—

għal E. Braun, minnu stess,

—

għall-Land Baden-Württemberg, minn K. Ehmann, bħala aġent,

—

għall-Kummissjoni Ewropea, minn A. Cordewener u W. Roels, bħala aġenti,

1

It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 69/335/KEE, tas-17 ta’ Lulju 1969, li tikkonċerna taxxi indiretti fuq il-ġbir tal-kapital (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 11).

2

Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn E. Braun, fil-kapaċità tiegħu bħala nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku, u l-Land Baden-Württemberg, dwar il-ġbir, minn dan tal-aħħar, ta’ sehem tad-drittijiet li E. Braun stess irċieva għal atti ta’ awtentifikazzjoni li huwa rrediġa fil-kuntest ta’ tranżazzjonijiet varji relatati mat-trasformazzjoni ta’ kumpanniji b’kapital azzjonarju.

3

Skont is-seba’ premessa tad-Direttiva 69/335, “dan id-dazju [fuq il-kapital] għandu jiġi armonizzat, kemm fir-rigward ta’ l-istrutturi tiegħu u kemm fir-rati tiegħu”. It-tmien premessa ta’ din id-direttiva iżżid li “ż-żamma ta’ taxxi ndiretti oħrajn bl-istess karatteristiċi bħad-dazju kapitali [fuq il-kapital] jew il-ħlas tal-bolla fuq titoli jistgħu jiffrustraw l-iskop tal-miżuri previsti f’din id-Direttiva u dawk it-taxxi għandhom għalhekk jiġu aboliti”.

4

L-Artikolu 4 tal-imsemmija direttiva jipprovdi:

“1.   L-operazzjonijiet [it-tranżazzjonijiet] li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għad-dazju kapitali:

[...]

[...]

[...]

3.   Formazzjoni, fis-sens tal-paragrafu 1(a), m’għandha tinkludi ebda alterazzjoni tal-istrument jew ir-regolamenti kostitwenti ta’ kumpanija kapitali, u b’mod partikolari:

[...]”

5

L-Artikolu 10 tal-istess direttiva jipprovdi li:

“Barra d-dazju kapitali, l-Istati Membri m’għandhom jimponu ebda ntaxxar affattu, fir-rigward ta’ kumpanniji, ditti, assoċjazzjonijiet jew persuni ġuridiċi li jaħdmu għal profit:

6

L-Artikolu 12(1)(e) tad-Direttiva 69/335 jipprovdi li, “[m]inkejja l-Artikoli 10 u 11, l-Istati Membri Mejju jistgħu jimponu […]dazji mħallsa permezz ta’ piżijiet jew drittijiet”.

7

Skont l-Artikolu 16 tad-Direttiva tal-Kunsill 20087/KE, tat-12 ta’ Frar 2008, dwar it-taxxi indiretti fuq il-ġbir tal-kapital (ĠU L 46, p. 11), id-Direttiva 69/335 ġiet abrogata b’effett mill-1 ta’ Jannar 2009. Madankollu, meta t-tranżazzjonijiet ta’ awtentikazzjoni li jagħtu lok għall-ħlas tad-drittijiet notarili inkwistjoni fil-kawża prinċipali seħħew qabel id-dħul fis-seħħ tad-Direttiva 2008/7, dawn jibqgħu regolati mid-Direttiva 69/335.

8

Skont l-Artikolu 114(1) tal-Kodiċi Federali tan-Nutara (Bundesnotarordnung), il-Land Baden-Württemberg jirrikonoxxi l-funzjoni ta’ nutar impjegat bħala uffiċjali pubbliku, peress li dan għandu remunerazzjoni, minn naħa, b’salarju fiss taħt il-liġi tal-Land dwar ir-remunerazzjoni tal-uffiċjali pubbliċi (Landesbesoldungsgesetz) u, min-naħa l-oħra, b’parti mid-drittijiet li huma jirċievu.

9

L-Artikolu 11(2) tal-liġi tal-Baden-Württemberg dwar it-taxxa tal-ispejjeż ġudizzjarji (Baden-Württembergisches Landesjustizkostengesetz), fil-verżjoni tagħha tat-28 ta’ Lulju 2005 (Gesetzblatt für Baden-Württemberg 2005, Nru 12 tal-5 ta’ Awwissu 2005, p. 580), ipprovda:

“[I]t-Teżor jirċievi, skont l-Artikoli 12 u 13, sehem mid-drittijiet relatati ma’

10

Il-LJKG BW ġiet emendata bil-liġi li temedna l-liġi tal-Land tat-taxxa dwar l-ispejjeż ġudizzjarji u liġijiet oħra (Gesetz zur Änderung des Landesjustizkostengesetzes und anderer Gesetze), tat-13 ta’ Diċembru 2011 (Gesetzblatt für Baden-Württemberg 2011, Nru 21, tas-16 ta’ Diċembru 2011, p. 545) u tipprovdi issa li, fil-każijiet imsemmijin fl-Artikolu 11 tal-LJKG BW, il-Land jirrinunzja totalment, b’effett retroattiv mill-1 ta’ Ġunju 2002, għal sehem fuq id-drittijiet imsemmja fih. Madankollu, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 10(2) tal-imsemmija liġi tat-13 ta’ Diċembru 2011 jipprovdi d-dispożizzjoni tranżitorja li ġejja:

“[F]ir-rigward tad-drittijiet inkorsi sal-31 ta’ Diċembru 2008 dwar

[...]

[...]

Il-leġiżlazzjoni applikabbli sa issa għal dawn l-awtentikazzjonijiet tkompli tapplika.”

11

Bejn l-2002 u l-2005, E. Braun, fil-kapaċità tiegħu bħala nutar pubbliku impjegat bħala uffiċjal pubbliku, kien b’mod partikolari responsabbli għar-redazzjoni ta’ diversi awtentikazzjonijiet relatati mat-trasformazzjoni ta’ kumpanniji b’kapital azzjonarju f’kumpanniji b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti. It-trasformazzjonijiet awtentikati ma waslux għal żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwirenti jew biddlu l-forma ġuridika tagħha.

12

B’avviż ta’ stima tal-President tal-Landgericht Freiburg tal-11 ta’ Diċembru 2008, meħud abbażi tal-Artikolu 11(2)(b) tal-LJKG BW, is-sehem li jrid jitħallas lura lit-Teżor minn E. Braun għal dawn l-awtentikazzjonijiet ġie stabbilit għas-somma ta’ EUR 8 124.62.

13

B’ittra tat-23 ta’ Diċembru 2008, E. Braun ikkontesta dan l-avviż ta’ stima.

14

Permezz ta’ emenda ta’ stima tad-19 ta’ Awwissu 2013, il-Landgericht Freiburg emendat ftit l-istimi stabbiliti fl-avviż tal-11 ta’ Diċembru 2008. Madankollu, fir-rigward tat-transazzjonijiet ta’ awtentikazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-istima baqgħet ma nbidlitx abbażi tad-dispożizzjoni tranżitorja tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 10(2) tal-liġi li temenda l-liġi tal-Land dwar l-ispejjeż ġudizzjarji u liġijiet oħra tat-13 ta’ Diċembru 2011.

15

Sussegwentement, il-kawża tressqet quddiem l-Amtsgericht Karlsruhe.

16

Skont il-qorti tar-rinviju, it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, skont l-Artikolu 4(3)a) tad-Direttiva 69/335, ma hijiex kostituzzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju, fis-sens tal-Artikolu 4(1)(a) ta’ din id-direttiva u, għaldaqstant, ma hijiex suġġetta għad-dazju kapitali. Wara li fakkret li l-Artikolu 10(ċ) tal-imsemmija direttiva ma tkoprix espressament it-tranżazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 4, b’kuntrast mal-Artikolu 10(a) u (b) tagħha, din il-qorti tikkonstata li ma jistax jiġi eskluż li l-ħlas lura tal-parti mid-drittijiet lit-Teżor, kif stipulat fl-avviżi tal-11 ta’ Diċembru 2008 u tad-19 ta’ Awwissu 2013, jikkostitwixxi tassazzjoni illegali skont l-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335.

17

Il-qorti tar-rinviju tqis ukoll li ma jistax jiġi dedott mis-sentenza Agas (C‑152/97, UE:C:1998:511) li l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan l-Artikolu 10(ċ) għandu jkun limitat għall-formalitajiet marbuta mat-tranżazzjonijiet elenkati fl-Artikolu 4 tad-Direttiva 69/335.

18

F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-Amstgericht Karlsruhe ddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u li tagħmel id-domanda preliminari segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:

“Id-Direttiva tal-Kunsill 69/335 [...] għandha tiġi interpretata fis-sens li d-drittijiet li jirċievi nutar pubbliku [impjegat bħala uffiċjal pubbliku] għall-awtentikazzjoni notarili ta’ [ta’ att ġuridiku ta’] tranżazzjoni, li kienet tikkonċerna t‑trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital [azzjonarju] f’kumpannija b’kapital [azzjonarju] ta’ tip differenti, jikkostitwixxu taxxi fis-sens tad-Direttiva, u dan anki meta t-trasformazzjoni ma timplikax żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwistata [akkwirenti] jew ittrasformata? [li nbidlet il-forma ġuridika tagħha?]”

19

Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335 għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprovdi li t-Teżor jirċievi sehem tad-drittijiet riċevuti minn nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku waqt l-awtentikazzjoni ta’ att ġuridiku li għandu bħala għan it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, li ma twassalx għal żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwirenti jew li bidlet il-forma ġuridika tagħha.

20

Għalkemm, kif irrilevat mill-Land Baden-Württemberg, il-klawżola subordinata tad-domanda preliminari ma għandha l-ebda predikat, din il-konstatazzjoni ma twassalx għall-inammissibbiltà tal-imsemmija domanda, peress li l-kontenut ta’ din id-domanda jista’ jiġi dedott b’ċertezza mid-deċiżjoni tar-rinviju.

21

Il-Land Baden-Württemberg iqis ukoll li d-domanda għandha tiġi ddikjarata inammissibbli, peress li l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni mitluba hija irrilevanti fil-kuntest tal-kawża prinċipali bejn nutar li huwa impjegat bħal uffiċjal pubbliku u l-awtoritajiet pubbliċi. L-allegata inkompatibbiltà tal-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni mal-leġiżlazzjoni nazzjonali hija rilevanti biss fil-kuntest ta’ kawża bejn id-debitur tad-drittijiet notarili, jiġifieri l-kumpannija ttrasformata, u n-nutar li huwa impjegat bħala uffiċjal pubbliku.

22

Minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta, ċertament, li din tal-aħħar tista’ tirrifjuta li tiddeċiedi dwar talba għal deċiżjoni preliminari mressqa minn qorti nazzjonali jekk jidher b’mod manifest, b’mod partikolari, li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni bl-ebda mod ma hija marbuta mar-realtà jew mas-suġġett tal-kawża prinċipali (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi Rosenbladt, C‑45/09, EU:C:2010:601, punt 33 u l-ġurisprudenza ċċitata, kif ukoll MA et, C‑648/11, EU:C:2013:367, punt 37).

23

Madankollu, din il-kundizzjoni ma hijiex issodisfatta f’din il-kawża. Għalkemm E. Braun, fil-kapaċità tiegħu bħala nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku, ma huwiex huwa stess id-debitur tad-drittijiet inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma jistax jiġi obbligat li jħallas sehem minnhom lit-Teżor jekk kien jidher li l-obbligu marbut mal-ħlas ta’ dan is-sehem jikser id-dritt tal-Unjoni. It-talba għal deċiżjoni preliminari, li hija ntiża sabiex il-qorti tar-rinviju tkun tista’ tevalwa l-legalità tal-iskema nazzjonali inkwistjoni li tipprovdi għall-ġbir ta’ tali sehem mil-Land Baden-Württemberg, għandha, għaldaqstant, relazzjoni diretta mas-suġġett tal-kwistjoni fil-kawża prinċipali.

24

Għaldaqstant, it-talba għal deċiżjoni preliminari hija ammissibbli.

25

Preliminarjament, għandu jitfakkar li l-Artikolu 10 tad-Direttiva 69/335, moqri fid-dawl tat-tmien premessa tagħha, jipprojbixxi t-taxxi li għandhom l-istess karatteristiċi bħat-taxxa fuq il-kapital (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Ponente Carni u Cispadana Costruzioni, C‑71/91 u C‑178/91, EU:C:1993:140, punt 29; Denkavit Internationaal et, C‑2/94, EU:C:1996:229, punt 23, kif ukoll Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, C‑466/03, EU:C:2007:385, punt 48).

26

Huma b’hekk b’mod partikolari dawk li jissemmew fl-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335, it-taxxi, ta’ kwalunkwe forma, li għandhom jitħallsu għar-reġistrazzjoni jew għal kull formalità preliminari oħra għall-eżerċizzju ta’ attività, li tista’ tkun suġġetta għaliha kumpannija minħabba l-forma ġuridika tagħha (sentenza Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, EU:C:2007:385, punt 49).

27

F’dan ir-rigward il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ppreċiżat, fil-kawżi li jirrelataw mal-leġiżlazzjoni applikabbli fil-Land Baden-Württenberg, li drittijiet notarili riċevuti minn nutara li huma uffiċjali pubbliċi għal tranżazzjoni li taqa’ fid-Direttiva 69/335 jikkostitwixxu taxxa fis-sens ta’ din tal-aħħar, meta l-imsemmija drittijiet, u, għall-inqas parzjalment, jitħallsu lill-awtorità pubblika li timpjega n-nutara bħala uffiċjali pubbliċi u użati għall-finanzjament tal-obbligi pubbliċi ta’ din l-awtorità (ara, f’dan is-sens, id-digriet Gründerzentrum, C‑264/00, EU:C:2002:201, punti 27 u 28; is-sentenzi Längst, C‑165/03, EU:C:2005:412, punti 37 u 41, u Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, EU:C:2007:385, punt 40).

28

Fir-rigward tal-punt dwar jekk drittijiet notarili, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża, humiex riċevuti “fir-rigward ta’ reġistrazzjoni jew kull formalità oħra meħtieġa qabel il-bidu ta’ negozju li għalih kumpanija, [...] tista’ tkun soġġetta għar-raġuni tal-forma ġuridika tagħha”, fis-sens tal-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335, minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li din id-dispożizzjoni għandha, bħala prinċipju, tingħata interpretazzjoni wiesgħa fis-sens li tinkludi mhux biss il-proċeduri formali preliminari għall-eżerċizzju tal-attività ta’ kumpannija b’ kapital azzjonarju, iżda wkoll dawk il-formalitajiet li jikkundizzjonaw l-eżerċizzju u l-andament tal-attività ta’ tali kumpannija (ara s-sentenza Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, EU:C:2007:385, punt 51 u l-ġurisprudenza ċċitata).

29

F’dan ir-rigward, il-Qorti tal-Ġustizzja ikkonstatat, kemm-il darba, li meta tranżazzjoni mwettqa minn kumpannija b’kapital azzjonarju, b’mod partikolari ż-żieda fil-kapital awtorizzat tagħha, l-emendi fl-istatuti tagħha jew l-akkwist ta’ beni immobbli wara li jkun hemm amalgamazzjoni, għandha, fid-dritt nazzjonali, b’mod obbligatorju tkun is-suġġett ta’ formalità ġuridika, din il-formalità tikkundizzjona l-eżerċizzju u l-andament tal-attività ta’ din il-kumpannija (sentenza Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, EU:C:2007:385, punt 52; ara wkoll, f’dan is-sens, is-sentenzi Il-Kummissjoni vs Il-Greċja, C‑426/98, EU:C:2002:180, punti 12 u 30, kif ukoll Badischer Winzerkeller, C‑264/04, EU:C:2006:402, punti 26 sa 29).

30

Fil-kawża prinċipali, id-drittijiet notarili kienu rċevuti matul l-awtentikazzjoni ta’ tranżazzjonijiet differenti ta’ trasformazzjoni ta’ kumpanniji ta’ kapital f’kumpanniji ta’ kapital ta’ tip differenti. Peress li tali trasformazzjoni għandha, skont il-leġiżlazzjoni tal-Land Baden-Württemberg, b’mod obbligatorju ssir b’att notarili, dan l-obbligu għandu jitqies bħala formalità li jikkundizzjona l-eżerċizzju u l-andament tal-attività tal-kumpannija b’kapital azzjonarju; b’hekk ittrasformata (ara, b’analoġija, is-sentenza Albert Reiss Beteiligungsgesellschaft, EU:C:2007:385, punt 54). Għaldaqstant, tali awtentikazzjoni nutarili tikkostitwixxi formalità minn qabel li għaliha kumpannija b’kapital azzjonarju hija suġġetta minħabba l-forma ġuridika tagħha, fis-sens tal-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335.

31

Il-Land Baden-Württemberg jenfasizza madankollu li t-trasformazzjonijiet tal-kumpanniji li taw lok għall-kwistjoni fil-kawża prinċipali ma wasslu għal ebda ebda żieda fil-kapital tal-kumpanniji akkwirenti jew li biddlu l-forma ġuridika tagħhom. Skont l-imsemmi Land, hija biss taxxa li tinġabar fuq tranżazzjoni li twassal għal żieda fil-kapital tal-kumpannija kkonċernata li tista’ taqa’ fl-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335.

32

Argument bħal dan ma jistax jintlaqa’.

33

Fil-fatt, mill-Artikolu 4(3)(a) tad-Direttiva 69/335 jirriżulta b’mod ċar li l-Istati Membri ma jistgħux jirċievu dazju kapitali għall-“konverżjoni ta’ kumpanija kapitali f’tip differenti ta’ kumpanija kapitali”. Din id-dispożizzjoni hija ntiża neċessarjament għat-trasformazzjonijiet ta’ kumpanniji mingħajr żieda fil-kapital. Fil-fatt, trasformazzjoni akkumpanjata minn żieda fil-kapital taqa’ fl-Artikolu 4(1)(ċ) tal-imsemmija direttiva. Issa, l-għan tal-Artikolu 4(3)(a) tad-Direttiva 69/335 jiddgħajjef jekk, matul it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, taxxi oħrajn li għandhom l-istess effett bħad-dazju fuq il-kapital jistgħu jinġabru.

34

Barra minn hekk, mill-ġurisprudenza msemmija fil-punt 29 ta’ din is-sentenza jirriżulta li l-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335 ma huwiex limitat għat-tranżazzjonijiet li jwasslu għal żieda fil-kapital tal-kumpannija kkonċernata.

35

Għaldaqstant, l-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335 jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprovdi li t-Teżor jirċievi sehem tad-drittijiet riċevuti minn nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku waqt l-awtentikazzjoni ta’ att ġuridiku li għandu bħala għan it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, li ma twassalx għal żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwirenti jew li bidlet il-forma ġuridika tagħha.

36

Min-naħa l-oħra, l-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335 ma jipprojbixxix li nutar impjegat bħala uiffiċjal pubbliku jiġbor, għal tali awtentikazzjonijiet, drittijiet dovuti lilu b’mod definittiv sa fejn l-imsemmija drittijiet għandhom natura remunerattiva fis-sens tal-Artikolu 12(1)(e) tad-Direttiva 69/335.

37

Abbażi ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet premessi kollha, għandha tingħata risposta għad-domanda preliminari li l-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva 69/335 għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprovdi li t-Teżor jirċievi sehem tad-drittijiet riċevuti minn nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku waqt l-awtentikazzjoni ta’ att ġuridiku li għandu bħala għan it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, li ma twassalx għal żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwirenti jew li bidlet il-forma ġuridika tagħha.

38

Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (It-Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:

L-Artikolu 10(ċ) tad-Direttiva tal-Kunsill 69/335/KEE, tas-17 ta’ Lulju 1969, li tikkonċerna taxxi indiretti fuq il-ġbir tal-kapital, għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, li tipprovdi li t-Teżor jirċievi sehem tad-drittijiet riċevuti minn nutar impjegat bħala uffiċjal pubbliku waqt l-awtentikazzjoni ta’ att ġuridiku li għandu bħala għan it-trasformazzjoni ta’ kumpannija b’kapital azzjonarju f’kumpannija b’kapital azzjonarju ta’ tip differenti, li ma twassalx għal żieda fil-kapital tal-kumpannija akkwirenti jew li bidlet il-forma ġuridika tagħha.