SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla)

14 ta’ Settembru 2006 (*)

"Sitt Direttiva VAT – Artikoli 17(7) u 29 – Dritt għal tnaqqis ta’ l-input VAT"

Fil-kawża C-228/05

li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skond l-Artikolu 234 KE, imressqa mill-Commissione tributaria di primo grado ta’ Trento (l-Italja), permezz ta’ deċiżjoni tal-21 ta’ Marzu 2005, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-24 ta’ Mejju 2005, fil-proċedimenti

Stradasfalti Srl

vs

Agenzia delle Entrate – Ufficio di Trento,

IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It-Tielet Awla),

komposta minn A. Rosas, President ta’ l-Awla, J. Malenovský, J.‑P. Puissochet (Relatur), A. Borg Barthet u U. Lõhmus, Imħallfin,

Avukat Ġenerali: E. Sharpston,

Reġistratur: M. Ferreira, Amministratur Prinċipali,

wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tas-6 ta’ April 2006,

wara li rat l-osservazzjonijiet ippreżentati:

–       għal Stradasfalti Srl, minn B. Santacroce, avvocato,

–       għall-Gvern Taljan, minn I. M. Braguglia, bħala aġent, assistit minn G. De Bellis, avvocato dello Stato,

–       għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn A. Aresu u M. Afonso, bħala aġenti,

wara li semgħet il-konklużjonijiet ta’ l-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat-22 ta’ Ġunju 2006,

tagħti l-preżenti

Sentenza

1       It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977 fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU L 145, p. 1, iktar ‘il quddiem is-"Sitt Direttiva").

2       Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn il-kumpannija ta’ responsabbiltà limitata Stradasfalti Srl (iktar ‘il quddiem "Stradasfalti") u l- Agenzia delle Entrate – Ufficio di Trento, dwar il-ħlas lura tat-taxxa fuq il-valur miżjud (iktar ‘il quddiem il-"VAT") li Stradasfalti ssostni li ħallset indebitament matul is-snin 2000 sa 2004 għax-xiri, l-użu u l-manutenzjoni ta’ vetturi bil-mutur tat-turiżmu li mhumiex intrinsiċi għall-attività ta’ din il-kumpannija.

 Il-kuntest ġuridiku

 Il-leġiżlazzjoni Komunitarja

3       L-Artikolu 17 tas-Sitt Direttiva, intitolat "Oriġini u skop tad-dritt li tnaqqas", jiddipsoni fil-paragrafu 2(a) tiegħu, li, "[s]a kemm l-oġġetti u s-servizzi huma użati għall-iskopijiet fuq it-transazzjoni taxxabbli tiegħu, il-persuna taxxabbli għandha tkun intitolata biex tnaqqas mit-taxxa li hi responsabbli biex tħallas […] taxxa fuq il-valur miżjud dovuta jew mħallsa fir-rigard ta’ oġġetti jew servizzi pprovduti jew li għandhom ikunu pprovduti lilu minn persuna taxxabbli oħra".

4       L-Artikolu 17(6) tas-Sitt Direttiva jipprovdi li:

"Qabel perijodu ta’ erba’ snin ta’ l-inqas ikunu għaddew mid-data tad-dħul fis-seħħ ta’ din id-Direttiva, il-Kunsill, jaġixxi unanimament fuq proposta mill-Kummissjoni, għandu jiddeċiedi liema nefqa mgħandiex tkun eleġġibli għal tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud. It-taxxa fuq il-valur miżjud fl-ebda ċirkustanza mgħandha tkun imnaqqsa fuq spejjeż li mhux strettament nefqa tan-negozju, bħal dik fuq il-lussu, pjaċiri jew divertiment.

Sa kemm ir-regoli ta’ fuq jidħlu fis-seħħ, Stati Membri jistgħu iżommu l-esklużjonijiet kollha pprovduti taħt il-liġijiet nazzjonali meta din id-Direttiva tidħol fis-seħħ."

5       Skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva:

"Suġġett għall-konsultazzjoni pprovduta fl-Artikolu 29, kull Stat Membru jista’ għal raġunijiet ċikliċi ekonomiċi, totalment jew parzjalment jeskludu l-oġġetti kapitali kollha jew xi uħud mis-sistema għal tnaqqis. Biex iżommu kondizzjonijiet identiċi ta’ kompetizzjoni, Stati Membri jistgħu, minflok jirrifjutaw it-tnaqqis, jintaxxaw l-oġġetti fabbrikati mill-persuna taxxabbli nnifisha jew li huwa xtara fil-pajjiż jew importa, b’tali mod li t-taxxa ma teċċedix it-taxxa fuq il-valur miżjud li kellha tinġabar fuq l-akwiżizzjoni ta’ oġġetti simili".

6       L-Artikolu 29(1) u (2) tas-Sitt Direttiva jiddisponi li:

"1. Kumitat Konsultattiv fuq it-taxxa fuq il-valur miżjud [iktar ‘il quddiem il-"kumitat tal-VAT"], minn hawn ‘il quddiem imsejjaħ "il-Kumitat", hu hawnhekk stabbilit.

2. Il-Kumitat għandu jikkonsisti minn rappreżentanti ta’ l-Istati Membri u tal-Kummissjoni.

Il-president tal-Kumitat għandu jkun ir-rappreżentativ tal-Kummissjoni.

Servizzi segretarjali għall-Kumitat għandhom ikunu pprovduti mill-Kummissjoni".

 Il-leġiżlazzjoni nazzjonali

7       Il-leġiżlazzjoni nazzjonali rilevanti tinsab fl-Artikolu 19a(1) intitolat "Esklużjoni jew riduzzjoni tat-tnaqqis għal ċerti beni u servizzi" tad-digriet Nru 633 tal-President tar-Repubblika tas-26 ta’ Ottubru 1972 (supplement ordinarju għal GURI Nru 292, tal-11 ta’ Novembru 1972), fil-verżjoni tiegħu li tirriżulta mill-Artikolu 3 tad-digriet leġiżlattiv Nru 313 tat-2 ta’ Settembru 1997 (supplement ordinarju għal GURI Nru 219 tas-27 ta’ Diċembru 1997).

8       Dan l-Artikolu 19a(1) jiddisponi li:

"B’deroga għad-dispożizzjonijiet previsti fl-Artikolu 19:

[…]

c)      it-taxxa relatata max-xiri jew l-importazzjoni ta’ roti bil-mutur, ta’ muturi u ta’ karozzi tal-passiġieri u vetturi bil-mutur imsemmija fl-Artikolu 54(a) u (c) tad-digriet leġiżlattiv Nru 285 tat-30 ta’ April 1992, mhux inkluża fit-tabella B annessa u mhux intiżi għal użu pubbliku, li mhumiex intrinsiċi għall-attività stess ta’ l-impriża, u tal-komponenti u partijiet tal-bdil korrispondenti, kif ukoll mal-provvista ta’ servizzi skond l-Artikolu 16(3) u mal-provvista ta’ servizzi marbuta ma’ l-użu, iż-żamma, il-manutenzjoni u t-tiswija ta’ dawn il-beni, tista’ tiġi mnaqqsa biss f’dak li jirrigwarda l-aġenti jew rappreżentanti tal-kummerċ;

d)      it-taxxa relatata max-xiri jew l-importazzjoni ta’ kombustibbli u lubrikanti intiżi għal karozzi tal-passiġġieri u vetturi bil-mutur, inġenji ta’ l-ajru, bastimenti u dgħajjes tad-divertiment tista’ tiġi mnaqqsa jekk it-taxxa fuq ix-xiri, l-importazzjoni jew l-akkwist permezz ta’ kuntratti ta’ kera (leasing), ta’ nolleġġ u ta’ dawk simili ta’ karozzi tal-passiġġieri, vetturi bil-mutur, inġenji ta’ l-ajru u bastimenti in kwistjoni tista’ tiġi mnaqqsa."

9       L-effett ta’ din id-dispożizzjoni kien illimitat sal-31 ta’ Diċembru 2000 mill-Artikolu 7(3) tal-liġi Nru 488, tat-23 ta’ Diċembru 1999 (supplement ordinarju għal GURI Nru 302 tas-27 ta’ Diċembru 1999).

10     Wara, il-miżura ġiet estiża u l-kamp ta’ applikazzjoni tagħha emendat mill-Artikolu 30(4) tal-liġi Nru 388, tat-23 ta’ Diċembru 2000 (supplement ordinarju għal GURI Nru 302 tad-29 ta’ Diċembru 2000), li jgħid li:

"In-nuqqas ta’ tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud relatata mat-tranżazzjonijiet li għandhom bħala suġġett roti bil-mutur, muturi, karozzi partikolari u vetturi skond msemmija fl-Artikolu 19a-1(l)(c) tad-digriet Nru 633 tal-President tar-Repubblika tas-26 ta’ Ottubru 1972, l-aħħar estiż sal-31 ta’ Diċembru 2000 mill-Artikolu 7(3) tal-liġi Nru 488 tat-23 ta’ Diċembru 1999, huwa mill-ġdid estiż sal-31 ta’ Diċembru 2001; madankollu, f’dak li jirrigwarda ix-xiri, l-importazzjoni u l-akkwist permezz ta’ kuntratti ta’ leasing, ta’ nolleġġ u ta’ dawk simili ta’ dawn il-vetturi, in-nuqqas ta’ tnaqqis huwa ridott għal 90% ta’ l-ammont in kwistjoni u għal 50% fil-każ ta’ vetturi li mhumiex imħaddma b’kombustjoni interna."

11     Dan it-test baqa’ fis-seħħ permezz ta’ miżuri ġodda ta’ estensjoni annwali. L-iskadenza ġiet għalhekk emendata mill-Artikolu 9(4) tal-liġi Nru 448, tat-28 ta’ Diċembru 2001, wara mill-Artikolu 2(13) tal-liġi Nru 289, tas-27 ta’ Diċembru 2002, mill-Artikolu 2(17) tal-liġi Nru 350, ta’ l-24 ta’ Diċembru 2003, u fl-aħħar mill-Artikolu 1(503) tal-liġi Nru 311, tat-30 ta’ Diċembru 2004, li estenda l-effetti tagħha sal-31 ta’ Diċembru 2005.

 Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari

12     Stradasfalti hija kumpannija Taljana ta’ responsabbiltà limitata li għandha l-uffiċċju rreġistrat tagħha fil-provinċja ta’ Trento u li topera fis-settur tax-xogħol tat-toroq.

13     Hija għandha vetturi ta’ l-impriża li mhumiex intrinsiċi għall-attività tagħha u li skond il-leġiżlazzjoni Taljana, ix-xiri, l-użu, il-manutenzjoni u l-provvista ta’ fjuwil tagħhom ma setgħux jibbenefikaw mit-tnaqqis tal-VAT relatata ma’ dawn il-vetturi.

14     Billi kienet tqis li din il-leġiżlazzjoni hija inkompatibbli mad-dispożizzjonijiet tas-Sitt Direttiva dwar it-tnaqqis tal-VAT, Stradasfalti talbet, fis-7 ta’ Lulju 2004, lill-Agenzia delle Entrate – Ufficio di Trento, l-għoti lura ta’ madwar EUR 31,340 bħala ħlas lura tal-VAT mħallsa indebitament mill-2000 sa l-2004 għax-xiri, l-użu, il-manutenzjoni u l-provvista ta’ fjuwil tal-vetturi ta’ l-impriża tagħha.

15     Din it-talba ġiet miċħuda minn numru ta’ deċiżjonijiet adottati fil-15 ta’ Lulju 2004 mill-Agenzia delle Entrate – Ufficio di Trento.

16     Fit-22 ta’ Novembru 2004, Stradasfalti bdiet proċedimenti quddiem il-Commissione tributaria di primo grado di Trento biex tikseb l-annullament tad-deċiżjonijiet u l-ħlas lura tal-VAT għall-perijodi kkunsidrati.

17     Huwa f’dan il-kuntest li l-Commissione tributaria di primo grado di Trento ddeċidiet li tissospendi l-proċedimenti u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

"1)      L-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva […], fir-rigward tal-paragrafu 2 ta’ dan l-istess Artikolu, għandu jiġi interpretat fis-sens li:

a)      l-Artikolu in kwistjoni jipprekludi li tiġi kkunsidrata bħala ‘konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT’ prevista fl-Artikolu 29 ta’ din id-Direttiva, is-sempliċi notifika minn Stat Membru ta’ l-adozzjoni ta’ dispożizzjoni leġiżlattiva nazzjonali, bħal dik prevista fl-attwali Artikolu 19a(1)(c) u (d) tad-digriet tal-President tar-Repubblika Nru 633/72 u ta’ l-estensjonijiet sussegwenti tiegħu, li tillimita d-dritt għal tnaqqis tal-VAT relatata ma’ l-użu u l-manutenzjoni tal-beni msemmija fl-Artikolu 17(2), fuq il-bażi ta’ sempliċi teħid in kunsiderazzjoni mill-Kumitat tal-VAT;

b)      dan l-istess Artikolu jipprekludi wkoll li tiġi kkunsidrata bħala miżura li taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu limitazzjoni, tkun xi tkun, tad-dritt li wieħed jibbenefika mit-tnaqqis tal-VAT relatata max-xiri, l-użu w il-manutenzjoni tal-beni msemmija fis-subparagrafu (a), li ġiet stabbilita qabel il-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT u li baqgħet fis-seħħ permezz ta’ numru ta’ estensjonijiet leġiżlattivi, li segwew lil xulxin u mingħajr soluzzjoni ta’ kontinwità għal iktar minn 25 sena;

c)      f’każ ta’ risposta affermativa għad-domanda 1(b), il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tindika liema huma l-kriterji li jippermettu li jiġi determinat iż-żmien massimu eventwali ta’ estensjonijiet, fir-rigward tar-raġunijiet ċikliċi ekonomiċi meħuda in kunsiderazzjoni mill-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva; jew tippreċiża jekk in-nuqqas ta’ osservanza tan-natura temporanja tad-derogi (irripetuti fiż-żmien) jagħtix lill-persuna taxxabbli d-dritt li tibbenefika mit-tnaqqis?

2)      Fil-każ fejn il-kundizzjonijiet mitluba mill-proċedura prevista fl-Artikolu 17(7) imsemmi iktar ‘il fuq ma jkunux irrispettati, l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li dan jipprekludi li dispożizzjoni leġiżlattiva nazzjonali jew prassi amministrattiva adottata minn Stat Membru wara d-dħul fis-seħħ tas-Sitt Direttiva (l-1 ta’ Jannar 1979 f’dak li jirrigwarda l-Italja) tista’ tillimita t-tnaqqis tal-VAT relatata max-xiri, l-użu u l-manutenzjoni ta’ ċertu veturi bil-mutur, b’mod oġġettiv u mingħajr limitazzjoni fiż-żmien?"

 Fuq id-domandi preliminari

 Fuq id-domanda 1(a)

18     Permezz tad-domanda 1(a) tagħha l-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk l-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva għandhiex tiġi interpretata fis-sens li hija tipprekludi li tiġi kkunsidrata bħala "konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT" prevista fl-Artikolu 29 ta’ din id-Direttiva, in-notifika minn Stat Membru ta’ l-adozzjoni ta’ dispożizzjoni leġiżlattiva nazzjonali li tillimita d-dritt għal tnaqqis tal-VAT relatata ma’ l-użu w il-manutenzjoni tal-beni msemmija fl-Artikolu 17(2), billi l-Kumitat tal-VAT jillimita ruħu li jieħu in kunsiderazzjoni tali notifika.

 Osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

19     Il-Kummissjoni ssostni li l-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT prevista fl-Artikolu 29 tas-Sitt Direttiva hija kundizzjoni proċedurali essenzjali għall- applikazzjoni tad-derogi ċikliċi ekonomiċi tal-VAT. Il-konsultazzjoni ta’ dan il-kumitat għandha tippermetti lir-rappreżentanti ta’ l-Istati Membri u tal-Kummissjoni jeżaminaw flimkien il-miżuri nazzjonali li jidderogaw mir-regola tat-tnaqqis tal-VAT. Is-sempliċi notifika lill-Kumitat tal-VAT tal-leġiżlazzjoni nazzjonali, adottata jew li wasslet biex tiġi adottata, ma tistax f’dan ir-rigward tiġi kkunsidrata bħala konsultazzjoni suffiċjenti, u mhux iktar minn konjizzjoni minn dan il-kumitat tal-leġiżlazzjoni nazzjonali li ġiet innotifikata lilu.

20     Din l-interpretazzjoni ta’ l-Artikolu 29 tas-Sitt Direttiva hija kkonfermata mill-verżjonijiet lingwistiċi differenti tal-kliem użat fl-Artikolu 17(7) ta’ din id-Direttiva. Minbarra dan, il-Qorti tal-Ġustizzja diġa ddeċidiet fis-sentenza tat-8 ta’ Jannar 2002, Metropol u Stadler (C-409/99, Ġabra p. I-81), li l-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT hija kundizzjoni preliminari għall-adozzjoni ta’ kull miżura bbażata fuq dan l-Artikolu 17(7).

21     Fir-rigward tal-miżura in kwistjoni fil-kawża prinċipali, il-Gvern Taljan ikkonsulta lill-Kumitat tal-VAT fl-1980 u ppreċiża, permezz tar-rappreżentant tiegħu, il-kontenut u l-portata tal-miżura matul il-laqgħha ta’ din l-istituzzjoni li seħħet din is-sena. Huwa segwa l-istess proċedura matul l-estensjonijiet suċċessivi tal-miżura, billi kkonsulta lil dan il-Kumitat fl-1990, 1995, 1996, 1999 u 2000.

22     Il-Kummissjoni tirrikonoxxi li l-Kumitat tal-VAT kien ġie kkonsultat wara d-dħul fis-seħħ tal-miżura derogatorja u li tista’ tqum id-domanda dwar jekk l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jimponix din il-konsultazzjoni qabel dan id-dħul fis-seħħ. Madankollu, il-proċedura li f’dan il-każ segwew l-awtoritajiet Taljani tidher li tirrispetta l-prerogativi tal-Kumitat tal-VAT u tikkonforma mal-prassi adottata mill-Istati Membri l-oħra. Konsegwentement, il-Kummissjoni toqgħod fuq l-għarfien tal-Qorti tal-Ġustizzja biex tiġi deċiża din il-kwistjoni.

23     Il-Gvern Taljan, min-naħa tiegħu jsostni li l-proċedura segwita f’din il-kawża ma kisritx l-obbligu li jiġi kkonsultat il-Kumitat tal-VAT. Fil-fatt dan il-Gvern għamel talba espliċita lil dan il-Kumitat li fuq il-bażi tagħha d-dipartimenti tal-Kummissjoni setgħu jħejju dokument tax-xogħol, qabel l-inkartament ma’ jkun ippreżentat lil dan il-Kumitat. Dak li l-qorti a quo tikkwalifika bħala "sempliċi teħid in kunsiderazzjoni" huwa fil-fatt id-deċiżjoni tal-Kumitat tal-VAT li ttemm il-proċedura ta’ konsultazzjoni prevista fl-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva.

24     F’kull każ, u anki li kieku l-proċedura ma ġietx segwita kelma b’kelma, il-Gvern Taljan isostni li l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva ma ġiex miksur.

25     Qabel kollox Stradasfalti ssostni li l-Artikolu 19a(1)(c) u (d) tad-digriet tal-President tar-Repubblika Nru 633, tas-26 ta’ Ottubru 1972, emendat, huwa inkompatibbli mad-dispożizzjonijiet tas-Sitt Direttiva peress illi d-deroga għad-dritt għal tnaqqis li huwa jistabbilixxi ma tirriżulta minn ebda waħda mill-kategoriji ta’ derogi legali previsti f’din id-Direttiva. Il-miżura in kwistjoni hija kontrarja għad-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 17(7) ta’ l-istess Direttiva, peress illi l-Kumitat tal-VAT ma ġiex ikkonsultat minn qabel mill-Gvern Taljan, ir-raġunijiet ċikliċi ekonomiċi li biss jistgħu jiġġustifikaw d-deroga għad-dritt għal tnaqqis tal-VAT qatt ma eżistew u l-miżura in kwistjoni, minflok ma hija temporanja, tapplika b’mod strutturali għal iktar minn 25 sena.

26     Fuq id-domanda 1(a), Stradasfalti ssostni li l-leġiżlazzjoni Komunitarja tirrikjedi konsultazzjoni effettiva fi ħdan il-Kumitat tal-VAT in kwantu din biss tista’ tippermeti li jiġi kkontrollat l-użu mill-Istati Membri tal-possibbilità ta’ deroga permessa mill-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva. Konsegwentement, din id-dispożizzjoni tipprekludi li deroga mid-dritt għal tnaqqis tal-VAT tiġi introdotta fuq sempliċi notifika minn qabel ta’ dispożizzjoni leġiżlattiva nazzjonali ta’ Stat Membru, jew fuq sempliċi notifika minn qabel ta’ l-intenzjoni ta’ l-Istat Membru li jadotta din id-dispożizzjoni, peress illi l-Kumitat tal-VAT ikun illimita ruħu li jieħu in kunsiderazzjoni din l-intenzjoni.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

27     L-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jistipola waħda mill-proċeduri ta’ awtorizzazzjoni ta’ miżuri derogatorji kontemplati f’din id-Direttiva, billi tagħti lill-Istati Membri l-possibbiltà li jeskludu beni mis-sistema ta’ tnaqqis "suġġett għall-konsultazzjoni pprovduta fl-Artikolu 29".

28     Din il-konsultazzjoni tippermetti lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri l-oħra jikkontrollaw l-użu, minn Stat Membru, tal-possibbiltà li jidderogaw mis-sistema ġenerali ta’ tnaqqis tal-VAT, billi jivverifikaw, b’mod partikolari, jekk il-miżura nazzjonali in kwistjoni tissodisfax il-kundizzjoni ta’ adozzjoni għal raġunijiet ċikliċi ekonomiċi.

29     L-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jistipola għaldaqstant obbligu proċedurali li l-Istati Membri għandhom jissodisfaw biex ikunu jistgħu jagħmlu użu mir-regola derogatorja li huwa jistipula. Il-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT tidher bħala kundizzjoni preliminari għall-adozzjoni ta’ kull miżura bbażata fuq din id-dispożizzjoni (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punti 61 sa 63).

30     L-obbligu li ssir konsultazzjoni mal-Kumitat tal-VAT jitlef is-sens tiegħu jekk l-Istati Membri jillimitaw ruħhom li jinnotifikawlu l-miżura nazzjonali derogatorja li jridu jadottaw mingħajr ma jinkludu ma’ din in-notifika xi spjegazzjoni fuq in-natura u l-portata tal-miżura. Il-Kumitat tal-VAT għandu jkun f’pożizzjoni li jiddeċiedi, b’mod validu, fuq il-miżura ppreżentata lilu. L-obbligu proċedurali previst fl-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jissupponi għaldaqstant li l-Istati Membri jinformaw lil dan il-Kumitat li huma għandhom l-intenzjoni jadottaw miżura derogatorja u li jagħtuh biżżejjed informazzjoni sabiex jippermettulu jeżamina din il-miżura fid-dawl tal-fatti kollha magħrufa.

31     Min-naħa l-oħra, l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva ma jipprovdi l-ebda obbligu fir-rigward tar-riżultat tal-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT, u b’mod partikolari ma jimponix fuq dan il-Kumitat l-obbligu li jagħti deċiżjoni favorevoli jew sfavorevoli fuq il-miżura nazzjonali derogatorja. Għalhekk, xejn ma jipprojbixxi lill-Kumitat tal-VAT li jillimita ruħu li jieħu konjizzjoni tal-miżura nazzjonali derogatorja li ġiet ikkomunikata lilu.

32     Għaldaqstant, hemm lok li r-risposta għad-domanda 1(a) tkun li l-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva teħtieġ li l-Istati Membri, sabiex jiġi rrispettat l-obbligu proċedurali ta’ konsultazzjoni previst fl-Artikolu 29 ta’ l-istess Direttiva, jinfurmaw lill-Kumitat tal-VAT li huma għandhom l-intenzjoni jadottaw miżura nazzjonali derogatorja mis-sistema ġenerali ta’ tnaqqis tal-VAT u jagħtu lil dan il-Kumitat informazzjoni biżżejjed sabiex huwa jkun jista’ jeżamina l-miżura fid-dawl tal-fatti kollha magħrufa.

 Fuq id-domanda 1(b) u l-ewwel parti tad-domanda 1(c)

33     Permezz tad-domanda tagħha 1(b) u l-ewwel parti tad-domanda 1(c), il-qorti tar-rinviju tistaqsi essenzjalment jekk l-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva għandhiex tiġi interpretata fis-sens li tawtorizza lil Stat Membru jeskludi beni msemmija fl-Artikolu 17(2) ta’ l-istess Direttiva mis-sistema ta’ tnaqqis tal-VAT:

–       mingħajr konsultazzjoni minn qabel mal-Kumitat tal-VAT u

–       mingħajr limitazzjoni fiż-żmien.

 Osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

34     Il-Kummissjoni tfakkar li d-dispożizzjonijiet li jipprovdu derogi mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis għandhom jiġu interpretati b’mod strett (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 59). Il-Qorti tal-Ġustizzja diġa ddeċidiet li l-applikazzjoni tal-miżuri previsti fl-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, li jippermetti li jiġu introdotti "għal raġunijiet ċikliċi ekonomiċi" eċċezzjonijiet għar-regola tat-tnaqqis, għandhom ikunu limitati fiż-żmien u li dawn il-miżuri ma jistgħux, per se, ikunu ta’ natura strutturali (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 69).

35     F’dan ir-rigward, il-miżura in kwistjoni fil-kawża prinċipali dehret fil-leġiżlazzjoni Taljana fl-1979 bħala dispożizzjoni permanenti. Huwa biss mill-1980 li l-applikazzjoni tagħha kienet limitata fiż-żmien; limitazzjoni li madankollu kienet is-suġġett ta’ estensjonijiet suċċessivi minn dak iż-żmien. Il-miżura tidher fir-realtà li kienet ġiet adottata bil-għan li jiġu pprevenuti l-frodi u l-evażjoni fiskali, għanjiet li jaqgħu taħt il-proċedura u l-kundizzjonijiet partikolari previsti fl-Artikolu 27 tas-Sitt Direttiva.

36     Il-Kumitat tal-VAT barra minn hekk dejjem indika lill-Gvern Taljan, mill-1980, li d-deroga in kwistjoni ma setgħetx tiġi ġġustifikata fuq il-bażi ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva. L-attitudni l-iktar konċiljanti adottata minn dan il-Kumitat matul il-laqgħat tiegħu ta’ l-1999 u l-2000 tispjega ruħha fid-dawl ta’ l-impenn – mhux miżmum – ta’ l-awtoritajiet Taljani li jeżaminaw mill-ġdid il-miżura qabel l-1 ta’ Jannar 2001 u fuq il-bażi tal-prospettivi miftuħa f’dan iż-żmien bil-proposta tal-Kummissjoni li temenda s-Sitt Direttiva f’dak li jikkonċerna d-dritt għat-tnaqqis tal-VAT.

37     F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Kummissjoni tqis li d-deroga in kwistjoni fil-kawża prinċipali hija inkompatibbli mad-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva.

38     Il-Gvern Taljan isostni li domanda 1(b) hija rrilevanti u għalhekk inammissibbli.

39     Fil-fatt, il-kawża prinċipali tirrigwarda biss il-VAT mħallas matul is-snin 2000 sa 2004. Issa, it-talbiet ta’ konsultazzjoni tal-Kumitat, fl-1999 u fl-2000, ippreċedew l-adozzjoni tal-miżura nazzjonali ta’ estensjoni. F’dawn iċ-ċirkustanzi, id-domanda magħmula lill-Qorti tal-Ġustizzja tmur ‘lil hinn mil-leġiżlazzjoni applikabbli għall-kawża prinċipali u għalhekk hija inammissibbli (ara, l-iktar reċenti, is-sentenza tat-30 ta’ Ġunju 2005, Längst, C-165/03, Ġabra p. I- 5637). F’kull każ, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-Artikolu 27 tas-Sitt Direttiva ma jipprekludix li d-deċiżjoni tal-Kunsill li jawtorizza Stat Membru jintroduċi miżuri partikolari li jidderogaw minn din id-direttiva tiġi introdotta a posteriori (ara s-sentenza tad-29 ta’ April 2004, Sudholz, C-17/01, Ġabra p. I-4243, punt 23). L-istess għandu japplika għall-konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT prevista fl-Artikolu 17(7) ta’ l-istess Direttiva.

40     L-ewwel parti tad-domanda 1(c) hija purament ipotetika u għalhekk ukoll inammissibbli.

41     Stradasfalti hija ta’ l-opinjoni li r-risposta għad-domanda 1(b) għandha tkun li l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jipprekludi li deroga għad-dritt għat-tnaqqis tal-VAT tkun introdotta qabel il-konsultazzjoni mal-Kumitat tal-VAT, peress illi l-leġiżlazzjoni Komunitarja tirrikjedi espressament il-konsultazzjoni preliminari ta’ dan il-Kumitat.

42     Bl-istess mod, l-Artikolu 17(7) ta’ din id-Direttiva jeħtieġ li d-deroga tkun ta’ natura temporanja, peress illi din għandha, kif diġa ddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja tkun adottata għal raġunijiet ċikliċi ekonomiċi. Konsegwentement, dan l-Artikolu jipprekludi ż-żamma tad-deroga in kwistjoni, għal iktar minn 25 sena, permezz ta’ estensjonijiet suċċessivi.

43     Fir-rigward tad–domanda 1(c), Stradasfalti jsostni li l-Qorti tal-Ġustizzja diġa ddeċidiet, fis-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, li huwa biss għal "żmien determinat" li l-Artikolu 17(7) jawtorizza lil Stat Membru jitbiegħed mis-sistema Komunitarja tat-tnaqqis tal-VAT. Barra minn hekk, l-Avukat Ġenerali Geelhoed, fil-konklużjonijiet tiegħu f’din il-kawża, iddefinixxa l-politika ċiklika ekonomika bħala dik li tfittex li tinfluwenza "għal żmien qasir", u fuq "perijodu ta’ bejn sena u sentejn", id-data makroekonomika tal-pajjiż. Deroga miżmuma għal iktar minn 25 sena manifestament tikser l-Artikolu 17(7), tas-Sitt Direttiva.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

–       Fuq l-ammissibbiltà tad-domandi

44     Il-proċedura stabbilita mill-Artikolu 234 KE hija strument ta’ kooperazzjoni bejn il-Qorti tal-Ġustizzja u l-qrati nazzjonali, permezz ta’ liema l-Qorti tal-Ġustizzja tagħti lill-qrati nazzjonali l-elementi ta’ interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju li huma għandhom bżonn sabiex tinsab soluzzjoni għall-kwistjoni li huma mitluba jiddeċiedu fuqha (ara, b’mod partikolari, is-sentenza tal-5 ta’ Frar 2004, Schneider, C-380/01, Ġabra p. I-1389, punt 20).

45     Fil-kuntest ta’ din il-kooperazzjoni, hija biss il-qorti nazzjonali, li quddiema tkun tressqet il-kwistjoni u li għandha tassumi r-responsabbiltà tad-deċiżjoni ġurisdizzjonali sussegwenti, li għandha tevalwa, fir-rigward tal-karatteristiċi tal-kawża, kemm in-neċessità ta’ deċiżjoni preliminari sabiex tkun tista’ tagħti s-sentenza tagħha kif ukoll ir-rilevanza tad-domandi li hija tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja. Konsegwentement, sakemm id-domandi magħmula jittrattaw l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju, il-Qorti tal-Ġustizzja hija obbligata, bħala regola ġenerali, tiddeċiedi dwarhom (sentenza Schneider, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 21).

46     Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet ukoll li, f’cirkustanzi eċċezzjonali, hija tista’ teżamina l-kundizzjonijiet li fihom hija ntalbet tiddeċiedi mill-qorti nazzjonali sabiex tivverifika l-kompetenza tagħha. Il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tiddeċiedi fuq domanda preliminari magħmula minn qorti nazzjonali biss meta jidher b’mod ċar li l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju mitluba m’għandha ebda rilevanza mal-fatti attwali tal-kawża prinċipali jew ma’ l-għan tagħha, meta l-problema hija ta’ natura ipotetika jew ukoll meta l-Qorti tal-Ġustizzja m’għandhiex l-elementi ta’ fatt jew ta’ dritt neċessarji sabiex twieġeb b’mod utli għad-domandi li sarulha (sentenza Schneider, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 22).

47     Fil-fatt, l-ispirtu ta’ kollaborazzjoni li għandu jipprevali fir-rinviju preliminari jeħtieġ li, min-naħa tagħha, il-qorti nazzjonali żżomm preżenti ir-rwol fdat lill-Qorti tal-Ġustizzja, li huwa li tikkontribwixxi għall-amministrazzjoni tal-ġustizzja fl-Istati Membri u mhux li tagħti opinjonjiet konsultattivi fuq domandi generali jew ipotetiċi (sentenza Schneider, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 23).

48     F’din il-kawża, jirriżulta mill-osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li għalkemm il-kawża prinċipali tirrigwarda biss il-VAT imħallas matul is-snin 2000 sa 2004, snin li fir-rigward tagħhom it-talbiet għal konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT, skond il-Gvern Taljan, ippreċedew l-adozzjoni tal-miżura nazzjonali ta’ estensjoni, din ta’ l-aħħar fir-realtà daħlet fis-seħħ qabel dan il-perijodu u kienet sistematikament ġiet imġedda għal numru ta’ snin. Għalhekk ma jidhirx li l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju mitluba m’għandha ebda rilevanza mas-suġġett tal-kawża prinċipali jew li din tqajjem problema ta’ natura ipotetika.

49     Konsegwentement, għandu jiġi kkonstatat li d-domanda 1(b) u l-ewwel parti tad-domanda 1(c) huma ammissibbli.

–       Fuq il-mertu

50     F’dak li jirrigwarda d-domanda 1(b), dwar jekk l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jawtorizzax Stat Membru jeskludi beni mis-sistema ta’ tnaqqis tal-VAT mingħajr konsultazzjoni minn qabel mal-Kumitat tal-VAT, il-Qorti tal-Ġustizzja diġa ddeċidiet, kif diġa intqal fil-punt 29 iktar ‘il fuq, li l-konsultazzjoni ma’ dan il-Kumitat hija kundizzjoni meħtieġa minn qabel għall-adozzjoni ta’ kull miżura bbażata fuq din id-dispożizzjoni (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punti 61 sa 63).

51     Kuntrarjament għal dak li jsostni l-Gvern Taljan, it-tweġiba għal din id-domanda ma tistax tiġi dedotta mis-soluzzjoni mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza, Sudholz, iċċitata iktar ‘il fuq. Permezz ta’ din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja b’mod partikolari ddeċidiet li l-Artikolu 27 tas-Sitt Direttiva ma jobbligax lill-Kunsill jawtorizza miżuri partikolari derogatorji meħuda mill-Istati Membri qabel l-adozzjoni ta’ dawn il-miżuri. Madankollu, il-proċedura ta’ konsultazzjoni prevista fl-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, in kawża f’din is-sentenza, m’għandhiex l-istess għan bħall-proċedura ta’ awtorizzazzjoni prevista fl-Artikolu 27 ta’ din l-istess Direttiva. Konsegwentement, il-Gvern Taljan mhuwiex iġġustifikat meta jsostni li jirriżulta mis-sentenza Sudholz, iċċitata iktar ‘il fuq, li s-soluzzjoni diġa mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tagħha Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, għandha tiġi mwarba f’din il-kawża.

52     Fir-rigward ta’ l-ewwel parti tad-domanda 1(c), dwar jekk l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva jawtorizzax lil Stat Membru jeskludi beni mis-sistema ta’ tnaqqis tal-VAT mingħajr limitazzjoni fiż-żmien, għandu jiġi mfakkar li dan l-Artikolu jawtorizza lill-Istati Membri jeskludu beni mis-sistema ta’ tnaqqis "għal raġunijiet ċikliċi ekonomiċi".

53     Din id-dispożizzjoni, għalhekk tawtorizza lil Stat Membru jadotta miżuri ta’ natura temporanja intiżi sabiex jipprovdu għall-konsegwenzi ta’ sitwazzjoni ċiklika ekonomika li fiha tinsab l-ekonomija tiegħu f’mument preċiż. Għaldaqstant, l-applikazzjoni tal-miżuri msemmija f’din id-dispożizzjoni għandha tkun limitata fiż-żmien u, per se, dawn ma jistgħux ikunu ta’ natura strutturali.

54     Minn dan jirriżulta li t-tieni sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva ma tawtorizzax Stat Membru jadotta miżuri li jwasslu għall-esklużjoni ta’ beni mis-sistema ta’ tnaqqis tal-VAT li ma jagħtu ebda indikazzjoni dwar il-limitazzjoni tagħhom fiż-żmien u/jew li jagħmlu parti minn numru ta’ miżuri ta’ adattazzjonijiet strutturali li għandhom bħala għan li jnaqqsu l-iżbilanċ fil-baġit u li jippermettu l-ħlas lura tad-dejn ta’ l-Istat (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 68).

55     Għaldaqstant, ir-risposta għad-domanda 1(b) u għall-ewwel parti tad-domanda 1(c) għandha tkun li l-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva għandha tiġi interpretata fis-sens li din ma tawtorizzax lil Stat Membru jeskludi beni mis-sistema ta’ tnaqqis tal-VAT mingħajr konsultazzjoni minn qabel mal-Kumitat tal-VAT. Din id-dispożizzjoni lanqas ma tawtorizza lil Stat Membru jadotta miżuri li jwasslu għall-esklużjoni ta’ beni mis-sistema ta’ tnaqqis ta’ din it-taxxa li ma fihomx indikazzjoni dwar il-limitazzjoni tagħhom fiż-żmien u/jew li jagħmlu parti minn numru ta’ miżuri ta’ adattazzjonijiet strutturali li għandhom bħala għan li jnaqqsu l-iżbilanċ fil-baġit u li jippermettu l-ħlas lura tad-dejn ta’ l-Istat.

 Fuq it-tieni parti tad-domanda 1(c) u fuq id-domanda Nru 2

56     Permezz ta’ dawn id-domandi, il-qorti tar-rinviju tistaqsi essenzjalment jekk l-awtoritajiet tat-taxxa nazzjonali jistgħux japplikaw, fir-rigward ta’ persuna taxxabbli, dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT li ma kinitx ġiet stabbilita skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva.

 Osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

57     Il-Kummissjoni ssostni li, skond ġurisprudenza kostanti tal-Qorti tal-Ġustizzja (ara b’mod partikolari s-sentenza tas-6 ta’ Lulju 1995, BP Soupergaz, C‑62/93, Ġabra p. I-1883, punti 16 sa 18), id-dritt għal tnaqqis jagħmel parti integrali mill-mekkaniżmu tal-VAT u bħala regola ġenerali jagħti lill-persuna taxxabbli dritt li jista’ jiġi suġġett biss għal-limitazzjonijiet stabbiliti mill-istess Direttiva.

58     Meta deroga nazzjonali mill-prinċipju tat-tnaqqis tal-VAT ġiet stabbilita minn Stat Membru bi ksur tad-dispożizzjonijiet tas-Sitt Direttiva, il-persuna taxxabbli għandha dritt tikseb it-tnaqqis tal-VAT mħallsa fuq il-beni kkonċernati mill-miżura nazzjonali. Għaldaqstant, il-Qorti tal-Ġustizzja diġa ddeċidiet, fil-punt 64 tas-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, li safejn esklużjoni mis-sistema ta’ tnaqqis ma ġietx stabbilita skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, li jimponi dmir ta’ konsultazzjoni fuq l-Istati Membri, l-awtoritajiet tat-taxxa ma jistgħux japplikaw, fir-rigward ta’ persuna taxxabbli, dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT stipulat fl-Artikolu 17(1) ta’ din id-Direttiva.

59     Il-Gvern Taljan isostni li, għall-perijodu 2000-2004, l-osservanza tal-proċedura prevista fl-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, l-opinjoni favorevoli mogħtija mill-Kummissjoni fuq it-talbiet għal derogi u s-sitwazzjoni ekonomika ċiklika li fiha kienet tinsab l-ekonomija Taljana jipprekludu li l-leġiżlazzjoni nazzjonali tibqa’ inapplikabbli u, għaldaqstant, li dritt għal tnaqqis ikun rikonoxxut lill-persuna taxxabbli.

60     Għal dan il-Gvern, it-tieni domanda hija doppjament innammissibbli. Minn naħa, din tirreferi għal perijodi qabel is-sena 2000, li mhumiex in kwistjoni fil-kawża prinċipali.

61     Din id-domanda hija, min-naħa l-oħra, mingħajr rilevanza għas-sitwazzjoni fl-Italja bejn l-2000 u l-2004 safejn din issemmi limitazzjoni tat-tnaqqis "oġġettiva u mingħajr limitazzjoni fiż-żmien". Fil-fatt, l-ewwel deroga kienet ġiet deċiża sal-31 ta’ Diċembru 2000 wara konsultazzjoni mill-Kumitat tal-VAT u opinjoni favorevoli tal-Kummissjoni. It-tieni deroga għal dan il-perijodu kienet ġiet mitluba b’effett mill-1 ta’ Jannar 2001 u kienet preċeduta b’opinjoni favorevoli tal-Kummissjoni, li kkunsidrat li l-miżura kienet iġġusstifikata sa l-adozzjoni tad-Direttiva l-ġdida.

62     F’kull każ, il-Gvern Taljan isostni li l-fatt li l-Kumitat tal-VAT jieħu konjizzjoni ta’ miżura nazzjonali derogatorja wara l-adozzjoni ta’ din il-miżura ma jippermettix li din tiġi kkunsidrata illegali, kif iddeċidiet il-Qorti tal-Ġustizzja, fir-rigward ta’ l-Artikolu 27 tas-Sitt Direttiva, fil-punt 23 tas-sentenza Sudholz (id-29 ta’ April 2004, C‑17/01, Ġabra p. I-4243).

63     Stradasfalti ssostni li l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva jipprekludi, fil-każ ta’ ksur ta’ l-Artikolu 17(7) ta’ l-istess Direttiva, dispożizzjoni nazzjonali li tostakola l-eżerċizzju integrali u immedjat mill-persuni taxxabbli tad-dritt tagħhom għal tnaqqis f’dak li jirrigwarda t-taxxa mħallsa fuq ix-xiri, l-użu u l-manutenzjoni tal-vetturi bil-mutur msejjħa tat-turiżmu.

 Il-kunsiderazzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja

–       Fuq l-ammissibbiltà tad-domanda

64     Hekk kif intqal fil-punt 46 ta’ din is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tiddeċiedi fuq domanda preliminari magħmula minn qorti nazzjonali biss meta jidher b’mod ċar li l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju mitluba m’għandha ebda rilevanza mal-fatti attwali tal-kawża prinċipali jew ma’ l-għan tagħha, meta l-problema hija ta’ natura ipotetika jew ukoll meta l-Qorti tal-Ġustizzja m’għandhiex l-elementi ta’ fatt jew ta’ dritt neċessarji sabiex twieġeb b’mod utli għad-domandi li sarulha (is-sentenza Schneider, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 22).

65     F’din il-kawża, jirriżulta mill-osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li għalkemm il-kawża prinċipali tirrigwarda biss il-VAT imħallas matul is-snin 2000 sa 2004, snin li fir-rigward tagħhom it-talbiet għal konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT, skond il-Gvern Taljan, ippreċedew l-adozzjoni tal-miżura nazzjonali ta’ estensjoni, din ta’ l-aħħar fir-realtà daħlet fis-seħħ qabel dan il-perijodu u kienet sistematikament ġiet imġedda għal numru ta’ snin. Għalhekk, ma jidhirx li l-interpretazzjoni tad-dritt Komunitarju mitluba m’għandha ebda rilevanza mas-suġġett tal-kawża prinċipali.

–       Fuq il-mertu

66     Skond l-obbligu ġenerali stabbilit fit-tielet paragrafu ta’ l-Artikolu 189 tat-Trattat KE (li sar it-tielet paragarafu ta’ l-Artikolu 249 KE), l-Istati Membri għandhom jikkonformaw ruħhom mad-dispożizzjonijiet kollha tas-Sitt Direttiva (ara s-sentenza tal-11 ta’ Lulju 1991, Lennartz, C-97/90, Ġabra p. I-3795, punt 33). Safejn esklużjoni mis-sistema ta’ tnaqqis ma kinitx ġiet stabbilita skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, l-awtoritajiet tat-taxxa nazzjonali ma jistgħux japplikaw, fir-rigward ta’ persuna taxxabbli, dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT stipulat fl-Artikolu 17(1) ta’ din id-Direttiva (ara s-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 64).

67     Fil-kawżi prinċipali, u għalkemm il-Gvern Taljan isostni li t-talbiet għal konsultazzjoni tal-Kumitat tal-VAT, fl-1999 u l-2000, ippreċedew l-adozzjoni tal-miżura nazzjonali ta’ estensjoni tad-dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT, huwa paċifiku li din id-dispożizzjoni, bl-eċċezzjoni ta’ emendi ta’ importanza żgħira, kienet sistematikament ġiet imġedda mill-1980 mill-Gvern Taljan. F’dawn iċ-ċirkustanzi, hija ma jistax ikollha natura temporanja, u lanqas ma tista’ tiġi kkunsidrata bħala mmotivata minn raġunijiet ċikliċi ekonomiċi. Konsegwentement, din il-miżura għandha tkun ikkunsidrata bħala li tagħmel parti minn numru ta’ miżuri ta’ adattazzjonijiet strutturali, li ma jaqgħux taħt il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva. Għalhekk, il-Gvern Taljan ma jistax jinvoka tali miżuri b’detriment għall-persuni taxxabbli (ara, f’dan is-sens, is-sentenza Metropol u Stadler, iċċitata iktar ‘il fuq, punt 65).

68     Il-persuna taxxabbli li kienet suġġetta għal din il-miżura għandha tkun tista’ tikkalkula mill-ġdid l-ammont ta’ VAT dovut skond id-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva, safejn il-beni u s-servizzi kienu ġew użati għall-għanijiet ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli.

69     Għaldaqstant ir-risposta għat-tieni parti tad-domanda 1(c) u għat-tieni domanda għandha tkun li safejn esklużjoni mis-sistema tat-tnaqqis ma kinitx ġiet stabbilita skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, l-awtoritajiet tat-taxxa ma jistgħux japplikaw, fir-rigward ta’ persuna taxxabbli, dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT stipulat fl-Aritkolu 17(1) ta’ din id-Direttiva. Il-persuna taxxabbli li kienet suġġetta għal din il-miżura għandha tkun tista’ tikkalkula mill-ġdid id-dejn tal-VAT tagħha skond id-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva, safejn il-beni u s-servizzi kienu ġew użati għall-għanijiet ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli.

 Fuq it-talba sabiex jiġu limitati fiż-żmien l-effetti tas-sentenza

70     Il-Gvern Taljan qajjem il-possibbiltà li l-Qorti tal-Ġustizzja, fil-każ li hija tqis li d-derogi għad-dritt għal tnaqqis għas-snin 2000 sa 2004 ma kinux ġew introdotti skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, tillimita fiż-żmien l-effett ta’ din is-sentenza.

71     Sabiex isostni din it-talba, il-Gvern Taljan jinvoka l-konsegwenzi serji għat-Teżor Pubbliku li jistgħu jiġu kkawżati mis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja u għall-ħarsien ta’ l-aspettattiva leġittima li huwa seta’ kellu fir-rigward tal-konformità tal-miżura in kwistjoni mad-dritt Komunitarju. F’dan ir-rigward, huwa josserva li l-Kummissjoni, fl-1999 u fl-2000, ħarġet opinjoni favorevoli fir-rigward tal-miżuri intiżi li jiġu adottati sakemm tiġi adottata d-Direttiva li kellha tirregola b’mod omoġenju l-kwistjoni, u li l-Kummissjoni qatt ma kienet ilmentat lir-Repubblika Taljana f’dak li jirrigwarda ż-żamma tad-deroga.

72     Għandu jiġi enfasizzat li huwa biss eċċezzjonalment li l-Qorti tal-Ġustizzja tista’, b’applikazzjoni ta’ prinċipju ġenerali ta’ sigurtà ġuridika inerenti għall-ordni ġuridiku Komunitarju, tiġi mwassla tillimita l-possibbiltà għal kull parti kkonċernata tinvoka dispożizzjoni li hija interpretat sabiex jitqegħdu f’dubju relazzjonijiet ġuridiċi stabbiliti in bona fide. Sabiex jiġi deċiż jekk hemmx lok jew le li tiġi limitata l-portata ta’ sentenza fiż-żmien, għandu jittieħed in kunsiderazzjoni l-fatt li, għalkemm il-konsegwenzi prattiċi ta’ kull deċiżjoni ġuriżdizzjonali għandhom jiġu kkunsidrati b’attenzjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja ma tistax tnaqqas l-oġġettività tad-dritt u tikkomprometti l-applikazzjoni tiegħu fil-futur minħabba riperkussjonijiet li deċiżjoni ġudizzjarja jista’ jkollha f’dak li jikkonċerna l-passat (sentenzi tat-2 ta’ Frar 1988, Blaizot, 24/86, Ġabra p. 379, punti 28 u 30, kif ukoll tas-16 ta’ Lulju 1992, Legros et, C-163/90, Ġabra p. I-4625, punt 30).

73     F’din il-kawża, għalkemm huwa veru li l-Kummissjoni aċċettat it-talba ta’ l-awtoritajiet Taljani għas-snin in kwistjoni fil-kawża prinċipali, mill-osservazzjonijiet imressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja xorta jirriżulta li l-Kumitat tal-VAT dejjem wera lill-Gvern Taljan, mill-1980, li d-deroga in kwistjoni ma tistax tkun iġġustifikata fuq il-bażi ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, u li l-attitudni l-iktar konċiljanti adottata minn dan il-Kumitat matul il-laqgħat tiegħu ta’ l-1999 u l-2000 tispjega ruħha fid-dawl ta’ l-impenn ta’ l-awtoritajiet Taljani li jeżaminaw mill-ġdid il-miżura qabel l-1 ta’ Jannar 2001 u fuq il-bażi tal-prospettivi miftuħa f’dan iż-żmien bil-proposta tal-Kummissjoni li temenda s-Sitt Direttiva f’dak li jikkonċerna d-dritt għat-tnaqqis tal-VAT.

74     F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-awtoritajiet Taljani ma jistgħux jinjoraw li t-tiġdid sistematiku, mill-1979, ta’ miżura derogatorja li suppost hija temporanja u li tista’ tkun iġġustifikata biss, skond il-kliem stess ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, għal "raġunijiet ċikliċi ekonomiċi", ma kinx kompatibbli ma’ dan l-Artikolu.

75     L-awtoritajiet Taljani ma jistgħux, għaldaqstant, jinvokaw l-eżistenza ta’ relazzjonijiet ġuridiċi stabbiliti in bona fede sabiex jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja tillimita l-effetti tas-sentenza tagħha fiż-żmien.

76     Minbarra dan, il-Gvern Taljan ma rnexxilux juri l-kredibbiltà tal-kalkolu li wasslu jsostni quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li din is-sentenza tista’, jekk l-effetti tagħha ma kinux limitati fiż-żmien, twassal għal konsegwenzi finanzjarji sinjifikattivi.

77     Għalhekk, mhemmx lok li l-effetti ta’ din is-sentenza jkunu limitati fiż-żmien.

 Fuq l-ispejjeż

78     Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni ta’ l-osservazzjonijiet lill-Qorti, barra dawk ta’ l-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.

Għal dawn il-motivi, il-Qorti tal-Ġustizzja taqta’ u tiddeċiedi li:

1)      L-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima, teħtieġ li l-Istati Membri, sabiex jiġi rrispettat l-obbligu proċedurali ta’ konsultazzjoni previst fl-Artikolu 29 ta’ l-istess Direttiva, jinfurmaw lill-Kumitat Konsultattiv tat-taxxa fuq il-valur miżjud stabbilit permezz ta’ dan l-Artikolu li huma għandhom l-intenzjoni jadottaw miżura nazzjonali derogatorja mis-sistema ġenerali ta’ tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud u jagħtu lil dan il-Kumitat informazzjoni biżżejjed sabiex huwa jkun jista’ jeżamina l-miżura fid-dawl tal-fatti kollha magħrufa.

2)      L-ewwel sentenza ta’ l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE għandha tiġi interpretata fis-sens li din ma tawtorizzax lil Stat Membru jeskludi beni mis-sistema ta’ tnaqqis tat-taxxa fuq il-valur miżjud mingħajr konsultazzjoni minn qabel mal-Kumitat Konsultattiv tat-taxxa fuq il-valur miżjud stabbilit fl-Artikolu 29 ta’ din id-Direttiva. Din id-dispożizzjoni lanqas ma tawtorizza lil Stat Membru jadotta miżuri li jwasslu għall-esklużjoni ta’ beni mis-sistema ta’ tnaqqis ta’ din it-taxxa li ma fihomx indikazzjoni dwar il-limitazzjoni tagħhom fiż-żmien u/jew li jagħmlu parti minn numru ta’ miżuri ta’ adattazzjonijiet strutturali li għandhom bħala għan li jnaqqsu l-iżbilanċ fil-baġit u li jippermettu l-ħlas lura tad-dejn ta’ l-Istat.

3)      Safejn esklużjoni mis-sistema tat-tnaqqis ma kinitx ġiet stabbilita skond l-Artikolu 17(7) tas-Sitt Direttiva, l-awtoritajiet tat-taxxa ma jistgħux japplikaw, fir-rigward ta’ persuna taxxabbli, dispożizzjoni derogatorja mill-prinċipju tad-dritt għal tnaqqis tal-VAT stipulat fl-Artikolu 17(1) ta’ din id-Direttiva. Il-persuna taxxabbli li kienet suġġetta għal din il-miżura għandha tkun tista’ tikkalkula mill-ġdid id-dejn tagħha tat-taxxa fuq il-valur miżjud skond id-dispożizzjonijiet ta’ l-Artikolu 17(2) tas-Sitt Direttiva 77/388, safejn il-beni u s-servizzi kienu ġew użati għall-għanijiet ta’ tranżazzjonijiet taxxabbli.

Firem

* Lingwa tal-kawża: it-Taljan.