1. 

It-talba għal deċiżjoni preliminari li hija s-suġġett ta’ dawn il-konklużjonijiet tittratta l-interpretazzjoni tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 ( 2 ) u tal-Artikolu 33(2)(b), tal-Artikolu 34, tal-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 35, u tal-Artikolu 46(3), tad-Direttiva 2013/32 ( 3 ). Din it-talba ġiet imressqa mill-Administrativen sad Sofia-Grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) fil-kuntest ta’ rikors għal annullament ippreżentat minn S. Alheto, persuna mingħajr Stat ta’ oriġini Palestinjana, kontra miżura amministrattiva li permezz tagħha l-awtoritajiet Bulgari ċaħdu l-applikazzjoni tagħha għal protezzjoni internazzjonali.

2.

L-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni dwar l-Istatus tar-Refuġjati, kif konkluża f’Genève fit‑28 ta’ Lulju 1951 u mdaħħla fis-seħħ fit‑22 ta’ April 1954 (iktar ’il quddiem il-“Konvenzjoni ta’ Genève”) ( 4 ) jipprovdi:

“Din il-Konvenzjoni ma għandhiex tapplika għal persuni li attwalment igawdu minn protezzjoni jew assistenza minn organu jew istituzzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti oħra minbarra l-Kummissarju Għoli tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Protezzjoni u l-Assistenza tar-Refuġjati [United Nations High Commissioner for Refugees, iktar ’il quddiem l-“UNHCR”].

Meta din il-protezzjoni jew assistenza tieqaf għal kwalunkwe raġuni, mingħajr ma l-pożizzjoni ta’ dawn il-persuni tkun ġiet deċiża definittivament, konformement mar-riżoluzzjonijiet relatati adottati mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, dawn il-persuni għandhom jibbenefikaw mid-drittijiet kollha li jirriżultaw minn din il-Konvenzjoni.” [traduzzjoni mhux uffiċjali]

3.

L-Aġenzija ta’ Fondi u tax-Xogħol tan-Nazzjonijiet Uniti għar-refuġjati tal-Palestina fil-Lvant Qarib (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East; iktar ’il quddiem l-“UNRWA”) ġiet stabbilita, wara l-kunflitt tal‑1948 bejn l-Għarab u l-Iżraeljani, permezz tar-Riżoluzzjoni Nru 302(IV) tal-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti tat‑8 ta’ Diċembru 1949. Din għandha l-għan li tipprovdi, lir-refuġjati Palestinjani li jaqgħu fil-kompetenza tagħha, salvataġġ, assistenza sanitarja, servizzi soċjali u ta’ mikrofinanza, edukazzjoni, u assistenza f’każ ta’ emerġenza, anki f’perijodi ta’ kunflitt armat, kif ukoll li ttejjeb il-kundizzjonijiet tal-kampijiet fejn jintlaqgħu dawn ir-refuġjati ( 5 ). Bħalissa hemm madwar 5 miljun refuġjat Palestinjan irreġistrat mal-UNRWA. Din l-aġenzija topera fis-Sirja, fl-Istrixxa ta’ Gaża, fil-Libanu, fil-Ġordan u fix-Xatt tal-Punent (inkluża Ġerusalemm tal-Lvant). Fl-assenza ta’ soluzzjoni tal-kwistjoni tar-refuġjati Palestinjani, il-mandat tal-UNRWA ġie ta’ spiss imġedded fejn l-iktar wieħed reċenti huwa sat‑30 ta’ Ġunju 2020 ( 6 ).

4.

L-UNRWA tikkostitwixxi wieħed mill-organi tan-Nazzjonijiet Uniti, minbarra l-UNHCR, imsemmija fl-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève u fl-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 ( 7 ).

5.

L-ewwel sentenza, tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, intitolat “Esklużjoni”, jipprevedi li ċittadin ta’ pajjiż terz jew persuna mingħajr Stat għandha tiġi eskluża mill-istatus ta’ refuġjat jekk “hija taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-[Artikolu 1(D)] tal-Konvenzjoni ta’ Ġinevra, li tirrigwarda l-protezzjoni jew l-għajnuna minn organi jew aġenziji tan-Nazzjonijiet Uniti apparti l-[UNHCR]”. It-tieni sentenza tal-istess Artikolu 12(1)(a) tistabbilixxi: “Meta din il-protezzjoni jew għajnuna tkun waqfet għal xi raġuni, mingħajr ma l-pożizzjoni ta’ dawn il-persuni tkun miftiehma definittivament bi qbil mar-riżoluzzjonijiet rilevanti adottati mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, dawk il-persuni għandhom ipso facto jkunu intitolati għall-benefiċċji ta’ din id-Direttiva”.

6.

Abbażi tal-Artikolu 33(1) tad-Direttiva 2013/32, l-Istati Membri ma humiex obbligati jeżaminaw jekk l-applikant jikkwalifikax għal protezzjoni internazzjonali taħt id-Direttiva 2011/95, f’każ fejn applikazzjoni tiġi kkunsidrata inammissibbli taħt il-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu. Skont l-Artikolu 33(2)(b) ta’ din id-direttiva l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li applikazzjoni għall-protezzjoni internazzjonali hija inammissibbli b’mod partikolari jekk “pajjiż li ma jkunx Stat Membru jiġi kunsidrat bħala l-ewwel pajjiż ta’ asil għall-applikant, taħt l-Artikolu 35” tal-istess direttiva. L-ewwel subparagrafu ta’ dan l-artikolu jistabbilixxi li “[p]ajjiż jista’ jkun kunsidrat bħala l-ewwel pajjiż ta’ asil għal applikant partikolari jekk: (a) huwa kien ġie rikonoxxut f’dak il-pajjiż bħala rifuġjat u huwa għadu jista’ jirrikorri għal dik il-protezzjoni, jew (b) huwa jgawdi, diversament, protezzjoni suffiċjenti f’dak il-pajjiż, inkluż il-benefiċċju mill-prinċipju ta’ non-refoulement”.

7.

Konformement mal-Artikolu 46(1)(a)(i) tad-Direttiva 2013/32 “[l]-Istati Membri għandhom jiżguraw li l-applikanti jkollhom id-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti jew tribunal, kontra […] deċiżjoni meħuda dwar l-applikazzjoni tagħhom għall-protezzjoni internazzjonali, inkluża deċiżjoni […] li tikkunsidra applikazzjoni bħala bla bażi fir-rigward ta’ status ta’ rifuġjat u/jew status ta’ protezzjoni sussidjarja”. Il-paragrafu 3 ta’ dan l-artikolu jipprevedi li “[s]abiex ikunu konformi mal-paragrafu 1, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li rimedju effettiv jipprovdi għal eżami sħiħ u ex nunc ta’ kemm il-fatti kif ukoll il-punti tal-liġi, inkluż fejn applikabbli eżami tal-ħtiġijiet ta’ protezzjoni internazzjonali taħt id-Direttiva 2011/95/UE, ta’ mill-inqas fi proċeduri ta’ appell quddiem qorti jew tribunal ta’ prima istanza”.

8.

Fil-Bulgarija l-eżami tal-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali huwa rregolat miż-Zakon za ubezhishteto i bezhantsite (il-Liġi dwar l-Ażil u r-Refuġjati, iktar ’il quddiem iż-“ZUB”). Id-Direttivi 2011/95 u 2013/32 ġew ittrasposti fid-dritt Bulgaru permezz tal-emendi introdotti fiż-ZUB bis-saħħa ta’ żewġ liġijiet li daħlu fis-seħħ fis‑16 ta’ Ottubru u fit‑28 ta’ Diċembru 2015 rispettivament ( 8 ). Iż-ZUB tipprevedi żewġ forom ta’ protezzjoni internazzjonali, dik marbuta mar-rikonoxximent tal-istatus ta’ refuġjat (l-Artikolu 8 taż-ZUB) u dik li tirriżulta mir-rikonoxximent tal-istatus umanitarju (l-Artikolu 9 taż-ZUB), li tikkorrispondi għall-protezzjoni sussidjarja prevista mid-Direttiva 2011/95.

9.

Skont l-Artikolu 6 taż-ZUB, fil-verżjoni fis-seħħ bħalissa, il-kompetenzi previsti minn din il-liġi huma eżerċitati mid-Darzhavna agentsia za bezhantsite (l-Aġenzija Nazzjonali għar-Refuġjati, iktar ’il quddiem id-“DAB”). Din tal-aħħar tivverifika l-fatti kollha taċ-ċirkustanzi rilevanti għall-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali.

10.

L-Artikolu 12(1) taż-ZUB, fil-verżjoni fis-seħħ bħalissa, jipprovdi:

“L-istatus ta’ refuġjat ma jingħatax lil persuna barranija:

[…]

11.

It-test tal-Artikolu 12(1) taż-ZUB fis-seħħ qabel il-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2011/95, introdotta fiż-ZUB fl‑2007 bil-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2004/83 ( 10 ) kien jipprovdi:

“L-istatus ta’ refuġjat ma jingħatax lil persuna barranija:

[…]

12.

Il-punti 2 u 3 tal-Artikolu 13(2) taż-ZUB, kif inhuma fil-verżjoni fis-seħħ bħalissa, jipprevedu li l-proċedura għall-għoti ta’ protezzjoni internazzjonali ma għandhiex tinfetaħ jew għandha tingħalaq jekk il-persuna barranija “tgawdi minn status ta’ refuġjat mogħti minn Stat terz jew li tgawdi minn protezzjoni effettiva oħra li tinkludi l-osservanza tal-prinċipju ta’ non-refoulement u li tkun għadha tgawdi minnu, bil-kundizzjoni li tiġi ammessa mill-ġdid f’dan l-Istat” jiġifieri jekk il-persuna barranija “tkun ġejja minn Stat terz sigur, bil-kundizzjoni li tkun tista’ terġa’ tiġi ammessa f’dan l-Istat”.

13.

L-Artikolu 13(2)(2), tal-verżjoni fis-seħħ qabel it-traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32, kien jipprevedi:

“(2)   Il-proċedura ta’ rikonoxximent tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus umanitarju ma għandhiex tinfetaħ jew għandha tiġi sospiża meta [l-applikant] ikollu:

[…]

14.

Fil-verżjoni fis-seħħ qabel it-traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32, il-punt 13 tal-Artikolu 13 taż-ZUB kien jipprevedi li l-applikazzjoni għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat jew l-istatus umanitarju għandha tiġi miċħuda bħala manifestament infondata f’każ li ma tkunx tissodisfa l-kundizzjonijiet previsti mill-Artikolu 8(1) u (9), jew mill-Artikolu 9(1), (6) u (8) taż-ZUB u jekk il-persuna barranija tkun ġejja “minn pajjiż ta’ oriġini sigura jew minn pajjiż terz sigur li jinsab fil-lista komuni minima adottata mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea jew fil-listi nazzjonali adottati mill-Kunsill tal-Ministri”. L-Artikolu 13(3) taż-ZUB kien jispeċifika, li s-sempliċi ċirkustanza li l-applikant ikun ġej minn pajjiż ta’ oriġini sigur jew minn pajjiż terz sigur ma kinitx tikkostitwixxi, waħedha, raġuni sabiex l-applikazzjoni tiġi ddikjarata bħala manifestament infondata.

15.

Abbażi tal-Artikolu 75(2) taż-ZUB, fil-verżjoni fis-seħħ bħalissa, “waqt l-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, jiġu evalwati l-fatti, id-dikjarazzjonijiet jew id-dokumenti kollha rilevanti għas-sitwazzjoni personali tal-applikant […]” ( 11 ).

16.

L-administrativnoprotsesualen Kodeks (il-Kodiċi ta’ Proċedura Amministrattiva, iktar ’il quddiem l-“APK”), bis-saħħa tal-Artikolu 2(1) tiegħu, japplika, sakemm ma jkunx hemm dispożizzjoni ta’ liġi kuntrarja, għall-proċeduri amministrattivi quddiem l-awtoritajiet Bulgari kollha. L-Artikolu 168(1) tal-APK jiddefinixxi s-suġġett tal-istħarriġ ġudizzjarju fil-każ ta’ rikors kontra att amministrattiv quddiem il-qorti tal-ewwel istanza fit-termini li ġejjin: “Il-qorti ma tillimitax ruħha għall-eżami tal-motivi indikati mir-rikorrent, iżda hija marbuta tistħarreġ, abbażi tal-provi prodotti mill-partijiet, il-legalità tal-att amministrattiv ikkontestat fir-rigward tal-motivi kollha previsti mill-Artikolu 146” tal-istess kodiċi.

17.

Abbażi tal-Artikolu 172(2) tal-APK “il-qorti tista’ tiddikjara n-nullità tal-att amministrattiv ikkontestat, tannullah totalment jew parzjalment, timmodifikah jew tiċħad ir-rikors”. L-Artikolu 173(1) tal-APK, jispeċifika li “jekk il-kwistjoni ma tkunx suġġetta għall-evalwazzjoni tal-awtorità amministrattiva, wara li tkun ġiet iddikjarata n-nullità tal-att ikkontestat jew wara li jkun ġie annullat, il-qorti għandha tiddeċiedi fuq il-mertu”. Il-paragrafu 2 tal-istess artikolu jistabbilixxi li “ħlief għall-każijiet previsti fil-paragrafu 1, jekk l-att ikun null minħabba inkompetenza jew jekk in-natura tiegħu ma tippermettix li tingħata deċiżjoni fuq il-mertu, il-qorti għandha tirrinvija l-kawża quddiem l-awtorità amministrattiva kompetenti flimkien ma’ istruzzjonijiet obbligatorji fir-rigward tal-interpretazzjoni u tal-applikazzjoni tal-liġi”.

18.

Serin Auad Alheto, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, hija persuna mingħajr Stat, ta’ oriġini Palestinjana, li twieldet fid‑29 ta’ Novembru 1972 fil-Belt ta’ Gaża, fil-Palestina. Hija għandha passaport maħruġ mill-awtorità Palestinjana fl‑1 ta’ April 2014 u huwa validu sal‑31 ta’ Marzu 2019.

19.

S. Alheto daħlet fil-Bulgarija fl‑10 ta’ Awwissu 2014 b’viża għal vjaġġ turistiku organizzat, maħruġa fis‑7 ta’ Awwissu 2014 mill-konsolat tar-Repubblika tal-Bulgarija f’Amman (il-Ġordan) u valida sal‑1 ta’ Settembru 2014. Fl‑24 ta’ Awwissu 2014, it-terminu taż-żmien ta’ din il-viża ġie estiż sas‑17 ta’ Novembru 2014 mill-awtoritajiet Bulgari. Fil‑25 ta’ Novembru 2014, S. Alheto ressqet applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali quddiem id-DAB. F’intervista personali li nżammet fit‑2 ta’ Diċembru 2014, S. Alheto ddikjarat li telqet illegalment mill-Istrixxa ta’ Gaża minn ġo mina taħt l-art fil‑15 ta’ Lulju 2014, fejn l-ewwel waslet l-Eġittu, fejn kellha toqgħod għal jumejn, u sussegwentement waslet fil-Ġordan, fejn kellha toqgħod għal 23 jum qabel ma telqet, bl-ajrupan, lejn il-Bulgarija. Matul din l-intervista, S. Alheto ddikjarat li hija ta’ fidi Nisranija. S. Alheto ġiet intervistata darbtejn oħra fl‑24 ta’ Frar u fil‑5 ta’ Marzu 2015. Abbażi ta’ dak li ddikjarat, S. Alheto kienet imġiegħla titlaq mill-Istrixxa ta’ Gaża minħabba d-deterjorament tas-sitwazzjoni f’dan it-territorju u minħabba l-kunflitti li kellha mal-Hamas, l-organizzazzjoni li tikkontrolla l-Istrixxa ta’ Gaża, minħabba l-attività soċjali tagħha rigward it-tixrid ta’ informazzjoni dwar id-drittijiet tan-nisa. Mid-digriet tar-rinviju jirriżulta li, matul l-intervista tal‑5 ta’ Marzu 2015, S. Alheto ddikjarat li tinsab fil-pussess ta’ dokument maħruġ mill-UNRWA. Dan id-dokument ġie ppreżentat quddiem il-qorti tar-rinviju u jiċċertifika r-reġistrazzjoni ta’ S. Alheto ma’ dan l-organu bħala refuġjata Palestinjana ( 12 ).

20.

Fit‑12 ta’ Mejju 2015, il-Viċi Direttur tad-DAB ċaħad l-applikazzjoni ta’ S. Alheto wara li eżaminaha fuq il-mertu, sabiex b’hekk ċaħdilha wkoll l-istatus ta’ refuġjata skont l-Artikolu 8 taż-ZUB, kif ukoll l-istatus umanitarju skont l-Artikolu 9 ta’ din il-liġi (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni tad-DAB”). Skont il-Viċi Direttur tad-DAB id-dikjarazzjonijiet li saru minn S. Alheto ma jippermettux il-konstatazzjoni ta’ riskju ta’ persekuzzjoni, għandhom xi inkoerenzi, b’mod partikolari fir-rigward tar-reliġjon tagħha, u huma biss parzjalment plawżibbli. Għall-kuntrarju ta’ dak li joħroġ minn dawn id-dikjarazzjonijiet, ma jidhirx li S. Alheto ġiet imġiegħla titlaq mill-Istrixxa ta’ Gaża, fejn is-sitwazzjoni setgħet kienet stabbli, iżda kienet ippjanat it-tluq tagħha qabel ix-xahar ta’ Ġunju jew ta’ Lulju 2014, peress li l-passaport tagħha nħareġ fl‑1 ta’ April 2014.

21.

S. Alheto kkontestat id-deċiżjoni tad-DAB quddiem l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija). Fir-rikors, S. Alheto ssostni li din id-deċiżjoni tikser l-Artikoli 8 u 9 taż-ZUB u l-Artikolu 15(c) tad-Direttiva 2004/83, kif ġie interpretat mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tas‑17 ta’ Frar 2009, Elgafaji (C‑465/07, EU:C:2009:94). Il-konklużjoni tal-Viċi Direttur tad-DAB li skontu s-sitwazzjoni fl-Istrixxa ta’ Gaża hija stabbli, tibbaża ruħha biss fuq rapport tad‑9 ta’ April 2015 mid-Direttorat għall-“Affarijiet Ewropej, l-Affarijiet Internazzjonali u l-Fond Ewropew għar-Refuġjati” tad-DAB, u għalhekk din il-konklużjoni ma tippermettix li tiġi evalwata b’mod korrett is-sitwazzjoni f’dan it-territorju għall-finijiet tal-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ non-refoulement.

22.

Skont l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija), peress li S. Alheto hija persuna mingħajr Stat ta’ oriġini Palestinjana rreġistrata mal-UNRWA, id-DAB imissha qieset li l-applikazzjoni tagħha għal protezzjoni internazzjonali tressqet mhux skont kif inhu previst mill-Artikolu 1(A) tal-Konvenzjoni ta’ Genève, iżda skont it-Taqsima D tal-istess artikolu u, konsegwentement, teżaminaha fid-dawl tal-punt 4 tal-Artikolu 12(1) taż-ZUB u mhux abbażi tal-Artikoli 8 u 9 ta’ din il-liġi. Din il-qorti tistaqsi jekk id-dritt tal-Unjoni jippermettix li ma tiġix eżaminata l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn persuna mingħajr Stat li tinsab fis-sitwazzjoni ta’ S. Alheto fid-dawl tal-liġi li tittrasponi fid-dritt nazzjonali l-Artikolu 12(1) tad-Direttiva 2011/95 u, f’każ ta’ risposta fin-negattiv, jekk taqax fuq l-istess qorti r-responsabbiltà, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, li twettaq dan l-eżami jew jekk għandhiex tillimita ruħha għall-annullament tad-deċiżjoni tad-DAB u terġa’ tibgħat il-fajl lil din tal-aħħar sabiex tipproċedi b’dan l-eżami. L-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) tistaqsi wkoll dwar il-portata tal-istħarriġ ġudizzjarju mwettaq mill-qorti tal-ewwel istanza fuq id-deċiżjoni ta’ rifjut li tingħata protezzjoni internazzjonali konformement mal-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, b’mod partikolari fir-rigward tal-possibbiltà li din il-qorti teżamina l-ammissibbiltà ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali abbażi tal-Artikolu 33 ta’ din id-direttiva anki fejn tali eżami ma jkunx twettaq mill-awtorità kompetenti, jiġifieri li jiġi evalwat għall-ewwel darba jekk l-applikant jistax jintbagħat lura lejn il-pajjiż fejn kellu r-residenza abitwali qabel ma ppreżenta din l-applikazzjoni.

23.

Huwa f’dan il-kuntest li, permezz ta’ d-deċiżjoni tat‑8 ta’ Novembru 2016, l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) issospendiet il-proċeduri quddiemha u għamlet lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

24.

Mill-premessi 4, 23 u 24 tad-Direttiva 2011/95 jirriżulta li l-Konvenzjoni ta’ Genève tikkostitwixxi l-bażi tas-sistema legali internazzjonali dwar il-protezzjoni tar-refuġjati u li d-dispożizzjonijiet ta’ din id-direttiva dwar il-kundizzjonijiet għall-għoti tal-istatus ta’ refuġjat kif ukoll dwar il-kontenut tiegħu ġew adottati sabiex jgħinu lill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri japplikaw din il-konvenzjoni billi jibbażaw ruħhom fuq kunċetti u kriterji komuni ( 13 ). Barra minn hekk, mill-premessa 3 tad-Direttiva 2011/95 jirriżulta li, billi ispira ruħu mill-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew ta’ Tampere, il-leġiżlatur tal-Unjoni ried li s-sistema ta’ ażil Ewropew li din id-direttiva tikkontribwixxi li tistabbilixxi tkun ibbażata fuq l-applikazzjoni sħiħa u globali tal-Konvenzjoni ta’ Genève ( 14 ).

25.

Għalhekk, id-Direttiva 2011/95 għandha tiġi interpretata fid-dawl tal-istruttura ġenerali u tal-iskop tagħha, b’mod li huwa konsistenti mal-Konvenzjoni ta’ Genève u mat-trattati rilevanti l-oħra msemmija fl-Artikolu 78(1) TFUE. Din l-interpretazzjoni għandha ssir ukoll, kif jirriżulta mill-premessa 16 tad-Direttiva 2011/95, b’rispett tad-drittijiet irrikonoxxuti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea ( 15 ). Huwa fid-dawl ta’ dawn il-kriterji interpretattivi li jeħtieġ li jiġu eżaminati d-domandi magħmula fir-rinviju għal deċiżjoni preliminari li huwa s-suġġett ta’ dawn il-konklużjonijiet.

26.

Dawn id-domandi ser jiġu ttrattati f’din l-ordni. Ser nibda billi qabel kollox neżamina l-ewwel, it-tieni u t-tielet domanda preliminari, fejn l-ewwel tnejn jittrattaw l-interpretazzjoni tal-Artikolu 12(1)(a), tad-Direttiva 2011/95, waqt li t-tielet domanda tirrigwarda l-ġurisdizzjoni tal-qorti nazzjonali biex twettaq għall-ewwel darba, matul il-proċedura ġudizzjarja, eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali abbażi ta’ din id-dispożizzjoni. Sussegwentement ser nittratta l-ħames domanda preliminari, li tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 33 u 35 tad-Direttiva 2013/32. Finalment, ser neżamina flimkien ir-raba’ u s-sitt domandi preliminari, li jirrigwardaw l-interpretazzjoni tal-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32.

27.

Permezz tal-ewwel domanda preliminari tagħha l-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-awtorità kompetenti ta’ Stat Membru tistax teżamina l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn persuna mingħajr Stat ta’ oriġini Palestinjana rreġistrata mal-UNRWA ’l barra mill-qafas ġuridiku stabbilit mill-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, li jistabbilixxi klawżola ta’ esklużjoni mill-istatus ta’ refuġjat għaċ-ċittadini ta’ pajjiż terz jew għal dawk il-persuni mingħajr Stat li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève.

28.

L-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève japplika għal grupp speċifiku ta’ persuni li, għalkemm ikollhom il-karatteristiċi sabiex jiġu rrikonoxxuti bħala refuġjati skont l-Artikolu 1(A) tal-Konvenzjoni, jiġu esklużi, bis-saħħa tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 1(D), milli jibbenefikaw minnha peress li jkunu qegħdin jirċievu protezzjoni jew assistenza minn organi jew aġenziji tan-Nazzjonijiet Uniti oħra minbarra l-UNHCR.

29.

Il-Palestinjani meqjusa bħala refuġjati b’riżultat tal-kunflitti bejn l-Għarab u l-Iżraeljani tal‑1948 u tal‑1967, li jibbenefikaw mill-protezzjoni u mill-assistenza tal-UNRWA, u li ma humiex inklużi fil-każijiet partikolari previsti mill-Artikolu 1(C)(E) u (F), tal-Konvenzjoni ta’ Genève, jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 1(D), ta’ din il-konvenzjoni ( 16 ) u, konsegwentement, f’dak tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 ( 17 ). Bħalissa dan huwa l-uniku grupp ta’ refuġjati kopert minn dawn id-dispożizzjonijiet.

30.

Filwaqt li l-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève jipprevedi klawżola ta’ esklużjoni mill-benefiċċji tagħha, it-tieni subparagrafu ta’ dan l-artikolu fih klawżola ta’ inklużjoni li tapplika għar-refuġjati li, għal xi raġuni, ma jibbenefikawx mill-protezzjoni jew l-assistenza tal-aġenzija jew tal-organu tan-Nazzjonijiet Uniti msemmi fl-ewwel subparagrafu u li s-sitwazzjoni tagħhom ma ġietx deċiża definittivament f’konformità mar-riżoluzzjonijiet adottati mill-Assemblea Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti ( 18 ). Dawn il-persuni għandhom ipso facto jiġu intitolati għall-benefiċċji tal-Konvenzjoni ta’ Genève.

31.

B’mod parallel, it-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 fiha klawżola ta’ inklużjoni fformulata b’termini li huma bejn wieħed u ieħor identiċi għal dawk użati fl-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève. Il-persuni li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-ewwel sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, għandhom, fejn jirriżultaw il-kundizzjonijiet previsti mill-klawżola ta’ inklużjoni msemmija fit-tieni sentenza ta’ din id-dispożizzjoni, “ipso facto jkunu intitolati għall-benefiċċji ta’ din id-Direttiva” ( 19 ).

32.

Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà kellha opportunità tiddeċiedi dwar il-portata u dwar il-kundizzjonijiet ta’ implimentazzjoni tal-klawżoli ta’ esklużjoni u ta’ inklużjoni msemmija fl-Artikolu 12(1)(a), tad-Direttiva 2004/83, li għandhom l-istess kontenut bħal dawk li jidhru fid-dispożizzjoni korrispondenti tad-Direttiva 2011/95.

33.

F’dak li jirrigwarda l-ewwel waħda minn dawn il-klawżoli, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat, minn naħa, li hija biss persuna li “effettivament [użat]” il-protezzjoni jew l-assistenza ta’ aġenzija jew organu tan-Nazzjonijiet Uniti minbarra l-UNHCR li tiġi eskluża mill-istatus ta’ refuġjat skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83 ( 20 ) (sentenza tas‑17 ta’ Ġunju 2010, Bolbol, C‑31/09,EU:C:2010:351, punt 51) u, min-naħa l-oħra, li din l-esklużjoni mill-istatus ta’ refuġjat ma tintemmx minħabba s-sempliċi assenza jew it-tluq volontarju tal-applikant miż-żona ta’ operat ta’ din l-aġenzija jew ta’ dan l-organu (sentenza tad‑19 ta’ Diċembru 2012, Abed El Karem El Kott et, C‑364/11, EU:C:2012:826, punti 49 sa 52).

34.

Fir-rigward tal-kundizzjonijiet għall-implimentazzjoni tal-klawżola ta’ inklużjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja ċċarat li l-waqfien “għal xi raġuni” mill-protezzjoni jew mill-assistenza pprovduta minn aġenzija jew organu tan-Nazzjonijiet Uniti ieħor minbarra l-HCR skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83 huwa ddeterminat mhux biss mit-tneħħija nnifisha tal-organu jew tal-aġenzija li tagħti l-protezzjoni jew l-assistenza, iżda wkoll mill-impossibbiltà, għal dan l-organu jew aġenzija, li twettaq il-missjoni tagħha ( 21 ). Il-waqfien ta’ din il-protezzjoni jew assistenza jirrigwarda wkoll, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, is-sitwazzjoni ta’ persuna li, wara li tkun irrikorriet effettivament għal din il-protezzjoni jew għal din l-assistenza, ma tkomplix tibbenefika minnha għal raġuni indipendenti mill-kontroll u mir-rieda tagħha ( 22 ).

35.

Fl-aħħar nett, fir-rigward tal-effetti tal-klawżola ta’ inklużjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja speċifikat li, meta l-awtoritajiet kompetenti tal-Istat Membru responsabbli mill-eżami tal-applikazzjoni għall-ażil stabbilixxew li, fir-rigward tal-applikant, hija ssodisfatta l-kundizzjoni relatata mal-waqfien tal-protezzjoni jew tal-assistenza tal-aġenzija jew tal-organu tan-Nazzjonijiet Uniti msemmija fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83, il-fatt li jista’ ipso facto“jiġ[i] ntitolat[…] għall-benefiċċji ta’ din id-Direttiva”, skont kif inhu previst mit-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tal-istess direttiva, jimplika r-rikonoxximent, minn dan l-Istat Membru, tal-kwalità ta’ refuġjat fis-sens tal-Artikolu 2(c) tad-Direttiva 2004/83 u l-għoti ipso jure tal-istatus ta’ refuġjat lill-applikant, madankollu sa fejn dan tal-aħħar ma jaqax taħt l-Artikolu 12(1)(b) jew (2) u (3) tal-istess direttiva ( 23 ).

36.

B’mod iktar ġenerali, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet, fis-sentenza tad‑19 ta’ Diċembru 2012, Abed El Karem El Kott et (C‑364/11, EU:C:2012:826), li l-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83 jirrigwarda kategorija speċifika ta’ persuni li, minħabba s-sitwazzjoni li tikkaratterizzahom, jibbenefikaw minn trattament speċifiku, li l-Istati firmatarji tal-Konvenzjoni ta’ Genève iddeċidew deliberatament, fl‑1951, li jagħtuhom ( 24 ). Il-persuni li jaqgħu taħt din il-kategorija huma diġà rrikonoxxuti bħala refuġjati mill-komunità internazzjonali u jibbenefikaw, bħala tali, minn programm ta’ protezzjoni separat fdat lill-organi tan-Nazzjonijiet Uniti.

37.

Hekk kif il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat ukoll, l-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève, minbarra li jikkonferma l-istatus partikolari mogħti lil dawn il-persuni, ifittex li jiżgura l-kontinwità tal-protezzjoni tagħhom, f’każ li din il-protezzjoni li jibbenefikaw minnha bis-saħħa tal-organi tan-Nazzjonijiet Uniti tieqaf ( 25 ). Dan l-artikolu jfittex, fl-istess waqt, li jevita sovrappożizzjoni tal-kompetenzi bejn l-organi msemmija u l-UNHCR ( 26 ).

38.

Issa, huwa ċar li sabiex tingħata garanzija li l-għanijiet imfittxija mill-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève jintlaħqu u li l-istatus mogħti mill-komunità internazzjonali lill-kategorija ta’ persuni prevista minn dan l-artikolu jiġi rrispettat, filwaqt li jingħata lil dawn il-persuni t-trattament speċifiku li huwa previst għalihom mill-Konvenzjoni, l-applikazzjoni tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 għal applikant għall-ażil li jagħmel parti minn din il-kategorija ma tistax titħalla għad-diskrezzjoni tal-awtoritajiet nazzjonali li jipproċedu għall-eżami tal-applikazzjoni tiegħu.

39.

Is-sitwazzjoni tal-Palestinjani li jirċievu l-assistenza mill-UNRWA li jressqu applikazzjoni għall-ażil fi Stat Membru ma hijiex paragunabbli ma’ dik ta’ kwalunkwe applikant għall-ażil ieħor li jrid jipproduċi l-prova ta’ biża’ fondata ta’ persekuzzjoni sabiex l-istatus tiegħu ta’ “refuġjat” jiġi rrikonoxxut lilu skont l-Artikolu 2(D) tad-Direttiva 2011/95 ( 27 ). Għalhekk, l-eżami ta’ tali applikazzjoni ma jistax jitwettaq, almenu inizjalment, skont din id-dispożizzjoni, li tirriproduċi l-Artikolu 1(A)(2) tal-Konvenzjoni ta’ Genève, iżda għandu jitwettaq fid-dawl tal-kriterji ddefiniti mill-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95.

40.

Il-klawżoli ta’ esklużjoni u ta’ inklużjoni ddikjarati f’dan l-artikolu għandhom barra minn hekk ikunu suġġetti għal interpretazzjoni unitarja u l-applikabbiltà tagħhom għal applikant għall-ażil trid tiġi evalwata f’kuntest ta’ eżami wieħed, li għandu jitwettaq fi stadji suċċessivi ( 28 ). Ladarba jiġi aċċertat li l-persuna inkwistjoni taqa’ taħt il-kategorija ta’ refuġjati Palestinjani li għalihom is-sistema tal-Konvenzjoni ta’ Genève, u għalhekk id-Direttiva 2011/95, ma tapplikax, konformement mal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 1(D) tal-istess konvenzjoni, jeħtieġ li jiġi vverifikat, b’kunsiderazzjoni tad-dikjarazzjonijiet tal-persuna kkonċernata, jekk madankollu din hijiex inkluża f’din is-sistema bis-saħħa tat-tieni subparagrafu tal-imsemmi Artikolu 1(D), u konsegwentement, f’dik tad-Direttiva 2011/95, bis-saħħa tat-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) ta’ din tal-aħħar, minħabba l-fatt li sadanittant il-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA twaqfitilha.

41.

B’mod speċifiku, skont kif ġie spjegat mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tas‑17 ta’ Ġunju 2010, Bolbol (C‑31/09, EU:C:2010:351), l-awtorità nazzjonali kompetenti mill-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn refuġjat Palestinjan trid, qabel kollox, tivverifika jekk l-applikant kienx ibbenefika mill-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA. F’każ fejn dan ma jkunx jista jiġi ddeterminat, l-applikant ma jistax jitqies li huwa eskluż mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2011/95 bis-saħħa tal-ewwel sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) ta’ din id-direttiva u l-applikazzjoni tiegħu għal protezzjoni internazzjonali għandha tiġi eżaminata fid-dawl tal-Artikolu 2(c) ( 29 ) u sussegwentament tal-Artikolu 2(f), tal-istess direttiva ( 30 ).

42.

Min-naħa l-oħra, fil-każ li l-applikant jirriżulta li jibbenefika mill-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA, hija responsabbiltà tal-awtorità nazzjonali kompetenti biex twettaq eżami individwali tal-elementi kollha rilevanti, sabiex tivverifika jekk it-tluq tal-persuna kkonċernata miż-żona fejn topera l-UNRWA huwiex iġġustifikat minn raġunijiet li jaħarbu mill-kontroll tagħha u li huma indipendenti mir-rieda tagħha, li jġiegħluha tħalli din iż-żona, fejn b’hekk ma tkunx tista’ tibbenefika mill-assistenza mogħtija mill-istess aġenzija ( 31 ). Dan iseħħ fil-każ fejn il-persuna kkonċernata ssib ruħha fi stat personali ta’ nuqqas serju ta’ sigurtà u jkun impossibbli għall-UNRWA li tiżguralha, fiż-żona fejn topera, kundizzjonijiet ta’ ħajja konformi mal-missjoni li ġiet inkarigata lilha ( 32 ).

43.

Filwaqt li dan l-eżami huwa, f’ċerti aspetti, simili għal dak li għandu jitwettaq meta tiġi evalwata l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali fid-dawl tal-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95, li bħala tali jkun ibbażat, almenu parzjalment, fuq l-analiżi tal-istess fatti u ċirkustanzi (b’mod partikolari, is-sitwazzjoni individwali u ċ-ċirkustanzi personali tal-applikant, is-sitwazzjoni tal-pajjiż ta’ oriġini jew tat-territoriju ta’ residenza abitwali tiegħu, id-dikjarazzjonijiet li ħalla u d-dokumentazzjoni rilevanti pprovduta) ( 33 ), l-għan, minflok, huwa differenti.

44.

L-eżami mitlub mit-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, ifittex li jistabbilixxi jekk l-assistenza jew il-protezzjoni mogħtija mill-UNRWA lill-applikant għall-ażil twaqqfitx, u dan jista’ jiġri, bħalma deher, jekk din l-aġenzija ma tkunx tista’ iktar, għal raġunijiet oġġettivi jew marbuta mas-sitwazzjoni individwali tal-applikant, tiżguralu l-kundizzjonijiet ta’ ħajja konformi mal-missjoni li biha ġiet inkarigata jew jekk l-applikant, minħabba ostakoli prattiċi, legali, jew inerenti mal-kundizzjonijiet ta’ sigurtà fiż-żona fejn topera l-UNRWA, ma jkunx jista’ jirritorna fiha ( 34 ).

45.

F’dan il-kuntest, sabiex l-istatus ta’ refuġjat tal-applikant għall-ażil jiġi rrikonoxxut, dan ma għandux juri l-biża’ ta’ persekuzzjoni skont l-Artikolu 2(d) tad-Direttiva 2011/95 ‐ anki jekk il-prova ta’ tali biża’ terġa’ tinkludih b’mod sħiħ fil-klawżola ta’ inklużjoni tat-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a), ta’ din id-direttiva ‐ iżda jkun, pereżempju, biżżejjed għalih li jipproduċi prova tal-waqfien tal-protezzjoni jew tal-assistenza offruta mill-UNRWA, jew saħansitra tal-eżistenza ta’ sitwazzjonijiet ta’ kunflitt armat jew, b’mod iktar ġenerali, ta’ vjolenza jew ta’ nuqqas ta’ sigurtà li jirrendu din il-protezzjoni jew l-assistenza ineffettiva jew ineżistenti, anki jekk dawn is-sitwazzjonijiet, meta jiġu invokati minn applikant li ma jaqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 ikunu jistgħu jiġġustifikaw l-għoti tal-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja iktar milli dak ta’ refuġjat.

46.

Minn dak li ntqal sa issa joħroġ li, f’ċirkustanzi bħal dawk tal-kawża prinċipali, l-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, imressqa minn S. Alheto, applikant għall-ażil ta’ oriġini Palestinjana, kellu jitwettaq mid-DAB abbażi tad-dispożizzjonijiet nazzjonali ta’ traspożizzjoni tal-ewwel u t-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95. Peress li r-reġistrazzjoni ta’ refuġjat Palestinjan fis-sistema ta’ reġistrazzjoni tal-UNRWA tikkostitwixxi indiċi li jiddetermina jekk dan ir-refuġjat jibbenefikax jew kienx jibbenefika mill-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA ( 35 ), S. Alheto, li pproduċiet il-prova ta’ tali reġistrazzjoni, taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève u għalhekk tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95. Għalhekk id-DAB kellha, abbażi ta’ eżami individwali u fid-dawl tal-fatti u ċ-ċirkustanzi kollha rilevanti, tevalwa jekk S. Alheto kinitx taqa’ taħt il-klawżola ta’ inklużjoni tat-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95. Għal dan il-għan, din l-aġenzija kellha tivverifika jekk it-tluq ta’ S. Alheto mill-Istrixxa ta’ Gaża kienx iġġustifikat minn raġunijiet indipendenti mir-rieda tagħha, li ġegħluha titlaq minn dan it-territorju fejn b’hekk ma setgħetx tkompli tibbenefika mill-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA ( 36 ). Fil-każ ta’ risposta fl-affermattiv, skont il-verifika tal-assenza ta’ raġunijiet oħra ta’ esklużjoni, id-DAB kellha tagħti lil S. Alheto l-istatus ta’ refuġjat.

47.

Qabel ma nikkonkludi, huwa importanti li jiġi enfasizzat li, fil-verifika ta’ jekk il-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA twaqqfitx skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva2011/95, l-awtorità nazzjonali kompetenti mill-eżami tal-applikazzjoni ta’ applikant Palestinjan għandha tieħu inkunsiderazzjoni l-unika sitwazzjoni eżistenti fit-territorju ġewwa ż-żona fejn topera l-UNRWA fejn dan l-applikant kellu r-residenza abitwali tiegħu qabel ma ressaq l-applikazzjoni għall-ażil – fil-każ ta’ S. Alheto, l-Istrixxa ta’ Gaża – anki jekk dan tal-aħħar, qabel ma laħaq it-territorju ta’ Stat Membru, għadda minn inħawi oħra madwar din iż-żona ( 37 ).

48.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, jien tal-fehma li r-risposta għall-ewwel domanda preliminari għandha tkun li d-Direttiva 2011/95 għandha tiġi interpretata fis-sens li l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn persuna mingħajr Stat ta’ oriġini Palestinjana rreġistrata mal-UNRWA, li r-residenza abitwali tagħha, qabel ma daħlet fl-Unjoni, kienet tinsab fiż-żona fejn jopera dan l-organu, trid tiġi eżaminata abbażi tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 12(1)(a) ta’ din id-direttiva.

49.

Permezz tat-tieni domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 għandux effett dirett u jekk jistax jiġi applikat għall-kawża minkejja li ma ġiex invokat minn S. Alheto.

50.

L-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) tinnota li l-verżjoni tal-punt 4 tal-Artikolu 12(1) taż-ZUB, kif emendata mil-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2011/95 ( 38 ), ma hijiex applikabbli ratione temporis għas-sitwazzjoni ta’ S. Alheto ( 39 ), filwaqt li l-verżjoni ta’ qabel l-emenda tirrikonoxxi parzjalment l-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83, sa fejn ma jinkludix il-klawżola ta’ inklużjoni prevista mit-tieni sentenza ta’ din id-dispożizzjoni ( 40 ).

51.

Minħabba l-inapplikabbiltà ratione temporis għall-kawża prinċipali tal-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2011/95 fid-dritt Bulgaru ma iniex ser nieqaf niddiskuti l-emendi li din il-liġi għamlet għall-punt 4 tal-Artikolu 12(1) taż-ZUB, u lanqas ma jien ser nesprimi l-opinjoni tiegħi dwar il-konformità ta’ dan l-artikolu, fil-verżjoni applikabbli bħalissa, mal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, anki jekk xi partijiet mid-deċiżjoni tar-rinviju u l-ewwel parti tat-tieni domanda preliminari jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tieħu pożizzjoni dwar din il-kwistjoni.

52.

Fir-rigward tal-verżjoni tal-punt 4 tal-Artikolu 12(1) taż-ZUB ta’ qabel id-dħul fis-seħħ tal-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2011/95, għalkemm huwa minnu li ma hijiex responsabbiltà tal-Qorti tal-Ġustizzja biex tqajjem dubju dwar il-mod ta’ kif il-qorti tar-rinviju interpretat id-dritt nazzjonali tagħha, ma naħbix il-fatt li għandi ċerti dubji dwar l-impossibbiltà li tgħid li għandha l-Administrativen sad Sofia-Grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) li twettaq interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni li hija konformi mal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83. Fil-fatt, minkejja li l-klawżola ta’ inklużjoni tat-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2004/83, ma kinitx ġiet riprodotta espliċitament, madankollu l-istess dispożizzjoni kienet tindika b’mod ċar li l-klawżola ta’ esklużjoni mill-istatus ta’ refuġjat kienet tkun valida biss sakemm ma tkunx waqfet il-protezzjoni jew l-assistenza tal-organu jew tal-aġenzija tan-Nazzjonijiet Uniti. Għalhekk, il-konstatazzjoni tal-waqfien ta’ din il-protezzjoni jew l-assistenza setgħetx biss twassal għan-nuqqas ta’ applikazzjoni tal-klawżola ta’ esklużjoni bl-effetti ċċarati mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tad‑19 ta’ Diċembru 2012, Abed El Karem El Kott et (C‑364/11, EU:C:2012:826). F’dan ir-rigward infakkar li l-prinċipju ta’ interpretazzjoni konformi jeħtieġ li l-qrati nazzjonali jagħmlu dak kollu li jistgħu, fil-limiti tal-kompetenza tagħhom, billi jieħdu inkunsiderazzjoni d-dritt intern kollu u billi japplikaw il-metodi ta’ interpretazzjoni rrikonoxxuti minnu, sabiex tiġi ggarantita l-effettività sħiħa tad-dritt tal-Unjoni u sabiex tinstab soluzzjoni konformi mal-għan li dan tal-aħħar ifittex li jilħaq ( 41 ).

53.

Għalhekk, biex nirrispondi d-domanda magħmula mill-qorti tar-rinviju, fil-fehma tiegħi, ma hemm l-ebda dubju li t-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95, sa fejn din tistabbilixxi, f’termini inekwivokabbli, id-dritt tar-refuġjati Palestinjani li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-ewwel sentenza ta’ din id-dispożizzjoni u li ma jistgħux joqogħdu iktar fuq il-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA sabiex ikollhom aċċess għall-benefiċċji tad-direttiva, għandha kontenut inkundizzjonali u preċiż biżżejjed sabiex ikunu jistgħu jiġu invokati quddiem il-qrati nazzjonali mill-persuni kkonċernati ( 42 ).

54.

Fir-rigward tal-kwistjoni dwar jekk it-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 tistax tiġi applikata mill-qorti tar-rinviju minkejja li ma ġietx invokata mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, għandu jitfakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja diġà speċifikat li “d-dritt irrikonoxxut lill-parti kkonċernata sabiex tinvoka, taħt ċerti kundizzjonijiet, quddiem qorti nazzjonali, direttiva fir-rigward tagħha skada ż-żmien ta’ implimentazzjoni, ma jeskludix il-possibbiltà għall-qorti nazzjonali sabiex tieħu inkunsiderazzjoni l-imsemmija direttiva, anki jekk il-parti ma tkunx invokatha” [traduzzjoni mhux uffiċjali], u biex tipproċedi għall-applikazzjoni diretta ta’ dispożizzjonijiet attwali u inkundizzjonati ta’ din id-direttiva, filwaqt li ma tapplikax id-dritt nazzjonali kunfliġġenti.

55.

Abbażi tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, inqis li r-risposta għat-tieni domanda preliminari magħmula mill-Administrativen sad Sofia-Grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) għandha tkun li t-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 tinkludi dispożizzjoni preċiża u inkundizzjonata biżżejjed sabiex tkun tista’ tiġi invokata mill-persuni kkonċernati quddiem il-qrati nazzjonali. Iċ-ċirkustanza fejn dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni mogħnija b’effett dirett ma tkunx ġiet invokata fil-kawża mill-parti kkonċernata ma tipprekludix lill-qorti nazzjonali milli tipproċedi għall-applikazzjoni diretta tagħha meta tqis li dan ikun neċessarju.

56.

Permezz tat-tielet domanda preliminari tagħha l-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk mill-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32 jirriżultax li, fil-kuntest ta’ rikors kontra deċiżjoni amministrattiva ta’ ċaħda tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn persuna mingħajr Stat ta’ oriġini Palestinjana rreġistrata mal-UNRWA, il-qorti tal-ewwel istanza tistax tipproċedi għall-eżami ta’ din l-applikazzjoni abbażi tal-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 12(1) tad-Direttiva 2011/95 anki jekk dan l-eżami ma jkunx ġie mwettaq qabel mill-amministrazzjoni kompetenti.

57.

Qabel kollox jeħtieġ li wieħed jistaqsi dwar l-applikazzjoni ratione temporis tad-Direttiva 2013/32 għall-kawża prinċipali.

58.

Konformement mal-Artikolu 51(1) ta’ din id-direttiva, it-terminu mogħti lill-Istati Membri sabiex idaħħlu fis-seħħ il-miżuri ta’ traspożizzjoni tal-artikoli tal-istess direttiva mniżżla f’din id-dispożizzjoni, li magħhom hemm l-Artikolu 46, kien jiskadi fl‑20 ta’ Lulju 2015. Bis-saħħa tal-ewwel sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tad-Direttiva 2013/32 “[l]-Istati Membi għandhom japplikaw il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi msemmija fl-Artikolu 51(1) [ta’ din id-direttiva] fir-rigward ta’ applikazzjonijiet għall-protezzjoni internazzjonali ppreżentati […] wara l-20 ta’ Lulju 2015 jew f’data aktar kmieni”. Konformement mat-tieni sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tal-istess direttiva “[l]-applikazzjonijiet ippreżentati qabel l-20 ta’ Lulju 2015 […] għandhom ikunu rregolati mil-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi taħt id-Direttiva [2005/85]”.

59.

Anki jekk il-koordinazzjoni bejn l-ewwel u t-tieni sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tad-Direttiva 2013/32 ma tidhirx daqshekk ċara ( 43 ), il-frażi “jew f’data aktar kmieni” li tidher fl-ewwel sentenza, li t-tqegħid tagħha fit-test tad-direttiva kien mitlub mill-Kunsill ( 44 ), jidher li trid tiġi interpretata fis-sens li l-Istati Membri kellhom il-possibbiltà li jipprevedu, fl-att ta’ traspożizzjoni tad-direttiva, li d-dispożizzjonijiet nazzjonali li jridu jikkonformaw lilhom infushom mal-artikoli elenkati fl-Artikolu 51(1) tagħha, kellhom japplikaw ukoll għall-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali mressqa qabel id-data stabbilita minn dan l-aħħar artikolu. Fil-każ fejn din il-possibbiltà ma ġietx eżerċitata, it-tieni sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tad-Direttiva 2013/32 kien jipprevedi li d-dispożizzjonijiet ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2005/85 jibqgħu japplikaw.

60.

Il-leġiżlatur tal-Unjoni għalhekk ippreveda sistema tranżitorja speċifika, intiża li tikkoordina l-applikazzjoni ratione temporis tad-dispożizzjonijiet tad-direttiva l-ġdida (id-Direttiva 2013/32) u dawk tad-direttiva mħassra (id-Direttiva 2005/85). Abbażi ta’ din is-sistema, sakemm mhux previst mod differenti mil-leġiżlatur nazzjonali, l-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali mressqa qabel l-20 ta’ Lulju 2015 għandhom jiġu eżaminati abbażi tad-dispożizzjonijiet ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2005/85.

61.

Bi tweġiba għal talba għal kjarifika skont l-Artikolu 101 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-qorti tar-rinviju speċifikat li l-Artikolu 37 tal-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32, li daħlet fis-seħħ fit‑28 ta’ Diċembru 2015, jindika li l-proċeduri li bdew qabel din id-data ġew deċiżi abbażi tad-dispożizzjonijiet li kienu fis-seħħ qabel. Jirriżulta li, anki jekk b’mod impliċitu, il-leġiżlatur Bulgaru ddeċieda li ma jirrikorrix għall-possibbiltà tal-ewwel sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tad-Direttiva 2013/32, li jipprevedi l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali ta’ traspożizzjoni ta’ din id-direttiva wkoll għall-applikazzjonijiet għal protezzjoni internazzjonali ta’ qabel l-20 ta’ Lulju 2015.

62.

Peress li S. Alheto ressqet l-applikazzjoni tagħha għal protezzjoni internazzjonali fil‑25 ta’ Novembru 2014, din l-applikazzjoni, li tressqet kemm qabel id-data tad-dħul fis-seħħ tal-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32 fid-dritt Bulgaru, kif ukoll qabel id-data prevista mill-ewwel sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 ta’ din id-direttiva, kellha, bis-saħħa tad-dritt nazzjonali (l-Artikolu 37 tal-liġi ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32) iktar milli tad-dritt tal-Unjoni (it-tieni sentenza tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 52 tad-Direttiva 2013/32), tiġi eżaminata abbażi tad-dispożizzjonijiet li ttrasponew id-Direttiva 2005/85 fid-dritt Bulgaru ( 45 ).

63.

Għalhekk, id-Direttiva 2013/32 ma hijiex applikabbli ratione temporis għall-fatti inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, li għaliha għamlet riferiment il-qorti tar-rinviju, li skontha matul it-terminu għat-traspożizzjoni ta’ direttiva, il-qrati tal-Istati Membri kemm jista’ jkun ma għandhomx jinterpretaw id-dritt nazzjonali b’tali mod li jkun hemm riskju li tiġi kompromessa serjament, wara li jintemm it-terminu ta’ traspożizzjoni, il-kisba tar-riżultat imfittex minn din id-direttiva ( 46 ), hija, fil-fehma tiegħi, inapplikabbli għal dan ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari. Fil-fatt, minkejja li, kif innotat l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija), il-leġiżlatur Bulgaru ma pprevediex dispożizzjonijiet speċifiċi sabiex jittrasponi l-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, b’tali mod li d-dispożizzjonijiet li diġà kienu jeżistu qabel it-traspożizzjoni ta’ din id-direttiva għandhom jiġu kkunsidrati li “jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni” ( 47 ) tagħha, din id-direttiva, minkejja li daħlet fis-seħħ qabel ma S. Alheto ressqet l-applikazzjoni tagħha għall-ażil, tistabbilixxi b’mod espliċitu li, sakemm mhux previst mod ieħor mid-dritt nazzjonali, din l-applikazzjoni, peress li tressqet qabel l-20 ta’ Lulju 2015, għandha tiġi eżaminata abbażi tad-dispożizzjonijiet ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2005/85.

64.

Minħabba r-raġunijiet li ġew diskussi hawn fuq, it-tielet domanda preliminari għandha, fil-fehma tiegħi, tiġi ddikjarata inammissibbli ( 48 ). Għalhekk il-kunsiderazzjonijiet li ġejjin qegħdin isiru sempliċement b’mod sussidjarju.

65.

Nosserva li l-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, u d-definizzjoni tal-portata tal-istħarriġ ġudizzjarju fuq il-miżuri amministrattivi fir-rigward tal-ażil li dan l-artikolu jintroduċi, ħoloq ċertu interess min-naħa tal-qrati nazzjonali, kif jikkonferma l-fatt li kwistjonijiet marbuta mal-interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni tqajmu wkoll f’ħames rinviji għal deċiżjoni preliminari oħra li għadhom pendenti quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ( 49 ). Fil-fatt, fir-rigward tal-Artikolu 39 tad-Direttiva 2005/85, li kien limitat li jiddikjara l-obbligu li jiġi ggarantit id-dritt għal rimedju effettiv, filwaqt li ħalla f’idejn l-Istati Membri sabiex jiddefinixxu l-portata ta’ dan id-dritt ( 50 ), l-Artikolu 46 tad-Direttiva 2013/32 jipprevedi bidla fil-perspettiva, li barra minn hekk tirrifletti l-livell differenti ta’ armonizzazzjoni bejn iż-żewġ atti.

66.

Mit-terminoloġija użata f’dan l-artikolu joħroġ b’mod ċar li, fl-istabbilizzazzjoni tal-istandard li miegħu, skont il-paragrafu 3, l-Istati Membri għandhom jikkonformaw lilhom infushom sabiex josservaw l-obbligu, kif stipulat fil-paragrafu 1, li rimedju effettiv jitqiegħed għad-dispożizzjoni tal-applikant għal protezzjoni internazzjonali, il-leġiżlatur tal-Unjoni adotta, bħala parametru ta’ riferiment, il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (il-Qorti EDB) fir-rigward tal-applikazzjoni konġunta tal-Artikolu 13 tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali (KEDB) u tal-Artikolu 3 ta’ din il-konvenzjoni ( 51 ).

67.

Abbażi tal-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, rimedju jkun effettiv jekk jinkludi “eżami sħiħ u ex nunc ta’ kemm il-fatti kif ukoll il-punti tal-liġi”, u “fejn applikabbli”, “eżami tal-ħtiġijiet ta’ protezzjoni internazzjonali [tal-applikant] taħt id-Direttiva 2011/95”.

68.

Il-ħtieġa ta’ “eżami sħiħ”, li ma huwiex limitat fir-rigward tar-regoli tad-dritt applikabbli iżda jestendi għall-aċċertament u l-evalwazzjoni tal-fatti, ilha li ġiet stabbilita mill-Qorti EDB. Skont il-Qorti EDB, l-importanza tal-Artikolu 3 KEDB u l-irreparabbiltà tad-dannu li jista’ jiġi kkawżat fil-każ ta’ ksur tiegħu, jeħtieġu, sabiex rimedju jkun jista’ jitqies bħala effettiv, “stħarriġ bir-reqqa” ( 52 ) u “eżami indipendenti”, “rigoruż” ( 53 ) u sħiħ ( 54 ) tal-motivi li qegħdin jagħmlu riferiment għar-riskju tat-trattamenti pprojbiti minn dan l-artikolu. Dan l-eżami “jrid jippermetti li jelimina kwalunkwe dubju, leġittimu kemm hu leġittimu, fir-rigward tan-natura infondata tal-applikazzjoni għal protezzjoni, irrispettivament mill-portata tal-kompetenzi tal-awtorità inkarigata mill-istħarriġ” ( 55 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali]. Il-ħtieġa ta’ tali eżami sħiħ timplika li l-istħarriġ tal-qorti jmur lil hinn mis-sempliċi stħarriġ tal-iżnaturament tal-fatti jew tal-provi u tal-iżball manifest ta’ evalwazzjoni.

69.

L-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32 jistabbilixxi wkoll li l-eżami sħiħ tal-fatti u tal-liġi tar-raġunijiet għal rimedju għandu jitwettaq “ex nunc”, jiġifieri mhux abbażi taċ-ċirkustanzi li fihom l-awtorità li adottat id-deċiżjoni kkontestata kellha jew suppost kellha għarfien tagħhom fil-mument ta’ din l-adozzjoni iżda ta’ dawk li kienu jeżistu fil-mument meta l-qorti tiddeċiedi ( 56 ). Dan jimplika li, minn naħa, hemm il-possibbiltà għall-applikant li jirrikorri għal elementi ġodda li ma ġewx imressqa quddiem l-awtorità li eżaminat l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ( 57 ), u min-naħa l-oħra, hemm is-setgħa, għall-qorti li teżamina r-rimedju, li tipproċedi ex officio għall-ġbir ta’ elementi rilevanti għall-evalwazzjoni tas-sitwazzjoni tal-applikant.

70.

Fir-rigward tal-eżami tal-“ħtiġijiet ta’ protezzjoni internazzjonali tal-applikant”, inkluż ukoll fl-istandard stabbilit mill-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, dan jimplika l-possibbiltà li min-naħa tal-qorti tiġi deċiża, fejn tikkunsidra li għandha fil-pussess tagħha d-data kollha neċessarja għal dan il-għan (“fejn applikabbli”), il-kwistjoni sottostanti ta’ kull deċiżjoni mniżżla fl-Artikolu 46(1) tad-Direttiva 2013/32, jiġifieri l-kwistjoni dwar jekk l-applikant għandux id-dritt li jingħatalu l-istatus ta’ refuġjat jew l-istatus ta’ protezzjoni sussidjarja.

71.

F’dan ir-rigward huwa importanti li jitfakkar li l-għoti tal-istatus ta’ refuġjat huwa “att dikjaratorju” ( 58 ) u mhux kostituttiv u li, kif speċifikat il-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tal‑24 ta’ Ġunju 2015, H. T. (C‑373/13, EU:C:2015:413, punt 63) ( 59 ), dan jimplika li l-Istati Membri – u għalhekk l-awtoritajiet nazzjonali kompetenti mill-eżami tal-applikazzjonijiet għall-ażil – huma marbuta jagħtu dan l-istatus lil persuna li tissodisfa r-rekwiżiti minimi stabbiliti mid-dritt tal-Unjoni u “ma għandhom l-ebda setgħa diskrezzjonali f’dan ir-rigward”. Għalhekk, fl-eżami ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, dawn l-awtoritajiet għandhom jipproċedu għal klassifikazzjoni ġuridika tal-fatti li ma timplika l-eżerċizzju ta’ ebda diskrezzjonalità amministrattiva. Fejn il-qorti tqis li din il-klassifikazzjoni tkun żbaljata, għandha tkun tista’ tipproċedi hija stess, konformement mal-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, fejn l-elementi għad-dispożizzjoni tagħha jippermettulha tagħmel dan, għall-eżami tal-ħtiġijiet ta’ protezzjoni internazzjonali tal-applikant, mingħajr ma tkun marbuta tibgħat lura l-fajl lill-amministrazzjoni. Jekk, abbażi ta’ dan l-eżami, din tasal għall-konklużjoni li l-applikant jissodisfa l-kriterji sabiex jiġi kkunsidrat bħala refuġjat jew sabiex jibbenefika mill-protezzjoni sussidjarja, din il-qorti, fejn ma tkunx kompetenti, abbażi tad-dritt nazzjonali, li tadotta l-miżura li tagħti l-protezzjoni internazzjonali, u għalhekk ma tkunx tista’ tbiddel id-deċiżjoni kkontestata, xorta għandu jkollha s-setgħa li tifformula indikazzjonijiet vinkolanti dwar il-ħtiġijiet tal-protezzjoni internazzjonali tal-applikant, li magħhom l-awtorità li tkun responsabbli mill-adozzjoni ta’ din id-deċiżjoni tkun meħtieġa li tikkonforma lilha nnifisha.

72.

Abbażi tal-kunsiderazzjonijiet ta’ hawn fuq, insostni li, fejn l-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32 ikun applikabbli għall-fatti tal-kawża prinċipali, il-qorti tar-rinviju tkun meħtieġa, sa fejn ikun possibbli, tinterpreta r-regoli tal-APK fis-sens li, f’sitwazzjoni bħal dik ta’ S. Alheto, hija jkollha ġurisdizzjoni sabiex tiddeċiedi dwar l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali tagħha fid-dawl tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 u, fejn tali interpretazzjoni ma tkunx possibbli, ma tapplikax dawk, minn fost dawn ir-regoli, li ma jippermettulhiex li tipproċedi għall-imsemmi eżami.

73.

Madankollu, ma nemminx li l-istess riżultat jista’ jintlaħaq abbażi tal-Artikolu 39 tad-Direttiva 2005/85, minħabba r-raġunijiet indikati fil-punt 65 iktar ’il fuq.

74.

Permezz tal-ħames domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk l-assistenza pprovduta mill-UNRWA fiż-żona fejn topera tistax titqies bħala forma ta’ “protezzjoni suffiċjenti” skont il-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 35 tad-Direttiva 2013/32. Mid-digriet tar-rinviju jirriżulta li din id-domanda hija magħmula bl-għan li jiġi evalwat jekk, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, il-Ġordan jistax jitqies bħala “l-ewwel pajjiż ta’ asil” ta’ S. Alheto. Skont il-qorti tar-rinviju, li kieku kien possibbli li jiġi konkluż f’dan is-sens, l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn din tal-aħħar tkun tista’ titqies bħala inammissibbli abbażi tal-Artikolu 33 tad-Direttiva 2013/32.

75.

Qabel ma nirrispondi din id-domanda, għandu jitfakkar li l-punt (b) tal-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 35 tad-Direttiva 2013/32, jirriproduċi t-test tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85 li ppreċediet id-Direttiva 2013/32. Peress li, fid-dawl ta’ dak li ġie speċifikat fil-punti 58 sa 63 ta’ dawn il-konklużjonijiet, huma applikabbli biss id-dispożizzjonijiet tad-dritt Bulgaru adottati skont id-Direttiva 2005/85, għall-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ta’ S. Alheto, il-ħames domanda preliminari għandha, wara riformulazzjoni, titqies li tittratta l-interpretazzjoni tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tal-istess direttiva.

76.

L-Artikolu 25(1) tad-Direttiva 2005/85 – bħall-Artikolu 33(1) tad-Direttiva 2013/32 li hemm fis-seħħ bħalissa – kien jipprevedi li l-Istati Membri ma kinux meħtieġa jeżaminaw applikazzjoni għall-ażil fuq il-mertu fil-każ li din l-applikazzjoni kellha titqies bħala inammissibbli abbażi ta’ waħda mir-raġunijiet elenkati fil-paragrafu 2. Fost dawn ir-raġunijiet kien jirriżulta, fil-punt (b) ta’ dan il-paragrafu, iċ-ċirkustanza meta pajjiż terz ikun meqjus bħala “l-ewwel pajjiż ta’ ażil” għall-applikant skont l-Artikolu 26 tal-istess direttiva 2005/85. Dan l-artikolu kien jipprovdi, fil-punti (a) u (b) tal-ewwel paragrafu, żewġ sitwazzjonijiet differenti fejn pajjiż terz seta’ jiġi kkunsidrat bħala “l-ewwel pajjiż ta’ ażil” tal-applikant. L-ewwel waħda kienet tirrigwarda l-każ fejn l-applikant seta’ ġie “rikonoxxut f’dak il-pajjiż bħala rifuġjat” u xorta seta’ jibqa’ jibbenefika minn din il-protezzjoni. It-tieni sitwazzjoni kienet tirrigwarda l-każ fejn l-applikant kien igawdi “diversament, protezzjoni suffiċjenti f’dak il-pajjiż, inkluż il-benefiċċju mill-prinċipju tan-non-refoulement”.

77.

Issa, mid-deċiżjoni tar-rinviju ( 60 ) jirriżulta li l-verżjoni tal-punt 2 tal-Artikolu 13(2) taż-ZUB applikabbli għall-applikazzjoni ta’ S. Alheto ma kinitx tipprevedi t-tieni sitwazzjoni prevista mill-punt (b), tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85. Fl-att ta’ traspożizzjoni ta’ din id-direttiva, skont kif affermat mill-qorti tar-rinviju, il-leġiżlatur Bulgaru ddeċieda li jillimita l-possibbiltà li tiġi ddikjarata inammissibbli applikazzjoni għall-ażil skont l-Artikolu 25(2)(b) tal-istess direttiva għall-uniku każ fejn l-applikant ikun jirriżulta li jgawdi mill-istatus ta’ refuġjat f’pajjiż terz sigur. Huwa biss fil-mument ta’ traspożizzjoni tad-Direttiva 2013/32 li dan il-leġiżlatur, skont kif ġie dedott mid-digriet tar-rinviju, introduċa wkoll fil-punt 2 tal-Artikolu 13(2) taż-ZUB ir-raġuni għall-inammissibbiltà tal-applikazzjoni inkwistjoni fejn l-applikant, f’pajjiż terz, ikun jibbenefika minn, “protezzjoni effettiva komprensiva tal-prinċipju ta’ non-refoulement”. Madankollu, din il-verżjoni tal-punt 2 tal-Artikolu 13(2) taż-ZUB ma hijiex applikabbli għall-fatti tal-kawża prinċipali.

78.

Skont l-Artikolu 5 tad-Direttiva 2005/85, l-Istati Membri setgħu “jintroduċu jew iżommu fis-seħħ standards aktar favorevoli għal proċeduri għall-għoti u l-irtirar ta’ l-istatus ta’ rifuġjat, sa fejn dawk l-istandards [setgħu jkunu] kompatibbli [mal-istess] Direttiva”. Mill-formulazzjoni tal-Artikolu 25(1) tad-Direttiva 2005/95 jirriżulta li l-Istati Membri kellhom il-possibbiltà, mhux l-obbligu, li jipprevedu fil-proċeduri nazzjonali rispettivi tal-eżami tal-applikazzjonijiet għall-ażil, ir-raġunijiet tal-inammissabbiltà msemmija fil-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu, filwaqt li mill-premessa 22 ta’ din id-direttiva huwa dedott li l-Artikolu 25 ta’ din id-direttiva jikkostitwixxi eċċezzjoni għar-regola fejn l-applikazzjonijiet għall-ażil kollha jridu jiġu eżaminati fuq il-mertu mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri ( 61 ).

79.

Għalhekk, fit-traspożizzjoni tad-Direttiva 2005/85, il-leġiżlatur Bulgaru seta’ b’mod leġittimu jiddeċiedi, kif għamel, li ma jittrasponix ir-raġunijiet kollha ta’ inammissibbiltà tal-applikazzjoni għall-ażil previsti mill-Artikolu 25(2) tad-Direttiva 2005/85, u b’mod partikolari, dak li jirriżulta mill-kunsiderazzjoni magħquda tal-Artikolu 25(2)(b) u tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 ta’ din id-direttiva ( 62 ).

80.

F’dawn iċ-ċirkustanzi, minħabba li, abbażi tad-dritt Bulgaru applikabbli għall-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali ta’ S. Alheto, din l-applikazzjoni fl-ebda każ ma setgħet tiġi ddikjarata inammissibbli għar-raġuni prevista mill-kunsiderazzjoni magħquda tal-Artikolu 25(2)(b) u tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85, sa fejn il-ħames domanda preliminari tittratta, kif ġiet irriformulata, l-interpretazzjoni ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, hija għandha natura ipotetika u għalhekk hija inammissibbli ( 63 ).

81.

Għalhekk b’mod sempliċement sussidjarju ser nipproċedi, b’dan li ġej, għal eżami konċiż ta’ din id-domanda preliminari.

82.

Il-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85 għandu jinqara fid-dawl tal-imsemmija premessa 22 ta’ din id-direttiva, li skontha l-Istati Membri jistgħu jiġu eżentati mill-eżami fuq il-mertu ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali fil-każ fejn wieħed jista’ “raġonevolment jassumi li pajjiż ieħor […] jipprovdi protezzjoni suffiċjenti”, b’mod partikolari “fejn pajjiż ta’ ażil preċedenti jkun ta lill-applikant l-istatus ta’ rifuġjat jew diversament protezzjoni suffiċjenti u l-applikant jiġi ammess mill-ġdid f’dan il-pajjiż”.

83.

Issa, minn din il-premessa jirriżulta b’mod ċar li hija biss protezzjoni li tingħata mill-pajjiż maħsub li jiġi kkwalifikat bħala l-ewwel pajjiż ta’ ażil tal-applikant li tista’ tkun sinjifikattiva sabiex tiġi applikata r-raġuni tal-inammissibbiltà msemmija fil-kunsiderazzjoni flimkien tal-Artikolu 25(2)(b) u tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85. U ma jistax ikun mod ieħor, peress li l-protezzjoni kontra r-refoulement, li tagħmel parti mill-kontenut tal-protezzjoni li jirreferi għaliha l-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85, tista’ tiġi ggarantita biss mill-pajjiż li fih l-applikant ikun ser jirritorna, bil-kundizzjoni li jiġi ammess mill-ġdid, meta l-applikazzjoni tiegħu tiġi ikkunsidrata inammissibbli abbażi tar-raġuni prevista mill-punt (b) tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 25 tal-istess direttiva. Għalkemm organu bħall-UNRWA jista’ jagħti assistenza jew servizzi essenzjali li huma parzjalment simili għal dawk mogħtija mill-awtoritajiet tal-Istat fil-kuntest ta’ sistema ta’ protezzjoni internazzjonali jew umanitarja, madankollu dan ma jistax joffri lill-individwi li jaqgħu fil-qasam tal-azzjoni l-garanzija li, jekk jitilqu għal raġunijiet indipendenti mir-rieda tagħhom, mit-territorju fejn tinsab ir-residenza abitwali tagħhom sabiex isibu refuġju f’pajjiż ieħor li jinsab fiż-żona fejn jopera l-istess organu, huma ma humiex ser jintbagħtu lura minn dan il-pajjiż lejn it-territorju minn fejn ikunu telqu.

84.

Barra minn hekk, mill-formulazzjoni tal-punti (a) u (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85 jista’ jiġi dedott li hija biss protezzjoni li tirriżulta mill-għoti lill-applikant, min-naħa tal-pajjiż meqjus bħala l-ewwel pajjiż ta’ ażil, ta’ status partikolari li għalkemm ma għandux l-istess kontenut tal-istatus ta’ refuġjat li huwa ddefinit mill-istrumenti internazzjonali rilevanti, jipproteġih b’mod effettiv ( 64 ), b’mod partikolari fir-rigward tal-protezzjoni kontra r-refoulement ( 65 ), li tista’ tikkostitwixxi “protezzjoni suffiċjenti” skont il-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26, ta’ din id-direttiva. Fi kliem ieħor, bħalma l-unika possibbiltà għall-applikant biex jitlob u jikseb ir-rikonoxximent tal-istatus ta’ refuġjat ma hijiex biżżejjed sabiex il-pajjiż inkwistjoni jkun jista’ jiġi kklassifikat bħala l-ewwel pajjiż ta’ ażil skont il-punt (a) ta’ din id-dispożizzjoni, is-sempliċi previżjoni ta’ sistema ta’ protezzjoni li l-applikant jista’ jkollu aċċess għaliha li kieku jkun ammess mill-ġdid f’dan il-pajjiż ma sservix sabiex ikun jista’ jiġi applikat il-punt (b) ta’ din id-dispożizzjoni u sabiex tkun tista’ tiġi kkunsidrata inammissibbli l-applikazzjoni tiegħu għal protezzjoni internazzjonali abbażi tal-Artikolu 25(2)(b) tad-Direttiva 2005/85.

85.

Issa, mid-deċiżjoni tar-rinviju ma jirriżultax li S. Alheto, li għaddiet mill-Ġordan fejn irrisjediet hemm għal 23 jum qabel ma bdiet il-vjaġġ tagħha lejn il-Bulgarija, tibbenefika f’dan il-pajjiż minn status speċifiku li jippermettilha, b’mod partikolari, li tkun protetta minn refoulement possibbli lejn l-Istrixxa ta’ Gaża ( 66 ). Is-sempliċi appartenenza ta’ S. Alheto lil grupp ta’ persuni (refuġjati Palestinjani rreġistrati mal-UNRWA) li jgawdu minn status internazzjonali partikolari, irrikonoxxut mill-Ġordan ( 67 ) ma hijiex biżżejjed sabiex jiġi applikat l-Artikolu 25(2)(b) tad-Direttiva 2005/85, peress li l-kundizzjonijiet li għalihom din id-dispożizzjoni tissuġġetta l-possibbiltà għall-Istati Membri li jiddikjaraw bħala inammissibbli applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali għandhom jiġu vverifikati b’riferiment għas-sitwazzjoni individwali tal-applikant.

86.

Bl-istess mod, fid-digriet tar-rinviju, ma hemm l-ebda indikazzjoni li tippermetti li jiġi stabbilit li, ladarba S. Alheto tirritorna lejn il-Ġordan, ikollha aċċess għall-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA f’dan il-pajjiż.

87.

F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, fil-Linji Gwida ta’ Diċembru 2017 dwar l-applikazzjoni tal-Artikolu 1(D) tal-Konvenzjoni ta’ Genève għar-refuġjati Palestinjani ( 68 ), l-UNHCR speċifikat, li “ebda Stat ma jista’ jassumi, b’mod sigur, li refuġjat Palestinjan ikun jista’ jibbenefika minn aċċess għall-protezzjoni jew l-assistenza tal-UNRWA f’żona fejn topera [din l-aġenzija] u li fiha qatt ma kien residenti jew inkella kien preċedentament residenti fiha” ( 69 ) [traduzzjoni mhux uffiċjali]. Skont l-UNHCR l-applikazzjoni ta’ din il-preżunzjoni tkun timponi, “ostakoli irraġonevoli u insuperabbli għall-applikant” [traduzzjoni mhux uffiċjali] u tkun tinjora r-realtà tar-relazzjonijiet internazzjonali, ibbażata fuq il-prinċipju ta’ sovranità tal-Istati. Fi kliem ieħor, iċ-ċirkustanza li applikant għall-ażil irreġistrat mal-UNRWA jkun ibbenefika mill-protezzjoni jew l-assistenza ta’ din l-aġenzija fit-territorju fejn kellu r-residenza abitwali qabel ma daħal fl-Unjoni ma tipprovdi l-ebda garanzija li jista’ jkompli jibbenefika minn din il-protezzjoni jew l-assistenza f’pajjiż differenti ġewwa ż-żona fejn topera l-UNRWA, li magħha ma għandu l-ebda rabta preċedenti. Fil-każ ta’ S. Alheto, id-digriet tar-rinviju ma jsemmi l-ebda rabta, la familjari u lanqas ta’ xi tip ieħor, mal-Ġordan.

88.

Abbażi tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, inqis li, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, ma jeżistux garanziji biżżejjed sabiex S. Alheto jkollha aċċess għall-assistenza tal-UNRWA fil-Ġordan, li kieku kellha tiġi ammessa mill-ġdid f’dan l-Istat, u lanqas li tkun tista’ tibbenefika, f’dan l-Istat, minn “protezzjoni suffiċjenti” skont il-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85.

89.

Nikkonkludi billi nenfasizza li, filwaqt li l-Konvenzjoni ta’ Genève la tipprevedi u lanqas teskludi b’mod espliċitu l-użu ta’ miżuri li jirrikonoxxu l-“protezzjoni xi mkien ieħor” (permezz tal-applikazzjoni tal-kunċetti ta’ “l-ewwel pajjiż ta’ ażil jew “pajjiż terz sigur”), dawn il-miżuri jistgħu jiġu kkunsidrati bħala kompatibbli ma’ din il-konvenzjoni biss fil-limiti li jiggarantixxu l-applikazzjoni, għall-persuni li jaqgħu fid-definizzjoni ta’ refuġjat taħt l-Artikolu 1 tal-istess konvenzjoni, tad-drittijiet stabbiliti minnha. Huwa għalhekk neċessarju li, fejn ikollhom l-intenzjoni li jirrikorru għall-kunċett ta’ “l-ewwel pajjiż ta’ ażil” skont il-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 26 tad-Direttiva 2005/85, u issa tal-punt (b) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 35 tad-Direttiva 2013/32, l-awtoritajiet tal-Istat Membru kompetenti mill-eżami tal-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali jridu jaċċertaw lilhom infushom dwar l-effettività tal-protezzjoni mogħtija lill-applikant minn dan il-pajjiż, b’mod partikolari jekk, bħal fil-każ tal-Ġordan, l-imsemmi pajjiż diġà jilqa’ fih ammont sostanzjali ta’ refuġjati ( 70 ).

90.

Permezz tar-raba’ domanda preliminari l-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, jippermettix li l-qorti li quddiemha tressaq ir-rikors kontra deċiżjoni li tiċħad fuq il-mertu applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali, tiddeċiedi għall-ewwel darba: i) dwar l-ammissibbiltà ta’ din l-applikazzjoni abbażi tar-raġunijiet previsti mill-Artikolu 33(2)(a) sa (c) tad-Direttiva 2013/32, anki jekk l-intervista prevista mill-Artikolu 34(1) tad-Direttiva 2013/32 ma tkunx seħħet; ii) dwar ir-refoulement tal-applikant lejn il-pajjiż ta’ oriġini jew ta’ residenza abitwali.

91.

Din id-domanda preliminari hija, fil-fehma tiegħi, inammissibbli fl-istruttura tagħha minħabba r-raġunijiet indikati fil-punti 57 sa 63 ta’ dawn il-konklużjonijiet. Il-parti taħt il-punt (i) ta’ din id-domanda preliminari hija wkoll inammissibbli minħabba r-raġunijiet mogħtija fil-punti 76 sa 80 ta’ dawn il-konklużjonijiet ( 71 ).

92.

Fir-rigward tal-parti taħt il-punt (ii), ser nillimita ruħi, b’mod sussidjarju, li nosserva li l-eżami ta’ applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali jimplika t-teħid inkunsiderazzjoni tar-riskji li għalihom ikun espost l-applikant jekk jintbagħat lura lejn il-pajjiż ta’ oriġini jew il-pajjiż fejn kellu r-residenza abitwali qabel ma ressaq din l-applikazzjoni, bil-għan li jiġi vverifikat jekk il-kriterji għar-rikonoxximent tal-istatus ta’ refuġjat jew tal-istatus ta’ protezzjoni internazzjonali humiex issodisfatti, u li l-prinċipju ta’ non-refoulement huwa osservat. Għalhekk, fejn jirriżulta li l-awtorità kompetenti evalwat b’mod korrett ir-riskji msemmija fil-kuntest ta’ eżami mwettaq fir-rigward tal-prinċipji fundamentali u tal-garanziji msemmija fil-Kapitolu II tad-Direttiva 2013/32, is-sempliċi fatt li din l-awtorità ma ħaditx, fid-deċiżjoni ta’ rifjut li tingħata protezzjoni internazzjonali, pożizzjoni dwar il-kwistjoni jekk l-applikant jistax jiġi immedjatament imkeċċi mit-territorju tal-Istat Membru kkonċernat sabiex jintbagħat lura fil-pajjiż ta’ oriġini jew ta’ residenza abitwali, ma jikkostitwixxix nuqqas li jista’ jwassal għall-annullament ta’ din id-deċiżjoni. Fil-kuntest tas-setgħat li huma kkonferiti konformement mal-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32, il-qorti li quddiemha ġie ppreżentat ir-rikors kontra din id-deċiżjoni tista’, jekk tqis li huwa xieraq, tiddeċiedi għall-ewwel darba fuq din il-kwistjoni. Huwa ċar li, fi kwalunkwe każ, sabiex tiġi ggarantita l-osservanza tal-prinċipju ta’ non-refoulement, is-sitwazzjoni tal-applikant trid tittieħed inkunsiderazzjoni mill-amministrazzjoni kompetenti fil-mument li fih jiġi deċiż li huwa għandu jitkeċċa u qabel ma sseħħ din it-tkeċċija.

93.

Permezz tas-sitt domanda preliminari l-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja liema huma s-setgħat mogħtija mill-Artikolu 46(3) tad-Direttiva 2013/32 lill-qorti li quddiemha ġie ppreżentat ir-rikors kontra deċiżjoni ta’ rifjut li tingħata protezzjoni internazzjonali u, b’mod partikolari, jekk din il-qorti jkollhiex tillimita ruħha għal stħarriġ tal-legalità tad-deċiżjoni kkontestata jew jekk tistax tiddeċiedi dwar il-ħtiġijiet tal-protezzjoni internazzjonali tal-applikant anki jekk, abbażi tad-dritt nazzjonali tagħha, tali protezzjoni tista’ tingħata biss permezz ta’ deċiżjoni tal-awtorità amministrattiva.

94.

Anki din id-domanda preliminari hija inammissibbli għar-raġunijiet indikati fil-punti 57 sa 63 ta’ dawn il-konklużjonijiet. Fuq il-mertu, nirreferi għall-osservazzjonijiet li saru b’mod sussidjarju fil-punti 74 u 75 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

95.

Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, nissuġġerixxi lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddikjara bħala inammissibbli t-tielet, ir-raba’, il-ħames u s-sitt domandi preliminari magħmula mill-Administrativen sad Sofia-grad (il-Qorti Amministrattiva ta’ Sofija, il-Bulgarija) u tirrispondi għall-ewwel u t-tieni domandi preliminari kif ġej:

“Id-Direttiva 2011/95/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑13 ta’ Diċembru 2011 dwar standards għall-kwalifika ta’ ċittadini nazzjonali ta’ pajjiżi terzi jew persuni mingħajr stat bħala benefiċjarji ta’ protezzjoni internazzjonali, għal stat uniformi għar-refuġjati jew għal persuni eliġibbli għal protezzjoni sussidjarja, u għall-kontenut tal-protezzjoni mogħtija, għandha tiġi interpretata fis-sens li l-applikazzjoni għal protezzjoni internazzjonali mressqa minn persuna mingħajr Stat, ta’ oriġini Palestinjana, irreġistrata mal-UNRWA, li r-residenza abitwali tagħha, qabel ma daħlet fl-Unjoni, kienet tinsab fiż-żona fejn jopera dan l-organu, għandha tiġi eżaminata abbażi tad-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 12(1)(a) ta’ din id-direttiva.

It-tieni sentenza tal-Artikolu 12(1)(a) tad-Direttiva 2011/95 tinkludi dispożizzjoni preċiża u inkundizzjonata biżżejjed sabiex tkun tista’ tiġi invokata mill-persuni kkonċernati quddiem il-qrati nazzjonali. Iċ-ċirkustanza li dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni mogħnija b’effett dirett ma tkunx ġiet invokata fil-kawża mill-parti kkonċernata ma tipprekludix lill-qorti nazzjonali milli tipproċedi għall-applikazzjoni diretta tagħha fejn tqis li din tkun neċessarja.”