–

għal IR, minn M. Poduschka, Rechtsanwalt,

–

għal Volkswagen AG, minn H. Gärtner, F. Gebert, F. Gonsior, C. Harms, N. Hellermann, F. Kroll, M. Lerbinger, S. Lutz‑Bachmann, L.‑K. Mannefeld, K.‑U. Opper, H. Posser, J. Quecke, K. Schramm, W. F. Spieth, J. von Nordheim, K. Vorbeck, B. Wolfers u B. Wollenschläger, Rechtsanwälte,

–

għall-Gvern Ġermaniż, minn J. Möller u D. Klebs, bħala aġenti,

–

għall-Kummissjoni Ewropea, minn M. Huttunen u M. Noll-Ehlers, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-punt 10 tal-Artikolu 3 u tal-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament (KE) Nru 715/2007 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑20 ta’ Ġunju 2007 dwar l-approvazzjoni tat-tip ta’ vetturi bil-mutur fir-rigward ta’ l-emissjonijiet ta’ vetturi ħfief għall-passiġġieri u ta’ vetturi kummerċjali (Euro 5 u Euro 6) u dwar l-aċċess għal informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vetturi (ĠU 2007, L 171, p. 1), kif ukoll tal-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 1999/44/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑25 ta’ Mejju 1999 dwar ċerti aspetti tal-bejgħ ta’ oġġetti tal-konsum u garanziji assoċjati magħhom (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 15, Vol. 4, p. 223).

2

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn IR u Volkswagen AG, dwar it-talba għall-annullament ta’ kuntratt ta’ bejgħ li jirrigwarda vettura bil-mutur mgħammra b’software li jnaqqas ir-riċirkolazzjoni ta’ gassijiet li jniġġsu ta’ din il-vettura skont it-temperatura u l-altitudni misjuba.

3

Id-Direttiva 1999/44 tħassret bid-Direttiva (UE) 2019/771 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑20 ta’ Mejju 2019 dwar ċerti aspetti li jikkonċernaw kuntratti għall-bejgħ ta’ oġġetti, li temenda r-Regolament (UE) 2017/2394 u d-Direttiva 2009/22/KE, u li tħassar id-Direttiva 1999/44/KE (ĠU 2019, L 136, p. 28, u rettifiki fil-ĠU 2019, L 305, p. 61, u fil-ĠU 2020, L 86, p. 18), b’effett mill‑1 ta’ Jannar 2022. Madankollu, fid-dawl tad-data tal-fatti tat-tilwima fil-kawża prinċipali, id-Direttiva 1999/44 għadha applikabbli għal din tal-aħħar.

4

L-Artikolu 1(2)(f) tad-Direttiva 1999/44 kien jistabbilixxi:

“Għall-għanijiet ta’ din id-Direttiva:

[…]

5

L-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, intitolat “Drittijiet tal-konsumatur”, kien jipprevedi:

“1.   Il-bejjiegħ għandu jkun responsabbli għall-konsumatur għal kull nuqqas ta’ konformità li teżisti meta l-oġġetti kienu fornuti.

2.   Fil-każ ta’ nuqqas ta’ konformità, l-konsumatur għandu jkun intitolat li l-oġġetti jinġiebu f’konformità mingħajr ħlas permezz ta’ tiswija jew tibdil, f’konformità mal-paragrafu 3, jew li jkollu tnaqqis xieraq fil-prezz jew il-kuntratt jitħassar rigward dawn l-oġġetti, f’konformità mal-paragrafi 5 u 6.

[…]”

6

Skont il-premessi 1 u 6 tar-Regolament Nru 715/2007:

[…]

7

L-Artikolu 1(1) ta’ dan ir-regolament jipprevedi:

“Dan ir-Regolament jistabbilixxi rekwiżiti tekniċi komuni għall-approvazzjoni tat-tip ta’ vetturi bil-mutur (‘vetturi’) u ‘spare parts’ bħal ma hu tagħmir sostitut għall-kontroll tat-tniġġis fir-rigward ta’ l-emissjonijiet tagħhom.”

8

Il-punt 10 tal-Artikolu 3 tal‑imsemmi regolament jistabbilixxi:

“Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament u l-miżuri ta’ l-implimentazzjoni tiegħu japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

[…]

9

L-Artikolu 4(1) u (2) tal-istess regolament huwa fformulat kif ġej:

“1.   Il-manifatturi għandhom juru li l-vetturi ġodda kollha mibjugħa, reġistrati jew mqiegħda fis-servizz fil-Komunità għandhom l-approvazzjoni tat-tip skond dan ir-Regolament u l-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu. Il-manifatturi għandhom juru wkoll li t-tagħmir ġdid, użat biex jibdel tagħmir għall-kontroll tat-tniġġis, kollu li jeħtieġ approvazzjoni tat-tip li jinbiegħ jew li jitqiegħed fis-servizz fil-Komunità għandu l-approvazzjoni tat-tip skond dan ir-Regolament u l-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu.

Dawn l-obbligi jinkludu r-rispett tal-limiti ta’ emissjoni stabbiliti fl-Anness I u l-miżuri ta’ implimentazzjoni msemmija fl-Artikolu 5.

2.   Il-manifatturi għandhom jiżguraw li l-proċeduri ta’ l-approvazzjoni tat-tip għall-verifika tal-konformità fil-produzzjoni, il-perjodu tas-servizz tat-tagħmir tal-kontroll tat-tniġġis u l-konformità waqt is-servizz jiġu rispettati.

Barra minn hekk, il-miżuri tekniċi meħuda mill-manifattur jridu jkunu tali li jiġi żgurat li l-emissjonijiet mit-tailpipe jew evaporattivi huma effettivament limitati, skond dan ir-Regolament, tul il-ħajja normali tal-vettura li tintuża f’kundizzjonijiet normali. […]

[…]”

10

L-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament Nru 715/2007 jipprovdi:

“1.   Il-manifattur għandu jattrezza l-vetturi b’mod li l-komponenti li jistgħu jaffettwaw l-emissjonijiet jiġu ddisinjati, mibnija u assemblati bil-għan li jippermettu li l-vettura, fl-użu normali, tikkonforma ma’ dan ir-Regolament u l-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu.

2.   L-użu ta’ tagħmir ta’ riduzzjoni [apparat ta’ manipulazzjoni] li jnaqqas l-effettività tas-sistemi tal-kontroll ta’ l-emissjonijiet għandu jiġi pprojbit. Il-projbizzjoni m’għandiex tapplika fejn:

11

L-Anness I ta’ dan ir-regolament intitolat, “Limiti ta’ Emissjoni”, jipprevedi b’mod partikolari l-valuri limitu tal-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx).

12

Ir-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 692/2008 tat‑18 ta’ Lulju 2008 li jimplimenta u jemenda r-Regolament Nru 715/2007 (ĠU 2008, L 199, p. 1, u rettifika fil-ĠU 2010, L 336, p. 68), ġie emendat bir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 566/2011 tat‑8 ta’ Ġunju 2011 (ĠU 2011, L 158, p. 1) (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Nru 692/2008”). Mill‑1 ta’ Jannar 2022, ir-Regolament Nru 692/2008 tħassar bir-Regolament tal-Kummissjoni (UE) 2017/1151 tal‑1 ta’ Ġunju 2017, li jissupplimenta r-Regolament Nru 715/2007, li jemenda d-Direttiva 2007/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, ir-Regolament Nru 692/2008 u r-Regolament tal-Kummissjoni (UE) Nru 1230/2012 u li jħassar ir-Regolament Nru 692/2008 (ĠU 2017, L 175, p. 1, u rettifika fil-ĠU 2018, L 56, p. 66). Madankollu, fid-dawl tad-data tal-fatti tal-kawża prinċipali, ir-Regolament Nru 692/2008 għadu applikabbli għal din tal-aħħar.

13

L-Artikolu 1 tar-Regolament Nru 692/2008 kien jipprevedi:

“Dan ir-Regolament jistabbilixxi miżuri għall-implimentazzjoni ta’ l-Artikoli 4, 5 u 8 tar-Regolament (KE) Nru 715/2007”.

14

Il-punt 18 tal-Artikolu 2 tar-Regolament Nru 692/2008 kien ifformulat kif ġej:

“Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament, għandhom japplikaw id-definizzjonijiet li ġejjin:

[…]

15

L-Artikolu 3(9) ta’ dan ir-regolament kien jipprovdi:

“It-test tat-Tip 6 li jkejjel l-emissjonijiet f’temperaturi baxxi stabbilit fl-Anness VIII m’għandux japplika għall-vetturi diżil.

Madanakollu, meta japplikaw għall-approvazzjoni tat-tip, il-manifatturi għandhom jippreżentaw lill-awtorità ta’ l-approvazzjoni informazzjoni li turi li t-tagħmir tat-trattament ta’ wara ta’ l-[ossidu tan-nitroġenu (NOx)] jilħaq temperatura biżżejjed għolja għal ħidma effiċjenti fi ħdan 400 sekonda wara startjar kiesaħ f’temperatura ta’ ‑ 7 [gradi Celsius] kif ġie deskritt fit-test tat-Tip 6.

Barra minn hekk, il-manifattur għandu jipprovdi lill-awtorità ta’ l-approvazzjoni b’informazzjoni dwar l-istrateġija operattiva tas-sistema ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet ta’ l-egżost (EGR), inkluż il-funzjonament tagħha f’temperaturi baxxi.

Din l-informazzjoni għandha tinkludi wkoll deskrizzjoni ta’ kwalunke effett fuq l-emissjonijiet.

L-awtorità ta’ l-approvazzjoni m’għandhiex tagħti l-approvazzjoni tat-tip jekk l-informazzjoni provduta ma tkunx biżżejjed biex jintwera li t-tagħmir tat-trattament ta’ wara effettivament jilħaq temperatura biżżejjed għolja għal ħidma effiċjenti fi ħdan il-perjodu ta’ żmien magħżul.

[…]”

16

L-Artikolu 10 tal-imsemmi regolament, intitolat “It-tagħmir għall-kontroll tat-tniġġis”, jipprevedi, fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Il-manifattur għandu jiżgura li t-tagħmir sostitut għall-kontroll tat-tniġġis maħsub biex jitwaħħal fuq vetturi approvati għat-tip KE koperti mill-ambitu tar-Regolament (KE) Nru 715/2007, jkunu approvati għat-tip KE, bħala unitajiet tekniċi separati fit-tifsira ta’ l-Artikolu 10(2) tad-Direttiva 2007/46/KE [tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑5 ta’ Settembru 2007 li tistabbilixxi kwadru għall-approvazzjoni ta’ vetturi bil-mutur u l-karrijiet tagħhom, u ta’ sistemi, komponenti u unitajiet tekniċi separati maħsuba għal tali vetturi (Direttiva Kwadru) (ĠU 2007, L 263, p. 1)], skond l-Artikolu 12, l-Artikolu 13 u l-Anness XII ta’ dan ir-Regolament.

[…]”

17

L-Anness I tar-Regolament Nru 692/2008, intitolat “Id-dispożizzjonijiet Amministrattivi għall-Approvazzjoni tat-Tip KE”, kien jipprovdi, fil-punt 3.3 tiegħu, intitolat “L-estensjonijiet għad-durabbiltà tat-tagħmir għall-kontra tat-tniġġis (test tat-tip 5)”:

[…]”

18

L-Artikolu 871 tal-Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch (il-Kodiċi Ċivili Ġenerali), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għat-tilwima fil-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem l-“ABGB”), jipprevedi:

“Meta, fid-dikjarazzjoni li tkun ħarġet jew li waslet għand il-parti kontraenti tagħha, parti tkun wettqet żball li jolqot is-suġġett innifsu jew kwalità essenzjali tiegħu li lejha kienet diretta b’mod partikolari l-intenzjoni ddikjarata, hija ma jkollha ebda obbligu meta l-iżball ikun ġie kkawżat mill-parti kontraenti jew meta minħabba ċ-ċirkustanzi, din tal-aħħar kellha evidentement tinduna bih jew meta dan l-iżball instab fil-ħin.”

19

Matul is-sena 2013, IR, konsumatur, ikkonkluda kuntratt ta’ bejgħ dwar vettura bil-mutur tat-trade mark Volkswagen, mudell Touran Comfortline BMT TDI, mgħammra b’magna diesel tat-tip EA 189 ta’ ġenerazzjoni Euro 5, b’ċilindrata ta’ 1.6 litru u b’saħħa ta’ 77 kW.

20

IR ippreżenta rikors quddiem il-Landesgericht Eisenstadt (il-Qorti Reġjonali ta’ Eisenstadt, l-Awstrija), li hija l-qorti tar-rinviju, sabiex jikseb l-annullament ta’ dan il-kuntratt ta’ bejgħ, abbażi tal-Artikolu 871 tal-ABGB.

21

Mid-deċiżjoni tar-rinviju jsegwi li l-vettura inkwistjoni hija mgħammra b’sistema interna għat-tnaqqis tal-emissjonijiet, jiġifieri valv għar-riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost (iktar ’il quddiem il-“valv tal-EGR”) u li hija għandha sistema ta’ trattament ta’ wara tal-gassijiet tal-egżost permezz ta’ filtru għall-partikulati, iżda ma tinkludi ebda sistema ta’ trattament tal-ossidu tan-nitroġenu (NOx).

22

Skont l-informazzjoni pprovduta mill-qorti tar-rinviju, il-vettura inkwistjoni kienet tinkludi, oriġinarjament, software integrat fil-kompjuter li jikkontrolla l-magna li jħaddem is-sistema ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost b’żewġ modi (iktar ’il quddiem is-“sistema ta’ kommutazzjoni”), jiġifieri metodu 0, li jiġi attivat waqt li din il-vettura tinstaq fit-triq, u metodu 1, li jiffunzjona waqt it-test ta’ approvazzjoni dwar l-emissjonijiet ta’ sustanzi li jniġġsu, imsejjaħ “New European Driving Cycle” (NEDC), imwettaq fil-laboratorju. Meta kien japplika l-metodu 0, ir-rata ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost kienet tonqos. F’kundizzjonijiet ta’ użu normali, l-imsemmija vettura kienet kważi esklużivament fil-metodu 0 u ma kinitx tosserva l-valuri limitu ta’ emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) previsti mir-Regolament Nru 715/2007.

23

Permezz ta’ ittra ddatata t‑8 ta’ Ottubru 2015, l-importatur tal-vetturi VW fl-Awstrija informa lil IR li kienu meħtieġa korrezzjonijiet fuq il-vettura tiegħu u li l-manifattur kien ser jieħu responsabbiltà għall-ispejjeż kollha relatati mat-tiswijiet meħtieġa f’dan ir-rigward. Sussegwentement, IR ġie mistieden jinstalla aġġornament tal-imsemmi software, li ddiżattiva s-sistema ta’ kommutazzjoni, ħaġa li huwa aċċetta.

24

Dan l-aġġornament kellu, barra minn hekk, l-effett li jaġġusta l-valv tal-EGR sabiex jirregola r-rata ta’ riċiklaġġ tal-gassijiet tal-egżost b’tali mod li dan il-valv jiżgura metodu ta’ funzjonament li ma tantx iniġġes biss meta t-temperatura esterna tkun bejn 15 u 33 grad Celsius u l-altitudni ta’ sewqan tkun inqas minn 1000 metru (iktar ’il quddiem it-“tieqa ta’ temperaturi”), u li, barra minn dan it-tieqa ta’ temperaturi, din ir-rata titnaqqas b’mod lineari sa 0, li wassal għal żieda fl-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) li jeċċedi l-valuri limitu stabbiliti mir-Regolament Nru 715/2007.

25

Il-Kraftfahrt-Bundesamt (l-Uffiċċju Federali għas-Sewqan tal-Vetturi bil-Mutur, il-Ġermanja), l-awtorità kompetenti fil-qasam tal-approvazzjoni tat-tip fil-Ġermanja, ta awtorizzazzjoni għal emenda teknika, jiġifieri l-aġġornament tas-software inkwistjoni, u għalhekk ma rtirax l-approvazzjoni tat-tip tal-KE. Din l-awtorità b’mod partikolari ddeċidiet li ma kienx hemm apparat ta’ manipulazzjoni pprojbit, fis-sens tar-Regolament Nru 715/2007. Madankollu, skont il-qorti tar-rinviju, l-imsemmija awtorità ma kellha ebda informazzjoni dwar is-software wżat għall-aġġornament, għaliex hija ma talbitx il-komunikazzjoni dwaru.

26

Il-qorti tar-rinviju tqis li s-sistema ta’ kommutazzjoni, li l-vettura inkwistjoni kienet oriġinarjament mgħammra biha, ma kinitx konformi mar-rekwiżiti tar-Regolament Nru 715/2007, b’mod partikolari dawk previsti fl-Artikolu 5 tiegħu. F’dan ir-rigward, hija tirrileva, minn naħa, li minn din is-sistema kien jirriżulta li l-valv tal-EGR kien irregolat b’tali mod li meta din il-vettura kienet tintuża f’kundizzjonijiet normali, dan l-użu ma kienx konformi mar-rekwiżiti ta’ dan ir-regolament kif ukoll mal-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu, u, min-naħa l-oħra, li dan ma kienx apparat ta’ manipulazzjoni legali, fis-sens tal-Artikolu 5(2) tal-imsemmi regolament.

27

Din il-qorti tirrileva wkoll li mill-fatti tal-kawża mressqa quddiemha jsegwi li IR ħaseb li qiegħed jixtri vettura konformi ma’ dawn ir-rekwiżiti u li ma kienx jixtriha li kieku kien jaf bil-fatt li dan ma kienx il-każ.

28

L-imsemmija qorti tindika madankollu li, skont id-dritt Awstrijak, il-parti kontraenti ta’ persuna li l-kunsens tagħha kien ivvizzjat bi żball sostanzjali tista’ tevita l-konsegwenzi legali ta’ dan l-iżball billi tpoġġi lil din il-persuna f’sitwazzjoni identika għal dik li kienet tinsab fiha fl-assenza ta’ dan l-iżball. Għalhekk, il-persuna kkonċernata ma jkollhiex iktar interess ġuridiku.

29

Issa, Volkswagen issostni li IR kien issodisfatt bl-aġġornament tas-software inkwistjoni u dan għalhekk ċaħħdu mill-interess ġuridiku tiegħu, fatt li huwa jikkontesta.

30

Għalhekk il-qorti tar-rinviju tqis li, sabiex tagħti deċiżjoni, hija għandha tiddetermina jekk it-tieqa ta’ temperaturi tikkostitwixxix soluzzjoni teknika konformi mar-rekwiżiti tad-dritt tal-Unjoni, b’mod partikolari ma’ dawk previsti mir-Regolamenti Nru 715/2007 u Nru 692/2008. Fl-affermattiv, il-kuntratt ta’ bejgħ konkluż minn IR ma jiġix annullat u r-rikors tiegħu jkollu, għaldaqstant, jiġi miċħud.

31

Din il-qorti tosserva li, fl-Awstrija, it-temperaturi huma inqas minn 15‑il grad Celsius fil-parti l-kbira tas-sena. Hija tirrileva li ma huwiex possibbli li jiġi ddeterminat jekk it-tieqa ta’ temperaturi hijiex neċessarja sabiex il-magna tiġi protetta kontra ħsara. Lanqas ma huwa possibbli li jiġi ddeterminat jekk, fil-każ li l-aġġornament ikun twettaq mingħajr ma kienet prevista din it-tieqa, ir-rekwiżiti fil-qasam tas-sostenibbiltà tal-apparat tal-kontroll tat-tniġġis imsemmija fl-Artikolu 4(2) tar-Regolament Nru 715/2007 jkunu osservati.

32

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Landesgericht Eisenstadt (il-Qorti Reġjonali ta’ Eisenstadt) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

33

Preliminarjament, għandu jitfakkar li, konformement ma’ ġurisprudenza stabbilita, fil-kuntest tal-proċedura ta’ kooperazzjoni bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE, huwa l-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tagħti lill-qorti nazzjonali risposta utli li tgħinha tiddeċiedi l-kawża li hija adita biha. Konsegwentement, anki jekk, formalment, il-qorti tar-rinviju llimitat id-domanda tagħha għall-interpretazzjoni ta’ dispożizzjoni partikolari tad-dritt tal-Unjoni, tali ċirkustanza ma tipprekludix lill-Qorti tal-Ġustizzja milli tipprovdilha l-elementi kollha ta’ interpretazzjoni ta’ dan id-dritt li jistgħu jkunu utli għad-deċiżjoni tal-kawża li hija adita biha, kemm jekk din il-qorti tkun għamlet riferiment għalihom fid-domandi tagħha kif ukoll jekk ma tkunx għamlet dan. F’dan ir-rigward, huwa l-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja li tislet, mill-elementi kollha pprovduti mill-qorti nazzjonali, u b’mod partikolari mill-motivazzjoni tad-deċiżjoni tar-rinviju, l-elementi tal-imsemmi dritt li jeħtieġu interpretazzjoni fid-dawl tas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali (sentenza tal‑15 ta’ Lulju 2021, DocMorris, C‑190/20, EU:C:2021:609, punt 23 u l-ġurisprudenza ċċitata).

34

F’dan il-każ, l-ewwel domanda tagħmel riferiment għall-Artikolu 5(1) tar-Regolament Nru 715/2007. Madankollu, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jsegwi li l-qorti tar-rinviju qiegħda tfittex li tiddetermina jekk it-tieqa ta’ temperaturi tikkostitwixxix “apparat ta’ manipulazzjoni”, fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 3 ta’ dan ir-regolament, li l-użu tiegħu huwa bħala prinċipju pprojbit konformement mal-Artikolu 5(2) tal-imsemmi regolament.

35

Għandu jiġi rrilevat li, fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, Volkswagen issostni li huwa b’mod żbaljat li l-qorti tar-rinviju tippreżenta l-funzjonament tas-software inkwistjoni. Fil-fatt, dan is-software jwassal għal tnaqqis tar-rata ta’ riċirkolazzjoni tal-gass tal-egżost meta t-temperatura tal-arja li tidħol fil-magna, u mhux it-temperatura ambjentali, tkun inqas minn 15‑il grad Celsius. Issa, huwa paċifiku, fuq il-livell tekniku, li din it-temperatura tal-arja li tidħol fil-magna hija, bħala medja, ogħla mit-temperatura ambjentali b’5 gradi Celsius. Konsegwentement, il-gass tal-egżost kollu jiġi rriċirkolat sakemm it-temperatura ambjentali tkun ekwivalenti għal, jew ogħla minn, mhux 15‑il grad Celsius iżda 10 gradi Celsius, jiġifieri fil-medda tat-temperatura ambjentali annwali medja fil-Ġermanja, jiġifieri 10.4 grad Celsius. Barra minn hekk, din il-qorti tonqos milli tindika li, meta t-temperatura ambjentali tkun inqas minn 10°gradi Celsius, huwa biss b’mod progressiv li r-rata ta’ riċirkolazzjoni tal-gass tal-egżost għalhekk titnaqqas b’mod lineari għal 0, u dan sa temperatura ambjentali ta’ 5°gradi Celsius.

36

Madankollu, għandu jitfakkar li, fil-kuntest tal-proċedura msemmija fl-Artikolu 267 TFUE, ibbażata fuq separazzjoni ċara tal-funzjonijiet bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja, hija biss il-qorti nazzjonali li għandha ġurisdizzjoni sabiex tikkonstata u tevalwa l-fatti tat-tilwima fil-kawża prinċipali kif ukoll sabiex tinterpreta u tapplika d-dritt nazzjonali (sentenza tad‑9 ta’ Lulju 2020, Raiffeisen Bank u BRD Groupe Société Générale, C‑698/18 u C‑699/18, EU:C:2020:537, punt 46).

37

F’dawn iċ-ċirkustanzi, sabiex tingħata risposta utli lill-qorti tar-rinviju, għandu jitqies li, permezz tal-ewwel domanda tagħha, din il-qorti tistaqsi, essenzjalment, jekk il-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, moqri flimkien mal-Artikolu 5(1) ta’ dan ir-regolament, għandux jiġi interpretat fis-sens li apparat li jiggarantixxi l-osservanza tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti mill-imsemmi regolament biss fit-tieqa ta’ temperaturi jikkostitwixxi “apparat ta’ manipulazzjoni”, fis-sens ta’ dan il-punt 10 tal-Artikolu 3.

38

Il-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007 jiddefinixxi “tagħmir ta’ riduzzjoni [apparat ta’ manipulazzjoni]” bħala “kull element tad-disinn li jħoss it-temperatura, il-veloċità tal-vettura, id-dawrien tal-magna (RPM), it-transmission gear, il-vakwu fil-manifold jew parametru ieħor bl-iskop li jattiva, jimmodula, jittardja jew iwaqqaf il-funzjonament ta’ xi parti mis-sistema ta’ kontroll ta’ l-emissjonijiet, li tnaqqas l-effettività tas-sistema ta’ kontroll ta’ l-emissjonijiet taħt kondizzjonijiet li wieħed raġonevolment jistenna li jiltaqa’ magħhom waqt it-tħaddim u l-użu normali ta’ vettura”.

39

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li tali definizzjoni tal-apparat ta’ manipulazzjoni tagħti portata wiesgħa lill-kunċett ta’ “element tad-disinn”, li jkopri kemm il-partijiet mekkaniċi kif ukoll l-elementi elettroniċi li jirregolaw l-attivazzjoni ta’ tali partijiet, peress li dawn jaġixxu fuq il-funzjonament tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet u jnaqqsu l-effettività tagħhom (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 64).

40

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li jaqgħu taħt il-kunċett ta’ “sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet”, fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, kemm it-teknoloġiji u l-istrateġija msejħa “ta’ trattament sussegwenti tal-gass tal-egżost”, li jnaqqsu l-emissjonijiet fi stadju sussegwenti, jiġifieri wara l-formazzjoni tagħhom, kif ukoll dawk li, bħas-sistema tal-EGR, inaqqsu l-emissjonijiet fi stadju preċedenti, jiġifieri waqt il-formazzjoni tagħhom (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 90).

41

F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jsegwi li l-vettura inkwistjoni hija mgħammra b’valv tal-EGR u b’software integrat fil-kalkolatur tal-kontroll tal-magna. Dan il-valv huwa wieħed mit-teknoloġiji użati mill-manifatturi tal-vetturi sabiex jikkontrollaw u jnaqqsu l-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) iġġenerati mill-kombustjoni inkompleta tal-karburant. L-effettività tat-tindif mit-tniġġis hija marbuta mal-ftuħ tal-valv tal-EGR, li huwa rregolat mis-software msemmi iktar ’il fuq. Barra mit-tieqa ta’ temperaturi stabbilita bl-aġġornament tal-imsemmi software u msemmija fil-punt 24 ta’ din is-sentenza, ir-rata ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost titnaqqas b’mod lineari għal 0, li jwassal għal qbiż tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet stabbiliti għall-ossidu tan-nitroġenu (NOx) mir-Regolament Nru 715/2007.

42

Għalhekk, is-software inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ipprogrammat skont it-tieqa ta’ temperaturi, jidentifika t-temperatura tal-arja kif ukoll l-altitudni ta’ sewqan, “bl-iskop li jattiva, jimmodula, jittardja jew iwaqqaf il-funzjonament ta’ xi parti mis-sistema ta’ kontroll ta’ l-emissjonijiet”, fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007.

43

Konsegwentement, meta jaġixxi fuq il-funzjonament tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet u jnaqqas l-effettività tagħha, tali software jikkostitwixxi “element tad-disinn”, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 66).

44

Sabiex jiġi ddeterminat jekk is-software inkwistjoni fil-kawża prinċipali jikkostitwixxix apparat ta’ manipulazzjoni, fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, għandu jerġa’ jiġi eżaminat jekk dan is-software jnaqqasx l-effettività tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet “taħt kondizzjonijiet li wieħed raġonevolment jistenna li jiltaqa’ magħhom waqt it-tħaddim u l-użu normali ta’ vettura”.

45

Ir-Regolament Nru 715/2007 ma jiddefinixxix il-kunċett ta’ “it-tħaddim u l-użu normali ta’ vettura” u ma jagħmel ebda riferiment għad-dritt tal-Istati Membri sabiex jiġu ddeterminati s-sens u l-portata tiegħu.

46

Għaldaqstant, dan il-kunċett jikkostitwixxi kunċett tad-dritt tal-Unjoni li għandu jingħata, fl-Unjoni Ewropea kollha, interpretazzjoni awtonoma u uniformi, li għandha titfittex billi jittieħdu inkunsiderazzjoni mhux biss il-kliem tad-dispożizzjonijiet li jinsabu fihom, iżda wkoll il-kuntest ta’ dawn id-dispożizzjonijiet u l-għan imfittex minnhom (ara, b’analoġija, is-sentenza tas‑26 ta’ Jannar 2021, Hessischer Rundfunk, C‑422/19 u C‑423/19, EU:C:2021:63, punt 45).

47

Kif jirriżulta mill-formulazzjoni stess tal-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, il-kunċett ta’ “it-tħaddim u l-użu normali” ta’ vettura jagħmel riferiment għall-użu tagħha f’kundizzjonijiet ta’ sewqan normali, jiġifieri mhux biss, kif issostni, essenzjalment, Volkswagen fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, għall-użu tagħha taħt il-kundizzjonijiet previsti għat-test ta’ approvazzjoni, imsemmi fil-punt 22 ta’ din is-sentenza, applikabbli fiż-żmien tal-fatti tal-kawża prinċipali, li jsir f’laboratorju u li jikkonsisti fir-repetizzjoni ta’ erba’ ċikli urbani, segwiti b’ċiklu mhux urban. Dan il-kunċett jagħmel riferiment għalhekk għall-użu ta’ din il-vettura f’kundizzjonijiet ta’ sewqan reali, kif normalment jeżistu fit-territorju tal-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punti 96 u 101). Fil-fatt, iċ-ċikli ta’ testijiet għall-emissjonijiet tal-vetturi matul il-proċedura ta’ approvazzjoni ma humiex ibbażati fuq il-kundizzjonijiet reali ta’ sewqan (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 92).

48

Din l-interpretazzjoni hija kkorroborata mill-kuntest li jidħol fih il-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007. Fil-fatt, skont l-Artikolu 4(2) ta’ dan ir-regolament, il-miżuri tekniċi adottati mill-manifattur għandhom ikunu tali li jiggarantixxu b’mod partikolari limitazzjoni effettiva tal-emissjonijiet mit-tailpipe tul il-ħajja normali kollha tal-vetturi, f’kundizzjonijiet ta’ użu normali. Barra minn hekk, l-Artikolu 5(1) tal-imsemmi regolament jipprevedi li l-manifattur għandu jattrezza l-vetturi b’tali mod li l-komponenti li jaġixxu fuq l-emissjonijiet, bħas-software inkwistjoni fil-kawża prinċipali, għandhom jippermettu lill-vetturi, f’użu normali, jikkonformaw ruħhom mal-limiti ta’ emissjoni previsti mill-istess regolament u l-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 97).

49

Issa, dawn id-dispożizzjonijiet ma juru ebda element li jippermetti li ssir distinzjoni bejn il-funzjonament ta’ apparat bħas-software inkwistjoni fil-kawża prinċipali matul il-fażi ta’ test ta’ approvazzjoni u matul is-sewqan f’kundizzjonijiet ta’ użu normali tal-vetturi. Għall-kuntrarju, l-istabbiliment ta’ apparat li jippermetti li tiġi żgurata l-osservanza tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti mir-Regolament Nru 715/2007 biss matul il-fażi tat-test ta’ approvazzjoni, minkejja li din il-fażi ta’ test ma tippermettix li jiġu rriprodotti kundizzjonijiet ta’ użu normali ta’ vettura, imur kontra l-obbligu li tiġi żgurata limitazzjoni effettiva tal-emissjonijiet f’tali kundizzjonijiet ta’ użu (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punti 97 u 98). L-istess japplika fir-rigward tal-istabbiliment ta’ apparat li jippermetti li tiġi żgurata din l-osservanza biss fil-kuntest ta’ tieqa ta’ temperaturi li, għalkemm tkopri l-kundizzjonijiet li fihom isseħħ il-fażi tat-test ta’ approvazzjoni, ma tikkorrispondix għal kundizzjonijiet ta’ sewqan normali, kif iddefiniti fil-punt 47 ta’ din is-sentenza.

50

L-interpretazzjoni li tinsab fil-punt 47 ta’ din is-sentenza, skont liema l-kunċett ta’ “it-tħaddim u l-użu normali” ta’ vettura jagħmel riferiment għall-użu tagħha f’kundizzjonijiet ta’ sewqan reali, kif normalment jeżistu fit-territorju tal-Unjoni, hija wkoll ikkorroborata mill-għan imfittex mir-Regolament Nru 715/2007, li jikkonsisti, hekk kif jirriżulta mill-premessi 1 u 6 tiegħu, f’li jiġi ggarantit livell għoli ta’ protezzjoni tal-ambjent u, b’mod iktar speċifiku, li jitnaqqsu kunsiderevolment l-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) tal-vetturi b’magna diesel sabiex tiġi mtejba l-kwalità tal-arja u jiġu osservati l-valuri limitu f’termini ta’ tniġġis (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punti 67, 86 u 87).

51

Fir-rigward tal-punt dwar jekk software bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali jnaqqasx l-effettività tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet f’kundizzjonijiet ta’ sewqan normali, huwa paċifiku li t-temperaturi ambjentali ta’ inqas minn 15‑il grad Celsius, kif ukoll is-sewqan f’toroq li jinsabu f’altitudni ta’ iktar minn 1000 metru, huma ta’ natura abitwali fit-territorju tal-Unjoni.

52

Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li r-Regolament Nru 692/2008, applikabbli għall-fatti fil-kawża prinċipali, li, skont l-Artikolu 1 tiegħu, jistabbilixxi d-dispożizzjonijiet ta’ applikazzjoni tal-Artikoli 4, 5 u 8 tar-Regolament Nru 715/2007, jipprevedi, fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 3(9) tiegħu, li l-manifatturi għandhom jikkomunikaw lill-awtorità kompetenti fil-qasam tal-approvazzjoni tad-data li turi li l-apparat tal-ipproċessar ta’ wara tal-ossidu tan-nitroġenu (NOx) tal-vetturi tagħhom jilħaq temperatura għolja biżżejjed għal funzjonament effiċjenti fi żmien 400 sekonda wara startjar f’kesħa ta’ ‑7 gradi Celsius. Skont il-ħames subparagrafu ta’ dan l-Artikolu 3(9), l-awtorità kompetenti ma għandhiex tagħti l-approvazzjoni jekk l-informazzjoni pprovduta ma tkunx suffiċjenti sabiex jintwera li l-apparat tat-trattament ta’ wara jilħaq effettivament temperatura li tippermettilu jiffunzjona b’mod effiċjenti f’perijodu ta’ żmien iddeterminat. Din id-dispożizzjoni tal-aħħar tikkonferma l-interpretazzjoni skont liema l-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti mir-Regolament Nru 715/2007 għandhom jiġu osservati meta t-temperaturi jkunu sinjifikament inqas minn 15‑il grad Celsius.

53

Għaldaqstant, hemm lok li jitqies li software, bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali, inaqqas l-effettività tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet “taħt kondizzjonijiet li wieħed raġonevolment jistenna li jiltaqa’ magħhom waqt it-tħaddim u l-użu normali ta’ vettura”, fis-sens tal-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, u li għalhekk jikkostitwixxi apparat ta’ manipulazzjoni fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni.

54

Konsegwentement, ir-risposta għall-ewwel domanda għandha tkun li l-punt 10 tal-Artikolu 3 tar-Regolament Nru 715/2007, moqri flimkien mal-Artikolu 5(1) ta’ dan ir-regolament, għandu jiġi interpretat fis-sens li apparat li jiggarantixxi l-osservanza tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti mill-imsemmi regolament biss fit-tieqa ta’ temperaturi jikkostitwixxi “apparat ta’ manipulazzjoni” fis-sens ta’ dan il-punt 10 tal-Artikolu 3.

55

IR isostni li t-tieni domanda, li permezz tagħha l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk iċ-ċirkustanza li apparat, bħat-tieqa ta’ temperaturi, huwa neċessarju għall-protezzjoni tal-magna kontra ħsara, għandha effett fuq il-legalità ta’ tali apparat, hijiex ta’ natura ipotetika sa fejn din il-qorti indikat li hija ma setgħetx tiddetermina jekk it-tieqa ta’ temperaturi kinitx neċessarja sabiex tipproteġi l-magna tal-vettura kkonċernata minn ħsara.

56

Għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, fil-kuntest tal-kooperazzjoni bejn il-Qorti tal-Ġustizzja u l-qrati nazzjonali stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE, hija biss il-qorti nazzjonali li hija adita bit-tilwima u li għandha tassumi r-responsabbiltà għad-deċiżjoni ġudizzjarja li għandha tittieħed li għandha tevalwa, fid-dawl taċ-ċirkustanzi partikolari tal-kawża, kemm in-neċessità ta’ deċiżjoni preliminari sabiex tkun f’pożizzjoni li tagħti d-deċiżjoni tagħha kif ukoll ir-rilevanza tad-domandi li hija tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja. Konsegwentement, peress li d-domandi magħmula jirrigwardaw l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja hija, bħala prinċipju, marbuta li tiddeċiedi (sentenza tal‑24 ta’ Novembru 2020, Openbaar Ministerie (Falsifikazzjoni ta’ dokumenti), C‑510/19, EU:C:2020:953, punt 25 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).

57

Minn dan isegwi li d-domandi li jirrigwardaw id-dritt tal-Unjoni jgawdu minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Ir-rifjut tal-Qorti tal-Ġustizzja li tagħti deċiżjoni dwar domanda preliminari magħmula minn qorti nazzjonali huwa possibbli biss meta jkun jidher b’mod manifest li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni ma għandha l-ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali, meta l-problema tkun ta’ natura ipotetika jew inkella meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex għad-dispożizzjoni tagħha l-punti ta’ fatt u ta’ liġi meħtieġa sabiex tirrispondi b’mod utli għad-domandi li jkunu sarulha (sentenza tal‑24 ta’ Novembru 2020, Openbaar Ministerie (Falsifikazzjoni ta’ dokumenti), C‑510/19, EU:C:2020:953, punt 26 u l-ġurisprudenza ċċitata).

58

F’dan il-każ, huwa minnu li, fit-talba għal deċiżjoni preliminari, il-qorti tar-rinviju tindika li ma huwiex possibbli li jiġi ddeterminat jekk it-tieqa ta’ temperaturi hijiex neċessarja għall-protezzjoni tal-magna tal-vettura kkonċernata minn ħsara.

59

Madankollu, minn din it-talba jsegwi wkoll li, permezz tat-tieni u t-tielet domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, din il-qorti tesprimi dubji dwar l-interpretazzjoni li għandha tingħata lill-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007, li jipprevedi li l-projbizzjoni tal-użu ta’ apparat ta’ manipulazzjoni li jnaqqas l-effettività tas-sistemi ta’ kontroll tal-emissjonijiet ma tapplikax meta “il-bżonn tat-tagħmir huwa ġustifikat għal raġunijiet ta’ protezzjoni tal-magna mill-ħsara jew inċidenti u għat-tħaddim fis-sigurtà tal-vettura”.

60

F’dawn il-kundizzjonijiet, ma jidhirx b’mod manifest li l-interpretazzjoni tal-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007, mitluba mill-imsemmija qorti, ma għandha l-ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali jew tikkonċerna problema ta’ natura ipotetika.

61

It-tieni u t-tielet domanda huma għalhekk ammissibbli.

62

Permezz tat-tieni u tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007 għandux jiġi interpretat fis-sens li apparat ta’ manipulazzjoni, li jiggarantixxi l-osservanza tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti minn dan ir-regolament biss fit-tieqa ta’ temperaturi jista’ jaqa’ taħt l-eċċezzjoni għall-projbizzjoni tal-użu ta’ tali apparat, prevista f’din id-dispożizzjoni, jekk dan l-apparat huwa intiż li jipproteġi l-valv tal-EGR.

63

Sa fejn tistabbilixxi eċċezzjoni għall-projbizzjoni tal-użu ta’ apparat ta’ manipulazzjoni li jnaqqas l-effettività tas-sistemi ta’ kontroll tal-emissjonijiet, din id-dispożizzjoni għandha tiġi interpretata b’mod strett (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punti 111 u 112).

64

F’dak li jirrigwarda, qabelxejn, il-kunċett ta’ “magna”, li jinsab fl-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007, bħalma rrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 118 u 119 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-Anness I tar-Regolament Nru 692/2008 jagħmel distinzjoni espliċita bejn il-magna u s-sistema ta’ kontroll tat-tniġġis. Fil-fatt, ir-rekwiżiti dwar il-“magna” huma stabbiliti fil-punt 3.3.1.2 ta’ dan l-anness, filwaqt li dawk relatati mal-“parametri tas-sistema għall-kontroll tat-tniġġis” huma stabbiliti fil-punt 3.3.1.3 tal-imsemmi anness. L-inċiż (ċ) ta’ dan il-punt tal-aħħar jinkludi espressament ir-riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost. Konsegwentement, il-valv tal-EGR, li jippermetti, mal-ftuħ tiegħu, li l-gassijiet tal-egżost jgħaddu fil-manifold tad-dħul sabiex dawn jinħarqu għat-tieni darba, jikkostitwixxi komponent distint mill-magna. Fil-fatt, dan jinsab fil-ħruġ tal-magna, wara l-manifold tal-egżost.

65

F’dak li jirrigwarda, sussegwentement, il-kunċetti ta’ “inċidenti” u ta’ “ħsara”, li jinsabu fl-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, sabiex ikun jista’ jiġi ġġustifikat konformement ma’ din id-dispożizzjoni, apparat ta’ manipulazzjoni li jnaqqas l-effettività tas-sistema ta’ kontroll tal-emissjonijiet għandu jippermetti l-protezzjoni tal-magna minn danni li jseħħu f’daqqa waħda u li huma eċċezzjonali (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 109).

66

Għalhekk, il-fatt li magna tinstadd u tiqdiem ma jistax jitqies, fi kwalunkwe każ, bħala “inċident” jew “ħsara”, fis-sens tal-imsemmija dispożizzjoni, meta dawn l-avvenimenti huma, bħala prinċipju, prevedibbli u inerenti fil-funzjonament normali ta’ vettura (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 110).

67

Din l-interpretazzjoni hija kkorroborata mill-għan imfittex mir-Regolament Nru 715/2007, li jikkonsisti, bħalma ġie rrilevat fil-punt 50 ta’ din is-sentenza, f’li jiġi ggarantit livell għoli ta’ protezzjoni tal-ambjent u f’li tiġi mtejba l-kwalità tal-arja fi ħdan l-Unjoni, li jimplika t-tnaqqis effettiv tal-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) matul il-ħajja normali kollha tal-vetturi. Fil-fatt, il-projbizzjoni msemmija fl-Artikolu 5(2) ta’ dan ir-regolament titneħħielha s-sustanza tagħha u tiġi mċaħħda minn kull effett utli jekk il-manifatturi jkunu awtorizzati jgħammru l-vetturi bil-mutur b’tali apparat ta’ manipulazzjoni bl-għan uniku li jipproteġu l-magna milli tinstadd jew tiqdiem (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 113).

68

Huma biss ir-riskji immedjati ta’ ħsara jew ta’ inċident fuq il-magna li joħolqu perikolu konkret waqt is-sewqan ta’ vettura li għalhekk huma ta’ natura li jiġġustifikaw l-użu ta’ apparat ta’ manipulazzjoni, skont l-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007.

69

L-interpretazzjoni tal-kelma “ħsara”, mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel) (C‑693/18, EU:C:2020:1040), ma hijiex ikkontestata mill-argument tal-Gvern Ġermaniż u ta’ Volkswagen li, mill-verżjonijiet ta’ din il-kelma fil-lingwa Ingliża (“damage”) u Ġermaniża (“Beschädigung”), jirriżulta li l-imsemmija kelma ma tkoprix biss avvenimenti li jseħħu f’daqqa waħda u li huma imprevedibbli.

70

Fil-fatt, minn naħa, bħalma rrileva, essenzjalment, l-Avukat Ġenerali fil-punt 115 tal-konklużjonijiet tiegħu, minkejja li, b’differenza mid-definizzjoni tal-istess kelma fil-lingwa Franċiża, id-definizzjonijiet tagħha fil-lingwa Ingliża u Ġermaniża ma jimplikawx neċessarjament li ħsara hija dovuta għal avveniment “li jseħħ f’daqqa waħda”, dawn ma jinvalidawx l-interpretazzjoni tal-kelma “ħsara” adottata mill-Qorti tal-Ġustizzja. Min-naħa l-oħra, għandu jitfakkar li l-interpretazzjoni stretta adottata mill-Qorti tal-Ġustizzja hija bbażata fuq il-motivi mfakkra fil-punti 63 u 67 ta’ din is-sentenza.

71

Madankollu, il-Gvern Ġermaniż u Volkswagen isostnu li l-apparat ta’ manipulazzjoni inkwistjoni huwa ġġustifikat peress li, fil-każ ta’ temperaturi baxxi wisq jew għoljin wisq, jistgħu jinħolqu depożiti, waqt ir-riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost, u għalhekk iwasslu għal pożizzjonament ħażin tal-valv tal-EGR, jiġifieri, pereżempju, valv li ma jinfetaħx iktar jew li ma jibqax jingħalaq korrettament, jew saħansitra li dan il-valv ikun kompletament ibblokkat. Issa, valv tal-EGR bil-ħsara jew ippożizzjonat ħażin jista’ jikkawża ħsara lill-magna stess u jwassal, b’mod partikolari, għal telf ta’ saħħa tal-vettura. Barra minn hekk, huwa impossibbli li jiġi previst u kkalkolat f’liema mument jintlaħaq il-limitu ta’ falliment tal-valv tal-EGR, peress li dan il-limitu jista’ jinqabeż f’daqqa waħda u b’mod imprevedibbli, anki jekk ikun twettaq xogħol regolari ta’ manutenzjoni ta’ dan il-valv. Telf ta’ saħħa tal-vettura, li jseħħ f’daqqa waħda u b’mod imprevedibbli, jaffettwa l-funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura, billi jżid, pereżempju, kunsiderevolment ir-riskju ta’ inċident gravi tat-traffiku waqt manuvra sabiex tinqabeż vettura oħra.

72

Barra minn hekk, Volkswagen issostni li l-fatt li komponenti tas-sistema ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost jinstaddu, billi jikkawżaw nuqqas ta’ funzjonament tal-valv tal-EGR li jista’ jasal sal-ibblokkar tiegħu, jista’ jwassal għall-kombustjoni tal-filtru tal-partikulati u sabiex tieħu n-nar il-magna, jew saħansitra, sussegwentement għal dan, li tieħu n-nar il-vettura kollha kemm hi, li jkun jikkomprometti l-funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura.

73

F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li mill-formulazzjoni stess tal-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007 jsegwi li, sabiex jaqa’ taħt l-eċċezzjoni prevista f’din id-dispożizzjoni, il-bżonn ta’ apparat ta’ manipulazzjoni għandu jkun iġġustifikat mhux biss f’termini ta’ protezzjoni tal-magna minn ħsara jew inċident, iżda wkoll għall-funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura. Fil-fatt, bħalma rrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 106 tal-konklużjonijiet tiegħu, fid-dawl tal-użu, fl-imsemmija dispożizzjoni, tal-konġunzjoni “u”, din għandha tiġi interpretata fis-sens li l-kundizzjonijiet li hija tipprevedi huma kumulattivi.

74

Għaldaqstant, u fid-dawl, bħalma ġie enfasizzat fil-punt 63 ta’ din is-sentenza, tal-interpretazzjoni stretta li għandha tirċievi din l-eċċezzjoni, apparat ta’ manipulazzjoni bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali jista’ jiġi ġġustifikat taħt l-imsemmija eċċezzjoni biss jekk jiġi stabbilit li dan l-apparat jissodisfa strettament il-ħtieġa li jiġu evitati r-riskji immedjati ta’ ħsarat jew ta’ inċident tal-magna, ikkawżati minn nuqqas ta’ funzjonament ta’ komponent tas-sistema ta’ riċirkolazzjoni tal-gassijiet tal-egżost, ta’ gravità tali li joħolqu perikolu konkret matul is-sewqan tal-vettura mgħammra bl-imsemmi apparat. Madankollu, bħalma enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punt 126 tal-konklużjonijiet, tali verifika taqa’, fit-tilwima fil-kawża prinċipali, taħt l-evalwazzjoni tal-fatti li huwa l-kompitu tal-qorti tar-rinviju biss.

75

Barra minn hekk, filwaqt li huwa minnu li l-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007 ma jimponix formalment kundizzjonijiet oħra għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-eċċezzjoni prevista f’din id-dispożizzjoni, xorta jibqa’ l-fatt li apparat ta’ manipulazzjoni li għandu, f’kundizzjonijiet normali ta’ sewqan, jiffunzjona fil-parti l-kbira tas-sena sabiex il-magna tkun protetta minn ħsarat jew inċident u l-funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura jkun żgurat, huwa manifestament kuntrarju għall-għan imfittex minn dan ir-regolament li l-imsemmija dispożizzjoni tippermetti li ssir deroga minnu f’ċirkustanzi speċifiċi ħafna biss, u jwassal sabiex jiġi ppreġudikat b’mod sproporzjonat il-prinċipju nnifsu tal-limitazzjoni tal-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) mill-vetturi.

76

Fid-dawl tal-interpretazzjoni stretta li għandha tingħata lil dan l-Artikolu 5(2)(a), tali apparat ta’ manipulazzjoni ma jistax, għaldaqstant, jiġi ġġustifikat skont din id-dispożizzjoni.

77

Li jiġi aċċettat li apparat ta’ manipulazzjoni bħal dak deskritt fil-punt 75 ta’ din is-sentenza jista’ jaqa’ taħt l-eċċezzjoni prevista fl-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007 jwassal sabiex jirrendi din l-eċċezzjoni applikabbli matul il-parti l-kbira tas-sena fil-kundizzjonijiet reali ta’ sewqan li jipprevalu fit-territorju tal-Unjoni, b’tali mod li l-prinċipju tal-projbizzjoni ta’ tali apparat ta’ manipulazzjoni, stabbilit f’dan l-Artikolu 5(2) ikun jista’, fil-prattika, ikun applikat inqas ta’ spiss mill-imsemmija eċċezzjoni.

78

Barra minn hekk, Volkswagen u l-Gvern Ġermaniż isostnu li l-kunċett ta’ “bżonn” ta’ apparat ta’ manipulazzjoni ma jeżiġix l-aħjar teknika disponibbli u li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni l-istat tat-teknika fid-data tal-approvazzjoni KE sabiex jiġi evalwat jekk dan il-bżonn huwiex iġġustifikat f’termini ta’ protezzjoni tal-magna u ta’ funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura, fis-sens tal-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007. F’dan ir-rigward, ma huwiex ikkontestat li l-użu ta’ sistema tal-EGR li tiffunzjona skont tieqa ta’ temperaturi, b’mod differenti skont id-data ta’ approvazzjoni, jikkorrispondi għall-istat tat-teknika. Barra minn hekk, l-interpretazzjoni tat-terminu “bżonn”, li jinsab f’din id-dispożizzjoni, għandha tieħu inkunsiderazzjoni n-neċessità li jiġu bbilanċjati l-interessi fil-qasam tal-ambjent mal-interessi ekonomiċi tal-manifatturi.

79

F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat, bħalma rrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 129 tal-konklużjonijiet tiegħu, minn naħa, li mill-premessa 7 tar-Regolament Nru 715/2007 jsegwi li meta l-leġiżlatur tal-Unjoni ddetermina l-valuri limitu ta’ emissjonijiet ta’ inkwinanti, huwa ħa inkunsiderazzjoni l-interessi ekonomiċi tal-manifatturi u, b’mod partikolari, l-ispejjeż imposti fuq l-impriżi bin-neċessità li jiġu osservati dawn il-valuri. Huwa għalhekk l-obbligu tal-manifatturi li jadattaw ruħhom u li japplikaw apparat tekniku xieraq sabiex josserva l-imsemmija valuri, b’dan ir-regolament bl-ebda mod ma jimponi l-użu ta’ teknoloġija partikolari.

80

Min-naħa l-oħra, bħalma ġie indikat fil-punt 67 ta’ din is-sentenza, l-għan imfittex mir-Regolament Nru 715/2007, li jikkonsisti f’li jiġi ggarantit livell għoli ta’ protezzjoni tal-ambjent u f’li tiġi mtejba l-kwalità tal-arja fi ħdan l-Unjoni, jimplika t-tnaqqis effettiv tal-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) matul il-ħajja normali kollha tal-vetturi (sentenza tas‑17 ta’ Diċembru 2020, CLCV et (Apparat ta’ manipulazzjoni fuq magna diesel), C‑693/18, EU:C:2020:1040, punt 113). Madankollu, awtorizzazzjoni ta’ apparat ta’ manipulazzjoni skont l-Artikolu 5(2)(a) ta’ dan ir-regolament għas-sempliċi raġuni li, pereżempju, l-ispejjeż tar-riċerka huma kbar, li l-apparat tekniku jiswa ħafna flus jew li l-manutenzjoni tal-vettura hija iktar frekwenti u iktar għalja għall-utent, tkun tikkontesta dan l-għan.

81

F’dawn iċ-ċirkustanzi, u fid-dawl tal-fatt li din id-dispożizzjoni għandha, kif tfakkar fil-punti 63 u 74 ta’ din is-sentenza, tkun is-suġġett ta’ interpretazzjoni stretta, għandu jitqies li l-“bżonn” ta’ apparat ta’ manipulazzjoni, fis-sens tal-imsemmija dispożizzjoni, jeżisti biss meta, fil-mument tal-approvazzjoni tat-tip tal-KE ta’ dan l-apparat jew tal-vettura li huwa mgħammar fuqha, ebda soluzzjoni teknika oħra ma tippermetti li jiġu evitati riskji immedjati ta’ ħsarat jew ta’ inċident tal-magna li jiġġeneraw perikolu konkret matul is-sewqan tal-vettura.

82

Konsegwentement, ir-risposta għat-tieni u għat-tielet domanda għandha tkun li l-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007 għandu jiġi interpretat fis-sens li apparat ta’ manipulazzjoni, li jiggarantixxi l-osservanza tal-valuri limitu ta’ emissjonijiet previsti minn dan ir-regolament biss fit-tieqa ta’ temperaturi, ma jistax jaqa’ taħt l-eċċezzjoni għall-projbizzjoni tal-użu ta’ tali apparat, prevista f’din id-dispożizzjoni, minħabba s-sempliċi fatt li l-imsemmi apparat huwa intiż li jipproteġi l-valv tal-EGR, sakemm ma jkunx stabbilit li l-imsemmi apparat jissodisfa strettament il-bżonn li jiġu evitati r-riskji immedjati ta’ ħsarat jew ta’ inċident tal-magna, ikkawżati minn nuqqas ta’ funzjonament ta’ dan il-komponent, ta’ gravità tali li joħolqu perikolu konkret matul is-sewqan tal-vettura mgħammra bl-istess apparat. Fi kwalunkwe każ, ma jistax jaqa’ taħt l-eċċezzjoni prevista fl-Artikolu 5(2)(a) tar-Regolament Nru 715/2007, apparat ta’ manipulazzjoni li għandu, f’kundizzjonijiet normali ta’ sewqan, jiffunzjona fil-parti l-kbira tas-sena sabiex il-magna tkun protetta minn ħsarat jew inċident u li l-funzjonament f’sigurtà sħiħa tal-vettura jkun żgurat.

83

Konformement mal-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 33 ta’ din is-sentenza u fid-dawl tal-indikazzjonijiet li jinsabu fit-talba għal deċiżjoni preliminari, jeħtieġ, sabiex tingħata risposta utli lill-qorti tar-rinviju, li jiġi kkunsidrat li, permezz tar-raba’ domanda tagħha, din il-qorti tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament Nru 715/2007, moqri flimkien mal-punt 10 tal-Artikolu 3 ta’ dan ir-regolament, għandux jiġi interpretat fis-sens li ċ-ċirkustanza li apparat ta’ manipulazzjoni, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni tal-aħħar, ikun ġie installat wara d-dħul fis-servizz ta’ vettura, waqt tiswija, fis-sens tal-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 1999/44, hija rilevanti sabiex jiġi evalwat jekk l-użu ta’ dan l-apparat huwiex ipprojbit, skont dan l-Artikolu 5(2).

84

Il-Gvern Ġermaniż iqis li din id-domanda hija inammissibbli peress li d-deċiżjoni tar-rinviju ma tesponix ir-raġunijiet li għalihom ir-risposta għal tali domanda hija neċessarja għas-soluzzjoni tat-tilwima fil-kawża prinċipali.

85

F’dan il-każ, ma jidhirx b’mod manifest li r-raba’ domanda taqa’ taħt wieħed mill-każijiet, elenkati fil-punt 57 ta’ din is-sentenza, li fihom il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tiddeċiedi dwar domanda preliminari.

86

Għall-kuntrarju, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jsegwi, minn naħa, li l-installazzjoni tal-apparat ta’ manipulazzjoni inkwistjoni kellha l-għan li tirrimedja l-illegalità tas-sistema ta’ kommutazzjoni kif ukoll li jiġu ssodisfatti r-rekwiżiti tar-Regolament Nru 715/2007 permezz ta’ tiswija u, min-naħa l-oħra, li l-qorti tar-rinviju tqis li hemm lok li jiġi ddeterminat jekk iċ-ċirkustanza li l-apparat ta’ manipulazzjoni inkwistjoni ma kienx jgħammar il-vettura fil-mument tad-dħul fis-servizz tagħha għandhiex effett fuq l-evalwazzjoni tal-konformità ta’ dan l-apparat ma’ dan ir-regolament.

87

Ir-raba’ domanda hija għalhekk ammissibbli.

88

La mill-formulazzjoni tal-Artikolu 5(2) tar-Regolament Nru 715/2007, li jipprevedi li l-użu ta’ apparat ta’ manipulazzjoni li jnaqqas l-effettività tas-sistemi ta’ kontroll tal-emissjonijiet huwa pprojbit, bla ħsara għal ċerti eċċezzjonijiet, u lanqas minn dik tal-punt 10 tal-Artikolu 3 ta’ dan ir-regolament, li jiddefinixxi l-kunċett ta’ “apparat ta’ manipulazzjoni”, ma jsegwi li hemm lok li ssir distinzjoni skont jekk tali apparat huwiex installat fl-istadju tal-produzzjoni ta’ vettura jew biss wara d-dħul fis-servizz ta’ din tal-aħħar, b’mod partikolari, wara tiswija, fis-sens tal-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 1999/44, sabiex jiġi evalwat jekk l-użu ta’ dan l-apparat huwiex ipprojbit.

89

Din l-interpretazzjoni hija, bħalma irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punti 137 u 138 tal-konklużjonijiet tiegħu, sostnuta mill-kuntest li jagħmlu parti minnu dawn id-dispożizzjonijiet tar-Regolament Nru 715/2007 u mill-għan imfittex minn dan tal-aħħar.

90

Fil-fatt, minn naħa, f’dak li jirrigwarda l-kuntest tal-imsemmija dispożizzjonijiet, għandu jiġi rrilevat li, konformement mat-tieni sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 715/2007, il-manifatturi għandhom juru li l-apparat ġdid kollu sostitut għall-kontroll tat-tniġġis li jeħtieġ approvazzjoni u li jinbiegħ jew jitqiegħed fis-suq fl-Unjoni ġie approvat konformement ma’ dan ir-regolament u mal-miżuri ta’ implimentazzjoni tiegħu. Dan it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 4(1) jippreċiża li dan l-obbligu jinkludi l-osservanza tal-limiti ta’ emissjoni msemmija fl-Anness I tal-imsemmi regolament u l-miżuri ta’ implimentazzjoni msemmija fl-Artikolu 5 tal-istess regolament.

91

Barra minn hekk, skont l-Artikolu 10(1) tar-Regolament Nru 692/2008, “[i]l-manifattur għandu jiżgura li t-tagħmir sostitut għall-kontroll tat-tniġġis maħsub biex jitwaħħal fuq vetturi approvati għat-tip KE koperti mill-ambitu tar-Regolament [Nru 715/2007] jkunu approvati għat-tip KE, bħala unitajiet tekniċi separati fit-tifsira ta’ l-Artikolu 10(2) tad-Direttiva 2007/46/KE, skond l-Artikolu 12, l-Artikolu 13 u l-Anness XIII ta’ dan ir-Regolament”.

92

Minn dawn id-dispożizzjonijiet tar-Regolamenti Nru 715/2007 u Nru 692/2008 jirriżulta li l-apparat għall-kontroll tat-tniġġis għandu josserva l-obbligi previsti mir-Regolament Nru 715/2007, kemm jekk ikun installat oriġinarjament jew wara d-dħul fis-servizz ta’ vettura.

93

Min-naħa l-oħra, li l-manifatturi tal-vetturi jitħallew jinstallaw, wara d-dħul fis-servizz ta’ vettura, apparat ta’ manipulazzjoni li ma josservax dawn l-obbligi, imur kontra l-għan imfittex mir-Regolament Nru 715/2007, imfakkar fil-punt 50 ta’ din is-sentenza, li jikkonsisti f’li jiġi ggarantit livell għoli ta’ protezzjoni tal-ambjent u, b’mod iktar speċifiku, li jitnaqqsu kunsiderevolment l-emissjonijiet ta’ ossidu tan-nitroġenu (NOx) tal-vetturi b’magna diesel sabiex tiġi mtejba l-kwalità tal-arja u jiġu osservati l-valuri limitu f’termini ta’ tniġġis.

94

Konsegwentement, ir-risposta għar-raba’ domanda għandha tkun li l-Artikolu 5(1) u (2) tar-Regolament Nru 715/2007, moqri flimkien mal-punt 10 tal-Artikolu 3 ta’ dan ir-regolament, għandu jiġi interpretat fis-sens li ċ-ċirkustanza li apparat ta’ manipulazzjoni, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni tal-aħħar, ġie installat wara d-dħul fis-servizz ta’ vettura, waqt tiswija fis-sens tal-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 1999/44, ma huwiex rilevanti sabiex jiġi evalwat jekk l-użu ta’ dan l-apparat huwiex ipprojbit skont dan l-Artikolu 5(2).

95

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Awla Manja) taqta’ u tiddeċiedi: