SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla)
18 ta’ Novembru 2004 (*)
"Is-Sitt Direttiva VAT – Artikolu 13B(b) – Transazzjonijiet eżenti – Kiri ta’ proprjetà immobbli – Ftehim ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju"
Fil-kawża C-284/03
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skond l-Artikolu 234 KE,
imressqa mill-Cour d’appel de Brussell (Il-Belgju), permezz ta’ deċiżjoni tad-19 ta’ Ġunju 2003, li waslet il-Qorti tal-Ġustizzja fit-2 ta’ Lulju 2003, fil-proċedimenti
Stat Belġjan
vs
Temco Europe SA,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla),
komposta minn P. Jann, President ta’ l-Awla, A. Rosas (Relatur), R. Silva de Lapuerta, K. Lenaerts u S. von Bahr, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: D. Ruiz-Jarabo Colomer,
Reġistratur: M.-F. Contet, Amministratur Prinċipali,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta ta’ 1 ta’ April 2004,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għall-Istat Belġjan, minn E. Dominkovits, bħala aġent, assistita minn B. van de Walle de Ghelcke u C. Louveaux, avocats,
– għal Temco Europe SA, minn J.-P. Magremanne, avocat,
– għall-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, minn E. Traversa u C. Giolito, bħala aġenti,
wara li semgħet il-konklużjonijiet ta’ l-Avukat Ġenerali fis-seduta ta’ l-4 ta’ Mejju 2004,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda ltirrigwarda l-interpretazzjoni ta’ l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU L 145, p. 1, aktar ’il quddiem is-"Sitt Direttiva")
2 Din it-talba ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ kawża bejn Temco Europe SA (aktar ’il quddiem "Temco Europe") u l-Istat Belġjan, dwar inġunzjoni maħruġa kontra Temco Europe għall-ħlas ta' l-ammonti ta’ EUR 137,125.53 (BEF 5,531,639) bħala t-taxxa fuq il-valur miżjud (aktar 'il quddiem il-"VAT") li allegatament ġiet imnaqqsa b’mod żbaljat minn din il-kumpannija, ta' EUR 13,708.51 (BEF 553,000), li jirrappreżenta l-ammont ta’ ammenda, u ta' l-interessi fir-rigward ta’ dawn l-ammonti skond il-liġi.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt Komunitarju
3 Taħt it-titolu X, intitolat "Eżenzjonijiet", l-Artikolu 13 tas-Sitt Direttiva, li huwa intitolat "Eżenzjonijet fit-territorju tal-pajjiż", fih id-dispożizzjonijiet li ġejjin:
"[…]
B. Eżenzjonijet oħrajn
Mingħajr preġudizzju għal disposizzjonijet oħra tal-Komunità, l-Istati Membri għandhom jeżentaw li ġej taħt il-kundizzjonijiet li huma għandhom jistabilixxu għall-iskopijiet biex jassiguraw l-applikazzjoni korretta u ċara ta’ l-eżenzjonijet u tal-prevenzjoni ta’ kwalunkwe eżenzjoni possibbli, evitar u abbuż:
[…]
b) il-kiri jew l-aljenazzjoni ta’ proprjeta immobbli esklużi:
1. il-proviżjoni ta’ akkomadazzjoni, kif definita fil-liġijiet ta’ l-Istati Membri, fis-settur tal-lukandi jew fis-setturi b’funzjoni simili, inklużi l-proviżjoni ta’ akkomodazzjoni f’kampijiet tal-vaganzi jew f’siti żviluppati għall-użu bħala siti ta’ kkampjar;
2. l-aljenazzjoni ta’ fondi u sisi għall-ipparkjar tal-karozzi;
3. l-aljenazzjoni ta’ tagħmir u makkinarju installat permanenti;
4. il-kiri ta’ kaxxiforti.
L-Istati Membri jistgħu japplikaw iżjed esklużjonijet għall-iskop ta’ din l-eżenzjoni;
[…]"
Il-leġiżlazzjoni nazzjonali
4 L-Artikolu 1709 tal-Kodiċi Ċivili Belġjan jiddisponi li:
"Il-kiri ta’ oġġetti huwa kuntratt li permezz tiegħu waħda mill-partijiet tobbliga ruħha li tagħti lill-parti l-oħra t-tgawdijja ta’ oġġett għal ċertu perijodu ta’ żmien, għall-ħlas ta’ ċertu prezz li din ta’ l-aħħar tobbliga ruħha li tħallasha."
5 L-Artikolu 44(3)(2) tal-Kodiċi tat-Taxxa fuq il-Valur Miżjud (aktar 'il quddiem il-"Kodiċi tal-VAT") jipprovdi li "[l]-kiri u t-terminazzjoni tal-kiri ta’ proprjetà immobbli min-natura tiegħu, kif ukoll l-użu ta’ tali proprjetajiet skond l-Artikolu 19(1) […]" huma, inter alia, eżenti mill-VAT.
Il-proċedura fil-kawża prinċipali u d-domanda preliminari
6 Il-qorti tar-rinviju tiddeskrivi l-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali kif ġej:
"SA Temco Europe hija suġġetta għall-VAT għall-attività tagħha ta’ tindif u manutenzjoni ta’ bini […].
Hija proprjetarja tal-bini li jinsab minn 107 sa 117, Chaussée de Ruisbroeck. Mill-aħħar ta’ l-1993 sal-bidu ta’ l-1994, hija qabbdet lil min iwettaq xogħolijiet ta’ ristrutturazzjoni fil-bini fin-numru 111 u naqqset il-VAT lilha ffaturata fuq dawn ix-xogħolijiet ta’ ristrutturazzjoni. Hija ma twettaqx kummerċ minn dan il-bini.
SA Temco Energy Management Company, SA Publi-round u SA Petrus huma tliet kumpanniji li jagħmlu parti mill-istess grupp; flimkien ma’ SA Temco Europe, dawn huma suġġetti għal tmexxija ċentrali komuni.
Fl-1 ta’ Frar 1994, SA Temco Europe kkonkludiet ma’ dawn it-tliet kumpanniji tliet kuntratti, msejħa trasferimenti [aktar 'il quddiem il-"kuntratti"] mill-partijiet kontraenti li, permezz tagħhom, SA Temco Europe tawtorizza lil kull waħda minn dawn it-tliet kumpanniji li teżerċita l-attivitajiet tagħha f’dan il-bini, skond tqassim deċiż mill-bord tad-diretturi ta’ SA Temco Europa, mingħajr mal-kumpanniji benefiċjarji mit-trasferiment ma jkollhom xi dritt partikolari fuq xi parti waħda jew oħra mill-proprjetà. La d-dokumenti li jippruvaw l-attività ta’ min jirċievi t-trasferiment u lanqas d-deċiżjonijiet tal-bord tad-diretturi ta' SA Temco Europe fir-rigward tat-tqassim ma ġew ippreżentati.
Il-kuntratti huma għaż-żmien kollu ta’ l-attivitajiet tal-benefiċjarji tat-trasferiment, li huwa huwa marbut li jagħmel użu esklussiv tal-bini għall-attività tiegħu skond ir-regoli interni stabbiliti minn SA Temco Europe; il-bord tad-diretturi ta' SA Temco Europe, madankollu, tista’ f’kull waqt u mingħajr avviż minn qabel titlob lill-benefiċjarju tat-trasferiment li jbattal l-parti tal-bini li ġiet konċessa lilu.
Il-benefiċjarju tat-trasferiment jassumi l-ispejjeż kollha neċessarji għall-attività tiegħu. Il-gass u l-elettriku huma kkalkulati skond il-konsum u l-l-ispejjeż komuni skond in-numru ta’ m2 okkupati. Huwa wkoll responsabbli għall-manutenzjoni tal-parti tal-bini okkupata minnu fuq il-bażi tal-kriterji deċiżi mill-bord tad-diretturi ta' SA Temco Europe.
Il-kera għandha titħallas kull sena u hija ta' BEF 3,500 għal kull m2 fil-parti ristrutturata bħala uffiċċji u ta' BEF 1,000 għal kull m2 fil-parti ristrutturata bħala maħżen flimkien ma' 0.4% fuq il-fatturat mingħajr VAT tal-benefiċjarju tat-trasferiment u BEF 5,000 fis-sena għal kull persuna impjegata.
Il-partijiet espressament eskludew l-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 1709 tal-Kodiċi Ċivili.
Ir-regoli interni jipprovdu r-regoli ta' aċċess għall-bini, għat-tindif, għall-possibbiltà li jitqegħdu tabelli b'riklami, għad-dritt ta' aċċess illimitat mill-persuni awtorizzati minn SA Temco Europe kif ukoll l-obbligu għall-benefiċjarji tat-trasferiment li jiżguraw:
– konnessjoni għat-telefon, l-ilma, il-gass, l-elettriku, it-tisħin, evenwalment bi ftehim ma’ l-okkupanti l-oħra tal-post;
– l-aċċess ta’ l-okkupanti kollha tal-post għall-makni tal-bejgħ awtomatiċi ta’ xorb, għall-canteen, għad-doċoċ;
– l-aċċessibbiltà għad-driveways u għall-parkeġġi;
– ħażna ta' oġġetti u użu tad-dranaġġ b’mod responsabbli.
SA Temco Europe ma tipprovdi l-ebda informazzjoni utli fir-rigward ta’ l- eżekuzzjoni ta’ dawn il-kuntratti.
L-assistent spettur ta’ l-Awtorità tal-VAT kkonstata fil-verbal tat-30 ta’ Settembru 1996:
– li, fil-każ ta' tnejn mill-okkupanti, il-kuntratti ġew iffirmati wara l-pubblikazzjoni tat-trasferiment ta’ l-uffiċċju rreġistrat tagħhom fil-bini kontenzjuż;
– li l-ebda dispożizzjoni fil-kuntratti ma tillimita l-attività tal-benefiċjarji tat-trasferiment jew l-użu li għandu jsir mill-bini;
– li ma jeżisti l-ebda kontroll fuq il-parti tal-kera marbuta mal-fatturat u li din il-parti tirrappreżenta 7% tal-kera għal SA Petrus, 6% tal-kera għal SA Publi-round u 0% tal-kera għal SA Temco Energy;
– li l-okkupanti għandhom ċavetta għall-aċċess tal-bini u li l-bini m'għandu l-ebda ssorveljar u lanqas li għandu purtinar, b’mod li l-limitazzjoni ta’ aċċess prevista mir-regoli interni hija purament fornali.
Mhuwiex ikkontestat li l-kumpanniji baqgħu jokkupaw il-bini matul il-kawża."
7 Wara kontroll magħmul mill-Awtorità tal-VAT, tar-Reġistrazzjoni u tal-Proprjetà (aktar ‘il quddiem l-"Awtorità"), din ikkonkludiet li l-kuntratti jikkostitwixxu fir-realtà kirjiet ta’ proprjetajiet immobbli eżenti mill-VAT skond l-Artikolu 44(3)(2) tal-Kodiċi tal-VAT, dispożizzjoni li tikkostitwixxi t-traspożizzjoni ta’ l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva u li, għalhekk, it-tnaqqis tal-VAT fuq xogħolijiet ta’ ristrutturazzjoni tal-bini li jinsab fin-numru 111, Chaussée de Ruisbroek mhuwiex fondat.
8 Għalhekk, l-Awtorità talbet lil Temco Europe tħallas l-ammonti ta’ EUR 137,125.53 (BEF 5,531,639) bħala VAT li allegatament tnaqqas b’mod żbaljat, ta’ EUR 13,708.51 (BEF 553,000), li jirrappreżenta s-somma ta’ ammenda, kif ukoll l-interessi fir-rigward ta’ dawn l-ammonti skond il-liġi.
9 Billi Temco Europe rrifjutat li tħallas dawn l-ammonti, inħarġet inġunzjoni kontriha għall-ħlas mill-Awtorità. Temco Europe ressqet oppożizzjoni kontra din l-inġunzjoni għall-ħlas u, b'deċiżjoni tad-29 ta’ Novembru 2000, it-Tribunal de première instance de Bruxelles (Il-Belġju) annulata. L-Istat Belġjan appella din id-deċiżjoni quddiem il-qorti tar-rinviju.
10 Il-Cour d’appel de Bruxelles għandha dubji dwar il-kunċett ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta' l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva fid-dawl tal-kuntratti li ġew konklużi u eżekwiti fil-kawża prinċipali. F’dan ir-rigward, il-qorti tippreċiża li:
"F'din il-kawża, ġew iffirmati kuntratti mhux ekwi bejn il-konvenut, SA Temco Europe, u l-benefiċjarji tat-trasferiment li bihom ġie konċess dritt ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju ta’ l-immobbli lill-benefiċjarji tat-trasferiment. Dawn il-kuntratti ġew manifestament konklużi sabiex jevitaw il-kunċett ta’ kiri jew aljenazzjoni ta’ proprjetajiet immobbli.
Madankollu, dawn il-kuntratti ma jistgħux jiġu eżaminati mingħajr ma jittieħed in kunsiderazzjoni r-rabta stretta bejn dawn il-kumpanniji, li kollha jiddependu mill-istess tmexxija, fatt li jiggarantixxi lill-benefiċjarji tat-trasferiment kontinwità fl-okkupazzjoni u l-eżekuzzjoni raġjonevoli tal-kuntratti.
L-eżekuzzjoni tal-kuntratti turi li l-benefiċjarji tat-trasferiment jiddisponu minn aċċess kontinwu u illimitat [għall-]bini u li jgawdu minn stabbiltà kbira fl-okkupazzjoni ta’ l-uffiċċji u l-imħażen tagħhom."
11 Huma f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Cour d’appel de Bruxelles iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja:
"L-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva jista’ jiġi interpretat fis-sens li t-transazzjonijiet li, fid-dritt Belġjan, jikkorrispondu għal kuntratt indefinit li, permezz tiegħu, kumpannija tagħti fl-istess ħin, permezz ta' kuntratti differenti lil kumpanniji assoċjati, dritt ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju fuq l-istess immobbli għall-ħlas ta’ kumpens stabbilit parzjalment iżda essenzjalment skond erja okkupata, meta din in-natura prekarja hija nnewtralizzata minn tmexxija komuni għal min ibbenefika mit-trasferiment u min jittrasferixxi, jikkostitwixxu, fis-sens tad-dritt Komunitarju, kiri ta’ proprjetajiet immobbli jew, fi kliem ieħor, il-kunċett awtonomu tad-dritt Komunitarju ta’ ‘kiri ta’ proprjetajiet immobbli’ ta’ l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva ikopri l-użu għal korrispettiv ta’ proprjetà immobbli għal skopijiet li m'għandhomx jaqsmu ma' l-attività ekonomika tal-persuna taxxabbli – definizzjoni li tinsab fl-Artikolu 44(3)(2) in fine, tal-[kodiċi tal-VAT] – jiġifieri t-tqegħid għad-dispożizzjoni b'titolu prekarju għal perijodu indeterminat u għall-ħlas ta’ kumpens kull xahar, anki jekk varjabbli u parzjalment suġġett għar-riżultati tal-parti kontraenti li tgawdi minn dritt mhux esklussiv ta’ okkupazzjoni, dejjem meta n-natura prekarja hija nnewtralizzata minn tmexxija komuni għal min ibbenefika mit-trasferiment u min jittrasferixxi?"
Fuq id-domanda preliminari
12 Permezz tad-domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju qiegħda essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li transazzjonijiet ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni jikkostitwixxi transazzjonijiet li bihom kumpannija tagħti fl-istess ħin, permezz ta’ kuntratti differenti lil kumpanniji assoċjati, dritt ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju ta' l-istess immobbli għall-ħlas ta’ kumpens stabbilit prinċipalment skond l-erja okkupata.
Osservazzjonijiet ippreżentati lill-Qorti tal-Ġustizzja
13 Temco Europe ssostni li l-kuntratti li, għal-liġi Belġjana, mhumiex kuntratti ta’ kiri, ma jissodisfawx id-definizzjoni ta’ kiri fis-sens tad-dritt Komunitarju minħabba fin-nuqqas ta' dritt esklussiv ta’ okkupazzjoni tal-proprjetà, in-natura essenzjalment prekarja ta’ dan id-dritt u l-fatt li l-ħlas ta’ dan mhuwiex stabbilit biss skond it-tul ta’ żmien ta' l-okkupazzjoni tal-proprjetà.
14 L-Istat Belġjan isostni li, biex tiġi evalwata n-natura ta' kuntratt, għandhom jittieħdu in kunsiderazzjoni l-kundizzjonijiet għat-twettiq ta’ dan, independentement mill-ifformular tal-klawżoli tiegħu. Huwa jenfasizza wkoll il-bżonn li jittieħed in kunisderazzjoni r-ratio legis ta’ l-eżenzjoni prevista fl-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, il-kuntest ta' din l-eżenzjoni, l-għanijiet u l-istruttura ta’ din id-direttiva. Il-kriterju dwar it-tul tal-kuntratt ma jistax jiġi interpretat fis-sens li dan it-tul ta' żmien għandu dejjem jiġi ddeterminat fil-mument li l-kuntratt jiġi konkluż. Fir-rigward tan-natura prekarja ta’ l-okkupazzjoni, l-Istat Belġjan iqis li huwa mod ta’ kif l-obbligu jintemm, li ma jeffettwax is-sustanza tas-servizz ipprovvdut.
15 Il-Kummissjoni tenfasizza li l-qorti tar-rinviju stess ikkunsidrat il-kuntratti bħala mhux ekwi u fittizzji, safejn huma manifestament konklużi sabiex jevitaw il-kunċett ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli". Hija tqis li hija l-qorti nazzjonali li għandha tikkunsidra r-realtà tal-fatti u ma tieqafx fl-ifformular tal-kuntratti. Hija ssostni wkoll li tista’ tiġi preżunta rieda għall-evażjoni fiskali, fid-dawl tan-nuqqas ta’ raġunijiet ekonomiċi validi għall-konklużjoni tal-kuntratti, jew li l-imsemmija qorti, li għandha tiddeċiedi fuq il-mertu tal-kawża, tista’ tibbaża ruħha fuq il-kunċett ta’ abbuż ta' dritt, żviluppat mill-Qorti tal-Ġustizzja f’ċirkustanzi oħra.
Ir-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja
16 L-ewwel nett, għandu jiġi mfakkar li, skond ġurisprudenza stabbilita, l-eżenzjonijiet previsti fl-Artikolu 13 tas-Sitt Direttiva jikkostitwixxu kunċetti awtonomi tad-dritt Komunitarju u għalhekk għandhom jingħataw definizzjoni Komunitarja (ara s-sentenzi tat-12 ta’ Settembru 2000, Il-Kummissjoni vs L-Irlanda, C-358/97, Ġabra p. I-6301, punt 51; tas-16 ta’ Jannar 2003, Maierhofer, C‑315/00, Ġabra p. I‑563, punt 25, u tat-12 ta’ Ġunju 2003, Sinclair Collis, C-275/01, Ġabra p. I‑5965, punt 22).
17 It-tieni nett, it-termini użati sabiex jiġu speċifikati l-eżenzjonijiet ipprovduti fl-Artikolu 13 tas-Sitt Direttiva għandhom jingħataw interpretazzjoni stretta, peress illi dawn l-eżenzjonijiet jikkkostitwixxu derogi għall-prinċipju ġenerali li l-VAT tinġabar fuq kull provvista ta’ servizzi imwettqa għal korrispettiv minn persuna taxxabbli (ara, b’mod partikolari, is-sentenzi Il-Kummissjoni vs L-Irlanda, iċċitata aktar 'il fuq, punt 52; tat-18 ta’ Jannar 2001, Stockholm Lindöpark, C-150/99, Ġabra p. I-493, punt 25, u Sinclair Collis, iċċitata aktar 'il fuq, punt 23). Kif iqis ukoll ġustament l-Avukat Ġenerali fil-punt 37 tal-konklużjonijiet tiegħu, din ir-regola ta’ interpretazzjoni stretta ma tfissirx madankollu li t-termini użati biex jiġu ddefiniti l-eżenzjonijiet għandhom jiġu interpretati b’mod li tipprivahom mill-effetti tagħhom.
18 Fir-rigward ta’ l-eżenzjonijiet previsti fl-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, għandu jiġi kkonstat li din id-dispożizzjoni ma tiddefinixxix il-kunċett ta’ "kiri" u lanqas ma tirreferi għad-definizzjonijiet rispettivi adottati f’dan ir-rigward mil-liġijiet ta’ l-Istati Membri (ara s-sentenzi ta’ l-4 ta’ Ottubru 2001, "Goed Wonen", C-326/99, Ġabra p. I-6831, punt 44, u Sinclair Collis, iċċitata aktar 'il fuq, punt 24). Għalhekk, din id-dispożizzjoni għandha tiġi interpretata fid-dawl tal-kuntest tagħha, l-għanijiet u l-istruttura tas-Sitt Direttiva, waqt li jiġi kkunsidrat, b’mod partikolari, ir-ratio legis ta’ l-eżenzjoni li tipprovdi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza "Goed Wonen", iċċitata aktar 'il fuq, punt 50).
19 F’bosta sentenzi, il-Qorti tal-Ġustizzja ddefinit il-kunċett ta’ kiri ta’ proprjetajiet immobbli fis-sens ta’ l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva bħala li essenzjalment jikkonsisti fis-sustanza fil-fatt li sid jagħti lill-kerrej, għal żmien stabbilit u fuq ħlas, id-dritt li jokkupa immobbli bħallikieku kien il-proprjetarju u li jeskludi kull persuna oħra mill-benefiċċju ta’ tali dritt (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi "Goed Wonen", iċċitata aktar 'il fuq, punt 55; tad-9 ta’ Ottubru 2001, Mirror Group,C-409/98, Ġabra p. I-7175, punt 31, u Cantor Fitzgerald International, C-108/99, Ġabra p. I-7257, punt 21; tat-8 ta’ Mejju 2003, Seeling, C-269/00, Ġabra p. I-4101, punt 49, u Sinclair Collis, iċċitata aktar 'il fuq, punt 25).
20 Jekk, fis-sentenzi tagħha, il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat numru ta’ drabi l-element dwar it-tul tal-kera, dan kien sabiex tiddistingwi t-transazzjoni ta' kiri ta’ immobbli, li normalment tikkostitwixxi attività relattivament passiva marbuta mas-sempliċi mogħdija taż-żmien u li ma toħloqx valur miżjud sinjifikanti (ara, f’dan is-sens, is-sentenza "Goed Wonen", iċċitata aktar 'il fuq, punt 52), minn attivitajiet oħra li jew għandhom natura industrijali u kummerċjali, bħall-eċċezzjonijiet imsemmija fil-paragrafi 1 sa 4 ta’ l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, jew inkella li għandhom għan li huwa kkaratterizzat aħjar mit-twettiq ta’ servizz milli mis-sempliċi tqegħid għad-dispożizzjoni ta’ proprjetà, bħad-dritt ta’ użu ta’ art għall-golf (is-sentenza Stockholm Lindöpark, iċċitata aktar 'il fuq, punti 24 sa 27), id-dritt li jiġi użat pont bil-ħlas ta’ taxxa stradali (is-sentenza Il-Kummissjoni vs L-Irlanda ċċitata aktar 'il fuq), jew ukoll id-dritt li jiġu installati makni tal-bejgħ awtomatiċi tas-sigaretti f'bini kummerċjali (sentenza Sinclair Collis, iċċitata aktar 'il fuq, punti 27 sa 30).
21 Għalhekk, it-tul stess tal-kiri, mhuwiex l-element waħdieni determinanti li jippermetti li kuntratt ta’ jiġi kkwalifikat bħala kiri ta’ immobbli fis-sens tad-dritt Komunitarju, anki jekk it-tul qasir ta’ akkomodazzjoni jista’ jikkostitwixxi kriterju xieraq sabiex akkomodazzjoni f’lukanda tiġi distinta mill-kiri ta’ postijiet għall-abitazzjoni (is-sentenza tat-12 ta’ Frar 1998, Blasi, C-346/95, Ġabra p. I-481, punti 23 u 24).
22 F’kull każ, mhuwiex indispensabbli li dan it-tul taż-żmien ikun ġie ffissat fil-mument tal-konklużjoni tal-kuntratt. Fil-fatt, għandha tittieħed in kunsiderazzjoni r-realtà tar-relazzjonijiet kuntrattwali (is-sentenza Blasi, iċċitata aktar 'il fuq, punt 26). Issa, it-tul ta' żmien ta’ kirja jista’ jitnaqqas jew jiżdied bi ftehim bejn il-partijiet matul l-eżekuzzjoni tal-kuntratt.
23 Barra minn dan, għalkemm il-ħlas lis-sid, li huwa strettament marbut mat-tul taż-żmien ta’ l-okkupazzjoni tal-proprjetà mill-kerrej, jidher li jirrifletti aħjar in-natura passiva tat-transazzjoni tal-kiri, dan m'għandhux iwassal għall-konklużjoni li ħlas, li jieħu in kunsiderazzjoni elementi oħra, jimponi li titwarrab il-kwalifika ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta' l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva, b’mod partikolari meta l-elementi l-oħra meħuda in kunsiderazzjoni għandhom natura manifestament aċċessorja fir-rigward tal-parti tal-ħlas marbuta mal-mogħdija taż-żmien jew iħallsu biss is-sempliċi tqegħid għad-dispożizzjoni tal-proprjetà.
24 Fl-aħħar nett, fir-rigward tad-dritt, tal-kerrej, li jokkupa l-immobbli fuq titolu esklussiv, għandu jiġi osservat li dan jista’ jkun limitat fil-kuntratt konkluż mas-sid u jirrigwarda biss l-immobbli kif iddefinit fl-istess kuntratt. Għalhekk, is-sid jista’ jirriserva d-dritt li jżur regolarment l-immobbli mikri. Barra minn dan, kuntrat ta’ kiri jista’ jirrigwarda ċerti partijiet ta’ immobbli li għandhom jiġu użati flimkien ma’ l-okkupanti l-oħra.
25 Il-preżenza, fil-kuntratt, ta’ tali limitazzjonijiet għad-dritt ta’ okkupazzjoni tal-partijiet mikrija, ma jimpedixxix lil din l-okkupazzjoni milli tkun esklussiva fir-rigward ta’ kull persuna oħra li, skond il-liġi jew il-kuntratt, m'għandhiex jedd li teżerċita xi dritt fuq il-proprjetà, li hija s-suġġett tal-kuntratt ta’ kiri.
26 Fir-rigward tat-transazzjoni fil-kawża prinċipali, huwa għall-qorti tar-rinviju li tikkunsidra ċ-ċirkustanzi li jikkonċernaw tali transazzjoni sabiex tfittex l-elementi li jikkaratterizzawha u tevalwa jekk tistax tiġi kkwalifikata bħala "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta' l-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva.
27 Huwa għalhekk għall-qorti tar-rinviju li tivverifika jekk il-kuntratti, kif huma eżekwiti, għandhomx essenzjalment bħala għan it-tqegħid għad-dispożizzjoni b’mod passiv ta' bini jew ta’ partijiet ta’ immobbli, għal ħlas marbut mal-mogħdija taż-żmien, jew jagħtux lok għall-provvista ta’ servizz li jista' jingħata kwalifika oħra.
28 Għalhekk jeħtieġ li tweġiba għad-domanda li saret tkun li:
LL-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva għandu jiġi interpretat fis-sens li transazzjonijiet li, permezz tagħhom, kumpannija tagħti, fl-istess ħin, permezz ta’ kuntratti differenti lil kumpanniji assoċjati magħha, dritt ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju fuq l-istess immobbli għall-ħlas ta’ kumpens stabbilit prinċipalment skond l-erja okkupata u li dawn il-kuntratti, kif eżekwiti, għandhom essenzjalment bħala għan it-tqegħid għad-dispożizzjoni b’mod passiv ta' bini jew ta’ partijiet ta’ l-immobbli, għal ħlas marbut mal-mogħdija taż-żmien huma transazzjonijiet ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni u mhux provvista ta' servizz li jista' jirċievi kwalifika oħra.
Fuq l-ispejjeż
29 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni ta’ osservazzjonijiet lill-Qorti, barra dawk ta’ l-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Ewwel Awla) taqta’ u tiddeċiedi li:
L-Artikolu 13B(b) tas-Sitt Direttiva tal-Kunsill 77/388/KEE tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet ta’ l-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ – Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima għandu jiġi interpretat fis-sens li transazzjonijiet li, permezz tagħhom, kumpannija tagħti, fl-istess ħin, permezz ta’ kuntratti differenti lil kumpanniji assoċjati magħha, dritt ta’ okkupazzjoni b'titolu prekarju fuq l-istess immobbli għall-ħlas ta’ kumpens stabbilit prinċipalment skond l-erja okkupata u li dawn il-kuntratti, kif eżekwiti, għandhom essenzjalment bħala għan it-tqegħid għad-dispożizzjoni b’mod passiv ta' bini jew ta’ partijiet ta’ l-immobbli, għal ħlas marbut mal-mogħdija taż-żmien huma transazzjonijiet ta’ "kiri ta’ proprjetajiet immobbli" fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni u mhux provvista ta' servizz li jista' jirċievi kwalifika oħra.
Firem.
* Lingwa tal-kawża: il-Franċiż.