–

għal Tarola, minn C. Stamatescu, solicitor, u minn D. Shortall, BL,

–

għall-Irlanda, minn M. Browne, G. Hodge, A. Joyce u M. Tierney, bħala aġenti, assistiti minn E. Barrington, SC, u minn D. Dodd, BL,

–

għall-Gvern Ċek, minn M. Smolek, J. Pavliš u J. Vláčil, bħala aġenti,

–

għall-Gvern Daniż, minn P. Z. L. Ngo, bħala aġent,

–

għall-Gvern Ġermaniż, minn D. Klebs, bħala aġent,

–

għall-Gvern Franċiż, minn D. Colas u R. Coesme, bħala aġenti,

–

għall-Kummissjoni Ewropea, minn E. Montaguti, M. Kellerbauer u J. Tomkin, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 7(1)(a) u (3)(c) tad-Direttiva 2004/38/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 dwar id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom biex jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri u li temenda r-Regolament (KEE) Nru 1612/68 u li tħassar id-Direttivi 64/221/KEE, 68/360/KEE, 72/194/KEE, 73/148/KEE, 75/34/KEE, 75/35/KEE, 90/364/KEE, 90/365/KEE u 93/96/KEE (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 5, Vol. 5, p. 46).

2

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn Neculai Tarola u l‑Minister for Social Protection (il-Ministru għall-Protezzjoni Soċjali, l-Irlanda) fir-rigward taċ-ċaħda minn dan tal-aħħar tat-talba tiegħu għall-għoti tal-benefiċċju għal persuni li qed ifittxu xogħol (jobseeker’s allowance).

3

Il-premessi 3, 9,10 u 20 tad-Direttiva 2004/38 jiddikjaraw:

[…]

[…]

4

L-Artikolu 1 ta’ din id-direttiva jipprovdi:

“Din id-Direttiva tistabbilixxi:

[…]”

5

L-Artikolu 7 tal-imsemmija direttiva, intitolat “Dritt ta’ residenza ta’ aktar minn tliet xhur”, jipprevedi, fil-paragrafi 1 u 3 tiegħu:

“1.   Iċ-ċittadini kollha ta’ l-Unjoni għandhom id-dritt ta’ residenza fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor għal perjodu ta’ aktar minn tliet xhur jekk huma:

[…]

3.   Għall-iskopijiet tal-paragrafu 1(a), ċittadin ta’ l-Unjoni li m’għadux jaħdem jew li m’għadux jaħdem għal rasu għandu jżomm l-istatus ta’ ħaddiem jew ta’ persuna li taħdem għal rasha fiċ-ċirkostanzi li ġejjin:

6

L-Artikolu 14 tad-Direttiva 2004/38, intitolat “Żamma tad-dritt ta’ residenza”, jipprovdi:

“1.   Ċittadini ta’ l l-Unjoni u l-membri tal-familja tagħhom għandhom id-dritt ta’ residenza kif previst fl-Artikolu 6, sakemm ma jkunux ta’ piż fuq is-sistema ta’ għajnuna soċjali ta’ l-Istat Membru ospitanti.

2.   Ċittadini ta’ l-Unjoni u l-membri tal-familja tagħhom għandhom id-dritt ta’ residenza kif previst fl-Artikoli 7, 12 u 13 sakemm jaderixxu mal-kondizzjonijiet stabbiliti fihom.

[…]”

7

L-Artikolu 24 tal-istess direttiva, intitolat “Trattament ugwali”, jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu:

“Bla ħsara għal disposizzjonijiet speċifiċi kif previsti b’mod ċar fit-Trattat u fil-liġi sekondarja, iċ-ċittadini kollha ta’ l-Unjoni li jgħixu skond din id-Direttiva fit-territorju ta’ l-Istat Membru ospitanti għandhom igawdu trattament ugwali bħaċ-ċittadini ta’ dak l-Istat Membru fl-iskop tat-Trattat. Il-benefiċċju ta’ dan id-dritt għandu jkun estiż għall-membri tal-familja li mhumiex ċittadini ta’ Stat Membru u li għandhom id-dritt ta’ residenza jew għandhom residenza permanenti.”

8

L-Artikolu 6(2)(a) u (c) tal-European Communities (Free Movement of Persons) (no2) Regulations 2006 (ir-Regolament tal-2006 dwar il-Komunitajiet Ewropej (Moviment Liberu tal-Persuni) (Nru°2), iktar ’il quddiem ir-“Regolament tal‑2006”), li ttraspona l-Artikolu 7(3) tad‑Direttiva 2004/38 fid‑dritt Irlandiż, jipprevedi:

9

Ir-rikorrent fil-kawża prinċipali huwa ċittadin Rumen li wasal għall-ewwel darba fl-Irlanda fix-xahar ta’ Mejju 2007, fejn ġie impjegat mill‑5 sat‑30 ta’ Lulju 2007, u sussegwentement mill‑15 ta’ Awwissu sal‑14 ta’ Settembru 2007. Filwaqt li ma ġiex stabbilit li rrisjeda fl-Irlanda bejn is-sena 2007 u s-sena 2013, min-naħa l-oħra huwa paċifiku li ġie impjegat fl-Irlanda mit‑22 ta’ Lulju sal‑24 ta’ Settembru 2013, u sussegwentement mit‑8 sat‑22 ta’ Lulju 2014, u li, għal dan l-aħħar impjieg, irċieva remunerazzjoni li tammonta għal EUR 1309. Barra minn hekk, huwa ħadem ukoll bħala subkuntrattur indipendenti mis‑17 ta’ Novembru sal‑5 ta’ Diċembru 2014.

10

Fil‑21 ta’ Settembru 2013, ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ressaq talba għall-allowance għall-persuni li qed ifittxu xogħol (jobseeker’s allowance), quddiem il-Ministru għall-Protezzjoni Soċjali, li ġiet miċħuda minħabba li ma kien ipproduċa l-prova la tar-residenza abitwali tiegħu fl-Irlanda u lanqas tar-riżorsi tiegħu għall-perijodu mill‑15 ta’ Settembru 2007 sat‑22 ta’ Lulju 2013.

11

Fis‑26 ta’ Novembru 2013, huwa għalhekk ressaq talba għall-għoti tal-allowance għal benefiċċju soċjali supplimentari (supplementary welfare allowance), li ġiet miċħuda wkoll minħabba l-fatt li ma kienx f’pożizzjoni li jipproduċi provi li jistabbilixxu l-mod kif kien ħaseb għall-bżonnijiet tiegħu u ħallas il-kirja tiegħu minn Settembru 2013 sal‑14 ta’ April 2014.

12

Fis‑6 ta’ Novembru 2014, ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ressaq it-tieni talba għall-għoti ta’ allowance għal persuni li qed ifittxu xogħol, li ġiet miċħuda fis‑26 ta’ Novembru 2014, minħabba li, sa mill-wasla tiegħu fl-Irlanda, huwa ma kienx ħadem għal iktar minn sena u l-provi li kien ipproduċa ma kinux suffiċjenti biex juri li kellu r-residenza abitwali tiegħu f’dan l-Istat Membru.

13

Konsegwentement, ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ppreżenta rikors għal reviżjoni tad-deċiżjoni tas‑26 ta’ Novembru 2014, quddiem il-Ministru għall-Protezzjoni Soċjali, li ġie miċħud minħabba li l-perijodu qasir ta’ xogħol li kien wettaq fix-xahar ta’ Lulju 2014 ma kienx tali li jqiegħed inkwistjoni l-konstatazzjoni li huwa ma kellux ir-residenza abitwali tiegħu fl-Irlanda.

14

Fl‑10 ta’ Marzu 2015, huwa talab lill-Ministru għall-Protezzjoni Soċjali sabiex jeżamina mill-ġdid id-deċiżjoni tiegħu tas‑26 ta’ Novembru 2014, billi sostna b’mod partikolari li, bis-saħħa tal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38, huwa kellu dritt jirrisjedi fl-Irlanda ġaladarba kien ħaddiem matul il-perijodu ta’ sitt xhur konsekuttiv għall-waqfien mill-attività professjonali tiegħu fix-xahar ta’ Lulju 2014. Din it-talba ġiet miċħuda permezz ta’ deċiżjoni tal‑31 ta’ Marzu 2015 minħabba li, sa mill-wasla tiegħu fl-Irlanda, huwa ma kienx ħadem għal iktar minn sena u ma kellux riżorsi proprji suffiċjenti biex imantni lilu nnifsu.

15

Ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ippreżenta rikors kontra din id-deċiżjoni quddiem il-High Court (il-Qorti Għolja, l-Irlanda), li ġie miċħud fl‑20 ta’ April 2016 minħabba li ma kienx jissodisfa l-kundizzjonijiet tal-Artikolu 6(2)(c)(iii) tar-Regolament tal‑2006. Il-High Court (il-Qorti Għolja) iddeċidiet li r-rikorrent fil-kawża prinċipali ma setax jitqies bħala “ħaddiem” u, konsegwentement, li jirrisjedi b’mod abitwali fl-Irlanda, għal kull pretensjoni ta’ benefiċċji soċjali f’dan is-sens. Fil-fatt, hija qieset li din id-dispożizzjoni kienet tirrigwarda esklużivament lill-persuni li ħadmu taħt kuntratt tax-xogħol għal żmien determinat ta’ inqas minn sena. Hija qieset ukoll li l-perijodu ta’ xogħol imwettaq mir-rikorrent fil-kawża prinċipali mit‑8 sat‑22 ta’ Lulju 2014 ma setax jitqies li kien jaqa’ taħt kuntratt ta’ xogħol għal żmien determinat fis-sens tal-imsemmija dispożizzjoni u li dan tal-aħħar kien jaqa’ taħt id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 6(2)(c)(ii) tar-Regolament tal‑2006. Minn dan hija kkonkludiet li r-rikorrent fil-kawża prinċipali ma kienx f’pożizzjoni li jipproduċi l-prova li kien ħadem b’mod mhux interrott matul perijodu ta’ sena qabel ma ressaq it-talba tiegħu għal benefiċċji soċjali, b’tali mod li ċ-ċaħda ta’ din it-talba min-naħa tal-Ministru għall-Protezzjoni Soċjali kienet fondata.

16

Fil‑5 ta’ Mejju 2016, ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ppreżenta appell kontra ċ-ċaħda tar-rikors tiegħu quddiem il-qorti tar-rinviju, il-Court of Appeal (il-Qorti tal-Appell, l-Irlanda), li tqis li l-kwistjoni ċentrali tal-kawża prinċipali hija dik dwar jekk persuna li ħadmet għal inqas minn sena żżommx l-istatus ta’ ħaddiem fis-sens tal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38.

17

Qabel kollox din tal-aħħar tosserva li, fid-dritt tal-Unjoni, r-responsabbiltà fil-konfront tal-persuni li jiddependu minn servizzi soċjali taqa’ fuq l-Istat Membru ta’ oriġini tagħhom, hekk kif jirriżulta mill-premessa 10 kif ukoll mill-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38. Fil-fatt, il-persuni li jeżerċitaw id-dritt ta’ residenza tagħhom ma għandhomx ikunu ta’ oneru irraġonevoli għas-sistema ta’ benefiċċji soċjali tal-Istat Membru ospitanti matul perijodu inizjali ta’ residenza, filwaqt li l-eżerċizzju tal-imsemmi dritt għal perijodi ogħla minn tliet xhur għandu jkun suġġett għal ċerti kundizzjonijiet. Madankollu, hija tenfasizza li l-Artikolu 7 tal-imsemmija direttiva jimplimenta l-Artikolu 45 TFUE, b’tali mod li hija applikabbli l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar il-kunċett ta’ ħaddiem, li dejjem ġiet interpretata b’mod wiesa’.

18

Konsegwentement, hija tistaqsi jekk għandux jiġi kkunsidrat li r-rikorrent fil-kawża prinċipali żamm l-istatus tiegħu ta’ ħaddiem, fis-sens tal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38, minħabba l-fatt li ħadem matul perijodu ta’ ġimagħtejn fix-xahar ta’ Lulju 2014, b’tali mod li, bħala prinċipju, huwa għandu d-dritt li jirċievi l-allowance għal persuna li qed tfittex xogħol inkwantu jinsab f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju u rreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex xogħol.

19

F’dan ir-rigward il-qorti tar-rinviju tenfasizza li, għalkemm ir-rikorrent fil-kawża prinċipali ma jsostnix iżjed quddiemha, kif kien għamel quddiem il-High Court (il-Qorti Għolja), li ħadem bis-saħħa ta’ kuntratt għal żmien determinat matul dan il-perijodu, madankollu huwa jsostni li peress li l-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38 juża l-konġunzjoni ta’ koordinazzjoni diżġuntiva “jew” din id-dispożizzjoni tkopri żewġ każijiet distinti. Fil-fatt, l-ewwel parti ta’ din id-dispożizzjoni (“[jkun ġie debitament ikkonstatat li] spiċċat involontarjament bla xogħol wara li lestiet kuntratt ta’ xogħol għal żmien fiss ta’ anqas minn sena”) tirrigwarda l-waqfien ta’ kuntratti ta’ xogħol għal żmien determinat ta’ inqas minn sena, filwaqt li t-tieni parti (“wara li spiċċat involontarjament bla xogħol matul l-ewwel tnax‑il xahar”) ma tirrigwardax il-waqfien ta’ kuntratti ta’ xogħol għal żmien determinat, iżda l-waqfien ta’ kuntratti ta’ xogħol għal perijodu ta’ iktar minn sena li jseħħ matul l-ewwel tnax‑il xahar tal-impjieg tal-persuna kkonċernata. Din id-distinzjoni hija kkorroborata bil-fatt li l-ewwel parti ta’ din id-dispożizzjoni tirreferi għal qgħad li ġie “[debitament ikkonstatat]”, filwaqt li t-tieni parti tirrikjedi li l-ħaddiem ikun irreġistra “bħala persuna li qed tfittex xogħol ma’ l-uffiċċju ta’ l-impjieg rilevanti”. Issa, ma jkunx hemm sens li jitqiegħed tali rekwiżit fil-każ ta’ qgħad debitament ikkonstatat.

20

Madankollu, hija għanda dubji fir-rigward tal-eżattezza ta’ din l-interpretazzjoni. Qabel kollox hija tosserva li l-interpretazzjoni sostnuta mir-rikorrent fil-kawża prinċipali ma tippermettix li jiġi ddeterminat jekk l-espressjoni “l-ewwel tnax‑il xahar” tirreferix għall-perijodu ta’ wara l-wasla fl-Istat Membru ospitanti jew il-perijodu ta’ impjieg fl-imsemmi Stat Membru. Barra minn hekk, hija tenfasizza li din l-interpretazzjoni ma tassoċjax tajjeb ma wieħed mill-għanijiet li d-Direttiva 2004/38 hija intiża li tikseb, jiġifieri, minn naħa, dak li tasal għal ekwilibriju ġust bejn is-salvagwardja tal-moviment liberu tal-ħaddiema, u, min-naħa l-oħra, il-garanzija li s-sistemi ta’ sigurtà soċjali tal-Istat Membru ospitanti ma jkollhomx isostnu oneru li ma jkunx raġonevoli.

21

Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Court of Appeal (il-Qorti tal-Appell) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lid-domanda preliminari li ġejja lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“Fejn ċittadin ta’ Stat Membru tal-UE ieħor, wara l-ewwel tnax-il xahar tiegħu jeżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, jasal fl-Istat ospitanti u jaħdem (mhux b’kuntratt b’terminu fiss [għal żmien determinat]) għal perijodu ta’ ġimgħatejn li għalih huwa mħallas u sussegwentement jispiċċa involontarjament bla xogħol, dan iċ-ċittadin iżomm l-istatus ta’ ħaddiem għal mill-inqas sitt xhur oħra għall-finijiet tal-Artikolu 7(3)(c) u tal‑Artikolu 7(1)(a) tad‑Direttiva [2004/38], fis-sens li jkun intitolat li jirċievi pagamenti ta’ assistenza soċjali jew, skont il-każ, benefiċċji ta’ sigurtà soċjali fuq l-istess bażi daqs li kieku kien ċittadin residenti tal-Istat ospitanti?”

22

Permezz tad-domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 7(1)(a) u (3)(c) tad-Direttiva 2004/38 għandux jiġi interpretat fis-sens li ċittadin ta’ Stat Membru li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, li ħadem fi Stat Membru ieħor matul perijodu ta’ ġimagħtejn, mhux bis-saħħa ta’ kuntratt għal żmien determinat, qabel ma sab lilu nnifsu f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, iżommx l-istatus ta’ ħaddiem matul perijodu supplimentari ta’ mill-inqas sitt xhur fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet u għandux, konsegwentement, id-dritt li jirċievi benefiċċji ta’ sigurtà soċjali bħallikieku kien ċittadin tal-Istat Membru ospitanti.

23

Hemm lok li jitfakkar li d-Direttiva 2004/38, kif jirriżulta mill-premessi 1 sa 4 tagħha, għandha l-għan li tiffaċilita l-eżerċizzju tad-dritt fundamentali u individwali għal-libertà ta’ moviment u ta’ residenza fit-territorju tal-Istati Membri li jingħata direttament liċ-ċittadini tal-Unjoni permezz tal-Artikolu 21(1) TFUE u li din għandha b’mod partikolari l-għan li ssaħħaħ l-imsemmi dritt (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑25 ta’ Lulju 2008, Metock et, C‑127/08, EU:C:2008:449, punt 82, kif ukoll tal‑5 ta’ Ġunju 2018, Coman et, C‑673/16, EU:C:2018:385, punt 18 u l-ġurisprudenza ċċitata).

24

L-Artikolu 7(1)(a) tad-Direttiva 2004/38 jipprevedi, għalhekk, li kull ċittadin tal-Unjoni għandu d-dritt li jirrisjedi, minbarra fl-Istat Membru li tiegħu għandu n-nazzjonalità, fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor għal perijodu ta’ iktar minn tliet xhur meta jkun ħaddiem jew ta’ persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti.

25

F’dan il-każ, mid-deċiżjoni ta’ rinviju jirriżulta li l-qorti tar-rinviju, li ma għamlitx mistoqsijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja f’dan ir-rigward, tqis li r-rikorrent fil-kawża prinċipali huwa ħaddiem fis-sens ta’ din l-aħħar dispożizzjoni, minħabba l-attività li eżerċita fl-Istat Membru ospitanti matul perijodu ta’ ġimagħtejn.

26

L-Artikolu 7(3) ta’ din id-direttiva jipprovdi, min-naħa tiegħu, li, għall-finijiet tal-Artikolu 7(1)(a) tal-imsemmija direttiva, iċ-ċittadin tal-Unjoni li ma għadux jeżerċita attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti xorta waħda jżomm l-istatus ta’ ħaddiem, taħt ċerti ċirkustanzi, li skont kif iddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja ma kinux elenkati b’mod eżawrjenti mill-imsemmi paragrafu 3 (sentenza tad‑19 ta’ Ġunju 2014, Saint Prix, C‑507/12, EU:C:2014:2007, punt 38), u b’mod partikolari meta dan iċ-ċittadin ikun jinsab f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju.

27

L-Artikolu 7(3)(b) tad-Direttiva 2004/38 jipprevedi, f’dan ir-rigward, li ċ-ċittadin tal-Unjoni li “wara li [jkun ġie debitament ikkonstatat li] spiċċat involontarjament bla xogħol wara li ħadmet għal aktar minn sena” fl-Istat Membru ospitanti tibqa’ titqies bħala ħaddiem, mingħajr kundizzjoni ta’ żmien, sakemm dan jirreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex xogħol mal-uffiċċju tal-impjieg rilevanti.

28

Madankollu mill-kliem innifsu tad-domanda preliminari u mill-ispjegazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju jirriżulta li din id-domanda tirrigwarda biss l-attività eżerċitata mir-rikorrent fil-kawża prinċipali fl-Istat Membru ospitanti matul perijodu ta’ ġimagħtejn, b’tali mod li, fi kwalunkwe każ, ma humiex applikabbli għalih id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7(3)(b) tad-Direttiva 2004/38.

29

Madankollu l-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38 jipprevedi li ċ-ċittadin tal-Unjoni li spiċċa “involontarjament bla xogħol wara li [lesta] kuntratt ta’ xogħol għal żmien fiss ta’ anqas minn sena jew wara li [spiċċa] involontarjament bla xogħol matul l-ewwel tnax‑il xahar” jibqa’ jitqies ukoll bħala ħaddiem, matul mill-inqas sitt xhur, sakemm dan jirreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex xogħol mal-uffiċċju tal-impjieg rilevanti.

30

Mill-kliem innifsu tal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38, b’mod partikolari mill-użu tal-konġunzjoni ta’ koordinazzjoni “jew”, jirriżulta li din id-dispożizzjoni tipprevedi ż-żamma tal-istatus ta’ ħaddiem jew ta’ persuna li taħdem għal rasha, matul mill-inqas sitt xhur, f’żewġ ipoteżi.

31

L-ewwel ipoteżi tirrigwarda s-sitwazzjoni tal-ħaddiem li kellu impjieg bis-saħħa ta’ kuntratt għal żmien determinat ta’ inqas minn sena u li jinsab f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju meta dan il-kuntratt jiġi fi tmiemu.

32

Madankollu huwa paċifiku, hekk kif jirriżulta mill-kliem innifsu tad-domanda preliminari u mill-ispjegazzjonijiet ipprovduti mill-qorti tar-rinviju, li r-rikorrent fil-kawża prinċipali ma ħadimx fl-Istat Membru ospitanti, matul il-perijodu ta’ attività inkwistjoni fil-kawża prinċipali, bis-saħħa ta’ kuntratt ta’ xogħol għal żmien determinat, b’tali mod li, bħala prinċipju, l-ewwel ipoteżi ma tapplikax għalih.

33

Konsegwentement, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ħaddiem bħalma huwa r-rikorrent fil-kawża prinċipali, li ġie impjegat fl-Istat Membru ospitanti matul perijodu ta’ ġimagħtejn, taħt kuntratt li ma kienx kuntratt għal żmien determinat, fejn sussegwentement spiċċa f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, jaqax taħt it-tieni ipoteżi, li taħtha taqa’ s-sitwazzjoni ta’ kull ħaddiem li jinsab “involontarjament bla xogħol matul l-ewwel tnax il xahar”.

34

Issa, kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punt 30 tal-konklużjonijiet tiegħu, il-formulazzjoni tal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38 ma tippermettix li jiġi ddeterminat jekk ir-rikorrent fil-kawża prinċipali jaqax taħt din it-tieni ipoteżi.

35

Fil-fatt, din id-dispożizzjoni ma tispeċifikax jekk tapplikax għall-ħaddiema jew għall-persuni li jaħdmu għal rashom jew ulterjorment għaż-żewġ kategoriji ta’ ħaddiema, u lanqas jekk hija tirrigwardax il-kuntratti għal żmien determinat ta’ tul ogħla minn sena, il-kuntratti għal żmien indeterminat jew ulterjorment kull tip ta’ kuntratt jew attività, u lanqas, fl-aħħar nett, jekk it-tnax‑il xahar li għalihom tirreferi jirrigwardawx il-perijodu ta’ residenza jew il-perijodu ta’ impjieg tal-ħaddiem ikkonċernat fl-Istat Membru ospitanti.

36

F’dan ir-rigward,jeħtieġ li jiġi osservat, qabel kollox, li, skont ġurisprudenza stabbilita, mir-rekwiżiti kemm tal-applikazzjoni uniformi tad-dritt tal-Unjoni kif ukoll tal-prinċipju ta’ ugwaljanza jirriżulta li t-termini ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni li ma tagħmel ebda riferiment espliċitu għad-dritt tal-Istati Membri sabiex jiġu stabbiliti t-tifsira u l-portata tagħha, għandhom normalment jiġu interpretati awtonomament u b’mod uniformi fl-Unjoni kollha (sentenzi tal‑21 ta’ Diċembru 2011, Ziolkowski u Szeja, C‑424/10 u C‑425/10, EU:C:2011:866, punt 32, kif ukoll tad‑19 ta’ Settembru 2013, Brey, C‑140/12, EU:C:2013:565, punt 49).

37

Sussegwentement, għandu jitfakkar li, għall-finijiet tal-interpretazzjoni ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni, hemm lok li ma jittiħdux inkunsiderazzjoni biss kliemha, iżda wkoll il-kuntest tagħha u l-għanijiet imfittxija mil-leġiżlazzjoni li minnha hija tagħmel parti (sentenza tas‑7 ta’ Ottubru 2010, Lassal, C‑162/09, EU:C:2010:592, punt 49 u l-ġurisprudenza ċċitata). L-oriġini ta’ dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni tista’ wkoll tipprovdi elementi rilevanti għall-interpretazzjoni tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas‑27 ta’ Novembru 2012, Pringle, C‑370/12, EU:C:2012:756, punt 135; tat‑3 ta’ Ottubru 2013, Inuit Tapiriit Kanatami et vs Il‑Parlement u Il‑Kunsill, C‑583/11 P, EU:C:2013:625, punt 50, kif ukoll tal‑24 ta’ Ġunju 2015, T., C‑373/13, EU:C:2015:413, punt 58).

38

Fl-aħħar nett, fid-dawl tal-kuntest li fih tidħol id-Direttiva 2004/38 u tal-għanijiet li din tal-aħħar tixtieq tilħaq, id-dispożizzjonijiet tagħha ma jistgħux jiġu interpretati b’mod restrittiv u ma għandhomx, fi kwalunkwe każ, jiġu mċaħħda mill-effettività tagħhom (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑11 ta’ Diċembru 2007, Eind, C‑291/05, EU:C:2007:771, punt 43; tal‑25 ta’ Lulju 2008, Metock et, C‑127/08, EU:C:2008:449, punt 84, kif ukoll tal‑5 ta’ Ġunju 2018, Coman et, C‑673/16, EU:C:2018:385, punt 39).

39

F’dan il-każ, qabel kollox minn interpretazzjoni magħquda tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7(1)(a) u tal-Artikolu 7(3) tad-Direttiva 2004/38 jirriżulta li l-benefiċċju taż-żamma tal-istatus ta’ ħaddiem previst f’din l-aħħar dispożizzjoni huwa rikonoxxut lil kull ċittadin tal-Unjoni li eżerċita attività fl-Istat Membru ospitanti, tkun liema tkun in-natura ta’ din tal-aħħar, jiġifieri li jkun wettaq attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑20 ta’ Diċembru 2017, Gusa, C‑442/16, EU:C:2017:1004, punti 37 u 38).

40

Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, f’dan ir-rigward, li l-possibbiltà għal ċittadin tal-Unjoni, li waqaf b’mod temporanju milli jeżerċita attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha, li jżomm l-istatus tiegħu bħala ħaddiem fuq il-bażi tal-Artikolu 7(3) tad-Direttiva 2004/38 kif ukoll id-dritt ta’ residenza korrispondenti, bis-saħħa tal-Artikolu 7(1) ta’ din id-direttiva, hija bbażata fuq il-premessa li dan iċ-ċittadin huwa disponibbli u idoneu sabiex jerġa’ jidħol fis-suq tax-xogħol tal-Istat Membru ospitanti f’terminu raġonevoli (sentenza tat‑13 ta’ Settembru 2018, Prefeta, C‑618/16, EU:C:2018:719, punt 37 u l-ġurisprudenza ċċitata).

41

Sussegwentement, jeħtieġ li jitfakkar li d-Direttiva 2004/38, li, konformement mal-Artikolu 1(a) tagħha, għandha b’mod partikolari l-għan li tiffissa l-kundizzjonijiet għall-eżerċizzju tad-dritt taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom għal moviment u għal residenza libera fit-territorju tal-Istati Membri tistabbilixxi livelli differenti tat-tul tad-dritt ta’ residenza rrikonoxxut lil kull ċittadin fl-Istat Membru ospitanti, bejn id-dritt ta’ residenza ta’ inqas minn tliet xhur imsemmi fl-Artikolu 6 tagħha u d-dritt ta’ residenza permanenti msemmi fl-Artikolu 16 tagħha, dritt ta’ residenza ta’ iktar minn tliet xhur li huwa rregolat mid-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 7 tagħha.

42

Għalhekk l-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 2004/38 jiggarantixxi lil kull ħaddiem jew persuna li taħdem għal rasha, b’mod partikolari, dritt ta’ residenza ta’ iktar minn tliet xhur fl-Istat Membru ospitanti.

43

L-Artikolu 7(3) ta’ din l-istess direttiva jiggarantixxi, min-naħa tiegħu, lil kull ċittadin tal-Unjoni li jinsab f’sitwazzjoni ta’ inattività temporanja, iż-żamma tal-istatus tiegħu ta’ ħaddiem u, konsekuttivament, tad-dritt tiegħu ta’ residenza fl-Istat Membru ospitanti, billi jistabbilixxi wkoll livelli differenti taċ-ċirkustanzi għall-imsemmija żamma ta’ status skont, hekk kif fakkar l-Avukat Ġenerali fil-punt 33 tal-konklużjonijiet tiegħu, minn naħa, ir-raġuni għall-inattività tiegħu, f’dan il-każ skont jekk jinsabx f’inkapaċità li jaħdem minħabba mard jew inċident, qgħad involontarju jew f’taħriġ professjonali, u, min-naħa l-oħra, it-tul inizjali tal-perijodu tiegħu ta’ attività fl-Istat Membru ospitanti, jiġifieri skont jekk dan it-tul huwiex ogħla jew inqas minn sena.

44

B’hekk, iċ-ċittadin tal-Unjoni li eżerċita attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti żżomm l-istatus tagħha ta’ ħaddiem mingħajr limiti ratione temporis, l-ewwel nett, jekk ikun intlaqat minn inkapaċità temporanja li tirriżulta minn marda jew minn inċident, konformement mal-Artikolu 7(3)(a) tad-Direttiva 2004/38, it-tieni nett, jekk ikun eżerċita attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti matul iktar minn sena qabel ma sab lilu nnifsu f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, konformement mal-Artikolu 7(3)(b) tal-imsemmija direttiva (sentenza tal‑20 ta’ Diċembru 2017, Gusa, C‑442/16, EU:C:2017:1004, punti 29 sa 46), jew, it-tielet nett jekk huwa jkun ħa sehem f’taħriġ professjonali, konformement mal-Artikolu 7(3)(d) tal-istess direttiva.

45

Min-naħa l-oħra, iċ-ċittadin tal-Unjoni li wettaq attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti matul perijodu ta’ inqas minn sena jibbenefika mill-istatus tiegħu ta’ ħaddiem biss għal perijodu stabbilit mill-isemmi Stat Membru, sakemm dan il-perijodu ma għandux ikun inqas minn sitt xhur.

46

Fil-fatt, it-tul taż-żamma tal-istatus ta’ ħaddiem taċ-ċittadin tal-Unjoni li wettaq attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha fl-Istat Membru ospitanti jista’ jkun limitat minn dan tal-aħħar, madankollu mingħajr ma jista’ jkun inqas minn sitt xhur, konformement mal-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38, meta l-imsemmi ċittadin jkun f’sitwazzjoni ta’ qgħad, għal raġunijiet indipendenti mir-rieda tiegħu, qabel ma kien seta’ jwettaq sena xogħol.

47

Dan huwa l-każ, skont l-ewwel ipoteżi taħt din id-dispożizzjoni, meta l-waqfien mill-attività tal-ħaddiem iseħħ mal-iskadenza ta’ kuntratt għal żmien determinat li jkun ta’ inqas minn sena.

48

Dan għandu jkun il-każ ukoll, skont it-tieni ipoteżi taħt din id-dispożizzjoni, fis-sitwazzjonijiet kollha fejn ħaddiem kien imġiegħel, għal raġunijiet indipendenti mir-rieda tiegħu, li jieqaf mill-attività tiegħu fl-Istat Membru ospitanti qabel l-iskadenza ta’ sena, tkun liema tkun in-natura tal-attività eżerċitata u t-tip ta’ kuntratt ta’ xogħol konkluż f’dan ir-rigward, jiġifieri li jkun eżerċita attività bħala ħaddiem jew bħala persuna li taħdem għal rasha u li tkun ikkonkludiet kuntratt għal żmien determinat ta’ iktar minn sena, kuntratt għal żmien indeterminat jew kull tip ta’ kuntratt ieħor.

49

Din l-interpretazzjoni hija konformi mal-għan prinċipali li d-Direttiva 2004/38 tixtieq tilħaq li huwa, kif tfakkar fil-punt 23 ta’ din is-sentenza, li ssaħħaħ id-dritt għal-libertà ta’ moviment u ta’ residenza taċ-ċittadini kollha tal-Unjoni kif ukoll l-għan li l-Artikolu 7(3) jixtieq jilħaq li huwa li, biż-żamma tal-istatus ta’ ħaddiem jiġi protett id-dritt ta’ residenza tal-persuni li waqfu jeżerċitaw l-attività professjonali tagħhom minħabba nuqqas ta’ xogħol dovut għal ċirkustanzi indipendenti mir-rieda tagħhom (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑15 ta’ Settembru 2015, Alimanovic, C‑67/14, EU:C:2015:597, punt 60; tal‑25 ta’ Frar 2016, García-Nieto et, C‑299/14, EU:C:2016:114, punt 47, kif ukoll tal‑20 ta’ Diċembru 2017, Gusa, C‑442/16, EU:C:2017:1004, punt 42).

50

Barra minn hekk, ma jistax jitqies li din l-interpretazzjoni hija tali li tippreġudika t-twettiq ta’ wieħed mill-għanijiet li d-Direttiva 2004/38 tixtieq tilħaq, jiġifieri dak li jintlaħaq ekwilibriju ġust bejn is-salvagwardja tal-moviment liberu tal-ħaddiema, minn naħa, u l-garanzija li s-sistemi ta’ sigurtà soċjali tal-Istat Membru ospitanti ma jkollhomx isostnu oneru eċċessiv, min-naħa l-oħra.

51

Ċertament, il-premessa 10 tad-Direttiva 2004/38 tindika li din id-Direttiva għandha l-intenzjoni li tevita li l-persuni li jeżerċitaw id-dritt ta’ residenza tagħhom ma jsirux oneru eċċessiv għas-sistemi ta’ assistenza soċjali tal-Istat Membru ospitanti matul perijodu inizjali ta’ residenza.

52

Madankollu jeħtieġ li jiġi osservat, f’dan ir-rigward, li ż-żamma tal-istatus ta’ ħaddiem skont l-Artikolu 7(3)(c) tad-Direttiva 2004/38 tirrikjedi, kif tfakkar fil-punti 24 sa 29 ta’ din is-sentenza, minn naħa, li ċ-ċittadin ikkonċernat, qabel il-perijodu ta’ qgħad involontarju tiegħu, effettivament kellu l-istatus ta’ ħaddiem fis-sens tal-imsemmija direttiva u, min-naħa l-oħra, li huwa kien ġie rreġistrat bħala persuna li qed tfittex impjieg fl-uffiċċju tal-impjieg rilevanti. Barra minn hekk, iż-żamma ta’ dan l-istatus matul perijodu ta’ qgħad involontarju jista’ jkun limitat għal sitt xhur mill-Istat Membru kkonċernat.

53

Fl-aħħar nett, l-eżami tax-xogħlijiet preparatorji għad-Direttiva 2004/38, b’mod partikolari tal-Proposta emendata għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar id-drittijiet taċ‑ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom biex jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri (COM(2003) 199 finali), kif ukoll tal-Pożizzjoni Komuni tal-Kunsill (KE) Nru 6/2004 tal‑5 ta’ Diċembru 2003 (ĠU 2004, C 54 E, p. 12), jippermetti li jiġi kkonfermat, hekk kif espona l-Avukat Ġenerali fil-punti 51 u 52 tal-konklużjonijiet tiegħu, ir-rieda tal-leġiżlatur tal-Unjoni li jestendi l-benefiċċju taż-żamma, jekk ikun il-każ limitat għal mill-inqas sitt xhur, tal-istatus ta’ ħaddiem lill-persuni li jinsabu f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju wara li jkunu ħadmu inqas minn sena taħt kuntratt li ma kienx kuntratt tax-xogħol għal żmien determinat.

54

Għaldaqstant l-Artikolu 7(1) u (3)(c) tad-Direttiva 2004/38 għandu jiġi interpretat fis-sens li ċittadin tal-Unjoni, f’sitwazzjoni bħal dik tar-rikorrent fil-kawża prinċipali, li kiseb l-istatus ta’ ħaddiem fis-sens tal-Artikolu 7(1)(a) ta’ din id-direttiva fi Stat Membru, minħabba l-attività li huwa eżerċita matul perijodu ta’ ġimagħtejn qabel ma spiċċa f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, jibbenefika miż-żamma tal-istatus tiegħu ta’ ħaddiem matul perijodu ta’ mill-inqas sitt xhur, jekk ikun irreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex impjieg fl-uffiċċju tal-impjieg kompetenti.

55

Barra minn hekk, jeħtieġ li jitfakkar li, konformement mal-premessa 20 u mal-Artikolu 24(1) tad-Direttiva 2004/38, kull ċittadin tal-Unjoni li jirrisjedi fit-territorju tal-Istat Membru ospitanti bis-saħħa ta’ din id-direttiva, b’mod partikolari ċ-ċittadin li jżomm l-istatus tiegħu ta’ ħaddiem jew ta’ persuna li taħdem għal rasha bis-saħħa tal-Artikolu 7(3)(c) ta’ din l-istess direttiva, jibbenefika mill-ugwaljanza fit-trattament bħaċ-ċittadini ta’ dan l-Istat Membru fil-qasam tal-applikazzjoni tat-Trattat FUE, bla ħsara għad-dispożizzjonijiet speċifiċi previsti minn dan tal-aħħar u mid-dritt idderivat.

56

Għaldaqstant, hekk kif espona l-Avukat Ġenerali fil-punt 55 tal-konklużjonijiet tiegħu, meta d-dritt nazzjonali jeskludi mid-dritt għall-benefiċċji soċjali lill-persuni li eżerċitaw attività bħala ħaddiema jew bħala persuni li jaħdmu għal rashom għal perijodu qasir biss, din l-esklużjoni tapplika bl-istess mod għall-ħaddiema ta’ Stati Membri oħra li eżerċitaw id-dritt tagħhom ta’ moviment liberu.

57

Għalhekk, hija l-qorti tar-rinviju, li għandha ġurisdizzjoni esklużiva sabiex tinterpreta u tapplika d-dritt nazzjonali, li għandha tiddetermina jekk, b’applikazzjoni l-imsemmi dritt u konformement mal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament, ir-rikorrent fil-kawża prinċipali għandux dritt għall-benefiċċji soċjali jew għall-assistenza soċjali li huwa jitlob fil-kuntest tal-kawża prinċipali.

58

Mill-punti preċedenti jirriżulta li l-Artikolu 7(1)(a) u (3)(c) tad-Direttiva 2004/38 għandu jiġi interpretat fis-sens li ċittadin ta’ Stat Membru li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, li kiseb fi Stat Membru ieħor l-istatus ta’ ħaddiem fis-sens tal-Artikolu 7(1)(a) ta’ din id-direttiva, minħabba l-attività li huwa eżerċita matul perijodu ta’ ġimagħtejn, taħt kuntratt li ma kienx kuntratt tax-xogħol għal żmien determinat, qabel ma spiċċa f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, iżomm l-istatus ta’ ħaddiem matul perijodu supplimentari ta’ mill-inqas sitt xhur fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, jekk ikun irreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex impjieg fl-uffiċċju tal-impjieg kompetenti. Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina jekk, b’applikazzjoni tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament iggarantit mill-Artikolu 24(1) tad-Direttiva 2004/38, l-imsemmi ċittadin għandux, konsegwentement, id-dritt li jirċievi benefiċċji ta’ assistenza soċjali jew, jekk ikun il-każ, benefiċċji ta’ sigurtà soċjali bħallikieku kien ċittadin tal-Istat Membru ospitanti.

59

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 7(1)(a) u (3)(c) tad-Direttiva 2004/38/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑29 ta’ April 2004 dwar id-drittijiet taċ-ċittadini tal-Unjoni u tal-membri tal-familja tagħhom biex jiċċaqilqu u jgħixu liberament fit-territorju tal-Istati Membri u li temenda r Regolament (KEE) Nru 1612/68 u li tħassar id-Direttivi 64/221/KEE, 68/360/KEE, 72/194/KEE, 73/148/KEE, 75/34/KEE, 75/35/KEE, 90/364/KEE, 90/365/KEE u 93/96/KEE, għandu jiġi interpretat fis-sens li ċittadin ta’ Stat Membru li eżerċita d-dritt tiegħu ta’ moviment liberu, li kiseb fi Stat Membru ieħor l-istatus ta’ ħaddiem fis-sens tal-Artikolu 7(1)(a) ta’ din id-direttiva, minħabba l-attività li huwa eżerċita matul perijodu ta’ ġimagħtejn, taħt kuntratt li ma kienx kuntratt tax-xogħol għal żmien determinat, qabel ma spiċċa f’sitwazzjoni ta’ qgħad involontarju, iżomm l-istatus ta’ ħaddiem matul perijodu supplimentari ta’ mill-inqas sitt xhur fis-sens ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, jekk ikun irreġistra lilu nnifsu bħala persuna li qed tfittex impjieg fl-uffiċċju tal-impjieg kompetenti.

Hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina jekk, b’applikazzjoni tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament iggarantit mill-Artikolu 24(1) tad-Direttiva 2004/38, l-imsemmi ċittadin għandux, konsegwentement, id-dritt li jirċievi benefiċċji ta’ assistenza soċjali jew, jekk ikun il-każ, benefiċċji ta’ sigurtà soċjali bħallikieku kien ċittadin tal-Istat Membru ospitanti.