SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla)
12 ta’ April 2018 ( *1 )
“Nuqqas ta’ Stat li jwettaq obbligu – Regolament (KE) Nru 1072/2009 – Artikolu 2(6) – Artikolu 8 – Operazzjonijiet ta’ kabotaġġ – Kunċett – Definizzjoni inkluża f’dokument ‘Mistoqsijiet & Tweġibiet’ li stabbiliet il-Kummissjoni Ewropea – Valur legali – Miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni li jillimitaw in-numru ta’ punti ta’ tagħbija u punti ta’ ħatt li jistgħu jagħmlu parti mill-istess operazzjonijiet ta’ kabotaġġ – Marġni diskrezzjonali – Restrizzjoni – Proporzjonalità”
Fil-Kawża C‑541/16,
li għandha bħala suġġett rikors għal nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu skont l-Artikolu 258 TFUE, ippreżentat fil-25 ta’ Ottubru 2016
Il‑Kummissjoni Ewropea, irrappreżentata minn J. Hottiaux, L. Grønfeldt u U. Nielsen, bħala aġenti,
rikorrenti,
vs
Ir-Renju tad-Danimarka, irrappreżentat inizjalment minn C. Thorning, sussegwentement minn J. Nymann-Lindegren u M. Søndahl Wolff, bħala aġenti,
konvenut,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla),
komposta minn J. L. da Cruz Vilaça, President tal-Awla, E. Levits, A. Borg Barthet, M. Berger u F. Biltgen (Relatur), Imħallfin,
Avukat Ġenerali: E. Tanchev,
Reġistratur: R. Schiano, Amministratur,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tal-11 ta’ Ottubru 2017,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-23 ta’ Novembru 2017,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
Permezz tar-rikors tagħha, il-Kummissjoni Ewropea titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddikjara li r-Renju tad-Danimarka naqas milli jwettaq l-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 2(6), u l-Artikolu 8 tar-Regolament (KE) Nru 1072/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta’ Ottubru 2009 bil-ħsieb tal-adozzjoni tar-regoli komuni għall-aċċess għas-suq internazzjonali tat-trasport bit-triq tal-merkanzija (ĠU 2009, L 300, p. 72). |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
Ir-Regolament Nru 1072/2009
2 |
Ir-Regolament Nru 1072/2009 għandu bħala għan l-istabbiliment ta’ politika komuni tat-trasport inter alia, l-istipular ta’ regoli komuni applikabbli għall-aċċess għas-suq fit-trasport bit-triq internazzjonali ta’ merkanzija fit-territorju tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll jistabbilixxi l-kundizzjonijiet li bihom trasportaturi mhux residenti jistgħu joperaw servizzi tat-trasport fi Stat Membru. Dan ir-regolament jistabbilixxi l-prinċipju li bih it-trasport internazzjonali għandu jkun imwettaq taħt il-kopertura ta’ liċenzja Komunitarja. Din tista’ tingħata lil kwalunkwe trasportatur li qed iġorr merkanzija bit-triq f’isem ħaddieħor. |
3 |
Il-premessi 4 sa 6, 13 u 15 tar-Regolament Nru 1072/2009 jistabbilixxu:
[…]
[…]
|
4 |
L-Artikolu 2 tar-Regolament Nru 1072/2009, intitolat “Definizzjonijiet”, jipprovdi: “Għall-finijiet ta’ dan ir-Regolament: […]
[…]” |
5 |
Il-Kapitolu III tar-Regolament Nru 1072/2009, intitolat “Kabotaġġ”, jinkludi l-Artikolu 8, li jipprevedi fil-paragrafi 1 u 2 tiegħu: “(1) . Kull trasportatur b’kiri jew qligħ, li huwa detentur ta’ liċenza Komunitarja u li x-xufier tiegħu, jekk ikun ċittadin ta’ pajjiż terz, ikollu l-attestazzjoni tax-xufier, ikun intitolat, permezz tal-kondizzjonijiet stabbiliti f’dan il-Kapitolu, iwettaq operazzjonijiet ta’ kabotaġġ. (2) . Ladarba l-merkanzija li tinġarr tul vjaġġ internazzjonali li jkun dieħel tiġi kkunsinjata, it-trasportaturi msemmijin fil-paragrafu 1 għandhom ikun permessi jwettqu, bl-istess vettura, jew, fil-każ ta’ vetturi mgħaqqdin, il-vettura bil-mutur ta’ dik l-istess vettura, sa tliet operazzjonijiet ta’ kabotaġġ wara t-trasport internazzjonali minn Stat Membru ieħor jew minn pajjiż terz għall-Istat Membru ospitanti. L-aħħar ħatt tul operazzjoni tal-kabotaġġ qabel it-tluq mill-Istat Membru ospitanti għandu jsseħħ fi żmien sebat ijiem mill-aħħar ħatt fl-Istat Membru ospitanti waqt il-vjaġġ internazzjonali li jkun dieħel. Fil-limitu ta’ żmien imsemmi fl-ewwel subparagrafu, it-trasportaturi jistgħu jwettqu wħud mill-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ, jew kollha kemm huma, permessi taħt dak is-subparagrafu fi kwalunkwe Stat Membru bil-kondizzjoni li jkunu limitati għal operazzjoni ta’ kabotaġġ waħda għal kull Stat Membru fi żmien tlett ijiem mid-dħul mhux mgħobbi fit-territorju ta’ dak l-Istat Membru.” |
Id-dritt Daniż
6 |
Il-punt 3 tal-Cabotagevejledning gældende fra den 14. maj 2010. En vejledning om cabotagereglerne i Europarlamentets og Rådets forordning nr. 1072/2009 om fælles regler for adgang til markedet for international godskørsel (il-Linji Gwida tal-14 ta’ Mejju 2010 fuq ir-regoli dwar il-kabotaġġ fit-triq fir-Regolament Nru 1072/2009 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar regoli komuni għall-aċċess għas-suq internazzjonali tat-trasport bit-triq tal-merkanzija, iktar ’il quddiem il-“Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ”), li t-Trafikstyrelsen (l-Uffiċċju tat-Trasport, id-Danimarka), ippubblika fuq is-sit internet tiegħu fil-21 ta’ Mejju 2010, jindika: “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ huma ddefiniti bħala trasport nazzjonali ta’ kunsinna mill-ġbir tal-oġġetti sakemm jaslu għand id-destinatarju kif speċifikat fin-nota tal-kunsinna. Trasport ta’ kabotaġġ jista’ jinvolvi diversi punti ta’ tagħbija jew diversi punti ta’ ħatt.” |
Il-proċedura prekontenzjuża
7 |
Fit-2 ta’ Ottubru 2013, il-Kummissjoni talbet informazzjoni supplimentari mingħand ir-Renju tad-Danimarka fi ħdan il-qafas ta’ fajl pilota tal-UE (Nru 5703/13), sabiex tkun tista’ tevalwa jekk il-leġiżlazzjoni Daniża dwar it-trasport tal-kabotaġġ kienet kompatibbli mar-Regolament Nru 1072/2009 u għamel tliet ilmenti bbażati, rispettivament, fuq l-obbligu li jintbagħtu d-dokumenti rilevanti fl-istess żmien tal-kontroll tal-osservanza tar-regoli ta’ kabotaġġ, tal-livell tal-multi imposti fuq trasportaturi għall-ksur ta’ dawn ir-regoli u l-limitazzjoni imposta fuq il-possibbiltà li jitwettqu trasport ta’ kabotaġġ li jinkludi diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt. |
8 |
Ir-Renju tad-Danimarka wieġeb għal din it-talba b’ittri tat-18 ta’ Novembru u tat-12 ta’ Diċembru 2013. |
9 |
Billi dawn ir-risposti ma kinux sodisfaċenti, il-Kummissjoni bagħtet, fil-11 ta’ Lulju 2014, ittra ta’ intimazzjoni lil dan l-Istat Membru, filwaqt li tenniet it-tliet ilmenti msemmija fil-punt 7 ta’ din is-sentenza. |
10 |
Permezz ta’ ittra tat-9 ta’ Settembru 2014, ir-Renju tad-Danimarka kkontesta l-imsemmija lmenti. |
11 |
Fil-25 ta’ Settembru 2015, il-Kummissjoni bagħtet lir-Renju tad-Danimarka opinjoni motivata li fiha hija indikat li kienet issodisfatta mill-ispjegazzjonijiet tal-awtoritajiet Daniżi u l-emenda fil-leġiżlazzjoni Daniża fir-rigward tal-ilment dwar l-obbligu li jiġu ppreżentati dokumenti rilevanti fl-istess mument tal-kontroll. L-opinjoni motivata kienet tirrigwarda għalhekk biss iż-żewġ ilmenti l-oħra. |
12 |
Ir-Renju tad-Danimarka rrisponda għal din l-opinjoni motivata b’ittra tal-25 ta’ Novembru 2015, li fiha pprovda kjarifiki addizzjonali. |
13 |
Il-Kummissjoni kienet issodisfatta bl-ispjegazzjonijiet dwar ilment dwar il-livell tal-multi imposti fuq it-trasportaturi għall-ksur tar-regoli dwar il-kabotaġġ. Hija, għalhekk, iddeċidiet li tippreżenta dan ir-rikors, iżda billi llimitat il-portata tiegħu għall-ilment dwar il-limitazzjoni tan-numru ta’ punti ta’ tagħbija u ta’ punti ta’ ħatt li jistgħu jiġu inklużi f’trasport ta’ kabotaġġ. |
Fuq ir-rikors
L-argumenti tal-partijiet
14 |
Insostenn tar-rikors tagħha, il-Kummissjoni ssostni li l-kunċett ta’ “trasport ta’ kabotaġġ” imsemmi fl-Artikolu 2(6), u fl-Artikolu 8 tar-Regolament Nru 1072/2009, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-istess trasport ta’ kabotaġġ jista’ jinvolvi diversi punti tat-tagħbija, diversi punti ta’ ħatt, jew diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt. |
15 |
Il-Kummissjoni ssostni li, waqt il-laqgħa tal-Kumitat dwar it-Trasport bit-Triq tal-25 ta’ Ottubru 2010, ir-rappreżentanti tal-Istati Membri rnexxielhom jaqblu dwar din l-interpretazzjoni, li ġiet ippubblikata fis-sit internet tad-Direttorat Ġenerali (DĠ) “Mobilità u Trasport” tal-Kummissjoni, fil-forma ta’ dokument “Mistoqsijiet u tweġibiet”, u li, għaldaqstant, timponi fuq l-Istati Membri kollha. |
16 |
Il-Kummissjoni tqis li, sa fejn il-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ adottati mir-Renju tad-Danimarka jipprevedu li trasport ta’ kabotaġġ jista’ jinvolvi jew diversi punti tat-tagħbija, jew diversi punti ta’ ħatt, ma jkunux konformi ma’ din l-interpretazzjoni, u lanqas mal-għan segwit mir-Regolament Nru 1072/2009. |
17 |
Fl-aħħar nett, fir-replika tagħha, il-Kummissjoni tirrifjuta l-argument tar-Renju tad-Danimarka bbażat fuq il-fatt li l-Istati Membri għandhom marġni ta’ diskrezzjoni sabiex jadottaw miżuri nazzjonali ta’ implimentazzjoni bil-għan li tiġi ċċarata d-definizzjoni tal-kunċett ta’ “trasport ta’ kabotaġġ”, fis-sens tar-Regolament Nru 1072/2009. Skont din l-istituzzjoni, tali marġni ta’ diskrezzjoni ma jistax jeżisti, peress li dan il-kunċett ġie armonizzat permezz tal-Artikolu 2(6), u l-Artikolu 8 tal-imsemmi regolament u li, f’kull każ, il-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ ma humiex konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità. |
18 |
Ir-Renju tad-Danimarka jikkontesta l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “trasport ta’ kabotaġġ” issuġġerita mill-Kummissjoni. Huwa jirrileva li l-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009 jipprevedi biss li jistgħu jitwettqu bl-istess vettura, sa tliet trasporti bil-kabotaġġ, iżda ma jispeċifikax l-għadd ta’ punti ta’ tagħbija u ta’ ħatt li l-istess trasport ta’ kabotaġġ jista’ jinvolvi. B’hekk, dan ir-regolament ma huwiex ċar f’dak li jirrigwarda d-definizzjoni ta’ dan il-kunċett. |
19 |
Dan in-nuqqas ta’ ċarezza huwa kkorroborat mill-fatt li r-regoli dwar l-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ previsti fir-Regolament Nru 1072/2009 għandhom jiġu interpretati u applikati b’mod differenti fl-Istati Membri, kif jirriżulta b’mod partikolari mill-paġni 18 u 19 tar-rapport tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill dwar l-Istat tas-Suq tat-Trasport bit-Triq tal-Unjoni Ewropea (COM(2014) 222 finali). Barra minn hekk, il-Kummissjoni nfisha rrikonoxxiet li d-definizzjoni tal-kunċett ta’ trasport ta’ kabotaġġ li tinsab fir-Regolament Nru 1072/2009 hija problematika u tipprevedi li jiġi rrevedut dak ir-regolament sabiex tindirizzaha. |
20 |
Fir-rigward tal-argument ibbażat fuq il-fatt li l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ trasport ta’ kabotaġġ ġiet iċċarata wara laqgħa tal-Kumitat għat-Trasport u li d-definizzjoni l-ġdida stabbilita mir-rappreżentanti tal-Istati Membri f’din l-okkażjoni jidher f’dokument “Mistoqsijiet u tweġibiet” li torbot l-Istati Membri, ir-Renju tad-Danimarka jsostni li dan id-dokument ma għandu ebda valur legali u li d-definizzjoni li hemm fiha ma tistrieħx fuq ftehim bejn l-Istati Membri. |
21 |
Ir-Renju tad-Danimarka jsostni li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fil-punt 48 tas-sentenza tat-21 ta’ Diċembru 2011, Danske Svineproducenter (C‑316/10, EU:C:2011:863), li, meta regolament għandu nuqqas ta’ ċarezza, l-Istati Membri għandhom marġni ta’ diskrezzjoni sabiex jadottaw miżuri fil-livell nazzjonali biex jiġi indirizzat, bil-kundizzjoni, madankollu, li dawn il-miżuri għandhom ikunu proporzjonati u konformi mal-għanijiet imfittxija mir-regolament inkwistjoni. |
22 |
Dan l-Istat Membru josserva li, skont l-Artikolu 2(6) u l-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009, moqrija fid-dawl tal-premessa 15 ta’ dan ir-regolament, l-għan ta’ dan tal-aħħar huwa li jiġi llimitat it-trasport nazzjonali ta’ merkanzija bit-triq fl-Istat Membru ospitanti li għandu jitwettaq minn trasportatur bit-triq mhux residenti billi jipprojbixxi, b’mod partikolari, it-trasport ta’ kabotaġġ mwettaq b’mod li joħloq attività permanenti jew kontinwa f’dak l-Istat Membru. |
23 |
Issa, jekk ebda restrizzjoni ma kienet applikata għan-numru ta’ punti ta’ tagħbija u ta’ ħatt, ikun possibbli għat-trasportatur tat-triq mhux residenti, li jwettaq numru kbir ta’ operazzjonijiet ta’ trasport fl-Istat Membru ospitanti u li jitqiesu bħala li jikkostitwixxu l-istess trasport ta’ kabotaġġ, b’mod li l-limitazzjoni għal tliet trasport prevista mir-Regolament Nru 1072/2009 tista’ tiġi evitata. |
24 |
Ir-Renju tad-Danimarka jiddeduċi li, peress li huma jiżguraw in-natura temporanja tal-kabotaġġ u jgħinu biex itejbu l-fattur tal-piż tat-trakkijiet u biex jiġi evitat it-trasport mhux mgħobbi għall-benefiċċju tal-effiċjenza tat-trasport, il-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ huma konformi mal-għan segwit mir-Regolament Nru 1072/2009. Dawn il-miżuri jistgħu, barra minn hekk, iżidu ċ-ċertezza legali u li tiġi żgurata l-effikaċja tal-kontroll tal-osservanza tal-imsemmi regolament. |
Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja
25 |
Bil-għan li tittieħed deċiżjoni fuq il-fondatezza ta’ dan ir-rikors, għandu jitfakkar li, preliminarjament, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, fil-kuntest ta’ proċedura ta’ nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu, huwa l-oneru tal-Kummissjoni li tistabbilixxi l-eżistenza ta’ allegat nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu u li tressaq quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja l-provi neċessarji għall-verifika minnha tal-eżistenza ta’ dan in-nuqqas ta’ twettiq ta’ obbligu, mingħajr ma l-Kummissjoni ma tista’ tibbaża ruħha fuq kwalunkwe preżunzjoni (sentenzi tat-12 ta’ Mejju 2005, Il‑Kummissjoni vs Il-Belġju, C‑287/03, EU:C:2005:282, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata, kif ukoll tad-19 ta’ Mejju 2011, Il‑Kummissjoni vs Malta, C‑376/09, EU:C:2011:320, punt 32 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
26 |
F’dan il-każ, il-Kummissjoni takkuża lir-Renju tad-Danimarka li naqas milli jwettaq l-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 2(6), u l-Artikolu 8 tar-Regolament Nru 1072/2009 billi adotta miżuri implimentattivi nazzjonali biex jiċċara l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “trasport ta’ kabotaġġ”, fis-sens tal-imsemmi regolament, filwaqt li dan l-Istat Membru ma kellux kompetenza f’dan il-qasam. Fi kwalunkwe każ, dawn il-miżuri ma humiex konformi ma’ l-għan segwit mir-Regolament Nru 1072/2009. |
27 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat li, għalkemm, minħabba n-natura tagħhom stess u l-funzjoni tagħhom fl-iskema ta’ sorsi tad-dritt tal-Unjoni, id-dispożizzjonijiet tar-regolamenti għandhom, bħala regola ġenerali, effett immedjat fl-ordinamenti ġuridiċi nazzjonali, mingħajr ma jkun neċessarju li l-awtoritajiet nazzjonali jieħdu miżuri ta’ applikazzjoni, uħud mid-dispożizzjonijiet tagħhom jistgħu jeħtieġu, madankollu, għall-implementazzjoni tagħhom, l-adozzjoni ta’ miżuri ta’ applikazzjoni mill-Istati Membri (sentenzi tal-21 ta’ Diċembru 2011, Danske Svineproducenter, C‑316/10, EU:C:2011:863, punti 39 u 40, kif ukoll tat-30 ta’ Marzu 2017, Lingurár, C‑315/16, EU:C:2017:244, punt 17 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
28 |
Huwa stabbilit li l-Istati Membri jistgħu jadottaw miżuri ta’ applikazzjoni ta’ regolament jekk ma jostakolawx l-applikabbiltà diretta tiegħu, jekk ma jaħbux in-natura tiegħu ta’ att ta’ dritt tal-Unjoni u jekk jispeċifikaw l-eżerċizzju ta’ marġni ta’ diskrezzjoni mogħtija lilhom minn dan ir-regolament filwaqt li jibqgħu fil-parametri tad-dispożizzjonijiet tiegħu (sentenzi tal-21 ta’ Diċembru 2011, Danske Svineproducenter, C‑316/10, EU:C:2011:863, punt 41, kif ukoll tat-30 ta’ Marzu 2017, Lingurár, C‑315/16, EU:C:2017:244, punt 18 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
29 |
Huwa b’riferiment għad-dispożizzjonijiet rilevanti tar-regolament inkwistjoni, interpretati fid-dawl tal-għanijiet ta’ dan, li għandu jiġi stabbilit jekk dawn jipprojbixxux, jimponux jew jippermettux lill-Istati Membri li jadottaw ċerti miżuri ta’ applikazzjoni u, b’mod partikolari f’din l-aħħar ipoteżi, jekk il-miżura kkonċernata tidħolx fil-kuntest tal-marġni ta’ diskrezzjoni mogħti lil kull Stat Membru (sentenza tat-30 ta’ Marzu 2017, Lingurár, C‑315/16, EU:C:2017:244, punt 19 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
30 |
F’dan ir-rigward, jeħtieġ li jiġi rrilevat li d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament Nru 1072/2009, jiġifieri l-Artikolu 2(6), u l-Artikolu 8 ta’ dan tal-aħħar, ma għandhomx jawtorizzaw espliċitament lill-Istati Membri jadottaw miżuri nazzjonali ta’ implimentazzjoni rigward it-trasport ta’ kabotaġġ. |
31 |
Madankollu, kif jirriżulta mill-punt 28 ta’ din is-sentenza u kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punt 41 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-Istati Membri jistgħu jadottaw miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni ta’ regolament anki jekk dan ma jawtorizzahomx espressament. |
32 |
B’hekk il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet, fil-punti 48 sa 50 tas-sentenza tat-21 ta’ Diċembru 2011, Danske Svineproducenter (C‑316/10, EU:C:2011:863), fil-kuntest tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2005, tat-22 ta’ Diċembru 2004, dwar il-protezzjoni tal-annimali waqt it-trasport u operazzjonijiet relatati u li jemenda d-Direttivi 64/432/KEE u 93/119/KE u r-Regolament (KE) Nru 1255/97 (ĠU 2005, L 3, p. 1), ċertu marġni ta’ diskrezzjoni li għandha tiġi rikonoxxuta lill-Istati Membri li jippermettilhom jadottaw miżuri nazzjonali li jistabbilixxu standards numeriċi dwar l-għoli tal-kompartimenti interni maħsuba għat-trasport ta’ ħnieżer bit-triq, sa fejn, anki jekk l-imsemmi regolament ma kienx jawtorizza espressament lill-Istati Membri biex jadottaw dawn l-istandards, dan ma stabbilixxiex b’mod preċiż l-għoli ta’ dawn il-kompartimenti. |
33 |
Bl-istess mod, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fil-punti 36 u 40 sa 43 tas-sentenza tat-28 ta’ Ottubru 2010, SGS Belgium et (C‑367/09, EU:C:2010:648), li, anki jekk r-Regolament tal-Kunsill (KE, Euratom) Nru 2988/95 tat-18 ta’ Diċembru 1995 dwar il-protezzjoni tal-interessi finanzjarji tal-Komunità Ewropea (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 1, Vol. 1, p. 340), ma kienx jawtorizza espressament lill-Istati Membri li jagħmlu dan, peress li dawn tal-aħħar ma kinux fid-dritt li jadottaw miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni li jipprevedu s-sanzjonijiet li jistgħu jiġu imposti fil-każ ta’ ksur tad-dritt tal-Unjoni li jippreġudika l-baġit tal-Unjoni, fid-dawl tal-fatt li d-dispożizzjonijiet rilevanti tal-imsemmi regolament kienu limitati li jistabbilixxu regoli ġenerali u li huma ma kinux speċifikaw f’liema sitwazzjoni u lanqas għal liema persuna għandha tapplika kull sanzjoni. |
34 |
Għalhekk huwa importanti, bl-istess mod, li jiġi vverifikat jekk, hekk kif isostni r-Renju tad-Danimarka, il-kunċett ta’ “trasport ta’ kabotaġġ”, kif iddefinit fir-Regolament Nru 1072/2009, għandu nuqqas ta’ preċiżjoni, b’mod partikolari rigward il-kwistjoni jekk trasport ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt, b’mod li l-adozzjoni ta’ miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni li jispeċifikaw il-portata ta’ dan il-kunċett tidher ġustifikata. |
35 |
F’dan ir-rigward, fl-ewwel lok, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 2(6) tar-Regolament Nru 1072/2009 jiddefinixxi l-kunċett ta’ operazzjonijiet ta’ kabotaġġ bħala “trasport nazzjonali għall-kiri jew għall-kumpens imwettaq fuq bażi temporanja fi Stat Membru ospitanti”, mingħajr madankollu ma tippreċiża bl-ebda mod, in-numru ta’ punti ta’ tagħbija jew ta’ ħatt li jista’ jkollu dan it-trasport. |
36 |
L-Artikolu 8(2) tal-istess regolament jipprevedi li, ladarba l-merkanzija ttrasportata matul operazzjoni ta’ ġarr internazzjonali lejn l-Istat Membru ospitanti ġiet ikkunsinnata, it-trasportaturi tat-triq mhux residenti huma awtorizzati jwettqu sa tliet operazzjonijiet ta’ kabotaġġ konsekuttivi għal trasport internazzjonali ġejjin minn Stat Membru ieħor jew minn pajjiż terz għall-Istat Membru ospitanti. Din id-dispożizzjoni tispeċifika li l-aħħar ħatt tul operazzjoni tal-kabotaġġ qabel it-tluq mill-Istat Membru ospitanti għandu jsseħħ fi żmien sebat ijiem mill-aħħar ħatt fl-Istat Membru ospitanti waqt l-operazzjoni ta’ trasport internazzjonali għad-destinazzjoni tiegħu. |
37 |
Jekk jirriżulta mit-termini “l-aħħar ħatt tul operazzjoni tal-kabotaġġ” li jinsab f’dan l-artikolu li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi diversi punti ta’ ħatt, din id-dispożizzjoni madankollu ma tgħidx jekk operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi wkoll diversi punti tat-tagħbija. |
38 |
Konsegwentement, għandu jiġi kkonstatat li l-kliem rispettiv tal-Artikolu 2(6) u l-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009 ma jippermettux li tingħata risposta għall-kwistjoni dwar jekk il-kunċett ta’ “operazzjoni ta’ kabotaġġ” previst mill-imsemmi regolament għandu jinftiehem fis-sens li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt. |
39 |
Issa, kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 44 tal-konklużjonijiet, il-fatt li dispożizzjoni hija fformulata f’termini ġenerali jew mhux preċiżi hija indikazzjoni li huma meħtieġa li jiġu adottati miżuri domestiċi ta’ applikazzjoni. |
40 |
Barra minn hekk, l-għan tar-Regolament Nru 1072/2009 li jikkonsisti, skont il-premessa 26 tagħha, li toffri qafas koerenti għat-trasport internazzjonali tal-merkanzija bit-triq madwar l-Unjoni, dan ir-regolament ma jipprekludix li Stat Membru jadotta ċerti miżuri għall-applikazzjoni ta’ dak ir-regolament. Fil-fatt, f’dak li jikkonċerna, b’mod partikolari, il-kabotaġġ, il-premessa 5 tal-istess regolament tispeċifika li jeħtieġ jiġu previsti arranġamenti tranżitorji għal dan it-tip ta’ trasport, sakemm l-armonizzazzjoni tas-suq tat-trasport bit-triq ma tkunx ġiet kompluta. |
41 |
Fit-tieni lok, għandu jiġi enfasizzat li, sabiex jiġi deċiż meta l-limitu ta’ tliet operazzjonijiet ta’ trasport previst fl-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009 għandha tiġi kkunsidrata bħala li ntlaħaq, għandu jiġi ddeterminat jekk trasport b’diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt jikkostitwixxix wieħed u l-istess operazzjoni ta’ kabotaġġ jew diversi operazzjonijiet tat-trasport ta’ kabotaġġ. |
42 |
Fit-tielet lok, huwa stabbilit li l-kunċett ta’ “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ”, fis-sens tar-Regolament Nru 1072/2009, huwa suġġett għal interpretazzjoni differenti skont l-Istati Membri. Fil-fatt, kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 49 tal-konklużjonijiet tiegħu, ir-Renju tad-Danimarka u, sa dan l-aħħar, ir-Repubblika tal-Finlandja, jikkunsidraw li operazzjoni ta’ kabotaġġ ma tkunx tista’ tinvolvi diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt. Ir-Renju tal-Belġju, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja, u r-Repubblika tal-Polonja għandhom jippermettu diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt fl-ipoteżi ta’ kuntratt uniku ta’ trasport jew meta l-merkanzija tkun tal-istess speditur jew destinatarju. Ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi u r-Renju tal-Isvezja jqisu li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ dejjem tinvolvi diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt. Issa, tali diverġenza ta’ interpretazzjoni jirrifletti nuqqas ta’ ċarezza u ta’ preċiżjoni tar-Regolament Nru 1072/2009 f’dak li jikkonċerna l-kunċett ta’ operazzjonijiet ta’ kabotaġġ. |
43 |
Fir-raba’ lok, għandu jiġi osservat li l-Kummissjoni stess irrikonoxxiet, kemm fil-punt 19 tar-rapport tagħha COM(2014) 222 finali kif ukoll fl-osservazzjonijiet bil-miktub u matul is-seduta, il-ħtieġa li jiġi ċċarat il-kunċett ta’ “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ”, fis-sens tar-Regolament Nru 1072/2009. |
44 |
Konsegwentement, għandu jiġi kkonstatat li, anki jekk l-Artikolu 2(6) u l-Artikolu 8 tar-Regolament Nru 1072/2009 ma jipprevedux espressament l-adozzjoni ta’ miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni, dawn id-dispożizzjonijiet ma humiex ċari f’dak li jikkonċerna l-kunċett ta’ operazzjonijiet ta’ kabotaġġ, b’mod li għandu jiġi rikonoxxut marġni ta’ diskrezzjoni lill-Istati Membri sabiex jadottaw tali miżuri. |
45 |
Kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punti 57 u 58 tal-konklużjonijiet tiegħu, din il-konstatazzjoni ma tistax tiġi kkontestata mill-proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1071/2009 u r-Regolament (KE) Nru 1072/2009 bl-għan li jiġu adattati għall-iżviluppi fis-settur (COM(2017) 281 finali), li b’mod partikolari jkollhom l-għan li jemendaw ir-Regolament Nru 1072/2009 fir-rigward tad-definizzjoni tal-kunċett ta’ “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ mogħtija fl-Artikolu 2(6) tal-imsemmi regolament. Fil-fatt, din il-proposta għadha tinsab fl-istadju tad-diskussjonijiet, hija irrilevanti fil-kuntest ta’ din il-kawża. |
46 |
Fir-rigward tal-argument tal-Kummissjoni li jgħid li l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’operazzjonijiet tal-kabotaġġ kienet iċċarata f’dokument “Mistoqsijiet u tweġibiet” adottat b’segwitu għal-laqgħa tal-Kumitat dwar it-Trasport bit-Triq tal-25 ta’ Ottubru 2010, lanqas dan ma jista’ jintlaqa’. |
47 |
Fil-fatt, anki jekk, kif issostni l-Kummissjoni, dan id-dokument ġie ppubblikat fis-sit onlajn tad-DĠ għall-“Mobilità u t-Trasport” ta’ din l-istituzzjoni, dan ma jkunx ġie ppubblikat fil-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea. Barra minn hekk, kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punti 82 sa 84 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-Artikolu 2(2) tar-Regoli tal-Proċedura għall-Kumitat għat-Trasport bit-Triq jipprevedi li l-aġenda mfassla għal kull laqgħa għandha tagħmel distinzjoni bejn, minn naħa waħda, miżuri proposti li fuqhom dan il-kumitat hu mitlub jagħti opinjoni, skont il-proċedura regolatorja bi skrutinju, min-naħa l-oħra, kwistjonijiet oħra mqiegħda quddiem dak il-kumitat għal informazzjoni jew skambju sempliċi ta’ fehmiet. Issa, jirriżulta mill-proċess sottomess lill-Qorti tal-Ġustizzja li l-interpretazzjoni tal-kunċett ta’ “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ”, kif tinsab fid-dokument imsemmi, kien jidher effettivament fl-aġenda tal-laqgħa tal-Kumitat dwar it-Trasport bit-Triq tal-25 ta’ Ottubru 2010, iżda dan il-punt ma ġiex ippreżentat għall-vot. Għaldaqstant, din l-interpretazzjoni ma tistax titqies li tirriżulta minn ftehim bejn ir-rappreżentanti tal-Istati Membri. Fi kwalunkwe każ, il-Kummissjoni nnifisha rrikonoxxiet, fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha kif ukoll waqt is-seduta, li l-istess dokument ma għandux natura legalment vinkolanti. |
48 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, ma jistax jiġi allegat fil-konfront tar-Renju tad-Danimarka li adotta miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 1072/2009 u, b’mod iktar partikolari, tal-Artikolu 2(6) kif ukoll tal-Artikolu 8 tal-imsemmi regolament, għall-finijiet li tiġi ppreċiżata l-portata tal-kunċett ta’ “operazzjonijiet ta’ kabotaġġ”, fis-sens ta’ dan l-aħħar, bil-ħsieb tal-applikazzjoni tiegħu fit-territorju ta’ dak l-Istat Membru. |
49 |
Madankollu għandu jiġi vverifikat jekk il-miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni adottati mir-Renju tad-Danimarka, jiġifieri l-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ, huma konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità. |
50 |
Il-prinċipju ta’ proporzjonalità, li japplika b’mod partikolari għall-awtoritajiet leġiżlattivi u regolatorji tal-Istati Membri meta japplikaw id-dritt tal-Unjoni, jirrikjedi li miżuri implementati permezz ta’ dispożizzjoni għandhom ikunu xierqa sabiex jintlaħaq l-għan mixtieq mil-leġiżlazzjoni tal-Unjoni inkwistjoni u ma jmorrux lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex dan jintlaħaq (sentenza tal-21 ta’ Diċembru 2011, Danske Svineproducenter, C‑316/10, EU:C:2011:863, punt 52). |
51 |
Fir-rigward, fl-ewwel lok, tan-natura adegwata tal-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ sabiex jilħqu l-għan imfittex mir-Regolament Nru 1072/2009 fir-rigward ta’ dan it-tip ta’ trasport, ir-Renju tad-Danimarka jsostni li, billi jipprojbixxi lit-trasportaturi bit-triq mhux residenti li jwettqu operazzjonijiet ta’ kabotaġġ li jinkludu diversi punti tat-tagħbija u diversi punti ta’ ħatt, dawn il-miżuri għandhom l-għan li jiżguraw, b’mod partikolari, li l-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ ma jiġux imwettqa b’mod li joħloq attività permanenti jew kontinwa. |
52 |
Hemm lok li jiġi rrilevat, f’dan ir-rigward, li peress li r-Regolament Nru 1072/2009 huwa intiż, skont il-premessa 5 tiegħu, għall-istabbiliment ta’ sistema ta’ kabotaġġ tranżizzjonali, l-Istati Membri ma humiex obbligati jiftħu kompletament is-swieq nazzjonali għal trasportaturi bit-triq mhux residenti. B’hekk, l-Artikolu 8(2) tal-imsemmi regolament jipprevedi li l-kabotaġġ huwa permess biss wara trasport internazzjonali u huwa limitat għal tliet operazzjonijiet fi żmien sebat ijiem mill-aħħar ħatt ta’ dak it-trasport internazzjonali. Barra minn hekk, il-premessi 13 u 15 tar-Regolament Nru 1072/2009 jenfasizzaw in-natura temporanja tal-kabotaġġ u jindikaw, b’mod partikolari, li l-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ ma għandhomx isiru b’mod li joħloq attività permanenti jew kontinwa fi ħdan l-Istat Membru ospitanti. |
53 |
Issa, kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punti 66 u 68 tal-konklużjonijiet tiegħu, il-fatt li jiġi permess lit-trasportaturi bit-triq mhux residenti li jwettqu operazzjonijiet ta’ kabotaġġ li jinkludu għadd bla limitu ta’ punti ta’ tagħbija u ta’ ħatt jista’ jrendi ineffettiv il-limitu ta’ tliet operazzjonijiet ta’ trasport previst fl-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009 u, għalhekk, imur kontra n-natura temporanja tal-kabotaġġ kif ukoll għall-għan imfittex minn dan ir-regolament fir-rigward ta’ dan it-tip ta’ trasport. Fil-fatt, f’din l-ipoteżi, in-natura temporanja tal-kabotaġġ huwa ggarantit biss bil-limitu ta’ sebat ijiem previst fl-Artikolu 8(2) tar-Regolament Nru 1072/2009. |
54 |
Għalhekk, il-projbizzjoni prevista mil-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ hija ta’ tali natura li tiggarantixxi l-osservanza tal-limitu ta’ tliet operazzjonijiet ta’ trasport previst fl-Artikolu 8(2) tal-imsemmi regolament. |
55 |
Konsegwentement, dawn il-miżuri għandhom ikunu xierqa sabiex jilħqu l-għan imfittex mir-Regolament Nru 1072/2009 fir-rigward tal-kabotaġġ. |
56 |
It-tieni nett, għandu jiġi vverifikat jekk il-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ ma jmorrux lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jinkiseb dak l-għan. |
57 |
Ir-Renju tad-Danimarka jsostni li r-restrizzjoni tan-numru ta’ punti ta’ tagħbija u ta’ ħatt li jistgħu jinkludu operazzjonijiet ta’ kabotaġġ, previst fil-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ, ikun meħtieġ biex tkun żgurata n-natura temporanja għall-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ u ma għandhiex tkun wisq restrittiva peress li dawn il-linji gwida ma għandhomx jestendu sakemm jipprevedu li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi biss punt ta’ tagħbija u punt ta’ ħatt. |
58 |
Għandu jiġi rrilevat, f’dan ir-rigward, li l-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ jipprevedu li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi diversi punti tat-tagħbija, jew diversi punti ta’ ħatt. Dawn il-miżuri għaldaqstant ma jillimitawx in-numru ta’ konsenjaturi jew ta’ prinċipali għall-istess operazzjoni ta’ kabotaġġ u jippermettu impliċitament li operazzjoni ta’ kabotaġġ tista’ tinvolvi diversi punti tat-tagħbija u punt tal-ħatt jew diversi punti ta’ ħatt u punt ta’ tagħbija. |
59 |
Minn dan isegwi li, skont il-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ, huma biss l-operazzjonijiet ta’ kabotaġġ li jinkludu diversi punti ta’ tagħbija u diversi punti ta’ ħatt li huma pprojbiti. |
60 |
Għalhekk, dawn il-miżuri ma jmorrux lil hinn minn dak li huwa meħtieġ biex jintlaħaq l-għan imfittex mir-Regolament Nru 1072/2009. |
61 |
Fid-dawl ta’ dak li ntqal, hemm lok li jiġi konkluż li l-Linji Gwida dwar il-Kabotaġġ huma konformi mal-prinċipju ta’ proporzjonalità. |
62 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jiġi kkunsidrat li l-Kummissjoni baqgħet ma wrietx li, bl-adozzjoni tal-miżuri nazzjonali ta’ applikazzjoni biex jiċċara l-kunċett ta’ operazzjonijiet ta’ kabotaġġ fis-sens tar-Regolament Nru 1072/2009, ir-Renju tad-Danimarka naqas milli jwettaq l-obbligi tiegħu skont l-Artikolu 2(6) u l-Artikolu 8 ta’ dak ir-regolament. |
63 |
Konsegwentement, ir-rikors tal-Kummissjoni għandu jiġi miċħud. |
Fuq l-ispejjeż
64 |
Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-parti li titlef il-kawża għandha tbati l-ispejjeż, jekk dawn ikunu ġew mitluba. Peress li l-Kummissjoni tilfet, hemm lok li hija tiġi kkundannata tbati l-ispejjeż kif mitlub mir-Renju ta’ Danimarka. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Il-Ħames Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: id-Daniż.