I. Introduzzjoni

I. Il-kuntest ġuridiku

A. Id-dritt tal-Unjoni

1. Id-dritt primarju

2. Id-Deċiżjoni MKV

B. Id-dritt Rumen

1. Il-Kostituzzjoni Rumena

2. Dispożizzjonijiet relatati mal-Ispettorat Ġudizzjarju

a) Il-Liġi Nru 317/2004

b) Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018

3. Dispożizzjonijiet relatati mat-Taqsima Inkarigata mill-Investigazzjonijiet ta’ Reati Mwettqa fi ħdan is-Sistema Ġudizzjarja

a) Il-Liġi Nru 207/2018

b) Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018

c) Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 92/2018

d) Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 7/2019

e) Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 12/2019

II. Il-fatti, il-proċedura nazzjonali u d-domandi preliminari

A. Il-Kawża C‑83/19

B. Il-Kawża C‑127/19

C. Il-Kawża C‑195/19

D. Il-Kawża C‑291/19

E. Il-Kawża C‑355/19

F. Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

III. Analiżi

A. Ammissibbiltà tad-domandi preliminari

1. C‑83/19

2. C‑127/19 u C‑355/19

3. C‑195/19 u C‑291/19

4. Konklużjoni provviżorja dwar l-ammissibbiltà

B. Id-dritt rilevanti tal-Unjoni u l-kriterji rilevanti

1. Il-MKV

a) Id-Deċiżjoni MKV u r-rapporti MKV huma atti tal-Unjoni?

b) It-Trattat ta’ Adeżjoni huwa bażi legali xierqa?

1) Il-bażi legali formali

2) Il-kontenut u l-għanijiet

3) Tul taż-żmien tal-MKV

4) Konklużjoni provviżorja

c) L-effetti legali tal-MKV

1) L-effetti legali tad-Deċiżjoni MKV

2) L-effetti legali tar-rapporti MKV

d) Il-miżuri nazzjonali inkwistjoni jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-MKV?

2. Il-prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja: l-Artikolu 47 tal-Karta u/jew l-Artikolu 19(1) TUE

a) L-Artikolu 47 tal-Karta

b) L-Artikolu 19(1) TUE

c) L-Artikolu 19(1) TUE u l-perikoli ta’ bibien miftuħa wisq

3. Il-kriterji u n-natura tal-evalwazzjoni

a) Il-kriterji: l-aspetti esterni tal-indipendenza ġudizzjarja u d-duttrina ta’ apparenzi

b) In-natura tal-evalwazzjoni: x’għandu jiġi stabbilit

C. Evalwazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni

1. Il-kuntest ġenerali

2. Ħatra fuq bażi ad interim tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju

a) Id-deċiżjoni tar-rinviju u l-pożizzjoni tal-partijiet

b) Analiżi

c) Konklużjoni provviżorja

3. Taqsima Inkarigata mill-Investigazzjonijiet ta’ Reati Mwettqa fi ħdan is-Sistema Ġudizzjarja

a) Id-deċiżjonijiet tar-rinviju u l-pożizzjoni tal-partijiet

b) Analiżi

i) Ġustifikazzjoni

– Ġustifikazzjoni aċċessibbli u mhux ambigwa?

– Ġustifikazzjoni ġenwina?

ii) Garanziji

iii) Kuntest u funzjonament prattiku

iv) Terminu raġonevoli

c) Konklużjoni provviżorja

IV. Konklużjoni

1.

Dawn il-kawżi jikkonċernaw żewġ aspetti istituzzjonali tas-sistema ġudizzjarja Rumena li reċentement ġew emendati permezz tar-riforma tal-hekk imsejħa “Liġijiet dwar il-Ġustizzja” ( 2 ) f’dan l-Istat Membru. Essenzjalment, il-ħames talbiet għal deċiżjoni preliminari eżaminati flimkien f’dawn il-konklużjonijiet jikkonċernaw, minn naħa, il-ħatra fuq bażi ad interim tal-kap tal- Inspecția Judiciară (l-Ispettorat Ġudizzjarju, ir-Rumanija), u, min-naħa l-oħra, il-ħolqien ta’ taqsima speċifika fi ħdan l-Uffiċċju tal-Prosekutur inkarigata mill-investigazzjonijiet ta’ reati mwettqa fi ħdan is-sistema ġudizzjarja ( 3 ).

2.

Madankollu, hemm żewġ kwistjonijiet preliminari li huma komuni għal dawn il-kawżi kollha li għandhom jiġu indirizzati fil-bidu. L-ewwel nett, x’inhi n-natura legali u l-effetti tal-“Mekkaniżmu ta’ Kooperazzjoni u ta’ Verifika” (iktar ’il quddiem il-“MKV”) ( 4 ), stabbilit permezz tad-Deċiżjoni tal-Kummissjoni 2006/928/KE ( 5 )?

3.

Fuq il-bażi tal-MKV, il-Kummissjoni Ewropea toħroġ rapporti perjodiċi. Fir-rapport tagħha ppubblikat fl‑2018 ( 6 ), il-Kummissjoni identifikat diversi aspetti problematiċi relatati mar-riformi reċenti fis-sistema ġudizzjarja Rumena li huma s-suġġett ta’ dawn ir-rinviji għal deċiżjoni preliminari. F’dan l-isfond, il-qrati tar-rinviju staqsew għal kjarifika dwar l-istatus legali tal-MKV u tar-rapporti tal-Kummissjoni, b’mod partikolari sabiex jiġi kkonstatat jekk ir-rakkomandazzjonijiet inklużi fir-rapporti tal-Kummissjoni humiex vinkolanti fuq l-awtoritajiet Rumeni.

4.

Barra minn hekk, filwaqt li jistaqsu dwar il-kompatibbiltà tal-emendi leġiżlattivi nazzjonali mal-prinċipji tal-Istat tad-dritt, tal-protezzjoni ġudizzjarja effettiva u tal-indipendenza tal-ġudikatura, id-domandi magħmula jindikaw għal numru ta’ dispożizzjonijiet tad-dritt primarju, b’mod partikolari għall-Artikolu 2 TUE; it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE; u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”). It-tieni kwistjoni preliminari li teħtieġ li tiġi ċċarata hija għaldaqstant liema minn dawn id-dispożizzjonijiet huma applikabbli f’dawn il-kawżi, fil-kuntest partikolari wara l-adeżjoni tar-Rumanija li fih il-MKV għadu applikabbli.

5.

Skont l-Artikolu 4(3) tat-Trattat ta’ Adeżjoni tar-Repubblika tal-Bulgarija u tar-Rumanija mal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem it-“Trattat ta’ Adeżjoni”) ( 7 ), l-istituzzjonijiet tal-Unjoni jistgħu jadottaw qabel l-adeżjoni, inter alia, il-miżuri msemmija fl-Artikoli 37 u 38 tal-Att dwar il-kondizzjonijiet tal-adeżjoni tar-Repubblika tal-Bulgarija u tar-Rumanija (iktar ’il quddiem l-“Att ta’ Adeżjoni”) ( 8 ).

6.

L-Artikolu 2 tal-Att ta’ Adeżjoni jipprevedi li, mid-data tal-adeżjoni, id-dispożizzjonijiet tat-Trattati oriġinali u l-atti adottati mill-istituzzjonijiet qabel l-adeżjoni għandhom jorbtu lir-Rumanija u għandhom japplikaw bil-kundizzjonijiet stabbiliti fit-Trattati u fl-Att ta’ Adeżjoni.

7.

L-Artikolu 37 tal-Att ta’ Adeżjoni jistabbilixxi li: “Jekk il-Bulgarija jew ir-Rumanija tkun naqset milli timplimenta l-impenji assunti fil-kuntest tan-negozjati dwar l-adeżjoni, u tikkawża ksur kontra l-funzjonament tas-suq intern, inklużi kwalunkwe impenji fil-politika settorjali kollha li tikkonċerna l-attivitajiet ekonomiċi b’effett transkonfinali, jew toħloq xi riskju imminenti ta’ tali ksur, il-Kummissjoni tista’, sa l-aħħar ta’ perjodu ta’ mhux aktar minn tliet snin wara l-adeżjoni, fuq talba motivata ta’ Stat Membru jew bl-inizjattiva tagħha stess, tieħu l-miżuri adatti.

Il-miżuri għandhom ikunu proporzjonati u għandha tingħata prijorità lil miżuri li l-anqas ifixklu l-funzjonament tas-suq intern u, fejn kunsiljabbli, lill-applikazzjoni ta’ mekkaniżmi eżistenti ta’ salvagwardja settorali. Tali miżuri ta’ salvagwardja ma għandhomx jiġu invokati bħala mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew ta’ restrizzjoni moħbija fuq il-kummerċ bejn l-Istati Membri. Il-klawsola ta’ salvagwardja tista’ tiġi invokata wkoll qabel l-adeżjoni abbażi tar-riżultati tal-monitoraġġ u l-miżuri adottati għandhom jidħlu fis-seħħ mill-ewwel jum ta’ l-adeżjoni sakemm ma jipprovdux għal data aktar tard. Il-miżuri m’għandhomx jinżammu għal żmien aktar milli huwa strettament meħtieġ u, fi kwalunkwe każ, għandhom jitneħħew meta l-impenn rilevanti jiġi implimentat. Madankollu jistgħu jiġu applikati lil hinn mill-perjodu speċifikat fl-ewwel paragrafu sakemm l-impenji rilevanti ma jkunux ġew imwettqa. Bi tweġiba għall-progress li jagħmel l-Istat Membru l-ġdid konċernat fit-twettiq ta’ l-impenji tiegħu, il-Kummissjoni tista’ tadatta l-miżuri kif xieraq. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Kunsill fi żmien suffiċjenti qabel tirrevoka l-miżuri ta’ salvagwardja, u hija għandha tikkunsidra kif dovut kull osservazzjoni tal-Kunsill f’dan ir-rigward.”

8.

L-Artikolu 38 tal-Att ta’ Adeżjoni jgħid li: “Jekk jeżistu nuqqasijiet serji jew xi riskji imminenti ta’ tali nuqqasijiet fil-Bulgarija jew fir-Rumanija fit-traspożizzjoni, fl-istat ta’ l-implimentazzjoni, jew fl-applikazzjoni tad-deċiżjonijiet kwadru jew ta’ kwalunkwe impenn pertinenti ieħor, ta’ kwalunkwe strument ta’ koperazzjoni u deċiżjoni konnessa mar-rikonoxximent reċiproku fil-qasam tal-liġi kriminali taħt it-Titolu VI tat-Trattat ta’ l-UE u taħt id-Direttivi u r-Regolamenti dwar ir-rikonoxximent reċiproku f’materji ċivili taħt it-Titolu IV tat-Trattat KE, il-Kummissjoni tista’, sa tmiem perjodu ta’ mhux aktar minn tliet snin wara l-adeżjoni, fuq it-talba motivata ta’ Stat Membru jew fuq l-inizjattiva tagħha stess u wara li tikkonsulta lill-Istati Membri, tieħu l-miżuri adatti u tispeċifika l-kondizzjonijiet u l-modalitajiet li taħthom dawn il-miżuri għandhom jiddaħħlu fis-seħħ.

Dawn il-miżuri jistgħu jieħdu l-forma ta’ sospensjoni temporanja ta’ l-applikazzjoni ta’ dispożizzjonijiet u deċiżjonijiet pertinenti fir-relazzjonijiet bejn il-Bulgarija jew ir-Rumanija u kwalunkwe wieħed jew aktar mill-Istati Membri oħra, mingħajr preġudizzju għall-kontinwazzjoni tal-koperazzjoni ġudizzjarja mill-qrib. Il-klawsola ta’ salvagwardja tista’ tiġi invokata anki qabel l-adeżjoni abbażi tar-riżultati tal-monitoraġġ u l-miżuri adottati għandhom jidħlu fis-seħħ mill-ewwel jum ta’ l-adeżjoni sakemm ma jipprovdux għal data iktar tard. Il-miżuri ma għandhomx jinżammu għal aktar żmien minn dak strettament meħtieġ u, fi kwalunkwe każ, għandhom jitneħħew meta n-nuqqasijiet jiġu rrimedjati. Madanakollu jistgħu jiġu applikati lil hinn mill-perjodu speċifikat fl-ewwel paragrafu sakemm dawn in-nuqqasijiet jippersistu. Bi tweġiba għall-progress li jagħmel l-Istat Membru l-ġdid konċernat fir-rettifika tan-nuqqasijiet identifikati, il-Kummissjoni tista’ tadatta l-miżuri kif ikun adatt wara li tikkonsulta ma’ l-Istati Membri. Il-Kummissjoni għandha tinforma lill-Kunsill fi żmien debitu qabel tirrevoka l-miżuri ta’ salvagwardja, u hija għandha tikkunsidra kif dovut kwalunkwe osservazzjonijiet tal-Kunsill f’dan ir-rigward.”

9.

Id-Deċiżjoni MKV ġiet adottata, skont il-premessa 5 tagħha, fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni.

10.

Skont il-premessa 6 tad-Deċiżjoni MKV, “[i]l-kwistjonijiet li għad fadal fil-kontabilità u l-effiċjenza tas-sistema ġudizzjarja u l-entitajiet ta’ l-infurzar jiġġustifikaw it-twaqqif ta’ mekkaniżmu għal kooperazzjoni u verifika tal-progress tar-Rumanija sabiex jiġu indirizzati punti ta’ riferiment speċifiċi fl-oqsma tar-riforma ġudizzjarja u tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni”.

11.

L-Artikolu 1 tad-Deċiżjoni MKV jistabbilixxi li r-Rumanija għandha tirrapporta lill-Kummissjoni kull sena dwar il-progress magħmul fl-indirizzar ta’ punti ta’ riferiment kollha pprovduti fl-anness ta’ din id-deċiżjoni. Skont l-Artikolu 2, il-Kummissjoni ser tikkomunika lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill il-kummenti u r-riżultati tagħha dwar ir-rapport tar-Rumanija għall-ewwel darba f’Ġunju 2007, u wara, kif u meta jkun meħtieġ u mill-inqas kull sitt xhur. L-Artikolu 3 jipprevedi li d-Deċiżjoni MKV “għandha tidħol fis-seħħ soġġetta biss għal u fid-data tad-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Adeżjoni”. Skont l-Artikolu 4, id-Deċiżjoni MKV hija indirizzata lill-Istati Membri kollha.

12.

L-Anness tad-Deċiżjoni MKV jinkludi l-“[p]unti ta’ riferiment li għandhom jiġu indirizzati mir-Rumanija, imsemmija f’Artikolu 1”. L-ewwel, it-tielet u r-raba’ parametru referenzjarju stabbiliti hawn huma, rispettivament: sabiex “[t]assigura proċess ġudizzjarju aktar trasparenti u effiċjenti partikolarment billi jiġu mtejba l-kapaċità u l-kontabilità tal-Kunsill Superjuri tal-Ġudikatura. […]”; “[t]ibni fuq il-progress li diġà sar, tkompli tagħmel investigazzjonijiet professjonali u mhux partiġjani dwar allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni ta’ livell għoli”; u li “[t]ieħu aktar miżuri sabiex timpedixxi u tiġġieled il-korruzzjoni, b’mod partikolari fi ħdan il-gvern lokali”.

13.

L-Artikolu 115(4) tal-Constituția României (il-Kostituzzjoni Rumena) jipprevedi li “[i]l-Gvern jista’ jadotta digrieti ta’ urġenza biss f’każijiet eċċezzjonali, li r-regolamentazzjoni tagħhom ma tistax tiġi posposta, u għandu l-obbligu li jagħti r-raġunijiet għall-istatus urġenti tagħhom fil-kontenut tagħhom”.

14.

Skont l-Artikolu 133(1) tal-Kostituzzjoni Rumena, “[i]l-Kunsill Superjuri tal-Ġudikatura huwa l-garanti tal-indipendenza ġudizzjarja”.

15.

L-Artikolu 132(1) tal-Kostituzzjoni Rumena jistabbilixxi li l-“prosekuturi għandhom iwettqu l-funzjonijiet tagħhom fl-osservanza tal-prinċipji ta’ legalità, ta’ imparzjalità u ta’ kontroll ġerarkiku, taħt l-awtorità tal-Ministru għall-Ġustizzja”.

16.

Skont l-Artikolu 65 tal-Liġi Nru 317/2004 dwar il-KSĠ:

“(1)   L-Ispettorat Ġudizzjarju għandu jiġi stabbilit bħala organu li għandu personalità ġuridika fil-[KSĠ], bis-sede tiegħu f’Bukarest, permezz tar-riorganizzazzjoni tal-Ispettorat Ġudizzjarju.

(2)   L-Ispettorat Ġudizzjarju għandu jkun immexxi minn kap spettur, assistit minn deputat kap spettur, li t-tnejn li huma għandhom jinħatru wara kompetizzjoni organizzata mill-[KSĠ].

(3)   L-Ispettorat Ġudizzjarju għandu jaġixxi skont il-prinċipju ta’ indipendenza operazzjonali, billi jwettaq, permezz tal-Ispetturi Ġudizzjarji maħtura skont il-kundizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, inkarigi ta’ analiżi, ta’ verifika u ta’ kontroll f’oqsma speċifiċi ta’ attività.”

17.

Skont l-Artikolu 67 tal-Liġi Nru 317/2004:

“1.   Il-kap spettur u d-deputat kap spettur għandhom jinħatru mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ] minn fost spetturi ġudizzjarji fil-kariga, wara kompetizzjoni li tikkonsisti f’sottomissjoni ta’ proġett relatat mal-eżerċizzju tas-setgħat speċifiċi għall-pożizzjoni ta’ mmaniġġjar inkwistjoni, u f’test bil-miktub tal-għarfien fil-qasam tal-immaniġġjar, tal-komunikazzjoni u tar-riżorsi umani u tal-kapaċità tal-kandidat li jieħu deċiżjonijiet u li jerfa’ r-responsabbiltà u kemm huwa reżiljenti għall-istress, kif ukoll f’test psikoloġiku.

2.   Il-kompetizzjoni għandha tiġi organizzata mill-[KSĠ], skont ir-regoli approvati b’deċiżjoni tal-assemblea ġenerali tal-[KSĠ], ippubblikata fil-Monitorul Oficial al României, parti I.

3.   Il-kompetizzjonijiet għall-pożizzjonijiet ta’ kap spettur u deputat kap spettur għandhom jiġu mħabbra mill-inqas tliet xhur qabel ma jinżammu.

4.   Il-mandat tal-kap spettur u tad-deputat kap spettur huwa ta’ tliet snin u jista’ jiġi mġedded darba biss, skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 67(1).

5.   Il-kap spettur u d-deputat kap spettur jistgħu jitneħħew mill-kariga mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ], meta jonqsu milli jwettqu l-obbligi tagħhom ta’ mmaniġġjar jew ma jwettquhomx b’mod xieraq. It-tneħħija mill-kariga tiġi deċiża fuq il-bażi tar-rapport annwali ta’ awditu msemmi fl-Artikolu 68.

6.   Deċiżjoni ta’ tneħħija meħuda mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ] tista’ tiġi appellata, fi 15‑il ġurnata min-notifika tad-deċiżjoni, lill-awla amministrattiva u fiskali tal-Înalta Curte de Casație și Justiție (il-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja, ir-Rumanija). L-appell jissospendi l-infurzar tad-deċiżjoni tal-[KSĠ]. Deċiżjoni meħuda fl-appell għandha tkun irrevokabbli.”

18.

L-Artikolu I tad-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 77/2018 li jissupplimenta l-Artikolu 67 tal-Liġi Nru 317/2004 dwar il-KSĠ (iktar ’il quddiem id-“Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018”) ( 9 ), inkluda żewġ paragrafi ġodda wara l-Artikolu 67(6) tal-Liġi Nru 317/2004:

“7.   Fejn il-pożizzjoni ta’ kap spettur jew deputat kap spettur, kif applikabbli, tal-Ispettorat Ġudizzjarju ssir vakanti bħala riżultat tal-iskadenza tal-mandat, il-kap spettur jew deputat kap spettur, kif applikabbli, li l-mandat tiegħu jkun spiċċa, għandu jaġixxi bħala sostitut sad-data li fiha din il-pożizzjoni timtela skont it-termini stabbiliti mil-leġiżlazzjoni.

8.   Fejn il-mandat tal-kap spettur jispiċċa għal raġuni oħra għajr l-iskadenza tal-mandat, id-deputat kap spettur għandu jaġixxi bħala sostitut sad-data li fiha din il-pożizzjoni timtela skont it-termini stabbiliti mil-leġiżlazzjoni. Fejn il-mandat tad-deputat kap spettur jispiċċa għal raġuni oħra għajr l-iskadenza tal-mandat, spettur ġudizzjarju maħtur mill-kap spettur għandu jaġixxi bħala sostitut sad-data li fiha din il-pożizzjoni timtela skont it-termini stabbiliti mil-leġiżlazzjoni”.

19.

Skont l-Artikolu II tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, l-Artikolu 67(7) tal-Liġi Nru 317/2004 “għandu japplika wkoll għal sitwazzjonijiet li fihom il-pożizzjoni ta’ kap spettur jew ta’ deputat kap spettur, kif applikabbli, tal-Ispettorat Ġudizzjarju tkun vakanti fid-data li fiha dan id-digriet ta’ urġenza jidħol fis-seħħ”.

20.

Permezz tal-Artikolu I(45) tal-Liġi Nru 207/2018 li Temenda u Tissupplimenta l-Liġi Nru 304/2004 dwar l-Organizzazzjoni tal-Ġudikatura (iktar ’il quddiem il-“Liġi Nru 207/2018”) ( 10 ), taqsima ġdida li tirregola t-Taqsima Inkarigata mill-Investigazzjonijiet ta’ Reati Mwettqa fi ħdan is-Sistema Ġudizzjarja (iktar ’il quddiem it-“TIRSĠ”) u li tinkludi l-Artikoli 881 sa 889 ġiet inkluża wara l-Artikolu 88 tal-Liġi Nru 304/2004.

21.

L-Artikolu 881 tal-Liġi Nru 304/2004, kif emendata, jaqra kif ġej:

“1.   It-[TIRSĠ] għandha tiġi stabbilita fi ħdan il-Parchetul de pe lângă Înalta Curte de Casație și Justiție (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja). Din it-taqsima għandu jkollha ġurisdizzjoni esklużiva fir-rigward ta’ proċeduri kriminali dwar reati mwettqa minn imħallfin u prosekuturi, inklużi mħallfin u prosekuturi militari u dawk li huma membri tal-[KSĠ].

2.   It-[TIRSĠ] għandu jkollha ġurisdizzjoni fir-rigward ta’ proċeduri kriminali fejn persuni oħra jkunu s-suġġett ta’ azzjoni kriminali apparti dawk imsemmija fil-paragrafu 1.

[…]

4.   It-[TIRSĠ] għandha titmexxa minn kap prosekutur tat-taqsima, assistit minn deputat kap prosekutur, maħtura f’dawn ir-rwoli mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ], suġġett għall-kundizzjonijiet stabbiliti f’din il-liġi.

5.   Il-Prosekutur Ġenerali tal-Parchetul de pe lângă Înalta Curte de Casație și Justiție (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja) għandu jsolvi kunflitti ta’ ġurisdizzjoni bejn it-[TIRSĠ] u l-istrutturi jew l-unitajiet l-oħra tal-Uffiċċju tal-Prosekutur.

[…]”

22.

Skont l-Artikolu 882 tal-Liġi Nru 304/2004, kif emendata:

“1.   It-[TIRSĠ] għandha twettaq l-attivitajiet tagħha skont il-prinċipji ta’ legalità, imparzjalità u kontroll ġerarkiku.

2.   Id-delegazzjoni jew il-kollokament ta’ prosekuturi mat-[TIRSĠ] għandhom ikunu pprojbiti.

3.   It-[TIRSĠ] għandha twettaq l-attivitajiet tagħha b’massimu ta’ ħmistax‑il prosekutur.

4.   In-numru ta’ pożizzjonijiet fit-[TIRSĠ] jista’ jiġi aġġustat, skont il-volum ta’ attività, b’ordni tal-Prosekutur Ġenerali tal-Parchetul de pe lângă Înalta Curte de Casație și Justiție (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja), fuq talba tal-kap prosekutur tat-taqsima, bi qbil tal-assemblea ġenerali tal-[KSĠ].”

23.

L-Artikolu 883 u l-Artikolu 884 tal-Liġi Nru 304/2004, kif emendata, jirregolaw, rispettivament il-proċedura tal-ħatra tal-Kap Prosekutur u tad-Deputat Prosekutur tat-TIRSĠ, inkluża l-kompożizzjoni tal-bord tal-għażla tal-kap prosekutur u r-rekwiżiti għall-parteċipazzjoni fil-kompetizzjoni. B’mod partikolari, l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 883 jistabbilixxi li “l-kap prosekutur tat-[TIRSĠ] għandu jinħatar fir-rwol tiegħu mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ], wara kompetizzjoni li tikkonsisti fis-sottomissjoni ta’ proġett relatat mat-twettiq ta’ inkarigi speċifiċi għall-kariga ta’ mmaniġġjar inkwistjoni, li hija intiża li tevalwa l-ħiliet ta’ mmaniġġjar tal-kandidat, l-immaniġġjar effettiv ta’ riżorsi, il-kapaċità li jieħu deċiżjonijiet u li jassumi responsabbiltajiet, il-ħiliet ta’ komunikazzjoni u r-reżiljenza għall-istress, kif ukoll l-integrità tiegħu, l-attività tiegħu bħala prosekutur u r-relazzjoni tiegħu ma’ valuri speċifiċi għal din il-professjoni, bħall-indipendenza ġudizzjarja u r-rispett għal drittijiet u libertajiet fundamentali”. Barra minn hekk, skont l-Artikolu 883(7), “it-tneħħija tal-kap prosekutur tat-[TIRSĠ] mill-pożizzjoni tiegħu għandha tiġi deċiża mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ] meta jonqos milli jwettaq id-dmirijiet speċifiċi għar-rwol tiegħu jew meta kien suġġett għal azzjoni dixxiplinari fl-aħħar tliet snin, fuq il-proposta tal-bord previst fil-paragrafu 2”. Skont l-Artikolu 883(8), “il-kap prosekutur tat-[TIRSĠ] għandu jinħatar fir-rwol tiegħu għal terminu ta’ tliet snin, li jista’ jiġġedded darba biss”.

24.

L-Artikolu 885 tal-Liġi Nru 304/2004, kif emendat, jirregola l-proċedura tal-għażla tal-prosekuturi tat-TIRSĠ u r-regoli għall-kompetizzjoni, li jinkludu intervista quddiem l-assemblea ġenerali tal-KSĠ, u evalwazzjoni tal-attivitajiet tal-kandidati. Skont il-paragrafu 1, il-prosekuturi għandhom jinħatru mill-assemblea ġenerali tal-KSĠ wara kompetizzjoni, għal terminu ta’ tliet snin, bil-possibbiltà ta’ tiġdid għal terminu massimu totali ta’ disa’ snin. Skont il-paragrafu 3, sabiex ikunu jistgħu japplikaw għal din il-kompetizzjoni, il-prosekuturi għandhom jissodisfaw il-kundizzjonijiet kumulattivi segwenti: “(a) ma kinux suġġetti għal azzjoni dixxiplinari fl-aħħar tliet snin; (b) ikunu mill-inqas tal-grad meħtieġ sabiex jaħdmu f’uffiċċju tal-prosekuturi anness ma’ qorti tal-appell; (c) it-tul ta’ servizz attwali tagħhom fir-rwol ta’ prosekutur huwa ta’ mill-inqas 18‑il sena; (d) irċevew taħriġ professjonali xieraq; (e) il-kondotta morali tagħhom ma tistax tiġi kkritikata”.

25.

L-Artikolu 888(1) jistabbilixxi li s-setgħat tat-TIRSĠ jinkludu s-setgħa: (a) li tistitwixxi proċeduri kriminali fir-rigward ta’ reati li jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tagħha; (b) li tirreferi lill-qrati kwistjonijiet relatati mar-reati previsti fil-punt (a); (c) li tistabbilixxi u taġġorna d-databases dwar reati li jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tagħha; u (d) setgħat oħra mogħtija lilha bil-liġi. Skont l-Artikolu 888(2), “is-seduti f’kawżi li jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tat-taqsima għandhom isiru fil-preżenza tal-prosekuturi tat-taqsima ġudizzjarja tal-Parchetul de pe lângă Înalta Curte de Casație și Justiție (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja) jew tal-prosekuturi tal-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-qorti li quddiemha l-kawża tkun tressqet”.

26.

L-Artikolu III tal-Liġi Nru 207/2018 jipprevedi li:

“(1)   It-[TIRSĠ] għandha tibda l-attivitajiet tagħha fi żmien tliet xhur mid-data li fiha din il-liġi tidħol fis-seħħ.

(2)   Kawżi li jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tat-[TIRSĠ] li huma pendenti quddiem kwalunkwe diviżjoni tal-uffiċċju tal-prosekuturi u ma jkunux solvuti qabel id-data li fiha t-taqsima ssir operazzjonali għandhom jintbagħtu lil din it-taqsima sabiex jiġu solvuti meta tkun operazzjonali.”

27.

Id-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 90/2018 dwar il-Miżuri Relatati mar-Regoli li Jirregolaw l-Operazzjoni tat-[TIRSĠ] (iktar ’il quddiem id-“Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 90/2018”) ( 11 ), ġie adottat sabiex jagħmel it-[TIRSĠ] operazzjonali sat-terminu stabbilit skont l-Artikolu III(1) tal-Liġi Nru 207/2018. Skont il-preambolu tiegħu, peress li, fid-data tal-adozzjoni tiegħu, il-KSĠ ma kienx lesta l-proċedura sabiex jagħmel it-TIRSĠ operazzjonali, il-Gvern qies li kien neċessarju li jadotta miżuri leġiżlattivi urġenti li jistabbilixxu proċedura sempliċi, bħala deroga mill-Artikoli 883 sa 885 l-ġodda tal-Liġi Nru 304/2004, għall-ħatra provviżorja tal-kap prosekutur, id-deputat kap prosekutur u mill-inqas terz mill-prosekuturi tat-taqsima.

28.

L-Artikolu I tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018 jemenda l-Artikolu 882(3) tal-Liġi Nru 304/2004 bil-mod segwenti: “It-[TIRSĠ] għandha twettaq l-attivitajiet tagħha bi 15‑il pożizzjoni ta’ prosekutur”.

29.

L-Artikolu II tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018 jistabbilixxi proċedura li tidderoga mill-Artikoli 883 sa 885 tal-Liġi Nru 304/2004, bl-għan tal-ħatra provviżorja tal-kap prosekutur u mill-inqas terz tal-prosekuturi tat-TIRSĠ. B’mod partikolari, skont il-paragrafu 1 ta’ din id-dispożizzjoni, qabel it-tlestija tal-kompetizzjonijiet organizzati bl-għan tal-ħatriet għall-pożizzjoni ta’ kap prosekutur tat-TIRSĠ u tal-pożizzjonijiet eżekuttivi ta’ prosekutur ta’ din it-taqsima, il-funzjonijiet tal-kap prosekutur u mill-inqas terz tal-funzjonijiet eżekuttivi tal-prosekutur għandhom jitwettqu b’mod provviżorju minn prosekuturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet stabbiliti bil-liġi għall-ħatra f’dawn il-pożizzjonijiet, magħżula mill-bord responsabbli għall-organizzazzjoni tal-kompetizzjoni stabbilita skont l-Artikolu 883(2) tal-Liġi Nru 304/2004. Skont il-paragrafu 2, il-kandidati għandhom jintgħażlu mill-bord responsabbli għall-organizzazzjoni ta’ din il-kompetizzjoni, li għandu jwettaq l-attivitajiet tiegħu fil-preżenza ta’ mill-inqas tliet membri, skont proċedura li għandha sseħħ f’ħamest ijiem kalendarji mid-data li fiha tiġi skattata mill-President tal-KSĠ. Skont il-paragrafu 11: “B’effett mid-data li fiha t-[TIRSĠ] issir operazzjonali, din it-taqsima għandha tassumi l-kawżi li jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tagħha li jkunu pendenti quddiem id-Direcţia Naţională Anticorupţie (id-Direttorat Nazzjonali ta’ Kontra l-Korruzzjoni, ir-Rumanija, iktar ’il quddiem id-“DNA”) u diviżjonijiet oħra tal-uffiċċju tal-prosekuzzjoni, kif ukoll il-fajls tal-kawżi relatati mal-ksur previst fl-Artikolu 881(1) tal-Liġi Nru 304/2004, ippubblikata mill-ġdid, kif sussegwentement emendata u ssupplimentata, li kienu magħluqa qabel id-data li fiha din it-taqsima saret operazzjonali.”

30.

Id-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 92 tal‑15 ta’ Ottubru 2018 li Jemenda u Jissupplimenta Ċerti Atti Normattivi fil-Qasam tal-Ġustizzja (iktar ’il quddiem id-“Digriet ta’ Urġenza Nru 92/2018”) ( 12 ) emenda, inter alia, il-Liġi Nru 304/2004 billi introduċa paragrafu 5 ġdid għall-Artikolu 882, li jindika li l-prosekuturi tat-TIRSĠ għandhom l-istatus ta’ prosekuturi kkollokati għat-tul tal-funzjonijiet tagħhom ma’ din it-taqsima. L-Artikolu 885(5) ġie emendat billi jipprevedi li l-intervista fil-proċedura tal-għażla tal-prosekuturi tat-TIRSĠ titwettaq quddiem il-bord tal-għażla, u mhux quddiem l-assemblea ġenerali tal-KSĠ.

31.

Id-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 7 tal‑20 ta’ Frar 2019 li Jistabbilixxi Ċerti Miżuri Temporanji dwar il-Kompetizzjoni għall-Ammissjoni fl-Institutul Național al Magistraturii (l-Istitut Nazzjonali tal-Ġudikatura, ir-Rumanija), it-Taħriġ Ġudizzjarju Inizjali tal-Imħallfin u tal-Prosekuturi, l-Eżami tal-Gradwazzjoni tal-Istitut Nazzjonali tal-Ġudikatura, il-Perijodu ta’ Prova u l-Eżami tal-Kapaċità tal-Imħallfin u tal-Prosekuturi bi Prova, u li Jemenda u Jissupplimenta l-Liġi Nru 303/2004, il-Liġi Nru 304/2004 u l-Liġi Nru 317/2004 ( 13 ), inter alia, jemenda u jissupplimenta l-Liġi Nru 304/2004. Dan iżid paragrafu 6 ġdid għall-Artikolu 881 tagħha, li skontu, meta l-Codul de procedură penală (il-Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali) jew kwalunkwe liġi oħra speċjali jirreferu għall-“prosekutur ġerarkikament superjuri” f’kawżi relatati ma’ reati fil-ġurisdizzjoni tat-TIRSĠ, din l-espressjoni għandha tinftiehem li tirreferi għall-kap prosekutur tat-TIRSĠ, inklużi deċiżjonijiet adottati qabel ma din it-taqsima saret operazzjonali.

32.

Dan introduċa wkoll, wara l-paragrafu 11 tal-Artikolu 885, żewġ paragrafi ġodda (111) u (112), li jemendaw il-proċedura tal-ħatra stabbilita f’din id-dispożizzjoni. Skont il-paragrafu (111), il-membri tal-bord tal-għażla msemmija fl-Artikolu 885 jżommu l-vot tagħhom fl-assemblea ġenerali tal-KSĠ. Il-paragrafu (112) jipprevedi li l-bordijiet tal-għażla previsti fl-Artikoli 883 u 885 rispettivament iwettqu l-attività tagħhom legalment jekk mill-inqas tlieta mill-membri tagħhom ikunu preżenti.

33.

Dan id-digriet jemenda wkoll l-Artikolu 888, billi jipprevedi, fil-paragrafu 1(d), setgħa ġdida tat-TIRSĠ, li tikkonsisti fit-tressiq jew l-irtirar ta’ azzjonijiet f’kawżi fil-ġurisdizzjoni tat-Taqsima, inklużi kawżi pendenti quddiem il-qrati jew konklużi definittivament qabel ma saret operazzjonali.

34.

Id-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 12 tal‑5 ta’ Marzu 2019 li Jemenda u Jissupplimenta Ċerti Atti Normattivi fil-Qasam tal-Ġustizzja (iktar ’il quddiem id-“Digriet ta’ Urġenza Nru 12/2019”) ( 14 ), emenda l-Liġi Nru 303/2004 dwar l-Istatus tal-Imħallfin u tal-Prosekuturi, u introduċa l-Artikoli 8810 u 8811 fil‑Liġi Nru 304/2004. L-Artikolu 8810 jipprevedi l-kollokament ta’ uffiċjali tal-pulizija ġudizzjarja mat-TIRSĠ, fuq talba tal-kap prosekutur ta’ din it-taqsima, bid-deċiżjoni tal-Ministru għall-Affarijiet Interni. It-tul ta’ dawn il-kollokamenti jista’ jkun sa tliet snin, li jistgħu jiġġeddu mill-ġdid għall-istess perijodu.

35.

Fis‑27 ta’ Awwissu 2018, l-Asociația “Forumul Judecătorilor din România” (il-Forum tal-Assoċjazzjoni Rumena tal-Imħallfin, iktar ’il quddiem il-“Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin” jew ir-“rikorrent”) ippreżenta talba għall-iżvelar ta’ informazzjoni ta’ interess pubbliku mal-Ispettorat Ġudizzjarju (iktar ’il quddiem il-“konvenut”). L-informazzjoni mitluba kienet relatata mal-attività tal-Ispettorat Ġudizzjarju matul il-perijodu mill‑2014 sa 2018. Hija kkonċernat speċifikament informazzjoni statistika dwar il-kawżi ttrattati minn dan l-organu, l-oriġini u r-riżultat ta’ azzjonijiet dixxiplinari, kif ukoll informazzjoni dwar il-konklużjoni ta’ protokoll bejn is-Serviciul Român de Informații (is-Servizz tal-Intelliġenza Rumena) u l-Ispettorat Ġudizzjarju u l-parteċipazzjoni ta’ dawn is-servizzi fl-investigazzjonijiet.

36.

Fl‑24 ta’ Settembru 2018, minħabba li t-tweġiba tal-konvenut wieġbet biss parzjalment għal din it-talba, ir-rikorrent ippreżenta rikors kontra l-konvenut quddiem it-Tribunalul Olt (il-Qorti tal-Kontea ta’ Olt, ir-Rumanija). Ir-rikorrent talab li l-konvenut jiġi ordnat jiżvela ċerta informazzjoni li kienet is-suġġett tat-talba tas‑27 ta’ Awwissu 2018.

37.

Fir-risposta tiegħu, ippreżentata fis‑26 ta’ Ottubru 2018, il-konvenut sostna li d-drittijiet tar-rikorrent bħala individwu baqgħu rrispettati u li l-azzjoni għandha tiġi miċħuda bħala infondata. Din id-difiża kienet iffirmata mill-Imħallef Lucian Netejoru.

38.

L. Netejoru ġie maħtur Kap Spettur tal-Ispettorat Ġudizzjarju b’deċiżjoni Nru 702/2015 tat‑30 ta’ Ġunju 2015 tal-assemblea ġenerali tal-KSĠ, b’mandat ta’ tliet snin (mill‑1 ta’ Settembru 2015 sal‑1 ta’ Settembru 2018). Fiż-żmien meta d-difiża ġiet ippreżentata fil-proċeduri prinċipali, L. Netejoru kien qiegħed jaġixxi fil-kapaċità ta’ kap spettur provviżorju fuq il-bażi tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, adottat fil‑5 ta’ Settembru 2018.

39.

Fir-replika tiegħu, ir-rikorrent qajjem oġġezzjoni li tallega li hemm żewġ raġunijiet għalfejn ma kinitx ingħatat prova li l-firmatarju tad-difiża, L. Netejoru, għandu setgħat ta’ rappreżentanza għall-konvenut. L-ewwel nett, l-ebda att amministrattiv ma ġie adottat mill-awtorità kompetenti sabiex jinħatar il-kap spettur tal-Ispettorat Ġudizzjarju, l-assemblea ġenerali tal-KSĠ, li jattesta li kien hemm konformità mar-rekwiżiti statutorji sabiex jaġixxi f’din il-pożizzjoni ad interim.

40.

It-tieni nett, id-dispożizzjonijiet tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 huma antikostituzzjonali. Ir-rikorrent sostna li, bl-estensjoni tal-mandati tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju permezz tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, il-gvern kiser is-setgħat kostituzzjonali tal-KSĠ. Ir-rikorrent ibbaża l-oġġezzjoni tiegħu fuq il-konstatazzjonijiet tar-Rapport tal-Kummissjoni tal-MKV tal‑2018, li skontu “l-fatt li l-Ministru għall-Ġustizzja ddeċieda li jintervjeni, billi tawwal il-mandati ta’ dawk fil-kariga, seta’ jitqies bħala ndħil fis-setgħat tal-KSĠ” u jsostni li d-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 jikser il-garanzija tal-indipendenza stabbilita fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Ir-rikorrent sostna li, jekk jiġi stabbilit li l-MKV, u t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, jimponu obbligi vinkolanti fuq ir-Rumanija u li din naqset milli tikkonforma ruħha ma’ dawn l-obbligi, dan ifisser li L. Netejoru ma għandu l-ebda dritt jaġixxi bħala rappreżentant legali, li jwassal sabiex ir-risposta prodotta fil-proċess tal-kawża (inklużi l-motivi ta’ difiża, il-provi prodotti u l-oġġezzjonijiet) tiġi mħassra.

41.

Il-konvenut issottometta li d-Deċiżjoni Nru 702/2015 tal-KSĠ, li ħatret lil L. Netejoru bħala kap spettur, tidher fuq is-sit tal-Ispettorat Ġudizzjarju. Barra minn hekk, il-konvenut invoka d-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018. Fuq din il-bażi, il-konvenut sostna li l-oġġezzjoni tar-rikorrent għandha tiġi miċħuda bħala infondata.

42.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-Tribunalul Olt (il-Qorti tal-Kontea ta’ Olt, ir-Rumanija), iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

43.

Ir-rikorrenti f’din il-kawża huma l-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u l-Asociația ‘Mișcarea pentru Apărarea Statutului Procurorilor’ (l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, iktar ’il quddiem l-“Assoċjazzjoni tal-Prosekuturi”). Fit‑13 ta’ Diċembru 2018, ir-rikorrenti ppreżentaw rikors quddiem il-Curtea de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești, ir-Rumanija), sabiex jiksbu l-annullament ta’ żewġ deċiżjonijiet tal-assemblea ġenerali tal-KSĠ: id-Deċiżjoni Nru 910/19.09.2018 li Tapprova r-Regoli dwar il-Ħatra u t-Tneħħija ta’ Prosekuturi fi Rwoli ta’ Mmaniġġjar fit-TIRSĠ ( 15 ) u d-Deċiżjoni Nru 911/19.09.2018 li Tapprova r-Regoli dwar il-Ħatra, il-Kontinwazzjoni tal-Funzjonijiet u t-Tneħħija ta’ Prosekuturi bi Rwoli Eżekuttivi fit-TIRSĠ ( 16 ).

44.

Dawn id-deċiżjonijiet ġew adottati fuq il-bażi tal-Liġi Nru 207/2018. L-Artikolu 1(45) ta’ din il-liġi introduċa l-Artikoli 881 sa 889 wara l-Artikolu 88 tal-Liġi Nru 304/2004, li toħloq u tistabbilixxi l-funzjonament tat-TIRSĠ. Skont l-Artikolu 885(12) il-ġdid “il-proċeduri għall-ħatra, għat-tkomplija tal-funzjonijiet u għat-tneħħija mir-rwoli ta’ mmaniġġjar u eżekuttivi fit-taqsima għandhom ikunu ddettaljati f’regoli approvati mill-assemblea ġenerali tal-[KSĠ]”. Iż-żewġ deċiżjonijiet, li l-annullament tagħhom huwa mfittex f’din il-kawża, ġew approvati fuq il-bażi ta’ din id-dispożizzjoni.

45.

Ir-rikorrenti sostnew li dawn iż-żewġ deċiżjonijiet amministrattivi huma antikostituzzjonali b’riferiment għad-dispożizzjoni tal-Kostituzzjoni Rumena li tgħid li dan l-Istat Membru huwa obbligat li jissodisfa l-obbligi tiegħu skont it-Trattati li fihom huwa parti (l-Artikolu 11 u l-Artikolu 148(2) tal-Kostituzzjoni Rumena). Ir-rikorrenti sostnew ukoll li ċerti dispożizzjonijiet tal-atti leġiżlattivi kkontestati huma kuntrarji għal atti superjuri għalihom inklużi l-liġi, il-Kostituzzjoni u t-Trattat FUE. Ir-rikorrenti rreferew ukoll għall-MKV. Huma tal-fehma li l-ħolqien tat-TIRSĠ jaffettwa direttament il-kompetenzi tad-DNA, entità li kisbet riżultati sinjifikattivi taħt il-MKV, skont ir-rapporti tal-Kummissjoni. Il-ħolqien tat-TIRSĠ ifisser li tużżani ta’ kawżi ta’ korruzzjoni magħrufa pendenti quddiem id-DNA jistgħu jintbagħtu lit-TIRSĠ sempliċement permezz tal-introduzzjoni ta’ lmenti fittizji kontra membru tal-ġudikatura, li jwassal għall-abolizzjoni diretta ta’ parti sinjifikattiva tal-attività tad-DNA.

46.

Permezz tas-sentenza Nru 33 tat‑23 ta’ Jannar 2018, il-Curtea Constituțională a României (il-Qorti Kostituzzjonali Rumena) eżaminat id-dispożizzjonijiet tal-Liġi Nru 207/2018 fil-kuntest tal-istħarriġ minn qabel tal-kostituzzjonalità. Hija ddeċidiet li l-ilmenti li jikkonċernaw l-effetti tal-ħolqien tat-TIRSĠ fuq il-kompetenzi tad-DNA kienu infondati u li ma kien hemm l-ebda atti vinkolanti tad-dritt tal-Unjoni li jistgħu jsostnu l-ilmenti ta’ antikostituzzjonalità fuq il-bażi tal-Artikolu 148(2) u (4) tal-Kostituzzjoni.

47.

Il-qorti tar-rinviju tosserva li l-istabbiliment tat-TIRSĠ ġie kkritikat f’rapporti mill-Grupp tal-Istati kontra l-Korruzzjoni (iktar ’il quddiem il-“GRECO”) u l-Kummissjoni Ewropea għad-Demokrazija permezz tad-Dritt (iktar ’il quddiem il-“Kummissjoni ta’ Venezia”). Il-Kummissjoni rreferiet għal dawn ir-rapporti b’rabta mar-rapporti MKV tagħha. Il-qorti tar-rinviju tiddikjara li peress li l-MKV u r-rapporti ppreparati fil-kuntest tagħha jirriżultaw f’obbligu ta’ konformità mill-Istat, obbligu bħal dan ma ġġorrux biss l-awtorità leġiżlattiva tal-Istat, iżda jġorruh ukoll l-awtoritajiet amministrattivi, f’din il-kawża, il-KSĠ, li jadotta l-leġiżlazzjoni sekondarja ta’ implimentazzjoni, u l-qrati.

48.

Barra minn hekk, il-qorti tar-rinviju tinnota li l-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali) iddikjarat fis-sentenza tagħha Nru 104 tas‑6 ta’ Marzu 2018, li t-tifsira tad-Deċiżjoni MKV ma ġietx interpretata mill-Qorti tal-Ġustizzja “fir-rigward tal-kontenut, in-natura u t-tul ratione temporis tagħha, jew fir-rigward ta’ jekk dawn l-aspetti jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tat-Trattat ta’ Adeżjoni”. Għaldaqstant, hija tal-fehma li s-soluzzjoni tat-tilwima teħtieġ kjarifika dwar in-natura u l-forza legali ta’ dawn l-atti.

49.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Curtea de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești, ir-Rumanija) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

50.

Ir-rikorrent, PJ, ressaq proċeduri fir-rigward ta’ tilwima fiskali, li l-konvenut, li kien imħallef f’dik il-kawża, ċaħad bħala infondati. Ir-rikorrent emmen li l-konvenut ma ssodisfax l-obbligu legali tiegħu li jiddikjara r-raġunijiet għad-deċiżjoni tiegħu fil-perijodu statutorju ta’ 30 jum, u b’hekk ipprekluda lill-parti leża milli tfittex rimedji legali. Ir-rikorrent għaldaqstant ippreżenta lment kriminali quddiem il-Parchetul de pe lângă Curtea de Apel București (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti tal-Appell ta’ Bukarest, ir-Rumanija), fejn talab li l-konvenut jinstab responsabbli kriminalment għar-reat tal-abbuż tal-kariga.

51.

Il-prosekutur assenjat għall-kawża mill-Parchetul de pe lângă Curtea de Apel București (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti tal-Appell ta’ Bukarest), iddeċieda li jressaq proċeduri kriminali, li sussegwentement ġew itterminati fuq il-bażi li l-abbuż li l-imħallef kien akkużat bih ma kienx jeżisti. Ir-rikorrent ressaq ilment kontra dik id-deċiżjoni għat-terminazzjoni tal-proċeduri quddiem il-prosekutur ta’ grad ogħla.

52.

Wara d-dħul fis-seħħ tal-Liġi Nru 207/2018, skont l-Artikolu III ta’ din il-liġi u skont l-Artikolu l-ġdid 881 tal-Liġi Nru 304/2004, il-Parchetul de pe lângă Curtea de Apel București (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti tal-Appell ta’ Bukarest), irrefera l-ilment lit-TIRSĠ, minħabba li kien jirrigwarda membru tal-ġudikatura. Id-deputat kap prosekutur tat-TIRSĠ ukoll ċaħad l-ilment bħala infondat. Ir-rikorrent ippreżenta rikors quddiem il-Curtea de Apel București (il-Qorti tal-Appell ta’ Bukarest) (il-qorti tar-rinviju) kontra d-digriet oriġinali tal-Uffiċċju tal-Prosekutur anness ma’ dik il-qorti, kif ikkonfermat bid-digriet tad-deputat kap prosekutur tat-TIRSĠ.

53.

Il-qorti tar-rinviju tispjega li din tista’ tiċħad ir-rikors jew tilqgħu. Fil-każ tal-aħħar, id-deċiżjoni tagħha jkollha l-effett li twarrab id-digrieti magħmula mill-prosekuturi l-oħra u li tibgħat lura l-kawża lill-prosekutur. Skont it-Taqsima 21 tal-Liġi Nru 304/2004, il-prosekutur ta’ grad ogħla li eżamina l-legalità u l-merti tad-digriet mogħti mill-prosekutur assenjat għall-kawża kien membru tat-TIRSĠ. Għaldaqstant, jekk ir-rikors jintlaqa’, kemm il-prosekutur assenjat għall-kawża kif ukoll il-prosekutur ta’ grad ogħla jkunu membri tal-istess TIRSĠ speċjali.

54.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-qorti tar-rinviju ssib ruħha obbligata teżamina jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi t-TIRSĠ. Il-qorti nazzjonali tfakkar li r-Rapport MKV tal-Kummissjoni tal‑2018 irrakkomanda s-“sospensjoni immedjata tal-implimentazzjoni tal-Liġijiet dwar il-Ġustizzja u tad-digrieti ta’ urġenza sussegwenti” u l-“istħarriġ tal-Liġijiet dwar il-Ġustizzja bit-teħid inkunsiderazzjoni b’mod sħiħ tar-rakkomandazzjonijiet skont il-[MKV] u maħruġa mill-Kummissjoni ta’ Venezia u mill-GRECO” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

55.

Il-qorti nazzjonali tinnota li jekk l-Artikolu 67(1) TFUE, l-ewwel sentenza tal-Artikolu 2 TUE u l-ewwel sentenza tal-Artikolu 9 TUE jinstabu li jipprekludu l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni, ikun neċessarju li tiddikjara l-atti proċedurali kollha redatti mit-TIRSĠ fil-proċeduri prinċipali bħala nulli. Il-qorti tar-rinviju għandha wkoll tieħu inkunsiderazzjoni r-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-ħatra tad-diviżjoni tal-Uffiċċju tal-Prosekutur kompetenti, fil-każ li r-rikors jintlaqa’.

56.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Curtea de Apel București (il-Qorti tal-Appell ta’ Bukarest) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

57.

Permezz ta’ erba’ lmenti kriminali ppreżentati f’Diċembru 2015 u Frar 2016, SO, ir-rikorrent, irrapporta li erba’ prosekuturi kienu wettqu r-reat tal-abbuż tal-kariga, u li avukat, membru tal-Avukatura ta’ Brașov, kien wettaq ir-reat ta’ influwenza mhux xierqa. Sussegwentement, ir-rikorrent ippreżenta lment kriminali kontra żewġ imħallfin tal-Judecătoria Brașov (il-Qorti tal-Ewwel Istanza ta’ Brașov, ir-Rumanija) u t-Tribunalul Brașov (il-Qorti tal-Kontea ta’ Brașov, ir-Rumanija), fejn sostna li dawn kienu parti minn organizzazzjoni kriminali u li dawn iddeċidew kontrih fil-kuntest ta’ diversi proċeduri.

58.

B’digriet tat‑8 ta’ Settembru 2017, it-Taqsima għall-Ġlieda Kontra Reati Relatati ma’ Reati ta’ Korruzzjoni fi ħdan id-DNA ordnat li l-fajl jingħalaq.

59.

Ir-rikorrent ippreżenta lment kontra d-digriet tat‑8 ta’ Settembru 2017 quddiem il-prosekutur ġerarkikament superjuri, il-kap prosekutur tat-Taqsima għall-Ġlieda Kontra Reati Relatati ma’ Reati ta’ Korruzzjoni fi ħdan id-DNA. Dan tal-aħħar ċaħad l-ilment bħala infondat b’digriet tal‑20 ta’ Ottubru 2017.

60.

Fil‑11 ta’ Settembru 2018, ir-rikorrent ippreżenta lment kontra d-digriet oriġinali, kif ikkonfermat mid-digriet tal‑20 ta’ Ottubru 2017, quddiem il-Curtea de Apel Brașov (il-Qorti tal-Appell ta’ Brașov, ir-Rumanija), il-qorti tar-rinviju.

61.

Peress li l-proċeduri quddiemha jeħtieġu prosekutur sabiex jipparteċipa fis-seduti, il-qorti tar-rinviju tiddikjara li prosekutur mid-DNA pparteċipa inizjalment fis-seduti. Wara d-dħul fis-seħħ tal-emendi għal-Liġi Nru 304/2004 u s-sentenza Nru 3 tal-Înalta Curte de Casație și Justiție (il-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja) tas‑26 ta’ Frar 2019, il-prosekutur tad-DNA ġie ssostitwit fis-seduta minn prosekutur mill-Parchetul de pe lângă Curtea de Apel Brașov (l-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti tal-Appell ta’ Brașov, ir-Rumanija).

62.

Il-qorti tar-rinviju tispjega li l-kontinwazzjoni tal-proċeduri prinċipali tinvolvi l-parteċipazzjoni tal-prosekuturi tat-TIRSĠ. Hija tgħid ukoll li, jekk jiġi kkonstatat li l-ilment magħmul mir-rikorrent huwa fondat, hija jkollha tibgħat il-kawża lit-TIRSĠ għall-prosekuzzjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-qorti tar-rinviju tqis li huwa neċessarju li tistabbilixxi jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi t-TIRSĠ, b’teħid inkunsiderazzjoni tar-Rapport MKV tal-Kummissjoni tal‑2018. B’mod iktar speċifiku, fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja tqis li r-rapporti MKV huma vinkolanti, il-qorti nazzjonali tixtieq tkun taf il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-obbligu u jekk dan ikoprix biss il-konklużjonijiet ta’ rapporti bħal dawn jew jekk il-qorti nazzjonali għandhiex ukoll tieħu inkunsiderazzjoni l-konstatazzjonijiet tar-rapport, inklużi dawk li jirriżultaw mid-dokumenti tal-Kummissjoni ta’ Venezia u tal-GRECO.

63.

Għal dawn ir-raġunijiet, il-Curtea de Apel Brașov (il-Qorti tal-Appell ta’ Brașov) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

64.

Ir-rikorrenti f’din il-kawża huma l-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” u OL, individwu (iktar ’il quddiem ir-“rikorrenti”).

65.

Fit‑23 ta’ Jannar 2019, ir-rikorrenti ppreżentaw quddiem il-Curtea de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești), rikors għall-annullament tad-Digriet Nru 252 tat‑23 ta’ Ottubru 2018, mogħti mill-Parchetul de pe lângă Înalta Curte de Casaţie şi Justiţie – Procurorul General al României (Prosekutur Ġenerali tal-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja, iktar ’il quddiem il-“konvenut”) ( 17 ). Dan id-digriet jikkonċerna l-organizzazzjoni u l-operazzjoni tat-TIRSĠ. Dan ingħata fuq il-bażi tal-Liġi Nru 207/2018, li stabbilixxiet it-TIRSĠ, skont l-Artikolu II (10) u (11) tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018.

66.

L-ewwel nett, ir-rikorrenti sostnew li dan id-digriet kien antikostituzzjonali b’riferiment għad-dispożizzjoni tal-Kostituzzjoni Rumena li tgħid li dan l-Istat Membru huwa obbligat jissodisfa l-obbligi tiegħu skont it-Trattati li fihom dan kien parti (l-Artikolu 11 u l-Artikolu 148(2) tal-Kostituzzjoni Rumena). It-tieni nett, huma kkritikaw il-formulazzjoni tad-digriet fuq il-bażi li wħud mid-dispożizzjonijiet tiegħu huma kuntrarji għal ċerti atti leġiżlattivi superjuri (il-liġi, il-Kostituzzjoni, it-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea). B’mod iktar speċifiku, ir-rikorrenti sostnew li dan id-digriet ma jiħux inkunsiderazzjoni r-rakkomandazzjonijiet stabbiliti mill-Kummissjoni fir-rapporti redatti fil-kuntest tal-MKV.

67.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, u skont raġunar simili għal dak imsemmi mill-qorti tar-rinviju fil-Kawża C‑127/19, il-Curtea de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:

68.

Il-Kawżi C‑83/19, C‑127/19 u C‑195/19 ġew magħquda permezz ta’ deċiżjoni tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tal‑21 ta’ Marzu 2019. Din id-deċiżjoni ċaħdet it-talba tal-qrati tar-rinviju f’dawn il-kawżi sabiex jiġu suġġetti għall-proċedura mħaffa skont l-Artikolu 105(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, iżda tat lit-tliet kawżi trattament prijoritarju skont l-Artikolu 53(3) tar-Regoli tal-Proċedura.

69.

Permezz ta’ ittri tal‑11 u tal‑20 ta’ Frar 2019, ir-rikorrenti fil-Kawżi C‑83/19 u C‑127/19 talbu rispettivament l-adozzjoni ta’ miżuri provviżorji skont l-Artikolu 279 TFUE u l-Artikolu 160(2) u (7) tar-Regoli tal-Proċedura. Il-Qorti tal-Ġustizzja wieġbet li hija ma kellhiex ġurisdizzjoni għall-adozzjoni ta’ dawn il-miżuri fi proċeduri għal deċiżjoni preliminari.

70.

Wara d-deċiżjoni tat‑8 ta’ Frar 2019 tal-Curtea de Apel Craiova (il-Qorti tal-Appell ta’ Craiova, ir-Rumanija), it-Tribunalul Olt (il-Qorti tal-Kontea ta’ Olt) bagħat il-kawża prinċipali fil-Kawża C‑83/19, b’digriet tat‑12 ta’ Frar 2019, lit-Tribunalul Mehedinţi (il-Qorti tal-Kontea ta’ Mehedinţi). It-Tribunalul Olt (il-Qorti tal-Kontea ta’ Olt) madankollu informat lill-Qorti tal-Ġustizzja li l-atti kollha tal-proċedura, inkluż ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari, ġew miżmuma. Wara d-deċiżjoni tal‑10 ta’ Ġunju 2020 tal-Înalta Curte de Casaţie şi Justiţie (il-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja) il-Curtea de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești) ittrasferixxiet il-kawża prinċipali fil-Kawża C‑127/19 lill-Curtea de Apel Alba Iulia (il-Qorti tal-Appell ta’ Alba Iulia, ir-Rumanija). Il-Court de Apel Pitești (il-Qorti tal-Appell ta’ Pitești) informat lill-Qorti tal-Ġustizzja li l-atti kollha tal-proċedura ġew miżmuma.

71.

It-talba għal proċedura mħaffa tressqet ukoll mill-qorti tar-rinviju fil-Kawżi C‑291/19 u C‑355/19. Din ġiet miċħuda rispettivament bid-deċiżjonijiet tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tat‑23 ta’ Mejju 2019 u tas‑27 ta’ Ġunju 2019. Ingħata trattament prijoritarju f’dik il-kawża kif ukoll fil-Kawża C‑219/19 b’deċiżjoni tal-President tal-Qorti tal-Ġustizzja tat‑18 ta’ Settembru 2019.

72.

Saru sottomissjonijiet bil-miktub fil-Kawżi C‑83/19, C‑127/19 u C‑195/19 mill-Ispettorat Ġudizzjarju, mill-Gvern Belġjan, Olandiż, Pollakk u Rumen, kif ukoll mill-Kummissjoni. Il-Gvern Svediż issottometta osservazzjonijiet bil-miktub fil-Kawżi C‑83/19 u C‑127/19. Il-KSĠ u l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” issottomettew osservazzjonijiet bil-miktub fil-Kawża C‑127/19.

73.

Fil-Kawża C‑291/19, ġew ippreżentati sottomissjonijiet bil-miktub mill-Gvern Olandiż, Pollakk, Rumen u Svediż, kif ukoll mill-Kummissjoni.

74.

Fil-Kawża C‑355/19, il-Prosekutur Ġenerali tal-Uffiċċju tal-Prosekutur anness mal-Qorti Għolja tal-Kassazzjoni u tal-Ġustizzja (iktar ’il quddiem il-“Prosekutur Ġenerali”), il-Gvern Olandiż, Pollakk, Rumen u Svediż, kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw sottomissjonijiet bil-miktub.

75.

Inżammet seduta magħquda fl‑20 u fil‑21 ta’ Jannar 2020 li fiha l-partijiet ikkonċernati segwenti ppreżentaw argument orali: il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, il-Kunsill Superjuri tal-Ġudikatura (KSĠ), OL, il-Prosekutur Ġenerali, il-Gvern Belġjan, Daniż, Olandiż, Rumen u Svediż, u l-Kummissjoni.

76.

Dawn il-konklużjonijiet huma strutturati kif ġej. Ser nibda billi neżamina l-oġġezzjonijiet għall-ammissibbiltà mressqa fil-kawżi differenti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja (A). Sussegwentement, ser nistabbilixxi l-qafas legali tal-Unjoni applikabbli u l-kriterji li fid-dawl tagħhom għandha titwettaq l-analiżi f’dawn il-kawżi (B). Finalment, ser inwettaq l-evalwazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni (C).

77.

Diversi partijiet ikkonċernati, wara li ppreżentaw osservazzjonijiet fil-varji kawżi, sostnew li l-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex tirrispondi għad-domandi preliminari kollha jew għal xi wħud minnhom magħmula f’dawn il-kawżi. It-“temi” prinċipali mqajma fir-rigward tal-kawżi differenti jistgħu essenzjalment jiġu “miġbura flimkien” bħala li jkopru oġġezzjonijiet relatati man-nuqqas ta’ kompetenzi tal-Unjoni fl-oqsma koperti mid-domandi preliminari, b’mod partikolari, (i) l-organizzazzjoni interna tas-sistemi tal-ġustizzja; (ii) in-nuqqas ta’ ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tinterpreta d-Deċiżjoni MKV; (iii) in-nuqqas ta’ rilevanza tar-risposti li għandhom jingħataw mill-Qorti tal-Ġustizzja għall-finijiet tar-riżoluzzjoni tal-kawżi quddiem il-qrati tar-rinviju; u (iv) il-fatt li wħud mid-domandi preliminari ma għadx għandhom skop.

78.

Dawn l-oġġezzjonijiet kollha tressqu bħala oġġezzjonijiet għall-ammissibbiltà tad-domandi preliminari. Madankollu, jidhirli li l-argumenti relatati (i) man-nuqqas ta’ kompetenza tal-Unjoni fil-qasam tal-organizzazzjoni ġudizzjarja tal-Istati Membri, u (ii) man-natura legali tal-MKV jikkonċernaw, fil-verità, l-evalwazzjoni tal-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja.

79.

Barra minn hekk, dawn l-elementi tal-ġurisdizzjoni fil-parti l-kbira jiġu sovrapposti mill-analiżi materjali ta’ dawn id-dispożizzjonijiet. Il-kwistjoni dwar jekk id-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni f’dawn il-kawżi, ikkonċernati bl-organizzazzjoni tal-ġudikatura, jaqgħux ’il barra mid-dritt tal-Unjoni, hija marbuta strettament mar-risposti li għandhom jingħataw għad-domandi preliminari, li jirrelataw speċifikament mal-kamp ta’ applikazzjoni, mar-rekwiżiti u mal-effetti tal-Artikolu 2 u tal-Artikolu 19(1) TUE kif ukoll tal-Artikolu 47 tal-Karta ( 18 ). Kif il-Qorti tal-Ġustizzja nnotat f’A. K. et fir-rigward ta’ argumenti simili, dawn id-domandi jikkonċernaw l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet inkwistjoni u, għaldaqstant, jaqgħu fil-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja skont l-Artikolu 267 TFUE ( 19 ).

80.

Għal dawn ir-raġunijiet, ser nittratta dawn iż-żewġ oġġezzjonijiet għall-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja iktar ’l isfel fit-Taqsima B ta’ dawn il-konklużjonijiet, fejn ser nistabbilixxi liema dispożizzjonijiet huma fil-fatt applikabbli f’dawn il-kawżi u t-tip ta’ eżami meħtieġ. F’din it-taqsima, Taqsima A ta’ dawn il-konklużjonijiet, ser nindirizza biss dak li fil-fatt jidhru li huma oġġezzjonijiet ta’ inammissibbiltà, imressqa minn diversi partijiet fir-rigward tad-domandi individwali magħmula f’kull waħda mill-kawżi.

81.

Ninnota li l-Gvern Rumen issottometta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li d-domandi preliminari kienu, fil-parti l-kbira, inammissibbli fil-kawżi kollha quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ( 20 ). Madankollu, fis-seduta, il-pożizzjoni ta’ dan il-gvern inbidlet kunsiderevolment, li nifhem li kienet minħabba l-fatt li wara l-bidla sussegwenti fil-gvern fuq livell nazzjonali, il-politika tal-gvern il-ġdid inbidlet ukoll ( 21 ).

82.

Madankollu, il-Gvern Rumen ma rtirax espressament is-sottomissjonijiet bil-miktub tiegħu fis-seduta u l-argumenti magħmula waqtha li jikkonċernaw l-ammissibbiltà. Għaldaqstant, inqis li l-Qorti tal-Ġustizzja tibqa’ obbligata li tirrispondi għall-argumenti sostnuti mill-Gvern Rumen fis-sottomissjonijiet bil-miktub tiegħu dwar l-ammissibbiltà.

83.

Bħala introduzzjoni magħquda għall-kawżi individwali f’din it-taqsima, huwa utli li jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita, hija biss il-qorti nazzjonali, li tassumi responsabbiltà għad-deċiżjoni ġudizzjarja fil-proċeduri prinċipali, li għandha tiddetermina kemm il-ħtieġa ta’ deċiżjoni preliminari u r-rilevanza tad-domandi preliminari. Il-Qorti tal-Ġustizzja hija bħala prinċipju marbuta li tagħti deċiżjoni meta d-domandi jikkonċernaw l-interpretazzjoni ta’ dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni. Id-domandi preliminari jgawdu minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrifjuta li tagħti deċiżjoni biss f’ċirkustanzi limitati, pereżempju, fejn ir-rekwiżiti tal-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura ma jiġux issodisfatti jew fejn huwa ovvju li l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni kkonċernat ma għandha l-ebda relazzjoni mal-fatti, jew fejn id-domandi huma ipotetiċi ( 22 ). Huwa fid-dawl ta’ dawn il-prinċipji li ser nevalwa l-oġġezzjonijiet relatati mal-ammissibbiltà f’dawn il-kawżi.

84.

Tqajmu żewġ settijiet ta’ oġġezzjonijiet kontra l-ammissibbiltà ta’ din il-kawża. L-ewwel wieħed huwa dwar in-nuqqas ta’ neċessità jew rilevanza tad-domandi għall-proċeduri prinċipali. It-tieni wieħed jirrigwarda d-dikjarazzjoni li l-kawża tilfet l-iskop tagħha.

85.

L-ewwel nett, l-Ispettorat Ġudizzjarju sostna li d-domandi magħmula fil-Kawża C‑83/19 ma humiex rilevanti għall-aġġudikazzjoni tal-proċeduri prinċipali. Dan l-argument tressaq ukoll, rigward l-ewwel u t-tieni domanda, mill-Gvern Rumen fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu, apparti li indika li l-qorti tar-rinviju ma spjegatx ir-raġunijiet għalfejn qieset ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari bħala neċessarju.

86.

It-tieni nett, il-Kummissjoni sostniet li l-proċeduri prinċipali tilfu l-iskop tagħhom u għaldaqstant id-domandi ma għadhomx rilevanti. Hija ssostni li, fil‑15 ta’ Mejju 2019, L. Netejoru ġie maħtur mill-assemblea plenarja tal-KSĠ bħala Kap Spettur tal-Ispettorat Ġudizzjarju għal mandat ġdid ta’ tliet snin, fuq il-bażi tad-dispożizzjonijiet tal-Liġi Nru 317/2004. Il-Kummissjoni tqis li d-domandi preliminari għaldaqstant tilfu r-rilevanza tagħhom. Il-ħatra ex post tal-istess persuna, wara kompetizzjoni organizzata legalment, ser ittemm kwalunkwe ndħil fuq l-indipendenza tal-ġudikatura mis-setgħa eżekuttiva.

87.

Dwar in-nuqqas ta’ kapaċità tiegħu li jirrappreżenta lill-Ispettorat Ġudizzjarju qabel il‑15 ta’ Mejju 2019, inkluża d-data tas-sottomissjonijiet magħmula minn L. Netejoru f’isem l-Ispettorat Ġudizzjarju, il-Kummissjoni tqis li s-sitwazzjoni tista’ tiġi rrimedjata permezz tal-Artikolu 82(1) tal-Codul de procedură civilă al României (il-Kodiċi tal-Proċedura Ċivili Rumen). Din id-dispożizzjoni tistabbilixxi li “fejn il-qorti tikkonstata li ma ngħatatx prova li l-persuna li aġixxiet f’isem parti għandha s-setgħat ta’ rappreżentanza, il-qorti għandha tagħti perijodu qasir sabiex is-sitwazzjoni tiġi rrimedjata […]”. Bħala konsegwenza, id-domandi preliminari huma ipotetiċi u għandhom jiġu miċħuda bħala inammissibbli.

88.

Fil-fehma tiegħi, l-ebda waħda mill-oġġezzjonijiet ta’ inammissibbiltà ma hija konvinċenti.

89.

L-ewwel nett, il-qorti tar-rinviju spjegat ir-rilevanza tad-domandi preliminari għall-finijiet tal-proċeduri prinċipali. Skont id-deċiżjoni tar-rinviju, il-qorti nazzjonali għandha tiddeċiedi bħala kwistjoni preliminari, skont dispożizzjonijiet proċedurali nazzjonali, dwar l-oġġezzjonijiet proċedurali li jistgħu jagħmlu s-smigħ tal-provi jew l-eżami tal-mertu irrilevanti ( 23 ). F’dan l-istadju, il-proċeduri prinċipali jiġu mwaqqfa preċiżament minħabba din l-oġġezzjoni proċedurali, ibbażata fuq il-fatt li L. Netejoru, li, fil-kapaċità tiegħu bħala Kap Spettur, skont id-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, iffirma d-difiża bħala rappreżentant tal-Ispettorat Ġudizzjarju.

90.

Huwa pjuttost ċar x’tip ta’ “effett domino” jista’ jkollha kwalunkwe risposta li tista’ tingħata mill-Qorti tal-Ġustizzja fuq il-proċeduri nazzjonali. Jekk l-oġġezzjoni preliminari kellha tintlaqa’ mill-qorti tar-rinviju, dan jista’ jwassal għall-esklużjoni tar-risposta tal-konvenut u, impliċitament, tal-provi u tal-oġġezzjonijiet sostnuti fiha. Din id-deċiżjoni jkollha b’mod ċar riperkussjonijiet fuq l-aġġudikazzjoni fil-kawża prinċipali fil-proċeduri nazzjonali, li jikkonċernaw ir-rikors tal-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin sabiex jingħata digriet li jobbliga l-iżvelar ta’ ċerta informazzjoni mill-Ispettorat Ġudizzjarju.

91.

Nirrikonoxxi li l-kontenut tad-domandi preliminari magħmula f’din il-kawża huwa fil-fatt pjuttost remot mill-għan prinċipali tal-proċeduri prinċipali, li jibqa’ r-rikors li jikkonċerna t-talba għal informazzjoni. Barra minn hekk, li wieħed jidħol b’mod sostantiv fil-kwistjoni sħiħa ta’ ħatra potenzjalment problematika tal-kap spettur f’rikors prinċipali bħal dan tista’ tidher daqsxejn sfurzata.

92.

Madankollu, it-tilwima, li għaliha qiegħed jintalab il-parir tal-Qorti tal-Ġustizzja, hija l-kwistjoni preliminari li tikkonċerna l-kwalità tar-rappreżentanza ta’ L. Netejoru, imressqa inċidentalment fil-proċeduri prinċipali. Il-fatt li dawn il-proċeduri jikkonċernaw kwistjoni preliminari ma jfissirx nuqqas ta’ rilevanza u, għaldaqstant, l-inammissibbiltà tar-rinviju għal deċiżjoni preliminari. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja, fl-evalwazzjoni ta’ jekk domanda preliminari hijiex neċessarja sabiex tippermetti qorti tar-rinviju “[tagħti] s-sentenza” fis-sens tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 267 TFUE, adottat interpretazzjoni wiesgħa ta’ dan il-kunċett. Dan jinkludi b’mod partikolari “il-proċedura kollha li twassal għad-deċiżjoni tal-qorti tar-rinviju, sabiex il-Qorti tal-Ġustizzja tkun f’pożizzjoni li ssir taf bl-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet kollha proċedurali tad-dritt tal-Unjoni li l-qorti tar-rinviju hija obbligata tapplika sabiex tagħti s-sentenza tagħha” ( 24 ). Din l-interpretazzjoni għamlitha possibbli għal kwistjonijiet proċedurali dwar il-proċess sħiħ tal-għoti tas-sentenza sabiex jitqiesu bħala ammissibbli, inklużi l-kwistjonijiet kollha għall-ispejjeż tal-proċeduri, jew il-kisba ta’ provi ( 25 ). Barra minn hekk, fil-passat, il-Qorti tal-Ġustizzja stess uriet li hija tradizzjonalment pjuttost ġeneruża meta toqgħod lura fl-eżami bir-reqqa tal-prossimità sostantiva tal-kwistjonijiet imressqa meta mqabbla mal-proċeduri prinċipali ( 26 ).

93.

It-tieni nett, l-oġġezzjoni mqajma mill-Kummissjoni għandha wkoll tiġi mwarrba. Fil-fatt, skont ġurisprudenza stabbilita, il-proċedura ta’ deċiżjoni preliminari tippreżupponi li tilwima tkun pendenti quddiem il-qorti nazzjonali ( 27 ). Dan ifisser li, jekk is-suġġett tat-tilwima ġie fix-xejn, u b’hekk id-domandi magħmula saru ipotetiċi jew mhux relatati ma’ tilwima proprja, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiddeċiedi li ma hemmx ħtieġa li tingħata deċiżjoni dwar it-talba għal deċiżjoni preliminari ( 28 ).

94.

Madankollu, fil-kawża preżenti, ma hemm xejn fil-proċess quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li jindika li l-oġġezzjoni preliminari fil-proċeduri prinċipali jew il-proċeduri prinċipali nnifishom tilfu l-iskop tagħhom. Ma hemm l-ebda konferma li l-ħatra legali sussegwenti ta’ L. Netejoru għall-pożizzjoni ta’ kap spettur ikollha xi effetti fuq il-validità tal-atti ta’ rappreżentazzjoni mwettqa qabel din il-ħatra.

95.

Filwaqt li hija apprezzata l-assistenza tal-Kummissjoni fl-identifikazzjoni tal-liġi nazzjonali potenzjalment applikabbli għall-kwistjoni, ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tinterpreta dawn id-dispożizzjonijiet. Barra minn hekk, mid-deċiżjoni tar-rinviju, jidher li l-qorti tar-rinviju tqis lilha nnifisha obbligata sabiex tiddeċiedi dwar l-oġġezzjoni proċedurali mressqa mir-rikorrent, u li għandha tevalwa l-legalità tar-rappreżentanza tal-Ispettorat Ġudizzjarju fil-mument meta d-difiża ġiet ippreżentata ( 29 ). Minn din il-perspettiva, li l-korrettezza tagħha għandha tiġi kkonstatata biss mill-qorti (qrati) nazzjonali, il-fatt li persuna partikolari tkun ġiet maħtura għall-istess pożizzjoni wara dan il-mument jista’ ma jkollux l-effett li jirrimedja n-nuqqas preċedenti ta’ setgħat ta’ rappreżentanza.

96.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena tal-fehma li d-domandi preliminari fil-Kawża C‑83/19 huma fil-fatt ammissibbli.

97.

Fil-Kawża C‑127/19 il-Gvern Rumen issottometta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li l-ewwel, it-tieni u t-tielet domanda, ikkonċernati bin-natura u l-effetti legali tad-Deċiżjoni MKV, ma għandhom l-ebda rabta mas-suġġett tal-proċeduri prinċipali. B’mod simili, iżda billi jqajjem oġġezzjoni ġenerali dwar l-ammissibbiltà tad-domandi preliminari kollha fil-Kawża C‑127/19, il-KSĠ sostna li d-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju ma jikkonċernawx l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni iżda minflok qegħdin jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tapplika d-dritt tal-Unjoni għall-kawża inkwistjoni u qegħdin ifittxu opinjoni konsultattiva dwar dispożizzjonijiet nazzjonali. Fis-seduta, il-KSĠ żied li d-domandi huma irrilevanti għas-suġġett tal-proċeduri prinċipali, li jikkonċernaw il-legalità taż-żewġ atti amministrattivi adottati mill-KSĠ u mhux il-liġi li ħolqot it-TIRSĠ. Peress li l-qorti tar-rinviju ma għandhiex ġurisdizzjoni rigward l-analiżi tad-dritt nazzjonali, li hija kwistjoni pendenti quddiem il-Curtea Constituțională a României (il-Qorti Kostituzzjonali Rumena), fil-fehma tagħha, id-domandi għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli.

98.

Fil-Kawża C‑355/19, il-Gvern Rumen issottometta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li l-qorti tar-rinviju ma wrietx ir-rilevanza tal-ewwel, tat-tieni u tar-raba’ domanda għall-għanijiet tal-proċeduri prinċipali.

99.

Il-Kawża C‑127/19 hija kkonċernata bl-annullament tad-Deċiżjonijiet Nru 910 u Nru 911 tal-assemblea ġenerali tal-KSĠ tad‑19 ta’ Settembru 2018. Il-qorti tar-rinviju tispjega li dawn l-atti ġew adottati bl-għan li jimplimentaw l-emendi introdotti bil-Liġi Nru 207/2018, u li dawn l-atti jimmiraw għaldaqstant sabiex jiġi ffaċilitat il-funzjonament tat-TIRSĠ. F’dan il-kuntest, il-qorti tar-rinviju tqis li huwa neċessarju li tiċċara l-interpretazzjoni tal-MKV, tal-Artikoli 2, tal-Artikolu 4(3) u tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, u tal-Artikolu 47 tal-Karta bl-għan li tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ta’ dawn id-dispożizzjonijiet bl-istabbiliment tat-TIRSĠ bil-Liġi Nru 207/2018. Din il-liġi tikkostitwixxi l-bażi legali għall-atti, li l-annullament tagħhom huwa mfittex fil-proċeduri prinċipali.

100.

Dawn l-ispjegazzjonijiet juru li hemm rabta funzjonali ċara bejn l-atti inkwistjoni fil-proċeduri prinċipali u l-Liġi Nru 207/2018 li tistabbilixxi t-TIRSĠ. Konstatazzjoni li l-istabbiliment tat-TIRSĠ huwa inkompatibbli mad-dritt tal-Unjoni ser ikollha impatt inevitabbli fuq l-evalwazzjoni tal-atti amministrattivi li huma inkwistjoni fil-proċeduri prinċipali. Fi kliem sempliċi, jekk il-bażi tiġi kkonstatata bħala inkompatibbli, l-istess huma l-atti sussegwenti li jimplimentaw din il-bażi.

101.

Dan juri b’mod ċar, fil-fehma tiegħi, ir-rilevanza tad-domandi preliminari magħmula fil-Kawża C‑127/19 għall-finijiet tar-rikors għall-annullament quddiem il-qorti tar-rinviju fil-proċeduri prinċipali. L-oġġezzjonijiet ta’ inammissibbiltà magħmula f’din il-kawża għandhom għaldaqstant jiġu miċħuda.

102.

B’mod simili, il-Kawża C‑355/19 tikkonċerna l-annullament ta’ att amministrattiv adottat bl-għan li jimplimenta l-emendi introdotti bil-Liġi Nru 207/2018 u li jiffaċilita l-funzjonament tat-TIRSĠ. F’dan il-kuntest, il-qorti tar-rinviju tqis li huwa neċessarju li tiċċara l-interpretazzjoni tal-MKV, tal-Artikolu 2, tal-Artikolu 4(3) u tal-Artikolu 19(1) TUE u tal-Artikolu 47 tal-Karta bl-għan li tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ta’ dawn id-dispożizzjonijiet mal-istabbiliment tat-TIRSĠ bil-Liġi Nru 207/2018, li tinsab fl-oriġini tal-adozzjoni tal-atti, li l-annullament tagħhom huwa mfittex fil-proċeduri prinċipali.

103.

Dawn id-domandi huma ammissibbli għall-istess raġunijiet ta’ dawk fil-Kawża C‑127/19: għal darba oħra hija l-loġika tal-implimentazzjoni. Jekk fil-fatt il-bażi, jiġifieri l-istabbiliment tat-TIRSĠ bil-Liġi Nru 207/2018, kellha tiġi ddikjarata inkompatibbli, l-istess jiġri lill-att amministrattiv inkwistjoni fil-proċeduri prinċipali adottat għall-implimentazzjoni tagħha.

104.

Bħala riżultat, l-ewwel, it-tieni u r-raba’ domanda fil-Kawża C‑355/19 huma ammissibbli bl-istess mod.

105.

Fis-sottomissjonijiet bil-miktub tiegħu, il-Gvern Rumen ikkontesta l-ammissibbiltà tal-ewwel domanda fil-Kawża C‑195/19 u l-ewwel, it-tieni u t-tielet domanda fil-Kawża C‑291/19. Fil-fehma ta’ dan il-gvern, dawn id-domandi li jikkonċernaw in-natura legali tad-Deċiżjoni MKV u r-rapporti tal-Kummissjoni ma humiex rilevanti għall-għanijiet tal-proċeduri prinċipali f’dawn il-kawżi.

106.

Il-Kawża C‑195/19 tikkonċerna kawża pendenti li jikkonċerna r-responsabbiltà kriminali ta’ mħallef. Il-qorti tar-rinviju tispjega li, jekk ir-rikors jintlaqa’, kemm il-prosekutur assenjat għall-kawża u l-prosekutur ta’ grad ogħla li jissorvelja lil dan il-prosekutur ikunu membri tal-istess TIRSĠ speċjali. Huwa f’dan il-kuntest li l-qorti tar-rinviju ssib lilha nnifisha obbligata li teżamina jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi t-TIRSĠ. Huwa għal dan l-għan li hija tistaqsi dwar il-kompatibbiltà tal-leġiżlazzjoni nazzjonali mal-MKV u, fit-tieni domanda fil-Kawża C‑195/19, anki mal-Artikolu 2 TUE. Il-qorti nazzjonali tinnota li, jekk jiġi kkonstatat li d-dritt tal-Unjoni jipprekludi l-leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi t-TIRSĠ, mela din il-konstatazzjoni twassalha sabiex tannulla l-atti proċedurali kollha redatti mit-TIRSĠ fil-proċeduri prinċipali bħala nulli. Il-qorti tar-rinviju jkollha tieħu inkunsiderazzjoni wkoll ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-ħatra tad-diviżjoni tal-uffiċċju tal-prosekutur kompetenti, f’każ li r-rikors jintlaqa’.

107.

Dawn ir-raġunijiet juru b’mod ċar ir-rilevanza tal-ewwel u tat-tieni domanda fil-Kawża C‑195/19 għall-proċeduri prinċipali, sa fejn it-tieni domanda tikkonċerna l-Artikolu 2 TUE.

108.

Dwar l-ammissibbiltà tal-ewwel, tat-tieni u tat-tielet domanda fil-Kawża C‑291/19, il-qorti tar-rinviju ġġustifikat ir-rilevanza tad-domandi preliminari tagħha f’din il-kawża bil-fatt li l-kontinwazzjoni tal-proċeduri prinċipali tinvolvi l-parteċipazzjoni tal-prosekuturi tat-TIRSĠ. Huwa għaldaqstant neċessarju li jiġi stabbilit jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludix jew le leġiżlazzjoni nazzjonali li tistabbilixxi t-TIRSĠ. Jekk il-qorti tar-rinviju kellha tikkonstata li l-ilment magħmul mir-rikorrent huwa manifestament fondat, il-qorti tar-rinviju jkollha tibgħat il-kawża lit-TIRSĠ għall-prosekuzzjoni.

109.

Fid-dawl ta’ dawn il-kjarifiki, għall-istess raġunijiet li għadni kemm sostnejt b’rabta mal-ewwel domanda u parzjalment mat-tieni domanda fil-Kawża C‑195/19, inqis li l-ewwel, it-tieni u t-tielet domanda fil-Kawża C‑291/19 huma ammissibbli bl-istess mod.

110.

Madankollu, naqbel mal-Gvern Rumen li t-tieni domanda fil-Kawża C‑195/19, sa fejn tirreferi għall-Artikolu 9 TUE u l-Artikolu 67(1) TFUE, kif ukoll it-tielet domanda f’din il-kawża, għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli. Dwar it-tielet domanda fil-Kawża C‑195/19, il-Gvern Rumen issottometta li domanda li tistaqsi jekk il-prinċipju ta’ supremazija jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tippermetti lill-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali) twarrab dan il-prinċipju permezz ta’ deċiżjonijiet li ma jistgħux jiġu appellati għandha natura “teoretika u ġenerali” u, bħala tali, ma għandhiex rabta mas-suġġett tal-proċeduri prinċipali.

111.

Dwar it-tieni domanda fil-Kawża C‑195/19, id-deċiżjoni tar-rinviju ma tinkludi l-ebda spjegazzjoni li turi speċifikament kif l-Artikolu 9 TUE (li jipproklama l-prinċipju tal-ugwaljanza taċ-ċittadini tal-Unjoni) u l-Artikolu 67(1) TFUE (li jistabbilixxi li l-Unjoni għandha tikkostitwixxi spazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja) jistgħu jkunu rilevanti għal din il-kawża. Sa fejn tinvoka dawn id-dispożizzjonijiet, din id-domanda ma tikkonformax mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura. Fil-fatt, skont ġurisprudenza stabbilita, huwa indispensabbli li l-qorti nazzjonali tagħti, mill-inqas, minimu ta’ spjegazzjonijiet bażiċi għar-raġunijiet tal-għażla tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni li talbet l-interpretazzjoni tagħhom kif ukoll ir-rabta li hija stabbilixxiet bejn dawn id-dispożizzjonijiet u l-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli għall-kawża quddiemha ( 30 ).

112.

It-tielet domanda fil-Kawża C‑195/19 issofri, fil-fehma tiegħi, mill-istess difett, filwaqt li hija stess iżżid ieħor. L-ewwel nett, din id-domanda, kif il-Gvern Rumen enfasizza korrettement, hija bl-istess mod ’il bogħod milli tikkonforma mar-rekwiżiti tal-Artikolu 94 tar-Regoli dwar il-Proċeduri. Din id-domanda tistaqsi, essenzjalment, jekk il-prinċipju ta’ supremazija jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tippermetti lill-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali) sabiex essenzjalment twarrab dan il-prinċipju permezz ta’ deċiżjonijiet li ma jistgħux jiġu appellati. Madankollu, id-deċiżjoni tar-rinviju fl-ebda punt ma ssemmi d-dispożizzjonijiet speċifiċi u għalfejn huma problematiċi. Il-qorti tar-rinviju sempliċement ikkwotat xi siltiet mis-sentenzi tal-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali) li fihom din il-qorti ħadet pożizzjoni dwar il-MKV f’varji kawżi, mingħajr ma pprovdiet xi kuntest jew spjegazzjoni dwar jekk dawn is-sentenzi jikkonċernawx xi dispożizzjonijiet nazzjonali marbuta mal-proċeduri prinċipali.

113.

It-tieni nett, kif ifformulata, din id-domanda tinkludi wkoll evalwazzjoni impliċita (li fil-fatt ma tantx tfaħħar) tal-ġurisprudenza tal-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali), u tistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tirrikonoxxi interpretazzjoni partikolari ta’ din il-ġurisprudenza f’varji proċeduri mhux relatati li minnhom ftit informazzjoni hija magħmula disponibbli (selettivament), u għaldaqstant, tiddubita l-awtorità istituzzjonali ta’ qorti nazzjonali superjuri. Madankollu, dan ma huwiex ir-rwol tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-proċedura għal deċiżjoni preliminari ( 31 ).

114.

Bħala riżultat, inqis li t-tieni domanda preliminari fil-Kawża C‑195/19, sa fejn din tirreferi għall-Artikolu 9 TUE u għall-Artikolu 67(1) TFUE, kif ukoll it-tielet domanda preliminari fl-istess kawża, huma inammissibbli.

115.

Inqis li t-tieni domanda preliminari fil-Kawża C‑195/19, sa fejn tirreferi għall-Artikolu 9 TUE u l-Artikolu 67(1) TFUE, u t-tielet domanda preliminari f’din il-kawża, għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli. Il-bqija tad-domandi preliminari magħmula f’dawn il-ħames kawżi huma, fil-fehma tiegħi, ammissibbli.

116.

Madankollu, għall-finijiet ta’ ċarezza, jiena kieku niġbor flimkien id-domandi kollha magħmula f’dawn il-kawżi fi kwistjonijiet li jikkonċernaw dritt applikabbli li, ladarba riżolti, ser jipprovdu l-qafas għaż-żewġ elementi sostantivi indirizzati minn dawn il-kawżi.

117.

L-ewwel nett, il-qrati tar-rinviju f’dawn il-kawżi fformulaw id-domandi tagħhom fir-rigward ta’ numru ta’ atti tad-dritt tal-Unjoni. Minn naħa waħda, hemm domandi li jikkonċernaw in-natura, il-valur u l-effetti legali tal-MKV ( 32 ), u jekk ir-regoli nazzjonali inkwistjoni jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan il-mekkaniżmu ( 33 ). Min-naħa l-oħra, id-domandi jirrigwardaw wkoll l-interpretazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u tal-Artikolu 2 u tal-Artikolu 4(3) TUE ( 34 ).

118.

It-tieni nett, dawk id-domandi li jikkonċernaw il-qafas leġiżlattiv xieraq ta’ analiżi huma magħmula bl-għan li tinkiseb interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni li ser tippermetti lill-qrati nazzjonali jevalwaw il-kompatibbiltà tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni, li jikkonċernaw il-ħatra provviżorja tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju ( 35 ) u l-istabbiliment tat-TIRSĠ ( 36 ) b’dawk ir-regoli tal-Unjoni.

119.

Għaldaqstant, fil-bqija ta’ dawn il-konklużjonijiet, ser neżamina l-ewwel id-dispożizzjonijiet rilevanti tad-dritt tal-Unjoni (id-Deċiżjoni MKV, l-Artikolu 47 tal-Karta, u l-Artikolu 2 u l-Artikolu 19(1) TUE) u l-kriterji li dawn jistabbilixxu għall-għanijiet ta’ dawn il-kawżi (B). Imbagħad ser napplika r-rekwiżiti li jirriżultaw minn dawn id-dispożizzjonijiet, fil-kuntest tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni, sabiex nipprovdi assistenza lill-qrati tar-rinviju dwar il-kwistjonijiet sostantivi pendenti quddiemhom (C).

120.

Il-varji deċiżjonijiet tar-rinviju fil-kawżi kollha ttrattati f’dawn il-konklużjonijiet qajmu diversi domandi li jikkonċernaw in-natura, il-valur u l-effetti legali tad-Deċiżjoni MKV u dwar ir-rapporti adottati fuq il-bażi tagħha.

121.

L-ewwel nett, id-Deċiżjoni MKV u r-rapporti tal-Kummissjoni li jiġu adottati fuq il-bażi tagħha huma atti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni għall-finijiet tal-Artikolu 267 TFUE u l-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tinterpretahom ( 37 )? It-tieni nett, il-kontenut, in-natura u t-tul ratione temporis tal-MKV jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tat-Trattat ta’ Adeżjoni ( 38 )? It-tielet nett, il-qrati tar-rinviju jixtiequ jkunu jafu jekk ir-rekwiżiti stabbiliti mill-MKV ( 39 ) u mir-rapporti tal-Kummissjoni fil-kuntest tal-MKV humiex vinkolanti ( 40 ). Ir-raba’ nett, ġie mistoqsi wkoll jekk l-Artikolu 2 TUE għandux jiġi interpretat, flimkien mal-Artikolu 4(3) TUE, bħala li jfisser li l-obbligu tar-Rumanija li tikkonforma mar-rekwiżiti stabbiliti fir-rapporti MKV jifforma parti mill-obbligu li tikkonforma mal-Istat tad-dritt ( 41 ), u jekk dan l-obbligu jkoprix il-ħatra temporanja tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju ( 42 ), u l-istabbiliment tat-TIRSĠ ( 43 ).

122.

Ser nindirizza dawn id-domandi kollha waħda wara l-oħra bil-mod segwenti. L-ewwel nett, ser nibda billi nikkonferma li d-Deċiżjoni MKV u r-rapporti adottati mill-Kummissjoni fuq il-bażi tagħha huma fil-fatt atti tal-Unjoni (a). It-tieni nett, ser neżamina jekk it-Trattat ta’ Adeżjoni jikkostitwixxix il-bażi legali xierqa għad-Deċiżjoni MKV (b). It-tielet nett, ser indur għall-kwistjoni tal-valur u tal-effetti legali tal-MKV u tar-rapporti tal-Kummissjoni adottati fil-kuntest tagħha (c). Ir-raba’ nett, ser nikkonkludi din it-taqsima billi neżamina jekk il-miżuri nazzjonali inkwistjoni f’dawn il-kawżi jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-MKV (d).

123.

Il-partijiet ikkonċernati kollha, wara li ppreżentaw l-osservazzjonijiet dwar dan il-punt ( 44 ), bl-eċċezzjoni tal-KSĠ, jaqblu li din id-domanda għandha tiġi mwieġba fl-affermattiv. Il-KSĠ issottometta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li d-Deċiżjoni MKV kienet strument ta’ kooperazzjoni tal-Kummissjoni u mhux att leġiżlattiv li jista’ jkun suġġett għall-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja skont l-Artikolu 267 TFUE. Madankollu, fis-seduta, dan l-organu sostna li d-Deċiżjoni MKV hija att vinkolanti, anki jekk ir-rakkomandazzjonijiet li tinkludi ma humiex vinkolanti.

124.

Fil-fehma tiegħi, ma hemm l-ebda dubju li, minkejja l-kwistjoni tan-natura potenzjalment vinkolanti tad-Deċiżjoni MKV u tar-rapporti adottati fuq il-bażi tagħha, it-tnejn huma atti tad-dritt tal-Unjoni u li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha l-ġurisdizzjoni li tinterpretahom fil-qafas tal-proċedura għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE.

125.

L-ewwel nett, id-Deċiżjoni MKV hija deċiżjoni għall-finijiet tar-raba’ paragrafu tal-Artikolu 288 TFUE. Din ġiet adottata mill-Kummissjoni fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni. Għaldaqstant, ma nistax nara kif tista’ ma tkunx “att tal-istituzzjonijiet” għall-għanijiet tal-Artikolu 267 TFUE.

126.

It-tieni nett, l-istess japplika għar-rapporti adottati mill-Kummissjoni fuq il-bażi tad-Deċiżjoni MKV. Għal darba oħra, apparti l-kwistjoni tan-natura (mhux) vinkolanti tagħhom, li hija kwistjoni differenti, l-Artikolu 267 TFUE jagħti lill-Qorti tal-Ġustizzja l-ġurisdizzjoni li tiddeċiedi, preliminarjament, fuq il-validità u l-interpretazzjoni tal-atti kollha adottati mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni, mingħajr ebda eċċezzjoni ( 45 ). Il-Ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja ma hijiex għaldaqstant limitata għal dawk l-atti li għandhom effetti vinkolanti ( 46 ), kif ġie kkonfermat mid-diversi okkażjonijiet li fihom il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet dwar l-interpretazzjoni ta’ rakkomandazzjonijiet jew atti legali mhux vinkolanti atipiċi oħra f’deċiżjonijiet preliminari ( 47 ).

127.

Bħala riżultat, ir-risposta għall-ewwel domanda fil-Kawżi C‑83/19, C‑127/19, C‑291/19 u C‑355/19 għandha tkun li d-Deċiżjoni MKV, kif ukoll ir-rapporti stabbiliti mill-Kummissjoni fuq din il-bażi, huma atti ta’ istituzzjoni tal-Unjoni fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE u, għaldaqstant, jistgħu jiġu interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja skont din id-dispożizzjoni.

128.

Diversi domandi preliminari jistaqsu jekk il-“kontenut, in-natura u t-tul ratione temporis” tal-MKV jaqgħux “fil-kamp ta’ applikazzjoni tat-Trattat ta’ Adeżjoni” ( 48 ). Fil-fehma tiegħi, dawn id-domandi essenzjalment ifittxu kjarifika dwar jekk id-Deċiżjoni MKV, fin-natura, portata u forma attwali tagħha, setgħetx validament tkun ibbażata fuq it-Trattat ta’ Adeżjoni. Ifformulata b’dan il-mod, il-kwistjoni ta’ interpretazzjoni tiġi pjuttost viċin ta’ kontestazzjoni mhux irrikonoxxuta tal-validità ta’ att tad-dritt tal-Unjoni ( 49 ).

129.

Fuq il-bażi tal-argumenti sostnuti fil-mori tal-proċeduri, ma nara l-ebda raġuni għalfejn id-Deċiżjoni MKV attwali ma setgħetx tiġi adottata fuq il-bażi tat-Trattat ta’ Adeżjoni u tal-Att ta’ Adeżjoni tar-Rumanija u l-Bulgarija. Dan huwa hekk fir-rigward tal-bażi legali formali tagħha (1), tal-kontenut u tal-għanijiet tagħha (2) u tat-tul tagħha (3).

130.

Dwar il-bażi legali formali tagħha, id-Deċiżjoni MKV ġiet adottata bħala miżura ta’ salvagwardja fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni. L-Artikolu 4(3) tat-Trattat ta’ Adeżjoni jagħti s-setgħa lill-istituzzjonijiet tal-Unjoni sabiex jadottaw il-miżuri previsti, fost oħrajn, fl-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni, qabel l-adeżjoni tal-Istat Membru kkonċernat. Skont dawn id-dispożizzjonijiet, magħrufa bħala “klawżoli ta’ salvagwardja”, dawn il-miżuri jidħlu fis-seħħ suġġetti biss għal u fid-data tad-dħul fis-seħħ tat-Trattat ta’ Adeżjoni. L-Artikolu 2(2) tat-Trattat ta’ Adeżjoni jistabbilixxi li d-dispożizzjonijiet ta’ dan l-att jiffurmaw parti integrali ta’ dan it-Trattat.

131.

Mill-perspettiva tal-kontenut tal-miżuri li jistgħu jittieħdu fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni, dawn id-dispożizzjonijiet jagħtu s-setgħa lill-Kummissjoni sabiex tadotta, fuq talba ta’ Stat Membru jew fuq inizjattiva tagħha stess, rispettivament, “miżuri adatti” f’żewġ sitwazzjonijiet.

132.

L-ewwel nett, l-Artikolu 37, il-“klawżola ta’ salvagwardja tas-suq intern”, tista’ tiġi skattata jekk ir-Rumanija tonqos milli timplimenta l-obbligi assunti fin-negozjati tal-adeżjoni, u b’hekk tikkawża ksur serju tal-funzjonament tas-suq intern jew riskju imminenti ta’ dan. It-tieni nett, l-Artikolu 38, tista’ tiġi skattata jekk ikun hemm nuqqasijiet serji jew kwalunkwe riskji imminenti ta’ nuqqasijiet bħal dawn fit-traspożizzjoni, fl-istat ta’ implimentazzjoni jew fl-applikazzjoni tal-istrumenti ta’ kooperazzjoni u deċiżjonijiet relatati ma’ rikonoxximent reċiproku fl-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja ( 50 ).

133.

Eżami tal-għanijiet u tal-kontenut tad-Deċiżjoni MKV turi li tista’ faċilment tiġi kklassifikata taħt it-tip ta’ miżuri previsti fl-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni.

134.

Dwar l-għanijiet tad-Deċiżjoni MKV, il-premessa 4 tagħha tirreferi għan-nuqqasijiet li jiġġustifikaw rikors għall-miżuri ta’ salvagwardja tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni. Filwaqt li tinnota l-isforzi magħmula sabiex titlesta l-preparazzjoni tar-Rumanija sabiex issir membru tal-Unjoni, din il-premessa tiżvela li l-Kummissjoni identifikat fir-Rapport tagħha tas‑26 ta’ Settembru 2006 ( 51 )“kwistjonijiet pendenti” li jikkonċernaw, b’mod partikolari, l-akkontabbiltà u l-effiċjenza tas-sistema ġudizzjarja u l-organi ta’ infurzar tal-liġi. Iktar progress kien meqjus neċessarju sabiex tiġi żgurata l-kapaċità tagħhom “sabiex jimplimentaw u japplikaw il-miżuri adottati sabiex jiġu mwaqqfa s-suq intern u l-qasam ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja”. Wara li jiġi mfakkar fil-premessa 5 li l-miżuri fl-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni jistgħu jittieħdu f’każ ta’ “riskji imminenti”, il-Kummissjoni tqis li dawn ir-riskji huma preżenti. Il-premessa 6 għalhekk tispjega li l-“kwistjonijiet li għad fadal” dwar l-akkontabbiltà u l-effiċjenza tas-sistema ġudizzjarja u ta’ infurzar jiġġustifikaw it-twaqqif tal-MKV sabiex jiġi evalwat il-progress tar-Rumanija sabiex jiġu indirizzati parametri referenzjarji speċifiċi fil-qasam tar-riforma ġudizzjarja u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni.

135.

Ir-raġuni sottostanti tal-MKV hija għalhekk ibbażata fuq l-eżistenza ta’ riskji imminenti għall-funzjonament tas-suq intern u l-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja minħabba n-nuqqasijiet ikkonstatati fis-sistema ġudizzjarja u fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni fir-Rumanija. Dan l-għan jidher li huwa kompletament konformi mal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni.

136.

It-tieni nett, mill-perspettiva tal-kontenut tal-miżuri li jistgħu jittieħdu fuq il-bażi ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, jidher mill-formulazzjoni kemm tal-Artikolu 37 kif ukoll tal-Artikolu 38 tal-Att ta’ Adeżjoni li t-terminu “miżuri” huwa wiesa’ biżżejjed sabiex jinkludi att bħad-Deċiżjoni MKV. L-ebda waħda mid-dispożizzjonijiet ma tinkludi lista eżawrjenti tat-tip ta’ miżuri li jistgħu jittieħdu fuq il-bażi tagħhom. L-unika miżura msemmija espressament hija s-sospensjoni ta’ rikonoxximent reċiproku fl-Artikolu 38 tal-Att ta’ Adeżjoni. Għaldaqstant, l-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni sempliċement jistabbilixxu limiti negattivi li magħhom il-miżuri għandhom jikkonformaw – il-miżuri għandhom josservaw il-prinċipju ta’ proporzjonalità u ma jistgħux ikunu diskriminatorji.

137.

Jekk kemm l-Artikolu 37 kif ukoll l-Artikolu 38 tal-Att ta’ Adeżjoni jistgħu leġittimament jintużaw sabiex (fl-aħħar mill-aħħar) jissospendu rikonoxximent reċiproku jew ċerti elementi tas-suq intern, u l-ebda minnhom ma jinkludi xi lista magħluqa tat-tip ta’ miżuri li jistgħu jiġu adottati fuq il-bażi tagħhom, mela ma hemmx biss miżura possibbli waħda, iżda pjuttost skala ta’ miżuri. Fi kliem ieħor, jekk huwa possibbli li ssir sospensjoni, mela għandha tkun ukoll possibbli, f’isem il-proporzjonalità espressament stabbilita f’din id-dispożizzjoni, li, a fortiori, sempliċement tiġi stabbilita miżura ħafna iktar ħafifa u f’dan is-sens ħafna iktar proporzjonata għall-kooperazzjoni u għall-verifika. Il-fatt li jistgħu jittieħdu miżuri addizzjonali u iktar restrittivi li jimplimentaw l-Artikoli 37 u 38 ma jnaqqasx mill-fatt li miżuri pjuttost inqas strinġenti, bħall-MKV, jistgħu jiġu adottati fuq il-bażi ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, u skont il-prinċipju ta’ proporzjonalità.

138.

L-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni jinkludu l-istess limitazzjonijiet ratione temporis. L-ewwel nett, iż-żewġ dispożizzjonijiet jistabbilixxu li l-miżuri jistgħu jittieħdu, bħala prinċipju, sat-tmiem ta’ perijodu ta’ mhux iktar minn tliet snin wara l-adeżjoni. Madankollu, iż-żewġ dispożizzjonijiet jistabbilixxu wkoll (i) li l-klawżoli ta’ salvagwardja jistgħu jiġu invokati anki qabel l-adeżjoni fuq il-bażi tal-monitoraġġ u li l-miżuri adottati għandhom jidħlu fis-seħħ mill-ewwel jum tal-adeżjoni sakemm ma jipprevedux data iktar tard, u (ii) li l-miżuri jistgħu jiġu applikati lil hinn mill-perijodu ta’ tliet snin sakemm jibqgħu dawn in-nuqqasijiet. Minkejja l-possibbiltà li jinżammu l-miżuri għal terminu mhux determinat, kemm l-Artikoli 37 kif ukoll l-Artikolu 38 tal-Att ta’ Adeżjoni jindikaw espressament (iii) li l-miżuri ma għandhomx jinżammu għal żmien iktar milli huwa strettament meħtieġ u, fi kwalunkwe każ, għandhom jitneħħew meta l-impenn rilevanti jiġi implimentat.

139.

Għal darba oħra, l-ebda argument ma tressaq fil-mori ta’ dawn il-proċeduri li jissuġġerixxi li d-Deċiżjoni MKV ma kkonformatx ma’ dawn ir-rekwiżiti. L-ewwel nett, din ġiet adottata diversi ġranet qabel l-adeżjoni, fit‑13 ta’ Diċembru 2006, fuq il-bażi tal-konstatazzjonijiet tar-Rapport tas‑26 ta’ Settembru 2006, kif innotat fil-premessa 4 tad-Deċiżjoni MKV (i). It-tieni nett, il-miżuri nżammu għal perijodu itwal minn dak ta’ tliet snin wara l-adeżjoni fuq il-bażi tal-konstatazzjoni li n-nuqqasijiet li wasslu għall-adozzjoni tad-Deċiżjoni MKV komplew jippersistu (ii). It-tielet nett, il-premessa 9 tinnota li d-deċiżjoni għandha titħassar meta l-parametri referenzjarji kollha jiġu mwettqa b’mod sodisfaċenti. F’dan ir-rigward, għandu jiġi nnotat li t-tneħħija tal-MKV kienet prevista fir-Rapport tal‑2017 u li twaqqfet biss wara l-konstatazzjonijiet negattivi fir-Rapport tat‑13 ta’ Novembru 2018, li magħhom huma relatati dawn il-kawżi (iii).

140.

Naħseb li l-analiżi taħt din it-taqsima għandha tieqaf hawn. Hemm naturalment il-kwistjoni sottostanti u iktar profonda tal-proporzjonalità, li titla’ fil-wiċċ okkażjonalment b’argumenti dwar il-punt sa fejn huwa xieraq u/jew neċessarju li dik li kienet intiża li tkun sistema temporanja ta’ wara l-adeżjoni tinżamm tlettax‑il sena wara u iktar. Madankollu, din il-kwistjoni partikolarment delikata tista’ b’mod sigur titħalla kif inhi fil-kuntest ta’ dawn il-proċeduri, fejn l-ebda waħda mill-partijiet ma ssuġġeriet li l-kundizzjonijiet materjali għall-applikabbiltà li għandha preżenti tad-Deċiżjoni MKV, stabbiliti fiż-żewġ punti preċedenti, ma jibqgħux issodisfatti.

141.

L-eżami tal-ewwel parti tat-tieni domanda magħmula fil-Kawżi C‑83/19, C‑127/19 u C‑355/19 ma żvelat l-ebda fattur li jista’ jitfa’ dubju dwar il-fatt li d-Deċiżjoni MKV, fil-forma attwali tagħha, ġiet validament adottata u tista’ tinżamm fuq il-bażi tat-Trattat ta’ Adeżjoni.

142.

Domanda oħra magħmula mill-qrati tar-rinviju f’dawn il-kawżi hija jekk id-Deċiżjoni MKV (1) u r-rapporti tal-Kummissjoni adottati fuq il-bażi tagħha (2) humiex vinkolanti fuq ir-Rumanija.

143.

Il-Gvern Belġjan u tal-Pajjiżi l-Baxxi sostnew li d-Deċiżjoni MKV hija vinkolanti fl-elementi kollha tagħha. B’mod simili, il-Gvern Svediż fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu, kif ukoll il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u l-Prosekutur Ġenerali fis-seduta, issottomettew li d-Deċiżjoni MKV u l-parametri referenzjarji tal-annessi tagħha huma legalment vinkolanti għar-Rumanija.

144.

Il-Gvern Rumen issottometta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li l-unika obbligu impost fuq ir-Rumanija bid-Deċiżjoni MKV huwa dak li perjodikament tirrapporta lill-Kummissjoni dwar il-progress magħmul fir-rigward tal-parametri referenzjarji tal-anness ta’ din id-deċiżjoni. Dan il-gvern biddel il-pożizzjoni tiegħu fis-seduta, u ssottometta li l-parametri referenzjarji tal-anness tad-Deċiżjoni MKV jagħtu espressjoni speċifika tal-kundizzjonijiet tat-Trattat ta’ Adeżjoni, skont il-valuri u l-prinċipji tal-Artikoli 2 u 19 TUE.

145.

Id-Deċiżjoni MKV hija deċiżjoni għall-finijiet tar-raba’ paragrafu tal-Artikolu 288 TFUE. Kif tistabbilixxi din id-dispożizzjoni, deċiżjonijiet huma vinkolanti fl-intier tagħhom għad-destinatarji tagħhom. Skont l-Artikolu 4 tad-Deċiżjoni MKV, id-destinatarji tagħha huma l-Istati Membri. Fil-mument tal-adozzjoni tagħha, ir-Rumanija fil-fatt ma kinitx għadha membru, iżda f’dan il-kuntest speċifiku, in-natura vinkolanti tal-atti tal-Unjoni adottati qabel l-adeżjoni tirriżulta (ukoll) mill-Artikolu 2 tal-Att ta’ Adeżjoni: “Mid-data ta’ l-adeżjoni, id-disposizzjonjiet tat-Trattati oriġinali u l-atti adottati mill-istituzzjonijiet u l-Bank Ċentrali Ewropew qabel l-adeżjoni għandhom jorbtu lill-Bulgarija u lir-Rumanija u għandhom japplikaw f’dawk l-Istati bil-kondizzjonijiet kif elenkati f’dawk it-Trattati u f’dan l-Att.”

146.

Għalhekk, id-Deċiżjoni MKV hija b’mod ċar vinkolanti. Pjuttost, il-kwistjoni vera hija preċiżament x’inhuma l-obbligi imposti fuq ir-Rumanija mid-Deċiżjoni MKV.

147.

L-obbligu legali artikolat b’mod inekwivoku impost fuq ir-Rumanija huwa inkluż fl-Artikolu 1 tad-Deċiżjoni MKV: “Ir-Rumanija għandha, sal‑31 ta’ Marzu ta’ kull sena […] tirraporta lill-Kummissjoni dwar il-progress magħmul fl-indirizzar tal-punti ta’ riferiment kollha pprovduti fl-Anness.” Hemm, għaldaqstant, obbligu ta’ rappurtar.

148.

Madankollu, l-obbligi imposti fuq ir-Rumanija fuq il-bażi tal-Artikolu 1 tad-Deċiżjoni MKV ċertament ma jiqfux f’li tibgħat ir-rapporti annwali f’terminu partikolari. Fil-fatt, l-obbligu impost mill-Artikolu 1 ma huwiex sempliċement li tirrapporta, iżda li tirrapporta l-progress magħmul fl-indirizzar tal-parametri referenzjarji elenkati fl-Anness tad-Deċiżjoni MKV. Għalhekk, l-Artikolu 1 tad-Deċiżjoni MKV jistabbilixxi wkoll l-obbligu ta’ kisba tal-għanijiet stabbiliti fil-parametri referenzjarji li jinsabu fl-anness ta’ din id-deċiżjoni. Barra minn hekk, it-tieni paragrafu tal-Artikolu 1, li jawtorizza lill-Kummissjoni sabiex tipprovdi assistenza teknika permezz ta’ attivitajiet differenti jew li tiġbor u tpartat informazzjoni dwar il-parametri referenzjarji u li torganizza missjonijiet ta’ esperti lejn ir-Rumanija għal dan l-iskop; jistabbilixxi wkoll li l-awtoritajiet Rumeni għandhom jagħtu l-appoġġ neċessarju f’dan il-kuntest.

149.

Li tirrapporta l-progress magħmul għalhekk jirrikjedi li ċerti sforzi jiġu żviluppati f’direzzjoni partikolari. Il-loġika ta’ din id-dispożizzjoni diffiċilment tkun issodisfatta b’rappurtar mekkaniku ta’ kull sena li l-affarijiet baqgħu pjuttost l-istess. F’dan il-kuntest, ma nitfax wisq piż fuq l-argument testwali mislut mill-Anness tad-Deċiżjoni MKV. Fil-fatt, f’ċerti verżjonijiet lingwistiċi l-anness jirreferi, b’mod pjuttost vag, għall-“[p]unti ta’ riferiment li għandhom jiġu indirizzati mir-Rumanija” ( 52 ). Min-naħa l-oħra, numru ta’ verżjonijiet lingwistiċi oħra jinkludu formulazzjoni li tindika b’mod ċar obbligu ta’ kisba ( 53 ).

150.

Barra minn hekk, in-natura vinkolanti tal-obbligu ta’ konformità gradwali mal-parametri referenzjarji elenkati fl-Anness tad-Deċiżjoni MKV hija enfasizzata b’mod ċar bil-post li għandha d-Deċiżjoni MKV fil-kuntest tal-obbligi li jirriżultaw mit-Trattat ta’ Adeżjoni. Id-Deċiżjoni MKV għamlet l-adeżjoni possibbli minkejja t-tħassib serju persistenti li jikkonċerna nuqqasijiet prinċipali dwar riforma ġudizzjarja u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni fir-Rumanija. Ma tistax għalhekk tkun sorpriża li d-Deċiżjoni MKV tfisser obbligu speċifiku tar-Rumanija li tilħaq l-għanijiet stabbiliti fil-parametri referenzjarji inklużi fl-anness. Iktar milli intiża bħala sempliċi rakkomandazzjoni, id-Deċiżjoni MKV ġiet adottata fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni bħala miżura ta’ salvagwardja, li hija essenzjali sabiex tippermetti l-adeżjoni sal‑1 ta’ Jannar 2007.

151.

B’mod ġenerali, il-parametri referenzjarji tal-MKV huma marbuta ma’ u jispeċifikaw ir-rekwiżit tal-Istat tad-dritt tal-Artikolu 2 TUE, li jirreferi għalih l-Artikolu 49 TUE bħala prekundizzjoni għall-adeżjoni. Skont l-Artikolu 49 TUE, huma biss Stati li jirrispettaw il-valuri tal-Artikolu 2 TUE u li huma impenjati li jippromwovuhom li jistgħu japplikaw sabiex isiru membru tal-Unjoni Ewropea. Il-preambolu tad-Deċiżjoni MKV jenfasizza r-rwol ċentrali tal-Istat tad-dritt għall-Unjoni u, b’mod partikolari, għall-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja, u l-ħtieġa implikata għall-Istati Membri kollha li jkollhom sistema ġudizzjarja u amministrattiva imparzjali u indipendenti mgħammra sabiex tiġġieled kontra l-korruzzjoni ( 54 ).

152.

Ir-rwol tal-MKV fil-proċess tal-adeżjoni kien kruċjali f’dan il-kuntest. Tħassib dwar is-sistema ġudizzjarja u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni ppersista matul in-negozjati ta’ qabel l-adeżjoni, u kien imsemmi espressament fl-Anness IX tal-Att ta’ Adeżjoni taħt il-lista ta’ impenji speċifiċi meħuda, u ġew aċċettati rekwiżiti mir-Rumanija fil-konklużjoni tan-negozjati tal-adeżjoni fl‑14 ta’ Diċembru 2004 ( 55 ). Skont l-Artikolu 39(2) tal-Att ta’ Adeżjoni, in-nuqqas ta’ konformità ma’ dawn l-impenji setgħet twassal lill-Kunsill sabiex jipposponi d-data tal-adeżjoni b’sena. Kif innota l-Gvern Belġjan, il-parametri referenzjarji jirriflettu l-impenji meħuda mir-Rumanija fin-negozjati għall-adeżjoni, kif muri mill-Anness IX tal-Att ta’ Adeżjoni. Jista’ għaldaqstant jitqies, kif il-Gvern Daniż issottometta fis-seduta, li l-MKV kien kundizzjoni essenzjali fil-qafas tal-iffirmar tat-Trattat ta’ Adeżjoni mill-Istati Membri kollha, b’teħid inkunsiderazzjoni li kien għad hemm nuqqasijiet sinjifikattivi. Dawn in-nuqqasijiet, kif identifikat mill-aħħar rapport ta’ qabel l-adeżjoni tal-Kummissjoni dwar ir-Rumanija, jipprovdu bażi għall-adozzjoni tad-Deċiżjoni MKV.

153.

F’dan il-kuntest storiku u leġiżlattiv, interpretazzjoni tad-Deċiżjoni MKV li tgħid li l-parametri referenzjarji inklużi fl-anness tagħha ma jkunux vinkolanti fuq ir-Rumanija tfisser li l-MKV sħiħ tagħti lir-Rumanija carte blanche sabiex ma tikkonformax mar-rekwiżiti prinċipali tal-Adeżjoni.

154.

Element ieħor li jenfasizza n-natura vinkolanti tal-obbligu li jinkisbu l-għanijiet stabbiliti fil-parametri referenzjarji tal-MKV, kif indikat mill-Gvern Svediż, huma l-konsegwenzi legali sinjifikattivi marbuta man-nuqqas ta’ konformità. Kif innotat fil-premessa 7 tad-Deċiżjoni MKV, jekk il-parametri referenzjarji ma jinkisbux, il-Kummissjoni tiddikjara li hija tista’ tapplika miżuri ta’ salvagwardja ulterjuri fuq il-bażi tal-Artikoli 37 u 38 tal-Att ta’ Adeżjoni, inkluża s-sospensjoni tar-rikonoxximent reċiproku. Barra minn hekk, il-konsegwenzi legali speċifiċi ta’ ksur ipotetiku li jistgħu jirriżultaw mis-sistema MKV partikolari ma jipprekludux fihom innifishom l-invokazzjoni tal-istrumenti ordinarji ta’ infurzar permezz ta’ proċeduri ta’ ksur fil-każ tan-nuqqas tat-twettiq mir-Rumanija tal-obbligi tagħha taħt id-Deċiżjoni MKV ( 56 ).

155.

Bħala sommarju, fil-fehma tiegħi, id-Deċiżjoni MKV, minkejja li tuża l-formulazzjoni ta’ parametri referenzjarji, hija, fis-sustanza u fil-kontenut tagħha, leġiżlazzjoni vinkolanti tal-Unjoni. F’kuntest ta’ qabel l-adeżjoni, il-parametri referenzjarji jistgħu jkunu parti mill-kundizzjonalità politika sabiex jiġi mkejjel il-progress li jwassal għall-adeżjoni. F’kuntest ta’ wara l-adeżjoni, isiru regola legali ppromulgata permezz ta’ strument legali vinkolanti, deċiżjoni, li timponi obbligi speċifiċi, li l-ksur tagħhom jista’ jinvolvi konsegwenzi legali. Il-konsegwenzi ta’ nuqqas ta’ konformità, lil hinn mill-possibbiltajiet li jiġi ddikjarat u ssanzjonat ksur potenzjali permezz tal-mezzi tas-soltu tad-dritt tal-Unjoni, jistgħu jkollhom ukoll impatt sinjifikattiv fuq il-parteċipazzjoni tar-Rumanija fis-suq intern u fuq l-ispazju ta’ libertà, sigurtà u ġustizzja.

156.

Dwar il-kontenut ta’ dawn l-obbligi, hemm, minbarra l-obbligu li jiġu rrappurtati, b’mod ċar ukoll l-obbligu li jitwettqu l-aqwa sforzi sabiex ikun hemm konformità mal-parametri referenzjarji stabbiliti fl-Anness tad-Deċiżjoni MKV.

157.

Il-qrati tar-rinviju staqsew ukoll dwar is-saħħa legalment vinkolanti tar-rapporti maħruġa mill-Kummissjoni fuq il-bażi tad-Deċiżjoni MKV, kif ukoll tar-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta’ Venezia u tal-GRECO.

158.

Il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u OL sostnew fis-seduta li r-rakkomandazzjonijiet fir-rapporti tal-Kummissjoni, ikkunsidrati flimkien mad-Deċiżjoni MKV, għandhom effetti legali vinkolanti. B’mod simili, il-Gvern Rumen issottometta fis-seduta li, minkejja n-natura sui generis u n-nuqqas ta’ natura vinkolanti tagħhom, ir-rakkomandazzjonijiet inklużi fir-rapporti ma jistgħux jiġu injorati iżda, b’teħid inkunsiderazzjoni tal-obbligu ta’ kooperazzjoni leali tal-Artikolu 4(3) TUE, għandhom jiġu osservati u anki jsiru vinkolanti meta r-Rumanija tieħu miżuri leġiżlattivi jew amministrattivi fl-oqsma koperti mill-parametri referenzjarji tal-Anness tad-Deċiżjoni MKV.

159.

Bil-maqlub, il-Kummissjoni u l-Prosekutur Ġenerali ssottomettew li n-natura legali tar-rapporti tal-Kummissjoni fil-qafas tal-MKV ma hijiex dik ta’ rakkomandazzjoni għall-finijiet tal-Artikolu 288(5) u tal-Artikolu 292 TFUE, minħabba lil huma att legali pjuttost sui generis adottat fuq il-bażi tad-Deċiżjoni MKV.

160.

Minn dawn il-perspettivi jirriżulta li, fil-kuntest tar-rwol speċifiku li għandhom fis-sistema stabbilita permezz tad-Deċiżjoni MKV, ir-rakkomandazzjonijiet inklużi fir-rapport MKV jammontaw għal xi ħaġa ħafna ikbar minn rakkomandazzjoni “tradizzjonali”. Kif innotat mill-Gvern Olandiż u dak Svediż, ir-rapporti MKV huma strumenti ta’ evalwazzjoni. Ir-rapporti huma adottati fuq il-bażi tal-Artikolu 2 tad-Deċiżjoni MKV, u, kif tindika l-Kummissjoni, huma indirizzati lill-Parlament u lill-Kunsill. Skont din id-dispożizzjoni, il-Kummissjoni “se tikkomunika lill-Parlament Ewropew jew lill-Kunsill il-kummenti u r-riżultati tagħha dwar ir-rapport tar-Rumanija”. Ir-rapporti għaldaqstant jipprevedu l-qafas metodoloġiku għall-evalwazzjoni ta’ dan il-progress. Il-miżuri inklużi fir-rakkomandazzjonijiet li jinsabu fir-rapporti jagħtu espressjoni speċifika għall-parametri referenzjarji b’mod li jagħmilha possibbli li jiġi evalwat il-progress tar-Rumanija li, eventwalment, iwassal sabiex jintemm il‑MKV.

161.

Għaldaqstant, l-effetti legali tar-rapporti fuq ir-Rumanija jirriżultaw mill-obbligi li jirriżultaw mill-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali stabbilit fl-Artikolu 4(3) TUE. Fil-fatt, ir-rapporti jikkostitwixxu l-bażi sabiex jiġi evalwat jekk ir-Rumanija tikkonformax mal-obbligi tagħha fir-rigward tal-parametri referenzjarji MKV. Dawn ir-rapporti jinkludu rakkomandazzjonijiet speċifiċi sabiex jiggwidaw l-isforzi tar-Rumanija. Kif tindika l-Kummissjoni, l-għan tar-rakkomandazzjonijiet huwa li jappoġġjaw l-isforzi tar-Rumanija fil-kisba tal-għanijiet tad-Deċiżjoni MKV. Peress li l-parametri referenzjarji jagħtu espressjoni speċifika għall-kundizzjonijiet tat-Trattat ta’ Adeżjoni u peress li d-Deċiżjoni MKV ġiet adottata fuq il-bażi ta’ dan l-att, ir-Rumanija għandha obbligu iktar qawwi ta’ kooperazzjoni fuq il-bażi tal-MKV. Kooperazzjoni leali hija għaldaqstant mhux limitata sempliċement għar-rappurtar tal-progress, iżda pjuttost tinkludi l-obbligu li jittieħdu inkunsiderazzjoni r-rakkomandazzjonijiet fl-adozzjoni ta’ miżuri leġiżlattivi jew amministrattivi fl-oqsma koperti mill-parametri referenzjarji tad-Deċiżjoni MKV.

162.

Bħala riżultat, kif jissottometti l-Gvern Belġjan, sabiex tikkonforma mal-parametri referenzjarji tad-Deċiżjoni MKV, ir-Rumanija tista’ jew tadotta l-miżuri rrakkomandati jew tadotta miżuri oħra adegwati sabiex jinkisbu dawn l-għanijiet. Fi kwalunkwe każ, dan l-Istat Membru huwa obbligat li jieħu inkunsiderazzjoni r-rapporti tal-Kummissjoni, fid-dawl tal-Artikolu 4(3) TUE. L-obbligu ta’ kooperazzjoni leali jimplika wkoll l-obbligu ta’ kooperazzjoni mal-Kummissjoni fil-qafas tal-MKV, u ta’ astinenza minn kwalunkwe miżura li tista’ tipperikola l-kisba tal-għanijiet stabbiliti fil-parametri referenzjarji.

163.

Fil-fehma tiegħi, li wieħed iqabbel l-effetti legali tar-rapporti MKV ma’ dawk tar-rakkomandazzjonijiet skont l-Artikolu 288 TFUE, u mbagħad jargumenta liema minnhom huma iktar sui generis, x’aktarx li ma tantx huwa eżerċizzju utli ( 57 ). F’dak li jsegwi għaldaqstant, nippreferi li nindika dak li għandu jkun, fil-fehma tiegħi, ir-rwol proprju tar-rapporti MKV.

164.

L-ewwel nett, naqbel mal-approċċ ġenerali tal-Gvern Belġjan, Daniż u Svediż. Jiena tal-fehma wkoll li r-rapporti maħruġa mill-Kummissjoni, fir-rigward tal-kontenut speċifiku tagħhom, ma humiex vinkolanti. Dawn għandhom jinqraw u jiġu studjati, u f’dan is-sens jittieħdu inkunsiderazzjoni mir-Rumanija hija u tfittex li tilħaq l-għanijiet stabbiliti fil-parametri referenzjarji MKV. Madankollu, dan ma jfissirx li kull waħda mir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi inklużi fihom għandha tiġi segwita. Hemm obbligu ta’ kooperazzjoni, iżda l-ebda obbligu li jiġu kkupjati verbatim.

165.

It-tieni nett, dan naturalment jinkludi l-possibbiltà li ma jiġux segwiti. Ir-Rumanija, bħal kwalunkwe Stat Membru ieħor, għandha d-dritt li tibni l-istituzzjonijiet u l-proċeduri nazzjonali tagħha kif jidhrilha xieraq hi. Madankollu, fil-preparazzjoni ta’ dawk il-mudelli u l-proċeduri l-oħra, ir-Rumanija għandha tkun kapaċi turi kif dawn il-mudelli l-oħra jikkontribwixxu għall-kisba tal-parametri referenzjarji inklużi fl-Anness tad-Deċiżjoni MKV, jew għall-inqas tressaq ipoteżi plawsibbli f’dan ir-rigward.

166.

It-tielet nett, b’kuntrast ma’ dak li diġà ntqal dwar id-Deċiżjoni MKV ( 58 ), ir-rakkomandazzjonijiet speċifiċi inklużi fir-rapporti ma humiex eżekuttivi bħala obbligu legali indipendenti. Loġikament, minħabba li r-rapporti MKV ma jinkludu l-ebda obbligi legali vinkolanti, ma jistgħux fihom innifishom jiġu infurzati quddiem il-qrati tal-Unjoni jew quddiem qrati nazzjonali.

167.

Madankollu, dan ma jipprekludix li dawn ir-rapporti, bħal kwalunkwe tip ta’ sors ieħor, ikunu jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni u jissemmew fejn jitqiesu li jitfgħu dawl fuq l-interpretazzjoni ta’ miżuri tal-Unjoni jew dawk nazzjonali. Dan jista’ naturalment iseħħ, bl-istess mod kif iseħħ bi kwalunkwe awtorità oħra purament persważiva (minflok vinkolanti), li tista’ tvarja mill-minuti tal-Kunsill Ewropew, għax-xogħlijiet ta’ Immanuel Kant, għal, fil-kulturi legali iktar diskursivi, biex ma ngħidx ta’ ħafna paroli, il-kwotazzjonijiet memorabbli minn Terry Pratchett jew Alice in Wonderland.

168.

Madankollu, għandu jiġi indikat b’mod ċar fil-kuntest ta’ dawn id-domandi preliminari li, minħabba l-assenza tan-natura legalment vinkolanti tar-rapporti MKV, l-imħallfin nazzjonali ma jistgħux, bħala kwistjoni ta’ dritt tal-Unjoni, jinvokaw ir-rakkomandazzjonijiet inklużi f’dawn ir-rapporti sabiex iwarrbu l-applikazzjoni ta’ dispożizzjonijiet tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li jqisu kuntrarji għal dawn ir-rakkomandazzjonijiet.

169.

Finalment, fuq kwistjoni relatata, it-tieni domanda fil-Kawża C‑291/19 tistaqsi dwar l-obbligu tar-Rumanija li tagħmel emendi leġiżlattivi, li jikkonformaw mar-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni ta’ Venezia u tal-GRECO.

170.

Ir-rapporti tal-Kummissjoni ta’ Venezia u tal-GRECO jissemmew ta’ sikwit fir-rapporti MKV tal-Kummissjoni. Bħala kwistjoni tad-dritt tal-Unjoni, dawn ir-rapporti huma, f’dan il-kuntest, sors utli ta’ informazzjoni u joffru gwida persważiva fir-rigward tal-istandards rilevanti sabiex tiġi evalwata l-konformità mal-parametri referenzjarji MKV. Iż-żewġ organi internazzjonali jipprevedu rapporti awtoritattivi f’oqsma marbuta strettament mal-parametri referenzjarji b’konnessjoni mal-effettività tas-sistema ġudizzjarja u l-ġlieda kontra l-korruzzjoni.

171.

Madankollu, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti fir-rigward tal-assenza ta’ effetti legali vinkolanti tar-rapporti MKV stess, b’riferiment għar-rapporti ta’ dawn l-organi, ir-rapporti MKV ma jistgħux jirrendu obbligatorji r-rapporti maħruġa minn dawk l-organi internazzjonali l-oħra. Il-konstatazzjonijiet tagħhom, sa fejn dawn huma msemmija speċifikament mir-rapporti tal-Kummissjoni, jistgħu jiskattaw biss l-istess tip ta’ obbligi marbuta ma’ kooperazzjoni leali bħar-rakkomandazzjonijiet inklużi fir-rapporti MKV stess ( 59 ).

172.

Madankollu, il-kunsiderazzjonijiet preċedenti jipprovdu t-tweġiba li għandha tingħata bħala kwistjoni tad-dritt tal-Unjoni. Dan lanqas ma jipprekludi, jew jaffettwa, il-potenzjali għal dawn ir-rapporti li jingħataw status differenti taħt id-dritt nazzjonali (kostituzzjonali), fit-twettiq tal-obbligi ta’ dritt internazzjonali tal-Istati Membri assunti indipendentement.

173.

Finalment, kif semmejt fil-punt 117 ta’ dawn il-konklużjonijiet, hemm kwistjoni waħda tal-aħħar relatata mar-rwol tad-Deċiżjoni MKV f’dawn il-kawżi li għandha tiġi ċċarata: il-miżuri nazzjonali inkwistjoni f’dawn il-kawżi jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-istrument tad-dritt tal-Unjoni?

174.

Meta ġiet mistoqsija dwar din il-kwistjoni fis-seduta, il-Kummissjoni kkonfermat li, fil-fehma tagħha, l-emendi tal-Liġijiet dwar il-Ġustizzja inkwistjoni f’dawn il-kawżi kollha jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Deċiżjoni MKV.

175.

Jiena naqbel.

176.

Sabiex jiġi evalwat jekk il-miżuri nazzjonali inkwistjoni f’dawn il-kawżi humiex koperti mill-MKV, l-ewwel, it-tielet u r-raba’ parametru referenzjarji tal-Anness tad-Deċiżjoni MKV huma rilevanti: (1) li [t]assigura proċess ġudizzjarju aktar trasparenti u effiċjenti partikolarment billi jiġu mtejba l-kapaċità u l-kontabilità tal-Kunsill Superjuri tal-Ġudikatura. […]”; (3) billi “[t]ibni fuq il-progress li diġà sar, tkompli tagħmel investigazzjonijiet professjonali u mhux partiġjani dwar allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni ta’ livell għoli” u (4) li “[t]ieħu aktar miżuri sabiex timpedixxi u tiġġieled il-korruzzjoni, b’mod partikolari fi ħdan il-gvern lokali”.

177.

Il-formulazzjoni tal-ewwel parametru referenzjarju hija partikolarment wiesgħa. Prattikament kull kwistjoni relatata mal-istruttura istituzzjonali tal-ġudikatura tista’ tiġi kklassifikata taħt il-formula tal-iżgurar ta’ “proċess ġudizzjarju aktar trasparenti u effiċjenti”. Madankollu, il-firxa straordinarja ta’ dan il-parametru referenzjarju, ma hijiex sorprendenti meta kkunsidrata fid-dawl tas-sitwazzjoni speċjali tal-Istati Membri li għalihom japplika l-MKV ( 60 ).

178.

F’dan il-kuntest u, b’mod partikolari, fid-dawl tal-ewwel parametru referenzjarju, ftit jista’ jkun hemm dubju li d-dispożizzjonijiet inkwistjoni f’dawn il-kawżi, li jikkonċernaw il-ħatra f’karigi ta’ mmaniġġjar fl-Ispettorat Ġudizzjarju, kif ukoll id-dispożizzjonijiet relatati mal-istabbiliment u l-operazzjoni tat-TIRSĠ, jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Deċiżjoni MKV. Dawn id-dispożizzjonijiet ġew introdotti permezz ta’ emenda ta’ ċerti aspetti istituzzjonali ċentrali tal-“Liġijiet dwar il-Ġustizzja”, li flimkien jiffurmaw il-qafas leġiżlattiv prinċipali għall-organizzazzjoni tas-sistema ġudizzjarja fir-Rumanija.

179.

L-ewwel nett, l-Ispettorat Ġudizzjarju huwa organu bil-personalità legali fil-KSĠ, li l-akkontabbiltà u t-trasparenza tiegħu huma stabbiliti espressament bħala għan fl-ewwel parametru referenzjarju. It-tieni nett, l-Ispettorat Ġudizzjarju għandu rwol kruċjali fi proċeduri dixxiplinari fil-ġudikatura, marbut direttament mal-għan tat-titjib tal-akkontabbiltà, u għaldaqstant, tal-effiċjenza tas-sistema ġudizzjarja. It-tielet nett, l-arranġament istituzzjonali attwali tal-Ispettorat Ġudizzjarju huwa marbut strettament mar-rakkomandazzjonijiet tal-MKV. Kif jidher mill-proċess quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, kien b’rabta mal-informazzjoni fir-Rapporti MKV tal‑2010 u tal‑2011 ( 61 ) li l-Ispettorat Ġudizzjarju ġie organizzat mill-ġdid fl‑2012 u stabbilit bħala organu distint b’personalità ġuridika u indipendenza operazzjonali fil-KSĠ, immexxi minn kap spettur u deputat kap spettur maħtura wara kompetizzjoni ( 62 ).

180.

Għal raġunijiet simili, inqis li l-istabbiliment tat-TIRSĠ huwa kopert ukoll mill-ewwel parametru referenzjarju tal-Anness tad-Deċiżjoni MKV. L-istabbiliment tat-TIRSĠ jaffettwa s-sistema ta’ responsabbiltà kriminali ta’ mħallfin, li, flimkien mal-proċeduri dixxiplinari għall-imħallfin, ma hijiex biss intrinsikament marbuta mal-akkontabbiltà tal-membri tal-ġudikatura, iżda hija x’aktarx marbuta wkoll mal-effiċjenza tal-proċess ġudizzjarju.

181.

Barra minn hekk, l-istabbiliment tat-TIRSĠ huwa marbut ukoll mat-tielet u mar-raba’ parametru referenzjarju tal-Anness tad-Deċiżjoni MKV, li skonthom ir-Rumanija taqbel li tkompli twettaq investigazzjonijiet fl-allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni ta’ livell għoli, billi tibni fuq progress li sar diġà, u li tieħu miżuri ulterjuri sabiex tipprevjeni u tiġġieled kontra l-korruzzjoni. Fil-fatt, wieħed mit-tħassib ċentrali espress mid-deċiżjonijiet tar-rinviju fil-Kawżi C‑127/19, C‑195/19, C‑291/19 u C‑355/09 huwa preċiżament li, strutturalment, il-ħolqien tat-TIRSĠ għandu effetti sinjifikattivi fuq is-setgħat tat-Taqsima ta’ Kontra l-Korruzzjoni tal-Uffiċċju tal-Prosekutur, id-DNA. F’dan ir-rigward, kif ikkonfermat mill-Gvern Rumen fis-seduta, il-konsolidazzjoni tad-DNA kienet rekwiżit tal-MKV u tat-tielet parametru referenzjarju tiegħu.

182.

Fil-qosor, ftit hemm dubju li ż-żewġ kwistjonijiet sostantivi indirizzati minn dawn it-talbiet għal deċiżjoni preliminari jaqgħu taħt id-Deċiżjoni MKV. Bħala riżultat, id-dritt tal-Unjoni jsir applikabbli għal dawn il-kawżi, u l-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja tiġi skattata. Madankollu, numru ta’ dispożizzjonijiet oħra tad-dritt tal-Unjoni wkoll ġew invokati mill-qrati tar-rinviju bħala potenzjalment applikabbli għal dawn il-kawżi, kwistjoni li ser nindirizza issa.

183.

Il-varji mistoqsijiet fil-ħames domandi preliminari, li huma s-suġġett ta’ dawn il-konklużjonijiet, isegwu l-istess struttura: wara li jfittxu kjarifika dwar in-natura u l-effetti legali tad-Deċiżjoni MKV u r-rapporti adottati fil-qafas tagħha, huma jistaqsu dwar il-kompatibbiltà ta’ dispożizzjonijiet nazzjonali ma’ diversi dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni. Il-maġġoranza tad-domandi preliminari identifikaw l-Artikolu 2, l-Artikolu 4(3) u l-Artikolu 19(1) TUE bħala d-dispożizzjonijiet rilevanti tad-dritt tal-Unjoni ( 63 ), bi ftit biss mid-domandi jirreferu għall-Artikolu 47 tal-Karta ( 64 ). Dawn id-domandi jirriflettu l-inċertezza dwar il-kampijiet ta’ applikazzjoni differenti u l-interazzjoni bejn l-Artikolu 2 u t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, minn naħa, u l-Artikolu 47 tal-Karta, min-naħa l-oħra.

184.

Il-partijiet ikkonċernati, wara li ssottomettew l-osservazzjonijiet, esprimew fehmiet differenti dwar id-dispożizzjonijiet rilevanti tad-dritt tal-Unjoni li għandhom jittieħdu bħala l-punt ta’ riferiment. Id-diverġenza tal-fehmiet tikkonċerna l-iktar l-applikabbiltà tal-Artikolu 47 tal-Karta. Il-partijiet ikkonċernati kollha ħlief il-Polonja jaqblu li jqisu li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE huwa applikabbli.

185.

F’dan li jsegwi, ser nispjega għalfejn jiena tal-fehma li l-applikabbiltà tal-Karta, inkluż l-Artikolu 47 tagħha, ġiet skattata mid-Deċiżjoni MKV, filwaqt li fetħet il-possibbiltà sabiex it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jintuża bħala l-punt ta’ riferiment prinċipali (a). Madankollu, ma jistax jiġi miċħud li l-mod li bih sa issa ġie interpretat u applikat l-Artikolu 19(1) TUE mill-Qorti tal-Ġustizzja, ifisser li din id-dispożizzjoni tista’ tkun ukoll applikabbli għal dawn il-kawżi (b). Madankollu, ser nikkonkludi bi ftit suġġerimenti kawti dwar għalfejn l-ibbażar tal-evalwazzjoni sħiħa ta’ dawn il-kawżi esklużivament fuq l-Artikolu 19(1) TUE ma huwiex neċessarjament l-aqwa approċċ (c).

186.

Il-partijiet ikkonċernati ħadu pożizzjonijiet differenti fir-rigward tal-applikabbiltà potenzjali tal-Karta, u tal-Artikolu 47 tagħha. Il-Gvern Pollakk u l-KSĠ issottomettew, essenzjalment, li dawn il-kawżi jikkonċernaw kwistjonijiet relatati mal-organizzazzjoni interna tal-ġudikatura li taqa’ esklużivament fil-kompetenza tal-Istati Membri u fejn l-Unjoni ma għandha l-ebda ġurisdizzjoni ( 65 ). Għaldaqstant, l-Artikolu 47 tal-Karta ma jkunx applikabbli, b’kunsiderazzjoni debita tal-Artikolu 51(1) u (2) tal-Karta u tal-Artikolu 6(1) TUE.

187.

Fir-rigward tal-ħames domanda fil-Kawża C‑291/19, il-Kummissjoni nnotat, minkejja li ma qajmet l-ebda oġġezzjonijiet espressi għall-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja, li l-Artikolu 47 tal-Karta jkun applikabbli biss fil-każ li l-proċeduri prinċipali kellhom jirrelataw mal-implimentazzjoni tad-dritt tal-Unjoni. Dan ikun il-każ, pereżempju, li kieku dawn kienu jikkonċernaw reati armonizzati skont miżuri adottati skont l-Artikolu 83(1) u (2) TFUE, jew li kieku kienu jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 325 TFUE.

188.

Għall-kuntrarju, il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u l-Gvern Belġjan u Svediż isostnu l-fehma li d-Deċiżjoni MKV tagħmel il-Karta applikabbli.

189.

Jiena naqbel ma’ din l-aħħar pożizzjoni.

190.

Fil-fehma tiegħi, l-applikabbiltà tal-Karta ġiet skattata fil-mument meta l-miżuri nazzjonali inkwistjoni fil-kawżi quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja waqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-Deċiżjoni MKV u tal-Att ta’ Adeżjoni. Għaldaqstant, l-adozzjoni ta’ dawn il-miżuri nazzjonali li, kif ġie nnotat fil-punt 178 ta’ dawn il-konklużjonijiet, jikkonċernaw ċerti aspetti istituzzjonali ċentrali tal-qafas prinċipali leġiżlattiv għall-organizzazzjoni tas-sistema ġudizzjarja fir-Rumanija, tikkostitwixxi istanza ta’ “implimentazzjoni” tad-dritt tal-Unjoni għall-għanijiet tal-Artikolu 51(1) tal-Karta.

191.

Kif indikat mill-Gvern Belġjan fis-seduta, anki jekk ir-Rumanija għandha diskrezzjoni kunsiderevoli sabiex tikkonforma mal-obbligi tagħha taħt il-MKV, dan ma jnaqqasx mill-applikabbiltà tal-Karta. Skont ġurisprudenza stabbilita, il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Karta, kif iddefinit fl-Artikolu 51(1) tagħha, ikopri wkoll sitwazzjonijiet fejn id-dritt tal-Unjoni jagħti lill-Istati Membri marġni ta’ diskrezzjoni li huwa parti integrali mis-sistema stabbilita minn dan l-att tal-Unjoni ( 66 ). In-natura tal-MKV, ibbażata fuq il-monitoraġġ ta’ parametri referenzjarji li l-kisba tagħhom hija vinkolanti, hija istanza ta’ din id-“diskrezzjoni limitata”. Ġurisprudenza reċenti fil-fatt enfasizzat l-impożizzjoni ta’ obbligu speċifiku li joriġina mid-dritt tal-Unjoni bħala waħda mill-iktar elementi rilevanti li jwasslu għall-applikazzjoni tal-Karta ( 67 ). Madankollu, dawn l-obbligi sikwit jiġu ddefiniti f’termini wiesgħa u pjuttost vagi ( 68 ).

192.

Madankollu, dawn il-kawżi u l-applikabbiltà tal-Karta fihom isegwu loġika pjuttost differenti. Id-deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja fi Florescu hija pjuttost indikattiva f’dan ir-rigward. F’din il-kawża, il-Qorti tal-Ġustizzja kkonstatat li l-adozzjoni ta’ regoli nazzjonali fil-kuntest tal-kisba tal-kundizzjonijiet, iddefiniti b’mod wiesa’ f’memorandum ta’ ftehim dwar għajnuna finanzjara mill-Unjoni lil Stat Membru, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni għall-għanijiet tal-applikazzjoni tal-Karta ( 69 ).

193.

Fil-livell tal-ispeċifiċità tal-impenji (bħat-tnaqqis tar-remunerazzjonijiet tas-settur pubbliku jew ir-riforma tas-sistema tal-pensjonijiet sabiex tittejjeb is-sostenibbiltà fit-tul, li kienu elementi prinċipali sabiex tiġi kkonstatata l-applikabbiltà tal-Karta fil-kawża Florescu) ( 70 ), fil-fatt ma hemmx differenza kbira bejn il-memorandum ta’ ftehim fi Florescu u l-parametri referenzjarji inklużi fid-Deċiżjoni MKV.

194.

Għalhekk, fl-adozzjoni ta’ miżuri marbutin strettament mal-kisba tal-parametri referenzjarji tal-anness, Stat Membru jkun qiegħed jaġixxi fl-“implimentazzjoni” tad-dritt tal-Unjoni għall-għanijiet tal-Artikolu 51(1) tal-Karta. Il-fatt li l-obbligi imposti mid-Deċiżjoni MKV huma wiesgħa huwa l-konsegwenza loġika tan-natura, tal-għanijiet u tal-kontenut tal-istrument legali nnifsu. Fil-fatt, jekk il-Karta suppost hija d-“dell” tad-dritt tal-Unjoni ( 71 ), dan id-dell neċessarjament jirrifletti d-daqs u l-forma tal-istruttura li tagħha huwa d-dell.

195.

Il-Gvern Olandiż madankollu ssottometta li, anki jekk il-Karta tkun ġeneralment applikabbli, skont il-kriterji tal-Artikolu 51(1) tagħha, l-Artikolu 47 tal-Karta ma huwiex, peress li din id-dispożizzjoni teħtieġ, sabiex tkun applikabbli, l-eżistenza ta’ dritt materjali li jkun is-suġġett ta’ proċeduri ġudizzjarji. Dan ir-rekwiżit ma huwiex issodisfatt f’dawn il-kawżi.

196.

Fil-fehma tiegħi, dan l-argument għandu l-bażi tiegħu fil-fatt li l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jistabbilixxi li d-“dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti” huwa applikabbli għal “[k]ull persuna li d-drittijiet u l-libertajiet tagħha garantiti mil-liġi ta’ l-Unjoni jiġu vjolati.” Fil-fatt, kif issuġġerejt fil-konklużjonijiet tiegħi fil-kawża El Hassani, sabiex l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jkun applikabbli għal rikorrent partikolari, għandhom jiġu ssodisfatti żewġ kundizzjonijiet kumulattivi. L-ewwel nett, is-sitwazzjoni inkwistjoni għandha taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni sabiex il-Karta, b’mod sħiħ, tkun applikabbli skont l-Artikolu 51(1) tagħha, u, it-tieni nett, ir-rikorrent għandu jkollu “drittijiet u libertajiet” konkreti ggarantiti mid-dritt tal-Unjoni li jistgħu jiskattaw id-dispożizzjoni speċifika tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 47 ( 72 ).

197.

Ma nistax għalhekk ma naqbilx mal-Gvern Olandiż li, jekk individwu speċifiku jixtieq jinvoka l-Artikolu 47 tal-Karta sabiex jagħti prova ta’ dritt proċedurali ggarantit minn din id-dispożizzjoni, dik il-persuna għandu jkollha “dritt u libertà” effettiva ggarantita lilu mid-dritt tal-Unjoni li jixtieq jinforza quddiem qorti. Huwa diffiċli li wieħed jara kif l-Artikolu 47 tal-Karta jista’ jiġi invokat sabiex jiġi infurzat dritt individwali noneżistenti.

198.

Madankollu, dawn il-kawżi huma, f’termini strutturali, pjuttost differenti. Il-Karta ma hijiex invokata bħala sors ta’ drittijiet individwali għal partijiet speċifiċi. Din qiegħda tiġi invokata bħala kriterju oġġettiv għall-istħarriġ ta’ tal-kostituzzjonalità fir-rigward tal-firxa permissibbli ta’ soluzzjonijiet normattivi adottati minn Stat Membru fl-implimentazzjoni tal-obbligi tiegħu tad-dritt tal-Unjoni li jirriżultaw mid-Deċiżjoni MKV u mill-Att ta’ Adeżjoni.

199.

Id-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni daħlu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni minħabba li huma l-implimentazzjoni nazzjonali, primarjament, tad-Deċiżjoni MKV u, sekondarjament, tal-Att ta’ Adeżjoni wkoll ( 73 ). Għalhekk, il-Karta hija applikabbli, billi tirrifletti u tikkontrolla l-eżerċizzju ta’ setgħa pubblika nazzjonali implimentata sabiex jiġu ssodisfatti l-obbligi tal-Unjoni tal-Istati Membri. Dan ma jfissirx, naturalment, li d-Deċiżjoni MKV jew l-Att ta’ Adeżjoni, anki jekk dawn skattaw l-applikabbiltà tal-Karta skont l-Artikolu 51(1) tagħha, ikunu l-bażi ta’ “dritt jew libertà” effettiva għall-partijiet privati.

200.

Iżda f’dan l-ispazju li ġie miftuħ permezz tad-Deċiżjoni MKV u l-Att ta’ Adeżjoni, il-Karta, inkluż l-Artikolu 47 tagħha, jistgħu ċertament jintużaw bħala kriterju oġġettiv u ġenerali tal-kostituzzjonalità fuq il-livell tal-Unjoni. Ir-rwol ta’ drittijiet fundamentali bħala parametri oġġettivi ta’ stħarriġ, applikati fi stħarriġ astratt ta’ kostituzzjonalità mwettaq f’numru ta’ ordinamenti ġuridiċi nazzjonali, huwa preżenti wkoll fid-dritt tal-Unjoni. Id-dritt tal-Unjoni mhux biss jista’ jiġi invokat bħala kejl fi proċeduri nazzjonali kkonċernati bl-istħarriġ astratt ta’ dispożizzjonijiet legali nazzjonali ( 74 ), iżda d-drittijiet stabbiliti fil-Karta, li għandhom l-istess valur daqs it-Trattati taħt l-Artikolu 6(1) TUE, qegħdin jiġu applikati bħala parametri ta’ kontroll ta’ atti u dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni ( 75 ), anki fl-evalwazzjoni tal-imġiba tal-Istati Membri fl-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni ( 76 ).

201.

Fil-qosor, hemm mill-inqas żewġ tipi ta’ kawżi li fihom id-dispożizzjonijiet tal-Karta jistgħu jiġu invokati. L-ewwel nett, hemm l-infurzar klassiku, minn isfel għal fuq, ta’ dritt fundamentali speċifiku iggarantit lil individwu speċifiku li jirrifletti b’ċertu mod dak li tradizzjonalment issejjaħ l-istħarriġ konkret tal-kostituzzjonalità. Id-dritt ta’ persuna X fiċ-ċirkustanzi ta’ kawża speċifika ġie miksur? It-tieni nett, hemm l-evalwazzjoni minn fuq għal isfel u astratta, li fiha tiġi analizzata l-kompatibbiltà ta’ ċerti soluzzjonijiet leġiżlattivi, pjuttost separati minn kawża individwali. Soluzzjoni leġiżlattiva partikolari hija kompatibbli ma’ dan jew dak id-dritt fundamentali? Dan jammonta għal stħarriġ astratt tal-kostituzzjonalità.

202.

Dak li effettivament qiegħed jintalab f’dawn il-kawżi huwa stħarriġ astratt tal-kostituzzjonalità fuq il-livell tal-Unjoni ta’ żewġ soluzzjonijiet leġiżlattivi nazzjonali mal-prinċipji tal-indipendenza ġudizzjarja, kif notevolment jirriżultaw mid-dritt għal smigħ xieraq stabbilit fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta. Bl-iskattar tad-dritt tal-Unjoni u bl-involviment tal-applikabbiltà tal-Karta skont l-Artikolu 51(1) tagħha permezz tad-Deċiżjoni MKV u l-Att ta’ Adeżjoni, peress li dawn is-soluzzjonijiet nazzjonali kollha jinsabu b’mod ċar fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dawn l-aħħar strumenti, il-Karta tipprovdi kriterju ta’ din l-evalwazzjoni. Dan ma jirriżultax neċessarjament minn kwalunkwe dritt individwali ta’ persuni speċifiċi, iżda pjuttost mill-fatt li tirrifletti l-għażliet leġiżlattivi nazzjonali adottati fl-implimentazzjoni tal-liġi tal-Unjoni.

203.

Fi kwalunkwe każ, li kieku l-Qorti tal-Ġustizzja kellha ma ssegwix l-approċċ tiegħi u kellha tiddeċiedi li l-Artikolu 47 tal-Karta ma huwiex applikabbli għal dawn il-kawżi, huwa applikabbli t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, fid-dawl tal-ġurisprudenza reċenti, kwistjoni li ser nindirizza issa.

204.

Fir-rigward tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, il-Gvern Pollakk insista li, kuntrarjament għas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja fil-kawża Associação Sindical dos Juízes Portugueses ( 77 ), fejn il-qorti nazzjonali ddeċidiet dwar rikors ta’ annullament imressaq minn individwi li jallegaw il-ksur tal-prinċipju tal-indipendenza tal-ġudikatura minn ċerti dispożizzjonijiet nazzjonali, il-kawżi inkwistjoni għandhom natura purament nazzjonali. Sar argument simili dwar l-Artikolu 2 TUE, billi ġie nnotat li l-prinċipji ġenerali li jirriżultaw minn din id-dispożizzjoni huma applikabbli biss fejn id-dritt tal-Unjoni huwa applikat.

205.

L-argumenti tal-Gvern Pollakk ma jistgħux jintlaqgħu.

206.

It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jobbliga lill-Istati Membri jipprovdu rimedji suffiċjenti sabiex jiżguraw protezzjoni ġudizzjarja effettiva fl-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni. Il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat li din id-dispożizzjoni tapplika indipendentement mis-sitwazzjoni li fiha l-Istati Membri jimplimentaw id-dritt tal-Unjoni fis-sens tal-Artikolu 51(1) tal-Karta ( 78 ). Bħala riżultat, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE japplika fejn qorti nazzjonali tista’ tintalab tiddeċiedi, bħala qorti, dwar kwistjonijiet li jirrigwardaw l-applikazzjoni jew l-interpretazzjoni ta’ dritt tal-Unjoni, u għalhekk jaqgħu taħt l-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni ( 79 ).

207.

Minħabba li jkun pjuttost diffiċli li tinsab qorti nazzjonali li ma tista’ qatt, fid-definizzjoni, tintalab tiddeċiedi dwar kwistjonijiet ta’ dritt tal-Unjoni ( 80 ), jidher li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE huwa bla limiti, kemm istituzzjonalment (fir-rigward tal-qrati kollha, jew anki organi, li potenzjalment japplikaw id-dritt tal-Unjoni) kif ukoll sostantivament.

208.

Sa fejn hija kkonċernata l-firxa sostantiva tiegħu, il-portata tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, mill-inqas skont il-ġurisprudenza tal-lum, jinkludi r-regoli jew il-prattiki nazzjonali kollha li jistgħu jkollhom impatt negattiv fuq l-obbligu tal-Istati Membri sabiex jistabbilixxu rimedji effettivi, inklużi l-indipendenza u l-imparzjalità ta’ dawn is-sistemi ġudizzjarji. Barra minn hekk, il-kamp ta’ applikazzjoni tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ma jidhirx li jinkludi xi limiti interni u kwantitattivi. Ma hemm l-ebda regola de minimis. Għalhekk, ma hemmx esklużjoni bbażata fuq il-qasam jew fuq is-serjetà. Kollox, irrispettivament minn kemm il-kwistjoni tkun insinjifikattiva, kemm jekk tkun organizzazzjoni, proċedura jew prattika ġudizzjarja nazzjonali, jaqa’ potenzjalment taħt l-Artikolu 19(1) TUE ( 81 ).

209.

Illum, l-unika kundizzjoni ta’ limitu tirrigwarda l-ammissibbiltà: jeħtieġ li jkun hemm rabta funzjonali. Id-deċiżjonijiet preliminari mitluba għandhom ikunu meħtieġa sabiex jippermettu lill-qorti tar-rinviju tagħti sentenza fil-kawża speċifika ( 82 ). Hemm għaldaqstant bżonn li jkun hemm “bejn l-imsemmija tilwima u d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni li l-interpretazzjoni tagħhom hija mitluba, rabta b’tali mod li din l-interpretazzjoni tissodisfa bżonn oġġettiv għad-deċiżjoni li l-qorti tar-rinviju għandha tieħu” ( 83 ).

210.

Kif diġà ġie nnotat iktar ’il fuq f’dawn il-konklużjonijiet fir-rigward tal-ammissibbiltà ( 84 ), is-soluzzjoni tal-proċeduri prinċipali f’dawn il-kawżi hija sostantivament marbuta mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, li miegħu d-domandi preliminari huma relatati ( 85 ).

211.

Għaldaqstant, sa fejn huwa kkonċernat il-kamp ta’ applikazzjoni tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, il-fehma tiegħi hija li dawn il-kawżi jissodisfaw iż-żewġ testijiet: l-ammissibbiltà, kif ukoll it-test (noneżistenti) għall-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Dawn kollha jikkonċernaw elementi differenti tas-sistema ġudizzjarja Rumena, li huma applikabbli b’mod ġenerali u li jistgħu jirriżultaw f’riskji għall-indipendenza tal-ġudikatura kkunsidrata b’mod sħiħ, u għaldaqstant jaffettwaw lil qrati li jistgħu jiddeċiedu dwar oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni. It-talbiet tressqu fil-kuntest ta’ proċeduri li għalihom ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja fuq il-bażi tal-Artikolu 19(1) TUE hija fil-fatt oġġettivament meħtieġa sabiex il-qorti nazzjonali tieħu deċiżjoni.

212.

Madankollu, fiċ-ċirkustanzi ta’ din il-kawża, jiena tal-parir li l-Qorti tal-Ġustizzja ma tinvokax esklużivament l-Artikolu 19(1) TUE. Fil-fatt, jista’ jkun hemm, fil-fehma tiegħi, argumenti robusti favur li dawn il-kawżi jiġu ġġudikati pjuttost fuq il-bażi tad-Deċiżjoni MKV flimkien mal-Att ta’ Adeżjoni, ikkunsidrati flimkien mal-Karta, fejn l-Artikolu 19(1) TUE jibqa’ sempliċement fil-periferija, biex ngħid hekk, jekk huwa neċessarju fuq kollox.

213.

Fir-rigward tal-istandards applikabbli, din id-diskussjoni tista’ tidher pjuttost teoretika f’kawżi li jikkonċernaw elementi “strutturali” li jaffettwaw l-indipendenza tal-ġudikatura. Kawżi strutturali bħal dawn, bil-kundizzjoni li jissodisfaw il-kundizzjoni għal ammissibbiltà u l-fattur ta’ konnessjoni, jaqgħu, fi kwalunkwe każ, fil-kamp ta’ applikazzjoni tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, kif diġà ġie nnotat. Ir-rekwiżit li l-qrati jkunu indipendenti u l-imħallfin imparzjali huwa, wara kollox, element essenzjali tal-prinċipju ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva stabbilit kemm fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u fl-Artikolu 47 tal-Karta. Barra minn hekk, ġurisprudenza reċenti turi li l-kontenut tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jikkoinċidi mal-garanziji meħtieġa mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, mill-inqas espressament sa fejn huma kkonċernati l-elementi tal-indipendenza u l-imparzjalità tal-ġudikatura ( 86 ). Dan il-prinċipju, imbagħad, huwa essenzjali għall-protezzjoni tad-drittijiet kollha mogħtija mid-dritt tal-Unjoni, kif ukoll għall-ħarsien tal-valuri tal-Artikolu 2 TUE, b’mod partikolari, l-Istat tad-dritt ( 87 ).

214.

Madankollu, hemm elementi tal-kuntest ta’ dawn il-kawżi, kif ukoll il-konsegwenzi prattiċi li wieħed jinvoka esklużivament l-Artikolu 19(1) TUE, li jistħoqqilhom jiġu enfasizzati.

215.

L-ewwel nett, l-Istati Membri taħt il-MKV huma f’pożizzjoni speċifika, ikkaratterizzata mis-sottomissjoni tagħhom għal qafas legali pjuttost wiesa’ u ddettaljat, b’mod partikolari, għal dak li jikkonċerna l-impenji tagħhom relatati mal-organizzazzjoni effettiva tal-ġudikatura u mal-ġlieda kontra l-korruzzjoni. Din il-pożizzjoni speċifika tfisser li hemm ħafna bażijiet legali kemm primarji kif ukoll sekondarji sabiex jiġi eżaminat kull aspett tal-istruttura ġudizzjarja tagħhom, bil-kundizzjoni li jista’ jingħad li jorbot direttament mal-kriterji u mal-kundizzjonijiet stabbiliti fid-Deċiżjoni MKV u fl-Att ta’ Adeżjoni.

216.

It-tieni nett, b’mod simili, il-Karta hija strument ħafna iktar elaborat u ddettaljat mill-Artikolu 19(1) TUE. It-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta għandu kontenut robust li espressament jirreferi għall-indipendenza tal-qrati. Dan il-kontenut legali huwa barra minn hekk imsaħħaħ bir-rabta obbligatorja mal-protezzjoni offruta mill-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl‑4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem l-“KEDB”) peress li, taħt l-Artikolu 52(3) tal-Karta, l-Artikolu 47 tal-Karta għandu jissalvagwardja livell ta’ protezzjoni li ma jaqax taħt il-livell ta’ protezzjoni stabbilit mill-Artikolu 6 u 13 KEDB ( 88 ). Barra minn hekk, ir-rwol kruċjali tal-Artikolu 47 tal-Karta fir-rigward tar-rekwiżit tal-indipendenza tal-ġudikatura huwa kkonfermat mill-ġurisprudenza reċenti, li tgħid li l-kontenut normattiv tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE huwa identifikat b’riferiment għal din id-dispożizzjoni. Barra minn hekk, mill-perspettiva tal-effetti legali tiegħu, il-ġurisprudenza kkonfermat li l-Artikolu 47 tal-Karta huwa mogħni b’effett dirett ( 89 ).

217.

Bħala konsegwenza, jidhirli li ma huwiex meħtieġ li ssir insistenza fuq it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE bħala l-parametru referenzjarju prinċipali, jew saħansitra bħala l-uniku wieħed, għal analiżi li eventwalment ser twassal lura għall-applikazzjoni tal-istandards tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta f’kawża fejn din id-dispożizzjoni hija, fi kwalunkwe każ, applikabbli weħidha.

218.

Huwa minnu li l-użu tal-Artikolu 19(1) TUE mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-passat reċenti wassal, għal kunsiderazzjonijiet ta’ ekonomija proċedurali, sabiex l-eżami tal-Artikolu 47 tal-Karta tiġi kkonstatata bħala mhux neċessarja ( 90 ). Din hija, fil-fehma tiegħi, pjuttost raġonevoli fir-rigward ta’ kawżi li jikkonċernaw miżuri trasversali u orizzontali li, mid-definizzjoni tagħhom, jaffettwaw l-operazzjonijiet kollha tal-ġudikaturi nazzjonali bħala kwistjoni tad-dritt tal-Unjoni ( 91 ).

219.

Madankollu, kuntrarjament għas-sitwazzjoni fil-kawża Associação Sindical dos Juízes Portugueses, l-eżami tal-applikabbiltà tal-Artikolu 47 tal-Karta jidher li ma tistax tiġi evitata f’dawn il-kawżi. Minn naħa, dawn il-kawżi jinkludu domanda dwar aspett speċifiku tal-Artikolu 47 tal-Karta, bħad-dritt għal smigħ xieraq permezz tar-riżoluzzjoni tal-kawża f’terminu raġonevoli ( 92 ). Dan jagħmel l-evalwazzjoni dwar jekk l-Artikolu 47 tal-Karta japplikax għal dawn il-kawżi, fi kwalunkwe każ, inevitabbli. Min-naħa l-oħra, l-analiżi meħtieġa mid-domandi preliminari relatati man-natura, mal-kamp ta’ applikazzjoni u mal-effetti legali tal-MKV fir-rigward tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni diġà toffri bażi solida sabiex jiġi kkonfermat li l-Karta hija applikabbli f’dawn il-kawżi ( 93 ).

220.

Għal dawn ir-raġunijiet, fil-kuntest ta’ dawn il-kawżi, l-ekonomija ġudizzjarja timmilita minflok sabiex l-analiżi tiġi bbażata fuq il-qafas legali li huwa iktar speċifiku u robust – dak tad-Deċiżjoni MKV u tal-Artikolu 47 tal-Karta. Fil-fatt, kif muri b’ġurisprudenza reċenti, fejn konstatazzjoni pożittiva dwar l-applikabbiltà tal-Karta hija inevitabbli, l-Artikolu 47 tal-Karta għandu jkun il-kriterju rilevanti, li għaldaqstant jagħmilha mhux neċessarja li titwettaq analiżi distinta fuq il-bażi tal-Artikolu 2 u t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ( 94 ).

221.

It-tielet u l-aħħar nett, apparti l-argument doppju ta’ lex specialis, li jagħmel l-invokazzjoni (esklużiva) ta’ xi ħaġa ħafna iktar ġenerali u bażika mhux neċessarja, hemm il-mistoqsija ġenerali dwar jekk it-triq li tidher li hija l-eħfef hijiex fil-fatt l-iktar waħda sigura, speċjalment jekk dik li tidher li hija l-eħfef triq ma tkunx pjanata sew.

222.

Il-portata, bħalissa apparentement bla limitu, tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ma hijiex biss qawwa ta’ din id-dispożizzjoni, iżda hija wkoll id-dgħufija ewlenija tagħha. Il-Qorti tal-Ġustizzja fil-futur ser tkun lesta li tistħarreġ kwalunkwe kwistjoni jew element li jitressaq għall-attenzjoni tagħha mill-kontropartijiet nazzjonali tagħha, li jallegaw li xi element tal-istruttura ġudizzjarja nazzjonali jew proċedurali jista’ jimponi, ċertament fil-fehma suġġettiva tagħhom, problemi skont il-livell ta’ indipendenza ġudizzjarja li huma jqisu xieraq? Il-firxa tal-kwistjonijiet hija bla limitu: mil-livell ta’ awtoregolazzjoni mixtieq mill-ġudikatura; għas-sistema ta’ allokazzjoni ta’ kawżi f’sistema nazzjonali, sal-kwistjoni tal-fatt li ċerti mħallfin ma jiġux promossi għal presidenti ta’ awli; jew, il-kwistjonijiet minn dejjem favoriti ta’ salarji, supplimenti, benefiċċji u bonusijiet tal-Milied tal-ġudikatura. Dawn l-elementi kollha għandhom jiġu fformulati biss f’termini “strutturali”, sabiex jaqgħu fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ( 95 )? Żgur li huwa possibbli. Hija sempliċement kwistjoni li tiġi fformulata d-domanda t-tajba. Jew hija permissibbli wkoll l-“awtodifiża ġudizzjarja” individwali ( 96 ) kontra miżura speċifika partikolari jew anki kontra president problematiku partikolari ta’ qorti? Jekk le, kif eżattament għandu jiġi stabbilit dan in-nuqqas strutturali, fid-dawl tal-fatt li l-Qorti tal-Ġustizzja preċedentement isseparat kwalunkwe mekkaniżmi formalizzati bħal dawn, bħall-proċedura tal-Artikolu 7 TUE ( 97 ), milli jkunu kundizzjoni neċessarja għall-konstatazzjoni ta’ nuqqas (sistemiku) fil-kawża individwali?

223.

Huwa pjuttost probabbli li l-Qorti tal-Ġustizzja ser jerġa’ jkollha tikkunsidra l-firxa bla limitu tal-Artikolu 19(1) TUE, din id-darba forsi b’perspettiva iktar restrittiva. Dan, madankollu, jenfasizza biss in-natura vera tal-Artikolu 19(1) TUE, li għandu b’mod xieraq jibqa’ għodda straordinarja għal kawżi straordinarji. B’kuntrast, il-MKV espressament fetaħ, ċertament fil-kuntest tal-ġlieda kontra l-korruzzjoni, firxa wiesgħa ta’ kwistjonijiet, forsi mhux kollha kemm huma tant straordinarji, relatati ma’ kwalunkwe kwistjoni ta’ effiċjenza tal-proċess ġudizzjarju u l-indipendenza ġudizzjarja.

224.

F’dan il-kuntest, id-dipendenza primarjament fuq id-Deċiżjoni MKV u l-Karta tipprovdi bażi solida għal teħid inkunsiderazzjoni ddettaljat ta’ dawn il-kwistjonijiet kollha filwaqt li tiġi osservata l-ugwaljanza tal-Istati Membri quddiem it-Trattati. Ċertament, l-Istati Membri kollha għandhom josservaw l-obbligi tagħhom li jirriżultaw mill-Artikolu 19(1) TUE. Xi wħud minnhom, madankollu, huma suġġetti għal regoli ħafna iktar iddettaljati u eżiġenti tal-MKV minħabba t-termini speċifiċi tagħhom ta’ Adeżjoni. Jitqies li jkun hemm inġustizzja mhux biss meta sitwazzjonijiet simili jiġu ttrattati b’mod differenti, iżda wkoll meta sitwazzjonijiet oġġettivament differenti jiġu ttrattati l-istess ( 98 ). L-Istati Membri suġġetti għall-MKV sempliċement ma humiex oġġettivament fl-istess sitwazzjoni bħall-Istati Membri l-oħra kollha.

225.

Finalment, għall-finijiet ta’ kompletezza, ser inżid li għal raġunijiet simili għal dawk li għadni kif tajt fir-rigward tal-interazzjoni bejn it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u l-Karta, ma jidhirx li huwa neċessarju li titwettaq analiżi separata tal-Artikolu 2 TUE. L-Istat tad-dritt, bħala wieħed mill-valuri li fuqhom hija fondata l-Unjoni, huwa ssalvagwardjat permezz tal-garanzija tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva u tad-dritt fundamentali għal smigħ xieraq, li min-naħa tagħhom għandhom bħala wieħed mill-komponenti inerenti essenzjali tagħhom il-prinċipju tal-indipendenza tal-qrati ( 99 ). L-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll l-Artikolu 19 TUE, jagħtu għaldaqstant espressjoni iktar preċiża lill-valur tal-Istat tad-dritt stabbilit fl-Artikolu 2 TUE ( 100 ).

226.

Wara li ġiet identifikata d-Deċiżjoni MKV, flimkien mat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, potenzjalment b’rabta mat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, bħala l-qafas legali rilevanti f’dawn il-kawżi, għadhom iridu jiġu ċċarati l-elementi sostantivi li jirriżultaw minn dawn id-dispożizzjonijiet li għandhom jintużaw bħala l-kriterji ta’ evalwazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni u n-natura ta’ din l-evalwazzjoni.

227.

L-organizzazzjoni interna tal-ġudikatura, inklużi l-arranġamenti istituzzjonali għall-istabbiliment ta’ organi dixxiplinari għall-imħallfin u l-proċedura tagħhom, taqa’ fil-kompetenzi tal-Istati Membri skont il-prinċipju awtomatiku tal-awtonomija istituzzjonali. Dan japplika wkoll għal Stat Membru suġġett għall-MKV.

228.

Ir-Rumanija madankollu hija obbligata li tissodisfa l-obbligi tagħha skont id-Deċiżjoni MKV, b’mod partikolari fir-rigward tal-kisba tal-ewwel, tat-tielet u tar-raba’ parametri referenzjarji tal-anness ta’ din id-deċiżjoni, sabiex jiġi żgurat proċess ġudizzjarju iktar trasparenti u effiċjenti, sabiex ikomplu jitwettqu investigazzjonijiet fir-rigward tal-allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni ta’ livell għoli u sabiex jittieħdu miżuri għall-prevenzjoni u għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni.

229.

Fl-istrutturar tal-istituzzjonijiet u tal-proċeduri ġudizzjarji tagħhom sabiex jintlaħqu dawn l-għanijiet, dan l-Istat Membru huwa, barra minn hekk, meħtieġ li jikkonforma mal-obbligi tiegħu tad-dritt tal-Unjoni li jirriżultaw mill-Artikolu 47 tal-Karta, li l-kamp ta’ applikazzjoni u l-kontenut tiegħu għandhom jiġu interpretati fid-dawl tal-Artikolu 6(1) KEDB, kif ukoll tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ( 101 ).

230.

Il-prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja ma jeħtieġx lill-Istati Membri sabiex jadottaw xi mudell kostituzzjonali partikolari li jirregola r-relazzjoni u l-interazzjoni bejn id-diversi poteri tal-Istat ( 102 ), sakemm ovvjament tinżamm ċerta separazzjoni bażika tas-setgħat karatteristika tal-Istat tad-dritt ( 103 ). Ma hemm l-ebda mudell jew sistema valida mfassla minn qabel jew unika, iżda minflok varjetà ta’ sistemi u ta’ strutturi. Il-ġurisprudenza tfittex li tidentifika rekwiżiti minimi li magħhom sistemi nazzjonali għandhom jikkonformaw. Dawn ir-rekwiżiti jirrigwardaw l-aspetti interni u esterni tal-indipendenza ġudizzjarja, kif ukoll mar-rekwiżit ta’ imparzjalità, misluta mill-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“Qorti EDB”).

231.

Huwa b’mod partikolari l-element estern tal-indipendenza ġudizzjarja, marbut strettament mar-rekwiżit tal-imparzjalità li jirrikjedi “li l-istanza kkonċernata teżerċita l-funzjonijiet tagħha b’awtonomija sħiħa, mingħajr ma tkun suġġetta għal ebda rabta ġerarkika jew ta’ subordinazzjoni fil-konfront ta’ ħaddieħor u mingħajr ma tirċievi ordnijiet jew istruzzjonijiet minn kwalunkwe sors, ikun xi jkun, sabiex b’hekk tkun protetta kontra l-interventi jew il-pressjonijiet esterni li jistgħu jippreġudikaw l-indipendenza tal-ġudizzju tal-membri tagħha u li jistgħu jinfluwenzaw id-deċiżjonijiet tagħhom” ( 104 ). Dan ma jinkludix biss influwenza diretta fil-forma ta’ istruzzjonijiet, iżda wkoll “il-forom ta’ influwenza iktar indiretta li jistgħu jiggwidaw id-deċiżjonijiet tal-imħallfin ikkonċernati” ( 105 ).

232.

Kif il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat, billi fakkret il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem dwar l-Artikolu 6(1) KEDB, sabiex jiġi stabbilit l-element tal-“indipendenza”, uħud mill-elementi rilevanti li għandhom jiġu kkunsidrati huma, inter alia, il-mod tal-ħatra u t-tul tal-mandat tal-imħallfin, l-eżistenza ta’ protezzjoni kontra pressjonijiet esterni, kif ukoll il-kwistjoni ta’ jekk il-korp għandux “dehra ta’ indipendenza”, minħabba li din il-kwistjoni tikkonċerna l-fiduċja li kull qorti għandha tispira fl-individwi f’soċjetà demokratika ( 106 ). L-apparenzi huma element importanti wkoll fit-test oġġettiv tal-imparzjalità, li skontu għandu jiġi ddeterminat jekk, apparti l-aġir ta’ mħallef partikolari, ċerti fatti li jistgħu jiġu vverifikati jippermettux suspett dwar l-imparzjalità ta’ dan tal-aħħar ( 107 ).

233.

L-aspett estern tal-indipendenza ġudizzjarja, flimkien mad-duttrina ta’ apparenzi, għalhekk jiffurmaw il-bażi għall-evalwazzjoni, f’dak li huwa effettivament stħarriġ astratt, tal-kompatibbiltà ta’ mudelli ġudizzjarji nazzjonali magħżula ma’ dawn ir-rekwiżiti. Dan it-tip ta’ eżami sikwit idur għall-kwistjoni dwar jekk hemmx garanziji adegwati mibnija f’sistema, li mbagħad, almenu sa ċertu punt, jipprevjenu l-pressjoni esterna u l-influwenza politika milli jiġu eżerċitati.

234.

Madankollu, in-natura fil-fatt pjuttost vaga ta’ dawn il-kriterji, flimkien man-natura astratta tal-istħarriġ tal-kompatibbiltà li għandu jitwettaq, jeħtieġ ċarezza dwar dak li eżattament għandu jiġu eżaminat, b’liema livell ta’ dettall, u fuq il-bażi ta’ liema argumenti, kwistjoni li issa ser indur għaliha.

235.

L-ewwel nett, jeħtieġ li jkun hemm ċarezza dwar it-tip ta’ kawża li titressaq quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. L-ewwel kjarifika għaldaqstant tikkonċerna d-differenzjazzjoni bejn żewġ tipi ta’ kawżi potenzjali li fihom jistgħu jirriżultaw domandi relatati mal-indipendenza ġudizzjarja.

236.

Minn naħa, kwistjoni ta’ indipendenza ġudizzjarja tista’ titressaq minn individwu, bħala kwistjoni inċidentali skoperta f’sitwazzjoni li tipikament tikkonċerna l-ksur ta’ drittijiet protetti mid-dritt tal-Unjoni f’kawża individwali. F’kawża bħal din, nuqqasijiet fl-indipendenza ġudizzjarja jistgħu jirriżultaw fi ksur tad-drittijiet stabbiliti fl-Artikolu 47 tal-Karta fil-kawża individwali. Sitwazzjoni bħal din tista’ tindika natura ġeneralment disfunzjonali tar-regoli ( 108 ), iżda mhux neċessarjament, din tista’ tikkonċerna wkoll nuqqas individwali f’sistema li min-naħa l-oħra hija funzjonali.

237.

Min-naħa l-oħra, hemm ukoll kawżi li jikkonċernaw l-evalwazzjoni strutturali ta’ elementi differenti ta’ sistema ġudizzjarja. Din l-evalwazzjoni essenzjalment tħares lejn il-kompatibbiltà ta’ ċerti soluzzjonijiet leġiżlattivi adottati fl-Istati Membri mar-rekwiżiti tad-dritt tal-Unjoni. Din is-sitwazzjoni tista’ tirriżulta, kif huwa l-każ f’dawn il-kawżi, fejn il-proċeduri prinċipali jirrelataw ma’ allegati nuqqasijiet f’sistema ġudizzjarja, iżda ma humiex neċessarjament, ċertament mhux kollha, marbuta ma’ istanza partikolari ta’ ksur tad-dritt individwali għal smigħ xieraq f’kawża partikolari. F’sitwazzjoni bħal din, l-analiżi titlob għall-evalwazzjoni astratta tal-kompatibbiltà ta’ din is-sistema mal-parametri tad-dritt tal-Unjoni ( 109 ).

238.

Din it-tieni sitwazzjoni qamet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja reċentement, fil-forma ta’ proċeduri ta’ ksur ( 110 ). Din qamet ukoll f’kawżi fejn, minħabba nuqqas ta’ rabta mal-kwistjoni sostantiva li kellha tiġi ttrattata mill-qorti tar-rinviju fil-proċeduri prinċipali, il-kawża eventwalment ġiet iddikjarata inammissibbli ( 111 ). Madankollu, huwa minnu li huwa veru li fil-passat kien hemm ukoll kawżi li fihom dan l-istħarriġ astratt ta’ elementi strutturali kkostitwixxa l-qalba tal-proċeduri prinċipali, li għalihom risposta mill-Qorti tal-Ġustizzja tqieset neċessarja ( 112 ).

239.

Dan l-aħħar tip ta’ kawżi ta’ stħarriġ astratt ta’ kompatibbiltà ta’ ċerti soluzzjonijiet istituzzjonali jew proċedurali nazzjonali mar-rekwiżiti tad-dritt tal-Unjoni ċertament huwa possibbli fil-qafas tal-MKV. Kif spjegat fid-dettall iktar ’il fuq ( 113 ), dan il-mekkaniżmu jippermetti stħarriġ astratt ta’ ċerti mudelli adottati mir-Rumanija, mingħajr neċessarjament ma jkun hemm allegat ksur ta’ dritt individwali bbażat fuq id-dritt tal-Unjoni f’kull kawża speċifika. Għadha trid tiġi eżattament analizzata x’inhi s-sitwazzjoni llum f’dan ir-rigward skont l-Artikolu 19(1) TUE wara d-deċiżjoni reċenti tal-Awla Manja f’Miasto Łowicz ( 114 ).

240.

Dak li jista’ forsi jkun ta’ valur transversali għall-għan ta’ dawn il-kawżi, kif ukoll għal domandi potenzjali oħra li jikkonċernaw il-livell xieraq ta’ indipendenza ġudizzjarja fl-Istati Membri, huwa li jiġi ċċarat x’tipi ta’ argumenti għandhom huma koperti minn tali stħarriġ tant astratt, kemm jekk skont id-Deċiżjoni MKV u l-Karta, jew anki skont l-Artikolu 19(1) TUE. Jiena ser niddistingwi tliet xenarji differenti f’dan ir-rigward.

241.

L-ewwel nett, l-organizzazzjoni istituzzjonali jew proċedurali, diġà kkunsidrata b’mod ġenerali u astratt, hija problematika. L-“iskema ta’ organizzazzjoni” nnifisha, ikkunsidrata weħidha u anki mingħajr l-ebda eżempji speċifiċi tal-applikazzjoni tagħha, tidher żbaljata. Din kapaċi tintuża ħażin peress li huwa ċar li ma tistax tiggarantixxi l-livell xieraq ta’ indipendenza esterna jew tikkonforma mar-rekwiżiti tad-duttrina ta’ apparenzi, kif meħtieġ mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, jew mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Din l-ewwel għażla tista’ tissejjaħ “evalwazzjoni purament astratta”.

242.

It-tieni nett, hemm is-sitwazzjoni li fiha l-arranġament istituzzjonali forsi ma jkunx problematiku fih innifsu, iżda jkun hemm argumenti ċari, jew anki provi, ippreżentati quddiem qorti, jew il-Qorti tal-Ġustizzja, li juru li dawn il-problemi jew il-potenzjal għal użu ħażin jeżistu fil-prattika. Dan jista’ jseħħ f’żewġ xenarji: minn naħa, l-iskema ta’ organizzazzjoni titqiegħed fil-kuntest ta’ skemi ta’ organizzazzjoni oħra. Dan ikun il-każ fejn regola nazzjonali, meta kkunsidrata f’iżolament u b’mod teoretiku, ma tidhirx li tkun problematika, iżda ssir problematika ħafna meta tiġi kkombinata ma’ regoli oħra f’din is-sistema. Min-naħa l-oħra, in-nuqqasijiet ta’ mudell partikolari jistgħu ma jkunux neċessarjament viżibbli fit-teorija, iżda fl-applikazzjoni effettiva tiegħu. Għalhekk, it-tema komuni tat-tieni xenarju tmur lil hinn mis-sempliċi skema ta’ organizzazzjoni, billi tingħata ħarsa lejn id-“dokumenti kkombinati” jew id-“dokument kif applikati”.

243.

It-tielet nett, jista’ wkoll ikun hemm sitwazzjoni li fiha l-arranġament istituzzjonali, kif iddikjarat “fuq il-karta”, jidher li jikkonforma mar-rekwiżiti legali tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, jew tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Hemm madankollu indikazzjonijiet li, fl-ambjent speċifiku u b’rabta mal-kuntest legali u istituzzjonali partikolari ta’ Stat Membru, mudell li min-naħa l-oħra jkun solidu fil-fatt diġà jkun qiegħed jintuża ħażin. Dan ix-xenarju, li huwa fil-fatt l-iktar wieħed problematiku għall-evalwazzjoni ta’ kwalunkwe qorti internazzjonali jew istituzzjoni internazzjonali oħra, effettivament jirreferi għall-“prattika biss”, jew sfortunatament għal “teorija bla valur”.

244.

Huwa neċessarju li jiġi enfasizzat li fit-tieni u t-tielet xenarji, il-kuntest nazzjonali u l-applikazzjoni effettiva huma ta’ rilevanza partikolari b’żewġ modi. L-ewwel nett, id-dispożizzjonijiet inkwistjoni għandhom jiġu eżaminati fil-kuntest tax-xenarju istituzzjonali ta’ Stat Membru. Sa fejn huwa possibbli, huwa għaldaqstant neċessarju li jiġi kkunsidrat il-kuntest istituzzjonali u strutturali ġenerali u kif ir-regoli inkwistjoni jinteraġixxu ma’ settijiet oħra ta’ regoli marbuta. Fil-fatt, anki jekk dispożizzjoni partikolari tista’ titqies korretta meta kkunsidrata f’iżolament, din tista’ tkun problematika ħafna meta kkunsidrata b’rabta ma’ elementi oħra rilevanti tas-sistema ( 115 ).

245.

It-tieni nett, hemm ovvjament il-kwistjoni sensittiva tal-verifika tad-dikjarazzjonijiet dwar l-applikazzjoni effettiva u l-prattika nazzjonali attwali li hija bbażata fuq il-proċess tal-kawża u fl-argumenti mressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Huwa ċertament possibbli u neċessarju li tittieħed inkunsiderazzjoni l-prattika nazzjonali. Fil-fatt, il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja kkonfermat kemm‑il darba li dak li huwa ġeneralment rilevanti għal analiżi tal-kompatibbiltà mad-dritt tal-Unjoni ma huwiex biss leġiżlazzjoni nazzjonali bħala tali, iżda wkoll ġurisprudenza u prattika ( 116 ).

246.

Madankollu, jekk dawn iċ-ċirkustanzi kuntestwali u bbażati fuq il-prattika jiġu mressqa quddiem il-qrati, u b’mod partikolari quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, dawn għandhom jiġu spjegati, sostnuti bi provi u diskussi b’mod xieraq, mill-qorti nazzjonali jew mill-partijiet u mill-intervenjenti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Fi kliem ieħor, jekk jiġi ddikjarat li sistema jew arranġament istituzzjonali partikolari topera, fir-realtà, b’mod differenti minn dak indikat fil-liġi “teoretika”, huwa neċessarju li dawn l-argumenti jiġu stabbiliti b’mod xieraq sa livell raġonevoli.

247.

Nixtieq nenfasizza sa livell “raġonevoli”. Minn naħa, ikun kompletament irraġonevoli li jintalab minn qorti nazzjonali, li pereżempju tissuġġerixxi fid-deċiżjoni tar-rinviju tagħha li s-sistema nazzjonali ta’ proċeduri dixxiplinari qiegħda tintuża ħażin sabiex issir pressjoni politika fuq l-imħallfin, li tipprovdi statistiċi eżawrjenti dwar il-proċeduri dixxiplinari kollha li qegħdin jitwettqu f’dak l-Istat Membru, kif ukoll prova dokumentata dwar kif eżattament din il-pressjoni qiegħda tiġi eżerċitata u kif eżattament tinfluwenza t-teħid ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji f’kawżi individwali. Min-naħa l-oħra, ikun problematiku wkoll li jiġi sempliċement indikat il-mudell nazzjonali u li jiġi ssuġġerit, in abstracto, li sakemm dan il-mudell ma jinbidilx għal mudell differenti, dan jista’ jintuża ħażin.

248.

Kollox jista’ jintuża ħażin. Is-sempliċi potenzjal ta’ użu ħażin ma huwiex argument suffiċjenti sabiex tiġi abolita struttura jew mudell sħiħ. Wieħed ma jipprojbixxix ukoll l-użu ta’ skieken jew karozzi, anki jekk, f’idejn inqas responsabbli, dawn jistgħu jintużaw għal numru ta’ skopijiet oħra għajr il-qtugħ tal-ħobż jew is-sewqan għax-xogħol. Għalhekk, anki fid-dinja tal-indipendenza ġudizzjarja esterna u tal-apparenzi, għandu jkun hemm xi argument konvinċenti mressaq quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja dwar kif konkretament u speċifikament ċertu mudell kapaċi jintuża ħażin jew, ċertament, istanzi ta’ eżempji dwar kif dan qiegħed isir diġà fil-prattika, u b’hekk jammonta għal problema strutturali.

249.

Fid-dawl ta’ dan il-pjan direzzjonali, fil-fatt pjuttost iddettaljat, issa finalment ser indur għall-evalwazzjoni taż-żewġ kwistjonijiet istituzzjonali kkontestati. Ser nibda b’ħarsa ġenerali lejn il-kuntest legali nazzjonali (1). Imbagħad ser nevalwa d-domandi relatati mal-ħatra tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju magħmula fil-Kawża C‑83/19 (2), qabel nindirizza d-domandi preliminari fil-Kawżi C‑127/19, C‑195/19, C‑291/19 u C‑355/19, ikkonċernati bl-istabbiliment tat-TIRSĠ (3).

250.

Dawn il-kawżi huma kollha kkonċernati b’elementi differenti tal-hekk imsejħa Liġijiet dwar il-Ġustizzja: Il-Liġi Nru 303/2004 dwar ir-Regoli li Jirregolaw lill-Imħallfin u lill-Prosekuturi, il-Liġi Nru 304/2004 dwar l-Organizzazzjoni Ġudizzjarja u l-Liġi Nru 317/2004 dwar il-KSĠ. Dawn il-liġijiet ġew adottati fil-qafas ta’ negozjati għall-adeżjoni tar-Rumanija fl-Unjoni bl-għan li jtejbu l-indipendenza u l-effettività tal-ġudikatura ( 117 ).

251.

Dawn il-liġijiet u l-emendi sussegwenti tagħhom kienu ssorveljati mill-qrib taħt il-MKV wara l-adeżjoni. Fuq il-bażi ta’ dawn il-liġijiet u l-emendi sussegwenti tagħhom, il-Kummissjoni perjodikament irrapportat il-progress tar-Rumanija fir-rigward tal-indipendenza u tal-funzjonament effiċjenti tal-ġudikatura, kif ukoll il-progress magħmul fil-ġlieda kontra l-korruzzjoni. Dan il-progress wassal lill-Kummissjoni sabiex tistabbilixxi xi rakkomandazzjonijiet finali fir-Rapport MKV tagħha tal‑2017 li setgħu wasslu għat-tmiem tal-MKV ( 118 ). Madankollu, il-progress treġġa’ lura fil-perijodu mill‑2017 sal‑2018, meta l-Liġijiet dwar il-Ġustizzja kollha ġew emendati permezz ta’ liġijiet differenti ( 119 ), u adottati permezz ta’ proċedura mħaffa mill-Parlament, li inkludiet dibattitu limitat fiż-żewġ awli tal-Parlament ( 120 ). Dawn il-liġijiet ġew adottati fost kontroversja politika kbira u protesti pubbliċi ( 121 ). Sussegwentement, bejn Settembru 2018 u Marzu 2019, il-Gvern Rumen adotta ħames digrieti ta’ Urġenza li emendaw u żiedu dispożizzjonijiet ġodda għal-Liġijiet dwar il-Ġustizzja ( 122 ).

252.

L-emendi jinkludu iktar elementi li ma humiex is-suġġett ta’ dawn il-kawżi, bħal skema ġdida ta’ rtirar kmieni, restrizzjonijiet fuq il-libertà tal-espressjoni tal-imħallfin u iktar raġunijiet sabiex jitneħħew mill-kariga membri tal-KSĠ ( 123 ). Dawn introduċew ukoll l-emendi li jiffurmaw il-bażi tal-kawżi mressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, bħall-proċedura għall-ħatra fuq bażi ad interim tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju u l-istabbiliment tat-TIRSĠ, kif ukoll bidliet fid-dispożizzjonijiet dwar ir-responsabbiltà materjali tal-imħallfin, li qiegħed nanalizza f’konklużjonijiet separati fil-Kawża C‑397/19.

253.

Dawn l-emendi ġew evalwati negattivament fir-Rapporti MKV tal‑2018 u tal‑2019. Uħud minnhom kienu wkoll is-suġġett ta’ rapporti minn diversi organi internazzjonali, inkluża l-Kummissjoni ta’ Venezia ( 124 ), u l-GRECO ( 125 ), li wissew dwar ir-riskji li dawn l-elementi jistgħu jippreżentaw, jiġifieri li jimminaw l-indipendenza, kif ukoll l-effiċjenza u l-kwalità, tal-ġudikatura. Il-Kummissjoni ta’ Venezia esprimiet ukoll tħassib fir-rigward tal-użu estensiv ta’ digrieti ta’ urġenza ( 126 ).

254.

Fattur komuni importanti li jistħoqqlu li jissemma bħala kwistjoni ta’ kuntest ġenerali huwa r-rwol prominenti ta’ digrieti ta’ urġenza adottati mill-Gvern Rumen sabiex jemenda punti importanti tad-diversi Liġijiet dwar il-Ġustizzja. Jekk tali użu ta’ strument tant, almenu prima facie, straordinarju, huwa permissibbli skont id-dritt kostituzzjonali nazzjonali ma hijiex kwistjoni għall-Qorti tal-Ġustizzja, iżda pjuttost għall-qorti (qrati) nazzjonali (kostituzzjonali).

255.

Madankollu, il-fatt li, kif irrikonoxxut mill-Gvern Rumen fis-seduta, it-teknika leġiżlattiva ta’ digrieti ta’ urġenza ntużat estensivament fl-isfera tar-riforma ġudizzjarja, mingħajr ma qatt fil-fatt kien hemm xi ġustifikazzjoni ċara għal din il-prattika f’termini ta’ urġenza, diġà huwa element importanti għall-kuntest ġenerali. Liġijiet li suppost jirregolaw strutturalment it-tielet setgħa fl-Istat għandhom ikunu, f’sistema li tosserva l-vera separazzjoni tas-setgħat, adottati biss wara riflessjoni u deliberazzjoni xierqa, billi jagħtu vuċi lill-organi leġiżlattivi u ġudizzjarji kollha xierqa li normalment huma involuti fil-preparazzjoni ta’ leġiżlazzjoni. Wara kollox, tali liġijiet għandhom idealment ikollhom ħajja itwal minn ta’ ninfa.

256.

Fil-qosor, minkejja li “r-regolamentazzjoni tal-ġudikatura permezz ta’ digrieti ta’ urġenza” ma hijiex fiha nnifisha ksur tad-dritt tal-Unjoni, ċertament tipprovdi element kuntestwali importanti li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni fl-evalwazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni.

257.

Id-deċiżjoni tar-rinviju tesprimi diversi ħsibijiet dwar il-proċedura legali u ċ-ċirkustanzi kuntestwali tal-adozzjoni tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 kif ukoll il-konsegwenzi tiegħu.

258.

L-ewwel nett, huwa nnotat li d-digriet ta’ urġenza ma għandux l-effett li jirrettifika allegat “vakwu leġiżlattiv”, kif jiddikjara l-preambolu tad-digriet, iżda minflok jeskludi lill-KSĠ minn wieħed mis-setgħat marbuta mar-rwol kostituzzjonali tiegħu bħala protettur tal-indipendenza ġudizzjarja. Barra minn hekk, id-digriet ta’ urġenza jagħmilha possibbli li wieħed iżomm pożizzjoni ta’ mmaniġġjar b’mod indefinit, permezz tal-estensjoni awtomatika ta’ mandat skadut bl-operazzjoni indiskriminata tal-liġi, mingħajr ma l-KSĠ ikun jista’ jeżerċita d-diskrezzjoni li hija fundamentali għar-rwol kostituzzjonali tiegħu.

259.

It-tieni nett, il-qorti tar-rinviju tispjega li taħt l-Artikolu 133(1) tal-Kostituzzjoni Rumena l-KSĠ huwa responsabbli sabiex jissalvagwardja l-indipendenza ġudizzjarja. Huwa ssuġġerit ukoll li s-soluzzjoni adottata mid-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 tikkostitwixxi eċċezzjoni mhux iġġustifikata għar-regola ġenerali ta’ ħatriet fuq bażi ad interim li jikkonsistu fid-delega lil persuna ta’ pożizzjoni ta’ mmaniġġjar, li għaldaqstant tinterferixxi mal-kompetenzi tal-KSĠ.

260.

Quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin issottometta, skont l-argumenti mressqa diġà quddiem il-qorti tar-rinviju u milqugħa minnha, li d-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 għandu l-effett li jċaħħad lill-KSĠ minn waħda mis-setgħat marbuta mar-rwol kostituzzjonali tiegħu bħala protettur tal-indipendenza ġudizzjarja. Fis-seduta, ir-rikorrent iċċara wkoll li s-sistema ta’ delega kienet tintuża fil-passat għall-pożizzjoni ta’ kap spettur tal-Ispettorat Ġudizzjarju. Barra minn hekk, l-adozzjoni ta’ regoli dwar l-istatus tal-imħallfin u tal-prosekuturi, inklużi l-organizzazzjoni u l-funzjonament tal-Ispettorat Ġudizzjarju, teħtieġ l-opinjoni mill-KSĠ. L-ebda opinjoni bħal din ma ntalbet fir-rigward tad-digriet ta’ urġenza inkwistjoni.

261.

Il-Gvern Olandiż u dak Svediż jaqblu li l-proċeduri dixxiplinari li japplikaw għall-imħallfin, inkluża l-proċedura għall-ħatra tal-Ispettorat Ġudizzjarju, għandhom josservaw il-prinċipju ta’ indipendenza tal-ġudikatura f’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja u tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Il-Gvern Olandiż jinnota li d-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, kif deskritt fid-deċiżjoni tar-rinviju, ma jidhirx li josserva dan il-prinċipju. Il-Gvern Svediż jindika li hija l-qorti nazzjonali li għandha twettaq din l-evalwazzjoni.

262.

Il-Kummissjoni ssottomettiet fis-seduta li intervent tal-Gvern Rumen fil-ħatra tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju jista’ jirriżulta f’dubji dwar il-garanziji tal-indipendenza tal-ġustizzja meta jittieħed inkunsiderazzjoni, b’mod partikolari, li l-kompetenza għal din il-ħatra hija tal-KSĠ. Għaldaqstant hemm indikazzjonijiet ta’ ksur tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE.

263.

Il-Gvern Rumen issottometta fis-seduta li l-Artikolu 19 TUE jipprekludi d-dispożizzjonijiet nazzjonali li jgħidu li d-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju għandu jinħatar, anki fuq bażi ad interim, permezz ta’ digriet ta’ urġenza, sa fejn dan jista’ jagħti l-impressjoni ta’ influwenza politika jew pressjoni politika. Dan il-gvern ma jikkontestax l-urġenza, iżda jiddikjara li l-possibbiltà ta’ delega prevista fl-Artikolu 57 tal-Liġi Nru 303/2004 ma setgħetx tintuża, minħabba li tirreferi esklużivament għal delega fil-kuntest tal-qrati u l-uffiċċji tal-prosekuturi. Madankollu, il-Gvern Rumen attwali jsostni li l-gvern preċedenti seta’ jadotta mekkaniżmu ieħor sabiex jipprevjeni l-imblokk istituzzjonali, pereżempju, permezz ta’ ħatra provviżorja għal terminu qasir, li tinkludi lill-KSĠ fil-proċedura.

264.

Għall-kuntrarju, l-Ispettorat Ġudizzjarju ssottometta li, kif jindika l-preambolu ta’ dan l-istrument, il-miżura ssib ir-raison d’être tagħha fis-sitwazzjoni maħluqa mill-fatt li l-mandat tad-Direttorat preċedenti skada fl‑1 ta’ Settembru 2018 mingħajr ma nbdiet kompetizzjoni ġdida mill-organu kompetenti. Barra minn hekk, dan l-att jipprovdi li huma biss persuni li diġà għaddew mill-kompetizzjoni u li diġà wettqu l-funzjonijiet ta’ kap spettur u ta’ deputat kap spettur li jistgħu jinħatru. Finalment, peress li l-kompetizzjoni ġiet fil-fatt organizzata mill-KSĠ, l-istess kap spettur kiseb il-pożizzjoni b’marka tajba ħafna.

265.

La t-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta u lanqas it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ma jimponu mudell speċifiku fir-rigward tal-organizzazzjoni tas-sistemi dixxiplinari għal membri tal-ġudikatura. Madankollu, ir-rekwiżit ta’ indipendenza jirrikjedi li r-regoli li jirregolaw is-sistema dixxiplinari għall-imħallfin “ikollhom il-garanziji meħtieġa sabiex jiġi evitat kwalunkwe riskju ta’ użu ta’ tali sistema bħala sistema ta’ kontroll politiku tal-kontenut tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji” ( 127 ). Għal din ir-raġuni, il-Qorti tal-Ġustizzja identifikat l-involviment ta’ organu indipendenti u l-istabbiliment ta’ proċedura li tissalvagwardja b’mod sħiħ id-drittijiet stabbiliti fl-Artikoli 47 u 48 tal-Karta, b’mod partikolari d-drittijiet tad-difiża, bħala garanziji essenzjali għas-salvagwardja tal-indipendenza tal-ġudikatura ( 128 ). Din id-dikjarazzjoni bla dubju tfisser li l-istandards tal-Artikoli 47 u 48 tal-Karta japplikaw għal proċeduri dixxiplinari kontra l-membri tal-ġudikatura ( 129 ).

266.

Għandu jiġi nnotat li dawn l-istandards japplikaw għall-organi dixxiplinari stess (tipikament l-awla dixxiplinari li tiddeċiedi dwar il-ksur dixxiplinari), mhux għall-entità li tippreżenta r-rikors quddiemhom (jiġifieri l-“prosekutur dixxiplinari”). L-Ispettorat Ġudizzjarju ma għandux l-awtorità li jieħu d-deċiżjoni dwar l-eżistenza ta’ ksur dixxiplinari. Dan huwa rriżervat għat-taqsima kompetenti tal-KSĠ, li huwa l-organu dixxiplinari.

267.

Madankollu, l-Ispettorat Ġudizzjarju, kif iċċarat mill-Gvern Rumen fis-seduta u kif innotat mir-rikorrent, għandu rwol ewlieni fil-proċedura ġudizzjarja. Dan iwettaq l-investigazzjoni preliminari u jiddeċiedi jiftaħx investigazzjoni dixxiplinari. Dan iwettaq din l-investigazzjoni, qabel ma eventwalment jiddeċiedi jekk jippreżentax azzjoni dixxiplinari quddiem it-taqsima kompetenti tal‑KSĠ għall-aġġudikazzjoni ( 130 ). Għandu wkoll funzjonijiet importanti fl-iskattar tal-proċeduri li jwasslu għad-determinazzjoni ta’ żball ġudizzjarju ( 131 ). Barra minn hekk, kif spjegat mill-qorti tar-rinviju, il-kap spettur għandu setgħat prinċipali li wkoll ġew imsaħħa b’emendi reċenti ( 132 ): huwa jaħtar l-ispetturi b’funzjonijiet ta’ mmaniġġjar; jimmaniġġja l-attività tal-ispettorat u proċeduri dixxiplinari; jorganizza l-allokazzjoni ta’ fajls; jistabbilixxi l-oqsma speċifiċi ta’ attività li fiha jitwettqu azzjonijiet ta’ kontroll; huwa l-mittent prinċipali li jagħti istruzzjonijiet u għandu l-kapaċità li jressaq proċeduri dixxiplinari huwa stess.

268.

F’dan il-kuntest, huwa pjuttost ċar li dawn is-setgħat investigattivi u ta’ “skattar” ta’ investigazzjonijiet dixxiplinari diġà jistgħu, irrispettivament mill-garanziji offruti mill-organu li jieħu d-deċiżjoni finali dwar il-proċeduri dixxiplinari, jeżerċitaw pressjoni fuq il-persuni li għandhom l-inkarigu li jaġġudikaw f’tilwima ( 133 ). Dan huwa l-każ a fortiori meta s-setgħat għall-ftuħ ta’ investigazzjoni u ta’ azzjoni dixxiplinari jidhru li huma vestiti f’istituzzjoni waħda li fil-fatt tispeċjalizza fl-ispezzjoni u fl-investigazzjoni ta’ mħallfin.

269.

Għal din ir-raġuni, organu responsabbli mill-ftuħ ta’ proċeduri dixxiplinari bħall-Ispettorat Ġudizzjarju għandu mill-inqas juri xi livell ta’ indipendenza operazzjonali u investigattiva. Għal darba oħra, il-livell ta’ indipendenza mistenni ċertament ma jistax ikun dak meħtieġ minn organi dixxiplinari stess. Madankollu, b’teħid inkunsiderazzjoni kemm tar-rwol tal-Ispettorat Ġudizzjarju fil-KSĠ kif ukoll tas-setgħat tal-kap spettur, il-proċedura għall-ħatra għal din il-pożizzjoni ma tistax tkun tali li tikkawża tħassib li s-setgħat u l-funzjonijiet ta’ dan l-organu qegħdin jintużaw bħala strumenti sabiex jiġi eżerċitat kontroll politiku u pressjoni fuq l-attività ġudizzjarja.

270.

Kif tista’ regola li tipprevedi sistema ta’ ħatra fuq bażi ad interim li tikkonsisti fl-estensjoni tal-mandat ta’ persuna fil-kariga tidħol f’din l-istampa? Ikkunsidrata in abstracto u sseparata mill-kuntest, diffiċli jingħad li din ir-regola tikser, per se, ir-rekwiżiti ta’ indipendenza ġudizzjarja imposti mid-dritt tal-Unjoni.

271.

L-ewwel nett, mhux kull istanza ta’ parteċipazzjoni mill-poter eżekuttiv fil-ħatra f’pożizzjonijiet fil-ġudikatura awtomatikament tirriżulta f’dipendenza li tikser il-prinċipju ta’ indipendenza, jekk hemm garanziji li jipproteġu l-persuni maħtura minn influwenza jew pressjoni fit-twettiq tal-funzjonijiet tagħhom wara l-ħatra ( 134 ). Fil-fatt, pjuttost bil-maqlub: is-separazzjoni tas-setgħat taqta’ miż-żewġ naħat.

272.

Din il-konklużjoni tapplika bl-istess mod, fil-fehma tiegħi, għall-ħatra f’pożizzjonijiet ta’ mmaniġġjar ta’ organu bħall-Ispettorat Ġudizzjarju. F’dan ir-rigward, kif jissottometti l-Ispettorat Ġudizzjarju, il-Gvern Rumen ma ħatarx direttament lill-kap spettur tal-Ispettorat Ġudizzjarju b’deċiżjoni individwali. Id-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 jirregola proċedura sabiex jiġi żgurat l-immaniġġjar fuq bażi ad interim tal-Ispettorat Ġudizzjarju.

273.

It-tieni nett, it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta lanqas ma jipprekludi, bħala kwistjoni ta’ prinċipju, sistema li permezz tagħha l-immaniġġjar fuq bażi ad interim ta’ organu bħall-Ispettorat Ġudizzjarju huwa żgurat mill-kap spettur u mid-deputat spettur fil-kariga sakemm Direttorat ġdid jinħatar permezz tal-proċeduri regolari. Kif sottomess ukoll mill-Ispettorat Ġudizzjarju, dan jista’ fil-fatt jiżgura li l-persuni li jokkupaw il-pożizzjoni fuq bażi ad interim diġà għaddew il-kompetizzjoni prevista mil-liġi u li għandhom esperjenza fir-rwol. Din is-sistema tista’ fil-fatt tkun neċessarja u hija preżenti f’numru ta’ ġurisdizzjonijiet fir-rigward ta’ ċerti karigi prinċipali, inklużi ħatriet ġudizzjarji ( 135 ).

274.

Madankollu, hawnhekk ma humiex id-dettalji li jaqilgħu l-problema, iżda l-kuntest. Iż-żewġ elementi apparentement mhux problematiċi li għadni kif semmejt malajr jitilfu l-karattru mhux kontroversjali tagħhom meta wieħed jikkunsidra s-sistema speċifika għall-ħatra fuq bażi ad interim tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju kif previst mid-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018, u r-riżultat speċifiku li din kisbet fil-kawża individwali.

275.

Skont l-Artikolu II ta’ dan id-digriet, is-sistema għal ħatra fuq bażi ad interim hija applikabbli wkoll fis-sitwazzjoni fejn id-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju jkun vakanti fid-data li fiha dan id-digriet ta’ urġenza jidħol fis-seħħ, li huwa preċiżament il-każ fejn id-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 ġie adottat ( 136 ). F’termini prattiċi, dan ifisser li r-regola introdotta b’digriet ta’ urġenza, mingħajr ma ġie kkonsultat l-organu li normalment għandu jiġi kkonsultat dwar din il-ħatra, ma hijiex biss imfassla sabiex tiżgura l-kontinwità fil-kariga, iżda l-effett prattiku tagħha huwa li ex post facto terġa’ ddaħħal fil-kariga lil persuna li l-mandat tagħha skada diġà, permezz ta’ proċedura differenti minn dik intiża mil-liġi u billi jiġu evitati l-atturi normalment involuti f’din il-proċedura.

276.

Dan l-element ta’ kuntest u operazzjoni prattika ta’ regola apparentement newtrali huwa fih innifsu suffiċjenti sabiex jiġi konkluż li s-sistema għall-ħatra fuq bażi ad interim tad-Direttorat tal-Ispettorat Ġudizzjarju stabbilita bid-Digriet ta’ Urġenza Nru 77/2018 tista’ tqajjem dubji dwar l-interess tal-Gvern Rumen fil-ħatra ta’ persuna partikolari sabiex tmexxi l-organu inkarigat minn investigazzjonijiet dixxiplinari kontra membri tal-ġudikatura. Bħala riżultat, din is-sistema ma jidhirx li tinkludi garanziji xierqa sabiex jitneħħa dubju raġonevoli fl-imħuħ ta’ individwi dwar jekk l-organi ġudizzjarji jħallux lilhom innifishom jiġu influwenzati minn fatturi esterni u n-newtralità tagħhom fir-rigward tal-interess quddiemhom.

277.

Fil-fehma tiegħi, l-analiżi tista’ u għandha verament tintemm hawn. Il-qorti tar-rinviju, u fuq kollox il-partijiet (nazzjonali) ta’ dawn il-proċeduri, ressqu argumenti kuntestwali oħra, li jikkonċernaw mhux biss il-kwistjonijiet ta’ diviżjoni (nazzjonali) ta’ kompetenza, iżda wkoll dwar l-individwi u organi involuti u l-interessi partikolari allegati tagħhom. Ma naħsibx li jkun neċessarju jew xieraq għall-Qorti tal-Ġustizzja li tieħu inkunsiderazzjoni kwalunkwe minn dawn l-elementi l-oħra ta’ kuntest fid-dawl tal-fatt li l-argument li sar iktar ’il fuq huwa fih innifsu ċar u konklużiv.

278.

Fil-qosor, regola newtrali fir-rigward tal-persuna stabbilita ex ante, li, fl-isem tal-kontinwità tal-istituzzjonijiet, tistabbilixxi li persuna għandha tibqa’ fil-kariga sakemm suċċessur ma jiġix maħtur b’mod xieraq, hija tajba u raġonevoli. L-użu ta’ din ir-regola apparentement newtrali, li l-uniku effett tagħha huwa li terġa’ tistabbilixxi persuna partikolari f’kariga wara l-iskadenza tal-mandat tagħha, bi ksur tal-proċeduri ta’ ħatra normali, la huwa tajjeb u lanqas raġonevoli.

279.

Għaldaqstant nissuġġerixxi li t-tielet domanda fil-Kawża C‑83/19 għandha tingħata r-risposta segwenti: it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, għandhom jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu dispożizzjonijiet nazzjonali li permezz tagħhom il-gvern jadotta, b’deroga mir-regoli legali normalment applikabbli, sistema għall-ħatra fuq bażi ad interim tal-pożizzjonijiet ta’ mmaniġġjar tal-organu inkarigat milli jwettaq investigazzjonijiet dixxiplinari fi ħdan il-ġudikatura, li l-effett prattiku tagħha huwa l-istabbiliment mill-ġdid fil-kariga ta’ persuna li l-mandat tagħha diġà skada.

280.

Erbgħa mill-ħames kawżi eżaminati f’dawn il-konklużjonijiet jikkonċernaw id-dispożizzjonijiet legali li jistabbilixxu u jirregolaw it-TIRSĠ. Fil-proċeduri prinċipali tal-Kawżi C‑127/19 u C‑355/19, imsemmija mill-istess qorti nazzjonali, huma inkwistjoni l-legalità ta’ diversi atti amministrattivi li jimplimentaw id-dispożizzjonijiet legali li jintroduċu t-TIRSĠ. Il-Kawżi C‑195/19 u C‑291/19 ġew sottomessi fil-kuntest ta’ proċeduri kriminali pendenti kontra mħallfin u prosekuturi fejn it-TIRSĠ ġiet mitluba tipparteċipa.

281.

Huwa f’dan il-kuntest li r-raba’ u l-ħames domandi fil-Kawża C‑127/19, ir-raba’ domanda fil-Kawża C‑291/19 u r-raba’ domanda fil-Kawża C‑355/19 jistaqsu, essenzjalment, jekk il-prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja stabbilit fl-Artikolu 19(1) TUE u l-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll l-obbligu li jkun hemm konformità mal-valuri tal-Istat tad-dritt taħt l-Artikolu 2 TUE, jipprekludux l-istabbiliment tat-TIRSĠ. Il-ħames domanda fil-Kawża C‑291/19 tistaqsi jekk it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, dwar id-dritt għal smigħ xieraq permezz tar-riżoluzzjoni tal-kawża f’terminu raġonevoli, jipprekludix l-istabbiliment tat-TIRSĠ, fid-dawl tan-numru limitat ta’ pożizzjonijiet f’din it-taqsima.

282.

Id-deċiżjonijiet tar-rinviju għalhekk iqajmu, billi fil-parti l-kbira jħaddnu l-argumenti mressqa mill-partijiet fil-proċeduri prinċipali, varji kwistjonijiet li jikkonċernaw l-istabbiliment u l-operazzjoni tat-TIRSĠ. Dawn l-argumenti ġew żviluppati ulterjorment minn uħud mill-partijiet ikkonċernati li ppreżentaw osservazzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, b’mod partikolari l-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, il-Prosekutur Ġenerali u OL.

283.

Fid-dawl tal-elementi mressqa fid-deċiżjonijiet tar-rinviju, il-Gvern Olandiż u dak Svediż, kif ukoll il-Kummissjoni, ikkonstataw li hemm fatturi sinjifikattivi li juru li r-regoli li jirregolaw l-istabbiliment u l-funzjonament tat-TIRSĠ ma jikkonformawx mar-rekwiżiti tal-indipendenza ġudizzjarja u tal-imparzjalità.

284.

Il-Gvern Rumen, li fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu iddefenda l-kompatibbiltà tat-TIRSĠ ma’ dawn l-istandards, biddel il-pożizzjoni tiegħu matul is-seduta. Dan informa lill-Qorti tal-Ġustizzja li, għar-raġunijiet esposti f’Memorandum approvat mill-gvern fis‑27 ta’ Diċembru 2019, il-gvern attwali tappoġġja l-abolizzjoni tat-TIRSĠ, skont ir-rakkomandazzjonijiet tar-rapporti MKV, kif ukoll ir-rapporti tal-Kummissjoni ta’ Venezia u tal-GRECO.

285.

Dan il-gvern spjega wħud mill-elementi li fuqhom hija bbażata l-pożizzjoni l-ġdida tiegħu. Ser nindika biss tlieta minnhom, innotati minn dan il-gvern u diskussi mill-partijiet ikkonċernati quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. L-ewwel nett, id-dispożizzjonijiet relatati mal-kompożizzjoni tal-bordijiet tal-għażla kif sussegwentement emendati jidhru li jmorru kontra l-prinċipju stabbilit fid-dritt Rumen tas-separazzjoni tal-karrieri ta’ mħallfin u prosekuturi, li jipprovdi li n-nomina ta’ prosekuturi hija l-kompetenza tat-taqsima tal-prosekuturi tal-KSĠ. It-tieni nett, jidher li l-ħolqien tat-TIRSĠ irriżulta f’riskju ta’ immunità de facto mill-prosekuzzjoni għall-prosekuturi ta’ din it-taqsima. It-tielet nett, ir-regola relatata mal-kunċett ta’ “prosekutur ġerarkikament superjuri” hija kontroversjali, b’teħid inkunsiderazzjoni tal-prinċipju kostituzzjonali ta’ kontroll ġerarkiku.

286.

Għalhekk, fl-aħħar mill-aħħar, jidher li huwa biss il-KSĠ li qiegħed jiddefendi l-ħolqien u l-funzjonament tat-TIRSĠ. Dan spjega li l-ħolqien tat-TIRSĠ huwa ġġustifikat mill-bżonn li jiġu protetti l-membri tal-ġudikatura ( 137 ). It-TIRSĠ timmira li tipprovdi garanziji addizzjonali għal kategorija speċifika ta’ persuni fid-dawl tar-rwol importanti li għandhom fis-soċjetà u tiżgura livell għoli ta’ professjonaliżmu ta’ dawk li jittrattaw il-kawżi tagħhom. It-TIRSĠ tista’ għaldaqstant ittejjeb l-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja billi tiżgura protezzjoni kontra pressjonijiet u abbużi li jirriżultaw minn ilmenti u azzjonijiet arbitrarji kontra membri tal-ġudikatura.

287.

Fis-seduta, il-KSĠ enfasizza li s-sistema kienet ukoll motivata minn eċċessi mwettqa kontra membri tal-ġudikatura mid-DNA li, qabel l-istabbiliment tat-TIRSĠ, kien investiga iktar min-nofs l-imħallfin tar-Rumanija, kif ġie żvelat f’rapport redatt mill-Ispettorat Ġudizzjarju u approvat mill-KSĠ f’Ottubru 2019 ( 138 ). Barra minn hekk, dan l-għan “protettiv” inżamm mill-Curtea Constituțională (il-Qorti Kostituzzjonali) fis-sentenza tagħha Nru 33/2018 ( 139 ).

288.

Il-KSĠ issottometta wkoll li l-ħolqien tat-TIRSĠ kien akkumpanjat minn sistema ta’ garanziji li tista’ tneħħi kwalunkwe dubju dwar l-indipendenza tagħha minn pressjoni politika. Salvagwardji addizzjonali saħħew il-proċeduri għall-ħatra tal-kap prosekutur tat-TIRSĠ u għall-għażla tal-prosekuturi ta’ din it-taqsima ( 140 ). Il-kap prosekutur tat-TIRSĠ jinħatar mill-assemblea ġenerali tal-KSĠ, mhux bħall-kapijiet ta’ taqsimiet tal-prosekuzzjoni oħra li jinħatru permezz ta’ kompetizzjoni organizzata mill-Ministru għall-Ġustizzja, fejn il-KSĠ jagħti opinjoni konsultattiva biss. Ġie nnotat ukoll, fir-rigward tal-prosekuturi tat-TIRSĠ, li l-garanziji addizzjonali ta’ indipendenza jikkonsistu fir-rekwiżit ta’ mill-inqas 18‑il sena esperjenza bħala prosekutur; l-għażla ssir mingħajr influwenza politika permezz ta’ proċedura trasparenti; hemm eżami rigoruż tal-aħħar ħames snin tal-attività professjonali tal-prosekuturi; u ma hemm l-ebda possibbiltà ta’ delega lil din it-taqsima.

289.

L-argumenti mressqa mill-qrati tar-rinviju, kif ukoll it-tħassib imsemmi mill-partijiet li ppreżentaw osservazzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja huma estensivi u kumplessi. Dawn jirrelataw ma’ elementi differenti dwar ir-regoli nazzjonali li jirregolaw il-ħolqien tat-TIRSĠ, il-kompożizzjoni u s-setgħat tagħha, l-għażla tad-Direttorat tagħha, l-effetti istituzzjonali iktar wiesgħa tagħha f’termini tal-impatt tagħha fuq il-ġurisdizzjoni ta’ taqsimiet oħra ta’ prosekuzzjoni, u l-mod li bih dan l-organu jeżerċita l-funzjonijiet tiegħu fil-prattika.

290.

Skont il-ġurisprudenza reċenti tal-Qorti tal-Ġustizzja ( 141 ), fil-fehma tiegħi dawn l-elementi, anki jekk jistgħu ma jiġux ikkritikati meta kkunsidrati individwalment, għandhom ikunu suġġetti għal evalwazzjoni ġenerali, sabiex jiġi ddeterminat l-impatt tal-ħolqien u tal-funzjonament tat-TIRSĠ fuq ir-rekwiżiti tal-indipendenza ġudizzjarja.

291.

Bħala punt ta’ tluq, b’teħid inkunsiderazzjoni tal-effetti li jista’ jkollu l-ħolqien ta’ taqsima speċifika tal-prosekuzzjoni “għall-imħallfin” fuq il-perċezzjoni pubblika tal-ġudikatura, l-istabbiliment ta’ tali taqsima għandu neċessarjament jikkorrispondi għal ġustifikazzjoni partikolarment b’saħħitha, trasparenti u ġenwina (i). Ladarba dan il-kriterju jiġi ssodisfatt, huwa, barra minn hekk, imperattiv li l-kompożizzjoni, l-organizzazzjoni u l-funzjonament ta’ din it-taqsima tikkonforma mal-garanziji xierqa sabiex jiġi evitat ir-riskju ta’ pressjoni esterna fuq il-ġudikatura (ii). Finalment, iċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-ħolqien tat-TIRSĠ, kif ukoll il-kunsiderazzjoni tal-mod li bih dan l-organu eżerċita l-funzjonijiet tiegħu, ukoll għadhom rilevanza fl-identifikazzjoni tal-kuntest rilevanti (iii).

292.

B’mod simili għal dak li diġà ġie indikat ( 142 ), ir-rekwiżiti tal-Unjoni tal-imparzjalità u tal-indipendenza tal-ġudikatura, stabbiliti fit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll fl-Artikolu 19(1) TUE, ma jimponux fuq l-Istati Membri l-obbligu li jadottaw struttura jew mudell speċifiku fir-rigward tal-istruttura istituzzjonali tal-uffiċċju tal-prosekutur. Fil-fatt, l-istruttura tal-uffiċċju tal-prosekutur fl-Istati Ewropej hija straordinarjament varjata ( 143 ).

293.

Madankollu, il-ħolqien ta’ taqsima tal-prosekuzzjoni ddedikata b’ġurisdizzjoni esklużiva għall-ksur imwettaq mill-membri tal-ġudikatura għandu impatt potenzjali ċar fuq il-perċezzjoni pubblika tal-indipendenza ġudizzjarja u l-imparzjalità. Dan jidentifika l-ġudikatura bħala grupp professjonali li għalih hija meħtieġa struttura amministrattiva separata tal-uffiċċju tal-prosekutur. Kif innotat mill-Kummissjoni, dan jista’ joħloq l-impressjoni li hemm kriminalità mifruxa jew anki korruzzjoni fi ħdan is-sistema tal-ġustizzja. Dan għandu l-effett li jqiegħed il-ksur imwettaq mill-imħallfin (li jista’ jkun ta’ kull tip) fuq livell ta’ severità ekwivalenti għal dak tal-korruzzjoni, tal-kriminalità organizzata jew tat-terroriżmu, li huma l-uniċi kwistjonijiet oħra li għalihom hemm taqsimiet speċjalizzati fi ħdan l-uffiċċju tal-prosekutur Rumen ( 144 ). Din l-“impressjoni ta’ kriminalità” taffettwa wieħed mill-iktar elementi kruċjali fl-evalwazzjoni tal-impatt ta’ miżura partikolari fuq l-indipendenza ġudizzjarja, jiġifieri l-fiduċja li l-qrati f’soċjetà demokratika għandhom jispiraw fl-individwi ( 145 ).

294.

Għal darba oħra, huwa diffiċli li jiġi sostnut li l-ħolqien ta’ taqsimiet speċifiċi tal-prosekuzzjoni, jew anki ta’ servizzi separati tal-prosekuzzjoni huwa, per se, ipprojbit. Hemm fil-fatt strutturi ddedikati tal-prosekuzzjoni fi ħdan l-Istati Membri, ibbażati fuq il-bżonn speċifiku ta’ protezzjoni ta’ ċertu grupp ta’ nies (bħall-minuri); l-istatus speċjali għal ċerti persuni (bħas-servizzi tal-prosekuturi militari); jew relatati ma’ kwistjoni partikolarment avvanzata li teħtieġ għarfien espert speċjali (bħal reati ekonomiċi kumplessi, ċibersigurtà, u oħrajn).

295.

Madankollu, fid-dawl tal-impatt sinjifikattiv ta’ din il-miżura istituzzjonali fuq il-perċezzjoni tal-ġudikatura, huwa vitali li l-ġustifikazzjoni tagħha tkun bbażata fuq raġunijiet ġenwini u suffiċjentement b’saħħithom li għandhom, barra minn hekk, jinġiebu għall-attenzjoni tal-pubbliku b’mod aċċessibbli u mhux ambigwu.

296.

Kien hemm raġunijiet b’saħħithom biżżejjed sabiex jiġġustifikaw il-ħolqien tat-TIRSĠ? Il-KSĠ spjega li l-ħolqien tat-TIRSĠ huwa ġġustifikat mill-bżonn li jiġu protetti l-membri tal-ġudikatura.

297.

Il-bżonn li tiġi protetta l-ġudikatura minn pressjoni indebita jista’ fil-fatt, f’termini ġenerali, jikkostitwixxi raġuni leġittima u b’saħħitha biżżejjed sabiex tiġi stabbilita struttura ta’ prosekuzzjoni intiża li timmitiga dan ir-riskju, fid-dawl taċ-ċirkustanzi speċifiċi ta’ Stat Membru partikolari, u b’teħid inkunsiderazzjoni tar-rekwiżiti tal-indipendenza u tal-imparzjalità tal-ġudikatura.

298.

Madankollu, meta l-ħolqien ta’ taqsima bħat-TIRSĠ ma tkunx marbuta ma’ raġunijiet relatati mal-ġlieda kontra l-kriminalità, iżda pjuttost mal-bżonn li tiġi protetta l-ġudikatura nnifisha, huwa imperattiv li tali ġustifikazzjoni issir pubblika b’mod aċċessibbli u mhux ambigwu, sabiex ma tiġix imminata l-fiduċja tal-pubbliku fil-ġudikatura.

299.

Il-Gvern Rumen enfasizza fis-seduta li r-raġunijiet għall-istabbiliment tat-TIRSĠ ma ġewx spjegati fil-preambolu tal-Liġi Nru 207/2018. Ir-rapport tal-Ispettorat Ġudizzjarju li jikkonċerna l-eċċessi tad-DNA, li jinvoka l-KSĠ sabiex jiġġustifika l-ħolqien tat-TIRSĠ, ġie adottat biss wara l-pubblikazzjoni tal-liġi, li daħlet fis-seħħ fit‑23 ta’ Lulju 2018. Huwa għalhekk diffiċli li wieħed jara kif dan jista’ għaldaqstant jikkostitwixxi l-motivazzjoni tagħha. Finalment, il-Gvern Rumen indika fis-seduta li ġustifikazzjoni li tinvoka l-bżonn tal-protezzjoni ta’ persuni speċifiċi minħabba n-natura u l-importanza tar-rwol tagħhom ma tikkonvinċinix, meta l-istess sistema ma tiġix applikata għal persuni importanti oħra bħal senaturi jew deputati.

300.

Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, huwa diffiċli li jiġi kkonstatat jekk l-għan tal-protezzjoni tal-ġudikatura minn pressjoni indebita kienx fi kwalunkwe każ l-għan li mmotiva l-ħolqien tat-TIRSĠ. Ma jistax għaldaqstant jiġi stabbilit, fil-fehma tiegħi, li l-ħolqien ta’ din it-taqsima tal-prosekuzzjoni nġieb għall-attenzjoni tal-pubbliku b’ġustifikazzjoni aċċessibbli u mhux ambigwa.

301.

Il-punt prinċipali, u l-iktar kontenzjuż, tad-dibattitu bejn il-partijiet li ppreżentaw osservazzjonijiet quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja huwa dwar jekk il-ġustifikazzjoni “protettiva” għall-istabbiliment tat-TIRSĠ huwiex ġenwin. Il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, il-Prosekutur Ġenerali u OL ressqu argument pjuttost iddettaljat insostenn tal-ħolqien tat-TIRSĠ kien fil-verità ispirat minn raġunijiet differenti. Dawn il-partijiet invokaw, għal dan l-għan, il-konsegwenzi prattiċi tal-istruttura istituzzjonali tat-TIRSĠ. Kif innota l-Prosekutur Ġenerali fis-seduta, dawn l-elementi jistgħu jagħtu lill-pubbliku l-impressjoni li l-għan tal-ħolqien tat-TIRSĠ kien fil-fatt li jdgħajjef il-ġlieda kontra l-korruzzjoni.

302.

L-ewwel nett, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” u l-Prosekutur Ġenerali kkontestaw in-natura ġenwina tal-għan “protettiv”. Dan minħabba, l-ewwel nett, in-numru baxx ta’ kawżi li fihom membri tal-ġudikatura kienu s-suġġett ta’ azzjoni kriminali qabel il-ħolqien tat-TIRSĠ ( 146 ). Barra minn hekk, in-numru ta’ kawżi kontra membri tal-ġudikatura żdied minflok naqas meta t-TIRSĠ saret operattiva. It-tieni nett, il-ħolqien tat-TIRSĠ ma kienx akkumpanjat mill-istabbiliment ta’ xi garanziji addizzjonali. It-TIRSĠ tapplika l-istess regoli proċedurali bħat-taqsimiet tal-prosekuzzjoni l-oħra u hija obbligata, fuq il-bażi tal-prinċipju ta’ legalità, li tirreġistra u tinvestiga kwalunkwe lment ippreżentat li jikkonforma mar-rekwiżiti formali tal-Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali. Għall-kuntrarju, hemm nuqqas ta’ strumenti adegwati, li jfisser inqas garanziji, l-iktar minħabba n-numru limitat ta’ prosekuturi, u minħabba l-fatt li, għad-differenza tat-taqsimiet tal-prosekuzzjoni l-oħra, hemm assenza ta’ struttura territorjali xierqa fil-livell nazzjonali, minħabba li l-prosekuturi kollha tat-TIRSĠ huma bbażati f’Bukarest.

303.

Il-Gvern Rumen qabel ma’ dan l-aħħar punt fis-seduta. Huwa nnota li l-kompetenza esklużiva tat-TIRSĠ fir-rigward ta’ kull tip ta’ reat imwettaq mill-membri tal-ġudikatura ma tiżgurax li l-prosekuturi għandhom l-ispeċjalizzazzjoni neċessarja, b’mod partikolari, fir-rigward ta’ reati ta’ korruzzjoni, liema fatt huwa iktar allarmanti minħabba li t-TIRSĠ ma għandha l-ebda struttura territorjali.

304.

It-tieni nett, diversi elementi jissuġġerixxu li l-ħolqien tat-TIRSĠ fil-verità jwassal sabiex tiddgħajjef il-ġlieda kontra l-korruzzjoni ta’ livell għoli. Skont l-Artikoli 881(1) u (2) tal-Liġi Nru 304/2004, it-TIRSĠ għandha ġurisdizzjoni esklużiva għal kawżi li jikkonċernaw membri tal-ġudikatura u żżomm din il-ġurisdizzjoni fejn persuni oħra wkoll ikunu s-suġġett ta’ azzjoni kriminali. L-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” u l-Prosekutur Ġenerali spjegaw li kawżi li jkunu qegħdin jiġu ttrattati minn taqsimiet tal-prosekuzzjoni oħra għandhom jiġu ttrasferiti lit-TIRSĠ sempliċement għaliex kawżi fittizji jitressqu kontra membru tal-ġudikatura. Huwa sostnut ukoll li dan jaffettwa l-iktar lil kawżi li jaqgħu taħt il-ġurisdizzjoni tad-DNA, peress li xi kawżi ta’ korruzzjoni jistgħu jinvolvu wkoll lill-imħallfin. L-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” ċċarat fis-seduta li t-TIRSĠ setgħet titlob kwalunkwe fajl billi tinvoka elementi ta’ konnettività ma’ wieħed mill-fajls investigati mit-TIRSĠ. Barra minn hekk, skont l-emenda introdotta fl-Artikolu 888 (1)(d) tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 7/2009, it-TIRSĠ hija kompetenti sabiex tirtira appelli ppreżentati minn taqsimiet oħra tal-prosekuzzjoni. OL issottometta fis-seduta li waħda mill-ewwel azzjonijiet imwettqa mit-TIRSĠ kienet l-irtirar ta’ kawżi sinjifikattivi ta’ korruzzjoni li kienu fil-fażi tal-appell.

305.

Għandu jiġi nnotat ukoll li r-riskju li t-TIRSĠ jiġi pperċepit bħala organu li l-istabbiliment u l-funzjonament tiegħu huma motivati politikament tqajjem mir-rapporti MKV, mill-Kummissjoni ta’ Venezia u mill-GRECO ( 147 ). Dan ir-riskju diġà ġie rrikonoxxut espressament mill-Gvern Rumen fis-seduta.

306.

Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, minkejja l-leġittimità u s-serjetà teoretika tal-għan protettiv indikat mill-MKV, jidhirli li ma jistax jingħad li l-ħolqien tat-TIRSĠ kien iġġustifikat b’mod ċar, aċċessibbli u mhux ambigwu, sabiex ma tiġix imminata l-fiduċja tal-pubbliku fil-ġudikatura. Barra minn hekk, u suġġett għall-verifika mill-qorti nazzjonali, l-elementi li għadni kif iddeskrivejt, li jikkonċernaw l-effetti sistematiċi detrimentali fuq il-ġurisdizzjoni tat-taqsimiet l-oħra tal-prosekuzzjoni, mhux biss jitfgħu dubji serji fuq in-natura ġenwina tal-ġustifikazzjoni li fuqha jibbaża ruħu l-KSĠ, iżda jistgħu jrawmu nuqqas ta’ fiduċja fl-imparzjalità tas-sistema tal-ġustizzja u f’kemm din tħalli lilha nnifisha tiġi influwenzata minn pressjonijiet esterni, b’mod partikolari, billi tinħoloq l-impressjoni li l-ħolqien u l-operazzjoni tat-TIRSĠ huma motivati politikament.

307.

B’mod sempliċi, meta t-theddid jiġi kkunsidrat flimkien, l-istampa li tirriżulta ma hijiex neċessarjament waħda ta’ protezzjoni msaħħa tal-imħallfin. Dak li minflok jirriżulta b’mod inkwetanti hija superstruttura b’setgħa assoluta, li tista’ naturalment tipproteġi, iżda li tista’ wkoll tikkontrolla u għalhekk tinfluwenza. Hawn forsi jinsab il-paradoss tal-idea sħiħa: peress li l-imħallfin huma allegatament suġġetti għal pressjoni mill-ilmenti ppreżentati b’mod diffuż, huwa neċessarju li tinħoloq unità waħda ċċentralizzata b’ġurisdizzjoni esklużiva dwar dawn il-kwistjonijiet. Madankollu, f’termini ta’ potenzjal għal użu ħażin strutturali, l-eżistenza ta’ unità waħda ċċentralizzata u speċjalizzata ssir iktar perikoluża. Sistemi diffużi u ddeċentralizzati ġieli jaf ikunu bla koordinazzjoni, iżda, b’mod ġenerali, huma ħafna iktar reżiljenti. Għall-kuntrarju, f’sistemi ċċentralizzati, kulma huwa meħtieġ huwa li wieħed jieħu kontroll taċ-ċentru.

308.

Minkejja l-konklużjoni li għadha kemm saret, il-KSĠ issottometta li l-istabbiliment tat-TIRSĠ kien akkumpanjat minn sistema ta’ garanziji li tista’ tneħħi kwalunkwe dubju dwar l-indipendenza tagħha minn pressjoni politika ( 148 ).

309.

Ma jidhirlix li huwa neċessarju li nidħol f’diskussjoni twila dwar l-elementi ddettaljati ta’ dritt nazzjonali, li huma, fi kwalunkwe każ, il-qrati nazzjonali li għandhom jevalwaw. Ser sempliċement ninnota li dwar dan il-punt il-KSĠ ġie kontradett mill-Gvern Rumen, li rrikonoxxa fis-seduta li ħafna mill-garanziji li jirreferi għalihom il-KSĠ ġew sostanzjalment imdgħajfa mir-riformi sussegwenti adottati f’terminu qasir mill-gvern permezz ta’ digrieti ta’ urġenza.

310.

Kif il-Gvern Rumen ammetta fis-seduta, l-urġenza fl-adozzjoni tad-digrieti ta’ urġenza li jemendaw d-dispożizzjonijiet relatati mat-TIRSĠ mhux dejjem ġiet stabbilita. Għalkemm xi raġunijiet ġew indikati fir-rigward tad-Digrieti ta’ Urġenza Nru 90/2018 ( 149 ) u Nru 12/2019 ( 150 ), il-Gvern Rumen innota li d-Digrieti ta’ Urġenza Nru 92/2018 u Nru 7/2019 ma kienu jinkludu l-ebda tip ta’ ġustifikazzjoni fir-rigward tal-urġenza jew tal-bżonn li jiġu emendati d-dispożizzjonijiet relatati mat-TIRSĠ.

311.

Mill-osservazzjonijiet sottomessi quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, jidher li d-digrieti ta’ urġenza repetutament emendaw id-dispożizzjonijiet relatati mal-proċedura tal-għażla, billi għamlu r-rekwiżiti għall-kompożizzjoni tal-bord tal-għażla inqas rigorużi ( 151 ). Il-Gvern Rumen enfasizza fis-seduta li, minkejja l-fatt li dan indika fl-osservazzjonijiet bil-miktub li l-proċedura għall-ħatra tal-prosekuturi tat-TIRSĠ kienet garanzija addizzjonali, dan imkien ma semma l-emendi sussegwenti introdotti permezz tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018. Barra minn hekk, l-Artikolu II tad-Digriet ta’ Urġenza Nru 90/2018 idderoga mid-dispożizzjonijiet dwar il-proċedura tal-ħatra sabiex tiġi żgurata l-ħatra fuq bażi ad interim tal-kap prosekutur u ta’ mill-inqas terz tal-prosekuturi tat-TIRSĠ.

312.

Apparti l-emenda fil-proċedura tal-għażla nnotata iktar ’il fuq, dawn id-digrieti ta’ urġenza introduċew u emendaw dispożizzjonijiet prinċipali relatati mas-setgħat u mal-istruttura istituzzjonali tat-taqsima. L-ewwel nett, id-Digriet ta’ Urġenza tal-Gvern Nru 7/2019 introduċa paragrafu 6 ġdid fl-Artikolu 881. Skont din l-emenda, meta l-Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali jew kwalunkwe liġi speċjali oħra jirreferu għall-“prosekutur ġerarkikament superjuri” f’kawżi relatati ma’ ksur fil-ġurisdizzjoni tat-TIRSĠ, din l-espressjoni għandha tinftiehem bħala li tirreferi għall-kap prosekutur tat-TIRSĠ, inklużi deċiżjonijiet adottati qabel ma din it-taqsima saret operazzjonali ( 152 ). It-tieni nett, dan id-digriet emenda wkoll l-Artikolu 888, billi ppreveda, fil-punt 1(d), setgħa ġdida tat-TIRSĠ, li tikkonsisti fit-tressiq jew fl-irtirar ta’ azzjonijiet f’kawżi fi ħdan il-ġurisdizzjoni tat-taqsima, inklużi kawżi pendenti quddiem il-qrati jew konklużi definittivament qabel ma ssir operazzjonali.

313.

Għaldaqstant, jidher li l-Gvern Rumen adotta, f’terminu qasir, mhux inqas minn erba’ digrieti ta’ urġenza li jemendaw aspetti tad-dispożizzjonijiet introdotti bil-Liġi Nru 207/2018 dwar it-TIRSĠ. B’mod partikolari, dan seħħ fir-rigward tal-proċedura għall-ħatra u għall-għażla tal-kap prosekutur u tal-prosekuturi tagħha, iżda wkoll fir-rigward ta’ elementi importanti oħra tas-setgħat tat-taqsima u tal-istatus tagħha fi ħdan l-uffiċċju tal-prosekutur, mingħajr ma dejjem ġiet ipprovduta ġustifikazzjoni għall-urġenza tal-intervent tal-gvern.

314.

Kif tissottometti l-Kummissjoni, dawn l-elementi jikkonfermaw l-eżistenza ta’ riskju serju ta’ interferenza fl-indipendenza tas-sistema ġudizzjarja, li huwa aggravat mill-intervent rapidu u dirett tal-gvern permezz ta’ digrieti ta’ urġenza, u b’hekk ġiet affettwata ħażin ukoll il-perċezzjoni pubblika ta’ influwenza politika fuq il-ġudikatura.

315.

Dawn l-elementi kollha jwassluni sabiex nikkonkludi li, kuntrarjament għal dak li jissottometti l-KSĠ, ir-regolamentazzjoni tat-TIRSĠ ma toffrix garanziji suffiċjenti sabiex telimina kwalunkwe riskju ta’ influwenza politika fuq il-funzjonament u l-kompożizzjoni tagħha. Dwar il-kontenut tagħhom, il-garanziji li jsemmi l-KSĠ sussegwentement ġew imdgħajfa permezz ta’ digrieti ta’ urġenza, li repetutament emendaw ukoll l-istruttura istituzzjonali tat-taqsima, ir-regoli tagħha għall-ħatra ta’ prosekuturi, u r-relazzjonijiet tagħha ma’ taqsimiet oħra tal-prosekuzzjoni. Finalment, dan kollu seħħ fil-kuntest tal-istruttura diġà dubjuża tat-TIRSĠ, li għar-raġunijiet deskritti fit-taqsima preċedenti, ma kinitx robusta ħafna f’termini tal-perċezzjoni esterna tagħha tal-indipendenza sa mill-bidu.

316.

Fil-fehma tiegħi, il-kunsiderazzjonijiet preċedenti huma biżżejjed sabiex jipprovdu risposta utli għad-domandi preliminari magħmula lill-Qorti tal-Ġustizzja. Madankollu, il-qrati nazzjonali, meta finalment jaġġudikaw dwar il-kompatibbiltà tad-dritt nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni, huma wkoll intitolati li jieħdu inkunsiderazzjoni, fl-evalwazzjoni tal-livell suffiċjenti tal-garanziji li għandhom jiġu pprovduti kif innotat iktar ’il fuq, iċ-ċirkustanzi fattwali u kuntestwali li fihom it-TIRSĠ wettqet il-funzjonijiet tagħha wara l-istabbiliment tagħha.

317.

L-ewwel nett, dwar l-effetti prattiċi tar-regoli (sikwit emendati) dwar l-għażla u l-ħatra tal-kap prosekutur u tal-prosekuturi tat-TIRSĠ, OL indika fis-seduta li l-kompetenza tal-ħatra u tat-tkeċċija kienet fil-prattika limitata għal grupp żgħir ta’ membri tal-KSĠ li kienu jappoġġjaw il-gvern ta’ dak iż-żmien. B’mod partikolari, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi” nnotat li kemm il-kap prosekutur provviżorju kif ukoll il-kap prosekutur maħtur sussegwentement huma persuni b’rabtiet speċjali mal-gvern ta’ dak iż-żmien.

318.

It-tieni nett, dwar l-azzjonijiet imwettqa mit-TIRSĠ sa mill-istabbiliment tagħha, il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin u l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, ipprovdew rakkont iddettaljat dwar kif it-TIRSĠ eżerċitat il-funzjonijiet tagħha. Dawn il-partijiet ikkonċernati ssottomettew li t-TIRSĠ fetħet investigazzjonijiet u fetħet mill-ġdid kawżi magħluqa kontra membri tal-ġudikatura li kienu pubblikament opponew l-emendi leġiżlattivi, inklużi mħallfin u prosekuturi ta’ kariga għolja ( 153 ). Huma jinnotaw ukoll li l-investigazzjonijiet infetħu fil-konfront ta’ prosekuturi li kienu fetħu investigazzjonijiet fuq membri tal-partit fil-gvern fi żmien meta daħlu r-regoli dwar it-TIRSĠ. Din tinnota wkoll li t-TIRSĠ irtirat, mingħajr ma tat raġunijiet, l-appelli dwar il-korruzzjoni u kawżi oħra li jikkonċernaw membri importanti tal-partit fil-gvern preċedenti, u fittxet li tikseb ġurisdizzjoni fuq każijiet immaniġġjati minn taqsimiet oħra tal-prosekuzzjoni li jikkonċernaw membri ta’ dan il-partit. Elementi oħra, bħal l-iżvelar ta’ informazzjoni, pubblikazzjoni ta’ avviżi mingħajr anonimizzazzjoni xierqa, jew l-iżvelar uffiċjali ta’ informazzjoni żbaljata tressqu wkoll bħala argument li jikkonferma l-premessa tal-użu tat-TIRSĠ għal għanijiet li ma humiex il-prosekuzzjoni kriminali imparzjali.

319.

Ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tevalwa l-elementi fattwali li għadhom kemm ingħataw. Madankollu, bħala parti mill-kriterji għall-evalwazzjoni ġenerali tad-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni ( 154 ), jiena nqis li l-qrati nazzjonali huma intitolati jieħdu inkunsiderazzjoni l-elementi oġġettivi li jikkonċernaw iċ-ċirkustanzi li fihom ġiet stabbilita t-TIRSĠ, kif ukoll il-funzjonament prattiku tagħha, bħala fatturi li jistgħu jikkonfermaw jew jiċħdu r-riskji ta’ influwenza politika. Il-konferma ta’ dan ir-riskju tista’ tqajjem dubji leġittimi fl-imħuħ tal-individwi dwar kemm l-imħallfin iħallu lilhom innifishom jiġu influwenzati, minħabba li tikkomprometti l-impressjoni tan-newtralità tal-imħallfin fir-rigward tal-interess quddiemhom, b’mod partikolari, meta jkunu involuti kawżi ta’ korruzzjoni.

320.

Finalment, il-ħames domanda fil-Kawża C‑291/19 tistaqsi jekk it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, li jiddikjara li “[k]ull persuna għandha d-dritt għal smigħ ġust u pubbliku fi żmien raġjonevoli” jipprekludi l-istabbiliment tat-TIRSĠ, fid-dawl tar-regoli li jirregolaw l-eżerċizzju tal-funzjoni tagħha u l-mod li bih il-ġurisdizzjoni tiġi stabbilita, b’rabta man-numru limitat ta’ pożizzjonijiet f’din it-taqsima.

321.

Il-qorti tar-rinviju tqis li hemm riskju li kawżi ma jiġux ittrattati f’dan it-terminu raġonevoli minħabba l-attività tal-prosekuzzjoni tat-TIRSĠ, essenzjalment peress li, fir-rigward tal-volum tagħha ta’ kawżi, hemm numru limitat ta’ pożizzjonijiet f’din it-taqsima. Minn naħa waħda, min-numru diġà limitat tagħha ta’ 15‑il prosekutur, sitt pożizzjonijiet biss kienu mtlew sal‑5 ta’ Marzu 2019. Min-naħa l-oħra, fiż-żmien li t-TIRSĠ saret operazzjonali, diġà kellha 1422 kawża rreġistrata magħha.

322.

Il-qorti tar-rinviju tinnota wkoll li kull sena, eluf ta’ kawżi fittizji jiġu ppreżentati kontra membri tal-ġudikatura li jeħtieġu mill-inqas xi investigazzjoni. Dan il-volum ta’ kawżi, flimkien mal-amministrazzjoni ta’ fajls ġenerali oħra, kif ukoll il-possibbiltà (li diġà mmaterjalizzat) li jittieħdu kawżi minn taqsimiet oħra tal-prosekuzzjoni, jinvolvi dubji serji dwar il-kapaċitajiet tat-TIRSĠ li twettaq investigazzjoni effettiva fi żmien raġonevoli.

323.

Bl-istess mod, il-Forum tal-Assoċjazzjoni tal-Imħallfin, l-Assoċjazzjoni “Moviment għad-Difiża tal-Istatus tal-Prosekuturi”, il-Prosekutur Ġenerali u OL jissottomettu li n-numru limitat ta’ prosekuturi tat-TIRSĠ inevitabbilment iwassal sabiex din tkun mgħobbija żżejjed. Il-Prosekutur Ġenerali żied ukoll li, meta nżammet is-seduta, it-TIRSĠ kellha seba’ prosekuturi u li kien hemm madwar 4000 fajl pendenti, filwaqt li matul l‑2019, din it-taqsima setgħet tittratta biss 400 fajl.

324.

Għandi ninnota mill-bidu li din id-domanda hija differenti mid-domandi preliminari l-oħra eżaminati f’din it-taqsima minħabba li hija esklużivament ikkonċernata bid-drittijiet proċedurali tal-membri tal-ġudikatura, irrispettivament mill-impatt tagħha fuq l-indipendenza jew l-imparzjalità. Għal din ir-raġuni, il-Kummissjoni tissottometti li d-domanda għandha tiġi fformulata mill-ġdid billi tistaqsi jekk, fiċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-proċeduri prinċipali, l-Artikolu 47 tal-Karta jipprekludix lill-qorti tar-rinviju milli tibgħat lura l-kawża lit-TIRSĠ, fil-każ li l-appell jintlaqa’ ( 155 ). Il-Kummissjoni tissottometti li f’kawża fejn qorti nazzjonali għandha tibgħat lura kawża lill-prosekutur, it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi lil dik il-qorti milli tagħmel hekk jekk ikun probabbli ħafna li proċeduri kriminali ma jitlestewx fi żmien raġonevoli.

325.

Ma nqisx neċessarju li nipproċedi għal din il-formulazzjoni mill-ġdid. Fil-fehma tiegħi, il-kwistjoni mressqa mill-qorti tar-rinviju għal darba oħra turi l-aspett doppju tal-funzjoni ta’ stħarriġ tad-dispożizzjonijiet tal-Karta diġà diskussi iktar ’il fuq ( 156 ): it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jservi bħala l-kriterju għall-istħarriġ konkret ta’ kompatibbiltà fil-kawża individwali, li ma jipprekludix lill-Karta milli sservi wkoll bħala kriterju għall-istħarriġ astratt tar-regoli nazzjonali li jikkonċernaw it-TIRSĠ.

326.

Barra minn hekk, dawn iż-żewġ aspetti effettivament jingħaqdu fil-kuntest ta’ din il-kawża. L-approċċ speċifiku (suġġettiv) għat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta għandu f’dan il-każ jitwettaq ukoll b’riferiment għal eżami astratt (oġġettiv) tal-impatt tar-regoli li jirregolaw it-TIRSĠ fuq it-tul potenzjali tal-proċeduri. Fil-fatt, il-qorti tar-rinviju ma hijiex tistaqsi jekk il-proċeduri diġà laħqux tul irraġonevoli fil-kawża individwali tar-rikorrent, iżda jekk il-fatt li l-istruttura istituzzjonali tat-TIRSĠ hija tali li twassal għal dan ir-riżultat jikkostitwixxix ksur tal-garanziji tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta.

327.

It-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jikkorrispondi għall-Artikolu 6(1) tal-KEDB. Il-kamp ta’ applikazzjoni u l-kontenut tiegħu għandhom jirċievu, skont l-Artikolu 52(3) tal-Karta, interpretazzjoni li ma taqax taħt l-istandards tal-KEDB.

328.

Skont il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, iż-“żmien raġonevoli” imsemmi fl-Artikolu 6(1) KEDB jibda jiddekorri meta persuna tiġi “akkużata” ( 157 ). Il-kunċett ta’ “akkuża” ġiet interpretata mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem b’mod flessibbli u sostantiv. Il-mument li għalih tirreferi jinkludi l-mument ta’ notifika uffiċjali minn awtorità kompetenti ta’ allegazzjoni li l-persuna wettqet reat kriminali, iżda wkoll il-mument meta s-sitwazzjoni ta’ din il-persuna kienet sostanzjalment affettwata minn azzjonijiet meħuda mill-awtoritajiet bħala riżultat ta’ suspett ( 158 ). Kif innotat mill-Kummissjoni, din l-interpretazzjoni hija għaldaqstant probabbli li tkopri l-perijodu ta’ investigazzjoni preliminari ( 159 ).

329.

Huwa veru li l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem teżamina r-raġonevolezza tat-tul tal-proċeduri fid-dawl taċ-ċirkustanzi speċifiċi ta’ kull kawża b’riferiment għall-kumplessità tal-kawża, l-imġiba tar-rikorrent u tal-awtoritajiet rilevanti, u dak li huwa inkwistjoni għar-rikorrent ( 160 ). Madankollu, dan ma jipprekludix, fil-fehma tiegħi, l-eżami tal-arranġamenti istituzzjonali li jistgħu jwasslu, kważi inevitabbilment, għal ksur tar-rekwiżit ta’ “żmien raġonevoli” fi proċeduri pendenti.

330.

Fil-kuntest ta’ din il-kawża, fejn tkun inkwistjoni l-evalwazzjoni tal-konformità ta’ struttura istituzzjonali tal-uffiċċju tal-prosekutur, l-elementi rilevanti għall-evalwazzjoni għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni in abstracto. L-evalwazzjoni f’dan il-kuntest tinvolvi, partikolarment, l-“imġiba tal-awtoritajiet rilevanti”. L-Artikolu 6(1) tal-KEDB jimponi fuq l-Istati d-dmir li jorganizzaw is-sistemi ġudizzjarji tagħhom b’mod li l-qrati tagħhom jistgħu jissodisfaw ir-rekwiżiti kollha tiegħu ( 161 ). Dawn ir-rekwiżiti jinkludu, naturalment, il-funzjonament u l-azzjonijiet tal-uffiċċju tal-prosekutur ( 162 ). Dewmien ikkawżat minn lista ta’ kawżi pendenti għaldaqstant ma huwiex ġustifikazzjoni, peress li Stati jistgħu jinstabu responsabbli mhux biss għad-dewmien f’kawża partikolari iżda “wkoll għal nuqqas li jżidu riżorsi bi tweġiba għal lista ta’ kawżi pendenti, jew għal nuqqasijiet strutturali fis-sistema ġudizzjarja tagħhom li jikkawżaw dewmien” ( 163 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali].

331.

Fil-fehma tiegħi, jirriżulta minn dawn l-elementi li t-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta jinkludi l-obbligu ta’ Stati Membri li jorganizzaw is-sistemi ġudizzjarji tagħhom sabiex jagħmluhom xierqa li jikkonformaw mar-rekwiżiti, inter alia, relatati mat-tul irraġonevoli tal-proċeduri. Bħala konsegwenza, din id-dispożizzjoni tipprekludi lill-Istati Membri milli jistabbilixxu taqsima tal-prosekuzzjoni li ma hijiex mgħammra b’mod suffiċjenti bi prosekuturi, fid-dawl tal-ammont ta’ kawżi li jirriżultaw mill-ġurisdizzjoni tagħha, b’mod li l-funzjonament operattiv tagħha ċertament ser jirriżulta f’tul irraġonevoli tal-proċeduri kriminali, inklużi dawk kontra mħallfin.

332.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nissuġġerixxi li r-risposta għar-raba’ u għall-ħames domanda fil-Kawża C‑127/19; għar-raba’ u għall-ħames domanda fil-Kawża C‑291/19 u għar-raba’ domanda fil-Kawża C‑355/19 tkun is-segwenti: it-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, kif ukoll it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, għandhom jiġu interpretati fis-sens li dawn jipprekludu l-istabbiliment ta’ taqsima speċifika tal-prosekuzzjoni b’ġurisdizzjoni esklużiva għal ksur imwettaq minn membri tal-ġudikatura, jekk il-ħolqien ta’ din it-taqsima ma jkunx iġġustifikat minn raġunijiet ġenwini u suffiċjentement b’saħħithom li jkunu nġiebu għall-attenzjoni tal-pubbliku b’mod aċċessibbli u mhux ambigwu, u jekk ma jkunx akkumpanjat minn garanziji suffiċjenti sabiex jitneħħa kwalunkwe riskju ta’ influwenza politika fuq il-funzjonament u l-kompożizzjoni tagħha. Fit-twettiq tal-evalwazzjoni tagħhom dwar jekk dan fil-fatt huwiex il-każ, il-qrati nazzjonali huma intitolati jieħdu inkunsiderazzjoni elementi oġġettivi li jikkonċernaw iċ-ċirkustanzi relatati mal-istabbiliment ta’ din it-taqsima tal-prosekuzzjoni, kif ukoll l-operazzjoni prattika sussegwenti tagħha.

333.

Ir-risposta għall-ħames domanda fil-Kawża C‑291/19 għandha tkun li t-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta, dwar id-dritt għal smigħ xieraq permezz tar-riżoluzzjoni tal-kawża f’terminu raġonevoli, jipprekludi lill-Istati Membri milli jistabbilixxu taqsima tal-prosekuzzjoni li ma tkunx mgħammra b’mod suffiċjenti bi prosekuturi, fid-dawl tal-ammont ta’ kawżi li jirriżultaw mill-ġurisdizzjoni tagħha, b’mod li l-operazzjoni tagħha tirriżulta f’tul irraġonevoli tal-proċeduri kriminali. Huma l-qrati tar-rinviju li għandhom jevalwaw, fid-dawl tal-fatturi rilevanti kollha quddiemhom, jekk id-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar l-istabbiliment, il-kompożizzjoni u l-funzjonament tat-TIRSĠ jissodisfawx dawn ir-rekwiżiti.

334.

Nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi kif ġej: