il-ġeneru kontra n-nisa” huwa ddefinit fl-Artikolu 3(d) ta’ din il-konvenzjoni bħala li tindika “vjolenza li hija diretta kontra mara għall-fatt li hi mara jew li taffettwa lin-nisa b’mod sproporzjonat” ( 18 ).

51.

L-Artikolu 60(1), tal-Konvenzjoni ta’ Istanbul għalhekk jeħtieġ li l-Istati partijiet jadottaw il-miżuri meħtieġa biex jiżguraw li l-vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru tkun tista’ tiġi rrikonoxxuta bħala forma ta’ persekuzzjoni fis-sens tal-paragrafu 2 tat-Taqsima A tal-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni ta’ Genève u bħala forma ta’ dannu serju li jagħti lok għal protezzjoni sussidjarja. Ir-Rapport Spjegattiv tal-Konvenzjoni ta’ Istanbul jgħid li dan l-artikolu huwa maħsub biex ikun kompatibbli mal-Konvenzjoni ta’ Genève u l-Artikolu 3 tal-KEDB, kif interpretat mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem ( 19 ).

52.

Iċ-CEDAW u, b’mod partikolari, ir-Rakkomandazzjonijiet Ġenerali Nri 19 u 35 tal-Kumitat għall-Eliminazzjoni tad-Diskriminazzjoni kontra n-Nisa għandhom l-għan li jżidu l-effettività tal-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni kontra n-nisa fil-forom kollha tagħha, billi jitolbu lill-Istati Partijiet biex jiggarantixxu lin-nisa l-eżerċizzju sħiħ u t-tgawdija sħiħa tad-drittijiet irrikonoxxuti lilhom fl-oqsma kollha. Dawn ir-rakkomandazzjonijiet ġenerali jikkomplementaw iċ-CEDAW billi jintegraw approċċ ibbażat fuq il-ġeneru, fejn dawn jeħtieġu lill-Istati Partijiet jadottaw miżuri ġenerali mnebbħa minn dawk adottati fil-qafas tal-Konvenzjoni ta’ Istanbul.

53.

Wara li saru dawn it-tfakkiriet, issa għandu jiġi eżaminat sa liema punt it-termini stabbiliti minn dawn iż-żewġ konvenzjonijiet għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni għall-finijiet tal-implimentazzjoni tad-Direttiva 2011/95.

54.

Fl-ewwel lok, infakkar li, bis-saħħa tal-Artikolu 78(1) TFUE, is-Sistema Ewropea Komuni tal-Ażil, li minnha tifforma parti d-Direttiva 2011/95, għandha tikkonforma mal-Konvenzjoni ta’ Genève u l-Protokoll dwar l-Istatus tar-Refuġjati tal-1967 kif ukoll “trattati oħra rilevanti” ( 20 ).

55.

Għalhekk, l-għan ewlieni tad-Direttiva 2011/95, kif stabbilit fl-Artikolu 1 tagħha u fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, huwa li tistabbilixxi sistema ta’ regoli li tinkludi kunċetti u kriterji komuni għall-Istati Membri għall-identifikazzjoni tal-persuni li jeħtieġu protezzjoni internazzjonali u li għalhekk huma speċifiċi għall-Unjoni, filwaqt li jiġi ggarantit li l-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni ta’ Genève ( 21 ) ikun irrispettat bis-sħiħ. Fis-sentenza tad‑19 ta’ Novembru 2020, Bundesamt für Migration und Flüchtlinge (Servizz Militari u Ażil) ( 22 ), il-Qorti tal-Ġustizzja għalhekk irrifjutat li testendi l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva lil hinn minn dak kopert minn din il-konvenzjoni, sabiex tirrispetta l-intenzjoni ċara tal-leġiżlatur tal-Unjoni li tiġi armonizzata fi ħdan l-Unjoni l-implimentazzjoni tal-istatus ta’ refuġjat fit-tifsira ta’ din il-Konvenzjoni ( 23 ).

56.

Madankollu, kif indikajt, it-Taqsima A tal-Artikolu 1 tal-Konvenzjoni ta’ Genève ma jagħmel l-ebda riferiment għal “ġeneru” fid-definizzjoni tal-kunċett ta’ “refuġjat”, u lanqas ma jipprovdi li “vjolenza kontra n-nisa bbażata fuq il-ġeneru” jista’ jikkostitwixxi, fih innifsu, raġuni għall-għoti ta’ protezzjoni internazzjonali. Fil-prinċipji gwida tiegħu fuq il-persekuzzjoni relatata mal-ġeneru, l-UNHCR qies li ma kienx meħtieġ li tiġi introdotta raġuni addizzjonali fid-definizzjoni tal-kunċett ta’ “refuġjat” imsemmija fl-Artikolu 1 ta’ din il-konvenzjoni peress li huwa rrikonoxxut mill-Istati Partijiet li l-ġeneru jista’ jinfluwenza, jew jiddetta, it-tip ta’ persekuzzjoni jew dannu mġarrab, kif ukoll ir-raġunijiet għat-trattament mġarrab ( 24 ). Fil-kuntest tad-Direttiva 2011/95, il-ġeneru tar-rikorrent għalhekk jittieħed inkunsiderazzjoni meta tiġi evalwata n-natura tal-atti ta’ persekuzzjoni li huwa espost għalihom jew li jirriskja li jiġi espost għalihom fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu (Artikolu 9(2)(f) ta’ din id-direttiva) ( 25 ) u waqt l-eżami dwar ir-raġunijiet tal-persekuzzjoni, b’mod partikolari fil-kuntest tar-rikonoxximent tas-sħubija tar-rikorrenti fi grupp soċjali partikolari (it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 10(1)(d), l-aħħar parti, ta’ din id-direttiva).

57.

Ċertament, id-Direttiva 2011/95 ma tiddefinixxix il-kunċett ta’ “ġeneru”. Madankollu, jista’ jsir riferiment għad-dokumenti maħruġa mill-UNHCR, li, konformement ma’ ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, huma ta’ rilevanza partikolari fir-rigward tar-rwol fdat lill-UNHCR mill-Konvenzjoni ta’ Genève ( 26 ). Għalhekk, fil-prinċipji gwida tiegħu fuq il-persekuzzjoni relatata mal-ġeneru, l-UNHCR jiddikjara li “[l]-ġeneru jirreferi għar-relazzjonijiet bejn in-nisa u l-irġiel ibbażati fuq identitajiet, status, rwoli u responsabbiltajiet li huma ddefiniti jew mibnija soċjalment jew kulturalment, u li huma attribwiti lill-irġiel u lin-nisa, filwaqt li s-‘sess’ huwa ddeterminat bijoloġikament. Għalhekk, il-ġeneru la huwa statiku u lanqas intrinsiku iżda jikseb tifsira soċjalment u kulturalment mibnija maż-żmien” ( 27 ).

58.

Barra minn hekk, għalkemm l-Artikolu 9(2)(f) tad-Direttiva 2011/95 ma jispeċifikax il-portata ta’ “atti ta’ natura speċifika għas-sess”, jista’ jkun utli li jsir riferiment, għal dan il-għan, għal strument ieħor tad-dritt sekondarju, jiġifieri d-Direttiva 2012/29/UE ( 28 ). Fil-fatt, il-premessa 17 ta’ din id-direttiva tiddefinixxi l-kunċett ta’ “vjolenza abbażi tas-sessi” bħala li tirreferi għal “[v]jolenza diretta kontra persuna minħabba s-sess ta’ dik il-persuna, l-identità tas-sessi jew l-espressjoni tas-sessi jew li taffettwa lil persuni ta’ sess partikolari b’mod disproporzjonat, titqies bħala vjolenza abbażi tas-sessi […] Din tista’ tirriżulta fi ħsara fiżika, sesswali, emozzjonali jew psikoloġika jew telf ekonomiku għall-vittma. Vjolenza abbażi tas-sessi titqies bħala forma ta’ diskriminazzjoni u ksur tal-libertajiet fundamentali tal-vittma u tinkludi vjolenza f’relazzjonijiet mill-qrib, vjolenza sesswali (inkluż stupru, attakk u abbuż sesswali), traffikar tal-bnedmin, skjavitù u forom differenti ta’ prattiki li jagħmlu l-ħsara, bħal żwiġijiet sfurzati, mutilazzjoni ġenitali femminili u l-hekk imsejjaħ ‘reati tal-unur’. Vittmi nisa ta’ vjolenza abbażi tas-sessi u t-tfal tagħhom ta’ spiss ikunu jeħtieġu appoġġ u protezzjoni speċjali minħabba r-riskju għoli ta’ vittimizzazzjoni sekondarja u ripetuta,ta’ intimidazzjoni u ta’ ritaljazzjoni marbuta ma’ tali vjolenza”.

59.

Fir-rigward, fit-tieni lok, tat-termini użati fil-Konvenzjoni ta’ Istanbul u ċ-CEDAW, huwa stabbilit li l-Unjoni Ewropea ma rratifikatx iċ-CEDAW u li, għalkemm iffirmat il-Konvenzjoni ta’ Istanbul fit‑13 ta’ Ġunju 2017, madankollu, hija għadha ma aderixxietx magħha ( 29 ). Barra minn hekk, din il-konvenzjoni ma ġietx irratifikata mill-Istati Membri kollha ( 30 ). Sakemm ikun hemm tali adeżjoni jew ratifika, il-Konvenzjoni ta’ Istanbul tikkostitwixxi fuq kollox konvenzjoni multidixxiplinarja mmirata biex tiżgura, b’mod olistiku u fuq il-bażi ta’ approċċ integrat li jinvolvi l-atturi kollha fis-soċjetà, il-prevenzjoni tal-vjolenza kontra n-nisa ( 31 ), il-protezzjoni u l-appoġġ tal-vittmi kif ukoll il-prosekuzzjoni tal-awturi tal-vjolenza.

60.

Minn dan għandu jiġi konkluż li, fl-istat attwali, la l-Konvenzjoni ta’ Istanbul u lanqas iċ-CEDAW ma jaqgħu taħt it-“trattati oħra rilevanti” li fid-dawl tagħhom id-Direttiva 2011/95 għandha tiġi interpretata, fis-sens tal-Artikolu 78(1) TFUE.

61.

Fir-rigward, fit-tielet lok u fl-aħħar nett, tal-premessa 17 tad-Direttiva 2011/95 li fuqha tibbaża ruħha l-qorti tar-rinviju, din il-premessa ma jidhirlix li hija rilevanti għall-finijiet tal-interpretazzjoni tas-sens u tal-portata, fid-dritt tal-Unjoni, tal-kunċett ta’ “vjolenza bbażata fuq il-ġeneru kontra n-nisa”.

62.

Din il-premessa tgħid, “[f]ir-rigward tat-trattament ta’ persuni li jaqgħu fl-ambitu ta’ din id-Direttiva, l-Istati Membri huma marbuta b’obbligi taħt strumenti tal-liġi internazzjonali li tagħhom jagħmlu parti, inkluż partikolarment dawk li jipprojbixxu d-diskriminazzjoni”. Madankollu, meta jirreferi għat-“trattament ta’ persuni li jaqgħu fl-ambitu ta’ din id-Direttiva”, il-leġiżlatur tal-Unjoni ma rriferixxiex għall-proċeduri ta’ eżami ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, jiġifieri l-kriterji meħtieġa għall-finijiet tal-għoti ta’ tali protezzjoni, iżda pjuttost għad-drittijiet u l-vantaġġi li jibbenefikaw minnhom l-applikanti għal jew il-benefiċjarji ta’ protezzjoni internazzjonali fit-territorju tal-Istat Membru li fih daħlu u, fejn xieraq, kisbu protezzjoni internazzjonali. Il-premessa 17 tad-Direttiva 2011/95 tabilħaqq issib l-espressjoni tagħha fil-Kapitolu VII tagħha, dwar il-“[k]ontenut ta’ protezzjoni internazzjonali”. Bħala eżempju, dan il-leġiżlatur ipprovda għar-rekwiżit li l-Istati Membri jiggarantixxu trattament ugwali bejn il-benefiċjarji tal-protezzjoni internazzjonali u ċ-ċittadini tagħhom fir-rigward tal-aċċess għall-proċeduri għar-rikonoxximent tal-kwalifiki (l-Artikolu 28(1)) jew saħansitra l-aċċess għall-kura tas-saħħa (l-Artikolu 30). Huwa f’dan il-kuntest li l-Istati Membri huma mitluba jirrispettaw l-obbligi li joħorġu mill-istrumenti internazzjonali li huma partijiet fihom, bħaċ-CEDAW u l-Konvenzjoni ta’ Istanbul.

63.

Minn dawn l-elementi kollha jirriżulta li l-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95 għandu jiġi interpretat fis-sens li l-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat lil persuna li tibża’ li tkun vittma ta’ atti ta’ vjolenza bbażata fuq il-ġeneru fil-każ ta’ ritorn lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha għandu jiġi eżaminat fid-dawl tad-dispożizzjonijiet previsti għal dan il-għan minn din id-direttiva, li għandhom jiġu interpretati fid-dawl tal-iskema ġenerali u l-għan tagħha, f’konformità mal-Konvenzjoni ta’ Genève, konformement mal-Artikolu 78(1) TFUE, u mhux ibbażat fuq id-definizzjonijiet li jinsabu fiċ-CEDAW u fil-Konvenzjoni ta’ Istanbul, li ma humiex “trattati oħra rilevanti”, fis-sens ta’ dan l-artikolu.

64.

Madankollu, konformement mal-premessa 16 tad-Direttiva 2011/95, din l-interpretazzjoni għandha tirrispetta wkoll id-drittijiet irrikonoxxuti mill-Karta ( 32 ).

65.

Permezz tat-tieni u tat-tielet domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tippreċiża ċ-ċirkustanzi li fihom ċittadina ta’ pajjiż terz li tiddikjara li tkun f’riskju li tkun vittma ta’ delitt tal-unur jew żwieġ furzat kif ukoll li tkun esposta għal atti ta’ vjolenza domestika jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha tistax titqies bħala li tappartjeni għal “grupp soċjali partikolari”, fis-sens tal-Artikolu 10(1)(d) tad-Direttiva 2011/95.

66.

Fl-ewwel lok il-qorti tar-rinviju tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk il-ġeneru bijoloġiku tal-applikanti biss jistax jiddetermina l-isħubija tagħha ma’ grupp soċjali partikolari, fis-sens tal-Artikolu 10(1)(d) ta’ din id-direttiva.

67.

L-Artikolu 10(1)(d) ta’ din id-direttiva jipprevedi li għandhom jiġu ssodisfatti żewġ kundizzjonijiet sabiex jiġi ddeterminat jekk applikant jappartjenix għal “grupp soċjali partikolari”. Dawn iż-żewġ kundizzjonijiet huma kumulattivi ( 33 ).

68.

Minn naħa, il-membri tal-grupp għandhom jaqsmu karatteristika intrinsika jew storja komuni li ma tistax tinbidel, jew anki karatteristika jew twemmin tant essenzjali għall-identità jew kuxjenza li ma għandux ikun meħtieġ minn persuna li hija tirrinunzja għaliha. F’dan ir-rigward, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 10(1)(d) tad-Direttiva 2011/95 jispeċifika li, skont il-kundizzjonijiet prevalenti fil-pajjiż ta’ oriġini, l-aspetti relatati mal-ġeneru, inkluża l-identità tal-ġeneru, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni kif xieraq għal dawn l-għanijiet għar-rikonoxximent tas-sħubija fi grupp soċjali partikolari jew tal-identifikazzjoni ta’ karatteristika ta’ grupp bħal dan ( 34 ).

69.

Min-naħa l-oħra, dan il-grupp għandu jkollu l-identità distinta tiegħu fil-pajjiż terz inkwistjoni peress li huwa pperċepit bħala differenti mis-soċjetà tal-madwar.

70.

Barra minn hekk, mill-Artikolu 10(2) tad-Direttiva 2011/95 jirriżulta li huwa irrilevanti, meta jiġi evalwat jekk l-applikant għandux biża’ fondat li jiġi ppersegwitat, li huwa fil-fatt jippossjedi l-karatteristika marbuta mas-sħubija fi grupp soċjali partikolari li huwa għall-oriġini tal-persekuzzjoni, sa fejn din il-karatteristika tkun attribwita lilu mill-attur tal-persekuzzjoni ( 35 ).

71.

Fir-rigward tal-ewwel minn dawn il-kundizzjonijiet, huwa stabbilit li l-ġeneru tal-applikanti jista’ jkun assoċjat ma’ karatteristika intrinsika – jiġifieri s-sess bijoloġiku tagħha – “li ma jistax jinbidel”, fis-sens tal-Artikolu 10(1)d) tad-Direttiva 2011/95. F’dan ir-rigward, infakkar li l-proposta inizjali tal-Kummissjoni għad-Direttiva 2004/83 irreferiet espressament għall-“karatteristiċi essenzjali” tal-grupp, “bħall-orjentazzjoni sesswali, l-età jew is-sess” ( 36 ), u l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, barra minn hekk, fis-sentenza tas‑7 ta’ Novembru 2013, X et ( 37 ), li “huwa paċifiku li l-orjentazzjoni sesswali ta’ persuna tikkostitwixxi karatteristika li tant hija fundamentali għall-identità tagħha li ma għandhiex tkun obbligata li tirrinunzja għaliha” ( 38 ).

72.

Fir-rigward tat-tieni kundizzjoni, din tippresupponi li, fil-pajjiż ta’ oriġini, il-grupp soċjali li l-membri tiegħu jaqsmu l-istess ġeneru għandu l-identità tiegħu peress li huwa pperċepit mis-soċjetà tal-madwar bħala li jikkostitwixxi grupp differenti. Skont l-UNHCR, il-grupp għandu jkun viżibbli ( 39 ). Din il-perċezzjoni tvarja mhux biss bejn il-pajjiżi, komunitajiet etniċi jew reliġjużi, jew saħansitra l-kuntest politiku, iżda wkoll skont l-imġiba tal-persuna kkonċernata ( 40 ). Madankollu, il-ġeneru huwa kunċett soċjoloġiku li jintuża b’tali mod li jqis, lil hinn mis-sess bijoloġiku, il-valuri u r-rappreżentazzjonijiet assoċjati miegħu. Għalhekk, il-ġeneru huwa kunċett li għandu jagħmilha possibbli li jiġi enfasizzat il-fatt li r-relazzjonijiet bejn in-nisa u l-irġiel, f’soċjetà partikolari, kif ukoll l-inugwaljanzi li jistgħu jirriżultaw minnhom minħabba r-rwoli maskili u femminili assenjati fuq il-bażi tad-differenzi bijoloġiċi, jinkisbu u jinbnew mis-soċjetajiet u għalhekk jistgħu jevolvu b’mod differenti maż-żmien u skont is-soċjetajiet u l-komunitajiet ( 41 ). F’dan il-kuntest, naħseb li n-nisa, minħabba s-sempliċi fatt li huma nisa, jikkostitwixxu eżempju ta’ grupp soċjali ddefinit minn karatteristiċi intrinsiċi u immutabbli li x’aktarx jiġu pperċepiti b’mod differenti mis-soċjetà, skont il-pajjiż ta’ oriġini tagħhom, u dan minħabba r-regoli soċjali, legali jew reliġjużi ta’ dan il-pajjiż jew id-drawwiet tal-komunità li jappartjenu għaliha ( 42 ). Il-fatt li dan il-grupp soċjali huwa magħmul minn nisa f’soċjetà partikolari (u mhux min-“nisa” b’mod ġenerali) ( 43 ) ma jidhirlix li huwa ostaklu fih innifsu biex tiġi rrikonoxxuta l-identità speċifika ta’ dan il-grupp minħabba d-dimensjoni unika tiegħu. Fil-fatt, il-kunċett ta’ “identità distinta” ta’ grupp, sa fejn huwa pperċepit b’mod differenti mis-soċjetà tal-madwar, ma jistax jiġi interpretat bħala li jimplika li ssir evalwazzjoni kwantitattiva ( 44 ).

73.

Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, naħseb li awtorità nazzjonali kompetenti tista’, wara l-evalwazzjoni tal-fatti u taċ-ċirkustanzi li hija għandha twettaq konformement mal-Artikolu 4(3)(a) sa (c) tad-Direttiva 2011/95, tikkunsidra li r-rikorrenti tappartjeni, minħabba l-ġeneru tagħha, fi “grupp soċjali partikolari”, fis-sens tal-Artikolu 10(1)(d) ta’ din id-direttiva.

74.

Fit-tieni lok, il-qorti tar-rinviju tistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja tispeċifika jekk atti ta’ persekuzzjoni bħal dawk imsemmija fil-premessa 30 tad-Direttiva 2011/95 u li għalihom ir-rikorrenti tista’ tkun esposta fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha jistgħux jittieħdu inkunsiderazzjoni għad-determinazzjoni tal-identità speċifika ta’ grupp f’dak il-pajjiż jew jekk dawn l-atti humiex biss dawk stabbiliti fl-Artikolu 9(2)(a) u (f) ta’ din id-direttiva.

75.

Il-premessa 30 ta’ din id-direttiva tippreċiża li, “[m]inħabba l-bżonn li tingħata tifsira ta’ grupp soċjali partikolari, kwistjonijiet li joħorġu mis-sess ta’ applikant, inkluża l-identità sesswali u l-orjentazzjoni sesswali, li jistgħu jkunu relatati ma’ ċerti tradizzjonijiet u drawwiet legali, li jirriżultaw pereżempju f’mutilazzjoni ġenitali, sterilizzazzjoni furzata, jew abort furzat, għandhom jingħataw il-kunsiderazzjoni li jixirqilhom, sakemm ikunu relatati mal-biża’ ġustifikata tal-applikant minn persekuzzjoni”.

76.

Din il-premessa 30 tipprovdi kjarifiki biex tiddefinixxi aħjar ir-raġuni għall-persekuzzjoni li tikkostitwixxi sħubija fi “grupp soċjali partikolari”. Telenka numru ta’ atti ta’ persekuzzjoni li jistgħu jiġu identifikati għall-iskop li jiġi ddefinit grupp bħal dan. Fil-fatt, hija n-natura tal-atti ta’ persekuzzjoni, li jirreferu għal ċerti vittmi, li tagħmilha possibbli li tiġi kkaratterizzata l-“identità distinta” ta’ grupp soċjali. L-atti msemmija f’din il-premessa 30 ma jikkostitwixxux biss atti ta’ persekuzzjoni, u b’hekk jikkompletaw il-lista mhux eżawrjenti li tidher fl-Artikolu 9(2) tad-Direttiva 2011/95, iżda jippermettu wkoll l-identifikazzjoni ta’ “grupp soċjali partikolari”. B’hekk, jirriżulta b’mod ċar mill-premessa 30 ta’ din id-direttiva li n-natura tal-atti li għalihom mara tibża’ li tkun esposta fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha, minħabba l-ġeneru tagħha, tista’ tkun fattur rilevanti sabiex jiġi ddeterminat jekk tappartjenix għal grupp soċjali partikolari u, b’mod partikolari, l-“identità distinta” ta’ dan il-grupp fil-pajjiż ta’ oriġini. Filwaqt li, kif diġà semmejt ( 45 ), att ta’ persekuzzjoni kontra grupp jista’ jkun element rilevanti fid-determinazzjoni tal-viżibbiltà ta’ dan il-grupp f’soċjetà partikolari ( 46 ), dan ma jfissirx li n-nies kollha li jibżgħu li jkunu esposti għal atti ta’ persekuzzjoni f’pajjiżhom ta’ oriġini jistgħu jitqiesu bħala li jappartjenu fi grupp soċjali partikolari. Huwa għalhekk li, f’din il-premessa, il-leġiżlatur tal-Unjoni, fil-fehma tiegħi, stabbilixxa diversi limiti. L-ewwel nett, jirreferi għal atti li huma partikolarment rappreżentattivi ta’ atti ta’ vjolenza bbażati fuq il-ġeneru, sa fejn huma diretti kontra persuna minħabba s-sess jew l-identità tagħha jew jaffettwaw b’mod sproporzjonat persuni ta’ sess partikolari. Imbagħad, isemmi atti li jirriżultaw fi ksur serju tad-drittijiet fundamentali ta’ din il-persuna. Fl-aħħar nett, jirreferi għal atti li huma ta’ użu ġenerali u repetut u li l-awtorità tagħhom hija rrikonoxxuta jew mid-dritt jew mid-drawwiet. Minn dan isegwi li, skont it-termini ta’ din il-premessa, tifla jew adolexxenti jistgħu jiġu kkunsidrati bħala li jappartjenu għal grupp viżibbli jew identifikabbli fis-soċjetà sa fejn tkun esposta, fil-każ tar-ritorn tagħha fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha, għal tradizzjoni jew drawwa bħaċ-ċirkonċiżjoni femminili ( 47 ).

77.

Barra minn hekk, meta juża l-espressjoni “pereżempju”, il-leġiżlatur tal-Unjoni wera x-xewqa tiegħu li ma jillimitax it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ atti ta’ vjolenza bbażati fuq il-ġeneru għall-mutilazzjonijiet ġenitali, l-isterilizzazzjoni furzata jew saħansitra għal aborti furzati. Konsegwentement, fil-fehma tiegħi, ma hemm xejn li jipprevjeni awtorità nazzjonali kompetenti milli tikkunsidra tifla, adolexxenti jew saħansitra mara bħala li jappartjenu għal grupp soċjali partikolari għar-raġuni li hija tkun esposta, fil-każ li tirritorna fil-pajjiż tagħha ta’ oriġini, għal riskju ta’ żwieġ furzat, b’dan l-att ikun akkumpanjat minn abbuż morali u abbuż fiżiku li jagħti lok għal “ksur odjuż tad-drittijiet fundamentali tal-persuna, speċjalment tan-nisa”, biex nirrepetu l-kliem użat mill-Avukat Ġenerali Mengozzi ( 48 ). Dan iktar u iktar peress li żwiġijiet furzati jiġġeneraw b’mod partikolari stupru u forom oħra ta’ vjolenza sesswali.

78.

Fir-rigward tal-atti ta’ vjolenza domestika, ser nasal għall-istess konklużjoni sa fejn il-vjolenza domestika tista’ tieħu l-forma ta’ atti ta’ serjetà estrema u vjolenza repetuta li x’aktarx twassal għal ksur serju tad-drittijiet fundamentali tal-persuna ( 49 ). Għalhekk ma nara l-ebda raġuni għalfejn awtorità nazzjonali kompetenti ma għandhiex tikkunsidra, wara evalwazzjoni tal-fatti u taċ-ċirkustanzi speċifiċi għal kull każ, li mara li tkun sfurzata tirritorna lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha tappartjeni għal grupp li għandu l-identità tiegħu f’dak il-pajjiż fuq il-bażi li hija tkun esposta f’dak il-pajjiż, bħala riżultat tar-ritorn tagħha, għal atti ta’ vjolenza konjugali serji (swat, stupru u abbuż sesswali ieħor, eċċ.) tradizzjonali f’ċerti komunitajiet. Bħala parti minn din l-evalwazzjoni individwali, l-applikanti għandhom ovvjament jipprovdu l-informazzjoni ddettaljata kollha, b’mod partikolari familjari, ġeografika u soċjoloġika, relatata mar-riskji li hija ġġarrab personalment. L-awtorità nazzjonali kompetenti għandha tqis mhux biss il-personalità, l-età, il-livell ta’ edukazzjoni, l-oriġini, l-istorja u l-istatus soċjali tagħha, iżda wkoll l-informazzjoni ġenerali dwar il-pajjiż ta’ oriġini u, b’mod partikolari, ir-regoli fis-seħħ, soċjali jew konswetudinarji, prevalenti f’dan il-pajjiż, ir-reġjun, il-grupp jew il-grupp etniku kif ukoll l-istat tal-leġiżlazzjoni fis-seħħ u l-implimentazzjoni tagħha.

79.

Fl-aħħar nett, naħseb li t-termini tal-premessa 30 tad-Direttiva 2011/95 jippermettu wkoll li jittieħed kont tar-riskji partikolari li huma esposti għalihom in-nisa li ma jikkonformawx mal-istandards soċjali tal-pajjiż ta’ oriġini tagħhom jew jipprovaw jopponuhom. Għalkemm ma teżisti l-ebda lista eżawrjenti tal-gruppi soċjali differenti li l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti setgħu jidentifikaw fuq din il-bażi, studju tal-ġurisprudenza nazzjonali u r-rapporti ta’ informazzjoni dwar il-pajjiż ta’ oriġini ppubblikat mill-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għall-Ażil (EUAA) ( 50 ) jagħmluha possibbli li jiġu identifikati xi wħud minnhom. Għalhekk, f’pajjiżi u soċjetajiet li fihom iċ-ċirkonċiżjoni femminili hija regola soċjali, it-tfal u l-adolexxenti li jevitaw prattika bħal din jitqiesu li huma identifikabbli u li jappartjenu għal grupp b’identità tagħhom stess ( 51 ) filwaqt li jesponu lilhom innifishom għal atti ta’ umiljazzjoni, esklużjoni u tpattija jekk jirritornaw lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħhom ( 52 ). Bl-istess mod, nisa li jirrifjutaw iż-żwiġijiet furzati, f’popolazzjoni li fiha tali prattika hija tant komuni li tikkostitwixxi regola soċjali ( 53 ), ġew ikkunsidrati bħala parti minn grupp b’identità speċifika fis-sens tad-Direttiva 2011/95 ( 54 ) filwaqt li huma jesponu lilhom innifishom għall-ħarsa ta’ kundanna tal-komunità tagħhom kif ukoll għal atti ta’ vjolenza li x’aktarx jheddu l-integrità fiżika tagħhom ( 55 ).

80.

L-UNHCR jikkunsidra bl-istess mod li n-nisa Afgani li jirritornaw mill-eżilju fl-Ewropa fejn setgħu jadottaw regoli u valuri tal-Punent, kuntrarjament għar-rwoli li tassenjalhom is-soċjetà, it-tradizzjoni u anki s-sistema legali tal-pajjiż ta’ oriġini tagħhom, jistgħu jitqiesu bħala li jappartjenu għal grupp soċjali partikolari ( 56 ). Ir-rapport ta’ informazzjoni tal-EUAA fuq l-Afganistan (2023) għalhekk jiddikjara b’mod ċar li mara jew mara żagħżugħa Afgana li għexet skont stil ta’ ħajja tal-Punent, minħabba l-imġiba tagħha, ir-relazzjonijiet affettivi, id-dehra, l-attivitajiet, l-opinjonijiet, il-professjoni u/jew ir-residenza tagħha barra mill-pajjiż, x’aktarx titqies bħala li tikser ir-regoli soċjali u reliġjużi stabbiliti u li tkun esposta għal vjolenza domestika, għal kastigi korporali u forom oħra ta’ punizzjoni li jvarjaw mill-iżolament jew l-istigmatizzazzjoni sa delitti tal-unur għal dawk in-nisa akkużati li ġabu għajb fuq il-familja, il-komunità jew it-tribù tagħhom ( 57 ).

81.

Il-Qorti tal-Ġustizzja bħalissa hija adita b’din il-kwistjoni preċiża ħafna fil-kuntest tat-talba għal deċiżjoni preliminari fil-kawża Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Persuni li jidentifikaw mal-valuri tal-Unjoni) (C‑646/21), fuq is-sitwazzjoni ta’ nisa żgħażagħ Iraqini, wara li t-talba sostanzjalment identika fil-kawża Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (C‑456/21), dwar nisa żgħażagħ Afgani, ġiet irtirata ( 58 ).

82.

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, nikkunsidra li l-Artikolu 10(1)(d) tad-Direttiva 2011/95 għandu jiġi interpretat fis-sens li ċittadina ta’ pajjiż terz tista’ titqies bħala li tappartjeni għal “grupp soċjali partikolari” għar-raġuni tal-ġeneru tagħha meta jiġi stabbilit, fuq il-bażi ta’ evalwazzjoni tal-fatti u ċ-ċirkustanzi, li, lil hinn mill-appartenenza sesswali tagħha biss, jiġifieri l-identità tagħha u l-istatus tagħha bħala mara, hija għandha l-identità tagħha stess fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha għaliex hija pperċepita b’mod differenti mis-soċjetà tal-madwar minħabba regoli soċjali, legali jew reliġjużi jew saħansitra riti jew drawwiet ta’ pajjiżha jew tal-komunità li tappartjeni għaliha. Fil-kuntest ta’ din l-evalwazzjoni, in-natura tal-atti li għalihom din iċ-ċittadina tibża’ li tiġi esposta jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha hija element rilevanti li l-awtorità nazzjonali kompetenti għandha tieħu inkunsiderazzjoni.

83.

Permezz tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-Artikolu 9(3) tad-Direttiva 2011/95 għandux jiġi interpretat fis-sens li, fil-każ ta’ atti ta’ vjolenza domestika mwettqa minn attur mhux statali, awtorità nazzjonali kompetenti hijiex meħtieġa li tistabbilixxi rabta kawżali bejn ir-raġuni għall-persekuzzjoni u l-assenza ta’ protezzjoni mill-Istat jew il-partijiet jew l-organizzazzjonijiet li jikkontrollaw dan tal-aħħar.

84.

Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li, sabiex l-atti ta’ vjolenza domestika, imwettqa, mit-tifsira tagħhom, minn atturi mhux statali, jitqiesu bħala atti ta’ persekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 9(1) tad-Direttiva 2011/95, l-awtorità nazzjonali kompetenti għandha tieħu inkunsiderazzjoni, konformement mal-Artikolu 6(c) ta’ din id-direttiva, il-fatt li l-Istat jew il-parti jew l-organizzazzjoni li jikkontrollawha ma jistgħux jew ma jridux jagħtu protezzjoni lill-vittma.

85.

Din id-dimostrazzjoni hija essenzjali, bl-inkapaċità jew, għall-kuntrarju, bil-kapaċità tal-pajjiż ta’ oriġini li jiżgura protezzjoni kontra atti ta’ persekuzzjoni jikkostitwixxu fattur determinanti fl-evalwazzjoni taċ-ċirkustanzi li jwasslu għall-għoti jew, fejn applikabbli, il-waqfien tal-istatus ta’ refuġjat ( 59 ). Fil-fatt, kif osservajt fil-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża Bundesrepublik Deutschland (Żamma tal-unità tal-familja) ( 60 ), il-protezzjoni internazzjonali hija protezzjoni ta’ sostituzzjoni li tingħata lil applikant meta, u sakemm, il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu ma jkunx f’pożizzjoni li jipproteġih mir-riskju ta’ persekuzzjoni jew dannu serju li tiegħu huwa vittma jew ma jkunx jixtieq jipproteġih ( 61 ), u b’hekk il-biża’ tiegħu jitqies bħala fondat.

86.

Din l-evalwazzjoni dwar jekk hemmx protezzjoni jew le kontra l-persekuzzjoni jew id-dannu serju għandha ssir konformement mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 7 tad-Direttiva 2011/95 ( 62 ).

87.

Fl-ewwel lok, l-Artikolu 7(1) ta’ din id-direttiva jiddefinixxi l-atturi ta’ din il-protezzjoni. Dan għandu jingħata jew mill-istat jew minn partijiet jew organizzazzjonijiet li jikkontrollaw lil dan tal-aħħar jew parti sinjifikattiva mit-territorju tiegħu. L-awtorità nazzjonali kompetenti, sabiex tevalwa l-eżistenza ta’ din il-protezzjoni, għandha mbagħad tiżgura li dawn tal-aħħar mhux biss ikollhom il-kapaċità, iżda wkoll ir-rieda li jipproteġu lill-applikant kontra l-persekuzzjoni jew id-dannu serju li għalih huwa espost. Dan l-aspett huwa partikolarment importanti meta l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali tkun mara li tibża’ li tkun vittma ta’ atti ta’ vjolenza domestika mwettqa fiċ-ċirku tal-familja jekk tirritorna lura fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha.

88.

Fit-tieni lok, skont l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 2011/95, il-protezzjoni kontra l-persekuzzjonijiet jew id-dannu serju għandha tkun effettiva u mhux temporanja. Dan jimplika li l-atturi ta’ din il-protezzjoni jadottaw miżuri raġonevoli biex jipprevjenu persekuzzjonijiet jew dannu serju ( 63 ), u li l-applikant ikollu aċċess għal din il-protezzjoni. Din id-dispożizzjoni tirreferi għall-kapaċità tal-Istat li tiegħu l-applikant huwa ċittadin li jipprevjeni jew jissanzjona atti ta’ persekuzzjoni fis-sens ta’ din id-direttiva.

89.

L-Artikolu 9(3) tad-Direttiva 2011/95 jirrikjedi wkoll li l-awtorità nazzjonali kompetenti tistabbilixxi rabta bejn ir-raġunijiet għal persekuzzjoni msemmija fl-Artikolu 10 ta’ din id-direttiva u l-atti ta’ persekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 9(1) tal-imsemmija direttiva jew l-assenza ta’ protezzjoni kontra tali atti.

90.

F’sitwazzjoni bħal din inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-awtorità nazzjonali kompetenti hija mbagħad obbligata tevalwa jekk tistax tiġi stabbilita rabta kawżali bejn, minn naħa, ir-raġunijiet li fuqhom jistrieħu l-atti ta’ vjolenza domestika mwettqa fid-dar jew fi ħdan il-familja jew iċ-ċirku tal-familja, jiġifieri s-sħubija fi grupp soċjali partikolari, u, min-naħa l-oħra, l-assenza ta’ protezzjoni mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini, fis-sens tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2011/95, kontra dawn l-atti.

91.

Din l-evalwazzjoni hija essenzjali sabiex tiġi stabbilita l-impossibbiltà għaċ-ċittadina ta’ pajjiż terz li titlob il-protezzjoni ta’ dan il-pajjiż u l-ġustifikazzjoni tar-rifjut tagħha fis-sens tal-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95, minħabba l-inkapaċità jew l-assenza ta’ rieda tal-pajjiż li jipprevjeni, jipproċedi u jissanzjona tali atti.

92.

Din l-evalwazzjoni tista’ tkun partikolarment diffiċli biex titwettaq.

93.

Fir-rigward tal-motivazzjonijiet ta’ atturi mhux statali li jwasslu għall-vjolenza, id-dikjarazzjonijiet tal-applikant fihom neċessarjament elementi suġġettivi u mhux dejjem ikunu sostnuti minn provi diretti jew dokumentali. F’dan ir-rigward, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li d-DAB qieset li r-“rikorrenti hija maġġorenni u ma indikatx li kienet ippersegwitata minħabba l-ġeneru tagħha” meta ppreżentat il-fatti invokati insostenn tat-talba tagħha ta’ protezzjoni internazzjonali. Madankollu, tali talba ma tistax tiġi miċħuda għar-raġuni li ċ-ċittadin ta’ pajjiż terz ikkonċernat ma indikax li l-atti ta’ vjolenza li huwa espost għalihom fil-pajjiż ta’ oriġini tiegħu huma marbuta ma’ waħda mir-raġunijiet elenkati fl-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95. Fil-fatt, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li d-dikjarazzjonijiet ta’ applikant għal protezzjoni internazzjonali huma biss il-punt tat-tluq tal-proċess ta’ evalwazzjoni tal-fatti u taċ-ċirkustanzi mwettqa mill-awtoritajiet kompetenti. Għalkemm l-Artikolu 4(1) ta’ din id-direttiva jipprovdi li l-Istati Membri jistgħu jqisu li jkun f’idejn l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali li jippreżenta, malajr kemm jista’ jkun, l-elementi kollha meħtieġa sabiex jissostanzja l-applikazzjoni tiegħu għal protezzjoni internazzjonali, l-istess dispożizzjoni tipprovdi li jkun f’idejn l-Istat Membru li jevalwa, b’kooperazzjoni ma’ dan l-applikant, l-elementi rilevanti tal-applikazzjoni tiegħu ( 64 ). Madankollu, fost l-elementi rilevanti suġġetti għall-evalwazzjoni mill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti, l-Artikolu 4(2) ta’ din id-direttiva jsemmi r-“raġunijiet għall-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali”, li neċessarjament jinkludu r-raġuni tal-atti ta’ persekuzzjoni li l-applikant jallega huwa espost għalihom ( 65 ).

94.

Fir-rigward tal-protezzjoni kontra l-persekuzzjonijiet jew id-dannu serju offruta mill-pajjiż ta’ oriġini, l-awtorità nazzjonali kompetenti għandha tiddetermina sa liema punt din tissodisfa r-rekwiżiti tal-Artikolu 7 tad-Direttiva 2011/95 u, b’mod partikolari, jekk din il-protezzjoni hijiex effettiva.

95.

Għalhekk, konformement mal-Artikolu 4(3)(a) tad-Direttiva 2011/95, din l-awtorità għandha twettaq l-evalwazzjoni individwali tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali billi tieħu inkunsiderazzjoni l-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw il-pajjiż ta’ oriġini, inkluż il-liġijiet u regolamenti ta’ dak il-pajjiż u kif jiġu applikati. Barra minn hekk, skont l‑Artikolu 4(5)(c) ta’ din id-direttiva, in-natura plawżibbli u koerenti tad-dikjarazzjonijiet tar-rikorrent għandha tiġi evalwata fid-dawl tal-informazzjoni ġenerali u speċifika magħrufa u rilevanti għall-applikazzjoni tiegħu ( 66 ).

96.

F’dan il-kuntest, l-EUAA tindika, fir-rapport ta’ informazzjoni tagħha dwar is-sitwazzjoni fit-Turkija ta’ Novembru 2016 ( 67 ), li, minkejja r-riformi leġiżlattivi introdotti f’dan il-pajjiż bil-għan li jiggarantixxu l-ugwaljanza tal-irġiel u tan-nisa kif ukoll li jipprevjenu d-diversi forom ta’ vjolenza mwettqa kontra n-nisa, inkluża l-vjolenza domestika ( 68 ), l-isforzi implimentati mill-awtoritajiet tal-Istat biex jiġġieldu din il-vjolenza għadhom inadegwati u ineffettivi fir-rigward tal-aċċess tal-vittmi għall-informazzjoni, għall-għajnuna legali, għar-reġistrazzjoni tal-ilmenti u għall-ġustizzja billi l-ordnijiet ġudizzjarji jew ta’ protezzjoni rarament jiġu applikati mill-awtoritajiet tal-pulizija. Fir-rigward tas-servizzi ta’ appoġġ, bħal xelters jew ċentri ta’ appoġġ għall-vittmi maħsuba biex jakkomodaw lin-nisa, li n-numru tagħhom ikun insuffiċjenti, dawn huma inadegwati. Fir-rigward tad-“delitti tal-unur” u tal-vjolenza domestika, dan ir-rapport jinnota li r-rata ta’ kundanni hija partikolarment baxxa, bil-maġġoranza tad-delitti mwettqa f’familji konservattivi fix-Xlokk tat-Turkija. Nirrimarka li dan ir-rapport ma jqisx l-irtirar tat-Turkija mill-Konvenzjoni ta’ Istanbul li seħħet matul is-sena 2021 ( 69 ).

97.

Bl-istess mod, nenfasizza li l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, fis-sentenza tagħha M.G. vs It‑Turkija ( 70 ), iddeċidiet bl-istess konstatazzjoni bħal dik li stabbilixxiet fl‑2009 fis-sentenza tagħha Opuz vs It‑Turkija ( 71 ) u fl‑2014 fis-sentenza tagħha Durmaz vs It‑Turkija ( 72 ), jiġifieri dik tal-passività ġudizzjarja mifruxa u diskriminatorja diġà kkonstatata f’kawżi kontra t-Turkija dwar vjolenza domestika u l-inaċċessibbiltà ta’ miżuri protettivi mogħtija lil nisa mhux miżżewġa jew iddivorzjati.

98.

Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, naħseb li l-Artikolu 9(3) tad-Direttiva 2011/95 għandu jiġi interpretat fis-sens li, fil-każ ta’ atti ta’ persekuzzjoni mwettqa minn attur mhux statali, l-awtorità nazzjonali kompetenti hija meħtieġa li tistabbilixxi, wara evalwazzjoni individwali tal-applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali wara li jittieħdu inkunsiderazzjoni l-fatti rilevanti kollha li jikkonċernaw il-pajjiż ta’ oriġini, inklużi l-liġijiet u r-regolamenti ta’ dak il-pajjiż u l-mod li bih huma applikati, jekk hemmx rabta kawżali bejn, minn naħa, ir-raġunijiet li fuqhom huma bbażati dawn l-atti ta’ vjolenza, jiġifieri l-fatt li ċ-ċittadina ta’ pajjiż terz tappartjeni fi grupp soċjali partikolari, u, min-naħa l-oħra, l-assenza ta’ protezzjoni mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini, fis-sens tal-Artikolu 7 ta’ din id-direttiva.

99.

Permezz tal-ħames domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju titlob kjarifika fuq il-kundizzjonijiet għall-għoti ta’ protezzjoni sussidjarja, kif iddefinita fl-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95, lil ċittadina ta’ pajjiż terz li ma tistax tiġi rrikonoxxuta bħala refuġjata, iżda li tkun f’riskju li tkun vittma ta’ delitt tal-unur kif ukoll atti ta’ vjolenza domestika, ta’ żwieġ furzat u ta’ miżuri ta’ stigmatizzazzjoni jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha.

100.

Din il-qorti tiffoka d-domanda tagħha fuq żewġ aspetti li ser neżamina suċċessivament.

101.

L-ewwel aspett jirrigwarda sa fejn l-atti ta’ vjolenza li din iċ-ċittadina tirriskja li ssofri jistgħux jiġu kklassifikati bħala “dannu serju”, fis-sens tal-Artikolu 15 tad-Direttiva 2011/95, sa fejn jheddu lill-ħajjitha serjament, jew jikkostitwixxu trattament inuman jew degradanti.

102.

It-tieni aspett jikkonċerna r-rekwiżit li ċ-ċittadina ta’ pajjiż terz għandha tkun esposta għal riskju reali li ssofri dannu serju msemmi fl-Artikolu 15 tad-Direttiva 2011/95, fejn din ma tistax jew ma tkunx trid tuża l-protezzjoni tal-pajjiż ta’ oriġini tagħha.

103.

Il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95 għandux jiġi interpretat fis-sens li, fis-sitwazzjoni li fiha ċittadina ta’ pajjiż terz issostni li tirriskja li tkun vittma ta’ delitt tal-unur; u li tkun suġġetta għal atti ta’ vjolenza bbażati fuq il-ġeneru jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, huwa biżżejjed li tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ riskju reali li tgħaddi mill-“piena kapitali jew eżekuzzjoni”, fis-sens tal-Artikolu 15(a) ta’ din id-direttiva, jew jekk ikun meħtieġ li tiġi stabbilita, fil-kuntest ta’ evalwazzjoni globali, l-eżistenza ta’ riskju ta’ “trattament inuman jew degradanti”, fis-sens tal-Artikolu 15(b) tal-imsemmija direttiva.

104.

L-Artikolu 15 tad-Direttiva 2011/95 jiddefinixxi tliet tipi ta’ “dannu serju”, li l-karatterizzazzjoni tagħhom hija tali li timplika, għall-persuna li ssofrihom, l-għoti ta’ protezzjoni sussidjarja. Dan jinkludi, b’mod partikolari, dannu serju kif iddefinit fl-Artikolu 15(a) ta’ din id-direttiva (li jikkorrispondi, fis-sustanza, mal-Artikolu 2 tal-KEDB u mal-Artikolu 1 tal-Protokoll Nru 6 ta’ din tal-aħħar ( 73 )), bħal “il-piena jew eżekuzzjoni”, u dik iddefinita fl-Artikolu 15(b) ta’ din id-direttiva (li tikkorrispondi, essenzjalment, mal-Artikolu 3 tal-KEDB ( 74 )), bħat-“tortura jew trattament inuman jew degradanti jew kastig”. Kif irrikonoxxiet il-Qorti tal-Ġustizzja, dan id-“dannu serju” ikopri sitwazzjonijiet li fihom l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali huwa “espost speċifikament għar-riskju ta’ preġudizzju ta’ tip partikolari” jew għal “vjolenzi speċifiċi” ( 75 ).

105.

Ninnota li d-“dannu serju” li l-applikant għall-protezzjoni internazzjonali jirriskja li jsofri huwa elenkat fl-Artikolu 15(a) u (b) tad-Direttiva 2011/95 b’mod alternattiv: “(a) piena kapitali jew eżekuzzjoni; jew (b) tortura jew trattament inuman jew degradanti” ( 76 ). Din il-lista tixhed ir-rieda tal-leġiżlatur tal-Unjoni li jkopri kemm jista’ jkun is-sitwazzjonijiet li fihom iċ-ċittadin ta’ pajjiżi terzi għandu jibbenefika minn protezzjoni internazzjonali, anki jekk ikun ġie rrifjutat l-istatus ta’ refuġjat.

106.

Fir-rigward tal-kunċett ta’ “delitt tal-unur”, mill-ħidma mwettqa mill-Kunsill tal-Ewropa jirriżulta li dan jirreferi għal kull att li bih membru tal-familja jew tal-komunità joqtol, jimmutila, jaħraq jew jidrob mara bil-għan li jerġa’ jistabbilixxi l-unur tal-familja, għar-raġuni li din tal-aħħar, bl-għażla tal-ħajja tagħha, ir-rieda tagħha ta’ emanċipazzjoni, ir-rifjut ta’ żwieġ jew saħansitra l-orjentazzjoni sesswali tagħha, kisret ir-regoli kulturali, reliġjużi, jew tradizzjonali ( 77 ). Dan l-att, sa fejn ikun jikkonsisti għal membru tal-familja jew tal-komunità fil-qtil ta’ persuna, jista’ jittieħed mill-aspett tal-Artikolu 15(a) tad-Direttiva 2011/95 peress li jikkonsisti f’“eżekuzzjoni”.

107.

Jidhirli importanti li l-kunċett ta’ “eżekuzzjoni” ma jiġix irriżervat għal att imwettaq mill-awtoritajiet tal-Istat. Fil-fatt, jekk dan id-“delitt tal-unur” jikkonsisti fil-qtil ta’ persuna, ma jistax jiġi kklassifikat biss bħala “tortura jew trattament inuman jew degradanti”, fis-sens tal-Artikolu 15(b) tad-Direttiva 2011/95 għall-unika raġuni li twettaq minn attur mhux statali. Barra minn hekk, l-Artikolu 6 ta’ din id-direttiva jipprovdi li l-atturi ta’ dannu serju jistgħu jkunu atturi mhux statali jekk jista’ jintwera li l-istat jew il-partijiet jew l-organizzazzjonijiet li jikkontrollaw lil dawn tal-aħħar ma jistgħux jew ma jridux jagħtu protezzjoni kontra d-dannu serju. Barra minn hekk, konformement mal-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, l-Artikolu 2 tal-KEDB ikopri sitwazzjonijiet li fihom l-Istat naqas mill-obbligu tiegħu li jipproteġi l-ħajja ta’ persuna, filwaqt li kien ġie informat bl-eżistenza ta’ theddida reali u immedjata għal ħajjitha minħabba l-atti kriminali ta’ terza persuna. Għalhekk, fis-sentenza Opuz vs It‑Turkija ( 78 ), dik il-qorti ddeċidiet li l-Istat kellu l-obbligu li jieħu miżuri prattiċi preventivi biex jipproteġi persuna li kienet vittma ta’ vjolenza domestika u li kienet identifikabbli minn qabel bħala mira potenzjali ta’ azzjoni ta’ qtil sabiex jiġi difiż l-unur. Skont l-imsemmija qorti, l-Artikolu 2 tal-KEDB għalhekk jirrikjedi li l-Istat jiżgura d-dritt għall-ħajja billi jistabbilixxi leġiżlazzjoni kriminali konkreta li tiskoraġġixxi t-twettiq ta’ attakki kontra l-persuna u li tistrieħ fuq mekkaniżmu ta’ applikazzjoni maħsub biex jipprevjeni, jirreprimi u jissanzjona l-ksur ( 79 ).

108.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, mill-mument meta l-awtorità nazzjonali kompetenti tistabbilixxi, wara evalwazzjoni globali taċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ, li l-persuna kkonċernata tinsab f’riskju li tinqatel f’isem l-unur tal-familja tagħha jew tal-komunità tagħha u li dan ir-riskju huwa reali u fondat, minħabba l-assenza ta’ protezzjoni mill-awtoritajiet tal-pajjiż ta’ oriġini tagħha, tali att għandu jiġi kklassifikat bħala “eżekuzzjoni”, fis-sens tal-Artikolu 15(a) tad-Direttiva 2011/95, u jista’ fih innifsu jirriżulta fl-għoti ta’ status ta’ protezzjoni sussidjarja jekk il-kundizzjonijiet l-oħra stabbiliti għal dan il-għan ikunu ssodisfatti.

109.

L-għoti ta’ dan l-istatus ma jeħtieġx li jiġi stabbilit li l-persuna kkonċernata tkun, barra minn hekk, esposta għar-riskju li tkun vittma ta’ atti ta’ tortura jew ta’ trattament jew kastigi inumani jew degradanti, fis-sens tal-Artikolu 15(b) ta’ din id-direttiva.

110.

Jiena nfakkar, madankollu, li l-awtorità nazzjonali kompetenti għandha twettaq karatterizzazzjoni sħiħa tad-dannu serju li l-persuna kkonċernata tirriskja li tbati jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha ( 80 ). Minn naħa, dan jirriżulta mir-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 4 tad-Direttiva 2011/95, li bis-saħħa tiegħu l-awtorità nazzjonali kompetenti hija obbligata twettaq eżami xieraq u effettiv tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali sabiex tiggarantixxi evalwazzjoni eżawrjenti tal-ħtiġijiet ta’ protezzjoni tal-persuna kkonċernata. F’dan ir-rigward, infakkar li din l-awtorità diġà evalwat in-natura u l-portata tal-atti li għalihom hija esposta l-persuna kkonċernata fil-pajjiż ta’ oriġini tagħha fil-qafas tal-eżami tal-kundizzjonijiet stabbiliti għall-finijiet tal-għoti tal-istatus ta’ refuġjat. Min-naħa l-oħra, dan għandu jippermetti li jiġu evitati sitwazzjonijiet delikati li fihom il-persuna kkonċernata titqies, skont l-Artikolu 16(1) tad-Direttiva 2011/95, bħala li ma tibqax persuna li tista’ tibbenefika minn protezzjoni sussidjarja minħabba tibdil fiċ-ċirkustanzi fil-pajjiż ta’ oriġini u għalhekk l-istatus tagħha jiġi rtirat qabel iż-żmien bħala riżultat ta’ karatterizzazzjoni insuffiċjenti tar-riskji ( 81 ).

111.

Minn dawn il-fatturi jirriżulta li l-Artikolu 2(f) u l-Artikolu 15 tad-Direttiva 2011/95 għandhom jiġu interpretati fis-sens li, fis-sitwazzjoni li fiha l-awtorità nazzjonali kompetenti tistabbilixxi, wara evalwazzjoni globali taċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ, li, fil-każ ta’ ritorn lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, din iċ-ċittadina mhux biss tirriskja li tinqatel f’isem l-unur tal-familja jew tal-komunità tagħha, iżda wkoll li tkun vittma ta’ atti ta’ tortura jew ta’ trattament jew kastigi inumani jew degradanti li jirriżultaw minn atti ta’ vjolenza domestika jew kwalunkwe att ieħor ta’ vjolenza bbażat fuq il-ġeneru, din l-awtorità hija meħtieġa li tikkaratterizza dawn l-atti bħala li jikkostitwixxu “dannu serju”.

112.

Il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95 għandux jiġi interpretat fis-sens li, fis-sitwazzjoni li fiha ċittadina ta’ pajjiż terz issostni li tirriskja li tkun vittma ta’ delitt tal-unur u li ssofri atti ta’ vjolenza bbażata fuq il-ġeneru jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, huwa biżżejjed li jiġi stabbilit li din il-persuna mhux lesta li tagħmel użu mill-protezzjoni ta’ dan il-pajjiż, jew jekk hija meħtieġa li tistabbilixxi r-raġunijiet għalfejn din tal-aħħar ma tixtieqx tagħmel użu minn din il-protezzjoni.

113.

F’dan ir-rigward, il-qorti tar-rinviju tirreferi għall-konstatazzjonijiet magħmula mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fis-sentenza N. vs L‑Isvezja ( 82 ) dwar il-ksur tal-Artikolu 3 tal-KEDB f’sitwazzjoni li fiha ċittadina Afgana, li hija sseparata minn żewġha u ma tikkonformax mar-rwoli li jattribwixxulha s-soċjetà, it-tradizzjoni jew saħansitra l-ordinament ġuridiku, tesponi ruħha għal riskju ta’ trattament ħażin f’każ li tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, il-kundizzjonijiet tal-akkoljenza u tal-ħajja fix-xelters tan-nisa jġiegħlu lil dawn in-nisa jirritornaw lejn djarhom fejn ikunu vittmi ta’ abbuż jew ta’ delitti tal-unur.

114.

Fi ħdan is-Sistema Ewropea Komuni tal-Ażil, il-protezzjoni sussidjarja tikkomplementa r-regoli dwar l-istatus ta’ refuġjat stabbiliti mill-Konvenzjoni ta’ Genève.

115.

Konformement mal-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95, “persuna eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja” hija persuna li ma tistax tiġi kkunsidrata bħala refuġjata, iżda li għaliha hemm raġunijiet serji u pprovati biex wieħed jaħseb li, jekk tiġi rritornata lejn pajjiż ta’ oriġini, tkun f’riskju reali li ssofri dannu serju kif iddefinit fl-Artikolu 15 ta’ din id-direttiva, peress li din il-persuna ma tkunx tista’ jew, minħabba dan ir-riskju, ma tkunx lesta li tieħu vantaġġ mill-protezzjoni ta’ dan il-pajjiż.

116.

B’hekk, bħad-definizzjoni tal-kunċett ta’ “refuġjat”, stabbilita fl-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95, li teħtieġ li tiġi stabbilita n-natura fondata tal-biża’ tal-applikant għall-protezzjoni internazzjonali li jiġi ppersegwitat jekk imur lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu, id-definizzjoni tal-kunċett ta’ “persuna eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja”, imsemmija fl-Artikolu 2(f) ta’ din id-direttiva, teħtieġ, bl-istess mod, li tiġi stabbilita n-natura fondata tar-riskju li għalih dan l-applikant ikun espost li jsofri dannu serju ladarba jirritorna f’dan il-pajjiż. Infakkar li din id-dimostrazzjoni hija meħtieġa sabiex tiġi stabbilita l-impossibbiltà għal din il-persuna jew ir-rifjut iġġustifikat ta’ din il-persuna li titlob il-protezzjoni tal-pajjiż ta’ oriġini tagħha u teħtieġ li l-awtorità nazzjonali kompetenti tevalwa, fuq il-bażi tal-Artikolu 7 tal-imsemmija direttiva, il-kapaċità u r-rieda ta’ dan il-pajjiż li jipprevjeni dawn l-atti, għall-prosekuzzjoni u għas-sanzjoni tagħhom.

117.

Nippreċiża, f’dan ir-rigward, li r-rekwiżiti stabbiliti f’dan l-artikolu fir-rigward tan-natura u l-portata tal-protezzjoni meħtieġa jikkonċernaw kemm il-persekuzzjoni li l-applikant qiegħed jirriskja li jkun espost għaliha kif ukoll id-dannu serju li dan tal-aħħar qiegħed jirriskja li jsofri jekk jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tiegħu. Madankollu, meta l-awtorità nazzjonali kompetenti teżamina jekk l-applikant jissodisfax il-kundizzjonijiet biex jibbenefika minn protezzjoni sussidjarja, hija tkun diġà stabbilixxiet il-kapaċità jew l-inkapaċità kif ukoll ir-rieda jew l-assenza ta’ rieda tal-pajjiż ta’ oriġini biex jiżgura l-protezzjoni meħtieġa fl-Artikolu 7 tad-Direttiva 2011/95, fil-kuntest tal-eżami tal-kundizzjonijiet ta’ għoti tal-istatus ta’ refuġjat.

118.

Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet jirriżulta li l-Artikolu 2(f) tad-Direttiva 2011/95 għandu jiġi interpretat fis-sens li, fis-sitwazzjoni li fiha ċittadina ta’ pajjiż terz issostni li tirriskja li tkun vittma ta’ delitt tal-unur u li ssofri atti ta’ vjolenza bbażata fuq il-ġeneru jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, l-awtorità nazzjonali kompetenti hija meħtieġa tistabbilixxi jekk l-Istat jew il-partijiet jew l-organizzazzjonijiet li jikkontrollaw lil dawn tal-aħħar joffrux protezzjoni kontra dan id-dannu serju li tissodisfa r-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 7 ta’ din id-direttiva sabiex jiġi ddeterminat jekk dan ir-riskju huwiex iġġustifikat.

119.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domandi magħmula mill-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva tal-Belt ta’ Sofija, il-Bulgarija) kif ġej:

Fis-sitwazzjoni li fiha ċittadina ta’ pajjiż terz tagħmel applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali għar-raġuni li tibża’, jekk tintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini tagħha, li tkun vittma ta’ delitt tal-unur jew ta’ żwieġ furzat kif ukoll li tkun esposta għal atti ta’ vjolenza domestika mwettqa fi ħdan id-dar: