1.

Permezz ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari bis-saħħa tal-Artikolu 267 TFUE, il-Finanzgericht München (il-Qorti tal-Finanzi ta’ München, il-Ġermanja) qiegħda tindirizza lill-Qorti tal-Ġustizzja żewġ domandi dwar l-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet tad-dritt primarju relatati mal-moviment liberu tal-kapital, jiġifieri l-Artikoli 63 sa 65 TFUE ( 2 ). Hija r-relazzjoni bejn din il-libertà u l-kontenut tad-dispożizzjonijiet nazzjonali dwar it-tassazzjoni diretta f’dak li għandu x’jaqsam mad-dividendi li hija fil-qalba ta’ din il-kawża għal deċiżjoni preliminari.

2.

Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn College Pension Plan of British Columbia (iktar ’il quddiem “CPP”), fond ta’ pensjoni fil-forma ta’ trust irregolata mil-liġi Kanadiża, u l-Finanzamt München (Abteilung III) (id-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München, Sezzjoni III, il-Ġermanja). B’mod iktar speċifiku, matul is-snin bejn l-2007 u l-2010, din it-trust ġabret, permezz ta’ fiduċjarju Kanadiż, dividendi minn diversi kumpanniji pubbliċi Ġermaniżi b’responsabbiltà limitata, li fir-rigward tagħhom id-Dipartiment tat-Taxxi Ġermaniż irrifjuta l-eżenzjoni mit-taxxa Ġermaniża fuq id-dħul mill-kapital.

3.

B’mod partikolari, il-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tiddetermina jekk id-dispożizzjonijiet dwar il-moviment liberu tal-kapital li jinsabu fit-Trattat FUE għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu l-leġiżlazzjoni Ġermaniża li skontha t-taxxi f’ras il-għajn fuq id-dividendi jistgħu jiġu paċuti mat-taxxa fuq il-kumpanniji li għandha titħallas mill-fond ta’ pensjoni residenti u li bis-saħħa tagħha jistgħu jittieħdu inkunsiderazzjoni wkoll provvedimenti f’dan il-kuntest sabiex jitnaqqas il-profitt taxxabbli, filwaqt li fond ta’ pensjoni mhux residenti ma jistax jagħmel tpaċija bħal din. Barra minn hekk, hemm ukoll il-kwistjoni dwar l-applikabbiltà tal-hekk imsejħa klawżola ta’ sospensjoni prevista fl-Artikolu 64(1) TFUE.

4.

L-eżami tal-iskema ta’ taxxa applikabbli għad-dividendi mqassma lil fondi ta’ pensjoni parzjalment taxxabbli, fir-rigward tal-moviment liberu tal-kapital, diġà kien is-suġġett ta’ ħafna kawżi quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ( 3 ). Għalkemm il-ġurisprudenza f’dan il-qasam hija diġà rikka, il-kwistjonijiet dwar l-eżistenza ta’ restrizzjoni possibbli u l-paragunabbiltà tas-sitwazzjonijiet tal-persuni taxxabbli residenti u mhux residenti jistgħu xi kultant ikunu kumplessi. Din il-kawża hija eżempju tajjeb ta’ dan.

5.

Mill-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li matul is-snin 2007 sal-2010, il-fondi ta’ pensjoni u l-attivitajiet tagħhom kienu rregolati mill-“Versicherungsaufsichtsgesetz” (il-Liġi dwar is-Superviżjoni tal-Korpi ta’ Assigurazzjoni), fil-verżjoni tagħha ppubblikata fis‑17 ta’ Diċembru 1992 (iktar ’il quddiem il-“VAG 1992”) ( 4 ). L-Artikolu 112 tal-VAG 1992 kien jinkludi definizzjoni tal-fondi ta’ pensjoni. Skont il-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja, il-paragrafu 1 ta’ dan l-artikolu kien ifformulat kif ġej:

“Fond ta’ pensjoni huwa istituzzjoni ta’ previdenza b’kapaċità legali

6.

Il-VAG 1992 tħassret bil-Liġi dwar il-Modernizzazzjoni tal-Verifika Finanzjarja tal-assigurazzjonijiet tal‑1 ta’ April 2015 ( 5 ) u ssostitwita bil-VAG 2015. L-Artikolu 236(1) tal-VAG 2015 jinkludi definizzjoni tal-fondi ta’ pensjoni, li hija l-istess bħal dik li tidher fl-Artikolu 112 tal-VAG 1992.

7.

Mill-fajl sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-iskema Ġermaniża ta’ tassazzjoni tad-dħul mill-kapital hija dderivata mid-dispożizzjonijiet tal-Einkommensteuergesetz (il-Liġi dwar it-Taxxa fuq id-Dħul, iktar ’il quddiem l-“EStG”), fil-verżjoni tagħha ppubblikata fid‑19 ta’ Ottubru 2002 ( 6 ), flimkien, fir-rigward tat-tassazzjoni tal-persuni ġuridiċi, mad-dispożizzjonijiet tal-Körpersschaftssteuergesetz (il-Liġi dwar it-Taxxa fuq il-Kumpanniji, iktar ’il quddiem il-“KStG”) fil-verżjoni tagħha ppubblikata fil‑15 ta’ Ottubru 2002 ( 7 ).

8.

Bħala kumpannija b’kapital azzjonarju li għandha s-sede tagħha fil-Ġermanja, fond ta’ pensjoni Ġermaniż huwa kompletament suġġett għal taxxa fuq il-kumpanniji konformement mal-punt 1 tal-Artikolu 1(1) tal-KStG. Skont l-Artikolu 7(1) tal-KStG, id-dħul taxxabbli tiegħu huwa suġġett għat-taxxa fuq il-kumpanniji. Konformement mal-Artikolu 23 tal-KStG, il-profitti mill-fondi ta’ pensjoni Ġermaniżi jridu jiġu ntaxxati b’rata ta’ taxxa fuq il-kumpanniji ta’ 15 %.

9.

Skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 8(1) tal-KStG, id-dħul taxxabbli huwa ddeterminat konformement mad-dispożizzjonijiet tal-EStG. Bis-saħħa tad-dispożizzjonijiet magħquda tal-Artikolu 8(2) tal-KStG u tal-punt 2 tal-Artikolu 2(1) tal-EStG, id-dħul kollu ta’ fond ta’ pensjoni li huwa kompletament suġġett għat-taxxa għandu jitqies bħala dħul iġġenerat minn attività industrijali jew kummerċjali. Skont il-punt 1 tal-Artikolu 2(2) tal-EStG id-dħul iġġenerat minn attività industrijali jew kummerċjali huwa l-profitt magħmul matul is-sena fiskali inkwistjoni.

10.

L-eżenzjonijiet fiskali previsti għad-dividendi u għall-apprezzament kapitali fl-Artikolu 8b(1) u (2) tal-KStG ma humiex applikabbli għall-fondi ta’ pensjoni bis-saħħa tal-ewwel u l-ħames sentenzi tal-Artikolu 8b(8) tal-KStG.

11.

Skont l-Artikolu 20(1) tal-EStG, id-dividendi ddistribwiti fuq il-profitti jitqiesu bħala dħul mill-kapital.

12.

Konformement mad-dispożizzjonijiet tal-Artikoli 43 u 44 tal-EStG, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital tinġabar permezz tat-taxxa f’ras il-għajn fuq id-dħul mill-kapital u titħallas mill-kumpannija li tqassam id-dividendi. Din it-taxxa tammonta għal 25 % tad-dividendi grossi.

13.

L-ewwel sentenza tal-Artikolu 4(1) tal-EStG tipprevedi li “[i]l-profitt għandu jkun ugwali għad-differenza bejn l-assi tal-impriża fi tmiem is-sena finanzjarja u l-assi tal-impriża fi tmiem is-sena finanzjarja preċedenti, miżjuda bil-valur tal-ħruġ u mnaqqsa bil-valur tal-kontribuzzjonijiet”.

14.

Konformement mal-Artikolu 5 tal-EStG, l-assi huma vvalutati skont il-prinċipji kontabbli tad-dritt kummerċjali. Għalhekk, din id-differenza hija stabbilita fuq il-bażi ta’ bilanċ fiskali meħud mill-bilanċ kontabbli.

15.

Bis-saħħa tal-ewwel sentenza tal-Artikolu 31(1) tal-KStG, moqri flimkien mal-punt 2 tal-Artikolu 36(2) tal-EStG, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital li tirrigwarda d-dividendi, li tkun inġabret taħt forma ta’ taxxa f’ras il-għajn u li tkun diġà tħallset matul is-sena fiskali, tista’ tiġi paċuta kollha kemm hi mat-taxxa fuq il-kumpanniji.

16.

Skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 36(4) tal-EStG, “[j]ekk wara l-komputazzjoni jirriżulta bilanċ pożittiv favur il-persuna taxxabbli, dan l-eċċess jitħallas lilha wara n-notifika tal-avviż tat-taxxa”.

17.

Skont l-indikazzjonijiet ipprovduti fid-deċiżjoni tar-rinviju, għall-finijiet tal-iskema fiskali, il-liġi Ġermaniża tiddistingwi bejn profitti magħmula minn fondi proprji (“dħul fuq investimenti ta’ kontabbiltà”) u profitti magħmula mill-“basket ta’ kopertura” ( 8 ) (“dħul fuq investimenti mhux ta’ kontabbiltà”).

18.

Minn naħa, fir-rigward tad-dħul fuq investimenti ta’ kontabbiltà, fejn il-profitti finanzjarji jeċċedu r-rata ta’ interessi teknika meħuda inkunsiderazzjoni għall-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet tal-abbonati fil-fond ta’ pensjoni, tali profitti jiġu kkreditati direttament għall-kuntratti varji tal-fond ta’ pensjoni. Huma jżidu mhux biss l-assi tal-bilanċ fiskali tal-fond ta’ pensjoni iżda wkoll il-valur tal-partiti li jidhru fil-passiv tal-bilanċ imsemmi u, b’mod partikolari, il-provvedimenti matematiċi ( 9 ). F’dan il-każ, il-profitti mill-ġbir tad-dividendi huma kompletament innewtralizzati u ma jirriżultawx fi profitt taxxabbli.

19.

Min-naħa l-oħra, fir-rigward tad-dħul fuq investimenti mhux ta’ kontabbiltà, fejn il-profitti finanzjarji jkunu ogħla mir-rata tal-interessi teknika meħuda inkunsiderazzjoni għall-kalkolu tal-kontribuzzjonijiet tal-abbonati fil-fond ta’ pensjoni, dawn il-profitti għandhom jiġu allokati sabiex ikopru mill-inqas 90 % fuq il-kuntratti tal-abbonati. Dan is-sehem ta’ 90 % tal-profitti jirriżulta f’żieda fil-valur kemm tal-assi mniżżla fil-bilanċ fiskali kif ukoll tal-partiti tal-passiv tal-bilanċ fiskali, u b’mod partikolari żieda fil-valur tal-provvedimenti matematiċi ta’ dan il-bilanċ. Din il-parti tal-profitti miksuba mill-ġbir tad-dividendi hija kompletament innewtralizzata u ma tirriżultax fi profitt taxxabbli. Min-naħa l-oħra, il-massimu ta’ 10 % li jifdal tal-profitti li ma jiġux ikkreditati lid-diversi kuntratti tal-fond ta’ pensjoni u ż-żieda fl-assi f’dan ir-rigward ma tiġix akkumpanjata minn żieda korrispondenti fil-passiv tal-bilanċ. Għaldaqstant dawn il-profitti jirriżultaw fi profitt li għandu jittieħed inkunsiderazzjoni għal finijiet ta’ taxxa.

20.

Bis-saħħa tal-punt 1 tal-Artikolu 2 tal-KStG, fond ta’ pensjoni barrani, li ma għandux it-tmexxija jew sede tiegħu fil-Ġermanja, huwa parzjalment suġġett għat-taxxa fuq il-kumpanniji fir-rigward tad-dħul tiegħu miksub fit-territorju nazzjonali.

21.

Mid-dispożizzjonijiet magħquda tal-Artikolu 8(1) tal-KStG, tal-punt 5a tal-Artikolu 49(1) tal-EStG, u tal-punt 1 tal-Artikolu 20(1) tal-EstG jirriżulta li d-dividendi rċevuti mill-fond ta’ pensjoni barrani huma dħul mill-kapital suġġett għal obbligu fiskali limitat. Dawn id-dividendi rċevuti huma kompletament taxxabbli bis-saħħa tal-ħames sentenza tal-Artikolu 8b(8) tal-KStG.

22.

Fil-każ ta’ fond ta’ pensjoni parzjalment suġġett għat-taxxa, it-taxxa tiġi rkuprata taħt forma ta’ taxxa f’ras il-għajn u d-debitur tad-dividendi għandu jiġbor it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital li, bis-saħħa tad-dispożizzjonijiet tal-punt 1 tal-Artikolu 43(1) u tal-punt 1 tal-Artikolu 43a(1) tal-EStG, bħala prinċipju hija ta’ 25 % tad-dividendi gross.

23.

Bis-saħħa tat-tielet sentenza tal-Artikolu 50d(1) tal-EStG, fejn it-taxxa tad-dividendi tkun limitata għal 15 % fil-kuntest tal-ftehimiet fiskali u fejn il-fond ta’ pensjoni jagħmel talba għal rimbors fil-Bundeszentralamt für Steuern (l-Uffiċċju Ċentrali Federali tat-Taxxa, il-Ġermanja), id-differenza bejn it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital u r-rata tat-taxxa permessa bis-saħħa tal-ftehim fiskali inkwistjoni tiġi rrimborsata lil dan il-fond.

24.

Konformement mal-punt 2 tal-Artikolu 32(1) tal-KStG, meta d-detentur tad-dħul ikun parzjalment suġġett għat-taxxa fil-Ġermanja, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital ta’ 15 % tkun definittiva.

25.

Skont il-qorti tar-rinviju, minħabba dan, il-possibbiltà ta’ tpaċija tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital mat-taxxa fuq il-kumpanniji hija eskluża għall-fondi ta’ pensjoni barranin li lanqas ma jistgħu jnaqqsu spejjeż professjonali eventwali mill-bażi tad-dħul taxxabbli tagħhom. Il-kundizzjonijiet għar-rimbors tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital lill-kumpanniji parzjalment suġġetti għat-taxxa previsti fl-Artikolu 32(5) tal-KStG ma humiex issodisfatti.

26.

Il-Ftehim bejn ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja u l-Kanada għall-Ħelsien mit-Taxxa Doppja fil-qasam tat-taxxi fuq id-dħul u ta’ ċerti taxxi oħra, għall-prevenzjoni tal-evażjoni tat-taxxa u għall-għoti ta’ assistenza fiskali, konkluż f’Berlin fid‑19 ta’ April 2001 (iktar ’il quddiem “il-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja”) ( 10 ) jipprevedi, fl-Artikolu 10(2)(b) tiegħu, li l-Istat tal-oriġini tad-dividendi jista’ jiġbor 15 % mill-ammont gross tagħhom.

27.

Skont l-Artikolu 23(1)(a) tal-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja, il-Kanada, bħala Stat ta’ residenza, tipprevjeni t-taxxa doppja tad-dividendi permezz tal-mekkaniżmu tat-tpaċija.

28.

L-għan korporattiv ta’ CPP huwa l-ġestjoni ta’ kapital sabiex jiġi żgurat il-ħlas ta’ pensjonijiet lill-ex uffiċjali tal-Provinċja tal-British Columbia (il-Kanada). Għal dan il-għan, huwa jistabbilixxi, fil-karti tal-bilanċ tiegħu, provvedimenti tekniċi li jikkorrispondu għall-impenji ta’ garanzija tal-pensjonijiet tal-irtirar. CPP għandu, permezz ta’ kumpannija ta’ ġestjoni tal-portafoll, holdings f’kumpanniji b’responsabbiltà limitata Ġermaniżi. CPP u din il-kumpannija fiduċjarja kkonkludew kuntratt fiduċjarju li permezz tiegħu din tal-aħħar hija marbuta mid-direttivi u l-istruzzjonijiet ta’ CPP, li kkostitwixxieha, fir-rigward ta’ deċiżjonijiet ta’ investiment. Fil-Kanada, CPP huwa eżentat minn kwalunkwe tassazzjoni tal-profitti.

29.

CPP kellu azzjonijiet f’diversi kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata Ġermaniżi li kienu jammontaw għal livell ta’ inqas minn 1 %. Matul is-snin 2007 sa 2010, dawn il-holdings kisbulu dividendi skont il-modalitajiet deskritti fil-punti 17 sa 19 ta’ dawn il-konklużjonijiet. Konformement mal-Artikolu 10(2)(b) tal-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja, dawn id-dividendi kienu suġġetti, bis-saħħa tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital, għal taxxa f’ras il-għajn ta’ 15 % li kienet tammonta għal total ta’ EUR 156 280.10.

30.

Fit‑23 ta’ Diċembru 2011, CPP talab lid-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München sabiex jadotta deċiżjoni ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq id-dħul mill-kapital u jirrimborsalu dan l-ammont ta’ EUR 156 280.10, flimkien mal-interessi, għar-raġuni li kien fi żvantaġġ meta mqabbel mal-fondi ta’ pensjoni Ġermaniżi, peress li t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital fuq id-dividendi kienet tiġi kollha kemm hi rrimborsata lil dawn tal-aħħar. Permezz ta’ deċiżjoni tas‑26 ta’ Mejju 2014, id-Dipartiment tat-Taxxi Ġermaniż ċaħad din it-talba.

31.

Peress li l-ilment imressaq kontra din id-deċiżjoni ġie miċħud ukoll, CPP adixxa lill-qorti tar-rinviju, il-Finanzgericht München (il-Qorti tal-Finanzi ta’ München).

32.

Preliminarjament, din il-qorti tindika li CPP huwa paragunabbli għal fond ta’ pensjoni Ġermaniż skont it-tifsira tal-Artikolu 236 tal-VAG 2015, suġġett li dwaru wara kollox il-partijiet jaqblu. Barra minn hekk, huwa wkoll paċifiku bejn il-partijiet fil-kawża prinċipali li l-holdings f’kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata Ġermaniżi u d-dħul iġġenerat minn dawn il-holdings ma għandhomx jiġu attribwiti lill-kumpannija fiduċjarja iżda lil CPP li huwa l-benefiċjarju effettiv tagħhom.

33.

Fl-ewwel lok, il-qorti tar-rinviju tispjega li, fir-rigward ta’ fond ta’ pensjoni residenti, it-taxxa fuq il-kumpanniji li għaliha huwa suġġett hija bbażata fuq il-profitt imniżżel fil-bilanċ ta’ dan il-fond. Dan il-profitt ikun jiddependi, b’mod partikolari, mill-ġbir tad-dividendi u mill-kostituzzjoni ta’ provvedimenti, peress li l-fond ta’ pensjoni residenti jista’ jnaqqas il-provvedimenti għal ħlasijiet tal-pensjonijiet mill-profitt taxxabbli. Għalhekk, il-ġbir ta’ dividendi mhux bilfors jirriżulta f’żieda fit-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta, iżda jirriżulta biss f’żieda relattivament żgħira f’din it-taxxa.

34.

Min-naħa l-oħra, fir-rigward ta’ fond ta’ pensjoni mhux residenti, il-qorti tar-rinviju tinnota li meta dan jiġbor dividendi, huwa parzjalment suġġett għat-taxxa fuq il-kumpanniji Ġermaniża. Din it-taxxa tiġi rkuprata fil-forma ta’ taxxa f’ras il-għajn u l-kumpannija li toħroġ id-dividendi għandha tiġbor it-taxxa f’ras il-għajn fuq id-dħul mill-kapital li, bħala prinċipju, tammonta għal 25 % tad-dividendi gross skont id-dispożizzjonijiet tal-punt 1 tal-Artikolu 43(1) u tal-punt 1 tal-Artikolu 43a(1) tal-EStG. Skont l-Artikolu 10(2)(b) tal-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja, it-taxxa fuq id-dividendi hija limitata għal 15 %. Id-differenza li tirriżulta bejn it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital imħallsa u din ir-rata ta’ 15 % tiġi rrimborsata, fuq talba, mill-Uffiċċju Ċentrali Federali tat-Taxxi.

35.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk id-differenza fit-trattament fiskali bejn il-fondi ta’ pensjoni mhux residenti, li jirċievu d-dividendi li huma suġġetti għal taxxa definittiva f’ras il-għajn, u l-fondi ta’ pensjoni residenti, li d-dividendi li dawn jirċievu huma wkoll suġġetti għal din it-taxxa iżda li jistgħu jnaqqsuha mit-taxxa fuq il-kumpanniji, tikkostitwixxix restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital.

36.

Fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi li din id-differenza fit-trattament fiskali tikkostitwixxi restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-eventwali ġustifikazzjoni għal tali restrizzjoni.

37.

Fit-tieni lok, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-applikabbiltà tal-klawżola ta’ sospensjoni prevista fl-Artikolu 64(1) TFUE. F’dan ir-rigward, hija tindika, l-ewwel nett, li l-punt 2 tal-Artikolu 32(1) tal-KStG, li bis-saħħa tiegħu t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital ta’ 15 % hija definittiva fir-rigward tad-detentur tad-dħul li huwa parzjalment suġġett għat-taxxa fil-Ġermanja u li minnu tirriżulta d-differenza fit-trattament bejn il-fondi ta’ pensjoni residenti u mhux residenti, kien diġà jeżisti fil‑31 ta’ Diċembru 1993 fil-forma tad-dispożizzjoni tal-punt 2 tal-Artikolu 50(1) tal-KStG tal‑1991, li l-formulazzjoni u l-funzjonament tiegħu kienu identiċi. It-tieni nett, ftit jimporta li r-rata ta’ 25 % tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital li kienet diġà teżisti fil‑31 ta’ Diċembru 1993 bis-saħħa tad-dispożizzjonijiet magħquda tal-punt 1 tal-Artikolu 43(1) u tal-punt 1 tal-Artikolu 43a(1) tal-EStG tnaqqset għal 20 % fl‑1 ta’ Jannar 2001, sabiex imbagħad reġgħet ittellgħet għal 25 % fl‑1 ta’ Jannar 2009. L-emenda leġiżlattiva tal‑1 ta’ Jannar 2009 kienet issostitwixxiet id-diversi rati li qabel kienu jiġu applikati għad-dħul mill-kapital, jiġifieri 20 %, 25 % u 30 %, b’rata waħda ta’ 25 %, mingħajr ma ġie emendat il-prinċipju tar-regoli tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital. It-tielet nett, tqum il-kwistjoni dwar jekk il-kriterju ratione materiae dwar il-provvista ta’ servizzi finanzjarji huwiex issodisfatt. F’dan ir-rigward, għandu jiġi stabbilit jekk ir-rabta ta’ kawża u effett bejn il-provvista tas-servizz finanzjarju u l-moviment tal-kapital skont it-tifsira tas-sentenza Wagner‑Raith ( 11 ) hijiex preżenti f’każ bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

38.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Finanzgericht München (il-Qorti tal-Finanzi ta’ München, il-Ġermanja) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

39.

CPP, id-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München, il-Gvern Ġermaniż kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea lkoll ippreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Huma, bl-eċċezzjoni tad-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München, instemgħu fis-sottomissjonijiet orali tagħhom fis-seduta li saret fl‑20 ta’ Marzu 2019.

40.

Qabel kollox, l-ewwel nett, ma hemm ebda dubju li l-libertà fundamentali li tapplika għal din it-tilwima hija l-moviment liberu tal-kapital. Minn naħa, il-Qorti tal-Ġustizzja fakkret dan l-aħħar li b’mod partikolari l-investimenti diretti fil-forma ta’ holding f’impriża permezz taż-żamma ta’ azzjonijiet li jagħtu l-possibbiltà ta’ parteċipazzjoni effettiva fil-ġestjoni u fil-kontroll tagħha (investimenti magħrufa bħala “diretti”) kif ukoll l-akkwist ta’ titoli fis-suq tal-kapital magħmul bl-intenzjoni biss li jsir investiment finanzjarju mingħajr l-intenzjoni li tiġi influwenzata t-tmexxija u l-kontroll tal-impriża (investimenti msejħa “ta’ portafoll”) ( 12 ) jikkostitwixxu moviment tal-kapital imsemmi fl-Artikolu 63 TFUE. Min-naħa l-oħra, issa hija ġurisprudenza stabbilita li d-dispożizzjonijiet nazzjonali li japplikaw għal holdings akkwistati biss bl-intenzjoni li jsir investiment finanzjarju mingħajr intenzjoni li jiġu influwenzati t-tmexxija u l-kontroll tal-impriża għandhom jiġu eżaminati esklużivament fid-dawl tal-moviment liberu tal-kapital ( 13 ), ( 14 ). F’dan il-każ, huwa paċifiku li dawn huma investimenti finanzjarji mingħajr l-intenzjoni li jiġu influwenzati t-tmexxija u l-kontroll tal-impriża, ladarba l-fond ta’ pensjoni Kanadiż għandu holdings f’livell ta’ inqas minn 1 %, f’diversi kumpanniji pubbliċi b’responsabbiltà limitata Ġermaniżi. Għalhekk, huma d-dispożizzjonijiet dwar il-moviment liberu tal-kapital, b’mod partikolari dawk fl-Artikoli 63 sa 65 TFUE, li għandhom japplikaw f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

41.

It-tieni nett, jidhirli li l-kwistjoni dwar l-applikabbiltà tal-klawżola ta’ sospensjoni prevista fl-Artikolu 64(1) TFUE għandha tiġi analizzata wara l-kwistjoni dwar jekk il-leġiżlazzjoni inkwistjoni tikkostitwixxix restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital skont it-tifsira tal-Artikolu 63(1) TFUE. Tabilħaqq, il-formulazzjoni tal-Artikolu 64(1) TFUE tirreferi għal “restrizzjonijiet”, li jimplika li, sabiex tiġi applikata din id-dispożizzjoni jeħtieġ qabel kollox li tiġi kkwalifikata l-leġiżlazzjoni nazzjonali u li jiġi stabbilit jekk l-iskema prevista minn din il-leġiżlazzjoni tikkostitwixxix restrizzjoni ( 15 ). Għalhekk nipproponi li neżamina d-domandi preliminari fl-ordni li fiha tqiegħdu.

42.

Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 63 u 65 TFUE għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru li timponi taxxa f’ras il-għajn għad-dividendi mqassma minn kumpannija residenti lil fondi ta’ pensjoni residenti u mhux residenti, billi tipprovdi għal mekkaniżmu ta’ tpaċija sħiħa mat-taxxa fuq il-kumpanniji biss għall-fondi residenti, filwaqt li għall-fondi ta’ pensjoni mhux residenti din it-taxxa ta’ 25 % tikkostitwixxi, sa 3/5 (15 %), taxxa definittiva, peress li 2/5 ta’ din it-taxxa (10 %) jistgħu jiġu rrimborsati wara talba f’dan is-sens.

43.

Sabiex nirrispondi din id-domanda, nipproponi li nanalizza, fl-ewwel lok, l-eżistenza ta’ restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital, fis-sens tal-Artikolu 63 TFUE, u, jekk ikun il-każ, fit-tieni lok, in-natura ammissibbli ta’ tali restrizzjoni.

44.

Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, ir-restrizzjonijiet għall-movimenti ta’ kapital huma l-miżuri kollha li jkunu ta’ natura li jiddisswadu lill-persuni taxxabbli mhux residenti milli jinvestu fi Stat Membru jew li jiddisswadu lill-persuni taxxabbli residenti tal-imsemmi Stat Membru milli jagħmlu dan fi Stati oħra ( 16 ). B’mod iktar partikolari, trattament sfavorevoli minn Stat Membru tad-dividendi mħallsa lil kumpanniji mhux residenti, meta mqabbel mat-trattament irriżervat għad-dividendi mħallsa lil kumpanniji residenti, jista’ jiddisswadi lill-kumpanniji stabbiliti fi Stat Membru li ma huwiex dan l-ewwel Stat Membru milli jagħmlu investimenti f’dan l-ewwel Stat Membru u jikkostitwixxi restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital ipprojbita, bħala prinċipju, mill-Artikolu 63 TFUE ( 17 ).

45.

F’dan il-każ, il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali tipprevedi trattament fiskali f’żewġ stadji. Fl-ewwel stadju, kemm id-dividendi mqassma lil fond ta’ pensjoni residenti kif ukoll dawk imqassma lil fond ta’ pensjoni mhux residenti huma suġġetti għal taxxa f’ras il-għajn. Għal dan il-għan, fil-każ ta’ dividendi mħallsa lil fondi ta’ pensjoni mhux residenti, skont l-indikazzjonijiet mogħtija fid-deċiżjoni tar-rinviju, it-taxxa f’ras il-għajn tinġabar b’mod definittiv b’rata ta’ 3/5 (15 %), taħt l-Artikolu 32(1)(2) tal-KStG, filwaqt li 2/5 (10 %) ta’ dik it-taxxa f’ras il-għajn tiġi rrimborsata skont il-metodi deskritti fil-punt 23 ta’ dawn il-konklużjonijiet. Għaldaqstant, f’din il-kawża prinċipali d-dividendi inkwistjoni kienu suġġetti għal taxxa f’ras il-għajn ta’ 15 %. Min-naħa l-oħra, fir-rigward tat-taxxa f’ras il-għajn fuq dividendi mħallsa lil fond ta’ pensjoni residenti, huwa ċar mill-ispjegazzjonijiet mogħtija mill-qorti tar-rinviju li din tammonta għal 25 %.

46.

Fit-tieni stadju, il-fondi ta’ pensjoni huma suġġetti, f’dak li jirrigwarda d-dividendi mqassma lilhom, għal żewġ sistemi tat-taxxa differenti. Fil-fatt, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital fuq id-dividendi rċevuti mill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti ssir definittiva. Min-naħa l-oħra, fil-każ tad-dividendi mħallsa lill-fondi ta’ pensjoni residenti, dawn jidħlu fil-bilanċ kontabbli tal-fond ta’ pensjoni, li għandu jservi bħala riferiment sabiex jiġi stabbilit id-dħul taxxabbli u li għalih tiġi applikata t-taxxa fuq il-kumpanniji li tammonta għal 15 % ( 18 ). Meta din it-taxxa ssir dovuta, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital tista’ tiġi kollha kemm hi paċuta mal-ammont dovut. Tabilħaqq, il-qorti tar-rinviju tgħid li, skont id-dispożizzjonijiet magħquda tal-Artikolu 31 tal-KStG u tal-Artikolu 36(2)(2) tal-EStG, “[i]t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital li tkun inżammet fuq id-dividendi mħallsa lill-fondi ta’ pensjoni tista’ tiġi kollha kemm hi paċuta mat-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta” ( 19 ) u, skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 36(4) tal-EStG, “[m]eta t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital miżmuma teċċedi t-taxxa fuq il-kumpanniji stabbilita, din tiġi rrimborsata lill-fond ta’ pensjoni nazzjonali” ( 20 ).

47.

Kif tispjega l-qorti tar-rinviju, il-fond ta’ pensjoni Ġermaniż għandu l-possibbiltà, minn naħa, li jnaqqas id-dħul taxxabbli tiegħu mit-taxxa fuq il-kumpanniji billi jieħu inkunsiderazzjoni l-provvedimenti għall-impenji marbuta mal-irtirar u, min-naħa l-oħra, li jpaċi t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital miġbura mat-taxxa fuq il-kumpanniji. Għalhekk, jidhirli li f’dan il-każ ir-restrizzjoni allegata fuq il-moviment liberu tal-kapital tista’ tirriżulta minn dawn iż-żewġ mekkaniżmi separati ta’ tassazzjoni previsti fil-leġiżlazzjoni nazzjonali. Fil-fatt, minn naħa, din tista’ tirriżulta mill-fatt li d-dħul taxxabbli taħt it-taxxa fuq il-kumpanniji jiddependi parzjalment mill-provvedimenti kkostitwiti mill-fond ta’ pensjoni, li jnaqqsu d-dħul taxxabbli tiegħu. Min-naħa l-oħra, din ir-restrizzjoni tista’ tirriżulta mill-fatt li l-fond ta’ pensjoni residenti jista’ jpaċi mat-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta t-taxxa fuq id-dħul mill-kapital imħallsa u jikseb ir-rimbors tal-eċċess ta’ din tal-aħħar. Nipproponi li jiġu eżaminati dawn il-mekkaniżmi sabiex jiġi identifikat liema mit-tnejn, jekk mhux it-tnejn, jikkawża r-restrizzjoni allegata.

48.

Fir-rigward tal-provvedimenti kkostitwiti mill-fond ta’ pensjoni, il-qorti tar-rinviju tispjega li l-provvedimenti matematiċi huma forma speċifika ta’ provvedimenti għal dejn inċert, li jantiċipa l-benefiċċji ta’ rtirar professjonali li jkollhom jiġu pprovduti fil-futur mill-fond ta’ pensjoni lill-abbonati tiegħu. Hija tindika li, minħabba l-provvedimenti, li huma stabbiliti mill-fond ta’ pensjoni u li jkunu fil-kolonna tan-naħa tal-passiv ta’ bilanċ kontabbli u, b’mod iktar partikolari, il-provvedimenti matematiċi stabbiliti għall-impenji marbuta mal-pensjoni tal-irtirar, id-dħul taxxabbli għad-determinazzjoni tal-ammont tat-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta jista’ jkun “relattivament baxx”.

49.

Għalhekk, skont l-ispjegazzjonijiet li jidhru fit-talba għal deċiżjoni preliminari, il-ħlas tad-dividendi ġeneralment ma jirriżultax f’żieda fid-dħul taxxabbli stabbilit fuq il-bażi tal-bilanċ kontabbli, minħabba li l-passiv ta’ dan il-bilanċ u, b’mod partikolari, il-provvedimenti matematiċi elenkati fih, jiżdiedu daqs l-assi ( 21 ). Id-dħul taxxabbli jiżdied biss jekk il-profitti ma jiġux ikkreditati lill-kuntratti tal-abbonati, f’liema każ dawn jirriżultaw f’żieda fl-assi tal-fond ta’ pensjoni, iżda mhux f’żieda korrispondenti fil-passiv ta’ dak il-fond. Din hija l-ipoteżi ta’ 10 % tal-profitti mhux ikkreditati lill-kuntratti tal-abbonati deskritta fil-punt 19 ta’ dawn il-konklużjonijiet. F’dan il-każ, din il-parti residwa ta’ 10 % tal-profitti ma tiġix allokata lill-abbonati u għalhekk il-provvedimenti matematiċi ma jiżdidux. Din il-parti residwa tal-profitti mhux allokata lill-kuntratti tal-abbonati lanqas ma żżid l-ammont tal-benefiċċji ta’ rtirar li jitħallas lill-membri fuq maturità tal-ammont (jiġifieri mal-irtirar tagħhom).

50.

Minn dan jirriżulta li d-dividendi rċevuti minn fond ta’ pensjoni residenti, ħlief jekk ikunu l-parti residwa ta’ 10 % tal-profitti mhux ikkreditati lill-kuntratti tal-membri, ġeneralment jiġu kkreditati lill-kuntratti msemmija, b’tali mod li d-dħul taxxabbli għat-taxxa fuq il-kumpanniji ma jiżdiedx jew jiżdied b’mod kunsiderevolment minimu.

51.

Sabiex tingħata risposta għall-kwistjoni dwar kemm iż-żieda fil-provvedimenti tista’ taffettwa l-piż fiskali effettiv relatat mad-dividendi mħallsa, ninnota mill-bidu nett li fil-każijiet li jirrigwardaw id-dividendi “ħerġin” u t-taxxa f’ras il-għajn, il-Qorti tal-Ġustizzja eżaminat it-trattament irriżervat għad-dividendi u mhux dak irriżervat għad-dħul taxxabbli ( 22 ).

52.

Fir-rigward ta’ dan it-trattament, għandu jiġi ddeterminat il-piż fiskali effettiv relatat mad-dividendi meta dawn ikunu ġew intaxxati b’mod kumulattiv minn taxxa fuq id-dħul mill-kapital ta’ 25 % f’ras il-għajn u minn taxxa fuq il-kumpanniji ta’ 15 %. Fil-fehma tiegħi, l-approċċ dwar id-determinazzjoni ta’ restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital billi jiġi eżaminat il-piż fiskali effettiv huwa sostnut mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Fil-fatt, qabel kollox, f’diversi kawżi li jikkonċernaw it-tassazzjoni tad-dividendi, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ħalliet lill-qorti nazzjonali l-kompitu sabiex tistabbilixxi jekk il-persuni taxxabbli mhux residenti kinux qegħdin iġorru, b’mod definittiv, piż fiskali effettiv ikbar fl-Istat li applika t-taxxa f’ras il-għajn minn dak li ġarrew il-persuni taxxabbli residenti għall-istess tip ta’ dividendi ( 23 ). Sussegwentement, fis-sentenza Hirvonen ( 24 ), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, essenzjalment, li t-tassazzjoni tad-dħul gross ta’ persuna parzjalment taxxabbli kienet kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni jekk din ma tkunx finalment ogħla mit-tassazzjoni tad-dħul nett bir-rata applikabbli għall-persuni kompletament taxxabbli ( 25 ). Fl-aħħar nett, dan l-aħħar, fis-sentenza Sofina et, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li kien jeħtieġ li “għandu jittieħed kont tas-sena finanzjarja ta’ distribuzzjoni tad-dividendi sabiex jitqabbel il-piż fiskali fuq dawn id-dividendi u dak fuq dividendi mqassma lil kumpannija residenti” ( 26 ).

53.

F’dan il-każ, nikkonstata li d-deċiżjoni tar-rinviju ma tinkludi ebda data f’ċifri li tippermetti li jiġi stabbilit il-piż fiskali effettiv fuq id-dividendi meta jkunu ġew intaxxati b’mod kumulattiv kemm mit-taxxa fuq id-dħul mill-kapital kif ukoll mit-taxxa fuq il-kumpanniji.

54.

F’dan il-kuntest, ippruvajt nistabbilixxi dan il-piż fuq il-bażi tal-elementi li jinsabu fil-proċess. Fuq il-bażi tal-kalkoli tiegħi jidher li l-piż fiskali effettiv relatat mad-dividendi rċevuti minn fond ta’ pensjoni residenti ma huwiex iktar minn 11.25 % tad-dividendi grossi ( 27 ). Għalhekk, huwa kemm huwa l-valur tal-provvedimenti, din ir-rata effettiva dejjem ser tkun inqas mir-rata ta’ 15 % applikata għad-dividendi rċevuti minn fond ta’ pensjoni mhux residenti. Dan jimplika li l-piż fiskali effettiv fuq id-dividendi mħallsa lill-fondi ta’ pensjoni residenti u mhux residenti dejjem ser ikun differenti ( 28 ). Konsegwentement, inqis li, fiċ-ċirkustanzi ta’ din il-kawża prinċipali, il-portata tal-provvedimenti ma hijiex rilevanti sabiex tiġi stabbilita r-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital.

55.

Fi kliem ieħor, jidhirli li l-fatt li wieħed ikun jista’ jnaqqas il-profitt taxxabbli permezz tal-provvedimenti jagħmilha possibbli, ċertament, li jitnaqqas l-ammont dovut taħt it-taxxa fuq il-kumpanniji. Madankollu, dan it-tnaqqis ma jidhirx li huwa r-raġuni għar-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital, li teżisti irrispettivament mill-portata tal-provvedimenti stabbiliti mill-fond ta’ pensjoni residenti. Issa, tali verifika taqa’ fuq il-qorti nazzjonali, li hija l-unika li tista’ tiddetermina l-piż fiskali effettiv fuq id-dividendi mħallsa lil fond ta’ pensjoni residenti u lil fond ta’ pensjoni mhux residenti.

56.

Barra minn hekk, nistaqsi wkoll jekk dan l-approċċ huwiex appoġġjat mill-argument imressaq minn CPP li jsostni li l-iskop tat-tnaqqis tad-dħul taxxabbli huwa li tiġi evitata t-tassazzjoni doppja ekonomika tad-dividendi. Fil-fatt, skont CPP, il-leġiżlatur adotta l-Artikolu 8(8) tal-KStG sabiex jinnewtralizza u, fil-prattika, jeżenta d-dividendi permezz tat-teħid inkunsiderazzjoni tal-provvedimenti tekniċi fuq il-livell fiskali. Issa, jeħtieġ li jiġi enfasizzat li n-“newtralizzazzjoni” jew l-“eżenzjoni” tad-dividendi mħallsa lill-fond ta’ pensjoni tirrigwarda biss it-tassazzjoni bħala taxxa fuq il-kumpanniji. Għalhekk, dan il-mekkaniżmu ma jidhirx li jaffettwa t-taxxa mħallsa diġà taħt it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital u li hija kollha kemm hi mnaqqsa ( 29 ).

57.

F’dan ir-rigward, jidhirli li din il-kawża hija differenti miċ-ċirkustanzi li taw lok għas-sentenza Il‑Kummissjoni vs Il‑Finlandja ( 30 ) msemmija mill-qorti tar-rinviju. F’din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li tikkostitwixxi restrizzjoni għall-Artikolu 63 TFUE regola nazzjonali li skontha d-dividendi rċevuti mill-fondi ta’ pensjoni residenti kienu prattikament eżenti jew kważi eżenti mit-taxxa fuq id-dħul minħabba d-dispożizzjonijiet espliċiti tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi t-tnaqqis tal-provvedimenti, filwaqt li d-dividendi rċevuti mill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti kienu suġġetti għal rata ta’ taxxa ta’ 19.5 % bis-saħħa tal-leġiżlazzjoni nazzjonali, jew ta’ 15 % jew inqas bis-saħħa tal-ftehimiet għal ħelsien mit-taxxa doppja konklużi mir-Repubblika tal-Finlandja ( 31 ). Madankollu, fil-kawża prinċipali inkwistjoni, kemm id-dividendi mqassma lill-fondi ta’ pensjoni residenti kif ukoll lil dawk mhux residenti huma suġġetti għal taxxa f’ras il-għajn taħt it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital. L-eżistenza u l-ammont ta’ din it-taxxa f’ras il-għajn ma humiex affettwati mill-kostituzzjoni tal-provvedimenti. Fil-fatt, minkejja li jkun hemm tnaqqis mid-dħul taxxabbli u, għalhekk, kważi eżenzjoni mit-taxxa dovuta fuq id-dividendi mħallsa lill-fond ta’ pensjoni residenti, dawn jirrigwardaw biss it-tassazzjoni tad-dħul tal-fond ta’ pensjoni taħt it-taxxa fuq il-kumpanniji, iżda mhux it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital, li tista’ tiġi rkuprata fl-intier tagħha.

58.

Għalhekk nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tikkunsidra li, f’dan il-każ, huwa t-tieni mekkaniżmu li jagħti lok għall-allegata restrizzjoni, jiġifieri t-tpaċija sħiħa tat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital mat-taxxa fuq il-kumpanniji u l-eventwali rimbors tal-eċċess wara l-ħlas, li jikkostitwixxi restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital.

59.

Kif diġà spjegajt, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tistabbilixxi jekk u sa liema punt il-piż fiskali effettiv huwa inqas minn dak fuq id-dividendi mħallsa lill-fond ta’ pensjoni mhux residenti li huwa suġġett għal taxxa f’ras il-għajn ta’ 15 % skont il-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja.

60.

Jekk il-qorti tar-rinviju tasal għall-konklużjoni li d-dividendi rċevuti minn fond ta’ pensjoni residenti huma kważi kompletament eżenti mit-taxxa fuq id-dħul mill-kapital permezz tat-tpaċija sħiħa, allura jidher li huwa stabbilit piż fiskali ikbar fuq id-dividendi mħallsa lil fond ta’ pensjoni mhux residenti. Minn dan jirriżulta li dawn id-dividendi huma ttrattati b’mod iktar vantaġġuż minn dawk imħallsa lil fond ta’ pensjoni mhux residenti. Tali differenza fit-trattament tat-taxxa tal-fondi ta’ pensjoni skont il-post ta’ residenza tagħhom tista’ tiskoraġġixxi lill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti milli jagħmlu investimenti f’kumpanniji stabbiliti fil-Ġermanja. Fil-fatt, f’ipoteżi bħal din, il-fondi ta’ pensjoni mhux residenti ma għandhomx il-possibbiltà li jirkupraw it-taxxa f’ras il-għajn u għalhekk din tikkostitwixxi restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital, li bħala prinċipju hija pprojbita mill-Artikolu 63(1) TFUE.

61.

Skont l-Artikolu 65(1)(a) TFUE, “[i]d-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 63 [TFUE] m’għandhomx jippreġudikaw id-dritt ta’ l-Istati Membri [...] li japplikaw id-dispożizzjonijiet relevanti tal-liġi fiskali tagħhom li jagħmlu distinzjoni bejn persuni li jħallsu t-taxxa li mhumiex fl-istess sitwazzjoni rigward il-post ta’ residenza tagħhom jew rigward il-post fejn il-kapital tagħhom ikun investit”.

62.

Sa fejn din id-dispożizzjoni tidderoga mill-prinċipju fundamentali tal-moviment liberu tal-kapital, hija għandha tingħata interpretazzjoni stretta. Għaldaqstant, din id-dispożizzjoni ma tistax tiġi interpretata fis-sens li kull leġiżlazzjoni fiskali li tagħmel distinzjoni bejn il-persuni taxxabbli skont il-post fejn ikunu residenti jew skont l-Istat Membru fejn jinvestu l-kapital tagħhom hija awtomatikament kompatibbli mat-Trattat FUE. Fil-fatt, id-deroga prevista fl-Artikolu 65(1)(a) TFUE hija fiha nnifisha limitata mill-paragrafu 3 tal-istess artikolu li jipprovdi li d-dispożizzjonijiet nazzjonali msemmija fil-paragrafu (1) “m’għandhomx jikkostitwixxu mezz ta’ diskriminazzjoni arbitrarja jew restrizzjoni moħbija fuq il-moviment liberu ta’ kapital u ħlasijiet kif definit fl-Artikolu 63 [TFUE]” ( 32 ).

63.

Għalhekk hemm lok li ssir distinzjoni bejn id-differenzi fit-trattament permessi skont l-Artikolu 65(1)(a) TFUE u d-diskriminazzjonijiet ipprojbiti mill-Artikolu 65(3) TFUE ( 33 ). Issa, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li sabiex leġiżlazzjoni fiskali nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawżi prinċipali, tkun tista’ titqies bħala kompatibbli mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat dwar il-moviment liberu tal-kapital, jeħtieġ li d-differenza fit-trattament tikkonċerna sitwazzjonijiet li ma humiex oġġettivament paragunabbli jew li din id-differenza tkun iġġustifikata minn raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali ( 34 ).

64.

Skont ġurisprudenza stabbilita, il-paragunabbiltà ta’ sitwazzjoni transkonfinali ma’ sitwazzjoni interna għandha tiġi eżaminata fid-dawl tal-għan imfittex mid-dispożizzjonijiet nazzjonali inkwistjoni kif ukoll tal-għan u l-kontenut ta’ dawn tal-aħħar ( 35 ). Barra minn hekk, huma biss il-kriterji ta’ distinzjoni rilevanti stabbiliti mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni li għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni għall-finijiet ta’ evalwazzjoni ta’ jekk it-trattament differenti li jirriżulta minn tali leġiżlazzjoni jirriflettix differenza oġġettiva tas-sitwazzjoni ( 36 ).

65.

Madankollu, nikkonstata li t-talba għal deċiżjoni preliminari ma fiha l-ebda spjegazzjoni dwar l-għan tal-leġiżlazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali. F’dawn iċ-ċirkustanzi, nipproponi li jiġu eżaminati l-argumenti mressqa mill-partijiet ta’ din il-proċedura għal deċiżjoni preliminari. Fid-dawl ta’ dawn l-argumenti, din l-analiżi tal-paragunabbiltà tas-sitwazzjonijiet bejn il-fondi ta’ pensjoni residenti u mhux residenti se tiffoka fuq tliet punti, jiġifieri l-għan tal-leġiżlazzjoni Ġermaniża fir-rigward tal-obbligi lejn l-abbonati (1), l-allegata applikazzjoni ta’ tekniki ta’ tassazzjoni differenti għaż-żewġ kategoriji ta’ fondi ta’ pensjoni (2), u t-teħid inkunsiderazzjoni tal-ispejjeż marbuta direttament mal-ġbir tad-dividendi (3).

66.

CPP jenfasizza li l-fondi kollha ta’ pensjoni, kemm residenti kif ukoll dawk li ma humiex residenti, huma obbligati jinvestu l-primjums tal-assigurazzjoni fis-suq tal-kapitali sabiex jiġġeneraw dividendi li jintużaw mill-fondi ta’ pensjoni sabiex jissodisfaw l-obbligi tagħhom lejn il-persuni assigurati. Għal din ir-raġuni, il-Ġermanja teżentahom mit-taxxa sakemm id-dividendi mħallsa jintużaw sabiex jiġu ssodisfatti l-obbligi lejn il-persuni assigurati. Għalkemm il-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli għall-fondi ta’ pensjoni residenti tieħu inkunsiderazzjoni l-fatt li d-dividendi rċevuti finalment jirritornaw għand il-persuni assigurati u li, għal din ir-raġuni, hija teżenta d-dividendi mit-taxxa fir-rigward tal-fondi ta’ pensjoni, tali leġiżlazzjoni tinjora li l-fondi ta’ pensjoni f’pajjiżi terzi huma, bħala prinċipju, suġġetti għall-istess obbligu.

67.

Il-Kummissjoni tqis li l-iskop li l-fondi ta’ pensjoni Ġermaniżi jiġu eżentati mit-taxxa fuq id-dħul mill-kapital fuq dividendi mqassma lilhom huwa li jippermettilhom li jibnu biżżejjed kapital sabiex ikopru l-ħlas ta’ pensjonijiet futuri. Id-dividendi mħallsa għalhekk jiġu eżentati mit-taxxa fuq id-dħul mill-kapital sakemm jintużaw għal provvedimenti tekniċi. Min-naħa l-oħra, fil-każ ta’ fond ta’ pensjoni mhux residenti, anki li kieku kellha tingħata prova li dan juża d-dividendi rċevuti sabiex jistabbilixxi provvedimenti, huwa jkollu jħallas b’mod definittiv it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital fil-Ġermanja bl-ammont previst fil-Ftehim Bilaterali dwar it-Taxxa Doppja inkwistjoni.

68.

F’dan ir-rigward, suġġett għall-verifiki li għandhom isiru mill-qorti tar-rinviju, jidhirli li mill-proċess sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja il-leġiżlazzjoni Ġermaniża inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li għandha l-effett li teżenta kważi għalkollox mit-taxxa lid-dividendi mħallsa lil fond ta’ pensjoni residenti, tissodisfa l-għan li tiġi ggarantita l-attività tal-assigurazzjoni tal-fondi ta’ pensjoni permezz tal-kostituzzjoni ta’ kapital azzjonarju suffiċjenti sabiex jiġu koperti l-impenji marbuta mal-pensjoni tal-irtirar fil-futur. Min-naħa l-oħra, fir-rigward tad-dividendi mqassma lil fond ta’ pensjoni mhux residenti, anki jekk dawn jintużaw sabiex jissodisfaw l-istess għan, it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital miġbura ssir taxxa definittiva mingħajr ma jkun hemm tali kważi eżenzjoni ( 37 ). Minn din il-perspettiva nqis li l-fondi ta’ pensjoni residenti u mhux residenti għandhom għanijiet komuni u għalhekk għandhom jitqiesu li jinsabu f’sitwazzjonijiet paragunabbli.

69.

Barra minn hekk, fil-każ li l-qorti tar-rinviju tqis li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandha l-għan li tiżgura piż fiskali effettiv ugwali fuq il-fondi ta’ pensjoni residenti u l-fondi ta’ pensjoni mhux residenti li jinvestu f’kumpanniji stabbiliti fil-Ġermanja, b’mod partikolari fid-dawl tal-fatt li d-dividendi mħallsa lill-fondi ta’ pensjoni residenti huma suġġetti għal żewġ taxxi kumulattivi (it-taxxa fuq id-dħul mill-kapital u t-taxxa fuq il-kumpanniji), filwaqt li d-dividendi miġbura minn fond ta’ pensjoni mhux residenti huma suġġetti biss għat-taxxa fuq id-dħul mill-kapital, hija ġurisprudenza stabbilita li, mill-mument meta Stat Membru, b’mod unilaterali jew permezz ta’ ftehim, jissuġġetta għat-taxxa fuq id-dħul mhux biss lill-kumpanniji residenti iżda wkoll lill-kumpanniji mhux residenti, fir-rigward tad-dħul li huma jirċievu mingħand kumpannija residenti, is-sitwazzjoni tal-imsemmija kumpanniji mhux residenti toqrob lejn dik tal-kumpanniji residenti ( 38 ).

70.

Fil-fatt, huwa s-sempliċi eżerċizzju minn dan l-istess Stat tal-ġurisdizzjoni fiskali tiegħu li, irrispettivament minn kull tassazzjoni fi Stat Membru ieħor, jagħti lok għal riskju ta’ sensiela ta’ taxxi jew ta’ taxxa doppja ekonomika. F’tali każ, sabiex il-kumpanniji benefiċjarji mhux residenti ma jkollhomx jaffaċċjaw restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital ipprojbita, bħala prinċipju, mill-Artikolu 63 TFUE, l-Istat Membru ta’ residenza tal-kumpannija li tqassam id-dividendi għandu jara li, fir-rigward tal-mekkaniżmu previst mid-dritt nazzjonali tiegħu sabiex jipprevjeni jew inaqqas is-sensiela ta’ taxxi jew it-taxxa doppja ekonomika, il-kumpanniji mhux residenti jiġu ssuġġettati għal trattament ekwivalenti għal dak li minnu jibbenefikaw il-kumpanniji residenti ( 39 ).

71.

F’dan il-każ, peress li l-Ġermanja għażlet li teżerċita l-ġurisdizzjoni fiskali tagħha fuq id-dħul irċevut mill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti, dawn għalhekk jinsabu f’pożizzjoni paragunabbli għal dik tal-fondi ta’ pensjoni residenti fil-Ġermanja fir-rigward tar-riskju tat-taxxa doppja ekonomika tad-dividendi mħallsa mill-kumpanniji residenti fil-Ġermanja ( 40 ).

72.

Il-Gvern Ġermaniż jargumenta li l-fondi ta’ pensjoni residenti u l-fondi ta’ pensjoni mhux residenti ma humiex f’sitwazzjonijiet oġġettivament paragunabbli minħabba li ż-żewġ kategoriji ta’ fondi ta’ pensjoni jkunu suġġetti għal tekniki ta’ tassazzjoni differenti fis-sens tas-sentenza Truck Center ( 41 ).

73.

F’dan ir-rigward ninnota li mill-punti 41 u 46 ta’ dik is-sentenza jirriżulta li differenza fit-trattament, li tikkonsisti fl-applikazzjoni ta’ tekniki jew metodi differenti ta’ impożizzjoni ta’ taxxa differenti skont il-post ta’ residenza tal-kumpannija li tirċievi d-dħul inkwistjoni, tikkonċerna sitwazzjonijiet li ma humiex oġġettivament paragunabbli.

74.

F’dan il-każ, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha toqgħod lura milli tapplika l-ġurisprudenza tal-imsemmija sentenza Truck Center għar-raġunijiet li ġejjin. L-ewwel nett, din is-sentenza tiġi spiss invokata mill-gvernijiet tal-Istati Membri meta jiddefendu leġiżlazzjonijiet nazzjonali li għandhom l-effett li jittrattaw sitwazzjonijiet ta’ persuni taxxabbli residenti b’mod differenti minn dawk ta’ persuni taxxabbli mhux residenti ( 42 ). Issa, sa fejn naf jien, din l-istess sentenza ġiet ikkonfermata darba biss ( 43 ). Dan l-aħħar, il-Qorti tal-Ġustizzja reġgħet naqqset il-portata ta’ din il-ġurisprudenza billi spjegat li din il-ġurisprudenza kienet tirrigwarda biss il-modalitajiet ta’ ġbir tat-taxxa li jvarjaw skont il-post ta’ residenza tal-benefiċjarju tad-dividendi ta’ oriġini nazzjonali ( 44 ).

75.

It-tieni nett, nosserva li din il-ġurisprudenza hija kkritikata bil-qawwi mill-kummentarji legali ( 45 ) u tista’ twassal biss għal diffikultajiet fl-applikazzjoni ( 46 ).

76.

F’dan ir-rigward, jidhirli li l-kriterju dwar l-applikazzjoni ta’ tekniki ta’ tassazzjoni differenti, sabiex tiġi stabbilita l-paragunabbiltà tas-sitwazzjonijiet bejn persuna taxxabbli residenti u persuna taxxabbli mhux residenti, huwa bbażat fuq raġunament tawtoloġiku. Fil-fatt, b’mod ġenerali, ir-residenti u dawk li ma humiex residenti huma suġġetti għal tekniki ta’ tassazzjoni differenti. Din is-sentenza sempliċement tikkonferma li s-sitwazzjonijiet huma differenti peress li l-persuni taxxabbli residenti u dawk mhux residenti huma differenti ( 47 ). Għalhekk, fil-kawża prinċipali, il-fondi ta’ pensjoni residenti huma “kompletament taxxabbli” ( 48 ), filwaqt li d-dħul mill-fondi ta’ pensjoni barranin huma suġġetti biss għal obbligu ta’ taxxa “limitat” li jirrigwarda biss id-dħul li ġej mill-Ġermanja ( 49 ). Fil-fehma tiegħi, it-tekniki ta’ tassazzjoni differenti jirriflettu sempliċement din id-differenza. Madankollu dan ma jfissirx li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni taqa’ awtomatikament barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-moviment liberu tal-kapital.

77.

Konsegwentement, nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja toqgħod lura milli tapplika l-ġurisprudenza Truck Center ( 50 ) f’dan il-każ. Il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tqis, fil-fatt, li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni tillimita ruħha għall-modalitajiet ta’ ġbir tat-taxxa, iżda tagħti vantaġġ fiskali sostanzjali lill-fondi ta’ pensjoni residenti li ma jingħatax lill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti ( 51 ). Din is-soluzzjoni tidher li tirriżulta wkoll mis-sentenza reċenti N Luxembourg 1 et li fiha l-Qorti tal-Ġustizzja qieset li l-fatt li jinsilet benefiċċju minn skadenza li tiddekorri kunsiderevolment iktar tard minn dik tat-taxxa f’ras il-għajn dovuta fil-każ ta’ ħlas ta’ interessi minn kumpannija residenti lil kumpannija mhux residenti kien jikkostitwixxi vantaġġ, b’tali mod li s-sentenza Truck Center ma kinitx tapplika ( 52 ).

78.

Fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħhom, kemm id-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München kif ukoll il-Gvern Ġermaniż isostnu li ma hemm ebda rabta diretta bejn il-ġbir tad-dħul mid-dividendi, minn naħa, u l-istabbiliment ta’ provvedimenti matematiċi u provvedimenti tekniċi oħra, min-naħa l-oħra, b’tali mod li s-sitwazzjonijiet inkwistjoni ma humiex paragunabbi.

79.

F’dan ir-rigward, skont ġurisprudenza stabbilita, il-persuni taxxabbli residenti u l-persuni taxxabbli mhux residenti huma f’sitwazzjoni paragunabbli fir-rigward tal-ispejjeż direttament marbuta mal-attivitajiet li jagħtu lok għad-dħul taxxabbli ( 53 ). F’dan is-sens, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li filwaqt li l-metodu ta’ tassazzjoni applikat għar-residenti kien jippermetti t-tnaqqis tal-ispejjeż marbuta direttament mal-ġbir tad-dividendi, “it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ dawn l-ispejjeż għandu jiġi aċċettat ukoll għall-[...] mhux residenti” ( 54 ).

80.

Madankollu, inqis li din il-ġurisprudenza ma hijiex rilevanti għall-finijiet ta’ din il-kawża għal żewġ raġunijiet. Minn naħa, l-imsemmija ġurisprudenza tirrigwarda spejjeż li huma direttament marbuta mal-ġbir tad-dħul ( 55 ). F’dan il-każ, jidhirli li huwa ovvju li l-provvedimenti stabbiliti mill-fondi ta’ pensjoni ma jistgħux jiġu kkwalifikati bħala “spejjeż marbuta mal-ġbir tad-dħul”. Min-naħa l-oħra, il-ġurisprudenza dwar it-teħid inkunsiderazzjoni tal-ispejjeż direttament marbuta mal-ġbir tad-dividendi tapplika biss f’każijiet fejn l-għoti tal-benefiċċju fiskali, jiġifieri l-eżenzjoni jew it-tnaqqis tat-taxxa f’ras il-għajn, huwa marbut mal-istabbiliment tal-bażi taxxabbli u, b’mod partikolari, fil-forma ta’ nefqa f’bilanċ fiskali, li ma huwiex il-każ hawnhekk. Fil-fatt, jidhirli li f’dan il-każ ir-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital ma tirriżultax mit-tnaqqis tal-provvedimenti fil-kuntest tal-istabbiliment ta’ tali bażi, iżda mit-tpaċija sħiħa li sseħħ wara dak l-istabbiliment. Għalhekk nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi li din il-ġurisprudenza hija irrilevanti fi skema fiskali li tipprovdi t-tpaċija sħiħa inkwistjoni.

81.

Jekk il-Qorti tal-Ġustizzja madankollu tiddeċiedi li teżamina jekk hemmx rabta bejn il-kostituzzjoni tal-provvedimenti u l-ġbir ta’ dħul mid-dividendi, jiena nemmen li tali rabta tista’ tiġi stabbilita biss għall-parti tal-provvedimenti li hija l-konsegwenza diretta tal-ġbir tad-dividendi. Fil-fatt, konformement mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, għandhom rabta diretta mal-attività li ġġenerat dħul taxxabbli l-ispejjeż ikkawżati minn din l-attività u, għalhekk, neċessarji għall-eżerċizzju tagħha ( 56 ). F’dan il-każ, l-attività li ġġenerat id-dħul hija l-ġbir tad-dividendi u l-ispejjeż ikkawżati minn din l-attività huma l-ispejjeż relatati mal-ġbir ta’ dawn id-dividendi. Il-provvedimenti jikkostitwixxu nefqa relatata mal-attività tal-assigurazzjonijiet.

82.

F’dan ir-rigward, kif sostna essenzjalment il-Gvern Ġermaniż, il-kostituzzjoni tal-provvedimenti għandha ssir irrispettivament minn jekk id-dħul huwiex dħul minn dividendi jew minn kontribuzzjonijiet imħallsa mill-abbonati. Tabilħaqq, l-eżistenza nnifisha ta’ provvedimenti hija marbuta mal-attività tal-assigurazzjoni u l-provvedimenti għandhom jagħmluha possibbli li jiġu ssodisfatti l-obbligi tal-fond ta’ pensjoni fir-rigward ta’ benefiċċji futuri. Il-provvedimenti huma dovuti għall-impenji marbuta mal-pensjoni tal-irtirar u mhux mal-volum tad-dħul iġġenerat. Għall-kuntrarju, meta l-fond ta’ pensjoni ma jdaħħalx benefiċċji minn investiment, xorta jibqa’ l-fatt li huwa obbligat, bis-saħħa tal-liġi nazzjonali, li jistabbilixxi provvedimenti sabiex jissodisfa l-obbligi tiegħu. B’analoġija, fir-rigward tal-iskema ta’ provvedimenti tal-istituzzjonijiet għall-irtirar professjonali u għall-assigurazzjoni tal-ħajja, il-leġiżlatur tal-Unjoni jirrikonoxxi l-importanza tal-provvedimenti iżda madankollu jħalli marġni ta’ diskrezzjoni wiesa’ lill-Istati Membri dwar il-metodi ta’ kif għandhom jiġu stabbiliti ( 57 ). Konsegwentement, nemmen li, bħala prinċipju, il-provvedimenti tal-fondi ta’ pensjoni ma humiex direttament marbuta mad-dividendi rċevuti.

83.

Barra minn hekk, ninsab partikolarment sensittiv għall-argument imressaq mid-Dipartiment tat-Taxxi ta’ München ibbażat fuq il-ġurisprudenza nazzjonali dwar kumpannija tal-assigurazzjoni tas-saħħa. Skont din il-ġurisprudenza, fir-rigward ta’ nefqa li tirriżulta mill-allokazzjoni għal provvedimenti matematiċi u għal provvedimenti oħra, ma hemm ebda rabta kawżali bejn din in-nefqa u l-profitti li jakkumulaw mill-investimenti, li bi prijorità jkunu marbuta mal-attività tal-assigurazzjoni fit-territorju nazzjonali. L-obbligu li jiġu stabbiliti provvedimenti matematiċi kif ukoll provvedimenti tekniċi oħra jirriżulta mit-tip ta’ kumpannija tal-assigurazzjoni. Għalkemm din is-sentenza tirrigwarda kumpanniji tal-assigurazzjoni tas-saħħa, ma nara ebda raġuni għalfejn is-sitwazzjoni tal-fondi ta’ pensjoni għandha tkun differenti. Għalhekk, inqis li dan l-approċċ jista’ jiġi applikat b’analoġija għal din il-kawża ( 58 ).

84.

Konsegwentement, jidhirli li huwa diffiċli li nargumenta li t-teħid inkunsiderazzjoni tal-provvedimenti tal-fondi ta’ pensjoni jista’, bħala tali, jikkostitwixxi restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital.

85.

CPP isostni li, sakemm id-dividendi jintużaw għall-provvedimenti, dawn iwasslu għal żieda f’dawn il-provvedimenti li, min-naħa tagħhom, inaqqsu d-dħul taxxabbli. F’dan ir-rigward, kif stabbilit fil-punti 18 u 19 ta’ dawn il-konklużjonijiet, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jirriżulta li l-investimenti kontabilistiċi u mhux kontabilistiċi, bl-eċċezzjoni tal-parti residwa ta’ 10 %, iżidu l-provvedimenti. Għalhekk, jidhirli li parti minn dawn tirriżulta mis-sempliċi ħlas tad-dividendi. Madankollu, fil-fehma tiegħi, huwa impossibbli li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddetermina liema hija din il-parti fis-sistema nazzjonali. Għalhekk hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiddetermina liema parti minn dawn il-provvedimenti hija “relatata direttament” mal-ġbir tad-dividendi. Fi kwalunkwe każ, il-provvedimenti li ma għandhom ebda rabta mal-ġbir tad-dividendi għandhom jitnaqqsu minn din id-determinazzjoni.

86.

Bħala konklużjoni, il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tistax, fil-fehma tiegħi, tiġi sostnuta fuq il-bażi li tapplika għal sitwazzjonijiet oġġettivament differenti. Jeħtieġ, għalhekk, li jiġi ddeterminat jekk din ir-regola tistax tkun iġġustifikata minn raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali.

87.

Skont il-qorti tar-rinviju, id-differenza fit-trattament li tirriżulta mil-leġiżlazzjoni Ġermaniża ma hijiex iġġustifikata mill-prinċipju ta’ territorjalità, u lanqas mill-ħtieġa li tiġi żgurata l-koerenza tas-sistema fiskali, u lanqas mill-ħsieb li tiġi żgurata distribuzzjoni bbilanċjata tas-setgħa tat-tassazzjoni bejn l-Istati Membri, jew mill-effikaċja tal-kontrolli fiskali.

88.

Ċertament, huwa minnu li, skont ġurisprudenza stabbilita, dawn il-ġustifikazzjonijiet jistgħu jiġu ammessi bħala għanijiet leġittimi rrikonoxxuti mill-Qorti tal-Ġustizzja ( 59 ). Madankollu, f’dan il-każ, inqis li l-ebda wieħed minn dawn l-għanijiet ma jista’ jiġġustifika d-differenza fit-trattament bejn il-fondi ta’ pensjoni residenti u dawk mhux residenti. Peress li l-partijiet interessati ma ddiskutewx din il-kwistjoni, hija ma għandhiex tiġi diskussa fil-kuntest ta’ dawn il-konklużjonijiet.

89.

Fid-dawl tal-argumenti preċedenti, inqis li r-restrizzjoni fuq il-moviment liberu tal-kapital li tirriżulta mil-leġiżlazzjoni Ġermaniża, li teskludi t-tnaqqis tal-ispejjeż direttament marbuta mal-ġbir tad-dividendi biss għal dawk li ma humiex residenti, la tista’ tiġi ġġustifikata bl-assenza ta’ paragunabbiltà tas-sitwazzjonijiet ikkonċernati u lanqas bir-raġuni imperattiva ta’ interess ġenerali.

90.

Permezz tat-tieni domanda preliminari tagħha l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ir-restrizzjoni li tirriżulta mill-applikazzjoni definittiva tat-taxxa f’ras il-għajn fuq dividendi rċevuti mill-fondi ta’ pensjoni mhux residenti, filwaqt li l-fondi ta’ pensjoni Ġermaniżi huma, fil-prattika, eżenti minnha, hijiex ammissibbli b’applikazzjoni tal-Artikolu 64(1) TFUE.

91.

Skont l-Artikolu 64(1) TFUE, Stat Membru jista’ japplika, fir-relazzjonijiet mal-pajjiżi terzi, restrizzjonijiet għall-movimenti tal-kapital li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae ta’ din id-dispożizzjoni, anki jekk dawn imorru kontra l-prinċipju ta’ moviment liberu tal-kapital stabbilit fl-Artikolu 63(1) TFUE, bil-kundizzjoni li tali restrizzjonijiet kienu diġà jeżistu fil‑31 ta’ Diċembru 1993 ( 60 ).

92.

Għalhekk l-Artikolu 64(1) TFUE jipprovdi li “[i]d-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 63 [TFUE] ma jippreġudikawx l-applikazzjoni għall-pajjiżi terzi ta’xi restrizzjonijiet li jkunu jeżistu fil‑31 ta’ Diċembru 1993 skond il-liġi nazzjonali jew il-liġi ta’ l-Unjoni dwar il-moviment tal-kapital lejn jew minn pajjiżi terzi li jinvolvi investiment dirett – inkluż ukoll investiment f’beni immobbli – l-istabbiliment, il-provvediment ta’ servizzi finanzjarji jew id-dħul ta’ titoli fi swieq kapitali”. Jeħtieġ li jiġi eżaminat jekk il-leġiżlazzjoni Ġermaniża inkwistjoni tissodisfax iż-żewġ kriterji kumulattivi ta’ din id-dispożizzjoni, jiġifieri l-kriterju ratione temporis u l-kriterju ratione materiae.

93.

Fl-ewwel lok, fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni ratione temporis tal-Artikolu 64(1) TFUE, mit-talba għal deċiżjoni preliminari jidher li d-dispożizzjoni Ġermaniża dwar in-natura rilaxxatorja tat-taxxa f’ras il-għajn għall-fondi ta’ pensjoni barranin u li tippermetti t-tpaċija sħiħa tat-taxxa fuq id-dħul mat-taxxa fuq il-kumpanniji, jiġifieri l-Artikolu 32(1)(2) tal-KStG, hija identika, kemm mill-perspettiva tal-formulazzjoni tagħha kif ukoll mill-perspettiva tal-effetti tagħha, għall-verżjoni li kienet fis-seħħ fil‑31 ta’ Diċembru 1993.

94.

F’dan ir-rigward, jiena tal-fehma li, sabiex jiġi stabbilit jekk ir-restrizzjoni inkwistjoni ilhiex teżisti minn dik id-data, hija s-sustanza stess tal-mekkaniżmu tat-taxxa li wasslet għar-restrizzjoni li kellha tippersisti minn dik id-data ’l hawn. Minn dan l-angolu, fil-kawża prinċipali, jidher li l-kriterju ratione temporis huwa ssodisfatt.

95.

Fil-fatt, l-ewwel nett, il-qorti tar-rinviju tindika li “il-proċedura ta’ tpaċija mat-taxxa fuq il-kumpanniji kienet applikabbli mill‑31 ta’ Diċembru 1993 għall-kontribwenti kompletament taxxabbli”. It-tieni nett, il-fatt li r-rata ta’ taxxa nbidlet minn dik id-data ’l hawn ma jidhirlix li jimplika li nbidlet is-sustanza nnifisha tal-mekkaniżmu fiskali. It-tielet nett, fil-fehma tiegħi, il-fatt li l-leġiżlatur Ġermaniż irrikonoxxa l-eżistenza tal-fondi ta’ pensjoni Ġermaniżi biss fl-2002, billi ppreveda regoli speċifiċi għalihom, huwa irrilevanti. Tabilħaqq, it-tibdil tal-portata ratione personae tal-mekkaniżmu fiskali, jiġifieri ż-żieda jew it-tnaqqis tan-numru ta’ persuni taxxabbli suġġetti għal dak il-mekkaniżmu, huwa irrilevanti sabiex jiġi ddeterminat jekk is-sustanza stess tal-mekkaniżmu fiskali nbidlitx. Konsegwentement, fil-kawża prinċipali, nemmen li s-sustanza nnifisha tal-mekkaniżmu fiskali inkwistjoni li wassal għar-restrizzjoni, kif jidher mit-talba għal deċiżjoni preliminari, ma nbidlitx mill-31 ta’ Diċembru 1993 ’l hawn.

96.

Fit-tieni lok, fir-rigward tal-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae tal-Artikolu 64(1) TFUE, fis-sentenza X (Kumpanniji intermedjarji stabbiliti f’pajjiżi terzi) ( 61 ), il-Qorti tal-Ġustizzja riċentement fakkret li mill-kliem tagħha stess jirriżulta li, għalkemm ir-restrizzjonijiet għall-moviment tal-kapital, lejn jew minn pajjiżi terzi, li jinvolvu investimenti diretti, jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae ta’ din il-klawżola, l-investimenti ta’ portafoll ma humiex inklużi fost il-moviment ta’ kapital imsemmi f’din il-klawżola. Peress li l-kawża prinċipali tikkonċerna l-investimenti ta’ portafoll ( 62 ), dawn tal-aħħar ma jistgħux jaqgħu taħt il-kunċett ta’ “investiment dirett” skont it-tifsira ta’ din id-dispożizzjoni.

97.

Il-kwistjoni tibqa’ dwar jekk is-sitwazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali tistax taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-“moviment tal-kapital li jinvolvi […] il-provvediment ta’ servizzi finanzjarji” skont it-tifsira tal-Artikolu 64(1) TFUE.

98.

F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-kriterju determinanti għall-applikazzjoni tal-Artikolu 64(1) TFUE jirrigwarda r-rabta kawżali li teżisti bejn il-movimenti ta’ kapital u l-provvista ta’ servizzi finanzjarji u mhux il-kamp ta’ applikazzjoni ratione personae tal-miżura nazzjonali kontenzjuża jew ir-relazzjoni tagħha mal-fornitur, pjuttost milli mad-destinatarju, ta’ tali servizzi ( 63 ). Fil-fatt, il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni huwa ddefinit b’riferiment għall-kategoriji ta’ movimenti ta’ kapital li jistgħu jkunu s-suġġett ta’ restrizzjonijiet ( 64 ).

99.

Barra minn hekk, nemmen li l-espressjoni “moviment tal-kapital li jinvolvi […] il-provvediment ta’ servizzi finanzjarji” skont it-tifsira tal-Artikolu 64(1) TFUE għandha tiġi interpretata b’mod strett fis-sens li hija tirrigwarda miżura restrittiva relatata mal-moviment ta’ kapital li jagħti lok għall-provvista ta’ servizzi iżda mhux mas-servizzi pprovduti bħala tali. Fil-fatt, bħalma enfasizza l-Avukat Ġenerali Mengozzi fil-konklużjonijiet tiegħu ppreżentati fil-kuntest tal-kawża Emerging Markets Series of DFA Investment Trust Company, din id-dispożizzjoni tkopri, fil-formulazzjoni tagħha, il-moviment ta’ kapital meta dan “jinvolvi”, fis-sens li jagħti lok għalihom, il-provvista ta’ servizzi finanzjarji ( 65 ).

100.

F’dan il-każ, il-kategorija ta’ movimenti ta’ kapital ikkonċernati hija l-ħlas ta’ dividendi lil fond ta’ pensjoni. Jiena tal-fehma li meta fond ta’ pensjoni jirċievi dividendi, ir-rabta ta’ kawża u effett bejn il-movimenti tal-kapital u l-provvista ta’ servizzi finanzjarji hija nieqsa, ladarba hija kwistjoni ta’ akkwist dirett ta’ ishma minn investitur li jfittex li jiddiversifika l-assi tiegħu u jqassam aħjar ir-riskji. Kif indikat il-Kummissjoni, l-akkwist ta’ holdings minn fond ta’ pensjoni u d-dividendi rċevuti għal dan il-għan iservu prinċipalment għaż-żamma tal-assi permezz ta’ diversifikazzjoni ikbar u tqassim aħjar tar-riskji kif ukoll tal-provvedimenti stabbiliti minnu, sabiex jiġu żgurati l-obbligi tal-pensjonijiet fir-rigward tal-abbonati tiegħu.

101.

Fl-aħħar nett, ir-restrizzjoni inkwistjoni tirriżulta mill-applikazzjoni tal-mekkaniżmu ta’ tpaċija sħiħa tat-taxxa fuq id-dividendi miġbura mill-fondi ta’ pensjoni residenti u li għaliha l-fondi ta’ pensjoni mhux residenti ma humiex eliġibbli. Madankollu, din ir-restrizzjoni ma tirrigwardax il-moviment ta’ kapital marbut mal-provvista ta’ servizzi finanzjarji mill-fond ta’ pensjoni lill-abbonati tiegħu.

102.

Għaldaqstant, jiena tal-fehma li l-klawżola ta’ sospensjoni prevista fl-Artikolu 64(1) TFUE ma tapplikax għar-restrizzjoni stabbilita mil-leġiżlazzjoni Ġermaniża inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

103.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi kif ġej għad-domandi preliminari magħmula mill-Finanzgericht München (il-Qorti tal-Finanzi ta’ München, il-Ġermanja):