SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)
25 ta’ Jannar 2018 ( *1 )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Regolament (UE) Nru 604/2013 – Determinazzjoni tal-Istat Membru responsabbli għall-eżami ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ppreżentata f’wieħed mill-Istati Membri minn ċittadin ta’ pajjiż terz – Modalitajiet u termini previsti għall-formulazzjoni ta’ rikors għall-finijiet ta’ teħid lura – Ritorn illegali ta’ ċittadin ta’ pajjiż terz fi Stat Membru li jkun wettaq trasferiment – Artikolu 24 – Proċedura ta’ teħid lura – Artikolu 27 – Rimedju ġudizzjarju – Portata tal-istħarriġ ġudizzjarju – Fatti sussegwenti għat-trasferiment”
Fil-Kawża C‑360/16,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali, il-Ġermanja), permezz ta’ deċiżjoni tas-27 ta’ April 2016, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fid-29 ta’ Ġunju 2016, fil-proċedura
Ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja
vs
Aziz Hasan
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),
komposta minn L. Bay Larsen (Relatur), President tal-Awla, J. Malenovský, M. Safjan, D. Šváby u M. Vilaras, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: Y. Bot,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għal Hasan, minn W. Karczewski, avukat, |
– |
għall-Gvern Pollakk, minn B. Majczyna, bħala aġent, |
– |
għall-Gvern Svizzeru, minn U. Bucher, bħala aġent, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn G. Wils u M. Condou-Durande, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tas-7 ta’ Settembru 2017,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 18, 23 u 24 tar-Regolament (UE) Nru 604/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill, tas-26 ta’ Ġunju 2013, li jistabbilixxi l-kriterji u l-mekkaniżmi biex ikun iddeterminat liema hu l-Istat Membru responsabbli biex jeżamina applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali iddepożitata għand wieħed mill-Istati Membri minn ċittadin ta’ pajjiż terz jew persuna apolida (ĠU 2013, L 180, p. 31 u Rettifika fil-ĠU 2017, L 49, p.50), (iktar ’il quddiem ir-“Regolament Dublin III”). |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ kawża bejn il-Bundesrepublik Deutschland (ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja) u Aziz Hasan, ċittadin Sirjan, dwar id-deċiżjoni tal-Bundesamt für Migration und Flüchtlinge (l-Uffiċċju Federali tal-Migrazzjoni u tar-Refuġjati, il-Ġermanja) (iktar ’il quddiem l-“Uffiċċju”) li ċaħad it-talba għall-ażil li A. Hasan kien ressaq u li ordna t-trasferiment tiegħu lejn l-Italja. |
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
Id-Direttiva 2013/32/UE
3 |
L-Artikolu 6(1) u (2) tad-Direttiva 2013/32/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2013 dwar proċeduri komuni għall-għoti u l-irtirar tal-protezzjoni internazzjonali (ĠU 2013, L 180, p. 60), jipprovdi: “1. Meta persuna tagħmel applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali lil awtorità kompetenti taħt il-liġi nazzjonali għar-reġistrazzjoni ta’ applikazzjonijiet bħal dawn, ir-reġistrazzjoni għandha sseħħ mhux iktar tard minn tlett ijiem ta’ xogħol wara li ssir l-applikazzjoni. Jekk l-applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali issir lil awtoritajiet oħra li x’aktarx jirċievu applikazzjonijiet bħal dawn, iżda mhumiex kompetenti għar-reġistrazzjoni taħt il-liġi nazzjonali, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li ir-reġistrazzjoni għandha ssir mhux iktar tard minn sitt ijiem ta’ xogħol wara li ssir l-applikazzjoni. […] 2. L-Istati Membri għandhom jiżguraw li persuna li għamlet applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali għandha opportunità effettiva biex tippreżentaha malajr kemm jista’ jkun. […]” |
Ir-Regolament Dublin III
4 |
Il-premessi 4, 5 u 19 tar-Regolament Dublin III huma redatti kif ġej:
[…]
|
5 |
L-Artikolu 3(1) u (2) ta’ dan ir-regolament jipprevedi: “1. L-Istati Membri għandhom jeżaminaw applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali minn ċittadin ta’ pajjiż terz jew persuna apolida li japplika fit-territorju ta’ xi wieħed minnhom, inkluż fil-konfini jew fiż-żoni ta’ transitu. L-applikazzjoni għandha tkun eżaminata minn Stat Membru wieħed, li għandu jkun dak li l-kriterji ddikjarati fil-Kapitolu III ta’ dan ir-Regolament juru li huwa responsabbli. 2. Fejn ebda Stat Membru responsabbli ma jkun jista’ jinħatar fuq il-bażi tal-kriterji elenkati f’dan ir-Regolament, l-ewwel Stat Membru li fih l-applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali kienet iddepożitata għandu jkun responsabbli biex jeżaminaha. Fejn huwa impossibbli li applikant jiġi trasferit għall-Istat Membru primarjament nominat bħala responsabbli għax ikun hemm raġunijiet sostanzjali biex wieħed jemmen li hemm difetti sistemiċi fil-proċedura tal-asil u fil-kondizzjonijiet ta’ akkoljenza għall-applikanti f’dak l-Istat Membru, li jirriżultaw f’riskju ta’ trattament inuman jew degradanti fis-sens tal-Artikolu 4 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, l-Istat Membru determinanti għandu jkompli jeżamina l-kriterji stipulati fil-Kapitolu III sabiex jistabbilixxi jekk Stat Membru ieħor jistax jiġi nominat bħala responsabbli. […]” |
6 |
L-Artikolu 18(1) tal-imsemmi regolament jistipula: “L-Istat Membru responsabbli taħt dan ir-Regolament għandu jkun obbligat: […]
|
7 |
L-Artikolu 19(2) tal-istess regolament huwa redatt kif ġej: “L-obbligi speċifikati fl-Artikolu 18(1) għandhom jieqfu fejn l-Istat Membru responsabbli jista’ jistabbilixxi, fejn mitlub li jieħu ħsieb jew jieħu applikant jew persuna oħra lura […], li l-persuna kkonċernata tkun ħalliet it-territorju tal-Istati Membri għall-inqas għal tliet xhur, sakemm il-persuna kkonċernata ma tkunx fil-pussess ta’ dokument ta’ residenza validu maħruġ mill-Istat Membru responsabbli. Applikazzjoni ddepożitata wara l-perijodu ta’ assenza msemmi fl-ewwel subparagrafu għandha titqies bħala applikazzjoni ġdida li twassal għal proċedura ġdida biex ikun iddeterminat l-Istat Membru responsabbli.” |
8 |
L-Artikolu 23(1) sa (3) tar-Regolament Dublin III jipprovdi: “1. Meta Stat Membru fejn persuna kif imsemmi ja fl-Artikolu 18(1)(b), (c) jew (d) iddepożitat applikazzjoni ġdida għal protezzjoni internazzjonali jikkunsidra li Stat Membu ieħor huwa responsabbli skont l-Artikolu 20(5) u l-Artikolu 18(1)(b), (c) jew (d), dan jista’ jitlob lill-Istat Membru l-ieħor biex jieħu lura dik il-persuna. 2. Talba biex persuna tittieħed lura għandha ssir kemm jista’ jkun malajr u f’kull każ fi żmien xahrejn minn meta rċieva l-“hit” mill-Eurodac […] Jekk it-talba biex tittieħed lura persuna tkun ibbażata fuq evidenza li mhix data meħuda mis-sistema tal-Eurodac, din għandha tkun mibgħuta lill-Istat Membru li saritlu t-talba fi żmien tliet xhur mid-data li fiha kienet iddepożitata l-applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali fit-tifsira tal-Artikolu 20(2). 3. Meta t-talba biex tittieħed lura persuna ma ssirx fil-perijodi stipulati fil-paragrafu 2, ir-responsabbiltà għall-eżami tal-applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali suċċessiva għandha tkun tal-Istat Membru li fih tkun ġiet iddepożitata l-applikazzjoni l-ġdida.” |
9 |
L-Artikolu 24(1) sa (3) ta’ dan ir-regolament jippreċiża: “1. Meta Stat Membru li fuq it-territorju tiegħu persuna msemmija fl-Artikolu 18(1)(b), (c) jew (d), tkun preżenti mingħajr dokument ta’ residenza u li quddiemu ma tkunx ġiet iddepożitata applikazzjoni ġdida għal protezzjoni internazzjonali, iqis li Stat Membru ieħor huwa responsabbli skont l-Artikolu 20(5) u l-Artikolu 18(1)(b), (c) jew (d), huwa jista’ jitlob lil dak l-Istat Membru l-ieħor biex jieħu lura dik il-persuna. 2. B’deroga mill-Artikolu 6(2) tad-Direttiva 2008/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar standards u proċeduri komuni fl-Istati Membri għar-ritorn ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi li jkunu qegħdin fil-pajjiż illegalment [(ĠU 2008, L 348, p. 98)], fejn Stat Membru li fuq it-territorju tiegħu persuna tkun preżenti mingħajr dokument ta’ residenza jiddeċiedi li jfittex fis-sistema tal-Eurodac […], it-talba biex tittieħed lura persuna kif imsemmija fl-Artikolu 18(1)(b) jew (c) ta’ dan ir-Regolament, jew persuna kif imsemmija fl-Artikolu 18(1)(d) tiegħu li l-applikazzjoni tagħha għal protezzjoni internazzjonali ma tkunx ġiet rifjutata permezz ta’ deċiżjoni finali, għandha ssir kemm jista’ jkun malajr u fi kwalunkwe każ fi żmien xahrejn minn meta rċieva il-‘hit’ mill-Eurodac […] Jekk it-talba biex tittieħed lura persuna tkun ibbażata fuq evidenza differenti minn dik meħuda mis-sistema tal-Eurodac, din għandha tintbagħat lill-Istat Membru rikjest fi żmien tliet xhur mid-data li fiha l-Istat Membru rikjedenti sar jaf li Stat Membru ieħor jista’ jkun responsabbli minn dik il-persuna kkonċernata. 3. Meta t-talba biex tittieħed lura persuna ma ssirx fil-perijodi stipulati fil-paragrafu 2, l-Istat Membru li fuq it-territorju tiegħu il-persuna kkonċernata tkun preżenti mingħajr dokumenti ta’ residenza għandu jagħti lil dik il-persuna l-opportunità li tiddepożita applikazzjoni ġdida.” |
10 |
L-Artikolu 25 tal-imsemmi regolament jistabbilixxi r-regoli dwar it-tweġiba għal talba biex jittieħed lura. |
11 |
L-Artikolu 26(1) tal-istess regolament jipprevedi: “Meta l-Istat Membru mitlub jaċċetta li jieħu inkarigu ta’ jew jieħu lura applikant jew persuna oħra kif imsemmi fl-Artikolu 18(1)(c) jew (d), l-Istat Membru rikjedenti għandu jinnotifika lill-persuna kkonċernata bid-deċiżjoni li hija tiġi trasferita lejn l-Istat Membru responsabbli u, fejn xieraq, bid-deċiżjoni li ma jeżaminax l-applikazjoni tagħha għal protezzjoni internazzjonali. […]” |
12 |
L-Artikolu 27(1) u (3) tar-Regolament Dublin III jistipula: “1. L-applikant jew persuna oħra kif imsemmi fl-Artikolu 18(1) (c) jew (d) għandu jkollu d-dritt għal rimedju effettiv, fil-forma ta’ appell jew reviżjoni, fil-fatt u fil-liġi, mid-deċiżjoni tat-trasferiment, quddiem qorti jew tribunal. […] 3. Għall-iskopijiet ta’ appelli kontra, jew reviżjonijiet ta’, -deċiżjonijiet ta’ trasferiment, l-Istati Membri għandhom jipprevedu fil-liġi nazzjonali tagħhom li:
|
13 |
L-Artikolu 29(1) sa (3) ta’ dan ir-regolament huwa redatt b’dan il-mod: “1. It-trasferiment tal-applikant jew persuna oħra kif imsemmi fil-punti (c) jew (d) tal-Artikolu 18(1) mill-Istat Membru rikjedenti lejn l-Istat Membru responsabbli, għandu jkun eżegwit skont id-dritt nazzjonali tal-Istat Membru rikjedenti, wara konsultazzjoni bejn l-Istati Membri kkonċernati, mill-aktar fis li jkun prattikament possibbli, u l-aktar tard fi żmien sitt xhur mill-aċċettazzjoni tat-talba minn Stat Membru ieħor biex jieħu inkarigu ta’ jew jieħu lura l-persuna kkonċernata jew tad-deċiżjoni finali wara appell jew reviżjoni fejn ikun hemm effett sospensiv skont l-Artikolu 27(3). […] 2. Fejn it-trasferiment ma jsirx fiż-żmien limitu ta’ sitt xhur, l-Istat Membru responsabbli għandu jitneħħewlu l-obbligi biex jieħu inkarigu ta’ jew jieħu lura l-persuna kkonċernata u r-responsabbiltà għandha tkun trasferita lill-Istat Membru rikjedenti. Dan il-limitu ta’ żmien jista’ jkun estiż sa massimu ta’ sena jekk it-trasferiment ma setax ikun eżegwit minħabba priġunerija tal-persuna kkonċernata jew sa massimu ta’ tmintax-il xahar jekk il-persuna kkonċernata tkun ħarbet. 3. Jekk persuna ġiet ittrasferita bi żball jew deċiżjoni ta’ trasferiment ġiet mibdula fl-appell jew fir-reviżjoni wara li twettaq it-trasferiment, l-Istat Membru li wettaq it-trasferiment għandu jaċċetta dik il-persuna lura minnufih.” |
Id-dritt Ġermaniż
14 |
L-Artikolu 77) tal-Asylgesetz (il-Liġi dwar l-Ażil), fil-verżjoni tagħha ppubblikata fit-2 ta’ Settembru 2008 (BGBl. 2008 I, p. 1798) jipprovdi: “Fil-kawżi li jsiru skont din il-liġi, il-qorti għandha tibbaża fuq is-sitwazzjoni fattwali u ta’ liġi li teżisti fil-mument tal-aħħar seduta; jekk qabel id-deċiżjoni ma jkunx hemm seduta, il-mument determinanti huwa dak ta’ meta tingħata d-deċiżjoni. […]” |
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
15 |
A. Hasan ippreżenta, fid-29 ta’ Ottubru 2014, applikazzjoni għall-ażil fil-Ġermanja. |
16 |
Billi tfittxija fis-sistema Eurdac uriet b’mod partikolari li l-persuna kkonċernata kienet diġà talbet il-protezzjoni internazzjonali fl-Italja, fl-4 ta’ Settembru 2014, l-uffiċċju talab, fil-11 ta’ Novembru 2014, lill-awtoritajiet Taljani li jieħdu lura lil A. Hasan, abbażi tar-Regolament Dublin III. |
17 |
L-awtoritajiet Taljani ma rrispondewx għal din it-talba ta’ teħid lura. |
18 |
Permezz ta’ deċiżjoni tat-30 ta’ Jannar 2015, l-uffiċċju ċaħad bħala inammissibbli l-applikazzjoni għall-ażil li A. Hasan kien ippreżenta, billi bbaża ruħu fuq il-fatt li r-Repubblika Taljana kienet l-Istat Membru responsabbli għall-eżami ta’ din l-applikazzjoni, u ordna t-trasferiment tagħha lejn l-Italja. |
19 |
A. Hasan ikkontesta din id-deċiżjoni tal-uffiċċju quddiem il-Verwaltungsgericht Trier (il-Qorti Amministrattiva ta’ Trier, il-Ġermanja), billi żied mar-rikors tiegħu talba għal effett sospensiv. Din il-qorti ċaħdet din it-talba għal effett sospensiv fit-12 ta’ Marzu 2015, imbagħad ir-rikors stess fit-30 ta’ Ġunju 2015. |
20 |
Fit-3 ta’ Awwissu 2015, A. Hasan ġie ttrasferiet lejn l-Italja. Madankollu, reġa’ rritorna lura illegalment fil-Ġermanja matul dan l-istess xahar. |
21 |
A. Hasan appella mid-deċiżjoni tal-Verwaltungsgericht Trier (il-Qorti Amministrattiva ta’ Trier). Dan l-appell ġie milqugħ, fit-3 ta’ Novembru 2015, permezz ta’ deċiżjoni tal-Oberverwaltungsgericht Rheinland-Pfalz (il-Qorti Amministrattiva Superjuri ta’ Rheinland-Pfalz, il-Ġermanja). Din il-qorti kkunsidrat b’mod partikolari li t-trasferiment ta’ A. Hasan lejn l-Italja kien sar wara l-iskadenza tat-terminu ta’ sitt xhur previst fl-Artikolu 29(1) tar-Regolament Dublin III u li, konsegwentement, ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja kienet issa responsabbli mill-eżami tal-applikazzjoni għal ażil imressqa mill-persuna kkonċernata. |
22 |
Ir-Repubblika Federali tal-Ġermanja ppreżentat, quddiem il-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali, il-Ġermanja), rikors għal reviżjoni kontra din id-deċiżjoni tal-Oberverwaltungsgericht Rheinland-Pfalz (il-Qorti Amministrattiva Superjuri ta’ Rheinland-Pfalz). |
23 |
Il-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali) ikkunsidrat li l-analiżi tal-qorti tal-appell hija żbaljata peress li komputazzjoni korretta tat-terminu previst fl-Artikolu 29(1) tar-Regolament Dublin III li tindika li t-trasferiment ta’ A. Hasan lejn l-Italja seħħ qabel l-iskadenza tat-terminu previst. |
24 |
Madankollu, skont il-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali), ir-responsabbiltà inizjali tar-Repubblika Taljana sabiex teżamina l-applikazzjoni għall-ażil ta’ A. Hasan ma tistax tkun stabbilita b’mod definittiv, peress li ma jistax ikun eskluż li din ir-responsabbiltà għandha tiġi eskluża, b’applikazzjoni tal-Artikolu 3(2) ta’ dan ir-regolament, minħabba eventwali nuqqasijiet sistematiċi, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni, fil-proċedura għall-ażil u l-kundizzjonijiet tal-akkoljenza tal-applikanti għal protezzjoni internazzjonali f’dan l-Istat Membru. |
25 |
Madankollu, din il-qorti tenfasizza li ma huwiex neċessarju li din id-domanda tinqata’ jekk, b’konsegwenza tar-ritorn illegali ta’ A. Hasan fil-Ġermanja, ir-responsabbiltà li tiġi eżaminata l-applikazzjoni għall-ażil tiegħu kienet diġà ġiet ittrasferita lir-Repubblika Federali tal-Ġermanja fid-data tad-deċiżjoni tal-qorti tal-appell jew jekk proċedura ta’ teħid lura kienet għadha tista’ titmexxa f’din id-data. |
26 |
Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Bundesverwaltungsgericht (il-Qorti Amministrattiva Federali) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u tagħmel id-domandi preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:
|
Fuq id-domandi preliminari
Fuq l-ewwel domanda (a)
27 |
Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, bis-saħħa tar-regoli tal-proċedura nazzjonali applikabbli fil-qasam tal-ażil, il-qorti adita b’rikors kontra deċiżjoni ta’ trasferiment għandha, fil-prinċipju, tagħti deċiżjoni skont is-sitwazzjoni fattwali eżistenti meta tinżamm l-aħħar seduta quddiem din il-qorti jew, fin-nuqqas ta’ seduta, fil-mument meta l-imsemmija qorti tiddeċiedi fuq dan ir-rikors. |
28 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jitqies li, permezz tal-ewwel domanda tagħha, subparagrafu (a), il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 27(1) tar-Regolament Dublin III għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprevedi li l-istħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjoni ta’ trasferiment għandu jibbaża fuq is-sitwazzjoni fattwali eżistenti meta saret l-aħħar seduta quddiem il-qorti adita jew, fin-nuqqas ta’ seduta, fil-mument meta din il-qorti tiddeċiedi fuq ir-rikors. |
29 |
L-Artikolu 27(1) tar-Regolament Dublin III jipprevedi li l-applikant għal protezzjoni internazzjonali għandu jkollu d-dritt għal rimedju effettiv, fil-forma ta’ appell jew reviżjoni, fil-fatt u fil-liġi, mid-deċiżjoni tat-trasferiment quddiem qorti jew tribunal. |
30 |
Il-portata tar-rimedju tiftaħ għall-applikant għal protezzjoni internazzjonali kontra deċiżjoni ta’ trasferiment meħuda fir-rigward tiegħu li hija ppreċiżata fil-premessa 19 ta’ dan ir-regolament, li tindika li, sabiex tiġi żgurata l-osservanza tad-dritt internazzjonali, ir-rimedju effettiv stabbilit mill-imsemmi regolament kontra d-deċiżjonijiet ta’ trasferiment għandu jirrigwarda, minn naħa, l-eżami tal-applikazzjoni tal-istess regolament u, min-naħa l-oħra, l-eżami tas-sitwazzjoni fattwali u legali fl-Istat Membru li għalih jiġi ttrasferit l-applikant (sentenzi tas-26 ta’ Lulju 2017, Mengesteaab, C 670/16, EU:C:2017:587, punt 43, u tal-25 ta’ Ottubru 2017, Shiri, C 201/16, EU:C:2017:805, punt 37). |
31 |
Minbarra dan, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-Artikolu 29 tar-Regolament Dublin III jirriżulta li, fid-dawl, minn naħa, tal-għan imsemmi mill-premessa 19 ta’ dan ir-regolament li jiggarantixxi, konformement mal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, protezzjoni effettiv tal-persuni kkonċernati u, min-naħa l-oħra, l-għan li jiġi żgurat minnufih id-determinazzjoni tal-Istat Membru responsabbli tat-trattament ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali stabbilita fil-premessa 5 tal-imsemmi regolament, l-applikant għandu jkun jista’ jkollu rimedju effettiv u rapidu li jippermettilu li jieħu vantaġġ miċ-ċirkustanzi wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni tat-trasferiment meħuda fir-rigward tiegħu, peress li t-teħid inkunsiderazzjoni tagħhom hija determinanti għall-applikazzjoni korretta tal-istess regolament (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-25 ta’ Ottubru 2017, Shiri, C 201/16, EU:C:2017:805, punt 44). |
32 |
Leġiżlazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tippermetti lill-applikant għal protezzjoni internazzjonali li jinvoka ċirkustanzi wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni tat-trasferiment fil-kuntest tar-rikors dirett kontra din id-deċiżjoni, kienet tissodisfa dan l-obbligu li jipprevedi rimedju effettiv u rapidu (ara, b’analoġija, is-sentenza tal-25 ta’ Ottubru 2017, Shiri, C 201/16, EU:C:2017:805, punt 45). |
33 |
F’dan il-kuntest, l-Artikolu 27(1) tar-Regolament Dublin III ma jistax jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi tali leġiżlazzjoni minħabba l-fatt biss li din tista’ twassal lill-qorti adita b’rikors kontra deċiżjoni ta’ trasferiment li tieħu inkunsiderazzjoni, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ċirkustanzi li seħħew wara mhux biss l-adozzjoni ta’ din id-deċiżjoni, iżda wkoll wara t-trasferiment tal-persuna kkonċernata li jsir skont l-imsemmija deċiżjoni. |
34 |
Ċertament, tali ċirkustanzi ma jkunux jistgħu jkunu rilevanti għall-finijiet tal-applikazzjoni tar-regoli li jidhru f’dan ir-regolament, li, bħal dawk stabbiliti fl-Artikolu 29(1) u (2) tiegħu, jirregolaw it-tmexxija tal-proċedura ta’ teħid lura ’il fuq mit-trasferiment. |
35 |
Sa fejn, l-eżekuzzjoni tat-trasferiment, li jikkostitwixxi sempliċi l-implimentazzjoni prattika tad-deċiżjoni tat-trasferiment, ma hijiex ta’ natura, bħala tali, li tistabbilixxi, b’mod definittiv ir-responsabbiltà tal-Istat Membru li fih il-persuna kkonċernata tkun ġiet ittrasferita. |
36 |
Fil-fatt, għandu jiġi kkonstatat, l-ewwel nett, li ebda dispożizzjoni tar-Regolament Dublin III ma tagħti lill-eżekuzzjoni tat-trasferiment tali effett u lanqas ma tipprevedi li din l-eżekuzzjoni hija rilevanti għall-finijiet li jiġi ddeterminat l-Istat Membru responsabbli. |
37 |
It-tieni nett, għall-kuntrarju, jirriżulta b’mod ċar mill-Artikolu 29(3) ta’ dan ir-regolament li l-persuna kkonċernata għandha tittieħed lura mill-Istat Membru li jagħmel it-trasferiment f’każ ta’ trasferiment eżegwit bi żball jew b’annullament tad-deċiżjoni tat-trasferiment wara l-eżekuzzjoni tat-trasferiment, liema fatt jimplika neċessarjament li r-responsabbiltà tal-Istat Membru li fih twettaq it-trasferiment jista’, f’ċerti każijiet, jitqiegħed fid-dubju wara t-twettiq tat-trasferiment. |
38 |
It-tielet nett, soluzzjoni kuntrarja tkun ukoll tista’ ċċaħħad bil-wisa’ l-effett utli tar-rikors jew tat-talba għal reviżjoni previsti fl-Artikolu 27(1) tal-imsemmi regolament u li taffettwa l-protezzjoni ġudizzjarja ggarantita lill-persuni kkonċernati, peress li mill-Artikolu 27(3) tal-istess regolament jirriżulta li l-preżentata ta’ rikors jew ta’ talba għal reviżjoni ma timplikax neċessarjament is-sospensjoni tad-deċiżjoni tat-trasferiment u li din għaldaqstant sistematikament ma tikkostitwixxix ostakolu għall-eżekuzzjoni tat-trasferiment qabel il-legalità ta’ din id-deċiżjoni ma setgħetx tiġi vvalutata minn qorti. |
39 |
Ir-raba’ nett, għandu jiġi enfasizzat li ċerti dispożizzjonijiet tar-Regolament Dublin III jista’ jkollhom l-effett li jqiegħdu f’dubju ir-responsabbiltà ta’ Stat Membru minħabba ċirkustanzi li seħħew wara l-eżekuzzjoni ta’ trasferiment lejn dan l-Istat Membru. Dan huwa l-każ, b’mod partikolari, tal-Artikolu 19(2) ta’ dan ir-regolament, meta l-persuna kkonċernata telqet, wara dan it-trasferiment, mit-territorju tal-Istati Membri matul żmien ta’ mill-inqas tliet xhur, qabel ma tippreżenta applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida fi Stat Membru ieħor (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-7 ta’ Ġunju 2016, Karim, C‑155/15, EU:C:2016:410, punt 17). |
40 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, ir-risposta għall-ewwel domanda subparagrafu (a), għandha tkun li l-Artikolu 27(1) tar-Regolament Dublin III moqri fid-dawl tal-premessa 19 ta’ dan ir-regolament u tal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprevedi li l-istħarriġ ġudizzjarju tad-deċiżjoni ta’ trasferiment għandu jibbaża fuq is-sitwazzjoni fattwali eżistenti meta saret l-aħħar seduta quddiem il-qorti adita jew, fin-nuqqas ta’ seduta, fil-mument meta din il-qorti tiddeċiedi fuq ir-rikors. |
Fuq l-ewwel domanda, subparagrafu (b), kif ukoll fuq it-tieni u t-tielet domandi
41 |
Permezz tal-ewwel domanda tagħha, subparagrafu (b), kif ukoll permezz tat-tieni u t-tielet domandi, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikoli 23 u 24 tar-Regolament Dublin III għandhom jiġu interpretati fis-sens li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li fiha ċittadin ta’ pajjiż terz, wara li ppreżenta applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali fl-ewwel Stat Membru, ġie ttrasferit lejn dan l-Istat Membru b’konsegwenza ta’ ċaħda ta’ applikazzjoni ġdida ppreżentata quddiem it-tieni Stat Membru, imbagħad ġie lura, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ dan it-tieni Stat Membru, dan iċ-ċittadin jista’ jkun is-suġġett ta’ proċedura ta’ teħid lura jew jekk huwa possibbli li jsir trasferiment ġdid ta’ din il-persuna lejn l-ewwel ta’ dawn l-Istati Membri, mingħajr ma tkun segwita proċedura bħal din. |
42 |
Il-kamp ta’ applikazzjoni tal-proċedura ta’ teħid lura huwa ddefinit mill-Artikoli 23 u 24 tar-Regolament Dublin III (digriet tal-5 ta’ April 2017, Ahmed, C‑36/17, EU:C:2017:273, punt 26). |
43 |
Mill-Artikolu 23(1) u l-Artikolu 24(1) ta’ dan ir-regolament jirriżulta li din il-proċedura hija applikabbli għall-persuni msemmija fl-Artikolu 18(1)(b) sa (d) tal-imsemmi regolament. |
44 |
Dawn id-dispożizzjonijiet tal-aħħar jirreferu għal persuna li, minn naħa, ressqet talba għall-protezzjoni internazzjonali, liema talba qed tiġi eżaminata, irtirat tali talba jew rat tali talba miċħuda u li, min-naħa l-oħra, jew ippreżentat talba fi Stat Membru ieħor, jew tinsab, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor. |
45 |
Għaldaqstant, ċittadin ta’ pajjiż terz, bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li jinsab, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ Stat Membru wara li ressaq talba għal protezzjoni internazzjonali fi Stat Membru ieħor, liema talba ma ġietx fil-frattemp milqugħa minn dan l-aħħar Stat Membru, għandu jitqies bħala li jaqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-proċedura ta’ teħid lura prevista mir-Regolament Dublin III. |
46 |
F’dak li jirrigwarda r-regoli li għandhom jiġu segwiti sabiex titmexxa sew din il-proċedura, għandu jitfakkar li, filwaqt li l-Artikolu 23 ta’ dan ir-regolament jirregola s-sitwazzjonijiet li fihom applikazzjoni ġdida tkun ġiet ippreżentata fl-Istat Membru rikjedenti, l-Artikolu 24 tal-imsemmi regolament jirrigwarda l-każijiet li fihom l-ebda applikazzjoni ġdida ma tkun ġiet imressqa f’dan l-Istat Membru (ara, f’dan is-sens, id-digriet tal-5 ta’ April 2017, Ahmed, C-36/17, EU:C:2017:273, punt 26). |
47 |
Isegwi li għal persuna bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali li, wara li tkun ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali fi Stat Membru, tirritorna illegalment fit-territorju ta’ Stat Membru ieħor mingħajr ma tkun ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida, tista’ tiġi applikata l-proċedura prevista fl-Artikolu 24 tar-Regolament Dublin III. |
48 |
Il-fatt li tali persuna kienet, matul l-ewwel soġġorn fit-territorju tat-tieni ta’ dawn l-Istati Membri, diġà ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali li kienet ġiet miċħuda fil-kuntest previst fl-Artikolu 26(1) ta’ dan ir-regolament ma jibdilx din l-analiżi. |
49 |
Fil-fatt, peress li din l-applikazzjoni ma tkunx baqgħet tiġi eżaminata fl-dan l-Istat Membru, din iċ-ċirkustanza ma għandhiex tfisser li din il-persuna għandha tiġi assimilata ma’ persuna li tkun ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida, liema applikazzjoni tkun trid tiġi miċħuda, b’applikazzjoni tal-Artikolu 26(1), qabel ma jkun jista’ jiġi eżegwit trasferiment, jew tiġi eżaminata mill-imsemmi Stat Membru, konformement mal-Artikolu 23(3) tal-imsemmi regolament, fil-każ ta’ dewmien fl-implementazzjoni tal-proċedura ta’ teħid lura. |
50 |
Bl-istess mod, il-fatt li d-deċiżjoni li biha tkun ġiet miċħuda applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa matul l-ewwel soġġorn fit-territorju tal-Istat Membru kkonċernat tkun għadha suġġett għal appell quddiem il-qorti kompetenti ma għandhiex teskludi l-applikazzjoni tal-Artikolu 24 tal-istess regolament f’sitwazzjoni bħal din fil-kawża prinċipali, peress li, fl-assenza ta’ effett sospensiv mogħti fil-mument tat-tressiq ta’ dan l-appell, din id-deċiżjoni għandha titqies li tipproduċi l-effetti tagħha, hekk kif joħorġu mir-Regolament Dublin III, u għaldaqstant li timplika l-għeluq tal-proċedura amministrattiva miftuħa wara t-tressiq tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. |
51 |
Barra minn hekk, peress li l-leġiżlatur tal-Unjoni ppreveda, fl-Artikolu 24 ta’ dan ir-regolament, proċedura speċifika applikabbli għal ċittadin ta’ pajjiż terz bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali, liema proċedura timplika b’mod partikolari li l-Istat Membru rikjest issirlu applikazzjoni fil-kuntest tat-termini imperattivi li l-iskadenza tagħhom jistgħu jinfluwenzaw is-sitwazzjoni ta’ dan iċ-ċittadin, huwa ma għandux jiġi ttrasferit lejn Stat Membru ieħor, mingħajr ma l-proċedura ma tkunx ġiet immexxija sew fir-rigward tiegħu, fuq il-bażi ta’ deċiżjoni ta’ trasferiment adottata preċedentement fir-rigward tiegħu, li tkun diġà ġiet eżegwita fil-passat. |
52 |
Soluzzjoni kontra b’hekk tkun inkompatibbli mal-formulazzjoni tal-Artikoli 18 u 24 tar-Regolament Dublin III, li ma jwettaq ebda distinzjoni bejn l-ewwel u t-tieni soġġorn fi Stat Membru għajr dak li matulu tkun tressqet l-ewwel applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. |
53 |
Barra minn hekk, sa fejn jirriżulta mill-kunsiderazzjonijiet li jidhru fil-punti 35 sa 39 ta’ din is-sentenza li l-eżekuzzjoni tat-trasferiment ma huwiex ta’ natura, fiha nnifsha, li tistabbilixxi b’mod definittiv ir-responsabbilta tal-Istat Membru li fih il-persuna kkonċernata tkun ġiet ittrasferita, trasferiment ġdid ma għandux jiġi kkunsidrat mingħajr ma s-sitwazzjoni ma tkunx ġiet eżaminata mill-ġdid sabiex jiġi vverifikat li r-responsabbiltà ma tkunx, wara t-trasferiment tal-imsemmija persuna, ġiet ittrasferita lil Stat Membru ieħor. |
54 |
F’dan ir-rgward, għandu jiġi enfasizzat li dan l-eżami mill-ġdid tas-sitwazzjoni tal-persuna kkonċernata jista’ jitwettaq mingħajr ma jitqiegħed inkwistjoni t-twettiq tal-għan ta’ ħeffa fit-trattament tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali, peress li dan l-eżami mill-ġdid jimplika biss li jittieħdu inkunsiderazzjoni l-bidliet li jkunu seħħu mill-adozzjoni tal-ewwel deċiżjoni ta’ trasferiment. |
55 |
Konsegwentement, hemm lok li tingħata risposta għall-punt (b) tal-ewwel domanda, kif ukoll għat-tieni u t-tielet domanda, li l-Artikolu 24 tar-Regolament Dublin III għandu jiġi interpretat fis-sens li, f’sitwazzjoni bħal din inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li fiha ċittadin ta’ pajjiż terz, wara li jkun ressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali fl-ewwel Stat Membru, ikun ġie ttrasferit lejn dan l-Istat Membru wara ċ-ċaħda ta’ applikazzjoni ġdida mressqa fit-tieni Stat Membru, u wara jkun ġie lura, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ dan it-tieni Stat Membru, dan iċ-ċittadin jista’ jkun is-suġġett ta’ proċedura ta’ teħid lura u ma jkunx possibbli li jsir trasferiment ġdid ta’ din il-persuna lejn l-ewwel minn dawn l-Istati Membru mingħajr ma tkun ġiet segwita din il-proċedura. |
Fuq ir-raba’ domanda
56 |
Fid-dawl tar-risposta għall-punt (b) tal-ewwel domanda, kif ukoll għat-tieni u t-tielet domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta għar-raba’ domanda. |
Fuq il-punt (a) tal-ħames domanda
57 |
Bil-punt (a) tal-ħames domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, sostanzjalment, jekk l-Artikolu 24(2) tar-Regolament Dublin III għandux jiġi interpretat fis-sens li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li fiha ċittadin ta’ pajjiż terz ikun ġie lura, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ Stat Membru li jkun fil-passat wettaq it-trasferiment tiegħu lejn Stat Membru ieħor, it-talba għall-finijiet ta’ teħid lura għandha tintbagħat fit-termini previsti minn din id-dispożizzjoni u, jekk dan ikun il-każ, li dawn ma jkunux jistgħu jibdew jiddekorru qabel ma l-Istat Membru rikjedenti ma jkun sar jaf bir-ritorn tal-persuna kkonċernata fit-territorju tiegħu. |
58 |
L-ewwel inċiż tal-Artikolu 24(2) tar-Regolament Dublin III jipprevedi li, meta Stat Membru li fit-territorju tiegħu tinsab persuna mingħajr permess ta’ residenza jiddeċiedi li jirrikorri għas-Sistema Eurodac, it-talba għall-finijiet tat-teħid lura għandha ssir kemm jista’ jkun malajr u, f’kull każ, f’terminu ta’ xahrejn li jidba jiddekorri minn meta jasal ir-riżultat pożittiv Eurodac. |
59 |
It-tieni inċiż tal-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament jipprevedi li, jekk it-talba għall-finijiet ta’ teħid lura tkun ibbażata fuq provi li ma jkunux dawk miksuba mis-sistema Eurodac, hija għandha tintbagħat lill-Istat Membru rikjest fi żmien tliet xhur li jibda jiddekorri mid-data li fiha l-Istat Membru rikjedenti jkun sar jaf li Stat Membru ieħor seta’ kien responsabbli għall-persuna kkonċernata. |
60 |
F’dan ir-rigward, hemm lok li jitfakkar li l-proċeduri ta’ teħid lura għandhom obbligatorjament jitwettqu konformement mar-regoli stabbiliti, b’mod partikolari, fil-kapitolu VI tar-Regolament Dublin III, u li huma għandhom, b’mod partikolari, jitmexxew fl-osservanza ta’ sensiela ta’ termini imperattivi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-26 ta’ Lulju 2017, Mengesteab, C-670/16, EU:C:2017:587, punti 49 u 50). |
61 |
Peress li l-leġiżlatur ma wettaq ebda distinzjoni, fl-Artikolu 24 ta’ dan ir-regolament, bejn is-sitwazzjonijiet fejn il-proċedura ta’ teħid lura tkun inbdiet għall-ewwel darba u dawk fejn din il-proċedura jkollha tinbeda mill-ġdid wara r-ritorn, mingħajr permess ta’ residenza, tal-persuna kkonċernata fl-Istat Membru rikjedenti wara trasferiment, it-termini stabbiliti fl-dan l-Artikolu għandhom għaldaqstant jiġu osservati wkoll f’dan l-aħħar każ. |
62 |
Fir-firgward tal-kalkolu ta’ dawn it-termini, għandu jiġu rrilevat li dawn huma intiżi li jfasslu l-proċedura ta’ teħid lura u jikkontribwixxu, b’mod determinanti, għat-twettiq tal-għan ta’ ħeffa fit-trattament tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali billi jiggarantixxu li l-proċedura ta’ teħid lura titwettaq mingħajr dewmien mhux ġustifikat (ara, b’analoġija, is-sentenzi tas-26 ta’ Lulju 2017, Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, punti 53 u 54, kif ukoll tal-25 ta’ Ottubru 2017, Shiri, C-201/16, EU:C:2017:805, punt 31). |
63 |
Għal dan il-għan, l-imsemmija termini jiggarantixxu li l-Istat Membru rikjedenti jibda l-proċedura ta’ teħid lura fi żmien raġjonevoli li jibda mill-mument li fih ikollu l-informazzjoni li tippermettilu jindirizza talba għall-finijiet ta’ teħid lura lil Stat Membru ieħor, u dan it-terminu applikabbli f’dan il-kuntest ivarja skont in-natura ta’ din l-informazzjoni. |
64 |
Isegwi li l-istess termini ma għandhomx loġikament jibdew jiddekorru minn data li fiha l-Istat Membru rikjedenti ma jkollux informazzjoni li tippermettilu jibda l-proċedura ta’ teħid lura. |
65 |
Dan ikun il-każ, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, mhux biss jekk l-Istat Membru ma jkollux l-elementi li jistabbilixxu r-responsabbiltà ta’ Stat Membru ieħor, imma wkoll, f’kuntest fejn il-fruntieri interni bħala prinċipju jkunu jistgħu jinqasmu mingħajr ma jitwettqu l-verifiki fil-fruntiera fuq il-persuni, jekk l-imsemmi Stat Membru ma jkunx jaf bil-preżenza tal-persuna kkonċernata fit-territorju tiegħu. |
66 |
Barra minn hekk, jekk wieħed jikkunsidra li t-termini jibdew jiddekorru mill-mument li l-Istat Membru kellu, matul l-ewwel proċedura ta’ teħid inkarigu jew ta’ teħid lura, informazzjoni li tindika r-responsabbiltà ta’ Stat Membru ieħor, minn naħa, ikun qed jillimita kunsiderevolment l-effikaċja tal-proċeduri previsti mir-Regolament Dublin III u, min-naħa l-oħra, ikabbar ir-riskju li jħajjar lill-persuni kkonċernati jiġu lura illegalment fit-territorju tal-Istat Membru rikjedenti wara l-ewwel trasferiment, u b’hekk iwaqqaf l-applikazzjoni tal-prinċipji u tar-regoli stabbiliti minn dan ir-regolament (ara, b’analoġija, is-sentenzi tas-17 ta’ Marzu 2016, Mirza, C-695/15 PPU, EU:C:2016:188, punt 52, u tat-13 ta’ Settembru 2017, Khir Amayry, C-60/16, EU:C:2017:675, punt 37). |
67 |
Fil-fatt, f’sitwazzjoni li fiha l-persuna kkonċernata tkun ġiet lura, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju tal-Istat Membru rikjedenti wara l-ewwel trasferiment, din l-interpretazzjoni tnaqqas ħafna t-terminu li jkollu dan l-Istat Membru biex jibgħat talba għall-finijiet ta’ teħid lura, u jeskludi kull possibbiltà li jibgħat din it-talba qabel ma jkun ta lill-persuna kkonċernata l-possibbiltà li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida, meta r-ritorn ta’ din il-persuna f’dan it-territorju jkun seħħ xahrejn jew tliet xhur qabel id-data li fiha l-imsemmi Stat Membru kellu, matul l-ewwel proċedura ta’ teħid inkarigu jew ta’ teħid lura, informazzjoni li tindika r-responsabbiltà ta’ Stat Membru ieħor. |
68 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-terminu stabbilit fl-ewwel inċiż tal-Artikolu 24(2) tar-Regolament Dublin III, li huwa biss applikabbli meta Stat Membru li fit-territorju tiegħu tinsab persuna mingħajr permess ta’ residenza jiddeċiedi li jirrikorri għas-Sistema Eurodac, huwa rilevanti jekk l-Istat Membru rikjedenti jiddeċiedi li jaġixxi b’dan il-mod fil-kuntest tal-proċedura ta’ teħid lura mibdija wara r-ritorn tal-persuna kkonċernata fit-territorju tiegħu wara l-ewwel trasferiment, ħaġa li tippreżupponi li huwa jkun informat bil-preżenza tagħha fit-territorju tiegħu. |
69 |
Fin-nuqqas, għall-Istat Membru kkonċernat, li jkun iddeċieda li jirrikorri għas-sistema Eurodac, it-tieni inċiż tal-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament huwa applikabbli. F’dan il-każ, it-terminu msemmi f’din id-dispożizzjoni jibda jiddekorri biss mid-data li fiha l-Istat Membru rikjedenti jkun sar jaf, minn naħa, bil-preżenza tal-persuna kkonċernata fit-territorju tiegħu u, min-naħa l-oħra, bl-elementi li jistabbilixxu r-responsabbiltà ta’ Stat Membru ieħor. |
70 |
Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet, hemm lok li tingħata risposta għall-punt (a) tal-ħames domanda li l-Artikolu 24(2) tar-Regolament Dublin III għandu jiġi interpretat fis-sens li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li fiha ċittadin ta’ pajjiż terz ikun ġie lura, mingħajr permess ta’ residenza, fit-territorju ta’ Stat Membru li jkun fil-passat wettaq it-trasferiment tiegħu lejn Stat Membru ieħor, it-talba għall-finijiet ta’ teħid lura għandha tintbagħat fit-termini previsti minn din id-dispożizzjoni u li dawn ma għandhomx jibdew jiddekorru qabel ma l-Istat Membru rikjedenti ma jkun sar jaf bir-ritorn tal-persuna kkonċernata fit-territorju tiegħu. |
Fuq il-punt (b) tal-ħames domanda
71 |
Bil-punt (b) tal-ħames domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, sostanzjalment, jekk l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandux jiġi interpretat fis-sens li, meta t-talba għall-finijiet ta’ teħid lura ma ssirx fit-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament, l-Istat Membru li fit-territorju tiegħu tinsab persuna mingħajr permess ta’ residenza jkunx responsabbli għall-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida li din il-persuna għandha tkun awtorizzata li tressaq. |
72 |
L-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III jippreċiża li, jekk it-talba għall-finijiet ta’ teħid lura ma ssirx fit-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament, l-Istat Membru li fit-territorju tiegħu l-persuna kkonċernata tinsab mingħajr permess ta’ residenza għandu jagħtiha l-possibbiltà li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida. |
73 |
Għandu jiġi rrilevat li l-formulazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni ma tippermettix, waħedha, li jiġi ddeterminat liema huwa dak l-Istat Membru li normalment għandu jkun responsabbli għall-eżami ta’ din l-applikazzjoni. |
74 |
B’dan, minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li, meta dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni tkun tista’ tiġi interpretata b’diversi modi, għandha tingħata interpretazzjoni li tissalvagwardja l-effett utli tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas-27 ta’ Ottubru 2011, Il-Kummissjoni vs Il-Polonja, C-311/10, mhux ippubblikata, EU:C:2011:702, punt 20, u l-ġurisprudenza ċċitata). |
75 |
F’dan ir-rigward, hemm lok li jiġi enfasizzat li, jekk l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III kellu jiġi interpretat bħala li jimplika sempliċement li l-persuna kkonċernata għandha jkollha d-dritt li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, u b’dan il-mod ma jkollu ebda effett fuq id-determinazzjoni tal-Istat Membru responsabbli għall-eżami ta’ din l-applikazzjoni, din id-dispożizzjoni jitneħħielha kull effett utli tagħha. |
76 |
Mill-Artikolu 6(1) u (2) tad-Direttiva 2013/32 jirriżulta, b’hekk, li l-Istati Membri huma, b’mod ġenerali, marbuta li jirreġistraw kull applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali mressqa minn ċittadin ta’ pajjiż terz lill-awtoritajiet nazzjonali li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva u li huma għandhom sussegwentement jiżguraw li l-persuni kkonċernati jibbenefikaw mill-possibbiltà konkreta li jressqu l-applikazzjoni tagħhom fl-iqsar żmien. |
77 |
Għaldaqstant, hemm lok, sabiex jiġi ssalvagwardat l-effett utli tal-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III, li din id-dispożizzjoni tiġi interpretata fis-sens li, fil-każ tal-iskadenza tat-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament, meta l-persuna kkonċernata tiddeċiedi li tirrikorri għall-possibbiltà li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida li għandha tingħatalha mill-Istat Membru li fit-territorju tiegħu hija tinsab, dan l-Istat Membru jkun responsabbli għall-eżami ta’ din l-applikazzjoni l-ġdida. |
78 |
Din l-interpretazzjoni hija barra minn hekk ikkorroborata mill-għan imfittex mill-Artikolu 24(2) u (3) tar-Regolament Dublin III, infakkar fil-punt 62 ta’ din is-sentenza. |
79 |
Fil-fatt, għalkemm it-tressiq ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida fil-kundizzjonijiet previsti f’dawn id-dispożizzjonijiet jimplika biss li l-Istat Membru li fit-territorju tiegħu l-persuna kkonċernata tinsab issa jkun jista’ jibda l-proċedura ta’ teħid lura taħt il-kundizzjonijiet previsti fl-Artikolu 23 ta’ dan ir-regolament, ir-regoli previsti fl-Artikolu 24(2) u (3) tal-imsemmi regolament ma jistgħux jikkontribwixxu għat-twettiq tal-għan ta’ ħeffa fit-trattament tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali, peress li l-iskadenza ta’ dawn it-termini ma jostakolawx l-implementazzjoni ta’ proċedura ta’ teħid lura li ddewwem mill-ġdid l-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa mill-persuna kkonċernata. |
80 |
Isegwi li hemm lok li tingħata risposta għall-punt (b) tal-ħames domanda li l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandu jiġi interpretat fis-sens li, meta t-talba għall-finijiet ta’ teħid lura ma ssirx fit-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament, l-Istat Membru li fit-territorju tiegħu tinsab il-persuna kkonċernata mingħajr permess ta’ residenza huwa responsabbli għall-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida li din il-persuna għandha tkun awtorizzata li tressaq. |
Fuq il-punt (c) tal-ħames domanda
81 |
Bil-punt (c) tal-ħames domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, sostanzjalment, jekk l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandux jiġi interpretat fis-sens li l-fatt li l-proċedura ta’ appell imressqa kontra deċiżjoni li tkun ċaħdet l-ewwel applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ppreżentata fi Stat Membru jkun għadu pendenti għandux jitqies bħala l-ekwivalenti għat-tressiq ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida f’dan l-Istat Membru, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni. |
82 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat, fl-ewwel lok, l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III jirreferixxix espliċitament għall-obbligu, għall-Istat Membru inkwistjoni, li jagħti lill-persuna kkonċernata l-possibbiltà li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida. |
83 |
Isegwi li l-leġiżlatur tal-Unjoni ried jagħti, fl-iskadenza tat-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament, effetti mhux fit-tmiem tal-proċeduri ta’ trattament tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali diġà mibdija, imma fil-ftuħ ta’ proċedura għall-protezzjoni internazzjonali ġdida. |
84 |
Fit-tieni lok, għandu jitfakkar li, hekk kif jirriżulta mill-kunsiderazzjonijiet li jidhru fil-punti 48 sa 50 ta’ din is-sentenza, fl-assenza ta’ effett sospensiv mogħti fit-tressiq ta’ appell minn deċiżjoni li tkun ċaħdet l-ewwel applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, din id-deċiżjoni għandha titqies li tipproduċi kompletament l-effetti tagħha u għaldaqstant li timplika l-għeluq tal-proċedura amministrattiva miftuħa wara t-tressiq tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. |
85 |
Konsegwentement, hemm lok li tingħata risposta għall-punt (c) tal-ħames domanda li l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandu jiġi interpretat fis-sens li l-fatt li l-proċedura ta’ appell imressqa minn deċiżjoni li tkun ċaħdet l-ewwel applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa fi Stat Membru tkun għadha pendenti ma għandhiex titqies li hija ekwivalenti għat-tressiq ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida f’dan l-Istat Membru, fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni. |
Fuq il-punt (d) tal-ħames domanda
86 |
Bil-punt (d) tal-ħames domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, sostanzjalment, jekk l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandux jiġi interpretat fis-sens li, meta t-talba għall-finijiet ta’ teħid lura ma ssirx fit-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament u l-persuna kkonċernata ma tkunx irrikorriet għall-possibbiltà li għandha jkollha li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida, l-Istat Membru li fit-territorju tiegħu din il-persuna mingħajr permess ta’ residenza tinsab, jista’ xorta jagħmel talba għall-finijiet ta’ teħid lura jew jittrasferixxi l-imsemmija persuna lejn Stat Membru ieħor, mingħajr ma tagħmel tali talba. |
87 |
L-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III jiddistingwi ruħu minn dispożizzjonijiet oħra dwar l-iskadenza tat-termini li jidhru f’dan ir-regolament, billi jipprevedi biss l-iskadenza tat-termini li bihom jikkawża, bħala tali, it-trasferiment ta’ responsabbiltà. |
88 |
Hekk kif jirriżulta mir-risposta mogħtija lill-punt (b) tal-ħames domanda, meta l-Artikolu 24 tal-imsemmi regolament ikun applikabbli, tali trasferiment ta’ responsabbiltà jkun suġġett għall-fatt li l-persuna kkonċernata tirrikorri għall-possibbiltà li hija għandha jkollha li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida fl-Istat Membru li fit-territorju tiegħu hija tinsab. |
89 |
Sa fejn il-leġiżlatur tal-Unjoni ma ta ebda effett ieħor fl-iskadenza tat-termini stabiliti fl-Artikolu 24(2) tal-istess regolament, hemm lok li jitqies li, fil-każ fejn il-persuna kkonċernata ma tkunx irrikorriet għal din il-possibbiltà, jibqa’ mixtieq għall-Istat Membru li fit-territorju tiegħu hija tinsab li jislet il-konsegwenzi minn dan u jiftaħ, jekk ikun il-każ, proċedura ta’ teħid lura intiża li tiggarantixxi li din il-persuna terġa’ lura fit-territorju tal-Istat Membru li fih tkun ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali. |
90 |
Min-naħa l-oħra, peress li, minn naħa, l-Istat Membru responsabbli huwa marbut, konformement mal-punti (b), (c) u (d) tal-Artikolu 18(1) tar-Regolament Dublin III, li jieħu inkarigu tal-persuna kkonċernata taħt il-kundizzjonijiet previsti fl-Artikoli 23, 24, 25 u 29 ta’ dan ir-regolament u, min-naħa l-oħra, li ebda wieħed minn dawn l-artikoli ma jipprevedi t-trasferiment ta’ din il-persuna fl-assenza ta’ ftehim, espliċitu jew impliċitu, tal-Istat Membru rikjest għal dan il-għan, l-Artikolu 24(3) ma jistax jinqara li jawtorizza l-Istat Membru jittrasferixxi l-imsemmija persuna lejn Stat Membru ieħor mingħajr ma jagħmel talba għall-finijiet ta’ teħid lura. |
91 |
Għaldaqstant, hemm lok li tingħata risposta għall-punt (d) tal-ħames domanda li l-Artikolu 24(3) tar-Regolament Dublin III għandu jiġi interpretat fis-sens li, meta t-talba għall-finijiet ta’ teħid ta’ responsabbiltà ma ssirx fit-termini previsti fl-Artikolu 24(2) ta’ dan ir-regolament u l-persuna kkonċernata ma tirrikorrix għall-possibbiltà li għandha jkollha li tressaq applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ġdida:
|
Fuq l-ispejjeż
92 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tielet Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
|
|
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Ġermaniż.