Kawża T-58/08 P

Il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej

vs

Anton Pieter Roodhuijzen

“Appell — Servizz pubbliku — Uffiċjali — Sigurtà soċjali — Skema konġunta tal-assigurazzjoni għall-mard — Kopertura tas-sieħeb mhux miżżewweġ”

Sentenza tal-Qorti tal-Prim’Istanza (Awla tal-Appell) tal-5 ta’ Ottubru 2009   II ‐ 3801

Sommarju tas-sentenza

1. Proċedura – Rikorsi – Ġurisdizzjoni tal-qorti Komunitarja – Limiti – Projbizzjoni li tiddeċiedi ultra petita

2. Uffiċjali – Sigurtà soċjali – Assigurazzjoni għall-mard – Kamp ta’ applikazzjoni ratione personae – Sieħeb mhux miżżewweġ ta’ uffiċjal – Kunċett – Ġurisdizzjoni tal-qorti Komunitarja għall-interpretazzjoni tiegħu

   (Regolamenti tal-Persunal, Artikolu 72(1); Anness VII, Artikolu 1(2)(c)(i))

3. Dritt Komunitarju – Interpretazzjoni – Prinċipji – Interpretazzjoni awtonoma – Limiti – Riferiment, f’ċerti każijiet, għad-dritt tal-Istati Membri

4. Uffiċjali – Sigurtà soċjali – Assigurazzjoni għall-mard – Kamp ta’ applikazzjoni ratione personae – Sieħeb mhux miżżewweġ ta’ uffiċjal – Kunċett – Kunċett awtonomu użat fir-Regolamenti tal-Persunal

   (Regolamenti tal-Persunal, Artikolu 72(1); Anness VII, Artikolu 1(2)(c)(i))

1.  Peress li l-qorti Komunitarja li tkun ġiet adita b’rikors għal annullament ma tistax tiddeċiedi ultra petita, hija la tista’ tiddefinixxi mill-ġdid is-suġġett prinċipali tar-rikors, u lanqas ma tista’ tqajjem motiv ex officio ħlief f’każijiet partikolari fejn l-interess pubbliku jeħtieġ li hija tintervjeni. Fil-kuntest tal-kwistjoni kif definita mill-partijiet, il-qorti Komunitarja, filwaqt li għandha tiddeċiedi biss fuq it-talba tal-partijiet, ma tistax tkun marbuta biss bl-argumenti invokati minnhom insostenn tal-pretensjonijiet tagħhom, għax inkella tkun kostretta, f’ċerti każijiet, tibbaża d-deċiżjoni tagħha fuq kunsiderazzjonijiet legali żbaljati.

   F’kawża bejn il-partijiet għal dak li jikkonċerna l-interpretazzjoni u l-applikazzjoni ta’ dispożizzjoni tad-dritt Komunitarju, hija l-qorti Komunitarja li għandha tapplika d-dispożizzjonijiet legali rilevanti għas-soluzzjoni tal-kawża għall-fatti ppreżentati lilha mill-partijiet. Skont il-prinċipju iura novit curia, id-determinazzjoni tat-tifsira tal-liġi ma taqax taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal- prinċipju ta’ dispożizzjioni libera tal-partijiet li jiddeterminaw il-portata tal-kwistjoni bejniethom filwaqt li l-qorti Komunitarja b’hekk ma hijiex obbligata tiżvela lill-partijiet l-interpretazzjoni li għandha l-intenzjoni tagħti sabiex ikunu jistgħu jagħtu l-fehma tagħhom f’dan ir-rigward.

   (ara l-punti 34-36)

2.  Huwa t-Tribunal għas-Servizz Pubbliku li għandu jinterpreta u japplika l-kunċett użat fir-Regolamenti tal-Persunal ta’ “sħubija mhux maritali” msemmi fl-Artikolu 72(1) tar-Regolamenti tal-Persunal, u fl-Artikolu 1(2)(ċ)(i) tal-Anness VII tar-Regolamenti tal-Persunal inkwantu dawn id-dispożizzjonijiet ma jirrikjedux deċiżjoni li taqa’ taħt il-kompetenza esklużiva tal-Istat Membru kkonċernat u suġġetta għal stħarriġ ġudizzjarju taħt l-ordinament ġuridiku ta’ dan l-Istat.

   L-interpretazzjoni awtonoma tal-kunċett ta’ “sħubija mhux maritali” ma taffettwax il-kompetenza esklużiva tal-Istati Membri fir-rigward tal-istat ċivili tal-persuni u tad-determinazzjoni tal-benefiċċji li jitnisslu minnu. Fil-fatt, sa fejn id-definizzjoni mogħtija għandha x’taqsam ma’ kunċett użat fir-Regolamenti tal-Persunal, il-kamp ta’ applikazzjoni tagħha hija neċessarjament limitata mill-qafas tar-Regolamenti tal-Persunal. Hija tkopri biss l-għoti ta’ ċerti vantaġġi soċjali mogħtija mill-imsemmija regolamenti lill-uffiċjali jew lill-membri tal-persunal tal-Komunitajiet Ewropej, u ma tipproduċi ebda effett fl-Istati Membri, li jistgħu jiddeterminaw liberament l-applikazzjoni ta’ sistemi legali li jagħtu rikonoxximent legali lil tipi oħrajn ta’ unjoni differenti miż-żwieġ.

   (ara l-punti 44-45, 87)

3.  Il-kliem ta’ dispożizzjoni tad-dritt Komunitarju li ma jinkludi ebda riferiment espress għad-dritt tal-Istati Membri sabiex tiġi ddeterminata t-tifsira u l-portata tiegħu għandu normalment jiġi interpretat b’mod awtonomu u l-interpretazzjoni għandha tingħata billi jittieħdu inkunsiderazzjoni l-kuntest tad-dispożizzjoni u l-għan tal-leġiżlazzjoni inkwistjoni. Madankollu, fin-nuqqas ta’ riferiment espress għad-dritt tal-Istati Membri, l-applikazzjoni tad-dritt Komunitarju tista’ tinvolvi, jekk ikun il-każ, riferiment għad-dritt tal-Istati Membri meta l-qorti Komunitarja ma tkunx tista’ tidentifika, fid-dritt Komunitarju jew fil-prinċipji ġenerali tiegħu, il-kriterji li jippermettulha tispeċifika l-kontenut u l-portata ta’ dispożizzjoni Komunitarja permezz ta’ interpretazzjoni awtonoma.

   (ara l-punt 70)

4.  Fir-rigward tad-drittijiet għal benefiċċji ta’ assigurazzjoni għall-mard kif stipulati fl-Artikolu 72(1) tar-Regolamenti tal-Persunal, il-kunċett ta’ “sħubija mhux maritali” huwa kunċett uniku. Fil-fatt, fid-dawl tad-differenzi kbar fil-leġiżlazzjonijiet nazzjonali għal dak li jirrigwarda l-introduzzjoni ta’ sistemi legali li jagħtu rikonoxximent legali lil diversi tipi ta’ unjoni li ma jkunux iż-żwieġ, il-kunċett ta’ “uffiċjal li huwa rreġistrat bħala sieħeb stabbli, mhux miżżewweġ”, imsemmi fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 1(2)(ċ) tal-Anness VII tar-Regolamenti tal-Persunal, ma jistax, bħala tali, jiġi interpretat bħala li jirreferi għal sistema ta’ “sħubija rreġistrata” identifikata b’mod ċar fl-Istati Membri kollha. Taħt dan l-aspett, u f’dan l-istadju tal-iżvilupp tad-diversi sistemi legali nazzjonali, il-kunċett ta’ “sħubija rreġistrata” huwa b’hekk differenti minn dak ta’ “żwieġ”, li l-karatteristiċi prinċipali tiegħu huma ddeterminati b’mod ċar fl-Istati Membri kollha.

   Minn dan isegwi li l-kunċett ta’ “sħubija rreġistrata” msemmi fir-Regolamenti tal-Persunal jista’ jiġi ddefinit biss fid-dawl tad-dispożizzjonijiet rilevanti kollha tar-Regolamenti tal-Persunal, b’mod partikolari fid-dawl tal-indikazzjonijiet li jirriżultaw mill-kundizzjonijiet stabbiliti fl-Artikolu 1(2)(ċ) tal-Anness VII tar-Regolamenti tal-Persunal. Fil-fatt, fin-nuqqas ta’ kunċett aċċettat b’mod ġenerali ta’ “sħubija rreġistrata”, is-sempliċi riferiment għal tali sħubija fl-ewwel sentenza ta’ dan l-artikolu ma tagħtix biżżejjed informazzjoni dwar id-definizzjoni ta’ dan il-kunċett. Barra minn hekk, it-terminu “irreġistrat” li jinsab fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 1(2)(ċ) tal-Anness VII tar-Regolamenti tal-Persunal jirreferi biss għal ċerti aspetti formali li huma speċifikati fl-ewwel kundizzjoni msemmija fl-istess artikolu u b’hekk ma tistax tinftiehem bħala li timponi kundizzjoni ta’ “reġistrazzjoni” speċifika jew bħala li teżiġi li s-sħubija tkun “irregolata mil-liġi”, bħaż-żwieġ.

   Barra minn hekk, il-kunċett ta’ “sħubija mhux maritali”, kif dedott mill-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 1(2)(ċ) tal-Anness VII tar-Regolamenti tal-Persunal, għandu jinqara fid-dawl tal-premessa 8 tar-Regolament Nru 723/2004, li fiha l-leġiżlatur Komunitarju ried jestendi, taħt ċerti kundizzjonijiet, il-vantaġġi mogħtija lill-koppji miżżewġin lill-“uffiċjali f’relazzjoni mhux maritali rikonoxxuta minn Stat Membru bħala sħubija stabbli”.

   Konsegwentement, l-eżistenza ta’ sħubija mhux maritali, fis-sens tar-Regolamenti tal-Persunal, tinvolvi, minn naħa, unjoni bejn żewġ persuni, bl-esklużjoni ta’ persuni dipendenti, imsemmija f’dispożizzjonijiet oħra tar-Regolamenti tal-Persunal, u, min-naħa l-oħra, ċerti formalitajiet, bħal li jiġi pprovdut dokument legali li jirrikonoxxi l-istatus tal-partijiet ikkonċernati bħala msieħba mhux miżżewġa u, ir-rikonoxximent tan-natura legali ta’ dan id-dokument mill-Istat Membru kkonċernat.

   Minn dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha jirriżulta li d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolamenti tal-Persunal jippermettu li l-kunċett ta’ “sħubija mhux maritali” jiġi ddefinit bħala li għandu ċerti similaritajiet maż-żwieġ. Dawn id-dispożizzjonijiet madankollu ma jirrikjedux li s-“sħubija mhux maritali” tkun ekwivalenti għaż-żwieġ. Tali rekwiżit ifisser li tkun qed tiġi imposta kundizzjoni addizzjonali li mhijiex prevista fir-Regolamenti tal-Persunal li tinvolvi diskriminazzjoni kontra ċerti uffiċjali minħabba l-forma astratta tas-sħubija tagħhom, għalkemm il-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli tirrikonoxxi din is-sħubija u l-kundizzjonijiet meħtieġa mir-Regolamenti tal-Persunal ikunu sodisfatti. Jekk ir-Regolamenti tal-Persunal jeżiġu, sabiex tiġi rikonoxxuta l-eżistenza ta’ “sħubija mhux maritali”, il-prova ta’ ħajja flimkien ikkaratterizzata minn ċerta stabbiltà, dawn ma jirrikjedux li l-imsieħba jkunu marbutin bi drittijiet u obbligi reċiproċi speċifiċi. Ix-xebh maż-żwieġ meħtieġ mir-Regolamenti tal-Persunal jirriżulta preċiżament minn tali ħajja flimkien kif ukoll mir-rekwiżit ta’ xi formalitajiet.

   (ara l-punti 73, 75-77, 81-86, 91, 96)